text_structure.xml 42.5 KB
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejSmirnow">Dzień dobry państwu. Otwieram posiedzenie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej. Witam panią minister Krystynę Szumilas, przedstawicieli resortów, przedstawicieli związków i wszystkich pozostałych gości.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejSmirnow">Przedmiotem naszego dzisiejszego posiedzenia jest rozpatrzenie i zaopiniowanie dla Komisji Finansów Publicznych projektu ustawy budżetowej na rok 2011 w zakresie: część budżetowa 82 – Subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego – w zakresie części oświatowej – wydatki z zał. nr 2; część budżetowa 83 – Rezerwy celowe, w zakresie pozycji: 10, 11, 26, 38, 46 i 53. Czy są uwagi do porządku obrad? Nie ma uwag.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejSmirnow">Stwierdzam, że porządek obrad został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejSmirnow">Przystępujemy do jego realizacji. Bardzo proszę panią minister Krystynę Szumilas o omówienie części budżetowych 82 i 83.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejKrystynaSzumilas">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo. Jeżeli chodzi o część oświatową subwencji ogólnej, to została ona skalkulowana zgodnie z ustawą o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Kwota części oświatowej subwencji ogólnej została ustalona w wysokości łącznej kwoty części ustawowej subwencji ogólnej, nie mniejszej niż przyjęta w ustawie budżetowej w roku bazowym, skorygowanej o kwotę wydatków z tytułu zmiany realizowanych zadań oświatowych. Zmiana wysokości wydatków wynika przede wszystkim ze skutków przechodzących wzrostu wynagrodzeń nauczycieli o 7% od 1 września 2010 r. W 2010 r. w subwencji oświatowej kalkulowano 7-procentową podwyżkę płac nauczycieli na 4 miesiące: od września do grudnia. W 2011 r. ta podwyżka skutkuje koniecznością wypłaty w ciągu 12 miesięcy, a więc dodatkowo należało skalkulować 8 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejKrystynaSzumilas">Drugą przyczyną zwiększenia subwencji oświatowej jest planowana podwyżka wynagrodzeń nauczycieli od 1 września 2011 r. o 7% w związku ze wzrostem kwoty bazowej, która od 1 września 2011 r. będzie wynosiła 2618,10 zł. W związku z tym subwencja oświatowa wzrasta o 1.914. 964 tys. zł i będzie wynosiła w 2011 r. 36.924.829 tys. zł. Przy planowaniu kwoty subwencji na rok 2011 uwzględniono również skutki finansowe wzrostu wynagrodzeń dla nauczycieli za prowadzenie części ustnej egzaminu maturalnego w 2011 r. oraz skutki zmniejszenia zadań realizowanych przez samorządy – to jest powstanie na bazie kolegium państwowej szkoły wyższej.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejKrystynaSzumilas">Zgodnie z ustawą o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, z podziału ogólnej kwoty części oświatowej subwencji ogólnej, planowanej na rok 2011, wyłączone zostało ustawowe 0,6% rezerwy, która planowana jest w wysokości 221.550 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejKrystynaSzumilas">Zakres zadań oświatowych realizowanych przez poszczególne samorządy terytorialne, stanowiący podstawę do naliczania planowanych kwot subwencji oświatowej na 2011 r., określony został na podstawie danych dotyczących liczby uczniów według stanu na dzień 10 września 2010 r. Po przeliczeniu liczby uczniów, zgodnie z informacjami przesłanymi przez dyrektorów szkół we wrześniu 2010 r., i przyjęciu rozporządzenia o algorytmie podziału subwencji oświatowej na 2011 r., samorządy uzyskają informację o ostatecznej kwocie subwencji oświatowej.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejKrystynaSzumilas">Obecnie podział subwencji oświatowej pomiędzy poszczególne szczeble samorządu terytorialnego kształtuje się następująco: gminy otrzymają 59,4% subwencji oświatowej, czyli kwotę w wysokości 21.795.412 tys. zł, powiaty 38,6%, czyli kwotę w wysokości 14.166.400 tys. zł, województwom przypadnie 741.467 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejKrystynaSzumilas">Zgodnie z kalkulacją planowanych kwot części subwencji oświatowej ogólnej na rok 2011 finansowy standard „A” będzie wynosił 4699,53 zł i w stosunku do roku 2010 wzrośnie o 7,68%, tj. o 335,14 zł. Oczywiście, tak jak powiedziałam, ten standard po naliczeniu ostatecznej kwoty subwencji oświatowej może ulec zmianie. Prawdopodobnie będzie wyższy od tego, który w tej chwili państwu podaję, ze względu na mniejszą liczbę uczniów kształcących się w szkołach wszystkich typów.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejKrystynaSzumilas">Przejdę teraz do omówienia rezerw celowych z części budżetowej 83. Rezerwa nr 10 przeznaczona jest na dofinansowanie kosztów podnoszenia jakości oświaty. Wynosi ona 11.880 tys. zł. W przypadku tej rezerwy mówimy przede wszystkim o środkach na awans zawodowy, komisje kwalifikacyjne czy skutki przechodzące awansu zawodowego. Zasadą jest to, że skutki przechodzące awansu zawodowego nauczycieli zatrudnionych w szkołach prowadzonych przez ministrów są kalkulowane i włączane w budżety ministrów. W ten sposób w planie budżetu na rok 2011 ministra kultury i dziedzictwa narodowego, ministra rolnictwa i rozwoju wsi, ministra środowiska oraz ministra edukacji narodowej zaplanowane zostały środki uwzględniające skutki awansu zawodowego – te przechodzące z roku 2010. W rezerwie celowej nr 10 zaplanowana jest jedynie kwota zabezpieczająca skutki przechodzące awansu zawodowego w przypadku ministra sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejKrystynaSzumilas">Rezerwa nr 11, czyli stypendia Prezesa Rady Ministrów dla uczniów szczególnie uzdolnionych, zapisano w kwocie 11.000 tys. zł, czyli takiej, jak w 2010 r. Stypendium wynosi miesięcznie 258 zł.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejKrystynaSzumilas">W ramach rezerwy celowej nr 26 na dofinansowanie Narodowego Programu Stypendialnego, w tym wyprawki szkolnej, zaplanowano kwotę 505.000 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejKrystynaSzumilas">Rezerwa celowa nr 38 – Bezpieczna i przyjazna szkoła. Wysokość tej rezerwy zaplanowano na 6000 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejKrystynaSzumilas">Rezerwa celowa nr 46 – dofinansowanie zadań wynikających z obniżenia wieku szkolnego – środki na realizację programu „Radosna szkoła” przewidziano w kwocie 150.000 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejKrystynaSzumilas">Rezerwy nr 38 i 46 zostały zaplanowane zgodnie z przyjętymi przez rząd programami.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejKrystynaSzumilas">Rezerwa nr 53 – podwyższenie wynagrodzeń nauczycieli zatrudnionych w szkołach i placówkach oświatowych prowadzonych przez organy administracji rządowej została zaplanowana w kwocie 26.252 tys. zł. To są środki na podwyżki płac dla nauczycieli zatrudnionych w szkołach podległych ministrowi kultury i dziedzictwa narodowego, ministrowi rolnictwa i rozwoju wsi, ministrowi środowiska, ministrowi edukacji narodowej oraz ministrowi sprawiedliwości. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejSmirnow">Posłami koreferentami są: pani poseł Teresa Wargocka – część budżetowa 82, oraz pani poseł Ewa Wolak – część budżetowa 83. Z ramienia Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej koreferat przedstawi pan poseł Kochanowski. Bardzo proszę, pani poseł Teresa Wargocka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselTeresaWargocka">Chcę przedstawić koreferat dotyczący subwencji oświatowej dla jednostek samorządu terytorialnego na rok 2011. Z materiałów przedstawionych nam przez Ministerstwo Edukacji Narodowej, z którymi zapoznaliśmy się na posiedzeniu podkomisji stałej do spraw ekonomiki edukacji i nauki, można wyczytać dwie informacje. Pierwsza jest taka, iż subwencja oświatowa dla jednostek samorządu terytorialnego będzie wynosiła ok. 36.925.000 tys. zł i będzie wyższa o 5,5% – tj. o 1.915.000 tys. zł – od kwoty części oświatowej subwencji ogólnej określonej w ustawie budżetowej na rok 2010. Z informacji, która jest zawarta w przedłożeniu ministerialnym wynika, że subwencja uwzględnia: planowaną podwyżkę płac nauczycieli od 1 września 2011 r. o 7%, skutki przechodzące podwyżki wynagrodzeń z roku 2010 oraz zmiany w strukturze awansu zawodowego nauczycieli zatrudnionych w szkołach i placówkach prowadzonych przez JST.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#PoselTeresaWargocka">Oczywiście, zgodnie z prawem, z subwencji ogólnej wydzielona została rezerwa. Ta rezerwa w 2011 r. będzie wynosiła ok. 221.000. tys. zł. Z ogólnej kwoty części oświatowej subwencji ogólnej gminy otrzymają 21.000.000 tys. zł, powiaty 14.000.000 tys. zł, zaś województwa ok. 741.000 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#PoselTeresaWargocka">W związku z podwyżkami wynagrodzeń dla nauczycieli ustalono dwie kwoty bazowe kalkulacji wynagrodzeń. Druga kwota, która uwzględnia podwyżkę, została skalkulowana w wysokości 2618,10 zł i będzie obowiązywała od 1 września 2011 r.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#PoselTeresaWargocka">Takie informacje zostały nam przedstawione przez ministerstwo na posiedzeniu podkomisji stałej ds. ekonomiki edukacji i nauki. Dzisiaj otrzymaliśmy szczegółowe kalkulacje dotyczące skutków podwyżki wynagrodzeń. Prosiliśmy o nie, ponieważ rok 2011 będzie bardzo trudny zarówno dla budżetu państwa, jak i dla jednostek samorządu terytorialnego. Zapewnienie finansowania wykonywania zadań oświatowych jest kwestią niezmiernie ważną. Zależy nam na tym, żeby w okresie głębokiego kryzysu realizacja zadań oświatowych nie była zagrożona.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#PoselTeresaWargocka">Kilka słów na temat analizy skutków podwyżek w 2011 r. Z przedstawionego materiału wynika, że pełne skutki finansowe wzrostu wynagrodzeń w 2011 r. będą wynosiły 1.914.167 tys. zł. Jest to kwota niemal równa tej, o jaką wzrasta subwencja w roku 2011. Możemy powiedzieć, że budżet państwa w żaden sposób nie będzie partycypował w pewnych kosztach, które niewątpliwie wzrosną, chociażby z uwagi na podwyżki cen energii elektrycznej czy gazu. Wzrost subwencji nie uwzględnia kosztów związanych z realizacją innych zadań, które są nałożone na samorządy. Nie ma nic na ten temat w informacji, którą państwo przedstawiliście. Mam prawo sądzić, że te aspekty nie zostały uwzględnione. Wspomnę tylko, że jednostki samorządu terytorialnego realizują zadanie, które łączy się z dodatkowymi godzinami pracy nauczycieli, którzy zajmują się uczniami powracającymi do Polski z innych krajów. Na jednym z posiedzeń Komisji dowiedzieliśmy się, że ok. 6 tys. nauczycieli jest zatrudnionych do pracy z takimi uczniami. Oczywiście są jeszcze skutki przeprowadzania maturalnych egzaminów ustnych. Na ten cel środki także powinny się znaleźć. Wiemy również, że dotacja celowa, która ma przygotować szkoły do przyjęcia 6-latków ma być wydatkowana na tworzenie placów zabaw i wyposażenie sal w różnego rodzaju pomoce dydaktyczne i zabawki. Cały ciężar związany z zapewnieniem bezpieczeństwa najmłodszym uczniom będzie w tym roku spoczywał wyłącznie na barkach samorządów. Przypomnę również o dodatkowych zadaniach, jakie samorząd musi podjąć w związku z obowiązkiem przyjmowania do przedszkoli dzieci 5-letnich.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#PoselTeresaWargocka">Trzeba mieć na uwadze trudną sytuację finansową samorządów. Zanim przejdę do konkluzji, zadam kilka pytań dotyczących przedstawionej przez państwa kalkulacji. Mam przed sobą materiał z ubiegłego roku. Nie wiem czy przedstawiciele ministerstwa mogliby się odnieść do tego materiału, ale chciałam państwu powiedzieć, że z przedstawionych kalkulacji wynika, że przy niższym ubiegłorocznym poziomie zatrudnienia nauczycieli – spadek o 10% – skutki podwyżki dla nauczycieli w 2011 r. są dużo mniejsze niż spadek liczby nauczycieli. W ubiegłym roku wyniosły one 1.617.667 tys. zł., a w tym roku jest to 1.914.000 tys. zł. Proszę o głębsze uzasadnienie sposobu wyliczania skutków podwyżek płac dla nauczycieli.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejSmirnow">Dziękuję bardzo, pani poseł. Proponuję, żeby pani minister odniosła się do pytań po wysłuchaniu wszystkich koreferatów. Bardzo proszę, pani poseł Ewa Wolak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselEwaWolak">Panie przewodniczący, pani minister, szanowni państwo. Chciałam porównać planowane na 2011 r. wydatki z wydatkami z roku poprzedniego. Zwiększeniu uległy jedynie środki dwóch rezerw związanych z finansowaniem awansu zawodowego oraz podwyższeniem wynagrodzeń nauczycieli zatrudnionych w szkołach i placówkach oświatowych prowadzonych przez organy administracji rządowej. Pozostałe rezerwy zaplanowano w kwotach takich jak na rok bieżący. Trzeba powiedzieć, że oznacza to realny spadek wydatków na cele przewidziane w tych rezerwach o ponad 2%. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejSmirnow">Dziękuję bardzo. Bardzo proszę pana posła Jana Kochanowskiego o przedstawienie koreferatu odnoszącego się do obydwu omawianych części budżetowych. Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselJanKochanowski">Szanowni państwo, panie przewodniczący. Subwencja oświatowa jest częścią subwencji ogólnej. Subwencja oświatowa stanowi 74% całej subwencji ogólnej. To jest bardzo dużo. Środki pochodzące z tego źródła wpływają na działalność samorządów lokalnych – gmin, powiatów i województw. Trudno mówić tylko o subwencji oświatowej. Oczywiście, w porównaniu z rokiem 2010 możemy mówić o 5,5% wzroście. Możemy spierać się o to, czy kwota w wysokości 1.900.000 tys. zł będzie wystarczająca, żeby pokryć zapotrzebowanie jednostek samorządu terytorialnego. Tak jak mówiła pani poseł sprawozdawca, oprócz wydatków związanych z podwyżką płac nauczycieli, szkoły ponoszą także inne koszty, ale muszą działać w ramach swoich sztywno określonych budżetów. Z przedstawionego na rok 2011 planu budżetu państwa wynika, że gminy otrzymają o 12,5% środków mniej niż w roku 2010. W przypadku województw, w niektórych częściach jest to spadek nawet o 34%. Jeżeli weźmiemy pod uwagę, że zadłużenie gmin w samych obligacjach i papierach wartościowych wynosi 10.000.000 tys. zł, to możemy się spodziewać, że nie będą miały z czego dokładać dla szkół. Trzeba to sobie dzisiaj wyraźnie powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#PoselJanKochanowski">Czy kwota subwencji zabezpieczy działanie szkół biorąc pod uwagę wzrost VAT o 1%, czyli wzrost kosztów energii, utrzymania itd. Moje słowa wynikają z troski. Zastanawiam się, czy polska szkoła będzie mogła spełniać swoje powinności, skoro nie będzie mogła liczyć na pomoc ze strony samorządu terytorialnego, którego środki są tak ograniczone. Czy ten wzrost o 5,5% w stosunku do roku 2010 jest wystarczający? Co ze skutkami podwyżek VAT? Co z rosnącymi kosztami utrzymania szkół? Państwo będziecie naliczać subwencję na podstawie danych dotyczących liczby uczniów, ale wiemy wszyscy, że uczniów ubywa, czyli wielkość subwencji będzie jeszcze mniejsza. Nie chodzi nam przecież o suche liczby, ale o zapewnienie prawidłowego funkcjonowania szkół.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#PoselJanKochanowski">Jeśli chodzi o rezerwy celowe, to kwoty te nie budzą żadnych emocji, bo w większości przypadków są one takie same jak w roku ubiegłym. Oczywiście, z uwagi na 2-procentową inflację są mniejsze. Jednakże przyszłoroczny budżet jest budżetem trudnym, więc trzeba będzie się z tym pogodzić.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#PoselJanKochanowski">Niestety, nie mam informacji na temat tego, w jaki sposób kwoty z rezerw celowych były wydatkowane w roku ubiegłym. Czy ubiegłoroczne środki z rezerw pokryły zapotrzebowania szkół?</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#PoselJanKochanowski">Z zaprezentowaniem wniosków poczekam, aż pani minister odpowie na zadawane pytania. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejSmirnow">Dziękuję bardzo. Jeżeli ktoś z państwa ma pytania do pani minister, to teraz można się zgłaszać i zabierać głos. Bardzo proszę, siostra Maksymiliana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#CzlonekzarzaduRadySzkolKatolickichsiostraMaksymilianaWojnar">Chciałam zapytać o zasady naliczania dotacji na uczniów i podwyżki wynagrodzeń nauczycieli zatrudnionych przez jednostki samorządu terytorialnego i inne podmioty. Niczego się nie domagam, chciałabym po prostu zrozumieć pewną kwestię, ponieważ szkoły będą zapewne kierować do nas pytania w tej sprawie. Środki z subwencji trafiają „za uczniem” do szkół publicznych i niepublicznych prowadzonych przez inne podmioty niż jednostki samorządu terytorialnego. Czy wobec tego od 1 września do końca grudnia w ramach przyznawanych dotacji szkoły te otrzymają „coś więcej” na podstawie informacji o liczbie uczniów, czy stanie się tak dopiero od 1 stycznia 2012 r.? To wszystko. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejSmirnow">Dziękuję bardzo. Pan przewodniczący Pisarek, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#CzlonekZarzaduGlownegoForumZwiazkowZawodowychTadeuszPisarek">Muszę powiedzieć, że stronie związkowej jest przykro z tego powodu, że nie zostaliśmy zaproszeni na posiedzenie podkomisji stałej ds. ekonomiki edukacji i nauki. Na posiedzeniu tej podkomisji omawiana była większość spraw i szkoda, że nie mieliśmy sposobności się na ich temat wypowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#CzlonekZarzaduGlownegoForumZwiazkowZawodowychTadeuszPisarek">Małe sprostowanie – mówimy o wielkich, 7-procentowych podwyżkach dla nauczycieli, ale musimy pamiętać, że ustawa budżetowa przewiduje inflację na poziomie 2,3%, a podwyżki nauczycielskie średnioroczne też są na poziomie 2,33%. De facto, jest to jak gdyby wyrównanie inflacyjne. Szkoda, że tego systemu nie zastosowano w przypadku innych pracowników, których wynagrodzenia w rzeczywistości zmaleją. Na tym polegają bolączki całej sfery budżetowej. Pracownicy administracji szkolnej, ale nie tylko oni, także inni, otrzymują naprawdę niskie wynagrodzenia. Przewidywana inflacja tylko je obniży.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#CzlonekZarzaduGlownegoForumZwiazkowZawodowychTadeuszPisarek">Czy nie warto zastanowić się nad propozycją, którą kiedyś już składaliśmy, żeby wynagrodzenia nauczycielskie wydzielić z subwencji oświatowej, żeby były one centralnie rozdzielane w formie dotacji. Wtedy pozbylibyśmy się problemów z przeliczaniem, wyliczaniem i rozliczaniem samorządów w tej sprawie. Wydaje mi się, że panuje pewien nieład w tej kwestii i trudno sprawdzić realność wykonania subwencji oświatowej, jeżeli chodzi o wynagrodzenia nauczycielskie. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejSmirnow">Dziękuję. Oczywiście, kwestie zmian w systemie nie podlegają dzisiaj dyskusji. Czy ktoś z państwa chciałby jeszcze zabrać głos? Pan przewodniczący Kłosowski, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselSlawomirKlosowski">Panie przewodniczący, pani minister, szanowni państwo. Odniosę się zarówno do kwestii subwencji w części oświatowej, jak i do rezerw celowych.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#PoselSlawomirKlosowski">Mam pewne obawy związane z tą subwencją. Czy wyliczenia ministerstwa są adekwatne do potrzeb samorządów związanych z pokrywaniem kosztów wynagrodzeń nauczycieli i skutków przechodzących podwyżki? Czy rzeczywiście wystarczy tych środków? Mam poważne obawy, że może ich zabraknąć. Proszę pamiętać, że rok 2011 będzie oznaczał dla samorządów terytorialnych potężne kłopoty. Do tej pory zawsze tak było, że zarówno ministerstwo jak i samorządy zakładały, że jakoś uda się im pokryć wszystkie wydatki. Nadchodzi rok 2011, w którym da o sobie znać potężne zadłużenie samorządów terytorialnych. Może się okazać, że samorządy nie będą miały z czego dokładać, a przecież wyliczenia Ministerstwa pokazują, że wszystko jest zaplanowane – przepraszam za określenie – „na styk”. Zwracał na to uwagę pan poseł koreferent z Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#PoselSlawomirKlosowski">Mam również obawy związane z zaplanowanym w ustawie budżetowej na 2011 r. średniorocznym wzrostem cen towarów i usług wynoszącym 2,3%. Jeżeli weźmiemy pod uwagę to, że samorządy będą musiały przeznaczać więcej środków na utrzymanie szkół, to może to tylko i wyłącznie pogłębić sytuację kryzysową. Nie chcę się „czepiać” tych liczb, wydaje mi się tylko, że w tej chwili możemy w ramach autokorekty doprowadzić do tego, żeby zabezpieczyć środki z subwencji oświatowej na odpowiednim poziomie. Nie chcemy przecież, żeby prawdziwe problemy pojawiły się we wrześniu czy październiku przyszłego roku.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#PoselSlawomirKlosowski">Mam pytanie do pani minister na temat omawianej subwencji. W jaki sposób pani minister kalkulowała liczbę sześciolatków, które w 2011 r. będą korzystać z subwencji oświatowej? Jaki to jest procent? Czy obliczenia te zostały wkalkulowane w wyliczenie poziomu subwencji oświatowej?</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#PoselSlawomirKlosowski">To tyle odnośnie do subwencji. Cóż więcej można na jej temat powiedzieć? Kwota została zaplanowana zgodnie z ustawą o finansach publicznych i nie jest niższa od tej z ubiegłego roku. To wszystko.</u>
          <u xml:id="u-14.5" who="#PoselSlawomirKlosowski">Kwestia rezerw celowych. Pani minister, szykuje nam się dramat, bo właściwie w odniesieniu do każdej rezerwy celowej możemy mówić o realnym spadku nakładów. Jedna z tych rezerw jest szczególna i właśnie na nią zwrócę uwagę. Nie ma informacji na jej temat w materiale przygotowanym przez ministerstwo. Może to być spowodowane tym, że ta rezerwa jest jakby na „pograniczu” działów. Chodzi mi o rezerwę nr 27 – Pomoc państwa w zakresie dożywiania. Przypomnę, że na rok 2010 w tej rezerwie zaplanowane były środki w wysokości 550.000 tys. zł. W planie na rok 2011 widzimy kwotę 200.000 tys. zł. Skoro spadek nakładów na ten cel jest tak drastyczny, to wychodzi na to, że rząd praktycznie rezygnuje z dożywiania dzieci w szkołach.</u>
          <u xml:id="u-14.6" who="#PoselSlawomirKlosowski">Kolejne pytanie dotyczy rządowego programu „Radosna szkoła”. Po raz kolejny o tym mówię, a dzieje się tak dlatego, że wszyscy wiemy o wielkich potrzebach jednostek samorządu terytorialnego w kwestii dostosowywania obiektów szkolnych do potrzeb sześciolatków. Czy rząd nie dojrzał ostatecznie do tego, żeby w celu realizacji tego programu stworzyć nowy tytuł w budżecie i dofinansować to przedsięwzięcie na przyzwoitym poziomie? Przypomnę, że wielkimi krokami zbliża się data 1 września 2012 r. W tej chwili stan przygotowania bazy oświatowej jest poniżej jakiegokolwiek poziomu. Jeżeli w projekcie budżetu na 2011 r. nie zaplanujemy poważnych środków na ten cel, to nie mamy co marzyć o tym, że dzieci, które 1 września 2012 r. przyjdą z przedszkola do szkoły, będą miały polepszone warunki edukacji. Będzie wręcz odwrotnie.</u>
          <u xml:id="u-14.7" who="#PoselSlawomirKlosowski">To wszystkie moje pytania do pani minister. Nie ukrywam, że najważniejsza jest dla mnie rezerwa nr 27 – Pomoc państwa w zakresie dożywiania. Skąd wziął się tak dramatyczny spadek środków na ten cel? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejSmirnow">Dziękuję bardzo. Chciałbym tylko zwrócić uwagę, że nie opiniujemy rezerwy nr 27. Jest ona w zakresie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny i innego ministerstwa. Jeśli pani minister zechce odpowiedzieć na te pytanie, to dobrze, ale nie sądzę, żeby dysponowała informacjami, bo wchodzi ona w zakres innego resortu. Nie ma więcej zgłoszeń. Bardzo proszę panią minister o odpowiedź na zadane pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#SekretarzstanuwMENKrystynaSzumilas">Przede wszystkim pytania dotyczyły sposobu kalkulacji wzrostu subwencji oświatowej na rok 2011 i tego, jakimi zasadami kierowaliśmy się w trakcie naliczania poszczególnych kwot. Jak państwo wiecie, te zasady są określone w ustawie o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Subwencja na następny rok nie może być niższa od subwencji z poprzedniego roku. W tej kalkulacji uwzględnia się zadania, które są „na plus” i „na minus”.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#SekretarzstanuwMENKrystynaSzumilas">Jeżeli chodzi o kalkulację wzrostu subwencji oświatowej na rok 2011, to największą pozycją są skutki przechodzące podwyżki płac z roku 2010 i skutki 7-procentowej podwyżki płac od września 2011 r. Aby obliczyć te skutki musieliśmy wyliczyć tak zwaną śródroczną liczbę etatów nauczycieli. Śródroczna liczba etatów nauczycieli jest liczona na podstawie informacji uzyskanych z systemu informacji oświatowej oraz na podstawie szacunków tendencji odnoszących się do liczby etatów nauczycieli w systemie. Bazujemy na trendach, ale uwzględniamy także to, że zwiększa się liczba zadań związanych z przyjściem do szkół sześciolatków. Wyliczamy, jaki to może mieć wpływ na liczbę zatrudnionych nauczycieli. W ubiegłym roku skalkulowaliśmy tę śródroczną liczbę nauczycieli zatrudnionych w systemie – te dane podawała pani poseł Wargocka – na 513.829,4. Czy nasza kalkulacja jest dobra możemy później ocenić badając, ilu rzeczywiście nauczycieli jest zatrudnionych w systemie. Stan ten wynosił na 31 marca 2010 r. ok. 512.500, oznacza to, że nasza kalkulacja była przeprowadzona prawidłowo.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#SekretarzstanuwMENKrystynaSzumilas">Podwyżka płac dla nauczycieli na rok 2011 kalkulowana jest na liczbę etatów nauczycielskich wynoszącą 503.834, 62. To jest spadek. Pojawienie się sześciolatków w systemie powoduje wzrost liczby etatów nauczycielskich, ale to zostało już wkalkulowane w wymienioną przez mnie wielkość. Chcę przypomnieć, że tak naprawdę sześciolatki na razie nie spowodowały zwiększenia liczby uczniów w szkołach, ponieważ liczba uczniów na rok 2011 zmalała o 134.825. Mimo „wejścia” sześciolatków do systemu, liczba uczniów nadal maleje. Z tego powodu maleje również liczba etatów nauczycielskich. Nie jest tak, jak mówiła pani poseł Wargocka, że pojawia się spadek o 10%. Porównując te wielkości etatów – ok. 513.000 i 503.000, można stwierdzić, że jest to ok. 2%. Liczba nauczycieli nie maleje tak szybko, jak liczba uczniów. Do kalkulacji przyjmujemy etaty nauczycielskie, które uwzględniają zmiany zadań nauczycieli.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#SekretarzstanuwMENKrystynaSzumilas">Chciałam odnieść się do wypowiedzi przedstawiciela związków zawodowych dotyczącej podwyżki płac nauczycieli. Jeśli chodzi o sferę budżetową, to nauczyciele są jedyną grupą zawodową, która uzyska w 2011 r. podwyżkę płac. Oczywiście możemy na poziomie akademickim dyskutować, czy jest to podwyżka czy nie, ale w stosunku do innych grup zawodowych możemy na pewno mówić o podwyższeniu wynagrodzenia.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#SekretarzstanuwMENKrystynaSzumilas">Kilka słów na temat rezerw celowych. Jeżeli chodzi o program stypendialny, to w 2009 r. wojewodowie zwrócili do budżetu ok. 45 mln zł, a więc zaplanowana na 2009 r. kwota rezerwy celowej związanej z pomocą materialną dla uczniów nie została w całości wykorzystana. Nie mamy jeszcze dokładnych informacji o wykorzystaniu tej rezerwy w roku bieżącym, ale co roku obserwujemy, że te kwoty nie są w pełni wykorzystywane.</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#SekretarzstanuwMENKrystynaSzumilas">Jeżeli chodzi o stypendia Prezesa Rady Ministrów, to już dzisiaj wiemy, że w 2010 r. wykorzystano 10.300 tys. zł. Plan na rok 2011 opiewa na kwotę 11 mln zł, a więc można mówić o wzroście wydatków na ten cel.</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#SekretarzstanuwMENKrystynaSzumilas">Program „Radosna szkoła” i pytania pana posła na temat tego, czy zamierzamy zmienić zasady finansowania. Czy chcemy przeznaczyć tę rezerwę na inne cele, niż określone w programie rządowym? Odpowiedź jest prosta – nie. Program rządowy wspierający samorządy w przygotowaniu szkół do przyjęcia sześciolatków jest nakierowany na najbardziej deficytowe kwestie związane z nową podstawą programową i kształceniem najmłodszych. W szkołach nie było ani wewnętrznych ani zewnętrznych placów zabaw. Mając na uwadze informację Najwyższej Izby Kontroli o wychowaniu fizycznym i o skutkach braku ruchu, wydaje się, że najważniejszym zadaniem, które mamy do wykonania w związku z obniżeniem wieku szkolnego i wprowadzaniem innego, lepiej dostosowanego do potrzeb najmłodszych dzieci sposobu kształcenia, jest zwrócenie uwagi na konieczność rozwoju fizycznego, konieczność zażywania ruchu. W przyszłości takie działania mogą się przełożyć na chętne i aktywne uczestnictwo dzieci w lekcjach wychowania fizycznego. Program „Radosna szkoła” służy właśnie temu, żeby przy szkołach podstawowych powstawały place zabaw i miejsca, w których dzieci mogą rozwijać swoje umiejętności fizyczne. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelAndrzejSmirnow">Dziękuję bardzo. Czy ktoś z państwa chciałby jeszcze zabrać głoś, przekazać uwagi? Jeżeli nie, to chciałbym poprosić panią poseł Wargocką o przedstawienie wniosków. Przepraszam, docierają do mnie sygnały, że siostra Maksymiliana nie uzyskała odpowiedzi na swoje pytanie. Przepraszam panią poseł Wargocką i jeszcze raz proszę o zabranie głosu panią minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#SekretarzstanuwMENKrystynaSzumilas">To było pytanie dotyczące dotacji dla szkół niepublicznych. Dotacje na rok 2011 wzrosną z tego tytułu, że wzrasta standard „A” na ucznia, a ustawa o systemie oświaty stanowi, że dotacja dla szkół prowadzonych przez inne organy niż jednostki samorządu terytorialnego musi być zaplanowana w wysokości nie mniejszej niż kwota subwencji oświatowej przeznaczonej na jednego ucznia danego typu szkoły. Jeżeli rośnie standard „A”, rośnie kwota w subwencji na konkretnego ucznia szkoły, to wzrasta również wielkość dotacji. Wysokość podwyżek w szkołach, w których nauczyciele nie są objęci przepisami Karty Nauczyciela, reguluje organ prowadzący. Te decyzje podejmuje organ prowadzący w ramach kwot przyznanych na utrzymanie szkoły.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaAugustyn">Dziękuję bardzo. W takim razie wracamy do pani poseł Wargockiej z prośbą o wnioski końcowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PoselTeresaWargocka">Dziękuję bardzo. Pani przewodnicząca, szanowne komisje. Stoimy przed trudnym problemem zaopiniowania subwencji oświatowej na rok 2011. W dyskusji zostały poruszone wszystkie zagrożenia, jakie mogą pojawić się w 2011 r. z powodu kryzysu w finansach publicznych – mam tu na myśli zarówno budżet państwa, jak i budżety samorządów.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#PoselTeresaWargocka">Muszę stwierdzić z ubolewaniem, że przedstawiona kalkulacja skutków wzrostu wynagrodzeń jest sporządzona w sposób bardzo ogólny. Nie jest sporządzona nawet w takiej formie, jaką podkomisja ekonomiki edukacji i nauki otrzymała w ubiegłym roku. Ciężko dokonać jakichkolwiek porównań i analiz, ale zakładamy, że ta kalkulacja została przygotowana prawidłowo.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#PoselTeresaWargocka">Faktycznie jest tak, że subwencja będzie powiększona o kwotę mającą pokryć skutki podwyżek płac dla nauczycieli. Te dwie kwoty naprawdę są bardzo zbieżne. Wydaje mi się, że upoważnia mnie to do zaproponowania obu komisjom, abyśmy negatywnie zaopiniowali projekt budżetu w części 82. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaAugustyn">Dziękuję bardzo. Pani poseł Wolak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselEwaWolak">Chciałam zgłosić wniosek przeciwny do wniosku pani Wargockiej. Wnoszę o pozytywne zaopiniowanie projektu ustawy budżetowej w części 82. Co do omawianych przeze mnie wcześniej rezerw celowych, to proponuję, aby komisje pozytywnie zaopiniowały projekt budżetu w części 83. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaAugustyn">Dziękuję bardzo. Pan poseł Kochanowski, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselJanKochanowski">Zostały zgłoszone dwa wnioski, więc rozstrzygnijmy je w głosowaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaAugustyn">Dziękuję bardzo. Pan przewodniczący Smirnow, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PoselAndrzejSmirnow">Chciałem zwrócić uwagę, że opiniujemy już którąś z kolei część budżetową. Dzisiaj miałem okazję uczestniczyć w posiedzeniu Komisji Obrony Narodowej. Podczas prac w komisjach zwracano już uwagę, że jedyną częścią budżetową, w odniesieniu do której można mówić o wzroście, jest część oświatowa subwencji ogólnej. Oczywiście, to co państwo mówili o sytuacji samorządów, a także o sytuacji budżetu państwa, jest prawdą. Budżet na rok 2011 jest bardzo trudny. Wiadomo, że zamrożone zostały płace całej sfery budżetowej. Jedyną grupą, która otrzymuje w dalszym ciągu podwyżki – z naszego punktu widzenia bardzo zresztą słusznie – są nauczyciele. Stąd wydaje mi się, że wydanie negatywnej opinii byłoby trochę nie na miejscu. To jest oczywiście mój punkt widzenia, ale podkreślam to, ponieważ musimy pamiętać o tym, że inni pracownicy sfery budżetowej także na nas patrzą. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaAugustyn">Pan przewodniczący Kłosowski, bardzo proszę, ale niech to już będzie naprawdę ostatnie zdanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PoselSlawomirKlosowski">Zanim zgłoszę wniosek przeciwny do wniosku pani Wolak o pozytywne zaopiniowanie projektu budżetu w części 83, pozwolę sobie też na komentarz, ale może na nie tak daleko idący, jak komentarz pana przewodniczącego. Panie przewodniczący, prace Komisji charakteryzują się tym, że panuje swoboda w wyrażaniu własnych opinii. Na tym polega nasza praca. Tu nie chodzi o to, żebyśmy byli wszyscy klakierami. Jeżeli posłowie, którzy analizowali projekt budżetu w części 82 przedstawili swoją, taką a nie inną opinię, to proszę ją uszanować bez zbędnego komentarza. Tak uważamy. Połajanka pana przewodniczącego niczego nie zmieni. Panie przewodniczący, odebrałem to jako połajankę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaAugustyn">Proszę uprzejmie pana przewodniczącego Kłosowskiego o to, żeby przeszedł do meritum sprawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PoselSlawomirKlosowski">To pozostaje w moim odczuciu. Proszę nie dysponować moimi odczuciami.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#PoselSlawomirKlosowski">Druga kwestia – czyli wniosek przeciwny do wniosku pani poseł Wolak. W jego sformułowaniu niechcący wspomógł mnie pan przewodniczący, który stwierdził, że rzeczywiście tylko w przypadku subwencji oświatowej można mówić o wzroście. W przypadku rezerw mamy realny spadek o 0,6%. Nie ma o czym dyskutować. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaAugustyn">Ostatnie zdanie, ale bardzo proszę krótko. Pani poseł Wargocka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PoselTeresaWargocka">Niewątpliwie wszystkich członków Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży cieszy podwyżka dla nauczycieli, jednak musimy dbać o funkcjonowanie całego systemu edukacji, o jego wszystkie podmioty. Musimy też mieć na uwadze sytuację samorządów. Mam nadzieję, że pieniędzy na podwyżki wystarczy, ale to jest tylko nadzieja, to nie jest pewność z uwagi na bardzo ogólne wyliczenia przedstawione przez MEN.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#PoselTeresaWargocka">Ponadto chciałam państwu przypomnieć, że za rok ubiegły samorządy wypłaciły nauczycielom bodajże 717.000 tys. zł z tytułu nieosiągania przez nich średnich wynagrodzeń. Na mocy ustawy o systemie oświaty, którą nowelizowaliśmy, w takich przypadkach samorząd jest zobowiązany wypłacić nauczycielom pieniądze. Nikt samorządów z tego obowiązku nie zwolni. Uważam, że roku, w którym samorządy otrzymują dużo mniejsze pieniądze, należy solidarnie z samorządowcami dźwigać problem utrzymania polskich szkół na takim poziomie jak w roku 2010, a dodatkowo jeszcze zadbać o ich rozwój. To, co mówię, to naprawdę nie jest populizm, populizmem jest radość z 7-procentowej podwyżki. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaAugustyn">Dziękuję bardzo, pani poseł. Pani minister Szumilas, już naprawdę ostatnie zdanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#SekretarzstanuwMENKrystynaSzumilas">Chciałam tylko sprostować, że z tytułu nieosiągania przez nauczycieli średnich wynagrodzeń za 2009 r. zostało wypłaconych 250.000 tys. zł. Natomiast kwota, o której pani poseł mówiła, wzięła się stąd, że to samorządy z własnej woli płaciły nauczycielom dodatkowo – ponad średnią płacę wynikającą z Karty Nauczyciela.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaAugustyn">Dziękuję bardzo. Sądzę, że temat został wyczerpany. Przechodzimy do głosowania. Zostały zgłoszone po dwa wnioski do każdej części budżetowej. Poddam najpierw pod głosowanie wniosek dotyczący pozytywnego zaopiniowania projektu budżetu w części 82. Kto z pań i panów posłów jest za pozytywnym zaopiniowaniem części budżetowej 82? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? 20 głosów za, 9 przeciwnych, 3 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaAugustyn">Komisje pozytywnie zaopiniowały projekt budżetu na 2011 r. w części budżetowej 82.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaAugustyn">Przechodzimy do zaopiniowania części budżetowej 83. Dokładnie ta sama sytuacja. Kto z pań i panów posłów jest za pozytywnym zaopiniowaniem tej części budżetu? Kto jest przeciwny? Kto się wstrzymał od głosu? 19 głosów za, 10 przeciwnych, 4 osoby wstrzymały się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaAugustyn">Stwierdzam, że Komisje pozytywnie zaopiniowały część budżetową 83.</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaAugustyn">Proszę państwa, jeszcze nie skończyliśmy. Musimy wyznaczyć osobę, która zreferuje nasze stanowisko przed Komisją Finansów Publicznych. Proponuję, aby tą posłanką była pani Ewa Wolak. Czy jest inna propozycja? Nie ma. Czy pani posłanka Ewa Wolak wyraża zgodę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PoselEwaWolak">Tak, wyrażam zgodę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaAugustyn">Dziękuję bardzo. Pani posłanka została upoważniona do przedstawienia powyższej opinii Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaAugustyn">Proponuję także, aby prezydia komisji były upoważnione przez państwa do ostatecznego zredagowania opinii na ten temat. Wyczerpaliśmy porządek dzienny.</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaAugustyn">Protokół zostanie wyłożony w sekretariatach. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#PrzewodniczacaposelUrszulaAugustyn">Zamykamy wspólne posiedzenie komisji.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>