text_structure.xml 152 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 9 min.15)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Przewodniczą na posiedzeniu Marszałek Sejmu Czesław Wycech oraz Wicemarszałkowie Zenon Kliszko i Jan Karol Wende)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#Marszałek">Otwieram posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#Marszałek">Powołuję na sekretarzy posłów Juliannę Wasilewską i Mariana Wysokińskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#Marszałek">Protokół i listę mówców prowadzi poseł Marian Wysokiński.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#Marszałek">Proszę Posłów Sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu usprawiedliwia nieobecność na posiedzeniu 5 posłów, których nazwiska będą umieszczone w załączniku do protokołu dzisiejszego posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#Marszałek">Wysoki Sejmie! W dniu 19 grudnia zginął tragicznie w lotniczej katastrofie, powracając z wykładów zagranicznych, poseł na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, profesor Uniwersytetu Poznańskiego — Marek Kwiek.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#komentarz">(Zebrani wstają)</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#Marszałek">Urodzony w roku 1913, ukończył studia na Uniwersytecie w Poznaniu, uzyskując stopień doktora filozofii. Jako wybitny specjalista w dziedzinie akustyki, prowadził szereg cennych badań, których wyniki w wielu wypadkach znalazły zastosowanie w przemyśle. Był cenionym naukowcem i ofiarnym wychowawcą młodzieży, ostatnio — profesorem nadzwyczajnym i kierownikiem katedry akustyki i teorii drgań Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Był aktywnym działaczem społecznym i politycznym; w Stronnictwie Demokratycznym, którego był członkiem, pełnił obowiązki członka Rady Naczelnej i wiceprzewodniczącego Wojewódzkiego Komitetu w Poznaniu.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#Marszałek">W roku 1961 Marek Kwiek wybrany został posłem na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z okręgu wyborczego nr 60 w Ostrowiu Wielkopolskim. Sejm wybrał go członkiem Komisji Oświaty i Nauki. Tragiczna śmierć wyrwała go przedwcześnie z naszych szeregów. Zginęli jednocześnie członkowie załogi samolotu Polskich Linii Lotniczych i grono pasażerów.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#Marszałek">Proponuję, aby Wysoki Sejm uczcił chwilą ciszy pamięć Marka Kwieka oraz tych wszystkich, którzy zginęli w tragicznej katastrofie.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#komentarz">(Chwila ciszy)</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#Marszałek">Uważam, że Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, zgodnie z art. 76 ust. 3 ordynacji wyborczej, stwierdził wygaśnięcie mandatu posła Marka Kwieka z dniem 19 grudnia 1962 r. — wskutek śmierci.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#Marszałek">Porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia został Obywatelom Posłom doręczony.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#Marszałek">Czy w sprawie porządku dziennego dzisiejszego posiedzenia pragnie kto z Obywateli Posłów zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#Marszałek">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#Marszałek">Uważam, że Sejm porządek dzienny dzisiejszego posiedzenia zatwierdził.</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#Marszałek">Przystępujemy do punktu 1 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów o rządowym projekcie ustawy o zmianie dekretu o postępowaniu podatkowym oraz dekretu o podatku obrotowym — druki nr 94 i 99.</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#Marszałek">Głos ma sprawozdawca poseł Józef Czapski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PosełCzapskiJózef">Obywatelu Marszałku, Wysoka Izbo! Projekt ustawy o zmianie dekretu o postępowaniu podatkowym oraz dekretu o podatku obrotowym, który mam zaszczyt referować Wysokiemu Sejmowi w imieniu Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów, dotyczy dwóch dekretów ogłoszonych wraz ze zmianami w Dzienniku Ustaw, a mianowicie:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#PosełCzapskiJózef">Dekretu z dnia 16 maja 1946 r. o postępowaniu podatkowym, ogłoszonego w Dz. U. nr 7 poz. 25 z 1957 r. — obwieszczenie Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 1956 r. o jednolitym tekście dekretu.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#PosełCzapskiJózef">Dekretu z dnia 26 października 1950 r. o podatku obrotowym, ogłoszonego w Dz. U. nr 49 poz. 449 wraz z późniejszymi zmianami ogłoszonymi w Dz. U. nr 22 poz. 139 z 1955 r. i Dz. U. nr 29 poz. 167 z 1960 r., rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 6 czerwca 1951 r. w sprawie wykonania wymienionego dekretu i okólnika Ministra Finansów z dnia 25 sierpnia 1952 r. w sprawie wykładni niektórych przepisów w zakresie podatku obrotowego.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#PosełCzapskiJózef">Pierwszy dekret w swoim dotychczasowym tekście zawiera 20 działów, 8 rozdziałów i i90 artykułów, z których 30 zostaje poprawionych, uzupełnionych, przeredagowanych przez dodanie nowych ustępów, punktów i innych sformułowań nie tylko o charakterze formalno-stylistycznym, ale także o charakterze merytorycznym.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#PosełCzapskiJózef">Dekret drugi zawiera mniej, bo tylko 16 artykułów i 4 działy, i dekret ten już uległ zmianom w latach 1955 i 1960, dlatego też obecne zmiany dotyczą w zasadzie tylko jednego artykułu, jednakże projektuje się też dodanie trzech zupełnie nowych ustępów, które będą miały charakter zasadniczy przy stosowaniu tego dekretu w życiu praktycznym.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#PosełCzapskiJózef">Wobec powyższego zupełnie słuszne jest wnioskowanie w art. 4 niniejszego projektu ustawy, aby zobowiązać Ministra Finansów do ogłoszenia jednolitego tekstu dekretu o postępowaniu podatkowym z uwzględnieniem zmian, wynikających z przepisów ogłoszonych przed dniem wydania jednolitego tekstu, z zastosowaniem ciągłości numeracji artykułów, ustępów i punktów dla ułatwienia jego stosowania w życiu codziennym tak przez pracownika podatkowego, jak i podatnika.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#PosełCzapskiJózef">Niewątpliwie intencją projektodawcy niniejszego projektu ustawy i głównym celem przyświecającym przy wprowadzaniu tak licznych poprawek i nieraz zasadniczych zmian było:</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#PosełCzapskiJózef">Po pierwsze — dalsza decentralizacja uprawnień i usprawnienie postępowania podatkowego, po drugie — dalsze zapewnienie zgodności działania gospodarczego podatników z posiadanymi zezwoleniami bądź też innymi uprawnieniami i przeciwdziałanie w prowadzeniu nielegalnej działalności gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#PosełCzapskiJózef">Jedną z podstawowych bowiem zasad naszego systemu podatkowego jest zasada powszechności opodatkowania. Oznacza ona, że każdy obywatel osiągający przychody, jeżeli te przychody nie są z mocy szczególnych przepisów zwolnione od opodatkowania, podlega obowiązkowi podatkowemu.</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#PosełCzapskiJózef">Podstawowymi podatkami, które realizują tę zasadę w odniesieniu do gospodarki nieuspołecznionej, są podatki obrotowy i dochodowy.</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#PosełCzapskiJózef">Podatek obrotowy jest podatkiem przychodowym, a zatem opodatkowaniu tym podatkiem podlegają przychody osiągane z prowadzonej przez podatnika działalności bez względu na to, czy w ostatecznym wyniku przynosi ona zysk, czy stratę. Wynika to z charakteru podatku obrotowego, który stanowi jeden ze składników ceny świadczenia i jako taki jest elementem kosztów.</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#PosełCzapskiJózef">Opodatkowaniu podatkiem obrotowym podlegają wszelkie przychody osiągane ze świadczeń rzeczy i usług, jeżeli świadczenia te są wykonywane zawodowo, odpłatnie i w ramach stosunku cywilno-prawnego.</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#PosełCzapskiJózef">W tym ujęciu podatek obrotowy ma charakter daniny jak najbardziej powszechnej.</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#PosełCzapskiJózef">W Polsce Ludowej podatki obrotowy i dochodowy mają znaczenie nie tylko jako jedno ze źródeł dochodów budżetowych, lecz jednocześnie jako ważne narzędzie polityki gospodarczej państwa.</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#PosełCzapskiJózef">W tym charakterze wymienione podatki spełniają swoje zadania w zakresie ochrony takich jednostek gospodarczych, jak na przykład drobna wytwórczość, a szczególnie rzemiosło indywidualne.</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#PosełCzapskiJózef">Dlatego też przemiany, które dokonały się w naszej gospodarce narodowej w wyniku uchwał VIII Plenum Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, znalazły również swój wyraz w zmianach, jakim uległo i ulega ustawodawstwo podatkowe.</u>
          <u xml:id="u-3.16" who="#PosełCzapskiJózef">Zasadniczym kierunkiem tych zmian jest zapewnienie rozwoju potrzebnej krajowi gałęzi gospodarki takiej, jaką jest drobna wytwórczość i rzemiosło.</u>
          <u xml:id="u-3.17" who="#PosełCzapskiJózef">Środkami zmierzającymi do tego celu są nie tylko ulgi, złagodzenie obciążeń podatkowych, ale także wprowadzenie nowych form podatkowych, sprzyjających bardziej rozwojowi potrzebnych gałęzi gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-3.18" who="#PosełCzapskiJózef">W naszym systemie podatkowym przepisy dotyczące poszczególnych podatków i opłat są w swej treści w zasadzie przepisami tylko materialnymi, natomiast całokształt przepisów proceduralnych ujęty został w odrębnym akcie prawnym, jakim jest właśnie dekret z dnia 16 maja 1946 r. o postępowaniu podatkowym.</u>
          <u xml:id="u-3.19" who="#PosełCzapskiJózef">Dekret o postępowaniu podatkowym ma zastosowanie w zakresie wszystkich danin publicznych.</u>
          <u xml:id="u-3.20" who="#PosełCzapskiJózef">Przepisy tego dekretu stosuje się nie tylko przy ustaleniu zobowiązań podatkowych dla gospodarki nieuspołecznionej, ludności, ale także i dla gospodarki uspołecznionej, z tym jednak, że niektóre zagadnienia zostały w odniesieniu do gospodarki uspołecznionej uregulowane odmiennie.</u>
          <u xml:id="u-3.21" who="#PosełCzapskiJózef">Należy podkreślić, że przepisy o postępowaniu podatkowym odgrywają w systemie podatkowym bardzo ważną rolę, zabezpieczają bowiem właściwe stosowanie przepisów materialnych, które tylko wtedy będą mogły być właściwie realizowane, gdy prawidłowe postępowanie podatkowe zapewni dokładne ustalenie podstawy opodatkowania i wysokości podatków oraz uniemożliwi uchylanie się podatników od obowiązku podatkowego.</u>
          <u xml:id="u-3.22" who="#PosełCzapskiJózef">Przepisy dekretu o postępowaniu podatkowym określają również prawa i obowiązki organów finansowych w zakresie czynności zmierzających do właściwej realizacji założeń polityki podatkowej, a szczególnie powszechności podatkowej, to jest opodatkowania wszystkich, którzy podlegają obowiązkowi podatkowemu, oraz ustalenia trafnego rozmiaru tego obowiązku we właściwej wysokości.</u>
          <u xml:id="u-3.23" who="#PosełCzapskiJózef">Wydziały finansowe stosują coraz bardziej właściwą politykę i coraz trafniej wymierzają i obciążają podatkiem podatnika, o czym świadczy fakt, że przy zmniejszaniu się czynności egzekucyjnych i ściąganiu wpłat przez poborców nie maleją, lecz zwiększają się wpłaty bezpośrednio dokonywane przez podatnika, co jest widoczne w uzyskiwanych wpływach w podatku obrotowym i dochodowym. W roku 1960 dokonano zajęć ruchomości 171.280, sumy zebrane przez poborców wyniosły 224.126 tys. zł, a wpłaty bezpośrednie podatników — 2.720 mln ził. Natomiast już w 1961 r. zajęć dokonano tylko 135.108, sumy zebrane przez poborców zmalały do kwoty 205.356 tys. zł, natomiast wpłaty podatników bezpośrednie zwiększyły się do 2.949 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-3.24" who="#PosełCzapskiJózef">Przepisy o postępowaniu podatkowym normują także obowiązki podatników, a ponadto określają ich prawa i zapewniają im współudział w ustalaniu wysokości podatku, a tym samym bronią ich przed opodatkowaniem niezgodnym z przepisami.</u>
          <u xml:id="u-3.25" who="#PosełCzapskiJózef">Widzimy więc, że prawidłowe stosowanie przepisów o postępowaniu podatkowym jest niezbędnym warunkiem realizacji zasady praworządności w dziedzinie stosunków pomiędzy organami finansowymi a podatnikami.</u>
          <u xml:id="u-3.26" who="#PosełCzapskiJózef">Dlatego też już ustawia z dnia 19 listopada 1956 r., zmieniająca częściowo dekret z dnia 16 maja 1946 r. o postępowaniu podatkowym, oraz wydane w ślad za tym rozporządzenia Ministra Finansów były konsekwencją uchwał VIII Plenum KC PZPR, ustalających kierunki prowadzenia decentralizacji w naszym życiu gospodarczym, kulturalnym i społecznym.</u>
          <u xml:id="u-3.27" who="#PosełCzapskiJózef">Wysoka Izbo! Projekt nowej ustawy, Wnoszący zmiany do art. 176, 182 i 183 omawianego dekretu, wprowadza decentralizację uprawnień, gdyż przenosi uprawnienia przysługujące dotychczas Ministrowi Finansów na prezydia wojewódzkich rad narodowych i na wydziały finansowe przy prezydiach wojewódzkich rad narodowych.</u>
          <u xml:id="u-3.28" who="#PosełCzapskiJózef">Projekt przewiduje zatem przekazanie wydziałom finansowym prezydiów rad narodowych prawa uchylania lub zmiany (za zgodą stron) decyzji, na mocy których strony nabyły prawa.</u>
          <u xml:id="u-3.29" who="#PosełCzapskiJózef">Ministrowi Finansów natomiast pozostałoby uprawnienie do uchylania lub zmiany decyzji wydanych przez kierownika wydziału finansowego prezydium wojewódzkiej rady narodowej.</u>
          <u xml:id="u-3.30" who="#PosełCzapskiJózef">Dotychczas decyzje w omawianym zakresie należały do wydziałów finansowych przy prezydiach wojewódzkich rad narodowych tylko wtedy, gdy sporna kwota podatku nie przekraczała 50 tys. zł. Projektuje się więc zniesienie tego ograniczenia.</u>
          <u xml:id="u-3.31" who="#PosełCzapskiJózef">Zaznaczyć należy, że Minister Finansów już w końcu 1960 r. częściowo wprowadził decentralizację uprawnień, gdyż rozszerzył uprawnienia wydziałów finansowych przy prezydiach WRN w omawianym zakresie, ponieważ poprzednio wydział finansowy mógł zmienić decyzję tylko w wypadku, gdy sporna kwota podatku nie przekraczała 12 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-3.32" who="#PosełCzapskiJózef">To rozszerzenie uprawnień Już w 1960 r., realizowane na przestrzeni lat 1960–1962, Ministerstwo Finansów ocenia jak najbardziej pozytywnie.</u>
          <u xml:id="u-3.33" who="#PosełCzapskiJózef">Wydaje się, że projekt ustawy wychodzi ze słusznego założenia, opierając się na pozytywnej ocenie pracy aparatu finansowego, gdyż wojewódzka kadra kierownicza w aparacie finansowym jest już na tyle dojrzała, że można przenieść dotychczasowe uprawnienia Ministerstwa Finansów do wydawania decyzji na wojewódzkie wydziały finansowe. Natomiast jeśli chodzi o decyzje tych wydziałów lub decyzje komisji odwoławczych, działających w sprawach podatków obrotowego i dochodowego należnych od jednostek gospodarki nieuspołecznionej — można je przenieść na kierowników wydziałów finansowych przy prezydiach WRN.</u>
          <u xml:id="u-3.34" who="#PosełCzapskiJózef">Art. 183 przewiduje przekazanie prezydiom WRN prawa uchylania lub zmiany z urzędu decyzji wydanych przez organy finansowe w wypadku, gdy nie podobna w inny sposób odwrócić niepowetowanej szkody dla Skarbu państwa lub gospodarki narodowej. Należy zaznaczyć, że są to decyzje na niekorzyść podatnika, mają one charakter jednak wyjątkowy i dlatego projekt przenosi te uprawnienia na prezydia WRN.</u>
          <u xml:id="u-3.35" who="#PosełCzapskiJózef">Art. 176 również przewiduje przekazanie prezydiom WRN decyzji w sprawie sprzeciwu przewodniczącego Komisji Odwoławczej przeciwko uchwałom tej Komisji.</u>
          <u xml:id="u-3.36" who="#PosełCzapskiJózef">W takich wypadkach decyzja rozstrzyga spór pomiędzy przewodniczącym komisji odwoławczej a komisją, a więc ciałem społecznym. Dlatego słuszne jest, by decyzja taka należała również do ciała społecznego i organu kolegialnego, jakim jest prezydium.</u>
          <u xml:id="u-3.37" who="#PosełCzapskiJózef">Uzupełnienie art. 158 ust. 3 jest wyrazem dążenia do usprawnienia i przyśpieszenia załatwiania spraw podatników oraz odciążenia przeciążonych pracą komisji podatkowych, działających przy powiatowych wydziałach finansowych.</u>
          <u xml:id="u-3.38" who="#PosełCzapskiJózef">Należy zwolnić komisje podatkowe od rozpatrywania Spraw dotyczących zaliczek miesięcznych na podatki oraz opiniowania spraw, które poprzednio były już przez te komisje rozpatrywane. Dodam, aby rozwiać obawy i zastrzeżenia podatników, że zmiany art. 158 nie uszczuplają w żadnym wypadku ich praw i nie wpłyną na wynik decyzji.</u>
          <u xml:id="u-3.39" who="#PosełCzapskiJózef">Ustalenie bowiem wysokości zaliczek jest tylko ustalaniem tymczasowym, które następnie jest korygowane przez wymiar roczny podatku, oparty już na orzeczeniu komisji podatkowej. Natomiast jeśli chodzi o opiniowanie odwołań, to podatnik w odwołaniu w zasadzie nie podnosi nowych okoliczności, które nie byłyby już znane w komisji podatkowej przy ustalaniu podstaw opodatkowania w postępowaniu wymiarowym. Ponadto w rozpatrywaniu odwołania zawsze będzie brać udział organ kontroli społecznej, jakim jest w pierwszej instancji komisja podatkowa, a w drugiej instancji — komisja odwoławcza.</u>
          <u xml:id="u-3.40" who="#PosełCzapskiJózef">Zmiana tego artykułu poprawi pracę komisji i przyśpieszy załatwianie odwołań, co jest ze wszech miar konieczne, gdyż na powolne ich załatwianie skarżą się tak organizacje gospodarcze, jak i podatnicy indywidualni.</u>
          <u xml:id="u-3.41" who="#PosełCzapskiJózef">Komisje natomiast nie mogą przyśpieszyć pracy, gdyż opiniują obecnie przeszło 40 tys. odwołań rocznie, co pochłania im prawie połowę czasu i przeszkadza w pogłębianiu pracy w ich podstawowej działalności, jaką jest analiza i ustalanie rocznego wymiaru podatkowego.</u>
          <u xml:id="u-3.42" who="#PosełCzapskiJózef">Drugim podstawowym celem projektowanej ustawy jest — jak już wspomniałem — przeciwdziałanie w prowadzeniu nielegalnej działalności gospodarczej i zawodowej oraz zapewnienie zgodności działania gospodarczego podatników z posiadanym zezwoleniem czy uprawnieniem.</u>
          <u xml:id="u-3.43" who="#PosełCzapskiJózef">Temu celowi służą projektowane zmiany w art. 65 i 66 omawianego dekretu, dotyczące zakresu zgłaszania obowiązku podatkowego w podatkach obrotowym i dochodowym przez jednostki gospodarki nieuspołecznionej.</u>
          <u xml:id="u-3.44" who="#PosełCzapskiJózef">Decydującą rolę w uregulowaniu życia gospodarczego w kraju spełnia gospodarka uspołeczniona i cały zespół różnych czynników ekonomiczno-społecznych.</u>
          <u xml:id="u-3.45" who="#PosełCzapskiJózef">Podatki nie mają decydującego znaczenia dla sytuacji prywatnej gospodarki, aczkolwiek nie są one bez dość istotnego wpływu na tę sytuację.</u>
          <u xml:id="u-3.46" who="#PosełCzapskiJózef">Podatkowe ujęcie obrotów i dochodów uzyskiwanych przez prywatną gospodarkę miejską nie jest łatwe. Fachowość, rzetelność, duży wkład pracy nie tylko organów finansowych, ale i komisji podatkowych, przy dużych nieraz różnicach między obrotami, dochodami i podatkami, ustalanymi przy wymiarze zobowiązań podatkowych a zeznawanymi przez podatników, dzisiaj eliminuje już prawie ustalanie lub określanie nadmiernych obrotów i dochodów.</u>
          <u xml:id="u-3.47" who="#PosełCzapskiJózef">Ustalania są na ogół zbliżone do rzeczywistości, ale są przy tym pewne rezerwy tkwiące w wypadkach nieopodatkowania, wiele zdarza się jeszcze wypadków zbyt wysokich ustaleń, następnie korygowanych wyłącznie w postępowaniu odwoławczym.</u>
          <u xml:id="u-3.48" who="#PosełCzapskiJózef">Globalne obroty prywatnej gospodarki miejskiej na rok 1961 w związku z wymiarem podatków wyniosły około 27 mld zł, a dochody — około 8 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-3.49" who="#PosełCzapskiJózef">Globalny wymiar — przypis netto — podatków obrotowego i dochodowego dla gospodarki prywatnej wyniósł w roku 1961 łącznie 2.800 mln zł. Natomiast podatki te pobrane w tymże roku wyniosły łącznie tylko 2.694 mln zł, w tym z należności bieżących — 2.456 mln zł i z zaległości — 238 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-3.50" who="#PosełCzapskiJózef">Ściągalność ustalonych podatków poprawia się z roku na rok, nie jest jednak jeszcze w pełni zadowalająca, gdyż na przykład łączna kwota podatków pobranych w 1961 r. wyniosła 96,2% kwoty rocznego wymiaru, a kwota pobrana z tytułu należności bieżących — 87,7% tego wymiaru.</u>
          <u xml:id="u-3.51" who="#PosełCzapskiJózef">System podatkowy, stosowany w Polsce Ludowej do gospodarki prywatnej, w połączeniu z innymi czynnikami oddziaływania na życie gospodarcze właściwie spełnia swoją rolę. Na ogół kontroluje on, ujawnia i ewidencjonuje charakter i rozmiary działalności prywatnej gospodarki i poprzez podatki wpływa na podział jej dochodów.</u>
          <u xml:id="u-3.52" who="#PosełCzapskiJózef">Obok tych funkcji finansowo-ekonomicznej kontroli oraz co najmniej częściowego regulatora rozmiaru dochodów tej gospodarki — system podatkowy spełnia również niektóre funkcje interwencyjne, na przykład albo stwarza antybodźce do działalności nielegalnej i do uzyskiwania nadmiernych dochodów, albo też sprzyja rozwojowi prywatnej gospodarki poprzez zryczałtowane opodatkowanie usług drobnych zakładów rzemieślniczych oraz produkcji i usług na eksport.</u>
          <u xml:id="u-3.53" who="#PosełCzapskiJózef">System podatkowy musi wkraczać i na ogół wkracza w poprawę dyscypliny finansowej prywatnej gospodarki, gdyż finansowy aparat kontrolno-re wizyjny corocznie ujawnia znaczną liczbę przestępstw podatkowych, które przeważnie są połączone z przestępczością gospodarczą i godzą w dobre imię rzemieślnika i usługowca, wypełniających rzetelnie i uczciwie swoje obowiązki podatkowe.</u>
          <u xml:id="u-3.54" who="#PosełCzapskiJózef">I tak na przykład w 1961 r. ujawniono w różnych działach i branżach prywatnych gospodarki miejskiej przestępstwa podatkowe u 30.600 podatników, na skutek czego wymierzono w 1961 r. 220 mln zł podatku obrotowego i dochodowego, z czego w 1961 r. ściągnięto tylko 98 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-3.55" who="#PosełCzapskiJózef">Projektowany art. 66 znosi kartę rejestracyjną, a wprowadza zwykłe pokwitowanie, jakie będzie wydawał wydział finansowy za uiszczoną opłatę. Ma to zapobiec uważaniu dotychczasowej karty rejestracyjnej z wydziału finansowego za zezwolenie na prowadzenie przedsiębiorstwa lub wykonywanie zajęcia.</u>
          <u xml:id="u-3.56" who="#PosełCzapskiJózef">Nie tylko podatnicy dotychczas tak uważali, jeżeli im to było wygodne, ale zdarzały się wypadki, że nawet organy orzekające w postępowaniu karnym, jak sądy czy kolegia, uważały bezpodstawnie, że skoro podatnik zarejestrował się w wydziale finansowym wpłacając opłatę, za którą uzyskał kartę rejestracyjną, to już nie można uważać go za nielegalnie działającego.</u>
          <u xml:id="u-3.57" who="#PosełCzapskiJózef">Wysokość opłat za zgłoszenie obowiązku podatkowego pozostaje ta sama, jak przy wykupywaniu karty rejestracyjnej i dlatego obawy podatników o zwyżkę opłat są bezpodstawne.</u>
          <u xml:id="u-3.58" who="#PosełCzapskiJózef">Art. 66, 72 i 73 projektują zapewnienie ściślejszej współpracy organów finansowych z innymi wydziałami prezydiów rad narodowych w zakresie walki z nielegalną działalnością gospodarczą lub zawodową.</u>
          <u xml:id="u-3.59" who="#PosełCzapskiJózef">Na skutek proponowanych zmian projektuje się przesyłanie przez organy finansowe w terminie 3 dni (obecnie miesiąc) odpisów deklaracji, składanych przez podatników w związku ze zgłoszeniem obowiązku podatkowego właściwym wydziałom (przemysłu, handlu) do oceny, czy podatnik jest obowiązany posiadać zezwolenie bądź uprawnienie.</u>
          <u xml:id="u-3.60" who="#PosełCzapskiJózef">W razie stwierdzenia, że podatnik wykonuje działalność bez zezwolenia czy uprawnienia, wydziały te obowiązane będą zawiadamiać o tym organ finansowy.</u>
          <u xml:id="u-3.61" who="#PosełCzapskiJózef">Organy finansowe przy przeprowadzaniu kontroli podatkowej będą sprawdzać, czy podatnik posiada zezwolenie lub uprawnienie odpowiadające rodzajowi wykonywanej działalności gospodarczej, a w razie stwierdzenia niezgodności powiadomią o tym w terminie 3 dni właściwy wydział rady narodowej.</u>
          <u xml:id="u-3.62" who="#PosełCzapskiJózef">Na skutek powyższego organ finansowy będzie wzywał zainteresowanego podatnika do przedłożenia właściwych zezwoleń czy uprawnień, a w razie nieokazania w wyznaczonym terminie — będzie stosował sankcje podatkowe, podwyższając o 50% podatek obrotowy w wypadku zezwolenia, a 20% przy braku uprawnienia innego rodzaju, np. karty rzemieślniczej.</u>
          <u xml:id="u-3.63" who="#PosełCzapskiJózef">Do powyższego trzeba dodać, że jeśli chodzi o podatników opłacających podatek obrotowy i dochodowy w formie uproszczonej (ryczałt, karta podatkowa), tj sankcje podatkowe będą łagodniej stosowane do tych podatników, którzy wykonują działalność gospodarczą usługową, na którą nie jest wymagane zezwolenie, a wystarczy uprawnienie.</u>
          <u xml:id="u-3.64" who="#PosełCzapskiJózef">Jednakże przed pozbawieniem tych podatników prawa do ryczałtu czy karty podatkowej organ finansowy będzie wzywał ich i wyznaczał okres półroczny do przedłożenia dowodu uprawnienia, a w uzasadnionych wypadkach może nawet stosować i dłuższy okres.</u>
          <u xml:id="u-3.65" who="#PosełCzapskiJózef">Dalszym przeciwdziałaniem nielegalnej działalności będzie również nałożony obowiązek na właściwe wydziały rad narodowych (przemysłu, handlu) zawiadamiania wydziałów finansowych o wygaśnięciu lub odebraniu uprawnień czy zezwoleń dla zastosowania sankcji.</u>
          <u xml:id="u-3.66" who="#PosełCzapskiJózef">Należy zaznaczyć, że spośród podatników prowadzących działalność gospodarczą w zakresie przemysłu i rzemiosła, a zarejestrowanych w wydziałach finansowych, według rozeznania Ministerstwa Finansów około 10%, tj. 14 tys., prowadzi tę działalność bez uprawnień czy zezwoleń.</u>
          <u xml:id="u-3.67" who="#PosełCzapskiJózef">Szczegółowy tok postępowania w powyższym zakresie ustanowi dodatkowo opracowany i przedłożony nawet już komisji sejmowej projekt okólnika Ministra Finansów. Jak widzimy więc, intencją nowych przepisów zawartych w art. 66, 72 i 73 jest:</u>
          <u xml:id="u-3.68" who="#PosełCzapskiJózef">— z jednej strony zacieśnienie współpracy i współdziałania wydziałów finansowych z innymi wydziałami rad narodowych dla przeciwdziałania nielegalnej działalności podatników;</u>
          <u xml:id="u-3.69" who="#PosełCzapskiJózef">— z drugiej strony stworzenie korzystniejszej sytuacji podatkowo-finansowej jednostkom gospodarczym, które w sposób uczciwy, zgodny z przepisami prawno-finansowymi włączają się do rozbudowy i porządkowania działalności gospodarczej w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-3.70" who="#PosełCzapskiJózef">Projekt zmiany w dekrecie o postępowaniu podatkowym zmierza nie tylko do pogłębiania demokratyzacji, zagwarantowania praworządności, ale także do podniesienia roli samorządu gospodarczego, a przede wszystkim rozszerzenia uprawnień terenowych rad narodowych.</u>
          <u xml:id="u-3.71" who="#PosełCzapskiJózef">I chyba jest to jak najbardziej słuszne, gdyż na skutek postępującej decentralizacji praca rad narodowych osiąga coraz bardziej sprawne działanie, a zakreślone uchwałami VIII Plenum KC PZPR kierunki rozwoju działalności rad narodowych znalazły już wyraźne i prawidłowe odbicie w budżetach na rok 1962 i 1963, jak stwierdził z trybuny sejmowej generalny sprawozdawca poseł Blinowski.</u>
          <u xml:id="u-3.72" who="#PosełCzapskiJózef">Kiedy jeszcze w 1960 r. budżety terenowe stanowiły niespełna 20% budżetu państwa, to na rok 1962 stanowiły już 25%, co oznacza, że co czwarta złotówka ogólnego budżetu państwa jest już realizowana przez rady narodowe.</u>
          <u xml:id="u-3.73" who="#PosełCzapskiJózef">Należy dodać, że już w budżecie na rok 1962 decydującym źródłem zwiększenia wpływów był wzrost akumulacji z uspołecznionych przedsiębiorstw i zakładów, wpłacanej w formie podatku obrotowego, podatku dochodowego i wpłat z zysku, gdyż łączne wpływy budżetu z tych tytułów ustawa budżetowa zwiększyła z ponad 121 mld zł do 135 mld zł, a więc o przeszło 11%, gdy podatki i opłaty od ludności zwiększyły się o 7%, a podatki od gospodarki nieuspołecznionej — tylko o 4%.</u>
          <u xml:id="u-3.74" who="#PosełCzapskiJózef">Jak wynika z tych liczb, zwiększa się w budżecie z roku na rok udział wpłat od gospodarki uspołecznionej, a maleje udział podatków od ludności i podatków od gospodarki nieuspołecznionej, tak że już w bieżącym roku ogólne wpłaty z gospodarki uspołecznionej stanowić będą przeszło 82% całkowitych wpływów budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-3.75" who="#PosełCzapskiJózef">Realizowana jest więc zasada ściślejszego — i bardziej niż dotychczas — powiązania gospodarki terenowej w drodze bezpośredniego zainteresowania rad narodowych wynikami finansowymi i ekonomicznymi przedsiębiorstw i zakładów leżących na ich terenie.</u>
          <u xml:id="u-3.76" who="#PosełCzapskiJózef">Omawiane w ogólnych zarysach zasadnicze cechy, charakteryzujące proponowane zmiany, wyrażają tendencję do wytwarzania atmosfery pewności i zaufania oraz wzajemnej szczerości w stosunkach pomiędzy podatnikami, radami narodowymi i ich organami finansowymi.</u>
          <u xml:id="u-3.77" who="#PosełCzapskiJózef">Ażeby to osiągnąć, potrzebne jest w codziennej pracy organów władzy i obywateli przestrzeganie praworządności na podstawie obowiązujących praw.</u>
          <u xml:id="u-3.78" who="#PosełCzapskiJózef">Źródła obowiązującego prawa podatkowego powinny być podstawowym narzędziem pracy w ręku każdego pracownika finansowego, źródłami tymi powinny posługiwać się również i obywatele płatnicy, żeby móc ściśle określać i wykonywać wzajemne prawa i obowiązki.</u>
          <u xml:id="u-3.79" who="#PosełCzapskiJózef">Wysoka Izbo! Zgłoszony przez rząd projekt ustawy o zmianie dekretu o postępowaniu podatkowym oraz dekretu o podatku obrotowym, omówiony przed chwilą, był przedmiotem gorącej i żywej dyskusji na posiedzeniu Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów dnia 18 października 1962 r. z udziałem przedstawicieli Komisji Przemysłu Lekkiego, Rzemiosła i Spółdzielczości Pracy, w wyniku której zgłoszono szereg poprawek dla pełnej jasności projektu ustawy tak pod względem merytorycznym, jak i stylistycznym. Nie będę omawiał szczegółowo tych poprawek, gdyż Komisja uznała je za słuszne i celowe, a wszystkie one są umieszczone w druku sejmowym nr 99, doręczonym obywatelom posłom.</u>
          <u xml:id="u-3.80" who="#PosełCzapskiJózef">Dodam tylko, że niezależnie od uchwalenia poprawek komisja uchwaliła również jednogłośnie dezyderat do rządu w sprawie przyśpieszenia prac nad ustaleniem nowej listy rzemiosł i elastycznego potraktowania specjalizacji grup zawodowych rzemiosł zgodnie ze społecznymi potrzebami szerszego rozwinięcia usług dla ludności miast i wsi.</u>
          <u xml:id="u-3.81" who="#PosełCzapskiJózef">Wysoka Izbo! Kończąc uważam, że podana przeze mnie charakterystyka zmian i uzasadnienie tychże przemawiają za koniecznością zmiany dekretu o postępowaniu podatkowym z 16 maja 1946 r. oraz dekretu o podatku obrotowym z 26 października 1950 r. Dlatego w imieniu Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów proszę Wysoką Izbę o uchwalenie projektu ustawy o zmianie dekretu o postępowaniu podatkowym oraz dekretu o podatku obrotowym w brzmieniu rządowym — druk nr 94 — wraz ze zgłoszonymi przez Komisję poprawkami zawartymi w druku sejmowym nr 99.</u>
          <u xml:id="u-3.82" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#Marszałek">Czy kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#Marszałek">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#Marszałek">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem całości projektu ustawy o zmianie dekretu o postępowaniu podatkowym oraz dekretu o podatku obrotowym wraz z poprawkami proponowanymi przez Komisję Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów — zechce podnieść rękę.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosowania? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie dekretu o postępowaniu podatkowym oraz dekretu o podatku obrotowym.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#Marszałek">Przystępujemy do punktu 2 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów o rządowym projekcie ustawy o zmianie dekretu o niektórych podatkach i opłatach terenowych (druki nr 106 i 111).</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#Marszałek">Głos ma sprawozdawca poseł Eugeniusz Ajnenkiel.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">Wysoki Sejmie! Przedstawiając w imieniu Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów rządowy projekt ustawy o zmianie dekretu o niektórych podatkach i opłatach terenowych, przedstawiony zresztą Obywatelom Posłom w druku sejmowym nr 106, pragnę zaznaczyć, że referowany przeze mnie projekt nie ma celów fiskalnych.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">Praca kilku zespołów poselskich naszej Komisji, badających w terenie gospodarkę rad narodowych — od gromadzkich do wojewódzkich włącznie — zwróciła uwagę na konieczność uproszczenia i uporządkowania naszego systemu podatkowego.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">Wnioski i uwagi zespołów poselskich zbiegły się z podjętymi w tej dziedzinie pracami Ministerstwa Finansów, których celem było otrzymanie tych samych efektów. Według uzyskanych przeze mnie informacji, przy badaniu i analizie tego projektu Ministerstwo przygotowuje dalsze uporządkowanie ustawodawstwa w tej dziedzinie.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">Podstawowym założeniem projektowanych zmian w referowanym projekcie jest uproszczenie rozliczeń z podatnikami i pracy przy wymiarze i poborze niektórych danin, pobieranych równolegle od tych samych osób i w zasadzie przy tej samej podstawie obliczania. W tym zakresie projekt przewiduje:</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">1. Połączenie obecnego podatku od nieruchomości z wpłatami na Fundusz Gospodarki Mieszkaniowej przez odpowiednie podwyższenie stawek podatku od nieruchomości i zniesienie wpłat na Fundusz Gospodarki Mieszkaniowej.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">2. Połączenie obecnych podatków od lokali i miejskiego przy odpowiednim podwyższeniu stawek podatku od lokali i zniesieniu podatku miejskiego.</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">3. Połączenie obecnych podatków od nieruchomości, od lokali i miejskiego, należnych od właścicieli domów jednorodzinnych, przez odpowiednie podwyższenie stawek podatku od nieruchomości przy równoczesnym zwolnieniu od nowego podatku od lokali, przewidzianego w tej ustawie.</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">4. Połączenie obecnej opłaty od rowerów i opłaty skarbowej od kart rowerowych przez odpowiednie podwyższenie opłaty skarbowej od kart rowerowych i zniesienie drugiej opłaty od rowerów, pobieranej na podstawie dekretu o podatkach i opłatach terenowych.</u>
          <u xml:id="u-5.8" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">5. Zniesienie opłaty od koni pobieranej od rolników i zastąpienie jej podwyżką podatku od przychodów z furmaństwa.</u>
          <u xml:id="u-5.9" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">Oprócz wymienionych zmian, uzasadnionych względami usprawnieniowymi, projektowana ustawa wprowadza jeszcze zmiany będące bądź następstwem innych zmian gospodarczych, bądź realizujących wnioski wynikające z praktycznego stosowania przepisów zmienianego dekretu. Należą do nich w szczególności:</u>
          <u xml:id="u-5.10" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">1. Obniżenie stawki podatku od nieruchomości, od budynków zajmowanych przez podmioty gospodarki uspołecznionej, a to w związku z dokonywaną przeceną wartości środków trwałych.</u>
          <u xml:id="u-5.11" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">2. Podwyższenie opłaty ód środków transportowych, od pojazdów o napędzie ropnym, a to w związku z dokonaną swego czasu obniżką cen paliw płynnych.</u>
          <u xml:id="u-5.12" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">3. Zwolnienie od podatku od nieruchomości budynków mieszkalnych pozostających w zarządzie rad narodowych, a to w związku z obowiązującym obecnie systemem finansowym Zarządu Budynków Mieszkalnych.</u>
          <u xml:id="u-5.13" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">4. Przyznanie ulg w podatku od lokali niektórym kategoriom najemców, w szczególności wykonującym działalność usługową.</u>
          <u xml:id="u-5.14" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">5. Uściślenie pojęcia miejscowości, w których pobiera się opłatę uzdrowiskową.</u>
          <u xml:id="u-5.15" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">Przystępuję do krótkiego omówienia projektowanych zmian.</u>
          <u xml:id="u-5.16" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">Właściciele nieruchomości opłacają podatek od nieruchomości oraz wpłaty na Fundusz Gospodarki Mieszkaniowej z tym, że jeżeli chodzi o właścicieli nieruchomości, będących podmiotami gospodarki uspołecznionej, wpłaty na FGM obciążają ich tylko Odnośnie do lokali mieszkalnych, od których pobierany jest czynsz podwyższony. Są to dwa obciążenia od tej samej podstawy, to jest od czynszu lub od wartości czynszowej, będącej jednak w gestii dwóch organów prezydiów rad narodowych, to jest organów finansowych i organów gospodarki komunalnej.</u>
          <u xml:id="u-5.17" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">Projekt ustala nowe stawki podatku od nieruchomości dla tych kategorii budynków lub ich części, odnośnie do których obowiązywały wpłaty na FGM. Stawki te są sumą dotychczasowych stawek podatku od nieruchomości (25%) i na Fundusz Gospodarki Mieszkaniowej (55% lub 60%).</u>
          <u xml:id="u-5.18" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">Równocześnie projekt w art. 3 ust. 1 przewiduje formalną likwidację Funduszu Gospodarki Mieszkaniowej. Dodać należy, że utworzony w roku 1948 na podstawie dekretu o najmie lokali pozabudżetowy Fundusz Gospodarki Mieszkaniowej faktycznie przestał już istnieć z chwilą wejścia w życie ustawy z 22 kwietnia 1959 r. o remontach i odbudowie oraz wykończaniu budowy i nadbudowie budynków mieszkalnych, gdyż remonty kapitalne w wielorodzinnych budynkach prywatnych dokonywane są obecnie ze środków budżetowych bez względu na to, czy w remontowanym budynku znajdują się lokale zajmowane przez najemców opłacających czynsz, będący podstawą do wpłat na FGM, a wpłaty na FGM stanowią jedno ze źródeł dochodów budżetów terenowych.</u>
          <u xml:id="u-5.19" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">Jeżeli chodzi o podmioty gospodarki uspołecznionej, to ponieważ wpłaty na FGM przeznaczone były na remonty, a właściciele budynków będących podmiotami gospodarki uspołecznionej dokonują tych remontów z własnych środków, brak jest uzasadnienia do pobierania ód nich wpłat na FGM.</u>
          <u xml:id="u-5.20" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">Dlatego też w tych wypadkach projekt utrzymuje tylko dotychczasową stawkę podatku od nieruchomości, a tym samym zwalnia podmioty gospodarki uspołecznionej od dotychczasowych obciążeń na FGM.</u>
          <u xml:id="u-5.21" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">Projektowane rozwiązanie nie narusza w niczym uprawnień Właścicieli budynków wynikających z powołanej ustawy z 22 kwietnia 1959 r., gdyż art. 1 pkt 5 lit. b projektowanej ustawy przewiduje, że podatek od nieruchomości w części przekraczającej 25% podstawy opodatkowania, to jest w części stanowiącej obecnie obciążenie na FGM, przeznaczony jest na pokrycie kosztów remontów i odbudowy budynków.</u>
          <u xml:id="u-5.22" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">O ile chodzi zatem o zwroty wpłat na Fundusz Gospodarki Mieszkaniowej w wypadku remontowania czy odbudowy budynku przez właściciela, jak również zabezpieczenia hipotecznego wydatków poniesionych przez państwo na nieruchomości, to te sprawy będą załatwiane w dotychczasowym trybie z tym, że poczynając od 1 stycznia 1963 r. przewidziane w ustawie z dnia 22 kwietnia 1959 r. zwroty wpłat będą realizowane z dokonanych w okresie od 1 maja 1959 r. do 31 grudnia 1962 r. wpłat na Fundusz Gospodarki Mieszkaniowej oraz z dokonanych po tej dacie wpłat na podatek od nieruchomości z części przekraczającej 25% podstawy opodatkowania, tworząc w dalszym ciągu podstawy do opodatkowania tej sumy.</u>
          <u xml:id="u-5.23" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">Zwrotu uiszczonego podatku w związku z wykonywanym przez właściciela remontem dokonywać się będzie z budżetu rady narodowej na podstawie decyzji wydziału finansowego, wydanej na wniosek wydziału gospodarki mieszkaniowej.</u>
          <u xml:id="u-5.24" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">Nabyte prawa właścicieli nieruchomości zabezpiecza również przepis art. 3 ust. 2 projektowanej ustawy, stanowiąc, że zarówno dotychczasowe Wpłaty, jak i dokonywane po dniu wejścia w życie tej ustawy wpłaty na poczet zaległości we wpłatach na FGM podlegają zaliczeniu na koszty remontów zgodnie z ustawą z dnia 22 kwietnia 1959 r.</u>
          <u xml:id="u-5.25" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">Ponadto, ponieważ przepisy dekretu o najmie lokali zawierały delegacje upoważniające Radę Ministrów do wprowadzenia ulg i zwolnień w opłatach na Fundusz Gospodarki Mieszkaniowej — w projekcie w związku z wkalkulowaniem tych opłat do podatku od nieruchomości przewiduje się również upoważnienie dla Rady Ministrów do wprowadzenia ulg i zwolnień od podatku od nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-5.26" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">Równocześnie z uwagi na to, że przepis art. 3 prawa lokalowego upoważnia Radę Ministrów do ustalania wysokości czynszu i zasad przeznaczania części czynszu na remonty i odbudowę budynków, projekt referowany — dla zapewnienia skuteczności tego przepisu — upoważnia Radę Ministrów do ustalania innej wysokości podatku od nieruchomości dla budynków niż przewidziana w projekcie, nie niżej jednak niż 25% podstawy opodatkowania, to jest nie niżej niż dotychczasowy podatek od nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-5.27" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">Przechodząc do omówienia zmian w zakresie podatków od lokali i miejskiego, wypada najpierw wyjaśnić, że najemcy lokali ponoszą obecnie dwa obciążenia, to jest podatek od lokali i podatek miejski w wysokości 100% podatku od lokali. Podatek miejski był kiedyś podatkiem celowym, stracił jednak ten charakter od roku 1958, to jest od wejścia w życie ustawy o dochodach rad narodowych.</u>
          <u xml:id="u-5.28" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">W tym stanie rzeczy utrzymanie podatku miejskiego jako odrębnego nie ma żadnego uzasadnienia, w związku z czym projekt przewiduje likwidację podatku miejskiego, podnosząc jednak w zamian o 100% podatek od lokali. Ponieważ jednak podatek miejski był podatkiem fakultatywnym wprowadzanym przez rady narodowe, projekt nie umniejsza w tym zakresie uprawnień rad i w zamian przewiduje dla nich upoważnienie do obniżenia stawek nowego podatku od lokali w granicach do 50%, to jest do wysokości obecnego obciążenia podatkiem od lokali. Ponadto ponieważ podatek miejski mógł być na podstawie uchwały rady narodowej pobierany również od lokali mieszkalnych, znajdujących się w położonych na obszarze miast i osiedli budynkach związanych z gospodarstwem rolnym, wolnych od podatku od lokali, projekt nie zmienia dotychczasowego stanu i przewiduje w tym wypadku możliwość poboru podatku od lokali w wysokości tej samej, co dotychczasowy podatek miejski.</u>
          <u xml:id="u-5.29" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">A więc jest pewna zagwarantowana swoboda rad narodowych.</u>
          <u xml:id="u-5.30" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">Z tematem tym wiąże się zagadnienie opodatkowania właścicieli domów jednorodzinnych. U właścicieli domów jednorodzinnych, zajmujących całe domy, podstawa obliczenia trzech podatków, to jest podatku od nieruchomości, od lokali i miejskiego, jest ta sama, to jest wartość czynszowa.</u>
          <u xml:id="u-5.31" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">Ze względów usprawnieniowych projekt przewiduje wkalkulowanie obciążenia podatkiem od lokali i miejskim do podatku od nieruchomości przez ustalenie odpowiednio wyższej stawki tego podatku i zwolnienie tej kategorii podatników od nowego podatku od lokali. Przypomnę, że podatki te były nie w jednakowych terminach wymierzane i nie w jednakowych terminach ściągane, tworząc duże utrudnienie dla podatników.</u>
          <u xml:id="u-5.32" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">Do kategorii zmian usprawnieniowych należy jeszcze zniesienie opłaty od rowerów i opłaty od koni posiadanych przez rolników-furmanów.</u>
          <u xml:id="u-5.33" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">Właściciele rowerów obecnie opłacają opłatę od rowerów w wysokości 20 zł za okres trzech lat oraz w tej samej wysokości opłatę skarbową za kartę rowerową, również na okres trzech lat. Projekt przewiduje dla uproszczenia postępowania skasowanie opłaty od rowerów z wkalkulowaniem ceny tej opłaty do opłaty skarbowej, czyli łącznie 40 zł. I znowu podatnik ma duże ułatwienie, chociaż nie zmienia się podstawy opodatkowania.</u>
          <u xml:id="u-5.34" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">Jeżeli chodzi o opłatę od koni, to wyjaśnić należy, że obecnie podatnicy podatku gruntowego opłacają po 150 zł od konia, jeżeli trudnią się furmaństwem, a przychód z tego tytułu przekracza 833 zł rocznie. Wymiar podatku powoduje szereg skarg, szczególnie w tych wypadkach, gdy przychody z furmaństwa są sporadyczne, a zatem zarówno wymiar, jak i ściągalność tej opłaty nastręczają trudności. Projekt przewiduje zniesienie tej opłaty, ale dbając o skarb państwa, równocześnie dokonuje się zmiany przepisów o podatku gruntowym w części dotyczącej podatku od przychodów z furmaństwa, podwyższając stawkę z 12% do 15%, a więc o 3%, co rekompensuje ubytek wpływów w związku ze zniesieniem opłaty od koni.</u>
          <u xml:id="u-5.35" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">Proponowane rozwiązanie sprawiedliwiej obciąży furmanów i zapewni wpływy.</u>
          <u xml:id="u-5.36" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">W zakresie opłaty od koni projekt równocześnie podwyższa do 300 zł opłatę od koni w miastach, wychodząc z założenia, że ten środek transportowy powinien ustępować w miastach środkom mechanicznym i nie ma uzasadnienia do utrzymywania w miastach dotychczasowej niskiej stawki.</u>
          <u xml:id="u-5.37" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">Oceniając omówioną grupę projektowanych zmian możemy stwierdzić, że powinny one usprawnić zarówno pracę organów prezydiów rad narodowych, jak i uprościć rozliczenie się obywatela z tytułu różnych, nieraz drobnych zobowiązań na rzecz państwa. Usprawnienie pracy dotyczyć będzie przede wszystkim działów rachunkowych, których praca nie jest obecnie najlepsza.</u>
          <u xml:id="u-5.38" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">Dla charakterystyki omawianych zmian można na przykład przytoczyć, że:</u>
          <u xml:id="u-5.39" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">— Samo zniesienie podatku miejskiego zlikwiduje około 2 mln obliczeń wymiarowych i zmniejszy o połowę zapisy w rachunkowości, prowadzonej zarówno przez inkasentów tego podatku, jak też i w wydziałach finansowych.</u>
          <u xml:id="u-5.40" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">— Kumulacja podatków od nieruchomości, od lokali i miejskiego od domków jednorodzinnych, zajmowanych w całości przez właścicieli, zlikwiduje kilkaset tysięcy pozycji nowego podatku od lokali, talk przy wymiarze, jak i przy rachunkowości.</u>
          <u xml:id="u-5.41" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">— Połączenie opłat od rowerów zwolni biura gromadzkie i organy rad narodowych w miastach od wystawiania około 600 tys. kwitów rocznie i innych manipulacji z tym związanych.</u>
          <u xml:id="u-5.42" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">— Zniesienie opłaty od koni furmanów-rolników zlikwiduje około 200 tys. kont.</u>
          <u xml:id="u-5.43" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">W wyniku powyższych oszczędności w pracy można będzie poprawić obsługę podatków u inkasentów i w wydziałach finansowych, zwłaszcza podatków terenowych, na odcinku których było dotąd sporo braków i niedociągnięć tak w zakresie powszechności opodatkowania, jak też rachunkowości.</u>
          <u xml:id="u-5.44" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">Teraz parę słów jeszcze dla omówienia drugiej grupy projektowanych zmian. Od nieruchomości użytkowych, nie wynajętych i nie wydzierżawionych, stanowiących własność podmiotów gospodarki uspołecznionej, pobiera się obecnie podatek od nieruchomości w wysokości 1,5% od wartości bilansowej, stanowiącej podstawę amortyzacji.</u>
          <u xml:id="u-5.45" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">W 1960 r. przeceniono wartość środków trwałych i wprowadzono ją do ksiąg, z tym jednak, że podwyższona wartość bilansowa będzie podstawą amortyzacji od 1962 r. W związku z tym podatek od nieruchomości wzrósłby w tym stosunku, w jakim wzrosła wartość bilansowa. Stanowiłoby to jednak nieuzasadniony wzrost obciążenia podatkowego.</u>
          <u xml:id="u-5.46" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">Ponieważ średni wzrost wartości bilansowej budynków wynosi 162%, dla utrzymania ogólnego obciążenia na dotychczasowym poziomie projekt przewiduje odpowiednie obniżenie stawki podatku od nieruchomości z 1,5% do 0,8% podstawy opodatkowania. Zwrócić jednak należy uwagę, że wzrost wartości bilansowej budynków w wyniku przeceny jest różny w poszczególnych resortach. Dlatego też, mimo że ogólne wpływy przy zastosowaniu nowej stawki utrzymują się na dotychczasowym poziomie, w poszczególnych przedsiębiorstwach obciążenie podatkiem może być wyższe lub niższe od dotychczasowego.</u>
          <u xml:id="u-5.47" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">Projekt przewiduje wejście w życie nowej stawki podatku od 1963 r. i według tej stawki zaplanowano wpływ z podatku w budżetach rad narodowych na ten rok.</u>
          <u xml:id="u-5.48" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">W roku 1962 płacone były zaliczki na podatek w dotychczasowej wysokości od starej podstawy amortyzacji i na tej bazie zostanie dokonane rozliczenie z przedsiębiorstwami. Różnica, która powstanie przy wymiarze podatku za 1962 r. skutkiem zastosowania dotychczasowej stawki do nowej wartości budynków, zostanie umorzona.</u>
          <u xml:id="u-5.49" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">Następnie projekt zwalnia od podatku nieruchomości stanowiące własność państwa i pozostające w administracji zarządów budynków mieszkalnych. Zwolnienie powyższe realizuje w sposób trwały postanowienie uchwały nr 232/60 Rady Ministrów w sprawie zasad organizacji finansowej i systemu finansowego zarządów budynków mieszkalnych.</u>
          <u xml:id="u-5.50" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">Następnie projekt, uwzględniając zgłoszone postulaty, przyznaje ulgi w nowym podatku od lokali, obniżając do 15% stawkę tego podatku dla spółdzielczych bezalkoholowych zakładów gastronomicznych oraz do 30% dla prywatnych, również bezalkoholowych zakładów gastronomicznych w miejscowościach do 25 tys. mieszkańców.</u>
          <u xml:id="u-5.51" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">Ponadto projekt obniża o 50% stawkę podatku dla prywatnych zakładów rzemieślniczych, świadczących usługi dla ludności, w wypadkach gdy w ogóle nie korzystają one z obniżki czynszu albo gdy ta obniżka nie przekracza 20% czynszu.</u>
          <u xml:id="u-5.52" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">Jednocześnie projekt utrzymuje przyznaną w 1961 r. zarządzeniem Ministra Finansów z 24 czerwca 1961 r. obniżkę obciążenia spółdzielczych lokali zajętych na wyodrębnione zakłady, świadczące usługi dla ludności, na zakłady przemysłu gastronomicznego oraz na działalność kulturalno-oświatową, przewidując dla tych lokali stawkę 30%, to jest dotychczasową stawkę podatku od lokali.</u>
          <u xml:id="u-5.53" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">Wobec nasuwających się wątpliwości na tle obecnie obowiązujących przepisów, w jakiego rodzaju miejscowościach należy pobierać opłatę uzdrowiskową — projekt jaśniej określa te miejscowości i jednocześnie zobowiązuje prezydia rad narodowych szczebla wojewódzkiego do ogłoszenia ich wykazu w urzędowym dzienniku wojewódzkim po uprzednim uzgodnieniu z Ministrem Zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-5.54" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">Poza omówionymi zmianami projekt przewiduje kilka innych drobniejszych zmian, a mianowicie:</u>
          <u xml:id="u-5.55" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">a) podwyższenie opłaty o 50% od pojazdów mechanicznych o napędzie ropnym, a to w związku z obniżką cen paliw płynnych,</u>
          <u xml:id="u-5.56" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">b) uchylenie opłaty od łodzi wiosłowych i żaglowych z uwagi na nieopłacalność poboru tej opłaty; liczba łodzi podlegających opłacie jest znikoma, albowiem łodzie sportowe, łodzie do połowu ryb oraz kajaki były dotychczas wolne od opłat, a czynności związane z ewidencją i corocznym ściąganiem były bardzo pracochłonne; przewiduje się natomiast utrzymanie opłaty od łodzi służących do przewozu osób i ustalenie jej w wysokości przewidzianej dla łodzi służących do przewozu towarów z uwagi na występujący w przewozach międzybrzegowych zarobkowy przewóz osób łodziami;</u>
          <u xml:id="u-5.57" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">c) dostosowanie zwolnienia zagranicznych pojazdów mechanicznych od opłaty od środków transportowych do zadań przewidzianych w umowach międzynarodowych.</u>
          <u xml:id="u-5.58" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">Na pytanie, jakie skutki finansowe wywoła projektowana ustawa, mogę odpowiedzieć słowami rozpoczynającymi mój referat: ustawa nie ma celów fiskalnych, skutki finansowe są w stosunku do obecnego stanu minimalne. Szacuje się, że zwyżka opłat od pojazdów o napędzie ropnym da około 3.200 tys. zł, a od koni w miastach — około 1 mln zł. Natomiast obniżka podatku od lokali gastronomicznych zmniejszy wpływy o około 4 mln zł, czyli mniej więcej bilansują się te sumy.</u>
          <u xml:id="u-5.59" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">W sumie więc projekt ustawy nie spowoduje właściwie Zmian w globalnych wpływach budżetowych, a przyniesie w efekcie obniżkę kosztów poboru podatków i opłat terenowych, ułatwiając jednocześnie podatnikowi wywiązywanie się ze zobowiązań podatkowych.</u>
          <u xml:id="u-5.60" who="#PosełAjnenkielEugeniusz">Dlatego też w imieniu i z upoważnienia Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów wnoszę: Wysoki Sejm uchwalić raczy ustawę o zmianie dekretu o niektórych podatkach i opłatach terenowych, druk sejmowy nr 106, wraz z poprawką Komisji, Zawartą w druku sejmowym nr 111.</u>
          <u xml:id="u-5.61" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#Marszałek">Kto z Obywateli Posłów chciałby zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#Marszałek">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#Marszałek">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie dekretu o niektórych podatkach i opłatach terenowych wraz z poprawką proponowaną przez Komisję Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów — zechce podnieść rękę.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#Marszałek">Kto jest przeciw? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosowania? Też nikt.</u>
          <u xml:id="u-6.8" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie dekretu o niektórych podatkach i opłatach terenowych.</u>
          <u xml:id="u-6.9" who="#Marszałek">Przystępujemy do punktu 3 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Wymiaru Sprawiedliwości o-rządowym projekcie ustawy o zmianie prawa o notariacie (druki nr 95 i 101).</u>
          <u xml:id="u-6.10" who="#Marszałek">Głos ma sprawozdawca poseł Tadeusz Makowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełMakowskiTadeusz">Wysoki Sejmie! Projekt ustawy o zmianie prawa o notariacie, druk nr 95, wraz z poprawkami Komisji, druk nr 101, stanowi czwartą z kolei ustawę o nowelizacji prawa o notariacie z dnia 25 maja 1951 r. Celem obecnej nowelizacji jest usprawnienie pracy państwowych biur notarialnych.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PosełMakowskiTadeusz">Ustawa o notariacie nie pozostawiła w jego organizacji stanowiska asesora notarialnego. Kilkuletnia praktyka ujawniła konieczność gruntowniejszego przygotowania do zawodu notariusza. Funkcję tę ma spełnić staż pracy na stanowisku asesora.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#PosełMakowskiTadeusz">Dotychczasowe przepisy prawa o notariacie ustanawiały fakultatywną możliwość mianowania egzaminowanego aplikanta na stanowisko notariusza, zwykle jednak wymagano dłuższej praktyki, która trwała bez zmiany dotychczasowego stanowiska, mimo złożonego pomyślnie egzaminu notarialnego. Projekt ustawy w zmianie siódmej art. 19 ze znaczkiem 7 wprowadza możliwość mianowania przez Ministra Sprawiedliwości aplikanta po zdaniu egzaminu notarialnego asesorem notarialnym, przy czym czas trwania asesury przewidziano co najmniej na 1 rok (zmiana druga art. 11 pkt 7).</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#PosełMakowskiTadeusz">Mianowanie asesora na stanowisko notariusza nie będzie także odbywać się automatycznie, gdyż Minister może, lecz nie musi dokonać nominacji, a kwestia ta regulowana będzie przez kierownictwo resortu, gdyż projekt ustawy pozostawia mu swobodę działania (zmiana siódma art. 19 ze znaczkiem 7).</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#PosełMakowskiTadeusz">Dotychczasowy przepis art. 5 prawa o notariacie przewidywał możliwość powierzenia przez Ministra Sprawiedliwości aplikantowi notarialnemu pełnienia czynności notarialnych, ponadto prezes sądu wojewódzkiego mógł powierzyć tę czynność aplikantowi w przypadku niemożliwości pełnienia jej przez notariusza.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#PosełMakowskiTadeusz">Art. 5 w brzmieniu projektu ustawy dopuszcza tę możliwość w stosunku do asesora notarialnego. W ten sposób pragnie się podnieść poziom przygotowania do pełnienia odpowiedzialnych obowiązków na stanowisku notariusza, a zarazem umożliwia się Ministrowi Sprawiedliwości awansowanie aplikantów po udanym egzaminie notarialnym na stanowisko hierarchicznie wyższe, pociągające za sobą podniesienie uposażenia. Stanowić będzie to o atrakcyjności pracy w notariacie dla młodych prawników, stojących przed wyborem zawodu, co powinno przyczynić się do uzupełnienia kadr brakujących w notariacie.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#PosełMakowskiTadeusz">Projekt ustawy nie pozostawia w gorszej pozycji dotychczasowych aplikantów, którzy po wejściu w życie ustawy zostaną mianowani asesorami, i przewiduje się w tym przypadku (zmiana dziesiąta art. 58 ze znaczkiem 1) zaliczenie czasu pracy na stanowisku aplikanta od dnia złożenia egzaminu notarialnego jako stażu pracy na stanowisku asesora notarialnego.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#PosełMakowskiTadeusz">Projekt ustawy wprowadza także w zmianie piątej art. 19 ze znaczkiem 2 i w zmianie siódmej art. 19 ze znaczkiem 7 uprawnienia prezesa sądu wojewódzkiego — sprawującego nadzór nad biurami notarialnymi w okręgu tego sądu — do mianowania i zwalniania aplikantów notarialnych oraz przydzielania mianowanych przez Ministra asesorów do określonych biur notarialnych. W tym zakresie projekt ustawy przewiduje przekazanie prezesowi sądu wojewódzkiego uprawnień Ministra Sprawiedliwości. Przyczynić się to powinno do szybszej i zgodnej z potrzebami obsady kadrowej państwowych biur notarialnych.</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#PosełMakowskiTadeusz">Przeniesienie jednak aplikanta i asesora do biura notarialnego w innym okręgu sądowym zależne będzie od Ministra Sprawiedliwości, co jest w pełni uzasadnione.</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#PosełMakowskiTadeusz">W art. 59 przepisów przejściowych i końcowych prawa o notariacie z 1951 r. przewidziano uprawnienia prezesa sądu wojewódzkiego do powierzania pełnienia obowiązków notariusza:</u>
          <u xml:id="u-7.10" who="#PosełMakowskiTadeusz">a) aplikantom sądowym,</u>
          <u xml:id="u-7.11" who="#PosełMakowskiTadeusz">b) osobom mającym kwalifikacje na stanowisko notariuszy (dotyczyło to w szczególności sędziów sądów powszechnych),</u>
          <u xml:id="u-7.12" who="#PosełMakowskiTadeusz">c) osobom pełniącym od lat 5 funkcje urzędnika w biurze notarialnym na stanowisku radcy, referendarza lub podreferendarza.</u>
          <u xml:id="u-7.13" who="#PosełMakowskiTadeusz">Uprawnienia te przysługiwały także kierownikom biur notarialnych w wypadkach nagłych, lecz nie dłużej niż na 5 dni. Przepis ten dotyczył wypadków niemożliwości pełnienia czynności przez notariusza i był przepisem przejściowym, gdyż moc jego wygasała z dniem 31 grudnia 1959 r. W styczniu 1960 r. Sejm przedłużył moc obowiązującą tego artykułu do 31 grudnia 1962 r. W przedłożonym projekcie ustawy proponuje się przedłużenie tego terminu do końca 1965 r.</u>
          <u xml:id="u-7.14" who="#PosełMakowskiTadeusz">Komisja Wymiaru Sprawiedliwości rozpatrując projekt ustawy o zmianie prawa o notariacie zapoznała się z sytuacją istniejącą w obsadzie kadrowej biur notarialnych i ich pracą.</u>
          <u xml:id="u-7.15" who="#PosełMakowskiTadeusz">W kraju czynnych jest 298 biur notarialnych, przy czym na 460 etatów notariuszy obsadzone są 424 etaty. Powiatowe biura notarialne w 1961 r. dokonały 1.750 tys. czynności. Liczba najważniejszych czynności, to jest aktów notarialnych, wynosiła w ubiegłym roku 252 tys. W świetle podanych liczb działalność notariatu ma poważne znaczenie dla obywateli i instytucji, dokonując sporządzania aktów notarialnych, uwierzytelnień, poświadczeń dokumentów oraz innych czynności zleconych przez prawo.</u>
          <u xml:id="u-7.16" who="#PosełMakowskiTadeusz">Komisja uznając, że projekt ustawy o zmianie prawa o notariacie przyczyni się do dalszego usprawnienia tej instytucji, wniosła poprawki mające charakter merytoryczny i formalny, które są zawarte w druku sejmowym nr 101.</u>
          <u xml:id="u-7.17" who="#PosełMakowskiTadeusz">Zmiana jedenasta w projekcie ustawy, przewidująca automatyczne przesunięcie terminu ważności art. 59 do 31 grudnia 1965 r., uznana została przez Komisję za niedostateczne rozwiązanie. W związku z tym Komisja proponuje przeniesienie części art. 59 do przepisów stałych, dodając nową zmianę drugą (druk sejmowy nr 101) i nowy art. 5 ze znaczkiem 1, w którym § 1 przewiduje, że w wypadkach niemożności pełnienia czynności przez notariusza prezes sądu wojewódzkiego może wyjątkowo powierzyć pełnienie obowiązków notariusza aplikantom notarialnym oraz osobom mającym kwalifikacje na stanowisko notariusza. Będą nimi z reguły sędziowie sądów powszechnych.</u>
          <u xml:id="u-7.18" who="#PosełMakowskiTadeusz">§ 2 tego artykułu ustanawia to prawo dla kierownika państwowego biura notarialnego, ale tylko na okres 5 dni, przy czym musi być o tym bezzwłocznie powiadomiony prezes sądu wojewódzkiego.</u>
          <u xml:id="u-7.19" who="#PosełMakowskiTadeusz">Nadanie trwałości temu przepisowi ma swoje uzasadnienie w obowiązku kontynuowania pracy biur notarialnych bez względu na czasowe trudności kadrowe, przy czym należy zaznaczyć, iż obowiązki przekazywane będą w takich wypadkach osobom posiadającym wykształcenie prawnicze.</u>
          <u xml:id="u-7.20" who="#PosełMakowskiTadeusz">W zmianie siódmej (druk sejmowy nr 101) art. 59 § 1 otrzymuje brzmienie przewidujące możliwość powierzenia czynności notariusza pracownikom państwowych biur notarialnych, pełniącym funkcje urzędnicze w okresie do dnia 31 grudnia 1965 r. Uzasadnieniem dla pozostawienia mocy obowiązującej tego przepisu do 1965 r. jest niepełna obsada na stanowisku notariuszy oraz aplikantów notarialnych i konieczność pozostawienia Ministerstwu okresu 3 lat w celu uzupełnienia kadry notarialnej, a zarazem kontynuowania normalnej pracy państwowych biur notarialnych pod kierownictwem osób, które jakkolwiek nie mają pełnych kwalifikacji teoretycznych, to jednak nabyły w ciągu pięcioletniej praktyki dostateczne wiadomości do pełnienia okresowo tych obowiązków.</u>
          <u xml:id="u-7.21" who="#PosełMakowskiTadeusz">Pozostałe poprawki Komisji mają charakter formalny i bądź to są następstwem wprowadzenia nowego artykułu, bądź też wprowadzają poprawki o charakterze redakcyjnym.</u>
          <u xml:id="u-7.22" who="#PosełMakowskiTadeusz">W imieniu Komisji Wymiaru Sprawiedliwości wnoszę o uchwalenie ustawy o zmianie prawa o notariacie w przedłożeniu rządowym wraz z poprawkami Komisji Wymiaru Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-7.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#Marszałek">Kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#Marszałek">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#Marszałek">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem w całości ustawy o zmianie prawa o notariacie wraz z poprawkami proponowanymi przez Komisję Wymiaru Sprawiedliwości — zechce podnieść rękę.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#Marszałek">Kto jest przeciw? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosowania? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie prawa o notariacie.</u>
          <u xml:id="u-8.8" who="#Marszałek">Przystępujemy do punktu 4 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Wymiaru Sprawiedliwości o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o ustroju adwokatury (druki nr 107 i 112).</u>
          <u xml:id="u-8.9" who="#Marszałek">Głos ma sprawozdawca poseł Tadeusz Gierzyński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosełGierzyńskiTadeusz">Wysoki Sejmie! Projekt zmiany ustawy z dnia 27 czerwca 1950 r. o ustroju adwokatury dotyczy tylko jednego zagadnienia, mianowicie kadencji organów samorządu adwokackiego.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PosełGierzyńskiTadeusz">W myśl art. 10 tej ustawy organy adwokatury wybierane są na lat 3, przy czym w praktyce okres ten może być dłuższy, obowiązane są one bowiem działać także nadal do czasu ukonstytuowania się nowo obranych władz.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#PosełGierzyńskiTadeusz">Walne zgromadzenia wojewódzkich izb adwokackich, na których dokonano wyborów członków i następców rad adwokackich, komisji rewizyjnych i komisji dyscyplinarnych oraz delegatów na zjazd adwokatury, odbyły się w kwietniu i maju 1959 r., a członków Naczelnej Rady Adwokackiej, Wyższej Komisji Dyscyplinarnej i Komisji Rewizyjnej wybrał zjazd adwokatury w dniu 25 października 1959 r.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#PosełGierzyńskiTadeusz">Na podstawie uchwały Naczelnej Rady Adwokackiej z dnia 20 stycznia 1962 r. w sprawie zmiany regulaminu walnych zgromadzeń izb adwokackich w sensie umożliwiającym przedłużenie terminu, w ciągu którego powinny być zwołane wyborcze walne zgromadzenia, i uchwały wydziału wykonawczego z dnia 2 lutego i 26 października 1962 r. wybory nowych organów adwokatury nie zostały dotąd przeprowadzone, a odbyte już bądź zwołane na koniec grudnia walne zgromadzenia izb adwokackich w ani jednym wypadku nie postawiły na porządku dziennym wyborów.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#PosełGierzyńskiTadeusz">Nastąpiło to dlatego, że w okresie, w którym upływały kadencje dotychczasowych organów samorządu adwokackiego, trwały prace nad zasadniczą i rozległą nowelizacją przepisów bądź nad nowym prawem o adwokaturze.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#PosełGierzyńskiTadeusz">Prace te prowadzone były i są przede wszystkim przez Ministerstwo Sprawiedliwości, problemom adwokatury poświęcone było również specjalne posiedzenie sejmowej Komisji Wymiaru Sprawiedliwości w dniu 22 marca 1962 r.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#PosełGierzyńskiTadeusz">Do prac tych włączyła się także szeroko adwokatura, szczególnie Naczelna Rada Adwokacka oraz Zrzeszenie Prawników Polskich, które sprawami adwokatury zajęły się na jednym ze swych zebrań plenarnych.</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#PosełGierzyńskiTadeusz">Zasadniczy kierunek reformy adwokatury przewiduje tak zmiany ustrojowe, jak i zmiany formy organizacyjnej oraz działalności zespołów adwokackich, zakładając między innymi odstąpienie od systemu powoływania rad adwokackich i komisji dyscyplinarnych przez ogół adwokatów, a przekazanie uprawnień wyborczych we wszystkich bądź większych izbach adwokackich — delegatom zespołów adwokackich.</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#PosełGierzyńskiTadeusz">Odpowiednie ustawienie adwokatury w naszym układzie stosunków państwowych i społecznych wymaga długich prac nad nowym prawem o adwokaturze i powoduje, że prace te będą kontynuowane w nadchodzącym 1963 r., a spodziewana dyskusja publiczna na ten temat okres tych prac niewątpliwie przedłuży.</u>
          <u xml:id="u-9.9" who="#PosełGierzyńskiTadeusz">W wypadku dokonania obecnie wyborów nowych organów adwokatury — działalność ich miałaby charakter tymczasowy, na podstawie bowiem nowych przepisów będą musiały się odbyć nowe wybory, chociażby z uwagi na projektowany odmienny system powoływania władz, a co do reorganizacji walnych zgromadzeń, nie ma jakichś zasadniczych różnic między resortem sprawiedliwości a samorządem adwokackim.</u>
          <u xml:id="u-9.10" who="#PosełGierzyńskiTadeusz">Obecnie organy adwokatury współdziałają z Ministerstwem Sprawiedliwości tak w pracach nad poprawą sytuacji w adwokaturze, jak również biorą one żywy udział w przygotowaniu reformy adwokatury, mają duże doświadczenie i dobrą znajomość środowiska adwokackiego — byłoby więc chyba rzeczą ze wszech miar słuszną, aby brały one udział w doprowadzeniu do końca reformy adwokatury.</u>
          <u xml:id="u-9.11" who="#PosełGierzyńskiTadeusz">Z tych względów celowe i uzasadnione jest niedokonywanie wyborów nowych władz adwokatury na okres przejściowy do czasu opracowania i uchwalenia przez Sejm nowych przepisów o adwokaturze i przedłużenie kadencji obecnego samorządu adwokackiego do czasu wejścia w życie nowych przepisów.</u>
          <u xml:id="u-9.12" who="#PosełGierzyńskiTadeusz">Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o ustroju adwokatury, nie przesądzając na przyszłość okresu trwania kadencji, przedłuża kadencję organów adwokatury z 3 do 4 lat, a poprawka sejmowej Komisji Wymiaru Sprawiedliwości do projektu ustawy daje podstawę prawną do działania obecnych organów adwokatury w -okresie od upływu 3-letniej kadencji i nadal — do końca 1963 r.</u>
          <u xml:id="u-9.13" who="#PosełGierzyńskiTadeusz">W imieniu Komisji Wymiaru Sprawiedliwości wnoszę, aby Wysoki Sejm uchwalił rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o ustroju adwokatury z poprawką Komisji — druki nr 107 i 112.</u>
          <u xml:id="u-9.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#Marszałek">Kto z Obywateli Posłów pragnie zabrać głos w sprawie zreferowanej ustawy?</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#Marszałek">Nikt się nie Zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#Marszałek">Kto z Obywateli Posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o ustroju adwokatury wraz z poprawkami proponowanymi przez Komisję Wymiaru Sprawiedliwości — zechce podnieść rękę.</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#Marszałek">Kto jest przeciw? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-10.6" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał od głosowania? Nikt.</u>
          <u xml:id="u-10.7" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o ustroju adwokatury.</u>
          <u xml:id="u-10.8" who="#Marszałek">Przystępujemy do punktu 5 porządku dziennego, a więc do dalszego ciągu łącznej dyskusji nad projektem uchwały o Narodowym Planie Gospodarczym na 1963 r., projektem ustawy budżetowej na rok 1983 oraz sprawozdaniami rządu z wykonania Narodowego Planu Gospodarczego i budżetu państwa wraz z wnioskiem Najwyższej Izby Kontroli w przedmiocie absolutorium dla rządu — za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 1961 r.</u>
          <u xml:id="u-10.9" who="#Marszałek">Głos ma poseł Józef Macichowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PosełMacichowskiJózef">Wysoki Sejmie! Mam nadzieję, że dział gospodarki narodowej, wykazujący nadwyżkę dochodów nad wydatkami w kwocie 8.275 mln zł, zasługuje na uwagę obywateli posłów. Resort leśnictwa i przemysłu drzewnego, o którym mam zamiar mówić, otrzymuje w nadchodzącym nowym roku poważne, zwiększone zadania. W szczególności zostaje on zobowiązany do osiągnięcia wartości produkcji towarowej na poziomie 38.043 mln zł, z czego na przemysł drzewny i papierniczy przypada 26.273 mln zł oraz na leśnictwo 11.770 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PosełMacichowskiJózef">Sejmowa Komisja Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego, debatując nad projektem budżetu, zastanawiała się między innymi nad kwestią, czy wysokie efekty finansowe omawianego resortu są wynikiem intensywnej, czy ekstensywnej gospodarki zasobami leśnymi. Nie każde bowiem gospodarstwo leśne o wysokim dochodzie jest intensywne, lecz każde intensywne gospodarstwo powinno być dochodowe.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#PosełMacichowskiJózef">Zanim odpowiemy sobie na to kapitalne pytanie, należy wyjaśnić, że w naszym ustroju celem kompleksowego gospodarstwa leśno-drzewnego obok osiągnięcia planowanego dochodu finansowego jest przede wszystkim zaspokojenie rosnących potrzeb gospodarki narodowej w drewno przy zachowaniu lasów w stanie nie umniejszonym.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#PosełMacichowskiJózef">Pod wpływem strat zadanych lasom polskim podczas II wojny światowej uwaga opinii społecznej skupiła się niemal wyłącznie na wyrębach i zalesieniach — na ważnych, lecz nie jedynych problemach gospodarki leśnej i drzewnej.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#PosełMacichowskiJózef">To my, sami leśnicy, nie potrafiliśmy dotychczas wyjaśnić społeczeństwu ekonomicznej roli lasu w systemie planowej gospodarki narodowej.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#PosełMacichowskiJózef">Lasy polskie, państwowe i niepaństwowe, na łącznym areale przeszło 7.700 tys. ha gromadzą z roku na rok majątek narodowy w postaci substancji drzewnej na pniu, oszacowany na prawie 600 mln m3 grubizny o minimalnej wartości 120 mld zł. W ciągu ostatnich 25 lat wartość drewna w naszych lasach wzrosła trzykrotnie. Wykorzystując umiejętnie naturalne przyrodnicze warunki sprzyjające rozwojowi drzew, naturalne warunki klimatyczno-glebowe — w ciągu najbliższych 20 lat zapas drzewny naszych lasów można i trzeba podnieść co najmniej o 100 albo nawet o 120 mln m3, to jest średnio 20%. Dlatego zagadnienie rozszerzonej reprodukcji w lasach stało się obecnie głównym zadaniem polityki leśnej w naszym kraju. Dlatego miernikiem zbiorowego wysiłku planowania i zarządzania leśnictwem na wszystkich szczeblach powinien być nie rozmiar wyrębów ani nawet zalesień, lecz przede wszystkim przyrost masy drzewnej na 1 ha powierzchni leśnej. Obecny przeciętny przyrost w lasach państwowych oszacowany na 2 m3, a w lasach niepaństwowych 1 m3 z ha — jest przynajmniej o połowę za niski w stosunku do możliwości produkcyjnych naszych siedlisk leśnych. Podstawę do wytyczenia kierunków rozwoju produkcji leśnej oraz obliczania zapasu i etatu rębnego w lasach stanowią plany urządzenia gospodarstwa leśnego.</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#PosełMacichowskiJózef">Realizując dezyderaty sejmowej Komisji Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego — resort leśnictwa znacznie ostatnio przyśpieszył tempo prac urządzeniowych, co znalazło wyraz również w planie na 1963 r. Niemniej jednak zakończenie definitywnego urządzenia lasów nastąpi dopiero w 1967 r.</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#PosełMacichowskiJózef">W leśnictwie najkrótszym okresem porównywalnym jest okres 5 lat. Analiza zmian w zasobach leśnych lasów państwowych za okres poprzedniego 5-lecia wykazuje wzrost areału leśnego o 150 tys. ha. Również globalna masa zapasu na pniu w ciągu minionych 5 lat wzrosła pomimo zwiększonych wyrębów prawie o 10 mln m3 grubizny. Wartość ta nie jest jednak wliczona do bilansu majątku narodowego. Przyrost ten odłożył się jednak głównie w drzewostanach młodszych i średnio-wiekowych. Tak więc na skutek znacznych zalesień — przy równoczesnym ubytku części starodrzewia — w lasach naszych zachodzi zjawisko pozornego paradoksu, mianowicie w miarę upływu czasu lasy polskie stają się coraz „młodsze”.</u>
          <u xml:id="u-11.8" who="#PosełMacichowskiJózef">Korzystniej natomiast przedstawia się sprawa zmiany struktury gatunkowej drzewostanów. Wzrósł udział jodły, modrzewia, dębu, brzozy oraz gatunków szybko rosnących z wyjątkiem świerka, którego zapas zmalał o 6.800 tys. m3 w ciągu 5 lat. Z uwagi na zasadnicze znaczenie deficytowego surowca świerkowego dla przemysłu papierniczego mam nadzieję, że resort przeanalizuje przyczyny ubytku 32 tys. ha drzewostanów świerkowych.</u>
          <u xml:id="u-11.9" who="#PosełMacichowskiJózef">Wyręby w lasach państwowych w roku gospodarczym 1962/1963 utrzymują się w zasadzie na poziomie roku poprzedniego i wynoszą 15.400 tys. m3, to jest o 2.600 tys. m3 mniej niż w roku 1957. Nieznaczna, bo 3-procentowa podwyżka cięć w stosunku do założeń planu 5-letniego jest podyktowana Warunkami sytuacji gospodarczej kraju w związku z rosnącymi potrzebami przemysłu, rolnictwa, budownictwa oraz handlu zagranicznego.</u>
          <u xml:id="u-11.10" who="#PosełMacichowskiJózef">W ogólnonarodowym wysiłku o zrównoważenie bilansu handlowego leśnictwo oraz integralnie z nim związany przemysł drzewny i papierniczy partycypują poważną kwotą salda dodatniego, wynoszącą 130 mln zł dewizowych tylko w obrotach Centrali Handlu Zagranicznego „Paged”. Warto nadmienić, że ogólna ilość surowca drzewnego, celulozy, mebli oraz innych artykułów pochodzenia drzewnego, które sprowadzimy do Polski w roku 1963 w drodze importu, w przeliczeniu na surowiec drzewny wyniesie przeszło 1 mln m3. W ten sposób dzięki importowi drzewnemu zaoszczędzimy wyrąb przynajmniej 5 tys. ha własnych lasów.</u>
          <u xml:id="u-11.11" who="#PosełMacichowskiJózef">Samą celulozę sprowadzamy w takiej ilości, że chcąc ją wyprodukować w kraju, musielibyśmy wyrąbać 600 tys. m3 drewna z naszych lasów.</u>
          <u xml:id="u-11.12" who="#PosełMacichowskiJózef">Rosnące obroty handlu zagranicznego drewnem, jako stałego już elementu polityki równoważenia bilansu drzewnego, wymagają usprawnienia i zmechanizowania przeładunku drewna w portach. Polska jest bodaj jedynym krajem w Europie, sezonującym tarcicę eksportową na Wybrzeżu, a więc w warunkach najmniej odpowiadających temu procesowi zarówno z punktu widzenia klimatycznego, jak i ekonomicznego.</u>
          <u xml:id="u-11.13" who="#PosełMacichowskiJózef">Jako poseł ziemi koszalińskiej, mam miły obowiązek podziękować Obywatelowi Ministrowi Żeglugi za życzliwe ustosunkowanie się podległego mu resortu do aktywizacji portu w historycznym Kołobrzegu pod kątem widzenia przeładunku drewna. Województwo koszalińskie jest bowiem producentem znacznych ilości, bo 8% całej eksportowej tarcicy. Zapewnienie ciągłości pracy w tym porcie jest stałą naszą troską i można mieć nadzieję, że resort handlu zagranicznego poprze intencje resortu żeglugi i władz wojewódzkich.</u>
          <u xml:id="u-11.14" who="#PosełMacichowskiJózef">Wysoki Sejmie! Nie pierwszy już raz mam zaszczyt z tego miejsca podkreślić znamienny dla naszych czasów fakt szybkiego, systematycznego dolesiania kraju. Jest to bowiem proces bez precedensu w historii naszej polskiej ziemi. W ciągu 18 lat kosztem miliardowych nakładów zalesiliśmy około 700 tys. ha nieużytków i gruntów rolniczo-negatywnych. Plan na rok następny przewiduje dalsze dolesienie kraju nie tylko na gruntach państwowych, lecz przede wszystkim, co jest ważne, na gruntach niepaństwowych. Dzięki temu lesistość Polski pod koniec 1963 r. osiągnie już 25%. Wskaźnik ten nie oznacza jeszcze co prawda ekonomicznego optimum lesistości kraju, lecz dla leśnictwa naszego ma wymowę jubileuszu, jubileuszu nadarzającego rządowi okazję do ustanowienia postulowanej przez związki zawodowe odznaki zasłużonego leśnika. Warto nadmienić, że nie tylko za pracę zawodową, albowiem na 940 nadleśniczych, samodzielnych gospodarzy dużego majątku państwowego, aż 522 pracuje czynnie w radach narodowych na wszystkich szczeblach.</u>
          <u xml:id="u-11.15" who="#PosełMacichowskiJózef">Dalszy stały wzrost przyrostu masy drzewnej i wraz z nim wzrost wyrębu zależny jest od nakładów inwestycyjnych na leśnictwo, które jak dotychczas wynoszą Zaledwie przeciętnie 75 zł na hektar powierzchni leśnej.</u>
          <u xml:id="u-11.16" who="#PosełMacichowskiJózef">Jednym z pierwszych warunków podwyższenia produktywności lasów jest rozbudowa sieci dróg leśnych. Na zrywkę i wywóz drewna z lasu wydamy w 1963 r. prawie 1.100 mln zł. Jak wynika z obliczeń ekonomistów, dokonywanie wywozu po bezdrożach leśnych powoduje podwyższenie kosztów wywozu o około 15 zł na 1 m3, nie licząc strat pośrednich w taborze mechanicznym, w samosiewie, drzewostanach itp. W roku przyszłym wywieziemy z lasów państwowych ponad 14 mln m3. Pomimo że amortyzacja kosztów budowy dróg leśnych następuje w ciągu dwóch-trzech lat, plany budowy dróg leśnych są jeszcze nader skromne. Na przykład, w przyszłym roku przewiduje się budowę tylko 62 km nowych dróg leśnych na areale 6,5 mln ha lasów państwowych.</u>
          <u xml:id="u-11.17" who="#PosełMacichowskiJózef">Piła motorowa w leśnictwie jest nadal narzędziem rzadkim. W roku przyszłym tylko 37% całkowitej ścinki dokona się piłami motorowymi. Oznacza to, że jeszcze około 10 mln m3 pozyska się siekierą i piłą ręczną, stanowiących notabene prywatną własność naszych drwali.</u>
          <u xml:id="u-11.18" who="#PosełMacichowskiJózef">Dlatego z zadowoleniem witamy zapewnienie Obywatela Ministra Leśnictwa, że w roku przyszłym wejdzie do. użytku pierwsza seria tysiąca pił mechanicznych krajowej produkcji. Nawet częściowe uniezależnienie się od importu, zwłaszcza nieosiągalnych obecnie części zamiennych do pił, będzie niewątpliwie sukcesem naszych konstruktorów.</u>
          <u xml:id="u-11.19" who="#PosełMacichowskiJózef">O wielkich możliwościach zaoszczędzenia deficytowych sił ludzkich przy robotach pracochłonnych w leśnictwie niech świadczy fakt, że w ciągu całego roku codziennie przy korowaniu tylko samych kopalniaków dla górnictwa pracuje w lesie ponad 3 tys. drwali. Korowanie mechaniczne nie przekracza dotychczas 1% całości pozyskiwanego drewna. Zlokalizowanie mechanicznego korowania na placach drzewnych przy kopalniach, z uwagi na możliwość użycia taniej siły elektrycznej, nie tylko odciążyłoby drwali i leśników na rzecz innych pilnych prac w lesie, lecz obniżyłoby koszty tej czynności przynajmniej o połowę. Górnictwo węglowe zużywa bowiem przeszło 2 mln m3 drewna rocznie.</u>
          <u xml:id="u-11.20" who="#PosełMacichowskiJózef">Skoro jestem na styku górnictwa z leśnictwem, chciałbym, aby Wysoka Izba zwróciła uwagę na klasyczny przykład dobrze pojętej współpracy na odcinku oszczędności drewna — problemu w naszym kraju wciąż bardzo aktualnego.</u>
          <u xml:id="u-11.21" who="#PosełMacichowskiJózef">Z inicjatywy górników i leśników katowickich w ciągu 6 miesięcy bieżącego roku jedno tylko Katowickie Zjednoczenie dostarczyło do Zakładów Płyt Pilśniowych w Koniecpolu około 6 tys. m3 drewna wtórnego użytku z tak zwanego — „olunku i niesortu”, czyli 460 wagonów. Z części tego surowca wyprodukowano 574 tys. m2 płyt pilśniowych o wartości 7 mln zł. Na kooperacji tej kopalnie zarobiły na surowcu netto 1.200 tys. zł, a fabryka płyt — 750 tys. zł. Świadomie przytaczam te szczegóły — proszę mi to wybaczyć — lecz pragnę przykładem tym, który przestał już być eksperymentem, zachęcić inne zjednoczenia węglowe do współzawodnictwa z górnikami Katowickiego Zjednoczenia.</u>
          <u xml:id="u-11.22" who="#PosełMacichowskiJózef">Mija 6 lat od wprowadzenia w życie polskiej metodyki kompleksowego planowania produkcji w leśnictwie i przemyśle drzewnym oraz papierniczym. Główną zasługą integracji leśnictwa z przetwórstwem drewna jest dostosowanie procesów technologicznych oraz urządzeń przemysłowych do możliwości produkcyjnych lasu, a nie odwrotnie. Właśnie ta koncepcja umożliwiła radykalne obniżenie wyrębów i względną ich stabilizację na obecnym poziomie.</u>
          <u xml:id="u-11.23" who="#PosełMacichowskiJózef">Jeżeli bowiem jeszcze 5 lat temu przemysł drzewny — dosłownie płytowy — zużywał zaledwie 150 tys. m3 odpadów drzewnych, to w 1963 r. już ich zużyje 920 tys. m3, a więc 6 razy więcej.</u>
          <u xml:id="u-11.24" who="#PosełMacichowskiJózef">Odpowiadając na postawione na wstępie pytanie, czy leśnictwo nasze jest intensywne, na podstawie przytoczonych, zresztą dość fragmentarycznie faktów należy dać zdecydowanie odpowiedź pozytywną. Kompleksowa gospodarka leśno-drzewna w Polsce jest gospodarką intensywną, uzasadniającą w pełni wysokie efekty finansowe tej ważnej gałęzi gospodarki narodowej.</u>
          <u xml:id="u-11.25" who="#PosełMacichowskiJózef">Szczególny dynamizm cechuje przemysł meblowy i papierniczy.</u>
          <u xml:id="u-11.26" who="#PosełMacichowskiJózef">Mimo zaangażowania w planie 5-letnim około 4 mld zł na rozwój przemysłu papierniczego tempo wzrostu produkcji papieru jest nadal niższe od tempa rozwoju produkcji przemysłów zużywających papier, zwłaszcza chemii, co tak pięknie i szeroko uzasadnił w dniu wczorajszym Minister Radliński.</u>
          <u xml:id="u-11.27" who="#PosełMacichowskiJózef">Stan ten rodzi jednak obawy, że brak papieru może się stać czynnikiem limitującym rozwój naszych artykułów przemysłowych nawet na potrzeby eksportu. Dlatego gdyby w ciągu 1963 r., choćby pod koniec, znalazły się w planie możliwości przywrócenia pozycji budowy fabryki celulozy w Skolwinie pod Szczecinem na podstawie przebogatej bazy trzciny wodnej, chyba byłoby to z dużym pożytkiem dla zrównoważenia ujemnego bilansu papieru w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-11.28" who="#PosełMacichowskiJózef">Jest cechą przemysłu drzewnego, że koszty surowca pochłaniają 70% ogólnej wartości produkcji. A zatem w surowcu drzewnym tkwią główne źródła rezerw oszczędnościowych. Jak wykazuje bowiem światowa statystyka za lata 1956–1960, roczne zużycie drewna na tysiąc mieszkańców wynosi w Polsce 225 m3, gdy tymczasem w Europie — przeciętnie 155 m3. Pod względem zużycia tarcicy kraj nasz, niestety, znajduje się wciąż na czołowym miejscu. Natomiast odsetek drewna opałowego w Polsce jest najniższy w świecie, co jest bardzo słuszne.</u>
          <u xml:id="u-11.29" who="#PosełMacichowskiJózef">W świetle tych stwierdzeń szczególnie zasługuje na uwagę systematyczna kontrolą realizacji uchwały nr 69 Rady Ministrów z 20 lutego bieżącego roku w sprawie oszczędnej gospodarki drewnem, obowiązująca wszystkie resorty. Oszczędność drewna i troska o rozwój lasów wynikają nie z sentymentu do lasu, lecz z dobrze pojętego interesu społecznego i ekonomiki narodowej na dziś i na lata następne.</u>
          <u xml:id="u-11.30" who="#PosełMacichowskiJózef">Obywatele Posłowie! Sejmowa Komisja Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego uznała Narodowy Plan Gospodarczy i budżet w części dotyczącej resortu leśnictwa i przemysłu drzewnego za realny oraz zaspokajający najpilniejsze bieżące potrzeby gospodarki narodowej.</u>
          <u xml:id="u-11.31" who="#PosełMacichowskiJózef">Mając na względzie, że w ciągu 18 minionych lat drwale, leśnicy, drzewiarze i papiernicy niezawodnie wykonywali swe zadania nawet w warunkach znacznie trudniejszych i przy skromniejszych środkach — można mieć pełną realną nadzieję, że rozważany plan będzie wykonywany w zakresie uchwalonym przez Wysoki Sejm.</u>
          <u xml:id="u-11.32" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#Marszałek">Udzielam głosu posłowi Adamowi Palczakowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PosełPalczakAdam">Wysoki Sejmie! Wszechstronny rozwój naszej gospodarki narodowej, a szczególnie przemysłu, stawia przed nami obowiązek nie ustającego działania w kierunku rozwijania posiadanych lub poszukiwania nowych baz surowcowych.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#PosełPalczakAdam">Zagadnieniom tym państwo nasze poświęca maksimum uwagi, aby zapewnić zarówno pomoc organizacyjną, jak i środki materialne. Jednakże nie oznacza to, że wszystkie problemy naszej gospodarki surowcowej mogą być skutecznie tylko bieżąco rozwiązywane.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#PosełPalczakAdam">Istnieją jeszcze dziedziny, w których stosunek określonych środków działania do realnych wymagań stawianych w perspektywie wydaje się nieproporcjonalnie niski. Mam na myśli leśnictwo.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#PosełPalczakAdam">Jest rzeczą oczywistą, że drewno odgrywa i stanowić będzie w przyszłości poważną pozycję surowcową dla naszego przemysłu. Mówił o tym szeroko mój przedmówca, charakteryzując jednocześnie rozmiary naszych zasobów leśnych oraz ich wydajność surowcową.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#PosełPalczakAdam">Rokrocznie postępujące prace zalesieniowe utrzymują, a nawet znacznie powiększają obszary powierzchniowe lasów, ale sprawa osiągnięcia zwiększonego przyrostu drzewostanów leży w kompleksowych, codziennych i nieodzownych zabiegach w zakresie hodowli lasu. O powodzeniu tej pracy decyduje kadra leśników, odpowiednie warunki bazy techniczno-organizacyjnej oraz znajomość zasad rachunku ekonomicznego w pracy kadry.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#PosełPalczakAdam">Rezultaty praktycznych osiągnięć lat ostatnich wskazują, że sprawa uzyskania zwiększonego przyrostu drzewostanów nie rozwija się pomyślnie, a więc budzi niepokój, czy możliwości produkcji drewna, warunkowane stanem zasobowym sił i środków resortu, sprostają w perspektywie rosnącemu zapotrzebowaniu przemysłu. Używam słowa „perspektywa”, bowiem biorąc pod uwagę specyficzny charakter warunków biologicznych lasów, rezultaty końcowe jego hodowli mogą być określane jedynie z perspektywy dziesiątków lat. Stąd problem zapewnienia jak najlepszych, najbardziej nowoczesnych i ekonomicznych warunków: wzrostu surowców leśnych musi być sprawą dnia dzisiejszego. Powinien on być nie tylko sprawą wewnętrzną resortu, lecz musi znaleźć właściwe i należne mu miejsce w formie opracowania odpowiedniego programu rządowego.</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#PosełPalczakAdam">Program taki, wymagający pomocy wielu innych resortów, powinien poprzedzić przegląd sił i środków, jakimi dysponuje Ministerstwo Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego.</u>
          <u xml:id="u-13.7" who="#PosełPalczakAdam">Rozmiary posiadanych środków wzrastają z roku na rok, ale są one ciągle jeszcze skromne, sprawę tę zresztą przedstawił poseł Macichowski dość szeroko, w sposób ze wszech miar rzeczowy. Ja pragnę dodać do tego kilka słów o siłach resortu, o kadrze.</u>
          <u xml:id="u-13.8" who="#PosełPalczakAdam">Jeśli chodzi ogólnie o stan kadry w leśnictwie i przemyśle drzewnym, to niepokojący wydaje się proces jej starzenia się. Dotychczasowej ofiarności, jaką przejawia ta kadra w osiągnięciach produkcyjnych, coraz bardziej towarzyszą objawy przerzedzania się jej szeregów.</u>
          <u xml:id="u-13.9" who="#PosełPalczakAdam">Od kilkunastu lat jesteśmy świadkami stale zmniejszającego się dopływu młodej kadry do leśnictwa. I tak, w 1962 r. na około 100 absolwentów katedr leśnictwa z uczelni wyższych zaledwie 60% rozpoczęło pracę w jednostkach organizacyjnych resortu, a w ciągu ostatnich lat około 1/3 inżynierów-leśników przeszło do pracy w innych zawodach. Powstałe ubytki resort zmuszony był Uzupełniać z konieczności ludźmi nie przeszkolonymi, a więc nie przygotowanymi.</u>
          <u xml:id="u-13.10" who="#PosełPalczakAdam">Programy wydziałów leśnych na uczelniach są przestarzałe, a brak kadry profesorskiej o kierunkach ekonomiczno-leśnych daje się dotkliwie odczuwać. Nie lepsza sytuacja jest z dopływem kadry z techników zawodowych. Na przykład, tylko 15% absolwentów techników przemysłu drzewnego przechodzi do pracy w przedsiębiorstwach resortu. Problem kadrowy jest o wiele bardziej skomplikowany, ale już tych kilka przytoczonych faktów stanowi przysłowiowe „memento”.</u>
          <u xml:id="u-13.11" who="#PosełPalczakAdam">Wydaje się chyba słuszne postulować pod adresem rządu, aby w kompleksie spraw perspektywicznych i bieżących nie pominął istotnego dla leśnictwa właściwego systemu bodźców.</u>
          <u xml:id="u-13.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#Marszałek">Głos ma poseł Marian Antczak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PosełAntczakMarian">Wysoki Sejmie! W swoim krótkim przemówieniu chciałem omówić gospodarkę opałową na wsi. Na przykład, wszystkim nam znane jest — kto tylko z posłów ma spotkania na wsi — że już w pierwszych rozmowach spotyka się z tym, że wieś mai trochę za mato opału.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#PosełAntczakMarian">Czy rzeczywiście trzeba by to wyjaśnić? Na pewno każdy z nas umie wyjaśnić. Choćby go obudzić o 12 w nocy, to też by wyjaśnił przyczyny braku opału. Ale niestety, po wyjaśnieniach następują odpowiedzi i robotnik mówi, że wyjaśnieniem pieca nie zagrzeje, a rolnik mówi, że wyjaśnieniem trzody nie utuczy. I rzeczywiście, trzeba by rolnictwu udostępnić więcej opału.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#PosełAntczakMarian">Zwracam się z dezyderatem do Towarzysza Jędrychowskiego, żeby zmienić trochę obowiązujące zasady i udostępnić rolnikom karpinę i trochę chrustu na opał. Tam gdzie są pokłady torfu, to przy dobrej gospodarce, żeby nie psuć łąk i pastwisk, można by umożliwić rolnikowi korzystanie z torfu. A tam gdzie są pokłady węgla brunatnego, podrzucić go trochę rolnikom, bo wiemy, że sprawa jest niezbyt łatwa.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#PosełAntczakMarian">Wieś dostaje węgiel, dostaje jeszcze węgiel rodzinny, a pracownicy gospodarstw rolnych dostają węgiel z deputatu. Tylko bądźmy konsekwentni, że jeśli dla PGR przewiduje się 25 jednostek opałowych, to jest 25 metrów węgla, to niech to będzie węgiel, bo jeśli tam jest 20% miału lub 20% kamienia, to te 20% węgla brakuje robotnikowi w PGR.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#PosełAntczakMarian">Prosiłbym bardzo, żeby zmienić trochę tę politykę. Bywa na wsi tak, że pali się słomą, a nieraz tylko i łęciną z kartofli, co często powoduje większą ilość pożarów na wsi.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#PosełAntczakMarian">Myślę, że ta sprawa trochę powinna iść naprzód. Wiemy, że rośliny lubią trochę ciepła. Jeżeli roślina będzie miała trochę ciepła, zacznie lepiej kiełkować i lepiej rosnąć, a wtenczas zadania nałożone na rolnictwo w planie 5-letnim zostaną wykonane w terminie.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#Marszałek">Głos ma poseł Leon Olszewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PosełOlszewskiLeon">Wysoki Sejmie! Pragnę zwrócić uwagę na dwa zagadnienia, które w moimi rozumieniu mają bardzo poważne znaczenie dla gospodarki narodowej. Problemami tymi są — jak to już kilkakrotnie poruszano — sprawa opału oraz sprawa zadrzewienia. Rozwijający się przemysł leśny i drzewny w naszym kraju coraz więcej zużywa masy drzewnej sięgając po drobnicę, która dawniej stanowiła wartość opałową, a obecnie jest przerabiana na płyty pilśniowe i wiórowe. Kosztem tego opału zwiększa się ilość materiałów budowlanych, wiórowych i innych. Pod względem wykorzystania surowca drzewnego w przerobie mechaniczno-chemicznym osiągnęliśmy najwyższy wskaźnik w Europie.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#PosełOlszewskiLeon">Coraz większe zastosowanie w kraju ma węgiel opałowy. W związku z rozwijającą się hodowlą Wciąż wzrasta zapotrzebowanie na opał i dotychczasowe pule — jak już przedmówcy mówili — nie wystarczają. Jeśli na 3,5 mln gospodarstw rolnych otrzymujemy 5 mln ton węgla i 2 mln ton drobnicy opałowej, co w przeliczeniu na jedno gospodarstwo wynosi niecałe 1,5 tony rocznie, to nie trzeba chyba udowadniać, że w takiej ilości opał jest niewystarczający.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#PosełOlszewskiLeon">Tymczasem w naszych lasach jeszcze dziś przy takim braku opału i w ogóle surowca drzewnego marnuje się nie wykorzystana masa opałowa w postaci karpiny, różnych wywrotów i wiatrołomów. Co prawda, znajduje się to przeważnie na ziemiach zachodnich, północnych i w Bieszczadach i rzekomo jest nieopłacalne rozprowadzanie tego po całym kraju, ale ja myślę, że to jest rachunek krótkowzroczny.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#PosełOlszewskiLeon">Jednocześnie chcę poruszyć i drugie zagadnienie, które ma również duży wpływ na kształtowanie się produkcji rolnej, a mianowicie nabywanie drewna użytkowego, tak zwanego porządkowego, potrzebnego rolnikom na drobne reperacje budynków i sprzętu rolniczego. Rolnik, potrzebujący drobnej ilości drewna na drabinę, dyszel do kierata i tym podobne, musi ubiegać się o kupno przez prezydia rad narodowych, gdyż te przydzielają pule drewna do sprzedaży.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#PosełOlszewskiLeon">Nadleśnictwa bez zleceń sprzedawać nie mogą. Prezydia rad narodowych przydzielają drewno kwartalnie, przeważnie w końcu kwartału, i dopiero ze zleceniem na przydział można nabyć drewno w nadleśnictwie, i to często odległym. Nie wykupione w dość krótkim terminie określone zleceniem drewno przepada, a w ogóle te przydziały są bardzo skromne. Nic też dziwnego, że rolnik zmuszony koniecznością nabywa drewno nielegalnie, przez co popada w kolizję z prawem, a w konsekwencji — wyrokiem sądowym czy orzeczeniem kolegium orzekającego otrzymuje karę. Czy w tych wypadkach nie należy uprościć trybu nabywania drobnej ilości drewna użytkowego bezpośrednio w nadleśnictwie? Zaoszczędzi to marnotrawstwa czasu i papieru. Te dwa przykłady daję pod rozwagę rządowi w celu usprawnienia i zabezpieczenia zadań, wynikających z potrzeb życia gospodarczego kraju i jego obywateli.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#PosełOlszewskiLeon">Drugim zagadnieniem jest zadrzewienie kraju i plantacje topoli. Zadrzewienie i uprawa topoli mogą stać się źródłem własnego drzewa dla rolników. Wydaje się konieczne, aby zorganizować przy kółkach rolniczych sekcje plantatorów topoli i całej tej akcji nadać charakter zorganizowany i planowy. Niezależnie od tego sprawia zadrzewienia i upraw topoli powinna znaleźć realny wyraz w rozwojowych planach gromadzkich. Leży to w interesie państwa i samych rolników.</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#PosełOlszewskiLeon">Lekceważenie i obojętność w dziedzinie zadrzewień nie jest tylko chorobą wsi — z przykrością trzeba stwierdzić, że towarzyszy ona różnym instytucjom społecznym i zakładom pracy. Ileż to w kraju można spotkać obiektów użyteczności publicznej czy obiektów produkcyjnych, obok których nie ma posadzonych drzewek, a które spełniałyby ważną różnorodną funkcję, jaką spełnia drzewostan otaczający obiekt. Nie od rzeczy będzie sięgnąć do przykładów innych krajów, które od kilkudziesięciu lat dzięki planowej akcji zadrzewienia, pozyskują znaczne ilości surowca drzewnego. Dane liczbowe wykazują, że z zadrzewień Holandia uzyskuje 25%, Anglia 15%, Francja 14%, Jugosławia 13%, Belgia 12% surowca w stosunku do całkowitej produkcji surowca drzewnego.</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#PosełOlszewskiLeon">Uczyńmy w tym zakresie zdecydowany krok naprzód, a przysporzymy materialnych korzyści gospodarce narodowej i piękna naszej przyrodzie, a z nią zdrowia i radości życia.</u>
          <u xml:id="u-17.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#Marszałek">Obecnie głos zabierze Minister Rolnictwa Mieczysław Jagielski w celu ustosunkowania się do uwag i wniosków podniesionych w czasie dyskusji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#MinisterRolnictwaMieczysławJagielski">Wysoka Izbo! Przyszłoroczny plan rozwoju rolnictwa był tematem ożywionej wymiany poglądów w sejmowych komisjach i na obecnym plenarnym posiedzeniu Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#MinisterRolnictwaMieczysławJagielski">Wydaje się właściwe podkreślenie zgodności wyrażanych opinii w paru sprawach, które uważamy za węzłowe. Obywatele posłowie uznali za słuszne wzajemne proporcje poszczególnych działów produkcji rolniczej, wyrażone w planie. Zgodnie stwierdzono konieczność zwiększenia wysiłków zmierzających do rozwiązania problemu zbożowo-paszowego. Podkreślono też, że dalsze i wydatne inwestycje w rolnictwie, jak też inwestycje w działach gospodarki narodowej obsługujących potrzeby rolnictwa są niezbędnym elementem planowego oddziaływania na rozwój produkcji.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#MinisterRolnictwaMieczysławJagielski">Sytuacja, w jakiej teraz dyskutujemy nad nowym planem, różni się od tej, w jakiej przed rokiem wytyczaliśmy zadania na rok 1962. Byliśmy wtedy po bardzo dobrych zbiorach. Ocenialiśmy, że są one wynikiem działania dwóch czynników: szczególnie pomyślnego przebiegu pogody i coraz bardziej wydatnej pomocy państwa dla rolnictwa. W roku bieżącym pogoda nie sprzyjała nam, a w kilku dość rozległych rejonach kraju była wręcz katastrofalnie zła. Wystarczy przypomnieć, że na znacznych obszarach trzeba było powtórnie dokonywać siewu i to w spóźnionych terminach. Odbiło się to na plonach najważniejszych dla nas roślin. Nadmierne opady i chłody doprowadziły też do spadku produkcji warzyw i owoców. Z tych samych powodów zmniejszyły się też zbiory pasz, a Wskutek tego produkcja mleka i jego przetworów nie osiąga w ostatnich miesiącach poziomu, jaki mieliśmy przed rokiem.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#MinisterRolnictwaMieczysławJagielski">Pomimo tych wyjątkowo złych warunków klimatycznych rolnictwo osiągnęło wyniki odpowiadające wskaźnikom dość pomyślnego przecież 1960 roku. Zawdzięczamy to podwyższonej sprawności rolnictwa do przeciwstawiania się niekorzystnym siłom przyrody. Rolnictwo odczułoby w stopniu o wiele większym skutki tegorocznej pogody, gdyby nie była od kilku lat konsekwentnie realizowana polityka dostarczania wsi różnorodnych środków produkcji i szeroko zakrojonej pomocy ekonomicznej.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#MinisterRolnictwaMieczysławJagielski">Plan roku przyszłego podkreśla stabilność naszej polityki rolnej, co wyraża się w dalszym zwiększeniu dostaw nawozów, środków ochrony roślin, traktorów, maszyn i materiałów budowlanych. Powiększone zostaną wydatki na upowszechnienie postępowych metod produkcji i na podnoszenie kwalifikacji specjalistów rolnych. Ulega rozszerzeniu zakres środków ekonomicznych, stymulujących inicjatywę inwestycyjną i produkcyjną rolników.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#MinisterRolnictwaMieczysławJagielski">Dużo uwagi w dyskusji obywatele posłowie poświęcili podstawowym założeniom produkcyjnym planu 1963 r. Chcemy uzyskać powiększenie obszaru zasiewów i wyższy zbiór zbóż, a szczególnie pszenicy oraz roślin strączkowych i motylkowych, poprawiających białkowy bilans rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#MinisterRolnictwaMieczysławJagielski">Większe powinny być również zbiory okopowych i roślin przemysłowych, jednak nie przez rozszerzenie areału ich uprawy, ale na drodze podnoszenia plonów. Mając na uwadze potrzeby paszowe, a zwłaszcza konieczność powiększenia zbiorów siana, uważamy za niezbędne rozszerzenie frontu prac nad zagospodarowaniem i pielęgnacją użytków zielonych.</u>
          <u xml:id="u-19.7" who="#MinisterRolnictwaMieczysławJagielski">Zamierzenia nasze od strony techniczno-finansowej ilustrują wskaźniki liczbowe zawarte w projekcie uchwały Sejmu o planie na rok przyszły. Nie sposób jednak pominąć drugą grupę czynników, która decydować będzie o pomyślnej realizacji planu. Chodzi mi o organizatorską działalność władz terenowych, kółek rolniczych, specjalistów i działaczy rolnictwa, zarządów spółdzielni produkcyjnych i administracji państwowych gospodarstw rolnych. Podniesienie na wyższy poziom i stałe jej doskonalenie stanowi niezbędny warunek należytego wykorzystania wciąż wzbogacanego zespołu środków przydzielanych rolnictwu. Z tym Się łączy sprawa umacniania dyscypliny i poczucia odpowiedzialności tak wśród kadr organizatorskich, jak i wszystkich ludzi zatrudnionych w produkcji rolniczej.</u>
          <u xml:id="u-19.8" who="#MinisterRolnictwaMieczysławJagielski">Problem ten był poruszany na wszystkich naradach przewodniczących gromadzkich rad narodowych, które odbyły się w każdym województwie przed miesiącem. Wyciągając wnioski z tej dyskusji, przygotowujemy obowiązujący wykaz agrotechnicznych zabiegów, które musi stosować każde gospodarstwo, jeśli ma ono osiągać poziom produkcji odpowiadający tej pomocy, jaką państwo obecnie udziela rolnictwu. Oczywiście, nie chodzi tu o wprowadzenie poprawnych metod gospodarowania w trybie administracyjnym. Organy państwowe mogą jednak i powinny uzależniać pomoc w ramach kontraktacji, przydział kredytów czy też przyznawanie ulg od spełnienia przez rolników zaleconego zespołu zabiegów produkcyjnych, uznanych za niezbędne w danej okolicy. Nie należy wykluczać poza tym stosowania administracyjnych środków, jeżeli właściciel gospodarstwa nie wykazuje należytej troski o swój warsztat pracy.</u>
          <u xml:id="u-19.9" who="#MinisterRolnictwaMieczysławJagielski">Jeżeli będziemy przestrzegać tych zasad, możemy nie wątpić, że przy przeciętnych warunkach pogody i na podstawie przewidzianych w planie dostaw dla rolnictwa gospodarka połowa powinna przynieść przyrost produkcji nie mniejszy od średnio uzyskiwanego w ostatnich latach. O wiele trudniejsze są warunki dla produkcji zwierzęcej w najbliższych miesiącach. Dlatego na okres do nowych zbiorów rząd wydzielił znaczne środki w postaci przede wszystkim pomocy paszowej. Wyrazem tego jest zagwarantowanie każdemu producentowi żywca wieprzowego określonej ilości pasz treściwych. Podobną pomoc zapewniono dostawcom mleka w rejonach najbardziej dotkniętych skutkami złej pogody. Udzielamy pomocy paszowej hodowcom macior. Rozszerzamy kontraktację prosiąt łącząc ją również z pomocą paszową. Utrzymujemy nadal ulgi w dostawach obowiązkowych za odchów młodego bydła.</u>
          <u xml:id="u-19.10" who="#MinisterRolnictwaMieczysławJagielski">W tych właśnie sprawach rząd powziął ostatnio dwie uchwały, które przewidują także inne jeszcze środki zapewniające korzystne warunki dla produkcji zwierzęcej. Jesteśmy przeświadczeni, że rolnicy, doceniając tę pomoc, postarają się o należyte wykorzystanie własnych zasobów i zapewnią dzięki temu dopływ niezbędnej nam ilości produktów pochodzenia zwierzęcego.</u>
          <u xml:id="u-19.11" who="#MinisterRolnictwaMieczysławJagielski">Jak wynika z tego przeglądu podstawowych zadań produkcyjnych, zamierzamy w 1963 r. realizować założenia, które dla poszczególnych działów rolnictwa ujęte zostały już poprzednio w Wieloletnie plany. Mieliśmy już nieraz okazję szczegółowo referować je w ciągu ubiegłego i bieżącego roku.</u>
          <u xml:id="u-19.12" who="#MinisterRolnictwaMieczysławJagielski">Czego nam najbardziej potrzeba — to konsekwentnej i powszechnej realizacji w każdym województwie i powiecie, w każdej gromadzie i wsi zadań planu nasiennego, planu ochrony roślin, melioracji rolnych czy też innych podobnych, które wytyczyliśmy szczegółowo na każdy rok. Wytrwałość w realizowaniu tych zadań jest tym bardziej konieczna, że dopiero wieloletni i powszechny wysiłek ze strony specjalistów i producentów zapewni wydatne zwiększenie towarowości produkcji rolniczej. Mieliśmy już nieraz przykłady, kiedy cenna inicjatywa produkcyjna, nie poparta właściwym i trwałym wysiłkiem organizatorskim, szybko zamierała, wywołując rozczarowanie na wsi. Równolegle do konsekwentnej realizacji przyjętych już założeń i wprowadzania ich do powszechnej produkcyjnej praktyki musimy dbać o wzbogacenie zespołu środków, które będą niezbędne dla gospodarki rolnej w następnych okresach. Z myślą o tym zamierzamy stworzyć warunki do przyśpieszenia realizacji planu nasiennego i w tym celu będziemy rozbudowywać stacje selekcyjne hodowli roślin, rozszerzać reprodukcję ziemniaków sadzeniaków w rejonach zamkniętych. Czynimy także przygotowania do utworzenia Instytutu Hodowli Ziemniaka w woj. koszalińskim. Pragniemy w roku przyszłym wykorzystać instrument kontraktacji do bardziej planowego kształtowania struktury zasiewów, przeciwdziałając tą drogą bezpodstawnemu redukowaniu uprawy zbóż i stymulując wzrost areału uprawy pszenicy.</u>
          <u xml:id="u-19.13" who="#MinisterRolnictwaMieczysławJagielski">Rozpatrujemy obecnie organizacyjno-techniczne warunki, które pozwoliłyby na bardzo znaczne zwiększenie zużycia wapna nawozowego w rolnictwie. Jest to niezbędny warunek efektywnej gospodarki nawozowej i czynnik, który sprzyjać będzie powiększaniu produkcji strączkowych i motylkowych, a więc działać będzie dodatnio na nasz bilans białkowy. Nowym ogniwem w gospodarce paszowej będzie szybko wzrastająca produkcja suszu z zielonek, która ma duże znaczenie w rozwiązywaniu problemu zbożowego. Gospodarstwa państwowe dostarczają już dziesiątki tysięcy ton tego produktu, a najbliższe lata pozwolą uruchomić nowe zakłady oraz wykorzystać większą liczbę cukrowni dla produkcji tej doskonałej paszy treściwej.</u>
          <u xml:id="u-19.14" who="#MinisterRolnictwaMieczysławJagielski">Podkreślając rosnącą rolę organizatorskich poczynań, niezbędnych do podnoszenia produkcji rolnej, mam na myśli kółka rolnicze i ich związki. Fakt, że Skupiają one Olbrzymią część chłopskiego aktywu i dysponują rosnącą sumą środków Funduszu Rozwoju Rolnictwa, pozwala im podejmować wielostronną działalność w zakresie wprowadzania postępu i popularyzacji racjonalnej gospodarki, organizować zbiorową działalność w zakresie nasiennictwa, ochrony roślin, melioracji itd. Te zagadnienia powinny stanowić treść pracy każdego kółka rolniczego, a waga ich polega między innymi na tym, że pozwalają kółkom rolniczym obejmować zorganizowanym działaniem nie tylko zrzeszonych, ale także i tych chłopów, którzy nie są jego członkami. Nie ulega jednak wątpliwości, że Sprawa mechanizacji rolnictwa zajmuje najważniejsze miejsce w znacznej już części kółek rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-19.15" who="#MinisterRolnictwaMieczysławJagielski">Na podstawie 3-letnich doświadczeń w tej dziedzinie można sformułować następujące wytyczne:</u>
          <u xml:id="u-19.16" who="#MinisterRolnictwaMieczysławJagielski">— W 1963 r. każde kółko rolnicze powinno na podstawie Funduszu Rozwoju Rolnictwa zapoczątkować mechanizatorską działalność, o ile jej jeszcze nie podjęło. Może to polegać na nabyciu zestawu omłotowego, sprzętu ochrony roślin albo kompletu narzędzi do pielęgnacji użytków zielonych.</u>
          <u xml:id="u-19.17" who="#MinisterRolnictwaMieczysławJagielski">— Kółka, które już nabyły zestawy traktorowe, powinny zadbać o należyte ich skompletowanie i dokupić brakujące im jeszcze maszyny i narzędzia, które pozwolą lepiej wykorzystać traktor przy różnorodnych pracach i obniżyć dzięki temu koszty eksploatacji.</u>
          <u xml:id="u-19.18" who="#MinisterRolnictwaMieczysławJagielski">— Z pojawieniem się na wsi kilku zestawów traktorowych na porządku dziennym staje organizowanie pracy kółka rolniczego nie tylko jako zrzeszenia zwolenników postępu w rolnictwie, ale także jako swoistego przedsiębiorstwa z właściwymi dla niego formami zorganizowanego działania.</u>
          <u xml:id="u-19.19" who="#MinisterRolnictwaMieczysławJagielski">Obok zakupu maszyn wyłaniają się dalsze inwestycyjne zagadnienia, a więc utworzenia bazy dla sprzętu i dla racjonalnej jego eksploatacji. W jeszcze większym stopniu problem ten staje przed kółkami w tych gromadach, gdzie podjęto decyzję o szybszym i bardziej kompleksowym mechanizowaniu produkcji rolniczej. Opieka władz terenowych i Związku Kółek Rolniczych nad tymi gromadami nabiera tym większej wagi, że niezależnie od pomocy udzielanej kółkom, które dysponują już bogatym sprzętem maszynowym i z tego tytułu muszą rozwiązywać wiele złożonych organizacyjnych i technicznych zagadnień, trzeba pamiętać, że w tych właśnie gromadach przebiega złożony proces wytyczania nowych dróg i kształtowania wzorców, do których w coraz szerszym zakresie nawiązywać powinny inne kółka rolnicze.</u>
          <u xml:id="u-19.20" who="#MinisterRolnictwaMieczysławJagielski">Rząd ostatnio akceptował szereg propozycji Centralnego Związku Kółek Rolniczych, które pozwolą przyśpieszyć mechanizację rolnictwa i umacniać pozycję kółka rolniczego jako przedsiębiorstwa obsługującego indywidualne gospodarstwa rolne. Decyzje te dotyczą: przeznaczania Wkładów członkowskich na finansowanie eksploatacyjnej działalności w początkowym okresie rozwoju kółka, ustalenia nowego poziomu amortyzacji, zwiększenia elastyczności w dysponowaniu środkami Funduszu Rozwoju Rolnictwa i bardziej operatywnego zaspokajania inwestycyjnych potrzeb kółek rolniczych. Podjęto też decyzję o objęciu traktorzystów i mechaników kółek rolniczych systemem ubezpieczeń socjalnych, co stworzy lepsze warunki pracy dla osób, które pragną traktować pracę w zakresie mechanizacji rolnictwa jako swój stały zawód. Ponieważ decyzje te otwierają nowe możliwości przed ruchem kółek rolniczych, Centralny Związek Kółek Rolniczych zamierza niebawem zwołać krajowy zjazd, który podsumuje dotychczasowe doświadczenia i wytyczy nowe zadania.</u>
          <u xml:id="u-19.21" who="#MinisterRolnictwaMieczysławJagielski">Wszyscy niemal uczestnicy dyskusji nad planem 1963 roku, szczególnie w naszej Komisji Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego, wskazywali na trudności, z którymi stykają się kółka rolnicze w wypadkach, kiedy za procesem wyposażania wsi w nowoczesny sprzęt nie nadąża rozwój bazy remontowej i zaopatrzeniowej. Rozwijanie i umacnianie remontowanego zaplecza uważamy za szczególnie ważny obowiązek resortu rolnictwa i władz terenowych. Rok 1963 powinien przynieść zasadnicze zmiany, polegające przede wszystkim na tym, że przydzielone w planie 5-letnim środki na budowę warsztatów i zakładów remontowych muszą być w pełni wykorzystane w każdym województwie. Nie mniejszą wagę przywiązujemy do polepszenia organizacyjnych i ekonomicznych warunków usług, których rolnictwo domaga się od POM.</u>
          <u xml:id="u-19.22" who="#MinisterRolnictwaMieczysławJagielski">Wprowadziliśmy nowe zasady wyceny usług remontowych ograniczając dotychczasową dowolność, jaka ujawniała się w tej dziedzinie. Ustaliliśmy też nowe kryteria oceny działalności POM, zapewniając priorytet dla usług świadczonych rolnictwu. Dopuszczamy możliwość wykorzystania wolnych mocy produkcyjnych państwowych ośrodków maszynowych dla innych użytkowników tylko W tych wypadkach, kiedy w danym rejonie potrzeby rolnictwa są całkowicie pokryte.</u>
          <u xml:id="u-19.23" who="#MinisterRolnictwaMieczysławJagielski">Niektórzy posłowie ostro krytykowali tendencje do osiągania wysokiej akumulacji w ośrodkach maszynowych kosztem rolnictwa. POM-y powinny być w zasadzie przedsiębiorstwami pracującymi bezdeficytowo. Jeżeli zaś dzięki lepszej gospodarności obniżają koszty własne, uważamy, że dodatnią różnicę finansową z tego tytułu należy wykorzystać w celu obniżki cen usług POM.</u>
          <u xml:id="u-19.24" who="#MinisterRolnictwaMieczysławJagielski">Podzielając większość krytycznych uwag, wskazujących na potrzebę daleko sprawniejszego kierowania rozwojem POM-ów, pragnę przypomnieć, że ośrodki maszynowe zajmują u nas wyjątkową pozycję.</u>
          <u xml:id="u-19.25" who="#MinisterRolnictwaMieczysławJagielski">Są to przedsiębiorstwa rozwijające się w warunkach o wiele trudniejszych niż analogiczne zakłady obsługujące inne działy gospodarki. Trzeba przy tym uwzględnić dorobek POM w ciągu ostatnich 2–3 lat, a jest on godny uwagi.</u>
          <u xml:id="u-19.26" who="#MinisterRolnictwaMieczysławJagielski">Obok szybko powiększanego w tym okresie zakresu remontów POM-y potrafiły wyszkolić dziesiątki tysięcy traktorzystów dla kółek rolniczych. Wydzieliły ze swych załóg 2 tys. mechaników do pełnienia służby gwarancyjnej i posłały do pracy na terenie kółek i spółdzielni produkcyjnych ponad tysiąc instruktorów, którzy pomagali chłopom w organizowaniu prawidłowej eksploatacji ciągników i maszyn.</u>
          <u xml:id="u-19.27" who="#MinisterRolnictwaMieczysławJagielski">Zasługuje też na uwagę szybki w ostatnim roku rozwój działalności POM w dziedzinie wapnowania gleb, montażu urządzeń w gospodarstwach rolnych, a także rozszerzenie innych usług, z których dawniej rolnictwo nie mogło korzystać.</u>
          <u xml:id="u-19.28" who="#MinisterRolnictwaMieczysławJagielski">W wypowiedziach obywateli posłów znalazła wyraz ocena, która coraz bardziej powszechny zasięg znajduje w opinii publicznej. Dotyczy ona postępującego i coraz lepiej widocznego procesu umacniania państwowych gospodarstw rolnych. Rośnie waga PGR w zaopatrzeniu kraju i świadczeniu usług na rzecz całego rolnictwa w postaci dostaw nasion, materiału hodowlanego i popularyzacji postępowych metod produkcji.</u>
          <u xml:id="u-19.29" who="#MinisterRolnictwaMieczysławJagielski">Szczegółowe dane liczbowe na ten temat rozpatrzyła Komisja Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego, a ważniejsze wskaźniki produkcyjne publikowane były kilkakrotnie w ostatnich miesiącach w prasie. Omawiany obecnie plan przewiduje, że w 1963 r. PGR-y będą musiały spełniać wiele dalszych i trudniejszych zadań. Należy do nich rozszerzenie areału zasiewu zbóż i powiększenie ich dostaw, a zwłaszcza pszenicy, zwiększenie udziału w dostawach ziarna strączkowego, a zwłaszcza grochu, dalszy wzrost pogłowia bydła, a w ślad za tym dostaw mleka i żywca wołowego, bardziej sprawne zaspokajanie potrzeb nasiennych i hodowlanych gospodarki chłopskiej.</u>
          <u xml:id="u-19.30" who="#MinisterRolnictwaMieczysławJagielski">Aby ułatwić PGR wykonanie tych zadań, rząd w Ostatnich miesiącach oddał do dyspozycji gospodarstw ciągniki i maszyny rolnicze na sumę, która przewyższa poziom dostaw planowanych w roku 1962 o prawie 800 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-19.31" who="#MinisterRolnictwaMieczysławJagielski">Przewidujemy dalsze uzbrojenie techniczne PGR, przy czym z większym niż dotąd udziałem takiego sprzętu, którego niedobór gospodarstwa państwowe odczuwały szczególnie dotkliwie. Inwestycje budowlane, od których w coraz większym stopniu zależy przyrost produkcji PGR, będą kontynuowane na poziomie nieco wyższym od założeń planu 5-letniego.</u>
          <u xml:id="u-19.32" who="#MinisterRolnictwaMieczysławJagielski">Przedmiotem wzrastającej troski powinna być dla nas sprawa podnoszenia fachowych kwalifikacji robotników rolnych, kadry kierowniczej i inżynieryjno-technicznej gospodarstw. Rozwijać przeto będziemy roczne i dwuletnie szkoły dla młodzieży PGR, ośrodki szkoleniowe dla mechanizatorów, pracowników hodowli i brygadzistów w PGR oraz doskonalić będziemy system szkolenia techników i inżynierów w celu przygotowania ich do pracy w dużych uspołecznionych gospodarstwach rolnych.</u>
          <u xml:id="u-19.33" who="#MinisterRolnictwaMieczysławJagielski">Przewidujemy usystematyzowanie pracy nad podnoszeniem kwalifikacji kierowników gospodarstw. Mam na myśli połączenie szkolenia kursowego z zaocznym, instytucje praktyk w przodujących gospodarstwach krajowych, a także delegowanie na praktyki zagraniczne do Czechosłowacji, Niemieckiej Republiki Demokratycznej i na Węgry poważnych grup specjalistów zatrudnionych w PGR. Zawarliśmy odpowiednie porozumienie z ministerstwami rolnictwa tych krajów.</u>
          <u xml:id="u-19.34" who="#MinisterRolnictwaMieczysławJagielski">Aby powiększyć dopływ absolwentów szkół i uczelni rolniczych do PGR, chcemy poprawić warunki pracy stażystów oraz zwiększamy liczbę stanowisk pomocników i zastępców kierowników gospodarstw, co umożliwi młodym specjalistom zdobycie praktycznych doświadczeń w kierowaniu przedsiębiorstwem rolnym.</u>
          <u xml:id="u-19.35" who="#MinisterRolnictwaMieczysławJagielski">Odrębny problem stanowią duże i znajdujące się w trudnych jeszcze warunkach gospodarstwa w niektórych rejonach kraju. Chcemy je zasilić dobrze przygotowaną kadrą kierowniczą, zapewniając jej zachęcające warunki materialne.</u>
          <u xml:id="u-19.36" who="#MinisterRolnictwaMieczysławJagielski">Obywatele posłowie wysunęli w swych wystąpieniach szereg postulatów i wniosków dotyczących rozszerzenia usług dla wsi, usprawnienia szkolenia kadr rolniczych i upowszechnienia wiedzy rolniczej czy ulepszenia systemu kredytowego itp. Niektóre realizujemy już, nad innymi zostały podjęte prace przygotowawcze. Szczegółowe informacje wspólnie z odpowiednimi ministerstwami przedłożymy Komisji Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego, jak i zainteresowanym obywatelom posłom.</u>
          <u xml:id="u-19.37" who="#MinisterRolnictwaMieczysławJagielski">Spośród bardzo obszernego zakresu problematyki rolnej omówiłem tylko kilka zagadnień dla zilustrowania środków i metod, za pomocą których kontynuować będziemy pracę nad coraz pełniejszym uruchamianiem rezerw produkcyjnych naszego rolnictwa. Jest ich, jak wiadomo, bardzo wiele, ale nad jedną, szczególną, pragnę jeszcze na chwilę się zatrzymać.</u>
          <u xml:id="u-19.38" who="#MinisterRolnictwaMieczysławJagielski">Obywatele posłowie wielokrotnie wskazywali na bardzo niekorzystne zjawisko rozdrabniania gospodarstw rolnych. Jeśli sięgnąć do materiałów ostatniego spisu powszechnego i do wyników badań Instytutu Ekonomiki Rolnej, można wskazać na przyśpieszenie się tego procesu. Zastrzegając sobie możliwość pełniejszego oświetlenia przyczyn i skali rozdrabniania gospodarstw w późniejszym terminie, pragnę obecnie poinformować Wysoką Izbę, że w Ministerstwie Rolnictwa kończymy prace nad sformułowaniem wniosków, które zmierzają do ograniczenia podzielności gospodarstw i do uregulowania na nowych zasadach niektórych spraw, związanych z obrotem ziemią.</u>
          <u xml:id="u-19.39" who="#MinisterRolnictwaMieczysławJagielski">Będziemy mogli niebawem przedłożyć Komisji Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego program działania w tych sprawach. Polegać on będzie na zastosowaniu tak administracyjnych kroków, jak i ekonomicznych czynników, które powinny zapewnić ograniczenie zasięgu niekorzystnych zjawisk, polegających na dysponowaniu ziemią bez względu na wymagania i interesy rolniczego warsztatu pracy.</u>
          <u xml:id="u-19.40" who="#MinisterRolnictwaMieczysławJagielski">Mamy gotowe również wnioski w sprawie zagospodarowania wspólnot gruntowych. Przewidują one zachowanie zasady, że dysponentem i użytkownikiem tych gruntów jest wieś, ustalają jednak obowiązek wykorzystywania ich dla racjonalnej gospodarki rolnej i przewidują formy organizacyjne, na podstawie których będzie można wypełnić ten obowiązek.</u>
          <u xml:id="u-19.41" who="#MinisterRolnictwaMieczysławJagielski">Wysoka Izbo! Na wstępie wspomniałem, że plan na rok 1963 wypadło nam opracować w sytuacji o wiele trudniejszej niż ta, jaką mieliśmy przed rokiem, po wyjątkowo dobrych zbiorach. Rolnictwo przez kilka jeszcze miesięcy przyszłego roku odczuwać będzie trudności związane z niższymi tegorocznymi wynikami produkcyjnymi. Jeśli mimo tych niekorzystnych warunków planujemy dalszy przyrost produkcji rolniczej, to opieramy się na przeświadczeniu, że działać będziemy w warunkach lepszego wyposażenia w środki produkcji i bogatsi w doświadczenia, które gromadziliśmy w ostatnich latach. Chcę podkreślić wagę jednego z tych doświadczeń.</u>
          <u xml:id="u-19.42" who="#MinisterRolnictwaMieczysławJagielski">Polityka rolna, jaką w ostatnich latach realizowaliśmy, znajdowała pełne poparcie szerokich mas chłopskich. Najbardziej wymownym tego wyrazem była niesłabnąca aktywność produkcyjna i rosnąca inicjatywa inwestycyjna rolników. Chociaż w ostatnim roku dochody nie będą większe niż w poprzednim, przeważająca większość rolników uznała za stosowne czynić dalsze nakłady na produkcję. Ogólna suma tych nakładów jest w tym roku wyższa niż w roku ubiegłym. Ta wzrastająca chłopska inicjatywa i gospodarność jest jeszcze jednym ważnym czynnikiem, który pozwala uważać przedstawiony Wysokiej Izbie plan na rok 1963 za realny.</u>
          <u xml:id="u-19.43" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#Marszałek">Zarządzam 15-minutową przerwę w obradach.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 11 min. 40 do godz. 12 min. 10)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#WicemarszałekZenonKliszko">Wznawiam posiedzenie. Udzielam głosu posłowi Józefowi Spychalskiemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PosełSpychalskiJózef">Wysoki Sejmie! Trudności, jakie napotyka nasza gospodarka narodowa w dziedzinie handlu zagranicznego, szczególnie mocno dały znać o sobie przy ustalaniu wielkości zaopatrzenia surowcowego i źródeł jego pokrycia w przemyśle lekkim.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#PosełSpychalskiJózef">Z wielu powodów, dla których wielkość produkcji, a więc i zaopatrzenia tego przemysłu ma istotne znaczenie dla całej gospodarki narodowej, wymienię dwa najważniejsze:</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#PosełSpychalskiJózef">— po pierwsze — chodzi o właściwe zaopatrzenie rynku wewnętrznego w skali odpowiadającej popytowi na wyroby przemysłu lekkiego i kooperującej z nim drobnej wytwórczości;</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#PosełSpychalskiJózef">— po drugie — chodzi o dalszą intensyfikację produkcji eksportowej w Warunkach, kiedy po przejściowym spadku jej wielkości w latach 1959–1960 trzeba obecnie daleko większych wysiłków dla odzyskania utraconych rynków zbytu i zdobycia nowych.</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#PosełSpychalskiJózef">Z tych względów szukanie rezerw dewizowych w puli surowcowej przemysłu lekkiego musi być traktowane z daleko idącą ostrożnością, co nie umniejsza faktu, że właśnie w tej dziedzinie naszej gospodarki tkwią istotne, a słabo dotychczas wykorzystywane możliwości. Mam tu na myśli w szczególności sprawę rozwoju naszego przemysłu włókien chemicznych, barwników i sztucznych skór, to znaczy tego przemysłu, którego produkcję określić można w pełni mianem produkcji antyimportowej.</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#PosełSpychalskiJózef">Zanim jednak z toruńskiej i łódzkiej fabryki zejdą pierwsze tony elany i anilany, przemysł lekki sięgnął do tych rezerw, które są mu dostępne już dzisiaj. Będzie zatem on musiał w roku 1963 złożyć trudny egzamin sprawności organizacyjnej, przyjdzie mu bowiem pracować na zmniejszonych normatywach zapasów, przyśpieszać tempo wprowadzania zmian w konstrukcji tkanin oraz przerabiać surowce tańsze z jednoczesnym zadaniem nieobniżania wartości użytkowej swych wyrobów. Są to zadania bardzo trudne, a część z nich — jak zmniejszenie zapasów surowców i robót w toku — trzeba traktować raczej eksperymentalnie i jednorazowo.</u>
          <u xml:id="u-22.6" who="#PosełSpychalskiJózef">Przy tych wszystkich trudnościach, charakteryzujących plan produkcji przemysłu lekkiego na rok przyszły, będzie on jednak w stanie sprostać podstawowym wymaganiom rynku krajowego i zagranicznego.</u>
          <u xml:id="u-22.7" who="#PosełSpychalskiJózef">Dodatkowym walorem planu jest założenie uzyskania znacznego postępu technicznego, którego wprowadzenie wywrze korzystny wpływ na planowanie produkcji w następnych latach.</u>
          <u xml:id="u-22.8" who="#PosełSpychalskiJózef">Po tej ogólnej charakterystyce chciałbym pokrótce omówić trzy spośród wielu zadań, które wydają mi się podstawowymi w planie przemysłu lekkiego na rok 1963.</u>
          <u xml:id="u-22.9" who="#PosełSpychalskiJózef">Zadania produkcyjne. Wielkość produkcji w zasadzie utrzymana będzie na poziomie faktycznego jej wykonania w roku 1962, przy czym niewielkie zmniejszenia w tkaninach bawełnianych i jedwabnych skompensowane będą wzrostem ilości tkanin wełnianych, lniano-pakulanych i dziewiarsko-pończoszniczych oraz ogólnym obniżeniem nadmiernych obecnie zapasów wyrobów gotowych, występujących zarówno w handlu, jak i w przemyśle.</u>
          <u xml:id="u-22.10" who="#PosełSpychalskiJózef">Tak na przykład zakłada się, że wartość zapasów szacowana na koniec bieżącego roku w przemyśle bawełnianym na kwotę 2.141 mln zł ulegnie w ciągu roku obniżeniu do kwoty 1.712 mln zł, a w przemyśle jedwabniczym z 826 mln zł do 522 mln zł. Szacunki te oparte zostały na generalnej zasadzie, że w roku 1963 produkowane będą tylko te asortymenty i w takich ilościach, jakie zamówi handel. Rzecz jasna, chodzi w tym wypadku o to, aby przy trudnej sytuacji surowcowej uniknąć produkcji na magazyn.</u>
          <u xml:id="u-22.11" who="#PosełSpychalskiJózef">Podkreślenia wymaga jednak i to, że nałożenie na przemysł surowej dyscypliny dostaw iść musi w parze z poważnym usprawnieniem pracy w hurtowniach, szczególnie w dziedzinie znajomości potrzeb rynku.</u>
          <u xml:id="u-22.12" who="#PosełSpychalskiJózef">Z dotychczasowych ustaleń wielkości dostaw w poszczególnych grupach asortymentowych wynika, że tylko istotnie poszukiwane wyroby znajdą się w sklepach w większych ilościach. Tak na przykład: popelin koszulowych będzie o 10% więcej, tkanin typu „frotte” i „malimo” o 62% więcej, tkanin wełnianych typu „Jersey” o 56% więcej. Nasze panie otrzymają o 133% więcej tak bardzo przez nie przeszukiwanych pończoch bezszewkowych oraz niemal dwukrotnie więcej spódnic elanowych i wyrobów z elastilu. W granicach od 10 do 20% w poszczególnych grupach wzrosną dostawy tkanin, konfekcji i obuwia dziecięcego i młodzieżowego.</u>
          <u xml:id="u-22.13" who="#PosełSpychalskiJózef">Poczynione zostały także duże wysiłki nad rozszerzeniem bazy wzornictwa w przemyśle, można zatem żywić nadzieję, że zapowiedziane w planie 13 tys. nowych wzorów i modeli zaspokoi życzenia naszego rynku.</u>
          <u xml:id="u-22.14" who="#PosełSpychalskiJózef">Przechodzę do zadań eksportowych przemysłu. Zadania te zakładają Wzrost eksportu o 22,8%, w tym do krajów kapitalistycznych o 12%. Jeżeli się zważy dotychczasowe trudności towarzyszące zbytowi naszych tkanin na rynkach kapitalistycznych, to zadania te stają się raczej ambitne. Wydaje mi się jednak, że jakkolwiek wiele z tych trudności ma charakter obiektywny, to jednak występuje sporo ujemnych zjawisk zarówno w przemyśle, jak i w pracy central handlu zagranicznego, które w sposób istotny przeszkadzają w wykonaniu zadań eksportowych.</u>
          <u xml:id="u-22.15" who="#PosełSpychalskiJózef">Nie jesteśmy, na przykład, zadowoleni ze struktury asortymentowej naszego eksportu, przeważają w nim bowiem tkaniny tanie, brak nam również dostatecznego doświadczenia w opanowaniu produkcji i wzornictwa na niektóre rynki kapitalistyczne.</u>
          <u xml:id="u-22.16" who="#PosełSpychalskiJózef">Wydaje mi się, że jedną z istotnych przyczyn naszych trudności jest to, że nasze tkaniny traktowane są na tych rynkach jako wyroby anonimowe, bowiem najbardziej nawet barwne etykiety Centrali Handlowej nie są w stanie zastąpić marki fabrycznej wyrobu i tych walorów, jakie do rozmów handlowych wnosi bezpośredni producent.</u>
          <u xml:id="u-22.17" who="#PosełSpychalskiJózef">W tych wszystkich sprawach, mimo istotnych zmian na lepsze, ciągle jest jeszcze wiele do zrobienia. Dlatego też eksport pozostaje nadal tą dziedziną dla przemysłu lekkiego, która warunkuje jego rozwój, tempo i kierunki modernizacji oraz dotrzymanie kroku w jakości wyrobów przodującym krajom świata. Wyciągając wnioski z tej sytuacji przemysł dokonał wielu niezbędnych zmian w strukturze nakładów inwestycyjnych, zwiększając w ogólnej sumie udział nakładów na modernizację wykańczalnictwa tkanin z 16 do 21,5%.</u>
          <u xml:id="u-22.18" who="#PosełSpychalskiJózef">W bieżącym roku zaostrzone zostały znacznie rygory jakościowe w produkcji eksportowej, dzięki czemu uległy zmniejszeniu w granicach 10–15% tak zwane odrzuty eksportowe tkanin i obuwia. Rozpoczęte zostały prace nad doskonaleniem systemów płacowych, a w szczególności nad wprowadzeniem bardziej skutecznych bodźców jakościowych. Trzeba, aby te słuszne kierunki były nadal kontynuowane, trzeba również śmielej i energiczniej sięgać do nowych rezerw, jakie istnieją na przykład w dalszej specjalizacji poszczególnych zakładów w określonych asortymentach produkcyjnych.</u>
          <u xml:id="u-22.19" who="#PosełSpychalskiJózef">Dla poprawienia struktury naszego eksportu i zwiększenia w Sprzedaży tkanin o szlachetnym wykończeniu konieczne jest zainstalowanie nowych maszyn filmodrukowych, wydatne zwiększenie liczby wałów drukarskich oraz zwiększenie liczby maszyn nadających tkaninom cechy jedwabiste.</u>
          <u xml:id="u-22.20" who="#PosełSpychalskiJózef">Wzrost wartości eksportu w połączeniu z wysiłkami nad Zmniejszaniem importu surowców włókienniczych i skórzanych w wydatny sposób wpływa na zwiększenie stopnia jego pokrycia. W tej dziedzinie z każdym rokiem przemysł uzyskuje coraz lepsze rezultaty. O ile — uwzględniając także wartości importu i eksportu produkcji włókienniczo-skórzanej w drobnej wytwórczości — w roku 1959 pokrycie importu eksportem wyniosło 25,3%, to w roku 1962 pokrycie to wyniesie 57,1%, a pokrycie zakładane na rok 1963–73,5%.</u>
          <u xml:id="u-22.21" who="#PosełSpychalskiJózef">Przytoczone liczby dobitnie wskazują na wagę, jaką obok intensyfikacji eksportu przywiązywać musimy do gospodarki surowcowej w przemyśle lekkim.</u>
          <u xml:id="u-22.22" who="#PosełSpychalskiJózef">Jak wiadomo, W roku przyszłym przemysł lekki otrzyma zmniejszoną ilość środków dewizowych na zakup surowców. Wartościowo licząc, stanowi to 6% mniej niż w roku bieżącym. Jeżeli zatem wielkość produkcji założona w planie ma równać się wielkości produkcji tegorocznej, trzeba było znaleźć pokrycie surowcowe, odpowiadające zmniejszonemu zakupowi.</u>
          <u xml:id="u-22.23" who="#PosełSpychalskiJózef">Poszukiwania rezerw poszły w trzech zasadniczych kierunkach:</u>
          <u xml:id="u-22.24" who="#PosełSpychalskiJózef">Po pierwsze — zaoszczędzenia dewiz przez zwiększenie w ogólnej puli zakupów surowców niższych klas bądź też surowców o większym stopniu zanieczyszczeń oraz przez zwiększenie w przerobie w granicach 2–3% udziału włókien chemicznych.</u>
          <u xml:id="u-22.25" who="#PosełSpychalskiJózef">Po drugie — zmniejszenia zużycia surowca na jednostkę wyrobu przez opracowanie asortymentów lżejszych. Technicznie rzecz biorąc, będą to tkaniny wyrabiane z pocienionej przędzy, ale tkane gęściej, co mimo pocienienia konstrukcyjnie wzmocni tkaninę.</u>
          <u xml:id="u-22.26" who="#PosełSpychalskiJózef">Po trzecie — zmniejszenia normatywu zapasów, o czym już wspominałem.</u>
          <u xml:id="u-22.27" who="#PosełSpychalskiJózef">Jest rzeczą oczywistą, że największe możliwości rezerw dewizowych zawierają się w pierwszym kierunku. Przemysł lekki ma już tutaj istotne osiągnięcia. Tak na przykład, przemysł bawełniany przez stopniowe obniżanie klasy zakupywanej bawełny obniżył w ciągu ostatnich dwu lat koszty jej zakupu o 17 dolarów na tonie. Założone w planie oszczędności z tego tytułu na rok 1963 wynoszą około 3 mln zł dewizowych.</u>
          <u xml:id="u-22.28" who="#PosełSpychalskiJózef">Główne źródło oszczędności dewizowych istnieje jednak w nie wykorzystywanych jeszcze możliwościach zwiększania udziału włókien chemicznych w mieszankach z włóknami naturalnymi. Rok 1963 przyniesie dość poważny postęp w tej dziedzinie, bowiem udział włókien celulozowych wzrośnie z 24,8% do 26%, a udział włókien syntetycznych z 2,4% do 3,1% w porównaniu do roku bieżącego.</u>
          <u xml:id="u-22.29" who="#PosełSpychalskiJózef">Dalsze zwiększenie procentu udziału, zwłaszcza włókien wiskozowych, w produkcji uzależnione jest jednak od uzyskania wydatnej poprawy jakości tych włókien przez przemysł chemiczny. W żadnym wypadku nie można pogodzić się z faktem, że polski przemysł włókien sztucznych, mający przecież wieloletnie tradycje, nie zrobił istotnego kroku naprzód w dziedzinie nadawania produkowanym przez siebie włóknom wiskozowym cech użytkowych, zbliżonych do włókien naturalnych. Świat poszedł w tej dziedzinie daleko naprzód. Tak zwane chemiczne modyfikowanie przędz oraz ich karbikowanie stało się dzisiaj jednym z podstawowych wymagań technologicznych.</u>
          <u xml:id="u-22.30" who="#PosełSpychalskiJózef">Niezależnie od dewizowego aspektu sprawy surowcowe przemysłu lekkiego mają także niemałe znaczenie w możliwościach dalszego obniżania kosztów produkcji. Sprawy te zasługują na szczególne rozważenie, ponieważ tym oszczędnościowym kierunkom towarzyszy wzrost pracochłonności, a zatem i wzrost kosztów przerobu. Rachunek sporządzony przez przemysł na rok 1963 wykazuje 551 mln zł oszczędności na kosztach materiałowych i 207 mln zł wzrostu na kosztach przerobu. Obniżenie kosztów Własnych netto wyniesie zatem 344 mln zł. Wzrost kosztów przerobu, w warunkach rozpoczętego dopiero procesu modernizacji parku maszynowego, uznać trzeba w obecnej sytuacji za całkowicie uzasadniony.</u>
          <u xml:id="u-22.31" who="#PosełSpychalskiJózef">Warto przy tym dodać, że dzięki potrzebie wzrostu pracochłonności przy przerobie surowców zostaną poważnie złagodzone grożące przemysłowi spadki w zatrudnieniu, co — mając na względzie interesy kobiet pracujących — jest sprawą o szczególnym znaczeniu.</u>
          <u xml:id="u-22.32" who="#PosełSpychalskiJózef">Jakie wnioski końcowe nasuwają się z tej krótkiej analizy struktury planu przemysłu lekkiego na rok przyszły? Wydaje się, że za sprawę podstawową zarówno w świetle zadań roku 1963, jak i na dalsze lata uznać trzeba stałe dążenie do zmniejszania ujemnego salda dewizowego, jakie występuje między wartością eksportu a importem surowców i materiałów pomocniczych do produkcji. Osiągnięcie zamierzonego celu wymaga jednoczesnego działania w kierunku zwiększania ilości i opłacalności naszego eksportu oraz zużywania surowców tańszych i stopniowego zastępowania surowców naturalnych chemicznymi, krajowej produkcji. Tym wymaganiom powinny być podporządkowane kierunki inwestowania tak w przemyśle lekkim, jak i w przemysłach włókien sztucznych i budowy maszyn włókienniczych, a także prace badawcze instytutów naukowych oraz działalność central handlu zagranicznego. We wszystkich tych sprawach potrzebna jest coraz ściślejsza koordynacja, pogłębiana rozwijaniem szerokiej współpracy i wzajemnej pomocy.</u>
          <u xml:id="u-22.33" who="#PosełSpychalskiJózef">Na tych zagadnieniach koncentrują swoją pracę instancje partyjne i związkowe, samorządy robotnicze i stowarzyszenia naukowo-techniczne. Bardzo wiele zależy od inspirowania kierunków i pobudzania myśli racjonalizatorskiej inżynierów i robotników, by w produkcji znalazło się wszystko, co w tych dziedzinach jest nowe i wartościowe. Łódzki ośrodek włókienniczy, który nazbierał w ostatnich latach dużo cennych doświadczeń, potrafi niewątpliwie odnaleźć w trudnych zadaniach 1963 roku właściwą drogę dla postępu technicznego na szereg lat następnych.</u>
          <u xml:id="u-22.34" who="#PosełSpychalskiJózef">Chciałbym na zakończenie wyrazić z tej trybuny postulat, aby naszym poczynaniom towarzyszyła pomoc i serdeczna troska ze strony Komisji Planowania i tych resortów gospodarczych, od których współzależeć będą rezultaty pracy przemysłu lekkiego w realizacji trudnych zadań produkcyjnych nadchodzącego roku.</u>
          <u xml:id="u-22.35" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#WicemarszałekZenonKliszko">Głos ma poseł Leon Jezierski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PosełJezierskiLeon">Wysoka Izbo! Obecna debata dużo czasu poświęca tematyce, przy jakich środkach i możliwościach mają być realizowane zadania przewidziane w projekcie planu na rok 1963.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#PosełJezierskiLeon">Na tym odcinku mamy już doświadczenia poprzedniej pięciolatki i bogatsi jesteśmy w metody realizacji tych zadań.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#PosełJezierskiLeon">Jednak w dalszym ciągu zwracamy uwagę na jak największe uruchomienie istniejących rezerw nie tylko w zakładach produkcyjnych, ale i w innych działach naszej gospodarki, które także w poważnym stopniu mogą rzutować na to, czy zadania i wyniki tych zadań w efekcie będą takie, jakie na wstępie zakładamy.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#PosełJezierskiLeon">Chodzi mi konkretnie o to, czy obecnie obowiązujące metody planowania dla niektórych gałęzi naszej gospodarki zabezpieczają prawidłowe działanie w poszczególnych przedsiębiorstwach i czy obecna sytuacja wymaga dokonania pewnych zmian w metodologii planowania.</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#PosełJezierskiLeon">Na skutek obowiązujących wskaźników planu, a mianowicie funduszu płac, państwowe przedsiębiorstwo budowlane nie zawiera umowy na robotę bardzo korzystną, a mianowicie na remont budynku fabrycznego, nie dlatego, że nie posiada siły roboczej, ale na skutek możliwości przekroczenia funduszu płac.</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#PosełJezierskiLeon">W innym wypadku — zakład nie produkuje nowego modelu artykułu trwałego użytku na eksport, ponieważ przez wprowadzenie pewnych części z tworzywa sztucznego, zastępującego blachę, artykuł w kosztach produkcji jest tańszy, ale nie rzutuje na wykonanie planu produkcji globalnej i akumulacji.</u>
          <u xml:id="u-24.6" who="#PosełJezierskiLeon">Obowiązujące obecnie wskaźniki planów odbijają się bardzo niekorzystnie na produkcji zakładów przemysłu terenowego i spółdzielczości. Produkcja ta stanowi przeszło 21% przedmiotów spożycia i codziennego użytku, wytwarzanych w skali całego kraju.</u>
          <u xml:id="u-24.7" who="#PosełJezierskiLeon">Towary tego rodzaju, przeznaczone na rynek wewnętrzny i zagraniczny, powinny być z punktu widzenia gospodarczego i społecznego tanie, lekkiej konstrukcji, nowoczesne i starannie wykonane. Zakłady przemysłu terenowego i spółdzielczości mogą się dostosować do wymagań konsumenta, ponieważ w stosunkowo krótkim czasie mają możliwość przestawiania asortymentu produkcji na wytwarzanie wyrobów w krótkich seriach. W praktyce jednak przedsiębiorstwa te w swoich planach techniczno-ekonomicznych dążą do produkcji asortymentów, które cechuje wysoka cena zbytu, najniższa pracochłonność, wysoki udział materiałów i najwyższa rentowność. Przyczyny takiego zjawiska to, między innymi, ustalanie na szczeblach centralnych planów z dyrektywnymi wskaźnikami określającymi wartość produkcji, zatrudnienie, fundusz płac i akumulację.</u>
          <u xml:id="u-24.8" who="#PosełJezierskiLeon">W rezultacie przedsiębiorstwo po otrzymaniu odpowiednich wskaźników wybiera taki profil produkcji, który odpowiada tym wskaźnikom, a nie potrzebom rynku i eksportu. Konsekwencją takiego układu jest dążność do wypełnienia wartości produkcji przez wartość zużytych surowców. Wypływa to z faktu, że im większa jest wartość surowców, tym mniejszy jest udział pracy żywej, a zatem mniejszy fundusz płac.</u>
          <u xml:id="u-24.9" who="#PosełJezierskiLeon">Obserwujemy tendencję do ucieczki od produkcji rynkowej, która wymaga większego funduszu płac, i niedostateczny rozwój eksportu w stosunku do możliwości pomimo stosowania zachęt premiowych.</u>
          <u xml:id="u-24.10" who="#PosełJezierskiLeon">Natomiast można zauważyć wzrost produkcji o charakterze zaopatrzeniowo-inwestycyjnym, którą cechuje wysoki udział surowców, oraz kooperacji, w której cena produktu uzgadniana jest między producentem a odbiorcą.</u>
          <u xml:id="u-24.11" who="#PosełJezierskiLeon">Mogę podać sporo przykładów, gdzie zakłady ze względu na niekorzystne dla przedsiębiorstwa wskaźniki robocizny i akumulacji nie przyjęły do produkcji asortymentów bardzo poszukiwanych na rynku.</u>
          <u xml:id="u-24.12" who="#PosełJezierskiLeon">Nie jestem mecenasem w zagadnieniach metodologii prawidłowego planowania i ustalania odpowiednich wskaźników i nie dam recepty na to, co z dotychczasowego układu trzeba zmienić, a co zostawić. Uważam jednak, że pracę dotyczącą metod planowania trzeba przyśpieszyć. Jeśli chodzi o przemysł terenowy i spółdzielczość, to należy wzmocnić wpływ rad narodowych na planowaną terenową wytwórczość przez realizację zasady dokonywania podziału zadań i środków planowanych przez prezydia wojewódzkich rad narodowych na wszystkich etapach prac planistycznych.</u>
          <u xml:id="u-24.13" who="#PosełJezierskiLeon">Wydaje się przy tym, że niezbędne byłoby odstąpienie od stosowanej dotychczas zasady jednoczesnej dyrektywności zadań i środków i ustalenie jednej z tych części wynikowo przy jednoczesnym zapewnieniu odpowiedniego wzrostu wydajności pracy.</u>
          <u xml:id="u-24.14" who="#PosełJezierskiLeon">Wydobycie wskazanych przeze mnie rezerw w systematyce planowania produkcji może przyczynić się również w dużym stopniu do poszerzenia i osiągnięcia wysokiej jakości produkcji eksportowej.</u>
          <u xml:id="u-24.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#WicemarszałekZenonKliszko">Głos ma poseł Jerzy Olszewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PosełOlszewskiJerzy">Wysoki Sejmie! Sejmowa Komisja Handlu Zagranicznego upoważniła mnie do przedstawienia Wysokiej Izbie naszej oceny planu i budżetu handlu zagranicznego na rok 1963. Komisja nasza oceniała plan i budżet handlu zagranicznego pod kątem odpowiedzi na pytanie: czy stwierdzone w 1962 roku niedomagania na tym odcinku ulegają poprawie w 1963 r. Czy obserwujemy w tej dziedzinie jakiś „kryzys” — bo i takie słowo padło z tej wysokiej trybuny. Żeby na to otrzymać odpowiedź przypomnijmy w skrócie plusy i minusy w handlu zagranicznym w 1962 roku. Jakie dodatnie zjawiska nastąpiły?</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#PosełOlszewskiJerzy">Po pierwsze — zwiększenie obrotów w stosunku do założeń Narodowego Planu Gospodarczego; po drugie — wzrost obrotów z krajami socjalistycznymi i w eksporcie, i w imporcie; po trzecie — utrzymanie mimo ciężkiego roku planowanego salda handlowego z krajami kapitalistycznymi, które wynosi minus 49,5 mln zł dewizowych dzięki operatywnym korektom, dokonanym przez Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów w marcu i w lipcu bieżącego roku.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#PosełOlszewskiJerzy">A jakie były zjawiska ujemne?</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#PosełOlszewskiJerzy">Po pierwsze — to fakt, że zamiast planowanego salda minus 615 mln zł dewizowych osiągnięto minus 852 mln zł dewizowych, a po drugie, że w obrotach z krajami kapitalistycznymi eksport utrzymywał się na poziomie 100% planu, natomiast import przekroczono o 7,3%, w tym import surowców o 14%.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>