PPC / ppc

text_structure.xml 691 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109 2110 2111 2112 2113 2114 2115 2116 2117 2118 2119 2120 2121 2122 2123 2124 2125 2126 2127 2128 2129 2130 2131 2132 2133 2134 2135 2136 2137 2138 2139 2140 2141 2142 2143 2144 2145 2146 2147 2148 2149 2150 2151 2152 2153 2154 2155 2156 2157 2158 2159 2160 2161 2162 2163 2164 2165 2166 2167 2168 2169 2170 2171 2172 2173 2174 2175 2176 2177 2178 2179 2180 2181 2182 2183 2184 2185 2186 2187 2188 2189 2190 2191 2192 2193 2194 2195 2196 2197 2198 2199 2200 2201 2202 2203 2204 2205 2206 2207 2208 2209 2210 2211 2212 2213 2214 2215 2216 2217 2218 2219 2220 2221 2222 2223 2224 2225 2226 2227 2228 2229 2230 2231 2232 2233 2234 2235 2236 2237 2238 2239 2240 2241 2242 2243 2244 2245 2246 2247 2248 2249 2250 2251 2252 2253 2254 2255 2256 2257 2258 2259 2260 2261 2262 2263 2264 2265 2266 2267 2268 2269 2270 2271 2272 2273 2274 2275 2276 2277 2278 2279 2280 2281 2282 2283 2284 2285 2286 2287 2288 2289 2290 2291 2292 2293 2294 2295 2296 2297 2298 2299 2300 2301 2302 2303 2304 2305 2306 2307 2308 2309 2310 2311 2312 2313 2314 2315 2316 2317 2318 2319 2320 2321 2322 2323 2324 2325 2326 2327 2328 2329 2330 2331 2332 2333 2334 2335 2336 2337 2338 2339 2340 2341 2342 2343 2344 2345 2346 2347 2348 2349 2350 2351 2352 2353 2354 2355 2356 2357 2358 2359 2360 2361 2362 2363 2364 2365 2366 2367 2368 2369 2370 2371 2372 2373 2374 2375 2376 2377 2378 2379 2380 2381 2382 2383 2384 2385 2386 2387 2388 2389 2390 2391 2392 2393 2394 2395 2396 2397 2398 2399 2400 2401 2402 2403 2404 2405 2406 2407 2408 2409 2410 2411 2412 2413 2414 2415 2416 2417 2418 2419 2420 2421 2422 2423 2424 2425 2426 2427 2428 2429 2430 2431 2432 2433 2434 2435 2436 2437 2438 2439 2440 2441 2442 2443 2444 2445 2446 2447 2448 2449 2450 2451 2452 2453 2454 2455 2456 2457 2458 2459 2460 2461 2462 2463 2464 2465 2466 2467 2468 2469 2470 2471 2472 2473 2474 2475 2476 2477 2478 2479 2480 2481 2482 2483 2484 2485 2486 2487 2488 2489 2490 2491 2492 2493 2494 2495 2496 2497 2498 2499 2500 2501 2502 2503 2504 2505 2506 2507 2508 2509 2510 2511 2512 2513 2514 2515 2516 2517 2518 2519 2520 2521 2522 2523 2524 2525 2526 2527 2528 2529 2530 2531 2532 2533 2534 2535 2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564 2565 2566 2567 2568 2569 2570 2571 2572 2573 2574 2575 2576 2577 2578 2579 2580 2581 2582 2583 2584 2585 2586 2587 2588 2589 2590 2591 2592 2593 2594 2595 2596 2597 2598 2599 2600 2601 2602 2603 2604 2605 2606 2607 2608 2609 2610 2611 2612 2613 2614 2615 2616 2617 2618 2619 2620 2621 2622 2623 2624 2625 2626 2627 2628 2629 2630 2631 2632 2633 2634 2635 2636 2637 2638 2639 2640 2641 2642 2643 2644 2645 2646 2647 2648 2649 2650 2651 2652 2653 2654 2655 2656 2657 2658 2659 2660 2661 2662 2663 2664 2665 2666 2667 2668 2669 2670 2671 2672 2673 2674 2675 2676 2677 2678 2679 2680 2681 2682 2683 2684 2685 2686 2687 2688 2689 2690 2691 2692 2693 2694 2695 2696 2697 2698 2699 2700 2701 2702 2703 2704 2705 2706 2707 2708 2709 2710 2711 2712 2713 2714 2715 2716 2717 2718 2719 2720 2721 2722 2723 2724 2725 2726 2727 2728 2729 2730 2731 2732 2733 2734 2735 2736 2737 2738 2739 2740 2741 2742 2743 2744 2745 2746 2747 2748 2749 2750 2751 2752 2753 2754 2755 2756 2757 2758 2759 2760 2761 2762 2763 2764 2765 2766 2767 2768 2769 2770 2771 2772 2773 2774 2775 2776 2777 2778 2779 2780 2781 2782 2783 2784 2785 2786 2787 2788 2789 2790 2791 2792 2793 2794 2795 2796 2797 2798 2799 2800 2801 2802 2803 2804 2805 2806 2807 2808 2809 2810 2811 2812 2813 2814 2815 2816 2817 2818 2819 2820 2821 2822 2823 2824 2825 2826 2827 2828 2829 2830 2831 2832 2833 2834 2835 2836 2837 2838 2839 2840 2841 2842 2843 2844 2845 2846 2847 2848 2849 2850 2851 2852 2853 2854 2855 2856 2857 2858 2859 2860 2861 2862 2863 2864 2865 2866 2867 2868 2869 2870 2871 2872 2873 2874 2875 2876 2877 2878 2879 2880 2881 2882 2883 2884 2885 2886 2887 2888 2889 2890 2891 2892 2893 2894 2895 2896 2897 2898 2899 2900 2901 2902 2903 2904 2905 2906 2907 2908 2909 2910 2911 2912 2913 2914 2915 2916 2917 2918 2919 2920 2921 2922 2923 2924 2925 2926 2927 2928 2929 2930 2931 2932 2933 2934 2935 2936 2937 2938 2939 2940 2941 2942 2943 2944 2945 2946 2947 2948 2949 2950 2951 2952 2953 2954 2955 2956 2957 2958 2959 2960 2961 2962 2963 2964 2965 2966 2967 2968 2969 2970 2971 2972 2973 2974 2975 2976 2977 2978 2979 2980 2981 2982 2983 2984 2985 2986 2987 2988 2989 2990 2991 2992 2993 2994 2995 2996 2997 2998 2999 3000 3001 3002 3003 3004 3005 3006 3007 3008 3009 3010 3011 3012 3013 3014 3015 3016 3017 3018 3019 3020 3021 3022 3023 3024 3025 3026 3027 3028 3029 3030 3031 3032 3033 3034 3035 3036 3037 3038 3039 3040 3041 3042 3043 3044 3045 3046 3047 3048 3049 3050 3051 3052 3053 3054 3055 3056 3057 3058 3059 3060 3061 3062 3063 3064 3065 3066 3067 3068 3069 3070 3071 3072 3073 3074 3075 3076 3077 3078 3079 3080 3081 3082 3083 3084 3085 3086 3087 3088 3089 3090 3091 3092 3093 3094 3095 3096 3097 3098 3099 3100 3101 3102 3103 3104 3105 3106 3107 3108 3109 3110 3111 3112 3113 3114 3115 3116 3117 3118 3119 3120 3121 3122 3123 3124 3125 3126 3127 3128 3129 3130 3131 3132 3133 3134 3135 3136 3137 3138 3139 3140 3141 3142 3143 3144 3145 3146 3147 3148 3149 3150 3151 3152 3153 3154 3155 3156 3157 3158 3159 3160 3161 3162 3163 3164 3165 3166 3167 3168 3169 3170 3171 3172 3173 3174 3175 3176 3177 3178 3179 3180 3181 3182 3183 3184 3185 3186 3187 3188 3189 3190 3191 3192 3193 3194 3195 3196 3197 3198 3199 3200 3201 3202 3203 3204 3205 3206 3207 3208 3209 3210 3211 3212 3213 3214 3215 3216 3217 3218 3219 3220 3221 3222 3223 3224 3225 3226 3227 3228 3229 3230 3231 3232 3233 3234 3235 3236 3237 3238 3239 3240 3241 3242 3243 3244 3245 3246 3247 3248 3249 3250 3251 3252 3253 3254 3255 3256 3257 3258 3259 3260 3261 3262 3263 3264 3265 3266 3267 3268 3269 3270 3271 3272 3273 3274 3275 3276 3277 3278 3279 3280 3281 3282 3283 3284 3285 3286 3287 3288 3289 3290 3291 3292 3293 3294 3295 3296 3297 3298 3299 
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 07)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Józef Zych oraz wicemarszałkowie Aleksander Małachowski, Olga Krzyżanowska i Marek Borowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#Marszałek">Proszę o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#Marszałek">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#Marszałek">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panią poseł Danutę Ciborowską oraz panów posłów Leszka Chwata, Jerzego Jankowskiego i Stanisława Kusiora.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#Marszałek">W pierwszej części obrad sekretarzami będą panowie posłowie Leszek Chwat i Jerzy Jankowski.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#Marszałek">Protokół i listę mówców prowadzić będą pani poseł Danuta Ciborowska i pan poseł Leszek Chwat.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#Marszałek">Proszę wyznaczonych posłów sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#Marszałek">Proszę posła sekretarza o odczytanie komunikatu o posiedzeniach komisji, które odbędą się w dniu dzisiejszym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#SekretarzPosełJerzyJankowski">Informuję, że dzisiaj, za zgodą marszałka Sejmu, odbędą się posiedzenia następujących Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#SekretarzPosełJerzyJankowski">— Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej wspólnie z Komisją Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, Komisją Samorządu Terytorialnego oraz Komisją Ustawodawczą — o godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#SekretarzPosełJerzyJankowski">— Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej wspólnie z Komisją Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów oraz Komisją Ustawodawczą — o godz. 11.30,</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#SekretarzPosełJerzyJankowski">— Ustawodawczej — o godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#SekretarzPosełJerzyJankowski">— Zdrowia — o godz. 12.30,</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#SekretarzPosełJerzyJankowski">— Kultury i Środków Przekazu wspólnie z Komisją Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego oraz Komisją Ustawodawczą — o godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#SekretarzPosełJerzyJankowski">— Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej — o godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#SekretarzPosełJerzyJankowski">— Obrony Narodowej — o godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#SekretarzPosełJerzyJankowski">— Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów wspólnie z Komisją Administracji i Spraw Wewnętrznych, Komisją Stosunków Gospodarczych z Zagranicą oraz Komisją Ustawodawczą — o godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#SekretarzPosełJerzyJankowski">— Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa wspólnie z Komisją Samorządu Terytorialnego i Komisją Ustawodawczą — o godz. 18,</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#SekretarzPosełJerzyJankowski">— Nadzwyczajnej do zbadania zasadności zarzutów Najwyższej Izby Kontroli w stosunku do niektórych byłych ministrów współpracy gospodarczej z zagranicą — o godz. 19.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełHenrykWujec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wielokrotnie zwracaliśmy się do pana marszałka i do Prezydium Sejmu, żeby w czasie obrad Sejmu nie było posiedzeń komisji. Ta lista jest bardzo długa. Zwracam się do pana marszałka z prośbą w imieniu naszego klubu, żeby w czasie przedstawiania informacji rządu o sytuacji Stoczni Gdańskiej i dyskusji nad tym punktem nie odbywały się żadne posiedzenia komisji. Dopiero po zakończeniu tego punktu zebrałyby się ewentualnie tylko dwie komisje - Komisja Zdrowia i Komisja Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej w sprawie rozpatrzenia wniosków o wotum nieufności dla właściwych ministrów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#Marszałek">Wysoki Sejmie! To jest niezwykle skomplikowana sytuacja, bo są wnioski komisji, komisje powinny wiedzieć, które sprawy są najważniejsze i trzeba je rozpatrzeć.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#Marszałek">Panie pośle, w tej chwili nie mogę cofnąć zgody, mogę tylko apelować do komisji, żeby rozważyły celowość odbycia posiedzeń i aby podjęły stosowne decyzje.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełJuliuszBraun">Przepraszam bardzo, chciałbym sprostować informację dotyczącą godziny rozpoczęcia posiedzenia komisji kultury, komisji edukacji i Komisji Ustawodawczej - odbędzie się ono o godz. 14.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 7 porządku dziennego: Sprawozdania Komisji Nadzwyczajnej do spraw kodyfikacji karnych o rządowych projektach ustaw:</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#Marszałek">1) Kodeks karny (druki nr 1274, 1942 i 1942-A),</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#Marszałek">2) Przepisy wprowadzające Kodeks karny (druki nr 1275, 1943 i 1943-A),</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#Marszałek">3) Kodeks karny wykonawczy (druki nr 1278, 1946 i 1946-A),</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#Marszałek">4) Kodeks postępowania karnego (druki nr 1276, 1944, 1944-A i 1944-B),</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#Marszałek">5) Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego (druki nr 1277, 1945, 1945-A i 1945-B) — trzecie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#Marszałek">O zabranie głosu proszę sprawozdawcę komisji pana posła Aleksandra Bentkowskiego w celu przedstawienia poprawek zgłoszonych do projektów ustaw Kodeks karny oraz Przepisy wprowadzające Kodeks karny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosełAleksanderBentkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przystępujemy dzisiaj do trzeciego czytania bardzo ważnych projektów ustaw. Są to ustawy regulujące całą sferę prawa karnego, zarówno prawo materialne, jak i postępowanie, procedurę. Tak się dziwnie stało, że po pierwszym czytaniu zgłoszono stosunkowo niewiele poprawek, natomiast szczególnie dużo inicjatywy przejawili posłowie w czasie drugiego czytania, zgłoszono bardzo wiele poprawek i dzisiaj proszę o szczególną uwagę podczas głosowania. Niektóre poprawki wręcz wykluczają się, niektóre powodują zmiany bardzo wielu kolejnych zapisów, niektóre są wręcz instytucjonalne dla Kodeksu karnego. Myślę, że nie sposób tutaj omawiać wszystkich poprawek, będę więc udzielał ewentualnej informacji wtedy, kiedy ktoś z koleżanek czy kolegów będzie miał pytanie. Scenariusz jest przygotowany w ten sposób, że podaje się krótkie informacje o danej zmianie i tylko w przypadku, kiedy jest to niejasne, jestem gotów udzielać wyjaśnień.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#Marszałek">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#Marszałek">Przechodzimy do głosowania nad projektem ustawy Kodeks karny.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#Marszałek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#Marszałek">Komisja przedstawia również wnioski mniejszości oraz poprawki, nad którymi głosować będziemy zgodnie ze wzrastającą numeracją przepisów.</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#Marszałek">Panie pośle, jeżeli pan uzna, że trzeba coś wyjaśnić, to proszę mi to zasygnalizować.</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#Marszałek">W poprawce nr 1 do art. 2 wnioskodawcy proponują, aby odpowiedzialności za przestępstwo skutkowe popełnione przez zaniechanie podlegał tylko ten, na kim ciążył prawny obowiązek zapobiegnięcia skutkowi, a nie - jak proponuje komisja - ten, na kim ciążył prawny szczególny obowiązek zapobiegnięcia skutkowi.</u>
          <u xml:id="u-10.6" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.7" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.8" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.9" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-10.10" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 370 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 9 posłów, przeciw - 359, 2 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-10.11" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-10.12" who="#Marszałek">W poprawce nr 2 do art. 5 wnioskodawcy proponują, aby w przypadku gdy umowa międzynarodowa, której Rzeczpospolita Polska jest stroną, tak stanowi, można było nie stosować polskiej ustawy karnej do sprawcy, który popełnił czyn zabroniony na terytorium Polski.</u>
          <u xml:id="u-10.13" who="#Marszałek">Z poprawką tą łączą się poprawki: nr 40 do art. 647 § 1, nr 41 do art. 651 § 3 i nr 42 do art. 654 § 1 projektu ustawy Kodeks postępowania karnego oraz jedyna poprawka do art. 11 pkt 1 projektu ustawy Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-10.14" who="#Marszałek">W poprawkach tych wnioskodawcy proponują, aby podlegały orzecznictwu sądów wojskowych sprawy żołnierzy sił zbrojnych państw obcych przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz członków ich personelu cywilnego.</u>
          <u xml:id="u-10.15" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-10.16" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-10.17" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek: do art. 5 projektu ustawy Kodeks karny, do art. 647 § 1, 651 § 3 i 654 § 1 projektu ustawy Kodeks postępowania karnego, do art. 11 pkt 1 projektu ustawy Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.18" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-10.19" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.20" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 386 posłów. Za przyjęciem poprawek głosowało 383 posłów, przeciw - 2, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.21" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-10.22" who="#Marszałek">W poprawce nr 3 do art. 12 wnioskodawcy proponują, aby za jeden czyn zabroniony uważane były dwa lub więcej czynów, a nie - jak proponuje komisja - zachowań podjętych w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru.</u>
          <u xml:id="u-10.23" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.24" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 12, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.25" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-10.26" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.27" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 381 posłów. Za przyjęciem poprawki oddano 1 głos, przeciw głosowało 379 posłów, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.28" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-10.29" who="#Marszałek">W poprawce nr 4 do art. 18 § 3 wnioskodawcy proponują, aby za pomocnictwo odpowiadał także ten, kto wbrew prawnemu szczególnemu obowiązkowi, a nie - jak proponowała komisja - tylko prawnemu obowiązkowi niedopuszczenia do popełnienia czynu zabronionego, swoim zaniechaniem ułatwia innej osobie jego popełnienie.</u>
          <u xml:id="u-10.30" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.31" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 18 § 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.32" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-10.33" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-10.34" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 386 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 383 posłów, przeciw - 2, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-10.35" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-10.36" who="#Marszałek">Do art. 25 § 2 zgłoszono trzy poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.37" who="#Marszałek">W poprawce nr 5 wnioskodawcy proponują, aby pozbawiony był ochrony prawnej ten, kto dokonuje bezprawnego, bezpośredniego zamachu na jakiekolwiek dobro chronione prawem.</u>
          <u xml:id="u-10.38" who="#Marszałek">W poprawce nr 6 wnioskodawcy proponują, aby w razie nieznacznego przekroczenia granic obrony koniecznej sprawca nie podlegał karze.</u>
          <u xml:id="u-10.39" who="#Marszałek">W poprawce nr 7 wnioskodawcy proponują, aby w razie przekroczenia granic obrony koniecznej sąd mógł zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia, w szczególności wtedy, gdy sprawca zastosował sposób obrony rażąco niewspółmierny, a nie - jak proponowała komisja - sposób obrony niewspółmierny do niebezpieczeństwa zamachu.</u>
          <u xml:id="u-10.40" who="#Marszałek">W przypadku przyjęcia którejkolwiek z poprawek skreśleniu ulegnie § 3 w art. 25, co jest treścią poprawki nr 8.</u>
          <u xml:id="u-10.41" who="#Marszałek">Komisja natomiast proponuje, aby w każdym przypadku przekroczenia granic obrony koniecznej sąd mógł zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.</u>
          <u xml:id="u-10.42" who="#Marszałek">Poprawki nr 5, 6 i 7 poddam kolejno pod głosowanie, łącznie z poprawką nr 8.</u>
          <u xml:id="u-10.43" who="#Marszałek">Przyjęcie którejkolwiek z nich spowoduje bezprzedmiotowość pozostałych.</u>
          <u xml:id="u-10.44" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie poprawek nr 5 i 6 oraz przyjęcie poprawki nr 7.</u>
          <u xml:id="u-10.45" who="#Marszałek">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PosełAleksanderBentkowski">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Jest to jeden z ważniejszych artykułów, jakie znajdują się w Kodeksie karnym, mówiący o obronie koniecznej. Intencją wnioskodawców było albo bardzo szerokie rozszerzenie tejże obrony koniecznej, jak o tym mówi poprawka nr 5, która przewiduje, że ten kto dokonuje zamachu, jest wyłączony spod prawa z chwilą, kiedy tego zamachu dokonuje, albo zawężenie - tak jak to określa poprawka nr 6 - niekaralność tylko w przypadku nieznacznego przekroczenia.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PosełAleksanderBentkowski">Poprawka nr 7 mówi o tzw. rażącym niewspółmiernym sposobie obrony. Pozornie wydawałoby się, że jest to rozszerzenie obrony, ale — nie tylko w moim przekonaniu, ale także zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Sprawiedliwości — jest to w rzeczywistości zawężenie tej obrony koniecznej, ponieważ ten zapis odnosi się tylko do przypadków „rażąco niewspółmiernego” sposobu obrony. Gdyby było tu słowo „nawet”, zwracam się do autora, „nawet rażącego przekroczenia”, to obejmowałoby to wszystkie przypadki. A tak następuje de facto zawężenie możliwości korzystania. Gdyby dodano słowo „nawet”, można by mówić: „przy zwykłym przekroczeniu”, jak i „przy rażącym”, a tak to tylko zawężacie, panowie, do „rażącego” przekroczenia.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Kamiński: Przepraszam, pytanie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#Marszałek">Chwileczkę, pan poseł Gaberle.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#Marszałek">Panie pośle Kamiński, momencik.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#Marszałek">Pan poseł Gaberle pierwszy się zgłosił.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#Marszałek">Proszę uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Nie do końca zrozumiałem, czy pan poseł sprawozdawca mówił o poprawce szóstej, czy o poprawce siódmej?</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#komentarz">(Poseł Aleksander Bentkowski: Siódmej.)</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#PosełAndrzejGaberle">A to nie jest moja poprawka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#Marszałek">Pan poseł Kamiński, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PosełKrzysztofKamiński">Panie Marszałku! Mam pytanie do posła sprawozdawcy. Chodzi mi o poprawkę posła Ciemniewskiego, tę, którą pan marszałek podda jako pierwszą pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#PosełKrzysztofKamiński">Użył pan sformułowania, że ona powoduje radykalne czy zbyt radykalne rozszerzenie prawa do obrony koniecznej przez to, że osobę naruszającą prawo pozbawia się jakiejkolwiek ochrony prawnej. Czy dobrze pana zrozumiałem? Bo ja zupełnie inaczej odczytuję tę poprawkę i uważam, że ona jest bardzo prawidłowa. Poseł Ciemniewski rozszerza prawo do obrony koniecznej, ale nie na zasadzie totalnej bezkarności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#Marszałek">Czy chciałby się pan ustosunkować do tego?</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#Marszałek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PosełAleksanderBentkowski">Proszę Państwa! Przeczytam państwu tę poprawkę i proszę podjąć decyzję.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#PosełAleksanderBentkowski">Kto powoduje bezprawny, bezpośredni zamach na jakiekolwiek dobro chronione prawem, pozbawia się ochrony prawnej w związku z odparciem tego ataku. Osoba, która dokonuje zamachu na to dobro, pozbawiona jest ochrony prawnej.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad poprawkami...</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#Marszałek">Jeszcze momencik, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#Marszałek">Proszę, pan poseł Ciemniewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PosełJerzyCiemniewski">Panie Pośle! Czy Kodeks karny poza tym przepisem gdziekolwiek stwarza ofierze możliwość samoobrony? Czy prawo do samoobrony jest prawem respektowanym przez ten Kodeks karny?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PosełAleksanderBentkowski">Panie Profesorze! No nie. To jest właśnie przepis, który określa zakres obrony i korzystania z tego, i możliwość odparcia bezprawnego zamachu, tyle tylko, że jest to nadmierne rozszerzenie i tutaj nie ma granic tej obrony. Można, posługując się wręcz przykładem akademickim, jaki przytaczano często na wykładach, za kradzież jabłka zastrzelić dziecko, bo dokonuje zamachu na czyjeś dobro i jest w rozumieniu tego zapisu wyłączone spod ochrony prawnej. Dlatego uważamy, że jest to zbyt szerokie wyłączenie i komisja proponuje zapis, ażeby w każdym przypadku, nawet kiedy następuje przekroczenie granic tej obrony, zawsze można było korzystać z nadzwyczajnego złagodzenia kary bądź odstąpić od wymierzenia kary. Nadto komisja proponuje dodać zapis (to jest przyjęte w art. 25): sąd odstępuje od wymiaru kary, jeżeli przekroczenie granic obrony koniecznej było wynikiem strachu lub wzburzenia, usprawiedliwionych okolicznościami zamachu. Wszystkie głośne obecnie sprawy, zastrzelenie sprawcy kradzieży czy usiłowania kradzieży transformatora bądź zastrzelenie młodego człowieka kradnącego radio z samochodu, przy proponowanym tutaj zapisie nawet nie znalazłyby się w sądzie, po prostu skończyłyby się umorzeniem postępowania już w prokuraturze. Naprawdę dajemy bardzo szerokie możliwości prowadzenia obrony koniecznej i rzeczywiście chronimy interes napadniętego, a nie interes sprawcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad poprawkami nr 5 i 8.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek nr 5 do art. 25 § 2 i nr 8 polegającej na skreśleniu § 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 385 posłów. Za przyjęciem poprawek głosowało 83 posłów, przeciw - 266, 36 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-22.6" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-22.7" who="#Marszałek">Przystępujemy zatem do głosowania nad poprawkami nr 6 i 8.</u>
          <u xml:id="u-22.8" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek nr 6 do art. 25 § 2 i nr 8 polegającej na skreśleniu § 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-22.9" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-22.10" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-22.11" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 384 posłów. Za przyjęciem poprawek głosowało 84 posłów, przeciw - 284, 16 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-22.12" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-22.13" who="#Marszałek">Przystępujemy obecnie do głosowania nad poprawkami nr 7 i 8.</u>
          <u xml:id="u-22.14" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek nr 7 do art. 25 § 2 i nr 8 polegającej na skreśleniu § 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-22.15" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-22.16" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-22.17" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 385 posłów. Za przyjęciem poprawek głosowało 95 posłów, przeciw - 282, 8 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-22.18" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-22.19" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Kamiński: Czy istnieje w związku z tym możliwość pytania?)</u>
          <u xml:id="u-22.20" who="#Marszałek">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PosełKrzysztofKamiński">Przepraszam bardzo, że pytam, ale czy taka decyzja, niezgodna ze stanowiskiem komisji, nie powoduje sprzeczności z treścią druku, jaki otrzymaliśmy? Czy nie pozostaje po prostu stary zapis?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PosełAleksanderBentkowski">Tak, w ostatnim głosowaniu wynik jest odmienny niż sugerowała komisja, ale w efekcie przyjęliśmy zapis art. 25, a więc określenie obrony koniecznej w znacznie szerszym zakresie niż to przewiduje obecnie obowiązujący kodeks. Mianowicie § 1 i § 2 są identyczne jak w kodeksie obecnie obowiązującym, natomiast dodaliśmy § 3 mówiący, że sąd odstępuje od wymierzenia kary, jeżeli przekroczenie granic obrony koniecznej było wynikiem strachu lub wzburzenia usprawiedliwionych okolicznościami zamachu. Jest to znaczne rozszerzenie możliwości obrony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#Marszałek">W poprawce nr 9 do art. 31 § 2 wnioskodawca proponuje, aby w przypadkach, gdy w chwili popełnienia przestępstwa zdolność rozpoznania znaczenia czynu lub kierowania postępowaniem była w znacznym stopniu ograniczona, sąd mógł zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#Marszałek">Komisja proponuje, aby orzeczona kara w tym przypadku nie mogła przekroczyć 2/3 górnej granicy ustawowego zagrożenia za przypisane przestępstwo, a sąd mógłby także zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 31 § 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-26.5" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-26.6" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-26.7" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 386 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 276 posłów, przeciw - 101, 9 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-26.8" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-26.9" who="#Marszałek">W poprawce nr 10 do art. 31 wnioskodawcy w dodawanym § 4 proponują, aby wobec sprawcy określonego w § 1, który popełnia przestępstwo w warunkach określonych w § 3, to znaczy w stanie nietrzeźwości lub odurzenia, kara nie mogła przekraczać 2/3 górnej granicy ustawowego zagrożenia przewidzianego za przypisane mu przestępstwo, chyba że sprawca wprawił się w stan nietrzeźwości lub odurzenia po to, aby w tym stanie popełnić czyn zabroniony.</u>
          <u xml:id="u-26.10" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-26.11" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 31 polegającej na dodaniu § 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-26.12" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-26.13" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-26.14" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 387 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 45 posłów, przeciw - 328, 14 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-26.15" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-26.16" who="#Marszałek">W poprawce nr 11 do art. 32 wnioskodawcy przez dodanie pkt. 6 proponują, aby do katalogu kar wprowadzić także karę śmierci.</u>
          <u xml:id="u-26.17" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-26.18" who="#Marszałek">Jej odrzucenie uczyni bezprzedmiotowymi poprawki nr 29, 30 i 37.</u>
          <u xml:id="u-26.19" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 32 polegającej na dodaniu pkt. 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-26.20" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-26.21" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się pod głosowania?</u>
          <u xml:id="u-26.22" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 384 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 162 posłów, przeciw - 190, 32 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-26.23" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-26.24" who="#Marszałek">We wnioskach mniejszości nr 1 i 2 do art. 33 § 1 i 3 Kodeksu karnego wnioskodawcy proponują, aby sąd mógł wymierzać grzywnę w wysokości od 100 zł do 4 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-26.25" who="#Marszałek">Komisja natomiast proponuje, aby sąd wymierzał grzywnę w stawkach dziennych, określając liczbę stawek od 10 do 360 oraz wysokość jednej stawki od 10 zł do 2 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-26.26" who="#Marszałek">Nad tymi wnioskami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-26.27" who="#Marszałek">Konsekwencją ich przyjęcia będzie odpowiednia zmiana innych przepisów projektów Kodeksu karnego, Kodeksu postępowania karnego, Kodeksu karnego wykonawczego, a także bezprzedmiotowość wniosku mniejszości nr 3 oraz poprawek nr 13 i 14.</u>
          <u xml:id="u-26.28" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosków mniejszości do art. 33 § 1 i 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-26.29" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-26.30" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-26.31" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 384 posłów. Za przyjęciem wniosków mniejszości głosowało 7 posłów, przeciw - 373, 4 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-26.32" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wnioski mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-26.33" who="#Marszałek">We wniosku mniejszości nr 3 do art. 33 § 1 wnioskodawcy proponują, aby grzywna wymierzana była w stawkach dziennych, przy czym najniższa liczba stawek zawsze wynosiłaby 10, najwyższa zaś 2000.</u>
          <u xml:id="u-26.34" who="#Marszałek">Komisja natomiast proponuje, aby - jeżeli ustawa nie stanowi inaczej - najniższa liczba stawek wynosiła 10, najwyższa zaś 360.</u>
          <u xml:id="u-26.35" who="#Marszałek">Konsekwencją przyjęcia tego wniosku mniejszości będzie skreślenie art. 314 projektu Kodeksu karnego.</u>
          <u xml:id="u-26.36" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 33 § 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-26.37" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-26.38" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-26.39" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 388 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 2 posłów, przeciw - 383, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-26.40" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-26.41" who="#Marszałek">W poprawce nr 12 do art. 33 § 2 wnioskodawcy proponują, aby sąd obligatoryjnie, a nie - jak proponuje komisja - fakultatywnie wymierzał grzywnę obok kary pozbawienia wolności, jeżeli sprawca dopuścił się czynu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej.</u>
          <u xml:id="u-26.42" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-26.43" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 33 § 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-26.44" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-26.45" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-26.46" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 390 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 5 posłów, przeciw - 382, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-26.47" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-26.48" who="#Marszałek">W poprawce nr 13 do art. 33 § 3 wnioskodawcy proponują, aby sąd mógł wymierzać grzywnę w stawkach dziennych, określając wysokość stawki od jednej trzydziestej części najniższego miesięcznego wynagrodzenia w czasie orzekania w pierwszej instancji do tysiąckrotności tego wynagrodzenia.</u>
          <u xml:id="u-26.49" who="#Marszałek">Komisja natomiast proponuje, aby wysokość stawki dziennej mieściła się w przedziale od 10 zł do 2000 zł.</u>
          <u xml:id="u-26.50" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-26.51" who="#Marszałek">Przyjęcie tej poprawki spowoduje bezprzedmiotowość poprawki nr 14.</u>
          <u xml:id="u-26.52" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 13 do art. 33 § 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-26.53" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-26.54" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-26.55" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 380 posłów. Za przyjęciem poprawki głosował 1 poseł, przeciw - 377 posłów, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-26.56" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-26.57" who="#Marszałek">W poprawce nr 14 do art. 33 § 3 wnioskodawcy proponują, aby wysokość stawki dziennej nie przekraczała 200 zł, a nie - jak proponuje komisja - 2000 zł.</u>
          <u xml:id="u-26.58" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-26.59" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 14 do art. 33 § 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-26.60" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-26.61" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-26.62" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 386 posłów. Za przyjęciem poprawki głosował 1 poseł, przeciw - 385 posłów, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-26.63" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-26.64" who="#Marszałek">W poprawce nr 15 do art. 35 wnioskodawcy przez skreślenie § 2 proponują, aby znieść formę wykonywania kary ograniczenia wolności polegającą na możliwości potrącania części wynagrodzenia za pracę na rzecz skarbu państwa albo na cel społeczny wskazany przez sąd w stosunku do skazanego zatrudnionego.</u>
          <u xml:id="u-26.65" who="#Marszałek">Konsekwencją przyjęcia tej poprawki będzie odpowiednia zmiana w art. 87 § 3 Kodeksu karnego oraz skreślenie art. 60 Kodeksu karnego wykonawczego.</u>
          <u xml:id="u-26.66" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-26.67" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 35 polegającej na skreśleniu § 2 oraz do art. 87 § 3 projektu Kodeksu karnego, a także polegającej na skreśleniu art. 60 projektu Kodeksu karnego wykonawczego, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-26.68" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-26.69" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-26.70" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 389 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 59 posłów, przeciw - 325, 5 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-26.71" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-26.72" who="#Marszałek">W poprawce nr 16 do art. 39 polegającej na skreśleniu pkt. 5 wnioskodawcy proponują, aby ze środków karnych wyłączyć konfiskatę mienia.</u>
          <u xml:id="u-26.73" who="#Marszałek">Konsekwencją przyjęcia tej poprawki będą zmiany odpowiednich przepisów projektu Kodeksu karnego, projektu Kodeksu karnego wykonawczego oraz projektu Kodeksu postępowania karnego, a także bezprzedmiotowość poprawki nr 18.</u>
          <u xml:id="u-26.74" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-26.75" who="#Marszałek">Proszę, pan poseł Kamiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PosełKrzysztofKamiński">Panie marszałku, to ważny moment. Kara konfiskaty mienia, całego dorobku przestępcy, dotyka także rodzinę. Ponieważ fundamentem polskiego prawa karnego jest zasada indywidualnej odpowiedzialności, chciałem zapytać pana posła Bentkowskiego, czy nieskreślanie kary konfiskaty mienia, tak jak proponuje komisja, nie narusza konstytucyjnych praw innych członków rodziny. Chodzi o to, aby nie ponosili oni konsekwencji przestępstwa członka rodziny, gdyż jest to totalna kara uderzająca w rodzinę. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#Marszałek">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PosełAleksanderBentkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W zasadzie pan poseł Kamiński sam sobie odpowiedział na postawione pytanie. Komisja proponuje, ażebyśmy przyjęli tę poprawkę, tzn. wykreślili karę konfiskaty mienia z Kodeksu karnego. Jest to poprawka pani poseł Błądek. Myślę, że jest całkowicie zasadna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 39 polegającej na skreśleniu pkt. 5 wraz z konsekwencjami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 390 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 343 posłów, przeciw - 20, 27 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.5" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-30.6" who="#Marszałek">We wniosku mniejszości nr 4 do art. 39 wnioskodawcy przez skreślenie pkt. 9 proponują, aby ze środków karnych wyłączyć podanie wyroku do publicznej wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-30.7" who="#Marszałek">Konsekwencją przyjęcia tego wniosku będzie zmiana odpowiednich przepisów projektów Kodeksu karnego, Kodeksu karnego wykonawczego oraz Kodeksu postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-30.8" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 39, polegającego na skreśleniu pkt. 9, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.9" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-30.10" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-30.11" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 389 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 4 posłów, przeciw - 380, 5 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.12" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-30.13" who="#Marszałek">W poprawce nr 17 do art. 41 § 1 wnioskodawcy proponują, aby zakaz zajmowania określonego stanowiska albo wykonywania określonego zawodu mógł być orzekany przez sąd w przypadkach łącznego zaistnienia następujących przesłanek:</u>
          <u xml:id="u-30.14" who="#Marszałek">— sprawca nadużył stanowiska lub wykonywanego zawodu oraz,</u>
          <u xml:id="u-30.15" who="#Marszałek">— okazał, że dalsze zajmowanie stanowiska lub wykonywanie zawodu zagraża istotnym dobrom chronionym prawem.</u>
          <u xml:id="u-30.16" who="#Marszałek">Komisja natomiast proponuje, aby zakaz ten mógł być orzeczony przy spełnieniu którejkolwiek z wyżej wymienionych przesłanek.</u>
          <u xml:id="u-30.17" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-30.18" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 41 § 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.19" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-30.20" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-30.21" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 383 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 7 posłów, przeciw - 375, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.22" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-30.23" who="#Marszałek">W poprawce nr 18 do art. 45 § 2 wnioskodawcy proponują, aby konfiskacie podlegało mienie należące do sprawcy w chwili popełnienia przestępstwa, a nie, jak proponuje komisja, w chwili wszczęcia postępowania.</u>
          <u xml:id="u-30.24" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PosełAleksanderBentkowski">Panie marszałku, ta poprawka już nie podlega głosowaniu, ponieważ przyjęliśmy wykreślenie z katalogu kar...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#Marszałek">Słusznie. Tak jest. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#Marszałek">W poprawce nr 19 do art. 48 § 1 wnioskodawcy proponują, aby w razie skazania za umyślne przestępstwo przeciwko życiu lub zdrowiu albo za inne przestępstwo umyślne, którego skutkiem jest śmierć człowieka, ciężki uszczerbek na zdrowiu, naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia, sąd obligatoryjnie orzekał nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego, a nie, jak proponuje komisja, mógł orzec tę nawiązkę.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 48 § 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-32.6" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 389 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 45 posłów, przeciw - 335, 9 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-32.7" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-32.8" who="#Marszałek">W poprawce nr 20 do art. 55 § 2 wnioskodawcy proponują, aby nie wolno było orzekać kary dożywotniego więzienia wobec sprawcy, który w czasie popełnienia przestępstwa nie ukończył 18 lat, a nie, jak proponowała komisja, 21 lat.</u>
          <u xml:id="u-32.9" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-32.10" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 55 § 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-32.11" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-32.12" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-32.13" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 381 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 361 posłów, przeciw - 11, 9 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-32.14" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-32.15" who="#Marszałek">We wniosku mniejszości nr 5 do art. 61 wnioskodawcy w dodawanym nowym § 4 proponują, aby sąd mógł na wniosek prokuratora zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, jak też zawiesić jej wykonanie w stosunku do sprawcy przestępstwa, który, niezależnie od wyjaśnień złożonych w swojej sprawie, ujawnił przed organem ścigania i przedstawił istotne okoliczności przestępstwa zagrożonego karą powyżej 5 lat pozbawienia wolności, nie znane dotychczas temu organowi.</u>
          <u xml:id="u-32.16" who="#Marszałek">Konsekwencją przyjęcia tego wniosku będą odpowiednie zmiany w art. 61 § 4 i w art. 70 § 3.</u>
          <u xml:id="u-32.17" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 61, polegającego na dodaniu nowego § 4, oraz do art. 61 § 4 i art. 70 § 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-32.18" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-32.19" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-32.20" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 382 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 213 posłów, przeciw - 145, 24 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-32.21" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-32.22" who="#Marszałek">W poprawce nr 21 do art. 65 wnioskodawcy proponują, aby za umyślne przestępstwa podobne popełnione w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary sąd mógł wymierzyć karę w wysokości do górnej granicy zagrożenia zwiększonego o połowę, a nie, jak proponowała komisja, wymierzał karę w wysokości powyżej dolnej granicy do górnej granicy zagrożenia zwiększonego o połowę, a także aby w przypadku przestępcy skazanego w warunkach określonych w § 1, popełniającego ponowne umyślne przestępstwo, wymienionego w § 2 sąd wymierzał karę w wysokości powyżej dolnej granicy zagrożenia, a mógł ją wymierzyć do górnej granicy zagrożenia zwiększonego o połowę, a nie - jak proponowała komisja - wymierzał karę w wysokości powyżej dolnej granicy do górnej granicy zagrożenia zwiększonego o połowę.</u>
          <u xml:id="u-32.23" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-32.24" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 65, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-32.25" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-32.26" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-32.27" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 380 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 380 posłów, przeciwnych i wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-32.28" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-32.29" who="#Marszałek">W poprawce nr 22 do art. 70 § 3 wnioskodawcy proponują, aby nie można było stosować zawieszenia wykonania kary do sprawcy uprzednio skazanego za przestępstwo umyślne, który ponownie popełnia przestępstwo umyślne wymienione w art. 65 § 2.</u>
          <u xml:id="u-32.30" who="#Marszałek">Komisja natomiast proponuje, aby w stosunku do takiego sprawcy można było stosować zawieszenie wykonania kary tylko w wyjątkowych wypadkach uzasadnionych szczególnymi okolicznościami oraz aby w stosunku do takiego sprawcy nie można było stosować warunkowego zawieszenia kary, o którym mowa w art. 61 § 3 i 4.</u>
          <u xml:id="u-32.31" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-32.32" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 70 § 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-32.33" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-32.34" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-32.35" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 384 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 17 posłów, przeciw - 355, 12 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-32.36" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-32.37" who="#Marszałek">W poprawce nr 23 lit. a do art. 73 § 1 pkt 6 wnioskodawcy proponują, aby zawieszając wykonanie kary sąd mógł zobowiązać skazanego do poddania się leczeniu, a nie - jak proponowała komisja - leczeniu w warunkach ambulatoryjnych.</u>
          <u xml:id="u-32.38" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-32.39" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 73 § 1 pkt 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-32.40" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-32.41" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-32.42" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 376 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 360 posłów, przeciw - 11, 5 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-32.43" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-32.44" who="#Marszałek">W poprawce nr 23 lit. b do art. 73 wnioskodawcy przez dodanie § 3 proponują, aby w stosunku do osoby uzależnionej od alkoholu lub innych środków odurzających, skazanej za czyn dokonany w stanie nietrzeźwości lub odurzenia, zobowiązanie do powstrzymywania się od nadużywania alkoholu lub używania innych środków odurzających oraz do poddania się leczeniu było obligatoryjne.</u>
          <u xml:id="u-32.45" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-32.46" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 73 polegającej na dodaniu § 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-32.47" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-32.48" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-32.49" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 387 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 49 posłów, przeciw - 321, 17 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-32.50" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-32.51" who="#Marszałek">W poprawce nr 24 do art. 79 polegającej na dodaniu § 4 wnioskodawcy proponują, aby skazanego na karę dożywotniego pozbawienia wolności nie można było zwolnić warunkowo.</u>
          <u xml:id="u-32.52" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-32.53" who="#Marszałek">Jej przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość wniosków mniejszości nr 6 do projektu Kodeksu karnego oraz nr 2 do projektu Kodeksu karnego wykonawczego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PosełAleksanderBentkowski">Proszę Państwa! Tutaj konieczne jest wyjaśnienie. We wcześniejszych głosowaniach przyjęliśmy wykreślenie z Kodeksu karnego kary śmierci, jak gdyby w zamian za to przyjęto do Kodeksu karnego - i w tym kodeksie również proponuje się - karę dożywotniego więzienia. W czasie prac komisji doszło do konsensusu - niektórzy koledzy głosowali przeciwko karze śmierci pod warunkiem, że będzie można stosować karę dożywotniego więzienia bez możliwości stosowania warunkowego przedterminowego zwolnienia. Kara dożywotniego więzienia bez możliwości warunkowego przedterminowego zwolnienia jest stosowana na przykład w Stanach Zjednoczonych. Tu proponuje się, aby można było stosować warunkowe przedterminowe zwolnienie po odbyciu kary 25 lat pozbawienia wolności. Mówię to, żebyście, państwo, mieli na uwadze tego konsekwencje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 79 polegającej na dodaniu § 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 383 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 137 posłów, przeciw - 221, 25 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-34.5" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-34.6" who="#Marszałek">We wniosku mniejszości nr 6 do art. 79 § 3 projektu Kodeksu karnego wnioskodawcy proponują, aby skazany na karę dożywotniego pozbawienia wolności mógł być warunkowo zwolniony po odbyciu 25 lat kary.</u>
          <u xml:id="u-34.7" who="#Marszałek">Konsekwencją przyjęcia tego wniosku będą zmiany odpowiednich przepisów projektów Kodeksu karnego oraz Kodeksu karnego wykonawczego.</u>
          <u xml:id="u-34.8" who="#Marszałek">Z wnioskiem tym łączy się wniosek mniejszości nr 2 do art. 140 § 4 i 5 projektu Kodeksu karnego wykonawczego, w którym wnioskodawcy proponują, aby nagrody w postaci: zezwolenia na widzenie bez dozoru poza obrębem zakładu karnego oraz zezwolenia na opuszczenie zakładu karnego bez dozoru na okres nie przekraczający jednorazowo 14 dni można było przyznać także skazanemu odbywającemu karę dożywotniego pozbawienia wolności, po odbyciu co najmniej 15 lat kary.</u>
          <u xml:id="u-34.9" who="#Marszałek">Nad wnioskami mniejszości do art. 79 § 3 projektu Kodeksu karnego oraz do art. 140 § 4 i 5 projektu Kodeksu karnego wykonawczego głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-34.10" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosków mniejszości do art. 79 § 3 projektu Kodeksu karnego oraz do art. 140 § 4 i 5 projektu Kodeksu karnego wykonawczego, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-34.11" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-34.12" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-34.13" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 379 posłów. Za przyjęciem wniosków mniejszości głosowało 330 posłów, przeciw - 31, 18 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-34.14" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wnioski mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-34.15" who="#Marszałek">W poprawce nr 25 do art. 94 wnioskodawcy proponują, aby przed orzeczeniem środka zabezpieczającego, polegającego na umieszczeniu w zakładzie zamkniętym, sąd wysłuchiwał opinii biegłych lekarzy psychiatrów, a nie - jak proponuje komisja - lekarzy psychiatrów.</u>
          <u xml:id="u-34.16" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-34.17" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 94, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-34.18" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-34.19" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-34.20" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 377 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 3 posłów, przeciw - 368, 6 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-34.21" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-34.22" who="#Marszałek">W poprawce nr 26 do art. 95 § 1 wnioskodawcy proponują, aby sąd orzekał w stosunku do sprawcy, który popełnił czyn zabroniony w stanie niepoczytalności, o umieszczeniu w szpitalu psychiatrycznym, jeżeli uzna, że pozostawanie sprawcy na wolności grozi poważnym niebezpieczeństwem dla porządku prawnego, a nie, jak proponuje komisja, jeżeli sprawca popełnił czyn zabroniony o znacznej społecznej szkodliwości i zachodzi wysokie prawdopodobieństwo, że popełni taki czyn ponownie.</u>
          <u xml:id="u-34.23" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-34.24" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 95 § 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-34.25" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-34.26" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-34.27" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 376 posłów. Za przyjęciem poprawki nikt nie głosował, przeciw - 374 posłów, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-34.28" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-34.29" who="#Marszałek">W poprawce nr 27 lit. a do art. 97 § 3 wnioskodawcy proponują, aby sąd rozstrzygając o zwolnieniu z zakładu zamkniętego leczenia odwykowego zapoznawał się z opinią prowadzącego leczenie.</u>
          <u xml:id="u-34.30" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-34.31" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 97 § 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-34.32" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-34.33" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-34.34" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 375 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 354 posłów, przeciw - 15, 6 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-34.35" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-34.36" who="#Marszałek">W poprawce nr 27 lit. b do art. 97 § 4 wnioskodawcy proponują, aby okres pobytu skazanego w zakładzie leczenia odwykowego mógł być zaliczony w poczet kary pod warunkiem, że skazany uczestniczył w realizacji programu terapeutycznego trwającego co najmniej 3 miesiące.</u>
          <u xml:id="u-34.37" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-34.38" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 97 § 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-34.39" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-34.40" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-34.41" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 374 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 11 posłów, przeciw - 362, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-34.42" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-34.43" who="#Marszałek">We wnioskach mniejszości nr 7 i 8 do art. 116 § 5 i 6 wnioskodawcy proponują, aby przez „mienie znacznej wartości” rozumieć mienie, którego wartość przekracza stukrotną, a nie dwustukrotną, jak proponuje komisja, wysokość najniższego miesięcznego wynagrodzenia oraz aby przez „mienie wielkiej wartości” rozumieć mienie, którego wartość przekracza pięćsetkrotną, a nie tysiąckrotną, jak proponuje komisja, wysokość najniższego miesięcznego wynagrodzenia.</u>
          <u xml:id="u-34.44" who="#Marszałek">Nad tymi wnioskami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-34.45" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosków mniejszości do art. 116 § 5 i 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-34.46" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-34.47" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-34.48" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 377 posłów. Za przyjęciem wniosków mniejszości głosowało 47 posłów, przeciw - 326, 4 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-34.49" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wnioski mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-34.50" who="#Marszałek">We wniosku mniejszości nr 9 do art. 116 § 16 projektu Kodeksu karnego wnioskodawcy proponują, aby stan nietrzeźwości zachodził wtedy, gdy zawartość alkoholu we krwi przekracza 0,5 promila, a nie 0,8 promila, jak proponuje komisja, albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość lub też zawartość alkoholu w 1 dcm3 wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg, a nie 0,4 mg, jak proponuje komisja, albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość.</u>
          <u xml:id="u-34.51" who="#Marszałek">Przyjęcie tego wniosku spowoduje bezprzedmiotowość poprawki nr 28.</u>
          <u xml:id="u-34.52" who="#Marszałek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PosełAleksanderBentkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jest to głosowanie dosyć proste. W komisji przeforsowano zapis mówiący o tym, że próg nietrzeźwości zostaje podwyższony - od 0,8 - wychodząc z założenia, że Unia Europejska przyjęła taki próg. Wniosek mniejszości zmierza do tego, ażeby utrzymać stan dotychczasowy, a więc 0,5, tak jak jest obecnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#Marszałek">Proszę bardzo, pan poseł Gaberle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Panie marszałku, chciałem zadać pytanie. Czy Unia zaleca próg 0,8, czy też zaleca nieustalanie powyżej tej granicy progu nietrzeźwości, na przykład na poziomie 0,9? W zaleceniach ekspertów Unii jest ta pierwsza ewentualność, tzn. nie dawać niżej niż 0,8. Pamiętajmy o tym, że w Unii Europejskiej obowiązywały progi nietrzeźwości na poziomie 1,2–1,5. Obniżono do 0,8. Natomiast specjaliści wypowiadają się jednoznacznie: przy 0,5 występują zaburzenia, które uniemożliwiają większości kierowców bezpieczne prowadzenie samochodu.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#Marszałek">Wysoki Sejmie, z tym że w odniesieniu do ubezpieczeń na przykład obowiązuje norma 0,2, to jest norma fizjologiczna; 0,2–0,5 jest to stan wskazujący na użycie alkoholu, a więc tych przepisów odnoszących się do różnych dziedzin mamy dość dużo.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 116 § 16, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 379 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 273 posłów, przeciw - 72, 34 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.6" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-38.7" who="#Marszałek">Czyżby chodziło o ustalenie jakiejś normy również w Sejmie?</u>
          <u xml:id="u-38.8" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-38.9" who="#Marszałek">W tym wypadku w odniesieniu do różnych klubów musiałyby być znaczne zróżnicowania.</u>
          <u xml:id="u-38.10" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-38.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Dlaczego pan marszałek patrzył na lewą stronę?)</u>
          <u xml:id="u-38.12" who="#Marszałek">Proszę państwa, żeby nie było wątpliwości - patrzyłem na mój klub.</u>
          <u xml:id="u-38.13" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-38.14" who="#Marszałek">W poprawce nr 31 do art. 136 wnioskodawcy proponują, aby skreślić § 2.</u>
          <u xml:id="u-38.15" who="#Marszałek">Przepis ten stanowi, że kto publicznie znieważa prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.</u>
          <u xml:id="u-38.16" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-38.17" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 136 polegającej na skreśleniu § 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.18" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-38.19" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-38.20" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 379 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 79 posłów, przeciw - 275, 25 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.21" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-38.22" who="#Marszałek">W poprawkach nr 32 do art. 144 § 1 i 2 oraz nr 34 do art. 147 § 1 pkt 2 lit. a wnioskodawcy przez zmianę powołania art. 160 na powołanie art. 160 § 1 proponują, aby ograniczyć zakres karalności tych typów przestępstw przez eliminację skutku polegającego na lekkim uszkodzeniu ciała.</u>
          <u xml:id="u-38.23" who="#Marszałek">Konsekwencją przyjęcia tych poprawek będą odpowiednie zmiany powołania w art. 347 § 1 pkt 1 oraz art. 350 § 4.</u>
          <u xml:id="u-38.24" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-38.25" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-38.26" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek do art. 144 § 1 i 2 oraz art. 147 § 1 pkt 2 lit. a, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.27" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-38.28" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-38.29" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 379 posłów. Za przyjęciem poprawek głosowało 369 posłów, przeciw - 7, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.30" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-38.31" who="#Marszałek">W poprawce nr 33 wnioskodawcy proponują, aby skreślić art. 145 dotyczący uchylania się od obowiązku służby wojskowej albo innej służby przewidzianej w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-38.32" who="#Marszałek">Konsekwencją przyjęcia tej poprawki będzie skreślenie w art. 105 § 2 powołania na art. 145 § 1.</u>
          <u xml:id="u-38.33" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-38.34" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na skreśleniu art. 145, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.35" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-38.36" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-38.37" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 378 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 202 posłów, przeciw - 140, 36 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.38" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-38.39" who="#Marszałek">W poprawce nr 35 do art. 148 wnioskodawcy proponują, aby sąd mógł zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia także wobec odbywających służbę zastępującą służbę wojskową sprawców przestępstw polegających na samowolnym opuszczeniu wyznaczonego miejsca wykonywania obowiązków służbowych lub samowolnym pozostawaniu poza nim.</u>
          <u xml:id="u-38.40" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-38.41" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 148, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.42" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-38.43" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-38.44" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 379 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 370 posłów, przeciw - 4, 5 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.45" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-38.46" who="#Marszałek">W poprawce nr 36 do art. 150 § 2 wnioskodawcy przez skreślenie pkt. 4 proponują, aby wyeliminować typ kwalifikowany zabójstwa, który polega na użyciu broni palnej lub materiałów wybuchowych.</u>
          <u xml:id="u-38.47" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-38.48" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 150 § 2 polegającej na skreśleniu pkt. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.49" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-38.50" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-38.51" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 372 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 62 posłów, przeciw - 303, 7 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.52" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-38.53" who="#Marszałek">Proszę, panie pośle. Pan poseł Kamiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PosełKrzysztofKamiński">Panie Marszałku! Przepraszam, ale to Kodeks karny. Wracam do decyzji Sejmu sprzed minuty. Mianowicie chodzi o poprawkę nr 33. Skreśliliśmy przepis o tym, że ponosi odpowiedzialność osoba, która uchyla się od służby wojskowej. Chciałbym zapytać prowadzącego: Czy istnieje w tej chwili w innej ustawie, chociażby o obowiązku obrony, zapis o przymusie odbywania służby wojskowej? Jeśli nie, to po skreśleniu tego przepisu mamy w pełni pacyfistyczne... nie wiem, dobrowolność odbywania służby. W związku z tym, czy nie należałoby wrócić do tego głosowania? Według mnie jest to po prostu oczywiste przeoczenie parlamentu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#PosełAleksanderBentkowski">Taka była decyzja parlamentu. Stało się. Ewentualnie jeżeli...</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#PosełAleksanderBentkowski"> Otóż tego nie można zmienić. Jest ustawa o służbie wojskowej, o obronności, i ta ustawa przewiduje taką odpowiedzialność. Ale to jest odpowiedzialność dużo łagodniejsza niż przewidywana w Kodeksie karnym. Ale taka była decyzja i wola Wysokiej Izby.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#Marszałek">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#PosełStanisławRogowski">Jeszcze do tego głosowania. W druku jest przekreślone słowo: „przyjąć”, chodzi o rekomendację komisji, jest napisane: „odrzucić”. Czy art. 145 komisja zalecała przyjąć czy odrzucić? To jest pierwsza rzecz.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#PosełStanisławRogowski">Czy nieprzyjęcie tego artykułu teraz w Kodeksie karnym nie powoduje również skreślenia określonych artykułów w ustawie o obronności?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#PosełAleksanderBentkowski">Nie, stanowisko komisji było: „przyjąć”, czyli przyjąć skreślenie. Natomiast tamta ustawa jest ustawą samodzielną. Kodeks karny i przepisy wprowadzające nie obejmują tamtej ustawy, ona jest nadal ważna i tam pozostaje zagrożenie określone w tej ustawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#Marszałek">Bardzo proszę, pan minister Kubicki.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#komentarz">(Minister Sprawiedliwości Leszek Kubicki: Dziękuję, sprawa została już wyjaśniona.)</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#Marszałek">Wyjaśniona, dobrze.</u>
          <u xml:id="u-45.4" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-45.5" who="#Marszałek">W poprawce nr 38 wnioskodawcy w nowym brzmieniu art. 154–156 proponują nowe uregulowanie dotyczące przestępstw związanych z przerywaniem ciąży, zbliżone do uchwalonej ostatnio nowelizacji Kodeksu karnego związanej z nowelizacją ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży.</u>
          <u xml:id="u-45.6" who="#Marszałek">Przyjęcie tej poprawki spowoduje bezprzedmiotowość poprawek nr 39–44 oraz odpowiednie zmiany w projektach Kodeksu karnego, Przepisów wprowadzających Kodeks karny oraz Kodeksu postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-45.7" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-45.8" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 154–156, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-45.9" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-45.10" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-45.11" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 370 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 204 posłów, przeciw - 151, 15 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-45.12" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-45.13" who="#Marszałek">W poprawce nr 45 do art. 162 wnioskodawcy proponują, aby za udział w bójce lub pobiciu człowieka z użyciem broni palnej, noża lub innego niebezpiecznego narzędzia sankcja wynosiła od 6 miesięcy do 8 lat, a nie - jak proponowała komisja - od 1 roku do 10 lat.</u>
          <u xml:id="u-45.14" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-45.15" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 162, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-45.16" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-45.17" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-45.18" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 374 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 238 posłów, przeciw - 119, 17 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-45.19" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-45.20" who="#Marszałek">W poprawce nr 46 do art. 164 wnioskodawcy proponują, aby skreślić § 1 dotyczący odpowiedzialności karnej osoby zarażonej wirusem HIV za narażenie innej osoby na zarażenie tym wirusem.</u>
          <u xml:id="u-45.21" who="#Marszałek">Konsekwencją przyjęcia tej poprawki będzie zmiana powołania w art. 469 § 2 projektu Kodeksu postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-45.22" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-45.23" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 164 polegającej na skreśleniu § 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-45.24" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-45.25" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-45.26" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 377 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 6 posłów, przeciw - 366, 5 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-45.27" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-45.28" who="#Marszałek">W poprawce nr 47 do art. 181 wnioskodawcy proponują, aby za przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji popełnione w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego albo gdy sprawca zbiegł z miejsca zdarzenia określić dolną granicę kary pozbawienia wolności na 2 lata.</u>
          <u xml:id="u-45.29" who="#Marszałek">W sprawozdaniu podkreśla się, że poprawka koliduje z treścią art. 181.</u>
          <u xml:id="u-45.30" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-45.31" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 181, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-45.32" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-45.33" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-45.34" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 377 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 3 posłów, przeciw - 372, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-45.35" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-45.36" who="#Marszałek">We wniosku mniejszości nr 10 wnioskodawcy proponują, aby skreślić art. 183 dotyczący odpowiedzialności karnej za prowadzenie pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym lub innych pojazdów po drodze publicznej w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego.</u>
          <u xml:id="u-45.37" who="#Marszałek">Przyjęcie tego wniosku spowoduje bezprzedmiotowość poprawki nr 48.</u>
          <u xml:id="u-45.38" who="#Marszałek">Proszę bardzo, pan poseł Gaberle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Zgodnie z obecnym stanem prawnym za tego rodzaju czyny odpowiada się jak za wykroczenie. Zmiana polega na tym, iż tego rodzaju zachowania będą w tej chwili traktowane jak przestępstwa. Takich czynów, w zależności od roku, popełnianych jest 60–80 tys. Sądy wydają wyroki — jeśli chodzi o wszystkie czyny — w ok. 200 tys. spraw. Chciałbym zapytać pana posła sprawozdawcę, czy pan poseł uważa, że przy wszystkim znanym obecnym stanie polskiego sądownictwa dodanie rocznie od 50–60 do 80 tys. spraw dodatkowych spowoduje stan, w którym sądownictwo będzie mogło funkcjonować?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#PosełAleksanderBentkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisja długo zastanawiała się nad tym dylematem. Zasięgaliśmy opinii w Ministerstwie Sprawiedliwości, które jest najbardziej kompetentne przy określaniu obecnych możliwości sądów. Ministerstwo Sprawiedliwości stoi na stanowisku, że sądownictwo poradzi sobie z tym ciężarem, ponieważ są to bardzo proste sprawy. Ponadto wprowadzamy szereg nowych unormowań w Kodeksie postępowania karnego, które przedstawi niebawem kolega Gaberle, a które powinny w znaczny sposób przyspieszyć postępowanie karne, a tym samym nieco odciążyć sędziów karnistów. Sądzę, że przy przyjęciu tych wszystkich za i przeciw możliwe jest aktualnie podjęcie takiej decyzji, jakkolwiek cała odpowiedzialność spada w tym przypadku nie tyle na Wysoką Izbę, co na resort sprawiedliwości, który musi uporać się z tym problemem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#Marszałek">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości polegającego na skreśleniu art. 183, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-49.4" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-49.5" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 378 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 196 posłów, przeciw - 164, 18 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-49.6" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-49.7" who="#Marszałek">W poprawce nr 49 do art. 194 § 2 wnioskodawcy proponują, aby za grożenie innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub szkodę osoby najbliższej ściganie w przypadku groźby popełnienia przestępstwa ściganego z oskarżenia prywatnego następowało także z oskarżenia prywatnego.</u>
          <u xml:id="u-49.8" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-49.9" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 194 § 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-49.10" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-49.11" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-49.12" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 369 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 5 posłów, przeciw - 360, 4 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-49.13" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-49.14" who="#Marszałek">W poprawce nr 50 do art. 197 wnioskodawca proponuje, aby przy wymierzaniu kary za wdarcie się do lokalu nie określać typu jego własności.</u>
          <u xml:id="u-49.15" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-49.16" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 197, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-49.17" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-49.18" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-49.19" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 376 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 231 posłów, przeciw - 134, 11 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-49.20" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-49.21" who="#Marszałek">W poprawce nr 51 do art. 197 polegającej na dodaniu § 2 wnioskodawcy proponują, aby w przypadku popełnienia przestępstwa polegającego na wdzieraniu się do cudzego pomieszczenia lub ogrodzonego terenu albo nieopuszczenia wbrew żądaniu osoby uprawnionej takiego miejsca ściganie następowało z oskarżenia prywatnego.</u>
          <u xml:id="u-49.22" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-49.23" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 197, polegającej na dodaniu § 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-49.24" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-49.25" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-49.26" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 378 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 4 posłów, przeciw - 371, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-49.27" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-49.28" who="#Marszałek">W poprawce nr 52 do art. 199 § 1 wnioskodawcy proponują, aby przepis ten, dotyczący przeszkadzania w wykonywaniu aktu religijnego, dotyczył kościoła lub innego związku wyznaniowego o uregulowanej sytuacji prawnej, a nie - jak proponowała komisja - uznanego prawnie wyznania lub związku religijnego.</u>
          <u xml:id="u-49.29" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-49.30" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 199 § 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-49.31" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-49.32" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-49.33" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 380 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 375 posłów, przeciw - 2, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-49.34" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-49.35" who="#Marszałek">W poprawce nr 53 wnioskodawcy proponują, aby skreślić art. 204 dotyczący odpowiedzialności karnej za: doprowadzenie małoletniego poniżej lat 15 do obcowania płciowego lub do poddania się innej czynności seksualnej albo do wykonywania takiej czynności oraz za utrwalenie treści pornograficznych z udziałem osoby małoletniej.</u>
          <u xml:id="u-49.36" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-49.37" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#PosełKrzysztofKamiński">Panie Marszałku! Prosiłbym o niepoddawanie pod głosowanie tej poprawki. Już nie chodzi tutaj o jej autora, ale wydaje mi się, że niekaranie obcowania z dziećmi to jest paranoja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#Marszałek">Wysoki Sejmie! Regulaminowo mogę to uczynić, jeżeli autor poprawki wycofa ją w tej chwili.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Kto zgłosił tę poprawkę?)</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Kto ją podpisał?)</u>
          <u xml:id="u-51.3" who="#Marszałek">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#PosełAleksanderBentkowski">Sądzę, że zaszła tu jakaś pomyłka. Nie przypuszczam, żeby autorzy - bo jest ich 16...</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#PosełAleksanderBentkowski"> Prosiłem, żeby sprawdzić to w Biurze Legislacyjnym. Nie może być wątpliwości co do jej treści, bo poprawka jest napisana na maszynie i nie można tego...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#Marszałek">Poprawka może być i odręcznie napisana, tylko oby czytelnie.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#Marszałek">Wysoki Sejmie! Przykro mi, ale Sejm zadecyduje w głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na skreśleniu art. 204, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-53.4" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-53.5" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-53.6" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 383 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 3 posłów, przeciw - 380, wstrzymujących się od głosu nie było.</u>
          <u xml:id="u-53.7" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-53.8" who="#Marszałek">Proszę bardzo, panie pośle. W jakiej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#PosełMarekDyduch">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przepraszam, przy głosowaniu nad poprawką nr 52 Sejm zadecydował o jej przyjęciu. Wydawało mi się, że pan marszałek odczytując wynik powiedział, że została odrzucona. Nie wiem, czy to ma znaczenie dla protokołu, ale prosiłbym, żeby to sprawdzić, bo być może ma to jakieś istotne znaczenie. Poprawka została przyjęta, a pan marszałek powiedział, że odrzucona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#Marszałek">Nie, poprawka została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#Marszałek">W poprawce nr 54 do art. 206 wnioskodawcy proponują, aby karze podlegało rozpowszechnianie i sporządzanie pism i przedmiotów mających charakter pornograficzny, a nie, jak proponuje komisja, publiczne prezentowanie treści pornograficznych w taki sposób, że może to narzucić ich odbiór osobie, która tego sobie nie życzy.</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#Marszałek">Przyjęcie tej poprawki uczyni bezprzedmiotową poprawkę nr 55.</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-55.4" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#PosełAleksanderBentkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jest to kolejna poprawka, która bulwersuje opinię społeczną. I żeby w przybliżeniu, krótko przedstawić problem, powiem, że w propozycji Kodeksu karnego jest rzeczywiście dopuszczenie rozpowszechniania pornografii, z wyłączeniem pornografii ostrej, czyli pornografii z udziałem małoletnich dzieci, z użyciem przemocy bądź zwierząt. Tego kodeks zabrania, to jest propozycja. Inne formy pornografii mogą być rozpowszechniane zgodnie z tą propozycją. Natomiast poprawka zmierza do tego, żeby utrzymać stan obecny, czyli żeby było tak, jak jest aktualnie w Kodeksie karnym. Albo utrzymujemy propozycję, która jest w projekcie, z możliwością rozpowszechniania pornografii tzw. miękkiej, albo pozostawiamy stan obecny, który nie dopuszcza rozpowszechniania pornografii.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#Marszałek">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#Marszałek">Pan poseł Rogowski ma pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#PosełStanisławRogowski">Mam pytanie do pana posła sprawozdawcy. Pan poseł zaprezentował tylko jedną różnicę między tymi artykułami. Czy występują tu również różnice dotyczące sposobu rozpowszechniania tej tzw. miękkiej pornografii i ograniczenia rozpowszechniania, jeśli chodzi o małoletnich poniżej 15 roku życia? Dwa pierwsze paragrafy w art. 206 zawierają i te treści, czyli to jest też istotna różnica. Czy może pan poseł odpowiedzieć?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#Marszałek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#PosełAleksanderBentkowski">Tak, dwa pierwsze...</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Proszę przeczytać projekt, bo pan mówi nieprawdę.)</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#PosełAleksanderBentkowski">Pani poseł, nie mówię nieprawdy, tylko, jak sądzę, każdy z państwa dostał projekt Kodeksu karnego, przeczytał i nie ulega wątpliwości, że dwa wcześniejsze paragrafy dotyczą innych sytuacji. Pierwszy mówi o tym, kto publicznie prezentuje treści pornograficzne, i odpowiada temu aktualny § 1 o tym, kto rozpowszechnia pisma, druki, fotografie lub inne przedmioty mające charakter pornograficzny. Zagrożenie jest proponowane do 1 roku w starym kodeksie, w poprawce - do 2 lat, a więc surowsza kara. Natomiast w § 2 - prezentowanie tychże treści osobie nieletniej - przewidziana jest kara do 2 lat. A więc § 1 w starym kodeksie jakby wyczerpuje treści § 1 i 2, natomiast § 3 jest zasadniczo różny od dotychczasowego paragrafu, ponieważ w dotychczasowym mówi się, że tej samej karze podlega, kto w celu rozpowszechniania takie pisma, druki, fotografie lub inne przedmioty sporządza, przechowuje i przenosi - kara do 2 lat. Natomiast tutaj podlega karze tylko za pornografię z udziałem dzieci, przy użyciu przemocy bądź zwierzęcia, tylko za taką pornografię przewidziana jest kara. Za inne formy pornografii kary nie ma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#Marszałek">Pan poseł Kamiński.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#Marszałek">Okazuje się, że sprawa pornografii jest niezwykle bulwersująca i ciekawa.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Kamiński: Panie marszałku, dobrze...)</u>
          <u xml:id="u-61.3" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu też zajmowało się tym zagadnieniem i doszło do wniosków, o których wolę nie mówić.</u>
          <u xml:id="u-61.4" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-61.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Do jakich wniosków?)</u>
          <u xml:id="u-61.6" who="#Marszałek">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#PosełKrzysztofKamiński">Panie marszałku, chodzi o rzecz następującą. Istniejący stan jest taki, że pojęcie pornografii jest pojęciem szerokim; mówi się o treściach pornograficznych, a sądy i prokuratury w indywidualnych przypadkach dokonują oceny. Ta poprawka zmierza do tego, żeby utrzymać taki stan.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#PosełKrzysztofKamiński">Natomiast w komisji przyjęto koncepcję jakiejś pornografii miękkiej, twardej, „zielonej”, z dziećmi. Po co? Głosujmy za utrzymaniem dotychczasowego stanu.</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#Marszałek">Proszę bardzo, pan poseł Gaberle.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#Marszałek">Pan poseł Kamiński spróbował zdefiniować tu reformy.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#komentarz">(Poseł Marek Borowski: Czy to było pytanie?)</u>
          <u xml:id="u-63.4" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Jeśli wolno, panie marszałku, ja w formie pytania. Najpierw muszę jednak zacząć od przedstawienia przesłanek tego pytania. Obecny stan jest taki, że karalności podlega rozpowszechnianie pornografii, przy czym istnieje niesłychany spór o to, co to jest pornografia i co to znaczy: rozpowszechniać. Taka sytuacja jest powodem tego, że jest to przepis praktycznie martwy.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#PosełAndrzejGaberle">Propozycja komisji zmierza do tego, aby nie można było publicznie prezentować treści pornograficznych w sposób mogący narzucić ich odbiór osobie, która sobie tego nie życzy. Co to oznacza? Nie wolno wystawić w kiosku jakiegoś obrazka, który może mieć treści pornograficzne, bo to mogłoby narzucić odbiór; to podlega karze.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#PosełAndrzejGaberle">Natomiast co do pozostałych przepisów, to chodzi tutaj o małoletniego poniżej lat 15, któremu się prezentuje treści pornograficzne. To w ogóle jest zakazane, niezależnie od tego, czy jest to prezentowane publicznie czy niepublicznie, czy może kogoś oburzyć, czy nie; podobnie produkcja, sprowadzanie, rozpowszechnianie treści pornograficznych z udziałem małoletniego poniżej lat 15, związanych np. z użyciem przemocy, posługiwaniem się zwierzęciem itd.; czyli chodzi tu o to, co się nazywa pornografią twardą.</u>
          <u xml:id="u-64.3" who="#PosełAndrzejGaberle">A teraz, ponieważ regulamin mnie do tego zobowiązuje, mam pytanie: Które rozwiązanie jest lepsze zdaniem pana posła sprawozdawcy?</u>
          <u xml:id="u-64.4" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#Marszałek">Zobaczymy, co pan poseł na to powie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#PosełAleksanderBentkowski">Chciałbym umieć odpowiedzieć w sposób jednoznaczny, ale, proszę państwa, mówię w tym wypadku za siebie. Uważam, że w sądach jest już wypracowana i stosowana określona praktyka. Nowy przepis też nie określa, co to jest pornografia, tylko posługuje się pojęciem treści pornograficznej; znaczy to mniej więcej tyle samo, co przedmioty mające charakter pornograficzny. Trzeba po prostu zaufać sądom, że będą umiały posługiwać się tym przepisem. Stan dzisiejszy jest już jak gdyby przyswojony przez sąd, jest bardziej czytelny i dla społeczeństwa, i dla sądu, dlatego też uważam, że utrzymanie go jest korzystniejszym rozwiązaniem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#Marszałek">Panie pośle, ufamy sądom, a sądy już wypowiadały się niejednokrotnie, że to zależy od indywidualnego odczucia. To, co dla jednego jest pornografią, dla innego jest jeszcze dziełem.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 206, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-67.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-67.4" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-67.5" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 361 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 113 posłów, przeciw - 223, 25 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-67.6" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-67.7" who="#Marszałek">W poprawce nr 55 wnioskodawcy proponują, aby za przestępstwo polegające na produkcji lub rozpowszechnianiu treści pornograficznych z udziałem małoletniego poniżej lat 15, albo związanych z użyciem przemocy lub posługiwaniem się zwierzęciem, określić karę pozbawienia wolności w przedziale od 3 miesięcy do 5 lat, a nie, jak proponowała komisja, karę pozbawienia wolności do lat 3.</u>
          <u xml:id="u-67.8" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-67.9" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 206 § 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-67.10" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-67.11" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-67.12" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 366 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 362 posłów, przeciw - 2, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-67.13" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-67.14" who="#Marszałek">W poprawce nr 56 wnioskodawcy proponują nową redakcję art. 212, który dotyczy rozpijania małoletniego.</u>
          <u xml:id="u-67.15" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-67.16" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 212, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-67.17" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-67.18" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-67.19" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 367 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 360 posłów, przeciw - 1 poseł, 6 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-67.20" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-67.21" who="#Marszałek">W poprawce nr 57 do art. 213 polegającej na dodaniu § 3 wnioskodawcy proponują, aby za przestępstwo uchylania się od obowiązku opieki przez niełożenie na utrzymanie osoby uprawnionej, w przypadku gdy pokrzywdzonemu przyznano świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego, ściganie uchylającego się od obowiązku opieki odbywało się z urzędu.</u>
          <u xml:id="u-67.22" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-67.23" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 213 polegającej na dodaniu § 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-67.24" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-67.25" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-67.26" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 369 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 366 posłów, przeciw nikt nie głosował, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-67.27" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-67.28" who="#Marszałek">W poprawce nr 58 wnioskodawcy proponują, aby skreślić art. 218 dotyczący wyłączenia odpowiedzialności karnej za pomówienie w przypadku działania w usprawiedliwionym przekonaniu o prawdziwości zarzutu.</u>
          <u xml:id="u-67.29" who="#Marszałek">Konsekwencją przyjęcia tej poprawki będą odpowiednie zmiany w art. 219 i 220.</u>
          <u xml:id="u-67.30" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-67.31" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na skreśleniu art. 218, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-67.32" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-67.33" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-67.34" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 372 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 358 posłów, przeciw - 8, 6 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-67.35" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-67.36" who="#Marszałek">W poprawce nr 59 wnioskodawcy proponują, aby skreślić art. 224 dotyczący naruszenia przepisów prawa o ubezpieczeniach społecznych polegającego na niezgłaszaniu wymaganych danych albo zgłaszaniu nieprawdziwych danych mających wpływ na prawo do świadczeń albo ich wysokość.</u>
          <u xml:id="u-67.37" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-67.38" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na skreśleniu art. 224, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-67.39" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-67.40" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-67.41" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 365 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 6 posłów, przeciw - 354, 5 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-67.42" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-67.43" who="#Marszałek">W poprawce nr 60 do art. 247 § 3 wnioskodawcy proponują zmianę polegającą na zastąpieniu wyrazów: „tej samej karze” wyrazami: „karze określonej w § 2”.</u>
          <u xml:id="u-67.44" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-67.45" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 247 § 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-67.46" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-67.47" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-67.48" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 365 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 364 posłów, przeciw nikt nie głosował, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-67.49" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-67.50" who="#Marszałek">W poprawce nr 61 lit. a do art. 250 wnioskodawcy proponują, aby karze podlegało także wywieranie wpływu na oskarżyciela.</u>
          <u xml:id="u-67.51" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-67.52" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 61 lit. a do art. 250, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-67.53" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-67.54" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-67.55" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 368 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 367 posłów, nikt nie głosował przeciw, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-67.56" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-67.57" who="#Marszałek">W poprawce nr 61 lit. b do art. 250 wnioskodawcy proponują, aby za wywieranie wpływu na świadka, biegłego, tłumacza albo oskarżonego kara określona była w przedziale od 6 miesięcy do 8 lat, a nie - jak proponowała komisja - od 3 miesięcy do 5 lat.</u>
          <u xml:id="u-67.58" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-67.59" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 61 lit. b do art. 250, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-67.60" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-67.61" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-67.62" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 372 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 367 posłów, przeciw - 3, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-67.63" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-67.64" who="#Marszałek">W poprawce nr 62 do art. 269 polegającej na dodaniu § 3 i 4 wnioskodawcy proponują, aby karze pozbawienia wolności podlegały:</u>
          <u xml:id="u-67.65" who="#Marszałek">— osoby, które umożliwiają innym osobom przekraczanie wbrew przepisom granicy Rzeczypospolitej Polskiej;</u>
          <u xml:id="u-67.66" who="#Marszałek">— osoby, które z popełnienia tego przestępstwa uczyniły stałe źródło dochodu.</u>
          <u xml:id="u-67.67" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-67.68" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 269 polegającej na dodaniu § 3 i 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-67.69" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-67.70" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-67.71" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 370 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 368 posłów, przeciw - 2, nikt nie wstrzymał się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-67.72" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-67.73" who="#Marszałek">W poprawce nr 63 do art. 294 polegającej na dodaniu nowego paragrafu wnioskodawcy proponują, aby w przypadkach dotyczących zaboru cudzego pojazdu mechanicznego w celu krótkotrwałego użycia sąd mógł wymierzać obok kary pozbawienia wolności także karę grzywny.</u>
          <u xml:id="u-67.74" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-67.75" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 294 polegającej na dodaniu nowego paragrafu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-67.76" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-67.77" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-67.78" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 372 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 367 posłów, przeciw - 2, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-67.79" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-67.80" who="#Marszałek">W poprawce nr 64 wnioskodawcy proponują, aby skreślić art. 308 dotyczący odpowiedzialności karnej za przestępstwo polegające na nieprowadzeniu albo nierzetelnym lub niezgodnym z prawdą prowadzeniu dokumentacji działalności gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-67.81" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-67.82" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na skreśleniu art. 308, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-67.83" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-67.84" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-67.85" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 367 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 11 posłów, przeciw - 349, 7 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-67.86" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-67.87" who="#Marszałek">W poprawce nr 65 do art. 362 § 1 wnioskodawcy proponują zmianę polegającą na zastąpieniu wyrazów: „wprawia się” wyrazami: „wprawi się”.</u>
          <u xml:id="u-67.88" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-67.89" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 362 § 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-67.90" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-67.91" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-67.92" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 373 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 4 posłów, przeciw - 365, 4 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-67.93" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-67.94" who="#Marszałek">Obecnie przystąpimy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-67.95" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy Kodeks karny w brzmieniu proponowanym przez Komisję Nadzwyczajną, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-67.96" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-67.97" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-67.98" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 379 posłów. Za przyjęciem w całości projektu ustawy głosowało 345 posłów, przeciw - 19, 15 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-67.99" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę Kodeks karny.</u>
          <u xml:id="u-67.100" who="#Marszałek">Przechodzimy do głosowania nad projektem ustawy Przepisy wprowadzające Kodeks karny.</u>
          <u xml:id="u-67.101" who="#Marszałek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-67.102" who="#Marszałek">Komisja w sprawozdaniu dodatkowym przedstawia poprawki, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-67.103" who="#Marszałek">W poprawce nr 1 do art. 3 wnioskodawcy proponują, aby z dniem wejścia w życie Kodeksu karnego traciły moc przepisy dotyczące przedmiotów w tym kodeksie unormowanych, chyba że przepisy tej ustawy stanowią inaczej.</u>
          <u xml:id="u-67.104" who="#Marszałek">Komisja natomiast proponowała, aby z dniem wejścia w życie Kodeksu karnego nastąpiło uchylenie wszystkich innych przepisów dotyczących odpowiedzialności karnej za przestępstwa, chyba że przepisy tej ustawy stanowią inaczej.</u>
          <u xml:id="u-67.105" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-67.106" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-67.107" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-67.108" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-67.109" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 360 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 355 posłów, przeciw - 1 poseł, 4 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-67.110" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-67.111" who="#Marszałek">W poprawce nr 2 do art. 5 § 1 wnioskodawcy przez skreślenie pkt. 13 proponują uchylenie art. 54 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych.</u>
          <u xml:id="u-67.112" who="#Marszałek">Konsekwencją przyjęcia tej poprawki będzie zmiana w art. 280 Kodeksu karnego polegająca na dodaniu nowego § 2.</u>
          <u xml:id="u-67.113" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-67.114" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 5 § 1 polegającej na skreśleniu pkt. 13, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-67.115" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-67.116" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-67.117" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 361 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 357 posłów, przeciw - 2, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-67.118" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-67.119" who="#Marszałek">W poprawce nr 3 do art. 5 § 1 polegającej na dodaniu nowego punktu wnioskodawcy proponują, aby pozostawić w mocy art. 452 ust. 2 i 3 oraz art. 453 ust. 3 i 4 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi dotyczące karalności za reklamowanie napojów alkoholowych.</u>
          <u xml:id="u-67.120" who="#Marszałek">Z poprawką tą wiąże się poprawka nr 5 do art. 5 § 2 pkt 16 polegająca na pozostawieniu w mocy oraz dostosowaniu do nowego Kodeksu karnego przepisów zawartych w art. 452 ust. 1 oraz w art. 453 ust. 1 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.</u>
          <u xml:id="u-67.121" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-67.122" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-67.123" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek do art. 5 § 1 polegającej na dodaniu nowego punktu oraz do § 2 pkt 16, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-67.124" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-67.125" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-67.126" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 362 posłów. Za przyjęciem poprawek głosowało 360 posłów, głosów przeciwnych nie było, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-67.127" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-67.128" who="#Marszałek">W poprawce nr 4 do art. 5 § 1 wnioskodawcy przez dodanie nowego punktu proponują, aby pozostawić w mocy art. 27a ust. 2 i 3 ustawy o rybactwie śródlądowym dotyczący popełnienia przestępstw związanych z połowem ryb.</u>
          <u xml:id="u-67.129" who="#Marszałek">Z poprawką tą wiąże się poprawka nr 6 do art. 5 § 2, w której wnioskodawcy w dodawanym punkcie proponują, aby pozostawić w mocy oraz dostosować do nowego Kodeksu karnego przepis art. 27a ust. 1 ustawy o rybactwie śródlądowym.</u>
          <u xml:id="u-67.130" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-67.131" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-67.132" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek do art. 5 § 1 i 2, polegających na dodaniu punktów, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-67.133" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-67.134" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-67.135" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 358 posłów. Za przyjęciem poprawek głosowało 357 posłów, głosów przeciwnych nie było, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-67.136" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-67.137" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-67.138" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy Przepisy wprowadzające Kodeks karny w brzmieniu proponowanym przez Komisję Nadzwyczajną, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-67.139" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-67.140" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-67.141" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 366 posłów. Za przyjęciem w całości projektu ustawy głosowało 364 posłów, głosów przeciwnych nie było, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-67.142" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę Przepisy wprowadzające Kodeks karny.</u>
          <u xml:id="u-67.143" who="#Marszałek">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-67.144" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-67.145" who="#Marszałek">Przechodzimy obecnie do rozpatrzenia projektu ustawy Kodeks karny wykonawczy.</u>
          <u xml:id="u-67.146" who="#Marszałek">O zabranie głosu proszę sprawozdawcę komisji pana posła Kazimierza Pańtaka w celu przedstawienia poprawek zgłoszonych w drugim czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-67.147" who="#Marszałek">Niech pan zastosuje, panie pośle, dobrą praktykę posła Bentkowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#PosełKazimierzPańtak">Dziękuję, panie marszałku, właśnie chciałem tę praktykę zastosować.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#PosełKazimierzPańtak">Poprawek jest kilka, są one jasne. Jeśli będą uwagi, będę odpowiadał na pytania. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#Marszałek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#Marszałek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-69.3" who="#Marszałek">Komisja przedstawia również wnioski mniejszości oraz poprawki, nad którymi głosować będziemy zgodnie ze wzrastającą numeracją przepisów.</u>
          <u xml:id="u-69.4" who="#Marszałek">We wniosku mniejszości nr 1 do art. 90 § 1 projektu Kodeksu karnego wykonawczego wnioskodawcy proponują, aby wyłączyć możliwość przeniesienia skazanego na karę dożywotniego pozbawienia wolności z zakładu karnego typu zamkniętego do zakładu typu półotwartego lub otwartego, natomiast skazanemu na karę 25 lat pozbawienia wolności możliwość tę przyznać po odbyciu nie mniej niż 15 lat kary.</u>
          <u xml:id="u-69.5" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 90 § 1 projektu Kodeksu karnego wykonawczego, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-69.6" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-69.7" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-69.8" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 350 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 101 posłów, przeciw - 231, 18 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-69.9" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-69.10" who="#Marszałek">W poprawkach: nr 1 do art. 92, polegającej na skreśleniu pkt. 7, oraz nr 2 do art. 93, polegającej na skreśleniu pkt. 9, wnioskodawcy proponują, aby znieść możliwość udzielania skazanym przepustek z zakładu karnego.</u>
          <u xml:id="u-69.11" who="#Marszałek">Konsekwencją przyjęcia tej propozycji będzie skreślenie art. 94.</u>
          <u xml:id="u-69.12" who="#Marszałek">Nad poprawkami tymi głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-69.13" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-69.14" who="#Marszałek">Proszę, pan poseł Brachmański.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#PosełAndrzejBrachmański">Mam pytanie do pana posła sprawozdawcy. Czy w przypadku odrzucenia tych poprawek osoby, które odbywają w więzieniu karę pozbawienia wolności, będą miały prawo - bez względu na to, czy się zachowują dobrze, czy źle - do tzw. przepustki regulaminowej? W przypadku odrzucenia tych poprawek administracja więzienna będzie zmuszona do udzielania im tej przepustki. Czy tworzymy w ten sposób system obligatoryjnych przepustek?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#Marszałek">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#PosełKazimierzPańtak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Te przepustki będą zależały od uznania administracji, czyli skazany musi spełniać pewne kryteria, lecz ustawa jak gdyby nakazuje udzielanie tych przepustek. Zależy to jednak od woli i poprawnego zachowania się osób skazanych. To nie będą przepustki obligatoryjne. Takie są kryteria zawarte w tych przepisach. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek: do art. 92, polegającej na skreśleniu pkt. 7, oraz do art. 93, polegającej na skreśleniu pkt. 9, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-73.3" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-73.4" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 350 posłów. Za przyjęciem poprawek głosowało 36 posłów, przeciw - 293, 21 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-73.5" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-73.6" who="#Marszałek">Przypominam, że wniosek mniejszości nr 2 do art. 140 rozpatrzyliśmy łącznie z wnioskiem mniejszości nr 6 do projektu Kodeksu karnego.</u>
          <u xml:id="u-73.7" who="#Marszałek">W poprawce nr 3 do art. 217 wnioskodawcy proponują, aby przy przyjmowaniu tymczasowo aresztowanego do aresztu śledczego istniał obowiązek informowania go w szczególności o prawie do obrony.</u>
          <u xml:id="u-73.8" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-73.9" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 217, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-73.10" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-73.11" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-73.12" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 353 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 5 posłów, przeciw - 347, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-73.13" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-73.14" who="#Marszałek">W poprawce nr 4 polegającej na skreśleniu art. 258–261 wnioskodawcy proponują, aby znieść możliwość umieszczania tymczasowo aresztowanego po wniesieniu aktu oskarżenia lub skazanego w przeznaczonych dla osób zatrzymanych pomieszczeniach Policji, Straży Granicznej lub w wydzielonych pomieszczeniach aresztu garnizonowego.</u>
          <u xml:id="u-73.15" who="#Marszałek">Konsekwencją przyjęcia tej poprawki będzie skreślenie w art. 266 szczególnego uregulowania okresu obowiązywania tych przepisów.</u>
          <u xml:id="u-73.16" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-73.17" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na skreśleniu art. 258–261, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-73.18" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-73.19" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-73.20" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 354 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 9 posłów, przeciw - 342, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-73.21" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-73.22" who="#Marszałek">Obecnie przystąpimy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-73.23" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy Kodeks karny wykonawczy w brzmieniu proponowanym przez Komisję Nadzwyczajną, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-73.24" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-73.25" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-73.26" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 355 posłów. Za przyjęciem ustawy głosowało 328 posłów, przeciw - 21, 6 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-73.27" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę Kodeks karny wykonawczy.</u>
          <u xml:id="u-73.28" who="#Marszałek">Przechodzimy do rozpatrzenia projektów ustaw Kodeks postępowania karnego oraz Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-73.29" who="#Marszałek">Przypominam, że jedyną poprawkę zgłoszoną do projektu ustawy Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego rozpatrzyliśmy łącznie z poprawką nr 2 zgłoszoną do projektu ustawy Kodeks karny. W zakresie projektu ustawy Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego pozostało zatem tylko głosowanie nad całością.</u>
          <u xml:id="u-73.30" who="#Marszałek">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Andrzeja Gaberlego w celu przedstawienia poprawek zgłoszonych w drugim czytaniu do projektu ustawy Kodeks postępowania karnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podobnie jak moi przedmówcy chcę powiedzieć, iż w razie jakichkolwiek wątpliwości będę do dyspozycji. Natomiast omawianie w tej chwili tych 42 poprawek, wydaje mi się, byłoby zabieraniem Wysokiej Izbie tylko cennego czasu. Ze swej strony chciałbym tylko na jedną uwagę sobie pozwolić. Otóż w trakcie pracy nad kodyfikacjami karnymi dochodziły do nas niekiedy głosy, że nie zwracamy dostatecznej uwagi na postulaty wynikające z praktyki. Otóż nie zgadzam się z tym stwierdzeniem. Wśród poprawek, nad którymi dzisiaj będziemy głosować, są trzy pozytywnie rekomendowane przez komisje, zgłoszone przez osoby znające praktykę, i to jest dowód, iż komisja z należytą uwagą odnosiła się do wszelkich takich postulatów.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#PosełAndrzejGaberle">Ze swej strony chciałbym podziękować wszystkim osobom, które wnosiły pewne uwagi do Kodeksu postępowania karnego, dlatego że z całą pewnością ten wysiłek przyczynił się do poprawienia jakości tej ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#Marszałek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#Marszałek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-75.3" who="#Marszałek">Komisja przedstawia również wnioski mniejszości oraz poprawki, nad którymi głosować będziemy zgodnie ze wzrastającą numeracją artykułów.</u>
          <u xml:id="u-75.4" who="#Marszałek">W poprawce nr 1 do art. 22 § 2 wnioskodawcy proponują, aby na postanowienie o zawieszeniu i na postanowienie o podjęciu zawieszonego postępowania przysługiwało zażalenie.</u>
          <u xml:id="u-75.5" who="#Marszałek">Komisja natomiast proponuje, aby zażalenie przysługiwało w przedmiocie zawieszenia postępowania.</u>
          <u xml:id="u-75.6" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-75.7" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 22 § 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-75.8" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-75.9" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-75.10" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 353 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 8 posłów, przeciw - 340, 5 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-75.11" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-75.12" who="#Marszałek">W poprawce nr 2 do art. 40, polegającej na dodaniu pkt. 10, wnioskodawcy proponują, aby sędzia z mocy prawa był wyłączany od udziału w sprawie także w przypadku, gdy brał udział w wydaniu postanowienia o zastosowaniu tymczasowego aresztowania w toku postępowania przygotowawczego.</u>
          <u xml:id="u-75.13" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-75.14" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 40, polegającej na dodaniu pkt. 10, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-75.15" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-75.16" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-75.17" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 362 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 73 posłów, przeciw - 270, 19 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-75.18" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-75.19" who="#Marszałek">W poprawce nr 3 do art. 41 wnioskodawcy proponują, aby skreślić § 2, który stanowi, że wyłączenie sędziego na wniosek nie jest dopuszczalne po rozpoczęciu przewodu sądowego, chyba że przyczyna wyłączenia powstała lub stała się wiadoma po rozpoczęciu przewodu.</u>
          <u xml:id="u-75.20" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-75.21" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 41, polegającej na skreśleniu § 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-75.22" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-75.23" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-75.24" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 359 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 79 posłów, przeciw - 269, 11 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-75.25" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-75.26" who="#Marszałek">W poprawce nr 4 do art. 52 wnioskodawcy proponują, aby w przypadku śmierci pokrzywdzonego prawa, które by mu przysługiwały, mogły wykonywać tylko osoby najbliższe, a nie, jak proponuje komisja, w przypadku ich braku lub nieujawnienia także prokurator.</u>
          <u xml:id="u-75.27" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-75.28" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 52, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-75.29" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-75.30" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-75.31" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 357 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 12 posłów, przeciw - 342, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-75.32" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-75.33" who="#Marszałek">W poprawce nr 5 do art. 60 § 1 wnioskodawcy proponują, aby w sprawach o przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego prokurator wszczynał postępowanie albo wstępował do postępowania już wszczętego tylko w przypadkach, gdy pokrzywdzony wyrazi na to zgodę.</u>
          <u xml:id="u-75.34" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-75.35" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 60 § 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-75.36" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-75.37" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-75.38" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 357 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 5 posłów, przeciw - 348, 4 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-75.39" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-75.40" who="#Marszałek">W poprawce nr 6 do art. 73 § 4 wnioskodawcy proponują, aby zastrzeżenia prokuratora dotyczące jego obecności lub osoby przez niego upoważnionej w czasie porozumiewania się ze swoim obrońcą oskarżonego tymczasowo aresztowanego oraz dotyczące kontroli korespondencji oskarżonego nie mogły być utrzymywane ani dokonywane po upływie 30 dni od dnia tymczasowego aresztowania, a nie - jak proponuje komisja - po upływie 14 dni od tego dnia.</u>
          <u xml:id="u-75.41" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-75.42" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 73 § 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-75.43" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-75.44" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-75.45" who="#Marszałek">W głosowaniu udział wzięło 364 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 4 posłów, przeciw - 359, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-75.46" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-75.47" who="#Marszałek">W poprawce nr 7 wnioskodawcy proponują, aby skreślić rozdz. X regulujący dopuszczanie oraz tryb uczestnictwa przedstawiciela organizacji społecznej.</u>
          <u xml:id="u-75.48" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-75.49" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki polegającej na skreśleniu rozdz. X, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-75.50" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-75.51" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-75.52" who="#Marszałek">W głosowaniu udział wzięło 360 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 3 posłów, przeciw - 355, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-75.53" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-75.54" who="#Marszałek">W poprawce nr 8 do art. 143 § 1 pkt 1 wnioskodawcy proponują, aby spisania protokołu wymagało także cofnięcie wniosku o ściganie.</u>
          <u xml:id="u-75.55" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-75.56" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 143 § 1 pkt 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-75.57" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-75.58" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-75.59" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udziału 363 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 349 posłów, przeciw - 12, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-75.60" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-75.61" who="#Marszałek">W poprawce nr 9 do art. 143 wnioskodawcy w dodawanym § 3 proponują, aby protokół przesłuchania na rozprawie oskarżonego, świadka, biegłego i kuratora po odczytaniu przez sąd czytelnie podpisywała osoba przesłuchiwana.</u>
          <u xml:id="u-75.62" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-75.63" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 143 polegającej na dodaniu § 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-75.64" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-75.65" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-75.66" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 357 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 9 posłów, przeciw - 345, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-75.67" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-75.68" who="#Marszałek">W poprawce nr 10 do art. 148 wnioskodawcy proponują, aby skreślić § 3 dotyczący zakazu zastępowania w protokole treści zeznań lub wyjaśnień odwoływaniem się do innego protokołu.</u>
          <u xml:id="u-75.69" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-75.70" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 148 polegającej na skreśleniu § 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-75.71" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-75.72" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-75.73" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 356 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 6 posłów, przeciw - 347, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-75.74" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-75.75" who="#Marszałek">W poprawce nr 11 do art. 180 § 1 wnioskodawcy proponują, aby od obowiązku zachowania tajemnicy nie można było zwolnić:</u>
          <u xml:id="u-75.76" who="#Marszałek">— księdza co do okoliczności spowiedzi,</u>
          <u xml:id="u-75.77" who="#Marszałek">— adwokata co do wiadomości powziętych w związku z wykonywaniem zawodu.</u>
          <u xml:id="u-75.78" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-75.79" who="#Marszałek">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Panie Marszałku! Chciałbym wyjaśnić, że tutaj zaszła pewna pomyłka. Otóż odpowiedni przepis - tyle, że lepiej sformułowany - jest już w kodeksie. Z tą poprawką związane jest pewnego rodzaju nieporozumienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 180 § 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-77.3" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-77.4" who="#Marszałek">No, nawet komputer się zmęczył.</u>
          <u xml:id="u-77.5" who="#komentarz">(Głosy z sali: Przerwa.)</u>
          <u xml:id="u-77.6" who="#Marszałek">Przerwa? Proszę państwa, przeczytałem 200 stron i nie żądam przerwy.</u>
          <u xml:id="u-77.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-77.8" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 365 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 100 posłów, przeciw - 256, 9 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-77.9" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-77.10" who="#Marszałek">W poprawce nr 12 do art. 180 wnioskodawcy proponują, aby skreślić § 2 dotyczący możliwości przesłuchania przez sąd osób obowiązanych do zachowania tajemnicy adwokackiej, lekarskiej lub dziennikarskiej w przypadku, gdy jest to niezbędne dla dobra wymiaru sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-77.11" who="#Marszałek">W przypadku przyjęcia tej poprawki bezprzedmiotowe staną się wnioski mniejszości nr 1 i 2.</u>
          <u xml:id="u-77.12" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-77.13" who="#Marszałek">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Wysoka Izbo! Chciałbym zabrać głos z tego względu, że doszły mnie pewne słuchy odnośnie do tego, że są pewne nieporozumienia związane z tą poprawką. Otóż jest to przepis, który zezwala tutaj na szczególne traktowanie i wymaga pojawienia się dodatkowych przesłanek - zaraz powiem, jakich - jeśli sąd chciałby zwolnić z obowiązku zachowania tajemnicy adwokackiej, lekarskiej lub dziennikarskiej. Jeżeli skreślimy § 2, to wtedy pozostanie tylko § 1. W związku z tym lekarza, dziennikarza i adwokata można będzie traktować tak samo, jak każdą inną osobę. Skreślimy zapis dotyczący pewnych szczególnych, dodatkowych warunków, jakie są związane ze zwolnieniem tych osób z obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#PosełAndrzejGaberle">Chciałbym wskazać wyraźnie, że ten przepis był przedmiotem bardzo długich, drobiazgowych rozważań w trakcie pracy nad projektem. Dopracowaliśmy się tutaj rozwiązania, które — naszym zdaniem — jest optymalne: zwolnienie z obowiązku zachowania tej tajemnicy jest możliwe tylko wtedy, gdy jest niezbędne dla dobra wymiaru sprawiedliwości. Decydować o tym może tylko sąd, a decyzja sądu podlega jeszcze kontroli — przysługuje na nią zażalenie. Są to pewne warunki, które — naszym zdaniem — stanowią gwarancję, że przypadki zwolnienia będą czymś zupełnie wyjątkowym, jeśli można tak powiedzieć — superwyjątkowym.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#PosełAndrzejGaberle">Natomiast trzeba wyraźnie powiedzieć, że przekreślenie możliwości zwolnienia tych osób z obowiązku zachowania tajemnicy może być szkodliwe dla tych, w których interesie te osoby mają działać. Otóż niekiedy przesłuchanie adwokata może być korzystne dla osoby oskarżonej - o tym trzeba pamiętać. Takie rozwiązania zresztą są stosowane w innych krajach.</u>
          <u xml:id="u-78.3" who="#PosełAndrzejGaberle">Mówię o tym tak dobitnie, gdyż usłyszałem opinię, że skreślenie § 2 w art. 180 otwiera możliwości innego rozwiązania tej sprawy. Otóż apeluję do Wysokiej Izby, żeby nie kupować kota w worku. W innym wypadku Senat niewątpliwie wprowadzi tutaj pewne zmiany - bo traktowanie tych osób w sposób wyjątkowy jest potrzebne, jest konieczne - tyle tylko, że nie wiemy, jakie to będą zmiany. Pozostańmy przy tym rozwiązaniu, które naprawdę jest wyważone i przemyślane. W związku z tym oczywiście negatywnie wypowiadam się na temat wniosku mniejszości, który inaczej te sprawy rozwiązuje. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 180 polegającej na skreśleniu § 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-79.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-79.4" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-79.5" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 358 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 5 posłów, przeciw - 350, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-79.6" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-79.7" who="#Marszałek">We wnioskach mniejszości nr 1 do art. 180 § 2 oraz nr 2 polegającym na dodaniu w art. 180 nowych § 3 i 4, wnioskodawcy proponują, aby przesłuchanie co do faktów objętych tajemnicą adwokacką mogło następować tylko w sprawach o zabójstwo oraz o przestępstwa, o których mowa w art. 46 § 1 Kodeksu karnego.</u>
          <u xml:id="u-79.8" who="#Marszałek">Nad tymi wnioskami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-79.9" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosków mniejszości do art. 180 § 2 oraz polegającego na dodaniu § 3 i 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-79.10" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-79.11" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-79.12" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 360 posłów. Za przyjęciem wniosków mniejszości głosowało 134 posłów, przeciw - 199, 27 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-79.13" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wnioski mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-79.14" who="#Marszałek">W poprawce nr 13 do art. 193 wnioskodawcy w dodawanym § 4 proponują, aby okoliczności mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy mogły być stwierdzone wynikami kontroli wyspecjalizowanego organu.</u>
          <u xml:id="u-79.15" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-79.16" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 193 polegającej na dodaniu § 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-79.17" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-79.18" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-79.19" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 357 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 7 posłów, przeciw - 344, 6 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-79.20" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-79.21" who="#Marszałek">W poprawce nr 14 do art. 209 § 2 wnioskodawcy proponują, aby oprócz prokuratora oględzin zwłok mógł dokonać także policjant.</u>
          <u xml:id="u-79.22" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-79.23" who="#Marszałek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To jest pewnego rodzaju nieporozumienie. Mianowicie policja może przeprowadzić oględziny zwłok w wypadkach nie cierpiących zwłoki, zawiadamiając jednocześnie o tym prokuratora. Uzupełnienie tego przepisu, który by dawał równorzędne uprawnienia prokuratorowi i policji, wprowadzi sprzeczność w ramach tego przepisu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 209 § 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-81.4" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-81.5" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 368 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 9 posłów, przeciw - 358, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-81.6" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-81.7" who="#Marszałek">W poprawce nr 15 do art. 250 § 3 wnioskodawcy proponują, aby tymczasowe aresztowanie mogło być stosowane tylko na wniosek prokuratora, a nie, jak proponuje komisja, w szczególnych przypadkach także na wniosek policji.</u>
          <u xml:id="u-81.8" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-81.9" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 250 § 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-81.10" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-81.11" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-81.12" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 363 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 74 posłów, przeciw - 277, 12 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-81.13" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-81.14" who="#Marszałek">W poprawce nr 16 do art. 252 wnioskodawcy proponują, aby na postanowienie w przedmiocie środka zapobiegawczego przysługiwało zażalenie na zasadach ogólnych.</u>
          <u xml:id="u-81.15" who="#Marszałek">Komisja proponuje ponadto, aby na postanowienie prokuratora w przedmiocie środka zapobiegawczego zażalenie przysługiwało do sądu rejonowego, w którego okręgu prowadzi się postępowanie.</u>
          <u xml:id="u-81.16" who="#Marszałek">Z poprawką tą wiąże się poprawka nr 18 do art. 254, w której wnioskodawcy proponują, aby przysługiwało zażalenie na postanowienie sądu w przedmiocie wniosku o uchylenie lub zmianę środka zapobiegawczego.</u>
          <u xml:id="u-81.17" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-81.18" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-81.19" who="#Marszałek">Przyjęcie tych poprawek spowoduje bezprzedmiotowość poprawek nr 17 i 19.</u>
          <u xml:id="u-81.20" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek nr 16 i 18 do art. 252 oraz art. 254, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-81.21" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-81.22" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-81.23" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 369 posłów. Za przyjęciem poprawek głosowało 6 posłów, przeciw - 360, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-81.24" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-81.25" who="#Marszałek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#PosełKrzysztofKamiński">Przepraszam bardzo, ale mam istotne pytanie związane z poprzednim głosowaniem. Przegłosowaliśmy mianowicie, że będzie można w Polsce stosować tymczasowe aresztowanie z wniosku innego organu niż prokuratura, z wniosku Policji. Mówi się o szczególnych okolicznościach. Chciałem zapytać: Czy nie jest to sprzeczne z ustawą o Policji, z ustawą o prokuraturze? Jest to ogromny wyłom w dotychczasowym systemie prawnym. Czy tu nie nastąpiła oczywista pomyłka? Aresztować w Polsce na wniosek Policji? W nadzwyczajnych okolicznościach? Jaki organ będzie oceniał, czy okoliczności są nadzwyczajne? Czy funkcjonariusz Policji? Uważam, że należałoby wrócić do tego głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#Marszałek">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sprzeczności z innymi przepisami tu nie ma, natomiast rzeczywiście do tego przepisu można mieć zastrzeżenia. Osobiście głosowałem, jak może państwo zauważyli, za przyjęciem tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#PosełAndrzejGaberle">Otóż niebezpieczeństwo jest takie, że jak zwykle w wypadku przepisów wyjątkowych, stają się one regułą, natomiast to, co ma być regułą, staje się wyjątkiem. Oczywiście tego rodzaju niebezpieczeństwu najlepiej byłoby zapobiec skreślając ten przepis, ale Wysoka Izba uznała inaczej.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#PosełAndrzejGaberle">Tutaj istnieje pewnego rodzaju zabezpieczenie, a mianowicie, że Policja może bez wniosku wystąpić do sądu, jednocześnie powiadamiając o tym prokuratora. Tak więc jest obowiązek powiadomienia prokuratora, co nieco łagodzi tę kwestię. Jednak najlepsze rozwiązanie, w każdym razie, jeśli chodzi o moje zdanie, to nie jest.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#Marszałek">Pan poseł Bentkowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#PosełAleksanderBentkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chyba przejaskrawiamy całą tę sprawę. Przecież z tym wnioskiem policjant nie idzie do osoby niekompetentnej, tylko do sądu. Sąd może stwierdzić, czy istnieje ta szczególna okoliczność. Jeżeli dojdzie do wniosku, że nie ma takiej okoliczności szczególnej, to po prostu zwraca ten wniosek policjantowi. Policjant musi z tym zwrócić się do prokuratora. Natomiast jeżeli uzna, że istnieje taka potrzeba, że pilność sprawy wymaga, żeby zastosować areszt, to tylko i wyłącznie sąd o tym decyduje; miejmy zaufanie do sądu.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Król: To po co prokurator?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#Marszałek">W poprawkach nr 17 do art. 252 oraz nr 19 do art. 254 wnioskodawcy proponują, aby na postanowienie w przedmiocie środka zapobiegawczego przysługiwało zażalenie tylko na zasadach ogólnych.</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-87.3" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-87.4" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek nr 17 i 19 do art. 252 i 254, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-87.5" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-87.6" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-87.7" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 357 posłów. Za przyjęciem poprawek głosowało 14 posłów, przeciw - 337, 6 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-87.8" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-87.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Do głosowania nie będziemy wracać?)</u>
          <u xml:id="u-87.10" who="#Marszałek">Panie pośle, od razu chciałem ostrzec, że wracać do głosowań nie będziemy, bo tylko reasumpcja mogłaby wchodzić w grę, a w żadnym wypadku nie było podstawy.</u>
          <u xml:id="u-87.11" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-87.12" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#PosełKrzysztofKamiński">Oczywiście, że wszyscy państwo wolą myśleć o przerwie...</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nieprawda!)</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#PosełKrzysztofKamiński">...niż o procedurze, która jest bardzo ważna.</u>
          <u xml:id="u-88.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-88.4" who="#komentarz">(Głosy z sali: To jest obrażanie!)</u>
          <u xml:id="u-88.5" who="#PosełKrzysztofKamiński">Można zadać pytanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#Marszałek">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#PosełKrzysztofKamiński">Panie marszałku, moje pytanie jest zasadnicze. Jeśli nie przeszło prawo do stosowania zażaleń na tymczasowe aresztowanie na zasadzie ogólnej, to proszę mi wskazać, gdzie można się odwołać od decyzji sądu, który stosuje tymczasowy areszt? Bo jeśli jest decyzja, że nigdzie, to wprowadzamy jednoinstancyjność, czyli pogarszamy sytuację; to jest coś, czego nie było nawet, przepraszam bardzo, w PRL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#Marszałek">Chwileczkę, momencik.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#Marszałek">Panie pośle Kamiński, chciałbym panu zwrócić uwagę, że pański zarzut o tej przerwie jest absolutnie nieuzasadniony. Niech pan patrzy na to, ilu posłów głosuje, i prosiłbym w przyszłości, żeby nie używać takich stwierdzeń.</u>
          <u xml:id="u-91.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-91.3" who="#Marszałek">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ta sprawa przedstawia się trochę inaczej. Otóż na zastosowanie tymczasowego aresztowania oraz na przedłużenie tymczasowego aresztowania służy zażalenie. Te decyzje podlegają pełnej kontroli. Natomiast mamy do czynienia z tego rodzaju sytuacją, że osoba tymczasowo aresztowana oraz jej obrońca mogą w każdym czasie złożyć wniosek o uchylenie tego środka bądź zastąpienie go innym. I wtedy mamy do czynienia z inną trochę sytuacją, a mianowicie jeżeli to się odbywa w ramach prokuratury, to wtedy na tego rodzaju decyzję odmowną czy decyzję odmawiającą uwzględnienia tego wniosku przysługuje zażalenie do prokuratora nadrzędnego. Natomiast jeżeli jest to przewidziane do rozpatrywania w sądzie, to na odmowę sądu uwzględnienia takiego wniosku rzeczywiście zażalenie nie przysługuje.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Dlaczego?)</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#PosełAndrzejGaberle">Dlaczego tego rodzaju rozwiązanie? Otóż chciałbym przypomnieć, że w postępowaniu sądowym wprowadziliśmy ścisłe terminy trwania tymczasowego aresztowania. Wprowadziliśmy to rozwiązanie nowelą do obecnego stanu prawnego i okazało się, że jest to uprawnienie nadużywane przez oskarżonych i przez obrońców, wykorzystywane dla przewlekania postępowania, dla doprowadzania do tego, aby upływały terminy stosowania tymczasowego aresztowania w postępowaniu sądowym. Przypominam więc, że zmieniliśmy to nowelą w roku ubiegłym na takie rozwiązanie, jakie jest dzisiaj. A przed 1989 r. to było jeszcze inaczej, nie będę tego tłumaczył. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-92.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-92.4" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Kamiński: Jednoinstancyjność wprowadzacie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#Marszałek">Proszę państwa, rozumiem zaangażowanie pana posła Kamińskiego, wolno mu wyjaśnić sobie wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#Marszałek">W poprawce nr 20 do art. 263 § 4 wnioskodawcy proponują zmianę polegającą na zastąpieniu wyrazów: „niezależnych od organów prowadzących postępowanie” wyrazami: „których usunięcie było niemożliwe”.</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-93.3" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 263 § 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-93.4" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-93.5" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-93.6" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 360 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 352 posłów, przeciw - 3, 5 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-93.7" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-93.8" who="#Marszałek">W poprawce nr 21 do art. 264 wnioskodawcy w dodawanym § 1a proponują, aby w razie skazania oskarżonego tymczasowo aresztowanego na karę inną niż wymieniona w § 1 sąd po wysłuchaniu obecnych stron wydawał postanowienie co do dalszego stosowania aresztu.</u>
          <u xml:id="u-93.9" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-93.10" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 264, polegającej na dodaniu § 1a, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-93.11" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-93.12" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-93.13" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 365 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 357 posłów, przeciw - 4, 4 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-93.14" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-93.15" who="#Marszałek">W poprawce nr 22 do art. 295 § 1 wnioskodawca proponuje, aby dokonane przez policję tymczasowe zajęcie mienia ruchomego osoby podejrzanej nie wymagało zatwierdzenia postanowieniem prokuratora.</u>
          <u xml:id="u-93.16" who="#Marszałek">Z poprawką tą wiąże się poprawka nr 23 do art. 295 § 4, w której wnioskodawca proponuje, aby tymczasowe zajęcie upadało w przypadku, gdy postanowienie o zabezpieczeniu majątkowym nie zostanie wydane w ciągu 7 dni od daty dokonania zabezpieczenia, a nie jak proponuje komisja, w ciągu 14 dni od tej daty.</u>
          <u xml:id="u-93.17" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-93.18" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-93.19" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek do art. 295 § 1 i 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-93.20" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-93.21" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-93.22" who="#Marszałek">W głosowaniu udział wzięło 364 posłów. Za przyjęciem poprawek głosowało 4 posłów, przeciw - 358, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-93.23" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-93.24" who="#Marszałek">W poprawce nr 24 do art. 306 § 2 wnioskodawcy proponują, aby prokurator nadrzędny w przypadku utrzymania zaskarżonego postanowienia w mocy zażalenie kierował do rozpatrzenia przez sąd.</u>
          <u xml:id="u-93.25" who="#Marszałek">Komisja natomiast proponuje, aby w przypadku nieprzychylenia się do zażalenia prokurator nadrzędny skierował je do sądu.</u>
          <u xml:id="u-93.26" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-93.27" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 306 § 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-93.28" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-93.29" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-93.30" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 363 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 4 posłów, przeciw - 358, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-93.31" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-93.32" who="#Marszałek">W poprawce nr 25 do art. 321 § 1 wnioskodawcy w dodawanych zdaniach proponują, żeby - z wyłączeniem wypadków określonych w art.79 - zaniechać końcowego zaznajomienia oraz oczekiwania na osobiste przejrzenie akt, jeżeli podejrzany i obrońca o to wnoszą.</u>
          <u xml:id="u-93.33" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-93.34" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 321 § 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-93.35" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-93.36" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-93.37" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 364 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 6 posłów, przeciw - 353, 5 posłów wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-93.38" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-93.39" who="#Marszałek">W poprawce nr 26 do art. 330 § 2 wnioskodawcy proponują, aby skreślić zapis dotyczący możliwości wniesienia do sądu aktu oskarżenia przez pokrzywdzonego w razie utrzymania w mocy zaskarżonego ponownego postanowienia prokuratora o umorzeniu postępowania lub odmowie jego wszczęcia.</u>
          <u xml:id="u-93.40" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-93.41" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 330 § 2, polegającej na skreśleniu zdania trzeciego, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-93.42" who="#Marszałek">Cofamy, chciał pan wyjaśnić.</u>
          <u xml:id="u-93.43" who="#Marszałek">Przepraszam, wobec tego za chwilę zarządzę głosowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Przepraszam. Panie marszałku, szanowni państwo, ta poprawka, którą zresztą odrzuciła komisja, jest jeszcze w dodatku niekompletna. Jeżeli uwzględnimy tę poprawkę, zostaną inne przepisy, które odnoszą się do tej samej instytucji i będzie wszystko, przepraszam, bardzo w poprzek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#Marszałek">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#Marszałek">Powtarzamy głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 330 § 2 polegającej na skreśleniu zdania trzeciego, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-95.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-95.4" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-95.5" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 360 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 2 posłów, przeciw - 356, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-95.6" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-95.7" who="#Marszałek">W poprawce nr 27 do art. 333 § 3 wnioskodawcy proponują, aby do aktu oskarżenia dołączać listę ujawnionych osób pokrzywdzonych, wobec których oskarżony ma obowiązek naprawienia szkody im wyrządzonej, a nie, jak proponuje komisja, wszystkich pokrzywdzonych.</u>
          <u xml:id="u-95.8" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-95.9" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest jest za przyjęciem poprawki do art. 333 § 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-95.10" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-95.11" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-95.12" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 360 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 5 posłów, przeciw - 353, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-95.13" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-95.14" who="#Marszałek">W poprawce nr 28 do art. 351 § 2 wnioskodawca proponuje, aby wyznaczenie składu orzekającego odbywało się w drodze losowania wtedy tylko, gdy w akcie oskarżenia zarzuca się popełnienie zbrodni zagrożonej karą dożywotniego pozbawienia wolności, a nie, jak proponuje komisja, również gdy oskarżonemu zarzuca się popełnienie zbrodni zagrożonej karą 25 lat pozbawienia wolności.</u>
          <u xml:id="u-95.15" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-95.16" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 28 do art. 351 § 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-95.17" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-95.18" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-95.19" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 358 posłów. Za przyjęciem poprawki oddano 1 głos, przeciw głosowało 354 posłów, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-95.20" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-95.21" who="#Marszałek">W poprawce nr 29 do art. 351 § 2 wnioskodawcy proponują, aby wniosek o wyznaczenie składu orzekającego w drodze losowania prokurator mógł złożyć nie później niż w ciągu 7 dni po wniesieniu do sądu aktu oskarżenia, obrońca natomiast w ciągu 7 dni, ale od dnia doręczenia mu odpisu aktu oskarżenia.</u>
          <u xml:id="u-95.22" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-95.23" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 29 do art. 351 § 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-95.24" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-95.25" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-95.26" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 361 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 344 posłów, przeciw - 13, 4 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-95.27" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-95.28" who="#Marszałek">W poprawce nr 30 do art. 370 § 2 wnioskodawcy proponują, aby uprawnienie strony do zadawania świadkowi pytań w pierwszej kolejności powstawało nie tylko wtedy, gdy świadek został dopuszczony na wniosek tej strony, ale również gdy został spełniony drugi warunek, a mianowicie wniosek w tej sprawie został złożony po wniesieniu do sądu aktu oskarżenia.</u>
          <u xml:id="u-95.29" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-95.30" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 370 § 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-95.31" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-95.32" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-95.33" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 365 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 93 posłów, przeciw - 257, 15 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-95.34" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-95.35" who="#Marszałek">W poprawce nr 31 do art. 379 polegającej na skreśleniu § 2 wnioskodawcy proponują, aby znieść obowiązek wstawania w stosunku do osób, które do sądu przemawiają albo do których zwraca się sąd.</u>
          <u xml:id="u-95.36" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-95.37" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 379 polegającej na skreśleniu § 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-95.38" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-95.39" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-95.40" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 358 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 5 posłów, przeciw - 349, 4 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-95.41" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-95.42" who="#Marszałek">W poprawce nr 32 do art. 387 § 1 wnioskodawcy proponują, aby przesłanką uprawniającą do złożenia wniosku o wydanie wyroku skazującego i wymierzenia określonej kary lub środka karnego bez przeprowadzenia postępowania dowodowego było m.in. zarzucenie oskarżonemu popełnienia występku zagrożonego karą nie przekraczającą 10 lat, a nie, jak proponuje komisja, 5 lat pozbawienia wolności.</u>
          <u xml:id="u-95.43" who="#Marszałek">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-95.44" who="#Marszałek">W przypadku jej przyjęcia bezprzedmiotowa stanie się poprawka nr 33.</u>
          <u xml:id="u-95.45" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 32 do art. 387 § 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-95.46" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-95.47" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-95.48" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 358 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 9 posłów, przeciw - 347, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-95.49" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-95.50" who="#Marszałek">W poprawce nr 33 do art. 387 § 1 wnioskodawcy proponują, aby jedną z przesłanek uprawniających do złożenia wniosku o wydanie wyroku skazującego i wymierzenie określonej kary lub środka karnego bez przeprowadzenia postępowania dowodowego było zarzucenie oskarżonemu popełnienia występku zagrożonego karą nie przekraczającą 8 lat, a nie, jak proponowała komisja, 5 lat pozbawienia wolności.</u>
          <u xml:id="u-95.51" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-95.52" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki nr 33 do art. 387 § 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-95.53" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-95.54" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-95.55" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 360 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 326 posłów, przeciw - 23, 11 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-95.56" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-95.57" who="#Marszałek">W poprawce nr 34 do art. 387 § 1 wnioskodawcy proponują, aby w przypadku gdy oskarżonemu przysługuje prawo do złożenia wniosku o wydanie wyroku skazującego bez przeprowadzenia postępowania dowodowego, a nie ma on obrońcy z wyboru, sąd mógł na jego wniosek wyznaczyć mu obrońcę z urzędu.</u>
          <u xml:id="u-95.58" who="#Marszałek">Z poprawką tą wiąże się poprawka nr 35 do art. 387 § 2 mająca charakter redakcyjny.</u>
          <u xml:id="u-95.59" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-95.60" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-95.61" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek do art. 387 § 1 i 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-95.62" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-95.63" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-95.64" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 355 posłów. Za przyjęciem poprawek głosowało 348 posłów, przeciw - 4, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-95.65" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-95.66" who="#Marszałek">W poprawce nr 36 do art. 544 § 1 wnioskodawcy proponują, aby w kwestii wznowienia postępowania orzekał sąd wojewódzki, natomiast w kwestii wznowienia postępowania zakończonego orzeczeniem sądu wojewódzkiego - sąd apelacyjny.</u>
          <u xml:id="u-95.67" who="#Marszałek">Komisja natomiast proponowała, aby w kwestii wznowienia postępowania orzekał tylko sąd apelacyjny.</u>
          <u xml:id="u-95.68" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-95.69" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 544 § 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-95.70" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-95.71" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-95.72" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 354 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 353 posłów, głosów przeciwnych nie było, 1 poseł wstrzymał się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-95.73" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-95.74" who="#Marszałek">W poprawce nr 37 do art. 547 § 1 wnioskodawcy proponują, aby na postanowienia sądu apelacyjnego lub Sądu Najwyższego oddalające wniosek o wznowienie postępowania lub pozostawiające go bez rozpoznania nie przysługiwało zażalenie.</u>
          <u xml:id="u-95.75" who="#Marszałek">Konsekwencją przyjęcia tej poprawki będzie zmiana powołania w § 4.</u>
          <u xml:id="u-95.76" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-95.77" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 547 § 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-95.78" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-95.79" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-95.80" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 349 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 347 posłów, głosów przeciwnych nie było, 2 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-95.81" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-95.82" who="#Marszałek">Proszę nie kasować tak szybko wyników.</u>
          <u xml:id="u-95.83" who="#Marszałek">We wniosku mniejszości nr 3 oraz w poprawce nr 38, polegających na dodaniu § 5 w art. 552, wnioskodawcy proponują dwie alternatywne definicje niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania lub zatrzymania.</u>
          <u xml:id="u-95.84" who="#Marszałek">W pierwszej kolejności poddam pod głosowanie wniosek mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-95.85" who="#Marszałek">W wypadku jego odrzucenia poddam pod głosowanie poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-95.86" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o przyjęcie poprawki.</u>
          <u xml:id="u-95.87" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-95.88" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku mniejszości do art. 552, polegającego na dodaniu § 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-95.89" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-95.90" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-95.91" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 347 posłów. Za przyjęciem wniosku mniejszości głosowało 65 posłów, przeciw - 269, 13 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-95.92" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-95.93" who="#Marszałek">Przystępujemy zatem do głosowania nad poprawką.</u>
          <u xml:id="u-95.94" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 552, polegającej na dodaniu § 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-95.95" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-95.96" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-95.97" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 344 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 138 posłów, przeciw - 191, 15 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-95.98" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-95.99" who="#Marszałek">W poprawce nr 39 do art. 615 wnioskodawcy w dodawanym § 3 proponują, aby przepisy działu XIII: Postępowanie w sprawach karnych ze stosunków międzynarodowych, stosować odpowiednio w stosunkach z trybunałami międzynarodowymi i ich organami, działającymi na podstawie umów międzynarodowych, których Rzeczpospolita Polska jest stroną.</u>
          <u xml:id="u-95.100" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-95.101" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki do art. 615, polegającej na dodaniu § 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-95.102" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-95.103" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-95.104" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 348 posłów. Za przyjęciem poprawki głosowało 342 posłów, przeciw - 3, 3 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-95.105" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-95.106" who="#Marszałek">Przypominam, że poprawki nr 40, 41 i 42 rozpatrzyliśmy łącznie z poprawką nr 2 do projektu Kodeksu karnego i poprawką do projektu Przepisów wprowadzających Kodeks postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-95.107" who="#Marszałek">Przystąpimy obecnie do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-95.108" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy Kodeks postępowania karnego, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Nadzwyczajną, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-95.109" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-95.110" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-95.111" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 357 posłów. Za przyjęciem projektu ustawy głosowało 334 posłów, przeciw - 17, 6 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-95.112" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę Kodeks postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-95.113" who="#Marszałek">Przechodzimy do głosowania nad projektem ustawy Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-95.114" who="#Marszałek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-95.115" who="#Marszałek">Obecnie przystąpimy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-95.116" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Nadzwyczajną, wraz z przyjętą poprawką, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-95.117" who="#Marszałek">Kto jest przeciwny?</u>
          <u xml:id="u-95.118" who="#Marszałek">Kto wstrzymał się od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-95.119" who="#Marszałek">W głosowaniu wzięło udział 352 posłów. Za przyjęciem projektu ustawy głosowało 336 posłów, przeciw - 2, 14 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-95.120" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-95.121" who="#Marszałek">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-95.122" who="#komentarz">(Oklaski, gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-95.123" who="#Marszałek">Za chwilę dalszy ciąg krótkich głosowań.</u>
          <u xml:id="u-95.124" who="#komentarz">(Marszałek przekazuje przewodnictwo wicemarszałek Oldze Krzyżanowskiej, a jednocześnie podchodzi wicemarszałek Aleksander Małachowski)</u>
          <u xml:id="u-95.125" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-95.126" who="#Marszałek">Proszę państwa, to był drobny kryzys, ale sądzę, że po trzech godzinach można do domu wrócić i też zarządzać głosowania.</u>
          <u xml:id="u-95.127" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Aleksander Małachowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Nie wiem, jak przebiegały obrady Sejmu, ponieważ podejmowałem przewodniczącego OBWE, który za parę miesięcy będzie przewodniczył w Warszawie obradom Zgromadzenia Europejskiego. Rozumiem, że przystąpimy teraz do rozpatrzenia kolejnego punktu porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 6 porządku dziennego: Pierwsze czytanie:</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">1) poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej;</u>
          <u xml:id="u-96.3" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">2) poselskiego projektu uchwały w sprawie powołania Komisji Nadzwyczajnej Sejmu do rozpatrzenia projektów ustaw o zmianie ustawy Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-96.4" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Sejm wysłuchał uzasadnień projektu ustawy oraz projektu uchwały przedstawionych przez pana posła Artura Smółko oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-96.5" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">W dyskusji zgłoszono wnioski:</u>
          <u xml:id="u-96.6" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">— o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu,</u>
          <u xml:id="u-96.7" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">— o skierowanie tego projektu do Komisji Ustawodawczej,</u>
          <u xml:id="u-96.8" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">— o przejście do drugiego czytania projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-96.9" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">W pierwszej kolejności poddam pod głosowanie wniosek o odrzucenie projektu ustawy, a następnie wniosek o skierowanie projektu ustawy do Komisji Ustawodawczej. Odrzucenie tego wniosku będzie oznaczać, że Sejm podjął decyzję o skierowaniu projektu ustawy do Komisji Nadzwyczajnej.</u>
          <u xml:id="u-96.10" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem o odrzucenie projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-96.11" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu ustawy o zmianie ustawy Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, zawartego w druku nr 2203, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-96.12" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-96.13" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-96.14" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">W głosowaniu wzięło udział 342 posłów. Za wnioskiem o odrzucenie projektu ustawy padło 137 głosów, przeciwko - 180, 25 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-96.15" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek o odrzucenie projektu ustawy odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-96.16" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem o skierowanie projektu ustawy do Komisji Ustawodawczej.</u>
          <u xml:id="u-96.17" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o skierowanie projektu ustawy o zmianie ustawy Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej do Komisji Ustawodawczej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-96.18" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-96.19" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-96.20" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">W głosowaniu wzięło udział 347 posłów. Za wnioskiem padło 170 głosów, przeciwko - 163, 14 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-96.21" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek o skierowanie projektu ustawy do Komisji Ustawodawczej przyjął.</u>
          <u xml:id="u-96.22" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">W tej sytuacji sprawa skierowania projektu ustawy do Komisji Nadzwyczajnej upadła.</u>
          <u xml:id="u-96.23" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Do czasu przybycia premiera rządu zarządzam krótką przerwę.</u>
          <u xml:id="u-96.24" who="#komentarz">(Głosy z sali: Jak długą?)</u>
          <u xml:id="u-96.25" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Przepraszam, jeszcze są komunikaty.</u>
          <u xml:id="u-96.26" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę pana posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#SekretarzPosełJerzyJankowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Posiedzenie Komisji Zdrowia jest przesunięte z godz. 12.30 na godz. 15.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#SekretarzPosełJerzyJankowski">Jednocześnie chciałem poinformować, że odwołane są posiedzenia: Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej, które miało się odbyć o godz. 11 wspólnie z Komisją Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, Komisją Samorządu Terytorialnego oraz Komisją Ustawodawczą, oraz połączonych komisji: Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej oraz Komisji Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów oraz Komisji Ustawodawczej, które miało się odbyć o godz. 11.30. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Zarządzam przerwę do godz. 12.15.</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 12 min 03 do godz. 12 min 13)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 8 porządku dziennego...</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#komentarz">(Głos z sali: To nieporozumienie! Miało być 15 minut przerwy.)</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Skróciłem tę przerwę, ale jeśli państwo przyjęli, że przerwa ma trwać 15 minut, to, panie premierze, trudno, musi pan zaczekać, bo tu się zrobiło zamieszanie, zostałem bowiem poinformowany, że pan przybędzie z pewnym opóźnieniem.</u>
          <u xml:id="u-99.4" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dobrze, w takim razie podtrzymujemy tę decyzję o przerwie.</u>
          <u xml:id="u-99.5" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 12 min 13 do godz. 12 min 15)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Jeszcze chwileczkę, bo widzę, że sporo osób jest w kuluarach. Proszę państwa posłów o przejście z kuluarów do sali obrad.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 8 porządku dziennego: Informacje:</u>
          <u xml:id="u-100.3" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">1) prezesa Rady Ministrów o sytuacji Stoczni Gdańskiej i jej pracowników,</u>
          <u xml:id="u-100.4" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">2) prezesa Najwyższej Izby Kontroli o wstępnych wynikach kontroli Stoczni Gdańskiej SA.</u>
          <u xml:id="u-100.5" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę o zabranie głosu prezesa Rady Ministrów pana Włodzimierza Cimoszewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polacy uchodzą za naród, który ma szczególne upodobanie do symboli. Symbole najczęściej nas jednoczą, bywa jednak, że wywołują spory. Symbolem jest także Stocznia Gdańska. W stoczni powstały pierwsze w Polsce wolne związki zawodowe. Tutaj zrodziła się „Solidarność”. W Stoczni Gdańskiej podjęto przed laty odważną konfrontację z niewydolnym ekonomicznie oraz niedemokratycznym systemem realnego socjalizmu. To właśnie w stoczni krystalizował się sprzeciw wobec ustroju, który premiował przeciętność, nagradzał bierność, podcinał zaś skrzydła lepszym, wydajniejszym i bardziej przedsiębiorczym. To, co w stoczni, w gdańskiej symbolice, jest szczególnie cenne, zawiera się w świadectwach siły kompromisu, w umiejętności wspólnego i ponad podziałami rozwiązywania nawet najtrudniejszych problemów. Taka stocznia jest w ojczystej tradycji trwałą i budzącą szacunek wartością.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Wysoka Izbo! Symbole bywają jednak nadużywane. Często w praktyce stają się zaprzeczeniem, a nawet karykaturą dawnej wielkości. Czy ta prawidłowość potwierdza się dziś na przykładzie losów Stoczni Gdańskiej - oddaję pod osąd Wysokiej Izby z apelem o szacunek dla faktów.</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Proszę mnie dobrze zrozumieć. Nie zamierzam umniejszyć lub tym bardziej zlekceważyć ludzkiej wymowy problemów, z którymi zmaga się dziś kilkutysięczna załoga stoczni. Załoga, która nie z własnej winy utraciła pracę. Zapewniam, że mój rząd z należytą energią i poczuciem odpowiedzialności wychodzi naprzeciw tym problemom i stara się je rozwiązywać.</u>
          <u xml:id="u-101.3" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Wysoka Izbo! Nie wszystkim zależy na tym, aby prawdzie o stoczni spojrzeć prosto w oczy, aby przypomnieć elementarne fakty - zwłaszcza dziś, gdy na temat sytuacji Stoczni Gdańskiej publicznie wypowiada się nie tylko półprawdy i ćwierćprawdy, ale także rażące kłamstwa. Mamy do czynienia z bezprzykładną wprost demagogią, a także z tchórzliwą ucieczką przed odpowiedzialnością za skutki własnego postępowania w przeszłości.</u>
          <u xml:id="u-101.4" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Tymczasem prawda o stoczni jest zbyt prosta, aby ją ukryć. W latach 1990–1993 zarządzano tym przedsiębiorstwem po prostu fatalnie, podpisywano nieodpowiedzialne umowy na budowę statków. Każdy z ówczesnych kontraktów przynosił straty od 1 do 7 mln dolarów. W praktyce nie oznaczało to nic innego, jak dotowania zagranicznych armatorów z kieszeni polskich podatników. Nie obniżano kosztów produkcji. Nie zastanawiano się nad racjonalnym wykorzystaniem zbędnego majątku produkcyjnego. Stocznia była przez swój zarząd, przez związki zawodowe i wysokich protektorów traktowana jak typowe peerelowskie przedsiębiorstwo, wobec którego decyzje zapadają w instancjach politycznych, nie zaś na podstawie ekonomicznego rachunku.</u>
          <u xml:id="u-101.5" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Wobec tych oczywistych faktów jak zwykła kpina brzmią wypowiedzi takie jak niedawna opinia znanego gdańskiego duszpasterza, że likwidacja stoczni to mord dokonany na gospodarce narodowej, za który odpowiedzialność powinni ponieść ci, którzy pełnią władzę postkomunistyczną w administracji państwowej. Swoją drogą jestem ciekaw, z jakim uczuciem patrzą dziś w lustro ówcześni członkowie kierownictwa Stoczni Gdańskiej, wśród nich także obecni na tej sali posłowie. Widać, że mają albo krótką pamięć, albo że cechuje ich zanik elementarnej przyzwoitości, skoro próbowali niedawno docierać do strajkujących stoczniowców z wyrazami zrozumienia dla powodów ich protestu. Jak to rozumieć?</u>
          <u xml:id="u-101.6" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Wracając do faktów. Od 1994 r. podejmowano próby naprawy sytuacji w stoczni, jednak bez należytego rozmachu i konsekwencji. Nowy zarząd zmagał się zarówno z ciężarem błędów poprzedniego kierownictwa, jak również z oporem liderów zakładowej „Solidarności”, którzy tak bardzo dbali o swoje stanowiska, że systematycznie oszukiwali załogę, twierdząc, że stocznia nie upadnie i będzie trwać bez względu na prawa ekonomiczne, ma bowiem silnych protektorów, którzy pomogą, jeśli będzie trzeba. Rzecz w tym, że nawet najbardziej wpływowi protektorzy muszą przegrać z prawami ekonomii. I przegrali, bo inaczej być nie mogło, skoro stocznia od 1990 r. przynosi tylko straty, a jej długi wciąż rosną.</u>
          <u xml:id="u-101.7" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Warto w tym kontekście przypomnieć podstawowe ustalenia kontroli Najwyższej Izby Kontroli przeprowadzonej w Stoczni Gdańskiej, zapewne bardziej szczegółowo będzie o tym mówił pan prezes Wojciechowski. Kontrola wykazała karygodną niegospodarność, wyrażającą się m.in. w niepodjęciu wystarczających starań o zawarcie ugody bankowej, przez co zaprzepaszczona została możliwość zmniejszenia zadłużenia zakładu. NIK podkreśla, że w stoczni nie opracowano właściwego programu naprawczego, a błędna polityka kadrowa doprowadziła do znaczącego obniżenia poziomu kwalifikacji załogi. Efektem, jak przypomina Najwyższa Izba Kontroli, okazały się rosnące od 1991 r. straty finansowe, postępująca zapaść techniczna i technologiczna oraz niska wydajność pracy. Wydajność dwukrotnie niższa niż w Stoczni Szczecińskiej, która - warto to dodać - także przeżywała głębokie kłopoty, ale w efekcie dobrego zarządzania, w tym mądrego współdziałania kierownictwa zakładu ze związkami zawodowymi, potrafiła przezwyciężyć problemy. W Szczecinie przeciętny okres budowy statku jest dziś dwukrotnie krótszy niż w Gdańsku.</u>
          <u xml:id="u-101.8" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Nie stanął zupełnie na wysokości zadania były wojewoda gdański, polityk o solidarnościowym pochodzeniu i dzisiejszy działacz Akcji Wyborczej „Solidarność”, który w latach 1993–1996 na podstawie umowy zawartej na kilkanaście dni przed wyborami parlamentarnymi we wrześniu 1993 r. z ministrem przekształceń własnościowych w rządzie Hanny Suchockiej reprezentował w stoczni skarb państwa i był odpowiedzialny za restrukturyzację oraz prywatyzację zakładu. Jaki ma pan dziś, panie wojewodo Płażyński, tytuł moralny do krytykowania rządu za politykę wobec stoczni, skoro sam był pan odpowiedzialny za tę politykę w okresie, gdy zakład brnął coraz głębiej w nieodwracalne problemy? Co zrobił pan wówczas dla stoczni? Z jakimi inicjatywami pan wystąpił? Dlaczego, mając osobiste poparcie prezydenta Wałęsy, pracownika Stoczni Gdańskiej, nie wystąpił pan do stoczniowców z uczciwym apelem o rozsądek i poparcie dla niezbędnej restrukturyzacji zakładu? Powstaje też pytanie, co robił wówczas dla stoczni Lech Wałęsa, który dzisiaj dołącza do chóru demagogów oskarżających rząd za doprowadzenie stoczni do upadku.</u>
          <u xml:id="u-101.9" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Padają zarzuty wobec obecnej koalicji, że chciała zniszczyć stocznię za to, że ta była kolebką „Solidarności”. Twierdzi się, że w akcie politycznej zemsty nie udzielono temu przedsiębiorstwu żadnej pomocy. Są, Wysoka Izbo, granice nonsensu, których, jak się zdaje, nie wypada przekraczać. Okazuje się jednak, że w imię politycznej gry i te granice można przejść, z demagogicznymi sloganami na ustach.</u>
          <u xml:id="u-101.10" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Nie chcę zasypywać Wysokiego Sejmu nadmiarem przytaczanych liczb. Zostaną one w pełniejszy sposób zaprezentowane w pisemnym materiale informacyjnym, który panie i panowie posłowie otrzymają. Jednakże przynajmniej kilka liczb warto przypomnieć.</u>
          <u xml:id="u-101.11" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Dopiero w 1994 r., a zatem w okresie rządów obecnej koalicji, Stocznia Gdańska przeprowadziła postępowanie układowe. W jego wyniku 40% długów, głównie wobec skarbu państwa, zostało umorzone, a spłata pozostałych - rozłożona na 5 lat.</u>
          <u xml:id="u-101.12" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">W latach 1993–1995 umorzono bądź zaniechano poboru należności budżetowych w stosunku do stoczni na kwotę ponad 500 mld zł. To suma wyższa niż ta, którą w budżecie państwa w tym roku zaplanowano na dożywianie dzieci w szkole.</u>
          <u xml:id="u-101.13" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Rząd dwukrotnie wsparł stocznię budżetowym poręczeniem kredytu bankowego, a jako że przedsiębiorstwo nie wywiązało się z obowiązku spłaty kredytów, 18 lipca ub. r. wypłacono wierzycielowi, Bankowi Handlowemu, 450 mld zł ze środków publicznych. Odpowiadało to w przybliżeniu kwocie 100 mln zł na jednego zatrudnionego stoczniowca. Tak właśnie wyglądała ta rzekoma zemsta rządu, który rzekomo nie wyciągnął ręki do stoczni i nie wspomagał jej finansowo. Tak wygląda prawda. Ale również są to wyraziste kontury wypowiadanych dziś niedorzeczności o zniszczeniu stoczni w akcie politycznej zemsty.</u>
          <u xml:id="u-101.14" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Wysoka Izbo! Jak już wspomniałem, rząd nie pozostaje bierny wobec sytuacji, w jakiej znalazła się dziś stocznia i jej kilkutysięczna załoga. W odróżnieniu od solidarnościowych liderów próbuję znaleźć wyjście z trudnej sytuacji, podczas gdy oni przybierają patetyczne postawy, organizują burdy uliczne oraz wypowiadają ideologiczne zaklęcia, jako żywo swym duchem i charakterem przypominające najgorsze tradycje minionej epoki ustrojowej. Tym samym zamiast pomagać stoczni, jeszcze bardziej odstraszają od niej potencjalnych inwestorów.</u>
          <u xml:id="u-101.15" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Przez wiele tygodni rząd próbował zainicjować powstanie grupy bankowej, która udzieliłaby stoczni kredytu na sfinansowanie pięciu statków dla armatora niemieckiego. Niestety, próby te zakończyły się niepowodzeniem. Banki nie zdecydowały się udzielić kredytu stoczni przede wszystkim dlatego, że nie chciały i nie miały prawa narażać powierzonych im przez ich klientów pieniędzy, wobec, ich zdaniem, niewykonalnej umowy z niemieckim armatorem. Umowę podpisał powołany przez sąd i działający niezależnie syndyk. I on ponosi za nią odpowiedzialność.</u>
          <u xml:id="u-101.16" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Dla porządku przypomnę, że w banku Pekao SA oraz w Banku Gdańskim złożyło swoje oszczędności ponad 4 mln obywateli. W imię czego banki te miały ryzykować pieniędzmi co dziesiątego Polaka? Może spróbuje odpowiedzieć na to pytanie pan Krzaklewski. Może spróbuje odpowiedzieć na to pytanie syndyk, który zawarł z firmą Schöllera kontrakt zakładający budowę statków w takich terminach, których stocznia nigdy nie była w stanie dotrzymać - kontrakt z góry zakładający wypłacanie wysokich kar umownych niemieckiemu odbiorcy. Czy syndykowi chodziło w tym przypadku o dobro stoczni, czy też o własną prowizję za jak najszybszą sprzedaż na byle jakich warunkach stoczniowego majątku? To mocne pytanie, ale należy je zadać. Dlaczego polskie banki i polski rząd miały finansować niemieckiego inwestora?</u>
          <u xml:id="u-101.17" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Potencjalnych kredytodawców niepokoił też, nie kryli tego, radykalizm i nieodpowiedzialność liderów związkowych stoczni. Nie trzeba było długo czekać na potwierdzenie tych obaw.</u>
          <u xml:id="u-101.18" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Rząd rozważał i rozważa nadal różne możliwości pomocy dla stoczni. Zwróciłem się do kierownictw dwóch dużych polskich przedsiębiorstw: Stoczni Szczecińskiej oraz Polskiej Żeglugi Morskiej. Wspólnie opracowaliśmy projekt pomocy dla stoczni. Pragnę przedstawić Wysokiej Izbie niektóre elementy tego projektu. Polega on, po pierwsze, na utworzeniu przez Stocznię Szczecińską, działającą z wykorzystaniem części produkcyjnej majątku Stoczni Gdańskiej, nowego podmiotu gospodarczego. Po drugie — na przyjęciu przez ten podmiot zamówienia Polskiej Żeglugi Morskiej na budowę 5 statków typu „Panamax” produkowanych w latach 1998–2000: jeden w 1998 r., po dwa statki w latach następnych. Przed realizacją tego zamówienia nowo utworzona spółka realizowałaby dwa statki: już obecnie budowany przez Stocznię Gdańską i pierwszy statek z zamówienia Schöllera. Po trzecie — na gwarantowaniu przez rząd tych transakcji w wynegocjowanym zakresie. Takie rozwiązanie pozwala zatrudnić ok. 2 tys. pracowników, w tym ok. 1100 bezpośrednio w produkcji na początku przedsięwzięcia. Dzięki dobrej kondycji i sprawnemu zarządzaniu głównego podmiotu organizacyjnego, spółki Stoczni Szczecińskiej, a także silnej pozycji armatora składającego zamówienie — PŻM, ryzyko ponoszone zarówno przez banki, jak i skarb państwa jest mniejsze, udzielenie gwarancji jest więc realne. Odbiorcą produktu byłby polski armator i on odniósłby korzyści z tej transakcji. Ewentualne świadczenia wynikające z ponoszonego ryzyka również pozostałyby w kraju, a nie wzbogacały zagranicznych armatorów. Największymi beneficjentami projektu, poza oczywiście pracownikami Stoczni Gdańskiej, będą jednak zakłady pracy w całej Polsce, które otrzymają dodatkowe wielomilionowe zamówienia na materiały i urządzenia znacznej wartości, rzędu 90 mln dolarów. W największym stopniu dotyczyłoby to Huty Częstochowa i innych polskich hut, zakładów Cegielskiego, Stoczni „Ustka”, FUGO Konin, a także Zamechu, Hydrosteru, Elmoru i innych.</u>
          <u xml:id="u-101.19" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Jest to przedsięwzięcie bardzo trudne i złożone, ale wykonalne. Realizacja projektu zależy od przekazania części majątku Stoczni Gdańskiej spółce nowo utworzonej przez Stocznię Szczecińską i warunków tego przekazania. Sprawa jest więc w rękach syndyka masy upadłościowej. Na nim spoczywa odpowiedzialność za wykorzystanie tej szansy. Mam nadzieję, że fakt, iż syndyk jest ekspertem Akcji Wyborczej „Solidarność”, nie musi być zapowiedzią braku współpracy z rządem przy realizacji tego projektu. Rząd deklaruje otwartość w negocjacjach na temat gwarantowania tych transakcji.</u>
          <u xml:id="u-101.20" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Niezależnie od tych budzących nadzieję projektów ekonomicznych podejmowane są stosowne kroki natury socjalnej. To nieprawda, że rządowi jest obojętny los zwalnianych ze stoczni pracowników. Już od maja 1996 r. pracownicy korzystają ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Tylko w tamtym miesiącu 7 tys. pracowników otrzymało kwotę ponad 51 mld zł. Dzięki wydłużeniu rozporządzeniem ministra pracy i polityki socjalnej okresu, za który pracownikom wypłacano świadczenia z funduszu, większość pracowników korzystała z tych środków przez 9 miesięcy. Do 6 marca pracownikom stoczni wypłacono z tego funduszu 345 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-101.21" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">12 czerwca ub. r. powołano zespół do spraw koordynacji działań związanych z grupowymi zwolnieniami pracowników Stoczni Gdańskiej. W skład zespołu weszli przedstawiciele urzędów pracy, samorządu, pracodawców, przedstawiciele Stoczni Gdańskiej oraz związków zawodowych, NSZZ „Solidarność” i OPZZ. Od 17 czerwca ub. r. działa na terenie stoczni punkt konsultacyjny, w którym pracownicy stoczni mogą uzyskać informacje o pomocy udzielanej im przez urzędy pracy oraz otrzymać aktualne oferty pracy i przekwalifikowań. Pracownicy stoczni mogą przez 12 miesięcy korzystać z refundacji kosztów dojazdu do pracy i zakwaterowania w przypadku podjęcia pracy lub szkolenia poza miejscem zamieszkania. Osoby zainteresowane podjęciem działalności gospodarczej mogą otrzymać pożyczki z Funduszu Pracy w wysokości 12-krotnego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Osoby o długoletnim stażu pracy będą uprawnione do zasiłków lub świadczeń przedemerytalnych.</u>
          <u xml:id="u-101.22" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Chciałbym przypomnieć, że osoby, które zarejestrują się w Rejonowym Urzędzie Pracy jako bezrobotne do końca marca, będą mogły pobierać zasiłek dla bezrobotnych przez 12 miesięcy. Ci, którzy zarejestrują się po tej dacie, mają prawo do zasiłku tylko przez 6 miesięcy. Zamierzamy przyjąć rozporządzenie umożliwiające przejście na wcześniejszą emeryturę pracownikom zwalnianym z pracy w związku z upadłością i likwidacją pracodawcy.</u>
          <u xml:id="u-101.23" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Prawda o Stoczni Gdańskiej pokazuje, jak ważne jest, by skupić się dziś na realnych planach pomocy ludziom, którzy przez lata, często całymi rodzinami, pracowali w tym zakładzie. Prawda ta ukazuje też znaczenie wspólnych działań na rzecz rozumnego wykorzystania pracowników i majątku stoczni dla dobra gospodarki kraju. Można jednak niezależnie od prawdy i wbrew niej uprawiać demagogię oraz rzucać ideologiczne zaklęcia. Można też czerpać siły witalne z nieprawdy i kłamstwa oraz odwoływać się do argumentu bezprawia. To właśnie obserwujemy.</u>
          <u xml:id="u-101.24" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">W dniu wczorajszym do gmachów trzech ministerstw wkroczyły znienacka grupy związkowców. Działania tego nie poprzedziło spełnienie jakichkolwiek obowiązków wynikających z przepisów prawa. Wtargnięcie do gmachów nastąpiło wbrew woli służb ochronnych i z całą pewnością nosiło cechy użycia siły. Zdarzenie to nie było zatem legalnym protestem akceptowanym przez system prawny demokratycznego państwa, lecz przestępstwem dokonanym przez zorganizowane bojówki. Organizatorzy tej akcji musieli zdawać sobie sprawę z faktu, że łamią prawo. Całe zachowanie, od momentu wtargnięcia do gmachów do usunięcia ich stamtąd przez siły porządkowe, obliczone było na wywołanie konfrontacji. Czy normalnym zachowaniem jest demolowanie pomieszczeń urzędów państwowych, niszczenie sprzętu, powodowanie strat w mieniu? Jak inaczej interpretować budowanie barykad ze sprzętów biurowych, jak inaczej traktować rzucanie w policjantów butelkami, stojakami do flag, używanie wobec nich gaśnic przeciwpożarowych? Najbardziej znamienny jest przykład zaatakowania policjantów ochraniających gmach Ministerstwa Skarbu Państwa przez grupę uzbrojonych w pałki związkowców. Ludzie ci przystąpili do typowej, chuligańskiej rozróby bezpośrednio po wyjściu z autokaru. Byli zatem wyposażeni w instrukcje, w przygotowane wcześniej narzędzia, aby wypełnić treścią założony wcześniej scenariusz.</u>
          <u xml:id="u-101.25" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Wysoka Izbo! Dla pełnej jasności pragnę oświadczyć, że to ja podjąłem decyzję o użyciu sił policyjnych w okupowanych budynkach publicznych. Ja za tę decyzję ponoszę odpowiedzialność. Zrobiłem to w pełnym przekonaniu, że okupujący ministerstwa złamali prawo.</u>
          <u xml:id="u-101.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-101.27" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Wedle wykładni prokuratora krajowego w powstałych okolicznościach wyczerpane zostały znamiona co najmniej dwóch artykułów Kodeksu karnego, art. 171 § 1 oraz art. 212 § 1. Wczoraj to nie rząd łamał prawa związkowe, to nie przedstawiciele władzy naruszali integralność siedzib związkowych, to działacze związkowi postanowili nie przestrzegać prawa, czuli się lepsi i ważniejsi od innych. To działacze związkowi siłą wtargnęli do urzędów państwowych. Poproszono ich o wyjście, tam gdzie w wyniku tej prośby opuścili budynki, nie było interwencji policji. Tam, gdzie na prośbę nie reagowano, odpowiedziano na nią barykadami i agresją, policja interweniowała. Nie była to jednak, jak głoszą przywódcy „Solidarności”, żadna masakra, prowokacja czy też bezmyślne, brutalne i nieodpowiedzialne użycie sił porządkowych. To nie policja wykazała agresję. To związkowcy zastosowali bezprawne metody postępowania.</u>
          <u xml:id="u-101.28" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Dziś organizowany jest marsz przeciw przemocy. Ta organizowana przez „Solidarność” manifestacja jest oczywistym nadużyciem. Nie ma to bowiem nic wspólnego z tak samo nazywanymi marszami przeciwko zabójstwom czy chuligaństwu. To rząd działa przeciw przemocy.</u>
          <u xml:id="u-101.29" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Jest więc realizowany swoisty scenariusz, scenariusz jątrzenia i eskalacji napięć, szczucia ludzi przeciw sobie. Scenariusz pisany nienawiścią i ślepą żądzą odwetu. Złowieszczy scenariusz. Dziś — bezprawne okupacje budynków publicznych, uliczne manifestacje i pikiety. A kto wie, czy jutro w tej atmosferze nie przyjdzie uznać za normalne zdzielenia kijem basebalowym kogoś po głowie tylko dlatego, że ktoś inny okrzyknie go winnym własnych problemów.</u>
          <u xml:id="u-101.30" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Tak, panie i panowie posłowie, wygląda często logika uprawiania polityki za pomocą demagogii i bezprawia. W tej sytuacji z prawdziwym zdziwieniem odnotowuję przychylność, z jaką do inicjatorów tych burd ulicznych i okupacji urzędowych budynków odnoszą się niektóre osoby publiczne, nie wyłączając wysokich przedstawicieli Kościoła katolickiego.</u>
          <u xml:id="u-101.31" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Oświadczam, to jest droga w złym kierunku. Polska, kraj szybko rozwijający się gospodarczo, kraj, w którym odczuwalnie rośnie stopa życiowa, dokąd coraz szerszym nurtem napływają zagraniczne inwestycje, potrzebuje normalności i stabilizacji. Potrzebujemy atmosfery sprzyjającej rozwiązywaniu problemów podczas rzeczowych rozmów, nie zaś przy akompaniamencie wybuchających petard i nienawistnych okrzyków. Scenariusz narastającego chaosu to perspektywa, do której nie wolno nam wspólnie dopuścić. Przepisy uchwalane przez Wysoką Izbę nie mogą być bezkarnie łamane.</u>
          <u xml:id="u-101.32" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Być może, stoimy dzisiaj jako Polacy wobec ważnego egzaminu z naszej wiedzy obywatelskiej, naszej odpowiedzialności za państwo.</u>
          <u xml:id="u-101.33" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Przez stulecia cnotą Polaka było lekceważenie prawa. Prawa narzuconego nam bądź przez zaborcę lub okupanta, bądź przez niedemokratyczne państwo. Ale w wolnej demokratycznej Polsce fundamentem państwa musi być prawo. W Wysokiej Izbie nie trzeba przekonywać nikogo, że stanowione tu prawo musi być egzekwowane. Tymczasem w naszym kraju nagminne są przykłady pogardy wobec prawa uznawanego często za świstek papieru, którym nie należy się przejmować.</u>
          <u xml:id="u-101.34" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Co z tego, że Kodeks karny określa bezprawne zajęcie lub zajmowanie cudzego pomieszczenia, w tym publicznego, jako przestępstwo? Są ludzie, którzy uważają, że to ich nie dotyczy. Co z tego, że prawo określa warunki pokojowego wykorzystywania wolności manifestacji? Są ludzie, którzy twierdzą, że to oni dyktują i będą dyktować, jak w Polsce korzystać z tej wolności. Co z tego, że prawo o rozwiązywaniu sporów pracowniczych nakazuje stosowanie odpowiednich procedur, rozmów, negocjacji, dopiero na końcu umieszcza prawo do strajku? Okazuje się, że rywalizacja dwóch struktur „Solidarności” może prowadzić do zamknięcia elektrowni produkującej 20% elektryczności w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-101.35" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Mógłbym te retoryczne pytania mnożyć. Mógłbym podać wiele przykładów publicznie wypowiadanych kłamstw, słów nienawiści - płynących także z ust tych, którzy ślubowali głoszenie miłości bliźniego. Mógłbym, ale po co? Przecież wszyscy to znamy. Przecież Polki i Polacy mają już dość tego połączenia jarmarku z maglem w naszym życiu publicznym. Tylko dlaczego jest tak mało ludzi mających odwagę mówić to głośno? Dlaczego po raz kolejny interesy partyjne skłaniają polityków do kunktatorstwa i gry pozorów? Nawet wtedy, gdy porządny człowiek po prostu nie ma innego wyjścia niż nazwać białe białym, a czarne czarnym - bez względu na to, czy to pasuje do jakiejś taktyki partyjnej.</u>
          <u xml:id="u-101.36" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Zastanówmy się, jak ten klimat tolerowanego bezprawia wpływa na upowszechnianie się takich samych postaw wśród reszty obywateli, w tym ludzi młodych. Jaka jest różnica między hecą polegającą na zaatakowaniu policji przez grupę demonstrantów, co później kłamliwie określa się jako policyjną prowokację, a taką samą rozróbą sprowokowaną przez pijanych pseudokibiców po meczu piłkarskim, czasami ze śmiertelnymi ofiarami? Jaka jest różnica między niszczeniem budynku państwowego a pospolitym wandalizmem polegającym na przykład na zniszczeniu przystanku autobusowego?</u>
          <u xml:id="u-101.37" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Zmierzam do tego, żeby jednoznacznie stwierdzić, że klimat życia publicznego, bezwzględny szacunek i respekt dla prawa, demonstrowanie przez osoby publiczne jednoznacznej postawy wobec łamania prawa - mają zasadnicze znaczenie dla przekształcenia Polski, po raz pierwszy w naszej historii, w prawdziwe państwo prawa. I ten właśnie egzamin dzisiaj zdajemy.</u>
          <u xml:id="u-101.38" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-101.39" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz"> Jego wynik będzie miał fundamentalne znaczenie dla autorytetu Polski, powagi naszego państwa i jego instytucji, dla opinii o nas jako kandydatach do struktur grupujących państwa, w których prawo jest prawem.</u>
          <u xml:id="u-101.40" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Jako premier polskiego rządu mam obowiązek i honor działać na rzecz takiego ideału. Jako premier polskiego rządu, zachowując pełną troskę i świadomość wszystkich trudnych i bolesnych spraw, które musimy konsekwentnie rozwiązywać - jeszcze przez wiele lat - oświadczam, że dopóki - bądź w wyniku demokratycznych wyborów, bądź też przez jakieś partyjniackie intrygi - nie zostanę pozbawiony tych kompetencji, będę robił wszystko, aby Polska była państwem praworządnym.</u>
          <u xml:id="u-101.41" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-101.42" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Jeszcze raz — mimo niemądrej reakcji na mój wczorajszy apel — zwracam się do polityków „Solidarności” o spokój i powstrzymanie się od działań szkodzących Polsce.</u>
          <u xml:id="u-101.43" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Kiedyś mieliście naiwne, ale szlachetne marzenie o budowie w Polsce drugiej Japonii. Nie próbujcie dzisiaj budować w Polsce drugiej Albanii. Bez względu na to, ile jeszcze moich kukieł spalicie, ile wulgarnych słów powiecie pod moim adresem — nie pozwolę wam na anarchizowanie Polski. I żebym miał nawet zostać sam, opuszczony także przez pseudosojuszników, nie zmienię mojego stanowiska. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-101.44" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-101.45" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Panu marszałkowi chcę wręczyć filmowy zapis tego, co się działo wczoraj w Ministerstwie Skarbu Państwa. Jest to, jak sądzę, obiektywny dowód tego, kto kogo atakował i kto w jaki sposób do kogo się odnosił.</u>
          <u xml:id="u-101.46" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo, panie premierze.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę obecnie o zabranie głosu prezesa Najwyższej Izby Kontroli pana Janusza Wojciechowskiego.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-102.3" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę o zachowanie spokoju na sali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Trudnym zadaniem jest przedstawienie w krótkim wystąpieniu wyników kontroli, której akta liczą 30 tys. stron, bo taki materiał był przedmiotem badań Izby. Z konieczności jestem skazany na skrótowe przedstawienie tylko najbardziej istotnych kwestii. Wyniki, które prezentuję, zapowiadane były jako wstępne, w istocie są to już ostateczne wyniki naszej kontroli, ponieważ w międzyczasie procedury dobiegły końca. Żadne wystąpienie pokontrolne, które zostały w tej sprawie skierowane, nie zostało zaskarżone w trybie postępowania odwoławczego. Jeśli chodzi o procedury, pozostała jeszcze kwestia opracowania zbiorczej informacji, która jest w zasadzie gotowa — musi jeszcze dojść do przesłania jej do właściwych ministrów i uzyskania ich stanowiska. Dlatego nie byliśmy jeszcze w stanie przedstawić Wysokiej Izbie końcowej informacji, ale ten stukilkudziesięciostronicowy dokument zostanie przesłany w ciągu 2–3 najbliższych tygodni.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! Kontrola dotyczyła sytuacji w Stoczni Gdańskiej i odnoszących się do niej decyzji rządowych w okresie od 1988 r., a nawet nieco wcześniej, do chwili jej upadłości. Przedmiotem badań była działalność Urzędu Rady Ministrów, prezydium rządu, prezesa Rady Ministrów, ministra przekształceń własnościowych, ministra przemysłu i handlu, wojewody gdańskiego, Banku Handlowego w Warszawie i jego oddziału w Gdańsku oraz organów statutowych Stoczni Gdańskiej.</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Geneza sytuacji, w jakiej znalazła się Stocznia Gdańska, sięga okresu jeszcze sprzed 1988 r.; jest to związane z ówczesnym systemem ekonomicznym. Przedsiębiorstwa państwowe działające według reguł obowiązujących do 1990 r. miały ograniczony w znacznym stopniu wpływ na osiągane wyniki ekonomiczne. Szczególnie niekorzystnie odczuwały to przedsiębiorstwa produkujące swoje wyroby na eksport, i do takich należała Stocznia Gdańska. Udział eksportu w latach 1986–1987 sięgał 3/4 wartości sprzedaży. Z budżetu państwa dopłacano do statków sprzedawanych armatorom krajowym, a z Funduszu Rozwoju Eksportu — do statków nabywanych przez armatorów zagranicznych. Rozwiązania oparte na systemie dopłat osłabiały zainteresowanie władz stoczni podejmowaniem działań mających na celu poprawę efektywności ekonomicznej.</u>
          <u xml:id="u-103.3" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Pierwszy raz rząd zajął się sytuacją przemysłu okrętowego w lutym 1987 r., kiedy to pod jego obrady trafił dokument pt. „Analiza przyczyn, które doprowadziły do trudnej sytuacji finansowej w stoczniach produkcyjnych”. Dokument ten był wprawdzie przedmiotem rządowej debaty, lecz nie spowodował dalszych konkluzji. System, który wówczas funkcjonował, mimo że budził zaniepokojenie, został utrzymany.</u>
          <u xml:id="u-103.4" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Po raz kolejny sprawa Stoczni Gdańskiej stała się przedmiotem rządowej debaty w dniu 9 maja 1988 r., kiedy to ówczesny minister przemysłu pan Jerzy Bilip poinformował Radę Ministrów o tym, co nazwał wszczęciem postępowania w sprawie likwidacji Stoczni Gdańskiej, i wystąpił do Rady Ministrów o akceptację takiego działania. Minister Jerzy Bilip uzasadnił zamiar likwidacji stwierdzając, że w stoczni nastąpiły zakłócenia, które mają charakter historyczny i do których rząd podchodził wielokrotnie, oraz że ponownie stocznia nie pracuje i powoduje dalsze straty. Nie towarzyszyły temu ani argumentacja ekonomiczna, ani ocena gospodarczych skutków likwidacji stoczni. Posiedzenie Rady Ministrów odbywało się w czasie trwającego od kilku dni strajku pracowników stoczni.</u>
          <u xml:id="u-103.5" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">W okresie poprzedzającym to wystąpienie ministra zapowiadające likwidację, tj. w latach 1986–1988, jak wykazała kontrola, stocznia uzyskiwała korzystne wyniki ekonomiczne, przy malejących dopłatach wyrównawczych do produkcji eksportowej i dotacjach przedmiotowych do statków dla armatorów krajowych. Suma dopłat i dotacji zmniejszyła się w wyżej wymienionym okresie o 45%. Wzrastały w wyżej wymienionych latach przychody ogółem w cenach bieżących; dynamika wzrostu przychodów wyprzedzała dynamikę wzrostu kosztów ich uzyskania; wzrastała rentowność. Zobowiązania stoczni w latach 1986–1988 obniżyły się w wartościach porównywalnych o 22%.</u>
          <u xml:id="u-103.6" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">W trzy tygodnie po tym pierwszym wystąpieniu, tj. 3 czerwca 1988 r., prezes Rady Ministrów pan Zbigniew Messner powołał międzyresortowy zespół pod przewodnictwem sekretarza stanu w Ministerstwie Przemysłu pana Zdzisława Miedziarka w celu dokonania oceny ekonomicznej największych stoczni produkcyjnych, w tym także Stoczni Gdańskiej. Zespół opracował stosowną analizę w czerwcu 1988 r. i przedstawił ją rządowi. Dokument był zatytułowany: „Ocena ekonomiczna oraz perspektywy rozwoju i przekształceń strukturalnych stoczni produkcyjnych”. Z tej analizy dotyczącej kilku stoczni wynikało, że Stocznia Gdańska nie znajdowała się w najtrudniejszej sytuacji ekonomicznej i kadrowej. Gorsze od niej wskaźniki ekonomiczno-finansowe charakteryzowały działalność Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni. W ocenie, która została przedstawiona rządowi przez ów zespół, wprawdzie opowiedziano się za likwidacją stoczni, jednak wybór sposobu restrukturyzacji przemysłu stoczniowego uznano za proces, który musi przebiegać w określonym czasie, a decyzję o podjęciu restrukturyzacji powinny poprzedzać następujące działania: opracowanie szczegółowych materiałów programowych, organizacyjnych i projektowych niezbędnych do wdrożenia proponowanej restrukturyzacji; podjęcie w trybie pilnym konsultacji z partnerami zagranicznymi w sprawie renegocjacji kontraktów bieżących i uzgodnień na lata 1991–1995; ocena możliwości realizacji kontraktów Stoczni Gdańskiej przez pozostałe stocznie oraz ocena skutków ewentualnego niewywiązania się z kontraktów; przygotowanie projektów dokumentów decyzyjnych dotyczących proponowanych zmian systemowych i restrukturyzacyjnych. Działań, które proponował zespół pod kierownictwem pana ministra Miedziarka, nie przeprowadzono. Mimo tej sytuacji ten sam pan sekretarz stanu Zdzisław Miedziarek w dniu 28 października 1988 r. skierował do premiera wniosek o likwidację Stoczni Gdańskiej. We wniosku o likwidację w kilku zdaniach scharakteryzowano wówczas trudną sytuację w przemyśle okrętowym. Nie wskazano w nim natomiast, w jakim stopniu likwidacja stoczni miałaby wpłynąć na poprawę sytuacji w całym przemyśle okrętowym. Jako podstawę wniosku przyjęto ustawę z 11 maja 1988 r. o nadzwyczajnych uprawnieniach i upoważnieniach dla Rady Ministrów, która dopuszczała likwidację przedsiębiorstw państwowych w tym trybie, ale tylko w celu poprawy efektywności gospodarki. Pan Miedziarek w notatce z dnia 27 października wskazywał, że likwidacja ta pociągnie za sobą wiele negatywnych następstw. W uzasadnieniu do wniosku o likwidację zapowiedziano ewentualne przekazanie do innych stoczni realizację statków, których terminy dostaw wykraczały poza 1990 r. Szczegółowe rozwiązania miały być ujęte w planie likwidacji, który miał być opracowany po powołaniu likwidatora. Następnego już dnia po złożeniu wniosku, 29 października 1988 r., wydane zostało zarządzenie nr 42 prezesa Rady Ministrów w sprawie likwidacji Stoczni Gdańskiej. To zarządzenie z upoważnienia premiera podpisał wiceprezes Rady Ministrów pan Ireneusz Sekuła. Kontrolerzy w toku swoich badań próbowali bezpośrednio u osób, które podejmowały te decyzje, uzyskać stosowne informacje. Zwracali się o wyjaśnienia do byłego prezesa Rady Ministrów pana Mieczysława Rakowskiego, do pana Ireneusza Sekuły, do pana Mieczysława Wilczka, ówczesnego ministra przemysłu, żeby złożyli stosowne oświadczenia w tej sprawie. Niestety, zainteresowani nie podjęli korespondencji, a jeśli chodzi o pana Rakowskiego, to nie skorzystał z prawa złożenia stosownego oświadczenia.</u>
          <u xml:id="u-103.7" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">W dniu podjęcia decyzji o likwidacji stocznia miała zawarte kontrakty na budowę 44 statków w latach 1989–1992 o łącznej wartości 458 mld starych złotych, co stanowiło 5-krotną wartość przychodów z 1988 r. Te liczby może inaczej brzmią, bo to są liczby sprzed 10 lat. Kontrakty na wykonanie 26 statków (z ogólnej liczby 44) miały być zrealizowane po 31 grudnia 1990 r., czyli po terminie zakończenia likwidacji stoczni. Po wstrzymaniu procesu likwidacyjnego w styczniu 1990 r. stocznia podjęła realizację części tych kontraktów.</u>
          <u xml:id="u-103.8" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">W latach 1992–1993 przekazano 6 statków armatorowi norweskiemu, 3 statki dla odbiorców polskich i 1 dla odbiorcy z byłego ZSRR. Pozostałe kontrakty na 4 statki dla armatorów polskich i 11 dla armatorów z byłego ZSRR nie były realizowane. Armatorzy nie zgłaszali roszczeń odszkodowawczych, w związku z czym stocznia nie poniosła strat z tytułu niewykonania kontraktów (według programu likwidacji stoczni szacowano, że wskutek odstąpienia od budowy 26 statków wyniosą one około 40 mld starych złotych).</u>
          <u xml:id="u-103.9" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Decyzja o likwidacji stoczni spowodowała dla niej negatywne skutki, w szczególności:</u>
          <u xml:id="u-103.10" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">— zaprzestanie zawierania nowych kontraktów na budowę statków;</u>
          <u xml:id="u-103.11" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">— koszty i straty w kwocie 11 mld starych złotych z tytułu obsługi kredytów zaciągniętych na budowę jednego ze statków, straty wynikające z odsetek od przeterminowanych zobowiązań;</u>
          <u xml:id="u-103.12" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">— zmniejszenie o 1/5 wartości sprzedaży w 1989 r.;</u>
          <u xml:id="u-103.13" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">— dezorganizację procesu zaopatrzenia i kooperacji;</u>
          <u xml:id="u-103.14" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">— utratę wiarygodności u kontrahentów krajowych i zagranicznych;</u>
          <u xml:id="u-103.15" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">— wymówienie przez Narodowy Bank Polski kredytów w dniu 16 listopada 1988 r. i żądanie bezzwłocznego zwrotu 23,5 mld zł oraz obciążenie karnymi odsetkami w przypadku zwłoki w dokonaniu spłaty;</u>
          <u xml:id="u-103.16" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">— brak możliwości uzyskania kredytu przez okres 3 miesięcy aż do udzielenia stoczni gwarancji kredytowej na 32 mld starych złotych;</u>
          <u xml:id="u-103.17" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">— dekompozycję załogi — zmniejszenie zatrudnienia o ok. 2000 osób, w tym prawie 1000 wykwalifikowanych pracowników bezpośrednio produkcyjnych.</u>
          <u xml:id="u-103.18" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Po decyzji o likwidacji następowało rozdysponowanie, w różnej formie, składników majątkowych przedsiębiorstwa na podstawie upoważnienia udzielonego przez pana ministra Wilczka pełnomocnikowi do spraw likwidacji panu Tołwińskiemu. Tworzone były spółki z udziałem dużych wydziałów stoczni, m.in. kuźni i odlewni. Do końca 1990 r. Stocznię Gdańską - wówczas już spółkę - wiązało 35 umów, w wyniku których następowało dalsze rozdysponowanie majątku stoczni.</u>
          <u xml:id="u-103.19" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Tak wyglądała kwestia likwidacji i jej następstw.</u>
          <u xml:id="u-103.20" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Kolejny problem to sytuacja, w jakiej stocznia znalazła się w 1989 r. i 1990 r. Otóż będąc w fazie likwidacji, nawet po niej, aż do końca 1990 r. stocznia nadal uzyskiwała ze swej działalności dodatnie wyniki ekonomiczne. Rok 1989 zamknięty został dodatnim wynikiem finansowym netto, wskaźnik rentowności wyniósł 37%. Tylko że był to wynik, Wysoka Izbo, w dużej mierze papierowy. Ta wysoka rentowność w 1989 r. brała się z przelicznika zaliczek dolarowych na złote według kursu z dnia sprzedaży statku, co spowodowało sztuczne zwiększenie wartości dochodów. W konsekwencji taka nierealna kwota zysku była podstawą naliczenia wysokiego podatku dochodowego, obciążającego wyniki roku następnego. Podobne zjawiska, ale w mniejszej skali, występowały jeszcze w 1990 r. Krótko mówiąc, stocznia miała papierowe dochody, od których płaciła całkiem realne podatki.</u>
          <u xml:id="u-103.21" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Jednoosobowa spółka skarbu państwa — to był kolejny etap w losach Stoczni Gdańskiej — utworzona w kwietniu 1990 r. na bazie majątku likwidowanej stoczni, przejęła w całości zobowiązania Stoczni Gdańskiej w likwidacji i mimo że podejmowała stosowne starania, nie uzyskała zwolnień z płacenia dywidendy za lata 1989–1990 oraz ulg i zwolnień z podatku dochodowego, a także podatku od ponadnormatywnych wynagrodzeń. Zwolnień i umorzeń — zarówno należności głównych, jak i odsetek — dokonywano dopiero w okresie późniejszym, kiedy już te zaległości znacznie wzrosły, a konkretnie te zwolnienia nastąpiły dopiero w roku 1994.</u>
          <u xml:id="u-103.22" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Część wniosków stoczni kierowanych w latach 1991–1995 do władz skarbowych i Ministerstwa Finansów o zmniejszenie zobowiązań wobec budżetu uwzględniono decyzjami wydanymi w drugim półroczu 1994 r. i w 1995 r. Łącznie umorzono zobowiązania stoczni z tytułu ponadnormatywnych wynagrodzeń za lata 1990–1991 w kwocie 46,5 mln zł (to już podaję w nowych złotych), a za lata 1993–1995 łącznie umorzono lub zaniechano uregulowania należności budżetowych na kwotę 51,3 mln zł. Według ustaleń kontroli łączna kwota należności skarbu państwa, które zostały umorzone, wynosi około 108 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-103.23" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! W latach 1992–1993 w trzech innych stoczniach, mianowicie: w Stoczni Szczecińskiej, Stoczni Gdynia i Stoczni Północnej, a dopiero w 1995 r. także w Stoczni Gdańskiej przeprowadzano postępowania ugodowe i układowe w celu zmniejszenia zadłużenia tych podmiotów. Największe korzyści czy największe efekty tego oddłużenia miała stocznia w Gdyni, postępowaniem ugodowym objęto 475 mln jej zobowiązań, w Stoczni Szczecińskiej to była kwota 178 mln zł. Natomiast jeśli chodzi o Stocznię Gdańską, układem zawartym dopiero w styczniu 1995 r. objęto tylko 35 mln zł zobowiązań. We wszystkich tych stoczniach umorzenia dotyczyły zobowiązań wobec banków, dostawców, skarbu państwa. Również Stocznia Gdańska partycypowała w oddłużeniu Stoczni: Szczecińskiej i Północnej, redukując należności tych stoczni.</u>
          <u xml:id="u-103.24" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Wysoki Sejmie! Od 1991 r. wyniki finansowe Stoczni Gdańskiej systematycznie były ujemne. W roku 1991 wskaźnik rentowności wynosił minus 25,4% (tu widać efekt, kiedy przestał działać mechanizm przeliczanych zaliczek dolarowych otrzymywanych od armatorów). W roku 1992 rentowność była nieco lepsza - minus 7%, w 1993 r. - minus 12,1, w 1994 r. - minus 17,3%, w 1995 r. - minus 11,6%. Wzrastał również stopień finansowania majątku stoczni zobowiązaniami. W 1990 r. było to 31%, a w kolejnych latach 102, 78, 88, 103 i 86 w roku 1995.</u>
          <u xml:id="u-103.25" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Przyczynami pogorszenia się sytuacji ekonomiczno-finansowej stoczni według ustaleń kontroli były:</u>
          <u xml:id="u-103.26" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">— brak zabezpieczenia finansowego dla utrzymania ciągłości produkcji, trudności w uzyskaniu kredytów i poręczeń;</u>
          <u xml:id="u-103.27" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">— wydłużanie się okresów realizacji statków (m.in. wskutek braku płynności finansowania), ale nie tylko to, bo są to kwestie również zarządzania stocznią, do których za chwilę przejdę. W Stoczni Gdańskiej średni cykl budowy statków wydłużył się z 19 do 29 miesięcy, w Stoczni Szczecińskiej w tym czasie zmniejszył się z 11,3 miesiąca do 9,5 miesiąca. Podaję te liczby, zdając sobie sprawę, że nie wszystko jest tutaj porównywalne. Trzeba brać również pod uwagę różnice wynikające z tego, jaki jest rodzaj tej produkcji;</u>
          <u xml:id="u-103.28" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">— wzrost pracochłonności przy niskiej wydajności pracy, zjawisko bardzo wysokiej absencji chorobowej;</u>
          <u xml:id="u-103.29" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">— kary umowne zapłacone armatorom za opóźnienia w realizacji kontraktów w latach 1990–1996 wyniosły ponad 441 mld starych złotych;</u>
          <u xml:id="u-103.30" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">— obniżanie ceny kontraktowej statków w przypadku korzystania z zaliczek armatorskich; oraz, Wysoka Izbo, to co jest przedmiotem poważnych zarzutów Izby co do sposobu zarządzania stocznią,</u>
          <u xml:id="u-103.31" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">— zawieranie nieopłacalnych kontraktów, przy przyjęciu cen poniżej całkowitych kosztów budowy, na przykład w 1990 r. kontrakt na 4 statki podpisano przy zaniżonych o 45 mln dolarów kosztach, czyli o ponad 20%;</u>
          <u xml:id="u-103.32" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">— przypadki niesprawdzania wiarygodności zamawiającego (zdarzały się takie), w okresie od powstania Spółki Akcyjnej do ogłoszenia jej upadłości, tj. w okresie 6 lat sprzedano łącznie 36 statków, z tego 5 armatorom krajowym i 31 zagranicznym. Spośród 36 statków tylko z 10 stocznia uzyskała zysk - 183 mln, z pozostałych 26 - stratę w kwocie ponad 302 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-103.33" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Pomimo pogarszającej się sytuacji ekonomiczno-finansowej Stoczni Gdańskiej w latach dziewięćdziesiątych i zaistnienia już w 1993 r. prawnych możliwości podjęcia z wierzycielami działań układowo-ugodowych mających na celu zmniejszenie zatrudnienia, ówczesny zarząd stoczni z możliwości w tym zakresie nie skorzystał, natomiast nowy zarząd podjął jedynie działania związane z zawarciem układu z wierzycielami. Z propozycją zawarcia ugody bankowej z Bankiem Handlowym w Warszawie Zarząd Stoczni Gdańskiej wystąpił dopiero w lutym 1996 r., a więc w trzy lata od wejścia w życie ustawy z 3 lutego 1993 r. o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków oraz o zmianie niektórych ustaw oraz po dwóch latach swojego działania, składając wniosek o wszczęcie bankowego postępowania ugodowego. Bank Handlowy odmówił wszczęcia takiego postępowania, argumentując tę odmowę tym, iż postępowanie to nie jest w stanie zapewnić uzdrowienia stoczni.</u>
          <u xml:id="u-103.34" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Wysoki Sejmie! Przedmiotem badań była również kwestia nadzoru kolejnych ministrów przekształceń własnościowych w zakresie sprawowania funkcji właścicielskich w odniesieniu do Stoczni Gdańskiej. Faktem jest, że kolejni ministrowie przekształceń własnościowych, pan minister Lewandowski, pan minister Kaczmarek, nie doprowadzili do sprywatyzowania stoczni. W ocenie Izby starań ministrów - ich zainteresowania sytuacją ekonomiczną stoczni i podejmowania działań zmierzających do poprawy - nie można uznać za wystarczające.</u>
          <u xml:id="u-103.35" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Ważnym momentem była zawarta 3 września 1993 r. umowa pomiędzy ministrem przekształceń własnościowych panem Januszem Lewandowskim a wojewodą gdańskim panem Maciejem Płażyńskim o wykonywanie określonych czynności cywilnoprawnych i faktycznych m.in w zakresie prywatyzacji Stoczni Gdańskiej. Zwracam uwagę Wysokiej Izby na pewną kuriozalność tej umowy, kuriozalność samego faktu, że minister i wojewoda, w końcu dwaj urzędnicy tego samego rządu, zawierają między sobą umowę i to taką, która nazywa się umową zlecenia, czyli gdyby nie była przestrzegana, należałoby procesować się w sądzie, bo umowy zlecenia w trybie cywilnoprawnym takiej procedurze podlegają. Była również wątpliwość co do treści tej umowy: z kim właściwie została ona zawarta, bo jedno z jej postanowień stwierdzało, że w razie odwołania zleceniobiorcy umowa ulega rozwiązaniu. Ponieważ nie można odwołać ze stanowiska wojewody jako wojewody, można odwołać tylko konkretną osobę, wobec tego powstaje pytanie: czy była to umowa zawarta z wojewodą gdańskim, czy z konkretną osobą, która wówczas pełniła tę funkcję. Zdaniem Najwyższej Izby Kontroli wojewoda gdański przejmując od ministra przekształceń własnościowych cały szereg obowiązków w zakresie funkcji właścicielskich nie wywiązał się z nich we właściwym stopniu, a nawet trudno stwierdzić, w jakim stopniu się wywiązał. W świetle tej umowy miał obowiązek przedkładać co 3 miesiące sprawozdania ze swojej działalności. Izba znalazła jedno takie sprawozdanie, inne nie były składane. Pan Maciej Płażyński w oświadczeniu stwierdził, że informował ministra ustnie. Nie wydaje się, aby była to wystarczająca forma, brak sprawozdań jest tutaj istotnym mankamentem. Inna sprawa, że kontrolerzy nie natknęli się również na jakikolwiek ślad, aby ktoś tych sprawozdań od wojewody gdańskiego żądał.</u>
          <u xml:id="u-103.36" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! Przedmiotem kontroli była również działalność rządu w zakresie kształtowania polityki gospodarczej państwa wobec przemysłu stoczniowego. Stwierdziliśmy, że jakiś zarys, jakaś wizja tej polityki kształtowała się dość długo. W listopadzie 1991 r. rozpoczęte zostały prace, w których wyniku dopiero w październiku 1995 r. powstał dokument: „Mechanizmy polityki państwa wobec przemysłu okrętowego dla poprawy jego konkurencyjności”. Przyjęto również „Stanowisko rządu w sprawie przystąpienia do porozumienia OECD o respektowanie normalnych warunków konkurencyjności w komercyjnym przemyśle budowy i remontu statków”. Zdaniem Izby te słusznie przyjęte rozwiązania były jednak znacznie spóźnione.</u>
          <u xml:id="u-103.37" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Jest jeszcze jeden problem, który pojawił się w toku tej kontroli i na który zwracam uwagę Wysokiej Izby - będzie on dokładnie opisany w informacji pisemnej. Otóż trudności Stoczni Gdańskiej brały się również z tego, że źle układała się współpraca między radami nadzorczymi a zarządami spółki akcyjnej Stoczni Gdańskiej. Większość osób składających oświadczenia w procesie kontroli współpracę tę oceniła krytycznie. Niektóre osoby rezygnujące z członkostwa w radach nadzorczych wyraźnie wskazywały na brak wpływu na działalność zarządu spółki i równocześnie ostrzegały przed grożącą spółce katastrofą. Takie sygnały można było odebrać z pisma zawierającego rezygnację pana Stefana Kawalca w 1991 r. czy pana prof. Doerffera w październiku 1993 r. Minister przekształceń własnościowych pan Janusz Lewandowski, reprezentujący na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy skarb państwa, praktycznie nie reagował na te sygnały. Rada nadzorcza podjęła w czerwcu 1991 r. uchwałę o zmianie prezesa zarządu, motywując swoją decyzję brakiem woli współpracy ze strony zarządu, i blokowaniem zmian statutowych oraz brakiem realnych działań restrukturyzacyjnych. Wobec sprzeciwu ministra przekształceń własnościowych rada nadzorcza zmieniła swoją decyzję w powyższej sprawie. W oświadczeniu złożonym kontrolerom NIK pan minister Lewandowski stwierdził, że konfrontacja z zarządem spółki, blokującym zmiany statutowe i realne działania restrukturyzacyjne oraz nie wykazującym woli współpracy z radą nadzorczą, a cieszącym się poparciem ze strony prezydenta RP oraz NSZZ „Solidarność”, prowadziłaby do osłabienia, a nawet upadku rządu. Jest to cytat z oświadczenia pana ministra Lewandowskiego, złożonego w toku kontroli. Mimo tej sytuacji, o której mówiłem, walne zgromadzenie akcjonariuszy w poszczególnych latach udzielało skwitowania — zarówno radom nadzorczym, jak i zarządom spółki.</u>
          <u xml:id="u-103.38" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! Wyniki bardziej szczegółowe, jak wspomniałem, zostaną przedstawione w informacji pisemnej. Jak sądzę, podstawowe przyczyny sytuacji, w jakiej się znalazła stocznia, można ująć w kilku grupach.</u>
          <u xml:id="u-103.39" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Pierwsza kwestia to ta nieszczęsna decyzja o likwidacji, zdaniem NIK, nie znajdująca ekonomicznego uzasadnienia. Nie chcę komentować, bo nie jest moją sprawą snucie domysłów, jakie były rzeczywiste powody; mogę jedynie stwierdzić, że jeśli chodzi o argumenty ekonomiczne w tym momencie, to nie było ich albo były zbyt słabe, aby taką decyzję na ich podstawie podejmować. Konsekwencje dla stoczni są oczywiste, choć na to wszystko nałożył się następny problem, a mianowicie sprawa kursu dolara, w związku z czym stocznia weszła w bardzo wysokie zadłużenie (tłumaczyłem ten mechanizm). To była druga przyczyna. Trzecia to fatalne zarządzanie stocznią; te straty związane z produkcją statków. Trudno dziwić się, że jeżeli podejmuje się kontrakty ze stratą, to naturalną koleją rzeczy w takiej sytuacji jest doprowadzenie do bankructwa firmy, która w taki sposób gospodaruje. I wreszcie długie prace kolejnych rządów nad stworzeniem systemowych rozwiązań dla przemysłu stoczniowego - w naszej ocenie nazbyt długie.</u>
          <u xml:id="u-103.40" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! Pada kwestia: odpowiedzialność, bo to zwykle od Najwyższej Izby Kontroli oczekuje się wyjaśnienia, kto za to odpowiada i jakie powinny być wnioski co do odpowiedzialności. Trudno jest jeszcze w tej chwili na to odpowiedzieć. Niewątpliwie kwestią odpowiedzialności winna być objęta sytuacja, która doprowadziła do likwidacji Stoczni Gdańskiej, ale ta kwestia była akurat przedmiotem decyzji Sejmu, więc co do tego Najwyższa Izba Kontroli w tej chwili już żadnych wniosków nie stawia.</u>
          <u xml:id="u-103.41" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Niewątpliwie wymaga rozważenia kwestia odpowiedzialności za niewłaściwe, niegospodarne zarządzanie majątkiem stoczni przez osoby za to odpowiedzialne. Ta kwestia zostanie jeszcze przez NIK rozważona pod kątem odpowiedzialności karnej, bo to są jedne z tych wniosków, które NIK może sformułować.</u>
          <u xml:id="u-103.42" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">I w zasadzie tyle, Wysoka Izbo, chciałbym zasygnalizować z tego, jak wspomniałem, bardzo obszernego materiału kontrolnego. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-103.43" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo panu prezesowi Januszowi Wojciechowskiemu.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Przypominam, iż Sejm postanowił o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Otwieram debatę, ale przedtem jeszcze proszę pana posła sekretarza o przeczytanie komunikatu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#SekretarzPosełJerzyJankowski">Odwołuje się posiedzenie Komisji Obrony Narodowej, które miało się odbyć w dniu dzisiejszym o godz. 14. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Jako pierwszego proszę o zabranie głosu pana posła Franciszka Potulskiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#PosełFranciszekPotulski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Problem Stoczni Gdańskiej inaczej nieco wygląda z perspektywy Warszawy, a inaczej z Gdańska. W pierwszym przypadku postrzegany jest on jako klasyczna akcja wyborcza, w drugim - chodzi o naszych sąsiadów, znajomych, a niekiedy i przyjaciół.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#PosełFranciszekPotulski">Są trzy aspekty tej sprawy: społeczny, ekonomiczny i polityczny. Z punktu widzenia społecznego pozostaje poza sporem troska o ok. 3 tys. osób, o ich przyszłość, o zapewnienie poczucia bezpieczeństwa, którego oczekują i które chyba powinno być zapewnione. Myślę, że wprawdzie nie bez kłopotów, ale w końcu poradzimy sobie w Gdańsku z tym problemem i w naszym województwie uda się znaleźć pracę dla tych, którzy pracować jeszcze mogą, a dla tych, którzy mają niewiele lat do emerytury i tych, którzy są chorzy, rozwiązanie pomoże znaleźć ministerstwo pracy. Poszukiwanie sposobów skutecznego rozwiązania społecznego problemu skutków upadłości stoczni utrudnia jednak fakt, że stocznia uwikłana jest w rozgrywki polityczne i wszystko wskazuje na to, że jest traktowana jak karta atutowa AWS w kampanii wyborczej, co spróbuję jeszcze uzasadnić.</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#PosełFranciszekPotulski">W sensie ekonomicznym Stocznia Gdańska nie ma racji bytu, i to praktycznie jest poza sporem. Mogą być tylko spory o przyczyny tego stanu rzeczy. Jedni będą chcieli, aby uznać, że winny jest rząd Rakowskiego, który w październiku 1988 r. postawił stocznię w stan likwidacji, inni, że fatalne zarządzanie stocznią. Jedni uznają, że 4 lata solidarnościowych rządów — a w Gdańsku 6 lat — to dosyć, aby jeśli ta decyzja była błędna, naprawić ją, inni uznają, że naprawić sytuację powinien rząd z lat 1995–1996. Jedni gładko przejdą nad działaniami kolejnych ministrów przekształceń własnościowych, w tym gdańszczanina Janusza Lewandowskiego, i będą chcieli obarczyć winą ministra Kaczmarka, inni, wręcz przeciwnie, przypomną, że w historii Polski, a zatem i w historii Stoczni Gdańskiej, był taki okres, że prezydent państwa był z Gdańska, premier z Gdańska, połowa ministrów z Gdańska, wojewoda oczywiście właściwy, a stocznia z roku na rok była w coraz gorszej sytuacji. A tak naprawdę rozciągnięto nad tym zakładem parasol ochronny, przekonywano załogę, że komu jak komu, ale Stoczni Gdańskiej nic złego stać się nie może. Tak było aż do zeszłego tygodnia, gdy załoga zaczęła płacić rachunek za to, że takie przekonanie uniemożliwiło dokonanie zmian w stoczni. Przez 6 lat była blokada wszelkich prób zmian strukturalnych. W zeszłym roku, żeby obejść jakość związek, odbyło się w stoczni referendum, w którym uzyskano wreszcie zgodę na zmiany strukturalne, ale nawet nie podjęto prób ich wdrożenia. W efekcie stocznię cechuje znaczne zapóźnienie technologiczne, co wynika z faktu, że stocznia nie inwestowała. Tym też różni się jej pozycja np. od pozycji Stoczni Gdyńskiej i pozycji Ursusa. Niska wydajność liczona na jednego pracownika, długi cykl budowy statku, wysokie koszty budowy na skutek m.in. dużej ilości usterek i błędów naprawianych podczas budowy to obecny stan zakładu. Bank PKO, który finansował ostatnio budowany statek, wycofał się z finansowania następnego statku, gdyż stwierdził, że strata na tym obiekcie wyniosła 25 mln dolarów.</u>
          <u xml:id="u-107.3" who="#PosełFranciszekPotulski">Kłamstwem propagandowym jest też twierdzenie, że stoczni nie pomagano. W 1994 r. stocznia przeprowadziła postępowanie ugodowe, w wyniku czego 40% długu zostało umorzone. Umorzono zaległość z tytułu odsetek od kapitału wniesionego przez skarb państwa w wysokości ponad 47 mld, umorzono podatek od ponadnormatywnych wypłat wynagrodzeń za lata 1990–1992 w wysokości 465 mld, w latach 1993–1995 umorzono bądź zaniechano poboru należności budżetowych na kwotę 513 mld. Wielokrotnie odraczano terminy płatności, aby wspomóc program naprawczy, zresztą nie realizowany przez stocznię. Dwukrotnie rząd wsparł stocznię poręczeniami ze środków budżetu państwa. W lipcu 1996 r. zawiadomiono stocznię, że wykonując obowiązek poręczyciela, przekazano ze środków budżetowych na rachunek Banku Handlowego 450 mld zł, czyli 15 mln dolarów. Jednym słowem miało stocznię ratować poręczenie, to poręczono. I nic się nie zmieniło. Miała ratować ugoda — zawarto ugodę i też bezskutecznie. Najwyższy czas na usunięcie przyczyny, która stocznię pcha do likwidacji. Protestujący robotnicy uważają, że jest to wojewoda gdański albo poseł Brzeziński, bo na razie na niego padło, ogólnie winien jest SLD. Nawet nie wiadomo w końcu, o co chodzi, czy o pracę dla stoczniowców, czy o atak na SLD. Na przełomie epok rzymski filozof Seneka twierdził: uczynił ten, kto miał korzyść. Czy korzyść ma SLD? W 1970 r. zaatakowano Komitet Wojewódzki w Gdańsku, bo tam był wówczas ośrodek władzy. Jestem przekonany, że w 1997 r. w końcu dojdzie do demonstracji pod tym właściwym budynkiem, mieszczącym obecnie rządzących w Gdańsku. I zostanie wystawiony rachunek tym, którzy wykorzystują stocznię w akcji wyborczej i tak długo mają korzyść, jak długo w stoczni wrze. „Dziennik Bałtycki”, gazeta raczej wroga niż przychylna lewicy, doniósł 20 lutego tego roku, że zarządzający obecnie stocznią są powiązani z AWS, co by wiele tłumaczyło, jeśli to prawda. Wojewoda gdański korespondował z prowadzącym proces upadłościowy. Odpisano mu, żeby się nie wtrącał i że nie rozumie, że sąd jest niezawisły, oczywiście niezawisły w stosunku do przedstawiciela SLD.</u>
          <u xml:id="u-107.4" who="#PosełFranciszekPotulski">Wojewoda napisał: „Pozwoliłem sobie zwołać w dniu 14 stycznia spotkanie konsultacyjne głównych wierzycieli Stoczni Gdańskiej w sprawie upadłości. Spotkanie dotyczyło 14 wierzycieli i kwoty wierzytelności wynoszącej łącznie 360 mln nowych złotych. Wzięli w nim również udział przedstawiciele Ministerstwa Skarbu Państwa, dyrektor Wydziału do Spraw Prywatyzacji Urzędu Wojewódzkiego oraz dyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy. Stronę stoczni reprezentował syndyk i prezes zarządu. Ponieważ jestem zainteresowany działaniami restrukturyzacyjnymi wobec stoczni, przedstawiłem koncepcję wyjściową polegającą na utworzeniu nowego podmiotu na części majątku Stoczni Gdańskiej, za zgodą wierzycieli, poprzez konwersję ich należności na udziały lub akcje”. Dalej wojewoda pisze, że syndyk nie podjął żadnych działań, żeby zrealizować tę koncepcję. Na to otrzymuje odpowiedź. „Jednocześnie stwierdzam, że umknęła pana uwadze, jako osobie reprezentującej interesy rządu, podstawowa zasada konstytucji wprowadzająca zasadę trójpodziału władzy, a tym samym całkowitej niezależności władzy sądowniczej od władzy wykonawczej. Z tej przyczyny traktuję pana pismo skierowane do sędziego orzekającego w Sądzie Rejonowym w Gdańsku jako próbę nacisku terenowego organu administracji rządowej na niezawisłość sądu”. Być może, tylko dlaczego w takim razie koledzy z „Solidarności” obarczają winą wojewodę czy rząd?</u>
          <u xml:id="u-107.5" who="#PosełFranciszekPotulski">Wczoraj przed budynkiem, w którym jeden z naszych kolegów wynajmuje 2 pokoje na biuro, odbyła się demonstracja. W trakcie demonstracji wybijano szyby, wypisywano hasła „Precz z komuną”, „Kwaśniewski na Kubę”, „SLD do likwidacji”, „SLD–KGB”. Nie żadne tam „Chcemy pracy” na przykład, ale żeby zlikwidować SLD, to samo SLD, które — jak rozumiem — ma pomóc tej stoczni. Farbą został oblany m.in. zastępca komendanta Policji w Gdańsku. Jak rozumiem dlatego, że tam był i jego obecność stanowiła prowokację. Przedtem zatrzymano ruch pociągów, zaatakowano maszynistę. Tak koledzy z Akcji Wyborczej „Solidarność” rozumieją pokojową demonstrację zdesperowanych ludzi w imię walki o pracę. Rozumiem też, że atak na policjanta nastąpił właśnie z tego powodu.</u>
          <u xml:id="u-107.6" who="#PosełFranciszekPotulski">Wysoka Izbo! Zaostrza się konflikt wywołany sytuacją Stoczni Gdańskiej i jej pracowników zagrożonych bezrobociem. Konflikt ten jest cynicznie wykorzystywany do walki politycznej przez Akcję Wyborczą. Można ubolewać, że do tej walki, do żerowania na ludzkiej tragedii włączyli się także niektórzy przedstawiciele hierarchii kościoła. Kilka lat temu gdy zwalniano setki tysięcy osób z upadających przedsiębiorstw i PGR, gdy padała Stocznia „Wisła”, gdy o ponad tysiąc osób zredukowano załogę Stoczni Północnej, o 5 tys. załogę Stoczni Gdyńskiej, a w końcu i Stocznia Gdańska zatrudniała dwa razy więcej pracowników niż zatrudnia obecnie, nie było słychać tak stanowczych protestów ani ze strony kościoła, ani ze strony „Solidarności”.</u>
          <u xml:id="u-107.7" who="#PosełFranciszekPotulski">Wiele polskich zakładów pracy i załóg zapłaciło ogromną cenę w związku z przekształceniami ustrojowymi. Wysiłkiem pracowników i kierownictw dostosowały się one do wymogów gospodarki rynkowej i obowiązujących w niej praw ekonomicznych. Stocznię Gdańską oszukiwano, że tej załogi i tego zakładu prawa rynku, wywalczone zresztą przez tę stocznię, nie obowiązują. Stocznia Gdańska pod patronatem „Solidarności” i Lecha Wałęsy zbankrutowała. Dzisiaj pracownicy stoczni są nadal oszukiwani, są potrzebni, aby zrealizować scenariusz wyborczy AWS, przewidujący liczne strajki, akcje uliczne, mnożenie konfliktów. W całym politycznym zgiełku wokół upadłości stoczni na drugi plan schodzą rzeczywiste ludzkie problemy.</u>
          <u xml:id="u-107.8" who="#PosełFranciszekPotulski">SLD nigdy nie był obojętny los ludzi, którzy zagrożeni są utratą pracy. Oczekujemy zatem i od władz samorządowych, i od rządu podjęcia maksimum starań w celu udzielenia pomocy stoczni i jej pracownikom, od „Solidarności” zaś zaniechania destrukcji przy ratowaniu stoczni. Być może, że są przyczyny poza zakładem, które nie pomagają w dobrym jego funkcjonowaniu, ale przede wszystkim problemy tkwią wewnątrz stoczni. Dlatego też te formy pomocy, jakiej udzielono dotychczas, nie przynoszą efektów i nie przyniosą, jeśli stocznia nie zechce działać zgodnie z prawem i wywalczonymi przez siebie prawami ekonomicznymi. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-107.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Franciszkowi Potulskiemu.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę pana posła Waldemara Pawlaka z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#PosełWaldemarPawlak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Sytuacja w Stoczni Gdańskiej nie dotyczy tylko samej stoczni, dotyczy także wielu zakładów, dotyczy dużej części gospodarki, dotyczy też generalnego podejścia do polskiej gospodarki. I o tych konsekwencjach będziemy się jeszcze wiele razy przekonywać w najbliższym czasie.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#PosełWaldemarPawlak">Jeżeli poszukujemy bardzo precyzyjnej odpowiedzi na pytanie o odpowiedzialność, to myślę, że w wystąpieniu pana prezesa Wojciechowskiego było to bardzo szczegółowo zrelacjonowane. Była zrelacjonowana i sprawa tej części odpowiedzialności, która dotyczy zarządu, załogi, rządu. Myślę, że można też mówić o odpowiedzialności patronów, którzy nad tą stocznią rozpościerali parasol.</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#PosełWaldemarPawlak">Ale warto też zwrócić uwagę na inne elementy tej odpowiedzialności. Bo oczywiście można też do odpowiedzialności wielu różnych podmiotów i osób dodać odpowiedzialność banku, który wybrał sądowe postępowanie upadłościowe, a nie bankowe postępowanie układowe. Najwyższa Izba Kontroli wykazała, że w tym przypadku bank wykorzystał łatwiejsze dla siebie rozwiązanie. Być może proces restrukturyzacji, proces naprawczy byłby trudniejszy dla banku, dla załogi, dla zarządu, ale mógłby przynieść w naszym przekonaniu lepsze efekty. Można podać przykłady. W tym samym mniej więcej czasie był podobny problem w zakładach mechanicznych „Ursus”. Tam wykorzystano bankowe postępowanie układowe, aby ten duży zakład, zatrudniający wielu pracowników, nie upadł. Zakończyło się to, choć nie było rozgłosu, sukcesem.</u>
          <u xml:id="u-109.3" who="#PosełWaldemarPawlak">Niestety, tu nie podjęto tego procesu naprawczego, choć w tamtym czasie i zarząd, i związki zawodowe, i wszyscy pracownicy mieli świadomość czekających ich wyrzeczeń i na takie wyrzeczenia się godzili. Trzeba też zwrócić uwagę na inne okoliczności, bo te wymienione mieściły się w granicach tego, co subiektywne, zależały od załogi czy nadzoru nad tym przedsiębiorstwem. Natomiast nie podnosi się prawie wcale okoliczności zewnętrznych, które uderzyły w Stocznię Gdańską w pierwszej kolejności, bo być może rzeczywiście spośród stoczni polskich był to zakład najsłabszy. A myślę tu o takich mechanizmach, jak chociażby kursy walut czy koszty kredytowania. W opinii na ten temat ministra finansów z 1996 r. jest wyraźne stwierdzenie: stocznie polskie, wszystkie, generują zysk operacyjny, czyli mają większe przychody niż koszty, a stratę ponoszą na kosztach operacji finansowej, na różnicach kursowych. Nie dziwmy się, że nawet opłacalne kontrakty, podpisane w styczniu 1995 r., w grudniu tego roku mogły być nieopłacalne, jeśli były takie realia, że ceny na rynku krajowym poszły w górę o 21%, a kurs dolara podwyższył się o 3,25%. To są mechanizmy, które dotknęły w pierwszej kolejności stocznię, ale w równym stopniu dotyczą także wielu innych zakładów. Lekceważenie tych mechanizmów, niedostrzeganie tych procesów prowadzi do tego, że te dramaty będą się pojawiały w coraz to innych miejscach.</u>
          <u xml:id="u-109.4" who="#PosełWaldemarPawlak">Jeżeli w 1996 r. deficyt w handlu zagranicznym, liczony w obrotach towarowych, przekroczył 12,5 mld dolarów, to oznacza, że na każdego statystycznego Polaka przypadają wydatki na import większe o 10 mln starych złotych niż wynoszą dochody z eksportu; na każdego statystycznego Polaka. Te mechanizmy będą skutkowały w wielu innych miejscach. Powinniśmy dążyć do współpracy wokół takich spraw i do bardzo twardego, rzetelnego współdziałania. Można powiedzieć tak: w 1995 r. zapłaciła Stocznia Gdańska, w 1996 r. - rolnicy, bo importowaliśmy zboże. Jeszcze nie wiadomo, kto zapłaci w 1997 r., kto zostanie oskarżony o to, że nie nadąża za reformami, czy nie będzie pasował do ślepych mechanizmów rynku. Kto będzie następny? Kogo policja będzie musiała nauczać prawa i zasad wolnego rynku? Może młodzież usłyszy od policji, że nie ma prawa wstępu na uczelnie, bo nie rozumie praw rynku, bo nie ma pieniędzy na opłacenie nauki? A może inni?</u>
          <u xml:id="u-109.5" who="#PosełWaldemarPawlak">To, być może, wygląda absurdalnie, ale dajemy te sprawy pod rozwagę Wysokiej Izby, bo wokół tych mechanizmów nie podzielimy się, proszę państwa. Tu potrzeba współpracy, bo to jest nasz wspólny interes. Jeżeli byłoby tak, że wystarczy mechaniczne stosowanie prawa, to niepotrzebni byliby ludzie, wystarczyłyby automaty, żeby prawo stosować.</u>
          <u xml:id="u-109.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Jeden automat już jest.)</u>
          <u xml:id="u-109.7" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Prosiłbym o nieprzerywanie mówcom, bardzo proszę państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#PosełWaldemarPawlak">Wysoki Sejmie! Pan premier powiedział, że jest realizowany scenariusz konfrontacji. Ale, panie premierze, czy pan nie ma świadomości, że daje się pan wpisywać w ten scenariusz, że sam się pan wpisuje w ten scenariusz konfrontacji? Być może jest pan przekonany o swojej nieomylności, jednak pana dzisiejsze wystąpienie niestety pogłębia nasze obawy, czy można zaufać bez wątpliwości wszystkim pana osobistym decyzjom i poczynaniom.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#PosełWaldemarPawlak">Wczoraj byliśmy zaproszeni do pana premiera na godz. 15. Po cóż? Czy po to, żeby się dowiedzieć o wydarzeniach, o których informowało radio?</u>
          <u xml:id="u-111.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Trzeba było pójść!)</u>
          <u xml:id="u-111.4" who="#PosełWaldemarPawlak">Jeżeli potrzebna była nasza rada, to byliśmy gotowi wcześniej. Mogliśmy już znacznie wcześniej być do dyspozycji i przystąpić do konsultacji w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-111.5" who="#PosełWaldemarPawlak">Potrzeba nam, szanowni państwo, bardzo wiele cierpliwości, bo często zagrożenia nie wynikają tylko z naszych wzajemnych sporów. A kto miał choć małe praktyczne doświadczenia z protestem zrozpaczonych ludzi, wie, ile często trzeba cierpliwości, ile trzeba znieść upokorzeń, aby znaleźć rozwiązanie, aby pokazać, jak ważną rzeczą jest, aby każdy wypełniał czynem słowa przysięgi, którą składają członkowie rządu, parlamentarzyści - że dobro i pomyślność obywateli będą dla nas najwyższym nakazem.</u>
          <u xml:id="u-111.6" who="#PosełWaldemarPawlak">Poddajemy te problemy pod rozwagę wszystkim, szczególnie tym, którym wydaje się, że konfrontacja czy arogancja są sposobami na rozwiązywanie problemów społecznych. A im wyższe stanowiska, tym większa odpowiedzialność i większe wymagania.</u>
          <u xml:id="u-111.7" who="#PosełWaldemarPawlak">Panie Premierze! Tu na tej sali kiedyś cytował pan słowa: „Kto zaczął nienawidzić, ten już przegrał”.</u>
          <u xml:id="u-111.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Przemawiał pan poseł Waldemar Pawlak, dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę pana posła Jana Króla z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#PosełJanKról">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Panie Premierze! Mój klub z uwagą wysłuchał pańskiego wystąpienia. Ale nie było to wystąpienie premiera demokratycznie powołanego rządu. Było to wystąpienie szefa komitetu wyborczego. Było to wystąpienie mocno konfrontacyjne. Premier demokratycznego rządu, stojący na straży praworządności, rzeczywiście o praworządność dba i tam, gdzie się da, antycypuje i wychodzi naprzeciw sytuacjom, które mogą grozić konfrontacją.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#PosełJanKról">Już na przykładzie wczorajszego dnia można zadać pytanie: Dlaczego budynki rządowe nie są odpowiednio chronione, żeby nie dopuszczać do sytuacji, która potem grozi takimi konsekwencjami? Wiadomo było, że odpowiednie delegacje wybierają się do budynków rządowych. I to jest pewna nauczka, którą w trosce o praworządność należy wyciągnąć.</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#PosełJanKról">Poza tym sytuacja, z jaką mieliśmy i mamy po raz kolejny do czynienia, jest skutkiem określonych działań i zachowań, również rządu. Ta debata o sytuacji stoczni i jej konsekwencjach nie jest pierwszą debatą. Co z tych debat wynika dla opinii publicznej, dla stoczniowców? Tworzenie pewnych obietnic, pewnej ułudy, pewnych nadziei. Potem okazuje się, że są to próżne nadzieje. Potem, gdy dochodzi do kolejnej konfrontacji, okazuje się, że jest następne cudowne rozwiązanie. Tym zakończył pan premier, że jest możliwość zamówień PŻM, że jest możliwość wykreowania nowego podmiotu gospodarczego, że jest możliwość podjęcia budowy statków. Dlaczego nie było o tym mowy pół roku temu, kiedy również debatowaliśmy nad sytuacją stoczni. O czym innym mówił wówczas pan wicepremier Pietrewicz, przez pana oddelegowany do złożenia Wysokiej Izbie informacji w tej sprawie. Śmiem twierdzić, że jest to kolejny miraż. Oby tak nie było. Unika się jednak reakcji na konkretne sytuacje, w jakich stocznia znalazła się po ogłoszeniu upadłości.</u>
          <u xml:id="u-113.3" who="#PosełJanKról">Nie będę wracał do skomplikowanej, złożonej historii stoczni, nie wolnej od poważnych błędów — jeżeli chodzi o zarządzanie tym przedsiębiorstwem. Mówiliśmy o tym niejednokrotnie. Ale jeżeli takie głosy odzywają się z tej strony sali, po której siedzi również pierwszy likwidator stoczni, pan poseł Sekuła, rozstrzygnijmy ten problem w świetle stanowiska Najwyższej Izby Kontroli, że sytuacja stoczni w latach 1986–1988 była sytuacją wschodzącą ekonomicznie. To jest stwierdzone w wystąpieniu pokontrolnym pana prezesa NIK z 13 stycznia tego roku. Wówczas została podjęta decyzja, która to całe zło wokół stoczni wytworzyła.</u>
          <u xml:id="u-113.4" who="#PosełJanKról">Chcę mówić o sytuacji, jaka wytworzyła się w stoczni po ogłoszeniu bankructwa, upadłości, która to decyzja miała być drogą do odbudowy produkcji stoczni na terenie Stoczni Gdańskiej, bo to przypuszczalnie miał być już inny podmiot gospodarczy. Okazuje się, że ciągle ponawiane zapewnienia o gotowości rządu do złożenia gwarancji bankom kredytującym budowę konkretnych pięciu statków dla kontrahenta niemieckiego - po renegocjowaniu ceny tego statku i podwyższeniu jej o 9%, w sytuacji, kiedy równocześnie kurs marki wzrósł ze złotego i czterdziestu ośmiu groszy do złotego i siedemdziesięciu dwóch groszy, a więc również było to zabezpieczenie inflacyjne - nie skutkowały żadnymi decyzjami.</u>
          <u xml:id="u-113.5" who="#PosełJanKról">Wcześniej nie została podjęta oferta odbiorcy niemieckiego, który był gotowy wpłacić 80% zaliczki na budowę statków. Dlaczego przy takiej ofercie nie było gotowości dania gwarancji rządu, czego oczywiście kontrahent oczekiwał. A następnie, dlaczego wbrew zapewnieniom i konferencjom, które odbywały się w bardzo szerokim gronie, odmówiono Bankowi Gdańskiemu gwarancji, a w ostatecznym rachunku — mimo że Bank PKO SA dawał nadzieję na uruchomienie linii kredytowej, podjął ostatecznie negatywną decyzję, formułując 13 warunków nie do przyjęcia dla stoczni, łącznie z zupełnie nową ofertą i propozycją kolejnego negocjowania ceny do poziomu 30–31 mln dolarów, kiedy wcześniej — deklarował to pan premier Pietrewicz w grudniu — oczekiwano sprzedaży stoczni jednej ze spółek, która złożyła ofertę na kwotę 20 mln dolarów, a więc za kwotę odpowiadającą 2/3 ceny jednego statku — i o tym się nie mówi jakoś w tej Izbie. O tym nie mówił pan premier i o to mają pretensję stoczniowcy, i o to mają pretensję również posłowie Unii Wolności, którzy mieli pewne nadzieje na takie rozwiązanie sytuacji w stoczni... Oczywiście jako przejściowe, do momentu sprzedaży stoczni, bo taki miał być ostateczny cel tych działań. W tej chwili jest to sprzedawanie stoczni martwej, nie pracującej. Wiązanie przyszłości stoczni z jakąś nową ofertą budowy nowych statków, kiedy ostatnio produkowane statki były produkcją w toku, były statkami seryjnymi i była szansa na dotrzymanie bardzo krótkich terminów, które strona niemiecka postawiła jako warunek, ale załoga była zmobilizowana do realizacji tego zadania budzi szereg wątpliwości. Te gwarancje nie zostały udzielone. Oczekiwania na te gwarancje były powiązane z podjętą decyzją, zaakceptowaną przez sędziego komisarza, o redukcji zatrudnienia o 2,5 tys. osób. Pan premier powinien o tym wiedzieć, a nie upolityczniać całą sprawę. Nie dziwiłbym się, gdyby to robił w odniesieniu do stoczniowców czy AWS. Ale robi to w odniesieniu do syndyka, powołanego przez sąd i przed nim jedynie odpowiedzialnego. Syndyka, który odpowiada za interes wierzycieli i którego zadaniem nie jest nawet restrukturyzacja stoczni, gdyż taką instrukcję wydał mu sędzia komisarz, o czym pan premier powinien wiedzieć. Nie powinien też cytować z tej trybuny źle przekazywanych, niezgodnych z umową stron informacji, o tym, że chodzi o jakąś prowizję dla syndyka w odniesieniu do kontrahenta niemieckiego, ponieważ zupełnie o inną zasadę w tej transakcji chodziło. Prowizja miała być przeznaczona na rzecz masy upadłości, o czym mówi sprawozdanie syndyka nr 2, panie premierze, o czym powinien pan i pana doradcy wiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-113.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-113.7" who="#PosełJanKról">To jest przedmiot sprawy, o której powinniśmy rozmawiać. Na dzisiaj oczywiście, kiedy z powodów ekonomicznych, ponieważ kasa okazała się rzeczywiście pusta, pracownicy zostali zwolnieni, to stworzyło sytuację, z którą mamy do czynienia z całą, że tak powiem, polityczną otoczką. Nie mówmy o skutkach zaniedbań rządu, mówmy o przyczynach sytuacji, która spowodowała wczorajsze i nie tylko wczorajsze wypadki, incydenty w kraju. Można oczywiście mówić jeszcze o konkretach, bo bardzo często do nich się wraca w odniesieniu do przeszłości, ale tu jest pytanie o odpowiedzialność rządu. Błędem było, iż ugoda bankowa nie została podjęta tak jak w przypadku Ursusa, ale gdyby rząd chciał tej ugody, to jako właściciel mógłby to przeprowadzić. Nie można ciągle zasłaniać się czymś i nie chcę usprawiedliwiać wojewody Płażyńskiego, natomiast była możliwość odwołania wojewody odpowiednio wcześniej.</u>
          <u xml:id="u-113.8" who="#PosełJanKról">I to zostało zrealizowane w końcu, tylko za późno, proszę państwa, i wy za to ponosicie odpowiedzialność,...</u>
          <u xml:id="u-113.9" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-113.10" who="#PosełJanKról">... nie należało chować się za jego plecami. Dzisiaj oczywiście należy życzyć sobie, aby idea, pomysł, z którym pan premier wystąpił przed Wysoką Izbą...</u>
          <u xml:id="u-113.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Po prostu wstyd tak mówić.)</u>
          <u xml:id="u-113.12" who="#PosełJanKról">Proszę państwa, o wstydzie to naprawdę jeszcze będzie można mówić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Panie pośle, niestety czas minął.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#PosełJanKról">Już kończę. Na dzisiaj praktycznie jest jedno możliwe rozwiązanie: jak najkorzystniejsza sprzedaż stoczni i na tej podstawie podjęcie produkcji. Oby pomysły, z którymi pan premier przyszedł do Wysokiej Izby, również mogły się sprawdzić, ale oby nie były kolejnymi mrzonkami i pustymi obietnicami. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Chęć zabrania głosu zgłosił pan minister Kaczmarek.</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie.)</u>
          <u xml:id="u-116.4" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Regulamin to przewiduje, proszę nie udawać, że nikt nie zna regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-116.5" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-116.6" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Regulamin przewiduje, że członkowie rządu mogą zabrać głos poza kolejnością i ja muszę im udzielić głosu.</u>
          <u xml:id="u-116.7" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Poprosiłem o głos tylko z tej przyczyny, że dwukrotnie w wystąpieniach porównywano ugodę bankową w wypadku Stoczni Gdańskiej z ugodą bankową w Ursusie. Chciałbym tylko powiedzieć, że ugoda bankowa w wypadku Stoczni Gdańskiej była niemożliwa z bardzo prostej przyczyny, ponieważ portfel zamówień na statki w Stoczni Gdańskiej przynosił stratę o 1,87 bln starych złotych większą niż dotychczas. Zmiana zadłużenia przedsiębiorstwa poprzez redukcję pewnych jego zobowiązań nie dawała nic z punktu widzenia funkcjonowania przedsiębiorstwa, czyli było to topienie dodatkowych pieniędzy w strukturze, która była już nieefektywna ekonomicznie. W Ursusie była trochę inna sytuacja. Tam był, po pierwsze, program restrukturyzacji przedsiębiorstwa i inny portfel zleceń, który dawał temu przedsiębiorstwu, po redukcji części jego zobowiązań, szansę na wyjście z trudnej sytuacji. Używanie więc tutaj tego przykładu, że w Ursusie dało się to przeprowadzić, a w Stoczni Gdańskiej się nie dało, jest z przyczyn czysto ekonomicznych - nie mówię o wątkach politycznych - po prostu niemożliwe. Dlatego prosiłbym tego przykładu nie używać. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję panu ministrowi Kaczmarkowi.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę obecnie pana posła Ryszarda Bugaja z Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#PosełRyszardBugaj">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Myślę, że po wystąpieniu pana premiera, choć nie po wystąpieniu prezesa NIK, trzeba wrócić do pewnych faktów i najkrócej je zrekapitulować. Tym razem te fakty mają jeszcze mocne podparcie w ostatnich dociekaniach Najwyższej Izby Kontroli. Nie są już tylko faktami wynikającymi z różnych dokumentów, ale także z dokumentów Najwyższej Izby Kontroli. Może dlatego że nasz klub wnosił o kontrolę NIK, uzyskałem wstępnie pisma pokontrolne. Będę się do nich odwoływał.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#PosełRyszardBugaj">Chcę powiedzieć, panie premierze, że udało się panu coś bardzo dziwnego. Wymieniał pan sporo faktów, wymieniał pan sporo nazwisk, a nie rozpoczął pan od 1988 r. Dzisiaj wiemy z całą pewnością, że decyzja z 1988 r., która jest początkiem tragicznym losów tego wielkiego zakładu pracy, była decyzją podjętą bez żadnego uzasadnienia ekonomicznego, także w świetle dociekań Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-119.3" who="#PosełRyszardBugaj"> Chcę powiedzieć, że tę decyzję - bo warto wymienić te nazwiska - podjęło dwóch najbardziej prominentnych polityków niegdyś PZPR, a dzisiaj także SdRP. Jeden nazywa się Mieczysław Rakowski, a drugi Ireneusz Sekuła.</u>
          <u xml:id="u-119.4" who="#PosełRyszardBugaj">Chcę powiedzieć, Wysoka Izbo, że po likwidacji Stoczni Gdańskiej, kiedy w 1990 r. zmieniła się w Polsce sytuacja, kiedy motywacja polityczna nie była wystarczającym warunkiem likwidacji tego zakładu, kiedy zakład powstał ponownie, w postaci spółki, nastąpił długi okres, o którym trzeba wyraźnie powiedzieć, że był okresem braku zainteresowania rządu przemysłem stoczniowym. Nie jest naszą sprawą wybierać winnych według kolorów politycznych, rejestrujemy ten fakt. Ten fakt jest dobrze udokumentowany choćby w tych wstępnych raportach Najwyższej Izby Kontroli. Stocznie w Polsce działały w okresie komunistycznym na zasadach gospodarki komunistycznej. Stocznie to sektor gospodarki, który z reguły we wszystkich krajach ma pewne szczególne uregulowania, warunki dostępu do kredytu etc. Rzeczywiście nic się nie stało, nie zrobiono w tej sprawie nic. Ale co więcej, w tamtym okresie, aż do 1996 r., Stocznia Gdańska uzyskała status, który określiłbym jako status majątku porzuconego przez rząd, którym rząd się nie interesuje. Wyniki tego zakładu nie są przedmiotem zainteresowania rządu. Są różne wyjaśnienia tej sytuacji - głównie takie, że jacyś możni politycy przeszkadzali w zajęciu się tym zakładem pracy. My, niezależnie od tego, czy to dotyczy poprzedniego rządu czy obecnego, nie możemy uznać, że jest to wystarczające wyjaśnienie.</u>
          <u xml:id="u-119.5" who="#PosełRyszardBugaj">W jednym z pism pokontrolnych jest stwierdzenie, które chciałem zadedykować panu premierowi Cimoszewiczowi, licząc na jego reakcję: W okresie od września 1993 r. do końca 1995 r. minister przekształceń własnościowych nie podejmował żadnych czynności wobec spółki, a wszelkie dotyczące jej sprawy pozostawił do rozstrzygnięcia wojewodzie gdańskiemu. Wyniki kontroli pozwalają na stwierdzenie, że w powyższym okresie minister przekształceń własnościowych zaniechał wykonywania obowiązków nałożonych na niego ustawą o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych i Kodeksem handlowym.</u>
          <u xml:id="u-119.6" who="#PosełRyszardBugaj">Pan premier chyba miał okazję przeczytać ten fragment. Ubolewam, że w żaden sposób pan się do niego nie odniósł. Ale do tego jeszcze powrócę.</u>
          <u xml:id="u-119.7" who="#PosełRyszardBugaj">Wysoka Izbo! Dopiero w 1996 r. rząd właściwie zainteresował się ponownie Stocznią Gdańską. Rezultatem tego zainteresowania było, już tradycyjnie, zlecenie zagranicznej firmie consultingowej przeprowadzenia odpowiedniej analizy (tym razem było to mniej kosztowne — zaledwie za 125 tys. dolarów, poprzednio kosztowało 0,5 miliona dolarów). W wyniku tego powstał dokument, chyba kompetentny, sądząc z materiałów NIK, który stwarzał dwie możliwości dla stoczni: albo upadłość i restrukturyzacja przez upadłość, albo głęboka restrukturyzacja bez upadłości przy odpowiednim wsparciu polityki państwa. Z dokumentu Najwyższej Izby Kontroli wynika także, iż owa analiza dawała preferencje nie upadłości, a przynajmniej tak sądzę na podstawie cytatu, który brzmi następująco: „Wskazując na liczne drogi restrukturyzacji przez upadłość, firma consultingowa zastrzegła jednak, że nie jest to propozycja równorzędna wobec scenariusza odnoszącego się do radykalnego programu naprawczego, lecz awaryjna na wypadek, gdyby zewnętrzne zasilenie finansowe ugody było niemożliwe lub znacznie opóźnione”.</u>
          <u xml:id="u-119.8" who="#PosełRyszardBugaj">Bank Handlowy podjął swobodną i uznaniową decyzję, co także jest podkreślone w tym raporcie, że bankowe postępowanie ugodowe ze stocznią nie będzie prowadzone. Jednym z warunków, z powodu których Bank Handlowy tę decyzję podjął, było, iż rząd nie określił swojej polityki w stosunku do przedsiębiorstwa i do przemysłu stoczniowego - jednym z warunków wyraźnie tam wymienionych, warto może pamiętać, jak się mówi o tym nadzorze, jak się mówi o tej ciągle udzielanej rzekomo pomocy.</u>
          <u xml:id="u-119.9" who="#PosełRyszardBugaj">Wysoka Izbo! Wybrano zatem scenariusz upadłości. Tu, z tej trybuny pan minister Kaczmarek mówił, myślę, że tylko uproszczę, ale nie zniekształcę, że jedynym celem upadłości jest restrukturyzacja stoczni i zachowanie jej jako podmiotu gospodarczego, pracującego. Gdy z ław opozycji wątpiliśmy w to, gdy mówiliśmy, że ta decyzja według wszelkiego prawdopodobieństwa prowadzić będzie do likwidacji fizycznej, oskarżeni zostaliśmy o demagogię. Dobrze byłoby, żeby pan premier Cimoszewicz zechciał sięgnąć do stenogramów sejmowych i przeczytać wystąpienie swojego ministra w tej sprawie, kiedy decyzja o upadłości była dyskutowana przez Izbę i dokonać oceny tego wystąpienia, obojętnie, w kategoriach kompetencji.</u>
          <u xml:id="u-119.10" who="#PosełRyszardBugaj">Wysoka Izbo! Dzisiaj jesteśmy świadkami fizycznej likwidacji Stoczni Gdańskiej, bo Stocznia Gdańska to nie tylko maszyny, tereny, ale to także ludzie. Jeżeli zwalnia się wszystkich ludzi, to znaczy, że dokonuje się czegoś, co można określić jako likwidację fizyczną tego zakładu. Chyba nie można w tej sprawie mieć wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-119.11" who="#PosełRyszardBugaj">W wystąpieniu prezesa Rady Ministrów znalazłem jedno tylko wytłumaczenie, dlaczego ten scenariusz rozgrywa się tak negatywnie - no, syndyk. Mamy drugiego odpowiedzialnego poza stoczniowcami, poza związkowcami - jest jeszcze syndyk. Ale przecież właśnie mówiliśmy, że rolą syndyka nie jest ratowanie zakładu, tylko dbanie o interesy wierzycieli. Dlaczegóż syndyk miałby się zajmować konsekwencjami dla budżetu państwa, sytuacją firmy? On ma dla wierzycieli odzyskać możliwie dużo pieniędzy, nic ponadto. I chyba to wynika dość jasno z kodeksu, nie było potrzeby, żeby to pominąć przy podejmowaniu tej decyzji.</u>
          <u xml:id="u-119.12" who="#PosełRyszardBugaj">Kto jest winien sytuacji, która tu powstała? Wysoka Izbo, to nas różni dość poważnie. Niektórzy chcą powiedzieć, że tylko związkowcy plus pewien prezydent, w tej chwili na emeryturze. Inni chcą powiedzieć, być może, że tylko aktualny rząd. Nasza odpowiedź zmierza w obu tych kierunkach: tak, ta odpowiedzialność jest odpowiedzialnością różnych podmiotów - różnych, panie premierze, także pana rządu. Mówimy to bardzo wyraźnie.</u>
          <u xml:id="u-119.13" who="#PosełRyszardBugaj">Bilans polityczny tego, co się wydarzyło, jest dla Polski niedobry - jeszcze do tego wrócę. Może się okazać bardzo niedobry. Bilans ekonomiczny - wszystko na to wskazuje - jest także niedobry. Jeżeli bowiem spojrzymy na konsekwencje likwidacji Stoczni Gdańskiej, jeżeli spojrzymy na zamiary, o których mówił tu pan premier Cimoszewicz, o których trzeba powiedzieć z goryczą: nie lubimy, kiedy ludzie palą opony. Ale, panie premierze, czy gdyby nie palili, to ten program by był? Osobiście w to wątpię i oni też to wiedzą. Oni też to wiedzą, niestety, i dlatego to robią. Jeszcze do tego wrócę.</u>
          <u xml:id="u-119.14" who="#komentarz">(Prezes Rady Ministrów Włodzimierz Cimoszewicz: Na jakiej podstawie pan tak mówi?)</u>
          <u xml:id="u-119.15" who="#PosełRyszardBugaj">Panie Marszałku! Prosiłbym o odliczenie odrobiny czasu, ponieważ posłowie Sojuszu Lewicy Demokratycznej próbują mi utrudnić wystąpienie.</u>
          <u xml:id="u-119.16" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-119.17" who="#PosełRyszardBugaj">Wysoka Izbo! Jeżeli uwzględnimy fakt, że dzisiaj Stocznię Gdańską będzie można sprzedać w cenie złomu i terenów, jeśli uwzględnimy fakt, że zobowiązania Stoczni Gdańskiej nie będą zapłacone budżetowi państwa, jeśli uwzględnimy fakt, że trzeba ponieść znaczne wydatki socjalne - to z całą ostrością rysuje się teza, że rozsądniejszą drogą było ratowanie stoczni, najlepiej około 1994 roku: restrukturyzacja i dokapitalizowanie. Trzeba sobie odpowiedzieć na pytanie: Kto miał obowiązek to zrobić? Czyją własnością było to przedsiębiorstwo? Mnie się wydaje, że to retoryczne pytanie.</u>
          <u xml:id="u-119.18" who="#PosełRyszardBugaj">W świetle tego stawiane są także pytania innej natury, pytania, które dla Polski są ważne: Jakie konsekwencje w procesie dramatycznych polskich przemian ponoszą ludzie z różnych miejsc, ludzie pełniący różne role społeczne? Robotnicy otrzymali wymówienia, odprawy i zasiłek dla bezrobotnego. Chciałbym zapytać o odpowiedzialność ministrów i polityków w tej sprawie. Nie tylko w tej sprawie - może i w kilku innych. Chciałbym, na przykład, zapytać prezesa Rady Ministrów: Kto i jaką odpowiedzialność poniósł choćby za to, że budżet państwa traci ogromne pieniądze z powodu handlu długami, z powodu nieudanych ustaw podatkowych, przez co budżet państwa z tytułu tzw. darowizn traci parokrotnie więcej, niż było potrzebne do uratowania tego zakładu? Kto ponosi za to odpowiedzialność?</u>
          <u xml:id="u-119.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-119.20" who="#PosełRyszardBugaj"> Na to trzeba też odpowiadać, szczególnie gdy się tak mocno akcentuje ostry liberalny pogląd w sprawie gospodarki i gdy się mówi, że to jest czynnik wyznaczający.</u>
          <u xml:id="u-119.21" who="#PosełRyszardBugaj">Wysoka Izbo! Kończąc, chcę powiedzieć, że ta sprawa znalazła się, niestety, także na płaszczyźnie politycznej. Wczoraj prezes Rady Ministrów zarządził - tak, zostałem także przez prezesa Rady Ministrów o tym poinformowany, bo byłem tym, który chciał wysłuchać stanowiska prezesa Rady Ministrów - by policja poczyniła stosowne kroki w celu przywrócenia prawa. Nikt nie neguje tego, że związkowcy naruszali prawo. Jeżeli jednak pan premier pyta, czym się różni to naruszenie prawa od innych, chuligańskich naruszeń prawa, moja odpowiedź brzmi: tym samym co na całym świecie. Niedawno, panie premierze - jest pan przecież liderem lewicowego podobno rządu - odbywały się manifestacje górników w Niemczech. Wszędzie tam ludzie w trudnej sytuacji - a ich tylko poinformowano o zamiarze redukcji dotacji - wyszli na ulice, blokowali, robili różne rzeczy. Czy premier lewicowego rządu w ciągu dwudziestu godzin - gdzie tam dwudziestu: pięciu godzin! - musi natychmiast posyłać policję z tarczami i w pełnym rynsztunku? Czy nie można szukać rozwiązania tego sporu na innej drodze? Naszym zdaniem - należy. A jeżeli się wchodzi na tę drogę, ryzykuje się rzeczy bardzo duże. Pan to ryzyko na siebie przyjął i, moim zdaniem, bardzo źle pan zrobił.</u>
          <u xml:id="u-119.22" who="#PosełRyszardBugaj">Jeszcze jedna kwestia. Panie premierze, nie takiego przemówienia dziś oczekiwaliśmy. Mój klub - co, jak sądzę, wynika z tej diagnozy, która tu została przedstawiona - nie chciał się opowiedzieć ani po jednej, ani po drugiej stronie. Sądziliśmy, że prawda leży gdzieś pośrodku, że jest bardziej złożona. Pan swoim dzisiejszym przemówieniem zmusza nas do wyboru: mamy być albo z panem, albo ze strajkującymi robotnikami. Skoro pan już nalega, to pozostajemy z nimi. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-119.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Przemawiał pan poseł Ryszard Bugaj.</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę pana posła Adama Słomkę, klub BBWR i KPN.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#PosełAdamSłomka">Panie Marszałku!...</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Prosiłbym państwa o ciszę na sali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#PosełAdamSłomka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dramat, który obserwujemy, dramat Stoczni Gdańskiej, dramat protestujących pracowników wielu zakładów wielu sektorów gospodarki... Dramat Stoczni Gdańskiej rozpoczął się w roku 1988. Wtedy to rząd pana Mieczysława Rakowskiego podjął decyzję o likwidacji stoczni, decyzję, którą raport Najwyższej Izby Kontroli określił, iż było to działanie nierzetelne i bez uzasadnienia ekonomicznego.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#PosełAdamSłomka">Ten dokument w imieniu rządu — rządu, w którym był i minister Kwaśniewski — podpisał pan poseł Ireneusz Sekuła, ówczesny wiceprezes Rady Ministrów. I tak oto historia zamyka swoje koło. Zaczynał pan Sekuła i dzisiaj pewnie będzie głosował nad przyjęciem poczynań rządu też pan poseł Sekuła. Decyzja z roku 1988 nie została wykonana, ponieważ Stocznia Gdańska przyłączyła się do protestów — wzięła udział w wielkim społecznym, narodowym zrywie na rzecz nie tylko praw związkowych, jak mówił pan premier, choć nie zauważył, że Wolne Związki Zawodowe powstały wcześniej niż w roku 1980 w Stoczni Gdańskiej. Nie tylko na rzecz „Solidarności” były te protesty w Stoczni Gdańskiej i w innych zakładach. Były przede wszystkim na rzecz systemu demokratycznego, pluralistycznego, wolnorynkowego, na rzecz Polski suwerennej, państwa niepodległego, demokratycznego, zaspokajającego potrzeby obywateli, państwa, w którym nie podejmuje się politycznych, jawnie manipulacyjnych decyzji w celu likwidacji swoich przeciwników politycznych.</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#PosełAdamSłomka">Trzeba również powiedzieć, że jest niewątpliwie faktem to, iż po przełomie roku 1988, za rządów, przede wszystkim Unii Demokratycznej, bo ta formacja sprawowała władzę, szczególnie w ekonomii polskiej, w latach 1990–1993 panowały zjawiska bardzo niekorzystne. Mówi o tym raport Najwyższej Izby Kontroli, o czasach działania ministra Lewandowskiego i Syryjczyka — na bazie majątku likwidowanej Stoczni Gdańskiej utworzono jednoosobową spółkę skarbu państwa, co nie było odpowiednio przygotowane i nie stwarzało szans efektywnego działania tej stoczni. Koniec cytatu. Nie da się ukryć, że ówczesne decyzje elit liberalnych, elit, w których nie uczestniczyła zresztą „Solidarność”; „Solidarność” nie rządziła, „Solidarność” dosyć słabo, co prawda, krytykowała wtedy te rządy, ale była w opozycji. Otóż te rządy liberalne prowadziły bardzo nieefektywną politykę nie tylko w odniesieniu do stoczni, ale i w odniesieniu do wielu dużych przedsiębiorstw. Było to związane i z brakiem instytucji skarbu państwa, z brakiem odpowiedniego kursu walutowego, z kwestią całego planu Balcerowicza, który to plan przede wszystkim te duże zakłady postawił z dużym oprocentowaniem wstecznych kredytów. I jeśli chodzi o to, co przed chwilą pan premier powiedział, że stoczni pomagano oddłużeniem, chcę zwrócić uwagę na to, że stoczni pomagano w ten sposób, iż umarzano część odsetek, część długów stoczni, które powstały nie z jej winy. Powstały w wyniku decyzji politycznej ministra, przede wszystkim premiera Balcerowicza, a przede wszystkim w wyniku niekorzystnych wieloletnich umów z ZSRR, jeszcze z czasów PRL, jakie stocznia realizowała, oraz w wyniku niekorzystnego dla stoczni wymiany kursu walut. Stocznia nie uzyskała ze strony państwa wyraźnego, żadnego zresztą, liczącego się wsparcia w celu poprawy efektywności.</u>
          <u xml:id="u-123.3" who="#PosełAdamSłomka">Chcę zwrócić uwagę na to, że w Unii Europejskiej tego typu zakłady, jak stocznie, nie tylko stocznie, bo i hutnictwo, górnictwo, wiele tego typu branż, uzyskują wymierne wsparcie z budżetu. Przemysł stoczniowy w Unii Europejskiej otrzymuje przeciętnie ok. 9% subwencji. Na przykład w Niemczech w roku 1994 państwo udzieliło stoczniom subwencji w wysokości 510 mln marek, w Norwegii — w wysokości 110 mln marek, w Stanach Zjednoczonych w roku 1995 — 50 mln dolarów. I tak dalej. Tego wszystkiego stocznia nie otrzymała.</u>
          <u xml:id="u-123.4" who="#PosełAdamSłomka">Politykę liberalną rządów Unii Demokratycznej, Kongresu Liberalno-Demokratycznego kontynuuje ekipa pana Kaczmarka z obecnej ekipy Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Zresztą w kwietniu 1996 r. poseł naszego klubu pan Olszewski zwrócił się z zapytaniem do ministra Kaczmarka o to, jaki będzie los stoczni, co jest w tej sprawie czynione, dlaczego są zaniechania. I uzyskał odpowiedź, iż trzeba tylko poczekać na zgodę załogi na restrukturyzację. Zgoda nastąpiła. Później nic się nie stało. W efekcie tego w czerwcu 1996 r., prawie rok temu, klub BBWR złożył wotum nieufności dla ministra Kaczmarka za zaniechania w procesie ratowania Stoczni Gdańskiej. Cała ta, nie bałbym się tego słowa użyć, szopka, jaka wokół stoczni funkcjonowała... Wpierw mówiło się o restrukturyzacji, potem o upadłości, która rzekomo nie miała być likwidacją, dzisiaj mówimy o likwidacji, a w zasadzie o fizycznym zniszczeniu stoczni.</u>
          <u xml:id="u-123.5" who="#PosełAdamSłomka">Konfederacja Polski Niepodległej konsekwentnie od roku 1991 do dzisiaj wyraźnie wskazuje, czym jest ta liberalna polityka gospodarcza. Nasi eksperci określili to w takiej kwintesencji, którą dla ścisłości pozwolę sobie przeczytać.</u>
          <u xml:id="u-123.6" who="#PosełAdamSłomka">„Stocznia jest tylko dramatycznie ujawnionym przejawem generalnej polityki kolejnych rządów, prowadzonej od II połowy lat osiemdziesiątych wobec wszystkich przemysłów strategicznych w Polsce. Klasa komunistycznych dysponentów majątku narodowego zaczęła się przekształcać w klasę jego właścicieli. Polską gospodarkę traktuje się jako masę upadłościową, a rząd staje się jej syndykiem. Mechanizm doprowadzania do sytuacji upadłości strategicznych — i konkurencyjnych dla zagranicznych — przemysłów jest wspólny: najpierw nakręcanie przez państwo inflacji, m.in. poprzez ceny urzędowe i drogie kredyty, potem przekształcenie już zadłużonych przedsiębiorstw państwowych w spółki oparte na prawie handlowym. Reszty dokonują banki, w których zresztą rząd też ma dominującą pozycję, również poprzez kursy walutowe czyniąc eksport nieopłacalnym”.</u>
          <u xml:id="u-123.7" who="#PosełAdamSłomka">Tak jak mówił prezes Pawlak w odniesieniu do samego kursu walutowego, kursu dolara - gdyby ten kurs odpowiadał stopie inflacji, to w roku 1995 wynik finansowy działalności stoczni byłby dodatni. Podobna do prowadzonej wobec stoczni polityka grozi upadłością pozostałych kluczowych sektorów w gospodarce, np. górnictwa węgla kamiennego, z którego już wyprowadzono 13 mld dolarów i gdzie zapowiada się zwolnienie 200 tys. ludzi, a nowy minister pan Marek Belka już powiedział, że być może jesienią zabraknie środków na wypłaty dla górników. Mówi się o planach oddania polskiej energetyki w ręce obcego inwestora strategicznego, a premier odmawia Sejmowi przekazania dokumentów ujawniających plany prywatyzacyjne rządu przyjęte 17 września przez rząd. To samo dzieje się w przemyśle zbrojeniowym, hutniczym i innych.</u>
          <u xml:id="u-123.8" who="#PosełAdamSłomka">Dzisiaj ocenia się, że na dalsze finansowanie stoczni wystarczyłoby ok. 330 mln zł. Natomiast łączne koszty skarbu państwa związane z upadłością stoczni określa się na sumę podobną, bo 318 mln zł. Dlaczego zatem wydaje się podobną kwotę, skoro można zakład uratować?</u>
          <u xml:id="u-123.9" who="#PosełAdamSłomka">Pozostaje kwestia tonu dzisiejszej wypowiedzi pana premiera. Pan premier powiedział, iż protestujący łamali prawo, godzili w porządek Rzeczypospolitej, zachowywali się w sposób arogancki. Miałem przyjemność być w ministerstwie skarbu. Usłyszałem przez radio, że są tam protestujący. Bez chwili wahania udałem się do ministerstwa. Miałem zresztą problemy, żeby tam wejść, ponieważ ministerstwo wywiesiło kartkę, że jest nieczynne. Nie wiadomo czemu, ponieważ grupa 70 osób, która przebywała w poczekalni ministra, nie powodowała jakiejkolwiek dezorganizacji pracy ministerstwa. Później, po półgodzinie do ministerstwa wpadła grupa zamaskowanych cywilnych funkcjonariuszy Urzędu Ochrony Państwa, grupa ponad 100 funkcjonariuszy oddziałów specjalnych Policji, byłego ZOMO, którzy podeptali moją legitymacji poselską, wykręcili mi ręce, skopali, podeptali okulary i wyrzucili z ministerstwa.</u>
          <u xml:id="u-123.10" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-123.11" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Olga Krzyżanowska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę państwa, proszę o ciszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#PosełAdamSłomka">Jeżeli tak ma wyglądać prawo... Panie ministrze, panie premierze, jak ma wyglądać prawo? Mówi się, że będący tam ludzie z „Solidarności” łamali prawo i powołuje się pan na przepis Kodeksu karnego, który mówi o ochronie miru domowego, mieszkania prywatnego. Jeżeli założyć, że ministerstwo jest prywatnym mieszkaniem pana ministra, to rzeczywiście ten artykuł może mieć zastosowanie. Ja kiedyś okupowałem budynki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej i pamiętam, jak pan premier Mazowiecki wysyłał na mnie oddziały ZOMO, prokurator wszczynał śledztwo. Było takich spraw kilka, jednak nigdy nie dochodziło nawet do przedstawienia zarzutów, ponieważ tak wadliwie jest skonstruowany Kodeks karny.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#PosełAdamSłomka">Jeżeli pan premier tak dba o „czyste ręce”, to czemu pan nie rozliczył setek swoich urzędników w radach nadzorczych, co było zapowiadane? Czemu ich pan nie rozliczył? Czemu dalej pełnią swoje funkcje? Gdzie jest to przestrzeganie prawa? Niech pan zacznie od siebie, panie premierze.</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Panie pośle, czas. Proszę się zbliżać do końca. Czas minął.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#PosełAdamSłomka">Jeżeli chodzi o „Solidarność”, myślę, że wielka solidarność przejawia się w tym, że w proteście w obronie stoczni występują inne branże, inne regiony, inne zakłady. To daje nadzieję, że sprawa, w którą zresztą zaangażowały się najwyższe autorytety nie tylko w Polsce, zostanie załatwiona zgodnie z polską racją stanu, zgodnie z interesem naszej gospodarki. Mam nadzieję, że pan premier nie będzie używał dalej retoryki znanej z wystąpień pana Urbana o „pieskach prawicy”, o nieodpowiedzialnych wystąpieniach kościoła, o chórze demagogów, o bojówkach, o scenariuszach realizowanych na zamówienie. Mamy nadzieję, że wreszcie przyjdzie czas na spokojny dialog, na zakończenie tego dramatu ludzi. Mamy nadzieję, że kolejne, dzisiejsze i następne pokojowe protesty odbędą się już bez prowokacji na państwa życzenie.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#PosełAdamSłomka">Nasz klub Konfederacji Polski Niepodległej i Bezpartyjnego Bloku Wspierania Reform wnosi o odrzucenie informacji ministra i premiera. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-127.3" who="#komentarz">(Poseł Longin Pastusiak: Proszę o głos.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Panie pośle, w jakim trybie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#PosełLonginPastusiak">Chciałbym prosić o wykreślenie fragmentów...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę podać konkretnie, jaki fragment, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#PosełLonginPastusiak">Pani Marszałek! Prosiłbym o wykreślenie fragmentu, w którym pan poseł Słomka, nadużywając tej trybuny...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę tylko o ścisłe podanie fragmentów, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#PosełLonginPastusiak">...powiedział, żeby pan premier zaczął od siebie. Jest to niegodne posła porównanie prezesa Rady Ministrów z kryminalistą, panie pośle. Wypada nawet przeprosić pana premiera za takie słowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Nie podejmuję w tej chwili decyzji. Przejrzę stenogram i poinformuję pana posła o decyzji.</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Pan minister Kaczmarek. Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Rozumiem, że ta debata jest pełna emocji i mogą się tu zakraść różne błędy albo może nastąpić świadome wręcz wprowadzanie w błąd. Muszę, panie pośle, zareagować na pańską informację, że oto zamiarem rządu jest zwolnienie z pracy 200 tys. górników. Przecież pan powiedział oczywistą nieprawdę i pan dobrze o tym wie. Dzisiaj jest 256 tys. górników i w żadnym programie rządowym nie było, nie ma i nie będzie takiego zamierzenia, by zwolnić 200 tys. górników z pracy.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Ja wiem, że tego słucha Polska. Pan to pewnie robi świadomie, żeby spowodować kolejne zaburzenie. Tak się po prostu nie robi, panie pośle. Albo pan jest tu kompetentny, albo...</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-135.3" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Aleksander Małachowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję panu ministrowi Kaczmarkowi.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę pana posła sekretarza obrad o odczytanie komunikatu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#SekretarzPosełJerzyJankowski">Posiedzenie Komisji Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej odbędzie się w sali nr 14 o godz. 17, a nie - jak informowano poprzednio - o godz. 14. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę obecnie o zabranie głosu pana posła Leszka Moczulskiego, Porozumienie Prawicy.</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#komentarz">(Poseł Leszek Zieliński: Ja mam pytanie do ministra Kaczmarka.)</u>
          <u xml:id="u-138.3" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Jeśli pan poseł pozwoli, już zapowiedziałem kolejnego mówcę. Jeśli pan poseł zamierza zabrać głos... Ale sekundkę, nie ma możliwości kierowania pytań do pana ministra Kaczmarka w tej chwili. Przepraszam pana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#PosełLeszekZieliński">Pan minister się odnosił...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Teraz jest debata. Pytań w tej chwili pan nie może zadać.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Panie pośle, uprzedzam pana, proszę w tej chwili opuścić mównicę. Nie zadaje się pytań w trakcie debaty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#PosełLeszekZieliński">Jak to się nie zadaje?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Nie zadaje się pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#PosełLeszekZieliński">Chodzi o sprostowanie informacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Nie zabierał pan głosu, nie może pan więc prostować wypowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#PosełLeszekZieliński">Nie zabierałem, ale chcę sprostować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Mógłby pan prostować, gdyby ktoś cytował pańską wypowiedź. Za chwilę skończy się debata. Będzie pan mógł zadać pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#PosełLeszekZieliński">Jedni mogą zarzuty stawiać, drudzy nie mogą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Za chwilę skończy się debata, będzie pan mógł się wypowiedzieć, zadać pytanie. Chętnie panu udzielę głosu. Ale proszę nie odbierać głosu posłowi Moczulskiemu w tej chwili.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę bardzo, pan poseł Leszek Moczulski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#PosełLeszekMoczulski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z uwagą i z rosnącym niepokojem słuchałem wystąpienia premiera, z rosnącym niepokojem, ponieważ wystąpienie premiera było bardzo zwarte, logiczne, konsekwentne i coraz wyraźniej było widać, do jakiego konsekwentnego wniosku prowadzi. Tym konsekwentnym wnioskiem, tą esencją wystąpienia było zrównanie chuliganów, którzy po meczu piłkarskim napadają ludzi na ulicy, ze zrozpaczonymi obywatelami, którzy stracili swoje miejsca pracy, którzy mają prawo czuć się oszukani i którzy są ponadto przekonani, że bronią wyższych wartości, tych wartości, które większość Polaków - bo na pewno nie wszyscy - i także znaczna część tej Izby wiąże ze Stocznią Gdańską. Logika wywodu, która prowadzi do takiego zrównania, musi napawać niepokojem. Ja już to słyszałem wielekroć, poczynając od czerwca 1956 r.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#PosełLeszekMoczulski">Druga kwestia - pan premier przedstawił pewną wersję wydarzeń, lecz już dzisiaj na tej sali mogliśmy słyszeć o elementach innej wersji. Są co najmniej dwie wersje wydarzeń, które mogą być przedstawione logicznie i z dużą liczbą dowodów, ale tę samą sytuację w Stoczni Gdańskiej ukazują inaczej. Pan premier przedstawił w sposób logiczny swoją wersję wydarzeń, do których doszło wczoraj w Warszawie. Ale może być inna wersja - i jej elementy mogliśmy tutaj poznać - która pokazuje, jak przez 10 lat konsekwentnie dążyło się do tego, żeby tę stocznię - jak to lat temu kilkanaście powiedziano - zamienić w pieczarkarnię. To też jest spójna wersja. Padały nazwiska: Rakowski, Wilczek itd., nazwiska pierwszych ludzi, którzy to zaczynali.</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#PosełLeszekMoczulski">Możemy też mówić o tym, co się wczoraj stało. Otóż tej konsekwentnej wersji wydarzeń, którą przedstawił pan premier, można i trzeba przeciwstawić takie stwierdzenie, że ci zrozpaczeni ludzie, którzy weszli do ministerstw, nic nie demolowali, nic nie niszczyli i w niczym nie przeszkadzali i że - choć naprawdę zdesperowani - zapewne, a nawet na pewno, opuściliby te pomieszczenia równie spokojnie, jak weszli, tylko że rozpoczęła się szarża policyjna. A nawet już w trakcie tej szarży, kiedy była szansa, żeby nie dopuścić do dalszej bijatyki... Na przykład wtedy gdy w jednym z ministerstw posłowi Krzysztofowi Królowi udało się przedostać przez kordon po to tylko, żeby stworzyć możliwość spokojnego wyprowadzenia zablokowanych tam ludzi. W momencie kiedy podszedł do protestujących, którzy stali spokojnie, zaczęła się szarża policyjna. Nie jest istotne, że Król oberwał, istotne jest to, że w momencie kiedy można było spokojnie rozładować incydent, panie premierze, siły porządku naruszyły porządek. Nie sądzę jednak, jestem o tym przekonany, że dzisiaj w tych naszych krótkich wystąpieniach - bo mamy ograniczony czas, czas pana premiera, strony rządowej jest ograniczony - nie jesteśmy w stanie przedstawić tutaj wszystkich dowodów, które można by przedstawić - jednej taśmie przeciwstawić kilka taśm, jednemu zdjęciu liczne zdjęcia, które oglądałem - ukazujących, że jednak służby porządku publicznego wybijają szyby.</u>
          <u xml:id="u-149.3" who="#PosełLeszekMoczulski">Można prowadzić tego rodzaju polemikę. W jakiejś mierze jest to zrozumiałe, że człowiek, który ma być szefem kampanii wyborczej jednej partii, przedstawia swoją wersję, jacyś inni ludzie, którzy będą przygotowywali propagandę wyborczą innych partii, przedstawiają swoją wersję. Jedna z tych wersji jest bardziej prawdziwa, druga całkiem nieprawdziwa, ale, proszę państwa, tocząc spór o te wersje, idąc tokiem rozumowania zaproponowanym przez premiera rządu - niestety to rozumowanie zostało podjęte także przez kogoś jeszcze - zaczynamy gubić sprawę, która jest najważniejsza. Na poprzednim posiedzeniu Sejmu mogliśmy dyskutować tylko o przyczynach upadłości i ewentualnie metodach ratowania Stoczni Gdańskiej. Od tego czasu bardzo dużo się zmieniło. Dzisiaj problem najbardziej zasadniczy przedstawia się już inaczej. Polska znalazła się na krawędzi głębokiego konfliktu społecznego. W tym roku mają nastąpić rozstrzygnięcia polityczne. Pytanie zasadnicze: Czy te rozstrzygnięcia zostaną dokonane za pomocą kartki wyborczej, czy też konflikt, wielki konflikt społeczny, który nie tylko wzbiera, ale którego pierwsze efekty widzimy, a także pierwsze echa słyszeliśmy przed chwilą z tej mównicy, bo niektóre fragmenty pańskiego wystąpienia, panie premierze, tylko tak można odczytać... Wysoka Izba powinna się zastanowić i podjąć decyzję, czy wybieramy drogę demokratycznego rozstrzygnięcia za pomocą kartki wyborczej, czy też godzimy się na sytuację, w której ci, którzy są zagrożeni utratą władzy, być może doprowadzą do tego, że konflikt polityczny w Polsce rozstrzygnięty zostanie złą drogą, kosztowną drogą, za co będzie płaciło państwo, jego autorytet, za co będzie płaciło blisko 40 mln Polaków. I to jest kluczowe pytanie.</u>
          <u xml:id="u-149.4" who="#PosełLeszekMoczulski">Jesteśmy na początku drogi. Moim zdaniem jest jeszcze czas, żeby w tych dwóch wielkich kwestiach, które służą jako zapalniki - w kwestii konstytucji, w kwestii Stoczni Gdańskiej, w której przede wszystkim trzeba widzieć coś znacznie większego niż los jednego tylko przedsiębiorstwa, bo większość Polaków tak to odbiera - jest jeszcze czas na osiągnięcie ugody. Ale decyzje już nie leżą ani po lewicy, ani po prawicy, w tej chwili decyzja leży w gestii rządu. Albo ten rząd, postępując z tą konsekwencją, z którą się dzisiaj tu spotkaliśmy, doprowadzi do sytuacji, w której nie będzie już odwrotu, albo też podejmie się wykonania swojego konstytucyjnego obowiązku, a ten obowiązek nakazuje traktować równo wszystkich Polaków.</u>
          <u xml:id="u-149.5" who="#PosełLeszekMoczulski">Klub, który reprezentuję — klub „Porozumienie Prawicy”, partia polityczna, którą reprezentuję — Konfederacja Polski Niepodległej, występują o to, żeby Wysoka Izba odrzuciła sprawozdanie pana premiera. Ale występujemy o to, żeby odrzucenie nastąpiło z całą świadomością, to znaczy żeby to było odrzucenie, które nie będzie oznaczało: nie przyjęliśmy tego do wiadomości, tylko żeby było to odrzucenie, które powinno zostać odczytane: nie godzimy się na taką politykę. O takie odrzucenie apelujemy. Myślę, że — w kontekście końcowych zdań, które pan premier był uprzejmy tutaj powiedzieć — z decyzji Wysokiego Sejmu pan premier potrafi wyciągnąć właściwe wnioski. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-149.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę mówców o przestrzeganie regulaminu.</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#komentarz">(Poseł Adam Słomka: Chciałbym prosić o głos w sprawie sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-150.3" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Ale jakiego sprostowania?</u>
          <u xml:id="u-150.4" who="#komentarz">(Poseł Adam Słomka: Wypowiedzi pana ministra Kaczmarka, bowiem błędnie zacytował moją wypowiedź.)</u>
          <u xml:id="u-150.5" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#PosełAdamSłomka">Chciałbym sprostować nieporozumienie, ponieważ pan minister Kaczmarek był łaskaw prostować moją wypowiedź. Większą część wypowiedzi oczywiście przedstawiałem nie korzystając z kartki, ale akurat fragment, do którego się odnosił, jest na kartce, więc mogę go powtórzyć: Taka polityka poprzednich i obecnego rządu grozi upadłością całych sektorów, w tym górnictwa węgla kamiennego, co może spowodować zwolnienie 200 tys. górników i innych pracowników.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#PosełAdamSłomka">Otóż podtrzymuję to zdanie i nie widzę w tym żadnej sprzeczności. Jeżeli dalej będzie realizowana taka liberalna polityka, grozi to konsekwencjami nawet jeszcze większymi. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę pana posła sekretarza o odczytanie komunikatu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#SekretarzPosełLeszekChwat">Posiedzenie Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich w dniu 21 marca zostało odwołane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę obecnie pana posła Bronisława Komorowskiego, Koło Konserwatywno-Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#PosełBronisławKomorowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polityków lewicy na całym świecie można poznać po tym, że serce mają po lewej stronie, a po prawej stronie mają kieszeń, szczególnie wtedy, jeśli w tej kieszeni noszą swoje własne, prywatne pieniądze. Słuchając pana premiera Cimoszewicza odniosłem wrażenie, że mam do czynienia z nowym typem polityka lewicy, że w tej kieszeni z troską nosi pieniądze państwowe, że występuje jako twardy liberał, zwolennik twardego kursu gospodarczego, co oznacza dla jednych szansę głębszych przekształceń gospodarczych, dla innych - zagrożenie egzystencji, nie najlepszych często, przedsiębiorstw. Przez chwilę byłem skłonny w to uwierzyć, ale myślę, że mamy do czynienia ze zwykłym typem polityka lewicy, który i serce ma po lewej stronie, i kieszeń również po lewej. Bo jak nie zauważyć, że tak twardy kurs liberalny dotyczy jednego, wybranego zakładu przemysłowego, i to wybranego w sposób nieprzypadkowy, że nie jest stosowana tak twarda - na szczęście - polityka gospodarcza w stosunku do całego przemysłu polskiego? Trzy czwarte gospodarki polskiej jest dotowane w różnej formie. Czemu więc zawdzięczamy tak twardy kurs wobec Stoczni Gdańskiej?</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#PosełBronisławKomorowski">Proszę Państwa! Każdy polityk wie o tym dobrze, jeśli zna historię najnowszą Polski, że sprawa Stoczni Gdańskiej, jej egzystencji w życiu społecznym, gospodarczym i politycznym musi poruszyć serca wielu ludzi. Musi poruszyć tych wszystkich, którzy pamiętają Stocznię Gdańską z 1980 r., Stocznię Gdańską z grudnia 1970 r., Stocznię Gdańską z 1988 r. Wie o tym, że można to także politycznie wykorzystać. Każdy polityk wie, jakie wrażenie robią na słuchaczach radia, a zwłaszcza widzach telewizji sceny pokazujące zamieszki uliczne, pokazujące akcje, w których widać, że leje się piana, że są w użyciu pałki, drzewce proporców. Ludzie w Polsce chcą spokoju, a bardzo łatwo jest przedstawić przeciwnika politycznego w złym świetle, jeśli się go pokazuje właśnie na tle tego rodzaju wydarzeń. Temu, jak sądzę, ma służyć również przekazana przez pana premiera Cimoszewicza kaseta z nagraniami scen z Ministerstwa Skarbu Państwa. Jestem więcej niż przekonany, że dziś wieczorem albo jutro będzie ją mogła obejrzeć cała Polska za pośrednictwem telewizji.</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#PosełBronisławKomorowski">Proszę Państwa! Zastanówmy się, co wiedzą prości, szarzy ludzie, co słyszą prości, szarzy ludzie pracujący w setkach, tysiącach zakładów w Polsce. Dobrze zapamiętali obietnice lewicowej koalicji rządzącej dzisiaj w Polsce dotyczące szczególnej ochrony przemysłu polskiego, obrony polskiego interesu narodowego, potrzeby chronienia wielkich zakładów przemysłowych. Dobrze zapamiętali słowa krytyki kierowane przez tę koalicję pod adresem rządów „solidarnościowych”, którym zarzucano wyprzedaż majątku narodowego, brak spójnej polityki gospodarczej. Zarzucano nam frymarczenie interesami polskiej klasy robotniczej. Ludzie, prości, szarzy ludzie zapamiętali te obietnice, zapamiętali także, że w tym Sejmie mniej więcej rok temu pan minister Kaczmarek zapowiadał, że nie będzie likwidacji Stoczni Gdańskiej. Ma prawo szary człowiek nie rozumieć niuansów, jakie stanowią o różnicy między likwidacją a bankructwem.</u>
          <u xml:id="u-155.3" who="#PosełBronisławKomorowski">Dzisiaj zwykły, szary człowiek słyszy, że stocznia jest likwidowana. Dzisiaj zwykły, szary człowiek słyszy także to, że jednocześnie w Niemczech będą w wysokim stopniu dotowane stocznie. Czego dzisiaj w Polsce nie słyszy zwykły, szary człowiek? Nie słyszy, bo nie może usłyszeć, o tym, jaka jest polityka rządu polskiego w stosunku do przemysłu stoczniowego, jaki będzie los polskiego przemysłu stoczniowego. Widzi natomiast, że podejmuje się próbę przerzucenia odpowiedzialności a to na rządy „solidarnościowe”, a to na własnego wojewodę.</u>
          <u xml:id="u-155.4" who="#PosełBronisławKomorowski">Panie Premierze! Możemy ciągnąć ten rachunek dalej. A może należy odwołać się do czasu, kiedy statki w Stoczni Gdańskiej budowano akonto, fundując je w połowie naszemu wschodniemu sąsiadowi. Proszę Państwa! Panie Premierze i Wysoki Sądzie...</u>
          <u xml:id="u-155.5" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-155.6" who="#PosełBronisławKomorowski">Wysoki Sejmie! Jest tak, że wszystkie rządy „solidarnościowe” działały krótko, wszystkie koalicje tworzące te rządy trwały krótko, koalicja tworząca dzisiaj także pański rząd funkcjonuje już prawie 4 lata. 4 lata to był wystarczający czas, żeby wypracować założenia polskiej polityki przemysłowej w stosunku do przemysłu stoczniowego. Był czas, żeby wszystkie ewentualne błędy i opóźnienia nadrobić, był czas, żeby skorygować postępowanie wobec Stoczni Gdańskiej.</u>
          <u xml:id="u-155.7" who="#PosełBronisławKomorowski">Pan, panie premierze, wybiera inną drogę. Pan dzisiaj przyjmuje pozę napoleońską, wypowiada pan wojnę „Solidarności”, wypowiada pan wojnę kościołowi, rozumiem, że także Ojcu Świętemu, który ujął się za strajkującymi stoczniowcami.</u>
          <u xml:id="u-155.8" who="#komentarz">(Głos z sali: I Panu Bogu.)</u>
          <u xml:id="u-155.9" who="#PosełBronisławKomorowski">Panie Premierze! Ale problem polega na tym, że ewentualny pański sukces, pańskie Austerlitz, to będzie klęska, jeśli chodzi o zaufanie społeczeństwa do władzy; pańskie Waterloo, panie premierze, pańska porażka, będzie jednocześnie klęską autorytetu państwa polskiego.</u>
          <u xml:id="u-155.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-155.11" who="#PosełBronisławKomorowski">Panie Premierze! Jest rzeczą ważną, aby chronić autorytet państwa, autorytet prawa. Jest ważne, żeby to robić w taki sposób, aby ludzie chcieli ten autorytet uszanować. Nie będą go szanowali, jeśli za tym wszystkim będą widzieli grę polityczną. Pańskie wystąpienie było wystąpieniem szefa kampanii wyborczej SdRP. Toteż nawiązując do pańskiego wystąpienia w dniu wczorajszym, zwracam się do pana z apelem. Wzywam organizatorów tej akcji wymierzonej w „Solidarność”, wymierzonej w ład społeczny i polityczny, do opamiętania. Niech także pan nie igra interesami Polski dla swoich małych korzyści politycznych.</u>
          <u xml:id="u-155.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Przemawiał pan poseł Bronisław Komorowski.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę obecnie pana posła Eugeniusza Janułę, Nowa Demokracja - Koło Poselskie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#PosełEugeniuszJanuła">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Padły na tej sali wielkie słowa; gdyby je przełożono na czyny, ale pozytywne, na pewno można by nie tylko uratować, zmodernizować stocznię, ale i dokonać wielu sensownych pociągnięć w polskiej gospodarce, a w konsekwencji i w życiu społecznym. Szkoda, że tych wielkich słów używali często mali ludzie, właśnie do celów swojej gry politycznej, w imię swoich partykularnych interesów. Mieliśmy tu próbkę z cyklu: wielkie bitwy historii. Jeden z polityków lansował nam image nawet członka swojej rodziny - nieładnie, nieładnie. Prawda zaś jest taka, że kilka tysięcy robotników stoczni traci pracę, a w konsekwencji - w wyniku ewentualnej likwidacji Stoczni Gdańskiej - może stracić pracę dalszych kilkanaście lub nawet kilkadziesiąt tysięcy, bo przecież nie ulega wątpliwości, że stocznia jest powiązana ekonomicznie i społecznie z zakładami polskiego przemysłu ciężkiego, i nie tylko.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#PosełEugeniuszJanuła">Analiza NIK przedstawiona tutaj przez prezesa NIK wykazała wyraźnie, że wiele decyzji podejmowanych wobec stoczni było mało konsekwentnych, a niektóre były, mówiąc językiem polityka, który niegdyś był postrachem parlamentu, decyzjami na granicy prawa. Zdaniem Nowej Demokracji błędy popełniały wszystkie kolejne ekipy i nie będę tutaj próbował wartościować, które z tych błędów były większe, a które mniejsze. Natomiast dzisiaj sytuacja jest taka, że trzeba wziąć pod uwagę również tendencje w światowym przemyśle okrętowym. A te tendencje nie są dobre. Prawda jest taka, że buduje się na świecie mniej statków, że kolejne stocznie na świecie są wyłączane z produkcji. Oczywiście polski przemysł okrętowy, który w dalszym ciągu jest i powinien pozostać ważnym elementem gospodarki naszego kraju, też przeżywa określone trudności. We względnie dobrej sytuacji jest Stocznia Szczecińska, a także kilka mniejszych stoczni, mianowicie stocznia w Ustce, stocznie remontowe. Stocznia Gdańska natomiast od dłuższego czasu znajduje się w zapaści. W tym wypadku jednak nie trzeba wielkich słów, krzyczenia z trybun jednych czy drugich, palenia opon, tylko trzeba mądrej, rzeczowej dyskusji, w której powinni wziąć udział wszyscy zainteresowani, w tym przedstawiciele załogi.</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#PosełEugeniuszJanuła">Oczywiście można mieć pretensje do rządu, i Nowa Demokracja ma pretensje do rządu, ale przede wszystkim dlatego, że rząd nie zabezpieczył budynków rządowych. Nawet w kolebce demokracji, jaką jest Wielka Brytania, trudno byłoby sobie wyobrazić, żeby tłum, działający w dobrej czy złej wierze, wtargnął bezkarnie do budynków rządowych i tam organizował swoje zebrania. To jest nauczka dla naszego rodzącego się dopiero systemu demokratycznego. Oczywiście późniejsze kroki były już następstwem tego, że pewnych kroków nie podjęto. Trzeba jednak powiedzieć, że przy okazji robotniczego protestu - a trudno się dziwić, że ludzie protestują w obronie swoich miejsc pracy - pojawiają się również normalne bojówki. Niektóre to typowe bojówki do wynajęcia, jak się to mówi, które wysuwają się na czoło podczas pewnych wydarzeń o charakterze ekstremalnym, które też mają w tych protestach swoje znaczenie.</u>
          <u xml:id="u-157.3" who="#PosełEugeniuszJanuła">Tak więc trudno się dziwić takim, a nie innym decyzjom podjętym przez premiera rządu. Uważamy jednak, że w ślad za tymi decyzjami powinny nastąpić rozsądne decyzje ekonomiczne i społeczne. Przedstawienie przez pana ministra Zielińskiego pakietu socjalnego jest krokiem w dobrym kierunku. Na pewien czas daje on pewną szansę stoczniowcom, ale nie jest to szansa długotrwała. Ten pakiet powinien być powiększony nie tylko o kategorię czysto socjalną, ale również o rozwiązanie umożliwiające znalezienie pracy raczej nie poza regionem Gdańska, lecz w tym regionie. Jest to trudne, ale możliwe do zrobienia.</u>
          <u xml:id="u-157.4" who="#PosełEugeniuszJanuła">Jeżeli chodzi o samą stocznię, to zdaniem ekspertów, i to nie tylko naszych, jest ona zapóźniona technologicznie. Mówi się o ok. 15 latach w stosunku do Europy, o ok. 25 latach w stosunku do przodujących stoczni japońskich, koreańskich. Jest oczywiste, że ta stocznia, taka jaka jest - o tym poziomie technologicznym, o tym poziomie wydajności - nawet gdyby ładowano w nią kolejne zastrzyki pieniędzy, po prostu długo nie będzie w tej formie funkcjonowała. Dlatego konieczne jest podjęcie prac w celu jej modernizacji technicznej oraz szeroko rozumianej sanacji ekonomicznej. To, że przy okazji stocznia będzie musiała pozbyć się części swoich pracowników, jest też zrozumiałe, ale to działanie powinno mieć charakter socjalny, a także ekonomiczny. Ci pracownicy, niejednokrotnie o wysokich kwalifikacjach, powinni znaleźć i mogą chyba znaleźć zatrudnienie również w pokrewnych grupach przemysłu, chociaż - jak wynika z analizy stanu zatrudnienia - nie zawsze, jak na razie, w rejonie gdańskim.</u>
          <u xml:id="u-157.5" who="#PosełEugeniuszJanuła">Generalnie rzecz biorąc, Nowa Demokracja jest za przyjęciem do wiadomości wystąpienia premiera. Apelujemy jednocześnie do rządu, żeby podjął daleko idący program reform i mimo tych wszystkich ekscesów spróbował wyciągnąć rękę do drugiej strony. Apelujemy też do tej drugiej strony, żeby starała się porozumieć z rządem metodami europejskimi, cywilizowanymi, a nie metodą krzykliwych wieców, palenia opon, wybijania szyb, rzucania cegieł czy bójek z policją. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-157.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Przemawiał pan poseł Eugeniusz Januła.</u>
          <u xml:id="u-158.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę obecnie pana posła Hansa Szyca, Koło Parlamentarne Nowa Polska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#PosełHansSzyc">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Premierze! Na pewno wszyscy państwo zdajecie sobie sprawę z tego, że jest mi bardzo niewygodnie mówić na ten temat, niemniej jednak zostałem sprowokowany i muszę zabrać głos. Po pierwsze, chcę sprostować wiele podanych tu informacji na temat dopłat, nieopłacalnych kontraktów i wielu innych spraw. Jest to po prostu nieprawda. Nie mam tyle czasu, żeby przedstawić tu szczegóły, natomiast chcę powiedzieć jedno — szczegóły te przedstawiłem odpowiednim ministrom, nikt na to nie reagował. Faktem jest, że wszystkim stoczniom dopłacano, darowano, a jedna, ta „kolebka”, została w takiej sytuacji. Naprawdę nie chcę, żeby ktoś mnie o cokolwiek posądzał, lecz pragnę tylko powiedzieć, że z przerażeniem stwierdziłem, iż pan poseł Potulski wykorzystuje to, co się dzieje w tej chwili, jako sytuację polityczną.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#PosełHansSzyc">Niestety, taka jest prawda.</u>
          <u xml:id="u-159.3" who="#komentarz">(Głos z sali: A raport NIK?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę nie przeszkadzać mówcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#PosełHansSzyc">Jeżeli chodzi o raport NIK, nie ma problemu, można to wszystko przejrzeć. Natomiast mam pytanie: Kto z państwa był przy tych stoczniowcach? Opowiada się w telewizji, pisze w prasie, że ktoś rozrabiał. Ja byłem tam, panie premierze, próbowałem tych ludzi spokojnie wyprowadzić z Ministerstwa Gospodarki. Nie było z kim się skontaktować i w momencie, kiedy prowadziłem rozmowy z tymi ludźmi, wyprowadzono ich na siłę. Pytam: Czy to jest demokracja?</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-161.2" who="#PosełHansSzyc">Proszę państwa, mój czas, jak wiadomo, jest ograniczony. Dzisiaj będzie kolejna manifestacja. Jestem przekonany, że ci ludzie - mówię teraz w imieniu stoczniowców - na pewno nie rozpoczną żadnej burdy. Natomiast obawiam się, że mogą się znaleźć prowokatorzy i może dojść do tragedii. Apeluję do wszystkich, żeby do tego nie doszło. Ci ludzie są spokojni, choć zdesperowani. Liczby - to jest osobna dziedzina, można to w każdej chwili rozstrzygnąć. Natomiast apeluję z tej trybuny do wszystkich o to, aby w miarę możliwości zachować rozsądek.</u>
          <u xml:id="u-161.3" who="#PosełHansSzyc">I prośba do pana premiera. Panie premierze, prosiłbym bardzo, żeby dzisiaj nie doszło do żadnej prowokacji i do użycia siły. W każdej chwili jestem bowiem gotów porozmawiać z tymi ludźmi, występując w charakterze mediatora, i sądzę, że można znaleźć porządne rozwiązanie. Faktem jest, i muszę, niestety, to na zakończenie powiedzieć, że tą stocznią rzeczywiście nie zajmował się żaden z kolejnych rządów - podnosiło to wielu moich przedmówców - i w tej chwili mamy do czynienia z desperacją ludzi. To fakt. Chcę jednak do tego jeszcze coś dodać. Mówi się głośno z tej trybuny o Stoczni Gdańskiej, a przecież faktem jest również to, że Stocznia Gdynia już od roku jest bankrutem. Zapomina się o kolejnych tysiącach rodzin. Naprawdę, dopóki nie znajdziemy porządnych rozwiązań, trzeba usiąść i porozmawiać.</u>
          <u xml:id="u-161.4" who="#PosełHansSzyc">Jeszcze jedno. Tu padło zdanie, że niemiecki armator chciał dać 80% przedpłat. Stwierdzam, że to jest nieprawda. Chciał dać 100% przedpłat. To jest fakt. Była na ten temat rozmowa w ministerstwie, a potem w domu otrzymuję telefony z banku niemieckiego, dlaczego Polska się na to nie zgadza. Panie premierze, proszę zapytać swoich ministrów, jaka jest prawda. Niemcy chcieli dać 100% przedpłat i nie trzeba było żadnego banku. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Hansowi Szycowi.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę pana Piotra Ikonowicza, Polska Partia Socjalistyczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#PosełPiotrIkonowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym, żebyśmy sobie wszyscy uprzytomnili, że posłujemy w demokratycznym parlamencie dzięki robotnikom Stoczni Gdańskiej, dzięki robotnikom wałbrzyskiej „Porcelany”, dzięki robotnikom z setek, tysięcy zakładów, w których nastąpiły zwolnienia grupowe. Robotnicy wykonali swoje zadanie, wywalczyli demokrację. Po czym natychmiast o nich zapomniano. Przypomniano sobie o polskich robotnikach w przededniu kampanii wyborczej. Niestety, jak słyszę na tej sali, nie o wszystkich. Przypomniano sobie o robotnikach Stoczni Gdańskiej. Stoczni, która ma olbrzymie znaczenie polityczne. W ostatnich dniach zlikwidowano nowoczesne Warszawskie Zakłady Telewizyjne „Elemis”, zwolniono 800 osób. Niestety, ta sprawa nie doczekała się debaty parlamentarnej. Tak jak setki innych spraw.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#PosełPiotrIkonowicz">Chciałbym wczuć się dzisiaj w położenie setek tysięcy, milionów ludzi pracy w Polsce, którzy zostali zwolnieni bez własnej winy z pracy bądź którzy takiego zwolnienia się obawiają i z tej trybuny usłyszeli od premiera Cimoszewicza, jak wiele już rząd zrobił, aby rozwiązać problem jednego zakładu. Wszyscy ci pracownicy zadają sobie pewnie dzisiaj pytanie, dlaczego jesteśmy gorsi, dlaczego w sprawie naszej fabryki nie ma debat parlamentarnych, ledwie są wzmianki prasowe. Dlaczego odchodzimy, skazani na zasiłek, na bezrobocie i biedę, bez słowa komentarza ze strony polityków.</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#PosełPiotrIkonowicz">Widzimy na tej sali gorszące sceny zwalania na siebie odpowiedzialności za to, co się stało. Chciałbym, żebyśmy dzisiaj rozmawiali o przyszłości ludzi pracy w Polsce, o przyszłości rynku pracy i o tym, jak rozwiązywać te problemy, a nie o tym, jak na krzywdzie gdańskich stoczniowców zbijać punkty wyborcze. Trzeba, niestety, podzielić się odpowiedzialnością za to, co się stało w Stoczni Gdańskiej, ale również za to, co się stało we włocławskiej „Celulozie” i setkach innych zakładów. Odpowiadamy za to wszyscy. Odpowiadają za to kolejne rządy od początku transformacji ustrojowej. Rządy, które nie miały dość wyobraźni społecznej, aby dopuścić większą ingerencję państwa w gospodarkę. Przez pierwsze lata transformacji ustrojowej mówiło się zwalnianym robotnikom, że temu, co się z nimi dzieje, winien jest rynek, że to jego niewidzialna ręka, a nie ręka polityków wdrażających konkretne reformy z panem Balcerowiczem na czele, jest winna. Z chwilą kiedy wygrała lewica, kiedy utworzyła się koalicja SLD–PSL, nie trzeba już było mówić o rynku, można było mówić spokojnie — winna jest komuna.</u>
          <u xml:id="u-163.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-163.4" who="#PosełPiotrIkonowicz">Wydaje mi się, że nie można z tego miejsca, będąc politykiem, zarzucać innemu politykowi, że uprawia politykę. Wszyscy uprawiamy politykę w tej Izbie, bo taki jest nasz zawód. Wszystkich nas czeka sprawdzian wyborczy, podczas którego będziemy musieli ludziom powiedzieć, w jaki sposób obecna koalicja bądź koalicja, która nadchodzi, koalicja prawicowa z Akcją Wyborczą „Solidarność” na czele, będzie bronić miejsc pracy. Czy rzucając kamieniami w urzędy państwowe, czy tworząc miejsca pracy, czy też może zwiększając poziom interwencji państwa w gospodarkę? Ilekroć obecna koalicja starała się ingerować i korygować niewidzialną rękę rynku, podnosiły się głosy z prawicy, że oto wraca komuna. Pytam więc: Jakie przedsięwzięcia chroniące i tworzące miejsca pracy zaproponuje nieliberalny, niekonserwatywny i niemonetarystyczny minister gospodarki czy minister finansów z ramienia Akcji Wyborczej „Solidarność”? Mamy ten sam poziom debaty, który był przy konstytucji. Zamiast argumentów mamy emocje, zamiast pomysłów — inwektywy, zamiast debaty — mamy do czynienia z przemocą. Bardzo się wszyscy tego boimy.</u>
          <u xml:id="u-163.5" who="#PosełPiotrIkonowicz">Nie przeceniałbym, panie premierze, tego zajścia przed ministerstwami. W całe Europie w chwili utraty miejsc pracy ludzie reagują gwałtownie. Gwałtowna utrata miejsc pracy powoduje, że tym ludziom wali się świat. Jeżeli mechanizm demokratyczny nie otwiera przed nimi perspektyw, nie daje nadziei ratunku, możliwości otrzymania osłony socjalnej, podjęcia nowego zatrudnienia, wówczas podejmują akty rozpaczy, z przemocą włącznie.</u>
          <u xml:id="u-163.6" who="#PosełPiotrIkonowicz">Wiem, co przed ministerstwem robili stoczniowcy, ale pytam, co tam robił poseł Słomka? Poseł Słomka poszedł chuliganić, żeby zdobyć następny mandat.</u>
          <u xml:id="u-163.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-163.8" who="#PosełPiotrIkonowicz">Pytam: Dlaczego Marian Krzaklewski nie był ze swoimi związkowcami, tylko siedział w Politechnice Warszawskiej z telefonem komórkowym przy uchu, otoczony dziennikarzami? Czekał na ofiary, zajścia, które sam zaplanował i wywołał, żeby te ofiary zamienić na kolejne ułamki procentu...</u>
          <u xml:id="u-163.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-163.10" who="#PosełPiotrIkonowicz">... poparcia dla Akcji Wyborczej „Solidarność”.</u>
          <u xml:id="u-163.11" who="#PosełPiotrIkonowicz">W tej chwili zrozpaczeni pracownicy przypuścili szturm i niszczą fasadę budynku Socjaldemokracji Rzeczypospolitej Polskiej w Warszawie. Rozumiem, że jest to koncepcja na przysporzenie kilku miejsc pracy budowlanym, którzy będą tę fasadę remontować. Natomiast my ze strony opozycji, „Solidarności” nadal oczekujemy bardzo poważnej propozycji, jak inaczej chronić miejsca pracy, i o tym powinna być dzisiejsza debata, o wszystkich robotnikach, a nie tylko o stoczniowcach.</u>
          <u xml:id="u-163.12" who="#PosełPiotrIkonowicz">Wreszcie chciałbym zapytać, bo z dużym smutkiem patrzyłem na garstkę stoczniowców: Gdzie jest reszta ludzi pracy w Polsce? Gdzie są te dziesiątki tysięcy, które widzieliśmy w Brukseli? Gdy zwolniono tam 3 tys. ludzi, w stolicy Belgii demonstrowało 70 tys. Gdzie się podziała nasza „Solidarność”? Co z możliwością strajku solidarnościowego? Nie ma, ponieważ ludzie pracy zostali rzuceni przez Balcerowicza na kolana i boją się strajkować, żeby nie utracić miejsc pracy. Dlatego to, co politycy zepsuli, politycy muszą naprawić. O tym proponuję rozmawiać. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-163.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Przemawiał pan poseł Piotr Ikonowicz.</u>
          <u xml:id="u-164.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Obecnie proszę pana posła Zbigniewa Szczypińskiego, nie zrzeszonego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#PosełZbigniewSzczypiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Propozycji rozmów, które podał poseł Ikonowicz i które były w wielu innych wystąpieniach, nie zabrakłoby na kilka oddzielnych debat. Przyczyną dzisiejszej dyskusji była informacja premiera Cimoszewicza o sytuacji w Stoczni Gdańskiej, z dodatkiem komentarza dotyczącego wczorajszych zajść w Warszawie.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#PosełZbigniewSzczypiński">Cieszę się, że poseł Szyc zdecydował się wejść na trybunę, bo nie chciałbym, abym to jedynie ja, a tak wynikało z zapisu, miał mówić o sytuacji firmy, w której zdarzyło mi się przepracować 19 lat - do pamiętnego grudnia pamiętnego roku. Poseł Szyc pracował tam dalej i w moim rozumieniu odpowiada dokładnie i do końca desygnatowi pojęcia nieudolnego menedżera.</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-165.3" who="#PosełZbigniewSzczypiński"> Jest to na pewno jedna z istotnych przesłanek, które sprawiają, że mamy o czym w tej chwili mówić.</u>
          <u xml:id="u-165.4" who="#PosełZbigniewSzczypiński">Chciałbym wrócić jednak do tego, co stało się przyczyną upadku Stoczni Gdańskiej Spółki Akcyjnej. Upadła bowiem Stocznia Gdańska Spółka Akcyjna. Ja też, tak jak poseł Bugaj, miałem okazję przejrzeć materiały NIK. To prawda, to są zupełnie różne materiały - w odniesieniu do tego, co dotyczy lat 1988–1989 i rzeczywiście politycznej decyzji rządu Rakowskiego o likwidacji Stoczni Gdańskiej. To była wtedy firma państwowa. Od 1989 r. w Polsce zmienił się ustrój, zmieniło się wszystko. Stocznia Gdańska nie zmieniła się w pojmowaniu siebie jako kolebki, jako symbolu. To są dwie różne sprawy, dwa całkowicie niespójne i nie dające się nałożyć na siebie porządki w rozumowaniu.</u>
          <u xml:id="u-165.5" who="#PosełZbigniewSzczypiński">Jeśli czytam czy słyszę od najwyższych autorytetów, łącznie z naprawdę jedynym autorytetem, który jakoś jeszcze w Polsce nam pozostał, z Janem Pawłem II, który mówi, że solidaryzuje się z robotnikami stoczni, bo jest to kolebka i symbol, to ja to mogę w pełni zrozumieć. Tylko pytanie moje brzmi: Co może być symbolem i co jest, i co odpowiada pojęciu kolebki? W bramie...</u>
          <u xml:id="u-165.6" who="#komentarz">(Głos z sali: W bramie...)</u>
          <u xml:id="u-165.7" who="#PosełZbigniewSzczypiński">Tak, w bramie. Staram się, panie pośle, w przeciwieństwie do wielu wierzących czytać encykliki Jana Pawła, bo są to znakomite dokumenty i znakomita lektura.</u>
          <u xml:id="u-165.8" who="#PosełZbigniewSzczypiński">W moim rozumieniu kolebką i symbolem w panoramie miasta może być brama nr 2, ta historyczna brama, której fotografie znalazły się we wszystkich kronikach całego świata. Na pewno jest tym symbolem pomnik, który został obok tej bramy wzniesiony, pomnik poległych stoczniowców. Ale jeśli się proponuje, by pomnikiem i symbolem była firma, w której kiedyś pracowało 17 tys. ludzi i budowało się 34 statki w roku - w warunkach fikcyjnej ekonomii, bez pieniędzy - dla tego, który zamawiał, hegemona naszego ustroju, to jest jednak nieporozumienie. Przedsiębiorstwo nie może być symbolem. A Stocznia Gdańska w ogóle nie jest przedsiębiorstwem. Przedsiębiorstwem jest taki podmiot gospodarczy, który więcej daje, niż bierze. Stocznia Gdańska zaś od 1990 r. tylko bierze.</u>
          <u xml:id="u-165.9" who="#PosełZbigniewSzczypiński">Za płotem są firmy, które przeszły transformację; inne stocznie dokonały tego, co było konieczne, skoro w 1989 r. zmieniliśmy ustrój. A obecny ustrój polega na tym, że żaden premier tego czy innego rządu nie może powiedzieć bankom: dać kredyt. Bo jeśli tak by było, to byłoby to dokładne zaprzeczenie tego, co krzyczą robotnicy na ulicznej manifestacji: „Precz z komuną”. Gdyby doszło do tego, że premier mówiłby bankom: dać kredyt stoczni, która jest kolebką — to oznaczałoby tylko tyle: komuna wróci. A komuna nie wróci.</u>
          <u xml:id="u-165.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Szczypińskiemu.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-166.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę obecnie o zabranie głosu wiceprezesa Rady Ministrów...</u>
          <u xml:id="u-166.3" who="#komentarz">(Głosy z sali: Pytania, pytania!)</u>
          <u xml:id="u-166.4" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Państwo chcą zadać pytania.</u>
          <u xml:id="u-166.5" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pani posłanka Stolzman, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#PosełMariaStolzman">Panie Premierze! Chcę zapytać o taką sprawę. Otóż pamiętam doskonale, jak podczas debaty na temat stoczni na tej sali minister Kaczmarek przekonywał nas, że upadłość jest drogą do restrukturyzacji stoczni, że to nie jest upadłość dla definitywnej upadłości, tylko ma to być działanie ozdrowieńcze. Stoczniowcy wtedy w to uwierzyli. Czy pana zdaniem trzeba było tym ludziom robić takie złudne nadzieje? Czy już wtedy nie można było powiedzieć, jak naprawdę wygląda sytuacja? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję pani posłance.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Poseł Jan Rulewski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#PosełJanRulewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Mamy niewątpliwie do czynienia z głębokim kryzysem polegającym na nieufności, braku zaufania. Przedstawione przez pana racje ekonomiczne zderzyły się z brakiem zaufania, podminowanym dodatkowo sytuacją bytową pracowników stoczni czy też przemysłu stoczniowego. Dlatego kieruję do pana premiera pytanie: Dlaczego pan nie skorzystał i czy zamierza pan skorzystać z elementów mediacji? Bo na brak zaufania demokracja wymyśliła element pośredni, nie użycie siły, ale mediację.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#PosełJanRulewski">Drugie pytanie. Niewątpliwie stwierdził pan, panie premierze, czym nie tylko ja czuję się dotknięty, że hasło budowania drugiej Japonii jest śmiesznością. Ja wierzę również, że pan premier nie wierzy w hasło drugiej Korei, którą wczorajszy dzień symbolizował — gdzie wysokiemu przyrostowi produkcji towarzyszą wybuchy, palenie opon, bijatyka. Czy wobec tego odpowiedziałby pan Wysokiej Izbie, jaką Polskę pan buduje, jak można by ją nazwać, jeśli to ma nie być druga Japonia i druga Korea?</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#PosełJanRulewski">I trzecie pytanie. Panie premierze, sprawa stoczni rzeczywiście ma charakter symbolu, pewnego skrótu, jest to bardzo niebezpieczne, równocześnie „Solidarność” i inne związki zawodowe toczą negocjacje o istotne sprawy, o których zapomniał pan poseł Ikonowicz. Czy nie uważa pan, że wraz z tym konfliktem mogą być zablokowane wszystkie inne sprawy i negocjacje tak ważne dla rozwoju demokratycznego państwa?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Rulewskiemu.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pani posłanka Łybacka, proszę bardzo. A nie, to pan poseł Kaniewski, przepraszam, bo powiedziano mi, że pani też chce zadać pytanie.</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#PosełZbigniewKaniewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W kontekście wystąpienia pana posła Komorowskiego chciałbym zapytać pana ministra Kaczmarka, czy prawdą jest, że 3/4 naszej gospodarki jest dotowane. Jeżeli tak, to proszę powiedzieć które branże? Może przemysł lekki, który w 1/3 ma ujemny wynik finansowy, który bardzo chętnie skorzystałby z rozwiązań proponowanych przez związek „Solidarność” dla Stoczni Gdańskiej?</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#PosełZbigniewKaniewski">Pytanie drugie. W 1993 r. wszystkie przedsiębiorstwa państwowe miały zadłużenie rzędu ok. 600 bln zł. Większość tych przedsiębiorstw poprzez zaciskanie pasa - procesy restrukturyzacyjne - poradziła sobie z tym problemem, ale spora grupa jeszcze się z tym problemem boryka. Gdyby zastosować wariant rozwiązania zaproponowany przez związek „Solidarność” w stosunku do Stoczni Gdańskiej, to jak wyglądałby ten problem w kontekście środków finansowych w skali państwa, jeśli chodzi o jego podjęcie poprzez m. in. udzielenie gwarancji kredytowych przez rząd.</u>
          <u xml:id="u-171.2" who="#PosełZbigniewKaniewski">I ostatnie pytanie. Czy prawdą jest, że rząd w maju 1995 r. przyjął założenia polityki przemysłowej państwa, w których wskazał na kierunki rozwoju przemysłu okrętowego? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję panu posłowi Kaniewskiemu.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pan poseł Jaskiernia, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym skierować dwa pytania do przedstawicieli rządu. Pierwsze pytanie dotyczy instrumentów prawnych. Po raz kolejny w ciągu ostatnich miesięcy rozważamy to zagadnienie. Chciałbym zapytać, czy w ocenie rządu te instrumenty prawne, którymi dysponujemy w odniesieniu do procedur upadłościowych, przekształceniowych są wystarczające? Czy możemy postawić tezę, że instrumenty są właściwe, a szwankuje jedynie praktyka, czy też na tle tych trudności, które obserwujemy, należałoby również powrócić do modyfikacji tych instrumentów. Zapytuję, czy de lege ferenda rząd widzi tutaj określone możliwości i ma jakieś propozycje?</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#PosełJerzyJaskiernia">I sprawa druga. Chciałbym zapytać, czy na tle procesu integracji europejskiej i stowarzyszenia Polski ze wspólnotami europejskimi rysują się jakieś możliwości, szanse czy też zagrożenia dla polskiego przemysłu stoczniowego. Czy z tego procesu wynikają jakieś konsekwencje dla Polski?</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#PosełJerzyJaskiernia">Wiemy, że toczą się różne negocjacje, podejmowane są różne porozumienia. Czy tu jest związek przyczynowy, ponieważ jedna z hipotez, która się pojawia, mówi, że właśnie w wyniku pewnego podziału ról we wspólnym rynku europejskim będą określone konsekwencje dla Polski. Bardzo bym prosił o informacje w tej sprawie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pan poseł Wilk, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#PosełKazimierzWilk">Panie Marszałku! Panie Premierze! Chciałbym zadać jedno konkretne pytanie. Ja też znam ten filmowy zapis. W ministerstwie skarbu była sytuacja taka, że protestujący wyszliby z tego budynku. Bardzo proszę, by pan premier powiedział, dlaczego zapadła taka decyzja, żeby użyć siły. Przez półtorej godziny, jak pan wie, pan minister oglądał ten film, robiliśmy wszystko, żeby protestujący wyszli. Z tej trybuny chcę powiedzieć, że była bardzo duża wola sił porządkowych, które znajdowały się w ministerstwie skarbu. Naprawdę. Wstrzymywali się trzykrotnie. Trzy razy był podejmowany szturm i trzykrotnie wracali schodami.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#PosełKazimierzWilk">Panie Premierze! Dlaczego zostało wydane to polecenie, kiedy była szansa, że ci ludzie mogą opuścić budynek Ministerstwa Skarbu Państwa? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pan poseł Pańtak, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#PosełKazimierzPańtak">Panie Marszałku! Panie Premierze! Z pańskiego wystąpienia dzisiaj dowiedziałem się, że syndyk masy upadłości jest politykiem — bo skoro jest doradcą Akcji Wyborczej „Solidarność”, to jest politykiem. Dlatego pragnę zadać pytanie: Czy zrobił coś organ spółki — bo organy spółki mimo upadłości istnieją, one po prostu nie funkcjonują, nie zarządzają, ale istnieją — czy organ spółki, tj. walne zgromadzenie, wystąpił do sądu o zmianę syndyka? Bo można by się domyślać takiego scenariusza... bo skoro jest doradcą, a „Solidarność” gra stocznią w tej chwili, to może powstać podejrzenie — ja nie mówię, że tak jest, ale takie podejrzenie może się rodzić... Organy mają w procesie likwidacji współpracować i mają inspirować pewne działania, zgodnie z procedurą upadłościową. Czy organ spółki zrobił coś, aby zmienić syndyka? To po pierwsze. A po drugie: Co na to sąd, który nadzoruje? Czy sąd wiedział o tym kontrakcie? Czy było zezwolenie sądu na zawarcie kontraktu, który — jak pan powiedział — po prostu jest kontraktem fatalnym? Chciałbym uzyskać odpowiedzi na te pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pan poseł Zemke. Nie, nie, nie, chwileczkę, panie pośle Adamski. Wszyscy są zapisani w kolejności.</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Prosiłbym państwa, żeby państwo przestali się zapisywać, bo na liście mówców jest jeszcze sześciu członków rządu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#PosełJanuszZemke">Panie marszałku, chciałbym zadać pytanie panu premierowi Pietrewiczowi, którego właśnie widzę, ponieważ część naszej dyskusji dotyczy tego, co działo się w ministerstwie skarbu.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#PosełJanuszZemke">Pan jest gospodarzem w tym ministerstwie i dlatego chciałbym zapytać, czy to byli goście, z którymi pan był umówiony, czy też było to wtargnięcie. Czy powstały szkody w mieniu? Jest tu pewna niejasność, gdyż z relacji części osób wynika, że tam właściwie do niczego nie doszło. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pan poseł Świrepo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#PosełJanŚwirepo">Panie Marszałku! Panie Premierze! W swoim przemówieniu przedstawił pan propozycję odnośnie do próby ratowania potencjału produkcyjnego stoczni i miejsc pracy w tym zakładzie i ta propozycja jest interesująca. W związku z tym mam pytanie: Od kogo zależy realizacja tego projektu i jakie są szanse, aby to nastąpiło? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pan poseł Adamski, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#PosełWładysławAdamski">Panie Marszałku! Mam pytania do pana premiera, ale przede wszystkim do pana prezesa NIK. Zacznę może od tych pierwszych.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#PosełWładysławAdamski">Panie premierze, jakie kwoty z pieniędzy podatników, czyli całego społeczeństwa, wydano do tej pory na utrzymanie Stoczni Gdańskiej? I następna kwestia. Zmierzamy do integracji z Unią Europejską, popiera ten kierunek integracji nawet „Solidarność”. W związku z tym chciałbym zapytać. Jakie są, panie premierze, standardy postępowania w krajach demokratycznych Europy w wypadkach okupacji budynków rządowych i gmachów publicznych przez grupy protestujących?</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#PosełWładysławAdamski">A teraz przejdźmy do kwestii i pytań kierowanych do pana prezesa NIK. Pan prezes mówił, że wysoka rentowność do 1989 r. była następstwem korzystnego przelicznika dolarowego - tak wynikało z pańskiej wypowiedzi - a jednocześnie wykazał pan, że kontrola NIK stwierdziła, że po 1989 r. rentowność była również dodatnia. Mówił pan też w tym kontekście o rentowności papierowej. Chciałbym zapytać: Czy zdaniem NIK ta rentowność po 1989 r. także była efektem tych samych przeliczników? Nie zapominajmy, że zarówno odpowiedź rządu, jak i pana prezesa ma w tym momencie charakter wiążący i oficjalny. W związku z tym ostatnie pytanie do pana prezesa. Mówił pan o pewnych kwestiach bardzo szczegółowo. Jeżeli jednak tak szczegółowo opisana została działalność rządu do 1989 r., to czy można prosić pana prezesa o przedstawienie równie precyzyjnego opisu pracy rządu po 1989 r. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pan poseł Jacek Taylor, proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Czy pan poseł Taylor rezygnuje? Nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#PosełJacekTaylor">Chciałem zapytać pana premiera, pamiętając o obietnicy pana ministra Kaczmarka, która padła z tej trybuny 14 czerwca ub. r., a dotyczyła restrukturyzacji poprzez upadłość, czy rząd od tamtej pory poczynił jakieś kroki dla wypełnienia przyjętego zobowiązania? To znaczy, jakie kroki w kierunku tej restrukturyzacji uczyniono?</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#PosełJacekTaylor">I druga sprawa. Czy rząd ostatnio brał pod uwagę rachunek ekonomiczny związany z tym, co się teraz stało? Mianowicie, czy rząd wziął pod uwagę cenę, jaką można byłoby uzyskać ze sprzedaży stoczni w ruchu i cenę, jaką można uzyskać za stocznię zlikwidowaną, czyli w takiej sytuacji, w jakiej ona się teraz znajduje? Czy wziął równocześnie pod uwagę koszty, jakie wiążą się ze zlikwidowaniem stoczni? Czy w związku z tym, wziąwszy pod uwagę te dane, zrobił cokolwiek, by zachęcić bank, oferując przecież gwarancje, do udzielenia kredytu? Myślę o Banku Pekao SA.</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#PosełJacekTaylor">Czy pan premier mógłby nas poinformować, kto jest prezesem rady nadzorczej Banku Pekao SA i do jakiego ugrupowania należy?</u>
          <u xml:id="u-185.3" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Olga Krzyżanowska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo pana posła Frasyniuka o zadanie pytania. Następnie głos zabierze pan poseł Pogoda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#PosełWładysławFrasyniuk">Panie Premierze! Mam wrażenie, że wszyscy obywatele naszego państwa mają poczucie, że mamy do czynienia z kryzysem państwa. A zwłaszcza przeciętny obywatel ma absolutny brak poczucia bezpieczeństwa, swego prywatnego bezpieczeństwa. Bo skoro rząd nie potrafi chronić obiektów państwowych, to trudno, żeby przeciętny Kowalski miał poczucie pewności, że służby porządku staną w obronie szarego, zwykłego obywatela poza Warszawą.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#PosełWładysławFrasyniuk">Mam pytanie, czy pan wyciągnął konsekwencje w stosunku do służb, które dopuściły do tego, by działacze związkowi wdarli się do obiektów użyteczności publicznej, a zwłaszcza do obiektów rządowych?</u>
          <u xml:id="u-187.2" who="#PosełWładysławFrasyniuk">Mam pytanie, czy służby - Policja, UOP - nie dysponowały informacjami o tym, że będzie demonstracja i są plany wejścia do obiektów użyteczności publicznej? Czy może wpuszczono robotników właśnie po to, żeby doszło do prowokacji, po to, żeby był stan napięcia, żeby obywatele poczuli się zagrożeni i żeby można było później mówić o nieodpowiedzialnych wybrykach?</u>
          <u xml:id="u-187.3" who="#PosełWładysławFrasyniuk">Mam wrażenie, że odpowiedzialność ponosi jednak państwo i służby, które dopuściły do tej sytuacji. Bo zaręczam panu, że gdyby do tych budynków weszła stara gwardia „Solidarności”, do której pan także miał pretensje, to z pewnością nie opuściłaby tych budynków. Albo się wchodzi po to, żeby okupować, albo się nie wchodzi w ogóle. Mam więc wrażenie, że albo dopuszczono do prowokacji po to, żeby później pokazać całej Polsce demolowanie tychże obiektów, albo to oznacza, że sił porządkowych w Polsce nie ma, że tak naprawdę finansujemy z naszych podatków policjantów i służby ochrony państwa, które nie mają zielonego pojęcia, w jaki sposób chronić obiekty państwowe, nie mówiąc już o obronie obywateli. To jest pierwsze pytanie - ważne, jak mi się wydaje.</u>
          <u xml:id="u-187.4" who="#PosełWładysławFrasyniuk">I drugie pytanie, być może do pana ministra Kaczmarka. W marcu 1996 r. załoga stoczni w referendum zdecydowała się na poniesienie dużych kosztów związanych z restrukturyzacją swojego zakładu, włącznie ze zgodą na duże redukcje. Czy w tym czasie podjęto jakiekolwiek działania naprawcze, na które - i na tak duże wyrzeczenia - wtedy po raz pierwszy w historii stoczni była zgoda?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pan poseł Pogoda, a następnie pan poseł Pastusiak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#PosełCzesławPogoda">Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Z dużą uwagą wysłuchaliśmy wystąpienia pana posła Szyca, byłego prezesa zarządu spółki Stocznia Gdańska. Na kanwie jego wypowiedzi kieruję następujące pytanie do pana wicepremiera Pietrewicza. Pan poseł Szyc stwierdził, że firma Schöller, która zamówiła pięć statków, deklarowała 100-procentową zaliczkę na pokrycie kosztów tej inwestycji. W związku z tym mam pytanie: Czy to jest prawda? Jeżeli gwarantowała 100%, to po co były potrzebne gwarancje rządowe i kredyt bankowy?</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#PosełCzesławPogoda">Drugie pytanie kieruję do pana premiera Cimoszewicza. Panie premierze, ostatnio przebywał pan z wizytą roboczą w woj. wałbrzyskim. W tym województwie na początku lat dziewięćdziesiątych pracę straciło około 14 tys. górników, zostało zlikwidowane całe zagłębie węglowe. Może na przykładzie tych 3 tys. ludzi ze Stoczni Gdańskiej, którzy w sposób znakomity wykazali się nieporadnością, zechciałby się pan, w formie reminiscencji, odnieść się do tego, co się stało w 1991 r. w woj. wałbrzyskim? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pan poseł Pastusiak, a następnie pani poseł Banach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#PosełLonginPastusiak">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Otóż w ocenie Najwyższej Izby Kontroli, w raporcie i w wystąpieniu, zresztą bardzo rzeczowym, pana prezesa Wojciechowskiego, było jednoznaczne stwierdzenie, że według oceny NIK brakowało właściwej staranności czy stanowczości również w ochronie interesów ekonomicznych stoczni od początku lat dziewięćdziesiątych właśnie przy zawieraniu kontraktów. Pan prezes mówił z tej trybuny o nieodpowiedzialnym zarządzaniu Stocznią Gdańską. Moje pytanie jest proste. Panie prezesie, czy Najwyższa Izba Kontroli wystąpi do prokuratury o pociągnięcie do odpowiedzialności karnej za spowodowanie takich strat, za nieudolność w zarządzaniu Stocznią Gdańską w ciągu dekady lat dziewięćdziesiątych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pani poseł Banach, a następnie pan poseł Kaczmarek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#PosełJolantaBanach">Chciałabym skierować do pana prezesa Wojciechowskiego trzy pytania.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#PosełJolantaBanach">Panie prezesie, w wystąpieniu pokontrolnym z 18 lutego 1997 r. pisze pan, że przyjęty sposób rozwiązania problemu preferencji przy obejmowaniu akcji przez załogę przysparzał jej wielu wewnętrznych kłopotów i był zarzewiem konfliktów z załogą. Chciałabym zapytać, czy wówczas, w 1994 r., załoga albo jej przedstawiciele związkowcy protestowali przeciwko uszczęśliwianiu na siłę, obdarowywaniu akcjami? I czy ta sugestia NIK ma oznaczać, iż państwo pośrednio wskazujecie na przyczynę złego zarządzania, pisząc o konfliktach z załogą w wyniku takiego preferencyjnego sposobu obejmowania akcji?</u>
          <u xml:id="u-193.2" who="#PosełJolantaBanach">Następnie, dlaczego pańskim zdaniem tak długo trwało przekazywanie akcji załodze - od uchwały w 1990 r. do 1994 r.?</u>
          <u xml:id="u-193.3" who="#PosełJolantaBanach">Kolejne pytanie. Najwyższa Izba Kontroli badała zakres i odpowiedzialność realizacji obowiązków wynikających z nadzoru właścicielskiego. Mam wrażenie, że dotyczy to przede wszystkim reprezentantów skarbu państwa, a przecież skarb państwa ma pakiet mniejszościowy w tejże spółce. Czy w związku z tym NIK badał równie wnikliwie i czy równie wnikliwie odniósł się do segmentu odpowiedzialności wynikającej z obowiązków nadzoru właścicielskiego nie po stronie skarbu państwa, ale po stronie np. załogi? I czy formułowane przez pana wnioski dotyczące odpowiedzialności za fatalne zarządzanie będą dotyczyły również tego segmentu właścicielskiego? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pan poseł Kaczmarek, a następnie pan poseł Żenkiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#PosełBogusławKaczmarek">Pani marszałek, chciałbym zadać panu premierowi dwa pytania. Pierwsze dotyczy szerszego zagadnienia - stanu całej polskiej gospodarki morskiej. Czy rząd, którym pan kieruje, ma zamiar wprowadzić znany w gospodarce rynkowej instrument subwencjonowania działalności inwestycyjnej krajowych armatorów po to, żeby lokowali zamówienia w stoczniach krajowych?</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#PosełBogusławKaczmarek">I drugie pytanie. Dlaczego rząd nie wsparł koncepcji tzw. stoczni B, która się pojawiła tuż przed ogłoszeniem przez sąd upadłości? Z tego, co pan premier dzisiaj prezentował, wynika, że pomysł na stworzenie podmiotu, który miałby kontynuować działalność produkcyjną na terenie byłej Stoczni Gdańskiej, moim zdaniem, zmierza w tym samym kierunku, tylko że minął prawie rok, a czasu, niestety, nie da się zawrócić. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pan poseł Żenkiewicz, a następnie pan poseł Gawin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#PosełMarianŻenkiewicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wbrew temu, co mówił pan poseł Szyc, demonstranci, którzy wychodzą na ulicę, nie zachowują się spokojnie. Przywódcy tych demonstrantów zapowiadają, że będą dokonywali pikiet, a - w podtekście - także ataków na biura niektórych posłów, na biura niektórych podmiotów Sojuszu Lewicy Demokratycznej. I już to czynią. W związku z tym zapytuję pana premiera i pana ministra spraw wewnętrznych, czy minister spraw wewnętrznych podjął przepisane prawem kroki, żeby zapewnić właściwą ochronę biurom poselskim oraz innym budynkom administracji bądź organizacji społecznych? Czy jest to możliwe? Czy komendanci wojewódzcy Policji w tej chwili są uczuleni na te problemy, czy zbierają informacje na ten temat i czy jest w skali kraju prowadzona ocena zagrożeń mających takie właśnie źródło? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pan poseł Gawin, a następnie pan poseł Stępień.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#PosełTadeuszGawin">Panie Premierze! Czy został zrealizowany rządowy program osłony socjalnej pracowników zwalnianych w momencie ogłoszenia upadłości stoczni, czy też jacyś pracownicy zostali pozostawieni sami sobie? W tym kontekście mam takie pytanie: Ilu pracowników dotknęła likwidacja pegeerów i jaką oni wtedy mieli osłonę socjalną? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pan poseł Stępień, a następnie pani poseł Staniszewska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#PosełWładysławStępień">Panie Premierze! Z pańskiego dzisiejszego wystąpienia wynikało, liczyłem pobieżnie, że w latach transformacji gospodarczej, w latach dziewięćdziesiątych, budżet państwa dołożył do stoczni ponad 2 bln starych złotych, a w tym czasie trwał tam tzw. nieracjonalny taniec polityczny. Na jego czele stał były prezydent Lech Wałęsa. Ponieważ dzisiaj następuje konfrontacja, która może spowodować bardzo poważne konsekwencje społeczne, chciałbym pana zapytać: Czy nie bardziej by się opłacało, żeby rząd zaproponował parlamentowi, by w budżecie państwa co roku wyznaczyć kwotę na dopłatę do stoczni dla świętego spokoju, pod warunkiem, że nie będzie bojówek, niszczenia gmachów i będzie spokój? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pani poseł Staniszewska, a następnie pan poseł Nowicki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#PosełGrażynaStaniszewska">W marcu ubiegłego roku załoga Stoczni Gdańskiej była zdeterminowana do poddania się głębokiej restrukturyzacji. Dlaczego wówczas nie podjęto decyzji o postępowaniu ugodowym? To nieprawda, że ta inicjatywa mogła wyjść tylko i wyłącznie ze strony zarządu stoczni. To nieprawda. Tak jak przy Ursusie zaangażował się rząd, żeby doprowadzić do postępowania ugodowego, tak samo mógł się tutaj zaangażować. To nieprawda, że Ursus sam zrobił swój program restrukturyzacji, przygotował go przy pomocy Agencji Rozwoju Przemysłu, a więc agendy rządowej. Dlaczego tej samej drogi nie wykorzystano w Gdańsku? Dlaczego pan minister Kaczmarek tak długo ukrywał się za plecami pana wojewody Płażyńskiego, nie mając odwagi wyjść z żadną inicjatywą? I dlaczego wreszcie wczoraj schował się w Gdyni, zamiast odwiedzić Stocznię Gdańską, którą ma się ponoć z upoważnienia rządu zajmować w przyszłości?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Pan poseł Nowicki, a następnie pan poseł Gruszka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#PosełJózefNowicki">Mam pytanie do pana premiera Marka Belki. Wobec pojawiających się sprzecznych opinii na temat, czy jest koniunktura w światowym przemyśle stoczniowym, czy też jej nie ma, prosiłbym, żeby pan premier scharakteryzował tę sytuację i wypowiedział się, jak faktycznie jest. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pan poseł Gruszka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#PosełGrzegorzGruszka">Pani Marszałek! Mam pytania do pana premiera i ministra skarbu. Dzisiaj były prezydent Lech Wałęsa w radiowej „Trójce” mówił, że ostatnio złożył kilka bardzo korzystnych propozycji dla tego zakładu pracy. Czy to prawda, że były prezydent Lech Wałęsa przywiózł z wojaży zagranicznych jakieś dobre oferty i przedłożył je panu premierowi? Czy były one korzystne? Czy to prawda?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Był to ostatni z posłów zadających pytania.</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu prezesa Rady Ministrów pana Włodzimierza Cimoszewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Pan poseł Waldemar Pawlak zakończył swoje wystąpienie przypomnieniem rzeczywiście cytowanego kiedyś przeze mnie powiedzenia znacznie większego ode mnie autorytetu moralnego, że ktoś, kto nienawidzi, już przegrał. Jeżeli miałbym w tym odczytać aluzję do tego, że kieruję się nienawiścią, to muszę to zdecydowanie oprotestować. Mówię zupełnie otwarcie: Ja nawet takiego uczucia nie znam. Nie zdarzyło mi się w życiu nikogo nienawidzić. Może to jakiś defekt, ale tak jest. Muszę powiedzieć, że nawet gdy pan prezes Pawlak poszturchuje mnie i szuka ciągle nowych okazji do jakichś uszczypliwości, kuksańców itd., to może nie jest tak, że go coraz bardziej lubię, ale nadal go bardzo lubię.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-209.2" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Padały tutaj w licznych wypowiedziach stwierdzenia, że wygłosiłem przemówienie wyborcze. Umówmy się może, proszę państwa, że do czasu wyborów w Polsce państwo z opozycji będziecie zawsze określali moje przemówienia jako wyborcze - ja już na to nic nie jestem w stanie poradzić. W moim przekonaniu nie było to przemówienie wyborcze, lecz przemówienie szefa rządu, który bierze - tak - bierze na siebie odpowiedzialność za ład i porządek w państwie i za przestrzeganie prawa.</u>
          <u xml:id="u-209.3" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Przejdę do kilku konkretnych spraw poruszonych przez państwa wypowiadających się bądź też zadających mi pytania.</u>
          <u xml:id="u-209.4" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Jan Król i pan poseł Władysław Frasyniuk pytają mnie o to, jak mogło dojść do zajęcia budynków rządowych i dlaczego temu nie zapobieżono. To jest rzeczywisty problem; to są pytania sformułowane prawidłowo. W tej chwili nie mogę na nie jednoznacznie odpowiedzieć, ponieważ sam jeszcze czekam na wyjaśnienia. Wiem, że dwa dni temu służby ochrony rządu i Komendy Głównej Policji zostały uprzedzone o takiej możliwości. I, jak pokazują fakty, nie podjęto działań, które by pozwoliły zapobiec takiemu łatwemu, przez nikogo jakby nie powstrzymywanemu zajmowaniu budynków rządowych. Do tej pory nie uzyskałem jeszcze jednoznacznych wyjaśnień, jak to było możliwe, ale wczoraj rano wydałem odpowiednie polecenia. Ci funkcjonariusze Biura Ochrony Rządu i Komendy Głównej Policji, którzy byli ich adresatami, mają mi złożyć osobiście wyjaśnienia. I oczywiście, jeżeli nie będą to wyjaśnienia cokolwiek tłumaczące, a z trudem potrafię sobie wyobrazić, co mogłyby tłumaczyć, to zostaną wyciągnięte konsekwencje personalne.</u>
          <u xml:id="u-209.5" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Wolałbym oczywiście, żebyśmy nie zaczęli żyć w kraju, w którym budynki rządowe muszą być stale chronione, tak jak wiele zresztą budynków publicznych, rządowych w innych krajach, w innych państwach. Wolałbym, żebyśmy w Polsce mogli po prostu nadal zatrudniać tam nawet panów w starszym wieku, którzy bardziej są dla ozdoby niż pilnują, żeby był elementarny porządek, niż żebyśmy musieli utrzymywać jakieś oddziały mundurowe chroniące nasze budynki publiczne.</u>
          <u xml:id="u-209.6" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Niemniej nie mam wątpliwości, że to, co się wydarzyło w dniu wczorajszym, co może się niestety jeszcze wydarzyć w nadchodzących dniach, jeżeli będą podejmowane dalsze próby okupacji budynków rządowych, zmusza odpowiednie służby państwa, w tym Policję, do bardzo poważnej, szczegółowej, głębokiej analizy tego, na ile służby porządkowe są przygotowane do skutecznych działań zapobiegających naruszaniu prawa. Nie mam oczywiście najmniejszych wątpliwości co do tego, że działania prewencyjne, zapobiegające naruszaniu prawa, są rozwiązaniem znacznie lepszym niż działania interwencyjne, wymuszające przestrzeganie prawa.</u>
          <u xml:id="u-209.7" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Kilka osób: pan poseł Król, ale także pan poseł Bugaj, pytało, dlaczego dopiero teraz wystąpiłem z pewnym projektem oferty wobec Stoczni Gdańskiej. Dzisiaj przedstawiam ten projekt. Od miesiąca wielokrotnie osobiście zajmowałem się sprawami Stoczni Gdańskiej. Sądzę, że robiłem więcej, niż nawet powinien szef rządu robić; szef rządu nie powinien zastępować ministrów, szef rządu nie powinien zastępować różnych instytucji itd. Niemniej angażowałem się osobiście, także w spotkania z przedstawicielami zarządu, z przedstawicielami różnych banków itd. Rozważane były najprzeróżniejsze możliwości, warianty zachowania, działania. Niestety muszę powiedzieć, że przez kilka pierwszych miesięcy (myślę o pierwszych miesiącach ubiegłego roku) po stworzeniu mojego rządu reakcja Stoczni Gdańskiej, ówczesnego zarządu była skrajnie rozczarowująca. Ona się sprowadzała wyłącznie do kolejnych pism, do kolejnych nalegań na to, aby z rezerwy ogólnej rządu przeznaczać pieniądze na wypłaty pensji dla pracowników stoczni. I temu nie towarzyszyła żadna gotowość do jakichś konkretnych działań zmierzających do opracowania programu naprawczego, skutecznego programu naprawczego itd. W ostatnich kilku miesiącach podejmowano - także z moim udziałem - próby zachęcenia banków do tego, żeby udzieliły kredytu na sfinansowanie statków zamawianych w Stoczni Gdańskiej. Ma jednak, oczywiście, w stu procentach rację pan poseł Szczypiński, że nie żyjemy już - ja twierdzę, że na szczęście - w takim systemie politycznym i gospodarczym, w którym premier może wydać bankowi polecenie udzielenia kredytu czy wypłacenia pieniędzy itd. Zwracając się do prezesów banków, musiałem to robić z całą delikatnością, aby nie wyglądało to na jakąkolwiek formę nacisku na te banki, na zarządy tych banków i na władze tych banków, że mają podjąć takie a nie inne decyzje. Zwracałem się do nich jedynie o to, żeby poważnie rozważyły możliwość zaangażowania się w finansowanie przedsięwzięć produkcyjnych związanych ze Stocznią Gdańską. We wszystkich tych przypadkach po analizie kontraktu, który był tu już przedmiotem wielu wypowiedzi, stwierdzano, że to jest kontrakt zły, że to jest kontrakt, który musi przynieść straty, że to jest kontrakt, którego kredytowanie przez bank możliwe jest tylko i wyłącznie wtedy, jeżeli rząd udzieli stuprocentowych gwarancji, a więc jeżeli rząd przejmie na siebie pełne ryzyko - w tym przypadku nawet nie tyle ryzyko, co pewność - że trzeba będzie pokryć straty. Otóż rząd przyjął zasadę - i konsekwentnie jej przestrzegał - że stuprocentowych gwarancji nie udziela i nie będzie udzielał, ponieważ nie może przejmować w ten sposób na siebie obowiązku subwencjonowania źle funkcjonujących przedsiębiorstw czy źle zawartych kontraktów. Rząd nie może przejmować na siebie tego typu zobowiązań również dlatego, że nie ma żadnych instrumentów i żadnych możliwości kontrolowania, nadzorowania, w jaki sposób realizowany jest tak finansowany projekt. Nie ma przecież żadnej swojej agendy, która by pilnowała, czy organizacja pracy w stoczni jest prawidłowa, czy wszystko dzieje się terminowo itd. W związku z tym muszą być instytucje - na przykład bank - które choćby w niewielkim stopniu podzielą ryzyko finansowania takiego przedsięwzięcia.</u>
          <u xml:id="u-209.8" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Mowa tu była o owej ofercie nawet stuprocentowej zaliczki ze strony firmy armatora niemieckiego - tak, ale pod warunkiem stuprocentowych gwarancji rządowych! Z tego samego powodu tych gwarancji rządowych być nie mogło, czyli była to oferta praktycznie bez żadnego znaczenia. Niepotrzebne były niemieckie pieniądze, można było mieć i polskie pieniądze z polskiego banku na takich samych warunkach.</u>
          <u xml:id="u-209.9" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Nawiasem mówiąc - wracając jeszcze do wypowiedzi pana posła Bugaja - chcę powiedzieć otwarcie, publicznie, że stwierdzenie, iż pan wątpi, abym ja wystąpił z taką propozycją, gdyby nie palenie opon na ulicach, traktuję osobiście jako insynuację, do której pan nie ma prawa. Swoim postępowaniem, swoimi wypowiedziami nigdy nie dałem panu podstawy do tego typu insynuacji, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-209.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-209.11" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Moczulski stwierdził, że szarża policji uniemożliwiła spokojne opuszczenie budynku. Nawiązywał do tego pan poseł Koza. Pan minister Miller w swej wypowiedzi przedstawi bardziej szczegółowo te informacje. Wedle mojej wiedzy do osób, które okupowały pomieszczenia w budynkach ministerstw, wielokrotnie - zgodnie zresztą z moim poleceniem - dwu-, trzykrotnie zwracano się z wezwaniem o opuszczenie tych pomieszczeń. Polecałem, żeby podawano podstawę prawną, żeby wskazywano naruszane przepisy i żeby nie pozostawiano żadnych wątpliwości co do tego, że jeżeli apele nie zostaną wysłuchane, podjęte zostaną działania zmierzające do wyegzekwowania prawa. Wedle mojej wiedzy jedynie w Ministerstwie Skarbu Państwa kategorycznie odmówiono zastosowania się do tych wezwań. Wedle mojej wiedzy we wszystkich przypadkach zachowywano się również zgodnie z moim poleceniem stosowania minimum niezbędnych środków - tak aby ograniczyć do możliwie najniższego poziomu jakiekolwiek ryzyko ofiar, uszkodzeń ciała, naruszeń itd. Mam nadzieję, że będzie można wyjaśnić, w wyniku czego 3 osoby zostały poszkodowane, o czym donoszą media. Jak wynika z przedstawionego mi dzisiaj komunikatu głównego lekarza kraju, jedna z tych osób ma skaleczony palec, jedna osoba ma otarcie naskórka na głowie, jedna osoba, która straciła przytomność w Ministerstwie Skarbu Państwa i została odwieziona do szpitala, wykazywała poważniejsze obrażenia, jakieś ślady na głowie, jakieś ślady na nerkach; niestety ten pan zdecydował się z własnej woli opuścić szpital i niemożliwe było przeprowadzenie pełniejszych badań, które umożliwiłyby ustalenie źródeł czy przyczyn tego typu obrażeń.</u>
          <u xml:id="u-209.12" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Proszę Państwa! Pan poseł Komorowski stwierdził, że SLD kiedyś składał obietnice ochrony polskiej gospodarki, polskich przedsiębiorstw itd. I co się z tym dzieje? Dlaczego jest taka sytuacja, jaka jest? Otóż twierdzę, że Sojusz Lewicy Demokratycznej wywiązuje się ze swoich obietnic. Po pierwsze, twierdzę, że dzisiaj w ramach walki, kampanii wyborczej przypisuje się Sojuszowi Lewicy Demokratycznej składanie obietnic, których Sojusz Lewicy Demokratycznej 3,5 roku temu nie składał. Po drugie, twierdzę, że większość obietnic, które składaliśmy, w miarę realnych możliwości spełnialiśmy i spełniamy. Nie chcę powracać do sporu, kto siał, kto zbiera itd. I co kto siał. Chcę tylko zaznaczyć, że w ostatnich 3 latach, kiedy możemy mówić o realnej odpowiedzialności czy współodpowiedzialności za kraj - bo przez pierwsze pół roku musieliśmy próbować powstrzymać dalsze procesy depresji gospodarczej, na przykład pogłębiania się bezrobocia w kraju - w Polsce osiągnięto nie tylko najwyższy wzrost dochodu narodowego w Europie, ale także najwyższe tempo rozwoju produkcji przemysłowej. Jeżeli to nie jest zgodne z zapowiedziami SLD, że będziemy działali właśnie na rzecz takiego scenariusza i rozwoju polskiej gospodarki, to co to jest?</u>
          <u xml:id="u-209.13" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Kilka osób mówiło — między innymi pan poseł Komorowski — o tym, że w Niemczech stocznie będą dotowane, że stosuje się tego typu rozwiązania. A stocznia Vulkan w Bremie to przykład czego? Dotacji rządu niemieckiego do upadającej stoczni, która była całkowicie nierentowna, czy nie? I jak to jest? Czy tam też jakaś komuna mściła się na jakiejś kolebce, nie dofinansowując stoczni, która była ekonomicznym nieboszczykiem? Obserwowano tam dokładnie to samo, co w Polsce. Manifestacje... Sam pamiętam sprzed paru miesięcy migawki pokazywane w Polskiej Telewizji, kiedy używano sił porządkowych, również wtedy, kiedy prawo było naruszane. Skoro poseł Adamski pyta mnie, jakie są standardy zachowań w tego typu wypadkach, to chcę powiedzieć tak: oczywiście na całym świecie zdarzają się demonstracje, na całym świecie zdarzają się także radykalne formy protestu, ale w demokratycznych państwach prawa organy porządkowe reagują z całą stanowczością. Przypomnijmy sobie strajki górników w Wielkiej Brytanii za rządów pani Margaret Thatcher, przypomnijmy sobie wielokrotne demonstracje rolników we Francji, przypomnijmy sobie wiele innych tego typu przykładów. Przypomnijmy sobie, co się działo w Stanach Zjednoczonych wtedy, kiedy doszło do nielegalnego strajku kontrolerów lotów, przypomnijmy sobie, w jaki sposób reagują rządy poczuwające się do odpowiedzialności za normalne funkcjonowanie państwa i przestrzeganie prawa, wtedy kiedy prawo jest naruszane. To w Polsce doszło do takiej oto sytuacji, że ponieważ wszyscy mamy — wy z „Solidarności” ze znacznie większym do tego prawem — złe wspomnienia z tego, jak używano sił porządku przeciwko przeciwnikom politycznym, doszło do swoistego sparaliżowania państwa i instytucji państwa. Doszliśmy do tego, że pan Lepper mógł blokować w swoim czasie autostrady i nie przeciwdziałano temu. Doszliśmy do tego, że rolnicy mogli przywieźć ciężarówkę zgniłych pomidorów i zawalić wejście do ministerstwa rolnictwa, i było wszystko w porządku. Doszliśmy do tego, że urząd wojewódzki w Gdańsku mógł być okupowany przez długi czas i trzeba było siedzieć w milczeniu i patrzeć na to. Uważam, że kiedyś musi nadejść ten moment, że trzeba powiedzieć: nie. Nie — bo to jest groźne dla państwa. Ja mam odwagę powiedzieć: nie, wiedząc, co można o tym w kategoriach politycznych, ideologicznych, wspomnieniowych, według różnych schematów, powiedzieć. Tak, już dzisiaj słyszy się, że czerwona władza znowu stosuje metody z lat osiemdziesiątych. Proszę w takim razie przypisywać to mnie. Ta rzekomo czerwona władza nie ma z tym nic wspólnego, nie była nawet pytana o zdanie, ponieważ jako premier nie muszę pytać ani SLD, ani PSL o zgodę na to, czy mam wykonywać swoje obowiązki.</u>
          <u xml:id="u-209.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-209.15" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Szyc mówił m.in. o sprawie Stoczni Gdynia. Chcę do tego też nawiązać, ponieważ kilka osób pytało, czy rząd ma politykę przemysłową, czy rząd ma politykę stoczniową itd. Minister Kaczmarek powie nieco szerzej na ten temat. Mniej więcej pół roku temu w Szczecinie z mojej inicjatywy doszło do spotkania przedstawicieli wielu przedsiębiorstw przemysłu okrętowego - nie tylko stoczniowego - a także banków i zastanawialiśmy się, w jaki sposób można stworzyć silną organizację, silną strukturę przemysłu okrętowego, dającą szansę na działanie, na rozwijanie działania, a w niektórych przypadkach na przetrwanie, różnym firmom tej branży. I wtedy postanowiliśmy razem z ludźmi reprezentującymi te firmy, że Stocznia Szczecińska, najlepsza obecnie z polskich stoczni, Cegielski, Huta Częstochowa i wreszcie Stocznia Gdynia - stworzą holding. Oczywiście, było wiele dyskusji. Dlatego że cokolwiek w Polsce się zrobi, to każdy ma inne zdanie na ten temat, czy to jest właściwa metoda, żeby tworzyć holdingi, czy nie tworzyć holdingów? Czy ma być więcej wolnego rynku, czy właśnie mają padać niewydolne firmy, czy nie mają padać itd.</u>
          <u xml:id="u-209.16" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">To był pomysł, żeby znajdującą się w najtrudniejszej sytuacji w tym zestawie Stocznię Gdynia próbować wyciągnąć z tarapatów. Z jakim skutkiem? Po dzień dzisiejszy w Stoczni Gdynia nie ma na to zgody. Będziemy musieli prawdopodobnie używać wręcz form silnego nacisku, żeby Stocznia Gdynia, która jest w bardzo trudnej sytuacji, dała się ratować. Niestety, nie można zrobić tego, czego ktoś nie chce, zwłaszcza jeżeli ma prawne możliwości blokowania skutecznego działania w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-209.17" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Piotr Ikonowicz, jak rozumiem, z pewnym rozczarowaniem pyta: gdzie są te dziesiątki tysięcy robotników, którzy w Belgii stanęliby w obronie zwalnianych, a w Polsce nie stają. Otóż chciałbym powiedzieć, że szczęśliwie są w pracy...</u>
          <u xml:id="u-209.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-209.19" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">‍... między innymi dzięki temu wszystkiemu, co dobrego się w Polsce, w polskiej gospodarce stało. Bardzo dobrze, że są w pracy i nie muszą w związku z tym strajkować.</u>
          <u xml:id="u-209.20" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Pani posłanka Stolzmanowa wspomniała o wypowiedzi ministra Kaczmarka. Parę osób do tego nawiązywało, też zwracam się do ministra, żeby jeszcze do tej kwestii powrócił, żeby szerzej o tym powiedział. Chodzi o wystąpienie w ub. r., kiedy mówił, że upadłość powinna być najlepszą drogą do restrukturyzacji. Czy nie było to tworzenie złudnych nadziei? Fakty potwierdzają, że taką drogą się nie stała. Ale nie były to złudne nadzieje przez nas świadomie formułowane. Wiedzieliśmy dobrze, że stocznia przed upadłością, stocznia obciążona gigantycznymi długami nie była atrakcyjnym - przepraszam za określenie - towarem dla jakiegokolwiek inwestora. Liczyliśmy na to, że właśnie postawienie w stan upadłości umożliwi większe praktyczne zainteresowanie tych, którzy zdecydują się kupować ten majątek, bez obciążeń, bez długów i że w związku z tym stocznia będzie miała większe szanse. Niestety, renoma stoczni - tu się mówi tak: Kaczmarek z jednej strony mówił, że to jest kupa szmelcu i kupa złomu, a chciał znaleźć partnera. To jest czysta demagogia. W tej branży doskonale wiadomo, w jakiej kondycji są poszczególne firmy. Kaczmarek nie musiał mówić, że to jest kupa złomu, żeby każdy potencjalny inwestor, który miałby wykładać na to dziesiątki milionów dolarów, był tak naiwny, iż nie wiedział i nie orientował się, w jakim stanie jest stocznia. Tylko że o tej stoczni, o jej atrakcyjności świadczyły i świadczą nie tylko składniki majątku produkcyjnego, ale niestety to wszystko, co się z tym - dzisiaj już niemal nieszczęsnym - miejscem wiąże. Układ wewnętrzny, układ stosunków międzyludzkich, układ stosunków między zarządzającymi a związkami zawodowymi, możliwość przeprowadzania radykalnych programów naprawczych itd. - wszystko to nie wpływało zachęcająco na inwestorów.</u>
          <u xml:id="u-209.21" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Rulewski poruszył kilka kwestii. Zacznę od tej, która jest ewidentnym nieporozumieniem. Pan przypisał mi, że to hasło - ja bym to nazwał marzeniem - o drugiej Japonii określiłem jako śmieszne. Nie, ja je określiłem jako naiwne i szlachetne. Być może powinienem powiedzieć: nieco naiwne, lecz ośmielam się twierdzić, że i dzisiaj takie hasło jest naiwne, chociaż bardzo chcę w to wierzyć i uważam, że mamy szansę, by jako kraj wykonać wielki skok gospodarczy i cywilizacyjny. Ale drugą Japonią to my szybko nie będziemy z bardzo wielu powodów, o których trudno w tej chwili mówić.</u>
          <u xml:id="u-209.22" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Czy wraz z tym konfliktem nie zostaną zablokowane inne elementy, inne formy dialogu? Nie z inicjatywy rządu. My jesteśmy gotowi prowadzić rozmowy z partnerami społecznymi na wszystkie tematy w stosownych procedurach.</u>
          <u xml:id="u-209.23" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Czy potrzebna jest mediacja? Mnie się wydaje, że gdyby była w jakimś momencie niezbędna... Tylko, mówiąc szczerze, niech mi pan powie: Między kim a kim? Między rządem a kim? Kto jest partnerem po drugiej stronie? Pan Krzaklewski? W moim przekonaniu - nie. Pan Krzaklewski nie ma nic wspólnego ze stocznią. Pan Krzaklewski jest politykiem, który rozgrywa grę polityczną. I pan Krzaklewski nie ma nic do powiedzenia na temat stoczni poza przemówieniami politycznymi. Z kim mediować w sprawie Stoczni Gdańskiej, w sprawie tego, co zrobić w Stoczni Gdańskiej?</u>
          <u xml:id="u-209.24" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Jest Komisja Trójstronna. Cieszmy się, że razem stworzyliśmy w Polsce mechanizm, dzięki któremu można usiąść do stołu i rozmawiać ze sobą. Nie przy pomocy policji, okupujących ministerstwa itd. Zapraszam. Można zwołać posiedzenie Komisji Trójstronnej specjalnie w sprawie Stoczni Gdańskiej. Jak najszybciej. Będzie miejsce dla związków zawodowych, dla przedstawicieli rządu, dla pracodawców. W tym przypadku możemy zaprosić przedstawicieli PŻM, Stoczni Szczecińskiej itd.</u>
          <u xml:id="u-209.25" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Świrepo pyta mnie, na ile jest realny pomysł, który tu przedstawiłem, i od czego zależy. Po moich rozmowach z poważnymi ludźmi, szefami PŻM i Stoczni Szczecińskiej - przy udziale i ministra skarbu, i ministra finansów, i wielu innych osób - twierdzę, że jest to pomysł realny i że to jest w tej chwili być może najbardziej sensowna propozycja. Ale decyzja należy do syndyka. Jeżeli mówiłem o prowizji syndyka, to ktoś to tutaj niewłaściwie zrozumiał i powiązał to z kontraktem z armatorem. To nie o to chodzi. Jeżeli syndyk sprzeda Stocznię Gdańską komukolwiek, to na tym zarobi. Natomiast w przypadku tego kontraktu, tego rozwiązania musiałby znaleźć inną procedurę, inną metodę - nie sprzedaży, nie zdobywania środków. W moim przekonaniu to jest możliwe, ponieważ jest jeden uprzywilejowany wierzyciel Stoczni Gdańskiej. Jest to Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. I gdyby syndyk zdecydował się dzisiaj przekazać - w ramach rozliczenia zobowiązania stoczni wobec funduszu - część majątku produkcyjnego niezbędnego do uruchomienia tego przedsięwzięcia na rzecz funduszu, a ten wydzierżawiłby ów majątek za określone kwoty, które by oznaczały spłaty jego wierzytelności, stworzonej w tym celu firmie, to jest to do zrobienia. Ale syndyk musi podjąć bardzo trudną decyzję. Musi się wyrzec swojej prowizji. Jeżeli powiedziałem, że mam nadzieję, iż syndyk, który jest ekspertem AWS, nie ma szczególnych powodów do sprzeciwiania się propozycji rządu, to liczę na jego współdziałanie.</u>
          <u xml:id="u-209.26" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Nawiasem mówiąc - odpowiadam chyba panu posłowi Pańtakowi - to, że jest ekspertem AWS, nie oznacza, że jest politykiem, więc nie sądzę, żeby stało się to podstawą do jakichś wystąpień związanych z odwoływaniem go itd.</u>
          <u xml:id="u-209.27" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Koza również mówił o używaniu siły w Ministerstwie Skarbu, twierdząc, że była szansa na opuszczenie budynku. W moim przekonaniu takiej szansy nie było.</u>
          <u xml:id="u-209.28" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Adamski pyta, jakie kwoty wydano dotąd na Stocznię Gdańską. Trzeba byłoby zsumować to wszystko, co m.in. dzisiaj wyliczałem, na pewno grubo ponad bilion starych złotych, oczywiście w różnej postaci: odpisów, umorzeń, wypłat gwarancji z tytułu nie spłaconych kredytów itd.</u>
          <u xml:id="u-209.29" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Taylor pyta, czy rząd robił coś od czerwca w sprawie restrukturyzacji stoczni. Myślę, że już częściowo na to odpowiedziałem. Czy rząd porównuje cenę stoczni w ruchu i zlikwidowanej plus koszty likwidacji, co zrobiliśmy dla zachęty banków, kto jest prezesem rady nadzorczej Banku Pekao SA i jaka jest jego przynależność partyjna? Tym ostatnim pytaniem wprawił mnie pan w wielkie zakłopotanie, bo nie wiem, kto jest prezesem rady nadzorczej, tym bardziej nie wiem, jaka jest jego przynależność partyjna. Zacząłem więc pytać i dowiedziałem się, że ta osoba to pan Federowicz i jest bezpartyjny. Co robiliśmy dla zachęty banków? Też już na ten temat się wypowiadałem.</u>
          <u xml:id="u-209.30" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Pan poseł Pogoda wspominając moją sprzed paru miesięcy obecność w woj. wałbrzyskim zachęcał mnie do tego, żebym podzielił się wrażeniami z tamtego województwa. Niektórzy z nas, ci, którzy byli w Sejmie X kadencji, w tzw. Sejmie kontraktowym, pamiętają jeszcze chyba, że raptem był wielki, gigantyczny problem: najgorsze, największe bezrobocie pojawiło się w woj. wałbrzyskim, tam była najbardziej beznadziejna sytuacja, powołano pełnomocnika rządu ds. woj. wałbrzyskiego itd. Pełny dramat. Co się stało w ostatnich latach? W ciągu ostatnich 3 lat zmniejszono bezrobocie o 1/3. W Wałbrzychu, w którym zamknięto większość kopalń, poza - o ile pamiętam - jednym wydziałem, gdzie się wydobywa antracyt, stworzono takie warunki, że ludzie mają pracę. W Nowej Rudzie ograniczono skrajnie zatrudnienie w jedynej tam istniejącej kopalni. Co zrobiono? Dzięki zapobiegliwości, pomysłowości, sięganiu do środków, które w Polsce istnieją, stworzono kilka nowych przedsiębiorstw zatrudniających pracowników, dotychczasowych górników. W ten sposób w woj. wałbrzyskim dzisiaj martwią się z tego powodu, że zaczynają wypadać ze wszystkich klasyfikacji i tabelek, które uzasadniają uzyskiwanie specjalnej pomocy w związku z trudną sytuacją socjalno-gospodarczą. Czyli można. Ale nie trzeba jechać na przeciwległy kraniec Polski, do woj. wałbrzyskiego, wystarczy za murem Stoczni Gdańskiej zajrzeć do Gdańskiej Stoczni Remontowej i zobaczyć jak przemysł stoczniowy może funkcjonować, jak może dobrze funkcjonować przedsiębiorstwo przemysłu stoczniowego. Przez mur, nie wiem, czy przez ten mur, przez który się skakało, ale przez mur Stoczni Gdańskiej można zobaczyć, jak należało wyprowadzać swoją firmę z fatalnej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-209.31" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Czy MSW, pyta pan poseł Żenkiewicz, ochroni biura poselskie i inne budynki? Komendanci Policji otrzymali polecenie, że mają we wszystkich przypadkach reagować na naruszanie prawa. Z ogromną przykrością, wtedy kiedy pan poseł Żenkiewicz mówił o atakach na biura SLD, usłyszałem komentarz z ław Unii Wolności, że dobrze, że się tak dzieje. Było mi bardzo przykro, że usłyszałem to z waszej strony.</u>
          <u xml:id="u-209.32" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-209.33" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Dlatego że jeżeli ten Sejm ma być godny nazwy parlamentu, to wspólnie powinien potępić takie ataki.</u>
          <u xml:id="u-209.34" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-209.35" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz"> Ten Sejm wspólnie powinien potępić zamurowywanie wejść do biur poselskich. Mnie jest obojętne, czy to jest biuro poselskie posła KPN, Unii Pracy, PSL, Unii Wolności czy SLD. To jest biuro posła Rzeczypospolitej. </u>
          <u xml:id="u-209.36" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-209.37" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">Poproszę też moich kolegów, żeby wypowiedzieli się bardziej szczegółowo na temat realizacji programu osłony osób zwalnianych ze stoczni. Przedstawiał te informacje publicznie pan minister pracy. Uważam, że stosowano i stosujemy tego typu wsparcia w bardzo szerokim zakresie.</u>
          <u xml:id="u-209.38" who="#PrezesRadyMinistrówWłodzimierzCimoszewicz">I ostatnie pytanie: Czy rząd ma zamiar wprowadzić subwencje dla krajowych armatorów zamawiających statki w polskich stoczniach? Pewnie nie w postaci subwencji bezpośredniej. Mówię jednak to zupełnie otwarcie, publicznie: Jeżeliby kontrakt, o którym powiedziałem, między PŻM, Stocznią Szczecin na majątku Stoczni Gdańskiej doszedł do skutku, to rząd udzieli w tym zakresie takich gwarancji, które w pewnym momencie mogą być nawet rodzajem subwencji, w tym wypadku dla polskiego armatora, dla statku, który przez następne lata będzie pływał pod polską banderą. Uważam, że jest to znacznie bardziej uzasadnione niż w innych przypadkach. Dziękuję państwu bardzo.</u>
          <u xml:id="u-209.39" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Przemawiał prezes Rady Ministrów pan Włodzimierz Cimoszewicz.</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Przepraszam, chwileczkę, panie pośle, w jakim trybie?</u>
          <u xml:id="u-210.3" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Bugaj: W trybie sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-210.4" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Panie pośle, można sprostować własną wypowiedź. Jeżeli jest to pana wypowiedź, proszę bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-210.5" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Zając: To zupełnie bez znaczenia.)</u>
          <u xml:id="u-210.6" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę państwa, bardzo proszę jednak o powstrzymanie się od uwag, bo to naprawdę nie ułatwia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#PosełRyszardBugaj">Pan poseł Zając nie jest ciekawy. Nie ma przecież przymusu, panie pośle, drzwi są tam.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę państwa, naprawdę nie słyszę, co mówi pan poseł. Bardzo proszę o spokój.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#PosełRyszardBugaj">Panie premierze, powiedział pan, że pod pana adresem skierowałem insynuację. Zaprzeczam, a w każdym razie podkreślam z naciskiem, że w żadnym wypadku nie było moją intencją skierowanie pod pana adresem jakiejkolwiek insynuacji. Stwierdziłem i stwierdzam raz jeszcze, że istnieje dziwny związek między działaniami rządu a protestami, także w ostatniej sprawie. Według mojej wiedzy Rada Ministrów obradowała nad tym programem, który pan dzisiaj streszczał, po pierwszych protestach; tak, po tych oponach. Jeżeli jednak wyraziłem się nieprecyzyjnie, to ubolewam. Natomiast chcę powiedzieć, że to język i styl pana wypowiedzi pobudza także inne wystąpienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pan poseł Frasyniuk. W jakim trybie, panie pośle?</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#komentarz">(Poseł Władysław Frasyniuk: W trybie sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-214.3" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Jeśli chodzi o pańską wypowiedź, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#PosełWładysławFrasyniuk">Panie premierze, chciałbym oświadczyć, że z całą pewnością Unia Wolności nie jest ugrupowaniem, które wspiera ślepą agresję i z całą pewnością nie z naszych ust padło to słowo, które pan usłyszał, choć padło ono z naszych ław. Ponieważ jesteśmy także niechętni wobec jakiegokolwiek systemu donosicielstwa, nie podam nazwiska. Chcę jednak oświadczyć, panie premierze, że z całą pewnością nie padło to z ust członka Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Pan poseł Kaczmarek. W jakim trybie, panie pośle?</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#komentarz">(Poseł Bogusław Kaczmarek: Nie dostałem odpowiedzi.)</u>
          <u xml:id="u-216.3" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-216.4" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę państwa, jeżeli państwo mi pomagacie tak głośno, to naprawdę nie jest pomoc.</u>
          <u xml:id="u-216.5" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, pan poseł Kaczmarek. Jak rozumiem, w trybie sprostowania. Panie pośle, mogę udzielić panu głosu tylko w trybie sprostowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#PosełBogusławKaczmarek">Chciałbym zwrócić uwagę, że nie otrzymałem odpowiedzi na zadane premierowi pytanie dotyczące projektu Stocznia B.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-218.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Pan poseł Faszyński w jakim trybie?</u>
          <u xml:id="u-218.3" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Faszyński: Na jedno z pytań nie było odpowiedzi.)</u>
          <u xml:id="u-218.4" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę państwa, pan poseł nie uzyskał odpowiedzi na swoje pytanie.</u>
          <u xml:id="u-218.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-218.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie na swoje.)</u>
          <u xml:id="u-218.7" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę państwa, naprawdę proszę o spokój.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#PosełRyszardFaszyński">Oczywiście nie ja zadawałem to pytanie, bo uważałem, że nie ma potrzeby powtarzać jednego pytania sto razy. Jeżeli jednak jest tak, że tylko poseł, który zada pytanie, może uzyskać odpowiedź, wobec tego takie samo pytanie będziemy musieli powtarzać wszyscy. Czy o to chodzi?</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Regulamin...)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Panie pośle, o jakie pytanie chodzi? Chwileczkę, może pan pozwoli mi skończyć.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Czy jest obecny pan poseł, który zadał pytanie, lecz nie uzyskał na nie odpowiedzi?</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Bugaj: Ja nie dostałem odpowiedzi na moje pytanie zawarte w wystąpieniu.)</u>
          <u xml:id="u-220.3" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo, może pan poseł, który nie uzyskał odpowiedzi, będzie uprzejmy powtórzyć to pytanie. Mogę udzielić głosu tylko tym posłom, którzy nie uzyskali odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-220.4" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#PosełRyszardBugaj">Pani Marszałek! Cytowałem zdanie z pisma Najwyższej Izby Kontroli do wiceprezesa Rady Ministrów pana Mirosława Pietrewicza o następującej treści: Wyniki kontroli pozwalają na stwierdzenie, że w powyższym okresie minister przekształceń własnościowych zaniechał wykonywania obowiązków nałożonych na niego ustawą o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych i Kodeksem handlowym.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#PosełRyszardBugaj">Pytałem pana premiera, czy podziela ten pogląd, i chciałbym to wiedzieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Czy nie ma więcej pytań, na które pan premier nie udzielił odpowiedzi?</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-222.3" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Czy pan premier byłby uprzejmy zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-222.4" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Pan premier poinformował, że ministrowie udzielą na to pytanie odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-222.5" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Zapisanych do głosu jest pięciu członków rządu i pan premier, jak rozumiem, upoważnił ministrów do udzielenia odpowiedzi na inne pytania.</u>
          <u xml:id="u-222.6" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo o zabranie głosu prezesa Najwyższej Izby Kontroli pana Janusza Wojciechowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chcę jedynie odpowiedzieć na pytania, które zostały skierowane pod moim adresem.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Otóż wydaje mi się, że omówiłem sprawę przelicznika dolarowego i konsekwencji tego dla stoczni. Ale żeby jeszcze przybliżyć ten problem, dodam parę słów. W ciągu dwóch lat występowało takie zjawisko, że rentowność stoczni była nieoczekiwanie bardzo wysoka. To był rok 1989 i rok 1990, kiedy częściowo wygasało to zjawisko. To zostało wytłumaczone właśnie w ten sposób, że zaliczki, pobierane wcześniej w dolarach, a rozliczane potem w złotówkach, za sprawą zjawisk inflacyjnych powodowały wystąpienie takiego pozornego zysku. Tak było do roku 1990. Później już to nie występowało albo nawet działało odwrotnie.</u>
          <u xml:id="u-223.2" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Pan poseł Pastusiak zapytał, czy Izba wystąpi o pociągnięcie do odpowiedzialności karnej. Otóż z całą pewnością informacja końcowa o wynikach kontroli będzie skierowana również na ręce ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego. Natomiast kwestia, czy wystąpimy z zawiadomieniami indywidualnymi dotyczącymi osób odpowiedzialnych za pewne niegospodarne decyzje, wymaga jeszcze rozważenia, potrzebna jest analiza tego naprawdę bardzo obszernego materiału. Nie mogę w tej chwili odpowiedzieć na to precyzyjnie. Mogę tylko zapewnić, że prokurator generalny otrzyma nasze materiały.</u>
          <u xml:id="u-223.3" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Pani posłanka Banach pyta o sprawę akcji przydzielonych pracownikom. Otóż my krytycznie oceniliśmy całą tę sytuację, a przede wszystkim to, że przyrzeczono pracownikom akcje, mimo że nie było ku temu podstaw prawnych, a ponadto to, że załatwiono to w taki sposób. Miało być to 13% - i przyrzeczono ich waloryzację - i z tych 13% zrobiło się w końcówce 39% majątku stoczni. Ocenialiśmy to jako dopuszczenie do pewnego niegospodarnego rozdysponowania tych akcji.</u>
          <u xml:id="u-223.4" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Następne pytanie pani poseł Banach dotyczy odpowiedzialności członków rady nadzorczej działających z ramienia załogi. Otóż nie mieliśmy akurat większych pretensji do rady nadzorczej, raczej do zarządu. Z rady nadzorczej, wspominałem o tym, płynęły głosy wielkiego zaniepokojenia. Kolejni członkowie rady, którzy składali rezygnację z zajmowanych stanowisk, alarmowali wręcz w sprawie tego, co dzieje się w stoczni. Nie było sprawą Najwyższej Izby Kontroli rozliczanie, badanie zachowań poszczególnych członków rady, zwłaszcza tych delegowanych przez załogę, bo nie załogę kontrolujemy, tylko działania organów państwa.</u>
          <u xml:id="u-223.5" who="#PrezesNajwyższejIzbyKontroliJanuszWojciechowski">Pominąłem jeszcze jedno pytanie pana posła Adamskiego, który jakby dostrzegł pewną dysproporcję w mojej wypowiedzi — że zajmowałem się przede wszystkim i szczegółowo tym, co robił rząd w 1988 r., jeśli chodzi o stocznię, a znacznie mniej tym, co robiły następne rządy po 1989 r. Nie sądzę, żeby tu była jakaś dysproporcja, ale jeśli była, to jej wytłumaczenie jest proste. Otóż, o ile w 1988 r. rząd zajął się za bardzo, za dobrze Stocznią Gdańską, i było o czym mówić, o tyle zarzuty z późniejszego okresu wskazują, że różnie się to układało: albo wcale nie zajmował się nią w określonym czasie, albo zajmował się mało bądź za mało. Trudno mówić szczególnie dużo o zaniechaniach, ale o nich również powiedziałem. Nie sądzę, aby tutaj było jakieś rozłożenie akcentów, które by wskazywało na brak obiektywizmu tych ocen. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję, panie prezesie.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Przemawiał prezes Najwyższej Izby Kontroli pan Janusz Wojciechowski.</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę teraz o zabranie głosu wiceprezesa Rady Ministrów ministra finansów pana Marka Belkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówMarekBelka">Panie i Panowie Posłowie! Część pytań, które padły pod adresem premiera, odnosi się do spraw należących do zakresu odpowiedzialności ministra finansów i na te pytania postaram się odpowiedzieć, komentując niektóre kwestie podniesione przez panów posłów.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówMarekBelka">Zacznę, pozwólcie państwo, od pewnej bardziej osobistej refleksji. Kilka dni temu w programie radiowym redaktor prowadzący zwrócił uwagę na to, iż stan nastrojów gospodarczych, że tak powiem, stan nastrojów konsumenckich uległ pogorszeniu, właśnie na początku tego tygodnia. Patrząc dokładniej na „składniki” tych nastrojów, okazało się, że, po pierwsze, ludzie oceniają swoją sytuację finansową dzisiaj przeciętnie rzecz biorąc lepiej niż poprzednio, skłonność do zakupów - lepiej niż poprzednio, natomiast zdecydowanie pogorszyły się nastroje związane z niepokojami społecznymi, które przeżywamy. Muszę powiedzieć, że ten sondaż opinii konsumentów, czyli opinii nas wszystkich, bardzo dokładnie i, myślę, trafnie obrazuje stan sytuacji gospodarczej naszego kraju i sposób, w jaki obywatele Polski ją odbierają.</u>
          <u xml:id="u-225.2" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówMarekBelka">Dzisiaj usłyszeliśmy wiele uwag, które — w mojej ocenie, na tle sytuacji bieżącej, na tle sytuacji jednego, specjalnego, bardzo szczególnego zakładu, ale jednak jednego zakładu, jednego przedsiębiorstwa — zrozumiałem niemalże jako podawanie w wątpliwość polityki reform, którą ponad 7,5 roku temu podjęto w Polsce. Ta polityka reform została podjęta przez „Solidarność” i sprawiła, że dzisiaj polska gospodarka postrzegana jest nie tylko dobrze za granicą — furda z tym, to jest nieważne — ale coraz lepiej przez znaczną, coraz większą część polskiego społeczeństwa. Ale co to znaczy: budowa gospodarki dobrze funkcjonującej, gospodarki rynkowej? Znaczy to, że musimy poważnie traktować banki, poważnie traktować instrumenty ekonomiczne, poważnie traktować przedsiębiorstwa.</u>
          <u xml:id="u-225.3" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówMarekBelka">Po tym wstępie pozwólcie państwo, że się odniosę do dwóch spraw i do kilku pytań, które na tym tle zostały postawione.</u>
          <u xml:id="u-225.4" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówMarekBelka">Pierwsza sprawa dotyczy polityki kursowej. Niewątpliwie jest ona istotna; sytuacja w zakresie kursu walutowego kształtowała sytuację gospodarczą wielu przedsiębiorstw, nie tylko eksporterów, ale wszystkich, także tych, które sprzedają wyłącznie na rynek krajowy. Spróbujmy powiedzieć, co nastąpiło w ostatnich latach, i odpowiedzieć na pytanie, które postawił m.in. pan premier Pawlak: Czy państwowa, rządowa polityka kursowa sprzyjała procesom gospodarczym w naszym kraju?</u>
          <u xml:id="u-225.5" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówMarekBelka">Przede wszystkim chciałbym powiedzieć, że poziom kursu walutowego w znacznej mierze zależy od ogólnej sytuacji gospodarczej danego kraju i od sytuacji na rynku walutowym. Co nastąpiło w roku 1995, kiedy — jak tu przytaczano — kurs dolara podniósł się jedynie o kilka procent, kiedy inflacja wyniosła ponad 20%? Otóż to nie była rządowa polityka aprecjacji złotówki. Mogę powiedzieć tak — i tutaj znajduję się w trochę niezręcznej sytuacji, bo jako minister finansów muszę bronić innej instytucji rządowej, to jest Narodowego Banku Polskiego, który jest odpowiedzialny za kształtowanie kursu waluty w tym zakresie — tenże Narodowy Bank Polski w 1995 r. czynił wiele, aby nie dopuścić do dalszej, uwarunkowanej sytuacją rynkową aprecjacji złotówki. Możemy powiedzieć, że nie robił tego wystarczająco silnie, wystarczająco aktywnie, tylko że wtedy musielibyśmy po prostu za to zapłacić wyższymi podatkami, dlatego że to jest bardzo kosztowne. Innymi słowy to, że złotówka umacniała się w 1995 r., było wynikiem nie jakiejś świadomej decyzji polityków gospodarczych, tylko udanego procesu reform — bo to oznaczało, że napływała waluta z całego świata, ponieważ Polska okazywała się atrakcyjnym miejscem do jej lokowania. A że to prowadzi do trudności, szczególnie dla przedsiębiorstw eksportujących, to jest inna sprawa. Chciałbym jednak przypomnieć, że w tym 1995 r. eksport, mimo coraz trudniejszych warunków, wzrósł w skali całego kraju o 35% w ujęciu dolarowym. W następnym roku, kiedy przedsiębiorstwa eksportujące bardzo mocno odczuły negatywny wpływ aprecjacji złotówki, eksport w dalszym ciągu wzrósł, o około 7% — znów w ujęciu dolarowym. Oczywiście było to znacznie mniej niż się spodziewaliśmy. Dane z pierwszych miesięcy tego roku wskazują, że tempo wzrostu eksportu zwiększyło się do około 10%, ale też nacisk na aprecjację złotówki jest mniejszy, choć w dalszym ciągu NBP nie gra na zwyżkę dolara, broni złotówki. Czyli podsumowując to, iż dla eksporterów, a więc dla takich firm jak Stocznia Gdańska czy dla górników węglowych, przyszły w latach 1995–1996 ciężkie czasy, wynika paradoksalnie z tego, że uruchomiliśmy gospodarkę rynkową i próbując łagodzić tę nieźle funkcjonującą gospodarkę rynkową, nie dopuściliśmy do jeszcze większej aprecjacji złotówki, tak jak dopuścili na przykład Czesi, co może doprowadzić do bardzo poważnych problemów.</u>
          <u xml:id="u-225.6" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówMarekBelka">To jest pierwsza kwestia, do której chciałem się odnieść.</u>
          <u xml:id="u-225.7" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówMarekBelka">Druga - nie będę dłużej zabierał czasu - dotyczy banków. Otóż, proszę państwa, banki są podstawowym elementem, są szkieletem gospodarki rynkowej. To nie jest takie sobie przedsiębiorstwo; to jest przedsiębiorstwo zupełnie specjalne. Jeżeli ktoś mówi, że buduje gospodarkę rynkową, a traktuje banki jako kasy do wypłacania pieniędzy, to w najlepszym razie kończy się to tak jak w Bułgarii, a w najgorszym razie jak w Albanii.</u>
          <u xml:id="u-225.8" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówMarekBelka">Jakiekolwiek postępowanie, które by zmuszało zarządy banków do działania na szkodę spółki, jest, po pierwsze, niezgodne z prawem, po drugie naraża na ewentualne straty miliony ludzi. Przecież banki są instytucjami zaufania społecznego. To nie jest po prostu zwykłe przedsiębiorstwo, nawet najważniejsze. To jest przedsiębiorstwo, w którym miliony ludzi lokują swoje oszczędności. Czy wyobrażacie sobie państwo, jaką wielką odpowiedzialność brałby na siebie jakikolwiek urzędnik państwowy czy minister finansów, który by próbował przekroczyć prawo i zasady rozsądku ekonomicznego i zmuszałby banki do ponoszenia strat idących w miliony dolarów po to, żeby następnie mieć problem niewypłacalności tych banków, run na banki, czyli przed ich kasami kolejki ludzi, którym na dobrą sprawę wystarczy podważenie zaufania społecznego, żeby ustawili się po swoje depozyty? Wtedy jest to problem nie tylko tych depozytów, lecz upadku całej gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-225.9" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówMarekBelka">Takie są odpowiedzi na dwa podstawowe pytania związane z finansami, które tutaj państwo posłowie zechcieliście sformułować.</u>
          <u xml:id="u-225.10" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówMarekBelka">Chciałbym jeszcze odpowiedzieć na dwa inne pytania. Odpowiem krótko, myślę bowiem, iż pan minister Kaczmarek mógłby w tej sprawie powiedzieć więcej, ale jedno z tych pytań było skierowane bezpośrednio do mnie. Pytanie to brzmi: Czy jest koniunktura w światowym przemyśle stoczniowym? Nie jestem specjalistą od przemysłu stoczniowego; na ten temat więcej powie minister Kaczmarek, ale ja, jako ekonomista, mam dowód nie wprost, pośredni, jednak zupełnie przytłaczający. Dzisiaj właściwie wszystkie stocznie europejskie przeżywają olbrzymie problemy z utrzymaniem się na powierzchni. Stocznia Szczecińska dzięki heroicznym, nie waham się tak powiedzieć, wysiłkom swojego kierownictwa i załogi utrzymała się w czołówce światowej. Takiego właśnie wysiłku trzeba było, żeby w trudnej sytuacji naszego kraju i w trudnej sytuacji kursowej, i w trudnej sytuacji europejskiego przemysłu stoczniowego utrzymać się na powierzchni, ale oni pokazali, że mogą. Takim to warto pomagać!</u>
          <u xml:id="u-225.11" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówMarekBelka">A druga sprawa, proszę państwa, dotyczy potrzeby głębszej refleksji. Bardzo często się mówi: Co rząd zrobił dla restrukturyzacji Stoczni Gdańskiej, dla restrukturyzacji tego czy owego? Proszę państwa, nigdy żaden rząd na świecie nie jest w stanie zrestrukturyzować żadnego przemysłu ani żadnej gałęzi bez wysiłku załogi i kierownictwa. Zawsze podstawowy ciężar restrukturyzacji musi wziąć na siebie ten, kto jest najbardziej zainteresowany. Rząd ma tylko obowiązek stworzyć odpowiednie ku temu warunki.</u>
          <u xml:id="u-225.12" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówMarekBelka">Ustawa o restrukturyzacji finansowej banków i przedsiębiorstw, uchwalona w 1993 r. przez poprzedni Sejm, a przygotowana w 1992 r., była i jest dobrym instrumentem, który daje szansę przedsiębiorstwom ocenianym przez niezależne komercyjne banki jako takie, które mają szansę.</u>
          <u xml:id="u-225.13" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterFinansówMarekBelka">Na koniec refleksja osobista. Jeśli ktoś pyta: Dlaczego traktujecie Stocznię Gdańską inaczej? — odpowiadam tak: A inne wielkie przedsiębiorstwa nie upadają? Oczywiście to świetnie, że nie upadają, i będziemy robić wszystko, żeby nie upadały. Ale pochodzę z Łodzi i wiem, co się tam stało z wielkimi przedsiębiorstwami przemysłu włókienniczego, niekiedy mówimy — z mastodontami socjalizmu. Proszę państwa, kolebką „Solidarności” w Łodzi były Zakłady Przemysłu Bawełnianego im. Marchlewskiego, czyli Poltex. Tam były strajki solidarnościowe. Wszyscy znamy ten zakład z filmu „Ziemia obiecana”. Dzisiaj w jednym zakładzie pracuje tam chyba 200 osób. A wszyscy szukamy pieniędzy w Łodzi, żeby znaleźć chętnego, który by zainwestował. Być może ten symbol Łodzi zagospodarowałby na centrum wystawiennicze, rekreacyjne czy hotelarskie. Takich przedsiębiorstw w Łodzi, takich umierających drzew, było bardzo wiele. Nie słyszałem wielkiego hałasu. I dlatego z pewnym dystansem, może nadmiernym nawet, do tej dzisiejszej dyskusji i dzisiejszej sprawy się ustosunkowuję. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-225.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Przemawiał wiceprezes Rady Ministrów minister finansów pan Marek Belka.</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu ministra spraw wewnętrznych i administracji pana Leszka Millera.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#MinisterSprawWewnętrznychiAdministracjiLeszekMiller">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pragnę zająć się tylko wycinkiem dyskusji, która dzisiaj miała miejsce, mianowicie tymi kwestiami, które odnosiły się do wczorajszych wydarzeń, związanych z zajęciem kilku urzędów państwowych. Żadne demokratyczne państwo nie pozwala na to i, rzecz jasna, także państwo polskie nie może na to pozwolić. To było przyczyną wczorajszych interwencji.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#MinisterSprawWewnętrznychiAdministracjiLeszekMiller">Na marginesie wypowiedzi pana posła Frasyniuka — rozumiem, że to była taka intelektualna zaczepka; słowo „zaczepka” jest tutaj bardziej może adekwatne niż „prowokacja” — chciałbym przypomnieć, że także za czasów rządu pana ugrupowania zdarzały się podobne incydenty, zajmowano urzędy państwowe i używano siły. Urząd Miejski w Świnoujściu — lipiec 1993 r., Urząd Wojewódzki w Częstochowie — styczeń 1993 r., Urząd Wojewódzki w Słupsku — styczeń 1993 r., marzec 1993 r. i jeszcze raz marzec 1993 r., Urząd Gminny w Praszce — sierpień 1993 r. Ale wtedy przecież nikt poważnie nie formułował takiej tezy, że jest to specjalnie wykonana akcja — wpuszcza się demonstrantów, a potem się używa policji, żeby osiągnąć jakieś korzyści polityczne. Również i tym razem tak, rzecz jasna, nie było.</u>
          <u xml:id="u-227.2" who="#MinisterSprawWewnętrznychiAdministracjiLeszekMiller">Na marginesie - podobne incydenty miały miejsce także wcześniej. Przypomnę wydarzenia w ministerstwie rolnictwa w grudniu 1991 r. czy potem jeszcze raz w tymże ministerstwie w grudniu 1993 r.</u>
          <u xml:id="u-227.3" who="#MinisterSprawWewnętrznychiAdministracjiLeszekMiller">Wczoraj policja - o tym chcę państwa zapewnić - działała powściągliwie i w ramach swoich uprawnień. Ta powściągliwość i cierpliwość, która była wykazywana, jest także wynikiem rozumienia, że u podstaw tych protestów leży w dużej części gorycz ludzi, którzy boją się utracić pracę. I przecież wykazujemy wszyscy zrozumienie dla tych tragedii. Wykazujemy także wolę pomocy w nieszczęściu. Myślę także, że możemy na tej sali powiedzieć solidarnie, że gwałt nikomu nie służy, także tym związkowcom. Gwałt szkodzi Polsce.</u>
          <u xml:id="u-227.4" who="#MinisterSprawWewnętrznychiAdministracjiLeszekMiller">I na tle konkretnych paru spraw, które zostały zgłoszone, słów kilka. Kwestia, która już była omówiona przez pana premiera - dlaczego budynki rządowe nie są dostatecznie chronione. To jest problem poruszany przez pana posła Króla i pana posła Frasyniuka. Sprawa ta, zgodnie z tym, co mówił pan premier, zostanie do końca wyjaśniona. Natomiast chciałbym powiedzieć, że są one obecnie tak chronione, jak nakazują standardy demokratycznego państwa. W demokratycznym państwie obowiązują jasne procedury demonstrowania i manifestowania, manifestowanie i demonstrowanie podlega przepisom prawnym. Każdy, kto do kogoś przychodzi, powinien być albo zaproszony, albo przynajmniej powinien uprzedzić, że ma taki zamiar. W tym wypadku nie mieliśmy z tym do czynienia. Chcę państwu powiedzieć, że nie wydaje mi się, aby budynki rządowe mogły zamienić się w twierdze. Nie mogą się zamienić w twierdze, bo nie mogą absorbować tysięcy funkcjonariuszy, którzy byliby do tego potrzebni. A tak naprawdę to przecież oni są potrzebni gdzie indziej. Są potrzebni na ulicach, na placach, w parkach, tam, gdzie my wszyscy, obywatele naszego kraju, mamy często poczucie zagrożenia. I myślę, że siły porządku nie tyle są oczekiwane w urzędach, ile tam właśnie, gdzie występuje zagrożenie osobiste obywateli.</u>
          <u xml:id="u-227.5" who="#MinisterSprawWewnętrznychiAdministracjiLeszekMiller">Chcę państwa poinformować, że jeśli dzisiaj w Warszawie - o czym za chwilę powiem - jest konieczność angażowania sił policyjnych, to oznacza, że tych policjantów nie ma tam, gdzie może zdarzyć się przestępstwo. To oznacza, że mieszkańcy Warszawy w dniu dzisiejszym czy jutrzejszym mogą być o wiele bardziej zagrożeni bandytyzmem, rozbojem, niż gdyby ci policjanci służyli obywatelom. A są zmuszani do tego, aby zajmować się czym innym.</u>
          <u xml:id="u-227.6" who="#MinisterSprawWewnętrznychiAdministracjiLeszekMiller">Pan poseł Słomka i pan poseł Moczulski opisywali wczorajsze wydarzenia w Ministerstwie Skarbu Państwa. Najdelikatniej, jak mogę powiedzieć, uznaję, że zwłaszcza poseł Słomka oszczędnie gospodarował prawdą, choć mógłbym...</u>
          <u xml:id="u-227.7" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-227.8" who="#MinisterSprawWewnętrznychiAdministracjiLeszekMiller"> Może należałoby użyć innych słów, ale procedury parlamentarne, język parlamentarny do czegoś zobowiązują. Chcę poinformować Wysoką Izbę, że wobec obecnych tam posłów postępowano zgodnie z prawem, nie naruszając ich godności i immunitetu. Długo i wielokrotnie proszono ich o odstąpienie od uczestniczenia w tych wydarzeniach. Proszono ich o opuszczenie zajmowanych pomieszczeń. Nie mam informacji, że pan poseł Słomka został napadnięty przez zamaskowanych przedstawicieli UOP, że podeptano mu legitymację i że go wyrzucono z Ministerstwa Skarbu Państwa. Na kasecie, która - może państwo posłowie chcieliby obejrzeć - została przekazana, jest widoczny poseł Słomka, który spokojnie opuszcza pomieszczenie ministerstwa skarbu. Ta szarpanina, która dotyczy pana posła Słomki, nie była z funkcjonariuszami Policji, lecz z cywilną ochroną, strażą Ministerstwa Skarbu Państwa. Może pan poseł Słomka chciałby, żeby tak było, może ma takie wewnętrzne zapotrzebowanie, ale na szczęście wczoraj do tego nie doszło. Mam nadzieję, że nie dojdzie dzisiaj, choć nieobecność pana Słomki wskazuje, że bierze udział w innych manifestacjach i demonstracjach.</u>
          <u xml:id="u-227.9" who="#MinisterSprawWewnętrznychiAdministracjiLeszekMiller">Co zaś do słów pana posła Moczulskiego, że przybysze nikomu i niczemu nie przeszkadzali, to pragnę poinformować, że diametralnie inną opinię wyrażają gospodarze tych obiektów, odpowiedzialni za funkcjonowanie ministerstw. Nie mogę też podzielić opinii, że gdyby nie policja, to manifestanci szybko opuściliby te pomieszczenia, gdyż przybyli ze sprzętem, który raczej służy do długotrwałego przebywania - mam na myśli śpiwory, koce itd. Mogę uznać, że być może manifestanci opuściliby te pomieszczenia wcześniej, gdyby nie panowie posłowie z KPN, którzy zachęcali ich niewątpliwie do pozostawania, prowadzili rozmaite dyskusje i siłą rzeczy cały ten incydent się przedłużył.</u>
          <u xml:id="u-227.10" who="#MinisterSprawWewnętrznychiAdministracjiLeszekMiller">Pragnę też państwa poinformować, że prowadzący oddział policji, wykonujący polecenia swoich zwierzchników, wielokrotnie prosił o pokojowe rozwiązanie konfliktu. W pewnym momencie nawet pojawiła się taka możliwość, gdy dowódca policjantów zaproponował, że jeśli w pomieszczeniach Ministerstwa Skarbu Państwa pozostanie 5 osób, a reszta wyjdzie, to te 5 osób w porozumieniu z szefem resortu będzie mogło rozpocząć rozmowy i negocjacje. Niestety, ta propozycja nie została zrealizowana, aczkolwiek była to jakaś realna szansa, gdyby oczywiście wykazano dobrą wolę, na pomyślne rozwiązanie tego sporu.</u>
          <u xml:id="u-227.11" who="#MinisterSprawWewnętrznychiAdministracjiLeszekMiller">Pan poseł Szyc apelował z tej trybuny o pokojowy nastrój i pokojowy charakter manifestacji, które nas czekają, bo niewątpliwie nas czekają. Chciałem Wysoką Izbę poinformować, że niedawno grupa z „Ursusa” przeszła pod siedzibą posłów SLD na ul. Rozbrat, wybijając tam szyby, oblewając gmach farbą, podpalając opony. W tej chwili inna grupa, a może ta sama, tylko powiększona, jest znowu na ul. Rozbrat, gdzie charakter wydarzeń jest już groźniejszy. Nie mogę określić tego jako pokojowej manifestacji. Nie mogę powiedzieć, że to policja prowokuje, że przed chwilą tutaj, przed Sejmem, policja rzucała petardy. Tak na marginesie, jeden z policjantów został ranny, kiedy demonstranci „pokojowo” demonstrowali pod Sejmem.</u>
          <u xml:id="u-227.12" who="#MinisterSprawWewnętrznychiAdministracjiLeszekMiller">Proszę koleżanek i kolegów posłów, chciałbym, żebyśmy przejęli się słowami, które pan premier powiedział - o pewnym scenariuszu. Siły porządku będą chronić także wszystkie biura poselskie, niezależnie od barwy politycznej, bo to nie ma żadnego znaczenia. To jest polskie prawo, że poseł ma mieć warunki i możliwości wypełniania swojego mandatu poselskiego. Tylko, żeby to było skuteczne, musi być atmosfera moralnego potępienia dla tych wszystkich, którzy tego nie dostrzegają, nie rozumieją albo nie chcą rozumieć.</u>
          <u xml:id="u-227.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-227.14" who="#MinisterSprawWewnętrznychiAdministracjiLeszekMiller">Policjanci, ci młodzi chłopcy, którzy biorą udział w akcjach ochrony Sejmu czy gmachów publicznych, chcą bronić naszego bezpieczeństwa, chcą walczyć z bandytyzmem, ze złem, z mordercami, ze sprawcami rozbojów. Oni nie chcą być wikłani w takie sytuacje, mają inne plany, inaczej rozumieją swoją społeczną służbę. Ale oczywiście będą musieli interweniować, jeżeli prawo będzie naruszane. Serdecznie proszę organizatorów tych wydarzeń: Nie zmuszajcie, panowie, tych młodych chłopców do tego, żeby zamiast chronić nasze bezpieczeństwo, żeby zamiast chronić dorobek polskich rodzin, byli zmuszani do konieczności interwencji, które nikomu nie przysparzają chluby i uznania.</u>
          <u xml:id="u-227.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Przemawiał minister spraw wewnętrznych i administracji pan Leszek Miller.</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę o zabranie głosu wiceprezesa Rady Ministrów pana Mirosława Pietrewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterSkarbuPaństwaMirosławPietrewicz">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Proszę pozwolić, że w sposób bardzo syntetyczny ustosunkuję się do kilku kwestii i odpowiem na kilka pytań, które postawiono w toku dzisiejszej debaty.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterSkarbuPaństwaMirosławPietrewicz">Pierwszą z kwestii podniesionych w stosunku do zakresu zagadnień, za które odpowiadam jako minister skarbu państwa, podniósł pan poseł Jan Król, który m.in. zapytał, dlaczego w wystąpieniu pana premiera Cimoszewicza nie było mowy o możliwościach innych rozwiązań, o których pół roku temu mówiłem na forum Sejmu. Otóż chciałbym odnieść się do tej kwestii, cytując fragment mego wystąpienia w dniu 5 grudnia 1996 r., czyli sprzed trzech i pół miesiąca.</u>
          <u xml:id="u-229.2" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterSkarbuPaństwaMirosławPietrewicz">Powiedziałem wówczas: „Sytuacja stoczni pozwala na zarysowanie dwóch głównych scenariuszy pozytywnego rozwiązania jej problemów (...). Pierwszy z nich to sprzedaż przedsiębiorstwa upadłej stoczni poważnemu inwestorowi strategicznemu, który będzie kontynuował jej działalność produkcyjną. Drugi, nie wykluczający pierwszego, to próba przeprowadzenia postępowania układowego w upadłości. Szanse powodzenia w realizacji każdego z tych scenariuszy zależą bezpośrednio od tego, czy w nieuniknionym okresie przejściowym, tj. do momentu sprzedaży oddłużonego majątku stoczni czy też do chwili zawarcia układu, stocznia będzie organizmem gospodarczym produkującym statki, a więc będzie to firma w ruchu, czy też będzie zbiorem czekających na wykorzystanie maszyn i urządzeń. Szansą na wykorzystanie we wspomnianym okresie potencjału produkcyjnego jest oferta na budowę pięciu statków”.</u>
          <u xml:id="u-229.3" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterSkarbuPaństwaMirosławPietrewicz">Otóż stocznia nie wykorzystała tej szansy. Kontrakt zawarty na budowę pięciu statków nie został uznany przez banki za możliwy do skredytowania. Stąd niemożliwe było zrealizowanie tego scenariusza, a jednocześnie — biorąc pod uwagę bezpośrednie iunctim między pozostawaniem stoczni w ruchu a możliwością zastosowania rozwiązań przewidzianych w drugim scenariuszu — nie jest de facto możliwe również zastosowanie tego drugiego scenariusza.</u>
          <u xml:id="u-229.4" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterSkarbuPaństwaMirosławPietrewicz">Sformułowałem zresztą wtedy jeszcze chyba sześć warunków, które są niezbędne po temu, aby można było skutecznie działać z pozycji organu założycielskiego, pamiętając, że główną, decydującą rolę w zarządzaniu stocznią w upadłości odgrywa syndyk masy upadłościowej.</u>
          <u xml:id="u-229.5" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterSkarbuPaństwaMirosławPietrewicz">Jeśli chodzi o kolejne problemy podniesione przez pana posła, to o jednym już była mowa, mianowicie o gwarancjach dla armatora, który chciał wpłacić w 80% zaliczkę na budowę statków. Otóż okazuje się - poza tym, co powiedział pan premier - że w toku negocjacji w sprawie warunków umowy na budowę tych statków armator niemiecki nie ponowił już tej propozycji, a wręcz, co więcej, nie zechciał zaproponować w ogóle żadnych zaliczek armatorskich, nawet na budowę tych statków.</u>
          <u xml:id="u-229.6" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterSkarbuPaństwaMirosławPietrewicz">Jeśli chodzi o trzecią sprawę podniesioną przez pana posła, dlaczego proponowałem sprzedaż Stoczni Gdańskiej za 20 mln dolarów w warunkach utrzymania stoczni w ruchu - jeśli dobrze odczytuję tę myśl. Niestety, w stenogramie z poprzedniego posiedzenia, na które już się powoływałem, nie znalazłem odpowiedniego fragmentu. W związku z tym, myślę, że ta uwaga nie odnosi się do mojej wypowiedzi, na którą się pan poseł powołuje.</u>
          <u xml:id="u-229.7" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterSkarbuPaństwaMirosławPietrewicz">Odnośnie do innych wypowiedzi kierowanych pod moim adresem. Pan poseł Szyc mówił o stuprocentowych gwarancjach ze strony Schöllera, myślę, że już na to odpowiedziałem. Jeśli chodzi o pytanie pana posła Bugaja, ponownie postawione, co do prawdziwości sformułowań zawartych w protokole Najwyższej Izby Kontroli, odnoszących się do wykonywania zadań czy obowiązków organu założycielskiego, mogę tylko tyle powiedzieć, że protokół kontroli został podpisany bez uwag w tym brzmieniu, jakie zostało tutaj przedstawione przez pana prezesa Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-229.8" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterSkarbuPaństwaMirosławPietrewicz">Odnośnie do pytań postawionych w drugiej części debaty. Pytanie pana posła Pańtaka: Co zrobił organ spółki - myślę, że tu chodzi o walne zgromadzenie - aby zmienić syndyka? Pierwszy syndyk ustanowiony przez sędziego komisarza został zmieniony już po mniej więcej miesiącu, w każdym razie pod koniec września ub. r. Od tego czasu jest drugi syndyk, przy czym kryteriów politycznych tutaj się nie stosuje, proszę państwa. Myślę, że tego typu ewentualne ograniczenia nie mogły być brane pod uwagę. Natomiast, jeśli chodzi o stronę merytoryczną pracy syndyka, zwracaliśmy uwagę na tę kwestię wobec syndyka i sędziego komisarza. Nie występowaliśmy jednak z wnioskiem formalnym o zmianę syndyka, zresztą jego wcześniejsze postępowanie - wydawało się - nie wymagało aż tak radykalnych posunięć.</u>
          <u xml:id="u-229.9" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterSkarbuPaństwaMirosławPietrewicz">Pytanie pana posła Zemke, czy goście - w cudzysłowie, jak rozumiem - przebywający w Ministerstwie Skarbu Państwa byli umówieni i czy wyrządzili szkody. Oświadczam, że nie byli umówieni, przyszli przed godz. 7 rano, podczas gdy urząd otwierany jest dla interesantów od godz. 8.15, wyrządzili pewne szkody, których inwentaryzacji jeszcze nie dokonaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-229.10" who="#WiceprezesRadyMinistrówMinisterSkarbuPaństwaMirosławPietrewicz">Pan poseł Gruszka pytał, czy były prezydent pan Wałęsa złożył nowe oferty w Ministerstwie Skarbu Państwa dotyczące Stoczni Gdańskiej. Nic mi o tym nie wiadomo i nie jest wiadomo moim najbliższym współpracownikom. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-229.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Dziękuję bardzo, panie premierze.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Przemawiał wiceprezes Rady Ministrów pan Mirosław Pietrewicz.</u>
          <u xml:id="u-230.2" who="#WicemarszałekOlgaKrzyżanowska">Proszę bardzo o zabranie głosu ministra gospodarki pana Wiesława Kaczmarka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Wysoki Sejmie! Postaram się odpowiedzieć na kilka pytań i wątpliwości i ustosunkuję się do ocen przynajmniej ze swojej strony. Otóż najchętniej zacząłbym od odpowiedzi na pytanie pani poseł Staniszewskiej. Chodzi o opinię, że ja się nie ukrywam. Nie, nie ukrywam się i wielokrotnie dawałem tego dowody. W trudnych sprawach nie miałem zwyczaju chowania głowy w piasek. To można powiedzieć w odniesieniu do paru lat zajmowania się stocznią, kiedy wiele osób chowało głowy w piasek. Dzisiaj nie mają nadal odwagi wyjąć głów. Natomiast byłem wczoraj w Gdyni, byłem również w Żarnowcu, Słupsku, Koszalinie i Świnoujściu, ponieważ są to obszary, gdzie mogą powstać strefy ekonomiczne. Żarnowiec tu jest o tyle ważny, że jeżeli rząd się zdecyduje otworzyć strefę rozproszoną Żarnowiec-Tczew, to będziemy mieli jeszcze dodatkowy atut, by tworzyć warunki ekonomiczne do uruchamiania nowych miejsc pracy. Chyba około 400 stoczniowców ze Stoczni Gdańskiej jest mieszkańcami Tczewa, druga część osób pracujących w stoczni, też znaczna, bodajże jest ich 500, to mieszkańcy regionu Wejherowo-Rumia, a stamtąd do Żarnowca jest stosunkowo niedaleko. Byłem również w Stoczni Gdynia, ponieważ sytuacja tego przedsiębiorstwa nie jest najlepsza. Chciałem porozmawiać z zarządem, żeby wiedzieć, ile mamy czasu na proces konsolidacji. Natomiast przyznaję, że wobec tego, co widzę - chociaż parokrotnie rozmawiałem ze związkowcami ze Stoczni Gdańskiej - pewnie wizytę w Stoczni Gdańskiej złożyłbym pod jednym warunkiem, że miałbym elementarną ochronę ze względu na swe osobiste bezpieczeństwo. Tak że nie mam zwyczaju chować głowy w piasek. Nie ma więc tu w ogóle powodu do takich opinii. To przedstawiam na zasadzie pewnej osobistej odpowiedzi, a teraz przejdę do tych wątków, które pojawiły się w czasie dyskusji i pytań.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Padło pytanie o wykonywanie obowiązków ministra przekształceń własnościowych w relacji do tego przedsiębiorstwa. Trudno odpowiedzieć na to pytanie dość jednoznacznie z tej prostej przyczyny, że Stocznia Gdańska to pewna ścieżka precedensów. Jednym z precedensów było specjalne wykonywanie... Zresztą myślę, że pan prezes Wojciechowski dość precyzyjnie scharakteryzował zawartą umowę. To jest raczej, panie prezesie, umowa zlecenia, podpisana przez ministra przekształceń, wówczas był nim Janusz Lewandowski, z osobą fizyczną, która jednocześnie była wojewodą gdańskim. I to faktycznie stało się we wrześniu 1993 r. Można teraz rozpatrywać to, czy minister przekształceń własnościowych właściwie to wykonywał. Faktycznie nie było ustawicznych, ponawianych co kwartał pytań o to, jak jest realizowana ta umowa, natomiast można było stwierdzić, co następuje. Na początku 1994 r. następuje zmiana władz spółki. Nie do końca było to skutkiem działania ministra przekształceń i reprezentanta skarbu państwa — wojewody, raczej było to efektem szczęśliwego zbiegu okoliczności, ponieważ ustawa o wykonywaniu praw i obowiązków posła i senatora zakazuje posłom bycia członkami zarządów spółek z udziałem skarbu państwa i pan poseł Szyc musiał po prostu zrezygnować. Wcześniejsze próby zmiany władz spółki, zarządu, były nieskuteczne, za sprawą też szczególnej ochrony, która występowała w tym przedsiębiorstwie. Częściej zmieniano, nawet przy zastosowaniu techniki taczek, członków rad nadzorczych niż zarząd tego przedsiębiorstwa. Pierwszy zaistniały fakt to to, że zmieniły się na początku 1994 r. władze. Następnie mieliśmy do czynienia z dwoma kolejnymi faktami. Rozpoczęto prawidłową realizację projektu, czyli postępowanie układowe. Ono objęło bodajże 35% zobowiązań, z redukcją 40% i z rozłożeniem spłaty na 5 lat. Jednocześnie w tym samym roku — z przedłużeniem na rok następny — udzielono kredytu z gwarancją skarbu państwa. Poręczenie skarbu państwa było rzędu 60%. Dopiero w drugiej połowie 1995 r. rozpoczęła się seria korespondencji zarządu, który stwierdził, że zawarty układ jest nie wykonywany, a kontrakty są tak realizowane, że nie gwarantują szans. Wtedy minister przekształceń przystąpił do różnych działań, których opis prezentowałem Wysokiej Izbie parokrotnie z tej mównicy. Tak więc należy pozostawić ocenie Wysokiej Izby, czy minister przekształceń zdecydował się tu na pewne zaniechanie. W jednej kwestii niewątpliwie do tego doszło. Nie podjął on wtedy decyzji rozpoczęcia procesu prywatyzacji przedsiębiorstwa, czyli sprzedania 60% akcji skarbu państwa. To jest spółka, w której skarb państwa ma większość, 40% mają pracownicy. Te działania podjęliśmy dopiero wtedy, kiedy zorientowaliśmy się, jaka jest sytuacja. Faktycznie stanęliśmy wtedy przed wyborem: albo przestrzegamy prawa (Kodeks handlowy i art. 430) i zarząd musi rozpocząć procedurę upadłościową, albo szukamy inwestora, który nas z tej opresji wyprowadzi. Taki inwestor się nie pojawił.</u>
          <u xml:id="u-231.2" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Pan poseł Bugaj pozwolił sobie na pewne interpretacje, zdaje się też informacji z raportu NIK. BMF, panie pośle, to jest chyba polska firma, tylko ma angielską nazwę, nie jest to firma zagraniczna. Jeżeli chodzi o komentarz, to scenariusze były następujące: jedna ścieżka - dokapitalizowanie Stoczni Gdańskiej w celu wdrożenia restrukturyzacji z kwotą, według naszego szacunku wówczas, 410 mln zł, a druga ścieżka, również restrukturyzacyjna, lecz związana z wykorzystaniem procedury upadłości. Tu ogółem straty skarbu państwa, czyli obliczone koszty łącznie z doliczeniem tzw. utraconych korzyści, ten szacunek, ta symulacja określała na 246 mln zł. Analizując te dwie ścieżki i pewne zalety tych procedur, wybrano tę, która dawała większe szanse powodzenia. Nie ma takiej tezy, według opracowań BMF, że ścieżka dokapitalizowania była ścieżką lepszą.</u>
          <u xml:id="u-231.3" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Pytanie o sytuację w przemyśle stoczniowym. Prawdą jest, że w przemyśle stoczniowym są trzy główne ogniwa: Gdańsk, Gdynia i Szczecin, ale tak naprawdę o kondycji polskiego przemysłu stoczniowego decydują dwa: Szczecin i Gdynia.</u>
          <u xml:id="u-231.4" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Chciałbym powiedzieć tak: tu parokrotnie wyrażano w publicznych wypowiedziach pewną gorycz i żal, że Szczecin dostał pieniądze z budżetu. Wczoraj w Świnoujściu poprosiłem o rozmowę prezesa Stoczni Szczecińskiej pana Piotrowskiego, żeby mi powiedział, jaka była skala dotacji ze strony budżetu do tej stoczni. Skala dotacji była 0. Nie było żadnej dotacji ze strony skarbu państwa. Z pewnością nadal będzie ustawicznie powtarzane, że była, ale w rzeczywistości nie było takiej dotacji. Tam po prostu rozpoczęto procedurę postępowania układowego, redukując o 1/3 sumę kapitału i odsetek i rozkładając to na 5 lat; zostało do spłaty jeszcze 1,1 bln starych złotych. Zresztą jest to jeden z nielicznych układów tej skali, realizowany przez to przedsiębiorstwo. Mało tego, Stocznia Szczecińska nie wykorzystała nawet poręczeń rządowych na projekty kredytowe dla finansowania statków. Jest to przedsiębiorstwo, które sobie poradziło w układzie komercyjnym. Tak było. Gorycz często tym uzasadniana, że inni dostali, a Gdańsk nie, w tym wypadku nie jest uzasadniona tą naprawdę odwrotną sytuacją.</u>
          <u xml:id="u-231.5" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Jeżeli chodzi o Gdynię, to również jest to inna sytuacja. Wysoka Izbo, proszę, uwierzyć, że przez dwa lata próbowaliśmy naprawić błąd komercjalizacji przeprowadzonej w tej stoczni bodajże w 1992 r., gdzie ni stąd, ni zowąd zginęło w funduszach przedsiębiorstwa 700 mld starych zł. Opór przedsiębiorstwa przed korektą tego błędu był niezwykle duży. To jest pewnie jedno z praźródeł dzisiejszych kłopotów, które mogą wystąpić w Stoczni Gdynia, ponieważ później uruchomione i wykonane postępowanie ugodowe (objęło ono kwotę bodajże 2,5 bln zł) było już postępowaniem bankowym opóźnionym w czasie. Banki stwierdziły, że przystąpiły do projektu BPU w stosunku do przedsiębiorstwa, w którym, jak się okazało, nie ma opłaconego kapitału, a ten kapitał został fałszywie skonstruowany w 1991 r. Przez trzy lata nie udało się tego poprawić, udało się to dopiero w 1994 r. Czy to był grzech zaniechania? Pewnie tak, to był grzech zaniechania. Tylko mi się udało - przy pomocy pracowników resortu przekształceń - tę sytuację poprawić. Nie wiem, czy uda się dzisiaj skutecznie pomóc Gdyni. O Gdańsku, myślę, mówiliśmy tyle, że nie będę już Wysokiej Izbie zajmował czasu.</u>
          <u xml:id="u-231.6" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Jaki jest program odnośnie do konsolidacji przemysłu stoczniowego? Mówił o nim premier, był on przedmiotem spotkania w Szczecinie z przedstawicielami całego sektora 27 września 1996 r. W Stoczni Szczecińskiej przyjęto pewną procedurę postępowania, ale niestety ta procedura - nie chcę zanudzać Wysokiej Izby niuansami - natrafia na pewien opór. Ten opór właściwie ma dwa źródła. Jedno to sfera społeczna, kwestie emocji, wręcz dotyczące socjologii, a drugie wiąże się z dość pasywną, przyznaję - mam nadzieję, że to się zmieni - postawą banków, które traktują sektor stoczniowy, tak jak banki na całym świecie, jako sektor wysokiego ryzyka. Nie jest to bowiem sektor, w którym inwestycja kapitałowa zwraca się w postaci dywidendy, tam zwykle rentowność jest zbliżona do zera. Kapitał zaangażowany wycofuje się z kosztów, z finansowania statków, czyli z odsetek, z kredytów, a więc odzyskuje się kapitał w tej części kosztów, natomiast nie odzyskuje się go dzięki wypłacanej dywidendzie. Ta rentowność jest zwykle rentownością bardzo niską. Dlatego mam nadzieję, że nasze działania zakończą się sukcesem, kiedy w pierwszym etapie powstanie grupa przemysłowo-finansowa, która obejmie swoim działaniem trzy przedsiębiorstwa: stocznie w Szczecinie i Gdyni i zakłady Cegielskiego, na takiej zasadzie, że to nie będzie przejęcie akcji, lecz dokapitalizowanie firm, a więc dokapitalizowanie przede wszystkim stoczni w Gdyni i zakładów Cegielskiego - przy aktywnej, mam nadzieję, postawie banków.</u>
          <u xml:id="u-231.7" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Pani poseł Stolzman zapytała, czy należało tworzyć taki świat złudy. To nie był świat złudy, pani poseł. Oczywiście pewno nie dojdziemy do porozumienia z panem posłem Bugajem, ponieważ twierdzi on, że można dokapitalizować przedsiębiorstwo, w którym każdy kontrakt przynosi stratę od 1 do 7 mln dolarów, i można z taką firmą żyć. Wydaje mi się, że jedyną skuteczną metodą zmuszenia kontraktorów, tych, którzy podpisali kontrakty — a jest to w końcu dwustronna umowa — oraz ochroną przed narastaniem odsetek jest skorzystanie z ochrony sądu, czyli procedura upadłości. To była i jest nadal — i tutaj trudno zmienić zdanie — jedyna realna metoda, która umożliwi uratowanie tego przedsiębiorstwa.</u>
          <u xml:id="u-231.8" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Po spotkaniach z członkami związków zawodowych Stoczni Gdańskiej mówiliśmy dosyć jasno i wyraźnie, że można uratować to przedsiębiorstwo, pod warunkiem, że zagwarantujemy sobie - wtedy nikt tego nie określał jak - coś, co można nazwać pewną zgodą i spokojem, bo przecież nie udałby się projekt dotyczący Stoczni Szczecińskiej gdyby nie aktywna postawa zarządu tego przedsiębiorstwa i konstruktywny dialog ze związkami zawodowymi. Postanowiono wtedy przeprowadzić referendum - to zresztą była inicjatywa związkowców. Postawiono jedno pytanie: Czy jesteś za głęboką restrukturyzacją? Nie było żadnej definicji, co trzeba zrobić, to było tylko takie otwarte pytanie. I odpowiedź na to pytanie była pozytywna, z wyjątkiem jednego wydziału, który - było to rzeczą powszechnie wiadomą - miał być przedmiotem likwidacji. Na tym wydziale wynik referendum był odwrotny.</u>
          <u xml:id="u-231.9" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Będąc w takiej sytuacji, stocznia, żeby znaleźć jakąś minimalną równowagę, musiałaby podjąć dwa działania: radykalnie zmniejszyć zatrudnienie i pozbyć się majątku oraz spróbować zmienić układ kontraktów, żeby nie przynosiły one aż takich strat. To oznacza, że to, co zrobił syndyk... Bo trzeba stwierdzić, że dopiero z wprowadzeniem syndyka rozpoczął się jakiś proces restrukturyzacji. Ten proces się zaczął, pani poseł - nie ma pani poseł - on się zaczął, przed rozpoczęciem procedury upadłości w tym przedsiębiorstwie pracowało bowiem przeszło 7 tys. ludzi, a dzisiaj zatrudnionych jest w nim 3600 pracowników. To nie jest na pewno jeszcze właściwy poziom, ale wtedy to był taki poziom pozwalający na odzyskanie przez tę firmę pewnej stabilności, tak że przestałaby generować stratę, a zarząd przestałby podejmować działania tylko czysto ratunkowe. Właściwie misja zarządu sprowadzała się wówczas do gromadzenia pieniędzy na wynagrodzenia, a takich działań, jak chociażby redukcji zatrudnienia, zarząd nie podjął. To dopiero zrobił syndyk. Zresztą padały deklaracje, że tego bez związków nie da się zrobić, że związki nie mogą się zgodzić na zwolnienie części załogi. Na głęboką restrukturyzację tak, ale nie na zwolnienie części załogi. Tak po prostu było podczas rozmów, które miałem okazję prowadzić z różnymi przedstawicielami, i z akcjonariatu, i ze związków zawodowych również. Nie było innej drogi. Zresztą gdy rozmawiano ze związkowcami, to oni nie protestowali. Nawet syndyk mówił, że to jest przedsiębiorstwo, gdzie wskaźnik absencji chorobowej od dwóch lat jest na poziomie 33%, a więc to był pierwszy ruch, który należało wykonać.</u>
          <u xml:id="u-231.10" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Pan poseł Kaniewski zapytał, czy to prawda, że 3/4 polskiej gospodarki, polskich przedsiębiorstw jest dotowane - jak to oznajmił tutaj z mównicy pan poseł Komorowski. To oczywiście nie jest prawdziwa informacja. O ile pamiętam, w budżecie jest 860 mln zł na dotacje związane z sektorem węglowym. To chyba jedyna pozycja o tej skali, która występuje w polskim budżecie. Oczywiście jest jeszcze kilka narzędzi finansowych, które można określić jako tzw. pomoc publiczną. Jest 350 mln dolarów, w dużej części już wydane, bo to są 3 transze tzw. programu EFSAL na restrukturyzację. Pomoc publiczna polega w tym przypadku na tym, że to są tańsze środki, tańszy pieniądz dla przeprowadzenia restrukturyzacji technologicznej i socjalnej. Jest kwota 4,5 mld zł, która może być użyta jako poręczenia skarbu państwa. Natomiast czystych subwencji, dotacji mamy 8,6 bln zł, które są adresowane do górnictwa węglowego, też z ukierunkowanym przeznaczeniem - na projekty związane ze wzbogacaniem kopalń węgla i finansowaniem zamykanych bądź zamkniętych kopalni. Nie jest więc prawdziwa teza, że 3/4 polskich podmiotów gospodarczych jest dotowane.</u>
          <u xml:id="u-231.11" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Parokrotnie padało tu porównanie do gospodarki niemieckiej. Byłem akurat w tym samym czasie w Bonn, gdy strajkowali tam górnicy, i mogę Wysoką Izbę zapewnić, że to nie wyglądało tak jak chociażby wczoraj w Warszawie. To też był protest, protest 5 tys. ludzi, ale trochę inaczej zorganizowany, na pewno bez zajmowania budynków publicznych. Jaka jest różnica, jeśli chodzi o ten problem? Bardzo duża. W Polsce jest 256 tys. górników, w Niemczech - 90 tys. Skala pomocy rządu niemieckiego dla górnictwa węgla kamiennego zadekretowana w ustawie budżetowej wynosi 10 mld marek. U nas kwota ta jest rzędu 500 mln marek. To są tego typu dysproporcje. Co to oznacza? Ano to, że tona węgla niemieckiego kosztuje ok. 280 marek. Na rynku cena jest mniej więcej na poziomie 70 marek. Tak jest dotowane górnictwo niemieckie. Naszego programu, naszych możliwości finansowych i naszego wysiłku naprawdę nie możemy porównywać z operacjami, które są stosowane chociażby w gospodarce niemieckiej. Można powiedzieć tylko, że od czasu II wojny rząd niemiecki wpompował w swoje górnictwo 160 mld marek.</u>
          <u xml:id="u-231.12" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Pan poseł Kaniewski zapytał jeszcze o skalę zadłużenia. Niestety, zadłużenie polskich przedsiębiorstw się powiększa. Po 6 miesiącach 1996 r. osiągnęło poziom 870 bln zł. Natomiast przyznaję, że nie do końca zanotowałem... Panie pośle, poprosiłbym później o doprecyzowanie drugiego pytania.</u>
          <u xml:id="u-231.13" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Jeśli chodzi o trzecie pytanie, odpowiedź brzmi: tak. W 1995 r. została przyjęta polityka przemysłowa. Mało tego, przyjęto program restrukturyzacji przemysłu stoczniowego i zaprezentowano go środowisku stoczniowemu. Pamiętam wypowiedź pewnego prezesa, który powiedział: No dobrze, jeśli już wszystko zostało zrobione i rząd wywiązał się ze swoich zobowiązań, to na co będziemy narzekali podczas następnego spotkania z przedstawicielami rządu?</u>
          <u xml:id="u-231.14" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Pan poseł Jaskiernia pytał: Czy instrumenty prawne są właściwe dla prowadzenia takiego postępowania, z jakim mamy do czynienia w przypadku upadłości? Przykład Stoczni Gdańskiej nie jest chyba dobrym przykładem do dyskutowania o efektywności polskiego prawa upadłościowego. Na pewno można by coś zmienić w tym prawie. Jednak przede wszystkim jest to problem kapitału, problem gwarancji sumienności i staranności wykonania powierzonych projektów, problem przedsiębiorstwa jako organizacji ekonomicznej, gospodarczej. Natomiast powiedziałbym, że niewątpliwie niektórzy syndycy (nie odnoszę tego akurat do tego konkretnego przypadku) czasami nie w pełni uwzględniają w swojej strategii misję restrukturyzacji przedsiębiorstwa, bardziej biorąc stronę ochrony wierzycieli, do czego ich zresztą to prawo zobowiązuje. Nie do końca więc jest to dobre narzędzie. Kiedy jednak chcemy uciec chociażby przed złymi kontraktami, przed rosnącymi odsetkami karnymi, to jest to ta część polskiego prawa gospodarczego, która pozwala na taką ochronę. Niewątpliwie to mogłoby ulec zmianie.</u>
          <u xml:id="u-231.15" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Drugie pytanie dotyczyło kwestii, czy są jakieś zagrożenia dla polskiego przemysłu stoczniowego związane z procesem integracji. Takowych zagrożeń nie ma. Prowadzona dyskusja (dzisiaj nie mam przy sobie tych liczb) wiązała się z przyjęciem pewnych reguł i zakazem (zakazem, panie pośle) angażowania środków publicznych w powiększanie mocy przerobowych czy zdolności produkcyjnych przemysłu stoczniowego. Te zdolności i tak są takie, że nie jesteśmy w stanie ich wykorzystać. W tym obszarze mamy możliwość swobodnego dysponowania. Z restrykcjami możemy się spotkać wtedy, kiedy podejmiemy decyzję, że ze środków publicznych chcemy budować nowe stocznie. Przedmiotem sporu była ocena zdolności produkcyjnej polskich stoczni, ponieważ jest to poziom, do którego możemy stosować pomoc publiczną, powyżej tego poziomu pomoc publiczna mogłaby się spotkać z restrykcjami. To były klauzule negocjowane z udziałem przedstawicieli stoczni. To nie było tak, że to się działo poza nimi - lecz z udziałem przedstawicieli stoczni, w ramach procedur OECD.</u>
          <u xml:id="u-231.16" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Pan poseł Frasyniuk pytał o to samo: Co się stało z głęboką restrukturyzacją? Na faktyczną głęboką restrukturyzację po prostu nie było zgody, była zgoda na hasło, nie było zgody na realizację i dlatego ona nie ruszyła. Dopiero syndyk rozpoczął ten proces.</u>
          <u xml:id="u-231.17" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Pani poseł Banach właśnie powiedziała, że skarb państwa w Stoczni Gdańskiej ma 60% udziałów, jest właścicielem większościowym.</u>
          <u xml:id="u-231.18" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Pan poseł Kaczmarek pytał, czy dzisiejszy projekt, przedstawiony przez pana premiera Cimoszewicza, nie jest powtórką propozycji sprzed roku? Otóż, panie pośle, nie jest. Różni się z dwóch powodów. Pierwszy powód to taki, że wtedy utworzenie nowej Stoczni Gdańskiej, której właścicielem miała być Stocznia Gdańska, mogłoby być potraktowane jako ucieczka z majątkiem przed wierzycielami. Bo tak to wyglądało, że majątek Stoczni Gdańskiej, który może być masą upadłościową, z której trzeba zaspokoić wierzycieli, jest wyprowadzany do nowego podmiotu gospodarczego. Taka decyzja byłaby sprzeczna z regułami bezpieczeństwa obrotu gospodarczego. Panie pośle, trzeba spojrzeć do analiz prawnych. Werdykt prawników w tej sprawie był jednoznaczny. Chodzi jednak nie tylko o tę różnicę. Drugi powód jest taki, że właścicielem tej stoczni B... Panie pośle, chciałem panu jeszcze powiedzieć, bo nie wiem, czy pan mnie słucha, różnica polega na tym, że właścicielem tej nowej Stoczni Gdańskiej w tamtym starym układzie byłaby Stocznia Gdańska. Powiedzmy wprost, to nie gwarantowało nowej jakości np. w zarządzaniu. Różnica polega na tym, że w tym projekcie właścicielem przedsięwzięcia byłaby Stocznia Szczecin, być może wspólnie z PŻM, co jest pewną gwarancją, że wraz z tym właścicielem nastąpi nowa organizacja produkcji, nowa organizacja zarządzania przedsiębiorstwem, inny sposób finansowania, nowa jakość, coś, co jest pewnym kow-how, co występuje w Stoczni Szczecińskiej, co można zobaczyć, a czego nie była w stanie opanować Stocznia Gdańska. Jest to więc nowa jakość. To zasadniczo różni tamto podejście od obecnego.</u>
          <u xml:id="u-231.19" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Pan poseł Gawin zapytał, czy są pracownicy pozostawieni sami sobie. Jak mi wiadomo, panie pośle, takowych pracowników nie ma. Służby, które są chociażby w dyspozycji pana ministra Zielińskiego, nie dopuszczą do sytuacji, że ktoś może uznać, że został pozostawiony sam sobie.</u>
          <u xml:id="u-231.20" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Pan poseł Nowicki zapytał o koniunkturę w przemyśle okrętowym. Oceny tej koniunktury są różne. Dzisiaj panuje przekonanie wśród analityków, że na tym rynku zleceń jeszcze przez 5–6 lat ta koniunktura będzie dobra. Są trzy przyczyny. Po pierwsze, zestarzała się flota, a cykl życia floty wynosi przeciętnie około 25 lat; akurat teraz mamy ten okres, kiedy ta flota ulega wymianie z powodu wieku. Po drugie, zmieniły się przepisy bezpieczeństwa związane chociażby z normami ekologicznymi; często dopuszczane są i otrzymują atesty statki zupełnie innej generacji, zwłaszcza jeżeli chodzi o obszar przewozów chemii. Po trzecie, pojawił się nowy rynek, rynek tzw. platform konstrukcji offshore, platform, które służą do eksploatacji podziemnych źródeł gazu, ropy, zwłaszcza na Morzu Północnym. W tym segmencie obserwujemy bardzo dużą ekspansję. Dotychczasowi tradycyjni wykonawcy tych platform to Indie i Korea, miejsce zlecenia, miejsce dostawy to Morze Północne. Stocznie Morza Bałtyckiego są znakomicie umiejscowione i mogłyby również być taką bazą produkcyjną.</u>
          <u xml:id="u-231.21" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">To chyba większość pytań, które zostały skierowane do mnie i które zdążyłem zapisać. Chcę jeszcze na koniec powiedzieć kilka zdań.</u>
          <u xml:id="u-231.22" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Wysoka Izbo! Miałem chyba pełną świadomość tego, co oznaczało powiedzieć tutaj, z tej mównicy, o sytuacji ekonomicznej Stoczni Gdańskiej. Myślę, że dzisiaj jest wielu doradców, tych, którzy wiedzą, jak to zrobić, ale pewnie nie wiem, jak potoczyłaby się dyskusja, gdyby równie gorzkie słowa czy prawdy o ekonomii tego przedsiębiorstwa... Przepraszam, bo można niektórych słów później żałować, o pewnej bylejakości jego prowadzenia. To nie jest pretensja do stoczniowców, to jest pretensja do tych, którzy rozpostarli parasol. Nie wiem, czy wystarczyłoby mi odwagi powiedzieć o tym w roku 1995, bo wtedy mielibyśmy inny polityczny spektakl przed wyborami prezydenckimi. W końcu nie jest to tajemnicą i jeśli kiedyś pan minister Lewandowski zechce, to pewnie sam powie o tym; już parę razy mówił. Nie z własnej woli podpisywał on specjalną umowę o wykonywaniu praw właścicielskich w tym przedsiębiorstwie. Przecież filozofia działania była prosta: zabieramy tę stocznię z Warszawy, zabieramy do Gdańska, tam będziemy tego przedsiębiorstwa doglądać tak, żeby ta firma rozwijała się jak najlepiej. To oczywiście okazało się zgubne dla tej firmy. To w końcu na życzenie pana prezydenta Wałęsy tak się stało. Myślę, że w roku 1995 w ogóle nie miała ona szans, w roku 1994 również. Ponieważ w tej sali akurat może nie toczą się takie debaty, to proszę sobie wyobrazić, że w roku 1994 mówimy, że w tej firmie jest źle. Myślę, że te argumenty czy te zarzuty co do zemsty, co oczywiście w ogóle nie odnosi się do mojej działalności i pracowników resortu przekształceń, a później skarbu... Po prostu w roku 1994 ta operacja też była niemożliwa.</u>
          <u xml:id="u-231.23" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Tak naprawdę tym ostatnim sygnałem było dramatyczne dochodzenie do realizowania normy kodeksowej art. 430 Kodeksu handlowego. Mimo różnych sposobów wytłumaczenia tej sytuacji odporność tego przedsiębiorstwa na zmiany wewnątrz firmy była nieprawdopodobnie wielka. Myślę, że był to jeden z głównych powodów, że ta firma po prostu zaprzepaściła swoją szansę i przykro jest nam, kiedy słyszymy, że rząd nic nie zrobił. To dla tej stoczni rząd przedłużył funkcjonowanie Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Wszyscy korzystali z 3 miesięcy, w tym wypadku rozciągnęło się to do 9 miesięcy, po to by zapewnić pracownikom tej firmy przynajmniej minimalne bezpieczeństwo pozyskiwania płac ze środków zbieranych publicznie, po to by zbudować w tym czasie konstrukcję, która by pozwoliła tę firmę uratować. Również szukaliśmy inwestora dla tego przedsiębiorstwa. Nie udało się tego inwestora znaleźć.</u>
          <u xml:id="u-231.24" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Są dzisiaj trzy możliwe scenariusze zdarzeń. Pierwszy to scenariusz zaproponowany przez syndyka, który nadal chce to przedsiębiorstwo sprzedać. Drugi scenariusz zaproponowany przez pana premiera Cimoszewicza dotyczy takiego ratunkowego działania, które bez syndyka, bez współpracy z syndykiem i bez zrozumienia wierzycieli, że w tym przypadku rada wierzycieli powinna się zgodzić na taki wariant, pozwoli tej firmie, da szansę zarządzania nią przez grupę np. PŻM - Stocznia Szczecińska. Trzeci wariant zakłada konsolidację grupy: Gdynia, Szczecin, Cegielski i banków, co pozwoli w drugim ruchu, gdy ta grupa przemysłowo-handlowa okrzepnie, sięgnąć po część majątku Stoczni Gdańskiej, tę najwartościowszą, która może być wykorzystana do celów, dla których to przedsiębiorstwo funkcjonowało, a o których zapomniało - czyli do budowy statków. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-231.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-231.26" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Marek Borowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu ministrowi Kaczmarkowi.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę obecnie o zabranie głosu ministra sprawiedliwości pana Leszka Kubickiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jedna odpowiedź, a właściwie uzupełnienie odpowiedzi, jedno sprostowanie i jedna deklaracja.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Pan poseł Jaskiernia, który jest nieobecny, postawił pytanie co do mojej oceny czy co do oceny środowiska prawniczego dotyczącej treści Prawa upadłościowego w Polsce. Pan minister Kaczmarek był łaskaw już na ten temat mówić, oceniając to z punktu widzenia działacza gospodarczego. W środowisku prawniczym ten dział prawa oceniany jest bardzo krytycznie, bardzo negatywnie. Jest to prawo stare, z końca lat dwudziestych, nie przystające do tych zadań w zakresie procesów upadłościowych, jakie związane są z procesem transformacyjnym. Stąd bardzo wiele kłopotów w praktyce, związanych ze stosowaniem tego prawa.</u>
          <u xml:id="u-233.2" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Rząd podejmował wysiłki zmierzające do nowelizacji tego prawa i w odniesieniu do projektu częściowej tylko, bardzo fragmentarycznej, nowelizacji trwa już proces legislacyjny. Pan prezes Rady Ministrów był łaskaw powołać na jesieni ub. r. Komisję do Spraw Reformy Prawa Cywilnego, składającą się z najwybitniejszych autorytetów, pod przewodnictwem prof. Zbigniewa Radwańskiego. Pierwszym zadaniem, jakie ta komisja sobie postawiła, jest przygotowanie całkowicie nowego Prawa upadłościowego i prawa egzekucyjnego. Sądzę, że w ciągu kilku miesięcy - bo komisja ta pracuje niezwykle efektywnie - będziemy mieli do czynienia z całkowicie nowym projektem Prawa upadłościowego.</u>
          <u xml:id="u-233.3" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Niezależnie od tej oceny trzeba powiedzieć, że nawet to ułomne Prawo upadłościowe, które w tej chwili obowiązuje, w praktyce jest stosowane źle, niedostatecznie. Mamy tu do czynienia z wieloma błędami sądów gospodarczych, z wieloma błędami syndyków, którzy są powoływani przez sądy. Mamy przede wszystkim w ogóle trudności ze znalezieniem właściwego korpusu należycie kwalifikowanych syndyków. W tej chwili nie chcę poddawać ocenie działalności syndyka, który zajmuje się procesem upadłościowym Stoczni Gdańskiej, jakkolwiek w trybie nadzoru dochodziły do mnie skargi i musiałem podejmować pewne działania; zwłaszcza skarżył się niedawno wojewoda gdański. Cechą charakterystyczną, taką najbardziej negatywnie charakteryzującą wielu syndyków w tych postępowaniach, jest to, że syndycy starają się działać sami. Jakkolwiek mają przede wszystkim reprezentować interesy wierzycieli, to nie chcą współdziałać z wierzycielami. Na przykład bardzo rzadko powoływane są zgromadzenia wierzycieli i bardzo rzadko tworzone są rady wierzycieli, a więc pewne zespoły społeczne, które miałyby ogromne znaczenie dla należytego wykonywania funkcji syndyków. My tu z panem premierem Pietrewiczem mieliśmy kilka takich sytuacji dotyczących przedsiębiorstw warszawskich, gdzie właśnie te zagadnienia występowały w sposób bardzo znamienny. Poprawa może nastąpić tylko w wyniku stworzenia nowego Prawa upadłościowego. Będziemy starali się w miarę możliwości poprawić praktykę sądów upadłościowych, ale jest to półśrodek.</u>
          <u xml:id="u-233.4" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Teraz sprostowanie. Nie ma, zdaje się na sali, pana posła Słomki, który powoływał się tu na swoją świadomość prawną dotyczącą art. 171 § 1 Kodeksu karnego, ukształtowaną - jak to mówił - w jego działaniach kombatanckich w różnych okresach, kiedy zajmował różne cudze pomieszczenia. Chcę zapewnić pana posła, że jego interpretacja art. 171 § 1 Kodeksu karnego nie jest właściwa. Nie ma wątpliwości w polskiej doktrynie i w polskim orzecznictwie, że art. 171 § 1 Kodeksu karnego chroni zarówno pomieszczenia prywatne, jak i pomieszczenia publiczne. Jest uchwała Sądu Najwyższego z 13 marca 1990 r., która w sposób nie budzący wątpliwości, rozwiewający jakiekolwiek pozorne wątpliwości, stwierdza, że pokrzywdzona przestępstwem z art. 171 § 1 może być także osoba prawna, instytucja państwowa lub społeczna. W tym wypadku, kiedy pokrzywdzona jest instytucja państwowa, zgodnie z art. 50 § 1 Kodeksu postępowania karnego prokurator powinien wszczynać postępowanie z urzędu. Jest to w takich wypadkach jego naturalne zadanie. Nie chcę mówić o innych aspektach prawnych związanych z zachowaniami, które dzisiaj były przedmiotem dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-233.5" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">A teraz, na zakończenie, pewna deklaracja. Z wielką uwagą słuchałem tutaj pewnych apeli do osób pełniących funkcje publiczne, aby w swojej działalności publicznej przejawiały pokorę, aby unikały postaw konfrontacyjnych - i ja to rozumiem. Apelowano nawet, żeby w ramach tej pokory ponosić ryzyko bycia upokarzanym. Ja to rozumiem, to mieści się w ryzyku osoby pełniącej funkcję publiczną. Oczywiście stopień tego upokorzenia może być różny, dlatego że poczucie godności osobistej różnych ludzi jest różne, ale to można sobie wyobrazić. Natomiast chciałbym tu złożyć deklarację, że w moim rozumieniu nie można uznać w żadnym stopniu za postawę konfrontacyjną działania zmierzającego do ochrony obowiązującego prawa.</u>
          <u xml:id="u-233.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-233.7" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki"> I to, Wysoka Izbo, w żadnym wypadku nie może być przejawem konfrontacji.</u>
          <u xml:id="u-233.8" who="#komentarz">(Poseł Jan Rulewski: Ale mediacji nie było.)</u>
          <u xml:id="u-233.9" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Mediacja jest, ale w sytuacji kiedy dokonano naruszenia prawa, już nie ma mediacji... Dzisiaj tu zastanawiano się nad tym i wielokrotnie stawiano szereg pytań, czy i w jakim stopniu osoby, które były w tych trzech resortach, mogły wyjść bezkolizyjnie. Czy wyszłyby, kiedy i co zrobiono za wcześnie? Ale nikt nie zadał pytania, dlaczego i po co te osoby tam poszły?</u>
          <u xml:id="u-233.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-233.11" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki"> I dlaczego, proszę państwa, tam weszły? To jest dla mnie zupełnie zdumiewające. Sądzę, że w żadnym wypadku żadna osoba odpowiedzialna za stan prawa nie może doprowadzać do jego poniżania, a, moim zdaniem, bardzo istotnym motywem tych grup, tych osób, które do tych resortów weszły, było to, że wchodziły w poczuciu bezkarności mimo łamania prawa i w atmosferze praktyki poniżania prawa. </u>
          <u xml:id="u-233.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-233.13" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki"> Sądzę, że w końcu to trzeba przerwać. </u>
          <u xml:id="u-233.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu ministrowi Kubickiemu.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę obecnie o zabranie głosu ministra pracy i polityki socjalnej pana Tadeusza Zielińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#MinisterPracyiPolitykiSocjalnejTadeuszZieliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zadano panu premierowi pytanie: Jakie osłony socjalne zostały przewidziane w stosunku do zwolnionych pracowników stoczni? Pan premier w zasadzie na to pytanie odpowiedział. Przypuszczam jednak, że pan poseł albo może nie śledził uważnie wystąpienia pana premiera, albo może uważał to wystąpienie w tej części za niewystarczające. Pozwolę sobie powiedzieć, że na ten temat było już wiele wypowiedzi mojego resortu, były dwie konferencje prasowe. Prasa bardzo szczegółowo informowała o tym, jakie świadczenia przysługują pracownikom zwalnianym ze stoczni. Ale myślę, iż dobrze się dzieje, że z tej trybuny ta informacja jeszcze raz zostanie przekazana. Chcę powiedzieć, że informacja, którą pozwolę sobie państwu posłom przedstawić, będzie częściowo odpowiedzią także na wystąpienie pana posła Ikonowicza, który mówił o braku zainteresowania pracownikami innych przedsiębiorstw. Chcę powiedzieć, że przepisy, które mają zastosowanie w odniesieniu do pracowników stoczni, są odpowiednio stosowane także do pracowników innych przedsiębiorstw, które popadają w stan upadłości. O stoczni dużo się mówi; dla pracowników stoczni było najwięcej wypłat i dlatego sprawa tego zakładu pracy jest w Polsce znana.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#MinisterPracyiPolitykiSocjalnejTadeuszZieliński">Natomiast jestem wdzięczny panu posłowi Ikonowiczowi za to, że w sposób dość wyrazisty zwrócił jeszcze uwagę na ten problem, który jest ważny, jeśli chodzi o równość wobec prawa pracowników upadających zakładów. I tu powiem, że nie ma specjalnego aktu, który się odnosi wyłącznie do zwalnianych pracowników stoczni. To są przepisy obowiązujące w ogólności.</u>
          <u xml:id="u-235.2" who="#MinisterPracyiPolitykiSocjalnejTadeuszZieliński">Teraz przechodzę do informacji o wypłatach, których dokonano, poczynając od ubiegłego roku. Otóż w maju ub. r. w związku z trudnościami finansowymi Stoczni Gdańskiej wypłacono z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wynagrodzenia pracownikom stoczni za kwiecień, w formie jednorazowego wyrównania - przeciętnie 700 zł na osobę. Było to łącznie 5106 tys. zł. Po ogłoszeniu upadłości pracownicy stoczni nabyli prawo do należnych świadczeń pracowniczych, które były wypłacane z Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Gdańsku. Dzięki wydłużeniu w ubiegłym roku okresu, za który pracownikom wypłacano świadczenia z funduszu, większość pracowników korzystała z tych środków przez 9 miesięcy. Do 6 marca br. pracownikom stoczni wypłacono z tego tytułu 34 473 tys. zł. Po 6 marca br. w związku z ustaniem funkcjonowania Stoczni Gdańskiej - jeżeli do tego ostatecznie dojdzie - będą wypłaty, w zależności od liczby zwalnianych pracowników, następujące: przy wariancie 3800 pracowników - ponad 27 mln zł, w drugim wariancie, jeżeli doszłoby do zwolnienia 2500 pracowników, wypłacona byłaby kwota 18 mln zł. Takie są szacunki Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku. Szacuje się zatem, że łącznie pracownicy Stoczni Gdańskiej otrzymają z funduszu środki w kwocie od 57 800 tys. zł, w zależności od liczby zwolnionych, do 66 800 zł. A zatem widzimy, że kwoty już wypłacone i kwoty planowane do wypłaty będą w sumie bardzo wysokie. Dodałbym jeszcze, że w okresie, kiedy Stocznia Gdańska znajdowała się w stanie kryzysu, zwiększyły się też koszty absencji chorobowej. O tym mówił pan minister Kaczmarek. Jeżeli absencja chorobowa wyniosła 30%, to trzeba jeszcze doliczyć koszty, które obciążyły Fundusz Ubezpieczeń Społecznych. Ten, który w tej chwili cierpi na pewne niedobory.</u>
          <u xml:id="u-235.3" who="#MinisterPracyiPolitykiSocjalnejTadeuszZieliński">Chciałbym jeszcze powiedzieć, że podjęte zostały działania na rzecz zatrudnienia. Rozumiem bowiem, że dla pracowników stoczni ważniejsze było i jest uzyskanie pracy aniżeli otrzymywanie zasiłków. Ludzie chcą mieć pracę, a nie zasiłki, które nie odpowiadają ich godności pracowniczej. 12 czerwca ub. r. powołany został zespół ds. koordynacji działań, związany z grupowymi zwolnieniami pracowników stoczni. O tym mówił pan premier, ja o tym jeszcze raz przypominam. 17 czerwca ub. r. powołano na terenie stoczni punkt konsultacyjny. Tu pracownicy uzyskiwali informacje o pomocy, jakiej mogą udzielać im urzędy pracy, oraz otrzymywali aktualne oferty pracy, szkoleń i przekwalifikowań. Z usług tego punktu skorzystało 1500 osób. W celu usprawnienia pomocy dla stoczniowców przygotowano ankietę, która zawiera dane na temat wykształcenia i umiejętności pracowników oraz ich planów zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-235.4" who="#MinisterPracyiPolitykiSocjalnejTadeuszZieliński">Należy jeszcze wspomnieć o działaniach na rzecz osób bezrobotnych, które zostały podjęte w nowszym okresie. Warto o tym powiedzieć, aby nie było wrażenia - jak to powiedział pan poseł Gawin, jeżeli się nie mylę - że pracownicy stoczni zostaną pozostawieni własnemu losowi. Tak nie jest. Pracownicy stoczni mogą także przez 12 miesięcy korzystać z refundacji kosztów dojazdu do pracy i zakwaterowania - w przypadku podjęcia pracy lub szkolenia poza miejscem stałego zamieszkania. Przez 6 miesięcy wyniesie to do 365 zł miesięcznie, a przez następne 6 miesięcy - 284 zł. Wspomnieć muszę także o możliwości otrzymania pożyczek z Funduszu Pracy w wysokości 20-krotnego przeciętnego wynagrodzenia, tj. do 19 706 zł. Oprocentowanie pożyczek zostało obniżone do 50% zmiennej stopy oprocentowania. Pożyczki te mogą być jeszcze w dodatku umarzane do 50% po 24 miesiącach prowadzenia działalności.</u>
          <u xml:id="u-235.5" who="#MinisterPracyiPolitykiSocjalnejTadeuszZieliński">Zwalniani pracownicy - to jest bardzo ważna informacja - którzy mają długi staż pracy i są w starszym wieku, w razie braku pracy będą mogli skorzystać ze świadczeń przedemerytalnych i zasiłków przedemerytalnych. Ten zasiłek przedemerytalny będą mogły otrzymać osoby, które przepracowały: 30 lat - kobieta, 35 lat - mężczyzna lub o 5 lat mniej, jeżeli co najmniej przez 15 lat wykonywały pracę w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze. Świadczenia przedemerytalne może otrzymać osoba, której do osiągnięcia wieku emerytalnego brakuje nie więcej niż 5 lat, bez względu na lata pracy - 35 lat w wypadku kobiety i 40 lat w wypadku mężczyzny. Osoby nie spełniające warunków do otrzymania zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, posiadające długi, co najmniej 20-letni, staż pracy, będą mogły otrzymać zasiłek dla bezrobotnych w wysokości 120% zasiłku podstawowego. Planowane jest wydanie rozporządzenia Rady Ministrów, które pozwoli na przedłużenie okresu pobierania świadczeń osobom, które zarejestrują się w terminie do 31 marca, przez odpowiednio dłuższy okres czasu.</u>
          <u xml:id="u-235.6" who="#MinisterPracyiPolitykiSocjalnejTadeuszZieliński">Z tej informacji wynika, że przewidziana jest cała gama różnych świadczeń, które można nazwać - jak to w pytaniu powiedziano - osłonami socjalnymi. Chcę powiedzieć, że w ostatnich dniach do urzędu pracy zgłosiło się ponad 100 osób, które się zarejestrowały. Zobaczymy, jak sytuacja ukształtuje się przed 1 kwietnia br. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-235.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-236.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm przyjął informację prezesa Najwyższej Izby Kontroli o wstępnych wynikach kontroli w Stoczni Gdańskiej SA do wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-236.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-236.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-236.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-236.6" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Gąsienica-Makowski: Był zgłoszony sprzeciw.)</u>
          <u xml:id="u-236.7" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Mówię o informacji prezesa Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-236.8" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Gąsienica-Makowski: W sprawie informacji prezesa NIK... Nie, przepraszam, wycofuję się.)</u>
          <u xml:id="u-236.9" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nie ma sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-236.10" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Natomiast jeżeli chodzi o informację prezesa Rady Ministrów o sytuacji Stoczni Gdańskiej i jej pracowników, to zgłoszono wniosek o odrzucenie, tak że takiego pytania nawet nie zadaję.</u>
          <u xml:id="u-236.11" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W związku z tym, że nie mamy, niestety, warunków technicznych do przeprowadzenia głosowania, przeprowadzimy je na następnym posiedzeniu.</u>
          <u xml:id="u-236.12" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie.)</u>
          <u xml:id="u-236.13" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Jeżeli dzisiaj będą jeszcze takie warunki, to oczywiście tak.</u>
          <u xml:id="u-236.14" who="#komentarz">(Poseł Bronisław Geremek: Trzeba chwilę poczekać.)</u>
          <u xml:id="u-236.15" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę państwa, proszę mnie nie wzywać do głosowania teraz. Jak powiedziałem, nie ma warunków do przeprowadzenia głosowania.</u>
          <u xml:id="u-236.16" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę Państwa! Teraz powinniśmy przystąpić do 9 punktu porządku dziennego. Jednak w związku z tym, że ta debata znacznie nam się przedłużyła - przewidywaliśmy, że skończymy około godz. 19, aby pozostawić klubom możliwość lepszego przygotowania się do posiedzenia Zgromadzenia Narodowego w dniu jutrzejszym - chciałbym wstępnie, niejako sondażowo, zapytać, czy byłaby zgoda, czy też może byłby sprzeciw wobec próby przełożenia na następne posiedzenie punktu porządku dziennego (a to wymaga zwołania Konwentu Seniorów) dotyczącego poselskich projektów ustaw o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym, a także rządowego projektu ustawy Prawo o ruchu drogowym.</u>
          <u xml:id="u-236.17" who="#komentarz">(Głosy z sali: Tak, tak.)</u>
          <u xml:id="u-236.18" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Czy jest sprzeciw? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-236.19" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Jeżeli nie ma sprzeciwu, to zmuszony jestem ogłosić 10-minutową przerwę.</u>
          <u xml:id="u-236.20" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę Konwent Seniorów o zebranie się w gabinecie marszałka Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-236.21" who="#komentarz">(Głosy z sali: A głosowanie? Po przerwie?)</u>
          <u xml:id="u-236.22" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Szmajdziński: Ale czy będzie głosowanie?)</u>
          <u xml:id="u-236.23" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę państwa, po przerwie spotkamy się i zobaczymy, jaka będzie sytuacja.</u>
          <u xml:id="u-236.24" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 17 min 31 do godz. 17 min 48)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę Państwa! Bardzo proszę, aby wszyscy włożyli karty do głosowania do czytników, bo zdaje się, że nie wszyscy to uczynili.</u>
          <u xml:id="u-237.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kontynuujemy rozpatrywanie informacji prezesa Rady Ministrów o sytuacji Stoczni Gdańskiej i jej pracowników.</u>
          <u xml:id="u-237.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie tej informacji, poddam więc ten wniosek pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-237.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-237.5" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za wnioskiem o odrzucenie informacji prezesa Rady Ministrów o sytuacji Stoczni Gdańskiej i jej pracowników, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-237.6" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-237.7" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-237.8" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Głosowało 242 posłów. Za wnioskiem opowiedziało się 70 posłów, przeciw - 158, 14 posłów wstrzymało się od głosowania.</u>
          <u xml:id="u-237.9" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek o odrzucenie informacji odrzucił, a tym samym przyjął informację do wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-237.10" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia interpelacji i zapytań, które otrzymują oznaczenie punktu 9 porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-237.11" who="#WicemarszałekMarekBorowski">W dniu dzisiejszym rozpatrzymy tylko zapytania.</u>
          <u xml:id="u-237.12" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Informuję, że w porządku dziennym Prezydium Sejmu umieściło 8 zapytań. Jedno z nich, posła Marka Olewińskiego, zostało wycofane. Warunkiem rozpatrzenia zapytań, co pozwalam sobie przypomnieć, jest ścisłe przestrzeganie następujących zasad regulaminowych: postawienie zapytania może trwać nie dłużej niż 1 minutę, udzielenie zaś odpowiedzi nie dłużej niż 5 minut.</u>
          <u xml:id="u-237.13" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nad zapytaniem i udzieloną odpowiedzią nie przeprowadza się dyskusji. Marszałek Sejmu dopuszcza do postawienia zapytań dodatkowych. Uprawnienie to w pierwszej kolejności przysługuje składającemu zapytanie.</u>
          <u xml:id="u-237.14" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Postawienie dodatkowego zapytania nie może trwać dłużej niż 30 sekund, a łączna uzupełniająca odpowiedź na dodatkowe zapytania nie może trwać dłużej niż 5 minut. Dodatkowe zapytanie nie może wykraczać poza temat zapytania.</u>
          <u xml:id="u-237.15" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przystępujemy do zapytań.</u>
          <u xml:id="u-237.16" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pierwszego o postawienie zapytania proszę pana posła Wojciecha Szczęsnego Zarzyckiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kilka razy w 1996 r. i na początku 1997 r. sygnalizowałem w Sejmie rządowi zagrożenia wynikające ze złej polityki rolnej i żywnościowej opartej na błędnych decyzjach dotyczących importu artykułów rolnych. Bez skutku. Dziś moje zapytanie poparte jest stanowiskiem organizacji kółek rolniczych, stanowiskiem Wojewódzkiej Izby Rolniczej w Sieradzu i uchwałami Krajowej Rady Izb Rolniczych skierowanymi przez te przedstawicielstwa wszystkich rolników polskich do rządu.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">W związku z gwałtownie pogarszającą się sytuacją i rosnącą dysproporcją w parytecie dochodów mieszkańców wsi wnoszę o odpowiedź na pytanie: Kiedy i jakie działania podejmie rząd, aby przeciwstawić się niszczącemu polskie rolnictwo importowi artykułów rolnych, których mamy duże i nie zagospodarowane nadwyżki w kraju, to jest m.in. zbóż paszowych i konsumpcyjnych, cukru, mięsa wieprzowego, wołowego, kurczaków, miodu, mąki ziemniaczanej i warzyw. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-239.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Za chwilę poproszę pana ministra o odpowiedź, ale najpierw proszę wszystkich państwa posłów o zajęcie miejsc albo też o udanie się do innych zajęć; poselskich oczywiście, jak najbardziej.</u>
          <u xml:id="u-239.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Pastusiak przykładowo jest o to proszony.</u>
          <u xml:id="u-239.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-239.5" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Myślę, że mamy już warunki do udzielenia odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-239.6" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę, aby z upoważnienia prezesa Rady Ministrów zabrał głos minister gospodarki pan Wiesław Kaczmarek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W związku z zapytaniem pana posła Wojciecha Szczęsnego Zarzyckiego skierowanym do prezesa Rady Ministrów pana Włodzimierza Cimoszewicza w sprawie niezagospodarowania nadwyżek artykułów rolnych i importu tych towarów uprzejmie informuję, że wbrew tak sformułowanej tezie produkcja artykułów rolnych w Polsce jest niewystarczająca na pokrycie potrzeb rynku wewnętrznego i w sumie Polska pozostaje ich importerem netto. Świadczą o tym dane statystyczne obrazujące eksport i import wybranych pozycji artykułów rolnych w roku 1996. Są to informacje ustalone według danych szacunkowych GUS: wołowina schłodzona, import - 1321 ton, eksport - 240 ton, a więc ujemne saldo - 1081 ton; wołowina mrożona - również ujemne saldo - 18 tys. ton; mięso drobiowe - 23 tys. ton; miód - 575 ton, też ujemne saldo; pomidory - ujemne saldo - 51 530 ton; sałata - 1650 ton; ogórki -5902 tony; pszenica - ujemne saldo - 2163 tys. ton; żyto - ujemne saldo - 98 tys. ton oraz skrobia ziemniaczana - ujemne saldo - 41 tys. ton.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Deficyt w handlu żywnością był przedmiotem wielu publikacji. Ubiegłoroczny deficyt w handlu rolno-spożywczym wyniósł 1218 mln dolarów. Sprzedaliśmy żywność za 2,7 mld dolarów, a kupiliśmy za blisko 4 mld dolarów. Stało się tak głównie na skutek dużego importu zboża, rzepaku i soi. Musieliśmy zwiększyć import, gdyż na rynku brakowało krajowego ziarna oraz nasion oleistych. Mroźna zima i deszczowe lato zniszczyły ponad 60% rzepaku. Zebrano też o wiele mniej zboża.</u>
          <u xml:id="u-240.2" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Zupełnie nietrafne jest twierdzenie o nadmiernym imporcie cukru, ziemniaków, warzyw strączkowych i warzyw mrożonych. Jeżeli zanalizujemy dane dotyczące importu i eksportu wieprzowiny świeżej i mrożonej, to saldo jest dodatnie. To znaczy więcej eksportujemy, niż importujemy. To jest 9022 tony. W odniesieniu do ziemniaków saldo również jest dodatnie - wyeksportowaliśmy więcej, niż importowaliśmy, o 70 353 tony. Warzywa strączkowe - saldo dodatnie: 433 tony. Warzywa mrożone - saldo dodatnie: 90 441 ton. Cukier - saldo dodatnie: 65 440 ton. Cebula, pory - saldo dodatnie: 91 tys. ton. Kapusta, kalafiory - saldo dodatnie: 38 tys. ton. Marchew, buraki - saldo dodatnie: 252 tony.</u>
          <u xml:id="u-240.3" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Również rozporządzenie Rady Ministrów podwyższające cło na zboża z 0 do 10% stawki celnej miało na celu wyhamowanie nadmiernego importu zbóż i stworzenie możliwości sprzedaży zapasów krajowych.</u>
          <u xml:id="u-240.4" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Nie do końca mogę się zgodzić z zarzutem pana posła dotyczącym na przykład nadmiernego importu miodu, gdyż skup tego surowca w kraju maleje od kilku lat, a spożycie wzrasta. Polski Związek Pszczelarski dostrzegając tę spadkową tendencję wystąpił do resortu rolnictwa i gospodarki z wnioskiem o ustanowienie dodatkowego bezcłowego kontyngentu na import miodu w celu zapewnienia odbiorcom krajowym pełnego asortymentu miodów gatunkowych. Rada Ministrów nie ustanowiła na rok 1996 takiego kontyngentu. Argumentem, który był użyty przy uzasadnieniu wniosku, było zachowanie ciągłości sprzedaży miodu w polskich sklepach. Jednak na wniosek Polskiego Związku Pszczelarskiego przyśpieszono rozdysponowanie kwot określonych na rok 1997.</u>
          <u xml:id="u-240.5" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Na część artykułów rolnych, np. mięso, cukier, miód, niektóre warzywa, skrobia ziemniaczana, ustanowiony jest kontyngent celny importowy, który jest konsekwencją naszego wstąpienia do Światowej Organizacji Handlu.</u>
          <u xml:id="u-240.6" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Ostatnio obserwujemy w handlu tendencje pozytywne. Do niedawna w polskim handlu dominowały głównie surowce, ziarno, warzywa. Teraz dynamicznie rośnie eksport towarów wysoko przetworzonych, tzn. serów, twarogów, wyrobów cukierniczych. Największym odbiorcą polskiej żywności są kraje Unii Europejskiej. W 1996 r. 47% naszego eksportu żywności zostało skierowane na tamte rynki.</u>
          <u xml:id="u-240.7" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Tak więc, panie pośle, trudno dzisiaj — analizując te wszystkie dane, które panu i Wysokiej Izbie przedstawiłem — zastosować jakieś ekstraśrodki, które by na przykład ograniczały stronę importową. Jeżeli w ogóle coś będzie przedmiotem naszych starannych analiz, to będą to działania, które będą służyły poszukiwaniu rynków dla zbycia polskich produktów żywnościowych, chociaż teza, od której zacząłem, jest chyba wielce prawdopodobna, że w niektórych obszarach produkcja żywności jest niewystarczająca, co powoduje, że jesteśmy importerem netto tych wszystkich omawianych artykułów żywnościowych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Może ustalmy, jakie mamy zgłoszenia. Pan poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki się zgłasza. Kto jeszcze? Pan poseł Januła, pan poseł Adamski, pan poseł Pańtak, pan poseł Ajchler, pan poseł Jaskiernia, pan poseł Kracik, pan poseł Wołek, pan poseł Stec, pan poseł Świrepo - bardzo przepraszam, że nie zauważyłem pana posła, pan poseł Bajołek, pan poseł Wierzbicki, pan poseł Kisielewski, pan poseł Medwid i pan poseł Fiedorowicz. Dobrze, to prawie wszyscy obecni. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-241.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Wobec tego zaczynamy.</u>
          <u xml:id="u-241.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Bardzo proszę, pan poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Dlaczego jest tak źle, jeżeli jest tak dobrze? Dlaczego Krajowa Rada Izb Rolniczych występuje do rządu o natychmiastowe wstrzymanie wszystkich praktycznie artykułów, które wymieniłem w zapytaniu?</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Mam pytanie do pana ministra: Ile zboża napłynęło i napłynie w bezcłowym imporcie zbóż? Jaka jest wielkość napływu cukru, jeżeli mamy ponad 750 tys. ton nadwyżki? Co rząd zamierza z tym zrobić; jak zagospodarować zboże, cukier czy mięso? Czy rząd nie widzi, jaka jest sytuacja na rynku, czy nie widzi tego, że rolnicy nie mogą osiągnąć dochodów? Pytania te kieruję do pana ministra gospodarki, który powinien to wiedzieć. Opieranie się na danych GUS praktycznie nic nikomu nie mówi. To są dane, które zostały sformułowane już dawno, a dzisiaj jest zupełnie inna sytuacja. Ile miejsc pracy utraci...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Panie pośle, czas minął. Pan ma 30 sekund.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Ostatnie pytanie: Ile miejsc pracy utraci Polska z powodu szkodliwego dla rolnictwa importu konsumpcyjnego? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Januła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#PosełEugeniuszJanuła">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Zaręczam, że nie będę używał napastliwego tonu. Panie ministrze, ponieważ podstawą są zboża, chciałbym zapytać: Czy w ciągu 5 lat poprawił się bilans handlu zbożem, czy jest to na naszą korzyść? Na jakim poziomie są zapasy strategiczne zbóż? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Adamski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#PosełWładysławAdamski">Panie Ministrze! Polska pozostaje importerem artykułów rolnych, gdyż produkcja rolna nie wystarcza na zaspokojenie potrzeb krajowych. Tezę taką przyjmuję, aczkolwiek takie produkty, jak np. cukier, wymagają chyba trochę innego potraktowania, bo w tym zakresie jest nadprodukcja. Chcę jednak zapytać: Jak wpływa import na kształtowanie się cen artykułów rolnych i na tempo inflacji? Czy jest to proces pozytywny, jeśli chodzi o oba te zjawiska, czy też je napędza i ma na nie negatywny wpływ? Proszę o odpowiedź. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Pańtak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#PosełKazimierzPańtak">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Jestem zdziwiony takim przeciwstawnym stanowiskiem, jeśli chodzi o znajomość rzeczy. Co innego mówił poseł Zarzycki, którego uważałem za fachowca aktywnie działającego w sprawach rolnictwa, a pan przedstawia to inaczej. Dlatego spróbujmy to uporządkować. Moje pytanie jest takie: Jaki jest stan zapasów ze skupu interwencyjnego; czy rzeczywiście w magazynach mamy nadmiar tej żywności i jej nie eksportujemy, czy też jej nie ma? Myślę, że jeżeli poznamy wielkości odnoszące się do stanu zapasów, to wtedy może spróbujemy to uporządkować i odpowiedzieć na pytanie, kto ma rację. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Jaskiernia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Panie Ministrze! Wspomniał pan, że głównym kierunkiem eksportu polskich produktów rolnych są kraje Unii Europejskiej, ale na spotkaniach z rolnikami woj. tarnobrzeskiego jest silnie eksponowane zainteresowanie eksportem na rynek wschodni, zwłaszcza owoców. Czy mógłby pan powiedzieć, jak się kształtuje tendencja w tym zakresie, jakie są bariery? Czy to jest kwestia braku banków, czy systemu kredytowania? Czy jest szansa na to, żeby zwiększyć import owoców na rynek wschodni?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Eksport.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Tak, eksport.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Kracik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#PosełStanisławKracik">Mam do pana ministra następujące pytanie. Nasze statystyki dotyczące zatrudnienia w rolnictwie w porównaniu z danymi w krajach Unii Europejskiej wyglądają jak 5–7 do 1. Jak to jest, że 27%, 30% zatrudnionych w Polsce nie jest w stanie wyprodukować żywności dla wszystkich, że mamy ujemny bilans i importujemy żywność? Chciałbym zapytać o strategię rządu i o kroki, jakie zamierza się podjąć w kierunku Unii Europejskiej. Jeśli bowiem wierzyć posłowi Zarzyckiemu, to mamy do czynienia z nadprodukcją w jakichś drobnych branżach, natomiast z niedoborem, jak pan minister mówi, w pozostałych. Stąd pytanie o strategię. Chciałbym wiedzieć, czy rząd ma jakiś pomysł na to, co dalej zrobić — nie z posłem Zarzyckim, lecz z problemem żywności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Wołek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#PosełJanWołek">Panie Ministrze! Nie będę już powtarzał pytań, które zadali moi przedmówcy. Mam pytanie następującej treści. W Polsce nikt nie prowadzi skupu zbóż, ani konsumpcyjnych, ani paszowych. Krajowy związek na swoim posiedzeniu zajął stanowisko, że należy zorganizować wykup zbóż paszowych. Zbożami paszowymi są zasypane gminne spółdzielnie, prawie wszystkie podmioty, które prowadzą skup; rolnicy nigdzie nie mogą ich sprzedać, a chcą kupować nawozy pod nowe siewy, nową produkcję. Dlatego zwracamy się o to, żeby natychmiast uruchomić wykup zbóż paszowych. Agencja Rynku Rolnego prowadzi tylko wykup zbóż konsumpcyjnych, natomiast wykupu paszowych nie prowadzi nikt i rolnicy zostali ze zbożem. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Stec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#PosełStanisławStec">W ogóle muszę wyrazić zdziwienie, że pan minister Kaczmarek odpowiada w sprawie zapytania dotyczącego problemów rolnych, od czego - jak się wydaje - nie jest fachowcem. Bo stwierdzenie, że importujemy to, czego nam brakuje, jest nieporozumieniem. Nie brakuje nam żywca ani zboża paszowego, nie brakuje nam też cukru. Import żywca powoduje, że polscy rolnicy nie mogą sprzedać żywca wołowego, są trudności ze sprzedażą żywca drobiowego. Myślę, że ta odpowiedź była zbyt ogólna, z czego wynika, że udzielał jej niefachowiec, nie mający rozeznania w sprawie gospodarki żywnościowej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Panie pośle, żeby pan chociaż swoją wypowiedź zakończył znakiem zapytania. No bo rozumiem, panie pośle, że pytania pan nie postawił. Może pytanie ma brzmieć: Dlaczego odpowiada pan minister Kaczmarek?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#PosełStanisławStec">To jest raz. A teraz druga sprawa. Po prostu w takim razie moje pytanie zmierza do tego, czy faktycznie import żywca drobiowego, wołowego i wieprzowego oraz zboża paszowego wynikał z braków na polskim rynku, bo ja tego nie potwierdzam. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dobrze. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Ajchler.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#PosełRomualdAjchler">Panie Ministrze! Wspominał pan w swoim wystąpieniu o imporcie wołowiny, o eksporcie tejże wołowiny. Ale czy w takim razie - skoro nasz kraj, tak jak pan to sformułował, jest w zdecydowanej większości importerem tej wołowiny - nie jest paradoksem, że polscy rolnicy nie mogą sprzedać tej wołowiny? I czy rząd również przygląda się tej sytuacji, że chłodnie w kraju są pełne, jeśli chodzi o wołowinę? Wieprzowinę sprzedaje się po cenach poniżej kosztów produkcji. Czy rząd zamierza coś w tej kwestii zrobić? I ostatnie pytanie, panie marszałku. Ostatnio masowo wyprzedaje się lochy. Czy rząd monitoruje tę sytuację i czy w perspektywie czasu zamierza ewentualnie coś w tej kwestii zrobić?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Świrepo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#PosełJanŚwirepo">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Czy rząd przewiduje utrzymanie cła na import miodu? Czy i skąd pan minister ma informację o deficycie miodu, jeżeli pszczelarze nie mogą pozbyć się swoich zapasów? I ostatnie pytanie: Czy panu wiadomo, że strona niemiecka - mimo 10% cła na zboże - dla wyrównania strat swoim eksporterom dopłaca w tej chwili do transportu do granicy? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Bajołek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#PosełAndrzejBajołek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Mam pytanie: Dlaczego Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej nie prowadziło bilansu zbóż, jeśli chodzi o wielkość koniecznego eksportu? To pierwsze pytanie. Pytanie drugie: Czy i kto w 1996 r. importował zboże z Bułgarii? Pytanie trzecie: Kto w 1997 r. eksportował zboże do Bułgarii? I pytanie następne: Kto i dlaczego doprowadził do wzrostu cen spirytusu rolniczego, doprowadzając do najwyższych cen tegoż spirytusu w Europie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Wierzbicki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#PosełJanuszWierzbicki">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Do Polski wjechało 41 tys. ton skrobi ziemniaczanej, w czasie gdy polscy rolnicy mają problemy ze zbytem ziemniaków, a zakłady przetwórcze przemysłu ziemniaczanego mają pełne magazyny mączki. Dlaczego tak się stało? I drugie pytanie: Dlaczego napływa do Polski cukier, gdy polskie cukrownie przy obecnym stanie rzeczy mogą we wrześniu posiadać w swoich magazynach - oczywiście przy takim napływie cukru jak w tej chwili - 50 tys. ton, co spowoduje problemy przy rozpoczynaniu kampanii cukrowniczej w 1997 r.? Dlaczego właśnie do Polski napływa taka ilość cukru, w czasie gdy mamy nadprodukcję własnego? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Kisielewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#PosełHenrykKisielewski">Panie Ministrze! Co robi konkretnie rząd w celu przeciwdziałania nadmiernemu importowi produktów pochodzenia rolniczego do naszego kraju, który jest miodem i mlekiem płynący? Chciałbym również prosić o informację na temat przyczyn eksportu cukru z Czech, Słowacji i Ukrainy. W jaki sposób rząd rozwiąże problem reeksportu, szczególnie cukru?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Medwid.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#PosełWładysławMedwid">Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Śląsk Opol-ski jest siedzibą holdingu cukrowego i w związku z tym mam trzy krótkie pytania. Kiedy Agencja Rynku Rolnego wykupi nadwyżki cukru, składowane w magazynach tych cukrowni? Kiedy skończą się rozgrywki agentów kontraktujących właśnie surowiec w postaci buraków - bo jedne gminy otrzymują propozycje wyższych kontraktacji, inne niższych? Czym to jest powodowane? I ostatnie pytanie: Kiedy skończy się wędrowanie z naszych cukrowni cukru, który zakręci się na rynku w miasteczku czeskim i wraca przez granicę już jako cukier droższy? Są to pytania, które ciągle zadają rolnicy i ludzie związani z rolnictwem na Śląsku Opolskim. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Fiedorowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#PosełCzesławFiedorowicz">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Chciałem zadać pytanie dotyczące importu artykułów żywnościowych, związane z ruchem granicznym. Jako mieszkaniec województwa zielonogórskiego stwierdzam - na podstawie cen w Guben i w innych miastach - że podstawowe artykuły żywnościowe, takie jak: piwo, soki owocowe, jogurty, oliwa, czekolada, są w Polsce droższe niż w Niemczech. Chciałbym zapytać, dlaczego tak się dzieje, skąd taka polityka, która spowodowała, że ceny polskie przegoniły ceny niemieckie?</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#PosełCzesławFiedorowicz">I drugie zasadnicze pytanie: Co rząd SLD-PSL zamierza zrobić, żeby polskie artykuły żywnościowe były konkurencyjne w stosunku do niemieckich? Bo wydaje mi się, że za chwilę staniemy się niekonkurencyjnym rynkiem, i to w zakresie podstawowych artykułów spożywczych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Bondyra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#PosełRyszardBondyra">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Mam kilka pytań. Pytanie pierwsze: Na podstawie jakich analiz, na podstawie jakich dokumentów rząd podjął w listopadzie decyzję o bezcłowym imporcie?</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#PosełRyszardBondyra">Drugie pytanie: Ile zboża i cukru wpływa w ramach porozumień WTO bez cła do Polski, jaka jest to ilość? Czy limit na ten rok został wykorzystany, czy też do żniw lub do kampanii cukrowniczej będzie nadal trwał bezcłowy import zboża i cukru w ramach porozumień WTO?</u>
          <u xml:id="u-278.2" who="#PosełRyszardBondyra">Trzecie pytanie: Jak premier traktuje zachowanie ministra rolnictwa, który w grudniu zwraca się do wszystkich czynników społecznych, do mass mediów, do Sejmu o poparcie w sprawie przywrócenia stawek celnych, a jednocześnie miesiąc wcześniej na posiedzeniu Rady Ministrów akceptuje taką sytuację? Jak premier traktuje takie zachowanie ministra? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Ostatnie pytanie jest do premiera, mogą z tym być kłopoty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#PosełRyszardBondyra">To było pytanie do premiera.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Tak, ale zwracam uwagę, że rozpatrujemy zapytanie w sprawie zahamowania importu artykułów rolnych. Taki jest temat zapytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#PosełRyszardBondyra">Zgoda. Chodzi o bezcłowy import.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">To wszystkie pytania?</u>
          <u xml:id="u-283.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#PosełZygmuntBartoszewicz">Panie premierze, mam pytanie: Czy jest możliwość wykupu zboża konsumpcyjnego o dobrych parametrach przez Agencję Rynku Rolnego od podmiotów, które otrzymały gwarantowany kredyt na zakup tego zboża od rolników? Chodzi o zboże, które byłoby kupione przez Agencję Rynku Rolnego na rezerwy państwowe.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#PosełZygmuntBartoszewicz">I drugie pytanie: Jak pan zamierza rozwiązać problem nadwyżki spirytusu odwodnionego, zalegającego magazyny przedsiębiorstw Polmos, które w związku z tym wstrzymały skup od producentów surówki, a to się wiąże ze skupem zboża o złej jakości od rolników indywidualnych i innych producentów zboża? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">To był pan poseł Bartoszewicz.</u>
          <u xml:id="u-285.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Wszystkie pytania? Wszystkie.</u>
          <u xml:id="u-285.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę bardzo, panie ministrze; to, zdaje się, będzie gorsze niż prywatyzacja.</u>
          <u xml:id="u-285.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Chciałbym panu powiedzieć, że zgodnie z regulaminem ma pan pięć minut, ale jestem gotów przedłużyć czas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na pewno nie skorzystam z tych pięciu minut, ponieważ większość pytań wykracza poza treść tego pytania i danych na te tematy po prostu nie mam przy sobie, nie dysponuję nimi. Zresztą większość pytań jest adresowana przede wszystkim do ministra rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Pytanie, które zadał pan poseł Zarzycki, dotyczyło importu artykułów rolnych. Moja relacja, jaka była ta struktura, była przygotowana na podstawie danych GUS. Nie mam innych wiarygodnych danych. Pan poseł Zarzycki może kręcić głową. Dla mnie dane izb rolniczych są mniej wiarygodne, ponieważ dane GUS wynikają bezpośrednio z obrotu towarowego obserwowanego na granicy. To są dane, które dają obraz całego roku 1996, a więc nie są sprzed pół roku, tylko sprzed dwóch i pół miesiąca (dzisiaj mamy 20 marca). Obraz, który został tu zaprezentowany, ma wierne odwzorowanie w tym, co się dzieje w obrocie towarowym na granicy. Przykro mi, że nie zgadza się on z obrazem, który ma pan poseł Zarzycki.</u>
          <u xml:id="u-286.2" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Jeżeli chodzi o wszystkie pytania dotyczące zboża, to myślę, że byłby większy pożytek, gdyby pan marszałek zechciał wyrazić zgodę na to, aby na część z nich odpowiedział na przykład pan minister rolnictwa. Wtedy pewnie ten obraz będzie pełny. Ja mogę odpowiedzieć na pytania, które dotyczą obrotu towarowego.</u>
          <u xml:id="u-286.3" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Pan poseł Adamski zapytał, jak import wpływa na ceny produktów żywnościowych. Nie ma chyba raczej wypadku, na podstawie którego można by było udowodnić, jako pewien systemowy trend, że import przyczynił się do podwyższenia cen towarów żywnościowych. Zwykle zawiera on element obniżający ceny i dławiący inflację. Któryś z posłów pytał o to w relacjach Polska-Niemcy. No cóż, jeżeli będziemy utrzymywali tak wysoki poziom inflacji, jaki jest dzisiaj, to niewątpliwie przestaniemy być konkurencyjni i nasze towary przestaną być konkurencyjne i, niestety, odwróci się strumień towarowy na granicy, który dzisiaj występuje w ruchu przygranicznym i ma pozytywny wpływ na nasz bilans.</u>
          <u xml:id="u-286.4" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Pan poseł Pańtak pytał o stan zapasów. Nie dysponuję dzisiaj tymi danymi tutaj, ale udzielę odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-286.5" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Pytanie pana posła Jaskierni. Panie pośle, zaczęło się coś zmieniać w tym obszarze. Myślę, że w końcu został przełamany impas na rynku ukraińskim. Sądzę, że ostatnia wizyta premiera Ukrainy, decyzje o działalności operacyjnej polskich banków spowodują, że staniemy się bardziej ekspansywni na tym rynku z naszymi towarami. Nie mogę powiedzieć, że to będzie specjalnie dotyczyło rynku owoców, natomiast niewątpliwie dzisiaj, zwłaszcza jeżeli jeszcze dojdziemy do porozumienia w kwestii umowy o strefie wolnego handlu z Ukrainą, to niewątpliwie te najbliższe rynki będą rynkami atrakcyjnymi również dla nas i bardziej otwartymi niż rynki Wspólnoty Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-286.6" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Czy nikt nie prowadzi skupu zbóż w Polsce? Nie wiem, panie pośle Wołek, wyjaśnię to. Pewnie minister rolnictwa by na to odpowiedział, nadzoruje on Agencję Rynku Rolnego i politykę zapasów, to jest jego gestia, nie gestia ministra gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-286.7" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Pan poseł Stec wyraził zdziwienie. Nic na to nie poradzę, taką dostałem dyspozycję od premiera, żeby odpowiedzieć na to tak postawione pytanie.</u>
          <u xml:id="u-286.8" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Czy rząd monitoruje sytuację na rynku loch? Pewnie tak. Minister gospodarki tej sytuacji nie monitoruje, ale jestem przekonany, że robi to minister rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-286.9" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Czy rząd przygląda się stanowi zapasów w magazynach? Rząd ostatnio, jeśli dobrze pamiętam dyskusję na posiedzeniu Rady Ministrów - przyjął pewne wskaźniki, na podstawie których ma być realizowana strategia zakupów interwencyjnych Agencji Rynku Rolnego. Co prawda można było zaobserwować pewien spór, który powodował, że minister rolnictwa na posiedzeniu Rady Ministrów uzgadniał pewne parametry dla polityki zakupów interwencyjnych z Agencją Rynku Rolnego, ale to jest skutek rozwiązań legislacyjnych, które spowodowały, że Agencja Rynku Rolnego została w sposób znakomity uniezależniona od ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej, przez co nie ma takiego mechanizmu sterowania wprost i jakby wymuszania nawet niektórych rozwiązań. Stąd ocena stanu zagrożeń tychże dwóch instytucji - ministra rolnictwa i Agencji Rynku Rolnego - była rozbieżna.</u>
          <u xml:id="u-286.10" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Jeżeli chodzi o pytanie, skąd czerpiemy informacje dotyczące miodu - to ja, panie pośle, jeszcze raz powtórzę: od Polskiego Związku Pszczelarskiego, który dostrzegając spadkową tendencję, wystąpił do resortu rolnictwa i gospodarki żywnościowej z wnioskiem o ustanowienie dodatkowego bezcłowego kontyngentu na import miodu w celu zapewnienia odbiorcom krajowym pełnego asortymentu miodów gatunkowych w polskich sklepach, żeby zapewnić ciągłość sprzedaży. Na tej podstawie zostały przez rząd podjęte takie działania.</u>
          <u xml:id="u-286.11" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Pytania pana posła Bajołka. Panie pośle, będę musiał to wyjaśnić. To były pytania do ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej; zresztą pan sam mu je zadał. Natomiast jeśli chodzi o to, o czym pan mówił odnośnie do eksportu do Bułgarii, to sprawdzę, jak to wyglądało. Dzisiaj nie dysponuję danymi, kto eksportował. Jesteśmy w stanie precyzyjnie ustalić, kto tego typu transakcji dokonywał; system informatyczny jest tak zorganizowany, że na to pozwala.</u>
          <u xml:id="u-286.12" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Nie znam przyczyny wzrostu cen spirytusu rolniczego, to jest też sprawa do wyjaśnienia, jak również pytanie pana posła Wierzbickiego o skrobię ziemniaczaną.</u>
          <u xml:id="u-286.13" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Pytania pana posła Fiedorowicza w kwestii przyznania Agencji Rynku Rolnego... i pytanie pana posła Medwida. Panie pośle, po prostu nie wiem, nie zajmuję się tym, to nie jest moja domena. Rozumiem, że to pytanie daleko odbiega od treści pytania pana posła Zarzyckiego, w tej sprawie nie mam żadnych danych. Jeśli pan marszałek się zgodzi, to pewnie pan minister Pilarczyk byłby w stanie podać informacje uzupełniające.</u>
          <u xml:id="u-286.14" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Myślę, że pytanie pana posła Bondyry jest pytaniem zachęcającym do oceny pracy mojego kolegi w rządzie. Mogę panu powiedzieć, że moja prywatna ocena pana ministra rolnictwa jest wysoka, natomiast nie będę tutaj wchodził w niuanse. Rozumiem, że pan pyta premiera. Nie jestem kompetentny, aby udzielić takiej odpowiedzi. Również pytanie pana posła Bartoszewicza jest poza kompetencją ministra gospodarki. Sądzę, że to pytanie trzeba adresować do ministra rolnictwa. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-287.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Panowie, jestem w pewnym kłopocie, dlatego że powinienem tradycyjnie zadać pytanie, czy jest ktoś, kto nie uzyskał odpowiedzi na swoje pytanie. Ale ja to wiem, z odpowiedzi pana ministra to wynika, że wiele osób nie uzyskało odpowiedzi na swoje pytania. Pana ministra Pilarczyka nie bardzo mogę prosić o odpowiedź na te pytania, gdyż pan premier wyznaczył ministra Wiesława Kaczmarka. Pewnie nie najlepiej się stało, że to nie był minister rolnictwa, ale jest tak, jak jest. Moja propozycja jest taka, żeby wszyscy, którzy zadali pytania i nie uzyskali odpowiedzi, otrzymali ją w formie pisemnej. W tej chwili obawiam się, że...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#PosełStanisławKracik">Panie Marszałku! Nie pytałem o miód ani o lochy, ani o ministra rolnictwa. Przedstawiono pana jako ministra gospodarki - tak pan marszałek był uprzejmy powiedzieć - zapytałem więc...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Ale którego pana?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#PosełStanisławKracik">Pana ministra Kaczmarka. Kiedy wchodził na trybunę, pan marszałek prezentował go jako ministra gospodarki. Pytałem go więc, jako ministra gospodarki, czy ma zrobiony bilans dotyczący importu żywności, jak to jest z wydajnością polskiego rolnictwa, zadałem więc pytanie jak najbardziej strategiczne, naprawdę nie o miód. Spodziewałem się odpowiedzi, a minister nie był łaskaw nawet zauważyć tego pytania, więc martwię się, że chyba jednak nie mamy ministra gospodarki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dobrze, zaraz będziemy kwalifikować te pytania. Rozumiem, że na pytanie pana posła Kracika nie było nawet napomknięcia w tej wypowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-291.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Zarzycki, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Panie Ministrze! W związku z tym, że na zadane pytanie, kiedy i jakie działania podejmie rząd, aby przeciwstawić się niszczącemu polskie rolnictwo importowi artykułów rolnych..., dalej już nie będę cytował, nie padła żadna odpowiedź, jeśli by pan marszałek przyjął taką sugestię, chcę zaproponować, aby na następnym posiedzeniu Sejmu kontynuować to zapytanie w stosunku do przedstawiciela resortu rolnictwa, bo na żadne z moich pytań szczegółowych nie było odpowiedzi. Pan minister Kaczmarek przedstawił dane GUS, które się rozmijają z opinią i uchwałami Krajowej Rady Izb Rolniczych, najwyższego gremium przedstawicielskiego rolników, w związku z tym bardzo bym prosił o przyjęcie takiej sugestii. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Rozumiem. Wprawdzie rozziew między danymi GUS a różnymi opiniami i uchwałami może się zdarzyć, ale przyzna pan, że trudno się domagać od ministra wyjaśnienia tego stanu rzeczy. To raczej izby dysponujące innymi danymi powinny skontaktować się z Głównym Urzędem Statystycznym i ustalić, skąd się bierze ta różnica. Obawiam się, że będzie kłopot z odpowiedzią na takie pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Chcę tutaj jeszcze raz powiedzieć, że pan minister nie odpowiedział na zasadnicze zadane przeze mnie pytanie, zakwalifikowane do tego punktu obrad.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dobrze. Pan stwierdza, że odpowiedzi nie usłyszał, rozumiem. Natomiast co do dalszej części pańskiej wypowiedzi uważam, że to jest...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Przepraszam, to były uchwały Krajowej Rady Izb Rolniczych skierowane do rządu, nie opinia ani ocena posła Zarzyckiego, który jest delegatem Krajowej Rady Izb Rolniczych i występuje jako wykonawca. To nie są opinie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Tak więc rozumiem, że pan poseł rozwinął swoje pytanie w tej chwili.</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Pęk: Panie marszałku, czy w kwestii formalnej można?)</u>
          <u xml:id="u-297.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Bajołek, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#PosełAndrzejBajołek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Zadałem fundamentalne pytanie, ponieważ w informacjach podawano, że rząd decyduje o wstrzymaniu bądź przywróceniu cła na zboże. Pytałem: Czy rząd prowadził bilans zbóż co do wielkości koniecznego eksportu? Na to pytanie nie dostałem odpowiedzi, informacji. Jeżeli minister nie jest w stanie jej udzielić, to nie powinien przyjmować na siebie obowiązku odpowiadania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Bartoszewicz.</u>
          <u xml:id="u-299.1" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Pęk: W kwestii formalnej, czy można?)</u>
          <u xml:id="u-299.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nie, najpierw pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#PosełZygmuntBartoszewicz">Zadałem również pytanie panu ministrowi: Jak widzi rozwiązanie sprawy nadwyżki spirytusu odwodnionego w bardzo dużych ilościach zalegającego magazyny „Polmosu”, które wstrzymały skup. Dotychczas spirytus odwodniony był dodawany do paliw, a w tej chwili w ogóle CPN nie skupuje go. I takie pytanie było skierowane do ministra przemysłu. Przecież można na to odpowiedzieć, jeśli pan zna tę sprawę. Producenci czekają, kiedy zacznie się skup, dlatego że stoją gorzelnie, rolnicy mają bardzo dużo złego zboża, które chcą sprzedać albo wysypać do lasu. Uważam, że lepiej go przerobić i dodać do paliw, które wlejemy do samochodów — i w ten sposób będzie to spalane — a nie sprowadzać paliwo za dolary i nie skupować naszego krajowego produktu, produktu, który my produkujemy, tak żeby on stał w magazynach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Bondyra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#PosełRyszardBondyra">Panie Marszałku! Nie otrzymałem odpowiedzi na dwa z trzech pytań, jako że pan minister był łaskaw uznać, że nie jest adresatem trzeciego pytania.</u>
          <u xml:id="u-302.1" who="#PosełRyszardBondyra">Po pierwsze - powtórzę je, panie marszałku - na podstawie jakich analiz rząd podjął decyzję w listopadzie o wprowadzeniu stawek celnych? Chciałbym znać te analizy i dane.</u>
          <u xml:id="u-302.2" who="#PosełRyszardBondyra">Drugie pytanie. Chodziło o porozumienie z WTO, ze Światową Organizacją Handlu. Ile w tej chwili wpłynęło zboża bez cła do Polski w ramach tego porozumienia? Ile wpłynie zboża do żniw, do kampanii cukrowniczej - cukru i czy to jest w to wliczone? To były moje dwa pytania.</u>
          <u xml:id="u-302.3" who="#PosełRyszardBondyra">A na marginesie chciałbym zapytać, jak pan minister Kaczmarek mógł głosować nad wprowadzeniem stawki 0, skoro nie miał tej wiedzy. Na podstawie czego podjął taką decyzję? Chyba miał votum separatum, ale ja się z tym nie spotkałem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Pańtak jeszcze, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#PosełKazimierzPańtak">Panie marszałku, zadałem pytanie i nie dostałem na nie odpowiedzi. Rozumiem, że nie udzielono mi odpowiedzi, bo pan minister tych danych nie miał, ale je otrzymam. Apeluję do wszystkich: nie uprawiajmy tutaj sztuki dla sztuki, a uprawiamy jakieś... Nie wiem co. Po prostu jeżeli kogoś coś interesuje, to była odpowiedź, że dostaniemy to na piśmie. Mnie to zadowala. Jeżeli chcecie państwo mieć odpowiedź, dostaniecie ją na piśmie. Zdarzył się ostatnio...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Ale, panie pośle, pan wszczyna teraz dyskusję i przedstawia propozycje, a ja już na to...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#PosełKazimierzPańtak">Propozycja moja jest taka: żeby zakończyć...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Panie pośle, najmocniej pana przepraszam, ale nie udzieliłem panu głosu w celu zgłoszenia propozycji, tylko w celu zadania pytania, na które pan nie dostał odpowiedzi. Stwierdził pan, że pan nie otrzymał odpowiedzi, dostanie pan ją na piśmie, i dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-307.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę państwa, być może na niektóre z tych pytań pan minister może w tej chwili udzielić odpowiedzi...</u>
          <u xml:id="u-307.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Poseł Medwid jeszcze.)</u>
          <u xml:id="u-307.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Jeszcze pan poseł Medwid?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#PosełWładysławMedwid">Chciałbym tylko, żeby pan minister w tej chwili obiecał, że zajmie się przedmiotem mojego trzeciego pytania - procederem wywozu polskiego cukru i wwożenia go już po cenach wyższych. Niech zajmie się tym albo Inspekcja Celna albo Główny Urząd Celny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dobrze, dobrze.</u>
          <u xml:id="u-309.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Panie pośle, na pewno, ja to sobie odnotowałem, bo to leży w kompetencjach Ministerstwa Gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-310.1" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Nie rozumiem złośliwości pana posła Bondyry odnośnie do mojego głosowania. Nie wiem, o co panu posłowi chodziło.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Nie, niech pan nie wyjaśnia, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Chciałbym odpowiedzieć na to pytanie, ale nie wiem, o co panu chodziło.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">To już może w indywidualnych kontaktach zostanie wyjaśnione, potem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Rozumiem, że to jest jakiś spektakl. Na jesieni nie byłem członkiem rządu, a pan mówi o listopadzie. Nie byłem wtedy członkiem rządu, nie wiem, czy pan o tym wie.</u>
          <u xml:id="u-314.1" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Natomiast wedle mojego stanu wiedzy - a to się działo w listopadzie - ten bilans jest prowadzony przez Agencję Rynku Rolnego, i pan również o tym wie. Agencja Rynku Rolnego stwierdziła, że nie jest w stanie skupić z rynku odpowiedniej ilości zboża, by zapewnić odpowiedni poziom rezerw państwowych. Dlatego zdecydowano o zwolnieniu stawki celnej, żeby dokonać importu zboża na cele odpowiedniego zwiększenia poziomu rezerw państwowych. I tyle. Tak to po prostu wyglądało.</u>
          <u xml:id="u-314.2" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Pan poseł Bartoszewicz zadał pytanie odnośnie do nadwyżki spirytusu odwodnionego. Panie pośle, nie znam tego tematu, ale to jest do wyjaśnienia. Zgodnie z moim stanem wiedzy ta nadwyżka - musiałbym tylko ustalić, jakie są to relacje, z ministrem finansów - może być zagospodarowana przy procesie mieszania paliw, jako dodatek do paliw. Przy czym są tam pewne normy technologiczne, bodajże, nie wiem, 5%, nie więcej, przy paliwach o odpowiedniej zawartości oktanów. Natomiast, pan poseł wybaczy, przy pytaniu dotyczącym importu artykułów rolnych ten temat naprawdę nie występuje i naprawdę nie ma powodu i przyczyn, żebym również w tej sprawie był zorientowany na bieżąco. Jest to sprawa, która niewątpliwie leży w kompetencji również ministra gospodarki, ale w takim trójkącie: minister rolnictwa, minister finansów i minister gospodarki. Postaram się to szybko wyjaśnić.</u>
          <u xml:id="u-314.3" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Pan poseł Kracik. Przepraszam, ja to sobie zapisałem może zbyt symbolicznie i dlatego to mi - przepraszam pana posła - umknęło.</u>
          <u xml:id="u-314.4" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Przy tak postawionym pytaniu pan poseł Zarzycki zaprasza mnie do dyskusji o efektywności polskiego rolnictwa. Pan poseł również ma świadomość tego, że Ministerstwo Gospodarki zajmuje się gospodarką z wyłączeniem dwóch jej dziedzin: gospodarki związanej z kompleksem żywnościowym i rolnictwem oraz gospodarki morskiej. Ta sprawa jest poza sferą kompetencji ministra gospodarki, tak wynika ze struktury podziału. Natomiast tutaj, rozumiem, część posłów czeka na początek takiej dyskusji, żeby rozpocząć analizę dotyczącą tego, że 27% zatrudnionych, aktywnych ludzi wytwarza 9% produktu krajowego brutto. Te relacje w świecie są wręcz odwrotne, a poziom zatrudnienia to pewnie 3%, 2%, nie więcej, przy zupełnie innym udziale w produkcie krajowym brutto.</u>
          <u xml:id="u-314.5" who="#komentarz">(Poseł Kazimierz Pańtak: To jest dobry sposób.)</u>
          <u xml:id="u-314.6" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Oczywiście to jest sposób dzisiaj na poszukiwanie modelu. Myślę, że takim modelem, który chyba jest najbliższy rzeczywistości — przy czym to procedura trwająca chyba 12 lat — to jest procedura, która została zastosowana w celu dostosowania poziomu efektywności i zorganizowania rolnictwa portugalskiego (bo mniej więcej relacje są podobne), z którą wystartowano ładnych parę lat temu, aby dojść do pewnego poziomu oczekiwanego przez Unię, poziomu przeciętnego gospodarstwa. Przecież mam świadomość tego, że w woj. rzeszowskim, krośnieńskim, tarnobrzeskim poziom rozdrobnienia to 2,8–3,2 ha na jedno gospodarstwo. To, że są tak małe areały, uniemożliwia prowadzenie efektywnej działalności rolniczej, na wysokim poziomie ekonomicznym, i wysoką sprawność. Mam tego świadomość, niewątpliwie. Natomiast merytorycznie i kompetencyjnie jest to zadanie, które stoi przed ministrem rolnictwa i gospodarki żywnościowej. Ale tutaj jesteśmy ustawicznie świadkami sporu o kształt tej reformy, a myślę, że ten spór ujawnia się często właśnie i w różnych zdarzeniach związanych nawet ze składem rządu. Tak że proszę mnie zwolnić z obowiązku wypowiadania się w sprawach, które są poza moją kompetencją - po prostu poza moją kompetencją.</u>
          <u xml:id="u-314.7" who="#MinisterGospodarkiWiesławKaczmarek">Natomiast, panie marszałku, obiecuję, że jeśli chodzi o te pytania, które zostały tutaj sformułowane ustnie, a które znakomicie - i myślę, że świadomie - wykraczają poza pytanie pana posła Zarzyckiego (to nie przeszkadza), na niektóre nie odpowiem, bo po prostu nie znam tych danych, ale one zostaną spisane i zostanie panom posłom doręczona w stosownym terminie - mamy na to, rozumiem, 2 tygodnie - odpowiedź pisemna, ponieważ to jest moim obowiązkiem. Nie jest natomiast moim obowiązkiem znać odpowiedzi na wszystkie pytania, które w ogóle nie wiążą się z tematem pytania, które zadał pan poseł. To nie jest moim obowiązkiem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-314.8" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki: Czy można, panie marszałku?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">No proszę, panie pośle Zarzycki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym zgodnie z art. 109 regulaminu Sejmu prosić o przerwanie debaty i o przeniesienie odpowiedzi na zadane pytania, konkretne pytania, na które nie uzyskałem odpowiedzi. Chodziło mi o to, żeby kontynuował to minister kompetentny w zakresie, którego dotyczyło zadane pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Panie pośle, wyjaśniam. To, co w tej chwili ma miejsce, to nie jest debata, panie pośle, to są interpelacje i zapytania poselskie, w związku z czym nie dotyczy tego artykuł, o którym pan tu wspomniał. Oczywiście można powtórzyć to zapytanie za dwa tygodnie i to zalecam. Chcę ponadto przypomnieć, że Prezydium Sejmu wielokrotnie zwracało się do państwa posłów, ażeby możliwie kierować pytania do ministrów, bo jeśli się kieruje pytanie do premiera, to może się zdarzyć, że premier wskaże ministra, który może mniej będzie odpowiadał wyobrażeniom pytającego o daną sprawę. To tyle, jeśli chodzi o tę sprawę w stosunku do państwa posłów.</u>
          <u xml:id="u-317.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Natomiast co do pana ministra, to chciałbym tylko powiedzieć - może będzie to pewną nauką na przyszłość - że w momencie gdy pojawia się pytanie z dziedziny rolnictwa, trzeba się spodziewać, że będzie dyskusja o wszystkim, panie ministrze, i to trzeba wziąć pod uwagę.</u>
          <u xml:id="u-317.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Rozumiem, że odpowiedź na pozostałe pytania zostanie udzielona na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-317.3" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proponuję również wziąć pod uwagę to, o czym mówił pan poseł Zarzycki, tzn. uchwały i dane, które prawdopodobnie się tam znalazły. Jeżeli są jakieś zasadnicze rozbieżności, to może udałoby się je wyjaśnić ze szczebla rządu.</u>
          <u xml:id="u-317.4" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Przechodzimy do zapytania pierwszego, które opuściliśmy, a mianowicie pytania pana posła Czesława Pogody.</u>
          <u xml:id="u-317.5" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#PosełCzesławPogoda">Panie Marszałku! Pani Minister! Rolnictwo woj. wałbrzyskiego i jeleniogórskiego w 1996 r. zostało dotknięte klęską nadmiernych opadów atmosferycznych. Szacuje się, że straty powstałe w wyniku powodzi i gradobicia w maju, powiększone o straty spowodowane długotrwałymi, nadmiernymi opadami deszczu we wrześniu i październiku przyczyniły się do zmniejszenia dochodów rolników o ok. 30%. Celem złagodzenia skutków klęski samorządy gmin zastosowały ulgi w podatku rolnym bądź też zaniechały w części lub w całości poboru należnego podatku stosownie do rozmiarów strat spowodowanych klęską nadmiernych opadów. W woj. wałbrzyskim 36 gmin zastosowało ulgi w podatku z tego tytułu, w efekcie tego dochody gmin zostały zmniejszone o 1,3 mln zł. W związku z tym proszę o odpowiedź: Jakie rząd zamierza podjąć decyzje w zakresie refundacji gminom poniesionych strat z tytułu udzielenia umorzeń i ulg w podatku rolnym? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-319.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Odpowiada podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów pani minister Halina Wasilewska-Trenkner.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Przepraszam, ale przyczyną mojej nieobecności w momencie gdy państwo rozpoczynali dyskusję, była także dyskusja nad sprawami gmin, tylko prowadzona nie na tej sali.</u>
          <u xml:id="u-320.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Jeśli chodzi o pytanie, które był łaskaw skierować pan Czesław Pogoda, chciałabym powiedzieć, że w istniejącym stanie prawnym mamy dwa rodzaje ulg ustawowych, dwa rodzaje możliwości wprowadzania ulg w podatku rolnym, podlegających różnym regulacjom. Są zatem ulgi ustawowe w podatku rolnym, a także w podatku leśnym, które Wysoka Izba uznała za takie, które należy refundować gminom. Proces refundacji pod działaniem zmienionej ustawy o finansowaniu gmin rozpoczął się w II półroczu 1996 r. i będzie kontynuowany w roku 1997. Za każde półrocze uzupełniane są dochody gmin spowodowane ubytkami tych ustawowych ulg. Druga część ulg w podatku rolnym i w podatku leśnym to ulgi przyznawane decyzjami własnymi gmin.</u>
          <u xml:id="u-320.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">W przypadku, który opisał pan poseł, decyzja zależy od tego, jak została oceniona ta klęska pogodowa. Otóż jeżeli na terenie gminy, województwa lub kraju na podstawie art. 37 ust. 1 ustawy konstytucyjnej z dnia 17 października 1992 r. zostanie wprowadzony, nie dłużej niż na 3 miesiące, stan wyjątkowy, to wówczas można - zgodnie z istniejącym prawem - rozważać to i uzupełniać ubytki gminy i innych podmiotów wywołane wprowadzeniem stanu wyjątkowego. W art. 1 w ust. 2 ustawy z dnia 5 grudnia 1983 r. o stanie wyjątkowym określa się, iż stan wyjątkowy ze względu na klęskę żywiołową wprowadza się na całym terytorium kraju, w razie wystąpienia na znacznych obszarach państwa zdarzeń żywiołowych, zagrażających życiu i zdrowiu większej liczby osób lub mieniu znacznych rozmiarów albo też mogących wywoływać poważne zakłócenia w gospodarce narodowej. Dalej podaje się dokładnie, jakie warunki muszą być spełnione.</u>
          <u xml:id="u-320.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Na terenie gmin woj. wałbrzyskiego w roku ubiegłym nie został wprowadzony stan wyjątkowy w związku z wystąpieniem nadmiernych opadów atmosferycznych. Poszkodowanym gminom nie przysługują zatem - w myśl istniejących praw - dotacje z tytułu wystąpienia klęski żywiołowej.</u>
          <u xml:id="u-320.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Tak wygląda stan prawny, jednakże działania rządu były nieco inne. W 1996 r. bowiem Rada Ministrów podjęła dwie uchwały. W pierwszej, z dnia 27 sierpnia 1996 r., zwiększono - pochodzące z ogólnej rezerwy budżetowej państwa - środki dla gmin szczególnie dotkniętych klęską żywiołową. Łącznie na ten cel z rezerwy budżetu państwa przyznano wtedy 14 mln nowych złotych. Z tego woj. wałbrzyskie otrzymało kwotę 600 tys. zł. W wyniku drugiej, późniejszej uchwały Rady Ministrów z dnia 5 listopada 1996 r. asygnowano jeszcze 7 mln zł z przeznaczeniem na usuwanie skutków klęsk spowodowanych niekorzystnymi zjawiskami atmosferycznymi, jednakże na tej liście znalazło się już tylko kilka województw. Wśród nich nie było woj. wałbrzyskiego, ponieważ według ówczesnych uzgodnień i po rozpoznaniu stanu faktycznego na terenie poszczególnych województw okazało się, że sytuacja w woj. wałbrzyskim nie jest tak bolesna, jak w województwach, którym udzielona była dodatkowa pomoc.</u>
          <u xml:id="u-320.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Wreszcie minister finansów, wykorzystując możliwości prawne, jakie ma do swojej dyspozycji, zwracał się dwukrotnie do Krajowego Sejmiku Samorządu Terytorialnego z prośbą o to, by przy podziale rezerwy subwencji dla gmin uwzględnione zostały te specjalne zjawiska atmosferyczne, które zakłóciły przebieg procesów gospodarczych na terenie gmin w 1996 r.; sugerował, aby sejmik krajowy zechciał województwom, które w ten sposób ucierpiały, przyjść z większą pomocą, niż miało to miejsce w stosunku do innych województw. Sejmik krajowy poparł ten punkt widzenia, zwracając się do wszystkich innych sejmików.</u>
          <u xml:id="u-320.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Dla woj. wałbrzyskiego została wyasygnowana z rezerwy kwota 1974 tys. zł, a dalszy podział był już w gestii sejmiku samorządowego w woj. wałbrzyskim. Jednakże sejmik woj. wałbrzyskiego, podejmując decyzję na temat podziału tej kwoty, przeznaczył lwią jej część, a mianowicie 173,5 tys. zł na promocję turystyczną i gospodarczą gmin woj. wałbrzyskiego. Rozdzielając środki spowodował jednak, że pozostałe gminy nie zostały tą subwencją specjalnie wzmocnione, ponieważ kwota ta została skierowana głównie do miasta Wałbrzych. Niestety, Ministerstwo Finansów nie ma możliwości innego oddziaływania na decyzje władz samorządowych niż to, które było podjęte. Dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-321.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Czy pan poseł ma pytanie dodatkowe? Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#PosełCzesławPogoda">Panie Marszałku! Pani Minister! Pytanie moje miało, że tak powiem, głębszy podtekst, bo zostało skierowane do premiera rządu, pana Włodzimierza Cimoszewicza, który będąc z roboczą wizytą w woj. wałbrzyskim stwierdził, że uznaje te roszczenia gmin i tę wyjątkową sytuację. Wojewoda wałbrzyski występował do rządu, aby uznać stan klęski w województwie, i pan premier zobowiązał się przed wójtami i burmistrzami gmin, że rząd podejmie stosowne w tym wypadku działania. Stąd to moje zapytanie, kierowane bezpośrednio do pana premiera rządu RP.</u>
          <u xml:id="u-322.1" who="#PosełCzesławPogoda">W związku z tym mam też pytanie uzupełniające: Czy te wstępne ustalenia, do których doszło w woj. wałbrzyskim, będą mogły być utrzymane?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-323.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Januła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#PosełEugeniuszJanuła">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-324.1" who="#PosełEugeniuszJanuła">Panie Marszałku! Pani Minister! Ponieważ była pani uprzejma wymienić konkretne kwoty pomocy dla woj. wałbrzyskiego, czy pani minister byłaby uprzejma wymienić również kwoty pomocy dla województw bielskiego i katowickiego, które w tym samym okresie doznały tych samych klęsk elementarnych? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-325.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Świrepo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#PosełJanŚwirepo">Panie Marszałku! Pani Minister! Jaka jest - w skali roku - wielkość refundacji gminom ulg ustawowych? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-327.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Adamski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#PosełWładysławAdamski">Pani Minister! W związku z postawionym pytaniem stwierdziła pani, że są ulgi ustawowe od podatku rolnego i leśnego, które należy refundować gminom na skutek klęsk żywiołowych. Wiem, że pewne dotacje były także kierowane do województwa kieleckiego, które reprezentuję.</u>
          <u xml:id="u-328.1" who="#PosełWładysławAdamski">Dlatego chciałbym ująć zagadnienie w nieco szerszym kontekście i spytać, jaka była skala refundacji w roku ubiegłym w wymiarze całego kraju? Podała pani pewne kwoty, ale czy te kwoty wyczerpują całość zagadnienia, czy też były także inne dotacje?</u>
          <u xml:id="u-328.2" who="#PosełWładysławAdamski">Sądzę, że pozwoli nam to zorientować się w powadze zagadnienia, a przede wszystkim co do zakresu pomocy rządowej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-329.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Czy są jeszcze jakieś pytania?</u>
          <u xml:id="u-329.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Kracik. Pan poseł Bartoszewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#PosełStanisławKracik">Pani Minister! Rozumiem, że jest pewna trudność w tym, że z tytułu udzielonych ulg, jeżeli gmina nie utrzymuje subwencji wyrównawczej, to nie może być żadnej rekompensaty ustawowej. Nie mówię o tych specjalnych pieniądzach. Chodzi mi o to, czy Ministerstwo Finansów nie mogło w przypadku województw dotkniętych klęską powodzi rozważyć niedziałania tego mechanizmu retorsji; kiedy się po prostu udzieli ulgi, bo jest bieda, ministerstwo nie powinno odliczać tego od podstawy do obliczania subwencji wyrównawczej. Jak się wydaje, chyba to jest istota pytania, które zadał pan Pogoda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-331.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Pan poseł Bartoszewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#PosełZygmuntBartoszewicz">Pani Minister! Sprawa województwa wałbrzyskiego dotyczy roku 1996. Natomiast w roku 1997, po zimie, jaka nawiedziła nasz kraj, a przede wszystkim tereny zachodnie, wymarzło bardzo dużo plonów jesiennych, tj. jęczmienia, pszenicy i rzepaku. Jest tego w tej chwili bardzo dużo; jest to przeorywane. Natomiast czy te gminy, w których rolnicy wystąpią o umorzenie podatku, również otrzymają subwencje, czy też nie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-333.1" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Czy to wszystkie pytania? Wszystkie.</u>
          <u xml:id="u-333.2" who="#WicemarszałekMarekBorowski">Proszę bardzo, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Jeśli można, zacznę od pierwszego pytania pana posła Pogody. Jest mi niezmiernie przykro, ale naprawdę nie wiem, czy rząd podejmie specjalne działania dotyczące stanu wyjątkowego, ponieważ nie leży to w kompetencjach ministra finansów. Z największą skrupulatnością usiłowałam zebrać te informacje, które mogę przedstawić: o tym, jakie było wsparcie w konkretnych przypadkach. Natomiast decyzje innej rangi są przypisane Radzie Ministrów i prezydentowi Rzeczypospolitej. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-334.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Po drugie, jeśli już mowa o województwie wałbrzyskim wyłącznie, to poza tymi kwotami, o których mówimy, jest ono wspierane corocznie - w tym roku również, podobnie jak w roku ubiegłym - dotacjami do programów restrukturyzacji regionalnej, które są tam realizowane. Mówię o tym, co jest.</u>
          <u xml:id="u-334.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Pani poseł, pytanie brzmiało: czy rząd podejmuje specjalne działania? A zatem: w stosunku do województwa wałbrzyskiego podejmuje działania, których nie podejmuje wobec żadnego innego województwa w kraju. Na tej specjalnej liście są województwa: wałbrzyskie, łódzkie, suwalskie, olsztyńskie; w tym roku do tej listy dołączyło koszalińskie. Są zatem działania specjalne, nie są to jednak działania związane z tą szczególną sprawą, o którą pytał pan poseł. Dlaczego? Ponieważ mechanizm finansowania gmin przy uwzględnieniu relacji między środkami z budżetu państwa a dochodami własnymi przewiduje tylko pewne określone formy, a możliwość ich rozszerzania przewidziana jest tylko w bardzo specyficznych warunkach. Warunki te, niestety, nie zostały spełnione ani w roku 1996, ani do tej pory w 1997 r. To jest najpełniejsza odpowiedź, jakiej mogę udzielić, nie stwarzając pozorów, że coś można zrobić, ponieważ o innych możliwościach w tej chwili nie wiem, a środków finansowych na szersze działania także w budżecie 1997 r. nie ma.</u>
          <u xml:id="u-334.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Pytali panowie posłowie o to, jakie były szczególne dotacje dla woj. katowickiego. Woj. katowickie w pierwszej fazie z owych 14 mln zł, które były przeznaczone na wsparcie, otrzymało 800 tys. zł: 400 tys. zł na reperacje dróg, 400 tys. zł na uzupełnienie środków na meliorację. Woj. bielskie w podziale tej pierwszej części nie uczestniczyło, jeśli chodzi o specjalne środki, uczestniczyło natomiast w podziale drugiej części, uzyskując środki w wysokości 7 mln zł, które były udzielone w drugiej turze. To była jedna droga ubezpieczenia województw, ale nie jedyna, ponieważ jednocześnie na ten cel zostały wyasygnowane od rządu pieniądze na przeciwdziałanie powodziom, było to 9,5 mln w 1996 r. Pan minister ochrony środowiska był zobowiązany przeznaczyć te środki przede wszystkim dla województw, w których nastąpiły te tragiczne zdarzenia.</u>
          <u xml:id="u-334.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Pan minister pracy i polityki socjalnej, rozdzielając rezerwę, jaką posiadał na zasiłki dla rodzin znajdujących się w złych warunkach materialnych, zasiłki z pomocy społecznej, skierował również do województw, które były dotknięte tymi zdarzeniami, specjalne dodatkowe środki, aby wspomóc osoby, których dobytek ucierpiał w wyniku zdarzeń losowych.</u>
          <u xml:id="u-334.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Teraz, jeśli państwo pozwolą, jeszcze uzupełnienie. Z 7 mln zł, które były przyznane w późniejszym okresie, czyli w listopadzie, woj. bielskie otrzymało 1372 tys. z przeznaczeniem: 722 tys. na drogi, 650 tys. na melioracje. Dodatkowo woj. katowickie otrzymało raz jeszcze 750 tys. zł z przeznaczeniem: 250 tys. na drogi, 500 tys. na melioracje.</u>
          <u xml:id="u-334.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Przykro mi bardzo, ale nie wiedząc, że będą państwo pytali o inne województwa, nie zabrałam ze sobą informacji o tym, jak została podzielona subwencja przez Krajowy Sejmik Samorządowy na poszczególne województwa. To było prawie 35 mln zł. Rozdzielano je według klucza, który Sejmik uznał za stosowny. Dlatego różne są to wielkości i naprawdę nie jestem w stanie przypomnieć sobie, jaką kwotę przydzielono województwom, o których mówiliśmy.</u>
          <u xml:id="u-334.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Jeszcze jedna sprawa z ubiegłego roku: pytania o to, ile wynoszą refundacje z tytułu ustawowych ulg w podatku rolnym i leśnym. W 1996 r. na ten cel wyasygnowaliśmy z budżetu państwa prawie 85,5 mln zł. Są to bardzo różne kwoty w skali gmin, od kilkuset do kilkuset tysięcy złotych. Ulgi w podatku rolnym i leśnym są różne, bo decydują o tym warunki gmin. W 1997 r. uregulujemy drugą ratę za rok 1996 i pierwszą ratę za rok 1997, ponieważ, zwłaszcza w ulgach rolnych, warunki skorzystania z ulg ustawowych są zmieniane. Zwroty z tytułu ulg ustawowych dla gmin nie wchodzą w zakres dochodów, które są brane za podstawę naliczania subwencji, a zatem uzupełniają dochody gminy, ale w roku, w którym gmina je otrzymuje i w roku następnym nie wpływa to na podstawę do udzielania subwencji.</u>
          <u xml:id="u-334.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Wreszcie ostatnia sprawa, o którą pytał pan poseł Bartoszewicz. Nie mam jeszcze informacji o zjawiskach, o których pan poseł był łaskaw mówić, czyli o wymarzaniu plonów jesiennych zimą. Chyba nie miało to miejsca w 1997 r., ponieważ główne mrozy to był grudzień 1996 r. i pierwsze dni stycznia tego roku. Ale w wypadku zjawisk takich jak te, o których mówił pan poseł, normalnie wchodzą w grę ubezpieczenia plonów. Wiem, że nie jest to sprawa powszechna w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-334.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Muszę jednak powiedzieć, że nie ma w rozwiązaniach finansowych dotyczących gmin takich mechanizmów, które pozwalałyby na bezpośrednie reagowanie wtedy, kiedy zdarzenia losowe, o których tutaj mówimy, zajdą w kraju. Nie ma, ponieważ taki jest system rozdziału subwencji, sposób naliczania subwencji, a potem ich rozdziału. Jest to ściśle limitowane przepisami ustawowymi i nie przewiduje się jakichś dodatkowych działań. Tym bardziej trudno przewidywać, co będzie w 1997 r.</u>
          <u xml:id="u-334.10" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Chciałabym państwu posłom przypomnieć, że byli łaskawi zadecydować, że rezerwa ogólna Rady Ministrów na rok 1997, która ma uwzględnić wszystkie nie przewidziane wydatki, wynosi w skali całego kraju i całej gospodarki 85,5 mln zł, czyli dokładnie tyle, ile wynosi zwrot z tytułu ulg ustawowych w podatku rolnym i leśnym za półrocze. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-334.11" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Aleksander Małachowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję pani minister.</u>
          <u xml:id="u-335.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Było pytanie o retorsję.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieFinansówHalinaWasilewskaTrenkner">Było pytanie o retorsję. Odpowiedziałam, że ta subwencja nie podlega retorsji, to znaczy zwrot z tytułu ulg rolnych i leśnych nie wchodzi do podstawy naliczania subwencji. Wydawało mi się, że odpowiedziałam na to pytanie, chyba że źle zrozumiałam pytanie pana posła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo pani minister Wasilewskiej-Trenkner.</u>
          <u xml:id="u-337.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Przechodzimy do następnego pytania, które pragnie zadać pan poseł Jan Olszowski z Unii Wolności, w sprawie wypuszczenia z więzienia na półroczną przepustkę Grzegorza Piotrowskiego. Pytanie zostało skierowane do prezesa Rady Ministrów, a odpowie na nie - z upoważnienia prezesa Rady Ministrów - minister sprawiedliwości pan prof. Leszek Kubicki.</u>
          <u xml:id="u-337.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę bardzo, panie pośle, o sformułowanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#PosełJanOlszowski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wszyscy pamiętamy ten straszny mord - to było przecież w końcu nie tak bardzo dawno. Chciałbym sformułować pytanie w taki sposób, żeby pan minister miał świadomość, że w żaden sposób nie podważam tutaj wyroków niezawisłych sądów. Natomiast wypada mi się do kogoś zwrócić, żeby otrzymać wyjaśnienie w kwestii, czy tak naprawdę istnieje jakakolwiek sprawiedliwość w naszym kraju. Myślę, że duża część społeczeństwa uważa, że tej sprawiedliwości nie ma, czuje się zagrożona i nie czuje się bezpiecznie. Chciałbym również na kanwie okoliczności związanej z wypuszczeniem pana Grzegorza Piotrowskiego (przypominam, mordercy księdza Popiełuszki działającego z pełną premedytacją) dowiedzieć się, czy jest możliwe w świetle obowiązującego prawa wypuszczenie z tak błahego powodu mordercy i czy dzisiaj poddane pod głosowanie przez nas kodeksy karne w przyszłości uchronią nas od takich okoliczności...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Czas, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#PosełJanOlszowski">Już kończę, panie marszałku...</u>
          <u xml:id="u-340.1" who="#PosełJanOlszowski">...a może my, parlamentarzyści, możemy - czy też sam pan minister może - wdrożyć jakieś postępowania legislacyjne, które by uchroniły nasze społeczeństwo przed tak niebezpiecznymi, w moim przekonaniu, zjawiskami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-341.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę pana ministra Kubickiego o udzielenie odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-341.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę bardzo, panie profesorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytanie dotyczy sprawy indywidualnej, którą chciałbym przedstawić dość szczegółowo, i pewnego zagadnienia ogólnego, tak że bardzo będę prosił, panie marszałku, o wyrozumiałość w razie przekroczenia czasu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Nie, ma pan dosyć dużo czasu na to.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Otóż chcę przypomnieć, że Grzegorz Piotrowski został oskarżony o to, że w październiku 1984 r., wspólnie z innymi funkcjonariuszami MSW, dokonał w sposób szczególnie okrutny - jak pan był łaskaw powiedzieć i z czym się w pełni zgadzam - i odrażający zbrodni zabójstwa na osobie księdza Jerzego Popiełuszki oraz dwóch usiłowań zabójstwa innych osób i prawomocnym wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Toruniu z dnia 7 lutego 1985 r. został skazany za wyżej wymienione czyny zakwalifikowane z art. 148 § 1 K.k., art. 11 § 1 K.k. w związku z art. 148 § 1 K.k. oraz z art. 165 § 2 K.k. na karę łączną 25 lat pozbawienia wolności, która następnie została złagodzona do 15 lat.</u>
          <u xml:id="u-344.1" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Ponadto Sąd Rejonowy w Lublinie wyrokiem z dnia 1 września 1994 r. skazał Grzegorza Piotrowskiego na podstawie art. 16 K.k. w związku z art. 165 § 2 K.k. i innych - na karę 4 lat pozbawienia wolności za to, że jako funkcjonariusz Wydziału VI Departamentu IV MSW w styczniu 1983 r. dopuścił się groźnego czynu, polegającego na kierowaniu przestępczą działalnością podległych mu służbowo innych funkcjonariuszy MSW.</u>
          <u xml:id="u-344.2" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Oba te wyroki zostały połączone przez Sąd Wojewódzki w Toruniu w wyroku łącznym z 10 października 1995 r., w wyniku czego została wymierzona kara łączna 15 lat pozbawienia wolności. Koniec tej kary przypada na dzień 16 grudnia 2000 r.</u>
          <u xml:id="u-344.3" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">W czasie odbywania kary Grzegorz Piotrowski korzystał już z przerwy w jej wykonaniu w okresie od 27 lipca 1993 r. do 18 kwietnia 1994 r. Przerwę tę wykorzystywał zgodnie z jej przeznaczeniem, podejmując pracę i przyczyniając się w ten sposób do poprawy warunków materialnych swojej rodziny.</u>
          <u xml:id="u-344.4" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">W dniu 28 października 1994 r. został również warunkowo przedterminowo zwolniony przez Sąd Wojewódzki w Lublinie, na skutek jednak rewizji nadzwyczajnej wniesionej przez prokuratora generalnego na niekorzyść skazanego Sąd Najwyższy w Warszawie uchylił postanowienie Sądu Wojewódzkiego w Lublinie i odmówił udzielenia mu warunkowego zwolnienia. Skazany sam zgłosił się do zakładu karnego w celu dalszego odbywania kary pozbawienia wolności.</u>
          <u xml:id="u-344.5" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">W dniu 2 października 1996 r. wpłynął do Sądu Wojewódzkiego w Piotrkowie Trybunalskim kolejny wniosek skazanego Grzegorza Piotrowskiego - Piotrków Trybunalski to była miejscowość wynikająca z właściwości sądu penitencjarnego związanego z miejscem odbywania kary - o udzielenie przerwy w odbywaniu kary, uzasadniony względami rodzinnymi. We wniosku skazany podniósł, że wraz z żoną opiekuje się synem, uczniem liceum ogólnokształcącego. Łączne dochody rodziny nie przekraczają 420 zł miesięcznie, a stan zdrowia żony uniemożliwia jej pracę w zakresie szerszym od zakresu aktualnie wykonywanej. Skazany zapewnił, że dysponuje możliwością podjęcia pracy o charakterze doraźnym, a tym samym podniesienia poziomu warunków bytu rodziny ponad poziom ubóstwa.</u>
          <u xml:id="u-344.6" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Z opinii wystawionej przez administrację Aresztu Śledczego w Piotrkowie Trybunalskim wynikało, że skazany zachowywał się w zakładach karnych bez zastrzeżeń. Skazany przedstawił sądowi potrzebną dokumentację, z której m.in. wynikała intencja zawarcia przez pewną firmę ze skazanym umowy o dzieło w zakresie wdrożenia oprogramowania bazy danych komputerowego programu rozrachunkowego, za wynagrodzeniem 6 tys. zł miesięcznie. Sąd Wojewódzki w Piotrkowie Trybunalskim dysponował również wywiadem dotyczącym rodziny skazanego przeprowadzonym przez kuratora zawodowego sądu wojewódzkiego w pewnym mieście. Nie chcę wymieniać tego miasta ze względu na interes osobisty rodziny. W wywiadzie zostały potwierdzone okoliczności podniesione przez skazanego. Sąd Wojewódzki w Piotrkowie Trybunalskim na posiedzeniu w dniu 14 stycznia 1997 r., przy sprzeciwie prokuratora, postanowił wniosku skazanego Grzegorza Piotrowskiego w przedmiocie udzielenia przerwy w odbywaniu kary 15 lat pozbawienia wolności nie uwzględnić. W uzasadnieniu postanowienia sąd podniósł, że jakkolwiek sytuację materialną rodziny skazanego trudno uznać za dobrą, to jednak nie odbiega ona w jaskrawy sposób od sytuacji materialnej przeciętnej polskiej rodziny. Sąd podkreślił, że skazany odbywa długotrwałą karę za zbrodnię o największym ciężarze gatunkowym, a zatem jego główną powinnością jest odbywanie kary.</u>
          <u xml:id="u-344.7" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Od tego postanowienia sądu skazany wniósł zażalenie, w którym m.in. podniósł, że przepis art. 68 § 1 Kodeksu karnego wykonawczego nie uzależnia oceny wagi względów rodzinnych od skali czy powszechności występowania zjawisk społecznie negatywnych, statystycznie zaś rzecz ujmując bardzo trudna sytuacja jego rodziny trwa znacznie dłużej niż przeciętny czas odbywania kary.</u>
          <u xml:id="u-344.8" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">W wyniku rozpoznania zażalenia Sąd Wojewódzki w Piotrkowie Trybunalskim jako II instancja decyzją z 29 stycznia tego roku, przy sprzeciwie prokuratora, postanowił uchylić zaskarżone postanowienie i udzielić Grzegorzowi Piotrkowskiemu przerwy w odbywaniu kary na okres 6 miesięcy. Podkreślam tu zmienne stanowisko prokuratora. Poprzednio był sprzeciw przy nieudzieleniu przerwy, teraz sprzeciw przy jej udzieleniu. To ma swoją wymowę. Postanowienie to jest prawomocne i nie może być zaskarżone również w trybie przepisów o kasacji. W myśl bowiem orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 15 października 1996 r. postanowienie w przedmiocie udzielenia przerwy w odbywaniu kary pozbawienia wolności nie kończy postępowania sądowego w rozumieniu art. 463 § 1 K.p.k., a zatem nie może być zaskarżone w trybie kasacji. Tak więc minister i generalny prokurator też tu nie ma środka w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-344.9" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Podejmując taką decyzję, sąd II instancji nie podzielił stanowiska sądu I instancji i m.in. uznał, że dochody rodziny skazanego sytuują ją wśród rodzin najuboższych, mogących ubiegać się o przyznanie pomocy przez ośrodki pomocy społecznej. W konkluzji sąd II instancji wyraził przekonanie, że skazany po opuszczeniu zakładu karnego podejmie pracę za wynagrodzeniem 6 tys. zł miesięcznie, „co w istotny sposób przyczyni się — to jest z uzasadnienia — do poprawienia warunków materialnych rodziny i jest to istotna przesłanka przemawiająca za udzieleniem skazanemu przerwy w odbywaniu kary pozbawienia wolności”.</u>
          <u xml:id="u-344.10" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Niezależnie od tego Grzegorz Piotrowski ubiegał się również o warunkowe przedterminowe zwolnienie, jednak Sąd Wojewódzki w Piotrkowie Trybunalskim postanowieniem z dnia 22 października 1996 r. odmówił udzielenia takiego zwolnienia. W wyniku złożonego zażalenia Sąd Wojewódzki w Piotrkowie jako II instancja utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie. A więc ta druga próba została...</u>
          <u xml:id="u-344.11" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Mając na uwadze art. 70 Kodeksu karnego wykonawczego przewidujący możliwość odwołania udzielonej przerwy w razie ustania przyczyn, dla których została ona udzielona lub w wypadku gdy skazany nie korzysta z niej w takim celu, w jakim została ona udzielona, albo rażąco narusza porządek prawny, Sąd Wojewódzki w Piotrkowie Trybunalskim w dniu 10 lutego tego roku zwrócił się pismem do prezesa pewnej spółki w pewnym mieście, w której - według informacji i dokumentacji - Piotrowski miał być zatrudniony. Spółka ta, jak wspomniano wyżej, oferowała skazanemu zatrudnienie. W tym samym dniu Sąd Wojewódzki w Piotrkowie Trybunalskim skierował do kuratora zawodowego w Łodzi pismo polecające przeprowadzenie wywiadu o skazanym, w szczególności ustalenie, czy skazany podjął zatrudnienie we wspomnianej spółce lub inną pracę, zaznaczając, że podjęcie pracy przez skazanego stanowiło zasadniczy warunek udzielenia przerwy w odbywaniu kary pozbawienia wolności. Wywiad przeprowadzony na podstawie tego postanowienia sądu wykazał, że Grzegorz Piotrowski nie podjął pracy w tej instytucji, którą wskazywał i co deklarował. Okazało się, że powodem niepodjęcia tej pracy było ujawnienie miejsca przyszłego zatrudnienia prasie. Właściciel firmy, która deklarowała, że ma możliwość zatrudnienia Piotrowskiego, nękany - jeżeli można użyć tego określenia - przez prasę, po prostu z tego zrezygnował. Natomiast wywiad ustalił, że Piotrowski od dnia 17 lutego podjął pracę w innym przedsiębiorstwie, w tym samym charakterze (powiedzmy, specjalisty od programów komputerowych) i że jest to praca mniej więcej na takich warunkach, jakie były deklarowane w dokumentacji przedstawionej sądowi.</u>
          <u xml:id="u-344.12" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Chcąc udzielić najbardziej aktualnej informacji Wysokiej Izbie, jeszcze dzisiaj sprawdzałem, jak wygląda ta sytuacja. Prosiłem o aktualizację danych wywiadu z lutego, o którym mówię, i otrzymałem potwierdzenie, że Piotrowski pracuje w nowym miejscu pracy. Nie muszę zapewniać Wysokiej Izby, że sposób odbywania tej przerwy w wykonaniu kary będzie monitorowany, kontrolowany w trybie nadzoru penitencjarnego.</u>
          <u xml:id="u-344.13" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Pozwoliłem sobie powiedzieć tak wiele o całej tej historii, ponieważ uderzyło mnie w pytaniu pana posła - proszę się nie gniewać - to, że był pan łaskaw w ogóle zakwestionować podstawę przeświadczenia, że w tym kraju można mówić o jakiejkolwiek sprawiedliwości sądu. Sądzę, że przebieg tej sprawy, sposób myślenia sądu, uzasadnienia, instancyjność, wszystko wskazuje na to, że było to jednak bardzo rozważne postępowanie. W każdym razie tak to oceniam. Nie jest moją sprawą dokonywać w tej chwili oceny trafności tego prawomocnego postanowienia, ponieważ nie mam środków prawnych, które by do tego postanowienia mogły się odnosić.</u>
          <u xml:id="u-344.14" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Jeśli chodzi natomiast o bardziej generalnie postawione pytanie, to chcę powiedzieć tak. Co do tych przerw, sprawa ta była przedmiotem specjalnej konferencji prasowej, którą w swoim czasie zorganizowało Ministerstwo Sprawiedliwości, ponieważ zagadnienie to bardzo bulwersowało opinię publiczną. Chcę tylko przypomnieć, że Kodeks karny wykonawczy przewiduje kilka rodzajów przerw w wykonaniu kary. Najpoważniejsze, najdłuższe są przerwy, których przesłanki i warunki określają art. 65 i 68 Kodeksu karnego wykonawczego. Kodeks karny wykonawczy umożliwia udzielenie przerwy w wykonaniu kary pozbawienia wolności w dwóch sytuacjach: w wypadku choroby psychicznej lub innej ciężkiej choroby uniemożliwiającej skazanemu wykonanie kary - przy czym za ciężką chorobę uważa się taki stan, w którym umieszczenie skazanego w zakładzie karnym może zagrażać życiu lub spowodować dla jego zdrowia poważne niebezpieczeństwo - do czasu ustania przeszkody (art. 65) oraz wówczas, jeżeli przemawia za tym szczególny interes społeczny albo ważne względy zdrowotne lub rodzinne (art. 68). I to była podstawa, jeśli chodzi o Piotrowskiego.</u>
          <u xml:id="u-344.15" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Chcę poinformować, że w 1996 r. sądy penitencjarne w kraju rozpoznały łącznie 11 010 wniosków o udzielenie przerwy w wykonaniu kary na podstawie art. 65 i 68, z czego uwzględniono 4213, tj. 38,3% wniosków. W tej ogólnej liczbie uwzględnionych wniosków udzielono przerwy 108 skazanym na bardzo poważne i wysokie kary, tzn. na 10–15 lat i 25 lat pozbawienia wolności. Przy czym w tej grupie 108 skazanych — specjalnie badaliśmy grupę tych osób, które były skazane na bardzo wysokie kary, a więc należy traktować je bardzo poważnie w sensie penitencjarnym — udzielono przerwy ze względu na ciężką chorobę skazanego 1,9%, z uwagi na inną chorobę lub względy społeczne — pozostałym, tj. 97%. Te przerwy były w 19 przypadkach kwestionowane przez prokuratora, z czego mniej więcej 52% zastrzeżeń prokuratorskich uwzględniły sądy wyższej instancji.</u>
          <u xml:id="u-344.16" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Chcę przy tej okazji powiedzieć, że te przerwy wielomiesięczne udzielane ze względu na chorobę w pewnych przypadkach, ujawnionych zresztą przez prasę, budziły bardzo poważne zastrzeżenia Ministerstwa Sprawiedliwości. Chcę zwrócić uwagę na jedną sprawę, która wydawała się nam szczególnie trudna do akceptacji. Była to sytuacja pana, który miał pseudonimy „Kasza” i „Korzeń” (prasa ze względu na tę podwójną ksywę zrobiła z tego dwa wypadki, podczas gdy to był ten sam wypadek). Chodziło o osobę, którą zatrzymano w trakcie znanego incydentu przed pizzerią w Wołominie i która była skazana za podwójne bodajże zabójstwo i od 15 września 1995 r. korzystała z przerw w odbywaniu kary, stale przedłużanych przez sąd penitencjarny, dla dokonania zabiegu leczniczego. Przy czym było znamienne to, że to były przerwy orzekane mniej więcej na okresy 3-miesięczne zawsze na podstawie tylko jednej opinii lekarskiej (to znaczy jednostkowej opinii lekarskiej), z której wynikała potrzeba dokonania zabiegu, a zabieg w ogóle nie był wykonywany. W ten sposób ta osoba chodziła ponad 1,5 roku po świecie.</u>
          <u xml:id="u-344.17" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Bardzo żywo zareagowaliśmy na tę sytuację i doprowadzono w końcu do tego - wziąłem to na swoje sumienie - że ten skazany wreszcie poddał się operacji. Drżałem o jej wynik. Udana. Ale po tej operacji zaczęły się dalsze, że się tak wyrażę, ceremonie udzielania tych przerw. Otrzymaliśmy opinię lekarską, która wskazywała, że ta tzw. rehabilitacja pooperacyjna może z powodzeniem przebiegać w warunkach szpitala więziennego, spowodowałem więc, że w tym tygodniu ta osoba wróciła do zakładu karnego i w warunkach szpitalnych się rehabilituje. Mówię o tym dlatego tak bardzo długo, że to jest przypadek, który naprawdę musi być uznany za rażący i w pełni rozumiem zbulwersowanie opinii takimi sytuacjami.</u>
          <u xml:id="u-344.18" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Dlatego, znając jeszcze kilka innych przypadków tego rodzaju, spowodowałem, że odpowiednie służby Ministerstwa Sprawiedliwości przeprowadzają w tej chwili bardzo wnikliwą i bardzo szeroką pracę badawczą, analizując dużą liczbę orzeczeń penitencjarnych, reprezentacyjną dla kraju grupę spraw z różnych ośrodków. Wynikami tych badań chcemy się wkrótce podzielić z sędziami penitencjarnymi, najpóźniej w czerwcu, przedstawimy te wyniki obiektywnej badawczej analizy. Sądzę, że będzie to miało ogromne znaczenie dla orzecznictwa tych sądów.</u>
          <u xml:id="u-344.19" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Niezależnie od tych dłuższych przerw Kodeks karny wykonawczy przewiduje dwie inne formy przerw w wykonywaniu kar - prawo do 24-godzinnego przebywania poza zakładem, bez kontroli, w gronie najbliższej rodziny lub osoby godnej zaufania lub 5-dniowe zwolnienia, tzw. przepustki, które mają charakter nagrody bądź łączą się z wypadkiem losowym. Przy czym bardzo dużo jest niestety tych wypadków losowych - pogrzeby itd.</u>
          <u xml:id="u-344.20" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">W roku 1996 takich przerw 5-dniowych lub 24-godzinnych udzielono 115 tys.; w tym zakresie orzekają głównie zakłady penitencjarne, ale za zezwoleniem sędziego penitencjarnego czy w uzgodnieniu z nim. Było to o prawie 90% mniej niż w roku 1995. A więc można mówić o bardzo wyraźnym postępie, jeśli chodzi o ostrożność i wnikliwość przy stosowaniu tych środków. Chcę podkreślić, że liczba tzw. niepowrotów - przepraszam za to brzydkie słowo, ale jest ono słowem technicznym - z tego rodzaju przepustek jest minimalna - wynosi 2,1% i jest kilkakrotnie mniejsza niż w latach ubiegłych.</u>
          <u xml:id="u-344.21" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">W związku z informacjami, które tak bulwersowały opinię społeczną, chcę powiedzieć, że spośród 115 tys. osób, które korzystały z tych przepustek, według danych policyjnych przestępstwa dopuściło się 286 osób, a więc zakres zjawiska powrotu do przestępstwa jest tu właściwie mierzony w promilach. Dlatego to podkreślam, że nie można pod wpływem nieraz nawet drastycznych jednostkowych wypadków dyskwalifikować i dezawuować niezwykle ważnej instytucji penitencjarnej, zresztą niezbędnej w sytuacji losowej. Trzeba oczywiście zwracać na to ogromną uwagę.</u>
          <u xml:id="u-344.22" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Będziemy pracowali z zakładami penitencjarnymi, będziemy to analizować. Dynamika spadku tych zwolnień między rokiem 1995 a rokiem 1996 wskazuje, jak drastycznie to ograniczono. Będziemy jeszcze bardziej te sprawy analizować. Ale chcę uczulić Wysoką Izbę, że nie można rezygnować z tej ważnej instytucji penitencjarnej, stosowanej na całym świecie. To wszystko, panie marszałku. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-345.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pan poseł Olszowski jeszcze pragnie zadać dodatkowe pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#PosełJanOlszowski">Chciałem tylko w uzupełnieniu zapytać pana ministra: Czy sama przyczyna zwolnienia Grzegorza Piotrowskiego nie wydaje się panu ministrowi groteskowa? Artykuł Kodeksu karnego wykonawczego wydaje mi się zbyt pojemny. Możliwość zmiany tego artykułu jest być może uzależniona od inicjatywy ministerstwa. Sama przyczyna wydaje mi się całkowicie groteskowa. Wszakże, panie ministrze, gdyby zastosować przepis, na który się pan powołał, można by zwolnić wszystkich więźniów, którzy dzisiaj są w więzieniach, bo przecież każdy więzień poprzez swój pobyt w więzieniu pogarsza byt rodziny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Panie ministrze, prosimy o uwagę, wypowiedzą się wszyscy po kolei.</u>
          <u xml:id="u-347.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pan poseł Januła, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#PosełEugeniuszJanuła">Panie Ministrze! Pan był uprzejmy przedstawić statystykę, z której wynika, że w określonym czasie 38,3% wniosków sądy uwzględniły, w tym 108 skazanych na tzw. kary ciężkie. W związku z tym pan minister na pewno może zaprezentować pewien pogląd. I chciałbym zapytać, panie ministrze, czy pana zdaniem długotrwałe, półroczne przepustki wpływają pozytywnie na resocjalizację tego typu przestępców skazanych na długotrwałe kary? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-349.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pani posłanka Grażyna Staniszewska, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#PosełGrażynaStaniszewska">Panie Ministrze! Ilu jeszcze skazanych morderców zostało zwolnionych na przepustkę tylko dlatego, że znaleźli sobie pracę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-351.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pan poseł Juliusz Braun, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#PosełJuliuszBraun">Jedno pytanie natury ogólnej. Jak ocenia pan minister odbiór społeczny tego typu decyzji? Wiadomo, że w społeczeństwie można zaobserwować w tej chwili dążenie do zaostrzenia kar. Wiem, że pan tego przekonania nie podziela, ja też. Ale czy właśnie takie rażące przypadki jak ten, o którym pan mówił, nie stanowią podłoża społecznych żądań radykalnych rozwiązań, skoro morderca może z błahego powodu uchylać się od kary.</u>
          <u xml:id="u-352.1" who="#PosełJuliuszBraun">Drugie pytanie jest szczegółowe i dotyczy Grzegorza Piotrowskiego. Jeśli, jak pan powiedział, on zarabia w tej chwili 60 mln zł miesięcznie...</u>
          <u xml:id="u-352.2" who="#komentarz">(Minister Sprawiedliwości Leszek Kubicki: Nie, nie.)</u>
          <u xml:id="u-352.3" who="#PosełJuliuszBraun">...to sytuacja jego rodziny poprawiła się już radykalnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Panie pośle, czas minął.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#PosełJuliuszBraun">Zarobił już tyle, że może wrócić do więzienia. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Już czas minął.</u>
          <u xml:id="u-355.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pan poseł Pańtak, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#PosełKazimierzPańtak">Panie ministrze, przepraszam, ale nie śmiałbym powiedzieć w związku z orzeczeniem, od którego się prokuratura odwoływała, że niezawisły sąd działa groteskowo. Dla mnie jest to oburzająca wypowiedź, kiedy orzeczenie sądu krytykuje się jako groteskowe. Myślę, że intencja tego pytania była taka: Czy Piotrowski zagraża porządkowi prawnemu czy bezpieczeństwu publicznemu? Czy ta osoba zagraża? Jeśli tak, to rozumiem, że gdyby były nawet jakieś przyczyny, to takiej osobie nie może przysługiwać przerwa w odbywaniu kary. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-357.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pan poseł Stanisław Kracik, proszę uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#PosełStanisławKracik">Panie ministrze, jest dość powszechnie praktykowane, że ludzie niepełnosprawni, którzy potrafią obsługiwać komputer, pracują w domu. Czy nie może w takim razie pan Piotrowski robić tych świetnych, doniosłych opracowań w celi więziennej, lecz musi to robić poza wiezieniem? Kto odpowiada, panie ministrze, za czyny - i to jest drugie pytanie - popełniane na tych tak zwanych przepustkach, kiedy sędzia penitencjarny zwalnia owe 38%, te 100 osób, 108 winnych ciężkich przestępstw? Jaka to jest arytmetyka, panie ministrze, że 25 równa się 15 plus 4, a to znowu równa się 15, z czego 5 na wolności?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-359.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pan poseł Jerzy Wierchowicz, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#PosełJerzyWierchowicz">Panie ministrze, czy dobrze rozumiem, że skoro to jest 2,1% z tych 115 tys., to znaczy, że co pięćdziesiąty nie wraca — jeżeli źle rozumiem, proszę mnie poprawić — z tej przepustki? I jedno pytanie szczegółowe: Ile w tej chwili osób w naszym kraju przebywa w zakładach karnych i czy w ciągu ostatnich 2–3 lat występowała tu tendencja malejąca, czy też wzrostowa? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-361.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Czy jeszcze ktoś z państwa?</u>
          <u xml:id="u-361.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pan poseł już zadał pytanie.</u>
          <u xml:id="u-361.3" who="#komentarz">(Poseł Jan Olszowski: Chciałbym tylko sprostować, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-361.4" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#PosełJanOlszowski">Widzę, że pan poseł Pańtak, który siedzi tutaj, niezbyt uważnie słuchał tego, co powiedziałem. Mówiłem, że nie ośmielam się komentować ani podważać działania sądów i ich wyroków, tak oświadczyłem na początku mojej wypowiedzi, a za groteskową uznałem jedynie określoną sytuację. Gdyby pan poseł Pańtak lepiej słuchał, to zapewne uchwyciłby istotę mojego pytania. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-363.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Czy są jeszcze pytania?</u>
          <u xml:id="u-363.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pan poseł Niemcewicz, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#PosełJanuszNiemcewicz">Pan minister wspomniał, że są dwie przesłanki ewentualnego odwołania przerwy w odbywaniu kary. Jedna to niewykorzystywanie tej przerwy zgodnie z wnioskiem, a druga - jeśli dobrze pamiętam, bo nie mam przed sobą przepisu - gdy zachodzi sprzeczność z zasadami współżycia społecznego. Czy pan minister nie sądzi, że ta druga przesłanka odnosi się do sprawy Grzegorza Piotrowskiego i że prokuratura mogłaby wystąpić z inicjatywą w kwestii zmiany orzeczenia przez sąd?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-365.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Nie ma więcej pytań, jak rozumiem.</u>
          <u xml:id="u-365.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pan poseł Adamski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#PosełWładysławAdamski">Bardzo krótkie pytanie do pana ministra. Panie ministrze, czy sprawę wypuszczenia na wolność pana Piotrowskiego, o czym mówił poseł zadający zapytanie, pan uważa generalnie za typową czy precedensową? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-367.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Rozumiem, że nie ma więcej pytań.</u>
          <u xml:id="u-367.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę pana ministra o udzielenie odpowiedzi. Zwracam uwagę na ograniczony czas. Proszę o bardzo zwarte odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Przepraszam, że odpowiadając, będę się starał łączyć pytania w pewne grupy. Po pierwsze, czy przerwa udzielona Piotrowskiemu ze względu na możliwość poprawy sytuacji finansowej rodziny w związku z zatrudnieniem skazanego w pewnym miejscu i na pewien okres jest groteskowa? Nie sądzę. Na pewno nie jest to sytuacja jednostkowa. Takie sytuacje się zdarzały. Mówię w tej chwili abstrakcyjnie. Argument poprawy sytuacji finansowej rodziny przez podjęcie pracy przez skazanego w warunkach wolności, jeśli jest ona odpowiednio płatna - a więziennych nie mogłaby być tak dobrze płatna - jest uwzględniany. Były takie przypadki. Nie sądzę, żeby to było groteskowe. Jest to kwestia analizy rzeczywistych faktów, tu były fakty dokonane.</u>
          <u xml:id="u-368.1" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Czy prokuratura mogłaby rozważać możliwość wystąpienia z wnioskiem o odwołanie? Mogłaby, ale przesłanka takiego wniosku byłaby bardzo krucha, skoro sąd zezwolił na przerwę w odbywaniu kary w określonym celu. Sąd i prokurator tylko sprawdzają, czy spełniane są warunki, na podstawie których zastosowano tę przerwę. Prokurator mógłby próbować, ale przypuszczam, że jego wniosek w tej sytuacji zostałby przez sąd - który musiałby być konsekwentny, tak sobie to wyobrażam - odrzucony. Ten wniosek uprawomocnił się, zdaje się, w końcu stycznia, a teraz jest prawie koniec marca, więc jest to kwestia jeszcze tylko 2 czy 3 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-368.2" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Czy Piotrowski jest groźny? Nie jest groźny. Wszystkie opinie — zbadałem te akta — wskazują na jego niezwykle sumienny stosunek do wszystkich obowiązków więziennych, a nawet są pewne materiały, które świadczą, że w przypadku tego skazanego można powiedzieć o bardzo głębokim i chyba nie udawanym „wglądzie we własny czyn”, jak to się mówi w języku penitencjarnym. Natomiast, powtarzam, ja nie oceniam zasadności i trafności tej decyzji. Chcę tylko podkreślić, że nie jest ona odosobniona, i w tym rozumieniu nie mógłbym się zgodzić z określeniem, że jest ona groteskowa.</u>
          <u xml:id="u-368.3" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Czy jest tu określony odbiór społeczny? Tak, moim zdaniem, odbiór społeczny tej sytuacji, o której mówiłem Wysokiej Izbie, był ogromny i muszę powiedzieć, że oburzenie wyrażane w związku z tą sprawą w pełni podzielałem. Dla mnie był to bardzo ważny sygnał, który wskazuje całemu sądownictwu penitencjarnemu problem kryteriów i przesłanek związany z polityką stosowania przerw w wykonaniu kary. Sądzę, że paradoksalnie z dydaktycznego punktu widzenia można tu mówić o ważnych konsekwencjach tego błędu, dlatego że można przedstawić sprawę jako zagadnienie, jako zjawisko. Będziemy się starali to uzasadnić i udokumentować na podstawie bardzo obszernego materiału badawczego i sądzę, że tu można mówić o poprawie tej sytuacji w niedługim czasie.</u>
          <u xml:id="u-368.4" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Jak przedstawia się statystyka, jeśli chodzi o osoby zatrzymane? Według statystyki z lutego - bo mamy miesięczną statystykę - w tej chwili w zakładach karnych przebywa ponad 57 tys. osób zarówno odbywających karę, jak i tymczasowo aresztowanych. W stosunku do roku 1995 liczba ta jest mniejsza o blisko 4 tys. Ten poziom jest ustabilizowany. Należy się jednak liczyć z pewnym wzrostem tej liczby w tym roku, dlatego że na podstawie zmian ustawodawczych i nowel - chyba przed dwoma laty Wysoki Sejm uchwalił taką ustawę - zwolniono 4,5 tys. recydywistów. To się łączyło z tym, że Wysoki Sejm miał na względzie zawyżone kary wymierzane przez sądy w drugiej połowie lat osiemdziesiątych w związku z wejściem w życie bardzo drastycznej ustawy, tzw. ustawy majowej, z 1985 r. To była taka swoista ustawowa korektura wysokości tej kary. Obecnie powracają do więzień niektórzy ci recydywiści i dlatego można sądzić, że nastąpi zwiększenie tej liczby o ok. 1 tys. W każdym razie obecnie zjawisko to jest ustabilizowane.</u>
          <u xml:id="u-368.5" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">W stosunku do liczby miejsc w więzieniach, którymi na szczęście dysponujemy, ta liczba jest znacznie mniejsza - w tej chwili jest ich 57 tys., co nas lokuje na średnim europejskim poziomie; mniej więcej taka liczba więźniów jest we Francji, ale tam bierze się pod uwagę wskaźnik na 100 tys. ludności i wówczas oczywiście jest on u nas mniej korzystny niż we Francji.</u>
          <u xml:id="u-368.6" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Gdyby któryś z panów posłów przypomniał mi jeszcze jakieś pytanie, bo nie wszystko notowałem. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#PosełJanOlszowski">Panie ministrze, gdyby każdy z tych 57 tys. więźniów napisał podanie, że ze względów oczywistych jego rodzina znalazła się w gorszej sytuacji, ponieważ jest on w więzieniu, to musiałby pan tak samo ich zwolnić - przepraszam, nie pan, tylko sąd penitencjarny - na podstawie tego samego artykułu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Panie pośle, przepraszam najmocniej, takiej dialektyki nie można tu zastosować, ponieważ sytuacja materialna każdej rodziny jest bardzo wnikliwie badana. Może być tak, że nagle zostaje dziecko zupełnie samo, staje się sierotą, nie ma nikogo, kto może na nie łożyć. Może też być tak, że mąż odbywa karę, a żona normalnie pracuje, wtedy poziom materialny tej rodziny, nawet jeżeli jest jedno czy dwoje dzieci, nie jest drastycznie obniżony. Tu chodzi tylko o drastyczne różnice. W tym wypadku była drastyczna różnica. Nie wdaję się w tej chwili w ocenę tego orzeczenia, natomiast w żadnym wypadku nie można powiedzieć, że to jest nagminne. Taka przesłanka, jak sytuacja materialna rodziny, jest przyczyną niejednostkową, ale też nie występuje zbyt często.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-371.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę państwa, nie możemy...</u>
          <u xml:id="u-371.2" who="#komentarz">(Poseł Grażyna Staniszewska: Nie dostałam odpowiedzi na pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-371.3" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Jakie to było pytanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#PosełGrażynaStaniszewska">Pytałam, ilu jeszcze skazanych morderców zostało wypuszczonych, ma przerwę w odbywaniu kary tylko dlatego, że znalazło sobie pracę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Tego pani nie potrafię powiedzieć, dlatego że takiej statystyki nie posiadam. Będę miał te dane w wyniku prowadzonych badań, ale nie przypuszczam, aby to była duża statystycznie grupa. Najczęściej korzystają oni - mówię o grupie 108 skazanych na poważne kary, wśród nich jest dość dużo sprawców przestępstw z art. 148 K.k. - raczej ze względów zdrowotnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-374.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">W tej chwili działacie państwo na niekorzyść kolegów, ponieważ nie dopuszczę do zadania dalszych pytań. Więc proszę się zdecydować, czy chcecie, żeby wasi koledzy nie mogli zadać pytań, bo sytuacja zaczyna być trudna. Pan minister bardzo wiele wyjaśnił, a ja zgodziłem się na przekroczenie czasu. Proszę bardzo, wytłumaczcie państwo kolegom, dlaczego woleliście swoje pytania od ich pytań. Ja tego nie mogę zrobić.</u>
          <u xml:id="u-374.2" who="#komentarz">(Poseł Grażyna Staniszewska: Panie marszałku, zawsze tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-374.3" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">To nie znaczy, że ma tak zawsze być.</u>
          <u xml:id="u-374.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Inne sprawy też spadały.)</u>
          <u xml:id="u-374.5" who="#komentarz">(Poseł Kazimierz Pańtak: Co to za sprawa? Wyszedł jeden facet, a wy robicie z tego sprawę.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#PosełJuliuszBraun">Panie marszałku, chciałem zdecydowanie zaprotestować wobec wypowiedzi pana posła Pańtaka. Wypowiedź: Co to za sprawa? Wyszedł jeden facet, a wy robicie z tego sprawę - to jest skandal, panie marszałku. Ja proszę o odnotowanie tego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Nie udzielałem panu głosu. Proszę przestrzegać regulaminu. Najpierw proszę zwrócić się o udzielenie głosu, a potem krzyczeć na sali, bo to, co pan robi, bez pozwolenia nagle pan ingeruje, jest niedopuszczalne. Ja bardzo proszę nie zakłócać spokojnego toku wypowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-376.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Czy ktoś z państwa nie otrzymał odpowiedzi na pytanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#PosełEugeniuszJanuła">Panie Marszałku! Chciałem prosić o przestrzeganie regulaminu, ponieważ niektórzy pytający na sali prezentują mentalność profosa. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Nie, nie, panie pośle, proszę nie poprawiać mnie, jeśli chodzi o prowadzenie obrad. Proszę bardzo, regulamin jest, wszystkie pytania zostały zadane, pan minister udzielił odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-378.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pan poseł Braun.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#PosełJuliuszBraun">Nie otrzymałem odpowiedzi na pytanie dotyczące konsekwencji ustania przyczyny, dla jakiej przepustka, znaczy przerwa, została udzielona. Przyczyną były bardzo złe warunki materialne rodziny. Pan minister powiedział, że dochody miesięczne pana Piotrowskiego wynoszą 6 tys. zł. Z tego wynika, że w tej chwili dzięki tak wysokim dochodom już ta przyczyna ustała. Chciałbym zapytać, czy tego rodzaju argument będzie rozpatrywany. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Czy pan minister jeszcze chce odpowiedzieć na to pytanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">No, tak rozumiem...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pan poseł Kracik też nie otrzymał odpowiedzi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Sąd zakreślił ramy tej przerwy i uwzględnił wysokość zarobków, bo była ona deklarowana w dokumentacji. Sąd, jak wynika z uzasadnienia, zakładał, że sześciomiesięczny okres pracy w tych warunkach i na tych zasadach finansowych stworzy taki zasób finansowy dla rodziny, który usunie tę przyczynę. Chodziło nie o miesięczną pracę. Mnie się wydaje, że tu jest nieporozumienie. O jakiej kwocie mówiłem?</u>
          <u xml:id="u-383.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: O 6 tys. złotych.)</u>
          <u xml:id="u-383.2" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Przepraszam, to chodziło o 6 mln starych złotych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-384.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pan poseł Kracik jeszcze chce o coś zapytać...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-385">
          <u xml:id="u-385.0" who="#PosełStanisławKracik">Pytałem pana ministra, czy ta praca nie mogłaby być wykonywana w więzieniu, jeżeli to jest programista. Sam pan minister stwierdził, że nie pracuje tam, gdzie miał pracować, w związku z tym gdzieś tajemniczo pracuje. Najlepiej byłoby jednak w celi pracować, wtedy nikt by go nie nagabywał. Prawda? A rodzina miałaby się lepiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-386">
          <u xml:id="u-386.0" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Panie pośle, nie pracuje tajemniczo. Pracuje tylko w innej instytucji, bo nieopatrznie ujawniono adres tej pierwszej firmy i ze zrozumiałych względów pierwotny pracodawca wycofał się. Pracuje w tej samej miejscowości u innego pracodawcy i wykonuje podobną pracę. Ta praca na tych zasadach finansowych nie mogłaby być wykonywana w warunkach więziennych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-387">
          <u xml:id="u-387.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-387.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Rozumiem, że to wszystkie pytania.</u>
          <u xml:id="u-387.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję i mam nadzieję, że jeszcze będziemy mogli pana ministra usłyszeć, jeśli nie przeciągną się następne pytania.</u>
          <u xml:id="u-387.3" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pan poseł Zbigniew Pietrzykowski z klubu BBWR i KPN pragnie zadać pytanie w sprawie transkrypcji pisowni nazwisk o brzmieniu nielitewskim. Pytanie jest skierowane do ministra spraw zagranicznych, odpowie na nie podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych pan minister Andrzej Towpik.</u>
          <u xml:id="u-387.4" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę bardzo pana posła o zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-388">
          <u xml:id="u-388.0" who="#PosełZbigniewPietrzykowski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Zwracam się do pana z pytaniem, czy ministerstwu wiadomo, iż do Sejmu Republiki Litewskiej wpłynął projekt zmiany ustawy w sprawie transkrypcji pisowni nazwisk o brzmieniu nielitewskim, co dotyczyłoby wielu Polaków mieszkających na Litwie. Na pytanie zadane w Sejmie Litwy, co na to rząd polski, otrzymano odpowiedź, że rząd polski nie zajął jeszcze w tej sprawie stanowiska. Biorąc pod uwagę fakt, iż ta zmiana ustawy łamie międzynarodowe prawa, chciałbym się dowiedzieć, jak zamierza postąpić polski rząd.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-389">
          <u xml:id="u-389.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-389.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę pana ministra Towpika o odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-389.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-390">
          <u xml:id="u-390.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychAndrzejTowpik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytanie pana posła Pietrzykowskiego w istocie dotyczy dwóch elementów. Po pierwsze, czy sprawa tego projektu ustawy w Sejmie Republiki Litewskiej jest znana Ministerstwu Spraw Zagranicznych? Po drugie, jakie przedsięwzięcia rząd czy Ministerstwo Spraw Zagranicznych podjęło lub zamierza podjąć?</u>
          <u xml:id="u-390.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychAndrzejTowpik">Jeżeli chodzi o pierwszą część pytania, chcę poinformować, że MSZ zapoznało się na początku marca br. z wniesionym do Sejmu Litwy w lutym tego roku projektem ustawy o zatwierdzeniu zasad pisowni imion i nazwisk w dowodach tożsamości. Projekt ten reguluje m.in. zasady zapisywania w dokumentach litewskich danych personalnych osób narodowości innych niż litewska. Zapewne tę ustawę miał na myśli pan poseł w swoim zapytaniu. Projekt tej ustawy został przygotowany przez Państwową Komisję Języka Litewskiego. Był już dyskutowany w komisjach Sejmu Litwy: Komisji ds. Oświaty, Nauki i Kultury, Komisji ds. Praw Człowieka i Obywatela oraz Spraw Narodowościowych. Po rozpatrzeniu przez wspomniane komisje tekst projektu został przedłożony Sejmowi. Nie było jeszcze pierwszego czytania, prawdopodobnie odbędzie się za dwa tygodnie. Po drugim czytaniu będzie debata nad projektem.</u>
          <u xml:id="u-390.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychAndrzejTowpik">Ponieważ jeszcze nie było debaty w Sejmie litewskim, trudno jest ocenić stopień poparcia dla projektu ustawy. Jej przyjęciu w obecnym kształcie mogą być przeciwne ugrupowania prawicowe i nacjonalistyczne, gdyż ustawa jest - i na to chciałbym zwrócić uwagę - jak na dotychczasowe uregulowania i praktykę litewską dosyć liberalna. Umożliwia zapisywanie imion i nazwisk osób należących do mniejszości zgodnie z brzmieniem języka narodowego.</u>
          <u xml:id="u-390.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychAndrzejTowpik">Analiza tekstu projektowanej ustawy istotnie potwierdza, że — po ewentualnym wejściu w życie ustawy w obecnym jej kształcie — nazwiska osób należących do mniejszości polskiej na Litwie byłyby co prawda zapisywane zgodnie z brzmieniem nazwiska, ale jednak nadal znakami alfabetu litewskiego, a zatem niezgodnie z jego polską pisownią. Oznacza to, że nie stosowano by polskich znaków diakrytycznych i zapisywane w ten sposób nazwiska nie byłyby graficznym obrazem oryginalnego nazwiska polskiego. Tak więc na przykład nazwisko Pióro trzeba by było pisać przez „u”, a imię Grzegorz zamiast dwa razy „rz” zawierałoby odpowiednie znaki z alfabetu litewskiego.</u>
          <u xml:id="u-390.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychAndrzejTowpik">Ministerstwo Spraw Zagranicznych podziela zatem zaniepokojenie pana posła tą sprawą. Natomiast nie bardzo mogę się zgodzić z sugestią, która, jak rozumiem, była zawarta w pytaniu, iż rząd nie zajął stanowiska w tej sprawie. Ministerstwo Spraw Zagranicznych dało wyraz swojemu zaniepokojeniu z powodu proponowanych przepisów nowej ustawy. Ja sam w rozmowie z ambasadorem litewskim w Warszawie panem Valionisem 6 marca przedstawiłem nasze stanowisko w tej sprawie i wyraziłem zaniepokojenie strony polskiej. Podkreśliłem, że przyjęcie ustawy w proponowanym kształcie będzie stanowić istotną przeszkodę dla zawarcia polsko-litewskiej umowy o pisowni imion i nazwisk osób należących do mniejszości narodowych według polskiego projektu. Przewiduje ona bowiem zachowanie oryginalnej, a więc zgodnej z językiem ojczystym pisowni danych personalnych osób należących do mniejszości polskiej na Litwie i litewskiej w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-390.5" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychAndrzejTowpik">Wniesiony do Sejmu litewskiego projekt był też przedmiotem rozmów pani ambasador Teichmann - ambasadora Polski w Wilnie. Ambasada na bieżąco śledzi przebieg prac nad projektem i informuje o nich nasze ministerstwo. Stanowisko strony polskiej zostało zatem wyrażone jednoznacznie. Zarazem jednak trzeba mieć na uwadze, że kwestia ta dotyczy prac Sejmu litewskiego nad prawem wewnętrznym. Nie ma możliwości ani też nie jest w zwyczaju, aby MSZ kierowało uwagi rządowe do prac parlamentu innego państwa. Niemniej jednak chcę potwierdzić, że nasze stanowisko w tej sprawie jest bardzo konsekwentne i niezależnie od tych uwag nadal prowadzimy rozmowy ze stroną litewską w sprawie zawarcia odpowiedniej umowy polsko-litewskiej.</u>
          <u xml:id="u-390.6" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychAndrzejTowpik">Przypomnę, że w maju ubiegłego roku odbyła się w Wilnie pierwsza runda negocjacji polsko-litewskich dotyczących umowy między rządem Polski a rządem Litwy o pisowni imion i nazwisk osób należących do mniejszości polskiej w Republice Litewskiej oraz mniejszości litewskiej w Polsce. Podstawą negocjacji był polski projekt, który w art. 1 mówi o zobowiązaniu się obu stron do oficjalnego uznania praw osób należących odpowiednio do mniejszości polskiej na Litwie i mniejszości litewskiej w Polsce do używania imion i nazwisk w brzmieniu i pisowni ich języka ojczystego. Jednak ani te negocjacje, ani następne konsultacje latem, ani też druga runda negocjacji, która odbyła się w lutym tego roku, nie przyniosły istotnego postępu w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-390.7" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychAndrzejTowpik">Chcę też podkreślić, że sprawa pisowni nazwisk, a także sprawa zawarcia tej umowy, była ostatnio poruszana we wszystkich rozmowach na wysokim szczeblu w kontaktach polsko-litewskich, w tym m.in. podczas oficjalnej wizyty ministra Saudargasa w Polsce w styczniu bieżącego roku, wizyty przewodniczącego Sejmu Landsbergisa w Polsce w lutym, a także w rozmowach premiera Cimoszewicza z premierem Vagnoriusem w trakcie roboczej wizyty w lutym tego roku. We wszystkich tych rozmowach strona polska podkreślała znaczenie, jakie przywiązujemy do sfinalizowania umowy umożliwiającej zapisywanie imion i nazwisk polskich według ich oryginalnego brzmienia i pisowni z zastosowaniem polskich znaków diakrytycznych. Niestety, do tej pory, jak wspomniałem, postęp w tej sprawie jest niewielki.</u>
          <u xml:id="u-390.8" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychAndrzejTowpik">Chcę przypomnieć, że traktat polsko-litewski, który jest podstawą naszych starań, przewiduje w art. 14, że szczegółowe regulacje dotyczące pisowni imion i nazwisk osób należących do mniejszości narodowych zostaną określone w odrębnej umowie.</u>
          <u xml:id="u-390.9" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychAndrzejTowpik">Chcę zapewnić pana posła, że dalej będziemy podejmować starania na rzecz sfinalizowania prac nad umową w formie postulowanej przez stronę polską.</u>
          <u xml:id="u-390.10" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychAndrzejTowpik">Chcę natomiast podkreślić, kończąc już, panie marszałku, że z zadowoleniem odbieramy zainteresowanie polskiego Sejmu tak ważną sprawą. Jestem przekonany, że wsparcie polskiego parlamentu dla wysiłków rządu i naszej dyplomacji byłoby bardzo pomocne w doprowadzeniu do pozytywnego uregulowania problemu, m.in. korzystając z kontaktów międzyparlamentarnych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-391">
          <u xml:id="u-391.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-391.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Czy pan poseł pragnie zadać dodatkowe pytanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-392">
          <u xml:id="u-392.0" who="#PosełZbigniewPietrzykowski">Może nie dodatkowe pytanie.</u>
          <u xml:id="u-392.1" who="#PosełZbigniewPietrzykowski">Dziękuję bardzo, panie ministrze, za tę wypowiedź. Opinia, że rząd polski na razie nie zajął w tej sprawie stanowiska, to opinia Polaków, którzy są w tym wypadku bardzo zawiedzeni; kto jak kto, ale Polacy i rząd polski powinien o nich dbać. Dlatego prosiłbym bardzo, aby w jakiś sposób dać dowód tego, że jednak troszczymy się o ich byt. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-393">
          <u xml:id="u-393.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-393.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę, pan poseł Eugeniusz Januła pragnie zadać następne pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-394">
          <u xml:id="u-394.0" who="#PosełEugeniuszJanuła">Panie Ministrze! Tę transkrypcję nazwisk już kiedyś w Europie przerabialiśmy. Najlepszy przykład to Bułgaria z lat sześćdziesiątych, siedemdziesiątych, kiedy np. Sulejmanow stał się kolejno Szałamanowem, później Sulejmanoglu - już po turecku.</u>
          <u xml:id="u-394.1" who="#PosełEugeniuszJanuła">Natomiast jeżeli chodzi o Litwę, to mamy z nią takie trochę asymetryczne stosunki, bo Polska udziela Litwie daleko idącej pomocy gospodarczej, a nawet przekazujemy sprzęt wojskowy, chociażby ostatnio kutry patrolowe, które są bardzo drogie.</u>
          <u xml:id="u-394.2" who="#PosełEugeniuszJanuła">Czy w związku z tym Polska, szczególnie Ministerstwo Spraw Zagranicznych, nie ma zamiaru dać do zrozumienia Litwie, że jeżeli pewnego rodzaju ksenofobia polska będzie się na różnych płaszczyznach - bo to była tylko jedna z płaszczyzn ujawniona przez pana posła Pietrzykowskiego - przejawiać, to możemy przyrównywać w stosunku do Polski... Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-395">
          <u xml:id="u-395.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-395.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pan poseł Jan Świrepo, proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-395.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Tak, panie profesorze, widzę pana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-396">
          <u xml:id="u-396.0" who="#PosełJanŚwirepo">Panie Marszałku! Z okazji pobytu przewodniczącego Sejmu litewskiego pana Landsbergisa omawiane były tematy pisowni danych personalnych. Czy znane jest stanowisko pana Landsbergisa w tej sprawie teraz, mając na uwadze jego inicjatywę dotyczącą właśnie kontaktów parlamentarnych i zacieśniania współpracy polsko-litewskiej? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-397">
          <u xml:id="u-397.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-397.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę obecnie pana posła Władysława Adamskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-398">
          <u xml:id="u-398.0" who="#PosełWładysławAdamski">Panie Ministrze! Kontakty dwustronne są podstawą stosunków między dwoma państwami. Jest jeszcze jednak coś takiego jak prawo międzynarodowe. Gdyby pan był uprzejmy odpowiedzieć na pytanie: W jakiej relacji do prawa międzynarodowego pozostaje sprawa poruszona w pytaniu? Jak wygląda dla porównania sytuacja w Niemczech, w innych krajach, jeżeli chodzi o rozstrzygnięcia analogiczne do kwestii, jaka wystąpiła w przepisach prawa na Litwie, aczkolwiek na razie jest to tylko projekt. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-399">
          <u xml:id="u-399.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-399.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę pana posła Adama Dobrońskiego.</u>
          <u xml:id="u-399.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-400">
          <u xml:id="u-400.0" who="#PosełAdamDobroński">Dwa pytania. Pierwsze: Czy znane jest w tej mierze stanowisko władz czy MSZ Rosji, Białorusi, tych państw, które także mają swoje mniejszości narodowe na Litwie? Czy zachodzi tu pewna korelacja albo czy przynajmniej wzajemnie informuje się o tych działaniach?</u>
          <u xml:id="u-400.1" who="#PosełAdamDobroński">I drugie pytanie: Czy znane są nam z kolei wypadki skarg Litwinów mieszkających w Polsce odnośnie do pisania ich imion i nazwisk? Czy to występuje po stronie polskiej? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-401">
          <u xml:id="u-401.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-401.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Nie ma więcej pytań.</u>
          <u xml:id="u-401.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę pana ministra o udzielenie odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-402">
          <u xml:id="u-402.0" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychAndrzejTowpik">Po kolei. Jeżeli chodzi o pierwsze pytanie, pana posła Januły: uzależnienie rozwiązania tej sprawy od rozwiązania innych spraw czy od pomocy. Staramy się tutaj może nie tak drastycznie działać. Niemniej jednak jest sprawa, która na pewno trafi do Wysokiej Izby, ratyfikacji umowy granicznej. Po prostu uznaliśmy, że w tej chwili przedkładanie tej umowy Wysokiemu Sejmowi do ratyfikacji bez załatwienia tej kwestii nie byłoby najlepszym rozwiązaniem i strona litewska jest świadoma tej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-402.1" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychAndrzejTowpik">Jeżeli chodzi o opinię pana Landsbergisa konkretnie w tej sprawie - nie wiem. Natomiast w naszych rozmowach dotyczących różnego rodzaju projektów daleko idących rozwiązań w stosunkach polsko-litewskich zwracamy uwagę, że oczywiście jesteśmy do tego gotowi, ale równocześnie powinniśmy rozwiązywać konkretne problemy, które są we wzajemnych stosunkach, i do nich należy również kwestia umowy o pisowni nazwisk i imion.</u>
          <u xml:id="u-402.2" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychAndrzejTowpik">Jeżeli chodzi o pytanie pana posła Adamskiego, o prawo międzynarodowe, tutaj w zasadzie mogę odesłać do konwencji Rady Europy o ochronie mniejszości narodowych, która została podpisana 1 lutego 1995 r., lecz niestety nie weszła w życie, nie była też ratyfikowana ani przez Polskę, ani przez Litwę. Sformułowanie, jakie tutaj jest zawarte, jest dosyć ogólne, pozwolę sobie je przytoczyć. M.in. w tej sprawie konwencja ta przewiduje, że strony zobowiązują się uznać, że każda osoba należąca do mniejszości narodowej ma prawo do używania jej nazwiska i imion w języku mniejszości oraz ich oficjalnego uznania zgodnie z trybem przyjętym w ich ustawodawstwie. Nie jest to takie zupełnie jasne. Wydaje mi się, że w tej sytuacji znacznie istotniejsze dla nas jest odwoływanie się do wspomnianego art. 14 traktatu polsko-litewskiego, który przewiduje m.in., że szczegółowe regulacje dotyczące pisowni imion i nazwisk zostaną określone w odrębnej umowie. Stąd też nasz nacisk na doprowadzenie do zawarcia tej umowy.</u>
          <u xml:id="u-402.3" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychAndrzejTowpik">Jeżeli chodzi o opinię władz innych państw, które mają swoje mniejszości na terenie Litwy, nie jesteśmy w kontakcie z tymi władzami. Chcę tylko powiedzieć, że jednym z argumentów, jakie wysuwa strona litewska przeciwko przyjęciu pisowni w oryginalnym języku, jest m.in. powoływanie się na to, że na terenie Litwy jest również dosyć znaczna mniejszość rosyjska i że przyjęcie tej zasady zmuszałoby do zapisywania cyrylicą nazwisk osób należących do tej mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-402.4" who="#PodsekretarzStanuwMinisterstwieSprawZagranicznychAndrzejTowpik">Czy są skargi litewskie w tej sprawie? Nie ma takich skarg. Chciałbym tu powiedzieć, że również jednym z argumentów wysuwanych przez stronę litewską przeciwko temu uregulowaniu, jest to, że w tej chwili ewidencja nazwisk i imion prowadzona jest w komputerach, a znaki w komputerach używanych na terenie Litwy nie zawierają polskich liter: ą, ę, ó itd. W Polsce nazwiska są zapisywane znakami alfabetu polskiego, niemniej jednak w części północno-wschodniej kraju w odpowiednich organach zostały wprowadzone do komputerów również znaki litewskie, pozwalające na zapisywanie nazwisk litewskich zgodnie z pisownią litewską. I nie znam skarg w tej sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-403">
          <u xml:id="u-403.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-403.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Czy są dodatkowe pytania? Nie.</u>
          <u xml:id="u-403.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję panu ministrowi za udzielenie odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-403.3" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Wysoka Izbo! Następne pytanie pragnie zadać pan poseł Jan Świrepo z Polskiego Stronnictwa Ludowego - w sprawie zmian w kontraktacji buraka cukrowego. Pytanie to skierowane jest do ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej, a odpowie na nie sekretarz stanu w ministerstwie rolnictwa pan Józef Jerzy Pilarczyk.</u>
          <u xml:id="u-403.4" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę pana posła Świrepo o zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-404">
          <u xml:id="u-404.0" who="#PosełJanŚwirepo">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Średnia wieloletnia powierzchnia uprawy buraka cukrowego w woj. gorzowskim wynosi około 8 tys. ha. Według wstępnych informacji szacuje się, że w 1997 r. powierzchnia kontraktacji buraka cukrowego na terenie woj. gorzowskiego wyniesie 2 tys. ha. W przypadku utrzymania takiej powierzchni, to jest o 75% niższej od dotychczasowej, nastąpi zachwianie bilansu paszowego w gospodarstwach zajmujących się chowem i hodowlą zwierząt oraz obniżenie rentowności w gospodarstwach specjalistycznych. Moje pytanie: Czy rząd widzi możliwość udzielenia specjalnej pomocy w celu zwiększenia areału uprawy buraka cukrowego w woj. gorzowskim poprzez zwiększenie cukrowniom limitu cukru, który byłby kupiony, oraz rozłożenie tego drastycznego zmniejszenia kontraktacji na kilka lat? Sprawa jest pilna, gdyż zbliża się pora siewu i rolnicy oczekują na konkretne załatwienie tego problemu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-405">
          <u xml:id="u-405.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-405.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę pana ministra Pilarczyka o udzielenie odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-406">
          <u xml:id="u-406.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJózefJerzyPilarczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa o regulacji rynku cukru i przekształceniach własnościowych w cukrownictwie ustala limity produkcyjne cukru dla spółek cukrowych i producentów cukru, którzy tę produkcję prowadzą poza spółkami cukrowymi. Cukrownie, które należą do spółek cukrowych, otrzymują limity od zarządu spółek cukrowych, a cukrownie będące poza tymi spółkami - od ministra rolnictwa. Na podstawie tych limitów, a przypomnę, że limity dotyczą kwoty A i kwoty B, cukrownie ustalają plan kontraktacji i w związku z tym spisują umowy na warunkach uzgodnionych pomiędzy związkami rolników i społeczno-zawodowymi organizacjami tej grupy społecznej. Problem zawierania umów, kontraktacji buraków pozostaje do rozstrzygnięcia pomiędzy dwoma stronami: jedną stroną są plantatorzy reprezentowani przez swoje związki, drugą - samodzielne cukrownie. W tym zakresie daleko idące uregulowania Wysoka Izba zawarła w ustawie o regulacji rynku cukru i przekształceniach własnościowych w cukrownictwie, szczegółowo ustalając kompetencje, co wolno ministrowi, jakie są jego zadania, co wolno cukrowniom, spółkom cukrowym oraz jakie kompetencje i zadania przypisano organizacjom reprezentującym plantatorów.</u>
          <u xml:id="u-406.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJózefJerzyPilarczyk">Pan poseł konkretnie pyta o woj. gorzowskie, o uprawę buraków w tym województwie. Większość cukrowni obsługujących czy kontraktujących na terenie woj. gorzowskiego należy do Poznańsko-Pomorskiej Spółki Cukrowej i wojewoda gorzowski przekazywał informacje ministrowi rolnictwa z prośbą o podjęcie stosownych działań, ażeby to drastyczne ograniczenie kontraktacji nie ograniczyło tak radykalnie możliwości produkcyjnych gospodarstw w woj. gorzowskim. Minister rolnictwa wystąpił nie tylko do prezesa tej spółki cukrowej, ale do prezesów wszystkich spółek cukrowych, ponieważ limity pomiędzy cukrownie dzieli zarząd spółki cukrowej w oparciu o zasady wcześniej ustalone. Zwróciliśmy uwagę prezesom spółek cukrowych na to, że samodzielne cukrownie niejednokrotnie, kierując się rachunkiem ekonomicznym z jednej strony, ale z drugiej strony nie uwzględniając interesów rolnictwa i gospodarstw rolnych, drastycznie ograniczały w niektórych rejonach swojego działania kontraktacje, tłumacząc to tym, że koszty transportu, odległość powodują nierentowność uprawy, nierentowność zawierania takich umów. Biorąc to wszystko pod uwagę, prosiliśmy prezesów zarządów spółek cukrowych o to, ażeby tak ustalili zasady podziału kwot cukrowych, by zwiększać je w tym przypadku, kiedy daną bazę, dany obszar kontraktacyjny przejmuje dana cukrownia; właśnie w większym stopniu kwoty dla tych cukrowni, które przyjmują plantatorów. W tym zakresie, można powiedzieć, są już pewne pozytywne rozwiązania. Niektórzy prezesi spółek cukrowych sygnalizowali mi możliwość wyjścia naprzeciw tym rozwiązaniom. Jak dotychczas nie mam informacji o pozytywnym rozstrzygnięciu w Poznańsko-Pomorskiej Spółce Cukrowej, w odniesieniu do woj. gorzowskiego.</u>
          <u xml:id="u-406.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJózefJerzyPilarczyk">Pan poseł pyta, czy rząd widzi możliwość zwiększenia limitów dla cukrowni, które kontraktują buraki w woj. gorzowskim. Otóż rząd nie widzi takich możliwości, bo pozbawiły nas ich zapisy ustawy cukrowej. Ani rząd, ani minister rolnictwa - nawet widząc pewne nieprawidłowości w działaniu poszczególnych cukrowni - nie są w stanie podjąć takich decyzji wobec konkretnych cukrowni, ponieważ nie pozwala na to ustawa, która dość precyzyjnie określa rolę rządu, rolę ministra rolnictwa w zakresie ustalania kwot produkcji cukru.</u>
          <u xml:id="u-406.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJózefJerzyPilarczyk">W związku z tym - niestety, panie pośle - ani minister rolnictwa, ani rząd nie mają możliwości ingerencji wobec konkretnej cukrowni, konkretnego terenu czy obszaru uprawy buraków cukrowych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-407">
          <u xml:id="u-407.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-407.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Czy pan poseł Świrepo ma dodatkowe pytanie?</u>
          <u xml:id="u-407.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-408">
          <u xml:id="u-408.0" who="#PosełJanŚwirepo">Rozumiem, panie ministrze, że plantatorzy woj. gorzowskiego stali się ofiarami ustawy cukrowej dlatego, że na ich terenie brakuje cukrowni. Pozostali ze specjalistycznym sprzętem, z innymi środkami produkcji buraka cukrowego. Czy nie uważa pan, że na limit 1996 r. pracowali także plantatorzy woj. gorzowskiego i obniżka powinna być proporcjonalna dla poszczególnych plantatorów? Jeżeli o 10%, to powinno dotyczyć 10% wszystkich plantatorów, a nie tylko ze względów ekonomicznych...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-409">
          <u xml:id="u-409.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-409.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Szanowni państwo posłowie, przedłużyłem pytania z uwagi na to, że czekają dwaj ministrowie, czekają posłowie. Ale prosiłbym bardzo, by tego nie nadużywać, gdyż wówczas zmuszony będę nie dopuścić pytania pani posłanki Katarasińskiej. Tak więc proszę o powściągliwość w zadawaniu pytań, bo któryś z naszych kolegów posłów na tym straci.</u>
          <u xml:id="u-409.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę, pan poseł Stanisław Pawlak.</u>
          <u xml:id="u-409.3" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Bardzo proszę o przestrzeganie, ma pan pół minuty czasu na zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-410">
          <u xml:id="u-410.0" who="#PosełStanisławPawlak">Postaram się, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-410.1" who="#PosełStanisławPawlak">Panie ministrze, chciałbym zapytać, dlaczego cukrownie nie otrzymują w terminie ustawowym, to jest do 31 sierpnia roku poprzedzającego kampanię cukrowniczą, kwot produkcji cukru i cen minimalnych gwarantowanych przez rząd? To opóźnia oczywiście proces kontraktacji wśród rolników i ustalania cen skupu korzeni. Dlaczego niektóre cukrownie przy ograniczaniu liczby kontraktowanych korzeni buraka - o czym mówił pan minister - nie obejmują kontraktacją całych wsi, a nawet gmin? Na przykład cukrownia Tuczno w gminie Lubanie w woj. włocławskim zrezygnowała z kontraktacji w całej gminie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-411">
          <u xml:id="u-411.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-411.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę pana posła Eugeniusza Janułę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-412">
          <u xml:id="u-412.0" who="#PosełEugeniuszJanuła">Panie ministrze, mam bardzo krótkie pytanie. Z roku na rok uprawa buraka cukrowego w naszym kraju kurczy się, natomiast światowy rynek cukru notuje w tej chwili niewielką przewagę popytu nad podażą. Czy istnieje zatem - zdaniem pana ministra - możliwość zwiększenia produkcji buraka cukrowego w kontekście cukru i zmniejszenia nieco tego niekorzystnego deficytu, o którym mówił tutaj dwie godziny temu pan minister Kaczmarek? Deficyt wynosi 4 mld, przy imporcie 2,7 mld dolarów w wartościach, jeśli chodzi o eksport produktów rolniczych. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-413">
          <u xml:id="u-413.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-413.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę pana posła Władysława Adamskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-414">
          <u xml:id="u-414.0" who="#PosełWładysławAdamski">Panie ministrze, mam okazję rozmawiać z przedstawicielami branży cukrowniczej w swoim mieście. Wskazują oni na nie wykorzystane możliwości produkcji, a plantatorzy - na zmniejszenie areału uprawy buraka cukrowego. Tutaj mówimy o niemożności - tak to zabrzmiało w pańskiej wypowiedzi - zwiększenia limitów, co wiążemy z ustawą. Ale nie chodzi tylko o woj. gorzowskie, lecz w ogóle o cały kraj. Czy w związku z tym, że możliwości produkcyjne są znacznie większe, a wskazuje się też na import cukru do naszego kraju, co już zupełnie nie pokrywa się z pewną logiką gospodarczą, resort rozważa jednakże jakieś modyfikacje, zmiany? Chodzi o te sprawy w tym sensie, jaki pan wskazuje, jako nie do pokonania...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-415">
          <u xml:id="u-415.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-415.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pan poseł Romuald Ajchler, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-416">
          <u xml:id="u-416.0" who="#PosełRomualdAjchler">Panie Ministrze! Woj. pilskie jest w takiej samej sytuacji jak woj. gorzowskie - nie ma cukrowni. Cukrownie, które do tej pory kontraktowały w tym województwie, wycofują się z tego, pozostawiając rolników ze sprzętem, środkami ochrony roślin. Dotyczy to np. gmin Ryczywół i Połajewo, w których niedawno byłem. Jednocześnie wiemy, że handluje się limitami cukru. Stąd moje pytania: Czy panu ministrowi znane są przykłady handlu limitami cukru? Jeśli ustawa stanowi inaczej - że rząd nie może tu przeciwdziałać, to czy rząd nie mógłby się zdecydować na jej nowelizację, po to by nie dopuszczać do takiej sytuacji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-417">
          <u xml:id="u-417.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-417.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pan poseł Wojciech Zarzycki, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-418">
          <u xml:id="u-418.0" who="#PosełWojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Kłopoty z kontraktacją mają również plantatorzy z woj. sieradzkiego z powodu rezygnacji z umów przez cukrownię Opalenica, nie oddała ona kwot cukrowych tym cukrowniom, które podjęły się kontraktacji. Chciałbym zadać następujące pytania: Czy fakt, że w tym roku jest wielka nadprodukcja cukru, ma wpływ na poziom kontraktacji? Czy rząd zajmie się sprawą importu i reeksportu cukru?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-419">
          <u xml:id="u-419.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-419.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">O zadanie pytania proszę pana posła Henryka Kisielewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-420">
          <u xml:id="u-420.0" who="#PosełHenrykKisielewski">Panie Ministrze! Obecnie wszystkie cukrownie wykorzystują sytuację związaną z nadprodukcją cukru i narzucają na siłę swoje warunki, niekorzystne dla rolników. W wielostronicowej umowie kontraktacji większość paragrafów dotyczy obowiązków ze strony plantatorów, a niewiele mówi się o obowiązkach ze strony cukrowni. Dlaczego cukrownie nie liczą się z głosami rolników? Dlaczego z góry narzucają one rolnikom ilości odstawy poza ceną w kwocie A, ilości w kwocie B i C? Dlaczego w Polsce wprowadza się limitowanie bez dotacji, tak jak jest to na zachodzie Europy, a za koszt tego zabiegu muszą płacić rolnicy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-421">
          <u xml:id="u-421.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-421.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pan poseł Czesław Cieślak, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-422">
          <u xml:id="u-422.0" who="#PosełCzesławCieślak">Panie Ministrze! Jak wiadomo, w Polsce powinno się co roku produkować 2 mln ton cukru, a obecnie mamy przydział tylko 1600 tys. ton. Czy rząd zamierza zatem renegocjować na przyszłość wielkość produkcji cukru w Polsce? I kolejne pytanie: Co na to rząd, że cukrownie stosują w umowach kontraktacyjnych większą powierzchnię areałów, ale jednocześnie obniżają cenę nawet do 40 tys. starych złotych za 1 q? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-423">
          <u xml:id="u-423.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-423.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę pana ministra o bardzo krótką odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-424">
          <u xml:id="u-424.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJózefJerzyPilarczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie będę w stanie odpowiedzieć bardzo krótko, ale postaram się w miarę możliwości skrócić to wystąpienie.</u>
          <u xml:id="u-424.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJózefJerzyPilarczyk">Otóż faktycznie w roku bieżącym wyprodukowano 2300 tys. ton cukru. Niektóre cukrownie, podejmując tak wysoką produkcję cukru, popadną w bardzo duże kłopoty finansowe — te ilości cukru wyprodukowane zostały często ze stratą. Taka sytuacja po raz pierwszy zobowiązała niektóre cukrownie lub stanowiła dla nich impuls do tego, by mając tę olbrzymią nadprodukcję, dostosować kontraktację do wielkości limitów. Ciągle pada pytanie, szczególnie ze strony przedstawicieli organizacji rolniczych, dlaczego rząd nie zwiększy produkcji czy kwoty A, czyli tego, co Polacy mają skonsumować. Otóż kwotę A rząd ustala na podstawie wieloletnich badań statystycznych, które wykazują, ile cukru na rynku krajowym zużywają Polacy, konsumenci, plus przetwórstwo, czyli cukiernictwo. Pragnę przypomnieć, że na 1996 r. pierwotnie kwota A została ustalona na poziomie 1500 tys. ton. Pod wpływem interwencji plantatorów, a także cukrowni, rząd kwotę zwiększył do 1630 tys. ton i taką samą kwotę ustalił na 1997 r. Cały czas mówię o kwocie A. W związku z tym chciałbym panów posłów poinformować, że po zwiększeniu kwoty A z 1500 tys. ton do 1630 tys. ton cena zbytu cukru zmniejszyła się obecnie na rynku krajowym z 1,85–1,90 zł do 1,60–1,65 zł. Otóż działa podstawowe prawo rynku — im większa podaż, tym niższa cena. Zapotrzebowanie jest stałe, konsumpcja jest taka sama.</u>
          <u xml:id="u-424.2" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJózefJerzyPilarczyk">W związku z tym wszystkie pytania, wszystkie inicjatywy dotyczące zwiększenia kwoty A sprowadzają się do tego, że tym samym obniżamy cenę zbytu cukru, cenę detaliczną cukru, z czego oczywiście, z drugiej strony, cieszą się niektórzy przedstawiciele rządu odpowiadający za makroekonomiczne wskaźniki gospodarki. Proszę zauważyć, że w lutym wzrost cen artykułów żywnościowych, w tym również cukru, jest bardzo pomyślny dla kształtowania się wskaźników inflacji. Ale również taka sytuacja zaistniała pod wpływem nacisku plantatorów, pod wpływem nacisku cukrowni, jeśli chodzi o zwiększenie kwoty A.</u>
          <u xml:id="u-424.3" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJózefJerzyPilarczyk">W związku z tym rząd, który ma wypośrodkować interesy z jednej strony konsumentów, z drugiej strony producentów cukru i również producentów buraków, uważa, że dalsze zwiększanie kwoty A jest niecelowe, jeśli chodzi o opłacalność produkcji cukru i produkcji buraków.</u>
          <u xml:id="u-424.4" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJózefJerzyPilarczyk">Szanowni Państwo! Panowie Posłowie! Pamiętacie nie tak dawno toczoną dyskusję o tym, według jakich kryteriów rząd, minister rolnictwa ma dzielić kwotę A pomiędzy cukrownie. Były już takie hasła: Czy ma zwyciężać „ściana wschodnia” czy zachód kraju? Otóż zwyciężyła, jak panowie posłowie to nazywali, „ściana wschodnia”. Cukrownie po wschodniej stronie kraju, cukrownie, które miały duży potencjał produkcyjny, a niezbyt dużą bazę surowcową, otrzymały korzystne rozwiązania. Stąd też i pan poseł z woj. gorzowskiego, i pan poseł z woj. pilskiego, z woj. włocławskiego protestują i składają zapytania i interpelacje, ponieważ rozwiązania, które zostały zastosowane w znowelizowanej ustawie, są niekorzystne dla tych właśnie cukrowni i cukrownie w tych rejonach kraju dość drastycznie ograniczają kontraktację na 1997 r. A więc, panie, panowie posłowie, my w takich sprawach, jak kontraktacja buraków, w tej Izbie też decydujemy i dobrze by było, żebyśmy również przewidywali możliwe konsekwencje z tego tytułu.</u>
          <u xml:id="u-424.5" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJózefJerzyPilarczyk">Zgadzam się z panem posłem Świrepo, że plantatorzy z woj. gorzowskiego, pilskiego, włocławskiego mogą po części czuć się ofiarami znowelizowanej ustawy cukrowej. Czy można to zmienić? Oczywiście, można zmienić wtedy, kiedy zdecydujemy się na kolejną nowelizację.</u>
          <u xml:id="u-424.6" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJózefJerzyPilarczyk">Pan poseł Pawlak pytał, dlaczego cukrownie nie otrzymały kwot w terminie do 31 sierpnia. Tak, przyznaję, że nie otrzymały. Niemniej jednak dopiero znowelizowana ustawa, która weszła w życie od 7 stycznia, nakłada obowiązek na ministra rolnictwa, by te kwoty już precyzyjnie przydzielić cukrowniom i spółkom cukrowni do 30 października.</u>
          <u xml:id="u-424.7" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJózefJerzyPilarczyk">Chciałbym również poinformować, że z inicjatywy ministra rolnictwa kwoty te chcemy przydzielić cukrowniom według zasad zawartych w znowelizowanej ustawie - z tego tylko względu, że daje to możliwość przydzielenia cukrowniom na 1997 r. po raz kolejny w tej kampanii cukrowniczej kwoty B. Otóż ta znowelizowana ustawa cukrowa taką szansę daje. Dlatego nie podjęliśmy decyzji o przyznawaniu kwoty B według starej ustawy, tylko już według nowej. Powstała sytuacja, która wiąże się z odpowiedzią na pytanie: co rząd zrobił w zakresie renegocjacji kwoty B w ramach umowy ze Światową Organizacją Handlu.</u>
          <u xml:id="u-424.8" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJózefJerzyPilarczyk">Wystąpiliśmy w tym zakresie poprzez Ministerstwo Współpracy Gospodarczej z Zagranicą, teraz Ministerstwo Gospodarki, do Genewy do Biura WTO. Nie uzyskaliśmy pozytywnego rozstrzygnięcia, ale otrzymaliśmy pozytywną interpretację dotychczasowych przepisów - możemy nie wykorzystane w 1995 r. kwoty wykorzystać w 1997 r.</u>
          <u xml:id="u-424.9" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJózefJerzyPilarczyk">Według nowego rozporządzenia, w oparciu o nową ustawę, od 1 stycznia cukrowni zostaną przydzielone kwoty B, nie tak jak pierwotnie przewidywała umowa - umowa z WTO przewidywała 118,3 tys. ton - tylko będzie to kwota 200 tys. ton. W związku z tym cukrownie, które mają w tej chwili większą produkcję, ponad kwotę A i kwotę B, mogą to wykorzystać według nowych limitów w znacznie większym stopniu.</u>
          <u xml:id="u-424.10" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJózefJerzyPilarczyk">W 1996 r. z kampanii 1996–1997 cukrownie już wyeksportowały ponad przyznaną im wtedy kwotę B, czyli 122,9. Do tego trzeba dołożyć to, co w nowym rozporządzeniu będzie niebawem cukrowniom przydzielone — 200 tys. ton, czyli już jest 322,9. Trzeba pamiętać również o 100 tys., blisko 100 tys., które wykupiła Agencja Rynku Rolnego na rezerwy, czyli to już jest ponad 400 tys. ton. W związku z tym nadwyżka ponad możliwości konsumpcyjne i przetwórstwo cukru w kraju, już nie wynosi 800 tys. ton, ale niewiele ponad 300 tys. ton. Jest to niewątpliwie duże obciążenie dla cukrowni, ponieważ tego cukru niestety nie będzie można wprowadzić na rynek krajowy, musi być sprzedamy bez dopłat na eksport, dlatego że tak ustaliliśmy w ustawie, żeby nie obniżać nadmiernie cen cukru i nie pogarszać warunków uprawy buraków cukrowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-425">
          <u xml:id="u-425.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Panie ministrze, prosiłbym, żeby pan kończył, bo już bardzo przedłużyliśmy odpowiedź na to pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-426">
          <u xml:id="u-426.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJózefJerzyPilarczyk">Jeszcze tylko dwa zdania, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-426.1" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJózefJerzyPilarczyk">Czy powierzchnia uprawy się kurczy? Nie. Kurczy się w stosunku do roku ubiegłego. Ale to była wyjątkowo niekorzystna sytuacja. Nie będę już rozwijał, dlaczego. Rolnicy o tym doskonale wiedzą. W stosunku do roku ubiegłego ten obszar jest mniejszy. Ale proszę zauważyć jedną rzecz, że im bardziej za pomocą takich instrumentów, jak ustawa, gwarantujemy, zwiększamy opłacalność, tym większe jest zainteresowanie uprawą buraków. Jest to jedna z nielicznych upraw i jeden z nielicznych kierunków produkcji, w odniesieniu do których wzrosło zainteresowanie, dlatego że wskutek zastosowania ustawy poprawiła się opłacalność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-427">
          <u xml:id="u-427.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-428">
          <u xml:id="u-428.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJózefJerzyPilarczyk">Panie marszałku, to chyba najważniejsze kwestie, które powinienem omówić.</u>
          <u xml:id="u-428.1" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Pawlak: Mam dodatkowe pytanie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-429">
          <u xml:id="u-429.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Nie, nie dopuszczę do zadania dodatkowego pytania.</u>
          <u xml:id="u-429.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Nawet jeśli pan nie otrzymał odpowiedzi, czas został przekroczony. Mogłem pół godziny temu przerwać debatę, ale nie działam, jak niektórzy...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-430">
          <u xml:id="u-430.0" who="#SekretarzStanuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejJózefJerzyPilarczyk">Panie marszałku, jeżeli któryś z posłów nie otrzymał odpowiedzi, to indywidualnie na pewno odpowiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-431">
          <u xml:id="u-431.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę skontaktować się z panem ministrem.</u>
          <u xml:id="u-431.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Nie dopuszczę do stawiania dodatkowych pytań, bo musiałbym w ogóle przerwać debatę.</u>
          <u xml:id="u-431.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Chciałbym, żeby jeszcze posłowie Unii Wolności mieli możność zadać ostatnie pytanie. Nie po to czekał pan minister Kubicki, żeby teraz nie móc zabrać głosu.</u>
          <u xml:id="u-431.3" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pani posłanka Iwona Śledzińska-Katarasińska i pan poseł Jerzy Wierchowicz z Unii Wolności pragną zadać pytanie w sprawie braku reakcji na rosnącą falę ciężkich przestępstw popełnianych przez nieletnich, na które z upoważnienia prezesa Rady Ministrów odpowie minister sprawiedliwości pan profesor Leszek Kubicki.</u>
          <u xml:id="u-431.4" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę bardzo o sformułowanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-432">
          <u xml:id="u-432.0" who="#PosełIwonaŚledzińskaKatarasińska">Panie Ministrze! Od paru miesięcy nie ma tygodnia, aby na łamach prasy i w innych środkach masowego przekazu nie pojawiła się informacja o ciężkich przestępstwach popełnianych przez nieletnich, właściwie chciałoby się powiedzieć: małoletnich. Przekroczyło to pewną granicę do tej pory zrozumiałą czy też jak gdyby przyjmowaną przez opinię społeczną. To już nie są wybryki czy wyczyny kiedyś nazywane chuligańskimi. Po prostu dzieci zaczynają mordować dzieci. Jest to przerażające, jest to niebezpieczne, jest to coś, co powinno budzić ogromną refleksję. Jak dotychczas taką refleksją wykazuje się społeczeństwo, wykazuje się młodzież. Z tamtej strony jest reakcja, próba przeciwdziałania temu w środowiskach młodzieży, marsze milczenia, oburzenie. Natomiast trudno powiedzieć, aby to przerażające zjawisko podziałało tak na rząd, byśmy słyszeli o jakichś programach przeciwdziałania temu.</u>
          <u xml:id="u-432.1" who="#PosełIwonaŚledzińskaKatarasińska">Chcę powiedzieć, że cenimy sobie i treści, i styl udzielania odpowiedzi przez pana ministra, lecz prawdę mówiąc, byliśmy przekonani, że na to pytanie będzie odpowiadał minister spraw wewnętrznych. Wydaje się bowiem, że sprawa dotyczy profilaktyki i jakiegoś rządowego programu, który by tym zjawiskom przeciwdziałał, a nie postępowań czysto kodeksowych. Niemniej rozumiem, że pan minister jest w stanie odpowiedzieć na nasze pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-433">
          <u xml:id="u-433.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-433.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę pana ministra o udzielenie odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-434">
          <u xml:id="u-434.0" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpowiadając na tak postawione pytanie, nie mogę, niestety, nie potwierdzić faktu rosnącej fali ciężkich przestępstw popełnianych przez nieletnich. Ale jednocześnie nie mogę potwierdzić braku reakcji na to budzące poważny niepokój zjawisko, choć daleki jestem od zadowolenia z efektów pracy, zwłaszcza zakładów dla nieletnich.</u>
          <u xml:id="u-434.1" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Zacznę od przytoczenia danych dostarczonych przez ministra spraw wewnętrznych i administracji - o co się pani upominała - bowiem to podlegli mu funkcjonariusze jako pierwsi stykają się z ofiarami lub skutkami czynów przestępczych popełnionych przez nieletnich. Trzeba podkreślić, że w roku ubiegłym w odniesieniu do zabójstw zanotowano wzrost o 10 (z 26 do 36 - jest to procentowo duży wzrost) czynów popełnionych przez nieletnich. Brało w nich udział 42 sprawców, w tym 5 dziewcząt. W odniesieniu do uszkodzeń ciała wzrost nastąpił o 322 przypadki (a więc jest już procentowo mniejszy): z 2205 do 2527. O 236 czynów wzrosła liczba pobić i bójek z udziałem nieletnich (z 1104 do 1340), w rozbojach i wymuszeniach rozbójniczych - o 20 przypadków (z 52 do 72).</u>
          <u xml:id="u-434.2" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Liczba nieletnich, którzy weszli ponownie w konflikt z prawem, w 1996 r. wynosiła 5387, z tego za podobne czyny - 1269, za inne zaś - 4118. Trzeba wskazać, że dziewczęta, których ujawniono 3232 (w grupie wiekowej do 16 roku życia), zarówno współuczestniczyły z chłopcami w działalności przestępczej, jak również popełniały czyny w dziewczęcym, że się tak wyrażę, składzie. Ich sposób działania był niejednokrotnie równie brutalny, agresywny, wręcz sadystyczny jak w przypadku chłopców.</u>
          <u xml:id="u-434.3" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Natomiast co do reakcji - tu muszę zakwestionować. Trzeba poinformować, że sądy rodzinne w roku 1996 orzekły 32 186 środków opiekuńczo-wychowawczych i 1915 poprawczych. W tej ostatniej liczbie wobec 612 nieletnich orzeczono zakład poprawczy bezwzględny, wobec 1303 nieletnich zawieszono umieszczenie w zakładzie poprawczym. W grupie środków opiekuńczo-wychowawczych najczęściej orzekany był nadzór kuratora, który orzeczono wobec 13 732 nieletnich.</u>
          <u xml:id="u-434.4" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Wbrew dość popularnemu w ostatnim czasie i propagowanemu przez środki masowego przekazu poglądowi o rzekomej bezkarności nieletnich poniżej 13 roku życia należy podkreślić, że sąd rodzinny stosuje wobec tych nieletnich na podstawie art. 6 ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich środki wychowawcze. Mogą one polegać również na umieszczeniu w placówce resocjalizacyjnej. Wobec tej grupy nieletnich sąd nie może tylko zastosować środka poprawczego, jakim jest zakład poprawczy. Nie jest więc prawdziwa teza, że w wypadku nieletnich poniżej 13 roku życia nie jest możliwa żadna reakcja ze strony sądownictwa dla nieletnich.</u>
          <u xml:id="u-434.5" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Podkreślić również należy, że prawo dopuszcza w określonych sytuacjach możliwość stosowania wobec nieletnich kar z Kodeksu karnego. Art. 9 § 2 Kodeksu karnego przewiduje odpowiedzialność karną nieletniego, który po ukończeniu 16 lat popełnił zbrodnie przeciwko życiu, jest sprawcą gwałtu, rozboju itp. ciężkich przestępstw, jeżeli okoliczności sprawy oraz właściwości i warunki osobiste sprawcy za tym przemawiają, a zwłaszcza gdy poprzednio stosowane środki wychowawcze lub poprawcze okazały się bezskuteczne.</u>
          <u xml:id="u-434.6" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">W projekcie, który dziś został przyjęty przez Wysoki Sejm, przewiduje się dalsze obniżenie granicy wieku przy odpowiedzialności nieletniego - do lat 15, i zmianę tym samym dotychczasowego uregulowania zawartego w art. 9 § 2. Z danych resortu wynika jednak, że ten tak bardzo często eksponowany środek, jak obniżenie granicy wieku, jest potrzebny bardzo rzadko i że do rozpoznania sądom karnym przekazywano dotychczas około 10 przypadków rocznie na podstawie art. 9 § 2 Kodeksu karnego.</u>
          <u xml:id="u-434.7" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">W 1996 r. w zakładach poprawczych, a więc w zakładach dla nieletnich typu izolacyjnego, przebywało 2093 wychowanków. W stosunku do 2 lat poprzednich nastąpił dalszy wzrost liczby wychowanków w tych placówkach z 1930 w 1994 r. do 2093 w ubiegłym roku. Wyraźny wzrost liczby nieletnich odnotowano w nich także w schroniskach. W 1994 r. zatrzymano 1012 wychowanków, a w ubiegłym roku już 1191. Rośnie także w zakładach poprawczych i w schroniskach odsetek nieletnich o najwyższym stopniu demoralizacji, sprawców czynów karalnych o dużym ciężarze, w wysokim stopniu społecznie niebezpiecznych. Sytuacja ta skłoniła resort do zainicjowania szeregu zmian w przepisach, tak aby dostosować je do zmieniających się potrzeb resocjalizacyjnych i zapewnić skuteczność działań profilaktycznych względem pensjonariuszy zakładów.</u>
          <u xml:id="u-434.8" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">W sposób istotny ustawodawca zmienił art. 92 ustawy o postępowaniu wobec nieletnich. Wymieniony przepis teraz już w sposób odmienny normuje zasadę kolejności wykonywania prawomocnych orzeczeń w wypadku zbiegu orzeczenia o umieszczeniu nieletniego w zakładzie poprawczym z orzeczeniem skazującym go na karę pozbawienia wolności. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 92 tej ustawy jeżeli sprawca, wobec którego orzeczono w związku z tym, że osiągnął należyty wiek, umieszczenie w zakładzie poprawczym, został następnie skazany na karę pozbawienia wolności, wykonuje się karę pozbawienia wolności; przedtem sytuacja była odwrotna. Ponadto stworzone zostały podstawy prawne do stosowania środków przymusu wobec wychowanków usiłujących dokonać zamachu na życie i zdrowie własne i innego wychowanka bądź pracowników placówki. Przedtem takich przepisów w ogóle nie było. Szczegółowe warunki stosowania środków przymusu określone zostały w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 11 grudnia ub. r.</u>
          <u xml:id="u-434.9" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">W ostatnim czasie podjęto próby reformy zakładów poprawczych. Obejmuje ona warunki pobytu i wychowania, zasady postępowania pedagogicznego, środki oddziaływania, formy kontaktów ze środowiskiem w procesie resocjalizacji. W najbliższych dniach podpiszę przygotowane już ostatecznie rozporządzenie w sprawie organizacji zakładów poprawczych, schronisk dla nieletnich, ich rodzajów oraz zasad pobytu w nich nieletnich.</u>
          <u xml:id="u-434.10" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Przewidziana jest istotna zmiana w zakresie typologii tych zakładów i nowa, bardzo rozwinięta klasyfikacja zakładów poprawczych. Będą tam m.in.: zakłady dla nosicieli wirusa HIV, uzależnionych od środków odurzających i psychotropowych, czego nie było dotychczas, zakłady dla nieletnich z zaburzeniami psychicznymi i innymi zaburzeniami osobowości oraz zakłady resocjalizacyjno-rewalidacyjne dla nieletnich upośledzonych umysłowo, co było poważnym brakiem w dotychczasowej typologii tych zakładów.</u>
          <u xml:id="u-434.11" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Są to jednak zabiegi podejmowane nadal ze zbyt szczupłą kadrą - i to chcę bardzo podkreślić - w dodatku źle wynagradzaną. Podejmujemy je przy wykorzystywaniu starej, w większości mocno wyeksploatowanej bazy, w jakiej mieszczą się wszystkie 34 placówki - 28 zakładów poprawczych, 20 schronisk, z tego 14 prowadzonych we wspólnych obiektach.</u>
          <u xml:id="u-434.12" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Przy przykładaniu dużej wagi do zjawiska przestępczości nieletnich przez Ministerstwo Sprawiedliwości stwierdzić należy, że sądy zajmują się już efektami zaniedbań wychowawczych, utrwalonych nieprawidłowych postaw nieletnich, które powinny być redukowane wcześniej, zanim nastąpi popełnienie czynu karalnego przez nieletniego. Jest to więc sprawa odpowiedzialności i współdziałania wielu resortów, w szczególności resortu edukacji, zaangażowania władz regionalnych i samorządowych oraz podjęcia ogólnospołecznego programu polityki wobec dzieci i młodzieży. Tego programu nie może opracowywać tylko Ministerstwo Sprawiedliwości - jest to sprawa znacznie szersza - dotyczy to również działań resortu zdrowia, spraw wewnętrznych, kultury fizycznej i sportu.</u>
          <u xml:id="u-434.13" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Podejmowane przez kierowany przeze mnie resort próby nowoczesnego, a w konsekwencji bardziej skutecznego podejścia do problemu nieletnich osadzonych w zakładach poprawczych mogą być owocne tylko wówczas, jeżeli to się będzie odbywać w placówkach o właściwym standardzie wyposażenia i z należycie przygotowaną kadrą, która będzie pracować z pełnym przekonaniem, że jej wysiłek będzie efektywny i doceniany.</u>
          <u xml:id="u-434.14" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">To samo dotyczy schronisk dla nieletnich, będących odpowiednikiem aresztu dla osób dorosłych. Dziś ich skromna i nierównomiernie rozlokowana sieć (np. całkowity ich brak w południowej Polsce, o czym pisze w skierowanej do mnie interpelacji poseł Kracik, na co mu odpowiadam) powoduje, że musimy - z uwagi na tę dysproporcję lokalizacyjną - albo płacić za kosztowne dowożenie nieletnich na sprawy z odległości kilkuset kilometrów, albo pozostawiać nieletnich podsądnych na wolności, licząc, że nie podejmą na nowo działalności, która doprowadziła ich przed oblicze sądu.</u>
          <u xml:id="u-434.15" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Chcę jednak Wysoką Izbę z prawdziwym smutkiem poinformować, że głębsze poznanie przeze mnie zarówno infrastruktury zakładów dla nieletnich, ich stanu, jak i poziomu kadr, każe mi stwierdzić z pełną odpowiedzialnością, że jest to stan absolutnie nie do utrzymania. Pragnę Wysoką Izbę zapewnić, że zagadnienie odpowiedniej infrastruktury zakładów dla nieletnich będzie wysunięte przeze mnie w pracach nad budżetem na rok przyszły jako problem numer jeden w tym resorcie. Jeżeli nie nastąpi w tym zakresie wyraźny, skokowy postęp, to sytuacja absolutnie się nie zmieni, a w mojej ocenie jest zła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-435">
          <u xml:id="u-435.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-435.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Jeśli są pytania, to bardzo proszę je ograniczyć, bo przekroczyliśmy ustalony czas już o godzinę i chciałbym zakończyć obrady.</u>
          <u xml:id="u-435.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę panią posłankę Katarasińską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-436">
          <u xml:id="u-436.0" who="#PosełIwonaŚledzińskaKatarasińska">Bardzo krótko, panie ministrze. Mimo tej pozornej niezgody, mimo, jak pan twierdził, braku reakcji, a reakcja jest...</u>
          <u xml:id="u-436.1" who="#komentarz">(Minister Sprawiedliwości Leszek Kubicki: Na brak reakcji.)</u>
          <u xml:id="u-436.2" who="#PosełIwonaŚledzińskaKatarasińska">...jednak twierdzę, że się zgadzamy absolutnie, bo nasze pytanie zmierzało właśnie do stworzenia rządowego programu. Kiedy pan mówi o konieczności współdziałania resortów, dofinansowania całej tej infrastruktury i stworzenia specjalnych programów, to nadmienię, że nam chodziło o to, że sytuacja właśnie przekroczyła punkt krytyczny i rutynowe działania, o których pan mówił, już nie wystarczają. W dalszym ciągu problem stworzenia rządowego programu i środków na to pozostaje otwarty. Rozumiem, że pan jest sojusznikiem tych rozwiązań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-437">
          <u xml:id="u-437.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-437.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę pana posła Jerzego Wierchowicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-438">
          <u xml:id="u-438.0" who="#PosełJerzyWierchowicz">Panie Ministrze! Czy czekanie do przyszłorocznego budżetu nie będzie za długie? Czy nie należałoby już teraz podjąć jakichś starań o środki z rezerwy budżetowej państwa na te właśnie cele?</u>
          <u xml:id="u-438.1" who="#PosełJerzyWierchowicz">Mam dwa konkretne pytania o kadry, gdyż pan minister przyznał, że kadry są słabością tej całej sytuacji. Pierwsze pytanie dotyczy kadr policyjnych. Być może powinno ono być skierowane do ministra spraw wewnętrznych. Chodzi mi o służby, które zajmują się profilaktyką i rozpoznawaniem zagrożenia przestępczością wśród nieletnich. Jak wygląda tam sytuacja? Czy w Policji są wystarczające kadry? Czy nie należałoby ich w sytuacji, jaką teraz mamy, wzmocnić?</u>
          <u xml:id="u-438.2" who="#PosełJerzyWierchowicz">I druga sprawa, dotycząca kuratorów dla nieletnich. Zawsze tych kuratorów było za mało. Czy nie należy w tej sytuacji społecznej, jaka jest, przy tym olbrzymim zagrożeniu przestępczości nieletnich wzmocnić, wynagrodzić kuratorów dla nieletnich? Zawsze było tak, że było ich za mało, byli słabo wynagradzani. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-439">
          <u xml:id="u-439.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-439.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę, pan poseł Eugeniusz Januła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-440">
          <u xml:id="u-440.0" who="#PosełEugeniuszJanuła">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Jak dalece jesteśmy w stanie wykorzystać doświadczenia innych krajów, w których z analogicznym problemem zetknięto się wcześniej? Może tam ten problem przedstawia się gorzej, ale te kraje mają już długoletnie doświadczenia w zwalczaniu fali ciężkich przestępstw popełnianych przez nieletnich. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-441">
          <u xml:id="u-441.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-441.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pan poseł Władysław Adamski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-442">
          <u xml:id="u-442.0" who="#PosełWładysławAdamski">Panie Ministrze! Fala przestępczości wśród nieletnich narasta. Mówił pan tu, jakie są podejmowane działania prewencyjne, ale one muszą przekładać się na efekty. Tymczasem źle jest rozlokowana sieć placówek karno-wychowawczych. To jedno.</u>
          <u xml:id="u-442.1" who="#PosełWładysławAdamski">Ale jest i druga sprawa, dotycząca finansów. Czy odpowiednie instytucje mają wystarczające środki na realizację działań prewencyjnych? Jakie odczuwa się braki i jakie są potrzeby w tym zakresie? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-443">
          <u xml:id="u-443.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-443.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pan poseł Janusz Wierzbicki, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-444">
          <u xml:id="u-444.0" who="#PosełJanuszWierzbicki">Panie Ministrze! Panie Marszałku! Co, zdaniem pana ministra, jest główną przyczyną wzrostu przestępczości wśród młodzieży: atmosfera w rodzinie czy metody wychowawcze w szkołach? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-445">
          <u xml:id="u-445.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-445.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pan poseł Henryk Kisielewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-446">
          <u xml:id="u-446.0" who="#PosełHenrykKisielewski">Panie Ministrze! Przyczyn przestępstw popełnianych przez nieletnich jest wiele, ale według opinii publicznej głównych przyczyn upatruje się w gangsterskich programach telewizyjnych i filmach wideo, a także w grach komputerowych polegających na zabawie w zabijanie. Co rząd robi lub planuje zrobić, aby wykluczyć lub ograniczyć wspomniane przeze mnie przyczyny?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-447">
          <u xml:id="u-447.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-447.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pan poseł Juliusz Braun.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-448">
          <u xml:id="u-448.0" who="#PosełJuliuszBraun">Panie Ministrze! Adresowaliśmy nasze pytanie do premiera, ponieważ chodzi nam o podkreślenie, że program przeciwdziałania przestępczości nie może ograniczać się do wymiaru sprawiedliwości, ale przede wszystkim do działań edukacyjnych. Chciałbym zapytać, jakie działania rząd podejmuje dla wsparcia inicjatyw w szerokim rozumieniu społecznym, służących edukacji, pomocy młodzieży. Mam przed sobą na przykład interwencję z Giedlarowej k. Leżajska, gdzie prowadzone przez fundację...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-449">
          <u xml:id="u-449.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Panie pośle, dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-450">
          <u xml:id="u-450.0" who="#PosełJuliuszBraun">Dokończę zdanie.</u>
          <u xml:id="u-450.1" who="#PosełJuliuszBraun">...ognisko wychowawcze właśnie dla dzieci zagrożonych nie dostaje żadnej pomocy ze strony państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-451">
          <u xml:id="u-451.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-451.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę panią posłankę Jadwigę Błoch.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-452">
          <u xml:id="u-452.0" who="#PosełJadwigaBłoch">Panie Ministrze! Czy znane jest panu, jaki jest procent nieletnich, którzy weszli w konflikt z prawem niemieckim? Chodzi mi szczególnie o miejscowości przygraniczne. Mówię o kradzieżach, rozbojach dokonywanych szczególnie przez młodzież polską w Niemczech. Co dzieje się z nieletnimi, którzy zostali zatrzymani przez policję niemiecką i jak na takie przypadki reaguje nasz rząd? Mówił pan o zakładach poprawczych. Czy schroniska będą oddzielone od zakładów poprawczych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-453">
          <u xml:id="u-453.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-453.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pan poseł Jan Budkiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-454">
          <u xml:id="u-454.0" who="#PosełJanBudkiewicz">Panie Ministrze! Na ile, zdaniem pana ministra, na tę demoralizację i bandytyzm dzieci ma wpływ telewizja i prasa? Debatowaliśmy...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-455">
          <u xml:id="u-455.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję, to pytanie było już zadane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-456">
          <u xml:id="u-456.0" who="#PosełJanBudkiewicz">Przepraszam, panie marszałku, debatowaliśmy dzisiaj nad zapisem dotyczącym karania porno twardego, miękkiego. Była obszerna dyskusja, a nic na temat okrucieństwa. Może tutaj trzeba by też szukać jakiegoś skutecznego leku?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-457">
          <u xml:id="u-457.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-457.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Liczyłem, że państwo zrozumieją sytuację. Powinienem przerwać tę debatę. Są jeszcze zgłoszenia posłów, którzy pragną złożyć oświadczenia. Proszę pana ministra o bardzo zwięzłą odpowiedź i uprzedzam, że absolutnie nie dopuszczę do dodatkowych pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-458">
          <u xml:id="u-458.0" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Czy przyszłoroczny budżet to nie jest zbyt późno na przeznaczenie istotnych środki na poprawę sytuacji? Nie jest za późno, bo z tegorocznego niewiele będziemy mogli zrobić.</u>
          <u xml:id="u-458.1" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Jak należy oceniać kadry policyjne zajmujące się nieletnimi? Muszę z satysfakcją stwierdzić, że jest to kadra wysoko specjalistyczna, o dużym wykształceniu psychologicznym, i nawet muszę powiedzieć, że zazdroszczę MSW tej kadry.</u>
          <u xml:id="u-458.2" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Kuratorzy. Jest na pewno za mało kuratorów zawodowych i na pewno ich kwalifikacje nie zawsze są dobre. Powołałem specjalny departament, który w tej chwili organizuję i kształtuję w ministerstwie — wykonywania kary, środków karnych — głównie o z myślą o tym, aby właśnie ten departament stał się miejscem, w którym będzie się tworzyć należyty, nowy aparat kuratorów, w dużym stopniu wzorowany na zachodnim probation officer. Uważam, że trzeba w większym stopniu liczyć na kuratorów zawodowych o wysokich kwalifikacjach, o szczególnym uposażeniu. I taki system zamierzam budować.</u>
          <u xml:id="u-458.3" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Przyczyny wzrostu - szkoła, telewizja. Jest bardzo wiele przyczyn tego wzrostu. Generalnie powiedziałbym, że to jest przede wszystkim rozluźnienie systemu dotychczasowej tradycyjnej formy społecznej kontroli. W dawnym społeczeństwie, które miało wewnętrznie funkcjonujące systemy kontroli - rodzinny, miejscowy itd. - przestępczość była mniejsza. To w tej chwili przestało funkcjonować. Wpływ ma też duża mobilność młodzieży - zawodowa, związana ze szkołą itd.</u>
          <u xml:id="u-458.4" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Nieletni w Niemczech. Mamy ścisłą współpracę lokalną między poszczególnymi organami Policji i wymiaru sprawiedliwości - oparte jest to na umowie - i mamy instytucje przekazywania spraw, przejmowania spraw z kraju do kraju. I to funkcjonuje. 90% spraw dotyczących nieletnich, którzy popełniają przestępstwa w Niemczech, przekazuje się nam i prowadzimy te postępowania.</u>
          <u xml:id="u-458.5" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">Czy należy oddzielać schroniska i zakłady poprawcze? Zdecydowanie tak. Jeżeli jakieś zakłady w tej chwili są jednocześnie schroniskami i zakładami poprawczymi, to jest to zjawisko patologiczne związane z koniecznością. Trzeba robić wszystko, żeby to było oddzielane.</u>
          <u xml:id="u-458.6" who="#MinisterSprawiedliwościLeszekKubicki">To chyba wszystkie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-459">
          <u xml:id="u-459.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-459.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję państwu.</u>
          <u xml:id="u-459.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Na tym zakończyliśmy zapytania.</u>
          <u xml:id="u-459.3" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Pragnę na zakończenie przypomnieć, że wczoraj na początku posiedzenia ustaliliśmy zakończenie dzisiejszych obrad na godz. 19. Termin ten przekroczyliśmy już blisko o 2 godziny. W związku z tym punkt dotyczący projektu ustawy Prawo o ruchu drogowym rozpatrzymy na jednym z następnych posiedzeń Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-459.4" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny 103 posiedzenia Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-459.5" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Nie ma komunikatów.</u>
          <u xml:id="u-459.6" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Informuję, że zgłosił się pan poseł Jan Budkiewicz z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-459.7" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Proszę o wygłoszenie oświadczenia, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-460">
          <u xml:id="u-460.0" who="#PosełJanBudkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W ostatnich dniach lokatorzy spółdzielni mieszkaniowych Olsztyna, a myślę, że i innych miast, dostali aneksy do umów. Wynika z nich, że urzędowa cena za energię do podgrzania wody w mieszkaniach tzw. nie olicznikowanych wzrasta z 19 zł i 8 gr do 23 zł miesięcznie od osoby. W nagłówku aneksu widnieje data: 5 marca 1997 r., ale wyższa cena obowiązuje od 1 stycznia. Z czego wywodzą się owe fakty?</u>
          <u xml:id="u-460.1" who="#PosełJanBudkiewicz">11 grudnia 1996 r. minister finansów wspólnie z ministrem gospodarki ustalili algorytm pozwalający obliczyć cenę energii cieplnej przeznaczonej do podgrzewania wody w mieszkaniach nie olicznikowanych. Ale algorytm był tak niejasny i skomplikowany, że spółdzielnie nie mogły obliczyć same ceny i słały do ministra finansów pytania, jak z algorytmu korzystać. 13 lutego minister finansów wydał uzupełnienie do tej decyzji, w której określił cenę energii cieplnej do podgrzania wody w mieszkaniach nie olicznikowanych na 23 zł miesięcznie od osoby. Do spółdzielni decyzja dotarła faksem 17 lutego. Ministerstwo Finansów zaznaczyło jednocześnie, że podwyżka obowiązuje od 1 stycznia 1997 r.</u>
          <u xml:id="u-460.2" who="#PosełJanBudkiewicz">Wysoka Izbo! Czy dlatego, że urzędnicy z Ministerstwa Finansów nie potrafili w porę opracować przejrzystych i sensownych zasad wyliczania cen, mają płacić obywatele, setki tysięcy obywateli? I to płacić nie tylko w sensie dosłownym, złotówkami, ale więcej, bo w sferze utraty zaufania do władz publicznych. Czy rzecznik praw obywatelskich i Trybunał Konstytucyjny kolejny raz mają debatować nad tym, czy prawo może działać wstecz, wbrew zasadom prawa?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-461">
          <u xml:id="u-461.0" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-461.1" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Nie ma następnych zgłoszeń, zresztą prawie nie ma posłów na sali.</u>
          <u xml:id="u-461.2" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
          <u xml:id="u-461.3" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Informacja o wpływie interpelacji i odpowiedzi na interpelacje znajduje się w doręczonym paniom posłankom i panom posłom druku nr 2220.</u>
          <u xml:id="u-461.4" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Na tym kończymy 103 posiedzenie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-461.5" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Protokół posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Sekretariacie Posiedzeń Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-461.6" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">O terminie i porządku dziennym następnego posiedzenia Sejmu zostaną panie posłanki i panowie posłowie powiadomieni.</u>
          <u xml:id="u-461.7" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Zamykam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-461.8" who="#WicemarszałekAleksanderMałachowski">Dziękuję wytrwałym.</u>
          <u xml:id="u-461.9" who="#komentarz">(Wicemarszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-461.10" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 20 min 57)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>