text_structure.xml 295 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 59)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą wicemarszałkowie Sejmu Włodzimierz Czarzasty i Małgorzata Gosiewska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dzień dobry państwu.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję posłów Magdalenę Łośko i Franciszka Sterczewskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Protokół i listę mówców prowadzić będzie poseł Magdalena Łośko.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#SekretarzPosełMagdalenaŁośko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia następujących zespołów parlamentarnych:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#SekretarzPosełMagdalenaŁośko">— Parlamentarnego Zespołu Praw Kobiet — godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#SekretarzPosełMagdalenaŁośko">— Parlamentarnego Zespołu ds. Praw Poszukiwaczy — godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#SekretarzPosełMagdalenaŁośko">— Parlamentarnego Zespołu ds. Środowiska, Energii i Klimatu — godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#SekretarzPosełMagdalenaŁośko">— Parlamentarnego Zespołu ds. Ochrony Zwierząt, Praw Właścicieli Zwierząt oraz Rozwoju Polskiego Rolnictwa — godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#SekretarzPosełMagdalenaŁośko">— Parlamentarnego Zespołu ds. Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego — godz. 14. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 20. porządku dziennego: Pytania w sprawach bieżących.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Przypominam, że postawienie pytania nie może trwać dłużej niż 2 minuty, zaś udzielenie odpowiedzi nie może trwać dłużej niż 6 minut. Prawo do postawienia pytania dodatkowego przysługuje wyłącznie posłowi zadającemu pytanie. Dodatkowe pytanie nie może trwać dłużej niż 1 minutę, a uzupełniająca odpowiedź nie może trwać dłużej niż 3 minuty. Marszałek Sejmu może wyrazić zgodę na wydłużenie czasu odpowiedzi na pytanie dodatkowe.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Uprzejmie proszę o zadanie pytania panów posłów Waldemara Andzela oraz Marka Polaka z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość. Odpowiedzi będzie udzielała podsekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej pani minister Barbara Socha.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełWaldemarAndzel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Według prognoz ONZ od kolejnej dekady zacznie spadać populacja Polski. Mimo lekkiego wzrostu wskaźnika dzietności nasze społeczeństwo zacznie coraz silniej się starzeć, co będzie oznaczało, iż coraz mniej osób będzie pracowało na emerytury rosnącej liczby osób starszych. Nie brakuje również ostrzeżeń Głównego Urzędu Statystycznego, który napisał o oficjalnym wejściu Polski w okres kolejnego kryzysu demograficznego, który może okazać się o wiele dłuższy niż ten z lat 1997–2007. Dostępne są również szacunki mówiące o tym, że ok. 2060 r. liczba osób w wieku produkcyjnym spadnie o ok. 60% przy jednoczesnym wzroście liczby osób pobierających świadczenia o praktycznie 100%. Mam pytanie do pani minister: Jakie są przewidziane działania długofalowe mające na celu poprawę bytu polskich rodzin, a co za tym idzie — zwiększenie liczby narodzin, nie biorąc pod uwagę obecnie obowiązujących programów, i czy są już inne projekty, które mają na celu poprawę warunków życia Polaków? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#komentarz">(Poseł Marek Polak: Tak.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Czy jest pan poseł Marek Polak?</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#komentarz">(Poseł Marek Polak: Tak, tak.)</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełMarekPolak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PosełMarekPolak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W Polsce w 2016 r. urodziło się 13 tys. dzieci więcej niż przed rokiem, a w roku 2017 wzrost urodzeń osiągnął poziom 20 tys. Dostrzegły to hiszpańskie media, które przypisują ten pozytywny trend efektom kilku programów społecznych, zwłaszcza programu 500+, ale wskazują też, że na jedną kobietę w wieku rozrodczym w Polsce przypada 1,4 dziecka, a w Hiszpanii, która ma jeden z najniższych poziomów urodzeń, przypada 1,3. Wynika z tego, że pomimo systematycznego wzrostu urodzeń nadal pozostajemy w kryzysie demograficznym. Dlatego chciałbym zapytać panią minister, jakie dalsze działania zamierza podejmować rząd, aby zażegnać tę nadal niekorzystną sytuację demograficzną. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">O odpowiedź proszę panią minister Barbarę Sochę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpołecznejBarbaraSocha">Panie Marszałku! Szanowni Panowie Posłowie! Panie Posłanki! Wszystko to, co powiedzieli w swoim pytaniu panowie posłowie, jest prawdą. Liczba 21 mln jest ostatnio głośna w przestrzeni publicznej medialnej. To jest prognoza ONZ, która wskazuje, jaka będzie liczba ludności Polski na koniec tego stulecia. To znaczy, że nasze dzieci, te młodsze, przedszkolne dzisiaj, dożyją tego czasu, kiedy prawdopodobnie w Polsce będzie 21 mln osób. I to jest wariant optymistyczny, proszę państwa, dlatego że ta prognoza ONZ-u zakłada, że współczynnik dzietności w Polsce wzrośnie w ciągu najbliższych lat. Na podstawie tego zwiększonego wskaźnika współczynnika dzietności przewidziany jest taki scenariusz. Scenariusz bardziej pesymistyczny, oparty na wskaźnikach i trendach, które mamy dzisiaj, przewiduje, że będzie nas ok. 17 mln.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Sukces.)</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpołecznejBarbaraSocha">Starzenie się polskiego społeczeństwa jest faktem i jest to proces bardzo dynamiczny. Według naszych danych już w 2050 r. polska populacja będzie jedną z najstarszych. Zmniejsza się liczba kobiet w wieku rozrodczym. Pomiędzy 2013 r. a 2050 r. liczba kobiet w wieku rozrodczym, czyli od lat 15 do 49 lat, spadnie o 38%. Chcę powiedzieć, że od czasu kiedy współczynnik dzietności w Polsce spadł znacznie poniżej poziomu zastępowalności pokoleń, czyli poniżej 2,1, przez prawie 30 lat trwale zmienia się struktura demograficzna Polski. I to jest proces, który jest bardzo trudno odwracalny, to jest proces, który będzie trwał długie lata.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpołecznejBarbaraSocha">Tak jak pan poseł wspomniał, współczynnik dzietności od tego najniższego poziomu, z którym mieliśmy do czynienia w 2015 r., kiedy wynosił poniżej 1,3 — który jest uznawany przez demografów za bardzo niski poziom — wzrósł do 1,45, i to jest spora różnica w dobrym kierunku. Oczywiście to jest o wiele, wiele za mało. Procesy demograficzne to są procesy, na które składa się bardzo wiele zjawisk, mnóstwo wskaźników, którymi teraz się zajmujemy, co wymaga kompleksowej i długofalowej odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpołecznejBarbaraSocha">Nie ma szybkich rozwiązań, które spowodują, że w ciągu 1 roku czy 2 lat my znacząco zmienimy te liczby. Powiem więcej: nawet gdybyśmy przy użyciu czarodziejskiej różdżki zwiększyli dzisiaj dzietność w Polsce dwukrotnie, do takiego poziomu, jaki jest w Izraelu, czyli powyżej trzech, to i tak przez najbliższe lata zmagalibyśmy się z ujemnym przyrostem naturalnym. Musimy mieć świadomość tego, że dzisiaj kończą swoje życie roczniki powojenne, chodzi tu o powojenny wyż demograficzny, a mamy do czynienia ze skalą urodzeń rzędu 380–400 tys. To jest o wiele, wiele niższy poziom niż w przypadku tych licznych roczników. Dlatego ujemny przyrost naturalny przez najbliższe lata jest nieunikniony. To nie oznacza, szanowni państwo, że my będziemy się temu biernie przyglądać. To rząd Prawa i Sprawiedliwości, Zjednoczonej Prawicy zauważył ten problem — zresztą tak jak wszyscy tutaj, jak myślę, zauważyliśmy — już 4 lata temu i z tego właśnie powodu powstał program 500+ i wszystkie pozostałe działania, które rząd w tym zakresie podjął w ciągu poprzedniej kadencji.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpołecznejBarbaraSocha">Ponieważ widzę, że mam niewiele czasu, nie będę o tych wszystkich programach szczegółowo mówić, państwo je doskonale znacie. Wspomnę tylko o programie „Maluch+”, bo jego realizacja została rozpoczęta już jeszcze wcześniej, bo w 2011 r.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: O, brawo! Za rządów Platformy Obywatelskiej.)</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpołecznejBarbaraSocha">To prawda. Jest kilka rzeczy, które Platforma Obywatelska zaczęła realizować, chociażby wydłużenie…</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpołecznejBarbaraSocha">Czy mogę kontynuować? Przepraszam bardzo, ale została mi 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-9.10" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpołecznejBarbaraSocha">Chodzi mi o wydłużenie urlopów macierzyńskich, rozpoczęcie realizacji programu „Maluch+”.</u>
          <u xml:id="u-9.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.12" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpołecznejBarbaraSocha">Rząd Prawa i Sprawiedliwości te działania mocno zintensyfikował. Chciałam zauważyć, że podczas kadencji Platformy, przez pierwsze 4 lata działania tego programu powstało 15 tys. miejsc. W ciągu następnych lat — dwa razy więcej. Środki zwiększono trzykrotnie. To jest oczywiście wszystko za mało. I dlatego, proszę państwa, na początku tej kadencji pan premier Morawiecki zapowiedział przygotowanie wielkiej strategii demograficznej. Temu służy powołanie pełnomocnika rządu do spraw polityki demograficznej, którym miałam przyjemność zostać. Proszę państwa, zabraliśmy się bardzo mocno do pracy i, jak myślę, mogę z tego miejsca obiecać, że w ciągu najbliższych tygodni przedstawimy konkretne, dalej idące działania, które będą tu sprzyjały…</u>
          <u xml:id="u-9.13" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: In vitro.)</u>
          <u xml:id="u-9.14" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpołecznejBarbaraSocha">Oczywiście mogę powiedzieć, że zaczniemy od tego, co pan premier zapowiadał w swoim exposé, czyli od kwestii związanych z elastycznością na rynku pracy, z elastycznością pracy dla kobiet i łatwiejszym powrotem matek na rynek pracy.</u>
          <u xml:id="u-9.15" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpołecznejBarbaraSocha">Bardzo dziękuję. Chyba czas mi się skończył.</u>
          <u xml:id="u-9.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Chciałem pani powiedzieć, że jest pani pierwszą minister, która wzbudziła aplauz Platformy Obywatelskiej. Gratuluję.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pytanie dodatkowe zada pan poseł Waldemar Andzel.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Zapraszam pana posła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PosełWaldemarAndzel">Panie Marszałku! Pani Minister! Czy są podejmowane kroki, aby rozbudować infrastrukturę żłobkową oraz ułatwić otrzymywanie dotacji na ich otwarcie? Jakie są przewidziane działania na rzecz poprawy bytu młodych małżeństw, umożliwiające im pozyskanie lokali mieszkalnych? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Marek Polak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PosełMarekPolak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#PosełMarekPolak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kraje skandynawskie w przeciwieństwie do krajów Europy Środkowo-Wschodniej nie mają problemów z dzietnością i wydaje się, że jest to wynikiem szerokiej dostępności publicznej opieki nad dziećmi poniżej 3. roku życia, a także ułatwiania powrotu na rynek pracy matkom i funkcjonowania elastycznych form zatrudnienia, np. w niepełnym wymiarze czasu, co u nas jest rzadkością.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#PosełMarekPolak">Stąd moje pytanie: Czy zamierzamy korzystać z rozwiązań i wzorców krajów skandynawskich w celu osiągnięcia wyższego wskaźnika urodzeń? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie panom posłom.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pani minister — 3 minuty.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Zapraszamy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpołecznejBarbaraSocha">Szanowni Państwo! Zacznę od odpowiedzi na drugie pytanie. Oczywiście przyglądamy się nie tylko krajom skandynawskim, ale także wszystkim krajom w Unii, które osiągają w tej dziedzinie dobre wyniki, bo trzeba wspomnieć, że to jest problem oczywiście nie tylko nasz, polski, ale dotyczy to całej Europy i nie tylko — całego zachodniego świata. Prawdą jest, jak pan poseł zauważył, że są również kraje, które radzą sobie z tym problemem. Są to kraje skandynawskie, ale jest to też Francja, która bardzo, bardzo długo, od wielu dziesięcioleci prowadzi bardzo aktywną i rozbudowaną politykę prorodzinną. Wszystkie dobre pomysły, które mają szansę pomóc nam w tej sytuacji, w naszej, polskiej specyfice, bo to też trzeba podkreślić, będą rozpatrywane i brane pod uwagę.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieRodzinyPracyiPolitykiSpołecznejBarbaraSocha">Co do pytania pierwszego, dotyczącego programu rozbudowy sieci żłobków i instytucji, które mają służyć opiece nad małymi dziećmi, oczywiście będziemy te programy rozwijać. Są przygotowywane zmiany, które będą służyły również uproszczeniom w zakresie starania się o fundusze na prowadzenie żłobków. Jak tylko będziemy mogli się podzielić konkretnymi pomysłami, to na pewno państwo posłowie się o tym dowiedzą. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję panom posłom.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Panie pośle Zdzisławie Wolski, informuję, że do zadawania dodatkowych pytań mają prawo tylko ci, którzy zadawali pierwsze pytania. Tak brzmi regulamin, tak że przykro mi. Ale jest pani minister, może pan podejść i się zapytać. Na pewno chętnie udzieli panu odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę państwa, posłowie Jakub Rutnicki i Kazimierz Plocke z Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska postanowili zadać pytanie w sprawie podjęcia przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi natychmiastowych działań, które mają na celu zapobieganie rozprzestrzenianiu się wirusa afrykańskiego pomoru świń (ASF) na terenie całego kraju.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">W imieniu ministerstwa rolnictwa odpowie sekretarz stanu pan minister Szymon Giżyński.</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana posła Jakuba Rutnickiego o zadanie pytania.</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PosełJakubRutnicki">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#PosełJakubRutnicki">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Rozmawialiśmy o sprawie ASF-u i tego, co się dzieje. Pozwólcie, że skoncentruję się na terenie Wielkopolski, szczególnie na powiecie wolsztyńskim, nowotomyskim, międzychodzkim, gdzie mamy zagłębie produkcji, chociażby w samej gminie Siedlec to jest 250 tys. tuczników rocznie, to jest gigantyczna gałąź przemysłu. Jest wielka obawa, ponieważ od czasu gdy wirus ASF pojawił się na terenie województwa lubuskiego, nieopodal Wschowy, w wyniku też opieszałości działań ten wirus się rozprzestrzenia, panie ministrze, sytuacja się nie zmienia. Jestem po rozmowie z samorządowcami, jeszcze z dzisiejszego poranka. Oni robią wszystko, aby zabezpieczyć hodowlę, aby pomagać rolnikom, a nie ma realnego, dużego działania ze strony ministerstwa i władz centralnych. I o to cały czas, panie ministrze, jest wielka prośba. W okolicach Kębłowa, gmina Wolsztyn, po raz kolejny znajdowane są padłe dziki, u których stwierdzono wirus ASF-u. Wojsko pojawia się incydentalnie, przede wszystkim jeżeli chodzi o poszukiwania padłej zwierzyny. Tu naprawdę potrzeba wielkich, gigantycznych działań, panie ministrze. Powiat wolsztyński cały już jest strefą czerwoną, a w skali powiatu, jeżeli chodzi o produkcję wieprzowiny, to jest gigantyczna ilość osób zatrudnionych, również jeżeli chodzi o cały przemysł spożywczy i przetwórczy. Tak że oczekujemy konkretnych działań.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#PosełJakubRutnicki">Chciałbym też usłyszeć jasną deklarację ze strony ministerstwa. Nie daj Boże, panie ministrze, ale jeżeli ten wirus pojawiłby się w jakimś gospodarstwie, czy państwo zagwarantujecie pomoc finansową i odszkodowanie dla rolników? Oni chcą to od państwa usłyszeć. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Panie ministrze, zapraszam.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Ma pan do dyspozycji 6 minut.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiSzymonGiżyński">Panie Marszałku! Szanowni Panie i Panowie Posłowie! Jest tak, że formuła, której pan użył, panowie użyli w pytaniu, dotyczy sytuacji, które już mają miejsce. Reakcja była natychmiastowa i wszystko, co się dzieje, dzieje się pozytywnie w formule: natychmiast.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiSzymonGiżyński">Jeżeli chodzi o województwo wielkopolskie, zagrożenie tam pojawiło się wtórnie w stosunku do województwa lubuskiego. Od 15 listopada ub.r. — bo to było wtedy potwierdzone ostatecznie i byliśmy już bardzo dobrze przygotowani na tę fatalną ewentualność, że jednak będziemy mieli do czynienia z tym wirusem przeskakującym obszar Polski o 300–360 km — w województwie lubuskim w ciągu 3 dni zrobiono to, co trzeba, żeby wirus osaczyć, całkowicie uniemożliwić przedostanie się go na zewnątrz. Ale przecież było wiadomo, że walczymy na terenie obcym, gdzie już pewne rzeczy mogły zajść kilka tygodni temu. Powstał natychmiast płot, ogrodzenie czy przegroda między województwem lubuskim a wielkopolskim, o długości w tej chwili ponad 100 km. I wtedy kiedy w województwie wielkopolskim, w powiecie wolsztyńskim pojawiły się przypadki — a do tej pory są dwa — każdemu przypadkowi poświęciliśmy to samo dokładnie, według tej samej koncepcji, która była zrealizowana w województwie lubuskim, czyli powstało ogrodzenie o promieniu 5 km. To był jeden przypadek, i tak się natychmiast stało, i drugi przypadek, i też tak się natychmiast stało. To są ogrodzenia doklejone do tej przegrody między województwem lubuskim i województwem wielkopolskim. A więc tam dokonujemy tego samego. Posłużę się przykładem wielokrotnie używanym, ale nie nadużywanym, bo nigdy dość przypominania, że to, co realizowaliśmy i realizujemy w województwie lubuskim i teraz w województwie wielkopolskim, to jest dokładna replika przypadku czeskiego, czyli sposobu, w jaki Czesi poradzili sobie skutecznie z ASF-em — pełna izolacja i likwidacja, zgodnie z dyrektywami Unii Europejskiej, krok po kroku, tydzień po tygodniu. Chodzi o to, żeby izolować, żeby się nic nie przedostało. Inspektorzy Unii Europejskiej na bieżąco to kontrolują, i to kontrolują też skutecznie, nie mają zresztą przesadnych uwag. Tutaj jest pewna współpraca ekspercka, a nie wykonywanie poleceń czy instrukcji, zwłaszcza nagannych. Wszystko funkcjonuje tak jak trzeba. Jest to skuteczne, wirus jest osaczony, nie ma w tej chwili żadnych racjonalnych powodów, żeby myśleć, że on się przedostanie. Następuje natomiast, całkowicie zgodnie z dyrektywami Unii Europejskiej, całkowita redukcja populacji wewnątrz tych zagrodzeń.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiSzymonGiżyński">A więc tyle można powiedzieć dokładnie, jeśli chodzi o pytanie pana posła Jakuba Rutnickiego. Z tą bardzo ważną dopowiedzią, że gdyby takie nieszczęście się zdarzyło — tak to pan sformułował, prawda? — to natychmiast rząd, państwo polskie przyjdzie z pomocą rolnikom, którzy będą tym nieszczęściem dotknięci. Mówimy oczywiście o pomocy finansowej. Natomiast na dzisiaj jest tak, że zrobiliśmy literalnie wszystko, zgodnie ze wszystkimi dyrektywami i procedurami, co wykonać należało.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiSzymonGiżyński">Proszę państwa, jeszcze kilka chwil zostało, więc powiem może o czymś poza tym, co wynika bezpośrednio z ustawy, która została przyjęta przez Wysoką Izbę — wczoraj była na ten temat gorąca dyskusja w Senacie, ale również w wyniku głosowań zaakceptowano pomysły ustawy — i która daje możliwości gremialnej, pełnej rozprawy z wirusem ASF i likwidacji tego wirusa na obszarze Polski.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiSzymonGiżyński">Ale zanim do tego dojdzie w sensie takim, że będziemy mieć już te prawne środki, całkowicie gwarantujące realizację pewnych konkretnych pomysłów, to chcę powiedzieć, że właśnie w kontekście Wielkopolski, w kontekście województw dolnośląskiego, lubuskiego, to co będzie bardzo jasno opisane w ustawie, już praktycznie się dzieje i stanie się. Na mocy decyzji pana premiera, na mocy decyzji ministra infrastruktury grodzimy te przejścia, tak żeby nie było najmniejszej możliwości migracji zakażonych dzików. Autostrady A2 i A4, czyli od granicy niemieckiej do Poznania i od granicy niemieckiej do Wrocławia, są już bardzo mocno zagradzane i ten proces skończy się w ciągu 2–3 tygodni. Drogi w tym poziomie S3 i S5, czyli drogi szybkiego ruchu… S3, czyli między północą a południem, jest już zagrodzona, S5 też będzie niebawem, w ciągu 2–3 tygodni. A więc mamy taki kwadrat, który będzie całkowicie bezpieczny, jeśli chodzi o ewentualne migracje w obie strony. Jest to absolutnie pewne zabezpieczenie, żeby wirus się nie rozprzestrzeniał.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiSzymonGiżyński">Bardzo mocno postępują kontrole bioasekuracji. Ogromnie to przyspieszyliśmy. W tej chwili mamy już skontrolowanych w granicach 90%, nawet 92% wszystkich gospodarstw, a mieliśmy tutaj bardzo, bardzo dużo do nadrobienia.</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pytanie dodatkowe zada pan poseł Kazimierz Plocke.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PosełKazimierzPlocke">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#PosełKazimierzPlocke">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Jeszcze kilka pytań chciałem dołożyć do tego, co powiedział pan poseł Rutnicki. Chciałem mianowicie się spytać, kiedy rząd przedstawi narodowy program walki z ASF-em. Po drugie, czy będą zwiększone środki finansowe na działalność Inspekcji Weterynaryjnej w budżecie na rok 2020? Po trzecie, kiedy rząd wprowadzi 100-procentowy zwrot kosztów bioasekuracji w małych gospodarstwach rolnych? Przypomnę, że teraz jest to 50%. Po czwarte, chciałem się spytać, czy rząd planuje uruchomienie ogólnopolskiej akcji informacyjnej skierowanej do konsumentów, do polskiego społeczeństwa w zakresie informowania o skutkach choroby ASF. Przypomnę, że organizacje rolnicze przekazały w ubiegłym roku prawie 5 mln zł na działalność telewizji publicznej, mimo że telewizja otrzymała także pieniądze z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#PosełKazimierzPlocke">I ostatnia uwaga. Chciałbym także prosić pana ministra, resort, żeby poparł nasz wniosek z 2018 r. o utworzenie stałej podkomisji sejmowej do monitorowania walki z ASF-em. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Panie ministrze, zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiSzymonGiżyński">Panie Marszałku! Państwo Posłowie! Jest tak, że narodowy program walki z ASF-em oczywiście jest. Na to składają się strategie pełnomocnika rządu, które są cały czas aplikowane do centrum, ale one m.in. wywołały skutek faktycznego powstania narodowego programu walki z ASF-em, jakim jest ustawa, jej literalny zapis. To jest coś, co pozwoli skończyć z ASF-em w praktycznie bardzo bliskiej perspektywie.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiSzymonGiżyński">Środki, o które pan pytał, panie pośle, na bioasekurację i na walkę z ASF-em będą całkowicie adekwatne do potrzeb, wymuszone, mówiąc w cudzysłowie, również zapisami ustawy, bo tam jasno zostały pokazane możliwości, już całkowicie prawnie, nie tyle jako możliwości, ile jako obligatoryjne zastosowania, gdzie Lasy Państwowe mogą i muszą w praktyce finansować te wszystkie przegrody, przeszkody dla zwierząt, które będą w praktycznej walce podczas tych polowań możliwe i konieczne do zastosowania.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiSzymonGiżyński">To samo jest w przypadku tych grodzeń, o których mówiłem, gdzie Ministerstwo Infrastruktury będzie miało możliwość, czytaj: po prostu konieczność, sposobność, ale także obowiązek dotowania tego i brania na swoją odpowiedzialność sfinansowania takich przedsięwzięć, o których opowiedziałem przy pierwszym pytaniu. A więc tam jest szereg takich zastosowań.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiSzymonGiżyński">Jeżeli chodzi o małe gospodarstwa, również jest taki program przygotowany. On będzie dedykowany małym gospodarstwom, których to nieszczęście dotknie.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiSzymonGiżyński">Ostatnie pytanie dotyczyło… Może pan przypomni, panie pośle, bo niedokładnie zanotowałem.</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#komentarz">(Poseł Kazimierz Plocke: Powołanie stałej podkomisji sejmowej.)</u>
          <u xml:id="u-23.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiSzymonGiżyński">Ale nie, wcześniejsze.</u>
          <u xml:id="u-23.7" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Bioasekuracja do 100%.)</u>
          <u xml:id="u-23.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiSzymonGiżyński">Nie, jeszcze wcześniejsze.</u>
          <u xml:id="u-23.9" who="#komentarz">(Poseł Kazimierz Plocke: Ogólnopolska akcja informacyjna na temat ASF.)</u>
          <u xml:id="u-23.10" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiSzymonGiżyński">Tak, właśnie o tym chciałem powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-23.11" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiSzymonGiżyński">Proszę państwa, to jest też najzupełniej oczywiste, że ta akcja, którą prowadzimy, nie mimochodem, tylko z pełnym przekonaniem i z pełnym założeniem, że tak powinno być, gdzie bronimy założeń ustawy, bardzo szeroko o tym informujemy… Zresztą państwo również nam w tym pomagają, zgłaszając szereg wątpliwości, które traktujemy bardzo poważnie, ale jednocześnie z ogromną satysfakcją. Większość tych postulatów, tych pytań dotyczy sytuacji nieistniejącej. Ze spokojem odpowiadamy, że zastosowanie mają wyłącznie pomysły praktyczne, które zaczną działać w momencie, kiedy ustawa — mam nadzieję, że bardzo szybko, na dniach — będzie już do realizowania. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję panom posłom.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę państwa, przechodzimy do pytań zadawanych przez posła i posłanki klubu parlamentarnego Lewicy. Pan poseł Dariusz Wieczorek, pani posłanka Katarzyna Kotula i pani posłanka Małgorzata Prokop-Paczkowska kierują pytania do podsekretarza stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych pana ministra Zbigniewa Gryglasa, który postara się na te pytania odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Panie pośle, zapraszam serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PosełDariuszWieczorek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#PosełDariuszWieczorek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Pytanie dotyczy firmy ST3 Offshore w Szczecinie, która była wielką nadzieją, jeżeli chodzi o odbudowę przemysłu stoczniowego, przemysłu okołostoczniowego po tym, co się stało ze Stocznią Szczecińską. I żeby była jasność, nie chcę wracać do tych wszystkich historii i chciałbym naprawdę, abyśmy jak najdalej byli tutaj od tego wzajemnego oskarżania się, kto jest za co odpowiedzialny. W każdym razie firma ST3 Offshore uruchomiła swoją działalność w roku 2015, uruchomiła ją, wykorzystując zarówno pomoc państwa polskiego, środki z Unii Europejskiej, jak i pomoc ze strony samorządu województwa. Był to rzeczywiście taki moment, kiedy to wszyscy w Szczecinie, w Zachodniopomorskiem chcieliśmy, ażeby ta firma zafunkcjonowała. Rzeczywiście zafunkcjonowała — główny produkt, który oferowała, to były podstawy do farm wiatrowych na morzach, oceanach, a więc poważne konstrukcje. To firma bardzo nowoczesna, firma, która dysponuje największą suwnicą w Europie i która zatrudniała ponad 500 osób. I moje pytanie jest takie: Co się stało — bo firma ma od 2 lat bardzo poważne problemy finansowe, w tej chwili zarząd zgłosił wniosek o upadłość — co będzie z pracownikami tejże firmy? Jakie w tym zakresie rząd ma plany, aby tej firmie pomóc? I pytanie, czy nie grozi nam konieczność zwrotu środków z Unii Europejskiej ze względu na fakt, że firma może przestać prowadzić działalność. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, panie pośle, za ciekawe pytanie.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Panie ministrze, 6 minut do pana dyspozycji. Zapraszam serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychZbigniewGryglas">Panie Marszałku! Państwo Posłowie! Pan poseł był uprzejmy przypomnieć historię spółki ST3. Ta historia jest bardzo ważna. Ja chcę tylko uzupełnić, dodać kilka faktów dotyczących tej historii. Rzeczywiście projekt powołania tego podmiotu pojawił się w roku 2013, budowa zakładu zakończyła się w 2015 r. Początkowo planowano wydatkowanie na ten cel 54 mln euro, ostatecznie zakład kosztował ponad 2-krotnie więcej, 113 mln euro, więc były to olbrzymie środki. Część środków rzeczywiście pochodziła z funduszów europejskich, część pochodziła także z budżetu państwa, Rzeczypospolitej. Proszę państwa, większościowym udziałowcem tego przedsięwzięcia był podmiot zagraniczny posiadający ok. 80% udziałów, polskie podmioty posiadały tam jedynie 20%, i to udziałowiec zagraniczny posiadał tak naprawdę kontrolę nad tym podmiotem przez długi okres. Pierwszy kontrakt, duży kontrakt, również dla firmy zagranicznej, zakończył się bardzo dużą stratą sięgającą 10 mln euro. I to są właściwie przyczyny, praprzyczyny dzisiejszej bardzo trudnej sytuacji tego podmiotu. Dzisiaj te proporcje udziałowe są odwrócone, to Fundusz Inwestycyjny Zamknięty MARS posiada większość udziałów, natomiast podmiot zagraniczny ma mniejszość, ale ten podmiot zagraniczny nadal zachował znaczące uprawnienia w umowie spółki. Bez jego zgody nie można podjąć kluczowych dla spółki decyzji dotyczących choćby podwyższenia jej kapitału, zmiany istotnych elementów umowy spółki, więc w jakimś sensie ta struktura udziałowa została zaburzona w umowie wspólników.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychZbigniewGryglas">Proszę państwa, od roku 2017, od października, spółka jest objęta sądowym przyspieszonym postępowaniem restrukturyzacyjnym. W okresie od grudnia 2018 r. do października 2019 r. spółka pozyskała kilka pożyczek właścicielskich, więc była wspierana przez podmioty krajowe. Celem tych wszystkich działań było uzdrowienie, była poprawa sytuacji podmiotu. Ja muszę powiedzieć państwu, że niestety do tych zaszłości historycznych, które bardzo mocno ciążą na spółce, doszły jeszcze bardzo niekorzystne zmiany na rynku, zmiany technologiczne, które doprowadziły do tego, że właściwie spółka utraciła swój główny wyrób. To zainteresowanie głównym wyrobem spółki, fundamentami pod morskie farmy wiatrowe, maleje. Zmieniła się technologia. Dzisiaj dominują tzw. monopale, to są konstrukcje innego typu, których w obecnie pożądanych rozmiarach spółka nie jest w stanie produkować. Tego rodzaju nowoczesne fundamenty będą wykorzystywane w polskich projektach offshore. A więc, krótko mówiąc, spółka wymaga głębokiej restrukturyzacji technicznej, ale także właścicielskiej.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychZbigniewGryglas">Proszę państwa, Agencja Rozwoju Przemysłu złożyła bardzo korzystną ofertę zakupu przedsiębiorstwa spółki, kontynuacji działalności i rozwiązania podstawowych jej problemów wynikających, jak powiedziałem, z zaszłości historycznych. Jednakże wskutek postanowień sądowych, które blokowały spółce pozyskanie pożyczek, oraz wobec uchylenia uchwały rady wierzycieli te działania restrukturyzacyjne nie mogły być wdrożone.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychZbigniewGryglas">Odpowiadam wprost na pytanie pana posła o przyszłość firmy. Pamiętajmy, że upadłość jest także pewnym narzędziem restrukturyzacyjnym. Naszą intencją jest wydzierżawienie przedsiębiorstwa spółki, kontynuowanie działalności, dlatego że spółka dzisiaj posiada dwa kontrakty, które będzie w stanie realizować. I to jest ten najbliższy okres. Spółka oczywiście w tym łańcuchu dostaw planowanych dla rozwoju morskich farm wiatrowych w Polsce odegra istotną rolę, jestem o tym głęboko przekonany, więc ma przed sobą przyszłość, ale te zaszłości wymagają oczyszczenia. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Panie pośle, czy ma pan pytanie dodatkowe?</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Tak.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PosełDariuszWieczorek">Panie Ministrze! Bardzo dziękuję za tę informację. Chociaż się trochę zaniepokoiłem tym, że jeżeli chodzi o umowę spółki, której oczywiście nie znamy, jest tu jeszcze duży wpływ partnera prywatnego, mimo że 80% ma w niej fundusz Mars. W związku z tym moje pytanie jest następujące: Czy w tym zakresie były prowadzone jakieś rozmowy z partnerem prywatnym, ażeby zmienić umowę spółki i żebyśmy rzeczywiście mieli możliwość podnoszenia kapitału i być może w inny sposób funkcjonowania? Druga rzecz to kwestia tego, czy biorąc pod uwagę strategię przedsiębiorstw energetycznych, koncernów energetycznych, bo przecież w tej strategii jest uwzględniona budowa farm na Morzu Bałtyckim, nie jesteśmy w stanie koncernów energetycznych namówić do tego, ażeby zadziałały przy restrukturyzacji tejże firmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Zapraszam, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychZbigniewGryglas">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Pośle! Dziękuję za te pytania, bardzo konkretne, bardzo merytoryczne. Powiem tak: rozmowy z udziałowcem zagranicznym były prowadzone — nie chcę zdradzać wszystkich szczegółów tych rozmów — ale one nie doprowadziły do konsensusu. Tutaj postawa udziałowca była dosyć zdecydowana i to jest też jedna z przyczyn tej trudnej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychZbigniewGryglas">Jeśli chodzi o przyszłość, to ta przyszłość rysuje się rzeczywiście dosyć pozytywnie. Przypomnę, że zgodnie z programem „Polityka energetyczna Polski” jest planowane uzyskanie na Bałtyku 10 GW nowych mocy, a to oznacza wybudowanie ok. 1 tys. wiatraków, tysiąca fundamentów, tysiąca wież, więc zapotrzebowanie na tego typu elementy będzie bardzo duże. Czy udziałowcem tych podmiotów, które dostarczają te wyroby na potrzeby farm, powinien zostać inwestor, to jest inne pytanie. Nie zawsze tak jest, że inwestor musi być właścicielem wszystkich podmiotów, które go zaopatrują w procesie konstrukcji farm. Wydaje się, że tutaj nie będziemy mieli do czynienia z taką sytuacją. Powiem tylko, że pracujemy nad takim rozwiązaniem, które pozwoli skupić podmioty Skarbu Państwa w jednym ręku, te podmioty, które będą aktywne w zakresie budowy morskich farm wiatrowych na Bałtyku. Jednym z takich obszarów jest także przedmiot działalności spółki ST3. Jeszcze raz dziękuję panu za to pytanie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Chciałem serdecznie przywitać panów posłów Jana Łopatę…</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#komentarz">(Poseł Jan Łopata: Dzień dobry, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">…i Mieczysława Kasprzaka z klubu parlamentarnego PSL — Kukiz’15, którzy będą chcieli zadać pytania w sprawie kryzysu śmieciowego w Polsce kierowane do przedstawiciela Ministerstwa Klimatu, którym będzie pan minister Ireneusz Zyska.</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">A w międzyczasie witam młodzież na galerii.</u>
          <u xml:id="u-32.6" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Cześć, chłopaki i dziewczyny! Witam serdecznie!</u>
          <u xml:id="u-32.7" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę, panie pośle. Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PosełJanŁopata">Bardzo dziękuję, panie marszałku. Dzień dobry jeszcze raz.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#PosełJanŁopata">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W tej formule pisemnej zadaliśmy rządowi bardzo ogólne pytanie w sprawie systemu gospodarowania odpadami, dlatego że nie chcemy wpisywać się w retorykę polegającą na przerzucaniu się odpowiedzialnością w relacjach między rządem a samorządem za istniejący stan rzeczy. Niestety to już ma miejsce. A problem jest ogromny, na razie na etapie składania deklaracji, ale za chwilę będzie trzeba wyciągnąć grosz z portfela, a to są już niestety duże pieniądze i ciągle ich ilość wzrasta. Mamy świadomość, że te podwyżki są koniecznie, ale one wynikają z wielu składowych. Związek Gmin Lubelszczyzny, jedna z korporacji, przygotował bardzo dobrą analizę, w której wykazuje się, że do czynników wpływających na wzrost opłat zalicza się cały szereg składowych, m.in. właśnie wzrost stawek za przyjęcie odpadów do instalacji komunalnych, niewystarczające możliwości termicznego przetwarzania odpadów i brak możliwości efektywnego zagospodarowania RDF-u, konieczność dostosowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi do zmian legislacyjnych, nieszczelność systemu, brak konkurencji na rynku lub niewystarczająca konkurencja, rosnące ceny energii, transportu, pracy, akcyzy na paliwo, ale również ograniczone — to jest ostatni taki element, zdarzenie na rynku — możliwości zbytu odpadów wyselekcjonowanych. Samorządowcy nie tylko wskazują przyczyny, ale również proponują cały szereg dobrych rozwiązań. Będę chciał panu ministrowi po odpowiedzi to w formule pisemnej przedstawić.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#PosełJanŁopata">Natomiast jeśli zdążę, to przedstawię kilka takich postulatów samorządowców. Otóż postulują oni, by umożliwić rozwój instalacji zgazowywania i utylizację RDF-u, wdrożenie rozszerzonej odpowiedzialności producenta z tytułu wytwarzania danego produktu, zmniejszenie bieżących obciążeń, oznakowanie produktów i, co podkreślają, edukację.</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#PosełJanŁopata">To moim zdaniem bardzo istotny element, jeśli chodzi o próbę obniżenia cen za odpady. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo pięknie pan zdążył, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Zapraszamy pana ministra Ireneusza Zyskę.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Zyska albo straci…)</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Eh, mógł pan tego nie mówić, panie pośle. Każde nazwisko trzeba szanować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuIreneuszZyska">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Ministerstwo Środowiska, a obecnie Ministerstwo Klimatu, wdrożyło już szereg rozwiązań, które mają umożliwić gminom bardziej efektywne realizowanie działań w zakresie gospodarki odpadami oraz obniżenie kosztów zagospodarowania odpadów i w konsekwencji opłat pobieranych od mieszkańców.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuIreneuszZyska">Zostały one wprowadzone ustawami przyjętymi w lipcu 2019 r., które weszły w życie we wrześniu ubiegłego roku. A zatem efekty ich realizacji będą dopiero widoczne po pełnym wdrożeniu wprowadzonych mechanizmów.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuIreneuszZyska">Zanim jednak przedstawię państwu posłom te rozwiązania, chciałbym przypomnieć, jakie są przyczyny sytuacji, z jaką mierzą się samorządy w Polsce w zakresie gospodarki odpadami.</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuIreneuszZyska">Do 2012 r. funkcjonował w Polsce system komercyjnych dwustronnych umów pomiędzy właścicielami nieruchomości a przedsiębiorcami. Stawki za odbiór odpadów zmieszanych oraz ogólnie zebraną frakcję opakowaniową ustalali przedsiębiorcy w oparciu o rachunek kosztów prowadzonej działalności gospodarczej. W ramach kosztów przedsiębiorcy określali najczęściej niestety tylko koszty transportu i deponowania odpadów na składowiskach lub, co gorsza, w miejscach nielegalnych, jak np. wyrobiska po żwirowiskach. Dlatego przez wiele lat opłaty dla mieszkańców były niskie w tamtym czasie.</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuIreneuszZyska">Przypomnę, że w 2014 r., kiedy rząd PO-PSL negocjował kwestie związane z Funduszem Spójności i wynegocjowania kwoty 1300 mln euro w ramach Funduszu Spójności na budowę, tworzenie instalacji przetwórstwa odpadów, zobowiązał się do tego, że wprowadzi tzw. podwyższone opłaty za korzystanie ze środowiska. Była to znana nam wszystkim opłata marszałkowska, którą następnie podwyższano kolejnymi uchwałami sejmików samorządów wojewódzkich. To spowodowało, że ceny za odbiór odpadów komunalnych musiały wzrastać.</u>
          <u xml:id="u-35.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuIreneuszZyska">Natomiast niestety muszę ze smutkiem zauważyć, że zmiany wtedy dokonane, w tym jeszcze wcześniej ustawa przyjęta w 2012 r. przez rząd czy większość parlamentarną Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego, zlikwidowały w ramach nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach tzw. instytucję in-house. To znaczy przedsiębiorstwa komunalne, które do tamtego czasu zajmowały się gospodarką odpadową, odbiorem odpadów, składowaniem odpadów zostały… Mogły one na równych warunkach uczestniczyć w przetargach ogłaszanych przez gminy. To spowodowało, że doszło do zmów cenowych, na co wskazują postępowania Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Doszło do tworzenia takich oligopoli czy nawet monopoli i niestety skutkowało to zmowami cenowymi, które powodowały również wzrost cen za odbiór odpadów komunalnych.</u>
          <u xml:id="u-35.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuIreneuszZyska">Zmiany dokonane wtedy były niekorzystne. Systemem gospodarowania odpadami komunalnymi zostali objęci wszyscy mieszkańcy, w tym obligatoryjnie właściciele nieruchomości zamieszkałych przez mieszkańców i, fakultatywnie, niezamieszkałych. Stawki opłat za odbiór i zagospodarowanie odpadów zaczęły określać rady gminy.</u>
          <u xml:id="u-35.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuIreneuszZyska">Widzę, że czas bardzo szybko płynie, więc chcę powiedzieć, że niestety rząd PO-PSL odroczył wejście w życie tych przepisów związanych z podwyższeniem opłat za korzystanie ze środowiska na bliżej nieokreśloną przyszłość, rok 2015. Dopiero po wyborach rząd Prawa i Sprawiedliwości musiał się zmierzyć z tą tematyką i doprowadzić do wywiązania się z umowy z Komisją Europejską.</u>
          <u xml:id="u-35.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuIreneuszZyska">Natomiast w 2016 r. dokonaliśmy nowelizacji, która spowodowała, że gminy mogły posiłkować się, korzystać z przedsiębiorstw komunalnych w ramach tzw. in-house bez konieczności organizowania przetargów. Ale, proszę państwa, umowy, które po przetargach funkcjonują, były zawarte na 3–4 lata i te skutki w czasie jeszcze trwają. Dopiero kiedy umowy się zakończą, a też będzie dobra wola samorządów, czyli rad gmin, i oczywiście organów wykonawczych gmin: wójtów, burmistrzów, prezydentów, będzie można przystąpić do tego, żeby odbudować ten system in-house. Wtedy, proszę państwa, cały system związany ze stworzeniem większej konkurencji na rynku może spowodować obniżenie stawek za odbiór odpadów komunalnych.</u>
          <u xml:id="u-35.9" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuIreneuszZyska">Dodatkowo w ubiegłym roku, właśnie w roku 2019, dokonaliśmy nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości porządku w gminach i poprzez zniesienie obowiązku regionalizacji w zakresie przetwarzania odpadów komunalnych. To bardzo istotna sprawa, ponieważ wcześniej ten mechanizm regionalizacji był bardzo niekorzystny dla samorządów, dla jednostek samorządu terytorialnego. On powodował wymuszenie. Jeżeli dana gmina była skazana na dostarczenie odpadów do konkretnego składowiska czy przetwarzania odpadów, to była skazana też na koszty narzucone przez ten podmiot. Oprócz tego w…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Będzie pan miał jeszcze czas po pytaniu dodatkowym. Możemy się tak umówić?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuIreneuszZyska">Bardzo proszę, oczywiście.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Super, dzięki bardzo.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">O pytanie dodatkowe proszę pana posła Mieczysława Kasprzaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PosełMieczysławKasprzak">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#PosełMieczysławKasprzak">Myśmy bardzo konstruktywnie zapytali, jakie rozwiązanie widzi ministerstwo, rząd, bo dzisiaj problem jest ogromny. To nie jest opowiadanie historii i bajek, obciążanie kogoś, wracanie do czasu sprzed 4 czy 8 lat. W tej chwili jest ten problem: skokowy wzrost cen, jeśli chodzi o śmieci, o kilkadziesiąt, a czasami nawet o kilkaset procent. To jest dramat w wielu gminach. W wielu gminach gospodarstwa, rolnicy muszą płacić za wywóz śmieci, za odstawiane śmieci więcej, niż płacą podatku gruntowego. Dochodzi do paradoksów. Chcieliśmy zapytać, czy rząd nie widzi jakiejś możliwości zrekompensowania tego.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#PosełMieczysławKasprzak">Pan minister powiedział: wzrost cen energii. Zgadza się, jest wzrost cen energii, tylko że z drugiej strony słyszymy, że obywatele, mieszkańcy nie odczują wzrostu cen energii. A to się wprost na to przekłada. Może zrekompensować wzrost cen energii? Może zrekompensować go samorządom? Może przedsiębiorstwom zajmującym się gospodarką śmieciami zrekompensować wzrost cen energii? Konkretne rozwiązanie jest potrzebne. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Panie ministrze, zapraszam uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuIreneuszZyska">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuIreneuszZyska">Panie pośle, muszę powiedzieć, że rząd Prawa i Sprawiedliwości, Ministerstwo Klimatu, a wcześniej Ministerstwo Środowiska, dbają o polskie społeczeństwo, o interes samorządów terytorialnych. Nie chciałbym być uszczypliwy, ale to właśnie polityka poprzedników, której skutki w tej chwili się realizują, doprowadziła do wzrostu cen odbioru odpadów komunalnych.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuIreneuszZyska">Natomiast jeszcze bardzo ważne, proszę państwa, jest to, o czym koniecznie muszę przypomnieć. Czy państwo pamiętają wielki dramat związany z zapłonem kilkudziesięciu składowisk odpadów w Polsce w 2018 r.? To mafia śmieciowa, która dokonała kartelizacji, podziału rynku. Chodzi o w pełni świadome, z góry zaplanowane działanie, o składowanie odpadów w miejscach niewyposażonych w instalacje przeciwpożarowe, żeby można było następnie na firmy tzw. słupy, które przyjmowały odpady… Korzystały na tym finansowo, a potem ogłaszały upadłość, znikały. To były nagminne przypadki. Nasz pakiet antypożarowy wprowadzony w 2018 r. temu zapobiegł.</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuIreneuszZyska">Oczywiście w tej chwili monitoring wizyjny i inne obostrzenia związane właśnie z rygorystycznymi przepisami przeciwpożarowymi spowodowały, że takich przypadków nie ma, a jeśli są, to są incydentalne i nie wynikają ze świadomego, planowego działania. Wprowadzono gwarancje finansowe, opłaty, które przedsiębiorca składujący odpady musi uiścić. Lobbing tych firm spowodował, że niektóre przepisy zostały przesunięte w czasie, wejdą w życie dopiero w marcu br. Chcę już dzisiaj zapowiedzieć, że będziemy konsekwentnie bronić tego, żeby te przepisy weszły w życie, bo naszym zadaniem jako Ministerstwa Klimatu jest ochrona interesu społecznego, zapewnienie bezpieczeństwa mieszkańcom.</u>
          <u xml:id="u-41.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuIreneuszZyska">Oczywiście koszty związane z funkcjonowaniem całego systemu też zamierzamy obniżyć. Między innymi ustawa z ubiegłego roku, która weszła w życie we wrześniu 2019 r., nowelizacja ustawy o czystości i porządku w gminach, daje możliwość zmniejszenia opłaty za gospodarowanie odpadami przy wykorzystaniu środków finansowych pochodzących ze sprzedaży surowców wtórnych zebranych selektywnie. Gminy…</u>
          <u xml:id="u-41.5" who="#komentarz">(Poseł Jan Łopata: Nie ma sprzedaży.)</u>
          <u xml:id="u-41.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuIreneuszZyska">No tak. Ale proszę panów posłów, jeżeli gmina może zarabiać na odpadach i sprzedawać je bezpośrednio odbiorcy, dlaczego tego nie robi, tylko przekazuje zmieszane odpady, za które jeszcze musi płacić? Z tym jest związany pewien wysiłek, który samorząd terytorialny musi ponieść, ale to jest odpowiedzialność samorządu. Zgodnie z ustawą to samorząd terytorialny ponosi odpowiedzialność za gospodarkę odpadami na swoim terenie.</u>
          <u xml:id="u-41.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuIreneuszZyska">Na pewno rząd Prawa i Sprawiedliwości, Ministerstwo Klimatu również w tym zakresie energetycznym, o którym mówił pan poseł Kasprzak, będą zmierzać do tego, aby wykorzystać odpady jako źródło energetyczne i dać szansę obniżenia cen dla mieszkańców w zakresie odbioru odpadów komunalnych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#komentarz">(Poseł Mieczysław Kasprzak: Nam chodziło o to, czy mieszkańcy mniej zapłacą za śmieci i czy przestaniecie obciążać wszystkimi kosztami gminy. Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę panów, bardzo was kocham i szanuję, ale zakończyliśmy dyskusję o tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-42.4" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Przechodzimy…</u>
          <u xml:id="u-42.5" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu Ireneusz Zyska: Jedno zdanie.)</u>
          <u xml:id="u-42.6" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Panie ministrze, powiedzieć jedno zdanie zawsze pan może, bo lubimy się i szanujemy.</u>
          <u xml:id="u-42.7" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-42.8" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Tylko się nie kłóćcie, proszę was.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuIreneuszZyska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panowie Posłowie! Mieszkańcy zapłacą mniej za odpady, jeżeli samorządy będą w tym zakresie współpracować z rządem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dziuk: O, brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dobrze. Obowiązek współpracy na pewno leży i na jednych, i na drugich.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Tym razem proszę uprzejmie panów posłów Jarosława Gonciarza i Wojciecha Szaramę z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość o pytanie w sprawie dofinansowania tzw. systemu deszczowego przeznaczonego do zatrzymywania wód opadowych. Odpowiadał będzie sekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu pan minister Ireneusz Zyska, którego już poznaliśmy przy odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#PosełJarosławGonciarz">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Biorąc pod uwagę zasoby wody, jakimi dysponuje świat oraz nasz kraj i analizując powszechnie dostępne dane, widzimy, że ilość wody przypadająca na jednego mieszkańca jest u nas poniżej oczekiwań. Coraz powszechniejszym zjawiskiem jest także informowanie mieszkańców, głównie mniejszych gmin, o występowaniu braków wody, szczególnie w okresie letnim.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#PosełJarosławGonciarz">Wiele miast i gmin decyduje się na wdrażanie programów, dzięki którym tworzony jest system deszczowy przeznaczony do zatrzymywania wód opadowych. Ma to na celu ograniczenie nawet o połowę zużycia uzdatnionej wody pobieranej z miejskich wodociągów, odciążenie miejskiej kanalizacji oraz zmniejszenie ryzyka miejskich powodzi i podtopień.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#PosełJarosławGonciarz">Na tego rodzaju niezbędne dziś programy stać przede wszystkim bogatsze gminy. Pragnę jednak zapytać, czy ministerstwo analizowało możliwość uruchomienia swojego programu, którego efekt byłby wymierny. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Panie ministrze, zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuIreneuszZyska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Bardzo dziękuję za to pytanie, niesłychanie istotne z punktu widzenia polityki klimatycznej, związane z gospodarowaniem wodami opadowymi. Jak wiemy, w Polsce niestety z uwagi na zmiany klimatyczne postępuje obniżanie się poziomu wód gruntowych oraz występowanie rok do roku susz w okresach letnich.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuIreneuszZyska">W odpowiedzi na pytanie chciałbym poinformować, że Ministerstwo Klimatu, a wcześniej Ministerstwo Środowiska, wspólnie z interesariuszami działającymi w obszarze ochrony środowiska, ekologii oraz klimatu prowadzi działania mające na celu zabezpieczenie jednostek samorządu terytorialnego przed negatywnymi skutkami zmian klimatu, w tym przed zmianami dotyczącymi obszaru zrównoważonego i zaadoptowanego do zmian klimatu gospodarowania wodami opadowymi na terenach jednostek samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuIreneuszZyska">Ministerstwo Środowiska opracowało „Politykę ekologiczną państwa 2030”. Jest to strategiczny dokument, strategia rozwoju w obszarze środowiska i gospodarki wodnej, która została przyjęta uchwałą Rady Ministrów 16 lipca 2019 r. Polityka ekologiczna państwa jest najważniejszym dokumentem strategicznym w tym obszarze. Jej rolą jest zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego Polski oraz wysokiej jakości życia dla wszystkich mieszkańców. Wśród kierunków interwencji polityki ekologicznej państwa znajdują się m.in. adaptacja do zmian klimatu oraz zarządzanie ryzykiem klęsk żywiołowych. Polityka ekologiczna państwa przewiduje, że działania adaptacyjne będą polegały m.in. na wsparciu opracowania i wdrażania miejskich planów adaptacji do zmian klimatu, budowy niezbędnej infrastruktury przeciwpowodziowej i obiektów małej retencji. Działania będą również ukierunkowane na zarządzanie wodami opadowymi na obszarach zurbanizowanych poprzez różne formy retencji, rozwój infrastruktury zieleni, ograniczenie zajmowania gruntów oraz zasklepiania gleby.</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuIreneuszZyska">Konieczność podjęcia działań z zakresu zagospodarowania wód opadowych dodatkowo jest wzmocniona przez prognozy zmian klimatu, które przewidują, że częstotliwość oraz intensywność ekstremalnych zjawisk pogodowych, chodzi zwłaszcza o nawalne deszcze, ulegnie w najbliższych latach zwiększeniu, a ponadto wydłużą się okresy bezopadowe. Konsekwencją nawalnych deszczów są często powodzie miejskie, tzw. powodzie błyskawiczne, oraz podtopienia powodujące straty materialne, zagrożenie zdrowia i życia ludzkiego, z kolei okresy bezopadowe są powodem wystąpienia suszy, niedoborów wody. W tym kontekście działania przystosowawcze są niezbędne.</u>
          <u xml:id="u-47.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuIreneuszZyska">W celu zwiększenia odporności miast na zmiany klimatu Ministerstwo Środowiska zrealizowało w latach 2017–2019 projekt pn. „Opracowanie planów adaptacji do zmian klimatu w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców”, współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego „Infrastruktura i środowisko” 2014–2020, obejmujący 44 największe polskie miasta. We wszystkich 44 miastach będących partnerami projektu jako jeden z najważniejszych obszarów wrażliwych na zmiany klimatu wskazano gospodarkę wodną, w tym przede wszystkim obszar gospodarowania wodami opadowymi. Wynika z tego, że jednym z podstawowych działań zwiększających odporność miast oraz przystosowujących miasta do prognozowanych zmian klimatu w zakresie gospodarki wodnej jest budowa oraz rozwijanie zrównoważonych system zagospodarowania wód opadowych. Zadaniem tych systemów będzie ograniczenie skutków oraz zapobieganie podtopieniom i zalaniom oraz zmagazynowanie, tj. retencjonowanie wody opadowej na okres suszy wraz z systemami jej dystrybucji, w szczególności zastosowaniem rozwiązań w zakresie zielonej i błękitno-zielonej infrastruktury. Zrównoważone systemy pozwolą na spowolnienie odpływu wód deszczowych do zbiorników, zatrzymanie, zretencjonowanie oraz wykorzystanie wód opadowych. Szczególnie należy podkreślić ważna rolę błękitno-zielonej infrastruktury, która poza funkcjami zwiększającymi odporność na zmiany klimatu, pełni w miastach szereg innych funkcji, zwiększając komfort życia mieszkańców, np. jako miejsce rekreacji, wypoczynku, jak również funkcje środowiskowo-przyrodnicze — tworzenie klinów napowietrzających, siedlisk dla zwierząt, korytarzy ekologicznych, zwiększenie poziomu różnorodności biologicznej.</u>
          <u xml:id="u-47.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuIreneuszZyska">Wśród działań będących odpowiedzią na zachodzące i prognozowane zmiany klimatu rząd zapewnił możliwość uzyskania dofinansowania przez jednostki samorządu terytorialnego na zrównoważone gospodarowanie wodami opadowymi w ramach Programu Operacyjnego „Infrastruktura i środowisko” 2014–2020 działanie 2.1 typ 5 pn. „Systemy gospodarowania wodami opadowymi na terenach miejskich”. Jedną z ważniejszych funkcji takich systemów zrównoważonych jest zatrzymanie, zretencjonowanie oraz wykorzystanie wód opadowych w miejscu ich powstania, w szczególności za pomocą metod naturalnych. Dotychczas w ramach tego typu projektów zostały zakończone trzy konkursy, w wyniku których podpisano umowy o dofinansowanie z beneficjantami, z jednostkami samorządu terytorialnego oraz ich związkami na kwotę blisko 960 mln zł. Obecnie w toku jest kolejny konkurs w tym typie projektów, na który zaplanowano alokację w wysokości 50 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-47.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuIreneuszZyska">Chcę powiedzieć, że bardzo istotnym elementem tej polityki jest kwestia retencji czy budowania stopni wodnych z wykorzystaniem dla celów energetycznych, chociażby na Wiśle. O tym się mówi na razie na poziomie planów i projektów, ale myślę, że to może być znakomita sprawa związana z użeglownieniem, wykorzystaniem gospodarczym tego traktu wodnego, ale także poprawą sytuacji w zakresie bezpieczeństwa powodziowego i wykorzystania wód do celów rolniczych, nawadniania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-47.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-47.8" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dziuk: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pytanie dodatkowe zada pan poseł Jarosław Gonciarz.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#PosełJarosławGonciarz">Na moje dodatkowe pytanie pan minister odpowiedział wyczerpująco już w pierwszej części. To może dopytam tylko: Czy będą wykorzystywane fundusze w ramach wsparcia środków unijnych na te cele? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuIreneuszZyska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo dziękuję. To niesłychanie istotne, szanowny panie pośle, aby kontynuować te działania, które z takimi dobrymi rezultatami w poprzedniej kadencji rozpoczęło Ministerstwo Środowiska, jednakże mamy pełną świadomość coraz większych wyzwań związanych ze zmianami klimatycznymi. Nie należy ich lekceważyć, bo widzimy rzeczywiście, że z roku na rok te zjawiska pogodowe w postaci długotrwałych susz, a następnie takich nawalnych deszczy, wyładowań atmosferycznych, nagłych zjawisk pogodowych są bardzo dotkliwe dla społeczeństwa i będziemy podejmować wiele takich zrównoważonych działań w ramach polityki klimatycznej, aby obniżyć skutki, również zapobiegając, monitorując, przewidując pewne zjawiska.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuIreneuszZyska">Chciałbym też, konkretnie odpowiadając na pytanie pana posła, powiedzieć, że w ramach nowej perspektywy finansowej Unii Europejskiej po roku 2020, 2021–2027, planowane jest kontynuowanie wsparcia dla projektów z zakresu gospodarowania wodami opadowymi, a także wsparcie działań z zakresu błękitno-zielonej infrastruktury w jednostkach samorządu terytorialnego czy na obszarze gmin, na obszarach zurbanizowanych, zaś prace nad przygotowaniem tej perspektywy w obszarze adaptacji do zmian klimatu zostały już rozpoczęte w Ministerstwie Klimatu. Pragnę poinformować ponadto, że Ministerstwo Klimatu przewiduje wsparcie realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego działań dotyczących retencjonowania wód opadowych z wykorzystaniem błękitno-zielonej infrastruktury w ramach obecnie przygotowanej nowej edycji mechanizmu finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego, tzw. mechanizmu norweskiego na lata… I konkursy na te działania w ramach mechanizmu finansowego zostaną ogłoszone w roku 2020. Mamy początek roku, ale w tym roku należy się spodziewać przygotowania kompletnej dokumentacji ogłoszenia konkursów, dlatego też apel z tego miejsca do samorządów, jednostek samorządu terytorialnego, aby śledziły prace Ministerstwa Klimatu. Myślę, że w tym zakresie ta nasza współpraca powinna być bardzo spójna, zaawansowana dla dobra obszarów zurbanizowanych, dla dobra mieszkańców miast.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuIreneuszZyska">Warto również dodać, że możliwość dofinansowania działań z zakresu zrównoważonego gospodarowania wodami opadowymi oraz rozwijania błękitno-zielonej infrastruktury w miastach została zapewniona w ramach programu priorytetowego Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w formie pożyczki z możliwością umorzenia.</u>
          <u xml:id="u-51.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieKlimatuIreneuszZyska">Tak że, panie pośle, szanowni państwo, jestem przekonany, że w tym zakresie, podobnie jak w przypadku gospodarki odpadami, o której mówiłem w poprzednim punkcie, dobra współpraca samorządów terytorialnych z rządem przyniesie dobre rezultaty dla dobra mieszkańców. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-51.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję panu ministrowi za wyczerpującą odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Żegnamy pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję za przybycie na posiedzenie Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Teraz posłowie Michał Gramatyka i Marta Golbik z Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska zadadzą pytanie w sprawie faktycznego stanu realizacji programu dla Śląska ministrowi funduszy i polityki regionalnej.</u>
          <u xml:id="u-52.4" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Resort reprezentuje pan minister Grzegorz Puda, którego witamy.</u>
          <u xml:id="u-52.5" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Zapraszam pana posła, a w międzyczasie witam dzieciaki na galerii.</u>
          <u xml:id="u-52.6" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Cześć, dzieci. Dzień dobry, dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-52.7" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Panie ministrze, ma pan głos.</u>
          <u xml:id="u-52.8" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#PosełMichałGramatyka">Czcigodny Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Z końcem grudnia 2017 r. pan premier Mateusz Morawiecki z wielką pompą ogłosił program dla Śląska. Po 2 latach realizacji tego programu i po kilkunastu tygodniach oczekiwania na informację publiczną udało mi się zdobyć podsumowanie 2 kwartałów 2019 r. Lektura tego protokołu, tego podsumowania, skłania mnie do postawienia następujących pytań: Jaka jest prawdziwa kwota środków, które zainwestowali państwo w województwo śląskie w okresie działania programu? W dokumencie uderza w oczy kwota 45 mld zł tzw. środków zaangażowanych. Ale co to znaczy? Bo jeżeli policzymy w kartach poszczególnych projektów środki realnie wydane, to otrzymujemy 8 mld, z czego lwia część to budowa autostrady A1 oraz produkty kredytowe i gwarancje państwowych banków. Jak państwo rozumieją pojęcie środków zaangażowanych? Bo mam wrażenie, że inaczej niż wszyscy. W moim ulubionym np. ze względów semantycznych projekcie inteligentnej kopalni entuzjastycznie raportowane zaangażowanie to 700 mln zł. Realnie wydano niecałe 10. Żaden z 17 podprojektów nie został ukończony, realizację jednego można uznać za zaawansowaną. Wśród ryzyk wykazana została oczywiście kwestia pozyskania finansowania.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#PosełMichałGramatyka">Jeszcze bardziej niepokoi porzucanie projektów o charakterze innowacyjnym. W myśl państwa protokołu nie będzie instalacji zgazowania węgla, nie będzie instalacji produkcji wodoru, nie będzie instalacji utylizacji gazów pokopalnianych. Odeszliście państwo od tych projektów. Jeszcze bardziej niepokoją zapisy typu: dane utajnione. Finalne pytanie: Dlaczego ten protokół nie jest dostępny publicznie? Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Zapraszam pana ministra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejGrzegorzPuda">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpowiadając na te kilka pytań, które państwo skierowali do nas, zdając sobie sprawę oczywiście z wartości tego programu, to warto przytoczyć kilka takich faktów, o których trzeba wiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejGrzegorzPuda">Po pierwsze, program dla Śląska jest programem otwartym. To znaczy to jest program, który cały czas żyje, do którego można dopisywać nowe elementy, o które oczywiście zabiegamy i o które tak naprawdę państwa prosimy. Jeżeli są dobre, to z pewnością będziemy mogli je dodać do programu dla Śląska. A te, które zostały niegdyś wpisane, a okazuje się, że z jakichś powodów nie mogą być zrealizowane, bo np. zmieniła się polityka którejś z firm, które zostały dopisane, z oczywistych względów w tym programie nie powinny się znajdować, ponieważ byłby to program, który nie funkcjonuje. Chodzi o to, żeby w tym programie funkcjonowały tylko te inwestycje, te rozwiązania, które są do zrealizowania.</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejGrzegorzPuda">Trzeba również powiedzieć, że program dla Śląska to jeden z tych kluczowych projektów strategicznych realizowanych w ramach „Strategii na rzecz odpowiedzialnego rozwoju”, który został ogłoszony, jak słusznie pan poseł powiedział, przez pana premiera Mateusza Morawieckiego dokładnie 21 grudnia 2017 r. Od tej daty tak naprawdę bardzo wiele się wydarzyło. Początkowo inwestycji, przedsięwzięć było 73, w tej chwili ich liczba dosyć mocno wzrosła.</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejGrzegorzPuda">W chwili ogłoszenia przedstawione 73 inwestycje czy działania były na szacowaną kwotę ok. 44 mld zł. Po ostatniej aktualizacji w październiku 2019 r., to jest najświeższa informacja, program liczy już 116 przedsięwzięć, których wartość szacowana jest na 62 mld zł. 48 mld zł z tej kwoty to środki, które już pracują w gospodarce. I to jest stan na koniec II kwartału, czyli na połowę roku. Liczba realizowanych przedsięwzięć, a także skala zaangażowanych środków, czynią z tego programu największe przedsięwzięcie w historii polityki regionalnej w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-55.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejGrzegorzPuda">Warto również dodać, że program dla Śląska oprócz tego, że cechuje się otwartością, o której powiedziałem na początku, jest programem, który funkcjonuje dlatego, że rząd m.in. negocjuje wysokość oraz warunki wsparcia dla tego programu, np. wsparcia dla regionów poprzemysłowych w ramach unijnego „Just Transition”. Ze względu na skalę wyzwań związanych z tą transformacją profilu gospodarczego Śląsk, program dla Śląska będzie najprawdopodobniej największym beneficjentem tego wsparcia.</u>
          <u xml:id="u-55.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejGrzegorzPuda">Odpowiadam na temat tego zaangażowania środków, bo myślę, że państwa to interesuje. Wg stanu na koniec I półrocza dotychczas zaangażowane środki w ramach programu dla Śląska to 48 mld zł, o których mówiłem, w tym — i to warto podkreślić — 14,8 mld zł już zakontraktowanych, umowy o dofinansowanie są podpisane.</u>
          <u xml:id="u-55.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejGrzegorzPuda">Zaangażowanie środków wg celów programu dla Śląska prezentuje się następująco. Warto podkreślić, że mamy możliwość wymienienia kilku celów, dokładnie sześciu. Wzrost innowacyjności przemysłu i inwestycji rozwojowych w regionie to jest 11 mld zł. Zwiększenie aktywności zawodowej i podniesienie kwalifikacji mieszkańców regionu — 0,7 mld zł. Poprawa jakości środowiska przyrodniczego — 1,3 mld zł. Rozwój i modernizacja infrastruktury transportowej — prawie 16 mld zł. Cel piąty, wykorzystanie potencjału województwa śląskiego w celu zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego kraju oraz rozwój innowacji w energetyce — 16,3 mld zł. I cel szósty, poprawa warunków rozwojowych miast województwa śląskiego — prawie 3 mld zł, bo 2,9 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-55.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejGrzegorzPuda">Ponieważ mamy mało czasu, to może, żeby ubiec kolejne pytanie… Otóż kwota, o której pan poseł wspominał, obejmuje wszystkie umowy, które zostały już zrealizowane w ramach tego programu, ale również te, które są zakontraktowane. Inaczej mówiąc, wliczamy w to również wszystkie inwestycje i działania, które np. w ramach programu „Infrastruktura i środowisko” czy w ramach innych programów zostały zakontraktowane, lub umowy zostały podpisane, a nie są jeszcze rozliczone, co wydaje się dosyć naturalne. To znaczy, że jeżeli wliczamy w to środki, które zostały przeznaczone, i alokacja już występuje, to wpisaliśmy to w ramach kwot, o których mowa, i stąd jest różnica, o której pan poseł powiedział.</u>
          <u xml:id="u-55.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejGrzegorzPuda">Dotychczasowe wybrane efekty realizacji naszego programu to jest dofinansowanie 45 projektów w obszarach m.in. energetyki, motoryzacji, medycyny i przemysłu stalowego. Powstanie ok. 3750 nowych miejsc pracy, odpowiadając, dzięki dziesięciu inwestycjom w województwie śląskim. 47 tys. osób poniżej 29. roku życia otrzymało wsparcie w zakresie rozwoju kompetencji zawodowych. 31 tys. osób powyżej 25. życia zostało przeszkolonych w zakresie korzystania z Internetu. 33 km — odcinek autostrady A1 od Pyrzowic do węzła Częstochowa Południe został oddany do użytkowania w sierpniu 2009 r. Później w grudniu 2019 r. kolejny odcinek długości 20 km, obwodnica Częstochowy. Dzięki wsparciu z POPC blisko 120 tys. gospodarstw domowych na Śląsku i 530 jednostek publicznych uzyskało dostęp do szerokopasmowego Internetu. W ramach PO WER 2014–2020 udzielono wsparcia uczelniom wyższym w zakresie tworzenia realizacji nowych kierunków studiów odpowiadających na potrzeby społeczno-gospodarcze regionu.</u>
          <u xml:id="u-55.9" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejGrzegorzPuda">Chciałbym też podpowiedzieć, że ponieważ jest to tylko część tych przedsięwzięć, tych inwestycji, to dosyć długa lista jest ogólnie dostępna z tych wszystkich 116, o które pan poseł pytał. Jeżeli trzeba, to oczywiście taką listę mogę nawet tutaj panu posłowi wręczyć. Warto zapoznać się również z informacją wydaną w postaci publikatora, o czym pan mówił. To znaczy nie jest prawdą, że te informacje nie są dostępne. Mamy to w…</u>
          <u xml:id="u-55.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, panie ministrze, będzie miał pan czas po pytaniu dodatkowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejGrzegorzPuda">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dziuk: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Z tego, co pan mówi — to oczywiście niezłośliwe, co powiem, bo nie chcę być w żaden sposób złośliwy — wynika, że już niedługo do swojego okręgu w Zagłębiu będę jeździł krócej niż 6 godzin. To super.</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pani poseł, zapraszam serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-58.4" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Marta Golbik, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-58.5" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę, pytanie dodatkowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#PosełMartaGolbik">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#PosełMartaGolbik">Panie Marszałku! Niestety muszę zmartwić zarówno pana marszałka, jak i Ślązaków. Na Śląsku mówi się na ten program: PiS dla Śląska. Nie da się ukryć, że to był program, który…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">I Zagłębiaków, pani poseł…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#PosełMartaGolbik">I Zagłębiaków. Bardzo przepraszam, oczywiście. Nie da się ukryć, że to program, który powstał przed wyborami. Na przykład na parę dni przed wyborami katowicka specjalna strefa ekonomiczna w ramach tego programu uruchomiła specjalny serwis poświęcony programowi dla Śląska. Kosztował on 120 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#PosełMartaGolbik">Uwaga, odwiedza go średnio 270 użytkowników miesięcznie. Postawiony na darmowym WordPressie. Nie odpowiedział pan na żadne konkretne pytania.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#PosełMartaGolbik">Nie powiedział pan, gdzie są zaangażowane te środki, a o to chodziło. Bo bardzo ogólne mówienie o tym, co zostanie zrealizowane, albo ogólne nazywanie programów nie jest odpowiedzią na pytania. Ale może przy okazji odniesie się pan minister również do kwestii tego świetnego portalu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Panie ministrze, uprzejmie zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejGrzegorzPuda">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpowiadając na zaczepkę pana marszałka, chciałbym powiedzieć, że jestem z tego samego województwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Grzeczną zaczepkę. Grzeczną i miłą, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejGrzegorzPuda">Mieszkam trochę dalej. Ale, panie marszałku, z Warszawy do Bielska-Białej pociąg Pendolino jedzie niecałe 3 godziny 20 minut, więc pan marszałek może jeździ innymi drogami.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#komentarz">(Poseł Mirosław Suchoń: Brawo Platforma!)</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejGrzegorzPuda">A jeżeli chodzi o…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Nie, jeżdżę po prostu samochodem, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejGrzegorzPuda">A samochodem, panie marszałku, jeździmy tą samą drogą, chyba że pan jeździ przez Kielce.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#komentarz">(Poseł Elżbieta Duda: Można przez Gdańsk.)</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejGrzegorzPuda">Najkrótsza droga, czas jej przejazdu wynosi od ok. 3,5 do maksymalnie 4 godzin. Za chwilę będę jechał do Katowic i mogę pochwalić się tym czasem. Natomiast, szanowni państwo, odpowiadając na pytanie…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Nie chcę wchodzić w polemikę. To ja pojadę z panem, dobra? Bo ostatnio jechałem 6 godzin, szczególnie ze względu na Częstochowę.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#komentarz">(Poseł Michał Gramatyka: Jak się ma koguta, to jest szybciej.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejGrzegorzPuda">Zapraszam, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dobra, dzięki bardzo.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dodam panu czas oczywiście, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejGrzegorzPuda">Szanowni Państwo! Odpowiadając na pytanie dotyczące portalu: doskonale zdajemy sobie sprawę, że taki portal funkcjonuje. Jego głównym celem miało być przede wszystkim informowanie o aktualnym postępie prac w każdym z tych przedsięwzięć.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#komentarz">(Poseł Michał Gramatyka: 6 grudnia — ostatnia informacja.)</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#komentarz">(Poseł Marta Golbik: Barbórka.)</u>
          <u xml:id="u-71.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieFunduszyiPolitykiRegionalnejGrzegorzPuda">Doskonale wiemy również, że w tym portalu jednym z założeń było powstanie mapy, która będzie pokazywała aktualny przebieg tych prac. Natomiast tak się składa, że my jesteśmy jego właścicielem sensu stricto od 6 grudnia. W tej chwili czekamy na rozliczenie, które ma nam przygotować Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna, tego, w jaki sposób te środki zostały wydatkowane. A jeżeli chodzi o te szczegółowe pytania, to państwo wybaczą, ale jak gdyby my nie byliśmy do tego czasu właścicielami. W związku z tym, jeżeli mogę, bardzo proszę o zwracanie się z takimi pytaniami do strefy. Myślę, że tam będzie można takie informacje uzyskać. Te informacje są ogólnie jawnie. Nie będzie żadnego problemu, mam nadzieję, z takimi informacjami. Jeżeli byłyby takie problemy, to proszę się do nas zwrócić. My z pewnością będziemy mogli pomóc w uzyskaniu tych informacji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-71.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję posłom.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę uprzejmie posłów: panią Barbarę Dziuk, Annę Gembicką, Grzegorza Wojciechowskiego i Elżbietę Dudę z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość o zadanie pytania w sprawie rządowego programu profilaktyki stomatologicznej oraz dostępności świadczeń stomatologicznych dla dzieci i młodzieży. Odpowiadać na pytania będzie przedstawiciel Ministerstwa Zdrowia, sekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia pani minister Józefa Szczurek-Żelazko.</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Państwa posłów witam serdecznie i zapraszam do zadawania pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#PosełBarbaraDziuk">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! W wieku 5 lat tylko co piąte dziecko nie ma próchnicy. Warto wiedzieć, że za jej sprawą pojawia się szereg problemów w okresie, kiedy najmłodsi tracą mleczaki na rzecz zębów stałych, oraz rozwijają się inne choroby i powikłania zdrowotne. Głównym powodem takich sytuacji jest zbyt niski poziom profilaktyki stomatologicznej u najmłodszych. Mając to na uwadze, Ministerstwo Zdrowia podjęło szereg działań z zakresu edukacyjno-zdrowotnego przy współpracy z samorządami. Należy podkreślić, że próchnica zębów mlecznych rozprzestrzenia się w bardzo szybkim tempie. Niezaleczone ognisko tej choroby potrafi zaatakować mleczaki jeden po drugim, przenosząc się także na wyrzynające się zęby stałe. Tu mam pytanie do pani minister. Co udało się osiągnąć od momentu wprowadzenia od 2018 r. ministerialnego programu profilaktycznego odnośnie do założeń programowych w zakresie celu głównego oraz celu szczegółowego, tzn. zwiększenia dostępności dzieci i młodzieży do świadczeń stomatologicznych udzielanych w gabinetach dentystycznych oraz dostępności do świadczeń stomatologicznych dla dzieci i młodzieży w szkołach publicznych przez wyposażenie szkolnych gabinetów dentystycznych w sprzęt stomatologiczny i niezbędny do zabezpieczenia realizacji świadczeń? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pani minister, zapraszam bardzo, bardzo uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Prawda, że jest miło? Wszyscy się uśmiechają do siebie.</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaJózefaSzczurekŻelazko">Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Rzeczywiście próchnica zębów jest jednym z głównych problemów, jeżeli chodzi o zdrowie jamy ustnej dzieci i młodzieży. Główną przyczyną występowania tego problemu jest w dużej mierze brak systematycznej profilaktyki, brak badań kontrolnych i oczywiście jest to związane z ograniczoną dostępnością do podmiotów, które udzielają świadczeń w tym obszarze. Dlatego też rząd Prawa i Sprawiedliwości jeszcze w poprzedniej kadencji, mając świadomość tego problemu, podjął konkretne działania, które mają przede wszystkim zwiększyć dostępność do świadczeń stomatologicznych dla dzieci i młodzieży, jak również zwiększył finansowanie tychże świadczeń. Do całego programu, który jest realizowany obecnie w Polsce, jeżeli chodzi o poprawę dostępności do świadczeń stomatologicznych dzieci i młodzieży, tak jak mówiłam, przygotowywaliśmy się od kilku lat. Już w 2017 r. Sejm podjął ustawę, na podstawie której zostały zakupione m.in. dentobusy, czyli mobilne gabinety stomatologiczne, po jednym dla każdego województwa. Te dentobusy zostały zakontraktowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia i udzielają świadczeń w całej Polsce. Z roku na rok tych świadczeń jest coraz więcej. Te świadczenia udzielane w dentobusach to są świadczenia profilaktyczne. Jest również realizowany w ramach tych świadczeń szeroki program promocji profilaktyki zdrowia jamy ustnej i stanowi to bardzo ważny element dostępności do świadczeń zdrowotnych.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaJózefaSzczurekŻelazko">Równocześnie w roku 2018 Sejm podjął kolejną ustawę, na gruncie której zostały przekazane środki dla samorządów, które są organami prowadzącymi szkoły, w ramach których samorządy mogły, jeżeli widziały taką potrzebę, sfinansować zakup sprzętu niezbędnego do utworzenia gabinetów stomatologicznych w szkołach. I był to moment, kiedy samorządy mogły aplikować o te wnioski. Łącznie z tego programu zostało sfinansowane doposażenie 40 gabinetów stomatologicznych w szkołach. Na ten cel na jeden gabinet przeznaczaliśmy 116 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaJózefaSzczurekŻelazko">Kolejnym etapem, który gwarantuje, jakby scala cały system opieki nad uczniami, jest ustawa o opiece zdrowotnej nad uczniami, która została przyjęta przez Sejm w ubiegłym roku, a rozpoczęła swoje działanie od 12 września owego roku. W tej ustawie kompleksowo regulujemy kwestię opieki zdrowotnej nad uczniami, akcentując w dużej mierze profilaktykę i promocję zdrowia, ale również bardzo wyraźnie wskazujemy zasady, na których mają być udzielane świadczenia stomatologiczne. I w tej ustawie stanowimy m.in., że w celu zwiększenia dostępności do świadczeń mogą być one realizowane właśnie w gabinecie szkolnym, który jest wyposażony w odpowiedni sprzęt, funkcjonuje na terenie szkoły i posiada kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia, ale również ta dostępność może być zabezpieczona poprzez zawarcie umowy organu prowadzącego szkołę z gabinetem stomatologicznym działającym w otoczeniu szkoły, który posiada również kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia, co oznacza, że te świadczenia są w pełni finansowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Uzupełnieniem tego systemu miały być właśnie te dentobusy, o których mówiłam.</u>
          <u xml:id="u-75.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaJózefaSzczurekŻelazko">W tej chwili już ten system działa. Wiele szkół podpisało umowy albo posiada gabinety stomatologiczne. Szacujemy, że w szkołach jest ponad 700 gabinetów stomatologicznych, które posiadają kontrakty z Narodowym Funduszem Zdrowia i udzielają świadczeń zarówno profilaktycznych, jak i kontrolnych i świadczeń naprawczych. Tutaj chcę przypomnieć, że Narodowy Fundusz Zdrowia zwiększył wycenę świadczeń stomatologicznych dla dzieci i młodzieży, zwiększając wagę punktową do 1,5. Czyli świadczenie stomatologiczne udzielane dzieciom i młodzieży jest finansowane w większym stopniu — o 50% więcej — niż tego typu świadczenie dla dorosłych. Również jest zagwarantowane finansowanie w 100% świadczeń dla dzieci i młodzieży. Tak że to jest też bardzo istotny element funkcjonowania tych gabinetów. I oczywiście, jeżeli nie ma w otoczeniu szkoły gabinetu, z którym można by było podpisać taką umowę, dotyczy to szczególnie środowisk wiejskich, czasem małych miasteczek, do dyspozycji są dentobusy. Te dentobusy w tej chwili bardzo dobrze spisują się i realizują swoje zadania. Z roku na rok wzrasta liczba dzieci korzystających ze świadczeń i ilość świadczeń. W ubiegłym roku ze świadczeń w dentobusach skorzystało ponad 53 tys. dzieci, stanowi to ok. 20% świadczeń stomatologicznych udzielanych dzieciom i młodzieży. To świadczy o tym, jak były one bardzo potrzebne w środowisku i jak są wykorzystywane. Oczywiście te dentobusy mają ustalane harmonogramy pracy na podstawie wniosków konkretnych samorządów lokalnych kierowanych do Narodowego Funduszu Zdrowia, do oddziału wojewódzkiego, który wspólnie z podmiotem, który zawarł umowę na funkcjonowanie dentobusu, ustala harmonogram wyjazdów czy harmonogram pobytu dentobusu. Te dentobusy bardzo często przebywają na terenie poszczególnych szkół, tak jak mówię, szczególnie w tych małych miejscowościach, tyle czasu, ile jest niezbędne do udzielenia świadczeń. Może to być nawet kilka czy kilkanaście dni, jeżeli wymaga tego stan zdrowia uczniów w danej społeczności.</u>
          <u xml:id="u-75.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję uprzejmie, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pytanie dodatkowe zada pani poseł Elżbieta Duda, klub Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#PosełElżbietaDuda">Dziękuję panu marszałkowi.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#PosełElżbietaDuda">Szanowna Pani Minister! Dziękuję za dość wyczerpującą odpowiedź, ale mam jeszcze uzupełniające pytanie w kontekście planowanych działań i założeń Ministerstwa Zdrowia wynikających z dostrzeżenia potrzeby prowadzenia profilaktyki dentystycznej dla dzieci i młodzieży po latach, co trzeba podkreślić, jej braku. Czy są zauważane jakieś korzyści wynikające z tego programu i jakie to są korzyści?</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#PosełElżbietaDuda">Drugie pytanie. Jestem ciekawa, jak wygląda współpraca samorządowa i ministerialna, jak jest prowadzona, aby zabezpieczyć wszystkim dzieciom i młodzieży skorzystanie z oferty profilaktycznej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaJózefaSzczurekŻelazko">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jak wspomniałam, działania w ramach programu rozpoczęły się w 2017, 2018 r., a tak naprawdę od 12 września ub.r. program wystartował już w 100%. Pierwsze efekty, chodzi o efekty zdrowotne, będzie można ocenić dopiero po kilku latach funkcjonowania tego programu, ale oczywiście monitorujemy sytuację. Badania stanu zdrowia jamy ustnej dzieci i młodzieży są przeprowadzane co 4 lata, w związku z tym efekty programu będziemy analizować w późniejszym okresie. Natomiast możemy wskazać, jak wzrosła liczba świadczeń finansowanych ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia. Jeszcze raz chciałabym podkreślić, że wszystkie te świadczenia, zarówno profilaktyczne, kontrolne, jak i naprawcze, są finansowane z budżetu Narodowego Funduszu Zdrowia, samorządy nie są obciążane żadnymi kosztami funkcjonowania tego programu. I tak np. w roku 2018 liczba świadczeń stomatologicznych udzielanych dzieciom wyniosła 187 077, natomiast do sierpnia 2019 r. było ich już 215 567, czyli ilość świadczeń ewidentnie wzrasta. Jest to więc ten efekt, który chcieliśmy osiągnąć.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaJózefaSzczurekŻelazko">Natomiast co do współpracy z samorządami — rzeczywiście zdarzają się pewne sytuacje, które wymagają naszego wsparcia, i takim wsparciem służymy.</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaJózefaSzczurekŻelazko">Część samorządowców nie do końca ma świadomość, że te świadczenia są w pełni finansowane z Narodowego Funduszu Zdrowia, że nie obciąża to budżetu gminy czy powiatu, więc takiej informacji udzielamy. Często zwracają się do nas z prośbą o informację, z kim mogą podpisać taką umowę, ponieważ w otoczeniu nie działa gabinet bądź też działają gabinety, które nie chcą podpisać takiej umowy, więc nasze sugestie są konkretne.</u>
          <u xml:id="u-79.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaJózefaSzczurekŻelazko">Kontakt z Narodowym Funduszem Zdrowia, właściwym oddziałem wojewódzkim, który może pokazać listę świadczeniodawców, którzy mają podpisaną umowę na świadczenia stomatologiczne dla dzieci i młodzieży. Skoro są finansowani ze środków publicznych, mają obowiązek udzielać tych świadczeń również dzieciom. Jeżeli nie ma takiego w otoczeniu szkoły, to też o tym informujemy. Wielu samorządowców z tego korzysta. Informujemy, że właściwy jest kontakt z Narodowym Funduszem Zdrowia. Rzeczywiście po ustaleniu harmonogramu umiejscowienia dentobusów te dentobusy przyjeżdżają, tak jak mówiłam, w zależności od potrzeb nawet na kilka, kilkanaście dni, bo pierwsze wizyty są wizytami profilaktycznymi, kontrolnymi. Następnie dziecko jest informowane, rodzice są informowani, czy jest potrzeba interwencji stomatologa, czy występują jakieś problemy zdrowotne. W takim przypadku otrzymują informację. Rodzic z dzieckiem może się zgłosić w kolejnym dniu, aby uzyskać to świadczenie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-79.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-79.5" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dziuk: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję pani minister i posłom.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Licznie przybyli posłowie z Koalicji Obywatelskiej, pan Rajmund Miller, Mirosława Nykiel, Mirosław Suchoń, Tomasz Kostuś oraz pan Witold Zembaczyński, pragną zadać pytanie w sprawie trudnej sytuacji szpitalnych oddziałów ratunkowych na obszarze całego kraju. Na to pytanie pragnie udzielić odpowiedzi przedstawiciel Ministerstwa Zdrowia, sekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia pan minister Waldemar Kraska.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Zapraszam pana posła Rajmunda Millera o zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#PosełRajmundMiller">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Sytuacja całego systemu państwowego ratownictwa medycznego w Polsce jest wysoce niepokojąca. Brak stanowczej reakcji ze strony Ministerstwa Zdrowia może skutkować w najbliższym czasie wystąpieniem kolejnych dramatycznych sytuacji, które dotyczą ludzkiego zdrowia i życia.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#PosełRajmundMiller">Pragnę zaznaczyć, że sprawa działalności SOR-ów jest wybitnym przykładem zakłamywania rzeczywistości przez polityków obozu rządzącego na temat dobrej kondycji finansowej i stabilności systemu ochrony zdrowia w naszym kraju. Jedną z przyczyn obecnej sytuacji jest ustanowienie kolejnych restrykcyjnych regulacji, których spełnienie jest obiektywnie bardzo trudne, szczególnie w kontekście trudnej sytuacji kadrowej w zakresie dostępności lekarzy na rynku pracy oraz niedostatecznego finansowania świadczeń, jakie zapewnia Narodowy Fundusz Zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#PosełRajmundMiller">Doniesienia z wielu regionów naszego kraju, w tym w szczególności z Opolszczyzny, np. dotyczące Szpitala Wojewódzkiego w Opolu, i z Mazowsza, jeżeli chodzi o Szpital Bielański w Warszawie, w sposób dobitny pokazują, że problem ma charakter powszechny, który w każdej chwili może wystąpić w innych regionach naszego kraju. Dowodem na powyższe stwierdzenie są również słowa pana prezydenta RP Andrzeja Dudy, który stwierdził w grudniu, że warunki w polskich SOR-ach są nieprzyzwoite. Podkreślić należy, że każdy szpitalny oddział ratunkowy jest częścią systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego, a więc systemu, który został stworzony w celu skutecznego zabezpieczenia świadczeń ratowniczych na terenie naszego kraju. Co niezwykle ważne, za funkcjonowanie systemu w obszarze danego województwa odpowiedzialni są wojewodowie i to oni w ramach ustawowych kompetencji opracowują wojewódzkie plany działania systemu ratownictwa, nad którymi bezpośredni nadzór sprawuje minister zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#PosełRajmundMiller">Mając powyższe na względzie zwracam się do pana ministra z prośbą o interwencję w przedmiotowej sprawie, w szczególności proszę o podjęcie działań umożliwiających poprawę funkcjonowania SOR-ów w naszym kraju. Zwracam się zatem o udzielenie odpowiedzi na poniższe pytania. Czy ministerstwo dostrzega, że problem braku kadry medycznej, niedofinansowania SOR-ów oraz gigantycznego zadłużenia szpitali powiatowych, chodzi o 14 mld zł, może nieść wyjątkowo niekorzystne skutki dla pacjentów? Czy w ocenie pana ministra może dojść w najbliższym czasie do zamknięć szpitalnych oddziałów ratunkowych w różnych regionach Polski? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Zapraszam, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaWaldemarKraska">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Rzeczywiście szpitalne oddziały ratunkowe są jednym z elementów opieki zdrowotnej w naszym kraju. Osobiście uważam, że jednym z ważniejszych, ponieważ trafiają tam pacjenci w stanie zagrożenia życia i zdrowia. Dlatego staramy się, aby SOR-y spełniały te zadania, jakie zostały przed nimi postawione.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaWaldemarKraska">Aby szpitalny oddział ratunkowy w Polsce dobrze funkcjonował, powinny być spełnione, moim zdaniem, trzy podstawowe warunki: dobre przepisy prawa, kadry i dobre finansowanie. Dlatego w połowie ubiegłego roku, czyli 27 czerwca 2019 r., Ministerstwo Zdrowia wydało rozporządzenie w sprawie szpitalnych oddziałów ratunkowych, które zostało opracowane wspólnie w czasie prac zespołu roboczego z przedstawicielami środowiska medycyny ratunkowej, które wychodzi naprzeciw oczekiwaniom i pacjentów, ale także personelu medycznego udzielającego świadczeń medycznych w szpitalnych oddziałach ratunkowych. Jest to odpowiedź na sygnały, które dochodziły ze szpitalnych oddziałów ratunkowych. Dotyczyły one głównie zbyt długiego czasu oczekiwania w SOR-ach na pierwszy kontakt z lekarzem i nadmiernie wydłużonego procesu diagnostycznego w SOR-ach. Pacjent po pierwszym kontakcie z lekarzem zbyt długo oczekiwał na badania dodatkowe, na konsultacje i na decyzję, co do dalszego postępowania w jego przypadku. Chodziło także o nadmierne obciążenie oddziałów ratunkowych pacjentami, którzy nie byli w stanie zagrożenia życia. Dlatego zdecydowaliśmy się na wydanie tego rozporządzenia, aby doprecyzować obowiązki świadczeniodawców, którzy w swoich strukturach posiadają szpitalne oddziały ratunkowe.</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaWaldemarKraska">Podstawową zmianą było wprowadzenie jednolitych zasad kwalifikacji medycznej pacjentów, którzy zgłaszają się do szpitalnych oddziałów ratunkowych, w zależności od stanu ich zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaWaldemarKraska">Z chwilą zgłoszenia się pacjenta do szpitalnego oddziału ratunkowego otrzymuje on — może to złe określenie — bilet, czyli dokument, w którym jest wskazany czas jego zgłoszenia się do tego oddziału. Jeżeli pacjent zostanie przywieziony przez zespół pogotowia ratunkowego, wtedy ten dokument pobiera członek tego zespołu. Następnie będzie przeprowadzony z pacjentem wywiad i zostanie dokonana wstępna ocena stanu jego zdrowia przez wykwalifikowany personel medyczny: pielęgniarkę systemu lub ratownika systemu bądź lekarza systemu, a potem zostanie on zakwalifikowany do pięciu różnych kategorii w zależności od stanu jego zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-83.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaWaldemarKraska">Jeśli chodzi o dwie pierwsze kategorie, tzw. kategorie pilne, czerwoną i pomarańczową, to okres kontaktu w przypadku pierwszej kategorii jest natychmiastowy, a w przypadku drugiej wynosi nie więcej niż 10 minut. Dotyczy to stanów nagłego zatrzymania krążenia, wstrząsów, urazów wielonarządowych, ostrych zespołów wieńcowych czy też obrzęku płuc.</u>
          <u xml:id="u-83.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaWaldemarKraska">System, który wprowadzamy, jest systemem obsługi pacjenta w szpitalnych oddziałach ratunkowych we wszystkich SOR-ach w Polsce. Na pewno będzie działał już od 1 stycznia 2021 r. Chcemy, aby na początek ten system zadziałał w największych SOR-ach w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-83.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaWaldemarKraska">Lekarze pracujący w SOR sygnalizowali nam, że są dodatkowo obciążeni koniecznością poszukiwania miejsc w oddziałach szpitalnych w celu kontynuowania dalszego leczenia. Otóż musimy mieć na uwadze, że SOR-y nie mogą być jednostkami oderwanymi od całego szpitala, dlatego zobowiązaliśmy dyrektorów szpitali, aby zapewnili stosowną pulę łóżek dla szpitalnych oddziałów ratunkowych po to, żeby pacjent nie musiał przebywać kilkanaście godzin czy nawet — zdarzało się — 2, 3 dni w szpitalnym oddziale ratunkowym, aby mógł być hospitalizowany. Jeżeli takich miejsc w danym szpitalu nie ma, pacjent powinien być przetransportowany do innego szpitala przez transport szpitalny, który powinien być zapewniony przez świadczeniodawcę.</u>
          <u xml:id="u-83.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaWaldemarKraska">Zostały także doprecyzowane zasady diagnostyki w SOR, zapewniające niezwłoczny dostęp do tej diagnostyki. To wzbudziło troszeczkę niepokoju i kontrowersji w środowisku. Ten niezwłoczny dostęp należy interpretować w ten sposób, że to jest dostęp bez zbędnej zwłoki, czyli badanie musi być wykonane w taki sposób, aby to nie zagrażało stanowi zdrowia pacjenta, który zgłosił się do szpitalnego oddziału ratunkowego. Dopracowaliśmy także zasady dotyczące personelu szpitalnego oddziału ratunkowego.</u>
          <u xml:id="u-83.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaWaldemarKraska">Proszę państwa, w ciągu roku do szpitalnych oddziałów ratunkowych zgłasza się 5800 tys. osób. Dla porównania zespoły ratownictwa medycznego wyjeżdżają do 3200 tys. zdarzeń. W 2015 r. do SOR-ów w Polsce trafiło 5268 tys. pacjentów, a w roku 2018–5813 tys. czyli prawie o 600 tys. więcej. Z danych, jakie otrzymujemy z Narodowego Funduszu Zdrowia i od wojewodów, wynika, że prawie 80% pacjentów zgłaszających się do szpitalnych oddziałów ratunkowych nie jest w stanie wymagającym natychmiastowej pomocy medycznej, czyli stanie zagrożenia życia i zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-83.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaWaldemarKraska">Jeżeli chodzi o finanse, to w roku 2015 na 221 SOR-ów przeznaczyliśmy 97 166 tys. zł, w roku 2019 na 237 SOR-ów przeznaczyliśmy 1 616 822 tys. zł, czyli wciągu 4 lat nastąpił wzrost funduszy przewidzianych na SOR-y o 66%. W roku 2020 będzie to 1 mld 745 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-83.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Po pytaniu dodatkowym będzie pan miał 3 minuty na odpowiedź, to jeszcze pan dopowie to, na co miał pan ochotę.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Mirosław Suchoń, pytanie dodatkowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#PosełMirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#PosełMirosławSuchoń">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Pan minister właśnie odpowiadał na to, na co miał ochotę, niestety, a prosilibyśmy jednak o udzielenie odpowiedzi, panie ministrze, na pytania, które zostały zadane przez mojego szanownego kolegę. Jeszcze raz skonkretyzuję.</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#PosełMirosławSuchoń">Otóż pan minister przed chwilą potwierdził, że to rozporządzenie nałożyło na SOR-y dodatkowe, nowe obowiązki w zakresie i kadrowym, i sprzętowym. W związku z tym czy to może być przyczyną trendu zmierzającego do zamykania szpitalnych oddziałów ratunkowych? Czy w ocenie ministerstwa może dojść w najbliższym czasie do ich zamykania, czy są takie sygnały? Po drugie, czy ministerstwo dostrzega, a raczej jaki ma pomysł na ten brak kadry medycznej i niedofinansowanie SOR-ów? Czy są podejmowane jakieś działania? Bo to powoduje bardzo niekorzystne skutki dla pacjentów.</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#PosełMirosławSuchoń">Wrócę jeszcze do opinii pana prezydenta, że warunki na SOR-ach są nieprzyzwoite. I pytanie: Czy Kancelaria Prezydenta kontaktowała się w tej sprawie, czy ministerstwo może podjęło jakieś działania, żeby ustalić, co pan prezydent, który stwierdził, że te warunki są nieprzyzwoite, miał na myśli i co należy poprawić? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Panie ministrze, zapraszam serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaWaldemarKraska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaWaldemarKraska">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Nie zdążyłem odpowiedzieć. Chodziło m.in. o Opole. Byłem osobiście w Opolu, spotkałem się ze wszystkimi dyrektorami szpitali opolskich, z dyrektorami SOR-ów, z wojewodą, z marszałkiem. Tam była kwestia zamykania SOR-ów, bo rzeczywiście w Opolu w wyniku tego rozporządzenia, które pojawiło się 1 lipca ubiegłego roku, błędnie interpretowano sformułowanie: niezwłoczny dostęp. Interpretowano je w ten sposób, że dostęp do endoskopii w SOR, bo chodziło o endoskopię, powinien być tu i teraz. Zgodnie z naszą interpretacją można to robić z wykorzystaniem własnego oddziału szpitalnego lub w oparciu o usługi zewnętrzne, o ile będzie zapewniony całodobowy i niezwłoczny dostęp. A zatem endoskopista de facto nie musi fizycznie przebywać w szpitalu.</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaWaldemarKraska">To samo dotyczy telemedycyny, gdzie wymagany jest dostęp do tomografii komputerowej, ale opis przez lekarza specjalistę może być wykonywany w trybie telemedycyny i może być przekazywany, czyli też de facto w szpitalu fizycznie nie musi być obecny lekarz radiolog. Myślę, że te sprawy zostały wyjaśnione i widmo, jakie pojawiło się w Opolu, zamknięcia szpitalnego oddziału ratunkowego i przemianowania go na izbę przyjęć, czyli de facto ograniczenia dostępu do niego pacjentom w nagłych przypadkach, bo szpitalne oddziały ratunkowe, ja to zawsze podkreślam, są dedykowane pacjentom w stanie zagrożenia życia, zostało oddalone, jest w tej chwili przedłużony okres działania tego oddziału do końca czerwca. Mamy też sygnały, że pozostałe szpitale odciążą ten oddział ratunkowy w pracy, więc myślę, że wszystko w Opolu już jest na dobrej drodze, żeby ten oddział ratunkowy mógł dalej funkcjonować.</u>
          <u xml:id="u-87.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieZdrowiaWaldemarKraska">Ja już mówiłem, proszę państwa, o finansowaniu, bo wiemy, że finansowanie szpitalnych oddziałów ratunkowych jest bardzo ważne. W przyszłym roku finansowanie wzrośnie o 128 mln, czyli o 15% w porównaniu z rokiem ubiegłym. Finanse są bardzo ważne, ale myślę, że jedną z ważniejszych rzeczy jest to, żeby pacjenci nie kierowali się tylko do szpitalnych oddziałów ratunkowych. Rozpoczynamy kampanię informacyjną, aby pacjent wiedział, że ma do wyboru nie tylko szpitalny oddział ratunkowy, ale także nocną i świąteczną pomoc lekarską, lekarza rodzinnego. Jest uruchomiona w NFZ infolinia, dzięki której możemy uzyskać informacje, gdzie mamy najbliższy i najszybszy dostęp do pomocy przy danej jednostce chorobowej, danym schorzeniu.</u>
          <u xml:id="u-87.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję posłom.</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Witam serdecznie posłów Jana Warzechę, Zbigniewa Chmielowca, Fryderyka Kapinosa i Marię Kurowską z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość, którzy mają zamiar zadać pytanie w sprawie „Programu rozwoju retencji na lata 2021–2027” i stanu przygotowań do budowy zbiornika wodnego Kąty — Myscowa. Odpowie na to pytanie przedstawiciel Ministerstwa Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej podsekretarz stanu w tym ministerstwie pani minister Anna Moskwa.</u>
          <u xml:id="u-88.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę uprzejmie pana posła Jana Warzechę o zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#PosełJanWarzecha">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Nasz kraj poprzez zmiany klimatu jest zagrożony deficytem wody. Znajdujemy się na przedostatnim miejscu w Europie pod względem zasobów wodnych według wskaźnika, którym jest ilość wody odpływającej z danego kraju na jednego mieszkańca. W Europie jest on średnio prawie trzy razy większy niż w Polsce i wynosi 4500 m3 na rok na osobę. Mając to na względzie, rząd Prawa i Sprawiedliwości zaproponował „Program rozwoju retencji na lata 2021–2027”. Jednym z zadań programowych jest budowa zbiornika Kąty — Myscowa, do której realizacji poszczególne wcześniejsze rządy podchodziły z umiarkowanym zainteresowaniem. Pozytywne decyzje podjęte przez rząd Zjednoczonej Prawicy oraz dotychczasowe działania Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie dają wreszcie nadzieję, że w niedalekiej perspektywie w kilku powiatach i w wielu gminach zmniejszy się zagrożenie powodziowe, w tym głównie dla Jasła, ale też dla Dębicy i Mielca, a co szczególnie istotne, poprawi się zaopatrzenie mieszkańców w wodę pitną.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#PosełJanWarzecha">Pani Minister! Na jakim etapie znajdują się obecnie prace przygotowawcze? Kiedy zostanie wydana pierwsza z decyzji administracyjnych, decyzja środowiskowa? Czy podejmowane są przez inwestora działania mające na celu stworzenie warunków bezkonfliktowego przesiedlenia mieszkańców? Czy na ten cel zostały zabezpieczone środki finansowe? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Zapraszam panią minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiMorskiejiŻeglugiŚródlądowejAnnaMoskwa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Dziękuję serdecznie za to pytanie. Na ten temat można by mówić dużo więcej i dłużej, niż limit czasu przewiduje, ale można i w skrócie. Postaram się zmieścić w czasie. Rzeczywiście jest prawdą, że w Polsce mamy małą ilość wody na mieszkańca, i to jest ta zła wiadomość. Natomiast w tym wszystkim jest też dobra wiadomość — ciągle mamy niewykorzystany potencjał w zakresie retencji, czyli zatrzymywania wody, którą mamy. I to jest tak naprawdę główny problem, dużo ważniejszy niż ilość wody, ponieważ z tymi zasobami wody, które mamy, jeżeli będziemy nimi dobrze gospodarować, jesteśmy w stanie dobrze żyć.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiMorskiejiŻeglugiŚródlądowejAnnaMoskwa">Aktualnie, jeżeli chodzi o zdolność retencyjną, którą wykorzystujemy, to jest to 6,5% objętości średniorocznego odpływu rzecznego, tej dużej retencji. Możemy utrzymać ten procent i zwiększyć go do 15% średniego odpływu rocznego przede wszystkim poprzez duże działania, duże inwestycje. I temu właśnie służy opracowany „Program przeciwdziałania niedoborowi wody (program rozwoju retencji)”. To są na chwilę obecną założenia, przejdziemy następnie do opracowywania już szczegółowego programu. Niemniej jednak już teraz prowadzimy działania i konkretne programy związane z retencją. To są różne inwestycje związane z zasobami wodnymi w Polsce, w większości prowadzone przez Wody Polskie. Myślę, że w tym roku jedną z ważniejszych inwestycji są stopnie wodne: o Siarzewo, jeżeli chodzi o Wisłę — ta inwestycja jest już rozpoczęta — jeżeli chodzi o Odrę, to mamy projekt dwóch stopni wodnych, Lubiąż i Ścinawa. Pośród tych dużych inwestycji znajduje się też realizacja projektu Kąty — Myscowa, do którego przejdę potem, zbiornik Wielowieś Klasztorna, Niepołomice, odbudowa Zalewu Zemborzyckiego, różne inwestycje związane z przebudową jazów i śluz i innych obiektów wodnych. Jeżeli chodzi o tę część inwestycyjną, to w programie są 94 inwestycje na łączną kwotę ok. 10 mld. Dodatkowo jeszcze mamy 67 propozycji samorządowych, które są w trakcie konsultacji, mniejszych inwestycji, głównie średnich zbiorników retencyjnych. To wszystko połączone jest z programem renaturyzacji rzek i ekosystemów mokradłowych. Przeprowadziliśmy taki dobry program pilotażowy z WWF renaturyzacji Białej Tarnowskiej.</u>
          <u xml:id="u-91.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiMorskiejiŻeglugiŚródlądowejAnnaMoskwa">Ten kierunek renaturyzacji też chcemy kontynuować. Jednocześnie tworzenie retencji na terenach leśnych, zalesienia, zadrzewiania, retencja glebowa, odtworzenie stawów hodowlanych. I te wszystkie działania, które ministerstwo rolnictwa podejmuje w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Został uruchomiony program budowy małych zbiorników i studni. Z naszej strony jest to program bez decyzji wodnoprawnej, na zgłoszenie wodnoprawne, które ułatwia realizację tej mikro- i małej retencji na terenach wiejskich.</u>
          <u xml:id="u-91.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiMorskiejiŻeglugiŚródlądowejAnnaMoskwa">Jeżeli chodzi o źródła finansowania tego programu, część z tych inwestycji ma już zabezpieczenie w środkach rządowych, w środkach pożyczki Banku Światowego czy też programu operacyjnego PO IiŚ i w kolejnej perspektywie konsekwentnie będziemy te inwestycje też wpisywać w różne źródła finansowania.</u>
          <u xml:id="u-91.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiMorskiejiŻeglugiŚródlądowejAnnaMoskwa">Niezwykle ważną inwestycją na mapie tego programu jest zbiornik Kąty-Myscowa, rzeczywiście przez lata obiecywany i omawiany bez realizacji. Tutaj kolejna dobra wiadomość. Ten zbiornik to jest zbiornik wielofunkcyjny, bo i retencyjny, i przeciwpowodziowy, i przeciwsuszowy, niezwykle ważny, ok. 20 jednostek samorządowych jest w bezpośrednim zasięgu, możemy sobie wyobrazić, ilu mieszkańców jest na tym terenie, pojemność 65 mln m3, wielki zbiornik, nawet w kontekście wyobraźni i funkcjonowania, pojemność powodziowa 19 mln m3, no i też duże koszty, bo całość tej inwestycji to jest ok. 1 mld zł. Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Rzeszowie dynamicznie podszedł do tej inwestycji. Przede wszystkim brakowało dokumentacji projektowej, co też uniemożliwiało korzystanie ze źródeł finansowania. W 2018 r. przystąpiono do przygotowania pierwszej fazy dokumentacji, przede wszystkim dokumentacji środowiskowej. Jeśli chodzi o tę pierwszą fazę, już mamy wybranego wykonawcę, w III kwartale tego roku będziemy mieli przygotowaną dokumentację środowiskową. Równolegle prowadzimy pozostałe procesy, bo to jest zbiornik z dużym wpływem na urbanistykę i na mieszkańców. Prowadzimy dialog z mieszkańcami. Rozpoczęliśmy konsultacje, by dobrze przygotować program ewentualnych przesiedleń, przede wszystkim w czaszy zbiornika, bo takie na pewno będą konieczne. Jednocześnie czynimy starania, żeby wpisać ten konkretny zbiornik w kolejną perspektywę finansowania programu operacyjnego, bez względu na to, jak on się będzie nazywał, odpowiednika aktualnego programu operacyjnego PO IiŚ. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-91.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Czyli idzie w dobrą stronę, jednym słowem.</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Maria Kurowska.</u>
          <u xml:id="u-92.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#PosełMariaKurowska">Szanowny Panie Marszałku! Szanowna Pani Minister! Szanowni Państwo! Z wielką radością wysłuchałam tej informacji pani minister, że wszystko idzie w dobrym kierunku, ponieważ sama kiedyś to przeżyłam, wiem, co to jest susza i co to jest powódź, gdy byłam burmistrzem miasta Jasła, które najbardziej cierpi na braku tego zbiornika, jeżeli chodzi o południową Polskę. W 2007 r. była wielka susza, w mieście Jaśle zaczęło brakować wody i po prostu była rozpacz, bo skąd brać wodę. Natomiast w 2010 r. przeżyliśmy powódź tysiąclecia i również musiałam brać udział w tym dramacie ludzkim. Zatem, pani minister, bardzo proszę, aby czuwać nad tą inwestycją, aby ta inwestycja rzeczywiście się rozwijała. Oczekują na to nie tylko mieszkańcy Jasła, Dębicy, Mielca, bo wszyscy są nad tą samą rzeką i pozyskują wodę do picia z tej rzeki, ale oczekują również mieszkańcy, którzy od 100 lat… Proszę państwa, od 100 lat są projekty. Koledzy mi mówili, że od 50. Od 100 lat są projekty budowy tego zbiornika, czyli Niepodległa już wiedziała, jak ten zbiornik jest potrzebny, a tymczasem tyle czasu zeszło. Myślę, że rząd Zjednoczonej Prawicy dokona tego, na co czekamy już 100 lat. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Czy pani minister chce poczuwać jeszcze trochę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieGospodarkiMorskiejiŻeglugiŚródlądowejAnnaMoskwa">Chciałam powiedzieć, że dziękuję za ten głos poparcia i obiecujemy współpracę z panią poseł, ale też z pozostałymi osobami, bo zainteresowanych tym projektem nie brakuje, pełną współpracę i realizację zgodnie z harmonogramem. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Posłowie Andrzej Kryj i Teresa Wargocka z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość chcą zadać pytanie w sprawie realizacji przez samorządy przepisów ustawy o Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej. Odpowiadać będzie przedstawiciel Ministerstwa Infrastruktury, sekretarz stanu pan minister Andrzej Bittel.</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana posła Andrzeja Kryja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#PosełAndrzejKryj">Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Państwo Posłowie! Szanowny Panie Ministrze! Ustawa z dnia 16 maja 2019 r. o Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej została przyjęta z wielką nadzieją przez wiele milionów Polaków. Dzięki nowym rozwiązaniom przywracane są zlikwidowane połączenia autobusowe do małych miejscowości, co przeciwdziała wykluczeniu komunikacyjnemu. Odtwarzanie zlikwidowanych połączeń odbywa się we współpracy z samorządami gminnymi, powiatowymi i wojewódzkimi. Z niektórych rejonów Polski napływają jednak informacje, że samorządy nie wykazują zainteresowania odtworzeniem połączeń autobusowych. Z jednej strony mamy do czynienia z sytuacją, kiedy ogłaszane przez wojewodów nabory kończą się często tym, że dziesiątki milionów złotych pozostają niewykorzystane, a samorządy wyjaśniają, że w obecnej sytuacji prawnej nie są w stanie realizować zapisów ustawowych, z drugiej zaś strony mamy do czynienia z opiniami przewoźników, którzy wykazują wolę uruchamiania takich linii i wskazują istnienie potrzeb w tym zakresie. Mamy tutaj do czynienia z sytuacją dziwną, bo przecież te środki, które są zabezpieczone — w ubiegłym roku było to 300 mln zł, w tym roku jest to 800 mln zł — pomogłyby naprawdę odtworzyć bardzo wiele takich linii.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#PosełAndrzejKryj">Mam więc pytanie: Dlaczego taka sytuacja ma miejsce i jak przebiega realizacja przez samorządy zapisów ustawy o Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Panie ministrze, zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Jak pan poseł słusznie zauważył, ustawa z 16 maja o Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej, która weszła w życie 18 lipca 2019 r., stanowi podstawę czy jeden z elementów przeciwdziałania wykluczeniu komunikacyjnemu.</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Ta ustawa i zawarte w niej przepisy stworzyły podstawę prawną oraz zapewniły środki finansowe na wsparcie dla samorządów na organizację przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej w skali całego kraju. Środki finansowe zostały rozdysponowane na województwa z przeznaczeniem na dopłaty do deficytowych linii komunikacyjnych, których funkcjonowanie wynika z potrzeb społecznych.</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Jednostki samorządu terytorialnego, te szczeble, które wymieniał pan poseł, jako organizatorzy publicznego transportu zbiorowego są odpowiedzialne za uruchamianie połączeń komunikacyjnych na obszarach swoich właściwości miejscowych, z uwzględnieniem interesów pasażerów, innymi słowy, swoich mieszkańców.</u>
          <u xml:id="u-99.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Środki funduszu wspierają samorządy w organizacji transportu autobusowego, a dopłaty stanowią zachętę do podejmowania działań w tym zakresie. Na zwiększeniu oferty przewozowej na uruchomienie połączeń autobusowych skorzystają pasażerowie, przy czym inicjatywa organizacji transportu publicznego na danym terenie leży wyłącznie po stronie władz samorządowych. Pasażerowie oczekują zwiększenia dostępności komunikacji autobusowej, dzięki której możliwa jest większa mobilność społeczna, aktywizująca regiony wykluczone komunikacyjne. Przeciwdziałanie wykluczeniu komunikacyjnemu trzeba traktować jako inwestycję również w rozwój gospodarczy.</u>
          <u xml:id="u-99.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Rolą samorządów jest właściwe rozpoznanie realnych potrzeb transportowych lokalnych społeczności i takie zorganizowanie sieci połączeń komunikacyjnych, które przyczyni się do rozwoju ekonomiczno-społecznego obszarów pozostających w ich właściwościach miejscowych. Odpowiedzialne działanie w tym zakresie po stronie samorządów przy jednoczesnym racjonalnym wykorzystaniu środków funduszu rozwoju przewozów autobusowych leży w naszym wspólnym interesie, a środki finansowe zapewnione przez rząd dają szansę na lepszą niż dotychczas ofertę przewozową.</u>
          <u xml:id="u-99.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Pan poseł pytał o kwestie związane z naborami, o kwestie związane z realizacją. W wyniku tego ostatniego naboru, na rok 2020, dopłatą zostanie objętych 1741 linii komunikacyjnych, w pierwszym naborze było ich ok. 1300, po drugim doszło w sumie do 1500, teraz jest, jak widać, odrobinę więcej. Jest to postęp, choć ten postęp naszym zdaniem, z poziomu Ministerstwa Infrastruktury, mógłby być bardziej widoczny, bardziej intensywny, ale jest. Samorządowcy stopniowo przekonują się do tego przedsięwzięcia. Wskutek tych dopłat i naboru łączna liczba wozokilometrów na liniach komunikacyjnych objętych wnioskami wynosi ponad 60,5 mln wkm, a wnioskowana przez organizatorów kwota dopłaty to 59,5 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-99.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">W roku 2020 przewozy z wykorzystaniem środków funduszu będą realizowane na obszarze 964 gmin. Można przyjąć taką statystyczną wielkość, że jest troszkę powyżej 14 mln mieszkańców, na których będą oddziaływały te nowo utworzone linie komunikacyjne. Mam tutaj całą tabelkę z rozpisaniem na poszczególne województwa, jak wygląda to w sposób zagregowany. I powiem tak: jeśli chodzi o największą liczbę linii komunikacyjnych objętych dopłatą, to tutaj mamy na pierwszym miejscu ex aequo mazowieckie i podkarpackie, gdzie jest 251 linii komunikacyjnych, trzecie miejsce zajmuje Wielkopolska — 186, a jeśli chodzi o najmniejszą liczbę linii komunikacyjnych objętych opłatą, to mamy warmińsko-mazurskie — 25, zachodniopomorskie — 37, lubuskie — 58. To oczywiście przekłada się na liczbę wozokilometrów. Blisko 11 mln wkm będzie dofinansowanych w województwie podkarpackim, blisko 8 mln w województwie pomorskim i 6300 tys. z lekką górką w województwie śląskim. Oczywiście przekażę taką informację, tę tabelkę na piśmie do przeanalizowania, żeby państwo mogli bardziej szczegółowo to sobie obejrzeć.</u>
          <u xml:id="u-99.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Warto podkreślić, że fundusz autobusowy o charakterze użyteczności publicznej jest projektem długookresowym — tak też trzeba go traktować — mającym na celu systematyczne uruchamianie regularnych linii autobusowych oraz sprzyjającym tworzeniu wspólnej i funkcjonalnej sieci komunikacyjnej odpowiadającej na bieżące zapotrzebowanie społeczne we współpracy i z główną rolą samorządu terytorialnego w tym zakresie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Panie ministrze, dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Teresa Wargocka zadaje pytanie uzupełniające.</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">A pan niech poczeka w tym miejscu. Będzie sprawniej.</u>
          <u xml:id="u-100.3" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Andrzej Bittel: Z przyjemnością.)</u>
          <u xml:id="u-100.4" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#PosełTeresaWargocka">Panie Ministrze! Myślę, że ten program odbudowy lokalnych połączeń autobusowych jest programem jednym spośród wielu, ale właśnie ten program wymaga bardzo dobrej współpracy samorządów z administracją rządową, bo w zasadzie możemy powiedzieć, że rząd opracował program, ustalił reguły, zasady, przeznaczył środki finansowe, a realizacja tego programu w zakresie wykonania i przyniesienia konkretnych korzyści społecznych leży po stronie samorządów.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#PosełTeresaWargocka">Panie Ministrze! Myślę, że jeżeli chodzi o ten drugi nabór, który już trwa, w zasadzie jest rozstrzygnięty, wskaźniki zaangażowania samorządów, nawet po stronie zaangażowania środków finansowych, nadal nie są zbyt wysokie. Czy po 2019 r. wydamy 800 mln na ten program, tak jak mamy zapewnione w funduszu? Czy pan minister odniósłby się do ewentualnych postulatów samorządów, które — jeżeli państwo rozmawiacie, a na pewno rozmawiacie — zgłaszają pewne zastrzeżenia? Może dwa zdania o opinii drugiej strony. I czy ewentualnie jakieś zmiany są planowane w przyszłości? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Oczywiście tym samorządowcom, którzy zaangażowali się w przedsięwzięcie związane z funduszem autobusowym, należą się ogromne podziękowania, bo oni weszli w ten program z taką myślą, że chcą służyć swojej społeczności lokalnej. Drugie ogromne podziękowania należą się z pewnością wojewodom i pracownikom podległym wojewodom za to, że ten program wdrożyli w ekstraordynaryjnym tempie, w bardzo krótkim czasie. Bo w zeszłym roku były przeprowadzone dwa nabory i teraz jest rozstrzygnięty trzeci, więc w sumie mamy trzy nabory.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Oczywiście trwa dyskusja na temat warunków programu i samorządowcy nie byliby sobą, gdyby nie mówili, że dopłata jest ich zdaniem za niska, choć te przykłady, które mamy już dzisiaj na stole, z różnych województw z całej Polski, z różnych gmin o różnym charakterze: miejsko-wiejskich, wiejskich, czy powiatów, wskazują, że jednak można funkcjonować w ramach tego funduszu i tych zasad, które w tej chwili obowiązują. Oczywiście nie wyklucza to tego, że w ramach ewaluacji programu — bo musimy oczywiście się temu przyglądać w sposób również krytyczny, nie możemy traktować swojego dziecka jako tego najmądrzejszego na świecie — będziemy dokonywali analiz i szukali rozwiązań, które jeszcze w większym stopniu będą przeciwdziałały wykluczeniu komunikacyjnemu, przy czym to nie zawsze musi znajdować się w orbicie konkretnych oczekiwań samorządowców, czyli np. nie 1 zł, a 5 zł, a może poczekajmy jeszcze na jakieś dodatkowe rozwiązania… To może tak być, ale nie musi.</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieInfrastrukturyAndrzejBittel">Z tego miejsca zachęcałbym jednak samorządowców, żeby dokonywali analizy swoich potrzeb i potraktowali tworzenie linii komunikacyjnych jako inwestycję w rozwój swojej małej ojczyzny. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-103.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję posłom.</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-104.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę państwa, posłowie Andrzej Gawron, Anna Kwiecień i Jerzy Paul z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość chcą zadać pytanie w sprawie wdrażania programu Cyber.mil.pl ministrowi obrony narodowej. Odpowiadał będzie sekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej pan minister Skurkiewicz, z którym zawsze różnimy się w poglądach, ale robimy to w sposób cudowny.</u>
          <u xml:id="u-104.4" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Witam pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-104.5" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo posłów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#PosełAndrzejGawron">Panie Marszałku! Panie Ministrze! W związku z realnymi zagrożeniami i wyzwaniami dotyczącymi bezpieczeństwa teleinformatycznego Polski Ministerstwo Obrony Narodowej realizuje program Cyber.mil.pl. Na pewno jest to potrzebny program, którego realizacja w sposób spójny i całościowy obejmuje obszar bezpieczeństwa informatycznego, które w dobie powszechnej komputeryzacji i realnych zagrożeń obecnego czasu ma znaczenie strategiczne. Program skupia się oprócz tego, że na rozwoju stosownej infrastruktury i badań, także na pozyskaniu młodych, zdolnych informatyków, którzy, tak szczerze powiedzmy, będą stanowili o rozwoju tego programu w przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#PosełAndrzejGawron">Chciałbym pana ministra zapytać, czy wojsko ma też konkretną ofertę dla szkół średnich. Bo z perspektywy mojego terenu widzę, że jest przeprowadzany pilotażowy program „Informatyczne zielone garnizony”, który u nas bardzo dobrze funkcjonuje, jest współpraca zespołu szkół nr 1 i liceum im. Mickiewicza z jednostką wojskową komandosów. Wiem też, że ten program funkcjonuje w skali kraju. Moje pytanie dotyczy całościowej oceny tego programu, chciałbym, żeby pan minister wskazał, ile szkół uczestniczy w tym programie, czy ten program ewentualnie będzie kontynuowany, czy może zostanie on jeszcze jakoś przekształcony. Istotną sprawą jest jednak to, żeby tych młodych ludzi na wstępnym etapie, tych, którzy interesują się informatyką, którzy mają patriotyczne podejście do obrony naszego kraju, pozyskać i żeby ich włączyć właśnie w teleinformatyczne możliwości obronne kraju. Prosiłbym o analizę tego programu „Informatyczne zielone garnizony”. Dziękujemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Panie Ministrze, zapraszam. Może wody panu ministrowi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejWojciechSkurkiewicz">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Szanowni Państwo! Bardzo dziękuję za to pytanie, bo dzisiaj, przypomnę, cyberbezpieczeństwo jest jednym z priorytetów ministra obrony narodowej, stanowi coraz bardziej istotną dziedzinę funkcjonowania współczesnych państw, współczesnych społeczeństw w związku z co rusz to pojawiającymi się zagrożeniami. To jest obszar, który absolutnie musi być i jest rozwijany.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejWojciechSkurkiewicz">Szanowni Państwo! Od 5 lutego 2019 r. Ministerstwo Obrony Narodowej realizuje kompleksowy program Cyber.mil.pl, którego celem jest zwiększenie bezpieczeństwa państwa i obywateli w cyberprzestrzeni. Program opiera się na czterech strategicznych filarach. Jednym z nich jest właśnie wielopoziomowa oferta edukacyjna w zakresie szeroko pojętego IT oraz cyberbezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejWojciechSkurkiewicz">I kilka słów odnośnie do tych działań, które zostały podjęte. Zwiększone zostały limity przyjęć na studia wojskowe w Wojskowej Akademii Technicznej, jak również na Akademii Marynarki Wojennej na kierunkach związanych z bezpieczeństwem informacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-107.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejWojciechSkurkiewicz">Są to: elektronika, telekomunikacja, informatyka, kryptologia, cyberbezpieczeństwo, systemy informacyjne w bezpieczeństwie.</u>
          <u xml:id="u-107.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejWojciechSkurkiewicz">W 2020 r. obie uczelnie opuści łącznie 156 absolwentów. Mówię tutaj o oficerach, którzy otrzymają patenty oficerskie. Są to studenci, którzy już rozpoczęli kształcenie w roku 2015. Chciałbym się właśnie w ten sposób odnieść do limitu, jaki wtedy, w roku 2015, był na tych uczelniach.</u>
          <u xml:id="u-107.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejWojciechSkurkiewicz">Szanowni Państwo! My z każdym rokiem zwiększamy liczbę studentów przyjmowanych na te kierunki i w roku 2025 ta liczba absolwentów wzrośnie — uwaga — do 485, więc to jest wzrost o blisko 300%.</u>
          <u xml:id="u-107.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejWojciechSkurkiewicz">Mało tego, na Akademii Wojsk Lądowych powstają studia inżynierskie na kierunku informatyka, które ruszą w roku akademickim 2020/2021 z limitem miejsc 30 osób. Przez najbliższych 5 lat mury uczelni wojskowych opuści blisko 2000 oficerów w specjalnościach związanych z szeroko rozumianym cyberbezpieczeństwem.</u>
          <u xml:id="u-107.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejWojciechSkurkiewicz">Szanowni Państwo! Swoją ofertę kierujemy, tak jak pan poseł Gawron zauważył, również do uczniów szkół ponadpodstawowych, szkół średnich. Przy Wojskowej Akademii Technicznej w roku szkolnym 2019/2020 utworzyliśmy Wojskowe Ogólnokształcące Liceum Informatyczne, w którym kształci się obecnie 51 uczniów w dwóch klasach. Absolwenci tej szkoły będą przygotowywani do podjęcia studiów wyższych na kierunkach takich jak IT, kryptologia oraz cyberbezpieczeństwo.</u>
          <u xml:id="u-107.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejWojciechSkurkiewicz">Szanowni Państwo! Chciałbym zwrócić uwagę, że zgodnie z założeniami do 2025 r. resort obrony narodowej ma mieć do dyspozycji ok. 2000 podporuczników, absolwentów kierunków cyber oraz kryptologia. W ramach łączenia korpusów podoficerów formowane są szkoły podoficerskie informatyki i łączności z siedzibą w Zegrzu i Toruniu. Wojskowa Akademia Techniczna wraz z partnerami zagranicznymi uruchomiła także studia podyplomowe typu MBA w zakresie zarządzania cyberbezpieczeństwem.</u>
          <u xml:id="u-107.9" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejWojciechSkurkiewicz">Szanowni Państwo! Kilka słów o programie „Informatyczne zielone garnizony”, o które szczególnie dopytywał pan poseł. Tak, w istocie ten program jest realizowany od roku 2017. Jest to program pilotażowy, który jest dziś realizowany. W tym projekcie uczestniczy 12 szkół z terenu niemal całej Polski. Jest to I liceum w Sandomierzu, Zespół Szkół Ogólnokształcących w Szydłowcu, Zespół Szkół Ogólnokształcących w Górze, zespół szkół nr 1 w Lublińcu, III Liceum Ogólnokształcące w Grudziądzu, zespół szkół elektronicznych w Przemyślu, I Liceum Ogólnokształcące w Przemyślu, Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Białogardzie, Zespół Szkół Ogólnokształcących w Orzyszu, Zespół Szkół Zawodowych w Piszu, Zespół Szkół Zawodowych w Gołdapi, Zespół Szkół Budowlanych w Braniewie.</u>
          <u xml:id="u-107.10" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejWojciechSkurkiewicz">Szanowni Państwo! W roku 2020, czyli z końcem sierpnia br., 10 spośród tych placówek oświatowych kończy zaangażowanie w ramach projektu zielonych garnizonów, dwie kolejne — w roku 2021. My w tym roku, po zakończeniu programu w tych 10 placówkach, poddamy ewaluacji realizację tego programu, tak żeby mieć pełną wiedzę na temat tego, jak ten program był realizowany. Program naprawdę cieszył się dużym powodzeniem. W resorcie obrony narodowej przeznaczyliśmy 1200 tys. zł na realizację tego programu, ale chcemy iść dalej, szanowni państwo. Dlatego też tworzymy i do końca stycznia już będą przedstawione szczegóły nowego programu „Cyber.mil z klasą”. Będzie to program, który będzie również kierowany do szkół ponadpodstawowych. Ten program będzie realizowany we wszystkich 16 województwach. Chcemy, żeby w każdym województwie była jedna taka szkoła wyłoniona przez Ministerstwo Obrony Narodowej. Mamy również zagwarantowane środki finansowe, niebagatelne środki finansowe na realizację tego programu. Będzie to kwota 5760 tys., czyli średnio na jedną szkołę będzie to kwota 360 tys. zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Panią poseł Annę Kwiecień proszę o zadanie pytania dodatkowego.</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan minister niech zostanie, to będzie wygodniej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#PosełAnnaKwiecień">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Panie ministrze, w pierwszej części swojej odpowiedzi zawarł pan szeroką informację dotyczącą kształcenia w tym obszarze na akademiach wojskowych. Ja chciałabym dopytać o szkoły wyższe, ale cywilne. W kwietniu ub.r. podczas np. akademickich mistrzostw świata w programowaniu zespołowym studenci Uniwersytetu Wrocławskiego zdobyli jeden ze złotych medali i tytuł mistrzów Europy w programowaniu oczywiście.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#PosełAnnaKwiecień">Chciałabym dopytać, w jaki sposób ministerstwo planuje pozyskiwanie informatyków do służby w obronie cybernetycznej właśnie z uczelni cywilnych. W jaki sposób państwo np. kierujecie ofertę do osób, które służą w Wojskach Obrony Terytorialnej?</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#PosełAnnaKwiecień">Czy tu też jest ukierunkowanie na wykorzystanie osób, które mają w tym względzie pewne przygotowanie? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Panie ministrze, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejWojciechSkurkiewicz">Bardzo dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejWojciechSkurkiewicz">Pani poseł, bardzo dziękuję za to pytanie, bo w istocie zajmujemy się obszarem wojskowym, ale również zachęcamy studentów, którzy studiują dziś na kierunkach cywilnych, do tego, aby mocniej angażowali się w kwestie dotyczące i cyberbezpieczeństwa, i pogłębionej współpracy z polskim wojskiem i Ministerstwem Obrony Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejWojciechSkurkiewicz">Pani poseł, w tej chwili na terenie Rzeczypospolitej już kilkadziesiąt tysięcy młodych ludzi uczy się najpierw w klasach mundurowych, bo o tym też muszę wspomnieć. Oni też są tutaj brani pod uwagę. Program certyfikowanych klas mundurowych rozwija się bardzo dobrze.</u>
          <u xml:id="u-111.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejWojciechSkurkiewicz">Bardzo często jest tak, że ci młodzi ludzie z klas mundurowych trafiają na uczelnie wyższe, nie tylko wojskowe, ale również cywilne. Dziś we współpracy z Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego realizujemy program szkolenia wojskowego dla ochotników — i to jest ważna rzecz — pn. „Legia akademicka”. Ten program jest uzupełniony o moduł: cyberbezpieczeństwo. Do projektu może dołączyć każdy zainteresowany student uczelni publicznej, ale też prywatnej posiadający obywatelstwo polskie. Program ten składa się z części teoretycznej, która obejmuje m.in. przedmioty z zakresu wiedzy wojskowej, a także części praktycznej — odbywają się 3-tygodniowe moduły podstawowe prowadzone w formie szkolenia wojskowego. Jest to szkolenie terenowe, często w warunkach poligonowych, co też podnosi jego atrakcyjność dla studentów, dla młodych ludzi.</u>
          <u xml:id="u-111.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejWojciechSkurkiewicz">Do pilotażowego programu w ramach „Legii akademickiej” dołączyło 61 uczelni wyższych; była to edycja z roku 2018. W roku 2019 dołączyły kolejne uczelnie wyższe, jeszcze raz powtórzę, i państwowe, i prywatne. W tej chwili 64 uczelnie wyższe uczestniczą w tym projekcie i on w dalszym ciągu będzie rozwijany. W Ministerstwie Obrony Narodowej tworzymy dziś specjalne biuro, które będzie komplementarnie podchodziło do kwestii związanych również z kształceniem — kształceniem w ramach nie tylko „Legii akademickiej, ale także klas mundurowych. Już wkrótce będziemy informować opinię publiczną o tym, jak to wszystko będzie rozwiązane.</u>
          <u xml:id="u-111.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieObronyNarodowejWojciechSkurkiewicz">Co do tego komponentu cybernetycznego w Wojskach Obrony Terytorialnej, to, szanowni państwo, dzisiaj stwarzamy możliwość służby w ramach terytorialnej służby wojskowej wszystkim tym, którzy chcą wstąpić do Wojsk Obrony Terytorialnej, a parają się tym obszarem IT, obszarem cyber — tak żeby mogli się realizować zawodowo w cywilu, ale żeby mogli również swoje kompetencje oddawać ojczyźnie w ramach terytorialnej służby wojskowej, w ramach Wojsk Obrony Terytorialnej. Ten komponent cyber bardzo korzystnie, z powodzeniem rozwijany jest również w Wojskach Obrony Terytorialnej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-111.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję pani poseł, dziękuję panu posłowi, dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dzisiaj było miło, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-112.3" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Wojciech Skurkiewicz: Jak zwykle.)</u>
          <u xml:id="u-112.4" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">W porządku.</u>
          <u xml:id="u-112.5" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę państwa, kończymy pytania w sprawach bieżących.</u>
          <u xml:id="u-112.6" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 21. porządku dziennego: Informacja bieżąca.</u>
          <u xml:id="u-112.7" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Przypominam, że na obecnym posiedzeniu Sejmu zostanie rozpatrzona informacja w sprawie wzrostu cen energii oraz polityki energetycznej państwa, o której przedstawienie wnosił Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-112.8" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Przypominam również, że przedstawienie uzasadnienia wniosku przez posła przedstawiciela wnioskodawców nie może trwać dłużej niż 5 minut, a udzielenie odpowiedzi przez przedstawiciela Rady Ministrów — dłużej niż 10 minut. Wystąpienia posłów w dyskusji nie mogą trwać dłużej niż 2 minuty. Na zakończenie dyskusji głos zabierają kolejno przedstawiciel wnioskodawców oraz przedstawiciel Rady Ministrów. Wystąpienie przedstawiciela wnioskodawców nie może trwać dłużej niż 5 minut, a wystąpienie przedstawiciela Rady Ministrów — dłużej niż 10 minut. Marszałek Sejmu może wyrazić zgodę na wydłużenie wystąpienia przedstawiciela Rady Ministrów. Czas przeznaczony na rozpatrzenie punktu: Informacja bieżąca nie może być dłuższy niż 90 minut.</u>
          <u xml:id="u-112.9" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców pana posła Tomasza Piotra Nowaka.</u>
          <u xml:id="u-112.10" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Przeczytałem wszystkie te informacje nie tylko dla państwa, ale i dla siebie, żeby się nie pogubić w gmatwaninie przepisów.</u>
          <u xml:id="u-112.11" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Panie pośle, mównica jest pana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#PosełTomaszPiotrNowak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#PosełTomaszPiotrNowak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiejszy temat tak naprawdę dotyczy politycznej pułapki polskiej energetyki. Węgiel przedstawiany jest przez rząd jako polska racja stanu, choć coraz częściej pochodzi z Rosji. Ponosimy coraz większe koszty takiej polityki. Energia z węgla drożeje z powodu ratowania klimatu planety i rosnących cen uprawnień do emisji CO2, ale także coraz większych kosztów wydobycia polskiego węgla. Ponosimy także koszty pochodne, zmagając się ze smogiem. Zafiksowanie się na tej polityce prowadzi do spowolnienia transformacji naszej energetyki i w efekcie powoduje coraz wyższe ceny energii elektrycznej.</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#PosełTomaszPiotrNowak">Polska energetyka jest przestarzała: wycofywane dwusetki, sieci przesyłowe, które są zbyt mało elastyczne dla energetyki rozproszonej. Brak kierunkowych decyzji rządu powoduje zagubienie spółek energetycznych. Trwające dylematy: Ostrołęka ma być węglowa czy gazowa? Inwestycje w OZE, by po zawarciu umów wycofywać się z ich realizacji, co skutkuje przegranymi i bardzo kosztownymi postępowaniami sądowymi. Czynniki polityczne, ręczne sterowanie kadrami w spółkach, kierowanie zarobionych pieniędzy na ratowanie górnictwa. To wszystko powoduje olbrzymi spadek wartości spółek energetycznych.</u>
          <u xml:id="u-113.3" who="#PosełTomaszPiotrNowak">Ta pułapka energetyczna prowadzi do klinczu decyzyjnego rządu. Powstał co prawda projekt „Polityki energetycznej Polski do 2040 r.”, ale jest to polityczna sierota, nie przyjęto go w poprzedniej kadencji. Spowodowało to, że np. minister energii chciał budowy odkrywki Ościsłowo czy Złoczew, a premier nie zapalał dla tego zadania zielonego światła. Dzisiaj w świetle nowych wyzwań transformacyjnych projekt polityki energetycznej już wymaga daleko idących zmian.</u>
          <u xml:id="u-113.4" who="#PosełTomaszPiotrNowak">Polska energetyka w wyniku tej decyzyjnej niemocy jest niekonkurencyjna. Ceny energii elektrycznej dla firm na przestrzeni ostatnich 3 lat były wyższe średnio o 20% w stosunku do cen w Niemczech, o 23% — w Czechach, o 18% — na Słowacji. Stąd coraz większy import energii, przewyższający eksport. Dla gospodarstw domowych, dzięki URE zatwierdzającemu koszty uzasadnione, mamy ceny energii niższe niż u sąsiadów, ale po 2021 r. Polska będzie zobowiązana do uwolnienia cen. Aby nie było to szokujące dla gospodarstw domowych, produkcja energii musi być tańsza dzięki konkurencyjnemu rynkowi, a pomoc publiczna powinna polegać nie na zamrażaniu cen, lecz na stawianiu na tańszą energię. Sygnały cenowe z rynku są jednoznaczne. Jeśli chodzi o aukcje OZE, to np. cena energii wiatrowej wynosi poniżej 200 zł za 1 MWh, a węglowej sięga 300 zł. A ceny energii węglowej będą rosły. Polska staje się więc coraz mniej konkurencyjnym energetycznym skansenem Europy.</u>
          <u xml:id="u-113.5" who="#PosełTomaszPiotrNowak">Bezpiecznikiem energetyki rynkowej jest Towarowa Giełda Energii, ale niepokojące są sygnały o manipulacjach na giełdzie, jeśli chodzi o ceny energii na rynku hurtowym w 2018 r. Ówczesny prezes URE złożył w tej sprawie zawiadomienie do prokuratury. Rodzi to pytanie o to, czy podwyżka cen i ich zamrożenie ustawą w 2018 r. zostały spowodowane tylko zwyżką cen uprawnień i kosztami wydobycia.</u>
          <u xml:id="u-113.6" who="#PosełTomaszPiotrNowak">W 2020 r. prezes URE zgodził się na podniesienie cen energii dla gospodarstw domowych o 11–12%. Jednocześnie spółki obrotu podniosły zdecydowanie opłatę handlową, a od października do rachunku dojdzie 10 zł za miesiąc, jeśli chodzi o koszt opłaty mocowej. Pozostali odbiorcy, firmy czy jednostki samorządu, będą musieli radzić sobie z podwyżkami rzędu 30–40%, a my wszyscy — z rosnącą inflacją do 4%.</u>
          <u xml:id="u-113.7" who="#PosełTomaszPiotrNowak">Stąd zdecydowanie trzeba uzyskać społeczne poparcie dla programu sprawiedliwej transformacji energetycznej, ze wskazaniem roku 2050 jako roku gospodarki zeroemisyjnej. Tego wymagają i nasz klimat, i nasze zdrowie, i nasze portfele. Żeby to przeprowadzić, rząd musi po prostu przystąpić do programu sprawiedliwej transformacji energetycznej, a tego niestety nie robi. Żeby sięgnąć po pieniądze, 100 mld euro, trzeba zdecydowanie powiedzieć: tak, chcemy wziąć te pieniądze i chcemy je przeznaczyć na transformację energetyczną.</u>
          <u xml:id="u-113.8" who="#PosełTomaszPiotrNowak">Musimy wyjść z tej energetycznej pułapki, na początek przez kilka zdecydowanych ruchów. Dla regionów górniczych, np. Wielkopolski wschodniej, przygotować rządowy program kompensacyjny. Odblokować energetykę wiatrową na lądzie, pozostawiając władztwo samorządom. Małe i średnie firmy powinny mieć możliwość produkcji energii na własne potrzeby oraz ułatwioną procedurę sprzedaży i zakupu energii w formule bezpośredniej w przypadku odbiorcy końcowego. Rozważyć trzeba wreszcie wprowadzenie dodatkowych taryf czasu rzeczywistego, które umożliwiłyby elastyczne zarządzanie podażą i popytem w silnie zmieniających się warunkach. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-113.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Panie pośle, jakbym miał zadać to pytanie, lepiej bym tego nie potrafił zrobić.</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">A teraz posłuchamy podsekretarza stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych pana ministra Tadeusza Skobla.</u>
          <u xml:id="u-114.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Zapraszam serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychTadeuszSkobel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziękuję za ten wniosek Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska, ponieważ daje to możliwość poinformowania Wysokiej Izby oraz obywateli o programie przeciwdziałania wzrostowi cen energii elektrycznej, który udało się nam wprowadzić i zrealizować w 2019 r., oraz o zarysach mechanizmu na rok 2020, nad którym obecnie pracujemy.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychTadeuszSkobel">Z tego powodu moją wypowiedź podzielę na trzy części. Pierwsza będzie dotyczyła mechanizmu stabilizacji cen obowiązujących w 2019 r. Druga będzie dotyczyła planów rekompensat za wzrost cen w 2020 r. A trzecia będzie dotyczyła polityki energetycznej Polski, o której również usłyszeliśmy we wniosku.</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychTadeuszSkobel">Mechanizm z roku 2019. Przypomnę, że w III i IV kwartale 2018 r. w mediach pojawiły się informacje o ofertach sprzedaży energii elektrycznej na 2019 r., w których zaproponowano podwyżki rzędu 30–40%. Były również informacje o podwyżkach 68-procentowych. W efekcie realizacji ustawy z dnia 28 grudnia 2018 r., ustawy trudnej, to należy jasno powiedzieć, ponieważ obejmowała ona 17,5 mln odbiorców energii elektrycznej, udało się uzyskać następujące efekty: w 2019 r. odbiorcy taryfowani, czyli gospodarstwa domowe, nie odczuli, nie zauważyli podwyżki na żadnym rachunku, ponieważ ustawa zadziała na te podmioty już od 1 stycznia 2019 r. Samorządy, małe i średnie przedsiębiorstwa, rolnicy, szpitale, stowarzyszenia, odbiorcy cennikowi indywidualni nie zapłacili wyższych cen niż w 2018 r. Ich umowy zostały odpowiednio dostosowane w III kwartale 2019 r., co ważne, z wyrównaniem od 1 stycznia 2019 r. Tam, gdzie nie było możliwe zamrożenie cen energii elektrycznej w II półroczu 2019 r. ze względu na ustalenia z Komisją Europejską, zaproponowaliśmy dopłaty w ramach dozwolonej pomocy de minimis. Chodzi tu o średnie i duże przedsiębiorstwa.</u>
          <u xml:id="u-115.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychTadeuszSkobel">W 2019 r. żaden odbiorca końcowy energii elektrycznej nie pozostał bez pomocy państwa. Efekt naszych działań widać po danych publikowanych przez Komisję Europejską, dotyczących zmian cen energii elektrycznej między rokiem 2019 a rokiem 2018, które teraz przytoczę. Wzrost rachunków odbiorców indywidualnych powyżej 10% nastąpił w sześciu państwach Unii Europejskiej. Wzrost rachunków powyżej 5% — w 13 państwach Unii Europejskiej. Łączny koszty energii dla gospodarstw domowych wzrósł w Unii Europejskiej w 2019 r., w porównaniu z rokiem 2018, w ponad 20 państwach, a w Polsce nastąpił spadek o 8%. Dzięki temu mamy jedne z najniższych cen w Unii Europejskiej. To nie jest tylko zasługa rządu Rzeczypospolitej Polskiej, lecz również całego parlamentu, który zebrał się na dedykowanym posiedzeniu 28 grudnia 2018 r. Za ustawą zagłosowało ponad 95% głosujących posłów, a przeciw ustawie głosowało jedynie trzech posłów. Jeszcze raz serdeczne podziękowania dla parlamentu.</u>
          <u xml:id="u-115.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychTadeuszSkobel">Często państwo pytacie również, czy sprawnie realizowane są wypłaty dla spółek obrotu przez Fundusz Wypłaty Różnicy Ceny. Informuję, że do dnia wczorajszego, do 9 stycznia, fundusz zatwierdził 928 wniosków na łączną kwotę ponad 4 mld zł. Przedsiębiorstwa obrotu realizujące obowiązek stabilizacji poziomu cen energii elektrycznej mogą występować z wnioskami do końca stycznia roku 2020, a średnie i duże przedsiębiorstwa mogą występować o dofinansowanie w ramach pomocy de minimis do końca czerwca roku 2020.</u>
          <u xml:id="u-115.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychTadeuszSkobel">Warto w tym miejscu wskazać na sukces prowadzonego dofinansowania w ramach pomocy de minimis dla średnich i dużych przedsiębiorstw. Pamiętam, jak w czerwcu ub.r. przy okazji nowelizacji posłowie opozycji wątpili w to, że średnie i duże przedsiębiorstwa uzyskają wsparcie w II półroczu roku ubiegłego. Podmioty te mogą składać odpowiednie wnioski od października 2019 r. Dotychczas zostało zatwierdzonych 275 wniosków na łączną kwotę ponad 7 mln zł, co daje średnią kwotę ok. 26 tys. na jeden podmiot — są to dane dotyczące wypłaty jedynie z III kwartału roku ubiegłego — a od stycznia podmioty mogą składać wnioski na IV kwartał roku 2019, zatem średnia kwota za II półrocze na jeden podmiot przekroczy zapewne poziom 50 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-115.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychTadeuszSkobel">Mechanizm na rok 2020. Analizując możliwe działania w roku 2020, należy się pochylić nad sytuacją, w jakiej byli odbiorcy w II połowie roku 2018, w roku 2019 oraz w jakiej są obecnie. Otóż w roku 2018 doszło do zdestabilizowania sytuacji cen na giełdzie energii elektrycznej, na której nastąpił gwałtowny wzrost cen. Był to efekt głównie skokowego wzrostu cen uprawnień CO2 z 5 do 6 euro, pięciokrotnie więcej… czy do ok. 25 euro za 1 t. Budżety odbiorców energii elektrycznej w Polsce, mimo faktu, że płacą jedną z najniższych cen energii elektrycznej w Unii Europejskiej, nie były przygotowane na taki wzrost cen w roku 2019, po prostu taki wzrost cen nie był brany pod uwagę przy planowaniu czy to budżetów samorządów, czy przedsiębiorstw, czy gospodarstw domowych. Dlatego zdecydowano się wprowadzić szereg mechanizmów doraźnych oraz mechanizmów długofalowych, wymienię tylko kilka, ponieważ ich szczegółowy opis zająłby mi pewnie kilka godzin. Przypomnę tylko, że obniżono podatek akcyzowy z 20 zł do 5 zł za 1 MWh, obniżono opłatę przejściową o 95%, uruchomiono „Programuj prąd”, wprowadzono rekompensaty kosztów CO2 dla branży energochłonnej, wprowadzono obowiązek sprzedaży 100% produkowanej energii elektrycznej przez rynek giełdowy, oddano do eksploatacji dwa nowoczesne bloki w Opolu, charakteryzujące się wysoką sprawnością, a więc niskimi kosztami zmiennymi; rozruch kolejnego tego typu bloku w Jaworznie właśnie trwa.</u>
          <u xml:id="u-115.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychTadeuszSkobel">Teraz spójrzmy na ceny na giełdzie w roku 2020 i porównajmy je z cenami kontraktowymi na rok 2019. Można dojść do wniosku, że pomimo utrzymujących się cały czas stosunkowo wysokich cen CO2, ceny na giełdzie są niższe. Mam tu przed sobą wykres, państwo też macie pewnie do niego dostęp, rok 2020 to jest pomarańczowa linia, rok 2019 — tak było w roku 2019 przy planowaniu. Drodzy państwo, udało się uzyskać to, co było przedmiotem troski i obaw. Ten rozkołysany system, który działał w poprzednim roku, został uspokojony. To widać na tych wykresach. To jest wykres z Urzędu Regulacji Energetyki, możecie państwo na niego spojrzeć. Dlatego nie ma konieczności kontynuowania mechanizmu w roku 2020 w zakresie podobnym do tego z roku 2019. W najtrudniejszej sytuacji, jaka wystąpiła w roku 2019, wszyscy odbiorcy otrzymali pomoc państwa, a w 2020 r. pomoc ta będzie skierowana do najbardziej potrzebujących, czyli odbiorców końcowych, indywidualnych.</u>
          <u xml:id="u-115.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychTadeuszSkobel">W Ministerstwie Aktywów Państwowych trwają prace nad projektem ustawy wprowadzającym mechanizm rekompensat za wzrost cen energii elektrycznej w roku 2020. Na przełomie lat 2019 i 2020 zakończyły się prace koncepcyjne oraz obecnie finalizowane są prace legislacyjne. Projekt ustawy obecnie podlega konsultacjom wewnątrzresortowym. Mechanizm na rok 2020 został tak skonstruowany, aby spełniał następujące założenia: realizował obietnice rekompensaty wzrostu cen energii elektrycznej dla gospodarstw domowych, obejmował zarówno odbiorców korzystających z taryfy URE, jak i tych pozataryfowych będących na wolnym rynku, z wyłączeniem odbiorców najbardziej zamożnych w kraju, charakteryzował się prostotą i nie wprowadzał barier natury matematyczno-kalkulacyjnych dla odbiorców końcowych, z którymi mogliby oni sobie nie poradzić i był zgodny z prawem Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-115.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychTadeuszSkobel">Została mi polityka energetyczna Polski. Widzę, że mam 23, 24 sekundy…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">I w związku z tym się nie uda, ale będzie pan miał jeszcze potem czas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychTadeuszSkobel">Dobrze. W takim razie politykę energetyczną na razie zostawić czy zacząć?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Czas ustaliliśmy. W trakcie następnej odpowiedzi będzie miał pan na to czas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychTadeuszSkobel">Dobrze. To do polityki energetycznej Polski wrócę przy okazji pytań i omówię najważniejsze informacje w tym względzie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Do zadania pytań zgłosili się posłowie i posłanki: Ewa Malik, Krzysztof Gadowski, Marek Dyduch, Barbara Dziuk, Aleksander Miszalski, Grzegorz Wojciechowski, Urszula Zielińska, Anna Kwiecień, Gabriela Lenartowicz, Marek Polak, Ewa Kołodziej, Michał Szczerba, Cezary Grabarczyk, Paulina Hennig-Kloska i Paweł Poncyljusz.</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Czy ktoś z państwa posłów jeszcze chciałby zapisać się do głosu?</u>
          <u xml:id="u-120.3" who="#komentarz">(Poseł Jan Łopata: Klub miał mnie zgłosić, ale widocznie zapomniał.)</u>
          <u xml:id="u-120.4" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Niechlujny klub po prostu. Może niech im pan powie, żeby się wzięli do roboty, a pan się dopisze.</u>
          <u xml:id="u-120.5" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Czy jeszcze ktoś? Proszę bardzo. Czy jeszcze ktoś z państwa?</u>
          <u xml:id="u-120.6" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Nie.</u>
          <u xml:id="u-120.7" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dobrze, dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-120.8" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">W takim razie zamykam listę mówców.</u>
          <u xml:id="u-120.9" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Mamy 17 posłów zgłoszonych do zadawania pytań, w związku z czym ustalam limit 2-minutowy.</u>
          <u xml:id="u-120.10" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Zapraszam panią poseł Ewę Malik z Prawa i Sprawiedliwości. Zapraszam serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#PosełEwaMalik">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Ministrze! Rozpocznę od tematu, który też tu krąży, jest obecny. Oczywiście chodzi mi o to, że ostatnio, obecnie rozpowszechnia się opinię niemającą podstaw w faktach, a czynią to także dla celów politycznych pewne kręgi polityczne czy też stricte partyjne, że Polska w zbyt dużym stopniu opiera swoje bezpieczeństwo energetyczne na paliwach kopalnych, co ma generować znaczącą emisję CO2. Chciałabym tutaj wspomnieć o kuriozalnym wystąpieniu pewnej posłanki, chyba z koła Lewicy, a także myślę, że przynależy ta pani również do koła Zielonych, która dowodziła…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Ale ja mam taką uprzejmą prośbę do pani poseł, bardzo uprzejmą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#PosełEwaMalik">To dotyczy tematu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Spróbujmy się nie obrażać. Kochamy się, szanujemy, jesteśmy wszyscy w polskim Sejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#PosełEwaMalik">Ale ja nie obrażam pani poseł w żadnym wypadku. Nie obrażam pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę. Kuriozalne takie słowa… A spróbujmy, dzisiaj jest piątek, tak z uśmiechem na ustach.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: Ale nie obraża.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#PosełEwaMalik">Ale przecież to nie jest obraza, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dobrze, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#PosełEwaMalik">Chodzi o to, że pani dowodziła, iż to Chiny i Indie generują mniej właśnie zanieczyszczeń i CO2 niż Polska. Tylko chciałam nawiązać do tej wypowiedzi bardzo w tej chwili znanej pani posłanki. W związku z tym mam pytanie do pana ministra. Czy rzeczywiście polska energetyka przewodzi w Unii Europejskiej w zakresie emisji tego gazu do atmosfery? I czy w ostatnich latach nastąpiła zmiana — mam na myśli nie tylko Polskę, ale i świat — jeśli chodzi o emisję CO2 i zanieczyszczeń w sektorze elektroenergetyki? Liczby bowiem mówią same za siebie. Proszę o odpowiedź. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Krzysztof Gadowski, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#PosełKrzysztofGadowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Ja bym chciał zatrzymać się na chwilę przy tej destabilizacji, o której pan mówił, cenowej energii na Towarowej Giełdzie Energii. Otóż w grudniu 2018 r., jak pan wspomniał, obiegła wszystkich Polaków informacja, że prezes Urzędu Regulacji Energetyki wszczął postępowanie wyjaśniające w sprawie znacznego wzrostu cen, w okresie już od września 2018 r. do grudnia, niektórych instrumentów notowanych na Towarowej Giełdzie Energii. W wyniku tego postępowania oczywiście pojawił się wniosek do prokuratury. W międzyczasie w Sejmie, 28 grudnia tego roku, pojawił się projekt ustawy, bardzo słaby, poprawiany później wielokrotnie, który namieszał trochę u przedsiębiorców, u tych, którzy również tę energię sprzedawali. Prokuratura pochyliła się oczywiście w styczniu 2019 r. nad tym wnioskiem i sprawa jakby ucichła. Dzisiaj pan mówi, że rzeczywiście — nie wiem, czy rzeczywiście, stawia pan tezę — ten wzrost cen energii był spowodowany czynnikami związanymi z OZE, tj. nie tyle z OZE, ile z emisją, jak i wzrostem ceny paliwa, surowca. Czy jednak nie doprowadziły również do wzrostu cen energii czynniki nierynkowe, czyli działania przestępcze? Chciałbym pana spytać jednoznacznie: Czy znamy już wyniki tego postępowania? Czy prokuratura postawiła już podmiotom należącym większościowo do Skarbu Państwa jakieś zarzuty, czy wobec tych podmiotów prowadzi postępowanie? Na co ewentualnie te środki, które właśnie pojawiły się na rynku w wyniku takich niedozwolonych praktyk, zostały przekazane? I kiedy to śledztwo zostanie zakończone? Czy państwo analizujecie również tę sytuację? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Marek Dyduch, klub parlamentarny Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#PosełMarekDyduch">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Nie usłyszeliśmy tutaj jeszcze informacji o planach inwestycyjnych rządu w obszarze energetyki. Mam nadzieję — zaraz zadam pytania — że ją właśnie usłyszymy, bo to jest kwestia przyszłości. Mam tego typu pytania: Czy importujemy energię? Jaka to jest wielkość? Dlaczego importujemy — jeżeli importujemy? Czy to wynika z tego, że nasze zasoby są za małe, czy to po prostu jest normalne na rynku europejskim, że część energii się kupuje? To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#PosełMarekDyduch">Po drugie, jeżeli chodzi o inwestycje, Niemcy w tej chwili bardzo walczą o to, to pozytywne oczywiście, żeby pozyskać energię z ciepła Ziemi. Dzisiaj jest to bardzo droga energia, ale w przyszłości będzie to energia naturalna. Chodzi o pompy cieplne, ale nie przydomowe, tylko już takie na skalę przemysłową. To są ogromne nakłady, Niemcy poważnie to traktują, w każdym landzie jest departament, który zajmuje się właśnie energią cieplną. Zakładam, że kiedyś im to wyjdzie, bo są bardzo systematyczni. Czy my w tę formę energii odnawialnej będziemy inwestować?</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#PosełMarekDyduch">I trzeci element — pytanie o elektrownię atomową. Czy faktycznie do tego przystąpimy, czy to się uda, czy też odstępujemy od tej energii? To jest ważna informacja też w kontekście naszych planów inwestycyjnych.</u>
          <u xml:id="u-133.3" who="#PosełMarekDyduch">Chciałem jeszcze dopytać o jedną rzecz: Czy te nowe bloki energetyczne w Opolu i w Jaworznie to są odnawiane bloki, które były, czy są to wybudowane nowe bloki w ramach istniejących już elektrowni? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę pana posła Jana Łopatę z klubu parlamentarnego PSL-Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#PosełJanŁopata">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#PosełJanŁopata">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W poprzednim punkcie obrad Sejmu w tzw. pytaniach w sprawach bieżących pytaliśmy z kolegą o bardzo ważny społecznie element życia, a mianowicie o ceny wywozu odpadów, segregacji odpadów. Samorządowcy zrzeszeni w różnych korporacjach podają, że jednym z czynników wzrostu kosztów wywozu są również ceny energii. Więc pytanie, które się ciśnie: Czy samorządowcy w roku 2020 mogą liczyć, przynajmniej w tym zakresie firm segregujących, na jakieś rekompensaty za wzrost cen energii?? propos wzrostu cen energii: Z czego to wynika, że różni dystrybutorzy zgłaszają różne propozycje i regulator ustala? Mam na myśli przede wszystkim PGE, które obsługuje m.in. województwo lubelskie — 19,5%. Zaproponowali na rynku chyba najwyższe wzrosty cen.</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#PosełJanŁopata">A oczywiście z przyczyn regulaminowych, o których wcześniej rozmawialiśmy, nie mógł pan przedstawić polityki energetycznej państwa, bo wydaje się, że tu jest może i ważniejszy element. Bardzo bym prosił, jeśli można, o ten materiał w formule pisemnej, o przesłanie tego materiału, jeśli ma pan mój adres sejmowy. Jest powszechnie znany, jak każdego innego posła, bo to jest właśnie clou, punkt wyjścia do dalszej naszej rozmowy. Bo to, że my importujemy energię, to jest wiadomo, ale przecież w Polsce są zasoby, źródła energetyczne i warto to wykorzystać, wydaje się, sprzedawać, a nie importować. Chciałbym o te rzeczy zapytać. Dziękuję panu marszałkowi za udzielenie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję panu posłowi za miłe pytanie.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Barbara Dziuk z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-136.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">To już nie pierwsze pytanie pani poseł, dzisiaj. Pracowity dzień.</u>
          <u xml:id="u-136.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Pracowita.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#PosełBarbaraDziuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Polityka energetyczna przyjęta obecnie przez rząd z ramienia Prawa i Sprawiedliwości przede wszystkim jest ukierunkowana na bezpieczeństwo energetyczne i kogenerację energetyczną. W związku z tym mam do pana ministra pytanie z zakresu energetyki odnawialnej, która też jest, bym powiedziała, jednym z głównych kierunków rozwojowych w Polsce. Ta właśnie energetyka odnawialna musi następować w sposób ewolucyjny z zagwarantowaniem źródeł rezerwowych zależnych od warunków pogodowych.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#komentarz">(Poseł Paulina Hennig-Kloska: Głośniej, głośniej.)</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#PosełBarbaraDziuk">Gaz jest jednym z tych surowców mniej emisyjnych, które mają zapewnić ewolucyjną transformację. Jest jednocześnie paliwem pochodzącym głównie z importu. Czy realizowane inwestycje gazowe pozwolą na pokrycie wzrastającego zapotrzebowania na gaz w elektroenergetyce i ciepłownictwie? Jaka jest zależność energetyczna Polski?</u>
          <u xml:id="u-137.3" who="#PosełBarbaraDziuk">A drugie pytanie mam również do pana ministra. Jest ono związane z ceną energii, bo te kwestie są bardzo mocno podejmowane podczas różnych dyskusji, debat prowadzonych z ekspertami. Mam pytanie dotyczące odbiorców indywidualnych, dla których ceny energii nie są zatwierdzane przez prezesa URE. Na przykład korzystający z prawa do zmiany sprzedawcy i cen rynkowych objęci będą mechanizmem kompensowania podwyżek. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-137.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Aleksander Miszalski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#PosełAleksanderMiszalski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! To, że ceny energii będą w Polsce rosnąć, było wiadomo długo przed waszym dojściem do władzy i rząd Platformy i PSL-u chciał Polskę na ten fakt przygotowywać, inwestując m.in. w energię wiatrową, co skutecznie jedną ustawą zaoraliście. Swoją nieaktualną co najmniej w perpektywie 50 lat polityką węglową niestety zastawiacie na Polaków pułapkę. Ceny energii na rynku hurtowym w Polsce są najwyższe spośród uprzemysłowionych krajów sąsiednich i od początku tzw. dobrej zmiany te ceny energii w Polsce są średnio o 20% wyższe niż w Niemczech, a dla przedsiębiorstw produkcyjnych cena energii to jeden z głównych, kluczowych kosztów działalności. Wzrost cen energii o kilkadziesiąt procent, który może nas wkrótce dotknąć, będzie skutkowało przerzuceniem tego kosztu albo na konsumentów albo ograniczeniem produkcji i w konsekwencji zapaścią gospodarki. Według prognoz wzrost ten może być nawet od 20% do 40%. W jednym z wywiadów pani minister Emilewicz stwierdziła: przeciętny konsument indywidualny przyjmie znaczącą podwyżkę z niezadowoleniem, ale nie zachwieje ona jego budżetem, natomiast przedsiębiorstwa, takie jak stalownie, najzwyczajniej analogicznej podwyżki nie wytrzymają.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#PosełAleksanderMiszalski">W 2019 r. wprowadziliście wprawdzie mechanizm utrzymania cen, ale jak długo można ten problem zamiatać pod dywan. Nie uciekniecie od tego i prędzej czy później wszyscy będziemy musieli tę żabę zjeść, a na końcu zapłacą za to obywatele. Zresztą w Krakowie już płacimy za to, zwłaszcza pracownicy huty ArcelorMittal, ale również Kraków podatkowo. Na moją interpelację w sprawie huty minister Emilewicz odpowiedziała wprost: Przypadek wstrzymania produkcji w oddziale ArcelorMittal w Krakowie jest odzwierciedleniem trudnej sytuacji przemysłu hutniczego w Polsce. Przyczyniły się do tego m.in. wzrost kosztów uprawnień do emisji CO2 oraz ceny energii. Pośród przyczyn należałoby chyba również wymienić wasze rządy i waszą politykę energetyczną.</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: A dlaczego wzrosły ceny? Źródło tego.)</u>
          <u xml:id="u-139.3" who="#PosełAleksanderMiszalski">A ja chciałbym zapytać: Ile wynosi koszt rekompensat za wzrost cen energii dla wszystkich przedsiębiorstw w roku 2019? Jak pana ministra wzrost cen energii wpływa na konkurencyjność naszych firm energochłonnych oraz na gospodarkę i sytuację ekonomiczną przedsiębiorstw? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-139.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę pana posła Andrzeja Szejnę z klubu parlamentarnego Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#PosełAndrzejSzejna">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Panie Ministrze! Mam takie pierwsze pytanie do pana ministra. Czy zna pan raport 11 tys. naukowców, który ukazał się w magazynie naukowym „BioScience”, który podpisało 11 tys. naukowców ze 153 krajów, który przewiduje ogromne cierpienie ludzkości związane ze zmianami klimatycznymi? Te zmiany klimatyczne oczywiście odnoszą się również do polityki energetycznej, do zasobów naturalnych, do zwiększenia populacji światowej. Odnoszą się również do energii odnawialnej. Chcę panu ministrowi powiedzieć, że nie widzę w polityce rządu jakiejkolwiek refleksji dotyczącej zmian w polityce globalnej, w polityce Unii Europejskiej, nowego paktu zielonego dla Europy. Czy pan minister przewiduje korektę polityki rządu? Nie chodzi o taką, jakiej oczekuje Unia Europejska, ale o taką, jakiej oczekuje polskie społeczeństwo. Pan wie, że kilkadziesiąt tysięcy osób rocznie umiera pośrednio czy bezpośrednio ze względu na zanieczyszczenie środowiska? Jak pan wyjrzy na zewnątrz — mamy dzisiaj 10 stycznia — temperatura wynosi 7 stopni. Może — zwracam się tutaj do koleżanek i kolegów z klubu Prawa i Sprawiedliwości — jednak dojdzie do was to, że zmiany klimatyczne już nas otaczają i nas dotyczą.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#PosełAndrzejSzejna">I kolejna sprawa. Panie ministrze, w ramach zagadnień dotyczących polityki energetycznej: Czy już pan przewidział w budżecie na najbliższe lata, w budżecie rządu — bo będziecie rządzić przez najbliższe lata — środki finansowe na kary, jakie będzie nakładała Unia Europejska na Polskę za to, że nie będziemy wypełniać wymogów i zobowiązań wynikających z udziału energii odnawialnej w miksie energetycznym Polski?</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#PosełAndrzejSzejna">Zapytam o jeszcze jedno. Czy pan uważa, że lepiej jest godzić się na import taniego, można powiedzieć, niskiej jakości węgla z Rosji, a może lepiej jest, jak ja proponuję, rozwijać odnawialne źródła energii, w tym wiatraki, które zniszczyliście?</u>
          <u xml:id="u-141.3" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: Rozwijamy.)</u>
          <u xml:id="u-141.4" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dziuk: Chodzi o to, że rozwijamy.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Zapraszam pana posła Stanisława Żuka z klubu parlamentarnego PSL-Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#PosełStanisławŻuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W pierwszej kolejności chciałbym może przytoczyć kilka danych, a szczególnie odnieść się do pana, który przede mną zabierał głos. Udział Unii Europejskiej w emisji CO2 to jest 15% w skali świata. Mamy problem globalny, a nie regionalny. Druga sprawa: Polska w tych 15% to jest 1%, więc nie róbmy z siebie… Nie biczujmy się bez potrzeby tylko dlatego, że…</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Szejna: Nie trujmy się.)</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#PosełStanisławŻuk">Spokojnie, nie trujmy, zaraz o tym truciu powiem.</u>
          <u xml:id="u-143.3" who="#PosełStanisławŻuk">Moje pytanie do pana ministra jest takie. Rząd przyjął 1,5 roku temu, 2 lata temu program dla węgla brunatnego i dla węgla kamiennego. On w jakiś sposób… Oba te programy powinny być implementowane do polityki energetycznej państwa 2040 r. Brałem udział w opiniowaniu tego dokumentu. Pytanie podstawowe brzmi: Kiedy ostatecznie rząd przedstawi projekt polityki energetycznej państwa? Uważam, że ten, który jest, skrojony jest na miarę państwa polskiego i potrzeb ekologicznych. Natomiast tutaj mam takie dane…</u>
          <u xml:id="u-143.4" who="#komentarz">(Poseł Paweł Poncyljusz: O truciu.)</u>
          <u xml:id="u-143.5" who="#PosełStanisławŻuk">Spokojnie. W tej chwili polski system ma zapotrzebowanie na poziomie 24 tys. MW. Elektrownie cieplne produkują 19 tys., wodne — 300, elektrownie wiatrowe — 3 tys. MW. To jest bieżąca informacja. Jaką mamy sytuację w całym systemie? Importujemy 600 MW ze Szwecji, importujemy prawie 2 tys. MW z Niemiec, importujemy 500 MW z Litwy. Eksportujemy do Czech i do Słowacji po 700 MW. Pytanie jest takie: Jak to jest, że saldo prawie 2 tys. MW dzień w dzień jest dla nas ujemne, a nasze elektrownie pracują na poziomie 70–80% zainstalowanej mocy?</u>
          <u xml:id="u-143.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Proszę państwa, witam panią marszałek Gosiewską.</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Ja państwu za dzisiejsze 3 godziny serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-144.3" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Miło mi było z państwem współpracować.</u>
          <u xml:id="u-144.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-144.5" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Mamy fantastyczne posłanki i fantastycznych posłów.</u>
          <u xml:id="u-144.6" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Życzę miłego weekendu.</u>
          <u xml:id="u-144.7" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Pani marszałek, krzesło jest pani. Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-144.8" who="#komentarz">(Poseł Jan Łopata: Fotel, panie marszałku, fotel.)</u>
          <u xml:id="u-144.9" who="#WicemarszałekWłodzimierzCzarzasty">Przepraszam, fotel.</u>
          <u xml:id="u-144.10" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Małgorzata Gosiewska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie marszałku, jak zwykle uroczy.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Zapraszam pana posła Grzegorza Wojciechowskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#PosełGrzegorzWojciechowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#PosełGrzegorzWojciechowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Rząd zadeklarował wsparcie dla energetyki rozproszonej i prosumenckiej. Jest to bardzo ważna rzecz, dlatego że energia będzie wykorzystywana w sposób moim zdaniem najbardziej racjonalny, czyli tam, gdzie jest zapotrzebowanie na tę energię, ona będzie produkowana. Koszty przesyłu wyraźnie się zmniejszą. Zmniejszą się także straty z tego tytułu. Duży udział w energetyce rozproszonej, prosumenckiej ma fotowoltaika. Fotowoltaika jest takim rodzajem energii, gdzie ona nawet nieco więcej energii wyprodukuje, niż potrzeba na wyprodukowanie, powstanie tej mocy, czyli wyprodukowanie paneli, zainstalowanie, eksploatację i późniejszą utylizację. Na przykład z raportu Schroedera wynika, że w przypadku energetyki wiatrowej ten bilans jest ujemny.</u>
          <u xml:id="u-146.2" who="#PosełGrzegorzWojciechowski">Stąd moje pytanie, panie ministrze. Czy w dalszym ciągu program „Mój prąd”, wspierający głównie właśnie fotowoltaikę, będzie miał wpływ na rozwój tych mikroinstalacji, tych instalacji, które są tam, gdzie ta energia jest wykorzystywana?</u>
          <u xml:id="u-146.3" who="#PosełGrzegorzWojciechowski">I drugie pytanie. Czy rząd będzie w stanie zapewnić zrekompensowanie podwyżek cen prądu w gospodarstwach domowych w bieżącym roku? Dziękuję bardzo. Dziękuję bardzo, pani marszałek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Urszula Zielińska, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Zapraszam serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#PosełUrszulaZielińska">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Szanowni Goście! Szanowni Państwo! 1 stycznia br. upłynęły terminy przesłania przez rząd do Komisji Europejskiej dwóch planów, dwóch ważnych, strategicznych planów: „Krajowego planu na rzecz energii i klimatu na lata 2021–2030”, tzw. strategii krótkoterminowej, i „Krajowego planu na rzecz energii i klimatu na lata 2021–2050”, tzw. strategii długoterminowej, wymaganych rozporządzeniem unijnym z 2018 r. Chcę w związku z tym zadać kilka pytań.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#PosełUrszulaZielińska">Po pierwsze, odnośnie do strategii krótkoterminowej. Czy konsultacje publiczne, które państwo przeprowadziliście w terminie od 14 stycznia do 18 lutego, czyli przez 4 tygodnie, spełniły wymagania rozporządzenia dotyczące jakości konsultacji publicznych? Zacytuję: Państwo członkowskie zapewnia wielopoziomowy dialog, w którym aktywnie uczestniczyć oraz — uwaga — dokonywać przeglądu postępów mogą samorządy lokalne, organizacje społeczne itd., itd. Czy te wymogi państwa zdaniem spełniliście, podsumowując je trzema zdaniami w planie?</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#PosełUrszulaZielińska">Drugie pytanie. Dlaczego w tym planie nie uwzględniliście zaleceń Unii Europejskiej z czerwca zeszłego roku odnośnie do zwiększenia naszej ambicji co do udziału OZE, energii odnawialnej, do 25% na rok 2030? Państwo zapisaliście wciąż 21–23% w tym finalnym planie. Pytanie: Dlaczego?</u>
          <u xml:id="u-148.3" who="#PosełUrszulaZielińska">Trzecie pytanie. Czy strategia długoterminowa została przygotowana i przekazana do Komisji Europejskiej w wymaganym terminie, do 1 stycznia 2020 r.? O ile mi wiadomo — nie, ale jestem ciekawa, może tego nie znalazłam.</u>
          <u xml:id="u-148.4" who="#PosełUrszulaZielińska">Ostatnie pytanie, odnośnie do aktywów państwowych. Wszystkie polskie spółki energetyczne od 2015 r. utraciły ok. 50% swojej wartości rynkowej, PGE — dokładnie 50% wartości, od listopada, w czasie hossy na giełdzie. Pytanie: Czy państwo wiecie dlaczego i czy macie plan rozwiązania tego bardzo poważnego problemu dla wszystkich polskich spółek energetycznych? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-148.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Dariusza Kurzawa, Polskie Stronnictwo Ludowe — Kukiz’15.</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#PosełDariuszKurzawa">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#PosełDariuszKurzawa">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam jedno zasadnicze pytanie. Jestem mieszkańcem województwa kujawsko-pomorskiego, jego zachodniej części. W tej naszej części województwa mamy duży problem ze skutkami funkcjonowania odkrywek węgla brunatnego w Ościsłowie i w Tomisławicach. Jezioro Gopło, duży spadek poziomu wody, oraz Jezioro Ostrowskie, perła tamtej części województwa, Przyjezierze, znany ośrodek, kurort, w tej chwili wysycha tam woda, jest to wpływ m.in. też kopalni węgla brunatnego. Kopalnie węgla brunatnego są umiejscowione po stronie Wielkopolski, w województwie wielkopolskim, i tam rzeczywiście gminy korzystają ze wszystkich dobrodziejstw związanych z istnieniem tych kopalni, natomiast skutki zauważamy w województwie kujawsko-pomorskim, zwłaszcza te negatywne, przede wszystkim te negatywne, bo pozytywnych tutaj nie ma, a zwłaszcza tych finansowych.</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#PosełDariuszKurzawa">Dlatego oczekuję odpowiedzi i informacji, czy rząd zastanawia się nad rekompensatą dla gmin — nie tylko tych gmin, na terenie których są położone odkrywki węgla brunatnego, ale także tych gmin, które znajdują się na brzegu oddziaływania leja depresyjnego. Jest to bardzo ważna kwestia, szczególnie dla rolnictwa, ale także dla funkcjonowania czy turystyki, czy generalnie obszarów leśnych w tamtym rejonie. Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Anna Kwiecień, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-151.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#PosełAnnaKwiecień">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Opracowana przez rząd polityka energetyczna zakłada intensywny rozwój źródeł odnawialnych, które już w 2030 r. mają dostarczać przeszło 30% energii elektrycznej generowanej w kraju z tzw. OZE. Mają to być w większości turbiny wiatrowe na lądzie i morzu oraz źródła fotowoltaiczne, a więc jednostki uzależnione od bieżących warunków atmosferycznych. Czy w takiej sytuacji zapewnione zostanie bezpieczeństwo dostaw energii do wszystkich odbiorców zgodnie z ich zapotrzebowaniem? Jaki nastąpił przyrost mocy OZE w elektroenergetyce w ostatnich latach w porównaniu do krajów europejskich?</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#PosełAnnaKwiecień">Mam jeszcze jedno pytanie, ponieważ bardzo często pada tutaj z mównicy zdanie odnoszące się do wzrostu cen uprawnień, certyfikatów CO2. Chciałabym spytać: Jaka była egzegeza, dlaczego na rynkach europejskich doszło do takiego wzrostu cen tych certyfikatów? Czy prawdą jest, że stały się one przedmiotem spekulacji finansowych i w związku z tym dzisiaj ceny energii w całej Europie wzrosły?</u>
          <u xml:id="u-152.2" who="#PosełAnnaKwiecień">I proszę o odpowiedź na jeszcze jedno pytanie: Czy w roku 2020 rząd przewiduje kompensowanie podwyżek cen energii i na jakim etapie obecnie znajdują się prace nad takim rozwiązaniem? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-152.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Gabriela Lenartowicz, Koalicja Obywatelska, z kolejnymi pytaniami.</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#PosełGabrielaLenartowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zgodnie z wynikami publikowanymi przez Eurostat, ale przyznaje to także polski rząd, nie mamy już żadnych szans na osiągnięcie celu 15-procentowego udziału OZE w produkcji energii elektrycznej w 2020 r. Z tym że, o ile jeszcze dziś nie nam grożą kary, bo na te przyjdzie czas po 2030 r., to czeka nas zakup transferów statystycznych energii elektrycznej. Fachowcy szacują, że może to być nawet 15 mld zł w 2020 r. W budżecie takiej kwoty nie ma. Rozumiem, że i tak my, odbiorcy końcowi energii elektrycznej, jeśli nie bezpośrednio, to pośrednio, za to zapłacimy. Chciałabym wiedzieć, co rząd przewiduje, z jakich środków to pokryje i w jaki sposób obciąży nas tymi kosztami. A koszty są spowodowane polityką, którą prowadzi rząd PiS. Od 2016 r. praktycznie zablokowano najtańszą energetykę lądową i wiatrową. Obecnie, mimo że żadne nowe instalacje nie mogą powstawać, na aukcjach inwestorzy zaproponowali z dużych farm energię za 1 mld zł, ale nie wyczerpali tego, bo nie ma oferentów, właśnie dlatego że nie ma inwestycji. To jest obecnie najtańsza na rynku hurtowym energia. A przypomnę, że w Polsce mamy teraz na rynku hurtowym najdroższą energię. Dlatego też m.in. ją importujemy. Ten import byłby znacznie większy, gdyby infrastruktura na to pozwalała. Obecnie bijemy rekord, ponad 10 TWh energii kupiliśmy i dzięki temu na szczęście nieco niższe są ceny. Jakie one by były, gdyby jeszcze były ograniczenia w tym zakresie?</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Zapraszam pana posła Stefana Krajewskiego, Polskie Stronnictwo Ludowe — Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#PosełStefanKrajewski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jestem posłem z województwa podlaskiego, gdzie mamy skupione najbardziej rozwinięte rolnictwo, mleczarstwo. Największe zakłady to Grajewo, Piątnica, Wysokie Mazowieckie i wszyscy rolnicy z niepokojem obserwują to, co się dzieje w Ostrołęce. Z jednej strony słyszymy, że zgodnie z planem przebiega budowa elektrowni, bloku C w Ostrołęce, natomiast z drugiej strony zastanawiają się rolnicy, jak to wpłynie na szeroko pojęte rolnictwo. Nic się tu nie inwestuje w tej chwili. Na chwilę obecną nie ma inwestycji chociażby w biogazownie, biogazownie rolnicze, o których powinno się pomyśleć, bo mamy też problem z wykorzystaniem nawozów naturalnych. Są okresy, kiedy rolnicy nie mogą tego wywieźć, natomiast osad pofermentacyjny z biogazowni można przez cały rok wywozić na pole. A funduje nam się za granicą województwa podlaskiego, już na obszarze województwa mazowieckiego, ogromną elektrownię, ogromny blok, gdzie 280 wagonów węgla na dobę będzie przywożonych. Jak to się ma do wsparcia rolnictwa, do rozwoju rolnictwa, do blokowania tych właśnie rolniczych inwestycji? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Następny poseł w kolejce do zabrania głosu to pan Marek Polak, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Zapraszam, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#PosełMarekPolak">Jestem, pani marszałek. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#PosełMarekPolak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jak wszyscy wiemy, od czerwca 2018 r. do końca roku 2019 ceny energii elektrycznej dla gospodarstw domowych nie uległy zmianie i były jednymi z najniższych w Europie. Tylko pięć państw wyprzedziło nas w tym rankingu. W tym samym czasie ceny energii w europejskich państwach systematycznie rosły, co jest skutkiem polityki klimatycznej, a także rosnących cen paliw. I myślę, że podobnie może być też w Polsce, bo my również musimy ponosić koszty uprawnień do emisji CO2 i cena energii może ulec zmianie. Szacuje się, że rachunki w gospodarstwach domowych mogą być wyższe o ok. 9 zł miesięcznie. Wiem, że rząd pracuje nad regulacją prawną rekompensującą odbiorcom domowym ten wydatek, dlatego chciałbym zapytać pana ministra, jakie rozwiązania są planowane, aby zapobiec podwyżkom cen energii w gospodarstwach domowych i na czym będą one polegały. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Zapraszam panią poseł Ewę Kołodziej, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#PosełEwaKołodziej">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wszyscy chcielibyśmy oddychać czystym powietrzem i żyć jak najdłużej. Wszyscy również chcielibyśmy płacić niskie rachunki za prąd. Dlatego rząd bezwzględnie musi zauważyć potrzebę inwestowania w OZE, w tym w przydomowe mikroinstalacje fotowoltaiczne. I będę chciała się właśnie na tym zagadnieniu skupić.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#PosełEwaKołodziej">Bardzo boli mnie to, że rządzący nie traktują poważnie prosumentów. Polityka rządu jest bardzo brutalna, ponieważ pozwala się tylko na inwestycje w mikroinstalacje przydomowe do 10 kW peak, a przy korzystaniu z takiej instalacji nie można zarabiać, tym bardziej że płaci się spółkom energetycznym spory haracz. Przy 10 kW peak to jest 25% energii, którą trzeba oddać spółkom energetycznym, przy większych aż 40% wyprodukowanej energii trzeba oddać. Jest to absolutnie niepodmiotowe traktowanie prosumentów, przedsiębiorczych Polaków. Ażeby w ogóle można było mówić o opłacalności, to te instalacje musiałyby produkować kilkanaście bądź kilkadziesiąt kilowatogodzin peak. Chodzi o to, żeby to mogło się opłacać przedsiębiorczym Polakom. Dodatkowo bardzo dużym kosztem jest na początku sama inwestycja. Dzisiaj rząd proponuje śmieszne, naprawdę śmieszne dotacje, na poziomie 5 tys. zł, i w żaden sposób nie opłaca się przedsiębiorczym Polakom inwestować w tego typu instalacje.</u>
          <u xml:id="u-160.2" who="#PosełEwaKołodziej">Dlatego mam konkretne pytania: Kiedy rząd planuje znowelizować ustawę o odnawialnych źródłach energii? Interesuje mnie oczywiście realne wsparcie finansowe przy budowie mikroinstalacji fotowoltaicznych. Czy rząd wreszcie zaufa przedsiębiorczym obywatelom, by mogli bez ograniczeń w ilości kilowatów — mam tu na myśli kilowaty — budować te instalacje? I czy ten współczynnik będzie 1:1, tak żeby traktować prosumenta po partnersku, żeby on nie musiał płacić haraczu spółkom węglowym? A to bezwzględnie będzie promowało przedsiębiorczych Polaków i przede wszystkim będzie powodowało to, że będą oni płacić niższe rachunki za prąd i nie będą rujnowane domowe rachunki Polaków. A przecież chodzi o to, żeby Polacy mieli jak najwięcej pieniędzy w portfelu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-160.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Michał Szczerba, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-161.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Zapraszam, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#PosełMichałSzczerba">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Najpierw przytoczę kuriozalną wypowiedź pana wicepremiera Sasina z 18 listopada 2019 r. dla Radia RMF: Podwyżki cen prądu dla indywidualnych odbiorców nie będzie. Zrobimy wszystko, żeby tak się stało. Czyny a słowa. Słowa, które nic nie znaczą, ponieważ fakty są następujące.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#PosełMichałSzczerba">Wysoka Izbo! W Polsce jest ok. 15 mln gospodarstw domowych, które są odbiorcami energii. Z taryf zatwierdzanych przez Urząd Regulacji Energetyki korzysta prawie 10 mln. No i cóż? Nowy rok — nowe informacje z Urzędu Regulacji Energetyki. Kolejne podwyżki cen prądu stają się faktem. Klienci PGE Obrót zapłacą rachunki większe o 11%.</u>
          <u xml:id="u-162.2" who="#PosełMichałSzczerba">Mówiłem o 15 mln gospodarstw domowych, ale chciałbym, Wysoka Izbo, zwrócić uwagę na gospodarstwa domowe, które tworzą lub współtworzą seniorzy. 35% gospodarstw domowych stanowią właśnie gospodarstwa z udziałem seniorów. I tu sytuacja wygląda katastrofalnie, bo opłaty za mieszkanie, opłaty za prąd stanowią znaczną część dochodów tych gospodarstw domowych. Sytuacja skrajnie się pogarsza wtedy, kiedy mamy do czynienia z seniorami żyjącymi samotnie. Wówczas ten dochód rozporządzalny w gospodarstwie jest znacznie poniżej średniej dla ogółu gospodarstw.</u>
          <u xml:id="u-162.3" who="#PosełMichałSzczerba">I trzecia, ostatnia kwestia, na którą zwraca uwagę ZUS. Szanowni państwo, w zeszłym roku było 227 tys. osób, które otrzymywały emerytury niższe od minimalnych gwarantowanych przez państwo. Jak ta sytuacja — i to jest pytanie do rządu — wpłynie na gospodarstwa domowe, które tworzą seniorzy, których emerytury są poniżej minimalnych gwarantowanych? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-162.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Cezary Grabarczyk, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Zapraszam pana, panie marszałku, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#PosełCezaryGrabarczyk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#PosełCezaryGrabarczyk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Region łódzki to ważny region na energetycznej mapie Polski. W regionie tym położony jest Bełchatów i znajduje się wielki kompleks wydobywczy, ale także wytwórczy energii elektrycznej. Trzeba powiedzieć, że prądu będzie już niedługo mniej, bo dziś Bełchatów zaspokaja 20% potrzeb energetycznych kraju. Warto dodać, że to jest najtańszy prąd wytwarzany w Polsce. Jednak perspektywy tego kompleksu energetycznego obejmują zaledwie 15 lat. Za 15 lat przestanie być wydobywany węgiel w Szczercowie. I pytanie o perspektywy. W tym zagłębiu i w elektrowni bezpośrednio pracuje dziś 12 tys. pracowników. Pośrednio Bełchatów daje zatrudnienie 60 tys. Co z perspektywą dla Złoczewa? Już dzisiaj trzeba odpowiedzieć mieszkańcom regionu na to pytanie, bo za 15 lat ten region stanie przed perspektywą utraty kilkunastu, kilkudziesięciu tysięcy miejsc pracy. Na początku dekady lat 90. minionego wieku taka zapaść w branży włókienniczej spowodowała gigantyczny kryzys w stolicy regionu łódzkiego. Jaka perspektywa czeka Bełchatów? Czy będzie realizowany Złoczew? Czy jest przygotowywana alternatywa w postaci energetyki jądrowej i czy będzie lokalizowana w okręgu bełchatowskim? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-164.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł Paulina Hennig-Kloska, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#PosełPaulinaHennigKloska">Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Brak polityki energetycznej kraju i brak transformacji energetycznej tak naprawdę dzisiaj powodują, że musimy płacić coraz więcej za prawa do emisji. Rozumiem, że rząd w zasadzie jest zadowolony, bo przecież te pieniądze z praw do emisji wpływają do budżetu i możecie go skleić. Ale przecież z drugiej strony ktoś to płaci, płacą to tak naprawdę obywatele w cenach towarów kupowanych w sklepie i w cenach rachunków za prąd. Chciałabym zapytać, czy tak naprawdę ktokolwiek w rządzie pochylił się nad sporządzeniem kalkulacji obrazującej, jak wzrost cen prądu wpłynie na gospodarkę. Bo przecież wzrost kwot na rachunkach jest wynikiem nie tylko wyższych cen prądu w naszych mieszkaniach, domach, ale również wzrostu, a może przede wszystkim wzrostu kosztów produkcji, a więc wzrostu cen wszystkich towarów, które każdego dnia kupujemy, wzrostu cen odzieży, żywności, obuwia itd.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#PosełPaulinaHennigKloska">Drugi ważny problem. Wraz z brakiem polityki energetycznej kraju i brakiem transformacji energetycznej coraz więcej prądu kupujemy z zagranicy. Energia kupowana z zagranicy pokrywa już 6% zapotrzebowania naszego kraju, i ten udział będzie rósł, nie mamy co do tego wątpliwości. W grudniu biliśmy rekord dziennego zapotrzebowania pokrywanego z importu. Pod koniec roku zagraniczne elektrownie pokrywały nawet 19% zapotrzebowania Polski na moc. Gdzie ta suwerenność, o którą rząd Prawa i Sprawiedliwości niby cały czas tak walczy? Bo tak naprawdę większe uzależnienie się od importu energii elektrycznej oznacza mniejszą suwerenność naszego kraju. I drugie pytanie. Dobrze wiemy, że większy import krótkookresowo może dać tańszy prąd, ale uzależnianie się od importu to tak naprawdę większa podatność naszego kraju na wzrost cen. Co rząd zamierza z tym zrobić? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-166.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Paweł Poncyljusz, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#PosełPawełPoncyljusz">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Zwracam się do pana jako do przedstawiciela rządu. Rząd Prawa i Sprawiedliwości to rząd, który nie dba o obywateli i konsumentów, jeśli chodzi o ceny energii. Ceny energii rosną, dlatego że zaklinaliście kult węgla i popieracie kult węgla w miksie energetycznym Polski. To powoduje, że wzrost cen węgla, wzrost emisji CO2 generują coraz wyższe ceny i na to niestety nie macie dzisiaj żadnej rady. Nie proponujecie niczego.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#PosełPawełPoncyljusz">Nie dbacie o przedsiębiorców, bo to przedsiębiorcy ponoszą konsekwencje wzrostu cen energii. To przedsiębiorcy przestają być tak konkurencyjni, jak byli dotąd. To przedsiębiorcy, mając nowe ceny energii, będą musieli oszczędzać. Na kim? Na pracownikach, na swoich rodzinach, na warunkach pracy, na urządzeniach, które będą w tych przedsiębiorstwach.</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#PosełPawełPoncyljusz">Nie dbacie również o przedsiębiorstwa energochłonne, które niby miały dostawać różnego rodzaju wsparcie, ale symbolem rządów Prawa i Sprawiedliwości w duchu reindustrializacji polskiego przemysłu jest wygaszanie pieca w Nowej Hucie, w Mittalu. Tak wygląda reindustrializacja w wydaniu PiS-u.</u>
          <u xml:id="u-168.3" who="#PosełPawełPoncyljusz">Nie dbacie również o państwowe spółki energetyczne. Bo przecież, jeśli chodzi o państwowe spółki energetyczne, to jeżeli wprowadzacie różnego rodzaju presje, żeby one nie podwyższały cen zgodnie ze wzrostem cen na rynku, to oznacza, że te spółki są coraz bardziej osłabione, choćby nawet w kwestiach inwestycyjnych. Nie są w stanie wykonać planów inwestycyjnych, bo nie mają na to pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-168.4" who="#PosełPawełPoncyljusz">Nie dbacie również o zdrowie Polaków, bo przecież smog generuje cały szereg różnego rodzaju chorób, o czym już wcześniej była mowa. Sami nie wiecie, czego chcecie.</u>
          <u xml:id="u-168.5" who="#PosełPawełPoncyljusz">Nie dość tego. Wstydzicie się pokazać „Krajowy plan na rzecz energii i klimatu” ten do 2030 r., który złożyliście do Komisji. A gdzie jest to dla nas? Jest tylko po cichaczu przesłane do Komisji Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-168.6" who="#PosełPawełPoncyljusz">W związku z tym zwracam się do pana z dwoma pytaniami i prośbami. Jedna: Pokażcie plan, który złożyliście Komisji Europejskiej. Ukrywacie to przed Polakami? A druga rzecz: Czy nie działa na pana wyobraźnię to, że dzisiaj aukcje w OZE to jest 190–230 zł za megawat, a w przypadku aukcji węglowych to jest 250–300 zł? A więc trochę mniej węgla i ta energia może nie drożeć tak szybko, jak drożeje dziś. Dziękuję uprzejmie. Przepraszam za przedłużenie.</u>
          <u xml:id="u-168.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-168.8" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: Panie pośle, a zna pan wyrok TSUE na temat smogu?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">I pan poseł Mirosław Suchoń, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Szanowni państwo, był czas na mowę na mównicy.</u>
          <u xml:id="u-169.3" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pani poseł, przepraszam. Pani poseł również.</u>
          <u xml:id="u-169.4" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-169.5" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Panie pośle, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#PosełMirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#PosełMirosławSuchoń">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Tauron podnosi ceny energii o 12%, tzn. że mieszkańcy Bielsko-Białej, Cieszyna, Pszczyny, Żywca i powiatów zapłacą 12% więcej za prąd. Ale to nie wszystko, ponieważ to wpłynie na ceny innych produktów, usług, czyli w sklepach zapłacą więcej za podstawowe artykuły, takie jak chleb, jajka, masło itd. I pytanie, czy ministerstwo oszacowało, o ile więcej globalnie zapłacą mieszkańcy, o ile więcej Polacy zapłacą za zakupy, za życie na skutek wzrostu cen energii? Bardzo bym prosił o tę odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#PosełMirosławSuchoń">Drugie pytanie dotyczy spółek obrotu energią, tych mniejszych spółek, które funkcjonują, w zasadzie funkcjonowały do pewnego momentu na rynku handlu energią, przyczyniając się do większej konkurencyjności na tym rynku. Zawirowania, które zostały spowodowane przez nieprzewidywalną politykę rządu w tym zakresie, spowodowały, że spółki znalazły się w kłopotach. I teraz pytanie, czy rząd ma jakikolwiek plan na to, żeby te spółki mogły nadal funkcjonować, żeby ten ważny element rynku energetycznego, który można określić jako tworzenie warunków konkurencyjności, jako dostarczanie prądu w w atrakcyjniejszych cenach dla odbiorców, jednak na rynku pozostał, a te spółki nie ogłaszały upadłości, nie znikały z rynku. Bo niestety dzisiaj wygląda to w ten sposób, że działania rządu Prawa i Sprawiedliwości doprowadziły do wycofywania się z rynku tych mniejszych spółek, które obracały energią, do upadku tych spółek, a to jest w dłuższej perspektywie bardzo niekorzystne działanie dla gospodarki. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-170.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">To już był ostatni głos w dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-171.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców pana posła Tomasza Piotra Nowaka.</u>
          <u xml:id="u-171.3" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#PosełTomaszPiotrNowak">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mówiąc o wzroście cen energii elektrycznej, musimy też mówić o ubóstwie energetycznym. To niestety zagraża coraz większej grupie ludzi, mieszkańców naszego regionu i Polski, ale regionu również, bo nasza energetyka jest energetyką produkującą coraz droższy prąd, w przeciwieństwie do sąsiadów. Musimy sobie odpowiedzieć, jak zaradzić ubóstwu energetycznemu, szczególnie w energetyce cieplnej. Ilu mieszkańców ma kłopoty z tym, ażeby dogrzewać swoje mieszkania?</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#PosełTomaszPiotrNowak">Powstaje pytanie, czy nie powinniśmy zastanowić się nad VAT-em związanym właśnie z energią. Czy VAT na poziomie 23% jest na pewno optymalny? Czy nie powinniśmy, szczególnie w ciepłownictwie, jeśli np. korzystanie z gazowej energetyki cieplnej jest obarczone 23-procentowym obciążeniem VAT-owym, a to ta energetyka powoduje, że właśnie produkujemy mniej… Chodzi o emisję CO2, To w tym momencie powinniśmy chyba obniżyć ten VAT do 8%.</u>
          <u xml:id="u-172.2" who="#PosełTomaszPiotrNowak">Trzeba sobie odpowiedzieć na pytanie, co tak naprawdę z tym 2050 r. i dlaczego nie decydujemy się jako rząd na to, ażeby 2050 r. był rokiem skutecznej zeroemisyjnej transformacji, zwłaszcza że jako rząd — jest to w polityce energetycznej — mówicie o energetyce atomowej, ale wydaje mi się, że tak jak ze wszystkim, co robicie, jest to trochę fantasmagoria, trochę brak zdecydowania i trochę brak konsekwencji. Jak bowiem możemy poważnie mówić o wybudowaniu dwóch bloków energetyki atomowej w 2033 r., skoro taki np. Flamanville albo Olkiluoto w Finlandii budowane są od kilkunastu lat i ten proces jeszcze jest niezakończony, gdyż napięcie między tzw. generacją III+ a przyszłościową IV i zabezpieczeniem mieszkańców jest tak istotne?</u>
          <u xml:id="u-172.3" who="#PosełTomaszPiotrNowak">Tak więc musimy też odpowiedzieć sobie na pytanie, czemu tak naprawdę służy pomoc publiczna, bo wydajemy olbrzymie pieniądze na to, ażeby pomóc np. energetyce konwencjonalnej, a zdecydowanie mniejsze pieniądze wydajemy na to, ażeby pomóc energetyce odnawialnej. I teraz jest między tymi dwiema pomocami publicznymi takie napięcie, bo tak naprawdę pieniądze wydawane na to, żeby zabezpieczyć konwencję, służą tylko temu, żeby zakonserwować stary system — i tu wydajemy olbrzymie pieniądze — a wydajemy zdecydowanie małe pieniądze właśnie na OZE, które ma spowodować, że nasza energetyka będzie o wiele tańsza.</u>
          <u xml:id="u-172.4" who="#PosełTomaszPiotrNowak">Rząd musi wreszcie też stanąć w prawdzie i powiedzieć: tak, musimy zrobić sprawiedliwą transformację energetyczną i sięgając po pieniądze europejskie, musimy także jako odpowiedzialny rząd zabezpieczyć regiony typu Bełchatów, typu Konin z Ościsłowem. Musimy też odpowiedzieć na pytanie, czy i jak zrekompensujemy tym regionom to, że przez wiele dziesiątek lat dawały energię Polsce,…</u>
          <u xml:id="u-172.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-172.6" who="#PosełTomaszPiotrNowak">…naszemu krajowi i przyczyniały się do rozwoju, a teraz muszą w jakiś sposób zregenerować się społecznie, żeby zmienić paradygmat rozwoju gospodarczego, ale także ekologicznie, środowiskowo. To są bardzo ważne rzeczy i rząd nie może zamykać oczu i nie odpowiadać na te sprawy.</u>
          <u xml:id="u-172.7" who="#PosełTomaszPiotrNowak">Ważną historią jest także to, czy zastanawiamy się, przygotowując te wszystkie programy pomocowe, dlaczego właściwie je przygotowujemy. Mówiliśmy o tym, że dochodziło do spekulacji na Towarowej Giełdzie Energii. Jeśli w tej chwili zmierzamy do tego, żeby konsolidować energetykę, np. słynne prawdopodobne połączenie firmy Energa z Orlenem, to będziemy budować coraz większą liczbę czempionów narodowych, ale te czempiony narodowe będą na glinianych nogach, ponieważ one będą zabezpieczone tą swoją oligarchiczno-monopolistyczną pozycją na rynku polskim, ale będą generowały coraz większe koszty,…</u>
          <u xml:id="u-172.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-172.9" who="#PosełTomaszPiotrNowak">…bo konkurencyjny rynek nie będzie tego weryfikował. Będzie to powodowało, że my naprawdę będziemy skansenem energetycznym Europy i będziemy skazani w pewnym momencie nie na suwerenność energetyczną, ale na podległość energetyczną dzięki taniemu prądowi z Niemiec, z Czech i ze Słowacji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-172.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych pana Tadeusza Skobla.</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychTadeuszSkobel">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Tych pytań było bardzo dużo. Nie wiem, ile mamy czasu, żeby na wszystkie odpowiedzieć…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">10 minut.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychTadeuszSkobel">…ale postaram się przedstawić informację przynajmniej o tych szczególnych przypadkach.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychTadeuszSkobel">Nie miałem okazji mówić o kwestii związanej z „Polityką energetyczną Polski”, bo już tego czasu zabrakło. Powiem tylko tyle: opracowane są dwa dokumenty — jest „Polityka energetyczna Polski do 2040 r.”, w skrócie zwana PEP2040, i jest „Krajowy plan na rzecz energii i klimatu”.</u>
          <u xml:id="u-176.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychTadeuszSkobel">W tym momencie odniosę się do wypowiedzi tych osób, do wypowiedzi pana posła Poncyljusza, który wskazywał na niedostępność tych dokumentów. Panie pośle, uprzejmie zapraszam na stronę Ministerstwa Aktywów Państwowych, Ministerstwa Energii. Te dwa dokumenty tam wiszą. „Polityka energetyczna Polski” jest po konsultacjach i będzie wdrożona, natomiast jeśli chodzi o „Krajowy plan na rzecz energii i klimatu”, to jak pan śledzi prasę, jak również media, to pan wie, że został w grudniu zgodnie z terminem przekazany do Komisji Europejskiej. Tak że nie ma żadnych tajemnic w tym względzie. Te dokumenty są przygotowane i są odpowiednio przedstawione tym organom, którym trzeba. Polityka jeszcze nie. Powiem w odpowiednim momencie, na jakim jest etapie.</u>
          <u xml:id="u-176.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychTadeuszSkobel">W grudniu 2019 r. osobiście miałem okazję być na posiedzeniu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Wcześniej przesłaliśmy temu organowi dokument „Polityka energetyczna Polski do 2040 r.” i grudniu otrzymaliśmy pozytywną opinię tego gremium. Tak że od strony społecznej, konsultacyjnej to, co należało zrobić, zostało zrobione. Teraz trwa jeszcze analiza wniosków z listopadowych konsultacji, które jeszcze były, i dokument będzie przekazany już na posiedzenie rządu do zatwierdzenia.</u>
          <u xml:id="u-176.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychTadeuszSkobel">Myślę, że warto powiedzieć, co on zawiera. Pewne ogólniki ominę, ale przytoczę pewne kluczowe rzeczy. Jeśli chodzi o cel w zakresie efektywności energetycznej, to jest to 23%. Od 21% do 23% to jest udział OZE. Na 21% fundusze są, na 23% jeszcze nie ma. Jest to przedmiotem naszej dyskusji w Komisji. Wrócę do niej na końcu. Jeżeli te środki będą, to będzie na poziomie 23%. Redukcja o 30% emisji CO2 w porównaniu z emisją z 1990 r. Jeżeli chodzi o zwiększenie zapotrzebowania, bo tu to nie padło, lecz jest to równie ważne, to ważną rzeczą w energetyce jest obniżenie energochłonności gospodarki. To jest tańsze niż budowanie nowych mocy, nie ma co do tego żadnych wątpliwości. Jakkolwiek by na to patrzeć, stawiając sobie również te cele związane z obniżeniem, musimy stwierdzić, że pomimo procesu zmniejszania energochłonności do 2030 r. będzie nam potrzeba 20% więcej energii elektrycznej, a w 2040 r. — 30%. W związku z powyższym konieczna jest rozbudowa mocy wytwórczych. Wzrost zapotrzebowania chcemy pokrywać ze źródeł niskoemisyjnych, głównie OZE, wspieranych źródłami gazowymi, natomiast po 2033 r. — poprzez energetykę jądrową. I to jest nasza polityka na przyszłość. Wrócę do tego tematu nieco później.</u>
          <u xml:id="u-176.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychTadeuszSkobel">Obecnie w krajowym systemie zainstalowanych jest 9,2 GW mocy w źródłach OZE. Na kolejne lata, na 2030 r. przewidziany jest niemal trzykrotny wzrost mocy, bo 24 GW, a na 2040 r. — 37 GW, co stanowi czterokrotny wzrost. Tak że to jest ten kierunek. Państwo pytacie: Jaki kierunek? Ten kierunek to jest kierunek OZE. Oczywiście mamy świadomość tego, że OZE nie załatwi nam wszystkiego.</u>
          <u xml:id="u-176.6" who="#komentarz">(Poseł Paweł Poncyljusz: Nie od razu.)</u>
          <u xml:id="u-176.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychTadeuszSkobel">OZE potrzebuje źródeł, które by występowały wtedy, kiedy nie wieje i nie świeci. Dodatkowo magazyny energii są jeszcze na tyle drogie, że nie są konkurencyjne, aby je wprowadzać. Pewnie przyjdzie taki czas, kiedy trzeba będzie to zrobić. W związku z powyższym przejście niektórych bloków na gaz — choćby przypadek Dolnej Odry, jak mieliście państwo okazję czytać — uważamy za uzasadnione. Udział OZE będzie wzrastał z 32% w 2030 r. do 40% w 2040 r.</u>
          <u xml:id="u-176.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychTadeuszSkobel">Aukcje OZE. Tutaj również słychać było głosy, że aukcje, które się pojawiały, nie były wykorzystane. Powiem, jak to wyglądało w ostatnim okresie. W wyniku aukcji z 2018 r., chodzi o aukcje OZE, powstanie 1700 MW nowych mocy: 1100 MW z energetyki wiatrowej, 550 z fotowoltaiki. W oparciu o wyniki aukcji z 2019 r. powstanie łącznie 3100 MW nowych mocy, z czego 2300 MW w energetyce wiatrowej i 750 MW w fotowoltaice. Pozostałe to biogaz, biomasa i elektrownie wodne.</u>
          <u xml:id="u-176.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychTadeuszSkobel">Wtrącę tutaj teraz jedną rzecz związaną z tym, że energetyka wiatrowa w Polsce w pewnym okresie uległa zahamowaniu. Tak faktycznie było. Później to zostało nieco odblokowane. Pozostaje jedna kwestia: zasada 10H.</u>
          <u xml:id="u-176.10" who="#komentarz">(Poseł Tomasz Piotr Nowak: No właśnie.)</u>
          <u xml:id="u-176.11" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychTadeuszSkobel">To kwestia, która w dalszym ciągu budzi kontrowersje, czy ma być zmieniona, czy nie ma być zmieniona. Myślę, że jak państwo czytacie i przeglądacie prasę, również niemieckojęzyczną, i te informacje, które stamtąd płyną, widzicie państwo, że ten problem… Niemcy poszli może troszeczkę za daleko i dzisiaj mają pewien problem, jeżeli chodzi właśnie o tę kwestię. Proszę spojrzeć na Bawarię. W Bawarii obowiązuje zasada 10H. Dzisiaj wszystkie inne kraje również chcą jak gdyby wejść w ten system. Obecny szef Niemiec w zakresie gospodarki energii zaproponował 1000 m odległości od zabudowań. Taka była jego propozycja i na razie nie została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-176.12" who="#komentarz">(Poseł Urszula Zielińska: Słusznie.)</u>
          <u xml:id="u-176.13" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychTadeuszSkobel">Problem z wiatrakami, oprócz drgań, wibracji i innych rzeczy, które się z tym wiążą, jest również taki, że jeżeli następuje oblodzenie śmigieł, to odrzut lodu z tych śmigieł stanowi właśnie m.in. to 10H. I stąd to się bierze. Te 10H nie jest kwestią, którą wymyślili sobie Polacy, to już było wcześniej zastosowane w Bawarii. Jest jeszcze inna kwestia związana z wiatrakami. Wiatraki są bardzo dobre wtedy, kiedy wieje. Ale państwo macie świadomość tego, że w momencie, kiedy mocno wieje, a takie sytuacje były jeszcze w poprzednim roku, w grudniu… Niemcy dopłacali do ceny energii elektrycznej każdemu krajowi, który był po sąsiedzku, po to, by ją tylko wziął.</u>
          <u xml:id="u-176.14" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychTadeuszSkobel">Muszę się odnieść jeszcze do jednej kwestii, która jest z tym związana i która też się tu pojawia. Chodzi o import. Import wyniósł 17 G, eksport — ponad 6 G. To daje 10 TWh na plusie w relacjach wzajemnych. Mówię, posługując się ogólnymi liczbami.</u>
          <u xml:id="u-176.15" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychTadeuszSkobel">Drodzy Państwo! Ale my dzisiaj jesteśmy w Unii Europejskiej i mamy określony poziom wymiany systemowej w Unii. Do tej pory to było 30%, a jesteśmy zobowiązani do tego, by udostępnić swoje moce na przesyle do 70%. Nie możemy od tego abstrahować. Jeżeli mamy możliwość odbioru tej energii, to teraz, przynajmniej w granicach tych 30%, tę energię odbieramy. Odbieramy energię, jeżeli jest ona tańsza, a jest tańsza przede wszystkim wtedy, kiedy po prostu wiatr wieje w innym miejscu. Ta energia trafia do nas i, jak to zostało powiedziane z tej trybuny, to obniża poziom cen energii elektrycznej w Polsce. Tak się faktycznie zdarza, że niektóre bloki energetyczne, w sytuacji, kiedy mocno wieje i ten import do Polski musi napływać, mają bardzo dobre ograniczenie i schodzą z 90%, 80% do prawie 65%. Nawet te w Bełchatowie, pan minister Grabarczyk przed chwilą również o tym wspominał. Jest tak dlatego, że tamta energia jest jeszcze tańsza.</u>
          <u xml:id="u-176.16" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychTadeuszSkobel">Energię do systemu energetycznego bierze się w ten sposób: od najtańszego do najdroższego. Ta, która jest najtańsza — wchodzi, ta, która jest droższa — nie wchodzi. I choćby ona była najlepsza i nasza, to jest problem. Jest problem, którym na pewno z jednej strony jest bezpieczeństwo. Jeśli chodzi o bezpieczeństwo, muszę państwu powiedzieć rzecz jedną: bezpieczeństwo dla nas oznacza posiadanie takiej ilości mocy w systemie, która pokryłaby zapotrzebowanie na nią w Polsce. I na dzień dzisiejszy, wliczając te aukcje z rynku mocy, mamy to zapewnione na kolejne 15 lat.</u>
          <u xml:id="u-176.17" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychTadeuszSkobel">Z jednej strony mamy zapewnione bezpieczeństwo. To jest dla nas bardzo ważne, nr 1. Z drugiej strony wszyscy państwo dopominacie się o tanią energię. Tania energia musi być elementem kompromisu pomiędzy tym, co się wprowadza w zakresie energetyki odnawialnej… Energetyka odnawialna ma pierwszeństwo w wejściu do systemu energetycznego. To nie jest tak, że ktoś odcina energię odnawialną. Jeden przypadek może być. Jeżeli wiatrak kręciłby się w taki sposób, że częstotliwość by musiała w systemie się rozjechać, to wtedy na pewno nie jest to możliwe, wtedy ten wiatrak trzeba odłączyć, ale to są rzadkie przypadki. Natomiast tak faktycznie jest.</u>
          <u xml:id="u-176.18" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychTadeuszSkobel">Pani marszałek pozwoli jeszcze…?</u>
          <u xml:id="u-176.19" who="#komentarz">(Poseł Cezary Grabarczyk: Jeszcze ten Bełchatów, pani marszałek.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychTadeuszSkobel">Jeżeli jest to możliwe, to chociaż kilka minut. Wiem, że pytań jest wiele, przynajmniej w tych systemowych kwestiach chciałem odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychTadeuszSkobel">Tak że, z jednej strony, rozwijamy to. Na lądzie zostały uruchomione wszystkie wiatraki, które miały pozwolenie na budowę, a zasadę 10H spełniają, to poszło. Jest to znaczący wzrost, mogę przytoczyć liczby, jeśli państwo chcecie. Fotowoltaika jest, był program „Mój prąd”, jest program „Mój prąd” i od 13 stycznia, on miał teraz przerwę od 20 do 13 stycznia, dalej będzie. Mnie osobiście zależało na tym, żeby pokazać społeczeństwu: zobaczcie, macie szansę, możecie w to zainwestować, wejść, spróbować. Weszli. Bardzo dużo osób weszło, jeżeli chodzi o „Mój prąd” cztery pierwsze miesiące — 21 tys. wniosków, kwota 104 mln zł, 117 MW mocy więcej. To dobrze. Wreszcie polskie społeczeństwo się tym zainteresowało.</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychTadeuszSkobel">Dlaczego od tego zaczęliśmy? Były propozycje, by tam oprócz fotowoltaiki znalazły się również wiatraki, może jeszcze inne rzeczy. Drodzy państwo fotowoltaika nie potrzebuje żadnych pozwoleń na budowę. To się robi szybko. Nam zależało na tym, żeby mechanizm był prosty. Fotowoltaikę się montuje, przedstawia rachunek, zwraca się, w miarę szybko przechodzi to przez ministerstwo wtedy energii, dzisiaj: aktywów, do środowiska do wypłaty i to działa. Zadziałało, na pewno trzeba to wykorzystać. Zależało nam na tym, żeby zachęcić społeczeństwo do korzystania z fotowoltaiki, natomiast musimy mieć świadomość, że fotowoltaika to jest 11,5, 12% z mocy energii, o ile 30, 40% to dobra elektrownia, czy nawet 50, to tutaj tylko 15, 11, 12, czyli mamy — świeci, nie mamy — trzeba wziąć.</u>
          <u xml:id="u-178.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychTadeuszSkobel">Tu padła kwestia, pani pytała o to, dlaczego taki haracz trzeba płacić przy fotowoltaice. Jak jest fotowoltaika, to trzeba zapłacić nie 100% w odbiorze, w relacjach 1 do 1, tylko mniej. Drodzy państwo, system trzeba skompensować…</u>
          <u xml:id="u-178.4" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: Dokładnie.)</u>
          <u xml:id="u-178.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychTadeuszSkobel">…wtedy klient za nic nie płaci, klient oddaje tę energię, 20% ma starczyć spółkom dystrybucji na skompensowanie, przesłanie straty dalej do systemu. Czy to jest wystarczające? Spółki sygnalizują, że w niektórych przypadkach nie, że to jest nieco za mało, ale zostawiamy to jeszcze do szczegółowej analizy, dlatego też ilość energii, która może być tłoczona do systemu z fotowoltaiki, z wiatraków, też musi być trzymane w pewnych ryzach. Co się dzieje, gdyby ta energia nagle wtłoczona weszła do systemu? Dzieje się to, że zamiast tej częstotliwości, którą dzisiaj mamy, pojawia nam się inna częstotliwość w sieci. Dzisiaj wszystko jest oparte na elektronice, więc to jest wyrzucenie wielu odbiorców przemysłowych i naszych, tych, których mamy w gospodarstwach domowych, telewizyjnych i innych. W związku z powyższym Polskie Sieci Elektroenergetyczne muszą pracować nad systemem po to, żeby ograniczać różnice w częstotliwości. Jak ma być tyle herców, to może być 1,5% więcej, nieco mniej, ale w odpowiednich granicach.</u>
          <u xml:id="u-178.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychTadeuszSkobel">Mam inny przykład z tego tytułu. Drodzy państwo, w pewnym momencie Czarnogóra i ten rejon wyłączyły się z systemu, niby prawie nic, wydawało się. W ciągu miesiąca z tytułu częstotliwości, a zegary chodzą na częstotliwość, taktowane są częstotliwością sieci, doszło do ok. 6, 8, 9 minut spóźnienia. Wydawało się na początku, że to nic, ale jak to się przełoży na działalność gospodarki, chociażby rozliczenia, to jest bardzo ważne. Mówię o tym dlatego, że ważną rzeczą jest, by zapewnić nie tylko bezpieczeństwo, ale i odpowiednią jakość energii elektrycznej.</u>
          <u xml:id="u-178.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychTadeuszSkobel">Musimy rozwijać energetykę, i powinniśmy, fotowoltaiczną, wiatrową, ale jednocześnie musimy przystosowywać sieci energoelektryczne do odbioru tej energii, przesłania dalej. Dopiero wtedy jest właściwy efekt. I to robimy. Dwie rzeczy. Raz, spółki dystrybucyjne mają dzisiaj obowiązek przyłączyć każdego, analizować potrzebę zmian i systemu w tym względzie po to, żeby można było tą energię odebrać, przesłać dalej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Panie ministrze, proszę już zmierzać do końca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychTadeuszSkobel">W każdym razie jeszcze raz powiadam: 100% energii odnawialnej trafia do systemu. Jeżeli cokolwiek jest wyłączone, to to, co jest wyłączone w zakresie związanym, powiedzmy, z koniecznością ograniczenia z takiego względu, że tej mocy jest za dużo. Co się wtedy dzieje? Zobaczcie państwo, z punktu widzenia ekonomicznego, wielu z państwa w tej ekonomice siedzi, jak energia… Są pewne koszty stałe elektrowni, chociażby węglowej, każdej, gazowej też. Jeżeli jest mniejsza produkcja, to jednostkowe koszty wpływające na cenę są większe. Koło się zamyka. PSE próbuje wziąć blok, a on ma wyższą cenę i musi z tą ceną uciekać, z powrotem. To nie jest taka prosta sprawa…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Panie ministrze, przepraszam, proszę już powoli zmierzać do końca, bo kończy się nam czas przeznaczony na informację bieżącą.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#komentarz">(Poseł Tomasz Piotr Nowak: Zapraszamy na posiedzenie zespołu.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychTadeuszSkobel">Trzeba to po prostu wszystko zgrać.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychTadeuszSkobel">Drodzy Państwo! Na szereg pytań udzielę odpowiedzi, natomiast na niektóre wrażliwe, jak tak sobie przypominam, spoglądam tu na pana ministra Grabarczyka… Temat Bełchatowa jest dla nas ważnym tematem. Mamy świadomość, że w roku 2035, w roku 2036 złoża w Bełchatowie się wyczerpią. To jest problem społeczny, który musimy rozwiązać. Na dzień dzisiejszy jest jedna z decyzji. Jest to nowa kopalnia, oddalona o 50 km. Pod względem ekonomicznym nie jest to może najszczęśliwsze, ale daje szansę na kontynuację. Rozważamy również taki etap, czy w tej nowej kopalni nie należałoby może zgazować tego węgla. To jest inny sposób, który byłby alternatywnie do wykorzystania.</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#komentarz">(Poseł Urszula Zielińska: Nie.)</u>
          <u xml:id="u-182.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychTadeuszSkobel">Jeden i drugi tani nie jest. Tak czy inaczej odpowiem tylko tyle, że jako alternatywną, może nie alternatywną, tylko uzupełniającą w zakresie energetyki jądrowej planujemy również jedną z lokalizacji — badamy w tej chwili ten teren — w rejonie Bełchatowa, sprawdzamy, czy tam blok energetyki jądrowej by się mógł pojawić. Jeżeli tylko warunki geologiczne pozwolą, to będzie to bardzo dobry teren, by tak się stało. Odbiór energii — cały system energetyczny jest przygotowany właśnie do tego.</u>
          <u xml:id="u-182.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychTadeuszSkobel">Obiecuję państwu, że zanotowaliśmy wszystkie państwa pytania, przekażemy na nie…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Panie ministrze, jeśli chodzi o te, na które się nie udało odpowiedzieć, to poprosimy o odpowiedzi na piśmie…</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#komentarz">(Poseł Cezary Grabarczyk: Pani marszałek, takie ciekawe rzeczy mówi pan minister, to się rzadko zdarza.)</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Ja wiem, właśnie, Wysoka Izbo, przede wszystkim chciałam podkreślić, że przedłużyłam wypowiedź pana ministra na wyraźne życzenie opozycji.</u>
          <u xml:id="u-183.3" who="#komentarz">(Poseł Cezary Grabarczyk: Doceniamy.)</u>
          <u xml:id="u-183.4" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Ale już kończymy czas przeznaczony na ten punkt porządku dziennego, dlatego, panie ministrze, proszę zakończyć już wystąpienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieAktywówPaństwowychTadeuszSkobel">Tak, serdecznie dziękuję państwu za te pytania, one są wszystkie celowe. My się zgadzamy z tym, że te problemy trzeba rozwiązać. Przekażemy państwu, w jaki sposób chcemy to zrealizować w najbliższym czasie. Serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Ta wypowiedź kończy rozpatrywanie tego punktu porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-185.3" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Miło nam to słyszeć, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-185.4" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Rzeczywiście interesująca jest ta wypowiedź, ale też interesująca jest i przebiegająca w dobrej atmosferze dyskusja.</u>
          <u xml:id="u-185.5" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 23. porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz niektórych innych ustaw (druk nr 65).</u>
          <u xml:id="u-185.6" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Proszę sekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pana Szymona Giżyńskiego o przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-185.7" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiSzymonGiżyński">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Tytuł projektowanej ustawy w zasadzie uzasadnia do końca intencje, ponieważ kompetencje w zakresie nadzoru nad jakością handlową artykułów rolno-spożywczych obecnie podzielone są między Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, czyli IJHARS, która obejmuje produkcję, hurt i kontrolę graniczną, oraz Inspekcję Handlową zajmującą się obrotem detalicznym.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiSzymonGiżyński">Ponieważ jest tak, że są to z oczywistych względów działania komplementarne, do tego inspekcje prowadzą swoją działalność na poziomie i podstawie tych samych przepisów, tej samej ustawy i jednocześnie na tym samym szczeblu — wojewódzkim, no to aż się prosi, żeby w tym procesie scalania inspekcji żywnościowych w Polsce, tak ogólnie to nazywając, poczynić bardzo oczywisty krok. Oczywisty, dlatego że w tych warunkach pozostaje po prostu tylko czynność urzędnicza spajania aktywów i jest to czynność o tyle prosta, że bardzo łatwo nie tyle wydedukować i nie tyle założyć, ile spodziewać się najzupełniej oczywistych, pozytywnych skutków.</u>
          <u xml:id="u-186.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiSzymonGiżyński">We wszystkich przygotowawczych pracach nikt nie mógł zakwestionować faktu czy oczywistości, która z tych kalkulacji wynika: że pierwszym efektem będzie znacznie szybsze reagowanie na nieprawidłowości pojawiające się na rynku i tym samym szybsze wycofywanie produktu o niewłaściwej jakości handlowej. Także, co oczywiste w równym stopniu, chodzi o krótszy czas kontroli, czyli postępowania kontrolnego, oraz o wyeliminowanie możliwości sprzecznych interpretacji, które się przecież w sytuacjach rozdzielnej kontroli mogą pojawiać, mimo iż praca polega na analizowaniu i realizowaniu, wdrażaniu w życie tych samych dokumentów, o czym wspomniałem.</u>
          <u xml:id="u-186.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiSzymonGiżyński">Jest również oczywistością, że nastąpi pełne, sumujące się połączenie potencjałów ludzkich, ale także rzeczowych i laboratoriów, które będą w to włączone, czyli wszystkich zasobów będących już w tej chwili aktywami jednej inspekcji. No i co bardzo istotne — bo w ogromnym stopniu rzecz się do tego sprowadza, do pewnych działań prewencyjnych, poprzez styl działania, poprzez skuteczność inspekcji, a przecież zakładamy, że to jest główny cel — będzie ona miała charakter większej presji na tych przedsiębiorców, na tych handlowców, którzy będą próbowali realizować jakieś własne partykularne cele w obrocie handlowym. Czyli chodzi po prostu o respektowanie prawa.</u>
          <u xml:id="u-186.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiSzymonGiżyński">To są informacje dla Wysokiej Izby, które oczywiście mają jedną intencję: prośby o wsparcie, poparcie tej ustawy. Tę prośbę chcę wzmocnić i poprzedzić wskazaniem, iż ten projekt ma wymiar wyłącznie pozytywny. Nie skupia się na przezwyciężaniu trudności, jakichś dysfunkcji, lecz wyłącznie na zarządzaniu komplementarnymi aktywami, które znalazły w tym momencie, w tej koncepcji ujście w jednolitej formule jednej inspekcji.</u>
          <u xml:id="u-186.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiSzymonGiżyński">Bardzo proszę o poparcie takiego sposobu myślenia i takiego konkretnego zapisu projektu ustawy, który, jak nam się wydaje, jest całkowicie zgodny z naszymi intencjami, a więc funkcjonalny, praktyczny i skuteczny. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-186.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i koła.</u>
          <u xml:id="u-187.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-187.3" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Jako pierwszy zabierze głos pan poseł Leszek Galemba, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-187.4" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Proszę o przedstawienie stanowiska klubu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#PosełLeszekGalemba">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Prawa i Sprawiedliwości mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec projektu ustawy o zmianie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz niektórych innych ustaw, druk nr 65.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#PosełLeszekGalemba">Projekt dotyczy wprowadzenia zmiany polegającej na powierzeniu Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych zadań w zakresie nadzoru nad jakością handlową artykułów rolno-spożywczych na wszystkich etapach obrotu, produkcji, przetwarzania i dystrybucji. Argumentem, który przemawia za takim rozwiązaniem jest fakt, że nadzór nad jakością handlową artykułów rolno-spożywczych jest sprawowany przez IJHARS i Inspekcję Handlową na podstawie tych samych przepisów. Przewiduje się, że stworzenie jednego organu urzędowej kontroli żywności odpowiedzialnego za kontrolę jakości handlowej na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji żywności umożliwi szybsze reagowanie na pojawiające się na rynku nieprawidłowości. Rozwiązaniem najkorzystniejszym jest powierzenie nadzoru nad jakością handlową artykułów rolno-spożywczych organowi kontrolnemu podległemu ministrowi właściwemu do spraw rynków rolnych, który sprawuje nadzór nad realizacją zadań w zakresie jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych. Wobec powyższego uzasadnione jest, aby organ urzędowej kontroli żywności sprawujący nadzór nad jej jakością w produkcji i w obrocie detalicznym podlegał ministrowi właściwemu do spraw rynków rolnych. Z kolei prawidłowe stosowanie materiałów i wyrobów w kontakcie z żywnością może mieć wpływ na jakość handlową oferowanych z użyciem takich wyrobów i materiałów artykułów rolno-spożywczych, dlatego Inspekcja Handlowa weryfikowała stosowanie przez przedsiębiorców wymagań dotyczących materiałów i wyrobów.</u>
          <u xml:id="u-188.2" who="#PosełLeszekGalemba">Projektowane skoncentrowanie w ramach jednej inspekcji odpowiedzialności za kontrolę jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych pozwoli na szybsze reagowanie i wyjaśnienie wątpliwości związanych ze spełnianiem przez podmioty produkujące i wprowadzające do obrotu wyroby spożywcze. Działanie jednej inspekcji skróci czas niezbędny do zakończenia postepowania kontrolnego oraz wyeliminuje możliwą obecnie ewentualność innej interpretacji przepisów prawnych w związku z wprowadzaniem kontroli przez jedną albo drugą służbę kontrolną. Pozwoli to w założeniu na szybsze wycofanie z rynku produktów nieodpowiadających wymaganiom przepisów prawnych, co przyczyni się w konsekwencji do lepszego funkcjonowania przedsiębiorstw i ujednolicenia kryteriów oceny.</u>
          <u xml:id="u-188.3" who="#PosełLeszekGalemba">Wysoka Izbo! W imieniu klubu Prawa i Sprawiedliwości wnoszę o uchwalenie tej ustawy i dalsze nad nią procedowanie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-188.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska przedstawi pan poseł Tomasz Lenz.</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#PosełTomaszLenz">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dyskutujemy dzisiaj nad projektem dotyczącym kontroli jakości artykułów rolno-spożywczych.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#PosełTomaszLenz">Obecnie kompetencje w zakresie nadzoru nad jakością handlową tych produktów należą do Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, nie dotyczy to jednak kwestii obrotu detalicznego. Kontrolą na tym etapie zajmuje się Inspekcja Handlowa. Projekt zakłada powierzenie wszystkich zadań dotyczących kontrolowania jakości tych artykułów jednemu organowi urzędowej kontroli żywności. Uważamy, że jest to dobre rozwiązanie. W modelu, jaki obecnie jest praktykowany w Polsce, nadzór całej drogi, jaką przebywa żywność, od produkcji po jej sprzedaż detaliczną wymaga zaangażowania dwóch instytucji, które różnią się usytuowaniem w strukturach administracji rządowej. Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych podlega ministrowi rolnictwa, zaś Inspekcja Handlowa — prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Taka sytuacja stwarza ryzyko zbyt wolnej reakcji na zagrożenia, jakie pojawiają się dla ekonomicznych i zdrowotnych interesów konsumentów.</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#PosełTomaszLenz">Proponowane zmiany mają swoje argumenty prawne, gdyż nadzór w obydwu inspekcjach jest wykonywany na podstawie tych samych przepisów, czyli ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych. Powierzenie kompetencji w zakresie kontroli żywności zarówno w produkcji, jak i w handlu detalicznym jednej instytucji nadzorczej pozwoli efektywniej i z większą korzyścią dla konsumentów, czyli tak naprawdę dla nas wszystkich, działać na rzecz poprawy jakości produktów dostępnych w naszym kraju, umożliwi też szybsze reagowanie na pojawiające się na rynku nieprawidłowości, a co za tym idzie — szybsze wycofywanie produktów niespełniających norm jakościowych.</u>
          <u xml:id="u-190.3" who="#PosełTomaszLenz">Istotne jest także wprowadzenie jednolitych procedur kontrolnych w obszarze jakości handlowej na wszystkich etapach obrotu artykułami rolno-spożywczymi, w tym możliwość stosowania jednolitych wytycznych dla prowadzenia postępowania kontrolnego, wyspecjalizowania laboratoriów i stosowanej metodyki badań, a także efektywniejsze wykorzystywanie inspektorów. To również wpłynie na skuteczność działań inspekcji i ich wyniki.</u>
          <u xml:id="u-190.4" who="#PosełTomaszLenz">Zmiany, jakie przewiduje ten projekt, będą miały także wpływ na Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, gdyż dzięki odciążeniu prezesa tego urzędu od spraw związanych z kontrolą żywności w obrocie detalicznym będzie on mógł lepiej skoncentrować się na wykonywaniu innych istotnych kompetencji, które mu przysługują.</u>
          <u xml:id="u-190.5" who="#PosełTomaszLenz">Integracja urzędów zajmujących się nadzorem nad jakością produktów rolno-spożywczych występuje w 23 z 28 państw członkowskich Unii Europejskiej. W tym gronie są tak ważni producenci żywności, jak: Dania, Francja czy Holandia. Jako klub uważamy, że to rozwiązanie ma szansę sprawdzić się w Polsce. Warto też dodać, że powierzenie zadań z zakresu nadzoru jednej instytucji spowoduje większą przejrzystość działań oraz zmniejszenie liczby procedur, a co za tym idzie, skrócenie czasu trwania kontroli. Dzięki temu, że wszystkie etapy obrotu będzie kontrolować jedna inspekcja, możliwa będzie pełniejsza analiza ryzyka i przeprowadzanie kontroli w tych podmiotach, w których wystąpi największe prawdopodobieństwo pojawienia się uchybień oraz prognozowane będzie największe zagrożenie dla interesów konsumenckich.</u>
          <u xml:id="u-190.6" who="#PosełTomaszLenz">Należy jednak przy tych pozytywnych propozycjach zwrócić uwagę na zastrzeżenia, jakie do projektu ustawy zgłosił prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Chodzi tu o brak określenia, czy w ramach informacji, jakich główny inspektor może zażądać od inspektorów wojewódzkich, mieszczą się dane osobowe. Prawo dotyczące przetwarzania danych osobowych nakazuje zbieranie tylko takich informacji, które są niezbędne ze względu na cel ich gromadzenia. Dlatego przychylamy się do sugestii prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych co do doprecyzowania przepisów w tym zakresie. Wątpliwości dotyczą także kwestii nieprecyzyjności katalogu szczegółowo określającego zakres danych, jakie organy administracji rządowej i samorządowej mają udostępniać inspekcji oraz niezawarcia w przepisach zastrzeżenia, iż udostępnianie danych musi uwzględniać zasady odnoszące się do ochrony danych osobowych. Liczymy, że i te kwestie będą uzupełnione w toku prac parlamentarnych.</u>
          <u xml:id="u-190.7" who="#PosełTomaszLenz">Po uwzględnieniu tych poprawek jako klub parlamentarny Koalicji Obywatelskiej będziemy głosować za przyjęciem niniejszej ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">W imieniu klubu parlamentarnego Lewica w pierwszej kolejności wystąpi pan poseł Marcin Kulasek.</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę o przedstawienie stanowiska klubu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#PosełMarcinKulasek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Lewica pragnę zaprezentować pierwszą część stanowiska w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#PosełMarcinKulasek">Polska żywność jest powodem do dumy. Eksportujemy żywność o wartości 30 mld euro. Gdy wchodziliśmy do Unii Europejskiej, były to 4 mld. Za tym sukcesem nie nadąża organizacja inspekcji dbających o jakość żywności. Lewica od blisko 10 lat apeluje o utworzenie jednej, zintegrowanej inspekcji. W ostatnim roku o utworzenie jednej inspekcji wnioskował również NIK. Jedna inspekcja to mniej biurokracji i lepsza kontrola. W przeciwnym razie do polskich, europejskich konsumentów będą docierać informacje o uboju chorego bydła czy niepokojących, rosnących pozostałościach antybiotyków w polskim mięsie.</u>
          <u xml:id="u-192.2" who="#PosełMarcinKulasek">Proponowana przez resort rolnictwa ustawa to krok niewystarczający, ale krok w dobrą stronę. Dlatego Lewica opowie się za kontynuowaniem prac nad projektem i skierowaniem go do dalszych prac w komisji.</u>
          <u xml:id="u-192.3" who="#PosełMarcinKulasek">Już teraz jednak w Sejmie muszą wybrzmieć ważne kwestie. Po pierwsze, przewidujecie dla Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych znacznie więcej obowiązków, ale tylko niewiele więcej etatów. Po kilka nowych etatów na województwo to zdecydowanie za mało. Po drugie, pracownikom IJHARS płacicie zdecydowanie poniżej stawki rynkowej. Kontrola żywności nie będzie skuteczna, kiedy pracownicy inspekcji będą zarabiać trochę powyżej płacy minimalnej. Wtedy po 2, 3 latach pracy w inspekcji będą oni odchodzić do biznesu, który wcześniej kontrolowali. W ten sposób nigdy nie stworzymy sprawnego systemu kontroli. Po trzecie, w projekcie nie ma listy laboratoriów, które przejdą wraz z kompetencjami do IJHARS. Budzi to poważne wątpliwości co do tego, czy inspekcja będzie posiadała należytą bazę badawczą do realizacji nowych kompetencji. Po czwarte, należy wrócić do dyskusji na temat wyłączenia IJHARS z administracji zespolonej. Sytuacja, w której inspekcje wojewódzkie podlegają wojewodom, powoduje rozproszenie zasobów i zmniejszenie skuteczności kontroli. Ustawa zwiększa rolę głównego inspektora jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, co należy ocenić pozytywnie. Ta zmiana jest jednak niewystarczająca. Po piąte, w uzasadnieniu ustawy na str. 10 czytamy, że inspekcja handlowa nie posiada baz danych, które służyłyby analizie prawdopodobieństwa naruszenia praw w zakresie bezpieczeństwa żywności. W oparciu o jakie dane troszczycie się o bezpieczeństwo Polek i Polaków? Polacy mają prawo mieć pewność, że żywność, którą mają na talerzu, jest bezpieczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">I pan poseł Marek Rutka, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#PosełMarekRutka">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Przedłożony projekt budzi istotne zastrzeżenia dotyczące kompetencji Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. Chodzi o obowiązek prowadzenia kontroli prawidłowości dokonywanych transakcji finansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Gwarancji, realizowanych w ramach wspólnej polityki rolnej. Trzeba podkreślić, że kontrole takie nie mają nic wspólnego z problematyką jakości żywności, dotyczą tylko problematyki sposobu wydatkowania środków publicznych w ramach wspólnej polityki rolnej. Tego rodzaju kontrole powinny być prowadzone przez stosowne, wyspecjalizowane krajowe agencje płatnicze, takie chociażby jak Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa czy Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Problem ten jest istotny także z dwóch innych powodów. Po pierwsze, inspektorzy zatrudniani w strukturach Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych to przede wszystkim fachowcy o kompetencjach w kwestiach jakości żywności, a nie w kwestiach finansów i rozliczeń transakcyjnych.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#PosełMarekRutka">Po drugie, rozszerzenie nadzoru o szczebel handlu detalicznego przysporzy inspektorom znacznie więcej kontroli, a więc będzie od nich wymagać znacznie większego zaangażowania czasowego, co może w sposób istotny ograniczyć skuteczność nadzoru o charakterze finansowo-rozliczeniowym.</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#PosełMarekRutka">Podsumowując, proponowane zwiększenie uprawnień Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, szczególnie w zakresie skarbowo-podatkowym, wpisuje się w niepokojący i coraz bardziej powszechny trend zwiększania siły instytucji kontrolujących kosztem przedsiębiorców. Stąd też wnosimy o skierowanie omawianego projektu do pracy w komisjach. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">W imieniu klubu parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego — Kukiz’15 głos zabierze pan poseł Jarosław Sachajko.</u>
          <u xml:id="u-195.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#PosełJarosławSachajko">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Koalicji Polskiej mam zaszczyt przedstawić stanowisko odnośnie do zmiany ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#PosełJarosławSachajko">Tu krótko można powiedzieć, że ta ustawa idzie w dobrym kierunku. Wszyscy się zgadzają, że powinna być przyjęta, tylko czy to na pewno jest ta ustawa, którą Prawo i Sprawiedliwość obiecało Polakom. Pod koniec 2017 r. rząd przyjął projekt ustawy o utworzeniu Państwowej Inspekcji Bezpieczeństwa Żywności. Jest to druk z ubiegłej kadencji, nr 1685. I ta ustawa powinna być przyjęta, bo jedynie ona zapewnia całościowo jakość tej żywności, od pola do stołu. Z jakiegoś powodu Prawo i Sprawiedliwość wycofało się z tego projektu, nie dotrzymało obietnicy. To już nie pierwszy raz, bo w 2007 r. podobny projekt również Prawo i Sprawiedliwość przygotowało, obiecując Polakom, że będą mieli pewność obrotu żywnością i jakości żywności, i też go nie przyjęło. To, szanowni państwo, trwa od 2007 r., mamy rok 2020 i sprawa jest dalej niezałatwiona. A ta ustawa o Państwowej Inspekcji Bezpieczeństwa Żywności jak najbardziej powinna być przyjęta. Tu państwo wielokrotnie mówili, jakie to jest ważne, wprost było powiedziane, że powołanie nowej inspekcji miało zapewnić efektywne kontrolowanie żywności od pola do stołu, wyeliminowanie przypadków dublowania się i nakładania kompetencji, a także miało obniżyć koszty takiej działalności. Dlaczego państwo wzbraniają się przed tym, żeby przyjąć tę ustawę? Nie potrafią państwo dogadać się w ramach rządu, bo Ministerstwo Zdrowia nie chce oddać trochę kompetencji Państwowej Inspekcji Sanitarnej. I dalej mamy bałagan, dalej mamy nieobniżone koszty, dalej nie mamy tej pewności obrotu.</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#PosełJarosławSachajko">Co jeszcze mówili politycy Prawa i Sprawiedliwości? Że połączenie inspekcji odpowiadających za bezpieczeństwo żywności jest jednym ze sztandarowych projektów Prawa i Sprawiedliwości. To co z tym sztandarowym projektem się stało, że on nie jest przyjęty, tylko robią państwo kolejną atrapę, łącząc kawałek inspekcji? Uważam właściwie, że słusznie odbierają państwo kompetencje inspektorowi ochrony konkurencji, prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, bo to nie działało. Ja w 2019 r. złożyłem pismo pokazujące — nawet robiłem zdjęcia, wysyłałem — że fałszowana jest żywność, że żywność jest źle oznakowana. I co inspektor mi odpisał? Że będzie to kontrolował. I nadal mamy takie przykłady.</u>
          <u xml:id="u-196.3" who="#PosełJarosławSachajko">Ostatnia rzecz, jaką muszę powiedzieć, dotyczy niedofinansowania rolnictwa. Niedawno obradowaliśmy nad budżetem. I co się okazuje? Że w tej chwili, jeśli chodzi o budżet na rolnictwo, środki z budżetu krajowego będą na poziomie 0,38% PKB. A jaka była obietnica Prawa i Sprawiedliwości z 2015 r., kiedy to Prawo i Sprawiedliwość bardzo chętnie krytykowało Platformę Obywatelską i PSL, że za mało finansują? Ta obietnica to było 1–2% z budżetu krajowego. A ile mamy? 0,38 — wielo-, wielokrotnie mniej. Gdzie jest spełnianie obietnic co do prawidłowego finansowania rolnictwa, co do przyjęcia ustawy o Państwowej Inspekcji Bezpieczeństwa Żywności? Obawiam się, że ta ustawa może spowodować coś jeszcze gorszego, większy nadzór, już tutaj poprzednicy o tym mówili. Na to potrzebne są pieniądze, a pieniędzy w budżecie, jak widzimy, nie ma, bo ta zwyżka na tę inspekcję jest minimalna. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Przechodzimy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Do pytań zapisało się dwoje parlamentarzystów.</u>
          <u xml:id="u-197.3" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-197.4" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Wyznaczam czas na zadanie pytania — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-197.5" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Pan poseł Paweł Hreniak, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-197.6" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#PosełPawełHreniak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#PosełPawełHreniak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ten projekt ustawy jest niezwykle korzystny, myślę, że oczekiwany i pożądany. Porządkuje on kwestie związane z odpowiedzialnością za jakość handlową artykułów rolno-spożywczych i, przede wszystkim, służy bezpieczeństwu konsumenta. To jest, myślę, najistotniejsze, najważniejsze. W związku z tym mam pytanie: Jak wnioskodawca widzi dalszą rolę Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych w tym wielkim systemie nadzoru nad artykułami rolno-spożywczymi? Czy wnioskodawca dostrzega potrzebę dalszego wzmacniania tej inspekcji i od strony merytorycznej, i od strony etatowej? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">I zapraszam panią poseł Annę Kwiecień, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#PosełAnnaKwiecień">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#PosełAnnaKwiecień">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Z mojej strony — i myślę, że ze strony wszystkich producentów, przedsiębiorców — wielkie ukłony i wielkie podziękowania za tę ustawę. Naprawdę przedsiębiorcy czekają na takie ustawy, które spowodują, że nie będą oni kontrolowani przez szereg instytucji w tym samym obszarze, bo to po prostu utrudnia im funkcjonowanie. Nikt nie lubi być kontrolowany, ale wszyscy zdajemy sobie sprawę z tego, że bezpieczeństwo żywieniowe, bezpieczeństwo żywności wymaga, aby takie kontrole się odbywały. Przedsiębiorcy też to rozumieją. Natomiast nakładanie się kompetencji w kilku instytucjach powodowało, że mieli oni poczucie szykanowania. A więc bardzo się cieszę.</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#PosełAnnaKwiecień">Mam natomiast pytanie: Czy ta nowa inspekcja będzie miała kompetencje do kontroli na wszystkich etapach, czyli od momentu produkcji do etapu wytworzenia i wprowadzenia do obrotu danego produktu żywnościowego? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-200.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Gotowość odpowiedzi na pytania zgłosił pan minister Szymon Giżyński, sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi.</u>
          <u xml:id="u-201.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Zapraszam, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiSzymonGiżyński">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Bardzo dziękuję za bardzo rzeczową, treściwą, konkretną dyskusję, zwłaszcza tym z państwa w ogromnej większości — być może z jednym tylko wyjątkiem dotyczącym jednej wypowiedzi — którzy skupiali się właśnie na rzeczonej ustawie, którą państwu przed chwilą zaprezentowaliśmy. Dziękuję również za wypowiedzi, których treść równie dobrze mogłaby być dopisana do naszego uzasadnienia, zresztą przedstawiane przez posłów z różnych klubów, bo jeśli widoczna jest merytoryka, to trudno, żebyśmy się mijali z poglądami i przedstawianymi stanowiskami, które choć są całkowicie odrębnie w sensie komunikatu, to jednak odzwierciedlają poparcie idei, które zostały przedstawione w projekcie ustawy, i jednocześnie je w ten sposób bardzo mocno, jako niezależne, wspierają.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiSzymonGiżyński">Dotyczy to również pytań czy przede wszystkim wystąpienia pana posła Tomasza Lenza, który wyraził tylko jedną wątpliwość, którą z przyjemnością muszę rozwiać, dlatego że ustawa wdrażająca RODO obowiązuje wprost i nie ma żadnej potrzeby przypominania tych przepisów w jakimkolwiek innym akcie prawnym czy powoływania się na nie bądź ich implementowania. Tak samo postąpiliśmy w tym przypadku. Będziemy tego stanowiska bronić, ale jeżeli te wątpliwości zostaną powtórzone czy pojawią się podobne wątpliwości podczas obrad komisji, to będziemy uzasadniać swoje stanowisko i będziemy na polemikę i na uzasadnienia całkowicie otwarci.</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiSzymonGiżyński">Chcę odpowiedzieć panu posłowi Marcinowi Kulaskowi z Lewicy, że lista laboratoriów jest dołączona do oceny skutków regulacji i obejmuje pięć laboratoriów: w Katowicach, w Kielcach, w Olsztynie, w Poznaniu i w Warszawie. Do tego samego aktu, czyli oceny skutków regulacji, są też dołączone inne informacje dotyczące etatów, kwestii szczegółowych, o których nie mówiliśmy, ale widzą państwo i słyszą, że te dane są integralną częścią projektu ustawy i stanowią też jej jasne uzasadnienie.</u>
          <u xml:id="u-202.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiSzymonGiżyński">W wypowiedzi pana posła Marcina Kulaska znalazło się też stwierdzenie — to była wypowiedź rozszerzająca pewne wątpliwości — że administracja zespolona, która nie została tutaj naruszona, jest niewystarczającą formułą dla zadań określonych w ustawie, którą państwu zaprezentowaliśmy. Myślę, że w tej koncepcji jest staranne sprzężenie dwóch tendencji. Po pierwsze, pozostawienie administracji zespolonej w układzie zależności od wojewodów ma swoje uzasadnienie i wielokrotnie na ten temat mówiliśmy. Natomiast bardzo mocne niewyizolowanie, niewyeksponowanie w sensie biernym, lukratywnym, tylko dla samego wzmocnienia, pozycji stanowiska głównego inspektora ma bardzo ważne merytoryczne uzasadnienie.</u>
          <u xml:id="u-202.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiSzymonGiżyński">Otóż chodzi o to, że zwłaszcza w sytuacji gdy można się spodziewać następnych zagrożeń, które dezorganizują, niszczą rynek artykułów rolnych, takich jak ptasia grypa czy ASF, potrzebne jest błyskawiczne działanie z pozycji centrum, działanie integrujące, działanie zintegrowane, działanie na zasadzie rozkazu, polecenia, przenikające do wszystkich struktur w jednym czasie, bardzo krótkim, obejmujące cały schemat starannie przygotowanych procedur. To może zrobić tylko centrum, może to zrobić główny inspektor i myślę, że to wszystko jest komplementarnie ustawione. Takie jest założenie. To zostało bardzo silnie dostrzeżone jako zagrożenie, gdybyśmy tego precyzyjnie nie umieścili w przepisach szczegółowych ustawy.</u>
          <u xml:id="u-202.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiSzymonGiżyński">Jest najzupełniej oczywiste, że również zarzut postawiony przez pana posła Rutkę, jeśli w dobrej kolejności to zapisałem, dotyczący sytuacji inspektorów, którzy trafią na jakąś ziemię nieznaną i będą musieli pracować w obszarze nie swoich kompetencji, na szczęście nie jest zarzutem trafionym. Zapewne wynika to z nieporozumienia, na pewno nie ze złej woli, bo takiej sytuacji nie ma. Inspektorzy, którzy zajmowali się handlem detalicznym, w dalszym ciągu będą się zajmować detalem. Chodziło tylko o to, żeby to było w jednym miejscu w całym ciągu tych skojarzeń zgodnych z bardzo znaną i używaną w różnych kontekstach, z reguły bardzo pozytywnych, zasadą: od pola do stołu, żeby to było zrealizowane w jednym układzie.</u>
          <u xml:id="u-202.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiSzymonGiżyński">Bardzo dziękuję również panu posłowi Pawłowi Hreniakowi i pani poseł Annie Kwiecień za pytania i za informacje dotyczące całkowicie oczywistego, a tym samym pozytywnego odczytania intencji rządu, który państwu posłom przedstawił projekt. Na wszystkie te pytania odpowiadamy gremialnie i głośno: Tak, wszystkie te sprawy są pozytywnie w odniesieniu do państwa pytań, pod takim samym kątem, zgodnie z takim samym punktem widzenia, ustawione.</u>
          <u xml:id="u-202.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiSzymonGiżyński">Na koniec wypowiedź, której znaczenia nie chcę przeceniać, więc tego nie czynię. Otóż jeden z mówców jako jedyny w zasadzie wykorzystał ten projekt do tego, żeby powrócić do pewnych motywów czysto politycznych, przerzucających dyskusję na zupełnie inne tereny. Przypominało mi to wczorajszą dyskusję dotyczącą ustawy o ASF. Wtedy również nie było zarzutów, była nawet w miarę pozytywna dyskusja, ale było przenoszenie pretensji w zupełnie inne rejony merytoryczne. W wypowiedzi pana posła Sachajki też widziałem wielką trudność, żeby utrzymać jakąś logikę, jeśli chodzi o ustawę jako pewien konkretny projekt. Prosiliśmy, żeby tutaj było odniesienie merytoryczne, i w zasadzie wszyscy państwo posłowie w różnym stopniu… Na tym polega polityczna wolność i konieczność niczym nieskrępowanej dyskusji politycznej — ale w obrębie zaproponowanego tematu. Natomiast tu mieliśmy — pozwolę sobie krótko się do tego odnieść — informację o tym, że nie była zrealizowana ta wielka ustawa weterynaryjna, w różnych formułach obietnicy. Szanowni państwo, jest tak, że zarówno ustawa weterynaryjna — która też niebawem, mam nadzieję, będzie absorbować Wysoką Izbę, bo już jest na tyle przygotowana, że za kilka tygodni będzie także przedmiotem naszych prac w Sejmie — jak i ta dzisiejsza ustawa są dokładnie krokiem w tym kierunku. Tam to, co się da scalić, bez polemik, bez jakichkolwiek kontrowersji… Tam są takie pomysły, że np. zamiast łączyć, wzmacniamy Inspekcję Weterynaryjną absolutnie w kierunku wykonywania wszystkich powierzonych jej zadań, także tych, które pewnie będzie musiała wykonywać z racji różnych rozwojów sytuacji. Przewidujemy to, dofinansowujemy. Dajemy takie kompetencje, które niezwykle wzmacniają prestiż lekarza weterynarii jako urzędnika państwowego, jako funkcjonariusza państwowego. To jest założenie ustawy weterynaryjnej, o której dzisiaj nie mówimy, więc na tym kończę. Ale ta dzisiejsza ustawa — toutes proportions — ma dokładnie taki sam walor i motyw. To, co się da szybko skorelować, połączyć, to robimy. Przecież nie było żadnych merytorycznych kontrowersji w odniesieniu do tego pomysłu, co bardzo, ogromnie cieszy.</u>
          <u xml:id="u-202.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiSzymonGiżyński">Tak więc bardzo wszystkim państwu za to dziękuję. Motywy polityczne w tej dyskusji odrzucam, bo merytoryka i kwestia podstawowa, że zajmujemy się dzisiaj tą ustawą, która została zgłoszona jako przedmiot do refleksji parlamentarnej i decyzji parlamentu, została przez państwa w tej dyskusji i w tych deklaracjach bardzo mocno uszanowana. Intencje zostały rozpoznane, zostały uszanowane, zostały potraktowane, oczywiście wraz i na czele z projektem ustawy, jako wstęp do dyskusji, której finałem będzie, myślę — bo takie były tutaj deklaracje — już ostateczne poparcie dla założeń i dla samej ustawy, za co serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-202.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz niektórych innych ustaw, zawarty w druku nr 65, do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-203.3" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-203.4" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-203.5" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny 3. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-203.6" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-203.7" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie jeszcze wygłosić oświadczenie?</u>
          <u xml:id="u-203.8" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-203.9" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">W związku z tym listę posłów zgłoszonych do oświadczeń uważam za zamkniętą.</u>
          <u xml:id="u-203.10" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Głos jako pierwszy zabierze pan poseł Jan Mosiński, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-203.11" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Zapraszam pana posła do wygłoszenia oświadczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#PosełJanMosiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałbym w swym oświadczeniu poruszyć kwestię obwodnicy dla miasta Kalisza, które jako miasto tej wielkości jest ewenementem w skali kraju, gdyż takowej obwodnicy nie posiada. Mam na myśli dwie obwodnice: w ciągu drogi DK25 i DK12. Obwodnica Kalisza to ważna inwestycja, o której budowę czynię starania od momentu, kiedy zostałem posłem na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. Chodzi o obwodnicę w ciągu drogi krajowej nr 25, czyli Ostrów Wielkopolski — Kalisz — Konin. Podczas spotkania z prezydentem miasta Kalisza, które miało miejsce w kwietniu 2019 r., zdecydowana większość parlamentarzystów Prawa i Sprawiedliwości zaakceptowała tzw. trzeci wariant budowy obwodnicy.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#PosełJanMosiński">Jedno z najważniejszych kryteriów, które brane są pod uwagę, dotyczy wielkości natężenia ruchu. W Kaliszu badania takie prowadzi od 2016 r. miejski zarząd dróg i komunikacji. Te pomiary są warunkiem sine qua non, ich przeprowadzenie warunkuje realizację inwestycji. W tym miejscu pojawia się pytanie: Dlaczego takich badań nie prowadziły władze miasta Kalisza za rządów Platformy Obywatelskiej i PSL? Wówczas, kiedy prezydentem miasta Kalisza był obecny senator Platformy Obywatelskiej pan Janusz Pęcherz, a funkcję wiceprezydenta pełnił jeden z prominentnych działaczy Platformy Obywatelskiej pan Dariusz Grodziński. Dlaczego nie wykorzystano tego czasu, kiedy większość w Radzie Miejskiej Kalisza, w Sejmie i w Senacie miała koalicja Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego? Bez wątpienia brak takich pomiarów opóźnił w znaczący sposób realizację tej jakże potrzebnej dla miasta Kalisza inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#PosełJanMosiński">Korzystając z okazji, muszę także wskazać polityczne nieróbstwo w omawianej kwestii moich poprzedników, parlamentarzystów Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego, którzy nie potrafili doprowadzić do tego, aby wpisać do „Programu budowy dróg krajowych na lata 2014–2023” budowę obwodnicy Kalisza.</u>
          <u xml:id="u-204.3" who="#PosełJanMosiński">Powracam do istotnej kwestii dotyczącej natężenia dobowego ruchu. Okazało się, że na wszystkich drogach wylotowych z miasta, tj. na ul. Łódzkiej, Poznańskiej, Stawiszyńskiej i Wrocławskiej, przemieszcza się minimum 20 tys. pojazdów w ciągu doby, a na ul. Częstochowskiej prawie 40 tys. pojazdów w ciągu doby. To są zatrważające wielkości. W tym miejscu pragnę podkreślić, że wiele miast w Polsce zyskało obwodnicę przy znacznie mniejszym natężeniu ruchu pojazdów.</u>
          <u xml:id="u-204.4" who="#PosełJanMosiński">Równie dużo pojazdów, w tym wiele ciężarówek, przemieszcza się przez Kalisz na osi wschód — zachód od strony Łodzi i Sieradza oraz Leszna i Poznania. Podczas rozmów z Generalną Dyrekcją Dróg Krajowych i Autostrad wiele razy władze miasta Kalisza i posłowie Prawa i Sprawiedliwości z okręgu kalisko-leszczyńskiego zwracali uwagę na ten problem, czyli wyrzucenie, w cudzysłowie oczywiście, tranzytu poza miasto na osi drogi krajowej nr 12.</u>
          <u xml:id="u-204.5" who="#PosełJanMosiński">Reasumując powyższe, z wielką nadzieją przyjmuję wiadomość o powołaniu funduszu budowy obwodnic, o którym to funduszu mówił pan premier Mateusz Morawiecki. Mam wielką nadzieję, że budowa obwodnicy dla miasta Kalisza, która to inwestycja pozwoli odciążyć miasto od transportu samochodowego, stanie się w niedługiej perspektywie realna.</u>
          <u xml:id="u-204.6" who="#PosełJanMosiński">Budująca jest też informacja, że obecnie analizowane są różne możliwe inwestycje, jakie mogą zostać zrealizowane, wraz z potencjalnym harmonogramem realizacji, jak i to, że zadanie dotyczące budowy obwodnicy Kalisza jest rozważane w ramach tegoż programu.</u>
          <u xml:id="u-204.7" who="#PosełJanMosiński">Równie budujące jest to, że prawie wszyscy parlamentarzyści Prawa i Sprawiedliwości w Wielkopolsce dostrzegają problem braku obwodnicy miasta Kalisza i rozumieją pilną potrzebę wpisania tej inwestycji właśnie w ten program budowy 100 obwodnic dla miast w Polsce. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Informacja o wpływie interpelacji, zapytań oraz odpowiedzi na nie jest dostępna w Systemie Informacyjnym Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-205.3" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Na tym kończymy 3. posiedzenie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-205.4" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Protokół posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Sekretariacie Posiedzeń Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-205.5" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Porządek dzienny 4. posiedzenia Sejmu, zwołanego na dni 22 i 23 stycznia 2020 r., został paniom i panom posłom doręczony.</u>
          <u xml:id="u-205.6" who="#WicemarszałekMałgorzataGosiewska">Zamykam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-205.7" who="#komentarz">(Wicemarszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-205.8" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 14 min 36)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>