text_structure.xml 556 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 02)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą wicemarszałkowie Sejmu Aleksander Małachowski, Marek Borowski i Olga Krzyżanowska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Proszę o zajęcie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Wysoka Izbo! Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panie posłanki Danutę Ciborowską i Renatę Szynalską.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Protokół i listę mówców prowadzić będzie pani poseł Renata Szynalska.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Proszę panie posłanki, sekretarzy dzisiejszych obrad, o zajęcie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Wysoka Izbo! Proszę o ciszę.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Polska poniosła wielką stratę.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#komentarz">(Zebrani wstają)</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski"> Zmarł Andrzej Bączkowski, minister pracy i polityki socjalnej. Wszyscy znaliśmy pana Andrzeja Bączkowskiego jako człowieka prawego, oddanego sprawom publicznym, który w swej działalności, zarówno przed pełnieniem wysokich funkcji państwowych, jak i w czasie ich pełnienia, dawał dowody zaangażowania i poświęcenia sprawom społecznym.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">My, ludzie z ˝Solidarności˝, znaliśmy go z czasów, kiedy był działaczem związku, zarówno w jawnym okresie działalności, jak i później, kiedy ˝Solidarność˝ pracowała w ukryciu.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Pani Natalia Skipietrow, rzeczniczka prasowa ministra, napisała bardzo pięknie: ˝Andrzej Bączkowski miał wizję polskiej polityki społecznej z niskim bezrobociem, zreformowanymi emeryturami i rentami, nowym kodeksem zbiorowych stosunków pracy, rozwiązywaniem konfliktów przez rozmowy. Był kimś, kto mógł to zrobić. Pracował dzień i noc. Nie mógł już spać ze zmęczenia. Brał na siebie za dużo˝.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Myślę, że możemy powtórzyć te staropolskie słowa, iż Andrzej Bączkowski dobrze zasłużył się ojczyźnie.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Uczcijmy jego pamięć chwilą ciszy.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#komentarz">(Chwila ciszy)</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Proszę panią sekretarz o odczytanie komunikatu o dzisiejszych posiedzeniach komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#SekretarzPoselDanutaCiborowska">Wysoka Izbo! Informuję, że w dniu dzisiejszym za zgodą marszałka Sejmu odbędą się następujące posiedzenia Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#SekretarzPoselDanutaCiborowska">- Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa wspólnie z Komisją Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Komisją Ustawodawczą - bezpośrednio po głosowaniach,</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#SekretarzPoselDanutaCiborowska">- Systemu Gospodarczego i Przemysłu wspólnie z Komisją Obrony Narodowej - bezpośrednio po głosowaniach,</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#SekretarzPoselDanutaCiborowska">- Ustawodawczej - o godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#SekretarzPoselDanutaCiborowska">- Nadzwyczajnej do rozpatrzenia raportu o polityce regionalnej - o godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#SekretarzPoselDanutaCiborowska">- Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów wspólnie z Komisją Samorządu Terytorialnego oraz Komisją Ustawodawczą - o godz. 12.30.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 2 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Samorządu Terytorialnego oraz Komisji Ustawodawczej o poselskim projekcie ustawy o działalności gospodarczej gmin.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przypominam, że Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Wita Majewskiego i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">W dyskusji zgłoszono poprawki. W związku z tym Sejm skierował projekt ustawy ponownie do komisji.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Sprawozdanie komisji zostało paniom posłankom i panom posłom doręczone w druku nr 1934-A.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Wita Majewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PoselWitMajewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu połączonych Komisji Samorządu Terytorialnego i Ustawodawczej chciałbym przedłożyć uwagi o poprawkach do poselskiego projektu ustawy o działalności gospodarczej gmin zgłoszonych w drugim czytaniu. Sprawozdanie paniom i panom posłom zostało doręczone w druku nr 1934-A.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#PoselWitMajewski">Wysoki Sejmie! Komisje rozpatrzyły wnikliwie wszystkie zgłoszone poprawki. Pod wpływem argumentów, które przedstawiono na posiedzeniu komisji, część poprawek została przez wnioskodawców wycofana. Natomiast te, które ostatecznie pozostały, komisje rekomendują w sposób następujący.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#PoselWitMajewski">Co do skreślenia art. 7 i art. 10 komisje uznały, że zaproponują Izbie odrzucenie tych poprawek z tego względu, że zmierzają one do rozszerzenia swobody działalności gospodarczej gmin ponad cele, które przewidywała ustawa. W związku z tym uważamy, że nadmierne rozszerzenie tej działalności byłoby sprzeczne z celami podstawowymi funkcjonowania władzy lokalnej.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#PoselWitMajewski">Poprawkę nr 4 dotyczącą dodania nowego artykułu komisje rekomendują przyjąć, z tym że powstaje problem, ponieważ równocześnie trwają prace nad ustawą antykorupcyjną, która również będzie poświęcona tym sprawom. Ponieważ los ustawy antykorupcyjnej nie jest jeszcze przesądzony, komisje postanowiły rekomendować przyjęcie tej poprawki. Jednakże z rozmowy z przewodniczącym podkomisji do spraw ustawy antykorupcyjnej dowiedziałem się, że regulowanie cząstkowe w tej ustawie - w sytuacji gdy będzie całościowa ustawa dotycząca zarówno posłów radnych, jak i urzędników - mijałoby się z celem. Jest to więc problem, który będziemy musieli brać pod uwagę przy głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#PoselWitMajewski">Poprawka odnosząca się do art. 17, którą rekomendujemy przyjąć, dotyczy zrównania sytuacji restrukturyzowanych przedsiębiorstw komunalnych z przedsiębiorstwami państwowymi. Chodzi o to, aby skład rady nadzorczej, a przede wszystkim udział pracowników w tych radach, był porównywalny i ustalany na takich samych zasadach, jak w komercjalizowanych i prywatyzowanych przedsiębiorstwach państwowych. Wydaje się, że to rozwiązanie jest słuszne, ponieważ ujednolica sytuację prywatyzowanych przedsiębiorstw komunalnych i przedsiębiorstw państwowych.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#PoselWitMajewski">Pozostałe poprawki wiążą się z wcześniej przeze mnie omówionymi i wymagają łącznych rozstrzygnięć.</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#PoselWitMajewski">W przypadku gdyby były potrzebne wyjaśnienia, panie marszałku, jestem do dyspozycji Wysokiej Izby.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Czy są pytania do pana posła sprawozdawcy? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Komisje przedstawiają w druku nr 1934-A poprawki, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">W poprawce nr 1 wnioskodawca proponuje, aby skreślić art. 7 stanowiący, że działalność wykraczająca poza zadania o charakterze użyteczności publicznej nie może być prowadzona w formie zakładu budżetowego.</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.8" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na skreśleniu art. 7, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-6.9" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-6.10" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-6.11" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">W głosowaniu wzięło udział 360 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 19 posłów, przeciw - 330, 11 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.12" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-6.13" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">W poprawce nr 2 wnioskodawca proponuje, aby skreślić art. 10. Przepis ten stanowi, że poza sferą użyteczności publicznej gmina może tworzyć spółki prawa handlowego i przystępować do nich po spełnieniu określonych warunków.</u>
          <u xml:id="u-6.14" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-6.15" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przyjęcie tej propozycji spowoduje bezprzedmiotowość poprawki nr 3.</u>
          <u xml:id="u-6.16" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.17" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na skreśleniu art. 10, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-6.18" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-6.19" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-6.20" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">W głosowaniu wzięło udział 364 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 2 posłów, przeciw - 356, 6 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.21" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-6.22" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">W poprawce nr 3 do art. 10 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby gmina mogła tworzyć spółki prawa handlowego i przystępować do nich po spełnieniu jednego z dwóch warunków określonych w tym przepisie, a nie - jak proponują komisje - tylko w przypadku, gdy są spełnione łącznie oba te warunki.</u>
          <u xml:id="u-6.23" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-6.24" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.25" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 10 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-6.26" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-6.27" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-6.28" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">W głosowaniu wzięło udział 356 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 86 posłów, przeciw - 262, 8 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.29" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-6.30" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">W poprawce nr 4 w dodawanym po art. 10 nowym artykule wnioskodawca proponuje, aby radny gminy nie mógł być członkiem władz zarządzających lub kontrolnych i rewizyjnych ani pełnomocnikiem bankowym spółek prawa handlowego z udziałem komunalnych osób prawnych, a także aby radny gminy nie mógł posiadać pakietu większego niż 10% udziałów lub akcji w spółkach prawa handlowego z udziałem komunalnych osób prawnych.</u>
          <u xml:id="u-6.31" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Z tą poprawką łączy się poprawka nr 9 do art. 26, w której wnioskodawca proponuje, aby dodawany artykuł wszedł w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy.</u>
          <u xml:id="u-6.32" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-6.33" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.34" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na dodaniu po art. 10 nowego artykułu oraz poprawki do art. 26, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-6.35" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-6.36" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-6.37" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Głosowało 364 posłów. Za przyjęciem poprawek głosowało 238 posłów, przeciw - 116, 10 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.38" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-6.39" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Nad poprawkami nr 5, 6 i 8 głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-6.40" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">W poprawce nr 6 do art. 17, który stanowi o wyborze rady nadzorczej w spółce powstałej w wyniku przekształcenia przedsiębiorstwa komunalnego, wnioskodawca proponuje, aby dodać przepisy określające liczbę członków rady nadzorczej wybieranych przez pracowników spółki w zależności od liczebności rady nadzorczej, zasady i tryb wyboru członków rady nadzorczej wybieranych przez pracowników spółki, a także szczególną ochronę stosunku pracy takich członków rady nadzorczej.</u>
          <u xml:id="u-6.41" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Konsekwencją przyjęcia tej poprawki jest dodanie w art. 11 ust. 3, co jest treścią poprawki nr 5.</u>
          <u xml:id="u-6.42" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Wnioskodawca w poprawce nr 8 w dodawanym po art. 25 nowym artykule proponuje także, aby ustalić dla zarządów gmin termin 6 miesięcy na dostosowanie statutów spółek powstałych przed dniem wejścia w życie ustawy do przepisów ustawy.</u>
          <u xml:id="u-6.43" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-6.44" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.45" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawek: do art. 11, polegającej na dodaniu ust. 3, do art. 17 oraz polegającej na dodaniu po art. 25 nowego artykułu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-6.46" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-6.47" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-6.48" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Głosowało 369 posłów. Za przyjęciem poprawek padło 368 głosów, głosów przeciwnych nie było, 1 poseł wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-6.49" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-6.50" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">W poprawce nr 7 do art. 23 zawierającego zmiany do ustawy o samorządzie terytorialnym wnioskodawca w art. 9 ust. 3 proponuje, aby odrębna ustawa określała formy prowadzenia gospodarki komunalnej, w tym wykonywania przez gminę zadań o charakterze użyteczności publicznej, a nie, jak proponowały komisje, formy organizacyjne prowadzenia działalności dla zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej.</u>
          <u xml:id="u-6.51" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-6.52" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.53" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 9 ust. 3 ustawy o samorządzie terytorialnym, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-6.54" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-6.55" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-6.56" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Głosowało 366 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 362 posłów, przeciw - 2, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.57" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-6.58" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Poprawkę nr 9 rozpatrzyliśmy łącznie z poprawką nr 4.</u>
          <u xml:id="u-6.59" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przystępujemy zatem do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-6.60" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o działalności gospodarczej gmin, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Samorządu Terytorialnego oraz Komisję Ustawodawczą, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-6.61" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Panie pośle, przepraszam, to jest głosowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PoselWitMajewski">Prosiłbym, panie marszałku, o przeczytanie tytułu ustawy zgodnie z przedłożeniem podkomisji, bo to jest tytuł z projektu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Panie pośle, tutaj tytuł powinien być wymieniony zgodnie z projektem. Natomiast w stwierdzeniu później...</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#PoselJanuszSzymanski">(Jest dobrze, Sejm uchwali ustawę o gospodarce komunalnej.)</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Tak, jest dobrze, panie pośle, tak jak w scenariuszu.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Powracamy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o działalności gospodarczej gmin, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Samorządu Terytorialnego oraz Komisję Ustawodawczą, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Głosowało 370 posłów. Za przyjęciem projektu ustawy głosowało 366 posłów, przeciw - 2, wstrzymało się od głosu 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-8.8" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o gospodarce komunalnej.</u>
          <u xml:id="u-8.9" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">W tych słowach, panie pośle, ma pan to, czego się pan domagał - stwierdzenie, że ustawa zmieniła tytuł.</u>
          <u xml:id="u-8.10" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 5 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Ustawodawczej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o Państwowej Straży Pożarnej.</u>
          <u xml:id="u-8.11" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez panią posłankę Krystynę Ozgę i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-8.12" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">W dyskusji zgłoszono poprawki. W związku z tym Sejm skierował projekt ustawy ponownie do komisji.</u>
          <u xml:id="u-8.13" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Sprawozdanie komisji zostało paniom posłankom i panom posłom doręczone w druku nr 1939-A.</u>
          <u xml:id="u-8.14" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-8.15" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawczynię komisji panią posłankę Krystynę Ozgę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PoselKrystynaOzga">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podczas drugiego czytania poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o Państwowej Straży Pożarnej zgłoszono kilka poprawek, które w dniu wczorajszym były rozpatrywane przez połączone Komisje: Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Ustawodawczą (druki nr 792, 1939 i 1939-A).</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PoselKrystynaOzga">W trakcie posiedzenia część wniosków została wycofana przez wnioskodawców. Ostatecznie sprawozdanie zawiera dwie poprawki oraz jeden wniosek mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#PoselKrystynaOzga">Wniosek mniejszości dotyczy rezygnacji z wprowadzenia w art. 2 ustawy zmiany do ustawy o związkach zawodowych. Komisje natomiast proponują odpowiednią nowelizację art. 2 ust. 6 ustawy o związkach zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#PoselKrystynaOzga">Z kolei poprawka nr 1 postuluje rezygnację ze skreślenia art. 79 i tym samym odstąpienie od likwidacji przywilejów w postaci zwrotu kosztów dojazdu z miejscowości zamieszkania w miejscowości pobliskiej do miejscowości będącej miejscem pełnienia służby.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#PoselKrystynaOzga">Natomiast poprawka nr 2 odnosi się do nowelizacji art. 129 i postuluje przesunięcie daty granicznej zachowania statusu strażaka dla funkcjonariuszy, którzy złożyli deklarację o przystąpieniu do Państwowej Straży Pożarnej. W poprawce proponuje się, aby termin wyznaczony na dzień 30 czerwca 1998 r. przedłużyć do dnia 31 grudnia 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#PoselKrystynaOzga">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z licznymi pismami, kierowanymi do posłów i komisji, w sprawie podanego przeze mnie jakoby błędnego wyliczenia dotyczącego wariantowego rozstrzygnięcia nowelizacji art. 129, uprzejmie wyjaśniam, że udzielałam odpowiedzi na pytanie pana posła Ireneusza Skubisa, które dotyczyło wskazania skutków finansowych wariantu I i II, zawartego w sprawozdaniu podkomisji. Komisje przyjęły wariant I, odrzucając wariant II. Podane przeze mnie skutki wariantu II rzeczywiście były tak wysokie.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#PoselKrystynaOzga">Wniesiona poprawka nr 2 dotyczyła przedłużenia do końca 1999 r. terminu utrzymania statusu strażaka w stosunku do tych, którzy złożyli deklarację. A więc ponownie zapewniam wszystkich strażaków, którzy skierowali pisma do posłów i do komisji, jak również do mnie, że nie było pomyłki w mojej informacji przekazanej w odpowiedzi panu posłowi Ireneuszowi Skubisowi.</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#PoselKrystynaOzga">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W imieniu połączonych komisji wnoszę o przyjęcie projektu ustawy w wersji zaproponowanej przez komisje. Po przeprowadzeniu analizy komisje uznały przedmiotowe poprawki za niezasadne i proponują, aby je odrzucić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Dziękuję pani posłance.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Czy są pytania? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#PoselMarianStarownik">(Mam pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Pan poseł Starownik, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PoselMarianStarownik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie, ale właściwie nie może być ono chyba skierowane do pani poseł sprawozdawcy, bo wymagana będzie tu odpowiedź strony rządowej. Dotyczy to nowelizacji art. 129. Tu jest pewna rozbieżność co do terminu zgłoszenia deklaracji woli. Propozycja rządowa zawierała termin do 30 czerwca 1998 r.; moja poprawka brzmi, że deklaracja woli powinna być przedłożona do 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PoselMarianStarownik">Na kanwie tego pytam rząd, czy do tego terminu...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Panie pośle, proszę mnie posłuchać. Pan nie może zadawać pytania komu innemu niż pani posłance sprawozdawczyni. Jeżeli więc jest to pytanie skierowane do kogo innego, to proszę dalej nie mówić, bo w tym momencie mogę dopuścić tylko odpowiedź posła sprawozdawcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PoselMarianStarownik">Skieruję je do posła sprawozdawcy. Co do tego terminu - czy jeżeli strażacy zakładowych straży pożarnych złożą deklaracje woli do 30 czerwca 1998 r. to rząd w stu procentach się z tego wywiąże, czy je przyjmie?</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#GlosZSali">(Trzeba było przyjść na posiedzenie komisji.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Nie rozumiem, ale może pani posłanka będzie łaskawa udzielić wyjaśnienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PoselKrystynaOzga">Panie Pośle! Przede wszystkim chciałabym sprostować: to nie rząd proponował rozstrzygnięcie statusu tych strażaków do dnia 30 czerwca 1998 r. Rząd proponował termin do 30 czerwca 1997 r. To na posiedzeniu połączonych komisji ostatecznie ustaliliśmy ten termin, który podałam - do 30 czerwca 1998 r. - i który komisje zaproponowały w swoim przedłożeniu. Czy natomiast zostaną rozstrzygnięte wszystkie kwestie odnośnie do statusu strażaków, którzy nie znaleźli się w służbie Państwowej Straży Pożarnej po wejściu w życie ustawy o Państwowej Straży Pożarnej z 1991 r.? Uważam, że będą mogły być zrealizowane w takim stopniu, w jakim będzie mógł udźwignąć to budżet państwa. Z tym wiążą się kwestie etatów, środków - również finansowych - na ich emerytury, renty. Trudno mi więc w tym momencie jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Komisje przedstawiają również wniosek mniejszości w druku nr 1939 oraz poprawki w druku nr 1939-A, nad którymi będziemy głosować zgodnie ze wzrastającą numeracją artykułów.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">W poprawce nr 1 wnioskodawca - przez skreślenie zmiany 48 - proponuje, aby zachować art. 79, który komisje proponują skreślić. Przepis ten przyznaje strażakom mieszkającym w pobliskiej miejscowości zwrot kosztów dojazdu do miejsca pełnienia służby.</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.7" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na skreśleniu zmiany 48, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.8" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-16.9" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.10" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Głosowało 364 posłów. Za przyjęciem poprawki oddano 128 głosów, przeciw - 221, wstrzymało się od głosowania 15 posłów.</u>
          <u xml:id="u-16.11" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-16.12" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">W poprawce nr 2 do art. 129 ust. 6 wnioskodawca proponuje, aby status strażaka Państwowej Straży Pożarnej tracili strażacy, którzy nie zostali powołani lub mianowani na stanowiska służbowe w Państwowej Straży Pożarnej do dnia 31 grudnia 1999 r., a nie, jak proponują komisje, do dnia 30 czerwca 1998 r.</u>
          <u xml:id="u-16.13" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-16.14" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.15" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 129 ust. 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.16" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-16.17" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-16.18" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Głosowało 357 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 36 posłów, przeciw - 313, 8 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-16.19" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-16.20" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">We wniosku mniejszości wnioskodawcy przez skreślenie art. 2 projektu ustawy nowelizującej proponują, aby zachować bez zmiany obowiązujący przepis art. 2 ust. 6 ustawy o związkach zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-16.21" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Komisje natomiast proponują, aby do praw związkowych strażaków Państwowej Straży Pożarnej stosowane były przepisy ustawy o związkach zawodowych, jednakże przy uwzględnieniu ograniczeń wynikających z odrębnych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-16.22" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.23" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości polegającego na skreśleniu art. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.24" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-16.25" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-16.26" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Głosowało 367 posłów. Za przyjęciem wniosku padły 44 głosy, przeciw - 316 głosów, 7 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-16.27" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-16.28" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-16.29" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o Państwowej Straży Pożarnej, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisję Ustawodawczą, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.30" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-16.31" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-16.32" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Głosowało 362 posłów. Za przyjęciem projektu ustawy głosowało 354 posłów, przeciw - 4, 4 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-16.33" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o Państwowej Straży Pożarnej.</u>
          <u xml:id="u-16.34" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 9 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich w sprawie wniosku prokuratora generalnego o wyrażenie przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej posła Ireneusza Ludwika Sekuły.</u>
          <u xml:id="u-16.35" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Ludwika Turko oraz wystąpienia pana posła Ireneusza Sekuły.</u>
          <u xml:id="u-16.36" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.37" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy konstytucyjnej z dnia 17 października 1992 r. poseł nie może być pociągnięty do odpowiedzialności karnej bez zgody Sejmu wyrażonej większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-16.38" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Komisja wnosi o przyjęcie przedstawionego w sprawozdaniu projektu uchwały w sprawie wyrażenia zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej pana posła Ireneusza Ludwika Sekuły.</u>
          <u xml:id="u-16.39" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Zgodnie z art. 73 ust. 7 regulaminu Sejmu pod głosowanie poddam wniosek prokuratora generalnego o wyrażenie zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej pana posła Ireneusza Ludwika Sekuły.</u>
          <u xml:id="u-16.40" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przyjęcie tego wniosku oznaczać będzie, że Sejm podjął uchwałę proponowaną w sprawozdaniu komisji.</u>
          <u xml:id="u-16.41" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.42" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku prokuratora generalnego w sprawie wyrażenia zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej pana posła Ireneusza Ludwika Sekuły, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.43" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-16.44" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-16.45" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Głosowało 361 posłów. Większość 2/3 wynosi 241. Za uchwałą padło 346 głosów, przeciwko - 4 głosy, wstrzymało się 11 posłów.</u>
          <u xml:id="u-16.46" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Stwierdzam, że Sejm podjął uchwałę w sprawie wyrażenia zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej pana posła Ireneusza Ludwika Sekuły wymaganą większością 2/3 głosów.</u>
          <u xml:id="u-16.47" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 11 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów oraz Komisji Ustawodawczej o pilnym rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o kształtowaniu środków na wynagrodzenia w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-16.48" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Franciszka Potulskiego i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-16.49" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Rozpatrywanie pilnych projektów ustaw - przypominam - odbywa się w dwóch czytaniach.</u>
          <u xml:id="u-16.50" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przechodzimy zatem do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.51" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-16.52" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Komisje przedstawiają również trzy wnioski mniejszości, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-16.53" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">We wniosku mniejszości nr 1 do art. 6 ust. 1 pkt 4 wnioskodawca w nowym brzmieniu lit. a proponuje, aby ustalone w ustawie budżetowej kwoty środków i limitów na podwyżki wynagrodzeń dzielić na części i działy klasyfikacji budżetowej, a nie, jak stanowi przepis obowiązujący, tylko na działy klasyfikacji budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-16.54" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Konsekwencją przyjęcia tego wniosku mniejszości będzie:</u>
          <u xml:id="u-16.55" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">- odpowiednia zmiana art. 6 ust. 5,</u>
          <u xml:id="u-16.56" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">- skreślenie w art. 7 ust. 1 i 3,</u>
          <u xml:id="u-16.57" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">- nadanie nowego brzmienia art. 46 ust. 4 ustawy Prawo budżetowe.</u>
          <u xml:id="u-16.58" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">W przypadku przyjęcia tego wniosku mniejszości zmiana wraz z konsekwencjami wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 1998 r.</u>
          <u xml:id="u-16.59" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Czy poseł sprawozdawca pragnąłby udzielić jakichś wyjaśnień? Nie.</u>
          <u xml:id="u-16.60" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Możemy zatem przystąpić do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.61" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości: do art. 6 ust. 1 pkt 4, polegającego na nadaniu nowego brzmienia lit. a; do art. 6 ust. 5; do art. 7, polegającego na skreśleniu ust. 1 i 3, a także do art. 46 ust. 4 ustawy Prawo budżetowe, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.62" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-16.63" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.64" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Głosowało 366 posłów. Za wnioskiem padły 123 głosy, przeciw - 237 głosów, wstrzymało się 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-16.65" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-16.66" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">We wnioskach mniejszości nr 2 i 3 do art. 3 zmiany 1 i 2 projektu ustawy nowelizującej, zawierającego zmiany do ustawy o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, wnioskodawca proponuje, aby wynagrodzenie tych osób składało się wyłącznie z wynagrodzenia zasadniczego.</u>
          <u xml:id="u-16.67" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Komisje natomiast proponują, aby utrzymać dotychczasową zasadę, stanowiącą, że wynagrodzenie osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe składa się z wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego.</u>
          <u xml:id="u-16.68" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Nad tymi wnioskami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-16.69" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.70" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosków mniejszości do art. 3 zmiany 1 i 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.71" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-16.72" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.73" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Głosowało 364 posłów. Za wnioskami padły 124 głosy, przeciw - 237 głosów, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-16.74" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Stwierdzam, że Sejm wnioski mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-16.75" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przechodzimy obecnie do rozpatrzenia poprawki nie ujętej w sprawozdaniu komisji. Poprawkę tę wnioskodawca przedstawił komisjom w formie pisemnej oraz zgłosił w trakcie debaty w drugim czytaniu projektu ustawy. Tym samym spełnił wymogi umożliwiające poddanie jej pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-16.76" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Tekst poprawki został paniom posłankom i panom posłom doręczony.</u>
          <u xml:id="u-16.77" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">W poprawce do art. 2 ust. 2 pkt 1 wnioskodawca proponuje, aby przepisów ustawy nie stosować także do pracowników zatrudnionych w Wyższym Urzędzie Górniczym na stanowiskach inspekcyjno-technicznych.</u>
          <u xml:id="u-16.78" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.79" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 2 ust. 2 pkt 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.80" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-16.81" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.82" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Głosowało 364 posłów. Za poprawką głosowało 287 posłów, przeciw - 57, wstrzymało się od głosu 20 posłów.</u>
          <u xml:id="u-16.83" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-16.84" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-16.85" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o kształtowaniu środków na wynagrodzenia w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów oraz Komisję Ustawodawczą, wraz z przyjętą poprawką, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.86" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-16.87" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.88" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Głosowało 361 posłów. Za przyjęciem projektu ustawy głosowało 236 posłów, przeciw - 103, wstrzymało się od głosu 22 posłów.</u>
          <u xml:id="u-16.89" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o kształtowaniu środków na wynagrodzenia w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-16.90" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 12 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu oraz Komisji Przekształceń Własnościowych o poselskim projekcie rezolucji w sprawie przyszłości przedsiębiorstwa ˝Ruch˝ SA.</u>
          <u xml:id="u-16.91" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Jana Byrę i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-16.92" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-16.93" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-16.94" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie projektu rezolucji zawartego w przedłożeniu.</u>
          <u xml:id="u-16.95" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Komisje przedstawiają również wniosek mniejszości, w którym proponuje się uchwalenie projektu rezolucji w brzmieniu przedłożenia zawartego w druku nr 1880.</u>
          <u xml:id="u-16.96" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">W pierwszej kolejności poddam pod głosowanie wniosek komisji.</u>
          <u xml:id="u-16.97" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">W przypadku odrzucenia tego wniosku pod głosowanie poddam - zgodnie z wnioskiem mniejszości - projekt rezolucji.</u>
          <u xml:id="u-16.98" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem komisji.</u>
          <u xml:id="u-16.99" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku Komisji Kultury i Środków Przekazu oraz Komisji Przekształceń Własnościowych o odrzucenie projektu rezolucji w sprawie przyszłości przedsiębiorstwa ˝Ruch˝ SA, zawartego w druku nr 1880, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.100" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-16.101" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-16.102" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Głosowało 362 posłów. Za głosowało 194 posłów, przeciw - 156, wstrzymało się od głosu 12 posłów.</u>
          <u xml:id="u-16.103" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek komisji przyjął.</u>
          <u xml:id="u-16.104" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 13 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Stosunków Gospodarczych z Zagranicą oraz Komisji Ustawodawczej o:
    1) poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo celne;
    2) rządowym projekcie ustawy Prawo celne
       (druki nr 1123, 1126, 1126-A, 1904 i 1904-A) - trzecie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-16.105" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Andrzeja Malinowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PoselAndrzejMalinowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W trakcie drugiego czytania projektu ustawy Kodeks celny wniesiono 11 poprawek. W czasie posiedzenia Komisji Stosunków Gospodarczych z Zagranicą i Komisji Ustawodawczej w dniu 25 października jeden z wnioskodawców wycofał swoją poprawkę, w związku z tym pozostało 10 poprawek. Mają one charakter, po pierwsze, zmiany nazewnictwa, po drugie, uściślenia zapisów projektów, które były przedmiotem drugiego czytania, są pewne poprawki stylistyczne. Myślę, że wszystkie te uwagi zostały przedstawione w sprawozdaniu, które dotarło do pań i panów posłów. Chciałbym na tym informacje zakończyć. Jeśli byłyby pytania, jestem do dyspozycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Komisje w druku nr 1904-A przedstawiają poprawki, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">W poprawce nr 1 wnioskodawca proponuje, aby ustawa była zatytułowana: Prawo celne, a nie - jak proponują komisje - Kodeks celny.</u>
          <u xml:id="u-18.5" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Konsekwencją przyjęcia tej poprawki będzie zmiana paragrafów na ustępy w tekście ustawy.</u>
          <u xml:id="u-18.6" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-18.7" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-18.8" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na zmianie tytułu ustawy, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-18.9" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-18.10" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-18.11" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">W głosowaniu wzięło udział 353 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 5 posłów, przeciw - 342, 6 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-18.12" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-18.13" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">W poprawce nr 2 do art. 3 § 1 pkt 8 wnioskodawca proponuje, aby definicja należności przywozowych nie obejmowała podatków związanych z przywozem towarów.</u>
          <u xml:id="u-18.14" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-18.15" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-18.16" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 3 § 1 pkt 8, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-18.17" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-18.18" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-18.19" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">W głosowaniu wzięło udział 360 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 352 posłów, przeciw - 4, 4 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-18.20" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-18.21" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">W poprawce nr 3 do art. 90 wnioskodawca proponuje, aby po § 1 dodać nowy paragraf stanowiący, że pozwolenie organu celnego na korzystanie z gospodarczej procedury celnej wydaje i cofa organ celny.</u>
          <u xml:id="u-18.22" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-18.23" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-18.24" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 90 polegającej na dodaniu nowego paragrafu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-18.25" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-18.26" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-18.27" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">W głosowaniu wzięło udział 354 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 349 posłów, przeciw - 2, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-18.28" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-18.29" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">W poprawce nr 4 do art. 169 wnioskodawca proponuje, aby w zdaniu drugim dodać warunek stanowiący, że zarządzającym wolnym obszarem celnym może być taka osoba krajowa, która posiada prawo własności lub wieczystego użytkowania gruntu, na którym ma być ustanowiony wolny obszar celny.</u>
          <u xml:id="u-18.30" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-18.31" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-18.32" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 169, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-18.33" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-18.34" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-18.35" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Głosowało 362 posłów. Za poprawką opowiedziało się 298 posłów, przeciw - 60, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-18.36" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-18.37" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">W poprawce nr 5 do art. 190 § 1 wnioskodawca w dodawanym pkt. 40 proponuje, aby przywóz sprzętu ratowniczo-gaśniczego przeznaczonego dla jednostek Państwowej Straży Pożarnej i ochotniczych straży pożarnych był zwolniony od cła pod warunkiem nieodstępowania tego sprzętu przez okres 3 lat.</u>
          <u xml:id="u-18.38" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Konsekwencją przyjęcia tej poprawki będzie dodanie po § 6 nowego paragrafu.</u>
          <u xml:id="u-18.39" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-18.40" who="#GlosZSali">(Wyjaśnienie.)</u>
          <u xml:id="u-18.41" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przepraszam, czy ktoś domagał się wyjaśnienia? Nie.</u>
          <u xml:id="u-18.42" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-18.43" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 190, polegającej na dodaniu w § 1 nowego pkt. 40, a także nowego paragrafu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-18.44" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-18.45" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-18.46" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Głosowało 360 posłów. Za poprawką padły 153 głosy, przeciw - 198 głosów, wstrzymało się 9 posłów.</u>
          <u xml:id="u-18.47" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-18.48" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">W poprawce nr 6 lit. a do art. 256 § 1 wnioskodawca w dodawanym po pkt. 3 nowym punkcie proponuje, aby na listę agentów celnych można było wpisać osobę fizyczną, jeżeli swoim postępowaniem daje ona rękojmię prawidłowego wykonywania czynności agenta celnego.</u>
          <u xml:id="u-18.49" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-18.50" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-18.51" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 256 § 1, polegającej na dodaniu nowego punktu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-18.52" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-18.53" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-18.54" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Głosowało 361 posłów. Za poprawką padły 92 głosy, przeciw - 260 głosów, wstrzymało się 9 posłów.</u>
          <u xml:id="u-18.55" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-18.56" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">W poprawce nr 6 lit. b do art. 256 § 1 pkt 4 wnioskodawca proponuje, aby jednym z warunków wpisu osoby fizycznej na listę agentów celnych było posiadanie przez tę osobę co najmniej średniego wykształcenia.</u>
          <u xml:id="u-18.57" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Komisje proponowały, aby osoba taka miała średnie wykształcenie.</u>
          <u xml:id="u-18.58" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-18.59" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-18.60" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 256 § 1 pkt 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-18.61" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-18.62" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-18.63" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Głosowało 363 posłów. Za poprawką padło 358 głosów, przeciw - 4 głosy, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-18.64" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-18.65" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">W poprawce nr 7 do art. 265 wnioskodawca proponuje nową redakcję tego przepisu.</u>
          <u xml:id="u-18.66" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-18.67" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-18.68" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 265, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-18.69" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-18.70" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-18.71" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Głosowało 360 posłów. Za poprawką padło 359 głosów, nikt nie głosował przeciw, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-18.72" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-18.73" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">W poprawce nr 8 do art. 270 wnioskodawca proponuje, aby organ celny w przypadku wniesienia odwołania od decyzji w sprawie długu celnego wstrzymywał wykonanie tej decyzji, a nie, jak proponują komisje, mógł na wniosek strony wstrzymać decyzję.</u>
          <u xml:id="u-18.74" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-18.75" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-18.76" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 270, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-18.77" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-18.78" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-18.79" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Głosowało 362 posłów. Za poprawką padło 11 głosów, przeciw - 347, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-18.80" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-18.81" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">W poprawce nr 9 wnioskodawca proponuje, aby skreślić art. 273.</u>
          <u xml:id="u-18.82" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przepis ten stanowi, że skarga do sądu administracyjnego w sprawie dotyczącej zgłoszenia celnego może zostać wniesiona dopiero po wyczerpaniu toku instancji w postępowaniu przed organami celnymi.</u>
          <u xml:id="u-18.83" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-18.84" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-18.85" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na skreśleniu art. 273, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-18.86" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-18.87" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-18.88" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Głosowało 352 posłów. Za poprawką padło 7 głosów, przeciw - 336, wstrzymało się 9 posłów.</u>
          <u xml:id="u-18.89" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-18.90" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">W poprawce nr 10 wnioskodawca proponuje, aby po art. 293 dodać nowy artykuł stanowiący, że z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy utraci moc ustawa z dnia 28 grudnia 1989 r. Prawo celne.</u>
          <u xml:id="u-18.91" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-18.92" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-18.93" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na dodaniu po art. 293 nowego artykułu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-18.94" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-18.95" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-18.96" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Głosowało 358 posłów. Za poprawką padło 350 głosów, przeciw - 4, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-18.97" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-18.98" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-18.99" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy Kodeks celny, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Stosunków Gospodarczych z Zagranicą oraz Komisję Ustawodawczą, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-18.100" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-18.101" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-18.102" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Głosowało 359 posłów. Za przyjęciem projektu ustawy padły 343 głosy, przeciw - 1 głos, wstrzymało się 15 posłów.</u>
          <u xml:id="u-18.103" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę Kodeks celny.</u>
          <u xml:id="u-18.104" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 14 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich oraz Komisji Ustawodawczej o poselskim projekcie apelu w sprawie ujawnienia sprawozdań finansowych przez partie polityczne biorące udział w wyborach parlamentarnych w 1993 r. oraz komitety wyborcze działające w wyborach prezydenckich w 1995 r. (druki nr 1521, 1911 i 1911-A).</u>
          <u xml:id="u-18.105" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawczynię komisji panią posłankę Reginę Pawłowską w celu przedstawienia dodatkowego sprawozdania o zgłoszonych poprawkach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PoselReginaPawlowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dniu 5 listopada na wspólnym posiedzeniu Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich oraz Komisji Ustawodawczej połączone komisje rozpatrzyły dwie poprawki zgłoszone przez pana posła Nałęcza. Poprawki te były wniesione do projektu apelu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie ujawnienia przez partie polityczne biorące udział w wyborach parlamentarnych w 1993 r. źródeł finansowania swej działalności (druk nr 1911).</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#PoselReginaPawlowska">Poprawka pierwsza dotyczyła skierowania apelu również do partii politycznych tworzących komitety wyborcze działające w wyborach prezydenckich w 1995 r. Poprawka ta nie jest zasadna, chociażby ze względu na fakt, iż w wyborach prezydenckich partie polityczne nie tworzyły komitetów wyborczych, gdyż jest to niezgodne z ordynacją wyborczą.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#PoselReginaPawlowska">Poprawka druga dotyczyła rozszerzenia apelu na partie biorące udział w wyborach w 1990 r. oraz dodania terminu publicznego ogłoszenia tych informacji: do 30 listopada 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#PoselReginaPawlowska">Komisje biorąc pod uwagę, iż zgłoszone poprawki były zbieżne z pierwszą wersją apelu z druku nr 1521 - po wyczerpującej dyskusji nie zostały poprzednio przyjęte przez komisje - jednomyślnie proponują odrzucenie obydwu poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Dziękuję pani posłance.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Czy są pytania do pani posłanki? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">A zatem przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Komisje wnoszą o przyjęcie projektu apelu zawartego w sprawozdaniu z druku nr 1911.</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Komisje przedstawiają również w druku nr 1911-A poprawki, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">W poprawce nr 1 wnioskodawca proponuje, aby apel był skierowany również do partii politycznych tworzących komitety wyborcze działające w wyborach prezydenckich w 1995 r.</u>
          <u xml:id="u-20.6" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Konsekwencją przyjęcia tej poprawki będzie zmiana tytułu apelu.</u>
          <u xml:id="u-20.7" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-20.8" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-20.9" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-20.10" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-20.11" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-20.12" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Głosowało 353 posłów. Za poprawką padło 38 głosów, przeciw - 299, 16 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-20.13" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-20.14" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">W poprawce nr 2 wnioskodawca proponuje, aby partie polityczne ujawniły źródła finansowania działalności od 1990 r. oraz publicznie je ogłosiły do dnia 30 listopada 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-20.15" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-20.16" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-20.17" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-20.18" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-20.19" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-20.20" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Głosowało 352 posłów. Za poprawką padło 109 głosów, przeciw - 225, 18 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-20.21" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-20.22" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu apelu.</u>
          <u xml:id="u-20.23" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu apelu w sprawie ujawnienia sprawozdań finansowych przez partie polityczne biorące udział w wyborach parlamentarnych w 1993 r. oraz komitety wyborcze działające w wyborach prezydenckich w 1995 r., w brzmieniu proponowanym przez Komisję Regulaminową i Spraw Poselskich oraz Komisję Ustawodawczą, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-20.24" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-20.25" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-20.26" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Głosowało 361 posłów. Za przyjęciem projektu apelu padły 352 głosy, przeciw - 4, 5 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-20.27" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Stwierdzam, że Sejm podjął apel w sprawie ujawnienia przez partie polityczne biorące udział w wyborach parlamentarnych w 1993 r. źródeł finansowania swojej działalności.</u>
          <u xml:id="u-20.28" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Na tym zakończyliśmy głosowania.</u>
          <u xml:id="u-20.29" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przystąpimy za chwilę do rozpatrzenia punktu 18 porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-20.30" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-20.31" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Proszę państwa, chciałbym kontynuuować obrady.</u>
          <u xml:id="u-20.32" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 18 porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (druk nr 1899).</u>
          <u xml:id="u-20.33" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Proszę o zabranie głosu przedstawicielkę wnioskodawców panią posłankę Marię Dmochowską w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-20.34" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Co się stało z panią posłanką Dmochowską?</u>
          <u xml:id="u-20.35" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Zarządzam krótką przerwę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 10 min 08 do godz. 10 min 10)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">A więc przystępujemy do pierwszego czytania poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (druk nr 1899).</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Proszę o zabranie głosu przedstawicielkę wnioskodawców panią posłankę Marię Dmochowską w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PoselMariaDmochowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu wnioskodawców przedstawić projekt nowelizacji ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego z 1991 r. Ta nowelizacja zawiera tylko jedną zmianę, mianowicie dodanie art. 201, który stanowi, iż kombatantom i innym osobom uprawnionym, które nie posiadają prawa do świadczeń rentowych i emerytalnych, nie osiągają dochodów z tytułu pracy czy rolniczej lub pozarolniczej działalności gospodarczej, osiągnęły wiek 55 lat kobiety i 60 lat mężczyźni, będzie przysługiwać świadczenie w wysokości dodatku kombatanckiego i pozostałe świadczenia przewidziane w ustawie, np. zniżka energetyczna, kolejowa.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#PoselMariaDmochowska">Przypominam, że obecnie dodatek kombatancki może być tylko i wyłącznie wypłacany jako dodatek do emerytury lub renty, nie jest świadczeniem niezależnym zupełnie od tych świadczeń. Jest to rozwiązanie zupełnie błędne i niesprawiedliwe, ponieważ świadczenie kombatanckie ma charakter honorowy, jest już ostatnio nawet nie oprocentowane. Od dłuższego już czasu jest wypłacane z budżetu, a nie ze składki ZUS, a więc nie ma żadnego powodu logicznego, żeby było ograniczone tylko do tych kombatantów, którzy pobierają rentę lub emeryturę. Przeciwnie, powinno być przyznawane i tym, którzy świadczeń tych nie mają, mimo osiągniętego wieku emerytalnego.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#PoselMariaDmochowska">Kim są ci kombatanci? Nie jest to duża grupa osób. Dowiedzieliśmy się, że urząd do spraw kombatantów szacuje tę grupę na ok. 3 tys. osób. Najczęściej są to kobiety kombatantki, później, po okresie swojej działalności kombatanckiej, matki i żony, które nie pracowały zawodowo. Bardzo często są to rolniczki. Są to także mężczyźni, np. rolnicy nie posiadający ziemi, pracujący w swoim życiu tylko okresowo, zatrudnieni okresowo. Nie jest to, jak powiedziałam, duża liczba osób. I ci kombatanci, zasłużeni ludzie, znajdują się w wyjątkowo złej sytuacji finansowej, podobnie jak każdy, kto nie posiada własnych dochodów i własnych świadczeń emerytalnych. Nie sądzę, żeby przyznanie tym osobom świadczeń kombatanckich budziło jakiekolwiek zastrzeżenia kogokolwiek w Wysokiej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#PoselMariaDmochowska">Chcę przypomnieć, że zapis o analogicznej treści znajdował się w ustawie kombatanckiej, zawetowanej przez prezydenta Wałęsę - zawetowanej z innych powodów - i to weto przyjął Sejm. Było to jednak z innych powodów - prezydent oczywiście nie miał żadnego zastrzeżenia do tego zapisu. Zapis ten znajduje się także w szerszym poselskim projekcie nowelizacji ustawy kombatanckiej, który został wniesiony do laski marszałkowskiej w marcu 1995 r., tuż po zgłoszeniu weta przez prezydenta. Wnieśliśmy nasz projekt bardzo szybko między innymi dlatego, żeby tę sprawę załatwić. Zapis ten znajduje się również w projekcie rządowym, który wpłynął do Sejmu, nie wiadomo czemu, dopiero 8 miesiący później, w listopadzie 1995 r.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#PoselMariaDmochowska">Obecnie, w listopadzie 1996 r. - a więc widzimy, że niektóre ustawy nie mają szczęścia w tej Izbie - nad obydwoma projektami pracuje podkomisja i, o ile wiem, ten zapis również uznaje za niekontrowersyjny. Jednak trudno powiedzieć, kiedy podkomisja i potem komisja skończą swoje prace nad szerszą nowelizacją obu ustaw kombatanckich, albowiem projekty tamte dotyczą wielu spraw, wśród nich weryfikacji uprawnień, a ta sprawa zawsze budzi szersze dyskusje. Tymczasem ludzie czekają, najbiedniejsi kombatanci czekają od lat. I trudno im zrozumieć, dlaczego tak długo to trwa, dlaczego Sejm nie zajął się w porę ich sprawami, tak bardzo opóźnił pracę nad nowelizacją ustawy.</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#PoselMariaDmochowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Powinniśmy zrobić wszystko, by dłużej już nie ociągać się z nowelizacją ustawy kombatanckiej w przedmiocie dodatków kombatanckich dla osób pozostających bez własnych środków do życia w wieku emerytalnym. Pieniądze na to powinny być w budżecie już od początku 1996 r., skoro rząd w listopadzie 1995 r. wniósł taki artykuł.</u>
          <u xml:id="u-23.6" who="#PoselMariaDmochowska">Składam wniosek, panie marszałku, o niezwłoczne przystąpienie do drugiego czytania, by na następnym posiedzeniu przeprowadzić trzecie czytanie tej nowelizacji i zakończyć procedowanie w przedmiotowej sprawie. Jeśli tego nie zrobimy, to kombatanci, te stare kobiety, ci starzy mężczyźni o wielkich zasługach dla kraju, będą czekali na absolutnie należne im świadczenia, nie mające nic wspólnego z rentą czy z emeryturą, od których przedtem uzależniało się ich posiadanie. To był nasz błąd, wielki błąd parlamentu, który trzeba w tej chwili jak najszybciej sprostować i naprawić.</u>
          <u xml:id="u-23.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Dziękuję pani posłance.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Wysoka Izbo, przypominam, iż Sejm postanowił o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Pierwszego proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Grabka z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PoselJozefGrabek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej pozytywnie ocenia inicjatywę poselską zapisaną w druku nr 1899, dotyczącą doraźnej, cząstkowej nowelizacji ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego. W poselskim projekcie zmierza się do naprawienia oczywistej i rażącej niesprawiedliwości, będącej ewidentną niedoróbką ówczesnego parlamentu, zapisanej w art. 15 i 20 ustawy zwanej w skrócie kombatancką. Zgodnie z tymi artykułami dodatek kombatancki oraz uprawnienia o charakterze ulg i ryczałtów przysługują dziś tylko tym kombatantom i innym osobom uprawnionym, które pomimo wojennych, okupacyjnych i późniejszych perypetii i zawiłości losów uzyskały uprawnienia emerytalne bądź rentowe. Oznacza to, że według uchwalonej w 1991 r. ustawy nawet najbardziej zasłużone dla suwerenności i niepodległości Polski osoby mogły nie doczekać się materialnej satysfakcji i pomocy ze strony państwa i społeczeństwa, jeśli nie pobierają świadczeń emerytalnych lub rentowych. Z wielką przykrością stwierdzam, że dotyczy to szczególnie kobiet mających w trudnych dla Polski czasach oraz później skromny status osób ˝przy mężu˝, będących cichymi lub głośnymi bohaterkami konspiracji, partyzanckiej służby zdrowia, a nierzadko walki zbrojnej.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#PoselJozefGrabek">Bez względu na skalę tego zjawiska obowiązujące przez 5 lat i słusznie dzisiaj podważane przepisy ustawy kombatanckiej nie stanowią jasnej karty polskiego parlamentaryzmu. Dlatego, gdy widzi się nazwiska posłów wnioskodawców, można mieć tę jedną, niewielką satysfakcję, iż inicjatorami naprawy są ci, którzy ustawę popsuli. Dzieło naprawy podjął wybrany w 1993 r. Sejm obecnej kadencji. Proponowana w 1994 r. nowelizacja ustanowić miała samoistność świadczenia w wysokości dodatku kombatanckiego, a więc wypłacanie tego świadczenia także osobom bez statusu emeryta lub rencisty. Nowelizację ustawy kombatanckiej zastopowało jednak weto ówczesnego prezydenta Lecha Wałęsy. Pomimo to Sejm Rzeczypospolitej obecnej kadencji już stosuje samoistność świadczeń dla grup społecznych o szczególnym życiorysie znaczonym krzywdami. Świadczenia pieniężne pobierają lub będą pobierać, nie mając statusu emeryta lub rencisty, żołnierze - przymusowi górnicy na podstawie ustawy z dnia 2 września 1994 r., a na podstawie ustawy z dnia 31 maja 1996 r. osoby deportowane do pracy przymusowej oraz osadzone w obozach pracy. Taką samą zasadę samoistności świadczenia przewiduje projekt ustawy o polskich dzieciach - ofiarach wojny. Tylko środowiska objęte przepisami ustawy kombatanckiej z zasady tej nie korzystają.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#PoselJozefGrabek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W Sejmie trwa praca nad dwoma projektami: rządowym i poselskim nowelizującymi ustawę kombatancką. Obydwa projekty zakładają samoistność świadczenia. Podkomisja złożona z posłów Komisji Polityki Społecznej i Komisji Ustawodawczej już we wrześniu przyjęła, że z korzyścią dla kombatantów świadczenie będzie samoistnym wyrazem szacunku i pomocą materialną. Jednak liczba zadań stojących przed podkomisją, a następnie przed połączonymi komisjami, i ich stopień trudności nie pozwalają spodziewać się rychłego zakończenia prac. Postęp tych prac skutecznie hamują powtarzające się próby objęcia ustawą kombatancką środowisk bardzo odległych od tego, co rozumiemy przez pojęcie kombatant Rzeczypospolitej Polskiej, jak na przykład: ludzi poszkodowanych w grudniu 1970 r., innych uczestników wydarzeń i konfliktów społecznych okresu pokojowego, Ukraińców represjonowanych wskutek oskarżeń o współpracę z Ukraińską Powstańczą Armią. Tymczasem może to być przedmiotem innych aktów prawnych, nie ustawy kombatanckiej. Zawarte zaś w dwóch wiodących projektach propozycje nowelizacji przepisów ustawy kombatanckiej obarczone są kontekstami politycznymi, a ich ocena wysoce różni kluby poselskie. W największym stopniu odnosi się to do przepisów dotyczących odpowiedzialności zbiorowej Polaków zatrudnionych lub służących w organach i służbach bezpieczeństwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Jest i będzie niezwykle trudno po 50 latach zapisać tak tę kwestię w ustawie, by w państwie prawa każdy obywatel miał prawo do sprawiedliwego, indywidualnego osądu swoich czynów i do obrony nabytych praw, w tym przypadku kombatanckich, jednocześnie bowiem znowelizowane przepisy nie mogą stać się furtką i szansą dla ludzi mających na sumieniu zbrodnie, przestępstwa, czyny niegodne, nadużycia władzy, decyzje powodujące krzywdy i bezprawie.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#PoselMariaDmochowska">(Jest to wystąpienie nie na temat.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Panie pośle, czy pan jest pewien, że to, co pan mówi, jest związane z tą ustawą? Dostaję bowiem z sali sygnały, że to jest troszkę inna tematyka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PoselJozefGrabek">Panie Marszałku! Następne zdanie udowodni, że ma to związek. Wobec przedstawionej sytuacji propozycje przyśpieszonego doraźnego i cząstkowego nowelizowania ustawy kombatanckiej winny być uznane za zasadne i pożyteczne. Kombatanci nie mogą bowiem czekać, aż skończy się całościowa nowelizacja ustawy. W wyniku cząstkowej, przyśpieszonej nowelizacji kombatanci i inne osoby uprawnione, nie pobierający emerytur i rent, otrzymają świadczenie równe dodatkowi kombatanckiemu, ryczałt energetyczny, ulgi telekomunikacyjne, ulgi taryfowe przy przejazdach koleją i autobusem PKS. Tej sprawiedliwości doczeka się tylko kilka tysięcy zainteresowanych osób.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#PoselJozefGrabek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dyskusja nad procedowaną dziś kwestią, przeprowadzona na forum podkomisji, doprowadziła do jednomyślnej akceptacji przez posłów różnych opcji koncepcji samoistnego świadczenia. Daje mi to podstawę do optymistycznych oczekiwań - iż w dzisiejszym czytaniu projekt poprą wszystkie kluby, a proces legislacyjny będzie odpowiednio szybki.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#PoselJozefGrabek">Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej jest za realizacją wniosku zawartego w przedstawionym Wysokiej Izbie projekcie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Dziękuję panu posłowi Grabkowi.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Proszę panią posłankę Grażynę Kotowicz z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PoselGrazynaKotowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego, w imieniu którego występuję, będzie głosował za uchwaleniem proponowanych zmian w poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (druk nr 1899).</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#PoselGrazynaKotowicz">Ustawa z dnia 24 stycznia 1991 r. z późniejszymi zmianami w art. 1 i 2 definiuje, kto jest kombatantem, co uznaje się za działalność kombatancką i równoległą z kombatancką. Natomiast w art. 15 ust. 1 mówi się jednak, że kombatantom i innym osobom uprawnionym pobierającym emeryturę lub rentę przysługuje dodatek zwany dalej dodatkiem kombatanckim. Wynika z tego, że ustawodawca uzależnił przyznanie dodatku kombatanckiego od otrzymania emerytury lub renty, czyli pośrednio od wykonywania pracy zawodowej. Można powiedzieć, że w świetle obowiązującej ustawy kombatanci, którzy pracowali zawodowo, nabyli prawo do świadczeń emerytalno-rentowych, otrzymują dodatek kombatancki.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#PoselGrazynaKotowicz">Również art. 20 ust. 2 wspomnianej ustawy uzależnia od pobierania emerytury lub renty korzystanie przez kombatantów z innych świadczeń, takich jak np.: ulga taryfowa w wysokości 50% przy przejazdach koleją i krajową komunikacją samochodową; zwolnienie z abonamentowych opłat telewizyjnych i radiowych oraz ulgi w abonamencie telefonicznym; ryczałt energetyczny w wysokości 50% taryfowych opłat za korzystanie z energii elektrycznej, gazowej i cieplnej.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#PoselGrazynaKotowicz">Nowelizacja jest konieczna i pilna. Szacuje się w stanowisku rządu, że około 3 tys. kombatantów za swoje oddanie i poświęcenie ojczyźnie nie otrzymuje dodatku kombatanckiego ani wymienionych wcześniej świadczeń, ponieważ nie nabyli prawa do emerytury lub renty. W znacznej części ten problem dotyczy - jak tutaj już moi przedmówcy wspomnieli - kobiet, które nie pracowały zawodowo, były na utrzymaniu mężów lub pracowały w gospodarstwach rolnych.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#PoselGrazynaKotowicz">Zaproponowana nowelizacja, czyli dodanie w art. 201 nowego przepisu, likwiduje to legislacyjne niedociągnięcie. W proponowanym projekcie ustawy jest zapis, że kombatantom i innym uprawnionym osobom, które nie mają prawa do żadnych świadczeń rentowych lub emerytalnych, nie osiągają dochodów z tytułu pracy, pozarolniczej działalności gospodarczej podlegającej ubezpieczeniu społecznemu lub z tytułu rolniczej działalności gospodarczej podlegającej obowiązkowemu ubezpieczeniu rolników, a osiągnęły wiek: 55 lat kobiety i 60 lat mężczyźni, będą przysługiwać świadczenia w wysokości dodatku kombatanckiego, o którym mowa jest w art. 15 ust. 1 obowiązującej ustawy. Osobom tym będą również przysługiwać świadczenia określone w art. 20 ust. 2 wspomnianej ustawy. Jak może czuć się kombatantka, która nie nabyła prawa do świadczeń emerytalno-rentowych, a zatem nie ma prawa np. do ulgi z art. 20 ust. 2, jadąca w jednym przedziale pociągu z żoną kombatanta? Ta ostatnia korzysta z 50-procentowej ulgi taryfowej przy przejazdach koleją, a kobieta, która np. była w formacjach Batalionów Chłopskich, płaci za bilet 100%.</u>
          <u xml:id="u-29.5" who="#PoselGrazynaKotowicz">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Popieram wniosek pani posłanki Marii Dmochowskiej, by jak najszybciej, niezwłocznie przystąpić do uchwalenia tej nowelizacji, tej zmiany. Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego poprze proponowane zmiany.</u>
          <u xml:id="u-29.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Dziękuję pani posłance Grażynie Kotowicz.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Proszę pana posła Krzysztofa Budnika z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PoselKrzysztofBudnik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Unii Wolności w pełni popiera omawiany projekt ustawy. Posłowie Unii Wolności poczytują sobie za zaszczyt, że dane im było współuczestniczyć w realizacji postulatu środowisk kombatanckich oraz inicjatywy Parlamentarnego Zespołu Tradycji Niepodległościowych, aby świadczenie pieniężne w wysokości dodatku kombatanckiego oraz niektóre inne ulgi przysługiwały także tym kombatantom, którzy nie posiadają żadnych świadczeń rentowych lub emerytalnych.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#PoselKrzysztofBudnik">Powyższa sprawa została uwzględniona przy poprzedniej nowelizacji. Z uwagi jednak na ostateczne odrzucenie zawetowanej przez prezydenta Wałęsę ustawy, zawierającej błędne rozwiązania w zakresie eliminacji z grona kombatantów osób związanych z powojennym aparatem bezpieczeństwa, przepisy dzisiaj omawiane także nie weszły w życie. Pragnę podkreślić, że postulat uwzględnienia przy świadczeniach kombatanckich także tych kombatantów, którzy nie mają uprawnień emerytalnych i rentowych, nadal jest bardzo mocno podnoszony. W dniu 16 października br. w Sejmie miało miejsce bardzo ważne spotkanie przedstawicieli kombatantów. Rada Porozumienia Żołnierzy Armii Krajowej w wystąpieniu ponownie zawarła przedmiotowy postulat.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#PoselKrzysztofBudnik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Proponowane przepisy ustanawiane są przede wszystkim na rzecz kobiet, które nigdy nie pracowały i nie podlegały innemu ubezpieczeniu i z tego względu nie nabyły prawa do emerytury lub renty. Z góry również wiadomo, że takich praw już nie nabędą. Nowelizacja uwzględni także kombatantów, którzy dopiero teraz mogą powrócić do ojczyzny i na podstawie prawa polskiego nie mają prawa do emerytury wypłacanej ze środków krajowego systemu ubezpieczeniowego. Według szacunków rządowych nowelizacja dotyczy około 3 tys. osób, nie jest to więc wielkie obciążenie budżetu państwa. Bardzo ważne jest, aby już z dniem 1 stycznia 1997 r. projekt stał się obowiązującą ustawą. Jestem przekonany, że stać nas na to, aby w pracach nad ustawą budżetową na rok 1997 uwzględnić także te wydatki, tym bardziej że przedmiotowe świadczenia są już spóźnione, a - jak to wynika ze stanowiska rządowego - obecnie możemy naprawić ten ewidentny błąd nowelizowanej ustawy. Obecny stan prawny jest bowiem głęboko niesprawiedliwy, krzywdzi tych, którzy zasługują na najwyższy szacunek za swoje oddanie i poświęcenie ojczyźnie, a którzy, często ze względu na swoją działalność na rzecz suwerenności i niepodległości Polski, spotykali się z utrudnieniami, na przykład przy podjęciu zatrudnienia. Musimy pamiętać także, że przede wszystkim nowelizacja dotyczy osób znajdujących się w bardzo trudnych warunkach materialnych.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#PoselKrzysztofBudnik">Kierując się powyższymi względami, w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności popieram wniosek o bezpośrednie przejście do drugiego czytania. Pragnę podkreślić, że w dotychczasowych pracach podkomisji powołanej do rozpatrzenia całościowej nowelizacji ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego proponowane przepisy w analogicznym brzmieniu także zostały zaakceptowane. Jeżeli więc chcemy, aby istotnie wypłata przedmiotowych świadczeń mogła następować od 1 stycznia 1997 r., to musimy maksymalnie przyspieszyć procedurę legislacyjną.</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Dziękuję panu posłowi Krzysztofowi Budnikowi.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Proszę pana posła Michała Kowalczyka z Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PoselMichalKowalczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zagadnienia związane z kombatantami i osobami, które podlegały represjom w różnych okresach i w różnej formie, znalazły uregulowania prawne w trzech aktualnie obowiązujących ustawach. Są to - nie wymieniając całych tytułów tych ustaw - ustawa o kombatantach, ustawa o żołnierzach górnikach oraz ustawa o osobach represjonowanych poprzez pracę przymusową.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#PoselMichalKowalczyk">Proponowane rozwiązanie przedstawione w druku nr 1899, dotyczące wprowadzenia w ustawie z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach samoistnego, niezależnego od emerytury czy renty, dodatku w wysokości dodatku kombatanckiego oraz ulgi w niektórych obligatoryjnych opłatach, zyskało przychylność Wysokiej Izby, która takie właśnie rozwiązanie przyjęła w ustawie o żołnierzach górnikach oraz w ustawie o osobach represjonowanych poprzez przymusową pracę. Taka regulacja prawna w ustawie kombatanckiej uhonoruje głównie i przede wszystkim kobiety, które nigdy nie pracowały zawodowo, nie podlegały żadnemu ubezpieczeniu i mimo odpowiedniego wieku nie nabyły i nie nabędą prawa do emerytury czy renty, a które w wyniku swych działań w okresie drugiej wojny światowej i w okresie powojennym nabyły prawa kombatanta czy też osoby represjonowanej zgodnie z ustawą z 24 stycznia 1991 r. Wszyscy moi poprzednicy, którzy dotychczas występowali, są za takim rozwiązaniem. Właściwie wszystkie argumenty zostały przez dyskutantów wyczerpane. W związku z tym nie pozostaje mi nic innego, jak oświadczyć, że Klub Parlamentarny Unii Pracy, w którego imieniu mam zaszczyt przemawiać, będzie głosował za przekazaniem omawianego projektu poselskiego z druku nr 1899 do drugiego czytania.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Dziękuję panu posłowi Michałowi Kowalczykowi i proszę pana posła Ryszarda Burskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PoselRyszardBurski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Konfederacji Polski Niepodległej i Bezpartyjnego Bloku Wspierania Reform z zadowoleniem przyjmuje dyskutowaną nowelizację ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego. Dość często przychodzi nam, posłom, zajmować się tematyką związaną z tą ustawą. Jest to dowód na to, jak bardzo złożona i jednocześnie kontrowersyjna jest problematyka związana z losami ludzi, którzy w różnych okresach walczyli o wolność, niepodległość i suwerenność naszej ojczyzny.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#PoselRyszardBurski">Na jednym z wrześniowych posiedzeń Wysokiej Izby rozpatrywaliśmy nowelizację poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego. Autorami tego projektu byli posłowie mojego klubu. Wysoka Izba raczyła ten projekt odrzucić - zabrakło odrobiny dobrej woli.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#PoselRyszardBurski">Jak wskazuje przebieg dzisiejszej dyskusji, tej dobrej woli dzisiaj nie zabraknie. Na 90 posiedzeniu Sejmu, 11 października, rozpatrywaliśmy senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego. W przypadku naszego projektu chodziło o ludzi przymusowo werbowanych do batalionów budowlanych i górniczych. Projekt senacki dotyczy wydarzeń grudniowych 1970 r., których uczestnicy doznali szykan i uszczerbku na zdrowiu. Pierwszy projekt Wysoka Izba - jak już wspomniałem - raczyła odrzucić, drugi skierowano do komisji sejmowych. Dzisiaj dyskutowany projekt ma szansę powodzenia.</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#PoselRyszardBurski">Posłowie mojego klubu będą popierali każdą inicjatywę poselską zmierzającą do wyrównania, zrekompensowania krzywd tym, którym reżim komunistyczny odebrał człowieczeństwo, odebrał wolność i niepodległość. Będziemy popierali takie inicjatywy, nie bacząc na to, kto jest ich autorem, lecz zwracając uwagę na to, do czego dana inicjatywa zmierza, czyich interesów chce bronić, czy jest słuszna ze społecznego punktu widzenia. Jednakże trzeba mieć świadomość tego, by w nieskończoność nie rozciągać uprawnień kombatanckich na kolejno zgłaszające się grupy społeczne, mniemające, że takie prawo im się należy. Dlatego też bardzo ważna i pilna staje się kompleksowa nowelizacja ustawy kombatanckiej, która w sposób definitywny, a zarazem sprawiedliwy i zgodny z odczuciami kombatantów walczących o wolność i niepodległość oraz suwerenność Rzeczypospolitej uregulowałaby wszystkie kwestie związane ze statusem kombatanta i osoby represjonowanej.</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#PoselRyszardBurski">Ponieważ prace nad tą nowelizacją od dawna są blokowane - czy też nie wykazują postępu - nie należy się dziwić, że tak często mamy do czynienia z tego rodzaju inicjatywami poselskimi czy senackimi. Od dawna środowiska kombatanckie postulują, aby w polskim ustawodawstwie określenie ˝kombatant˝ odpowiadało pojęciu przyjętemu w międzynarodowych organizacjach kombatanckich. My również uważamy, że należy rozdzielić ustawę kombatancką na ustawę o kombatantach i ustawę o osobach represjonowanych i poszkodowanych - i za takim modelem się opowiadamy. W całej rozciągłości popieramy apel Porozumienia Organizacji Żołnierzy Armii Krajowej.</u>
          <u xml:id="u-35.5" who="#PoselRyszardBurski">W dyskutowanym dzisiaj projekcie przewiduje się przyznanie świadczenia w wysokości dodatku kombatanckiego osobom uprawnionym, które:</u>
          <u xml:id="u-35.6" who="#PoselRyszardBurski">- nie posiadają prawa do żadnych świadczeń rentowych lub emerytalnych;</u>
          <u xml:id="u-35.7" who="#PoselRyszardBurski">- nie osiągają dochodów z tytułu pracy, pozarolniczej działalności gospodarczej podlegającej ubezpieczeniu społecznemu lub z tytułu rolniczej działalności gospodarczej podlegającej obowiązkowemu ubezpieczeniu rolników;</u>
          <u xml:id="u-35.8" who="#PoselRyszardBurski">- osiągnęły wiek: kobiety - 55 lat, mężczyźni - 60 lat.</u>
          <u xml:id="u-35.9" who="#PoselRyszardBurski">Ponadto przewiduje się przyznanie tym osobom ulgi w przejazdach koleją i autobusami krajowej komunikacji samochodowej, zwolnienia z abonamentowych opłat telewizyjnych i radiowych, ulgi w opłatach telefonicznych oraz ryczałtu energetycznego.</u>
          <u xml:id="u-35.10" who="#PoselRyszardBurski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Posłowie Klubu Parlamentarnego Konfederacji Polski Niepodległej i Bezpartyjnego Bloku Wspierania Reform udzielają pełnego poparcia proponowanej nowelizacji. Popieramy również przystąpienie do drugiego i trzeciego czytania i będziemy głosowali za jak najszybszym przyjęciem projektu przez Wysoką Izbę.</u>
          <u xml:id="u-35.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Dziękuję panu posłowi Ryszardowi Burskiemu.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Proszę pana posła Jerzego Wuttke z Koła Parlamentarnego BBWR - Solidarni w Wyborach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#PoselJerzyWuttke">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Doświadczyliśmy już wielokrotnie w trakcie obecnej kadencji Sejmu, jak trudne, wręcz niemożliwe staje się wypracowanie kompromisu - kompromisu politycznego, którego skutki odczuliby ludzie doświadczeni cierpieniami i grozą wojny, jak też różnorodnymi formami represji w okresie powojennym. Refleksja taka wiąże się praktycznie z każdym działaniem legislacyjnym w zakresie problematyki dotyczącej rzeszy kombatantów i innych osób uprawnionych z tytułu przeżytych prześladowań i represji w okresie powojennym.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#PoselJerzyWuttke">Każda zatem inicjatywa, która takich gorących kontrowersji nie budzi, a przyczynia się w jakimś stopniu do polepszenia losu ludzi, którzy oddali sprawie niepodległości Polski swoje zdrowie i najlepsze lata życia, zasługuje na poparcie. Wiele osób mających uprawnienia kombatanckie nie zdołało z różnych niezawinionych przez siebie powodów wypracować sobie prawa do emerytury lub renty. Ponadto osoby te często znajdują się w bardzo trudnych warunkach materialnych, często również dotknięte są chorobą.</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#PoselJerzyWuttke">Projekt ustawy wyraźnie określa, komu mogą przysługiwać świadczenia w wysokości dodatku kombatanckiego, podkreślając, iż chodzi tu o osoby, które nie mają prawa do żadnych świadczeń emerytalnych i rentowych oraz nie czerpią dochodów z tytułu pracy, jak też rolniczej i pozarolniczej działalności gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#PoselJerzyWuttke">Ustawa określa również kilka podstawowych ulg, jak np. zniżek dotyczących przejazdów, zwolnienia z radiowo-telewizyjnej opłaty abonamentowej - mówiła o tym precyzyjnie pani poseł Maria Dmochowska w imieniu wnioskodawców.</u>
          <u xml:id="u-37.4" who="#PoselJerzyWuttke">Stanowisko rządu wobec projektu poselskiego wyraża się w akceptacji rozwiązań proponowanych w ustawie. Zawiera wszakże wątpliwość, czy omawiany dziś projekt wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 1997 r. Sceptycyzm budzi również uwaga ministra finansów, iż w projekcie ustawy budżetowej na 1997 r. nie zostały przewidziane środki na sfinansowanie wydatków związanych z wprowadzeniem projektowanej zmiany.</u>
          <u xml:id="u-37.5" who="#PoselJerzyWuttke">Bezpartyjny Blok Wspierania Reform - Solidarni w Wyborach udziela pełnego poparcia omawianemu projektowi ustawy, wyrażając jednocześnie nadzieję na jego rychłe wprowadzenie w życie.</u>
          <u xml:id="u-37.6" who="#PoselJerzyWuttke">I jeszcze jedna uwaga. Mamy również nadzieję, że posłowie Sojuszu Lewicy Demokratycznej, tak jak pan poseł Grabek, mówiący w dzisiejszej debacie o tych posłach i siłach politycznych, które ˝popsuły˝ ustawę i inne sprawy kombatanckie, nie zapominają również o trwającym pół wieku monopolu politycznym Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej i jej politycznych spadkobierców.</u>
          <u xml:id="u-37.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Dziękuję panu posłowi Jerzemu Wuttke.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Eugeniusza Janułę z Nowej Demokracji - Koła Poselskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PoselEugeniuszJanula">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Problem kombatantów jest jednym z najbardziej kontrowersyjnych, zawsze dotyczy całokształtu sytuacji politycznej, i dobrze, że poselski projekt nowelizacji ustawy nie formułuje drażliwych przecież problemów do rozstrzygnięcia, ale jest typowo humanitarnym aktem usunięcia pewnego błędu, bardziej legislacyjnego niż politycznego, bo wskutek nawarstwienia się problemów politycznych w ustawie z 24 stycznia 1991 r. pozostaje ewidentny błąd. Jest to błąd polegający na tym, że świadczenia kombatanckie - te, o których mówiła szczegółowo pani poseł Dmochowska - są powiązane ze świadczeniami emerytalno-rentowymi. Ta grupa, może grupka kombatantów, która z tych ostatnich nie korzysta, i tamtych świadczeń, tamtych udogodnień socjalnych, przysługujących kombatantom, jest jak dotąd pozbawiona.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#PoselEugeniuszJanula">Nowa Demokracja wita więc z pełnym zadowoleniem zaproponowane rozwiązanie i udziela mu pełnego poparcia. Niepokojem napawają nas jednakowoż dwa elementy. Po pierwsze, szacunki co do liczebności tej grupy - ok. 3 tys. osób, mówi się również o większej ich liczbie - są nieprecyzyjne i prawdopodobnie dosyć trudno będzie ustalić później, ile osób będzie miało prawo do tego świadczenia. Po drugie, brak zapewnienia w projekcie budżetu państwa sum przeznaczonych na świadczenia dla tej grupy. Sejm przeprowadza w pewnym sensie tylko 1/3 procesu legislacyjnego, 1/3 zaś Senat i 1/3 prezydent, ale w tym wypadku Sejm powinien dołożyć wszelkich starań, żeby jak najszybciej odbyło się drugie i trzecie czytanie i żeby ta ustawa rzeczywiście mogła zacząć funkcjonować od 1 stycznia 1997 r. - tym sposobem Sejm poprawi te błędy, które wynikły właśnie z kontrowersji politycznych, a później ujawniły się, niestety, w legislacji ustawy ze stycznia 1991 r.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#PoselEugeniuszJanula">Nowa Demokracja w pełni popiera formalne wnioski, które zostały zgłoszone w trakcie debaty.</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Janule.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Urzędzie do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych pana Ryszarda Jarzembowskiego.</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Proszę, panie senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#PodsekretarzStanuWUrzedzieDoSprawKombatantowIOsobRepresjonowanychRyszardJarzembowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wszyscy, którzy zabierali głos w tej Izbie, wszyscy, którzy mówią na ten temat - temat będący osią przedłożenia poselskiego - są zgodni co do tego, iż w 1991 r., kiedy uchwalano ustawę o kombatantach, nie dopatrzono tej bardzo istotnej kwestii. To spowodowało, że bez możliwości otrzymywania świadczeń kombatanckich pozostawiono kilkutysięczną grupę osób, których prawo do tych świadczeń jest niewątpliwe; a prawo to wynika właśnie z tego, że swoją krwią, swoim potem, swoją walką albo też poprzez inne związki na prawo takie zasłużyli. Toteż rząd popiera poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o kombatantach zawarty w druku nr 1899.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#PodsekretarzStanuWUrzedzieDoSprawKombatantowIOsobRepresjonowanychRyszardJarzembowski">Na posiedzeniu w dniu 22 października Rada Ministrów zaakceptowała projekt powyższego stanowiska i uwzględniła uwagę, którą wyraził w tej sprawie minister finansów, że w projekcie ustawy budżetowej nie zostały przewidziane środki na sfinansowanie wydatków związanych z wprowadzeniem projektowanej zmiany. One po prostu na tamtym etapie uwzględnione być nie mogły, to oczywiste, ale one mogą znaleźć się w ustawie budżetowej, bo to przecież jest w rękach obu Izb. Natomiast niezależnie od tej uwagi pragnę przekazać zdanie, jakie wyraził w debacie w czasie posiedzenia Rady Ministrów premier Włodzimierz Cimoszewicz, że jeżeli ustawa ta zostanie uchwalona, to Rada Ministrów znajdzie sposób na jej sfinansowanie.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#PodsekretarzStanuWUrzedzieDoSprawKombatantowIOsobRepresjonowanychRyszardJarzembowski">To sfinansowanie, jak szacujemy, mające dotyczyć grupy co najmniej 3 tys. osób, sprawia, że skutki finansowe w przyszłym roku kalendarzowym wynosiłyby 7 mln nowych złotych, a więc około 70 mld starych złotych rocznie. Taka jest mniej więcej skala problemu. Myślę, że jest celowe przyjęcie tych wniosków, jakie pojawiały się w wystąpieniach panów posłów ze wszystkich stronnictw politycznych, aby maksymalnie skrócić proces legislacyjny i żeby ustawa ta mogła wejść w życie jak najszybciej, czyli, biorąc realnie, z dniem 1 stycznia.</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#PodsekretarzStanuWUrzedzieDoSprawKombatantowIOsobRepresjonowanychRyszardJarzembowski">Pragnę poinformować, że urząd do spraw kombatantów, niejako antycypując pozytywne stanowisko obu Izb i pomyślny przebieg procesu legislacyjnego, przygotował już projekty stosownych dokumentów wykonawczych, tak aby przepisy - mam nadzieję uchwalone niezwłocznie - zaczęły funkcjonować i przywróciły sprawiedliwość, jeśli chodzi o tę grupę ludzi.</u>
          <u xml:id="u-41.4" who="#PodsekretarzStanuWUrzedzieDoSprawKombatantowIOsobRepresjonowanychRyszardJarzembowski">Chcę powiedzieć, że w pełni zgadzam się z uwagą bardzo trafnie wyrażoną przez pana posła Józefa Grabka, który przemawiał w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej, że parlament obecnej kadencji także z inicjatywy rządu (są takie inicjatywy rządu) wypełnia luki albo też usuwa uchybienia - ja bym tego może nawet błędem nie nazwał - w ustawodawstwie uchwalanym w poprzednich kadencjach. Tak się składa, i myślę, że jest to bardzo budujące, że podpisani są pod tą inicjatywą posłanki i posłowie, którzy w tym uchybieniu w 1991 r. partycypowali. Myślę, że na to też warto zwrócić uwagę.</u>
          <u xml:id="u-41.5" who="#PodsekretarzStanuWUrzedzieDoSprawKombatantowIOsobRepresjonowanychRyszardJarzembowski">Przyjęło się w tym parlamencie, w tym układzie parlamentarnym, że zawsze, gdy mowa jest o honorowaniu finansowym osób represjonowanych, osób zasłużonych, kombatantów, mowa jest o świadczeniu samoistnym. Przypomnę, że chodzi tu np. o uchwaloną przed dwoma laty ustawę o żołnierzach - górnikach represjonowanych przez pracę przymusową. Tak jest w ustawie o niewolnikach pracy, tej sprzed pół roku. Tak wreszcie jest, takie rozwiązania proponuje rozpatrywana przez Senat dokładnie wczoraj podczas pierwszego czytania inicjatywa senatorów Sojuszu Lewicy Demokratycznej w sprawie świadczeń dla dzieci - ofiar wojny w latach 1939-1945. W każdym z tych przypadków mowa jest właśnie o świadczeniu funkcjonującym niezależnie od tego, czy uprawniona osoba korzysta czy nie korzysta z polskich świadczeń emerytalno-rentowych.</u>
          <u xml:id="u-41.6" who="#PodsekretarzStanuWUrzedzieDoSprawKombatantowIOsobRepresjonowanychRyszardJarzembowski">Przyznam, że bardzo się cieszę, że mogę wziąć udział w debacie nad nowelizacją ustawy kombatanckiej w tak niekontrowersyjnym punkcie, przedstawiając pozytywne stanowisko rządu w tej sprawie. Liczę na to, że litera tej ustawy, tej nowelizacji będzie mogła jak najszybciej zacząć funkcjonować w praktyce korzystnie dla kombatantów. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-41.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Marek Borowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu ministrowi Ryszardowi Jarzembowskiemu.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Obecnie proszę o zabranie głosu przedstawicielkę wnioskodawców panią poseł Marię Dmochowską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#PoselMariaDmochowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przede wszystkim pragnę podziękować wszystkim przedstawicielom klubów poselskich, którzy zabierali głos, panu ministrowi, za poparcie naszej nowelizacji i wniosku, żebyśmy niezwłocznie przeszli do drugiego czytania. Wynika z tego, że wszystkie kluby będą głosować pozytywnie. Jeszcze raz wyrażam podziękowanie.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#PoselMariaDmochowska">Muszę natomiast poczynić zgodnie z prawdą parę uwag. Pan poseł Grabek wyraził zdziwienie, dlaczego w 1991 r. nie doszło do uchwalenia tego oto punktu w tej ustawie. Chciałabym więc zadać państwu retoryczne pytanie: Dlaczego dzień w dzień, na każdym posiedzeniu Sejmu, nie robimy przecież ciągle nowych ustaw, lecz także nowelizujemy stare ustawy uchwalane w różnych okresach już po 1989 r.? Dlatego, że przecież przebudowywujemy kraj, tworzymy prawo i ulepszamy w najlepszej wierze to, co umknęło naszej uwagi. Muszę więc powiedzieć, że jest to bezmiar cynizmu, żeby czynić uwagi tym, którzy chcą sprawę naprawić, nadawać ustawom najlepszy kształt, że oni to robią. Przecież jest to sprawa zupełnie niezrozumiała. Nie ustrzegł się tej politycznej wypowiedzi, niestety, i pan minister Jarzembowski, i senator z SLD, który często także występuje politycznie. Jeśli coś naprawiamy, to jest to tylko dobrze.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#PoselMariaDmochowska">Pan poseł Grabek jest przewodniczącym podkomisji do ustaw kombatanckich. Nic nie stało na przeszkodzie, żeby wziął tę sprawę w swoje ręce i ją naprawił. Proszę państwa, nasza nowelizacja ustawy kombatanckiej, w której ten punkt był zawarty, czeka już w Sejmie 20 miesięcy. To taka uwaga w tej sprawie. W tamtym okresie przewodniczącym tej podkomisji był pan poseł Sidor z SLD i on razem ze wszystkimi przeoczył tę sprawę. Przypominam, bo my ciągle coś ulepszamy, że wówczas dodatki kombatanckie, wydatki, świadczenia szły z ogólnej składki płaconej przez wszystkich obywateli, ze składki ZUS. I to chyba było przyczyną, że tak mechanicznie połączyło się nadawanie tego dodatku z prawem w ogóle do renty i emerytury. W tej chwili jest to dodatek płacony z budżetu, a więc już tego merytorycznego połączenia nie ma. Oczywiście nie usprawiedliwia to tamtego błędu, ale w pewien sposób wyjaśnia, jak mogło to nastąpić.</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#PoselMariaDmochowska">Chciałabym bronić poza tym przed panem posłem Grabkiem pierwotnej ustawy kombatanckiej, którą można nazwać matką dotychczasowych nowelizacji. Po raz pierwszy dostrzeżono, że w Polsce byli jacyś Sybiracy, że Polacy ginęli w republice Gułag, że byli we wszystkich gułagach Związku Sowieckiego. Przedtem nawet nie mogli się w swoim życiorysie przyznać, że byli na Syberii, że byli więźniami politycznymi okresu stalinowskiego, że siedzieli w więzieniach polskich, w więzieniach gdzieś na Kołymie i pracowali w kopalniach uranu czy gdzie indziej. Przywołaliśmy tych ludzi, pokazaliśmy, że istnieją, i wówczas otrzymali oni te uprawnienia. Była to wielka rzecz, bo przedtem jakby ich nie było. Ten błąd został wtedy naprawiony.</u>
          <u xml:id="u-44.4" who="#PoselMariaDmochowska">Nasz błąd mógłby być naprawiony już w 1994 r., bo widzieliśmy już, że ta niewielka grupa, licząca ok. 3 tys., może więcej osób, nie dostała uprawnień. Blokowanie jednak z przyczyn politycznych, wbrew historii Polski, ustawy, procedowania nad ustawami kombatanckimi z powodu chęci zachowania uprawnień dla aparatu represji, bo chęć zachowania tych uprawnień przejawia cała SLD i część PSL...</u>
          <u xml:id="u-44.5" who="#GlosyZSali">(O!)</u>
          <u xml:id="u-44.6" who="#PoselMariaDmochowska">...może już malejąca, powoduje, że tej sprawy nie uchwaliliśmy w porę, bo się blokuje rozważania nad tą ustawą.</u>
          <u xml:id="u-44.7" who="#PoselMariaDmochowska">Cieszę się bardzo, że tym razem ta kontrowersyjna sprawa została dobrze załatwiona, ale to jest, panie pośle Januła, gest humanitarny w stosunku do tych osób, to jest przyznanie im ich praw. Chciałabym jeszcze powiedzieć, żeby uspokoić państwa sumienie co do losu wielu osób, które nie miały renty, a miały uprawnienia kombatanckie, że m.in. dzięki interwencji Parlamentarnego Zespołu Tradycji Niepodległościowych, ale nie tylko, za rządów Tadeusza Mazowieckiego i Hanny Suchockiej bardzo wiele osób - kobiet i mężczyzn - które były kombatantami i nie uzyskały praw do uprawnień kombatanckich, dostało emerytury w najniższym wymiarze w trybie nadzwyczajnym, przewidzianym ustawą o emeryturach i rentach. I tutaj, w Sejmie, kiedy były składane sprawozdania na temat rent nadzwyczajnych, te osoby były wymienione. Tak więc część błędów naprawiono poprzez danie specjalnych rent tym kombatantom, ale oczywiście nie wszystkim - i stąd ta ustawa. Jeszcze raz dziękuję państwu za tak pozytywne przyjęcie ustawy, nowelizacji. Bardzo proszę pana marszałka o decyzję o przystąpieniu do drugiego czytania.</u>
          <u xml:id="u-44.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Czy pan poseł Grabek w trybie sprostowania pragnie zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#PoselJozefGrabek">(W trybie sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#PoselJozefGrabek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W trybie sprostowania chciałbym poinformować Sejm, a szczególnie panią posłankę Dmochowską, iż podkomisja, o której jest mowa, nie tylko 2 miesiące temu załatwiła już w sposób identyczny jak dzisiaj sprawę samoistności świadczenia kombatanckiego, ale także nie marginalizuje spraw Sybiraków i na jednym z dwu ostatnich posiedzeń pozytywnie rozpatrzyła ich postulaty nie rozpatrzone w 1991 r. w ustawie kombatanckiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Czy pan poseł Januła w tym samym trybie?</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#PoselEugeniuszJanula">(Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#PoselEugeniuszJanula">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Przede wszystkim jedno zdanie: Nie rozdzierajmy szat wtedy, kiedy nie trzeba. Chciałbym prosić panią poseł sprawozdawcę o przeczytanie w encyklopedii wyjaśnienia, co to znaczy humanitaryzm.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Co pan sprostował, panie pośle?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#PoselEugeniuszJanula">Słowo humanitaryzm, które tu było użyte.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Czy pan poseł ma pytanie? Do kogo?</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#PoselWladyslawAdamski">(Do pana ministra oczywiście.)</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#PoselWladyslawAdamski">Chciałbym zwrócić się do pana ministra z pytaniem na kanwie wypowiedzi pani poseł Dmochowskiej, która uspokajała nasze sumienia, która twierdziła, że SLD chce niejako przywrócić przywileje dla aparatu represji. Pomijając tutaj kwestie definicji, w których się różnimy, chciałbym zapytać pana ministra: Czy istnieje jakakolwiek ustawa, która by przywracała, przyznawała tego rodzaju przywileje?</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#PoselWladyslawAdamski">I kolejna sprawa: Czy zgodzi się pan ze mną, że odpowiedzialność ma sens tylko wtedy, kiedy ma wymiar indywidualny?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł? Też pytanie do pana ministra?</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#PoselJanLitynski">(Do pani poseł sprawozdawcy.)</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#PoselJanLitynski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pani posłanki Dmochowskiej, bo - o ile pamiętam - postulat, o którym mówił pan poseł Grabek, w sprawie objęcia ludzi, którzy byli nie tylko w łagrach, ale także na Syberii, uprawnieniami inwalidztwa wojennego był także zawarty w poprzedniej nowelizacji. Czy mnie pamięć nie myli, pani posłanko, czy on był zawarty już w poprzedniej nowelizacji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę bardzo panią poseł, a pana ministra za chwilę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#PoselMariaDmochowska">Tak, potwierdzam. Sprawa ta była załatwiona w poprzedniej nowelizacji. Mogła być rozwiązana na początku 1994 r., ale wskutek dyskusji politycznej dotyczącej zachowania uprawnień kombatanckich dla aparatu przemocy, niestety razem z ustawą upadła, bo ustawa została zawetowana z innego powodu. Jednak to już było załatwione. A więc nie jest to novum, o którym sobie przypomniała obecna podkomisja przy nowelizacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Jak rozumiem, to wszystko się działo w tej kadencji Sejmu?</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#PoselMariaDmochowska">(Tak.)</u>
          <u xml:id="u-57.3" who="#WicemarszalekMarekBorowski">To dobrze.</u>
          <u xml:id="u-57.4" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Teraz proszę pana ministra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#PodsekretarzStanuWUrzedzieDoSprawKombatantowIOsobRepresjonowanychRyszardJarzembowski">Dziękuję za to pytanie. Stwierdzam, że nie ma takiego projektu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej, członków tego klubu. Nie jest mi także znana żadna inicjatywa jakiegokolwiek innego posła, senatora czy ugrupowania, która zmierzałaby do nadania uprawnień, jeśli zacytuję panią poseł niezbyt wiernie, to przepraszam...</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#PoselMariaDmochowska">(Bardzo niewiernie.)</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#PodsekretarzStanuWUrzedzieDoSprawKombatantowIOsobRepresjonowanychRyszardJarzembowski">...aparatowi przemocy. Nie ma niczego takiego i nie są mi znane takie projekty, natomiast zarówno przedłożenie rządowe, jak i niektóre inne inicjatywy ustawodawcze zmierzają do tego, aby nadać sens temu, o czym mówił trafnie pan poseł Władysław Adamski, mianowicie ażeby wyeliminować odpowiedzialność zbiorową i nadać jej charakter indywidualny. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę Państwa! Mimo że doszło tutaj do pewnego starcia, odniosłem wrażenie, że jednak panuje duch porozumienia co do tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#WicemarszalekMarekBorowski">W związku z tym przypomnę, że przedstawicielka wnioskodawców wnosi o niezwłoczne przystąpienie do drugiego czytania tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-59.4" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-59.5" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-59.6" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Przystępujemy zatem do drugiego czytania poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego.</u>
          <u xml:id="u-59.7" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Czy ktoś z posłanek i posłów pragnie zabrać głos w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-59.8" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-59.9" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł Budnik, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#PoselKrzysztofBudnik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym wnieść jedną poprawkę do projektu ustawy, mającą charakter wyłącznie redakcyjny, nie powodującą żadnych skutków normatywnych - głównie z inicjatywy Biura Legislacyjnego - aby w ust. 1 w zdaniu wstępnym dodać słowa: łącznie spełniają następujące warunki. Chodzi o to, aby nie było żadnych wątpliwości, że dodatkowe świadczenia będą przysługiwały tym kombatantom, którzy spełniają zarówno warunek pierwszy, jak i drugi oraz trzeci, a nie odrębnie. Ta poprawka po prostu wyjaśni intencje projektodawców, inicjatorów przedmiotwej nowelizacji. Z uwagi na to, że ma ona charakter prosty i wyłącznie redakcyjny, proszę, aby nie kierować projektu ustawy do komisji w celu zaopiniowania, lecz aby przystąpić do głosowania zgodnie z art. 43 in fine regulaminu Sejmu na najbliższym posiedzeniu Sejmu. Już taka praktyka była przez Wysoką Izbę stosowana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Czy jeszcze ktoś chce zabrać głos w dyskusji? Nie ma zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-61.3" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-61.4" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Przepraszam, jeszcze pani poseł odnośnie do tego, co powiedział pan poseł Budnik, wobec tego jeszcze nie zamykam dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-61.5" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#PoselMariaDmochowska">Jako poseł sprawozdawca chciałabym się ustosunkować. Poprawka uściśla nasze intencje, zapobiega powstaniu pewnej luki, bo rzeczywiście ktoś mógłby przypuszczać, że wystarczy spełnić tylko jeden warunek. A zatem jest to poprawka uściślająca. Można tylko podziękować inicjatorowi tej poprawki za jej złożenie i oczywiście na tym drugie czytanie można skończyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Tak, tak, pani poseł. Przepraszam, że pani nie zauważyłem, ale po prostu pani stosunek do tej sprawy odczytałem w pani oczach.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Panie pośle Grabek, czy pan chciałby kontynuować polemikę? Wolałbym tego uniknąć.</u>
          <u xml:id="u-63.4" who="#PoselJozefGrabek">(Dyskusja w trakcie drugiego czytania.)</u>
          <u xml:id="u-63.5" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Nie, panie pośle, pan się nie zgłosił w trakcie dyskusji. Pani poseł wystąpiła na koniec jako przedstawiciel wnioskodawców. Odnoszę wrażenie, że właściwie temat został wyczerpany, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-63.6" who="#PoselJozefGrabek">(Zgadzam się.)</u>
          <u xml:id="u-63.7" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-63.8" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę państwa, a więc jest poparcie ze strony przedstawiciela wnioskodawców i nie ma problemu z tym, żeby głosować nad tym projektem ustawy bez odsyłania go do komisji. Tak że nie odsyłamy do komisji, natomiast głosowanie będziemy mogli przeprowadzić na najbliższym posiedzeniu.</u>
          <u xml:id="u-63.9" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm tę propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-63.10" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-63.11" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 19 porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o paliwie rolniczym (druk nr 1965).</u>
          <u xml:id="u-63.12" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Janusza Maksymiuka w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu posłów wnioskodawców przedstawić projekt ustawy o paliwie rolniczym, zawarty w druku nr 1965.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Próba rozwiązania problemu paliwa rolniczego nie jest inicjatywą nową. W obecnej kadencji podejmowano ten temat już we wrześniu 1995 r., a następnie w marcu w 1996 r. Pierwsza inicjatywa zakładała zwrot akcyzy zawartej w paliwie w oparciu o przedkładane przez rolników rachunki, druga natomiast - zwrot akcyzy przez wypłatę należności wynikających ze średniego zużycia paliwa na 1 ha. Pierwsza inicjatywa nie uzyskała poparcia Wysokiej Izby. Druga - to jest projekt ustawy o dopłatach do paliwa rolniczego oczekuje aktualnie na drugie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Jak wynika z dyskusji sejmowych i konsultacji nad poprzednimi projektami, żadne z proponowanych rozwiązań nie uzyskało poparcia gwarantującego przyjęcie ich jako ustaw obowiązujących. Pozytywną stroną dyskusji oraz wystąpień klubowych i indywidualnych jest fakt wskazywania na konieczność rozwiązania problemu paliwa rolniczego w sposób zbliżony do rozwiązań przyjętych w Unii Europejskiej, przy zastrzeżeniu, iż dotychczasowe propozycje rozwiązań nie spełniają warunku technicznego uzbrojenia produkcji rolnej, gdyż proponowane dopłaty nie są powiązane z posiadanym w gospodarstwie rolnym sprzętem wymagającym użycia oleju napędowego, a powiązane są jedynie z posiadaną powierzchnią gospodarstwa. To ostatnie zdanie to prawie dosłowny cytat z wystąpienia przedstawiciela rządu.</u>
          <u xml:id="u-64.3" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Przy ogólnym wsparciu idei tańszego paliwa rolniczego wskazywano na konieczność wprowadzenia innych rozwiązań. Autorzy omawianego projektu uwzględnili praktycznie wszystkie uwagi i mają nadzieję, że rozpoczynająca się dzisiaj debata w połączeniu z doświadczeniem wcześniejszym zaowocuje przyjęciem ustawy, która spełni oczekiwania rolników, producentów rolnych i konsumentów oraz przyczyni się do poprawienia bilansu handlowego z zagranicą w obrocie artykułami pochodzenia rolniczego.</u>
          <u xml:id="u-64.4" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Proponowane dzisiaj rozwiązanie nie wchodzi w sferę dyskusji, komu zabrać, komu dać. Nie proponujemy bowiem dawania pieniędzy, a proponujemy metodę, w wyniku której zmniejszone zostaną koszty produkcji rolnej, co wpłynie na niższe ceny tych produktów, co spowoduje zwiększony popyt wewnętrzny na produkty rolne i zmniejszy inflację, a także poprawi pozycję polskiego producenta w konkurencji z producentem zagranicznym. Jakie to są rozwiązania?</u>
          <u xml:id="u-64.5" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Otóż, jak jest zapisane w art. 1 projektu ustawy, do korzystania z paliwa rolniczego uprawnione są wszystkie osoby fizyczne i prawne prowadzące rolniczą działalność produkcyjną oraz usługową na rzecz tej produkcji, określoną w Europejskiej Klasyfikacji Działalności (i tam są wymienione sekcje i działy), a więc podmiotem ustawy nie jest hektar, lecz rodzaj wykonywanej pracy.</u>
          <u xml:id="u-64.6" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Następnie określa się co to jest paliwo rolnicze. Jest to paliwo przeznaczone właśnie do tych prac, na które na dzisiaj jest już przygotowana norma zakładowa, która z chwilą wejścia ustawy w życie może obowiązywać. Jest to paliwo kolorowane, paliwo markowane, którego nawet 2-procentowy udział w paliwie innym jest bardzo łatwy do wykrycia.</u>
          <u xml:id="u-64.7" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Proponuje się następnie, aby paliwo rolnicze zwolnione było z akcyzy, a jego cena zawierała nie więcej jak 10% stawki opłaty drogowej wynikającej z ustawy. Oczywiście w tym miejscu było tu nawiązanie do projektu ustawy o opłatach. Ponieważ tamten projekt nie wszedł i nie obowiązuje, będziemy - jako autorzy - za autopoprawką dotyczącą wykreślenia części włączającej podatek drogowy - do czasu pełnego rozwiązania tego problemu w skali kraju, bo nie chcielibyśmy tutaj robić wyłomu.</u>
          <u xml:id="u-64.8" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Biorąc pod uwagę sytuację finansową państwa, różnego rodzaju zależności wynikające z wprowadzenia tego systemu, proponujemy, ażeby w okresie przejściowym zwolnienie z akcyzy wynosiło: w 1997 r. - 25%, w 1998 r. - 50%, w 1999 r. - 75% i żeby propozycja przedłożona w ustawie była w pełni wdrożona w życie w roku 2000. Naturalnie można będzie nad tymi punktami dyskutować i je zmieniać.</u>
          <u xml:id="u-64.9" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Art. 5 określa zadania dla ministra finansów, ministra przemysłu i handlu oraz ministra rolnictwa, którzy określaliby zasady i tryb oznaczania paliwa rolniczego, zasady obrotu markerami oraz kontroli dystrybucji paliwa rolniczego zgodnie z postanowieniami niniejszej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-64.10" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Rozumiemy, że marker byłby tutaj znakiem skarbowym, tak jak jest nim w tej chwili banderola przy produkcji artykułów monopolowych, takich jak alkohole i papierosy.</u>
          <u xml:id="u-64.11" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Chciałbym również zwrócić uwagę na ust. 3 w art. 5, w którym zapisano, że poszczególni ministrowie określą zasady i tryb obrotu paliwem rolniczym oraz kształtowania poziomu i utrzymania rezerw. Powoduje to, że nie powtórzy się w Polsce sytuacja z tego roku, kiedy w okresie największego zapotrzebowania brakowało paliwa rolniczego. A sieć dystrybutorów w terenie wiejskim, określana dzisiaj według informacji ministra rolnictwa na ponad 3,5 tys., gwarantuje utrzymanie rezerwy ponadtrzymiesięcznej.</u>
          <u xml:id="u-64.12" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Chciałbym również podkreślić, Wysoka Izbo, że ustalone są zasady i tryb kontroli pojazdów na okoliczność wykrywania stosowania paliwa rolniczego niezgodnie z postanowieniami niniejszej ustawy. Mamy w tej sprawie pozytywną opinię Centralnego Laboratorium Naftowego, w której również podano, w jaki sposób byłoby to przeprowadzane. W skrócie tylko powiem, że badanie zawartości paliwa rolniczego w innych paliwach jest podobne do badania alkomatem zawartości alkoholu we krwi kierowców, które to działania na bieżąco przeprowadza policja drogowa - w tym przypadku do tego typu badań byłaby upoważniona i policja drogowa, i policja skarbowa.</u>
          <u xml:id="u-64.13" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Reasumując, chciałbym podkreślić, że projekt tej ustawy nie ogranicza pod żadnym względem dostępu rolników do paliwa, nie dyskryminuje rolników prowadzących intensywną produkcją zwierzęcą lub ogrodniczą - jakąkolwiek intensywną produkcję - niezależnie od tego, jaki posiadają areał. Nie dyskryminuje rolników w terenach górskich i na Żuławach, gdzie - jak wszyscy wiemy - jest dużo większe zużycie tego paliwa na jednostkę - niezależnie od tego, jak określono na przykład przyjętą średnią. Nie dyskryminuje rolników i instytucji wykonujących usługi rolnicze, a więc urealnia poziom opłacalności, stwarzając jednakowe możliwości wszystkim podmiotom. Gwarantuje w końcu, że społeczne pieniądze przeznaczone będą tylko i wyłącznie na paliwo rolnicze, a w efekcie na obniżenie kosztów produkcji, na poprawienie efektywności.</u>
          <u xml:id="u-64.14" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu posłów wnioskodawców wnoszę o przekazanie projektu ustawy do Komisji Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów oraz Komisji Ustawodawczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi za przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Sejm postanowił o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych wystąpień w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-65.3" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę pana posła Stanisława Kopcia o zabranie głosu w imieniu Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#PoselStanislawKopec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przypadł mi zaszczyt przedstawienia stanowiska Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej w sprawie poselskiego projektu ustawy o paliwie rolniczym (druk nr 1965).</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#PoselStanislawKopec">Zagadnienie, które reguluje proponowana ustawa, nie jest nowe. Mamy już w Polsce konkretne doświadczenia z tym związane. Po raz pierwszy dopłatę z tego tytułu określiło rozporządzenie ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej z 19 marca 1993 r. Wówczas przeznaczono na ten cel z budżetu państwa 1,5 bln starych złotych.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#PoselStanislawKopec">Według danych szacunkowych zużycie oleju napędowego w gospodarstwach rolniczych w Polsce w 1995 r. wyniosło 1290 tys. ton, z tego na cele produkcyjne - 1220 tys., przy średnim zużyciu 84 l na 1 ha. Dane te obrazują wagę problemu, który przychodzi nam rozstrzygnąć po raz kolejny. O celowości wprowadzenia trwałego rozwiązania w tej materii mówił już przedstawiciel SLD w wystąpieniu klubowym podczas debaty nad projektem ustawy o dopłatach do cen oleju napędowego 28 marca 1996 r., sugerując nadanie projektowi aktualnie znajdującemu się w Sejmie szerszego tytułu: o paliwie rolniczym.</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#PoselStanislawKopec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Produkcja rolna charakteryzuje się dużą energochłonnością, w związku z czym nie ulega najmniejszej wątpliwości, że znaczący wpływ na koszty produkcji ma cena, po jakiej rolnik dokonuje zakupu paliw płynnych. Pragnę zwrócić uwagę Wysokiej Izby na to, że kraje zachodnioeuropejskie już przy 15-20-procentowym udziale rolnictwa w ogólnym zużyciu oleju napędowego umożliwiają swoim rolnikom zakup paliwa po cenach o 30-40% niższych, a w niektórych krajach dotacje czy subwencje są jeszcze wyższe. Formy dopłat do kosztów zakupu oleju napędowego zużywanego na cele rolnicze są w poszczególnych krajach zróżnicowane, jest to zależne od roku wprowadzenia dotacji, organizacji sieci i dystrybucji paliw oraz posiadania sprawnego, skomputeryzowanego systemu rozliczeń ze skarbem państwa. Na przykład według znajdujących się w posiadaniu klubu informacji we Francji, Anglii, Holandii, Włoszech sprzedawane jest specjalnie oznaczone paliwo rolnicze. Niektóre kraje, takie jak Dania, rozliczają dotacje poprzez systemy podatkowe. W żadnym z tych krajów ani w innych krajach Unii nie ma takiego rozwiązania, jak dotacja do hektara.</u>
          <u xml:id="u-66.4" who="#PoselStanislawKopec">Pragnę zwrócić uwagę Wysokiej Izby, iż wszystkie wymienione kraje stosują zasadę ograniczonego zaufania i skrupulatnej kontroli wraz z prawnie zabezpieczonym systemem drakońskich kar w przypadku udowodnienia korzystania z tych przywilejów przez podmioty do tego nie uprawnione bądź w przypadkach przekraczania tych uprawnień. Dlatego też w tym kontekście, a także w świetle art. 6 proponowanego projektu ustawy, nie mogę podzielić, mimo wielkiego szacunku dla pani poseł Marii Stolzman - jej opinii wypowiedzianej 6 listopada w I programie telewizji: ˝Polskie społeczeństwo nie dorosło do takich rozwiązań˝. Liczę i mam nadzieję, iż przedstawiciel klubu nie podzieli tego stanowiska.</u>
          <u xml:id="u-66.5" who="#PoselStanislawKopec">Przywołując wystąpienie posła przedstawiciela wnioskodawców, chcę powiedzieć, że klub SLD dostrzega problem trwałego, systemowego uregulowania sprawy paliwa rolniczego, ale nie może być to okresowe rozdawnictwo pieniędzy - chodzi o wykorzystanie tych środków w interesie rolnika producenta, konsumenta i państwa.</u>
          <u xml:id="u-66.6" who="#PoselStanislawKopec">Porównując przedstawione Wysokiej Izbie poselskie projekty ustaw zmierzających do obniżenia kosztów produkcji rolniczej przez obniżenie kosztów zakupu oleju napędowego na obecnym etapie ich opracowania, uważamy, iż rozwiązanie zaprezentowane dzisiaj jest korzystniejsze. Za tym rozwiązaniem przemawiają następujące argumenty:</u>
          <u xml:id="u-66.7" who="#PoselStanislawKopec">1. Stosowane jest ono w wielu krajach Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-66.8" who="#PoselStanislawKopec">2. Dostęp do paliwa rolniczego wszystkich uprawnionych podmiotów zużywających olej w produkcji rolniczej jest łatwy, a także istnieje i funkcjonuje w kraju sprawna sieć stacji paliw, które mogłyby w krótkim czasie podjąć się dystrybucji paliwa rolniczego - agrodiesla. Szacuje się, że stacji takich na dzień dzisiejszy posiadamy ok. 3,5 tys., a pojemność ich zbiorników pozwala na zgromadzenie znacznego zapasu oleju napędowego, który pokrywałby 3-miesięczne potrzeby rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-66.9" who="#PoselStanislawKopec">3. Jeśli chodzi o paliwo kolorowane, po obniżonej cenie, rolnik będzie mógł korzystać z niego na bieżąco, w danej chwili, a nie tylko raz czy dwa razy w roku, jak proponuje projekt poprzedni.</u>
          <u xml:id="u-66.10" who="#PoselStanislawKopec">4. Rolnik będzie korzystał z tego paliwa faktycznie w ilości niezbędnej do produkcji, którą będzie wykonywał.</u>
          <u xml:id="u-66.11" who="#PoselStanislawKopec">5. Często mówi się o wspieraniu gospodarki rolnej na terenach górskich i podgórskich - przypomnę, że jest w Sejmie projekt uchwały w tej sprawie. Przy dopłatach na 1 ha - przy zastosowaniu przelicznika w wysokości 75 kg - rolnicy z tych rejonów często nie są w stanie się w tym limicie zmieścić. W projekcie dziś przedstawianym takiego zagrożenia nie ma.</u>
          <u xml:id="u-66.12" who="#PoselStanislawKopec">6. Dopłaty do hektara preferują gospodarstwa duże, szczególnie o produkcji roślinnej, bez inwentarza. Projekt dziś omawiany tych wad również nie ma.</u>
          <u xml:id="u-66.13" who="#PoselStanislawKopec">Przedstawiony dzisiaj projekt ustawy o paliwie rolniczym niewątpliwie wymaga jeszcze dopracowania poszczególnych zapisów, a zwłaszcza art. 1 - klub SLD będzie tu proponował w komisjach bądź w podkomisji rozpatrzenie celowości upoważnienia do korzystania z paliwa rolniczego transportu samochodowego, czy art. 6, gdzie mówi się o konieczności skutecznego ograniczenia możliwości wykorzystania oleju napędowego agrodiesel niezgodnie z intencją ustawodawcy. Klub Parlamentarny SLD, przyjmując, iż projekt ustawy w uzasadnieniu nie w pełni prezentuje skutki finansowe, proponuje, aby pan poseł wnioskodawca w końcowym wystąpieniu do tego zagadnienia się nieco szczegółowiej odniósł.</u>
          <u xml:id="u-66.14" who="#PoselStanislawKopec">Panie Marszałku! Wysoka Izba, kierując projekt do odpowiednich komisji, potwierdzi zapisaną w przyjętych przez siebie we wrześniu 1994 r. założeniach polityki społeczno-gospodarczej dla wsi, rolnictwa i gospodarki żywnościowej do 2000 r. zasadę, że powodzenie polityki dotyczącej wsi, rolnictwa i gospodarki żywnościowej zależne będzie m.in. od polityki finansowej, fiskalnej, społecznej i wyżywieniowej. Pozytywna decyzja Wysokiej Izby zmniejszy obciążenie producentów rolnych wykorzystujących olej napędowy w zmechanizowanej w coraz większym stopniu produkcji rolniczej, a tym samym, oddziałując na potanienie kosztów produkcji, wpłynie na relatywne potanienie cen żywności, co spowoduje również, iż polski producent żywności w konkurencji międzynarodowej będzie mógł liczyć na poprawę bilansu handlowego w obrocie, a szczególnie w eksporcie. Ta koncepcja obniżenia kosztów produkcji, zdaniem klubu, jest lepsza od dopłat do eksportu płodów rolnych. Będzie to kolejne potwierdzenie konsekwentnych działań najwyższych organów państwa zmierzających do przybliżenia warunków życia i gospodarowania - chodzi o poszczególne gałęzie gospodarki narodowej i grupy społeczne - do standardów Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-66.15" who="#PoselStanislawKopec">Klub SLD wnosi o przekazanie projektu ustawy do trzech komisji: Komisji Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Transportu, Łączności, Handlu i Usług.</u>
          <u xml:id="u-66.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Stanowisko klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej przedstawił pan poseł Stanisław Kopeć.</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Obecnie w imieniu Polskiego Stronnictwa Ludowego głos zabierze pan poseł Ryszard Bondyra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#PoselRyszardBondyra">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przypadł mi zaszczyt zaprezentowania stanowiska klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego w sprawie projektu ustawy o paliwie rolniczym (druk nr 1965).</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#PoselRyszardBondyra">Klub nasz wyraża dezaprobatę nie co do zasady proponowanej w ustawie, gdyż ta znalazła odzwierciedlenie w przygotowanych przez PSL dwóch projektach ustaw o paliwie rolniczym, ale co do trybu wprowadzenia pod obrady Wysokiej Izby innego rozwiązania. Ma ono za zadanie doprowadzenie do nieuchwalenia ustawy o dopłatach do cen oleju napędowego, tak by nie weszła ona w życie od 1 stycznia 1997 r. Jeżeli nasze przypuszczenia co do intencji wnioskodawców okazać by się miały słuszne, to wieś, rolnicy i wszyscy konsumenci, płacąc w 1997 r. wyższe ceny za produkty rolne, będą to zawdzięczać wnioskodawcy projektu, przewodniczącemu Krajowego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych panu posłowi Januszowi Maksymiukowi i SLD.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#PoselRyszardBondyra">Klub nasz z niepokojem obserwuje próbę upolitycznienia sprawy paliw rolniczych, nieujmowania tego problemu pod kątem przesłanek czysto ekonomicznych. Dwukrotnie zgłoszony przez klub SLD wniosek o nierozpatrywanie sprawozdania połączonych komisji o projekcie dotyczącym paliwa rolniczego nie jest niczym innym, jak tylko próbą szantażu w sprawach politycznych.</u>
          <u xml:id="u-68.3" who="#PoselRyszardBondyra">Przeciwnicy wprowadzenia takiego rozwiązania za nic mają sytuację na rynku oleju napędowego - ponad 100-procentowy wzrost cen oleju napędowego w 1996 r., jego brak w okresie intensywnych prac polowych; a termin wprowadzania podwyżek, tak jakoś dziwnie się składało, to czas przed wyjściem rolników do prac wiosennych i jesiennych. Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego takie igranie losami rolników i konsumentów uważa za szkodliwe dla gospodarki. A jeżeli już rozważać takie działania w kategoriach politycznych, to należy zapytać: Gdzie są głosy rolników oddane w wyborach parlamentarnych i prezydenckich? Czy SLD ich nie ma w mandatach poselskich i senatorskich? Czy popełniono nadużycie w stosunku do rolników? Mając ich poparcie, głosuje się przeciwko nim. Głosy rolników wiążą się z prawie każdym mandatem poselskim; po lewej stronie jest ich trochę więcej. Czy nie należałoby się zastanowić, mając te głosy za sobą, nad tym, że takie wykorzystywanie poparcia rolników jest niedopuszczalne moralnie?</u>
          <u xml:id="u-68.4" who="#PoselRyszardBondyra">Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego, mając na-dzieję, że intencja wyrażona w uzasadnieniu do zaproponowanego projektu może znaleźć większość w tej Izbie - chodzi o zgłaszany przez SLD dwukrotnie z tej trybuny podczas tego i poprzedniego posiedzenia Sejmu wniosek dotyczący porządku dziennego - wychodzi temu naprzeciw i zgłasza wniosek o niezwłoczne przejście do drugiego czytania tego projektu na podstawie art. 47 pkt 2 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-68.5" who="#PoselRyszardBondyra">W dalszej części pragnę podzielić się kilkoma uwagami co do projektu.</u>
          <u xml:id="u-68.6" who="#PoselRyszardBondyra">Po pierwsze, rozpatrywany dzisiaj projekt odwołuje się w uzasadnieniu do dwóch innych projektów, dzisiaj nie obowiązujących: do nie istniejącego projektu o podatku drogowym i projektu o dopłatach do cen oleju napędowego. W tym drugim przypadku nie można dopatrywać się racjonalnego postępowania ze strony klubu SLD - głosuje za swoim projektem i jednocześnie przeciwko swojemu uzasadnieniu do projektu. Trudno dopatrzeć się tutaj logiki.</u>
          <u xml:id="u-68.7" who="#PoselRyszardBondyra">Po drugie, realność zafunkcjonowania tego rozwiązania od 1 stycznia 1997 r. jest prawie żadna, z wyjątkiem tych, którzy są w posiadaniu we własnych gospodarstwach dystrybutorów, a więc gospodarstw wielkoobszarowych. Na budowę nowych dystrybutorów przez prywatne podmioty dla gospodarstw mniejszych należy zaczekać co najmniej dwa lata; a koszty budowy kto zwróci? Po uwolnieniu cen paliw oczywiście nabywca rolnik. Przy cenach obecnych koszt 1 dystrybutora ze zbiornikiem wynosi około 1 mld starych złotych. Postawienie tylko jednego w każdej gminie to w skali kraju koszt 2,5 bln starych złotych. Koszt ten będzie wliczony w cenę litra oleju napędowego, a budżet z pieniędzy podatników wyasygnuje podobną kwotę. Wniosek jest prosty: to ze środków budżetowych wybudujemy dystrybutory w prywatnych stacjach, a rolnictwo nie obniży swoich kosztów produkcji, płacąc za olej napędowy taką samą cenę lub nawet większą, jeżeli doliczyć podatek drogowy płacony podwójnie, wynikający z tego projektu, do 10%, i obecnie obowiązującej ustawy (do urzędu gminy na dotychczasowych zasadach).</u>
          <u xml:id="u-68.8" who="#PoselRyszardBondyra">Sam moment pojawienia się projektu jest zbieżny ze zgłoszeniem przez PSL ograniczeń co do liczby hektarów uprawniającej do zwrotu podatku akcyzowego. Chodzi o to, aby w 1997 r. wszystkie gospodarstwa otrzymały zwrot do powierzchni 10 ha, w 1998 r. - do 30, w 1999 r. - do 100. Obawa, że to rozwiązanie może być przyjęte jako bardziej przyjazne dla budżetu i uwzględniające wszystkich rolników, u obszarników szykujących skok na kasę budżetową wzbudziło konsternację. Nie jest to dla nich interesujące, przygotowali więc rozwiązanie, które gdyby zafunkcjonowało bez ograniczeń, pozwoliłoby im napełnić zbiorniki tanim olejem w dystrybutorach własnych, postpegeerowskich gospodarstw.</u>
          <u xml:id="u-68.9" who="#PoselRyszardBondyra">Ostatnia sprawa dotyczy skutków finansowych. Jeżeli wnioskodawcy proponują wyjście z tym paliwem poza rolnictwo, na cały proces technologiczny produkcji żywności, łącznie z transportem, to doliczając olej napędowy zużywany na te cele bez jakichkolwiek ograniczeń, spowoduje to skutki budżetowe trzykrotnie wyższe od rozwiązań proponowanych przez PSL. Ale jeżeli klub SLD potrafi przekonać swojego ministra finansów, a tak można wnosić z uzasadnień przedstawianych w imieniu klubu SLD w trakcie przyjmowania porządku dziennego, to klub PSL proponuje przyspieszenie prac nad tym projektem.</u>
          <u xml:id="u-68.10" who="#PoselRyszardBondyra">Pieniądze dla klubu SLD to nie wszystko, to prawie wszystko.</u>
          <u xml:id="u-68.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Obecnie proszę o zabranie głosu pana posła Grzegorza Figurę z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#PoselGrzegorzFigura">Panie Marszałku! Jeśli można, chciałbym najpierw zapytać, kto reprezentuje rząd w tej sprawie w czasie obrad parlamentu. Jest to ustawa, która rodzi bardzo poważne skutki finansowe. Jest jedną z niewielu ustaw, które dotyczą rolnictwa, a nie widzę ani ministra rolnictwa, ani ministra finansów.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#GlosZSali">(Jest minister finansów.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę państwa, to jest projekt poselski, w związku z tym trudno mówić o stanowisku rządu w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Jest pan minister Kubik? Jest. Proszę bardzo, jest pan minister Kubik, jest pan minister Czerwiński, bo to są sprawy z różnych dziedzin, a więc udzielą oni ewentualnych wyjaśnień.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#PoselGrzegorzFigura">Dziękuję. W każdym razie żałuję, że nie ma ani ministra rolnictwa, ani przedstawiciela Ministerstwa Finansów.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#PoselGrzegorzFigura">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Przepraszam, ale pan minister Kubik jest właśnie przedstawicielem ministra finansów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#PoselGrzegorzFigura">Po raz kolejny w tym roku rozpatrujemy projekt ustawy o paliwie rolniczym. Prace nad pierwszym projektem, zgłoszonym przez posłów PSL, utknęły po przedstawieniu sprawozdania połączonych komisji. W czasie prac nad tym projektem trwały spory i targi między koalicjantami, dzisiaj to też mogliśmy już usłyszeć, przy bardzo biernym i niejasnym stanowisku rządu w tej sprawie. Przypomnę, że pierwsze posiedzenie połączonych komisji obradujących nad sprawozdaniem podkomisji przerwano wskutek kłótni pomiędzy przedstawicielami rządu. Drugie posiedzenie połączonych komisji przerwano wskutek braku właściwego reprezentanta rządu.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#PoselGrzegorzFigura">Jedyne jasne stanowisko rządu przedstawił premier Włodzimierz Cimoszewicz, kiedy to po głosowaniach nad ustawą podatkową ujawnił z trybuny sejmowej, że dopłaty do paliwa rolniczego miały być wprowadzone w zamian za poparcie przez posłów PSL zmienionych w ciągu jednej nocy stawek podatkowych. Trwają targi - w Sejmie i poza Sejmem.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#PoselGrzegorzFigura">Przystąpiliśmy dzisiaj do pierwszego czytania projektu, w którym posłowie SLD przelicytowali PSL, rozszerzając w niejasny sposób ilość podmiotów mogących korzystać z paliwa rolniczego. W moim odczuciu ta gra nie jest grą o dobro rolnika, o restrukturyzację gospodarstw rolnych, o poprawę warunków życia na wsi. Jest to gra o interesy partyjne, czego dowodem jest publiczna wypowiedź wiceministra Jacka Soski o tym, że dopłaty do paliwa rolniczego muszą być załatwione przed kongresem PSL.</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#PoselGrzegorzFigura">W tych sporach na uboczu pozostaje problem restrukturyzacji naszego rolnictwa. Powinniśmy zajmować się przede wszystkim tym, co zrobić, żeby nasze gospodarstwa rolne dorównywały gospodarstwom w innych krajach Europy, a nawet były od nich lepsze. Te ogromne środki, które zostaną rozproszone po wprowadzeniu jednej z tych ustaw, można znacznie lepiej wykorzystać - przede wszystkim na oświatę na wsi. Szkoły w gminach wiejskich trzeba doinwestować, trzeba poprawić warunki nauki dzieciom rolników, poprawić warunki pracy nauczycielom, podnieść poziom oświaty, trzeba podnieść poziom i atrakcyjność nauki w technikach rolniczych. Nie ma takiej gminy wiejskiej w Polsce, w której rolnicy nie narzekaliby na fatalny stan dróg. Pogarsza się przede wszystkim stan techniczny i bezpieczeństwo na drogach wojewódzkich, które przebiegają przez każdą gminę, przez każdą wieś. Za te drogi odpowiada administracja rządowa.</u>
          <u xml:id="u-74.4" who="#PoselGrzegorzFigura">Po przejrzeniu projektu budżetu na rok 1997 stwierdzam, że koalicyjny rząd nie przejmuje się fatalnym stanem dróg przebiegających przez gminy wiejskie. Pilnej modernizacji wymagają sieci elektroenergetyczne średniego i niskiego napięcia. Potrzeba ok. 850 mln zł, aby poprawić warunki zasilania energią elektryczną gospodarstw wiejskich. Obecny stan tej sieci stanowi barierę dla rozwoju przedsiębiorczości na wsi.</u>
          <u xml:id="u-74.5" who="#PoselGrzegorzFigura">Na posiedzeniu komisji rolnictwa przedstawiciel rządu zapowiedział podwyżkę cen energii, co ma być źródłem finansowania reelektryfikacji wsi. Oznacza to, że wprowadzając ulgi przy zakupie paliwa, podniesie się równocześnie ceny energii elektrycznej. Rolnicy na tym oczywiście stracą. Jest wiele problemów, których rolnicy, mieszkańcy gmin wiejskich, samorządy lokalne nie rozwiążą przez kilkadziesiąt lat przy obecnym wsparciu z budżetu państwa i przy obecnym systemie finansowania gmin. Dotyczy to głównie budowy wodociągów, kanalizacji, oczyszczalni ścieków, telefonizacji itp. Do wielu tych inwestycji rolnicy dopłacają.</u>
          <u xml:id="u-74.6" who="#PoselGrzegorzFigura">Wracając do omawianego dzisiaj projektu ustawy, muszę stwierdzić, że budzi on poważne zastrzeżenia, w szczególności art. 2 wprowadzający bardzo szeroki zakres osób prawnych i fizycznych mogących korzystać z paliwa rolniczego. Proszę o wyjaśnienie, jakie to może przynieść skutki finansowe dla budżetu państwa i czy w ogóle da się to wyliczyć. Już teraz, pomimo że projekt jest jeszcze mało znany, zgłaszają się chętni, którzy nie są rolnikami, a którzy chcą korzystać z paliwa rolniczego.</u>
          <u xml:id="u-74.7" who="#PoselGrzegorzFigura">Zwracam się z pytaniem do przedstawiciela rządu, w jaki sposób rząd od 1 stycznia, czyli za niecałe 2 miesiące, wprowadzi obowiązek oznaczania paliwa rolniczego markerami umożliwiającymi jego identyfikację w każdej fazie produkcji i obrotu. Jakie będą zasady i tryb oznaczania paliwa rolniczego, zasady obrotu markerami (to też bardzo ważna sprawa) oraz kontroli dystrybucji paliwa rolniczego? Czy rząd w ciągu niecałych 2 miesięcy jest w stanie przygotować system, który będzie zabezpieczał przed nadużyciami? Ta ustawa stwarza okazję do nadużyć. Czy policja drogowa będzie miała możliwości techniczne kontroli pojazdów od 1 stycznia?</u>
          <u xml:id="u-74.8" who="#PoselGrzegorzFigura">Rodzi się wiele wątpliwości, ale główny problem to skutki finansowe dla budżetu państwa wynikające z wprowadzenia tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-74.9" who="#PoselGrzegorzFigura">Proszę przedstawiciela rządu o zajęcie jasnego stanowiska, czy rząd popiera ten projekt ustawy, czy nie.</u>
          <u xml:id="u-74.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Przemawiał pan poseł Grzegorz Figura z Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Obecnie głos zabierze pan poseł Andrzej Aumiller z Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#PoselAndrzejAumiller">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy pragnę zaprezentować nasze stanowisko odnoszące się do rozpatrywanego dziś projektu ustawy o paliwie rolniczym (druk nr 1965).</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#PoselAndrzejAumiller">Wysoka Izbo! Po raz kolejny posłowie prezentują projekt, w którym próbuje się rozwiązać problemy związane z kosztami rolnictwa; przy kompletnej posusze ustawodawczej ministerstwa rolnictwa. Niestety prawie żadne ustawy w tej dziedzinie nie wpływają do naszych komisji i do parlamentu.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#PoselAndrzejAumiller">Klub Parlamentarny Unii Pracy doskonale zorientowany jest w rozwiązaniach stosowanych w Unii Europejskiej odnośnie do produktów naftowych stosowanych w rolnictwie i w ogrodnictwie. W państwach zrzeszonych w Unii Europejskiej występuje częściowe lub całkowite zwolnienie paliw od akcyzy, o ile zostały one wykorzystane w rolnictwie, lub są zwolnienia podatkowe.</u>
          <u xml:id="u-76.3" who="#PoselAndrzejAumiller">Klub Parlamentarny Unii Pracy oczekuje od rządu ustawowego rozwiązania problemu paliwa rolniczego w sposób kompleksowy, nie budzący zastrzeżeń i nie sprzyjający nadużyciom. Nasze, klubu, obawy i zastrzeżenia do prezentowanego dziś projektu są następujące:</u>
          <u xml:id="u-76.4" who="#PoselAndrzejAumiller">Pierwsza sprawa. Słyszymy zapewnienia, że dystrybutorów do dystrybucji paliwa rolniczego jest dosyć. Nam się wydaje jednak, że będzie to bardzo kosztowne. Wiele dystrybutorów właśnie wiejskich jest przystosowanych do jednego typu paliwa, a tu musimy wprowadzić dwa rodzaje paliwa.</u>
          <u xml:id="u-76.5" who="#PoselAndrzejAumiller">Kontrola przez policję - to już jest dla nas bardzo kontrowersyjna sprawa. Raz, że policja nie będzie do tego przygotowana, nie będzie miała urządzeń, poza tym będzie to stwarzało znowu okazję do nadużyć - stwierdzenie, że w baku jest paliwo rolnicze, a nie powinno się tam znaleźć. Dalej, ustawodawca mówi, że sąd może nawet nakazać przepadek mienia, użytego samochodu. No cóż, to ten, któremu ma przepaść samochód, nie będzie się starał policjanta przekonać, że ma dobre paliwo? Przepadek tego mienia to jest właśnie rzecz chyba nie do przyjęcia. Jakie to czasy?</u>
          <u xml:id="u-76.6" who="#PoselAndrzejAumiller">Następna obawa to jest poszerzenie, kto może korzystać z tego - instytucje czy firmy, które będą świadczyć usługi dla rolnictwa. Przypominam to sobie z minionego okresu, kiedy to rząd dotował paliwo dla rolnictwa i wtedy i kółka maszynowe, i spółdzielnie produkcyjne wykonywały usługi niby na rzecz rolnictwa, a w rzeczywistości były to usługi na rzecz budownictwa, przewoziły materiały budowlane - a z kasy państwowej była dopłata do paliwa. I tak się teraz też stanie na pewno, jeśli nie wiemy, jakie będą mechanizmy kontroli. Proszę państwa, proszę Wysokiej Izby, uważam, że powinniśmy popierać bardziej właśnie międzysąsiedzkie zespoły maszynowe, kółka, które powstaną, zrzeszające rolników, zespołowe wykorzystanie maszyn i tam kierować to paliwo rolnicze, a nie do firm, które dziś istnieją i będą niby świadczyć usługi dla rolnictwa. Dziś wiemy dobrze, że zespołowe użytkowanie maszyn to jest bardzo poważne obniżenie kosztów produkcji. Jest to wyliczone. Na Zachodzie, gdzie rolnicy zespołowo użytkują maszyny, od 40% do 60% są niższe koszty mechanizacji rolnictwa</u>
          <u xml:id="u-76.7" who="#PoselAndrzejAumiller">Takie są zastrzeżenia Unii Pracy do tej ustawy. Uważamy, że niestety ten problem powinien być rozwiązany przez rząd, który ma doskonałą informację, doskonałe materiały i aparat do przedstawienia tej ustawy. Natomiast stale te sprawy rozwiązują posłowie i są one nie dopracowane, a potem z tego tytułu rodzą się różne nadużycia. Unia Pracy jest za tym, żeby jednak tego nie przeprowadzać tak szybciutko i na kolanie, bo już dzisiaj są też głosy, żeby natychmiast przejść do drugiego czytania projektu ustawy. Proszę państwa - drugie czytanie, a gdzie poprawki, a gdzie wypowiedzi innych posłów, których w tej chwili nie ma na sali?</u>
          <u xml:id="u-76.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Andrzejowi Aumillerowi z Unii Pracy.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Obecnie proszę o zabranie głosu pana posła Kazimierza Wilka z klubu BBWR i KPN.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#PoselKazimierzWilk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Konfederacji Polski Niepodległej i Bezpartyjnego Bloku Wspierania Reform przedstawię naszą ocenę prezentowanego przez klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej poselskiego projektu ustawy o paliwie rolniczym.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#PoselKazimierzWilk">Jest to projekt polityczny. Powiedziałbym, że jest to projekt rewanżu politycznego. Trzeba przypomnieć słowa premiera Cimoszewicza, wypowiedziane z goryczą, lecz chyba szczerze, że Polskie Stronnictwo Ludowe miało udzielić poparcia co do wysokości przyszłorocznych podatków, w zamian Sojusz Lewicy Demokratycznej miał poprzeć projekt ustawy PSL o dopłatach do paliw dla rolników. Myślę, że tutaj jest sprawa, od której trzeba by było wyjść.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#PoselKazimierzWilk">Jak to więc jest - zwracam się do pana posła sprawozdawcy Janusza Maksymiuka: Czy chodzi o załatwienie sprawy słusznej (podkreślam: słusznej - mój klub uważa, że to jest słuszna sprawa dotycząca dopłaty do paliw dla rolników, ale podkreślam: dla rolników), czy, panie pośle, ważniejsze jest polityczne odegranie się na koalicjancie, tak oko za oko, ząb za ząb, kosztem oczywiście rolników? Tak postępować jest, delikatnie mówiąc, nieładnie. Jest przecież już gotowy, po pracach w komisji, o czym była mowa, projekt ustawy o dopłatach do paliw - projekt Polskiego Stronnictwa Ludowego. W czym on jest taki niedobry? Dlaczego wcześniej państwo nie zgłosiliście w komisji, nie zaczęliście merytorycznej pracy? Bardzo bym prosił pana posła sprawozdawcę o wyjaśnienie.</u>
          <u xml:id="u-78.3" who="#PoselKazimierzWilk">Chciałbym też zwrócić się do przedstawiciela rządu o przedstawienie stanowiska w tej sprawie. Czy rząd popiera ten projekt, czy nie, który z projektów jest lepszy, który zwiększa koszty?</u>
          <u xml:id="u-78.4" who="#PoselKazimierzWilk">Szanowni Państwo! Traktujecie niepoważnie adresatów tego projektu, to jest rolników, i nas, posłów, przedstawiając projekt skrojony szybko i stosownie do potrzeb chwili.</u>
          <u xml:id="u-78.5" who="#PoselKazimierzWilk">Chciałbym zadać kilka pytań. W uzasadnieniu projektu czytamy: ˝Zgodnie z projektem przedłożonej ustawy wpływy do budżetu państwa w 1997 r. byłyby niższe od przewidywanych w 1996 r. o ok. od 292,5 mln zł do 255,5 mln zł w zależności od przyjętego wariantu wysokości opłaty drogowej˝. Dalej czytamy: ˝rozwiązania proponowane w niniejszym projekcie nie spowodują dodatkowych obciążeń dla rolnictwa, jak też nie uszczuplą wpływów budżetu państwa˝. Jak to jest?</u>
          <u xml:id="u-78.6" who="#PoselKazimierzWilk">Następne pytanie. Policja ma prowadzić kontrolę, była już o tym mowa. Skąd będą pochodziły środki na wyposażenie tej policji na okoliczność wykrywania stosowania paliwa rolniczego? I dalej: Skąd będą pochodziły środki - o tym też już była mowa - na budowę nowych dystrybutorów? Może zapłacą rolnicy po uwolnieniu cen paliw?</u>
          <u xml:id="u-78.7" who="#PoselKazimierzWilk">I ostatnie pytanie - odnośnie do art. 2 - do pana posła sprawozdawcy. W art. 2 mówi się o tym, kto ma korzystać - i na jakich zasadach - z paliwa rolniczego. Pytanie: Czy jeżeli rolnik pojedzie na dożynki i policja go zatrzyma, będzie stosowany wobec niego art. 6 ust. 3 o przepadku mienia?</u>
          <u xml:id="u-78.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Przemawiał pan poseł Kazimierz Wilk z Klubu Parlamentarnego BBWR i KPN.</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Obecnie proszę o zabranie głosu pana posła Jana Zaborowskiego z Nowej Demokracji - Koła Poselskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#PoselJanZaborowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Paliwo, nazywane w projekcie poselskim rolniczym, stanowi dla wytwórców żywności istotny czynnik kształtujący poziom kosztów wytwarzania, a co za tym idzie, poziom cen sprzedaży produktów rolniczych. Zatem wszyscy jesteśmy zainteresowani, aby polscy rolnicy produkowali żywność przy możliwie najniższym poziomie kosztów i jednocześnie przy zachowaniu dobrej jakości tej produkcji. Dla rolników zaś najważniejszym problemem jest opłacalność produkcji, a więc realna możliwość zbytu wytwarzanej żywności.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#PoselJanZaborowski">Przy omawianiu projektu ustawy nasuwa się wiele pytań. I tak: Czy proponowane rozwiązanie w optymalny sposób łączy interes rolników z interesem ogólnospołecznym, tj. czy będzie ono miało pozytywny wpływ na stabilizację cen żywności w Polsce w latach przewidywanego obowiązywania ustawy? Dotychczasowe doświadczenia - w odbiorze społecznym - związane ze skutkami polityki rolnej są zdecydowanie niekorzystne dla konsumentów żywności. To znaczy ceny żywności nieustannie rosną, często wręcz gwałtownie, a politycy chłopscy niezmiennie nas zapewniają, iż katastrofalnie maleje opłacalność produkcji rolniczej. Pytam więc: Skąd biorą się te zasadnicze sprzeczności? Czy Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej kierowane od ponad 7 lat przez reprezentantów partii chłopskich ma rzeczywiście jakiś program perspektywiczny dla tego działu gospodarki narodowej, który gwarantowałby przekształcenie za 5-10 lat ekonomicznej struktury naszego rozdrobnionego rolnictwa - i tym samym zupełnie nieopłacalnego - w nowoczesne rolnictwo wielkotowarowe? Tylko bowiem wielkotowarowe rolnictwo będzie mogło sprostać konkurencji rolnictwa zachodnioeuropejskiego.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#PoselJanZaborowski">Tymczasem społeczeństwo jest świadkiem dość barwnego sporu między politykami reprezentującymi polską wieś, sporu o to, czy wieś popiera rozwój dużych gospodarstw czy małych, co u nas oznacza - wręcz karłowatych. Spory nasilają się w partiach chłopskich szczególnie w okresach wyborów i kongresów. Są przenoszone do polityki personalnej na zasadzie: jeden minister do spraw wielkich gospodarstw, drugi do spraw małych. Społeczeństwo to niewątpliwie obserwuje. Widzi też, jak wiele działań partii chłopskich obliczonych jest prawie wyłącznie na pozyskanie elektoratu, za cenę pustych często gestów. Obiecuje się rolnikom korzyści, za które zapłacą inni. Działania takie trudno nazwać polityką rolną. To jest politykierstwo obliczone na czas od kongresu do kongresu, od jednego przesilenia rządowego do drugiego itd. Należy więc się spodziewać, że proponowana ustawa jako prezent dla rolników będzie politycznie dyskontowana w sposób znacznie wykraczający poza pozytywne skutki jej ekonomicznego działania. Ustawa jest jedynie działaniem cząstkowym, które powinno mieć wsparcie, a raczej stanowić część spójnego programu restrukturyzacji rolnictwa w latach poprzedzających integrację Polski z Europejską Wspólnotą Gospodarczą.</u>
          <u xml:id="u-80.3" who="#PoselJanZaborowski">Są również pytania następujące: Czy ustawa możliwie precyzyjnie określa przedmiot działania i będzie dość prosta w realizacji? Niestety, proponowana ustawa tych wymogów nie spełnia. Na przykład w art. 2 zamiast zawężenia zakresu działania ustawy przewiduje się jej nieograniczone wręcz działanie. Taki bowiem faktyczny wyraz ma zapis, iż będzie ona dotyczyć m.in. usług produkcyjnych na rzecz rolnictwa oraz pozostałych rolniczych procesów technologicznych i produkcyjnych, a także rybackich. Pojęcie usług produkcyjnych na rzecz rolnictwa, a zwłaszcza pojęcie ˝pozostałe rolnicze procesy technologiczne i produkcyjne˝ stwarza nieograniczone wręcz możliwości wykorzystywania dobrodziejstwa tej ustawy wbrew jej ekonomicznemu przeznaczeniu, wbrew intencjom projektodawców i całej Izby.</u>
          <u xml:id="u-80.4" who="#PoselJanZaborowski">Zdecydowane obiekcje budzi też wersja art. 6. Zakłada ona bowiem bliżej nie określoną delegację dla Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i zarazem tworzy sytuacje wręcz kryminogenne w kontekście zapisów dotyczących uprawnień i form działania policji. Zagrożenie karne zaś przewidziane z tytułu naruszenia ustawy jest nie tylko wewnętrznie sprzeczne, ale też przez swoją nieprecyzyjność wręcz nie do przyjęcia. Jeśli bowiem karalność naruszenia ustawy będzie realizowana poprzez ustawę karną skarbową, to zapis dotyczący możliwości sądowego orzeczenia przepadku mienia używanego do wykorzystania paliwa rolniczego jest zbędny. Budzi on w proponowanej wersji redakcyjnej zdecydowany sprzeciw, a jego przyjęcie spowoduje lawinę słusznej krytyki społecznej wszystkich środowisk, a zwłaszcza wymiaru sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-80.5" who="#PoselJanZaborowski">Nasza Izba podejmując społecznie uzasadnioną inicjatywę cząstkowego wsparcia rolników na rzecz stabilizacji warunków ekonomicznych tej gałęzi gospodarki winna mieć także na uwadze szerszy aspekt omawianego dzisiaj problemu. Musimy się troszczyć o tworzenie spójnego prawa, czytelnego dla odbiorcy, precyzyjnego, o możliwie najmniejszym zakresie interpretacyjnym, prostego w egzekucji i społecznie uzasadnionego, akceptowanego. Nie wydaje mi się, aby przedłożona wersja projektu ustawy o paliwie rolniczym spełniała powyższe, proste, a zarazem minimalne oczekiwania.</u>
          <u xml:id="u-80.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Przemawiał pan poseł Jan Zaborowski z Nowej Demokracji - Koła Poselskiego.</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Henryka Siedleckiego, nie zrzeszonego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#PoselHenrykSiedlecki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Myślę, że jest swoistym polskim fenomenem - i to w sensie negatywnym - fakt, że w sprawach dotyczących rolnictwa każda próba wprowadzenia rozwiązań dotyczących tego działu gospodarki odbywa się w atmosferze igrzysk politycznych. W moim przekonaniu winę za to ponoszą w równym stopniu ci, co uznają, że mają patent i wyłączność na rozstrzyganie, co jest dobre, a co złe dla rolników, jak i ci, którym - zresztą często niesłusznie - przypina się łatkę tzw. antychłopską. Omawiany projekt ustawy o paliwie rolniczym jest tego kolejnym przykładem. Jest to bardzo złe zjawisko i nie służy rozwiązaniu problemu.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#PoselHenrykSiedlecki">Wysoka Izbo! Na unowocześnienie rolnictwa musimy przeznaczyć ogromne środki, ale aby było to możliwe, musi być na to zgoda społeczeństwa, nie tylko rolników lub takiej bądź innej partii. O tę zgodę wcale nie jest i nie będzie łatwo, uwzględniając skalę potrzeb innych działów gospodarki oraz potrzeb społecznych. Dlatego bardzo ważne jest, aby środki na rolnictwo były bardzo racjonalnie i rozważnie rozdysponowane, aby całe społeczeństwo - nie tylko rolnicy - było przekonane, że ponoszone wydatki są konieczne, celowe i zostaną efektywnie wykorzystane. Ale nie mniej ważne jest, aby obraz polskiego rolnictwa przedstawiany w środkach masowego przekazu był rzetelny i obiektywny. Nie może być tak, że np. w telewizji publicznej zbyt często przedstawiany jest wypaczony, karykaturalny wizerunek rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#PoselHenrykSiedlecki">Co może pomyśleć przeciętny Polak, słysząc w telewizji o paliwie rolniczym, oglądając na wizji do znudzenia powtarzany obraz konia ciągnącego zdezelowany wóz lub orzącego niewielki zagon ziemi? Czy można liczyć na to, że zrozumie on potrzebę łożenia środków na rolnictwo? Zgoda, mamy takie rolnictwo, ale przecież mamy również zupełnie inne rolnictwo, pod wieloma względami porównywalne do zachodnioeuropejskiego, które przy znacznie mniejszym wsparciu niż w państwach Unii Europejskiej jest w stanie skutecznie konkurować w wielu dziedzinach produkcji rolnej z farmerami państw zachodnich. Dlatego popieram, podobnie jak Krajowy Związek Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych, ideę wprowadzenia na trwałe - podkreślam: na trwałe - do praktyki rolniczej paliwa rolniczego.</u>
          <u xml:id="u-82.3" who="#PoselHenrykSiedlecki">Tańsze paliwo na potrzeby rolnictwa pozwoli obniżyć koszty produkcji rolnej, a więc zwiększy się konkurencyjność naszych produktów rolnych, co przecież leży nie tylko w interesie rolników, pozwoli zwiększyć podaż artykułów rolnych, przy zachowaniu określonej opłacalności produkcji rolnej, zwiększyć spożycie artykułów żywnościowych, a to jest ważne szczególnie dla ubogich grup społeczeństwa. A więc będzie to służyć ograniczeniu inflacji, wzmacniając w ten sposób procesy restrukturyzacji rolnictwa, co przecież leży też w interesie nie tylko rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-82.4" who="#PoselHenrykSiedlecki">Projekt omawianej dzisiaj ustawy, którą przedstawił sprawozdawca poseł Maksymiuk, zawiera wiele oczekiwanych pozytywnych elementów. W tym projekcie pomoc państwa dla rolnictwa w postaci tańszego paliwa trafiać będzie do rolników faktycznie zużywających olej napędowy. Promować będzie tych, którzy więcej produkują, szczególnie jeśli chodzi o produkcję zwierzęcą. Tańsze paliwo rolnicze na usługi rolnicze to zmniejszenie kosztów usług, a więc kosztów produkcji rolniczej. Jest to ważne, biorąc pod uwagę wysoką cenę maszyn rolniczych, co w przyszłości spowoduje znaczne zwiększenie zainteresowania usługami rolniczymi.</u>
          <u xml:id="u-82.5" who="#PoselHenrykSiedlecki">Bardzo ważne jest to, że rozwiązania proponowane w omawianym projekcie ustawy spowodują rozwój infrastruktury wiejskiej, pozwolą zatrudnić tysiące ludzi, zwiększyć dochody gmin. Przecież to też należy uwzględniać, rozważając rozwiązania zawarte w tym projekcie.</u>
          <u xml:id="u-82.6" who="#PoselHenrykSiedlecki">I kolejna bardzo ważna kwestia. Wdrożenie w życie rozwiązań w zakresie paliwa rolniczego zgodnie z omawianym projektem to gwarancja trwałości. Niełatwo będzie anulować te rozwiązania. A kolegom z PSL, którzy tak się temu przeciwstawiają, przypomnę: władzy nie macie na zawsze, za rok, za dwa po wyborach może być różnie.</u>
          <u xml:id="u-82.7" who="#GlosSali">(A co nam grozi?)</u>
          <u xml:id="u-82.8" who="#PoselHenrykSiedlecki">Tego projektu nikt nie jest w stanie, jeśli go wdrożymy, obalić. Proponuję to rozważyć.</u>
          <u xml:id="u-82.9" who="#PoselHenrykSiedlecki">Po wysłuchaniu wystąpienia posła Bondyry popierałem również rozwiązania, które zgłaszał klub PSL, ale opowiadam się zdecydowanie przeciwko dopłacie do paliwa tylko do 10 ha. Nie mógłbym spojrzeć w oczy rolnikom z mojego województwa, gdybym to uchwalił w tym Sejmie. Jak można tak dzielić ludzi? Jak można? Proponuję autorom, którzy wnieśli zapis o 10 ha - dopiszcie: z wyłączeniem rolników mających maszyny i urządzenia rolnicze napędzane na olej napędowy. Wtedy będzie w porządku.</u>
          <u xml:id="u-82.10" who="#PoselHenrykSiedlecki">Pan poseł Aumiller mówi, że ten projekt jest okazją do nadużyć. Czy chłopi są tą nieuczciwą grupą? Czy kradnie się samochody w Polsce? Kradnie, a więc zlikwidować samochody.</u>
          <u xml:id="u-82.11" who="#PoselAndrzejAumiller">(Co za bzdury kolega mówi!)</u>
          <u xml:id="u-82.12" who="#PoselHenrykSiedlecki">Nie przeszkadzać!</u>
          <u xml:id="u-82.13" who="#GlosZSali">(Jest tryb sprostowania.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proponowałbym dwie rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Panie pośle Siedlecki, gdyby pan zechciał mniej personalizować swoje zarzuty.</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Do pana posła Aumillera zwracam się z prośbą, żeby nie polemizował z ławy. Będzie możliwość sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#PoselHenrykSiedlecki">Panie Marszałku! W swoim wystąpieniu poseł Aumiller dał do zrozumienia, że rodzić to będzie różne nieuczciwe działania. Dotyczy to rolnictwa. Rozumiem, że w podtekście jest zarzut, że rolnicy są nieuczciwi itd. Dokończę tę myśl. Kradną w Polsce samochody? Kradną. To co, mamy przestać produkować samochody? Mają ludzie jeździć na rowerach? Rowery też kradną, to co, mają chodzić na piechotę?</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#PoselHenrykSiedlecki">Jeśli chodzi o węgiel, też są przestępstwa, jest nieuczciwość; idą biliony złotych. To tylko rolnicy są tą złą grupą społeczną? Tak nie można ich traktować.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#PoselHenrykSiedlecki">Była propozycja, aby przejść do drugiego czytania. Wiem, o co tu chodzi. Czyżby chodziło o to, żeby w Polsce naprawdę nie było paliwa rolniczego? Z tej wielkiej miłości do chłopów dojdzie do tego, że zagłaszcze się ich na śmierć. Proponuję wam, panowie, aby rozważyć tę kwestię.</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł w jakim trybie?</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#PoselJanuszSzymanski">(Chcę zadać pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Momencik. Czy to już wszyscy zapisani do dyskusji? Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-85.4" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Sprostowania jeszcze będą, a zapytania za chwilę. Ich będzie więcej, jak przypuszczam.</u>
          <u xml:id="u-85.5" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-85.6" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł Aumiller, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#PoselAndrzejAumiller">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kolego Pośle Siedlecki! Rolnicy umieją odczytać grę aktorską i na pewno to aktorskie wystąpienie odczytają właściwie.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#PoselAndrzejAumiller"> Druga sprawa. Nie mówiłem o rolnikach, tylko o tym, że policja ma kontrolować niewłaściwe użytkowanie paliwa. Jeśli policja nie potrafi skontrolować alkomatem pijanego kierownicy, bo alkomat wskazuje, że jest pijany, a na drugi dzień się okazuje, że był trzeźwy, to czy jeśli wykryje paliwo ˝nierolnicze˝ w samochodzie nie rolnika, tylko kogoś innego, bo o to tu chodzi, to nastąpi przepadek mienia, tego samochodu; czy nie będzie łapówek dla policji, nie będzie to degeneracja naszego systemu kontroli? O to mi tu chodziło. I proszę nie nadużywać demagogii i nie pokazywać, jakim się jest świetnym dla rolników, pośle Siedlecki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Panie pośle, to jest tylko sprostowanie.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł Bondyra też będzie prostował?</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#PoselRyszardBondyra">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie pośle, być może pan nieuważnie słuchał mojego wystąpienia. Chciałbym powiedzieć, że nasza poprawka do projektu nie została zgłoszona. To jest inicjatywa. Niemniej jednak patrzymy realnie na budżet, na to, jakie może być wsparcie z budżetu. W moim wystąpieniu powiedziałem, że w pierwszym roku proponujemy dopłatę dla wszystkich do 10 ha, i tych wielkoobszarowych, i tych małych - jeżeli ktoś ma 5 ha, dostanie na 5 - i w ciągu 3 lat dojście do 100 ha. Rozumiem, że być może jest to sprzeciw gospodarstw wielkoobszarowych i tylko tak mogę to traktować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Czy ktoś jeszcze chce sprostować? Nie.</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Teraz pytania.</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę bardzo, pierwszy pan poseł Szymański.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#PoselJanuszSzymanski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie chcę pytać, czy dolewać paliwo w tej fazie, czy nie, czy płacić ryczałt, równoważnik, ekwiwalent, czy wprowadzić markery. Natomiast mam trudniejsze pytanie będące wyrazem z dużej troski. Otóż nie może być tak, panie marszałku, że mamy sprawozdanie do drugiego czytania projektu dotyczącego określonej materii regulacji i wnosi się projekt, który dotyczy tej samej materii regulacji. Teraz jest wniosek o przejście do drugiego czytania. Co pan marszałek zrobi, jeśli ten wniosek przejdzie? Przecież mamy drugi projekt. Czy Sejm rozpatrzy je uwzględniając pozytywne zdanie komisji? Przecież łącznie powinno się odbyć taką debatę nad oboma projektami, jeżeli ten projekt doszedłby do drugiego czytania.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#PoselJanuszSzymanski">Chciałbym zapytać pana marszałka, co Prezydium Sejmu zamierza zrobić w takich wypadkach, kiedy do Sejmu trafiają projekty w różnych fazach postępowania ustawodawczego i dotyczą tej samej materii regulacji. Jesteśmy po pierwszym czytaniu, jesteśmy po rozpatrzeniu przez komisje poselskiego projektu o dopłatach do cen oleju napędowego zużywanego na cele rolnicze i jesteśmy przed drugim czytaniem. Jesteśmy równocześnie w trakcie pierwszego czytania projektu, który dotyczy tej samej materii regulacji, ale inaczej normuje kwestie paliwa rolniczego.</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#PoselJanuszSzymanski">Czy pan marszałek nie uważa, że sprawą normalną i pożądaną, przepisaną procedurą jest to, że posłowie mogą zgłaszać poprawki w drugim czytaniu i poprawka może polegać na tym, że się wnosi nowy projekt regulacji dotyczący tej kwestii? Chcę pana marszałka zapytać, co Prezydium Sejmu zamierza w tego typu wypadkach czynić, dlatego że zakładamy sobie pętlę ustawodawczą na szyję.</u>
          <u xml:id="u-90.3" who="#PoselJanuszSzymanski">Chciałbym jako przewodniczący II Zespołu Komisji Ustawodawczej zdecydowanie się temu przeciwstawić. Nie może być takich wypadków w przyszłości. Proszę państwa, niezależnie od tego, czy sprawa ma charakter polityczny czy finansowy, bez względu na to, jakiego środowiska zawodowego czy społeczno-zawodowego dotyczy, generalne zasady powinniśmy przyjąć w stosunku do wszystkich projektów regulacji.</u>
          <u xml:id="u-90.4" who="#PoselJanuszSzymanski">Rozumiem, że ta sprawa jest bardzo drażliwa, kontrowersyjna, ale chcę powiedzieć, że to nie powinno, że tak powiem, wpływać na czystość procedury. Tu procedura musi być jasna, klarowna. Powiem szczerze, że nie widzę w tej fazie możliwości realizacji wniosku o przejście do drugiego czytania. Zwracam się z gorącym apelem do tych wszystkich państwa, którzy złożyli wniosek o niezwłoczne przejście do drugiego czytania, żeby ten wniosek wycofali, ponieważ zakładamy sobie pętlę ustawodawczą na szyję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Jak rozumiem, pan poseł jednocześnie zgłasza sprzeciw wobec przejścia do drugiego czytania.</u>
          <u xml:id="u-91.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Czy mam to traktować jako sprzeciw?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#PoselJanuszSzymanski">Też, ale pytanie....</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Rozumiem: bo poza wszystkim była supozycja.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Panie pośle, pan w tej chwili przekroczył reguły gry, bo mieliśmy zadawać pytania posłowi wnioskodawcy i ewentualnie przedstawicielom rządu. Niemniej jednak poruszył pan ten temat, a dobrze pan wie, że regulamin Sejmu nie zabrania przyjęcia takiego rozwiązania. Prezydium wypowiedziało się w tej sprawie; Prezydium nie rekomendowało tego wniosku i nie rekomendowało wprowadzenia go pod obrady. Zdecydowała o tym Wysoka Izba i Prezydium Sejmu nie jest po prostu w stanie zakazać czy zabronić tego. Być może przy kompleksowych zmianach regulaminu znajdziemy taki zapis, który to uniemożliwi, ale w obecnym stanie prawnym to jest możliwe, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Nie, panie pośle, nie chciałbym już w tej chwili...</u>
          <u xml:id="u-93.3" who="#PoselJanuszSzymanski">(Jedna uwaga dotycząca spraw proceduralnych, którą chciałbym przedstawić w sposób kulturalny.)</u>
          <u xml:id="u-93.4" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Nie, nie chciałbym kontynuować proceduralnych debat, bo one nas do niczego nie doprowadzą. Panie pośle, pan zawsze w sposób kulturalny... przecież ja tego panu nie zarzucam. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#PoselJanuszSzymanski">Panie Marszałku! Chciałbym wyrazić inny pogląd: gdy interpretuję regulamin, uważam, że prawem jest to, co wynika z dobrej czy poprawnej interpretacji prawnej. Rozumiem tylko tyle, że jeżeli projekt dotyczący danej materii jest na wyższym piętrze postępowania ustawodawczego, to sprawą naturalną jest, że nie wpływa inicjatywa ustawodawcza; Prezydium Sejmu może w drodze wykładni wprowadzić pewne reguły. Oczywiście, lepiej jest zmienić regulamin - zapowiadam tu poprawkę w najbliższym czasie. Natomiast uważam, panie marszałku, i zwracam się do pana z takim apelem, czy za pana pośrednictwem do Prezydium Sejmu, żeby - dopóki nie będzie stosownych zmian regulaminu - pan marszałek był uprzejmy przekazać mój apel, wynikający z tego konkretnego casusu, o to, żeby Prezydium Sejmu dokonało wykładni, czy jeżeli projekt dotyczący tej samej materii regulacji znajduje się na wyższym piętrze postępowania ustawodawczego, to niemożliwa jest inicjatywa ustawodawcza w tej materii, ponieważ normalnym rozwiązaniem jest składanie poprawek i kształtowanie poprawek, a to ze względu na ekonomikę procesu ustawodawczego. Dziękuję panu marszałkowi za wyrażenie zgody.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Przedstawię, oczywiście, Prezydium Sejmu ten wniosek. Niemniej proszę, by pan poseł był tak dobry i zaproponował tekst takiej wykładni, bo tu trzeba różne aspekty wziąć pod uwagę, ponieważ różne są fazy postępowania i mogą być fazy tak wczesne, na przykład, że taka możliwość może istnieć. Przypomnę, że wielokrotnie tak było, iż z posiedzenia na posiedzenie pojawiały się dwa projekty w tej samej sprawie i oba były kierowane do komisji. Ta wykładnia musi więc być bardzo precyzyjna.</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Przechodzimy teraz - mam nadzieję - do pytań.</u>
          <u xml:id="u-95.3" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł Świrepo, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#PoselJanSwirepo">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytanie do posła sprawozdawcy...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Wnioskodawcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#PoselJanSwirepo">...wnioskodawcy. Czy mógłby pan wyjaśnić zapis art. 1 o uprawnieniach do stosowania paliwa rolniczego? Podano tam: według Europejskiej Klasyfikacji Działalności. Proszę powiedzieć, tak po prostu, kto będzie mógł stosować to paliwo?</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#PoselJanSwirepo">Drugie pytanie: Jak wnioskodawcy widzą wprowadzenie tej ustawy z dniem 1 stycznia 1997?</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#PoselJanSwirepo">Pytanie trzecie: Wiadomo, że limit na 1 ha był wyliczalny, natomiast czy wnioskodawcy mogą podać skutki finansowe przy nie ograniczonym dostępie do korzystania z tego paliwa? Chodzi o to, aby środki te były racjonalnie rozłożone i by nie mogli wykorzystywać tego do swoich celów ludzie obdarzeni szczególnego rodzaju przedsiębiorczością.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł Adamski, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#PoselWladyslawAdamski">Panie Marszałku! Biorąc pod uwagę sytuację, która wiązała się z pierwszym pytaniem, nie będę niepokoił pana marszałka, ponieważ mam pytanie do pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#PoselWladyslawAdamski">Panie ministrze, w debacie zderzają się tezy zmierzające do poparcia bądź omawianego tu systemu przedstawionego w sprawozdaniu, bądź wprowadzenia dopłat do paliw. Jako państwo zmierzamy do integracji z krajami Unii Europejskiej, korzystamy z doświadczeń krajów Unii Europejskiej. Chciałbym zatem pana zapytać, jaki model funkcjonuje w tych właśnie krajach: Czy jest on bliższy rozwiązaniom proponowanym przez posła wnioskodawcę, czy też polegającym na stosowaniu dopłat? Jeśli nie ma jednolitego modelu - bo i taką ewentualność trzeba brać pod uwagę - to jaki system przeważa? Gdyby pan minister był uprzejmy nam to przedstawić, myślę, że pozwoliłoby to na rozjaśnienie wielu wątpliwości, jakie się w czasie debaty pojawiały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł Pęk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#PoselBogdanPek">Panie Marszałku! Mam pytanie do przedstawiciela ministra rolnictwa. W czasie dzisiejszej debaty było kilka wystąpień bardzo ostro wykazujących polskiemu społeczeństwu jakoby chęć części posłów, zwłaszcza Polskiego Stronnictwa Ludowego, do wprowadzenia pewnych subwencji do paliwa, była niezgodna z interesami pozostałej części społeczeństwa czy wykraczała poza nie. Przejawia się tu element - od dawna zresztą, nie tylko tutaj, także w mediach - takiego oto rozumowania, że subwencje do rolnictwa powodują drożyznę w mieście. Proszę powiedzieć, panie ministrze, Wysokiej Izbie, jak to jest: Ile jest procent subwencji dla rolnictwa w Polsce, ile w Unii Europejskiej i jakie są przewidywania w związku z wejściem do Unii Europejskiej, jeżeli chodzi o wzrost cen żywności, co oczywiście dotknie całe polskie społeczeństwo. Jest to problem fundamentalny i nie można pozwolić, żeby w Sejmie Rzeczypospolitej tego typu dywagacje były przyjmowane bezkrytycznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę bardzo, pan poseł Zarzycki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#PoselWojciechSzczesnyZarzycki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Znana jest zła sytuacja ekonomiczna rolników, wynikająca m.in. z kosztów produkcji, biorąc pod uwagę podrożenie cen paliw. W 1994 r. Sejm uchwałą zobowiązał rząd do wprowadzenia podatku drogowego do cen paliw. Mówię to w kontekście sytuacji, gdyby dopłaty do paliwa nie zostały wprowadzone od 1 stycznia 1997 r.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#PoselWojciechSzczesnyZarzycki">Pytanie do pana ministra Kubika: Czy rząd wprowadzi ten podatek od 1 stycznia 1997 r., uwzględniając w rozwiązaniu sprawę refundacji dla rolników i gmin?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł Stasiak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#PoselStanislawStasiak">Ja mam dwa pytania do posła wnioskodawcy. Pierwsze: Czy przeprowadzono rachunek symulacyjny, ile procent środków przeznaczonych na dopłaty do paliwa trafi bezpośrednio do rolnictwa, a ile do tzw. strefy otoczenia rolnictwa, która i tak już na tym rolnictwie nieźle zarabia?</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#PoselStanislawStasiak">I drugie pytanie: W jakim stopniu rolnictwo będzie musiało partycypować w kosztach wprowadzenia tańszego paliwa rolniczego i jakie to będą koszty?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Poseł Bartoszek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#PoselStanislawBartoszek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja do wnioskodawców mam następujące pytanie: Czy ten projekt jest zgodny z prawem europejskim, a ponadto czy jest zgodny z traktatem rzymskim, bowiem w traktacie rzymskim mówi się o rolnictwie jako takim - i tu nie będę przekonywał Wysokiej Izby, co to znaczy - jak również mówi się o pierwszym stopniu przetworzenia produktów rolnych.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#PoselStanislawBartoszek">Mam też drugie pytanie do wnioskodawców: Czy ten projekt obejmuje pierwsze przetworzenie produktów rolnych i rolnictwo, czy kolejne fazy? Czy to będzie zgodne z prawem europejskim, czy nie będziemy posądzeni o subwencjonowanie może nie tyle produkcji rolnej, ile przetwórstwa rolnego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł Figura, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#PoselGrzegorzFigura">Chcę zapytać przedstawiciela rządu: Który z projektów w opinii rządu - posłów SLD czy posłów PSL - jest gorszy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę bardzo, pan poseł Szymański.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#PoselJanuszSzymanski">Chciałbym zapytać pana posła wnioskodawcę, który proponuje wraz z popierającą go grupą zapis w art. 6 ust. 3: Jaka jest wysokość kary grzywny, którą państwo proponujecie przyjąć, powołując się na ustawę karną skarbową, ponieważ ta ustawa określa w sposób różny, w zależności od przestępstw czy występków w tym zakresie, tę wysokość. A jeżeli sąd zastosuje grzywnę, to chcę spytać, kiedy miałby orzec o przepadku na rzecz skarbu państwa mienia używanego do wykorzystywania paliwa rolniczego.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#PoselJanuszSzymanski">Chciałbym, panie marszałku, skierować pytanie do przedstawiciela resortu sprawiedliwości. Gdyby przedstawiciel resortu sprawiedliwości zechciał się odnieść do konstrukcji prawnej, ocenić tę konstrukcję prawną zawartą w art. 6 ust. 3 z punktu widzenia jej zgodności z obowiązującym prawem. Mam poważne wątpliwości, czy tak może być sformułowany przepis.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł Bondyra ma jeszcze pytanie?</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#PoselRyszardBondyra">(Tak.)</u>
          <u xml:id="u-113.3" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#PoselRyszardBondyra">Panie marszałku, mam pytanie do posła wnioskodawcy. Otóż prosiłbym o wyjaśnienie, jakie będzie postępowanie w sytuacji, kiedy rolnik jedzie ciągnikiem ciągnącym dwie przyczepy - jedną ze zbożem, a drugą z materiałami budowlanymi. Na jakim paliwie będzie mógł jechać? Bądź odwrotnie...</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#PoselRyszardBondyra"> W przypadku zmieszania paliwa, w jakiej proporcji będzie mógł mieszać to paliwo z innym paliwem ogólnodostępnym? Czy worek zboża na przyczepie wystarczy, żeby wozić wszystko? Czy w tym wypadku też będzie obowiązywała jakaś proporcja w mieszaniu?</u>
          <u xml:id="u-114.3" who="#PoselRyszardBondyra">Następna sprawa, odnośnie do procesu technologicznego. Bardzo bym prosił, żeby pan poseł wnioskodawca wyjaśnił, co rozumie przez proces technologiczny. Jaki olej powinien być w lokomotywie napędzanej olejem napędowym w wypadku transportu jednego wagonu nawozu z zakładu produkcyjnego do hurtowni? A jeśli się go odczepi po drodze, to czy to jest proces technologiczny? Czy przewóz do gospodarstwa rolnego tego nawozu z punktu skupu to jest proces technologiczny, czy też dopiero wywożenie tego nawozu na pole?</u>
          <u xml:id="u-114.4" who="#PoselAndrzejAumiller">(Bedą jeździli na paliwie mieszanym.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Kilka prostych pytań, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-115.3" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Czy są jeszcze pytania? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-115.4" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Bardzo proszę sekretarza stanu w Ministerstwie Finansów pana Jana Kubika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanKubik">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Na pewno państwo oczekujecie, że przedstawię stanowisko rządowe. Ani ja, ani pan minister Soska takiego stanowiska do tego projektu nie przedstawimy, dlatego że jest to pierwsze czytanie i jest to projekt poselski. Natomiast chcę państwa zapewnić, że stanowisko rządowe do tego projektu będzie, a wszystkie problemy, które tutaj zostały poruszone przez panów posłów, zostaną uwzględnione. Między innymi wypowiedź pana posła Szymańskiego odnośnie do projektowanego art. 6 w sprawie ustawy karnej skarbowej - minister sprawiedliwości, a także szereg innych resortów się wypowie co do całości sprawy. Chcę tylko przypomnieć, proszę państwa, że wobec poprzedniego projektu w tej sprawie rząd przedstawił stanowisko negatywne. Natomiast chcę z całą mocą podkreślić, że w trzecim kwartale rząd podjął pewne działania w zakresie obniżenia akcyzy w wypadku paliw, a zwłaszcza olejów napędowych, prawie o 6 gr, czyli jest to dowód, że docenia się problem związany z zaopatrzeniem rolnictwa w paliwa.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanKubik">Jeśli chodzi o pytanie dotyczące wielkości wydatków, jakie byłyby przewidziane w budżecie, to przypomnę, że w poprzednim projekcie proponowano ponad 6450 mld starych złotych, natomiast w tym projekcie jest mowa, że nie do wszystkich gruntów byłyby te dopłaty, otrzymywaliby je tylko właściciele gospodarstw rolnych o powierzchni do 10 ha. Trzeba by dokonać pewnej analizy. Uważam, że ta kwota byłaby znacznie niższa, ale to zostanie zaprezentowane dopiero w stanowisku rządowym.</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanKubik">Jeśli chodzi o refundację podatku od środków transportowych, to chcę zapewnić, że Wysoka Izba zadecyduje przy zmianie ustawy o podatku od nieruchomości i innych ustaw, bo akurat to się mieści w tej ustawie, czy się zrezygnuje z tego podatku od środków transportowych, a jeśli się zrezygnuje, to czy budżet państwa będzie musiał budżetom samorządowym wyrównać te ubytki.</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanKubik">Jeśli chodzi o pytanie, który projekt jest lepszy, który gorszy, to wybaczcie państwo, ale takiej oceny państwu nie przedstawię. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Obecnie proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej pana Jacka Soskę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIGospodarkiZywnosciowejJacekSoska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dwa projekty poselskie, które w ostatnim czasie znajdowały się w centrum uwagi Wysokiej Izby, opinii publicznej i innych politycznych gremiów, są rezultatem pewnej sytuacji, i od tego należałoby wyjść, ponieważ 1996 r. był rokiem naprawdę trudnym, a mogę zaryzykować i powiedzieć, że tragicznym, jeżeli chodzi o rolnictwo. Za sytuację tę nikt nie ponosi winy, gdyż wynikła ona, po pierwsze, z przedłużającej się zimy, późnego okresu rozpoczęcia prac polowych, trudnych warunków atmosferycznych - czynników stwarzających naprawdę bardzo ciężką sytuację na wiosnę - ponadto zaś były ciężkie, najcięższe bodajże w całym okresie powojennym żniwa, jeżeli chodzi o ilość opadów i wilgotność, jako że chyba nigdy się jeszcze nie zdarzyło, żeby o tej porze, a mamy listopad, pozostawały jeszcze na polach polskich rolników zboża do sprzątnięcia, i to nie dlatego, że rolnicy nie mogą, nie chcą, czy też że im się nie opłaca, ale dlatego że rolnicy nie mogą wyjechać na pola. Wczorajsza delegacja... protest z woj. wałbrzyskiego, jak myślę, wszystkim tę sytuację uświadomi - nie można wyjechać w pole czy to kombajnem, czy jakąkolwiek inną maszyną. O paliwie rolniczym mówimy tutaj dlatego, że nadmierna ilość opadów spowodowała taką właśnie sytuację.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIGospodarkiZywnosciowejJacekSoska">I druga, bardzo ważna sprawa: mianowicie w tym tak trudnym okresie, w okresie jesiennych prac polowych, kiedy potrzeba najwięcej oleju napędowego, czyli, jak się popularnie mówi, ropy, ze względu na to, że próbowano utrzymać cenę poniżej inflacji czy przynajmniej na poziomie inflacji, nie urynkowioną - przy czym chodzi tu o cenę ustalaną przez przemysł paliwowy, a rząd chciał mieć wpływ na ten sektor - doszło do takiej sytuacji, że tego paliwa zaczęło brakować. To doprowadziło - powiem uczciwie - do pewnych poczynań, i użyję tu tego słowa: desperackich, jeżeli chodzi o rolników. Tak więc po pierwsze - opóźnione żniwa, po drugie - brak oleju napędowego, po trzecie - wzrost ceny oleju napędowego w stacjach prywatnych i w firmach sprywatyzowanych, dlatego że tam musi być stosowana marża przynosząca zarobek stacji benzynowej czy firmie, która w ten czy w inny sposób zajmuje się handlem.</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIGospodarkiZywnosciowejJacekSoska">W tej właśnie sytuacji pojawiły się - i z pozycji posła, i sekretarza stanu uważam, że to bardzo dobrze - dwa poselskie projekty ustawy o dopłatach (czy inaczej zatytułowane, tytuł jest dyskusyjny), ponieważ już istnieją wyjątki w prawie polskim i precedensy, jeśli chodzi o zwolnienie od podatku akcyzowego niektórych grup, także w obszarze rolnictwa i gospodarki żywnościowej. Jeden podpisany jest przez większość posłów PSL, bo tak trzeba to odczytać, i posłów Sojuszu Lewicy Demokratycznej, autorami zaś drugiego, który się ostatnio pojawił i jest oczywiście analizowany w ministerstwie ze szczególną uwagą, są posłowie reprezentujący w większości Sojusz Lewicy Demokratycznej, PSL, czyli posłowie tworzący koalicję sejmową, w oparciu o którą działa rząd i ministerstwo rolnictwa. Zatem to ta nieszczególna sytuacja wymusiła to - nawiązuję do tego, o co pytał pan poseł Szymański - że pojawiają się te dwa projekty. Nie wiem, dlaczego aż dwa. O tym to już Wysoka Izba decyduje. Ale próbuję przynajmniej powiedzieć, dlaczego to się dzieje akurat w tym czasie.</u>
          <u xml:id="u-118.3" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIGospodarkiZywnosciowejJacekSoska">I teraz odpowiem na pytania... Ale zanim do tego przejdę, powiem jeszcze jedno. Dlaczego to się dzieje właśnie teraz, w listopadzie? Otóż rząd, Sejm zobowiązany jest pewnymi rozstrzygnięciami prawnymi, bo mianowicie ważą się losy ustawy budżetowej. Z jednej strony dyskutujemy o tym, jak zamknąć budżet, z drugiej zaś strony ten budżet na rok 1997, czy się komuś podoba, czy nie podoba, musi być przedstawiony. A zarówno jeden projekt ustawy, przedstawiony przez posłów, jak i drugi, przedstawiony przez posłów koalicyjnych, mają na celu wprowadzenie tego rozwiązania w budżecie 1997 r. I nie jest to łatwe, ponieważ jest związane z wydatkami w tym budżecie. Czy my będziemy dyskutować nad tym, że to jest suma, którą przed chwilą wymienił minister Kubik, 6 bln zł, czy mniejsza, i o tym, jak to będzie rozłożone, to są to wydatki w budżecie państwa na 1997 r., i dlatego pośpiech co do procedury legislacyjnej jest zrozumiały, bo chodzi o to, żeby można było te wydatki umieścić w budżecie.</u>
          <u xml:id="u-118.4" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIGospodarkiZywnosciowejJacekSoska">Oczywiście jest jeszcze inna forma poprawek do ustawy budżetowej na skutek wprowadzenia tej ustawy w miesiącu późniejszym czy w grudniu, kiedy debata na temat ustawy budżetowej będzie już finalizowana. Nie chciałbym na pewne, że tak powiem, szkolne pytania odpowiadać i mówić, czym się różni taki transport itd. Natomiast jest jedna fundamentalna odpowiedź, przynajmniej na to krótkie pytanie posła Bogdana Pęka. Żebyśmy wszyscy zrozumieli: Nie jest to dopłata dla rolników i dla rolnictwa, bo każda złotówka wydawana na cele proprodukcyjne, czyli obniżająca koszty produkcji, jakkolwiekby liczyć i jakiekolwiek wyliczenia przeprowadzać, daje obniżenie kosztu finalnego produktu, który znajdzie się w sklepie na półkach dla konsumenta.</u>
          <u xml:id="u-118.5" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIGospodarkiZywnosciowejJacekSoska">Ja bym to odwrócił. Dopłaty do paliwa, a właściwie inaczej: zwolnienie rolników od opłat (przechodzę do drugiego bardzo ważnego zagadnienia) - to trudno zrozumieć wskutek wypaczonej wyobraźni niektórych, nie tyle posłów, ile przedstawicieli środków masowego przekazu - jest to zwolnienie z opłaty, jaką ponosi rolnik w związku z podatkiem akcyzowym, płacąc za środek produkcyjny, jeden z głównych elementów produkcji, mianowicie olej napędowy. Bo już nie ma rolnictwa z lat sześćdziesiątych, które ja pamiętam. Jeśli chodzi o liczbę ciągników w gminie, to był jeden gdzieś tam na wsi i w kółku rolniczym były 2-3 ciągniki, w zależności od tego, jaka to była gmina i jakie kółko rolnicze. A ta ilość ropy, i te wszystkie dobrodziejstwa... Pamiętam, że ropa kosztowała 2 zł na stare pieniądze, czyli podobne jak teraz, ale była inna sytuacja, bo teraz prawie 90% rolnictwa opiera się na pracach zmechanizowanych. Myślę, że pod tym względem sprawy idą w dobrym kierunku i przynajmniej polskie rolnictwo zdąża do nowoczesności. Olej napędowy jest więc pierwszą główną proprodukcyjną pozycją w wydatkach w budżecie każdego rolnika. I jeszcze inna sprawa - chodzi o rozpoczęcie produkcji. Dlaczego była walka w podkomisji, żeby to wprowadzić w I kwartale czy w II? Myślę, że to było wyraźnie wyartykułowane, że jest to próba nakłonienia do zagospodarowania odłogów. Jeszcze nie ma oficjalnych wyliczeń Głównego Urzędu Statystycznego - w związku ze spisem rolnym - ile mamy odłogów. Rzecz w tym, że możemy wymusić na właścicielach, dzierżawcach gruntów rolnych uprawienie przynajmniej 1 mln ha odłogów. Gdyby ktoś, znający się średnio na rolnictwie, przemnożył to razy 2 tony zboża z hektara, okazałoby się, że nie mielibyśmy się tego problemu, który mamy.</u>
          <u xml:id="u-118.6" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIGospodarkiZywnosciowejJacekSoska">Tak więc to wszystko, co się dzieje w Sejmie, przynajmniej jeśli śledzić i analizować wszystkie poczynania, jest normalne ze względu na istniejącą sytuację. Dyskutuje się teraz, w jakiej formie i jak wprowadzić dopłaty do paliwa rolniczego. Jak to jest w krajach Wspólnoty Europejskiej? Chcę przypomnieć: Polska jest krajem stowarzyszonym ze Wspólnotami Europejskimi. Mamy określony czas, kiedy, czy nam się to podoba, czy nie podoba, mamy przystosować polską gospodarkę do wymogów stowarzyszenia ze Wspólnotami Europejskimi. W rolnictwie też. O ile sobie przypominam, to najwięcej uwagi zajmuje i największe wątpliwości budzi dostosowanie polskiego rolnictwa do wymogów stawianych przez Wspólnotę. Czy zdążymy, czy nie zdążymy? Także próba zwolnienia od podatku akcyzowego - mówię: zwolnienia, bo dopłata może bardzo razić, gdyż to jest wydatek - sumy, którą rolnictwa odprowadza do budżetu, płacąc jako podatnik za olej napędowy. Na przykład rybacy są zwolnieni - jest taki ewenement czy taki wyjątek. To pytanie, czy ta grupa ma prawo upominać się o zwolnienie od podatku, który płaci w paliwie kupując każdy litr oleju napędowego czy kilogram, uważam, że jest zasadne.</u>
          <u xml:id="u-118.7" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIGospodarkiZywnosciowejJacekSoska">Odpowiadam na pytanie drugie, ponieważ pan minister Kubik powiedział, że stanowisko rządowe wobec poprzedniego projektu ustawy było negatywne, ale nie uzupełnił, że tam było w drugim zdaniu powiedziane, że rząd proponuje poszukiwanie innych pozytywnych rozwiązań co do obniżenia kosztów produkcji ze względu... Poseł Pęk o to pytał. Drożyzna w sklepie. I myślę, że drugie rozwiązanie koalicyjnego partnera Sojuszu Lewicy Demokratycznej jest inne, jeżeli chodzi o formę wprowadzenia zwolnienia od opłaty podatku akcyzowego. Jest jeszcze VAT, jeszcze wejdzie podatek drogowy, ja tu nie wymieniam, ponieważ ustawa jest bardzo krótka, liczy tylko 7 artykułów, a ostatni, który ma kilka wyrazów, jest najbardziej istotny - ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1997 r.</u>
          <u xml:id="u-118.8" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIGospodarkiZywnosciowejJacekSoska">Art. 5 w ust. 1 wyraźnie precyzuje, że: ˝Minister finansów w porozumieniu z ministrem przemysłu i handlu oraz ministrem rolnictwa i gospodarki żywnościowej w drodze rozporządzenia określa zasady i tryb oznaczenia paliwa rolniczego, zasady obrotu markerami oraz kontroli dystrybucji paliwa rolniczego zgodnie z postanowieniami niniejszej ustawy˝. Art. 5 ust. 2: ˝Obowiązek oznaczenia paliwa rolniczego markerami umożliwiającymi jego identyfikację w każdej fazie produkcji i obrotu spoczywa na producencie bądź importerze˝. To są wyraźne zapisy wnoszone przez posłów. Art. 5 ust. 3: ˝Minister przemysłu i handlu w porozumieniu z ministrem finansów oraz ministrem rolnictwa i gospodarki żywnościowej w drodze rozporządzenia określi zasady i tryb obrotu paliwem rolniczym oraz kształtowania poziomu i utrzymywania rezerw˝.</u>
          <u xml:id="u-118.9" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIGospodarkiZywnosciowejJacekSoska">Myślę, że te dyspozycje dla trzech ministerstw to kupa pracy; to może być szybko napisane i w formie rozporządzeń przedstawione, ale te wszystkie wątpliwości - i pytania wszystkich, i koalicjantów, i ze strony posłów bardzo dobrze znających temat na razie będących na ławach opozycji - są uzasadnione. Chodzi o uszczelnienie systemu i inne rzeczy, które wychodzą przy wprowadzaniu nowatorskich rozwiązań, powiem uczciwie - od kilkunastu czy kilku lat.</u>
          <u xml:id="u-118.10" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIGospodarkiZywnosciowejJacekSoska">Muszę odpowiedzieć posłowi, który w czasie debaty w pierwszym czytaniu zadał pytanie, jakie jest stanowisko ministerstwa rolnictwa. Otóż pragnę powiedzieć, że przy pierwszym projekcie poselskim stanowisko było też pozytywne i proces dopracowywania tego stanowiska na posiedzeniach Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów i Rady Ministrów był bardzo długi i bardzo trudne było ono do przeforsowania. To ministerstwo rolnictwa złożyło votum separatum co do przyjętego stanowiska rządu w tamtej sprawie, wywalczając jeden punkt - poszukiwanie innych możliwości.</u>
          <u xml:id="u-118.11" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIGospodarkiZywnosciowejJacekSoska">Wczoraj na posiedzeniu kierownictwa ministerstwa rolnictwa zajęto się tym ze względu na to, że jest to najpilniejsza i najpoważniejsza teraz sprawa, jeżeli chodzi o dokończenie prac polowych, jeśli chodzi o wprowadzenie tego elementu. Nie ze względów politycznych, bo chłopa, rolnika nie interesuje, czy jest ten kongres, czy tamten, czy też zjazd. Chłopa interesuje zaoranie i zasianie ziemi. Jeżeli nie zasieje oziminami, to jeszcze ma możliwość ten proces uzupełnić zbożami jarymi, stąd wczoraj demonstracja pod Sejmem, w której uczestniczyli przedstawiciele rolników najbardziej zagrożonych czy najbardziej dotkniętych klęskami woj. jeleniogórskiego, wałbrzyskiego. Wyraźnie powiedziałem, że możemy uzupełnić czy nadgonić to, jeżeli chodzi o uprawy jare, natomiast musimy zaorać pola.</u>
          <u xml:id="u-118.12" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIGospodarkiZywnosciowejJacekSoska">Padło pytanie o to, jak jest w innych krajach Wspólnoty Europejskiej. Oczywiście w tych krajach jest paliwo rolnicze w cenie niższej od ogólnie stosowanych cen paliw, dla innych użytkowników. Nie wiem, panie marszałku, czy wszystko to, co w ministerstwie rolnictwa robiono w tej sprawie, będę musiał przedstawić. Natomiast chciałbym powiedzieć, że prawie we wszystkich krajach jest niższa cena paliwa rolniczego. Są tam różne uregulowania, jest np. paliwo barwione, są kraje, w których stosuje się większe lub mniejsze dopłaty, rozpiętość cen jest zaś taka, że paliwo jest tańsze w granicach od 70% do 25%. Pojawia się pytanie, jesteśmy krajem stowarzyszonym: Czy naszym celem jest wprowadzenie Polski i polskiego rolnictwa do Wspólnoty Europejskiej? Jeżeli tak, to myślę, że próba wprowadzenia tego podstawowego elementu jest zgodna z przyjętym i przez Sejm, i przez rząd zobowiązaniem do dania szansy polskiemu rolnictwu na wejście bez żadnych kompleksów w roku 2000 czy też 2002 (dyskusja trwa) do wspólnego rynku, na którym polski rolnik, mając stworzone warunki na nie najgorszym poziomie, będzie mógł stawać do konkurencji z innymi rolnikami sprzedającymi swoje produkty i rząd czy państwo polskie, jak zwał, tak zwał, wszystkie czynniki decydenckie tych warunków mu nie utrudnią, nie zwiększą trudności, tylko pozostawią równe. Możemy o tym dyskutować.</u>
          <u xml:id="u-118.13" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIGospodarkiZywnosciowejJacekSoska">Projekt poselski, ten ostatni, posła Maksymiuka czy kółek rolniczych, był rozważany bardzo długo. Jest zwolnienie z akcyzy; w pierwszym roku daje to rządowi możliwość zwolnienia w 20%, w 1998 r. - 50% i w 1999 r. - 75%. Myślę, że jeśli chodzi o zwolnienie z akcyzy, ustawodawca tu tego nie dopisał, a jest jeszcze rok 2000, i posługując się tą logistyką jeśli chodzi o zwolnienia, może to być 100%. Tak, i myślę, że w 2000 r. będzie inny Sejm. Każdy z nas ma nadzieję, że ten kolejny Sejm zapisze się pozytywnie i będziemy przynajmniej na tym samym poziomie, jeżeli chodzi o produkcję i o jeszcze wiele innych czynników, które mają wpływ na to, żeby polscy rolnicy czuli się dobrze i byli lepsi od rolników z tamtych krajów.</u>
          <u xml:id="u-118.14" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIGospodarkiZywnosciowejJacekSoska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym powiedzieć, że ministerstwo rolnictwa, prezydium, które obradowało dosyć długo nad tym projektem, ustosunkowało się do tego pozytywnie, gdyż uważa, że każda forma obniżenia kosztów produkcji - a głównym efektem kosztów produkcji rolniczej jest cena towarów na półkach sklepowych - musi być rozważana bardzo wnikliwie. Należy tu zauważyć, że to ministerstwo jest nie ministerstwem rolnictwa, ale Ministerstwem Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, i na ministrze rolnictwa wicepremierze Romanie Jagielińskim ciąży odpowiedzialność nie tylko za rolnika, ale i za konsumenta. Muszę też powiedzieć, panie marszałku, o ile pan pozwoli, że przykro nam, jako ministerstwu rolnictwa, iż jesteśmy w tych działaniach osamotnieni. Dzisiaj niewiele jest organizacji, grup czy tzw. lobby konsumenckich, które by wsparły nas i zrozumiały, o co chodzi.</u>
          <u xml:id="u-118.15" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIGospodarkiZywnosciowejJacekSoska">Proszę wybaczyć, lecz z tego powodu, mimo wsparcia koalicji, jeśli chodzi o dwa projekty poselskie, cały proces legislacyjny, aby pkt 7 i cała ustawa, która przeszła przez 3 komisje, mogły być wprowadzone w życie z dniem 1 stycznia 1997 r., wymagana jest przede wszystkim sprawność. Cokolwiek proponowalibyśmy w sali sejmowej, i jakiekolwiek poprawki zostałyby zgłoszone, ważne są tu te trzy dyspozycje z art. 5 - zapis, że dopracują to trzy ministerstwa. A jeżeli Wysoka Izba nakaże, to rząd musi to uczynić, a skoro partie koalicyjne, większość sejmowa, ma w rządzie swoich przedstawicieli, to myślę, że zdążymy. Wprowadzimy, przynajmniej na razie, takie możliwości uszczelnienia tego systemu, żeby można było rozwiać wątpliwości panów posłów i żeby wszelkie inne czynniki, Ministerstwo Sprawiedliwości i podległe mu agendy do przestrzegania rozwiązań, które zastosujemy, miały jak najmniej pracy. Natomiast mamy wolny rynek, jesteśmy w kraju, który jest na początku wprowadzania rozwiązań, trudnych, bo pierwszych, a wolnokonkurencyjność, kapitalizm, który u nas jest, doprowadza do tego, że czasami są pewne uchybienia. Ani Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, ani Ministerstwo Finansów nie są w stanie w 100% zagwarantować, że jak nie będzie tu żadnych niedociągnięć czy że nie będzie działań pozaprawnych w wyniku wprowadzenia tego systemu, mogą się one pojawić.</u>
          <u xml:id="u-118.16" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIGospodarkiZywnosciowejJacekSoska">Jeszcze jedna sprawa. Pan poseł Maksymiuk mówił o tym, ale nie do końca. Mamy inną sytuację niż w roku 1989 czy w latach osiemdziesiątych. Liczba stacji benzynowych jest tak duża, że możemy sobie na to pozwolić, bo już każda stacja z założenia - uwzględnia się to przy budowaniu tej stacji - musi mieć kilka zbiorników w różnych celach, ze względów bezpieczeństwa itd. Jest taka możliwość. 3 lata temu, 4 lata temu byłoby to niemożliwie, bo wiązałoby się z kosztami stawiania nowych zbiorników, nowych dystrybutorów. Jest sieć - i to trzeba też uczciwie powiedzieć - SKR, POM, nie wykorzystanych dystrybutorów na wsi, które by mogły w tej sytuacji - i służyłoby to zwiększeniu przedsiębiorczości, czyli byłoby to danie możliwości zdobywania źródeł finansowych przy obsłudze czy w pozarolniczym obszarze - przejąć to w każdej wsi, gdzie było kółko rolnicze - a było, bo to było założenie jeszcze Władysława Gomułki z lat sześćdziesiątych, że mają być te kółka - mogłoby być to wykorzystane. Ktoś tam na wsi mógłby sprzedawać paliwo rolnicze i coś jeszcze, inne asortymenty. To jest rzecz godna uwagi.</u>
          <u xml:id="u-118.17" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIGospodarkiZywnosciowejJacekSoska">Nie ma na dzień dzisiejszy - w ministerstwie rolnictwa to rozważaliśmy - idealnego rozwiązania i w każdym kraju Wspólnoty Europejskiej jest ono inne, choć podobne - mierzy się, sprawdza itd. Zużycie zaś - chciał czy nie chciał - na 1 ha użytków rolnych wynosi średnio w Polsce - możemy to wyliczyć - 75 kg, 84 l, natomiast inne zużycie jest na Żuławach (patrzę na pana posła Szatkowskiego, który to potwierdzi), ono jest tam dwa razy wyższe, inne jest na lekkich glebach w woj. piotrkowskim czy rawskim, panie pośle Zarzycki. Tam jest ono mniejsze, bo ziemia jest lżejsza i mniej tego paliwa potrzeba na 1 ha.</u>
          <u xml:id="u-118.18" who="#PoselJanuszSzymanski">(W woj. suwalskim też jest różnie.)</u>
          <u xml:id="u-118.19" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIGospodarkiZywnosciowejJacekSoska">Natomiast słuszne jest to, co wczoraj przedstawiono w postulatach strajkujących, protestujących rolników - że w górach ilość ta na 1 ha uprawy użytków rolnych, gruntów rolnych niestety jest wyższa i ziemia jest tam inna. Można dyskutować. Ktoś powiedział, że jadąc pod górę, pali się więcej, ale można wyłączać silnik, jadąc z góry. Jest to rozumowanie naprawdę uproszczone, bo tego nie wolno robić, zważywszy na ustawę o ruchu drogowym.</u>
          <u xml:id="u-118.20" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIGospodarkiZywnosciowejJacekSoska">Tak że nie ma idealnej formy. Ministerstwo rolnictwa - jako członek prezydium i kierownictwa muszę to powiedzieć, bo jako poseł muszę mówić tylko prawdę i jeszcze raz prawdę - poparło ten projekt, poparło tamten projekt i teraz tylko od Wysokiej Izby zależy, czy wprowadzenie tej ustawy będzie możliwe z dniem 1 stycznia 1997 r.</u>
          <u xml:id="u-118.21" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIGospodarkiZywnosciowejJacekSoska">Nie jestem, panie pośle Figura, w stanie odpowiedzieć na pytanie, który z projektów jest gorszy, albo odwrotnie: który z projektów jest lepszy, żeby nie wartościować partii koalicyjnych i nie być stronniczym w jakiejkolwiek sprawie. Każdy projekt będzie miał swoje wady, ułomności. Natomiast danie możliwości przygotowania rozporządzeń trzem ministerstwom na to, żeby go dopracować, jest tym panaceum, dzięki któremu można dojść do wspólnego mianownika i to wprowadzić. Tym bardziej że, przypomnę, jesteśmy krajem, który jest w dobie stowarzyszenia ze Wspólnotami Europejskimi i ma takie prawo i obowiązek, bez względu na to, jaki jest Sejm, jaki jest rząd. My ciągniemy teraz to, przejęliśmy tę rolę, bo to było wprowadzone za czasów rządu Jana Krzysztofa Bieleckiego, kiedy wicepremierem był pan Balcerowicz. (Nie mówię, o jakie ugrupowania polityczne chodzi.) To się jednak stało i każdy kolejny rząd, każdy kolejny Sejm musi dostosować się do tego, przynajmniej wypełniać te wszystkie postanowienia, bo to jest polityka państwa polskiego, które ją nakreśla nie na chwilę, na czas jednej kadencji, na czas jednego czy drugiego rządu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-118.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł Figura chciałby zadać dodatkowe pytanie? Czy to jest konieczne, panie pośle? Czy tego nie można zrobić w trybie indywidualnym?</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#PoselGrzegorzFigura">(To jest bardzo ważne pytanie, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-119.3" who="#WicemarszalekMarekBorowski">No, jeżeli to jest bardzo ważne, to proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#PoselGrzegorzFigura">To jest ważne pytanie i sądzę, że pan minister Soska będzie umiał na nie odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#PoselGrzegorzFigura">Otóż stwierdził pan, że kierownictwo ministerstwa rolnictwa zajęło się tym projektem i go poparło. W związku z tym pytam: Jakie są wyliczenia ministerstwa rolnictwa co do kosztów wprowadzenia tej ustawy? Myślę, że takie pytanie jest ważne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Od razu chcę powiedzieć, że zwalniam pana ministra od odpowiedzi na to pytanie.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIGospodarkiZywnosciowejJacekSoska">(Mogę odpowiedzieć.)</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Nie, nie, panie ministrze, dlatego że to, co pan miał do powiedzenia w tej sprawie, już pan powiedział. W tej chwili ministerstwo rolnictwa, jak sądzę, nie zajmowało się kosztami w szczegółach.</u>
          <u xml:id="u-121.3" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIGospodarkiZywnosciowejJacekSoska">(Zajmowało się.)</u>
          <u xml:id="u-121.4" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Zajmowało się? Jeżeli tak, to proszę bardzo, ale za chwilę.</u>
          <u xml:id="u-121.5" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł Zarzycki, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#PoselWojciechSzczesnyZarzycki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym ponowić pytanie do pana ministra Kubika. Jest to bardzo proste pytanie: Czy z dniem 1 stycznia 1997 r. rząd wprowadzi rozwiązanie dotyczące włączenia podatku drogowego do cen paliw? Zgłaszałem w tej sprawie dwukrotnie interpelację, raz zapytanie. Kilka miesięcy temu pan minister Manugiewicz odpowiadał, że rząd usilnie nad tym pracuje i że z dniem 1 stycznia jest możliwość wprowadzenia tego.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#PoselWojciechSzczesnyZarzycki">Jeszcze mała uwaga, panie ministrze...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">O nie, panie pośle. Tylko pytanie może pan zadać. Jeśli teraz się wdamy w polemiki z panem ministrem Soską, to nie wyjdziemy stąd do wieczora.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#PoselWojciechSzczesnyZarzycki">Chcę tylko powiedzieć, że warunki glebowe w woj. sieradzkim są także zróżnicowane i też może być różna wydajność paliwa na hektar.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#PoselJanuszSzymanski">(Czy mogę jeszcze zadać pytanie?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł Szymański, proszę.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#GlosZSali">(Ile można?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#PoselJanuszSzymanski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziękuję panu ministrowi Kubikowi za ustosunkowanie się do mojego pytania, które miało charakter pytania prawnego. Rozumiem jednak, że minister finansów nie może zajmować, przynajmniej w tego typu sytuacjach, wiążącego stanowiska.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#PoselJanuszSzymanski">Chciałbym ponowić pytanie do przedstawiciela kierownictwa resortu sprawiedliwości i poprosić pana marszałka o egzekwowanie jednak tej normy regulaminowej, która nakazuje - przynajmniej w fazie, kiedy odbywają się ważne czytania ważnych projektów ustaw - by byli obecni przedstawiciele resortów. Nigdy nie bywa tak, że jest jeden minister w resorcie, a znam wypadki, że jest kilku. I w związku z tym...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Przepraszam bardzo, panie pośle. Czy mogę panu przerwać na chwilę?</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan poseł pod pozorem zadania pytania, na które pan nie otrzymał odpowiedzi, zwraca się do mnie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#PoselJanuszSzymanski">Trudno, ale bardzo pana lubię.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">...a zupełnie niesłusznie, bo są przedstawiciele.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#PoselJanuszSzymanski">Czy są przedstawiciele resortu sprawiedliwości? Chciałbym prosić o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Nie ma akurat przedstawicieli resortu sprawiedliwości, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#PoselJanuszSzymanski">Panie marszałku, proszę się nie gniewać, ale jednak powiem to, co chcę powiedzieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Nie wątpię w to, niech pan mówi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#PoselJanuszSzymanski">Otóż zgodnie z prawem obowiązującym w Izbie podczas posiedzenia powinni być obecni reprezentanci gabinetów, a jeżeli konstytucyjni ministrowie nie mogą być obecni, to upoważniają swoich zastępców. Cieszę się, że jest pani minister Blida i oczekuje na ważną debatę - jedyny konstytucyjny minister.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#PoselJanuszSzymanski">Panie marszałku, chciałbym poprosić, żeby były jasne, klarowne reguły gry. Otóż jeżeli projekt dotyka ważnego przepisu karnego fatalnie napisanego, to powinno się ten projekt ubezskutecznić, jeżeli mamy wstępną kontrolę konstytucyjności. Chciałbym uzyskać odpowiedź na pytanie: Jak minister sprawiedliwości patrzy na tego typu przepis? Po to bowiem jest pierwsze czytanie, żeby te wszystkie wątpliwości wyjaśnić. Chciałbym, żeby dzisiaj w czasie debaty została udzielona odpowiedź na moje pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Panie pośle, nie ma technicznej możliwości, by udzielić panu odpowiedzi na to pytanie. Jeśli projekt trafi do komisji po pierwszym czytaniu, to z pewnością takie odpowiedzi zostaną udzielone i ewentualne korekty będą naniesione.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Chcę przypomnieć, że Prezydium Sejmu wielokrotnie zwracało się do rządu - i nie jest to pierwsze ani prawdopodobnie ostatnie Prezydium Sejmu, które zwracało się do rządu w tej sprawie - o to, aby przez trzy dni od godz. 9 do godz. 22 ławy rządowe były pełne. Mogę pana zapewnić - pan to postulował niejednokrotnie - że Prezydium Sejmu zawsze reagowało na pańskie uwagi w tym zakresie. Jak widać, nie udaje się tego osiągnąć w 100%. I nie ma takiego przepisu, nie ma takiej mocy, która mogłaby to spowodować. Będziemy oczywiście ponawiać tego rodzaju prośby, mogę pana o tym zapewnić.</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#PoselJanuszSzymanski">(Już nie w tej sprawie. Chcę złożyć wniosek.)</u>
          <u xml:id="u-135.3" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#PoselJanuszSzymanski">Panie marszałku, nie będę miał już okazji i możliwości proceduralnej, a zatem z powodów proceduralnych zgłaszam wniosek o odrzucenie tego projektu w pierwszym czytaniu. Nie widzę dalszych możliwości procedowania nad tym projektem.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#PoselJanuszSzymanski">Natomiast pan poseł Maksymiuk, jako wnioskodawca, może w drugim czytaniu zgłosić wszystkie poprawki, które realizują jego koncepcję. One są dopuszczalne i mogą być poddane pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#PoselJanuszMaksymiuk">(Rozumiem, dobrze.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dobrze. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Pan minister Soska? Nie, jeszcze były pytania.</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę bardzo, pan minister Kubik i potem pan minister Soska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#SekretarzStanuWMinisterstwieFinansowJanKubik">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Problem włączenia podatku od środków transportowych do cen paliw był w tej Izbie kilkakrotnie podnoszony i nawet miałem okazję prezentować tu stanowisko rządu. Oczywiście, w tej sprawie zawsze zapadały określone decyzje. Natomiast w związku z poruszonym przez pana posła Zarzyckiego problemem, czy w ogóle zostanie zmieniona zasada pobierania podatku, czy też zlikwidowany podatek od środków transportowych będzie zastąpiony podatkiem przy zakupie paliw, chcę powiedzieć, że minister finansów przedłożył swoje propozycje Radzie Ministrów. Rada Ministrów jeszcze nie zajęła w tej sprawie stanowiska. Trudno mi powiedzieć, dlaczego. Minister finansów z tego zadania się wywiązał. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieRolnictwaIGospodarkiZywnosciowejJacekSoska">Panie Marszałku! Faktycznie problem obliczeń jest bardzo skomplikowany, gdyż musimy założyć, jaka będzie inflacja w następnych latach, jakie będą ceny oleju napędowego na rok 1997, 1998 i 1999. Muszę potwierdzić to, co jest w uzasadnieniu przedłożonego projektu ustawy, prezentowanego przez pana posła Maksymiuka, że wpływy do budżetu państwa w 1997 r. będą lub byłyby niższe od przewidywanych w analogicznym okresie 1996 r. - od 290,5 mln zł do 255,5 mln nowych zł. Natomiast, żeby rozwiać wątpliwości pana posła, który też, m.in. w swojej wypowiedzi, ma wątpliwości co do wprowadzenia poprawek, myślę, że Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Ministerstwo Finansów w osobach przedstawicieli tutaj występujących i jako całe resorty będą w stanie dopełnić rozporządzeniami wykonawczymi tę ustawę tak, aby była najlepsza i skorzystać jeszcze z doświadczeń innych krajów Wspólnoty Europejskiej. Sądzę, że pan poseł może mieć taką nadzieję. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę bardzo przedstawiciela wnioskodawców pana posła Maksymiuka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym po kolei, możliwie krótko, odnieść się do kilku pytań i głosów w dyskusji. Kolega poseł Kopeć z Sojuszu Lewicy Demokratycznej podkreślił słuszność korzystania z tego jak gdyby tańszego paliwa rolniczego również przez transport samochodowy. Wydaje mi się, że jest to propozycja godna rozpatrzenia na posiedzeniu komisji i trzeba do niej poważnie podejść, ponieważ inne wypowiedzi świadczą o tym, że tu mogłaby się pojawić okazja do nadużyć, być może w skali niemożliwej do opanowania. Będziemy o tym rozmawiali. Mam nadzieję. Chciałbym też podkreślić, że rozumiemy, iż fakt, że to paliwo będzie tańsze, świadczy o tym, że rolnik korzysta z dobrodziejstwa w momencie jego zakupu. To podniósł poseł Kopeć i ja nie miałem okazji tego powiedzieć, chciałbym to jeszcze podkreślić.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Pan minister Soska mówił tutaj o skutkach finansowych. My jednak - jako autorzy - nie podaliśmy skutków finansowych w takim kształcie, ponieważ w uzasadnieniu - mówiłem o tym w wystąpieniu - przyjęliśmy nawiązanie do projektu ustawy o opłatach drogowych, do projektu, który dzisiaj nie obowiązuje, i w związku z tym była propozycja Sojuszu Lewicy Demokratycznej, żeby tę drugą część artykułu, gdzie się mówi, że jest wliczone 10% podatku, wykreślić. Jako poseł wnioskodawca w imieniu posłów już zgłaszam tę autopoprawkę - skoro nie ma tego rozwiązania, jeśli chodzi o paliwo w skali kraju, my w wypadku paliwa rolniczego też się z tego wycofamy. Natomiast skutki finansowe można wyliczyć, w przybliżeniu oczywiście, na ile mogliśmy to zrobić, nie posiadając takiego aparatu finansowego. Jeżeli się w cenach stałych przyjmie, że cena paliwa dzisiaj wynosi 1,28 zł, gdyby się zdjęło 100% akcyzy, to byłaby to dla budżetu kwota 600 mln zł. To byłaby taka kwota. Mówię w przybliżeniu, jaką kwotę by się proponowało dopłacić, bo tu jest kwestia decyzji: czy podejmiemy decyzję, że robimy tę ulgę w 100% akcyzy - to będzie 600 mln, czy w 50% - to będzie 300 mln, czy w 25% - to będzie 150 mln. I tutaj są koszty jednakowe. Dopiero później rozmawiamy o możliwości wykorzystania tego: czy w formule dopłat, czy w formule obniżenia ceny. A więc koszty są jednakowe; mówię o kosztach, o skutkach dla budżetu.</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Sprawa druga - jakie byłyby to skutki dla rolników, bo o tym też trzeba powiedzieć. Jeżeli byłyby dopłaty, to rolnik mający gospodarstwo o powierzchni 20 ha przy tym ograniczeniu do 10 ha uzyskałby przy dopłatach sumę 3,5-4 mln starych złotych jednorazowo w roku. Natomiast przy rozwiązaniu przewidującym paliwo kolorowane przy sumie zdjęcia z akcyzy 600 mln zł rolnik w dzisiejszych, aktualnych cenach płaciłby za litr oleju napędowego 92 grosze. To są skutki dla budżetu z jednej strony, i skutki dla rolników, te pozytywne - z drugiej strony.</u>
          <u xml:id="u-142.3" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Pan poseł Bondyra z Polskiego Stronnictwa Ludowego wyraził obawę, czy problem paliwa rolniczego zostanie pozytywnie rozwiązany. Te obawy mamy wszyscy. Mają je posłowie z Polskiego Stronnictwa Ludowego, z Sojuszu Lewicy Demokratycznej, mam nadzieję, że również posłowie z opozycji, bo nie usłyszałem jednoznacznego wniosku o odrzucenie projektu z powodów merytorycznych. Był wniosek o odrzucenie z powodów - no, również merytorycznych - proceduralnych, ale ja przyjmuję jak gdyby inny punkt widzenia. I chcę powiedzieć, że wszyscy mamy, panie pośle, takie obawy. Jako poseł występujący w imieniu posłów wnioskodawców nie śmiałbym wyrazić również tutaj obaw, że nie zdążymy tego wprowadzić. Tak, ale to zależy od nas, od nas wszystkich, nie tylko od posłów wnioskodawców, bo póki co to projekt podpisało 83 posłów, a do przegłosowania trzeba co najmniej 231 - jeżeli będzie komplet na sali. I jeżeli pan poseł Bondyra się włączy w te prace, to na pewno zrobimy to szybciej.</u>
          <u xml:id="u-142.4" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Kwestia budowy dystrybutorów. Tu było kilka pytań w tej sprawie. No, musimy wyjść z założenia takiego... Kto poniesie koszty budowy dystrybutorów, rolnicy? Ja mam pytanie: Jeżeli z jednej strony szosy stoi stacja CPN, a ktoś inny buduje z drugiej strony i ta budowa go kosztuje 10 mld zł, to czy ten ktoś te koszty budowy wlicza w cenę paliwa i po tej stronie szosy jest droższe paliwo? Otóż cała rzecz polega na tym, że jest mała sieć stacji, że również na wsi są nie wykorzystane stacje i dopuszczenie do obrotu dodatkowych podmiotów powoduje, że te podmioty, które dużo sprzedają, dzielą się z tymi... To musi wejść w koszty obsługi. Przecież jeżeli ktoś podniesie cenę i będzie 10 km dalej sprzedawał drożej paliwo, to nikt od niego nie kupi, tylko pojedzie kupić gdzie indziej. Panie pośle Bondyra, powiem tak: jeżeliby koło mojego domu wybudowano stację benzynową i koszty tej stacji by wliczono w cenę benzyny, to ja bym jechał tankować 15 km dalej. No, nie podejrzewajmy rolników, że na coś takiego by się zgodzili.</u>
          <u xml:id="u-142.5" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Z góry założyłem, że nie będziemy rozmawiali dzisiaj o różnicach, ponieważ mówimy o projekcie poselskim ustawy o paliwie rolniczym. Ale skoro zostałem przez pana posła Bondyrę wywołany do tablicy, żebym jednoznacznie się określił, to muszę powiedzieć, że dla mnie zasadniczym minusem projektu o dopłatach - muszę niestety zerknąć tutaj - jest stanowisko rządu, z którym czy chcę, czy nie chcę, jako poseł realnie oceniający sytuację muszę się liczyć, a w którym stwierdza się, że rozwiązanie zawarte w projekcie nie spełnia celu przedstawionego w uzasadnieniu do projektu ustawy, to jest technicznego uzbrojenia produkcji rolnej, gdyż proponowane dopłaty nie są powiązane z posiadanym przez gospodarstwo rolne sprzętem wymagającym użycia oleju napędowego, a powiązane są jedynie z posiadaną powierzchnią gospodarstwa. Można więc przypuszczać, że otrzymana przez rolnika dopłata nie będzie miała żadnego związku z intensywnością produkcji rolnej, będzie więc raczej dopłatą socjalną, a nie stymulującą produkcję. Jest to stanowisko, które jak gdyby na tym etapie przekreśla realność tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-142.6" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Sprawa druga, panie pośle. Nie możemy nie mieć na uwadze faktu, powtarzam - nie ja zaczynałem o tym mówić - że takie rozwiązanie, jakie zostało zaproponowane w projekcie o dopłatach, było już stosowane. Za rządów tej koalicji - musimy to powiedzieć - w czasie kiedy premierem był pan Pawlak, odstąpiliśmy od tego rozwiązania, bo było wadliwe, było złe. Przy tym trzeba tutaj dodać, że odstąpiliśmy nie zabierając pieniędzy rolnikom, przerzuciliśmy to na kredyty i z kwoty kredytowania 200 tys. zł na hektar doszliśmy dzisiaj do kwoty preferencyjnego kredytowania w wysokości prawie 4 mln zł na hektar. Będę tamtej decyzji bronił jako słusznej, chociaż wówczas byłem przeciwko wycofaniu się tamtego rządu z takiego rozwiązania. I to jest podstawowa wada - już to raz przerabialiśmy i to nie przeszło. Musimy również uczciwie sobie powiedzieć, że dwa razy do tej samej rzeki nie powinniśmy wchodzić. To jest mój punkt widzenia jako posła, który chciałby mieć wpływ na rozwiązanie kwestii paliwa rolniczego.</u>
          <u xml:id="u-142.7" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Sprawa kolejna. Panie pośle, powiedział pan o propozycji przewidywanej, której w projekcie nie ma, o ograniczeniu dopłat do 10 ha. Rozumiem, że bez względu na to, ile kto ma hektarów - otrzymuje dopłatę tylko w odniesieniu do 10 ha. Zgadza się? Tak to rozumiałem i widzę, że bardzo dobrze to rozumiałem. Tylko proszę przyjąć do wiadomości, że polskie rolnictwo produkuje na granicy opłacalności. Nie można przecież powiedzieć, że jesteśmy nieodpowiedzialni i produkujemy świadomie poniżej tej granicy, bo w końcu z czego dopłacamy? A więc na granicy opłacalności; jednym się opłaci, a drugim się nie opłaci. I to jest nasz dramat. Kwota 6 bln zł przeznaczona, panie pośle, na dopłaty do hektara może spowodować przesunięcie szali opłacalności, tak że akurat na areale do 10 ha będzie się opłacało uprawiać, a powyżej 10 nie będzie się opłacało. I ci, co mają powyżej 10 ha, przejrzą na oczy i wstrzymają się z produkcją. Powstanie taka sytuacja, że będzie niedobór żywności i chociaż się dopłaci do 10 ha, to ci, którzy produkują z dopłatą, podniosą ceny żywności. Żywność podrożeje. Zrobimy sobie ˝kuku˝ - i całemu społeczeństwu. Dlatego nie wolno tego robić w ten sposób przede wszystkim z tego względu. Powstanie sytuacja, że i bez ustawy społeczeństwo tę dopłatę zabierze, bo nikt nie będzie poważnie odnosił się do takich rozwiązań. Rozmawialiśmy, panie pośle, o tym wcześniej.</u>
          <u xml:id="u-142.8" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Pan poseł Figura z Unii Wolności powiedział, że projekt poselski o paliwie rolniczym przelicytował tamten projekt. Nie mieliśmy takiego zamiaru. Natomiast jeżeli pan, panie pośle, określa to przelicytowanie jako lepszą formułę rozwiązania, to dziękuję Unii Wolności za poparcie. Myślę, że merytorycznie będziemy dyskutowali na ten temat, bo tu nie chodziło o przelicytowanie, lecz o zgłoszenie lepszych rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-142.9" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Panie pośle Aumiller: policja nie będzie sprawdzała, będzie brała łapówki... Moja policja, we Wrocławiu, nie bierze łapówek. Nie wiem, gdzie bierze.</u>
          <u xml:id="u-142.10" who="#PoselAndrzejAumiller">(Nie powiedziałem o łapówkach.)</u>
          <u xml:id="u-142.11" who="#PoselJanuszMaksymiuk">No nie, panie pośle, mówił pan, że jest to niemożliwe, żeby policjant sprawdził i ukarał. Jest to możliwe. Badanie zawartości paliwa ze znacznikiem, czyli z markerem, w innym paliwie jest prowadzone za pomocą urządzenia podobnego do alkomatu, którym się bada alkohol. Trwa to 4-5 minut na szosie, i na tym koniec. Możemy też wychodzić z założenia, że pieniądze w Polsce podrabiają, na banki napadają, ale to już jest taki argument, że nie chciałbym go przytaczać. W każdym razie można wszystkich podejrzewać o łapownictwo, o nieuczciwość itd., ale w końcu trzeba coś robić.</u>
          <u xml:id="u-142.12" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Mówi pan również o kierowaniu paliwa do jednostek obsługi rolnictwa, że na Zachodzie zespołowo użytkuje się maszyny. Tak, panie pośle, zespołowo, ale maszyny i traktory, do których używa się paliwa rolniczego, tańszego - lub się dopłaca.</u>
          <u xml:id="u-142.13" who="#PoselAndrzejAumiller">(O tym mówiłem.)</u>
          <u xml:id="u-142.14" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Zgoda. Również dziękuję, panie pośle, za poparcie tego projektu. Tym bardziej że chcę podkreślić, iż posłowie, którzy przygotowywali ten projekt, zapoznali się z wystąpieniami wszystkich posłów w pierwszym czytaniu projektu ustawy o dopłatach do paliwa rolniczego. Uwzględniliśmy te wszystkie uwagi, m.in. pana posła Aumillera, że należałoby znaleźć takie rozwiązanie, które obniży w efekcie koszty produkcji, i myślę, że to nam się o tyle, o ile udało.</u>
          <u xml:id="u-142.15" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Panie pośle Wilk, chcę powiedzieć, że projekt zgłoszony przez grupę posłów nie ma znamion rewanżyzmu politycznego i łączenie go ze sporem podatkowym nie ma najmniejszego uzasadnienia. Mówię to w przeświadczeniu, że pan nie znał pewnych faktów. Otóż ja jako ten, którego grupa upoważniła do zbierania podpisów, również do zapoznawania z tym projektem, byłem praktycznie we wszystkich klubach: i w klubie Polskiego Stronnictwa Ludowego - koledzy z Polskiego Stronnictwa Ludowego podpisali ten projekt - i w klubie Unii Wolności, i wśród posłów niezależnych - kilku z nich także podpisało - i w kole Mniejszości Niemieckiej, nie trafiłem do KPN, chociaż jesteśmy prawie sąsiadami, ale gdyby pan poseł Wilk chciał się tym projektem zainteresować, to pewnie również miałby możliwość go podpisać.</u>
          <u xml:id="u-142.16" who="#PoselJanuszMaksymiuk">To jest pierwsza kwestia. Kwestia druga - nie ma rewanżyzmu politycznego, ponieważ w tym projekcie są zawarte elementy, o których w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej miałem okazję mówić w marcu przy okazji rozpatrywania projektu przedstawianego przez pana posła Bondyrę z Polskiego Stronnictwa Ludowego. Te właśnie elementy zostały tam zawarte. Czy bylibyśmy w stanie przewidzieć, że będzie problem z podatkami, że będzie jakiś inny problem? Nie. No ale koledze posłowi mogło się tak wydawać. Nie mam o to pretensji, dlatego wyjaśniam.</u>
          <u xml:id="u-142.17" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Czy będzie się to przenosiło na ceny żywności? Otóż chcę powiedzieć, że tak, będzie się to przenosiło na ceny żywności. Powiem tylko krótko, że gdyby w Polsce był niedobór produkcji żywności, to byłaby to wątpliwa konstrukcja obniżenia cen paliwa, bo by się mogła nie przenieść na ceny, ale w sytuacji kiedy jest nadprodukcja żywności i jest ogólny dostęp do paliwa kolorowanego, tańszego, to nie wyobrażam sobie rolnika, który nie sprzeda artykułów taniej, skoro taniej je wyprodukował - bo jeżeli on nie obniży ceny, to drugi...</u>
          <u xml:id="u-142.18" who="#PoselRyszardBondyra">(Nie rozumiem tego.)</u>
          <u xml:id="u-142.19" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Panie pośle, być może dzisiaj pan tego nie zrozumie, ale zapraszam na spotkanie, naprawdę jesteśmy w stanie to wzajemnie sobie udowodnić i przekonać się do tego, jeżeli będziemy wykazywali trochę dobrej woli dla sprawy.</u>
          <u xml:id="u-142.20" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Wiem, że jest wiele elementów związanych z proponowaną formułą dotyczącą kary. Wzorowaliśmy się na ustawie o znakach skarbowych, gdzie jest zapis, że gdy ktoś używa znaków skarbowych niezgodnie z przeznaczeniem, to sąd może orzec przepadek mienia na rzecz skarbu państwa. Skoro pan poseł Szymański nie wie, jak to rozwiązać - ja w tej kwestii fachowcem nie jestem - myślę, że po wypowiedzi ministra sprawiedliwości będziemy mogli ten punkt doprecyzować i sformułować go właściwiej, jeżeli będzie to możliwe.</u>
          <u xml:id="u-142.21" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Pan poseł Świrepo wprost pyta - przepraszam, wiem, że czas ucieka, ale było pytanie - czy jeżeli nie ma ograniczenia, nie będą wykorzystywali tego inni ludzie. Będą, dlatego jest to obwarowane przepisami, że będą za to kary. Chcę powiedzieć, że np. we Włoszech, we Francji jest kolorowane paliwo dla rolników - my jako posłowie jeździmy do tych krajów, ale czy ktoś z posłów odważyłby się wlać paliwo rolnicze do prywatnego samochodu? Nie, bo ujechałby 20 km i wróciłby samolotem albo pieszo, bo samochód zostałby zarekwirowany. Nie ma, panowie, innej możliwości, jak ustalać przepisy, egzekwować przepisy, karać.</u>
          <u xml:id="u-142.22" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Jak jest w innych krajach, pan minister Soska mówił, podałem już dwa przykłady, nie będę tego rozwijał, jest to zapisane w materiałach, enumeratywnie podano, jak jest w którym kraju. W każdym razie nie ma kraju w Europie, w którym się dopłaca do hektara. I tu chciałbym z przykrością powiedzieć, że tak to jest, bo jakkolwiek...</u>
          <u xml:id="u-142.23" who="#GlosZSali">(Dlaczego z przykrością?)</u>
          <u xml:id="u-142.24" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Dlaczego z przykrością? Dlatego z przykrością, że nie podoba mi się również tamto rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-142.25" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Pan poseł pyta również, ile procent dopłat trafi do rolnictwa, a ile do strefy otoczenia rolnictwa, w jakim stopniu rolnictwo będzie musiało partycypować w kosztach - było takie pytanie pana posła Stasiaka. Otóż w kosztach rolnictwo nie będzie musiało partycypować - to po pierwsze. Ile natomiast przejdzie do otoczenia rolnictwa? Proszę państwa, przecież budujemy to nowe rolnictwo. Chcemy, żeby 1,5 mln rolników przeszło do otoczenia rolnictwa. Patrzmy więc na to w kontekście pozytywnym, że otoczenie rolnictwa to jest rolnictwo; to jest tańszy koszt produkcji, niższa cena żywności, większy popyt, lepsza pozycja w handlu międzynarodowym. Jeżeli będziemy dzisiaj wznosić bariery na zasadzie: nie wypuszczajmy poza rolnictwo, ponieważ to są inni - ci, którzy tam kradną, za dużo zarabiają, to... Czy skansen będziemy budować w tym kraju?</u>
          <u xml:id="u-142.26" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Było również pytanie pana posła Wilka, co będzie, jeżeli chłop pojedzie na dożynki. Co będzie, gdzie to zaliczymy? Proszę państwa, dywagować można. Mogę też tak odpowiadać. Pytam przede wszystkim: Czym pojedzie?</u>
          <u xml:id="u-142.27" who="#GlosZSali">(Traktorem.)</u>
          <u xml:id="u-142.28" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Traktorem, prawda. Jest to dylemat: uczciwości, godności, prawa. Proszę państwa, mogę również odpowiedzieć tak: jeżeli jedzie na dożynki z obrzędem kościelnym, gdzie będzie msza święta i będzie się modlił o dobrą pogodę dla rolnictwa, to jedzie on w sprawach rolnych. I można dyskutować, można naciągać pewne argumenty, ale, panie pośle, to są pytania bez pokrycia. Pan poseł mnie pyta, co będzie, jeśli na jednej przyczepie będzie wiózł zboże, a na drugiej materiały budowlane. Jeśli mu się będzie opłacało wozić w pole i z powrotem materiały budowlane, to jest jego sprawa. Ja nie będę tego robił.</u>
          <u xml:id="u-142.29" who="#PoselJanuszMaksymiuk">Przepraszam, ale w wypadku takiej dyskusji nie ma do końca dokładnych odpowiedzi. Chciałbym zauważyć, że to, co powiedział pan minister Soska, jest tym, co powinniśmy przyjąć ewentualnie do dalszych rozważań. I chciałbym w tym miejscu... Bez względu na tę dyskusję, bo rozumiem, że ta dyskusja wypływa z intencji, z chęci rozwiązania - naprawdę czytałem wszystkie wystąpienia z poprzedniej dyskusji i nikt wprost nic nie zarzucał tej intencji. Były tylko problemy, jak to rozwiązać, czy nie można lepiej itd. Chciałbym w tym miejscu wszystkim koleżankom i kolegom posłom podziękować za dyskusję, a panom ministrom za uwagę. Mam nadzieję, że w trakcie obrad komisji się spotkamy i dosyć szybko dobrniemy do szczęśliwego końca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Olga Krzyżanowska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Panie pośle, przepraszam, rozumiem, że w trybie sprostowania. Seria pytań jest skończona, dyskusji już nie ma. Tylko w trybie sprostowania własnego oświadczenia. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#PoselRyszardBondyra">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam i pytanie do pana posła...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Nie, panie pośle, niestety.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#PoselRyszardBondyra">...bo pan poseł wnioskodawca bezpośrednio do mnie się odnosił, do mojej wypowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Rozumiem, panie pośle, ale niestety dyskusja jest skończona. Może pan się wypowiedzieć tylko w trybie ściśle regulaminowym. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#PoselRyszardBondyra">Chciałbym sprostować, bo w swoim wystąpieniu być może przez pana posła nie do końca zostałem dobrze zrozumiany. Otóż ponawiam wniosek o przejście do drugiego czytania, aby przyspieszyć proces legislacyjny. Intencją mojego wystąpienia było to, że jeżeli jest to realne, to wprowadzajmy to jak najszybciej, niekoniecznie przesuwajmy sprawę do komisji. Jeżeli są poprawki, to zgłosimy je w drugim czytaniu. Taka była intencja mojego wystąpienia.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#PoselRyszardBondyra">Natomiast nie zrozumiał pan ograniczenia, które w swoim wystąpieniu z tej...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Panie pośle, jak rozumiem, to już jest polemika z panem posłem przedstawicielem wnioskodawców.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#PoselRyszardBondyra">Ale pan poseł nie zrozumiał intencji, którą zawarłem w swoim wystąpieniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Proszę bardzo sprostować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#PoselRyszardBondyra">Otóż intencją zgłoszenia tej poprawki - tak jak wspominałem - były skutki budżetowe - że budżet nie jest w stanie dzisiaj tego udźwignąć.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#PoselRyszardBondyra">Poza tym, panie pośle, z mojego wystąpienia wynikała troska o małe gospodarstwa. Bo nie można dzisiaj rozpatrywać tak, że jeżeli z 1 ha...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Panie pośle, przepraszam, niestety muszę przypomnieć regulamin Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#PoselRyszardBondyra">Jedno zdanie, pani marszałek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#PoselRyszardBondyra">Otóż nie można porównywać dochodów jednej rodziny z 10 ha i z 1000 ha, bo z 10 ha rodzina przy tych dochodach nie wyżyje. Dlatego proponujemy skierować tę dotację do tych małoobszarowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-158.2" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">W związku z tym, że w czasie dyskusji padło kilka wniosków odnośnie do dalszego losu projektu ustawy, a najdalej idący to wniosek o odrzucenie projektu ustawy, do decyzji co do tego punktu porządku dziennego przystąpimy na następnym posiedzeniu Sejmu. Wszystkie inne wnioski - o skierowanie do komisji, o drugie czytanie - muszą ustąpić przed wnioskiem najdalej idącym, to jest wnioskiem o odrzucenie, a do głosowania możemy przystąpić na następnym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-158.3" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 20 porządku dziennego: Rządowe sprawozdanie z funkcjonowania ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych (druk nr 1815) wraz ze stanowiskiem komisji (druk nr 1878).</u>
          <u xml:id="u-158.4" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Proszę o zabranie głosu ministra gospodarki przestrzennej i budownictwa panią Barbarę Blidę w celu przedstawienia rządowego sprawozdania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#MinisterGospodarkiPrzestrzennejIBudownictwaBarbaraBlida">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wykonując postanowienie rezolucji Sejmu z dnia 27 października 1994 r., w imieniu rządu Rzeczypospolitej przedstawiam trzecie sprawozdanie z funkcjonowania ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych. Sprawozdanie zawiera informacje dotyczące wyników przeprowadzonej reformy czynszów i wprowadzenia systemu dodatków mieszkaniowych. Uwagi i wnioski do samej ustawy zostały rozpatrzone i ocenione odrębnie, ich wynikiem jest zaproponowana nowelizacja ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych, nad którą procedują obecnie komisje sejmowe.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#MinisterGospodarkiPrzestrzennejIBudownictwaBarbaraBlida">Podstawą sprawozdania są informacje zebrane w gminach i urzędach wojewódzkich. Zestawiono również wyniki rozliczenia dotacji celowych dla gmin na dofinansowanie wypłat dodatków mieszkaniowych za 1995 r. Przebieg realizacji i ocenę funkcjonowania ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych na szczeblu gmin objęto trzecim etapem monitoringu wykonanym przez Instytut Gospodarki Mieszkaniowej, który przeprowadził badania ankietowe w 120 losowo wybranych miastach o zróżnicowanej liczbie mieszkańców.</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#MinisterGospodarkiPrzestrzennejIBudownictwaBarbaraBlida">Na podstawie zebranych danych dotyczących poszczególnych grup miast można przyjąć, że przeciętny poziom czynszów jednostkowych, czyli za 1 m2 miesięcznie, utrzymał się w grudniu 1995 r. na poziomie pierwszego półrocza 1995 r. i wynosił około 64 gr. Cena za 1 m2 mieszkania w 1995 r. wyniosła ok. 900 zł. Oznacza to, że najwyższy roczny czynsz za 1 m2 mieszkania w badanych miastach wahał się od 0,9 do 1,3% kosztów odtworzenia.</u>
          <u xml:id="u-159.3" who="#MinisterGospodarkiPrzestrzennejIBudownictwaBarbaraBlida">Należy zwrócić uwagę na bardzo duże zróżnicowanie stawek czynszów ustalonych w poszczególnych miastach. Na przykład stawki najniższe wahają się od 7 do 50 gr, a stawki najwyższe od 30 gr do 1,85 zł za 1 m2 miesięcznie.</u>
          <u xml:id="u-159.4" who="#MinisterGospodarkiPrzestrzennejIBudownictwaBarbaraBlida">Charakterystyczne jest, że stawki czynszów za najgorsze mieszkania, czyli o najniższym standardzie, są najwyższe w miastach najmniejszych, a najniższe w miastach największych. Odwrotna sytuacja występuje w odniesieniu do stawek czynszów za mieszkania o najwyższym standardzie. W konsekwencji w miastach najmniejszych występuje najmniejsze zróżnicowanie, a więc spłaszczenie różnic między stawkami czynszu za najgorsze i najlepsze mieszkania, około dwukrotne, podczas gdy w miastach największych zróżnicowanie to jest największe, ponad czterokrotne, co wydaje się najbardziej prawidłowe.</u>
          <u xml:id="u-159.5" who="#MinisterGospodarkiPrzestrzennejIBudownictwaBarbaraBlida">Utrzymanie się czynszów na koniec 1995 r. w wysokości zbliżonej do występującej w pierwszym półroczu 1995 r. nie oznacza, że ogólne opłaty pozostały na nie zmienionym poziomie. W stosunku do pierwszego półrocza nastąpił w znacznej większości badanych miast wzrost świadczeń spowodowany wzrostem opłat za wodę i kanalizację oraz wywóz nieczystości. W badanych miastach opłaty z tego tytułu wzrosły w pierwszym półroczu 1995 r. z 32 gr do 45 gr za 1 m2 miesięcznie, tj. o 28%. W konsekwencji przeciętne opłaty jednostkowe za mieszkania wzrosły z ok. 96 gr do 1,05 zł za 1 m2, tj. o ok. 9%.</u>
          <u xml:id="u-159.6" who="#MinisterGospodarkiPrzestrzennejIBudownictwaBarbaraBlida">W pierwszym kwartale 1996 r. nastąpił wzrost czynszów przeciętnie o ok. 15%, w związku z czym średnia stawka czynszu wynosiła ok. 73 gr za 1 m2 miesięcznie. Jednocześnie w I kwartale 1996 r. bardzo wiele miast podniosło opłaty za wodę i kanalizację, które są pokrywane przez najemców. Przeciętne opłaty za wodę i kanalizację, najmniej, bo ok. 10%, wzrosły w miastach największych, a w miastach najmniejszych o ok. 11%. Natomiast w miastach liczących 10-50 tys. i 50- 300 tys. mieszkańców średni wzrost opłat za wodę i kanalizację wyniósł 18%.</u>
          <u xml:id="u-159.7" who="#MinisterGospodarkiPrzestrzennejIBudownictwaBarbaraBlida">Łączne opłaty jednostkowe za mieszkania, bez opłat za centralne ogrzewanie i centralnie dostarczaną ciepłą wodę, na koniec I kwartału 1996 r. wynosiły ok. 1,20 zł za 1 m2 miesięcznie. Średnia opłata za mieszkanie o powierzchni 50 m2 wynosi zatem ok. 60 zł i jest wyższa od opłat ponoszonych w I półroczu 1995 r. o ok. 25%. Trzeba jednak wyraźnie podkreślić, że głównym składnikiem pełnych kosztów mieszkaniowych nie są opłaty za te świadczenia, łącznie z czynszem, lecz wydatki na opał oraz energię cieplną i elektryczną. Stanowią one nadal średnio ok. 70% pełnych kosztów mieszkaniowych.</u>
          <u xml:id="u-159.8" who="#MinisterGospodarkiPrzestrzennejIBudownictwaBarbaraBlida">Opłata za mieszkanie o współczesnym standardzie, łącznie z centralnym ogrzewaniem (bez ciepłej wody), w zależności od miasta kształtowała się na poziomie od 2,58 zł do 2,88 zł, a w wyjątkowych wypadkach osiągała wysokość 3,08 zł za 1 m2 powierzchni użytkowej miesięcznie. Oznacza to, że opłata za mieszkanie o przeciętnej powierzchni 47 m2 wyniosła 121-135 zł, a w szczególnych wypadkach osiągnęła wysokość 144 zł miesięcznie. W budynkach z centralnie dostarczaną ciepłą wodą opłata ta dla 3-osobowej rodziny jest wyższa o ok. 37 zł miesięcznie i wynosiła 158-172 zł miesięcznie.</u>
          <u xml:id="u-159.9" who="#MinisterGospodarkiPrzestrzennejIBudownictwaBarbaraBlida">W wyniku wprowadzonej reformy czynszów zmniejszają się dotacje gmin do kosztów utrzymania komunalnych zasobów mieszkaniowych. W 1994 r. dopłaty gmin wynosiły 70% tych kosztów, w 1995 r. w najmniejszych miastach liczących do 50 tys. ludności wyniosły one ok. 15% bieżących kosztów utrzymania, w pozostałych miastach kształtowały się na poziomie 30%.</u>
          <u xml:id="u-159.10" who="#MinisterGospodarkiPrzestrzennejIBudownictwaBarbaraBlida">W związku ze wzrostem wydatków na mieszkania osobom o niskim dochodzie zapewniono obligatoryjną pomoc w postaci dodatków mieszkaniowych. Z reprezentacyjnego badania 95 gmin wynika, że dodatki mieszkaniowe otrzymały gospodarstwa domowe z 6,3% mieszkań w miastach. Z przedstawionych danych wynika, że w dużych miastach trzykrotnie rzadziej były przydzielane dodatki niż w miastach i gminach najmniejszych. Wynika to z różnic udziału uprawnionych oraz z aktywności służb obsługi dodatków mieszkaniowych. W ankietowanych miastach prawie 60% wypłaconych dodatków uzyskali użytkownicy spółdzielczych mieszkań, a dwa razy mniej lokatorzy mieszkań komunalnych. Przeciętny dodatek mieszkaniowy w 1995 r. wyniósł ok. 62,25 zł. Większe są dodatki mieszkaniowe, które otrzymują użytkownicy mieszkań spółdzielczych (średnio 62,81 zł) niż lokatorzy mieszkań komunalnych (średnio 57,76 zł). Na wypłatę dodatków mieszkaniowych gminy otrzymują dotacje z budżetu państwa, przeciętnie tymi dotacjami w 1995 r. sfinansowano 55% wypłaconych dodatków.</u>
          <u xml:id="u-159.11" who="#MinisterGospodarkiPrzestrzennejIBudownictwaBarbaraBlida">Z przedstawionego sprawozdania wynika, że pomimo stosunkowo krótkiego okresu działania ustawy - gdyż praktycznie ocena dotyczy ok. 1 roku jej działania, nawet nie całego, ponieważ w pełnym zakresie ustawa zaczęła działać praktycznie od maja 1995 r. - znacznie zwiększył się stopień pokrycia kosztów bieżącego utrzymania zasobów mieszkaniowych w wyniku większych wpływów czynszowych. Jeszcze w 1994 r. stopień pokrycia wynosił ok. 30%, podczas gdy obecnie wynosi 70- 85%.</u>
          <u xml:id="u-159.12" who="#MinisterGospodarkiPrzestrzennejIBudownictwaBarbaraBlida">Należy podkreślić, że gminy mając możliwości podwyższania czynszów do 3% wartości odtworzeniowej lokali, ustaliły czynsze na poziomie ok. 1% tej wartości. Świadczy to moim zdaniem o tym, że regulacje ustawowe są prawidłowe, a gminy działają odpowiedzialnie, mając na uwadze sytuację materialną lokalnej społeczności.</u>
          <u xml:id="u-159.13" who="#MinisterGospodarkiPrzestrzennejIBudownictwaBarbaraBlida">Należy więc przypuszczać, że w stosunkowo niedługim czasie, w ciągu dwóch, trzech lat nastąpi pełne pokrycie kosztów utrzymania zasobów mieszkaniowych wraz z niezbędnym odpisem na remonty.</u>
          <u xml:id="u-159.14" who="#MinisterGospodarkiPrzestrzennejIBudownictwaBarbaraBlida">Ze sprawozdania wynika również, że system dodatków mieszkaniowych spełnił oczekiwania szczególnie w odniesieniu do gospodarstw o najniższych dochodach. Gdyby nie wprowadzono systemu obligatoryjnych dodatków mieszkaniowych, nie można by myśleć przyszłościowo o pełnym pokryciu kosztów utrzymania zasobów mieszkaniowych z wpływów czynszowych.</u>
          <u xml:id="u-159.15" who="#MinisterGospodarkiPrzestrzennejIBudownictwaBarbaraBlida">Jeżeli chodzi o wnioski merytoryczne dotyczące funkcjonowania przepisów ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych, to zostały one, tak jak powiedziałam na początku, zawarte w projekcie nowelizacji ustawy i szczegółowo omówione w uzasadnieniu, a procedują nad nią już dzisiaj komisje sejmowe. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-159.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Dziękuję bardzo, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Przemawiała minister gospodarki przestrzennej i budownictwa pani Barbara Blida.</u>
          <u xml:id="u-160.2" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Bilińskiego w celu przedstawienia sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#PoselTadeuszBilinski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Przedłożone Wysokiej Izbie sprawozdanie z funkcjonowania ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych przedstawia wyniki monitoringu ustawy na dzień 31 marca 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#PoselTadeuszBilinski">Ustawa o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych z dnia 2 lipca 1994 r. wprowadziła zasadnicze, fundamentalne zmiany do gospodarki mieszkaniowej, dostosowując ją do nowych warunków ekonomiczno-społecznych powstałych w wyniku zmian ustrojowych. Wobec licznych, powszechnie zgłaszanych, często krytycznych uwag i wątpliwości Wysoka Izba podjęła uchwałę zobowiązującą rząd do monitorowania ustawy i okresowego przedkładania sprawozdań z jej funkcjonowania. W minionym okresie funkcjonowania ustawy Sejm już dwukrotnie rozpatrywał sprawozdania. W kolejnym, drugim sprawozdaniu rząd przedłożył Sejmowi propozycję zmian niektórych regulacji prawnych ustawy. Sprawozdanie z funkcjonowania ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych zostało przez Sejm przyjęte, a propozycje zmian ustawy zostały zaakceptowane. W konsekwencji Sejm podjął rezolucję wzywającą rząd do przedłożenia Sejmowi projektu zmiany ustawy. Rząd zobowiązanie wykonał i rozpatrzenie kolejnego sprawozdania z funkcjonowania ustawy o zmianie ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych zbiegło się z pracami nad jej nowelą.</u>
          <u xml:id="u-161.2" who="#PoselTadeuszBilinski">Pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych odbyło się na 88 posiedzeniu Sejmu 13 września 1996 r. Projekt ustawy został skierowany do Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej, Komisji Polityki Społecznej, Komisji Samorządu Terytorialnego i Komisji Ustawodawczej. Powołana podkomisja do spraw rozpatrzenia projektu ustawy o zmianie ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych podjęła już pracę.</u>
          <u xml:id="u-161.3" who="#PoselTadeuszBilinski">Dzisiaj natomiast mam zaszczyt w imieniu Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej, Komisji Polityki Społecznej, Komisji Samorządu Terytorialnego oraz Komisji Ustawodawczej przedłożyć Wysokiej Izbie sprawozdanie w sprawie rządowego sprawozdania z funkcjonowania ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych.</u>
          <u xml:id="u-161.4" who="#PoselTadeuszBilinski">Wysoki Sejmie! W sprawozdaniu przedstawiono wyniki monitoringu oraz ocenę funkcjonowania ustawy i jej wpływu na gospodarkę finansową gmin, na wykorzystanie środków budżetowych. Szczególną uwagę zwrócono na poziom czynszów regulowanych i wpływ reformy czynszów na utrzymanie zasobów mieszkaniowych oraz na dodatki mieszkaniowe i sposób ich finansowania.</u>
          <u xml:id="u-161.5" who="#PoselTadeuszBilinski">Analiza przeprowadzonych obserwacji funkcjonowania ustawy wskazuje, że nie osiągnięto jeszcze wyraźnej poprawy gospodarowania istniejącymi zasobami mieszkaniowymi. Obecnie gminy, mając na uwadze - tak jak pani minister Barbara Blida zwróciła już uwagę - niskie dochody gospodarstw domowych, ustalają stawki nadal na niskim lub bardzo niskim poziomie, na ogół nie przekraczającym średnio 1% wartości odtworzeniowej.</u>
          <u xml:id="u-161.6" who="#PoselTadeuszBilinski">Co prawda sukcesywnie następuje zmniejszanie dotacji gmin do kosztów utrzymania komunalnych zasobów mieszkaniowych z 70% do 30%, ale niestety nie wzrasta wolumen i zakres remontów budynków mieszkalnych, a proces dekapitalizacji zasobów mieszkaniowych postępuje w dalszym ciągu. W dalszym ciągu struktura opłat za mieszkanie jest niewłaściwa. Wysokość czynszu to zaledwie 18% wszystkich opłat, natomiast opłaty z tytułu korzystania z energii cieplnej, za ciepłą wodę i centralne ogrzewanie, nadal sięgają 70%. Struktura ta w najbliższym czasie musi ulec w sposób znaczący zmianie, proces dekapitalizacji będzie bowiem bardzo wyraźnie postępował.</u>
          <u xml:id="u-161.7" who="#PoselTadeuszBilinski">Wprowadzony w życie system dodatków mieszkaniowych uzyskał akceptację społeczną. Zastąpienie nieefektywnych i niesprawiedliwych społecznie dotacji przedmiotowych udzielanych przez gminy do każdej powierzchni użytkowej, do każdego metra kwadratowego powierzchni użytkowej - a więc korzystali z tego także najemcy o wysokich dochodach zajmujący często duże mieszkania - dotacjami podmiotowymi w formie dodatków mieszkaniowych dla gospodarstw domowych o niskich dochodach okazało się słuszne i celowe. W dalszym jednak ciągu nie docieramy z pomocą do osób potrzebujących jej i spełniających ustawowe kryteria, ustawowe warunki. Średnio bowiem w badanych miastach dodatki mieszkaniowe otrzymuje 6,3% gospodarstw domowych znajdujących się w bardzo trudnej sytuacji materialnej, gdy tymczasem, jak wiemy, ocenia się, że gospodarstw domowych znajdujących się w bardzo trudnej sytuacji materialnej jest co najmniej 15%. Problem wymaga więc wnikliwego rozpatrzenia. Czyżby biedni ludzie zajmowali zbyt duże mieszkania? Raczej mało to prawdopodobne. A może krępują się wystąpić o tę pomoc, mimo że nie ma to nic wspólnego z pomocą socjalną? A może administracje zasobów mieszkaniowych nie docierają do tych ludzi, nie informują ich o możliwościach uzyskania dodatku mieszkaniowego, nie służą właściwą informacją, właściwą pomocą? Komisje sejmowe sugerują rządowi podjęcie wnikliwych badań prowadzących do wyjaśnienia tego problemu, a może nawet podjęcia określonych działań.</u>
          <u xml:id="u-161.8" who="#PoselTadeuszBilinski">Wysoki Sejmie! Komisja Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej, Komisja Samorządu Terytorialnego, Komisja Polityki Społecznej i Komisja Ustawodawcza, które mam zaszczyt reprezentować, uznały sprawozdanie za poprawne, rzetelne i właściwie oddające stan rzeczywisty. Komisje wnoszą, aby Wysoki Sejm raczył przyjąć sprawozdanie rządu z funkcjonowania ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych (druk nr 1815).</u>
          <u xml:id="u-161.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Przemawiał pan poseł Biliński, przedstawiciel komisji.</u>
          <u xml:id="u-162.2" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Sejm ustalił w debacie nad tym punktem porządku dziennego podział czasu pomiędzy kluby i koła taki, jak w debacie krótkiej, dwugodzinnej, tj. od 4 do 35 minut.</u>
          <u xml:id="u-162.3" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-162.4" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Proszę panią poseł Alicję Murynowicz o zabranie głosu w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Następnym mówcą będzie pan poseł Waldemar Dobrowolski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#PoselAlicjaMurynowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Na wstępie chciałam powiedzieć, że Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej będzie głosował za przyjęciem rządowego sprawozdania z funkcjonowania ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#PoselAlicjaMurynowicz">W kilku tylko słowach chciałabym się szczegółowiej do tego sprawozdania odnieść. Podczas posiedzenia, o czym przed chwilą mówił pan poseł sprawozdawca, połączone komisje zwracały szczególną uwagę na dwa podstawowe cele zawarte zarówno w ustawie, jak i w sprawozdaniu rządowym i na to, czy te cele zostały zrealizowane. Pamiętam, że jednym z zarzutów co do niezrealizowania celu w sferze społecznej był zarzut, że skala wypłaconych dodatków mieszkaniowych kształtuje się na poziomie 6,3%. Chciałabym jednak zauważyć, że nie jest to wina ani ustawy, ani działania rządu czy zespołu monitorującego. Zawinił tu brak informacji, która powinna być przekazywana przez tych, którzy są powołani do realizacji zadania wynikającego z ustawy, a mianowicie przez gminę, bo to gmina ma największe możliwości informowania społeczeństwa o przysługujących mu prawach i wyjścia z tym na szersze forum. Dlatego też uważam, że działania takie powinny być podjęte nie tylko przez rząd - jak postulował to pan poseł sprawozdawca - ale i na niższych szczeblach administracji.</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#PoselAlicjaMurynowicz">Sprawozdanie wpłynęło do Wysokiej Izby na kilka dosłownie dni przed projektem nowelizującym funkcjonującą już ustawę i jest ono swego rodzaju poparciem dla tych uwag, które przez kilka poprzednich lat były wnoszone, jest poparciem stanowiska, że należy dokonać zmian w ustawie nowelizującej. My, oczywiście, możemy tu apelować sami do siebie o przyśpieszenie prac nad tą nowelizacją, mimo że podkomisja już pracuje dosyć intensywnie i ciężko. Możemy sobie tylko życzyć, by nasze prace zostały jeszcze bardziej zintensyfikowane.</u>
          <u xml:id="u-163.3" who="#PoselAlicjaMurynowicz">Natomiast sprawozdanie potwierdza również uwagi wcześniej zgłaszane, a więc jak gdyby niewiele się zmieniło - ani na plus, ani na minus. Jest to jednakowoż potwierdzenie potrzeby prowadzenia monitoringu i zarazem potwierdzenie, że monitoring funkcjonowania tej ustawy jest prowadzony w sposób obiektywny i rzetelny.</u>
          <u xml:id="u-163.4" who="#PoselAlicjaMurynowicz">Miałam zawsze pewne uwagi co do funkcjonowania tej ustawy w zakresie realizacji art. 4 przez gminy. Brakuje mi ciągle, w każdym sprawozdaniu, jednoznacznego stwierdzenia, w jaki sposób gminy realizują art. 4 ustawy, a mianowicie: zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych mieszkańców gminy. Dysponujemy informacją o wynikach kontroli realizacji ustawy przez Najwyższą Izbę Kontroli - każdy z posłów ma ją do wglądu. W pełnej rozciągłości zgadzamy się z uwagami i wnioskami zawartymi na str. 7 i 8 tej informacji, dlatego że te informacje Najwyższej Izby Kontroli zostały już zawarte w projekcie rządowym nowelizującym ustawę. Warto na to w czasie prac komisji zwrócić większą uwagę.</u>
          <u xml:id="u-163.5" who="#PoselAlicjaMurynowicz">Chciałabym państwu powiedzieć, że również w informacji o postępowaniu pokontrolnym (na str. 39 i 40) zawarte są uwagi szczegółowe. Podam tylko krótko: pod adresem ministerstwa zgłoszono 2 uwagi, pod adresem wojewodów - 5 uwag, pod adresem organów gmin - 12 uwag. Świadczy to o tym, że sama ustawa nie jest najgorsza, że działania ministerstwa i administracji rządowej nie są tak złe, jak to czasem wynikało z totalnej krytyki, że zmniejsza się liczba uwag pod adresem samorządów i gmin, jednakowoż pod tym adresem kieruje się uwag najwięcej - co daję pod rozwagę przedstawicielom samorządów.</u>
          <u xml:id="u-163.6" who="#PoselAlicjaMurynowicz">Tak jak powiedziałam na wstępie, Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej będzie głosował za przyjęciem sprawozdania rządowego z funkcjonowania ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych.</u>
          <u xml:id="u-163.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Przemawiała pani poseł Alicja Murynowicz.</u>
          <u xml:id="u-164.2" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Proszę pana posła Waldemara Dobrowolskiego o zabranie głosu w imieniu klubu PSL. Następnym mówcą będzie pan poseł Jan Olszowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#PoselWaldemarDobrowolski">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Ustawa o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych od momentu jej uchwalenia wywołuje wiele emocji. Świadczyły o tym protesty organizacji samorządowych w momencie wchodzenia ustawy w życie, zaskarżenie ustawy do Trybunału Konstytucyjnego i kilkakrotna zmiana rozporządzeń Rady Ministrów mająca na celu dostosowanie ustawy do zmieniającej się sytuacji w zakresie wypłaty dodatków i sposobu ich finansowania z uwzględnieniem sugestii gmin.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#PoselWaldemarDobrowolski">Należy podkreślić, że ze strony Ministerstwa Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa trwa ciągły monitoring ustawy, a 13 września tego roku odbyło się pierwsze czytanie rządowego projektu jej nowelizacji. Obecnie, po skierowaniu przez Sejm wraz z projektem poselskim nowelizacji do komisji, trwają prace, które - mam nadzieję - usuną wady tej ustawy. Nie tak dawno, bo w maju tego roku, przyjmowaliśmy sprawozdanie z funkcjonowania ustawy za okres od 12 listopada 1994 r. do końca pierwszego półrocza 1995 r. Dziś oceniamy okres drugiego półrocza 1995 r. i pierwszego kwartału 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#PoselWaldemarDobrowolski">Klub PSL ocenia, że podstawowe cele ustawy zostały osiągnięte. Zracjonalizowano gospodarkę zasobami mieszkaniowymi w gminach. Nastąpiła decentralizacja polityki mieszkaniowej państwa. Wprowadzono upodmiotowienie dodatków przyznawanych ludziom o najniższych dochodach, a nie metrom kwadratowym. Mamy jednak szereg zastrzeżeń generalnych do funkcjonowania tejże ustawy. Nie będę omawiał wszystkich, ponieważ przedstawiłem swoje uwagi na niedawnym wrześniowym posiedzeniu i obecnie bardziej celowy jest udział krytyków tej ustawy w pracach nowelizacyjnych w komisji. Mam nadzieję, że uda nam się zahamować dalszą dekapitalizację substancji mieszkaniowej, gdyż jak wynika ze sprawozdania, czynsz w wysokości od 0,9 do 1,3% kosztów odtworzenia pokrywa tylko koszty bieżącej eksploatacji, nie wystarcza na remonty kapitalne. A jeśli są one sporadycznie wykonywane, to są finansowane z dotacji gmin lub dochodów uzyskiwanych z eksploatacji lokali użytkowych.</u>
          <u xml:id="u-165.3" who="#PoselWaldemarDobrowolski">Poddajemy pod rozwagę podniesienie pułapu dochodów uprawniającego do dodatków, a wtedy gminy mogłyby podnieść czynsze i przeprowadzić remonty. Jeśli akceptujemy podwyżki cen energii elektrycznej i cieplnej stanowiące - jak wynika ze sprawozdania i ze słów pani minister - 70% kosztów mieszkaniowych plus opłaty za wodę, plus opłaty za wywóz nieczystości, to dlaczego mamy utrzymywać niskie czynsze, dekapitalizując własny majątek? Przecież za energię elektryczną i cieplną płacimy nie zważając na racjonalizację gospodarki energią w zakładach energetycznych i ciepłowniach. Środki na wyższe dodatki zostają, jak wynika ze sprawozdania, w części 83 ustawy budżetowej, w rezerwach celowych, i z zaplanowanej na 1995 r. kwoty 480 mln zł, zgodnie z rozliczeniami przedłożonymi przez wojewodów, zapotrzebowanie wyniosło 226 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-165.4" who="#PoselWaldemarDobrowolski">Ustawa jest nieskuteczna w kwestii stworzenia sprzyjających warunków do zamiany mieszkań. Powinniśmy również dążyć do objęcia dodatkami wszystkich uprawnionych do ich otrzymania. Ministerstwo ocenia, że uprawnionych jest 15% najemców. Dotychczas dodatki otrzymuje tylko 6,3% najemców. Wiemy już, jakie są tego przyczyny, ale postarajmy się doprowadzić do zmiany takiego stanu. Wobec faktu, iż istnieje możliwość wzięcia udziału w trwających w komisji pracach nowelizacyjnych, zapraszam wszystkich do zgłaszania tam konstruktywnych propozycji.</u>
          <u xml:id="u-165.5" who="#PoselWaldemarDobrowolski">Klub PSL wnosi o przyjęcie rządowego sprawozdania z funkcjonowania ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych.</u>
          <u xml:id="u-165.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Przemawiał pan poseł Waldemar Dobrowolski.</u>
          <u xml:id="u-166.2" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Proszę pana posła Jana Olszowskiego o zabranie głosu w imieniu klubu Unii Wolności. Następnym mówcą będzie pani poseł Beata Świerczyńska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#PoselJanOlszowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wypowiadając się w imieniu klubu Unii Wolności w sprawie sprawozdania rządowego z funkcjonowania ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych (druk nr 1815), pragnę poruszyć kilka kwestii.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#PoselJanOlszowski">Celem wyżej wymienionej ustawy, która weszła w życie z dniem 12 listopada 1994 r., było umożliwienie gminom prowadzenia samodzielnej i racjonalnej gospodarki zasobami mieszkaniowymi oraz zastąpienia nieefektywnego systemu dotacji przedmiotowych dotacjami podmiotowymi, kierowanymi do grupy ludności o najniższych dochodach. Zawieszono administracyjny tryb najmu lokali i ustalanie stawek czynszowych, wprowadzono w to miejsce umowy cywilnoprawne zawierane z najemcami przez gminy, które otrzymały prawo samodzielnego kształtowania stawek czynszu na poziomie rzeczywistych kosztów odtworzenia budynków. Dla ochrony lokatorów ograniczono pułap stawek czynszowych do 3% wartości odtworzeniowej budynków i wprowadzono należne z mocy ustawy dodatki mieszkaniowe. Rada Ministrów podjęła stosowne rozporządzenia wykonawcze.</u>
          <u xml:id="u-167.2" who="#PoselJanOlszowski">Dziś, po prawie 2-letnich doświadczeniach możemy stwierdzić z całą pewnością, opierając się zarówno na orzeczeniach Trybunału Konstytucyjnego, jak też opiniach Najwyższej Izby Kontroli, rzecznika praw obywatelskich, ocenach rządowych oraz ogromnej ilości korespondencji w tej sprawie, jaka napłynęła do Sejmu od przedstawicieli samorządu terytorialnego z całej Polski, że o ile same założenia zawarte w ustawie były ze wszech miar słuszne, to ma ona szereg poważnych usterek, które należy jak najszybciej usunąć w drodze nowelizacji, oraz że dotychczasowe wykonywanie przepisów ustawy oraz rozporządzeń jej towarzyszących pozostawia wiele do życzenia.</u>
          <u xml:id="u-167.3" who="#PoselJanOlszowski">Najwyższa Izba Kontroli w swoich ustaleniach wykazała, że środki budżetowe przeznaczone na dotacje dla gmin były wystarczające, choć ich rozdział dokonany przez Ministerstwo Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa oraz wojewodów, jak też wykorzystanie przez gminy odbiegały od planów - 30 wojewodom przydzielono środki w nadmiarze, a 18 wojewodom w wielkościach za małych w stosunku do potrzeb.</u>
          <u xml:id="u-167.4" who="#PoselJanOlszowski">Niedobory wystąpiły w sytuacji, gdy w budżecie państwa pozostało nie wykorzystane ponad 250 mln zł. Wojewodowie rozdzielili środki nie w pełni i w dużym stopniu nietrafnie. Dotacje były przekazywane z opóźnieniem, co powodowało zjawisko permanentnego refundowania przez budżet wydatkowanych wcześniej środków własnych gmin. Analiza wyników kontroli wykazuje, że mimo polepszenia proporcji nadal ponad 1/3 komunalnych zasobów mieszkaniowych była dotowana ze środków budżetowych gmin.</u>
          <u xml:id="u-167.5" who="#PoselJanOlszowski">W badanym okresie samorząd terytorialny oraz obywatele zwracali się do Ministerstwa Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa i do sądów o wykładnię przepisów ustawy. We wszystkich ujawnionych przez nich wypadkach stanowisko ministerstwa było niekorzystne dla mieszkańców, natomiast orzecznictwo sądowe korzystne. Z ustaleń kontroli wynika, że w całym badanym okresie występowały uchybienia wpływające negatywnie na gospodarowanie środkami budżetowymi.</u>
          <u xml:id="u-167.6" who="#PoselJanOlszowski">W ramach nowelizacji ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych konieczne jest jednoznaczne sformułowanie przepisów budzących spory interpretacyjne, dotyczących np. terminu przysługiwania dodatku, warunków przysługiwania dodatków właścicielom małych domów jednorodzinnych, uprawnień do otrzymywania dodatków przez rodziny o niskich dochodach, obowiązku 3-miesięcznego wypowiedzenia stawek czynszu przy dokonywaniu podwyżek, itp.</u>
          <u xml:id="u-167.7" who="#PoselJanOlszowski">Do rzecznika praw obywatelskich napływają skargi od właścicieli, którzy nie mają zaspokojonych potrzeb mieszkaniowych, a mimo to nie mogą zamieszkać w lokalu (w budynku) stanowiącym przedmiot ich prawa własności, gdyż lokal ten jest zajęty przez najemców na podstawie wydanej w przeszłości decyzji administracyjnej o przydziale (art. 56 ust. 7 ustawy o najmie) - warunkiem wypowiedzenia w terminie nie krótszym niż 2 lata jest przyjęcie przez gminę obowiązku zawarcia umowy najmu z osobą, której właściciel ma zamiar wypowiedzieć umowę. Przepis ten jest w istocie martwy, gdyż znane są powszechnie niedobory mieszkaniowe, a zatem w praktyce bezdomny właściciel lokalu nie może zamieszkać w lokalu będącym jego własnością.</u>
          <u xml:id="u-167.8" who="#PoselJanOlszowski">Liczne są też skargi osób, które po orzeczeniu rozwodu nie mogą doprowadzić do usunięcia z lokalu mieszkalnego będącego przedmiotem współnajmu byłego małżonka, utrudniającego zamieszkiwanie w tym lokalu, mimo tak drastycznych zachowań, jak bicie i maltretowanie rodziny oraz urządzanie pijackich libacji. Aktualnie z żądaniem orzeczenia eksmisji uciążliwego najemcy może wystąpić wyłącznie wynajmujący. W istocie oznacza to, że pokrzywdzony współnajemca, a także jego osoby bliskie uzależnieni zostali całkowicie od woli wynajmującego, który może, lecz nie musi wytoczyć powództwo przeciwko drugiemu współnajemcy.</u>
          <u xml:id="u-167.9" who="#PoselJanOlszowski">W związku z powyższym art. 38 ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych, dotyczący wykonywania wyroków eksmisyjnych orzekających o eksmisji z powodu znęcania się nad rodziną, jest praktycznie niewykonalny, brakuje bowiem w przepisach prawa materialnego uprawnienia małżonka do żądania eksmisji współmałżonka z powodu znęcania się nad rodziną.</u>
          <u xml:id="u-167.10" who="#PoselJanOlszowski">Do rzecznika praw obywatelskich napływają również skargi od osób, w stosunku do których orzeczono eksmisję z lokalu spółdzielczego. Brak w przepisach prawa podstawy do orzekania przez sąd o prawie dłużnika do lokalu socjalnego. Jeśli więc orzeczenie nakazujące opróżnienie lokalu dotyczy osoby, której przysługiwało spółdzielcze prawo do lokalu bądź osoby mającej prawo własności lokalu, to osoby te w każdym wypadku będą eksmitowane na bruk. W dodatku osób tych nie dotyczy ograniczenie w zakresie prowadzenia egzekucji w okresie zimowym.</u>
          <u xml:id="u-167.11" who="#PoselJanOlszowski">I wreszcie kwestie dotyczące najemców, którzy w wyniku działania przepisów ustawy nie mogą otrzymać dodatku mieszkaniowego z powodu zbyt dużej powierzchni użytkowej lokalu i znajdują się w trudnej sytuacji materialnej. Teoretycznie mogą oni zamienić lokal na mniejszy, jeśli jednak opłacają czynsz regulowany, to ich następcy muszą już opłacać czynsz wolny, co powoduje brak chętnych na taką zamianę.</u>
          <u xml:id="u-167.12" who="#PoselJanOlszowski">Ze sprawozdania Ministerstwa Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa wynika, że wpływy opłat czynszowych nadal nie pokrywają w większości miast nawet kosztów bieżącego utrzymania mieszkań, a prognoza na rok 1996 jest taka, że gminy będą musiały dopłacać więcej na utrzymanie domów komunalnych na swoim terenie.</u>
          <u xml:id="u-167.13" who="#PoselJanOlszowski">Jeśli chodzi o dodatki mieszkaniowe, to z raportu ministerstwa wynika, że dodatki te otrzymuje zaledwie, tak jak tu już wspomniano, 6,3% gospodarstw domowych w miastach, podczas gdy w znacznie bogatszych od nas krajach, takich jak Szwecja - 21% gospodarstw domowych, Dania - 15%, Norwegia - 10%. W ankietowanych miastach prawie 60% wypłaconych dodatków trafiło do lokatorów mieszkań spółdzielczych, natomiast liczba lokatorów mieszkań komunalnych była dwukrotnie niższa. Instytut Gospodarki Mieszkaniowej szacował dodatki na 15% gospodarstw. Według przedstawicielki instytutu doc. Hanny Kuleszy wypłaca się mniej dodatków niż tego oczekiwano, mniej niż jest w kraju gospodarstw żyjących poniżej minimum socjalnego. Według badań GUS 14% gospodarstw domowych w Polsce żyje poniżej minimum egzystencji. Jedną z form wytłumaczenia tej kwestii jest fakt nieobjęcia przepisami ustawy o dodatkach mieszkaniowych gospodarstw domowych znajdujących się w lokalach socjalnych. Według przedstawicieli instytutu funkcjonowanie ustawy nie przyczyniło się również do zmniejszenia zaległości czynszowych. Mimo wprowadzenia dodatków nadal 9% gospodarstw domowych zajmujących lokale spółdzielcze ma zaległości przekraczające 3 miesiące. Interesujący jest fakt, że przedstawicielka Instytutu Gospodarki Mieszkaniowej na posiedzeniu połączonych komisji stwierdziła, iż blisko 10-procentowa rozbieżność między potrzebami społecznymi a faktyczną realizacją przepisów ustawy w zakresie dodatków mieszkaniowych może wynikać z nieświadomości ludzi, którym te dodatki przysługują, oraz ze złej informacji.</u>
          <u xml:id="u-167.14" who="#PoselJanOlszowski">Przypomnę zatem tym, którzy nas słuchają, iż art. 39 ustawy o najmie lokali i dodatkach mieszkaniowych z 1994 r. stanowi, że dodatek mieszkaniowy przysługuje osobom mieszkającym w lokalach, do których mają tytuł prawny, jeżeli średni miesięczny dochód na jednego członka gospodarstwa domowego w okresie 3 miesięcy poprzedzających datę złożenia wniosku o przyznanie dodatku nie przekracza 150% najniższej emerytury w gospodarstwie jednoosobowym i 100% w gospodarstwie wieloosobowym. Obecnie są to miesięcznie kwoty 4,8 mln zł oraz 3,2 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-167.15" who="#PoselJanOlszowski">Dodam jeszcze, że prof. Edward Kuminek na wspólnym posiedzeniu czterech komisji zajmujących się oceną funkcjonowania ustawy powiedział: Oceniam, że zawarte w sprawozdaniu informacje przedstawiają realizację podstawowego, a więc ekonomicznego celu w sposób budzący wielki niepokój. Dotychczasowa realizacja ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych bynajmniej nie przyczyniła się do powstrzymania degradacji zużytej substancji mieszkaniowej.</u>
          <u xml:id="u-167.16" who="#PoselJanOlszowski">W ustawie wprowadzono limit ustalający obciążenie lokatorów najwyżej do wysokości 3% wartości odtworzeniowej budynku. Chodziło o pokrycie kosztów eksploatacji, konserwacji i doraźnych napraw. W rzeczywistości po podwyżce czynszów środki na wymienione remonty zwiększone zostały o 0,2 % kosztów odtworzenia, podczas gdy utrzymanie zasobów bez zaległości remontowych wymaga 1,3% wartości odtworzenia, a dla starszych budynków 1,5%.</u>
          <u xml:id="u-167.17" who="#PoselJanOlszowski">Z danych zebranych przez Ministerstwo Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa wynika, że najniższy poziom pokrycia potrzeb remontowych i kosztów eksploatacji wpływami uzyskiwanymi z czynszów notuje się w tych województwach, które mają zasoby mieszkaniowe w najgorszym stanie technicznym. W tej sytuacji słuszny wydaje się wniosek, żeby w przewidywanej nowelizacji ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych zamieścić przepis, który spowodowałby co najmniej indeksowanie opłat czynszowych zgodnie z poziomem inflacji.</u>
          <u xml:id="u-167.18" who="#PoselJanOlszowski">I wreszcie sprawa nie wykorzystanych środków. W ustawie budżetowej na 1995 r. było 480 mln zł, do budżetu wojewodów trafiło 264,3 mln zł, ostatecznie wydano 226 mln zł, a jednocześnie w ogromnej stercie korespondencji, jaka napłynęła w tej sprawie od samorządów, czytam pismo skierowane do pani minister: Zarząd miasta Chojnów, woj. legnickie, zwraca się z wnioskiem o pilną realizację dotacji na rzecz naszej gminy z tytułu wypłaty dodatków mieszkaniowych. Zaległość w realizacji z budżetu państwa spowodowała, że miasto zmuszone było zaniechać wypłaty dodatków. Niedopłata wynosi 89 160 zł. Miasto jest objęte strukturalnym bezrobociem. Podpisano - burmistrz mgr inż. Dariusz Jedynak.</u>
          <u xml:id="u-167.19" who="#PoselJanOlszowski">I już na koniec. Burzliwa historia ustawy spowodowała, że została ona zaskarżona do Trybunału Konstytucyjnego, który odrzucił jednak wniosek składających skargę, lecz znalazł w ustawie inne przepisy sprzeczne z konstytucją, dotyczące wyłączenia od uprawnień do dodatku mieszkaniowego najemców lokali socjalnych, podatników podatku rolnego oraz osób prowadzących w zajmowanym lokalu działalność gospodarczą,</u>
          <u xml:id="u-167.20" who="#PoselJanOlszowski">Podsumowując, należy jeszcze raz stwierdzić, że założenia ustawy są ze wszech miar słuszne. Ustawa była oczekiwana przez społeczeństwo i przedstawicieli samorządów, lecz jej wykonanie budzi wiele zastrzeżeń, czemu już dali wyraz posłowie, głosując na posiedzeniu czterech połączonych komisji obradujących pod przewodnictwem posła Szymańskiego.</u>
          <u xml:id="u-167.21" who="#PoselJanOlszowski">Szczególne zastrzeżenia budzi fakt niewykorzystania środków zapisanych w budżecie na dodatki mieszkaniowe, nieumiejętność dotarcia z tą pomocą do grup najbardziej potrzebujących oraz nieumiejętność przesunięcia nie wykorzystanych środków na inne cele związane z budownictwem mieszkaniowym.</u>
          <u xml:id="u-167.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Przemawiał pan poseł Jan Olszowski.</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Proszę panią poseł Beatę Świerczyńską o zabranie głosu w imieniu klubu Unii Pracy. Następnym mówcą będzie pan poseł Eugeniusz Januła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#PoselBeataSwierczynska">Pani Marszałek! Pani Minister! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy mam zaszczyt ocenić zarówno funkcjonowanie, jak i sprawozdanie z funkcjonowania ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych. Na wstępie powiem, że oceniamy funkcjonowanie tej ustawy pod kątem kryteriów, a właściwie pryncypiów Unii Pracy w sprawie mieszkalnictwa. Jakie to są pryncypia, jakie to priorytety? W jaki sposób ustawa o najmie gwarantuje ochronę praw lokatorów? W jaki sposób ustawa o najmie wpływa na powstrzymanie dekapitalizacji istniejących zasobów? I na koniec, jak ta ustawa rokuje, jeśli chodzi o realizację programu budownictwa czynszowego, a więc podaży mieszkań dla ludzi o niskich i średnich dochodach? Choć realizacja tego programu nie wynika bezpośrednio z przepisów ustawy, to wiąże się to jednak w sposób zasadniczy.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#PoselBeataSwierczynska">Naszym zdaniem - mówiliśmy to przy okazji każdego z poprzednich sprawozdań - ustawa nie realizuje swoich dwóch podstawowych celów: ani celu ekonomicznego, którym było powstrzymanie dekapitalizacji istniejących zasobów, ani celu społecznego, jakim winna być ochrona praw lokatorów, a także udostępnienie dodatków mieszkaniowych ludziom najmniej zamożnym. Wielokrotnie analizowaliśmy przyczyny takiego stanu rzeczy. Myślę, że nie będziemy już tej analizy przy okazji dzisiejszej debaty powtarzać. Ograniczę się w związku z tym tylko do tego, jakie mamy postulaty, ażeby zmienić obecny, naprawdę niedobry, powiedziałabym nawet: dramatyczny stan rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#PoselBeataSwierczynska">W zakresie ochrony praw lokatorów konieczna jest zmiana przepisów eksmisyjnych. Wnieśliśmy odpowiedni projekt, który jest już w tej chwili w pierwszym czytaniu, nie będę w związku z tym szerzej tego postulatu omawiać. Dlaczego tak bardzo ważna jest zmiana przepisów eksmisyjnych? Otóż przy dopuszczeniu eksmisji na bruk, de facto większość z tych wyroków jest niewykonalna. A tymczasem to nie jest tak, że może się utrzymywać w społeczeństwie bezkarność za niepłacenie czynszu, a z tym też mamy do czynienia. I mamy taką sytuację, że ofiarami przepisów eksmisyjnych wcale nie padają dzisiaj ci, którzy na to najbardziej zasługują. I to jest nie do utrzymania. Zmiana tych przepisów eksmisyjnych wymusi na gminach, mówię wyraźnie: wymusi na gminach wyodrębnienie w swoich zasobach bądź budowę lokali socjalnych. To jest niezbędny warunek prowadzenia później prawidłowej, racjonalnej gospodarki zasobami komunalnymi i czynszowymi.</u>
          <u xml:id="u-169.3" who="#PoselBeataSwierczynska">Ważne jest również wzmocnienie pozycji lokatorów. Jest co prawda w ustawie artykuł, który mówi, że gmina może powołać samorząd lokatorów, ale de facto tak się dzieje, że nie ma tych samorządów, one nie działają. Mam bardzo dużo telefonów i listów w tej sprawie, żeby jednak lokator w zasobach komunalnych był znacznie lepiej prawnie umocowany i jego głos mogła usłyszeć gmina, nie tylko usłyszeć, ale i respektować. I naszym zdaniem to jest też bardzo ważne.</u>
          <u xml:id="u-169.4" who="#PoselBeataSwierczynska">Kolejna sprawa, bardzo istotna, to zmiana systemu przyznawania dodatków mieszkaniowych. Otóż system, który mamy, zarówno jeśli chodzi o bardzo sztywne progi dochodowe, jak i bardzo sztywny metraż, jest systemem, który absolutnie nie przystaje do potrzeb. Bardzo często dzieje się tak, że w zasobach o najgorszym standardzie, zasobach jeszcze przedwojennych, mieszkają w gruncie rzeczy najmniej zamożni ludzie. Standardy powierzchniowe są wysokie, jak na nasz system, natomiast techniczne są bardzo niskie. A ci ludzie nie mogą dostać dodatku, bo na przykład o 3 m2 przekroczyli powierzchnię. Taka sytuacja jest nie do utrzymania. I może właśnie dlatego w miastach, w których zasoby są najbardziej zdegradowane, najniższy jest jednocześnie poziom przyznawania tych dodatków. To koniecznie trzeba zmienić. Ale oczywiście to nie wystarczy. To zatrzyma, być może, proces dekapitalizacji, choć i to jest wątpliwe. Natomiast chcąc rzeczywiście powstrzymać i odwrócić tę niekorzystną tendencję, trzeba uruchomić fundusze wyrównawcze.</u>
          <u xml:id="u-169.5" who="#PoselBeataSwierczynska">Mam do pani minister pytanie: Co się dzieje z ustawą o renowacji zespołów miejskich? Czekamy na nią już kilka lat. Mam pytanie nie tylko do pani minister, ale do całego rządu. Przecież nawet przy najwyższym poziomie czynszów nie rozwiążemy tych problemów, nie nadrobimy wieloletnich zaległości. To jest przede wszystkim niemoralne, żeby narzucać na lokatorów taki obowiązek, a poza tym jest po prostu niemożliwe jego wyegzekwowanie, więc nie mamy co marzyć. Tu musi być niestety zorganizowana pomoc państwa.</u>
          <u xml:id="u-169.6" who="#PoselBeataSwierczynska">I jeszcze jedna kwestia. O tym już wcześniej mówiłam. Trzeba przyjrzeć się zadłużeniu lokatorów. Myślę, że tutaj też będzie nam potrzebny głęboki namysł i być może pewna operacja oddłużenia. Jest tak, że wiele rodzin nie jest w stanie spłacić swoich dotychczasowych zaległości czynszowych, a niespłacanie tych zaległości powoduje to, że nie mogą one otrzymać dodatków mieszkaniowych. W związku z tym grozi im eksmisja. Tą sprawą też trzeba się bardzo pilnie zająć.</u>
          <u xml:id="u-169.7" who="#PoselBeataSwierczynska">I sprawa chyba najważniejsza, o której w sprawozdaniu nie ma ani słowa, a tutaj mówiło się bardzo pobieżnie, częściowo słusznie negatywnie oceniając realizację ustawy właśnie przez gminy. Otóż te zmiany, które wprowadziła ustawa o najmie, nie ograniczają się tylko do wysokości czynszów i wprowadzenia dodatku mieszkaniowego. Tam jest pewna kardynalna, powiedziałabym - konstytucyjna zmiana, która z gmin, z samorządu lokalnego czyni bardzo istotnego, podstawowego partnera rządu w realizacji polityki mieszkaniowej. Mówię konkretnie o sensie art. 4, który zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych wspólnoty samorządowej czyni zadaniem własnym gmin.</u>
          <u xml:id="u-169.8" who="#PoselBeataSwierczynska">I teraz, proszę państwa, dochodzimy do sedna sprawy. Jak gminy ten ustawowy obowiązek realizują? Podam kilka przykładów. Rodzina 4-osobowa zamieszkująca w lokalu o powierzchni 19 m2, bez toalety, toaleta na zewnątrz, bardzo zły stan techniczny. Syn ulega wypadkowi, jest sparaliżowany. Ma wrócić do domu ze szpitala, rodzina występuje do gminy, do warszawskiej gminy notabene, nie oszukujmy się, do warszawskiej gminy, z prośbą o zamianę mieszkania, ponieważ jest im ciężko wynosić to dziecko do toalety, nie ma gdzie schować sprzętu rehabilitacyjnego, nie ma gdzie postawić wózka inwalidzkiego - i jaka jest odpowiedź gminy? Gmina nie prowadzi budownictwa czynszowego, w związku z tym ma ogromne trudności w zaspokajaniu potrzeb, w związku z tym państwo nie kwalifikujecie się do zamiany mieszkania.</u>
          <u xml:id="u-169.9" who="#PoselBeataSwierczynska">Następny przykład. Rodzina 6-osobowa, trzypokoleniowa, mieszka w 30-metrowym mieszkaniu, 5 m2 na osobę, w tym 12-letnie dziecko. Z czym? Z chorobą wrzodową, bo jak w takich warunkach można się normalnie wychowywać? Zwracam się do prezydenta miasta, on mi odpisuje, że sprawa tych państwa nie może być rozpatrzona, bo składali wniosek w 1993 r., a dopiero rozpatruje się wnioski z 1992 r. Krótko mówiąc, nie ma odzewu, nie ma pomocy.</u>
          <u xml:id="u-169.10" who="#PoselBeataSwierczynska">Proszę państwa, tak nie można - teraz nie mówię do tej Izby, mówię do gmin - ale to nie jest tak, że my możemy powiedzieć: To jest sprawa gmin, ustaliliśmy, napisaliśmy taki artykuł, to jest ich własne zadanie i możemy spokojnie, z czystym sumieniem krytykować, jak to zadanie gminy realizują. Nie, my mamy bardzo dużo w tej sprawie do zrobienia. Co musimy zrobić? Otóż pierwsza sprawa to wprowadzić ustawowo, teraz, przy okazji nowelizacji ustawy o najmie, kryterium przyznawania lokalu komunalnego, bo jeśli chodzi o TBS, są takie kryteria w ustawie o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego, nie ma ich natomiast w ustawie o najmie. Dlaczego to jest tak ważne, proszę państwa? Bo gminy w tej chwili ustalają te kryteria samodzielnie i są one na tak niskim poziomie, że może dochodzić do takich przypadków, o jakich państwu przed chwilą powiedziałam.Takich sytuacji jest zdecydowana większość.</u>
          <u xml:id="u-169.11" who="#PoselBeataSwierczynska">Bezdomna kobieta oczekująca na mieszkanie w gminie Bielany jest na 95 miejscu w kolejce - jest bezdomna od 3 lat i jest na 95 miejscu - a gminy warszawskie wcale się nie kwapią w tej chwili do tego, żeby realizować program budownictwa czynszowego, nie zakładają TBS, ustaliły sobie te kryteria na tak niskim poziomie, dużo poniżej minimum socjalnego, minimum egzystencji. O lokal można się ubiegać, zdaje się, jeśli dochód w rodzinie jest mniejszy niż 2,5 mln, dokładnie nie pamiętam, i na osobę przypada poniżej 5 m, czyli jest to w ogóle poniżej kryterium lokalu socjalnego, a poza tym już nikt nie ma prawa się ubiegać o lokal komunalny.</u>
          <u xml:id="u-169.12" who="#PoselBeataSwierczynska">A co się dzieje ze zwalnianymi lokalami komunalnymi - a takie są? Są sprzedawane na wolnym rynku. Nie, nie, proszę państwa, nie można akceptować takiej polityki. 70% polskich rodzin deklaruje, że nie jest w stanie niczego zaoszczędzić, dla nich nie będzie mieszkań własnościowych, przynajmniej teraz, bo ich na nie po prostu nie stać, i my musimy to zmienić.</u>
          <u xml:id="u-169.13" who="#PoselBeataSwierczynska">Jeśli chodzi z kolei o wysokość czynszu, pani minister zechciała powiedzieć, iż czynsze są tak niskie, że to jest dowód odpowiedzialności gmin. Nie można się z tym zgodzić, pani minister, bo to jest troszeczkę tak. Gminy ustalają sobie czynsze tak nisko dlatego, że nie chcą się narażać lokatorom i swoim wyborcom, to jest oczywista sprawa i ja zupełnie dobrze gminy rozumiem. Poza tym rzeczywiście inne opłaty stanowią 70% kosztów utrzymania mieszkania i są bardzo wysokie, a te z kolei są uchwalane i ustalane przez rząd, to znaczy w postaci chociażby cen energii elektrycznej, cieplnej itd., i gminy po prostu dostosowują się do tych warunków, które w gruncie rzeczy stwarza im w jakiejś części rząd.</u>
          <u xml:id="u-169.14" who="#PoselBeataSwierczynska">Nie można tolerować takiego stanu rzeczy, bo jeżeli jest sytuacja taka, że gminy w dalszym ciągu dopłacają - nie tylko o gminy tu chodzi, przecież w swoich prywatnych zasobach mają lokatorów właściciele, których szczególny tryb najmu obowiązuje jeszcze do 2004 r. i niestety przede wszystkim ci lokatorzy padają ofiarą takiej polityki gmin. Oni są szykanowani, zasypywani wezwaniami do dokonywania dodatkowych opłat i ich sytuacja jest po prostu najtrudniejsza. Każdy kij ma dwa końce.</u>
          <u xml:id="u-169.15" who="#PoselBeataSwierczynska">Jednocześnie gminy, dopłacając do utrzymania mieszkań, traktują mieszkania komunalne jako dobro nie chciane i pozbywają się go. W końcu, proszę państwa, wszystko to odbije się na tych mało i średnio zarabiających obywatelach, którzy nie będą mieli żadnej szansy na uzyskanie mieszkania czynszowego i właściwie na otrzymanie jakiegokolwiek mieszkania. Tego też nie możemy tolerować. Zastanówmy się więc, jakie jest wyjście z tej sytuacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Pani poseł, przepraszam, czas jest już przekroczony.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#PoselJanSwirepo">(I to bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Bardzo proszę zbliżać się do końca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#PoselBeataSwierczynska">To ja już przechodzę do wniosku odnośnie do naszego stanowiska w sprawie samego sprawozdania. Niestety, po raz kolejny jesteśmy zmuszeni głosować za odrzuceniem tego sprawozdania. Bo - państwo posłowie znacie wnioski chociażby i informacje zawarte w tym sprawozdaniu - czy są tam informacje na temat tego, jak gminy prowadzą politykę mieszkaniową? Czy są takie wnioski, o których mówiłam, które są konieczne do tego, ażebyśmy rzeczywiście coś w tej sytuacji zmienili? Otóż tych wniosków nie ma. Dlatego będziemy głosować za odrzuceniem tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Pani poseł, chciałabym uściślić: Czy to jest wniosek o odrzucenie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#PoselBeataSwierczynska">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Bo to jest co innego niż zamiar głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#PoselBeataSwierczynska">Tak. Ja powiedziałam, że chcę złożyć wniosek o odrzucenie, i w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy zgłaszam wniosek o odrzucenie sprawozdania z funkcjonowania ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych. Przepraszam za przekroczenie czasu.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Przemawiała pani poseł Beata Świerczyńska.</u>
          <u xml:id="u-176.2" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Proszę pana posła Eugeniusza Janułę o zabranie głosu w imieniu Nowej Demokracji - Koła Poselskiego. Następnym mówcą będzie pan poseł Siergiej Plewa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#PoselEugeniuszJanula">Przystępując do dyskusji, do debaty nad kolejnym sprawozdaniem ministerstwa odnośnie do funkcjonowania ustawy o najmie lokali mieszkalnych, trzeba powiedzieć, że jest to poważny segment dyskusji o polityce mieszkaniowej w ogóle, o tym segmencie polityki mieszkaniowej, który dotyczy funkcjonowania znaczącego zasobu mieszkaniowego, jakim są i będą w dalszym ciągu zasoby komunalne.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#PoselEugeniuszJanula">Tutaj już przedmówcy raczyli zauważyć, że ta substancja, która składa się dzisiaj na zasób komunalny, jest może zróżnicowana genetycznie, ale większa część tej substancji jest w złym, żeby nie powiedzieć: fatalnym stanie technicznym. I gminy, aczkolwiek one są w różnej sytuacji, jednak borykają się z tymi trudnościami, niezależnie od tego, czy chcą, czy nie chcą; dla pewnej liczby gmin, w szczególności małych miast, problem substancji komunalnej jest problemem bardzo dużym. Naturalnym obowiązkiem gmin, nie tylko ustawowym, ale i moralnym byłaby bowiem waloryzacja tej substancji, tymczasem gminy często takich możliwości nie mają.</u>
          <u xml:id="u-177.2" who="#PoselEugeniuszJanula">Mimo to, generalnie rzecz biorąc, kolejne sprawozdanie pokazuje, że dokonał się dosyć istotny postęp w zakresie funkcjonowania tej substancji. Stwarza to pewną nadzieję, realną nadzieję, a nie tę, o której się mówi, że jest matką głupich, na to, że w najbliższych pięciu, dziesięciu latach - bo tutaj o cudach nie można mówić - może nastąpić zauważalny postęp, że czynsze mogą pokryć wartość eksploatacji mieszkań wraz z niezbędną amortyzacją, że być może znajdą się również pieniądze nie tylko na waloryzację, ale na budowę nowej substancji komunalnej, co zresztą Nowa Demokracja postulowała już przy innej dyskusji dotyczącej polityki mieszkaniowej, z tej racji, że niedobór mieszkań jest, naszym zdaniem, jednym z najbardziej dotkliwych skutków pewnego nie tyle przyrostu naturalnego, ile niebudowania mieszkań przez wiele lat.</u>
          <u xml:id="u-177.3" who="#PoselEugeniuszJanula">Generalnie rzecz biorąc, żeby nie przedłużać dyskusji - Nowa Demokracja popiera postawione już wnioski o przyjęcie sprawozdania. Natomiast mielibyśmy jeszcze nie tyle wniosek, ile postulat. Otóż sprawozdanie dotyczące warunków mieszkaniowych ludności, obywateli, jest bardzo istotne, ale nie oddaje całokształtu położenia socjalnego. W związku z tym zwracam się z postulatem w imieniu Nowej Demokracji, żeby ewentualne kolejne sprawozdanie było nie tylko sprawozdaniem ministerstwa kierowanego przez panią minister Blidę, ale równocześnie sprawozdaniem Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej, żeby były przedstawione koszyki dotyczące warunków życia według metody genewskiej. Wtedy to by pozwoliło na ujęcie całościowe, w jakich warunkach żyją poszczególne grupy ludności. Byłoby to, jak sądzę, z dużym pożytkiem dla parlamentu, dla polityków, a równocześnie odzwierciedlałoby całokształt warunków życia, których, jak podkreślam, mieszkanie jest bardzo ważnym, ale tylko jednym z elementów.</u>
          <u xml:id="u-177.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Przemawiał pan poseł Eugeniusz Januła.</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Proszę o zabranie głosu pana posła Siergieja Plewę z Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Następnym mówcą będzie pan poseł Jan Świrepo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#PoselSiergiejPlewa">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Pani Minister! Panie Ministrze! Zgodnie z uchwaloną rezolucją Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej rząd przedkłada Wysokiej Izbie sprawozdanie z funkcjonowania ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych, podkreślam jeszcze raz: sprawozdanie z funkcjonowania ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych. Wydaje mi się, że pani poseł Świerczyńska mówiła trochę nie na temat, może nie tyle w części o najmie lokali, ile w tej o dodatkach mieszkaniowych. Sprawozdanie (druk nr 1815) jest precyzyjnym materiałem ukazującym, że pomimo mankamentów, zresztą nielicznych, ustawa spełniła i spełnia pozytywną rolę zarówno w sferze ekonomicznej, jak i społecznej. Niewątpliwy wpływ miała na to elastyczna polityka rządu, polegająca na dostosowaniu aktów wykonawczych do życia, o czym świadczy trzykrotna zmiana rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie dodatków mieszkaniowych i w sprawie dotacji dla gmin.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#PoselSiergiejPlewa">Z przeprowadzonych badań nie tylko wynikają wnioski dotyczące jakości uchwalonej przez Wysoką Izbę ustawy, ale i jakości demokracji w gminach, poziomu świadomości społecznej, gospodarności gmin, zamożności społeczeństwa, rozkładu kosztów utrzymania mieszkań itd. Studiując uważnie sprawozdanie, można i należy stwierdzić: Po pierwsze, nie wszystkie gminy ze zrozumieniem podeszły do wcielenia w życie wspomnianej ustawy. Po drugie, w stawce eksploatacyjnej (np. 1,2 zł za 1 m2) zbyt niski jest odpis na fundusz remontowy. W wielu gminach w I kwartale roku 1996 środki na remonty są niższe niż w roku 1995. Po trzecie, przerost administracji w zasobach komunalnych zabiera poważną część stawki eksploatacyjnej. Po czwarte, istnieje pilna konieczność wydania innych ustaw mobilizujących do zmniejszania kosztów energii, stanowiących 70% kosztów utrzymania mieszkania. Dużym problemem jest tu dążenie do kompletnego opomiarowania, a wcześniej termorenowacji zasobów mieszkaniowych.</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#PoselSiergiejPlewa">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Podzielam pogląd Ministerstwa Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa, zawarty we wnioskach do sprawozdania, że skuteczność oddziaływania reformy czynszów na rzecz gospodarki zasobami mieszkaniowymi będzie możliwa dopiero w najbliższych 2-3 latach. Jest to okres wystarczający na szkolenie i na uzyskanie pełnego obrazu. Wydaje się jednak konieczne, zgodnie z podjętą rezolucją, składanie okresowych sprawozdań z funkcjonowania ustawy. Jednocześnie postuluję, pani marszałek, aby Wysoka Izba jeszcze w tym miesiącu rozpatrzyła nowelizację ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych, wniesioną przez rząd, aby mogła ona funkcjonować od 1 stycznia 1997 r.</u>
          <u xml:id="u-179.3" who="#PoselSiergiejPlewa">Na zakończenie pragnę dodać, że w roku 1995 ponad 6652 tys. mieszkańców wypłacono dodatki na sumę ponad 411 mln zł. Suma ta stanowi zagwarantowaną pomoc socjalną, autentyczną pomoc socjalną dla rodzin o stosunkowo niskich dochodach. Dane te wynikają z rozpatrywanego sprawozdania. Z tym większą satysfakcją podkreślam to, gdyż jako poseł związkowy, z rekomendacji OPZZ, bardzo się tymi sprawami interesuję.</u>
          <u xml:id="u-179.4" who="#PoselSiergiejPlewa">Będę głosował za przyjęciem sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-179.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Przemawiał pan poseł Siergiej Plewa.</u>
          <u xml:id="u-180.2" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Proszę o zabranie głosu ostatniego ze zgłoszonych mówców pana posła Jana Świrepo z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#PoselJanSwirepo">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Gdy 12 listopada 1994 r. miała wejść w życie ustawa o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych wprowadzająca zasady gospodarki rynkowej w zakresie najmu lokali, a gminy otrzymały uprawnienia do kształtowania stawek czynszu na poziomie zapewniającym pokrycie rzeczywistych kosztów utrzymania i odtwarzania budynków, obawy lokatorów mieszkań czynszowych oraz samorządów gmin były duże. Przewidywano wtedy, że ustawa doprowadzi do pewnych problemów finansowych w gminie, a duża część lokatorów ze względu na wysoki wzrost czynszu nie będzie mogła z powodów ekonomicznych płacić za swoje mieszkania. Dlatego Wysoka Izba dnia 27 października 1994 r. podjęła rezolucję zobowiązującą rząd do składania w okresach półrocznych w ciągu pierwszych dwóch lat sprawozdań z działania tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#PoselJanSwirepo">Dziś po raz kolejny rozpatrywać będziemy sprawo-zdanie rządu w tym zakresie. Pozytywnie należy ocenić fakt, że ciągłe monitorowanie przez rząd tej ustawy wraz z realizacją wniosków zgłaszanych przez samorządy doprowadziły do trzykrotnej zmiany rozporządzenia w sprawie dotacji na dofinansowanie wypłat dodatków. Jak wynika z przedstawionego sprawozdania obejmującego dokładne rozliczenie za rok 1995 i I kwartał tego roku, wzrost stawek czynszu w roku 1995 nie był zbyt wielki, a średnia stawka za 1 m2 wynosiła 0,64 zł. W I kwartale 1996 r. nastąpił dosyć znaczny wzrost czynszów, średnio o 15%. Średnia stawka ukształtowała się na poziomie 0,73 zł za m2. Jako niepokojący jednak należy odbierać dosyć duży wzrost cen za wodę, kanalizację i wywóz nieczystości w roku 1995, a także w I kwartale tego roku, tj. o 28% i 18%. Dla większości lokatorów pełen koszt utrzymania to nie tylko opłaty za czynsz, wodę, kanalizację, wywóz nieczystości, ale także opłaty za c.o., c.w., gaz i energię elektryczną. Suma tych opłat daje dopiero pogląd na temat możliwości ekonomicznych szeregu polskich rodzin, jeśli chodzi o pełne regulowanie tych płatności.</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#PoselJanSwirepo">Z przedstawionego sprawozdania wynika, że dodatki mieszkaniowe otrzymuje jedynie 6,3% lokatorów w miastach i jest to znacznie mniej niż szacowano przy tworzeniu tej ustawy. Dane te potwierdzają społeczne odczucie, że prawie cały ciężar urynkowienia czynszów został przeniesiony na lokatorów. A dosyć dynamiczny wzrost pozostałych opłat mieszkaniowych powoduje, że spada poczucie bezpieczeństwa lokatora, jeśli chodzi o wypowiedzenie najmu. Duża część gospodarstw ma poważne kłopoty z pełną opłatą za mieszkanie.</u>
          <u xml:id="u-181.3" who="#PoselJanSwirepo">W tym miejscu pragnę podkreślić, że część lokatorów spółdzielni mieszkaniowych mimo istniejących rozwiązań ustawowych ma problemy ze spłatą kredytów i odsetek zaciągniętych na budownictwo mieszkaniowe. Oczekują oni na radykalne zmniejszenie kwot zadłużenia kredytowego i naliczonych odsetek, doprowadzające do urealnienia spłacalności kredytów.</u>
          <u xml:id="u-181.4" who="#PoselJanSwirepo">Pozytywnie należy ocenić fakt, że wpłacane czynsze co roku w większym stopniu pokrywają koszt eksploatacji. I tak, w roku 1994, jak tutaj przedstawiano, pokrywały tylko w 30%, natomiast w 1995 r. już w ponad 70%. Jednak niepokojący jest nadal stan techniczny budynków komunalnych oraz zbyt mały zakres remontów i modernizacji tych zasobów mieszkaniowych. Taka sytuacja powoduje, że stan techniczny zasobów mieszkaniowych pogarsza się z roku na rok i ubywa coraz więcej mieszkań z tego powodu. Natomiast potrzeby mieszkaniowe rosną; ponad 1,5 mln gospodarstw domowych czeka na swoje mieszkania. Koło napędowe, jakim miało być budownictwo mieszkaniowe, nadal nie może ruszyć.</u>
          <u xml:id="u-181.5" who="#PoselJanSwirepo">Kończąc, wyrażam nadzieję, że poprawa sytuacji gospodarczej w ostatnich latach umożliwi zaangażowanie większych środków państwowych w celu zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych. Natomiast poprawa sytuacji ekonomicznej społeczeństwa pozwoli na pełne urealnienie czynszu, a dodatki mieszkaniowe będą płacone nielicznej, ale najbardziej potrzebującej części naszego społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-181.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Przemawiał pan poseł Jan Świrepo.</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Był to ostatni ze zgłoszonych mówców.</u>
          <u xml:id="u-182.3" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Proszę teraz o zabranie głosu minister gospodarki przestrzennej i budownictwa panią Barbarę Blidę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#MinisterGospodarkiPrzestrzennejIBudownictwaBarbaraBlida">Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Postaram się odnieść po kolei do zgłaszanych przez państwo uwag.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#MinisterGospodarkiPrzestrzennejIBudownictwaBarbaraBlida">Pani poseł Murynowicz powiedziała, że praktycznie nic się nie dzieje ani na plus, ani na minus. Pozwolę sobie nie zgodzić się z tym twierdzeniem, ponieważ z tego sprawozdania - już trzeciego - z funkcjonowania tej ustawy wynika niezbicie, moim zdaniem, że dzieje się na plus; przede wszystkim zmniejsza się udział gmin w utrzymaniu zasobów, a zwiększa się udział środków z czynszów. Możemy dyskutować, czy zbyt wolno to się zmienia, czy nie, ale ta zmiana, moim zdaniem, jest olbrzymia: z 30% w 1994 r. do 70% za 1995 r. i do 85%. To 85% pojawiło się w tej chwili w sprawozdaniu za drugie półrocze 1995 r. i I kwartał 1996 r. A więc ten najważniejszy praktycznie cel ustawy jest spełniany i oczywiście w miarę postępu, w miarę wdrażania ustawy, w miarę upływu lat i poprawy warunków mieszkaniowych ludności udział czynszów w kosztach utrzymania będzie wzrastał, a więc dojdziemy wkrótce do tzw. czynszów ekonomicznych.</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#MinisterGospodarkiPrzestrzennejIBudownictwaBarbaraBlida">Pan poseł Dobrowolski postulował, ażeby rozszerzyć dostęp do dodatków mieszkaniowych. Sądzę, że właśnie praca w komisji to jest moment, kiedy możemy ten dostęp rozszerzyć, oczywiście w sposób rozsądny. Przede wszystkim zostanie on rozszerzony na najemców lokali socjalnych, a więc te 6,3% znakomicie nam wzrośnie.</u>
          <u xml:id="u-183.3" who="#MinisterGospodarkiPrzestrzennejIBudownictwaBarbaraBlida">Chcę przypomnieć szanownym państwu, że ustawa o zakwaterowaniu sił zbrojnych również lokatorów zasobów wojskowych zakwalifikowała jako tych, którym powinien przysługiwać dodatek mieszkaniowy, a i werdykt Trybunału Konstytucyjnego znakomicie nam rozszerzy listę osób uprawnionych do sięgnięcia po dodatki mieszkaniowe. I sądzę, że ten procent na pewno będzie wyższy, a należałoby się faktycznie zastanowić nad tymi powierzchniami, które dzisiaj mamy ustalone sztywno. Wprawdzie jest ten margines 10%, o który można zwiększać powierzchnię, ażeby otrzymać dodatek, ale czasem brakuje 1 czy 3 m2, i ten metr czy trzy metry dyskwalifikują rodzinę rzeczywiście potrzebującą dodatku mieszkaniowego. Sądzę więc, że należałoby się zastanowić - ale już podczas pracy w komisji - w jaki sposób te kryteria zmienić, tak żeby dostęp rodzin niezamożnych został rozszerzony, oczywiście w takich warunkach i w takich granicach, na jakie pozwalają środki w ustawie budżetowej. Chcę państwu powiedzieć, zresztą państwo chyba już to wiecie, że na 1997 r. rząd zarezerwował kwotę 4,3 bln starych złotych na dodatki mieszkaniowe.</u>
          <u xml:id="u-183.4" who="#MinisterGospodarkiPrzestrzennejIBudownictwaBarbaraBlida">Pan poseł Olszowski mówił o przydziale środków: kwestionował przydział środków dla jednych województw w nadmiarze, dla drugich w niedomiarze; mówił o sygnałach z gmin do ministerstwa, że nie dotarły środki w terminie, była przytoczona jedna gmina. Chcę powiedzieć, panie pośle, że tych środków, po pierwsze, jest rzeczywiście nadmiar. Nie ma żadnego problemu, jeżeli wojewoda zapotrzebowanie na środki na dodatki mieszkaniowe składa u ministra budownictwa na podstawie tego, co mu gminy zapotrzebują. I jeżeli okaże się, że gmina zapotrzebowała mniej, a w ślad za gminami zapotrzebował za mało wojewoda, to nie ma żadnej przeszkody, żeby sprawę załatwić dosłownie błyskawicznie - wojewoda faksem powiadamia ministra budownictwa, a my od razu składamy wniosek u ministra finansów i te środki są błyskawicznie przekazywane, uzupełniane u wojewodów. Nie ma z tym żadnego problemu. Może gdzieś występować zacięcie, już przy samym przekazywaniu środków finansowych od ministra finansów do wojewody i do gminy, ale jeżeli chodzi o kalkulowanie wielkości tych środków, to mamy za każdym razem, tzn. kolejny rok mamy nadmiar środków, a więc mamy czym niedomiary uzupełniać, a tam, gdzie występuje nadmiar tych środków, są one zwracane na podstawie rozporządzenia do ustawy.</u>
          <u xml:id="u-183.5" who="#MinisterGospodarkiPrzestrzennejIBudownictwaBarbaraBlida">Pan poseł zgłosił jeszcze wiele uwag. Sądzę, że mogą one być zrealizowane w pracach nad nowelizacją ustawy i w takim razie nie będę się do nich odnosiła. Natomiast trudno mi się zgodzić z kilkoma twierdzeniami pana posła, m.in. z tym, że nie zlikwidowano zaległości czynszowych. Rzeczywiście nie zlikwidowano, ale proszę zauważyć, że po raz pierwszy te zaległości nie wzrastają. Sądzę, że to już jest pewien sygnał, że zaczyna się dziać coś innego, pozytywnego.</u>
          <u xml:id="u-183.6" who="#MinisterGospodarkiPrzestrzennejIBudownictwaBarbaraBlida">Oczywiście są problemy z dotarciem z informacjami do wszystkich rodzin. Kiedy pełnię dyżury poselskie w swoim okręgu wyborczym, są takie sytuacje, gdy zgłaszają się rodziny, które nie wiedzą, że mogą skorzystać z dodatku mieszkaniowego, a nawet jeżeli o tym słyszały, to nie wiedzą, dokąd się po ten dodatek udać, gdzie złożyć wniosek, ażeby z takiego świadczenia skorzystać. Najsprawniejsze w tym wypadku są jednak spółdzielnie mieszkaniowe. Do lokatorów, właścicieli spółdzielczych mieszkań ta wiadomość dotarła. Spółdzielnie bardzo dobrze poinformowały swoich członków, natomiast szwankuje informacja w zasobach komunalnych. Trudno mi powiedzieć, czy to jest uwaga pod adresem rządu. Tam, gdzie mogliśmy, przekazywaliśmy informacje; sądzę, że teraz chodzi o drugą część, czyli o poinformowanie przez gminy swoich lokatorów. Myślę, że nastąpi to w najbliższym czasie. Ludzie, którzy czytają, słuchają radia i oglądają telewizję, z pewnością będą wiedzieli o tym, że mogą z tych dodatków korzystać.</u>
          <u xml:id="u-183.7" who="#MinisterGospodarkiPrzestrzennejIBudownictwaBarbaraBlida">Pan poseł zarzucił mi, podobnie zresztą jak chyba pani poseł Świerczyńska, że ustawa nie zahamowała degradacji zasobów. Chcę przypomnieć, że znacznie wzrósł udział czynszów w kosztach utrzymania zasobów, ale to gminy samorządnie decydują o tym, na co przeznaczają te środki. Nie można narzucić gminie, żeby wszystkie środki z tytułu wpływów z czynszów kierowała wyłącznie na potrzeby mieszkaniowe czy na remonty domów. O tym decydują samodzielnie gminy, radni, którzy wiedzą, jakie są najważniejsze potrzeby gminy, i nie zawsze uznają oni remont zasobów mieszkaniowych za sprawę najważniejszą. Poza tym ta ustawa funkcjonuje dopiero rok, dziś możemy powiedzieć, że rok pełny, ponieważ funkcjonowanie tej ustawy zaczęło się od maja 1995 r. Sądzę więc, że jeśli chodzi o tę ustawę (która jednak w sposób rewolucyjny zmieniła podejście do czynszów, do własności mieszkań, szczególnie do własności komunalnej i do systemu pomocy ludziom, rodzinom będącym w niedostatku, ponieważ pierwszy raz mamy do czynienia z systemem dodatków mieszkaniowych), to jak na tak krótki okres jej funkcjonowania pozytywy wynikające z jej uchwalenia przewyższają negatywy. Oczywiście to, co się nie sprawdza, co nie funkcjonuje, musi być naprawione przy nowelizacji.</u>
          <u xml:id="u-183.8" who="#MinisterGospodarkiPrzestrzennejIBudownictwaBarbaraBlida">Nie wiem natomiast, panie pośle Olszowski, jak mam rozumieć w pewnym sensie postulat, że w związku z inflacją powinna być ustawowa indeksacja czynszów. Jest to jakby ciągota do znowu centralnego ingerowania w wysokość tych stawek. Przecież gmina wie, jaka jest inflacja, i skoro nie kieruje się ona wskaźnikiem inflacji, ale innymi względami, to obawiam się (jest to moje zdanie, można nad tym dyskutować także podczas pracy w komisji), że znowu zarzucono by rządowi, a sądzę, że i Wysokiej Izbie, że usiłuje samorządną gminę ukierunkować, ingerując w jej suwerenne prawa.</u>
          <u xml:id="u-183.9" who="#MinisterGospodarkiPrzestrzennejIBudownictwaBarbaraBlida">Oczywiście sądziłam, że będzie zgłoszony wniosek o odrzucenie sprawozdania. Pani poseł Świerczyńska tym razem znalazła powód, że nie została tu rozwinięta informacja dotycząca tego, jak się to odbywa w gminach. Pani poseł, bardzo trudno jest sprawować nadzór nad gminami. Nie mamy takich kompetencji, nie mamy takich środków. Kontrolę ustawową przeprowadza Najwyższa Izba Kontroli i inne organa kontrolne. My jako ministerstwo możemy się zwracać o informacje do gmin, nic poza tym, i o te informacje w kolejnym monitoringu się zwracamy, i to jest wszystko, co możemy zrobić. Natomiast jeśli chodzi o samą gospodarkę każdej gminy, jak ona dysponuje środkami, to praktycznie nie możemy się zwracać z tymi sprawami.</u>
          <u xml:id="u-183.10" who="#MinisterGospodarkiPrzestrzennejIBudownictwaBarbaraBlida">Kolejny dylemat: kogo chronić. Ochrona lokatorów - czy jest właściwa, czy zbyt mała? Kogo chronić, czy lokatorów, czy właścicieli? Pan poseł Olszowski podniósł bardzo ważną sprawę, problem bezdomnych właścicieli. Mieliśmy ten problem bezdomnych właścicieli wtedy, kiedy funkcjonował szczególny tryb najmu.</u>
          <u xml:id="u-183.11" who="#MinisterGospodarkiPrzestrzennejIBudownictwaBarbaraBlida">Pamiętam, że kilka lat mieszkałam w swoim własnym domu, który musieliśmy remontować, i w tym własnym domu miałam pokoik o wymiarach 2 x 2,5 m2, który zajmowałam z mężem i dzieckiem, a inne mieszkania, nasze własne, były zajęte przez innych lokatorów. I, co paradoksalne, kiedy jedno z tych mieszkań się zwolniło, gmina odmówiła mi przydziału w moim własnym domu, tak że nie mogliśmy zamieszkać w tym lokalu. Takie sytuacje były, a dzisiaj, okazuje się, w dalszym ciągu mamy do czynienia z bezdomnymi właścicielami, a z drugiej strony panuje obawa o to, że przyjdzie rok 2004...</u>
          <u xml:id="u-183.12" who="#MinisterGospodarkiPrzestrzennejIBudownictwaBarbaraBlida">Na dyżury poselskie też do mnie przychodzą ludzie i pytają: Pani minister, a co z nami będzie po roku 2004? Ja na to mówię: Przecież ruszają nowe systemy kredytowania, towarzystwa budownictwa społecznego, Krajowy Fundusz Mieszkaniowy; mamy rok 1996, do 2004 r. mamy jeszcze trochę czasu; zobaczymy, jak będą funkcjonować te nowe systemy, które dopiero ten parlament uchwalił i które są wdrażane. Jeżeli się okaże, że w 2004 r. czy w 2003 r. rynek mieszkaniowy w Polsce nie będzie taki, jak przewiduje się w założeniach polityki mieszkaniowej państwa, będziemy się zastanawiali nad rokiem 2004 - ale dzisiaj te obawy są. I jest oczywiście ten dylemat, kto ma być chroniony i w jaki sposób.</u>
          <u xml:id="u-183.13" who="#MinisterGospodarkiPrzestrzennejIBudownictwaBarbaraBlida">Jeżeli chodzi o głos lokatorów, sądzę, że lokatorzy mogą się zorganizować (tylko nie zawsze chcą), żeby, jak pani powiedziała, ich głos brzmiał mocniej, żeby był słyszany. Oni się mogą zorganizować, tylko muszą chcieć i musi ktoś wykazać inicjatywę zorganizowania tego ruchu. Sądzę, że dałoby nam to również wiele wiedzy na temat ich oczekiwań w stosunku do tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-183.14" who="#MinisterGospodarkiPrzestrzennejIBudownictwaBarbaraBlida">Co się dzieje z ustawą o rewitalizacji zasobów? No, pani poseł, faktycznie rząd się nie wywiązał, a właściwie ja się nie wywiązałam, nie przygotowałam tego projektu ustawy. Zawsze mi się wydawało, że może ktoś mi w końcu powie: przygotowała pani 9 ustaw, to dobrze; nikt mi dobrego słowa nie powiedział jeszcze za to, że przygotowałam 9 ustaw, tylko zawsze słyszę pytanie, dlaczego nie ma jeszcze tej dziesiątej. Dziennikarze kiedyś mi na konferencji prasowej postawili zarzut, że jeszcze nie ma ustawy o bankach hipotecznych. Teraz pani poseł pyta, dlaczego jeszcze nie ma projektu ustawy o wspieraniu inwestycji, szczególnie o rewitalizacji zasobów komunalnych, bo tego nam brakuje. Trudno jest mi się wytłumaczyć; po prostu nie daliśmy rady przygotować tej ustawy. Ale jest poselski projekt ustawy o wspieraniu inwestycji renowacyjnych. Mam nadzieję, że komisja budownictwa, która patronuje temu projektowi ustawy, z pewnością dołoży starań, a rząd będzie z pewnością przychylny, i ta ustawa będzie. Może posłowie w tym przypadku wyręczą trochę rząd i wspólnie jeszcze w tym parlamencie uda nam się tę ustawę uchwalić. Jest ona bardzo ważna; pozwoliłaby nam rzeczywiście skierować środki na rewitalizację zasobów komunalnych, jak również na cały proces termorenowacyjny tych zasobów. Bo przecież tam jest podstawowy mankament: zderzenie tego, że nie możemy w podobny sposób, jak robimy to w stosunku do zasobów spółdzielczych, dotować środków na docieplenia - z tym, że koszty energii cieplnej na ogrzanie stanowią 70% kosztów utrzymania mieszkań. Rzeczywiście trzeba by dosyć szybko nad tą ustawą popracować i tę sytuację trudną dla gmin rozwiązać.</u>
          <u xml:id="u-183.15" who="#MinisterGospodarkiPrzestrzennejIBudownictwaBarbaraBlida">Zadania własne gmin a budownictwo; dotacje na budownictwo, to, co wynika z ustawy, werdykt Trybunału. Otóż gminy otrzymują wiele dotacji. Sądzę, że przychodzi czas, kiedy gminy zaczną realizować budownictwo albo czynszowe w oparciu o TBS, albo budownictwo komunalne, tak jak robi Łódź. Łódź buduje - zarówno jeśli chodzi o budownictwo komunalne, jak też w oparciu o towarzystwa budownictwa społecznego - te programy tam ruszają, bo przecież gminy otrzymują dość dużo środków z budżetu państwa. Gminy otrzymują na mocy specustawy dotacje na uzbrojenie terenu. Gminy otrzymują środki na aktywne zwalczanie bezrobocia, które również mogą być spożytkowane w montażu finansowym na przygotowanie terenów np. pod budownictwo mieszkaniowe - i to budownictwo, które będzie na terenach uzbrojonych w oparciu o dotacje, powinno być z natury rzeczy tańsze. Są oczywiście środki na inwestycje proekologiczne (przede wszystkim oczyszczalnie ścieków, kanalizacja). Wydaje mi się, że dzisiaj gminy mają dość dużo środków, dzięki czemu mogą planować budownictwo komunalne, budownictwo socjalne. Jest tylko kwestia trochę głębszego wejścia w tę samorządność - którą wszak gminy mają nie tak długo - żeby już bardzo swobodnie potrafiły się w tej samorządności poruszać. Sądzę, że to jest kwestia również najbliższych lat. Wydaje mi się, że odpowiedziałam pani poseł Świerczyńskiej.</u>
          <u xml:id="u-183.16" who="#MinisterGospodarkiPrzestrzennejIBudownictwaBarbaraBlida">Pan poseł Świrepo poruszał sprawę stanu technicznego zasobów mieszkaniowych, mówił, że jest niepokojący. Zobaczymy więc, jak będzie z tą ustawą, z tą inicjatywą poselską. Powiedział także pan poseł Świrepo coś, z czym się zgodzić nie mogę: że budownictwo mieszkaniowe, które miało być kołem napędowym gospodarki, nie może ruszyć. Ja się z tym absolutnie nie zgadzam. Uważam, że to koło napędowe, proszę państwa, ruszyło i obraca się na całkiem wysokich obrotach. Z czego to wnoszę? Jako minister budownictwa patronuję i biorę udział w otwarciu wielu wystaw budowlanych, na których między innymi prezentuje się nowe technologie budowlane, nowe materiały budowlane. I ostatnio na katowickim Targbudzie - to jest jedna z największych imprez jesiennych, giełd jesiennych - zwiedzałam dosłownie stoisko za stoiskiem. Jeżeli chodzi o producentów materiałów budowlanych, np. stolarki okiennej, stolarki drzwiowej, to pięciu kolejnych odwiedzanych przeze mnie wystawców pytanych o to, jaki mają zbyt - bo to jest najważniejsze, bo to obrazuje ruch na rynku budowlanym - odpowiadało, że takiego zbytu na materiały budowlane jeszcze nie mieli, że uruchamiają produkcję, czego dawno nie było, w soboty i w niedziele. Na cegłę w Polsce czeka się dzisiaj od 3 do 6 miesięcy, podobnie na materiały instalacyjne, na materiały pokryciowe. Jest zbyt na pniu. Firmy produkujące materiały budowlane, szczególnie dla mieszkaniówki, funkcjonują dobrze. Sądzę, że to jest najlepszy dowód na to, że to budownictwo ruszyło. Wystarczy również popatrzeć na to, co dookoła się dzieje. Często odnoszę wrażenie, że są przede wszystkim pretensje o to, że nie budujemy znowu bloków. Proszę popatrzeć, co budujemy i jak budujemy. Budujemy, proszę państwa, jeżeli policzyć powierzchnię użytkową oddawaną w Polsce, budowaną w Polsce dzisiaj, w roku 1996, porównać tę powierzchnię z sumą powierzchni mieszkań oddawanych w latach największego boomu budowlanego, w latach siedemdziesiątych, to ta powierzchnia jest porównywalna, jest taka sama. A więc nie budujemy mniej. To koło zamachowe dzięki instrumentom, które zostały przyjęte również przez Wysoką Izbę, się obraca; te instrumenty się sprawdziły, one funkcjonują i one powodują, że budownictwo mieszkaniowe ruszyło z miejsca. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-183.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Dziękuję pani minister.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Przemawiała minister gospodarki przestrzennej i budownictwa pani Barbara Blida.</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#PoselJanOlszowski">(Czy można, pani marszałek?)</u>
          <u xml:id="u-184.3" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Proszę bardzo; rozumiem, że w formie pytania.</u>
          <u xml:id="u-184.4" who="#PoselJanOlszowski">(W formie sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-184.5" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#PoselJanOlszowski">Jeżeli można, chciałem powiedzieć, pani minister, że głosowałem za tą ustawą i uważam ją za ze wszech miar pożądaną - chylę głowę przed panią minister za wdrożenie tej ustawy, bo to na pewno był duży wysiłek. Natomiast mówiąc o wojewodach, podawałem przede wszystkim pewne dane statystyczne. Myślę, że pani minister nie musi tego brać do siebie. Wojewodowie, jak wiem, pani minister nie podlegają. Ich zaniedbania w kwestii wdrożenia tej ustawy są niewątpliwe, co wynika z materiałów nam dostępnych, z materiałów NIK. Opierałem się tylko na wiarygodnych źródłach. Oczywiście rzeczą opozycji jest wyłapywać słabe punkty i krytykować to, co zostało źle zrobione.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#PoselJanOlszowski">Odnośnie do drugiej kwestii, o której pani minister była uprzejma powiedzieć, chcę sprostować, że moja idea dotycząca indeksacji była po prostu jednym z wielu pomysłów, które, jak sądzę, są możliwe do zrealizowania. Natomiast pani minister była uprzejma powiedzieć, że jest to dosyć abstrakcyjny pomysł, który ingeruje w samodzielność gmin itd. Oczywiście rozumiem to, ale z drugiej strony można powiedzieć, że zdecydowanie się np. na 3-procentowy limit wartości odtworzeniowej, który zawarliśmy w tej ustawie, też jest pewną formą ingerencji w samodzielność i samorządność gmin, bo mogliśmy również, ustanawiając tę ustawę, zdecydować, że i ten wskaźnik może być ustalany samodzielnie przez gminy. Jest to zatem pewnego rodzaju dowolność. Myślę, że dla naszego budownictwa, a szczególnie dla odtworzenia podupadającego i niszczejącego majątku, może taki pomysł indeksacyjny byłby godny rozważenia, jeśli nie uchwalenia. To byłoby tyle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Pani poseł Świerczyńska, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#PoselBeataSwierczynska">Ja również mam dwa pytania do pani minister. Po pani końcowej wypowiedzi, zresztą bardzo optymistycznej - miło słuchać takich optymistycznych rzeczy - od razu nasuwa się pytanie: Jeżeli jest tak dobrze, to dlaczego jest tak źle? To prawda bowiem, że budujemy, tylko należy zapytać, dla kogo budujemy i co budujemy. To trzeba dokładnie wyjaśnić, żebyśmy mieli pełny obraz sytuacji. Nie takie pytanie chcę jednak postawić. Otóż w imieniu mojego klubu zaproponowałam, abyśmy przy okazji nowelizacji, obecnie opracowywanej w komisjach sejmowych, wprowadzili kryteria przyznawania mieszkań komunalnych, czyli z obecnych zasobów czynszowych, ale nie tylko. Chodzi o wprowadzenie pewnej normy, pewnych zadań dla gmin, które musiałyby one wypełnić. Dzisiaj bowiem jest tak, że gminy specjalnie nie interesują się budownictwem czynszowym (poza niektórymi). Pani minister doskonale wie, że wnioski w sprawie towarzystw zgłosiło 55 gmin, co stanowi ok. 2% gmin w kraju. To jest bardzo niewiele, zważywszy na ogromne potrzeby. Pani minister zechciała powiedzieć, że nie możemy ingerować. Co to znaczy: nie możemy ingerować? Co to bowiem są gminy? Gminy to przecież nie są radni, którzy podejmują decyzje, ale mieszkańcy, i oni oczekują od nas pomocy. Jeżeli nie są w stanie zmusić swoich radnych do prowadzenia normalnej polityki, to my musimy to zrobić. Myślę, pani minister, że musi pani znać rozwiązania niemieckie, które właśnie przyjmują to, że i wysokości stawek czynszowych, i kryteria przyznawania lokali mieszkalnych ustalane są na szczeblu parlamentu federalnego, a realizowane przez gminy. Chcę w związku z tym zadać pytanie: Dlaczego rząd nie rozważa takiej możliwości? Przecież ona jest chyba w tej chwili koniecznością, nie możemy czekać, aż wszystko się zawali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Czy ktoś z państwa jeszcze chciałby zadać pytanie?</u>
          <u xml:id="u-188.2" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Jeżeli nie, proszę bardzo panią minister o udzielenie odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#MinisterGospodarkiPrzestrzennejIBudownictwaBarbaraBlida">Pani poseł, sądzę, że jedyne, co może zrobić rząd to w formie ustawy, obwarować warunkami środki finansowe, które przekazuje gminie. Może powiedzieć, że skoro daje się środki finansowe, np. na uzbrojenie, to musi być w zamian za to realizowana pewna polityka mieszkaniowa. I to się robi, bo w specustawie jest powiedziane, jaka gmina, na jakich warunkach, realizując jakie potrzeby mieszkaniowe, może otrzymać środki w formie dotacji z budżetu państwa, np. na uzbrojenie terenu. Nie sądzę, żebyśmy byli w stanie powiedzieć dzisiaj gminom, czy nakazać gminom, że mają realizować budownictwo socjalne. Musielibyśmy w ślad za tym dać gminom środki. My oczywiście działamy w inny sposób, mówimy, że jest możliwość budownictwa komunalnego, jest możliwość budownictwa czynszowego przy wsparciu do 50% kosztów kredytem preferencyjnym z Krajowego Funduszu Mieszkaniowego. I te środki dajemy. Sądzę, że w miarę jak Krajowy Fundusz Mieszkaniowy będzie miał więcej zasobów finansowych, będziemy również w stanie wspomagać gminy tymi środkami na uzbrojenie. Przede wszystkim musimy uzbroić tereny. Natomiast jeśli chodzi o to, co buduje gmina, to, pani poseł, radni, którzy są wybrani w demokratycznych wyborach, wiedzą najlepiej, jakie są potrzeby gminy. Ja oczywiście też jestem posłem i wiem, jak ważna jest rola posła i parlamentu, ale nie mówmy, że my jako posłowie lepiej wiemy o tym, co w danej gminie jest potrzebne, aniżeli radni, którzy tam są na co dzień i którzy żyją na co dzień ze swoją społecznością. Nie odważyłabym się nakazać każdej gminie, w jaki sposób to zrobić, czy nakazać, że każda gmina powinna zrealizować w takim a takim procencie np. budownictwo czynszowe. Nie możemy tego zrobić, bo są gminy rolnicze, gdzie zazwyczaj każdy rolnik ma swój dom, i są gminy miejskie, gdzie występują duże potrzeby w zakresie budownictwa czynszowego. Są też takie gminy, w których kiedyś był olbrzymi boom gospodarczy, jak np. gminy woj. katowickiego, gdzie dzisiaj stoi mnóstwo hoteli robotniczych. Nie zachęcałabym gmin woj. katowickiego do tego, żeby dzisiaj budowały nowe mieszkania, tylko żeby przejęły hotele robotnicze, zaadaptowały je na mieszkania czynszowe, na mieszkania socjalne i zwolniły w ten sposób inne zasoby, które można remontować, które można sprzedawać, które są często bardzo piękne, a tylko wymagają pewnych środków.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#MinisterGospodarkiPrzestrzennejIBudownictwaBarbaraBlida">Sądzę, że powinniśmy poczekać jeszcze trochę. Gminy muszą się jeszcze trochę nauczyć samorządności. Oczywiście, zdajemy sobie sprawę, jak to wygląda, bo to do nas właśnie przychodzą zdesperowani mieszkańcy, którzy nie mają się gdzie udać, bo gmina ich nie chce wysłuchać, bo trafiają na bezwzględnego urzędnika. Przychodzą więc do nas posłów, szukając wsparcia, a my możemy najwyżej wystąpić do prezydenta miasta czy do burmistrza z uprzejmą prośbą, ażeby zechciał... Ale ja sądzę, że to jest ten czas, kiedy i mieszkańcy powinni się nauczyć, że mają prawo do odwołania radnego, który nie występuje w ich imieniu. Powinniśmy raczej uświadamiać ludziom, co to jest samorządność, jaka jest rola i jaka jest waga głosu oddanego w wyborach na radnego, a nie ingerować i centralnie sterować pewnymi procesami. Może faktycznie trzeba, ale przyznam się, że na razie takiej możliwości nawet nie rozważałam.</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Dziękuję, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Tadeusza Bilińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#PoselTadeuszBilinski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Sejm przyjął uchwałę Sejmu w sprawie założeń polityki mieszkaniowej państwa w okresie transformacji społeczno-gospodarczej. Warto przypomnieć, że Sejm uznał problem mieszkaniowy za szczególne zjawisko społeczne; że Sejm uznał, iż konstytucyjnym obowiązkiem państwa jest tworzenie warunków umożliwiających rozwiązywanie problemu mieszkaniowego; że Sejm uznał, iż jednym z podstawowych instrumentów rozwiązywania tego problemu jest interwencjonizm państwowy. Ale Sejm uznał także, że zadaniem własnym gminy jest rozwiązywanie problemu mieszkaniowego. Dlatego też podstawą jakiejkolwiek dyskusji, również prowadzonej dzisiaj w czasie tej debaty, powinny być te założenia. Ustawa o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych jest instrumentem realizacji tej polityki. Co do tego nie powinno być wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#PoselTadeuszBilinski">Dzisiaj krytyczne uwagi dotyczyły raczej samej ustawy, a w ogóle nie dotyczyły sprawozdania przedłożonego przez rząd. To prawda, że jedna z dość krytycznych ocen dotyczy zakresu stosowania ustawy, ale już wiadomo, że w projekcie noweli ustawy będą także objęte zasoby, którymi obecnie dysponują Ministerstwo Obrony Narodowej, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych oraz Ministerstwo Sprawiedliwości w zakresie więziennictwa. Być może Wysoka Izba zaakceptuje tę propozycję. Oczywiście, także problemem jest utrata uprawnień do dodatku mieszkaniowego po dokonaniu zamiany mieszkań - ale to jest wadą ustawy, a nie sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#PoselTadeuszBilinski">Dużo krytycznych uwag dotyczyło także samej struktury czynszów. Kiedy stanowiona była ustawa o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych, wydawało się, że w zdecydowanej większości gmin będzie bardzo duża liczba stawek czynszowych, tymczasem jedną stawkę czynszu ma 26% gmin, od jednej do pięciu stawek - 37%, a powyżej pięciu stawek - 35%. Ale to są samorządne decyzje tychże gmin. Są województwa, w których większość gmin ma tylko jedną stawkę czynszową. Swojego czasu nie uznano tego za właściwe, ale trzeba to przyjąć jako samodzielną decyzję samorządów terytorialnych.</u>
          <u xml:id="u-191.3" who="#PoselTadeuszBilinski">Można by wymienić jeszcze bardzo wiele problemów, które były tutaj podniesione, jak np. uprawnienia lokatorów byłych mieszkań zakładowych, struktura opłat za eksploatację mieszkań, czy też krąg osób uprawnionych do dodatków mieszkaniowych. Ale te wszystkie uwagi dotyczyły wyłącznie samej ustawy, natomiast nie dotyczyły w zasadzie przedłożonego przez rząd sprawozdania, obejmującego ocenę funkcjonowania ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych na dzień 31 marca 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-191.4" who="#PoselTadeuszBilinski">Na zakończenie przedstawiono kilka wniosków.</u>
          <u xml:id="u-191.5" who="#PoselTadeuszBilinski">Pierwszy wniosek: rozpatrzyć nowelę ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych jeszcze w tym miesiącu. Jest to oczywiście niemożliwe. Dopiero parę dni temu Sejm skierował do komisji sejmowych po pierwszym czytaniu projekt tej ustawy. Nie sądzę, by nawet przy bardzo szybkim tempie działania powołanej już podkomisji prace mogły być zakończone do 15 grudnia, raczej pod koniec grudnia.</u>
          <u xml:id="u-191.6" who="#PoselTadeuszBilinski">Druga sprawa bardzo istotna to wniosek o obniżenie kosztów za centralne ogrzewanie. Można będzie to uczynić tylko poprzez ustanowienie nowej ustawy o wspieraniu inwestycji termomodernizacyjnych, poprzez wprowadzenie specjalnego kredytu na termorenowację obiektów mieszkalnych, albowiem ta ustawa umożliwia korzystanie ze środków wszystkim podmiotom, niezależnie od tego, czy są to podmioty spółdzielcze, czy komunalne, czy prywatne. Ta ustawa daje szanse zaciągnięcia kredytu do poziomu nawet 80%, przy gwarancji rządowej 50%, a użytkowników lokali, czyli najemców, będzie obciążać tylko i wyłącznie w wysokości różnicy między opłatami za użytkowanie energii przed rozpoczęciem i po zakończeniu termomodernizacji, a zatem będzie korzystna - i w związku z tym należałoby dołożyć wszelkich starań, aby w możliwie najkrótszym czasie doprowadzić do jej uchwalenia.</u>
          <u xml:id="u-191.7" who="#PoselTadeuszBilinski">Na koniec sprawa wymuszania zachowania się przez samorządy terytorialne. Chciałbym przypomnieć, że nie tak dawno przyjęliśmy podstawowe założenia dla całej gospodarki mieszkaniowej: po pierwsze, decentralizacja polityki mieszkaniowej, po drugie, odejście od administracyjnego zaspokajania potrzeb mieszkaniowych, po trzecie, zwiększenie udziału społeczeństwa w pokrywaniu kosztów budowy i eksploatacji, i po czwarte, zwiększenie uprawnień właścicielskich. W związku z tym naszym zadaniem jest w tej chwili sprawowanie funkcji kontrolnej, aby te zasadnicze założenia przyjęte dla gospodarki mieszkaniowej były w pełni przestrzegane.</u>
          <u xml:id="u-191.8" who="#PoselTadeuszBilinski">Ponownie zwracam się w imieniu komisji, których stanowisko miałem zaszczyt prezentować, o przyjęcie sprawozdania z funkcjonowania ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych.</u>
          <u xml:id="u-191.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Przemawiał poseł sprawozdawca pan Tadeusz Biliński.</u>
          <u xml:id="u-192.2" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-192.3" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">W związku ze zgłoszonym wnioskiem o odrzucenie do głosowania nad tym punktem porządku dziennego przystąpimy na następnym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-192.4" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 21 porządku dziennego: Rządowa wstępna koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju (druk nr 1395) wraz ze stanowiskiem komisji (druk nr 1709) oraz komisyjnym projektem rezolucji (druk nr 1737).</u>
          <u xml:id="u-192.5" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Centralnym Urzędzie Planowania pana Marcina Rybickiego w celu przedstawienia rządowego przedłożenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#PodsekretarzStanuWCentralnymUrzedziePlanowaniaMarcinRybicki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przedłożona przez rząd wstępna koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju jest dokumentem podsumowującym pierwszy etap prac, do których rząd został zobowiązany ustawą o zagospodarowaniu przestrzennym z lipca 1994 r. Pracom tym od samego początku towarzyszyło duże zainteresowanie społeczne, czego wyrazem była m.in. rezolucja Sejmu, w której już w marcu 1995 r. wezwano rząd do przyspieszenia prac nad koncepcją polityki przestrzennego zagospodarowania kraju.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#PodsekretarzStanuWCentralnymUrzedziePlanowaniaMarcinRybicki">Sądzę, że po kilkumiesięcznych pracach połączonych komisji sejmowych nie ma potrzeby relacjonowania treści przedłożenia rządowego, dlatego też w swoim wystąpieniu skoncentruję się na generaliach, które ukształtowały cały cykl prac rządu w sferze polityki przestrzennego zagospodarowania kraju. Wydaje się to potrzebne, dlatego że koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju jest nowym pojęciem w teorii i w praktyce planowania strategicznego i nie stanowi prostej kontynuacji merytorycznej i metodycznej opracowywanych w przeszłości, bez wyraźniejszych zresztą efektów prawnych i materialnych, tzw. planów przestrzennego zagospodarowania kraju. Świadomość tej odmienności sprawiła, że już w kilka dni po uchwaleniu przez Sejm rezolucji w sprawie koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju rząd przedłożył marszałkowi Sejmu stanowisko w tej sprawie. Pragnę dziś przypomnieć treść tego stanowiska, gdyż określiło ono metodykę opracowań dotychczas przedłożonych Wysokiemu Sejmowi, a także wpływać będzie na kształt powstających obecnie kolejnych dokumentów.</u>
          <u xml:id="u-193.2" who="#PodsekretarzStanuWCentralnymUrzedziePlanowaniaMarcinRybicki">Deklarując, że będzie to dokument nowatorski, zasadniczo odmienny od opracowywanych w przeszłości planów przestrzennego zagospodarowania kraju, stwierdza się tam, co następuje: ˝Koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju jest sporządzana w trybie prac nad strategią jego rozwoju, z uwzględnieniem szeroko rozumianych uwarunkowań społecznych, gospodarczych, geopolitycznych, kulturowych i ekologicznych. Zmienność tych uwarunkowań sprawia, że prace te będą prowadzone w sposób ciągły, a ich efektem będą okresowo sporządzane raporty, nie zaś kryptoplany o cechach pozornej omnipotencji do rozstrzygnięcia wszystkich spraw z wyprzedzeniem 15-20 lat. Dlatego też dokument, jaki Rada Ministrów przedłoży Sejmowi w uzgodnionym terminie, będzie pierwszym, lecz nie jedynym przedłożeniem w tym przedmiocie. Jego funkcją będzie przede wszystkim stworzenie punktu odniesienia dla prac nad programami zadań rządowych oraz nad studiami przestrzennego zagospodarowania województw. Interakcje między tymi pracami oraz wyniki prowadzonych równolegle badań naukowych kształtować będą zakres i treść kolejnych raportów dotyczących koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju. Raporty te będą gromadziły ważne przesłanki dla projektowania krótko- i średniookresowych planów społeczno-gospodarczych rządu˝.</u>
          <u xml:id="u-193.3" who="#PodsekretarzStanuWCentralnymUrzedziePlanowaniaMarcinRybicki">Jest dla nas źródłem dużej satysfakcji fakt, że przedłożona przez rząd wykładnia funkcji oraz propozycje trybu prac nad koncepcją polityki przestrzennego zagospodarowania kraju spotkały się ze zrozumieniem i z aprobatą zainteresowanych merytorycznie komisji sejmowych. Oznacza to bowiem, że udało się nam wspólnie wytyczyć właściwą ścieżkę dla dalszych prac w tej sferze, teraz chodzi o to, aby ścieżki tej nie zgubić. Dlatego też w pracach prowadzonych oraz przewidywanych w najbliższej przyszłości staramy się dochować wierności przyjętym pryncypiom.</u>
          <u xml:id="u-193.4" who="#PodsekretarzStanuWCentralnymUrzedziePlanowaniaMarcinRybicki">Przejawia się to, po pierwsze, w przestrzeganiu zasady partycypacji, współdziałania oraz szerokiej konsultacji między ogólnokrajowym a wojewódzkim poziomem planowania strategicznego. Staramy się więc zasilać wojewodów i ich służby pełną informacją o przebiegu i efektach prac prowadzonych na poziomie ogólnokrajowym. Ostatnio przekazaliśmy czwarty już raport zawierający efekty sukcesywnie prowadzonych prac studialnych. Jesteśmy także w pełni otwarci na informacje i wnioski wynikające z prac prowadzonych na poziomie wojewódzkim.</u>
          <u xml:id="u-193.5" who="#PodsekretarzStanuWCentralnymUrzedziePlanowaniaMarcinRybicki">Biura regionalne Centralnego Urzędu Planowania współpracują na bieżąco ze służbami planistycznymi wojewodów. Zorganizowaliśmy makroregionalne konferencje konsultacyjne, w których uczestniczyło ponad 1500 zainteresowanych przedstawicieli administracji rządowej i samorządowej oraz regionalnych środowisk społecznych, zawodowych i naukowych. W konferencjach tych uczestniczyli również posłowie i senatorowie, którzy zechcieli przyjąć nasze zaproszenie. Wnioski z konferencji makroregionalnych, uporządkowane i wydane w specjalnym raporcie, były i będą nadal wykorzystywane w pracach zarówno nad koncepcją polityki przestrzennego zagospodarowania kraju, jak i nad równolegle sporządzanymi wojewódzkimi studiami zagospodarowania przestrzennego. Pozytywnie oceniając więc efekty dotychczas przyjętych metod współdziałania między ogólnokrajowym a wojewódzkim poziomem planowania strategicznego, pragniemy metody te stosować również w kolejnych fazach prowadzonych prac. Obecnie dobiega końca druga faza konsultacji w sprawie studiów makroregionalnych, na poziomie już roboczym, z odpowiednimi służbami wojewodów.</u>
          <u xml:id="u-193.6" who="#PodsekretarzStanuWCentralnymUrzedziePlanowaniaMarcinRybicki">Drugą zasadą, której chcemy pozostać wierni, jest integralny związek między społeczno-gospodarczym a przestrzennym nurtem planowania strategicznego. Ustawa z lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym nadała tej integralności obligatoryjny charakter, stanowiąc, iż koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju jest sporządzona w trybie prac nad strategią jego rozwoju. Powierzenie w ramach reformy administracji rządowej całokształtu spraw związanych ze sporządzaniem długookresowych strategicznych prognoz i programów rozwoju kraju jednemu organowi, Rządowemu Centrum Studiów Strategicznych, sprzyjać będzie, jak się wydaje, wzmocnieniu integralności społecznych, gospodarczych, przestrzennych i ekonomicznych nurtów w programowaniu przyszłości. Aby osiągnąć zamierzoną spójność w tym zakresie, trzeba konsekwentnie usuwać bariery formalne oraz przełamywać nawyki partykularnego podchodzenia do problematyki programowania rozwoju. Jest to z pewnością trudne i pracochłonne, lecz zarazem niezbędne, jako że jest to warunek praktycznej przydatności studiów strategicznych.</u>
          <u xml:id="u-193.7" who="#PodsekretarzStanuWCentralnymUrzedziePlanowaniaMarcinRybicki">Po trzecie wreszcie, pragniemy zachować nadal ścisły związek merytoryczny między sporządzaną koncepcją polityki przestrzennego zagospodarowania kraju a prowadzonymi równolegle badaniami naukowymi w tym zakresie. Od samego początku prace nad koncepcją koordynowane są przez zespół naukowy najwybitniejszych polskich specjalistów od problematyki przestrzennej. Ustanowiony został projekt badawczy na temat podstaw polityki przestrzennego zagospodarowania kraju, którego wyniki są i będą sukcesywnie wykorzystywane w kolejnych przedłożeniach rządowych na temat koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju. W chwili obecnej ten projekt badawczy jest zaawansowany w znacznym stopniu, termin jego realizacji upływa na początku przyszłego roku; sukcesywnie otrzymujemy kolejne opracowania, które wykorzystujemy w kolejnych fazach prac.</u>
          <u xml:id="u-193.8" who="#PodsekretarzStanuWCentralnymUrzedziePlanowaniaMarcinRybicki">Wysoka Izbo! Jest rzeczą bezsporną, że koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju powinna być sporządzona jak najszybciej. Jest jednak również bezsporne, że powinna być ona opracowana na możliwie najwyższym poziomie merytorycznym, co wymagać będzie między innymi przestrzegania zasad, które przedstawiłem Wysokiej Izbie. Istnieje niebezpieczeństwo, że może wystąpić kolizja między wymogami Sejmu co do terminu przedłożenia a imperatywem wysokiej jakości prac nad koncepcją polityki przestrzennego zagospodarowania kraju, tym bardziej iż są i będą one w najbliższych miesiącach prowadzone w niełatwych warunkach reformy centralnej administracji rządowej i towarzyszących jej zmian organizacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-193.9" who="#PodsekretarzStanuWCentralnymUrzedziePlanowaniaMarcinRybicki">Czuję się też w obowiązku podkreślić, iż do sporządzenia tego dokumentu będzie zobowiązany organ dziś jeszcze nie istniejący, Rządowe Centrum Studiów Strategicznych, które podejmie działalność 1 stycznia 1997 r. W tej sytuacji dotrzymanie postulowanego w projekcie rezolucji terminu, 31 marca 1997 r., będzie niezwykle trudne.</u>
          <u xml:id="u-193.10" who="#PodsekretarzStanuWCentralnymUrzedziePlanowaniaMarcinRybicki">Na zakończenie chciałbym podkreślić, że życzliwe i konstruktywne zainteresowanie Sejmu pracami nad koncepcją polityki przestrzennego zagospodarowania kraju jest nam niesłychanie pomocne przy realizacji tego trudnego i nowatorskiego zadania. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Przemawiał podsekretarz stanu w Centralnym Urzędzie Planowania pan Marcin Rybicki.</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Proszę o zabranie głosu pana posła Kazimierza Szczygielskiego w celu przedstawienia sprawozdania komisji oraz uzasadnienia projektu rezolucji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#PoselKazimierzSzczygielski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Na wstępie chciałbym rozstrzygnąć kwestie formalne. W imieniu połączonych komisji: Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów oraz Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej wnoszę o uchwalenie rezolucji w sprawie koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju (druk nr 1737), której projekt został przyjęty na posiedzeniu wymienionych komisji w dniu 28 maja 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#PoselKazimierzSzczygielski">Wnoszę jednocześnie o rozpatrzenie wymienionego projektu w pierwszym i drugim czytaniu na obecnym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-195.2" who="#PoselKazimierzSzczygielski">Równocześnie w imieniu połączonych komisji wnoszę - zgodnie z brzmieniem sprawozdania zawartego w druku nr 1709 - o przyjęcie do wiadomości przez Wysoką Izbę przedłożonej przez rząd (druk nr 1395) wstępnej koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju.</u>
          <u xml:id="u-195.3" who="#PoselKazimierzSzczygielski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Z uwagi na fakt, że zakres i treść projektu rezolucji zawartego w druku nr 1737 są w aspekcie merytorycznym integralnie związane z analizą wstępnej koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju zawartej w druku nr 1395, ujmuję oba dokumenty łącznie, wskazując - wyłącznie w ramach uprawnień posła sprawozdawcy - na kwestie, które były przedmiotem uwagi komisji. Oznacza to, że wszystkie dokumenty, opinie i stanowiska, których koncepcje powstały po 28 maja, nie będą przedmiotem mojego wystąpienia, nawet gdyby miały najściślejsze związki formalne z analizowanymi dokumentami.</u>
          <u xml:id="u-195.4" who="#PoselKazimierzSzczygielski">Podstawy ustawowe przedłożonego dokumentu zawarte są w rozdz. 6 ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym z 7 lipca 1994 r., który to akt wszedł w życie w dniu 1 stycznia 1995 r. W rozdziale tym, traktującym o kształtowaniu i realizacji polityki przestrzennej państwa, w dwóch artykułach (55 i 56) sprecyzowano tryb i wskazano ogólny zakres prac niezbędnych do realizacji polityki przestrzennej państwa.</u>
          <u xml:id="u-195.5" who="#PoselKazimierzSzczygielski">W odniesieniu do przedłożenia rządowego zawartego w druku nr 1395 (realizującego wymóg ustawy) należy przypomnieć, iż art. 55 nakłada na naczelne i centralne organy administracji państwowej oraz na wojewodów obowiązek prowadzenia analiz i studiów oraz wykonywania opracowań koncepcji i programów odnoszących się zarówno do poszczególnych obszarów, jak i do wyodrębnionych zagadnień. Zakres merytoryczny prowadzonych prac ma być dostosowany do potrzeb i celów uzasadniających podjęcie działań analitycznych, studialnych i programowych.</u>
          <u xml:id="u-195.6" who="#PoselKazimierzSzczygielski">W art. 56 ust. 1 zdefiniowano, że zakres przygotowania i aktualizacji tej koncepcji powinien obejmować przede wszystkim przyrodnicze, kulturowe, społeczne i ekonomiczne uwarunkowania, cele i kierunki tej polityki. Odpowiedzialny za przygotowanie dokumentu jest minister - kierownik Centralnego Urzędu Planowania, działający w trybie prac nad strategią rozwoju kraju. Zapis ten, jak to przedstawił pan minister, praktycznie jest już nieaktualny, ale dokument, który otrzymaliśmy, powstawał w przedstawionej uprzednio sytuacji prawnej.</u>
          <u xml:id="u-195.7" who="#PoselKazimierzSzczygielski">Chciałbym tu zwrócić uwagę na bardzo istotne, nie tylko z formalnego punktu widzenia, dyspozycje art. 56 ust. 2, który stanowi, że Rada Ministrów ustala, w jakim zakresie koncepcja ta stanowić będzie podstawę sporządzania programów realizacji ponadlokalnych celów publicznych wpływających na przestrzenne zagospodarowanie kraju.</u>
          <u xml:id="u-195.8" who="#PoselKazimierzSzczygielski">Ustawa - w art. 56 ust. 3 - nałożyła na prezesa Rady Ministrów obowiązek przedkładania wymienionej tu koncepcji parlamentowi, przy czym w ustawie nie określono terminów, w jakich powinno to nastąpić. Wynika to z tego, że w trakcie prac nad ustawą o zagospodarowaniu przestrzennym przeważył pogląd, iż decyzja o terminie przedłożenia powinna być elastyczna, zależna od opinii parlamentu co do potrzeby przedłożenia Izbie dokumentu o stanie polskiej przestrzeni. Zwraca uwagę fakt, iż koncepcja przedkładana Sejmowi do wiadomości, zgodnie z art. 56 ust. 3, nie jest aktem powszechnie obowiązującym i - jako element strategii rozwoju kraju w jej ujęciu przestrzennym - wiąże jedynie organy sporządzające programy realizowania ponadlokalnych celów publicznych o znaczeniu krajowym.</u>
          <u xml:id="u-195.9" who="#PoselKazimierzSzczygielski">Przyjęta w ustawie o zagospodarowaniu przestrzennym konstrukcja prawna (w zakresie relacji administracja rządowa-administracja samorządowa) przecinająca dotychczasową zasadę hierarchiczności planu (eliminująca ˝władztwo˝ planu krajowego nad regionalnym, regionalnego nad gminnym) nie oznacza jednakże pełnej autonomii poszczególnych szczebli decyzyjnych. Obowiązek sporządzania przez wojewodów studiów wojewódzkich, stanowiących element realizacji koncepcji państwa na terenie danego regionu, przenosi decyzje programowe centrum na poziom województw, lecz także - konsekwentnie - gmin. Ujmując problem inaczej: określenie zakresu stosowania ustaleń koncepcji w studiach wojewódzkich jest obowiązkiem Rady Ministrów i mimo że koncepcja formalnie nie wiąże wszystkich obywateli, to w przypadku szerokiego ujęcia problematyki gospodarki przestrzennej dotknąć może znaczną liczbę mieszkańców, bo zgodnie z brzmieniem art. 6 ust. 2 cele i kierunki polityki przestrzennej państwa na obszarze danego województwa uwzględnia się w studiach gminnych. Relatywnie szerokie przedstawienie aplikacyjne roli koncepcji wydaje się tutaj niezbędne (nawiązuje do tego stanowisko Najwyższej Izby Kontroli z lutego 1996 r.), gdyż w zależności od decyzji Rady Ministrów liczba i zakres konkretnych programów zawierających zadania rządowe służące realizacji ponadlokalnych celów publicznych może być wysoce zmienna, a biorąc nawet pod uwagę negocjacyjną formułę wprowadzania zadań rządowych do planów gmin, nie ulega wątpliwości, że niektóre decyzje będą miały znaczenie rozstrzygające. Jeżeli bowiem przyjąć, zgodnie z brzmieniem art. 13 ust. 3 ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym, iż zadaniami dla realizacji celów publicznych jest każda działalność, w której zaangażowane są środki publiczne, w tym przypadku budżetu państwa, to zasadne jest oczekiwanie na wskazanie listy tych zadań i obszarów (terenów) ich realizacji.</u>
          <u xml:id="u-195.10" who="#PoselKazimierzSzczygielski">Opóźnienie lub ograniczenie informacji o kierunkach i zasadach aktywizacji przestrzeni może doprowadzić zarówno do niepotrzebnych konfliktów przestrzennych, jak i do opóźnienia lub utraty szans rozwojowych. Należy przy tym wyraźnie podkreślić - podnosił to zresztą bardzo celnie pan minister - iż funkcja koncepcji jest diametralnie odmienna od dotychczasowych planów krajowych. Eliminacja hierarchiczności planu, przy braku podmiotu planu regionalnego, to tylko jeden z segmentów odmienności. Zasadnicza różnica wynika z innego, zgodnego z koncepcjami europejskimi, traktowania funkcji centrum w stosunku do kształtowania przestrzeni. Syntezą werbalną tego nowego ujęcia może być tytuł dokumentu z druku nr 1395. Nie jest to koncepcja zagospodarowania przestrzennego (gdzie niedawno lokowano dość utopijnie konkretne, fizycznie zdefiniowane funkcje lub obiekty), lecz koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju.</u>
          <u xml:id="u-195.11" who="#PoselKazimierzSzczygielski">Mam nadzieję, że nikogo nie urażę, jeśli posłużę się tu przykładem ze sfery ekonomii. Tę relatywnie nową oficjalnie na polskim rynku ideę polityki przestrzennego zagospodarowania można porównać do analizy SWOT, tj. analizy słabych i mocnych stron firmy (tu: polskiej przestrzeni), szans i zagrożeń rozwoju firmy, czyli polskiej przestrzeni, przy uwzględnieniu warunków zewnętrznych.</u>
          <u xml:id="u-195.12" who="#PoselKazimierzSzczygielski">Polityka przestrzennego zagospodarowania kraju powinna, przy ciągłym rozpoznawaniu stanu tej przestrzeni, tworzyć warunki optymalnego rozwoju Polski, i to w najszerszym kontekście przestrzennym, w którym obszar Europy jest przestrzenią bazową. Ten aspekt należy bardzo wyraźnie podkreślić, bo tworzenie warunków do porównywalności czy kompatybilności obszaru naszego kraju ze strukturami przestrzennymi na wszystkich kierunkach, a na dynamicznym kierunku zachodnim w szczególności, jest obecnie prawie wyłącznie domeną centrum. Taka formuła interwencjonizmu państwa jest obecna w krajach zachodnich, we Francji, w Holandii, Szwecji czy w Niemczech, przy czym w wypadku tego państwa wypada uwzględnić specyficzną, landową strukturę organizacji terytorialnej.</u>
          <u xml:id="u-195.13" who="#PoselKazimierzSzczygielski">Fakt, iż ustawa z 7 lipca zmieniła w sposób tak istotny filozofię myślenia o przestrzeni, nawiązując przy tym do szeregu wskazań Europejskiej Karty Zagospodarowania Przestrzennego, uchwalonej w 1983 r. w Torremolinos w Hiszpanii, lecz także uwzględniając nową formułę ustrojową, w tym sytuację wynikającą ze zmiany organizacji kraju, był jednocześnie wezwaniem do podjęcia prac koncepcyjnych. Potrzeba określenia punktu położenia, stanu, perspektyw i koncepcji kształtowania polskiej przestrzeni była zatem tak zasadnicza, iż stała się przesłanką rezolucji Sejmu z 17 marca 1995 r. wzywającą rząd do przedstawienia koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju w terminie do 15 listopada 1995 r.</u>
          <u xml:id="u-195.14" who="#PoselKazimierzSzczygielski">Kalendarium poszczególnych prac przedstawia się następująco (spróbuję to skrócić):</u>
          <u xml:id="u-195.15" who="#PoselKazimierzSzczygielski">21 marca 1995 r. rząd przedstawił marszałkowi Józefowi Zychowi swoje stanowisko w sprawie realizacji rezolucji.</u>
          <u xml:id="u-195.16" who="#PoselKazimierzSzczygielski">21 listopada 1995 r. Rada Ministrów zaakceptowała dokument ˝Wstępna koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju˝, zawarty w druku, który Wysoka Izba otrzymała.</u>
          <u xml:id="u-195.17" who="#PoselKazimierzSzczygielski">29 listopada 1995 r. premier Józef Oleksy przekazał marszałkowi Józefowi Zychowi dokument pt. ˝Wstępna koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju˝.</u>
          <u xml:id="u-195.18" who="#PoselKazimierzSzczygielski">W ciągu I półrocza 1996 r. prezydium Sejmu, a potem właściwe komisje przeprowadziły dyskusję nad tym dokumentem, wyłaniając wcześniej podkomisję.</u>
          <u xml:id="u-195.19" who="#PoselKazimierzSzczygielski">28 maja 1996 r. odbyło się posiedzenie połączonych komisji - Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów oraz Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej. Komisje rekomendowały przyjęcie wstępnej koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju oraz wniosły projekt rezolucji, który państwo otrzymali w druku nr 1737.</u>
          <u xml:id="u-195.20" who="#PoselKazimierzSzczygielski">Przedstawiam ten ciąg zdarzeń po to, aby uwypuklić długi i trudny początek lokowania nowej doktryny planistycznej w praktyce politycznej współczesnej Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-195.21" who="#PoselKazimierzSzczygielski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dyskusje podczas prac podkomisji, a potem stanowisko połączonych komisji ujęto w sposób syntetyczny następująco: Przedłożenie rządowe zawarte w druku nr 1395, mimo rozbieżności w tytule (jest: wstępna koncepcja, zgodnie z ustawą winno być: koncepcja), należało przyjąć - zdaniem komisji - z dwóch powodów. Pierwszy to wzgląd formalny, polegający na tym, że to Rada Ministrów ocenia, niezależnie od precyzji tytułu, wartość merytoryczną dokumentu (głównie z punktu widzenia walorów aplikacyjnych), albowiem to rząd będzie zmuszony przy prowadzeniu polityki zagospodarowania przestrzennego (nawet z jej zdecentralizowaną wersją) dysponować określonym narzędziem diagnostycznym i projekcyjnym. Drugi wzgląd ma charakter logiczno-efektywnościowy. Jeżeli nawet założyć, iż dokument wymaga korekty, to lepszym rozwiązaniem od wariantu odrzucenia, który nigdy zresztą nie został formalnie przedstawiony, jest przyjęcie wstępnej koncepcji jako dokumentu wyjściowego do dalszych prac, przy czym podkreślano nowatorstwo, skalę złożoności oraz ogromny ładunek informacyjny i intelektualny tego przedłożenia.</u>
          <u xml:id="u-195.22" who="#PoselKazimierzSzczygielski">Z przedstawionej wyżej skróconej wykładni dyspozycji artykułów rozdz. 6 ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym wynika jednoznacznie, iż koncepcja to nie jeden ˝zalimitowany˝ przestrzennie i zadaniowo dokument, który w genialnej, jeśli jest taka możliwa, intuicji planistycznej zdefiniuje kształt, jakość i funkcję polskiej przestrzeni w dowolnym czasie przyszłym, lecz proces obserwacji (diagnozowania), postulacji, optymalizacji i realizacji, że użyję tu schematu rozwiązywania problemów zaproponowanego przez prof. Mazura. Nie do przecenienia jest tu także aktywizacja środowisk planistycznych strukturalnie związanych z CUP i Ministerstwem Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa, a także środowisk regionalnych, które w ramach konsultacji makroregionalnych wyraziły swój stosunek do założeń - mówił o tym pan minister.</u>
          <u xml:id="u-195.23" who="#PoselKazimierzSzczygielski">Komisje aprobując wstępną koncepcję uznały zatem, że jest to istotny element realizacji rezolucji Sejmu z 17 marca 1995 r. o ogromnych walorach jakościowych. Komisje uznały jednocześnie, iż przyjęcie przez rząd ustawowej zasady permanentnej pracy w ramach koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania, uzewnętrznionej kolejnymi raportami, nie powinno powodować opuszczania czy omijania prezentacji procesów będących w toku występowania. Ujmując problem inaczej, fakt, iż na polskiej scenie politycznej i gospodarczej trwa proces transformacji, nie zwalnia rządu od obowiązku zarysowania w koncepcji tych zjawisk, które wpływają na warunki kształtowania polskiej przestrzeni, mimo iż nie ma w wielu przypadkach nie tylko ostatecznych, ale i wstępnie zarysowanych scenariuszy zdarzeń. Komisje uznały, i to stanowisko zostało zawarte w projekcie rezolucji, iż aktualizacja, rozszerzenie i uzupełnienie pozwolą na utrzymanie koncepcji, może trudnej w odbiorze w warstwie formalnej i, jak sądzę, emocjonalnej, lecz mającej m.in. walor wyższej stosowalności.</u>
          <u xml:id="u-195.24" who="#PoselKazimierzSzczygielski">Zanim w sposób łączny i umiarkowanie ogólny przedstawię inne przesłanki stanowiska komisji w tych trzech płaszczyznach, przypomnę, że obecnie dyskutowana rezolucja wzywa rząd do przedłożenia zaktualizowanej wersji do dnia 31 marca 1997 r. Z obowiązku posła sprawozdawcy przypominam, iż alternatywą dla tego terminu był koniec bieżącego roku, ponieważ w tym samym czasie, czyli na koniec tego roku, miał czy ma być przedstawiony Wysokiej Izbie inny dokument, zbieżny z koncepcją organizacji przestrzeni, uzupełniony o element reformy administracyjnej państwa, a mianowicie ˝Zasady polityki regionalnej państwa˝. Jest to korekta wynikająca z rezolucji Sejmu z 2 marca 1995 r., gdzie nałożono obowiązek przedstawienia przez rząd zasad polityki regionalnej, a który to postulat został merytorycznie uzupełniony (chodziło tu o upodmiotowienie struktur regionalnych i uzyskanie funduszy) kolejną rezolucją Sejmu w sprawie polityki regionalnej państwa z 29 marca tego roku.</u>
          <u xml:id="u-195.25" who="#PoselKazimierzSzczygielski">Kwestia aktualizacji podjęta w projekcie rezolucji wydaje się oczywista nawet z formalnego punktu widzenia. Przypomnę, iż dyspozycje wymienione w art. 56 ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym wiążą ministra-kierownika Centralnego Urzędu Planowania. W wyniku reformy centrum ten urząd przestaje istnieć. Zmieniła się też pozycja prawna ministra gospodarki przestrzennej i budownictwa. Utworzenie sześciu nowych struktur: urzędu ministra gospodarki, urzędu ministra spraw wewnętrznych i administracji, urzędu ministra skarbu, Rządowego Centrum Studiów Strategicznych, urzędu mieszkalnictwa i rozwoju miast oraz Komitetu Integracji Europejskiej (każdemu z tych urzędów przypisano pewien segment działania, który odnosi się do kształtowania przestrzeni), to jest ten aspekt, który wymaga aktualizacji i powinien mieć odzwierciedlenie w nowej wersji koncepcji. Przywołanie w uzasadnieniu potrzeby aktualizacji konstrukcji koncepcji wynika również ze wskazań zawartych w raporcie z wykonania programu działań dostosowujących polską gospodarkę i system prawny do wymagań Układu Europejskiego (druk nr 1816). Przystosowanie prawa polskiego do prawa Wspólnoty, zasady konkurencyjności, budowa infrastruktury technicznej, ale także finansowej stworzy zupełnie nowe przesłanki rozwojowe polskiej gospodarki jako całości, w poszczególnych obszarach lub układach w szczególności.</u>
          <u xml:id="u-195.26" who="#PoselKazimierzSzczygielski">Postulat rozszerzenia zawarty w projekcie rezolucji wiąże się z faktem prowadzenia (lub istnienia propozycji takich prac) szeregu działań wpływających na politykę przestrzennego zagospodarowania kraju. Podczas dyskusji w komisjach zwrócono uwagę na brak szerszego omówienia propozycji terytorialnej organizacji kraju, nawet w bardzo dyskusyjnym, wielowariantowym ujęciu.</u>
          <u xml:id="u-195.27" who="#PoselKazimierzSzczygielski">Kolejną przesłanką tezy o potrzebie rozszerzenia problematyki koncepcji polityki zagospodarowania przestrzennego jest fakt działania w ramach centrum kolegialnych ciał analityczno-programowych, efekty których to działań wchodzą w sferę polityki przestrzennej. Dotyczy to m.in. Zespołu Zadaniowego do spraw Rozwoju Regionalnego, Podkomitetu Polityki Regionalnej i Rozwoju Obszarów Wiejskich KERM, Polskiego Komitetu Przygotowawczego Konferencji Habitat II.</u>
          <u xml:id="u-195.28" who="#PoselKazimierzSzczygielski">Należy tutaj też wskazać, że sama działalność Sejmu, oprócz, co oczywiste, funkcji ustawodawczej, powoduje inicjację szeregu prac koncepcyjnych.</u>
          <u xml:id="u-195.29" who="#PoselKazimierzSzczygielski">Oprócz prac sejmowej Komisji Nadzwyczajnej do spraw polityki regionalnej, powstałej m.in. do rozpatrzenia rządowego raportu o polityce regionalnej, należy przypomnieć stanowiska zawarte m.in.:</u>
          <u xml:id="u-195.30" who="#PoselKazimierzSzczygielski">- w projekcie uchwały w sprawie zrównoważonego rozwoju terenów górskich (druk nr 788),</u>
          <u xml:id="u-195.31" who="#PoselKazimierzSzczygielski">- w uchwale Sejmu z 12 stycznia 1995 r. w sprawie polityki zrównoważonego rozwoju i informacji rządu w sprawie realizacji tej uchwały (druk nr 1613 i konsekwentnie druk nr 1831),</u>
          <u xml:id="u-195.32" who="#PoselKazimierzSzczygielski">- przestrzenne aspekty wdrażanej rezolucji Sejmu w sprawie polityki przemysłowej państwa (druk nr 1670).</u>
          <u xml:id="u-195.33" who="#PoselKazimierzSzczygielski">Pomijam tutaj, jedynie ze względów czasowych, ustalenia różnych umocowanych formalnie struktur, np. sejmików samorządowych, które niezależnie od udziału w wyżej wymienionych konferencjach na temat założeń koncepcji przedstawiają własne propozycje rozwiązań makroobszarowych. ˝Zielone płuca Polski˝, euroregiony, Śląsk - w kontrakcie dla Śląska, koncepcja zintegrowanego zarządzania obszarami przybrzeżnymi, strategie regionalne i lokalne to realne składowe kształtowania polityki przestrzennego zagospodarowania kraju, których pominięcie oznaczać będzie zawężenie perspektywy obserwacji centrum.</u>
          <u xml:id="u-195.34" who="#PoselKazimierzSzczygielski">I wreszcie, pani marszałek, Wysoka Izbo, aspekt trzeci - uzupełnienia. Jeden element wymagający uzupełnienia został ogólnie przedstawiony przy prezentacji poszczególnych artykułów ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym. Komisje uznały, iż nieodzowne jest uzupełnienie o ustalenia Rady Ministrów wskazujące na te elementy koncepcji, które będą stanowiły przesłankę konstrukcji programów rządowych. Wprawdzie przy nowelizacji zapisów ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym wykonanych - o czym mówiłem wcześniej - przy reformie centrum zmieniono bezpośredni zapis o takiej procedurze, jednakże pozostawione w mocy pozostałe przepisy o takiej konieczności mówią w sposób jednoznaczny. Chciałbym tu jeszcze raz przypomnieć, iż nowa doktryna planowania, znosząca formalną hierarchię planów, nie zniosła zależności, którą można nazwać determinantą funkcji obszaru.</u>
          <u xml:id="u-195.35" who="#PoselKazimierzSzczygielski">Jest rzeczą oczywistą, iż wprawdzie - i jest to właściwe rozwiązanie - realizacja makroobszarowych celów państwa na terenie gminy ma charakter negocjacyjny, lecz ten tryb negocjacji dotyczy wyłącznie warunków realizacji, a nie samego zadania. Konieczne jest zatem, aby wyprzedzająco do prowadzonych studiów wojewódzkich i gminnych centrum ustalało obszary swojego szczególnego zainteresowania. Jest to istotne, bowiem do końca wieku wygaśnie moc prawna dotychczasowych planów, a nowe nie powinny czy nie mogą powstać bez dyrektyw płynących ze studiów wojewódzkich i gminnych.</u>
          <u xml:id="u-195.36" who="#PoselKazimierzSzczygielski">W treści rezolucji komisje podniosły też aspekt ˝twardych˝ elementów planu. Podkreślam to słowo: ˝planu˝, ponieważ oznacza to akceptację dla istnienia nienaruszalnych struktur przestrzennych. Problem ten wymaga bardzo głębokiej analizy, jednakże wydaje się, że przynajmniej dwa systemy mają charakter stały; zakładam, że ten charakter stały, jeśli jest ujmowany, to ma przynajmniej cykl sekularny. Jednym z nich - nawet w wymiarze czasu geologicznego - jest system ekologiczny. Przyjęcie w przepisach ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym, iż podstawą rozwiązań przestrzennych będzie zasada ekorozwoju, tworzy, przy literalnym respektowaniu tej zasady, zupełnie nową jakość, silniej podtrzymującą trwałość tej struktury.</u>
          <u xml:id="u-195.37" who="#PoselKazimierzSzczygielski">Odpowiedź na pytanie, czy wstępna koncepcja stanowi instrument ekorozwoju, nie jest wedle opinii Biura Studiów i Ekspertyz jednoznaczna. W treści przedłożenia rząd proponuje cztery hipotezy jako wyznaczniki polityki przestrzennej: hipotezę kontynuacji policentrycznej umiarkowanej koncentracji, hipotezę polaryzacji, hipotezę ekorozwoju (i to byłaby konsumpcja idei zawartej w preambule ustawy) oraz jako wypadkową wyżej wymienionych trzech ścieżek - hipotezę równoważenia rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-195.38" who="#PoselKazimierzSzczygielski">Należy tu zwrócić uwagę, iż w przedłożeniu w pkt. 4.2, pkt 3 str. 19 wiersz 6 od dołu autorzy przedłożenia wyraźnie twierdzą, iż: ekorozwój nie może być więc jedyną wykładnią polityki przestrzennej państwa i to na całym jego obszarze. Kwestia jest dyskusyjna, gdyż szczegółowe analizy pojęcia ekorozwój nie pozwalają na jednoznaczne określenie jego (ekorozwoju) istoty. Tutaj odsyłam do literatury przedmiotu, m.in. do publikacji Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju Polskiej Akademii Nauk.</u>
          <u xml:id="u-195.39" who="#PoselKazimierzSzczygielski">Nie wikłając się tutaj, na sali sejmowej, w akademickie dysputy na temat interpretacji pojęcia ekorozowoju, zasadne jest wskazanie w koncepcji tych elementów środowiska, które powinny pozostać w stanie nienaruszonym. Realizacja tego zadania, tego postulatu ma jednoznaczny, ogromny wymiar aplikacyjny. Drugim elementem twardym w koncepcji powinien być system komunikacyjny i ˝dowiązany˝ do niego układ osadniczy. Nie unikając dyskusji na temat bezwładności systemu osadniczego, nie sposób nie stwierdzić, iż główne elementy struktury komunikacyjnej i osadniczej mają swój głęboko historyczny rodowód.</u>
          <u xml:id="u-195.40" who="#PoselKazimierzSzczygielski">Chciałbym zaznaczyć, iż komisje nie przesądziły (nie jest to zresztą kompetencja Sejmu) o kształcie koncepcji. Wskazano jedynie na te elementy, które są bardzo istotne dla jakości polskiej przestrzeni, a które jednocześnie są najbardziej trwałymi elementami struktury przestrzennej.</u>
          <u xml:id="u-195.41" who="#PoselKazimierzSzczygielski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W trakcie prac komisje dysponowały szeregiem opinii, zapoznano się także z kolejnym opracowaniem Biura Studiów i Ekspertyz na temat realizacji w koncepcji zapisów rozdz. 6 ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym. Należy przypomnieć, iż od strony dokumentacji materiałowej przedmiot przedłożenia zawarty w koncepcji jest wyjątkowo obszernie opisany. Nie będę zbytnio chyba ryzykował, jeśli przyjmę, że planowanie przestrzenne (w różnych ujęciach doktrynalnych) ma najobfitszą literaturę przedmiotu w Polsce. Stąd też w trakcie debaty w komisjach podejmowane były różne wątki szczegółowe, które znajdują się wprawdzie w przedłożeniu, ale zdaniem autorów tych uwag zasługiwały na szczególną uwagę. Synteza tych spostrzeżeń zawarta jest w rezolucji.</u>
          <u xml:id="u-195.42" who="#PoselKazimierzSzczygielski">Z obowiązku posła sprawozdawcy przytoczę uwagi szczegółowe, które były uznane przez autorów za bardzo istotne. Zarzuty czy uwagi szczegółowe dotyczyły m.in.: braku strategii rozwoju kraju i stosowania np. wadliwej, cząstkowej metody budowy autostrad ( trochę tu, trochę tam), co uniemożliwia wykorzystanie właściwych pożytków z transportu kołowego; braku zrozumienia dla ściany wschodniej; braku odpowiednich koncepcji dla ściany zachodniej w celu przeciwdziałania efektom kontrastu i cienia Berlina; braku rozstrzygnięcia co do wariantu strategii (wyrównywania czy polaryzacji); braku odpowiedniego wzmacniania służb planistycznych; braku zrozumienia, w tym braku nakładów dla badań naukowych niezbędnych dla poprawnej projekcji polityki przestrzennego zagospodarowania; braku troski o zachowanie środowiska kulturowego; braku propozycji systemów podatkowych wpływających na przestrzeń; braku zróżnicowania koncepcji polityki wobec superobszarów (ekologicznych), obszarów średnich i obszarów zdegradowanych; braku wskazań na zakres nowoczesnych czynników rozwoju (np. finanse, nauka, dostępność terenów inwestycyjnych, chłonność rynku).</u>
          <u xml:id="u-195.43" who="#PoselKazimierzSzczygielski">Lista uwag jest znacznie dłuższa, przy czym nie zawsze podnoszone kwestie odnosiły się, co już powiedziałem wyżej, do samego dokumentu i do zakresu zmiany jego zapisu, ale zawierały sposób myślenia o polityce przestrzennej w kategoriach deterministycznych, swoistej omnipotencji państwa w urządzaniu polskiej przestrzeni życia mieszkańcom naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-195.44" who="#PoselKazimierzSzczygielski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Myślę, iż należy publicznie docenić wkład pracy zespołu pracującego nad dokumentem koncepcji. Podjęcie się ryzykownego zadania zdefiniowania nowego paradygmatu polityki przestrzennej, trudnego intelektualnie i niezwykle skomplikowanego w warstwie aplikacyjnej, wymagało i wymaga determinacji i odwagi. Nie będę wymieniał nazwisk, albowiem liczba uczestników prac i dyskusji nad modelem i sposobem kształtowania polityki przestrzennego zagospodarowania nie ogranicza się oczywiście wyłącznie do składu autorskiego koncepcji. Myślę jednak, że fakt, iż na pierwszej linii został właśnie ten zespół ustawiony, wynika z decyzji rządu, że ten właśnie, a nie inny dokument został przyjęty do krytycznej czasami oceny parlamentu.</u>
          <u xml:id="u-195.45" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Przemawiał sprawozdawca komisji pan poseł Kazimierz Szczygielski.</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Sejm ustalił w debacie nad tym punktem porządku dziennego podział czasu między kluby i koła, w zależności od ich wielkości, w granicach od 4 do 35 minut, tj. debatę krótką.</u>
          <u xml:id="u-196.3" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-196.4" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Pierwszy zabierze głos pan poseł Wojciech Nowaczyk w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Następnym mówcą będzie pan poseł Józef Zegar.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#PoselWojciechNowaczyk">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Przypadł mi w udziale zaszczyt zaprezentowania w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej stanowiska wobec omawianego przedłożenia rządowej wstępnej koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju (druk nr 1395), wynikającej z wykonania rezolucji Sejmu z dnia 17 marca 1995 r., która to koncepcja uzyskała pozytywną ocenę wyrażoną w sprawozdaniu Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów oraz Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej (druk nr 1709) wraz z projektem rezolucji dotyczącej tej problematyki, przedłożonej w druku nr 1737.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#PoselWojciechNowaczyk">Ośmielam się zwrócić uwagę i wyrazić ubolewanie, że materiały dotyczące tak ważnej problematyki społeczno-gospodarczej od blisko roku oczekiwały w Sejmie na rozpatrzenie i już dwa razy były zdejmowane z porządku obrad Wysokiej Izby, by ostatecznie doczekać się rozpatrzenia na dzisiejszym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#PoselWojciechNowaczyk">Wstępna koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju jest sporządzona w trybie prac nad strategią jego rozwoju z uwzględnieniem szeroko rozumianych uwarunkowań społeczno-gospodarczych, geopolitycznych, kulturowych i ekologicznych. Jej prawne podstawy wypływają z ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 7 lipca 1994 r. Jest to dokument nowatorski, zasadniczo odmienny od opracowanych w przeszłości planów przestrzennego zagospodarowania kraju w oparciu o nie obowiązujące już ustawy z 1961 r. i 1984 r. o planowaniu przestrzennym.</u>
          <u xml:id="u-197.3" who="#PoselWojciechNowaczyk">Przystępując do oceny wstępnej koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju, musimy pamiętać, że jest to wstępna koncepcja, co wyraźnie zaznaczono w tytule opracowania. Ponadto jest ona opracowywana w okresie transformacji ustrojowej, w okresie poznawania i rozpoznawania podstawowych stymulatorów zmian. Tę niezmiernie ciekawą i ważną problematykę wstępnej koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju (druk nr 1395) w sposób wysoce kompetentny, a zarazem przystępny, zaznaczając jej pozytywy, a także wskazując na kierunki i zagadnienia wymagające pogłębionych badań i opracowań, omówili w swych wystąpieniach w imieniu rządu: podsekretarz stanu w Centralnym Urzędzie Planowania pan Marcin Rybicki oraz w imieniu połączonych komisji sejmowych, które rozpatrywały te materiały, Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej - pan poseł Kazimierz Szczygielski.</u>
          <u xml:id="u-197.4" who="#PoselWojciechNowaczyk">Na podkreślenie zasługuje fakt, że już z pierwszych stron materiałów wynika, iż mamy tu do czynienia z planowaniem strategicznym, mającym charakter ciągły i otwarty, zakładającym prowadzenie stałej obserwacji z jednoczesnym projektowaniem zmian w przestrzennym zagospodarowaniu kraju.</u>
          <u xml:id="u-197.5" who="#PoselWojciechNowaczyk">Z dużym zadowoleniem można stwierdzić, że założenia te zrealizowano, bowiem raport 1, pod tytułem ˝Hipoteza˝, został opracowany w kwietniu 1995 r. Raport ten poddany konsultacjom w środowiskach naukowych, zawodowych i odpowiednich instytucjach państwowych spowodował ukazanie się raportu 2, pod tytułem ˝Makroregionalne konferencje konsultacyjne˝.</u>
          <u xml:id="u-197.6" who="#PoselWojciechNowaczyk">Wnioski wypływające z tych konsultacji wykorzystano do opracowania raportu 3, który jest przedmiotem obrad Wysokiej Izby w dniu dzisiejszym. Ale to nie koniec. Od czasu złożenia w Sejmie raportu 3, w dniu 29 listopada 1995 r., Centralny Urząd Planowania pracując nad omawianą tematyką, wydał drukiem raport 4, będący kolejną koncepcją polityki przestrzennego zagospodarowania kraju, pod tytułem ˝Polska 2000 plus˝. Potwierdza to, że Centralny Urząd Planowania zgodnie z wyznaczonymi obowiązkami ustawowymi, odpowiedzialnie i konsekwentnie wykonuje swe obowiązki.</u>
          <u xml:id="u-197.7" who="#PoselWojciechNowaczyk">Autorzy omawianego opracowania zawartego w druku nr 1395 wskazują na trzy główne kierunki tematyczne - zagadnienia, które były głównymi przesłankami opracowania. Są to: koncepcja rozwoju zrównoważonego, integracja z Europą Zachodnią oraz ekorozwój.</u>
          <u xml:id="u-197.8" who="#PoselWojciechNowaczyk">Dokument przyjmuje, że konsekwencją otwartej gospodarki rynkowej będzie głęboka przebudowa struktur gospodarczo-przestrzennej Polski uformowanej w przeszłości.</u>
          <u xml:id="u-197.9" who="#PoselWojciechNowaczyk">W opracowaniu dostrzega się konieczność ochrony niektórych wartościowych cech tej struktury, jak policentryzm i równomierność rozmieszczenia środków generujących rozwój. Dostrzega się konieczność utrzymania we właściwych proporcjach interwencjonizmu państwowego dla zachowania i tworzenia ogniw równowagi zgodnie ze społeczno-ekonomicznymi uwarunkowaniami oraz pojawiającymi się możliwościami ekonomicznymi. Ale też z całą otwartością akcentuje się, że w warunkach polskiej sytuacji gospodarczej, wychodzenia z długotrwałej recesji, praktycznie mało realna jest możliwość zapewnienia równoważnego rozwoju - równości z efektywnością, dostrzegając, że pierwszeństwo będzie miała efektywność, a potem równość. Ta ocena wypływa z dostrzegania koncentracji ludności i kapitału w najszybciej rozwijających się aglomeracjach i miastach oraz pogłębiających się międzyregionalnych zróżnicowaniach w sferze dochodów ludności i samorządów lokalnych pogłębionych przez tzw. atrakcyjność dla inwestorów. Z tych dostrzeżeń winny wypływać dalekosiężne wnioski dla władz państwowych w sferze polityki ekonomicznej i społecznej. Duże nadzieje na złagodzenie tych trudności, na szansę przyspieszonego rozwoju autorzy koncepcji dostrzegają we wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej, liczą na wzrost roli Polski w relacji północ - południe, na wzrastającą rolę Polski w tzw. funkcji pomostowej między Zachodem a Wschodem Europy, w miarę normalizacji stosunków z krajami poradzieckimi.</u>
          <u xml:id="u-197.10" who="#PoselWojciechNowaczyk">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Posłowie Klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej będą głosowali za przyjęciem wstępnej koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju przedstawionej w druku sejmowym nr 1395 oraz za przyjęciem rezolucji, której projekt podano w druku sejmowym nr 1737.</u>
          <u xml:id="u-197.11" who="#PoselWojciechNowaczyk">Zgłaszam wniosek, poprawkę do rezolucji, której projekt zawiera druk nr 1737, by Wysoka Izba zobowiązała Radę Ministrów do zaktualizowania koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju, przedłużając termin jej przedłożenia z dnia 31 marca na 30 czerwca 1997 r. Uzasadniam to koniecznością zapewnienia odpowiedniego czasu dla właściwego opracowania tak ważnych dla rozwoju kraju materiałów. Zwracał też na to uwagę w swym wystąpieniu pan minister Rybicki i do tej uwagi przyłączam się tym wnioskiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Przemawiał pan poseł Wojciech Nowaczyk.</u>
          <u xml:id="u-198.2" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Panie pośle, chciałabym tylko zwrócić uwagę, że jeżeli przejdziemy dzisiaj do drugiego czytania, to wtedy poprawka powinna być ponownie zgłoszona na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-198.3" who="#WicemarszalekOlgaKrzyzanowska">Proszę pana posła Józefa Zegara o zabranie głosu w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego. Następnym mówcą będzie pan poseł Marcin Zawiła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#PoselJozefZegar">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego uczynił mi zaszczyt, powierzając odniesienie się w imieniu klubu do problematyki polityki przestrzennego zagospodarowania kraju, zawartej w drukach nr 1395, 1709 i 1737.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#PoselJozefZegar">Rząd, przedkładając koncepcję polityki przestrzennego zagospodarowania kraju, stosownie zresztą do rezolucji Wysokiej Izby z dnia 17 marca 1995 r., rozpoczął prace nad ogromnie ważną problematyką, nieodzowną dla wypracowania długofalowej strategii gospodarczego i społecznego rozwoju kraju.</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#PoselJozefZegar">Pilność wypracowania strategii rozwoju, w tym także, zgodnie zresztą z wymogiem ustawowym, o czym mówił tu dzisiaj pan minister Rybicki, strategii polityki przestrzennej kraju, jest oczywista. Są bowiem ku temu ważkie powody związane z wyzwaniami przełomu XX i XXI wieku. Rzecz idzie zwłaszcza o pewne procesy określane mianem megatrendów, w tym zwłaszcza globalizacji gospodarki światowej, i towarzyszące temu zjawisko konkurencji totalnej.</u>
          <u xml:id="u-199.3" who="#PoselJozefZegar">Jednym z najważniejszych megatrendów, który według wielu ośrodków prognostycznych ma dominować w następnym stuleciu, jest ekorozwój. Przekonanie o konieczności rozwoju świata według filozofii ekorozwoju staje się coraz powszechniejsze. Jednak w przypadku Polski są ponadto dwie ważne przyczyny, dwie ważne okoliczności dodatkowe, ogromnie ważne, a mianowicie proces integracji europejskiej oraz transformacja ustrojowa.</u>
          <u xml:id="u-199.4" who="#PoselJozefZegar">Zasygnalizowane zjawiska niewątpliwie wymagają nowego spojrzenia na ład przestrzenny, w tym na wkomponowanie naszej przestrzeni w ogólnoeuropejski system przestrzenny. Rzecz idzie zwłaszcza o infrastrukturę, tak aby wykorzystać w pełni szanse wynikające z geograficznego i geopolitycznego położenia Polski. Ale, jak się wydaje, nie mniej ważne jest wykorzystanie szansy tkwiącej w tym, że znaczne obszary Polski cechują duże walory przyrodnicze, niezwykle ważne dla ogólnoeuropejskiego ekosystemu, a także dla rolnictwa, turystyki i rekreacji. W świetle powyższego, nie może budzić wątpliwości potrzeba rozwiązania wielu problemów wiążących się z przestrzenią i stosowną polityką przestrzennego zagospodarowania kraju. Opracowanie rządowe, mam na myśli druk nr 1395, zawiera zręby takiej polityki, zapewne też rząd zdawał sobie sprawę, że to są jedynie zręby, używając w tytule tegoż opracowania zwrotu ˝wstępna koncepcja˝. Niemniej jest tu bardzo wiele istotnych elementów, nie będę ich tu wymieniał, mówił o tym sprawozdawca, pan poseł Szczygielski; znajdują się one również w dokumentach... Wymienię jednak może ze cztery:</u>
          <u xml:id="u-199.5" who="#PoselJozefZegar">Po pierwsze, dokument ten np. bardzo słusznie mówi o potrzebie kształtowania odpowiednich relacji pomiędzy polityką przestrzenną rządu a samorządów poprzez stosowanie procedur iteracyjnych i negocjacyjnych, i to jest niewątpliwie diametralna zmiana w stosunku do tego, co funkcjonowało wcześniej w różnych koncepcjach polityki przestrzennego zagospodarowania kraju, o czym mówił zresztą pan poseł Nowaczyk. Po drugie, podkreślono - myślę, że słusznie - potrzebę poszukiwania pewnego kompromisu pomiędzy tendencjami, mówiąc trochę w cudzysłowie, polaryzacyjnymi a wyrównawczymi. Jest to bardzo istotna sprawa, dylemat bardzo zresztą trudny do praktycznego rozwiązania. Po trzecie, odrzucono model regionów autonomicznych. Po czwarte, wskazano na pewne konsekwencje rosnącej niestety rozpiętości pomiędzy - znów upraszczając trochę rzecz - aglomeracjami miejskimi a prowincją. I po piąte, podkreślono potrzebę wielofunkcyjnego rozwoju wsi, zwłaszcza w niektórych regionach kraju.</u>
          <u xml:id="u-199.6" who="#PoselJozefZegar">Wysoka Izbo! Wiele zagadnień wymaga dalszej analizy i przemyśleń. Zasadna jest przeto propozycja rezolucji Sejmu zawarta w druku nr 1737. Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie głosować za przyjęciem tej rezolucji, opowiadając się m.in. za opcją bardziej zrównoważonego rozwoju, bardziej powszechnego dostępu do korzyści wynikających ze wzrostu gospodarczego oraz wykorzystaniem potencjału wszystkich regionów na rzecz rozwoju całego kraju. Sądzimy, iż na dłuższą metę nie jest możliwe powiększanie czy nawet utrzymywanie tak dużych rozpiętości ekonomicznych, kulturowych i innych pomiędzy aglomeracjami miejskimi a tzw. prowincją.</u>
          <u xml:id="u-199.7" who="#PoselJozefZegar">I ostatnia uwaga, dotycząca kwestii, o której mówił przedstawiciel rządu pan minister Rybicki, a także pan poseł sprawozdawca, co do której pan poseł Nowaczyk sformułował nawet wniosek, który chciałbym podtrzymać. Sądzimy, że w istocie do 31 marca nie jest możliwe zaktualizowanie koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju, jeśli mamy na myśli dojrzałą koncepcję, a o taką przecież chodzi. Także tu przychyliłbym się do wniosku i poparł ów wniosek pana posła Nowaczyka, aby to przesunąć gdzieś na 1 czy 30 czerwca. Tym bardziej że rzeczywiście - tu chciałbym wyrazić osobisty niepokój o proponowany kształt przyszłej instytucji, która ma się zajmować sprawami wypracowania ogólnej strategii i strategii przestrzennego zagospodarowania kraju - według informacji, które do mnie dochodzą, przewiduje się, niestety, iż Rządowe Centrum Studiów Strategicznych, które winno być niewątpliwie bardzo istotną, silną organizacją, przewiduje się w takim trochę kadłubowym kształcie. To budzi, muszę powiedzieć, mój głęboki niepokój, a sądzę, że powinno to budzić nasz wspólny niepokój - abyśmy się po niewczasie nie obudzili, stojąc wobec faktu, że w istocie nadal nie mamy strategii ani ogólnego rozwoju, ani w zakresie gospodarki przestrzennej. W związku z tym sądzę, że byłoby dobrze, aby być może na następnym czy którymś z najbliższych posiedzeń rząd przedłożył Wysokiej Izbie stosowną informację o tym, jak przebiega w ogóle reorganizacja centrum rządu i jak w tym świetle ma wyglądać zwłaszcza sprawa Rządowego Centrum Studiów Strategicznych, które, obawiam się, jak bardzo często to bywało, może być spychane na margines wobec różnych problemów bieżących.</u>
          <u xml:id="u-199.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Aleksander Małachowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Dziękuję panu posłowi Józefowi Zegarowi.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Proszę pana posła Marcina Zawiłę z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#PoselMarcinZawila">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na początku chciałbym w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności powiedzieć, że zarówno koncepcję wstępną, jak i rezolucję klub nasz poprze. Poprze z całą świadomością konieczności uzupełnień, z całą świadomością konieczności ciągłych prac, które nad studiami strategicznymi, a szczególnie studiami z zakresu przestrzeni, trzeba prowadzić, a także z całą świadomością niedoskonałości dokumentu, który otrzymaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#PoselMarcinZawila">Poseł sprawozdawca mówił tu o pewnym wysiłku intelektualnym, który trzeba włożyć, żeby ten dokument zrozumieć. Rzeczywiście, nie jest to materiał łatwy. Sądzę jednak, że jest to materiał bardzo ważny, a patrzeć na niego trzeba z dwóch punktów. Po pierwsze, co centrum chce i może robić w terenie na przestrzeni całego kraju. I tu ten element negocjacji, uzgodnień wydaje mi się szczególnie istotny, szczególnie istotny właśnie dla Unii Wolności, gdzie system działań regionalnych, szacunek dla samorządów lokalnych, a także chęć kontynuowania reformy samorządowej, decentralizacji widać bardzo wyraźnie. Dokument ten można również oglądać z perspektywy końcowego odbiorcy, który stawia kilka pytań - dotyczących tego, jakie są interesy centrum w terenie, na co gmina, na co wojewoda może liczyć. Jest to duży problem, o którym mówi się w rezolucji programów rządowych, problem ogólnego określenia, w którym miejscu będzie rząd i w jaki sposób będzie interweniował. Obecny system resortowego patrzenia na przestrzeń, cała gama inwestycji centralnych, systemów podatkowych, cała gama tych narzędzi siłą rzeczy obciążona jest pewną przypadkowością. Dlatego też dokument ten oglądać należy z dużym zainteresowaniem. I podkreślić jeszcze trzeba, że niestety ta warstwa aplikacji, ta warstwa określenia tych rządowych programów jest tutaj niewystarczająca, a wręcz nie występuje, biorąc pod uwagę oczekiwania twórców np. studiów zagospodarowania województw czy gmin.</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#PoselMarcinZawila">Kolejny element, na który chciałbym zwrócić uwagę i który dotyczy już samej treści. Otóż mówimy tutaj jakby o dwóch podejściach: czy koncentrujemy się na terenach, które mają szansę rozwoju, czy też staramy się wyrównywać szanse całego kraju. Polecam gorąco, proszę państwa, znajdujący się tam zestaw map, na których widać dość wyraźnie, że duże ośrodki miejskie generują wokół siebie rozwój na bardzo dużym obszarze, że pogranicze i granice, które kiedyś dzieliły i zamykały, w tej chwili zaczynają być czynnikami promieniującymi rozwojowo w głąb Polski. A jeżeli dołożymy do tego jeszcze przestrzeń aktywizowaną przez ciągi komunikacyjne, okaże się, że wcale nie jest tak tragicznie w tym zróżnicowaniu poziomów, jeżeli chodzi o obszary zróżnicowania. I wydaje mi się, że dziś powinniśmy opowiedzieć się za koncepcją działania, która pomaga tym lokomotywom rozwoju. Większym bowiem niebezpieczeństwem dla Polski jest różnica poziomów rozwoju Europy i Polski na styku granic niż wewnętrzne zróżnicowanie. Przez jakiś czas stać nas na to, aby koncentrować się właśnie na polityce podciągania terenów, które mają szanse, a nie wyrównywania działań.</u>
          <u xml:id="u-202.3" who="#PoselMarcinZawila">I na koniec, Wysoka Izbo, przykład z mojej praktyki poselskiej. Mianowicie na granicy zachodniej, po stronie niemieckiej, kilka kilometrów od granicy znajduje się lotnisko wojskowe Rottenburg. Strona niemiecka z inicjatywy komunalnej, lokalnej zaproponowała stronie polskiej stworzenie spółki polsko-niemieckiej wykorzystującej to lotnisko. Oczywiście decyzja w tej sprawie należy do kategorii decyzji uwzględniających rację stanu i ostatecznie leży ona w rękach ministra transportu. Napisałem w tej sprawie do ministra transportu i otrzymałem odpowiedź, w której minister transportu stwierdził, że rozbudowa i rozwój tego lotniska nie leży w interesie polskiej racji stanu. I tak się zastanawiam, kto o tym decyduje. Czy my przypadkiem, zniechęceni stopniem trudności tego dokumentu, poświęcając mu może niezbyt dużo uwagi, nie pozwalamy sobie na oddalenie pewnych istotnych strategicznych decyzji?</u>
          <u xml:id="u-202.4" who="#PoselMarcinZawila">Nie chcę przedstawiać sprawy lotniska Rottenburg w sposób szczegółowy, ale dla mnie to jest przykład. Nawiasem mówiąc, jest to przykład zmarnowanej szansy aktywizacji obszaru pogranicza, bo strona polska w myśl stanowiska ministra transportu do tego nie przystąpiła. Ciężkie samoloty airbusy, boeingi, lądują już na tym lotnisku, wszystko działa, tylko nie oddziałuje bądź oddziałuje w minimalnym stopniu na stronę polską.</u>
          <u xml:id="u-202.5" who="#PoselMarcinZawila">Pytanie kolejne. Niewyraźnie w strategii jest określona sprawa reformy administracyjnej państwa. Jeżeli mówimy o przestrzeni, to musimy sobie jasno powiedzieć, że jest to jakaś koncepcja. Tak już podsumowując, sądzą, że dokument ten w warstwie diagnozy - oczywiście mam różne wątpliwości - jest zrobiony sumiennie i dobrze, z uwzględnieniem tego wszystkiego, co na ten temat się mówiło. Natomiast niedobrze jest, jeżeli w praktyce politycy odpowiedzialni za podejmowanie decyzji, czyli parlament i rząd, załatwiają to poprzez zlecenie wykonania opracowania naukowego, ponieważ o tym, czy rozwój lotniska Rottenburg leży w polskim interesie, w interesie polskiej racji stanu, czy nie, nie będą decydowali naukowcy, tylko politycy. Tak jak o tym, jak będzie wyglądała struktura Polski, czy będziemy mieli regiony, czy będziemy mieli politykę regionalną. Naukowcy na ten temat mogą mówić, my musimy podjąć decyzje. Myślę, że wadą, istotną wadą tego dokumentu jest przerost sfery diagnozy nad sferą decyzji, na którą czekamy. Może reforma centrum, może zaognienie sytuacji w związku z corocznymi budżetowymi wewnętrznymi napięciami politycznymi jakoś uniemożliwiają nam myślenie o tym w szerszej perspektywie, a sądzę, że warto, bo ta mająca ogólny charakter książka bardzo często odnosi się do bardzo szczegółowych spraw związanych z życiem naszych wyborców, nie tylko tu, w centrum Warszawy.</u>
          <u xml:id="u-202.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Dziękuję panu posłowi Marcinowi Zawile.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Proszę panią posłankę Beatę Świerczyńską z Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#PoselBeataSwierczynska">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu klubu Unii Pracy pragnę wyrazić poparcie dla projektu rezolucji i stwierdzić, że również widzimy konieczność uzupełnienia tego materiału. Odnośnie do poprawki mówiącej o przesunięciu terminu przedstawienia uzupełnienia do wstępnej koncepcji zagospodarowania przestrzennego kraju, która została zgłoszona, muszę podjąć konsultacje z moimi kolegami i koleżankami klubowymi. Wtedy zadecydujemy.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#PoselBeataSwierczynska">Rozumiem, że są trudności z wcześniejszym przygotowaniem tego materiału. Z czego one wynikają? Otóż, proszę państwa, bardzo dużo wypowiada się tutaj ogromnie mądrych słów, być może nawet trudnych do zrozumienia, a w gruncie rzeczy koncepcja zagospodarowania przestrzennego kraju jest po prostu pochodną koncepcji rozwoju społeczno-gospodarczego kraju. W tym sensie jest pochodną, że wszystkie zjawiska, które zachodzą w tej sferze, zostają potem przeniesione na polską przestrzeń. Stąd też ten dokument wcale nie jest tak hermetyczny, jak by się z pozoru wydawało. On wręcz bardzo szczegółowo pokazuje, w jakim jesteśmy stadium transformacji, na jakim etapie, jakie mamy decyzje do podjęcia i czy te decyzje już zostały podjęte. Myślę, że ten materiał, który nam został przekazany, bardzo trafnie również wskazuje szanse, zagrożenia związane z transformacją ustrojową, często bardzo słusznie podpowiada rozwiązania, może nie konkretne, ale w każdym razie nazywając wyzwania, przed którymi stoimy, niczego jednak do końca nie przesądzając. I z tego powodu nazwanie tego dokumentu wstępną koncepcją jest bardzo słuszne, bo nie jest to na pewno koncepcja. Sami zresztą autorzy tego dokumentu przyznają, że jest zbyt mało danych, zbyt mało przesłanek, aby można było taką koncepcję na obecnym etapie zbudować.</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#PoselBeataSwierczynska">Z czego to wynika? Mianowicie właśnie z tego - i to bardzo wyraźnie na tle tego dokumentu widać - że rządowi po prostu brakuje strategii rozwoju kraju, nie tylko długookresowej, ale nawet krótkookresowej. Stąd też trudno wyrokować, w jaki sposób będzie zmieniała się polska przestrzeń. Sprawa na przykład wyboru pomiędzy rozwojem spolaryzowanym a rozwojem zrównoważonym. Proszę państwa, debatujemy o tym przy okazji polityki zagospodarowania przestrzennego kraju, ale to są podstawowe dylematy z dziedziny życia społeczno-gospodarczego, które musimy rozwiązać, podstawowe polityczne decyzje, które musimy podjąć. Czy chcemy na przykład, żeby silne ośrodki miejskie (jest kilka takich ośrodków w kraju) urosły do ogromnej potęgi kosztem pogłębienia się jeszcze dysproporcji w innych regionach, kosztem pogłębienia się ich zacofania, czy też wybierzemy inne rozwiązanie, polegające na tym, że będziemy jednak łagodzić te naturalne w gospodarce rynkowej tendencje do koncentracji kapitału, inwestycji itd. w najlepiej zorganizowanych ośrodkach - tak żeby jednak dać szansę tym regionom już na samym wstępie, na starcie do reformy zacofanym.</u>
          <u xml:id="u-204.3" who="#PoselBeataSwierczynska">Nie zgodziłabym się z panem posłem Zawiłą, który mówił, że lepiej jest postawić obecnie na rozwój spolaryzowany. Sądzę, że jednak nie, bo już różnice w poziomie cywilizacyjnym, w poziomie ekonomicznym poszczególnych regionów są tak duże, że pogłębianie ich może oznaczać po prostu katastrofę, dojście do takiego poziomu, z którego nie będzie już wyjścia. To trzeba bardzo poważnie rozważyć. I nie powinniśmy się tutaj zajmować tylko zagospodarowaniem przestrzennym kraju i rozważać tylko tych problemów, ale przede wszystkim powinniśmy odbyć debatę właśnie na temat rozwoju społeczno-gospodarczego. Czego chcemy: Czy żeby nasze miasta urosły do wielkości miast o kilku czy kilkunastu milionach mieszkańców, czy też żebyśmy zachowali ten policentryczny, dzisiaj w miarę jednak zrównoważony, rozwój?</u>
          <u xml:id="u-204.4" who="#PoselBeataSwierczynska">I jeszcze jedna kwestia. Mimo że oczywiście jest to wstęp do koncepcji, właściwie pokazanie możliwości wyboru i decyzji, jakie trzeba podjąć - bo nie ma tam jeszcze decyzji, bo nie może ich być; te decyzje muszą być podjęte nie przez Centralny Urząd Planowania, ale przez cały rząd, a przez Wysoką Izbę zaakceptowane - jest jedna kwestia jednak bardzo silnie zaznaczona, bardzo mi bliska: Musimy, jakikolwiek wariant byśmy przyjęli, postawić na rozwój budownictwa mieszkaniowego. Już z tego dokumentu wynika, że brak mieszkań w tej chwili w dużych ośrodkach miejskich i w rozwijających się ośrodkach jest hamulcem rozwoju kraju. I panom posłom i paniom posłankom te fragmenty wstępnej koncepcji zagospodarowania przestrzennego kraju też polecam.</u>
          <u xml:id="u-204.5" who="#PoselBeataSwierczynska">Kończąc i jeszcze raz powtarzając, że poprzemy projekt rezolucji, tak jak przyjmujemy wstępną koncepcję zagospodarowania przestrzennego kraju, chcę powiedzieć w imieniu naszego klubu, że mamy bardzo poważne obawy, czy termin, nawet zaproponowany przez posła Nowaczyka, jest do utrzymania. Bo ażeby do tego czasu rzeczywiście można było taką koncepcję opracować, musiałby rząd nam przedstawić koncepcję długookresowego rozwoju społeczno-gospodarczego kraju.</u>
          <u xml:id="u-204.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Dziękuję pani posłance Beacie Świerczyńskiej.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Proszę pana posła Ryszarda Burskiego, klub BBWR i KPN.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#PoselRyszardBurski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny BBWR i KPN, który w tej debacie reprezentuję, zdecydował się poprzeć rezolucję w sprawie przyjęcia wstępnej koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju. Uważamy, że będąc elementem długookresowej strategii rozwoju kraju, jest ona krokiem ku nowoczesnemu i kompleksowemu uregulowaniu właściwej polityki zagospodarowania przestrzennego państwa polskiego. Mimo braku kompleksowej strategii rozwoju kraju, o czym już mówiła pani posłanka Świerczyńska, założenia wstępnej koncepcji uwzględniają w pewnym sensie polską rację stanu, zarówno na płaszczyźnie polityki wewnętrznej, jak i zagranicznej.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#PoselRyszardBurski">Po pierwsze, sprawą o podstawowym znaczeniu jest przygotowanie Polski do członkostwa w Unii Europejskiej, które jawi się jako bezalternatywna szansa zdynamizowania rozwoju i przełamania opóźnienia cywilizacyjnego. Podkreślana jest też nowa sytuacja geopolityczna, dzięki której Polska może stać się pomostem między Europą Zachodnią a Europą Wschodnią i dalej Azją. Jest to szansa bez precedensu, której nie wolno zaprzepaścić. Wstępna koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju zakłada w związku z tym taki rozwój regionalny i infrastrukturalny, który sprostać ma powyższym wyzwaniom przyszłości. Takie działania są zgodne ze strategią polskiej polityki zagranicznej i zgodne z polskimi interesami. Jednocześnie wyrażamy obawę o to, by w pogoni za integracją z Unią Europejską nie zagubić, jakby po drodze, polskiej racji stanu, polskich interesów narodowych.</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#PoselRyszardBurski">Po drugie, ważnym zagadnieniem jest polityka regionalna. Wstępna koncepcja zakłada dalsze działania decentralizacyjne władzy publicznej i, co za tym idzie, stopniowe zwiększanie kompetencji samorządu terytorialnego. Niewątpliwą barierą jest tu nie dokończona reforma samorządu terytorialnego i niezidentyfikowanie do tej pory podmiotów władzy publicznej szczebla pośredniego.</u>
          <u xml:id="u-206.3" who="#PoselRyszardBurski">Kwestią wartą zauważenia jest uwypuklenie we wstępnej koncepcji zasady subsydiarności. Zasada ta opiera się na założeniu, aby decyzje podejmowane były jak najbliżej obywatela, gdyż na szczebel wyższy przekazywane są tylko te uprawnienia i obowiązki, które nie mogą być efektywnie wykonywane na poziomie niższym. Zasada ta odgrywa kapitalne znaczenie przy formowaniu społeczeństwa obywatelskiego. W wypadku Unii Europejskiej jest też podstawą kształtowania jej polityki regionalnej i znalazła odzwierciedlenie w jej konstytucji, czyli uregulowaniach traktatowych (traktat z Maastricht o Unii Europejskiej).</u>
          <u xml:id="u-206.4" who="#PoselRyszardBurski">Podczas dzisiejszej dyskusji wyłoniło się sporo problemów, które mogą zachwiać równowagę działań już podjętych i planowanych. Należy dodać, że ukształtowanie polityki regionalnej zgodnej ze standardami Unii Europejskiej będzie trudne ze względu na obostrzenia dotyczące systemu dotacji i subwencji państwowych, jako kolidujących z zasadami wolnej konkurencji. W trakcie dyskusji w komisjach wyeksponowano wiele mankamentów i braków w kształtowaniu polityki przestrzennej; mówił o tym poseł sprawozdawca.</u>
          <u xml:id="u-206.5" who="#PoselRyszardBurski">I po trzecie, bardzo ważnym problemem jest kształtowanie polityki przestrzennej zgodnej z imperatywem ochrony wartości przyrodniczych. Wydaje się, że ekologia doczekała się wreszcie właściwej rangi, co jest dostatecznie zauważalne w całym dokumencie.</u>
          <u xml:id="u-206.6" who="#PoselRyszardBurski">W związku z powyższym Klub Parlamentarny BBWR i KPN przychyla się do wniosku komisji o przyjęcie wstępnej koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju, zaktualizowanej i uzupełnionej jednak zgodnie z kierunkiem zachodzących w kraju reform, które w swojej istocie winny w ewidentny sposób odzwierciedlać interes gospodarki narodowej.</u>
          <u xml:id="u-206.7" who="#PoselRyszardBurski">Co do poprawki dotyczącej przesunięcia terminu decyzję podejmiemy po konsultacji klubowej, jest to zrozumiałe.</u>
          <u xml:id="u-206.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Dziękuję panu posłowi Ryszardowi Burskiemu.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Proszę pana posła Eugeniusza Janułę, ostatniego z posłów zapisanych do głosu w imieniu klubów, bo będą jeszcze wystąpienia indywidualne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#PoselEugeniuszJanula">Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Wprawdzie koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju zawarta w druku nr 1395 oczekiwała około roku na sejmową debatę (mimo że jest to tylko wstępna koncepcja), trzeba przychylnie odnotować fakt, że wreszcie ta debata się odbywa. Od wielu lat kraj znajduje się w sferze reform i bez koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju reformy te na pewno muszą przebiegać trochę chaotycznie, a trochę bezkierunkowo. Dlatego też z radością witamy tę debatę i dokument, który powinien stanowić bardzo istotny element, żeby nie powiedzieć: kręgosłup, dotychczasowych i przyszłych reform.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#PoselEugeniuszJanula">Ponieważ odnoszono się już obszernie do poszczególnych treści dokumentu, do rezolucji przejdę za chwilę.</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#PoselEugeniuszJanula">Chcę powiedzieć, że podzielamy wnioski merytoryczne, a nie formalne, zgłoszone m.in. przez pana posła Zawiłę, sprowadzające się do opinii, że dokument ten jest bardzo dobry, szczególnie w kategoriach analitycznych. Jako pewnego rodzaju ocena, analiza jest on bardzo dobry. Co prawda pobrzmiewają tu treści ekspertyz, prognoz Komitetu Polska 2000. Wcale nie twierdzę, że to źle, to bardzo dobrze, bo po to są ekspertyzy, żeby je wykorzystywano w pracy prognostycznej i następnie w pracy rządu, chodzi również o obecne opracowania Polskiej Akademii Nauk. Z drugiej jednak strony dokument ten w niewielkim stopniu, zdaniem Nowej Demokracji, spełnia rolę utylitarną, utylitarną w tym sensie, że dokument taki powinien wyprowadzać pewne przesłanki wniosków, które następnie powinni podjąć politycy, w tym parlament. Oczywiście, można się spierać, czy układ przestrzenny, układ osadniczy jest zarysowany właściwie, czy rzeczywiście powinno się dążyć do równania - naszym zdaniem nie, bo zrównać można tylko z ziemią - oczywiście w kategoriach układu urbanistycznego, i nie tylko, ale także społecznego, gospodarczego muszą istnieć pewne lokomotywy, które następnie oddziałują na znaczne obszary. Również w kategoriach budowy ciągów komunikacyjnych muszą istnieć pewne priorytety. Już nie mówię o ekorozwoju, bo to są problemy zupełnie zrozumiałe i naturalne.</u>
          <u xml:id="u-208.3" who="#PoselEugeniuszJanula">Polityka przestrzenna odnosi się w bardzo dużym stopniu do układu administracyjnego. Stoimy w zasadzie u progu nie tyle dyskusji - bo dyskusja już trwa - ile nowego podziału administracyjnego, który, miejmy nadzieję, będzie zgodny z logiką pewnego układu przestrzennego. W tym dokumencie raczej unika się formułowania pewnych alternatyw, pewnych prób odpowiedzi na pytanie o to, jaki powinien być przyszły układ administracyjny. Oczywiście zbyt wcześnie jeszcze na podejmowanie jakiś decyzji, ale pewne koncepcje należy zarysować, tym bardziej że powinien istnieć pewien kierunek: mianowicie zmierzamy w kierunku określonego modelu samorządności, a więc system podejmowania decyzji, system nie autonomiczny, ale system regionalny powinien być wyraźnie zarysowany, żeby znowu ktoś nie wymyślił takiej koncepcji, jaką zaproponował polityk z pewnej partii, który usiłował podpowiedzieć nam wizję Polski z trzema stolicami: w Krakowie, Warszawie i Poznaniu, zdaje się, i określił to jako panaceum na wszystkie możliwe układy podziału przestrzenno-terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-208.4" who="#PoselEugeniuszJanula">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Nowa Demokracja popiera wstępną koncepcję zagospodarowania przestrzennego kraju z druku nr 1395 i rezolucję z druku nr 1737. Sądzimy, że mimo wniesionych przez nas uwag krytycznych, utrzymanych w życzliwym tonie, jest to istotny krok naprzód w kierunku, jakim dla każdego kraju, szczególnie będącego w trakcie reform, jest koncepcja przestrzennego i, chciałbym powiedzieć, administracyjnego podziału kraju.</u>
          <u xml:id="u-208.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Dziękuję panu posłowi Eugeniuszowi Janule.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przystępujemy do wysłuchania wystąpień indywidualnych.</u>
          <u xml:id="u-209.2" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Proszę pana posła Siergieja Plewę z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#PoselSiergiejPlewa">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Pan poseł sprawozdawca Kazimierz Szczygielski przemawiający w imieniu połączonych komisji przekazał prawdę, jeśli chodzi o ten obszerny dokument, przed którym chylę czoło. Do jego wystąpienia nawiązało kilku posłów w przemówieniach klubowych. Wstępna koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju, obszerny, szczegółowy materiał (druk nr 1395) po dokładnym przestudiowaniu go skłania jednak do wniesienia przynajmniej kilku uwag. Po pierwsze, dokument ma, moim zdaniem, na wskroś akademicki charakter, zwłaszcza studium koncepcji. Po drugie, opracowania są zbyt rozwodnione, w wielu wypadkach powtarzają się, rozprawia się o metodologii, nie zmierza do konkretyzacji, chociażby wstępnej, problemów. Po trzecie, jeśli chodzi o problematykę merytoryczną, nie dostrzegam pełnego obiektywizmu opracowań. A oto kilka przykładów:</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#PoselSiergiejPlewa">- w aspekcie punktu 5.10 (str. 26) granice Polski B lub C przesuwa się z Bugu na San i Wisłę;</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#PoselSiergiejPlewa">- brak wiary w realność działań restrukturyzacyjnych po stronie wschodniej kraju (str. 80);</u>
          <u xml:id="u-210.3" who="#PoselSiergiejPlewa">- dostrzegając wpływ wymiany przygranicznej na zachodzie Polski, nie dostrzega się tego samego problemu na granicy wschodniej;</u>
          <u xml:id="u-210.4" who="#PoselSiergiejPlewa">- autorzy marginalnie traktują przemysł rolno-spożywczy, lekki (tak jakby przemysłem był tylko przemysł maszynowy, ciężki czy wydobywczy), a przecież np. północno-wschodnia Polska, gdzie opracowanie sytuuje rolnictwo ekologiczne i turystykę, nie dostrzegając przetwórstwa i przemysłu, posiada olbrzymie możliwości.</u>
          <u xml:id="u-210.5" who="#PoselSiergiejPlewa">Pragnę nadmienić, iż pomijając drobne zakłady spółdzielcze i prywatne, na obszarze północno-wschodnim istnieje rozbudowany przemysł rolno-spożywczy oraz lekki (np. Białystok, Ełk, Ostrołęka, Suwałki). Jest on w miarę nowoczesny, lecz dzisiaj w złej kondycji finansowej. Niedostrzeganie tego problemu doprowadzi do jego zniszczenia. Są to przemysły mające perspektywę rozwoju, są w dużym stopniu ekologiczne, mają lokalną bazę w postaci nieskażonych gleb do uprawy buraków, ziemniaków, zbóż, lnu, wypasu bydła, zbioru siana itp. Na tym terenie część gruntów nie nadaje się do uprawy ze względu na ich niską klasę. Moim zdaniem ziemię V i VI klasy należałoby przeznaczyć do zalesienia drzewami szybko rosnącymi, tworząc plantacje surowcowe dla przemysłu drzewnego bez potrzeby niszczenia wiekowych drzew np. w Puszczy Białowieskiej czy Knyszyńskiej.</u>
          <u xml:id="u-210.6" who="#PoselSiergiejPlewa">W swoim wystąpieniu zająłem się sprawami północno-wschodniej Polski, moim zdaniem marginalnie potraktowanymi w opracowaniu. Można by było udowodnić, że tereny te mają nie tylko szansę - jak to określono w opracowaniu - ale konkretne możliwości.</u>
          <u xml:id="u-210.7" who="#PoselSiergiejPlewa">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Z tego akademickiego obszernego dokumentu można stworzyć konkretny dokument roboczy, do realizacji na co dzień, aż wejdziemy w XXI w. Dlatego też będę głosował za wnioskiem komisji (druk nr 1709) oraz projektem rezolucji (druk nr 1737). Wnoszę o przystąpienie w dniu dzisiejszym do drugiego czytania. Popieram wniosek zgłoszony przez posła Wojciecha Nowaczyka występującego w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-210.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Dziękuję panu posłowi Siergiejowi Plewie.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Proszę pana posła Krzysztofa Szymańskiego z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#PoselKrzysztofSzymanski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju jest sporządzona w trybie prac nad strategią rozwoju kraju. Wpisanie koncepcji w system planowania strategicznego stwarza warunki do otwartego, ciągłego, elastycznego diagnozowania i kształtowania zmian w przestrzennym zagospodarowaniu kraju. Prezentowana wstępna koncepcja stanowi podstawę do kolejnych konsultacji oraz bazę informacyjną dla podmiotów współuczestniczących w zagospodarowaniu przestrzennym. Ostatnia kompleksowa diagnoza stanu zagospodarowania została sporządzona w połowie lat osiemdziesiątych. Stwarza to pewne niebezpieczeństwo niepełnego rozpoznania uwarunkowań rozwoju w układzie regionalnym państwa. Źródłem informacji o uwarunkowaniach i priorytetach rozwoju poszczególnych województw będą prawdopodobnie materiały przekazane przez wojewodów, przygotowane w ramach prac nad studiami zagospodarowania przestrzennego województw. Ten element współzależności prac prowadzonych na różnych szczeblach administracji rządowej wymaga szczególnego podkreślenia, gdyż stwarza on szansę wzajemnych korelacji w kształtowaniu polskiej przestrzeni pomiędzy poziomem krajowym, zabezpieczeniem interesów państwa i poziomem regionalnym, wymaga wpisania w politykę przestrzenną rządu priorytetów rozwoju województw.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#PoselKrzysztofSzymanski">Dużą wagę we wstępnej koncepcji przywiązuje się do systemowych uwarunkowań kształtowania polityki przestrzennej państwa, zwłaszcza do procesów integracyjnych z Unią Europejską oraz procesu tworzenia zdecentralizowanego systemu terytorialnego Polski. Znaczna część obszaru kraju leży w strefie przyśpieszonych procesów integracyjnych, co stwarza duże szanse rozwojowe dla tych obszarów. Należy jednak pamiętać o programach przystosowawczych wejścia Polski do Unii, których realizacja wprowadzi duże zmiany w dotychczasowych standardach i kierunkach zagospodarowania polskiej przestrzeni.</u>
          <u xml:id="u-212.2" who="#PoselKrzysztofSzymanski">Istotą wstępnej koncepcji jest strategia równoważenia rozwoju, w której generalnym kierunkiem polityki przestrzennej państwa jest polaryzacja rozwoju przestrzennego kraju poprzez kształtowanie węzłów i stref aktywności, przedsiębiorczości i innowacji oraz ich aktywizujące oddziaływanie na pozostałą przestrzeń i w efekcie tworzenie ogniw równowagi i rozwoju. Ze względu na dużą ogólnikowość strategii istnieje potrzeba większego zróżnicowania kierunków polityki przestrzennej państwa w odniesieniu do układu regionalnego, co może nastąpić w zaktualizowanej wstępnej koncepcji.</u>
          <u xml:id="u-212.3" who="#PoselKrzysztofSzymanski">Wstępna koncepcja formułuje generalne kierunki polityki przestrzennej. Głównym kierunkiem polityki przestrzennej państwa powinna być powszechna moder-nizacja zagospodarowania, z którą równolegle należałoby podjąć selektywną restrukturyzację wybranych struktur zagospodarowania przestrzennego kraju. Proces modernizacji powinien przebiegać zgodnie z przyjętym paradygmatem rozwoju ekologicznie uwarunkowanego. Identyfikacja podmiotowa i przestrzenna proponowanych działań restrukturyzacyjnych powinna uwzględniać realizowane bądź przewidziane do realizacji rządowe programy restrukturyzacyjne.</u>
          <u xml:id="u-212.4" who="#PoselKrzysztofSzymanski">Autorzy wstępnej koncepcji podkreślają potrzebę modernizacji rolnictwa i wielofunkcyjnego rozwoju wsi. Polskie rolnictwo czeka głęboka restrukturyzacja wymagająca dużych nakładów kapitałowych. W kierunkach polityki przestrzennej należałoby mocno podkreślić restrukturyzacyjny charakter procesów zachodzących na polskiej wsi, w polskiej przestrzeni rolniczej, co nie jest bez znaczenia dla obszarów zurbanizowanych.</u>
          <u xml:id="u-212.5" who="#PoselKrzysztofSzymanski">Elementem stymulującym rozwój większości województw jest rozwiązanie problemu powiązań komunikacyjnych w układach krajowych i regionalnych, co wymaga znacznego wzrostu nakładów inwestycyjnych.</u>
          <u xml:id="u-212.6" who="#PoselKrzysztofSzymanski">We wstępnej koncepcji właściwie zabrakło instrumentów realizacji wytyczonych celów i kierunków polityki przestrzennej państwa. Dotyczy to zarówno oprzyrządowania prawnego różnych szczebli administracji państwowej, jak i instrumentalizacji finansowej, bez której wszelka działalność jest niemożliwa.</u>
          <u xml:id="u-212.7" who="#PoselKrzysztofSzymanski">Dla całego systemu funkcjonowania państwa szczególnie ważna jest koncepcja kształtowania polityki rozwoju regionalnego, określająca zasady i kierunki regionalizacji rozwoju. Polityka regionalna powinna być uprawiana jako polityka interregionalna, której przedmiotem byłby międzynarodowy i krajowy układ przestrzenny, oraz jako polityka interregionalna prowadzona przez samorządy terytorialne. Planowanie regionalne powinno stanowić podstawowe narzędzie regulacji rozwoju regionalnego. W związku z tym rządowym podmiotom polityki regionalnej należy zapewnić prawne możliwości oddziaływania na podmioty gospodarujące w regionach oraz na działalność samorządów lokalnych.</u>
          <u xml:id="u-212.8" who="#PoselKrzysztofSzymanski">Dla polityki interregionalnej nadrzędną zasadą powinno być realizowanie kryterium racjonalności ogólnospołecznej państwa. Zasadę tę należałoby przyjąć za podstawę zmian systemu terytorialnej organizacji państwa. Skuteczność polityki interregionalnej jest uzależniona od upodmiotowienia szczebla regionalnego, tj. województwa. Regionalizm powinien stać się wielkością obszarową, którą charakteryzowałyby zachodzące w jej granicach przekształcenia gospodarcze, społeczne, ekologiczne i przestrzenne. Przy kształtowaniu systemu terytorialnego państwa należałoby uwzględnić związki pomiędzy układem lokalnym i regionalnym, tj. umożliwić kształtowanie polityki interregionalnej przez inicjatywy i procesy zachodzące w skali lokalnej, a mające wpływ na przestrzeń regionalną. Umożliwiłoby to ponadto tworzenie różnych systemów regionalnych, realizujących zróżnicowane strategie rozwoju regionalnego, zgodnie z uwarunkowaniami i aspiracjami regionów. Utworzenie mniejszych regionów zwiększa skuteczność polityki regionalnej. Prowadzenie polityki interregionalnej w układzie terytorialnym dużych województw nie daje takich możliwości.</u>
          <u xml:id="u-212.9" who="#PoselKrzysztofSzymanski">Autorzy wstępnej koncepcji słusznie stwierdzają, że treścią polityki regionalnej w okresie transformacji systemowej będzie polityka interwencyjna państwa. Interwencjonizm państwa będzie dotyczył przede wszystkim popierania szans rozwojowych oraz wzmacniania ośrodków równowagi poprzez działania stymulujące i generujące rozwój. Koncepcja polityki zagospodarowania przestrzennego kraju jest ważnym elementem otwierającym konkretną dyskusję na temat kształtu polskiej przestrzeni oraz formuły zarządzania tą przestrzenią.</u>
          <u xml:id="u-212.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Dziękuję panu posłowi Krzysztofowi Szymańskiemu.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Proszę pana posła Wojciecha Nowaczyka z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#PoselWojciechNowaczyk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Korzystając z możliwości regulaminowych i z tego, że jest tzw. wolny czas klubowy, zabieram po raz drugi głos w debacie nad wstępną koncepcją polityki przestrzennego zagospodarowania kraju. Podzielam opinię zawartą w opracowaniu i mocno podkreślam (zwracali na to uwagę także zabierający wcześniej głos posłowie), że wobec braku rozstrzygnięć dotyczących terytorialnej organizacji państwa, jego podziału administracyjnego, nie jest możliwe ostateczne sprecyzowanie polityki przestrzennej. Konieczne jest więc możliwie szybkie podjęcie ostatecznych decyzji. Wiemy, że jest to bardzo dalekosiężna decyzja, mająca wielkie skutki - również polityczne.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#PoselWojciechNowaczyk">Moi wyborcy, z którymi konsultowałem materiały zawarte w druku sejmowym nr 1395, zwracali uwagę, że przedstawiona wstępna koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju nie spełnia wymogów formalnych i w jakimś stopniu merytorycznych obowiązującej ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym. Ustawa nie przewiduje bowiem opracowania wstępnej koncepcji (dostrzegli to już wypowiadający się wcześniej posłowie). Art. 56 ust. 3 wyraźnie stanowi, że prezes Rady Ministrów przedkłada Sejmowi Rzeczypospolitej koncepcję polityki przestrzennego zagospodarowania kraju. Z tego faktu wypływa uwaga, że brak takiej koncepcji prowadzi do sytuacji niezgodnej z zapisami ustawy, gdyż - jak mi wiadomo - wojewodowie przystąpili do sporządzania studiów zagospodarowania przestrzennego województw. Sprawia to, że studia te staną się podstawą do opracowania koncepcji, która w takiej sytuacji pełnić będzie rolę koordynującą opracowania wojewódzkie, a nie inspirującą.</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#PoselWojciechNowaczyk">Należy jednak mieć nadzieję, że odpowiedzialny za tę problematykę - zgodnie z projektem rezolucji zamieszczonej w druku sejmowym nr 1737 - prezes Rady Ministrów poprzez swój organ wykonawczy w postaci Rządowego Centrum Studiów Strategicznych w nowym układzie organizacyjnym przygotuje właściwe materiały, i to w nowym terminie określonym przez Sejm.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Dziękuję panu posłowi Nowaczykowi.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Proszę pana posła Jacka Cieciórę z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#PoselJacekCieciora">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W swoim wystąpieniu pozwolę sobie na kilka refleksji i uwag odnośnie do zaprezentowanej z tej trybuny wstępnej koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju. Autorzy tej koncepcji oparli się w swoich założeniach - i słusznie - na idei polityki równoważącej rozwój poszczególnych części kraju. Struktura gospodarczo-przestrzenna naszego kraju jest zróżnicowana, zróżnicowanie to w przyszłości - głównie na skutek inwestycji gospodarczych firm krajowych oraz zagranicznych - będzie się pogłębiać. Rolą państwa w tej sytuacji powinno być stosowanie wobec wszystkich części kraju zasady równych szans.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#PoselJacekCieciora">Praktyczna realizacja tej zasady może przybierać różne formy. Najefektywniejszą spośród nich, wynikającą z kilkuletnich już doświadczeń, wydają się preferencje przybierające formę ulg inwestycyjnych i zwolnień podatkowych dla firm inwestujących na obszarach zapóźnionych gospodarczo i o słabej infrastrukturze. Podejmowane działania powinny jednak nie tylko mieć za cel rozwój gospodarczy jako taki, ale również uwzględniać warunki życia ludności, stan środowiska naturalnego oraz w miarę bezbolesną integrację naszego kraju z Unią Europejską w najbliższych latach.</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#PoselJacekCieciora">Integracja z Unią Europejską będzie wymagała z naszej strony nie tylko zmian w obowiązującym prawie, co jest sprawą bardzo istotną, ale również poważnych inwestycji w infrastrukturę kraju. Konieczna jest budowa sieci autostrad, szybkiej kolei, zapewnienie społeczeństwu możliwości tańszego niż dotychczas oraz powszechniejszego korzystania z sieci informatycznych. Ważnym zadaniem dla organów państwa będzie stworzenie możliwości realizacji koncepcji wsi wielofunkcyjnej. Jest to sprawa niezwykłej wagi dla mieszkańców wielu obszarów kraju, którzy nie będą w stanie utrzymać się z dochodów z rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-216.3" who="#PoselJacekCieciora">Autorzy założeń stwierdzili, że najlepsze warunki do realizacji koncepcji wsi wielofunkcyjnej występują w Polsce południowo-wschodniej. Sprawa ta jest jednak istotna również dla mieszkańców obszarów wiejskich w innych regionach Polski. Biorąc pod uwagę fakt, że przyszła organizacja terytorialna kraju nie została jeszcze określona, założenia nie precyzują dokładnie, jak będzie wyglądał podział kompetencji i zadań pomiędzy poszczególne podmioty kształtujące politykę przestrzennego zagospodarowania kraju. Jedno w tej sprawie jest pewne - żadna z istniejących koncepcji nowego podziału terytorialnego kraju nie przewiduje wzrostu roli centrum w zarządzaniu państwem. Rolą centrum powinno być tworzenie ram prawnych polityki zagospodarowania przestrzennego, nadzór formalny, rozwiązywanie problemów strategicznych dla całego kraju, współpraca międzynarodowa czy stymulowanie badań naukowych.</u>
          <u xml:id="u-216.4" who="#PoselJacekCieciora">Realizacja założeń polityki przestrzennego zagospodarowania kraju musi uwzględniać powstałą w procesie historycznym strukturę Polski. Musi jednak także być otwarta na problemy, które niesie życie, oraz już właściwie toczący się proces integracyjny z Unią Europejską. Konieczne są zakrojone na szerszą skalę działania na rzecz poprawy stanu środowiska naturalnego. Kiepski stan środowiska przyrodniczego w naszym kraju, choć w ostatnich latach ulegający widocznej poprawie, ogranicza możliwości rozwoju rolnictwa i turystyki. W najbliższych latach niezbędne jest także opracowanie i zrealizowanie planu ochrony wód powierzchniowych oraz powiększanie krajowych zasobów wody poprzez budowę sztucznych zbiorników wodnych różnego rodzaju i przeznaczenia. Brak wody w niektórych rejonach naszego kraju może, zdaniem hydrologów, stać się niebawem nieprzekraczalną barierą rozwoju przemysłu w miastach, a także przyczyną degradacji gleb na terenach wiejskich.</u>
          <u xml:id="u-216.5" who="#PoselJacekCieciora">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiona koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju jest wewnętrznie spójna i logiczna. Bardzo często przyjęte założenia lub wyprowadzone z nich wnioski są tak oczywiste, że trudno podjąć próbę ich krytyki. Autorzy koncepcji w sferze wyboru strategii rozwoju kraju opowiadają się bardziej za efektywnością w rozwoju pewnych części kraju niż wyrównywaniem szans rozwojowych poszczególnych obszarów Polski. Kwestia ta powinna zostać przez rząd dokładnie rozważona. Może to bowiem szybko doprowadzić do podziału kraju na obszary korzystne do życia i pracy i tereny, których zastój gospodarczy spowoduje ucieczkę ludności na obszary rozwoju. Zadanie zapewnienia zapóźnionym ekonomicznie obszarom kraju możliwości rozwoju gospodarczego należy do podstawowych zadań stojących przed realizatorami strategii.</u>
          <u xml:id="u-216.6" who="#PoselJacekCieciora">Uważam, że w koncepcji zagospodarowania kraju powinna zostać również uwzględniona ochrona i zagospodarowanie, obok zlewni Wisły i Odry, zlewni Pilicy. Obszar ten ma duże znaczenie krajobrazowe i gospodarcze dla województw środkowej Polski. Wydaje mi się także, że nie można z góry zakładać mniejszych szans rozwoju agroturystyki w środkowej Polsce i preferować północno-wschodniej części kraju.</u>
          <u xml:id="u-216.7" who="#PoselJacekCieciora">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wnoszę o przyjęcie wstępnej koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju oraz uchwalenie przedstawionego tekstu rezolucji w powyższej sprawie z druku nr 1737.</u>
          <u xml:id="u-216.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Marek Borowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Przemawiał pan poseł Jacek Ciecióra z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-218.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana, a ściślej: lista chętnych do zabrania głosu.</u>
          <u xml:id="u-218.3" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Centralnym Urzędzie Planowania pana Marcina Rybickiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#PodsekretarzStanuWCentralnymUrzedziePlanowaniaMarcinRybicki">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Bardzo krótko i w kilku tylko punktach chcę się odnieść do bogatej i szerokiej dyskusji. Szczególnie chcę się wypowiedzieć w tych sprawach, które bezpośrednio będą rzutowały na dalszy tryb prac, i powiedzieć, jak wyobrażam sobie możliwość spożytkowania zarówno dyskusji, która odbyła się już kilka miesięcy temu w komisjach sejmowych, jak i tej, która odbyła się dzisiaj.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#PodsekretarzStanuWCentralnymUrzedziePlanowaniaMarcinRybicki">Przede wszystkim sprawa, która kilkakrotnie była podnoszona przez państwa. Otóż ten dokument trzeba szybko zaktualizować. Przy czym nie chodzi o zaktualizowanie tego oto dokumentu, to jest oczywiste, chodzi o przedstawienie tego właściwego dokumentu, czyli samej koncepcji. Państwo podkreślali, i słusznie, że rząd zaproponował wstępną koncepcję; był tu pewien problem formalny, ponieważ takiego dokumentu ustawa nie przewiduje, ale było też przyjęcie do wiadomości swego czasu przez Sejm wystąpienia rządu, który właśnie zapowiadał przedstawienie tego typu dokumentu. A więc oczywiście w miejsce tego, co dzisiaj jest przedmiotem dyskusji, czyli wstępnej koncepcji, będzie przedstawiona koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju i będzie to oczywiście zupełnie różny dokument, w którym, jestem o tym przekonany, nie będzie występował ten cały szereg mankamentów o charakterze konstrukcyjnym czy generalnym, które tutaj wymieniono - a mianowicie że przedstawiony dokument ma charakter nieco akademicki, że unika wchodzenia w szczegóły. Te zarzuty w odniesieniu do tzw. wstępnej koncepcji trzeba oczywiście brać pod uwagę, ale ich znaczenie, jak mi się wydaje, nie jest takie wielkie. Natomiast w wypadku samej koncepcji należy się spodziewać już dużo bardziej konkretnych rozwiązań i propozycji.</u>
          <u xml:id="u-219.2" who="#PodsekretarzStanuWCentralnymUrzedziePlanowaniaMarcinRybicki">Chciałbym jeszcze zwrócić uwagę na to, że dyskutujemy dzisiaj nad dokumentem, który został przekazany do Sejmu właściwie rok temu. Upłynęło już dużo czasu, wykonano również dużo pracy. Odbyła się dyskusja w komisjach sejmowych, nie traciliśmy czasu. Starałem się dzisiaj przedstawić tryb prowadzenia prac i sposób, w jaki są one prowadzone. W moim przekonaniu są warunki do tego, żeby rząd przedstawił w pierwszej połowie przyszłego roku dokument dojrzały, który by konsumował wnioski z całej tej dyskusji i który byłby dokumentem bardziej już operacyjnym i konkretnym, a mniej akademickim. Zgadzam się bowiem z opinią, że obecny ma charakter troszkę naukowy. Uważam jednak, że na etapie wstępnej koncepcji jest to uprawnione i wolę ten zarzut od ewentualnego zarzutu, że jest to dokument intelektualnie pusty i za mało wykorzystujący doświadczenia nauki polskiej.</u>
          <u xml:id="u-219.3" who="#PodsekretarzStanuWCentralnymUrzedziePlanowaniaMarcinRybicki">Jeśli chodzi o termin, to jestem niesłychanie zobowiązany tym panom posłom, którzy zainicjowali i poparli sprawę przedłużenia terminu do 31 czerwca. Dlaczego? Z oczywistych względów - 1 stycznia powstaje instytucja i z pewnością, nie mamy tu złudzeń, w ciągu pierwszych 2-3 miesięcy będą bardzo trudne warunki do finalizowania pewnych spraw. Jednocześnie jednak chcę powiedzieć, że CUP, który kończy działalność za niecałe 2 miesiące, chce przekazać prace w stanie bardzo zaawansowanym, bardziej niż prezentuje to dokument sprzed roku.</u>
          <u xml:id="u-219.4" who="#PodsekretarzStanuWCentralnymUrzedziePlanowaniaMarcinRybicki">Druga sprawa. Termin realizacji zamawianego projektu badawczego KBN, który silnie wspiera te prace, upływa 31 marca przyszłego roku. Oczywiście na bieżąco otrzymujemy rezultaty tych prac badawczych, ale finalny produkt będzie gotowy do końca marca, no i oczywiście będzie potrzebny czas, żeby go w pełni, że tak powiem, skonsumować. To byłyby te dwa względy przemawiające za wydłużeniem terminu.</u>
          <u xml:id="u-219.5" who="#PodsekretarzStanuWCentralnymUrzedziePlanowaniaMarcinRybicki">Jest jeszcze jedna sprawa, którą osobno i krótko chcę skomentować - sprawa reformy administracyjnej, wagi, jaką ma ona dla koncepcji polityki regionalnej i przestrzennego zagospodarowania kraju. Jest to wręcz zasadnicza sprawa. Państwo doskonale się orientują, na jakim etapie dyskusji jesteśmy. Sejm zobowiązał rząd do przedstawienia do końca roku jakiegoś wariantu. Rząd takie prace intensywnie prowadzi; zaproponował pewien dokument, w którym są rozwiązania dwuwariantowe, a w tej chwili trwają swego rodzaju konsultacje w różnej formule. W Urzędzie Rady Ministrów działa specjalny zespół, który ma skonsumować wnioski wynikające z tej dyskusji, by następnie przedstawić Sejmowi finalny dokument. Jeżeli dotrzymany zostanie termin do końca roku, to będzie już jakaś nowa przesłanka i nowy element w tej sprawie - niesłychanie ważnej, jak słusznie państwo podkreślali, dla problematyki, którą się zajmujemy. Tak więc, jak mi się wydaje, te trzy fakty uzasadniają potrzebę bardzo starannego rozważenia sprawy terminu.</u>
          <u xml:id="u-219.6" who="#PodsekretarzStanuWCentralnymUrzedziePlanowaniaMarcinRybicki">Chciałbym jeszcze bardzo krótko odnieść się do dwóch spraw. Po pierwsze, to jest sprawa istnienia bądź nieistnienia strategii rozwoju kraju - tej długookresowej, w wymiarze, nazwijmy to, makroekonomicznym, a nie tylko przestrzennym, albowiem - jak tu podkreślano słusznie - zachodzi ścisły związek między pracami nad koncepcją polityki przestrzennego zagospodarowania kraju a pracami nad strategią rozwoju kraju. Właściwie te prace, o których dzisiaj mówimy, powinny wynikać w gruncie rzeczy z tej długofalowej strategii. Prace nad taką strategią są prowadzone. Rząd nie tak dawno, bo chyba we wrześniu, o ile dobrze pamiętam, przyjął założenia strategii rozwoju długofalowego, rozwoju chyba do roku 2010; do końca tego roku taki dokument ma być przez rząd dyskutowany i przyjęty. Nie jest tajemnicą, że te dwa dokumenty powstają w jednym urzędzie, więc przepływ informacji jest zagwarantowany na bieżąco. Niemniej jednak jest pewien problem ze względu na dysproporcję w zaawansowaniu prac nad tymi dwoma dokumentami. Moim zdaniem absolutnie nie jest jednak uprawnione stwierdzenie, że nie ma takiej strategii czy że nie prowadzi się prac. Te prace się prowadzi i chyba wszyscy zdajemy sobie sprawę, jak trudne są to sprawy. Nie będę tutaj wspominać o istnieniu dokumentu oficjalnego, przyjętego zresztą przez Sejm, ˝Strategia dla Polski˝, który też ma charakter strategii - może nie w tym bardzo długim horyzoncie czasowym, ale przynajmniej średniookresowym. Tak więc podstawy strategiczne - te ogólnogospodarcze - do koncepccji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju są, aczkolwiek oczywiście zawsze można dyskutować, czy są one dostateczne.</u>
          <u xml:id="u-219.7" who="#PodsekretarzStanuWCentralnymUrzedziePlanowaniaMarcinRybicki">I wreszcie ostatnia sprawa, której nie sposób pominąć, dyskutując o sprawach polityki regionalnej i przestrzennego zagospodarowania kraju - to jest sprawa dyskusji wokół tej opcji polaryzacyjnej czy zrównoważonego wzrostu, czy ekorozwoju, czy wreszcie kontynuacji. Wyszliśmy z czterech podstawowych hipotez rozwojowych, a przecież bardzo poważne, dogłębne dyskusje kazały nam się opowiedzieć za koncepcją równoważenia wzrostu. Koncepcja zrównoważonego wzrostu jest pewną iluzją i fikcją, nigdy ten wzrost nie jest zrównoważony. Bardzo silnie podkreślamy i będziemy podkreślać, że to jest koncepcja równoważenia. Na koncepcję polaryzacyjną - przy całej, że tak powiem, sympatii do jej liberalno-rynkowego wymiaru i wymowy - chyba nas nie stać i nikt w Unii Europejskiej nie dopuszcza do takiej polityki. Tam jednak polityka regionalna ma charakter niemal stricte wyrównawczy i we współczesnych społeczeństwach trudno sobie wyobrazić, żeby jakikolwiek rząd - czy to lewicowy, czy prawicowy - mógł puścić zupełnie na żywioł sprawę... w skrócie mówiąc, chodzi o to, że regiony bogate stają się jeszcze bogatsze, a regiony biedne - jeszcze biedniejsze. Nie. I dlatego mówimy o polityce równoważenia wzrostu, czyli podejmowania pewnych wysiłków, przy pomocy pewnego instrumentarium, które nie do końca jest zaprezentowane w tym dokumencie, ale w następnym już będzie, i o tym, jak za pomocą tego instrumentarium działać, żeby starać się równoważyć rozwój przestrzeni tak, żeby ona była efektywna, dobrze skorelowana z przestrzenią europejską, a przede wszystkim żeby stwarzała ludziom jak najlepsze warunki do życia w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-219.8" who="#PodsekretarzStanuWCentralnymUrzedziePlanowaniaMarcinRybicki">Jeszcze raz ogromnie dziękuję za tę interesującą i ważną dyskusję, z której wnioski będziemy się starali wyciągnąć i wykorzystać w dalszych pracach. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Przemawiał pan minister Marcin Rybicki z Centralnego Urzędu Planowania.</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Poproszę teraz sprawozdawcę komisji i jednocześnie przedstawiciela wnioskodawców projektu rezolucji pana posła Kazimierza Szczygielskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#PoselKazimierzSzczygielski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie mam tutaj wiele do dodania, dlatego że uwagi w odniesieniu do samego projektu rezolucji dotyczyły w zasadzie terminu. Myślę, że to jest dyspozycja Wysokiej Izby, a nie przedstawiciela wnioskodawców. Opowiemy się za tym w głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#PoselKazimierzSzczygielski">Jeśli chodzi natomiast o uwagi może nie w kategorii polemicznej. Problem, który podniosła pani poseł Świerczyńska, dotyczący zasad i strategii, to pewien dylemat, również metodologiczny, polegający na tym, czy ma być dychotomia czy integracja w planowaniu - pomiędzy planowaniem społeczno-gospodarczym a planowaniem przestrzennym. To też powinno być rozstrzygnięte w jakiejś mierze w koncepcji.</u>
          <u xml:id="u-221.2" who="#PoselKazimierzSzczygielski">I sprawa druga, którą podniósł pan minister. Otóż faktem jest, że główną strategią w gospodarce przestrzennej, w polityce gospodarczo-społecznej krajów Unii Europejskiej jest strategia wyrównywania. Ale problem jest, jeśli mówimy tutaj o efektywności. Bo było rozważane w komisji to - jest to oczywiście również mój osobisty pogląd - że skala dysproporcji w Unii Europejskiej między regionami rozwiniętymi i zacofanymi jest o wiele większa niż w Polsce. I jeśli mamy mówić w kategoriach globalnych, czyli całego układu, o efektywności, to należy rzeczywiście się głęboko zastanowić, do jakich granic zastosować element strategii polaryzacji, czyli przyspieszania, jeśli chodzi o obszary, które dadzą produkt możliwy do redystrybucji dla obszarów biednych. Jeśli bowiem cały układ jest równo traktowany (tak przynajmniej wynika z dyskusji, a także z koncepcji biegunów wzrostu Perroux; mieliśmy nie mówić tu o dyskusjach akademickich, ale one mają konkretny wymiar również ekonomiczny), jeśli mamy mówić w koncepcji wyłącznie o strategii wyrównywania, to może się okazać, że będzie równo, ale biednie. Jeżeli będzie przez pewien czas - i to jest do dyskusji, jak długo - uwzględniany element polaryzacji, to wtedy może się okazać, że te obszary, bieguny wzrostu w Polsce... I tutaj zresztą zgodnie w dyskusji w komisji wskazywano, że takim obszarem w Polsce może być np. rejon Poznańskiego, który ma czy może mieć nowoczesną strukturę; że to mogą być obszary takie, jak np. ˝Zielone płuca Polski˝, co wiąże się z zupełnie innymi funkcjami - które też mogą być biegunem rozwoju agroturystyki. Tutaj mówił pan poseł Plewa o ścianie wschodniej, o jej walorach. To też może być czynnik dopingujący, stwarzający nowe elementy rozwoju, które należy ująć w koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju.</u>
          <u xml:id="u-221.3" who="#PoselKazimierzSzczygielski">Na koniec informacja dla Wysokiej Izby. Mianowicie w Rządowym Centrum Studiów Strategicznych powstaje zespół polityki regionalnej i zagospodarowania przestrzennego, liczący - przynajmniej na razie jest taka oferta - 12 osób. Nie do końca rozstrzygnięto jeszcze, co zrobić z biurami makroregionalnymi, które współpracowały przy tym systemie; to odnosi się do tego, co mówił pan poseł Szymański o małych regionach, o polityce regionalnej. To też jest problem efektywności podziału terytorialnego i efektywności polityki regionalnej.</u>
          <u xml:id="u-221.4" who="#PoselKazimierzSzczygielski">W każdym razie podczas dyskusji w komisji uznano, że rosnąca rola planowania - ale ujmowanego w sposób nowoczesny, nie w kategorii sztywnego określania, co ma być, ile fabryk w danym obszarze - wymaga wzmocnienia i kadrowego, i finansowego służb planistycznych. I z takim apelem na koniec, jako przedstawiciel wnioskodawców, do rządu w zasadzie mogę się zwrócić.</u>
          <u xml:id="u-221.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi sprawozdawcy, przedstawicielowi wnioskodawców.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Komisja Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów oraz Komisja Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej proponują w przedstawionym sprawozdaniu, aby Sejm przyjął przedłożoną przez rząd wstępną koncepcję polityki przestrzennego zagospodarowania kraju do wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-222.3" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-222.4" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-222.5" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Natomiast jeżeli chodzi o projekt rezolucji, to wnioskodawcy proponują, aby Sejm przystąpił niezwłocznie do drugiego czytania.</u>
          <u xml:id="u-222.6" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-222.7" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-222.8" who="#GlosZSali">(Jest sprzeciw.)</u>
          <u xml:id="u-222.9" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Czy pan poseł zgłasza sprzeciw?</u>
          <u xml:id="u-222.10" who="#PoselWojciechNowaczyk">(Nie, ja zgłaszam wniosek.)</u>
          <u xml:id="u-222.11" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Ja pytałem o sprzeciw. Rozumiem, że sprzeciwu pan poseł nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-222.12" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Przystępujemy zatem do drugiego czytania projektu rezolucji.</u>
          <u xml:id="u-222.13" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Już nie pytam, czy ktoś chce zabrać głos, bo wiem, że pan poseł chce.</u>
          <u xml:id="u-222.14" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-222.15" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#PoselWojciechNowaczyk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zgłaszam poprawkę do rezolucji ujętej w druku nr 1737. Wnoszę w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej, by Sejm zobowiązał Radę Ministrów do przedłożenia zaktualizowanej koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju, wyznaczając nowy termin, przeniesiony z pierwotnego - 31 marca 1997 r. - na 30 czerwca 1997 r. Uzasadnienie przedstawiłem w wystąpieniu klubowym. Ponadto dyskutanci nawiązywali do tego w swoich wystąpieniach, wyrażając poparcie dla tej propozycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">To jest drobna poprawka, więc nie ma co odsyłać tego projektu do komisji.</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-224.3" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Do głosowania nad projektem rezolucji przystąpimy na najbliższym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-224.4" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 22 porządku dziennego: Informacja prezesa NIK na temat kontroli w firmie Towarzystwo Ubezpieczeniowo-Reasekuracyjne ˝Polisa˝.</u>
          <u xml:id="u-224.5" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu prezesa Najwyższej Izby Kontroli pana Janusza Wojciechowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Stosownie do życzenia Wysokiej Izby przedstawiam informację Najwyższej Izby Kontroli o wynikach kontroli dotyczącej zabezpieczenia interesów skarbu państwa w działalności Towarzystwa Ubezpieczeniowo-Reasekuracyjnego ˝Polisa˝ Spółka Akcyjna oraz zgodności z prawem emisji akcji spółki i obrotu nimi. Pełną informację w dniu przedwczorajszym przedstawiłem marszałkowi Sejmu, państwo posłowie wszyscy zapewne otrzymacie ją. Jest to dość obszerny, kilkudziesięciostronicowy dokument. W swoim wystąpieniu ograniczę się do zwrócenia uwagi na najważniejsze tylko ustalenia tej kontroli.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Kontrola została przeprowadzona jako kontrola pozaplanowa. Zainspirowana była prośbą jednego z klubów parlamentarnych, klubu Konfederacji Polski Niepodległej. Niezależnie od tej inspiracji decyzję o przeprowadzeniu tej kontroli podjąłem również z uwagi na szerokie zainteresowanie opinii publicznej tą sprawą, wyrażające się w wielu publikacjach prasowych, w których z zaniepokojeniem podnoszono problem troski o mienie skarbu państwa zaangażowane w to przedsięwzięcie. To skłoniło Izbę do podjęcia decyzji o przeprowadzeniu tej kontroli.</u>
          <u xml:id="u-225.2" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Towarzystwo Ubezpieczeniowo-Reasekuracyjne ˝Polisa˝ Spółka Akcyjna powstało 19 grudnia 1990 r. z przekształcenia Spółdzielczego Towarzystwa Ubezpieczeniowo-Reasekuracyjnego o tej samej nazwie. W księdze akcjonariuszy spółki, według danych ze stycznia 1996 r., wpisano ogółem 738 akcjonariuszy, w tym 43 osoby prawne, 695 osób fizycznych. Osoby prawne posiadały 47,6% akcji. Wśród 12 największych akcjonariuszy będących osobami prawnymi posiadających ponad 1% akcji znajdowały się również podmioty dysponujące mieniem państwowym. Przedsiębiorstwo Obsługi Cudzoziemców ˝Dipservice˝ od grudnia 1993 r. miało tam zaangażowany kapitał w wysokości ponad 1,4 mln zł, jej udział w kapitale całej spółki wynosił 4,21%, udział głosów - 3,42%. Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa od czerwca 1994 r. miała zaangażowany kapitał w wysokości 369 tys. zł, udział w kapitale - 0,93%, udział głosów - 0,83. Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych od sierpnia 1995 r. miał zaangażowany kapitał w wysokości 4800 tys. zł, udział w kapitale - 11,27%, udział głosów - 4,55. Agencja Rozwoju Gospodarczego Spółka Akcyjna, czyli obecny Polski Fundusz Gwarancyjny SA, od października 1995 r. miał tam zaangażowany kapitał w wysokości 4320 tys. zł, udział w kapitale - 10,15%, udział głosów - 4,55%.</u>
          <u xml:id="u-225.3" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Wykaz osób prawnych i fizycznych według stanu na 31 grudnia 1994 r. posiadających powyżej 0,16% kapitału akcyjnego zawiera opublikowany prospekt emisyjny Polisy, wszystkie zainteresowane osoby mogą mieć więc dostęp do tego dokumentu.</u>
          <u xml:id="u-225.4" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! Celem tej kontroli była ocena zabezpieczenia interesów skarbu państwa i podmiotów państwowych jako akcjonariuszy Polisy, kwestie legalności emisji akcji, wprowadzania ich do obrotu, także ocena celowości nabycia akcji spółki przez podmioty dysponujące środkami publicznymi. Przedmiotem kontroli była sama spółka Polisa, a także 4 podmioty państwowe, które były akcjonariuszami tej spółki, a więc wspomniane już: Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa, Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Agencja Rozwoju Gospodarczego, czyli obecny Polski Fundusz Gwarancyjny, a także wojewoda piotrkowski, o czym nie wspomniałem wcześniej. On również był najpierw udziałowcem tej spółdzielni, a potem akcjonariuszem spółki. Kontrola dotyczyła również Komisji Papierów Wartościowych. Zasięgnięto też informacji we wspomnianym przedsiębiorstwie Dipservice.</u>
          <u xml:id="u-225.5" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Tematyka kontroli to przede wszystkim zbadanie legalności kolejnych emisji akcji, obrotu tymi akcjami, zgodność tych działań z przepisami Kodeksu handlowego, z ustawą o publicznym obrocie papierami wartościowymi, sposób i terminowość opłacania akcji przez nabywców kolejnych emisji, zasady określenia ceny emisyjnej poszczególnych serii akcji, wywiązywanie się ze zobowiązań wobec akcjonariuszy. Natomiast w wypadku podmiotów państwowych, które inwestowały w spółkę, interesowały nas głównie takie kwestie, jak: legalność i celowość lokowania przez te podmioty środków w akcjach TUR ˝Polisa˝ SA, powody wyboru akcji Polisy jako lokaty środków, zakres i sposób dokonania analiz ofert nabycia akcji przedstawionych przez spółkę, w wypadku podmiotów wnoszących aporty - sposób ich wyceny, zakres korzystania z usług ubezpieczeniowych TUR ˝Polisa˝ SA przez kontrolowane podmioty.</u>
          <u xml:id="u-225.6" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">W Komisji Papierów Wartościowych interesowała nas sprawa postępowania mającego na celu dopuszczenie akcji spółki do publicznego obrotu oraz postępowanie w kwestii cofnięcia tej zgody, również okoliczności zawiadomienia prokuratury o przestępstwie popełnionym przez TUR ˝Polisa˝, jakim było zamieszczenie w prasie ogłoszenia z ofertą prawa poboru bez uzyskania stosownej zgody komisji, z tym że w toku kontroli ta kwestia się wyjaśniła, postępowanie zostało prawomocnie umorzone postanowieniem prokuratury apelacyjnej. Przedmiotem badania był okres od powstania Polisy w 1989 r. do końca 1995 r., natomiast w odniesieniu do tych podmiotów, które nabyły udziały w spółce - okres od momentu przedstawienia ofert nabycia akcji do końca 1995 r.</u>
          <u xml:id="u-225.7" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! Wszystkie operacje, które Polisa podejmowała w zakresie emisji akcji, są przedstawione szczegółowo w informacji. Nie będę tych szczegółów przytaczał, przejdę od razu do wskazania najważniejszych ustaleń, może tych zarzutów, które NIK formułuje w wyniku kontroli.</u>
          <u xml:id="u-225.8" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">I tak co do samej spółki Polisa, wszystkie zdarzenia związane z emisjami kolejnych akcji - emisji tych było 12 - nie naruszały przepisów Kodeksu handlowego, również podnoszona, budzące pewne zainteresowanie uprzywilejowanie niektórych akcjonariuszy było zgodne z przepisami Kodeksu handlowego, badaliśmy to dokładnie - nie sposób stawiać tutaj zarzutu nielegalnych działań. Co było naszym zdaniem niewłaściwe w postępowaniu Polisy? Przede wszystkim skierowanie oferty do PFRON, naszym zdaniem nie do końca rzetelnej, czy wręcz nierzetelnej z uwagi na to, że Polisa zbyt optymistycznie w tej ofercie przedstawiała swoją kondycję finansową, swoje prognozy co do zysku; mówiąc konkretnie: prognozowano zysk na 1995 r. w kwocie 6 mln zł, podczas gdy w rzeczywistości w już wcześniej przyjętych uchwałach oceniano, że będzie to zysk niższy - 3,6 mln zł. To jest jedna kwestia - kwestia braku dostatecznej rzetelności w ofercie przedstawionej PFRON, a druga kwestia to są sprawy związane z dywidendą. Otóż w toku kontroli ustalono, że nie były wypłacone dywidendy łącznie w wysokości ponad 600 tys. zł, z tego ponad 257 tys. zł podmiotom państwowym. Oczywiście nie sposób tego nazywać postępowaniem nielegalnym, ponieważ nie było to złamanie jakiegokolwiek przepisu ustawy, ale naszym zdaniem był to brak rzetelności kupieckiej - tak to można określić - polegający na tym, że Polisa nie podjęła działań informujących akcjonariuszy o tym, gdzie i w jaki sposób mogą pobrać dywidendy. Jeśli chodzi o dywidendy należne podmiotom państwowym, to dopiero kontrola NIK spowodowała, że zostały one wypłacone.</u>
          <u xml:id="u-225.9" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Te sprawy były przedmiotem naszych krytycznych uwag, gdy chodzi o Polisę. Co się tyczy Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, to podnosimy następujące kwestie: Tak, była taka sytuacja, że agencja wniosła aport w postaci nieruchomości o powierzchni 111 ha. Naszym zdaniem budzi wątpliwość w ogóle celowość wniesienia takiego właśnie aportu z uwagi na to, że agencja została powołana jednak do innych celów, ustawowo jej zadania są inne, i choć wprost nie sposób także w tym wypadku stwierdzić, że złamany został jakiś przepis ustawy, to jednak sama ta operacja była dość odległa od celów, dla których agencja została powołana.</u>
          <u xml:id="u-225.10" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Nasze szczególne zainteresowanie budziła również kwestia wyceny tego aportu. Ostatecznie w toku kontroli żadne zarzuty nie zostały przedstawione. Ta jedna licząca 111 ha nieruchomość położona w dość atrakcyjnym miejscu przy trasie Warszawa-Katowice na terenie gminy Nadarzyn została oszacowana ostatecznie po przyjęciu - w przybliżeniu - ceny 3400 zł za hektar; zostały tam dokonane dwie wyceny przez niezależne zespoły biegłych, którzy podawali zbliżone wartości; były różne analizy porównawcze dotyczące podobnych nieruchomości położonych w pobliżu, chociaż nie tak korzystnie, jak ta, która stanowiła przedmiot aportu. Wydaje się, że nie sposób stawiać zarzutu, dlatego że te wyceny przeprowadzono, zresztą w postępowaniu sądowym także po nie sięgnięto. Informuję jednak Wysoką Izbę, że taka właśnie była wycena tegoż aportu.</u>
          <u xml:id="u-225.11" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Druga kwestia, jeśli chodzi o Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa, która była przedmiotem naszych krytycznych uwag, to nieodebranie dywidendy w kwocie 22 tys. zł. Dywidenda ta została odebrana dopiero w toku kontroli.</u>
          <u xml:id="u-225.12" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Przypominam, że fundusz nabył akcje za 4,8 mln zł. Po pierwsze, naszym zdaniem fundusz dokonał inwestycji w działalność dość odległą od tych celów, do których jest powołany (podobnie jak Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa). Wprawdzie fundusz ma ustawowo zastrzeżone uprawnienie do lokowania nadwyżek swoich środków m.in. w zakup akcji, ale pozostaje kwestia, kiedy można mówić o tych nadwyżkach, bo to też nie jest precyzyjnie w ustawie powiedziane. Należy wątpić w to, czy rzeczywiście wszystkie potrzeby osób niepełnosprawnych zostały już w takim stponiu zaspokojone, że można tu mówić o nadwyżkach po uwzględnieniu celów, do których fundusz został powołany. Jest to jakby pierwszy zarzut - może nie nazwałbym tego nielegalnością, ale niecelowością - dokonanie inwestycji w przedsięwzięcie dość odległe od celów funduszu.</u>
          <u xml:id="u-225.13" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Drugą kwestią jest naszym zdaniem brak dostatecznej staranności w sprawdzeniu opłacalności tego przedsięwzięcia. Fundusz polegał na ofercie przedstawionej przez Polisę, transakcja została zawarta po takiej cenie, jaką Polisa proponowała. W toku kontroli okazało się, że były również możliwości skorzystania z 10-procentowego upustu cenowego, którego fundusz ostatecznie nie wynegocjował. W tej kwestii między Izbą a ministrem pracy i polityki socjalnej była pewna polemika. W przekazanym nam stanowisku powoływano się m.in na to, że były stosowne analizy dokonane przez specjalistów, znawców rynku ubezpieczeniowego, którzy wskazywali na celowość takiej inwestycji. Jednak ekspertyzy, na które powołuje się minister w swoim stanowisku, nie były ujawnione w toku kontroli. Ponadto wydaje się, że przy tak poważnym zaangażowaniu środków państwowych należy wymagać większej staranności; powinna być przeprowadzona własna wycena wartości akcji i własna ocena sytuacji finansowej spółki. To tyle, jeśli chodzi o Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-225.14" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Wobec Agencji Rozwoju Gospodarczego SA są podobne uwagi, mianowicie niedokonanie stosownych analiz oraz ocen perspektyw rozwojowych Polisy, własnej wyceny wartości 1 akcji przed podjęciem decyzji o objęciu całej emisji przeznaczonej dla ARG, chociaż agencja nieco korzystniej, za trochę niższą cenę niż PFRON zakupiła akcje.</u>
          <u xml:id="u-225.15" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Jeśli chodzi o wojewodę piotrkowskiego, to główny zarzut dotyczył w ogóle przystąpienia do Polisy. W 1990 r., kiedy wojewoda przystępował do Polisy, czy nawet w 1989 r., kiedy przystępował on jeszcze do spółdzielczego towarzystwa, zadysponowane zostały środki budżetowe w kwocie 20 mln zł. Zdaniem Izby wojewoda przekroczył tu wyraźnie swoje uprawnienia, naruszył je, dysponując tymi pieniędzmi, przeznaczając je na taki cel; nie miał do tego prawa. Druga kwestia to nieodebranie należnej dywidendy za 1993 r. i 1994 r., łącznie w kwocie 11 tys. zł, i to, że spowodowano odebranie tej dywidendy dopiero w toku kontroli.</u>
          <u xml:id="u-225.16" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">W wypadku przedsiębiorstwa Dipservice była również kwestia nieodebrania należnej dywidendy w kwocie 90 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-225.17" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Tak przedstawiają się, Wysoka Izbo, główne krytyczne uwagi, główne zarzuty w stosunku do tych podmiotów, które inwestowały w spółce Polisa. Myślę, że główne wnioski, jakie wynikają z tej kontroli, mają charakter systemowy. To pokazała już wcześniejsza kontrola będąca przedmiotem zainteresowania Izby, dotycząca działalności Polskiego Funduszu Gwarancyjnego, i to pokazuje w jakiejś mierze ta kontrola. Otóż nie mamy klarownych, precyzyjnych zasad dotyczących inwestowania majątku państwowego w przedsięwzięcia wspólne z kapitałem prywatnym. Kodeks handlowy określa procedury, ale nie rozstrzyga co do meritum takich spraw. Ustawy, które mogą tutaj mieć zastosowanie, dotyczące działalności poszczególnych podmiotów, które były przedmiotem oceny w tej kontroli, również tej kwestii nie wyjaśniają. Wydaje się, że stoimy w obliczu pewnej luki prawnej, która powinna być wypełniona. Zasady inwestowania majątku państwowego powinny być jednak w miarę precyzyjnie określone przepisami rangi ustawowej. Taki wniosek z tej kontroli wynika.</u>
          <u xml:id="u-225.18" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! Pozostaje jeszcze jedna kwestia - i spodziewam się pytań w tej sprawie - a mianowicie ewentualnej odpowiedzialności karnej wiążącej się ze skutkami tej kontroli. Departament Izby, który wykonywał te kontrole, kontrolerzy nie formułowali żadnych wniosków, wręcz przedstawili stanowisko, z którego wynikało, że nie ma podstaw do egzekwowania odpowiedzialności karnej wobec kogokolwiek. Ponieważ sam miałem wątpliwości co do takiej propozycji, zwróciłem się o opinię do Departamentu Prawnego. Z departamentu tego wypłynęły sugestie o potrzebie rozpatrzenia kwestii odpowiedzialności karnej głównie w zakresie niepobrania dywidendy. Ta sprawa nie została zamknięta, dlatego że decyzja Wysokiej Izby o przedstawieniu informacji już w dniu dzisiejszym zmusiła nas do szybkiego sfinalizowania sprawy całej informacji. W związku z tym nie ma jeszcze ostatecznego stanowiska.</u>
          <u xml:id="u-225.19" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Powiem państwu o problemach, które istnieją tu w zakresie odpowiedzialności karnej. Poczynając od Polisy, rozważenia wymaga jeszcze - i w tej chwili państwu ostatecznej odpowiedzi na to pytanie nie dam - czy na przykład przedstawienie tych nieprawdziwych, nierzetelnych danych o spodziewanych zyskach spółki można traktować jako poświadczenie nieprawdy w dokumencie. Trzeba by wnikliwie rozważyć, czy oferta jest dokumentem i czy przepis art. 266 Kodeksu karnego mógłby mieć tu zastosowanie.</u>
          <u xml:id="u-225.20" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Jeśli chodzi o wojewodę piotrkowskiego, to zapewne można by mówić o przestępstwie z art. 246 w odniesieniu do działania polegającego na wniesieniu niezgodnie z prawem udziału do spółdzielczego jeszcze wówczas towarzystwa, bo tu wojewoda wyraźnie przekroczył swoje uprawnienia. No, ale jeśli było to przestępstwo z art. 246, to termin jego ścigania wynosi 5 lat. Dotyczy to roku 1989, a mamy rok 1996. Nieodebranie dywidendy można również rozpatrywać w kategorii: czy jest to przestępstwo czy nie. Niewątpliwie zaniedbano tego obowiązku, z tym że w rozumieniu przestępstwa niegospodarności zgodnie z art. 1 ustawy o ochronie obrotu gospodarczego jest to zbyt mała kwota. Przestępstwo zachodzi wtedy, kiedy jest poważna szkoda majątkowa, przepraszam, znaczna szkoda. Zgodnie z orzecznictwem sądowym mienie znacznej wartości to mienie o wartości co najmniej 50 średnich płac, a więc w wypadku 11 tys. nie da się tego przyjąć. Do rozważenia jest jeszcze kwestia ewentualnej odpowiedzialności z art. 206 Kodeksu karnego, pod warunkiem że uda się wykazać, że było to działanie umyślne, a nie tylko nieumyślne zaniedbanie. Informuję o tym, że te kwestie są jeszcze przedmiotem dalszych naszych analiz.</u>
          <u xml:id="u-225.21" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Jeśli chodzi o Państwowy Fundusz Osób Niepełnosprawnych, to on budzi może najwięcej zainteresowania, dlatego że to była najwyższa lokata. Nie można mówić tutaj o niegospodarności, bo do stwierdzenia niegospodarności wymagane są dwa elementy. Niedopełnienie obowiązków i przekroczenie uprawnień. O ile tego elementu można się łatwo dopatrzyć, dlatego że PFRON odszedł od celu, dla którego został powołany - więc można się dopatrzyć przekroczenia uprawnień - a w braku tych analiz można się dopatrzyć niedopełnienia obowiązków, no ale szczęśliwie do tej pory jeszcze szkoda nie wystąpiła. Jeśliby, nie daj Boże, jakieś nieszczęście się stało z tym podmiotem - mówię o Polisie - w którym akcje są zainwestowane, to skarb państwa mógłby ponieść rzeczywiście takie straty, ale w tej chwili o stratach nie można mówić. Nie ma wymiernych strat majątkowych. I to wskazuje, że nie możemy mówić o przestępstwie karalnej niegospodarności. Natomiast mówimy o tym, nie szczędząc krytyki tego przedsięwzięcia; jednak o przestępstwie niegospodarności nie może być mowy.</u>
          <u xml:id="u-225.22" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">I to są wszystkie problemy karne, jakie - powtarzam jeszcze raz państwu - są przedmiotem naszych tutaj rozważań, już moich nawet własnych, bo powiem państwu, że, już nie polegając wyłącznie na sugestiach kontrolerów, zadałem sobie trud bardzo wnikliwego przeczytania całych akt kontroli, bo stając przed Wysoką Izbą, zdaję sobie sprawę, że oczekuje się ode mnie szczegółowej wiedzy na temat wszystkich okoliczności tej sprawy.</u>
          <u xml:id="u-225.23" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Dziękuję bardzo, Wysoka Izbo, za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-225.24" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję panu prezesowi.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Sejm postanowił o wysłuchaniu w debacie nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-226.3" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Jako pierwszy zabierze głos pan poseł Mieczysław Krajewski z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#PoselMieczyslawKrajewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Najpierw generalna refleksja. Po wnikliwym przestudiowaniu raportu twierdzę, że on Izbie zwraca uwagę na pewną istotną sprawę. Mianowicie chodzi o to, że te kontakty między skarbem państwa, kapitałem publicznym a prywatnym będą się rozrastały. Wchodzimy tu na teren, co do którego nie będzie można mówić, że przetniemy te kontakty albo że one będą mniejsze, albo że wywołamy metodą krytyki tych kontaktów strach kapitału państwowego i publicznego przed wchodzeniem... To byłby niedobry wniosek z tego raportu.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#PoselMieczyslawKrajewski">I drugi wniosek jest taki, że właściwie wszyscy musimy się jakby tych kontaktów uczyć, nie wyłączając, panie prezesie, niestety NIK. Jest tu teza o tym, że są granice przepływu, że PFRON na przykład za daleko odszedł od swoich celów odnośnie do lokat kapitału, a co to znaczy za daleko? Za daleko dla kapitału znaczy nieefektywnie.</u>
          <u xml:id="u-227.2" who="#PoselStanislawBartoszek">(To nie wiąże się z konkluzją.)</u>
          <u xml:id="u-227.3" who="#PoselMieczyslawKrajewski">Ale to jest inna sprawa. No to trzeba rzeczywiście tu się uczyć pewnych jakby... Bo co to znaczy, że tylko tu może inwestować - gdzie? Co to znaczy za daleko?</u>
          <u xml:id="u-227.4" who="#PoselMieczyslawKrajewski">Pytam pana prezesa: Co to znaczy za daleko, a co to znaczy blisko? Bardzo bym chciał, żeby pan prezes był uprzejmy to sprecyzować.</u>
          <u xml:id="u-227.5" who="#PoselMieczyslawKrajewski">Druga sprawa jest taka, że w tym samym raporcie mówi się, że PFRON zabezpieczał dość sensownie interesy niepełnosprawnych. No to, na litość boską, naprawdę trzeba się na coś zdecydować. Takich kwiatków jest co najmniej parę, nie chcę tego rozwijać.</u>
          <u xml:id="u-227.6" who="#PoselMieczyslawKrajewski">Ale nie po to mówię, to nie jest sprawa jakiejś złośliwości czy nierzetelności, tylko jeszcze raz powiadam, że wchodzimy na teren grząski, tego się wszyscy muszą uczyć. Dlatego myślę, że w tej akurat mierze ten raport nie może być pouczaniem, jak by te stosunki regulować.</u>
          <u xml:id="u-227.7" who="#PoselMieczyslawKrajewski">Tak naprawdę chodzi o dwie sprawy: o legalność - pan prezes był uprzejmy wykluczyć sprawę nielegalności i nazwać bardzo incydentalnymi przypadki naruszenia prawa. I druga sprawa to jest sprawa celowości i efektywności.</u>
          <u xml:id="u-227.8" who="#PoselMieczyslawKrajewski">Jeżeli rozważamy sprawę ubezpieczeń, to pewnie trzeba mówić o długookresowej efektywności. Bo każda inna efektywność w zastosowaniu do ubezpieczeń, niestety, wiąże się z zupełnie obcą na przykład mnie i SLD koncepcją doraźnego zysku. Jeżeli budowanie struktur miałoby polegać na tym, że się zoptymalizuje zysk, jednym słowem, jeżeli zadaniem, jeśli chodzi o wejście w to tych podmiotów państwowych, było budowanie stabilnej firmy, która nakierowywałaby się na długookresowy zysk, to jedyne, o czym można powiedzieć, że zostało nie dopatrzone, to jest analiza owej długookresowej prognozy. Jeśli o to chodzi, że rzeczywiście nie ma określonych procedur, to nie ma tu dostatecznych prawnych rozwiązań i procedur. Krótko mówiąc, w każdej sprawie, czy ona wiąże się z dużym, czy z małym zaangażowaniem, można postępować dowolnie. Raport pokazał z całą wyrazistością, że ta dowolność jest posunięta bardzo daleko.</u>
          <u xml:id="u-227.9" who="#PoselMieczyslawKrajewski">Jeżeli chodzi o efektywność, raport nie daje, niestety, możliwości oceny długookresowej efektywności, to znaczy nie odpowiada na to pytanie. W gruncie rzeczy musiałbym autorom raportu zadać pytanie, czy mogą nam przedstawić odpowiedź, bo przypuszczam, że takim elementem oceny efektywności byłoby pełne wejście na giełdę, to byłoby takim pierwszym sprawdzianem. Na razie na skutek sporu między giełdą a Polisą w sprawie sposobu wchodzenia na giełdę - niedoróbki prawne pozwoliły na różne interpretacje - takiej oceny mieć nie możemy. Na szczęście rząd w tej sprawie złożył już projekt ustawy, jest to grube tomisko, w którym rozwiewa się te wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-227.10" who="#PoselMieczyslawKrajewski">Następna sprawa to zarzuty dotyczące tego, że państwowe podmioty były mniej uprzywilejowane niż inne wchodzące w to. Oczywiście, one miały obowiązek negocjować, ale jeżeli budowały firmę efektywną, to efektywność tej firmy wpływała na podniesienie dochodów i państwowych, i prywatnych. Natomiast takie rozumowanie, że gdy firma będzie efektywna, to prywatne na tym zyskają więcej niż państwowe, jest dość zawodne. Powiedzmy, że nierównomiernie będą zyskiwać. Ale to jest zawodne. Na coś się trzeba zdecydować. Czy po to doinwestowano, żeby była to firma efektywna, a więc żeby akcjonariusze mieli z tego korzyści, powiedzmy, nierównomierne...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Panie pośle, proszę się zbliżać do końca, gdyż czas minął.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#PoselMieczyslawKrajewski">Właśnie, do konkluzji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Do konkluzji, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#PoselMieczyslawKrajewski">To jest właśnie ten ostatni problem. Mianowicie konkluzja moja byłaby taka: wnoszę o to, żeby pan prezes NIK odpowiedział na pytania dotyczące długookresowej efektywności, a także wnosiłbym o to, by postulować przyspieszenie uregulowań stosunków między kapitałem różnych rodzajów, to znaczy kapitałem prywatnym, państwowym i publicznym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Krajewskiemu z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#WicemarszalekMarekBorowski">Proszę o zabranie głosu posła Stanisława Bartoszka z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#PoselStanislawBartoszek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wokół dzisiejszej informacji dotyczącej kontroli przeprowadzonej przez Najwyższą Izbę Kontroli w Towarzystwie Ubezpieczeniowo-Reasekuracyjnym ˝Polisa˝ narosło wiele mitów i politycznych spekulacji. Dobrze więc się stało, że informacja na ten temat stała się przedmiotem obrad Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#PoselStanislawBartoszek">W nie tak odległej przeszłości protokół z kontroli Najwyższej Izby Kontroli stanowił podstawę do odwołania ministra, jak stwierdził w wystąpieniu telewizyjnym premier rządu Rzeczypospolitej Polskiej. Dobrze by się więc stało, gdyby pan premier wykazywał taką samą konsekwencję w wypadku wszystkich kontroli przeprowadzanych przez Najwyższą Izbę Kontroli. Należałoby porównać zarzuty, a jeśli weźmiemy pod uwagę obecnie rozpatrywany problem, minister współpracy gospodarczej z zagranicą nie powinien być odwołany.</u>
          <u xml:id="u-233.2" who="#PoselStanislawBartoszek">Wszelka działalność polityczna i gospodarcza, jak również połączenie obydwu tych działalności, powinna być wolna od wszelkiego rodzaju podejrzeń i pomówień. Takie stanowisko zajęliśmy w momencie głosowania nad umieszczeniem w porządku dziennym dzisiaj procedowanej informacji Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-233.3" who="#PoselStanislawBartoszek">Wysoka Izbo! Informacja Najwyższej Izby Kontroli, zaprezentowana przez jej prezesa pana Janusza Wojciechowskiego, z racji swojego charakteru jest zwięzła, a razem konkretna i daje obraz sytuacji, która występowała w Towarzystwie Ubezpieczeniowo-Reasekuracyjnym ˝Polisa˝. Pragnę potwierdzić, że dzisiejsza informacja jest składana na podstawie wyników kontroli przeprowadzonej w tej spółce przez NIK i jej ustalenia traktujemy jako fachowe i wiarygodne.</u>
          <u xml:id="u-233.4" who="#PoselStanislawBartoszek">Przeprowadzona kontrola dotyczyła zabezpieczenia interesów skarbu państwa w działalności spółki Polisa oraz zgodności z prawem emisji i obrotu akcjami. Jak wynika z informacji podmioty państwowe wniosły do spółki Polisa 11 mln zł kapitałów (stanowi to 25% całego układu kapitałowego) i w efekcie tego objęły 16,5% ogólnej liczby akcji. W rezultacie powstała niekorzystna sytuacja pomiędzy wielkością wniesionych przez te podmioty wkładów a ich uprawnieniami do wpływania na zasadnicze decyzje spółki, albowiem podmioty te posiadały tylko 14% głosów na walnym zgromadzeniu.</u>
          <u xml:id="u-233.5" who="#PoselStanislawBartoszek">Decyzje o dokapitalizowaniu prywatnej spółki mieniem państwowym, podjęte przez te podmioty, NIK uznała za sprzeczne z interesami tych podmiotów i z celami, do których te podmioty zostały powołane. Nowi akcjonariusze, dysponujący mieniem państwowym, które wnosili do spółki, byli pozyskiwani poprzez osobiste kontakty przedstawicieli spółki. Decyzje o zaangażowaniu mienia państwowego o znacznej wartości były podejmowane bez wcześniejszego przeprowadzenia właściwych analiz ekonomicznych.</u>
          <u xml:id="u-233.6" who="#PoselStanislawBartoszek">Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa, o której tu była mowa, nabyła akcje w zamian za wniesiony aport rzeczowy, który stanowiła nieruchomość mająca 111 ha, położona 20 km od centrum Warszawy. (I tu przypomnę, czy to był cel działalności agencji - przekazywanie aportu do Polisy - ponieważ zgodnie z art. 26, o ile dobrze pamiętam, celem Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa była restrukturyzacja i prywatyzacja tego mienia.) Jak wynika z przedstawionych materiałów zyski z dywidend były niższe od dochodów z oprocentowania lokat długoterminowych, gdyby te pieniądze zamiast do Polisy włożono do banku na wysoki procent i terminową lokatę. Spółka według stanu na koniec 1995 r. nie wypłaciła części akcjonariuszy naliczonych dywidend w wysokości ponad 600 tys. zł. Wśród tych podmiotów znajdował się skarb państwa reprezentowany np. przez wspomnianego wojewodę piotrkowskiego.</u>
          <u xml:id="u-233.7" who="#PoselStanislawBartoszek">Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego opowiada się za przyjęciem informacji. Uważamy, iż dobrze się stało, że sprawy trudne i kontrowersyjne są coraz częściej rozpatrywane w tej Izbie. Świadczy to o tym, że coraz częściej Sejm spełnia swe funkcje kontrolne.</u>
          <u xml:id="u-233.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Aleksander Małachowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Dziękuję panu posłowi Stanisławowi Bartoszkowi.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Proszę bardzo pana posła Jana Wyrowińskiego z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#PoselJanWyrowinski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dokładnie przed rokiem rozpatrywaliśmy w Izbie sprawę, która wówczas, w najgorętszym okresie kampanii prezydenckiej, bulwersowała opinię publiczną. Dokładnie po roku, Wysoka Izbo, wracamy do tej sprawy, która dla występującego wówczas w imieniu klubu SLD pana posła Mazurkiewicza sprowadziła się w głównej mierze do oskarżenia opozycji o - jak był się łaskaw wyrazić - ˝flekowanie pań˝, których jedyną winą było to, iż są żonami najważniejszych urzędników w państwie i przy okazji - tak się jakoś złożyło - posiadają niebagatelne pakiety akcji w żywiołowo rozwijającej się firmie ubezpieczeniowej.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#PoselJanWyrowinski">Przed rokiem, Wysoka Izbo, bez żenady szermowano argumentem, iż to na użytek kampanii wyborczej. Mówiono, iż znany z niechęci do postkomunistów i z sympatii do Lecha Wałęsy red. Tomasz Wołek wraz z grupą podobnych mu dziennikarzy robią igły z widły...</u>
          <u xml:id="u-236.2" who="#GlosyZSali">(Widły z igły.)</u>
          <u xml:id="u-236.3" who="#PoselJanWyrowinski">...widły z igły, wyciągając na światło dzienne skład akcjonariatu Towarzystwa Ubezpieczeniowo-Reasekuracyjnego ˝Polisa˝ i deliberując, dlaczego właśnie tę firmę tak upodobały sobie rozliczne instytucje państwowe, ochoczo nabywając za publiczne pieniądze jej akcje. Przed rokiem bez żenady padały z tej strony sali, dzisiaj pustej, pytania, stare pytania, znane pytania z czasów, gdy ˝Trybuna˝ była jeszcze ˝Trybuną Ludu˝ - kto za tym stoi i czemu to służy.</u>
          <u xml:id="u-236.4" who="#PoselJanWyrowinski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! I oto dzisiaj stoimy wobec tego dokumentu, wobec ustaleń Najwyższej Izby Kontroli potwierdzających w całej rozciągłości to, że w sprawie powiększania kapitału Polisy za pomocą grosza publicznego fundamentalne zasady uczciwości i przejrzystości gospodarowania tymże groszem nie były przestrzegane. Stoimy również wobec ustaleń obnażających pokrętny mechanizm tuczenia się groszem publicznym grynderskiej, panie pośle, że użyję przypomnianego przez pana Stefana Bratkowskiego i znanego od połowy XIX w. określenia sposobu bogacenia się starych akcjonariuszy kosztem tych, którzy wchodzą w posiadanie akcji...</u>
          <u xml:id="u-236.5" who="#PoselRyszardBugaj">(To jest opisane, panie pośle.)</u>
          <u xml:id="u-236.6" who="#PoselJanWyrowinski">Tak, opisane.</u>
          <u xml:id="u-236.7" who="#PoselJanWyrowinski">...takiej właśnie grynderskiej, działającej na granicy ryzyka firmy ubezpieczeniowej. Oczywiście NIK nie miał możliwości sprawdzenia, kto, z kim i na czyje polecenie dokonywał owych, jak stwierdzono w informacji, wcześniej prowadzonych ustnych uzgodnień dotyczących warunków nabycia akcji. NIK nie był również w stanie stwierdzić, dzięki jakim to informacjom i ˝osobistym kontaktom przedstawicieli spółki˝ pozyskiwano nowych akcjonariuszy. Do tych ustaleń, mam nadzieję, przystąpią niezwłocznie stosowne instytucje. Żywię również nadzieję, że uwzględniając listę akcjonariuszy i przedstawicieli spółki nie przejdą do porządku dziennego nad takim chociażby spostrzeżeniem wynikającym z harmonogramu tych 12 emisji, iż grosz publiczny wędrował do Polisy w największej mierze po wyborach w roku 1993.</u>
          <u xml:id="u-236.8" who="#PoselJanWyrowinski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Lektura tej informacji NIK do przyjemnych nie należy. Wydaje mi się, że najstosowniejszą - i jakże gorzką - refleksję można zawrzeć w następującym stwierdzeniu. Tucząc Polisę publicznymi pieniędzmi, tucząc Polisę stanowiącym własność skarbu państwa aportem - czy to w postaci akcji, czy nieruchomości - czyniąc to w sposób przedstawiony bardzo wyraźnie w informacji, flekowano (że użyję dosadnego ubiegłorocznego określenia pana posła Mazurkiewicza z taką determinacją wówczas broniącego niektórych akcjonariuszek firmy) elementarną zasadę, elementarną normę uczciwości, jeżeli chodzi o oddzielenie tego, co prywatne, od tego, co publiczne. I naprawdę, Wysoka Izbo, w oparciu o praktyki opisane w tej informacji nietrudno udzielić odpowiedzi na pytanie, które dzisiaj znalazło się na pierwszej stronie ˝Gazety Wyborczej˝ w związku z z zadłużeniem SdRP: Czy SdRP zdoła dogadać się z rządem? Otóż zdoła się dogadać z rządem.</u>
          <u xml:id="u-236.9" who="#PoselJanWyrowinski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W Polsce sprawy publiczne muszą być czyste i przejrzyste. W Polsce nie może bezkarnie kwitnąć proceder uprawiany przez Polisę, przez Polski Fundusz Gwarancyjny i wiele innych tego rodzaju instytucji. Spora część odpowiedzialności za to, że tak jest, ciąży oczywiście na Izbie, bo przecież doskonale wiemy, że leżakują w komisjach dwa projekty ustaw antykorupcyjnych. Myślę, że miarą odpowiedzialności Izby będzie to, że z tym problemem, który czeka na rozwiązanie w komisjach, uporamy się szybko. Natomiast miarą odpowiedzialności Najwyższej Izby Kontroli będzie to, że ta sprawa będzie miała swój finał, panie prezesie, że nie rozejdzie się po kościach, że sposób jej rozwiązania będzie przybliżał nas do tego ideału, aby w Polsce sprawy publiczne były czyste, przejrzyste.</u>
          <u xml:id="u-236.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Dziękuję panu posłowi Janowi Wyrowińskiemu.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Głos zabierze pan poseł Artur Smółko z Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#PoselArturSmolko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tak się akurat składa, że inwestowanie w rynek ubezpieczeniowy to jedna z najbardziej dochodowych działalności, czy to w krótkookresowym terminie, czy też w długookresowym. Jedno nie ulega wątpliwości, że to się po prostu opłaca. Niestety tak też się składa, że akurat na rynku ubezpieczeń mamy do czynienia ze splotem różnych interesów. Niestety często te interesy splatają się polityką, czego najlepszym przykładem jest m.in. sytuacja Polisy. Wydaje mi się, że zarówno informacja Najwyższej Izby Kontroli, jak i wcześniej ukazujące się informacje prasowe są właśnie funkcją uwikłania takich firm, takich spółek w politykę, i to zaplątania - co trzeba przyznać przy okazji tej informacji - dość jednostronnego politycznie. Kiedy mówię o tej jednostronności, to nie myślę tylko o żonach dwóch polityków SLD, czy też nie chcę pytać, gdzie są żony innych polityków SLD, lecz mówię też o innych firmach ubezpieczeniowych, o których prasa informowała w kontekście zaplątania polityków akurat jednego obozu - tego samego obozu - w niejasne interesy ubezpieczeniowe. Tak się akurat składa, że podważyć tego nie sposób.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#PoselArturSmolko">Raport, informacja Najwyższej Izby Kontroli opisuje precyzyjnie pewien sposób transferu pieniędzy budżetowych - pieniędzy podatnika do firm prywatnych. Ten transfer jest dość czytelny i nie należy go inaczej nazywać. Oto firmy państwowe, publiczne, które skądinąd zawsze wzbudzają emocje przy pracach nad budżetem, takie jak Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa, PFRON, Agencja Rozwoju Gospodarczego, zajęły się w istocie dokapitalizowaniem Polisy - spółki prywatnej, bo tak naprawdę to wygląda. To oczywiście ciągle ma wyłącznie charakter płacenia swoistego haraczu za polityzację gospodarki, ale za tę polityzację gospodarki konsekwencje powinni ponosić, a już na pewno odpowiedzialność, właśnie ci, którzy są jakoś zaplątani w Polisę. Jak bowiem inaczej nazwać sytuację, w której oceniamy - i Najwyższa Izba Kontroli ocenia -chociażby sposób nabycia akcji Polisy przez te spółki publiczne, kiedy nawet nie jest jasne, czy były prowadzone jakiekolwiek negocjacje finansowe w sprawie nabycia tych akcji, kiedy nie ma żadnej dokumentacji w tej sprawie. Jak inaczej nazwać właściwie niecelowość - chyba jednak można tak to nazwać, bo pan prezes NIK pytał, jaki był cel emisji tych akcji - ich nabycia. W końcu nie sposób nie oceniać krytycznie kłopotów z dywidendą, o których tutaj była mowa. To, że spółki publiczne, które przecież mają kłopoty finansowe, nie brały dywidendy od spółki prywatnej, oznacza kredytowanie spółki prywatnej z budżetu - trzeba to tak nazwać. I to nie na poziomie 0% oprocentowania, tylko na minus ileś oprocentowania, bo inflacja biła. To jest oczywiście pewien kłopot.</u>
          <u xml:id="u-238.2" who="#PoselArturSmolko">Pamiętam, kiedy w Izbie ocenialiśmy sprawę ministra Buchacza, kiedy pan premier Cimoszewicz mający nasze poparcie - to chcę powiedzieć - mówił o zrastaniu się interesów publicznych i prywatnych. Premier przemawiał nawet w telewizji, ostro oceniał, ganił, w końcu zwolnił. Chciałbym zapytać - szkoda, że nie ma tutaj pana prezesa Rady Ministrów, ale rozumiem, że to nie jest najistotniejsza sprawa - pana prezesa Wojciechowskiego: Na czym polega różnica, jeżeli taka występuje, między sprawą pana Buchacza, chodzi o modelowość, a sprawą Polisy, tą sprawą właśnie zrośnięcia interesu prywatnego i publicznego? Przyznaję, tutaj różnicy nie dostrzegam. Po prostu nie dostrzegam.</u>
          <u xml:id="u-238.3" who="#PoselRyszardBugaj">(Jak to? Tam było zielone, a tutaj czerwone.)</u>
          <u xml:id="u-238.4" who="#PoselMarekBorowski">(To jest bardzo prymitywne, panie pośle.)</u>
          <u xml:id="u-238.5" who="#PoselArturSmolko">Pytam o to z innego powodu, bo w sprawach nadużywania pieniędzy publicznych Unii Pracy jest wszystko jedno, jaki kolor ma legitymacja partyjna tych, którzy są w niejasne działania zaplątani.</u>
          <u xml:id="u-238.6" who="#PoselArturSmolko">Kolejne pytanie: Czy byłby w ogóle jakikolwiek racjonalny powód, jeżeli na przykład PFRON chciał inwestować, jeżeli Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa chciała inwestować, jeżeli Agencja Rozwoju Gospodarczego chciała inwestować, by wybrać właśnie Polisę? Czy był jakikolwiek powód, jeżeli jednak wycena tych akcji była znacznie wyższa niż akcji przed emisją?</u>
          <u xml:id="u-238.7" who="#PoselArturSmolko">Następne pytanie: Czy Najwyższa Izba Kontroli - to ważne pytanie, panie prezesie - badała, czy Polisa jako spółka prywatna angażowała się w finansowanie czyjejkolwiek kampanii wyborczej? To dla nas istotne pytanie z różnych powodów.</u>
          <u xml:id="u-238.8" who="#PoselArturSmolko">Pytanie kolejne: Czy, panie prezesie, fakt, że interesy Polisy splotły się z interesami osób publicznych, które są znane i są w jakimś sensie decydentami, wpłynął na niekorzystność transakcji, o których mowa w informacji Najwyższej Izby Kontroli?</u>
          <u xml:id="u-238.9" who="#PoselArturSmolko">Na tych pytaniach chciałbym skończyć. Mnie się wydaje, Wysoka Izbo, że to nie jest tak, że powinniśmy oceniać takie sprawy z tej racji, że jest tam akurat właśnie to zaplątanie interesów ugrupowania, które jest jednym z ugrupowań koalicyjnych. W tej sprawie, chcę to jeszcze raz powtórzyć, Unia Pracy nie zwraca uwagi na kolory legitymacji politycznych. Dla nas jest wszystko jedno, kto przekracza prawo.</u>
          <u xml:id="u-238.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Dziękuję panu posłowi Smółko.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Pan poseł Wojciech Błasiak z klubu BBWR i KPN.</u>
          <u xml:id="u-239.2" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#PoselWojciechBlasiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie i Panowie! Ujawnienie przez kontrolę NIK negatywnych dla skarbu państwa konsekwencji utrzymywania nieformalnych powiązań (rodzinnych, a jak się domyślamy, również towarzyskich i partyjnych) prywatnego biznesu z instytucjami i kapitałem państwowym i publicznym, na przykładzie prywatnej firmy ubezpieczeniowej Polisa, naszym zdaniem powinno jednak wywołać szerszą refleksję nad sytuacją polskiej sceny politycznej i w obozie władzy. Naszym zdaniem refleksja ta musi się rozpocząć od kwestii etyki publicznej świata polityki - nie od prawa, nie od przepisów administracyjnych.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#PoselWojciechBlasiak">Co wynika z faktu, że część polityków SLD, którzy nieustannie mówią o europejskości i o europejskich normach, a nawet europejskość chcą umieścić w katalogu swych wartości partyjnych, by wspomnieć pana przewodniczącego Oleksego, przyzwala lub uczestniczy rodzinnie w moralnie nagannych sytuacjach dwuznacznych powiązań nieformalnych między interesami ich małżonek czy byłych kolegów partyjnych a instytucjami państwowymi, którymi sami rządzą? Okazuje się bowiem, że mimo ujawnienia tego typu faktów ponad rok temu w istocie nic się nie zmieniło. A to oznacza, że nie mamy do czynienia z incydentalnymi przypadkami, jakie wszędzie się na świecie zdarzają, ale z pewną swoistą normą - trudno powiedzieć jeszcze, jak utrwaloną, ale z normą. Dlatego z normą, a nie ze złamaniem normy, że istnieje stan permanentnego przyzwolenia nie tylko ze strony poszczególnych liderów SLD, ale musi też istnieć atmosfera moralnego przyzwolenia ze strony grup kierujących SLD, jeżeli przez kilkanaście miesięcy nic się w tym zakresie nie zmieniło. To oznacza ni mniej ni więcej, że według tej formacji politycznej, przynajmniej w obecnej konstelacji grup władzy wśród niej, można faktycznie korzystać z władzy publicznej i nawy państwowej dla celów prywatnych, o ile tylko to nie jest sprzeczne z prawem. I to jest, niestety, norma etyczna w tej grupie. Jeśli byliby to ludzie, którzy zajmują się na przykład handlem hurtowym, nie miałoby to większego znaczenia, ale problem polega na tym, że mamy do czynienia z przejawem amoralności grupy współrządzącej dużym państwem i 40-milionowym narodem, i to jeszcze w sytuacji tzw. transformacji ustrojowej, która głównie dzięki przekształceniom własnościowym określa sytuację naszego kraju i sytuację poszczególnych grup na dziesięciolecia, jeśli nie na dłużej.</u>
          <u xml:id="u-240.2" who="#PoselWojciechBlasiak">I następne pytanie, jakie w związku ze sprawą Polisy się rodzi: Czy sprawa Polisy stanowi o sieci nieformalnych powiązań między grupami byłej i obecnej władzy współtworzącej SLD, czyli, jak to ujmują dziennikarze, stanowi o ˝czerwonej pajęczynie˝, czy też sprawa Polisy jest tylko jednym z przykładów istnienia na szerszą skalę takiej właśnie ˝czerwonej pajęczyny˝? Naszym zdaniem jest tylko fragmentem większej całości, a świadczy o tym wiele przykładów, nie tylko sprawa Polisy.</u>
          <u xml:id="u-240.3" who="#PoselWojciechBlasiak">I kolejne pytanie: Czy formacja polityczna ta lub jakakolwiek inna, w której istnieje norma etyczna przyzwalająca na naganne moralnie zjawisko, o którym zaświadcza sprawa Polisy, powinna mieć prawo do współwładzy i współrządzenia Polską? Tak czy nie? Naszym zdaniem - nie. Taki element amoralności powinien dyskwalifikować całą formację i całą grupę polityczną, bo to jest groźne dla przyszłości państwa polskiego i to jest groźne dla naszej własnej przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-240.4" who="#PoselWojciechBlasiak">Ale sprawa jest szersza naszym zdaniem, gdyż dotyczy również znacznej części świata polskiej polityki, nie tylko SLD, dlatego że obserwujemy zbyt często również i w tej Izbie taką zwykłą prostacką prywatę w sprawach publicznych, a z etyką prostackiej prywaty można co najwyżej zajmować się handlem hurtowym na niewielką skalę, a na pewno nie władać państwem.</u>
          <u xml:id="u-240.5" who="#PoselWojciechBlasiak">Sądzimy, że jeżeli nie dojdzie do moralnego otrząśnięcia się polskiej klasy politycznej lub jeżeli nie pojawią się nowe elity państwowotwórcze zdolne do traktowania władzy nie tylko państwowej, ale i partyjnej jako służby publicznej na rzecz państwa i narodu, to w wiek XXI możemy wejść przekreślając historyczne szanse Polski na suwerenny, bezpieczny i zamożny rozwój naszego kraju. Punktem wyjścia jest kwestia etyki i moralności publicznej; nie prawa, nie zarządzanie, nie przepisy prawne - to jest rzecz dopiero wtórna.</u>
          <u xml:id="u-240.6" who="#PoselWojciechBlasiak">Przechodząc na koniec bezpośrednio do sprawy protokółu kontroli, chcę zapytać pana prezesa, czy kontrola stwierdziła lub czy pan prezes może coś powiedzieć o tym, które z wielkich przedsiębiorstw państwowych lub firm publicznych są ubezpieczone w firmie Polisa.</u>
          <u xml:id="u-240.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Dziękuję panu posłowi Wojciechowi Błasiakowi.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Proszę pana posła Grzegorza Cygonika z Konfederacji Polski Niepodległej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#PoselGrzegorzCygonik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 16 października br. prezes NIK podpisał informację o wynikach kontroli zabezpieczenia interesów skarbu państwa w działalności Towarzystwa Ubezpieczeniowo-Reasekuracyjnego ˝Polisa˝ oraz zgodności z prawem emisji i obrotu akcjami spółki.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#PoselGrzegorzCygonik">I cóż wynika z kontroli NIK? Instytucje państwowe, które inwestowały miliony nowych złotych w akcje Polisy, postąpiły, po pierwsze, niegospodarnie i bardzo ryzykownie, po drugie, kupując akcje Polisy przepłaciły, rezygnując z jakichkolwiek prób negocjacji korzystniejszych cen i, po trzecie, zapominały o odbieraniu corocznej dywidendy. Firmy państwowe inwestowały w ciemno, gdyż nie przeprowadzały analiz ekonomicznych Polisy i opłacalności inwestowania w Polisę. Jakby tego było mało, łamano Prawo budżetowe i dokapitalizowano mieniem państwowym prywatną spółkę. A takie działania umożliwiły czerpanie zysków prywatnym udziałowcom, m.in. żonie prezydenta Kwaśniewskiego, żonie posła Oleksego, wielu działaczom o rodowodzie peerelowskim i pezetpeerowskim, Gorywodzie i Sadowskiemu - wicepremierom w rządzie Messnera, czy Wróblewskiemu - ministrowi finansów w rządzie Rakowskiego.</u>
          <u xml:id="u-242.2" who="#PoselGrzegorzCygonik">Wysoka Izbo! To jest chore moralnie, a spółka Polisa nie przyniesie zysków firmom państwowym, bo już w pierwszym półroczu roku bieżącego odnotowała straty w wysokości ponoć ponad 3,5 mln zł. Prasa miała rację, to jest największa afera i skandal polityczny przełomu lat 1995 i 1996. I pragnę, panie prezesie, jako autor wniosku do porządku dziennego, żeby Izba poznała informację NIK w tej sprawie. Mam nadzieję, panie prezesie, że winni tych zaniedbań, winni straty pieniędzy państwa, czyli nas wszystkich, wszystkich podatników, staną przed prokuratorem.</u>
          <u xml:id="u-242.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Przemawiał pan poseł Grzegorz Cygonik.</u>
          <u xml:id="u-243.2" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Proszę pana posła Eugeniusza Janułę, Nowa Demokracja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#PoselEugeniuszJanula">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Problem styku świata polityki i działalności finansowej jest w każdym demokratycznym kraju swego rodzaju papierkiem lakmusowym, testem na funkcjonowanie państwa. Konkluzje oraz przede wszystkim treść wystąpienia pana prezesa NIK wyraźnie wskazują, że w firmie Polisa nastąpiły zjawiska patologiczne. Aczkolwiek raport prezesa NIK nie zawiera, jak dotąd przynajmniej, jednoznacznych konkluzji co do możliwości zastosowania Kodeksu karnego, niemniej zjawisko patologiczne jest, należy je do końca zbadać i wyprowadzić ostateczne wnioski, z pełnymi ich konsekwencjami.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#PoselEugeniuszJanula">Nie ma sensu odnosić się do szczegółów, zrobili to już moi przedmówcy, ale trzeba mieć świadomość, że zarówno infrastruktura prawna, jak i poziom kultury politycznej w naszym państwie są wciąż dalekie od oczekiwanych, że ze zjawiskami patologicznymi spotykamy się na szeroką skalę. Świadczyć może chociażby o tym wczorajsza audycja Warszawskiego Ośrodka Telewizyjnego, w której jeden z dwóch głównych współwłaścicieli spółki Art-B podał wyraźnie nazwiska ludzi związanych z jego byłą spółką, którzy brali od niego pieniądze. Takich przekładów jest zresztą więcej, i to po wszystkich stronach sceny politycznej.</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#PoselEugeniuszJanula">Chciałbym powiedzieć, że zgadzamy się z jednym z postawionych wniosków, mianowicie że sprawy publiczne muszą być czyste i czytelne, i w związku z tym jak najszybciej należy uchwalić ustawy antykorupcyjne, które będą w jasny sposób oddzielały ów świat polityki od świata biznesu i będą w znacznej części - nie twierdzę, że w całości - eliminowały zjawiska korupcyjne. Co do kategorii formalnych, to oczywiście jesteśmy za przyjęciem do wiadomości informacji prezesa NIK.</u>
          <u xml:id="u-244.3" who="#PoselEugeniuszJanula">Padło tutaj pytanie, czym się jeszcze - powiem o tym, ponieważ mam chwilę czasu - różniła sprawa eks-ministra Buchacza od obecnej. Pewne różnice były - nie oceniam osób - takie przede wszystkim, że w wypadku działalności ministra Buchacza powstała strata rzędu...</u>
          <u xml:id="u-244.4" who="#GlosZSali">(Gdzieś około 300 mld starych złotych.)</u>
          <u xml:id="u-244.5" who="#PoselEugeniuszJanula">Tak, rzędu około 300 mld starych złotych, i że był on ostrzegany, że jego działania prowadzą do strat. Jeżeli chodzi o Polisę, straty jako takiej nie było, co wcale nie świadczy o tym, że nie było zjawiska patologicznego. Tak więc miejmy tutaj świadomość, że każda sprawa musi znaleźć właściwą ocenę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Eugeniuszowi Janule.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-245.2" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Proszę zatem prezesa Najwyższej Izby Kontroli pana Janusza Wojciechowskiego o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziękuję wszystkim państwu posłom za zainteresowanie tym raportem, za wszystkie uwagi, które tutaj na temat informacji Izby padły. Postaram się w skrócie odpowiedzieć, tak jak to jest możliwe, na pytania, które postawiono w toku dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Pan poseł Krajewski miał wątpliwości co do pewnych ocen wyrażonych zwłaszcza w odniesieniu do zaangażowania PFRON w Polisę. Pytał o to, co Izba miała na myśli, mówiąc, że to jest za dalekie od celów, do których ta instytucja została powołana; te właśnie kwestie poruszył w swoim zapytaniu. Wysoka Izbo, mówiąc o tym, że nastąpiło oddalenie się od celu, mamy na myśli to, że środki Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych przeznacza się w szczególności na finansowanie rehabilitacji zawodowej, leczniczej, społecznej osób niepełnosprawnych; ustawa wymienia szereg celów. To oczywiście nie wyklucza, że nadwyżki mogą być przeznaczane na inne cele, ale np. na pierwszym miejscu jest udzielanie pożyczek, dalej dopiero wnoszenie udziałów do spółek. Powtarzam: nie kwestionujemy legalności tych działań - jest podstawa ustawowa, temu nie da się zaprzeczyć, ale z punktu widzenia celów wybór akurat tego sposobu lokowania środków budzi wątpliwości. Sądzę, że gdyby dobrze poszukać, znalazłby się właściwszy sposób wydatkowania tych środków. Zwracam uwagę na to, że Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych nie jest podmiotem, którego głównym zadaniem jest osiąganie zysków i wchodzenie w jakieś ryzykowne przedsięwzięcia.</u>
          <u xml:id="u-246.2" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Pan poseł pytał o pełną ocenę efektywności tego przedsięwzięcia. Chciałbym powiedzieć, że nie mówimy, że powstała szkoda, i nie kwestionujemy nawet opinii, że to się może okazać przedsięwzięciem efektywnym - przyszłość pokaże, jak to będzie. Tego problemu nie ma. My wskazujemy na pewne niebezpieczeństwa, które się wiążą z takim sposobem inwestowania. To się wszystko może skończyć bardzo dobrze...</u>
          <u xml:id="u-246.3" who="#GlosZSali">(Przez przypadek.)</u>
          <u xml:id="u-246.4" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">...i miejmy nadzieję, że żadne przykre zdarzenia nie nastąpią, ale innym razem przy takim sposobie angażowania środków publicznych może zdarzyć się przykra rzecz. Jeżeli się dokonuje takiej inwestycji (48 mld starych złotych) bez stosownego sprawdzenia, bez analiz ekonomicznych, to może się okazać, że się te pieniądze po prostu straci w następnym podobnym przedsięwzięciu. Dlatego my przed tym przestrzegamy i dlatego ten problem został zasygnalizowany.</u>
          <u xml:id="u-246.5" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Pan poseł Bartoszek nawiązał do porównania tej sprawy ze sprawą dotyczącą wcześniejszej kontroli w Ministerstwie Współpracy Gospodarczej z Zagranicą. Także pan poseł Smółko pytał, na czym polega różnica między tą sprawą a sprawą ministra Buchacza. Otóż różnic jest zapewne kilka, bo tamta sprawa obejmowała kilka problemów.</u>
          <u xml:id="u-246.6" who="#GlosZSali">(Nie ma wątpliwości, że jest kilka problemów.)</u>
          <u xml:id="u-246.7" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Modelowe podobieństwo tych spraw polega chyba na wnioskach systemowych, które z nich wynikają, a mianowicie chodzi o tę lukę prawną, brak uregulowań, które by określiły zasady inwestowania mienia państwowego w przedsięwzięcia wspólne z kapitałem prywatnym. Nikt nie twierdzi, że takiego angażowania nie może być w ogóle, to jest normalne w działalności gospodarczej i takie angażowanie musi następować, ale brakuje czytelnych, jasnych zasad. Boję się, że w każdym kolejnym przypadku tego typu inwestycji będziemy mieli wątpliwości, będziemy się zastanawiać, kto za tym stoi, kto na tym zarobił, kto kogo dofinansował. To powinno być czytelnie uregulowane. Takiego czytelnego uregulowania po prostu brak.</u>
          <u xml:id="u-246.8" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Pan poseł Wyrowiński mówił o bogaceniu się starych akcjonariuszy, o tym, że nie były przestrzegane zasady uczciwości. Wysoka Izbo, wyraziłem pogląd - i podtrzymuję go - że te kwestie dotyczące uprzywilejowania dotychczasowych akcjonariuszy ocenialiśmy pod kątem legalności i legalność tych operacji, zgodność z Kodeksem handlowym nie budzą wątpliwości. Izba nie jest od dokonywania ocen pod względem moralnym, to nie jest kryterium, którym posługujemy się w naszej działalności, więc nie wchodzę w tego typu oceny. To jest już sprawa ocen państwa posłów.</u>
          <u xml:id="u-246.9" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Jeśli chodzi o kwestie osobistych kontaktów - zdaje się, że mówił o tym pan poseł Wyrowiński, nawiązując do tego sformułowania w naszym raporcie, i jeszcze ktoś z państwa posłów - to, Wysoka Izbo, chciałbym wyraźnie zaznaczyć, że kontrola nie stwierdziła takich faktów, żeby ktokolwiek z tych indywidualnych akcjonariuszy wywierał wpływ na podjęcie decyzji o inwestowaniu czy to przez PFRON, czy to przez Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa. Kontrolerzy pytali o to i osoby odpowiedzialne za te decyzje wykluczyły taki wpływ, nie stwierdziły, aby Polisa, składając ofertę, powoływała się np. na to, że ma wśród swoich udziałowców jakieś osoby o znanych nazwiskach. Jeśli czegoś nie ma w aktach, to kontrola państwowa musi uznać, że tego po prostu nie ma. Stwierdzam wyraźnie: kontrola tego nie wykazała. Kontrola nie wykazała również, mimo dość dokładnego badania działalności Polisy, że Polisa była zaangażowana czy finansowała czyjąkolwiek kampanię wyborczą.</u>
          <u xml:id="u-246.10" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Jeśli chodzi o - nie odpowiadam już w kolejności zadawanych pytań - pytanie pana posła Błasiaka, a mianowicie które z wielkich przedsiębiorstw państwowych jest ubezpieczone w Polisie, to chcę powiedzieć, że ten problem wypłynął tylko w odniesieniu do tych podmiotów, które kontrolowaliśmy i które się angażowały w Polisę. To wynika z akt kontroli i zresztą z naszej informacji - na przykład oddziały terenowe Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa zostały tam ubezpieczone; było również porozumienie między Polisą a PFRON co do pewnych preferencji w korzystaniu z usług tej firmy, czyli Polisy.</u>
          <u xml:id="u-246.11" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Pytanie pana posła Smółko, czy był racjonalny powód wybrania Polisy. Myślę, że to dotyczy PFRON. Z akt kontroli wynika, że to nie było tak zupełnie bez jakichkolwiek rozważań ze strony PFRON. Otóż PFRON miał dwie oferty firm ubezpieczeniowych, żeby zainwestować w nie: Polisy i Polonii, i te oferty były analizowane, były porównywane. PFRON powołuje się na ekspertyzy dwóch fachowców, dwóch profesorów specjalistów od problematyki ubezpieczeniowej. My niestety nie widzieliśmy tych ekspertyz, bo nie zostały w tej kontroli okazane. Niemniej jednak, nawet zakładając, że były jakieś ekspertyzy co do celowości inwestowania w rynek ubezpieczeniowy w ogóle - bo tego miały dotyczyć - to one nie załatwiały naszym zdaniem sprawy. Potrzebne były jeszcze pełniejsze analizy dotyczące i własnej wyceny akcji, i oceny kondycji finansowej Polisy, i tego zabrakło. Tak wyglądała w świetle naszego materiału sprawa wyboru oferty Polisy.</u>
          <u xml:id="u-246.12" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Pan poseł Cygonik zapytał: Czy winni staną przed prokuratorem? Sądzę, że wszystkie te dylematy, które stoją przed Izbą, które wymagają jeszcze ostatecznego odniesienia się, przedstawiłem w swoim wystąpieniu. Nie są to łatwe sprawy i wszystkie aspekty prawnokarne muszą być wyjaśnione. Ja Wysokiej Izbie te wszystkie problemy starałem się zarysować i naprawdę z pełną wnikliwością one zostaną do końca już rozważone. Zapewne gdyby jeszcze tydzień, dwa ta informacja mogła dłużej poczekać, to już byśmy mieli pełny ogląd tej sprawy i to by się znalazło w informacji. Ponieważ Sejm zażyczył sobie informacji nieco szybciej, to ta sprawa nie została jeszcze do końca rozstrzygnięta, przynajmniej z naszej strony.</u>
          <u xml:id="u-246.13" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Pan poseł Błasiak podniósł jeszcze kilka kwestii dotyczących ocen bardziej w kategorii politycznej, w kategorii moralnej. Nie wolno mi wręcz się do tego tutaj odnosić, dlatego że ani oceny polityczne, ani oceny moralne nie należą do Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-246.14" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Jeśli na jakieś pytanie nie odpowiedziałem, to jeszcze jestem gotów uzupełniająco odpowiedzieć, ale z tego, co sobie zanotowałem, wynika, że to chyba wszystkie pytania. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Dziękuję bardzo, panie prezesie.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#PoselMieczyslawKrajewski">(Mam jeszcze pytanie do pana prezesa.)</u>
          <u xml:id="u-247.2" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Pan poseł Krajewski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#PoselMieczyslawKrajewski">Gdyby pan prezes był uprzejmy odpowiedzieć na następujące pytania. W analizie opłacalności są trzy elementy, tak wynika z raportu. Po pierwsze, ocena wewnętrzna. Moim zdaniem w PFRON taka ocena wewnętrzna była. Po drugie, ekspertyzy zewnętrzne. I tu jest spór. Ja akurat oceny jednego profesora prawa bankowego i finansów z Poznania widziałem na pewno. Po trzecie, tzw. ocena fundamentalna. Tego, jak rozumiem, dotyczy zarzut. Gdyby pan prezes był uprzejmy poinformować Izbę, ile kosztuje fundamentalna ocena przedsiębiorstwa i w jakich momentach koszty tej oceny stają się opłacalne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Panie prezesie, czy odpowie pan na kilka pytań, czy woli pan odpowiadać na każde oddzielnie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Nie, oczywiście odpowiem na wszystkie łącznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">To proszę, pan poseł Wyrowiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#PoselJanWyrowinski">Panie Marszałku! Pan poseł Krajewski widział dokument, którego Najwyższa Izba Kontroli nie była w stanie zobaczyć w czasie procesu kontrolnego.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#PoselMieczyslawKrajewski">(Widziała dokumenty w czasie kontroli.)</u>
          <u xml:id="u-252.2" who="#PoselJanWyrowinski">No, nie wiem. Stan faktyczny być może powinien być ustalony w inny sposób.</u>
          <u xml:id="u-252.3" who="#PoselJanWyrowinski">Panie prezesie, mam pytanie. Z informacji, które były w prasie, wynika, że kontrola skończyła się w lutym czy w marcu. Dlaczego tak długi czas minął, zanim ta sprawa znalazła się w Sejmie? I to również po części za sprawą dziennikarzy - tak na dobrą sprawę, gdyby ˝Życie Warszawy˝ nie otrzymało jakiegoś dokumentu, to sądzę, że jeszcze byśmy się tą sprawą dzisiaj nie zajmowali. Rozumiem, że żaden telefon na pana biurku nie dzwonił, ale chciałbym znać przyczynę, dlaczego tak długo to trwało. Wreszcie mówił pan, że jeżeli będą wskazania, aby zainteresować tym inne organy, wnioski dotyczące biegu spraw będą gotowe w ciągu 2 tygodni. Czy tak rzeczywiście będzie? Czy jest pan w stanie dotrzymać tego dwutygodniowego terminu, czy też będzie to trwało nieco dłużej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Proszę bardzo, pan poseł Wierchowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#PoselJerzyWierchowicz">Mam pytania.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#PoselJerzyWierchowicz">Panie prezesie, nie zauważyłem odpowiedzi na bardzo ważne, jak sądzę, pytanie. Czy obecnie są właściwie zabezpieczone interesy skarbu państwa, biorąc pod uwagę kondycję finansową Polisy? Myślę, że nie jest jedyną gwarancją Polisy to, że akcjonariuszami są żony prominentnych polityków SLD.</u>
          <u xml:id="u-254.2" who="#PoselJerzyWierchowicz">Drugie pytanie. Wspomniał pan o ewentualnej odpowiedzialności karnej, także bodaj pan poseł Cygonik o tym wspominał. W jakim stadium postępowania jest ta sprawa; czy na etapie rozważań kierownictwa Najwyższej Izby Kontroli, czy też jest już sformułowany i złożony wniosek o pociągnięcie do odpowiedzialności karnej konkretnych osób? Jeśli znajduje się to w kręgu rozważań Najwyższej Izby Kontroli, to kiedy można się spodziewać takiej ewentualnie decyzji?</u>
          <u xml:id="u-254.3" who="#PoselJerzyWierchowicz">Na marginesie chciałbym wspomnieć, że jest możliwość postawienia kwalifikacji z art. 246 § 4. Nie jest bowiem tak, że ten artykuł z uwagi na przedawnienie już tu nie wchodzi w grę, gdyż § 4 przewiduje wyższą sankcję i tym samym okres przedawnienia jest dłuższy, ale oczywiście to można ustalić dopiero po wszczęciu co najmniej postępowania wyjaśniającego karnego. Czy Najwyższa Izba Kontroli wnosiła o odpowiedzialność dyscyplinarną którejkolwiek z osób odpowiedzialnych za ulokowanie w Polisie publicznych pieniędzy?</u>
          <u xml:id="u-254.4" who="#PoselJerzyWierchowicz">Kolejne pytanie: Czy nie ma sprzeczności między twierdzeniem pana prezesa, że Najwyższa Izba Kontroli rozważa możliwość odpowiedzialności karnej osób, które ulokowały publiczne pieniądze w spółce Polisa, i tym samym dopuściły się przestępstwa, a pańską opinią, że sama operacja ulokowania tych pieniędzy nie jest nielegalna? Nie bez kozery więc wspominam na pewno doskonale panu prezesowi znany przepis art. 412 Kodeksu cywilnego, który mówi, iż korzyść uzyskana w wyniku czynności sprzecznej z prawem ulega przepadkowi na rzecz skarbu państwa, i tu także można rozważać tę możliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Czy są jeszcze pytania?</u>
          <u xml:id="u-255.2" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Jeśli nie ma, to proszę pana prezesa o udzielenie odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Jeśli chodzi o pytanie pana posła Krajewskiego dotyczące tej fundamentalnej wyceny, o której wspominaliśmy w naszej informacji, ile to kosztuje, to zapewne jest to drogie przedsięwzięcie, a koszty są pewnie różne, w zależności od rozmiaru sprawy. Przy tym zwracam uwagę, panie pośle,Wysoka Izbo, że nie stawialiśmy tego wniosku kategorycznie, lecz wskazywaliśmy, że jest to raczej problem braku należytej staranności. Nie jest tak, że koniecznie musiała być ta fundamentalna analiza, chociaż byłoby lepiej, gdyby była i gdyby było też trochę więcej staranności, chociażby jakaś próba własnej weryfikacji tego wszystkiego, co Polisa proponowała. Tymczasem nie spotkaliśmy ani śladu negocjacji co do ceny, ani własnego weryfikowania tej oferty, i dlatego jest problem. Przykładowo wskazaliśmy, że zabrakło tej fundamentalnej wyceny, i wydaje się, że nawet gdyby jej koszty miały być znaczne, to przy takim zaangażowaniu (48 mld starych złotych) należało jednak sięgnąć po taki środek.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Pan poseł Wyrowiński zadał chyba bardzo dobre pytanie, dlaczego trwa to tak długo. Trochę mi przykro, że to trwa tyle czasu. Nie chcę tutaj do końca usprawiedliwiać Izby, ze swojej strony robię wszystko, co możliwe, żeby sprawy nie trwały tak długo, jak to jest niekiedy. Ale chcę zwrócić uwagę, Wysoka Izbo, że sama kontrola, w sensie czynności, skończyła się w marcu, informację podpisałem w październiku. To jest, Wysoka Izbo, kilkanaście tomów dość obszernych akt do przeanalizowania, opisanie tego materiału, a poza tym wyczerpanie całej procedury odwoławczej. Wojewoda piotrkowski odwoływał się od naszego wystąpienia, trzeba było rozpoznać te odwołania. Jest zatem pewnym standardem, że od zakończenia kontroli do przedstawienia informacji upływa kilka miesięcy, tyle trwa to postępowanie, choć pan poseł ma rację, że mogło to być nieco szybciej. Nie chcę tu szukać zbytnich usprawiedliwień.</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Telefon nie dzwonił, panie pośle, nie było żadnych interwencji, jeśli chodzi o przebieg tego postępowania; Izba miała wszelkie warunki. Nie wyobrażam sobie zresztą, aby mogło się zdarzyć cokolwiek takiego, co przeszkodziłoby Izbie i mnie osobiście w rzetelnym wyjaśnieniu sprawy. Takich okoliczności nie było.</u>
          <u xml:id="u-256.3" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Co do ostatecznych wniosków - osobiście się przed Wysoką Izbą w tej sprawie zobowiązuję. Jest to kwestia wyłącznie mojej własnej decyzji, własnej oceny wszystkich materiałów. W ciągu dwóch tygodni będzie wiadomo, czy Izba skieruje zawiadomienie do prokuratury czy nie. Rozważymy to bardzo dokładnie. W ślad za informacją poinformujemy marszałka Sejmu o tym, jakie są dalsze wnioski wynikające z tej kontroli.</u>
          <u xml:id="u-256.4" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Pan poseł Wierchowicz pytał jeszcze o to, czy obecnie interes jest zabezpieczony i jaki jest - może niedokładnie odnotowałem - interes zaangażowanego mienia państwowego zgodnie z aktualnym stanem wiedzy. Otóż nasz stan wiedzy zamknął się z chwilą wyjścia kontrolerów; to był marzec 1996 r. W tym momencie nic mieniu państwowemu nie zagrażało. Kondycja Polisy była na tyle dobra, że nie było żadnego niebezpieczeństwa. Jak jest w tej chwili, to już jest poza naszą wiedzą.</u>
          <u xml:id="u-256.5" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Pan poseł Wierchowicz mówił jeszcze o art. 246 § 4. O ile dobrze pamiętam, jest tam klauzula subsydiarności, mówiąca o tym, że się nie stosuje...</u>
          <u xml:id="u-256.6" who="#GlosZSali">(Jeżeli uzyska się korzyść majątkową, to wtedy sankcja jest wyższa; jeżeli ktoś dopuści się przestępstwa.)</u>
          <u xml:id="u-256.7" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Nie mam przy sobie kodeksu, ale to jest chyba klauzula subsydiarności. Może pan mówi o art. 246 § 2, wtedy jest wyższa sankcja... korzyść majątkowa. Tu akurat korzyści majątkowej nie było w odniesieniu do osób, które ewentualnie niedopełniły swoich obowiązków. Czyli byłby stosowny § 1, gdzie przewidziana jest sankcja do 5 lat; i przedawnienie jest oczywiste.</u>
          <u xml:id="u-256.8" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Czy nie ma sprzeczności co do rozważenia odpowiedzialności z jednej strony... Przepraszam, panie pośle, ale dość szybko padały pytania i ostatniego dokładnie nie odnotowałem.</u>
          <u xml:id="u-256.9" who="#GlosZSali">(Czy istnieje możliwość popełnienia przestępstwa przez osobę odpowiedzialną za lokowanie pieniędzy publicznych? Jednocześnie pan prezes twierdzi, że cała operacja była legalna...)</u>
          <u xml:id="u-256.10" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Panie pośle, przedmiotem rozważania co do odpowiedzialności karnej mogą być... O tej legalności mówiliśmy z punktu widzenia PFRON, więc tutaj szkody nie ma, nie można zatem mówić o przestępstwie niegospodarności, chyba że się jeszcze rozważy, czy na przykład nieuzyskanie tego upustu nie było jakąś niegospodarnością, choć nie sądzę - tak na gorąco. Ta kwestia wymaga rozważenia. Raczej chodzi o kwestię nieodebrania dywidend, ale to akurat nie dotyczy PFRON, Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Natomiast samo zaangażowanie ze strony Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa i PFRON nie było niegospodarnością, bo nie wyniknęła z tego szkoda.</u>
          <u xml:id="u-256.11" who="#PoselJerzyWierchowicz">(Ale może tak się zdarzyć.)</u>
          <u xml:id="u-256.12" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Oczywiście w przyszłości różne rzeczy mogą się zdarzyć. Mówimy o stanie, który jest obecnie.</u>
          <u xml:id="u-256.13" who="#PrezesNajwyzszejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Dziękuję, Wysoka Izbo, jeśli nie ma innych pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Czy są pytania? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-257.2" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Wysoka Izbo! Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm przyjął informację prezesa Najwyższej Izby Kontroli na temat kontroli w firmie Towarzystwo Ubezpieczeniowo-Reasekuracyjne ˝Polisa˝ do wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-257.3" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-257.4" who="#PoselHenrykWujec">(Sprzeciw, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-257.5" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-257.6" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">W związku ze zgłoszonym sprzeciwem dotyczącym odrzucenia informacji, do głosowania w tej sprawie przystąpimy na następnym posiedzeniu.</u>
          <u xml:id="u-257.7" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny 92 posiedzenia Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-257.8" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Nie ma komunikatów i nie ma oświadczeń.</u>
          <u xml:id="u-257.9" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Informacja o wpływie interpelacji i odpowiedzi na interpelacje znajduje się w doręczonym paniom posłankom i panom posłom druku nr 1970.</u>
          <u xml:id="u-257.10" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Na tym kończymy 92 posiedzenie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-257.11" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Protokół posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Sekretariacie Posiedzeń Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-257.12" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Porządek dzienny następnego posiedzenia Sejmu zwołanego na dzień 14 listopada 1996 r. został paniom posłankom i panom posłom doręczony do imiennych skrytek poselskich.</u>
          <u xml:id="u-257.13" who="#WicemarszalekAleksanderMalachowski">Zamykam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-257.14" who="#komentarz">(Wicemarszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-257.15" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 18 min 05)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>