text_structure.xml 80.7 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Otwieram posiedzenie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Witam posłów i przybyłych gości oraz pracowników Kancelarii Sejmu. Stwierdzam kworum oraz że protokół z poprzedniego posiedzenia Komisji został przyjęty, wobec niewniesienia do niego zastrzeżeń. Doręczony członkom Komisji projekt porządku dziennego zawiera dwa punkty porządku dziennego. Zwracam jednak uwagę, że w zwyczajowo rozpatrywanym pod koniec posiedzenia punkcie tzw. sprawy bieżące będziemy mieli do rozpatrzenia dwa zagadnienia. Pierwsze zagadnienie będzie rozpatrywane na wniosek posła Andrzeja Czumy. Drugie będzie dotyczyło problemu wyjazdowego posiedzenia Komisji planowanego w dniach 30 maja–1 czerwca, podczas którego będziemy wizytować zakład karny i areszt śledczy.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Czy są jakieś inne propozycje zmian w porządku dziennym?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PoselAndrzejCzuma">Zgłaszam propozycję uzupełnienia porządku dziennego o punkt dotyczący wysłuchania informacji na temat prac podkomisji, której jestem przewodniczącym, a pracującej nad ustawą o biegłych sądowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">O zgłoszonej przez posła Andrzeja Czumę chęci wystąpienia przed Komisją już poinformowałem w swojej pierwszej wypowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselAndrzejCzuma">Słyszałem, aczkolwiek chciałem formalnie potwierdzić to drobne rozszerzenie porządku dziennego w punkcie sprawy bieżące.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Czy posłowie zgłaszają sprzeciw wobec propozycji zmiany porządku dziennego? Nie widzę sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Czy są jakieś inne propozycje zmian w porządku dziennym? Nie widzę innych zgłoszeń. Stwierdzam, że porządek posiedzenia został zaakceptowany.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Przechodzimy do rozpatrzenia punktu pierwszego porządku dziennego, w którym zajmiemy się pierwszym czytaniem rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów oraz o zmianie innych ustaw (druk nr 1445). Głos przekazuję wnioskodawcy projektu, którego prosiłbym o przedstawienie nam ogólnego zarysu projektu oraz jego uzasadnienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">W imieniu rządu mam zaszczyt przedstawić projekt ustawy o zmianie ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów oraz zmianie niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Niniejszy projekt stanowi konsekwencję dwojakiego rodzaju doświadczeń. Z jednej strony proponowane zmiany wynikają z oceny rezultatów ponad ośmioletniego funkcjonowania ustawy. Co do zasady, uchwalone w 1996 r. i wprowadzone w 1998 r. nowe instytucje prawne: zastaw rejestrowy, jako postać ograniczonego prawa rzeczowego powstającego na podstawie przepisów prawa cywilnego, oraz sądowy rejestr zastawów znakomicie przyjęły się w polskim systemie prawa i potwierdziły swoją ogromną przydatność dla wspierania i ochrony umownych stosunków majątkowych. Niektóre szczegółowe rozwiązania były jednak krytykowane ze względu na niedostosowanie do zasad prawa europejskiego bądź nieskuteczne, długotrwałe lub zbyt kosztowne działanie. Dlatego zmiany przepisów zawarte w projekcie mają na celu usunięcie barier do pełnego wykorzystania zastawu rejestrowego w praktyce. Proponuje się zniesienie ograniczeń podmiotowych po stronie wierzycieli zabezpieczonych, uproszczenie zasad określania wierzytelności zabezpieczonej, przedmiotu zastawów i doprecyzowanie niektórych reguł zaspokojenia zastawnika. Przede wszystkim jednak projekt ma na celu uproszczenie postępowania rejestrowego przez ograniczenie sądowego badania wniosków o wpis. Usprawnienie funkcjonowania rejestru zastawów jest niezbędne, gdyż występujące w praktyce trudności interpretacyjne treści przepisów nie odpowiadają potrzebom obrotu i realizacji postulatu szybkiego i pewnego postępowania rejestrowego.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Z drugiej strony projekt uwzględnia treść art. 58 ustawy z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym (Dz.U. Nr 130, poz. 1450, z późn.zm.), który wymaga, aby w określonym terminie organy władzy publicznej umożliwiły odbiorcom usług certyfikacyjnych wnoszenie podań i wniosków oraz innych czynności w postaci elektronicznej w przypadkach, gdy przepisy prawa wymagają składania ich w określonej formie lub według określonego wzoru. Zmiany proponowane w art. 42 i 43a ustawy mają zapewnić drogę elektroniczną dla skutecznego składania przez uczestników postępowania wniosków do wydziałów rejestru zastawów sądu rejonowego oraz składania wniosków do centralnej informacji o wydanie odpisów, zaświadczeń i informacji, jak również przesyłania w formie elektronicznej zarządzeń, postanowień i wszelkiej innej korespondencji z sądu oraz dokumentów i informacji z centralnej informacji rejestru zastawów.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Uzasadniając projekt ustawy, należy przedstawić charakterystykę poszczególnych zmian.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Proponowana zmiana art. 1 ust. 1 polega na usunięciu dotychczasowej zamkniętej listy wierzycieli uprawnionych do zaspokojenia swoich wierzytelności zastawem rejestrowym i przyjęciu, że uprawnienie takie przysługuje każdemu wierzycielowi. W zamian wprowadza się krótki przepis określający przedmiot ustawy.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Powyższa zmiana art. 1 ust. 1 uwzględnia także wejście Polski do Unii Europejskiej oraz wynikającą z przepisów unijnych zasadę swobody przepływu środków pieniężnych i związanych z nim płatności. W świetle załącznika nr I pkt IX do dyrektywy 88/361 (która została zastąpiona przez obowiązujące dzisiaj regulacje w art. 56-60 TWE) swoboda przepływu kapitału obejmuje swobodę ustanawiania prawa zastawu przez podmiot, który ma miejsce zamieszkania (siedzibę) na terytorium jednego z państw członkowskich – na rzecz podmiotu z terytorium innego państwa członkowskiego.</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Obecnie obowiązujący przepis budził też poważne wątpliwości w praktyce orzeczniczej sądów polskich (patrz uchwała Sądu Najwyższego z dnia 23 lutego 2005 r., sygn. akt III CZP 88/04, OSNCP 2006/1/5). Tymczasem ośmioletni okres funkcjonowania ustawy i praktyka sądów rejestrowych uzasadniają także odrzucenie dziś obaw, które towarzyszyły autorom ustawy z 1996 r., że zbytnie otwarcie nieznanej dobrze instytucji na wszystkie podmioty uczestniczące w obrocie spowoduje „zalanie” sądów zbyt wielką ilością wniosków o wpis. Utrzymywane ograniczenia dotyczyły w gruncie rzeczy już tylko kilku kategorii podmiotów (głównie osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz podmiotów zagranicznych niebędących instytucjami kredytowymi). Dlatego też nie ma podstaw do przypuszczeń, że liczba wniosków o wpis pod rządami proponowanych przepisów radykalnie wzrośnie. Przeciwnie, można oczekiwać, że zasadnicza zmiana zakresu sądowego badania wniosków o wpis spowoduje znaczne skrócenie okresu postępowania rejestrowego.</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Proponowana zmiana art. 2 ust. 4 opiera się na stwierdzeniu faktu, że w obecnie obowiązującym stanie prawnym nie jest możliwe ustanowienie przez osobę trzecią zastawu rejestrowego zabezpieczającego wierzytelność z tytułu obligacji, gdyż wątpliwości praktyczne budzi wyrażenie „organ właściwy emitenta”. Wykreślono zwrot „uchwała właściwego organu emitenta”, a jednocześnie rozszerzono zakres przedmiotowy zgodnie z innymi ustawami o papierach wartościowych.</u>
          <u xml:id="u-6.8" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Dalsze przepisy art. 4 ust. 2 i 3 ustawy oraz praktyka nie dopuszczają innego rozwiązania niż zawarcie umowy z administratorem zastawu.</u>
          <u xml:id="u-6.9" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Proponowana zmiana jest spójna ze zmianą art. 4 ust. 3 ustawy.</u>
          <u xml:id="u-6.10" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Zmiana art. 3 ust. 1 ustawy wynika z konieczności zapewnienia spójności systemu prawa i uniknięcia wątpliwości interpretacyjnych, jakie powstały w związku z brzmieniem art. 180 ustawy z dnia 15 lipca 2000 r. – Kodeks spółek handlowych, który do powstania zastawu rejestrowego na udziale w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością wymaga formy szczególnej: formy pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi.</u>
          <u xml:id="u-6.11" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Podobne wątpliwości budziło stosowanie przewidzianego w art. 329 par. 1 Kodeksu cywilnego wymogu nadania daty pewnej umowie o ustanowienie zastawu rejestrowego na prawach.</u>
          <u xml:id="u-6.12" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Proponowane rozwiązanie wynika z przepisu art. 2, że zastaw rejestrowy powstaje dopiero z chwilą wpisu do rejestru zastawów, a umowa zastawnicza jest składana do akt w sądzie rejestrowym.</u>
          <u xml:id="u-6.13" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Podobne rozwiązanie co do formy umowy zastawniczej zawarto w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 2 kwietnia 2004 r. o niektórych zabezpieczeniach finansowych.</u>
          <u xml:id="u-6.14" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Proponowana zmiana art. 3 ust. 2 pkt 4 opiera się na stwierdzeniu faktu, że dotychczasowy przepis przewidywał dwa sposoby określenia wierzytelności zabezpieczonej zastawem: wierzytelność w określonej wysokości oraz wierzytelność „przyszłą lub warunkową o wysokości nieustalonej w chwili zawarcia umowy zastawniczej”, dla której wskazuje się „najwyższą sumę zabezpieczenia”. Stanowiło to nawiązanie do rozróżnienia hipoteki zwykłej oraz hipoteki kaucyjnej. Dodatkowo obecna treść art. 3 ust. 2 pkt 4 budziła wątpliwości interpretacyjne w świetle art. 6 i art. 40 ust. 1 pkt 4 ustawy. To wszystko przemawia za przyjęciem jednolitego sposobu określania wierzytelności zabezpieczonej. Wpisywanie do rejestru najwyższej kwoty zabezpieczenia umożliwi pozostałym wierzycielom realną wiedzę o zadłużeniu zastawcy.</u>
          <u xml:id="u-6.15" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Celem uproszczenia procedury wpisu zastawu do rejestru wnioskodawca proponuje skreślenie art. 3 ust. 3. Rezygnujemy zatem z ograniczenia stron miesięcznym terminem na złożenie wniosku o wpis zastawu do rejestru, tym bardziej że zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy zastaw rejestrowy powstaje dopiero w momencie dokonania wpisu do rejestru zastawów. Wykreślenie ograniczenia terminu na złożenie wniosku łączy się z przeniesieniem określenia kręgu osób uprawnionych do złożenia tego wniosku do art. 39 ust. 1 do rozdziału 8 ustawy, który reguluje tryb postępowania rejestrowego. Skoro o pierwszeństwie zastawu rejestrowego decyduje data wpisu do rejestru – zastawnik sam jest zainteresowany szybkim złożeniem wniosku, a 1-2-dniowe opóźnienie powodowało odmowę wpisu. Proponowana zmiana stanowi usunięcie jednego z ograniczeń szerszego stosowania instytucji rejestru zastawów.</u>
          <u xml:id="u-6.16" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Proponowana zmiana art. 4 wynika z faktu wykreślenia ograniczenia podmiotowego w art. 1 ust. 1, gdyż nieaktualny stał się zwrot o „wierzycielach, z których przynajmniej jeden jest uprawniony do zabezpieczenia swoich wierzytelności zastawem rejestrowym”. Wyznaczenie administratora zastawu wydaje się również konieczne, jeżeli kredyt udzielony przez jeden podmiot stał się kredytem wspólnym wskutek przelewu części wierzytelności. Potrzeby obrotu bankowego przemawiają za tym, aby taką możliwość dopuścić. Dodatkowo instytucja administratora zastawu okazuje się być przydatna w przypadku restrukturyzacji zobowiązań w postępowaniu układowym. Jeżeli układ z wierzycielami ma polegać na zabezpieczeniu ich wierzytelności zastawem rejestrowym na majątku upadłego, to celowym jest użycie w tej sytuacji administratora i ustanowienie jednego zastawu na zabezpieczenie wszystkich wierzytelności objętych układem. W innym wypadku należałoby ustanowić tyle zastawów, ilu jest wierzycieli. Konieczność umownego porozumienia się wierzycieli wybierających administratora zastawu wspiera prawdopodobieństwo powodzenia układu.</u>
          <u xml:id="u-6.17" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Nie są też znane przypadki nadużycia tej instytucji przez wierzycieli, pokrzywdzenia dłużnika itp.</u>
          <u xml:id="u-6.18" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Skreślenie dotychczasowej treści art. 6 jest konsekwencją ujednolicenia opisu wierzytelności zabezpieczonej zastawem rejestrowym w art. 3 ust. 2 pkt 4. W sytuacji, gdy zasadą jest zabezpieczanie wierzytelności do wysokości najwyższej sumy zabezpieczenia, utrzymywanie obecnego art. 6 pozostawałoby w sprzeczności z innymi przepisami ustawy.</u>
          <u xml:id="u-6.19" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Proponowana zmiana art. 7 ust. 1 opiera się na stwierdzeniu faktu, że zgodnie z ustawą z dnia 18 września 2001 r. – Kodeks morski (rejestr okrętowy obejmuje nie tylko statki morskie, ale i statki w budowie (art. 23 par. 4, art. 25). Części składające się na statek w budowie mogą jednak stanowić przedmiot zastawu rejestrowego, jako zbiór rzeczy ruchomych, stanowiący całość gospodarczą.</u>
          <u xml:id="u-6.20" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Proponowana zmiana art. 7 ust. 3 opiera się na stwierdzeniu faktu, że w odniesieniu do rzeczy lub praw przyszłych spotykane były liczne wątpliwości i stosowano rozbieżną praktykę co do pojęcia „zbioru rzeczy ruchomych i praw, które zostaną dopiero nabyte w przyszłości”. Przepis obecnie proponowany precyzuje zakres przedmiotowy tego zbioru, co jest zgodne z ogólną zasadą możliwości objęcia zastawem rejestrowym rzeczy i praw przyszłych z chwilą ich objęcia przez zastawcę.</u>
          <u xml:id="u-6.21" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Proponowana zmiana art. 9, która łączy się ze zmianą art. 7 ust. 1 ustawy, ma na celu usunięcie rozbieżności praktyki odnośnie do składników „statków w budowie”, takich jak np. silnik, które stały się elementem statku wpisanego do rejestru okrętowego (patrz uwagi do zmiany art. 7 ust. 1), oraz gdy przedmiotem zastawu jest rzecz ruchoma wchodząca w skład zbioru rzeczy ruchomych, obciążona zastawem rejestrowym, która stała się następnie częścią składową nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-6.22" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Wprowadzone poprawki do art. 14 ust. 3 mają charakter redakcyjny, polegający na zastąpieniu zwrotu „przedmiotu obciążonego zastawem rejestrowym” zwrotem „przedmiotu zastawu rejestrowego”, który występuje w innych miejscach ustawy.</u>
          <u xml:id="u-6.23" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Proponowana zmiana treści art. 17 ust. 1 i 2 oraz wykreślenia ust. 3 wynika z wykreślenia ograniczenia kręgu podmiotów uprawnionych do ustanowienia zastawu z art. 1 ust. 1 ustawy. W art. 17 ust. 1 wykreślono część zdania, w którym nawiązywano do przeniesienia wierzytelności „na inny podmiot uprawniony”. Zrezygnowano z dotychczasowej treści ust. 2, który dotyczył przeniesienia wierzytelności na osobę nieuprawnioną, a ta zmiana wymagała wykreślenia ust. 3, który określał skutki naruszenia zakazu z ust. 2. Nowa treść ust. 2 (przeniesienie zastawu wskutek przeniesienia wierzytelności dotychczasowego administratora) stanowi konsekwencję zmian art. 4 ustawy. W okresie istnienia zabezpieczenia zastawnik będący administratorem zastawu może zbyć swą wierzytelność bez negatywnych skutków dla innych wierzycieli, jednak samo przejście praw wynikających z istniejącego zastawu dla tego nabywcy nastąpi z chwilą wpisania w rejestrze tej zmiany. Propozycja ta ma zapewnić dłużnikowi aktualną informację o osobie administratora, który musi być znany nie tylko wybierającym go wierzycielom. Należy unikać sytuacji, gdy dłużnik dokonuje spłaty na ręce administratora, gdyż nie wie o jego zmianie. Proponowana zmiana powoduje, że nowy wierzyciel i zastawnik będzie również zainteresowany ujawnianiem zmiany w rejestrze, co do osoby administratora.</u>
          <u xml:id="u-6.24" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Dotychczasowa treść art. 18 ustawy stanowi jeden z ustawowych wyjątków od zasady akcesoryjności zastawu rejestrowego. Nowa treść art. 18 ma na celu wyraźne określenie ustawowych kryteriów do dalszego istnienia zastawu rejestrowego, pomimo wygaśnięcia zabezpieczonej nim wierzytelności. Dotychczasowa treść umożliwiała składanie do akt rejestrowych umowy stron o przeniesieniu wpisanego zastawu na zabezpieczenie nowej, wyższej wierzytelności. Ta luka prawna naruszała usprawiedliwione interesy pozostałych wierzycieli. Poglądy w tym zakresie przedstawione zostały w uzasadnieniu postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 9 kwietnia 2002 r. w sprawie III CKW 806/99 oraz licznych glosach do tego orzeczenia. Proponowane zmiany biorą pod uwagę wolę stron, ale muszą zostać spełnione enumeratywnie wymienione kryteria wskazane w ust. 2, który wprowadza wyraźne ograniczenie co do wysokości sumy zabezpieczenia, przyjętej dla nowego stosunku prawnego (może być niższa lub taka sama jak kwota pierwotna) oraz ograniczenie czasowe (6 miesięcy). Natomiast w ust. 3 oraz 4 przewiduje się sposób postępowania stron, które nie chciały kontynuować współpracy.</u>
          <u xml:id="u-6.25" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Istotną nowością w ustawie jest wprowadzenie możliwości działania sądu rejestrowego z urzędu w nowej treści art. 39 ust. 1 ustawy. Nowy art. 18a przewiduje działanie sądu z urzędu po upływie ustawowego terminu wygaśnięcia zastawu rejestrowego. Termin 20 lat został przyjęty po ustaleniu, że w praktyce największa liczba umów zastawniczych dotyczy okresu 60 miesięcy (5 lat) i są one przedłużane w trybie art. 18 o dalsze 5 lat. Tak więc działania sądu z urzędu po okresie 20 lat od chwili wpisu zastawu w rejestrze ma na celu oczyszczenie rejestru zastawów, zwłaszcza elektronicznej bazy danych z tych wpisów, co do których strony nie wykazują żadnego zainteresowania, a brak jest skutecznego narzędzia do wymuszenia złożenia stosownego wniosku o wykreślenie zastawu. Przyjęto zasadę, że maksymalnie zastaw będzie wpisany w rejestrze przez okres 30 lat.</u>
          <u xml:id="u-6.26" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Możliwość wcześniejszego wykreślenia zastawu na wniosek stron reguluje art. 19 ustawy.</u>
          <u xml:id="u-6.27" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Proponowane zmiany art. 19 mają charakter porządkujący. Treść nowego ust. 2 została przeniesiona z dotychczasowego ust. 2 art. 18 tak, aby jeden przepis obejmował regulacje dotyczące wykreślenia zastawu na wniosek stron. W treści ust. 3 pkt 3 lit. B, obok komornika, dopisano „inny organ egzekucyjny”, uwzględniając przepisy ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.</u>
          <u xml:id="u-6.28" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Zmiany w art. 20 uwzględniają, że jego dotychczasowa treść nie była zgodna z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego, zmienionymi po 2005 r. (np. art. 1025 k.p.c). Nowa treść art. 20 ustawy utrzymuje regułę pierwszeństwa zaspokojenia wierzytelności zabezpieczonej zastawem rejestrowym, który został wpisany z datą wcześniejszą, dostosowując przepisy ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów do obowiązujących ustaw, w szczególności do art. 41 i 42 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.</u>
          <u xml:id="u-6.29" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Proponowane rozwiązanie w nowo dodanym art. 21a ma rozstrzygać wątpliwości powstające na podstawie obecnie obowiązujących przepisów, po wprowadzeniu do polskiego systemu prawa pozaegzekucyjnych sposobów zaspokojenia zastawnika. Ograniczono prawo zastawnika z prawa korzystania z uprawnień z art. 22-27 ustawy, gdy inni wierzyciele podejmują czynności mające na celu zaspokojenie przysługujących im wierzytelności w drodze postępowania egzekucyjnego prowadzonego według przepisów Kodeksu postępowania cywilnego. Proponowany przepis pełni rolę przepisu kolizyjnego. Zastawnik musi zgłosić swoje uprawnienia do organu prowadzącego egzekucje w trybie określonym w Kodeksie postępowania cywilnego.</u>
          <u xml:id="u-6.30" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Zmiany art. 22 idą w kilku kierunkach. Z jednej strony pojawiły się wątpliwości interpretacyjne odnoszące się do ust. 1 pkt 3, co do możliwości przejęcia przedmiotu zastawu w postaci zbioru rzeczy ruchomych lub praw, gdy strony umowy zastawniczej określiły ściśle wartość takiego przedmiotu zastawu. Z drugiej strony przewidziane w art. 22 ust. 1 pkt 3 „ścisłe oznaczanie wartości przedmiotu zastawu” miało (zdaniem autorów projektu ustawy z 1996 r.) prowadzić do wskazania kwoty wyrażonej w pieniądzu, aby uniknąć między stronami sporu o wartość przejmowanego przedmiotu zastawu. Praktyka jednak od samego początku ignoruje taką interpretację, przyjmując w umowach zastawniczych lub odrębnych porozumieniach rozmaite formy waloryzacji, i dlatego nowa treść art. 22 ust. 1 pkt 3 dopuszcza możliwość „umownego sposobu ustalenia wartości przedmiotu” do celów jego przejęcia.</u>
          <u xml:id="u-6.31" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Kolejna zmiana w art. 22 polega na dodaniu pkt 4 w ust. 1 oraz pkt 3 w ust. 2, które dotyczą zaspokojenia zastawnika w przypadku ustanowienia zastawu rejestrowego na wierzytelności z tytułu umowy rachunku bankowego. Dotychczas banki posługują się rozmaitymi rozwiązaniami typu pełnomocnictwo do rachunku lub przelew praw. Żadne z nich nie jest jednak jawne publicznie jak zastaw rejestrowy. Wprowadzone rozwiązanie zostało ograniczone tylko do przypadków, gdy zastawnikiem jest bank jednocześnie prowadzący rachunek bankowy na rzecz zastawcy.</u>
          <u xml:id="u-6.32" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Zmiana art. 24 ust. 2 ma na celu określenie kryteriów do realizacji przez Ministra Sprawiedliwości wytycznych, co do wydania rozporządzenia wykonawczego, którego treść powinna brać pod uwagę przedmiot zastawu rejestrowego, interesy zastawnika i zastawcy oraz bezpieczeństwo obrotu. Rozporządzenie powinno określać również tryb i koszty (notariusza i komornika) przeprowadzonego przetargu, uwzględniając przedmiot przetargu.</u>
          <u xml:id="u-6.33" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Proponowana zmiana art. 25 opiera się na stwierdzeniu faktu, że w polskim prawie zbliżona instytucja szczegółowego ustalania przedmiotu zastawu została wprowadzona w odniesieniu do zastawu skarbowego (art. 45 Ordynacji podatkowej). Podobne reguły wprowadzono do zastawu rejestrowego, aby uniemożliwić zmniejszanie składników majątkowych przez nierzetelnych zastawców, zanim zastawnik był w stanie skutecznie dokonać wszystkich czynności niezbędnych do zaspokojenia jego wierzytelności. Art. 25 nie prowadzi bezpośrednio do zaspokojenia zastawnika, a jedynie do uchronienia składników majątkowych przedmiotu zastawu przez dokonanie spisu z natury w sposób określony przez strony umowy zastawniczej i zakaz rozporządzania składnikami.</u>
          <u xml:id="u-6.34" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Potrzeba zmiany art. 27 ustawy wynika z faktu, że uprawnienie zastawnika do uruchomienia procedury mającej na celu zaspokojenie z dochodu osiągniętego w wyniku działań zarządcy w praktyce okazuje się faktycznie bezskuteczne, gdyż ustalenie tych zasad nie jest możliwe na etapie negocjowania umów zastawniczych. Nowy art. 27 ust. 1 wypełnia istniejącą lukę prawa i odsyła do obowiązujących już przepisów Kodeksu postępowania cywilnego o zarządzie przymusowym nad przedsiębiorstwem lub gospodarstwem rolnym (np. art. 1064 z oznaczeniem 1 i następne Kodeksu postępowania cywilnego) z odpowiednimi modyfikacjami. Ograniczono ryzyko pokrzywdzenia zastawcy, wprowadzając zasadę solidarnej odpowiedzialności zastawnika i zarządcy (w ust. 2) oraz zastawnika i dzierżawcy (w ust. 3) za szkody wyrządzone zastawcy. Brak stosownej regulacji umożliwiał ocenę, że wyznaczenie zastawnika jako zarządcy stanowi obejście prawa.</u>
          <u xml:id="u-6.35" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">W opinii ekspertów z zakresu postępowania cywilnego oraz prawa bankowego regulacje zawarte w art. 28 oraz w art. 29-35 są całkowicie martwe i nie ma potrzeby utrzymywania ich w systemie prawa. Zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy w sprawach nieuregulowanych stosuje się przepisy Kodeksu postępowania cywilnego, które w zakresie postępowania zabezpieczającego zostały znacznie zmodyfikowane po 2005 r. i odbiegały od treści wykreślonych przepisów pochodzących z 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-6.36" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Uzasadnienie zmian art. 36 wynika ze stwierdzenia faktu, że zaznaczenie wyłączności jurysdykcji krajowej w sprawach o wpis do rejestru zastawów wydaje się konieczne (dodany ust. 1a) do wyraźnego określenia, że do polskiego rejestru publicznego wpisy mogą być dokonywane tylko na podstawie orzeczeń sądów polskich bez możliwości uznania orzeczeń sądów zagranicznych. Łącznikiem jurysdykcji wyłącznej będzie wpis do rejestru według przepisów ustawy, czyli polskiej ustawy o zastawie rejestrowym. Dodać należy, że w opracowanym przez Komisję Kodyfikacyjną projekcie zmian przepisów dotyczących tzw. międzynarodowego postępowania sądowego zamieszczono regulację w proponowanym art. 1109 z oznaczeniem 1 par. 1 Kodeksu postępowania cywilnego: „Do wyłącznej jurysdykcji krajowej należą sprawy z zakresu postępowania rejestrowego dotyczące rejestru publicznego prowadzonego w Polsce”. W motywach do tej propozycji podkreślono, że przepis ten daje wyraz zasadzie, że sprawy o wpis do rejestru publicznego w Polsce mogą być rozstrzygane tylko przez sądy polskie. Propozycja wykreślenia ust. 2 wynika z faktu, że jest on całkowicie nieaktualny, a dodatkowo sprzeczny z przepisami wydanymi po 2000 r. Przepis art. 36 ust. 2 określa właściwość sądów rejestrowych, odwołując się do miast wojewódzkich i obszarów województwa. Tak więc uchylenie art. 36 ust. 2 wydaje się być konieczne i zasadne.</u>
          <u xml:id="u-6.37" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Na potrzeby usprawnienia postępowania o wpis zastawu do rejestru, a także w celu uniknięcia wątpliwości interpretacyjnych zmieniono art. 39 ust. 1. Dotychczasowy przepis przewiduje jedynie składanie do rejestru wniosku oraz umowy zastawniczej. Tymczasem podstawą wpisu zgodnie z projektowanymi przepisami (zob. proponowane nowe brzmienie art. 4), a także obowiązującymi przepisami innych ustaw mogą być inne dokumenty (np. w sytuacjach spadkobrania, podziału albo łączenia spółek). Do treści art. 39 ust. 1 przeniesiono również określenie podmiotów uprawnionych do złożenia wniosku o wpis zastawu, który był w skreślonym art. 3 ust. 3 ustawy. Dodatkowo wprowadzono możliwość działania sądu rejestrowego z urzędu w wypadkach ściśle określonych w ustawie (nowy art. 18a). Projekt uwzględnia w nowym ust. 2a możliwość składania wniosku o wpis w rejestrze w postaci papierowej lub drogą elektroniczną – zgodnie z wyborem wnioskodawcy. Przyjęte w obecnym projekcie rozwiązanie jest zgodne z nowymi przepisami przyjętymi w projekcie ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym i również odwołuje się do wymogów z ustawy z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym. Dodany ust. 5 wyraźnie określa, gdzie są dostępne urzędowe formularze z postępowania rejestrowego.</u>
          <u xml:id="u-6.38" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Zmiana art. 40 ust. 1 pkt 2 jest związana ze zmianą art. 3 ust. 2 pkt 4 ustawy. Propozycja uwzględnia nowy zakres kognicji sądu rejestrowego z art. 40 ust. 3 (sąd bada tylko treść umowy w zakresie danych podlegających wpisowi do rejestru). Wobec zmiany art. 3 ust. 2 pkt 4 – do rejestru będzie wpisywana jedynie najwyższa suma zabezpieczenia obejmująca kwotę główną i inne dopuszczone prawem kwoty. Ponadto wpis obejmuje adres do doręczeń w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-6.39" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Celem zmian art. 40 ust. 3 jest usprawnienie postępowania o wpis zastawu do rejestru zastawów i ograniczenie zakresu sądowego badania wniosku o wpis. Proponuje się, aby w trakcie rozpoznawania wniosku o wpis sąd badał jedynie treść i formę wniosku oraz dokumentów stanowiących podstawę wpisu i to w ograniczonym zakresie – tylko w odniesieniu do danych podlegających wpisowi. Oprócz tego wprowadza się dodatkowy standard uzasadniający odmowę wpisu przez sąd – naruszenie prawa stwierdzone przy rozpoznawaniu wniosku musi być oczywiste, inne błędy powinny zostać usunięte w trybie postępowania brakowego.</u>
          <u xml:id="u-6.40" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">W propozycji zmiany art. 41 ust. 2 przyjęto prawniczą zasadę volenti fit iniuria (chcącemu nie dzieje się krzywda). W sytuacji, gdy sam wierzyciel zabezpieczony zastawem składa wniosek o wykreślenie zastawu (wykreślenie to z mocy art. 19 ust. 2 ustawy skutkuje wygaśnięciem zastawu), to należy przyjąć, że taka jest właśnie wola stron. Nowa regulacja pozwoli znacznie przyspieszyć postępowanie rejestrowe bez ryzyka naruszenia ochrony uprawnionego wierzyciela, który sam złoży wniosek o wykreślenie zastawu. Dodany ust. 2a przede wszystkim uzupełnia przepisy ustawy dotyczące działań sądu w przypadku złożenia do akt dokumentów, które nie wymagają złożenia nowego formularza ani też zmiany danych w samym rejestrze. Projekt nawiązuje do analogicznego przepisu art. 9 ust. 2 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, który nakazuje wydanie postanowienia sądu o przyjęciu dokumentów, które nie stanowią załącznika do wniosku o wpis zmian danych w rejestrze. Dokumenty takie wymagają merytorycznej oceny sądu i nie powinny być automatycznie załączane do akt. Dodany ust. 2b ma na celu uproszczenie obiegu korespondencji (przyjmując priorytet adresu wpisanego w rejestrze zastawów) analogicznie do rozwiązań przyjętych w przepisie art. 139 Kodeksu postępowania cywilnego, który odnosi się tylko do rejestru KRS i ewidencji działalności gospodarczej. Nadal decydującym będzie każdy adres wskazany przez strony (nawet jeżeli nie został wpisany do rejestru), gdyż przepis przewiduje skutek dla samego faktu „powiadomienia” sądu. Proponowana zmiana znacznie przyspieszy postępowanie sądowe, gdyż brak stosownego przepisu sankcjonował praktykę stron braku powiadamiania sądu o zmianie adresu po wpisaniu zastawu.</u>
          <u xml:id="u-6.41" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Uzasadnienie wprowadzenia art. 41a odnajdujemy w stwierdzeniu, że przedmiotem zastawu rejestrowego mogą być samoloty (statki powietrzne) podlegające wpisowi do rejestru cywilnych statków powietrznych (art. 34 i nast. ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze). Do rejestru statków wpisywane są także „prawa rzeczowe ustanowione na statku powietrznym” (art. 36 ust. 1 pkt 1 Prawa lotniczego), przy czym okoliczność podlegająca wpisowi do rejestru cywilnych statków powietrznych jest skuteczna wobec osób trzecich, gdy zostanie wpisana do rejestru (statków) (art. 38 ust. 1). W przypadku statku powietrznego obciążonego zastawem rejestrowym – zastaw powstaje z chwilą wpisu do rejestru zastawów (art. 2 ustawy o rejestrze), ale nie jest skuteczny, aż do chwili ujawnienia go w rejestrze statków powietrznych (art. 38 Prawa lotniczego). Proponowana zmiana pozwoli usunąć sprzeczność przepisów obu ustaw. Nowy art. 41a uwzględnia, że przedmiotem zastawu rejestrowego mogą być także prawa własności przemysłowej, dla których prowadzone są rejestry zgodnie z przepisami ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. – Prawo własności przemysłowej. Proponowany obowiązek działania sądu rejestrowego z urzędu wynika z przekonania, że tylko taka zasada zapewni zgodność wymienionych rejestrów, a jednocześnie nie będzie stanowić zbytniego obciążenia sądu w związku z małą liczbą wpisów tego rodzaju. Uzupełnieniem wprowadzenia art. 41a są proponowane zmiany w art. 2 i 3 obecnej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-6.42" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Dodawany w art. 42 ust. 2a i nowa treść ust. 3 dotyczą nowej możliwości udzielania informacji, wydawania odpisów i zaświadczeń z rejestru zastawów drogą elektroniczną. Wnioski do centralnej informacji rejestru zastawów składa się na urzędowych formularzach – zgodnie z treścią art. 39 ust. 4 ustawy. Wnioski te będą mogły być składane także drogą elektroniczną (zob. proponowany art. 43a). Moc dokumentów urzędowych wydawanych przez sąd będą jednak miały odpisy i zaświadczenia wydawane przez centralną informację o zastawach rejestrowych wydawane w formie papierowej wobec braku przepisów o elektronicznej pieczęci w ustawie o podpisie elektronicznym. W treści dodanego przepisu ust. 4a w art. 42 ustawy proponuje się zwolnić z opłat za udzielanie informacji oraz wydawanie odpisów i zaświadczeń – Skarb Państwa i instytucje państwowe, których zadanie nie polega na działalności gospodarczej (np. sądy, prokuraturę, Policję). Przyjęte zostało rozwiązanie obowiązujące od kilku lat przy wydawaniu odpisów i informacji z Krajowego Rejestru Sądowego.</u>
          <u xml:id="u-6.43" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Proponowany przepis art. 43a zawiera upoważnienie ustawowe dla Ministra Sprawiedliwości do wydania aktu wykonawczego do określenia regulacji technicznych mających ujednolicić sposób przesyłania pism i dokumentów, które będą mogły być wysyłane drogą elektroniczną. Proponowane rozwiązanie przeniesienia kwestii organizacyjno-technicznych do aktu wykonawczego wynika z szybkiego rozwoju techniki i jest analogiczne do rozwiązania przy KRS.</u>
          <u xml:id="u-6.44" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Uzasadnienie do art. 2 ustawy opiera się na stwierdzeniu faktu, że prawo własności przemysłowej przewiduje w art. 67, że przeniesienie patentu jest skuteczne wobec osób trzecich dopiero z chwilą wpisu tego przeniesienia do rejestru patentowego i nie reguluje relacji tego rejestru z danymi o ograniczonym prawie rzeczowym z rejestru zastawów. Zgodnie z proponowanymi zmianami, celem wypełnienia luki w przepisach, a jednocześnie zgodnie z innymi przepisami o rejestrach przewidziano, że ustanowienie zastawu rejestrowego na patencie jest skuteczne z chwilą wpisu do rejestru zastawów. Reguła ta będzie miała odpowiednie zastosowanie do innych praw, o których stanowi Prawo własności przemysłowej (np. prawa ochronnego na znak towarowy). Równocześnie nałożono na sąd dokonujący wpisu w rejestrze zastawów obowiązek zawiadomienia z urzędu o dokonanym wpisie organu prowadzącego rejestr danego prawa własności przemysłowej (nowy art. 41a ustawy o rejestrze zastawów).</u>
          <u xml:id="u-6.45" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Uzasadnienie do art. 3 ustawy opiera się na stwierdzeniu faktu. że przedmiotem zastawu rejestrowego mogą być statki powietrzne podlegające wpisowi do rejestru cywilnych statków powietrznych (art. 34 i nast. ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze). Do rejestru statków wpisywane są także „prawa rzeczowe ustanowione na statku powietrznym” (art. 36 ust. 1 pkt 1 Prawa lotniczego), przy czym okoliczność podlegająca wpisowi do rejestru statków jest skuteczna wobec osób trzecich, gdy zostanie wpisana do rejestru (statków) (art. 38 ust. 1). Proponowana zmiana ma na celu usunięcie sprzeczności obu ustaw, uzależniając skuteczność wpisu w rejestrze statków od dokonania wpisu w rejestrze zastawów. Równocześnie nałożono na sąd dokonujący wpisu w rejestrze zastawów obowiązek zawiadomienia z urzędu o dokonanym wpisie organu prowadzącego rejestr statków powietrznych (nowy art. 41a projektu).</u>
          <u xml:id="u-6.46" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Art. 4 projektu zawiera niezbędne przepisy przejściowe dotyczące przepisów postępowania oraz przepisów materialnych istotnych dla stron umowy zastawniczej. W art. 4 ust. 1 projektu zawarto regulacje o stosowaniu przepisów dotychczasowych w sprawach, w których wnioski zostały złożone przed dniem wejścia w życie ustawy. W przypadku złożenia wniosku po tej dacie, ale wraz z umową zastawniczą podpisaną przed dniem wejścia w życie ustawy – przyjęto, że brak jest podstaw dla uznania umów za nieważne i wskazano konieczność ich aktualizacji (art. 4 ust. 2 projektu).</u>
          <u xml:id="u-6.47" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Przepis o wejściu w życie projektowanej ustawy, zawarty w art. 5 uwzględnia późniejsze wejście w życie zmian, dla których niezbędne jest przygotowanie organizacyjno-techniczne rejestru zastawów, a także zmian w urzędowych formularzach.</u>
          <u xml:id="u-6.48" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMalgorzataManowska">Wydaje się, że rozwiązania zawarte w przedstawionym projekcie przyczynią się do rozwoju instytucji zastawu rejestrowego, zapewnią bezpieczeństwo obrotu gospodarczego oraz ułatwią i rozszerzą możliwość korzystania z instytucji zastawu rejestrowego. Na koniec pragnę poinformować, że w związku z notyfikacją polską dotyczącą projektu ustawy o zmianie ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów oraz zmianie innych ustaw, Komisja Europejska w trybie art. 9 ust. 2 Dyrektywy 98/34 zgłosiła uwagi do tej notyfikacji oraz zwróciła uwagę, że zostaje wydłużony obowiązkowo okres wstrzymania procedury legislacyjnej. Okres ten upływa 29 maja 2007 roku, aby prace nad projektem w Komisji mogły być prowadzone po wyżej wskazanym terminie. Tym samym dalsze prace nad projektem będą mogły być prowadzone po uwzględnieniu dalszych uwag. Nie ukrywam, że Komisja Europejska zakwestionowała projektowany art. 40. Przepis ten możemy znaleźć w pkt 23 na stronie 11 projektu. Rozwiązanie to przewiduje, że jeżeli „zastawca, zastawnik lub dłużnik posiada miejsce zamieszkania poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej wpisuje się ponadto adres do doręczeń w Polsce”. Takie rozwiązanie, według Komisji, może tworzyć istotną przeszkodę dla swobodnego przepływu usług. Według nas problem polega na tym, że jeśli te zagraniczne podmioty nie będą wskazywać adresu do doręczeń w Polsce, to Skarb Państwa przy obecnym brzmieniu ustawy o kosztach cywilnych będzie obarczony bardzo dużymi kosztami. Na marginesie przypominam, że nowa ustawa o kosztach sądowych w sprawach cywilnych zawiera zapis, że koszty doręczeń nie obciążają stron. Tym samym, jeżeli podmiot zagraniczny będzie składał wniosek o wpis do rejestru zastawów, to Skarb Państwa będzie musiał na swój koszt doręczyć mu pismo. To jest pewien problem, który nie został jeszcze do końca rozstrzygnięty przez resort sprawiedliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Otwieram debatę ogólną nad projektem. Czy ktoś chciałby się wypowiedzieć na temat projektu albo zadać pytania do wnioskodawcy? Nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Mam wrażenie, że uzasadnienie przedstawione do projektu było na tyle wyczerpujące i obszerne, że projekt nie budzi zastrzeżeń członków Komisji.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">W imieniu prezydium Komisji pragnę zaproponować powołanie podkomisji, która zajmie się dalszą pracą legislacyjną nad projektem.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Czy jest sprzeciw wobec powołania podkomisji? Sprzeciwu nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Rozpatrywany projekt nie jest bardzo obszerny, dlatego podkomisja, która będzie nad nim pracować, także nie powinna być bardzo duża. W mojej ocenie wystarczy trzech posłów. Czy są inne propozycje w tej mierze?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselIwonaArent">Zgłaszam propozycję powołania podkomisji 5-osobowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Czy są inne propozycje? Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że Komisja wyraża zgodę na powołanie podkomisji w 5-osobowym składzie. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Czy są propozycje kandydatur do pracy w podkomisji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselIwonaArent">Zgłaszam kandydaturę posła Krzysztofa Maciejewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PoselStanislawChmielewski">Zgłaszam kandydaturę posła Jerzego Kozdronia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselJerzyKozdron">Zgłaszam kandydaturę posła Stanisława Rydzonia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PoselAlinaGut">Zgłaszam kandydaturę posła Leszka Sułka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselMarekAst">Zgłaszam kandydaturę posłanki Moniki Ryniak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Zostało zgłoszonych pięć kandydatur na członków podkomisji. Czy są jeszcze inne kandydatury? Nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Czy zgłoszeni posłowie zgadzają się uczestniczyć w pracach podkomisji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PoselKrzystofMaciejewski">Zgadzam się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PoselStanislawRydzon">Zgadzam się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PoselJerzyKozdron">Zgadzam się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PoselLeszekSulek">Zgadzam się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PoselMonikaRyniak">Zgadzam się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Przypomnę, że na członków podkomisji zostali zgłoszeni następujący posłowie: Krzysztof Maciejewski (PiS), Stanisław Rydzoń (SLD), Leszek Sułek (Samoobrona), Jerzy Kozdroń (PO), Monika Ryniak (PiS).</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Kto z członków Komisji jest za powołaniem podkomisji w przedstawionym składzie?</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Za powołaniem podkomisji opowiedzieli się jednomyślnie wszyscy członkowie Komisji.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Stwierdzam, iż powołaliśmy podkomisję do rozpatrzenia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów oraz o zmianie innych ustaw (druk nr 1445).</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Proszę członków podkomisji o pozostanie po posiedzeniu Komisji, celem ukonstytuowania się, a także aby podkomisja uwzględniła prośbę resortu sprawiedliwości dotycząca terminu, w którym prace nad projektem powinny zostać rozpoczęte.</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktu pierwszego porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Przechodzimy do rozpatrzenia punktu drugiego porządku dziennego, w którym zajmiemy się przeprowadzeniem pierwszego czytania rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o notariacie oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1651). Głos przekazuję wnioskodawcy projektu, którego prosiłbym o przedstawienie nam ogólnego zarysu projektu oraz jego uzasadnienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PodsekretarzstanuwMSMalgorzataManowska">W imieniu rządu mam zaszczyt przedstawić rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o notariacie oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1651).</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#PodsekretarzstanuwMSMalgorzataManowska">Zasadniczym zamierzeniem przedstawianego projektu jest istotne poszerzenie kompetencji referendarzy sądowych i notariuszy w zakresie postępowania spadkowego. W odniesieniu do referendarzy sądowych projekt wprowadza ogólną klauzulę kompetencyjną, zgodnie z którą czynności procesowe w postępowaniu spadkowym może wykonywać referendarz sądowy, z wyłączeniem jednak prowadzenia rozprawy, zabezpieczenia spadku oraz przesłuchania świadków testamentu ustnego (art. 509 z oznaczeniem 1 par. 3 k.p.c.). Notariuszom natomiast projekt przyznaje uprawnienie do wydawania aktów poświadczenia dziedziczenia ustawowego i testamentowego, z wyłączeniem jednak dziedziczenia na podstawie testamentów szczególnych (art. 95a ustawy – Prawo o notariacie), prawo do wykonywania czynności związanych z otwarciem i ogłoszeniem testamentu (art. 649 par. 1 Kodeksu postępowania cywilnego) oraz sporządzaniem zaświadczeń o powołaniu wykonawcy testamentu (art. 665 par. 1 Kodeksu postępowania cywilnego).</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#PodsekretarzstanuwMSMalgorzataManowska">Sam charakter spraw wskazanych powyżej przemawia za przyjęciem tezy, zgodnie z którą sprawy te przynależą raczej do kategorii spraw z zakresu szeroko rozumianej „ochrony prawnej” niż „wymiaru sprawiedliwości”. Chodzi tu bowiem o zakres zagadnień, w których – najogólniej rzecz ujmując – nie występuje element bezpośredniego rozstrzygania sporów prawnych wynikających z norm prawa cywilnego, karnego i administracyjnego, co w świetle poglądów doktryny i Trybunału Konstytucyjnego stanowi o istocie sądowego wymiaru sprawiedliwości. Zagadnienie to szczególnie dobrze jest widoczne w przypadku powierzenia notariuszom sporządzania aktów poświadczenia dziedziczenia. Zgodnie z rozwiązaniami proponowanymi w projekcie, warunkiem sporządzenia przez notariusza poświadczenia dziedziczenia jest zgodny wniosek wszystkich uczestników tego postępowania (wszystkich osób, które mogą wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi i testamentowi). W efekcie więc poświadczenie dziedziczenia obejmować będzie jedynie sprawy niesporne. Jeżeli między spadkobiercami istnieje jakikolwiek spór w tym zakresie bądź spór taki powstanie w toku sporządzania przed notariuszem protokołu dziedziczenia, akt poświadczenia dziedziczenia nie zostanie wydany. W takim przypadku jedynym sposobem uzyskania potwierdzenia uprawnień spadkowych będzie postępowanie sądowe o stwierdzenie nabycia spadku.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#PodsekretarzstanuwMSMalgorzataManowska">Podkreślić ponadto należy, że proponowane rozwiązania w odniesieniu do żadnej kategorii spraw spadkowych nie wyłączają drogi sądowej. W szczególności do wyboru zainteresowanych pozostawiono sposób załatwienia danej sprawy spadkowej – wystąpienie do sądu o stwierdzenie nabycia spadku bądź zwrócenie się do notariusza o wydanie aktu poświadczenia dziedziczenia. Analogiczny wybór przysługuje w odniesieniu do innych kategorii spraw spadkowych – złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku (art. 640 par. 1 Kodeksu postępowania cywilnego), otwarcia i ogłoszenia testamentu (art. 649 par. 1 Kodeksu postępowania cywilnego), uzyskania zaświadczenia o powołaniu wykonawcy testamentu (art. 665 Kodeksu postępowania cywilnego).</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#PodsekretarzstanuwMSMalgorzataManowska">Rozwiązania przewidywane w projekcie zmierzają do osiągnięcia dwóch celów. Po pierwsze, chodzi o odciążenie sędziów i sądów od spraw stosunkowo drobnych i nieskomplikowanych z zakresu „ochrony prawnej”. Po drugie, rozwiązania poszerzające kompetencje notariuszy w zakresie spraw spadkowych mają zapewnić obywatelom możliwości wyboru „instytucji”, która będzie właściwa do załatwienia drobnych, aczkolwiek istotnych z punktu widzenia praw i interesów osób zainteresowanych, spraw spadkowych. W szczególności procedura uzyskania notarialnego poświadczenia dziedziczenia powinna być znacznie szybsza i mniej sformalizowana niż obowiązująca w postępowaniu sądowym o stwierdzenie nabycia spadku. Nie bez znaczenia jest również miejsce załatwienia sprawy. W przypadku sądowego stwierdzenia nabycia spadku wyłącznie właściwym jest sąd spadku, a więc, co do zasady, sąd ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy (art. 628 Kodeks postępowania cywilnego). Natomiast notarialne poświadczenie dziedziczenia może być sporządzone przed notariuszem w dowolnej miejscowości, wedle wyboru uczestników tego postępowania.</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#PodsekretarzstanuwMSMalgorzataManowska">Instytucja pozasądowego poświadczenia praw do spadku jest oczywiście rozwiązaniem nowym w prawie polskim, aczkolwiek występuje w porządkach prawnych państw europejskich, np. Francja. W tym miejscu należy podkreślić, że projektowane rozwiązanie nie wyłącza dopuszczalności drogi sądowej w tego typu sprawach. Zainteresowanym stronom pozostawiony zostaje wybór, czy chcą one skorzystać z drogi poświadczenia dziedziczenia przed notariuszem, czy też chcą iść do sądu. Rozwiązania przewidziane w projekcie zmierzają zatem do osiągnięcia dwóch zasadniczych celów. Po pierwsze, odciążenie sądów od spraw drobnych i stosunkowo nieskomplikowanych, czyli z zakresu ochrony prawnej, a zarazem będących sprawami, które są bardzo istotne dla obywateli. Sprawy, które będą rozpatrywane w projektowanym trybie, będą się toczyć znacznie szybciej. Powszechnie przecież wiadomo, że obywatele mają znacznie łatwiejszy dostęp do notariuszy niż do sądów, tym bardziej że właściwość przewidziana w Kodeksie postępowania cywilnego dla spraw dotyczących dziedziczenia jest właściwością wyłączną. Tym samym zawsze sprawami dziedziczenia zajmuje się sąd spadku, który co do zasady jest sądem ostatniego zamieszkania spadkodawcy. Przykładowo, gdy spadkodawca mieszkał w Krakowie, a jego spadkobiercy mieszali w różnych innych miejscach w Polsce, to sprawą będzie zajmował się sąd w Krakowie. Po wprowadzeniu projektowanych zmian, w sytuacji, gdy zainteresowani uczestnicy wybiorą drogę postępowania przed notariuszem, to wiadomo, że będą ją mogli przeprowadzić poza Krakowem.</u>
          <u xml:id="u-22.6" who="#PodsekretarzstanuwMSMalgorzataManowska">Projektowane postępowanie o wydanie aktu dziedziczenia składać się będzie z trzech zasadniczych etapów. Etap pierwszy będzie polegał na sporządzeniu protokołu dziedziczenia przy udziale wszystkich osób, które mogą wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi lub testamentowi. W protokole tym notariusz będzie miał obowiązek zamieszczenia zgodnych żądań poświadczenia dziedziczenia, złożone przez uczestników postępowania oraz niezbędne oświadczenia z pouczeniem o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywych oświadczeń. Jeżeli protokół ten nie zostanie podpisany przez jednego z uczestników, to automatycznie strony będą musiały udać się do sądu. Etap drugi postępowania polega na sporządzeniu przez notariusza aktu poświadczenia dziedziczenia. Podnieść należy, że akt poświadczenia dziedziczenia powinien być podpisany przez wszystkich uczestników postępowania. W ten sposób następuje akceptacja treści aktu przez osoby zainteresowane. Brak takiej akceptacji, a tym samym spór między spadkobiercami co do treści sporządzanego aktu, uniemożliwia jego ostateczne sporządzenie. W efekcie jedyną drogą potwierdzenia uprawnień spadkowych i zarazem rozstrzygnięcia powstałych w tym zakresie sporów będzie postępowanie sądowe o stwierdzenie nabycia spadku. Etap trzeci polega na zarejestrowaniu przygotowanego przez notariusza i podpisanego przez uczestników aktu poświadczenia dziedziczenia w rejestrze prowadzonym przez Krajową Radę Notarialną w systemie informatycznym. Dopiero z chwilą dokonania skutecznej rejestracji sporządzony przez notariusza akt poświadczenia dziedziczenia staje się dokumentem, którego moc prawna równa jest postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku. Oczywiście samo nabycie spadku nie jest jakimś konstytutywnym orzeczeniem, ale samo nabycie spadku następuje zawsze w dacie otwarcia spadku. Notariusze będą zatem mieli, tak jak sąd, nawet po długim okresie iluś tam lat stwierdzać nabycie spadku. Postanowienie będzie miało taka datę, z jaką zostało wydane, zawierając jednak datę jego ewentualnego uprawomocnienia się, jednak moment nabycia spadku zawsze następować nadal będzie z momentem śmierci spadkodawcy.</u>
          <u xml:id="u-22.7" who="#PodsekretarzstanuwMSMalgorzataManowska">Projekt przewiduje także zabezpieczenia przed sytuacją, aby w obrocie funkcjonowały dwa akty poświadczenia dziedziczenia dotyczące tego samego spadku.</u>
          <u xml:id="u-22.8" who="#PodsekretarzstanuwMSMalgorzataManowska">Po pierwsze, wstępnym warunkiem sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia jest obecność wszystkich osób, które mogą być spadkobiercami ustawowymi i testamentowymi. W szczególności również w przypadku dziedziczenia testamentowego jest konieczny udział przy sporządzaniu aktu poświadczenia osób, które dziedziczyłyby na podstawie ustawy, gdyby testament nie został sporządzony. Jeżeli więc nie jest możliwe z przyczyn faktycznych zapewnienie stawiennictwa wszystkich potencjalnych spadkobierców (na przykład pobyt za granicą, brak informacji o aktualnym miejscu zamieszkania), notarialne poświadczenie dziedziczenia nie może być sporządzone.</u>
          <u xml:id="u-22.9" who="#PodsekretarzstanuwMSMalgorzataManowska">Po drugie, obok wymogu osobistej obecności osób stanowiących potencjalny krąg spadkobierców ustawowych i testamentowych, projekt wprowadza wskazywaną już zasadę konsensu wszystkich uczestników postępowania co do wszystkich elementów objętych poświadczeniem dziedziczenia. Jeżeli więc choćby jeden z uczestników postępowania podnosi wątpliwości co do ważności czy autentyczności testamentu spadkodawcy albo po prostu nie zgadza się z określonym przez notariusza kręgiem spadkobierców, może odmówić podpisania aktu poświadczenia. W efekcie sprawa jako sporna podlega rozpoznaniu przez sąd w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku.</u>
          <u xml:id="u-22.10" who="#PodsekretarzstanuwMSMalgorzataManowska">Konstrukcją, która ma zapobiec funkcjonowaniu w obrocie różnych poświadczeń dziedziczenia w odniesieniu do tego samego spadku, jest wymóg skutecznej rejestracji aktu poświadczenia dziedziczenia w rejestrze utworzonym przez Krajową Radę Notarialną. Jeżeli sporządzony przez notariusza akt poświadczenia dziedziczenia dotyczy spadku, co do którego uprzednio wydany został już tego rodzaju akt, nastąpi odmowa rejestracji w rejestrze. Tak więc dopiero akt poświadczenia dziedziczenia, który został prawidłowo zarejestrowany, stanowi dokument o mocy prawnej analogicznej jak prawomocne postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku.</u>
          <u xml:id="u-22.11" who="#PodsekretarzstanuwMSMalgorzataManowska">W trakcie prac nad projektem były zgłaszane zastrzeżenia, że notariusze nie powinni mieć prawa wydawania poświadczeń dotyczących procedury dziedziczenia testamentowego. Postulat ten był uzasadniany tym, że takie postępowanie wymaga oceny czasami bardzo skomplikowanych rozrządzeń testamentowych, do których notariusze nie są przygotowani. W mojej ocenie jest właśnie odwrotnie, skoro notariusze są przygotowani do tworzenia czasami bardzo trudnych testamentów, to także są przygotowani do ich odczytywania. Projekt zakłada również pewne zmiany w Kodeksie cywilnym i Kodeksie postępowania cywilnego, które są koniecznym materialno-prawnym i proceduralnym dopełnieniem proponowanych zmian. Projekt zawiera również rozwiązania dotyczące upoważnień dla referendarza sądowego, do dokonywania wszelkich czynności w postępowaniu spadkowym. Wyłączona jednak zostaje możliwość prowadzenia rozprawy przez referendarzy, a jeżeli wyłączone jest prowadzenie rozprawy w sprawach, gdzie jest ona obligatoryjna, tj. sprawy dotyczące stwierdzenia spadku, to siłą rzeczy referendarz nie będzie miał prawa wydać postanowienia o stwierdzenie spadku, bo ono może być wydane przez ten sąd, który ostatni uczestniczył w rozprawie i sprawę zamknął. Referendarz nie będzie także uprawniony do zabezpieczenia spadku oraz przesłuchania świadków testamentu ustnego, czyli nie będzie mógł również dokonywać wydania postanowienia w przedmiocie działu spadku, czy wyjawienia przedmiotów spadkowych i postanowienia zatwierdzającego uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia o przyjęciu i odrzuceniu spadku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Otwieram debatę ogólną nad projektem. Czy ktoś chciałby się wypowiedzieć na temat projektu albo zadać pytania do wnioskodawcy? Nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Jeśli nikt z Komisji nie chce zadać pytania, to ja pozwolę sobie to zrobić. Rozwiązanie proponowane przez resort sprawiedliwości jest nowością w polskim systemie prawnym. Rodzi się więc pytanie, na które padła już cząstkowa odpowiedź w przedstawionym uzasadnieniu, czy w jakichś innych krajach Unii Europejskiej podobny system funkcjonuje? Czy możemy poznać doświadczenia innych krajów, które stosują podobne rozwiązania?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PodsekretarzstanuwMSMalgorzataManowska">Resort sprawiedliwości może przygotować takie opracowania, gdyż w wielu krajach Unii taki system poświadczania pozasądowego funkcjonuje, choćby we Francji. Natomiast przygotowanie bliższych szczegółów na ten temat wymagałoby dodatkowego opracowania sporządzonego przez Departament Współpracy Międzynarodowej Ministerstwa Sprawiedliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Gdyby istniała taka możliwość, to sporządzenie takiego opracowania niewątpliwie ułatwiłoby pracę podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Czy ktoś jeszcze chciałby się wypowiedzieć na temat projektu albo zadać pytania do wnioskodawcy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PoselJerzyKozdron">Mam pytanie do przedstawicieli resortu sprawiedliwości. W testamentowym postępowaniu o nabycie spadku często się zdarza, że uczestnicy postępowania podważają ważność testamentu sporządzonego w formie aktu notarialnego przez notariusza. Czy nowe rozwiązania proponowane przez resort sprawiedliwości przewiduje taką możliwość, że notariusz sporządzający testament powinien być wyłączony z możliwości poświadczania dziedziczenia dokumentu, który sam sporządził? Chyba ten sam notariusz, który sporządzał testament w formie aktu notarialnego nie powinien mieć prawa potwierdzania go? Czy rząd nie widzi żadnego pola do nadużyć w tej mierze? Być może będzie zachodzić konflikt interesów?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PodsekretarzstanuwMSMalgorzataManowska">Nie jest przewidziane takie rozwiązanie. Według ogólnych rozwiązań prawa o notariacie stosunek ewentualnej bliskości, pokrewieństwa itd. powinien wpływać na automatyczne wyłączenie notariusza z toczącego się postępowania. Nie ma przewidzianego specjalnego trybu dla wyłączania notariusza ze spraw o potwierdzenie testamentu w momencie, gdy to on przygotowywał ten testament. Co więcej, nie widzę niebezpieczeństwa zachodzenia tego typu nadużyć. Jeżeli strona biorąca udział w tego typu czynnościach przed notariuszem będzie kwestionować ważność testamentu, to będzie odmawiać podpisania potwierdzenia dziedziczenia, a sprawa będzie trafiała przed sąd. Sąd będzie automatycznie instancją właściwą do badania ważności takiego testamentu. Natomiast gdyby po sporządzeniu aktu dziedziczenia przez notariusza okazało się, że testament, na podstawie którego powstał ten akt jest nieważny, to będziemy wykorzystywać tryb przewidziany w Kodeksie postępowania cywilnego dotyczący zmiany postanowienia o stwierdzenie nabycia spadku. Ten tryb także będzie stosowany w przypadku postępowania potwierdzenia dziedziczenia przed notariuszem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Czy ktoś jeszcze chciałby się wypowiedzieć na temat projektu albo zadać pytania do wnioskodawcy? Nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">W imieniu prezydium Komisji, podobnie jak w pierwszym punkcie porządku dziennego pragnę zaproponować powołanie podkomisji, która zajmie się dalszą pracą legislacyjną nad projektem.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Czy jest ktoś przeciwny powołaniu podkomisji? Sprzeciwu nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Proponuję, aby podkomisja mająca się zająć projektem o potwierdzaniu dziedziczenia przez notariuszy miała 5 członków.</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Czy są inne propozycje? Nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że Komisja wyraża zgodę na powołanie podkomisji w 5-osobowym składzie. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-28.6" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Czy są propozycje kandydatur do pracy w podkomisji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PoselJerzyKozdron">Zgłaszam kandydaturę posła Stanisława Chmielewskiego oraz posła Andrzeja Czumy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PoselMonikaRyniak">Zgłaszam kandydaturę posłanki Iwony Arent oraz posła Marka Asta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PoselStanislawRydzon">Zgłaszam swoją własną kandydaturę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PoselAlinaGut">Zgłaszam kandydaturę posła Leszka Sułka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Zostało zgłoszonych sześć kandydatur na członków podkomisji. Przypominam, że pierwotnie założyliśmy, że podkomisja będzie miała 5 członków. Obecnie mamy dwa wyjścia, albo możemy rozszerzyć skład podkomisji, albo drogą głosowania wyeliminować jedną ze zgłoszonych kandydatur.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PoselTomaszDudzinski">Proponuję przyjąć rozwiązanie wymienione jako pierwsze przez przewodniczącego Cezarego Grabarczyka, czyli rozszerzyć skład podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Propozycję zgłoszoną przez wiceprzewodniczącego Tomasza Dudzińskiego traktuję jako wniosek formalny i poddam go pod rozstrzygnięcie w drodze głosowania.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Kto z członków Komisji jest za rozszerzeniem składu podkomisji do 6 członków?</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Za powołaniem podkomisji w składzie 6-osobowym opowiedzieli się jednomyślnie wszyscy członkowie Komisji.</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Czy zgłoszeni posłowie zgadzają się uczestniczyć w pracach podkomisji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PoselAndrzejCzuma">Zgadzam się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#PoselStanislawChmielewski">Zgadzam się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#PoselLeszekSulek">Zgadzam się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PoselStanislawRydzon">Zgadzam się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#PoselIwonaArent">Zgadzam się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#PoselMarekAst">Zgadzam się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Przypomnę, że na członków podkomisji zostali zgłoszeni następujący posłowie: Iwona Arent (PiS), Marek Ast (PiS), Stanisław Rydzoń (SLD), Leszek Sułek (Samoobrona), Stanisław Chmielewski (PO), Andrzej Czuma (PO).</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Kto z członków Komisji jest za powołaniem podkomisji w przedstawionym składzie?</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Za powołaniem podkomisji opowiedzieli się jednomyślnie wszyscy członkowie Komisji.</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Stwierdzam, iż powołaliśmy podkomisję do rozpatrzenia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o notariacie oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1651).</u>
          <u xml:id="u-42.4" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Proszę członków podkomisji o pozostanie po posiedzeniu Komisji, celem ukonstytuowania się.</u>
          <u xml:id="u-42.5" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktu drugiego porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-42.6" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Przechodzimy do rozpatrzenia punktu sprawy różne.</u>
          <u xml:id="u-42.7" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Na początku pragnę poinformować, że w dniach 31 maja–1 czerwca 2007 roku, czyli w tygodniu pomiędzy posiedzeniami Sejmu, mamy zaplanowane wyjazdowe posiedzenie Komisji. W trakcie tego posiedzenia mamy przeprowadzić wizytacje aresztu śledczego w Olsztynie. Wizytacji ma zostać poddany zarówno oddział zewnętrzny oraz oddział główny tego aresztu. Natomiast w dniu kolejnym posiedzenia przewidzieliśmy wizytację zakładu karnego w Barczewie. Posiedzenie to będzie dobrą sposobnością do przeprowadzenia, podobnie jak w latach ubiegłych, dyskusji na temat stanu więziennictwa w Polsce. Dyskusja ta wydaje się także konieczna w świetle ostatnich tragicznych wypadków użycia broni przez pracowników Służby Więziennej w Jeleniej Górze oraz Sieradzu. Na wszystkie te tematy będziemy mogli spokojnie porozmawiać oraz zastanowić się nad przyczynami tych zajść. W dyskusji tej wezmą udział przedstawiciele Centralnego Zarządu Służby Więziennej, resortu sprawiedliwości oraz inni pracownicy więziennictwa.</u>
          <u xml:id="u-42.8" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Czy ktoś chciałby się wypowiedzieć na temat posiedzenia wyjazdowego Komisji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#PoselMonikaRyniak">Wielu z członków Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka jest jednocześnie członkami Komisji Ustawodawczej. Niestety, ale w terminie, o którym mówimy, swoje posiedzenie wyjazdowe ma zaplanowane Komisja Ustawodawcza. Jak widać, terminy planowanych wyjazdowych posiedzeń obu Komisji nakładają się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#PoselStanislawRydzon">Popieram głos posłanki Moniki Ryniak, Komisja Ustawodawcza w dniach 29-31 maja ma zaplanowany wyjazd do Ostrowa Wielkopolskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Gdy prezydium Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka planowało termin wyjazdu, to szukaliśmy czasu, w którym nie będzie takiej kolizji między posiedzeniami różnych Komisji. Samo posiedzenie Komisji przewidzieliśmy na piątek 1 maja, natomiast w czwartek zostały przewidziane wizytacje. Rozpoczynamy o godzinie 11 wizytacją aresztu śledczego…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#PoselAlinaGut">Natomiast Komisja Ustawodawcza ma przewidziany powrót po trzydniowym posiedzeniu dopiero w czwartek o godzinie 16.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Gdzie jest planowany wyjazd Komisji Ustawodawczej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#PoselAlinaGut">Do Kalisza oraz do Ostrowa Wielkopolskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">To jest zupełnie inna część Polski. Mamy zatem dwa wyjścia. Po pierwsze, możemy przesunąć posiedzenie, albo przeprowadzić je mimo posiedzenia Komisji Ustawodawczej. W pierwszym przypadku przesunięcie skończy się tym, że będzie nam trudno znaleźć następny dobry termin posiedzenia, który będzie pasował wszystkim członkom Komisji. W drugim przypadku wszyscy chętni członkowie Komisji Ustawodawczej dojadą do nas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#PoselAlinaGut">Po trzech dniach posiedzenia wyjazdowego Komisji Ustawodawczej nie będziemy fizycznie w stanie jechać na kolejne wyjazdowe posiedzenie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#PoselIwonaArent">Proponuję, aby Komisja przesunęła swoje posiedzenie na dni 2 i 3 czerwca, to będzie sobota i niedziela. 1 czerwca jest złym dniem na posiedzenie Komisji, choćby ze względu na fakt, że jest dzień dziecka. Wielu z nas działa w różnych organizacjach, które tego dnia będą nas zapraszać na obchody tego święta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#PoselStanislawRydzon">Nikt nie chce wyjeżdżać na ponad tydzień z domu na wyjazdowe posiedzenia Komisji. Proponuję więc, aby część posłów pojechała na posiedzenie Komisji Ustawodawczej, a część na posiedzenie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Nigdy nie uda się nam znaleźć takiego terminu, który będzie odpowiadał wszystkim. W maju i czerwcu będzie się odbywać wiele lokalnych i samorządowych imprez plenerowych. Chcąc dobrze wypełniać obowiązki poselskie, byłoby dobrze, abyśmy w takich imprezach uczestniczyli. Poseł Stanisław Rydzoń ma rację, nasza Komisja powinna przeprowadzić swoje posiedzenie niezależnie od posiedzenia Komisji Ustawodawczej. Kto z członków Komisji deklaruje swoją obecność w posiedzeniu wyjazdowym w dniach 31 maja – 1 czerwca? Z wyniku głosowania wynika, że ponad 9 osób pojedzie. Zwracam się do sekretariatu Komisji, aby przeprowadził dokładne badanie, kto z członków Komisji nie może uczestniczyć w posiedzeniu wyjazdowym? Po dokonaniu tych ustaleń zdecydujemy, czy Komisja odbędzie swoje posiedzenie. Przypominam, że Komisja musi otrzymać na wyjazd zgodę marszałka Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">W sprawach różnych zaplanowane jako drugie jest wystąpienie posła Andrzeja Czumy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#PoselAndrzejCzuma">W dniu wczorajszym odbyło się czwarte spotkanie podkomisji, która zajmuje się ustawą o biegłych sądowych. Rozpatrywany projekt ustawy, autorstwa rządu był przedmiotem kilkunastu analiz. Analizy przeprowadzały rozmaite bardzo poważne instytucje: Sąd Najwyższy, Polskie Towarzystwo Kryminologiczne, a także eksperci z Biura Analiz Sejmowych. Opinie tych poważnych instytucji nie zrobiły jednak wrażenia na projektodawcy, czyli ministrze sprawiedliwości. W dyskusji prowadzonej w trakcie posiedzeń podkomisji, gdy ministerstwo nie chce odnieść się do merytorycznych opinii specjalistów, to powiada, że należy odrzucić takie opinie, ponieważ są one sprzeczne z zamysłem projektodawcy. Nie będę komentować takiej postawy, niemniej jednak jest to poważna luka w dyskusji między projektodawcą a instytucjami na co dzień zajmującymi się praktycznymi sposobami realizacji prawa. Kilka pomysłów zawartych w projekcie wręcz szokuje, nie tylko ekspertów, ale także uważnych czytelników tego projektu. Takim uważnym czytelnikiem jest m.in. ustawodawca. Dla poparcia swych słów przytoczę fragment opinii Biura Analiz Sejmowych na temat wywiadu środowiskowego, który ma być wprowadzony za pomocą tego projektu. Chodzi o wywiad środowiskowy, który ma przeprowadzać policja w stosunku do kandydatów na biegłych. Biuro Analiz Sejmowych stwierdza: „Szokujący jest zakres tego wywiadu. Uwagi krytyczne dotyczą także niejasnych proponowanych sformułowań. Wywiadowi określonemu przez projekt ustawy, jako niezbędny do wpisania kandydata na biegłego do rejestru biegłych prowadzonych przez Ministra Sprawiedliwości, nie podlegają praktycznie żadne inne osoby, o których możemy powiedzieć, że pełnią funkcje związane z zaufaniem społecznym: posłowie, senatorowie, członkowie Trybunału Konstytucyjnego, czy nawet prezydent, nie wspominając o członkach rządu. Rodzi się więc zasadnicze pytanie, dlaczego tylko biegli podlegać mają tej procedurze i dlaczego tylko wobec tej kategorii osób można zbierać tzw. dane wrażliwe?”. Nie przypuszczam, aby w takiej sytuacji zasadne było przeglądanie tego projektu przepis po przepisie. Podkomisja ma obowiązek dołożyć największej staranności, aby stanowione przez nas prawo było prawem odpowiadającym zasadom przyzwoitej legislacji, a także odpowiadało podstawowym wymaganiom zdrowego rozsądku i wiedzy prawniczej. Moim zdaniem, Regulamin daje nam trzy wyjścia, wśród których jednym jest odrzucenie całego tego projektu. Jednak, moim zdaniem, należy podejmować wszystkie kroki, aby zachęcić projktodawcę do poprawienia wyraźnie źle napisanej ustawy. Tak także wypowiedziały się wszystkie autorytety, które są również życzliwe rządowi. W tej sytuacji zwracam się do przewodniczącego Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o zwrócenie się do marszałka Sejmu, aby wskazał projektodawcy ustawy o biegłych sądowych niebezpieczne niezgodności tego projektu z obowiązującym prawem, włącznie z Konstytucją. Byłoby dobrze, aby marszałek Sejmu spróbował nakłonić projektodawcę do uwzględnienia sugestii przedstawianych przez tak poważne instytucje jakimi są: Sąd Najwyższy, Krajowa Rada Sądownictwa czy Biuro Analiz Sejmowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Moim zdaniem, całej Komisji będzie bardzo trudno pracować nad tak skomplikowanym i kontrowersyjnym projektem. Proponuję, aby przewodniczący podkomisji zajmującej się projektem o biegłych sądowych skierował do prezydium Komisji odpowiednią notatkę o zaistniałej sytuacji. Prezydium Komisji z udziałem przewodniczącego podkomisji omówi problem i zdecydujemy, jakie kroki mamy dalej podjąć? Sądzę, że jest to najwłaściwszy sposób postępowania, aby uniknąć burzliwych debat w trakcie dalszych prac i głosowań nad projektem.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Czy ktoś jest przeciwny takiemu sposobowi działania? Nie widzę sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Czy ktoś jeszcze chciałby się wypowiedzieć w punkcie sprawy różne?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#PoselStanislawChmielewski">Sprawa, którą poruszę, dotyczy planu pracy podkomisji na przyszłe półrocze. Chciałbym zaprosić całą Komisję na posiedzenie wyjazdowe do mojego miasta rodzinnego, tzn. do Złotowa oraz do miejscowości Czarne koło Szczecinka, gdzie znajduje się duży zakład karny. Dlaczego zapraszam Komisję do Złotowa? W Złotowie obecnie jest realizowana bardzo ciekawa koncepcja przerobienia budynków sądowych będących we władaniu Ministerstwa Sprawiedliwości dla rozwijającego się intensywnie aresztu. Jednocześnie realizowana jest koncepcja przekazania budynku będącego własnością samorządu sądowi rejonowemu. Otwarcie tego sądu jest zaplanowane na początek października, dlatego właśnie w tym czasie byłoby dobrze, aby Komisja odwiedziła Złotów. Komisja na tym posiedzeniu mogłaby, po przeprowadzonych wizytacjach, odbyć posiedzenie, na którym omówilibyśmy realizację programów resortu sprawiedliwości dotyczącą adaptacji starych budynków celem zwiększenia ilości miejsc dla więźniów oraz rozwoju sądownictwa w Polsce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Dziękujemy za zaproszenie. Obecnie rozpoczął się maj, a pod koniec czerwca będziemy przygotowywać plan pracy na drugie półrocze tego roku i z całą pewnością rozważymy propozycje posła Stanisława Chmielewskiego. Wszelkie inne propozycje prac dla Komisji na następne pół roku także są mile widziane.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Czy w punkcie sprawy różne są jeszcze jakieś sprawy do załatwienia? Nie widzę zgłoszeń. Wyczerpaliśmy porządek dzienny dzisiejszych obrad. Jednocześnie informuję, że protokół dzisiejszego posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w sekretariacie Komisji.</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Dziękuję za przybycie. Zamykam posiedzenie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>