PPC / ppc

text_structure.xml 221 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Bardzo proszę o zajmowanie miejsc. Prosimy, żeby jak najszybciej podpisać się na liście, bo chcemy jak najszybciej rozpocząć posiedzenie. Bardzo proszę o wyciszenie rozmów. Państwa w prezydium również.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Otwieram posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Witam członków Komisji i zaproszonych gości. Stwierdzam kworum oraz przyjęcie protokołów pierwszego i drugiego posiedzenia Komisji wobec niewniesienia do nich zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">W porządku posiedzenia mamy pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 oraz niektórych innych ustaw. Jest to druk nr 155. Punkt drugi zawiera rozpatrzenie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz niektórych innych ustaw. Jest to druk nr 65.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Drodzy państwo. Przed posiedzeniem Komisji dowiedziałem się, że mamy na sali rolników, którzy chcieliby zabrać głos w sprawie dotykającego ich problemu. Dlatego proponuję, aby nasz porządek obrad rozszerzyć o jeszcze jeden punkt: sprawy bieżące. Wtedy rolnicy, którzy przybyli na posiedzenie, mogliby zabrać głos, jeżeli państwo posłowie wyrażą na to zgodę. A więc proponuję trzeci punkt: sprawy różne. Wtedy będą mogli zabrać głos rolnicy, którzy przyjechali ze swoim problemem i chcą go dzisiaj Komisji zgłosić.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Czy są uwagi do porządku obrad, który państwu przedstawiłem? Nie widzę. Skoro nie widzę, to stwierdzam przyjęcie proponowanego porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Czy na sali znajdują się osoby wykonujące zawodową działalność lobbingową? Jeśli tak, to proszę o przedstawienie się i poinformowanie, jaką instytucję reprezentują.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Przystępujemy do pierwszego punktu porządku dziennego. Marszałek Sejmu skierowała w dniu 9 stycznia br. rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem...</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Pan Serafin. Jeżeli przyszedł pan przysłuchiwać się obradom, to bardzo dziękujemy, że pan przyszedł, ale proszę nie przeszkadzać, dobrze? Bo to naprawdę przeszkadza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PrezesKrajowegoZwiązkuRolnikówKółekiOrganizacjiRolniczychWładysławSerafin">Dobrze, że pan mnie zauważył.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Nie da się nie zauważyć, jak pan gada i przeszkadza wszystkim.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">…z udziałem Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 oraz niektórych innych ustaw (druk nr 155) do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi do pierwszego czytania.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">O uzasadnienie projektu ustawy proszę pana ministra, którego witamy na posiedzeniu naszej Komisji po raz pierwszy. Życzymy powodzenia, panie ministrze, bo pana powodzenie, pana sukces to jest sukces polskiego rolnictwa i nasz sukces. Dlatego życzymy panu sukcesu. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardKamiński">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. Będę starał się nie zawieść państwa oczekiwań.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardKamiński">Panie przewodniczący, szanowna Komisjo. W związku z potrzebą wyjścia naprzeciw oczekiwaniom rolników – i można w tym przypadku powiedzieć szerzej, tj. naprzeciw oczekiwaniom społecznym – polepszania warunków utrzymania zwierząt zdecydowano o wprowadzeniu do PROW na lata 2014–2020 dodatkowego nowego działania, jakim jest działanie „Dobrostan zwierząt”. Działanie będzie premiować rolników utrzymujących krowy i świnie w podwyższonych warunkach względem obecnie obowiązujących norm w tym zakresie. Mamy nadzieję, że otrzymywane wsparcie finansowe zrekompensuje rolnikom poniesione koszty i utracone dochody, wynikające z wprowadzania podwyższonych standardów.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardKamiński">Projekt zmiany PROW w tym zakresie został zatwierdzony przez Komisję Europejską decyzją z 16 grudnia 2019 r. Dzisiaj natomiast mam zaszczyt przedstawić państwu rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 oraz niektórych innych ustaw, który wprowadza działanie „Dobrostan zwierząt” do polskiego porządku prawnego.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardKamiński">W projekcie określono również tryb postępowania administracyjnego dla tego działania. Co do zasady tryb jest taki sam, jak ten, który obowiązuje dla innych działań objętych zintegrowanym systemem zarządzania i kontroli PROW 2014–2020. To są m.in. działania „Rolnictwo ekologiczne”, „Działanie rolno-środowiskowo-klimatyczne” oraz płatności ONW.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardKamiński">Prezentowany projekt ustawy obejmuje również zmianę trzech innych ustaw, związanych merytorycznie z wdrożeniem działania „Dobrostan zwierząt”, tj. ustawy o płatnościach w ramach systemu wsparcia bezpośredniego w celu umożliwienia złożenia wniosku o przyznanie pomocy w ramach działania „Dobrostan zwierząt” na jednym formularzu z wnioskiem o płatności bezpośrednie i płatności obszarowe PROW 2014–2020. Przewidujemy taką możliwość już od tego roku. Po drugie, zmianę ustawy o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt w celu powiązania konieczności indywidualnego oznakowania i zarejestrowania loch z realizacją działania „Dobrostan zwierząt”. Po trzecie, zmianę ustawy o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności w celu umożliwienia złożenia wniosku o przyznanie pomocy w ramach działania „Dobrostan zwierząt razem” z wnioskiem o wpis producenta rolnego lub potencjalnego beneficjenta dotychczas niewpisanego do ewidencji producentów rolnych, do krajowego systemu ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardKamiński">Jak wynika z powyższego, przedstawiany projekt ustawy tworzy ogólne ramy dla wdrożenia działania „Dobrostan zwierząt”, natomiast szczegółowe warunki i wymogi w ramach działania zostaną określone w rozporządzeniu Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Projekt rozporządzenia podlega obecnie konsultacjom publicznym i międzyresortowym, niemniej jednak pozwolę sobie przedstawić państwu zawarte w projekcie rozporządzenia ogólne zasady działania „Dobrostan zwierząt”.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardKamiński">Jak wspomniałem na wstępie, wsparcie finansowe w ramach działania udzielane będzie rolnikom za zapewnienie zwierzętom podwyższonych warunków utrzymywania krów i świń. Podwyższone warunki utrzymywania zwierząt polegają na przestrzeganiu przez rolników wymogów związanych z zapewnieniem zwierzętom powierzchni bytowej większej o co najmniej 20% względem określonej w obecnie obowiązujących przepisach krajowych w zakresie minimalnych warunków utrzymywania zwierząt. W przypadku krów mlecznych przewidziano także premiowanie ich wypasu. Przewiduje się, że działanie będzie składało się z dwóch pakietów. Jeden pakiet będzie dotyczyć dobrostanu świń, a drugi dobrostanu krów.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardKamiński">W ramach pakietu dotyczącego dobrostanu świń rolnik będzie mógł uzyskać wsparcie finansowe w ramach dwóch wariantów. Do loch: za zapewnienie lochom zwiększonej o co najmniej 20% powierzchni bytowej w budynkach. Do tuczników: za zapewnienie tucznikom zwiększonej o co najmniej 20% powierzchni bytowej w budynkach. Ze względu na występowanie w Polsce, o czym wszyscy wiemy, afrykańskiego pomoru świń, zaprojektowane warianty dotyczące zapewnienia lochom i tucznikom dostępu do wybiegów nie będą wdrażane. Zostaną one uruchomione w momencie, kiedy obszary na terenie Polski nie będą wymieniane w załączniku decyzji Komisji Europejskiej w sprawie ASF.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardKamiński">Z kolei w ramach pakietu dotyczącego stanu krów rolnik będzie mógł uzyskać wsparcie finansowe w ramach trzech wariantów. Do krów mlecznych: za zapewnienie krowom mlecznym wypasu w sezonie pastwiskowym. Do krów mlecznych: za zapewnienie krowom mlecznym utrzymywanym grupowo zwiększonej o co najmniej 20% powierzchni bytowej w budynkach. Do krów mamek: za zapewnienie bydłu w typie użytkowym mięsnym w sezonie zimowym dostępu do powiększonego o co najmniej 20% względem obowiązujących wymogów dla bydła utrzymywanego w systemie otwartym środowiska zewnętrznego, jak pastwiska, wybiegi, okólniki. Rolnicy będą mogli realizować działanie „Dobrostan zwierząt” w cyklu rocznym, z możliwością kontynuacji w kolejnych latach.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieRolnictwaiRozwojuWsiRyszardKamiński">Budżet przewidziany na działanie wynosi 50 mln euro, a szacowana liczba beneficjentów to około 65,5 tys. rolników. Zgodnie z przepisami unijnymi wnioski o przyznanie płatności bezpośrednich, płatności obszarowych...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Drodzy państwo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Traktujmy się poważnie. Jeżeli ktoś chce sobie porozmawiać, to proszę wyjść i sobie porozmawiać. Nikt nikomu tego nie broni, ale na sali proszę o ciszę. Widzę, że rolnicy chcą teraz usłyszeć, co mówi pan minister, a nie da się usłyszeć. Bardzo proszę państwa: uszanujmy rolników i uszanujmy pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Zgodnie z przepisami unijnymi wnioski o przyznanie płatności bezpośrednich i obszarowych w PROW 2014–2020 oraz płatności dobrostanowych składa się w tym samym terminie, to znaczy od 15 marca do 15 maja. W związku z tym zwracam się z prośbą do szanownej Komisji o pilne procedowanie i przyjęcie ustawy, tak aby weszła w życie z dniem 15 marca tego roku, co umożliwi już ubieganie się i w konsekwencji wypłacanie środków przy obecnych naborach, które, jak powiedziałem, zaczną się 15 marca.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Panie przewodniczący, szanowni państwo. To jest ogólna informacja. Oczywiście szczegółowe informacje zawarte są w dokumentach. Na posiedzeniu jesteśmy z zespołem i jak trzeba, możemy udzielać wyjaśnień lub rozszerzyć wstępne informacje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Bardzo dziękujemy panu ministrowi za ogólne przedstawienie założeń i wprowadzenia do ustawy.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Przystępujemy do debaty – w sprawie ogólnej na tę chwilę – nad zasadami projektu. Później będą oczywiście szczegółowe kwestie i będziemy dyskutować szczegółowo. Bardzo proszę o zabieranie głosu. Proszę państwa posłów o zgłaszanie się. Kto chciałby zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Pani przewodnicząca. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Będę miała kilka pytań, ale może o szczegóły będę pytała w trakcie procedowania.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#PosełDorotaNiedziela">Pierwsze, techniczne pytania, które nasuwają się na pierwszy rzut oka, kiedy czyta się przedstawiony projekt. Po pierwsze jest zapis mówiący, że jeśli locha, która musi być oznaczona indywidualnym numerem, żeby rolnik mógł ubiegać się o premię, zgubi kolczyk, to będzie musiała mieć nadany nowy numer kolczyka. Nie tak, że zostanie wydany duplikat, ale będzie to nowy numer kolczyka. Stąd moje pytanie: jak państwo poradzicie sobie z tym, że lochę trzeba będzie zarejestrować jako nową, niekiedy nawet kilkukrotnie? Przecież nie są to prosięta, czy nie są to warchlaki. Lochy żyją dłużej, więc możliwość uszkodzenia kolczyka jest dużo, dużo większa.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#PosełDorotaNiedziela">Kto będzie miał obowiązek zgłaszania, że np. trzeba wyrejestrować indywidualny numer? Jakie macie państwo zabezpieczenie, że w ciągu jednego odchowu nie będzie czterech numerów identyfikacyjnych, nadawanych konkretnej losze? Jest pytanie, skąd to się bierze? Wprawdzie ma się poinformować, ale proszę sobie wyobrazić nakład pracy chociażby samych pracowników Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, którzy będą musieli rejestrować i wyrejestrowywać kolczyki dla poszczególnych loch. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#PosełDorotaNiedziela">Druga zasadnicza kwestia, o której jeszcze później będę rozmawiała, ale już na wstępie chcę o to zapytać, żebyśmy mieli jasność. Czy 50 mln euro, które państwo podajecie w OSR, to jest budżet na cały program, czy jest to budżet na pierwszy rok programu? Czy 50 mln euro to są środki przeznaczone na cały okres i na wszystkie gatunki, tzn. na krowy i świnie, które będą objęte dobrostanowymi dodatkami, czy jest na to przewidziany jakiś konkretny czas?</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#PosełDorotaNiedziela">Jeszcze sobie pozaznaczałam i jak dacie mi państwo sekundkę, to znajdę. Aha, na czym będzie polegał i na ile będzie obciążał rolników tzw. rejestr wypasu? Kto będzie sprawdzał rejestr? Nie wiem, czy państwo wiecie, że rolnik będzie musiał prowadzić rejestr wypasu, czyli przez ile godzin trwał wypas. Minimum przez 6 godzin dziennie bydło musi być wypasane. Rolnik będzie musiał prowadzić rejestr. A więc zadaję pytanie: kto będzie sprawdzał, jak to będzie robione i czy to w ogóle ma jakikolwiek sens?</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#PosełDorotaNiedziela">Następne już konkretne pytanie przy rozporządzeniu, które mamy w projekcie. Pakiet pierwszy, tj. dobrostan świń, dotyczy czterech wariantów, czyli dobrostanu loch polegającego na zwiększeniu powierzchni, dobrostanu loch polegającego na wypuszczaniu na wybieg i dalej – dobrostanu loch na wybiegu i tuczników. Czyli i lochy, i tuczniki muszą mieć albo zwiększoną powierzchnię przebywania, albo wybieg. Rozumiem, że każdy element poprawienia dobrostanu można zastosować osobno – może ktoś ma albo możliwość wypuszczenia na wybieg, a nie ma możliwości rozbudowy, albo w drugą stronę. Jest to art. 4 ppkt 1. Natomiast art. 4 ppkt następny to jest wariant 1.3, czyli dobrostan loch wybiegowych. Dostęp do wybiegu może być realizowany tylko wtedy, jeśli rolnik realizuje jednocześnie dobrostan polegający na powiększeniu budynku.</u>
          <u xml:id="u-10.6" who="#PosełDorotaNiedziela">Teraz mam pytanie: czy te działania, czyli albo zwiększenie powierzchni budynku, albo zabezpieczenie wybiegu, muszą być stosowane nierozłącznie? Bo jak czytamy, co zostało tu napisane, to wygląda na to, że rolnik będzie mógł ubiegać się o dopłatę tylko w wariancie, kiedy jedno i drugie będzie mógł zrobić.</u>
          <u xml:id="u-10.7" who="#PosełDorotaNiedziela">Trzecie czy już czwarte pytanie dotyczy ODR-ów, ponieważ to ośrodki doradztwa rolniczego będą organizacjami, które będą pomagały rolnikom w wypełnianiu projektów zmiany dobrostanu w swoich oborach czy w swoich zagrodach. Pytam, ponieważ w ocenach skutków regulacji nie ma żadnych dodatkowych finansów dla ODR-ów, a państwo opisujecie w uzasadnieniu, że osoby, które będą prowadziły, będą pomagały, przejdą specjalne szkolenia, będą miały specjalne egzaminy i dopiero po zdaniu egzaminu mogą rozpocząć pomaganie. Rozumiem, że będzie to za darmo dla rolników. Nigdzie w ustawie – ani w uzasadnieniu, ani w rozporządzeniach – nie ma mowy o tym, że rolnik będzie musiał za to płacić, ale jest też zapis, że można ubiegać się o zwrot kosztów. Czego dotyczy zwrot kosztów projektu? Czy jeśli trzeba będzie powiększyć oborę, będzie to np. zwrot za projekt architekta? Czy doradztwo będzie jakoś prowadzone i będzie się za nie płaciło?</u>
          <u xml:id="u-10.8" who="#PosełDorotaNiedziela">Powtórzę moje zasadnicze pytanie: gdzie w budżecie, czy gdzie w ocenie skutków regulacji jest zwiększony budżet dla ODR-ów? Z jakich pieniędzy ośrodki przeprowadzą szkolenia i zrobią certyfikację? Rozumiem, że będą musieli zrobić certyfikację.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Bardzo dziękuję pani przewodniczącej.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Proszę bardzo, pani poseł Małgorzata Tracz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PosełMałgorzataTracz">Witam. Mam kilka pytań dotyczących i uzasadnienia, i rozporządzenia, bo wydaje mi się, że pewne rzeczy wymagają doprecyzowania.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#PosełMałgorzataTracz">Z jakiego powodu zwierzęta wymienione w rozporządzeniu nie są w stanie dobrostanu od momentu narodzin, a dopiero od określonego momentu? Wynika z tego, że przed tym momentem zwierzę jest lub może być utrzymywane w niższych standardach niższego dobrostanu, co będzie tak naprawdę wpływać na kondycję zdrowotną i psychiczną zwierzęcia w następnym okresie, pomimo już poprawy warunków chowu.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#PosełMałgorzataTracz">Dlaczego nie ma ogólnej definicji uchybienia i do katalogu uchybień nie włączono prawomocnego wyroku orzeczonego wobec osoby utrzymującej zwierzęta w związku z popełnieniem wobec nich przestępstw i wykroczeń? A łączy się z tym pytanie, dlaczego pomimo uchybień osoba utrzymująca zwierzęta nadal otrzymuje pomniejszoną płatność dobrostanową? Dlaczego nieusprawiedliwione uchybienia nie powodują, że płatność zostaje wstrzymana? Byłoby mniej pracy administracyjnej, która musi polegać na procentowym obliczeniu uchybień.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#PosełMałgorzataTracz">Następnie mamy właśnie kwestię szkoleń – kto będzie szkolił doradców? Jaki udział w projekcie i działaniu ma Inspekcja Weterynaryjna? Czy inspekcja będzie prowadzić szkolenia? Czy zmienione zostały przepisy, dotyczące zadań inspekcji pod kątem sprawdzania zgodności stanu faktycznego ze stanem uwidocznionym w planie poprawy? Kolejna rzecz, też dotycząca szkoleń. Ustawa ma wejść w życie za dwa miesiące, a nie ma planów szkoleń, liczby wskazanych doradców, przewidywanych kosztów szkoleń.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#PosełMałgorzataTracz">Kolejna rzecz dotyczy ogólnie konsultacji społecznych. Na liście 57 podmiotów, które zaproszono do udziału w konsultacjach, są reprezentowani rolnicy, przemysł hodowlany, przetwórcy. Są tylko dwa podmioty naukowe, uniwersytety przyrodnicze w Poznaniu i Lublinie, które mają pojęcie o potrzebach gatunkowych zwierząt hodowlanych. Natomiast nie ma żadnego podmiotu zajmującego się rzecznictwem w zakresie praw zwierząt. Dlaczego do konsultacji nie zaproszono ani jednej organizacji rzeczniczej, działającej na rzecz poprawy dobrostanu zwierząt, jak np. Fundacja Alberta Schweitzera, CIWF Polska (fundacja Compassion in World Farming)? Te organizacje powinny oceniać, czy ambicje ustawy i rozporządzenia są adekwatne do przeznaczonych środków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Pan poseł Ajchler. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PosełRomualdAjchler">Dziękuję. Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo. Otóż pewnie odpowiemy na apel pana ministra, dlatego że jeżeli jakiekolwiek środki mają wpłynąć do polskich rolników, to oczywiście Lewica jest za tym. Tyle tylko, że boję się, panie ministrze, iż tak skomplikowaliście projekt ustawy, że niewielu rolników będzie mogło spełnić warunki i otrzymać dofinansowanie. W związku z powyższym chciałbym zapytać na początku, czy dokonaliście analizy, ilu w ogóle rolników zajmujących się hodowlą, tak bydła, jak i trzody chlewnej, może skorzystać z dobrodziejstwa ustawy?</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#PosełRomualdAjchler">Lewica jest za tym, żeby poprawić dobrostan zwierząt. Zresztą kiedyś zapisaliśmy, że zwierzę nie jest rzeczą, a więc są konsekwencje tego rozwiązania i trzeba się dostosować. Jednak z drugiej strony zostały dwa miesiące do wejścia w życie ustawy. Jeśli to jest tylko 50 mln euro, to na co one wystarczą? Czy na to, co pan prezes obiecał chyba przed eurowyborami – po 500 zł na krowę i 100 zł na świnię? Tak słyszałem i tam nie było specjalnych warunków, które rolnicy muszą spełnić.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#PosełRomualdAjchler">Musimy mieć trochę wyobraźni, bo rolnicy zajmujący się tak hodowlą bydła, jak i hodowlą trzody chlewnej w niedalekiej przeszłości wyspecjalizowali się dość mocno w tychże produkcjach. Ponadto poczynili nakłady, wydali ogromne pieniądze i teraz, być może z uwagi na zastosowanie takich norm... Oczywiście, że rolnicy musieli spełnić normy, które są zapisane dla każdego gatunku zwierząt, ale świat postępuje i OK. Czy jednak teraz ci rolnicy, którzy niedawno oddali do użytku chlewnie czy obory, będą mogli poprawić dobrostan?</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#PosełRomualdAjchler">Na czym będzie polegała poprawa? Czy na przebudowie kanalizacji, np. w nowej porodówce, i poprawieniu dobrostanu, na wydłużeniu stanowisk do lochy? Czy na zwiększeniu tylko – albo aż – miejsca dla prosiąt, które są przy matce karmiącej? Wiele jest tego typu wątpliwości, których państwo na dzień dzisiejszy nie rozwiązujecie. Obawiam się, że jest to jakieś spełnienie oczekiwań rolników, bo rolnicy dopytują się, co z tymi obiecanymi 500 zł na krowę i co ze 100 zł na świnię. Trzeba powiedzieć rolnikom, że my dotrzymujemy słowa. Pewnie i tak, ale...</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#PosełRomualdAjchler">Nie rozumiem, panie przewodniczący. Czy mam kończyć, czy dzwonek jest dla tych, którzy mówią?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#Głoszsali">Tak. To już koniec.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#Głoszsali">Taki sygnał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PosełRomualdAjchler">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Pan poseł Tomasz Aniśko. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PosełTomaszAniśko">Panie ministrze, w dokumencie, w punkcie 10 w uzasadnieniach, wspomina się wpływ ustawy na środowisko naturalne. Natomiast ten aspekt w ogóle nie jest rozwinięty w dalszej części projektu. A więc proszę z tego miejsca o wyjaśnienie, na czym ma polegać wpływ projektowanych zmian na środowisko naturalne?</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#PosełTomaszAniśko">W dalszej kolejności – punkt 7 uzasadnienia można zinterpretować w ten sposób, że tylko małe i średnie gospodarstwa rodzinne będą beneficjentami działania „Dobrostan zwierząt”. Nie tylko takie, ale również duże fermy przemysłowe. Czy pan minister potwierdza to? W jakiej proporcji środki będą rozdzielone pomiędzy te dwie kategorie beneficjentów? Małe, średnie gospodarstwa i duże fermy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo. Czy jeszcze?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PosełTomaszAniśko">Jeszcze, jeżeli pan pozwoli.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PosełTomaszAniśko">W projekcie ustawy nie wspomina się poza tym o jej wpływie na zdrowie publiczne, nasze zdrowie. A czyż nie jest tak, że zwierzęta zdrowsze, a więc także produkty pochodzące od nich, są korzystne dla naszego zdrowia? Ten aspekt wpływu ustawy został pominięty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Czy już?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PosełTomaszAniśko">Często czytamy o argumencie stojącym za prezentowaną ustawą, że dobrostan zwierząt jest nieoptymalny z punktu widzenia ekonomicznego. Natomiast badania konsumenckie wskazują, że konsumenci wolą produkty wytworzone z zachowaniem jak najwyższych standardów zwierząt hodowlanych, a producenci stosujący te standardy mogą sprzedawać swoje produkty za wyższą cenę. Skąd więc ta logika, że produkcja zwierząt w lepszym dobrostanie będzie niekorzystna z ekonomicznego punktu widzenia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Pan poseł Kazimierz Plocke.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PosełKazimierzPlocke">Dziękuję, panie przewodniczący. Chciałbym jeszcze dopytać o kilka istotnych, ważnych spraw. Mianowicie ustawa ze wszech miar jest pewnie ważna i zasadna, natomiast – tak jak wspomniał kolega Ajchler – mieliśmy informację, że procedury będą uproszczone: 500 zł na krowę, 100 zł na świnię. Natomiast projekt bardziej komplikuje procedury, niż je upraszcza.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#PosełKazimierzPlocke">Dlatego też chciałbym się dowiedzieć i też zapytać, czy potwierdzacie państwo, że jest to działanie, które do tej pory nie było realizowane, jeśli chodzi o płatności do krów? Przypomnę, że płatności do krów były i są realizowane w ramach płatności. W związku z tym chciałbym się spytać pana ministra, od ilu lat rolnicy otrzymują tego typu płatności i ile środków finansowych trafiło na polską wieś z tytułu dopłat do bydła w ostatnich latach? Chciałbym wiedzieć, od którego roku i jaka to jest kwota.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#PosełKazimierzPlocke">Po drugie też w dokumentach napisaliście, że działaniem może być objętych 60 tys. producentów. Z informacji, które posiadamy, wynika, że mamy 124 tys. stad świń i 6 mln sztuk bydła. A więc, ile gospodarstw zajmuje się w ramach 65 tys. gospodarstw produkcją trzody i produkcją bydła czy mleka?</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#PosełKazimierzPlocke">Bardzo ważna jest również kwestia, czy resort szacował koszty, ile może kosztować przysposobienie chlewni, gdzie produkuje się 50 sztuk świń i bydła? Chodzi o obory, gdzie mówi się o produkcji 500 sztuk... Pomyliłem: 50 sztuk krów i 500 sztuk świń. Jakie będą koszty, które będą umożliwiały złożenie wniosku i ile rolnik będzie musiał zainwestować, żeby wniosek był zrealizowany pozytywnie? Ile płatności będzie mógł uzyskać? To tyle. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Pan poseł Górski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PosełMaciejGórski">Dziękuję, panie przewodniczący. Szanowny panie ministrze. Rozumiem, że jest to działanie fakultatywne, nie dla wszystkich producentów – jest dedykowane raczej dla małych producentów. A tutaj mowa o dostosowywaniu wszelkich budynków... Jeżeli ktoś ma mniejszą obsadę, czy wskutek suszy, czy po prostu z innych powodów, to on już na wejściu spełnia warunki, bo po prostu może jakoś kojce rozgrodzić i zrobić większe. Tak to rozumiem.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#PosełMaciejGórski">Natomiast mam pytanie z tym związane: czy są jakieś mechanizmy, które wskazują, do jakiej liczby sztuk świń czy sztuk bydła będzie wypłacana pomoc? Może tak się zdarzyć, że powstanie jedna olbrzymia ferma czy kilka dużych ferm, które z przeznaczonej puli przejmą znaczny odsetek środków celowo pod to działanie.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#PosełMaciejGórski">Drugie moje pytanie brzmi: czy ministerstwo myśli o rozwiązaniu, żeby wesprzeć zakłady, które kupują np. tuczniki z mniejszych hodowli z zapewnionym dobrostanem? A ponieważ, tak jak wspominał mój przedmówca, konsumenci – ci, których stać – oczywiście preferują żywność bardziej konwencjonalną, zdrowszą, więc może warto byłoby wymyślić jakiś mechanizm dla przetwórstwa? Czy jest jakiś znak towarowy „zwierzęta z podwyższonym dobrostanem”? Pójść w tę stronę, aby było gdzie sprzedać drożej te świnie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Pan poseł Galemba.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PosełLeszekGalemba">Panie przewodniczący, panie ministrze, szanowni państwo. Rolnicy pytają również o to, czy w dostosowaniu budynków będzie wymóg dostosowania wybiegów dla loch. Wiemy o tym, że na czas ASF nie jest wymagany wybieg i nie będzie można wypuszczać zwierząt – dopiero wtedy, gdy cały kraj uwolni się od ASF, a to może być za kilkanaście lat czy za kilkadziesiąt lat. Czy w związku z tym będziemy musieli mieć martwe wybiegi, dostosowując budynki? Czy dopiero jak kraj się uwolni, rolnik będzie mógł np. wygrodzić itd.? To są już merytoryczne pytania: czy w dobrostanie będzie wymagany wybieg, czy nie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Po raz drugi pani przewodnicząca Niedziela.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Po pierwsze to dokładnie chodzi o to, o co pan poseł pytał: czy jeżeli gospodarstwa znajdują się w strefie objętej ASF, to czy w ogóle rolnicy będą mogli skorzystać z programu? Czytamy tam, gdzie już państwu pokazywałam, że można skorzystać tylko łącznie, czyli powiększając powierzchnię, ale też umożliwiając wybieg. A z tego, co wiemy, jest zakaz wybiegów na terenach objętych ASF, czyli nie będzie można na tych terenach korzystać z pomocy.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#PosełDorotaNiedziela">Sprawa cały czas budzi moje wątpliwości – chodzi o 50 mln euro. Proszę państwa, 50 mln euro stanowi 215 mln zł (liczone średnio po 4,3 zł za euro), czyli to jest 215 mln zł dla wszystkich, którzy będą chcieli skorzystać z programu i z pomocy. Jeśli mówimy o gospodarstwach, które mają hodowlę mieszaną, to biorąc to pod uwagę, środki albo wystarczą na bardzo niewiele, albo może się okazać, że po prostu tylko nieliczni będą mogli z nich skorzystać.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#PosełDorotaNiedziela">Czy państwo mają świadomość, ilu będzie chętnych rolników? W opisie skutków regulacji jest stwierdzenie, że 65 tys. Jest to po prostu z głowy wzięte, z czapki, w ogóle nie ma nic do rzeczy. Mam pytanie: czy państwo policzyliście, ilu producentów świń będzie mogło przystąpić do tego programu, biorąc pod uwagę, że nie będą mogli przystąpić tam, gdzie jest ASF? Ilu producentów bydła będzie mogło skorzystać z pomocy, biorąc też pod uwagę, że będą inne sytuacje, w których nie będą mogli skorzystać?</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#PosełDorotaNiedziela">Następna kwestia: to nie są jakieś dodatkowe pieniądze. Mówimy o działaniu w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich, które zostało stworzone pod nazwą „Tworzenie grup i organizacji producentów”. Tam były pieniądze i z tej grupy wzięliśmy na dobrostan. Zmieniliśmy działanie, żeby... Skądinąd jestem pełnym sercem za zwiększeniem dobrostanu zwierząt, ale jest pytanie: czy jeszcze zostało coś na tym koncie? Czy jest to całość pieniędzy, które zostały zabrane?</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#PosełDorotaNiedziela">Jeszcze zasadnicze pytanie, które cały czas mnie trochę nurtuje. Przeczytałam i ustawę, i uzasadnienie, i rozporządzenia. Może coś przeoczyłam, ale nigdzie nie zostało napisane, że to będzie rozwiązanie dla małych i średnich gospodarstw; po prostu jest ono dla każdego. Pytanie: jeżeli będzie naprawdę wielka hodowla, która nie jest na terenie objętym ASF oraz poradzi sobie i z wybiegami, i z powiększeniem powierzchni dobrostanowej w budynkach, to czy będzie mogła ubiegać się o wsparcie? Jeżeli tak jest, to 215 mln zł kilka większych hodowli po prostu będzie mogło zabrać.</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#PosełDorotaNiedziela">O ile pamiętam, to w wyborczych obietnicach było, że 500 zł do każdej krowy i 100 zł do świni, jak tylko poprawimy dobrostan. A więc mam pytanie, czy pieniądze nie są po prostu ściemą? 50 mln euro nie może wystarczyć, jeżeli mamy około 6 mln sztuk bydła w Polsce i około 11 mln sztuk trzody chlewnej. Nawet jeżeli podzielilibyśmy tę kwotę na połowę, to i tak wychodzą jakieś drobne. Jak sobie podzieliłam, to wychodzi około 19 zł na krowę i 24 zł na świnię.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dzięki. Proszę pani...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Jeszcze tylko dokończę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Minister odpowie. Pan minister odpowie i myślę, że rozwieje pani wątpliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Chciałabym jeszcze usłyszeć, czy państwo, tak jak mówił pan poseł Plocke, braliście pod uwagę, że jeśli hodowle do 50 sztuk, czyli te, które występują najczęściej (czy nawet do 100 sztuk trzody chlewnej), mogłyby się ubiegać o pomoc, to ile będzie kosztowało dostosowanie gospodarstwa do wymogów dobrostanu? Ile będzie kosztowało dobudowanie chlewni, koszt ogrodzenia, pastwiska itd.? Ile to będzie średnio kosztowało gospodarstwo mające do 50 sztuk trzody chlewnej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękujemy.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Poseł Dariusz Bąk. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#PosełDariuszBąk">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo. Zarówno w wypowiedziach Lewicy, przedstawiciela Lewicy, jak i w wypowiedziach Platformy mnożą się pytania nakierowane na wielkość środków. Oczywiście są różne, brane z wyobraźni sytuacje, a my mamy do czynienia z projektem ustawy, która jest nakierowana na dobrostan zwierząt. Proszę państwa, powinniśmy zająć się tym, jakie to są warunki przede wszystkim, bo to jest dobry projekt. Każdy projekt nakierowany na dobrostan zwierząt jest dobrym projektem.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#PosełDariuszBąk">Dlatego proszę przedstawicieli Lewicy i PO, żeby nie mnożyli różnych sztucznych argumentów z wyobraźni. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Ad vocem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Pani przewodnicząca, już pani dwa razy zabierała głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Ale ja tylko ad vocem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Nie ma potrzeby. Ad vocem odpowie poseł Ajchler. Odpowie również za panią.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Nie, ja wolę sama mówić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#PosełRomualdAjchler">Pani poseł Niedziela na pewno sama sobie z tym poradzi.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#PosełRomualdAjchler">Panie pośle, niech pan nas nie zaczepia. Ja na samym początku powiedziałem, jakby pan słuchał wnikliwie tego, co mówiłem – że Lewica poprze każdy projekt, który niesie pieniądze na wieś... Ale nie komplikujcie projektu, a ten projekt jest bardzo skomplikowany. Trzeba go najpierw przeczytać ze zrozumieniem i wiedzieć o tym, ile on spełni oczekiwań rolników, którzy będą się ubiegać o środki. Dlatego pytałem, ilu rolników może liczyć na środki, jeśli szybko zrobimy projekt, a każdy z nas...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo. Już, myślę...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#PosełRomualdAjchler">No, panie przewodniczący. Jesteśmy w pierwszym czytaniu. Rozumiem, że można ograniczyć czas...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Ale nie o to chodzi, żeby ograniczać, tylko, panie pośle, już pan powiedział. Wiemy już, o co chodzi i wystarczy. Chyba, że nowy wątek, to bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#PosełRomualdAjchler">Panie przewodniczący, niech pan zwróci uwagę swoim kolegom, niech nas nie zaczepiają. Mówimy do rzeczy, żeby projekt ustawy był akceptowany przez wszystkich...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Już zwracam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#PosełRomualdAjchler">… a nie był tylko zwykłą obietnicą i ściemą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Zwracam uwagę wszystkim moim kolegom, a wszyscy są moimi kolegami, żeby się nawzajem nie zaczepiali. Czy jeszcze ktoś chciałby zabrać głos?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#Głoszsali">Koleżankom też zwrócić uwagę, panie przewodniczący.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Koleżankom też. Proszę bardzo, niech pani zabierze głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Będę bardzo grzeczna.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#PosełDorotaNiedziela">Panie pośle Bąk. Jakby pan poświęcił trochę czasu czytaniu – nawet mniej czasu, niż pan poświęca ideologii – to też pewnie miałby pan merytoryczne pytania. Skoro pan ich nie ma, musi pan mieć polityczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Czy ktoś z państwa chciałby jeszcze zabrać głos lub zadać pytanie? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Proszę bardzo, jeszcze raz. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#PosełTomaszAniśko">To już tylko ogólna uwaga. Potwierdzając fakt, że posłowie opozycji jak najbardziej są zainteresowani poprawianiem dobrostanu zwierząt w Polsce, poproszę pana ministra o przekonanie nas, iż celem ustawy nie jest tylko zagospodarowanie 50 mln euro i rozdanie ich, ale że macie jakieś realne możliwości oceny skutków i wpływu ustawy oraz proponowanych zmian na rzeczywiste poprawienie dobrostanu…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#PosełTomaszAniśko">…po wydatkowaniu wszystkich pieniędzy. Skąd i jak będziemy wiedzieli, że dobrostan został poprawiony?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Panie ministrze, bardzo proszę o odpowiedzi na zadane pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Panie przewodniczący, szanowni państwo, panie i panowie posłowie. Bardzo dziękuję za wszystkie pytania i uwagi. Rzeczywiście wprowadzając tego typu nową regulację, spodziewamy się mnóstwa zapytań ze strony rolników i taka sytuacja ma miejsce, jak również są pytania z państwa strony. Próbujecie ustalić, dowiedzieć się, jakie jest przesłanie, jakie będą skutki. Postaram się odnieść do wszystkich poruszonych spraw.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Po pierwsze, pytanie pani przewodniczącej, pani poseł Niedzieli o to, czy to są środki na cały okres? Tak. Budżet 50 mln euro został zaplanowany na lata 2020–2021 r. Pamiętajmy o tym, że mamy raz na rok możliwość przesunięć w PROW. Pamiętajmy, że na tym etapie nie zwiększymy Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, nie powiększymy budżetu na lata 2014–2020, bo on już jest zatwierdzony. Jesteśmy raczej w końcówce tego okresu, ale w ramach przesunięć raz na rok występuje standardowa możliwość przesunięcia, a poza tym jest możliwość dodatkowej zmiany. Nie będę ukrywał, że to są nasze przymiarki i zobaczymy, jak rolnicy zareagują.</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Wrócę do wszystkich pytań, ale chciałbym nawiązać i odnieść się do pytań pana posła Aniśki, bo osobiście chciałbym powiedzieć w ten sposób: mówimy o dobrostanie, mówimy o wymiernych, finansowych korzyściach dla rolników, ale oczywiście jest to odpowiedź również na zapytania i oczekiwania polskiego społeczeństwa, dotyczące traktowania zwierząt. Jestem przekonany, że w miarę jak jednak zamożność społeczeństwa rośnie, ludzie zwracają na to uwagę, w jakich warunkach były utrzymywane zwierzęta, które potem trafiają – jednak było nie było – na ich stoły i talerze. Myślę, że jest to dobry kierunek. Pracując w poprzednich chwilach, a jeszcze miesiąc temu, gdzie indziej pracowałem... Cóż, powiem wprost: zajmowałem się doradztwem rolniczym przez 15 lat. Mam świadomość oczekiwań dotyczących tego, żeby po pierwsze dobrze traktować zwierzęta. A po drugie ludzie pytają, w jakich warunkach zwierzęta były utrzymywane.</u>
          <u xml:id="u-60.3" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Mało tego – i również o tym słyszeliśmy wcześniej, bo chyba pan poseł Górski także do tej kwestii nawiązywał – jesteśmy w stanie pokazać zapotrzebowanie rynku przetwórczego. Nie przewidujemy w tym momencie specjalnych, dedykowanych działań wsparcia finansowego dla przetwórców, którzy będą otrzymywali tego typu „dobrostanowe” zwierzęta.</u>
          <u xml:id="u-60.4" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Muszę już jednak powiedzieć, że u mnie, w ośrodku doradztwa w Minikowie, w sierpniu ub.r. zawiązało się Ogólnopolskie Stowarzyszenie „Wieprz Polski” – tak je sobie nazwali. Zrzesza ono zakłady, które przetwarzają głównie zwierzęta utrzymywane bez GMO. Są to małe zakłady mięsne – rolnicy utrzymujący rasę puławską, rasę złotnicką. Są to zakłady mięsne i otaczający je rolnicy z województwa dolnośląskiego, z Wielkopolski, oczywiście z województwa kujawsko-pomorskiego, z województwa warmińsko-mazurskiego. Byłem w ubiegłym tygodniu na walnym zgromadzeniu organizacji, która się rozrasta. Oni szczególnie koncentrują się na zwierzętach. Mają zamiar, czytając już projekty tej ustawy, do swojego szyldu: „Polski rolnik, polski przetwórca, polskie rasy świń” dołożyć: „świń o podwyższonym standardzie utrzymania”. Czyli ten zamysł jest upowszechniany, jak mówię, i wśród rolników, i przetwórców.</u>
          <u xml:id="u-60.5" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Myślę, że jeśli chodzi o znak... Na dzisiaj nie widzę potrzeby, żeby dofinansowywać zakłady. Rynek to wyreguluje. Jak obserwujemy w dyskontach i supermarketach półki bio i widzimy zainteresowanie tego typu produktami, to mnie osobiście, powiem szczerze, od wielu lat martwi tylko to, że tam mało który produkt jest polskiego pochodzenia. A mamy stwierdzenie, początkowo amerykańskie, o tonokilometrach – im mniej towar, produkt spożywczy, żywnościowy przejeżdża kilometrów, zanim trafi na stół konsumenta, tym lepiej dla wszystkich. Lepiej i dla konsumenta, i oczywiście dla samego produktu. Tymczasem większość produktów eko, bio przejeżdża do nas właśnie tysiące kilometrów – i to jest pewnego rodzaju kłopot.</u>
          <u xml:id="u-60.6" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">A więc otwierają się symbolicznie pewnego rodzaju bramy, ale już rynkowi, przetwórcom zostawiłbym zainteresowanie się rolnikami, którzy będą produkowali zwierzęta o podwyższonym standardzie. Także dołożenie jakiejś identyfikacji produktów, żeby później było wiadomo, że na półkach mamy produkty od rolników, którzy utrzymują zwierzęta o podwyższonym standardzie. Ludzie, którzy do tego przywiązują znaczącą wagę, będą mogli jakby wręcz wyróżnić tych rolników i uhonorować ich za to, że jednak tak działają. W tym momencie wracam do jednego z punktów wypowiedzi pani poseł Niedzieli i pani poseł Tracz – przepraszam, że będę się czasem mylił – o środkach.</u>
          <u xml:id="u-60.7" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Jednak więcej kosztuje utrzymywanie zwierząt, jeżeli trzeba dla zwierząt znaleźć miejsce, przestrzeń o 20% większą. W związku z tym są jakiegoś rodzaju koszty. Myślę, że raczej o tym mówimy. Nie spodziewam się, żeby w ciągu dwóch miesięcy ktoś nawet wybudował albo przebudował swoją chlewnię. Raczej mówimy o możliwościach, które wielu rolników ma. Ja sam jako drobny rolnik mam wszystkie budynki inwentarskie puste od 20 lat i zastanawiam się, co z nimi zrobić. Myślę, że ci rolnicy, którzy nieco ograniczyli hodowlę, będą mieli szansę na to, żeby poprawić warunki zwierzętom.</u>
          <u xml:id="u-60.8" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Dodajmy jeszcze to, o czym mówiła pani poseł Tracz. Pytała, dlaczego od urodzenia nie chcemy dbać o dobrostan. No więc chcemy. Nikt, kto źle zajmuje się zwierzętami, nie ma prawa otrzymać jakichkolwiek transferów publicznych, bo postawiliśmy w PROW bardzo wyraźne minimalne wymogi i te minimalne wymogi nadal zostają. Natomiast w ustawie mówimy o podwyższonych wymogach dobrostanowych i np. dla loch w okresie porodu i odchowu prosiąt ssących podnosimy wymogi – z 3,5 minimalnie do 4,20. A zatem mówimy o podwyższeniu wymogów i odpowiednio wszystkie podnosimy. Mam jeszcze przed sobą chyba 20 wierszy różnych regulacji, dotyczących każdej grupy zwierząt, czyli mówimy o podwyższeniu standardu, o podwyższeniu warunków dla tej grupy.</u>
          <u xml:id="u-60.9" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Przy okazji pani poseł pytała o konsultacje społeczne. Konsultowało, uczestniczyło w konsultacji projektu 57 organizacji. Powiem szczerze, że nie było mnie wtedy jeszcze w ministerstwie, ale nie potrafię powiedzieć, czy były organizacje rzecznicze. Myślę, że zadbam osobiście o to, ponieważ jestem również NGO, a więc zadbam o to, żeby były organizacje rzecznicze. A ponieważ sam byłem rzecznikiem wobec Ministerstwa Rolnictwa jeszcze niedawno i przez 15 lat, to zadbam o to, żeby były obecne organizacje rzecznicze, które chcą być rzecznikami praw zwierząt. U mnie w gabinecie zawsze organizacje rzecznicze znajdą miejsce.</u>
          <u xml:id="u-60.10" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Natomiast 57 organizacji, które jak podpowiada mi pani dyrektor uczestniczyły w konsultacjach, to nie jest mało. Były wszystkie instytuty, nie tylko dwie uczelnie publiczne, ale również instytuty pisały nam regulacje. Instytut Zootechniki z Balic i inne instytuty brały w tym udział.</u>
          <u xml:id="u-60.11" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Idźmy dalej. Przepraszam państwa, panie i panów posłów, że nie wymienię konkretnie osób, ale w wielu wypowiedziach, jak wszyscy państwo słyszeliście, była wątpliwość, czy wystarczy środków. Oczywiście tego nie wiemy, co już powiedziałem, że wystarczy, ale nie zakładamy dyskryminacji. W pierwszym roku, jeżeli państwo będziecie łaskawi i przyjmiecie regulację, od 15 marca ona wejdzie w życie i rolnicy będą mogli się ubiegać o środki.</u>
          <u xml:id="u-60.12" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Padło pytanie, czy to jest skomplikowane. Chyba pan poseł Ajchler i pan poseł Plocke zwrócili uwagę, że to jest pewnego rodzaju komplikacja, bo obiecaliśmy uproszczenie, a procedura jest skomplikowana. Powiem tak: dla rolników to jest bardzo proste działanie. Wystarczy na wniosku o płatności bezpośrednie zaznaczyć, odhaczyć, jak chcemy, punkt, check box, a po polsku to może jakąś kratkę odznaczyć, kwadracik. Odznaczyć, że: poproszę, ubiegam się o płatności, w związku z tym spełniam kryteria.</u>
          <u xml:id="u-60.13" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Oczywiście dalej oznacza to, że do rolnika musi przyjść doradca rolniczy, który ma uprawnienia doradcy rolniczego i wykonać stosunkowo prosty, ale jednak dokument, który będzie potwierdzał fakt, że w budynkach lochy będą miały miejsce. Stwierdzić, co jest bardzo ważne, że lochy, krowy albo tuczniki mają miejsce, ale że rolnik nie wskazał sztucznie, iż ma dobrostan dla loch, a inne grupy zwierząt są ściśnięte. W związku z tym muszą spełniać warunki: zagęszczenie i rozgęszczenie musi być zweryfikowane dokumentem, podobnie jak plan wypasu.</u>
          <u xml:id="u-60.14" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Szanowni państwo. Kilka razy padały uwagi o wypasie, o wybiegach dla świń. Nie ma. Po prostu w rozporządzeniu… Nie jesteśmy samobójcami, żeby mówić o tym w dobie ASF. Niestety bardzo byśmy chcieli, żeby... Natomiast w rozporządzeniach, czytałem to na samym wstępie…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Ale jest w rozporządzeniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Jest ogólna regulacja ustawowa. Natomiast, tak jak powiedziałem, rozporządzenie nie dopuści wybiegów dla świń, dopóki nie będziemy wolni od ASF. Jestem o tym przekonany.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Pani dyrektor, proszę mi wskazać konkretny zapis. Pani dyrektor Czapla za chwilę wskaże mi konkretny artykuł, a ja będę mówił o pozostałych uwagach.</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Oświadczam w imieniu ministra Ardanowskiego, że nie ma takiej możliwości, żebyśmy dzisiaj, w dobie ASF, wypuszczali świnie na zewnątrz. Bioasekuracja jest naprawdę potrzebna. Natomiast w tych gospodarstwach świń będzie dotyczyło tylko rozgęszczenie loch, dobrostan loch i ewentualnie rozgęszczenie i drobniejsza płatność do tuczników.</u>
          <u xml:id="u-62.3" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Już jest. W którym miejscu? Tak. Mamy lit. c i lit. d, że płatności za wybiegi dla tuczników i loch mogą zostać przyznane, jeżeli obszary położone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie będą wymienione w załączniku do decyzji wykonawczej Komisji Europejskiej w sprawie kontroli afrykańskiego pomoru świń. Czyli jeżeli mielibyśmy zwolnienie, wtedy byśmy to stosowali.</u>
          <u xml:id="u-62.4" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Natomiast bardziej istotny jest wątek doradczy, który pojawiał się kilka razy. Pytanie, kto zapłaci za stworzenie planu wypasów i za stworzenie dokumentu, którym jednak rolnik będzie musiał dysponować i pokazać do kontroli Agencji Restrukturyzacji? A więc trzeba jasno powiedzieć, że przewidziano środki w ramach tzw. kosztów transakcyjnych i jest konkretna kwota przewidziana na gospodarstwo. Kwota została skonsultowana ze środowiskiem doradców, zresztą sam czuję się od 15 lat dobrze w tym zorientowany, ale skonsultowaliśmy sprawę. Przewidziano do 1 tys. zł za przygotowanie planu. Środki na to przewidziano. Doradca będzie musiał pojechać do rolnika, zobaczyć plany, a w przypadku obory na pewno będzie musiał wejść do obory i wymierzyć. W przypadku chlewni mówimy o zachowaniu bioasekuracji.</u>
          <u xml:id="u-62.5" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">À propos szkoleń, to szkolenia już się zaczęły w ubiegłym tygodniu. Prowadzi je Centrum Doradztwa Rolniczego w Radomiu. Pani dyrektor Czapla była na pierwszym szkoleniu i kolejno, kaskadowo, odbywają się szkolenia poprzez metodę szkolenia szkoleniowców. W tym tygodniu szkolone będą kolejne grupy, więc na pewno do 15 marca zdążymy, a myślę, że wcześniej. W czwartek mamy spotkanie ze wszystkimi dyrektorami ODR-ów, więc wszyscy doradcy rolniczy, którzy mają takie uprawnienia, będą przeszkoleni. Szkolenie będzie zakończone uzyskaniem odpowiedniego świadectwa. Doradcy będą przygotowani, żeby wykonać plan. Potwierdzam to jako, jak powiedziałem, do niedawna doradca. Jest to więcej pracy niż przy standardowym wniosku o płatności bezpośrednie, czyli dla doradców będzie więcej pracy, ale i koszty transakcyjne zostaną pokryte. Rolnikom wystarczy odznaczyć i później, co ważne, pilnować sprawy w ciągu roku.</u>
          <u xml:id="u-62.6" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Już wyjaśniam, pani poseł, aby ad vocem od razu powiedzieć. Będąc przy omawianym temacie, mógłbym odpowiedzieć, jeśli będę mógł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Bardzo proszę, pani przewodnicząca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Gdyby mi pan minister to w prosty sposób wytłumaczył. Przychodzi rolnik i zgłasza, że chce skorzystać z programu rekompensat za zwiększenie dobrostanu dla zwierząt. Ma jakąś luźną chlewnię, w której może rozgęścić swoje stado. Rozumiem, że do niego przyjeżdża certyfikowany doradca ODR-owski. Jako przedstawiciel ODR?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Doradca rolniczy. Nie, nie. Każdy doradca rolniczy, który ma uprawnienia doradcy rolniczego. Mamy około 3 tysięcy....</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Czyli prywatna firma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Tak, prywatny doradca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#PosełDorotaNiedziela">To już jest prywatna działalność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Nie, nie, nie, nie, nie. Mamy około 3 tys. doradców rolniczych. Zdecydowana większość z nich to są doradcy ośrodków doradztwa rolniczego. Natomiast nie wykluczamy, bo w każdym powiecie znam doradców prywatnych, którzy też mają prawo i działają na rynku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Aha, OK.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Oni przyjeżdżają. Jeżeli przejdą szkolenie i uzyskają zaświadczenie, świadectwo – i koniec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Rozumiem. Przyjeżdża doradca do gospodarstwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Pomijam fakt, czy jest on z ODR, czy on jest prywatną firmą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Tak, wszystko jedno.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Rozumiem, że za projekt przystosowania średniej wielkości obory dostanie 1 tys. zł. Tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Maksymalnie do 1 tys. zł. Do 1 tys. zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Ale panie ministrze, dobrze, powiedzmy, że 1 tys. zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Do 1 tys. zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Kto to płaci?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Płacimy również z tego działania. Jest wypłacane podobnie jak działanie...</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Niech pani mi przypomni, pani dyrektor, z którego działania unijnego płacimy? Z „Rolnictwa ekologicznego”. Również...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Nie, nie, chwileczkę. Kto płaci…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Podobnie jak w przypadku ekspertyz przyrodniczych na ptaki czy dyrektywy siedliskowe. Tam również koszty transakcyjne były jak gdyby... Rolnik otrzymywał swoje środki za spełnienie kryteriów, jak również rolnik otrzymywał środki za wykonaną na jego rzecz ekspertyzę. To będzie taki mechanizm.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Właśnie to sobie rozpisuję, że jest...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Pani przewodnicząca. Myślę, że...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Ale to wtedy będzie jaśniejsze. Naprawdę.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#PosełDorotaNiedziela">Czyli ODR-y czy prywatni doradcy wystawiają rachunek w wysokości 1 tys. zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Tak, tak. Do 1 tys. zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Rolnik płaci 1 tys. zł i ubiega się o rekompensatę środków ze środków...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Z PROW.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Tylko proszę mi teraz powiedzieć, z których pieniędzy będą wypłacane rekompensaty? Czy z tych, które są przeznaczone, z 215 mln zł, czy z jeszcze innych środków?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Tak, z tych. Jeżeli zabraknie, z pewnością będziemy wnioskowali o przesunięcia w ramach PROW. Natomiast...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Jeszcze poseł Ajchler, jeżeli pan minister pozwoli, dopowie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#PosełRomualdAjchler">Panie ministrze, w tym samym punkcie, z tymi samymi wątpliwościami. Otóż byłem przekonany, gdy słuchałem pana, a starałem się uważnie słuchać, że rolnik składa wniosek o dopłaty bezpośrednie i zaznacza we wniosku, iż ubiega się o „Dobrostan zwierząt”.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#PosełRomualdAjchler">A teraz przedstawiam propozycję. Czy w związku z tym, jeśli rolnik już zaznaczył, że ubiega się o poprawę dobrostanu, to państwo czy ARiMR nie powinni wejść w kontakt i przysłać rolnikowi – żeby rolnik nie musiał szukać doradcy ani kogoś tam – doradcę z urzędu, aby stworzył plan na te dopłaty, o którym mówiła pani poseł Niedziela? Rozliczyć się trzeba byłoby z ARiMR, a nie ciągnąć pieniądze od rolnika, bo być może byłyby to kolejne wyrzucone pieniądze.</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#PosełRomualdAjchler">Chciałbym, żeby sprawa była maksymalnie prosta dla rolnika. Rolnik zaznacza we wniosku, a reszta jest po stronie agencji, ARiMR, po stronie rządowej. Rozliczacie się państwo jako ARiMR czy jako resort z tymi, którzy opracowują te plany. Tyle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Panie pośle, oczywiście... Jeżeli mogę słówko ad vocem, panie przewodniczący?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Bardzo proszę. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Oczywiście ten mechanizm nominalnie występuje, że wystarczy zaznaczyć. Natomiast plan powinien...</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Słucham?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Ma obowiązek mieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Rolnik musi posiadać plan i działać zgodnie z przygotowanym planem. Wydaje się, że nie ma...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Złoży wnioski (niesłyszalne)…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#PosełRomualdAjchler">I tam zaznaczy (niesłyszalne)…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Szanowni państwo. Dzisiaj rolnik, chcemy czy nie chcemy, jest zobowiązany do przygotowania wielu różnych dokumentów, jeżeli liczy na transfery publiczne. Mówimy o programach rolno-środowiskowych, mówimy o przygotowaniu do rolnictwa ekologicznego – to już zupełnie. Dokumentów potrzeba mnóstwo.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Powiem tak: jako jeszcze do niedawna dyrektor ODR oczekiwałem od doradców, żeby zachowywali się jak lekarze pierwszego kontaktu. Oczekiwałem, że obsługują rolnika. Mieli swoich kluczowych rolników, którymi się zajmowali. Rolnik najbardziej lubi zajmować się uprawą, hodowlą, a nie lubi biurokracji i papierów. Myślę, że nie sposób, żebyśmy oczekiwali, aby wszyscy rolnicy byli samowystarczalni w zakresie dokumentacji, ale zdarzają się przypadki w rodzinach rolniczych, że mamy żony rolników, które robią rachunkowość. Te osoby też często zdobywają uprawnienia doradcy rolniczego, czyli jest możliwe, żeby to zrobić. Ale jednak, przyznacie państwo, przy transferze publicznym pewnego rodzaju weryfikacja jest niezbędna, prawda? O tej weryfikacji mówimy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#PosełRomualdAjchler">Ma pan rację, ale czy nie możecie ułatwić…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Panie pośle…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#PosełRomualdAjchler">Chcę dokończyć zdanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Ale panie pośle, bo rozmawiacie państwo indywidualnie…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#PosełRomualdAjchler">OK, racja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">A reszta sali chce też słyszeć. Jeżeli są to pytania ogólne, to chcą też usłyszeć. A więc proszę jakoś tak spokojnie.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Jeszcze pani poseł, ostatni raz w tej serii. Pani przewodnicząca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Panie ministrze. Teraz doszliśmy do tego, że jak się okazało, w ocenie skutków regulacji nie mamy ujętego tego kosztu. A wydaje mi się, że jest to bardzo ważne, bo biorąc pod uwagę ocenę skutków regulacji, czyli koszty tego, co ustawa nakazuje i jakie pociąga za sobą koszty – a to jest ocena skutków regulacji – to na tej podstawie możemy ocenić, jak wygląda sprawa. W ocenach skutków regulacji nie bierzemy pod uwagę, bo skoro bierzemy pod uwagę, że pomoc będzie dotyczyła 65 tys. gospodarstw, a tak jest zapisane...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#PosełDorotaNiedziela">… razy 1 tys. zł, to jest 65 mln zł. To jest 1/3 całego programu – tylko i wyłącznie na biurokrację. A na świnie zostanie już tylko 140 mln zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Czy pan minister chce odpowiedzieć?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Tak. Chcę tylko powiedzieć...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dobrze, ale spokojnie, panie ministrze. Jeszcze pan poseł.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#PosełZbigniewZiejewski">Mam pytanie do pana ministra. Jeżeli mam spełnić ten wymóg do 15 marca, to jest bardzo krótki czas i trudno wykonać prace budowlane, modernizacyjne. Jeżeli rolnik ma we wsi inny obiekt, to czy może lochy przewieźć do innego obiektu, z tego, w którym były, żeby spełnić warunki, kryteria? Nie, nie – z bioasekuracją tak nie jest, bo na terenie Warmii i Mazur, w miejscowości koło Giżycka, rolnik przewiózł trzodę do innego obiektu i nie spełnił wymogu. Niestety nie ma bioasekuracji i nie otrzymał odszkodowania. Dlatego pytam się wyraźnie, czy żeby rozluźnić stada, a szczególnie jest to najprostsze w przypadku loch, bo jest największa dopłata, rolnik może zawieźć je do innego obiektu? Ale czy to będzie zgodne z ustawą, czy nie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#PosełZbigniewZiejewski">Czy spełni kryteria?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Czy jeszcze ktoś z państwa posłów chce zabrać głos? Nie.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Panie ministrze, pozwoli pan, bo jeszcze nie zapytaliśmy gości, a wiem, że są zgłoszeni. Bardzo proszę, panie... Proszę się przedstawić. Powiedziałbym: panie rolniczki. Chyba dobrze?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#CzłonekForumRolnictwaEkologicznegoiKoalicjiŻywaZiemiaDorotaMetera">Szanowny panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, panie ministrze. Dorota Metera, Forum Rolnictwa Ekologicznego i Koalicja „Żywa Ziemia”.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#CzłonekForumRolnictwaEkologicznegoiKoalicjiŻywaZiemiaDorotaMetera">Mam tylko jedno pytanie dotyczące art. 5, w którym jest mowa o tym, że rolnik ubiegający się o pieniądze ma mieć plan poprawy dobrostanu zwierząt. Rolnicy ekologiczni muszą mieć spełnione wymaganie, jeżeli chodzi o dobrostan zwierząt, określony w dwóch rozporządzeniach unijnych – 834 z 2007 r. i 889 z 2008 r. Oczywiście wszystko można poprawiać dalej. Zakładając, że rolnik ekologiczny już ma wysoki poziom dobrostanu potwierdzony przez jednostkę certyfikującą i ma certyfikat na zwierzęta, może sobie dalej poprawiać. Przez wiele lat może poprawiać dobrostan, w związku z tym prawdopodobnie rolnicy, którzy będą się ubiegać o pieniądze, będą rozkładać poprawę na dwa lata. Jeśli poprawią w ciągu dwóch lat, to czy gdyby takie działanie istniało w przyszłości, będą mogli dalej poprawiać dobrostan?</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#CzłonekForumRolnictwaEkologicznegoiKoalicjiŻywaZiemiaDorotaMetera">Moja troska wynika stąd, że w ostatnim czasie pogorszono warunki płatności dla rolników ekologicznych rozporządzeniem ministra z 27 lutego 2019 r. W działaniu „Rolnictwo ekologiczne” ograniczono możliwości płatności dla rolników, którzy mają zwierzęta, podnosząc obowiązkową obsadę zwierząt do 0,5 dużej jednostki przeliczeniowej na hektar – poprzednio było to 0,3 DJP. Przy dwóch ostatnich latach suszy wielu rolników musiało ograniczyć stada, wybijać zwierzęta, ponieważ nie mieli możliwości dokupowania paszy ekologicznej. Tak działo się również w innych krajach europejskich, m.in. w Szwecji była bardzo poważna sytuacja. Ta zima zapowiada nam kolejną suszę i bardzo bym chciała, żeby rolnicy ekologiczni mogli uczciwie skorzystać z tego działania, a nie kombinować, podnosząc sobie co roku troszeczkę, żeby mieć plan poprawy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Proszę bardzo, pani obok.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#EkspertKoalicjiŻywaZiemiaJustynaZwolińska">Dzień dobry. Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Justyna Zwolińska, Koalicja „Żywa Ziemia”.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#EkspertKoalicjiŻywaZiemiaJustynaZwolińska">Panie ministrze, w pierwszej kolejności chciałam podziękować za zadeklarowanie i chęć współpracy z organizacjami społecznymi, szczególnie w obszarze dobrostanu. Wiemy, że jest to trudny i wymagający dialogu temat. A zatem mam nadzieję, że możemy pana ministra trzymać za słowo.</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#EkspertKoalicjiŻywaZiemiaJustynaZwolińska">Chciałam odnieść się do dwóch aspektów. Jeden to jest aspekt dobrostanowy, a drugi to jest aspekt finansowy. Przy aspekcie dobrostanowym chciałam się zapytać pana ministra, bo nigdzie w uzasadnieniu do ustawy tego nie ma, na jakiej podstawie została ustalona wielkość kojców oraz obsada zwierząt w zamknięciu? O wybiegi nie będę się już pytała. Pytam dlatego, że oczekiwałabym przy tak ogromnym dorobku, zwłaszcza Unii Europejskiej od początku lat dwutysięcznych, że zostaną przynajmniej wskazane podstawy naukowe, które mówią o tym, iż taka wielkość kojca czy taka obsada zwierząt rzeczywiście przyczynia się do poprawy dobrostanu zwierząt i do realizacji ich potrzeb behawioralnych, a tym samym – do lepszego zdrowia i do lepszego samopoczucia. Nigdzie w projekcie nie ma nawet słowa o tym, na jakiej zasadzie ustaliliście państwo takie, a nie inne wymagania, które muszą spełniać rolnicy. Nie zdefiniowaliście państwo, co to jest w ogóle realizowanie potrzeb behawioralnych, jak również nie odnieśliście się państwo w ogóle ani do potrzeb gatunkowych, ani do potrzeb związanych z płcią czy wiekiem zwierzęcia. W związku z tym nie bardzo rozumiem, na jakiej zasadzie projekt miałby spełniać oczekiwania społeczne związane z tym, że rzeczywiście dobrostan zwierząt będzie realizowany.</u>
          <u xml:id="u-120.3" who="#EkspertKoalicjiŻywaZiemiaJustynaZwolińska">A teraz przejdę jeszcze do kwestii finansowych. Mam pytanie. Jeżeli mamy ustalone instrumenty dobrostanowe na bardzo wysokim poziomie w ramach systemu rolnictwa ekologicznego, to dlaczego nie damy 50 mln euro na rozwój produkcji zwierzęcej w ramach rolnictwa ekologicznego? W rolnictwie ekologicznym dobrostan zwierząt ma znacznie więcej kryteriów oprócz podnoszenia im, że tak powiem, powierzchni do życia i dawania możliwości wychodzenia na świeże powietrze. Tak naprawdę jedynie zawężamy dobrostan tylko do dwóch kryteriów, w momencie kiedy inni rolnicy dokładają starań. Również starań z uwagi na to, że chcą dostarczać dobrą paszę, która nie jest genetycznie modyfikowaną śrutą sojową – a tych rolników się omija. Pan minister mówi, że oni sobie świetnie poradzą rynkowo. Nie wykorzystujemy instrumentów i systemów już stworzonych.</u>
          <u xml:id="u-120.4" who="#EkspertKoalicjiŻywaZiemiaJustynaZwolińska">Już ostatnie pytanie, bardzo przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-120.5" who="#EkspertKoalicjiŻywaZiemiaJustynaZwolińska">Jeszcze mam pytanie, dlaczego w uzasadnieniu zostało napisane zdanie: „Projektowane przepisy wprowadzają rozwiązania korzystne dla rolników i nie nakładają na nich żadnych obowiązków”? Ja jako płatnik mam pytanie: to za co rolnik dostaje pieniądze? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Bardzo dziękuję. Czy jeszcze ktoś z państwa chciałby zabrać głos? Nie widzę. Ach, jeszcze pan. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#PrzedstawicielZwiązkuZawodowegoRolnikówOjczyznaMariuszGołębiowski">Panie przewodniczący, panie ministrze, szanowne koleżanki i koledzy, panie posłanki i panowie posłowie. Mariusz Gołębiowski, Związek Zawodowy Rolników „Ojczyzna”.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#PrzedstawicielZwiązkuZawodowegoRolnikówOjczyznaMariuszGołębiowski">Panie ministrze. Nie ulega żadnej wątpliwości, że każde pieniądze – to są pieniądze pewnie niewystarczające, ale są to duże pieniądze, 50 mln euro – są zadowalające dla rolników, dla małych i średnich gospodarstw. Akurat z takich terenów pochodzę i reprezentuję związkową organizację rolniczą.</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#PrzedstawicielZwiązkuZawodowegoRolnikówOjczyznaMariuszGołębiowski">Niemniej jednak chcielibyśmy, aby przepisy były bardziej klarowne, czyli mniej rozbieżne, żeby urzędnicy mieli mniej możliwości karania rolników. A przede wszystkim, jak czytamy w ustawie, jest tylko 7 dni na odwołanie od decyzji np. Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. W projekcie jest karanie 1% za 1 dzień odstąpienia od realizacji celu określonego przez rolnika, a zaakceptowanego przez ARiMR. Restrykcje są nadmierne. Sprawa jest nowa, dopiero wchodzi w życie. Dajmy rolnikom możliwość dłuższego dostosowania się i dłuższy termin na odwołania.</u>
          <u xml:id="u-122.3" who="#PrzedstawicielZwiązkuZawodowegoRolnikówOjczyznaMariuszGołębiowski">Uważamy również, że jest potrzeba, np. w rozporządzeniu, skierowania większej uwagi na trzodę. Uważamy, że skorzysta na tym bydło, na które pójdzie gros pieniędzy. Dla trzody chlewnej, a głównie dla macior, będzie bardzo mało pieniędzy, mało zostanie z tego wszystkiego. W dobrostanie mamy duży problem z trzodą chlewną, a nam przede wszystkim o to chodzi. Ale to dobrze, że jest rozwiązanie dla małych i średnich gospodarstw. Oby tylko nie sięgały po pieniądze właśnie olbrzymie fermy, latyfundia – i z tego się cieszymy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Bardzo dziękuję. Panie ministrze, jeszcze przed pana odpowiedzią bardzo proszę Biuro Legislacyjne o przedstawienie swojego zdania na temat omawianej ustawy. W dyskusji ogólnej, panie mecenasie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Bardzo dziękuję. Panie przewodniczący, szanowni państwo. Na chwilę obecną w dyskusji ogólnej nie zabieramy głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Będziemy szczegółowo odnosić się do projektu w trakcie jego rozpatrywania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Bardzo proszę, jeszcze pan. Proszę się przedstawić, żeby było do protokołu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#RolnikDariuszBudziszewski">Darek Budziszewski, rolnik indywidualny.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#RolnikDariuszBudziszewski">Proszę państwa, pozwolę sobie odczytać, co to jest dobrostan zwierząt: „Jest to stan zdrowia fizycznego i psychicznego, osiągany w warunkach pełnej harmonii ustroju w jego środowisku. Taki system zapewnia podstawowe potrzeby zwierząt, przede wszystkim w zakresie żywienia, dostępu do wody, potrzebnej przestrzeni życiowej, zapewnienia towarzystwa innych zwierząt, leczenia, higieny” itd. itd. Proszę państwa, warunków jest troszeczkę więcej.</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#RolnikDariuszBudziszewski">Przed chwilą pani poruszyła dość istotną kwestię tzw. tuczu nakładczego. Jak to się ma do hodowli i warunków, w jakich zwierzęta są chowane, skoro one jedzą to, co jedzą? Jeżeli są takie pasze i nasiona – a partia rządząca pozwoliła sobie jeszcze przedłużyć o kilka lat obrót i spożywanie przez zwierzęta tychże pasz – to jakie ma znaczenie stwarzanie zwierzętom jak najlepszych warunków wobec tego, co one jedzą? A to jest najistotniejsze dla zwierząt. A więc staramy się stworzyć doskonałe warunki za wszelką cenę, a takie zwierzę, jak choćby trzoda chlewna, do uboju rośnie około trzech miesięcy, być może już nawet krócej; drób rośnie do półtora miesiąca, a osiąga wagę 4 kg... My wtedy kupujemy mięso w supermarketach, a mięso jest napęczniałe, jest zgazowane i nie tylko, więc wiemy, o co chodzi. O jakim dobrostanie zwierząt mówimy? O warunkach, w jakich hodujemy sobie te truciznę? Oczywiście niekoniecznie wszyscy, bo jest i normalna hodowla zwierząt.</u>
          <u xml:id="u-128.3" who="#RolnikDariuszBudziszewski">Panie ministrze, jak się ma 50 mln euro przeznaczone na poprawę dobrostanu zwierząt do pieniędzy „spożywanych” przez urzędników UE, tworzących dość często tak absurdalne ustawy? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Jeszcze pani przewodnicząca Niedziela.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Mam jeszcze jedno pytanie. Dalej drążę temat, ponieważ w ustawie w art. 1 w zmianie siódmej, art. 51 po ust. 2 mówimy o tym, że doradzać podmiotom ubiegającym się o przyznanie pomocy w ramach działania „mogą osoby fizyczne, które są wpisane na listę doradców rolniczych”. Tak to jest zapisane w ustawie. Natomiast w rozporządzeniu już jest według mnie bardzo niejasny zapis, bo jest napisane tak: „1. Rolnik wnioskujący o płatność dobrostanową: 1) posiada plan poprawy dobrostanu zwierząt, którego zakres uzależniony jest od wariantu – który oczywiście rolnik wybrał – sporządzony przy udziale doradcy rolniczego”.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#PosełDorotaNiedziela">Co to znaczy „przy udziale”? Czy to znaczy, że rolnik musi mieć plan podbity przez doradcę? Na jakiej zasadzie rolnik będzie płacił za plan, skoro jest to plan, który powstał „przy udziale” doradcy? Nie jest zapisane, że plan potwierdzony przez certyfikowanego doradcę, tylko zapis rozporządzenia mówi, że „przy udziale”. Rozumiem, że jak sobie przyniosę dokument, który napisałam sama i napiszę, że przy tworzeniu dokumentu brał udział też doradca, który, powiedzmy, był moim kolegą, to też pan będzie musiał wziąć go pod uwagę. Moim zdaniem jest to absolutnie niekonkretny zapis. Albo musi być tak, że jest obowiązek podpisania i opłacenia, albo po prostu nie musimy tego mieć. Czyli jeśli rolnik potrafi sam zrobić plan, to potrafi sam go zrobić, złożyć wniosek i pan ten wniosek będzie musiał rozpatrzyć. Natomiast jeżeli piszemy, że „przy udziale”, to nic nie znaczy. To ani nie znaczy, że doradca certyfikuje plan, ani że go sprawdza, ani że…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#PosełDorotaNiedziela">… (niesłyszalne) nie będzie się mógł na nim oprzeć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Panie ministrze, proszę odnieść się do tych pytań i wątpliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Jasne. Pani poseł, oczywiście pozwolę sobie najpierw odnieść się do zwrotu „przy udziale”, bo najbardziej zapamiętaliśmy ostatnią wypowiedź. Powiem tak: kiedy budujemy cokolwiek, budynek, możemy sami stworzyć sobie projekt domu, ale bez szeregu pieczątek różnego rodzaju fachowców nie ma możliwości, żeby nam odpowiedni wydział w starostwie czy w urzędzie miejskim zatwierdził projekt. Tu mamy analogię, czyli doradca rolniczy, który przeszedł przeszkolenie, będzie musiał podpisać plan, nawet jeżeli rolnik jest w stanie sam go stworzyć.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Limit jest do 1 tys. zł. Przypuszczam, że jeżeli dyrektorzy ODR-ów przewidzą taką możliwość, iż plan może być przygotowany w większości, w 90%, to będzie być może inna kwota niż w sytuacji, w której plan w całości przygotuje doradca. A „przy udziale” czytaj: oczekujemy tak samo, jak pewnie niektórzy z państwa pamiętają, w programach rolno-środowiskowych. Na planie rolno-środowiskowym potrzebna była od samego początku identyfikacja, wskazanie doradcy, który dany plan opracowywał i tutaj będzie tak samo. Po prostu już przewidują to dokumenty planu, wzory, nad którymi pracujemy.</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Nie, nie. Myślę tak...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Panie ministrze, proszę odnieść się do wątpliwości, które były oficjalnie zgłoszone. Teraz pani przewodnicząca zgłasza to dla siebie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Dobrze, dobrze. Myślę, że jestem w stanie to późnej wyjaśnić, żeby nie przedłużać, szanowni państwo.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Natomiast chciałbym odnieść się do głosów, panie przewodniczący, szanownych gości. Najpierw do pani Doroty. Powiedziałbym, że rzeczywiście jest to decyzja strategiczna, żeby nie powiedzieć, iż polityczna, że my np. skupiamy się wyłącznie na wsparciu rolników ekologicznych. Niecały rok temu widziałem w Austrii system wspierania krów mlecznych, dobrowolny system jakościowy. Zauważcie państwo, jaki jest standard mleka, który nam wtedy w Salzburgu pokazywano. W Bawarii, w Austrii, w Szwajcarii funkcjonuje szerszy standard jakościowy, tzw. Heumilch, czyli mleko produkowane bez kiszonek, a więc latem na zielonkach, zimą wysokiej jakości siano...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Jeżeli posłowie nie są zainteresowani odpowiedzią pana ministra, to bardzo proszę, aby wyszli na zewnątrz, ponieważ przeszkadzają innym posłom, którzy chcą usłyszeć odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">A więc szeroki standard i 25% czy 27% mleka, nie pamiętam szczegółowo, jest produkowane w standardzie Heumilch w krajach, dla których sprawy jakościowe mają znaczenie – w Austrii, w Szwajcarii i w Bawarii.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">W ramach wyjazdu byliśmy też u rolników ekologicznych, gdzie był jeszcze wyższy standard, jeszcze droższe mleko. Rolnicy, których odwiedziliśmy, produkują, niektórzy z nich poza standardem Heumilch. Czyli bez kiszonek, mają też wyższy standard ekologiczny i wszystkie wynikające z tego konsekwencje. Myślę, że budujemy coś podobnego, czyli dobrostan jest minimalnym oczekiwaniem. W ramach dobrostanu oczywiście jestem przekonany, że znajdą się rolnicy ekologiczni i prawie nic nie będą musieli robić.</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Natomiast na pytanie, pani Doroto…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#Głoszsali">Co znaczy „prawie”?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">„Prawie” – tylko upewnić się, wymierzyć swoje chlewnie czy obory, bo nie wiemy, jakie są i czy spełniają warunki rozporządzenia.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Natomiast pytanie, dlaczego minister podniósł do 0,5 DJP? Pani Doroto, rozmawialiśmy nieraz też w Minikowie o tym, że niestety w Polsce rolnicy ekologiczni przez wiele lat nie utrzymywali zwierząt i były płatności, transfery, wyłącznie za łąki ekologiczne – i to też nam się nie podobało. Czyli szukamy pewnej równowagi. Tak bym najkrócej odpowiedział na pytanie i jestem gotów wrócić do wątków, żeby je rozwinąć.</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Natomiast pani Justyna Zwolińska z Koalicji „Żywa Ziemia” zadała pytanie o to, na jakiej podstawie te regulacje zostały przyjęte. Oczywiście bazą są regulacje unijne, wynikające z tzw. zasady wzajemnej zgodności (cross compliance) i minimalnych warunków dobrostanowych, które przyjęliśmy dla wszystkich zwierząt w Polsce, o czym mówiłem. A więc to jest baza. Od niej podwyższamy standard co do zasady o 20%. Trzeba było znaleźć jakiś punkt odniesienia, czyli nikt nie rezygnuje z dobrostanu, który mamy w Polsce zgodnie z zasadą wzajemnej zgodności, którego Unia już bodajże od 15 lat wymaga od nas, od wszystkich rolników w całej Europie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#EkspertKoalicjiŻywaZiemiaJustynaZwolińska">Przepraszam, ale nie o to pytałam. Rozumiem, że państwo odbijacie w górę od minimalnych standardów przewidzianych przez prawo unijne. Pytałam o to, że np. mamy dorobek takich przedsięwzięć jak animal welfare product, który jest kontynuowany nieprzerwanie od kilkunastu lat. W to przedsięwzięcie są zaangażowani eksperci i naukowcy, którzy mówią, jakie działania powinny być podjęte i jakie wskaźniki musimy brać pod uwagę, jeżeli mówimy o rzeczywistej poprawie dobrostanu zwierząt. Dlatego myślałam, że państwo tworząc projekt, powołacie się po prostu na opinie ekspertów naukowych, proponując takie, a nie inne rozwiązania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Pani Justyno, szanowni państwo. Chciałem powiedzieć, że zaczynamy. Przez kilkanaście lat w Unii Europejskiej po prostu stosowaliśmy zasadę minimalnej wzajemnej zgodności, teraz próbujemy pójść krok dalej. Po prostu być może jest to pierwszy krok. I zobaczymy. Wierzę w to, że wielu konsumentów oczekuje takich działań. Mówimy szerzej o ochronie środowiska i w związku z tym być może jest to pierwszy krok.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Natomiast panu Mariuszowi Gołębiowskiemu z „Ojczyzny” chciałem powiedzieć tak: panie Mariuszu, oczywiście... Nie wiem, czy jest pan Mariusz. A, widzę pana Mariusza. Oczywiście jest 7 dni, o których pan mówił. Po prostu jest bardzo praktyczna sytuacja. Dzisiaj rolnicy zgłaszają krowy i nie ma rozróżnienia na krowy mleczne i na krowy mięsne. A chodzi o to, żebyśmy mogli się dowiedzieć z odznaczenia we wniosku, z której płatności, z którego wariantu rolnicy korzystają, więc rolnicy muszą się określić. W związku z tym w systemie rejestracji zwierząt, który każdy rolnik jest zobowiązany prowadzić, musi uznać... Większość krów w Polsce to są jednak krowy użytkowane...</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Tak, w kombinowanym, dziękuję, w systemie mieszanym mleczno-mięsnym. W związku z tym rolnik będzie sam musiał określić swoje zwierzęta i ma na to agencja... Jeżeli zapomni o tym, czy doradca nie zaznaczy mu czegokolwiek, to rolnik dostanie w ciągu 7 dni – nie żadną sankcję, tylko prośbę z agencji, żeby określił, jakie ma u siebie zwierzęta i odznaczył to w elektronicznym systemie IRZ, rejestracji zwierząt. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo. Stwierdzam zakończenie pierwszego czytania rządowego projektu ustawy z druku nr 155. Prezydium Komisji proponuje przejście do rozpatrzenia projektu.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Tytuł ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#PosełRyszardBartosik">Mam poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Ale do tytułu też? Tak?</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#PosełRyszardBartosik">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo. Chciałem złożyć 3 poprawki do ustawy.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#PosełRyszardBartosik">Pierwsza poprawka dotyczy tytułu ustawy. Tytuł ma być, wedle poprawki, rozszerzony o zapis, który brzmi następująco: „Rozszerza się tytuł o ustawę z dnia 10 stycznia 2018 r. o zmianie ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego oraz niektórych innych ustaw”. Z przedstawioną poprawką wiążę się też poprawka druga i trzecia, które należy rozpatrywać łącznie.</u>
          <u xml:id="u-146.2" who="#PosełRyszardBartosik">Poprawka druga dotyczy oświadczeń, które rolnicy mogliby składać w tym roku. Oświadczenia umożliwiają prostsze wnioskowanie o płatności bezpośrednie, jeśli nie występują istotne zmiany w dotychczas prowadzonej produkcji. Poprawka trzecia dotyczy jednego z artykułów, art. 4, który miałby wejść w życie z dniem 1 marca 2020 r., a ustawa wchodzi w życie z dniem 15 marca 2020 r. To wiąże się terminami, jakie ma Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w związku ze składaniem wniosków o płatności bezpośrednie.</u>
          <u xml:id="u-146.3" who="#PosełRyszardBartosik">Panie przewodniczący, chciałbym wnieść przedstawione poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Pani przewodnicząca Dorota Niedziela.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Panie przewodniczący, mam wniosek formalny. Ponieważ posłowie na sali w ogóle nie widzą poprawek, a muszą się z nimi zapoznać, bo trudno jest nam się wypowiedzieć, a więc bardzo proszę o przerwę, o skserowanie druków i rozdanie posłom.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Ogłaszam 10 minut przerwy. Bardzo proszę sekretariat o skserowanie i rozdanie posłom przekazanych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#komentarz">(Po przerwie)</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Czy sekretariat już przygotował kserokopie? Na wniosek pani przewodniczącej zrobiliśmy przerwę. Oczywiście spowoduje to, że będziemy dłużej debatować, ale myślę, że nam się nie spieszy i musimy dobrze dopracować ustawę.</u>
          <u xml:id="u-149.3" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Bardzo proszę. Poseł Plocke.</u>
          <u xml:id="u-149.4" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Poprawki państwo otrzymaliście. Wszystkie poprawki zostały zgłoszone blokiem. Myślę, że Biuro Legislacyjne będzie nam pomagać, w których momentach będziemy je głosować. Chyba nie będziemy głosować blokiem, tylko…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Łącznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Łącznie, tak? Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Proszę bardzo, Biuro Legislacyjne. I bardzo proszę państwa o zajęcie miejsc.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Dzień dobry. Konrad Nietrzebka, Biuro Legislacyjne.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Dziękuję, panie przewodniczący. Wysoka Komisjo, szanowni państwo. Otóż biorąc pod uwagę treść poprawek, które zostały przed momentem przedłożone, mamy uzasadnione w naszej ocenie wątpliwości co do dopuszczalnego zakresu tych poprawek, m.in. ewentualnie naruszenia zasady czy procedury trzech czytań.</u>
          <u xml:id="u-152.2" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Chcielibyśmy prosić – jeżeli nie wnioskującego pana przewodniczącego, to ewentualnie stronę rządową – o wykazanie związku merytorycznego tych poprawek z przedłożeniem. Wcześniej dyskusja toczyła się odnośnie do dobrostanu zwierząt i behawioralnych kwestii, natomiast nagle pojawia nam się kwestia kolejnej ustawy i z tego, co zauważyliśmy, kwestie proceduralne w nieco innym aspekcie. W naszej ocenie może to budzić wątpliwości co do zakresu dopuszczalności poprawek, zgłaszanych na obecnym etapie. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Pani przewodnicząca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Właśnie o to samo chciałam zapytać Biuro Legislacyjne. Biorąc pod uwagę przedłożenie, to poprawka pierwsza nie ma absolutnie żadnego związku z przedłożoną nam ustawą. Wykracza poza przedłożenie, więc powinna być osobnym projektem.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#PosełDorotaNiedziela">Nie mam absolutnie nic do treści zgłoszonej poprawki, bo pewnie jest potrzebna, ponieważ część rolników ma nadal kłopot z tylko i wyłącznie elektronicznym zgłaszaniem i trzeba zastosować ten system, ale zróbmy to w osobnej, szybkiej nowelizacji. Nie psujmy prawa w ten sposób, że do ustawy, która została złożona, która została przeprocedowana w Radzie Ministrów, w pierwszym czytaniu, nagle pojawia się poprawka, która w ogóle dotyczy innej ustawy. To już nawet nie jest uchybienie, tylko to jest po prostu łamanie zasad legislacji.</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#PosełDorotaNiedziela">Ostatnio też pracowałam w Senacie i tam w ogóle nawet przecinek w innej… W ogóle nie ma o czym mówić, to jest absolutnie uznawane za niezgodne ze sztuką legislacji. A więc też chciałabym usłyszeć odpowiedź na pytanie, dlaczego tak szybko wrzucono poprawkę i dlaczego nie możemy jej procedować jako dodatkowej zmiany ustawy? Przecież nic nas to nie kosztuje. Trzymajmy rzeczywiście jakiś pion i...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Panie ministrze, proszę o odpowiedź, bo to jest zarzut dosyć daleko idący.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Panie przewodniczący, pani przewodnicząca, szanowni państwo. Mamy sytuację, w której prosimy rolników o to, żeby składali wnioski o płatności bezpośrednie od 1 marca do 15 kwietnia. Mówimy o świadczeniach, czyli mówimy o... To, co zostało zgłoszone poprawką poselską, jest jak najbardziej w nurcie wszystkich spraw, ponieważ łącznie mówimy o zmianach do wniosków o ubieganie się o płatności. Oświadczenie przez dwa lata było formą uproszczoną składania wniosków.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Mało tego, zakładamy... Chyba wszyscy państwo na sali wiecie, że te wnioski, oświadczenia składali najmniejsi rolnicy, czyli ci, którzy będą teraz w dużej części beneficjentami, a więc sprawa ich dotyczy. A zatem regulacja, tutaj trzeba podziękować panu posłowi, jak najbardziej ma związek i dotyczy tej grupy rolników. Będzie też umożliwiała – po raz kolejny, bo to jest bardzo ważne – po raz kolejny składanie oświadczeń, a nie pełnych wniosków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Proponuję, żebyśmy poprawki przegłosowali blokiem, czyli wszystkie poprawki razem.</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Jeszcze raz pani przewodnicząca. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Jeszcze raz apeluję. Rozumiem poprawki poselskie, ale równie dobrze możecie państwo, macie tak duży klub, zebrać je w nowelizację ustawy, podpisać i włożyć jako projekt ustawy poselskiej, która będzie...</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#PosełDorotaNiedziela">Panie ministrze, rozumiem zasadność i absolutnie nikt z nas nie ma wątpliwości, że trzeba poprzeć zmianę, która wydłuży możliwość składania oświadczeń w małych gospodarstwach. Chcemy tylko panu wytłumaczyć, że proces legislacyjny w Sejmie polega na tym, iż jak złoży się projekt, to wszystkie sprawy dotyczące ewentualnych poprawek czy zmian mają dotyczyć dokładnie tego projektu. A tutaj wkładamy dodatkowo – i to do rządowego projektu, który przeszedł, jeszcze raz mówię, Radę Ministrów, konsultacje społeczne – zmiany zupełnie innej ustawy. Wierzę, że będą dobre konsultacje społeczne, tylko narażamy się na to, że ktoś będzie mógł powiedzieć, iż to jest niezgodne z prawem legislacyjnym i podważyć to rozwiązanie prawne. Nie rozumiem w ogóle, dlaczego państwo nie możecie tego zrobić jako nowelizację, szybką nowelizację, nawet projekt poselski, który idzie szybką ścieżką…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Już, dziękuję bardzo, pani przewodnicząca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#PosełDorotaNiedziela">A nie narażać się na to, że będziemy potem mówili, iż prawo tworzymy na kolanie, bez sensu. Jesteśmy zaskakiwani i tworzymy prawo, które jest źle tworzone.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">To jest nie do końca prawda, co pani mówi, pani poseł, dlatego że na tym rzecz polega, iż w komisjach pracujemy nad ustawą i są zgłaszane poprawki. Tu zostały normalnie zgłoszone poprawki. To nie jest na kolanie, na chybcika. Zaskoczona pani jest – jest zgłoszona poprawka przez pana posła i możemy ją odrzucić lub przyjąć i tyle.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Pan przewodniczący.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#PosełJarosławSachajko">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. Wydaje mi się, że w tym, o czym przed chwilą mówiła pani przewodnicząca, jest dosyć duże niebezpieczeństwo, że ktoś za jakiś czas podważy ustawę w związku z tym, że była źle procedowana. Czy czasem nie obawiamy się, że rolnicy będą musieli oddać pieniądze? W tej chwili tak się dzieje z kobietami, które pobrały pieniądze z ZUS zgodnie z prawem. Chodzi o kobiety, które urodziły dziecko. W tej chwili ZUS chce od nich po 100 tys. zł, 200 tys. zł…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Ale to nie dotyczy procedowanej ustawy, panie pośle. Ani nie mówimy o ZUS, ani o KRUS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#PosełJarosławSachajko">Ale są zasady. Zasady, a nie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Bardzo dziękuję. Drodzy państwo, poprawki są zgłoszone. Chciałbym, żebyśmy przegłosowali poprawki. Kto z państwa jest za wprowadzeniem poprawek, które zgłosił pan poseł? Proszę bardzo o podniesienie ręki. Dziękuję bardzo. Kto jest przeciw? Dziękuję bardzo. Kto się wstrzymał? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Proszę o wynik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#SekretarzKomisjiDariuszMyrcha">Za 14 głosów, 2 przeciw, 6 wstrzymujących się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo. Poprawki zostały przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Przechodzimy do dalszego procedowania. Czy są jeszcze uwagi do tytułu ustawy? Pani przewodnicząca, do tytułu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Nie. Mam pytanie, ponieważ nie usłyszeliśmy opinii Biura Legislacyjnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Usłyszeliśmy przed.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Nie. Biuro zapytało ministra, jaka jest zasadność dodawania. Ale chciałabym usłyszeć wyraźną opinię Biura Legislacyjnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo. Czy są jeszcze jakieś inne uwagi do tytułu? Nie widzę. Skoro nie widzę, to stwierdzam, że tytuł został rozpatrzony z poprawką.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Art. 1. Czy są uwagi do art. 1? Proszę bardzo, Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#LegislatorMariuszPrzerwa">Dziękuję, panie przewodniczący. Pytanie do zmiany drugiej w art. 1. Mamy wątpliwość. Zmienia się tu odwołanie do art. 3 ust. 1 pkt 10–12 na 10–12a. Natomiast jeszcze w art. 20 ust. 4 oraz w art. 30a również odwołujemy się do art. 3 ust. 1 pkt 10–12. Czy tam nie byłoby celowe również odwołanie się do pkt 12a? Dlaczego to zostało pominięte? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Ministerstwo, proszę bardzo. Proszę bardzo, pan minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Poproszę, żeby odpowiedziała pani, która znalazła ten punkt, pani dyrektor Czapla.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Bardzo proszę. Pani dyrektor Czapla.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#DyrektorDepartamentuPłatnościBezpośrednichMRiRWJoannaCzapla">Dziękuję bardzo. Panie ministrze, szanowni państwo. Tak, świadomie pominęliśmy te artykuły, dlatego że artykuły dotyczą płatności obszarowych. Natomiast tu wprowadzamy płatności dobrostanowe, które są płatnościami do zwierząt. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Mam pytanie techniczne do Biura Legislacyjnego: czy muszę osobno każdy punkt poddawać pod głosowanie, czy mogę wspólnie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">To jest dowolność wyboru pana przewodniczącego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dobrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Czyli może być artykułami, może być punktami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">To jedziemy artykułami, dobrze?</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Jeszcze pani przewodnicząca. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Mam pytanie. Przyznam się, że nie doszłam do ustawy matki. Chciałabym zapytać o zmianę piątą w art. 42. Czy mogą mi państwo wytłumaczyć, na czym polega zmiana wyrazu „oraz”, który zastępuje się wyrazem „lub”? Jak wtedy będzie brzmiał cały zapis?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Proszę bardzo, pani dyrektor.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#DyrektorDepartamentuPłatnościBezpośrednichMRiRWJoannaCzapla">Jeśli mogę, panie przewodniczący. Te poprawki to jest w zasadzie zmiana delegacji do wydania rozporządzenia przez ministra rolnictwa. Tak naprawdę dzięki temu w rozporządzeniu będzie można określić, że w ramach danego działania i poddziałania, za pomocą formularza elektronicznego, bo mówimy o formularzu elektronicznym, będzie mógł być składany tylko wniosek o przyznanie pomocy lub tylko wniosek o płatność, albo będzie mógł być składany jeden i drugi wniosek. Czyli nie będzie obowiązku, że minister wyda rozporządzenie, w którym będzie obowiązek, iż zarówno wniosek o przyznanie pomocy, jak i wniosek o płatność będą musiały być składane w drodze formularza elektronicznego. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Czy pani przewodnicząca jest usatysfakcjonowana odpowiedzią?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Reasumując, to rozwiązanie pozwala nam, żebyśmy mogli osobno złożyć wnioski. Tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">To lub to. Pani dyrektor.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#DyrektorDepartamentuPłatnościBezpośrednichMRiRWJoannaCzapla">Tak, daje nam większą elastyczność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Większą elastyczność. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Czy są jeszcze uwagi do art. 1? Nie widzę. Skoro nie ma uwag, stwierdzam, że art. 1 został rozpatrzony przez Komisję.</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Art. 2. Biuro Legislacyjne? Nie ma. Czy są uwagi?</u>
          <u xml:id="u-190.3" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Pani przewodnicząca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Chciałabym ponowić pytanie, które przedstawiłam, o to w art. 3. Nie uzyskałam odpowiedzi od ministra. Co w sytuacji, kiedy lochy będą traciły kolczyki i może się okazać, że rolnicy mogą cztery razy zwracać się o nadanie indywidualnego numeru?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Pani przewodnicząca, ale mówimy teraz o art. 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Przepraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Czy są uwagi do art. 2? Nie widzę. Stwierdzam, że art. 2 został rozpatrzony.</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Art. 3. Proszę bardzo, pani przewodnicząca. Może pani zacząć już od drugiego zdania, bo pierwsze słyszeliśmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Nie, bo zapomniałam pierwszego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Chciałabym, żeby mi państwo tak wytłumaczyli, żebyśmy wszyscy na sali zrozumieli, bo nie każdy jest fachowcem. My też nie. Jak to będzie wyglądało technicznie? Może też wypowiedzą się hodowcy. Biorąc pod uwagę, że locha rzeczywiście może zgubić kolczyk, to pytam się, kto będzie potem likwidował indywidualne numery? Czy one będą nadal w rejestrze? Chodzi o to, żeby się nie okazało, że ich jest po prostu za dużo. Jaki to będzie mechanizm?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Ministerstwo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Pani przewodnicząca, co prawda utrzymywałem trzodę, ale dosyć dawno temu i w związku z tym poproszę głównego specjalistę, pana Sławomira Frankowskiego, żeby odniósł się do przedstawionego pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#GłównyspecjalistawDepartamencieBezpieczeństwaŻywnościiWeterynariiMRiRWSławomirFrankowski">Dziękuję, panie ministrze. Szanowni państwo, już udzielam odpowiedzi. Zmieniamy ustawę IRZ-owską tylko i wyłącznie przez dodanie celu dobrostanowego. Zapis dotyczący zmiany kolczyka już jest w tym momencie w ustawie IRZ-owskiej, ale wytłumaczę, o co chodziło z zastąpieniem kolczyka kolejnym numerem. Chodzi o takie sytuacje, że zamówienie puli kolczyków jest po prostu tańsze.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#GłównyspecjalistawDepartamencieBezpieczeństwaŻywnościiWeterynariiMRiRWSławomirFrankowski">Pomyśleliśmy sobie w ten sposób, że zamawianie duplikatów będzie po pierwsze bardziej kosztowne dla rolnika uczestniczącego w programie, a z punktu widzenia agencji i płatności jest istotne, jaki stan liczebny loch w danym dniu był w gospodarstwie. W związku z tym każda zmiana oznakowania będzie musiała być zgłoszona do agencji. Agencja po prostu będzie dysponowała stanem zwierząt na dany dzień. Kolejny numer kolczyka będzie po prostu ułatwieniem dla rolników w tym względzie, że nie będą musieli po zgubieniu kolczyka zamawiać duplikatu, tylko będą mogli wziąć kolejny numer z własnej puli numerów zamówionych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Pani przewodnicząca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Rozumiem intencję, tylko wydaje mi się, że może to doprowadzić do potężnego bałaganu.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#PosełDorotaNiedziela">Numer identyfikacyjny jest po to, żeby identyfikować zwierzę. Chodzi głównie o to, żebyśmy łatwo mogli zidentyfikować zwierzę. Zwierzę dostaje swego rodzaju paszport, w którym ma indywidualny numer. Proszę sobie wyobrazić taką sytuację, że zwierzę będzie miało w ciągu swojego życia cztery numery. Wystarczy, że się rolnik pomyli i wpisze numer, który był wcześniej – to będzie inne zwierzę? Rozumiem zasadność, natomiast w moim przekonaniu to rozwiązanie może spowodować potężny bałagan, ponieważ nie jest to kwestia jednej lochy. To są duże gospodarstwa, to jest w gospodarstwie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Już dziękujemy, pani przewodnicząca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#PosełDorotaNiedziela">A więc proszę rozważyć sytuację...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Tak jest.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#PosełDorotaNiedziela">… że może to spowodować jeszcze większe zawirowania.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#PosełDorotaNiedziela">Co więcej, może powodować także pomyłki u rolników, bo to...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękujemy bardzo.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Panie ministrze, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Najprościej chciałbym powiedzieć tak: ja też mam trzeci czy czwarty dowód osobisty i jakoś nikt mnie nie myli. Myślę, że system rejestracji zwierząt w Agencji Restrukturyzacji jest bardzo dopracowany. To jest naprawdę bardzo dopracowany system.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Ale pan ma to samo nazwisko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Nie, nie, ale pani przewodnicząca, naprawdę IRZ w systemie elektronicznym działa bardzo precyzyjnie. Agencja ma kolejne... Tak jak pan Sławomir Frankowski powiedział, po prostu za ten numer, który...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękujemy, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">…rolnik zgłosił, będzie nadany następny numer.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Jednak przychylałbym się do tego, żebyśmy przemyśleli tę kwestię do drugiego czytania, jeżeli nie byłoby problemu, aby zrobić poprawkę. Myślę, że jeden numer od początku do końca jest jednak lepszy i dużo łatwiejszy w rozeznaniu. Dlatego proszę jeszcze o przemyślenie kwestii, żebyśmy nie zrobili jeszcze większego problemu, bo to jest drobnostka, ale ta drobnostka może spowodować wiele.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Czy są jeszcze jakieś uwagi do art. 3? Biuro Legislacyjne, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Dziękuję, panie przewodniczący. Szanowni państwo. Otóż jest pytanie do wnioskodawców, jeśli chodzi o art. 3. Art. 3 nadaje nowe brzmienie jednostkom redakcyjnym, które zostały w ostatnim czasie znowelizowane. Chodzi nam o Dziennik Ustaw z 2019 r., pozycja 18–24. Nowe brzmienie przepisów wejdzie w życie z dniem 1 lutego. Rozumieć należy, biorąc pod uwagę inicjatywę wnioskodawców, że to brzmienie, które wejdzie w życie 1 lutego, zostanie zastąpione tym brzmieniem, które obecnie procedujemy w projektowanej ustawie. Prosimy tylko o potwierdzenie tego toku myślenia. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#RolnikDariuszBudziszewski">Jeszcze raz Darek Budziszewski.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#RolnikDariuszBudziszewski">Panie ministrze, mam pytanie. Z wielką łatwością uniknął pan odpowiedzi na to pytanie. Nie jest to takie łatwe, jak pan to przed chwilą przedstawił. Oglądałem filmik. Na szczęście nie doświadczyłem tego osobiście, ale są filmiki w internecie, rolników bodajże z województwa podlaskiego, gdzie na ileś wybitych tuczników 4 świnie nie miały kolczyków, bo po prostu je zgubiły. A rolnik, młody rolnik, nie dostał odszkodowania czy wypłaty za wybite stado, a więc kwestia nieposiadania kolczyka chociażby w takiej sytuacji jest problemem dla hodowców trzody. Wypadałoby się nad tym naprawdę zastanowić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Czy są jeszcze uwagi do art. 3? Pani przewodnicząca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Myślę, że tutaj jest zapisane to, o co pytałam. Pan minister podał mi i nie umiałam znaleźć. Czyli w zmianie pierwszej są informacje dotyczące obszaru zapowietrzonego i zagrożonego.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#PosełDorotaNiedziela">Jeszcze raz chciałabym dokładnie usłyszeć wyjaśnienie, bo jak przeczytałam w rozporządzeniu, to w rozporządzeniu jest nadal ta kwestia. Mamy druk, gdzie w rozporządzeniu jest napisane, że można się ubiegać o rekompensaty dla loch z powiększeniem powierzchni i wybiegu oraz dla tuczników też z powiększeniem powierzchni i wybiegu. Rozumiem, że ten zapis mówi nam o tym, że w terenie, gdzie jest obszar zapowietrzony chorobą zakaźną – głównie chodzi nam o tuczniki, czyli o ASF – nie będzie można mieć wybiegów.</u>
          <u xml:id="u-219.2" who="#PosełDorotaNiedziela">Proszę mi tylko pokazać, w którym miejscu jest zapisane, że rolnik będzie mógł ubiegać się o rekompensatę, zapewniając tylko powiększenie przestrzeni?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo. Pan minister? Pani dyrektor Czapla.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#DyrektorDepartamentuPłatnościBezpośrednichMRiRWJoannaCzapla">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#DyrektorDepartamentuPłatnościBezpośrednichMRiRWJoannaCzapla">Pani poseł, państwo otrzymali razem z ustawą taką informacyjną wersję rozporządzenia. Rozporządzenie zostało jeszcze dość mocno poprawione, a teraz jest w trakcie konsultacji publicznych. W momencie, kiedy ustawa była konsultowana w ramach konsultacji międzyresortowych i publicznych, jeszcze nie mieliśmy gotowej ostatecznej wersji rozporządzenia. W związku z tym nie było zapisu, o który pyta pani przewodnicząca. Zapis o tym, że tylko wtedy rolnicy będą mogli ubiegać się o warianty wybiegowe – mam na myśli lochy i tuczniki – jest już w rozporządzeniu, które od tygodnia jest w konsultacjach publicznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#DyrektorDepartamentuPłatnościBezpośrednichMRiRWJoannaCzapla">Zapisy ustawy nie dotyczą tego aspektu. To jest w rozporządzeniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Pani przewodnicząca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Mam prośbę. Rozumiem, tylko mam prośbę, żeby można było nam dosłać to rozporządzenie…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#DyrektorDepartamentuPłatnościBezpośrednichMRiRWJoannaCzapla">Oczywiście.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#PosełDorotaNiedziela">…abyśmy mogli się z nim zapoznać. Generalnie konsultujemy i procedujemy projekt rozporządzenia, które już jest nieważne. Trzeba może było nam wcześniej powiedzieć, że jednak będzie trochę inaczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#DyrektorDepartamentuPłatnościBezpośrednichMRiRWJoannaCzapla">Oczywiście, pani przewodnicząca, tylko był taki problem...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo. Już. Już. Rozumiemy.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Czy jeszcze są uwagi do art. 3? Nie widzę. Stwierdzam, że art. 3 został przez Komisję rozpatrzony.</u>
          <u xml:id="u-229.2" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Czy są uwagi do art. 4? Nie widzę. Stwierdzam, że art. 4 został rozpatrzony.</u>
          <u xml:id="u-229.3" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Czy są uwagi do art. 5? Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#CzłonekForumRolnictwaEkologicznegoiKoalicjiŻywaZiemiaDorotaMetera">Dziękuję bardzo, panie przewodniczący. Mam do rozważenia propozycję, żeby w pkt 1 po tekście „posiada plan poprawy dobrostanu zwierząt” dopisać akapit: „a w przypadku produkcji ekologicznej”...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Ale zaraz, mówimy o art. 5.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#CzłonekForumRolnictwaEkologicznegoiKoalicjiŻywaZiemiaDorotaMetera">Chodzi o § 5.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Art. 5. To jest co innego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Pani cytuje § z rozporządzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#CzłonekForumRolnictwaEkologicznegoiKoalicjiŻywaZiemiaDorotaMetera">Przepraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Mówimy o art.5.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#CzłonekForumRolnictwaEkologicznegoiKoalicjiŻywaZiemiaDorotaMetera">Przepraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Czy są uwagi do art. 5? Nie widzę. Stwierdzam, że art. 5 został rozpatrzony.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Art. 6 Czy są uwagi do art. 6? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-238.2" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Biuro Legislacyjne, proszę bardzo. Poseł Ajchler swoją posturą zasłonił panów. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#LegislatorMariuszPrzerwa">Art. 6 został rozpatrzony w bloku głosowań. Ten artykuł został przyjęty wraz z wcześniejszymi poprawkami, a więc już jest nowe brzmienie tego artykułu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">To znaczy art. 6 z poprawką. Z przyjętą już poprawką. Czy są... Pani przewodnicząca ma przed sobą i się jeszcze nie przygotowała, ale poczekamy.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Czy są uwagi do art. 6? Nie widzę. Stwierdzam, że art. 6 został rozpatrzony.</u>
          <u xml:id="u-240.2" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Poddaję pod głosowanie wniosek o przyjęcie całego projektu ustawy z poprawkami. Kto jest za? Proszę o podniesienie ręki. Bardzo dziękuję. Kto jest przeciw? Nie widzę. Kto się wstrzymał? Jeden wstrzymujący.</u>
          <u xml:id="u-240.3" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Proszę podać wyniki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#SekretarzKomisjiMagdalenaKowalska">24 posłów za, nie było posłów przeciwnych, 1 głos wstrzymujący się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Stwierdzam, że projekt ustawy z poprawkami został przyjęty przez Komisję.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Wybór posła sprawozdawcy. Proszę o podanie kandydatów. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#PosełRyszardBartosik">Chciałem zgłosić pana przewodniczącego Kazimierza Gwiazdowskiego na posła sprawozdawcę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Czy pan poseł wyraża zgodę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#PosełKazimierzGwiazdowski">Tak, wyrażam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Czy są inne propozycje? Czy ktoś jest przeciw zgłoszonej propozycji? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Stwierdzam, że posłem sprawozdawcą będzie poseł przewodniczący Gwiazdowski.</u>
          <u xml:id="u-246.2" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Pytanie do przedstawiciela rządu. Panie ministrze, czy poprawki, będące wynikiem prac Komisji, zawierają postanowienia sprzeczne z prawem Unii Europejskiej i czy zasadne jest wystąpienie przez Komisję o opinię do Ministerstwa Spraw Zagranicznych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Nie, nie. Nie widzimy takiej potrzeby.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Drodzy państwo. Chciałbym przystąpić teraz do rozpatrzenia drugiego punktu, ale mam dla państwa posłów pewną propozycję. Ze względu na to, że przyjechali państwo ze spółdzielni mleczarskiej i nie chciałbym państwa już dłużej trzymać, to czy państwo posłowie pozwolą na to, żebyśmy zmienili nasz program dnia? Teraz przystąpilibyśmy do spraw różnych. Będziemy też musieli zmieniać salę i nie chciałbym, żeby państwo, którzy przyjechali, musieli czekać.</u>
          <u xml:id="u-248.2" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Czy ktoś jest przeciw zgłoszonej propozycji? Nie ma. A więc mamy drugi punkt jako sprawy różne. Bardzo proszę przedstawiciela rolników spółdzielców o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#CzłonekBielmlekSpółdzielniMleczarskiejMonikaŁęczycka">Dzień dobry. Nazywam się Monika Łęczycka. Jestem rolnikiem spółdzielcą, zrzeszonym w spółdzielni „Bielmlek”. Zostałam oddelegowana na posiedzenie Komisji, aby przedstawić nasz problem.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#CzłonekBielmlekSpółdzielniMleczarskiejMonikaŁęczycka">Przede wszystkim chcę podziękować panu prezesowi, przewodniczącemu Komisji, całemu prezydium, jak również posłom i członkom Komisji za udzielenie nam głosu. Może pokrótce przedstawię całą sytuację, bo na pewno wielu z was słyszało o problemach, jakie dotknęły naszą spółdzielnię w Bielsku Podlaskim. Dodam, że prezesem spółdzielni jest pan Tadeusz Romańczuk, który w poprzedniej kadencji był senatorem, ale też przez blisko rok piastował funkcję wiceministra rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-249.2" who="#CzłonekBielmlekSpółdzielniMleczarskiejMonikaŁęczycka">W chwili obecnej trwamy w zawieszeniu, bo w październiku 2019 r. wierzyciele złożyli w sądzie wniosek o upadłość spółdzielni. Z tego, co wiemy, prezydium spółdzielni złożyło wniosek o restrukturyzację i w chwili obecnej czekamy na decyzję sądu. Właściwie chyba każdy na to czeka najbardziej, bo nie wiemy, co nas czeka: czy upadłość, czy restrukturyzacja. Ale może zacznę od początku.</u>
          <u xml:id="u-249.3" who="#CzłonekBielmlekSpółdzielniMleczarskiejMonikaŁęczycka">Najgorszą i najbardziej krzywdzącą dla nas kwestią jest to, że bez konsultacji z nami w 2018 r., w czerwcu, czyli właściwie na krótko przed tym, jak prezes Romańczuk objął funkcję wiceministra rolnictwa, 26 czerwca bez naszej zgody rada nadzorcza udzieliła zgody zarządowi na zaciąganie kredytów do wysokości 150 mln zł. Rada nadzorcza – jest 930 członków spółdzielni, a członków rady nadzorczej mamy pięciu, z czego wszyscy stanowią delegatów, wybranych rzekomo na zebraniach rejonowych, których notabene wcale nie było. Tak naprawdę w zebraniach brało udział 78 rolników.</u>
          <u xml:id="u-249.4" who="#CzłonekBielmlekSpółdzielniMleczarskiejMonikaŁęczycka">Nadzwyczajne zebranie 29 czerwca podniosło bez konsultacji z rolnikami kwotę udziału do wysokości 100 tys. zł. Wcześniej mieliśmy kwotę udziału 50 tys. zł. Podniesienie do kwoty i 25 tys. zł, i 50 tys. zł nie było z rolnikami w żaden sposób uzgadniane. No i najprawdopodobniej pod tę kwotę... No, nie najprawdopodobniej. Pod zwiększoną kwotę udziału, czyli zwiększony majątek własny, który wyniósł... Już, tylko sięgnę do kartki. Po zliczeniu liczby członków spółdzielni i przeliczeniu przez kwotę udziału w wysokości 100 tys. zł majątek własny spółdzielni zwiększył się do 93 mln zł, czyli rolnicy nie wiedząc o tym, podnieśli majątek spółdzielni do wymienionej kwoty.</u>
          <u xml:id="u-249.5" who="#CzłonekBielmlekSpółdzielniMleczarskiejMonikaŁęczycka">Do czego zmierzam? Nigdy nie zapraszano nas na żadne zebrania, a przypominam, że senator reprezentował też rolników będąc wiceministrem rolnictwa. Fakt, zrezygnował na ten czas z obejmowania funkcji prezesa. Funkcję początkowo przejął jeden z szeregowych pracowników spółdzielni, a później funkcję prezesa pełniła córka pana prezesa Romańczuka. W końcu z dniem 31 lipca pan prezes zrezygnował z funkcji wiceministra i powrócił na stanowisko prezesa spółdzielni. W międzyczasie, przez dwie doby, prezesem był inny człowiek (...).</u>
          <u xml:id="u-249.6" who="#CzłonekBielmlekSpółdzielniMleczarskiejMonikaŁęczycka">Próbowaliśmy interweniować w Krajowej Radzie Spółdzielczej, bo mamy problem ze zwołaniem walnego zgromadzenia za pomocą wniosku rolników. Okazało się, że ustawa o spółdzielczości traktuje o 10% wszystkich członków spółdzielni, a nasz statut zawiera zapis o 1/5 wszystkich członków spółdzielni. Uzasadnienie tego, że liczba podpisów zebrana w pierwszej kolejności jest zbyt mała, aby zwołać walne zgromadzenie głosem spółdzielców, trwało cztery miesiące. Nie możemy się doprosić, aby delegaci, bo też mamy zapis w statucie, że delegaci mogą na swój wniosek zwołać walne... Mamy problem, aby rada nadzorcza, której członkowie są delegatami, też to zrobili.</u>
          <u xml:id="u-249.7" who="#CzłonekBielmlekSpółdzielniMleczarskiejMonikaŁęczycka">Nie udostępniają nam żadnych dokumentów. Pierwszy raz zobaczyliśmy statut, gdy otrzymaliśmy go od prawnika, który współpracuje z Podlaską Izbą Rolniczą. Pierwszy raz zobaczyliśmy statut i naprawdę było ogromne zdziwienie, gdy na własne oczy zobaczyliśmy kwotę 100 tys. zł. Dla rolnika 100 tys. zł… Nie każdy rolnik ma 100 tys. zł. Tu kolega mi podpowiada, że próbowano zamydlić nam oczy. Twierdzono, że przecież nikt nie pobierał od was kwoty 100 tys. zł, czyli tak jakby nie pobierano powyżej 50 tys. zł. Nie dowiedzielibyśmy się, że jest coś takiego, jak kwota udziału w wysokości 100 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-249.8" who="#CzłonekBielmlekSpółdzielniMleczarskiejMonikaŁęczycka">Próbowano zamydlić nam oczy i twierdzono, że jeżeli wierzyciele składają wniosek o upadłość, to rolnicy wcale nie muszą odpowiadać. Mówiono, że rolnicy nie odpowiadają do kwoty 100 tys. zł, co też zostało na każdym etapie wyjaśnione przez prawnika. Potwierdziła to też sama nadzorczyni sądowa, która powiedziała, że kwestią bezsporną jest to, iż rolnicy odpowiadają do wysokości zadeklarowanego udziału. Gdy spółdzielnia zostanie postawiona w stan upadłości, likwidacji, a ktoś przyjdzie, to my odpowiadamy przez rok swoimi udziałami. Przyjdzie moment, że komornik może upomnieć się o brakującą kwotę, czyli ktoś, kto ma 25 tys. zł udziału... Dla niektórych w przypadku 50 tys. zł to będzie 15 tys. zł, dla niektórych to będzie 30 tys. zł. Ale nadzorczyni sądowa jednoznacznie nie odpowiedziała na pytanie, czy komornik, czy likwidator nie będzie interpretował zapisu w sposób inny, bo zobowiązanie kredytowe zaciągane było w momencie, gdy kwota udziału wynosiła 100 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-249.9" who="#CzłonekBielmlekSpółdzielniMleczarskiejMonikaŁęczycka">Mamy problem z jakimkolwiek dostępem do informacji. Teraz możemy naprawdę powiedzieć, że czujemy się ofiarami przestępstwa. Wykorzystano nas, rolników, aby wyłudzić naprawdę potężny kredyt. Rozumiemy, że prawo spółdzielcze reguluje tę kwestię, ale reguluje ją też statut spółdzielni, a na każdym kroku słyszymy, że my jesteśmy właścicielami spółdzielni. Jesteśmy jej współwłaścicielami, a nie mamy żadnych praw. Składamy wnioski o to, aby udostępniono nam nasze umowy, aby pokazano nam statut, aby pokazano nam protokoły, które teoretycznie po każdym zebraniu muszą być wyłożone i mamy prawo je zobaczyć. Jesteśmy po prostu traktowani jak ci, którzy mają się zająć dojeniem krów i nie wtrącać się w daną sytuację. Musimy cicho siedzieć.</u>
          <u xml:id="u-249.10" who="#CzłonekBielmlekSpółdzielniMleczarskiejMonikaŁęczycka">Ostatnio dowiedzieliśmy się, że jeden z rolników, który jeszcze nadal oddaje mleko do spółdzielni, gdyż są tacy, którzy zostali, usłyszał coś takiego: jeżeli nadal będzie się pojawiał pod mleczarnią – bo były organizowane protesty i spotkania – to mu zrobią mleko pozaklasowe. Czyli jesteśmy też szantażowani. Byliśmy szantażowani tym, że pieniądze za mleko otrzymają tylko ci rolnicy, którzy zostaną w spółdzielni…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękujemy bardzo.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Panie ministrze, bardzo proszę o odniesienie się. Panie ministrze, bardzo proszę, jeżeli pan może.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Nie ukrywam, że osobiście nie znam spółdzielni „Bielmlek”. Natomiast przez 10 lat zajmowałem się spółdzielczością rolniczą i to jest rzeczywiście dosyć trudny przypadek. Podnoszenie udziałów do takich kwot jest niebezpieczne dla udziałowców, dla rolników. Muszę potwierdzić, że to może właśnie skutkować, iż do wysokości udziałów... To są międzynarodowe zasady spółdzielcze i tego nie zmienimy.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Natomiast tutaj jest taki przypadek, że... Mieliśmy kilka takich sytuacji w ostatnich latach i niestety wyzwania dla kolejnych, szczególnie mniejszych spółdzielni mleczarskich, będą na porządku dziennym. Wszędzie na świecie spółdzielnie mleczarskie łączą się, restrukturyzują. Zrobili to Niemcy, Irlandczycy – jedną spółdzielnię – Duńczycy. Obserwowałem to w latach dziewięćdziesiątych.</u>
          <u xml:id="u-251.2" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Niestety trzeba powiedzieć, że świętą sprawą dla każdej spółdzielni jest statut, który w tym przypadku został zmieniony. Procedowanie wewnątrz spółdzielni... Ustawa – Prawo spółdzielcze reguluje zasady, jakie są w danej spółdzielni mleczarskiej. Niestety rolnicy... Byłem w ub.r na spotkaniu spółdzielni ROTR w Rypinie, która była ponad stuletnią spółdzielnią mleczarską z największym w naszym województwie kujawsko-pomorskim dorobkiem. Niestety też z przyczyn, co tu dużo mówić, niewłaściwego zarządzania i niewłaściwego nadzoru rady nadzorczej jest ona dzisiaj w likwidacji.</u>
          <u xml:id="u-251.3" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Nie znam sprawy bardzo szczegółowo. A z tego, co pani powiedziała jednostronnie, wygląda na to, że rzeczywiście funkcje... Zarządzanie jest trzystopniowe: walne zgromadzenie, prawdopodobnie również delegatów, rada nadzorcza i zarząd. Pomiędzy tymi organami rozgrywa się gra gospodarcza i trzeba po prostu to nadzorować. Minister bezpośrednio... Dzisiaj rano nawet analizowałem, że wsparcie w postaci gwarancji kredytowych było udzielone pod koniec ub.r., ale jak widać, to nie wystarczyło.</u>
          <u xml:id="u-251.4" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Panie przewodniczący, tyle mogę w tym momencie powiedzieć, bo nie zapoznałem się z tą sprawą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Pani przewodnicząca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Panie ministrze, jest coś takiego, jak kontynuacja władzy i odpowiedzialności. Powiedzmy o tym, że to minister nadzorował spółdzielnię i proszę nie mieszać sprawy trudności na rynku ze zwykłym oszustwem i złodziejstwem. Mówiliśmy o tym w tej izbie. Pamiętam, że chyba pan Tołwiński przedstawiał dokładnie mechanizm wyłudzania pieniędzy i oszukiwania rolników. Co więcej, nagle okazało się, że w niewyjaśnionych okolicznościach zniknął nam minister.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#PosełDorotaNiedziela">Następna sprawa. Ten minister zaproponował, żeby m.in. „Bielmlek” wchodził w skład holdingu spożywczego. „Bielmlek”, który już wtedy miał ogromne trudności finansowe. Była to kwestia wymyślenia ucieczki od odpowiedzialności i wyciągnięcia państwowych pieniędzy. Osobiście pisałam list do premiera o objęcia sprawy nadzorem, ponieważ jest to sprawa korupcyjna, niebezpieczna, którą powinno zająć się CBA. Jeszcze się nie zajęło, ale tak samo składamy sprawę do CBA.</u>
          <u xml:id="u-253.2" who="#PosełDorotaNiedziela">Następne pytanie. Mam wniosek o to, żebyśmy poświęcili jedno spotkanie Komisji tylko i wyłącznie sprawie „Bielmleku” i żeby na posiedzenie przyszedł pan minister Ardanowski, bo pan minister Ardanowski powołał ministra Romańczuka.</u>
          <u xml:id="u-253.3" who="#PosełDorotaNiedziela">Co więcej, z pieniędzy wszystkich rolników, bo Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa to są pieniądze wszystkich rolników, wszyscy zapłaciliśmy 100 mln zł za nieudaną akcję zbioru jabłek. Z naszych, z państwa pieniędzy. Następnych 30 mln zł płacimy za to, że ktoś oszukał rolników i będziemy wszyscy płacić za upadłość „Bielmleku”. Kto za to odpowie? Chciałabym usłyszeć od ministra Ardanowskiego odpowiedź na pytania…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#PosełDorotaNiedziela">… kto powołał tego ministra, jaka odpowiedzialność, jakie konsekwencje zostały wyciągnięte i jak są zabezpieczeni rolnicy? Bo to, że KOWR zaciąga długi...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo, pani przewodnicząca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Ale proszę mi dać skończyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Ale ja już odpowiem na kilka pytań, bo pani zadaje pytania, na które odpowiedź znamy już wszyscy. Wiemy o tym, że tą sprawą organy się zajmują, CBA się zajmuje.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Druga rzecz. Pytała pani, kto powołał ministra. Przecież wiemy, że ministra powołuje pan premier. Pan poseł...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#PosełDorotaNiedziela">A więc powinien odpowiedzieć pan minister Ardanowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Pan poseł… Pan poseł Ajchler. Bardzo przepraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#PosełRomualdAjchler">Dziękuję bardzo. Otóż, panie przewodniczący, skoro pan dopuścił debatę posłów, to pani poseł Niedziela również mogła skończyć wypowiedź, dlatego że...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Ale skończyła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#PosełRomualdAjchler">…jej wystąpienie było bardzo merytoryczne. Szkoda, że pan przerwał je w pół zdania.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#PosełRomualdAjchler">Zwrócę się do pani, która wnosiła sprawę. Pewnych rzeczy nie rozumiem. Nie rozumiem, dlatego że całe życie byłem spółdzielcą. Pracowałem w spółdzielni – nie w spółdzielni mleczarskiej, ale pracowałem w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych. Tam pracują także członkowie mojej rodziny i moje dzieci. Gdyby nie polityka rządu, kierowana do rolniczych spółdzielni produkcyjnych, którą świetnie kontynuuje obecny rząd, to rolnicze spółdzielnie rozwijałyby się zdecydowanie lepiej, jak i w ogóle spółdzielczość w Polsce rozwijałaby się lepiej. Ale wrócę do sprawy dotyczącej pani wypowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-263.2" who="#PosełRomualdAjchler">Otóż proszę pani, spółdzielnia jest prywatną własnością jej członków. Taka jest zasada i jeden z najważniejszych zapisów w ustawie – Prawo spółdzielcze. Nikomu do spółdzielni nie wolno się wtrącać, nikomu nic narzucać, skoro spółdzielcy radzą sobie ze sprawą albo mniej sobie radzą. Ale spółdzielcy mają organy, jak zarząd spółdzielni, prezes spółdzielni, walne zgromadzenie czy zgromadzenie przedstawicieli. Co wymienione organy uchwalą, to jest rzeczą świętą. Uchwalają statut, którego należy przestrzegać. Jeżeli coś po drodze zostanie wypaczone, zostanie np. zmieniony statut niezgodnie z ustawą – Prawo spółdzielcze, to wtedy statut, choć jest dokumentem wewnętrznym, który rejestruje sąd, oczywiście po sprawdzeniu, czy ustawa – Prawo spółdzielcze nie została złamana, jest z mocy prawa nieważny. Po kolei, jeśli cokolwiek zostanie, jak to się mówi, sknocone, to tak należy postępować.</u>
          <u xml:id="u-263.3" who="#PosełRomualdAjchler">Sąd jest jedynym właściwym organem, który powinien rozstrzygnąć te sprawy. Oczywiście wtedy, kiedy wchodzą w grę ministrowie i inni dostojnicy państwowi, to jest zdecydowanie trudniejsze. Ale tylko pierwsza i druga instancja sądu może tę sprawę państwu odwrócić.</u>
          <u xml:id="u-263.4" who="#PosełRomualdAjchler">Podnoszenie udziałów jest niekiedy wymagane z tego powodu, że bank wymaga, bo chodzi o to, że spółdzielnia utraciła płynność finansową i nie może skorzystać z kredytu. Jeśli ma gwarancję... Spółdzielczość mleczarska jest szczególną spółdzielczością, spółdzielnie niekiedy obsługują wiele tysięcy ludzi, członków, rolników. Ci ludzie zawierzyli radzie nadzorczej, zawierzyli także po kolei organom, które wybrali, ale oni od początku do końca są właścicielami i ponoszą konsekwencje swojego właścicielstwa.</u>
          <u xml:id="u-263.5" who="#PosełRomualdAjchler">Obawy niektórych rolników są słuszne. Jeżeli udziały zostały podniesione zgodnie ze statutem i zgodnie z ustawą – Prawo spółdzielcze, to są święte. Jeżeli nie, jeżeli tak nie było – obojętnie, który z artykułów był złamany – wówczas ten dokument jest nieważny. Trzeba zapytać się, gdzie był bank, że udzielił takiego kredytu? Pewnie, że bank udzielił kredytu, jak miał poparcie, jak miał gwarancję spłaty przez inne instytucje.</u>
          <u xml:id="u-263.6" who="#PosełRomualdAjchler">Panie przewodniczący, reasumując moje wystąpienie, nie wiem, czy powinniśmy się zająć tylko tą spółdzielnią. Spółdzielnia jest w trudnej sytuacji, ale wiele spółdzielni w Polsce przechodzi i przechodzić będzie trudności. My – mówię „my” jako parlament – uchwaliliśmy ustawę o spółdzielniach, która nijak się ma do rzeczywistości. Na podstawie ustawy, od momentu jej uchwalenia, nie powstała żadna spółdzielnia. Mamy spółdzielnie różnego typu. Powinniśmy to uszanować. Powinniśmy o nie dbać.</u>
          <u xml:id="u-263.7" who="#PosełRomualdAjchler">Panie ministrze. Pana rola czy rola resortu jest nie tylko od przyglądania się wszystkiemu, ale także kontrolowania i wymuszania na organach państwa pewnych działań. Dobrze, że jest CBA, ale żeby sprawa nie trwała nie wiadomo jak długo. Takie sprawy trwają latami i na końcu członkowie machną na to ręką: była spółdzielnia, nie ma jej. W likwidacji jest kilkaset spółdzielni w Polsce, nie tylko spółdzielni mleczarskich. Tylko my robimy larum wtedy, kiedy dotyczy to kilku tysięcy ludzi, ale jeśli jest przejmowanie majątku małych spółdzielni – już kończę –czy kilkusethektarowych spółdzielni przez wąską grupę nimi zarządzających, to jakoby nas ani instytucji państwa w tych sprawach nie było.</u>
          <u xml:id="u-263.8" who="#PosełRomualdAjchler">Panie przewodniczący, proponowałbym... Szkoda, bo robiliśmy plan pracy na 2020 r. Warto byłoby pomyśleć, aby poświęcić jeden z punktów w najbliższym czasie, może będzie taka możliwość, na funkcjonowanie spółdzielczości w Polsce, w tym spółdzielni mleczarskich i rolniczych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo. Przemyślimy propozycję w prezydium, aby rolnicy mogli zgłosić. Myślę, że pan minister tą sprawą zajmie się jeszcze bardziej. Dziękujemy państwu rolnikom i posłom.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Przystępujemy do rozpatrzenia drugiego punktu porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-264.2" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Już przeszliśmy dalej. Bardzo proszę, ale już przeszliśmy do drugiego punktu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#PosełZbigniewZiejewski">Akurat tak, jako powiedział pan poseł Ajchler: na terenie naszego województwa, czyli akurat działania posła, aktualnego ministra, jest spółdzielnia Rypin z takimi samymi problemami...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Ale panie pośle, u mnie jest też spółdzielnia w Radomsku, która ma bardzo podobne problemy, dlatego na pewno tę sprawę...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#PosełZbigniewZiejewski">To nie jest jednostkowy problem i dlatego pan poseł Ajchler mówi, że powinniśmy się tematem zająć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Na pewno tą sprawą się zajmiemy i odpowiednio ją rozpatrzymy.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Przechodzimy... Przeszliśmy do drugiego punktu. Marszałek Sejmu skierowała w dniu 10 stycznia br. rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz niektórych innych ustaw (druk nr 65) do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w celu rozpatrzenia. Przystępujemy zatem do rozpatrzenia projektu.</u>
          <u xml:id="u-268.2" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Państwo ze spółdzielni chcieli jeszcze zadać pytania ad vocem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Drodzy państwo, ale poczekajcie na koniec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#Głoszsali">Ale chcemy powiedzieć po dwa zdania i wszystko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Dwie minuty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Ale już jesteśmy w drugim punkcie, to jest troszkę niepoważne. Zostańcie do końca, jeżeli tak, i na końcu oddam państwu głos. Nie to, żebym nie oddał głosu, ale troszkę niepoważni jesteśmy, bo już jesteśmy w drugim punkcie i chcemy być w porządku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#RolnikDariuszBudziszewski">Dwa zdania i koniec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Drodzy państwo. Drodzy państwo. Przystępujemy zatem do rozpatrzenia projektu.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Tytuł ustawy. Czy są uwagi do tytułu ustawy? Nie widzę. Stwierdzam, że tytuł ustawy został rozpatrzony przez Komisję.</u>
          <u xml:id="u-275.2" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Przechodzimy do art. 1. Art. 1. Cały artykuł, tak?</u>
          <u xml:id="u-275.3" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Biuro Legislacyjne, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Dziękuję, panie przewodniczący, szanowni państwo. Panie przewodniczący, oczywiście jeżeli intencją pana przewodniczącego jest rozpatrzenie całego art. 1, który jest artykułem dość obszernym, to postaramy się przedstawić uwagi zbiorczo. Ale nie wiem, czy nie lepszym rozwiązaniem byłoby ewentualne procedowanie punktami. To jak pan przewodniczący sobie życzy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Zbiorczo, zbiorczo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Dobrze, a więc jeśli chodzi o uwagi do art. 1, to przede wszystkim na samym początku chcielibyśmy zwrócić uwagę na zmianę piątą, a co za tym idzie – również na zmianę szóstą i kwestię, która dotyczy także art. 4 pkt 3. Mamy na myśli uwagi, które zostały przedstawione przez prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych w zakresie, odpowiednio, żądań informacji. Wskazujemy na przykład na fakt w pkt 5 w lit. a. Chodzi o konieczność, w ocenie prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych, doprecyzowania zakresu żądanych informacji. Jak również w pkt 6 jest kwestia doprecyzowania poprzez zamknięty katalog szczegółowo określający zakres danych, które będą udostępniane.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Natomiast w art. 4 w pkt 3 – to ma związek ze sobą w związku z pismem –doprecyzowanie wskazanych informacji ma uwzględnić zasady dotyczące ochrony danych osobowych, w tym przepisy rozporządzenia 2016/679. Pytanie do strony rządowej: czy w tym zakresie można prosić o odniesienie się szczegółowo do zarzutów, które są istotnymi zarzutami?</u>
          <u xml:id="u-278.2" who="#LegislatorKonradNietrzebka">W dalszej kolejności, panie przewodniczący, prosimy również o...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Bardzo proszę o ciszę. Bardzo proszę, bo naprawdę pracujemy nad ustawą, a to nie jest łatwe. Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Panie mecenasie, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Prosimy, w związku ze zmianą ósmą lit. c, o drobną korektę o charakterze redakcyjnym, językowym. Prosimy o upoważnienie Biura Legislacyjnego do dokonania niezbędnych poprawek. Mam na myśli projektowany ust. 11, w którym dosłownie jest to drobna korekta. Chodzi o to, aby wyrazy „Aneks do protokołu podpisuje” należy zamienić na „Aneks do protokołu podpisują”. Tego w ramach upoważnienia oczywiście dokonamy.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Dalej, jeżeli chodzi o art. 1, jest też zmiana nr 11. Jest tu bardzo istotna kwestia o charakterze legislacyjnym. Otóż proszę zwrócić uwagę, że w zmianie nr 11, w nowym brzmieniu ust. 1 w art. 32, mamy odesłanie do art. 33 rozporządzenia nr 882/2004. Chcielibyśmy zwrócić uwagę, że ten akt, a więc rozporządzenie nr 882/2004, zostało uchylone z dniem 14 grudnia 2019 r. przez art. 146 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady 2017/625. W związku z tym pytanie do wnioskodawców: czy nie należałoby przywołać odpowiedniego, aktualnego rozporządzenia i co za tym idzie – stosownego przepisu od tego aktualnego rozporządzenia, który regulowałby kwestie zgodnie z intencjami wnioskodawców?</u>
          <u xml:id="u-280.2" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Następnie w zmianie nr 12, jak również w dalszych miejscach projektowanej ustawy, mamy zawarte odesłanie do przepisów odrębnych. Tutaj też podkreślamy, że zgodnie z § 156 Zasad techniki prawodawczej i dobrymi praktykami to odesłanie jest błędne legislacyjnie i de facto nie ma ono wartości normatywnej. Nie jest to właściwa metoda i takie odesłanie powoduje, że adresat nie ma precyzyjnie wskazanego, które przepisy w danej sytuacji należałoby zastosować, co może powodować wątpliwości interpretacyjne na dalszym etapie stosowania tych przepisów.</u>
          <u xml:id="u-280.3" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Jeśli chodzi o kolejne kwestie, to proszę zwrócić uwagę, jeśli chodzi o art. 1 zmiana nr 12 i sama końcówka tej zmiany, to jest lit. e, która nadaje nowe brzmienie ust. 7 i 8 w art. 40a. W naszej ocenie początek ust. 7 i sformułowanie „stanowią dochód budżetu państwa” to nic innego jak norma, która stanowi powtórzenie treści art. 111 pkt 12 ustawy o finansach publicznych. A znakiem tego, zgodnie z § 4 ust. 1 Zasad techniki prawodawczej, ten fragment przepisu powinien zostać skreślony, bowiem de facto nie wnosi nic nowego.</u>
          <u xml:id="u-280.4" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Panie przewodniczący, to są zbiorcze uwagi w zakresie dość obszernego art. 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Bardzo prosimy wnioskodawców o odniesienie się do przedstawionych uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Pierwsze pytanie mam do państwa posłów: czy państwo posłowie mają coś przeciwko temu, żeby Biuro Legislacyjne miało od nas delegację, aby mogło poprawić, nanieść drobne, techniczne poprawki? Nikt nie ma nic przeciwko, a zatem Biuro Legislacyjne ma od nas delegację do tego, żeby poprawić drobne, techniczne, legislacyjne błędy.</u>
          <u xml:id="u-283.2" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Panie ministrze, proszę się odnieść do uwag Biura Legislacyjnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Panie przewodniczący, poprosiłbym, żeby pan dyrektor Rzytki, który jest biegły w sprawie, mógł odnieść się do uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#DyrektorDepartamentuPromocjiiJakościŻywnościMRiRWMichałRzytki">Szanowny panie ministrze, szanowni państwo. Pierwsza uwaga legislacyjna dotyczyła zamiany „i” na „oraz” – jak najbardziej ją przyjmujemy. Nie ma żadnych zastrzeżeń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#Głoszsali">Nie słyszymy pana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#DyrektorDepartamentuPromocjiiJakościŻywnościMRiRWMichałRzytki">Teraz lepiej słychać?</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#DyrektorDepartamentuPromocjiiJakościŻywnościMRiRWMichałRzytki">Pierwszą uwagę, dotyczącą zamiany „i” na „oraz”, jak najbardziej przyjmujemy.</u>
          <u xml:id="u-288.2" who="#DyrektorDepartamentuPromocjiiJakościŻywnościMRiRWMichałRzytki">Druga uwaga mówiła o tym, że powinniśmy doprecyzować zakres przekazywanych informacji. W naszej ocenie zmiana nie jest konieczna, ponieważ po pierwsze każdy organ jest zobowiązany do przestrzegania przepisów ustawy o ochronie danych osobowych, a zakres ten jest doprecyzowany poprzez odwołanie, że mówimy o danych niezbędnych do wykonywania zadań inspekcji.</u>
          <u xml:id="u-288.3" who="#DyrektorDepartamentuPromocjiiJakościŻywnościMRiRWMichałRzytki">Kolejne uwagi dotyczyły zmian końcówek – jak najbardziej przyjmujemy. W tym zakresie nie mamy uwag, to znaczy przyjmujemy uwagi.</u>
          <u xml:id="u-288.4" who="#DyrektorDepartamentuPromocjiiJakościŻywnościMRiRWMichałRzytki">Kolejna uwaga, jaka była, dotyczyła odwołania do art. 33 rozporządzenia 882/2004. Rzeczywiście ten artykuł został uchylony i zgodnie z tabelą korelacji w rozporządzeniu 2017/625 odpowiednikiem jest art. 100 rozporządzenia 2017/625. I w taki sposób powinno być zmienione to odwołanie.</u>
          <u xml:id="u-288.5" who="#DyrektorDepartamentuPromocjiiJakościŻywnościMRiRWMichałRzytki">Kolejna uwaga, jaka była, polegała na odwołaniu w ustawie o jakości handlowej do przepisów odrębnych. Do tej uwagi odnosimy się negatywnie, ponieważ w całej ustawie o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych została przyjęta taka technika odwołań, dlatego też chcielibyśmy tę technikę odwołań utrzymać.</u>
          <u xml:id="u-288.6" who="#DyrektorDepartamentuPromocjiiJakościŻywnościMRiRWMichałRzytki">Ostatnia uwaga, jaka była zgłoszona, dotyczyła odwołania do tego stwierdzenia, że kary pieniężne stanowią dochód budżetu państwa i jakby nie należy powtarzać, iż stanowią dochód budżetu państwa, ponieważ wynika to z innych przepisów. Przyjmujemy uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-289.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Czy te wyjaśnienia legislacyjne... Nie. Widzę, że Biuro Legislacyjne ma nadal uwagi.</u>
          <u xml:id="u-289.2" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Dziękuję, panie przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Bardzo dziękuję za wyjaśnienia, a jednocześnie chciałbym doprecyzować to, co przed momentem usłyszeliśmy w sprawie odesłania do art. 100 rozporządzenia PE i Rady 2017/625. Jeśli dobrze zrozumiałem pana wypowiedź przed momentem, oto co należałoby zrobić. Myślę, panie przewodniczący – i też sygnalizujemy tę kwestię – że dokonalibyśmy tego w ramach upoważnienia, które otrzymaliśmy od państwa. Zmiana polegałaby na niczym innym, bo warto, żeby to wybrzmiało, niż zastąpieniu odesłania „o których mowa w art. 33” i dalej rozporządzenia, tak jak mamy w przedłożeniu, wyrazami „o których mowa w art. 100 rozporządzenia PE i Rady UE 2017/625”. Dalej z przytoczeniem tytułu oraz metryk tego dokumentu i niczym więcej.</u>
          <u xml:id="u-290.2" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Czy tak mamy zrobić? To jest pytanie do wnioskodawców.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Pan minister. Proszę do mikrofonu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Tak. O to prosimy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-293.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Zgłasza się pan poseł Leszek Galemba. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#PosełLeszekGalemba">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo. Zgłaszam sześć poprawek do projektu ustawy o zmianie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz niektórych innych ustaw. Odczytać poprawki?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-295.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Może tak: już widzę rękę pani przewodniczącej w górze i już czuję, co chce powiedzieć. Pięć minut przerwy. Proszę o skserowanie poprawek i przekazanie posłom opozycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#PosełKazimierzPlocke">Nie opozycji, członkom Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#PosełRomualdAjchler">Panie pośle, ale czy to są poprawki rządowe, czy poselskie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Ale już jest ogłoszona przerwa, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#PosełRomualdAjchler">Ja wiem, co mówię, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Już jest ogłoszona przerwa – 10 minut przerwy.</u>
          <u xml:id="u-301.1" who="#komentarz">(Po przerwie)</u>
          <u xml:id="u-301.2" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Drodzy państwo. Bardzo państwa przepraszam, ale nastąpiła taka sytuacja, że musimy oddać salę do godziny 15.00, bo zabiera nam ją klub SLD. Nie skończymy posiedzenia w 10 minut, dlatego przechodzimy do Sali Kolumnowej i tam będziemy kontynuować nasze posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-301.3" who="#komentarz">(Po przerwie)</u>
          <u xml:id="u-301.4" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Przepraszam państwa za konieczność przejścia z tamtej sali. Było to jakieś nieporozumienie, jeżeli chodzi o salę. Mieliśmy ją mieć do godziny 16.00. Później zmieniło się, że do godziny 15.00. Mieliśmy mieć Salę Kolumnową, ale w końcu mamy salę 101. Mniejszą, więc przepraszam za warunki, ale wszyscy siedzą, więc myślę, że jest lepiej.</u>
          <u xml:id="u-301.5" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Poprawki państwo otrzymaliście, otrzymało również Biuro Legislacyjne. Myślę, że przegłosujemy... Czy możemy znów przegłosować poprawki blokiem? Proszę bardzo, Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#PosełRomualdAjchler">Mam pytanie, panie przewodniczący. Czy to są poprawki rządowe, czy poselskie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">To są poprawki poselskie, to znaczy idą drogą poselską, a są przygotowane wspólnie z rządem. Proste.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#PosełRomualdAjchler">Ale to są poprawki z podpisem ministra Giżyńskiego, więc (niesłyszalne).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Państwo otrzymaliście z podpisem pana ministra Giżyńskiego, ale oryginał jest bez podpisu, a poprawki są zgłoszone drogą poselską. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Ale to jest procedowanie ustawy, która zawiera uwarunkowania unijne, więc chyba są potrzebne podpisy trzech posłów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Poseł Galemba będzie składał. Bardzo proszę o to, żeby poprawki były podpisane przez trzech posłów. Proszę złożyć z trzema podpisami. Jest z trzema? Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-307.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Biuro Legislacyjne, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. Panie przewodniczący, szanowni państwo. Otóż jest pytanie do pana posła składającego, wnoszącego poprawki, i do strony rządowej. Jeśli chodzi o głosowanie, bo o to na samym początku zapytał pan przewodniczący...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Od razu z uzasadnienia do poprawki nr 1 można zauważyć, że ma ona charakter techniczny i jest związana z poprawką nr 4. Poprawka nr 4 to z kolei dodanie kolejnej, zmienianej ustawy o oznakowaniu produktów wytworzonych bez wykorzystania organizmów genetycznie zmodyfikowanych jako wolnych od tych organizmów. Wydaje mi się, że chyba poprawkę pierwszą należałoby głosować z poprawką nr 4.</u>
          <u xml:id="u-310.1" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Natomiast najprawdopodobniej poprawkę drugą należałoby głosować z poprawką piątą. Tak mi się wydaje. A jednocześnie chciałbym się zapytać wnioskodawcy i strony rządowej, co z poprawką szóstą? Takie dwa bloki od razu jakby rzucają się w oczy, natomiast bardzo prosiłbym o doprecyzowanie na samym początku. A jak już będzie doprecyzowanie, panie przewodniczący, też pozwolę sobie na kilka uwag o charakterze legislacyjnym co do zawartości tych poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Pierwsza z czwórką. Dwójka z piątką i szóstką. A trzecia gdzie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Szóstka – nie wiem. To jest też pytanie do strony rządowej, do pana posła wnioskodawcy, bo szóstka to jest kwestia nie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Ale trójka? Pytam o trójkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Wydaje mi się, że trójka jest poprawką, która na chwilę obecną jest poprawką samodzielną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">OK. Dobrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">A więc byłaby jedynka z czwórką, dwójka z kolei z piątką...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Szóstka osobno i trójka osobno.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Bardzo proszę, strona rządowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#DyrektorDepartamentuPromocjiiJakościŻywnościMRiRWMichałRzytki">Tak, szanowni państwo. Potwierdzamy. Jedynka jest z czwórką. Dwójka jest z piątką i szóstką, a trójka jest samodzielna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dwójka z piątką i szóstką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#DyrektorDepartamentuPromocjiiJakościŻywnościMRiRWMichałRzytki">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Biuro Legislacyjne?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Dobrze. Jeżeli to mamy ustalone, to nie wiem, czy teraz mam zgłosić uwagi, czy później, po tym jak uwagi przedstawią państwo posłowie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Proszę bardzo, Biuro Legislacyjne. Jak już pan jest przy głosie, to bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Dziękuję bardzo. Jeżeli chodzi o poprawkę nr 1, to faktycznie ma ona charakter techniczny. Proszę zwrócić uwagę, że to jest tylko i wyłącznie doprecyzowanie odnośnika do tytułu i de facto clou wszystkiego to poprawka nr 4, ale idźmy chronologicznie.</u>
          <u xml:id="u-326.1" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Poprawka nr 2. Szanowni państwo. Chcielibyśmy przede wszystkim od wnioskodawców i również od strony rządowej uzyskać informację dotyczącą skutków finansowych tego typu poprawki, bowiem wydaje nam się, że takie będą. Chcielibyśmy wiedzieć, jak one mogą być ukształtowane. Nasze wątpliwości w związku z tymi uwarunkowaniami konstytucyjnymi również podkreślamy. Co więcej, wskazujemy również na dopuszczalne wątpliwości co do dopuszczalnego zakresu tej poprawki, a w zasadzie poprawek, czyli drugiej, piątej i szóstej, tak jak strona rządowa przed momentem nadmieniła. Wydaje nam się, że też mogą powstać wątpliwości co do dopuszczalnego zakresu procedury trzech czytań i wszystkiego, co się z tym wiąże.</u>
          <u xml:id="u-326.2" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Szczegółowa uwaga dotyczy dodawanego ust. 1a. A więc też pojawia nam się kwestia sformułowania „stanowią dochód budżetu państwa”, co w naszej ocenie może budzić wątpliwości w związku z art. 111 pkt 1 ustawy o finansach publicznych. Też jest pytanie do strony rządowej, czy ten fragment jest niezbędny?</u>
          <u xml:id="u-326.3" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Do poprawki nr 3 – to kwestia legislacyjna, którą postaramy się już poprawić w ramach upoważnienia, bowiem pojawia się sformułowanie „osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą”. Zgodnie z prawem przedsiębiorców powinno być „osoba fizyczna wykonująca działalność gospodarczą”. Takiej poprawki dokonamy, za pozwoleniem, za zgodą Wysokiej Komisji.</u>
          <u xml:id="u-326.4" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Dalej. Jeśli chodzi o poprawkę nr 4, to mamy wątpliwość, również dotyczącą dopuszczalnego zakresu takiej poprawki. Mamy bowiem wątpliwości w tym zakresie, jaki jest związek poprawki z przedłożeniem i czy nie będziemy mieli wątpliwości związanych z materią obydwu ustaw, czyli ustawy projektowanej i tej, którą teraz zmieniamy.</u>
          <u xml:id="u-326.5" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Co do poprawki czwartej i końcówki tej poprawki, to mamy nowe brzmienie ust. 6 w art. 12. Mamy wątpliwość co do zasadności odesłania i w ogóle zawierania odesłania do ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego, bowiem jest to ustawa, która ma charakter podstawowy dla tego typu regulacji. A więc mamy pytanie i wątpliwość, czy to odesłanie jest niezbędne, aby ta materia została w ten sposób ukształtowana?</u>
          <u xml:id="u-326.6" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Co do pozostałych poprawek, to przyjmujemy, że one są jakby konsekwencjami. Natomiast to są główne nasze wątpliwości i uwagi, biorąc pod uwagę, że z tymi poprawkami też dopiero przed momentem mieliśmy okazję się zapoznać. W zasadzie na pierwszy rzut oka to są nasze uwagi i wątpliwości, które przedstawiamy i prosimy wnioskodawcę oraz stronę rządową o wyjaśnienie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo. Proszę bardzo, strona rządowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Panie przewodniczący, szanowni państwo. Po kolei będziemy odnosili się do przedstawionych sugestii i propozycji.</u>
          <u xml:id="u-328.1" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Przede wszystkim chcę powiedzieć, że poprawka nr 2 jest, jak myślę, adekwatna do celu i sensu całej ustawy o łączeniu inspekcji, który prowadzi do zwiększenia efektywności całego organizmu. Te dwa podmioty działały niezależnie i nie można było sprawdzać hurtowni i półek sklepowych, bo okazuje się, że to była właściwość innych podmiotów. Teraz cały łańcuch od producenta do konsumenta będzie kontrolowany przez jedną instytucję i rzeczywiście będzie łatwiej.</u>
          <u xml:id="u-328.2" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">A co więcej, jeśli chodzi o efektywność – co do jej zwiększenia ze wszystkich stron słyszymy postulaty szczególnie dzisiaj, wobec wjazdu różnych produktów z zagranicy, również wschodniej – to nie było nawet opłat za czynności, za pobieranie prób na granicach. Uważamy, że to ma głęboki sens, żeby efektywność już połączonej inspekcji zwiększyć również z tej strony. Myślę, że to jest wystarczający argument, żeby poprawka nr 2 była procedowana łącznie z poprawką piątą i szóstą.</u>
          <u xml:id="u-328.3" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Natomiast poproszę pana dyrektora Rzytkiego, żeby odniósł się do pozostałych, przedstawionych sugestii, które zostały przed chwilą wniesione.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#DyrektorDepartamentuPromocjiiJakościŻywnościMRiRWMichałRzytki">Panie przewodniczący, panie ministrze, szanowni państwo. Odniosę się do zgłoszonych uwag, dotyczących poprawki nr 4. Tu jest po prostu techniczne przeniesienie kompetencji. Czyli zadania, które do tej pory wykonywała Inspekcja Handlowa, z racji tego, że również powinniśmy się odwołać do ustawy o oznakowaniu produktów wytworzonych bez wykorzystania organizmów genetycznie zmodyfikowanych, są przeniesione do struktur Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, a więc nie ma tu jakichś dodatkowych elementów. To jest techniczne przeniesienie kompetencji.</u>
          <u xml:id="u-330.1" who="#DyrektorDepartamentuPromocjiiJakościŻywnościMRiRWMichałRzytki">Tam, gdzie mieliśmy stwierdzenie, że „opłaty, o których mowa w ust. 1, stanowią dochód budżetu państwa”, czyli to, co jest w poprawce nr 2, to jak już wcześniej mówiliśmy, gdy zgodziliśmy się na zmianę w projekcie ustawy, również tutaj przyjmujemy do wiadomości, że nie ma potrzeby pisania tego, ponieważ to wynika wprost z przepisów.</u>
          <u xml:id="u-330.2" who="#DyrektorDepartamentuPromocjiiJakościŻywnościMRiRWMichałRzytki">W poprawce nr 3 była propozycja dotycząca zamiany „prowadzącej działalność gospodarczą” na „wykonującej działalność gospodarczą”. Przyjmujemy tę uwagę Biura Legislacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-330.3" who="#DyrektorDepartamentuPromocjiiJakościŻywnościMRiRWMichałRzytki">A przy poprawce nr 4 dotyczącej odniesienia się do przepisów związanych z odwołaniem do Kodeksu postępowania administracyjnego poprosimy o wypowiedź dyrektora Departamentu Prawno-Legislacyjnego w ministerstwie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#ZastępcadyrektoraDepartamentuPrawnoLegislacyjnegoMRiRWPawełMałaczek">Panie przewodniczący, szanowni państwo. Paweł Małaczek, zastępca dyrektora Departamentu Prawno-Legislacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-331.1" who="#ZastępcadyrektoraDepartamentuPrawnoLegislacyjnegoMRiRWPawełMałaczek">Chciałbym wskazać, że treść przepisu, który został zaproponowany w poprawce, w istocie różni się od obowiązującego przepisu w ustawie o oznakowaniu produktów wytworzonych bez wykorzystania organizmów genetycznie zmodyfikowanych jako wolnych od tych organizmów. Różni się w istocie tylko tym, że w tym przepisie usunięte zostało odwołanie do wojewódzkiego inspektora inspekcji handlowej, czyli w istocie tak naprawdę sens poprawki do tego się sprowadza.</u>
          <u xml:id="u-331.2" who="#ZastępcadyrektoraDepartamentuPrawnoLegislacyjnegoMRiRWPawełMałaczek">Natomiast jeżeli chodzi o odesłanie do przepisu Kodeksu postępowania administracyjnego, to tak jak już na wstępie mówiłem, obowiązujący przepis takie odesłanie zawiera. Rozumiem to odesłanie jako uregulowanie tego typu, że jeżeli odesłania do k.p.a. nie byłoby w przepisie, to mogłaby powstać wątpliwość, że w zakresie nieuregulowanym w niniejszej ustawie miałyby zastosowanie przepisy wyłącznie Ordynacji podatkowej. Natomiast nie miałyby zastosowania podstawowe regulacje, dotyczące stosowania, nakładania kar pieniężnych, a więc regulacje zawarte w k.p.a. W mojej ocenie odesłanie do k.p.a. w tym przepisie jest niezbędne, żeby właśnie nie było tego typu wątpliwości. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo. Pani przewodnicząca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Chciałam zadać pytanie. Rozumiem, że cała ustawa, która została stworzona przez gremium rządowe, zmierzała do tego, żeby zabrać kompetencje dotyczące produktów spożywczych z Inspekcji Handlowej i włączyć je do Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. Moje pytanie brzmi: skąd ta poprawka? Tutaj mamy, że jest oznakowanie. Rozumiem, że to było niedokładnie dopisane, tak? Tam brakowało tego zapisu? Ja wiem, tam brakowało tego zapisu.</u>
          <u xml:id="u-333.1" who="#PosełDorotaNiedziela">Nie, bo nie tylko tytuł, ale czwarta poprawka mówi nam o zmianie, która nie jest duża, ale jest rozległa, jeżeli chodzi o zapis. Rozumiem, że tamten zapis był niepełny i trzeba było go uzupełnić?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#DyrektorDepartamentuPromocjiiJakościŻywnościMRiRWMichałRzytki">Szanowna pani przewodnicząca. Jak spojrzymy, kiedy była uchwalona ustawa o organizmach genetycznie modyfikowanych, to zobaczymy, że wcześniej już toczyły się prace nad tą ustawą, a ustawa o GMO została uchwalona i po prostu nie została uwzględniona w tej ustawie. Teraz po prostu chcielibyśmy zapis wyprostować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Ale ustawa o GMO była bodajże w 2018 r. skończona w procedowaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#DyrektorDepartamentuPromocjiiJakościŻywnościMRiRWMichałRzytki">W 2019 r.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Rozumiem, że sprawa była niedoprecyzowana i doprecyzowaliśmy ją w poprawkach.</u>
          <u xml:id="u-337.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Drodzy państwo…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Moje pytanie jeszcze brzmi...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#PosełDorotaNiedziela">W czwartej poprawce jest zaznaczone, że... Rozumiem, że nadzór nad używaniem modyfikowanych organizmów w produktach jest złożony zarówno na Inspekcję Jakości Handlowej, jak i na Inspekcję Weterynaryjną. W poprawce czwartej jest odnośnik do tego, że mają zawrzeć porozumienie. Czy państwo nie obawiają się... Oczywiście na posiedzeniach mówimy od wielu lat o łączeniu inspekcji.</u>
          <u xml:id="u-340.1" who="#PosełDorotaNiedziela">A tak nawiasem mówiąc, panie ministrze, to nie jest łączenie inspekcji. To jest dokładanie kompetencji do jednej z inspekcji. Łączenie inspekcji to jest projekt, który miał być zrobiony, który był obiecany, a którego nie ma, czyli miało być łączenie inspekcji weterynaryjnej, sanitarnej, jakości handlowej i nasiennej. I wtedy jest to łączenie inspekcji.</u>
          <u xml:id="u-340.2" who="#PosełDorotaNiedziela">Natomiast rozumiem, że mamy znowu ten sam jak zawsze problem, że kompetencje muszą być ustalone w ramach porozumienia, co zawsze budzi pewnego rodzaju problemy. Jak wiemy z historii, problemów było sporo, gdy konkretna inspekcja nie wiedziała, które z produktów są podległe jej inspekcji. Przypomnę tylko, że nie wiadomo było, iż ogórki ma sanepid, tylko myślano, że WIS. Stąd moje pytanie: jak państwo chcecie dokładnie zapisać? Tutaj jest podane, że ma być porozumienie, natomiast nie ma obligatoryjnego dokumentu, na jakim będzie działało. Chcielibyśmy się dowiedzieć, jak będzie wyglądało porozumienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo. Pan minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Skoro to jest porozumienie, to chodzi też o liczbę funduszy na badania i na próby, które będą robione.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo. Pan minister. Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Dziękuję, panie przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-344.1" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Pani przewodnicząca. Chciałem powiedzieć, że jednak moim zdaniem, jeżeli łączymy pewne kompetencje, dosyć spore, Inspekcji Handlowej z Inspekcją Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, to jest to łączenie inspekcji. Powiedzmy, że jest to pierwszy krok w łączeniu inspekcji. I to ważny krok, dlatego że dotychczas żywność kontrolowała i Inspekcja Handlowa, i Inspekcja Jakości Artykułów Rolno-Spożywczych, i Inspekcja Weterynaryjna. Teraz będą kontrolowały dwie, czyli już jesteśmy...</u>
          <u xml:id="u-344.2" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Tak, ale już... Wydaje mi się, że ważny krok został zrobiony. Przynajmniej mówiąc o żywności w hurtowniach i na półkach sklepowych. Teraz kluczową będzie Inspekcja Handlowa Artykułów Rolno-Spożywczych. Chciałem to podkreślić. Natomiast oczywiście pewnie jest to pierwszy krok – tak bym powiedział.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Nie zgodzę się z panem ministrem. Jeszcze zostaje sanepid.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Pani przewodnicząca, pani pozwoli, że poprowadzę dalej posiedzenie Komisji, dobrze? Proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Nie, nie, teraz nie stworzę innego projektu. W związku z tym proponujemy spróbować procedować przedstawiony projekt, który został przygotowany. Nie wiem, czy mamy odnieść się...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Proszę się odnieść do uwag legislacyjnych. A, jeszcze jedna uwaga. Bardzo proszę, jeszcze jedna uwaga legislacyjna. Proszę się do nich odnieść, bo chciałbym głosować poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Bardzo dziękuję, panie przewodniczący. To jest też prośba do wnioskodawców w kontekście tego, co usłyszeliśmy wcześniej, czyli sformułowania odnośnie do stanowienia dochodu budżetu państwa. Również zwracamy uwagę, że jeżeli państwo przychylają się do tego, aby usunąć sformułowanie w tym miejscu – to jest poprawka nr 2 lit. b – to konsekwentnie też powinniśmy w poprawce nr 4 w zmianie piątej, w nowym brzmieniu ust. 5, także usunąć to sformułowanie. Też prosimy o wyraźne upoważnienie Biura Legislacyjnego do dokonania takiej korekty za potwierdzeniem zasadności przez stronę rządową. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Tak, jak najbardziej potwierdzam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">A wnioskodawca?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#PosełLeszekGalemba">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Wyraża zgodę. Dziękuję. To było mi potrzebne.</u>
          <u xml:id="u-354.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Przechodzimy do głosowania. Najpierw przegłosujemy wszystkie poprawki, później będzie nam łatwiej procedować nad ustawą. Proszę bardzo. Kto z państwa jest za przyjęciem pierwszej i czwartej poprawki? Proszę o podniesienie ręki. Dziękuję bardzo. Kto jest przeciw? Dziękuję bardzo. Kto się wstrzymał? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#SekretarzKomisjiDariuszMyrcha">19 za, zero przeciw, zero wstrzymujących.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-356.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Teraz zmienimy formę głosowania. Kto jest przeciw poprawce drugiej i piątej? Czy jest ktoś przeciw?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">A szóstej nie? Bo to jest razem: druga, piąta i szósta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">A, druga, piąta i szósta. Tak jest. Druga, piąta i szósta. Kto jest przeciw? Czy jest ktoś przeciw poprawkom drugiej, piątej, szóstej? Nie ma. Poprawki zostały przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-358.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Kto jest przeciw poprawce trzeciej? Nie ma. Stwierdzam, że poprawka trzecia została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-358.2" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Przechodzimy do procedowania. Czy są uwagi do tytułu ustawy wraz z poprawką, która została już przyjęta? Nie widzę. Stwierdzam, że tytuł ustawy został rozpatrzony.</u>
          <u xml:id="u-358.3" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Art. 1 wraz z poprawką, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">To wszystko już było.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Do art. 1 był, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Tak. Panie przewodniczący, uwagi w tym zakresie ze strony Biura Legislacyjnego zostały przedstawione, a poprawka m.in. obejmuje ten przepis.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dobrze. Czy ktoś jest przeciw art. 2? Nie widzę. Stwierdzam, że art. 2 został...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Pierwszemu. Art. 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Pierwszemu. Przepraszam. Art. 1 został rozpatrzony.</u>
          <u xml:id="u-364.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Czy ktoś ma uwagi do art. 2? Nie widzę. Stwierdzam, że art. 2 został rozpatrzony.</u>
          <u xml:id="u-364.2" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Czy ktoś ma uwagi do art. 3? Nie widzę. Stwierdzam, że art. 3 został rozpatrzony.</u>
          <u xml:id="u-364.3" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Czy ktoś ma uwagi do art. 4? Biuro, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Dziękuję, panie przewodniczący. Szanowni państwo. Otóż jeśli chodzi o art. 4, to mamy trzy kwestie.</u>
          <u xml:id="u-365.1" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Jedna z nich to też prośba do strony rządowej, do pana posła wnioskodawcy. Przed momentem była mowa o poprawce nr 3, bo to jest najprawdopodobniej ta odpowiedź – tak przynajmniej to odczytuję. Otóż w zmianie trzeciej, czyli w art. 4 pkt 3, w dodawanym art. 11a w ust. 1, we wprowadzeniu do wyliczenia uwagę zgłosił prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Najprawdopodobniej – tu prośba do strony rządowej o potwierdzenie – poprawka nr 3 te wątpliwości ma w państwa ocenie usunąć.</u>
          <u xml:id="u-365.2" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Aha, czyli OK. Dobrze, rozumiem.</u>
          <u xml:id="u-365.3" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Pozostałe dwie kwestie. Otóż w pkt 1 znowu mamy... Znowu, bo często na posiedzeniach komisji prawniczych pojawiają się zastrzeżenia Biura Legislacyjnego do sformułowania „z zastrzeżeniem ust. 2”. Prośba do strony rządowej: czy nie moglibyśmy się pokusić o inne sformułowanie? Proponowane może być albo „z uwzględnieniem”, albo „z wyjątkiem”. Prośba o rozstrzygnięcie przez stronę rządową, które z tych dwóch sformułowań byłoby właściwsze.</u>
          <u xml:id="u-365.4" who="#LegislatorKonradNietrzebka">No i oczywiście w lit. b w zmianie pierwszej również pojawia się odesłanie do tzw. przepisów odrębnych. Podczas poprzedniego procedowania druku nr 155 Biuro Legislacyjne też zabierało głos i też wskazywało na wątpliwości co do nieprawidłowej techniki legislacyjnej, polegającej na odsyłaniu do przepisów odrębnych, czyli de facto do przepisów, które mogą być dla adresatów niejasne i adresat może być nieświadomy, do jakich przepisów może to być odesłanie. Kompleksowo ta uwaga dotyczy całej zmiany trzeciej.</u>
          <u xml:id="u-365.5" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Ponadto wskazujemy na pkt 6 art. 4. Tu z kolei znowu bardzo często na posiedzeniach Komisji wskazujemy na czasownik modalny „powinien”. W naszej ocenie istnieje możliwość zamiany sformułowania „powinien być określany” na np. sformułowanie „określa się”. Też prośba do strony rządowej o odniesienie się do tych kwestii.</u>
          <u xml:id="u-365.6" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo. To jest kompleksowe przedstawienie uwag do art. 4.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-366.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Pan minister już głową sygnalizował swoją opinię, ale prosiłbym, żeby wypowiedział się do mikrofonu, bo chcemy mieć to w protokole.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#DyrektorDepartamentuPromocjiiJakościŻywnościMRiRWMichałRzytki">Szanowni państwo, panie przewodniczący. Odniosę się do pierwszej propozycji zastąpienia „z zastrzeżeniem” na „z uwzględnieniem”. Jak najbardziej przychylamy się do propozycji.</u>
          <u xml:id="u-367.1" who="#DyrektorDepartamentuPromocjiiJakościŻywnościMRiRWMichałRzytki">Druga część mówiła o tym, że poprawka nr 3 uwzględnia uwagi prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Rzeczywiście tak jest. Potwierdzamy to.</u>
          <u xml:id="u-367.2" who="#DyrektorDepartamentuPromocjiiJakościŻywnościMRiRWMichałRzytki">Trzecia uwaga dotyczyła odwołania do przepisów odrębnych. Już w pierwszej części posiedzenia wyrażaliśmy nasze stanowisko w tej sprawie, że systemowo ustawa w taki sposób jest skonstruowana i tej propozycji nie możemy przyjąć.</u>
          <u xml:id="u-367.3" who="#DyrektorDepartamentuPromocjiiJakościŻywnościMRiRWMichałRzytki">Natomiast ostatnie założenie, które mówiło o zastąpieniu czasownika modalnego „powinien być” na „określa się”, jak najbardziej przyjmujemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-368.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Czy Biuro Legislacyjne?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Tak, jak najbardziej to wszystko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">OK.</u>
          <u xml:id="u-370.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Czy są jeszcze uwagi do art. 4? Nie widzę. Stwierdzam, że art. 4 został rozpatrzony.</u>
          <u xml:id="u-370.2" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Do art. 5? Nie widzę. Stwierdzam, że art. 5 został rozpatrzony.</u>
          <u xml:id="u-370.3" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Do art. 6? Nie widzę. Stwierdzam, że art. 6 został rozpatrzony.</u>
          <u xml:id="u-370.4" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Art. 7.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Momencik, panie przewodniczący.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Do art. 6 czy do art. 7?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Do art. 6, panie przewodniczący. Nie zdążyłem. Cały czas miałem rękę w górze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Też tylko sygnalizujemy – w art. 6 pkt 4 lit. f, to jest nowe brzmienie ust. 13. W art. 40a również będzie, zgodnie z upoważnieniem, usunięcie wyrazów „stanowią dochód budżetu państwa”. Widzę, że kiwa głową pan minister, więc będzie zgoda.</u>
          <u xml:id="u-375.1" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Jeśli chodzi o dalszą część art. 6, to już zostawię ją bez uwag z naszej strony. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-376.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Ministerstwo?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Tak. Zgadzamy się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#DyrektorDepartamentuPromocjiiJakościŻywnościMRiRWMichałRzytki">Tak, zdecydowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Zdecydowanie, dobrze. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-380.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Czy są jeszcze uwagi do art. 6? Nie widzę. Stwierdzam, że art. 6 został rozpatrzony.</u>
          <u xml:id="u-380.2" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Art. 7.</u>
          <u xml:id="u-380.3" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Pani przewodnicząca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Chciałam zapytać. Rozumiem, że jest to doprecyzowanie, kto będzie mógł zawiadamiać i zbierać informacje, dotyczące powiadamiania systemu RASFF (System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywności i Paszach). Tak? Rozumiem, że było to konieczne, żeby... Nie rozumiem tego zapisu, bo inspekcja zawsze mogła zawiadamiać RASFF.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-382.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Ministerstwo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#DyrektorDepartamentuPromocjiiJakościŻywnościMRiRWMichałRzytki">Szanowna pani poseł, szanowni państwo. Zmiana dotyczy tak naprawdę usunięcia odwołania do Inspekcji Handlowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-384.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Czy pani przewodnicząca...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-385">
          <u xml:id="u-385.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Rozumiem, że w art. 7, w tym drugim, jeżeli... W zmianie pierwszej i w drugiej jest mowa o powiadomieniu i tworzeniu rejestru niebezpiecznych substancji, które mogą się pojawić, i powiadamianiu europejskiego punktu RASFF. A nie ma odwołania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-386">
          <u xml:id="u-386.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-386.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Pan mecenas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-387">
          <u xml:id="u-387.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Dziękuję, panie przewodniczący. Szanowni państwo. Pytanie do strony rządowej w zakresie art. 7. Otóż w naszej ocenie, biorąc pod uwagę rozstrzygnięcia, które znajdują się już w projektowanej ustawie, warto byłoby pokusić się, aby w art. 7 dodać jeszcze kolejną zmianę, która to zmiana w sposób kompleksowy zastępowałaby wyrazy „środki żywienia zwierząt” wyrazem „pasze”. W kontekście całości regulacji, zawartej w projektowanej ustawie, w naszej ocenie użyte w art. 12 w ust. 3 w pkt 5, w art. 30 w ust. 1 w pkt 5 w lit. m oraz lit. n, a także w art. 30 w ust. 1 w pkt 7, w różnym przypadku wyrazy „środki żywienia zwierząt” należałoby zastąpić użytym w odpowiednim przypadku wyrazem „pasze”.</u>
          <u xml:id="u-387.1" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Prośba do strony rządowej: czy nie należałoby tego dokonać tak, aby regulacje zawarte w ustawie o Inspekcji Weterynaryjnej kompleksowo odnosiły się do zmian związanych z paszami?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-388">
          <u xml:id="u-388.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-388.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Ministerstwo?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-389">
          <u xml:id="u-389.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Tak. Zgadzamy się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-390">
          <u xml:id="u-390.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-390.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Stwierdzam, że art. 7 został rozpatrzony.</u>
          <u xml:id="u-390.2" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Art. 8. Nie widzę. Stwierdzam, że art. 8 został rozpatrzony.</u>
          <u xml:id="u-390.3" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Art. 9.</u>
          <u xml:id="u-390.4" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-391">
          <u xml:id="u-391.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Również sygnalizujemy. Art. 9 zmiana druga lit. b. Również wyrazy „stanowią dochód budżetu państwa i” należałoby skreślić zgodnie z naszymi wcześniejszymi ustaleniami. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-392">
          <u xml:id="u-392.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Ministerstwo?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-393">
          <u xml:id="u-393.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Tak. Konsekwentnie zgadzamy się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-394">
          <u xml:id="u-394.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-394.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Czy są jeszcze uwagi do art. 9? Nie widzę. Stwierdzam, że art. 9 został rozpatrzony.</u>
          <u xml:id="u-394.2" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Art. 10. Nie widzę. Stwierdzam, że art. 10 został rozpatrzony.</u>
          <u xml:id="u-394.3" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Art. 11. Nie widzę. Stwierdzam, że art. 11 został rozpatrzony.</u>
          <u xml:id="u-394.4" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Art. 12.</u>
          <u xml:id="u-394.5" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-395">
          <u xml:id="u-395.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Dziękuję, panie przewodniczący. Pytanie do strony rządowej. Mamy też wątpliwość w art. 12. W zmianie drugiej w ust. 2 art. 94 pojawia się sformułowanie „są organami właściwymi”. Gdy patrzymy na brzmienie tego artykułu, to możemy mieć wątpliwości co do zasadności użycia liczby mnogiej. Pytanie do strony rządowej: czy tak ma pozostać, czy należałoby się ewentualnie zastanowić nad jakąś poprawką w tym zakresie? Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-396">
          <u xml:id="u-396.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Strona rządowa?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-397">
          <u xml:id="u-397.0" who="#DyrektorDepartamentuPromocjiiJakościŻywnościMRiRWMichałRzytki">Proponowalibyśmy, żeby nie zmieniać i utrzymać obecne brzmienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-398">
          <u xml:id="u-398.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-399">
          <u xml:id="u-399.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-399.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Stwierdzam, że art. 12 został rozpatrzony.</u>
          <u xml:id="u-399.2" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Art. 13. Nie widzę. Stwierdzam, że art. 13 został... Biuro? Nie. Stwierdzam, że art. 13 został rozpatrzony.</u>
          <u xml:id="u-399.3" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Art. 14. Stwierdzam, że został rozpatrzony.</u>
          <u xml:id="u-399.4" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Art. 15. Stwierdzam, że został rozpatrzony.</u>
          <u xml:id="u-399.5" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Art. 16. Stwierdzam, że został rozpatrzony.</u>
          <u xml:id="u-399.6" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Art. 17. Stwierdzam, że został rozpatrzony.</u>
          <u xml:id="u-399.7" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Art. 18. Stwierdzam, że został rozpatrzony.</u>
          <u xml:id="u-399.8" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Art. 19. Stwierdzam, że został rozpatrzony.</u>
          <u xml:id="u-399.9" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Art. 20. Stwierdzam, że został rozpatrzony.</u>
          <u xml:id="u-399.10" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Art. 21. Stwierdzam, że został rozpatrzony.</u>
          <u xml:id="u-399.11" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Art. 22. Stwierdzam, że został rozpatrzony.</u>
          <u xml:id="u-399.12" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Art. 23. Stwierdzam, że został rozpatrzony.</u>
          <u xml:id="u-399.13" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Art. 24. Stwierdzam, że został rozpatrzony.</u>
          <u xml:id="u-399.14" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Art. 25. Stwierdzam, że został rozpatrzony.</u>
          <u xml:id="u-399.15" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Art. 26. Stwierdzam, że został rozpatrzony.</u>
          <u xml:id="u-399.16" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Art. 27. Stwierdzam, że został rozpatrzony.</u>
          <u xml:id="u-399.17" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Art. 27?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-400">
          <u xml:id="u-400.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Tak, tak, panie przewodniczący. Sygnalizujemy poprawkę nr 5. Mamy dodawany art. 27a. To też już będziemy uwzględniać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-401">
          <u xml:id="u-401.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">To jest art. 27 i art. 27a. Tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-402">
          <u xml:id="u-402.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Poprawka piąta stanowi o dodaniu art. 27a.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-403">
          <u xml:id="u-403.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Tak jest.</u>
          <u xml:id="u-403.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Art. 27 został rozpatrzony.</u>
          <u xml:id="u-403.2" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Art. 27a, który został wprowadzony poprawką, został rozpatrzony.</u>
          <u xml:id="u-403.3" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Art. 28. Stwierdzam, że art. 28 został rozpatrzony.</u>
          <u xml:id="u-403.4" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Art. 29.</u>
          <u xml:id="u-403.5" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-404">
          <u xml:id="u-404.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Z poprawką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-405">
          <u xml:id="u-405.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Art. 28 z poprawką został rozpatrzony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-406">
          <u xml:id="u-406.0" who="#Głoszsali">Nie, nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-407">
          <u xml:id="u-407.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Panie przewodniczący, chodzi o art. 29, który mówi o wejściu w życie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-408">
          <u xml:id="u-408.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">OK.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-409">
          <u xml:id="u-409.0" who="#LegislatorKonradNietrzebka">Proszę zwrócić uwagę na fakt, że poprawka nr 6 dodaje pkt 3 w tym artykule.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-410">
          <u xml:id="u-410.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Tak jest. Art. 29 z poprawką. Czy są uwagi? Stwierdzam, że art. 29 z poprawką został rozpatrzony.</u>
          <u xml:id="u-410.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Przechodzimy do głosowania nad całością. Chwila. Szybciej pracuję, niż zmieniają się kartki.</u>
          <u xml:id="u-410.2" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Przechodzimy do głosowania całości ustawy, oczywiście z poprawkami. Kto jest za? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-410.3" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Stwierdzam, że ustawa została... Jednak proszę o podanie wyników.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-411">
          <u xml:id="u-411.0" who="#SekretarzKomisjiDariuszMyrcha">Za 19, przeciw zero, zero wstrzymujących.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-412">
          <u xml:id="u-412.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Stwierdzam, że projekt ustawy z poprawkami został przyjęty przez Komisję.</u>
          <u xml:id="u-412.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Wybieramy posła sprawozdawcę. Pan Kazimierz Gwiazdowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-413">
          <u xml:id="u-413.0" who="#PosełKazimierzGwiazdowski">Proponuję na posła sprawozdawcę pana Leszka Galembę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-414">
          <u xml:id="u-414.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Czy pan poseł Leszek Galemba wyraża zgodę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-415">
          <u xml:id="u-415.0" who="#PosełLeszekGalemba">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-416">
          <u xml:id="u-416.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Wyraża zgodę.</u>
          <u xml:id="u-416.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Pytanie do przedstawiciela rządu, do pana ministra. Czy poprawki, będące wynikiem prac Komisji, zawierają postanowienia sprzeczne z prawem Unii Europejskiej i czy zasadne jest wystąpienie przez Komisję o opinię do ministra spraw zagranicznych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-417">
          <u xml:id="u-417.0" who="#PodsekretarzstanuwMRiRWRyszardKamiński">Nie ma takiej potrzeby.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-418">
          <u xml:id="u-418.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-418.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Na tym...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-419">
          <u xml:id="u-419.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Nie. Miał być głos dla państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-420">
          <u xml:id="u-420.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Tak. Tak, mimo tego, że już przebrnęliśmy przez porządek dzienny, ale obiecaliśmy pani, że pani jeszcze ad vocem zabierze głos. Dlatego bardzo proszę...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-421">
          <u xml:id="u-421.0" who="#PosełDorotaNiedziela">Państwo. Państwo zabiorą głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-422">
          <u xml:id="u-422.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-423">
          <u xml:id="u-423.0" who="#CzłonekBielmlekSpółdzielniMleczarskiejAlbertKarpiesiuk">Dzień dobry. Chciałbym tylko powiedzieć, że z naszej strony nie oczekujemy takiej pomocy finansowej, tylko bardziej wypracowania systemu, żeby nie dochodziło do takiej patologii. Rolą państwa nie jest gaszenie pożarów, tylko niedopuszczanie do pożaru.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-424">
          <u xml:id="u-424.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">To już zostało powiedziane, że postaramy się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-425">
          <u xml:id="u-425.0" who="#CzłonekBielmlekSpółdzielniMleczarskiejAlbertKarpiesiuk">Chodzi o to, żeby były mechanizmy, aby państwo mogło bardziej wkraczać, jeżeli my jako właściciele nie mamy możliwości kontroli nad naszym majątkiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-426">
          <u xml:id="u-426.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Drodzy państwo posłowie. Proszę pana posła, żeby został na sali, żebyśmy potraktowali rolników tak, jak powinniśmy potraktować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-427">
          <u xml:id="u-427.0" who="#CzłonekBielmlekSpółdzielniMleczarskiejAlbertKarpiesiuk">Przepraszam, panie przewodniczący. Nie chcemy sprawy przedstawiać politycznie, tylko po prostu człowiek, nieudolny zarządca, w wyniku swoich sztuczek księgowych skrzywdził prawie tysiąc spółdzielców, a z rodzinami robi się już kilka tysięcy osób.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-428">
          <u xml:id="u-428.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Był wniosek posła Ajchlera, żeby prezydium przemyślało sprawę i przeprocedowało informację ministra na temat spółdzielczości w Polsce. Najprawdopodobniej w najbliższym czasie temat wróci – ogólny temat, tak jak pan mówi, żeby jednak była to sprawa systemowa, a nie tylko i wyłącznie dotyczyła jednej spółdzielni.</u>
          <u xml:id="u-428.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Drodzy państwo. Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny posiedzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-429">
          <u xml:id="u-429.0" who="#PosełRomualdAjchler">Mam jeszcze pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-430">
          <u xml:id="u-430.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Dziękuję państwu za uwagę. Zamykam posiedzenie Komisji...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-431">
          <u xml:id="u-431.0" who="#PosełRomualdAjchler">Mam jeszcze pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-432">
          <u xml:id="u-432.0" who="#Głoszsali">Już skończył.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-433">
          <u xml:id="u-433.0" who="#PosełRomualdAjchler">Nie skończył jeszcze pan przewodniczący.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-434">
          <u xml:id="u-434.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">W końcu skończył czy nie skończył?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-435">
          <u xml:id="u-435.0" who="#CzłonekBielmlekSpółdzielniMleczarskiejAlbertKarpiesiuk">Bo chce zamknąć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-436">
          <u xml:id="u-436.0" who="#PosełRomualdAjchler">Dobrze, już zaraz zamknie.</u>
          <u xml:id="u-436.1" who="#PosełRomualdAjchler">Panie przewodniczący, mam pytanie do rolników. Otóż na końcu stwierdzenia pan przypomniał, czy powiedział, że... Nie zrozumiałem dokładnie, kto to był sprawcą tej gospodarności?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-437">
          <u xml:id="u-437.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Ale to już myślę, panie pośle…</u>
          <u xml:id="u-437.1" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-438">
          <u xml:id="u-438.0" who="#Głoszsali">Prezes. Obecny prezes, który był wiceministrem, ale już...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-439">
          <u xml:id="u-439.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Zamykam posiedzenie. Protokół zostanie....</u>
        </div>
        <div xml:id="div-440">
          <u xml:id="u-440.0" who="#CzłonekBielmlekSpółdzielniMleczarskiejAlbertKarpiesiuk">Mogę panu odpowiedzieć. Senator PiS…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-441">
          <u xml:id="u-441.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">… wyłożony w sekretariacie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-442">
          <u xml:id="u-442.0" who="#CzłonekBielmlekSpółdzielniMleczarskiejAlbertKarpiesiuk">… sekretarz stanu w ministerstwie rolnictwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-443">
          <u xml:id="u-443.0" who="#PrzewodniczącyposełRobertTelus">Mówił pan o tym, że chcemy załatwić problem, a nie występować politycznie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-444">
          <u xml:id="u-444.0" who="#PosełRomualdAjchler">Musimy wiedzieć, o kogo chodzi.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>