text_structure.xml
47.3 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Otwieram posiedzenie Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych. Witam wszystkich. Porządek dzienny został państwu przedstawiony. Czy są do niego uwagi? Nie słyszę. W związku z tym możemy przystąpić do jego realizacji.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Proponowałbym, aby na początku głos zabrał stały ekspert Komisji, pan dr Lech Nijakowski, który przygotował syntetyczną charakterystykę i ocenę programów o mniejszościach i dla mniejszości narodowych i etnicznych w mediach w Polsce.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#EkspertKomisjiLechNijakowski">Organizacje mniejszości narodowych skierowały do Komisji niewiele materiałów, dlatego w przekazanej państwu analizie uwzględniłem również wcześniej kierowane postulaty oraz uzyskane informacje. Chciałbym także zaznaczyć, że po zapoznaniu się z listami programów przedstawionymi przez nadawców można wyróżnić kilka typów audycji dla mniejszości i o mniejszości. Jest to ważny podział, gdyż wcześniej nie dokonywano takiego rozróżnienia. Wśród proponowanych programów można wyróżnić: programy w języku mniejszości, z ewentualnym tłumaczeniem, o różnej tematyce, adresowane do mniejszości, programy o danej mniejszości narodowej, jej historii, kulturze, działalności społecznej, programy religijne dotyczące wyznania innego niż rzymskokatolickie, programy o kulturze i problemach regionu zamieszkiwanego przez daną mniejszość, programy o „zagranicznej ojczyźnie” mniejszości narodowej i relacjach państwa polskiego z tym krajem.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#EkspertKomisjiLechNijakowski">Nie ulega wątpliwości, że najważniejszym typem programów z punktu widzenia zachowania i rozwoju tożsamości etnicznej jest typ pierwszy. Jednak programów dających się zaliczyć do tego typu jest relatywnie niewiele w polskim radiu i telewizji. Natomiast programy religijne mają głównie znaczenie, gdy dana religia lub obrządek ma charakter religii etnicznej. Przykładem może być islam dla Tatarów polskich lub prawosławie dla Białorusinów.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#EkspertKomisjiLechNijakowski">W ocenie tych audycji trzeba być ostrożnym, gdyż Polskie Radio S.A. deklaruje, że tematyce mniejszości poświęciło w 2005 r. ponad 115 godzin programu, ale w tym aż 80 godzin transmitowano nabożeństwa i programy dla wspólnot religijnych. Warto zwrócić uwagę, że nadawca określa te wspólnoty mianem „mniejszości religijnych”, a w polskim prawie kategoria taka nie występuje. Można zatem przypuszczać, że chodzi w tym przypadku o kościoły i związki wyznaniowe inne niż Kościół rzymskokatolicki.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#EkspertKomisjiLechNijakowski">Przywoływane przez nadawców programy o kulturze i problemach regionu zamieszkiwania mniejszości dotyczyły często nie tyle mniejszości, ile grup etnicznych lub etnograficznych. Przykładem mogą być audycje o Warmiakach w TVP3 Olsztyn. Ponadto wiele programów dotyczyło narodowości nie zamieszkujących tradycyjnie na ziemiach polskich. W związku z tym podawaną liczbę godzin audycji należałoby stosownie zmniejszyć, aby uzyskać dane bliższe prawdzie.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#EkspertKomisjiLechNijakowski">Jeżeli chodzi o nadawców zagranicznych, to spełniają oni ważną rolę tylko dla jednej mniejszości. Według badań TNS OBOP dla TVP S.A. informacje z mediów zagranicznych czerpią przede wszystkim członkowie mniejszości niemieckiej na Śląsku Opolskim. Niemcy oglądają programy niemieckie, dlatego programy dla mniejszości stanowią tam specyficzną kategorię.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#EkspertKomisjiLechNijakowski">Programy dla mniejszości mogą pełnić następujące funkcje: informacyjną, edukacyjną, tożsamościową, czyli wzmacniania i kształtowania tożsamości etnicznej, uczestnictwa w kulturze, emocjonalną, w tym także sentymentalną, rozrywkową. Wszystkie te funkcje pełnią ważną rolę dla mniejszości narodowych i etnicznych. Warto zaznaczyć, że na przykład dla Białorusinów audycje dla mniejszości spełniają wszystkie wymienione funkcje, a dla Niemców jedynie funkcję informacyjną.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#EkspertKomisjiLechNijakowski">Programy dla mniejszości powinny być oceniane w sześciu następujących wymiarach: cykliczność emisji programu, czas trwania programu, dzień tygodnia i godzina emisji, wpływ przedstawicieli mniejszości na treść i formę programu, dostępność pasma, atrakcyjność programów. Według danych OBOP, najczęściej formułowanymi zarzutami w stosunku do audycji dla mniejszości narodowych emitowanych przez oddziały regionalne TVP3 są: skrótowa forma, nieodpowiednia pora emisji, mała atrakcyjność programów. Do tego należy dodać zarzut o niedostatecznym wpływie mniejszości na treść i formę programów mniejszości. Audycje powinny być emitowane cyklicznie, a nie przybierać formę jednorazowych formuł.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#EkspertKomisjiLechNijakowski">W związku z tym uwzględniając wszystkie zgłoszone postulaty, program dla mniejszości powinien być: nadawany cyklicznie, trwać 30-45 minut, emitowany w dzień powszedni między godziną 17.30 a 19.00, a w weekend między 15.00 a 19.00, na treść programu powinni mieć wpływ przedstawiciele mniejszości narodowych i etnicznych, co pozwoliłoby uniknąć stereotypowego przedstawiania mniejszości oraz sztucznego folkloryzmu, chociaż nie można pozbawić publicznej telewizji i radiofonii nadzoru nad warsztatem programów. Audycje powinny również być nadawane w paśmie dostępnym dla mniejszości, najlepiej w paśmie ogólnopolskim. Zapewniłoby to większą oglądalność programów wśród Polaków. Obecnie, według danych TVP, mniejszość słowacka z rejonu Spisza nie ma możliwości odbierania programów dla mniejszości emitowanych przez TVP3. Emitowane programy powinny zawierać blok aktualnych informacji oraz pogłębioną felietonistykę. Jednocześnie muszą być atrakcyjnie redagowane i mieć nowoczesną oprawę.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#EkspertKomisjiLechNijakowski">Kolejny postulat zwraca uwagę na to, że w radach programowych oddziałów TVP i Polskiego Radia powinni w większej liczbie zasiadać przedstawiciele mniejszości. Ponadto publiczne radiofonia i telewizja muszą zwracać większą uwagę na używaną przez dziennikarzy terminologię. Należy unikać określania sprawców przestępstw w kategoriach etnicznych. Powinny być także rozpowszechniane etnonimy akceptowane przez mniejszości, na przykład Rom zamiast Cygan. Zasada ta powinna dotyczyć również programów rozrywkowych oraz, w miarę możliwości, filmów. Zgodnie ze szkołą krytycznej analizy dyskursu, nawet z pozoru nieagresywne komunikaty, gdy posługują się określonymi słowami oraz schematami stylistycznymi i retorycznymi, mogą utrwalać stereotypy i uprzedzenia.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Prosiłbym, aby teraz zostały przedstawione nam informacje na temat programów dla i o mniejszościach emitowanych w telewizji polskiej. Jednocześnie chciałbym prosić o odniesienie się do kwestii transmisji obrzędów religijnych mniejszości Białorusinów, Ukraińców oraz Łemków. Obowiązuje porozumienie pomiędzy Polską Radą Ekumeniczną a TVP. Chciałbym zapytać o ocenę wypełniania jego zapisów. Czy Rada nie kieruje żadnych uwag lub postulatów w sprawie transmitowania tego rodzaju programów?</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PiotrBorys">Postaram się w skrócie przybliżyć ten obszerny przekazany państwu materiał na temat audycji dla mniejszości narodowych i etnicznych na antenach TVP S.A. Skoncentruję się na pewnych zjawiskach ogólnych, a nie powtarzać zaprezentowane już dane.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#PiotrBorys">Programy dla mniejszości narodowych i etnicznych są istotnym elementem wypełniania misji Telewizji Polskiej. Ich emisja ma miejsce głównie na antenie TVP3, w tym na tak zwanych antenach rozłącznych, czyli w oddziałach terenowych. Jest to związane z geograficznym rozmieszczeniem poszczególnych mniejszości. Wciąż pewnym problemem jest ograniczony zasięg TVP3, zwłaszcza w porównaniu z dostępem do anten centralnych. Obecnie TVP3 dociera do 75% ludności. Staramy się poprawić tę sytuację, choć nie zależy ona wyłącznie od nas, ale jest związana z możliwościami technicznymi oraz warunkami koncesyjnymi.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#PiotrBorys">W przekazanym państwu materiale audycje dla mniejszości narodowych i etnicznych sklasyfikowano według poszczególnych grup ludnościowych. Warto zwrócić uwagę na to, o czym w bardzo dobrym wstępie powiedział dr Lech Nijakowski. Programy dzielą się na znacznie lepiej odbierane przez społeczności magazyny emitowane regularnie oraz audycje sporadyczne, dotyczące incydentalnych wydarzeń.</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#PiotrBorys">Audycje dla mniejszości białoruskiej nadawane są przede wszystkim na antenie OTV Białystok. Wśród wielu programów jednym z ważniejszych jest „Tydzień Białoruski”, magazyn złożony z felietonów o życiu społeczności białoruskiej na Podlasiu oraz o sytuacji społeczno-politycznej na Białorusi. Wymienione zostały także audycje wyemitowane w 2005 roku na antenach centralnych.</u>
<u xml:id="u-4.4" who="#PiotrBorys">Mniejszość litewska ma swój program „Panorama Litewska” także w OTV Białystok. Do mniejszości niemieckiej emitowane są audycje z dwóch ośrodków telewizyjnych, z Katowic oraz z Opola. Chciałbym zwrócić szczególną uwagę na podział programów na te dla mniejszości, o mniejszościach oraz o współpracy lub stosunkach pomiędzy Polską a ojczyzną danej społeczności. Jednak jedynie dla celów tego opracowania wśród audycji dla mniejszości niemieckich uwzględniono także programy o współpracy polsko-niemieckiej. Chociaż na przykład w programie „Kowalski i Schmidt”, który jest magazynem o problemach polsko-niemieckich, emitowane są felietony także o mniejszościach narodowych.</u>
<u xml:id="u-4.5" who="#PiotrBorys">Ponownie OTV Białystok nadaje „Rosyjski Głos” dla mniejszości rosyjskiej oraz „Przegląd Ukraiński” dla mniejszości ukraińskiej. Do społeczności ukraińskiej swoje programy kierują również: OTV Olsztyn z „Wieściami ukraińskimi”, OTV Rzeszów oraz OTV Warszawa z audycją „Telenowyny”, która jest emitowana na paśmie wspólnym TVP3. Wymieniamy także szereg audycji jednostkowych o mniejszości ukraińskiej oraz o współpracy polsko-ukraińskiej.</u>
<u xml:id="u-4.6" who="#PiotrBorys">Dla mniejszości żydowskiej liczne programy nadaje przede wszystkim OTV Poznań, OTV Lublin oraz OTV Warszawa. Natomiast do mniejszości tatarskiej swe audycje kieruje głównie OTV Białystok ze stałym magazynem „Podlaski Orient”. OTV Białystok nadaje także dla mniejszości romskiej, między innymi „My Romowie”.</u>
<u xml:id="u-4.7" who="#PiotrBorys">OTV Gdańsk emituje magazyn „Rodno Zemia” dla mniejszości kaszubskiej. Warto zwrócić na czas jego nadawania, piątek o godzinie 19.25, czyli zgodnie z przedstawioną wcześniej analizą, w najlepszym czasie antenowym. W ogóle kwestia czasu nadawania jest osobnym zagadnieniem i długo można by o tym mówić. Chciałbym jednak zauważyć, że w przypadkach długoletniej współpracy udaje się wypracować pewien kompromis i ustalić godziny nadawania dogodne dla obu zainteresowanych stron. Nie zawsze też czas antenowy, z pozoru wydający się na nieatrakcyjny, musi być niewłaściwy dla danej mniejszości.</u>
<u xml:id="u-4.8" who="#PiotrBorys">Telewizja nadaje również szereg magazynów dla różnych mniejszości narodowych i etnicznych. Jak wynika z badań oglądalności, to właśnie te programy są najchętniej oglądane. Zaliczyć do nich można między innymi: „U siebie” OTV Kraków, „Kwartet” OTV Rzeszów i OTV Kraków, „Rozmówki wschodniograniczne” oraz „Panorama Lubelska” realizowane przez OTV Lublin.</u>
<u xml:id="u-4.9" who="#PiotrBorys">W przypadku transmisji uroczystości religijnych, mogę powiedzieć, że robimy to, co możemy. Dobrym doświadczeniem było transmitowanie zeszłorocznych obchodów prawosławnych Świąt Bożego Narodzenia. Uważam, że w tej sprawie można zrobić jeszcze więcej i to jest nasze zadanie na najbliższy okres. Musimy przekonać dyrektorów anten centralnych, że należy transmitować uroczystości religijne, których przecież nie ma tak dużo w ciągu roku. W tej sprawie jestem jednak optymistą i myślę, że sytuacja ulegnie poprawie jeszcze w tym roku.</u>
<u xml:id="u-4.10" who="#PiotrBorys">Chciałbym zwrócić uwagę również na dane zawarte w dwóch przekazanych państwu tabelach, pokazujących wyniki oglądalności poszczególnych audycji. Oczywiście w tej działalności telewizji wyniki nie są najważniejsze, ale prezentujemy je, gdyż państwo o to poprosiliście. Oceniając średnie wyniki oglądalności, można stwierdzić, że nie są one najwyższe. Naturalnie mogłyby być, ale to zapewne zależy także od ich jakości i atrakcyjności.</u>
<u xml:id="u-4.11" who="#PiotrBorys">Przekazaliśmy państwu także przygotowane kilka lat temu badanie TNS OBOP na temat jakości programów dla mniejszości narodowych i etnicznych. Niedługo, jeszcze w 2006 roku, takie badanie zostanie przeprowadzone ponownie. Nie oznacza to, że przez ten czas nie analizowaliśmy jakości nadawanych audycji, jednak robiliśmy to innymi metodami. Chciałbym zwrócić uwagę, że większość stałych magazynów przygotowywanych jest przez dziennikarzy z mniejszości narodowych. Zarówno dziennikarzom jak i telewizji zależy, aby nadawane programy mówiły o życiu mniejszości, ale w sposób jak najbardziej przystępny i atrakcyjny.</u>
<u xml:id="u-4.12" who="#PiotrBorys">W ramach szkoleń w TVP co pewien czas organizowane są warsztaty dla dziennikarzy mniejszościowych. W ten sposób chcemy podnosić jakość emitowanych programów, gdyż to znajdzie przełożenie w wielkości ich oglądalności.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Prosiłbym, aby teraz została przedstawiona informacja na temat programów dla i o mniejszościach nadawanych w polskim radiu.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#MarekOwsinski">Chciałbym nawiązać do jednej z poprzednich wypowiedzi na temat transmisji ceremonii religijnych, innych niż katolickie. Od 1994 roku radiofonia publiczna została zorganizowana w osiemnaście spółek prawa handlowego, w tym siedemnaście spółek regionalnych. Od kilkunastu lat obowiązuje podział zadań, według którego rozgłośnie regionalne nadają magazyny i audycje poświęcone mniejszościom narodowym i etnicznym. Taki podział wynika z tego, że rozgłośnie regionalne nadają na obszarach zamieszkałych w dużej mierze przez społeczności mniejszościowe.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#MarekOwsinski">Natomiast największa rozgłośnia Polskie Radio, w wyniku różnych porozumień, skupiła się na transmisji nabożeństw oraz emisji programów o tematyce religijnej. Zadania, które wykonujemy, wynikają z szeregu zapisów ustawowych oraz porozumień, między innymi z Polską Radą Ekumeniczną, Kościołem Adwentystów oraz ze Związkiem Żydowskich Gmin Wyznaniowych. Cały program audycji religijnych jest uzgadniany z przedstawicielami kościołów mniejszościowych. Podobnie jak w przypadku telewizji prowadzona jest współpraca szkoleniowa, organizowane są liczne warsztaty.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#MarekOwsinski">Spis programów o tematyce religijnej został przedstawiony w przekazanych państwu materiałach. Świadomie część tych pozycji przeniesiono do programu drugiego, który ma największy zasięg na falach UKF.</u>
<u xml:id="u-6.3" who="#MarekOwsinski">Warto zaznaczyć, że poza audycjami o tematyce religijnej i transmisjami mszy, także w innych programach Polskiego Radia poruszana jest problematyka mniejszości religijnych. Jednak ze zrozumiałych względów nie są to audycje dla mniejszości, ale przede wszystkim o mniejszościach. Zapewne przedstawiciele rozgłośni regionalnych mogliby powiedzieć znacznie więcej o formule i sposobie tworzenia tego rodzaju programów. Najdłuższą tradycję i największy dorobek w tej dziedzinie mają rozgłośnia w Białymstoku oraz w Opolu.</u>
<u xml:id="u-6.4" who="#MarekOwsinski">Chciałbym podkreślić, że nie jest prawdą, że Polskie Radio ogranicza liczbę audycji nadawanych dla mniejszości narodowych lub etnicznych. Ich emisja odbywa się przede wszystkim na antenach rozgłośni regionalnych.</u>
<u xml:id="u-6.5" who="#MarekOwsinski">Jest jeszcze jedna kwestia, o której specjalnie mówię na koniec, aby nie było podejrzenia, że problem mniejszości postrzegamy tylko przez ten pryzmat. Warto jednak zaznaczyć, że Radiowe Centrum Kultury Ludowej, mające ogromny dorobek i będące wydawcą kilku serii płyt, także przedstawia kulturę mniejszości narodowych i etnicznych w swoich audycjach.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Jeżeli już nikt z zaproszonych gości nie chce zabrać głosu, to otwieram dyskusję ogólną.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PoselTadeuszWita">Chciałbym podziękować za przekazane nam materiały, gdyż pozwoliły one wyjaśnić wiele kwestii. Szczególnie interesująca jest informacja przygotowana przez pana dr Lecha Nijakowskiego. Zwrócono w niej uwagę, że przykładem promocji pewnych form tożsamości może być film „Breaveheart”, który przyczynił się do rozwoju nacjonalizmu szkockiego. Bardzo często pojęcie nacjonalizmu traktowane jest jako określenie pejoratywne, ale w tym przypadku jest inaczej.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#PoselTadeuszWita">Natomiast w polskich mediach promuje się głównie zachowania charakterystyczne dla amerykańskich przestępców. Dlatego nie dziwi tak wysoki stopień przestępczości w naszym kraju. Ubolewam, że dzisiejsze posiedzenie nie odbywa się łącznie z Komisją Kultury, gdyż można byłoby wyciągnąć dalej idące wnioski. Mówiąc o promocji kultury mniejszości, musimy zdać sobie sprawę, że w polskich mediach brakuje programów na temat kultury polskiej. A wśród filmów fabularnych dominuje kultura anglo-amerykańska.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#PoselTadeuszWita">Chciałbym wypowiedzieć się także, jako przedstawiciel mniejszości, która nie została uwzględniona w ustawie o mniejszościach. Nigdzie, ani w ustawie, ani w otrzymanych materiałach nie mówi się o grupie etnicznej Ślązaków lub Górali. Ponadto o Śląsku mówi się jako o małej ojczyźnie Niemców. Zgadzam się z tym, że Śląsk może być ojczyzną dla wielu Niemców, tak jak dla naszego wielkiego wieszcza ojczyzną była Litwa. Jednak na Śląsku mieszkają przede wszystkim Ślązacy. Nie wiem, czy nie jest to największa grupa etniczna w Polsce.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#PoselTadeuszWita">Tymczasem co robi się dla tej grupy etnicznej? Ośrodek telewizji regionalnej w Katowicach, mający największy zasięg, robi interes na sprzedaży czasu reklamowego. Dlatego program musi być wypełniony audycjami komercyjnymi, przyciągającymi widzów. Natomiast jeżeli program robiony jest przez jakiś inny ośrodek, to obraz Ślązaka jest taki jak w serialu „Święta wojna”, w którym pokazuje się go jako kompletnego głupka.</u>
<u xml:id="u-8.4" who="#PoselTadeuszWita">Zwracam szczególną uwagę na dostęp do telewizji, gdyż na Śląsku są audycje radiowe dla i o Ślązakach. Dlatego chciałbym wystąpić z apelem i prosić o uwzględnienie postulatu, aby w radach programowych, nadzorczych lub doradczych powinno znaleźć się miejsce także dla przedstawicieli ludzi, dla których te programy są nadawane.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Chciałbym tylko powiedzieć, że gdyby w posiedzeniu uczestniczyli przedstawiciele mniejszości białoruskiej, to na pewno zwróciliby uwagę na to, że Nowogródek leży na Białorusi, a nie na Litwie.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Myślę, że została poruszona bardzo ważna sprawa, którą prezydium Komisji może potraktować jako złożony wniosek, aby zwołać wspólne posiedzenie z Komisją Kultury. Natomiast kwestia prawnego uznania Ślązaków i Górali za mniejszości etniczne została rozstrzygnięta konkretnymi zapisami ustawowymi.</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Czy ktoś jeszcze chciałby zabrać głos w dyskusji?</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#PoselArkadyFiedler">Chciałbym zapytać o kwestie związane z finansowaniem produkowanych audycji. Z przekazanych nam materiałów wynika, że zmieniły się źródła finansowania. Jak rozumiem, do niedawna środki na programy telewizyjne pochodziły z budżetu rządu. A w tej chwili robi to już tylko telewizja ze środków abonamentowych. Dlatego chciałbym zapytać, czy podobna zmiana dotyczy polskiego radia?</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Czy są jeszcze jakieś pytania?</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Poseł Henryk Kroll (niez.):</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Muszę przyznać, że jeżeli chodzi o audycje radiowe dla mniejszości niemieckiej, to nie mam w tej kwestii żadnych uwag. Współpraca z poszczególnymi rozgłośniami odbywa się w sposób prawidłowy. Ważne jest także to, że zasięg radia odpowiada lokalizacji największych skupisk mniejszości niemieckiej.</u>
<u xml:id="u-11.3" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Jednak w przypadku telewizji sytuacja wygląda znacznie gorzej, mniejszość niemiecka nie ma dostępu do tych programów. Ośrodek telewizji regionalnej Olsztyn nie ma odpowiedniego zasięgu i nie dociera tam, gdzie jest najbardziej potrzebny. Dlatego apelowałbym o podjęcie jakichś działań. Wiem, że powoli próbuje się angażować także OTV Katowice oraz OTV Wrocław.</u>
<u xml:id="u-11.4" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Wciąż nierozwiązana pozostaje kwestia finansowania tych programów. Oczywiście programy są opracowywane przez przedstawicieli mniejszości, ale niestety, także na jej koszt. Nie rozumiem, czemu problem ten dotyczy właśnie mniejszości niemieckiej. Wydaje mi się, że w przypadku innych społeczności sprawa została rozwiązana inaczej. Uważam, że dobrze byłoby się spotkać także po posiedzeniu Komisji i dokładnie omówić te kwestie, w szczególności kwestie finansowania produkowanych programów.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#PoselTomaszNowak">W kontekście stwierdzeń o zbyt małym udziale mniejszości w procesie tworzenia programów chciałbym zapytać przedstawicieli zarówno radia, jak i telewizji, czy są redakcje złożone z przedstawicieli mniejszości narodowych? Czy dziennikarze są członkami tych mniejszości? Czy też audycje przygotowywane są przez osoby z zewnątrz?</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#PoselMarekKawa">Po zapoznaniu się z przekazanymi nam materiałami, muszę stwierdzić, że zaniepokoił mnie nieodpowiedni czas emisji programów dla mniejszości narodowych i etnicznych. Wydaje mi się, że jest to ogólny problem, dotyczący także promocji kultury polskiej. Bardzo trudno znaleźć dobry czas antenowy dla audycji o wysokich walorach kulturowych. Każdy program jest towarem i musi być tak opakowany, aby mógł się sprzedać.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#PoselMarekKawa">Oceniając sytuację z perspektywy mojego miejsca pochodzenia, Opola, mogę powiedzieć, że szczególnie w radiu udaje się znaleźć odpowiedni czas antenowy na nadawanie programów dla mniejszości. Jest problem bardziej ogólny, który dotyczy wszystkich widzów i słuchaczy, którzy chcieliby mieć dostęp do bardziej ambitnych i wartościowych programów.</u>
<u xml:id="u-13.2" who="#PoselMarekKawa">Uważam również, że należałoby się zastanowić nad rozpoczęciem nadawania koncesji i zakładania prywatnych nadajników przez mniejszości narodowe i etniczne. To umożliwiłoby większe uniezależnienie. A przecież takie rozwiązania wprowadzono w wielu innych krajach.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Pan Piotr Borys wspomniał o możliwości transmitowania dwóch nabożeństw prawosławnych. Tymczasem chciałbym powiedzieć, że za dość kuriozalną uważam decyzję dyrektora programowego TVP1, pana Macieja Grzywaczewskiego. Poinformował on, że telewizja rezygnuje z trzech transmisji obrzędów kościoła prawosławnego. Głównym powodem takiej decyzji miało być zwiększenie liczby transmisji z uroczystości religijnych Kościoła rzymskokatolickiego.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Uważam, że doprowadziło to do zupełnie niepotrzebnego konfliktu. Wyznawcy prawosławia uznali, że odbiera im się coś, co już mieli. Ponadto wskazuje się na katolików, jako tych, którzy są winni zaistniałej sytuacji.</u>
<u xml:id="u-14.2" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Ustawa o stosunku państwa do Kościoła prawosławnego nakłada na radio i telewizję obowiązek udostępniania programów o tematyce religijnej. Dlatego chciałbym zapytać, czy istnieje możliwość zawarcia z kościołem stosownego porozumienia? Pozwoliłoby to na trwałe uregulowanie tej kwestii.</u>
<u xml:id="u-14.3" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Kolejne pytanie chciałbym skierować do dyrektora regionalnego ośrodka telewizji Białystok. Już wcześniej pisałem w tej sprawie do pana prezesa Jana Dworaka, który zadeklarował możliwość pozytywnego rozwiązania kwestii. Chodzi o to, aby jeden z wysoko cenionych programów – „U źródeł wiary” – nadawany przez OTV Białystok mógł być emitowany w innych ośrodkach telewizyjnych. Wiązałoby się to oczywiście z poszerzeniem tematyki programu, gdyż obecnie ogranicza się on jedynie do problemów województwa podlaskiego.</u>
<u xml:id="u-14.4" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Decyzją rządu swoje nadawanie rozpoczęło białoruskie radio „Racja”. Jak poinformowano, rząd spłacił około pół miliona złotych długów z czasów poprzedniego nadawania radiostacji. Zdecydowano także, że radio będzie finansowane z budżetu państwa. Uzasadniając tę decyzję, stwierdzono, że radio to będzie służyło mniejszości białoruskiej, mieszkającej w Polsce. Chociaż jeden z ekspertów stwierdził, że jest to jedynie zasłona dymna, gdyż radio ma pomagać ludziom za granicą.</u>
<u xml:id="u-14.5" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Jednak chciałbym zapytać, czy zasadnym było ograniczenie tworzenia programu radia tylko do jednej organizacji, czyli Związku Białoruskiego, który nie jest najbardziej liczebny, a także nie ma największego znaczenia? Czy istnieje możliwość, aby przynajmniej program tworzony przez to radio mógł uwzględniać szeroką problematykę kwestii białoruskich?</u>
<u xml:id="u-14.6" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Na koniec chciałbym wyrazić swoje olbrzymie uznanie dla telewizyjnego i radiowego ośrodków w Białymstoku. Od dłuższego czasu cieszą się one bardzo dobrą opinią wśród słuchaczy przynależących do mniejszości z terenów województwa podlaskiego.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#PoselTadeuszWita">Swoją wcześniejszą wypowiedź chciałbym zamknąć konkretnym pytaniem do przedstawicieli TVP S.A. W jaki sposób można by zmniejszyć promowanie, popularyzację zachowań patologicznych i przestępczych w mediach?</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Czy ktoś jeszcze chciałby zadać pytanie naszym gościom? Nie słyszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#PiotrBorys">Postaram się odpowiedzieć na wszystkie zadane pytania, natomiast w kwestiach technicznych głos zabierze dyrektor OTV Białystok.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#PiotrBorys">Jeżeli chodzi o Ślązaków i nadawane dla nich programy, to nie zostały wymienione w naszych materiałach, gdyż ta grupa etniczna nie należy do mniejszości zgodnie z ustawą. Jednak jestem przekonany, że tematyka śląska jest obecna na antenie OTV Katowice. Nie dysponuję w tym momencie stosownymi danymi, ale jestem pewien, że tak jest.</u>
<u xml:id="u-17.2" who="#PiotrBorys">Nie mam także dokładnych informacji na temat składu rady programowej, ale sądzę, że składa się ona ze Ślązaków. Przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji powoływanych jest piętnaście osób, więc Telewizja Polska nie ma na ten wybór żadnego wpływu. Niemniej wiem, że są to osoby mieszkające na Śląsku i związane z tym regionem.</u>
<u xml:id="u-17.3" who="#PiotrBorys">Zadano również pytanie o możliwość ograniczenia promocji przemocy w mediach. Jest to pytanie nieco prowokacyjne. Mogę na nie odpowiedzieć tylko tak, że Telewizja Polska nie promuje przemocy i zachowań przestępczych. Oczywiście jest to szerszy problem dotyczący tego, co można byłoby nazwać komercjalizacją mediów. Jest to niewątpliwie temat do podjęcia szerokiej dyskusji. Należy przyznać, że telewizja próbuje połączyć zarówno swą misyjność, jak i wymagania rynkowe.</u>
<u xml:id="u-17.4" who="#PiotrBorys">Programy dla mniejszości w całości finansowane są z opłat abonamentowych Telewizji Polskiej. Jednak w przypadku audycji dla mniejszości niemieckiej sytuacja wygląda inaczej, gdyż magazyn jest produkowany przez firmę zewnętrzną, więc telewizja płaci jedynie za przyniesione do studia nagranie. Stawka za program jest taka sama, nie jest tak, że tylko ta firma dostaje tak niskie wynagrodzenie.</u>
<u xml:id="u-17.5" who="#PiotrBorys">Kwestia czasu antenowego jest niezwykle ważnym zagadnieniem i nie dotyczy jedynie programów dla mniejszości. Należy zastanowić się, kiedy wyemitować daną audycję, aby znalazła ona jak największą liczbę odbiorców. Również w przypadku programów dla mniejszości musi istnieć warsztat marketingowy, pracujący na ich korzyść. Szkoleniowcy zastanawiają się, jak szkolić dziennikarzy, aby ich programy były atrakcyjne dla widzów.</u>
<u xml:id="u-17.6" who="#PiotrBorys">Natomiast korespondencję z dyrektorem programowym TVP1 nazwałbym po prostu niefortunną. Chciałbym zapewnić, że przedstawiona decyzja nie jest ostatecznym stanowiskiem TVP S.A., gdyż wczoraj rozmawiałem na ten temat z prezesem Janem Dworakiem. Ponownie spotkam się jeszcze w tej sprawie po posiedzeniu Komisji. Mam nadzieję, że problem ten uda się rozwiązać w sposób satysfakcjonujący obie strony. Uważam, że należy również podjąć kwestię zawarcia porozumienia między Telewizją Polską i Kościołem prawosławnym. Zapewne w najbliższym czasie zostaną podjęte stosowne kroki.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#PoselArkadyFiedler">Pytałem również o kwestie finansowania radia.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Myślę, że najpierw wysłuchamy odpowiedzi przedstawicieli telewizji, a następnie przejdziemy do problematyki radiowej.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#DyrektorOTVBialystokGrzegorzGajewski">Muszę przyznać, że szanowanie staropolskiej zasady demokracji „nic o nas, bez nas” w Białymstoku przychodzi nam niezwykle łatwo. Jednak tak się złożyło, że w większości nasi pracownicy są przedstawicielami mniejszości. Niejednokrotnie są to wybitni dziennikarze, jak na przykład pan Jerzy Kalina, który nie tylko sam produkuje większość programów, ale także sprawuje pieczę nad innymi magazynami. W zasadzie wystarczy przytoczyć tylko kilka nazwisk, oprócz Jerzego Kaliny, „Tydzień Białoruski” realizuje Mikołaj Wawrzeniuk, „Przegląd Ukraiński” tworzy Jerzy Misiejuk, a Andrzej Romańczuk „Rosyjski głos”.</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#DyrektorOTVBialystokGrzegorzGajewski">Niestety, pewien problem mamy z magazynem „My Romowie”, gdyż do niedawna prowadziła go przedstawicielka mniejszości romskiej, ale niestety, zmieniła pracę. W związku z tym, na razie program realizuje Jerzy Kalina. Jednak uważam, że jest to trudność jedynie chwilowa.</u>
<u xml:id="u-20.2" who="#DyrektorOTVBialystokGrzegorzGajewski">Kolejne pytanie dotyczyło kwestii finansowania telewizji i nadawanych w niej audycji. OTV Białystok, pod względem wielkości, należy na drugiej grupy oddziałów terenowych, dlatego jest podobnie traktowana jak telewizja w Lublinie lub we Wrocławiu. Natomiast istniejący klucz podziału abonamentu jest nieco krzywdzący dla naszego ośrodka. W związku z tym cały czas pracujemy na minimalnych stawkach, to oczywiście rzutuje na płace dziennikarskie.</u>
<u xml:id="u-20.3" who="#DyrektorOTVBialystokGrzegorzGajewski">W Białymstoku jestem od niedawna, ale pierwszą dostrzegalną rzeczą jest to, że programy dla mniejszości są bardzo smutne, wciąż nie ma w nich zbyt wiele życia. Jest to kwestia do poprawienia. Chciałbym, aby problematyka mniejszości zaczęła być pokazywana w szerszej perspektywie, z innego punktu widzenia.</u>
<u xml:id="u-20.4" who="#DyrektorOTVBialystokGrzegorzGajewski">Niedługo otworzymy nowe, duże studio, w którym będzie można przeprowadzać programy na żywo. To daje możliwość zapraszania gości z miasta, różnych grup ludzi, konfigurować zupełnie nowe formuły programów. Dlatego w tej kwestii myślę, że wszystko jest do zrobienia i wszystko przed nami.</u>
<u xml:id="u-20.5" who="#DyrektorOTVBialystokGrzegorzGajewski">Jeżeli chodzi o magazyn „U źródeł wiary”, to jestem bardzo zadowolony z takich opinii. Z przyjemnością spotkam się z księdzem Misiejukiem, który realizuje ten program i bardzo chętnie zaproponuję go tym oddziałom, które będą chciały go nabyć.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Wiem, że w Radiu Białystok działa rada programowa. Chciałbym zapytać, czy tak samo jest w OTV Białystok? Czy zasiadają w niej także przedstawiciele mniejszości narodowych?</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#DyrektorOTVBialystokGrzegorzGajewski">OTV Białystok ma swoją radę programową, w której skład wchodzą także przedstawiciele mniejszości narodowych i etnicznych.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Czy ktoś jeszcze chciałby zabrać głos po wysłuchaniu tych informacji?</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#PoselTadeuszWita">Chciałbym zapytać, w jaki sposób, według jakiego klucza wybierani są członkowie rad programowych ośrodków regionalnych?</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#PiotrBorys">Każda z tych rad programowych liczy piętnastu członków, powoływanych na czteroletnią kadencję przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji. Właśnie dobiega końca poprzednia kadencja i w marcu zostaną wyłonione nowe składy rad programowych.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Jeżeli nie ma więcej pytań, to wysłuchamy przedstawiciela Polskiego Radia.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#MarekOwsinski">Finansowanie w radiu przedstawia się nieco inaczej niż w telewizji, 80% wpływów pochodzi z opłat abonamentowych, a 20% ze sprzedaży zewnętrznej, czyli między innymi z reklam. W związku z tym produkowanie audycji dla mniejszości odbywa się właśnie z abonamentu.</u>
<u xml:id="u-27.1" who="#MarekOwsinski">Za realizację audycji odpowiedzialna jest redakcja religijna, nie należy jej mylić z redakcją programów katolickich. Jest to redakcja jednoosobowa, założona przez dr Krzysztofa Górskiego. Obecnie prowadzi ją doświadczony dziennikarz, były zastępca dyrektora programu 1 Jacek Kuglewicz. Z oczywistych względów redakcja ściśle współpracuje z Polską Radą Ekumeniczną oraz innymi kościołami.</u>
<u xml:id="u-27.2" who="#MarekOwsinski">Nadawany program jest programem religijnym, w dużej mierze kształtowanym przez kościoły i wspólnoty wyznaniowe. Choć montażem i całą stroną techniczną zajmuje się redakcja Polskiego Radia. Jednak w znaczącej mierze audycje są realizowane przez poszczególne kościoły. Dlatego także co pewien czas powtarzamy cykle szkoleń dziennikarskich.</u>
<u xml:id="u-27.3" who="#MarekOwsinski">Trudno mi wypowiadać się na temat rozgłośni regionalnych, gdyż są one odrębnymi podmiotami. Jednak na początku lat 90. uczestniczyłem w pracach nad przygotowaniem założeń funkcjonowania tych radiostacji. Zakładaliśmy wówczas, że będą nadawane programy nie dla mniejszości, tylko programy mniejszości. Dlatego od razu było wiadomo, że redakcje powinny być tworzone przez ludzi należących do mniejszości narodowych lub etnicznych.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#NaczelnikWydzialuMniejszosciNarodowychwMinisterstwieSprawWewnetrznychiAdministracjiDobieslawRzemieniewski">Chciałbym odnieść się do kilku kwestii, które zostały poruszone w dyskusji. Pytano między innymi o ewentualne dotacje ze strony rządu. Obowiązek finansowania audycji radiowych i telewizyjnych spoczywa na publicznej radiofonii i telewizji. Do czasu wejścia w życie ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym, obowiązek ten był także wypełniany.</u>
<u xml:id="u-28.1" who="#NaczelnikWydzialuMniejszosciNarodowychwMinisterstwieSprawWewnetrznychiAdministracjiDobieslawRzemieniewski">Jednak zdarzały się przypadki, gdy niezbędne było przekazanie dotacji rządowych. Tak było między innymi w przypadku, gdy chodziło o zainicjowanie pewnych audycji, na przykład dla mniejszości romskiej. Jednak ustawa o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym w jednoznaczny sposób przesądziła, że należy to do obowiązków publicznej radiofonii i telewizji. Dlatego, aby uniknąć dublowania środków, z dotacji rządowych nie są już finansowane audycje radiowe i telewizyjne. Ponadto ani TVP S.A., ani Polskie Radio S.A. nie uchylają się od tego obowiązku.</u>
<u xml:id="u-28.2" who="#NaczelnikWydzialuMniejszosciNarodowychwMinisterstwieSprawWewnetrznychiAdministracjiDobieslawRzemieniewski">Chciałbym również zwrócić uwagę na niepubliczne środki masowego przekazu, które mogą być naszym sojusznikiem w podtrzymywaniu tożsamości etnicznej lub narodowej. W tej chwili działa tylko jedna taka rozgłośnia, nadająca w języku kaszubskim. W tym roku specjalna komisja w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji pozytywnie odniosła się do wniosku o przydzielenie dotacji dla stowarzyszenia, będącego nadawcą tej rozgłośni. Jeżeli minister zaakceptuje takie stanowisko, to zostanie przekazana stosowna dotacja.</u>
<u xml:id="u-28.3" who="#NaczelnikWydzialuMniejszosciNarodowychwMinisterstwieSprawWewnetrznychiAdministracjiDobieslawRzemieniewski">Od kilku lat mniejszość niemiecka ubiega się o koncesję na nadawanie audycji radiowych na terenie województwa opolskiego. Jednak występują problemy związane z brakiem częstotliwości. Oczywiście zgadzam się z opinią, że mniejszości mogą ubiegać się o takie koncesje. Niestety, większość mniejszości jest zbyt słaba, aby skorzystać z tej możliwości.</u>
<u xml:id="u-28.4" who="#NaczelnikWydzialuMniejszosciNarodowychwMinisterstwieSprawWewnetrznychiAdministracjiDobieslawRzemieniewski">Kolejna kwestia dotyczyła rad programowych w oddziałach regionalnych radia i telewizji. Ustawa o mniejszościach narodowych i etnicznych wprowadziła nowelizację ustawy o Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji. Nowe przepisy wskazują na potrzebę powoływania przedstawicieli mniejszości w skład rad programowych. Przed wejściem w życie ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji współpracowało z Krajową Radą Radiofonii i Telewizji oraz z organizacjami mniejszościowymi w celu wyłonienia członków rad programowych. Obecnie obowiązują przepisy ustawy, więc takie pośrednictwo nie jest już potrzebne.</u>
<u xml:id="u-28.5" who="#NaczelnikWydzialuMniejszosciNarodowychwMinisterstwieSprawWewnetrznychiAdministracjiDobieslawRzemieniewski">Poruszona została również sprawa Radia „Racja”. Jak słusznie zauważono, nie jest to radiostacja bezpośrednio nadająca do przedstawicieli mniejszości. Oczywiście jest to słuszna i bardzo potrzebna inicjatywa, ale cel dotarcia do mniejszości jest celem dalszoplanowym. Z tego co wiem nadawcą nie jest Związek Białoruski, choć osoby tworzące redakcję są członkami tego związku.</u>
<u xml:id="u-28.6" who="#NaczelnikWydzialuMniejszosciNarodowychwMinisterstwieSprawWewnetrznychiAdministracjiDobieslawRzemieniewski">Komisja rozpatrująca wniosek o przekazanie środków w ramach ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz języku regionalnym uznała, że nadawany przez radio program będzie miał nieco inny charakter. W związku z tym, zgodnie z art. 18 ust. 2 i 3, nie rekomendowano ministrowi spraw wewnętrznych i administracji przyznania środków na tę radiostację. Dlatego trudno mi w tej sprawie odpowiadać na merytoryczne pytania.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Czy ktoś jeszcze chciałby zabrać głos? Jeżeli nie, to chciałbym bardzo podziękować za przedstawienie informacji i odpowiedź na wszystkie pytania.</u>
<u xml:id="u-29.1" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Chciałbym zaproponować, aby Komisja upoważniła prezydium do wystąpienia z opinią do Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, zawierającą pewne sugestie. Chodzi przede wszystkim o to, aby do rad programowych w ośrodkach regionalnych powoływani byli przedstawiciele mniejszości.</u>
<u xml:id="u-29.2" who="#PoselEugeniuszCzykwin">W opinii zawarta zostałaby także kolejna sugestia, aby rozważono możliwość zawarcia porozumienia z Kościołem prawosławnym. Mogłoby to również rozstrzygnąć ewentualną emisję programu „U źródeł wiary” w innych ośrodkach regionalnych.</u>
<u xml:id="u-29.3" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Czy są jeszcze inne propozycje sformułowania opinii?</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#PoselMarekKawa">Komisja skupia się głównie na sprawach mniejszości narodowych, problemach poszczególnych regionów. Jest to oczywiście słuszne, ale może należałoby podjąć także pewne sprawy ogólnokrajowe.</u>
<u xml:id="u-30.1" who="#PoselMarekKawa">Chciałbym zapytać, czy dotychczas Komisja zajmowała stanowisko, wydawała jakiś komunikat w przypadkach takich jak ten z prowokacją na łamach „Rzeczpospolitej”, publikacji karykatur Mahometa? Czy Komisja nie powinna wypowiedzieć się w takiej sytuacji, gdy naruszane są prawa mniejszości religijnej? Uważam, że w tym przypadku powinien zostać wydany komunikat potępiający tego rodzaju praktyki. Rząd wydał stosowną opinię w tej sprawie, ale zabrakowało głosu parlamentu.</u>
<u xml:id="u-30.2" who="#PoselMarekKawa">Oczywiście podałem ten przypadek tylko jako przykład. Chodziłoby raczej o zajmowanie stanowiska przez Komisję w podobnych sytuacjach w przyszłości.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Rozumiem intencje tej propozycji. Przyjęliśmy pewien plan pracy Komisji, co nie oznacza, że nie możemy go poszerzyć, jeżeli zaistnieje taka potrzeba i zostanie zgłoszony taki wniosek. Możemy wydać również stosowny komunikat. Jak rozumiem, jest taki wniosek?</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#PoselMarekKawa">Tak, jeżeli sprawa nie jest jeszcze zdezaktualizowana. W ten sposób moglibyśmy wprowadzić zasadę wydawania komunikatów w podobnych sytuacjach.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Czy są jeszcze jakieś inne propozycje rozszerzenia opinii?</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#PoselTadeuszWita">Proponuję, aby komunikat, o którym powiedział pan poseł Marek Kawa, miał bardziej ogólny charakter. Nie musimy skupiać się tylko na jednym przypadku publikacji karykatur. Powinniśmy to wykorzystać jako pretekst do zajęcia szerszego stanowiska. Moglibyśmy wystąpić z apelem o wyrażenie szacunku dla mniejszości narodowych, religijnych i ogólnie dla uczuć innych ludzi.</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Myślę, że jesteśmy zgodni co do intencji tej propozycji. Uważam, że jedno z posiedzeń Komisji należałoby poświęcić na omówienie tego problemu. W socjologii istnieje cała szkoła o stygmatyzacji. Na uczelniach w Białymstoku i Poznaniu działają ośrodki zajmujące się także problematyką mniejszości. Moglibyśmy wysłuchać przedstawicieli nauki, w jaki sposób działania urażające uczucia religijne lub narodowościowe przekładają się na zachowanie tożsamości. Nieskromnie dodam, że moja żona napisała pracę habilitacyjną właśnie na ten temat. Dlatego wiem, że takie badania naukowe są prowadzone w Polsce. Wówczas moglibyśmy odnieść się do konkretnych kwestii i wystąpić z komunikatem.</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#PoselTadeuszWita">Chciałbym prosić o wyjaśnienie, dlaczego w ustawie o mniejszościach narodowych i etnicznych pominięto Górali i Ślązaków?</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Ta kwestia była przedmiotem szerokich dyskusji w trakcie prac nad ustawą. Oczywiście istnieją stenogramy z posiedzeń Komisji. Jednak uważam, że możemy poprosić eksperta Komisji, pana dr Lecha Nijakowskiego o przygotowanie krótkiej informacji w tej sprawie. Jeżeli w dalszym ciągu będzie istniała potrzeba odbycia dyskusji na ten temat, to prezydium uwzględni taki wniosek.</u>
<u xml:id="u-37.1" who="#PoselEugeniuszCzykwin">Czy są jeszcze jakieś inne sprawy bieżące? Nie słyszę.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>