text_structure.xml
42 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#PoslankaAleksandraNatalliSwiat">Otwieram posiedzenie Komisji. Witam członków Komisji i zaproszonych gości. Witam panią Elżbietę Suchocką-Roguską, sekretarza stanu w Ministerstwie Finansów, pana Bogdana Sochę, podsekretarza stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej oraz Ireneusza Fąfarę wiceprezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Stwierdzam kworum. Czy są uwagi do przedstawionego porządku? Nie słyszę.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#PoslankaAleksandraNatalliSwiat">Stwierdzam, że Komisja przyjęła zaproponowany porządek dzienny. Kontynuujemy rozpatrywanie opinii komisji sejmowych. Członkowie Komisji otrzymali opinię Komisji Polityki Społecznej oraz opracowania Biura Analiz Sejmowych. Rozpatrzenie opinii będzie się odbywać w następującym trybie: wystąpienie posła referenta komisji branżowej, wystąpienie posła koreferenta z ramienia Komisji Finansów Publicznych, wystąpienie przedstawiciela Najwyższej Izby Kontroli, następnie pytania posłów i odpowiedzi przedstawicieli dysponentów poszczególnych części budżetowych oraz dyskusja.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#PoslankaAleksandraNatalliSwiat">Przystępujemy do realizacji porządku dziennego. Proszę przedstawiciela Komisji Polityki Społecznej o zreferowanie opinii Komisji w zakresie wszystkich części budżetowych właściwych dla Komisji Polityki Społecznej.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#PoselTadeuszCymanski">Uważam, że zaproponowana formuła, aby odnieść się do całości opinii, a nie do poszczególnych części budżetowych, jest zasadna. Nie chodzi bowiem o uproszczenie, bo przecież analiza poszczególnych punktów dokonana została przez Komisję Polityki Społecznej przy udziale przedstawicieli rządu, poszczególnych zainteresowanych instytucji oraz, co jest bardzo istotne i ważne, Najwyższej Izby Kontroli. Mieliśmy także wgląd do sprawozdań z kontroli, które są na tę okoliczność przeprowadzane.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#PoselTadeuszCymanski">Generalnie w odniesieniu do wszystkich punktów Komisja Polityki Społecznej wydała opinię pozytywną. Dyskusję wywołały uwagi czy zastrzeżenia dotyczące Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Uwagi te, co zapewne znajdzie odbicie i w dzisiejszej dyskusji, dotyczyły uchybień, a może nawet powiem, nieprawidłowości wskazywanych przez Najwyższą Izbę Kontroli. Jednak specyfika sytuacji polegała na tym, że zastrzeżenia NIK miały bezpośredni związek z tym, iż nieprawidłowości zdarzyły się na skutek wyraźnych dyspozycji ministerstwa. Mówiąc inaczej, jest to sprawa dość nietypowa, bo czy można postawić zarzut Funduszowi, że realizował poszczególne zalecenia. W szczegółowej dyskusji zostanie ta sprawa zapewne wyjaśniona.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#PoselTadeuszCymanski">W pozostałych sprawach stwierdzono wykonanie zaleceń pokontrolnych Najwyższej Izby Kontroli z roku ubiegłego, a realizacja poszczególnych zagadnień lub ich niezrealizowanie miały ścisły związek z czynnikami obiektywnymi. Najlepszym przykładem są sprawy dotyczące Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, gdzie przekraczanie bądź niewykonanie założeń planu finansowego miało związek między innymi z działalnością legislacyjną, bądź ze zjawiskami występującymi na rynku.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#PoselTadeuszCymanski">Naszym zadaniem jest stwierdzić, czy planowanie przeprowadzone zostało z należytą starannością, czy założenia przyjęte do planów finansowych miały swoje źródło w konkretnych danych i informacjach, które były w posiadaniu poszczególnych instytucji, a następnie jak wyglądała ich realizacja.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#PoselTadeuszCymanski">Reasumując, przedkładam pozytywną opinię do wszystkich poszczególnych planów finansowych i rekomenduję Komisji Finansów Publicznych przyjęcie analogicznego stanowiska. Nie wykluczam dyskusji i innych opinii i stanowisk, ale taką opinię przyjęła Komisja Polityki Społecznej i zostałem upoważniony do tego, żeby w imieniu Komisji zarekomendować Komisji Finansów Publicznych opinię pozytywną.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#PoselTadeuszCymanski">Poinformuję jeszcze, że Komisja Polityki Społecznej, nieco odbiegając od oceny wykonania planów finansowych, zwróciła się do przedstawicieli ministerstwa i poszczególnych instytucji, aby w najbliższym czasie przygotować się do szerszej debaty, może nie tyle nad wykonaniem doraźnym planów finansowych, ile nad przyszłością całego systemu zabezpieczeń społecznych, ze szczególnym uwzględnieniem Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Jest wiele przesłanek i faktów, które dają podstawy do poważnych obaw o przyszłość tego systemu. Przede wszystkim chodzi o zjawiska demograficzne, o sytuację na rynku pracy, o wskaźniki i o obecną kondycję ZUS.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#PoselTadeuszCymanski">Widzę, że dzisiaj obecni są przedstawiciele tych instytucji, więc sądzę, że kilka słów padnie na ten temat. Nie jest naszym zamiarem inspirowanie dyskusji obok, ale przy okazji chcemy prosić, żeby Komisja Finansów Publicznych przyjęła to do wiadomości, że pomysły zmierzające do tego, aby obniżyć wysokość składki w sytuacji, kiedy mamy do czynienia z wielkimi problemami finansowymi, może jeszcze nie dziś, ale w najbliższej przyszłości przyniesie poważne kłopoty. Chodzi o wskaźniki, o zadłużenie, o sprawę otwartych funduszy emerytalnych, o gwarancje i zabezpieczenie w przyszłości wysokości świadczeń emerytalnych, na koniec o funkcjonowanie całego systemu. To jest trochę na marginesie spraw, o których dzisiaj rozmawiamy, ale mieści się w zakresie tematycznym.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#PoselTadeuszCymanski">Komisja Polityki Społecznej pozytywnie opiniuje wszystkie sprawozdania i rekomenduje Komisji Finansów Publicznych przyjęcie takich samych wniosków.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PoslankaAleksandraNatalliSwiat">Proszę posłankę Barbarę Bubulę o przedstawienie koreferatu do opinii Komisji Polityki Społecznej w zakresie odpowiednich części budżetowych.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PoslankaBarbaraBubula">Przedstawię nieco danych związanych z aż piętnastoma punktami, które rozpatrujemy na dzisiejszym posiedzeniu. Wydatki w części budżetowej 44 – Zabezpieczenie społeczne wyniosły nieco ponad 1.000.000 tys. zł, co stanowi 99,3% planu po zmianach. Z tego aż 980.000 tys. zł stanowiła dotacja dla PFRON na dofinansowanie wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych oraz na zrekompensowanie gminom 50% dochodów utraconych w związku z ustawowymi zwolnieniami dla prowadzących zakłady pracy chronionej. Wydatkiem w tej części było też blisko 30.000 tys. zł na Fundusz Inicjatyw Obywatelskich. W dziale pomoc społeczna wydano 33.700 tys. zł, z tego dla osób bezdomnych 8000 tys. zł. Blisko 7000 tys. zł przeznaczono na opiekę nad dzieckiem i rodziną, a 3000 tys. zł na wsparcie osób z zaburzeniami psychicznymi. Najwyższa Izba Kontroli oceniła wykonanie budżetu w części 44 – Zabezpieczenie społeczne pozytywnie z nieprawidłowościami. Ja, podobnie jak Komisja Polityki Społecznej, rekomenduję przyjęcie oceny pozytywnej.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#PoslankaBarbaraBubula">Nie mam uwag do programów realizowanych ze środków bezzwrotnych, również do programu wieloletniego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich. Najwyższa Izba Kontroli negatywnie oceniła działania ministerstwa w zakresie przygotowania programu Funduszu. Jeśli będą pytania w tej sprawie, to szerzej o tym porozmawiamy. Zwracam uwagę, za informacją NIK, że w 123 projektach tego Funduszu na kwotę 4500 tys. zł na wykorzystanie środków pozostawiono zaledwie półtora miesiąca, gdyż zbyt późno zostały uruchomione dotacje na pomoc społeczną w ramach tego programu.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#PoslankaBarbaraBubula">Część budżetowa 48 – Komisja Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych. Dochody KNUiFE wyniosły 103% planu, tj. 36.000 tys. zł, koszty funkcjonowania wyniosły nieco ponad 29.000 tys. zł i były niższe niż w 2004 r., na co zwracam szczególną uwagę. Najwyższa Izba Kontroli zwróciła uwagę na nieprecyzyjne, to jest zawyżone planowanie wydatków. Lepiej niż w roku poprzednim zrealizowane zostały dochody w postaci zaliczek na pokrycie kosztów nadzoru nad działalnością ubezpieczeniową. Również w tym przypadku rekomenduję ogółem ocenę pozytywną.</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#PoslankaBarbaraBubula">Część budżetowa 54 – Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. W tej części zwracam uwagę, że z przyznanych środków Urząd nie wykorzystał 418 tys. zł, które oddał do budżetu. To były środki z rezerwy budżetowej, które miały być przekazane do Państwowego Funduszu Kombatantów. Fundusz otrzymał dotację z budżetu państwa w wysokości 75.000 tys. zł, w ciągu roku powiększoną właśnie o 3500 tys. zł z rezerwy budżetowej z pozycji – środki na pomoc socjalną dla kombatantów.</u>
<u xml:id="u-4.4" who="#PoslankaBarbaraBubula">I tutaj uwaga istotna dla Komisji Finansów Publicznych. Przypominam, że Państwowy Fundusz Kombatantów na początku 2005 r. miał niedobór środków w wysokości 68.000 tys. zł spowodowany głównie zobowiązaniami zaciągniętymi w 2002 r. z tytułu refundacji opłat abonamentowych RTV i telefonicznych. Zobowiązania te zostały pokryte z wyżej wymienionej dotacji budżetowej. Na koniec roku odnotowano więc wynik dodatni w wysokości 587 tys. złotych.</u>
<u xml:id="u-4.5" who="#PoslankaBarbaraBubula">W przypadku części budżetowej 54, zgodnie z opinią Komisji Polityki Społecznej, proponuję ocenę pozytywną.</u>
<u xml:id="u-4.6" who="#PoslankaBarbaraBubula">Do części budżetowej 72 – Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego oraz planu finansowego Funduszu Administracyjnego KRUS, Funduszu Emerytalno-Rentowego KRUS, Funduszu Prewencji i Rehabilitacji KRUS mam następujące uwagi. Fundusz Administracyjny KRUS finansuje koszty obsługi ubezpieczenia społecznego rolników i koszty zadań w zakresie ubezpieczeń zdrowotnych. Składa się nań 3,5% planu wydatków Funduszu Emerytalno-Rentowego KRUS oraz 9% Funduszu Składkowego. Wydatki Funduszu Administracyjnego wyniosły około 510.000 tys. zł i stanowiły 99% planu po zmianach. 37% tych wydatków to wynagrodzenia, to jest 6434 etaty w zaokrągleniu, czyli o 0,6% mniej niż w 2004 r. Ocena Najwyższej Izby Kontroli jest pozytywna z uchybieniami. Uwagi NIK dotyczyły głównie nieprecyzyjnego planowania wysokości Funduszu Administracyjnego KRUS.</u>
<u xml:id="u-4.7" who="#PoslankaBarbaraBubula">Przychody Funduszu Emerytalno-Rentowego KRUS zostały zrealizowane w wysokości o 2,9% poniżej planu, tj. w kwocie blisko 16.000.000 tys. zł. Zwracam uwagę Komisji, że znacznie niższe od planowanych były wpływy ze składek, bo stanowiły zaledwie 53%, ale spowodowane zostało to tym, że wysokość wpływów zaplanowano przy założeniu, że Sejm poprzedniej kadencji zmieni zasady opłacania składek przez rolników, wprowadzając składkę osobową oraz uzależniając wysokość składek od dochodów gospodarstwa rolnego. Zmiany te nie zostały wprowadzone, stąd braki po stronie dochodów musiały być uzupełnione zwiększoną dotacją z budżetu państwa.</u>
<u xml:id="u-4.8" who="#PoslankaBarbaraBubula">Wydatki zrealizowano w wysokości około 16.000.000 tys. zł. Przeciętnie wypłacano 1644 tys. świadczeń, a przeciętna renta i emerytura wyniosła 644 zł. NIK oceniła wykonanie budżetu pozytywnie z uchybieniami. Również rekomenduję ocenę pozytywną.</u>
<u xml:id="u-4.9" who="#PoslankaBarbaraBubula">W zakresie Funduszu Prewencji i Rehabilitacji KRUS zwracam uwagę na następujące dane. Przychody zrealizowano w wysokości około 28.000 tys. zł, tj. nieco powyżej planu, wydatki – około 27.000 tys. zł, tj. niżej o 8% od planowanych. Rehabilitacją objęto około 13 tys. rolników. Zwracam uwagę, że to jest o 1 tys. mniej niż w 2004 r. Koszt rehabilitacji był aż o 18% wyższy niż w 2004 r. Najwyższa Izba Kontroli oceniła wykonanie budżetu pozytywnie z uchybieniami. Ja również proponuję ocenę pozytywną.</u>
<u xml:id="u-4.10" who="#PoslankaBarbaraBubula">Teraz przejdę do największej części w dziedzinie, którą się zajmujemy, mianowicie do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Przedstawię kilka pozytywnych elementów, mając jednak w pamięci to, co powiedział poseł Tadeusz Cymański, gdyż w zakresie ubezpieczeń społecznych nie wolno nam zapominać o ciągłym deficycie oraz o zagrożeniach związanych z przyszłością demograficzną.</u>
<u xml:id="u-4.11" who="#PoslankaBarbaraBubula">Wydatki budżetu w części 73 – Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyniosły 30.800.000 tys. zł, plan wydatków w ciągu roku został podniesiony o blisko 2.200.000 tys. zł, w tym zwiększono dotację dla FUS o 1.500.000 tys. zł. Zadłużenie kredytowe ZUS zmalało do 4.600.000 tys. zł, odnotowano spadek zobowiązań łącznie o 2.300.000 tys. zł do kwoty 11.000.000 tys. zł, w tym zobowiązania do otwartych funduszy emerytalnych pozostały w wysokości około 2.500.000 tys. zł. Wzrosły o 18,5% składki przekazywane do otwartych funduszy emerytalnych.</u>
<u xml:id="u-4.12" who="#PoslankaBarbaraBubula">Odnotowaliśmy znaczny wzrost Funduszu Rezerwy Demograficznej, z 902.000 tys. zł do kwoty ponad 1.500.000 tys. zł. Bardzo dobre są wyniki zarządzania tym Funduszem, nie mniej jego łączna wysokość nie zapewnia realizacji celu, który został przed Funduszem postawiony – zapewnienie zapełnienia „dziury” budżetowej, która pojawi się za kilka lat w związku z niżem demograficznym.</u>
<u xml:id="u-4.13" who="#PoslankaBarbaraBubula">W zakresie planu finansowego Funduszu Ubezpieczeń Społecznych należy odnotować poprawę struktury przychodów Funduszu. Obecnie 17,9% przychodów stanowi dotacja z budżetu. W 2004 r. stanowiła ona 21,1%, jest więc jakaś poprawa. Po uwzględnieniu należności w wysokości 2.500.000 tys. zł stan Funduszu na koniec roku wynosi minus 8.300.000 tys. zł. Proponuję ocenę pozytywną w zakresie części budżetowej 73.</u>
<u xml:id="u-4.14" who="#PoslankaBarbaraBubula">Zgodnie z opinią Komisji Polityki Społecznej, ja również proponuję opinię pozytywną w części budżetowej 83 – Rezerwy celowe w zakresie pozycji 12, 46, 49, 51, 56, 60, 72, które obejmują środki na zasiłki z pomocy społecznej, wypłatę dodatków dla niektórych emerytów i rencistów oraz osób pobierających świadczenia lub zasiłki przedemerytalne, dotacje celowe dla ośrodków wsparcia oraz realizację osiągania standardów w domach pomocy społecznej, wyprawkę szkolną, posiłek dla potrzebujących, zwalczanie handlu ludźmi.</u>
<u xml:id="u-4.15" who="#PoslankaBarbaraBubula">W części budżetowej 85 – Budżety wojewodów w dziale 852 – Pomocy społeczna wydatkowano ogółem 3.200.000 tys. zł, czyli o 9% mniej niż w 2004 r., co spowodowane jest ustawowymi zmianami w zakresie finansowania placówek opiekuńczo-wychowawczych oraz zasiłków rodzinnych. NIK zwróciła uwagę po stronie dochodów na zastraszająco niską ściągalność należności od dłużników alimentacyjnych. Jednak moja propozycja brzmi – ocena pozytywna. Dodam, że dyskusja na posiedzeniu Komisji Polityki Społecznej dotyczyła w tym zakresie głównie domów pomocy społecznej. Zwrócono uwagę, że aż 153 na 700 domów może nie spełnić wymaganych standardów do końca 2006 r. Problemem jest radykalny brak zainteresowania domami pomocy społecznej, co jest efektem wprowadzonych zmian zasad odpłatności w tych domach. Obecnie mamy napór na zakłady opieki opiekuńczo-lecznicze przy wolnych miejscach w domach pomocy społecznej, na co zwracam szczególną uwagę.</u>
<u xml:id="u-4.16" who="#PoslankaBarbaraBubula">Przechodzę do ostatniego punktu, czyli do planu finansowego Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. W tym przypadku Najwyższa Izby Kontroli wystawiła ocenę negatywną. Zarzuty, które szczegółowo przedstawi przedstawiciel NIK, odnosiły się głównie do decyzji ministra odpowiedzialnego za sprawy polityki społecznej oraz pełnomocnika rządu i związanych z tym decyzji i niejasności ustawowych dotyczących wydatkowania środków na rzecz samorządu terytorialnego.</u>
<u xml:id="u-4.17" who="#PoslankaBarbaraBubula">Przychody PFRON planowane na około 3.000.000 tys. zł były wyższe od planowanych o blisko 11%. Stan Funduszu na koniec roku wyniósł 1.100.000 tys. zł i był wyższy od planowanego aż o 40%. Zwracam uwagę, że aż o 50% mniej stworzono nowych miejsc pracy ze środków Funduszu, a samorządy tylko 8% przyznanych środków przeznaczyły na ten cel. Negatywna ocena NIK dotyczyła, jak powiedziałam, w większości błędów popełnianych na szczeblu ministerstwa i pełnomocnika rządu. Po wyjaśnieniach podczas posiedzenia Komisji Polityki Społecznej, Komisja jednak pozytywnie zaopiniowała wykonanie budżetu w tym zakresie. Ja również popieram zdanie Komisji Polityki Społecznej.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuPracySprawSocjalnychiZdrowiawNajwyzszejIzbieKontroliStanislawFalski">Przedstawię ocenę wykonania budżetu państwa w części 44 i 73. W części budżetowej 44 – Zabezpieczenie społeczne ocena Najwyższej Izby Kontroli jest pozytywna z nieprawidłowościami. Posłanka Barbara Bubula omówiła już część tych nieprawidłowości. Chcę podkreślić, że do głównych nieprawidłowości zaliczyć należy sposób przyznawania i przekazywanie dotacji z zakresu pomocy społecznej, słaby nadzór nad podmiotami, które wykorzystały tę dotację, jak również krytyczne uwagi na temat realizacji rządowego programu Funduszu Inicjatyw Obywatelskich. Najwyższa Izba Kontroli oceniła negatywnie wykonanie tego Funduszu.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#ZastepcadyrektoraDepartamentuPracySprawSocjalnychiZdrowiawNajwyzszejIzbieKontroliStanislawFalski">W części 73 oraz wykonanie planu finansowego Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ocena nasza jest pozytywna z uchybieniami, z tym że uchybienia nie mają istotnego wpływu na wykonanie planu finansowego i budżetu. Do uchybień dotyczących Funduszu Ubezpieczeń Społecznych zaliczylibyśmy niewykorzystanie blisko 33% środków przeznaczonych na prewencję rentową, co oznacza najwyższy od trzech lat wskaźnik niewykorzystania tych środków, oraz tradycyjnie podnoszoną przez nas uwagę dotyczącą nieutworzenia funduszy rezerwowych. Ustawodawca nałożył na Zakład Ubezpieczeń Społecznych obowiązek utworzenia funduszy rezerwowych. Miały one być rezerwą dla funduszu rentowego, chorobowego i wypadkowego. Natomiast z przyczyn podanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych i przyjętych do wiadomości przez Najwyższą Izbę Kontroli brak środków na kontach tych funduszy uniemożliwia utworzenie funduszy rezerwowych. Zdaniem Najwyższej Izby Kontroli ZUS w porozumieniu z właściwym ministrem nadzorującym powinien podjąć odpowiednie działania organizacyjne czy organizacyjno-prawne, aby ten problem rozwiązać, a Najwyższa Izba Kontroli nie musiała co roku wytykać ZUS niewykonanie ustawowego obowiązku. Pozostałe uchybienia nie są na tyle istotne, ażeby zagrażały wykonaniu planu finansowego i budżetu.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#DyrektorDepartamentuBudzetuiFinansowwNIKWaldemarDlugolecki">Powiem kilka słów komentarza do wykonania budżetu przez Komisję Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych. Wykonanie tego budżetu zostało ocenione pozytywnie, w związku z tym nie będę referował wyników kontroli, bo sadzę, że nie ma takiej potrzeby. Posłanka Barbara Bubula już o tym wspomniała.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#DyrektorDepartamentuBudzetuiFinansowwNIKWaldemarDlugolecki">Natomiast zwracam uwagę, że w informacji NIK zawarto kilka uwag dotyczących planowania wydatków. W budżecie KNUiFE mamy do czynienia z dość wysokim niewykorzystaniem planowanych środków. Powiem więc o sposobie planowania składek na ubezpieczenia społeczne w instytucjach, w których jest stosunkowo wysokie przeciętne wynagrodzenie. W KNUiFE przeciętne wynagrodzenie wynosi około 7.500 zł, natomiast składki na ubezpieczenia społeczne są naliczane bez uwzględnienia faktu, że po przekroczeniu określonego pułapu nastąpi zaprzestanie naliczenia wydatków na ten cel zarówno przez pracodawcę, jak i przez pracownika.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#DyrektorDepartamentuBudzetuiFinansowwNIKWaldemarDlugolecki">Mówię o tym, bo już wkrótce przystąpimy do prac nad budżetem na następny rok. Być może w innych częściach budżetowych jest to źródło potencjalnych oszczędności, choć nie dotyczy KNUiFE ze względu na sposób finansowania tego urzędu. W przypadku KNUiFE jest to zawyżenie o około 800 tys. zł, a ze względu na ograniczenie ustawowe nie można było wykorzystać tych pieniędzy w całości.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#DyrektorDepartamentuPracySprawSocjalnychiZdrowiawNIKLechRejnus">Zacznę od części budżetowej 54 – Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Od trzech lat ocena Najwyższej Izby Kontroli jest pozytywna zarówno w stosunku do Urzędu, jak i wykonania planu finansowego Państwowego Funduszu Kombatantów. Podkreślę tylko, że spłacono zobowiązania Funduszu wobec dyrekcji Poczty Polskiej oraz Raiffaisen Bank w kwocie 68.000 tys. zł, co oznacza, że Minister Finansów wykonał wnioski pokontrolne NIK z kontroli za wykonanie planu finansowego za 2003 i 2004 r.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#DyrektorDepartamentuPracySprawSocjalnychiZdrowiawNIKLechRejnus">Przechodzę do części budżetowej 72 – Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Najwyższa Izba Kontroli oceniła pozytywnie wykonanie części budżetowej 72. Natomiast wykonanie planów finansowych funduszy zarządzanych przez prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, czyli Funduszu Emerytalno-Rentowego, Funduszu Prewencji i Rehabilitacji oraz Funduszu Administracyjnego oceniono pozytywnie z uchybieniami. Posłanka Barbara Bubula o głównych uchybieniach już powiedziała, wiec ja zwracam uwagę tylko na te sprawy, o których do tej pory nie mówiono.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#DyrektorDepartamentuPracySprawSocjalnychiZdrowiawNIKLechRejnus">W ramach Funduszu Emerytalno-Rentowego dokonano weryfikacji akt przy okazji realizacji ustawy o dodatkach pieniężnych. Podczas weryfikacji ujawniono nadpłatę świadczeń, których znaczna część już nie podlegała windykacji. Nadpłaty świadczeń emerytalno-rentowych wzrosły o 37%, a kwota nadpłat umorzonych i odpisanych – o 50%. Wyniki weryfikacji będą miały określone skutki w przyszłości, ale wydatki wcześniej dokonane w ten sposób uznane zostały za niegospodarne.</u>
<u xml:id="u-7.3" who="#DyrektorDepartamentuPracySprawSocjalnychiZdrowiawNIKLechRejnus">W ramach działalności Funduszu Prewencji i Rehabilitacji stwierdziliśmy jedno uchybienie, które występuje również w Funduszu Administracyjnym – zbyt wysoki w stosunku do planowanego stan Funduszu na początku roku. Stan Funduszu Prewencji i Rehabilitacji na koniec roku zwiększył się o 6637% w stosunku do kwoty planowanej, a o 192% do planu z ubiegłego roku. Jest to uchybienie, które występuje w kolejnym roku. Zwracam uwagę, że Fundusz ten jest tworzony głównie z dotacji budżetowej.</u>
<u xml:id="u-7.4" who="#DyrektorDepartamentuPracySprawSocjalnychiZdrowiawNIKLechRejnus">W działalności Funduszu Administracyjnego za uchybienie uznaliśmy to, że wynagrodzenia osobowe z narzutami na ubezpieczenia społeczne stanowiły 30% procent wydatków, przy czym wyższe wynagrodzenie na etat występowało w oddziałach, które prowadziły obsługę mniejszej liczby ubezpieczonych. W 2005 r. przeciętne wynagrodzenie wzrosło o 7,4% i towarzyszyło temu dalsze pogłębienie się dysproporcji. Na koniec 2005 r. stan środków obrotowych w Funduszu Administracyjnym był o 1491%, czyli o 13.500 tys. zł wyższy niż ustalony w ustawie budżetowej.</u>
<u xml:id="u-7.5" who="#DyrektorDepartamentuPracySprawSocjalnychiZdrowiawNIKLechRejnus">Przejdę teraz do omówienia oceny planu finansowego Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Najwyższa Izba Kontroli negatywnie oceniła wykonanie tego planu. Zwracam uwagę, że negatywna ocena dotyczy wykonania planu finansowego PFRON, a nie działań zarządu Funduszu. Na ocenę negatywną miały wpływ niegospodarne działania ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego oraz pełnomocnika rządu do spraw osób niepełnosprawnych. I tak pełnomocnik rządu do spraw osób niepełnosprawnych wyraził zgodę na wydatkowanie 152.000 tys. zł poza planem finansowym Funduszu. Środki te dodatkowo zostały przekazane samorządom wojewódzkim i powiatowym na realizację zadań pozostających w ich kompetencji, ale były to zadania fakultatywne.</u>
<u xml:id="u-7.6" who="#DyrektorDepartamentuPracySprawSocjalnychiZdrowiawNIKLechRejnus">W związku z dokonaniem przez ministra pracy i polityki społecznej zmian legislacyjnych skutkujących dwukrotnym udzielaniem zakładom pracy chronionej dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych, u których stwierdzono chorobę psychiczną i upośledzenie umysłowe albo epilepsję, a także niewidomych, w okresie od 1 czerwca 2004 r. do końca roku, ze środków PFRON niegospodarnie wydatkowano kwotę 25.200 tys. zł. Ponadto minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego przekazał PFRON pełną kwotę dotacji budżetowej na dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników, pomimo że na koniec 2005 r. Fundusz posiadał wolne środki w wysokości 717.000 tys. zł. Środki te wzrosły w porównaniu do poprzedniego roku o 50%. Trzeba powiedzieć, że działanie to było jak najbardziej legalne, natomiast my oceniamy to jako niegospodarność w kontekście długu publicznego. Mamy taką sytuację, że aby uruchomić środki państwo musi sprzedać papiery wartościowe, natomiast w PFRON są wolne środki, z których część jest umieszczona właśnie w tych papierach wartościowych.</u>
<u xml:id="u-7.7" who="#DyrektorDepartamentuPracySprawSocjalnychiZdrowiawNIKLechRejnus">Ponadto minister właściwy do spraw polityki społecznej wprowadził rozwiązania prawne, które mają negatywny wpływ na prawidłowość wykonania środków publicznych w zakresie dofinansowania wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych w ramach tzw. SOT. W 2005 r. na realizację tego zadania wydano niemal 1.000.400 tys. zł. Przekazywana jest zakładom pracy chronionej maksymalna zaliczka pomimo wyboru przez nich rozliczania dofinansowania w formie ryczałtu. 80% zakładów pracy chronionej deklaruje, że będzie się rozliczało w sposób ryczałtowy, mimo to zaliczka jest przekazywana w całości, a więc ze środków publicznych kredytuje się pracodawców. Poza tym w stanie prawnym brak jest uzależnienia wysokości dofinansowania od czasu przepracowanego przez niepełnosprawnego. W efekcie pracodawca otrzymuje pełne dofinansowanie nawet w sytuacji, kiedy pracownik pracuje tylko jeden dzień w miesiącu. Ponadto wypłaca się pracodawcom ryczałt w takiej samej wysokości niezależnie od wymiaru czasu pracy pracowników.</u>
<u xml:id="u-7.8" who="#DyrektorDepartamentuPracySprawSocjalnychiZdrowiawNIKLechRejnus">Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie oceniła działalność zarządu PFRON. Stwierdzone nieprawidłowości zarówno po stronie przychodów, jak i wydatków i ich skala, nie miały istotnego wpływu na wykonanie planu finansowego Funduszu w 2005 r.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PoslankaAleksandraNatalliSwiat">Otwieram dyskusję.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PoslankaStanislawaOkularczyk">Z koreferatu posłanki Barbary Bubuli zrozumiałam, że jest bardzo niski stopień wykorzystania przez wojewodów środków na tworzenie nowych stanowisk pracy. Pytam więc, jak państwo oceniają, jakie są główne bariery wykorzystania tych środków? Czy główną barierą nie są tu koszty pracy, między innymi opłaty na ZUS?</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpolecznejBogdanSocha">Rozumiem pani poseł, że dotyczy to wykorzystania środków PFRON na tworzenie nowych miejsc pracy?</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PoslankaStanislawaOkularczyk">Chodzi mi o samorządy.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#PrzedstawicielkaBiuraPelnomocnikaRzadudoSprawOsobNiepelnosprawnychAlinaPomierna">Przepisy ustawy dopuszczają angażowanie środków Funduszu na przystosowanie stanowisk pracy do potrzeb wynikających z niepełnosprawności nowo zatrudnionych pracowników. Ten instrument nie cieszy się taką popularnością, jak obowiązujące pod rządami poprzednich przepisów rozwiązania dotyczące angażowania środków na tworzenie nowych miejsc pracy, stąd zaangażowanie środków Funduszu na te cele przez samorządy jest zdecydowanie mniejsze niż to, które odnotowywano w latach poprzednich.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#PrzedstawicielkaBiuraPelnomocnikaRzadudoSprawOsobNiepelnosprawnychAlinaPomierna">Rząd pracował ostatnio nad projektem nowelizacji, w której będzie proponował rozwiązania zmieniające ten stan rzeczy, ponieważ propozycje dotyczyć będą także utworzenia nowego instrumentu służącego wyposażeniu stanowisk pracy nowotworzonych dla osób niepełnosprawnych, a więc ta sytuacja powinna po zmianach legislacyjnych ulec poprawie.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#PoslankaAleksandraNatalliSwiat">Czy są inne pytania? Nie słyszę. W takim razie ja zadam jedno pytanie, które kieruję do przedstawicieli Najwyższej Izby Kontroli. W ocenie realizacji planu finansowego PFRON padło takie zdanie, że Fundusz otrzymał pełną dotację, posiadając nadwyżkę środków. Czy dobrze zrozumiałam, że był dotowany po to, żeby mógł lokować środki?</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#DyrektordepartamentuwNIKWaldemarDlugolecki">Najwyższej Izbie Kontroli taka sytuacja przeszkadza, uznaje ją za paradoksalną. Z jednej strony w warunkach deficytu budżetowego minister finansów sprzedaje papiery wartościowe, aby przekazać dotację, naszym zdaniem, zawyżoną, do PFRON, a z drugiej strony PFRON kupuje te same papiery wartościowe.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#PoslankaAleksandraNatalliSwiat">Dlaczego ta dotacja jest przekazywana, skoro nie jest do niczego potrzebna?</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#DyrektordepartamentuwNIKLechRejnus">Powiem szerzej. Dotacja ta była zapisana w ustawie budżetowej. Jednak w momencie tworzenia planu finansowego PFRON nie miał prawa wydać pieniędzy na dofinansowanie do wynagrodzeń. Można powiedzieć, że błędy były już w planie finansowym, dlatego że nie było podstawy prawnej do wypłacenia takich środków przez PFRON. Dopiero po ogłoszeniu ustawy budżetowej zmieniono ustawę o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, w której zapisano, że 45% środków na dofinansowanie PFRON może przeznaczyć ze środków własnych. Ale w ustawie budżetowej zapisano rezerwę w wysokości 980.000 tys. zł i ona w całości została przeznaczona na wyznaczony cel.</u>
<u xml:id="u-16.1" who="#DyrektordepartamentuwNIKLechRejnus">Policzyliśmy, że gdyby 45% środków wydatkował PFRON ze środków własnych, to wówczas rezerwa mogłaby być o ponad 100.000 tys. zł niższa. Natomiast stwierdzamy, że w PFRON stan funduszy na koniec roku wyniósł około 700.000 tys. złotych, z czego część środków ulokowana została właśnie w papierach wartościowych. Nie zarzucamy Funduszowi, że otrzymuje pieniądze, za które kupuje papiery wartościowe. Stwierdzamy tylko stan, że rząd sprzedaje papiery wartościowe po to, żeby dać pełną dotację do podmiotu, który tej dotacji w pełnej wysokości nie potrzebuje, natomiast PFRON – działając gospodarnie, czego nie kwestionujemy – kupuje papiery wartościowe, które są najpewniejszymi papierami.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#PoslankaAleksandraNatalliSwiat">Skoro ma nadwyżki, to je lokuje, bo coś musi z tymi pieniędzmi zrobić. Natomiast sam mechanizm wydaje się dziwny. Chcę zapytać o jeszcze jedną rzecz. Na początku była mowa o tym, że wydatkowano, i to całkiem spore kwoty, niegospodarnie. Czy w wyniku kontroli NIK zaproponowane zostały jakieś wnioski, których realizacja mogłaby w przyszłości zabezpieczyć nas przed powtórzeniem tej samej sytuacji?</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#DyrektordepartamentuwNIKLechRejnus">Powiem jeszcze, że 25.000 tys. zł wydatkowane na pomoc dla pracodawców zatrudniających osoby z chorobą psychiczną, upośledzeniem umysłowym, epilepsją i niewidomych to pomoc wynikająca ze zmiany prawa w związku z wejściem Polski do Unii Europejskiej. W związku z tym żadnych wniosków nie formułowaliśmy, ponieważ pomoc została udzielona, zakłady skorzystały z luki w stanie prawnym i w tej chwili już nic nie można zrobić. Natomiast otrzymaliśmy odpowiedź od ministra, że podejmie działania w celu uniemożliwienia dalszego kredytowanie pracodawców, inaczej mówiąc, w celu usunięcia ze stanu prawnego wskazanych mankamentów.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#PoslankaAleksandraNatalliSwiat">Czy ministerstwo chce się ustosunkować do tych zarzutów? Mamy bowiem sytuację, w której dosyć istotne uchybienia czy nieprawidłowości, według nomenklatury NIK, zostały wskazane. Ocena Komisji Polityki Społecznej jest pozytywna, ale rozumiem, że jakąś wytyczną do uznania takiej oceny jest to, jaka jest szansa, aby nie powtórzyły się podobne zachowania w przyszłości.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#PoselTadeuszCymanski">Przedstawiciel Najwyższej Izby Kontroli wyjaśnił charakter postawionych zarzutów, bez względu jak je nazwiemy – nieprawidłowościami czy uchybieniami, bo można różnych słów użyć, ale, jak rozumiem i jak przyjęła to Komisja Polityki Społecznej, nie ma tu działań, które mogłyby dać podstawę do oskarżenia o niegospodarność w rozumieniu Kodeksu karnego i postawienia zarzutu złego wydatkowania środków. Pokazano jedynie pewne zjawisko, które nie powinno mieć miejsca.</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#PoselTadeuszCymanski">Komisja Polityki Społecznej zwraca uwagę na pewne kwestie i prosi o przyłączenie się do jej apelu, bo sprawa nie jest ani łatwa, ani prosta. Od dłuższego czasu toczy się debata – z niewiadomym jeszcze finałem – na temat systemu pomocy dla osób niepełnosprawnych. Nikt nie ma wątpliwości, że czekają nas zmiany. Jednak w tej debacie słychać bardzo różne głosy i ujawniają się interesy różnych środowisk. Temat jest niezmiernie ważny.</u>
<u xml:id="u-20.2" who="#PoselTadeuszCymanski">Na etapie planowania zauważamy dwa problemy. Po pierwsze, konieczna jest ogromna staranność w planowaniu i pewna wyobraźnia, a po drugie, istotny wpływ mają zmiany w prawie, które następują po przyjęciu ustawy budżetowej. Jeżeli w ustawie budżetowej zakłada się, że wejdą w życie pewne rozwiązania i w związku z tym planuje się określone dochody lub wydatki, to trudno się dziwić, że kiedy rozwiązania te wchodzą z opóźnieniem albo w ogóle nie wchodzą w życie, budżet i plany finansowe nie są realizowane. I odwrotnie. Jeśli nie przewiduje się pewnych zaniechań albo nowych pomysłów, to realizacja planów finansowych w założonym zakresie jest niemożliwa. Czym innym są anomalie, sytuacje nadzwyczajne i obiektywne.</u>
<u xml:id="u-20.3" who="#PoselTadeuszCymanski">PFRON zachował się w sposób logiczny, ale nielogiczny jest kontekst. Państwo działa w sytuacji deficytu budżetowego, który sporo kosztuje. Minister finansów staje przed dylematem, z którym ma do czynienia nie tylko w tym przypadku. Również wojewodowie nieraz stają przed podobnymi dylematami i czasami lepiej byłoby, gdyby zapłacili odsetki karne niż brali kredyt. Takie dylematy stają często przed firmami na szczeblu samorządu, więc sądzę, że taka jest obiektywna sytuacja.</u>
<u xml:id="u-20.4" who="#PoselTadeuszCymanski">Komisja Polityki Społecznej oceniła sprawozdania pozytywnie, ponieważ uwzględniła wnioski wynikające z tego stanu rzeczy i pewne obiektywne uwarunkowania, które, tak nawiasem mówiąc, sami jako parlament często tworzymy.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowElzbietaSuchockaRoguska">W przypadku realizacji planu finansowego Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych mamy następującą sytuację. Gospodarka finansowa funduszy celowych jest bardziej luźna niż gospodarka finansowa budżetu państwa, co zresztą stanowi bardzo częsty zarzut kierowany do rządu, że należałoby jednak te środki traktować w ten sam sposób. Z drugiej strony ustawa o finansach publicznych obowiązująca do końca 2005 r. nie przewidywała żadnego trybu zmiany planu finansowego funduszu celowego, jeżeli przychody okazywały się być wyższe niż planowane. Ten błąd został naprawiony w ustawie o finansach publicznych, która obowiązuje od 1 stycznia 2006 r. Teraz zmiana planu może nastąpić po zaopiniowaniu jego przez Komisję Finansów Publicznych.</u>
<u xml:id="u-21.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowElzbietaSuchockaRoguska">Dotychczas było takie przeświadczenie, że jeżeli są zrealizowane większe przychody, to są też realizowane wyższe wydatki, które pozwalają na realizację celu, aczkolwiek bez zmiany planu, bo nie było mechanizmu zwiększania planu wydatków. Pokazywało się po prostu, o ile plan został przekroczony. Nie mogło to skutkować tym, że będzie potrzebna dotacja z budżetu państwa na finansowanie zadań.</u>
<u xml:id="u-21.2" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieFinansowElzbietaSuchockaRoguska">Natomiast jeżeli chodzi o finansowanie wynagrodzeń osób niepełnosprawnych, to przepis, który obowiązywał, mówił, że Fundusz może je sfinansować do wysokości 45%. W związku z tym, patrząc z punktu widzenia racjonalności gospodarki finansowej Funduszu oczywiste było, że najpierw wykorzysta dotację budżetową, a następnie z własnych środków dołoży to, co jest niezbędne, żeby zadanie sfinansować w całości. Fundusz dołożył 32%, czyli budżet państwa sfinansował 68% poprzez dotację budżetową, ponieważ ustawa nie mówiła, że to ma być równe 45%, a do 45%. Wydaje się więc, że trudno zarzucić Funduszowi uchybienia, oceniając sprawę z punktu widzenia jego gospodarki finansowej. Natomiast patrząc z punktu widzenia budżetu państwa, nasze wnioski byłyby odmienne.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#ZastepcaprezesaPanstwowegoFunduszuRehabilitacjiOsobNiepelnosprawnychMarianLeszczynski">Chcę podziękować posłowi Tadeuszowi Cymańskiemu za ocenę warunków, w jakich decyzje podejmował zarząd PFRON, i pani minister za przedstawienie mechanizmu, w wyniku którego doszło do omawianych sytuacji w ubiegłym roku.</u>
<u xml:id="u-22.1" who="#ZastepcaprezesaPanstwowegoFunduszuRehabilitacjiOsobNiepelnosprawnychMarianLeszczynski">Przypomnę, że w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz o zatrudnianiu osób niepełnosprawnych jest art. 26c, który mówi, że zadanie polegające na dofinansowaniu wynagrodzeń pracowników osób niepełnosprawnych w całości jest finansowane z budżetu państwa. W momencie, gdy sporządzany był plan, nie było wiadomo, jakie będzie stanowisko Sejmu w tej kwestii i jaka będzie zmiana ustawy, dlatego Fundusz przygotował plan zgodnie z obowiązującym w tym momencie prawem.</u>
<u xml:id="u-22.2" who="#ZastepcaprezesaPanstwowegoFunduszuRehabilitacjiOsobNiepelnosprawnychMarianLeszczynski">Problem polega faktycznie na różnicy między wysokością dotacji a wysokością przychodów PFRON. Przy czym, jak wynika z przedstawionych materiałów, dochody te wzrastają. Jednak problem ten musi być rozpatrywany na płaszczyźnie głębokiej nowelizacji ustawy o rehabilitacji oraz w momencie tworzenia planu. Jeżeli w czasie tworzenia planu wielkości te nie zostaną zgrane, to później dochodzi do takiej sytuacji, jaka miała miejsce.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#PoslankaAleksandraNatalliSwiat">Czy są jeszcze jakieś pytania? Nie słyszę. Czy ktoś z dysponentów poszczególnych części budżetowych chce zabrać głos? Nie słyszę. W takim razie stwierdzam zakończenie omawiania wykonania budżetu w zakresie części budżetowych właściwych dla Komisji Polityki Społecznej.</u>
<u xml:id="u-23.1" who="#PoslankaAleksandraNatalliSwiat">Wyczerpaliśmy porządek dzienny dzisiejszych obrad – zamykam posiedzenie Komisji Finansów Publicznych.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>