text_structure.xml 734 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 03)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Marek Borowski oraz wicemarszałkowie Janusz Wojciechowski, Donald Tusk i Tomasz Nałęcz)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#Marszałek">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#Marszałek">Bardzo proszę o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#Marszałek">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panie i panów posłów Bożenę Kozłowską, Irenę Marię Nowacką, Andrzeja Grzesika i Tomasza Markowskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#Marszałek">W pierwszej części obrad sekretarzami będą pani poseł Irena Maria Nowacka i pan poseł Tomasz Markowski.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#Marszałek">Protokół i listę mówców prowadzić będą pani poseł Irena Maria Nowacka i pan poseł Andrzej Grzesik.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#Marszałek">Pani poseł sekretarz jest już na miejscu.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#Marszałek">Proszę o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#SekretarzPosełIrenaMariaNowacka">Informuję, że w dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#SekretarzPosełIrenaMariaNowacka">- Polityki Społecznej i Rodziny - o godz. 9,</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#SekretarzPosełIrenaMariaNowacka">- Administracji i Spraw Wewnętrznych wspólnie z Komisją Kultury Fizycznej i Sportu oraz z Komisją Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej - godz. 9.30,</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#SekretarzPosełIrenaMariaNowacka">- Finansów Publicznych - godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#SekretarzPosełIrenaMariaNowacka">- Ustawodawczej - godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#SekretarzPosełIrenaMariaNowacka">- Obrony Narodowej - godz. 10,30,</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#SekretarzPosełIrenaMariaNowacka">- Skarbu Państwa - godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#SekretarzPosełIrenaMariaNowacka">- Edukacji, Nauki i Młodzieży - godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#SekretarzPosełIrenaMariaNowacka">- Administracji i Spraw Wewnętrznych wspólnie z Komisją Sprawiedliwości i Praw Człowieka - godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#SekretarzPosełIrenaMariaNowacka">- Rolnictwa i Rozwoju Wsi - godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#SekretarzPosełIrenaMariaNowacka">- Kultury i Środków Przekazu - godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#SekretarzPosełIrenaMariaNowacka">- Infrastruktury - godz. 15.30.</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#SekretarzPosełIrenaMariaNowacka">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#Marszałek">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#Marszałek">Wysoka Izbo! Informuję, że naszej debacie w dniu dzisiejszym przysłuchiwać się będzie prezydent Rzeczypospolitej pan Aleksander Kwaśniewski, którego serdecznie witam.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#komentarz">(Zebrani wstają, długotrwałe oklaski)</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#Marszałek">W związku z tym, że za chwilę przejdziemy do debaty o głównych kierunkach polskiej polityki zagranicznej, obecny jest także szeroko reprezentowany korpus dyplomatyczny. Wszystkich dyplomatów reprezentujących swoje państwa w Warszawie również witam bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#komentarz">(Zebrani wstają, długotrwałe oklaski)</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#Marszałek">Ale wcześniej, jeżeli Wysoka Izba pozwoli, rozpatrzymy punkt 9. porządku dziennego: Przedstawiony przez Prezydium Sejmu, z inicjatywy Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego, projekt uchwały w 130. rocznicę urodzin Wincentego Witosa (druk nr 2434).</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#Marszałek">Projekt ten został uzgodniony także z Konwentem Seniorów.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#Marszałek">Pozwolę sobie odczytać obecnie tekst projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#Marszałek">„Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w 130. rocznicę urodzin Wincentego Witosa.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#Marszałek">W 130. rocznicę urodzin Wincentego Witosa Sejm Rzeczypospolitej Polskiej czci pamięć tego wybitnego Polaka, żarliwego patrioty, wielkiego przywódcy ludowego i męża stanu.</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#Marszałek">Wincenty Witos trzykrotnie stał na czele rządu. Był premierem w najtrudniejszych historycznych chwilach, zapisując się w narodowej pamięci jako jeden z najwybitniejszych twórców i obrońców suwerennej Polski.</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#Marszałek">W Jego myśli politycznej i działaniu zawsze na pierwszym miejscu było polskie państwo, w którym - jak pisał w swym politycznym testamencie - „na stałe i niepodzielnie królować winny samodzielność, wolność, prawo i sprawiedliwość””.</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#Marszałek">Proponuję, aby Sejm podjął uchwałę w 130. rocznicę urodzin Wincentego Witosa.</u>
          <u xml:id="u-4.13" who="#komentarz">(Zebrani wstają, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-4.14" who="#Marszałek">Dziękuję Wysokiej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-4.15" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm podjął uchwałę w 130. rocznicę urodzin Wincentego Witosa.</u>
          <u xml:id="u-4.16" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 10. porządku dziennego: Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2004 roku.</u>
          <u xml:id="u-4.17" who="#Marszałek">Proszę o zabranie głosu ministra spraw zagranicznych pana Włodzimierza Cimoszewicza w celu przedstawienia informacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Panie Prezydencie! Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie informację o kierunkach i celach polskiej polityki zagranicznej w roku 2004. Chciałbym jednak rozpocząć od krótkiej uwagi dotyczącej roku ubiegłego.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Jako minister spraw zagranicznych miałem okazję przekonać się, jak ważne dla skutecznej realizacji zadań polskiej polityki zagranicznej są ponadpartyjna zgoda co do jej priorytetów i poparcie dla działań rządu w sferze międzynarodowej wielokrotnie wyrażane przez Sejm Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Z tego miejsca chciałbym podziękować Wysokiej Izbie za wszelkie wsparcie, jakie polska dyplomacja otrzymała w 2003 r. Wyrażam nadzieję, że także w tym roku możemy nadal na to liczyć.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Wysoki Sejmie! Nie ulega wątpliwości, że środowisko bezpieczeństwa międzynarodowego podlega w ostatnich latach dynamicznym zmianom. Są one często trudne do przewidzenia, a ich konsekwencje mają niekiedy daleko idące skutki. W roku ubiegłym, realizując naszą politykę zagraniczną, staraliśmy się łączyć wierność przyjętym przez rząd i zaakceptowanym przez Wysoką Izbę założeniom polskiej polityki zagranicznej z elastycznością reagowania na wyzwania wynikające z rozwoju sytuacji międzynarodowej. To podejście będziemy kontynuować.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Czynnikami, które przede wszystkim określają kierunki polskiej polityki zagranicznej w roku 2004, są: wejście Polski do Unii Europejskiej, ewolucja i napięcia w stosunkach transatlantyckich, a także nasze zaangażowanie polityczne i wojskowe w stabilizację Iraku. Istotne znaczenie mają także zagrożenia dla bezpieczeństwa międzynarodowego związane z terroryzmem międzynarodowym i możliwością rozprzestrzeniania broni masowego rażenia.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Przed naszą polityką otwierają się nowe możliwości. Są one związane z jednej strony z przystąpieniem do Unii Europejskiej, a z drugiej - z bliskimi relacjami, jakie wiążą nas ze Stanami Zjednoczonymi. Stajemy jednocześnie przed nowymi wyborami natury strategicznej. Musimy odpowiedzieć sobie na kilka podstawowych pytań: Jakie są i jakie chcemy, żeby były nasze miejsce i rola w zmieniającej się Europie? Jak mają wyglądać stosunki transatlantyckie w kontekście zagrożeń o charakterze globalnym? Jakie zadania stoją przed NATO? Jak mają układać się dziś i w najbliższej przyszłości stosunki między NATO a Unią Europejską? Takich i podobnych pytań jest więcej.</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Aktywne wyjście polskiej polityki poza granice Europy, czego dowodem jest nasze zaangażowanie w Iraku, nadaje jej nowy wymiar i zmusza do nowego spojrzenia na sprawy bezpieczeństwa globalnego. Stajemy zatem wobec potrzeby uwzględnienia w naszym myśleniu nowych uwarunkowań i dynamicznego rozwoju sytuacji międzynarodowej.</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Wysoka Izbo! 16 kwietnia 2003 r. - dzień podpisania Traktatu akcesyjnego - był najważniejszą datą minionego roku w polityce europejskiej, datą, która zostanie na stałe wpisana do polskich podręczników historii. Pomyślny wynik czerwcowego referendum akcesyjnego przypieczętował słuszność naszego wyboru.</u>
          <u xml:id="u-5.8" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Przygotowując się do podjęcia obowiązków członkowskich, Polska aktywnie włączyła się do debaty nad przyszłym kształtem Europy. Negocjacje nad konstytucją europejską w ramach konferencji międzyrządowej nie były łatwe. Przejrzyście określiliśmy nasze priorytety. Dotyczyły one uwzględnienia tradycji chrześcijańskich w preambule konstytucji, grupowego modelu przewodnictwa, wykluczenia rozwiązań w dziedzinie obrony, które osłabiałyby rolę NATO, odzwierciedlenia w składzie komisji pełnej reprezentacji państw członkowskich oraz zachowania systemu ważenia głosów w Radzie Europejskiej uzgodnionego w traktacie nicejskim.</u>
          <u xml:id="u-5.9" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Konsekwentnie broniliśmy naszych racji. Dzięki konstruktywnemu dialogowi z partnerami udało się uzgodnić wspólne stanowiska w wielu kwestiach. Nie osiągnęliśmy porozumienia między innymi w sprawie systemu ważenia głosów w Radzie Europejskiej oraz treści preambuły. W tym miejscu chcę wyraźnie podkreślić, że kiedy przedstawialiśmy nasze stanowisko w sprawie modelu głosowania w Unii, nie chodziło nam o wąskie, partykularne interesy. Naszym zdaniem Unia Europejska może i powinna być oparta na zasadach spójności i solidarności w działaniu. Pozwoli to na uwzględnianie interesów wszystkich państw niezależnie od tego, jaki jest ich potencjał demograficzny i ekonomiczny. Wierzymy, że refleksja prowadzona obecnie w stolicach europejskich będzie sprzyjać wypracowaniu kompromisu uwzględniającego wszystkie racje.</u>
          <u xml:id="u-5.10" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Polsce zależy na tym, aby Unia była strukturą silną, sprawną i skuteczną. Aby tak było, potrzeba jej procedur decyzyjnych zachęcających do szukania kompromisów, a nie forsowania decyzji. Potrzebna jest też pewna dawka idealizmu, bez którego nie powstał żaden wielki projekt międzynarodowy. Potrzebna jest otwarta i uczciwa rozmowa. Polska jest do takiej rozmowy gotowa.</u>
          <u xml:id="u-5.11" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Wysoka Izbo! Pierwszoplanowym zadaniem naszego kraju jako nowego członka Unii staje się określenie naszego stanowiska wobec węzłowych kwestii rozwoju Unii. Dotyczy to zwłaszcza przyszłości Wspólnej Polityki Rolnej, polityki strukturalnej i spójności oraz budżetu Unii na lata 2007–2013, a także Strategii Lizbońskiej i Inicjatywy na Rzecz Wzrostu. Szczególnie poważnym wyzwaniem będzie rozpoczynająca się w Unii Europejskiej dyskusja budżetowa.</u>
          <u xml:id="u-5.12" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Główną dewizą polskiej polityki w Unii będzie postępowanie na rzecz dobra wspólnego. Punktem wyjścia w definiowaniu polskiego stanowiska będą zawsze nasze narodowe interesy. Będziemy starali się je godzić z interesem europejskim. Nie ma bowiem między nimi zasadniczych sprzeczności. Są natomiast i będą odmienne stanowiska państw członkowskich wynikające z różnych definicji ich interesów narodowych oraz ograniczenia wynikające z możliwości budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-5.13" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Zdajemy sobie sprawę, że dla zwiększenia efektywności i sprawności mechanizmów unijnych niezbędne jest pogłębianie integracji. Jesteśmy i będziemy tego rzecznikiem. Polska traktuje dyskusję o przyszłości Europy bardzo poważnie. Mamy świadomość naszych praw i spoczywającej na nas odpowiedzialności. Z uwagą wsłuchujemy się w głosy partnerów, ale równocześnie, tak jak pozostałe państwa Unii, potrafimy prezentować swoje stanowisko i bronić swoich racji. Być może dlatego nie jesteśmy w Unii partnerem łatwym, ale z pewnością jesteśmy i będziemy partnerem uczciwym i odpowiedzialnym. Będziemy sobą.</u>
          <u xml:id="u-5.14" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Wysoki Sejmie! Nasze dwustronne stosunki z państwami Unii wymagać będą wpisania w nowe ramy wynikające z naszego członkostwa w tej strukturze. Priorytetowe znaczenie mieć będzie odbudowa klimatu szczególnego zaufania w stosunkach z Niemcami i Francją, z którymi mieliśmy ostatnio kilkakrotnie odmienne zdania. W rodzinie europejskiej różnice poglądów nie są czymś nadzwyczajnym, bo biorą się ze zrozumiałych odrębności doświadczeń historycznych, położenia geograficznego czy uwarunkowań rozwoju. Niejednokrotnie państwa członkowskie, w tym także Francja i Niemcy, miały początkowo odmienne stanowiska, np. wobec Wspólnej Polityki Rolnej Unii. Różnice zdań mobilizowały do szukania kompromisu, dzięki któremu możliwe było wypracowywanie wspólnego stanowiska. Uważamy, że Trójkąt Weimarski może stać się mechanizmem pozwalającym lepiej rozumieć wzajemne oczekiwania i przyczyniać się do budowy wzajemnego zaufania. Obiecujące w tej mierze było spotkanie na szczycie Polski, Niemiec i Francji we Wrocławiu oraz niedawne konsultacje ministrów spraw zagranicznych Trójkąta w Berlinie.</u>
          <u xml:id="u-5.15" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Pragniemy podtrzymać wysoką dynamikę kontaktów politycznych z Francją i Niemcami. Widzimy szerokie pole do współdziałania w kwestiach polityki wschodniej, wspólnej polityki zagranicznej, a także obronnej. Niemcy są najważniejszym partnerem handlowym Polski. Francja przoduje pod względem zagranicznych inwestycji w Polsce. To dodatkowy powód do budowania wzmocnionego partnerstwa. Nasze wejście do Unii zorientuje w przyszłość stosunki z Niemcami. Wspólnym obowiązkiem jest przeciwdziałanie obciążaniu stosunków polsko-niemieckich problemami przeszłości. Gdańska deklaracja obu prezydentów z października 2003 r. jest przykładem konstruktywnego podejścia do rozwiązywania tych problemów. Chcemy kreować nowe inicjatywy w stosunkach polsko-niemieckich, inicjatywy sprzyjające dalszemu zbliżeniu naszych społeczeństw.</u>
          <u xml:id="u-5.16" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Pragniemy także rozwijać bliskie kontakty z innymi kluczowymi partnerami w Unii Europejskiej. Dostrzegamy dobre perspektywy ścisłego współdziałania Polski z Wielką Brytanią. Widzimy zbieżność stanowisk w kwestiach polityki europejskiej i międzynarodowej, takich jak rola i miejsce NATO oraz europejskiej polityki bezpieczeństwa i obrony w architekturze bezpieczeństwa europejskiego. Łączy nas chęć rozwijania stosunków transatlantyckich oraz świadomość roli, jaką rozszerzona Unia powinna odgrywać na wschód od granic Polski.</u>
          <u xml:id="u-5.17" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Podstawą bliskiego współdziałania Polski i Hiszpanii w rozszerzonej Unii może stać się strategiczne partnerstwo zawiązane w trakcie konferencji międzyrządowej, wzmocnione dzięki regularnym konsultacjom międzyrządowym i podbudowane ścisłym współdziałaniem w procesie stabilizacji i odbudowy Iraku.</u>
          <u xml:id="u-5.18" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">W stosunkach z Włochami pragniemy wykorzystać zainteresowanie tego kraju rozwijaniem współpracy w ramach szeroko pojmowanej Europy Środkowej oraz stosunkami z Europą Wschodnią. Jednym z celów naszej polityki wobec Hiszpanii i Włoch będzie poprawa bilansu handlowego i zwiększenie inwestycji tych państw w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-5.19" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">W 2004 r. szczególną wagę będziemy przywiązywać do kontaktów z Irlandią i Niderlandami z racji sprawowanego przez te państwa przewodnictwa w Radzie Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-5.20" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polska zamierza w aktywny sposób włączyć się do kształtowania Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa Unii Europejskiej. Naszym celem jest umacnianie tożsamości Unii jako kluczowego aktora sceny międzynarodowej w wymiarze globalnym. Wspólną politykę postrzegamy bardziej w kategoriach szansy niż ograniczeń. Może nam ona stworzyć możliwość skuteczniejszego wpływu na działania zewnętrzne Unii, w tym zwłaszcza oddziaływania na wschodzie Europy. Aby tak było, musimy potrafić przedkładać unijnym partnerom trafne i przekonujące pomysły, zabiegać o tworzenie wokół nich politycznej zgody.</u>
          <u xml:id="u-5.21" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Naszym głównym celem w ramach wspólnej unijnej polityki zagranicznej będzie wzmocnienie i zdynamizowanie współpracy Unii z sąsiadami, w tym zwłaszcza ze wschodnimi poprzez budowę Wschodniego Wymiaru polityki zagranicznej w Unii Europejskiej. Propozycje, które złożyliśmy w minionych miesiącach, odegrały inspirującą rolę w dyskusjach unijnych. Będziemy kontynuowali nasze zaangażowanie w pracę nad inicjatywą „Szersza Europa - nowe sąsiedztwo”, będziemy dążyli do tego, by w trakcie rozwijania tej koncepcji zostało dokonane odpowiednie zróżnicowanie polityki sąsiedztwa wobec poszczególnych partnerów. Wschodni wymiar polityki unijnej może stać się mechanizmem koordynującym różnorodne formy i instrumenty działania Unii, może także posłużyć jako platforma współpracy regionalnej w niektórych dziedzinach. Uważamy, że Unia powinna mieć spójną koncepcję współpracy regionalnej na wschodzie Europy; koncepcję, która umacniałaby programy dwustronne, a co najważniejsze, służyłaby wzrostowi stabilności na tym obszarze. Nasz główny cel wobec wschodnich sąsiadów pozostaje niezmienny, jest nim sprzyjanie reformom demokratycznym i wolnorynkowym, budowie państwa prawa, umacnianiu niezawisłości oraz zbliżeniu do struktur zachodnich i integracji z nimi.</u>
          <u xml:id="u-5.22" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Wysoki Sejmie! Cieszy nas rozwijanie różnorodnych form współpracy między Unią Europejską oraz NATO a Rosją. Nie wątpimy, że Rosja przekona się o korzyściach płynących z rozszerzenia Unii, także dla niej. Wpisuje się w nie automatyczne rozciągnięcie postanowień porozumienia o partnerstwie i współpracy między Unią a Rosją na nowe państwa członkowskie. Polsce zależy na tym, aby nasze podmioty gospodarcze mogły korzystać z takich samych możliwości, jakie rynek rosyjski stwarza innym podmiotom z Unii Europejskiej. Będziemy dążyć do udziału we wszystkich formach partnerstwa Unii z Rosją, w tym także w dialogu energetycznym. Dobry klimat w polsko-rosyjskich bilateralnych kontaktach politycznych musi zostać przeniesiony na stosunki gospodarcze, nad którymi nadal ciąży nierównowaga obrotów handlowych. Potrzebny jest także postęp w rozwiązywaniu spraw trudnych, w tym związanych ze spuścizną historyczną naszych stosunków dwustronnych.</u>
          <u xml:id="u-5.23" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Polska była i będzie rzecznikiem integracji Ukrainy w ramach NATO i Unii Europejskiej. Nie ulega wątpliwości, że nasz głos na rzecz Ukrainy spotka się z tym lepszym odzewem wśród partnerów, im mocniejsza będzie demokracja i głębsze będą reformy gospodarcze w tym kraju. Prozachodni wybór Kijowa musi mieć jednoznaczne oparcie w faktach. Jako członek Unii Europejskiej Polska będzie działać na rzecz jak najszybszego przedstawienia Ukrainie jasnej perspektywy europejskiej, z możliwością członkostwa włącznie.</u>
          <u xml:id="u-5.24" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Naszej polityce wobec Białorusi przyświecać będzie cel umacniania jej niezawisłości i podmiotowości w stosunkach międzynarodowych, a także wspierania struktur społeczeństwa obywatelskiego. Będziemy starali się lepiej wykorzystywać możliwości, jakie w odniesieniu do realizacji tych celów stwarzają programy partnerskie NATO i Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-5.25" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Polski głos w ramach Wspólnej Polityki Zagranicznej nie będzie monotematyczny i nie będzie ograniczać się wyłącznie do wymiaru wschodniego. Będziemy wnosić aktywny wkład w kształtowanie polityki unijnej wobec wszystkich regionów pozaeuropejskich oraz w odniesieniu do istotnych kwestii globalnych.</u>
          <u xml:id="u-5.26" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Wysoki Sejmie! Logika integracji europejskiej czyni nieuchronną współpracę w ramach bezpieczeństwa i obronności. Unia jako aktor globalny musi dysponować odpowiednim instrumentarium środków, w tym środkami militarnymi. Polska włączy się do wszystkich przedsięwzięć i form współpracy, które nie będą osłabiać Sojuszu Północnoatlantyckiego i powielać jego funkcji. Zamierzamy przystąpić do Europejskiej Agencji do Spraw Obronności i podjąć stałą współpracę strukturalną, po jej usankcjonowaniu przez traktat konstytucyjny.</u>
          <u xml:id="u-5.27" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Nasze członkostwo w Unii Europejskiej rodzi wielorakie implikacje, dotyczą one m.in. konieczności dostosowania bazy prawnej naszych stosunków; jest to bardzo ważny, choć nie tak spektakularny aspekt naszej polityki. Jesteśmy w trakcie wypowiadania bądź renegocjacji 149 umów międzynarodowych podlegających dostosowaniu do wymogów Unii oraz w trakcie przystępowania, poprzez zawarcie protokołów akcesyjnych, do 36 umów mieszanych zawartych przez Wspólnoty Europejskie i państwa członkowskie.</u>
          <u xml:id="u-5.28" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Nowe zadania stanęły też przed naszymi służbami konsularnymi. Będziemy kontynuować działania w celu harmonizacji polskich procedur wizowych z wymogami związanymi z ujednoliceniem praktyki konsularnej ze standardami unijnymi, m.in. przez wdrażanie wspólnej instrukcji konsularnej. Stałym zadaniem pozostanie obserwowanie i bieżące doskonalenie procedur wizowych wobec Białorusi, Ukrainy i Rosji.</u>
          <u xml:id="u-5.29" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W ostatnich latach stosunki polsko-amerykańskie osiągnęły niespotykaną dotąd rangę. Przyczyniła się do tego m.in. nasza postawa w trakcie kryzysu irackiego. Ta nowa jakość w naszych relacjach pociąga za sobą korzystne konsekwencje natury politycznej, jest także źródłem wzrostu naszej pozycji wobec partnerów europejskich. Wspólna służba żołnierzy amerykańskich i polskich w Iraku wzmacnia nasze partnerstwo. W roku 2004 będziemy podejmować działania na rzecz utrzymania obecnego poziomu współpracy politycznej; liczymy, że będzie ona sprzyjać rozwojowi współpracy gospodarczej, w tym nowej fazie bezpośrednich inwestycji amerykańskich w Polsce, m.in. dzięki realizacji porozumień offsetowych związanych z zakupem samolotu F-16. Dobry klimat w stosunkach polsko-amerykańskich powinien zaowocować również aktywniejszą obecnością polskich przedsiębiorstw na rynku amerykańskim.</u>
          <u xml:id="u-5.30" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Będziemy zabiegać o ułatwienia w podróżowaniu obywateli Rzeczpospolitej do Stanów Zjednoczonych; wiem, że sprawa ta jest przedmiotem troski Wysokiej Izby i dużego zainteresowania ze strony polskiej opinii publicznej. Korzystając z okazji, pragnę poinformować, że od wielu miesięcy prowadzimy rozmowy na ten temat, i to zarówno na szczeblu roboczym, jak i na najwyższym szczeblu politycznym. Zamierzamy konsekwentnie przedstawiać nasze stanowisko stronie amerykańskiej i wspólnie poszukiwać rozwiązań problemów dotykających Polaków pragnących podróżować do tego kraju.</u>
          <u xml:id="u-5.31" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Kryzys iracki ujawnił poważne rozbieżności pomiędzy USA i kilkoma kluczowymi państwami europejskimi. Różnice poglądów w transatlantyckiej wspólnocie są faktem i nie zamierzamy ich bagatelizować, jednak są one wtórne wobec trwałej i solidnej wspólnoty wartości interesów, które spajają Amerykę i Europę. Nie ma zatem dylematu polegającego na wyborze między Ameryką i Europą, jest za to imperatyw wnoszenia przez Polskę wkładu na rzecz wzmacniania partnerstwa transatlantyckiego. Powinno ono służyć podejmowaniu wspólnych wyzwań i odpowiedzi na zagrożenia współczesnego świata - dotyczy to zwłaszcza walki z terroryzmem, proliferacją broni masowego rażenia i przestępczością zorganizowaną, rozwiązywania kryzysów regionalnych, upowszechniania wartości demokratycznych i praw człowieka, gospodarki rynkowej, podejmowania zagadnień globalizacji. Polska będzie sprzyjać partnerskiemu dialogowi oraz zabiegać o dobry klimat współpracy transatlantyckiej. Pamiętamy także o ważnej pozycji Kanady w partnerstwie atlantyckim.</u>
          <u xml:id="u-5.32" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Wysoka Izbo! Podstawową płaszczyzną współpracy transatlantyckiej pozostaje NATO. Sojusz Północnoatlantycki jest gwarancją bezpieczeństwa naszego kraju, utrwalanie jego spoistości i znaczenia to niezmiennie pierwszoplanowy cel naszej polityki.</u>
          <u xml:id="u-5.33" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">NATO w ostatnich latach przechodzi proces głębokiej transformacji. Podjęło się odpowiedzialnej roli w Afganistanie, Kwatera Główna Sojuszu Północnoatlantyckiego udzieliła nam wsparcia podczas działań w Iraku, gdzie NATO mogłoby odgrywać jeszcze bardziej znaczącą rolę. Sojusz staje się instytucją zdolną do selektywnego wykonywania zadań, nawet w odległych częściach świata. Popieramy ten kierunek przemian. Zgadzamy się z poglądem głoszącym, że NATO musi zwracać swoją uwagę na obszary, skąd pochodzą zagrożenia dla strefy euroatlantyckiej. Dobrodziejstwem chwili jest brak poważnego ryzyka konfliktu zbrojnego w Europie. Choć źródła zagrożeń znajdują się poza Europą, to jeżeli nie zostaną skutecznie powstrzymane, mogą bezpośrednio zagrozić państwom naszego kontynentu, dlatego wykorzystanie NATO na obszarach pozaeuropejskich jest niezbędne. Utrwala się w ten sposób rolę tej organizacji jako cennego instrumentu z punktu widzenia interesów bezpieczeństwa państw członkowskich.</u>
          <u xml:id="u-5.34" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Zdolności obronne sojuszników, w tym także Polski, muszą być rozwijane pod kątem nowych zadań, nie oznacza to jednak zapominania o klasycznej roli NATO jako instrumentu obrony zbiorowej ani o konieczności wnikliwego monitorowania zagrożeń tradycyjnych. Będziemy brać udział w realizacji inicjatyw ukierunkowanych na poprawę zdolności militarnych sojuszu, takich jak zobowiązania praskie w sprawie zdolności obronnych, Siły Odpowiedzi NATO, inicjatywa obrony przed bronią masowego rażenia. Będziemy monitorować proces reformowania struktury dowodzenia NATO oraz wspierać ideę powstania natowskiego Centrum Szkolenia Połączonych Sił w Polsce. Stany Zjednoczone zapowiedziały niedawno przegląd systemu rozmieszczenia ich wojsk w Europie. Uzasadniają to zmiany w bezpieczeństwie międzynarodowym. Polska podziela to rozumowanie. Wierzymy, że decyzje, które zapadną, spotkają się z pełnym zrozumieniem w gronie sojuszników i partnerów. Konsultacje w tej sprawie trwają.</u>
          <u xml:id="u-5.35" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Częścią procesu tworzenia nowej tożsamości Sojuszu jest jego rozszerzenie. Cieszy nas, że obecna faza rozszerzenia przebiega bez zakłóceń. Drzwi do NATO powinny nadal pozostawać otwarte. Myślimy w szczególności o aspiracjach Ukrainy. Ukraińskie reformy w dziedzinie polityki bezpieczeństwa i obronności, a także wkład tego państwa w stabilizację Iraku wymagają docenienia. Liczymy, że tegoroczny szczyt NATO w Stambule będzie źródłem silnego impulsu dla dalszego zbliżenia Ukrainy do NATO, a także że będzie rozwijać się pragmatyczna współpraca NATO z Rosją, której sprzyjać będzie zmiana sposobu postrzegania roli NATO przez Rosjan.</u>
          <u xml:id="u-5.36" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Zmiana uwarunkowań, w jakich funkcjonuje Sojusz, zmiana istoty zagrożeń i charakteru oczekiwań przybliżają potrzebę głębszej refleksji nad zagrożeniami i wyzwaniami bezpieczeństwa, rolą NATO w bezpieczeństwie globalnym i euroatlantyckim, zadaniami NATO, a zwłaszcza zasadami współdziałania z Unią Europejską i innymi organizacjami międzynarodowymi. Refleksja ta mogłaby przynieść opracowanie spójnej wizji Sojuszu na najbliższe dekady. Mogłaby też posłużyć jako ośrodek odbudowy zaufania we wspólnocie transatlantyckiej, nadwerężonego przez spory wokół Iraku. Szczyt w Stambule mógłby dać sygnał do takiej pogłębionej refleksji.</u>
          <u xml:id="u-5.37" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Wysoki Sejmie! Polska ponosi znaczne obciążenia z tytułu udziału w operacjach wojskowych przeprowadzanych pod egidą NATO, ONZ, Unii Europejskiej i koalicji państw. Operacja w Iraku ma charakter priorytetowy, lecz nie przeprowadzamy jej kosztem innych zobowiązań. Utrzymamy nasze zaangażowanie w dotychczasowe operacje reagowania kryzysowego NATO w Bośni i Hercegowinie oraz w Kosowie, a także w międzynarodowe operacje policyjne prowadzone w Europie Południowo-Wschodniej.</u>
          <u xml:id="u-5.38" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">W obszarze euroatlantyckim nadal występują ogniska utrzymujących się od lat konfliktów, w tym w Naddniestrzu, na Kaukazie i Zakaukaziu. Liczymy na postęp w ich rozwiązywaniu. Ważną rolę ma tu do odegrania Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie. Instytucja ta wymaga wszakże określenia tożsamości w nowych europejskich realiach.</u>
          <u xml:id="u-5.39" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Wysoka Izbo! Rok 2004 przyniesie Polsce zwiększone obowiązki w zakresie polityki regionalnej. W czerwcu obejmiemy roczne przewodnictwo w Radzie Państw Morza Bałtyckiego, w lipcu przewodnictwo w Grupie Wyszehradzkiej, w listopadzie zaś rozpocznie się kadencja Polski jako przewodniczącego Rady Europy. Będziemy też uczestniczyć w pracach tzw. trójki Inicjatywy Środkowo-europejskiej. Na porządku dziennym staje potrzeba pogłębionej refleksji nad rolą tych organizacji w nowych europejskich realiach oraz redefinicja ich celów i zadań. Dotyczy to zwłaszcza Grupy Wyszehradzkiej, która stanie się wewnętrznym ugrupowaniem Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-5.40" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Chcielibyśmy utrwalenia tożsamości naszego regionu w ramach rozszerzonej Unii, a Grupa Wyszehradzka, mimo ewidentnych słabości współpracy, które ujawniły się po raz kolejny w końcu ubiegłego roku, mogłaby odgrywać pożyteczną rolę. Wspieramy zatem ideę odnowienia przesłania Grupy Wyszehradzkiej w nowych warunkach w oparciu o realistyczną ocenę oczekiwań i możliwości.</u>
          <u xml:id="u-5.41" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Przywiązujemy dużą wagę do współdziałania z Czechami, Słowacją i Węgrami w zabieganiu o wspólne interesy w ramach Unii, a także w rozwijaniu współpracy w regionie, zwłaszcza w dziedzinie infrastruktury, ruchu osobowego i kultury. Szczególnie chcielibyśmy, aby w ramach Grupy Wyszehradzkiej została wdrożona zasada otwartych granic.</u>
          <u xml:id="u-5.42" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Mówiąc o naszych środkowoeuropejskich sąsiadach, należy odnotować fakt, że w 2004 r. będziemy obchodzić 10. rocznicę podpisania traktatu o przyjaźni z Litwą, co będzie okazją także do oceny realizacji jego zasad i zawartych w nim zobowiązań.</u>
          <u xml:id="u-5.43" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Radę Państw Morza Bałtyckiego będziemy traktować jako instrument integracji gospodarczej i społecznej z partnerami skandynawskimi oraz państwami bałtyckimi, a także intensyfikacji i współpracy z Rosją, przede wszystkim z obwodem kaliningradzkim.</u>
          <u xml:id="u-5.44" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Nasze przewodnictwo w Radzie Europy spożytkujemy do umocnienia wizerunku tej organizacji jako kreatora i gwaranta jednolitych podstaw prawnych w zakresie przestrzegania triady wartości europejskich: demokracji, praw człowieka i praworządności, a także jako instrumentu dialogu kultur i cywilizacji. Spodziewamy się, że Polsce przypadnie zadanie organizacji III Szczytu Rady Europy wiosną 2005 r.</u>
          <u xml:id="u-5.45" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Jako członek „trójki” Inicjatywy Środkowoeuropejskiej Polska będzie współdziałać w kształtowaniu nowej roli tego ugrupowania również w odniesieniu do unijnej koncepcji szerszej Europy, a przede wszystkim w ukierunkowaniu jej działań na rzecz zapobiegania podziałom po rozszerzeniu Unii Europejskiej. Niezmiernie istotne jest podtrzymanie ścisłych więzi z państwami, które pozostaną poza strukturami zachodnimi, i podtrzymanie perspektywy ich integracji zgodnie z założeniami Inicjatywy Ryskiej prezydenta Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-5.46" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Polska będzie w szczególności wspierać integrację Bułgarii i Rumunii, a także Chorwacji z Unią Europejską i NATO oraz aspiracje pozostałych państw Europy Południowo-Wschodniej w tym zakresie. Zamierzamy także aktywnie uczestniczyć w przedsięwzięciach paktu stabilności dla tamtego regionu.</u>
          <u xml:id="u-5.47" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Wysoki Sejmie! Minione kilkanaście miesięcy w polityce światowej koncentrowało się na kwestii irackiej, która uświadomiła rosnącą niepodzielność bezpieczeństwa międzynarodowego. Polska udzieliła wsparcia akcji zbrojnej przeciw Saddamowi Husajnowi. Postąpiliśmy tak w imię solidarności sojuszniczej i z poczuciem moralnej racji. Akcja ta była uzasadniona. Wciąż pojawiają się nowe fakty unaoczniające ogrom zbrodni, jakich dawny reżim iracki dopuścił się na własnym narodzie. Usunięcie dyktatora było dobrodziejstwem dla sąsiadów, regionu i całej społeczności międzynarodowej.</u>
          <u xml:id="u-5.48" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Polska została zaproszona do udziału w wysiłku stabilizacyjnym. Powierzono nam dowodzenie w jednej ze stref. To niewątpliwy dowód zaufania i uznania, który wzmocnił pozycję międzynarodową naszego kraju. Proces stabilizacji postępuje, choć nie bez komplikacji. Jest niestety okupiony bolesnymi ofiarami. Za iracką sprawę przelana została także polska krew, ale nie zmniejsza to naszej determinacji.</u>
          <u xml:id="u-5.49" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Polskiej obecności w Iraku przyświeca jeden cel: pomóc Irakijczykom w przejęciu odpowiedzialności za własną przyszłość, w zbudowaniu państwa prawa, w ustanowieniu porządku i bezpieczeństwa. Nie mamy innych zamiarów. Perspektywa przekazania odpowiedzialności władzom miejscowym została nakreślona. Polska jest ze wszech miar zainteresowana jej niezakłóconym zrealizowaniem. Sukces tego procesu jest w interesie wszystkich, także tych państw, które miały do operacji w Iraku stosunek powściągliwy lub krytyczny. Zamęt w Iraku miałby wysoce negatywne skutki dla regionu i świata.</u>
          <u xml:id="u-5.50" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Wysoka Izbo! Kwestia iracka uświadamia złożoność wyzwań, z jakimi musi zmierzyć się społeczność międzynarodowa w dążeniu do bezpieczeństwa i stabilizacji świata. Irak stał się dziś także areną walki z terroryzmem międzynarodowym. Terroryzm, choć - jak się wydaje - nie zagraża bezpośrednio terytorium Polski, uderza w podstawy cywilizacyjnego i społecznego ładu. Będziemy z przekonaniem kontynuować nasze zaangażowanie w koalicji antyterrorystycznej.</u>
          <u xml:id="u-5.51" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Innym ważnym wyzwaniem stało się zapobieganie proliferacji broni masowego rażenia. Polska włącza się w przedsięwzięcia w tej dziedzinie, także w ramach Inicjatywy Przeciwdziałania Proliferacji ogłoszonej przez prezydenta Busha w Krakowie w czerwcu ubiegłego roku. W 2003 r. Polska wybrana została na 2-letnią kadencję do składu Rady Gubernatorów Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej, będącej głównym forum działań społeczności międzynarodowej przeciwko proliferacji broni jądrowej. Ma ona do odegrania szczególną rolę w związku z sytuacją wokół programu nuklearnego Iranu. Wierzymy także, że dojdzie w ramach rokowań sześciostronnych do postępu w uregulowaniu kryzysu dotyczącego polityki KRLD.</u>
          <u xml:id="u-5.52" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Wysoki Sejmie! Członkostwo w Unii Europejskiej postawi przed Polską nowe zadania, jeśli chodzi o zaangażowanie w rozwiązywanie problemów pozaeuropejskich. Unia, jak to już mówiłem, jest aktorem polityki globalnej. Jej przyjęta w grudniu ubiegłego roku strategia bezpieczeństwa opiera się na założeniu, że nie sposób zbudować trwałego bezpieczeństwa Europy bez stabilizacji europejskiego sąsiedztwa oraz bez aktywnego zaangażowania Unii w rozwiązywanie zagrożeń globalnych. Ich ogniska znajdują się w różnych regionach świata. Polska musi być gotowa do współudziału w rozwiązywaniu konfliktów regionalnych. Irak nie jest niestety przypadkiem wyjątkowym.</u>
          <u xml:id="u-5.53" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Mamy w dorobku udział w licznych operacjach pokojowych. Jest on naszym aktywem w dyskusji o problemach globalnych w ramach Organizacji Narodów Zjednoczonych. Organizacja ta wymaga wszakże głębszej refleksji i systemowego dostosowania do realiów współczesnego świata. Przyświecało to naszej inicjatywie dyskusji nad Nowym Aktem Politycznym dla ONZ. Mimo wielu sceptycznych początkowo reakcji, dynamika sytuacji międzynarodowej potwierdziła słuszność naszej diagnozy. Cieszy nas bardzo, że myśl tę podjął sekretarz generalny ONZ, który powołał panel wybitnych osobistości mający za zadanie dokonanie analizy wyzwań i zagrożeń dla bezpieczeństwa świata i zaproponowanie rozwiązań koncepcyjnych i instytucjonalnych.</u>
          <u xml:id="u-5.54" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Udzielamy pełnego poparcia pracy panelu, traktując ją jako pierwszy etap realizacji naszej inicjatywy. Wiosną zorganizujemy w Warszawie regionalne seminarium z udziałem przewodniczącego i członków panelu.</u>
          <u xml:id="u-5.55" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Mówiąc o sprawach pokoju w świecie nie sposób pominąć roli Ojca Świętego. Jego niezłomne zaangażowanie sprawiło, że kryzys iracki nie był nigdzie postrzegany w kategoriach konfliktu cywilizacji i religii. Jest naszym zamiarem utrzymanie priorytetowego charakteru relacji ze Stolicą Apostolską w całokształcie zadań polskiej polityki.</u>
          <u xml:id="u-5.56" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Wysoka Izbo! Utrwalenie pokoju na świecie wymaga skuteczniejszego podjęcia wyzwań globalizacji. Doceniamy znaczenie zrównoważonego rozwoju, ochrony środowiska i problemów społecznych na agendzie ONZ. Polscy przedstawiciele w Radzie Gospodarczo-Społecznej ONZ będą działać na rzecz znalezienia odpowiedzi na te wezwania. Polska będzie popierać działania nastawione na tworzenie warunków dla osiągnięcia długofalowych celów rozwoju społecznego i gospodarczego, zwłaszcza w krajach rozwijających się, oraz zaspokojenie podstawowych potrzeb ludności tych krajów. Będziemy podkreślać nadrzędne znaczenie walki z nędzą przez likwidację jej źródeł oraz ograniczanie jej skutków, akcentując zwłaszcza konieczność przestrzegania zasad dobrego rządzenia przez państwa korzystające z pomocy organizacji międzynarodowych. W walce z ubóstwem, głodem oraz wyniszczającymi epidemiami w wielu regionach świata będziemy rozszerzać współpracę z wyspecjalizowanymi organizacjami systemu Narodów Zjednoczonych. Poprzemy działania, które służą realizacji milenijnych celów rozwoju. Wdrażanie polskiego programu oficjalnej pomocy rozwojowej i humanitarnej, przyjętego przez Radę Ministrów w październiku 2003 r., będzie służyło zwiększeniu wiarygodności naszych działań. Opracowanie strategii pomocowej było niezbędne, albowiem Polska jest postrzegana wśród naszych pozaeuropejskich partnerów jako potencjalny donator.</u>
          <u xml:id="u-5.57" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">W oparciu o podstawowe dokumenty programowe szczytu w Johannesburgu Polska włączać się będzie w nurt działań służących implementacji jego postanowień, zarówno w skali naszego kraju, jak i w skali międzynarodowej. Będziemy podkreślać znaczenie czynnika wspólnych wartości w stosunkach międzynarodowych. Szczególne znaczenie ma dla nas zwłaszcza rozwijanie dorobku idei „Wspólnoty demokracji” zainicjowanej w roku 2000 w Warszawie. Będziemy zabiegać o rozszerzenie i umocnienie międzynarodowego systemu ochrony praw człowieka. Uważamy bowiem, że łamanie praw człowieka, nieakceptowalne z przyczyn zasadniczych, dodatkowo grozi stabilizacji stosunków międzynarodowych oraz blokuje rozwój gospodarczo-społeczny.</u>
          <u xml:id="u-5.58" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Wysoki Sejmie! Członkostwo w Unii Europejskiej rzutujące na nową rolę Polski w świecie wpłynie na warunki rozwoju naszych stosunków dwustronnych, w tym gospodarczych, z państwami Azji, Afryki i Ameryki Łacińskiej. Powstaną niewątpliwie nowe możliwości dla polskiej aktywności w tym obszarze. Nasze długofalowe priorytety zostaną ujęte w ramy całościowej strategii wobec państw rozwijających się, nad którą prace dobiegają końca.</u>
          <u xml:id="u-5.59" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Pierwszym zadaniem jest aktywne włączenie się do platform dialogu prowadzonego przez Unię z państwami pozaeuropejskimi. Polska będzie się zatem angażować w projekty związane z realizacją Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa w odniesieniu do Procesu Barcelońskiego i Dialogu Eurośródziemnomorskiego. Kontynuować będziemy starania w celu przyjęcia Polski do ASEM, czyli dialogu Azja-Europa, a także będziemy uczestniczyć w III szczycie Unia - Ameryka Łacińska i Karaiby w Meksyku.</u>
          <u xml:id="u-5.60" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Zaangażowanie w Iraku postawiło przed nami zadanie zapewnienia „osłony dyplomatycznej”, podjęcia inicjatyw na rzecz aktywizacji stosunków z krajami Bliskiego i Środkowego Wschodu. Kontakty te ujawniły duży potencjał współpracy gospodarczej. Jest on już stopniowo dyskontowany. Jesteśmy wdzięczni naszym partnerom arabskim i innych sąsiadom Iraku za zrozumienie dla polskiej roli w Iraku i za wszystkie dobre rady.</u>
          <u xml:id="u-5.61" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Rola kontaktów i dialogu Zachodu z państwami arabskimi i muzułmańskimi rośnie. Polska chciałaby wnosić doń swój wkład oparty na tradycjach tolerancji, poszanowania odmienności i dialogu cywilizacji. Będziemy sprzyjać dokonaniu rzeczywistego przełomu w uregulowaniu konfliktu bliskowschodniego, wykorzystując możliwości, jakie stworzy nam członkostwo w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-5.62" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Aktywność Polski w państwach azjatyckich będzie koncentrować się na rozwijaniu dialogu politycznego oraz ożywianiu współpracy gospodarczej i poprawie salda obrotów handlowych ze wszystkimi najważniejszymi partnerami, w tym z Chinami, Republiką Korei, Indiami, Japonią, Malezją i Indonezją. Będziemy też stopniowo odbudowywać pozycję Polski w Afryce Subsaharyjskiej, wykorzystując m.in. unijną infrastrukturę współpracy z tym regionem, w tym konwencję z Cotonou.</u>
          <u xml:id="u-5.63" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Podejmujemy już i będziemy kontynuować wysiłki na rzecz odnowienia bliższej współpracy z wybranymi, tradycyjnymi partnerami afrykańskimi. Do priorytetowych partnerów w Ameryce Łacińskiej będą należeć Chile, Meksyk, Brazylia i Argentyna. Planowane są zwiększone kontakty polityczne, w tym na najwyższych szczeblu, z państwami Azji, Afryki i Ameryki Łacińskiej.</u>
          <u xml:id="u-5.64" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Wysoki Sejmie! Chcemy wykorzystać naszą obecność w Unii dla realizacji polskich interesów gospodarczych wobec państw trzecich. Musimy doprowadzić do ściślejszego zintegrowania zagranicznej polityki ekonomicznej z pozostałymi instrumentami polityki. Powinno to zwiększyć naszą zdolność do skutecznego politycznego wspierania inwestycji zagranicznych w Polsce i polskich za granicą.</u>
          <u xml:id="u-5.65" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Przedmiotem naszej troski będzie stan i struktura obrotów handlowych oraz efektywność działań w tym zakresie. Nadeszła pora do rozstrzygnięć systemowych służących ekonomizacji MSZ i placówek zagranicznych. Nadszedł czas opracowania skutecznej formuły promocji gospodarczej Polski za granicą.</u>
          <u xml:id="u-5.66" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polityka międzynarodowa od dawna nie jest monopolem rządu. Rosnąca rola podmiotów pozarządowych i pozapaństwowych jest coraz znaczniejszym wyzwaniem dla sposobu prowadzenia polityki i funkcjonowania instytucji międzynarodowych. Dużą wagę przywiązujemy do współpracy z lokalnymi strukturami samorządowymi, które mają najlepsze rozeznanie w terenie, co pozwala im, wspólnie z MSZ, skutecznie realizować nakreślone zadania, także w ramach współpracy międzynarodowej.</u>
          <u xml:id="u-5.67" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Doceniając rolę organizacji pozarządowych w dyplomacji społecznej, MSZ będzie kontynuował współpracę z nimi w ramach powołanej w roku 2002 Rady do Spraw Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi.</u>
          <u xml:id="u-5.68" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Wysoka aktywność Polskiej Akcji Humanitarnej, Caritasu czy Polskiej Misji Medycznej, np. w Iraku, świadczą o konieczności wykorzystywania potencjału organizacji pozarządowych dla wspierania polskiej polityki zagranicznej i budowy odpowiedniego wizerunku naszego kraju w świecie.</u>
          <u xml:id="u-5.69" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Od 1 stycznia 2004 r. obowiązują już przepisy wykonawcze do ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie, które regulują zasady finansowe współpracy z tymi organizacjami.</u>
          <u xml:id="u-5.70" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Ważnym zadaniem dyplomacji jest dbanie o dobry wizerunek Polski za granicą. Nasza aktywność międzynarodowa przyczyniła się do zwiększenia zainteresowania Polską, dostrzeżenia potencjału, jaki wnosimy do Unii Europejskiej i wspólnoty transatlantyckiej. Chcielibyśmy, aby Polska była rozpoznawalnym znakiem w świecie. Musimy wszakże polepszyć koordynację naszych programów promocyjnych, usystematyzować proces realizacji projektów sektorowych, m.in. w dziedzinie kultury czy sportu. Lepiej także powinniśmy wykorzystywać możliwości, jakie stwarza nauka dla promocji kraju. Ważnym przedsięwzięciem będzie udział w „Olimpiadzie kulturalnej”, która zostanie przeprowadzona równolegle z igrzyskami letnimi w Atenach.</u>
          <u xml:id="u-5.71" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Dyplomacja to nie tylko wielka polityka. Do podstawowych zadań polskiej służby zagranicznej należy i należeć będzie ochrona interesów obywateli polskich za granicą, wzmożony monitoring sytuacji w poszczególnych regionach świata i w zależności od występujących zagrożeń podejmowanie działań przyczyniających się do bezpieczeństwa Polaków w czasie ich pobytu poza granicami kraju, w tym ze szczególnym uwzględnieniem niebezpieczeństw związanych z aktami terrorystycznymi.</u>
          <u xml:id="u-5.72" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">W realizacji rządowego „Programu współpracy z Polonią i Polakami za granicą” szczególną uwagę poświęcimy ocenie wykonywania przez władze państw zamieszkania Polonii umów międzynarodowych dwustronnych i wielostronnych odnoszących się do sytuacji Polonii i Polaków w tych krajach. Jednym z priorytetowych kierunków działania pozostanie nadal wszechstronny rozwój oświaty polonijnej, a także w związku z członkostwem Polski w Unii, rozwinięcie pomocy placówek konsularnych w państwach unijnych dla inicjatyw i przedsięwzięć polonijnych mających na celu szeroko pojętą promocję Polski w krajach osiedlania.</u>
          <u xml:id="u-5.73" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Panie Prezydencie! Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Przystąpienie do Unii Europejskiej stanowi realizację ostatniego ze strategicznych celów polskiej polityki zagranicznej sformułowanych ponad 10 lat temu. Były nimi odbudowa suwerenności, normalizacja stosunków z sąsiadami, rozwój współpracy regionalnej, zagwarantowanie bezpieczeństwa przez integrację z NATO, zapewnienie rozwoju i dobrobytu przez członkostwo w Unii Europejskiej. Cele te wytyczały kierunki polityki zagranicznej każdego rządu, przesądzały o jej ponadpartyjnym charakterze.</u>
          <u xml:id="u-5.74" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Dziś stoimy przed koniecznością wytyczenia nowych horyzontów naszej polityki, utrwalenia naszej pozycji w NATO, Unii Europejskiej i społeczności międzynarodowej. Musimy sprecyzować, jakiej Europy pragniemy i jak postrzegamy swoją w niej rolę, w jakim kierunku powinien zmierzać Sojusz Północnoatlantycki, jaką tożsamość może uzyskać w rozszerzonej Europie nasz region i jaki winien być profil naszego zaangażowania poza Europą. Taka refleksja pomoże nam rozstrzygać doraźne dylematy polityki. Dzisiejsze decyzje mogą przesądzić o rozwiązaniach na lata. Nowe wyzwania są źródłem rosnących zadań dla naszej służby zagranicznej. Rysuje się coraz bardziej potrzeba jej dalszego rozwoju i wzmocnienia, również w aspekcie finansowym i materialnym.</u>
          <u xml:id="u-5.75" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Wysoki Sejmie! Wierzę, że dzisiejsza debata przyczyni się do zbudowania ponadpartyjnej zgody dla wybiegającej w przyszłość polskiej polityki zagranicznej. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-5.76" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#Marszałek">Jako marszałek Sejmu chciałbym odnotować z uznaniem, iż pan minister spraw zagranicznych w imieniu własnym i, jak sądzę, również rządu podziękował Wysokiej Izbie za wsparcie, jakiego udzielała w roku poprzednim polskiej polityce zagranicznej. Tak rzeczywiście było, były spory, były dyskusje, ale było też bardzo istotne wsparcie, prawie jednomyślne albo zdecydowaną większością, w bardzo istotnych kwestiach dla interesów Polski na arenie międzynarodowej. Polska w ubiegłym roku wkroczyła na scenę polityczną w sposób bardzo znaczący. Jeśli chcemy, panie ministrze, utrzymać tę pozycję, a chcemy z całą pewnością, to ta współpraca musi być kontynuowana i ulepszana. Dlatego chciałem powiedzieć, że liczę jako marszałek Sejmu, i myślę, że wszystkie kluby, wszyscy posłowie liczą na to, iż wzajemne konsultacje, wzajemne informowanie się będą jeszcze lepsze niż w roku ubiegłym - dla dobra interesów naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo jeszcze raz.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#Marszałek">Przechodzimy do dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#Marszałek">Sejm ustalił w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego podział czasu pomiędzy kluby i koła, w zależności od ich wielkości, w granicach od 5 do 84 minut, to jest debatę średnią.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#Marszałek">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#Marszałek">Jako pierwszego o zabranie głosu proszę pana posła Jerzego Jaskiernię w imieniu Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej bardzo wnikliwie wsłuchiwał się w dzisiejsze wystąpienie ministra spraw zagranicznych pana dr. Włodzimierza Cimoszewicza. W dniu wczorajszym na forum Komisji Spraw Zagranicznych, której mam zaszczyt przewodniczyć, w wielogodzinnej, szczerej, interesującej debacie posłowie mogli odnieść się zarówno do tego, co się zdarzyło w 2003 r., jak i do głównych priorytetów polskiej polityki zagranicznej w roku bieżącym.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PosełJerzyJaskiernia">Sądzę, że są dwie podstawowe obserwacje, które ten dialog niesie.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#PosełJerzyJaskiernia">Po pierwsze, pomimo sporów, pomimo podziałów w naszym społeczeństwie i parlamencie, polityka zagraniczna jest tym obszarem, gdzie udało się w podstawowych segmentach wypracować ponadpartyjne podejście, ponadpartyjną zgodę. To bardzo ważne, ponieważ uprawianie polityki zagranicznej w warunkach podziału społeczeństwa, Izby, w warunkach konfliktu, gdy towarzyszą temu emocje, zawsze prowadzi do straty dla polskiej racji stanu.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#PosełJerzyJaskiernia">Po drugie, była to współpraca prezydenta Rzeczypospolitej, rządu Rzeczypospolitej wspierana przez parlament Rzeczypospolitej. To bardzo istotne, że we wszystkich podstawowych organach państwa, gdzie kreowana jest polityka zagraniczna, tego typu współdziałanie miało miejsce.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#PosełJerzyJaskiernia">Wysoka Izbo! Dwa podstawowe priorytety tej polityki to Unia Europejska, integracja europejska z jednej strony, strategiczne partnerstwo ze Stanami Zjednoczonymi, członkostwo w NATO - z drugiej strony. Niewątpliwie jest sukcesem rządu, jest sukcesem Polski, jest sukcesem państwa polskiego to, że udało się zakończyć negocjacje akcesyjne, że został podpisany traktat akcesyjny, że Polska wchodzi do Unii Europejskiej na korzystnych zasadach. Pamiętamy referendum akcesyjne, pamiętamy, ile dylematów, ile wątpliwości towarzyszyło temu aktowi woli narodowej. Teraz jest rzeczą zasadniczą, i traktujemy to jako priorytet o wielkim znaczeniu, aby te miesiące, które pozostały do 1 maja, wykorzystać w trosce o jakość polskiego członkostwa w Unii Europejskiej. Zagrożenia są w tym zakresie znane i opisane, były przedmiotem prac Komisji Europejskiej, były podnoszone na forum Komisji Wspólnej RP i Unii Europejskiej. Chodzi o to, aby nie zmarnować żadnego dnia, żadnej chwili, żadnej kwestii, aby okazało się, że w dniu 1 maja wkraczamy do Unii jako partner ważny, jako partner poważny, ale też jako partner, który jasno formułuje swoje oczekiwania.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#PosełJerzyJaskiernia">Było rzeczą niezwykle istotną, że w fundamentalnej kwestii traktatu nicejskiego rząd zajął jasne, twarde stanowisko. Nie jest prawdą sugestia, którą nieraz słyszymy, że to dopiero pod wpływem presji parlamentu, opozycji rząd usztywnił się, rząd zaczął twardo bronić spraw polskich. Przypominam tutaj wielokrotne wystąpienia i premiera Leszka Millera, i ministra Włodzimierza Cimoszewicza, i Klubu Parlamentarnego SLD. Tu nie było wątpliwości - sprawa Nicei to nie tylko kwestia symbolu, to kwestia tego, że społeczeństwo polskie zaakceptowało integrację europejską, zaakceptowało członkostwo w Unii, znając rozstrzygnięcia traktatu w Nicei. A więc nie jest to tylko kwestia zwykłej kalkulacji, nie jest to kwestia zwykłej taktyki. To nie jest tylko kwestia naszego przekomarzania się. To jest sprawa zasadnicza. Społeczeństwo polskie znało traktat z Nicei, znało te warunki, społeczeństwo polskie wiedziało, na jakich warunkach wchodzimy. Co więcej, społeczeństwo polskie ma prawo postawić pytanie, co się zdarzyło w tym czasie, że Unia, kiedy jeszcze nie sprawdzono, jak traktat nicejski zafunkcjonuje, kiedy jeszcze nie ma doświadczeń, w szczególności nie ma doświadczeń negatywnych, miałaby się z tego systemu wycofywać. Stąd ta postawa, również postawa Hiszpanii, która z jednej strony uniemożliwiła przyjęcie traktatu konstytucyjnego, ale z drugiej strony pokazała, że Polska chce być twardym negocjatorem, Polska chce być podmiotem w Unii, Polska chce słuchać, ale chce być również słuchana. Polska nie chce wchodzić do Unii za wszelką cenę i nie chce być w Unii na jakichkolwiek zasadach i Polska nie może pozwolić, aby lekceważono nasze spojrzenie, które przecież nie jest symboliczne, bo chodzi o system podejmowania decyzji. Chodzi o to, czy Unia będzie zdominowana przez najsilniejsze państwa, czy też stworzy się możliwość, pole, przestrzeń dla państw średnich po to, żeby szukać możliwości partnerskiego podejmowania decyzji. Pozytywnie oceniamy ostatnie wysiłki pana ministra i w Berlinie, i w Paryżu, aby ten dialog trwał. Byliśmy twardzi w Brukseli, to zostało odnotowane, pozycja Polski jest znana, ale też nie powinno powstać w Europie wrażenie, że Polska jest awanturnikiem, że Polska stosuje liberum veto, że Polska nie wczuwa się w dialog, że Polska nie szuka rozwiązań. Stąd ten dialog jest potrzebny, dobrze, żeby przyniósł rozstrzygnięcia jak najszybciej, ale nie kosztem polskiej racji stanu. Byłoby rzeczą niedobrą, aby tak fundamentalne kwestie, jak kształt Unii Europejskiej, jak kształt procesu decyzyjnego, przebiegały w cieniu jakichś kalkulacji ekonomicznych, pod presją budżetową czy tym bardziej w warunkach szantażu: jak będziecie twardzi, to czegoś nie dostaniecie, jak będziecie twardzi, to wam pokażemy, że nie odrobiliście lekcji, że macie zaległości. Oczywiście żadnych zaległości nie lekceważymy. Ważne, żeby wszystkie kwestie zostały zrealizowane. Ostatni raport Komisji Europejskiej wskazał na takie pola. To już nawet nie jest kwestia, na której pozycji jesteśmy wśród krajów kandydujących, ale z drugiej strony nie może to rzutować na kwestie fundamentalne, które muszą być rozstrzygane z punktu widzenia klarowności wizji Europy, jako wizji Europy solidarnej, partnerskiej, jako wizji Europy, gdzie wszyscy, którzy tworzą ten wielki projekt europejski, mają swoje znaczenie i mają swoje zdanie.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#PosełJerzyJaskiernia">Wysoka Izbo! Strategiczne partnerstwo Polski ze Stanami Zjednoczonymi zostało poddane w ubiegłym roku poważnemu testowi. To była wielka próba, kwestia iracka, udział w operacji irackiej, udział w operacji stabilizacyjnej - to był wielki test i trudny test, brzemienny w skutki test dla Polski, dla rządu polskiego, dla tych wszystkich, którzy podejmowali tę decyzję. Dzisiaj z perspektywy wiemy, że była to decyzja trafna, że w walce z terroryzmem nie może zabraknąć konsekwencji, że jeśli mówimy „a”, musimy powiedzieć „b”, że nie może być tak, że chcemy być partnerem strategicznym i nic z tego nie wynika, że chcemy być sojusznikiem Stanów Zjednoczonych, a wahamy się w pierwszej sytuacji próby.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#PosełJerzyJaskiernia">Nigdy w przeszłości Polska nie miała tak dużego znaczenia. Fakt przekazania nam dowództwa w jednej ze stref stabilizacyjnych jest pierwszym od wielu lat sygnałem nowych możliwości Polski, nowej odpowiedzialności, nowej szansy i nowych problemów, które się z tym wiążą. Pokazaliśmy, że stać nas i w sensie militarnym, i odpowiedzialności, i logistycznym, i konceptualnym, i kadrowym w sensie dowodzenia, że to nie był tylko gest symboliczny, pewnego rodzaju zasłona dymna, tylko że było to poważne zaangażowanie się państwa polskiego.</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#PosełJerzyJaskiernia">Jesteśmy przekonani, że ten wysiłek Polski przeniesie się i przyniesie rezultaty w zakresie stabilizacji Iraku, postępu procesów demokratycznych, w zakresie zwiększenia poczucia bezpieczeństwa regionalnego, w zakresie zwiększenia skuteczności walki z terroryzmem. Zarazem jednak chcielibyśmy większego zaangażowania Organizacji Narodów Zjednoczonych, chcielibyśmy większego zaangażowania NATO. Sądzę, że to stworzy możliwość stopniowego przekazywania odpowiedzialności również innym partnerom sojuszu NATO. Jest rzeczą niezwykle istotną, aby te podziały wokół Iraku, jakie powstały pomiędzy Stanami Zjednoczonymi, Niemcami, Francją, niektórymi innymi państwami Unii Europejskiej, nie tworzyły trwałej szczeliny.</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#PosełJerzyJaskiernia">Wspólna polityka europejska, bezpieczeństwo europejskie to jest istotny cel, ale przecież Polska musi definiować swoje bezpieczeństwo na twardym gruncie, nie na fruwających piaskach. Ważne, by zwiększała się rola Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy Europy. Mówił o tym pan minister Cimoszewicz w dzisiejszym wystąpieniu. Trzeba szukać innych sposobów współpracy regionalnej, wzmacniać rolę Unii Europejskiej, Unii Zachodnioeuropejskiej, ale w dniu dzisiejszym jest rzeczą bezdyskusyjną, że NATO jest podstawowym gwarantem bezpieczeństwa Polski, że silna Polska w silnym NATO to jest ta gwarancja, która w dniu dzisiejszym jest podstawą polskiej racji stanu, fundamentem, na którym budujemy inne kalkulacje. Stąd jest rzeczą niezwykle istotną, aby w sprawie Iraku zaangażowanie NATO pokazało, że nie był to wysiłek indywidualny, partykularny, że społeczność międzynarodowa w coraz większym zakresie bierze na siebie odpowiedzialność, że dostrzegamy te uwarunkowania i je wspieramy.</u>
          <u xml:id="u-7.10" who="#PosełJerzyJaskiernia">Wysoka Izbo! Stany Zjednoczone są niezwykle ważnym państwem, naszym strategicznym partnerem, stąd chcielibyśmy, aby ta polityka była w dalszym ciągu czytelna, trwała, ale wieloaspektowa. I przecież tutaj nie ukrywamy pewnych problemów, dotykał je również pan minister Cimoszewicz. Sprawa wiz obywateli polskich to rzeczywiście jest element frustrujący. Sprawa dodatkowych wymogów na granicach amerykańskich to jest czynnik frustrujący, zwłaszcza jeśli się weźmie pod uwagę, że szereg państw i obywateli tych państw, mających znacznie gorsze stosunki ze Stanami Zjednoczonym, nie jest objęta takimi restrykcjami. Naród polski, społeczeństwo polskie - i popiera to Sojusz Lewicy Demokratycznej - chciałoby widzieć partnerstwo ze Stanami Zjednoczonymi. To nie kwestia kalkulacji, że skoro wnosimy wysiłek militarny i ekonomiczny, to coś się za to należy, to nie w tych kategoriach. To w kategoriach pewnego oczekiwania gestu, pewnego oczekiwania symbolu, że Polska, stając się tak ważnym partnerem i tak wiarygodnym partnerem, i tak znaczącym partnerem nie może być traktowana w ramach podwójnego standardu, że jest ważnym partnerem w kwestiach bezpieczeństwa, strategicznych, a jest krajem powiedzmy sobie drugo- czy trzeciorzędnym, gdy przychodzi do sposobu traktowania obywateli polskich.</u>
          <u xml:id="u-7.11" who="#PosełJerzyJaskiernia">Jesteśmy przeświadczeni, że wysiłki rządu, że najbliższa wizyta pana prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego w Stanach Zjednoczonych staną się tutaj przełomem. W środowisku parlamentarnym wielokrotnie ta sprawa była stawiana, ona jest istotna, ona jest spektakularna, ona jest symbolicznie istotna. Oczywiście ona jest złożona, my nie lekceważymy wszelakich uwarunkowań formalnych, instytucjonalnych związanych z walką z terroryzmem, ale tutaj postęp powinien zostać osiągnięty.</u>
          <u xml:id="u-7.12" who="#PosełJerzyJaskiernia">Wysoka Izbo! Sądzę, że mocniej należy jeszcze zaakcentować to, czy realizowana jest strategia ekonomizacji polskiej polityki zagranicznej. Pamiętamy, że pan premier Leszek Miller w swoim exposé rządowym wyakcentował tę kwestię. Wiemy z dzisiejszego wystąpienia pana ministra Cimoszewicza, że rząd zamierza tutaj pójść na lepszą koordynację promocji polskiej gospodarki za granicą, promocji polskich inwestorów za granicą, ale również pozyskiwania inwestycji w Polsce. Tych spraw nie można oderwać od istoty polityki zagranicznej, nie może być tak, że państwo ma świetną politykę zagraniczną, a umiarkowane sukcesy gospodarcze. Przecież celem całej polityki i wewnętrznej, i zagranicznej jest interes polskiego społeczeństwa, polskich obywateli. Czy ludziom się żyje lepiej? Czy gospodarka się rozwija? Rozwija się, ale wymaga wsparcia. Ten wzrost ponad 3,5% jest imponujący, jeżeli się weźmie pod uwagę to, co żeśmy zastali w 2001 roku, po rządach prawicy. Ale przecież wiemy, że to wymaga dalszej dynamiki, dalszych impulsów również w zakresie wsparcia w polityce zagranicznej.</u>
          <u xml:id="u-7.13" who="#PosełJerzyJaskiernia">Stąd chcielibyśmy, panie ministrze, aby wszyscy ambasadorowie, wszystkie nasze placówki - mówimy o tym na forum Komisji Spraw Zagranicznych, mówimy o tym przy przesłuchiwaniu kandydatów na ambasadorów, mówimy to również z tej wysokiej trybuny - aby wszyscy dyplomaci, całe Ministerstwo Spraw Zagranicznych i inne agendy czuły się odpowiedzialne za realizację tego zasadniczego celu, jakim jest dobrobyt polskiego społeczeństwa i szukanie sposobów, aby poprzez politykę zagraniczną, poprzez handel zagraniczny, poprzez promocję polskich interesów gospodarczych osiągnąć realny postęp. Czas skończyć przepychanki, spory strukturalne, przekształcenia agencyjne, czas skończyć spory między ministrem spraw zagranicznych a ministrem gospodarki, kto tutaj ma być nr 1, czas skończyć spory na placówkach, kto komu podlega, czas znaleźć system efektywny, jednolity, który w sposób skuteczny będzie wspierał polską gospodarkę. i sądzę, że to będzie jednym z kryteriów pomiarów. Pan minister powiedział, że zostały wypracowane systemowe oceny placówek. Oczywiście one muszą uwzględniać szereg innych elementów, ale wydaje się, że efektywność gospodarcza, skuteczność w tym zakresie jest jednym z podstawowych kryteriów. Gdy obserwujemy ambasadorów innych państw w Polsce i placówki, to oni na pierwszym miejscu stawiają gospodarkę. Oni są w Warszawie po to, żeby promować swoją gospodarkę i jeśli tu mają sukcesy, czują, że mają sukcesy; jeśli tu nie mają sukcesów, to wszystkie inne sukcesy jak gdyby bledną, spadają na dalszy plan, bo przecież jakby uciekały od priorytetów.</u>
          <u xml:id="u-7.14" who="#PosełJerzyJaskiernia">Wysoka Izbo! Z zainteresowaniem wysłuchaliśmy tego fragmentu wystąpienia pana ministra Cimoszewicza, gdy mówił o problemach współpracy europejskiej, które wiążą się z faktem, że będziemy przewodniczyli w Grupie Wyszehradzkiej, w Radzie Państw Morza Bałtyckiego, wreszcie w Radzie Europy. Jest to problem bardzo istotny, nazywamy to potrzebą nowej architektury europejskiej. Tak to jest, Wysoka Izbo, że na przestrzeni lat rozrastała się struktura organizacji międzynarodowych. Najpierw Rada Europy, która w założeniu miała być organizacją paneuropejską, a Zgromadzenie Parlamentarne miało być Parlamentem Europejskim, później doszła Unia Europejska ze swoimi strukturami, później pojawiła się Konferencja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, w podzielonej Europie, zimnowojennej; nie ma zimnej wojny, pozostało OBWE. Jest jeszcze szereg innych instancji: Inicjatywa Środkowoeuropejska, Rada Państw Morza Bałtyckiego. Czy nie za wiele tych organizacji? Czy nie czas, żeby Polska, właśnie wykorzystując przewodnictwo, nie postawiła problemu pewnej racjonalizacji struktur organizacji europejskich? Spójrzmy na taki drobny przykład. Gdy odbywają się wybory, przyjeżdżają misje obserwacyjne z Parlamentu Europejskiego, ze Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, ze Zgromadzenia Parlamentarnego OBWE; często są to ci sami parlamentarzyści, którzy pod różnymi tytułami podróżują po Europie. Czy tego nie zracjonalizować, czy nie szukać tu jakichś oszczędności? Czy fakt, że Polska na wiosnę przyszłego roku będzie gospodarzem trzeciego szczytu Rady Europy - jak to zostało sformułowane - nie powinien być okazją do szerszej refleksji? Czy w tym systemie coś można zmienić? Przecież ten system kosztuje.</u>
          <u xml:id="u-7.15" who="#PosełJerzyJaskiernia">Jedną ze słabości naszej polityki zagranicznej jest to, że mamy zaległości w organizacjach międzynarodowych, 100 mln zł, i to często w ważnych organizacjach. To rzecz wstydliwa, że utrzymuje się stan tego typu, jeśli chcemy być partnerem. Nie możemy być wielkim podmiotem międzynarodowym, jeśli nie stać nas na płacenie składek tam, gdzie musimy to czynić. A więc wydaje się, że przy okazji faktu naszego przewodnictwa poszukiwanie tutaj pewnej racjonalizacji powinno mieć miejsce. Trzeba chociażby się zdecydować, co z Grupą Wyszehradzką w ramach Unii Europejskiej. Ilekroć stawiamy to na forum Komisji Spraw Zagranicznych, ciągle słyszymy tę samą odpowiedź: Szukamy rozwiązań, to są struktury, trzeba to kontynuować. Przyjrzyjmy się, ile jest z tego efektów, ile jest tam zwykłego podróżowania, niekończących się konferencji wszystkich kolejnych szczebli; jaka jest tego efektywność. Czy nie pójść w takim kierunku, żeby te organizacje się wyspecjalizowały? Jeżeli Rada Europy zajmuje się demokracją, prawami człowieka, praworządnością, to może niech OBWE już robi coś innego. Albo inne struktury. Czy musi być ten system dublowania się, nakładania się kosztów, rozrostu struktur, olbrzymich struktur ambasadorów, kadr urzędniczych? Wydaje się, że ta sprawa powinna być postawiona u progu XXI w. Swego czasu w Radzie Europy była komisja mędrców - uczestniczyła w tym pani premier Hanna Suchocka. Nie udało się wówczas osiągnąć realnego postępu. Może nasze przewodnictwo w Radzie Europy, w innych organizacjach, będzie okazją, aby tę sprawę postawić.</u>
          <u xml:id="u-7.16" who="#PosełJerzyJaskiernia">Wysoka Izbo! Odnotowaliśmy w wystąpieniu pana ministra Cimoszewicza troskę o sprawy polskiej mniejszości - to bardzo ważne - i na Litwie, i w Niemczech, i w innych miejscach. Kwestia egzekwowania standardów międzynarodowych nie jest kwestią zaostrzania stosunków, naszego zadufania, polocentryzmu - to kwestia pewnej przyzwoitości, aby polscy obywatele bądź obywatele polskiego pochodzenia byli traktowani zgodnie ze standardami międzynarodowymi, zwłaszcza zgodnie ze standardami Rady Europy. Udało się przeprowadzić operację wizową. Jest rzeczą istotną, aby w innych sprawach ta efektywność również miała miejsce.</u>
          <u xml:id="u-7.17" who="#PosełJerzyJaskiernia">Wysoki Sejmie! Jeżeli patrzymy na priorytety, które przedstawił pan minister Cimoszewicz, chcielibyśmy mocno wyeksponować jeszcze jedną kwestię - wymiar wschodni Unii Europejskiej. Pan minister o tym mówił. Wydaje się jednak, że my, mówiąc o Unii, wchodząc do Unii, często zafascynowani Unią Europejską, Stanami Zjednoczonymi, Wielką Brytanią, Francją, Niemcami, zapominamy, że jeśli jest przestrzeń, gdzie Polska może odegrać rolę ponadprzeciętną, nie jest to Zachód, lecz Wschód - jest to Ukraina, Białoruś, Mołdowa, republiki zakaukaskie Ilekroć tam jesteśmy, mówią: Polska jest dla nas punktem odniesienia, Polska może być liderem Europy Wschodniej. Ale jeśli chce być liderem, musi być bardziej aktywna, i w sensie gospodarczym, inwestycyjnym, i w sensie inicjatyw, w zakresie rozwiązywania konfliktów. Istnieje bolesny konflikt w Górnym Karabachu - nie wiem, czy Polska nie powinna w pewnym momencie też się w to szerzej włączyć. Jest to sprawa bardzo bolesna, jeden z wrzodów Europy, nieprzeciętny.</u>
          <u xml:id="u-7.18" who="#PosełJerzyJaskiernia">Mówię o tym, panie ministrze, dlatego że priorytet, który pan sformułował odnośnie do Białorusi - popieramy demokrację, siły demokratyczne - jest ważny, istotny; ale czy nie pójść tutaj krok dalej? Bo tu jesteśmy w pewnym błędnym kole. Unia Europejska stosuje ostracyzm wobec Białorusi ze względu na sytuację wewnętrzną, Rada Europy jest bardzo ostrożna. Ale czy nie zrobić jakiegoś kroku do przodu? Bo izolacja Białorusi przez struktury międzynarodowe będzie oznaczała określone negatywne konsekwencje z punktu widzenia przyciągania Białorusi do rodziny państw europejskich. Czy Polska jako sąsiad nie powinna jednak nawet zaryzykować; może w płaszczyźnie parlamentarnej? Dyplomacja parlamentarna nie jest uwarunkowana tyloma ograniczeniami. Może w tym zakresie uczynić jakiś gest? - żebyśmy nie powtarzali co roku, że coś tu trzeba zrobić, a w istocie większego postępu nie ma.</u>
          <u xml:id="u-7.19" who="#PosełJerzyJaskiernia">Ukraina jako strategiczny partner. Wydaje mi się, że musimy przyglądać się temu, co się dzieje w Rosji, na Ukrainie. Tam zachodzą bardzo ważne procesy, i w obszarze ustrojowym, ale i w obszarze gospodarczym, tam powstają nowe zjawiska. Kiedyś obraziliśmy się na Wschód, po 1989 r. Padła ściana wschodnia, padło wiele zakładów przemysłowych, które współpracowały - ogrodnicy spod Sandomierza, jeśli chodzi o warzywa i owoce, import, eksport; to wszystko gdzieś legło w gruzach. Czy nie czas to odtworzyć? Mówimy o współpracy z Ukrainą. Były wizyty na najwyższym szczeblu, prezydentów, premierów, ale czy jest postęp gospodarczy? Czy jest postęp gospodarczy z Rosją? Była spektakularna wizyta prezydenta Putina, mówiło się o wielkim przełomie, był tutaj, w Sejmie, rozmawiał z parlamentarzystami, były kwiaty pod pomnikiem Armii Krajowej, było dużo wielkich gestów. Co tu się zdarzyło? Czy coś się zdarzyło w tym zakresie? Przecież mamy tu olbrzymi deficyt. Czy przełożyliśmy to na język praktyki? Czy nie jest tak, że my, zafascynowani Unią Europejską, Stanami Zjednoczonymi, nie przywiązujemy niejako równej wagi, podkreślam, do tego obszaru, który powinien mieć bardzo istotne miejsce? Stawiamy ten problem w oczekiwaniu, że jeśli chodzi o ten wymiar wschodni polskiej polityki - powiedział o tym pan premier Miller w exposé - nowa polityka wschodnia stanie się jeszcze bardziej czytelna. Jest ona podejmowana, my to dostrzegamy, ale wydaje mi się, że tu jest potrzebna jeszcze wielka ofensywność.</u>
          <u xml:id="u-7.20" who="#PosełJerzyJaskiernia">I wreszcie, Wysoka Izbo, kwestia samego Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Sądzę, panie ministrze, że było decyzją niezwykle trafną powołanie Akademii Dyplomatycznej, tworzenie fachowych kadr. Serce rośnie, gdy dzisiaj słyszymy, że na jedno miejsce w MSZ, w Akademii Dyplomatycznej, jest kilkudziesięciu kandydatów, wykształconych, często z dwoma fakultetami, władających kilkoma językami. Jest to dzisiaj wielka nadzieja, jeśli chodzi o tworzenie profesjonalnej kadry służby zagranicznej. Sądzę, że jeśli chodzi o ten sposób staży, o którym pan minister mówił wczoraj na forum Komisji Spraw Zagranicznych, zaproszenie do Akademii Dyplomatycznej studentów z państw obcych, również z Iraku, żeby tutaj kształtowali swoje doświadczenia, taka profesjonalizacja jest wysoko i pozytywnie oceniana przez polską opinię publiczną i przez Sojusz Lewicy Demokratycznej. Chcielibyśmy doczekać czasów: rządy się zmieniają, a profesjonalna kadra w MSZ jest do dyspozycji państwa polskiego, do dyspozycji Polski, ktokolwiek rządzi, jakakolwiek opcja jest u władzy.</u>
          <u xml:id="u-7.21" who="#PosełJerzyJaskiernia">Wysoki Sejmie! Sojusz Lewicy Demokratycznej wysoko ocenia polską politykę zagraniczną. Nie dlatego, że jesteśmy ugrupowaniem rządzącym, to naturalne - dlatego że Polska stanęła przed wielkimi wyzwaniami, przed wielkimi testami. Nigdy nie było takiego testu jak Irak, nigdy nie było porównywalnych wyzwań jak integracja europejska. Wygraliśmy członkostwo w sensie wejścia, wygrajmy teraz Unię Europejską. Pokażmy, że jako Polska jesteśmy państwem dużym, państwem mądrym, państwem profesjonalnym. Nie róbmy polskiego piekła wokół kandydatury komisarza do Unii Europejskiej; bo piekło się skończy, ale jego ślady pozostaną w świadomości europejskiej. Wznieśmy się ponad podziały. Szukajmy ludzi mądrych; tych mądrych promujmy do Europy, również do Parlamentu Europejskiego - po to byśmy, wygrywając Unię, wygrali sprawę naszego państwa, naszego społeczeństwa. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-7.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi Jerzemu Jaskierni z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#Marszałek">Teraz zabierze głos pan poseł Jan Rokita z Platformy Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosełJanRokita">Panie Prezydencie Rzeczypospolitej! Panie Marszałku! Panie i Panowie! Pozwolę sobie zacząć od kwestii, która chyba jest najbardziej fundamentalna dla ubiegłego i obecnego roku w polskiej polityce zagranicznej - od kwestii europejskiej. Warto zawsze, jeśli się mówi o jakiejś kwestii, zacząć od zasad podstawowych, od imponderabiliów. Chciałbym powiedzieć, że dla Platformy Obywatelskiej, jeśli chodzi o imponderabilia, podstawowe zasady polityki europejskiej i państwa polskiego są dwie. Po pierwsze, chcemy Europy zjednoczonej także politycznie, chcemy Europy, w której są silne instytucje wspólnotowe, chcemy Europy opartej nie na sojuszu państw, ale na rzeczywistej integracji państw i narodów. Innymi słowy, posługując się znanym w języku politycznym sloganem, chcemy więcej Unii w Europie, ale - i to jest zasada druga czy drugie imponderabilia - chcemy, żeby Europa była Europą utrzymującą podstawową dla jej ojców założycieli w latach 50. i 60. zasadę solidarności w dwojakim tego słowa znaczeniu. Po pierwsze, zasadę solidarności w rozumieniu politycznym, tzn. zasadę, która uniemożliwia stworzenie w Europie politycznego dyrektoriatu, nawet gdyby ten dyrektoriat miał się składać z narodów zacnych, historycznych, największych, najsilniejszych. Nie ma na to zgody. Polska polityka zagraniczna na to nie może dać zgody, a takie tendencje w ubiegłym roku w Europie zaobserwowaliśmy. I po drugie, zasadę solidarności rozumianą jako zasada cywilizacyjna, ekonomiczna, zasada, w myśl której Europa jest miejscem, w którym zawsze wyrównywane są szanse poszczególnych narodów, poszczególnych regionów, innymi słowy nie dominują egoizmy, tylko wyrównywane są szanse. To ostatnie stwierdzenie czy tak rozumiana zasada solidarności skłoniła nas, Platformę Obywatelską, skłoniła też rząd polski, jak rozumiem, do tego, ażeby w ubiegłym roku bronić zdecydowanie mechanizmów decyzyjnych wewnątrz Unii Europejskiej, które umożliwiają utrzymanie zasady solidarności w Europie. Podkreślam, mechanizmów decyzyjnych, nie tylko takich, które sprzyjają polskiemu interesowi partykularnemu, ale takich, które pozwolą na utrzymanie zasady solidarności na kontynencie europejskim.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PosełJanRokita">I dobrze, że pan minister Cimoszewicz mówi dzisiaj, iż Polska nie wycofa się ze wsparcia dla zasady spójności i solidarności w Europie, ale źle, że mówi pan minister tak mało o tym, co to będzie znaczyć w praktyce stanowiska rządu polskiego w tej materii w roku 2004.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#PosełJanRokita">Panie Ministrze! Jeśli sformułowaliśmy, my, w Platformie Obywatelskiej, w ubiegłym roku to tak bardzo krytykowane przez naszych przeciwników, konkurentów politycznych hasło: „Nicea albo śmierć”, to chcę powiedzieć, że na dziś, po szczycie brukselskim, w pełni to hasło podtrzymujemy. Podtrzymujemy w tym znaczeniu, że nie ma zgody, naszej zgody w każdym razie, na to, ażeby w toku dalszych negocjacji europejskich wyjść poza mechanizm ważonego liczenia głosów w instytucjach europejskich, ponieważ nasza ocena jest taka, że utrzymanie solidarności europejskiej w dzisiejszych warunkach jest możliwe tylko na gruncie mechanizmu głosów ważonych. Nie jest możliwe na gruncie idei podwójnej większości w głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#PosełJanRokita">Oczywiście metoda głosów ważonych pozwala na różne, daleko idące kompromisy. Metoda głosów ważonych nie jest przecież metodą, która została literalnie gdzieś w jakimś kanonie biblijnym sformułowana. Można dokonywać w jej ramach różnych operacji modyfikacyjnych, można obniżać albo podwyższać większości wymagane do podejmowania decyzji. Można „dosypywać albo odsypywać” co nieco głosów poszczególnym krajom. Istota rzeczy jest taka, że wyjście dzisiaj poza nicejski kompromis dotyczący idei głosów ważonych naszym zdaniem nie jest możliwe. I chciałem przestrzec i bardzo otwarcie powiedzieć, że jeśli kontakty polityczne pana ministra, które wspieramy, w ciągu ostatnich tygodni rozumieć jako zapowiedzi wycofania się z idei poparcia dla mechanizmu głosów ważonych, jeśli sugestie pana prezydenta Rzeczypospolitej, obecnego tutaj, rozumieć jako zapowiedzi wycofania się z mechanizmu głosów ważonych w toku zawieranego kompromisu, to Platforma Obywatelska takiemu rozwiązaniu nie udzieli poparcia. Chciałbym, żeby w tej sprawie była całkowita jasność.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#PosełJanRokita">Trochę nas też niepokoi, panie ministrze, to, że zaczął pan w ostatnim czasie w sprawach europejskich tak bardzo podkreślać czynnik czasu. Czas jest w polityce rzeczą ważną, to jasne. Slogan. Przepraszam, że takie truizmy mówię. Mam tylko takie wrażenie, że nie jest dzisiaj z polskiego punktu widzenia kwestią życia i śmierci to, ażeby coś zasadniczego na przykład w sprawie konstytucji europejskiej stało się akurat do 1 maja. Bo co? Bo świat się zawali 1 maja? Nic takiego do 1 maja czy do 1 czerwca się nie wydarzy i nic się też nie wydarzy nadzwyczajnego, jeśli okaże się, że za irlandzkich rządów w Unii Europejskiej jeszcze ostateczny kompromis nie zostanie wypracowany. Nie ma w tej sprawie jakiegoś fundamentalnego pośpiechu. I nie jest wcale do końca trafny argument, iż istnieje jakieś dramatyczne zagrożenie w tym, ażeby sprawa rozstrzygnięć dotyczących konstytucji europejskiej została połączona z kwestią następnej perspektywy budżetowej Unii Europejskiej. Nie wydaje się trafny ten argument. Przeciwnie, sojusz polsko-hiszpański, który dał nam szansę na obronę naszego stanowiska w Europie dziś, musi zostać podbudowany także mocnym sojuszem w kwestii wykorzystania funduszów strukturalnych i w kwestii finansów europejskich. Trudno sobie wyobrazić, jak to czasami ktoś, bywa, sugeruje, iżby dążeniem polityki polskiej było ściągnięcie do nowych krajów Unii, w tym do Polski przede wszystkim, większości funduszów strukturalnych i większości europejskiej pomocy. Wtedy rzeczywiście Europejczycy mieliby argumenty, iż pomoc, iż istota polityki strukturalnej Europy została przekształcona w filantropię. Nie. Nie sądzę, żeby Polska powinna bronić filantropijnej zasady polityki strukturalnej w Europie. I dlatego porozumienie z Hiszpanią leży w polskim interesie nie tylko w kwestiach konstytucji europejskiej. Leży w polskim interesie, także w kwestiach funduszów strukturalnych, w kwestiach budżetu i proszę nas nie straszyć tym, że za chwilę sojusz polsko-hiszpański się rozpadnie, bo się o budżet pokłócimy. Nie. To polska polityka zagraniczna powinna umiejętnie wykazać, iż ten sojusz się skutecznie nie rozpadnie.</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#PosełJanRokita">Jeśli chodzi o kwestie europejskie, to chcę zwrócić jeszcze uwagę Wysokiej Izby, pana ministra na następujące sprawy i sformułować następujące oczekiwania nasze, oczekiwania Platformy Obywatelskiej, wobec rządu.</u>
          <u xml:id="u-9.9" who="#PosełJanRokita">Panie Ministrze! Nie znamy do tej pory stanowiska rządu polskiego w kwestii sporu, który w Europie trwa - sporu o wysokość funduszów w następnej perspektywie budżetowej. Oczekujemy od pana ministra i od polskiego rządu, że w tej sprawie jednoznacznie, dając świadectwo naszego zaangażowania w jedność Europy, w głęboką Europę i w hasło pogłębiania i w hasło „Więcej Unii”, opowie się za stanowiskiem Komisji Europejskiej dotyczącym minimalnej kwoty budżetu Unii w następnej perspektywie budżetowej na poziomie 1,27% produktu krajowego brutto krajów europejskich, tzn. że opowie się za instytucjami europejskimi i za solidarną Europą, a przeciw egoizmowi najbogatszych, który został głośno i spektakularnie wyrażony w liście sześciu. Bardzo byśmy oczekiwali w tej materii stanowiska polskiego rządu, ponieważ uważamy, że Polska jest w takiej sytuacji jako obrońca instytucji europejskich i obrońca solidarności europejskiej naturalnym sojusznikiem polityki prowadzonej przez Komisję Europejską.</u>
          <u xml:id="u-9.10" who="#PosełJanRokita">Po drugie, oczekiwalibyśmy też bardzo jasnej deklaracji rządu w kwestii tego, czy i kiedy Polska zostanie zaangażowana w wypracowaną nie tak dawno w pewnym europejskim kompromisie strukturalną współpracę w dziedzinie polityki zagranicznej i obronnej. Przeszkody do tego, iżby zaangażować Polskę w tę współpracę, znikły. W moim przekonaniu zarówno jesteśmy w stanie wystawić odpowiednie jednostki wojskowe, jak i jesteśmy w stanie podjąć wysiłek integracji z europejskim przemysłem obronnym. Więcej, ten wysiłek jest w moim przekonaniu wyzwaniem dla modernizacji polskich sił zbrojnych i polskiego przemysłu obronnego. Powinniśmy w to wejść i powinniśmy w to wejść szybko. I rozumiem, że nasi partnerzy europejscy są na wejście Polski w tej sprawie otwarci.</u>
          <u xml:id="u-9.11" who="#PosełJanRokita">Wreszcie po trzecie, co jest problemem na styku problemów integracji europejskiej i problemów czysto ekonomicznych, uważamy, my w Platformie Obywatelskiej, że świadectwem pozytywnego zaangażowania Polski w Unię Europejską powinno być dążenie bardzo konsekwentne do euroizacji złotówki, wsparcie dla Komisji Europejskiej w kwestiach budżetowych w Unii, zdecydowane wejście we współpracę strukturalną w politykę zagraniczną i obronną i dążenie do euroizacji polskiej waluty. To są w moim przekonaniu na dziś koronne świadectwa tego, że Polska chce w prawdziwą, solidarną Unię Europejską zaangażować się jak najgłębiej. I to w moim przekonaniu powinny być także argumenty przeciwko tym wszystkim, którzy twierdzą w dzisiejszej Europie, być może wskutek nie najlepiej przedstawianej naszej argumentacji, iż istota naszego stanowiska to wyłącznie obrona partykularnego polskiego interesu albo, by nawet powiedzieć więcej, obrona materialnego interesu Polski. Tak nie jest - Europa jest dla nas poważnym przedsięwzięciem.</u>
          <u xml:id="u-9.12" who="#PosełJanRokita">I kwestia ostatnia, o której chciałem jeszcze w tym momencie powiedzieć, to polityka amerykańska rządu.</u>
          <u xml:id="u-9.13" who="#PosełJanRokita">Panie ministrze, no, oczywiście pan minister to doskonale wie, w Platformie Obywatelskiej bardzo zdecydowanie wsparliśmy wybór na rzecz polityki amerykańskiej w świecie dokonany przez polski rząd w ubiegłym roku i nie to jest przedmiotem naszej krytyki. Tu nawet namawialiśmy rząd Leszka Millera do odwagi, którą wykazał. Przedmiotem naszej krytyki, która niestety musi się pogłębiać, bo nic się w tej sprawie pozytywnego nie dzieje, jest to, że mamy coraz bardziej silne poczucie tego - proszę wybaczyć, panie ministrze, że powiem to tak kolokwialnie - iż w polityce amerykańskiej rząd polski zachowuje się trochę jak niezguła. To znaczy, że idziemy w słuszną stronę, tylko że na tej drodze w słuszną stronę z drobnych, konkretnych, praktycznych rzeczy nic polskiemu rządowi nie wychodzi. No, mówił już o tym przedstawiciel SLD: nic z tymi wizami, paluchy teraz Polacy mają tam odciskać na granicy amerykańskiej - już w związku z tym prezydent Warszawy zapowiedział, że nie pojedzie do Stanów Zjednoczonych, z tego powodu - ten offset idzie jak po grudach, kontrakty irackie, zapowiadane z takim hukiem przez rząd polski, idą jak po grudach, ale, co najważniejsze, nie widać żadnego wkładu Stanów Zjednoczonych w modernizację polskiej armii, co jest dzisiaj przecież podstawowym zupełnie przedsięwzięciem w stosunkach polsko-amerykańskich.</u>
          <u xml:id="u-9.14" who="#PosełJanRokita">Panie Ministrze! Panowie Ministrowie! Panie Prezydencie Rzeczypospolitej! Z naszej strony oczekiwanie pod adresem władz polskich jest takie, żeby miały jakieś sukcesy w polityce amerykańskiej - chciałbym to bardzo jasno powiedzieć. Czas deklaracji w tej materii o słusznym wyborze minął - one były dobre w 2003 r. - my oczekujemy w tej sprawie sukcesów. Jak te sukcesy osiągniecie, to jest kwestia efektywności i umiejętności polskiej dyplomacji - życzę tych sukcesów panu prezydentowi w czasie wizyty w Stanach Zjednoczonych - ale prosiłbym o to, ażeby nie zamykać na dzisiaj kwestii polityki amerykańskiej werbalnymi deklaracjami o tym, jak to nam świetnie idzie ze Stanami Zjednoczonymi, bo to nie jest dzisiaj jedyny wymiar tej polityki - te deklaracje.</u>
          <u xml:id="u-9.15" who="#PosełJanRokita">I prosiłbym jeszcze o jedno, zwłaszcza że jest tutaj i zwierzchnik sił zbrojnych, i pan minister obrony narodowej. Prosiłbym, ażeby to, co tak naprawdę w tym irackim sojuszu ze Stanami Zjednoczonymi w moim przekonaniu okaże się dla Polski wartością najtrwalszą, to znaczy bezcenna wiedzy operacyjna wyniesiona przez polskie wojsko z irackiego frontu - bezcenna wiedza operacyjna - nie zostało zmarnowane, panie ministrze, wskutek takiej sztabowej zmarzliny w Ministerstwie Obrony Narodowej i w polskich sztabach, które, jak wskazuje bardzo niepokojący przykład dowódcy GROM-u płk. Polki, jak się zdaje, tych, którzy tę wiedzę operacyjną w sposób najbardziej doskonały nabędą, chcą zepchnąć na całkowicie boczny tor, a w miejsce ludzi w tej wiedzy operacyjnej dokształconych włożyć jakichś kolejnych safandułów ze Sztabu Generalnego.</u>
          <u xml:id="u-9.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.17" who="#PosełJanRokita"> Obawiam się, że tego rodzaju polityka Ministerstwa Obrony Narodowej, gdyby miała stać się regułą, grozi tym, że ten kapitał wiedzy operacyjnej uzyskany przez armię polską może zostać rzeczywiście zmarnowany. Mam nadzieję, że pan minister mnie uspokoi, iż się mylę i że takiego niebezpieczeństwa nie ma.</u>
          <u xml:id="u-9.18" who="#PosełJanRokita">Panie Prezydencie! Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To jest prawda, i tej uwagi nie sposób nie wypowiedzieć także dzisiaj, co powiedział minister Włodzimierz Cimoszewicz, że mechanizm, pewien algorytm, pewne zasady naczelne polskiej polityki zagranicznej ulegają zmianie na naszych oczach. Polska polityka zagraniczna przestaje być domeną tajemniczego, zamkniętego w wieży z kości słoniowej klubu ekspertów, którzy prowadzili ją w latach 90. Polska polityka zagraniczna staje się częścią normalnej polityki, to po pierwsze. Po drugie, polska polityka zagraniczna przestaje być takim permanentnym biegiem czy nadążaniem za światem zachodnim, doganianiem go, a staje się przedmiotem tak naprawdę realnych, praktycznych, codziennych wyborów, które niosą ze sobą bardzo skomplikowane konsekwencje. W moim przekonaniu istnieje takie niebezpieczeństwo, że w sytuacji, w której polityką zagraniczną przestali zajmować się wyłącznie eksperci zamknięci w tej wieży z kości słoniowej, a ona przeszła do ludzi, w sytuacji, w której te cele nakreślone na początku lat 90. zostały spełnione i teraz trzeba dokonywać trudnych praktycznych wyborów, powstają pewne obawy co do tego, czy Polska może prowadzić odważną, zdecydowaną, twardą politykę zagraniczną. Myślę, że ten nowy mechanizm czy też nowy styl, czy nowe kierunki polskiej polityki zagranicznej zostaną dobrze ukształtowane, ale pod jednym warunkiem - pod warunkiem że nie będzie nam się ciągle powtarzać, iż mamy się lękać polskiej odwagi na arenie międzynarodowej. Jeśli coś dzisiaj trzeba powiedzieć przede wszystkim - po to, ażeby dobrze ukształtować nowe reguły polskiej polityki zagranicznej - to trzeba powiedzieć: nie lękajmy się - powiedzieć sami do siebie, powiedzieć polskiemu społeczeństwu, powiedzieć rządowi. Pan, panie prezydencie, też niech się nie lęka. Wszystkiego dobrego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-9.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi Rokicie z Platformy Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#Marszałek">Prosił o zabranie głosu pan minister Jerzy Szmajdziński.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#MinisterObronyNarodowejJerzySzmajdziński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku ze słowami, które w moim przekonaniu nie powinny padać, określeniami pod adresem z imienia i nazwiska znanej osoby, lub nieznanej - mówienie o kimkolwiek „safanduła” z tej trybuny, kiedy mówimy o siłach zbrojnych, kiedy mówimy o strukturach wojskowych, nie należy do najlepszych zwyczajów i sugeruję panu posłowi Rokicie, żeby zechciał w przyszłości zrezygnować z takich określeń.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#MinisterObronyNarodowejJerzySzmajdziński">Uspokajam jednocześnie pana przewodniczącego, pana posła, że następca pana płk. Polki ma większe doświadczenie i lepszy życiorys wojskowy niż pan płk Polko, kiedy zostawał dowódcą GROM-u. Dowódcą GROM-u pan płk Polko został ponad 4 lata temu, przechodząc ze stanowiska dowódcy 18. Batalionu Powietrzno-Szturmowego związanego z 6. brygadą z Krakowa. Tadeusz Sapierzyński, pułkownik, swoją karierę wojskową w największym stopniu realizował w Krakowie, w 6. Brygadzie Powietrzno-Desantowej i w 25. Brygadzie Kawalerii Powietrznej. Służąc w tych jednostkach, w sztabie 25. Brygady Kawalerii Powietrznej realizował dwie bardzo trudne misje jako dowódca polskiego kontyngentu w Bośni i Hercegowinie w pierwszym etapie, później ponownie, i był dowódcą kontyngentu polsko-nordyckiego - ze znakomitymi ocenami wszystkich sojuszników, a także swoich przełożonych. A więc jego doświadczenie dowódcy, komandosa, dowódcy znającego realia współpracy międzynarodowej jest na znacznie wyższym poziomie niż doświadczenie przeze mnie bardzo cenionego pana płk. Polki. Ubolewam, że złożył ponownie rezygnację, prośbę o przejście do cywila - bo to była druga jego prośba o dymisję. Raz mogłem go przekonać, żeby został, drugi raz uznałem, że już się nie da dłużej takiego stanu akceptować i raz jeszcze prosić. Uważałem, że jeśli nie ma już sił, żeby dowodzić GROM-em, to może być wykorzystany w wojsku. Jego ścieżka awansu była jasno określona. Mógł zostać w ciągu kilku miesięcy, przy nowych wyznaczeniach, dowódcą 6. Brygady Powietrzno-Desantowej...</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#komentarz">(Głos z sali: W Krakowie.)</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#MinisterObronyNarodowejJerzySzmajdziński">...w Krakowie. Kraków tu, jak widać z tego, jest stale w centrum naszego zainteresowania.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#MinisterObronyNarodowejJerzySzmajdziński">Równocześnie uspokajam i informuję Najwyższą Izbę, że 26 listopada na posiedzeniu Komisji Obrony Narodowej została przedstawiona informacja Ministerstwa Obrony Narodowej na temat roli jednostek specjalnych Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej w zwalczaniu międzynarodowego terroryzmu. Ta informacja jasno pokazała, że celem i zamiarem resortu obrony narodowej jest wzmacnianie jednostek specjalnych, które zgłosiliśmy jako polską specjalność w ramach budowania zdolności obronnych Sojuszu Północnoatlantyckiego, przy czym przewidujemy rozwój omawianej jednostki, rozszerzenie o kolejną sekcję, o 70 operatorów żołnierzy, którzy by jeszcze pełniej mogli realizować różne misje. GROM jest jednostką, która w ciągu ostatnich 2 lat ma podwojony budżet i wyposażenie tej jednostki spełnia wszystkie światowe standardy. Dzięki tej polityce był możliwy powrót jednostki GROM do światowej ekstraklasy. Dodatkowe środki zostały przeznaczone na wyposażenie w związku z operacją w Iraku. Jednocześnie informuję, że stan, w którym MON zastał tę jednostkę, kiedy ją przejmował w czasach Janusza Onyszkiewicza i Bronisława Komorowskiego, był, mówiąc delikatnie, nie najlepszy. Nie najlepszy dlatego, że poprzednie dowództwo było uwikłane w politykę i wikłało GROM w politykę. Trzeba było wielkiego wysiłku i finansowego, i szkoleniowego, i kadrowego dowództwa jednostki, z udanym postawieniem na pana pułkownika Polkę, aby doprowadzić tę jednostkę do naprawdę prawdziwych sukcesów, bo jeśli chodzi o te w przeszłości, to nie chcę ich dezawuować i nie dezawuuję, ale skala operacji haitańskiej a irackiej to są dwa zupełnie różne światy, mówimy dzisiaj o absolutnej ekstraklasie. Oczywiście ubolewam nad tym, że pan pułkownik Polko w tym momencie złożył rezygnację, ale jestem przekonany, że nowe dowództwo GROM-u i perspektywa rozwoju tej jednostki są takie, że nadal będziemy mogli być dumni z GROM-u. Ja tylko proszę wszystkich tych, którzy ogromnie dużo się dzisiaj wypowiadają, żeby nie używano argumentów demagogicznych o jakimś oddawaniu czegoś do marynarki wojennej, o włączaniu GROM-u do Lublińca. Takich pomysłów nie ma, nie było i być nie może. Nie do pana posła to mówię; mówię do tych wszystkich, którzy się publicznie w tej sprawie wypowiadają, do byłego dowódcy GROM-u też to mówię, żeby absurdów nie powtarzał, jak również nie sugerował, że były jakieś cudowne rozwiązania, które mogły poprawić sytuację tej jednostki. Jej jest potrzebny po prostu spokój, mniejsza medialność i konsekwencja w realizowaniu programu rozwoju i wzmacnianiu tej jednostki - i tak się będzie działo. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu ministrowi za obszerne wyjaśnienia. Obserwowałem w trakcie tych wyjaśnień pana posła Rokitę. Wydaje mi się, że jest już uspokojony tymi wyjaśnieniami. Ale też muszę, panie ministrze, brać w obronę posłów. Być może pan poseł miał gdzieś z tyłu głowy przypadek, który miał miejsce w poprzedniej kadencji, kiedy generała Petelickiego wymieniono na kogoś innego, i to o to chodziło.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#Marszałek">Teraz zabierze głos pan poseł Jarosław Kaczyński, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#komentarz">(Głos z sali: O, Prawo i Sprawiedliwość.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PosełJarosławKaczyński">Tak, szanowni państwo, Prawo i Sprawiedliwość właśnie.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#PosełJarosławKaczyński">Panie Prezydencie! Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zacznę od słów radości. Dowiedzieliśmy się, że w jakiejś ważnej dziedzinie - bo to dzisiaj jest ważna dziedzina: oddziały specjalne - jesteśmy w ekstraklasie. Bardzo się ucieszyłem z tej informacji i proszę tego nie traktować jako żart. Dobrze, że jesteśmy w ekstraklasie w czymś ważnym. Ale mamy także i inne pytania, na które powinniśmy tutaj odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#PosełJarosławKaczyński">Ta debata jest szczególnego rodzaju, chociaż jak dotąd, zdaje się, nie zostało to zauważone. To jest ostatnia debata o polskiej polityce zagranicznej przed wejściem do Unii Europejskiej; ostatnia debata przed sytuacją nową, i to nową nie tylko w skali 14- czy 15-lecia III Rzeczypospolitej, ale nową w skali polskiej historii. To jest moment, w którym powinniśmy dokonać pewnych podsumowań i odpowiedzieć na pewne bardzo ważne pytania. Żałuję, że ten moment nie został w sprawozdaniu i w wystąpieniu pana ministra Cimoszewicza wykorzystany, bo warto było. Ale zaniechania MSZ czy nawet zaniechania rządu w żadnym razie nie powinny ograniczać opozycji. W związku z tym pozwolę sobie te najbardziej zasadnicze pytania dotyczące naszej kondycji postawić.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#PosełJarosławKaczyński">W ciągu ostatnich trzech wieków Polacy musieli sobie stawiać pytanie o niepodległość. Dziś także musimy zadać sobie to pytanie. Jest to pytanie oczywiście stawiane w zupełnie innym kontekście niż choćby 20 lat temu, ale pytanie w dalszym ciągu aktualne, pytanie już nie o fakt niepodległości, a o kondycję niepodległości. Przy czym wyjaśnię, że niepodległość to sytuacja, w której państwo w żadnej sprawie nie musi podejmować decyzji czy podlegać decyzjom, na które nie ma wpływu, w których nie uczestniczy w jakichś określonych procedurach. Otóż jeśli właśnie tak niepodległość będziemy rozumieli, to najpierw trzeba, jak sądzę, zapytać o to, co nam pozostało, czy może już nic nie pozostało, z tego czasu, który w sensie historycznym skończył się bardzo niedawno - z okresu PRL-u; czy ostatecznie wyzwoliliśmy się z tego wszystkiego, co wtedy tworzyło radykalne, znoszące naszą niepodległość ograniczenia. Wydawałoby się, że tak. Sądzę, że w potocznym myśleniu Polaków, w mediach, które to myślenie określają, takie przekonanie dominuje. Ale jeśli przyjrzeć się bliżej faktom, to niestety tak nie jest.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#PosełJarosławKaczyński">Wspomnę tu kilka wydarzeń, kilka faktów właśnie opisywanych przez media. Niektóre z nich mają znaczenie zasadnicze, inne może bardziej symboliczne, chociaż też niepozbawione są aspektów praktycznych. Weźmy choćby sprawę własności rosyjskiej w Polsce, własności różnych nieruchomości, gmachów, w tym także położonych obok bardzo ważnych obiektów państwa polskiego; sprawę do dziś dnia nierozwiązaną, bo przecież nie mamy tutaj do czynienia z sytuacją symetryczną, my tego rodzaju własności w Rosji nie posiadamy; sprawę, która się wlecze, i która - trzeba to bardzo wyraźnie podkreślić - do pewnego stopnia określa polski status, bo jeśli Polska tego rodzaju kwestii nie potrafi rozwiązać, to jest to element statusu. Jest to element naszego statusu zauważalny w Moskwie, ale, pamiętajmy o tym, zauważalny także na Zachodzie. To jest kwestia, w której funkcjonuje jakaś szczególna, niezrozumiała nieśmiałość czy wręcz lękliwość. Ale ta nieśmiałość i lękliwość ma miejsce także w innych sprawach. Dowiadujemy się od czasu do czasu - niestety nie z rządowych raportów, i dotyczy to nie tylko tego rządu, ale z mediów - o różnego rodzaju niejasnych sytuacjach w sprawach, które mają strategiczne znaczenie dla Polski, w sprawach związanych z paliwami, z energetyką, z łącznością. Te kwestie mogą pewnego dnia stać się niesłychanie aktualne, w momencie kryzysu, a polityka zagraniczna, która musi w wypadku Polski być także polityką bezpieczeństwa, kryzysy brać pod uwagę powinna. Powtórzę jeszcze raz te słowa: kryzysy brać pod uwagę musi.</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.7" who="#PosełJarosławKaczyński"> Ale to także - jeszcze raz wrócę do tego wątku - kwestia naszego statusu. Powtarzam: to kwestia zauważalna w relacjach ze Wschodem i w relacjach z Zachodem. Jeżeli ze Wschodu spotykamy się bardzo często z sytuacjami, choćby na granicach, bardzo wyraźnego lekceważenia, bardzo wyraźnej jednostronności, przekonania, że można podejmować decyzje jednostronne i mimo wszystko nie będzie to miało żadnych negatywnych konsekwencji, to jest to wynik tolerancji dla tej sytuacji. I ta sytuacja w polskim interesie na wszystkich azymutach, a już w szczególności na azymucie wschodnim, musi być zmieniona. </u>
          <u xml:id="u-13.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.9" who="#PosełJarosławKaczyński"> Póki w Moskwie nie zrozumieją, że idea przywrócenia dominacji w tej części Europy, także dominacji wobec Polski, to jest niebezpieczna także dla Rosji imaginacja, nasz status jako państwa niepodległego, jako podmiotu polityki międzynarodowej nie zostanie do końca wyjaśniony. Tu mamy kwestię pewnego remanentu, remanentu, którego należy dokonać i który należy rozliczyć, czyli, krótko mówiąc, sprawy te w sposób zdecydowany i jednoznaczny należy załatwić.</u>
          <u xml:id="u-13.10" who="#PosełJarosławKaczyński">Powtarzam: To nie tylko historia. To także sytuacja obecna. To także sytuacja, która odnosi się do drugiego wielkiego wyzwania, już całkowicie aktualnego i zwróconego ku przyszłości, wyzwania odnoszącego się do sprawy zasadniczej, do polskiej niepodległości, wyzwania, które związane jest z naszym wchodzeniem do Unii Europejskiej. Tu mamy naprawdę bardzo, bardzo wiele problemów.</u>
          <u xml:id="u-13.11" who="#PosełJarosławKaczyński">Unia Europejska oznacza oddanie pewnego zakresu suwerenności. To dotyczy wszystkich członków Unii Europejskiej. Czy jednak ktokolwiek rozsądny powie dzisiaj w świecie, w Europie, że Francja nie jest państwem niepodległym? Sądzę, że nikogo takiego wśród rozsądnych nie znajdziemy. Francja jest państwem niepodległym. Co tedy należy uczynić, żeby nikt nie miał takich wątpliwości zarówno wewnątrz Polski, jak i na zewnątrz Polski co do naszego kraju? Co uczynić, by ci, którzy traktują owe ustępstwo, konieczne ustępstwo związane z naszym wejściem do struktur europejskich, jako zapowiedź końca Polski, w sposób oczywisty przekonali się, jeśli w ogóle się potrafią do tego rodzaju rzeczy przekonać, jeżeli argumenty do nich przemawiają, że nie mają racji. Sądzę, że są trzy warunki doprowadzenia do tego rodzaju sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-13.12" who="#PosełJarosławKaczyński">Warunek pierwszy został już omówiony. To ten remanent. Warunek drugi to polska polityka zagraniczna; polityka energiczna, odważna, zauważająca niebezpieczeństwa i potrafiąca je uchylać, zauważająca, co jest bardzo ważne, szanse i potrafiąca te szanse wykorzystywać; polityka, tu odwołam się do mojego przedmówcy, bez lęku; polityka prowadzona wedle słów Ojca Świętego, bo sądzę, że Jan Rokita do nich nawiązywał: nie lękajcie się.</u>
          <u xml:id="u-13.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.14" who="#PosełJarosławKaczyński"> To dzisiaj szczególnie ważne sprawy. No i wreszcie jest wymóg trzeci, wymóg narodowej solidarności, wymóg narodowej spójności, a w szczególności spójności elit, jeśli chodzi o tę politykę.</u>
          <u xml:id="u-13.15" who="#PosełJarosławKaczyński">W tym miejscu, jestem o tym głęboko przekonany, mam obowiązek powiedzieć kilka słów, które rzadko wypowiadane są przez przedstawicieli opozycji. Otóż chciałbym wyrazić uznanie, więcej: podziękowanie, nieobecnemu tutaj premierowi Leszkowi Millerowi i Włodzimierzowi Cimoszewiczowi, ministrowi spraw zagranicznych, za ich postawę w Brukseli...</u>
          <u xml:id="u-13.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.17" who="#PosełJarosławKaczyński">...za ich twardość - w wypadku Leszka Millera także za twardość osobistą związaną z chorobą, z ciężkimi dolegliwościami. Przysłużyliście się panowie Polsce i trzeba, także jeżeli się jest w zdecydowanej opozycji, o tym powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-13.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.19" who="#PosełJarosławKaczyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polska polityka europejska w sposób naturalny i oczywisty musi być dzisiaj skupiona wokół sprawy konstytucji europejskiej. I cieszymy się, że jest skupiona. Trzeba przy tym pamiętać, że sprawa tej konstytucji dalece przekracza kwestię głosowania, kwestię sposobów głosowania, która dzisiaj w naturalny sposób, temu nie przeczymy, wysunęła się na plan pierwszy. To, co otrzymaliśmy w Nicei, było wyrazem historycznej sprawiedliwości, było swego rodzaju zadośćuczynieniem za to wszystko, co spotkało nasz kraj w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat, co stało się przy końcu II wojny światowej. To była decyzja sprawiedliwa. Ta kategoria nieczęsto występuje w polityce zagranicznej, ale tutaj możemy i powinniśmy się do tej kategorii odwołać. Ale to była także decyzja racjonalna, racjonalna z punktu widzenia dotychczasowych dziejów Unii. To była decyzja na korzyść Polski, ale także na korzyść wszystkich państw, które do Unii wchodzą i które, generalnie rzecz biorąc, są słabsze, przede wszystkim w sensie ekonomicznym, od tych, które w Unii są od dawna. To była decyzja na korzyść wszystkich mniejszych, słabszych państw Unii Europejskiej. To była decyzja na korzyść europejskiej solidarności, czyli tej zasady, dzięki której w ciągu 46 lat udało się zbudować ten wielki i niezwykły, wziąwszy pod uwagę dzieje Europy i dzieje ludzkości, gmach. Broniąc tej decyzji, bronimy nie tylko własnego interesu narodowego, choć mamy do tego prawo, bo wszyscy w Europie to robią, bronimy także przyszłości Europy.</u>
          <u xml:id="u-13.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.21" who="#PosełJarosławKaczyński">Ci, którzy grożą nam dzisiaj Europą dwóch prędkości, w istocie chcą tę budowlę zniszczyć.</u>
          <u xml:id="u-13.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.23" who="#PosełJarosławKaczyński"> Bo nie da się w ramach traktatu z Maastricht i traktatu amsterdamskiego podjąć tego rodzaju działania. To wymaga w istocie w praktyce odrzucenia tych traktatów. Te groźby, mam nadzieję, mają charakter tylko taktyczny. Bo gdyby były groźbami realnymi, to odsłaniałyby spoza zasłony słów rzeczywistość, rzeczywistość dążenia do złamania europejskiej solidarności, do rozbicia Unii w imię jakiegoś innego politycznego planu. </u>
          <u xml:id="u-13.24" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.25" who="#PosełJarosławKaczyński">Mam nadzieję, że tak nie jest. Ale w żadnym razie nie możemy się tym naciskom poddawać. Musimy się im zdecydowanie opierać. Musimy o ich istocie bardzo wyraźnie w Europie mówić.</u>
          <u xml:id="u-13.26" who="#PosełJarosławKaczyński">Jak już wspominałem, kwestia konstytucji przekracza dalece sprawy głosowania. Są też sprawy duchowej rzeczywistości Europy, polityki ekonomicznej, polityki zagranicznej, polityki obronnej. Jest zresztą wiele innych spraw. Nie o wszystkich jestem w stanie tutaj powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-13.27" who="#PosełJarosławKaczyński">W sferze duchowej, która najbardziej bezpośrednio, choć nie tylko, wyraża się w preambule, decydują się w gruncie rzeczy kwestie dla przyszłości Europy zasadnicze. W tej subtelnej sferze rozstrzyga się to, czym ma być w istocie Europa przyszłości, czym ma być Unia Europejska przyszłości - czy terenem współpracy europejskich narodów i europejskich państw, z których każde oparte jest na swojej szczególnej tradycji, współpracy opartej o jedyną realnie istniejącą tradycję europejską, a więc tradycję chrześcijańską, chrześcijańską w najgłębszym tego słowa znaczeniu, czy też terenem wielkiego konstruktywistycznego eksperymentu - eksperymentu postulowanego, o tym trzeba pamiętać, przez wielu dzisiejszych przedstawicieli europejskich elit, którego istotą będzie odrzucenie tej tradycji; eksperymentu, w ramach którego już dzisiaj padają głosy wyrażające zamiar podważenia już nie tylko państwowych, ale także narodowych odmienności, podważenia i odrzucenia tradycji, konstruowania tożsamości nowej, opartej o swego rodzaju cywilną czy świecką europejską religię, odwołującą się do bardzo ważkiego, ale jednak partykularnego, a jednocześnie bardzo ekskluzywistycznie pojmowanego doświadczenia; doświadczenia, które zapoznaje nasze doświadczenie historyczne, które zapoznaje doświadczenie historyczne Europy Wschodniej, które unieważnia wielkie ofiary tego wszystkiego, co w tej części Europy się działo - ofiary z rąk niemieckiego nazizmu, ale także ofiary z rąk sowieckiego komunizmu, które są tutaj szczególnie unieważniane. Nie możemy się na to zgodzić.</u>
          <u xml:id="u-13.28" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.29" who="#PosełJarosławKaczyński">Gdyby przyjąć tego rodzaju koncepcję, gdyby przyjąć tego rodzaju furię konstruktywistyczną obecną dzisiaj w Europie, to musielibyśmy uznać, że rację mają ci, którzy uważają, że wejście do Unii Europejskiej zagraża nie tylko polskiej niepodległości, ale po prostu zagraża istnieniu polskiego narodu. I zagraża polskiej demokracji, bo w ramach tego myślenia także idea demokracji jest podważana i to podważana wprost. Mówi się o fetyszyzmie konstytucyjnym, przy czym chodzi o konstytucję poszczególnych państw europejskich. Mówi się o odrzuceniu tego fetyszyzmu. Mówi się w gruncie rzeczy, a niekiedy wprost, o odrzuceniu demokracji jako instytucji czy zespołu instytucji, który grozi tym wartościom, które są forsowane w ramach tej koncepcji. Musimy to wszystko zdecydowanie odrzucić.</u>
          <u xml:id="u-13.30" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.31" who="#PosełJarosławKaczyński"> Musimy bronić w Europie sprawy preambuły, sprawy zawarcia tam w sposób wyraźny i bezpośredni odwołania się do tradycji chrześcijańskiej. Musimy bronić zasady zwierzchnictwa, pozycji dominującej narodowych, w tym w szczególności polskiej, konstytucji. </u>
          <u xml:id="u-13.32" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.33" who="#PosełJarosławKaczyński"> I musimy wreszcie prowadzić zdecydowaną politykę historyczną, która będzie przekazywała Europie polskie doświadczenie, która będzie go broniła, która będzie broniła polskiej ofiary, która będzie odrzucała zasadę wspólnej winy, wspólnoty winy, którą próbuje się narzucić wszystkim europejskim narodom. </u>
          <u xml:id="u-13.34" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.35" who="#PosełJarosławKaczyński">Polska nie odpowiada za holocaust, Polska nie odpowiada za kolonializm...</u>
          <u xml:id="u-13.36" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.37" who="#PosełJarosławKaczyński">‍...i nie ma żadnego powodu, byśmy tę odpowiedzialność na siebie brali.</u>
          <u xml:id="u-13.38" who="#PosełJarosławKaczyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kolejne sprawy, których nie można tutaj pominąć, to sprawy związane z przechodzeniem od wspólnego rynku do wspólnej polityki gospodarczej. Tu nasze weto, nasze „nie” musi być bardzo zdecydowane. Są w tej konstytucji pewne niewielkie na razie przesłanki, można powiedzieć: asumpty do tworzenia takiej wspólnej polityki. My na to się zgodzić nie możemy.</u>
          <u xml:id="u-13.39" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.40" who="#PosełJarosławKaczyński"> Nasz rozwój nie może być rozwojem regulowanym z zewnątrz. </u>
          <u xml:id="u-13.41" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.42" who="#PosełJarosławKaczyński"> My musimy się rozwijać szybciej niż Europa. </u>
          <u xml:id="u-13.43" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.44" who="#PosełJarosławKaczyński"> Jeśli się nie będziemy szybciej rozwijać, to będziemy petryfikować stan naszej drugorzędności, naszego swego rodzaju nieistnienia. Nie możemy w żadnym wypadku się na to zgodzić.</u>
          <u xml:id="u-13.45" who="#PosełJarosławKaczyński">Nie możemy się zgodzić także na wspólną politykę zagraniczną i obronną, jeżeli ma ona wyglądać tak, jak to się w tej chwili postuluje, to znaczy jako podporządkowanie tej polityki kompleksom niektórych dużych europejskich państw. Jest to sprzeczne z naszym oczywistym, narodowym interesem i do niczego nie prowadzi. Oczywiście byłoby dobrze - i Prawo i Sprawiedliwość taki bieg wydarzeń by popierało - gdyby Europa zdecydowała się na budowę przesłanek realnej polityki zagranicznej Unii Europejskiej. A taką realną przesłanką byłaby budowa realnych sił zbrojnych, które byłyby, przynajmniej do pewnego stopnia, równoważne wobec sił Stanów Zjednoczonych.</u>
          <u xml:id="u-13.46" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.47" who="#PosełJarosławKaczyński">Biorąc pod uwagę potencjał Europy, zbliżony do potencjału amerykańskiego, to jest możliwe, ale to by wymagało zasadniczej weryfikacji europejskiej polityki w różnych dziedzinach, z ostatecznym skupieniem się na polityce ekonomicznej i budżetowej. Nie ma najmniejszych zapowiedzi tego rodzaju zmiany. Jeśli tak, to wchodzenie w owe wspólnoty jest wchodzeniem w sferę fikcji i podważaniem NATO, czyli jedynej w istocie gwarancji bezpieczeństwa...</u>
          <u xml:id="u-13.48" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.49" who="#PosełJarosławKaczyński">‍...i podważaniem naszych stosunków ze Stanami Zjednoczonymi. To po prostu nie ma żadnego sensu. To nie ma żadnego sensu z punktu widzenia naszych najbardziej elementarnych interesów i dlatego nie możemy się na to zgodzić.</u>
          <u xml:id="u-13.50" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.51" who="#PosełJarosławKaczyński">Musimy być w Unii Europejskiej. Mamy w Unii Europejskiej bardzo mocną broń w postaci prawa weta, jeśli chodzi o podejmowanie tych najbardziej zasadniczych decyzji. W żadnym razie nie wzywamy do tego, żeby tego prawa nadużywać. Musimy prowadzić energiczną politykę. I tu słów kilka, jeśli chodzi o ocenę tej polityki. Przed chwilą dziękowałem i chwaliłem rząd, premiera, ministra spraw zagranicznych za ich postawę w Brukseli i przed Brukselą. Ale jeśli chodzi o politykę pobrukselską, to niestety trzeba tu sformułować kilka słów, które wyrażają co najmniej niepokój. Jest coś takiego jak architektura polityki europejskiej. Otóż ta architektura w tej chwili sprowadza się do próby rewitalizacji Trójkąta Weimairskiego. Czy jest to wyjście dobre? Czy nie zapominamy tutaj, nie zapoznajemy możliwości polityki znacznie szerszej, odwołującej się także do państw, które leżą na skraju Unii Europejskiej, a które bardzo często - Hiszpania nie jest tutaj jedynym przykładem - mają inne zdanie niż te dwa państwa, które tworzą wraz z nami Trójkąt. Sądzę, że mamy tutaj do czynienia z poważnym błędem. Poważnym błędem jest także pośpiech, a już w szczególności mówienie o jakichś terminach zakończenia rokowań odnoszących się do konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-13.52" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.53" who="#PosełJarosławKaczyński"> Tutaj Prawo i Sprawiedliwość wzywa do zmiany, do bardziej bogatej - i mogę chyba powiedzieć: bardziej rozsądnej polityki zagranicznej, polityki, która bierze pod uwagę wiele różnych wariantów i wiele różnych możliwości, które z całą pewnością istnieją, i która przede wszystkim pamięta o tym, że to nie my jesteśmy w sytuacji przymusu, w sytuacji pośpiechu. My możemy spokojnie zaczekać. </u>
          <u xml:id="u-13.54" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.55" who="#PosełJarosławKaczyński"> Traktaty z Maastricht i amsterdamski obowiązują, Unia Europejska może sobie spokojnie na ich podstawie działać. Obowiązuje także Nicea.</u>
          <u xml:id="u-13.56" who="#PosełJarosławKaczyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W polskiej polityce, także tej związanej ze sprawą najważniejszą, o której tu mówię, sprawą niepodległości szczególne znaczenie mają stosunki ze Stanami Zjednoczonymi. Nikt temu nie jest w stanie zaprzeczyć. I wielkim osiągnięciem naszej polityki, zarówno zagranicznej, jak i wewnętrznej, jest bardzo daleko posunięta zgoda co do tej sprawy.</u>
          <u xml:id="u-13.57" who="#PosełJarosławKaczyński">Musimy też brać pod uwagę to, że owa polityka w stosunku do Stanów Zjednoczonych znajduje się w innej jakby relacji, jeśli chodzi o sprawę niepodległości, niż polityka europejska. Tutaj z niczego rezygnować, jeśli chodzi o suwerenność, nie musimy. Podjęliśmy tę politykę energicznie i odważnie. To też kwestia, w której trzeba mówić o pochwałach i trzeba chwalić obecny rząd. Mówię przede wszystkim o sprawie Iraku.</u>
          <u xml:id="u-13.58" who="#PosełJarosławKaczyński">Jeśli jednak chodzi o ważne, bardzo ważne kwestie z tego wynikające, to nie można uniknąć słów krytyki. Nie uzyskaliśmy tyle, ile powinniśmy uzyskać, i mamy tu do czynienia z pewnego rodzaju niebezpieczeństwem. Z niebezpieczeństwem tym większym, że przed nami jeszcze sprawa niesłychanej wagi, mianowicie bazy amerykańskie w Polsce. Bazy amerykańskie w Polsce to nowa gwarancja naszej pozycji i naszej niepodległości.</u>
          <u xml:id="u-13.59" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.60" who="#PosełJarosławKaczyński"> I nie wolno tego celu poświęcać dla innych ważnych celów.</u>
          <u xml:id="u-13.61" who="#PosełJarosławKaczyński">Nie można też jednak zapominać, że jeżeli w relacjach polsko-amerykańskich będziemy mieli ciągle do czynienia z sytuacją niekiedy niedobrą, a bywa, że upokarzającą, to symetria między stosunkiem do Stanów Zjednoczonych polskiego rządu - tego i, jak sądzę, następnego - a stosunkiem społeczeństwa, ta symetria, która dzisiaj, można powiedzieć, jest pełna i stanowi ewenement w skali europejskiej, może się zacząć zmieniać. To jest kwestia polskiej odwagi i zdecydowania w prowadzeniu polityki zagranicznej, ale to jest także - i o tym też trzeba powiedzieć - kwestia wyobraźni naszych amerykańskich sojuszników. Trzeba do tej wyobraźni wyraźnie apelować. Czasem wydaje się, że ta wyobraźnia zawodzi.</u>
          <u xml:id="u-13.62" who="#PosełJarosławKaczyński">Stany Zjednoczone są dzisiaj bardzo, bardzo potężnym państwem, są jedynym supermocarstwem, ale Stany Zjednoczone powinny szanować swoich, nie tak bardzo licznych w świecie, autentycznych przyjaciół.</u>
          <u xml:id="u-13.63" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.64" who="#PosełJarosławKaczyński">Polityka Polski w swoich wymiarach strategicznych odnosi się przede wszystkim do spraw Unii Europejskiej i stosunków ze Stanami Zjednoczonymi, ale ma ona także inne wymiary, niesłychanie w istocie ważne i mające także autonomiczne znaczenie, a jednocześnie związane z tymi wymiarami, o których wspominałem. Przede wszystkim chodzi o politykę regionalną, politykę wobec naszych sąsiadów na wschodzie - Rosja to odrębny problem - i sąsiadów na południu. Można o tym przeczytać w sprawozdaniu. Mieliśmy do czynienia z pewnymi niepowodzeniami. Nie będę przedstawiał ich ewidencji. Trzeba powiedzieć jedno: Ta polityka wymaga głębokiego zastanowienia. Jeśli pewne rzeczy nie wychodzą, jeśli w naszych stosunkach z niektórymi naszymi, bardzo cennymi, sąsiadami dochodzi do wydarzeń niedobrych - choćby postawa sąsiadów południowych w Brukseli czy niezbyt korzystna ewolucja sytuacji na Ukrainie - to nie można zbywać tego kilkoma gładkimi, okrągłymi zdaniami.</u>
          <u xml:id="u-13.65" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.66" who="#PosełJarosławKaczyński"> Potrzebna jest refleksja. Nie dlatego, żeby z tej polityki rezygnować - jest ona oczywista i absolutnie konieczna - ale po to, żeby być może wystąpić z innymi inicjatywami, być może uznać coś za realne, a coś innego za nierealne, być może z pewnych rzeczy zrezygnować, a inne zainicjować. Niestety w sprawozdaniu tego rodzaju refleksji zabrakło.</u>
          <u xml:id="u-13.67" who="#PosełJarosławKaczyński">Zabrakło także refleksji, jeśli chodzi o nasze stosunki z Rosją. To jest sprawa dla polskiej polityki ważna. Jej fragmenty, bardzo ważne fragmenty, zostały omówione we wstępnej części przemówienia, ale mamy także kwestie inne. Mieliśmy do czynienia w ciągu ostatnich lat z pewnego rodzaju ofensywą Polski wobec Rosji. Liczne wizyty prezydenta Rzeczypospolitej w Rosji są tego dobrym przykładem. My w żadnym razie tej ofensywy nie chcemy potępiać, bo, powtarzam, sprawa jest ważna. Trzeba jednak też sobie jasno powiedzieć, że ta ofensywa się nie udała. I tutaj potrzebna jest refleksja, potrzebny jest realizm, jeśli chodzi o zaplanowanie tego, co być może jest już możliwe, tego, co dojrzeje z czasem - ale mówię tutaj o czasie, na który można planować - i wreszcie tego, co pewnie w tym pokoleniu się nie zdarzy.</u>
          <u xml:id="u-13.68" who="#PosełJarosławKaczyński">Jeszcze raz podkreślę: Moskwa musi uznać autonomię, suwerenność, niepodległość, odrębność Polski.</u>
          <u xml:id="u-13.69" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.70" who="#PosełJarosławKaczyński">Musi ostatecznie uświadomić sobie, że o powrocie, w jakiejkolwiek formie (mówię tu także o formach nieporównanie łagodniejszych niż ta z lat 1944–1989), do jakiejkolwiek formy dominacji nie ma już mowy. Ale to jest proces długotrwały. Trzeba to rozumieć, trzeba też jednak z tego wyciągać wnioski. Asymetryczne stosunki, które tutaj budujemy - zresztą to nie jest jedyna relacja, w której budujemy asymetryczne stosunki - powinny zostać zlikwidowane. Nic nie dają, do niczego nie prowadzą, a w istocie degradują. I, powtarzam, także w stosunkach z Zachodem, bo tam też są dostrzegane.</u>
          <u xml:id="u-13.71" who="#PosełJarosławKaczyński">Warto, jeśli chodzi o inne kwestie, wspomnieć jeszcze o dwóch sprawach dotyczących relacji z poszczególnymi państwami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Janusz Wojciechowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Panie pośle, może o jednej tylko, bo czas już został przekroczony. Bardzo proszę o konkluzję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PosełJarosławKaczyński">Panie marszałku, proszę o chwilę wyrozumiałości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Tolerancję już okazałem znaczną. Słuchamy z uwagą pańskiego wystąpienia, ale bardzo proszę już o konkludowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PosełJarosławKaczyński">A więc sprawa stosunku do Chin i Indii. Została ona ujęta jako sprawa stosunku do Azji Wschodniej i Azji Południowej. To oczywiście może nic nie znaczyć, może to być tylko kwestia zbytniej geografizacji tego sprawozdania. Trzeba jednak pamiętać, że to są sprawy dla polskiej polityki zagranicznej, po prostu dla światowej polityki zagranicznej, bardzo ważne i należałoby to, jak sądzimy, ujmować inaczej.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#PosełJarosławKaczyński">Kolejna sprawa, Polonii. Niestety mamy tu do czynienia z zastojem. Ani słowa o Karcie Polaka.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#PosełJarosławKaczyński"> Ani słowa o tej inicjatywie, która powinna być podjęta ponownie, kontynuowana i w końcu sfinalizowana.</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#PosełJarosławKaczyński">Tu znów powracają niesymetryczne stosunki, w szczególności z naszym zachodnim sąsiadem, z Niemcami. Popełniono kiedyś błąd, uznano prawa niemieckiej mniejszości w Polsce bez wzajemności. Mamy do czynienia - wiem to z mojej pracy w poprzedniej kadencji w tzw. komisji polonijnej - z jawną, prowadzoną wprost w Niemczech polityką asymilacyjną. Powinniśmy, szczególnie po wejściu do Unii Europejskiej, temu się przeciwstawić. Skądinąd w konstytucji europejskiej powinien znaleźć się fragment dotyczący praw mniejszości, a, nie wiedzieć czemu, się nie znalazł.</u>
          <u xml:id="u-18.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-18.6" who="#PosełJarosławKaczyński"> Trzeba o tych sprawach pamiętać. Powinniśmy chronić polskie mniejszości narodowe.</u>
          <u xml:id="u-18.7" who="#PosełJarosławKaczyński">Sprawą kolejną jest aspekt ekonomiczny polskiej polityki zagranicznej. Tu niestety jest niedobrze. Niedobrze jest, jeżeli chodzi o offsety. To jest w ogóle problem do innej dyskusji, ale trzeba o tym wspomnieć. Samo Ministerstwo Spraw Zagranicznych wyraźnie w sprawozdaniu stwierdza, że sposób organizacji tej części naszej polityki zagranicznej jest niewłaściwy. To stwierdzają już wszyscy od wielu lat. Dlaczego wobec tego nie ma tutaj zmiany? Trzeba tę zmianę postulować, trzeba być tutaj bardzo, bardzo zdecydowanym. Potrzebna jest energia, potrzebne są decyzje. Wszystkie właściwie państwa dzisiaj bardzo wyraźnie ekonomizują swoją politykę zagraniczną. Nie ma żadnego powodu, żebyśmy my tego nie czynili.</u>
          <u xml:id="u-18.8" who="#PosełJarosławKaczyński">Wreszcie sprawa ostatnia, sprawa kształtu Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Nie da się zaprzeczyć, że to, co rząd w różnego rodzaju samoocenach, bywa, że w samoapoteozach, podkreśla, tzn. pewne upodmiotowienie polskiej polityki zagranicznej, jest realnym sukcesem. Niektórzy to odrzucają, krytykują, my to potwierdzamy. Ale bardzo niedobre jest to, że ten sukces jest w wielkiej mierze realizowany przez PRL-owskie kadry. To zdecydowanie trzeba zmienić.</u>
          <u xml:id="u-18.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-18.10" who="#PosełJarosławKaczyński"> I mam nadzieję, że będzie to zmienione.</u>
          <u xml:id="u-18.11" who="#PosełJarosławKaczyński">Wreszcie jest, o czym mówię na końcu, wielki problem polskiej polityki. Odnosi się on do Europy, dzisiaj szczególnie, ale odnosi się do polityki w ogóle. Chodzi o kwestię owej solidarności, o której już wspomniałem, kwestię „partii białej flagi”, partii, która ostatnio ujawniła z niezwykłą intensywnością swoje istnienie, kwestie formacji, która najwyraźniej nie poczuwa się do owej solidarności, a niekiedy najwyraźniej uznaje to, mówiąc słowami Jana Pawła II, wielkie i trudne dziedzictwo, któremu na imię Polska, za dziedzictwo zbyt ciężkie, zbyt trudne. I to nie jest, niestety, tylko problem medialny, problem tego chóru zaprzaństwa, myśli zaprzecznej i po prostu zwykłej głupoty, z którym ciągle mamy do czynienia.</u>
          <u xml:id="u-18.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-18.13" who="#PosełJarosławKaczyński"> To jest także problem polityczny. To jest problem polegający na tym, że niektórzy przedstawiciele tego chóru są forsowani np. do Parlamentu Europejskiego. Przynajmniej słyszałem takie deklaracje nawet od prezydenta Rzeczypospolitej, że mowa jest o jakichś listach, na których mają się oni znaleźć. Jest to, niestety, także problem jednego polityka najpoważniejszego w tym chórze, który tę białą flagę szczególnie wysoko dzierży, a który reprezentuje partię aspirującą do udziału we władzy i to aspirującą z wielkimi, bardzo wielkimi szansami. To jest problem Andrzeja Olechowskiego. </u>
          <u xml:id="u-18.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-18.15" who="#PosełJarosławKaczyński"> Ja bardzo bym chciał mieć pewność, że Platforma Obywatelska w sprawach polityki zagranicznej to jest partia Jana Rokity. Niestety, ciągle tej pewności nie mamy. A poruszam tę sprawę nie w imię jakichś międzypartyjnych sporów, ale dlatego, że to jest sprawa polskiej racji stanu. </u>
          <u xml:id="u-18.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-18.17" who="#PosełJarosławKaczyński">To jest sprawa niesłychanie wręcz zasadnicza. To jest sprawa niesłychanie zasadnicza dlatego, że aby Polska była kiedyś, w przyszłości naprawdę silnym, wielkim europejskim krajem, to nasza polityka zagraniczna musi być silna i wielka już dziś. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-18.18" who="#komentarz">(Długotrwałe oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę teraz o wystąpienie w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego, które przedstawi pan poseł Tadeusz Samborski.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PosełTadeuszSamborski">Panie Prezydencie! Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Debata o polityce zagranicznej jest ważnym wydarzeniem w parlamencie każdego państwa. Świadomi rangi tej problematyki w całokształcie funkcjonowania państwa polskiego podejmujemy w stanowisku Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego kilka kwestii, które naszym zdaniem winny być omówione pod kątem skuteczności polskiej polityki zagranicznej w roku minionym i realności jej programu na rok bieżący.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#PosełTadeuszSamborski">Aktualna sytuacja wewnętrzna w kraju oraz złożone uwarunkowania zewnętrzne wymagają precyzyjnego i trafnego dostosowania założeń polityki zagranicznej do współczesnych wyzwań. W tym kontekście chciałbym zwrócić uwagę na niektóre aspekty tej polityki zarówno w wymiarze jej słusznych celów i pozytywnych rezultatów, jak też występujących niedociągnięć wymagających określonych korekt i modyfikacji.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#PosełTadeuszSamborski">Bez wątpienia na uznanie zasługują wysiłki rządu i Ministerstwa Spraw Zagranicznych na rzecz naszej akcesji do Unii Europejskiej. Zarówno szczyt kopenhaski z udziałem naszego lidera Jarosław Kalinowskiego i uzyskane tam korzystniejsze od oczekiwanych wyniki dzięki twardemu stanowisku naszej delegacji, jak i pomyślne przeprowadzenie referendum, a także podpisanie traktatu akcesyjnego w Atenach oraz konsekwentna i zaangażowana obrona postanowień uzgodnionych w Nicei, zyskały szerokie poparcie społeczeństwa i zdecydowanej większości wszystkich liczących się sił politycznych w kraju. Na tym tle znany list grupy intelektualistów polskich skierowany do społeczeństw zachodnich przed szczytem w Brukseli oraz późniejsze wypowiedzi na łamach prasy codziennej i „Tygodnika Powszechnego” profesorów związanych z Ministerstwem Spraw Zagranicznych i służbą zagraniczną zabrzmiały silnym dysonansem, obnażając dużą dozę nieodpowiedzialności i serwilizmu. Było to tym bardziej niezrozumiałe, że Ministerstwo Spraw Zagranicznych i rząd polski czyniły wówczas wszystko, ażeby w tak trudnej obiektywnie sytuacji wywalczyć najbardziej godne miejsce i zapewnić właściwą pozycję naszemu krajowi w poszerzonej Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#PosełTadeuszSamborski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po wielu latach od podpisania traktatu o przyjaźni i dobrym sąsiedztwie nastąpiła oczekiwana reakcja Ministerstwa Spraw Zagranicznych na apele społeczności polskiej żyjącej w Niemczech oraz różnych środowiskach w kraju w kwestii zrównania statusu Polaków w Niemczech ze statusem Niemców zamieszkałych w Polsce. Odnosimy się do tej inicjatywy z dużym uznaniem.</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#PosełTadeuszSamborski">Truizmem dziś może być stwierdzenie, że istnienie zbyt wielu ośrodków decyzyjnych w zakresie formułowania i realizacji polskiej polityki zagranicznej prowadzi często do niezamierzonych skutków i uniemożliwia koncentrację sił i środków na istotnych dla państwa kierunkach. Prowadzi to do wniosku, iż konieczne jest pilne zwiększenie roli i znaczenia Ministerstwa Spraw Zagranicznych oraz wyposażenie go w faktyczne, a nie tylko formalne funkcje koordynujące w zakresie polityki zagranicznej w skali państwa.</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#PosełTadeuszSamborski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Wielkim atutem polskiej polityki zagranicznej, którą tu dziś oceniamy, jest fakt, że w jej ustalaniu, a także realizowaniu rządząca obecnie koalicja parlamentarna uzyskała w minionym roku poparcie zdecydowanej większości partii opozycyjnych, w tym także naszego stronnictwa. Ten atut naszej polityki zagranicznej dostrzegła także społeczność międzynarodowa nie tylko w czasie i po negocjacjach unijnych w Kopenhadze i Brukseli, ale także w kontekście globalnego już problemu walki z terroryzmem.</u>
          <u xml:id="u-20.6" who="#PosełTadeuszSamborski">Odnosząc się do wielkich zagrożeń i wyzwań stojących przed organizacjami międzynarodowymi, takim jak ONZ, Unia Europejska, NATO, akcentujemy niezmiennie potrzebę zajęcia się źródłami i przyczynami rodzenia się i rozprzestrzeniania terroryzmu. Polska wspiera i wspierać powinna wszystkie projekty i programy zmierzające do ograniczenia biedy i ubóstwa całych narodów naszego globu i nade wszystko te inicjatywy, które nie dopuszczają do przeciwstawienia sobie trzech monoteistycznych cywilizacji religijnych. Należy zrobić wszystko, ażeby powstrzymać siły, które pod postacią różnych zakulisowych manipulacji w skali globalnej dążą konsekwentnie do zderzenia cywilizacyjnego między światem islamu a chrześcijaństwem. Utożsamiamy się ze słowami papieża Jana Pawła II: „Żydzi, chrześcijanie i muzułmanie nie mogą przystać, by świat był udręczony nienawiścią. Musimy zdobyć się na odwagę pokoju”.</u>
          <u xml:id="u-20.7" who="#PosełTadeuszSamborski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W ubiegłym roku rozpadła się koalicja, którą współtworzyliśmy. Jednak uczestnicząc w niej, w sposób zasadniczy poprawiliśmy nasze warunki przystąpienia do Unii Europejskiej. Dziś z perspektywy zdarzeń i czasu możemy stwierdzić, że mogły być one jeszcze lepsze dla wielu dziedzin naszej gospodarki, gdyby koalicjant i inne ugrupowania parlamentarne wykazały wówczas tak wielką determinację w obronie naszych racji, jak ostatnio w sprawie ustaleń na szczycie w Nicei.</u>
          <u xml:id="u-20.8" who="#PosełTadeuszSamborski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie można nie zauważyć, że pogłębiający się wśród części polskich elit politycznych serwilizm wobec Stanów Zjednoczonych powoduje w efekcie lekceważący stosunek Amerykanów do nas i brak pozytywnych reakcji na nasze skromne postulaty, np. w sprawie zniesienia wiz dla Polaków czy też w kwestii większego finansowego wsparcia naszej obecności wojskowej w Iraku. Podobnie wygląda sprawa pomocy firmom polskim w uzyskaniu kontraktów umożliwiających uczestnictwo w odbudowie tego kraju. Sekretarz obrony USA Rumsfeld określił niedawno Francję i Niemcy jako starą Europę, bo nie znalazły one uzasadnienia dla amerykańskiej koncepcji wojny w Iraku. Jednocześnie pochwalił nową Europę, której rdzeniem jest Polska jako kraj popierający Stany Zjednoczone. Wielu amerykańskich publicystów trafnie zauważa, że mimo to Polscy obywatele wciąż muszą mieć wizy przy wjeździe do USA, a obywatele starej Europy nie muszą mieć tych wiz. Amerykańskie media zwracają uwagę na to, że obywatele Francji i Niemiec są zwolnieni z wprowadzonej 5 stycznia na lotniskach i w portach morskich USA procedury kontroli tożsamości za pomocą elektronicznego pobierania odcisków palców i fotografowania twarzy. Są też w USA tacy publicyści, którzy nazywają Polskę najbardziej proamerykańskim krajem na świecie łącznie ze Stanami Zjednoczonymi. Niektórzy z nich wyrażają obawę, że brak dbałości władz Stanów Zjednoczonych o podtrzymanie proamerykańskich nastrojów doprowadzi do utraty pozycji Stanów Zjednoczonych w Polsce. My także podzielamy te obawy.</u>
          <u xml:id="u-20.9" who="#PosełTadeuszSamborski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Poparcie przez Polskę polityki Stanów Zjednoczonych w sprawie Iraku i przyjęcie dowództwa w jednej ze stref stabilizacyjnych wywołało negatywne reakcje ze strony Francji i Niemiec, naszych głównych partnerów europejskich. Jednocześnie polityka ta niezależnie od kontrowersji, jakie spowodowała w społeczeństwie polskim i wśród elit politycznych, umocniła na pierwszym etapie pozycję i autorytet naszego kraju w świecie. Zmieniająca się jednak na naszą niekorzyść sytuacja w ciągu kilku ostatnich miesięcy skłania do ponownego przemyślenia i określenia na nowo roli i miejsca Polski zarówno w sprawie naszej dalszej obecności w Iraku, jak i wobec głównych partnerów w Europie. Niezbędne wydaje się wypracowanie nowej długofalowej koncepcji, która powinna z jednej strony zakładać stopniowe ograniczanie naszego wojskowego zaangażowania w Iraku na rzecz umacniania współpracy ekonomicznej z tym krajem, z drugiej zaś strony takie ułożenie stosunków z czołowymi państwami Unii Europejskiej, zwłaszcza Francji i Niemiec, które pozwoli na uzyskanie stosownego dla Polski miejsca w zjednoczonej Europie, zgodnego z naszymi ambicjami i możliwościami, bez konieczności zawierania niekorzystnych dla nas kompromisów. W tym kontekście postulat - wysunięty dzisiaj z tej trybuny przez pana ministra -wzmocnionego partnerstwa z Francją i Niemcami jest wielkim walorem programu polskiej polityki zagranicznej na 2004 r.</u>
          <u xml:id="u-20.10" who="#PosełTadeuszSamborski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polska, jak wiemy, ma licznych sąsiadów. Stosunki z wieloma z nich mają przeróżne obciążenia historyczne. Powinniśmy nasze relacje z nimi budować i rozwijać na gruncie prawdy i wysokich ideałów zgodnego współżycia, którego elementem powinno być przebaczenie i zrozumienie racji partnerów dialogu. Ale związek przyczynowo-skutkowy różnych wydarzeń musi być klarownie określony i precyzyjnie nazywany na różnych poziomach stosunków między narodami. Musi w takich rozważaniach wystąpić pojęcie i zrozumienie winy oraz uchybienia standardom uznanym za powszechnie obowiązujące. Zgoda na zakłamywanie historii w imię doraźnych celów w stosunkach bilateralnych jest zabiegiem wysoce ryzykownym, gdyż fałszywa historia jest matką fałszywej polityki.</u>
          <u xml:id="u-20.11" who="#PosełTadeuszSamborski">Obowiązkiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych i jego agend specjalistycznych jest zdobywanie wiedzy o stanie świadomości historycznej naszych sąsiadów, o ideałach wychowawczych tam wdrażanych w procesie edukacji państwowej. W tym kontekście pojawia się problem przeciwdziałania negatywnym stereotypom Polaków, pojawiającym się tu i ówdzie w sposób niczym niemaskowany, a nieraz nawet manifestowany. To jest poważne zadanie dla przedstawicielstw dyplomatycznych naszego państwa, a instytutów polskich w szczególności. To z wiary w skuteczność takich właśnie instytucji, ale lepiej niż dotychczas zarządzanych, rodzi się nasz postulat niezbędności budowy w najbliższym czasie Domu Kultury Polskiej we Lwowie.</u>
          <u xml:id="u-20.12" who="#PosełTadeuszSamborski">Mając świadomość znaczenia priorytetowych kontaktów z Zachodem, nie możemy nie docenić wschodniego kierunku naszej aktywności międzynarodowej. Niestety ostatnio coraz wyraźniej daje się odczuć dysparytet w naszych stosunkach bilateralnych z Ukrainą i Litwą. Mimo że angażujemy swój potencjał polityczny i ekonomiczny, występując jako sprzymierzeniec tych krajów na arenie międzynarodowej, zbyt mało zrozumienia i konstruktywnego współdziałania doświadczamy od tych krajów w ramach stosunków bilateralnych. Na Litwie mamy do czynienia z nieuregulowanym problemem pisowni nazwisk i przejawami różnorodnej, ukrytej oczywiście finezyjnie, dyskryminacji stosowanej wobec Polaków tam zamieszkałych. Na Ukrainie natomiast spotykamy się z przykładami zafałszowywania historii, aroganckiego stosunku do miejsc naszej martyrologii, a także marginalizowania czy wręcz niszczenia śladów polskości i kultury polskiej w wielu miejscowościach ukraińskich leżących kiedyś w granicach Rzeczypospolitej. Najwyższy zatem czas, aby zmienić idealistyczną politykę wobec wymienionych partnerów zagranicznych i oprzeć nasze stosunki z nimi na pragmatyzmie, obronie polskich interesów i obowiązującej powszechnie w świecie formule wzajemności.</u>
          <u xml:id="u-20.13" who="#PosełTadeuszSamborski">Pomimo pewnych pozytywnych symptomów występujących w relacjach Rosja-Polska brak wspólnej polityki wobec naszego największego wschodniego sąsiada, opartej o kryterium polskiego interesu narodowego, przynosi Polsce coraz większe i wymierne straty zarówno polityczne, jak i ekonomiczne. Czas najwyższy, aby poważnie i konstruktywnie zająć się naszymi stosunkami z Rosją i uplasować je na właściwym poziomie, odpowiadającym ambicjom i możliwościom obu narodów. Elementem myślenia Polaków o Rosji nie może być abstrahowanie od jej potencjału ekonomicznego, demograficznego i kulturowego. Niestety zbyt często odnosi się wrażenie, że także obecny układ rządzący nie ma koncepcji stosunków z Rosją zarówno w aspekcie bezpieczeństwa naszego państwa, jak też w wymiarze współpracy gospodarczej. Niedocenianie stosunków z Rosją mściło się w naszych dziejach wielokrotnie. Wyciągajmy z tego stosowne wnioski. Anemiczne i deklaratywne kontakty Polski z Rosją stwarzają pole do wzmożonej aktywności innych państw ponad Polską czy też z pominięciem Polski. Opracowanie długofalowej, perspektywicznej koncepcji stosunków z Rosją jest ciągle aktualnym postulatem pod adresem rządu polskiego i wykonawców jego decyzji, czyli Ministerstwa Spraw Zagranicznych i innych agend specjalistycznych naszego państwa.</u>
          <u xml:id="u-20.14" who="#PosełTadeuszSamborski">Ciągle podkreślane - niestety znacznie częściej przez nas niż przez Ukraińców - strategiczne partnerstwo z Ukrainą nie może negatywnie rzutować na nasze obecne i przyszłe związki z Rosją. Polityka wschodnia musi być programowana i rozpatrywana kompleksowo. Nie da się prowadzić dobrej polityki w tej części Europy, będąc ukierunkowanym tylko na jednego głównego partnera, zwłaszcza gdy ten partner sam ma problemy z określeniem swojej tożsamości i orientacji.</u>
          <u xml:id="u-20.15" who="#PosełTadeuszSamborski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z uznaniem odnosimy się do przygotowanego przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych rządowego programu współpracy z Polonią i Polakami za granicą, który to program w minionym roku dobrze sprawdził się w działaniu większości polskich placówek dyplomatyczno-konsularnych. Jedną z jego niepodważalnych zalet jest fakt, że zaakcentował on potrzebę szczególnej pomocy świadczonej przez państwo polskie na rzecz naszych rodaków na Wschodzie. Należy także podkreślić wzorową wręcz współpracę i pomoc Ministerstwa Spraw Zagranicznych organizacjom pozarządowym realizującym zadania dotyczące współpracy z Polakami i Polonią na Wschodzie. Z pomocy Ministerstwa Spraw Zagranicznych we właściwym, skutecznym i celowym lokowaniu tej pomocy korzysta w szerokim zakresie Fundacja „Pomoc Polakom na Wschodzie”. Można się spodziewać, że tą pomocą MSZ objęta zostanie też inna organizacja społeczna ofiarnie działająca na rzecz Polaków na Ukrainie, Białorusi, w Rosji i w innych krajach, jaką jest Stowarzyszenie Współpracy Polska-Wschód.</u>
          <u xml:id="u-20.16" who="#PosełTadeuszSamborski">Na tle tych pozytywów naszą dezaprobatę budzi niezrozumiały dla społeczeństwa stosunek MSZ do Kongresu Polonii Amerykańskiej, największej i najzasobniejszej organizacji polonijnej w USA, kierowanej przez Edwarda Moskala. Zauważalne próby marginalizowania roli i znaczenia Kongresu Polonii Amerykańskiej i jego popularnego prezesa źle służą Polsce i jej interesom w Stanach Zjednoczonych. Przecież trudno nie zauważyć, iż w okresie swojego istnienia KPA był i pozostaje wiernym i skutecznym partnerem oraz wsparciem dla macierzy w realizacji najbardziej żywotnych interesów Polski. Walka o zniesienie wiz USA dla Polaków jest tu sztandarowym przykładem.</u>
          <u xml:id="u-20.17" who="#PosełTadeuszSamborski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Niestety wiele wskazuje na to, że Polska nie stanie się w NATO ani w Unii Europejskiej współkreatorem europejskiej polityki wschodniej. Styl pracy i działalności niektórych naszych przedstawicielstw na Wschodzie nie daje podstaw do przekonania, że mogą być one skutecznym instrumentem w tej misternej i wymagającej wielkiego dynamizmu grze o strefy wpływów lub chociażby tylko o serca i umysły sąsiadujących z nami narodów. Nowe zadania wymagają na głównych kierunkach naszej aktywności wschodniej nowych ludzi i nowej filozofii działania. Działania twórczego, ofiarnego, z wielką wyobraźnią i z głębokim przeświadczeniem, że zawsze celem nadrzędnym tych działań powinien być interes państwa i narodu polskiego, a także Polaków żyjących poza macierzą, którzy są integralną częścią tego narodu.</u>
          <u xml:id="u-20.18" who="#PosełTadeuszSamborski">Już we wczorajszej dyskusji w komisji pojawiło się hasło etosu dyplomaty polskiego utożsamiającego się w każdym calu z aspiracjami historycznymi i współczesnymi narodu i państwa, które on reprezentuje. To utożsamianie się rozumiemy między innymi jako bezwzględne wykonywanie dyrektyw i wskazań zawartych w stosownych dokumentach rządu. To utożsamianie się to także stosowanie się do postanowień statutowych przedstawicielstw dyplomatycznych. Utożsamianie się to także obrona pozytywnego wizerunku Polaków i Polski, to także szacunek do ogromnego potencjału polskości, który przetrwał gdzieś hen poza granicami kraju i jest wartością, która może być czynnikiem wspomagającym państwo polskie na arenie międzynarodowej.</u>
          <u xml:id="u-20.19" who="#PosełTadeuszSamborski">Czy wszyscy nasi przedstawiciele za granicą spełniają takie oczekiwania? To pytanie jest ważne, ale pozostawiam je bez odpowiedzi, traktując jako sygnał nawołujący niektóre placówki i osoby w nich zatrudnione do zwiększenia dawki tożsamości narodowej i jednoznacznej identyfikacji ze wszystkim, co polskie, od języka poczynając, a na tradycji i promocji polskości kończąc.</u>
          <u xml:id="u-20.20" who="#PosełTadeuszSamborski">Naszym rodakom w krajach byłego Związku Radzieckiego, którzy wytrwali w swej polskości, należy się szczególny szacunek i uznanie dla determinacji, z jaką przez burze dziejowe i wbrew okrutnym wyrokom losu przenieśli do dnia dzisiejszego to, co uznali za najcenniejsze, czyli tożsamość narodową i wiarę przodków.</u>
          <u xml:id="u-20.21" who="#PosełTadeuszSamborski">W ramach tej ważnej debaty nad polityką zagraniczną naszego państwa przesyłam z tej trybuny rodakom na Wschodzie najserdeczniejsze pozdrowienia i słowa zapewnień, iż będą zawsze otoczeni serdeczną troską ze strony macierzy zarówno w wymiarze instytucjonalnym, jak też coraz częściej ze strony osób prywatnych, kierujących się szlachetnymi pobudkami udzielania pomocy swoim współbraciom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej.</u>
          <u xml:id="u-20.22" who="#PosełTadeuszSamborski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zarówno wczorajsza dyskusja na posiedzeniu Komisji Spraw Zagranicznych, jak i treść dzisiejszego wystąpienia pana ministra Włodzimierza Cimoszewicza świadczą naszym zdaniem o pełnej gotowości Ministerstwa Spraw Zagranicznych do wspólnego z Sejmem podejmowania i rozwiązywania najważniejszych zadań z zakresu polskiej polityki zagranicznej. Niewątpliwie polityka ta, mimo pewnych uchybień, które wskazałem, w minionym roku spowodowała wzrost międzynarodowego znaczenia kraju i umocniła nasze pozycje negocjacyjne i partnerskie w Unii Europejskiej. Polityka ta przygotowała także Europę w różnych aspektach na godne przyjęcie Polski do jej struktur.</u>
          <u xml:id="u-20.23" who="#PosełTadeuszSamborski">Mając powyższe na uwadze, Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego opowiada się za przyjęciem sprawozdania z realizacji polskiej polityki zagranicznej w 2003 r. i jej założeń programowych na rok bieżący. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-20.24" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o wystąpienie w imieniu klubu Samoobrony Rzeczypospolitej Polskiej pana posła Andrzeja Leppera.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PosełAndrzejLepper">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Należałoby ocenić 14 lat nowej polityki zagranicznej. Niewątpliwie były i sukcesy, ale zdecydowanie więcej było błędów w polityce zagranicznej. Należałoby zrobić krótką analizę tej polityki zagranicznej. Wiem, że większość Wysokiej Izby nie lubi wracania wstecz, bo boi się tego wracania wstecz, popełnionych błędów w polityce zagranicznej, które doprowadziły do takiej sytuacji, jaką mamy dzisiaj w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#PosełAndrzejLepper">Nasuwa się pytanie: Czy to była nieświadomość czy głupota, czy ślepe zapatrzenie się w innym kierunku? Czy było to wyrafinowane, zrobione z premedytacją i czy były to może ustalenia „okrągłego stołu”, bo polską politykę zagraniczną do tej pory, po przemianach, jakie nastąpiły w Polsce, prowadziły ugrupowania okrągłostołowe, wszystkie po kolei. Patrząc wstecz, były popełnione zasadnicze błędy w tej polityce, błędy gospodarcze.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#PosełAndrzejLepper">My dzisiaj nie możemy patrzeć na politykę zagraniczną tylko ideologicznie, mówić tylko o dobrosąsiedzkich stosunkach, a nie widzieć tego, że dzisiaj polityka zagraniczna to jest ekonomia, to są finanse i to jest gospodarka przede wszystkim. Nie można było pójść tylko w jednym kierunku, nie widząc tego, że Zachód miał bardzo poważne problemy już w latach 80.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#PosełAndrzejLepper">Oczywiście nie zapominam również, i Samoobrona nie zapomina, o naszych problemach. Polska również miała problemy, i to bardzo duże. Blok wschodni miał bardzo duże problemy. Powrotu do tamtego systemu - powtarzam to któryś raz - nie ma, ale czy byliśmy zdolni to przewidzieć, czy można było to przewidzieć? Można było. Przecież nasze placówki dyplomatyczne były na całym świecie. W placówkach dyplomatycznych na Zachodzie obserwowano, co się dzieje z nadwyżką produkcji, z problemami, z brakiem rynków zbytu dla nadwyżek produkcyjnych.</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#PosełAndrzejLepper">I ślepo poszliśmy w tym kierunku. Otworzyliśmy się na Zachód, źle patrząc na Wschód, ślepo wierząc, że jedyny kierunek to jest Zachód, to kapitalizm, bo oni czekają na to, żeby nam pomóc, żeby nam dać, bo mają za dużo, nie mają co robić z pieniędzmi. To był błędny kierunek. Nadwyżki produkcyjne Zachodu były niesamowicie duże, i to wszystkiego. I nasze służby dyplomatyczne - nie szpiegowskie, ale dyplomatyczne służby - powinny dokonywać analizy i widzieć, że Niemcy rynek wewnętrzny miały już zaopatrzony. Także Francja, inne kraje Unii. Niemiec nie miał potrzeby stawiać trzeciego domu, kupować piątego samochodu itd. Tego nie zauważono, tych dóbr codziennych, albo nie chciano tego zauważyć. Nie chciano tego zauważyć. To był niesamowity błąd.</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#PosełAndrzejLepper">Czy nasze służby dyplomatyczne wtedy, w tamtym okresie, nie widziały też tego, że na Zachodzie nie było kapitalizmu? Jeżeli był kapitalizm, to można powiedzieć: kapitalizm socjalny, z tzw. ludzką twarzą. Ale my, doświadczeni socjalizmem z ludzką twarzą, nie powinniśmy iść w kierunku polityki obłędnej. Poszliśmy w tym kierunku, mówiąc, że liberalizm, globalizacja to jest przyszłość. A tam był interwencjonizm, tam był czynny udział państwa w gospodarce. U nas odeszło się od tego i dzisiaj za to właśnie płacimy.</u>
          <u xml:id="u-22.6" who="#PosełAndrzejLepper">Wracając jeszcze na chwilę do analizy, powiem, że dzisiaj żadna opcja, która do tej pory rządziła, nie może mówić, że o tych błędach, które były popełnione, nie wiedziała.</u>
          <u xml:id="u-22.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-22.8" who="#PosełAndrzejLepper"> Były bowiem ugrupowania w Polsce, które mówiły o tym, że sprzedaż naszego majątku narodowego, grabież majątku narodowego, sprzedaż banków to jest zdrada interesów narodowych. </u>
          <u xml:id="u-22.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-22.10" who="#PosełAndrzejLepper"> Wyraźnie, zdecydowanie mówiło się o tym.</u>
          <u xml:id="u-22.11" who="#PosełAndrzejLepper">Jaka była wtedy odpowiedź? Demagodzy, populiści, oni chcieliby powrotu do komunizmu. Nic podobnego. Widzieliśmy tylko to zagrożenie. Mądrzejsi, znający się na polityce - i z lewej, i z prawej strony część - mówili: co oni tam wiedzą o świecie. My jesteśmy kształceni, my tam kończyliśmy studia, my byliśmy tam na stypendiach, wiemy, jak tam jest dobrze, i nie wolno mówić, że na Zachodzie jest źle.</u>
          <u xml:id="u-22.12" who="#PosełAndrzejLepper">To był właśnie straszny błąd. Uderzyli u nas w Polsce, mając dokładną analizę, bo ich służby dyplomatyczne - i nie tylko dyplomatyczne - tę analizę robiły na bieżąco, na bieżąco wiedziały, jakie zakłady w Polsce są dobre, jakie w Polsce jest rolnictwo, że jest to zagrożenie dla Zachodu, że dla tego niby dobrego Zachodu my jesteśmy naprawdę zagrożeniem.</u>
          <u xml:id="u-22.13" who="#PosełAndrzejLepper">Można mieć duże uwagi do polityki w poprzednim systemie - i Samoobrona je ma, ma potężne uwagi - ale nie można mówić, że nic się nie robiło. To co? To ja obliczyłem czy Bank Światowy, że majątek polski w 1989 r. był wart 400 mld dolarów? 70% majątku do dzisiaj sprzedano. Pytam po kolei wszystkie rządy, gdzie jest 280 mld dolarów? Co się stało z tymi pieniędzmi? Kto je przejadł? Emeryci? Renciści? Może niepełnosprawni dostali tyle? A może biedni robotnicy albo chłopi polscy? Biedna służba zdrowia czy nauczyciele? Majątku nie ma i pieniędzy nie ma. Co się stało z bankami? Wiemy, że banki na całym świecie to jest krwioobieg, to są pieniądze, to jest potrzebny napęd gospodarki. A co zrobiono? Na pierwszym miejscu, na początek praktycznie umożliwiono wstęp do banków firmom zachodnim, konsultingowym i innym różnego rodzaju. Zatrudniano tam fachowców z Zachodu, którzy mieli dostęp do całej dokumentacji, którzy widzieli wszystko i znali stan każdej firmy. Wtedy właśnie, poprzez politykę kredytową, wzrost, wysokie stopy procentowe... Tego nie zrobiono do tej pory w żadnym kraju Unii Europejskiej, tylko w Polsce. Robiono to w krajach Trzeciego Świata, to się sprawdziło w Argentynie, w Brazylii, w Chile, w Peru. Tak, sprawdziło się, gdy stopa procentowa kredytu idzie z 10% rocznie na 40% miesięcznie - już mamy utopionych wszystkich, którzy wzięli kredyty. Nie chodzi tylko o osoby indywidualne, lecz również o najlepsze firmy. Bo czyż takich w Polsce nie było?</u>
          <u xml:id="u-22.14" who="#PosełAndrzejLepper">Wysoka Izbo, nie możemy żyć ciągle zakompleksieni. Czy my byliśmy albo jesteśmy głupsi od tych z Zachodu?</u>
          <u xml:id="u-22.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-22.16" who="#PosełAndrzejLepper"> To nasi fachowcy praktycznie pierwsi rozpoczęli pracę nad komputerem, wymyślili laser, światłowody. I mamy być zakompleksieni? A my ich wpuściliśmy i oddaliśmy banki za darmo, jeszcze z dopłatą. To jest fenomen na skalę światową - oddać banki i jeszcze do nich dopłacić. Z pieniędzmi, z kadrą, z wyposażeniem, ze wszystkim je oddaliśmy, i jeszcze z udziałami firm i ludności, które w 1989 r. stanowiły kwotę 65 mld dolarów. A podobno nie mieliśmy wtedy żadnych pieniędzy. Majątek narodowy, banki z pieniędzmi - wszystko oddane.</u>
          <u xml:id="u-22.17" who="#PosełAndrzejLepper">I cóż te banki robią dzisiaj? Należałoby to również uwzględnić w polityce zagranicznej, bo mówię o tym, wracam do tego, nie odbiegam od tematu i nie jest to demagogia czy populizm. Polityka zagraniczna ma dzisiaj wpływ na politykę wewnętrzną Polski. I co, czy banki zachodnie są zainteresowane finansowaniem polskiej przedsiębiorczości, polskiego rolnictwa? A po co? Za nasze pieniądze kupują obligacje - za nasze, bo przecież dostali je od nas - i my patrzymy na to bezczynnie. I mają zysk, bo wiedzą, że państwo je od nich odkupi, i jeszcze zapłaci odsetki. Fenomen na skalę światową. To jest taka krótka analiza.</u>
          <u xml:id="u-22.18" who="#PosełAndrzejLepper">Chcę poruszyć jeszcze jedną sprawę związaną z bankami, skoro już jesteśmy przy finansach, mianowicie to obłędne 60% długu publicznego w stosunku do produktu krajowego brutto. To się już staje obłędem w Polsce. I kto to przygotował? Ano jaśnie nam panujący nieobecny prezydent. Gdy przemawiają jego zwolennicy, siedzi na fotelu, a teraz go nie ma.</u>
          <u xml:id="u-22.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-22.20" who="#PosełAndrzejLepper">Po co ma tego słuchać? Nie ma go, gdzieś uciekł. Myślę, że za potrzebą nie wyszedł, bo zbyt długo go nie ma.</u>
          <u xml:id="u-22.21" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-22.22" who="#PosełAndrzejLepper">Panie prezydencie, to jest bardzo ważna debata. Pańskim obowiązkiem jest poświęcić ten jeden dzień w roku i siedzieć tu. To jest pański obowiązek.</u>
          <u xml:id="u-22.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-22.24" who="#PosełAndrzejLepper">Zapisano w konstytucji 60%. A w której konstytucji - może pan minister Cimoszewicz na to odpowie - jakiego państwa w Unii jest zapisane 60%? Proszę to podać. Mogę udowodnić, że takie państwo, jak Włochy, ma ten dług w wysokości 110%, Belgia - ponad 100%, Niemcy - prawie 90%, Francja - 80%. I co im się stało? Pytam: Co im się stało? Czy ktoś im za to coś robi? A my się boimy, że gdy dojdziemy do 60%, będziemy wszystko ciąć, wszystkim zabierać. Nie będziecie zabierać, bo naród na to nie pozwoli, na pewno nie pozwoli.</u>
          <u xml:id="u-22.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-22.26" who="#PosełAndrzejLepper"> Broń Boże, żeby wam takie myśli w ogóle przyszły do głowy.</u>
          <u xml:id="u-22.27" who="#PosełAndrzejLepper">Polityka zagraniczna dzisiaj, jak powiedziałem, to ekonomia, gospodarka. O tym świadczy współpraca, to są przecież fakty. Współpraca: USA - Rosja, Rosja - Niemcy, USA - Chiny, Rosja - Unia Europejska. Oni się nie boczą na siebie, mogą się o coś posprzeczać, ale współpracują. O tym, że współpracują z Rosją i ze Wschodem, świadczą te tysiące tirów, które codziennie przejeżdżają przez nasz kraj, a my nie potrafimy nawet pobrać on nich opłacalnego dla nas myta. Nie potrafimy tego pobrać, tacy jesteśmy mądrzy.</u>
          <u xml:id="u-22.28" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-22.29" who="#PosełAndrzejLepper">Mówimy, że tam nie ma pieniędzy, tak? Kto będzie opowiadał nam takie bzdury, że tam nie ma pieniędzy? Proszę jechać na Ukrainę, zawieźć towar - od ręki płacą. Pan poseł Samborski dokładnie to wie, bo często tam jest, oczywiście z inną misją. Wie, że tam nie jest tak, że nie płacą. Jest towar, płacą. Przyjeżdżali do Polski, kupowali, płacili twardą walutą. U nas się wywołało fobie antyrosyjską, antybiałoruską, antyukraińską: oni są niedobrzy, są źli. O swoje trzeba walczyć, ale trzeba wiedzieć, że inni też myślą tylko o sobie, a nie naprawdę o nas.</u>
          <u xml:id="u-22.30" who="#PosełAndrzejLepper">W polityce zagranicznej musi nastąpić natychmiastowy zwrot, musi być otwarcie na wszystkie kierunki. My nie możemy patrzeć tylko na Zachód. Zabezpieczając nasze interesy narodowe, nie możemy się boczyć na kogokolwiek, ale nikomu też nie możemy ślepo wierzyć, że załatwi nasze sprawy. Nikt nigdy nam niczego za darmo nie dał, nikt naszych problemów za nas nie załatwi. My musimy to załatwić sami, u nas, współpracując z każdym, każdego uważając za partnera i od każdego wymagając partnerstwa, czy to są Stany Zjednoczone, czy Rosja, czy Unia Europejska - nie ma to żadnego znaczenia.</u>
          <u xml:id="u-22.31" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-22.32" who="#PosełAndrzejLepper"> Nawet gdybyśmy byli krajem o połowę mniejszym - a jesteśmy dużym krajem - to nikt nie może słabszego traktować po macoszemu, tylko musi w nim widzieć partnera i współpracować z nim na partnerskich zasadach. Jeżeli tak nie będzie, to skazujemy się na bycie krajem gorszej kategorii, krajem, który sam traci swoją suwerenność, sam chce być traktowany po macoszemu, a chyba tego dla Polski nie chcemy.</u>
          <u xml:id="u-22.33" who="#PosełAndrzejLepper">Sprawy związane z obecną polityką zagraniczną chciałbym sprowadzić do kilku punktów. Unia Europejska. Mamy tu przecież wielkie osiągnięcia, wielkie korzyści, zyski miały być z przystąpienia Polski do Unii. Przed referendum wszyscy piali do całego narodu, jakie to będą korzyści, ile dostaniemy, szczególnie polscy rolnicy, jaka to szansa dla polskiej młodzieży, ile miejsc pracy będzie na Zachodzie. Po co u nas w Polsce tworzyć miejsca pracy? Po co? U nas nie trzeba miejsc pracy? My mamy wszystkiego za dużo, trzeba wysyłać naszą młodzież za granicę, żeby tam pracowała. Niech jedzie młodzież, która chce, przecież nikt nie może stawiać im żadnych przeszkód, ale ci, którzy tak piali, łącznie z panem prezydentem Kwaśniewskim, o wielkich dopłatach dla rolników... Słuchać o tych boleściach, o tych błędach dzisiaj pan prezydent nie potrafi, może gdzieś się ukrył w kuluarach i słucha, ale myślę, że przynajmniej jego gabinet dyplomatyczny mu to wszystko przekaże. Pan prezydent przecież pierwszy powiedział do Polaków słynne słowa: słuchajcie, każdy chciałby dostać tyle, ile dostanie polski chłop; emeryt, rencista chciałby dostać, pracownik chciałby dostać, biedna pielęgniarka. To dopiero jest demagogia, to jest populizm, a nie konkrety.</u>
          <u xml:id="u-22.34" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-22.35" who="#PosełAndrzejLepper">I cóż jest dzisiaj - widzimy. Panie ministrze Cimoszewicz, zasadnicze pytanie do pana: Czy pan znał treść art. 23? Jeżeli pan go znał i pan go nie przekazał dokładnie, i nie znaliście dokładnej interpretacji, to świadczy o waszej małej umiejętności, o waszej nieznajomości prawa w Unii, a jeżeli znaliście, to zakrawa to na zdradę i poddaństwo, inaczej nie można tego powiedzieć...</u>
          <u xml:id="u-22.36" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-22.37" who="#PosełAndrzejLepper">...bo artykuł ten Wysoka Izba zna, ale nie wszyscy go znają. Art. 23 mówi, że Rada UE, stanowiąc jednomyślnie na wniosek komisji i po konsultacji z Parlamentem Europejskim, może dokonać takich dostosowań do postanowień niniejszego aktu, odnoszących się do Wspólnej Polityki Rolnej, jakie mogą okazać się niezbędne w wyniku zmiany reguł wspólnotowych.</u>
          <u xml:id="u-22.38" who="#komentarz">(Głos z sali: To jest ważne.)</u>
          <u xml:id="u-22.39" who="#PosełAndrzejLepper">Takie dostosowanie może być dokonane przed dniem przystąpienia. I koniec. Kto tego nie wiedział? Mówiliście, że cały traktat przeczytaliście. Podobno, jak prasa pisała, był on w języku angielskim. Może trzeba wam studentów? Oni znają język angielski.</u>
          <u xml:id="u-22.40" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-22.41" who="#PosełAndrzejLepper"> Studenci prawa zinterpretują i będzie wiadomo. To dotyczy rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-22.42" who="#PosełAndrzejLepper">Sprawa sprzedaży ziemi. Panu prezydentowi też chyba trzeba przypomnieć art. 126 konstytucji, który mówi, że prezydent Rzeczypospolitej czuwa nad przestrzeganiem konstytucji, stoi na straży suwerenności i bezpieczeństwa państwa oraz nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium.</u>
          <u xml:id="u-22.43" who="#PosełAndrzejLepper">Jak można było, panie prezydencie, panowie, zgodzić się na sprzedaż polskiej ziemi? Nie wolno było zgodzić się, obojętnie, jakie by były okresy przejściowe.</u>
          <u xml:id="u-22.44" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-22.45" who="#PosełAndrzejLepper"> To jest utrata suwerenności i zagrożenie terytorium, że będzie ono nadzorowane przez nas, zarządzane przez nas, ale właścicielami będą inni, o czym była wczoraj w Wysokiej Izbie dyskusja i te zagrożenia były przedstawiane. Szczególnie chodzi o Ziemie Zachodnie i Północne, Warmię i Mazury.</u>
          <u xml:id="u-22.46" who="#PosełAndrzejLepper">Polska młodzież już dostała pracę, tak jest: sprzątanie, zmywanie naczyń, opiekowanie się ludźmi starszymi. Żadna praca nie hańbi, oczywiście że nie, ale już nam powiedziano: będą okresy przejściowe przed wstąpieniem - Belgia, Niemcy, Francja. Czy rząd nie wiedział, panie ministrze, o tym, że Unia ma własne problemy z bezrobociem, że bezrobocie w Niemczech w ubiegłym roku, kiedy podpisywany był traktat, było rzędu 5 mln ludzi, we Francji 7 mln itd. Jeżeli znowu tego nie wiedział, to co tam dzisiaj robią służby dyplomatyczne? Za co biorą w tych państwach pieniądze, że tego nie donoszą, że nie mówią o tym, że nie robią takich sprawozdań?</u>
          <u xml:id="u-22.47" who="#PosełAndrzejLepper">Sprawy młodzieży są zamknięte, bo miejsc pracy już nie będzie, niech młodzież na to nie liczy. Jakiś malutki ułamek najlepszych fachowców, lekarzy, internautów, informatyków, drenaż mózgów z Polski, najlepiej wykształconych, za nasze pieniądze pojedzie na Zachód. To oczywiście będzie, ale nic więcej, po prostu nic więcej.</u>
          <u xml:id="u-22.48" who="#PosełAndrzejLepper">Sprawy socjalne. Też były pokazywane zabezpieczenia, ile to dostają emeryci i renciści itd. Tego nie będzie, niech emeryt i rencista nawet nie liczą na to, że będzie to na poziomie takim jak tam. A jakie będą ceny, to się okaże. Odsyłam do ostatniej „Polityki”, w której jest obszerny artykuł, jakie będą ceny po przystąpieniu do Unii, ale nie ma ani słowa o tym, że my podwyższymy... Zresztą z planu Hausnera wynika jednoznacznie, że będą jeszcze cięcia socjalne, a nie podwyżki.</u>
          <u xml:id="u-22.49" who="#PosełAndrzejLepper">Sprawa polityki to również Stany Zjednoczone. I co tu mamy? Jak pięknie, Stany Zjednoczone, największe mocarstwo na świecie. Nie mam zamiaru tego podważać, ale nie do końca w to wierzę. Mocarstwem jest Rosja, mocarstwem są Chiny, ale nie przesadzajmy z tymi Stanami, że oni wszystko mają naj- i są najsilniejsi, bo nie potrafią sobie dać rady w małej wojnie w jednym czy w drugim regionie państwa, chociaż ja jestem zdecydowanym przeciwnikiem wojny.</u>
          <u xml:id="u-22.50" who="#PosełAndrzejLepper">Stany Zjednoczone: wizy dla Polaków, odciski palców, oczywiście. Popieram tych urzędników i polityków, którzy powiedzieli, że nie pojadą do Stanów, dopóki to będzie obowiązywało. Nawet tego nie mogliśmy wywalczyć. Znowu, panie ministrze, zapomnieliście o tym, tak? Bo po co, czy to takie ważne? Przecież Polacy mogą być poniżani, a Amerykanie, mocarstwo, nadludzie muszą być traktowani wszędzie bardzo dobrze. Brazylia, mała, niby zadłużona, a raz odwet: jak wy nam robicie, tak my wam robimy. I nie ma mowy, żeby było inaczej, inaczej być nie może.</u>
          <u xml:id="u-22.51" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-22.52" who="#PosełAndrzejLepper">Prezydent Bush często mówi... Dzisiaj radio od rana trąbiło, że wczoraj składał doroczne sprawozdanie, tak, doroczne, z jego działalności. Podawał wizje na przyszłość i w radiu się powtarza, że wymienił Polskę. Ojej, jaka radość! Wymienił Polskę, że Polska jest w Iraku.</u>
          <u xml:id="u-22.53" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-22.54" who="#PosełAndrzejLepper"> Jakie zadowolenie! I co za to mamy? Co mamy z tego Iraku?</u>
          <u xml:id="u-22.55" who="#PosełAndrzejLepper">Nie mówcie dzisiaj, że nie mówiliście, iż do Iraku jedziemy również po to, żeby tam były miejsca pracy dla Polaków. Około 25 tys. ludzi miało mieć przygotowane miejsca pracy, polskie firmy itd. Już zapomnieliście? Macie szybko następującą amnezję, może jecie za dużo zachodniego masła...</u>
          <u xml:id="u-22.56" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-22.57" who="#PosełAndrzejLepper">‍...i zachodnich wyrobów, bo to działa tak, że bardzo szybko odbiera pamięć. Jedzcie polskie przetwory mleczne i mięsne, to będziecie mieć dłuższą pamięć, będziecie pamiętać, że to powiedzieliście. Niczego z tego dzisiaj nie mamy, mamy tylko konflikt.</u>
          <u xml:id="u-22.58" who="#PosełAndrzejLepper">Co będzie, panie ministrze, od lipca? Czy nasze wojska wrócą? Czy ta strefa okupacyjna, ale jak chcecie usłyszeć, tak jak nazywa to rząd, to stabilizacyjna, tak jest, strefa... Czy skończy się nasz udział? NATO i ONZ mają mieć większy udział. Co dalej zrobią Amerykanie? Nie widzicie dzisiaj tego, co dzieje się tam wewnątrz, jak tam te trzy nacje walczą dzisiaj między sobą o władzę? I jedni drugim nie ustąpią. Tak więc z tego też nic nie mamy.</u>
          <u xml:id="u-22.59" who="#PosełAndrzejLepper">Rosja - bardzo ważny problem, o którym wspominałem tylko częściowo. Niewykorzystany rynek, tyle wyjazdów prezydenta, premiera, ministrów, tyle załatwiania spraw, chwalenia się w Polsce, że prezydent spotkał się z premierem, premier z premierem, minister z ministrem. No i co z tego ma obywatel z obywatelem? Nic po prostu z tego nie ma. Nadal nic z tego nie mamy. Ten rynek wschodni jest niewykorzystany. My nie możemy się boczyć na Rosję, naprawdę. Czy nam się podoba, czy nie, Rosja była mocarstwem, jest i będzie, będą ją szanować i traktować poważnie, a nas cały czas będą poniżać. My nie chcemy powrotu wojsk radzieckich, bo wyprowadzenie było słuszne, to jest ten jeden z małych sukcesów, wejście do NATO też było słuszne, ale nie możemy się boczyć w sprawach gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-22.60" who="#PosełAndrzejLepper">Następna sprawa to są Chiny. I co? Nie tak dawno mówiliśmy: Chiny to bieda, nędza, miska ryżu dziennie, umierają z głodu. A dzisiaj mają plus w handlu z Ameryką. Ponad 100 mld dolarów Chiny mają na plus. Dzisiaj Stany Zjednoczone boją się Chin. A my jako Polska zrobiliśmy jakiś krok?</u>
          <u xml:id="u-22.61" who="#PosełAndrzejLepper">Panie ministrze, niech pan odpowie: dlaczego w tych krajach, z którymi mamy deficyt w handlu, są jeszcze ci sami dyplomaci? Co tam robią całe ambasady? Co tam robią radcy handlowi...</u>
          <u xml:id="u-22.62" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-22.63" who="#PosełAndrzejLepper">‍...na rzecz Polski, żebyśmy my mogli tam wejść ze swoim towarem, z promocją naszych towarów? Bo już co jak co, ale żywność mamy wspaniałą.</u>
          <u xml:id="u-22.64" who="#PosełAndrzejLepper">Kiedy dzisiaj rano - ja wierzę, że pan też tak wcześnie wstaje jak ja... Jest audycja rolnicza o godz. 5 rano, w której mówili, że z kilograma mięsa robią już 3,3 kg szynki w Polsce. To są produkty mięsopodobne, a nie żadne mięso.</u>
          <u xml:id="u-22.65" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-22.66" who="#PosełAndrzejLepper"> My mamy zdrową żywność, możemy tam wejść, niestety błędy doprowadziły do tego.</u>
          <u xml:id="u-22.67" who="#PosełAndrzejLepper">Kończę, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Tak, bardzo proszę, panie pośle, bo czas został już przekroczony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PosełAndrzejLepper">Chciałbym poruszyć jeszcze tylko jedną kwestię. Chodzi o samozachwyt rządu Leszka Millera danymi GUS: wzrost produktu krajowego brutto, bezrobocie spadło o 40 tys., najpierw wzrosło o pół miliona, a później o 40 tys. spadło - to są sukcesy.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#PosełAndrzejLepper"> Ja wam życzę takiego dobrego samopoczucia i wiary w dane GUS. Wierzcie w nie nadal. Ale dlaczego wy tylko jednostronnie je przedstawiacie? Dlaczego nie mówicie o 5 mln bezrobotnych, o tym, że z tego 4 mln nie ma prawa do żadnego zasiłku? Bo nie jest 3 mln bezrobotnych, wszyscy w Wysokiej Izbie wiemy, jakie jest bezrobocie ukryte. Dlaczego nie mówi się o tym? Dlaczego nie mówi się o tym, że 70% emerytów, rencistów nie ma dzisiaj na leki? Co się dzieje z niepełnosprawnymi? A to są nasze obowiązki zapisane w tej małej książeczce, którą jaśnie panujący nieobecny prezydent przysłał do każdego domu. Do każdego domu przysłał nam. Przestrzeganie jej - żadne.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#PosełAndrzejLepper">Tak że konkludując, chciałbym powiedzieć, że Samoobrona wie, co mówi. I nie myślcie, że wy wszystkie rozumy zjedliście, że wy wszystko wiecie, wszyscy rządzący do tej pory, że wy najlepiej załatwicie wszystko. Ci nowi, których tu ani jednego teraz nie ma, szykujący się do rządzenia...</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#PosełAndrzejLepper">‍...też wszystkie rozumy zjedli, wszystko najlepiej wiedzą, tylko Platforma teraz dopiero będzie przygotowywać program. Mówią, że teraz zbiorą radę, program przygotują. Samoobrona ma program.</u>
          <u xml:id="u-24.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.7" who="#PosełAndrzejLepper"> I tu jest zapisane. Każdy z państwa go dostał. Jest ten program. Jest. Wiemy, gdzie są pieniądze, gdzie są źródła finansowania. I tym należy zakończyć, co wczoraj powiedział pan minister Osiatyński. Nie jest oczywiście moim ulubieńcem i żadnym fanem moim...</u>
          <u xml:id="u-24.8" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Moim też nie.)</u>
          <u xml:id="u-24.9" who="#PosełAndrzejLepper">Ale wczoraj, panie pośle Macierewicz, jak pan oglądał Forum, to usłyszał pan, co mówił - że w ubiegłym roku w Polsce wzrosły rezerwy dewizowe i jednocześnie wzrósł dług publiczny. Fenomen na skalę światową.</u>
          <u xml:id="u-24.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.11" who="#PosełAndrzejLepper"> Rezerwy wzrosły, może mnie ktoś poprawić, ale o ok. 4,5 mld dolarów. To jest, drodzy państwo, prawie 18 czy nawet ponad 18 mld zł. A tu robią cięcia, żeby emerytom, rencistom zabrać 2 mld zł, a rezerwa tak wzrosła. To do kiedy, pytam, do kiedy ta rezerwa będzie rosnąć? Do kiedy ona ma rosnąć? Do wtedy, do kiedy Balcerowicz będzie prezesem banku? </u>
          <u xml:id="u-24.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.13" who="#PosełAndrzejLepper">Do kiedy będzie ta Rada Polityki Pieniężnej? Zmieniona już jest w większości, już jest nowa, zmieniona w większości, to dokładnie wiem przecież, ale nie ma zmiany, jeden został, jeden najmądrzejszy...</u>
          <u xml:id="u-24.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.15" who="#PosełAndrzejLepper">...fenomen ekonomiczny, który doprowadził Polskę do ruiny gospodarczej, do ruiny finansowej, do ruiny socjalnej.</u>
          <u xml:id="u-24.16" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-24.17" who="#komentarz">(Głos z sali: Do tragedii).</u>
          <u xml:id="u-24.18" who="#PosełAndrzejLepper">I nie powiem, że on musi odejść, on musi być rozliczony za to, co zrobił z gospodarką...</u>
          <u xml:id="u-24.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.20" who="#PosełAndrzejLepper">...co zrobił z Polską, bo odejście, to można się z tego śmiać, tylko nie każdy to rozumie. Bo już tłumaczyłem raz, dziecko w wieku 9 lat też zna przykazania boże, ale czy je rozumie do końca, nauczone na pamięć. I tak samo wszyscy się nauczyli, że Lepper mówi: Balcerowicz musi odejść. Lepper mówi o podstawach, co jest potwierdzane dzisiaj przez opozycję, tych, którzy Leppera widzą jako awanturnika, tego, który tu siedzi w pierwszym rzędzie przy Platformie. Samoobrona Leppera to awanturników Samoobrona. Tak, panie Rokita, do wtedy będziemy awanturnikami, dopóki pana i panu podobnych nie rozliczymy za to...</u>
          <u xml:id="u-24.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.22" who="#PosełAndrzejLepper">...co zrobiliście z Polską, łącznie z tą ekipą rządzącą.</u>
          <u xml:id="u-24.23" who="#PosełAndrzejLepper">Tak że jest tyle błędów w polityce zagranicznej, że gdybyśmy nawet chcieli poprzeć ją, poprzeć to wystąpienie pana ministra, to te błędy nie pozwalają na to, dlatego też Samoobrona będzie głosować za odrzuceniem sprawozdania pana ministra. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-24.24" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Janusza Dobrosza o wystąpienie w imieniu klubu Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PosełJanuszDobrosz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polityka zagraniczna państwa zakwita jak kwiat, jest skuteczna i przynosi sukcesy narodowi i państwu, opierając się na jego wewnętrznej sile i potędze, jest swoistym egzaminem finansów, jego pogotowia zbrojnego, sprawności administracji, jego ładu wewnętrznego i sprawiedliwości społecznej. Tak być powinno. A jak jest? Klub Parlamentarny Ligi Polskich Rodzin z zaniepokojeniem stwierdza: polska polityka zagraniczna od wielu lat jest w defensywie. Prawie cała uwaga oficjalnych sterników polskiej polityki zagranicznej koncentrowała się i koncentruje na realizacji błędnego i szkodliwego kierunku podporządkowania Polski Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#PosełJanuszDobrosz">Odnosimy smutne wrażenie, iż kolejne rządy prowadzą dyskusję o polskiej polityce zagranicznej w oderwaniu od sytuacji społeczno-ekonomicznej kraju, od tendencji ujawniających się w stosunkach międzynarodowych. Fetysz, Unia Europejska przesłania zdrowy rozsądek, tłumi instynkt samozachowawczy narodu, prowadzi w efekcie to utraty suwerenności państwowej. Jedni w swej naiwności wierzą w idealistyczny wizerunek jednoczącej się Europy, inni, obciążeni wasalną osobowością, która zawsze musi mieć swojego pana - raz Moskwę, tym razem zmieniła ją na Brukselę - brną dalej ku klęsce tej polityki, choć już wyraźnie widać, że na żadną partnerską pozycję Polski w Unii Europejskiej liczyć nie możemy.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#PosełJanuszDobrosz"> Ponadto prezydent i rząd bezkrytycznie popierają ideologię globalizacji i głoszą nieuprawnioną tezę, że jest ona dla Polski korzystna i nieunikniona. A przecież globalizm podobnie jak komunizm oparty jest o przekonanie, że droga ta do pełnej realizacji wiedzie przez likwidację państw narodowych. Powiedzmy sobie to wyraźnie: likwidację państw narodowych, wyciszenie tożsamości narodów, wartości cywilizacji łacińskiej i etyki chrześcijańskiej, a następnie utworzenie czegoś w rodzaju rządu światowego. Unia Europejska jest wkomponowana w tę koncepcję. Ona wcale nie jest jakby w przeciwności do tego globalizmu.</u>
          <u xml:id="u-26.5" who="#PosełJanuszDobrosz">Sternicy biednej, rozkradanej Polski, otwartej bezkrytycznie na dubbingowy import często powołują się na zachodnie wzorce, warto więc, by się zapoznali z raportem komisji Bundestagu z 24 czerwca 2003 r. Globalizacja - cytuję - wyzwania i odpowiedzi. Bogaci, dobrze zorganizowani Niemcy nie boją się stwierdzić, i to wyraźnie, że konkurencja nieograniczona stwarza zagrożenia i pogłębia podziały pomiędzy krajami biednymi i bogatymi. A ponadto stwierdza, że globalizacja, a przede wszystkim liberalizacja wymiany handlowej i przepływu kapitałów jest procesem wspieranym przez głównych uczestników rynków kapitałowych, rządy Stanów Zjednoczonych, państw członkowskich Unii oraz Japonii. Polska od lat płaci bardzo wysoką ceną za zbytnie uleganie idei globalizacji. Osłabia swoją gospodarkę, traci katastrofalnie kontrolę nad własnością, i to tą indywidualną, i państwową, usługami, w rolnictwie, pogłębia tragedię bezrobocia, dramatycznie zadłuża polskie państwo. Polski rząd nie szuka dróg do obejścia nacisku globalizacji. A popatrzmy, czyni to nawet właśnie Bundestag i rząd Niemiec. Dlatego Klub Parlamentarny Ligi Polskich Rodzin przygotowuje polskie, narodowe stanowisko wobec niebezpiecznych tendencji wynikających z globalizacji, wraz z konkretnymi, stosowanymi już przez inne państwa, instrumentami prawnymi i ekonomicznymi. Wiele ciekawych rozwiązań zaproponował już w swojej pozycji „Świat po kapitalizmie. Alternatywy dla globalizacji” David Korten. Można by było się nad tą pozycją zastanowić.</u>
          <u xml:id="u-26.6" who="#PosełJanuszDobrosz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W europejskiej i polskiej rzeczywistości rok 2003 stał pod znakiem wielkiej mistyfikacji. Przed ogólnokrajowym referendum w sprawie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej przeciętny obywatel torpedowany był hurra optymistycznymi informacjami, jakie to wielkie pieniądze i przywileje otrzyma Polska po wejściu do Unii Europejskiej. W składaniu obietnic bez pokrycia prześcigali się: prezydent, rząd, partie polityczne, Sojusz Lewicy, Platforma, Unia Wolności, Unia Pracy, część PiS, PSL, usłużne media publicznej, a lwia część prywatnych taką uprawiała propagandę prounijną, że nie powstydziłby się jej nawet dyplomowany agitator z okresu czasów Bieruta. Gdy wprowadzony w błąd, w większości głosujący na: tak, obywatel polski zrobił to, jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki zaczęły się pojawiać prawdziwe informacje, co czeka Polskę w maju w 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-26.7" who="#PosełJanuszDobrosz">Dyskryminujące Polskę warunki ekonomiczne wynegocjowane w Kopenhadze miała zrównoważyć mocna polityczna pozycja Polski zagwarantowana traktatem w Nicei. Ale i tu na euroentuzjastów eurokraci wylali przysłowiowy kubeł zimnej wody, proponując wysmażony w ciszy gabinetów federalistów projekt traktatu konstytucyjnego. Mówimy wprost: Nicea to była marchewka dla naiwnych, traktat konstytucyjny to dzisiaj kij na cały naród.</u>
          <u xml:id="u-26.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-26.9" who="#PosełJanuszDobrosz"> Dla Ligi Polskich Rodzin, dla Polaków, którzy myślą po polsku, umieją przewidywać i obserwować międzynarodową scenę polityczną to żadna niespodzianka. Przewidywaliśmy i ostrzegaliśmy, że Francja i Niemcy już w końcu lat. 90. doszły do wniosku, że żadne z nich z osobna nie jest w stanie osiągnąć politycznej hegemonii w Europie. Zatem, posługując się na użytek propagandy frazeologią ogólnoeuropejską, w praktyce będą dążyć na płaszczyźnie politycznej do zagwarantowania sobie tej uprzywilejowanej pozycji.</u>
          <u xml:id="u-26.10" who="#PosełJanuszDobrosz">Projekt konstytucji Stanów Zjednoczonych Europy, bo tak to trzeba nazwać, zaprojektowany przez byłego prezydenta Francji, przesiąknięty jest mutacją znanego niegdyś w Polsce niechlubnego hasła. Tym razem ono brzmi: „Biurokraci wszystkich krajów łącznie się”.</u>
          <u xml:id="u-26.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-26.12" who="#PosełJanuszDobrosz">Dziś wielu polityków dziwi się, że do lamusa usiłują niektórzy federaliści, w zasadzie wszyscy, schować ideę Europy ojczyzn, a przecież w 1994 r. czołowi politycy niemieccy, Schäuble, Klaus Lamers, wystąpili w imieniu parlamentarnej koalicji CDU-CSU z formalnymi żądaniami utworzenia twardego rdzenia Unii Europejskiej. To rząd o tym nie wiedział? To politycy o tym nie wiedzieli? Wprost można zacytować, cóż tam jest w tym dokumencie: „Już nigdy więcej nie może istnieć w Europie Środkowej destabilizacyjna próżnia mocarstwowa. Jeśli integracja europejska nie postępowałaby naprzód, Niemcy mogłyby uważać się za powołanych lub zmuszonych względami na własne bezpieczeństwo do osiągnięcia stabilizacji swą własną, tradycyjną drogą”. Co Polacy mogą o takiej tradycyjnej drodze sądzić, to nie trudno się domyśleć.</u>
          <u xml:id="u-26.13" who="#PosełJanuszDobrosz">Jeszcze raz powtarzam: czy o tym nie wiedziano? Polacy okazali się jeszcze raz idealistami i naiwniakami. Nasz rzekomo wielki przyjaciel Gunter Verheugen w pełni potwierdził, że traktat nicejski był elementem podstępnej gry. 13 grudnia oświadczył w Brukseli, bez ogródek, że lepsze warunki dla Polski w Nicei były po to, by przyciągnąć państwa kandydujące przed referendum. Nie zamierzano natomiast tych nicejskich uwarunkowań i decyzji dalej popierać. I wtedy pojawił się traktat konstytucyjny. Co za rozbrajająca szczerość. Jeszcze większą popisał się kanclerz Gerhard Schroeder, który po szczycie w Brukseli powiedział, że Polska jest egoistyczna, gdyż zabiega o swoje interesy, nie poświęcając ich interesowi nowego państwa europejskiego, oraz zgodnie z tradycją buntuje się przeciwko Europie. Nie raczył tylko odpowiedzieć, kiedy owe bunty miały miejsce? Czy za Bolesława Chrobrego, Bolesława Krzywoustego, kiedy broniliśmy się przed ekspansją cesarstwa, czy może pod polami Grunwaldu, czy może podczas powstań narodowych, czy może w roku 1920, kiedy obroniliśmy się przed nawałą bolszewicką, a może w powstaniu warszawskim? Panie kanclerzu, przypominamy panu, gdyby nie polskie skłonności do buntu, jak pan to powiedział, a my mówimy: umiłowanie wolności, dziś musiałby pan negocjować z następcą Ericha Honnekera, a Niemcy nadal by były podzielone.</u>
          <u xml:id="u-26.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-26.15" who="#PosełJanuszDobrosz">To dobrze, że Polska nie zgodziła się na traktat konstytucyjny. Nie ma i nie może być zgody na realizację uwspółcześnionej idei middle Europy. Ale czy słusznie to, co uczynił rząd, będzie dalej podtrzymywane? Są głosy, że zaczyna dochodzić do jakichś kompromisów. Cóż my uważamy? Liga Polskich Rodzin jednoznacznie oświadcza: tu nie chodzi o szczegóły. Ta konstytucja to koniec suwerennej, niepodległej Polski, gdyż w fundamentalnym zapisie zakłada ona wyższość konstytucji europejskiej nad konstytucjami państw członkowskich. Mimo że w praktyce czasów PRL nie byliśmy państwem suwerennym, to na coś takiego konstytucja Związku Sowieckiego się nie ważyła. Nie było zapisu, że ta konstytucja jest wyższa, ma wyższą rangę i do niej się należy odnosić, w stosunku do konstytucji Polski Ludowej, Czechosłowacji, Bułgarii czy Rumunii.</u>
          <u xml:id="u-26.16" who="#PosełJanuszDobrosz">Zatem wzywamy naród polski do tego, żeby w referendum ogólnonarodowym ten traktat konstytucyjny odrzucił. Natomiast od rządu oczekujemy, że zgodnie z zasadami demokracji ta kwestia zostanie poddana referendum i nie będzie oporu ani rządu, ani części rządowej Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-26.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-26.18" who="#PosełJanuszDobrosz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! XXI wiek nie rozpoczął się niestety pod szczęśliwą gwiazdą. Do starych, nierozwiązanych konfliktów i wojen dołączyły nowe. Terroryzm staje się niestety stałym instrumentem realizacji politycznych celów. Cywilizowany świat podjął walkę z jego zewnętrznymi przejawami, zupełnie zaniedbując likwidowanie jego zasadniczych przyczyn, a one są właśnie w globalizacji, w tej coraz większej różnicy pomiędzy bogatą północą i biednym południem. Dlatego też zgodnie z dramatycznymi apelami Ojca Świętego Jana Pawła II byliśmy przeciwko interwencji Stanów Zjednoczonych w Iraku. Nawet mając słuszne intencje, nie podejmuje się ostatecznych środków, gdy nie ma się klarownej, wykonalnej, skutecznej koncepcji. Jak będzie wyglądał los Irakijczyków, jakie są szanse na stabilność i pokój w tym obszarze po obaleniu dyktatora? Z tej trybuny ostrzegaliśmy, jak to się może skończyć, że łatwiej będzie wejść do Iraku, jak z niego wyjść. Grubymi nićmi szyte informacje o broni masowego rażenia, nerwowość administracji amerykańskiej Georga Busha budziła wątpliwości, budziły potężne wątpliwości zasady prawa, na które się powoływał George Bush i tutaj też przecież tej legitymizacji ONZ nie było. Wszystko to się niestety stało. Protestowaliśmy, nasze protesty nie były brane pod uwagę, ba, prezydent, rząd podjęli tę decyzję poza narodem, poza jego większością. Ale jest dzisiaj taka sytuacja, jaka jest. Polski korpus, nasi żołnierze pełnią trudną, powiedzmy to, niebezpieczną, odpowiedzialną służę w Iraku. Stało się zło. Tej decyzji nie cofniemy, ale też dzisiaj decyzja o całkowitym, natychmiastowym wycofaniu naszego kontyngentu nie będzie niczym rozsądnym. W świat pójdzie opinia, że Polacy wycofują się wtedy, gdy pojawiają się prawdziwe trudności.</u>
          <u xml:id="u-26.19" who="#PosełJanuszDobrosz">Ci, co butnie pouczali nie tylko rząd, ale nas, Polaków - Francuzi, Niemcy będą triumfować i urabiać o Polsce fatalną opinię. Przy okazji decyzja o udziale Polski w okupacji Iraku i poparciu polityki USA dała jeden korzystny efekt: ujawniły się wprost imperialne zapędy zwłaszcza Francji i Niemiec, a więc tych, którzy uzurpują sobie prawo decydowania o polskim losie i o naszej przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-26.20" who="#PosełJanuszDobrosz">Niestety, obecnie nie ma już dobrych, jednoznacznych rozwiązań, próbujmy zatem zrobić wszystko, żeby ta interwencja w Iraku otrzymała status oficjalnej misji Organizacji Narodów Zjednoczonych.</u>
          <u xml:id="u-26.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-26.22" who="#PosełJanuszDobrosz"> Inspirujmy działania pokojowe, pojednawcze. Swą postawą nie dopuszczajmy do negatywnego stereotypu, że to jest jedna z części konfliktu pomiędzy cywilizacjami i religiami, że to jest przedłużenie swoiste walki pomiędzy Izraelem a Palestyną, by wizerunek Polski, polskich żołnierzy był w Iraku dobry, korzystny. Liga Polskich Rodzin proponuje, by naszym żołnierzom towarzyszyli lekarze, nauczyciele, inżynierowie, architekci. Niech rząd to zorganizuje wspólnie z organizacjami społecznymi, kościelnymi, z organizacjami wyznaniowymi - Kościół katolicki już taką zbiórkę na ofiary w Iraku zorganizował. Chodzi o to, żeby rząd polski w to też się zaangażował i czynił wszystko, żeby w stosownej chwili mogli nasi żołnierze do naszej ojczyzny wrócić.</u>
          <u xml:id="u-26.23" who="#PosełJanuszDobrosz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dla większości Polaków, dla naszej formacji politycznej niezwykle ważne są dobre, wręcz szczególnie dobre stosunki ze Stanami Zjednoczonymi. W narodzie polskim od lat Ameryka i Amerykanie mieli wielką sympatię. Uważamy, że naszą polską racją stanu jest znaczna obecność sił zbrojnych Stanów Zjednoczonych w Europie. Za błędne i szkodliwe dla Polski, dla stabilizacji międzynarodowej uważamy pomysły tworzenia niezależnych sił zbrojnych Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-26.24" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-26.25" who="#PosełJanuszDobrosz"> Miliony naszych rodaków są w USA, są przedłużeniem naszej ojczyzny. Polska jest dziś sojusznikiem Stanów Zjednoczonych, nawet może na wyrost. Oficjalnie wzorowe stosunki między władzami Polski i USA to jednak nie wszystko. Naród polski czuje się obecnie upokarzany przez Amerykę, rewizje, deportacje, pogardliwy stosunek amerykańskich urzędników na lotniskach, traktowanie sojuszniczego narodu jak terrorystów. Gdy obok tego przedstawiciele narodów, które szydziły z polityki amerykańskiej, przechodzą bez niczego przez przejścia graniczne, my musimy czerwienić się ze wstydu. Tłumaczenie, że Polacy pracują w dużej mierze na czarno i to jest jakoby argument za utrzymaniem wiz, powód do takiego traktowania przez Stany Zjednoczone jest niby wstydliwy. Z drugiej strony nie powinniśmy z tym występować w kontekście naszego zaangażowania w Iraku. Ale czy to przeszkadza z drugiej strony przyjmować taką formułę, kiedy my faktycznie jesteśmy w gorszej sytuacji finansowej, a decydujemy się na taki krok? Przyjaźnie pomiędzy narodami są rzeczą trudną, są rzeczą delikatną. Rządy się zmieniają, ale i sympatie narodów też się zmieniają. Dlatego postulujemy i będziemy bardzo mocno o to zabiegać, żeby stosunek do Polaków się zmienił, nie mówiąc o offsecie, o tych wszystkich kwestiach gospodarczych, bo tutaj niestety ponosimy fiasko.</u>
          <u xml:id="u-26.26" who="#PosełJanuszDobrosz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Liga Polskich Rodzin od lat opowiada się za aktywną polityką wobec Wschodu. Rosja jest naszym największym partnerem. Mimo że graniczymy tylko z enklawą kaliningradzką, w ostatnich latach w stosunkach oficjalnych odnotować można było zwiększenie aktywności, my to dostrzegamy, i pana prezydenta, i parlamentu, i rządu. Przerwano wreszcie swoiste tabu, ale, niestety, proszę państwa, szanowna Wysoka Izbo, instrumentarium dalej nie ma. To są hasła, za tym nie idzie bezpośrednia współpraca.</u>
          <u xml:id="u-26.27" who="#PosełJanuszDobrosz">To samo dotyczy Ukrainy: na wyrost wielkie pojednanie, nasza uchwała, a za ludobójstwo spadkobiercy UPA, nie Ukraińcy, bo przecież mamy wielu wspaniałych braci Ukraińców, nie dokonali tego. To samo dotyczy południowych Słowian. Też była wielka walka o Kosowo, a jak Serbowie zostali sami w Kosowie, to nie ma pomocy. Apelujemy bardzo mocno, żeby w tej kwestii się wypowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-26.28" who="#PosełJanuszDobrosz">Popieramy wszystkie działania, które idą w kierunku aktywizacji na linii azjatyckiej. Chiny i Indie to są wielkie rynki, tu wiele w materii dyplomatycznej zrobiono, dostrzegamy to. Niestety za tym nie idą fakty, fakty to są bilanse handlowe. Tutaj praktycznie nic się nie zmienia. W polityce nie ma sentymentów, ale może jesteśmy zbyt idealistyczni w Lidze Polskich Rodzin. Były dwa kraje, dwa narody: Hiszpania i Turcja, które nigdy nie uznały rozbiorów i chciały nam nawet militarnie pomagać. Sądzę, że ten sojusz z Hiszpanami obecnie się sprawdza i należałoby w tym kierunku iść. To samo z Turcją. Stwórzmy nawet nową wizję północ - południe. Nie musimy się ściśle trzymać tego, co jest związane z koncepcją Unii Europejskiej. Idźmy w tym kierunku.</u>
          <u xml:id="u-26.29" who="#PosełJanuszDobrosz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie można pominąć tematu bardzo trudnego, jakim są stosunki polsko-niemieckie. Wielokrotnie ostrzegaliśmy, że ten kiczowaty obraz pełnego pojednania, fraternizacji, zakończy się dla Polski klęską. Niestety dzisiaj tak się dzieje. 116 artykuł niemieckiej konstytucji dalej zakłada istnienie Rzeszy w granicach z 1937 r. Dotyczy to wprawdzie obywatelstwa, ale jest taka paralela prawna w doktrynie prawnej, w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego w Karlsrue, w uchwałach Bundestagu i Bundesratu. Są wyraźne żądania dotyczące naszego majątku indywidualnego na Ziemiach Odzyskanych. Nie możemy udawać, że tego tematu nie ma, a że zgodnie z pewną koniunkturą politycy niemieccy tego tematu nieraz unikają albo mówią, że nie jest to niebezpieczeństwo, to proszę w to nie wierzyć. O tym świadczą dokumenty, a nie tylko związek tzw. wypędzonych i jego oświadczenie.</u>
          <u xml:id="u-26.30" who="#PosełJanuszDobrosz">Na tej kanwie trzeba patrzeć na całą kwestię związaną z tzw. koncepcją centrum do spraw wypędzeń. To ma być instrument moralnej relatywizacji tego, co się działo w czasach II wojny światowej. Nie może być tak, że z narodu ofiar stajemy się katami, a Niemcy stają się drugimi ofiarami w tymże centrum, po narodzie żydowskim. To jest nieprawda, to jest potwarz, tak być nie może. Znakomicie to udowodnił, jeśli chodzi o tę bzdurę, jeśli chodzi o ofiary dotyczące przesiedleń, Jędrzej Giertych, opisał to znakomicie - proszę pokazać dla przykładu 200 osób, udowodnić, że w trakcie przesiedleń Niemców przez Polaków dochodziło do zbrodni. Zbrodnie wojny, to, co się działo w trakcie działań wojennych, Niemcy chcą interpretować jako zbrodnie Polski. To jest bzdura, nieprawda i trzeba o tym głośno krzyczeć. Proponujemy zatem, skoro jest tak, że się historię chce zakłamać: otwórzmy centrum wymordowanych i zniszczonych Słowian połabskich na wyspie Wolin, a może zróbmy centrum martyrologii Polaków tu, w Polsce, w Poznaniu albo Warszawie, bo przecież prawda, jeżeli nie jest powtarzana, to kłamstwo zwycięży, a nie zwycięży prawda.</u>
          <u xml:id="u-26.31" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-26.32" who="#PosełJanuszDobrosz">Nie znaczy to, że nie chcemy dobrych stosunków z Niemcami. Wiele rzeczy dobrych zostało zrobionych: współpraca młodzieży, wymiana kulturalna, naukowa, ale nad tym wszystkim jak odium wiszą nierozwiązane problemy, zresztą mówiliśmy o mniejszościach narodowych, zupełnie inny status Polaków, nie uzyskaliśmy statusu mniejszości w Niemczech, tak jak Niemcy w Polsce - to wszystko składa się na to, że o trudnych problemach się nie mówi, od lat się ich nie rozwiązuje, a kiczowaty obraz pojednania trwa i wzmacnia w Niemczech te siły, które są Polsce nieprzychylne, a osłabia te, które są naprawdę Polsce przychylne, bo takie są, ale one czują, że są w defensywie, bo skoro polski rząd nie reaguje, to jak?</u>
          <u xml:id="u-26.33" who="#PosełJanuszDobrosz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Tylko narody posiadające ofensywną strategię w polityce, ekonomii, kulturze i wojskowości potrafią skutecznie bronić swoich interesów w świecie, gdzie trwa bezlitosna konkurencja ekonomiczna, polityczna, najostrzejsza od czasów rewolucji przemysłowej. O skuteczności państwa, polityki zagranicznej, świadczy też jego obraz. Niestety, kreowany w trakcie tego zjawiska antypolonizmu obraz coraz bardziej się nawarstwia, nie ma na to odporu, nie ma większego odporu naszej dyplomacji. Składałem w tej sprawie wielokrotnie interpelacje. Naród polski - jak to powiedzieli dwaj socjologowie, pan Wolniewicz między innymi - jest podstawiany na miejsce zbrodniarzy niemieckich. Dzisiaj się mówi: polskie zbrodnie, polskie obozy śmierci - powtarza się bez przerwy te kłamstwa i bzdury, co w świadomości, niestety, się odkłada. Musimy z tym walczyć. A piękna, wspaniała, postać Henryka Sławika? A zrobić o Sławiku film - drugi Walenberg, a może więcej. A ile tych polskich ofiar było, ludzi, którzy szlachetnie się zachowywali? Nie może być tak, że o polskim obrazie wojny będą decydowały incydenty i kilku renegatów polskich. O tym ma decydować polski naród i jego obraz.</u>
          <u xml:id="u-26.34" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-26.35" who="#PosełJanuszDobrosz"> To samo dotyczy przeprosin. Nie przeprasza się za niepopełnione zbrodnie. Niech pierwsi przeproszą ci, którzy naprawdę sponiewierali Polskę i Polaków.</u>
          <u xml:id="u-26.36" who="#PosełJanuszDobrosz">Co do Irlandii, bo też często na tę Irlandię się powołujemy. Otóż Irlandia tak pięknie się rozwija nie dlatego, że to dotyczy Unii Europejskiej, ale dzięki temu, że wspaniale współpracuje diaspora amerykańska Irlandczyków z Irlandczykami w kraju, w ojczyźnie, jest wspieranie ekonomiczne, moralne. Niech będzie ta łączność pomiędzy Polonią amerykańską, tą najsilniejszą, a Polakami w kraju. Nie patrzmy na różnice, ale twórzmy możliwości, nawet kapitałowe, dla Polaków ze Stanów Zjednoczonych. Wyróżniamy i dajemy preferencje obcemu kapitałowi, a czy daliśmy Polakom, którzy są z ojczyzną związani, którzy mogliby w Polsce funkcjonować? Nie daliśmy. To przynajmniej dajmy teraz.</u>
          <u xml:id="u-26.37" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-26.38" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-26.39" who="#PosełJanuszDobrosz">Kończę już, bo ten przykład irlandzki jest dobry. Wcale im ten piękny sztandar świętego Patryka nie przeszkadza i tradycyjny stosunek do wartości. Jest to siła Irlandii i to powinno też być siłą Polski.</u>
          <u xml:id="u-26.40" who="#PosełJanuszDobrosz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Noam Chomsky w swym „Roku 501. Podbój trwa” stwierdza: W obecnej fazie intelektualnej korupcji podobnym narzędziem władzy jak demokracja, prawa człowieka. Są głoszone przez przywódców doktryny ekonomiczne przewidziane dla innych po to, aby można im było skutecznie się przeciwstawiać..., ale żeby się nie można było przeciwstawić, grabić, wykorzystywać. To są mocne słowa, nie z każdym się zgadzamy i nie jest to dla nas wielki autorytet, ale jednak te słowa zostały powiedziane przez polityka, który ma charakter lewicowy. Skoro on te rzeczy dostrzega, to dlaczego my - powtarzam to z tymi pierwszymi słowami, które dzisiaj wygłosiłem - z tymi niekorzystnymi zjawiskami na świecie nie potrafimy sobie poradzić? Na rolę ofiary, bo rola ofiary dla naszego kraju między innymi w tej wizji Chomsky'ego jest, na rolę ofiary, na taki układ w świecie, w polityce zagranicznej Liga Polskich Rodzin się nie zgadza. Chcemy suwerennej polskiej polityki zagranicznej, jednoznacznej. Fiasko bez alternatywnej polityki zagranicznej dzisiaj jest wyraźne. Doceniamy determinację rządu w Kopenhadze, mamy satysfakcję, że ona też wynikła z naszej uchwały, z inicjatywy Ligi Polskich Rodzin...</u>
          <u xml:id="u-26.41" who="#komentarz">(Głos z sali: W Brukseli.)</u>
          <u xml:id="u-26.42" who="#PosełJanuszDobrosz">... jeśli chodzi o Brukselę, przepraszam bardzo. Ale to nie może być jedyny argument przemawiający za popieraniem tej polityki zagranicznej. Liga Polskich Rodzin tej polityki zagranicznej popierać nie może, ale wszędzie tam, gdzie z punktu widzenia narodowych interesów rząd czynić będzie słusznie, proszę liczyć na nasze poparcie, a wszędzie tam, gdzie będziemy widzieli, że to nie ma nic wspólnego z suwerennym pojmowaniem pozycji Polski, to oczywiście na takie poparcie liczyć nie można. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-26.43" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę teraz o zabranie głosu pana posła Janusza Lisaka, który wystąpi w imieniu klubu Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PosełJanuszLisak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polska polityka zagraniczna wyrosła z realnych potrzeb i realnych interesów naszego kraju. Od kilkunastu lat jest realizowana według spójnej linii, linii, która ulega korektom, nie ulega zasadniczym zmianom, niezależnie od tego, kto w kraju rządzi. Bardzo dobrze, że tak jest, bo dzięki temu ta polityka może służyć jak najlepiej realizowaniu interesów Polski i Polaków. Nie mamy tutaj nieprzewidywalnych zwrotów, stajemy się dzięki temu wiarygodni dla naszych międzynarodowych partnerów.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#PosełJanuszLisak">Unia Pracy popierała główne cele polskiej polityki zagranicznej. Te główne cele, takie jak strategiczne partnerstwo ze Stanami Zjednoczonymi, jak integracja Polski z Unią Europejską czy wreszcie dobra współpraca z naszymi najbliższymi sąsiadami, z sąsiadami na Wschodzie, to ciągle wyzwania dla polskiej polityki zagranicznej, bo należy zauważyć, że choć te główne cele były wytypowane bezbłędnie, to nie zawsze ich realizacja przebiegała tak, abyśmy byli w pełni usatysfakcjonowani. Jeżeli prowadziliśmy politykę zbliżania z krajami Unii Europejskiej, dążenia do akcesji z Unią Europejską, politykę bliskiego partnerstwa ze Stanami Zjednoczonymi, to, niestety, nieco zapomnieliśmy o współpracy z naszymi najbliższymi sąsiadami. I to może właśnie dlatego w trakcie ostatnich faz negocjacji nad projektem konstytucji europejskiej brakło nam wsparcia naszych braci Węgrów, Czechów, Słowaków, a przecież to wsparcie bardzo by nam się przydało. Wydaje się, że w trakcie kolejnego roku na tę współpracę należy położyć większy niż dotychczas nacisk. Oczywiście nie chodzi tu tylko o administracyjne czy deklaratywne formuły, bo to do niczego nie prowadzi. Przecież Grupa Wyszehradzka cały czas jest faktem, ale niestety ten fakt nie przekładał się na tak niezbędne nam poparcie. Tu oczekujemy pewnych działań, które tę sytuację poprawią.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#PosełJanuszLisak">Ważna niewątpliwie jest polska polityka wschodnia. Zapatrzeni na Unię Europejską, zapatrzeni na Stany Zjednoczone, nieco zapomnieliśmy o tym, że współpraca z Rosją, Białorusią, Ukrainą to żywotny interes naszego kraju, że, oceniając realnie, najlepsze interesy gospodarcze możemy robić właśnie z tymi krajami. A w roku 2004, kiedy wschodnia granica Polski stanie się granicą Unii Europejskiej, my, Polacy, nie możemy dopuścić do tego, aby ta granica stała się kolejnym murem dzielącym Europę. To nasza rola w Europie, to nasza rola dla przyszłości całego kontynentu. Nie możemy nie zrobić nic, bo wówczas powstanie nowa żelazna kurtyna na polskiej granicy wschodniej. I to my musimy te procesy powstrzymać. A ta dobra współpraca, mimo innych sytuacji politycznych, choćby w sąsiedniej Białorusi, jest możliwa i podając rękę do tej współpracy możemy wiele dobrego zrobić dla Polski i dla naszych sąsiadów. Realizując politykę zagraniczną, zawsze należy kontrolować, na ile podejmowane decyzje zyskują akceptację szerokich rzesz społeczeństwa. Nie jest bowiem dobrze, jeżeli nie ma zgodności między decyzjami podejmowanymi w polityce zagranicznej, posunięciami o charakterze strategicznym a poglądami zdecydowanej większości społeczeństw. I tu nie sposób nie dotknąć sprawy naszej obecności w Iraku. Polska podjęła tę decyzję, nasza obecność militarna w Iraku jest w tej chwili realnym faktem. Większość społeczeństwa tej obecności nie akceptuje. W związku z tym polskie służby dyplomatyczne muszą zintensyfikować wysiłki w celu możliwie jak najszybszego ustanowienia cywilnej administracji w Iraku po to, aby możliwe było ograniczanie, a w dalszej perspektywie likwidacja polskiej militarnej, wojskowej obecności w tym kraju. A równocześnie musimy podtrzymać swoją wiarygodność, bo, jak słusznie mówiono z tej trybuny, wszelkie gwałtowne zwroty w tej materii byłyby odebrane jako podważenie wiarygodności kraju, a więc sytuacja jest bardzo trudna i bardzo delikatna. Tym większe wyzwanie i tym większa odpowiedzialność na naszym ministerstwie spraw zagranicznych z panem ministrem Cimoszewiczem na czele.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#PosełJanuszLisak">Unia Pracy oczekuje, że działania tu podjęte będą możliwie szybkie i skuteczne, ale równocześnie Unia Pracy oczekuje, że nasz strategiczny partner, Stany Zjednoczone, któremu udzieliliśmy niezwykle mocnego poparcia, angażując się w operację iracką, w inny sposób zacznie traktować Polskę i jej obywateli. To nie jest dobrze, kiedy najbliższy w tej chwili partner militarny, jakim Polska jest dla Stanów Zjednoczonych, w relacjach wizowych jest traktowany po macoszemu. To nie jest dobrze, jeżeli polscy obywatele ciągle na granicy Stanów Zjednoczonych są obywatelami nawet nie drugiej, a trzeciej kategorii. To nie jest dobrze, że mimo licznych deklaracji, jakie to bardzo intratne kontrakty Polska uzyska w odbudowie Iraku, do dnia dzisiejszego w tej sprawie nic istotnego się nie wydarzyło. Ta sytuacja musi ulec zmianie, bo w przeciwnym razie dojdzie do odrzucenia przez społeczeństwo polskiej polityki zagranicznej, a to byłoby nieszczęście. I dlatego w roku 2004 to zadanie jest chyba największym wyzwaniem dla polskiej polityki zagranicznej. Oczywiście jest i drugie - doprowadzenie do końca procesu integracji z Unią Europejską, czuwanie nad przebiegiem procesu ratyfikacyjnego traktatu akcesyjnego. Jest wreszcie sprawa konstytucji europejskiej. Polska na szczycie w Brukseli przedstawiła bardzo twarde stanowisko w sprawie projektu konstytucji europejskiej. I to bardzo dobrze, bo odejście w tej chwili od zapisów nicejskich w sprawie sposobu liczenia głosów byłoby podważeniem w polskim społeczeństwie wiarygodności całego procesu akcesyjnego. Natomiast nie jest dla Polski korzystne pozostawanie w sytuacji zawieszenia, pozostawanie w sytuacji zawieszenia jako sprawca niewchodzenia w życie konstytucji europejskiej, co więcej, nie jest dla Polski korzystne, nie jest korzystne dla naszych obywateli to, że konstytucja europejska nie zacznie obowiązywać. Unia Pracy chciała zwrócić uwagę na jeden bardzo istotny element tego aktu. Jest w nim rozdział zatytułowany: Karta Praw Podstawowych. Ta Karta Praw Podstawowych jednoznacznie ujmuje, co każdemu obywatelowi Unii Europejskiej należy się od państw tworzących Wspólnotę. Są tam zagwarantowane podstawowe prawa socjalne, wolnościowe, prawa człowieka. W biednym kraju, jakim w tej chwili jest Polska, zagwarantowanie tych minimalnych standardów jest niezwykle ważne. I dlatego byłoby bardzo niedobrze, gdyby w długiej perspektywie czasowej konstytucja europejska nie weszła w życie. Gdyby ten projekt w ogóle upadł, można domniemywać, że opracowanie następnego projektu z tak dobrze, tak korzystnie dla obywateli Wspólnoty zapisaną Kartą Praw Podstawowych...</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Zwłaszcza dla pedałów.)</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#PosełJanuszLisak">...mogłoby okazać się niemożliwe; i to by była prawdziwa katastrofa.</u>
          <u xml:id="u-28.6" who="#PosełJanuszLisak">Dlatego należy, co Unia Pracy z satysfakcją obserwuje, zintensyfikować kontakty z Niemcami, z Francją, po to by znaleźć rozwiązanie tej patowej sytuacji. Rozwiązanie, które zabezpieczy interesy i wiarygodność Polski, ale z drugiej strony zapobiegnie przepadnięciu tego projektu konstytucji. Na pewno nie będzie to zadanie łatwe, ale słuchając deklaracji również ze strony naszych europejskich partnerów, można stwierdzić, że jest to zadanie wykonalne. I to kolejna wielka sprawa, ogromne wyzwanie dla polskiej polityki zagranicznej w 2004 r.</u>
          <u xml:id="u-28.7" who="#PosełJanuszLisak">Mówiąc o polskiej polityce zagranicznej, o jej funkcjonowaniu w roku ubiegłym i o planach działania na rok 2004, nie sposób nie zwrócić uwagi na brak konsekwencji w przekazywaniu zwierzchnictwa nad polskimi placówkami handlowymi za granicą z ministerstwa gospodarki do Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Ta niezrozumiała opozycja w ramach tego samego rządu na pewno nie służy dobrze funkcjonowaniu polskich placówek dyplomatycznych. Nie ulega wątpliwości, że podstawowym interesem polityki zagranicznej jest obrona interesów gospodarczych kraju, propagowanie polskich towarów, polskich możliwości, i jeżeli dwa aspekty polityki są koordynowane przez dwa różne kierownictwa, zawsze prowadzi to do mniejszej lub większej niedoskonałości. Dlatego uważamy, jako Unia Pracy, że proces ujednolicania kierowania polskimi placówkami dyplomatycznymi powinien postępować szybciej i byłoby ze wszech miar wskazane, aby w 2004 r. znalazł swój finał; aby w przyszłym roku było jedno kierownictwo, kontrolujące, integrujące wszelkie kierunki działania polskich służb dyplomatycznych.</u>
          <u xml:id="u-28.8" who="#PosełJanuszLisak">W polskiej polityce zagranicznej w 2004 r. nie powinno się również zapomnieć o tym, że oprócz Stanów Zjednoczonych, krajów Unii Europejskiej i naszych najbliższych sąsiadów istnieje na świecie szereg niezwykle istotnych ośrodków życia politycznego i gospodarczego. Tu na czoło niewątpliwie wysuwają się Chiny i kraje ASEAN, kraje Azji Południowo-Wschodniej. Jest żywotnym interesem Polski zintensyfikowanie współpracy dyplomatycznej i gospodarczej z tymi krajami, bo są to ogromne rynki zbytu, wielkie zasoby wszelkiego rodzaju bogactw naturalnych - kraje produkujące artykuły najwyższej jakości technicznej. Rozwój współpracy z tymi krajami może niezwykle wspomóc polską gospodarkę, nasz rozwój i bogacenie się naszego społeczeństwa. Należy zmienić dotychczasową niekorzystną sytuację, kiedy głównie z tych krajów importujemy wiele towarów, natomiast z eksportem mamy poważne problemy. Na pewno nie będzie to łatwe, bo konkurowanie z bardzo tanimi niejednokrotnie produktami azjatyckimi bez odpowiednich uregulowań dyplomatyczno-handlowych to dla polskich przedsiębiorców sprawa wręcz niemożliwa. Ale tu należy działać intensywnie, bo Polska może być realnym pomostem między Unią Europejską a krajami ASEAN, między Unią Europejską a Chinami, w wymianie towarowej, we współpracy. Jako szef grupy parlamentarnej Polska - Azja Południowo-Wschodnia otrzymuję z tamtej strony wiele sygnałów sugerujących, abyśmy jako kraj wstępujący do Unii Europejskiej przyjęli rolę takiego pośrednika. Jest to w moim odczuciu niezwykle korzystne dla naszego kraju i dlatego w priorytetach polskiej polityki zagranicznej w 2004 r. te sprawy powinny się znaleźć.</u>
          <u xml:id="u-28.9" who="#PosełJanuszLisak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W wystąpieniu oceniającym to, co polska polityka zagraniczna realizowała w 2003 r. i planuje realizować w 2004 r., nie sposób nie wspomnieć o naszych stosunkach z Niemcami. To bardzo dobrze, że pan minister Cimoszewicz w swoim wystąpieniu zaznaczył, że widzi możliwość lepszego niż dotychczas uregulowania statusu polskiej mniejszości w Niemczech, możliwość nowego spojrzenia na relacje Polska - Niemcy w tej materii. To bardzo dobrze, bo w końcu wieleset tysięcy Polaków, jeśli nie milionów, oczekuje na taką pomoc i na upodmiotowienie w kraju naszego sąsiada.</u>
          <u xml:id="u-28.10" who="#PosełJanuszLisak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Unia Pracy popierała i będzie popierać politykę zagraniczną prowadzoną przez rząd koalicji SLD - Unia Pracy w roku 2004. Oczekujemy, że w tym roku 2004 polityka ta jeszcze skuteczniej niż dotychczas będzie realizować interesy Polski i Polaków. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-28.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę teraz o wystąpienie w imieniu koła Partii Ludowo-Demokratycznej. Wystąpi pan poseł Roman Jagieliński.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PosełRomanJagieliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej wyrazić swoją opinię na temat polityki zagranicznej, tej z okresu transformacji, tej dzisiaj kontynuowanej przez koalicję Sojuszu Lewicy Demokratycznej i Unii Pracy, wspieranej przez Partię Ludowo-Demokratyczną, i myślę, że tej, która winna wystąpić w roku szczególnie historycznym, w roku przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, która będzie mieć zdecydowany wpływ na kształt tej polityki.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#PosełRomanJagieliński">Wyrażam w imieniu naszego koła wielkie zadowolenie, że dzisiejsza debata jest odmienna od wielu bardzo burzliwych debat prowadzonych na tej sali, kiedy bardzo się różnimy, a szczególnie wtedy kiedy różnimy się w sprawach wewnętrznych. I mogę powiedzieć, że tak jak w polityce zagranicznej zbliżamy się do poziomu dobrego, tak i tutaj potrafimy brać te wzorce. Rząd polski socjaldemokratyczny potrafił się porozumieć z rządem prawicowym Hiszpanii. Dzisiaj byliśmy świadkami, że ten ton dyskusji jest zdecydowanie inny i z kolei przedstawiciele partii prawicowych tu z tej mównicy dziękowali za postawę i premierowi, i ministrowi spraw zagranicznych, że bronią interesu Polski.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#PosełRomanJagieliński">My rozpatrujemy kwestię dobrej polityki zagranicznej w dwóch obszarach: w obszarze duchowym, kiedy daje to nam satysfakcję wewnętrzną, że mimo biedy w Polsce czujemy się podmiotem, jako naród, jako kraj, jako obywatele, że nie będziemy wydziedziczani, że nie będziemy wykupywani, że jesteśmy państwem i narodem, który ma ogromny dorobek kulturowy, który ma też wspaniałe osiągnięcia w obszarze kultury fizycznej. Myślę tutaj o tym, co na pewno wspaniale prezentuje widzom czy narodom Adam Małysz. Są też inne, chociaż zbyt rzadkie, przypadki sukcesów. Bo to też jest kształt polityki zagranicznej. Oczywiście sfera historyczna na to bardzo rzutuje. Nie wyobrażam sobie, co by było, gdyby nasi reprezentanci w Brukseli podczas tej historycznej debaty nad przyszłością Europy, nad jej konstytucją, ustąpili o dwa kroki do tyłu. Na tej sali zapanowałaby ogromna wrzawa. Chociaż nie jeden raz by tak było, na pewno do dnia dzisiejszego z tym nie czekalibyśmy. I dobrze, że przygotowujemy się, dyskutujemy, prezentujemy stanowisko w różnych gremiach, w tym także wśród tych, którzy, będąc członkami partii politycznych, popierają proces integracji. Gdy obecnie się rozmawia z Polakami, to ta atmosfera wyciszenia, uspokojenia jest na pewno zauważalna. To jest też atmosfera ograniczenia zagrożenia. Przypominam, że jeszcze kilka lat temu, jak jeździłem na polską wieś, to można było zauważyć, jakie było zagrożenie i odczucie, że ziemia polska będzie sprzedana, że Niemcy tylko na to czekają i dzień wejścia Polski do Unii Europejskiej to będzie dzień otwarcia na sprzedaż. Nie, tak nie jest. Mamy okres ochronny, będziemy tą ziemią administrować - i to pozwala nam mieć tego mocniejszego ducha.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#PosełRomanJagieliński">Spójrzmy na układ ekonomiczny, który według Partii Ludowo-Demokratycznej jest bardzo znaczący i w tej sferze mamy zdecydowanie mniej osiągnięć, chociaż też są symptomy pozytywnej działalności. Jeśli chodzi o to, co niejednokrotnie mówiłem o potrzebie ekonomizacji naszych służb dyplomatycznych, to można by powiedzieć, że za 2003 rok wyniki są, oby to nie było tylko przejściowe. Mamy spadek deficytu w handlu, w obrocie artykułami przemysłowymi i w ogóle w obrocie z zagranicą. Kiedyś mieliśmy ogromne obawy, że przekroczymy kuriozalny poziom 8% produktu krajowego brutto. Obecnie nastąpił spadek poniżej 3%, to daje szansę na rozwój gospodarczy.</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#PosełRomanJagieliński">Gdybyśmy jednak przyjrzeli się szczegółom, to nieporównywalnie niższe są nakłady na promocję Polski, polskiego krajobrazu, polskiej kultury i polskiego eksportu, o czym świadczy odnotowanie zmniejszonej liczby turystów, którzy odwiedzili Polskę w roku 2003. Tu musimy zdecydowanie dynamiczniej działać, ale też musimy wiedzieć o tym, że nie jest to tylko zależne od Ministerstwa Spraw Zagranicznych, od organizacji pozarządowych czy polityków - to jest też zależne od naszej Izby, ile na to w ramach budżetu zapiszemy, a budżet na 2004 rok nie jest najefektywniejszy, powiedziałbym, jeśli chodzi o to, co powinniśmy zrobić, żeby Polskę wypromować, żeby Polska znalazła się wśród narodów świata. Tego miejsca, do którego Polska jest predestynowana w polityce w tej sferze duchowej, to pewnie nie osiągniemy.</u>
          <u xml:id="u-30.5" who="#PosełRomanJagieliński">Na pewno możemy mówić o wariantach szczegółowych. Moi przedmówcy odnieśli się również do polityki związanej z partnerstwem ze Stanami Zjednoczonymi. Był tu też podniesiony ten element bardzo krytyczny, że nasi obywatele są traktowani jako obywatele drugiej kategorii, mimo że jesteśmy wiarygodnym partnerem i koalicjantem w misji stabilizacyjnej w Iraku, i niejednokrotnie daliśmy dowody, że współpraca ze Stanami Zjednoczonymi, ze względu na dużą Polonię, ze względu na tradycje wielowiekowe, jest dla nas priorytetem.</u>
          <u xml:id="u-30.6" who="#PosełRomanJagieliński">Jest problem układu weimarskiego, ale ostatnio znów są tu przejawy optymizmu. Przecież widzieliśmy wystąpienia przedstawiciela naszego narodu i panów ministrów Niemiec i Francji. Te problemy, które nas poróżniły, głównie w sprawie konstytucji i w sprawie irackiej, jednak można rozwiązać w toku merytorycznej dyskusji. Można też się spodziewać odnowy dobrej współpracy z Niemcami, na zasadach partnerskich, dobrej współpracy z Francją, nie zaniedbując współpracy z żadnym z krajów Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-30.7" who="#PosełRomanJagieliński">Jest problem polityki wschodniej. Tutaj chcę zwrócić uwagę na to, że sprawy gospodarcze przekładają się na sprawy polityczne i odwrotnie. Nas bardzo cieszy, że pokonaliśmy opór decydentów rosyjskich i będziemy budować terminal w Sławkowie, że w przyszłości będą wykorzystywane szerokie tory - trzeba stwierdzić, że to wymagało dużej determinacji dyplomatycznej - że będzie wykorzystywany rurociąg prowadzący znad Morza Kaspijskiego i może też będzie budowany przez Polskę. Nasz proces integracji doprowadzi do tego, że druga nitka rurociągu jamalskiego będzie prowadzona przez Polskę. Nie będzie się ponosić ogromnych nakładów po to, żeby kłaść tę nitkę poza granicami polskimi, czyli bez możliwości czerpania korzyści dla Rzeczypospolitej. Bo były przecież projekty prowadzenia rurociągu przez Bałtyk. To świadczy o tym, że mamy już coraz bardziej kompetentną, światłą służbę dyplomatyczną.</u>
          <u xml:id="u-30.8" who="#PosełRomanJagieliński">Kończąc, chciałbym też wyrazić zadowolenie, że wreszcie mamy określone kryteria doboru do pracy w dyplomacji, jeśli chodzi o młodych, i o tych, którzy nas reprezentują na poziomie ambasadorów, a także służby niższego stopnia. To nie jest już dobór z przypadku, ze względu na zasługi w opozycji, tylko ze względu na to, że jest merytorycznie przygotowany nasz przedstawiciel. Jeśli jeszcze doprowadzimy do konsolidacji służby dyplomatycznej i służby gospodarczej i zwiększymy nakłady tak, żeby nasza służba dyplomatyczna nie wyglądała zbyt siermiężnie, bo z takimi przykładami się bardzo często spotykamy, to jestem przekonany, że sukces jest przed Rzecząpospolitą. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-30.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">W imieniu koła Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego głos zabierze pan poseł Artur Balazs, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PosełArturBalazs">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Myślę, że w tych ważnych dniach dla Polski, w grudniu, w trakcie debaty o traktacie konstytucyjnym miał pan takie niebywałe poczucie, pan i premier, że Polacy, Polska jest za panem, że reprezentuje pan interesy polskie narodowe najważniejsze i że rzadko kiedy polityk ma takie poczucie satysfakcji, jeśli chodzi o emanację poglądów wielkiej części społeczeństwa. Chciałbym jednak równocześnie powiedzieć, że źle by było, gdyby w oparciu o bardzo popularne, a może nawet populistyczne hasło, stał się pan niewolnikiem tylko tej jednej idei - ja przynajmniej nie mam odwagi założyć takiej tezy, że tak będzie.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#PosełArturBalazs">W roku 2004 polityka zagraniczna będzie realizowana wokół kilku ważnych problemów. Pierwszy i chyba najważniejszy, najbardziej wymierny, to przygotowania do akcesji oraz członkostwo w Unii Europejskiej od 1 maja 2004 r., drugi to negocjacje w sprawie traktatu konstytucyjnego, trzeci to współpraca ze Stanami Zjednoczonymi i zabieganie o jak najlepsze relacje transatlantyckie i czwarty, również ważny - współpraca z Rosją, Ukrainą i innymi państwami wschodnimi.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#PosełArturBalazs">W pierwszej sprawie można powiedzieć tak - ponieważ jest bardzo wyraźna akceptacja elit politycznych i opozycji w parlamencie co do zasadniczych kierunków, to w kwestii tej akceptacji mniej się będę wypowiadał, raczej powiem o tym, na co według mnie należy zwrócić uwagę. W sprawie przygotowania do członkostwa są wątpliwości w kilku ważnych kwestiach: absorpcji środków pomocowych, a później funduszy unijnych oraz przygotowania instytucjonalnego, z którym Polska musi zdążyć przed 1 maja 2004 r. Nikt nie zdejmie odpowiedzialności z Ministerstwa Spraw Zagranicznych i z pana ministra jako koordynatora procesu przygotowania całego członkostwa pomiędzy poszczególnymi resortami, a wydaje się, że zagrożenia są dość duże i że bardzo wiele w ciągu tych najbliższych miesięcy w tej sprawie jest do zrobienia. Wydaje się też, że bez aktywności MSZ, i pana ministra w szczególności, i przyjęcia na siebie takiej odpowiedzialności koordynatora te zagrożenia mogą wiązać się z bardzo dużymi konsekwencjami dla zasadniczego obszaru ekonomicznego - mówię o tym bilansie ogólnym i wątpliwościach co do tego, czy Polska w pierwszych latach będzie rzeczywiście beneficjentem, czy może stać się niestety płatnikiem netto. Podkreślam, że pan minister w tej sprawie musi wykazać większą stanowczość i większą aktywność, bo to jest potencjalne zagrożenie.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#PosełArturBalazs">Według mnie brak jest też jednoznacznego stanowiska co do tego, czy w okresie pomiędzy podpisaniem traktatu a dniem akcesji Unia Europejska może jednostronnie zmieniać poszczególne polityki, w tym w szczególności politykę rolną, zmieniając pewne obszary traktatu bez zgody Polski. W tej sprawie według mnie jest potrzebna jasna wykładnia i jasne stanowisko, bo dotyczy to w dużej części Wspólnej Polityki Rolnej i tych zmian, które Unia zamierza wprowadzić - chodzi o istotną zmianę w traktacie dotyczącym warunków akcesji polskiego rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#PosełArturBalazs">Tryb przyjęcia traktatu konstytucyjnego przez Konwent według mnie tak naprawdę urągał procedurom kompromisu i partnerstwa w ramach Unii Europejskiej i to jest chyba bardzo złe doświadczenie. Myślę, że takie zdanie podzielamy. Nie może być zgody na Europę dwóch prędkości ani karania Polski ekonomicznie za opowiadanie się za Niceą. To jest absolutnie nie do przyjęcia. To musiałoby oznaczać, że tak naprawdę, gdyby została uruchomiona - w sposób formalny lub nie - koncepcja Europy dwóch prędkości, wspólnej Europy nie będzie. To wielki problem.</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#PosełArturBalazs">Konstytucja musi dawać równe szanse wszystkim, o niej trzeba dyskutować, ale równocześnie trzeba mieć poczucie, że bez woli co do obecności w Europie jednej prędkości Niemców i Francji szukanie rozwiązania w sprawach zapisów, tych najbardziej kontrowersyjnych, konstytucji nie przyniesie porozumienia. Myślę, że to przede wszystkim nasi najważniejsi partnerzy w Europie, Niemcy i Francja, w tej sprawie muszą wykazać wolę. I trzeba zwracać uwagę na to, żeby ten proces dotyczący Europy dwóch prędkości nie został uruchomiony później, mimo ewentualnego kompromisu wokół konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-32.6" who="#PosełArturBalazs">Ważnym zapisem traktatu, bo tę debatę zdominowała kwestia głosów i Nicei, powinna być dla Polski sprawa preambuły i odwołania się do wartości chrześcijańskich. Ta kwestia dzisiaj nie jest elementem debaty w pierwszym obszarze, ale to według mnie dla Polski niezmiernie ważna kwestia, równie ważna jak zapisy z Nicei.</u>
          <u xml:id="u-32.7" who="#PosełArturBalazs">Dla Polski nie było innego miejsca i Polska nie mogła się znaleźć w innym miejscu niż w koalicji antysaddamowskiej w Iraku. Takie poczucie w szerokich elitach politycznych istnieje - że to było nasze miejsce i tam powinniśmy się znaleźć. Natomiast akceptacja społeczna dla aktywności Polski w ramach tej koalicji jest bardzo wątpliwa i według mnie w dużej części zależy od poczucia prawdziwego partnerstwa sojuszniczego i pełnego kształtu stosunków obustronnych między Polską a Stanami Zjednoczonymi. To jest niezmiernie ważne i na to w szczególności w tym czasie należy zwrócić uwagę.</u>
          <u xml:id="u-32.8" who="#PosełArturBalazs">Dobre relacje transatlantyckie czy euroatlantyckie to tak naprawdę wymiar zasadniczy. Dzisiaj nie ma na świecie innego państwa poza Stanami Zjednoczonymi, które mogłoby światu zapewnić pokój i bezpieczeństwo, dlatego te relacje między Europą a Stanami Zjednoczonymi są niezmiernie ważne i dla Europy, i dla Polski w szczególności. W oparciu o to budujemy nasze bezpieczeństwo. Tutaj aktywność w ramach tych relacji jest niezmiernie ważna, to jest ten obszar zasadniczy. Natomiast w sprawie szczegółowego wymiaru tych stosunków trzeba powiedzieć, że to m.in. SKL zgłaszał inicjatywę w zakresie rezygnacji z wiz dla Polaków podróżujących do Stanów Zjednoczonych. Ta kwestia jest debatowana od dawna. Jest to według mnie naprawdę kwestia wstydliwa, bo można odwołać się do takiego przypadku - czy również ci żołnierze polscy, którzy narażają życie i zdrowie w Iraku, w przypadku podróży do Stanów Zjednoczonych też będą musieli składać odciski palców? To według mnie nie mieści się w ramach takiej akceptacji generalnej, która pozwalałaby te stosunki określać w pełni jako sojusznicze. Jest potrzebna, i warto mieć odwagę o tym mówić, pomoc w przezbrojeniu i unowocześnieniu polskiej armii, pomoc Stanów Zjednoczonych w tej sprawie. Jest wiele wątpliwości wokół offsetu. Dzisiaj wielokrotnie - w materiale zresztą też jest to poruszane - mówiono o tym i warto, aby te kwestie nabrały pożądanego wymiaru. Trzeba mieć odwagę o tym otwarcie mówić i o to bardzo stanowczo zabiegać.</u>
          <u xml:id="u-32.9" who="#PosełArturBalazs">Panie ministrze, duża część Izby dzisiaj, w tym bardzo istotna część opozycji, ma poczucie, że Polska i jej polityka zagraniczna jest w rękach fachowca, polityka kompetentnego i z charakterem, ale mimo wszystko jest potrzeba mówienia bardziej stanowczym głosem w sprawach polskich interesów narodowych i ekonomicznych w tym wymiarze zewnętrznym, i o tym mówiłem.</u>
          <u xml:id="u-32.10" who="#PosełArturBalazs">Nie zgłaszamy wątpliwości co do zasadniczych kierunków polskiej polityki zagranicznej, natomiast warto rozważyć niektóre uwagi zgłaszane przez opozycję, dotyczące konkretnych sposobów jej realizacji.</u>
          <u xml:id="u-32.11" who="#PosełArturBalazs">SKL poprze informację pana ministra. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-32.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Wojciecha Mojzesowicza, który przedstawi stanowisko koła Polskiego Bloku Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PosełWojciechMojzesowicz">Panie Marszałku! Panie, Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Polityka zagraniczna ma to do siebie, że musi się różnić od wewnętrznych waśni, ataków, sporów. Ja tu wsłuchiwałem się i miałem wrażenie, że niektórym pomyliły się pewne rzeczy. Szacunek dla swojego państwa, obrona swojego interesu, mówienie o swoich problemach i dawanie propozycji to jedno. Ale mówienie, że Polska dzisiaj będzie rozdawała karty, będzie decydowała, co ma zrobić Wschód, co ma zrobić Zachód, to, myślę, jest trochę przewartościowanie.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#PosełWojciechMojzesowicz">Chcę powiedzieć, panie ministrze, że ja z przyjemnością też patrząc na to, co pan do tej pory robił, uważam, że to dobrze. Tylko mam do pana pytanie, bo miałem okazję być w Berlinie i zauważyłem, że to, co mówi pan, to, co mówi polski Sejm, nie bardzo się przekłada na to, że ci, którzy tam są jako nasi przedstawiciele w ambasadach, mają odwagę, wolę, chęć, żeby to przekładać, żeby o tym mówić, żeby pokazywać, że Polska ma swój interes, Polska ma swoje zdanie, Polska ma swoje oczekiwania i Polska ma swoje propozycje. Nie ukrywam, że tego tam brakuje.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#PosełWojciechMojzesowicz">Chciałbym się też odnieść do wystąpień tych, którzy mówią: zaprzestać z Rosją, zacząć z Unią. Mnie się wydaje, że zadaniem naszej polityki nie jest budowanie muru na granicy wschodniej. Oczywiście są pewne zobowiązania w stosunku do Unii Europejskiej. Polska będzie członkiem Unii Europejskiej, bo tak zdecydowało społeczeństwo, niezależnie od tego, czy my osobiście mieliśmy do tego dystans. Ale nie wolno nam być tym państwem granicznym, które mówi: z Rosją nie, z Ukrainą nie. Chcę również powiedzieć o rzeczy chyba dla nas bardzo ważnej. Otóż można zaobserwować, że państwa Unii Europejskiej oczekują od nas, że będziemy tym pilnującym, takim stróżem na granicy wschodniej, natomiast same prowadzą bardzo aktywną politykę z Rosją, z Ukrainą. To widać. Widać na spotkaniach, jaki jest stosunek polityków z tamtego regionu, jaki jest stosunek Niemców do Rosjan. Myślę więc, że - uwzględniając historię, bo o niej nie trzeba zapominać - musimy zdawać sobie sprawę z tego, że Polska... Jeżeli ktoś mi tu mówi o Irlandii, że ona tak pięknie się rozwija, to, szanowni państwo, powiem, że Irlandia jest w całkiem innym położeniu geopolitycznym. Z całym szacunkiem dla Irlandczyków i Irlandii, któż interesuje się tak bardzo geopolitycznie Irlandią jak Polską? Tak że jesteśmy w trudnym położeniu. To są rzeczy bardzo ważne.</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#PosełWojciechMojzesowicz">Panie ministrze, myślę, że dzisiaj najważniejszą sprawą dla Polski jest to, żeby nasi przedstawiciele, którzy tam pojadą - nie będę wymieniał nazwisk, bo po co - rzeczywiście chcieli reprezentować tam nasz polski interes. Komisarze, których prawdopodobnie za chwilę będziemy powoływać, urzędnicy. Chodzi o to, żeby wyjazd z Polski to nie było oderwanie się od tej szarej rzeczywistości, tylko żeby wyjazd tam był po to, aby sensownie reprezentować nasz kraj. Trzeba bowiem wyraźnie powiedzieć, że myśmy myśleli, niektórzy myśleli, że Unia Europejska to jest takie piękne miejsce, gdzie wszyscy nawzajem o siebie dbają. Nie. Tam wszyscy dbają przede wszystkim o swój narodowy interes. To się mówi. To mówią Niemcy, to mówią Francuzi. Zadaniem naszym i naszych przedstawicieli jest to, żeby tak mówić. I, panie ministrze, zwracam się do pana, żeby ci ludzie, których pan nominuje, przedstawia, awansuje, którzy zajmują tam stanowiska, o tym nie zapomnieli.</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#PosełWojciechMojzesowicz">Bardzo ważnym elementem jest kwestia integracji i dopłat dla rolnictwa. Koledzy posłowie, którzy tu występowali, mieli rację, że przed referendum mówiło się troszkę więcej, po referendum mówi się już znacznie mniej. Ja nigdy nie spodziewałem się, że państwa Unii Europejskiej, łożące składkę, będą nam dawać, bo tak nas lubią, więc tego należało się spodziewać. Szkoda, że mówiono nam, iż otrzymamy więcej, niż wpłacamy, bo już widać, że nie, że ani Niemcy, ani Francuzi nie chcą finansować rozwoju naszej gospodarki. Z tym należy się pogodzić. Natomiast najgorszą rzeczą by było, gdybyśmy byli płatnikiem netto. A będziemy płatnikiem netto, jeżeli chodzi o składkę, wtedy gdy nie uda się nam wykorzystać środków na dopłaty dla rolnictwa. Przecież nie muszę panu ministrowi mówić, jaka to suma, jakie to proporcje, ile to procent, jeżeli chodzi o budżet Unii Europejskiej. Tak że te rzeczy, myślę, trzeba zrozumieć i o tych rzeczach trzeba wiedzieć. Narodowy interes przede wszystkim.</u>
          <u xml:id="u-34.5" who="#PosełWojciechMojzesowicz">Chcę również powiedzieć o tym, co się w ostatnim czasie dzieje. Przecież jest ekspansja - i o tym nie należy zapominać - na tzw. Ziemie Odzyskane z rejonów Niemiec. Jest ekspansja ekonomiczna, jest w różny sposób przejmowanie, wykupywanie gruntów rolnych. Te zagrożenia istnieją i to trzeba zrozumieć, bo naród polski doświadczenia z Niemcami jako sąsiadami i z Rosjanami też ma takie, jakie ma, to znaczy niezbyt ciekawe, dlatego że w historii odwiedziny, wizyty jednych i drugich zawsze raczej nie były przyjacielskie.</u>
          <u xml:id="u-34.6" who="#PosełWojciechMojzesowicz">Tak że chciałbym, panie ministrze, żeby na te sprawy zwrócić uwagę, a szczególnie na dopłaty dla rolnictwa, na pomoc, której wieś oczekuje. Trzeba to swoje miejsce wyrąbywać. Tam miękkich rozmów prowadzić nie można, tam trzeba rozmowy prowadzić zdecydowanie. I to jest jakaś szansa dla tych, co byli za integracją, żeby namawiając społeczeństwo, mogli po akcesji już skuteczniej mówić: udało się. Nie ukrywam, że to byłoby lepsze, chociaż czas pokazuje, że raczej będzie odwrotnie, że przeciwnicy będą mieli rację, że efekty finansowe dla Rzeczypospolitej, a szczególnie dla polskiej wsi, nie będą zbyt dobre. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-34.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Kolejnym mówcą będzie pan poseł Stanisław Dulias, którzy przedstawi stanowisko koła Polskiej Racji Stanu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PosełStanisławDulias">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Koła Poselskiego Polskiej Racji Stanu wobec przedstawionej informacji. Licząc się z ograniczonym czasem na wystąpienie, wstęp do niego przedstawiłem wczoraj w swoim oświadczeniu poselskim. Przedstawiłem w telegraficznym skrócie refleksje dotyczące historii z okresu rozbiorowego sprzed ponad 230 lat. Wtedy kiedy Polska podejmowała próby zmodernizowania swej organizacji państwowej, przeprowadzono pierwszy rozbiór Polski. Dokonano na naszej ojczyźnie gwałtu pod pretekstem, że znaleźliśmy się w stanie anarchii. Transponując tamtą sytuację do współczesnych czasów, łatwo można dopatrzyć się analogii tak w aspekcie politycznym, jak i społeczno-gospodarczym. Była to jedna, ale nie jedyna z bolesnych nauczek, których nie brakowało w dalszych okresach historii, chociażby podczas II wojny światowej, kiedy nie uzyskaliśmy obiecywanej i tak potrzebnej pomocy.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#PosełStanisławDulias">Na dzisiejszy stan polityczny i pomniejszoną rolę Polski w świecie złożyło się wiele czynników i po drodze różnych zdarzeń, które warunkują w mniejszym czy w większym stopniu politykę zagraniczną Polski. Jednym z tych czynników jest aktualna sytuacja społeczno-gospodarcza Polski, której potencjał w ostatnich latach zmalał prawie o połowę. Rolę naszą pomniejszać będzie świadomość, że w myśl dyrektyw unijnych musi się jeszcze obniżyć o następne kilkanaście procent. Dziwić się można tylko, że decydenci nie dostrzegają albo nie chcą dostrzegać wpływu potencjału ekonomiczno-gospodarczego kraju na dzisiejszą i przyszłą sytuację w przemyśle, rolnictwie, jeśli chodzi o bezrobocie i biedę czy niepokoje społeczne, które tak nagminnie obecnie występują. Koszty ponoszone przez Polskę są ogromne, a dalsze działania okażą się nie do odtworzenia, tym bardziej że rozmowy w tej sprawie mają kontynuować nasi dotychczasowi negocjatorzy.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#PosełStanisławDulias">Wracając do historii. Jeżeli można uznać pierwsze 40 lat powojennych jako stan niezależny od Polski i Polaków - bo zarówno granice państw, jak i systemy polityczne dla świata i Europy określone zostały przez wielkie mocarstwa - to następne lata oceniać należy z innej pozycji, szczególnie po roku 1989, gdy został zburzony system socjalistyczny i Polska odzyskała niepodległość. Z wielkim optymizmem nasz naród przystąpił do przeprowadzenia zmian gospodarczych i politycznych. Wydawało się wtedy, że złapaliśmy, po sportowemu mówiąc, wiatr w żagle i rozpoczęliśmy drogę do szczęścia. Utwierdzani przez wielu polityków, nie dostrzegaliśmy wagi wszystkich podejmowanych po drodze decyzji. Zerwaliśmy wiele kontaktów ze Wschodem i zaczęliśmy układać nowe stosunki pod kątem krajów Unii Europejskiej z wiarą w dobrą ich wolę. Nie zastanawiano się wtedy nad konsekwencjami tych działań, jak również nad kompleksową i docelową strategią Polski; najgorzej, że nadal się to czyni. W takiej atmosferze rozgrywaliśmy naszą przyszłość przy wielu wewnętrznych konfliktach społecznych i politycznych. Równocześnie zamiast na bieżąco aktualizować stanowisko i korygować błędy powstałe na skutek szybko - sądzę, że nie bez interesu - prowadzonych negocjacji, polscy przedstawiciele i kolejne rządy przyjęli zasadę utwierdzania siebie i społeczeństwa w niewiedzy oraz w błędach. Dzisiaj mamy tego efekty, i co gorsza, dalej podążamy tą drogą, zamiast w trybie pilnym, ponadpartyjnie, podjąć renegocjacje w sprawie zapisów w dyrektywach. Przyjęcie tego kierunku jest jedynym kluczem do rozwiązania nabrzmiałych problemów w Polsce oraz do ograniczenia wątpliwości Polaków wobec obietnic, często obietnic bez pokrycia.</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#PosełStanisławDulias">Mówiąc o polityce zagranicznej Polski, problemy gospodarcze należy od niej oddzielić, mimo że pozostają one z nią bezwzględnie w ścisłej symbiozie. Pan minister mówił o pozytywnych działaniach, a nie o błędach, które są ważne, a może najważniejsze z dwóch względów: po pierwsze, żeby dokonać obiektywnej oceny, a po drugie, żeby można było szybko i skutecznie reagować.</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#PosełStanisławDulias">Zdaniem Koła Poselskiego Polskiej Racji Stanu niestety tzw. sukcesy z ostatniego okresu w naszej polityki zagranicznej należałoby określić jako decyzje kontrowersyjne, którym bliżej jest do porażki niż do sukcesu. Pozytywne stosunki ze Stanami Zjednoczonymi wynikają z historycznych przesłanek, a nasza rola wzrosła tu dodatkowo dzięki aktywnemu udziałowi w tworzeniu nowego układu politycznego, często się o tym zapomina, szczególnie po 1989 r. Wracając do stosunków ze Stanami Zjednoczonymi, chciałbym powiedzieć, że trudno sukcesem Polski nazwać zakup samolotów F-16 czy nasz udział w wojnie w Iraku, schłodziło to bowiem po drodze stosunki z krajami europejskimi: Francją, Niemcami i innymi. Tym bardziej że ani nie ma obiecanych umów offsetowych, ani żadnych decyzji co do naszego udziału w odbudowie Iraku.</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#PosełStanisławDulias">Działania prezydenta, rządu polskiego czy przyjmowane stanowiska, inicjatywy w sprawie np. ożywienia Grupy Wyszehradzkiej, grupy państw nadbałtyckich, trójki środkowoeuropejskiej mogą być jedynie traktowane jako działania wspierające, ale też mało znaczące w wielkiej polityce i dla najważniejszych politycznych decyzji świata. Deklaracja podpisana przez prezydenta Polski i Niemiec w Gdańsku jest również ważna, ale medialnie prawie niezauważona, w Niemczech w ogóle. Natomiast mocno zostało tam nagłośnione stanowisko kanclerza Schrödera, które niestety nie napawa nas, Polaków, optymizmem. Mówił do Niemców: Bądźcie cierpliwi. Nie drażnijcie ofiar. Oni sami przyjdą do nas, kiedy państwo polskie stanie się członkiem Unii Europejskiej. Każdy sąd Unii Europejskiej przywróci wam prawo do waszych nieruchomości pozostawionych na terenach Polski.</u>
          <u xml:id="u-36.6" who="#PosełStanisławDulias">W imię polskiej racji stanu pragnę zwrócić uwagę, że ponad 230 lat temu tak jak dzisiaj Polska znalazła się w trudnej sytuacji politycznej i gospodarczej. Wzrosły w niej wpływy i ingerencja sąsiednich mocarstw tak jak dziś. Warto pamiętać o tym, jak również o tym, że najkorzystniejsze okresy dla rozwoju Polski to te okresy, kiedy o Polsce decydowali sami Polacy. I w tym kierunku powinniśmy podążać, i o swoich problemach sami decydować. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-36.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Teraz wystąpi pan poseł Antoni Macierewicz w imieniu koła Ruchu Katolicko-Narodowego.</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#PosełAntoniMacierewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z olbrzymią uwagą, i mam nadzieję, że wnikliwie, słuchałem wystąpienia pana ministra Cimoszewicza. Zgadzam się z wieloma posłami, z tymi ich wypowiedziami tutaj, na tej sali, w których podkreślali niezwykłą wagę tego momentu i wystąpienia. Rzeczywiście, to jest ostatnie doroczne wystąpienie ministra spraw zagranicznych niepodległej Rzeczypospolitej wygłaszane w sytuacji, w której Polska nie jest krępowana żadnymi uzależnieniami i suwerenność Polski nie jest w żaden sposób kwestionowana.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#PosełAntoniMacierewicz">Od takiego wystąpienia, w takiej sytuacji wygłaszanego, w tak szczególnej i niezwykłej sytuacji międzynarodowej, wymagać należy bardzo wiele. I, panie ministrze, właśnie dlatego że to „wiele” się tam nie znalazło, właśnie dlatego że niestety - o czym będę za chwileczkę mówił - w żaden sposób nie oddał pan przed Wysoką Izbą i polską opinią publiczną rzeczywistych dylematów i dramatów sytuacji, w jakiej Polska się dzisiaj znalazła, zgłaszam w imieniu Ruchu Katolicko-Narodowego wniosek o odrzucenie pana informacji. A teraz chciałbym to uzasadnić.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#PosełAntoniMacierewicz">Było w pana wystąpieniu bardzo wiele rzeczy, które wymagają wsparcia, bardzo wiele rzeczy, które Ruch Katolicko-Narodowy wielokrotnie podnosił jako konieczne dla Polski, przede wszystkim w wymiarze sojuszu ze Stanami Zjednoczonymi. Ale to wszystko ginęło, to wszystko umykało wobec najważniejszej sprawy, przed którą Polska stanęła. Polska dzisiaj ma wstąpić do Unii Europejskiej. Ale do jakiej Unii Europejskiej, panie ministrze, Wysoka Izbo? Czy Polska ma wstąpić do Unii Europejskiej kształtowanej przez konstytucję wypracowaną przez konwent, czyli do superpaństwa europejskiego, jak tego chcą Francja i Niemcy? Czy Polska ma wstąpić do Unii Europejskiej kształtowanej przez traktat nicejski? To pierwsze jest nie tylko forsowane, o tym pierwszym już zadecydowano, i na tym polega dramat, panie ministrze, o którym pan nie wspomniał. W polityce francuskiej i polityce niemieckiej rozstrzygnięto, że będzie tworzona Unia mniejsza lub większa, ale kształtowana przez konstytucję wypracowaną przez konwent, i pan o tym dobrze wie. Na tym tle pana deklaracja, iż należy za wszelką cenę przed 1 maja zakończyć negocjacje i że Polska przed 1 maja musi przyjąć konstytucję Unii Europejskiej, a taką deklarację w ciągu ostatnich 10 dni kilkakrotnie pan powtarzał, w istocie albo to są słowa bez pokrycia, albo jest to deklaracja przystąpienia do dyktatu niemiecko-francuskiego.</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#PosełAntoniMacierewicz">Cóż by się stało, gdybyśmy taki dyktat przyjęli? I to jest druga grupa najważniejszych zarzutów co do polityki, którą pan prowadził. Przede wszystkim znaleźlibyśmy się w sytuacji, w której nie zapewnił pan w najmniejszym stopniu ochrony fundamentalnych polskich interesów państwowych w związku z nieustannie podnoszonymi w polityce niemieckiej zastrzeżeniami i żądaniami wobec majątków jakoby utraconych przez Niemców po II wojnie światowej. To prawda, że dzięki intensywnym działaniom środowisk narodowych i katolickich w tej Izbie, które trwały przez ostatnie 10 lat nieustannie - i ta presja narastała - dzięki temu w tym roku majątki polskich obywateli zostały zabezpieczone, ale nie została Polska, państwo polskie zabezpieczone przed żądaniami odszkodowań ze strony niemieckiej. Problem polega na tym, że nie dość, że pan o tym wie, nie dość, że strona niemiecka podtrzymuje nadal to stanowisko, nie dość, że Europejski Trybunał Sprawiedliwości jednoznacznie stoi na stanowisku, że istnieje możliwość domagania się spełnienia tych żądań i skuteczna odpowiedzialność państwa polskiego wobec tych żądań, to jeszcze pan wprowadzał w błąd systematycznie tę Wysoką Izbę i opinię publiczną, że po wstąpieniu do Unii takie rewindykacje nam nie zagrażają. Grożą nam, panie ministrze, i powtarzam raz jeszcze, pan dobrze o tym wie. Nic w polityce polskiej pod pana kierownictwem nie zrobiono, żeby nas zabezpieczyć. Czy można było? Można było. Można było wprowadzić do traktatu akcesyjnego odpowiednią klauzulę stwierdzającą, że w tym wymiarze polskie sądy nie podlegają orzeczeniom Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Można było dokonać renegocjacji bilateralnych z Niemcami, zobowiązując Niemców - tak jak zobowiązały Stany Zjednoczone, tak jak zobowiązała Rosja - by państwo niemieckie przyjęło na siebie te rewindykacje. Można było wreszcie podjąć sprawę reparacji, czyli należnych Polsce gigantycznych sum, w związku z tym że po 1953 r. nie wypłacano dalej odszkodowań, które nam się należały, bo zrzeczenie polskie dotyczyło tylko obszaru dawnego NRD. Możliwości zabezpieczenia Polski przed żądaniami niemieckimi po wstąpieniu do Unii były olbrzymie, ale stał pan systematycznie - podobnie jak rząd AWS-u, niestety, i podobnie jak poprzedni pana rząd...</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Rząd Suchockiej.)</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#PosełAntoniMacierewicz">...i podobnie jak rząd pani Suchockiej, zgadza się - staliście państwo nieustannie na gruncie fikcji prawnej, na gruncie wishful thinking, na gruncie wyobrażeń, że wszystko będzie w porządku. Nie będzie w porządku. Problem polega na tym, że naród polski będzie ponosił tego konsekwencje, a pan albo będzie ministrem, albo nie będzie ministrem, ale powie pan: a ja myślałem, że mogło być lepiej. To nie jest przytyk do pana, to jest przytyk do pewnej nieodpowiedzialnej polityki zagranicznej, jaka jest systematycznie prowadzona. I to jest pierwszy powód, dla którego uważam, że trzeba odrzucić pana informację.</u>
          <u xml:id="u-38.6" who="#PosełAntoniMacierewicz">Ale jest i powód drugi. Polska polityka zagraniczna, także pod rządami pana ministra Cimoszewicza, nastawiona była jednostronnie na wejście do Unii Europejskiej. Dzisiaj ta perspektywa, powtarzam, jest już perspektywą fikcyjną. Nie ma takiej Unii Europejskiej, do której państwo nas prowadziliście. Jest jednolite mocarstwo niemiecko-francuskie. Cóż oznaczałoby z punktu widzenia polskiej polityki zagranicznej wejście do takiego układu? Oznaczałoby nie tylko narażenie podstawowych naszych interesów gospodarczych i politycznych, o czym już mówiłem, narażałoby nas także na zerwanie ze Stanami Zjednoczonymi. I pan minister dobrze o tym wie. Od lat stoicie w rozkroku. Rzecz w tym, że te rzeczywistości - amerykańska i unijna - coraz bardziej się oddalają. I to, że was rozedrze, to jest wasz problem, ale rozedrzeć może także Polskę i kraj, a na to już zgody nie ma.</u>
          <u xml:id="u-38.7" who="#PosełAntoniMacierewicz">I chciałbym się zapytać, czy właśnie dlatego że zamiast polityki narodowej i państwowej prowadzicie politykę grupową, prowadzicie politykę establishmentu SLD, po dzień dzisiejszy nie zostały sformułowane wobec Stanów Zjednoczonych fundamentalne żądania polskiej racji stanu, fundamentalne: Dlatego, że polska krew leje się w Iraku, my ponosimy wymierne konsekwencje, także negatywne, na arenie międzynarodowej sojuszu ze Stanami Zjednoczonymi. W imię wyższych racji geopolitycznych ten sojusz jest ważny, ale on musi także mieć swoją rekompensatę, on musi skutkować zawarciem formalnego układu militarno-gospodarczo-politycznego, bilateralnego między Polską a Stanami Zjednoczonymi, takiego układu, jaki mają Anglicy, takiego, jaki mają Hiszpanie. Tylko taki układ wobec zakwestionowania istnienia NATO, a w istocie dzisiaj ono jest zakwestionowane, może rzeczywiście polską politykę międzynarodową i pozycję Polski uczynić trwałą.</u>
          <u xml:id="u-38.8" who="#PosełAntoniMacierewicz">Po drugie, jest absolutna konieczność, żeby domagać się od Stanów Zjednoczonych, by z racji sojuszu wojskowo-politycznego kwestie wizowe zostały wyjęte spod normalnej regulacji, którą Kongres uchwalił i która rzeczywiście nas stawia na pozycji przegranych. Ale to jest kwestia postawienia tego otwarcie i formalnie, nie zaś domagania się ulg, bo takich ulg na gruncie prawa Stanów Zjednoczonych nie otrzymamy. Problem polega na tym, że musi być osobna regulacja prawna wynikająca ze statusu sprzymierzeńczego, jaki Polska obecnie posiada w związku ze Stanami Zjednoczonymi.</u>
          <u xml:id="u-38.9" who="#PosełAntoniMacierewicz">I wreszcie trzecia kwestia to są fundusze, to są pieniądze. Jeżeli Turcja otrzymała olbrzymie fundusze w związku z sojuszem ze Stanami Zjednoczonymi, to Polska na przezbrojenie, na dozbrojenie, na unowocześnienie armii też te fundusze powinna otrzymać.</u>
          <u xml:id="u-38.10" who="#PosełAntoniMacierewicz">Ale państwo tych spraw nie stawiacie, ale państwo o tych sprawach nie mówicie. Dlaczego nie mówicie? No dlatego nie mówicie, że udało wam się stworzyć taką sytuację, że państwo polskie i owszem popiera politykę amerykańską na świecie, ale niestety Ameryka nie popiera państwa polskiego, tylko popiera grupę SLD w państwie polskim. Nie ma zgody na kontynuowanie tej sytuacji. Sojusz polsko-amerykański ma być sojuszem równoprawnym, a wy macie obowiązek go wynegocjować.</u>
          <u xml:id="u-38.11" who="#PosełAntoniMacierewicz">Z tych właśnie powodów, panie ministrze, uważam, że należy pana informację odrzucić. Ale o dwóch sprawach partykularnych chcę jeszcze powiedzieć, bo zabrzmiały one szczególnie niepokojąco w pana wystąpieniu. Tutaj dziękowano panu za między innymi nowe podejście do sprawy mniejszości polskiej w Niemczech. Ja bym chciał tym, którzy to mówili i którzy sugerowali się jakimiś chyba innymi wystąpieniami pana ministra, przypomnieć o dwóch sprawach, o których pan rzeczywiście w tej materii powiedział w swoim wystąpieniu.</u>
          <u xml:id="u-38.12" who="#PosełAntoniMacierewicz">Po pierwsze, wsparł pan gdańską deklarację prezydentów z października 2003 r. Drogie koleżanki i drodzy koledzy z parlamentu, Sejmu, tej Wysokiej Izby, chcę przypomnieć, że ta deklaracja zawiera zgodę na to, żeby raz jeszcze spojrzeć, jak tam się mówi, i dokonać zmiany oceny przeszłości w stosunkach polsko-niemieckich, także przeszłości związanej z wydarzeniami w czasie II wojny światowej. Panie ministrze, chciałbym w związku z tym spytać, bo rozumiem, co pan prezydent Kwaśniewski chce zmienić w tamtych czasach, ale co pan chciałby zmienić w polskiej ocenie wydarzeń II wojny światowej i po II wojnie światowej w relacji z Niemcami. Bo mnie się wydaje, że jeśli chodzi o polską rację stanu, politykę polską w tej sprawie, wszystko już zostało jasno powiedziane i nie ma co zmieniać, najwyżej należy wyciągać z tego konsekwencje. Zapowiedź zmiany stosunku polskiego do tamtych wydarzeń, zawarta w tej deklaracji i dzisiaj przez pana powtórzona, jest niebezpieczną, groźną dla polskiego interesu narodowego zapowiedzią. Za to należy pana nie chwalić, ale krytykować.</u>
          <u xml:id="u-38.13" who="#PosełAntoniMacierewicz">I druga kwestia. Mowa tutaj była o tym, że podobno pan zapowiedział, iż będzie inna polityka wobec polskiej mniejszości w Niemczech, wobec Polonii niemieckiej, że będziemy domagali się zmian w tej materii. Byłbym osobą najbardziej usatysfakcjonowaną, gdyby była to prawda. Chcę przypomnieć, że w roku 2000 na skutek inicjatywy Ruchu Katolicko-Narodowego kształt, w którym Polska podpisała i zatwierdziła konwencję ramową o mniejszościach narodowych, odpowiada polskim interesom i daje polskiej polityce narzędzia do przywrócenia Polakom w Niemczech statusu mniejszości narodowej. Mówi o tym art. 18, na który się powołujemy, ratyfikując tę konwencję. Ale pan w swoim wystąpieniu niestety nic o tym nie powiedział. Pan nawet nie wymienił expressis verbis mniejszości polskiej czy Polonii w Niemczech, pan tylko powiedział, że szczególną uwagę państwo poświęcicie wykonywaniu przez władze państwa zamieszkania Polonii umów międzynarodowych dwustronnych i wielostronnych odnoszących się do sytuacji Polonii i Polaków w tym kraju. Chciałbym wierzyć, że dotyczy to także Polonii niemieckiej. Chciałbym wierzyć, że Polacy w Niemczech otrzymają wreszcie status rzeczywiście mniejszości narodowej i te dwa miliony naszych rodaków nie będą traktowane jak pariasi w państwie niemieckim, bo tak są oni dzisiaj traktowani.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Przepraszam, muszę interweniować, bo przekroczył pan czas już dość znacznie. Ja toleruję tutaj pewne przekroczenia czasu w tej debacie, bo to jest ważna debata, ale tolerancja nie może być zbyt daleko idąca, tak że proszę o konkluzję i kończenie wystąpienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#PosełAntoniMacierewicz">Dziękuję najmocniej, panie marszałku. Ja rzeczywiście właśnie zmierzałem do konkluzji.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#PosełAntoniMacierewicz">Podsumowując to, co powiedziałem, panie ministrze, pan w swoim wystąpieniu powiedział wiele rzeczy, z którymi się zgadzamy, ale pana wystąpienie w żaden sposób nie odpowiadało na wyzwania i dramatyzm sytuacji, w jakiej Polska się znalazła. Polityka nakierowana na wejście Polski do Unii Europejskiej jako perspektywę podstawową polskiego państwa zbankrutowała, tej polityki już nie ma. Pan powtarza pieśń o rzeczywistości, która nie istnieje. I w związku z tym trzeba to jasno powiedzieć i trzeba znaleźć alternatywę. Tą alternatywą może być tylko sojusz ze Stanami Zjednoczonymi. I to trzeba jasno Polakom powiedzieć. Inaczej będzie pan zakłamywał nie tylko siebie, ale przede wszystkim polską opinię publiczną. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Łopuszańskiego, który wystąpi w imieniu koła Porozumienia Polskiego.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#PosełJanŁopuszański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze Spraw Zagranicznych! Naszą debatę toczymy w cieniu daty 1 maja tego roku, w którym to dniu Polska ma, formalnie rzecz biorąc, stać się członkiem Unii Europejskiej. Jednocześnie tę debatę o polskiej polityce zagranicznej toczymy w półtora miesiąca po tym, jak na zakończenie szczytu rzymsko-brukselskiego fiasko poniósł plan wprowadzenia jeszcze teraz, przed momentem rozszerzenia Unii Europejskiej, konstytucji dla Europy. Temu projektowi, który był z istoty swej manipulacyjny przynajmniej w stosunku do wszystkich 10 krajów, narodów, aspirujących do Unii Europejskiej, rząd polski, niestety, od pierwszego momentu realizacji tego planu konstytucji dla Europy przyklaskiwał, uczestniczył w tym i chciał go zrealizować.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#PosełJanŁopuszański">Tak się złożyło, że Polska, wspólnie z Hiszpanią, starając się o zachowanie parytetów przyznanych w Nicei, potraktowana została jako ten, kto rzeczywiście spowodował niemożność sfinalizowania prac nad konstytucją dla Europy. Taka jest wersja oficjalnie przedstawiana przez rząd w Polsce, taka jest wersja, którą pan przedstawia, taka wersja potwierdzana jest szeregiem wystąpień polityków francuskich, niemieckich, którzy besztają Polskę za to, że nie chciała się ugiąć.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#PosełJanŁopuszański">Chciałbym wiedzieć, jak było tak do końca i naprawdę, bo żyję w obawie, że stanowisko Hiszpanii i Polski - zresztą bardzo charakterystyczne jest to, że niby występowaliśmy solidarnie, ale Polska jest niewspółmiernie bardziej besztana za postawę w Brukseli - wydaje się niedostatecznym powodem zerwania rozmów w Brukseli. Co nim było w rzeczywistości? Te rozmowy w pewnym momencie, o ile mi wiadomo dobrze - chciałbym usłyszeć potwierdzenie tego wprost z pańskich ust, bo pan tam był, a my znamy te relacje na podstawie relacji dziennikarskich - przerwał pan prezydent Francji Chirac. Dlaczego? O co chodziło? Jednostronną francuską decyzją. Czy chodziło o to, że doszło do jakichś napięć, na przykład między Francją a Niemcami, i traktowano zachowanie Polski i Hiszpanii jako wygodny pretekst do wprowadzenia spraw w zupełnie nową fazę gry? Jaką? Czy chodziło o jakiś zupełnie nowy plan polityczny, który nie został dotychczas werbalnie, formalnie sformułowany, ale który już jest realizowany, albo wokół koncepcji budowania Europy dwóch prędkości, wokół planu dla twardego jądra Unii i tych, którzy do tego dołączą? A może chodziło po prostu o to, ażeby konstytucję dla Europy wprowadzać po 1 maja i debatować nad nią po tej dacie, ażeby ominąć mechanizmy referendalne, które w licznych krajach, w tym w Polsce, mogłyby przynieść wyniki nieoczekiwane przez przywódców Unii Europejskiej? My w tym zakresie mamy bardzo dużo niejasności i mamy świadomość, że oficjalny komunikat polskiej dyplomacji, podobnie jak oficjalne besztania Polaków przez ich partnerów europejskich są nieadekwatne do tego, co tam się stało.</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#PosełJanŁopuszański">Nasza debata w dniu dzisiejszym została bezpośrednio poprzedzona bardzo uroczystym aktem, mianowicie uchwałą upamiętniającą Wincentego Witosa, wielkiego polskiego polityka. W tej uchwale zacytowane zostały podstawowe postulaty, które wyrażały dążenia tego polityka: samodzielność, wolność, prawo i sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-42.4" who="#PosełJanŁopuszański">Czy Wysoka Izba słyszy wyraźnie? Samodzielność. Wolność. Ja tymczasem dzisiaj w debacie słyszę wystąpienie polityka, tym razem opozycyjnego, który domaga się „więcej Unii”. Jednocześnie mówi o tym, że potrzeba więcej solidarności narodów europejskich, ale przecież dokładnie rozumiemy, diagnozując sytuację, że postulaty „więcej Unii” i „więcej solidarności między narodami europejskimi” są jak najdokładniej ze sobą sprzeczne. Tego polityka poznaliśmy nie tak dawno z hasła: Bruksela albo śmierć. Mam wrażenie, słuchając tego typu wypowiedzi, że: Platforma albo zdrowy rozsądek. Proszę sobie uświadomić, że my rozmawiamy o polityce polskiej tak, jakbyśmy rozmawiali o jakichś nierzeczywistościach.</u>
          <u xml:id="u-42.5" who="#PosełJanŁopuszański">Z tej trybuny sejmowej ja osobiście i wielu z państwa posłów przypominaliśmy, że jeżeli znajdziemy się w Unii Europejskiej, to prawo - nawet nie to traktatowe, z traktatu ateńskiego, nicejskiego, amsterdamskiego, z Maastricht itd., ale to bieżąco tworzone przez organy Unii Europejskiej - będzie nadrzędne nad prawem polskim.</u>
          <u xml:id="u-42.6" who="#PosełJanŁopuszański">Z tej trybuny krzyczano do nas: „kłamiesz, kłamiesz!”. A na poprzednim posiedzeniu Sejmu politycy, którzy krzyczeli do nas: „kłamiesz, kłamiesz!”, promowali projekty ustaw dotyczących zmian Regulaminu Sejmu, odnoszące się do współpracy w zakresie tworzenia prawa polskiego wykonującego prawo Unii Europejskiej, w zakresie uchwalania prawa wykonującego prawo Unii Europejskiej. Czy Wysoka Izba słyszy i rejestruje dokładnie? Prawo polskie wykonujące prawo Unii. A gdzie jest zasada nadrzędności prawa polskiego, zapisana w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, która przecież obowiązuje? Jak to jest, że można prowadzić - rząd, minister spraw zagranicznych, premier, prezydent - zewnętrzną politykę państwa polskiego łamiącą w sposób oczywisty Konstytucję Rzeczypospolitej? Więcej Unii Europejskiej to przecież oznacza mniej Polski.</u>
          <u xml:id="u-42.7" who="#PosełJanŁopuszański">W którymś momencie, nie tylko przez bilans ekonomiczny - było to dzisiaj już tu poruszane przez kilku mówców - ale przez cały szereg bolesnych zjawisk politycznych, dotyczących wolności obywatelskich, perspektywy rozwoju, dotrze do większości narodu, co to znaczy „mniej Polski” i że „mniej Polski” boli. Chciałbym, żeby to dotarło jak najszybciej. Wtedy będzie też jasne, że „więcej Polski” to mniej osób wysługujących się obcym stolicom, w tym Brukseli, tu w parlamencie, w polskim rządzie.</u>
          <u xml:id="u-42.8" who="#PosełJanŁopuszański">Jeżeli tego nie będziemy widzieli, to Polska będzie uczestniczyła w tym szaleństwie współczesnego świata, które polega na gwałceniu praw narodów w różnych miejscach świata, z pozoru w imię prawa człowieka, przywrócenia jakiejś tam równowagi, ładu itd., a faktycznie w imię racji silniejszych. To się dokonuje w stosunku do niepokornych metodami militarnymi, w stosunku do pokornych albo mających pokorne rządy, takich jak Polska, metodami fałszywych unii, a jedne i drugie sposoby lekceważenia praw narodu prowadzą do naruszenia pokoju, zawsze, wszędzie, w Europie w przyszłości też.</u>
          <u xml:id="u-42.9" who="#PosełJanŁopuszański">Dlatego w imieniu Porozumienia Polskiego wnoszę o odrzucenie informacji rządu o polityce zagranicznej, ponieważ ta polityka rządu realizuje zasady sprzeczne z podstawowym postulatem praw narodów i z postulatem niepodległości i suwerenności Polski. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-42.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Jana Olszewskiego o wystąpienie w imieniu koła Ruchu Odbudowy Polski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#PosełJanOlszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zabierając głos w imieniu Koła Poselskiego Ruchu Odbudowy Polski, mam rzadko towarzyszące wystąpieniom na tej sali poczucie komfortu intelektualnego, a może nawet moralnego. Dyskutujemy bowiem o podstawowych problemach polskiej polityki zagranicznej, a te problemy przedstawicielom rządu, przedstawicielom ugrupowań, które rząd wspierają, a także może tych ugrupowań, które się do przejęcia rządów w Polsce szykują, bardzo trudno jest przedstawić w kategoriach pełnej jasności i prostoty. Język dyplomacji jest złożony. Mogę powiedzieć, że przedstawione dziś przez pana ministra sprawozdanie jest klasyką tego języka. Jak się w nie wczytać, to wszystko można tam znaleźć, tylko bardzo trudno się zorientować, jakie są rzeczywiste priorytety rządu. Ja, jak powiedziałem, mam ten przywilej i ten komfort, że mogę mówić o tych problemach prosto i jasno, więc spróbuję te dylematy w sposób prosty sformułować.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#PosełJanOlszewski">W dzisiejszej sytuacji Polski są dwie zasadnicze możliwości dla polskiej polityki zagranicznej, dwa jej kierunki i dwie opcje, które za tymi kierunkami stoją. Opcja pierwsza znalazła dzisiaj może najbardziej dobitny wyraz w wystąpieniu pana posła Jana Rokity. Pan poseł ma talent ujmowania wszystkiego w bardzo efektownych formułach. W tym wypadku jest to formuła: więcej Unii w Europie. Pan poseł Rokita dodaje zaraz, że ma na myśli Unię taką, jaką wyobrażali sobie jej ojcowie założyciele.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#PosełJanOlszewski">Ja byłem długoletnim zwolennikiem takiej właśnie Wspólnoty Europejskiej. Wyrażałem te poglądy może w sposób nawet narażający nieco moje osobiste bezpieczeństwo wtedy, kiedy pan poseł Rokita jeszcze nie rozpoczął działalności publicznej, co zresztą nie jest ze względu na jego wiek zarzutem. Muszę jednak powiedzieć, że dzisiaj ta rzeczywistość, ta koncepcja, o której mówi pan poseł Rokita, ma jedną zasadniczą dla nas wadę. Ona mówi o Europie, która już nie istnieje. Jeżeli Unia Europejska kiedykolwiek realizowała, czy choćby tylko miała szanse zrealizować idee ojców założycieli, to te szanse zostały ostatecznie przekreślone i pogrzebane tego dnia, kiedy został w Kopenhadze podpisany Traktat akcesyjny z 10 państwami Europy Środkowowschodniej z Polską na czele. Bowiem od tego momentu Unia Europejska została podzielona na dwie różne strefy, na dwie różne kategorie państw i ich członkostwa w tej Unii. Od tego momentu o formule Unii i Europy solidarnej, wspólnej, partnerskiej nie mogło już być mowy. Można powiedzieć, że Niemcy i Francja, że te kraje, które dzisiaj przedstawiają koncepcję tzw. Europy drugiej prędkości, wyciągnęły z akcesji natychmiast wnioski, nawet jeżeli nie przygotowywały ich wcześniej.</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#PosełJanOlszewski">Otóż nazajutrz po akcesji został postawiony problem, że oto Unią w nowej formule nie można sprawnie kierować według dotychczasowych zasad. W tym nawet jest coś z prawdy, tylko wyciągnięte wnioski poszły bardzo daleko i znalazły wyraz w tym, co nazywa się traktatem konstytucji europejskiej, a co zostało przedstawione m.in. Polsce, ale i innym uczestnikom Unii jako klasyczna propozycja nie do odrzucenia.</u>
          <u xml:id="u-44.4" who="#komentarz">(Panie marszałku, prosiłbym jeszcze o chwilę cierpliwości.)</u>
          <u xml:id="u-44.5" who="#PosełJanOlszewski">Propozycja jest nie do odrzucenia, a jednocześnie to jest propozycja, której my przyjąć nie możemy. Nie możemy jej przyjąć dlatego, że Europa w tej formule jest pomyślana jako polityczno-militarna alternatywa Paktu Północnoatlantyckiego, jedynego dzisiaj gwaranta naszego międzynarodowego bezpieczeństwa. Dlaczego jest to propozycja nie do odrzucenia w ustach protagonistów tej formuły? Jest ona nie do odrzucenia, bo powiada się: jak jej nie przyjmiecie, to my ją i tak zrealizujemy. I początek tego procesu już właściwie mamy za sobą. Jeżeli bowiem wyniki konferencji brukselskiej były takie, jakie były, to znaczy, że żadnych wyników nie było, to nie jest to tylko zasługa twardej postawy Polski i Hiszpanii, wsparcia, które oba kraje uzyskały od innych członków Unii, to jest wynik przede wszystkim tego, że Francja, ale także Niemcy po prostu żadnego kompromisu w tej sprawie nie chciały i nie chcą.</u>
          <u xml:id="u-44.6" who="#PosełJanOlszewski">Czy my możemy przyjąć tę formułę? Czy jest ona dla Polski możliwa do przyjęcia? Pomyśleć, jak wiadomo, da się wszystko. Ta formuła może mieć swoje atrakcyjne strony. Proponuje nam się przecież ożywienie traktatu weimarskiego, układu Francja - Niemcy - Polska, który w jakiś sposób włączy nasz kraj do tej czołówki politycznej przyszłej Unii Europejskiej. Tylko, jak powiedziałem, ma to dla nas jeden zasadniczy mankament: uchyla mianowicie gwarancje bezpieczeństwa Polski związane z Traktatem Atlantyckim. I to jest kwestia drugiej formuły, drugiego kierunku polskiej polityki, polityki, którą bym określił w przeciwieństwie do tamtej unijnej jako kierunek polityki atlantyckiej czy transatlantyckiej.</u>
          <u xml:id="u-44.7" who="#PosełJanOlszewski">Miałem zaszczyt w tej Izbie po raz pierwszy przedstawić tę koncepcję, przemawiając tutaj w grudniu 1991 r., w trakcie wygłaszania exposé premiera pierwszego rządu powołanego przez Sejm Polskiej Rzeczypospolitej, pierwszy od pół wieku wybrany w wolnych wyborach. Od tego czasu ta koncepcja, która miała wtedy w Polsce wielu przeciwników po różnych stronach tej Izby, zdobyła sobie właściwie pełne, nieomal 100-procentowe poparcie. Dzisiaj jednak nadchodzi taki oto czas, kiedy to polityczne zaplecze się dzieli. Przez długi czas wydawało się, że koncepcja proatlantycka jest zgodna z koncepcją prounijną, że jedna drugiej nie wyklucza, że przeciwnie - one się wzajemnie wzmacniają. Otóż dzisiaj nie mamy takich złudzeń. To się skończyło.</u>
          <u xml:id="u-44.8" who="#PosełJanOlszewski">Jeżeli polska polityka ma być efektywna i skuteczna, to musi być w tym momencie jasność co do tego, jakie priorytety wybiera. Byłoby bardzo dobrze, byłoby wręcz znakomicie, gdybyśmy mogli odgrywać rolę mającą w ostatnich latach w polskiej polityce swoją tradycję szczególną: rolę spinacza. Tylko że tu już na dłuższą metę nie ma czego spinać. Pojawia się wobec tego problem jednoznacznego wyboru. Czy ten wybór został tu dzisiaj jakoś określony? Trzeba powiedzieć, że rzeczywiście w przedstawionej nam informacji mówi się o priorytecie przyznawanym Paktowi Północnoatlantyckiemu w polskiej polityce zagranicznej. Trzeba się jednak liczyć także z tym, że ten pakt może się okazać nie do uratowania. Obecnie polityka francuska i polityka niemiecka w sposób oczywisty zmierzają do jego demontażu, a bez Francji, bez Niemiec tego paktu na dłuższą metę, przynajmniej jako efektywnej struktury międzynarodowej, utrzymać się nie da.</u>
          <u xml:id="u-44.9" who="#PosełJanOlszewski">Pojawia się wtedy pytanie, jaka jest alternatywa. Ja uważam, że dla opcji niepodległościowej w polskiej polityce alternatywy w istocie nie ma. To było największe osiągnięcie tej opcji, największe w tym czasie osiągnięcie polskiej polityki zagranicznej - wprowadzenie Polski do struktur NATO. Wprowadzenie do struktur NATO zakładało dwa elementy konieczne i stałe. Po pierwsze, szczególną pozycję Stanów Zjednoczonych w tym Sojuszu; po drugie, obecność nie tylko polityczną, ale i militarną Stanów Zjednoczonych w Europie. Ale jednak taka alternatywa już w tym momencie jest w jakiś sposób przygotowywana. Jeżeli mianowicie okaże się, że dotychczasowe bazy amerykańskie nie będą mogły funkcjonować nadal w Niemczech, to tworzy się dla nich inne rozwiązania. I jest oczywiście sprawą w tym wypadku całkowicie zbieżnych interesów amerykańskich i polskich, aby przynajmniej część z nich znalazła się na polskim terytorium. I co do tego, jak rozumiem, nie ma sporu. Jest natomiast problem, czy przy tej okazji szczególne stosunki polsko-amerykańskie, które rzeczywiście werbalnie mają charakter szczególny i ten szczególny charakter wyraża się naszym wsparciem dla polityki amerykańskiej w bardzo trudnych obszarach, kłopotliwych dla Polski... jest Irak. Otóż czy to wsparcie ma jakiekolwiek usankcjonowanie formalne? W tym momencie popieramy Stany Zjednoczone i ich politykę na słowo honoru.</u>
          <u xml:id="u-44.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-44.11" who="#PosełJanOlszewski">Jest pierwszym i najważniejszym zadaniem polskiej polityki, żeby uzyskać jakieś sformalizowanie tego szczególnego stosunku. Bardzo gorąco optuję za zniesieniem wiz do USA dla Polaków. Popieram te wszystkie argumenty, które tu w tej sprawie padły. Życzę panu prezydentowi szczęścia w jego staraniach o to w trakcie amerykańskiej wizyty. Ale trzeba sobie powiedzieć, że są sprawy ważne i ważniejsze; uzyskanie zaś formalnego traktatu, formalnej umowy, choćby tylko w płaszczyźnie stosunków wojskowych między Stanami Zjednoczonymi a Polską, jest sprawą nieporównanie ważniejszą. I powiadam, że jeżeli rozmawiamy, a wiadomo, że rozmawiamy na temat baz amerykańskich, to jest to dobra okazja, żeby sięgnąć do pewnego precedensu, jakim jest Hiszpania, która niezależnie od tego, że jest członkiem NATO, ma osobną umowę ze Stanami Zjednoczonymi w tym zakresie. To jest pierwszy postulat, który trzeba zgłosić wobec polskiej polityki zagranicznej.</u>
          <u xml:id="u-44.12" who="#PosełJanOlszewski">Jest i druga sprawa również bardzo ważna. W trakcie ubiegłorocznej wizyty w Polsce prezydent Stanów Zjednoczonych w swoim wystąpieniu w Krakowie poświęconym polityce zagranicznej Stanów Zjednoczonych wysunął koncepcję budowy międzynarodowego systemu ochrony przeciwrakietowej, który Stany Zjednoczone oferują państwom sojuszniczym. Na tę wyraźną przecież ofertę politycy wielkich mocarstw - nic się nie dzieje przypadkowo, to, że ta propozycja została sformułowana właśnie w Krakowie, przecież coś musi znaczyć - na to naszej formalnej odpowiedzi do tej pory nie ma. Natomiast w sprawozdaniu, które pan minister przedstawił wczoraj na posiedzeniu Komisji Spraw Zagranicznych, w sprawozdaniu z realizacji zadań polityki polskiej w 2003 r. czytamy: Przygotowano stanowisko Rzeczypospolitej wobec amerykańskiej inicjatywy obrony przeciwrakietowej. Panie ministrze, to jest przecież zasadniczy problem w tej chwili dla naszej polityki. Dlaczego dzisiaj w pana wystąpieniu nie ma na ten temat jednego słowa? Nie, nie dowiedzieliśmy się, jakie to jest stanowisko. Sądzę, że nad tym Sejm Rzeczypospolitej nie może przejść do porządku. To są dzisiaj sprawy podstawowe dla polskiej polityki, podstawowe dla bezpieczeństwa Polski. To jest nasze, być może w nadchodzących dekadach, być albo nie być. Dlatego, panie ministrze, przy pełnym zrozumieniu i szczególnej przy tym taryfie ulgowej związanej z tym, co powiedziałem, rząd Rzeczypospolitej w pewnych sprawach wszystkiego do końca dopowiedzieć nie może. Z takim traktowaniem dyskusji w Sejmie, w organie reprezentującym najwyższe interesy narodu, nie możemy się zgodzić. Przede wszystkim z tego względu będziemy głosowali za odrzuceniem tej informacji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-44.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">To było ostatnie z wystąpień w imieniu kół poselskich. Teraz wystąpienia indywidualne.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo, głos zabierze pan poseł Tadeusz Iwiński, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#PosełTadeuszIwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! To jest ważna debata jak co roku, a może tym razem ważniejsza ze względu na okoliczności, które nam towarzyszą w związku ze zbliżającym się wejściem Polski do Unii Europejskiej i sytuacją międzynarodową, o której niektórzy mówią, że sprowadza się do nowego nieładu, chyba nazbyt niesprawiedliwie. Moim zdaniem pan minister Cimoszewicz bardzo rzetelnie przedstawił polską politykę zagraniczną, jej silne strony, także implicite pewne jej słabości i wyzwania. Wydaje mi się, iż bez przesady można powiedzieć, że ta polityka stanowi jedną z najmocniejszych stron polskiego rządu, a co ważniejsze, ona właściwie odpowiada na główne wyzwania, przed którymi stoimy jako społeczeństwo, bo to jest zdecydowanie najważniejsze. Ująłbym ją w takiej formule, że chodzi o to, żeby była silna i bezpieczna Polska w silnej Europie i w świecie, który jest uporządkowany, który jest bezpieczny i który jest sprawiedliwy. Tego wątku globalnego - będę jeszcze o nim mówił później - który dotyczy 7 mld ludzi, nie możemy pomijać w naszych rozważaniach, bo siłą rzeczy cała nasza debata sprowadza się do trzech kręgów geograficznych. Polska jest dla nas centrum, jest osią. Sensem polityki zagranicznej jest optymalizacja w sensie kontaktów zewnętrznych, rozwoju Polski, zapewnienia bezpieczeństwa. Później jest Europa, nasz 800-milionowy kontynent, ale później jest także świat. Wystarczy spojrzeć na mapę, żeby mieć świadomość tego, jakie są proporcje, że płyniemy wszyscy jako cywilizacja ludzka na jednej łódce. Albo rozwiążemy te główne wyzwania stojące już przed ludzkością, albo razem możemy utonąć. Jeśli się więc spojrzy na stosunki Polski z siedmioma sąsiadami, na stosunki Polski z naszymi przyjaciółmi, sąsiadami przez Bałtyk, to widać, że międzynarodowa pozycja Polski wyraźnie wzrosła w roku, o którym mówimy, który analizujemy, i jest szansa na to, że będzie utrzymana w tym roku. Myślę, że poprawiła się też koordynacja działań pomiędzy poszczególnymi głównymi instytucjami i organami odpowiedzialnymi za politykę zagraniczną, rządem, głową państwa, parlamentem itd., że uspołecznienie polityki zagranicznej się poprawiło, co nie znaczy, że nie ma tutaj wiele do zrobienia. Tak więc takie ataki bardzo niesprawiedliwe na politykę zagraniczną, jak chociażby w wypowiedziach posła Macierewicza, przypominają mi stare powiedzenie trochę zapomnianego brytyjskiego pisarza Chestertona, który mówił, że: argumenty do ataku można czasem oprzeć nawet na łysinie prokuratora. To jest takie sądowe powiedzenie. Dla nas siłą rzeczy najważniejsze jest to, jaka będzie przyszłość Europy w najbliższych miesiącach, w najbliższych latach, ponieważ ją się wykuwa. Zapominamy o tym, że np. pomysły, sformułowania i próby spisania konstytucji europejskiej sięgają 200 lat wstecz i że uczestniczyli w tym Polacy, był Wojciech Jastrzębowski i wielu innych. To wszystko teraz może się ziścić, choć trudno naturalnie mówić, kiedy i jak, ale miejmy też świadomość tego, że konferencja międzyrządowa, która rozpoczęła się 4 października, trwała zaledwie 10 tygodni, więc po prostu może było za mało czasu, żeby dokument, który składał się, jako projekt, z 465 artykułów plus preambuła, mógł być uzgodniony. I tak zrobiono wiele. Cieszę się, że wielu przedstawicieli opozycji, w tym pan poseł Rokita i pan poseł Kaczyński, doceniło te starania, które były wspólnie przez nas podejmowane, choć Julio Amato, jeden z najwybitniejszych polityków europejskich, były premier, powiedział plastycznie: to jest sukces Europy, choć oczekiwałem, że urodzi się chłopiec, a urodziła się dziewczynka. Przy tym zadowoleniu zatem mamy jeszcze spore pole do satysfakcji.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#PosełTadeuszIwiński">Dzisiaj sprawą kluczową jest niedoprowadzenie do istnienia Europy dwóch prędkości. Tu pozwolę sobie powiedzieć, ze względu na brak czasu bardzo syntetycznie, że sensem integracji europejskiej jest, z jednej strony, rozwój poszczególnych społeczeństw i minimalizacja różnic, które istnieją w poszczególnych krajach. Tak jak u nas, w Polsce, chodzi o to, żeby dzięki integracji nie było Polski A, Polski B, by mieszkaniec Ełku czy wsi popegeerowskiej wiedział, że za kilka lat od momentu integracji Polski z Unią dystans, który dzieli go od jego odpowiednika w Szwecji, w Niemczech, w Portugalii, zmniejszy się, a za pokolenie, dwa pokolenia może będzie zminimalizowany, tak i o to samo chodzi w przypadku Europy.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#PosełTadeuszIwiński">Po wtóre, z punktu widzenia Europy - mówi o tym Strategia Lizbońska -chodzi o to, żeby Europa zjednoczona nie tylko nie przegrała rywalizacji z innymi centrami gospodarczo-cywilizacyjnymi, z tworzoną właśnie strefą wolnego handlu Ameryki czy z APEC Azji i Pacyfiku, ale by miała gospodarkę najnowocześniejszą, konkurencyjną, opartą na wiedzy. I z tego punktu widzenia tak zwany pomysł Europy dwóch prędkości - niezależnie od tego, czy w świetle traktatu amsterdamskiego, Maastricht czy Nicei byłby on w ogóle możliwy do realizacji - na pewno nie służyłby realizacji tego drugiego celu, Strategii Lizbońskiej.</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#PosełTadeuszIwiński">Nie po to Unia się poszerza o tę dziesiątkę krajów, a następnie o trzy państwa za dwa, trzy lata. Następne poszerzenie, jakościowo nowe, to będzie poszerzenie o Turcję, kraj nam szczególnie bliski, z którym przez 300 lat graniczyliśmy, który nigdy nie uznał rozbiorów Polski i który wprowadzi nową jakość, bo Turcja to najbardziej nowoczesny model funkcjonowania demokratycznego państwa islamskiego, niezależnie od paroksyzmów demokracji, które przeżywał ten kraj, jak i wiele innych państw. Z tego punktu widzenia Europa dwóch prędkości nie leży w niczyim interesie: ani Niemiec, ani Francji, ani Polski. Myślę, że kompromis, który zapewne będzie w wielu sprawach i w tej mierze do osiągnięcia, powinien być wykuwany wokół starego powiedzenia nieżyjącego już ministra spraw zagranicznych Francji Edgara Faure'a, że kompromis wówczas jest optymalny, gdy każda ze stron uzyskała nie to, czego chciała, choć oczywiście nasze interesy narodowe muszą być uwzględniane.</u>
          <u xml:id="u-46.4" who="#PosełTadeuszIwiński">Panie marszałku, nie chcąc przeciągać wystąpienia, hasłowo powiem tylko o kilku sprawach. Działalność rządu i opozycji w sprawach kluczowych jest na pewno nową jakością. Jednak nawiązując do tego, o czym mówił pan przewodniczący Rokita, hasło: Nicea albo śmierć - o czym mówiono tu kiedyś w innym układzie - jest nie tylko nieprawdziwe dlatego, że nadmiernie dramatyzuje sytuację, ale przede wszystkim z innego punktu widzenia. Autor powiedzenia: patria o muerte myślał o sytuacji, która z punktu widzenia jego formacji stanowiła ogromne zagrożenie.</u>
          <u xml:id="u-46.5" who="#PosełTadeuszIwiński">Otóż Unia Europejska dla Polski nie jest żadnym zagrożeniem. Jest szansą. Oczywiście my musimy na te rozmaite wezwania odpowiadać. I z tego punktu widzenia to podobieństwo jest niewłaściwe, a oczywiście sojusz z Hiszpanią i wieloma innymi krajami jest potrzeby. Nawiasem mówiąc, Joachim Lelewel, trochę zapomniany historyk polski, napisał jeszcze w XIX wieku wielkie dzieło o paralelach między Polską i Hiszpanią, o podobieństwie naszego reagowania, funkcjonowania itd.</u>
          <u xml:id="u-46.6" who="#PosełTadeuszIwiński">Odbył się w Polsce w zeszłym roku bardzo ważny szczyt Inicjatywy Środkowoeuropejskiej. Uczestniczyło w nim 16 szefów rządów. To pokazało rosnącą pozycję Polski i w Europie, i na Bliskim Wschodzie, i w wielu innych krajach. Ale wyzwania, o których mówił minister Cimoszewicz, które są przed nami, między innymi związane z przewodnictwem w trzech ważnych organizacjach, są wielkie. Mówię o tym również jako przewodniczący polskiej delegacji do Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy. Ta najstarsza organizacja na kontynencie, której przewodnictwo obejmiemy w końcu roku i która prawdopodobnie zbierze się tutaj za rok, z małym okładem, nadal, w tej nowej architekturze Europy, powinna odgrywać istotną rolę. I rzeczywiście - mówił o tym były przewodniczący klubu SLD - my powinniśmy więcej czynić dla kształtowania tej nowej architektury. Również Europejski Szczyt Gospodarczy, który odbędzie się za trzy miesiące z inicjatywy i prezydenta, i premiera, powinien być bardzo dobrze wykorzystany.</u>
          <u xml:id="u-46.7" who="#PosełTadeuszIwiński">Na koniec chciałbym powiedzieć o jednej sprawie. Kwestia działań globalnych, jak zapowiadałem, w szerszym ujęciu. My, wchodząc do Unii Europejskiej i odgrywając tam od 1 maja, jak wierzę, ważną rolę, będziemy musieli się nauczyć jeszcze większej aktywności. Na przykład będziemy musieli brać udział, i to nie jako strona pasywna, w szczytach: Unia Europejska-Rosja, Unia Europejska-Ukraina, tu będzie się od nas oczekiwało szczególnie dużo ze zrozumiałych względów, Unia Europejska-Ameryka Łacińska, Unia Europejska-Chiny, Indie, Japonia itd. To prowadzi do tego, że istnieje jeszcze większa niż do tej pory potrzeba intensyfikacji naszych kontaktów z takimi krajami jak Chiny, Indie, Japonia, to w dużej mierze się robi, a także kontynuacji tego, co Polska czyni od kilku lat. Mianowicie myślę tu o konferencji „Dialog między cywilizacjami”, wspaniałej idei, którą wymyślili kiedyś Irańczycy, a przyjęła ONZ. I tutaj - tak będzie w tym roku i tak było w zeszłym roku - pod auspicjami polskiego premiera te konferencje będą kontynuowane, powinny się toczyć, bo Polska jest dobrym miejscem do dialogu ze względu na historię oraz tolerancję. Przypomnę, że w zeszłym roku cała konferencja była poświęcona relacjom między chrześcijaństwem i islamem.</u>
          <u xml:id="u-46.8" who="#PosełTadeuszIwiński">Nie możemy zapominać o krajach czy o regionach, o których świat zapomina. Myślę tu o 900-milionowej Afryce, która jest hańbą ludzkości. Z tego punktu widzenia dobrze, że - z tego, co wiem - minister spraw zagranicznych niedługo się tam wybiera. Nawiasem mówiąc, przewodnictwo irlandzkie w Unii, kraju, który szósty raz będzie przewodniczył Unii, jest dla nas wielką motywacją, bo przecież to był biedny kraj - jest to jedyne państwo, gdzie istnieje muzeum głodu, bo w XIX wieku stamtąd miliony ludzi wyjeżdżało na skutek zarazy ziemniaczanej, w rezultacie której zmarła trzecia część społeczeństwa - a dzisiaj Irlandia jest najnowocześniejszym krajem, który ma w Unii Europejskiej najwyższy poziom rozwoju po Luksemburgu, a w momencie wchodzenia do Unii, w 1973 r., było w nim 25% ludzi pracujących w rolnictwie. Ten kraj jest dla nas wielkim przykładem i modelem, jak Polska może się unowocześnić.</u>
          <u xml:id="u-46.9" who="#PosełTadeuszIwiński">Panie marszałku, dwa ostatnie zdania. Myślę, że mamy ogromną szansę, również dzięki trafnej polityce zagranicznej - nawiązując do tego, o czym mówił kiedyś z przekąsem Jarosław Iwaszkiewicz, który podkreślał, że Polacy są zbyt inteligentni jak na swoje położenie geopolityczne - wykorzystać położenie naszego kraju, potraktować to położenie i nasze kontakty z sąsiadami jako ogromną szansę. Leżąc między największym państwem europejskim, naszym głównym partnerem gospodarczym, zjednoczonymi, 82-milionowymi Niemcami, a z drugiej strony prawie 150-milionową Rosją i 50-milionową Ukrainą, możemy wykorzystać to pozytywnie. To jest element synergii. Tak jak nie ma dla nas wyboru między Stanami Zjednoczonymi a Unią Europejską, tak nie ma dla nas wyboru w sensie gry o sumie zero między Unią Europejską i naszymi sąsiadami na Wschodzie. A zatem powinniśmy, jak mówił wybitny pisarz niemiecki Hermann Hesse, patrzeć na rzeczywistość ze sceptycyzmem, ale działać z optymizmem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-46.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Bogdana Klicha, Platforma Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Panie marszałku, sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Skoro pan poseł Macierewicz chce coś sprostować, to proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-47.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Może pan później sprostuje, przy zadawaniu pytań.)</u>
          <u xml:id="u-47.5" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Nie, pozwoli pan poseł, że pozostanę przy swojej decyzji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#PosełAntoniMacierewicz">Dziękuję najmocniej.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#PosełAntoniMacierewicz">Panie Marszałku! Chciałbym sprostować źle zrozumiane przez pana posła moje słowa. Nie było moją intencją atakowanie ani pana ministra Cimoszewicza, ani pana posła Iwińskiego. Intencją mojego przemówienia był apel do przedstawiciela rządu o to, żeby przedstawiał w dorocznym przemówieniu dotyczącym polityki zagranicznej rzeczy takie, jakie są, by nie tworzyć fikcyjnego obrazu rzeczywistości, która już dawno nie istnieje. Wystarczy przeczytać przemówienie ministra spraw zagranicznych Francji, żeby wiedzieć, że nie ma już Unii Europejskiej nicejskiej. Nie ma. Jest „Mocarstwo Europa”, jak zatytułował swój artykuł w „Rzeczpospolitej” pan Kuźniar, którego Platforma Obywatelska wzięła za doradcę, czego nie gratuluję, ale rozumiem konsekwencje. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Pan poseł Bogdan Klich, Platforma Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#PosełBogdanKlich">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Z większości dotychczasowych wystąpień wynika - podzielane zresztą przeze mnie - głębokie przekonanie, że oto na naszych oczach i z naszym udziałem zamyka się bardzo istotny okres polskiej polityki zagranicznej, że osiągamy w tej chwili cele, które przed 15 laty sobie wyznaczyliśmy, a personalizując, wyznaczył pierwszy rząd niepodległej Rzeczypospolitej i minister Krzysztof Skubiszewski: jesteśmy członkiem NATO, formalnie od 1 maja będziemy członkiem Unii Europejskiej, mamy dobre stosunki z naszymi sąsiadami i wreszcie jesteśmy liczącym się państwem w regionie. Było to możliwe, w moim przekonaniu, dzięki ciągłości polskiej polityki zagranicznej, i rzeczywiście jest to wartość, z której powinniśmy się cieszyć, a także dzięki długotrwałej - choć nie do końca, bo już nie w tym Sejmie - zgodzie co do priorytetów.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#PosełBogdanKlich">Mieliśmy, można powiedzieć, busolę, która wyznaczała kierunek. Czy mamy dzisiaj taką busolę na przyszłość? Jak wyobrażamy sobie miejsce Polski w świecie za 10–20 lat? Jakie są cele, do których dążymy? Innymi słowy - pytałem o to pana ministra wczoraj na posiedzeniu Komisji Spraw Zagranicznych - czy mamy długookresową strategię polskiej polityki zagranicznej? Muszę z przykrością powiedzieć, że jeszcze nie. Jest to wielkie zaniedbanie. Oczywiście ona powinna zrodzić się w wyniku ogólnospołecznej publicznej debaty, nieograniczonej do kręgów decyzyjnych, ale Ministerstwo Spraw Zagranicznych winno ją inspirować, dlatego cieszy mnie deklaracja ze strony ministra Cimoszewicza, że minister spraw zagranicznych taką potrzebę również dostrzega. Jeśli nie będziemy mieć strategii, to wszystko, co uważamy za dorobek ostatniego 15-lecia i za niewątpliwy sukces minionego roku - mam na myśli polski sukces w Iraku oraz to, że udało nam się, choć tylko na pierwszym etapie, obronić nasze stanowisko jeśli chodzi o metodę liczenia głosów w Unii Europejskiej - roztrwonimy. Roztrwonimy dorobek 15-lecia, innymi słowy, osiągniemy cele, ale wykorzystamy je w małym stopniu.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#PosełBogdanKlich">Przypatrzmy się, panie ministrze, pod tym kątem dwóm najważniejszym wydarzeniom minionego roku: operacji irackiej oraz debacie konstytucyjnej w Unii Europejskiej. W sprawie Iraku rząd podjął słuszną decyzję, za wiedzą i zgodą głównych ugrupowań opozycyjnych, w tym Platformy Obywatelskiej, ale warto pamiętać, że nie szliśmy do Iraku po łupy, bo nie jesteśmy współczesnymi najemnikami. Szliśmy tam dlatego, że taki jest nasz narodowy interes, i chyba nie całkiem z tego powodu, o którym mówił pan na posiedzeniu Komisji Spraw Zagranicznych wiosną, ale ze względu na wspólnotę interesów bezpieczeństwa Polski i Stanów Zjednoczonych, w myśl której to, co jest zagrożeniem albo wyzwaniem dla interesu bezpieczeństwa USA, jest także zagrożeniem bądź wyzwaniem dla bezpieczeństwa Polski. Można powiedzieć, że to zadanie zostało spełnione i możemy liczyć w przyszłości na rewanż, gdyby było zagrożone nasze bezpieczeństwo. To jest ważniejsze aniżeli wszelkie zapisy traktatowe.</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#PosełBogdanKlich">Mamy jednak prawo oczekiwać od Amerykanów czegoś więcej, nazwałbym to klauzulą najwyższego uprzywilejowania politycznego i ekonomicznego. Była o tym mowa: mówiono o nowych regulacjach wizowych, o złagodzeniu reżimu wizowego, o offsecie, który nie idzie dobrze, o udziale w rekonstrukcji Iraku. Chciałbym przypomnieć, że są firmy z krajów neutralnych, biernych bądź wręcz opozycyjnych w stosunku do zaangażowania Amerykanów w Iraku, które już otrzymały subkontrakty na wykonywanie prac rekonstrukcyjnych. Na przykład jedna z firm czeskich otrzymała zamówienie na 93 mln dolarów, jedna z firm węgierskich - na 34 mln dolarów. A co z firmami polskimi? Lista tych spraw jest znacznie dłuższa i chciałbym im poświęcić chwilę.</u>
          <u xml:id="u-50.4" who="#PosełBogdanKlich">Bardzo ważne jest, aby Amerykanie zinstytucjonalizowali - podkreślam: zinstytucjonalizowali - swoją obecność na terytorium Rzeczypospolitej. Mowa tu oczywiście o zakładaniu baz, ale na korzystnych warunkach, zbliżonych do modelu niemieckiego lub jeszcze korzystniejszych, gdzie kraj gospodarz wnosi mniej, a kraj gość więcej jeśli chodzi o bilans finansowy tej obecności. Innymi słowy, chodzi o to, żebyśmy płacili jak najmniej, a goście - jak najwięcej za swoją obecność na terytorium naszego kraju. Oznacza to też wkład amerykański w modernizację infrastruktury wojskowej w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-50.5" who="#PosełBogdanKlich">Po drugie, ważne jest wsparcie Sanów Zjednoczonych dla instytucjonalizacji Paktu Północnoatlantyckiego w Polsce. Ogromnie cieszy, że w Bydgoszczy jest właśnie uruchamiane centrum szkolenia, bo przecież będzie ono, można powiedzieć, filią sojuszniczego dowództwa transformacji w Norfolk, ale jest też wyzwaniem dla strony amerykańskiej, która powinna bardziej angażować się finansowo w modernizację jego infrastruktury. Ogromnie ważne byłoby wsparcie amerykańskie dla skutecznego umiędzynarodowienia dowództwa II Korpusu w Krakowie. Nie mówię tego ze względu na to, że jestem posłem właśnie stamtąd, ale ze względu na interes kraju, jego umiędzynarodowienie, z którym do niedawna jeszcze nie było najlepiej. To też nie idzie dobrze. Ogromnie ważne jest, aby po wyczerpaniu środków z natowskiego funduszu inwestycyjnego NSIP poszły następne, tak by następowała w Polsce modernizacja infrastruktury. Do tego wszystkiego potrzebne jest wsparcie Amerykanów. Ważny jest także udział finansowy Stanów Zjednoczonych w modernizacji sił zbrojnych, była już o tym mowa. Wspomnę tylko, że jest to tak naprawdę najważniejsze wyzwanie w naszej polityce obronnej.</u>
          <u xml:id="u-50.6" who="#PosełBogdanKlich">Druga sprawa, o której chciałbym wspomnieć, w której są owoce, ale mogą one być zmarnotrawione, to kwestia traktatu konstytucyjnego. Rząd znowu zajął właściwe stanowisko, znowu za wiedzą i z poparciem opozycji. Ale stawiam pytanie: Czy udało się to stanowisko skutecznie przedstawić partnerom? Panie ministrze, w pełni doceniam, zwłaszcza po otrzymaniu dzisiejszej informacji od pana, zabiegi przy przedstawianiu naszych racji na forum Unii Europejskiej, ale niestety, w dalszym ciągu mówi się o nas: hamulcowi, egoiści, ci, którzy dostrzegają swój własny interes, a nie interes Wspólnoty. Być może jest to efektem tego, że za mało mówimy o naszej wizji Unii Europejskiej, o tym, jakiej Unii chcemy, jaką ją sobie wyobrażamy w przyszłości. Myślę, że trzeba postawić parę odpowiedzi zamiast pytań.</u>
          <u xml:id="u-50.7" who="#PosełBogdanKlich">Polska powinna chcieć i chce Unii silnej i sprawnej, i trzeba o tym mówić. Trzeba też mówić o tym, że Polska chce Unii politycznej, wspólnoty politycznej, na której dopiero powinny zasadzać się interesy ekonomiczne. Polska chce wreszcie Unii solidarnej. W takim kontekście łatwiej będzie nam bronić interesu narodowego, co jest - jak słusznie zauważył poseł Rokita wypowiadający się w imieniu klubu Platformy Obywatelskiej - naszym najważniejszym wyzwaniem na najbliższy czas. Chodzi zatem o wzmocnienie wymiaru wspólnotowego Unii Europejskiej, czyli kompetencji Parlamentu Europejskiego, Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa, a także Wspólnej Polityki Obronnej, ale otwartej, nie zamkniętej; nie według formuły zapisanej w projekcie traktatu konstytucyjnego, czyli tzw. formuły strukturalnej współpracy, ale tej starej, amsterdamskiej, współpracy wzmocnionej. To wszystko trzeba jasno powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-50.8" who="#PosełBogdanKlich">Parę słów, panie ministrze, na temat naszej polityki wschodniej, bo nawet w tej debacie skoncentrowaliśmy się na jej zachodnim wymiarze, unijnym i amerykańskim. Zacznę od tezy, że tak naprawdę tyle nas będzie w Unii Europejskiej, w stosunkach polsko-amerykańskich i w NATO, ile nas będzie tutaj, w regionie, w środkowej Europie oraz na Wschodzie. Tymczasem Polska - mówię to z rozczarowaniem - nie ma obecnie polityki wschodniej. To, co było naszą mocną stroną przez całe 10-lecie, jest teraz naszą słabością. Można zapytać, gdzie jest nasze strategiczne partnerstwo z Ukrainą poza deklaracjami polityków, jakie są skutki nowego otwarcia na Rosję, tak szumnie ogłoszonego przez koalicję przed dwoma laty podczas wizyty prezydenta Putina w Warszawie, jaka jest skuteczność naszej polityki wobec Białorusi. Inaugurując tę debatę, powiedział pan, że zmniejszył się deficyt handlowy w obrotach z Rosją. Rzeczywiście, to cieszy, chociaż on w dalszym ciągu jest. Można do tego dodać, że zostały wymienione noty pomiędzy rządami Polski i Ukrainy co do budowy dalszej części rurociągu Odessa - Brody - Płock. Ale to wszystko za mało.</u>
          <u xml:id="u-50.9" who="#PosełBogdanKlich">Panie ministrze, w stosunku do Rosji potrzebna jest nam nowa polityka, nie nowe otwarcie, ale nowa polityka. Oto jeśli Rosja będzie rozwijała się w takim tempie, w jakim rozwijała się w ciągu ostatnich trzech lat, to jest szansa dla Rosji, że w ciągu najbliższych 12 lat osiągnie poziom rozwoju krajów Europy Środkowej liczony produktem krajowym brutto na głowę mieszkańca, a po tym czasie prześcignie nasze kraje. Potrzeba przełomu we współpracy gospodarczej ze strony Polski i naprawdę szerokiego zestawu instrumentów wspierania zwłaszcza naszego eksportu na rynek rosyjski.</u>
          <u xml:id="u-50.10" who="#PosełBogdanKlich">I drobiazg w tym kontekście: być może trzeba przemyśleć także strukturę naszych konsulatów w Rosji. Byłem niedawno na Uralu, gdzie mieści się przedstawicielstwo konsularne Czech. Nasze mieści się w Irkucku. Wydaje się, że główne tętno, główny puls gospodarki rosyjskiej przebiega raczej przez Ural aniżeli przez Irkuck.</u>
          <u xml:id="u-50.11" who="#PosełBogdanKlich">Poseł Jaskiernia pytał, czy nie trzeba iść o krok do przodu, jeżeli chodzi o Białoruś. Oczywiście, trzeba iść o krok do przodu, ale chyba nie w tym kierunku, o którym myśli, choć nie mówi, poseł Jaskiernia. W moim przekonaniu trzeba wykonać gest albo nawet zestaw gestów w stosunku do narodu białoruskiego. Wydaje się, że takim gestem mogłoby być jednostronne zniesienie opłat wizowych za wizy, które musieliśmy wprowadzić w stosunku do Białorusinów. Być może takim gestem byłoby również nieprzyłączanie się do ewentualnych - zaznaczam: ewentualnych - retorsji ekonomicznych ze strony Unii Europejskiej wobec Białorusi, gdyby rzeczywiście to, o czym się niedawno pisało, stało się faktem.</u>
          <u xml:id="u-50.12" who="#PosełBogdanKlich">I wreszcie Ukraina. Rok, w który weszliśmy, jest kluczowy dla przyszłości tego państwa, nie tylko dla demokracji, ale dla przyszłości Ukrainy. Mamy co do tego przekonanie. Błędem polskiej polityki zagranicznej była, można powiedzieć, monokulturowość kontaktów z Ukrainą: kontakty zostały zdominowane przez relacje dwustronne prezydent - prezydent, doradcy prezydenta - doradcy prezydenta. Potrzebnych jest wiele kanałów komunikacyjnych. Cieszy z tej perspektywy, panie marszałku, to, że w ubiegłym roku udało się powołać zgromadzenie polsko-ukraińskie na wzór wcześniej istniejącego zgromadzenia polsko-litewskiego. Wsparcie dla europejskich i euroatlantyckich aspiracji Ukrainy, panie ministrze, o czym pan wspominał w swoim wystąpieniu, być może będzie tym kluczowym zadaniem naszej polityki wschodniej, któremu trzeba się poświęcić. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-50.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Kolejnym mówcą będzie pan poseł Zdzisław Jankowski, poseł niezrzeszony.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#PosełZdzisławJankowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Ja oraz moi wyborcy patrzymy na politykę zagraniczną od czasów „okrągłego stołu” z prawdziwym przerażeniem, bowiem polityka zagraniczna kolejnych rządów RP nie reprezentowała interesów Polski, narodu polskiego, społeczeństwa polskiego, słowem, nie reprezentowała polskiej racji stanu, do czego jest konstytucyjnie zobowiązana.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#PosełZdzisławJankowski">Kolejni ministrowie, realizując antypolską politykę swych rządów, doprowadzili do tego, że w 2004 r. państwo polskie w 80% straciło swój majątek narodowy, a więc straciło jakąkolwiek możliwość bycia partnerem wobec państw, które zagrabiły polski majątek narodowy. Państwo polskie wobec tych państw kolonialnych jest państwem wasalnym. Widzą to robotnicy i chłopi, widzą to ludzie pracy, widzą to bezrobotni, bezdomni, którzy na swej własnej skórze odczuwają skutki tej antypolskiej polityki zagranicznej kolejnych rządów.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#PosełZdzisławJankowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z informacji ministra Czyżewskiego podanej dnia 9 grudnia 2003 r. na posiedzeniu Komisji Skarbu Państwa wynika, czego słuchałem z przerażeniem, że z 8,5 tys. zakładów o znaczeniu strategicznym sprzedanych lub sprywatyzowanych zostało 5,5 tys., w tym 1800 zlikwidowano i doprowadzono do upadłości. Jest to prawdziwa skala rabunku, grabieży i zniszczenia, niespotykana w tysiącletniej historii Polski. Istotną rolę w tym rabunku i niszczeniu polskiej gospodarki narodowej odgrywali kolejni ministrowie spraw zagranicznych, których zachowanie sprawiało wrażenie, jakby tu w Polsce reprezentowali interesy państw obcych, co było zgodne z filozofią kolejnych rządów, bez względu na ich barwy klubowe.</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#PosełZdzisławJankowski">Podobnie oceniam i pracę aktualnego ministra spraw zagranicznych, który nic dobrego dla Polski jako premier i jako minister spraw zagranicznych nie zrobił. Najlepszym przykładem dwulicowej, oszukańczej polityki jest to całe niby przystąpienie Polski do Unii Europejskiej, a tak naprawdę to aneksja. Polakom wmawiało się co innego, a prezydent i rząd w tajemnicy przed narodem polskim knuli, prowadzili do zguby Polskę i państwo polskie, a więc do niewoli narodu polskiego. Dlatego naród polski musi zrobić wszystko, by raz na zawsze odsunąć od władzy w Polsce tych, którzy sprzedają Polskę, od władzy zarówno na szczycie, jak i w samorządach lokalnych.</u>
          <u xml:id="u-52.4" who="#PosełZdzisławJankowski">My Polacy jesteśmy obecnie w ostatniej chwili, bo to już ostatni dzwonek, przed zupełnie tragiczną sytuacją Polski we własnej ojczyźnie. Pozostała nam jedyna alternatywa: skutecznie i szybko zorganizować się do walki o swoje narodowe i obywatelskie prawa, prawa nasze i naszych potomnych. Tą jedyną alternatywą jest przejęcie władzy przez ugrupowania narodowe, na przykład Ligę Polskich Rodzin.</u>
          <u xml:id="u-52.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Właśnie.)</u>
          <u xml:id="u-52.6" who="#PosełZdzisławJankowski">Jest to ugrupowanie polityczne, które zaistniało w parlamencie i zdało egzamin, jeśli chodzi o obronę państwa polskiego i narodu polskiego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-52.7" who="#komentarz">(Głos z sali: I wzajemnie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Teraz wystąpi pan poseł Jan Zaworski, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#PosełJanZaworski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W ubiegłorocznej debacie poświęconej polityce zagranicznej pan minister Włodzimierz Cimoszewicz mówił, że wchodzimy do Unii nie po to, by odwrócić się plecami do naszych wschodnich partnerów, ale wręcz przeciwnie - nasze dobre stosunki z Rosją i innymi państwami ze Wspólnoty Niepodległych Państw są atutem wewnątrz Unii.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#PosełJanZaworski">Odebrałem te słowa z wielką satysfakcją, jako zapowiedź swoistej specjalizacji. Oto Polska staje się pośrednikiem, dzięki któremu bogaty Zachód rozwija swe interesy z potężną Rosją, Ukrainą, Białorusią, Mołdową czy Kazachstanem. Wykorzystalibyśmy w ten sposób rentę położenia geograficznego i historycznego. Po raz pierwszy w historii nasze położenie między potężnymi sąsiadami stałoby się atutem, byłoby źródłem dochodów, a nie - jak przez wieki - przekleństwem.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#PosełJanZaworski">Czy przez ten rok uczyniliśmy wszystko, by tak rozumianą koncepcję realizować? Myślę, że niestety nie. Przede wszystkim dlatego, że wciąż nie chcemy bądź nie umiemy przyjąć do wiadomości, jak wielki potencjał polityczny i gospodarczy tkwi w Rosji, wyjątkowo ważnym elemencie - co nie bez powodu przypominam - antyterrorystycznej koalicji. Ten kraj osiąga dobre wyniki gospodarcze, jest sprawnie zarządzany, a przywódca cieszy się poparciem zdecydowanej większości Rosjan. Mimo to u nas duża część polityków traktuje Rosję i Rosjan przede wszystkim jako państwo, które trzeba pouczać, jak ma się rządzić i jakie demokratyczne procedury stosować. Można odnieść wrażenie, że oskarżamy prezydenta Rosji o nieporadne zakusy, dlatego że popiera go około 80% współobywateli.</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#PosełJanZaworski">Po wizycie w Polsce prezydenta Putina miałem nadzieję na psychologiczny, moralny, emocjonalny przełom, że emocje i historyczne zaszłości ustąpią miejsca racjonalizmowi, że uda się uruchomić nowe obszary współpracy gospodarczej, że rozwiną się wszechstronne kontakty kulturalne czy naukowe. Na pewno jest lepiej niż było, ale do sytuacji, w której możemy być rzeczywistym, wpływowym pośrednikiem między Wspólnotą Niepodległych Państw a Unią Europejską, jest wciąż daleko. Na przykład Wschodni Wymiar Unii, o czym dzisiaj tu już było wielokrotnie mówione, czy Wymiar Północny, który chcemy tworzyć, są wciąż bardziej hasłem niż rzeczywistością. Prawda, że przez ostatni rok znacznie zwiększyła się wymiana gospodarcza z Rosją, ale jest to kropla w morzu potrzeb, bo deficyt w naszych obrotach handlowych przekracza 3 mld dolarów. Dynamika obrotów według danych za 9 miesięcy ubiegłego roku wyniosła 23%. Chciałbym też zwrócić uwagę, że w tym samym czasie dynamika obrotów z obwodem kaliningradzkim przekroczyła 40%, a polski eksport do tego obwodu to prawie 25% całego eksportu do Rosji. Przywołuję te liczby, by uświadomić, jak ważną rolę odgrywa ten obwód w naszym handlu. Jest to bez wątpienia wynik polskich wystaw narodowych Poleksport, które gromadzą do 300 firm, największych polskich ekspozycji za granicą. To sukces, ale jednocześnie obwód jest nadal niedoceniany we wzajemnych kontaktach, zwłaszcza gospodarczych. Handlujemy z nim, ale nie inwestujemy.</u>
          <u xml:id="u-54.4" who="#PosełJanZaworski">Szanowni Panie i Panowie Posłowie! Z pakietu premiera Marka Pola nie ostało się nic, nawet montownia autobusów, którą mieliśmy uruchomić, i nie dlatego, że Rosjanie nie mają pieniędzy, ale między innymi dlatego, że nie mamy tam skutecznego lobbingu. Twierdzę, że obwód kaliningradzki jest dla nas olbrzymią szansą. Zrozumieli to na przykład Litiwni, których dynamika eksportu przekroczyła 60%, a ich kolejne inwestycje mogą budzić zazdrość.</u>
          <u xml:id="u-54.5" who="#PosełJanZaworski">Szanowny Panie Ministrze! Apeluję, zajmijmy się poważnie obwodem kaliningradzkim. Wykorzystajmy szansę, jaką stwarza polsko-litewsko-rosyjski program Interekt 3A, a przede wszystkim rozpocznijmy prace mające na celu zbliżenie obwodu do Unii. To przecież doskonały przyczółek do ofensywy na tym kierunku.</u>
          <u xml:id="u-54.6" who="#PosełJanZaworski">W kontaktach z Rosją potrzeba znacznie większej operatywności i zaradności. Myślę tu o wykorzystywaniu możliwości, jakie stwarza współpraca z Litwą. Darius Degutis, ambasador Litwy w Polsce, określił rolę polskich i litewskich przedsiębiorców jako szerpów, którzy pomogą zachodnim partnerom z Unii wejść na trudny rosyjski i innych krajów Wspólnoty Niepodległych Państw rynek.</u>
          <u xml:id="u-54.7" who="#PosełJanZaworski">Powodzenie naszych zamierzeń w tym względzie warunkuje w dużym stopniu sprawa, która słusznie bulwersuje polskich eksporterów. Myślę tu, panie ministrze, o realnej groźbie cofnięcia przez Rosjan z dniem 1 maja 2004 r. klauzuli najwyższego uprzywilejowania. Oznacza to całkowite załamanie handlu z Rosją. Po decyzji Unii o wstrzymaniu importu towarów z Białorusi staniemy przed groźbą totalnego krachu handlu ze Wschodem i dalsze zubożenie i tak znajdującej się w dramatycznej sytuacji całej ściany wschodniej. Wiem, że rozmowy w tej sprawie są trudne, że Rosjanie nie ułatwiają nam zadania - to ich prawo. My natomiast musimy wybrnąć z tej sytuacji. Polscy przedsiębiorcy współpracujący z Rosją i Białorusią domagają się precyzyjnej odpowiedzi na pytanie, czy grozi nam załamanie eksportu do tych krajów?</u>
          <u xml:id="u-54.8" who="#PosełJanZaworski">Wysoka Izbo! Wśród państw Unii Europejskiej, w której niebawem się znajdziemy, będziemy tym silniejsi, im silniejsze będą powiązania między krajami Europy Środkowo-Wschodniej i republik bałtyckich. Nie ma co się oszukiwać, w Unii obowiązują bardzo twarde reguły walki konkurencyjnej, i to nie zawsze czystej, zwłaszcza wobec niepokornych, do jakich zaliczono Polskę. Wspólnie łatwiej im będzie sprostać. W tym właśnie kierunku powinna iść działalność rządu. Mamy już niewiele czasu i nie możemy sobie pozwolić na żadne zaniechanie w tym zakresie. Wykorzystanie potencjalnych szans i możliwości to nasza historyczna szansa, której nie możemy zaprzepaścić. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-54.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Antoniego Kobielusza o wystąpienie, również Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#PosełAntoniKobielusz">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Ubiegły rok był bardzo dobry dla polskiej polityki zagranicznej. Jest to zasługa pana prezydenta, rządu, parlamentu. Spory udział ma w tym również znaczna część opozycji. Wspomnę tylko o uzyskaniu wysokiego poparcia społecznego dla akcesji Polski w Unii Europejskiej, o batalii o przyszły kształt Unii Europejskiej, między innymi nasze wyraźne, zdecydowane stanowisko w sprawie traktatu nicejskiego i konstytucji europejskiej. Również sukcesem było przewodnictwo Polski w Inicjatywie Środkowoeuropejskiej. Na uwagę także zasługuje polska inicjatywa reformy Organizacji Narodów Zjednoczonych. W tym roku będziemy mieli szansę potwierdzenia naszych umiejętności dyplomatycznych podczas prezydencji Polski w Radzie Europy, w Grupie Wyszehradzkiej, Radzie Państw Morza Bałtyckiego. Ważnym zadaniem w roku bieżącym winna być dbałość o pozycję Polski w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#PosełAntoniKobielusz">Rok ubiegły był pierwszym rokiem realizacji rządowego programu współpracy z Polonią i Polakami za granicą. Nie zgadzam się z opinią pana posła Jarosława Kaczyńskiego, że w zakresie współpracy z Polakami za granicą obserwujemy zastój. Jest wręcz przeciwnie, pozytywne rezultaty realizacji rządowego programu współpracy z Polonią są już widoczne. Nastąpiło znaczne zwiększenie działań placówek zagranicznych na rzecz Polaków żyjących poza granicami ojczystego kraju. Placówki te dobrze realizowały konstytucyjną powinność zapewnienia dostępu do dziedzictwa kulturowego. Między innymi realizowano to poprzez wspieranie nauki języka polskiego, udostępnianie literatury, dzieł sztuki itp. W dobie gwałtownego rozwoju Internetu niezmiernie użyteczne byłoby szybkie stworzenie narodowej biblioteki w wersji elektronicznej. Tak jak przez wiele lat to zespoły artystyczne zachęcały młodzież do pracy polonijnej, tak w dobie dzisiejszej Internet i sport mogą aktywizować młodzież polonijną. Na igrzyska polonijne organizowane w Bielsku na przełomie lutego i marca bieżącego roku przyjedzie do ojczystego kraju ponad 600 osób polskiego pochodzenia z całego świata.</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#PosełAntoniKobielusz">Wielu Polaków potrzebuje pomocy, zwłaszcza tych żyjących na Wschodzie, gdyż niejednokrotnie żyją w nędzy, ale ważny także jest ich status w miejscu zamieszkania. Tutaj wiele możliwości działania daje rządowy program. Wydaje się, że przy braku środków na wspieranie Polonii i Polaków za granicą należałoby racjonalnie wydawać te, którymi dysponujemy. Stąd wydaje się, że korzystnym byłoby przemieszczenie części środków, która znajduje się na tę działalność w budżecie Senatu, do budżetu Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Uważam, że należy kontynuować monitorowanie wykonywania umów międzynarodowych odnoszących się do osób polskiego pochodzenia przez władze państw ich zamieszkania. Powinno to dotyczyć w pierwszej kolejności takich państw, jak Niemcy, Litwa, Białoruś i Czechy. Chciałem się tu odnieść do wypowiedzi posła Antoniego Macierewicza. Niedawno Komisja Łączności z Polakami za Granicą była w Niemczech i na miejscu zapoznała się, jak są realizowane uprawnienia polskiej grupy Polaków tam zamieszkujących, uprawnienia zawarte w obowiązującym traktacie. Stwierdziliśmy ponad wszelką wątpliwość, że traktat daje takie możliwości Polakom, jakie daje prawo polskie u nas mniejszości niemieckiej, natomiast największą słabością jest praktyka realizacji. Dlatego potrzebna jest aktywność polskiej strony i szczegółowa analiza właśnie realizacji postanowień tego traktatu. To jest największa słabość. Jeżeli w wyniku takiej analizy dojdziemy do wniosku, że potrzebna jest zmiana, to być może wtedy należy rzeczywiście z taką inicjatywą wystąpić.</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#PosełAntoniKobielusz">Od 1 stycznia br. wchodzi w życie zmiana ustawy o repatriacji. Obowiązują dużo korzystniejsze warunki, zarówno dla samorządów, które będą przyjmowały repatriantów, głównie z Kazachstanu i z Syberii, jak i dla samych repatriantów. I sądzę, że trzeba zrobić wszystko, żeby tych 1200 osób, których polskie pochodzenie już jest udokumentowane, mogło wrócić do ojczystego kraju. To jest ich marzenie. W wyniku historii, w wyniku przemieszczenia granic i całej zawieruchy wojennej znaleźli się w swoim czasie na terenie bardzo nieprzyjaznego im kraju. Myślę, że to jest nasza powinność. Stworzono warunki prawne do tej repatriacji, teraz trzeba aktywności samorządów i myślę, że w tym roku wiele tych potencjalnych repatriantów zrealizuje swoje marzenia. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Władysława Stępnia, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Pan poseł Macierewicz w trybie sprostowania?</u>
          <u xml:id="u-57.3" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: W trybie sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-57.4" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Był pan cytowany, bo nie pamiętam?</u>
          <u xml:id="u-57.5" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Przed chwilą, panie marszałku...)</u>
          <u xml:id="u-57.6" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#PosełAntoniMacierewicz">Pan poseł Kobielusz bardzo jasno się odnosił do mnie po nazwisku i do mojej wypowiedzi. Panie pośle, pan źle zrozumiał moje słowa. Chcę przypomnieć panu posłowi, że polska mniejszość w Niemczech nie jest uznawana przez prawo niemieckie za mniejszość narodową. Cyganie - są, Serbołużyczanie - są, Duńczycy - są, wszystkie te mniejszości razem nie przekraczają 100 tys. osób, a Polacy, których jest ponad 2 mln, nie są. W związku z tym nie otrzymują szeregu przywilejów, które otrzymuje 300 tys. ludzi przyznających się do narodowości niemieckiej, żyjących w Polsce. I niech pan nie mówi, że to są równe prawa, bo one są nierówne. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Władysława Stępnia.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#PosełWładysławStępień">Panie Marszałku!</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Bardzo proszę panów posłów o nieprzeszkadzanie rozmową na sali mówcy, którym jest pan poseł Władysław Stępień.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#PosełWładysławStępień">Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Debata w parlamencie nad polityką zagraniczną państwa jest niczym innym, jak debatą o możliwościach w ramach współpracy zagranicznej rozwoju gospodarczego naszego kraju i poprawy bytu naszego społeczeństwa. W wielu wystąpieniach, szczególnie w wystąpieniu klubowym pana posła Jaskierni, ten akcent był zauważalny. Z tego powodu społeczeństwo śledzi tego typu debaty i stawia sobie pytanie. Ja to pytanie chciałbym w imieniu społeczeństwa postawić z tej trybuny: Które kraje w ramach współpracy z Polską są skłonne i wyrażają przejrzyście chęć pomocy Polsce, polskiej gospodarce, w momencie, w którym jesteśmy obecnie, i w momencie, w którym będziemy po 1 maja. Na które kraje możemy tak naprawdę liczyć, a które kraje mają wątpliwości, co do zdecydowanego poparcia polskich interesów na arenie międzynarodowej. Na takie pytania warto udzielać odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#PosełWładysławStępień">Są również wielkie oczekiwania ze strony naszych najbliższych sojuszników. Społeczeństwo pyta, jak to przełoży się, tzw. owoce gospodarcze, społeczne, kiedy Polska wejdzie do Unii Europejskiej. Pan minister Cimoszewicz w sposób przejrzysty powiedział, w jaki sposób chcemy prowadzić dialog z poszczególnymi krajami, na co oczekujemy i czego ze strony Polski mogą oczekiwać nasi partnerzy, nasi sojusznicy. To bardzo ważne, bo słuchał tego korpus dyplomatyczny, pan prezydent, jego ministrowie i Wysoka Izba. Jest również wielu ludzi poza granicami tego kraju tworzących Polonię w różnych krajach, z największą Polonią w Stanach Zjednoczonych, są również Polacy, szczególnie w Stanach Zjednoczonych, którzy z różnych powodów, w różnym czasie i w różny sposób tam wyjechali; jest to kilkadziesiąt tysięcy ludzi. Jest tam również wielu moich znajomych z Tarnobrzega, których pozdrawiam przy okazji, bo na pewno słuchają tej debaty, ciągle są sygnały ze Stanów, że Polonia i pracownicy słuchają debat parlamentarnych. To pozdrówmy tę polską Polonię w Stanach Zjednoczonych, szczególnie przed wyborami prezydenckimi. Chciałbym wyraźnie podkreślić, że prezydent Stanów Zjednoczonych, nasz główny sojusznik, szef państwa sojuszniczego, zapowiedział, panie ministrze, że w najbliższym czasie postara się zalegalizować pobyt pracujących tam i mieszkających Polaków, o których mówiłem, którzy wyjechali. Chciałbym bardzo prosić, zarówno pana prezydenta, jak również pana ministra, aby podczas najbliższej wizyty, którą pan prezydent - sądzę, że będzie tam również pan minister Cimoszewicz - złoży w Stanach Zjednoczonych, ten temat został poruszony i dokończony w sensie pozytywnym. Żeby ci ludzie mogli w sposób normalny wrócić do swoich rodzin, nie obawiając się o jakiekolwiek sankcje na granicach. To bardzo ważna kwestia. Chciałbym również prosić pana ministra, prosić pana prezydenta, w pierwszej kolejności pana ministra, aby podczas wizyty w Stanach Zjednoczonych w sposób dobitny stawiana była sprawa ograniczeń wizyt Polaków w Stanach Zjednoczonych, sprawa zniesienia wiz, sprawa złagodzenia różnego rodzaju barier, które powodują, że trudno jest do Stanów Zjednoczonych pojechać, nawet wtedy, kiedy chce się odwiedzić tylko i wyłącznie rodzinę. Myślę, że społeczeństwo ma prawo się domagać, również poprzez swoich przedstawicieli w parlamencie, aby te dobre stosunki polityczne, militarne i - mam nadzieję w niedługim czasie - gospodarcze ze Stanami Zjednoczonymi przyniosły efekt złagodzenia utrudnień.</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#PosełWładysławStępień">Chciałbym również zwrócić się do pana ministra o odniesienie się do następującej kwestii. Otóż, po raz pierwszy w historii rządów, po zmianie ustroju w Polsce, rząd Leszka Millera doprowadził do takiej sytuacji, że przedstawiciele polskich placówek dyplomatycznych na czele z ambasadorami mają obowiązek promowania interesów polskiej gospodarki. Mają też obowiązek z tego się rozliczać. Nie z ilości rautów i oficjalnych spotkań, choć te są ważną formułą w dyplomacji, ale przede wszystkim z ilości promocji i skuteczności promocji polskiej gospodarki. Chciałbym prosić pana ministra o przedstawienie takiej oceny, jeśli nie w tej chwili, to może przy innej okazji. Jak to wygląda na półmetku kadencji tego rządu, jaka jest skuteczność, ponieważ interesuję się zagadnieniami gospodarczymi, jestem ciekaw, jak te sprawy wyglądają.</u>
          <u xml:id="u-62.3" who="#PosełWładysławStępień">Chciałbym również zwrócić uwagę na fakt, że w dalszym ciągu, pomimo licznych zabiegów dyplomatycznych, pomimo licznych kontaktów rządowych i gospodarczych, mamy bardzo niedobrą współpracę z Rosją. To jest potężny i wielki rynek, na którym są wszyscy wielcy, nawet ci, którzy mają gorsze stosunki polityczne z Rosją, a nas tam nie ma w takim układzie, w jakim sobie życzylibyśmy. Dam kilka przykładów. Otóż jeden z przedmówców mówił o dacie 1 maja, kiedy istnieje zagrożenie, że po wejściu Polski do Unii Europejskiej mogą ulec likwidacji specjalne preferencje w gospodarce, tzw. klauzula najwyższego uprzywilejowania w handlu z Rosją. Gdyby tak się stało, podam na konkretnym przykładzie, to wielkie przedsiębiorstwo, Huta Stalowa Wola, która wchodzi wreszcie na rynek rosyjski, która zatrudnia 9 tys. ludzi i maszyny budowlane są głównym produktem tego kombinatu, tego holdingu, może utracić rosnącą pozycję na rynku, może załamać się wychodząca z kryzysu wielka firma razem ze swoją załogą. Dlatego tak ważne jest, aby utrzymać klauzulę najwyższego uprzywilejowania przynajmniej w tych dziedzinach gospodarczych, handlowych, które są strategiczne dla polskiej gospodarki. Bardzo prosiłbym, panie ministrze, żeby tych spraw pilnować.</u>
          <u xml:id="u-62.4" who="#PosełWładysławStępień">Chciałbym poprzeć wszystkie te tezy, które dzisiaj wygłosił zarówno pan minister, jak i przedstawiciele, którzy dyskutowali w tej debacie, poprzeć dążenie do dalszego zacieśniania współpracy z Ukrainą, bo Ukraina, kiedy wyjdzie na prostą w sferze produkcji, w sferze rolnictwa, w sferze gospodarki, może wspólnie z Polską wiele w Europie zrobić, czego życzyłbym zarówno Polsce, jak i Ukrainie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dobrze, że te pozdrowienia, które pan przekazał w czasie swojego wystąpienia, rozciągnął pan na całą Polonię, bo gdyby pan je ograniczył tylko do własnych znajomych, to musiałbym protestować, ale Polonię pozdrowić można...</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#komentarz">(Poseł Władysław Stępień: Na całą Polonię, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">...może nawet trzeba.</u>
          <u xml:id="u-63.4" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-63.5" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę pana posła Piotra Gadzinowskiego, Sojusz Lewicy Demokratycznej. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#PosełPiotrGadzinowski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Pan minister Cimoszewicz, prezentując główne zadania i kierunki polskiej polityki zagranicznej, pokazał, że jednym z naszych podstawowych kierunków jest Unia Europejska, bo będzie to w przyszłości jeden z biegunów świata. Naszym celem jest polityka atlantycka, sojusz ze Stanami Zjednoczonymi, bo Stany Zjednoczone są niewątpliwie jednym z biegunów świata. Wspomniał on też o trzecim biegunie świata, jakim stają się Chiny i Azja Południowo-Wschodnia. Chiny zmieniają się, to już każdy zauważył. Wystarczy przejrzeć zagraniczne gazety i porównać, jak wiele jest tam materiałów o Chinach. Chiny zmieniają się. Nasza polityka zagraniczna ma być skierowana przede wszystkim na związki ekonomiczne z tym regionem świata, ale niestety nadal prymat nad ekonomią ma stereotyp, może już nie polityka, może już nie ideologia, ale jeszcze stereotyp.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#PosełPiotrGadzinowski">Mówimy o intensyfikacji stosunków gospodarczych z Chinami, ale jeśli popatrzymy, jakie są bariery, to jedną z tych barier, niestety, jest nasza polityka, a może ściślej mówiąc, praktyka wizowa. Jestem przewodniczącym Grupy Parlamentarnej Polsko-Chińskiej i mam wiele sygnałów, że często trudniej biznesmenowi chińskiemu otrzymać wizę polską niż niemiecką. Nastąpiła już poprawa. Nie ma sytuacji haniebnych, jakie się jeszcze niedawno zdarzały, ale czas wydawania wiz, sama procedura, piętrowa, biurokratyczna, może odstręczać.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#PosełPiotrGadzinowski">Podobna sprawa jest z wizami turystycznymi, z wizami dla turystów. Sygnalizowaliśmy już, mieliśmy niedawno spotkanie z panem ministrem Wolskim i z dyrektorami MSZ, że istnieje zainteresowanie Chińczyków wyjazdami do Europy. Polska jest jednym z takich krajów. Niestety, są problemy z uzyskaniem wiz. Jest paradoksalna sytuacja, że biura turystyczne w Hongkongu, które organizują wyjazdy dla Chińczyków z Hongkongu, Chińczycy z Hongkongu nie muszą mieć wiz, a Chińczycy tuż obok, z prowincji Guangdong, z kantonu, wiz potrzebują, chociaż są to tak samo bogaci Chińczycy. To nie są ludzie, którzy chcą tutaj zostać, bo zawsze, kiedy podnosimy ten problem, słyszymy: tak, ale jest to element migracyjny, bo zostaną. A nawet jeśli zdarzy się, że dwóch Chińczyków zostanie, to panie ministrze, czy nasza Rzeczpospolita zawali się od tego, że będzie żyło w naszym kraju nie 2 tys. Chińczyków, tylko dwa tysiące dwóch Chińczyków albo dwa tysiące dwoje? Jesteśmy dużym krajem. Jesteśmy krajem zwartym kulturowo i sam pan doskonale wie, że Rzeczpospolita rozwijała się wtedy, kiedy była Rzeczpospolitą wielu narodów, wieloreligijną, pluralistyczną.</u>
          <u xml:id="u-64.3" who="#PosełPiotrGadzinowski">Wreszcie sprawa bardzo bolesna, sprawa wiz dla studentów. Postulowaliśmy wielokrotnie, mówiliśmy, że w Chinach obecnie jest tendencja, wielki pęd do studiowania za granicą. Jest wielu Chińczyków, którzy chcieliby studiować w Polsce za własne pieniądze. Są uczelnie państwowe i prywatne, które są gotowe ich przyjąć, ponieważ jest to czysty, żywy zysk. I znowu trafiamy na barierę, na obawy: tak, dla niego studia to będzie kwestia migracyjna. Jeździmy po Europie i oglądamy dzielnice China Town; te kraje nie zawaliły się od tego. Każdy wie, że tacy studenci są potem ambasadorami naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-64.4" who="#PosełPiotrGadzinowski">Panie Ministrze! Mówimy o intensyfikacji obrotów, wymiany gospodarczej. Nadal nie mamy połączeń z tym regionem. Nie ma połączenia do Pekinu, nie ma połączenia do Bangkoku. Gdyby takie połączenie było, łatwiej byłoby nam dolecieć do Hanoi i dalej. Ba, nie ma korespondenta Polskiej Agencji Prasowej w tym regionie, na dobrą sprawę jesteśmy skazani na informacje z drugiej ręki. Nie ma ekip telewizyjnych.</u>
          <u xml:id="u-64.5" who="#PosełPiotrGadzinowski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Problem wiz studenckich nie jest tylko problemem chińskim. Jest także problemem kraju, który leży obok i który jest nam bardzo bliski, ponieważ w tym kraju żyje około 4 tys. absolwentów naszych uczelni, mówię o Wietnamie. Wietnam w tej chwili jest krajem dynamicznie rozwijającym się. Co roku jest to wzrost 7–7,8% PKB. Jest to kraj, który startuje z bardzo niskiego poziomu, ale kraj, który dynamicznie się rozwija. W tym kraju mamy Stowarzyszenie Absolwentów Szkół Polskich. Jeżeli rozmawiamy z szefami największego wietnamskiego koncernu węglowego, największego koncernu stoczniowego, jeżeli rozmawiamy z wiceministrami, z parlamentarzystami, często słyszymy język polski, bo to są nasi absolwenci. Czy dobrze ich wykorzystujemy? Czy nie uważa pan, że marnujemy ten potencjał ludzi, którzy chcą nam być bliscy? Czy my też nie prowadzimy znowu restrykcyjnej polityki wizowej wobec Wietnamczyków? Dzięki ustawie o cudzoziemcach Wietnamczycy żyjący w Polsce nielegalnie mieli możliwość zalegalizowania się, ta ustawa dobrze zrobiła dla rozwiązania problemu tego środowiska. W Polsce żyje około 40 tys. Wietnamczyków, dane są różne, istnieje pewna ciemna liczba. To środowisko zaczyna integrować się ze społeczeństwem polskim, zaczyna się legalizować. To już nie jest środowisko zaszczute, które żyje gdzieś tam w szarej strefie. Ci ludzie zaczynają się czuć obywatelami. Powinniśmy im pomóc także przez to, żeby mieli możliwość kontaktów z rodzinami, zwłaszcza że sam Wietnam zaczyna traktować diasporę inaczej. To już nie jest ten, co kilkanaście lat temu pogląd, że to są ludzie, którzy wyszli, który opuścili ojczyznę.</u>
          <u xml:id="u-64.6" who="#PosełPiotrGadzinowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ten region świata będzie niebawem trzecim biegunem gospodarczym. I oczywiście jesteśmy w Europie, jesteśmy w Unii Europejskiej, mamy strategiczne interesy ze Stanami Zjednoczonymi, ale nie możemy zapominać o trzecim biegunie, nie możemy zapominać o regionie, gdzie mamy tradycje i jesteśmy dobrze postrzegani, lubiani. To Polacy budowali kolej w Mandżurii czy w Chinach, Polacy na służbie Rosji oczywiście, to Polacy tam byli. Postarajmy się wykorzystać te nasze tradycje i poprzez otwartą politykę stworzyć warunki do większego rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-64.7" who="#PosełPiotrGadzinowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj Wietnamczycy w Polsce obchodzą święto Nowego Roku i święto Tet, jutro Chińczycy będą obchodzić Nowy Rok, Rok Małpy. Jak pan minister zapewne wie, Rok Małpy jest takim dziwnym rokiem, ponieważ z jednej strony zapewnia pewne sukcesy, z drugiej strony małpa bywa złośliwa i może coś zamieszać.</u>
          <u xml:id="u-64.8" who="#PosełPiotrGadzinowski">Chciałbym życzyć panu marszałkowi, panu ministrowi i wszystkim tu obecnym z okazji świąt, globalnych świąt - święta Tet i Nowego Chińskiego Roku Małpy, abyśmy byli szczęśliwi, aby ten rok przyniósł nam wiele korzyści, szczęścia, a także żeby był ciekawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi za wystąpienie i oryginalne życzenia.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Na tym kończymy wystąpienia indywidualne. Jest dość długa lista posłów, którzy chcą zadać pytania, a konkretnie lista liczy 41 nazwisk. W związku z czym muszę wprowadzić jakieś restrykcje co do czasu zadawania pytań, bo nie może to trwać ponad jakąś rozsądną miarę. A więc proszę nie dłużej niż 1,5 minuty na zadanie pytania. Nie będę odczytywał, kto się zapisał, bo lista jest dość długa. Jeszcze tylko zapytuję, czy ktoś chciałby się dopisać do listy pytających, bo chcę już zamknąć listę, żeby nam się nie wydłużała. Nie ma zgłoszeń, w takim razie zamykam listę pytających.</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Zaczyna się od pani...</u>
          <u xml:id="u-65.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo już dopisujemy panią posłankę Barbarę Hylę-Makowską. Czyli pierwszą pytającą jest pani posłanka Masłowska, a ostatnią pani posłanka Barbara Hyla-Makowska.</u>
          <u xml:id="u-65.4" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo, pani poseł Gabriela Masłowska z Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#PosełGabrielaMasłowska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Kiedy kilka miesięcy temu posłowie Ligi Polskich Rodzin ostrzegali, że Unia Europejska zmierza do stworzenia silnego europejskiego federalnego państwa regionów, mało kto spodziewał się w Polsce, że ta wizja tak szybko przybierze realne kształty. Otóż ta złowróżbna wizja likwidacji państwa polskiego już zawitała w nasze polskie progi w postaci Karty Regionów Europy. Dokument ten uchwalony 18 września we Florencji jest obecnie podsuwany polskim sejmikom wojewódzkim do przyjęcia w drodze uchwały, mimo że polskie władze wojewódzkie nie posiadają kompetencji ustawodawczych zastrzeżonych, jak wiadomo, wyłącznie dla Sejmu RP.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#PosełGabrielaMasłowska">Karta Regionów Europy jest zbiorem utrzymywanych w tonie mniej lub bardziej stanowczym 10 postulatów o charakterze politycznym, kierowanych pod adresem państw członkowskich, w tym państwa polskiego. Zmierzają one do przyznania regionom i strukturom władzy regionalnej niezwykle daleko idących uprawnień autonomicznych, takich jak uprawnienie do stanowienia przez władze województw prawa obowiązującego na ich terenie, własnego sądownictwa podporządkowanego bezpośrednio sądom europejskim, prawa do zaskarżenia decyzji własnego polskiego rządu do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. A więc w Karcie Regionów Europy nie chodzi o współpracę ekonomiczną, jest to plebiscyt jako narzędzie nacisku na rzecz wpisania do konstytucji europejskiej, niejako ponad głowami państw narodowych, daleko idących autonomicznych uprawnień. Jest to plebiscyt, aby w trakcie przyszłych międzyrządowych negocjacji, w których pan będzie uczestniczył...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję, pani poseł, ale nie zadała pani pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#PosełGabrielaMasłowska">Już zadaję pytanie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Tylko wystąpienie jest, więc proszę o pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#PosełGabrielaMasłowska">Czy pan, panie ministrze i polski rząd dostrzegacie zagrożenia wynikające z tego scenariusza? I co zamierzacie zrobić, aby Kartę Regionów Europy podpisywaną, myślę, że w większości nieświadomie, przez sejmiki województw uczynić przedmiotem...</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#komentarz">(Minister Spraw Zagranicznych Włodzimierz Cimoszewicz: Może pani podać jeden przykład podpisania przez polski sejmik?)</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#PosełGabrielaMasłowska">One są przesyłane...</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#komentarz">(Minister Spraw Zagranicznych Włodzimierz Cimoszewicz: Może pani podać jeden przykład?)</u>
          <u xml:id="u-70.4" who="#PosełGabrielaMasłowska">Panie Ministrze! Karta Regionów Europy jest przesyłana do sejmików województw z taką propozycją, aby podejmować taką kartę w formie uchwały sejmiku województwa. To się w tej chwili odbywa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję, pani poseł. Pytanie jest jasne, następni posłowie się niecierpliwią,</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#PosełGabrielaMasłowska">Co zamierza polski rząd zrobić, aby odbyła się szczera narodowa debata nad Kartą Regionów Europy? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Pani posłanka Krystyna Skowrońska, Platforma Obywatelska, proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#komentarz">(Poseł Marian Curyło: Panie marszałku, proszę dyscyplinować posłów, żeby mieścili się w czasie, posłanki też.)</u>
          <u xml:id="u-73.3" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dyscyplinuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#PosełKrystynaSkowrońska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Według źródeł z Brukseli znów spóźniamy się z wykorzystaniem bezzwrotnej pomocy z funduszu PHARE, pozostało około dwa miesiące do końca, dziesiątki milionów euro niewykorzystanych, brak uruchomienia unijnych funduszy strukturalnych również miliardy euro na drogi czy na walkę z bezrobociem mogą być niewykorzystane. Jak niektórzy mówią, i tu chciałabym zacytować, jeżeli potencjalnie największy beneficjent funduszy strukturalnych i spójności, którym powinna być Polska w drugiej połowie tego dziesięciolecia, lekceważy sobie na starcie to działanie, trudno będzie komisji znaleźć argumenty przemawiające za ambitnym pakietem finansowym. Mam pytanie. Jak szanowny pan minister we współpracy z rządem próbuje ten problem rozwiązać? Ponadto w swoim wystąpieniu pan minister powiedział o ekonomizacji MSZ i polskich placówek dyplomatycznych. Chciałabym zapytać pana ministra w tej sytuacji, jak będzie wyglądał ten plan i kiedy zostanie przygotowany? Jakie efekty powinny przynieść Polsce założenia tego planu? I czy szanowny pan minister mógłby opracowany, zatwierdzony plan przesłać posłom Klubu Parlamentarnego Platformy Obywatelskiej do wiadomości, abyśmy się z tym materiałem mogli zapoznać, a nie tylko wysłuchać informacji o jego zapowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#PosełKrystynaSkowrońska">I niewątpliwie przyłączam się również do spraw dotyczących ułatwienia wizowego dla obywateli polskich wyjeżdżających do USA i podejmowania działań dotyczących zrównoważenia obrotów handlowych z Rosją.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#PosełKrystynaSkowrońska">Chciałabym, żeby pan minister szerzej odpowiedział na ten temat, jakie to są działania. Jeżeli nie będzie to możliwe w dzisiejszym wystąpieniu pana ministra, to uprzejmie proszę o odpowiedź na piśmie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Następny pytający jest nieobecny.</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">W takim razie pan poseł Jan Rzymełka, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#PosełJanRzymełka">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#PosełJanRzymełka">Szanowny Panie Ministrze! Parlament polski, Sejm, gości grupę niemiecko-polską z Bundestagu. To bardzo ciekawa wizyta. Miałem okazję przez 2 dni towarzyszyć im w regionach i moje pytania będą dotyczyły tego zakresu.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#PosełJanRzymełka">Pierwsze pytanie, które już zadałem kilka razy w tej Izbie, dotyczy hasła kluczowego: budynek przy Unter den Linden. Panie ministrze, dzisiaj przewodnicy niemieccy oprowadzający wycieczki europejskie, zbliżając się do Bramy Brandenburskiej, mówią: Popatrzcie, ten gmach należy do tego państwa, to ma być wizytówka Polski, która potrafi zablokować konstytucję europejską, a nie potrafi mieć czystych okien, nie potrafi mieć wysprzątanego lica tego budynku. Właściwie od 5–7 lat mamy klincz w zakresie naszej wizytówki - naszej, czyli największego państwa wchodzącego w tej chwili do Unii - w największym państwie Unii Europejskiej, w Berlinie. To jest rodzaj skandalu, bo wykazuje niemoc naszego państwa. To nie jest już wizytówka MSZ; to po prostu wizytówka każdego z nas, Polaków, w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-76.3" who="#PosełJanRzymełka">Drugi temat dotyczy spraw finansowych organizacji, które w nazwach mają zapis o współpracy polsko-niemieckiej. Mamy wspaniały Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej w Gliwicach, mamy dom przyjaźni i rozmowy młodzieży w Oświęcimiu, mamy Krzyżową. Wszystkie te instytucje w miarę jakoś działają, ale budżetowo są wspierane w dziewięćdziesięciu paru procentach przez stronę niemiecką. MSZ, Ministerstwo Kultury, fundacje, które istnieją po stronie polskiej, partycypują zaledwie w kilku, kilkunastu procentach działalności. Wczoraj i przedwczoraj poruszono...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Pytanie, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#PosełJanRzymełka">Pytanie: Czy jest szansa, aby w budżetach resortu spraw zagranicznych, resortu kultury była działka na te instytucje, które przyczyniają się do edukacji politycznej i współpracy polsko-niemieckiej? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Pani posłanka Genowefa Wiśniowska, Samoobrona.</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#PosełGenowefaWiśniowska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! W 2003 r. polska opinia publiczna była epatowana informacjami o światowym zagrożeniu terroryzmem; o tym, że Irak jest zagrożeniem dla całego świata, w tym dla Polski, bo posiada nie tylko broń masowego rażenia, ale także nie wiadomo, czy nie ma broni nuklearnej gotowej do użycia w każdej chwili. Mimo protestów całej opinii światowej, Stany Zjednoczone napadły na ten kraj. Mimo sprzeciwu ponad 80% Polaków, prezydent, łamiąc Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej, wysłał polskich żołnierzy najpierw na wojnę, później do okupacji Iraku. Władze państwa polskiego, rząd i prezydent, dokonały czynu bezprecedensowego i absolutnie niezgodnego ze standardami cywilizowanych demokratycznych państw świata. Władze państwa polskiego ignorowały, nawet ośmieszały pokojowe propozycje należące do największych ugrupowań na polskiej scenie politycznej, partii Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej pod przewodnictwem pana Andrzeja Leppera. Po kilkumiesięcznej okupacji Iraku okazało się, że wojna i okupacja Iraku może się okazać największą kompromitacją we współczesnym świecie. Nie znaleziono bowiem żadnych śladów broni masowego rażenia...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Pani poseł, ale proszę o pytanie. Jesteśmy w trakcie pytań, a nie wystąpień czy oświadczeń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#PosełGenowefaWiśniowska">Już, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#PosełGenowefaWiśniowska">Wątpliwe są powiązania reżimu Saddama Husajna z al-Kaidą, a struktury państwowe największego tyrana Bliskiego Wschodu, Saddama Husajna, były tak słabe, że w konsekwencji znaleziono go nie w jakimś ukrytym, luksusowym pałacu, tylko w bunkrze - już nie będę przytaczać, o jakich wymiarach.</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#PosełGenowefaWiśniowska">Wobec tego pytanie: Czy nie uważa pan, że Polska, realizując w sposób tak bezkrytyczny decyzje wielkiego brata, Stanów Zjednoczonych, w najbliższym okresie bardzo dużo straci w opinii międzynarodowej, a szczególnie wśród najważniejszych krajów Unii Europejskiej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#PosełGenowefaWiśniowska">A czy jeszcze jedno pytanie mogę zadać, panie marszałku?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Nie, już nie mogę przedłużyć... Przepraszam, czekają następni posłowie i mają prawo się niecierpliwić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#PosełGenowefaWiśniowska">Szkoda. Rzadko mi się to zdarza...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo, pani posłanka Renata Beger.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#PosełRenataBeger">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W liście z dnia 1 lutego 2003 r. skierowanym do pana ministra przewodniczący partii Samoobrona Andrzej Lepper poinformował pana, cytuję fragmenty listu: „Dla zapobieżenia wojnie, która przekształcić się może w ogólnoświatową zawieruchę, wystąpiłem z inicjatywą pokojową skierowaną do sekretarza generalnego ONZ pana Kofiego Annana. Istota propozycji zmierza do wprowadzenia do Iraku sił pokojowych działających bezpośrednio z mandatu ONZ, które zapewniłyby niezbędny ład, porządek i integralność terytorialną Iraku, uchroniły Irak od zewnętrznej interwencji wojskowej, umożliwiłyby pracę inspektorów rozbrojeniowych i uwolniłyby naród iracki od ciężaru sankcji gospodarczych”. W załączeniu został przesłany panu list, również od pana przewodniczącego Andrzeja Leppera, który wystosował do sekretarza generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych pana Kofiego Annana, prezydenta Stanów Zjednoczonych Ameryki pana George'a Busha oraz prezydenta Republiki Iraku pana Saddama Husajna.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#PosełRenataBeger">Przypominam, że dwa tygodnie później Francja, Niemcy i Belgia wystąpiły z podobną propozycją pokojową. Czas pokazał, że przewodniczący Andrzej Lepper miał rację. Napaść na Irak z udziałem wojsk polskich bez wypowiedzenia wojny była nieuzasadnionych aktem agresji wobec suwerennego państwa, niemającym żadnego umocowania w prawie międzynarodowym, dokonanym z naruszeniem polskiego prawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Pytanie, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#PosełRenataBeger">W związku z tym pytania. Czy nie uważa pan z perspektywy czasu, iż nieskorzystanie z oferty inicjatywy pokojowej Andrzeja Leppera przez rząd Rzeczypospolitej Polskiej był historycznym błędem? Jak rząd...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#PosełRenataBeger">...zamierza rozwiązać problem iracki? Kiedy polskie wojska okupacyjne zostaną wycofane z ziemi irackiej, a żołnierze powrócą do kraju? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Kolejnym pytającym jest pan poseł Stanisław Łyżwiński, również Samoobrona.</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#WicemarszałekJanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#PosełStanisławŁyżwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pytanie do pana ministra. Czy pan wie o tym... Jeżeli pan nie wie o tym, o czym powiem, to jaka będzie pana reakcja, a jeżeli pan wie, to dlaczego opinia publiczna nie wie o tym? Mówi się na świecie, że powinno się produkować broń w miarę humanitarną. Ale proszę wytłumaczyć takie zjawisko, że siła rażenia pocisków, które są stosowane w tej chwili tam, gdzie jest wojna, w Iraku... Drodzy państwo, chodzi o to. Jeżeli jest mina i czołg... Jest tak potężna siła, że czołg po prostu jest zniszczony, jeżeli chodzi o tę minę czy pociski, które przebijają pancerz czołgu. Ale co się dzieje? Dzieje się taka sytuacja, że dodaje się do pocisków uran. I mówi się o tym bardzo głośno już w Stanach Zjednoczonych. Bo lekarze amerykańscy pobrali próbki po wojnie z Kuwejtem w Iraku, pobrali próbki teraz. Po tamtej wojnie, w przypadku ludzi, którzy byli na wojnie i chorowali, nazwano to chorobą powojenną. Pobrano próbki ziemi, pobrano od żołnierzy, od ludności cywilnej próbki moczu i okazało się, że w niektórych przypadkach radioaktywność jest zwiększona ponad tysiąckrotnie. Nasi żołnierze tam byli. I czy pan minister w tej sprawie będzie reagował?</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#PosełStanisławŁyżwiński">Już kończę, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#PosełStanisławŁyżwiński">I sprawa druga. Jak długo pan minister będzie stosować taką politykę, kompromitującą Polaków? Chodzi o to: Jeżeli kupujemy czołg za złotówkę, koszty eksploatacji są wysokie, w Niemczech produkujemy do tego części, to może trzeba było kupić go za 2 zł, ale żebyśmy części produkowali tutaj?</u>
          <u xml:id="u-94.3" who="#PosełStanisławŁyżwiński">I sprawa ostatnia. Jakie są losy łodzi podwodnej, którą dostaliście w prezencie od Norwegów czy Szwedów, bo to różnie się mówi; czy w przyszłości tego typu inwestycje zamierza pan realizować? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-94.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Donald Tusk)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Jan Łączny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#PosełJanŁączny">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Marszałek Lepper w swoim wystąpieniu klubowym podniósł temat odnośnie do art. 23 traktatu kopenhaskiego, mówiąc o tym, że zapis tego traktatu stwarza możliwość jednostronnego działania dziesiątki państw unijnych na niekorzyść Polski, że polskie produkty z obszaru rolnego, jeżeli chodzi o eksport do państw unijnych, mogą zostać zablokowane. O tym świadczą działania ekspertów Unii Europejskiej prowadzone w chwili obecnej u nas w kraju. Zmierzam w swoim pytaniu, panie ministrze, do tego, żeby pan udzielił odpowiedzi, czy strona polska w przypadku zaistnienia takiego faktu jest przygotowana na podjęcie działań takich, które uniemożliwiłyby zastosowanie tego typu restrykcji w stosunku do polskich produktów rolnych. Chcę powiedzieć, że konsekwentne działania Niemiec, Anglii i Francji mogą doprowadzić do tego, że jeśli chodzi o produkty żywnościowe, czyli to, co jest najważniejsze, co należy do potrzeb codziennych, to nie będzie możliwości eksportu tych produktów na rynki Unii Europejskiej, a jest to eksport, który powoduje w dużej części wzbogacenie budżetu państwa. To żywność jest tym produktem codziennej potrzeby. Chcę powiedzieć, panie ministrze, że kupując rower, kupujemy go na ileś lat, kupując telewizor, kupujemy go na ileś lat, podobnie lodówkę czy inne tego typu artykuły, natomiast żywność jest nam potrzebna codziennie do życia. To jest bardzo ważny problem. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pani poseł Wanda Łyżwińska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#PosełWandaŁyżwińska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Dlaczego tak się dzieje, że kiedy rząd polski podejmuje jakiekolwiek przedsięwzięcia i robi interesy z innymi państwami, to zawsze wpada w euforię i zachwyt, natomiast zupełnie inna jest rzeczywistość. W związku z tym mam następujące cztery pytania odnoszące się do offsetu.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#PosełWandaŁyżwińska">Pierwsze pytanie. Samoloty miały kosztować 6 mld dolarów. A ile będą kosztować, jeżeli doliczymy obsługę kredytową i cło?</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#PosełWandaŁyżwińska">Drugie pytanie. Dlaczego zależało rządowi na zmianach zapisów w ustawie, aby do offsetu doliczyć inwestycje i zakupy firm amerykańskich, dokonane w Polsce w okresie trzech lat przed podpisaniem umowy offsetowej?</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#PosełWandaŁyżwińska">Trzecie pytanie. Czy prawdą jest, że firma amerykańska kupiła 85% udziałów PZL w Rzeszowie za 70 mln dolarów - płatne w ciągu 10 lat - gdzie w ramach offsetu ma być wyprodukowanych 100 silników samolotowych? I jest rzeczą jasną, że Amerykanie z zysku spłacą PZL w Rzeszowie.</u>
          <u xml:id="u-99.4" who="#PosełWandaŁyżwińska">Czwarte pytanie dotyczy pokładów rudy tytanu. Jak wiadomo, tytan znalazł zastosowanie w lotnictwie i jest głównym materiałem, budulcem, do budowy silników i rakiet, a ze względu na swoją odporność chemiczną jest dobrym materiałem na narzędzia chirurgiczne, wszczepy i protezy. Związki tytanu wykorzystuje się w chemii analitycznej jako reduktory. W związku z tym mam pytanie: czy prawdą jest, że w ramach umowy offsetowej Amerykanie otrzymali zezwolenie na uruchomienie wydobycia rudy tytanu w okolicach Suwałk? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-99.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Marian Curyło.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#PosełMarianCuryło">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Panie ministrze, zwracam się do pana ze szczególną życzliwością, gdyż Samoobrona za dobre wynagradza, a za złe łaje. Przytoczę tu testament wielkiego dyplomaty i wielkiego Polaka pana Jana Karskiego, który w swoim przesłaniu powiada: „Polska winna stać się pomostem między państwami Unii Europejskiej a jej wschodnimi sąsiadami”. To jest właśnie pytanie: czy pan sprosta temu wielkiemu wyzwaniu? No, są trudności, ale podejrzewam, że będzie pan wszystko robił, żeby słowa tego wielkiego męża powielać. Pan tutaj występuje w roli takiej troszku mądrej rosyjskiej diewoczki, która duma, jak tu rubla zarobić, a cnoty nie stracić.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#PosełMarianCuryło">Panie Ministrze! Pan marszałek Andrzej Lepper ma do tego prawo, żeby przedstawiać swoje poglądy, jeśli chodzi o politykę zagraniczną, ale takiego prawa nie mają postsolidarnościowi politycy, gdyż mieli swojego ministra spraw zagranicznych Olechowskiego, który w rozmowie z Kozyriewem, kiedy straciliśmy rynek wschodni...To była kpina, to nie była dyplomacja.</u>
          <u xml:id="u-101.3" who="#PosełMarianCuryło">Panie Ministrze! Druga kwestia, która budzi mój niepokój, to jest: sprawa preambuły a sprawa polityki rolnej. Z dwojga złego trzeba wybrać to lepsze, trzeba wybrać pomoc dla rolnictwa, gdyż Kościół jest dobrze zorganizowany, a Kościołowi pomagać, znaczy nie szkodzić. Dziękuję bardzo, zmieściłem się w czasie.</u>
          <u xml:id="u-101.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Antoni Stryjewski.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nieprzygotowany pan poseł jest...)</u>
          <u xml:id="u-102.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">To w takim razie za chwilę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-102.4" who="#WicemarszałekDonaldTusk">A teraz pan poseł Stanisław Dualis.</u>
          <u xml:id="u-102.5" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-102.6" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Lech Kuropatwiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#PosełLechKuropatwiński">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Przewodniczący Andrzej Lepper podczas wystąpienia w Parlamencie Europejskim zwracał uwagę na nierównoprawne warunki akcesji Polski do Unii Europejskiej. Rząd oraz liberalne media nie szczędziły nieuzasadnionych słów krytyki pod adresem jego autora. Intencją wypowiedzi Andrzeja Leppera było w istocie udzielenie silnego wsparcia polskim negocjatorom oraz ostrzeżenie unijnych urzędników przed próbą wymuszenia na Polsce zgody na członkostwo - na członkostwo drugiej kategorii. Cytuję fragment: „Przestrzegam Brukselę i Strasburg, że jeżeli Polacy zostaną oszukani i Polska skutkiem manipulacji elit politycznych zostanie wcielona w struktury Unii na zasadach braku partnerstwa, to Polakom nie zabraknie odwagi i determinacji, aby wystąpić z Unii Europejskiej”. Samoobrona mówi: Jednoczymy Europę na partnerskich zasadach z zachowaniem hierarchii wartości: człowiek, rodzina, praca, godne życie.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#PosełLechKuropatwiński">Czy nie uważa pan, iż niewykorzystanie tego ważnego i doniosłego wystąpienia przewodniczącego Andrzeja Leppera jako argumentu pozwalającego na usztywnienie polskiego stanowiska w sprawach dla Polski i Polaków najważniejszych podczas negocjacji akcesyjnych było poważnym błędem i aktem braku wyobraźni i odpowiedzialności rządu Rzeczypospolitej Polskiej oraz polskich negocjatorów?</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#PosełLechKuropatwiński">Czy nie uważa pan, iż w oparciu o twarde stanowisko Samoobrony RP w sprawach europejskich można byłoby negocjować lepsze warunki akcesyjne dla Polski? Jakie czynniki wewnętrzne i zewnętrzne spowodowały, iż polscy negocjatorzy przyjęli kapitulancką postawę i nie prowadzili negocjacji z Unią Europejską zgodnie z polską racją stanu i polskim interesem narodowym?</u>
          <u xml:id="u-103.3" who="#PosełLechKuropatwiński">Dziś, przy takim wysokim bezrobociu i takiej biedzie społecznej, bardzo wielu wypowiada się, żeby studia były płatne. Kiedy do tego dojdzie, po wyborach czy przed wyborami?</u>
          <u xml:id="u-103.4" who="#PosełLechKuropatwiński">Zapytuję: Jaka grupa młodzieży przygotowanej i zdolnej zakończy edukację na poziomie podstawowym lub zawodowym, ponieważ ich rodziców nie będzie stać na kredyt, a kto udzieli kredytu studentowi, jeżeli jego rodzina jest bezrobotna lub rodzice są rolnikami o niskich dochodach? Mam pytanie. Czy w krajach Unii Europejskiej edukacja na poziomie studiów jest całkowicie odpłatna? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-103.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Antoni Stryjewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Dlaczego pan nie informuje Polaków, zwłaszcza zamieszkałych na ziemiach zachodnich i północnych, że ich byt jest zagrożony chociażby w związku z zapisami traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, np. w związku z art. 228, który nadaje Trybunałowi Sprawiedliwości w Strasburgu prawo interpretacji traktatów wiążących państwa Unii Europejskiej, w tym zapisów tegoż traktatu?</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Jak Trybunał Sprawiedliwości będzie orzekał w sprawach majątkowych, jak będzie orzekał w sprawach odwołań od wyroków sądów polskich w sprawach majątkowych? Czy pan już dzisiaj to wie? Czy będzie to orzecznictwo sprzyjające Polsce i Polakom? A co rząd polski zrobi, gdy wyroki będą skazujące, gdy mocą tych wyroków Polacy będą wyrzucani ze swoich domów, ze swojej ziemi?</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Panie Ministrze! Co rząd zamierza zrobić, by powstrzymać falę oszczerstw, kłamstw historycznych i antypolonizmów szerzonych przez środowiska żydowskie, niemieckie i ukraińskie? Dla przykładu podam chociażby ostatnio uchwaloną koncepcję Centrum Wypędzonych w Berlinie, w której to koncepcji Polacy są głównymi sprawcami wypędzeń w świecie, a głównymi ofiarami są Niemcy.</u>
          <u xml:id="u-105.3" who="#PosełAntoniStanisławStryjewski">Panie Ministrze! Co rząd premiera Leszka Millera zamierza zrobić w obronie suwerenności i prawomocności obowiązywania polskiej konstytucji po tzw. integracji z Unią Europejską? Przypomnę, że dotychczasowe działania rządu, w tym akceptacja zapisów projektu konstytucji Unii Europejskiej, uznających jej wyższość nad polską konstytucją, świadczą, że rząd Leszka Millera działa antykonstytucyjnie. Dziękuję pięknie.</u>
          <u xml:id="u-105.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Adam Ołdakowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#PosełAdamOłdakowski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Polska, jeśli chodzi o handel zagraniczny z Rosją, jeszcze w połowie lat 90. była na trzecim miejscu. Teraz Rosja zajmuje miejsce 13. Jaka to jest polityka zagraniczna, jeśli do tego doprowadzono? Tłumaczono to tym, że było jakieś wielkie zahamowanie w rozwoju Rosji w tych latach, ale przecież na to nasze miejsce weszły takie kraje, jak Czechy, Węgry i inne państwa Europy.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#PosełAdamOłdakowski">Następnie - ja pochodzę z Bartoszyc, tam jest prawie 50-procentowe bezrobocie, blisko granica z obwodem kaliningradzkim. Przy dobrej współpracy, przy dobrym rozwoju handlu z Rosją była nadzieja na to, że to bezrobocie może być o wiele procent zmniejszone. Jednak to nie nastąpiło, bo te układy i polityka gospodarcza w stosunku do Rosji są takie, jakie są.</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#PosełAdamOłdakowski">Panie ministrze, kolejne pytanie. My za sprawą prowadzonej polityki zachęcamy inwestorów zachodnich do inwestowania w naszych regionach, w naszym kraju. Dajemy im różne przywileje, zwalniamy z płacenia podatku. Pojawił się u nas inwestor polski i co zrobiono? Postawiono mu cenę zaporową za ziemię, taką cenę, że ten człowiek chce się wycofać, a chciał stworzyć właśnie w Bartoszycach 500 miejsc pracy. Pan wie, ile to daje następnych miejsc pracy? Ja pytałem o to ministra skarbu, prosiłem, żeby pomógł, i czekam na jego odpowiedź już ponad miesiąc. Minister do tej pory nie zechciał mi odpowiedzieć na pytanie, jak może pomóc temu inwestorowi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-107.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Kazimierz Wójcik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#PosełKazimierzWójcik">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Czy kraj, który u siebie nie potrafi zwalczać głodu i ubóstwa, ma moralne prawo zwalczać głód i ubóstwo w Iraku i w innych krajach na świecie? Czy przy pomocy wojska można zwalczać głód i ubóstwo, tak jak to robimy w Iraku? Jeżeli można tego dokonać, to może polskie wojsko najpierw zwalczy zjawisko głodu i ubóstwa w Polsce?</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#PosełKazimierzWójcik">Wysoka Izbo, pan minister użył dzisiaj w swoim wystąpieniu tych słów w stosunku do Iraku.</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#PosełKazimierzWójcik">Jak Polska zabezpieczyła swoje interesy i jak obroni się przed nieuczciwą konkurencją ze strony Unii Europejskiej? Bo sądząc z tego, co powszechnie wiadomo, kraje Unii Europejskiej zadbały o ochronę swoich gospodarek przed Polską. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-109.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Józef Cepil.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#PosełJózefCepil">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Jak donosi dzisiejsza prasa, Polska ma ogromne długi wobec organizacji międzynarodowych. Zalegamy ze składkami między innymi wobec ONZ, NATO i Rady Europy. Proszę o wymienienie tych organizacji, wobec których Polska ma największe zadłużenie w opłacaniu składek członkowskich, a w związku z tym także o ocenę, w których organizacjach możemy przez to utracić prawo głosu.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#PosełJózefCepil">Panie ministrze, dla prawidłowego udziału we Wspólnej Polityce Rolnej i nadzoru nad nią wskazany jest udział polskich związków zawodowych rolnictwa w pracach COPA COGECA. Jakie kroki podjął rząd, by partycypować w kosztach uczestnictwa naszych rolniczych związków zawodowych w europejskich zrzeszeniach związków rolniczych? Czy rząd bez nadzoru rolniczych związków zawodowych będzie dalej popełniał takie pomyłki, jak przyjęcie art. 23 w traktacie akcesyjnym, który zezwala na zmianę warunków akcesji, jednostronnie, przez Unię Europejską?</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#PosełJózefCepil">Panie ministrze, ostatnie pytanie. Dzisiaj mówił pan o zamiarze polepszenia współpracy z naszymi wschodnimi sąsiadami, z Ukrainą i Białorusią, o tym, że Polska jest rzecznikiem Ukrainy. Popieramy takie zamierzenia, ale, rozwijając tę myśl, akcentował pan, że będziemy sprzyjać reformom w tych krajach, popierać stosowanie prawa, wspierać struktury społeczeństwa obywatelskiego, a zatem będziemy w swojej polityce starali się wpływać na kierunek zmian w tych państwach, na istniejący w nich układ sił politycznych. Czy nie wydaje się panu, panie ministrze, że takie rozłożenie akcentów, podkreślanie tego w publicznych debatach może być odbierane jako ingerowanie w ich sprawy wewnętrzne? Czy też uważa pan, że dotyczy to fundamentalnych praw człowieka i dlatego mamy obowiązek o tym mówić i w tym kierunku działać? Jak pan uważa - czy to, co pan mówi w sposób zawoalowany o wspieraniu opozycji, nie zniechęci obecnych władz tych dwóch państw do rozwijania kontaktów międzypaństwowych? Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-111.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pani poseł Maria Zbyrowska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#PosełMariaZbyrowska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Dlaczego rząd, podejmując decyzję o zaangażowaniu militarnym w Iraku, nie ograniczył się, z uwagi na koszty operacji, do udziału w interwencji wyłącznie w sferze pomocy medycznej i humanitarnej, wykorzystując przy tym doświadczenie polskich zespołów medycznych i zaplecze naukowe w postaci na przykład Wojskowej Akademii Medycznej? Dlaczego, argumentując, rząd polski wskazuje na powiązanie Saddama Husajna z terroryzmem fundamentalistów islamskich w sytuacji, gdy wszystkie dostępne dane wskazują na konflikt Husajna z nimi i żywienie przez niego fundamentalnej obawy przed terroryzmem? Jakie koszty poniosła strona polska w związku z utrzymaniem sił zbrojnych w Iraku do 1 stycznia 2004 r.? Jaka jest przyczyna, dla której polskie firmy nie są brane pod uwagę przy odbudowie Iraku? Dlaczego rząd nie interweniuje, tak jak czynią to Czesi czy Niemcy? Niemcy nie stracili na wojnie ani jednego euro, a mówi się, że mają kontrakty na odbudowę Iraku sięgające milionów dolarów.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#PosełMariaZbyrowska">Następne pytanie. Jak przebiega współpraca międzynarodowa w dziedzinie zabezpieczenia Rzeczypospolitej Polskiej przed terroryzmem międzynarodowym? Czy prawdą jest, że czołowi terroryści, że na przykład Osama bin Laden nie figuruje na liście osób szczególnie niebezpiecznych dla bezpieczeństwa Polski? Jeśli nie jest umieszczony na liście osób...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pani poseł, czas dawno minął.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#PosełMariaZbyrowska">...szczególnie niebezpiecznych, to nie ma podstaw prawnych do zatrzymania wyżej wymienionej osoby w chwili...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pani poseł, proszę...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#PosełMariaZbyrowska">...wkroczenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Dulias.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#PosełStanisławDulias">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam do pana ministra dwa pytania. Pierwsze pytanie dotyczy informacji medialnej - wypowiedział się pan, że jest pan zaskoczony stanowiskiem państw wyszehradzkich i stanowiskiem w odniesieniu do dalszej współpracy. Z dzisiejszego sprawozdania można wnosić, że nie jest tak do końca. Jaka jest prawda w tym względzie?</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#PosełStanisławDulias">I drugie pytanie. Panie ministrze, sytuacja w naszej gospodarce jest coraz trudniejsza. Polska, rząd, zainteresowane instytucje nie przedstawiają żadnej wizji w tym względzie. Czy w ogóle przewiduje pan minister jakąś politykę długofalową i gdzie można by zapoznać się z założeniami takiej polityki, jeżeli chodzi o Polskę? Przecież każdy kraj opracowuje sobie wizję. Każdy z nas wyobraża sobie Polskę w dniu dzisiejszym, chce sobie wyobrazić, co będzie za kilka lat, za kilkanaście. Gdzie my będziemy usadowieni? Bo na razie wszystkie dane, które zbieramy, wynikające z informacji, również w odniesieniu do potencjału gospodarczego, nie pozwalają, jak to się mówi, na uzyskanie takiej wiedzy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Waldemar Borczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#PosełWaldemarBorczyk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam pytanie do ministra spraw zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#PosełWaldemarBorczyk">Podczas obrad Komisji Spraw Zagranicznych minister Cimoszewicz, obecny dzisiaj na sali, przyznał, że rząd i prezydent wyrażają pewne rozczarowanie z efektów współpracy ze Stanami Zjednoczonymi. Minister przyznał, że chociaż wiele przedsięwzięć jest jeszcze w toku, rząd nie jest w pełni usatysfakcjonowany realizacją procesu offsetowego związanego z zakupem F-16. Polska, za sprawą prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego i obecnego rządu Leszka Millera, w sposób bezkrytyczny wypełnia wszystkie polecenia administracji Busha, przez co straciła atut dobrych stosunków z głównymi państwami Unii Europejskiej i może stracić dobrą opinię w świecie. Stany Zjednoczone natomiast, poza wymienianiem od czasu do czasu nazwy: Polska, tak jak to dzisiaj było w radiu, przez prezydenta Busha, w konkretnych sprawach traktują nas jako państwo nieprzyjazne. Mimo że nadstawiamy głowę w Iraku, obywatele polscy muszą na wyjazd do Stanów Zjednoczonych uzyskiwać wizy, notabene za które muszą bardzo drogo płacić, i to wcale nie jest gwarancją wyjazdu. Od obywateli Polski pobierane są odciski palców i są oni fotografowani na amerykańskich lotniskach jak obywatele z krajów podejrzanych o terroryzm. Jak do tej pory, nie możemy liczyć na żadne korzyści ekonomiczne w Iraku; zresztą koleżanka już to przedstawiała. Więcej korzyści mogą uzyskać państwa sprzeciwiające się wojnie, jak Niemcy, Francja, a nawet Rosja. Jeszcze do tego Amerykanie chcą nas oszukać, jeśli chodzi o realizację procesu offsetowego związanego z zakupem F-16. Te wszystkie fakty mogą świadczyć jedynie o tym, że Stany Zjednoczone traktują nasz kraj nie jako sojusznika i partnera, lecz wasala w Europie do bezdyskusyjnego wykonywania poleceń.</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#PosełWaldemarBorczyk">W związku z powyższym mam pytanie: Czy nie uważa pan, że obecny stosunek administracji Busha do Polski jest zwykłym poniżaniem naszego kraju i naszego narodu? Drugie pytanie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Panie pośle, czas minął.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#PosełWaldemarBorczyk">Czy pana zdaniem dobrze swojemu krajowi służy rząd i minister spraw zagranicznych, który akceptuje i jeszcze do tego usprawiedliwia - co dzisiaj było powiedziane z trybuny sejmowej - takie poniżanie własnego kraju? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Jerzy Czerwiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#PosełJerzyCzerwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dwa konkretne i szczegółowe pytania do pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#PosełJerzyCzerwiński">Pierwsze związane jest z interwencją, którą zgłoszono do mojego biura poselskiego. Otóż polski obywatel przebywający w Grecji został dotkliwie pobity i obrabowany przez grupę chuliganów. Był hospitalizowany. Zwrócił się o pomoc do polskiej ambasady w Atenach. Po kilku próbach udało mu się uzyskać jedynie obietnicę przyjęcia w ambasadzie po osobistym tam zgłoszeniu. Tylko że osoba ta nie mogła się tam zgłosić z racji swojego stanu zdrowia. Pytam pana ministra: Po co są nasze służby konsularne? Za co płacimy tym paniom i panom, jeśli polski obywatel nie może uzyskać od nich konkretnej pomocy w sytuacjach kryzysowych na obczyźnie?</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#PosełJerzyCzerwiński">Pytanie drugie. Mam przed sobą egzemplarz wydawanego w Niemczech przez tamtejszą Polonię magazynu kulturalnego „Zarys”. Pismo to jest finansowane jedynie z prywatnych datków osób należących do środowiska Polonii niemieckiej. Redakcja magazynu zwracała się z prośbą do rządu niemieckiego o wsparcie finansowe. Bezskutecznie. My, Polacy, finansujemy z naszych polskich podatków wydawanie czasopism mniejszości niemieckiej. Dlaczego Niemcy na zasadzie wzajemności nie pomagają finansowo w inicjatywach wydawniczych Polonii w Niemczech? Jak to jest, że biedne państwo polskie jest w stanie wypełnić wszystkie standardy europejskie dotyczące pomocy mniejszościom narodowym, w tym mniejszości niemieckiej, a bogaci Niemcy w najmniejszym stopniu nie pomagają Polakom w Niemczech? Kiedy polski rząd doprowadzi do przestrzegania zasady wzajemności w tej sferze?</u>
          <u xml:id="u-125.3" who="#PosełJerzyCzerwiński">To były bardzo konkretne pytania i proszę pana ministra o konkretne odpowiedzi. Jeśli nie jest ich pan w stanie udzielić, to proszę po prostu nie pływać, tylko udzielić ich na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-125.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pani poseł Gertruda Szumska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#PosełGertrudaSzumska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Wkraczamy w okres przyjmowania w bardzo chaotyczny sposób różnego rodzaju uchwał, ustaleń, zaleceń, ustaw itd., i to nie tylko na forum Unii Europejskiej, ale i międzynarodowym, często, jak się później okazuje, godzących w podstawy życia społecznego i tym samym w podstawy rozwoju i trwałości naszego państwa. Aby tego uniknąć, proponuję opracowywać okresowo, jeśli chodzi o podstawowe istniejące problemy i dalsze kluczowe zagadnienia, wytyczne dla służb zagranicznych i organizacji występujących na forum Unii Europejskiej i poza nią.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#PosełGertrudaSzumska">Mam pytanie: Panie ministrze, czy zostało opracowane wyraźnie określone nasze stanowisko dotyczące np. związków homoseksualnych, aborcji, eutanazji? Przecież od naszego stanowiska wobec tych zagadnień zależy trwałość rodziny, podstawowej komórki społeczeństwa i narodu, a także podstawy wychowania młodych pokoleń. Mając prawie 50 lat doświadczeń, dobrze odczuwaliśmy i nadal odczuwamy skutki, jak się okazało później, błędnych, choć zbiorowych koncepcji, ale bez oparcia o prawo naturalne.</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#PosełGertrudaSzumska">Pytanie drugie: Czy po ewentualnym znalezieniu się w Unii Europejskiej zostanie zachowana integralność granic terytorium Polski oraz integralność administracyjna Polski w związku z próbą powoływania już euroregionów, np. Euroregionu Baltic, którego biuro otwarto parę dni temu w Elblągu? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-127.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Stanisław Kalemba.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#PosełStanisławKalemba">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Ja mam też kilka pytań.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#PosełStanisławKalemba">Prosiłbym, żeby pan minister poinformował, jak wyglądają rezultaty rozmów na temat uchwały Sejmu w zakresie projektu konstytucji dla Europy, jeśli chodzi o konkretne zapisy. Przypominam, chodzi o sprawę dziedzictwa, ale szczególnie mnie interesuje ta dodatkowa pomoc publiczna dla województw, regionów, która do tej pory w projekcie konstytucji jest zapisana tylko dla jednego państwa - dla Niemiec. Sejm w uchwale zobowiązał rząd do wyegzekwowania, żeby dotyczyło to regionów wszystkich państw, które zostały dotknięte skutkami po drugiej wojnie światowej.</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#PosełStanisławKalemba">Druga sprawa dotyczy, panie ministrze, stanowiska rządu polskiego co do budowy nowego muru przez Izrael, w tym newralgicznym, zapalnym punkcie, jeżeli chodzi o pokój. Czy w tej sprawie rząd zajął stanowisko, a jeśli nie, to czy podziela stanowisko Jana Pawła II, którego współpracę czy wolę współpracy tak pozytywnie pan minister tutaj oceniał?</u>
          <u xml:id="u-129.3" who="#PosełStanisławKalemba">Pytanie następne. Czy dzisiaj rząd, pan minister co do art. 23 traktatu akcesyjnego uważa, że podpisanie go w takiej formie było jednak błędem? - bo przynosi nam niestety przykre skutki, a rząd był przestrzegany, że podpisanie tego w takiej treści będzie szkodliwe dla Polski. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-129.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Krzysztof Filipek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#PosełKrzysztofFilipek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Upłynęło niewiele czasu od referendum, a coraz więcej osób stwierdza, że Unia traktuje nasz kraj w sposób daleki od partnerstwa, zarówno w sprawach gospodarczych, jak i politycznych. Niewątpliwie utracimy wiele zakładów przetwórczych, o czym informuje chociażby prasa. W traktacie akcesyjnym znaleziono ten słynny art. 23, pozwalający Unii jednostronnie zmieniać warunki gospodarcze naszej akcesji. Widać już wyraźnie, że nie do obrony są polityczne warunki z Nicei. Mam pytanie: Na jak daleko idący kompromis jest pan minister w stanie się zgodzić, jeśli chodzi o Niceę? I drugie pytanie: Czy nie uważa pan, że w sprawie Nicei kompromisu być nie powinno, że powinniśmy stanowczo bronić Nicei? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Michał Turkiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#PosełMichałTurkiewicz">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Miasto przygraniczne Zgorzelec, z którego okolic pochodzę, wspólnie z Görlitz w Republice Federalnej Niemiec starają się o miano europejskiej stolicy kulturalnej w roku 2010. Te dwa miasta od ponad 5 lat w ramach podpisanego porozumienia tworzą Europę miast, w ramach którego rozwijają współpracę niemal we wszystkich płaszczyznach. Jako poseł oraz prezydent Euroregionu Nysa ze strony polskiej w imieniu mieszkańców obu miast zwracam się do pana ministra z pytaniem, a jednocześnie gorącą prośbą: Czy pan minister w trakcie spotkań z pańskimi odpowiednikami ze strony niemieckiej poparłby tę inicjatywę? Jest to doskonała okazja do jeszcze większej poprawy stosunków polsko-niemieckich oraz do promocji Polski na arenie europejskiej i światowej. To także dobitny przykład tego, że Polacy wspólnie z Niemcami potrafią zorganizować na szeroką skalę przedsięwzięcia służące rozwijaniu współpracy na poziomie lokalnym, a mające ogromny wymiar europejski. Pragnę również na ręce pana ministra złożyć materiały promujące tę cenną inicjatywę. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Poseł Ryszard Stanibuła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#PosełRyszardStanibuła">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Jakie konkretne działania zamierza podjąć resort spraw zagranicznych w przedmiocie realizacji ustawy o offsecie w zamian za zakup samolotów F-16 od Stanów Zjednoczonych, do czego zostały przygotowane niektóre zakłady przemysłu zbrojeniowego, a następnie bez podania przyczyny z tych propozycji Stany się wycofały? Czy resort spraw zagranicznych w obliczu ciągle wzrastającego bezrobocia, a także dużego potencjału gospodarczego Polski zamierza podjąć konkretne, i jakie, działania w celu otwarcia polskiej gospodarki i rynku na kraje Europy Wschodniej oraz Zakaukazia i Chiny? Czy w polskiej polityce zagranicznej przewiduje się wsparcie wielu konkretnych działań na rzecz wykorzystania potencjału gospodarki morskiej i połowowej we współpracy z krajami nadbałtyckimi, zważywszy na fakt, iż potencjał ten od kilku lat jest jakby uśpiony? Czy w ramach polskiej polityki zagranicznej przygotowany zostanie program ochrony polskich interesów w Unii Europejskiej, w szczególności z perspektywy sporów dotyczących budżetu unijnego i jego dystrybucji, zważywszy na fakt, iż budżet ten będzie niestabilny i będzie podlegał zmianom i na pewno trzeba, aby polski rząd miał przygotowane konkretne stanowiska wspierające naszych przedstawicieli w Parlamencie Europejskim? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Marian Kwiatkowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#PosełMarianKwiatkowski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej stawiała już wniosek o wycofanie wojsk polskich z Iraku. Nie można realizować interesów mocarstwowych przez okupowanie cudzego terytorium i narzucanie siłą własnej formy demokracji. Nie da się na dłuższą metę działać skutecznie na forum światowym, jeżeli opinia publiczna jest takim działaniom przeciwna, a taki trend zaczyna przeważać nawet w Stanach Zjednoczonych. Ile będzie kosztować utrzymanie naszych wojsk w Iraku? Proszę, panie ministrze, odpowiedzieć na to pytanie naszemu społeczeństwu. Argument o zagrożeniu wynikającym z posiadania przez Saddama Husajna broni masowej zagłady okazał się bezpodstawny. Również bezpośredni cel interwencji, jakim było obalenie krwawego dyktatora, został już osiągnięty. Co więc stoi na przeszkodzie, aby bezzwłocznie przekazać władzę narodowi irackiemu i wycofać obce wojska?</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#PosełMarianKwiatkowski">Panie ministrze, Polska jest symbolem kraju walczącego o wolność naszą i waszą, dlatego nie nadaje się na agresora i okupanta. Przeciwnie, jako uczestnik licznych operacji pokojowych ONZ, zawsze była kojarzona z pokojem. W Iraku mamy dobrą opinię i warto starać się ją utrzymać oraz rozwijać pokojową współpracę. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Grzegorz Dolniak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#PosełGrzegorzDolniak">Panie Marszałku! Panie Ministrze! W wypowiedziach wielu moich przedmówców wielekroć była przejawiana troska o los Polonii w Niemczech. Mówiono o nierównym traktowaniu Polonusów i mniejszości niemieckiej, która zyskuje wielką pomoc ze strony państwa polskiego, ze strony regionów, ze strony lokalnych samorządów. Prawa Polaków w Niemczech miał zabezpieczać traktat o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy z roku 1991, podpisany przez rządy Republiki Federalnej Niemiec i Rzeczypospolitej Polskiej. Tu, na tej sali, pojawiła się teza, że ten traktat jest zły, że ten traktat nie może zabezpieczać takiej samej pomocy Polonii w Niemczech, jaką uzyskuje mniejszość niemiecka w Polsce, gdyż Polonia nie ma statusu mniejszości w Niemczech. Chciałbym, panie ministrze, żeby pan jednoznacznie odpowiedział na to pytanie: Czy traktat z 1991 r. o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy między Polską a Niemcami zabezpiecza interesy Polaków tam zamieszkałych na równi z interesami mniejszości niemieckiej w Polsce? A skoro zabezpiecza, to pojawia się następne pytanie: Czy w pana ocenie polityka strony niemieckiej jest zgodna z treścią zapisów traktatu? Czy swoboda interpretacyjna części zapisów tego traktatu w wypadku rządu Republiki Federalnej Niemiec jest uprawniona? Wreszcie ostatnie pytanie, panie marszałku: Jakie działania zamierza podjąć Ministerstwo Spraw Zagranicznych w celu zapewnienia ekwiwalentności pomocy obu państw sygnatariuszy traktatu? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Tadeusz Szukała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#PosełTadeuszSzukała">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Polityka zagraniczna to ekonomia, finanse, gospodarka. 14 lat otwartych granic z Zachodem przyniosło nam 5 mln bezrobotnych, likwidację polskiego przemysłu i rolnictwa, import znacznie przekraczający eksport, nieustannie pogarszający się byt Polaków. Powstający mur handlowy ze Wschodem i likwidacja przygranicznych bazarów przynoszą potężne straty w handlu zagranicznym ze Wschodem. Ale dlaczego w wyniku pertraktacji z Unią nasze polskie produkty spożywcze, takie jak góralskie oscypki, nie są zapisane jako produkty regionalne w Unii Europejskiej?</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#PosełTadeuszSzukała">Panie ministrze, mam pytanie. Wysłanie polskich wojsk do Iraku tłumaczone było w polskiej propagandzie spodziewanymi dużymi zyskami przy odbudowie Iraku polskich firm budowlanych. Czy wobec takiej propagandy, która z pewnością znana jest innym krajom, Polska nie zostanie uznana w opinii międzynarodowej za kraj, który za pieniądze wykona każde polecenie silniejszego mocarstwa? Jeśli już grozi nam taka opinia, to proszę powiedzieć, panie ministrze. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Piotr Kozłowski.</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Nie widzę pana posła Kędziaka. Jest pan poseł Kędziak? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-142.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę bardzo, pan poseł Kozłowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#PosełPiotrKozłowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#PosełPiotrKozłowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Moje pytanie dotyczy możliwości utworzenia na terytorium Polski amerykańskich baz wojskowych. Wielkim sukcesem Polski było wyprowadzenie wojsk radzieckich. Dzisiaj coraz częściej mówi się o bazach amerykańskich na terytorium Rzeczypospolitej. Przysłowie ludowe mówi, że dwa razy nie wchodzi się do tej samej wody. Czy mógłby pan powiedzieć, jak ewentualne powstanie baz amerykańskich wpłynie na stosunki gospodarcze, i nie tylko, z Rosją, Białorusią czy Ukrainą? Czy znane są panu problemy, z jakimi borykają się obywatele Niemiec, związane z funkcjonowaniem baz amerykańskich? Chodzi tu o narkotyki, prostytucję i wiele innych negatywnych zjawisk. Czy znane są panu artykuły z prasy niemieckiej opisujące te negatywne zjawiska? Czy prawdą jest, że zaopatrzenie baz amerykańskich jest dostarczane ze Stanów Zjednoczonych? Jeżeli tak, to korzyści dla lokalnej przedsiębiorczości byłyby tylko iluzoryczne. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Poseł Marian Widz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#PosełMarianWidz">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mówił pan o szczególnym znaczeniu współpracy z Wielką Brytanią i Hiszpanią. W języku dyplomatycznym takie oświadczenie szefa dyplomacji nie oznacza nic innego, jak to, że Polska ma bardzo złe stosunki z największymi państwami Unii Europejskiej, Unii Europejskiej, której członkiem będziemy już od maja 2004 r. W związku z powyższym mam do pana ministra następujące pytania: Na czym polega pogorszenie stosunków z Francją i Niemcami i jakie mogą być z tego powodu negatywne konsekwencje dla Polski? Jakie działania polskich władz w 2003 r. doprowadziły do pogorszenia stosunków z Francją i Niemcami? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Włodzimierz Czechowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Emeryci i renciści poparli politykę zagraniczną rządu i poparli znacząco przystąpienie Polski do Unii Europejskiej. W ubiegłym roku o tej porze rząd nie mówił emerytom, co ich czeka po wejściu do Unii Europejskiej, ale kokietował, że kwota wolna od podatku będzie podnoszona; obiecywano likwidację starego portfela emeryckiego; obiecywano sprawiedliwą waloryzację systemu emerytur; obiecywano szeroką opiekę medyczną i pomoc socjalną; pokazywano, jaki dobrobyt czeka emerytów po wejściu do Unii Europejskiej. Po powrocie od urn emeryci dowiedzieli się o kryzysie finansów publicznych, o planie wicepremiera Hausnera, a z niego - że emeryci i renciści muszą partycypować w płaceniu składki do Unii i w ciągu 3 lat ze swoich niskich emerytur mają zaoszczędzić 6,5 mld zł. Oznacza to wstrzymanie waloryzacji rent i emerytur przez najbliższe 3 lata. Każdy emeryt na waloryzacji co 3 lata straci 480 zł, a z powodu wzrostu składki na ubezpieczenie zdrowotne do 2006 r. będzie miał mniejszą emeryturę o 120 zł rocznie. Pieniądze to niewielkie, ale po pomnożeniu przez 9,5 mln emerytów i osób biorących świadczenia daje to upragnione 6,5 mld zł. I tu moje pytanie: Czy pan minister jest w stanie dzisiaj oświadczyć i zagwarantować emerytom i rencistom, że w wyniku polityki zagranicznej i po wejściu do Unii Europejskiej siła nabywcza emerytur, nawet bez waloryzacji przez te najbliższe 3 lata, nie zostanie jeszcze bardziej uszczuplona z tytułu wyrównania cen pomiędzy naszym krajem a Unią Europejską? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Poseł Leszek Świętochowski. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Michał Figlus.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#PosełMichałFiglus">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam dwa pytania. Do roku 1989 obroty handlowe z krajami arabskimi (Irakiem, Arabią Saudyjską, Kuwejtem, Libią i innymi) były bardzo wysokie. Nasze firmy budowały drogi, elektrownie, cukrownie i inne obiekty. Jak wygląda to obecnie? Jakie są przyczyny drastycznego spadku wymiany handlowej i zmniejszenia się możliwości pracy dla naszych firm?</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#PosełMichałFiglus">I drugie pytanie: Panie ministrze, jak pan ocenia pracę naszych ambasad i konsulatów w innych państwach, zwłaszcza na Bliskim i Dalekim Wschodzie, a szczególnie radców handlowych i placówek handlowych w kontekście wymiany handlowej z tymi państwami? Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Eugeniusz Czykwin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#PosełEugeniuszCzykwin">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W ostatnim okresie na wniosek międzynarodowych konferencji i związków zawodowych Komisja Europejska wszczęła procedurę zmierzającą do cofnięcia preferencyjnych warunków handlu krajów Unii z Białorusią. Obłożenie białoruskich towarów podwójnym cłem oznaczać będzie zamknięcie dla nich unijnego, a więc od 1 maja i polskiego rynku. Skutki ewentualnych sankcji dotykających obywateli Białorusi odczują też Polacy, w pierwszej kolejności zamieszkali w przygranicznych regionach. Stawiam pytanie: Jakimi środkami dysponuje i czy ewentualnie zechce z nich skorzystać polski rząd, by nie dopuścić do wprowadzenia godzących w interesy obywateli polskich, ale także narodu białoruskiego sankcji?</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#PosełEugeniuszCzykwin">Chciałbym też zapytać, czy w ocenie polskiej dyplomacji mające usprawiedliwiać zapowiadane sankcje autorytarne zapędy prezydenta Białorusi, naruszanie standardów demokratycznego państwa prawa, słabość systemu sądowniczego w istotny sposób odróżniają Białoruś od innych powstałych na obszarze byłego Związku Radzieckiego państw, z którymi Polska i kraje Unii Europejskiej utrzymują nie tylko poprawne, ale wręcz przyjacielskie stosunki - rzecz jasna nie mam na myśli krajów powstałych z byłych tzw. republik nadbałtyckich Związku Radzieckiego. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Antoni Macierewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#PosełAntoniMacierewicz">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Panie ministrze, mam kilka pytań, częściowo związanych z korespondencją, która do mnie została przesłana w dniu wczorajszym i w dniu dzisiejszym, dotyczącą materiału, który się ukazał w tygodniku „Spiegel” - „Polska, marsz do kąta” - tak go zatytułowano. Pytają mnie Polacy z Niemiec, czy z tym należy łączyć zmianę linii politycznej, która się wyraziła w tym, iż pan oświadczył, że do 1 maja przyjmiemy traktat o konstytucji Unii Europejskiej. I te niepokoje ja rozumiem, bo ta prasa, z którą mamy dzisiaj do czynienia, zamieszcza materiały obelżywe wobec Polski. I wydaje się, że należałoby na to zareagować w sposób jednoznaczny, ale na pewno nie w ten sposób, że poddajemy się dyktatowi.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#PosełAntoniMacierewicz">I druga kwestia, panie ministrze: Czy pan zdaje sobie sprawę z tego, że pana stwierdzenie w dzisiejszym wystąpieniu dotyczące akceptacji deklaracji prezydentów Polski i Niemiec oznacza w istocie zrzeczenie się reparacji, dlatego że w tej deklaracji mówi się o tym, że nie będzie się do siebie zgłaszać pretensji? Czy pan zdaje sobie sprawę z tego, że istnieje w Komisji Spraw Zagranicznych Sejmu Rzeczypospolitej ekspertyza niemieckiej kancelarii prawnej, która wskazuje na to, że Polska ma pełne prawa do reparacji, i wywodzi to w sposób absolutnie jednoznaczny? W czyim imieniu i jakim prawem w związku z tym pan zrzeka się praw Polski, które powinniśmy podtrzymywać, a nie kapitulować? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pani poseł Barbara Hyla-Makowska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#PosełBarbaraHylaMakowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Ja jako ostatnia wypowiadająca się dzisiaj chciałabym nawiązać do końcowej części pana wystąpienia. Mianowicie powiedział pan w swojej wypowiedzi, że do priorytetowych partnerów w Ameryce Łacińskiej będą należeć: Chile, Meksyk, Brazylia i Argentyna. Mam pytanie: Dlaczego nie wymienił pan pozostałych państw Ameryki Łacińskiej? Zgłosił już dzisiaj do mnie jako do przewodniczącej podgrupy polsko-peruwiańskiej zastrzeżenia w tej sprawie ambasador Peru. W tym roku mija np. 80-lecie nawiązania stosunków parlamentarnych z Peru. Rok temu była wizyta prezydenta Kwaśniewskiego w Peru, zapowiadana jest wizyta pana prezydenta Toledo w Polsce. Mało tego, ambasador Urugwaju jest koordynatorem wszystkich ambasadorów Ameryki Łacińskiej. Jak traktować tę wypowiedź - czy jako niedomówienie, czy jako zmianę polityki w tej sprawie? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-156.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze minister spraw zagranicznych pan Włodzimierz Cimoszewicz.</u>
          <u xml:id="u-156.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziękuję bardzo za tę dyskusję. Zgadzam się z tymi mówcami, którzy zwracali uwagę na to, że tegoroczna debata odbywa się w szczególnym momencie i że w związku z tym polska dyskusja o przyszłości naszej polityki zagranicznej musi w coraz większym stopniu odwoływać się do pewnej strategicznej wizji. Zgadzam się z tym, uważam, że tego typu dyskusja jest nam w kraju potrzebna. Zasygnalizowałem pewne istotne pytania, które w takiej dyskusji muszą być rozważone. My oczywiście wypracowujemy swój pogląd, swoje stanowisko, ale nie chcielibyśmy, aby minister spraw zagranicznych czy rząd przyznawali sobie wyłączność w sprawie zdefiniowania w dłuższej perspektywie interesów naszego kraju, choć oczywiście rozumiem, że do nas należy rola inicjatora takiej dyskusji. Natomiast z tego punktu widzenia, gdybym mógł wyrazić nie tylko jako szef resortu spraw zagranicznych, ale także jako poseł, członek tej Izby, pogląd na temat debaty, jaka dzisiaj miała miejsce, to powiedziałbym, że ona się za bardzo nie różniła od tego, co wspólnie od kilkunastu lat, a przynajmniej w ciągu ostatnich kilku lat tworzyliśmy, w czym uczestniczyliśmy, czyli że zarówno znalazły się w niej głosy ważne, istotne - i zaliczam do nich nie tylko te, w których wyrażano akceptację i poparcie dla działalności rządu i resortu spraw zagranicznych - ale także było niestety zawstydzająco wiele przykładów ignorancji, niewiedzy i także niewykorzystywania informacji, jaka była wielokrotnie przedkładana w tej Izbie w czasie obrad, jak i poszczególnym posłom w odpowiedziach na ich zapytania, interpelacje itd.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Chcę oczywiście podziękować wszystkim posłom, którzy odnotowywali rozmaite pozytywne elementy i osiągnięcia polskiej polityki zagranicznej w ostatnim czasie. Nie ukrywam, że, tak jak nie zaskakuje mnie to w przypadku ugrupowań politycznie bliskich rządowi, tak ze szczególną satysfakcją odnotowuję głosy uznania płynące ze strony wyjątkowo krytycznej opozycji wobec rządu, bo to stwarza cień nadziei, że w zakresie polityki zagranicznej można nadal szukać porozumienia ponadpartyjnego.</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Spróbuję odnieść się do niektórych z poruszonych tutaj kwestii, choć, panie marszałku, chcę też, po raz kolejny, nawiasem mówiąc, wyrazić pewne zakłopotanie wynikające z tego, że odpowiadam osobom nieobecnym na tej sali czy też przyjdzie mi polemizować z osobami nieobecnymi na tej sali.</u>
          <u xml:id="u-157.3" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Pytania zadało według moich notatek 33 posłów, posłanek i posłów. W dyskusji zabierało głos kilkunastu posłów, w tej chwili na sali jest około 10 osób. Niemniej jednak, już nie kierując się tym, kto jaki temat poruszał, odniosę się do spraw uznanych przeze mnie za szczególnie istotne.</u>
          <u xml:id="u-157.4" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Przyznam bardzo otwarcie, że wyjątkowo rozczarowująco zabrzmiał dla mnie głos pana posła Rokity, który wyraźnie starał się znaleźć jakąś szczelinę w polskiej polityce zagranicznej, przysłowiową dziurę w całym, ale ponieważ przychodziło mu to z trudem, to zaczął posługiwać się językiem, jaki nie spełnia standardów poważnej debaty. Takie epitety, jak: rząd niezguła, safanduły ze Sztabu Generalnego itd. No, tego bym od polityka o sporych i publicznie znanych ambicjach nie oczekiwał; podobnie jak tez zawartych w tym wystąpieniu, spotykanych także w wystąpieniach niektórych innych dzisiejszych mówców, w tym także pana posła Macierewicza, mianowicie tezy sugerującej, że Polska gotowa jest się wycofać ze swego stanowiska dotyczącego istotnych elementów debaty konstytucyjnej w Europie, i wyrażania zaniepokojenia rzekomo demonstrowaną uległością, miękkością itd. Nie wiem, czym panowie posłowie się kierują w formułowaniu tych ocen, jeżeli nie jest to wyłącznie zła wola. Żaden czyn, żadna wypowiedź, żadne działanie ze strony mojej, resortu, którym kieruję, czy rządu nie daje podstawy do tego typu sugestii i zapowiedzi czy też prognoz.</u>
          <u xml:id="u-157.5" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Kaczyński poruszył jedną ze szczegółowych kwestii, mianowicie kwestię dysparytetu własności nieruchomości polskich i rosyjskich w obu naszych krajach, pytając, jak ten problem ma być rozwiązany. Ta kwestia została podjęta bezpośrednio po objęciu przeze mnie stanowiska. Przez dłuższy czas mieliśmy pewne problemy z rozpoczęciem rozmów na ten temat, dosyć prozaiczne i głównie po naszej stronie. Mianowicie wcześniej nikt niczego w zasadzie w tej sprawie nie zrobił. Należało więc zgromadzić niezwykle szczegółową informację dotyczącą stanu prawnego poszczególnych nieruchomości rosyjskich, a to zajęło wiele czasu. Od tej pory odbyły się dwie rundy rozmów na ten temat. Obie strony przynajmniej deklarują zainteresowanie rozwiązaniem tej kwestii. Liczę więc, że dysparytet zniesiemy bądź to przez uzyskanie przez Polskę nowych nieruchomości na terytorium Federacji Rosyjskiej - nieruchomości w wielu przypadkach nam potrzebnych - bądź przez zmniejszenie stanu posiadania strony rosyjskiej, gdy chodzi o terytorium naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-157.6" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Jeszcze raz chcę wrócić do kwestii ostatnich inicjatyw Polski dotyczących kontaktów z naszymi partnerami europejskimi i dyskusji europejskiej, dyskusji konstytucyjnej.</u>
          <u xml:id="u-157.7" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Kaczyński stwierdza, że próba rewitalizacji Trójkąta Weimarskiego może oznaczać zawężenie aktywności politycznej, zapominanie o innych partnerach. Muszę powiedzieć, że w sytuacji, gdy w dniu następnym po spotkaniu z kolegami z Francji i Niemiec w Berlinie spotykamy się w Warszawie z premierem Aznarem i z minister spraw zagranicznych Hiszpanii i prowadzimy rozmowy z tymi partnerami, taka teza nie trzyma się faktów i jest mało logiczna.</u>
          <u xml:id="u-157.8" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Kaczyński stwierdza, że demonstrowany pośpiech i mówienie o jakichś terminach przyjęcia traktatu konstytucyjnego to poważny błąd. Rozumiem, że pan poseł Macierewicz podobne tezy wygłasza.</u>
          <u xml:id="u-157.9" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Ja uważam, że traktat konstytucyjny jest potrzebny Unii Europejskiej. Rozumiem tych, którzy nie chcą integracji europejskiej, nie chcą członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Ci mogą całkiem wiarygodnie stwierdzić, że nie chcą też traktatu konstytucyjnego. Ja twierdzę, że ten traktat jest potrzebny, chociaż oczywiście nie każdy traktat konstytucyjny i nie każde proponowane rozwiązania, jakie miałyby się znaleźć w tym traktacie. Uważam, że traktat jest potrzebny, ponieważ - poza kilkoma ciągle jeszcze otwartymi kwestiami, w których nie osiągnęliśmy porozumienia i nie będzie to niestety takie łatwe w przyszłości - wprowadza on wiele elementów pozytywnych, lepszych od dotychczasowych rozwiązań, dobrze służących rozszerzonej Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-157.10" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Uważam także, że warto porozumieć się w tej sprawie ze względu na klimat polityczny w Europie, co nie jest czymś nieważnym, godnym zlekceważenia. W moim przekonaniu leży także w interesie Polski to, aby poważna rozmowa, otwarta rozmowa na ten temat została zainicjowana bez z kolei sztucznego i niczym nieuzasadnionego odkładania w czasie. Sugerowanie terminów to jest wyrażenie po prostu nadziei, że taki efekt wysiłków - jeżeli byłyby z dobrą wolą podjęte przez wszystkich - jest możliwy. Nie jest to zakreślanie żadnych sztywnych terminów. Także w swoich publicznych wypowiedziach stwierdzałem wyraźnie, że nie ma żadnych gwarancji, iż porozumienie w ogóle uda się osiągnąć, a w szczególności że uda się je osiągnąć w jakimś określonym czasie.</u>
          <u xml:id="u-157.11" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Po raz kolejny, z narastającym niestety poczuciem beznadziejności - ale nie chcę się mu poddawać - apeluję o rzetelny sposób dyskutowania i o odwoływanie się do wszystkich elementów prezentowanego stanowiska, do wszystkich wypowiadanych tez.</u>
          <u xml:id="u-157.12" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Wielu mówców, wiele posłanek i wielu posłów odnosiło się do sprawy stosunków polsko-amerykańskich, podnosząc kwestie wiz, kwestie dodatkowych kontroli polskich obywateli na granicy Stanów Zjednoczonych, przy przekraczaniu tej granicy itd. Z reguły adresowano do rządu krytykę, to właśnie, że niezguła albo że mu brakuje odwagi itd.</u>
          <u xml:id="u-157.13" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Pozwolę więc sobie zwrócić uwagę Wysokiej Izby na fakt, że nic mi nie wiadomo o podejmowaniu tych kwestii przez kogokolwiek przed obecnym rządem i przed tym, jak 2 lata temu zwróciłem uwagę naszych partnerów amerykańskich na potrzebę dyskusji na te tematy. O tych sprawach rozmawiamy. Prowadzi te rozmowy prezydent, wielokrotnie robił to premier, wielokrotnie robiłem to ja. Rozmawiamy także na szczeblach niepolitycznych. Są to rozmowy przedstawicieli resortów, z naszej strony resortu spraw zagranicznych, w niektórych przypadkach także resortu spraw wewnętrznych, a ze strony amerykańskiej Departamentu Stanu i Departamentu Bezpieczeństwa Wewnętrznego. I wydaje mi się, że w niektórych kwestiach udało nam się posunąć naprzód, osiągnąć postęp, zwłaszcza gdy chodzi o zapobieżenie tym przypadkom trudnym, traumatycznym, przypadkom, gdy obywatel polski dociera do Stanów Zjednoczonych i na miejscu dowiaduje się od przedstawiciela służby imigracyjnej, że niestety, nie ma prawa wjazdu na terytorium USA, pozostania tam i jest zawracany. W tego typu przypadkach mieliśmy do czynienia z dwoma problemami, które wymagały rozwiązania. Pierwszym było niewłaściwe traktowanie polskich obywateli, zwłaszcza na lotniskach w Nowym Jorku i w Newark. W wyniku interwencji, w wyniku konsultacji konsularnych, jakie przeprowadzaliśmy, w wyniku wizyty przedstawicieli MSZ w Stanach Zjednoczonych, w tym w Nowym Jorku we wrześniu ubiegłego roku, osiągnęliśmy - jak sądzę - klarowne porozumienie co do tego, jak unikać tego typu przypadków i od tej pory do MSZ nie dotarły informacje o tym, aby takie naganne praktyki miały miejsce, aby się powtarzały. Dlatego też wiele osób, które odwoływały się do tych zdarzeń, posługuje się informacjami sprzed wielu miesięcy zaczerpniętymi z polskiej prasy, a nie chce słuchać wyjaśnień prezentowanych już przez MSZ na ten temat i publicznie, i w Sejmie.</u>
          <u xml:id="u-157.14" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Innym elementem, aspektem tego problemu było poszukiwanie rozwiązania, które pozwoliłoby nie narażać polskich obywateli na podróż do Stanów i z powrotem natychmiast po ich zawróceniu. Wydawało się, że można to osiągnąć przez stosowanie procedury kontroli imigracyjnej amerykańskiej na polskim terytorium przed opuszczeniem naszego kraju i w tym zakresie w gruncie rzeczy osiągnęliśmy porozumienie. Obecnie rozmawiamy o szczegółach technicznych aranżacji. Zakładam, że w przyszłym tygodniu dojdzie również do oficjalnego potwierdzenia tego rozwiązania i że w krótkim czasie wszyscy Polacy, zarówno ci, którzy dowiedzą się, że nie mają po co lecieć, jak i ci, którzy dowiedzą się, że na pewno nie zostaną zawróceni, będą odbywali tę podróż albo w bardziej komfortowych psychicznie warunkach, albo też nie będą wyjeżdżali i narażali się na kłopoty.</u>
          <u xml:id="u-157.15" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Czym innym jest kwestia wiz, a także dodatkowych procedur kontrolnych stosowanych na granicach Stanów Zjednoczonych. Ponad rok temu Ministerstwo Spraw Zagranicznych było pytane przez naszych partnerów amerykańskich, jak ocenilibyśmy wprowadzenie dodatkowych procedur kontrolnych w takiej postaci, jaką ostatnio zastosowali Amerykanie. Przedstawiliśmy jednoznacznie negatywne stanowisko, zwracając także uwagę na jego konsekwencje natury politycznej i z zakresu niejako psychologii społecznej.</u>
          <u xml:id="u-157.16" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Dziś oczywiście podtrzymujemy te opinie, oceny, ale chciałbym wszystkich zachęcić do tego, żeby precyzyjnie opisywali fakty i rzeczywistość. To, co jest z naszego punktu widzenia na pewno nie do zaakceptowania, to inne traktowanie Polaków, obywateli Rzeczypospolitej niż obywateli innych państw wynikające z faktu połączenia dodatkowych procedur kontrolnych z wymogiem posiadania wizy amerykańskiej. Otóż, w naszym przekonaniu prowadzi to do sytuacji nielogicznej, ponieważ obowiązek posiadania wiz amerykańskich oparty jest na innych przesłankach, a na innych przesłankach oparte jest wprowadzenie dodatkowych procedur kontrolnych. Te drugie, jak wiadomo, są tłumaczone względami bezpieczeństwa, a te pierwsze związane są z sytuacją na rynku pracy, zachowaniem cudzoziemców przybywających do Stanów Zjednoczonych, czasami pozostających dłużej niż wynosi okres ważności wizy czy też podejmujących pracę, do czego nie mieli upoważnienia. Doprowadza to do sytuacji, w której Polacy są poddawani podwójnemu systemowi kontroli, podczas gdy obywatele innych państw, w tym także takich, z których pochodziły osoby stwarzające zagrożenie albo uczestniczące w zamachach terrorystycznych na terytorium Stanów Zjednoczonych... Wydaje się to być bardzo dyskusyjne. Z tego też wynikają prezentowane w oficjalnych kontaktach opinie polskiego rządu, polskiej strony.</u>
          <u xml:id="u-157.17" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Chcę jednak zwrócić uwagę na to, że ten stan rzeczy, także wedle założeń amerykańskich, ma trwać jeszcze przez kilka miesięcy, do momentu, kiedy wszyscy cudzoziemcy przybywający do Stanów Zjednoczonych albo będą musieli się poddawać dodatkowym procedurom kontrolnym, albo będą musieli identyfikować się paszportami zawierającymi dane biometryczne. W związku z tym chcemy podjąć rozmowy ze Stanami Zjednoczonymi, które najwyraźniej nie zamierzają znieść nowych procedur kontrolnych, na temat możliwości porozumienia się z Polską na warunkach przewidujących, że ci obywatele polscy, którzy potrafiliby wylegitymować się dokumentami zawierającymi niezbędne dane, tak jak inni cudzoziemcy, nie podlegaliby tej kontroli. Oczywiście, oznaczałoby to konieczność dostosowania naszych dokumentów podróży, paszportów do nowych wymagań. Mamy przy tym świadomość, że w Unii Europejskiej zaawansowane są prace nad stworzeniem nowych regulacji, które wprowadziłyby do dokumentów identyfikacyjnych, do paszportów nowe elementy, nowe informacje odpowiadające podwyższonym standardom rozmaitych zabezpieczeń. Nie brakuje nam odwagi, dlatego też kierowanie tego typu postulatów i krytyki wobec obecnego rządu i resortu spraw zagranicznych w ostatnim czasie albo wynika z niewiedzy na temat tego, co robiliśmy i co robimy, albo po prostu jest nierzetelne i z tego punktu widzenia również nie do zaakceptowania.</u>
          <u xml:id="u-157.18" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Zarzut pana posła Kaczyńskiego dotyczący - jak to on określił - PRL-owskich kadr kształtujących polską politykę zagraniczną ja kategorycznie odrzucam. W ostatnim czasie wszyscy wkładamy wiele wysiłku, aby służba zagraniczna była tym zgromadzeniem funkcjonariuszy państwa, w którym liczą się wyłącznie kwalifikacje reprezentowane przez te osoby, przez tych pracowników i przywiązujemy bardzo duże znaczenie do tego, aby żadne kryteria polityczne, jeśli chodzi o tych ludzi, nie utrudniały pracy, żeby nie występowały żadne podziały polityczne. W ciągu 15 lat od rozpoczęcia polskich przemian politycznych, po wielu zmianach personalnych w MSZ, w tym także w okresie rządów o odmiennym kształcie politycznym niż obecny, dokonano - jak sądzę - już wszystkich zmian, które kiedyś uważano za konieczne czy też nieuchronne. I czas skończyć z językiem dzielenia ludzi, przypinania im etykietek, czas naprawdę wspierać budowę służby państwowej bez tego typu epitetów. W ciągu ostatnich 2 lat robimy absolutnie wszystko, żeby do służby zagranicznej docierali przede wszystkim ci, którzy wygrywają postępowania konkursowe do Akademii Dyplomatycznej.</u>
          <u xml:id="u-157.19" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Samborski skrytykował MSZ za stosunek do Kongresu Polonii Amerykańskiej, do prezesa tej organizacji. Krytyki naszego stosunku wobec KPA nie przyjmuję, ponieważ odnosimy się do tej organizacji z należnym dzięki jej wszystkim osiągnięciom, związanym z jej wielkimi tradycjami szacunkiem, nie zmieniamy natomiast oceny rozmaitych zachowań i wypowiedzi prezesa tej organizacji. Przy czym oceny te nie mają wpływu na zakres i intensywność współpracy służby zagranicznej, polskiej ambasady, polskich konsulatów z Kongresem Polonii Amerykańskiej.</u>
          <u xml:id="u-157.20" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">W odniesieniu do wystąpienia posła Dobrosza chciałbym zgłosić tylko jedną uwagę. Pewnie za przejęzyczenie trzeba uznać stwierdzenie pana posła Dobrosza o tym, że prezydent i rząd udzielają poparcia globalizacji. To jest tak jakby stwierdzić, że prezydent i rząd udzielają poparcia ocieplaniu się klimatu na Ziemi. Prezydent, rząd i każdy rozsądny człowiek po prostu opisuje rzeczywistość taką, jaka ona jest i stara się dostrzegać w obiektywnie i nieuchronnie zachodzących procesach wszystkie ich cechy i strony, zarówno te, które stanowią zagrożenie, jak i te, które stwarzają szansę. To jest zjawisko postępujące. Ktoś, kto zamyka na ten fakt oczy, jest na jak najlepszej drodze do niezrozumienia rzeczywistości. Natomiast staramy się dostrzegać wszystkie strony faktu globalizowania się rozmaitych zjawisk i procesów zachodzących w społeczności międzynarodowej.</u>
          <u xml:id="u-157.21" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Balazs zwracał się do mnie o większą stanowczość w odgrywaniu roli koordynatora przygotowań naszego kraju, rozmaitych resortów do członkostwa w Unii Europejskiej. To jest nieporozumienie, ja takiej roli nie odgrywam. Od 7 miesięcy w rządzie jest minister odpowiedzialny za koordynację i nie podlega on ministrowi spraw zagranicznych. Tak więc wszystko to, co się wiąże z koordynacją naszych działań, zachowań w Unii Europejskiej w związku z rozmaitymi elementami polityki zagranicznej, bezpieczeństwa - tak, to jest rola i odpowiedzialność ministra spraw zagranicznych. Mam wrażenie, że próbujemy robić to dobrze.</u>
          <u xml:id="u-157.22" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Dulias po raz kolejny cytuje rzekomą wypowiedź kanclerza Schrödera. Tym razem muszę uznać to, czego dokonał pan poseł Dulias, za zupełnie świadome fałszowanie i okłamywanie zarówno Wysokiej Izby, jak i opinii publicznej w naszym kraju, ponieważ wielokrotnie już dementowaliśmy podobne informacje o rzekomej wypowiedzi kanclerza Schrödera; dementowaliśmy je po zbadaniu zarzutów, jakie były w tej Izbie formułowane. Jeżeli dysponuje więc pan niepodważalnymi dowodami, a nie jedynie plotkami i pogłoskami, to niech je pan publicznie przedstawi. Nie mam żadnych wątpliwości co do tego, że pan takimi dowodami nie dysponuje.</u>
          <u xml:id="u-157.23" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Klich, podobnie jak wielu innych mówców, odnosił się do polityki wschodniej. Przy czym był łaskaw sformułować daleko idące i bardzo radykalne oceny, stwierdzając, że Polska nie ma w praktyce polityki wschodniej, apelując o to, abyśmy dostrzegli niezwykłe tempo wzrostu gospodarczego Rosji - jak to pan powiedział - w ciągu kilkunastu lat, gwarantujące, że osiągnie ona bardzo wysoki poziom rozwoju, jak rozumiem, w kategoriach produktu krajowego brutto, przekraczający poziom wskaźników w naszej sytuacji. Zwracał się pan o gesty wobec społeczeństwa białoruskiego i o zrezygnowanie z monokultury kontaktów z Ukrainą. Uważam, że Polska ma, jeśli chodzi o koncepcję, o przemyślenia, bardziej zborną, spójną koncepcję polityki wschodniej niż większość państw europejskich. Odnoszę takie wrażenie, prowadząc bardzo często rozmowy z partnerami europejskimi na ten temat. Jeśli chodzi natomiast o ocenę praktyki, to zawsze trzeba mieć świadomość tego, że w stosunkach międzynarodowych, także na tym najmniej skomplikowanym poziomie, czyli stosunków dwustronnych, rezultaty zależą nie tylko od jednej strony. Nie wolno zatem dokonywać ocen oderwanych od takiej realistycznej analizy, ponieważ prowadzi to do wniosków trudnych do zaakceptowania. Z wielkim uznaniem oczywiście obserwujemy dynamiczne tempo wzrostu gospodarki rosyjskiej w ostatnich trzech, czterech latach, ale z nie mniejszym zainteresowaniem analizujemy, w jakim stopniu wynika to z rzeczywiście głębokich, autentycznych i fundamentalnych reform gospodarczych i procesów modernizacyjnych w gospodarce rosyjskiej, a w jakim stopniu jest to po prostu konsekwencją niezwykle korzystnego układu cen surowców energetycznych na rynkach światowych w ostatnich latach. Tak więc nie kwestionując czegoś, co jest oczywiste, mianowicie imponujących wskaźników dynamiki gospodarczej Rosji w ostatnich latach, byłbym ostrożny - bez precyzyjnej odpowiedzi na pytanie o źródła tego obecnego sukcesu gospodarczego - z prognozami dotyczącymi przyszłości. Co oczywiście nie zmienia poglądu, że w interesie Polski leży rozwój współpracy gospodarczej zarówno z Rosją, jak też Ukrainą i Białorusią. Chcę więc w związku z tym poinformować panie posłanki i panów posłów, że obecnie obroty handlowe z tymi trzema państwami osiągnęły wartość rzędu 10 mld dolarów, że w ostatnich dwóch, trzech latach każdoroczny przyrost eksportu Polski do Ukrainy i Rosji przekracza 20%. Chociaż niestety, zwłaszcza w przypadku Rosji, utrzymuje się bardzo wysoki deficyt handlowy, powiedziałbym nawet, że - wedle niepełnych danych za 2003 r. - w przeciwieństwie do roku 2002 jest on prawdopodobnie ponownie wyższy i że jest to konsekwencją jednego zjawiska, jednego czynnika - wzrostu cen surowców energetycznych, które stanowią podstawową część naszego importu z Rosji. Jest to czynnik od nas niezależny i mimo, jak powiedziałem, bardzo wysokiej dynamiki eksportu do tego kraju, podobnie jak i do Ukrainy, nie pozwala nam zniwelować różnicy w wartości naszego eksportu i importu z tamtych krajów czy zwłaszcza z Rosji. W przypadku Ukrainy i Białorusi mamy pozytywny wynik, pozytywny bilans handlowy.</u>
          <u xml:id="u-157.24" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Staramy się, nie stwarzając ryzyka, z zachowań, które mogłyby być interpretowane jako akceptacja praktyk politycznych na Białorusi, wykorzystywać w pełni pozostałą przestrzeń ruchu w postaci rozmaitych inicjatyw, kontaktów, także politycznych, a nie wyłącznie w innych obszarach. Wydaje mi się, że uwaga pana posła Klicha, podobnie jak uwaga pana posła Czykwina, dotycząca procedur wszczętych niedawno przez Komisję Europejską, które mogą w pewnym szczególnym scenariuszu doprowadzić do zmiany warunków handlu z Białorusią... Polska oczywiście ma dobry powód do głębszej analizy, głębszej refleksji i przedstawiania wniosków z tego wynikających naszym europejskim partnerom. My już to robimy. Nie tylko zapowiadamy robienie tego w przyszłości, ale już to robimy. Natomiast propozycja jednostronnego zniesienia opłat wizowych jest znacznie bardziej kontrowersyjna, ponieważ, jak wiadomo, zaproponowaliśmy naszym wschodnim sąsiadom bardzo klarowny wybór. Sugerowaliśmy taki scenariusz, taki wariant, który oznaczał niestosowanie opłat wizowych przez nasz kraj wobec obywateli państw, wschodnich sąsiadów - takiego wyboru dokonała Ukraina - bądź też opowiadaliśmy się za niskimi opłatami wizowymi, w przypadku gdy sąsiedzi nie zrezygnują z nałożenia obowiązku wizowego na polskich obywateli. W tej sytuacji reguły gry muszę obowiązywać wszystkich uczestników rozmowy na ten temat i byłoby nie do wytłumaczenia w przypadku Ukrainy, dlaczego to jej obywatele mieliby korzystać z identycznego traktowania jak obywatele innego kraju, na przykład Białorusi, bez zasady jakby rekompensaty tego w postaci niewprowadzania obowiązku wizowego wobec polskich obywateli. Tak więc ten pomysł raczej odłóżmy na bok.</u>
          <u xml:id="u-157.25" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Nie zgadzam się ze stwierdzeniem dotyczącym monokultury kontaktów polsko-ukraińskich, chociaż mam oczywiście pewność, że wyjątkowa aktywność obu prezydentów, częstotliwość ich spotkań i rozmów może sprawiać wrażenie, że jest to dominujący czynnik. Zapewniam, że współpraca, także na poziomie rządowym, a nie tylko w odniesieniu do Ministerstwa Spraw Zagranicznych, jest intensywna, dochodzi do niej bardzo często. Nie chcę wymieniać wszystkich tych spotkań, wizyt na poziomie premierów, wicepremierów, rozmaitych resortów itd. Przy tej okazji wspomnę zwłaszcza, że od kwietnia będziemy realizowali jeden z największych programów promocyjnych Polski za granicą w ramach tzw. roku polskiego na Ukrainie, któremu odpowiadać będzie podobny program ukraiński w Polsce, co jest jakby dodatkowym potwierdzeniem tego, że staramy się, aby kontakty między naszymi krajami nie tylko nie ograniczały się do prezydentów, ale nie ograniczały się do wymiaru politycznego, żeby obejmowały jak najszersze kręgi obu społeczeństw.</u>
          <u xml:id="u-157.26" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Zaworski również podziela krytyczny pogląd na temat braku szczególnych osiągnięć w zakresie współpracy gospodarczej z Rosją. Odwołuje się do znanej sprzed wielu lat koncepcji dotyczącej wpływowego pośrednika między Rosją a Europą Zachodnią, jakim miała być Polska. Chciałbym zwrócić uwagę - obecnego ciągle tu na sali, dziękuję za to - pana posła Zaworskiego na to, że od czasu, kiedy ta teoria była głoszona, kilka czy kilkanaście lat temu, wiele się zmieniło - można powiedzieć: niestety się zmieniło - w wyniku błędów popełnianych także przez nasze państwo. Ileś lat temu utraciliśmy potencjalną szansę na odgrywanie takiej roli. Dzisiaj Polska jako pośrednik, zwłaszcza we współpracy gospodarczej, nikomu nie jest potrzebna. Ci, którzy mieli podjąć taką współpracę, już to zrobili.</u>
          <u xml:id="u-157.27" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Polska może i powinna odgrywać bardzo ważną rolę w budowaniu europejskich, i nie tylko europejskich, koncepcji stosunków z Rosją, współpracy z Rosją, także w wymiarze politycznym, w zakresie bezpieczeństwa międzynarodowego, natomiast jeśli chodzi o kwestie gospodarcze, to powinna raczej koncentrować się w tej chwili już na dobrej obsłudze własnych interesów niż występować jako ów potencjalny pośrednik.</u>
          <u xml:id="u-157.28" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Z tego powodu, że z tak zwanej listy premiera Pola, zawierającej 29 projektów, w które moglibyśmy się zaangażować na terenie obwodu kaliningradzkiego, niewiele wyszło, nie należy kierować krytyki pod adresem polskiego rządu, lecz trzeba się zastanowić, co powoduje takie, a nie inne decyzje władz publicznych obwodu kaliningradzkiego.</u>
          <u xml:id="u-157.29" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Nawołuje pan poseł do skutecznego lobbingu. Ponieważ jesteśmy posłami tej samej partii i tego samego okręgu wyborczego, to może w innych okolicznościach podyskutujemy o problemach lobbingu na terenie obwodu kaliningradzkiego i o pewnych ograniczeniach, których Polska z siebie nie powinna zdejmować, rozumiejąc, jakie są realia w zakresie lobbingu i jego form w tym miejscu.</u>
          <u xml:id="u-157.30" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Stępień apeluje o to, aby w czasie wizyty prezydenta Kwaśniewskiego podjąć także problem legalizacji pobytu Polaków - zapowiedzianej przez prezydenta Busha - aby to załatwić. Zachodzi nieporozumienie. Prezydent Stanów Zjednoczonych przedstawił pewną koncepcję dotyczącą polityki Stanów Zjednoczonych wobec imigrantów, w tym nielegalnych imigrantów, i jest to koncepcja dotycząca wszystkich cudzoziemców, w tym oczywiście także Polaków.</u>
          <u xml:id="u-157.31" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Po drugie, ta koncepcja, żeby stała się koncepcją obowiązującą, musi być zaakceptowana przez Kongres i przybrać formę regulacji prawnej, a nie tylko deklaracji prezydenta. Niezależnie od tego, jak silna jest pozycja prezydenta Stanów Zjednoczonych, nie sięga ona aż tak daleko, aby mocą własnych decyzji wprowadzał tego typu regulacje. Tak więc niczego ani prezydent Kwaśniewski, ani ktokolwiek inny w imieniu naszego kraju w tej chwili i w tej sprawie nie jest w stanie załatwić dopóty, dopóki Amerykanie sami nie przyjmą odpowiednich regulacji.</u>
          <u xml:id="u-157.32" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Jak wiadomo, wstępne reakcje w USA na propozycje prezydenta Busha były rozmaite. Tak jak są zainteresowani - w tym pracodawcy, co jest istotne - zalegalizowaniem pobytu cudzoziemców pracujących u nich, tak też są i tacy, jak na przykład związki zawodowe, którzy są temu przeciwni. Zobaczymy, co z tej debaty w USA wyniknie.</u>
          <u xml:id="u-157.33" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Stępień zapytał mnie o ocenę rozliczania ambasadorów ze skuteczności w zakresie promocji gospodarczej, a nie z ilości rautów. Otóż muszę powiedzieć, że dzięki mądrym decyzjom Sejmu ograniczającym budżet MSZ nie mamy problemu z rozliczaniem ilości rautów organizowanych przez nasze placówki. Natomiast ocena skuteczności ambasadorów w zakresie wykonywania rozmaitych ich zadań merytorycznych, w tym także w obszarze promocji gospodarczej, jest istotnym elementem systemowych ocen placówek, personelu i szefów, jakie przeprowadzamy w ostatnim czasie we wszystkich naszych przedstawicielstwach, we wszystkich naszych ambasadach. Przy czym dopóty, dopóki nie uregulujemy ostatecznie kwestii odpowiedzialności za reprezentowanie interesów gospodarczych w ramach służby zagranicznej, trudno jest, przynajmniej w niektórych przypadkach, jednoznacznie żądać wyłącznie od ambasadorów wykazania się skutecznością w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-157.34" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Nie odczuwam oczywiście najmniejszej satysfakcji z tego powodu, że także obecny rząd przez dwa lata swego funkcjonowania nie potrafił, jak do tej pory, rozwiązać tej kwestii, ale przestrzegam przed łatwymi krytykami, ponieważ jak wiadomo żaden rząd poprzedni nie potrafił tego zagadnienia prawidłowo uregulować. Buduję jednak wzmocnioną nadzieję w oparciu o fakt, że tezy, propozycje ministra spraw zagranicznych zostały ostatnio zaakceptowane przez Radę Ministrów i premier oczekuje bardzo konkretnych propozycji, które prowadziłyby do odpowiednich rozwiązań. My te propozycje mamy.</u>
          <u xml:id="u-157.35" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Stępień w ramach kwestii dotyczących współpracy gospodarczej z Rosją podniósł problem, do którego odnosiło się także kilku innych mówców. Chodzi mianowicie o to, czy polscy eksporterzy po 1 maja będą korzystali z warunków klauzuli najwyższego uprzywilejowania na rynku rosyjskim. To, jak wiadomo, zależy w podstawowym stopniu od możliwości porozumienia między Komisją Europejską a Rosją o objęciu Polski i innych państw przystępujących do Unii Europejskiej warunkami porozumienia o partnerstwie i współpracy.</u>
          <u xml:id="u-157.36" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Jak do tej pory stanowisko Rosji nie ułatwiało osiągnięcia porozumienia. Rosja twierdziła, że nie ma mowy o automatycznym rozciągnięciu postanowień tego porozumienia na nowe państwa członkowskie, co jest sprzeczne z naszym poglądem, co jest sprzeczne z poglądem Komisji Europejskiej. Wedle mojej wiedzy rysują się w tej chwili nieco jaśniejsze perspektywy uregulowania tej kwestii.</u>
          <u xml:id="u-157.37" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Gdyby okazało się jednak, że do 1 maja Komisja Europejska nie byłaby zdolna do uregulowania tej kwestii z Rosją, my będziemy tę rzecz omawiali w bezpośrednich rozmowach z Rosją już w bliskim czasie. Chodzi o ewentualność zastosowania rozwiązań tymczasowych, przejściowych, podobnie jak miało to miejsce w przypadku relacji Rosji z nowymi państwami członkowskimi Unii Europejskiej w przypadku poprzednich rozszerzeń czy poprzedniego rozszerzenia.</u>
          <u xml:id="u-157.38" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Gadzinowski po raz kolejny wraca do kwestii naszej polityki wizowej wobec obywateli Chińskiej Republiki Ludowej. Otóż ja nie potwierdzam tezy mówiącej o tym, że nasza polityka wizowa wobec obywateli Chin, czy też praktyka wizowa, odbiega w jakimś istotnym stopniu od polityki wizowej wobec obywateli innych państw. Nie potwierdzam. Natomiast wszystkie szczegółowe uwagi oczywiście z chęcią rozpatrujemy i będziemy rozpatrywali.</u>
          <u xml:id="u-157.39" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Bez związku z tą tezą chcę jedynie na zasadzie ciekawostki powiedzieć, że nasze doświadczenie wskazuje na to, iż ogromna część obywateli Chin, którzy przyjeżdżają do Polski w celach deklarowanych jako niemające nic wspólnego z pozostaniem w naszym kraju czy podejmowaniem działalności gospodarczej, pozostaje w naszym kraju, podejmuje działalność gospodarczą i zajmuje się wyłącznie importem z Chin, a nie eksportem polskich towarów do swojej ojczyzny. Ma to między innymi wpływ na rozmiary deficytu handlowego w relacjach między naszymi krajami, w wymianie handlowej między naszymi krajami.</u>
          <u xml:id="u-157.40" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Postulaty związane z brakiem połączeń lotniczych korespondenta Polskiej Agencji Prasowej czy ekipy telewizyjnej powinny być skierowane pod innym adresem, ponieważ ja nie wierzę w doniesienia mediów o tym, że telewizja jest rządowa, nawet nie próbowałem namówić telewizji publicznej do wysyłania ekipy gdziekolwiek, do jakiegokolwiek kraju. To jest oczywiście, mówiąc serio, do rozważenia i do rozstrzygania w liniach lotniczych czy też w agencjach prasowych itd., w zależności od tego, co uważają za niezbędne z punktu widzenia ich działalności.</u>
          <u xml:id="u-157.41" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Przechodzę do odpowiedzi na pytania.</u>
          <u xml:id="u-157.42" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Pani posłanka Masłowska. Karta regionów Europy, zagrożenie likwidacją państwa polskiego itd. Pozwoliłem sobie zwrócić się do pani z pytaniem, czy może pani podać jakikolwiek przykład podpisania karty regionów Europy. Sądzę, że nie może pani. Niedawno rozmawiałem o tym z przedstawicielami związków województw i, po pierwsze, stwierdziliśmy, że istnieje zależność i pewna relacja między postanowieniami karty regionów Europy a prawdopodobnymi regulacjami przyszłego traktatu konstytucyjnego i że do czasu, kiedy traktat konstytucyjny nie jest uzgodniony i nie jest zaakceptowany, zdrowy rozsądek i ostrożność podpowiadają, aby tej karty w tej chwili nie podpisywać. Jednocześnie nie zgadzam się z pani oceną samej Karty Regionów Europy. Wnioski o destrukcyjnych skutkach tego dokumentu i tej regulacji, do jakich pani dochodzi, są w moim przekonaniu całkowicie nieuzasadnione, nie mówiąc już o tym, że oczywiście żadne władze lokalne, ani rządowe, ani samorządowe, nie mają prawa do zaciągania takich zobowiązań, które byłyby sprzeczne z założeniami polskiej polityki zagranicznej formułowanymi zgodnie z konstytucją przez rząd. Wszyscy mają obowiązek zastosowania się do tej prawnej powinności.</u>
          <u xml:id="u-157.43" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Pytanie pani posłanki Skowrońskiej, dotyczące wykorzystania środków PHARE-owskich, i pytanie o to, jak próbuję rozwiązać ten problem, muszę, niestety, zaadresować do kogo innego w rządzie w związku z tym, że jak już wyjaśniałem, nie mam w tej chwili kompetencji w zakresie koordynowania działalności resortu w rozmaitych programach europejskich o takim charakterze.</u>
          <u xml:id="u-157.44" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Jak będą wyglądały rozwiązania dotyczące nowej ekonomizacji służby zagranicznej? Oczywiście poinformujemy o tym nie tylko posłów Platformy Obywatelskiej, ale wszystkich posłów, gdy dojdzie do odpowiednich uzgodnień. Takie propozycje MSZ przedstawi Ministerstwu Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej. Czekamy na opinię, czekamy na reakcję, w najbliższym czasie przekażemy je premierowi.</u>
          <u xml:id="u-157.45" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Rzymełka powraca do kwestii ambasady w Berlinie. To rzeczywiście jest żenująca sytuacja, nieakceptowalna, przy czym ja już wielokrotnie państwu wyjaśniałem, na czym polega problem. Był rozpisany konkurs, został on rozstrzygnięty, opracowany projekt okazał się za drogi na polskie możliwości. Nie było nas stać na to, żeby wydać łącznie - uwzględniając wykończenie i wyposażenie - ok. 200 mln zł na jego realizację. To było jasne dla mnie wcześniej, jednak od tej oceny do stwierdzenia, jak w takim razie rozwiązać ten problem, trzeba było przebyć pewną drogę. Aby zrealizować tamten projekt w jakiejś okrojonej formie, trzeba mieć zgodę i zapewnioną współpracę ze strony zespołu projektującego, można też wybrać inny wariant. Ostatecznie zdecydowaliśmy się na wykorzystanie konstrukcji nośnej starego budynku w drodze pewnie czegoś więcej niż remont, by wreszcie mieć nowy budynek na miejscu. Na wniosek rządu, także dzięki decyzji Sejmu w budżecie tegorocznym MSZ ma 15 mln zł na rozpoczęcie tego projektu i zaczniemy go. Zatem zacznie się to w tym roku, mam nadzieję, że w ciągu mniej więcej dwóch lat to zamkniemy i wreszcie nie będziemy musieli się wstydzić.</u>
          <u xml:id="u-157.46" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Na pytanie dotyczące finansowania czy współfinansowania przez stronę polską organizacji, instytucji zajmujących się stosunkami polsko-niemieckimi, nie mogę w tej chwili odpowiedzieć. MSZ nie jest w stanie wyjść naprzeciw temu, bo nie dysponuje odpowiednimi środkami, ale jak rozumiem, inne resorty także są tym zainteresowane, chociażby resort edukacji. Zapewne w wielu przypadkach współfinansujemy w znaczącym stopniu te działania, są rozmaite projekty, chociażby wymiana młodzieży, gdzie finansowanie przez stronę niemiecką i polską odbywa się w znacznie bardziej wyrównanych proporcjach.</u>
          <u xml:id="u-157.47" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Posłanka Wiśniowska stwierdziła, że prezydent, łamiąc konstytucję Rzeczypospolitej, wysłał żołnierzy do Iraku. Zdecydowanie się z panią nie zgadzam, pani nie ma żadnych podstaw do stawiania prezydentowi takiego zarzutu. To jest całkowicie gołosłowne, to jest język propagandy, a nie prawa. Jeżeli pani dysponuje poważnymi argumentami prawnymi uzasadniającymi tę tezę, to niech pani wystąpi z odpowiednimi inicjatywami niosącymi określone konsekwencje, o ile pani nie chce narazić się na śmieszność.</u>
          <u xml:id="u-157.48" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Muszę powiedzieć, że ze zdumieniem wysłuchałem licznych posłów Samoobrony, którzy z zacięciem i determinacją naprawdę godną lepszej sprawy bronili Saddama Husajna, bronili prawa tego systemu rządów do dalszego istnienia. Czy państwo naprawdę nie wiedzą, że tam wymordowano setki tysięcy ludzi? Czy państwu naprawdę nie wstyd zajmować dzisiaj takiego stanowiska? Ja rozumiem kontrowersje prawne, inne kontrowersje, dyskusje międzynarodowe, ale jak możecie w taki sposób oceniać tę sytuację? Czy wam jest obojętne, co się działo w tym kraju? Czy nie odczuwacie ulgi, że tam wreszcie ludzie nie są mordowani przez tajną policję? Czy nie rozumiecie, że ten naród, m.in. dzięki nam, dzięki ryzyku, które podjęliśmy, zyskał wielką szansę? Czy nie zdajecie sobie sprawy z tego, że podjęliśmy bardzo trudną decyzję? Że podjęliśmy tę decyzję w imieniu tego narodu, także w interesie tego narodu i w interesie bezpieczeństwa międzynarodowego, w tym także naszego? Dlaczego ciągle uprawiacie taką nieprzemyślaną bzdurną propagandę? Skończcie z opowiadaniem o wspaniałych, wielkich inicjatywach pokojowych waszego przewodniczącego, bo to jest po prostu śmieszne. Wstyd opowiadać takie rzeczy w sali polskiego parlamentu.</u>
          <u xml:id="u-157.49" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak uważa większość społeczeństwa.)</u>
          <u xml:id="u-157.50" who="#komentarz">(Głos z sali: Niech pan popatrzy na sondaże.)</u>
          <u xml:id="u-157.51" who="#komentarz">(Poseł Jan Łączny: Ale trochę ciszej, panie ministrze, pan nie musi na nas krzyczeć.)</u>
          <u xml:id="u-157.52" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Wy się kierujecie sondażami, ja się kieruję racją w tej sprawie. Chwała Bogu, prezydent, rząd i większość tego Sejmu kierowała się w tej sprawie racją, a nie sondażami.</u>
          <u xml:id="u-157.53" who="#komentarz">(Poseł Jan Łączny: Czas pokaże.)</u>
          <u xml:id="u-157.54" who="#komentarz">(Poseł Renata Beger: To jest pańskie zdanie, nie nasze.)</u>
          <u xml:id="u-157.55" who="#komentarz">(Poseł Jan Łączny: Czas pokaże.)</u>
          <u xml:id="u-157.56" who="#komentarz">(Poseł Renata Beger: A dziećmi nie jesteśmy, żeby na nas krzyczeć. Gdy się nie ma argumentów, to się krzyku używa.)</u>
          <u xml:id="u-157.57" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Proszę państwa, odrzucam tego typu sformułowania, jak polskie wojska okupacyjne, agresja wobec suwerennego państwa itd., w których wyraża się też wielka pogarda dla własnego państwa, którego nazwą się ciągle posługujecie. Wy sobie nie zdajecie sprawy z konsekwencji prawnych tego, co wypowiadacie jako posłowie w polskim parlamencie, posługując się takimi ocenami.</u>
          <u xml:id="u-157.58" who="#komentarz">(Poseł Marian Kwiatkowski: Mój ojciec wyzwalał kraj.)</u>
          <u xml:id="u-157.59" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Działacie wbrew interesom własnego państwa, tylko trzeba to rozumieć.</u>
          <u xml:id="u-157.60" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Nie będę odpowiadał na pytania, które dotyczą innych resortów; przekażę je kolegom, zapewne odpowiedzą na nie na piśmie. Myślę o pytaniach dotyczących niemieckich czołgów Leopard czy łodzi podwodnych z Norwegii - wiem, że te projekty są realizowane - czy niektórych elementów porozumienia offsetowego. Te pytania trzeba skierować do MON i do ministra nauki, który jest przewodniczącym komitetu offsetowego.</u>
          <u xml:id="u-157.61" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Pani posłanka Łyżwińska pyta, czy Stany Zjednoczone dostały zgodę na eksploatowanie pokładów rud tytanu w województwie suwalskim. Uprzejmie informuję, że to jest kolejna, zupełnie śmieszna plotka.</u>
          <u xml:id="u-157.62" who="#komentarz">(Poseł Wanda Łyżwińska: Wszystko jest możliwe, panie ministrze.)</u>
          <u xml:id="u-157.63" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Jak wiadomo, od lat nie podejmuje się eksploatacji żadnych złóż rud metali znajdujących się w tym regionie ze względu na koszty eksploatacji i na potencjalne katastrofalne konsekwencje ekologiczne. Nic się pod tym względem nie zmieniło.</u>
          <u xml:id="u-157.64" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Większość pytań była monotematyczna i dotyczyła sprawy Iraku, szukam więc innych kwestii. Pan poseł Stryjewski powraca po raz kolejny do tematu Ziem Zachodnich i Północnych; stwierdza w swoim pytaniu, że nie informuję Polaków na Ziemiach Zachodnich, że ich byt jest zagrożony. Być może pańskim zdaniem - pewnie już nie zdołam pana przekonać do zmiany tego poglądu, mimo uporczywych wysiłków ponawianych od kilku lat - że uprawnienia Trybunału Sprawiedliwości, o których pan mówi, nie dotyczą spraw, o jakich rozmawiamy. Unia Europejska nie reguluje kwestii własnościowych, w związku z tym żadna jej instytucja nie jest kompetentna do rozstrzygania tych spraw. Proszę albo o zrozumienie tego, albo o niestraszenie ludzi w Polsce, dlatego że państwo ciągle ludzi straszą; zastanawiam się, czy z niewiedzy, czy jest to jakaś polityczna kalkulacja. My oczywiście nigdy nie lekceważyliśmy tego zagadnienia, dlatego powtarzaliśmy rozmaite analizy i ekspertyzy prawne. Wszelka dostępna profesjonalna wiedza daje podstawy do stwierdzenia, że żadnych zagrożeń w tym zakresie nie ma, i proszę to wreszcie przyjąć do wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-157.65" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Nie jestem w stanie odpowiedzieć na pytanie dotyczące jakiegoś potencjalnego inwestora w Bartoszycach. Jak rozumiem, jest to być może pytanie do innego resortu. Zaległości w składkach do organizacji międzynarodowych - mam te informacje, te dane.</u>
          <u xml:id="u-157.66" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Niestety wynoszą one dzisiaj w przypadku Organizacji Narodów Zjednoczonych 22 449 tys. dolarów, w przypadku NATO - 10 449 tys. euro, w przypadku Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie - 7893 tys. euro, w przypadku Rady Europy - 4677 tys. euro. Pozostałe są w znacznie mniejszej skali. W tej chwili nie stanowi to jeszcze zagrożenia jakimiś konsekwencjami, sankcjami w odniesieniu do nas jako członka tych organizacji, niemniej ja nie mam wątpliwości, iż ten stan rzeczy jest bardzo niedobry, nie powinien mieć miejsca. Niestety od dwóch lat nie potrafimy wyjść z tego w sytuacji, kiedy sprawy te zostały zaniedbane jeszcze w poprzednim okresie.</u>
          <u xml:id="u-157.67" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Ja osobiście uważam, że wszystkie kwestie dotyczące Iraku zostały wyjaśnione, dlatego już nie będę do tych pytań powracał.</u>
          <u xml:id="u-157.68" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Dulias pyta o prawdę o współpracy w Grupie Wyszehradzkiej. Zasygnalizowałem tę kwestię. Nie jesteśmy usatysfakcjonowani wiarygodnością tej współpracy, zwłaszcza w ostatnim czasie, przy czym jestem głęboko przekonany o tym, że ze swojej strony zrobiliśmy absolutnie wszystko, aby zachęcić naszych partnerów do takiej współpracy i przekonać o jej potrzebie. Być może w niektórych państwach uczestniczących w tej tradycyjnej, dość znaczącej formie współpracy nie podziela się naszego poglądu i naszej opinii o wartości, jaką ten mechanizm współdziałania będzie także po przystąpieniu do Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-157.69" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Jest w związku z tym czas na zadanie pewnych prostych pytań i wysłuchanie - mam nadzieję - jasnych odpowiedzi. Oczywiście nikt nikogo nie jest w stanie zmusić do współpracy, jeżeli nie będzie przekonania o wspólnocie interesów w tym zakresie. My zgodnie z tym, co już dzisiaj wobec Wysokiej Izby zadeklarowałem, jesteśmy zwolennikami kontynuowania tej współpracy i nadania jej rzeczywistych charakteru i wymiaru.</u>
          <u xml:id="u-157.70" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Dulias sformułował również tezę o sytuacji gospodarczej, która jest rzekomo coraz trudniejsza. Ja tego nie będę komentował, jedynie odsyłam zarówno do informacji instytucji zajmujących się ocenami statystyk ekonomicznych, jak i do komentarzy ze środowisk biznesu, medialnych itd. Jestem przekonany, że ocena trendów gospodarczych jest dokładnie odmienna od tego, co pan stwierdził.</u>
          <u xml:id="u-157.71" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Nie polemizuję, bo czuję się zażenowany, ze stwierdzeniami mającymi charakter pomówień i inwektyw, z mówieniem, że akceptuję poniżanie Polski itd. Chciałbym zachować nadzieję, że kiedyś dożyjemy czasów, gdy w polskim Sejmie ta metoda debaty nie będzie stosowana.</u>
          <u xml:id="u-157.72" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Czerwiński sygnalizuje dwa przypadki pobicia polskiego obywatela w Grecji. Proszę o konkretną informację, wyjaśnię to. Prawdopodobnie wyjaśnienie musi wiązać się z jakimiś szczegółami tej sprawy, nie wiem, być może z miejscem pobytu tej osoby itd. Znane są mi inne incydenty dotyczące polskich obywateli w Grecji, znana mi jest reakcja i bardzo zaangażowane działanie naszej ambasady, naszych konsulów. Tak więc wymaga to po prostu wyjaśnienia. Pyta pan też, dlaczego władze niemieckie czy rząd niemiecki nie współfinansują wspomnianego przez pana pisma polonijnego.</u>
          <u xml:id="u-157.73" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Wiele osób nawiązywało do kwestii respektowania czy też zakresu udzielanej pomocy dla Polaków mieszkających w Niemczech w kwestii realizowania praw edukacyjnych, kulturalnych itd. Kiedy mówiłem dzisiaj o tym, że poddamy dyskusji, będzie przedmiotem konsultacji ocena stopnia respektowania, realizowania praw Polaków mieszkających za granicą przez władze tych państw, miałem na myśli m.in. konsultacje polsko-niemieckie w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-157.74" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Dostrzegamy wyraźne dysproporcje, gdy chodzi o zakres zaangażowania, przy czym ja jednocześnie muszę powiedzieć, że nie zgadzam się z tezą o stosowaniu zasady wzajemności w tego typu przypadkach. To jest wiecznie powracające nieporozumienie. My udzielamy pomocy polskim obywatelom pochodzenia niemieckiego, białoruskiego, ukraińskiego, dowolnego innego nie wyłącznie dlatego, że jesteśmy do tego zobowiązani takim czy innym traktatem, tylko dlatego, że tak rozumiemy prawa mniejszości, prawa naszych obywateli. My udzielamy pomocy naszym polskim obywatelom w ich zrozumiałych dla nas sprawach. Nawet gdybyśmy nie byli związani traktami, tak powinniśmy postępować.</u>
          <u xml:id="u-157.75" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Oczywiście mamy prawo oczekiwać tego, że w innym kraju podobnie, przy respektowaniu podobnego standardu będzie się traktowało Polaków...</u>
          <u xml:id="u-157.76" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Czerwiński: Właśnie.)</u>
          <u xml:id="u-157.77" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">...obywateli danego państwa, ale nie powinniśmy wprowadzać zasady jakiejś zależności, zgodnie z którą jeżeli gdzieś na przykład nie respektuje się praw polskiej mniejszości, to my odpowiemy brakiem uznania praw mniejszości etnicznie związanej z danym państwem. To nie miałoby sensu, to byłoby uderzanie w prawa własnych obywateli. Dlatego też oczywiście będziemy o tym rozmawiali, dostrzegamy problem, ale polscy obywatele, w tym przypadku pochodzenia niemieckiego, nie mają powodów do obaw, gdy chodzi o zakres pomocy państwa polskiego, podobnie jak polscy obywatele pochodzenia białoruskiego, ukraińskiego, litewskiego, słowackiego itd.</u>
          <u xml:id="u-157.78" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Pani posłanka Szumska pyta, czy w Unii Europejskiej zachowane zostaną -pani mówiła o integralności granic - jak rozumiem, granice Rzeczypospolitej. Pojęcie integralności odnosi się raczej do terytorium niż do granic. Tak, będą zachowane, zapewniam panią o tym. Pytała się pani, czy zostanie zachowana integralność administracji, i wspomniała pani o jednym z euroregionów. Otóż euroregiony nie mają nic wspólnego z naszym członkostwem w Unii Europejskiej. Istnieje ich kilkanaście na naszych granicach i są one formą współpracy ponadgranicznej między przylegającymi do siebie regionami dwóch lub trzech państw. Wszyscy są na ogół zadowoleni z tego mechanizmu współpracy i oceniają go jako rzecz bardzo korzystną. Nie ma się więc czego bać. Powiadam, że to nie ma żadnego związku z członkostwem w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-157.79" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Kalemba pyta o szczegółową informację dotyczącą rezultatów rozmów czy też konferencji w sprawie traktatu konstytucyjnego, jeżeli chodzi o preambułę, o pewne szczególne formy pomocy dla landów niemieckich. Wydaje mi się, że udzielaliśmy tej informacji, ale proszę bardzo, przedstawię ją w skrócie i teraz.</u>
          <u xml:id="u-157.80" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Gdy chodzi o wstęp, nie osiągnięto porozumienia. W trakcie spotkania ministrów spraw zagranicznych w Neapolu polska propozycja odniesienia do tradycji chrześcijańskich we wstępie zyskała najwyższy poziom poparcia, wyższy od tego, co było przedtem, i wyższy od tego, co dało się zaobserwować później. Popierało nas mniej więcej 10 państw, kilka aktywnie przeciwko temu występowało, inne nie zajmowały jednoznacznego stanowiska, chociaż wedle naszego rozeznania także niektóre z tych, co nie zajmowały stanowiska, gotowe były udzielić poparcia albo też mówiły, że nie mają nic przeciwko takiemu rozwiązaniu.</u>
          <u xml:id="u-157.81" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Niemniej nie udało nam się nawet zbliżyć do jakichś konkluzji, bo w przeciwieństwie do większości innych trudnych debat, z jeszcze jednym wyjątkiem: sprawy systemu głosowania, nie nastąpiło wykrystalizowanie się bardzo wyraźnej większości i miękko protestującej mniejszości, co pozwala przewidywać, jaki będzie ostateczny skutek. Musimy poczekać na dalszy ciąg rozmów na ten temat. Zakładam, że prezydencja irlandzka spróbuje odegrać własną rolę w zaaranżowaniu tej rozmowy. My zgłosiliśmy propozycje dotyczące bądź to usunięcia, bądź też innego zredagowania przepisu dotyczącego szczególnej pomocy publicznej, do jakiej państwo niemieckie jest upoważnione w odniesieniu do tych landów niemieckich, które w wyniku podziału Niemiec poniosły szczególne straty. Zaproponowaliśmy trzy warianty: usunięcie tego przepisu, wpisanie zamiast landów niemieckich państw, które w wyniku podziału powojennego Europy ponosiły straty, bądź też wpisanie w jednym przepisie zarówno landów niemieckich, które w wyniku podziału Niemiec, jak i państw europejskich, które w wyniku podziału Europy ponosiły straty. Niestety, muszę powiedzieć, że poza Łotwą nikt nas w tym nie poparł. Łotwa przyłączyła się do polskiego postulatu. Włosi tak prowadzili tę dyskusję, zwłaszcza w Brukseli, że nie było żadnej możliwości publicznego porozmawiania na ten temat, bo w ogóle nie stworzono okazji do tego. Zakładam, że wrócimy do tej kwestii w dalszym ciągu konferencji międzyrządowej, ale wyraźnie podkreślam, jeśli chodzi o nasze propozycje, będące propozycjami przecież nie tylko w imieniu Polski, ale także innych krajów europejskich, zwłaszcza po naszej stronie dawnej żelaznej kurtyny, nikt z tych państw, z jednym wyjątkiem, nie angażuje się w to przedsięwzięcie, co niestety zmniejsza prawdopodobieństwo skutecznego przekonania innych do ich zaakceptowania. Będziemy na ten temat rozmawiali także z Niemcami po raz kolejny, ponieważ rozmawialiśmy już.</u>
          <u xml:id="u-157.82" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Stanowisko rządu w sprawie muru budowanego przez Izrael - z jednej strony oczywiście rozumiemy rozmaite obawy Izraelczyków, niestety zamachy terrorystyczne mają ciągle miejsce, giną liczni cywile, z drugiej strony uważamy, że pomysł na budowę muru czy też płotu bezpieczeństwa, spór tutaj trwa także o nazewnictwo, jest pomysłem niedobrym, że w ten sposób nie rozwiąże się żadnych istotnych zagadnień, a zwłaszcza gdyby budowa tego ogrodzenia była kontynuowana wedle takiej linii, jaka została wytyczona, linii niezgodnej z historycznym rozdzieleniem terytorium Izraela i terytorium palestyńskiego, to w konsekwencji pojawiłoby się bardzo wiele dodatkowych powodów do napięcia, kontynuowania sporu, kontynuowania konfliktu. Między innymi zwracano uwagę na to, że wywołałoby to fundamentalne kontrowersje co do przebiegu przyszłej granicy między państwem izraelskim i państwem palestyńskim. To ogrodzenie, ten mur oddzieliłby część ludności palestyńskiej od swego państwa, oddzieliłby wielu Palestyńczyków, palestyńskich rolników od ziemi, która jest ich własnością, uniemożliwiając im kontynuowanie normalnej działalności zarobkowania itd.</u>
          <u xml:id="u-157.83" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Wiele osób pytało o art. 23 Traktatu akcesyjnego. Niektórzy nawet pytali mnie, czy ja lub rząd wiedzieliśmy o tym artykule, czy nie, a jeśli wiedzieliśmy, to czy to nie jest zdrada. Oczywiście, że wiedzieliśmy, podobnie jak Wysoka Izba, bo dyskutowaliśmy o tym wielokrotnie i wielokrotnie wyjaśnialiśmy parlamentowi, że art. 23 Traktatu akcesyjnego jest identyczny z przepisami, jakie stosowane były przy wcześniejszych rozszerzeniach Unii Europejskiej czy Wspólnot Europejskich i wynika to z tej prostej logiki, że nie można wstrzymać wszelkich procesów i wszelkich działań toczących się w Unii Europejskiej do czasu, kiedy spełni się rozszerzenie nawet w drobnych sprawach itd. Także z punktu widzenia prawnego nie należy, nie można rozsądnie stawiać zarzutu, że taki przepis się znalazł. Natomiast można dyskutować na temat tego, w jaki sposób jest on stosowany, czy jest on stosowany w poczuciu pewnego partnerstwa, lojalnie w stosunku do państw przystępujących, czy nie, czy nie jest nadużywany, czy sprawy, które są regulowane przy wykorzystaniu tego artykułu, mogą, powinny poczekać, czy też nie. Jak wiadomo, niektóre postanowienia Unii Europejskiej, w tym komisji, wzbudzają zastrzeżenia i te zastrzeżenia były przez nas jednoznacznie prezentowane. Obawiam się, że rozmaitych kwestii spornych przy całym moim poparciu dla naszego członkostwa w Unii Europejskiej w przyszłości nie będzie brakowało. Te kwestie sporne są tam na porządku dnia i dotyczą nie tylko Polski, nie dotyczą tylko nowych członków czy nie dotyczą wyłącznie państw, powiedzmy, średnich, mniejszych itd., bo to Komisja Europejska postanowiła skierować do Trybunału Strasburskiego skargę na decyzję Rady Europejskiej w sprawie niezastosowania sankcji finansowych wobec Francji i Niemiec w związku z tym, że nie przestrzegają one zobowiązań paktu stabilizacyjnego, z paktu stabilizacji. Więc te kontrowersje są tam obecne i musimy się z tym liczyć.</u>
          <u xml:id="u-157.84" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Filipek pyta, jaki kompromis ja zaakceptuję. Wie pan, po pierwsze, żeby cokolwiek zaakceptować, to musi to zrobić w pierwszej kolejności rząd negocjujący, później to gremium, które będzie musiało ratyfikować Traktat konstytucyjny, a więc bądź to parlament, bądź społeczeństwo w referendum. Więc wszyscy, którzy biorą udział w rozmowach na ten temat, mają świadomość tego, że każde porozumienie musi być w pełni akceptowalne przez każde państwo, w tym oczywiście także przez Polskę, przez rząd, przez parlament. Ale jednocześnie muszę panu odpowiedzieć, że cóż, negocjacje, rozmowy na ten temat mają to do siebie, że nie dadzą się prowadzić publicznie. Ja mogę jedynie po raz kolejny zapewnić, że nie zaakceptujemy rozwiązań odbiegających w swej istocie od racji i argumentów, które wielokrotnie prezentowaliśmy. Zachęcam też do większego optymizmu, ponieważ pan mówi, że w sposób oczywisty politycznie tę kwestię przegramy. My płacimy dosyć wysoką cenę polityczną za swoje stanowisko w postaci bardzo niesprawiedliwych zarzutów, rysowania skarykaturyzowanego wizerunku Polski przez część komentatorów, zwłaszcza w mediach, i musimy temu przeciwdziałać. W naszym interesie leży przeciwdziałanie temu. Ale oczywiście ci, którzy sądzą, że te formy presji, nacisku na Polskę przez niesprawiedliwe oskarżenie itd. wywołają jakiś skutek, mylą się, bo po pierwsze, nie robi to nas wielkiego wrażenia, ale po drugie, zachowują się nielogicznie, czy też myślą nielogicznie, bo skoro już taką cenę polityczną zapłaciliśmy, to tym bardziej nie mamy powodu do zmiany swego stanowiska w zasadniczych elementach. Natomiast jest oczywiście naszą intencją osiągnięcie porozumienia. Przecież nie będę w tej chwili szczegółowo wdawał się w opisywanie tego, co w moim przekonaniu takim akceptowalnym porozumieniem mogłoby być.</u>
          <u xml:id="u-157.85" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Turkiewicz pyta o możliwość poparcia przez MSZ projektu Zgorzelec-Görlitz - deklaruję takie poparcie.</u>
          <u xml:id="u-157.86" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Stanibuła zadał kilka pytań dotyczących m.in. offsetu, przekażę to pytanie do ministra Kleibera.</u>
          <u xml:id="u-157.87" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Nie bardzo zrozumiałem pytanie o to, czy MSZ otworzy gospodarkę na Chiny, Rosję i Zakaukazie. MSZ jest przekonany o tym, że z tymi państwami łączą nas silne interesy gospodarcze, że powinniśmy aktywnie się tam znajdować, ale co to znaczy: otworzyć gospodarkę? Nasza gospodarka jest wobec tych państw, zwłaszcza Chin i Rosji, bardziej otwarta niż ich gospodarka wobec nas, więc musimy pilnować także pewnych proporcji.</u>
          <u xml:id="u-157.88" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Nie będę mówił o gospodarce morskiej.</u>
          <u xml:id="u-157.89" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Nie rozumiem pytania o program ochrony polskich interesów w Unii Europejskiej, jest sformułowane niekonkretnie.</u>
          <u xml:id="u-157.90" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Koszt utrzymania wojsk w Iraku znają panie i panowie posłowie z ustawy budżetowej, do tego się on ogranicza.</u>
          <u xml:id="u-157.91" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Co przeszkadza przekazaniu władzy Irakijczykom? Jest plan przekazywania tej władzy. Liczymy na to, że w ciągu półrocza zostanie zrealizowany, natomiast trzeba myśleć o tym wszystkim z poczuciem odpowiedzialności. W tej chwili Irakijczycy, którym nigdy w gruncie rzeczy nie dane było uczestniczyć, żyć w systemie demokratycznym, od wielu dziesięcioleci nie mieli oni prawa do jakiejkolwiek zorganizowanej artykulacji swoich poglądów, swoich interesów, jeszcze nie stworzyli rozmaitych niezbędnych struktur o wymiarze politycznym czy parapolitycznym, które są niezbędne dla procesu chociażby wyborczego. Ponadto wiadomo przecież dobrze, i nie ma co udawać, że się tego nie wie, że przedwczesne wyjście z Iraku wojsk koalicyjnych najprawdopodobniej doprowadziłoby do krwawej łaźni w tym kraju, dlatego że tak duże są ciągle jeszcze sprzeczności, poziom wrogości między rozmaitymi grupami religijnymi czy też narodowymi i wszyscy, łącznie z samymi Irakijczykami, ogromną większością Irakijczyków, wiedzą, że obecność koalicji jest im potrzebna. Chcą oczywiście - i mają święte do tego prawo i my to prawo respektujemy - jak najszybciej być suwerennymi w swoim kraju, jak najszybciej przejąć pełnię władzy. Wyrażam przekonanie, że w tym roku będzie to zrealizowane.</u>
          <u xml:id="u-157.92" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Jednocześnie, kiedy pan mówi, że wolność wasza i nasza, tradycyjne polskie zawołanie, a dzisiaj agresja, to powiedziałbym, że na ogół o wolność cudzą biliśmy się gdzieś poza granicami własnego kraju. I to, co robimy w Iraku, to jest realizowanie hasła: wolność wasza. Tak że proszę na to spojrzeć z takiego punktu widzenia.</u>
          <u xml:id="u-157.93" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Polonia w Niemczech - wypowiadałem się na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-157.94" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Kozłowski pyta o bazy amerykańskie w Polsce, o skutki tego w stosunkach z Rosją, Białorusią i Ukrainą, wskazuje na patologie związane z obecnością takich baz w Niemczech. Nie komentuję tych argumentów, natomiast chcę powiedzieć jedynie, że odbyła się do tej pory jedna rudna konsultacji polsko-amerykańskich mająca, jak sądzę, identyczną treść, identyczny przebieg jak konsultacje Stanów Zjednoczonych z rozmaitymi innymi sojusznikami i partnerami, także z Rosją. Jak powiedziałem, konsultacje się toczą w tym sensie, że nie dzisiaj, ale proces konsultacji trwa. Do tej pory nie sformułowano wobec nas żadnych konkretnych propozycji, dlatego też nie mamy czego komentować. Będziemy komentowali czy zajmowali stanowisko wtedy, kiedy padną propozycje.</u>
          <u xml:id="u-157.95" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Widz wygłosił nie do końca dla mnie zrozumiałe stanowisko, zgodnie z którym moja teza o wadze stosunków z Wielką Brytanią i Hiszpanią oznacza, że obecny stan stosunków z tymi krajami jest zły. No, zupełnie coś przeciwnego. Stan stosunków z tymi krajami jest bardzo dobry i na tej podstawie stwierdzamy, że ich znaczenie, także w ramach Unii Europejskiej, będzie bardzo istotne. Stosunki z Francją i Niemcami. Zachowajmy zdolność do postrzegania wszystkiego we właściwych proporcjach. Współpraca z tymi krajami w wielu obszarach układa się znakomicie. Natomiast w dyskusji na temat kwestii irackiej czy też na temat kwestii przyszłości Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony wystąpiły różnice zdań. To się zdarza. Ja nie bardzo rozumiem poczucia winy, jakie brzmiało w wystąpieniu pana posła. Polska ma takie samo prawo jak Francja i Niemcy do formułowania swoich poglądów, swoich stanowisk, swoich ocen. Jeżeli te opinie czy poglądy zderzają się z cudzymi, to rozmawiajmy jak partnerzy, a nie podporządkowujmy się cudzym stanowiskom.</u>
          <u xml:id="u-157.96" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Czechowski wygłosił dłuższą tezę dotyczącą poparcia emerytów dla wejścia Polski do Unii Europejskiej i zapytał o siłę nabywczą emerytur. W moim przekonaniu nie ma żadnego bezpośredniego związku między siłą nabywczą emerytur a członkostwem w Unii Europejskiej, chyba że taki, że będzie rosła wiarygodność Polski, tym samym będzie się prawdopodobnie umacniał złoty i tym samym na pewno siła nabywcza emerytur będzie zagwarantowana. Innych związków nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-157.97" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Figlus pyta o przyczyny spadku obrotów handlowych z krajami arabskimi. Obserwujemy w ostatnich dwóch latach dokładnie odwrotny proces. Nie chcę analizować tego, co się wydarzyło kilka czy kilkanaście lat temu. Zapewne polski biznes koncentrował się na innych rynkach i dlatego też generalnie spadły obroty z państwami arabskimi czy też szerzej: państwami islamskimi. Dzisiaj obserwujemy odwrotny proces. W niektórych przypadkach osiągamy spektakularną zupełnie dynamikę obrotów tej współpracy.</u>
          <u xml:id="u-157.98" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Ocena funkcjonowania naszych placówek, zwłaszcza radców handlowych na Wschodzie, w tym na Dalekim Wschodzie. One wszystkie wymagają wzmocnienia. Dlatego też w polityce kadrowej wobec naszych przedstawicielstw np. w Chinach czy Japonii kładziemy ogromny nacisk na przygotowanie naszych pracowników do zajmowania się problematyką gospodarczą, promocji gospodarczej, obsługi polskich podmiotów, wspierania ich itd. Tego typu decyzje już były podejmowane, temu kryterium w najważniejszym stopniu będą podporządkowane kolejne decyzje kadrowe w odniesieniu do tych państw.</u>
          <u xml:id="u-157.99" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Posłowi Czykwinowi już pośrednio odpowiedziałem. Poseł Macierewicz odwołuje się do publikacji w „Spieglu” i tego, czy tekst „Polska marsz do kąta” ma związek z moim oświadczeniem, że traktat konstytucyjny do 1 maja. No, wie pan, panie pośle, zależy, co kto czyta. Ja w tym „Spieglu” przeczytałem stwierdzenie, że gdybym był politykiem niemieckim, to określono by mnie mianem oficera Wermachtu ze względu na sposób, w jakim negocjuję. Pan, jak widzę, doczytuje się tam stwierdzenia pewnie mojej uległości i w związku z tym - Polska marsz do kąta. Wszystko zależy od punktu widzenia. Ja po prostu reprezentuję stanowisko Polski, interesy Polski, racje Polski i robię to tak, jak uważam, że jest to najlepsze z punktu widzenia interesów Polski. Inni w związku z tym będą mnie oskarżali o to, że przypominam oficera Wermachtu, pan będzie zarzucał mi pewnie kolejną fazę zdrady narodowej, ale trudno, jakoś z tym muszę żyć.</u>
          <u xml:id="u-157.100" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Moje stanowisko w sprawie deklaracji prezydentów oznacza zrzeczenie się reperacji itd. Nie ma żadnego związku między jednym a drugim. Swój pogląd na temat prawnej zasadności i pomysłu wystąpienia z z żądaniami reperacyjnymi mam, ale rozumiem, że będzie inna okazja do rozmowy na ten temat. Ale mówiąc o deklaracji, pan dwukrotnie się na ten temat wypowiedział, także w swoim wystąpieniu w imieniu swojego koła. Stwierdził pan, że prezydenci wezwali do nowej oceny w historii. Ale był pan łaskaw posłużyć się tylko fragmentem tego tekstu, w znaczący sposób zmieniając wrażenie, jakie ten tekst w całości wywołuje. Prezydenci stwierdzili: Europejczycy winni razem na nowo ocenić i udokumentować wszystkie przypadki wysiedleń, ucieczek i wypędzeń, które miały miejsce w XX wieku, po to, aby ich przyczyny, kontekst historyczny i konsekwencje stały się czytelne dla opinii publicznej. To jest oczywiście wyraz zaniepokojenia obu prezydentów, także prezydenta Republiki Federalnej Niemiec, tym, że w przeciwnym razie dyskusja o tego typu przypadkach w historii może prowadzić do zapomnienia o przyczynach, o kontekście historycznym, a więc może prowadzić do dochodzenia do zafałszowanych i niewłaściwych wniosków. Proszę więc czytać to w całości, paru niegłupich ludzi się nad tym zastanawiało, mogę o tym pana zapewnić.</u>
          <u xml:id="u-157.101" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam wrażenie, że wyczerpałem pytania i to, co uznałem za wymagające mojej odpowiedzi czy pewnej reakcji. Część pytań państwa zgodnie z obietnicą, z deklaracją, skieruję do innych koleżanek i kolegów ministrów z prośbą o udzielenie odpowiedzi. Na te, które być może nieświadomie pominąłem, udzielimy odpowiedzi na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-157.102" who="#MinisterSprawZagranicznychWłodzimierzCimoszewicz">Jeszcze raz dziękuję za debatę, dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-157.103" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Tomasz Nałęcz)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pan poseł w jakim trybie?</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#komentarz">(Poseł Jan Łączny: W sprawie sprostowania niezrozumianej naszej wypowiedzi).</u>
          <u xml:id="u-159.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Ale, panie pośle, sprostowanie dotyczy mylnie przytoczonej wypowiedzi, tak?</u>
          <u xml:id="u-159.4" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Lub źle zrozumianej.)</u>
          <u xml:id="u-159.5" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę bardzo, był pan źle zrozumiany.</u>
          <u xml:id="u-159.6" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu Macierewiczowi za pomoc.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#PosełJanŁączny">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#PosełJanŁączny">Panie Ministrze! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrony chciałbym stanowczo zaprotestować przeciwko tak impulsywnemu zajęciu stanowiska w stosunku do moich kolegów i koleżanek, którzy wypowiadali się tutaj w sprawie Iraku. W wypowiedziach tych nie było żadnych takich wątków, nie było poparcia dla reżimu irackiego, ludobójczych metod systemu w Iraku. Wypowiadaliśmy się tylko, że zaangażowanie się strony polskiej w rozwiązanie sytuacji irackiej było niewłaściwe. Dlatego uważam, że było to w pewnym sensie pańskie nadużycie. Głos Ojca Świętego, jak również wypowiedzi głów mocarstw światowych krytykujących sposób rozwiązania sytuacji w Iraku potwierdzają, że to, co mówi Samoobrona, jest jak najbardziej uzasadnione i niepozbawione racji, jak pan starał się nam tutaj dzisiaj wmówić. Jeszcze raz ostro protestuję, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Panie pośle, to była polemika, a nie sprostowanie.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pani poseł Beger w jakim trybie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#PosełRenataBeger">Sprostowania dotyczącego mojego wystąpienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pani poseł, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#PosełRenataBeger">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#PosełRenataBeger">Panie ministrze, albo to jest zła wola z pańskiej strony, albo pan nie chce zrozumieć...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Nie, pani poseł, proszę nie polemizować, bo naprawdę...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#PosełRenataBeger">Chwileczkę, panie marszałku, proszę mi dać się wypowiedzieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pani poseł, proszę sprostować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#PosełRenataBeger">Jeszcze nie zdążyłam, panie marszałku, nic powiedzieć, a pan już stara się zamknąć mi usta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Zaczęła pani w sposób, który nie oznacza sprostowania, ale polemikę. W przypadku pani poprzednika...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#PosełRenataBeger">Panie marszałku, to jest moja wola, w jaki sposób rozpoczynam sprostowanie, zwracając się do pana ministra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pani poseł, o tym mówi regulamin. Tutaj nie pani wola decyduje, ale regulamin.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę sprostować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#PosełRenataBeger">Panie ministrze, żadnym wypadku nie popieram ani Husajna, ani tego, co robił w swoim kraju. Uważam, że należało wprowadzić siły pokojowe i zgadzam się tutaj z panem przewodniczącym Andrzejem Lepperem. Natomiast bardzo mnie zastanawia to, dlaczego pan ma taką awersję do posłów z Samoobrony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pani poseł, ale przecież pani polemizuje... Pani poseł...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#PosełRenataBeger">Myślę...</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#PosełRenataBeger">Panie marszałku, jeszcze jedno zdanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pani poseł, proszę nie łamać regulaminu. Pani nie prostuje, pani polemizuje z mówcą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#PosełRenataBeger">Panie marszałku, jeszcze jedno zdanie. Powiem do końca i zejdę z mównicy, proszę mi wierzyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Ale, pani poseł...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#PosełRenataBeger">Chciałam jeszcze powiedzieć...</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#PosełRenataBeger">Dlaczego z pańskiej strony, panie ministrze... Dlaczego atakuje pan posłów Samoobrony w sposób niemerytoryczny? Czy panu brakuje argumentów, żeby odpowiedzieć na pytania, które zadałam? Jeżeli pan nie potrafi odpowiedzieć, żądam od pana pisemnej odpowiedzi na pytanie, czy nie uważa pan, patrząc z perspektywy, iż skorzystanie z oferty, inicjatywy pokojowej Andrzeja Leppera przez rząd było historycznym błędem? Jak rząd zamierza rozwiązać problem Iraku i kiedy polskie wojska wrócą do kraju? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pani poseł, stwierdzam, że pani naruszyła regulamin. To nie są sprostowania, to jest polemika.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę pana ministra, żeby nie reagował na wystąpienia, które...</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#komentarz">(Poseł Renata Beger: To jest pańskie zdanie. W stosunku do mnie zawsze pan twierdzi, że naruszam regulamin.)</u>
          <u xml:id="u-179.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pani poseł, nie jest moją winą, że pani poseł narusza regulamin. Proszę przeczytać swoją wypowiedź i zobaczy pani, czy to było sprostowanie.</u>
          <u xml:id="u-179.4" who="#komentarz">(Poseł Renata Beger: W pierwszej fazie to było sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-179.5" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">A pana ministra proszę, żeby nie reagował na wystąpienia, które oznaczają naruszenie regulaminu.</u>
          <u xml:id="u-179.6" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pan poseł Kwiatkowski, czy w tym samym trybie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#PosełMarianKwiatkowski">Tak, nie dostałem odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: To jest inny tryb.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">To jest inny tryb, panie pośle. Niestety, w Sejmie jest tak, że państwo posłowie pytają, jak chcą, a ministrowie też odpowiadają, jak chcą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#PosełMarianKwiatkowski">Pan minister błędnie zrozumiał moją wypowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Panie pośle, będzie prościej, jak pan powtórzy, aczkolwiek moglibyśmy powtórzyć całą turę pytań, zdaje się.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#PosełMarianKwiatkowski">Panie marszałku, Wysoki Sejmie, panie ministrze, zadałem konkretne pytanie. Oczywiście, że Wysoka Izba na pewno zna budżet i wie, a pytanie zadałem następujące i proszę to sprawdzić i odpowiedzieć. Zadaję jeszcze raz to pytanie. Ile będzie kosztowało utrzymanie naszych wojsk w Iraku, i proszę odpowiedzieć, panie ministrze, na to pytanie naszemu społeczeństwu. Nie musi pan mnie odpowiadać, bo to znam, niech pan odpowie społeczeństwu.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#PosełMarianKwiatkowski">A ustosunkowując się do następnego pytania, którego pan minister najprawdopodobniej nie zrozumiał, proszę pana, powiedziałem tak: Polska jest symbolem kraju walczącego o waszą i naszą wolność i nie nadaje się ani na agresora, ani na okupanta. Oczywiście, że przeciwni jesteśmy...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Panie pośle, przecież to nie jest sprostowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#PosełMarianKwiatkowski">Sprostowanie, bo pan minister inaczej odebrał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Panie pośle, miał prawo inaczej odebrać niż pan.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#PosełMarianKwiatkowski">Chcę podkreślić: przeciwnie, jako uczestnik licznych operacji pokojowych ONZ zawsze byliśmy kojarzeni z pokojem. Mamy również wspaniałą współpracę z Irakiem i proszę to utrzymać, to, co zostało powiedziane, a nie w ten sposób wyłamać się i powiedzieć... Panie ministrze, z wielkim zdziwieniem słucham. Przez 50 lat szliście na wschód, a teraz idziecie na zachód. Niedawno się kończyło akademię Marshalla, dzisiaj się... Przepraszam - Woroszyłówkę, dzisiaj się kończy Marshalla. Nie rozumiem tego. Przecież to był wasz wielki przyjaciel, Irak, kiedy tam mieliście swoich sojuszników, a dzisiaj idziecie do Iraku z panem profesorem Belką na czele, bo będzie ropa. Proszę państwa, proszę wytłumaczyć mi ten temat i proszę odpowiedzieć społeczeństwu na pytanie, które zostało przeze mnie zadane. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#komentarz">(Poseł Wanda Łyżwińska: Panie marszałku...)</u>
          <u xml:id="u-189.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Nie, pani poseł, nie, panie pośle...</u>
          <u xml:id="u-189.4" who="#komentarz">(Poseł Wanda Łyżwińska: Panie marszałku, ja odnośnie do kopalni tytanu.)</u>
          <u xml:id="u-189.5" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pani poseł, zamknąłem już dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-189.6" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-189.7" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przepraszam, już nie ryzykuję następnych sprostowań ze strony Samoobrony, bo już mnie utwierdziło w przekonaniu...</u>
          <u xml:id="u-189.8" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pan poseł Macierewicz, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-189.9" who="#komentarz">(Poseł Wanda Łyżwińska: Ja tylko odnośnie do kopalni tytanu.)</u>
          <u xml:id="u-189.10" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Nie, pani poseł, proszę, jak tak, szukać satysfakcji u władz Sejmu, nie jestem już w stanie dopuszczać do tego typu wystąpień. Do trzech razy sztuka, trzy naruszenia regulaminu ze strony posłów jednego klubu wystarczą.</u>
          <u xml:id="u-189.11" who="#komentarz">(Poseł Wanda Łyżwińska: To ja trzecia, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-189.12" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Czwarta, czwarta, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-189.13" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Macierewicza.</u>
          <u xml:id="u-189.14" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-189.15" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Panie marszałku, nie chciałbym wdawać się w te dyskusje.)</u>
          <u xml:id="u-189.16" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Jeśli pan poseł nie chce skorzystać, to zamknę dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#PosełAntoniMacierewicz">Poczekam. Posłowie mogą skorzystać, jak proszą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">To proszę zabrać głos.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#komentarz">(Poseł Renata Beger: Panie marszałku, proszę wskazać punkt w regulaminie, który zabrania posłowi sprostować.)</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Pani poseł, zwracam się do pani poseł Beger, sprostowanie dotyczy mylnie przytoczonej wypowiedzi mówcy.</u>
          <u xml:id="u-191.3" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-191.4" who="#komentarz">(Poseł Renata Beger: Panie marszałku, nie wie pan, co chce powiedzieć pani poseł Łyżwińska.)</u>
          <u xml:id="u-191.5" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Państwo posłowie... Dopuściłem trzy sprostowania Samoobrony, ani jedno nie było sprostowaniem.</u>
          <u xml:id="u-191.6" who="#komentarz">(Poseł Renata Beger: A gdzie jest punkt, który mówi o liczbie sprostowań, panie marszałku?)</u>
          <u xml:id="u-191.7" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Szanowni państwo, proszę, sięgnijcie do stenogramu, zobaczycie, czy prostowaliście, czy prowadziliście polemiki.</u>
          <u xml:id="u-191.8" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-191.9" who="#komentarz">(Poseł Renata Beger: Gdyby nawet 460 posłów wyszło ze sprostowaniem, to pan marszałek ma obowiązek dopuścić.)</u>
          <u xml:id="u-191.10" who="#komentarz">(Poseł Wanda Łyżwińska: Nie pytałam o kwestie wydobycia. Pytałam o zezwolenie.)</u>
          <u xml:id="u-191.11" who="#komentarz">(Poseł Jan Łączny: Dla świętego spokoju, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-191.12" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Nie, nie działamy dla świętego spokoju, działamy regulaminowo.</u>
          <u xml:id="u-191.13" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Macierewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#PosełAntoniMacierewicz">Może po mojej wypowiedzi, tak, można tak?</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Proszę, proszę.)</u>
          <u xml:id="u-192.2" who="#PosełAntoniMacierewicz">Dziękuję najmocniej i przepraszam panów posłów z Samoobrony. Nie chcę im w żadnym wypadku przeszkadzać.</u>
          <u xml:id="u-192.3" who="#PosełAntoniMacierewicz">Panie marszałku, Wysoka Izbo, chcę sprostować trzy kwestie, które pan minister po prostu źle zrozumiał. Polemiki polemikami, spory sporami, a tu pan po prostu źle zrozumiał.</u>
          <u xml:id="u-192.4" who="#PosełAntoniMacierewicz">Przede wszystkim bardzo współczuję panu ministrowi, że Spiegel w tak brzydkich słowach o panu ministrze pisze, na pewno nie jest to w żaden sposób usprawiedliwione, ale ja się do tej kwestii w żaden sposób nie odnosiłem ani nie cytowałem Spiegla. Cytowałem pismo, które napłynęło do mnie od Polki mieszkającej w Niemczech, która tak sądzi, i do tego się odnosiłem. W żaden sposób nie chciałem pana ministra oskarżać ani przypisywać mu tak brzydkich intencji. To było, panie ministrze, z pana strony zupełne niezrozumienie. Gdy pana atakuję, atakuję pana wprost, sam, i tego nie ukrywam. Tak było dotychczas i tak będzie - przyrzekam panu - w przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-192.5" who="#PosełAntoniMacierewicz">Druga kwestia, której pan w mojej wypowiedzi nie zrozumiał, sprawa dużo poważniejsza, bo merytoryczna. Gdy cytowałem za panem pana przytoczenie z porozumienia czy też wspólnego listu, wspólnej odezwy prezydentów Polski i Niemiec, wskazywałem na inny akapit tego wspólnego wystąpienia, mianowicie na ten akapit, w którym obaj prezydenci stwierdzają, że rezygnują, że należy zrezygnować z jakichkolwiek wzajemnych roszczeń. Otóż to jest rezygnacja, która ładnie wygląda w tekście, ale konsekwencje polityczne są zupełnie dramatyczne. Prezydent Niemiec rezygnuje z Niderlandów, a prezydent Rzeczypospolitej, i pan za nim, rezygnuje z rzeczy konkretnej, mianowicie rezygnujecie państwo - gdyby to przyjąć serio - z możliwości powrotu do reparacji. Na to zgody nie ma.</u>
          <u xml:id="u-192.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-192.7" who="#PosełAntoniMacierewicz">Wreszcie trzecia kwestia, mianowicie sprawa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Panie ministrze, tak, rzeczywiście w porozumieniach związanych z Unią Europejską pisze się jasno, że ład własnościowy pozostaje niezmieniony, ale Europejski Trybunał Sprawiedliwości przyznał sobie prawo nie tylko do interpretowania wszystkich układów, ale także do interwencji w sprawach ludzkich wtedy, kiedy one związane są z roszczeniami wynikającymi z bezprawnego zawłaszczenia własności - i pan to dobrze wie. W związku z tym uprzejmie proszę, żeby pan nie wprowadzał i Wysokiej Izby, i obywateli w tej materii w błąd. Tego dotyczyło nasze stanowisko. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-192.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-193.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie informacji ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2004 r.</u>
          <u xml:id="u-193.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy w bloku głosowań w czwartek.</u>
          <u xml:id="u-193.4" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-193.5" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Za chwilę przechodzimy do następnego punktu porządku dziennego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Donald Tusk)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Komisja Gospodarki przedłożyła sprawozdanie o projekcie ustawy Prawo zamówień publicznych.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Sprawozdanie to zostało paniom i panom posłom doręczone w druku nr 2417.</u>
          <u xml:id="u-195.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, marszałek Sejmu podjął decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-195.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 51 pkt 3 regulaminu Sejmu oraz aby w dyskusji nad dodanym punktem Sejm wysłuchał 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-195.4" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-195.5" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-195.6" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Punkt ten rozpatrzymy jako ostatni w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-195.7" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 13. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Europejskiej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o usługach turystycznych oraz o zmianie ustawy Kodeks wykroczeń (druki nr 1845 i 2424).</u>
          <u xml:id="u-195.8" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Andrzeja Gawłowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#PosełSprawozdawcaAndrzejGawłowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przedstawiam stanowisko Komisji Europejskiej w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o usługach turystycznych oraz o zmianie ustawy Kodeks wykroczeń, przedłożonego Wysokiej Izbie w druku nr 1845. Komisja Europejska dla rozpatrzenia przedmiotowego projektu ustawy powołała podkomisję nadzwyczajną, która na posiedzeniach w dniach 9 i 15 stycznia br. rozpatrzyła przedmiotowy projekt, wprowadzając do niego kilka zmian, głównie redakcyjnych. Opinia Komisji Europejskiej została wyrażona na posiedzeniu w dniu 20 stycznia i jest zawarta w druku nr 2424. W toku prac podkomisji podstawową kontrowersję wzbudziła opinia Biura Studiów i Ekspertyz, które zarzuciło projektowi niezgodność z prawem Unii Europejskiej, jednakże po wysłuchaniu wyjaśnień przedstawionych przez stronę rządową, zwłaszcza w odniesieniu do dopuszczalnej przez prawo europejskie ochrony rynku konsumenckiego, uznano, że argumenty te są bezzasadne, co pozwala na dalsze prace nad przedmiotowym projektem. Zwrócono przede wszystkim uwagę, że projekt jednakowo traktuje polskich i zagranicznych wykonawców usług turystycznych, chroniąc przy tym odbiorców tych usług przed nierzetelnością usługodawców, bez względu na ich pochodzenie. Po uzgodnieniu stanowisk w tej kwestii przystąpiono do analizowania uwag legislacyjnych i redakcyjnych zgłoszonych przez Biuro Legislacyjne oraz przedstawicieli podkomisji. Przedmiotowy projekt ma na celu dostosowanie polskiego systemu prawa do norm prawa europejskiego, w tym zwłaszcza w zakresie jednej z podstawowych zasad wspólnotowego porządku prawnego, jaką jest zasada swobody świadczenia usług. Przepisem realizującym tę zasadę jest art. 1 pkt 4 projektu odnoszący się do brzmienia art. 7 ustawy o usługach turystycznych, przewidujący, że w sprawach udzielenia, odmowy udzielenia, zmiany, stwierdzenia wygaśnięcia lub cofnięcia zezwolenia albo ograniczenia zakresu terytorialnego zezwolenia na prowadzenie działalności organizatora turystycznego lub pośrednika turystycznego przedsiębiorca zagraniczny mający siedzibę na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej może wystąpić do dowolnie wybranego wojewody.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#PosełSprawozdawcaAndrzejGawłowski">Ponadto art. 1 pkt 20 projektu, zmieniający dotychczasowe brzmienie art. 28 ustawy, stanowi, że uprawnienia przewodnika turystycznego i pilota wycieczek osobom będącym obywatelami Rzeczypospolitej Polskiej nadaje, odmawia wydania, zawiesza i przywraca oraz cofa wojewoda właściwy dla miejsca ich zamieszkania, a w przypadku nieposiadania miejsca zamieszkania na terytorium RP organem właściwym jest wojewoda wybrany przez te osoby. Przepis ten jest przystosowaniem ustawy do przepisów ustawy z dnia 10 maja 2002 r. o zasadach uznawania nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do podejmowania lub wykonywania niektórych działalności (Dz U nr 71, poz. 655) oraz ustawy z dnia 26 kwietnia 2001 r. o zasadach uznawania nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do wykonywania zawodów regulowanych (Dz U nr 87, poz. 954). Ustawy te wdrażają do polskiego systemu prawnego wspólnotowy system uznawania kwalifikacji zawodowych i pozostają w zgodzie z wyżej wymienioną zasadą swobody świadczenia usług.</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#PosełSprawozdawcaAndrzejGawłowski">Ponadto projekt przewiduje, iż zmienione przepisy art. 7 ust. 2 oraz art. 38 ust. 2 i 3 wchodzą w życie z dniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej. Przepis przejściowy ma na celu zharmonizowanie wejścia w życie przepisów projektu z przepisami ustaw regulujących kwestię uznawania kwalifikacji nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej. Wejście w życie w tym samym czasie odnośnych przepisów projektu, jak i przepisów odrębnych ustaw regulujących kwestię uznawania prawa do wykonywania zawodów w państwach członkowskich Unii Europejskiej zapewnia właściwe funkcjonowanie systemu uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych na terenie Wspólnoty, przewidzianego w polskich aktach prawnych i zapobiega ryzyku powstania luki w polskim systemu prawnym.</u>
          <u xml:id="u-196.3" who="#PosełSprawozdawcaAndrzejGawłowski">Poza wymienionymi przeze mnie wyżej zmianami o charakterze dostosowawczym do prawa Unii Europejskiej, przedmiotowy projekt ustawy wprowadza kilka uregulowań odmiennych od dotychczasowego stanu prawnego. I tak m.in. ustawa obejmuje swym zakresem także rolników w odniesieniu do prowadzenia przez nich działalności polegającej na świadczeniu w ich gospodarstwach rolnych usług hotelarskich przez wynajmowanie pokoi i miejsc na ustawienie namiotów, a także świadczeniu w ich gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów. Ustawa dodaje przepisy wskazujące okoliczności, w których wydawana jest decyzja administracyjna o zmianie zezwolenia organizatora turystyki lub pośrednika turystycznego, co jest możliwe dzięki szczegółowemu określeniu treści decyzji w sprawach zezwoleń w nowym brzmieniu art. 7 ustawy. Dostosowano przepisy ustawy do ustawy Prawo działalności gospodarczej w zakresie obligatoryjności cofania zezwoleń organizatora turystyki lub pośrednika turystycznego przez wojewodę w przypadkach określonych w ustawie. Rozszerzono przesłanki cofania przez wojewodę zezwolenia organizatora turystyki o wymienione w ustawie przypadki. Wprowadzono sankcję polegającą na niemożności uzyskiwania przez trzy lata zezwoleń przez osoby kierujące działalnością przedsiębiorstwa w imieniu przedsiębiorców w przypadku wykonywania bez wymaganego zezwolenia działalności organizatora turystyki lub pośrednika turystycznego. Dodano do zadań pilotów wycieczek przyjmowanie od uczestników imprezy turystycznej reklamacji dotyczących świadczonych im usług oraz wprowadzono obowiązek wydawania przez pilota wycieczek klientowi potwierdzenia przyjęcia reklamacji. Wprowadzono obowiązek szczegółowego uzasadnienia przez organizatora turystyki przyczyn odmowy uwzględnienia reklamacji. Wprowadzono możliwość wyboru przez osoby ubiegające się o uprawnienia przewodnika turystycznego na obszarze działania więcej niż jednego wojewody komisji egzaminacyjnej powołanej przez wojewodę na jednym z obszarów przyszłego działania. Wyeliminowano automatyczną utratę uprawnień zawodowych przewodników turystycznych i pilotów wycieczek, którzy nie posiadają aktualnego orzeczenia lekarskiego, na rzecz zakazu faktycznego wykonywania zadań pilota i przewodnika, jednak bez konieczności ponownego uzyskiwania uprawnień po wykonaniu badań. Umożliwiono powoływanie do komisji egzaminacyjnych także nauczycieli akademickich, specjalizujących się w dziedzinie turystyki. Określono szczegółowo zasady wydawania przez wojewodów upoważnień do szkolenia przewodników turystycznych i pilotów wycieczek oraz zasady prowadzenia i kontroli tych szkoleń. Wprowadzono rozwiązanie postulowane przez przedsiębiorców inwestujących w nowe obiekty hotelarskie, polegające na wydawaniu promesy zaszeregowania budowanego obiektu hotelarskiego do rodzaju i kategorii, co pozwala prowadzić niezbędną na rynku turystycznym promocję obiektu już w okresie jego budowy i oddawania do eksploatacji. Objęto rolników świadczących usługi w zakresie wynajmowania pokoi i miejsc na wynajmowanie namiotów obowiązkiem zgłoszenia takiej działalności do prowadzonej przez wójta (burmistrza, prezydenta) ewidencji innych obiektów, w których świadczone są usługi hotelarskie. Wreszcie wprowadzono do Kodeksu wykroczeń przepis, na mocy którego używanie oznaczeń co do rodzaju lub kategorii obiektu hotelarskiego, które mogą wprowadzić klientów w błąd, będzie podlegało karze ograniczenia wolności lub grzywny.</u>
          <u xml:id="u-196.4" who="#PosełSprawozdawcaAndrzejGawłowski">Przedmiotowy projekt ustawy był szeroko konsultowany z przedstawicielami stowarzyszeń zrzeszających przedsiębiorców świadczących usługi turystyczne, a także pilotów wycieczek i przewodników turystycznych. Projekt ten w znacznym stopniu odpowiada na zgłaszane przez to środowisko postulaty, choć nie wszystkie one zostały w nim w pełni uwzględnione. Można jednak stwierdzić, że wejście w życie tych przepisów w znacznym stopniu poprawi funkcjonowanie sfery świadczenia usług turystycznych, z jednej strony zwiększając swobodę funkcjonowania podmiotów gospodarczych, a z drugiej lepiej zabezpieczając interesy osób korzystających z tych usług. Ponadto nastąpi zwiększenie harmonizacji polskich przepisów w tym zakresie do przepisów Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-196.5" who="#PosełSprawozdawcaAndrzejGawłowski">Mając powyższe na uwadze, rekomenduję Wysokiej Izbie przyjęcie sprawozdania Komisji Europejskiej w odniesieniu do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o usługach turystycznych oraz o zmianie ustawy Kodeks wykroczeń, zgodnie z drukiem nr 2424.</u>
          <u xml:id="u-196.6" who="#PosełSprawozdawcaAndrzejGawłowski">Jednocześnie chciałbym panu marszałkowi przekazać poprawkę - kwestia ta została wychwycona przez Biuro Legislacyjne już po przyjęciu tego druku przez Komisję Europejską. Poprawka ta ma na celu uniknięcie w dwóch miejscach tego projektu ustawy regulacji dotyczącej opłat za egzaminy. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-196.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Panie pośle, czy to jest poprawka w imieniu komisji, czy...? Pan poseł występował jako sprawozdawca.</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Gawłowski: Jako sprawozdawca, ale...)</u>
          <u xml:id="u-197.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Jeszcze w imieniu klubu...)</u>
          <u xml:id="u-197.4" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Gawłowski: Mogę jeszcze w imieniu klubu dodać dwa zdania.)</u>
          <u xml:id="u-197.5" who="#WicemarszałekDonaldTusk">To nie pretensja ani zarzut, tylko pytanie.</u>
          <u xml:id="u-197.6" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Gawłowski: Po prostu, panie marszałku, ta kwestia została wychwycona przez Biuro Legislacyjne już po posiedzeniu Komisji Europejskiej...)</u>
          <u xml:id="u-197.7" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Jest to poprawka grupy posłów, którzy się tu podpisali. Rozumiem.</u>
          <u xml:id="u-197.8" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-197.9" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-197.10" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przypominam, że zgodnie z art. 103 ust. 2 regulaminu Sejmu prawo wnoszenia poprawek do projektu tej ustawy, wraz z wynikającymi z nich konsekwencjami dla tekstu projektu, przysługuje m.in. grupie co najmniej 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-197.11" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Andrzej Gawłowski, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#PosełAndrzejGawłowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Także jako poseł sprawozdawca, ale przede wszystkim w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej chciałbym Wysokiej Izbie rekomendować przyjęcie sprawozdania z druku nr 2424, wraz ze zgłoszoną do pana marszałka poprawką o charakterze legislacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#PosełAndrzejGawłowski">Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej tak będzie w tej kwestii głosował. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Stanisław Gorczyca, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#PosełStanisławGorczyca">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska pragnę przedstawić stanowisko dotyczące sprawozdania komisji o projekcie ustawy o zmianie ustawy o usługach turystycznych oraz o zmianie ustawy Kodeks wykroczeń.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#PosełStanisławGorczyca">Ustawa o usługach turystycznych obowiązująca od 1 lipca 1998 r., pięciokrotnie do tej pory nowelizowana, ustala warunki działalności biur podróży, świadczenia usług hotelarskich i pracy przewodników turystycznych i pilotów wycieczek, w sposób zapewniający ochronę interesów konsumenta, wyraźnie uporządkowuje działanie usług turystycznych w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#PosełStanisławGorczyca">W projekcie nowej ustawy zawarto ok. 30 zmian dotyczących samego stanu prawnego. Wiele z nich zmierza do usunięcia zapisów pozwalających na ich różną interpretację. Chciałbym się przez chwilę nad tym ostatnim zdaniem zatrzymać. W rozmowach z przedstawicielami firm turystycznych zwracają oni uwagę, że projekt ten był niewystarczająco skonsultowany, zbyt późno wystąpiono o opinię, że nie dano szans na dłuższą dyskusję nad tym projektem. Uznają oni, że cały projekt ustawy jest przykładem próby ograniczenia swobody działalności gospodarczej z zakresu turystyki i agroturystyki, a także nadmiernie ogranicza i krępuje dobrze dotychczas funkcjonującą branżę gospodarki. Nie wiedzą, czy jest to skutek uwarunkowań prawa unijnego, czy raczej legislacyjnej wyobraźni. Zdaniem firm proponowane w tej ustawie zapisy są często niezrozumiałe, nadmiernie szczegółowe i kazuistyczne; np. art. 9 pkt 6, który może zacytuję: przedsiębiorca używa zezwolenia lub powołuje się na posiadane zezwolenie organizatora turystyki lub pośrednika turystycznego, prowadząc działalność gospodarczą polegającą na sprzedaży prawa do korzystania z budynku lub pomieszczenia mieszkalnego w oznaczonym czasie w każdym roku, w celu wprowadzenia w błąd klientów co do rzeczywistego charakteru prowadzonej przez siebie działalności.</u>
          <u xml:id="u-200.3" who="#PosełStanisławGorczyca">Podobnie jest z wieloma innymi zapisami w tym projekcie ustawy. Czy nie będzie kłopotów z interpretacją? Podejrzewam, że będą, niezależnie od tego, że zapis tego punktu jest wyciągnięty z kontekstu, ponieważ to jest tylko jeden z punktów art. 9.</u>
          <u xml:id="u-200.4" who="#PosełStanisławGorczyca">Prawdziwym problemem firm turystycznych w Polsce jest nie nowa ustawa o usługach turystycznych, ale podwyższenie podatku VAT do 22%. Przy dotychczasowych 7% spowoduje to podwyższenie cen i znacząco ograniczy dostęp do wypoczynku głównie mieszkańców Polski, ale także wpłynie na konkurencyjność turystyki przyjazdowej w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-200.5" who="#PosełStanisławGorczyca">Przy okazji prac nad ustawą chciałbym zasygnalizować kilka problemów z branży turystycznej i podjąć próbę podpowiedzi co do ich rozwiązania. Otóż w ciągu ostatniego okresu wycofało się lub ogłosiło upadłość wiele firm z branży turystycznej. Największe z nich, żeby nie być gołosłownym, to firmy: Aladin, Big Blue, Big Blue Travel, Dromader, El Greco, SDS Holidays. Są to firmy zajmujące się specyficzną działalnością turystyczną, tzw. turystyką czarterową. Bankructwa tego typu firm są brzemienne w skutkach zarówno dla klientów, pozostających za granicą Polski, pozbawionych często opieki i mających utrudniony powrót do kraju, dla skarbu państwa, bo często firmy zalegają z należnościami podatkowymi i ZUS-owskimi, dla przewoźników krajowych i zagranicznych, pozostających z ogromnymi należnościami niemożliwymi do odzyskania, i dla zagranicznych gestorów bazy hotelowej, którzy w wyniku braku zapłaty sami bankrutują. W mojej ocenie przyczyną takiej sytuacji jest fakt podejmowania tej obarczonej dużym ryzykiem działalności przez firmy nieposiadające wystarczającego kapitału. Wynajęcie jednego samolotu czarterowego do krajów basenu Morza Śródziemnego kosztuje 50 tys. dolarów. Operacja czarterowa, aby mogła być opłacalna, wymaga zrealizowania łańcucha minimum 10 przelotów. Przy małej operacji czarterowej firma powinna posiadać środki finansowe w granicach od 1 do 2 mln zł. Większe operacje wymagają zwielokrotnienia tych środków.</u>
          <u xml:id="u-200.6" who="#PosełStanisławGorczyca">Chciałbym w tej chwili przedstawić, jaki jest scenariusz funkcjonowania padających firm. Prowadziłem taką analizę. Firma powstaje z początkiem roku kalendarzowego, z minimalnym kapitałem zakładowym, np. 50 tys. zł. Zamawia operacje czarterowe na sezon letni, rozpoczynające się w czerwcu. W styczniu, lutym publikuje katalog. W okresie styczeń - maj wprowadza na rynek tzw. promocyjne ceny, skalkulowane poniżej kosztów, obligując klientów do dokonywania przedpłat. Tym sposobem w okresie styczeń-luty ściąga brakujący kapitał do zapłacenia za pierwsze loty samolotów, w okresie maj-czerwiec kontynuuje sprzedaż produktu po zaniżonych cenach w celu zgromadzenia środków na zapłatę następnych lotów. Tego typu działania kontynuowane są do listopada. W okresie po sezonie gwałtownie spada zainteresowanie wyjazdami czarterowymi. Zmniejsza się sprzedaż produktu. Brakuje możliwości pozyskania kapitału w postaci przedpłat klientów. Firma traci płynność finansową. Brak jest możliwości regulowania należności za przeloty i hotele. Firma ogłasza upadłość. Powołanie nowej firmy z tymi samymi osobami lub blisko związanymi, która rozpoczyna w następnym roku realizację identycznego scenariusza. I praktycznie koło się zamyka.</u>
          <u xml:id="u-200.7" who="#PosełStanisławGorczyca">Można by wprowadzić regulacje ustawowe. Szkoda, że ta ustawa tych regulacji nie zawiera. Jestem przekonany, iż można przeciwdziałać tego typu zjawiskom poprzez wprowadzenie odpowiednich regulacji prawnych w ustawie o turystyce. Nowe regulacje prawne stawiałyby większe wymagania podmiotom gospodarczym podejmującym się prowadzenia tej specyficznej działalności, jaką jest organizacja imprez czarterowych.</u>
          <u xml:id="u-200.8" who="#PosełStanisławGorczyca">Proponuję wprowadzenie w ustawie nowego pojęcia, np. organizatora masowej turystyki lotniczej. Za organizatora masowej turystyki lotniczej w rozumieniu ustawy przyjąć by można było takie podmioty gospodarcze, które organizują imprezy turystyczne w oparciu o wynajęte bezpośrednio od przewoźników lotniczych krajowych i zagranicznych samoloty lub bloki miejsc w tych samolotach. Dla organizowania imprez czarterowych, wymagane byłoby uzyskanie licencji organizatora, np. organizatora masowej turystyki lotniczej. Jednym z warunków uzyskania tej licencji byłaby konieczność przedstawienia dodatkowej gwarancji bankowej na kwotę np. pokrywającą koszty przelotów czterotygodniowej planowanej przez biuro operacji czarterowej. Kwota ta nie byłaby zapewne mniejsza niż 1 mln zł. Dodatkowa gwarancja stanowiłaby zabezpieczenie zobowiązań firmy w stosunku do wierzycieli, w tym z tytułu zobowiązań podatkowych, ZUS itp.</u>
          <u xml:id="u-200.9" who="#PosełStanisławGorczyca">Mając głębokie przekonanie o konieczności rozwiązania tego problemu, zdaję sobie sprawę, iż na aktualnym etapie prac nad ustawą nie jest to możliwe. Wymagane byłoby bowiem precyzyjne opracowanie definicji organizatora masowej turystyki lotniczej (nazwa robocza, może być oczywiście inna, ja podaję tylko przykład), określenie specyficznych warunków licencji organizatora masowej turystyki lotniczej dla biur zajmujących się turystyką czarterową.</u>
          <u xml:id="u-200.10" who="#PosełStanisławGorczyca">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Przy procedowaniu ustawy, według mojej oceny, należy brać pod uwagę ewentualne zagrożenia, które już mają miejsce w praktyce i o których się mówi. Wiemy o tych zagrożeniach. Obawiam się, że po wejściu w życie tej ustawy zagrożenia dalej pozostaną, a można byłoby przecież ich uniknąć. Dziękuję bardzo. Przepraszam, panie marszałku, za wykorzystanie dłuższego czasu.</u>
          <u xml:id="u-200.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Paweł Poncyljusz, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#PosełPawełPoncyljusz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam przyjemność zaprezentować stanowisko w sprawie nowelizacji ustawy o usługach turystycznych oraz o zmianie ustawy Kodeks wykroczeń. To już jest szósta nowelizacja ustawy o usługach turystycznych przeprowadzona od 1998 r. Jest ona wynikiem konsultacji z samorządem turystycznym. Projekt uwzględnia zarówno oczekiwania przedsiębiorców, którzy postulowali wprowadzenie przepisów ułatwiających działalność gospodarczą w sektorze usług turystycznych, jak i konsumentów, których interesy ma chronić.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#PosełPawełPoncyljusz">Nowelizacja wprowadza nowe definicje przewodnika i przedsiębiorcy. Swoim zakresem obejmuje także rolników prowadzących działalność turystyczną, tych wynajmujących pokoje i miejsca pod namioty oraz świadczących inne usługi związane z pobytem turystów.</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#PosełPawełPoncyljusz">Jednym z głównych celów nowelizacji jest doprecyzowanie regulacji dotyczących udzielania zezwoleń przedsiębiorcom zagranicznym na prowadzenie działalności organizatora turystyki lub pośrednika turystycznego. Jako organ kompetentny w tej dziedzinie ustawa wskazuje wojewodę właściwego ze względu na siedzibę oddziału, a w przypadku przedsiębiorców z Unii Europejskiej, nieposiadających w Polsce siedziby, pozwala im na wybór wojewody, do którego zgłoszą się po zezwolenie.</u>
          <u xml:id="u-202.3" who="#PosełPawełPoncyljusz">Na ten temat dyskutowaliśmy w komisji i w podkomisji. Ja tym bardziej wyrażam zadowolenie z tego powodu, że został utrzymany zapis, że przedsiębiorca z Unii Europejskiej będzie mógł sobie wybrać wojewodę, u którego otrzyma owo zezwolenie. Tym bardziej szczęśliwy z tego powodu powinien być wojewoda mazowiecki, bo do tej pory to on był jedyną instytucją w Polsce, która mogła takie zezwolenia wydawać. I to cieszy, że urząd wojewódzki w Warszawie nie zostanie zasypany po prostu wnioskami, a takie również postulaty się pojawiały, że może urząd wojewody mazowieckiego byłby tu najlepszym adresem. Nie ulega wątpliwości, że wymaga to wprowadzenia dodatkowych rozwiązań. Już nie mówię, na którym szczeblu to ma być robione, czy to ma robić ministerstwo, czy ma robić Polska Organizacja Turystyczna, mianowicie chodzi o zebranie w jednej bazie, najlepiej komputerowej, wszelkich informacji o udzielonych zezwoleniach, tak żeby każdy konsument mógł się zapoznać, które przedsiębiorstwo z Unii Europejskiej takie zezwolenie w Polsce otrzymało. Wojewoda też udziela, przywraca i cofa zezwolenia dla przewodników i pilotów wycieczek będących obywatelami Unii Europejskiej. Tu też jest możliwość zgłoszenia się do wybranego wojewody. Ustawa określa konkretne powody, kiedy zezwolenie organizatora lub pośrednika turystyki może zostać cofnięte, w ten sposób decyzje te w końcu przestaną być traktowane uznaniowo. Za prowadzenie działalności bez zezwolenia zacznie obowiązywać sankcja. Nieuczciwy przedsiębiorca nie otrzyma kolejnego pozwolenia przez następne trzy lata. Podobne sankcje wprowadzone zostały dla jednostek szkoleniowych prowadzących działalność w zakresie szkolenia bez upoważnienia.</u>
          <u xml:id="u-202.4" who="#PosełPawełPoncyljusz">W ustawie doprecyzowano przepisy dotyczące egzaminów na pilotów i przewodników oraz składu komisji egzaminacyjnych. Przedsiębiorców, zwłaszcza organizujących imprezy turystyczne dla dzieci i młodzieży, zobowiązano do przestrzegania wymagań określonych w odrębnych przepisach, np. w rozporządzeniach Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu.</u>
          <u xml:id="u-202.5" who="#PosełPawełPoncyljusz">Wszystkie te zmiany są konieczne i zarazem korzystne dla branży turystycznej. Szkoda jednak, o czym mówił mój przedmówca, że w projekcie nie znalazły się rozwiązania, o których mówili przedstawiciele firm turystycznych, dotyczące działalności gospodarczej organizatorów turystyki lotniczej, mam na myśli turystykę czarterową. Wydaje się, że jest to szczególnie ważne w kontekście ostatniej serii bankructw biur podróży, a co za tym idzie, utraty pieniędzy przez klientów, czyli naszych konsumentów. Takie przepisy zapewniłyby ochronę konsumentów korzystających z oferowanych przez biura turystyczne lotów czarterowych. Tę propozycję również daję pod rozwagę Wysokiej Izbie, a także przedstawicielom ministerstwa gospodarki. Tak jak już powiedziałem, jest to kolejna na przestrzeni ostatnich lat nowelizacja. Nic nie stoi na przeszkodzie, żeby dalej pracować nad organizacją wycieczek czarterowych, bo wynika z tego, że jest o czym rozmawiać. Sytuacja bankructw jest sytuacją świeżą, a, jak rozumiem, nowelizacja rodzi się w kręgach rządowych już od kilku miesięcy, w związku z tym trudno jest zareagować tak z dnia na dzień, proponując nowe rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-202.6" who="#PosełPawełPoncyljusz">W związku z tym Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość nie zgłasza zastrzeżeń do tej ustawy i nie będzie głosował za jej odrzuceniem, wręcz przeciwnie, będzie ją popierał. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-202.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Bolesław Bujak.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-203.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Piotr Kozłowski, Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#PosełPiotrKozłowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przestawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Samoobrona w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o usługach turystycznych oraz o zmianie ustawy Kodeks wykroczeń wraz z projektami podstawowych aktów wykonawczych. Nowelizacja ustawy według deklaracji Rady Ministrów ma na celu dostosowanie polskiego ustawodawstwa do prawa Unii Europejskiej, a także usunięcie zapisów pozwalających na ich różną interpretację. Ponadto celem projektowanej ustawy jest wprowadzenie postulowanych przez przedsiębiorców nowych zapisów, które mają ułatwić prowadzenie działalności w obszarze turystyki.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#PosełPiotrKozłowski">W uzasadnieniu projektu ustawy rząd powołuje się na szerokie konsultacje ze środowiskami zrzeszającymi przedsiębiorców świadczących usługi turystyczne oraz stowarzyszeniami zrzeszającymi pilotów wycieczek i przewodników turystycznych. Konsultacje, które zostały przeprowadzone przez Klub Parlamentarny Samoobrony z samorządem turystycznym, pozwoliły nam na sformułowanie następującej opinii. Po pierwsze, projekt ustawy jest przykładem próby ograniczania swobody działalności gospodarczej w zakresie turystyki i agroturystyki. Po drugie, proponowane rozwiązania są często niezrozumiałe, zawiłe oraz nadmiernie szczegółowe. Po trzecie, nadmierne regulacje przyczynią się do ograniczenia i skrępowania względnie poprawnie funkcjonującej dotychczas branży.</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#PosełPiotrKozłowski">Klub Samoobrony konsultował proponowane w projekcie ustawy regulacje również ze środowiskiem rolniczym ukierunkowanym na rozwój agroturystyki. Zmiany polegające na objęciu zakresem ustawy rolników w obszarze prowadzonej przez nich działalności polegającej na świadczeniu w ich gospodarstwach rolnych usług hotelarskich przez wynajmowanie pokoi i miejsc na ustawianie namiotów, a także świadczeniu w ich gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów, są negatywnie postrzegane przez środowisko rolnicze. Dodatkowe zadania dla przedsiębiorców z branży turystycznej oraz dla rolników nakłada również rozszerzenie obowiązku zgłaszania do prowadzonej przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta ewidencji innych obiektów, w których świadczone są usługi hotelarskie.</u>
          <u xml:id="u-204.3" who="#PosełPiotrKozłowski">Klub Samoobrony dostrzega również pozytywne aspekty proponowanego projektu ustawy, szczególnie w obszarze eliminowania uznaniowości organów administracji w zakresie udzielania zezwoleń na prowadzenie działalności organizatora turystyki lub pośrednika turystycznego poprzez ścisłe określenie treści wniosku, a także szczegółowe wskazanie dokumentów, które zainteresowany musi złożyć łącznie z wnioskiem. Ważne dla eliminowania uznaniowości jest również wprowadzenie obligatoryjności, zamiast fakultatywności, cofania zezwoleń organizatora turystyki lub pośrednika turystycznego przez wojewodę w przypadkach określonych w ustawie, wraz z rozszerzeniem katalogu przesłanek, w przypadku wystąpienia których cofa się te zezwolenia.</u>
          <u xml:id="u-204.4" who="#PosełPiotrKozłowski">Bardzo istotne dla przedsiębiorców z branży hotelarskiej jest wykreślenie upoważnienia ustawowego dotyczącego określenia przez ministra właściwego do spraw turystyki, w drodze rozporządzenia, wymagań dla poszczególnych rodzajów i kategorii obiektów hotelarskich co do kwalifikacji personelu. Skutkiem tego będzie złagodzenie wymagań kategoryzacji i przyczyni się to do ułatwienia prowadzenia działalności gospodarczej przez przedsiębiorców świadczących usługi hotelarskie w obiektach hotelarskich w trudnych obecnie warunkach funkcjonowania branży.</u>
          <u xml:id="u-204.5" who="#PosełPiotrKozłowski">Istotną zmianą z punktu widzenia konsumentów jest wprowadzenie przepisu do Kodeksu wykroczeń, na mocy którego używanie oznaczeń, które mogą wprowadzić klientów w błąd co do rodzaju lub kategorii obiektu hotelarskiego, będzie podlegało karze ograniczenia wolności lub grzywny.</u>
          <u xml:id="u-204.6" who="#PosełPiotrKozłowski">Podsumowując, proponowana nowelizacja ustawy o usługach turystycznych wychodzi naprzeciw wielu oczekiwaniom przedsiębiorców działających w tej branży, jednakże nakłada również wiele dodatkowych obowiązków. Uzasadniając proponowane zmiany, rząd uważa, że nowe przepisy ułatwią prowadzenie działalności gospodarczej w branży turystycznej, czego nie potwierdzają samorządy turystyczne, z którymi konsultował się klub Samoobrony. W związku z powyższym Klub Parlamentarny Samoobrony będzie głosował za przekazaniem projektu ustawy do dalszych prac sejmowych. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-204.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Jan Sztwiertnia, Unia Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#PosełJanSztwiertnia">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy mam zaszczyt przedstawić stanowisko dotyczące rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o usługach turystycznych oraz o zmianie ustawy Kodeks wykroczeń.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#PosełJanSztwiertnia">Proponowana zmiana ustawy o usługach turystycznych oraz ustawy Kodeks wykroczeń ma na celu dostosowanie do prawa Unii Europejskiej dotyczące przede wszystkim jednej z podstawowych zasad wspólnotowego porządku prawnego, jaką jest zasada swobody świadczenia usług. Nowelizacja ustawy ma również na celu ułatwienie prowadzenia działalności gospodarczej w sektorze usług turystycznych, jak i ochronę interesów konsumentów usług turystycznych. Nowelizacja ustawy z 1 lipca 1998 r. ustala warunki działalności biur podróży, świadczenia usług hotelarskich, pracy przewodników turystycznych, pilotów wycieczek w sposób zapewniający ochronę interesów konsumentów.</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#PosełJanSztwiertnia">W proponowanej zmianie w art. 1 poprzez dodanie art. 1a przepisami ustawy objęto także rolników w zakresie prowadzenia przez nich działalności polegającej na świadczeniu w ich gospodarstwach rolnych usług hotelarskich poprzez wynajmowanie pokoi i miejsc do ustawiania namiotów, a także świadczeniu w ich gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów.</u>
          <u xml:id="u-206.3" who="#PosełJanSztwiertnia">Zmiany dotyczące art. 7 określają postępowanie administracyjne w zakresie udzielenia, odmowy, zmiany, stwierdzenia wygaśnięcia, cofnięcia oraz ograniczenia zakresu terytorialnego zezwolenia. Następuje to w drodze decyzji administracyjnej. Również ustawa określa organ właściwy do wydawania decyzji w tym zakresie, którym jest właściwy terytorialnie wojewoda, a w przypadku podmiotu zagranicznego mającego siedzibę w państwie członkowskim Unii Europejskiej wojewoda wybrany przez tego przedsiębiorcę.</u>
          <u xml:id="u-206.4" who="#PosełJanSztwiertnia">Zmiany ustawy rozszerzają zakres przesłanek do cofnięcia przez wojewodę zezwolenia organizatora turystyki lub pośrednika turystycznego o przypadki, w których, po pierwsze, przedsiębiorca nie przedstawi dokumentów potwierdzających zawarcie kolejnej umowy gwarancji lub ubezpieczenia, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2, przed upływem terminu obowiązywania umowy poprzedniej, po drugie, przedsiębiorca działa jednocześnie jako agent turystyczny, który prowadzi działalność na rzecz organizatora turystyki nieposiadającego zezwolenia lub w umowie zawartej z klientem nie wskazuje właściwego organizatora turystyki, którego reprezentuje, lub działa bez ważnej umowy agencyjnej, po trzecie, przedsiębiorca używa zezwolenia lub powołuje się na posiadane zezwolenie organizatora turystyki lub pośrednika turystycznego, wprowadzając w błąd klientów co do rzeczywistego charakteru prowadzonej przez siebie działalności. Projekt ustawy wprowadza również sankcje polegające na niemożności uzyskania przez 3 lata zezwolenia w przypadku wcześniejszego cofnięcia zezwolenia z uwagi na naruszenie przepisów ustawy.</u>
          <u xml:id="u-206.5" who="#PosełJanSztwiertnia">Zmiany dotyczące art. 28 wprowadzają przepis, na mocy którego obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej, którzy nabyli kwalifikacje do wykonywania zawodu przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek w tych państwach, poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, i otrzymali decyzję ministra właściwego do spraw turystyki o uznaniu kwalifikacji na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wydawaną na podstawie odrębnych przepisów, uprawnienia przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek będzie nadawał, zawieszał, przywracał lub cofał wojewoda. Przepis ten przystosowuje ustawę o usługach turystycznych do przepisów ustawy z 10 maja 2002 r. o zasadach uznawania nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do wykonywania zawodów regulowanych. Przepis ustawy regulujący kwestie uznawania kwalifikacji nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej wchodzi w życie z dniem uzyskania przez Polskę członkostwa w Unii Europejskiej. Wejście w życie w tym samym czasie przepisów projektu, jak i przepisów odrębnych ustaw regulujących kwestie uznawania prawa do wykonywania zawodu w państwach członkowskich Unii Europejskiej, zapewnia właściwe funkcjonowanie systemu uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych na terenie Wspólnoty.</u>
          <u xml:id="u-206.6" who="#PosełJanSztwiertnia">Wysoki Sejmie! Przedstawiony projekt ustawy o zmianie ustawy o usługach turystycznych oraz o zmianie ustawy Kodeks wykroczeń ma na celu dostosowanie ustawy do przepisów Unii Europejskiej, przede wszystkim w zakresie swobodnego świadczenia usług, jak również wprowadzenie przepisów ułatwiających prowadzenie działalności gospodarczej w tym sektorze, a ponadto służy poprawie w sferze ochrony interesów konsumentów tych usług. Stąd Klub Parlamentarny Unii Pracy opowiada się za uchwaleniem ustawy. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-206.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Do pytań jest jedno zgłoszenie.</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Pan poseł Zenon Tyma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#PosełZenonTyma">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Turystyka jest bardzo ważną gałęzią polskiej gospodarki, a wydaje mi się, że w naszym kraju jest bardzo zaniedbana. Należy coś zrobić, żeby wzmocnić tę gałąź, to znaczy wzmocnić ten sektor, sektor polskiej turystyki. Niedawno woj. małopolskie osiągnęło z turystyki zyski, które znalazły się na drugim miejscu pod względem wysokości zysków, jakie uzyskało województwo.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#PosełZenonTyma">Ja mam takie oto pytanie do pana ministra: Czy rząd robi coś w tym kierunku, żeby zmienić i poprawić sytuację w polskiej turystyce? Chodzi mi o to, że na przykład niektóre obiekty są wykorzystywane w turystyce przez pewien okres - miesiąc, dwa w sezonie - a ich właściciele muszą płacić przez cały czas. Czy nie należałoby pomyśleć o tym, żeby w jakiś sposób tutaj pomóc tym przedsiębiorcom? Ci przedsiębiorcy, jeżeli płacą przez okrągły rok i nie mają dochodu, to rezygnują później z tej działalności. A więc trzeba pójść w takim kierunku, żeby stworzyć większe możliwości rozwoju turystyki. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-209.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pan minister Mirosław Zieliński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejMirosławFranciszekZieliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z pewną nieśmiałością zabieram głos, jako że na skutek zmian w strukturze, w podziale obowiązków w ministerstwie otrzymałem turystykę dopiero trzy tygodnie temu, niemniej postaram się nauczyć ustawy.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejMirosławFranciszekZieliński">Chciałbym stwierdzić, że z ogromną uwagą wysłuchałem wystąpień w imieniu klubów. Może nie będę się odnosił do poszczególnych wystąpień, powiem tylko, że ustawa jest nam niezbędna, jest potrzebna od 1 maja, jest konieczne dostosowanie do prawa Unii Europejskiej, do acquis communautaire. Jednocześnie w toku prac nad ustawą podjęty został wysiłek uporządkowania niektórych przepisów, usunięcia możliwości różnej interpretacji. Oczywiście uznaję, że ten proces nie jest zakończony. Będziemy dalej pracować nad regulacją rynku usług turystycznych w Polsce, także w kontekście ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Zdajemy sobie sprawę, że niektóre z uregulowań wymagają dalszej pracy.</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejMirosławFranciszekZieliński">Chciałbym powiedzieć, że ustawa była konsultowana bardzo szeroko. W zakresie turystyki wiejskiej naszym partnerem była Polska Federacja Turystyki Wiejskiej. Staraliśmy się znaleźć bardzo trudną równowagę między interesami przedsiębiorców, którzy świadczą usługi turystyczne, a interesami konsumentów. Ta równowaga jest trudna. Z jednej strony konsumenci chcieliby mieć więcej ochrony, z drugiej strony ci, którzy świadczą usługi, chcieliby mieć rzeczywiście pełną swobodę i mniejszy zakres kontroli państwa. Ta równowaga, która w tej chwili jest zawarta w przepisach ustawy, jest najlepsza, jaką potrafiliśmy osiągnąć w toku prac sejmowych, za co dziękuję Wysokiej Izbie i posłom, którzy byli zaangażowani w prace.</u>
          <u xml:id="u-210.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejMirosławFranciszekZieliński">Chciałbym odnieść się teraz do jednej kwestii szczegółowej, mianowicie do rozszerzenia zakresu ustawy na agroturystykę. Otóż to nie jest nowa sprawa. Tak było, później przez 3 lata było usunięte. Okazuje się, że konieczność zapewnienia podobnych standardów także w tej części świadczenia usług turystycznych skłoniła i państwa posłów, i nas, a także naszych konsultantów społeczno-gospodarczych do objęcia regulacją również tej sfery.</u>
          <u xml:id="u-210.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejMirosławFranciszekZieliński">Odpowiadając na pytanie pana posła Tymy, chciałbym powiedzieć, że staramy się robić tak, żeby baza turystyczna była wykorzystana jak najszerzej. Turystyka ze swojej natury jest działalnością sezonową, przynajmniej w większości regionów kraju czy w zakresie większości różnych usług turystycznych. Oczywiście są podejmowane działania. Przykład jest chociażby w tym roku - zróżnicowane zostały terminy ferii zimowych w szkołach; w niektórych regionach kraju ferie trwają już w tej chwili. Ten proces został wydłużony na wiele tygodni, tak że baza zimowa będzie niewątpliwie lepiej wykorzystana.</u>
          <u xml:id="u-210.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiPracyiPolitykiSpołecznejMirosławFranciszekZieliński">Myślę, że to tyle, panie marszałku. Chciałbym bardzo serdecznie podziękować i podkreślić jeszcze raz, że dostosowanie do acquis communautaire skłania nas do ponownej prośby o uchwalenie ustawy, tak żebyśmy w dniu 1 maja mieli rynek usług turystycznych w pełni dostosowany do prawa europejskiego. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-211.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawkę, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Europejskiej w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-211.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-211.4" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-211.5" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 18. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Gospodarki o rządowym projekcie ustawy Prawo zamówień publicznych (druki nr 2218 i 2417).</u>
          <u xml:id="u-211.6" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Adama Szejnfelda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rozpatrujemy dzisiaj jeden z najważniejszych projektów ustaw, jak zresztą w swojej opinii Biuro Studiów i Ekspertyz Sejmu powiedziało - projekt ustawy, która reguluje rynek zamówień publicznych w Polsce. Projekt jest zawarty w druku nr 2417, pierwotny druk przedłożenia rządowego to był druk nr 2218.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Panie Marszałku! Projekt ustawy o zamówieniach publicznych ma zastąpić w całości ustawę z 10 czerwca 1994 r., która obowiązywała od 1 stycznia 1995 r. Była ona już wielokrotnie zmieniana. W projekcie jednak zostały utrzymane niemal wszystkie podstawowe rozwiązania i instytucje zawarte w dotychczas obowiązującej regulacji, ale często zostały one poprawione i dostosowane do obecnych potrzeb. Dodano natomiast do projektu liczne nowe instytucje i przepisy, w tym te, których wymaga potrzeba przystosowania polskiego prawa do prawa Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-212.2" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Celami ustawy, jeszcze projektu ustawy, są: zapewnienie spójnej, kompleksowej regulacji dotyczącej zamówień publicznych; pełne dostosowanie polskiego prawa o zamówieniach publicznych do wymogów Unii Europejskiej; rozszerzenie i umocnienie istniejących w systemie prawa mechanizmów ograniczających zjawiska korupcjogenne; likwidacja zbędnych obciążeń biurokratycznych i wprowadzenie rozwiązań ułatwiających przedsiębiorcom dostęp do rynku zamówień.</u>
          <u xml:id="u-212.3" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Systematyka i materia ustawy jest nowa, wydaje mi się, lepsza w stosunku do stanu prawnego, który obowiązuje obecnie. Ustawa zakłada całościowe uregulowanie problematyki zamówień publicznych w jednym akcie. W związku z tym treść ustawy zawiera obecnie również unormowania zawarte w rozporządzeniach. W projekcie zaproponowana została także nowa systematyka. Przez to ustawa powinna być bardziej czytelna i zrozumiała, zresztą było to już widać podczas prac nad nią w podkomisji i w komisji.</u>
          <u xml:id="u-212.4" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Chciałbym Wysokiej Izbie przedstawić kilka elementów dostosowujących polskie prawo do prawa Unii Europejskiej, które wprowadziliśmy, uwzględniając wymagania Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-212.5" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Po pierwsze, projekt ustawy posługuje się definicjami odpowiadającymi definicjom zawartym w dyrektywach, np. definicją robót budowlanych.</u>
          <u xml:id="u-212.6" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Po drugie, zawiera tylko te wyłączenia przedmiotowe i podmiotowe, które są przewidziane w dyrektywach, oraz dostosowuje terminy ogłoszeń i terminy składania ofert do wymogów dyrektyw.</u>
          <u xml:id="u-212.7" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Po trzecie, wprowadza instytucje uregulowane w dyrektywach, a dotychczas niewdrożone do polskiego prawa, np. koncesję na roboty budowlane, procedurę koncyliacyjną, atestację, umowę ramową.</u>
          <u xml:id="u-212.8" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Po czwarte, nakłada na zamawiających obowiązek polegający na publikacji ogłoszeń o zamówieniach w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-212.9" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Po piąte, umożliwia posługiwanie się przez zamawiających Wspólnym Słownikiem Zamówień publicznych.</u>
          <u xml:id="u-212.10" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Po szóste, przewiduje - z zastrzeżeniem zapytania o cenę w procedurze uproszczonej - tryby udzielania zamówień publicznych zharmonizowane z dyrektywami. Są to równoprawne tryby podstawowe określone w projekcie jako przetarg nieograniczony i przetarg ograniczony, dopuszczalne tryby negocjacyjne, w tym przypadku negocjacje z ogłoszeniami i negocjacje bez ogłoszeń. To w ramach projektu przewidywane tryby.</u>
          <u xml:id="u-212.11" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Po siódme, projekt przewiduje przesłanki stosowania poszczególnych trybów zamówienia zgodne z odpowiednimi przesłankami w dyrektywach.</u>
          <u xml:id="u-212.12" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Po ósme, wprowadza przepisy dotyczące postępowania z ofertami zawierającymi rażąco niskie ceny.</u>
          <u xml:id="u-212.13" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Po dziewiąte, likwiduje preferencje krajowe i wprowadza możliwość preferencji wspólnotowych.</u>
          <u xml:id="u-212.14" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">I po dziesiąte, wprowadza regulacje szczególne, które dotyczą zamówień realizowanych w sektorze użyteczności publicznej, a mianowicie zamówień sektorowych. Tak jest to nazwane w projekcie. W tym przypadku wprowadza się także nową instytucję, instytucję umowy ramowej.</u>
          <u xml:id="u-212.15" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Jak projekt określa stosowanie ustawy i progi kwotowe? W projekcie ustawy ściśle wiąże się procedury udzielania zamówień z wartością przedmiotu zamówienia, upraszczając wymogi formalne postępowania przy udzielaniu zamówień o mniejszej wartości i wprowadzając zaostrzone rygory wobec postępowań o największej wartości przedmiotu zamówienia.</u>
          <u xml:id="u-212.16" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Ustawa więc będzie stosowana w przypadku, gdy wartość udzielanego zamówienia będzie przekraczała równowartość wyrażonej w złotych kwoty 6 tys. euro. W projektowanej ustawie przewiduje się również podwyższenie z 30 tys. euro do 60 tys. euro progu, poniżej którego stosować się będzie tzw. procedurę uproszczoną. Przyjęcie takiego rozwiązania zmniejszy obciążenia biurokratyczne przy udzielaniu zamówień mniejszej wartości. W przypadku zamówień natomiast o największej wartości, to znaczy powyżej 5 mln euro w wypadku dostaw lub usług oraz 10 mln euro w przypadku robót budowlanych, udzielanych według tzw. procedury zaostrzonej, przewiduje się nałożenie na zamawiających dodatkowych rygorów związanych z postępowaniem.</u>
          <u xml:id="u-212.17" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Jak określono zakres przedmiotowy w projekcie, który przedkłada Komisja Gospodarki? Ustalono, iż zamówieniami publicznymi są umowy odpłatne - to jest istotna cecha - zawierane pomiędzy zamawiającym a wykonawcą. Projekt w kwestii przedmiotowego zakresu stosowania ustawy utrzymuje podział zamówień na trzy rodzaje: dostawy, usługi oraz roboty budowlane. Większe zmiany dotyczyć będą definicji robót budowlanych, proponuje się bowiem zapis, iż robotą budowlaną jest wykonanie albo zaprojektowanie i wykonanie robót budowlanych, a także wykonanie robót budowlanych przez osobę trzecią, zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego. Odmianą zamówienia publicznego na roboty budowlane będą koncesje na roboty budowlane, czyli zamówienia na roboty budowlane, z tym że wynagrodzeniem za ich wykonanie ma być prawo do eksploatacji obiektu budowlanego albo takie prawo wraz z zapłatą.</u>
          <u xml:id="u-212.18" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Spod działania ustawy mają być wyłączone zamówienia, których przedmiotem jest np. uzbrojenie, towary, technologie i usługi o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, a także dla utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa. Wyłączeniem przedmiotowym objęte zostało również nabycie własności - to jest również novum - i innych praw do nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-212.19" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Jak wygląda po tych zmianach zakres podmiotowy ustawy? W tym zakresie nastąpiły pewne zmiany. Podmiotami zobowiązanymi do stosowania procedur udzielania zamówień publicznych będą osoby prawne utworzone w szczególnym celu zaspokajania potrzeb o charakterze powszechnym, niemających charakteru przemysłowego ani handlowego, pod określonymi warunkami oczywiście. Celem tej regulacji jest wdrożenie do polskiego porządku prawnego unijnego pojęcia „instytucji prawa publicznego”. Nową grupą podmiotów zobowiązanych do stosowania ustawy będą także podmioty, które uzyskają koncesję na roboty budowlane, o czym była mowa wcześniej. Nowością będzie także to, że koncesjonariusz będzie zobowiązany stosować postanowienia ustawy w takim zakresie, w jakim udziela zamówienia w celu wykonania koncesji. W wyniku zmian Prawo zamówień publicznych będą musiały stosować także np. Lasy Państwowe oraz, co jest nowością, telewizja publiczna.</u>
          <u xml:id="u-212.20" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Jakie są zasady udzielania zamówień przewidziane w projekcie ustawy? Są to: zasada decentralizacji, zasada jawności, zasada uczciwej konkurencji, zasada równego traktowania wykonawców, zasada bezstronności oraz zasada pisemności. Trzeba podkreślić, że za zasadę udzielania zamówień przyjmuje się także pierwszeństwo przetargu nieograniczonego oraz przetargu ograniczonego przed innymi trybami udzielania zamówień.</u>
          <u xml:id="u-212.21" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Jeśli chodzi o przygotowanie i przeprowadzanie postępowania, to ustawa zawiera szczegółowe przepisy regulujące zagadnienie przygotowania postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Projekt zakłada uelastycznienie regulacji dotyczącej komisji do spraw przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia, zwanej „komisją przetargową”, poprzez dostosowanie jej do praktyki udzielania zamówień. Zrezygnowano w tym przypadku także z wymogu pracowniczego składu komisji przetargowej. Komisja przetargowa będzie zespołem pomocniczym kierownika.</u>
          <u xml:id="u-212.22" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Mamy pewne zmiany, które dotyczą ustalenia wartości zamówienia, co ma to niebagatelne znaczenie dla całego procesu zamówień. Projektowana ustawa zawiera szczegółowe regulacje dotyczące sposobu określania wartości zamówienia. Ma to przeciwdziałać próbom unikania stosowania procedur udzielania zamówienia publicznego przez sztuczne zaniżanie wartości zamówienia, co było nader częstą praktyką dotychczas.</u>
          <u xml:id="u-212.23" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Zmodyfikowano w projektowanej ustawie sposób obliczania wartości zamówienia na roboty budowlane. W dzisiejszym stanie prawnym podstawę do określenia wartości szacunkowej zamówienia na roboty budowlane stanowi kosztorys inwestorski. Regulacja ta, jak się okazało, nie uwzględnia specyfiki zamówień. Projektowana ustawa zmienia ten stan rzeczy. I tak, jeśli przedmiotem zamówienia będzie wykonanie robót budowlanych, to wartość zamówienia ustalać się będzie na podstawie kosztorysu inwestorskiego. Jeżeli przedmiotem zamówienia będzie zaprojektowanie i wykonanie robót budowlanych, zamawiający będzie ustalał wartość zamówienia na podstawie planowanych kosztów prac projektowych oraz planowanych kosztów robót budowlanych określonych w programie funkcjonalno-użytkowym.</u>
          <u xml:id="u-212.24" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Jeśli chodzi o tryby udzielania zamówień, to w projekcie ustawy przewiduje się, iż zamówienia będą udzielane w siedmiu następujących trybach. Pierwszy tryb to podstawowy przetarg nieograniczony. W tym trybie mamy do czynienia ze zmianami polegającymi na wprowadzeniu nowych zasad przekazywania oraz publikacji ogłoszeń o zamówieniu, a także zmianą terminów składania ofert oraz sposobu ich liczenia.</u>
          <u xml:id="u-212.25" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Drugi tryb to przetarg ograniczony, także należący do grupy podstawowej. Istotną nowością wprowadzoną do trybu przetargu ograniczonego jest instytucja rankingu wykonawców zakwalifikowanych do udziału w tej procedurze. Zamawiający w ogłoszeniu o zamówieniu będzie określać liczbę wykonawców, do których będzie kierowane zaproszenie do składania ofert, ale nie mniejszą niż 5 i nie większą niż 20.</u>
          <u xml:id="u-212.26" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Kolejny, trzeci tryb to negocjacje z ogłoszeniem. Jest to nowy tryb postępowania. W negocjacjach z ogłoszeniem po publicznym ogłoszeniu zamawiający prowadzi negocjacje z wybranymi przez siebie wykonawcami, a następnie zaprasza ich do składania ofert. W postępowaniu o udzielenie zamówienia w trybie, o który mowa, możliwe jest wyróżnienie trzech faz: kwalifikacji wykonawców, negocjacji, a następnie badania i oceny ofert.</u>
          <u xml:id="u-212.27" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Czwarty tryb to negocjacje bez ogłoszenia. Negocjacje te w swej konstrukcji prawnej zbliżone są do uregulowanych w obowiązującej ustawie negocjacji z zachowaniem konkurencji.</u>
          <u xml:id="u-212.28" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Piąty tryb to zapytanie o cenę. Utrzymany zostanie tryb zapytania o cenę, jednak ograniczony będzie do zamówień o stosunkowo niskiej wartości, nieprzekraczającej równowartości 60 tys. euro. Liczba wykonawców, których zamawiający będzie zobligowany zaprosić do składania ofert, zwiększy się w stosunku do obecnych wymogów i będzie musiała być nie mniejsza niż 5.</u>
          <u xml:id="u-212.29" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Szósty tryb: zamówienia z wolnej ręki. W zakresie trybu, o którym mowa, projekt wprowadza jedynie nieznaczne zmiany.</u>
          <u xml:id="u-212.30" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">I siódmy, ostatni tryb, a zarazem nowa forma, tj. aukcja elektroniczna. W tym trybie za pomocą formularza umieszczonego na stronie internetowej będzie możliwe przeprowadzenie przetargu, aukcji, w którym będzie się wybierać tego wykonawcę, który zaoferuje najniższą cenę.</u>
          <u xml:id="u-212.31" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym także wskazać na rozwiązania, które przewiduje nowy projekt, a które, jak uważamy, powinny służyć także małym i średnim przedsiębiorstwom na rynku zamówień publicznych. Mianowicie w projekcie znalazły się przepisy, które powinny w większym stopniu uwzględniać szczególną pozycję MSP na rynku. Jako przykład podam możliwość badania i ewentualnego odrzucenia w postępowaniu ofert z tzw. rażąco niską ceną. Obecnie jest to najczęstszy przypadek dumpingu, z którym nie mogły sobie poradzić firmy uczciwe - każde, duże też, ale przede wszystkim małe i średnie.</u>
          <u xml:id="u-212.32" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Wprowadzono również możliwość ustalania kryteriów oceny ofert z uwzględnieniem ich wpływu na lokalny rynek pracy. To jest bardzo interesujące rozwiązanie. Poszerzono katalog form wadium i zabezpieczenia należnego wykonania umowy, co powinno służyć właśnie głównie małym i średnim firmom. Takim podstawowym novum jest możliwość zabezpieczenia poprzez uzyskanie gwarancji kredytowych z funduszy kredytowych nowo tworzonych.</u>
          <u xml:id="u-212.33" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Doprecyzowano również przepisy dotyczące ofert częściowych, tak by z tej formy mogły łatwiej korzystać małe firmy.</u>
          <u xml:id="u-212.34" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Projekt wprowadza oczywiście również wiele innych nowości i zmian i na kilka tylko spośród nich chciałbym zwrócić uwagę.</u>
          <u xml:id="u-212.35" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Pierwsza to publikowanie ogłoszeń. Jeżeli wartość zamówienia będzie przekraczała wyrażoną w złotych równowartość 60 tys. euro, ogłoszenie będzie publikowane w Biuletynie Zamówień Publicznych. Jeżeli jednak wartość zamówienia w wypadku robót budowlanych przekroczy wyrażoną w złotych równowartość 5 mln euro, a w wypadku dostaw lub usług - 130 tys. euro, ogłoszenie będzie publikowane także w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Z kolei gdy wartość zamówienia w wypadku robót budowlanych przekroczy wyrażoną w złotych równowartość 10 mln euro, a w wypadku dostaw oraz usług - równowartość 5 mln euro, będzie zamieszczane nie tylko w dziennikach krajowym i unijnym, ale także będzie musiało być zamieszczone w dzienniku lub czasopiśmie o zasięgu ogólnokrajowym.</u>
          <u xml:id="u-212.36" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Jeżeli chodzi o wadium, projekt przewiduje modyfikację katalogu form wadium, dając wykonawcom możliwość wnoszenia wadium w formie poręczeń przez fundusze kredytowe - o tym już wspomniałem.</u>
          <u xml:id="u-212.37" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Jeżeli chodzi o kwotę na sfinansowanie zamówienia, to postanowiono, by w celu zwiększenia jawności oraz uniemożliwienia zamawiającym arbitralnego unieważniania postępowania bezpośrednio przed otwarciem ofert zamawiający miał obowiązek podać kwotę, jaką zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia. W takim przypadku po otwarciu ofert nie będzie mógł stwierdzić, że oferty przekraczają kwotę pieniędzy, jaką dysponuje, i na tej podstawie unieważnić przetargu.</u>
          <u xml:id="u-212.38" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Bardzo istotnym novum również w zakresie eliminowania patologii, które są powszechne obecnie, bądź trudności, które występują, jest poprawianie omyłek rachunkowych. Projekt wprowadza uregulowania pozwalające na poprawienie omyłek rachunkowych przez zamawiającego, czego, jak mówiłem, nie przewiduje obecna ustawa. Znamy przypadki unieważniania zamówień publicznych o wartości dziesiątek milionów złotych - był podawany na posiedzeniu komisji przykład zamówienia, gdzie oferty opiewały na 25 mln zł -ponieważ była pomyłka o 69 gr. Projektowane rozwiązania w tym zakresie zmniejszą formalizm postępowania. Zamawiający będzie odrzucał ofertę zawierającą omyłki rachunkowe w obliczaniu ceny dopiero wtedy, gdy niemożliwe okaże się ich poprawienie w sposób określony bardzo precyzyjnie w ustawie bądź wykonawca nie zgodzi się na taką poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-212.39" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Jeśli chodzi o unieważnienie postępowania, ważną zmianą przyczyniającą się do przyspieszenia postępowań jest rezygnacja z obowiązku unieważnienia postępowania w przypadku, gdy wpłynęły mniej niż dwie oferty. Trzeba zauważyć, że obecnie olbrzymi odsetek unieważnień właśnie dotyczy sytuacji, gdy wpłynęła tylko jedna oferta. Dzisiaj trudno się zgodzić z tym, że jak będą tak powszechnie ogłaszane przetargi, jeżeli wpłynie tylko i wyłącznie jedna oferta, to jest to oferta niekonkurencyjna. Można tu tylko wyciągnąć taki wniosek, że albo nikt nie chciał przystąpić, albo nikt nie poczuł się na sile, by konkurować z innymi. Zresztą takiego wymogu nie ma oczywiście w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-212.40" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Wprowadzono także nową instytucję: konkurs, w inny sposób sklasyfikowaną, przyjmując daleko idące zmiany w tym zakresie. Konkurs obecnie nie będzie, tak jak do tej pory, etapem postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, lecz samoistną procedurą opartą na cywilistycznej konstrukcji przyrzeczenia publicznego. Konkurs będzie miał charakter fakultatywny. To od decyzji zamawiającego będzie zależało, czy postępowanie o udzielenie zamówienia na pracę konkursową będzie chciał poprzedzić procedurą konkursową.</u>
          <u xml:id="u-212.41" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Koncesja na roboty budowlane to jest nowość, o której już wspomniałem, i jest to skutek implementacji instytucji przewidzianej w dyrektywie 93/37EWG.</u>
          <u xml:id="u-212.42" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Kolejnymi nowymi rozwiązaniami są rozwiązania, przepisy dotyczące zamówień sektorowych. Projekt ustawy zawiera odrębny rozdział poświęcony właśnie tym zamówieniom. Wynika to również z konieczności przystosowania polskiego prawa do prawa Unii, w tym głównie dyrektywy 93/38/EWG, która obejmuje działalność w sektorach: wydobywczym, gospodarki wodnej, energetyki, transportu i telekomunikacji.</u>
          <u xml:id="u-212.43" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Projekt ustawy przewiduje w ramach tych przepisów o zamówieniach sektorowych możliwość zawierania umów ramowych - to jest też nowa instytucja - czyli umów z jednym lub większą liczbą wykonawców.</u>
          <u xml:id="u-212.44" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">W ramach zamówień sektorowych nowymi przepisami są przepisy dotyczące procedury koncyliacyjnej mającej umożliwiać wykonawcom, którzy uważają, że ich interes prawny doznał lub może doznać uszczerbku w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy lub prawa Unii Europejskiej w zakresie zamówień publicznych, występowanie z wnioskiem do Komisji Europejskiej o wszczęcie postępowania koncyliacyjnego, polegającego na rozpatrzeniu wniosku przez rozjemców akredytowanych przy Komisji Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-212.45" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Drugą instytucją jest atestacja. Ma ona polegać na poddaniu się przez zamawiających sektorowych badaniu w celu uzyskania świadectwa, że w danym czasie procedury przez nich stosowane są zgodne z ustawą bądź prawem Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-212.46" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Projekt przewiduje także zasady szczególne. Jest to osobny rozdział dotyczący tych postępowań na zasadach szczególnych. Najkrócej mówiąc, na zasadach szczególnych będą prowadzone czy mogą być prowadzone postępowania o zamówienia udzielane przez placówki zagraniczne, a więc poza granicami Polski.</u>
          <u xml:id="u-212.47" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Ważną instytucją prawa zamówień publicznych jest umowa w sprawie zamówienia publicznego. W zakresie umów w sprawach zamówień publicznych projekt utrzymuje większość dotychczasowych rozwiązań. Nowością jednak jest dopuszczenie możliwości zawierania umów na czas nieograniczony. Tego nie było do tej pory. Dopuszczalne jest zawieranie takich umów z podmiotami działającymi w warunkach monopoli naturalnych, na przykład: na dostawy wody za pomocą sieci wodno-kanalizacyjnej, odprowadzanie ścieków do sieci, dostawy energii elektrycznej z sieci elektroenergetycznej, gazu z sieci gazowej czy też ciepła z sieci ciepłowniczej.</u>
          <u xml:id="u-212.48" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Podstawowe zmiany, bardzo ważne, dotyczą nowego umocowania, nowego statusu prezesa Urzędu Zamówień Publicznych. Będzie on obecnie powoływany przez prezesa Rady Ministrów, po przeprowadzeniu konkursu, na kadencję trwającą 4 lata i będzie mógł być ponownie powołany tylko raz. Prezes urzędu będzie odwoływany tylko w przypadkach określonych w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-212.49" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Także bardzo istotna kwestia arbitrów została uregulowana zupełnie inaczej niż do tej pory. Projekt wprowadza bowiem istotne zmiany w zakresie funkcjonowania arbitrażu. W nowych rozwiązaniach wprowadza się kadencyjność funkcji arbitra. Tego nie było. Arbitrzy będą powoływani na kadencję 6-letnią, a nabór na listę arbitrów będzie prowadzony raz na 3 lata. Podstawą wpisu na listę lub skreślenia z listy arbitrów będzie okresowa ocena wiedzy i zgodności z prawem orzecznictwa arbitrów. Na listę arbitrów będą wpisywane osoby, które spełniają warunki określone w ustawie oraz zdadzą przed komisją powołaną przez prezesa Urzędu Zamówień Publicznych egzamin ze znajomości przepisów związanych z udzielaniem zamówień.</u>
          <u xml:id="u-212.50" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Istotnym novum, dodanym przez Komisję Gospodarki, jest wprowadzenie doboru arbitrów do poszczególnych spraw w drodze losowania, łącznie z losowaniem przewodniczącego zespołu arbitrów, czyli wszystko będzie się odbywało, jak rozumiem, w bardzo obiektywny sposób.</u>
          <u xml:id="u-212.51" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Nowe rozwiązania przewidziane w projekcie dotyczą systemu kontroli. Cała odrębna część ustawy jest poświęcona tej kwestii. Chciałbym poświęcić parę zdań kilku sprawom. Projekt przewiduje bardzo poważne wzmocnienie pozycji prezesa Urzędu Zamówień Publicznych. Prezes Urzędu Zamówień Publicznych w ramach uprawnień kontrolnych będzie miał w szczególności prawo bieżącej kontroli na każdym etapie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego oraz obligatoryjnej kontroli postępowań przed zawarciem umowy w przypadkach zamówień o najwyższej wartości. Projekt nadaje prezesowi uprawnienia - w przypadku wykrycia nieprawidłowości - po pierwsze, do zawiadomienia właściwego rzecznika dyscypliny finansów publicznych, po drugie, nałożenia kary pieniężnej, po trzecie, wystąpienia do sądu o stwierdzenie nieważności umowy w całości lub w części.</u>
          <u xml:id="u-212.52" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">W projekcie wyróżnia się dwa rodzaje kontroli, które na tyle są istotne, by poświęcić im po jednym zdaniu. Mianowicie kontrola uprzednia ma charakter prewencyjny, będzie wszczynana przed zawarciem umowy w sprawie zamówienia publicznego. Drugi rodzaj to kontrola następcza, która ma pozwolić na zbadanie postępowania o udzielenie zamówienia w terminie 3 lat od udzielenia go.</u>
          <u xml:id="u-212.53" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Projekt w ramach całego systemu kontroli przewiduje także instytucję obserwatora. Ma to być niezależny od stron postępowania obserwator, wyznaczany przez prezesa Urzędu Zamówień Publicznych z listy arbitrów. Ma on być obecny w trakcie prac komisji przetargowej od chwili otwarcia ofert, lecz ta instytucja przewidziana jest do postępowań o wartościach największych, a mianowicie gdy wartość zamówienia przekroczy 5 mln euro dla dostaw lub usług bądź 10 mln euro dla robót budowlanych.</u>
          <u xml:id="u-212.54" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Istotne jest, by wspomnieć o instytucji protestów i odwołań. Zasadniczą zmianą przewidzianą w projekcie jest przyznanie wykonawcom prawa wnoszenia protestów i odwołań przy zamówieniach, których wartość nie przekracza 60 tys. euro. Obecnie natomiast w tzw. procedurze uproszczonej, w której wartość przedmiotu zamówienia nie przekracza 30 tys. euro, oferent nie może składać protestu ani odwołania. Jest to bardzo istotne novum. Praktycznie rzecz biorąc, w przedziale wartości od 6 tys. euro do 60 tys. euro będzie możliwość składania protestów i odwołań, czego nie było do tej pory.</u>
          <u xml:id="u-212.55" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Kolejna instytucja - skarga na wyrok zespołu arbitrów. Inaczej niż dotychczas, skargę będzie się wnosiło nie do Sądu Okręgowego w Warszawie, ale do sądu okręgowego właściwego ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania zamawiającego. Powinno to w radykalny sposób zarówno skrócić termin rozpoznawania skarg, jak i obniżyć koszty.</u>
          <u xml:id="u-212.56" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Jakie są przewidziane sankcje za naruszenie przepisów ustawy? Projekt przewiduje zwiększenie odpowiedzialności zamawiających za podejmowane decyzje, zawiera bowiem sankcje za naruszenie prawa. Objęte tą odpowiedzialnością zostaną wszystkie osoby, które występują po stronie zamawiającego, w tym osoby uczestniczące w pracach komisji przetargowej. Projekt przewiduje, że wysokość kary będzie uzależniona od wartości przedmiotu zamówienia. W podkomisji i w komisji były różne zdania. Jedni mówili, że kary są za wysokie, inni, że za niskie. W konsekwencji został przyjęty projekt przedłożenia rządowego.</u>
          <u xml:id="u-212.57" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisja Gospodarki pracowała nad projektem Prawa zamówień publicznych niezwykle krótko i bardzo intensywnie. Tempo, można by powiedzieć, było ekspresowe, bo gdy się uwzględni, że - jak uznało Biuro Studiów i Ekspertyz Sejmu - jest to jeden z największych i najważniejszych aktów prawa w tej kadencji, to tego typu ustawy procedowane są w Sejmie 6, 8, a nieraz więcej miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-212.58" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Podkomisja Komisji Gospodarki i Komisja Gospodarki w sumie odbyły 16 posiedzeń, by zakończyć tę pracę. Podczas tych posiedzeń zmieniono wiele ponad 100 przepisów na pierwotnie 224 zaprojektowane w przedłożeniu rządowym. Absolutna większość tych zmian została uznana za ważne, słuszne i poprawiające projekt, uszczelniające go. Nieliczne tylko nie zostały przyjęte przez komisję bądź też były negowane przez stronę rządową. Z projektu, Wysoka Izbo, postanowiono między innymi usunąć przepisy zbędne lub włączyć je do innych norm. Zupełnie usunięto na przykład pierwotne art. 39 i 40, gdyż uznano, że będą wprowadzać niepotrzebne zbiurokratyzowanie postępowania, bez możliwości wpływania na ograniczenie sytuacji kryminogennych. Uznano, że skutek zachowania art. 39 i 40 mógłby być odwrotny. Usunięto także cały rozdział 2 działu V, poświęcony utrzymaniu Rady Zamówień Publicznych. Uznano bowiem, iż nieposiadająca żadnych faktycznych uprawnień rada będzie tylko powiększała koszty działalności urzędu. Sens jej istnienia i ponoszenia na nią wydatków publicznych istniałby być może tylko wtedy, gdyby miała faktyczne uprawnienia kontrolne i nadzorcze nad urzędem i byłaby w tym względzie ciałem wspierającym nadzór premiera, ale projekt tego nie przewidywał, w związku z czym uznaliśmy, że w takim razie w ogóle nie jest potrzebna.</u>
          <u xml:id="u-212.59" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Komisja zwiększyła również w znacznym stopniu ustawowe wymagania stawiane kandydatom na stanowisko prezesa Urzędu Zamówień Publicznych, stworzyła katalog przesłanek upoważniających do jego odwołania, a przede wszystkim - i w mojej ocenie to jest najważniejsze - wprowadziła wybór prezesa w drodze otwartego konkursu na czteroletnią kadencję. Podobnie znaczne zmiany wprowadzono podczas prac w komisji w stosunku do arbitrów, ze zmianą polegającą na losowym dobieraniu składu zespołu - o tym już wspomniałem.</u>
          <u xml:id="u-212.60" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Trzeba przyznać, iż wiele przepisów wywołało również sprzeczne, bardzo kontrowersyjne stanowiska członków tak podkomisji, jak i komisji, często kończące się remisowym wynikiem głosowań, co powodowało, że zgłaszane poprawki nie uzyskiwały większości. Do najistotniejszych tego rodzaju różnic zdań doszło w stosunku do instytucji obserwatora. Przeciwnicy zachowania tej instytucji podnosili, iż będzie ona kreowała zwiększone koszty i biurokrację, a przede wszystkim zwiększy ryzyko tworzenia sytuacji korupcjogennych. Inni natomiast twierdzili, że wręcz odwrotnie. Jeśli chodzi o tę sprawę, o ile dobrze pamiętam, na posiedzeniach podkomisji i komisji głosowania zakończyły się remisem, dlatego instytucja obserwatora nadal jest zachowana w projekcie ustawy, którą mam przyjemność państwu przedkładać, ale kontrowersje także pozostały.</u>
          <u xml:id="u-212.61" who="#PosełSprawozdawcaAdamStanisławSzejnfeld">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kończąc, chciałbym powiedzieć, że te prace nie były łatwe, były długie. Mówiąc o długości, mam na myśli długość posiedzeń w ciągu jednego dnia, ponieważ zostały one w ciągu kilkunastu dni zamknięte. Było to możliwe tylko i wyłącznie z powodu kilku czynników. Po pierwsze, bardzo dobrej, lojalnej pracy pań posłanek i panów posłów, czynnego uczestnictwa ekspertów, prawników, Sejmu oraz gości i niezwykle - chcę to podkreślić - konstruktywnej postawy władz Urzędu Zamówień Publicznych i pracowników urzędu. Za to wszystko paniom posłankom, panom posłom, ekspertom, prawnikom i urzędnikom chcę bardzo podziękować. Bez tej konstruktywnej współpracy, oczywiście, w tak ekspresowym tempie nie moglibyśmy zakończyć prac nad tą ustawą i nie mógłbym jej dzisiaj państwu przedstawić. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-212.62" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-213.2" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-213.3" who="#WicemarszałekDonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Zdzisław Kałamaga, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#PosełZdzisławKałamaga">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Prezesie! Dotychczasowa ustawa o zamówieniach publicznych funkcjonuje już ponad 9 lat. Szybko następujące zmiany sytuacji gospodarczej i społeczno-politycznej oraz 20 nowelizacji tej ustawy spowodowały konieczność stworzenia nowego, jasnego i przejrzystego prawa, przy wykorzystaniu dotychczasowych doświadczeń tak zamawiających, jak i wykonawców.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#PosełZdzisławKałamaga">Ustawa, nad którą dzisiaj debatujemy, dostosowuje w tym zakresie polskie prawo do wymogów Unii Europejskiej tuż przed datą akcesji, umożliwiając tym samym korzystanie z funduszy strukturalnych, ale także wzmacnia podstawowe zasady, na których oparty jest system zamówień publicznych, tj. zasady jawności, równości, uczciwej konkurencji, co niewątpliwie spowoduje poprawę pozycji małych i średnich firm na rynku zamówień publicznych.</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#PosełZdzisławKałamaga">Pragnę w sposób szczególny podkreślić również, że treść tej ustawy jest elementem realizacji zadań zawartych w strategii antykorupcyjnej rządu, gdyż walkę z tymi patologiami rząd przyjął jako swój priorytet. Dowodem na to są konkretne zapisy w niniejszej ustawie. Wymienię tylko te najważniejsze.</u>
          <u xml:id="u-214.3" who="#PosełZdzisławKałamaga">Po pierwsze, na każdym etapie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego postępowanie jest jawne także poprzez obowiązek podawania informacji o wielkości środków na realizację zamówienia podczas otwarcia ofert. Po drugie, prawo do korzystania ze środków ochrony prawnej, protestu, odwołania i skargi, dotyczy zamówień już od 6 tys. euro, czyli dolnego progu obowiązywania ustawy. Po trzecie, wprowadzenie kontroli uprzedniej w stosunku do największych zamówień, co jest szczególnie ważne w kontekście prawidłowości wydatkowania środków z funduszy europejskich, które będą podlegać zwrotowi w przypadku naruszeń prawa przy ich wykorzystaniu. Po czwarte, wprowadzenie instytucji obserwatora w przypadku zamówień o dużej wartości.</u>
          <u xml:id="u-214.4" who="#PosełZdzisławKałamaga">Ustawa ogranicza także liczbę decyzji administracyjnych wydawanych przez prezesa Urzędu Zamówień Publicznych i to dopiero od progu 60 tys. euro, a poza tym takie decyzje wymagane są tylko w odniesieniu do zawarcia umowy przed ostatecznym rozstrzygnięciem protestu oraz zawarcia umów o świadczenia ciągłe na czas dłuższy niż trzy lata.</u>
          <u xml:id="u-214.5" who="#PosełZdzisławKałamaga">Pragnę również zwrócić uwagę na zapisy omawianego Prawa zamówień publicznych, które uwzględniają szczególnie interesy małych i średnich firm, mówił zresztą o tym pan poseł sprawozdawca. Po wejściu w życie tych przepisów będzie można odrzucić ofertę z rażąco niską ceną, po uprzednim sprawdzeniu, czy cena jest uzasadniona np. lepszą technologią czy tańszymi materiałami. Poszerzeniu ulegnie także katalog form wadium i zabezpieczenia należytego wykonywania umowy, szczególnie o poręczenia udzielane przez fundusze poręczeń kredytowych małym i średnim przedsiębiorcom. Ustawa rezygnuje również z wymogu dwóch ważnych ofert w postępowaniach przetargowych i wprowadza możliwość realizacji inwestycji budowlanych w sposób zbliżony do partnerstwa publiczno-prywatnego, tzn. za środki inwestorów prywatnych z udziałem podmiotów publicznych.</u>
          <u xml:id="u-214.6" who="#PosełZdzisławKałamaga">W sposób istotny zmienia się również pozycja prezesa Urzędu Zamówień Publicznych. Klub Parlamentarny SLD uważa, że w obecnych i przyszłych warunkach wzmocnienie niezależności tego organu poprzez powołanie prezesa w drodze konkursu i na określoną kadencję jest zgodne z oczekiwaniami tych, którzy publicznie i głośno mówią nie tylko o wspomnianej niezależności, ale też o apolityczności, profesjonalizmie i wszystkich cechach porządnego i prawego urzędnika państwowego opisanych w ustawie o służbie cywilnej. Wzmocnienie pozycji prezesa będzie ściśle związane z ogromną odpowiedzialnością nie tylko za tworzenie warunków prawnych do racjonalnego wydawania środków publicznych i unijnych, ale przede wszystkim z koniecznością objęcia skuteczną i efektywną kontrolą całego systemu wydawania tych środków. Ma to ułatwić monitorowanie rynku zamówień publicznych, pomagać w ujawnianiu obszarów patologicznych narażonych na korupcję, a w konsekwencji zapobiegać nieprawidłowościom w gospodarowaniu środkami publicznymi i naruszeniom ustawy o zamówieniach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-214.7" who="#PosełZdzisławKałamaga">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Kolegium Zamówień Publicznych, w którym to gremium mam przyjemność zasiadać, długo dyskutowało nad systemem odwoławczym. Zaakceptowaliśmy w końcu pomysł, który znalazł się w projekcie rządowym, żeby wszystkich trzech arbitrów wyłaniać w drodze losowania. Chciałbym tu... Pan poseł sprawozdawca stwierdził, że był to pomysł komisji. Otóż, w projekcie rządowym zapisano, że arbitrów wyłania się w drodze losowania, a tylko przewodniczącego będzie wyznaczał prezes urzędu. Pomysł, żeby wyłaniać trzech arbitrów, zawarty był w projekcie rządowym. Chcemy skończyć z dotychczasową metodą wyznaczania arbitrów przez strony postępowania, gdyż z praktyki wynikało, że nie byli oni arbitrami, a adwokatami stron. Teraz arbitrzy będą musieli co trzy lata zdawać stosowny egzamin z wiedzy o zamówieniach publicznych, co będzie oznaczało, że przestaną być nieusuwalni, tak jak to było do tej pory.</u>
          <u xml:id="u-214.8" who="#PosełZdzisławKałamaga">Pragnę również powrócić do pomysłu, nad którym dyskutowano i w podkomisji nadzwyczajnej, i w Komisji Gospodarki, na Radę Zamówień Publicznych, organ doradczo-konsultacyjny prezesa urzędu. W tej sprawie chcę powiedzieć tak, rozumiejąc oczywiście inne argumenty: Taki organ, naszym zdaniem, jest potrzebny, chociażby po to, aby w gronie praktyków konsultować projekty aktów wykonawczych i monitorować cały system zamówień publicznych, który będzie się zmieniał w rytm zmian gospodarczych w naszym kraju. Dodatkowym argumentem na dodanie do przedstawionego sprawozdania stosownego rozdziału niech będzie dotychczasowa działalność Kolegium Zamówień Publicznych, które w trakcie wielogodzinnych posiedzeń pomogło - jak sądzę - prezesowi w stworzeniu prawa dostosowanego do realiów życia gospodarczego. Mieliśmy także swój udział w tworzeniu tej ustawy. Stosowną poprawkę w sprawie Rady Zamówień Publicznych złożę na ręce pana marszałka.</u>
          <u xml:id="u-214.9" who="#PosełZdzisławKałamaga">Druga poprawka związana jest z uwagą zawartą w opinii Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej, dotyczącą art. 25, prowadzącą do jednoznacznego wskazania, iż zamawiający ma prawo żądać w postępowaniu jedynie dokumentów, o których poinformował wykonawców w dokumentacji stanowiącej podstawę prowadzenia postępowania.</u>
          <u xml:id="u-214.10" who="#PosełZdzisławKałamaga">Kończąc, w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej wnoszę o niezwłoczne skierowanie ustawy Prawo zamówień publicznych z druku nr 2417 do Komisji Gospodarki i z uwagi na pilność jej uchwalenia o skierowanie do trzeciego czytania jeszcze na obecnym posiedzeniu Sejmu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Tomasz Nałęcz)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi, dziękuję za poprawki.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Alicję Olechowską w imieniu klubu Platformy Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#PosełAlicjaOlechowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa o zamówieniach publicznych została stworzona w celu dostosowania prawa polskiego do dyrektyw Unii Europejskiej i w dużej mierze w ustawie znalazły się definicje, jakich stara ustawa nie zawierała. Nowa ustawa wprowadza wiele istotnych zmian, które po części wymienię, a mianowicie: wprowadzenie równoprawności trybu przetargu nieograniczonego i ograniczonego, istotny przepis mówiący o ważności przetargu nawet przy złożeniu jednej oferty. Ważne nowe propozycje w tej ustawie to wprowadzenie przepisów o aukcji elektronicznej przewidzianej dla przetargów o wartości do 60 tys. euro, w przypadku której każdy uczestnik przetargu może obniżyć proponowaną cenę, a zamawiający wybiera ofertę najtańszą w chwili zamknięcia aukcji. W nowych przepisach proponuje się możliwość poprawienia pomyłek w obliczeniu oferty w trakcie przetargu. Zmieniono podstawy kryteriów wyboru oferty z najniższą ceną, często dumpingową, stosowaną przez wielkie firmy, eliminujące w ten sposób możliwość wygrania przetargów przez sektor małych i średnich przedsiębiorstw. Nowe przepisy zwiększają też szansę przedsiębiorców działających na lokalnym rynku i jest to jedno z kryteriów oceny ofert. Poszerzono katalog form wadium i zabezpieczenia należytego wykonania umowy o poręczenia udzielane małym i średnim przedsiębiorstwom przez fundusze poręczeń kredytowych. Ważne dla sektora małych i średnich przedsiębiorstw jest też wprowadzenie przepisów o dopuszczeniu składania ofert częściowych przez kilku wykonawców, co umożliwia rozłożenie często wysokiego wadium na części. Ważnym elementem zmian jest podniesienie progu procedury uproszczonej do 60 tys. euro, co ma istotny wpływ na zwiększenie samodzielności zamawiającego. Również wprowadzenie możliwości wspólnego udzielania zamówień przez wielu zamawiających bez zgody Rady Ministrów lub organu samorządu terytorialnego da oczywiście większą swobodę samorządom w decydowaniu o wspólnych sąsiedzkich przedsięwzięciach.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#PosełAlicjaOlechowska">Ustawa wprowadza nowy termin: koncesję na roboty budowlane, które są rodzajem zamówienia publicznego opartego na formule partnerstwa publicznoprawnego, w przypadku którego wyłaniany w drodze przetargu wykonawca - partner prywatny w zamian za wybudowanie obiektu otrzyma prawo do jego eksploatacji przez określony czas. Nowym elementem ustawy jest włączenie do ustawy wielu instytucji państwowych, dotychczas niepodlegających ustawie o zamówieniach publicznych. Do szczególnie istotnych należy włączenie Lasów Państwowych, telewizji publicznej oraz Narodowego Banku Polskiego. Ustawa o zamówieniach publicznych wprowadza przepisy ściśle pochodzące z dyrektyw Unii Europejskiej dotyczących umieszczania od dnia 1 maja 2004 r. w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich zamówienia o wartości powyżej 130 tys. euro. Wprowadza się też opis zamówienia, używając klasyfikacji zawartej we Wspólnym Słowniku Zamówień Publicznych. Likwiduje się preferencje krajowe, a wprowadza tzw. preferencje wspólnotowe w zamówieniach udzielanych w sektorach użyteczności publicznej.</u>
          <u xml:id="u-217.2" who="#PosełAlicjaOlechowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa o zamówieniach publicznych jest ustawą bardzo ważną dla obecnej gospodarki, jak i dla administracji publicznej. Jest oczekiwaną ustawą w związku z potrzebą jak najszybszego korzystania z funduszy europejskich. Ma na celu wprowadzenie oszczędności w gospodarowaniu oraz podjęcie działań zapobiegających korupcji. Platforma Obywatelska dziwi się jednak, dlaczego rząd skierował do parlamentu ustawę o zamówieniach publicznych w ostatnich dniach roku, skoro była od dawna potrzebna do wydawania rozporządzeń Unii Europejskiej. Potrzeba wiele czasu, by dobrze wdrożyć jej przepisy, nienależące przecież do łatwych. Platforma Obywatelska była zdania, że rząd, kierując ustawę do Sejmu tak późno, powinien wziąć pod uwagę pracę nad tą ustawą w dwóch etapach: w części dostosowania do prawa Unii Europejskiej w pierwszym terminie i co do pozostałych zagadnień w następnym. Rząd powinien zdawać sobie sprawę z tego, że gdyby nie ekspresowe tempo pracy nad tą ustawą, to moglibyśmy jeszcze długo ją omawiać. Zasługą Platformy Obywatelskiej jest wprowadzenie do ustawy konkursu na stanowisko prezesa Urzędu Zamówień Publicznych. Uważamy, że w przypadku obsadzanie stanowiska administracji publicznej powinien to być powszechnie stosowany zwyczaj. Kandydat powinien być wyłaniany w drodze konkursu.</u>
          <u xml:id="u-217.3" who="#PosełAlicjaOlechowska">Na wniosek Platformy Obywatelskiej został też stworzony katalog wymagań, jakie musi spełnić prezes Urzędu Zamówień Publicznych; dotychczas nie stosowano żadnych ściśle określonych kryteriów. Wreszcie też Platforma Obywatelska zaproponowała katalog powodów odwołań prezesa Urzędu Zamówień Publicznych; w dotychczas stosowanych przepisach premier mógł tylko zawiesić w wykonywaniu obowiązków prezesa Urzędu Zamówień Publicznych, a ten mógł swoją funkcję piastować nieskończenie długo, również w przypadku popełnienia przestępstwa. Obecnie przepis ten zmieniono i premier może odwołać prezesa Urzędu Zamówień Publicznych po 6 miesiącach. Rządowy projekt, który pierwotnie wnioskodawca uznał za bardzo dobry, miał jednak całe działy, które w toku prac komisji zostały usunięte. Mam tu na myśli dział dotyczący Rady Zamówień Publicznych. Platforma była zdania, że w propozycji rządu znalazły się instytucje, które nie są potrzebne w Urzędzie Zamówień Publicznych. Do takich instytucji należała Rada Zamówień Publicznych, która dotychczas była organem bez żadnych kompetencji, a utrzymywanie wielu członków rady podnosiło koszty funkcjonowania urzędu, wymagało dodatkowej obsługi. Gdyby jednak taki organ posiadał np. funkcje kontrolne nad prezesem Urzędu Zamówień Publicznych, gdyby mógł występować z wnioskiem do premiera o kary lub nagrody dla prezesa Urzędu Zamówień Publicznych lub gdyby miał istotne kompetencje, to byłoby zrozumiałe jego istnienie, ale po to tylko, by członkowie rady mieli siedzieć na stołkach i podrażać koszty Urzędu Zamówień Publicznych, to nie ma sensu.</u>
          <u xml:id="u-217.4" who="#PosełAlicjaOlechowska">Istotną sprawą, której rząd poświęcił wiele uwagi w ustawie, a podczas prac w komisji nie znalazła ona poparcia, było usunięcie z pierwotnej wersji ustawy art. 39 i 40, które dotyczyły skomplikowanej procedury badania specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Nie wiadomo, po jakie licho rząd proponował tak zawiłe rozwiązania, zupełnie niepotrzebne.</u>
          <u xml:id="u-217.5" who="#PosełAlicjaOlechowska">Platforma Obywatelska krytycznie odnosi się do funkcji obserwatora, ponieważ byłaby to kolejna instytucja kontrolna, dotycząca tych samych zamówień, co do których prezes Urzędu Zamówień Publicznych musi przeprowadzić również kontrolę. Nie można przecież sugerować się obecnością urzędnika Unii Europejskiej przy przetargach w przypadku funduszy przedakcesyjnych, jak sugerował rząd. Klub Platformy Obywatelskiej jest zdania, że w dziale V należy skreślić rozdział 4. dotyczący obserwatora.</u>
          <u xml:id="u-217.6" who="#PosełAlicjaOlechowska">Kwestia, jaką należy jeszcze omówić, to jawność wyboru arbitrów w postępowaniu odwoławczym. Liczymy na to, że metoda doboru arbitra oraz przewodniczącego arbitrów w sposób jawny, określony przez system komputerowy będzie niezależna, pozbawiona subiektywnych przesłanek. Praca nad ustawą przysporzyła szereg wątpliwości co do systemu działania urzędu. Opracowywana ustawa tworzy system bardziej scentralizowany. Uprawnienia prezesa Urzędu Zamówień Publicznych mają inny status prawny niż dotychczas. Trudno w tej chwili powiedzieć, czy są to dobre rozwiązania. Systemy kontroli i nadzoru oraz kompetencji prezesa Urzędu Zamówień Publicznych są bardzo rozbudowane, a co za tym idzie - koszty funkcjonowania urzędu, biorąc pod uwagę zamówienia z udziałem funduszy Unii Europejskiej, bardzo wzrosną. Nie wiadomo więc, w jakiej mierze rząd będzie w stanie im sprostać.</u>
          <u xml:id="u-217.7" who="#PosełAlicjaOlechowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Platforma Obywatelska popiera mimo wszystko przyjęcie ustawy o zamówieniach publicznych. Pragniemy jednak złożyć na ręce pana marszałka kolejne poprawki. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-217.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję pani poseł, dziękuję za poprawki.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Pawła Poncyljusza w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#PosełPawełPoncyljusz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt odnieść się do sprawozdania Komisji Gospodarki o rządowym projekcie ustawy Prawo zamówień publicznych. Trudno tutaj coś odkrywczego o samej ustawie powiedzieć. I poseł sprawozdawca, i moi przedmówcy z klubów SLD i Platformy Obywatelskiej bardzo szczegółowo omówili rozwiązania zawarte w tej ustawie. To, co chcielibyśmy na ten temat powiedzieć, to podkreślić tempo prac nad tą ustawą. Już po raz trzeci tak naprawdę spotykamy się na tej sali w tej kadencji, jeśli chodzi o ustawę o zamówieniach publicznych. I to, co przed chwilą posłanka Olechowska powiedziała, że może trzeba było dwuetapowo przygotować zmiany w tej ustawie, to znaczy najpierw doprowadzić do zmian, których wymaga od nas Unia Europejska, aby nasze prawo było zgodne z rozwiązaniami legislacyjnymi Unii Europejskiej, jest na pewno zasadne. Szkoda, że o tym rozmawiamy dziś, na kilka miesięcy przed wejściem do Unii Europejskiej, w obliczu krytyki płynącej z Komisji Europejskiej, tworzenia plotek, tworzenia prawie nowych faktów w zakresie zgłaszania poprawek, zawiłości prac nad tą ustawą. Szkoda, że w przypadku tamtych nowelizacji rząd nie pokusił się o rozwiązania europejskie. Można było już dawno mieć za sobą problem presji czasowej. Presja czasowa była wielka. Dyskutowaliśmy tutaj z panem premierem Millerem jeszcze w końcu zeszłego roku na temat przygotowania Polski do Unii Europejskiej. Pan premier mówił wtedy, że ustawa jest już złożona do marszałka. Zanim się jej doczekaliśmy, minęło parę tygodni.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#PosełPawełPoncyljusz">Ustawa ta prawdopodobnie nie rozwiąże wszystkich problemów. Presja czasowa też wpłynie na to, że prędzej czy później ta ustawa będzie miała dziury, poprzez które pieniądze publiczne w nieformalny sposób będą mogły wypływać. Robiliśmy, co się dało. Chwała panu posłowi Szejnfeldowi, który był przewodniczącym podkomisji. To była tytaniczna praca jego i całego zespołu, przedstawicieli rządu, ale tempo prac na pewno w którymś momencie wpłynie na to, że łatwiej będzie niektórym sprytnym ludziom znaleźć pewne wyjścia i ominąć pewne przepisy i zagrać tak, aby było to korzystne.</u>
          <u xml:id="u-219.2" who="#PosełPawełPoncyljusz">To, co przyświecało pracom w Komisji Gospodarki, w podkomisji, to był czas. Ale istotny jest również czas od podjęcia decyzji przez organ państwowy o rozpisaniu przetargu do dokonania tego przetargu. Myślę, że w przypadku dużych prac rok to będzie mało. Jeżeli skorzystamy ze wszystkich procedur odwoławczych, to rok może się okazać zbyt krótki, by dana inwestycja została zrealizowana. Dobrze się stało, że skreślone zostały art. 39 i 40, bo tym bardziej procedura byłaby wydłużona.</u>
          <u xml:id="u-219.3" who="#PosełPawełPoncyljusz">Cieszymy się z rozwiązania dotyczącego aukcji internetowych. Natomiast tu Prawo i Sprawiedliwość zgłasza wniosek o podwojenie do 130 tys. euro sumy, za jaką można dokonywać zakupów w ramach aukcji internetowych. My w Warszawie mamy już pierwsze doświadczenia. One są dobre, pokazują, że można wiele więcej publicznego grosza zaoszczędzić poprzez tego typu przetargi.</u>
          <u xml:id="u-219.4" who="#PosełPawełPoncyljusz">Jesteśmy przeciwni budowaniu Urzędu Zamówień Publicznych jako wielkiej instytucji, zwiększaniu kompetencji prezesa, tak naprawdę tworzeniu małego NIK. Ta kwestia była poruszana w dyskusjach w komisji dosyć często, zwłaszcza że w pracach brali udział również przedstawiciele Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-219.5" who="#PosełPawełPoncyljusz">Jesteśmy przeciwni kadencyjności. Mogę się odnieść tylko do tego, co powiedział przedstawiciel Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Mianowicie podnosił on kwestię niezależności prezesa od aktualnie panującego prezesa Rady Ministrów. Chciałem powiedzieć, że raz prezes urzędu zamówień jest zależny, innym razem jest niezależny. Między innymi dlatego jest zależny od premiera, który go powołuje, że premier ma prawo, według brzmienia dotychczasowych zapisów, wybrać spośród kandydatów, którzy przeszli przez konkurs. Nie podzielamy zatem zdania Sojuszu Lewicy Demokratycznej, że jest to funkcja całkowicie niezależna.</u>
          <u xml:id="u-219.6" who="#PosełPawełPoncyljusz">Z drugiej strony uważamy, że kadencyjność jest czymś do końca dla nas niezrozumiałym, szczególnie jeżeli jest to osoba powoływana przez takiego bądź innego prezesa Rady Ministrów. Prezes Rady Ministrów ma prawo podejmować decyzję, czy chce współpracować z danym prezesem, czy nie.</u>
          <u xml:id="u-219.7" who="#PosełPawełPoncyljusz">Zabawne jest również, panie pośle, to, co pan mówi na temat szacunku dla ustawy o służbie cywilnej. Pamiętamy bowiem sytuację z początku rządów Sojuszu Lewicy Demokratycznej i Unii Pracy, kiedy właśnie ta ustawa została zawieszona w administracji państwowej. Dzisiaj państwo oddają hołd tej ustawie, ale sami państwo najpierw schowali ją do szuflady i powiedzieli: poczekamy na lepsze czasy. Ciekawe, że dopiero teraz dostrzegają państwo zalety ustawy o służbie cywilnej, na mocy której prezes działa kadencyjnie.</u>
          <u xml:id="u-219.8" who="#PosełPawełPoncyljusz">Mówiłem tu o powołaniu wielkiego urzędu, który kontroluje, sprawdza procedury, rozstrzyga protesty, powołuje arbitrów. Ale równocześnie pojawiają się bardzo ciekawe rozwiązania dotyczące organizacji szkoleń, a przede wszystkim dokonywania oceny, które szkolenia przeprowadzane przez firmy zewnętrzne są dobre, a które złe. Budzi nasze zdziwienie to, że przedstawiciele rządu nadal upierają się co do zapisów pkt. 8 i 9, zgodnie z którymi ocenia się merytorycznie szkolenia i w ten sposób ingeruje się w wolność gospodarczą i wolność wyboru co do tego, czy chce się wybrać taką firmę szkolącą, czy inną.</u>
          <u xml:id="u-219.9" who="#PosełPawełPoncyljusz">Z jednej strony Urząd Zamówień Publicznych ma stać na straży wydawania funduszy publicznych, a z drugiej strony dokleja się do tego drobny element w postaci szkoleń, który jest bardzo korzystny z punktu widzenia prezesa Urzędu Zamówień Publicznych, ale nie jestem przekonany, czy ta gra oparta jest na zasadach rynkowych, zastanawiam się, czy to nie będzie prowadziło do różnego rodzaju patologii, wręcz korupcji. Nie mówię, że tak będzie, ale może tak być.</u>
          <u xml:id="u-219.10" who="#PosełPawełPoncyljusz">Budzi nasze niezadowolenie rozwiązanie dotyczące kontroli uprzednich. Mówiliśmy już o kryteriach czasowych. Naszym zdaniem kontrole uprzednie niczego nie zmienią. Z drugiej strony, jeżeli porównamy takie ustawy, jak ustawa o kontroli skarbowej czy ustawa o Najwyższej Izbie Kontroli, to tam kontrolerzy są zobowiązani do o wiele większych spraw niż tutaj. Tu praktycznie tych zobowiązań nie ma, łącznie z dotrzymaniem tajemnicy przetargu.</u>
          <u xml:id="u-219.11" who="#PosełPawełPoncyljusz">Jeśli mówimy o tajemnicy, to, mówiąc wprost, nie zgadzamy się na rozwiązanie dotyczące obserwatora, bo z jednej strony jest to swego rodzaju agentura prezesa zamówień publicznych przy wszystkich większych przetargach, a z drugiej strony obserwator do niczego nie jest zobowiązany - do zachowania tajemnicy, do bycia całkowicie bezstronnym.</u>
          <u xml:id="u-219.12" who="#PosełPawełPoncyljusz">Żaliliśmy się na posiedzeniu podkomisji na temat jakości pracy niektórych arbitrów. Pan prezes dużo tu mówił na ten temat. Nie sposób nie uwzględnić tych uwag, tym bardziej że są doświadczenia arbitrów, którzy byli powoływani przez skonfliktowane strony. Dzisiaj robienie z nich obserwatorów, którzy chodzą na przetargi, może budzić pewne wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-219.13" who="#PosełPawełPoncyljusz">Kwestia, którą poruszył pan poseł Kałamaga. Rada Zamówień Publicznych nie jest szczęśliwym rozwiązaniem i to z kilku powodów. Po pierwsze, jest to rada, o czym mówił pan poseł sprawozdawca, niemająca tak naprawdę realnych kompetencji. Rozumiem, że pan poseł jest dzisiaj członkiem poprzedniczki proponowanej Rady Zamówień Publicznych i chce jak najbardziej podkreślić zasługi swoje i dotychczasowego gremium, ale powiedzmy sobie, panie pośle, uczciwie, że nie są to jakiekolwiek wiążące kompetencje. To jest doradzanie, opiniowanie. My jako posłowie klubu Prawo i Sprawiedliwość oczekujemy, że w końcu w Polsce stanie się tak, że każdy zajmie się konkretną robotą, a nie opiniowaniem, doradzaniem, sugerowaniem, bo z tego niestety nic dobrego nie wynika.</u>
          <u xml:id="u-219.14" who="#PosełPawełPoncyljusz">Panie Marszałku! Składam na pana ręce całą masę różnego rodzaju poprawek. Nie zdążyłem o wszystkich powiedzieć. Chcemy podkreślić, że jest wiele dobrych rozwiązań w tej ustawie, co do tego nie ma żadnych wątpliwości. Natomiast już rozmawialiśmy - kończę, panie marszałku - w podkomisji o tym, że w Polsce ci, którzy czerpią pożytki osobiste z tego, że przeprowadzają zamówienia publiczne, naprawdę nauczyli się już robić dokumenty. Dzisiaj nie jest problemem w Polsce niedobre stworzenie dokumentacji specyfikacji istotnych warunków zamówienia, napisanie protokołu z przetargu. To niestety zaczyna się znacznie wcześniej. Obawiam się, że niestety, w tej ustawie nie udało nam się do końca zabezpieczyć przed sytuacjami, kiedy oferent siada z zamawiającym o wiele wcześniej niż pojawia się ogłoszenie na stronie internetowej czy w gazecie, i wtedy tak naprawdę ustala się warunki, często takie, które nie pozwalają przystąpić do przetargu innym osobom. Cieszymy się jednak, że np. w ogłoszeniu musi być informacja o warunkach udziału w przetargu, należy to uznać za dobry kierunek, podobnie jak poprawienie omyłek rachunkowych. Nie chciałbym, aby Wysoka Izba odebrała stanowisko klubu Prawo i Sprawiedliwość w ten sposób, że my tylko i wyłącznie krytykujemy. Chcielibyśmy, aby ta ustawa była jak najlepsza, obawiamy się jednak, że niestety, presja czasu nie pozwoliła na to, by była ona najlepsza z możliwych. Chętnie jednak będziemy dalej rozmawiać na ten temat i pracować nad tą regulacją. Z taką nadzieją składamy cały szereg poprawek. Bardzo dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję za poprawki.</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Sawickiego występującego w imieniu Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#PosełMarekSawicki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jak znam życie, panie pośle Poncyljusz, to jeszcze nie udało nam się w Sejmie uchwalić takiej ustawy, której praktyka i życie by nie obeszło. Ta też na pewno nie będzie doskonała, choć jest zdecydowanie lepsza od poprzedniczki.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#PosełMarekSawicki">Zamówienia publiczne to jedna z dziedzin najbardziej narażonych na korupcję, a korupcja podczas dokonywania zakupów ze środków publicznych jest szczególnie niebezpieczna dla funkcjonowania państwa. Pieniądze, które można byłoby przeznaczyć na takie dziedziny, jak pomoc społeczna, służba zdrowia, oświata, są wydawane nieracjonalnie, kupuje się bowiem drogo i źle. Korupcyjne układy powstające przy takich zamówieniach niszczą drobną i średnią przedsiębiorczość, bowiem drobni kupcy i przedsiębiorcy nie mają pieniędzy, aby, że tak powiem, opłacać się skorumpowanym urzędnikom. Dobre i zyskowne zamówienia trafiają do rąk ludzi nieuczciwych, którzy z powodu złych przepisów i złych urzędników potrafią zarobić przysłowiowe już miliony, jednocześnie ci nieuczciwi urzędnicy podważają autorytet państwa i jego uczciwych reprezentantów. Jest o co walczyć. W roku 2002 rynek dużych zamówień publicznych przekraczających swoją wartością kwotę 30 tys. euro wyniósł ponad 35 mld zł. Oblicza się, że polski rynek zamówień publicznych obejmuje aż 8% produktu krajowego brutto, nic więc dziwnego, że takie pieniądze są łakomym kąskiem dla rekinów nieuczciwych zamówień. Wystarczy przeczytać materiały Najwyższej Izby Kontroli, aby stwierdzić, że korupcja w dziedzinie zamówień publicznych jest jednym z najpoważniejszych problemów Polski. Podobnie tę kwestię oceniają instytucje europejskie. Tymczasem uczciwi przedsiębiorcy nie mogą zaistnieć na rynku zamówień publicznych, zaś polskie szpitale, polskie szkoły, polska Policja i polskie wojsko nie mają dobrego, trwałego i nowoczesnego sprzętu.</u>
          <u xml:id="u-221.2" who="#PosełMarekSawicki">Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Polskie Stronnictwo Ludowe nie może tolerować takiego stanu rzeczy. Sytuacja, gdy w gazetach niemal codziennie mówi się o kolejnych aferach w stylu pabianickiej, jest nie do przyjęcia. Nie może być tak, że uczciwy drobny przedsiębiorca przegrywa z rekinami, których stać na korumpowanie urzędników. Nie może być tak, że brakuje środków na służbę zdrowia, ale nie brakuje ich na to, aby kupować złe i drogie towary za pieniądze podatników. Dlatego już w ubiegłym roku przedłożyliśmy nowelizację obecnie obowiązującej ustawy. Nowela wprowadzała jawność umów o zamówienia publiczne. Od wejścia tej zmiany w życie już żaden urzędnik w Polsce nie może schować się za zasłoną przepisów, aby ukryć swoją nieuczciwość przed społeczeństwem. Dobre prawo tę sytuację może jeszcze poprawić.</u>
          <u xml:id="u-221.3" who="#PosełMarekSawicki">Przedłożone przez Komisję Gospodarki sprawozdanie należy uznać za jedno z lepszych, zmierza ono we właściwym kierunku. Przedłożony projekt ustawy jest zdecydowanie bardziej antykorupcyjny niż dotychczasowe prawo. Ustawa jest napisana w sposób przejrzysty i czytelny, co powinno wielu osobom realizującym i kontrolującym zamówienia publiczne ułatwić jej stosowanie, oraz wprowadza liczne bariery antykorupcyjne. Przedłożony projekt daje przedsiębiorcom prawo do wnoszenia protestów i odwołań w przypadku zamówień, których wartość nie przekracza 60 tys. euro, co zapewni równość traktowania wykonawców i pełne przestrzeganie prawa przy niewielkich, ale licznych zamówieniach. Zatem już od dolnego progu obowiązywania ustawy przedsiębiorcy będą mogli bronić się przed błędami i nieuczciwością urzędników.</u>
          <u xml:id="u-221.4" who="#PosełMarekSawicki">Ustawa wprowadza kontrolę uprzednią prezesa Urzędu Zamówień Publicznych, która ma charakter prewencyjny, ponieważ będzie wszczynana przed zawarciem umowy w sprawie zamówienia publicznego. Po zakończeniu kontroli uprzedniej zamawiającemu dostarczona zostanie informacja o jej wyniku, w której będą wskazane stwierdzone naruszenia oraz zalecenia pokontrolne. To rozwiązanie jest wzorowane na przedwojennych regulacjach dotyczących Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-221.5" who="#PosełMarekSawicki">Projekt Prawa zamówień publicznych przewiduje także kontrolę następczą, która pozwoli na zbadanie przez prezesa Urzędu Zamówień Publicznych postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w terminie 3 lat od tego faktu. W przypadku wykrycia nieprawidłowości projekt daje prezesowi urzędu uprawnienia do zawiadomienia właściwego rzecznika dyscypliny finansów publicznych, nałożenia kary pieniężnej oraz wystąpienia do sądu o stwierdzenie nieważności umowy w całości lub w części.</u>
          <u xml:id="u-221.6" who="#PosełMarekSawicki">Polskie Stronnictwo Ludowe długo zastanawiało się nad rolą instytucji obserwatora, uważamy jednak, że jest ona zbędna i niepotrzebnie będzie zwiększała koszty stosowania ustawy.</u>
          <u xml:id="u-221.7" who="#PosełMarekSawicki">Z satysfakcją przyjmujemy rozwiązania, które umożliwiają zwiększenie niezależności prezesa Urzędu Zamówień Publicznych. Będzie on wybierany, jak już zostało powiedziane, w drodze konkursu na okres kadencji. Zastanawialiśmy się, czy powinna ona pokrywać się z kadencją parlamentu i czasem funkcjonowania rządu, a także nad tym, czy nie powinna ona trwać 6 lat, jednak po głębokiej dyskusji uznaliśmy, że należy ją wydłużyć z 4-letniej na 5-letnią i w związku z tym składam odpowiednią poprawkę. Jako wiceprzewodniczący Komisji Gospodarki z satysfakcją przyjmuję również wprowadzenie w projekcie osobnego działu poświęconego zamówieniom sektorowym.</u>
          <u xml:id="u-221.8" who="#PosełMarekSawicki">Reasumując, chcę powiedzieć, że Polskie Stronnictwo Ludowe w pełni popiera omawianą ustawę, jesteśmy za tym, aby jak najszybciej weszła ona w życie. Dodatkowo składamy do niej oprócz poprawki dotyczącej kadencyjności także propozycję zmiany art. 4, w którym chcemy dodać pkt 9 związany z tym, iż chcemy, aby zamówienia na usługi i dostawy w zakresie gospodarki leśnej były wyłączone spod obowiązywania tej ustawy - oczywiście nie wszystkie, tylko te, których wartość nie przekracza 130 tys. euro. Gospodarka leśna w Państwowych Lasach jest specyficzna, decyzje przetargowe dotyczące pielęgnacji, ochrony czy nasadzeń często muszą być podejmowane w trybie pilnym, gdyż jest to ściśle uzależnione od bieżących warunków atmosferycznych lub fitosanitarnych. Włączenie tych decyzji w tryb zamówień publicznych może utrudniać realizację właściwej gospodarki leśnej.</u>
          <u xml:id="u-221.9" who="#PosełMarekSawicki">Przypominam także, że w pełni popieramy poprawki mniejszości. Uważamy, że o ile Urząd Zamówień Publicznych powinien określić pewne ramy szkoleń i ewentualnie dokonywać kontroli na zlecenie czy zamówienie firm szkolących, o tyle nie może upowszechniać jej wyników. Zatem tę część pkt. 9 w art. 154 proponujemy wykreślić.</u>
          <u xml:id="u-221.10" who="#PosełMarekSawicki">Uważamy także, że w art. 144 ust. 1 należy wykreślić część zapisu dotyczącą konieczności zmiany umowy, jeżeli wcześniej zaistniały inne nieprzewidziane warunki i jeśli te zmiany są korzystne dla zamawiającego. Zwracałem uwagę na ten problem na posiedzeniu komisji, mówiłem, że są to nierówne warunki, szczególnie w odniesieniu do małych przedsiębiorstw, małych firm, gdzie zamawiający będzie mógł wymuszać różnego rodzaju zmiany, które wcześniej nie były przewidziane.</u>
          <u xml:id="u-221.11" who="#PosełMarekSawicki">Reasumując, jeszcze raz wnoszę o to, aby omawiana ustawa jak najszybciej weszła w życie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi, dziękuję za poprawki.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Mariana Widza występującego w imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#PosełMarianWidz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona RP mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu w sprawie rządowego projektu ustawy Prawo zamówień publicznych.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#PosełMarianWidz">Przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych są przepisami szczególnymi, mają one bowiem regulować sytuację gospodarczą między podmiotami dysponującymi środkami publicznymi a przedsiębiorcami. Celem tych przepisów powinny być przede wszystkim: racjonalne gospodarowanie środkami publicznymi oraz ograniczanie, a nawet zapobieganie zjawisku korupcji, które - jak wiadomo - najintensywniej występuje na styku publicznych pieniędzy i prywatnych interesów.</u>
          <u xml:id="u-223.2" who="#PosełMarianWidz">Obowiązująca obecnie ustawa z dnia 10 czerwca 1994 r. o zamówieniach publicznych pomimo tego, że była aż 18 razy nowelizowana, nie spełnia dobrze swoich funkcji i rzeczywiście wymaga zmiany. Nie spełnia ona dobrze swojej roli, nie była hamulcem korupcji i nadużyć. Omijanie jej zapisów poprzez powoływanie się na inne przepisy prawa, np. na tajemnicę handlową, było przyczyną wielu nadużyć czy wręcz patologii.</u>
          <u xml:id="u-223.3" who="#PosełMarianWidz">Przeciwnicy tej ustawy zarzucili jej, że hamuje ona rozwój gospodarczy, przede wszystkim rozwój małych i średnich przedsiębiorstw, i domagali się ograniczeń jej stosowania. Taka krytyka ze strony beneficjentów inwestycji finansowych ze środków publicznych miała swoje uzasadnienie. Chcieli oni robić jeszcze lepsze interesy i bez żadnych przeszkód. Z takim poglądem nie możemy się zgodzić. Decydenci dysponujący środkami publicznymi nie mogą mieć pełnej swobody w wydawaniu ich bez żadnych ograniczeń, bo niechybnie prowadzi to do patologii i nadużyć.</u>
          <u xml:id="u-223.4" who="#PosełMarianWidz">Samoobrona jest także przekonana, że obowiązująca ustawa nie spełnia oczekiwań związanych z gospodarowaniem publicznymi środkami, ale mamy także duże wątpliwości odnośnie do projektu przedstawionego w sprawozdaniu Komisji Gospodarki. Ten projekt jest zwykłą atrapą przepisów dotyczących zamówień publicznych.</u>
          <u xml:id="u-223.5" who="#PosełMarianWidz">Zapisy art. 4, wymieniającego dziedziny działań gospodarczych finansowanych ze środków publicznych, do których nie stosuje się ustawy, oraz art. 5, wymieniającego usługi, co do których zamawiający nie musi stosować przepisów ustawy, powodują, że trudno jest znaleźć dziedzinę bądź usługę, do której ustawa może mieć zastosowanie.</u>
          <u xml:id="u-223.6" who="#PosełMarianWidz">Jeśli przy tych zapisach art. 4 i 5 weźmiemy pod uwagę fakt, że ustawy nie stosuje się do zamówień nieprzekraczających kwoty 6 tys. euro, a w stosunku do zamówień nieprzekraczających 60 tys. będzie się stosować procedurę uproszczoną, to trzeba zadać podstawowe pytanie: jakie zamówienia finansowane ze środków publicznych będzie ta ustawa regulować? Trzeba rzeczywiście nie mieć wyobraźni, jakie możliwości w polskich warunkach tak wielkiej korupcji daje stosowanie uproszczonego trybu dla zamówień nieprzekraczających 60 tys. euro. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękują panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Zygmunta Wrzodaka występującego w imieniu Ligi Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#PosełZygmuntWrzodak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Ligi Polskich Rodzin w sprawie sprawozdania sejmowej Komisji Gospodarki o rządowym projekcie ustawy Prawo zamówień publicznych, druk nr 2218.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#PosełZygmuntWrzodak">Jesteśmy w niewdzięcznej roli, ponieważ nie uznajemy prawa ponadnarodowego, tym bardziej unijnego, które narzuca Polsce rozwiązania korzystne dla przedsiębiorców unijnych.</u>
          <u xml:id="u-225.2" who="#PosełZygmuntWrzodak">Ustawa Prawo zamówień publicznych usunie w niebyt polskie prawo o zamówieniach publicznych. Ustawa ta ma być korzystna przede wszystkim dla przedsiębiorców unijnych. Chodzi o rynek warty około 50 mld zł rocznie. Mamy kolejny dowód na wyższość prawa unijnego nad polskim. Prawo zamówień publicznych jest korzystne dla dużych konsorcjów z krajów Unii Europejskiej. Polskie firmy mogą ewentualnie skorzystać z odruchów, przystępując do robót w roli tzw. podwykonawców.</u>
          <u xml:id="u-225.3" who="#PosełZygmuntWrzodak">Prawo zamówień publicznych przyjmowane jest przez polski parlament, przez polskich posłów wybranych przez polskie społeczeństwo, ale prawo to ma być korzystne dla niepolskiego biznesu, niepolskiego rynku pracy. Takie postępowanie tych posłów, którzy uchwalają prawo unijne w tym parlamencie, zasługuje naszym zdaniem na potępienie.</u>
          <u xml:id="u-225.4" who="#PosełZygmuntWrzodak">Jaki polski przedsiębiorca zgłosi się do przetargu wartego np. 10 mln euro? Przecież w tej chwili tak naprawdę to żaden, ponieważ polskie firmy są w Polsce w bardzo trudnej sytuacji ekonomicznej z powodu corocznych eksperymentów ekonomicznych dokonywanych przez kolejne rządy. Wzrost podatków pośrednich jak VAT, akcyza, import towarów dumpingowych z krajów Unii Europejskiej eliminują lub wyeliminowały wiele tysięcy małych i średnich polskich firm. Dochodzi do tego zablokowanie dostępności do taniego kredytu dla polskiego przedsiębiorcy, ponieważ banki niepolskie w Polsce prowadzą pasywną politykę kredytową dla Polaków, a o wiele korzystniejszą dla firm z krajów, z których pochodzą właściciele banków.</u>
          <u xml:id="u-225.5" who="#PosełZygmuntWrzodak">Polski przedsiębiorca, jeżeli będzie chciał uzyskać gwarancje kredytowe, np. na roboty budowlane warte, załóżmy, około 25 mln euro, nigdy takiej gwarancji nie otrzyma, ale zagraniczny przedsiębiorca w bankach niepolskich w Polsce uzyska je. To jest nierówna konkurencja.</u>
          <u xml:id="u-225.6" who="#PosełZygmuntWrzodak">Jeśli chodzi o niektóre zapisy ustawy Prawo zamówień publicznych, to przewidują one pozostawienie w przypadku zamówień do 6 tys. euro braku konieczności ogłoszenia zamówienia publicznego. Jest to zbyt wysoka kwota, która jeśli chodzi o ostatnią nowelizację ustawy, prowadziła do korupcji, wielu posłów, jak również polityków twierdziło, że była korupcjogenna. Myślę, że 6 tys. euro to za wysoka kwota.</u>
          <u xml:id="u-225.7" who="#PosełZygmuntWrzodak">Największe zamówienia, jakie mają być objęte wzmożoną kontrolą, to zamówienia powyżej 5 mln euro dla dostaw i usług oraz powyżej 10 mln euro dla robót budowlanych. Nadzór nad takimi przetargami ma sprawować niezależny obserwator, nad obserwatorem ma być prezes Urzędu Zamówień Publicznych. Nic bardziej korupcjogennego wymyślić w tej ustawie nie można, a przecież powinna być jeszcze uwzględniona duża rola samorządowców.</u>
          <u xml:id="u-225.8" who="#PosełZygmuntWrzodak">Aukcje elektroniczne spowodują ukrócenie podejrzeń o korupcję przy zamówieniach nieprzekraczających 60 tys. euro, ale w Polsce zapewne szybko te aukcje nie zadziałają, tak jak w krajach Unii Europejskiej, w przypadku których ustawa te aukcje przewiduje, ale niestety jeszcze nie uruchomiono takich przetargów w systemie elektronicznym z prostego powodu: biurokraci w krajach Unii Europejskiej utraciliby wszelkiego rodzaju łapówki i dochody z tzw. lewej kasy, bo w takim socjalistycznym molochu, jakim jest Unia Europejska, korupcja jest na porządku dziennym. Ci, którzy twierdzą, że Unia Europejska pomoże wyplenić korupcję w Polsce, są w ogromnym błędzie. Łapówki w Unii Europejskiej są częstsze i wielokrotnie wyższe niż w Polsce. Przykład Eurostatu, podejrzenia wobec Prodiego czy ostatnia afera z firmą Parmalat, kiedy tak sobie wyciekło 12 mld euro.</u>
          <u xml:id="u-225.9" who="#PosełZygmuntWrzodak">Problemem spornym jest wystawienie tylko jednego pełnomocnika firm budowlanych zamiast kilku. Kontrolować pełnomocników, obserwatorów, prezesa Urzędu Zamówień Publicznych może Najwyższa Izba Kontroli, a co będzie, jeżeli po kilkumiesięcznej kontroli dopatrzy się patologii w zamówieniach lub przetargach i wkroczy prokuratura, i będzie to trwało kilka miesięcy, a niestety zamówienie czy przetarg taki będzie realizowany. Ustawa również myli pojęcia: budowanie z projektowaniem w ramach jednej procedury przetargowej. Powinien być oddzielony przetarg na projekt wykonawstwa. Nie dość, że wykonawcy prawdopodobnie w zdecydowanej większości będą pochodzić z krajów Unii Europejskiej, będą wygrywać przetargi na wykonawstwo, to jeszcze będą przywozić nam gotowe projekty na ich styl, a nie na polski. Każdy przetarg lub zamówienie powinny przewidywać sytuację związaną z lokalnym rynkiem pracy, a ustawa tego nie uwzględnia.</u>
          <u xml:id="u-225.10" who="#PosełZygmuntWrzodak">Kuriozum całej tej ustawy jest to, że jeżeli można by było zgłaszać wiele poprawek do tej ustawy, korzystnej na przykład dla polskich przedsiębiorców, dla polskiego rynku pracy, to niestety nie, ponieważ w 100% ustawa ma być przystosowana do dyrektyw Unii Europejskiej, a dyrektywy były wdrażane bez opinii polskiego rządu, czyli korzystne dla tych, którzy będą tutaj funkcjonować na naszym rynku.</u>
          <u xml:id="u-225.11" who="#PosełZygmuntWrzodak">Klub Parlamentarny Ligi Polskich Rodzin w całości nie zgadza się z tą ustawą, ponieważ ona jest niekorzystna dla polskich firm, niekorzystna dla polskiego przedsiębiorcy, niekorzystna dla polskiego rynku i niekorzystna dla polskich finansów, wręcz grozi, że będą dużo większe łapówki, dużo większa korupcja i państwo stanie się patologiczne. W imieniu klubu zgłaszam wniosek formalny o odrzucenie tej ustawy w całości, ponieważ polski parlamentarzysta powinien zajmować się polskim prawem, a nie unijnym, takim prawem, które będzie korzystne dla naszego państwa, dla naszego społeczeństwa. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Ryszarda Pojdę występującego w imieniu Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#PosełRyszardPojda">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Prezesie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy składam oświadczenie w sprawie sprawozdania Komisji Gospodarki dotyczącego rządowego projektu ustawy Prawo zamówień publicznych.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#PosełRyszardPojda">Zmiany zawarte w sprawozdaniu Komisji Gospodarki w stosunku do przedłożenia rządowego przedstawił pan poseł sprawozdawca. Podstawowymi celami uchwalenia projektowanej ustawy są: dostosowanie polskiego prawa o zamówieniach publicznych do wymogów regulacji prawnych obowiązujących w Unii Europejskiej; zapewnienie kompleksowej i spójnej regulacji dotyczącej zamówień publicznych, która uwzględnia różne mechanizmy udzielania zamówień w zależności od ich wartości; likwidacja zbędnych biurokratycznych obciążeń umożliwiających przedsiębiorcom swobodniejszy dostęp do rynku zamówień oraz ograniczenie zjawisk korupcyjnych poprzez rozszerzenie i umocnienie nadzoru czy to społecznego, czy administracyjnego nad tymi procedurami. Projektowana ustawa reguluje całościowo problematykę zamówień publicznych w jednym akcie prawnym przez wniesienie do niej aktów wykonawczych, które regulowały wycinkowo te kwestie.</u>
          <u xml:id="u-227.2" who="#PosełRyszardPojda">Klub Parlamentarny Unii Pracy określa projekt ustawy jako bardziej przejrzysty i lepiej dostosowujący do obecnie obowiązującej ustawy tryb postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.</u>
          <u xml:id="u-227.3" who="#PosełRyszardPojda">Projekt ustawy zawiera część ogólną, to jest dział I, w którym zawarto objaśnienia określeń ustawowych, zakres przedmiotowy i podmiotowy ustawy oraz zasady udzielania zamówień.</u>
          <u xml:id="u-227.4" who="#PosełRyszardPojda">W dziale II uregulowano tok postępowania o udzielenie zamówienia, a poszczególne rozdziały zawierają przepisy dotyczące zamawiających i wykonawców, regulują tryb postępowania zależny od wartości zamówienia, określają zasady pracy komisji przetargowej, jak też regulują możliwości wykluczenia wykonawcy z postępowania. Przepisy tego działu zawierają też uregulowania dotyczące specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Projekt wprowadza wspólne dla wszystkich trybów, z wyjątkiem trybu z wolnej ręki oraz częściowo aukcji elektronicznej, przepisy określające zasady postępowania zamawiającego przy wyborze najkorzystniejszej oferty. Projekt ustawy określa też przesłanki odrzucenia oferty, unieważnienia postępowania, jak też reguluje zasady oceny ofert.</u>
          <u xml:id="u-227.5" who="#PosełRyszardPojda">W odrębnym dziale zawarto przepisy regulujące tryb konkursowy, udzielanie i wykonywanie koncesji na roboty budowlane, zamówienia sektorowe oraz uregulowano postępowania prowadzone na szczególnych zasadach. Dział IV poświęcony jest w całości umowom w sprawach zamówień publicznych. Zakres działania prezesa Urzędu Zamówień Publicznych, kontroli udzielania zamówień, arbitrów oraz obserwatorów uregulowano w dziale V. Według oceny naszego klubu regulacje te są prawidłowe i przejrzyste. Dział VI reguluje zakres środków ochrony prawnej, takich jak: protest, odwołanie i skarga do sądu. Nowym rozwiązaniem jest regulacja zawarta w osobnym dziale, a dotycząca odpowiedzialności za naruszenie przepisów ustawy, gdzie kary pieniężne za naruszenie przepisów ustawy uzależnione są od wartości zamówienia i wynoszą od 3 do 150 tys. zł. Dział VIII ustawy zawiera przepisy dokonujące zmian w przepisach obowiązujących, natomiast dział IX zawiera przepisy przejściowe i końcowe.</u>
          <u xml:id="u-227.6" who="#PosełRyszardPojda">Do projektu ustawy dołączono projekty rozporządzeń prezesa Rady Ministrów w sprawie wzorów ogłoszeń przekazywanych prezesowi Urzędu Zamówień Publicznych w sprawie sprawozdawczości dotyczącej tych zamówień, protokółu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Dołączono też projekty rozporządzeń ministra infrastruktury dotyczące dokumentacji projektowej, odbioru robót budowlanych oraz metod i podstaw sporządzania kosztorysu inwestorskiego, kosztów prac projektowych, kosztów robót budowlanych. Projekt ustawy dotyczy jednostek sektora finansów publicznych, państwowych jednostek nieposiadających osobowości prawnej, podmiotów działających w sektorze użyteczności publicznej, przedsiębiorstw z większościowym udziałem akcyjnym skarbu państwa, jak też innych podmiotów wymienionych w ustawie. Powyższa regulacja będzie miała też wpływ na wykonawców uczestniczących w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. Przeprowadzono szerokie konsultacje, w czasie których zgłoszono do projektu ustawy uwagi i opinie, których część - po rozważeniu ich zasadności - została uwzględniona w tym projekcie.</u>
          <u xml:id="u-227.7" who="#PosełRyszardPojda">Klub Parlamentarny Unii Pracy widzi w projekcie ustawy pozytywne skutki dla budżetu państwa, jak też budżetów jednostek samorządu terytorialnego. W szczególności wymierne oszczędności przyniosą zaostrzone procedury przy zamówieniach przekraczających 5 mln euro w odniesieniu do dostaw i usług oraz 10 mln euro dla robót budowlanych poprzez wprowadzenie obligatoryjnej kontroli przez niezależnego obserwatora. Dotyczy to ok. 200 zamówień rocznie o wartości około 11 mld zł. Wprowadzenie kontroli uprzedniej na podstawie doboru próby w postępowaniach o wartości powyżej 60 tys. euro uchroni przed koniecznością zwrotu środków z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej. Zwiększy się odpowiedzialność zamawiających spoza sektora finansów publicznych za sposób udzielania zamówień poprzez określenie w ustawie wysokich kar za stwierdzone nieprawidłowości. Projekt ustawy wprowadza też rozwiązania ograniczające okoliczności unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia poprzez wprowadzenie instytucji dyscyplinujących zamawiających w zakresie starannego przygotowania i przeprowadzenia procedur o udzielenie zamówienia publicznego. Kosztami natomiast będą rozwiązania umożliwiające wnoszenie przez wykonawców protestów i odwołań bez względu na wartość zamówienia, czy to do Urzędu Zamówień Publicznych, czy do sądów okręgowych. Kosztami też będą wynagrodzenia obserwatorów obecnych przy postępowaniach o najwyższej wartości.</u>
          <u xml:id="u-227.8" who="#PosełRyszardPojda">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Prezesie! Klub Parlamentarny Unii Pracy w związku ze zgłoszonymi poprawkami w drugim czytaniu opowiada się za ponownym skierowaniem projektu ustawy do Komisji Gospodarki z wnioskiem o zakończenie procedowania nad tą ustawą na obecnym posiedzeniu Sejmu. Ta ustawa jest potrzebna, aby wykorzystać środki Unii Europejskiej. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Jagiełło występującego w imieniu Koła Poselskiego Partii Ludowo-Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#PosełAndrzejJagiełło">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Prezesie! Koło Poselskie Partii Ludowo-Demokratycznej, analizując sprawozdanie Komisji Gospodarki o rządowym projekcie ustawy Prawo zamówień publicznych, nie ma pełnej jasności, czy projektowany zapis art. 3 ustawy nie dotyczy państwowego przedsiębiorstwa Poczta Polska. Jeśli przepis ten obejmuje swoim zakresem również Pocztę Polską, Koło Poselskie Partii Ludowo-Demokratycznej jest zdania, że należy dokonać odpowiednich poprawek w omawianym projekcie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#PosełAndrzejJagiełło">Są to następujące poprawki.</u>
          <u xml:id="u-229.2" who="#PosełAndrzejJagiełło">Poprawka 1. - w art. 122 w ust. 1 należy dodać pkt 8 w brzmieniu: „prowadzonej przez operatora publicznego w rozumieniu ustawy Prawo pocztowe”.</u>
          <u xml:id="u-229.3" who="#PosełAndrzejJagiełło">Poprawka 2. - w art. 123 ust. 2 nadać następujące brzmienie: „Do udzielania zamówień sektorowych, o których mowa w art. 122 ust. 1 pkt 7–8, ustawę stosuje się, jeżeli wartość zamówienia przekracza wyrażoną w złotych równowartość kwoty 600 tys. euro dla dostaw lub usług oraz kwoty 5 mln euro dla robót budowlanych”.</u>
          <u xml:id="u-229.4" who="#PosełAndrzejJagiełło">Poprawka 3. - w art. 130 ust. 4 nadać brzmienie: „Zamawiający prowadzący działalność, o której mowa w art. 122 ust. 1 pkt 7–8, nie stosują ustawy, jeżeli te same usługi są świadczone także przez innego operatora na tym samym obszarze geograficznym i w tych samych warunkach”.</u>
          <u xml:id="u-229.5" who="#PosełAndrzejJagiełło">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zaproponowane poprawki zmierzają do umieszczenia publicznego operatora pocztowego w rozumieniu ustawy Prawo pocztowe w grupie podmiotów realizujących zamówienia sektorowe, czyli zamówienia składane w celu realizacji funkcji użyteczności publicznej, takich jak: dostarczanie wody, energii, transportu i usług telekomunikacyjnych. Komisja Europejska dopiero planuje włączyć podmioty oferujące usługi pocztowe do zamówień sektorowych w rozumieniu dyrektywy 93/38/ECC. Obecnie stosowanie zamówień publicznych przez operatorów nie jest regulowane i decyzje w tym zakresie pozostają w gestii poszczególnych państw członkowskich Unii Europejskiej. W tym celu przygotowywany jest również projekt nowej dyrektywy będącej aktualnie w uzgodnieniu - druk nr 2000/0111 COD z 7 marca 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-229.6" who="#PosełAndrzejJagiełło">Biorąc zatem pod uwagę to, że nie ma obecnie obowiązku stosowania zamówień publicznych przez europejskich operatorów publicznych, a nie stosują ich na przykład poczta niemiecka i holenderska, czyli najważniejsi konkurenci Poczty Polskiej, i to, że dopiero jest planowany obowiązek stosowania przez operatorów pocztowych zamówień publicznych na zasadach sektorowych, słuszne jest wyprzedzające wprowadzenie powyższych unormowań, co wyeliminuje konieczność dodatkowych nowelizacji przepisów ustawy w przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-229.7" who="#PosełAndrzejJagiełło">Mając powyższe na uwadze, wnosimy o ponowne skierowanie procedowanego projektu do komisji celem dopracowania. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-229.8" who="#PosełAndrzejJagiełło">Przekazuję zgłoszone poprawki. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi. Dziękuję za poprawki.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Zenona Tymę występującego w imieniu Koła Poselskiego Polska Racja Stanu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#PosełZenonTyma">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koła Poselskiego Polska Racja Stanu przedstawiam stanowisko do sprawozdania sejmowej Komisji Gospodarki do ustawy Prawo zamówień publicznych.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#PosełZenonTyma">Ustawa ta jest jedną z ważniejszych ustaw, dlatego że będzie regulowała wartość zamówień publicznych na rynku krajowym. Są to ogromne środki w skali roku. W ustawie Prawo zamówień publicznych nie ma preferencji dla krajowych podmiotów gospodarczych, natomiast krajowy rynek zamówień publicznych stwarza bardzo duże możliwości dla podmiotów gospodarczych z krajów Unii Europejskiej, do czego jesteśmy zobowiązani przez dyrektywy Unii Europejskiej. Środki pomocowe, które otrzymamy z Unii Europejskiej, warunkuje między innymi uchwalenie omawianej ustawy. Ustawa ta powinna rozwiązać problemy zamawiających, wykonawców i dostawców.</u>
          <u xml:id="u-231.2" who="#PosełZenonTyma">Zgodnie z art. 4 ppkt 8 ustawy nie stosuje się do zamówień i konkursów, których wartość nie przekracza wyrażonej w złotych równowartości kwoty 6 tys. euro. W związku z tym zapisem wnosimy stosowną poprawkę podwyższającą tę kwotę do 10 tys. euro. Podwyższenie tej kwoty pozwoli wzmocnić małe firmy, które mają problemy z uzyskaniem zamówień publicznych oraz nie mają stosownego zabezpieczenia kapitałowego. Dzięki temu można będzie stworzyć nowe miejsca pracy. 10 tys. euro to nie jest duża kwota, to jest kwota rzędu 45 tys. zł. Przy ustawie o zamówieniach publicznych większość tej ceny to są materiały. Wydaje mi się, że podniesienie tej kwoty powinno być jakimś rozwiązaniem dla drobnych firm do tworzenia miejsc pracy. Podczas posiedzenia Komisji Gospodarki kontrowersje budziła też sprawa, czy Lasy Państwowe ze względu na charakter działalności, jaką prowadzą, powinny podlegać pod ustawę o zamówieniach publicznych. Naszym zdaniem w części Lasy Państwowe powinny być wyłączone spod tej ustawy, jeżeli chodzi o różnego rodzaju terminowe zabiegi, bo rozumiemy doskonale, że jeżeli będzie chodziło o zamówienia publiczne odnośnie do remontów budowli to Lasy Państwowe powinny podlegać, jeżeli zaś chodzi o terminowe sprawy czy różnego rodzaju usuwanie szkodników, to powinny być wyłączone spod tego.</u>
          <u xml:id="u-231.3" who="#PosełZenonTyma">Art. 89 ustawy ust. 1 pkt 4 - zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli cena jest rażąco niska. Ponieważ zapis ten jest niejasny, powodować to może problemy w interpretacji przepisu. Wprawdzie art. 90 ustawy ust. 3 mówi o tym, że zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, jeżeli nie złożył wyjaśnień o rażąco niskiej cenie. Naszym zdaniem ustawodawca powinien wyznaczyć dolny próg ceny oferty, poniżej której jest automatycznie odrzucana, tzn. jeżeli rażąco niska będzie cena, można wyznaczyć procentowo, 10–20% poniżej kosztorysu, to wtedy zamawiający powinien odrzucić tę cenę, bo wykonawca może zastosować różnego rodzaju materiały gorszej jakości i realizować tę inwestycję.</u>
          <u xml:id="u-231.4" who="#PosełZenonTyma">W art. 91 ust. 2 - wykonanie zamówienia wpływa na rynek pracy, tzn. że zamawiający powinien brać pod uwagę ilość zatrudnionych osób w regionie, w którym realizowana jest inwestycja. Naszym zdaniem ten zapis będzie też martwym zapisem. To zamawiający powinien być zobligowany do tego, aby przy podpisywaniu umowy zamówienia wyznaczyć ilość osób bezrobotnych, które należy zatrudnić do realizacji określonego zamówienia w obszarach o najwyższym bezrobociu.</u>
          <u xml:id="u-231.5" who="#PosełZenonTyma">Ustawa ma wiele zapisów pozytywnych, m.in. w art. 23 ust. 1, w którym jest zapisane, że wykonawcy mogą wspólnie ubiegać się o udzielenie zamówienia. Pozwala to na tworzenie wspólnych przedsięwzięć podmiotów gospodarczych do realizacji wyznaczonego zadania. To pozwoli na wzmocnienie się polskich podmiotów gospodarczych i uzyskanie jak największych zamówień publicznych.</u>
          <u xml:id="u-231.6" who="#PosełZenonTyma">Art. 86 ust. 1 zobowiązuje zamawiającego, aby przed otwarciem ofert podał kwotę, jaką zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia. Zapis ten dąży do jawności i przejrzystości ustawy. Prawidłowy jest też art. 88, który pozwala na poprawianie omyłek rachunkowych. Kolejny artykuł godny uwagi to art. 45 ust. 6 pkt 5, który mówi o poręczeniach przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości. Dzięki temu podmioty gospodarcze o najniższym kapitale będą mogły uczestniczyć w zamówieniach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-231.7" who="#PosełZenonTyma">Już kończę.</u>
          <u xml:id="u-231.8" who="#PosełZenonTyma">O przejrzystości ustawy świadczy też art. 163, który mówi o przeprowadzeniu kontroli uprzedniej przez prezesa Urzędu przed zawarciem umowy. Prezes Urzędu może przeprowadzić też kontrolę następczą w terminie 3 lat od dnia uzyskania zamówienia, co zapisane jest w art. 166 omawianej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-231.9" who="#PosełZenonTyma">Panie Marszałku! Należałoby jeszcze podziękować tutaj panu przewodniczącemu Adamowi Szejnfeldowi, który prowadził tę ustawę, który był przewodniczącym podkomisji, i wydaje mi się, że tu nie powinno być jakichś podziałów politycznych. Powinniśmy stworzyć wspólne prawo, które pozwala w posób czytelny wszystkim przedsiębiorcom, wszystkim wykonawcom wspólnie tworzyć na polskim rynku i rozwijać polski rynek. Dlatego serdecznie powinniśmy tu podziękować z tej trybuny. Dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję za poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu panią poseł Krystynę Grabicką występującą w imieniu Ruchu Katolicko-Narodowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#PosełKrystynaGrabicka">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#PosełKrystynaGrabicka">W imieniu koła Ruchu Katolicko-Narodowego mam zaszczyt przedstawić stanowisko do sprawozdania Komisji Gospodarki o rządowym projekcie ustawy Prawo zamówień publicznych. Prawo, nad którym debatujemy, to duża nowelizacja ustawy z 1994 r., która była zmieniana wielokrotnie. Nowa ustawa zakłada całościową regulację problematyki zamówień publicznych w jednym akcie prawnym, w związku z tym, że dotychczasowe regulacje zawarte w aktach wykonawczych również przejęto do tego unormowania. Nie jest dla nas zrozumiałe, dlaczego pierwsze czytanie tak obszernego i ważnego aktu prawnego odbyło się w komisji, a nie na posiedzeniu plenarnym Sejmu. Czyżby rząd i Prezydium miały coś do ukrycia?</u>
          <u xml:id="u-233.2" who="#PosełKrystynaGrabicka">Projekt w zasadzie ma na celu dostosowanie naszego prawa do wymogów unijnych. Przewiduje on znaczne uproszczenie wymogów formalnych przy udzieleniu zamówień o mniejszej wartości. Ustawy nie będzie się stosowało, jeśli wartość udzielanego zamówienia nie będzie przekraczała równowartości 6 tys. euro. Przy obecnym wysokim kursie euro stanowi to dość znaczną kwotę, która tak naprawdę będzie wydatkowana poza kontrolą.</u>
          <u xml:id="u-233.3" who="#PosełKrystynaGrabicka">W ustawie przewiduje się zastosowanie tzw. procedury uproszczonej, jeśli wartość zamówienia nie będzie przekraczała 60 tys. euro. Dotyczy to szeregu ułatwień, takich jak: krótkie terminy składania ofert, możliwość odstąpienia od żądania wadium, obligatoryjność zamieszczania ogłoszeń o przetargach tylko w siedzibie zamawiającego. Procedura podstawowa będzie miała miejsce dopiero w przypadku, gdy wartość zamówienia przekroczy 60 tys. euro, zaś procedura zaostrzona - gdy wartość zamówienia przekroczy 5 mln euro dla dostaw lub usług oraz 10 mln euro w odniesieniu do robót budowlanych.</u>
          <u xml:id="u-233.4" who="#PosełKrystynaGrabicka">Ponieważ mamy do czynienia najczęściej z zamówieniami o niższej wartości, wydaje się zatem, iż rząd SLD chce w sposób dość znaczący zliberalizować postępowanie dotyczące realizacji zamówień publicznych. Musi budzić duże zaniepokojenie szeroki katalog wyłączeń przedmiotowych tej ustawy. Budzi nasze zdziwienie np. to, dlaczego w katalogu wyłączeń przedmiotowych znajdują się zamówienia, których przedmiotem jest uzbrojenie państwa. Rząd uzasadnia to utrzymaniem międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa państwa. Ale czy jest to argument przekonujący? Czy też być może rząd chce zawrzeć umowy w taki sposób, aby korzyść z tego odniósł on sam lub jedynie słuszna partia, a nie naród polski?</u>
          <u xml:id="u-233.5" who="#PosełKrystynaGrabicka">Zupełnie niezrozumiałe jest także wyłączenie przedmiotowe umów międzynarodowych, których stroną jest Polska, a które dotyczą wdrożenia lub realizacji przedsięwzięcia przez strony tej umowy. Takie zapisy ustawy pozwalają przypuszczać, że ustawa może mieć charakter głęboko korupcjogenny, a jednocześnie być jedynie atrapą mądrej, dobrej ustawy. Tego naprawdę nie chcemy.</u>
          <u xml:id="u-233.6" who="#PosełKrystynaGrabicka">Natomiast w katalogu podmiotów zobowiązanych do stosowania ustawy nie znalazło się miejsce dla spółdzielni mieszkaniowych, choć dotyczy on np. wszystkich samorządów. Od czasu, gdy zapisano w ustawie o spółdzielniach, iż majątek spółdzielni jest prywatną własnością jej członków, aby w ten sposób uchronić SLD-owskie zarządy tych spółdzielni od jakiegokolwiek nadzoru, w tym nawet Najwyższej Izby Kontroli, robi się wszystko, aby utrzymać ten stan rzeczy. Wszyscy przecież wiemy, że spółdzielnie posiadają czasami bardzo duży majątek. Budują nowe domy, bloki, dokonują wielu remontów. Nie obowiązuje ich jednak ustawa o zamówieniach publicznych, chociaż w art. 206 projektu ustawy przy wyborze wykonawcy prac dotyczących podziału nieruchomości nakazuje się stosować przepisy o zamówieniach publicznych. Czyli jednak jak się chce, to można wprowadzić taki zapis.</u>
          <u xml:id="u-233.7" who="#PosełKrystynaGrabicka">Dlatego składamy stosowną poprawkę, aby przepisy tej ustawy stosować również do spółdzielni mieszkaniowych.</u>
          <u xml:id="u-233.8" who="#PosełKrystynaGrabicka">Ustawa wprowadza szereg nowych instytucji, takich jak: koncesje na roboty budowlane, aukcję elektroniczną, zamówienia sektorowe, instytucję obserwatora i inne regulacje dotyczące arbitrów, kontroli prewencyjnej uprzedniej i następczej. Nie są to jednak żadne rewolucyjne rozwiązania. W związku ze złożonymi poprawkami koło Ruchu Katolicko-Narodowego wnosi o przesłanie ustawy do komisji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję za poprawki.</u>
          <u xml:id="u-234.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Wysoki Sejmie! Posłowie Piotr Mateja, Jerzy Budnik, Zbigniew Janowski i Wiesław Okoński wyrazili chęć zadania pytania.</u>
          <u xml:id="u-234.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Chciałbym zapytać: czy ktoś z państwa chciałby jeszcze zapisać się do zadania pytania? Nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-234.4" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Zamykam więc listę posłów zapisanych do zadania pytania i określam czas pytania na 2 minuty.</u>
          <u xml:id="u-234.5" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Piotra Mateję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#PosełPiotrMateja">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#PosełPiotrMateja">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytania do przedstawiciela rządu. Pierwsze pytanie. Dlaczego w rządowym projekcie ustawy w art. 213 przewidziano aż tak długi, bo trwający 18 miesięcy termin ogłoszenia konkursu na wyłonienie prezesa Urzędu Zamówień Publicznych?</u>
          <u xml:id="u-235.2" who="#PosełPiotrMateja">I drugie pytanie. Dla firm należących do sektorów sieciowych i infrastrukturalnych mających zakłady i oddziały rozsiane na dużym terenie, nawet całej Polski, wydaje się, iż nie powinno się sumować wartości zamówienia. Istnieje również daleko idące uzasadnienie ekonomiczne i technologiczne, aby takie zamówienie było udzielone kilku podmiotom. Dlaczego zatem projekt rządowy nie przewiduje takich możliwości, tym bardziej że takie rozwiązanie zapobiegałoby sztucznemu osiąganiu pułapu wartości zamówienia zarezerwowanego dla tzw. reżimu zaostrzonego, jak również nie zmuszałoby podmiotu, który wygra przetarg, do świadczenia usług chociażby przy pracach remontowych w poszczególnych zakładach i oddziałach zamawiającego, np. nad morzem i w górach jednocześnie?</u>
          <u xml:id="u-235.3" who="#PosełPiotrMateja">W tych sprawach, panie marszałku, składam propozycje odpowiednich poprawek do ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję za poprawki.</u>
          <u xml:id="u-236.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Budnika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#PosełJerzyFeliksBudnik">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ta bardzo potrzebna i od dawna oczekiwana ustawa ma nas przybliżyć do standardów unijnych i stanowić skuteczną zaporę przeciw patologiom, które w tym obszarze występują. Mam dwa pytania, pierwsze skierowane do przewodniczącego komisji pana posła sprawozdawcy Adama Szejnfelda, a drugie do pana prezesa Czajkowskiego, być może pan poseł sprawozdawca też się zechce do niego odnieść.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#PosełJerzyFeliksBudnik">Otóż w mediach pojawiły się zarzuty, że posłowie czy Sejm spowolnił uchwalenie tej ustawy. Czy pan, panie pośle, zgadza się z tą oceną? Czy niewejście w życie tej ustawy przed 1 stycznia 2004 r. spowoduje jakieś nieodwracalne straty dla Polski w związku z tym, że w sprawie projektów, które są skierowane na pomoc unijną, nie można będzie przeprowadzić postępowań o zamówienia publiczne zgodnie z zapisami tejże ustawy?</u>
          <u xml:id="u-237.2" who="#PosełJerzyFeliksBudnik">Pytanie do pana prezesa. Czy instytucja obserwatora, której poświęcony jest cały rozdział 4, jest normą unijną? Jeżeli tak, to na podstawie jakich przepisów prawa unijnego, jakich dyrektyw, gdzie ona występuje? Czy bez tej instytucji przetargi będą pana zdaniem pozbawione należytej kontroli ze strony prezesa Urzędu Zamówień Publicznych? Chcę zwrócić uwagę na to, że przewidziane jest wynagrodzenie za czynności obserwatora, które ustala pan prezes. To zwiększy koszt zamówień, ale także koszt funkcjonowania Urzędu Zamówień Publicznych. Jakie jest stanowisko rządu w tej sprawie, bo na posiedzeniu komisji nie potrafiłem tego odgadnąć z wypowiedzi pana prezesa? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Zbigniewa Janowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#PosełZbigniewJanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zarządcy nieruchomości uważają, że możliwość zaproszenia do negocjacji małej liczby oferentów - przypomnę art. 51 mówi o minimalnej liczbie 5 - może doprowadzić do nadużyć poprzez zapraszanie do tych negocjacji wybranych znajomych, uzgodnionych oferentów. I mam pytanie do pana prezesa Czajkowskiego - chciałbym tutaj pana zdanie usłyszeć, zanim ewentualnie złożę poprawkę zwiększającą, z pięciu do dziesięciu chociażby, tę minimalną liczbę. Czy Urząd Zamówień Publicznych nie uważa, że do przetargu ograniczonego, poniżej 60 tys. euro, nie należy zapraszać wszystkich wykonawców, którzy złożyli oferty, że to w pewnym sensie zagwarantuje, iż te przetargi nie będą sterowane? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">I proszę o zabranie głosu pana posła Wiesława Okońskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#PosełWiesławOkoński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Prezesie! Nie ulega żadnej wątpliwości, że przedmiotowa ustawa podlegała szerokiej konsultacji społecznej. Wiele słów na ten temat wypowiadali i pracodawcy, i przedsiębiorcy, i pracobiorcy. Jednego nie udało się jednak uzgodnić, to jest minimalnej płacy, czyli nie udało się doprowadzić do zapisów kompatybilnych z ustawą o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#PosełWiesławOkoński">W związku z tym pytanie, w tej sprawie. Czy nie uważa pan, że należałoby rozszerzyć art. 90 ust. 1 o żądanie wyjaśnień od oferenta, żądanie podania szczegółów dotyczących tych elementów oferty, które uważa za istotne? Takim elementem istotnym według mnie byłoby także minimalne wynagrodzenie za wykonaną część oferty.</u>
          <u xml:id="u-241.2" who="#PosełWiesławOkoński">I drugie pytanie. Poprzednio przy prezesie Urzędu Zamówień Publicznych działało Kolegium Zamówień Publicznych. W tej chwili komisja zlikwidowała proponowaną Radę Zamówień Publicznych. Chciałbym zapytać, jakie będą skutki likwidacji Rady Zamówień Publicznych dla Urzędu Zamówień Publicznych? I chcę też złożyć poprawkę. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję, panie pośle. Dziękuję za poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu prezesa Urzędu Zamówień Publicznych pana ministra Tomasza Czajkowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#PrezesUrzęduZamówieńPublicznychTomaszCzajkowski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Niech mi będzie wolno - nie dlatego, że chciałbym się zrewanżować panu przewodniczącemu Szejnfeldowi i zacząć od podziękowań - zacząć właśnie od tego, aby wyrazić ogromnie serdeczne podziękowania Komisji Gospodarki, a zwłaszcza, czy przede wszystkim, członkom podkomisji nadzwyczajnej za tempo prac nad przedłożeniem rządowym, ale nade wszystko za ogromnie wnikliwą, za wszechstronną dyskusję, analizę projektowanych przepisów, a także za podobnie przeze mnie ocenianą, ogromnie konstruktywną współpracę, jaka miała miejsce podczas wszystkich prac związanych z tym projektem prawa zamówień publicznych. Chciałbym też ogromnie podziękować za wszystkie pozytywne oceny projektu, za propozycje rozwiązań, jakie padły w trakcie dzisiejszego procedowania. Wszystkie one były ogromnie cenne i wszystkie, jak rozumiem, miały na uwadze dobro tego projektu - żeby ta ustawa, która będzie końcowym produktem prac, jeśli można to tak określić, była jak najlepsza i jak najlepiej odzwierciedlała interesy Polski, interesy systemu finansów publicznych, bo tak naprawdę przede wszystkim temu ma służyć.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#PrezesUrzęduZamówieńPublicznychTomaszCzajkowski">Nie chciałbym w żaden sposób już wracać do ogólnej charakterystyki czy oceny tego projektu, ponieważ znakomicie zrobił to pan przewodniczący - nie zrobiłbym tego na pewno lepiej - który rzeczywiście wyczerpująco te wszystkie ważne dla proponowanych rozwiązań elementy czy aspekty przedstawił. Ja chciałbym tylko dwie kwestie poruszyć, niejako w uzupełnieniu tego, co już pod adresem tego projektu padło.</u>
          <u xml:id="u-243.2" who="#PrezesUrzęduZamówieńPublicznychTomaszCzajkowski">Po pierwsze, jestem głęboko przekonany, że uchwalenie przez Wysoką Izbę nowego Prawa zamówień publicznych będzie stanowiło bardzo istotną, wyraźną cezurę w budowie polskiego systemu zamówień publicznych. Myślę, że to zamknie blisko 10-letni okres budowania podstaw tego systemu, tworzenia podwalin tego systemu, zdobywania doświadczeń, często niestety metodą prób i błędów, czego wyrazem były także liczne nowelizacje dotychczas obowiązującej ustawy, i że to nowe Prawo zamówień publicznych rozpocznie okres stabilnego prawa, prawa, które będzie pozwalało zamawiającym skutecznie planować i realizować procedury, a także uporządkuje rynek zamówień publicznych, jeśli chodzi o udział w tym rynku polskich przedsiębiorców.</u>
          <u xml:id="u-243.3" who="#PrezesUrzęduZamówieńPublicznychTomaszCzajkowski">Tu jeszcze jedna, wydaje mi się, ogromnie ważna i potrzebna, bardziej może potrzebna niż ważna, kolejna uwaga. W moim przekonaniu fakt przedłożenia przez rząd projektu nowego prawa, fakt, że oznacza to, iż obecnie obowiązująca ustawa za kilka tygodni przejdzie do historii, nie może być odczytywany jako negatywna ocena tej obecnie obowiązującej ustawy. Otóż uważam, że ta ustawa spełniła swoje zadanie, pozwalając na stworzenie podstaw nowoczesnego europejskiego systemu zamówień publicznych. Ona była wielokrotnie nowelizowana, zmieniana, dostosowywana do zmieniających się okoliczności, głównie dlatego - o czym też warto dzisiaj pamiętać - iż ta ustawa powstawała na początku lat 90., w zupełnie innych realiach gospodarczych, społecznych, kiedy autorzy tego projektu bardziej posługiwali się wyobraźnią niż jakimikolwiek doświadczeniami, ponieważ tych doświadczeń po prostu nie było. Żegnając poniekąd tę dotychczasową ustawę, chyba można powiedzieć nieco górnolotnie, że odejdzie ona do historii w pełni chwały, bo to zadanie, jakie Wysoka Izba przeznaczyła temu aktowi prawnemu, zostało wykonane w sposób należyty.</u>
          <u xml:id="u-243.4" who="#PrezesUrzęduZamówieńPublicznychTomaszCzajkowski">Ten projekt natomiast powstawał w oparciu o doświadczenia, o ogromną ilość tych doświadczeń, które zdobywaliśmy podczas minionego 10-lecia. Staraliśmy się w tym projekcie te doświadczenia w jakiś sposób skonsumować, wpisać. Wysoka Izbo, pragnę powiedzieć bardzo wyraźnie, że nie było tylko czy przede wszystkim tak, że celem tej nowelizacji było wyłącznie dostosowanie naszego prawa zamówień publicznych do norm prawa europejskiego. To było ważne, to było ogromnie ważne, ale staraliśmy się zawsze, aby to dostosowanie było środkiem prowadzącym do celu, a nie celem samym w sobie, aby to, co płynęło dla nas z prawa europejskiego, to, co wiązało się z koniecznością przeniesienia tych norm prawa europejskiego na grunt polskiego prawa, powodowało, że to prawo będzie lepsze, bardziej czytelne, bardziej przyjazne, bardziej przejrzyste, transparentne, że będzie w większym stopniu wykonywało te dyspozycje i te cele czy te zadania, jakie zostały polskiemu prawu o zamówieniach publicznych przypisane wówczas, kiedy Wysoka Izba raczyła uchwalić ustawę, która jeszcze do dzisiaj obowiązuje.</u>
          <u xml:id="u-243.5" who="#PrezesUrzęduZamówieńPublicznychTomaszCzajkowski">Jeśli mogę, zanim postaram się odpowiedzieć na postawione pytania, chciałbym w tej chwili do kilku bardzo istotnych problemów, w moim przekonaniu o fundamentalnym znaczeniu, które były podniesione tutaj w trakcie wypowiedzi, bardzo krótko się odnieść, ponieważ uważam, że wymagają one przedstawienia stanowiska rządu, dotyczą bowiem bardzo istotnych, powiedziałbym nawet: węzłowych kwestii regulowanych przez projekt Prawa zamówień publicznych.</u>
          <u xml:id="u-243.6" who="#PrezesUrzęduZamówieńPublicznychTomaszCzajkowski">Kwestia pierwsza, którą określiłbym może nie najlepiej, ale wydaje mi się, że adekwatnie do tego, co chciałbym Wysokiej Izbie w tym momencie przekazać, mianowicie pewnej filozofii, na której oparta została konstrukcja całego projektu. W pewnym sensie mówił o tym pan przewodniczący Szejnfeld, mówił o tym pan poseł Kałamaga, nawiązywali do tego pośrednio inni mówcy zabierający głos w tej debacie. Otóż filozofia była taka, że przy tak ogromnej, wzrastającej nieustannie liczby zamówień, które w ramach systemu zamówień publicznych są i będą realizowane, koncentrować powinniśmy swoją uwagę na tych zamówieniach, które są zamówieniami o największej wartości, które są może ilościowo stosunkowo niewielkie, których wartość stanowi jednak około 1/3 wszystkich realizowanych - oczywiście to są dane szacunkowe - w skali roku w Polsce zamówień publicznych. Stąd zrodził się pomysł na ustanowienie nowego, nieznanego dotychczas polskiemu prawu o zamówieniach publicznych progu, od którego - jak tu już dzisiaj mówiliśmy - obowiązuje tzw. tryb zaostrzony, progu o wartości 5 mln w odniesieniu do usług i dostaw i 10 mln w odniesieniu do robót budowlanych. Do tego wątku jeszcze za moment wrócę. To była ta przesłanka. W skali złotówkowej oznaczałoby to, jak wynika z dotychczasowych doświadczeń, że zamówienia w tym przedziale mają w ciągu roku wartość około 17 mld zł, przy ogólnie szacowanej wartości polskiego rynku zamówień publicznych na dzisiaj na około 40 mld zł. Daje to pewne wyobrażenie, jeśli chodzi o zakres wartościowy. Natomiast jeśli spojrzymy na to pod kątem statystycznym, liczby postępowań czy procedur, to średnio możemy mówić dzisiaj o tym, że jest to około 320–360 postępowań rocznie. Tak więc zakres ilościowy tych zamówień nie jest tak duży w stosunku do ogromnego zakresu ich wartości liczonej w złotówkach. Uznaliśmy, że po 10 bez mała latach obowiązywania systemu możemy już sobie pozwolić na to, żeby w stosunku do tych mniejszych wartościowo zamówień rozluźnić nieco procedury, rozluźnić nieco wymogi, co nie oznacza w najmniejszym stopniu - i to chciałbym podkreślić bardzo wyraźnie, ponieważ w kilku wystąpieniach ten wątek wystąpił - całkowitego czy zupełnego wyjęcia spod kontroli czy nadzoru wydatkowanych w ramach tych zamówień środków. Otóż jeśli chodzi o próg 6 tys. euro, od którego obowiązuje ustawa, to poniżej tego progu co prawda wymogi Prawa zamówień publicznych nie obowiązują, ale obowiązuje ustawa o finansach publicznych, obowiązują wszelkie zasady, rygory w tej ustawie zapisane, także elementy kontroli czy odpowiedzialności za ich naruszenie, w tym także w obszarze wartościowym realizowanych zamówień, które w ustawie o finansach publicznych są uwzględnione. Podobnie jest, jeśli chodzi o zamówienia o wartości w przedziale 6 tys.-60 tys. euro. Nie jest więc tak, co chciałbym bardzo wyraźnie podkreślić, że zamówienia o tych wartościach pozostają poza kontrolą.</u>
          <u xml:id="u-243.7" who="#PrezesUrzęduZamówieńPublicznychTomaszCzajkowski">Jeśli chodzi o przedział 6–60 tys., to obowiązuje pełna zasada jawności, dostępności informacji, dokumentacji. Ogłoszenia mają być umieszczane nie tylko w siedzibie zamawiającego, ale i na stronie internetowej, czyli przewidziana jest dostępność powszechna, jawność powszechna. Tak więc zasada kontroli ze strony każdego obywatela jest jak najbardziej dochowana, nie mówiąc - o czym już powiedziano - o protestach, odwołaniach, skardze do sądu, które przysługują wszystkim przedsiębiorcom ubiegającym się o zamówienie. Nie jest więc tak, że jest to poza kontrolą.</u>
          <u xml:id="u-243.8" who="#PrezesUrzęduZamówieńPublicznychTomaszCzajkowski">Kwestia druga. Padł tutaj argument, że rozwiązania, które zawiera przedłożenie rządowe, mają charakter centralistyczny, że centralizują pewne decyzje, centralizują ten system. Chcę wyraźnie powiedzieć, że jest dokładnie odwrotnie. Szanowne panie, szanowni panowie, jest dokładnie odwrotnie, ponieważ rozwiązania, które proponujemy, stanowią w naszym przekonaniu kolejny krok na drodze do decentralizacji systemu. Prezes Urzędu Zamówień Publicznych rezygnuje z większości swoich uprawnień decyzyjnych w zakresie orzecznictwa administracyjnego. Zachowuje dla siebie tylko cztery spośród „nastu” możliwości wydawania decyzji, jakie są w dniu dzisiejszym. Cała reszta zostaje przekazana dysponentom środków publicznych. Mógłbym mnożyć przykłady potwierdzające tę tezę.</u>
          <u xml:id="u-243.9" who="#PrezesUrzęduZamówieńPublicznychTomaszCzajkowski">To niejako wiąże się z kolejną kwestią, mianowicie podnoszoną także kwestią kompetencji prezesa urzędu. Otóż obawiam się, że tu nastąpiło pewne nieporozumienie, że kompetencje czy uprawnienia prezesa łączą się czy są rozumiane jako jego uprawnienia o charakterze władczym. Uważam, że jest to nie tak. Czym innym są kompetencje i uprawnienia prezesa w odniesieniu do wydawania na przykład decyzji administracyjnych, czym innym natomiast są obowiązki prezesa, np. w zakresie upowszechniania dokumentów wzorcowych, w zakresie upowszechniania kryteriów oceny szkoleń prowadzonych przez podmioty działające na rynku, czym innym są kompetencje prezesa do prowadzenia list arbitrów itd. To są jak gdyby wyraźnie dwie różne kwestie.</u>
          <u xml:id="u-243.10" who="#PrezesUrzęduZamówieńPublicznychTomaszCzajkowski">Na tym tle jedna uwaga szczegółowa, jeśli mogę sobie w tym momencie na to pozwolić. Otóż wraca i na posiedzeniach podkomisji nadzwyczajnej, i komisji także dzisiaj temat uprawnień czy kompetencji prezesa w zakresie działalności szkoleniowej prowadzonej na rynku zamówień publicznych. Jest to pozornie drobny problem, w istocie rzeczy problem bardzo ważny i z tego też chyba powodu tyle miejsca poświęcaliśmy mu w czasie prowadzonych dyskusji. Ważny dlaczego? Dlatego że, po pierwsze, na szkolenia w zakresie zamówień publicznych jest zapotrzebowanie ogromne. W ramach tego systemu w jednostkach sektora finansów publicznych pracuje zawodowo kilkadziesiąt tysięcy osób. Jeśli wliczymy do tego również jednostki gospodarcze, gdzie także już w wielu tworzy się komórki poświęcone tylko tym problemom, to ta ilość zwiększy nam się pewnie do kilkuset tysięcy. Zapotrzebowanie zatem na szkolenie istnieje i duże pieniądze na ten szkoleniowy rynek trafiają. W większości są to pieniądze z budżetu, są to pieniądze podatnika. A więc uważam, że obowiązkiem prezesa urzędu jako gospodarza tego systemu jest to, aby pilnować, iżby te pieniądze podatnika, które są w szkolenia, że tak powiem, inwestowane, były inwestowane dobrze. Ale na tym się problem nie kończy. Otóż złe szkolenie, źle przeprowadzone, skutkuje następnie błędami popełnianymi przez zamawiających czy oferentów w prowadzonych procedurach, co z kolei przekłada się na konkretne straty ponoszone i przez budżet państwa, i przez przedsiębiorców, którzy w tych procedurach uczestniczą. Stąd też uważamy, że nie wchodząc w najmniejszym stopniu w rynek szkoleniowy, poprzez wydawanie certyfikatów, koncesji, jakieś inne reglamentowanie tej działalności, obowiązkiem - nie tylko prawem, ale moim zdaniem powinnością, obowiązkiem prezesa jest to, żeby podmiotom kontraktującym szkolenia umożliwił ocenianie czy pomógł oceniać, czy ta usługa, która jest im proponowana, spełnia pewne standardy, czy jest świadczona wedle określonych norm, gwarantuje należyty poziom merytoryczny, a w związku z tym nie naraża zamawiającego szkolenia na określone straty. Dlatego też konsekwentnie będziemy jednak postulowali utrzymanie tych przepisów, które do tego rodzaju obowiązków, w moim przekonaniu, bardziej niż uprawnień prezesa się odnoszą.</u>
          <u xml:id="u-243.11" who="#PrezesUrzęduZamówieńPublicznychTomaszCzajkowski">I kwestia najważniejsza chyba, która przewijała się istotnie we wszystkich dyskusjach w podkomisji i komisji także dzisiaj, kwestia kontroli czy - znowu chciałbym tutaj użyć słowa „uprawnień”, bo tak to było formułowane - uprawnień czy kompetencji prezesa w zakresie kontroli. W moim przekonaniu projekt rządowy zawiera tutaj bardzo spójny i logicznie skonstruowany system, skoncentrowany przede wszystkim na tych zamówieniach największej wartości i - podkreślam: odnoszących się do wartości zamówień w skali roku, rzędu 17, 18, 16 - różnie - miliardów złotych. Biorąc pod uwagę skalę tego problemu, jeśli mówimy nawet o pewnych kosztach, choć w moim przekonaniu te koszty tutaj nie są wcale wielkie, warto zainwestować jakieś pieniądze, jeśli w perspektywie mamy realne możliwości i instrumenty do poczynienia oszczędności, nieraz, jak sądzę, mogące przekraczać kwoty milionów złotych.</u>
          <u xml:id="u-243.12" who="#PrezesUrzęduZamówieńPublicznychTomaszCzajkowski">System jest skonstruowany konsekwentnie. Zaczyna się od kontroli czy audytu specyfikacji istotnych warunków zamówienia, a kończy się na kontroli prezesa urzędu przed podpisaniem umowy po przeprowadzeniu i rozstrzygnięciu procedury. Tu jedna refleksja: Prezes urzędu dokonujący kontroli poprawności przeprowadzonej procedury bierze na siebie współodpowiedzialność za decyzję, jaka w wyniku tego audytu zapadnie, to znaczy za podpisanie przez zamawiającego umowy. Jest to więc bardziej obowiązek i ogromna odpowiedzialność niż uprawnienie, które niosłoby ze sobą jakieś możliwości oddziaływania władczego, bo nie niesie. Tego nie niesie. Niesie odpowiedzialność, i to bardzo dużą.</u>
          <u xml:id="u-243.13" who="#PrezesUrzęduZamówieńPublicznychTomaszCzajkowski">W tej koncepcji, w tym modelu mieści się obserwator. Nie jest tak, że jest to agent prezesa urzędu. Jest to po prostu kolejna para oczu, która w ramach trwającej czy prowadzonej pracy komisji przetargowej patrzy na to, co się dzieje. Patrzy. Nie ingeruje. Patrzy na to, co się dzieje. Wydaje mi się, że jeśli ktoś chce kombinować, to oczywiście i bez obserwatora, i z obserwatorem pokombinuje. Na pewno jednak będzie mu trudniej to uczynić i na pewno będzie musiał gdzieś się w kącie schować albo robić to pod stołem, czyli będzie mu trudniej niż w sytuacji, w której tego obserwatora nie ma. To dla mnie oczywiste.</u>
          <u xml:id="u-243.14" who="#PrezesUrzęduZamówieńPublicznychTomaszCzajkowski">Ostatnia kwestia w tym kontekście. Te wszystkie instytucje, rozwiązania, jak podkreślam, tworzące pewien system logiczny, stanowią instrumenty, bez których prezes urzędu nie będzie mógł skutecznie wykonywać jednej ze swoich podstawowych funkcji, mianowicie przeciwdziałać skutecznie zjawiskom patologicznym, przede wszystkim korupcji. Jeśli mogę użyć takiego obrazowego porównania, to ja tu widzę prezesa urzędu - niezależnie od tego, kto nim by był - jako maszynistę pociągu, któremu zawiązano oczy i kazano pociąg prowadzić. Oczywiście przepisy prawa, przepisy ustawy wytyczają tory, po których ten pociąg będzie biegł. Oczywiście będzie on biegł w dobrą stronę, bo przepisy są tak skonstruowane. Jednocześnie jednak ten maszynista nie będzie nic wiedział. Nie będzie widział po drodze znaków, nie będzie widział zagrożeń, nie będzie wiedział, kiedy i jak należy reagować, kierując tym pociągiem. Dlatego uważam, że te przepisy, te propozycje - podkreślam, tworzące jakąś logiczną całość - powinny być utrzymane.</u>
          <u xml:id="u-243.15" who="#PrezesUrzęduZamówieńPublicznychTomaszCzajkowski">Króciutko w kwestiach szczegółowych. Zakres podmiotowy ustawy jest dokładnie taki, jaki być powinien; jakie wymogi określa, wynika, po pierwsze, z polskiego systemu finansów publicznych, po drugie, uwzględnia prawo europejskie. W tym nie mieszczą się spółdzielnie mieszkaniowe jako instytucje. Oczywiście jeśli dysponują środkami publicznymi, to tak, jeśli nie, to nie, tak jak było mówione, są traktowane jako podmioty o charakterze prywatnym.</u>
          <u xml:id="u-243.16" who="#PrezesUrzęduZamówieńPublicznychTomaszCzajkowski">Na pewno natomiast w tym zakresie mieszczą się Lasy Państwowe. Nie ma co do tego żadnych wątpliwości. Bardzo mi przykro, że muszę tak jednoznacznie to stwierdzać, ale taka jest opinia Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej i takie jest stanowisko Komisji Europejskiej. Poza tym Lasy Państwowe są jednostką gospodarującą na mieniu państwowym i wszystko to, co w ramach tego gospodarowania, prowadząc działalność gospodarczą, wypracują, wygospodarzą, jest także w sposób niebudzący wątpliwości środkiem publicznym i ponad wszelką wątpliwość musi być wydatkowane zgodnie z przepisami o zamówieniach publicznych. Aukcja elektroniczna wraca w kilku wariantach, także na posiedzeniu komisji. Czy powinna być tylko w tym zakresie, w jakim proponuje przedłożenie rządowe, czy też powinna być rozszerzona? Czy do progu 130 tys. euro, czy też 60 tys.?</u>
          <u xml:id="u-243.17" who="#PrezesUrzęduZamówieńPublicznychTomaszCzajkowski">Ja jestem zwolennikiem bardzo ostrożnego wprowadzania nowych rozwiązań, niewchodzenia od razu na głęboką wodę z czymś, co nie było wcześniej sprawdzone, przetestowane, a przemawiają za tym w tym akurat obszarze względy techniczne, brak przyzwyczajeń, brak umiejętności posługiwania się w wystarczającym stopniu narzędziami elektronicznymi. Musi to przecież robić, może z tego korzystać zarówno maleńka gmina, w której komputer nie zadomowił się jeszcze na dobre, jak i Urząd m.st. Warszawy, w którym sieć, informatycy, sprzęt są najwyższej jakości i rzeczywiście można to robić. Jeżeli to się sprawdzi i będzie można za rok, powiedzmy, wcześniej czy później stwierdzić, że aukcja, jeśli chodzi o wszelkiego rodzaju wymogi techniczne, sprzętowe, w wykonaniu zamawiających, którzy z tej możliwości korzystają, spełnia swoje zadanie, nie będzie - jak sądzę - żadnych przeszkód, aby ten próg podnieść i rozszerzyć możliwość korzystania z tej formy udzielania zamówień publicznych. Nie wspominam tu o bezpieczeństwie podpisu elektronicznego, zabezpieczeniu danych, które są tu niezbędne itd.</u>
          <u xml:id="u-243.18" who="#PrezesUrzęduZamówieńPublicznychTomaszCzajkowski">Jeśli chodzi o konkretne pytania skierowane pod moim adresem, odpowiem teraz w takim zakresie, w jakim mogę na nie w tej chwili odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-243.19" who="#PrezesUrzęduZamówieńPublicznychTomaszCzajkowski">Sprawa terminu ogłoszenia konkursu na prezesa urzędu. Dlaczego jest to akurat 18 miesięcy? Jest to decyzja wysokiej komisji. Po wprowadzeniu przepisu dotyczącego wyłaniania prezesa urzędu w drodze konkursu przygotowaliśmy stosowną poprawkę mówiącą o 6 miesiącach. Wysoka komisja uznała, że będzie to 18 miesięcy, zostało to przegłosowane i znalazło się w związku z tym w sprawozdaniu Komisji Gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-243.20" who="#PrezesUrzęduZamówieńPublicznychTomaszCzajkowski">Jeśli dobrze zrozumiałem, drugie pytanie, które zadał pan poseł Mateja, dotyczyło sumowania wartości zamówień w taki sposób, aby nie stosować procedury zaostrzonej. Czy dobrze zrozumiałem?</u>
          <u xml:id="u-243.21" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma pana posła.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Panie prezesie, nie ma pana posła, więc będzie musiał pan polegać na swoim rozumieniu tego pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#PrezesUrzęduZamówieńPublicznychTomaszCzajkowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#PrezesUrzęduZamówieńPublicznychTomaszCzajkowski">Kolejne pytanie dotyczyło tempa prac nad ustawą i ewentualnych konsekwencji, które wiązałyby się z brakiem dostępności do środków unijnych, gdyby ta ustawa nie została dziś, jutro uchwalona. Tempo prac w parlamencie było takie, jakie - nie chcę użyć słów „musiało być” - jakie zechciała przyjąć wysoka komisja, co pozwoliłem sobie na wstępie podkreślić i za co wyraziłem ogromne podziękowanie. Przy okazji chcę jednak powiedzieć, że w ramach Urzędu Zamówień Publicznych, potem rządu, prace nad projektem ustawy zaczęły się z początkiem minionego roku. Rząd przyjął założenia do tej ustawy na początku maja. Projekt powstał i został skierowany do konsultacji społecznych w lipcu ubiegłego roku. Chciałbym również podkreślić, bo jest to moim zdaniem bardzo istotny element, że bardzo długo czy stosunkowo długo trwały konsultacje społeczne. Konsultowaliśmy ten projekt z ponad 30 partnerami społecznymi, z najważniejszymi środowiskami: przedsiębiorców, pracodawców, samorządowców i samorządu gospodarczego, samorządu terytorialnego, środowiskami zawodowymi. Chcieliśmy po prostu doprowadzić do sytuacji, w której w trakcie prac parlamentarnych ten projekt nie będzie budził większych kontrowersji, wątpliwości, żeby w sposób optymalny na tyle, na ile pozwalały na to i unormowania europejskie, i to, co wynikało z przepisów dotyczących polskiego systemu finansów publicznych, było uwzględnione. Moim zdaniem w jakiś sposób się to udało.</u>
          <u xml:id="u-245.2" who="#PrezesUrzęduZamówieńPublicznychTomaszCzajkowski">Jeśli natomiast ustawa nie byłaby w najbliższym czasie uchwalona, to jakie byłyby konsekwencje? Otóż okres kontraktowania funduszy, w stosunku do których ta ustawa będzie miała zastosowanie, trwa do końca 2006 r. Nie chciałbym tutaj wyrazić się kolokwialnie, ale dwa miesiące czy miesiąc w tę lub w tę stronę nie stanowi jakiegoś zagrożenia, choć oczywiście im wcześniej ta ustawa wejdzie w życie, tym lepiej, bo tym szybciej i wcześniej rozpocznie się proces kontraktowania tych środków przede wszystkim z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności. Podkreślam jednak, że zagrożenia „utratą” tych środków przez Polskę, niemożliwością pozyskania tych środków - takiego zagrożenia nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-245.3" who="#PrezesUrzęduZamówieńPublicznychTomaszCzajkowski">Jeśli chodzi o funkcję obserwatora, to nie jest to unormowanie czy nie jest to instytucja umocowana w prawie unijnym. Jest to przeniesienie przez nas pewnych dobrych doświadczeń, jakie zdobyliśmy - i myślę, że nie tylko my - przy prowadzeniu procedur Phare, w których występował obserwator; tworząc ten system kontroli, o którym wcześniej pozwoliłem sobie powiedzieć, wykorzystaliśmy te doświadczenia, uważając, że dobrze się sprawdzi właśnie w odniesieniu do tych zamówień o największej wartości.</u>
          <u xml:id="u-245.4" who="#PrezesUrzęduZamówieńPublicznychTomaszCzajkowski">Jeśli chodzi o przetarg ograniczony i pytanie, dlaczego ograniczamy liczbę uczestników tej procedury - w granicach 5–20 uczestników - to właśnie dlatego, że jest to przetarg ograniczony. Gdyby nie to, to byłby to przetarg nieograniczony. I właściwie jedyną cechą... Jeśli przyjrzymy się dokładnie unormowaniom dotyczącym przetargu nieograniczonego i ograniczonego, to łatwo stwierdzimy, że tak naprawdę różnice pomiędzy przetargiem nieograniczonym a ograniczonym polegają wyłącznie na tym, że jest to pewne ograniczenie liczby uczestników, cała reszta jest taka samo: publiczne ogłoszenie, oferty, terminy, praktycznie różnic w tym zakresie nie ma albo są niewielkie. Scharakteryzowałbym to nawet jednym zdaniem w taki sposób: przetarg ograniczony jest to taki przetarg nieograniczony ze wstępną kwalifikacją, która np. dzisiaj jest jeszcze w ustawie, czyli taką wstępną kwalifikacją potencjalnych wykonawców zamówienia, spośród których później będzie wybrana najkorzystniejsza oferta.</u>
          <u xml:id="u-245.5" who="#PrezesUrzęduZamówieńPublicznychTomaszCzajkowski">Pan poseł Okoński podniósł problem zapisania, jak rozumiem, w specyfikacji pewnych minimalnych warunków, jakie powinien... czy ceny, jakie powinien spełniać wykonawca i podwykonawca. Dobrze zrozumiałem?</u>
          <u xml:id="u-245.6" who="#komentarz">(Poseł Wiesław Okoński: O najniższe wynagrodzenie.)</u>
          <u xml:id="u-245.7" who="#PrezesUrzęduZamówieńPublicznychTomaszCzajkowski">Tak, o najniższe wynagrodzenie. Nie jest to problem nowy. Wielokrotnie dyskutowaliśmy w rozmaitych gronach na ten temat, także z udziałem pana posła Okońskiego. Jeśli mamy przyjąć jedną z podstawowych zasad, która, jak rozumiem, musi być obecna w naszym systemie zamówień publicznych, tak jak jest obecna we wszystkich europejskich systemach, że decyduje rynek, decydują ceny rynkowe, to wprowadzenie jakiejkolwiek formy określania wymogów cenowych na określonym poziomie jest w sprzeczności z tą zasadą. To jest tylko taki kroczek do tego, abyśmy wrócili do szczęśliwie pożegnanego wcześniej okresu tabel stawek, obowiązujących cenników, które niestety nijak się mają do tego wymogu rynkowości, jaki jest obowiązujący w naszym systemie zamówień publicznych. Wydaje mi się, że byłoby trudno zastosować tego rodzaju rozwiązanie. Szczerze mówiąc, nie widzę możliwości unormowania tego nie tylko w art. 90, ale w jakimkolwiek innym artykule, który znajduje się w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-245.8" who="#PrezesUrzęduZamówieńPublicznychTomaszCzajkowski">Kwestia ostatnia dotyczy kolegium urzędu czy rady zamówień publicznych. Mnie jest troszkę trudno, niezręcznie wypowiadać się w tej kwestii, ponieważ w moim głębokim przekonaniu w okresie, w którym mam zaszczyt pełnić funkcję prezesa urzędu, jest to organ ogromnie mi pomocny - mówię to z całą odpowiedzialnością - któremu bardzo dużo zawdzięczam, jeśli chodzi o udział w pracach nad kolejnymi projektami aktów prawnych, projektem, nad którym dzisiaj procedujemy, a także projektami aktów wykonawczych. Nie tylko w pracach nad projektem sprawozdania, które corocznie składane jest prezesowi Rady Ministrów, gdzie mamy możliwość wymieniać doświadczenia i dyskutować na różne tematy. To kolegium pracuje. To nie jest dekoracja, kolegium pracuje, zbiera się często, co więcej, chcę podkreślić, to kolegium jest bardzo pluralistyczne. Tam się znajdują przedstawiciele klubów parlamentarnych nie tylko koalicji sprawującej obecnie władzę. Są tam przedstawiciele najważniejszych korporacji przedsiębiorców i pracodawców, są przedstawiciele środowisk naukowych, przedstawiciele samorządów gospodarczych i terytorialnych.</u>
          <u xml:id="u-245.9" who="#komentarz">(Poseł Zdzisław Kałamaga: Tam jest większość opozycji, panie prezesie.)</u>
          <u xml:id="u-245.10" who="#komentarz">(Poseł Adam Stanisław Szejnfeld: Nie ma to znaczenia.)</u>
          <u xml:id="u-245.11" who="#PrezesUrzęduZamówieńPublicznychTomaszCzajkowski">To nie ma większego znaczenia. Natomiast zapewniam, panie pośle, że jest to organ w moim głębokim przekonaniu bardzo pomocny. Bardzo bym żałował. Sądzę, że każdy rozsądny prezes Urzędu Zamówień Publicznych, który będzie moim następcą - ja sobie nie wyobrażam, żeby był to ktoś, kto tego elementarnego wymogu nie będzie spełniał - z całą pewnością ten pogląd podzieli, ponieważ nie wyobrażam sobie, by był zainteresowany utrzymywaniem gremium, które będzie przytakiwało, a nie będzie przede wszystkim nastawione na rzetelną pracę, krytykę, często zwracanie uwagi na rzeczy, które są w przekonaniu kolegium źle rozwiązywane. Myślę, że szkoda byłoby, gdyby takie ciało z polskiego systemu zamówień publicznych zniknęło. To tyle. Mam nadzieję, że wyczerpałem odpowiedzi na pytania, które zostały zadane. Dziękuję bardzo, panie marszałku. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu prezesowi.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Adama Szejnfelda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#PosełAdamStanisławSzejnfeld">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym w kilku zdaniach odpowiedzieć na pytania, które padły. Nie było ich dużo. Skomentuję także zgłoszone poprawki, oczywiście te, które były przedmiotem dyskusji w podkomisji i w Komisji Gospodarki, ponieważ specyfiką obrad Wysokiej Izby jest to, że pracujemy nad projektami w komisjach i podkomisjach, potem, gdy są zgłaszane poprawki w drugim czytaniu, nie zostaną skomentowane, wracają do komisji, tam są rozstrzygane i wracają do trzeciego czytania. De facto posłowie nie za bardzo mają wtedy możliwość wyrobienia sobie zdania co do tego, jak potraktować daną poprawkę. A tak będzie można to przeczytać w stenogramie. Oczywiście będę komentował głównie te poprawki, które były omawiane w podkomisji. Poprawki nowe albo dotyczące nowych zagadnień muszą najpierw być omówione w komisji. Komisja musi je rozstrzygnąć i zaproponować Wysokiej Izbie ich przyjęcie lub odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#PosełAdamStanisławSzejnfeld">Najpierw króciuteńko odniosę się do pytań, które padły lub do zaproponowanych sformułowań.</u>
          <u xml:id="u-247.2" who="#PosełAdamStanisławSzejnfeld">Panie pośle Kałamaga, jeśli chodzi o losowanie arbitrów, to tej instytucji nie było w przedłożeniu rządowym. Arbitrzy mieli być powoływani przez prezesa, ale oczywiście z dużą procedurą, po egzaminach itd. To podkomisja zaproponowała wprowadzenie losowania arbitrów do zespołu, poszliśmy nawet dalej, także za wnioskiem, i zostało to przyjęte, mianowicie zdecydowaliśmy, że losowany będzie również przewodniczący zespołu arbitrów, tyle tylko, że z koszyka osób, które mają odpowiednie uprawnienia, czyli prawników. Ale mówię to tak na marginesie, gwoli jasności, bo przecież w końcu nie to jest najistotniejsze, czy to było w przedłożeniu rządowym, czy wyszło z komisji, ważne, że jest instytucja losowania.</u>
          <u xml:id="u-247.3" who="#PosełAdamStanisławSzejnfeld">Konsekwencją tego jest kilka poprawek, skomentuję je, gdy do nich dojdę. W tej chwili chciałbym odnieść się do kwestii, które poruszyli pan poseł Wrzodak i pan poseł Tyma, dotyczących minimalnego progu stosowania prawa zamówień publicznych. Na podstawie tych dwóch głosów widzimy, jak skrajne są opinie na ten temat. Pan poseł Wrzodak uznał - zresztą nie tylko - że próg minimalny na poziomie 6 tys. euro jest za wysoki. Ktoś, kto potrafi przemnożyć te 6 tys. przez 4,7, wyliczy sobie, czy to jest dużo, czy mało. Pan poseł Tyma z kolei traktuje to absolutnie odwrotnie, uważa że ten próg jest za niski i proponuje go podwyższyć do 10 tys. euro. Oczywiście co do rekomendacji zadecyduje komisja, a ostatecznie Wysoka Izba. Przy tej okazji chciałbym wskazać na to, jak w stosunku do niektórych przepisów bywają absolutnie rozbieżne zdania. Gdybym miał się przychylić do któregoś z tych poglądów - nie tylko jako poseł, ale także jako sprawozdawca, bo wyciągam wnioski z dyskusji na posiedzeniu komisji - pewnie widziałbym słuszność raczej w zdaniu pana posła Tymy niż pana posła Wrzodaka.</u>
          <u xml:id="u-247.4" who="#PosełAdamStanisławSzejnfeld">Jeżeli chodzi o pytanie skierowane przez pana posła Mateję, dotyczące długiego czasu przewidzianego na ogłoszenie konkursu na prezesa Urzędu Zamówień Publicznych, to wyjaśniam, że były dwie poprawki w pracach podkomisji, nad którymi głosowano w różnym czasie. Jedna była zgłoszona - o ile dobrze pamiętam - przez pana posła Kałamagę i przewidywała ona, że prezes Rady Ministrów miałby ogłaszać konkurs w czasie 6 miesięcy od dnia wejścia ustawy w życie. Przeszła poprawka druga, mówiąca o okresie do 18 miesięcy. Wiem też, że ta poprawka przeszła...</u>
          <u xml:id="u-247.5" who="#komentarz">(Poseł Zdzisław Kałamaga: Pani poseł Olechowska.)</u>
          <u xml:id="u-247.6" who="#PosełAdamStanisławSzejnfeld">Tak, pani poseł Olechowska, i wiem od pani poseł, że intencja poprawki była inna niż zapis. Zamierzenie było takie, żeby wdrażania ustawy, która jest trudna, skomplikowana, proceduralna - była już o tym mowa - zwłaszcza w czasie, kiedy wchodzimy do Unii Europejskiej, nie zakłócały kwestie personalne. Tak to wygląda. Przypuszczam, że jest to wynik bardziej przypadkowy niż faktyczny. Widać, że są poprawki wnoszące, by ten termin zmienić, więc zobaczymy, jak zadecyduje komisja co do rekomendacji, a potem, na tej podstawie, Wysoka Izba.</u>
          <u xml:id="u-247.7" who="#PosełAdamStanisławSzejnfeld">Pan poseł Jerzy Budnik zapytał o kwestie stawianych ostatnio, zwłaszcza w mediach, zarzutów dotyczących wolnych prac czy blokowania tej ustawy w Sejmie. Chcę oświadczyć czy poinformować Wysoką Izbę, bo oczywiście też nie wszyscy wiedzą, że Komisja Gospodarki niezwłocznie po otrzymaniu projektu odbyła pierwsze czytanie, które odbyło się - o ile dobrze pamiętam - 28 listopada, a więc tuż przed grudniem. W ciągu 14 posiedzeń podkomisja zakończyła prace, które bardzo często odbywały się codziennie i od rana do wieczora. A więc informacje, że były jakieś blokady, hamowania pracy w Sejmie, w komisji muszę jednoznacznie zdementować, tak samo informacje, że zgłoszono setki poprawek - słyszałem nawet o ponad 400 poprawkach - są nieprawdą.</u>
          <u xml:id="u-247.8" who="#PosełAdamStanisławSzejnfeld">Podczas prac podkomisji i komisji oprócz - jeszcze raz powtórzę - klimatu pozytywnej i konstruktywnej współpracy wszystkich, łącznie z gośćmi, przedstawicielami różnych instytucji, a kończąc na panu prezesie i posłach, innego nie wyczuwałem.</u>
          <u xml:id="u-247.9" who="#PosełAdamStanisławSzejnfeld">Chciałbym też z tego miejsca bardzo serdecznie podziękować przedstawicielom Najwyższej Izby Kontroli, którzy niezwykle aktywnie, być może najbardziej aktywnie, brali udział w pracach podkomisji i komisji. To też pomogło nam dopracować się bardzo wielu różnej kategorii zmian i poprawek, które - ja mam nadzieję - spowodują, iż ta ustawa będzie ustawą dobrą, aczkolwiek oczywiście wszyscy wiemy, że trudno jest osiągać ideały, zwłaszcza w tak nieprzeciętnych sprawach. Wiemy jednak też jedną niepodważalną rzecz, że mianowicie nie ma i nie będzie takiego prawa w Polsce ani na świecie, które przekształci człowieka nieuczciwego w człowieka uczciwego. Nieuczciwości oczywiście nie da się wyplenić przepisem prawa, można ją tylko ścigać sankcją i karać. Ta ustawa te sankcje w zakresie ścigania i karania też zawiera.</u>
          <u xml:id="u-247.10" who="#PosełAdamStanisławSzejnfeld">Jeżeli chodzi o wpływ na absorpcję środków akcesyjnych, to pan prezes już to wyjaśnił i mam nadzieję, że jest to zrozumiałe. Chcę powiedzieć, że rozumiem, iż rząd, przygotowując projekt, nie uważał, że będzie on miał absolutne znaczenie dla absorpcji środków, bo inaczej nie sądziłbym, że wpłynie on do Sejmu dopiero późną jesienią, wpłynąłby chyba pół roku wcześniej. W końcu czego o rządzie by nie mówić, są w nim także fachowcy oraz eksperci, którzy wiedzą, czy dane prawo będzie absolutnie konieczne 1 czy 2 stycznia, czy też nie. Ja tylko poprzez logiczne wnioskowanie dochodzę do takiego przekonania, choć niekoniecznie muszę mieć rację w tym zakresie. Logiczne wnioskowanie każe jednak dochodzić do takich konkluzji, bo ustawa nie uzyskała klauzuli pilności, która przecież spowodowałaby kompletnie inną pracę, chociaż pewnie już nie szybszą, bo szybciej już by się nie dało. Mnie się wydaje, że pracowaliśmy szybciej, niż przewiduje procedura dotycząca klauzuli pilności. Gdyby rząd był przekonany, że brak tej ustawy może zagrozić absorpcji środków, to - tak jak powiedziałem - nie przekazałby jej do Sejmu jesienią, tylko pewnie wiosną.</u>
          <u xml:id="u-247.11" who="#PosełAdamStanisławSzejnfeld">Dalej: jeżeli miałaby ona faktycznie absolutny, bezwzględny warunek wchodzenia w życie 1 stycznia, to pewnie nie miałaby przepisów, zresztą większości, których wejście w życie przewiduje się dopiero 1 maja itd., itd. Na ten temat jest także stosowna opinia Biura Studiów i Ekspertyz Sejmu, którą zleciłem. To jest opinia z dnia 4 grudnia nr 033791, która też nie wskazuje na te zagrożenia, o których mówi się w mediach.</u>
          <u xml:id="u-247.12" who="#PosełAdamStanisławSzejnfeld">No i kończąc ten wątek, jestem przekonany, chciałbym być przekonany, że jeżeli rząd by uważał, że takie zagrożenie jest, to by uczynił co innego, a mianowicie wpierw by przygotował małą, krótką, szybką nowelizację tak zwaną europejską, zgłosił ją oczywiście stosownie szybciej, a dopiero później tę dużą. Więc ja mam nadzieję, że to właśnie jest tak, a głównie przekonany jestem opiniami i ekspertyzami. Natomiast by nie było żadnych wątpliwości i potem wykorzystywania ewentualnie takich głosów, staraliśmy się pracować bez zbędnej zwłoki w trybie bardzo szybkim. Mam nadzieję, że w żadnym przypadku ten tryb nie spowodował, że czegoś nie dopracowaliśmy. Wręcz chciałbym powiedzieć i stwierdzić z tej mównicy, że takie tempo - i to mówię jako przewodniczący komisji, które je nadawał - prac w Sejmie powinno być niedopuszczalne. W takim tempie nie można pracować dobrze, racjonalnie i odpowiedzialnie nad prawem. W takim tempie bardzo ciężko jest wychwytywać ułomności przepisów. Chciałbym, ażeby w Wysokiej Izbie ustaw w takim tempie już więcej się nie procedowało. To nie jest zgodne ze sztuką, to nie jest lege artis. Mam nadzieję, że nie będzie to ze szkodą dla tego prawa.</u>
          <u xml:id="u-247.13" who="#PosełAdamStanisławSzejnfeld">Teraz odnosząc się bardzo krótko do poszczególnych poprawek, żeby Wysoka Izba, ażeby posłowie poprzez czytanie stenogramu z dzisiejszego posiedzenia mieli świadomość, jak odnosiliśmy się w podkomisji i Komisji Gospodarki do pewnych kwestii, które zostały tutaj poruszone, a zwłaszcza tych, które zostały wskazane w poprawkach, będę je przedstawiał po prostu tak, jak zbierałem. Nie wiem, czy one są w kolejności, na pewno nie są, ale to przecież nie ma znaczenia.</u>
          <u xml:id="u-247.14" who="#PosełAdamStanisławSzejnfeld">Pan poseł Kałamaga zgłosił poprawkę bardzo długą, ale ona po prostu ma na celu przywrócenie, jak widzę, instytucji, organu, to nie jest organ właściwie, Rady Zamówień Publicznych, czyli proponuje w dziale V dodać rozdział...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Przepraszam, panie pośle, ale czy to jest teraz miejsce, żeby odnosić się do tych poprawek?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#PosełAdamStanisławSzejnfeld">Ja myślę, że tak...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Poza tym chyba pan poseł prezentuje swoje osobiste stanowisko, a nie komisji, bo przecież komisja jeszcze się nie zebrała, a pan poseł przemawia w imieniu komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#PosełAdamStanisławSzejnfeld">Panie marszałku, chcę skomentować te poprawki niezwykle krótko, jednym, dwoma zdaniami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Aha.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#PosełAdamStanisławSzejnfeld">Wyłącznie, to zastrzegałem dwukrotnie, w aspekcie przekazywania stanowiska i opinii komisji, nie własnego oczywiście. W przeciwnym razie Wysoka Izba nie ma po prostu żadnych szans zapoznać się z tym, o czym mówiliśmy w aspekcie tych poprawek na posiedzeniu komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Formuła wystąpienia należy do pana, ale wydawało mi się, że poseł sprawozdawca referuje poprawki po posiedzeniu komisji przed rozstrzyganiem tych poprawek przez Izbę w trzecim czytaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#PosełAdamStanisławSzejnfeld">Tak, ale zastrzegłem, panie marszałku, że odniosę się tylko i wyłącznie do poprawek, które były przedmiotem omawiania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#PosełAdamStanisławSzejnfeld">Pozostawię bez komentarza oczywiście wszystkie poprawki, które nie były przedstawiane na posiedzeniu komisji.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#PosełAdamStanisławSzejnfeld">A więc tak - przywrócenie Rady Zamówień Publicznych. Sprawa była omawiana. Tak jak wspomniałem, ten cały dział został skreślony, gdyż uznano, że ciało to, nie mając żadnych kompetencji, a widzę, że w poprawce powtórzono to, jest ciałem zbędnym i nie będzie mogło wykonać żadnego zadania, za które będzie członkom tego ciała płacone wynagrodzenie.</u>
          <u xml:id="u-257.2" who="#PosełAdamStanisławSzejnfeld">Pan poseł Poncyljusz zgłasza poprawkę dotyczącą zwiększenia progu stosowania aukcji elektronicznej. Ta kwestia nie była poruszana na posiedzeniu komisji, w związku z czym nie będę jej komentował, zgłasza poprawkę dotyczącą skreślenia uprawnień prezesa w zakresie szkoleń. To było bardzo długo dyskutowane. Powiedziałbym szczerze, dla mnie to trochę dziwne, że nawet stało się to największą sprawą w ciągu kilkunastu dni pracy komisji, w związku z czym dyskusja pewnie się powtórzy. Główną przesłanką było to, że uprawnienia prezesa w tym zakresie w art. 154, 158, 159 mogą być różnie rozumiane, a mianowicie, że naczelny organ administracji państwowej, bo tak jest w myśl ustawy, poprzez uprawnienia, które są w tym przepisie, może wpływać na rynek prywatny firm szkolących. To informacja dla posłów.</u>
          <u xml:id="u-257.3" who="#PosełAdamStanisławSzejnfeld">Jeżeli chodzi o skreślenie art. 163, czyli kontroli uprzedniej, jest to nowy wniosek. Takiego nie było i, o ile dobrze pamiętam, sprawa kontroli uprzedniej nie wywoływała wątpliwości. Natomiast jeśli chodzi o skreślenie art. 170, czyli instytucji obserwatora, była tutaj o tym mowa, kontrowersje były bardzo ostre i Wysoka Izba ostatecznie sprawę rozstrzygnie.</u>
          <u xml:id="u-257.4" who="#PosełAdamStanisławSzejnfeld">Pan poseł Poncyljusz proponuje skreślić ust. 3 i 4 w art. 153, to znaczy chodzi o skreślenie przepisów dotyczących kadencyjności. Na ten temat była dyskusja, która skończyła się tym, że komisja uznała, iż skoro jest konkurs, to konkurs powinien wyłaniać kandydata na kadencję. Inną jest kwestią, jak długa ta kadencja ma być. Komisja uznała, że czteroletnia. Kolejne propozycje pana posła Poncyljusza dotyczące arbitrów są kompletnie nowe, więc nie będę ich komentował, chodzi o oświadczenia braku postępowań prokuratorskich, o świadczenia majątkowe, itd. Komisja to rozstrzygnie.</u>
          <u xml:id="u-257.5" who="#PosełAdamStanisławSzejnfeld">Poprawka pana posła Sawickiego - chodzi o kadencję. Chcę państwa poinformować, że w przedłożeniu rządowym nie była przewidziana instytucja konkursu. Prezesa urzędu zamówień miał powoływać po prostu prezes Rady Ministrów. Koniec, kropka. Natomiast była przewidziana kadencja pięcioletnia. Uzasadnienie dla tej kadencji było oto takie, że pozycja prezesa urzędu zamówień powinna być na tyle silna, a zarazem apolityczna, że kadencje nie powinny się pokrywać np. z kadencją Sejmu. I to uzasadnienie było przyjęte w komisji i podkomisji. Dlatego też wszyscy się zgodzili, żeby kadencję skrócić, bo to nie jest tak, że jak kadencja Sejmu i kadencja prezesa trwa 4 lata, to się coś pokrywa. Gdyby w tym samym czasie był wybór prezesa i w tym samym czasie byłby wybór Sejmu, to owszem, byłoby pokrycie, natomiast tu mamy do czynienia z sytuacją, że nowy prezes może być, teoretycznie przynajmniej, wybrany w połowie kadencji Sejmu, co oznacza, że mielibyśmy do czynienia z instytucją, którą chwalono i propagowano na posiedzeniu komisji, czyli tzw. nakładki czy zakładki, jak kto woli. Jeśli by przyjąć propozycję pana Marka Sawickiego, to żadnej zakładki, żadnej nakładki by nie było. Byłoby przeskakiwanie kadencji, czyli i w pierwszej kadencji prezes mógłby być prezesem nawet 7 lat. Do oceny Wysokiej Izby pozostawiam w takim razie tę poprawkę i jej intencję.</u>
          <u xml:id="u-257.6" who="#PosełAdamStanisławSzejnfeld">Jeżeli chodzi o kilka poprawek pani poseł Olechowskiej, to poprawka dotycząca art. 4 pkt 5 wiąże się z bardzo ważną kwestią. Jej intencją jest tylko i wyłącznie czystość zamówień publicznych i ich ochrona przed nadużyciami. Nic więcej. Mianowicie chodzi o to, żeby wyeliminować z pkt. 5 zwrot: albo jeżeli wymaga tego istotny interes bezpieczeństwa państwa. Życie pokazuje, nawet ostatnie doniesienia z niektórych resortów, nie będą już po imieniu nazywał, bo to nie dotyczy tylko tego rządu, poprzedniego itd., że tak bardzo nieostry, niejasny zapis: bezpieczeństwo państwa, może być w różny sposób i przez różnych zamawiających stosowany. Żeby nie dać tej szansy, jest propozycja skreślenia. O tym mówiliśmy w komisji i ta poprawka była rozpatrywana na posiedzeniu komisji, pewnie jednym głosem nie przeszła. Pozostałe poprawki to jest rozszerzenie przesłanki odwołania prezesa, usprawnienie zakresu szkolenia firm itd., już o tym była mowa podczas tej debaty.</u>
          <u xml:id="u-257.7" who="#PosełAdamStanisławSzejnfeld">Poprawka pana posła Kałamagi dotycząca art. 25, bardzo dobra, słuszna poprawka. Powiem szczerze, ja ją również miałem, ale pan poseł ją zgłosił wcześniej. Nie będę jej komentował. Ta kwestia jest wyjaśniona w stanowisku Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-257.8" who="#PosełAdamStanisławSzejnfeld">Poprawki panów posłów Żelichowskiego i Sawickiego, kwestia lasów. Myślę, że choćby z tego powodu dobrze by było, żebym mógł te dwa zdania powiedzieć, ponieważ sprawa lasów stała się jedną - lasów i architektów, powiedziałbym. Te dwie sprawy, a są to poprawki odnośnie do architektów również, w dosyć dużym stopniu zaważyły w ogóle na pracach komisji, ponieważ ciągle się przewijały. Jest bardzo duża, powiem szczerze, determinacja dyrekcji Lasów Państwowych, żeby wyłączyć to przedsiębiorstwo spod stosowania przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych. Powiem szczerze, przeanalizowaliśmy prawo unijne, przeanalizowaliśmy prawo polskie, przeanalizowaliśmy w tym ustawę o finansach publicznych itd. Zlecone były różne ekspertyzy, ściągnęliśmy także tłumaczenia przepisów europejskich po to, żeby w sposób obiektywny rozstrzygnąć kwestię. Dlaczego w sposób obiektywny? Dlatego, że na pierwszy rzut oka, jak się mówi kolokwialnie, na drugi i trzeci, wydaje się, że nie ma uzasadnionych przesłanek, by wyłączać lasy. W poprawce, która tutaj jest, zresztą uzasadniałem, nadal nie pojawiły się rzeczowe argumenty przemawiające za tym, żeby wyłączać lasy. Przypominam sobie wystąpienie pana prezesa w tej sprawie, kiedy mówił: tak, jak jest wiosna, to wiadomo, że jest po zimie, a lato, że jest po wiośnie itd., w związku z czym są planowane zadania w ramach gospodarki leśnej. Bo tu chodzi o to: zamówień na usługi i dostawy w zakresie gospodarki leśnej, a usługi i zamówienia w zakresie gospodarki leśnej bardzo łatwo, wydaje się, mogą być załatwiane poprzez racjonalne planowanie. Natomiast to, co w dorozumieniu możemy tutaj odczuwać, a mianowicie kwestie nadzwyczajne, klęski żywiołowe itd., to w sposób oczywisty jest rozstrzygnięte w projekcie ustawy Prawo zamówień publicznych i nie ma żadnego problemu, żeby w każdej chwili zastosować w takich okolicznościach uproszczone, natychmiastowe rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-257.9" who="#PosełAdamStanisławSzejnfeld">Druga kwestia spośród tych dwóch, o których wspomniałem jako o ciągle przewijających się, to są wnioski związane ze środowiskami architektów i urbanistów, dotyczące wprowadzenia obligatoryjnego konkursu. Przypominam, że konkurs jest przewidziany w ustawie, jest mocno rozbudowany zakres przepisów dotyczących konkursu na projekty itd., ale jest jeden niuans, z którym środowisko nie chce się zgodzić, rozumiem, że ma ku temu powody, a mianowicie że jest fakultatywność u zamawiającego. On ma zdecydować, ten zamawiający, czy chce przeprowadzić przetarg, czy chce przeprowadzić konkurs, czy konkurs ma poprzedzić przetarg itd. Natomiast jest propozycja, by konkurs był jedyną i obligatoryjną formą przeprowadzenia rozstrzygnięcia co do prac projektowych, jak tu się pisze, o wartości zamówienia przekraczającego wyrażoną w złotych równowartość 60 tys. euro. Żadne z argumentów na posiedzeniu komisji... o ile dobrze pamiętam, jeden głos był za tą poprawką, wszystkie przeciw. Aczkolwiek trzeba szczerze powiedzieć, że argumenty środowisk architektów i urbanistów nie są pozbawione racji i siły przekonywającej, ale widać była to siła zbyt mała.</u>
          <u xml:id="u-257.10" who="#PosełAdamStanisławSzejnfeld">Jeżeli chodzi o poprawki pana posła Tymy, już powiedziałem. Dotyczące progu - nowa poprawka, nie wiem kto ją zgłosił, bo nazwisko jest nieczytelne, skrócenia vacatio legis z 30 do 21 dni. Sprawa, moim zdaniem, do rozważenia, nie widzę w tym większego problemu.</u>
          <u xml:id="u-257.11" who="#PosełAdamStanisławSzejnfeld">Poprawka pana posła Piotra Matei, chodzi właśnie o inny zapis dotyczący okresu, w którym premier miałby obowiązek przeprowadzić konkurs na prezesa Rady Ministrów, rozumiem idzie w kierunku właśnie pierwotnej poprawki pana posła Kałamagi z SLD. Rozstrzygniemy to w komisji, a potem w Wysokiej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-257.12" who="#PosełAdamStanisławSzejnfeld">Nie będę komentował poprawki pani Krystyny Grabickiej, dotyczy ona włączenia spółdzielni itd. - to nie był przedmiot, to jest nowa rzecz, nikt nie wskazywał, że jest problem w tym zakresie ze spółdzielniami, będziemy musieli się przyjrzeć tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-257.13" who="#PosełAdamStanisławSzejnfeld">Poprawka pana posła Okońskiego była komentowana. Są dwie poprawki dotyczące zamówień sektorowych, nie będę komentował, ponieważ są one zupełnie nowe, nieomawiane, więc nie chciałbym wchodzić tutaj w ten zakres.</u>
          <u xml:id="u-257.14" who="#PosełAdamStanisławSzejnfeld">Natomiast ostatnia poprawka pana posła Janowskiego dotyczy zwiększenia minimalnej ilości wykonawców przetargu ograniczonego, też nie będę omawiał, bo nie było takiej poprawki. Chcę tylko powiedzieć, że tak na pierwszy rzut oka jest ona źle zredagowana i pewnie nie oddaje intencji wnioskodawcy, według mnie tak to jest.</u>
          <u xml:id="u-257.15" who="#PosełAdamStanisławSzejnfeld">Panie Marszałku! Bardzo dziękuję za cierpliwość. Dziękuję państwu.</u>
          <u xml:id="u-257.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-258.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Wysoki Sejmie! W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono poprawki do przedłożonego projektu ustawy proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt ustawy do Komisji Gospodarki w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-258.3" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-258.4" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-258.5" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego zaplanowanych na 21 stycznia br.</u>
          <u xml:id="u-258.6" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Informuję, że panowie posłowie Zdzisław Jankowski, Tadeusz Szukała i Włodzimierz Czechowski zgłosili się w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-258.7" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Chciałbym zapytać, czy ktoś z pań posłanek i panów posłów chciałby jeszcze zapisać się do wygłoszenia oświadczenia.</u>
          <u xml:id="u-258.8" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Nie widzę dalszych zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-258.9" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Listę posłów zgłoszonych do oświadczeń uważam zatem za zamkniętą.</u>
          <u xml:id="u-258.10" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">I proszę o zabranie głosu pana posła Zdzisława Jankowskiego.</u>
          <u xml:id="u-258.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Poseł Jankowski był pierwszy.)</u>
          <u xml:id="u-258.12" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Tak, pan poseł Jankowski był pierwszy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#PosełZdzisławJankowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oświadczenie w sprawie dążeń rewindykacyjnych obcych narodowości w stosunku do majątku polskiego.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#PosełZdzisławJankowski">Na podstawie zebranych danych otrzymanych z Urzędu Miasta i Gminy w Rychwale i Rady Miasta w Kaliszu, woj. wielkopolskie, przedstawiam oświadczenie dotyczące żądania zwrotu majątku mleczarni w Rychwale i Zespołu Szkół w Kaliszu przez gminę żydowską we Wrocławiu. Od początku lat 90. wobec władz polskich są wysuwane różne roszczenia rewindykacyjne w stosunku do mienia znajdującego się w granicach obecnej Rzeczypospolitej. Roszczenia te w szczególności pochodzą od ludności żydowskiej i niemieckiej. Za sprawą wszystkich ekip rządzących po roku 1989 polscy decydenci wbrew polskiej racji stanu zdecydowali się ulegać tym zagranicznym naciskom, zapominając faktycznie o historii. Z najnowszej historii Polski płyną następujące wnioski. To Polska, to ludność polska była ofiarą II wojny światowej, poniosła największe straty ludzkie i majątkowe od dwóch agresorów - Niemiec i ZSRR, to wreszcie po II wojnie światowej ciężar odbudowy kraju przejęli Polacy zamieszkujący na terenie RP, a nie obywatela USA, Izraela czy też Niemiec, którzy wywodzili się z byłych ziem II Rzeczypospolitej. Nadto należy wspomnieć, że to Polacy pozostawili dorobek pokoleń na ziemiach, które stanowią część obecnej Litwy, Rosji, Białorusi czy też Ukrainy.</u>
          <u xml:id="u-259.2" who="#PosełZdzisławJankowski">Pomimo upływu kilkudziesięciu lat od czasów zakończenia II wojny światowej, żaden polski rząd nawet nie śmiał złożyć jakichkolwiek wniosków do krajów ościennych o zadośćuczynienie za przejęte mienie polskie czy też katorżniczą pracę polskich obywateli dla obcych najeźdźców. Przypominam: Rzeczpospolita Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli (art. 1 konstytucji), dlatego nie można godzić się na dominację mniejszości narodowej nad narodem polskim pod żadnym pozorem.</u>
          <u xml:id="u-259.3" who="#PosełZdzisławJankowski">Nawiązując do wielowiekowej tradycji współżycia Polaków i Żydów na polskiej ziemi, które przyniosło w przeszłości szereg konfliktów i zadrażnień, szczególnie na tle ekonomicznym, należy wskazać, że po 17 września 1939 r. w radzieckiej strefie okupacyjnej i w latach 1944–1956 Żydzi - stalinowcy niemiłosiernie mścili się na Polakach tylko za to, że byliśmy Polakami. I nikim więcej nie potrafiliśmy być.</u>
          <u xml:id="u-259.4" who="#PosełZdzisławJankowski">Przypominam, że każdy obywatel miał i ma prawo do wyboru swojej ojczyzny. Skoro zdecydowana większość Żydów i ich duchownych wybrała na swą ojczyznę Izrael, dlatego też tam znajdują się ich dobra majątkowe, a nie na terenie Polski. Żeby nie być gołosłownym, podam przykłady. Gmina żydowska żąda od gminy Rychwał zwrotu nieruchomości po byłej spółdzielni mleczarskiej czy też chce odebrać zespołowi szkół w Kaliszu przy ul. Harcerskiej budynki i tym samym doprowadzić do likwidacji tej szkoły. Oto metody postępowania tych, którzy uciekli z kraju, kiedy trzeba było odbudowywać Polskę.</u>
          <u xml:id="u-259.5" who="#PosełZdzisławJankowski">Podobna uwaga dotyczy Niemców, którzy byli sprawcami wybuchu II wojny światowej i doprowadzili do największej martyrologii narodu polskiego. Dzisiejsze ich żądania rewindykacyjne zgłaszane w imię wspólnej Europy są obłudą.</u>
          <u xml:id="u-259.6" who="#PosełZdzisławJankowski">Tymczasem polskie władze stwarzają niebezpieczny precedens, zwracając mienie polskie obywatelom obcych państw. Takie postępowanie stanowi początek lawinowego zwrotu mienia ogólnonarodowego, wypracowanego przez Polaków, innym narodom, których związek z Polską sprowadza się jedynie do rewindykacji majątku.</u>
          <u xml:id="u-259.7" who="#PosełZdzisławJankowski">Tymczasem polskie rządy bez jakiegokolwiek oporu niszczą, wyprzedają i zwracają to, co im Berlin, Bruksela, czy też Tel Awiw rozkażą zniszczyć, wyprzedać lub zwrócić. Rząd również uporczywie uprawia propagandę sukcesu, uciekając się do manipulacji i nierzetelnych informacji o stanie państwa, podczas gdy nasza ojczyzna jest w tragicznej sytuacji. Oto stan Polski, kraju, który w ciągu 13 ostatnich lat z dziesiątej pozycji na liście najbardziej rozwijających się krajów świata dołączył do krajów Ameryki Południowej. Wszystko to stało się za sprawą elit politycznych, które ubezwłasnowolniły większość społeczeństwa polskiego. Z narodu godnego siebie i swoich tradycji staliśmy się krajem będącym na usługach innych państw, bez własnej godności. Państwo polskie zatraciło całkowicie swój charakter opiekuńczości, pozostawiając większość swoich obywateli na łaskę i niełaskę dzikiego kapitalizmu, przeżartego przez liczne afery korupcyjne. Taki system nie funkcjonuje w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-259.8" who="#PosełZdzisławJankowski">Z powyższego jednoznacznie wynika, że na przestrzeni ostatnich lat z kraju i narodu, który był kimś w świecie, staliśmy się krajem, który nic się nie liczy. Dlatego apeluję z tego miejsca do wszystkich Polaków: Wreszcie przerwijmy ten zaklęty krąg i ratujmy to, co takim wysiłkiem zostało zbudowane lub odbudowane przez pokolenia Polaków zamieszkujących między Bugiem i Odrą. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Szukałę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#PosełTadeuszSzukała">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#PosełTadeuszSzukała">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W dzisiejszym oświadczeniu chciałbym poruszyć problem budownictwa mieszkaniowego w Polsce. W naszym kraju od lat nie są realizowane żadne programy zahamowania gwałtownego, narastającego kryzysu w budownictwie mieszkaniowym. Jeśli chodzi o liczbę oddanych mieszkań, cofnęliśmy się do początku lat 50. Polska bez przyczyn obiektywnych znalazła się na ostatnim miejscu w Europie, jeśli chodzi o ilość mieszkań użytkowanych i budowanych na 1000 mieszkańców.</u>
          <u xml:id="u-261.2" who="#PosełTadeuszSzukała">Według ostatniego spisu powszechnego 1,5 mln rodzin nie ma odrębnego mieszkania. Od poprzedniego spisu sytuacja zamiast się poprawiać uległa radykalnemu pogorszeniu - przybyło 400 tys. nowych gospodarstw domowych bez własnego dachu nad głową. Polska jako jedyna prowadzi liberalno-rynkową politykę mieszkaniową, podczas gdy wszystkie inne kraje europejskie stosują od lat z powodzeniem społeczno-rynkową politykę mieszkaniową. Spośród 1,5 mln rodzin bez mieszkań aż ok. 500 tys. stanowią młode rodziny, które w większości, przy obecnej polityce państwa, nie mają żadnych szans na rozwiązanie problemów mieszkaniowych za swojego życia.</u>
          <u xml:id="u-261.3" who="#PosełTadeuszSzukała">Według niedawno prowadzonych badań na skutek braku remontów w okresie ok. 10 lat wypadnie z użytkowania ok. 800 tys. mieszkań. Według różnych szacunków już dzisiaj pilnych remontów wymaga ok. 3 mln mieszkań spośród ok. 13 mln, które aktualnie są w użytkowaniu.</u>
          <u xml:id="u-261.4" who="#PosełTadeuszSzukała">W ostatnich miesiącach i tak nastąpiła niespodziewana kumulacja działań wymierzonych w interesy polskiego budownictwa: zlikwidowano ulgi mieszkaniowe, zapowiedziano likwidację ulg remontowych, doprowadzono do likwidacji kas budowlanych. Zlikwidowano również ministerstwo budownictwa i sejmową komisję budownictwa. Zniszczono w poważnej mierze spółdzielczość mieszkaniową.</u>
          <u xml:id="u-261.5" who="#PosełTadeuszSzukała">Powstała sytuacja wymaga nadzwyczajnych i szybkich działań w zakresie zmian ustawy budżetowej na bieżący rok, dokończenia porządkowania praw związanych z budownictwem, utrzymania ulg remontowych i przywrócenia należnej rangi budownictwu mieszkaniowemu w administracji centralnej.</u>
          <u xml:id="u-261.6" who="#PosełTadeuszSzukała">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Nie ma żadnych obiektywnych powodów do uzasadnienia obecnej klęski mieszkaniowej. Obecny kryzys jest wynikiem złej polityki. Od nas zależy, czy młode rodziny będą miały szansę na własny dach nad głową, czy rozwój budownictwa przysporzy setek tysięcy takich miejsc pracy i czy gospodarka zyska nowy impuls rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-261.7" who="#PosełTadeuszSzukała">Apeluję zatem wraz ze środowiskiem budowlanym o przyjęcie korzystnych, pobudzających budownictwo mieszkaniowe regulacji prawnych jeszcze przed formalnym wstąpieniem Polski do Unii Europejskiej. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Proszę o zabranie głosu pana posła Włodzimierza Czechowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z licznymi pytaniami i protestami środowiska emerytów zgłaszanymi na moje ręce zwracam się do wszystkich emerytów, rencistów, inwalidów i kombatantów oraz wszystkich związków, stowarzyszeń i organizacji emeryckich w kraju z apelem o zajęcie wspólnego stanowiska w najważniejszej obecnie sprawie decydującej o przyszłości waloryzacji rent i emerytur, a tym samym decydującej o egzystencji milionów dorosłych Polaków, tj. przeciwstawienie się próbie wprowadzenia waloryzacji „skumulowanej” co 3 lata dla rent i emerytur.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Finanse publiczne naszego państwa znalazły się w sytuacji krytycznej, to prawda, lecz nie spowodowali tego emeryci. Jest to wynikiem niewłaściwej polityki społeczno-gospodarczej, szerzącej się korupcji, afer i braku perspektywicznych prognoz rozwoju państwa.</u>
          <u xml:id="u-263.2" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Próbą wyjścia rządu z tego impasu jest program naprawy finansów publicznych opracowany przez wicepremiera Jerzego Hausnera.</u>
          <u xml:id="u-263.3" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Rząd zachęca społeczeństwo do dyskusji, w wyniku której spodziewa się uzyskać akceptację znacznego ograniczenia wydatków państwa na cele socjalne. Na zmianę i ograniczenie waloryzacji emerytur i rent zgody nie uzyska. Projekt wicepremiera Hausnera zakłada m.in. ukryte ograniczenie świadczeń, a mianowicie skumulowaną waloryzację rent i emerytur dopiero wtedy, gdy od ostatniej waloryzacji wzrost cen przekroczy 5 do 10% w stosunku do roku poprzedniego. Jeśli więc co roku wzrost cen wyniesie 2%, tak jak jest planowane w budżecie na 2004 r., to waloryzacja może być wstrzymana przez trzy kolejne lata. Ponadto rząd uzależnia waloryzację od kondycji budżetu państwa, a wysokość waloryzacji ma uchwalać każdorazowo Sejm, z wyłączeniem Komisji Trójstronnej. Waloryzacja emerytur i rent będzie więc uzależniona od uwarunkowań, może nie nastąpić nawet przez kilka lat, a za jej brak odpowiadał będzie Sejm, nie rząd.</u>
          <u xml:id="u-263.4" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Emeryci i renciści stanowczo protestują przeciwko takiemu, proponowanemu przez wicepremiera Hausnera, ograniczaniu świadczeń emeryckich. Najbliższa waloryzacja w marcu 2004 r., według danych za 2003 r., to 1,3%, a więc przy średniej emeryturze 1063 zł wyniesie 163 zł w skali roku. Natomiast koszt powiadomienia emeryta o decyzji ZUS to wydatek nie wyższy niż 2,55 zł jednorazowo - tyle według ZUS kosztuje jedno powiadomienie. Gdyby wicepremier Hausner nie wycofał się z ograniczenia waloryzacji już w roku 2004, to rząd zyskałby na tej operacji 1,5 mld zł. Planowana oszczędność 6,5 mld zł na emeryturach przesunie się więc tylko w czasie, na lata 2005–2007, ponieważ z tego zamiaru wicepremier Hausner się nie wycofał. Przypominamy, że w wyniku dotychczasowych różnych zmian w ustawie emerytalnej i ograniczania praw nabytych emeryci od 1991 r. systematycznie tracili, jeśli chodzi o wartość ich uposażeń, a zmiana sposobu waloryzacji z płacowej na cenową w 1996 r. spowodowała, że powstał „stary portfel” obejmujący ponad 5 mln emerytów. W wyniku tych zmian emerytury i renty ustalone przed 1996 r. są niższe o 41% od emerytur przyznawanych dzisiaj. To jest największy przekręt i niesprawiedliwość III Rzeczypospolitej, popełniona w majestacie prawa.</u>
          <u xml:id="u-263.5" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Prowadzenie takiej polityki przez ostatnie 12 lat doprowadziło do tego, że wartość pierwszej emerytury w stosunku do ostatniej płacy spadła z 70 do 56%, a obiecane dopłaty do ZUS w wysokości 8% rocznie z prywatyzacji majątku narodowego, które miały częściowo kompensować straty, z uwagi na wpłaty do II filara funduszy emerytalnych około 11 mld rocznie nie zostały zrealizowane. Polscy emeryci mają średnio czterokrotnie niższe świadczenia niż emeryci w Unii. Po wejściu do niej poniosą dodatkowe straty związane z potrzebą wyrównania cen towarów i usług. Niestety, wbrew obietnicom rządu nie będzie to proces rozłożony w czasie, lecz gwałtowny. W tej sytuacji emeryci nie mogą się zgodzić na dalsze ograniczenia swoich świadczeń.</u>
          <u xml:id="u-263.6" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Jest oczywiste, że program naprawy finansów wicepremiera Hausnera jest popierany przede wszystkim przez pracodawców, ponieważ oprócz wcześniej przyznanych im przywilejów, na które zgodził się rząd i związki pracodawców, obniżono im podatek dochodowy z 27 do 19%. Czy to zaowocuje tworzeniem nowych miejsc pracy, czy tylko obniżeniem wpływów do budżetu, pokaże dopiero czas. Zamiast sięgać do kieszeni najbiedniejszych i tam szukać dochodów do budżetu, trzeba sięgać tam, gdzie one praktycznie są - na przykład do supermarketów, banków, firm z kapitałem zagranicznym, które nie płacą podatków w kraju - wykorzystać rezerwę rewaluacyjną i dewizową oraz ograniczyć administrację, zmniejszyć szarą strefę. Rząd sięga w sposób wypróbowany do kieszeni najbiedniejszej grupy społecznej, to jest emerytów, rencistów i niepełnosprawnych. W tej sytuacji emeryci i renciści Samoobrony RP, solidaryzując się z odczuciami środowisk emerytów, rencistów i niepełnosprawnych, stanowczo protestują i nie wyrażą zgody na realizację części programu naprawy finansów publicznych, która dotyczy obniżenia poziomu świadczeń emerytalnych, a więc na kolejne naruszenie praw nabytych.</u>
          <u xml:id="u-263.7" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Domagamy się dotrzymania obietnic składanych emerytom, a mianowicie:</u>
          <u xml:id="u-263.8" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">- likwidacji „starego portfela” obejmującego 5,2 mln emerytów,</u>
          <u xml:id="u-263.9" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">- wprowadzenia sprawiedliwej waloryzacji starych i nowo przyznanych emerytur,</u>
          <u xml:id="u-263.10" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">- dostępu do bezpłatnej opieki zdrowotnej, a zwłaszcza do specjalistycznej opieki geriatrycznej, gdzie z szacunkiem i godnością emeryci będą traktowani na równi z innymi pacjentami,</u>
          <u xml:id="u-263.11" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">- przywrócenia emerytom gwarancji, że żyją w państwie prawa, gdzie obowiązuje zasada zaufania pokoleń w systemie emerytalnym, a prawa nabyte nie będą odbierane.</u>
          <u xml:id="u-263.12" who="#PosełWłodzimierzCzechowski">Ponieważ rząd ma przyjąć ostateczny program premiera Hausnera jeszcze w styczniu, zwracam się do wszystkich środowisk emerytów i rencistów, aby dla obrony swoich podstawowych praw nabytych występowali z protestem do prezydenta, rządu i Sejmu RP przeciwko próbom obniżenia stopy życiowej wynikającym z programu wicepremiera Hausnera, gdzie jedynym argumentem jest brak wystarczających wpływów do budżetu spowodowany błędną polityką gospodarczą. Od was samych zależy, czy wasze protesty zaowocują sukcesem, czy też przyjdzie emerytom po raz kolejny zasmakować goryczy porażki. Dziękuję. I przepraszam za przedłużenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
          <u xml:id="u-264.2" who="#WicemarszałekTomaszNałęcz">Zarządzam przerwę w posiedzeniu do jutra, to jest 22 stycznia, do godz. 9.</u>
          <u xml:id="u-264.3" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 22 min 09)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>