text_structure.xml
44 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczącyposełMieczysławGolba">Otwieram 93. posiedzenie Komisji Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii. Witam państwa posłów, witam panią minister. Stwierdzam kworum. Przedstawię państwu porządek dzisiejszego posiedzenia Komisji. Składa się z dwóch punktów. W pierwszym punkcie mamy rozpatrzenie informacji Ministra Gospodarki o krajowych ramach strategicznych na rzecz inteligentnej specjalizacji w nowej perspektywie finansowej na lata 2014–2020, a drugi punkt to rozpatrzenie informacji o funkcjonowaniu Krajowego Funduszu Kapitałowego S.A. i funduszy o zasięgu regionalnym oraz o inwestycjach venture capital.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczącyposełMieczysławGolba">Powyższy porządek i materiały członkowie Komisji otrzymali. Czy są jakieś uwagi do porządku dziennego posiedzenia? Nie słyszę. Komisja przyjęła porządek dzienny posiedzenia bez zmian. Przechodzimy do jego realizacji. Proszę przedstawiciela MG, panią minister Grażynę Henclewską o przedstawienie informacji zawartej w punkcie pierwszym porządku. Proszę, pani minister.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieGospodarkiGrażynaHenclewska">Bardzo dziękuję panie przewodniczący. Szanowni państwo, opracowanie ram „Krajowej strategii inteligentnej specjalizacji w nowej perspektywie finansowej na lata 2014–2020” są wymogiem Komisji Europejskiej. Warunek ex-ante opracowania ram inteligentnej specjalizacji jest także potrzebny, aby rozpocząć wdrażanie i finansowanie nowych programów operacyjnych w ramach perspektywy lat 2014–2020. Powiem krótko o genezie prac i efektach osiągniętych w czasie, które doprowadziły nas do wskazania krajowych inteligentnych specjalizacji.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieGospodarkiGrażynaHenclewska">Jak już wspomniałam, opracowanie ram jest warunkiem ex-ante, ale wynika również z potrzeby wskazania na preferencje w udzielaniu wsparcia pracom badawczym, rozwojowym i innowacyjnym (B+R+I). Zwłaszcza w odniesieniu do celu tematycznego, który jest ujęty w umowie partnerstwa, jest to zwiększenie nakładów na wspomniane dziedziny badań. Z jednej strony, jest to warunek ex-ante, ale z drugiej strony bardzo ważne jest działanie prowadzące do większej koncentracji i bardziej efektywnego wykorzystania środków unijnych oraz poprawienie koordynacji i spójności między inicjatywami podejmowanymi na szczeblu wspólnotowym, krajowym i regionalnym. Ten dokument, który dzisiaj prezentujemy, będzie częścią Programu Rozwoju Przedsiębiorstw, który jest programem wykonawczym do Strategii Innowacyjności i Efektywności Gospodarki „Dynamiczna Polska 2020”, która została przyjęta w styczniu bieżącego roku.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieGospodarkiGrażynaHenclewska">Proces identyfikacji inteligentnych specjalizacji angażował partnerów społeczno-gospodarczych oraz naukowych, w celu umożliwienia dyskusji nad dziedzinami, w których nasz kraj ma szansę zdobycia przewagi i wyróżnienia się na rynku międzynarodowym. Taka dyskusja jest potrzebna, dlatego była prowadzona. Decyzje, które odnoszą się do inteligentnej specjalizacji, nie są podejmowane odgórnie, ale są efektem pogłębionych analiz przewag gospodarczych oraz są efektem współpracy z interesariuszami, co było punktem wyjścia do określenia inteligentnych specjalizacji.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieGospodarkiGrażynaHenclewska">Są dwa kluczowe dokumenty w obszarze prac naukowo-badawczych i innowacyjnych. Pierwszym jest „Foresight technologiczny przemysłu – InSight2030”, opracowany na zlecenie MG, który był już przedmiotem dyskusji na posiedzeniu Komisji. Drugi kluczowy dokument – Krajowy Program Badań, opracowany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, został już przyjęty przez Radę Ministrów.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieGospodarkiGrażynaHenclewska">Na potrzeby zdefiniowania krajowych inteligentnych specjalizacji, MG opracowało metodologię dojścia do wskazania specjalizacji. Podzieliliśmy tę procedurę na etapy. Etap pierwszy to analiza krzyżowa technologii, które zostały wskazane w wcześniej wymienionych przeze mnie dwóch dokumentach – w „InSight2030” oraz w Krajowym Programie Badań. W etapie pierwszym zidentyfikowano 37 obszarów międzysektorowych, stanowiących punkt wyjścia do dalszych prac analitycznych. Etap drugi to były analizy ilościowe, a etap trzeci – analizy jakościowe. Chcieliśmy ocenić, na ile obszary wskazane w pierwszym etapie prezentują efekty ekonomiczne zwłaszcza w odniesieniu do prac badawczo-rozwojowych. Oparliśmy je o dane statystyczne. Etap trzeci stanowiły analizy jakościowe. Miały wskazać branże przemysłowe, które charakteryzują się aktywnością w zakresie udziału w projektach rozwojowych w powiązaniach kooperacyjnych.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieGospodarkiGrażynaHenclewska">Na etapie czwartym ponownie nastąpiła analiza krzyżowa obszarów, a następnie porównano ją z wynikami analiz ilościowych i jakościowych. Etap czwarty, spośród obszarów międzysektorowych, wskazał 24 obszary o największym potencjale rozwoju w oparciu o wyniki analiz ilościowych i jakościowych według średnich ważonych. Następnie etap piąty wyłonił krajowe inteligentne specjalizacje poprzez zestawienie wyników analizy SWOT ze średnimi ważonymi, stanowiącymi wynik etapu czwartego.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieGospodarkiGrażynaHenclewska">Wszystko odbywało się w konsultacji z interesariuszami. Dnia 5 września odbyło się spotkanie z przedstawicielami urzędów marszałkowskich, w celu omówienia zależności pomiędzy specjalizacjami na poziomie krajowym i regionalnym, a właściwie pomiędzy obszarami, które były wyłonione na wcześniejszych etapach. W dniu 6 września miało miejsce spotkanie z szefami resortów, branżowych instytutów naukowych, instytucji otoczenia biznesu oraz organizacji biznesu, aby przedyskutować analizę SWOT oraz zweryfikować wstępnie listę. Dnia 2 października odbyło się spotkanie z przedstawicielami przedsiębiorstw, które w praktyce otwierało proces konsultacji społecznych dokumentu, którego dotyczy dzisiejsze posiedzenie.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieGospodarkiGrażynaHenclewska">Prezentowana dzisiaj propozycja zostanie przekazana do szerokich konsultacji międzyresortowych i społecznych w Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Jesteśmy otwarci na rady. Dokument będzie również dostępny na stronie internetowej Ministerstwa Gospodarki. To jest obszerny dokument, w którym przedstawiamy wszystkie zależności oraz etapy wyłaniania poszczególnych obszarów. W wyniku dyskusji, przeprowadzonych do tego momentu, zaproponowaliśmy 16 krajowych inteligentnych specjalizacji, uporządkowanych w 5 działów tematycznych. Te działy tematyczne to: „Zdrowe społeczeństwo”, „Biogospodarka rolno-spożywcza i środowiskowa”, „Zrównoważona energetyka”, „Surowce mineralne i gospodarka odpadami” oraz „Innowacyjne technologie i procesy przemysłowe”, ale ostatni obszar jest sformułowany w ujęciu horyzontalnym. To są specjalizacje, ale to nie są bardzo wąskie technologie. W wyniku przeprowadzonej dyskusji zaproponowaliśmy taki zestaw.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieGospodarkiGrażynaHenclewska">Naszą ideą jest pozostawić ten zestaw otwartym. W dokumencie proponujemy powstanie systemu monitorowania „Krajowej strategii inteligentnych specjalizacji”, aby mieć możliwość sprawdzania, czy prawidłowo zdefiniowaliśmy krajowe inteligentne specjalizacje oraz jakie są postępy w prowadzonych działaniach na rzecz rozwoju. Te wyniki będą podstawą do aktualizacji wspomnianego przeze mnie zestawu. Monitorowanie będzie również obejmowało obserwowanie zmian gospodarczych, stopnia realizacji wskaźników osiąganych celów oraz identyfikację nowych, dopiero wyłaniających się przewag konkurencyjnych kraju. Chcemy również powołać platformę informatyczną, na której będzie opierał się system monitorowania, oraz obserwatorium gospodarcze, aby kontrolować cały proces, gdyż jest to bardzo ważne. Dojście do tego było złożone, ale dalsze etapy będą również podlegać monitorowaniu i kontroli.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieGospodarkiGrażynaHenclewska">Jak już wspomniałam, dyskusja nad dzisiaj przedstawioną propozycją dopiero się rozpoczyna. Jest to sprawa otwarta. Bardzo dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczącyposełMieczysławGolba">Dziękuję bardzo, pani minister. Otwieram dyskusję. Proszę państwa posłów i zaproszonych gości o zabieranie głosu w związku z pierwszym punktem porządku dziennego posiedzenia. Nie słyszę. Widocznie wszyscy czekają na punkt drugi. W takim razie przechodzimy do punktu drugiego. Jest to rozpatrzenie informacji o funkcjonowaniu Krajowego Funduszu Kapitałowego S.A. i funduszy o zasięgu regionalnym oraz o inwestycjach venture capital. Proszę ponownie o zabranie głosu panią minister Grażynę Henclewską. Bardzo proszę, pani minister.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PodsekretarzstanuwMGGrażynaHenclewska">Panie przewodniczący, chcę w skrócie przekazać informacje o funkcjonowaniu KFK. Celem działalności instytucji jest zwiększenie dostępu do zewnętrznych źródeł finansowania małych i średnich przedsiębiorstw, które znajdują się we wczesnych etapach rozwoju. Tworząc fundusz, szczególny nacisk kładliśmy na przedsiębiorstwa innowacyjne oraz prowadzące działalność badawczo-rozwojową. Na polskim rynku małych i średnich przedsiębiorstw występuje luka kapitałowa w finansowaniu przedsięwzięć o wysokim poziomie ryzyka, a zwłaszcza przedsiębiorstw znajdujących się na początkowym etapie rozwoju. Uzyskanie przez nie kapitału jest trudne, a często wręcz niemożliwe.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#PodsekretarzstanuwMGGrażynaHenclewska">Mając to na uwadze, w ramach obecnej perspektywy finansowej 2007–2013, zaproponowano działanie 3.2 Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. W ramach działania 3.2 fundusze kapitałowe, bezpośrednio korzystające ze wsparcia, są zobowiązane realizować działania zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki w sprawie wsparcia finansowego udzielanego przez Krajowy Fundusz Kapitałowy.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#PodsekretarzstanuwMGGrażynaHenclewska">Wsparcie KFK dla funduszy podwyższonego ryzyka jest realizowane poprzez inwestycje w instrumenty kapitałowe, quasi-kapitałowe i dłużne funduszy kapitałowych podwyższonego ryzyka, które powstają w celu inwestowania w małe i średnie przedsiębiorstwa. Wsparcie dla funduszy także jest realizowane poprzez refundację części kosztów zarządzania funduszem kapitałowym podwyższonego ryzyka. To wsparcie uzyskane przez fundusze kapitałowe podwyższonego ryzyka zostanie przeznaczone na inwestycje oraz zarządzanie portfelem mikro, małych i średnich przedsiębiorstw, a szczególnie prowadzących działalność innowacyjną, badawczą i rozwojową. Całkowita wartość działania wynosi około 316,5 mln zł. Jeśli chodzi o działalność KFK, to jest ona finansowana głównie z funduszy strukturalnych. Dotychczasowa działalność KFK w ramach działania 3.2 zaowocowała powołaniem 10 funduszy kapitałowych, w których udziałowcem jest KFK. Łączna ich kapitalizacja wynosi 583 mln zł, a liczba przedsiębiorstw, które uzyskały wsparcie kapitałowe od wyżej wymienionych funduszy, to 35 funduszy. Planuje się, że do 2015 r. ta liczba wyniesie 70 podmiotów.</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#PodsekretarzstanuwMGGrażynaHenclewska">Dotychczasowe doświadczenia funkcjonowania KFK dowodzą, że zainteresowanie inwestorów kapitałowych współpracą z KFK – a trzeba podkreślić, że są to bardzo ryzykowne przedsięwzięcia – nie jest duże. Nie dla wszystkich inwestorów uprzywilejowanie przy wypłacie zwrotu i zysku z inwestycji jest wystarczająca. Część inwestorów, biorąc nawet pod uwagę korzystne uregulowania, obawia się utraty zainwestowanego kapitału i wolałaby uzyskać w tym zakresie zabezpieczenie.</u>
<u xml:id="u-4.4" who="#PodsekretarzstanuwMGGrażynaHenclewska">Kolejną kwestią poruszaną przez inwestorów kapitałowych, jako powód opóźnień w dokonywaniu inwestycji, są procedury i długotrwałość procesu selekcji podpisywania umów z funduszami kapitałowymi. Procedura ta jest determinowana przepisami krajowymi, ustawą i rozporządzeniem dotyczącymi KFK, oraz przepisami unijnymi w zakresie wydatkowania funduszy strukturalnych. To powoduje, że średni czas trwania procesu podpisywania umowy przez KFK z funduszem kapitałowym wynosi około 2 lat. W celu zwiększenia zachęt dla inwestorów w podejmowaniu współpracy z KFK i wykorzystania do 2015 r. w całości środków, które pozostają do zainwestowania w spółki, rozpoczęto procedurę nowelizacji rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie wsparcia finansowego udzielanego przez Krajowy Fundusz Kapitałowy.</u>
<u xml:id="u-4.5" who="#PodsekretarzstanuwMGGrażynaHenclewska">W ramach zmian proponujemy zwiększenie limitu inwestycyjnego w spółkę docelową. Dotychczas limit wynosił 1,5 mln euro, bo tak wykazały wcześniejsze analizy. Chcemy zwiększyć ten limit do 3 mln euro. Nowelizacja również zalicza handel hurtowy i detaliczny do działalności, który może być objęty inwestycjami. Nowelizacja znosi ograniczenie inwestowania środków funduszu kapitałowego w stosunku do spółek docelowych powiązanych ze sobą poprzez inkubator technologiczny. Planujemy w bieżącym roku rozpocząć kampanię informacyjno-promocyjną. Tematem ma być działalność Krajowego Funduszu Kapitałowego oraz funduszy venture capital, które korzystają ze wsparcia KFK. Bardzo dziękuję, panie przewodniczący.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczącyposełMieczysławGolba">Dziękuję bardzo, pani minister. Bardzo proszę o zabranie głosu prezesa Krajowego Funduszu Kapitałowego, pana Czesława Gawłowskiego. Bardzo proszę, panie prezesie.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#CzesławGawłowski">Dziękuję bardzo. Witam państwa. Dziękuję bardzo za możliwość przedstawienia informacji KFK przed Wysoką Komisją. Na początek, uzupełnię wypowiedź pani minister. Z jednej strony, nasza prezentacja będzie nieco szersza zakresowo, ponieważ w stosunku do tego, co mówiła pani minister, KFK administruje również środkami ze Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy. Ponadto są jeszcze środki przekazane w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, a także pierwotna kwota, którą nadal administruje fundusz –jest to kwota dotacji budżetowej w udzielona jeszcze w 2007 r. Powtórzę jeszcze raz, że z tego powodu będziemy prezentowali nieco szersze dane.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#CzesławGawłowski">Z drugiej strony, informację będziemy śmiało zawężać, ponieważ nie będziemy się wypowiadać na temat funduszy regionalnych, gdyż nie są one naszą domeną. Pomimo wielkości środków administrowanych, KFK i fundusze, w których ma udział nasza instytucja, stanowią jedynie części krajowego rynku funduszy venture capital. Można powiedzieć, że jedynie skromną część.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#CzesławGawłowski">Cieszę się z zapowiedzi przekazanych przez panią minister. Uczestniczymy w całym przedsięwzięciu aktywnie. W najbliższym czasie zostanie przyjęte rozporządzenie, które nieco rozszerzy zdolności funkcjonowania naszej instytucji i wspierania za pomocą mechanizmu venture capital małych i średnich przedsiębiorstw innowacyjnych.</u>
<u xml:id="u-6.3" who="#CzesławGawłowski">Tyle tytułem wstępu. Jeżeli państwo pozwolą, to oddam głos autorowi prezentacji, którą państwo mają przed sobą. Jeżeli ktoś jeszcze jej nie dostał, to jeszcze dysponujemy paroma egzemplarzami. Jeżeli ktoś jest zainteresowany wersją elektroniczną, to bardzo proszę o kontakt. Przedstawiam państwu członka zarządu Krajowego Funduszu Kapitałowego, pana Daniela Kawonia, który szybko przedstawi prezentację, aby nie zabierać za dużo państwu czasu. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczącyposełMieczysławGolba">Dziękuję. Bardzo prosimy.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#DanielKawoń">Dzień dobry. Nazywam się Daniel Kawoń. Prezentacja składa się z trzech części. Na początku przybliżę pojęcie venture capital, gdyż niektórzy z państwa mogą nie orientować się w tej instytucji. Druga, najbardziej obszerna część to informacja o stanie projektu KFK. Prezentację zakończę przedstawieniem przygotowań KFK do nowej perspektywy finansowej 2014–2020.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#DanielKawoń">Venture capital to wspieranie firm na rynku niepublicznym środkami prywatnymi. Niejednokrotnie są to firmy znajdujące się na wczesnym etapie rozwoju, niemogące znaleźć wsparcia wśród instytucji typu bank, giełda. Pozyskują one kapitał na start i rozwój od instytucji zwanych funduszami venture capital. Poza pieniędzmi fundusze venture capital oferują również wsparcie mentorskie dotyczące prowadzenia firmy i jej rozwoju oraz wsparcie menedżerskie. Jest to połączenie wsparcia intelektualnego razem ze wsparciem finansowym. Venture capital – czasami zamiennie nazywane private equity, ale jest to zarezerwowane dla inwestycji większego rozmiaru – są ważnym uczestnikiem rynku kapitałowego.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#DanielKawoń">Na stronie 5 i 6 prezentacji, przedstawiamy porównanie, jak inwestycje venture capital i private equity odnosiły się do wielkości debiutów giełdowych w ostatnich latach. Gdybyśmy wyeliminowali z zestawienia bardzo duże debiuty firm prywatyzowanych, to widzimy, że skala inwestycji private equity w porównaniu z kapitałem uzyskanym z giełdy nie jest mała. Są to porównywalne dane co do ilości, jak i wartości transakcji. Niestety branża venture capital, czyli inwestowanie w młode firmy w początkowych fazach rozwoju, znajduje się na wczesnym etapie zarówno w Polsce, jak i w Europie Środkowej.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#DanielKawoń">Przejdę do drugiej części prezentacji, czyli informacji o stanie projektu KFK. Najpierw przypomnę, jaki był cel powołania KFK. Było to tworzenie publiczno-prywatnych funduszy venture capital, które dzięki środkom prywatnym i publicznym, wspierałyby młode, najczęściej innowacyjne firmy, realizujące projekty badań naukowych. Celem samym w sobie również było rozwinięcie rynku venture capital w Polsce.</u>
<u xml:id="u-8.4" who="#DanielKawoń">Pomoc państwa dla inwestorów prywatnych w konstrukcji funduszy venture capital sprowadza się do dwóch aspektów. Pierwszym jest inwestowanie takiej samej ilości środków, jak inwestują inwestorzy prywatni w fundusz. Jeżeli chodzi o kolejność zwrotu, to kapitał publiczny jest niejako podporządkowany inwestorom prywatnym. Inwestorzy prywatni jako pierwsi odzyskują swój kapitał, a dopiero w drugiej kolejności odzyskuje inwestor publiczny, czyli KFK. Dodatkową zachętą są świadczenia bezzwrotne, to jest forma refundacji części kosztów istnienia tych funduszy.</u>
<u xml:id="u-8.5" who="#DanielKawoń">Jeżeli chodzi o typ działalności, to KFK jest administratorem środków publicznych w modelu zwanym fundusz funduszy (fund-of-funds). Jesteśmy instrumentem zbierającym środki publiczne, które w drugiej kolejności są przekazywane do funduszy. Fundusze podczas inwestowania pobierają w tym samym momencie środki od inwestorów prywatnych, jak i od nas. KFK działa jako spółka akcyjna od 2005 r. Jedynym jej właścicielem jest Bank Gospodarstwa Krajowego. Z racji administrowania środkami publicznymi, jesteśmy związani wieloma przepisami, nie tylko ustawy i rozporządzenia dotyczących Krajowego Funduszu Kapitałowego, ale również wielu ustaw związanych z dysponowaniem środkami publicznymi oraz rozporządzeń europejskich, dotyczących funduszy regionalnych oraz funduszy wysokiego ryzyka.</u>
<u xml:id="u-8.6" who="#DanielKawoń">Przejdźmy na stronę 10. Tak jak wspominała pani minister, poza środkami Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, administrujemy również środkami z Ministerstwa Gospodarki oraz ze Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy. Środki, które uzyskaliśmy dla dalszych inwestycji w fundusze, wynoszą 527 mln zł. Nasze zobowiązania wobec funduszy wynoszą 478 mln zł, ale część środków nie jest zakontraktowana wobec funduszy z tego względu, że nie było inwestorów, którzy chcieli skorzystać z takiego wsparcia. Posiadając wiedzę, że dokładamy drugie tyle co inwestorzy, nasze zobowiązania można pomnożyć razy dwa, aby uzyskać mniej więcej wartość kapitalizacji funduszy. Utworzyliśmy dwa fundusze w programie z dotacji MG o łącznej kapitalizacji 100 mln zł. Kapitalizacja dziewięciu funduszy – dziesiąty jest w trakcie rejestracji z Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka – wynosi 523 mln zł. Łączna kapitalizacja czterech programów w Szwajcarsko-Polskim Programie Współpracy wynosi 250 mln zł.</u>
<u xml:id="u-8.7" who="#DanielKawoń">Przejdźmy do slajdu 11. Do końca września nasze fundusze zdołały zainwestować w 51 podmiotów. Kwota zobowiązań funduszy wobec małych i średnich firm to 103 mln zł, ale do końca września fundusze przekazały tym podmiotom 75 mln zł. Środki z dotacji MG w większości zainwestowane, ale uzyskaliśmy je również najwcześniej. Dotacja Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka została przeznaczona na najwięcej inwestycji, ale jest to jeszcze młody program, którego środki będą intensywnie inwestowane w najbliższych latach. Zagospodarowanie środków jest na poziomie około 8%. Szwajcarsko-Polski Program Współpracy ruszył dopiero wiosną bieżącego roku. Jedna inwestycja została zakontraktowana we wrześniu. Program dopiero będzie się rozwijał. Ze środków, które przewidzieliśmy dla tych funduszy, do końca września przekazaliśmy około 38 mln zł na inwestycje, jako nasz udział w tych inwestycjach, oraz 27 mln zł z tytułu opłat za zarządzanie tymi funduszami.</u>
<u xml:id="u-8.8" who="#DanielKawoń">Nie jesteśmy za bardzo zadowoleni z tempa inwestycyjnego funduszy. Widzimy bardzo dużą koncentrację funduszy na projektach z branży informatycznej i internetowej. Nie mieliśmy szczęścia, bo nie pojawili się zainteresowani inwestorzy znający się na branżach bardziej wyspecjalizowanych i ambitnych, na przykład na branży medycznej lub ochrony środowiska. Niewykluczone, że byłoby większe zainteresowanie oraz wykorzystanie środków, gdybyśmy dysponowali wyższym limitem inwestycyjnym. Stąd jest propozycja zmiany rozporządzenia i zwiększenia limitu.</u>
<u xml:id="u-8.9" who="#DanielKawoń">Na 51 inwestycji fundusze wyszły z dwóch projektów, ale są to niestety inwestycje zakończone stratą. Projekty nie rozwinęły się tak, jak pierwotnie było to planowane. Jest to branża wysokiego ryzyka i czasami, mimo przemyślanych projektów, pomysły nie materializują się i nie kończą sukcesem.</u>
<u xml:id="u-8.10" who="#DanielKawoń">Slajd 12 obrazuje tempo inwestycyjne w programie MG. Jest ono zaznaczone na czerwono. Inwestycje w Programie Operacyjnym Innowacyjna Gospodarka są oznaczone kolorem żółtym na wykresie. Na prawej skali została zaznaczona ilość inwestycji, wykres liniowy pokazuje tempo przyrastania inwestycji w ujęciu ilościowym, a słupki pokazują wartość inwestycji. Słupki przerywane oznaczają zobowiązania wobec funduszy. Będą one wypełnione w kolejnych latach inwestowania, jeżeli spółki będą osiągać zamierzone cele rozwojowe, czyli tak zwane milestones – kamienie milowe.</u>
<u xml:id="u-8.11" who="#DanielKawoń">Slajd 13 zawiera przykłady naszych funduszy i ich inwestycji portfelowych. Jak mówiłem wcześniej, w zdecydowanej większości są to małe projekty informatyczne i internetowe. Nieliczne są projekty związane z medycyną i innymi branżami.</u>
<u xml:id="u-8.12" who="#DanielKawoń">Slajd 14 określa tempo inwestycyjne naszych funduszy, z którego, jak już wspominałem, nie jesteśmy zadowoleni. Diagnozę skrótowo już przedstawiliśmy. Widzimy koncentrację tylko na branżach ICT (Information and communications technology). Fundusze nie chcą inwestować w inne branże. Być może limit inwestycyjny ogranicza inwestycje.</u>
<u xml:id="u-8.13" who="#DanielKawoń">Wiedząc, jakie są nieprawidłowości w dzisiejszych funduszach, przygotowujemy się do nowej perspektywy. Chcemy zmienić w niej system zachęt, aby inwestycje były nakierowane w branże bardziej ambitne. Oczywiście, z tego powodu potrzeba nowelizacji rozporządzenia i ustawy. Te propozycje mamy już przygotowane. Niestety, nie jest zdefiniowana perspektywa funkcjonowania KFK po 2013 r. oraz musimy zadecydować, jak KFK będzie funkcjonował po 2015 r.</u>
<u xml:id="u-8.14" who="#DanielKawoń">Rok 2015 to krytyczna data dla Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. Problemy są następujące. Fundusze są zawierane na okres ok. 10 lat, a pieniądze, którymi dysponujemy, muszą zostać wydatkowane do 2015 r. Jednocześnie fundusze będą generowały koszty, które będziemy musieli pokrywać. To nie jest określone. Te inwestycje mogą zakończyć się sukcesem, a więc środki wrócą do inwestorów prywatnych i do nas. Jednak nie mamy pewności, jak środki pieniężne będą dalej funkcjonować po zwrocie do KFK.</u>
<u xml:id="u-8.15" who="#DanielKawoń">Teraz przejdę do nowej perspektywy finansowej na lata 2014–2020. Wspieranie innowacyjności będzie w większym stopniu oparte na instrumentach zwrotnych. Widzimy w tym dużo sensu, gdyż instrumenty zwrotne mają naturę dyscyplinującą oraz są kierowane do projektów, których szansa realizacji jest wyższa. Przez to rośnie rola venture capital jako dostawcy finansowania kapitałowego, który ma naturę pośrednio zwrotną.</u>
<u xml:id="u-8.16" who="#DanielKawoń">Gdyby nie wady obecnej formy funkcjonowania KFK, to zaproponowalibyśmy dotychczasową formułę na nową perspektywę finansową. Nasze doświadczenie wskazuje jednak na potrzebę modyfikacji. Głównym zadaniem będzie stymulowanie popytu inwestycyjnego funduszy. Chcemy również otworzyć się na fundusze i na zarządzających, którzy mają doświadczenie branżowe nie tylko w ICT, ale i w bardziej ambitnych branżach. Myślimy o zaproszeniu zagranicznych funduszy związanych z inwestycjami biotechnologicznymi lub z odnawialną energią. Ci inwestorzy, razem z naszym wsparciem, inwestowaliby w polskie technologie rozwijane na polskich uczelniach oraz instytutach.</u>
<u xml:id="u-8.17" who="#DanielKawoń">Mechanizmy motywacyjne, które mamy w zamyśle, są dobrze znane. Jest to model funkcjonowania funduszu, zasada asymetrii zwrotu – czyli wyraźne zachęcająca inwestorów do określonych inwestycji, bądź brak asymetrii zwrotu – czyli inwestowanie bez uprzywilejowania inwestora prywatnego, oraz sterowanie opłatą za zarządzanie. Te pomysłu zostały przez nas przemyślane. Ostatnio przedstawiliśmy je naszej radzie nadzorczej i zostały zaakceptowane. Znalazły także odzwierciedlenie w propozycjach zmian do przepisów nas obowiązujących, aby w nowej perspektywie lepiej inwestować w model venture capital.</u>
<u xml:id="u-8.18" who="#DanielKawoń">Ostatni slajd obrazuje wielkość rynku venture capital w Polsce. w porównaniu z krajami Europy Środkowej, gdzie rynek jest również bardzo mały, oraz w odniesieniu do liderów rynku venture capital w całej Europie. Trzeba powiedzieć, że zachodzi bardzo duża synergia pomiędzy poziomem innowacyjności danej gospodarki oraz poziomem inwestycji i rozwoju branż venture capital. Kraje, które są liderami innowacyjności na świecie, takie jak Stany Zjednoczone, Szwajcaria i Korea Południowa, mają przy okazji równocześnie bardzo silnie rozwiniętą branżę venture capital. To jest koniec mojej prezentacji. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczącyposełMieczysławGolba">Dziękuję. Pan prezes prosi jeszcze o głos, proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#CzesławGawłowski">Bardzo dziękuję. Mówiliśmy o szerokich ramach i tym się zajmujemy. Natomiast, jeżeli pan przewodniczący i państwo pozwolą, to podniosę sprawę, która ma charakter jak najbardziej aktualny.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#CzesławGawłowski">Otóż, zdecydowana większość funduszy wspartych ze środków administrowanych przez KFK ma postać spółki komandytowo-akcyjnej. Całe środowisko funduszy „węszy”, a także KFK podnosi tę kwestię od jakiegoś czasu. Chcę podnieść taki aspekt sprawy, który do tej chwili nie był podnoszony, mianowicie ewentualne wprowadzenie opodatkowania w stosunku do „naszych” funduszy spowoduje, że jakaś część z nich – jeśli nie wszystkie –przekształci się w znaną skądinąd postać: funduszy inwestycyjnych zamkniętych aktywów niepublicznych. Pomijając aspekty kosztowe, problem polega na tym, że jest to droższa forma działania funduszy i podmiotów nimi zarządzających. Podniosę aspekt dostępu do informacji wszystkich, którzy będą zakładali takie struktury. Mówię oczywiście o stronie państwowej. Czy to będzie Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, Krajowy Fundusz Kapitałowy, czy inny podmiot, to jeżeli będzie wspierał powstawanie funduszy venture capital, a będzie to forma FIZAN (fundusz inwestycyjny zamknięty aktywów niepublicznych), w istocie rzeczy nie będzie miał dostępu do informacji o tym, co się dzieje ze środkami publicznymi w tych funduszach.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#CzesławGawłowski">Taką interpretację Komisji Nadzoru Finansowego mamy na piśmie. Jest prymat przepisów związanych z ochroną tajemnicy zawodowej i nie tylko jej w funduszach. W związku z tym administratorzy pomocy publicznej nie będą mieli dostępu do informacji, sprawozdań i innych danych dotyczących okoliczności, co się dzieje z pieniędzmi ze wsparcia publicznego. Musiałem podnieść tę kwestię. Korzystając z okazji, bardzo uprzejmie proszę o zwrócenie uwagi na ten „drobny” aspekt. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczącyposełMieczysławGolba">Dziękuję bardzo. Panie prezesie, odebrałem pańskie wystąpienie, jakby brakowało w nim przekonania w to co robicie. Mam takie wrażenie, może jest ono błędne, ale brakowało w pańskiej informacji energii, wizji programu i rozwoju jak chcecie wydać te środki oraz jak wspierać te firmy. Brakuje powera. Teraz przejdziemy do dyskusji. Jako pierwszy zabierze głos pan przewodniczący Napieralski, bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#PosełGrzegorzNapieralski">W ostatni poniedziałek odbyło się u pana prezydenta Komorowskiego spotkanie w sprawie, którą mamy dzisiaj na Komisji. Czy był ktoś z państwa na tym spotkaniu?</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Tak.)</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#PosełGrzegorzNapieralski">Padło na nim wiele ciekawych wniosków i sugestii, które płynęły od osób najbardziej zainteresowanych. Nie dotyczyły tylko spraw podatkowych i spółek komandytowo-akcyjnych, o których pan prezes wspomniał, ale były to główne tematy.</u>
<u xml:id="u-12.3" who="#PosełGrzegorzNapieralski">Proponuję, bo uważam temat za ważny, a szczególnie ważny jest ostatni slajd prezentacji KFK, który ukazuje stopień inwestycji i zaangażowania, a także stopień innowacyjności poszczególnych krajów. Trochę mnie przeraża, jak patrzę na Polskę na tle innych państw. Nie chcę rozwijać dalej tego tematu. Mam następującą sugestię. Czy można byłoby podobne spotkanie w poszerzonym gronie jeszcze raz zorganizować? Można byłoby na nim poruszyć jeszcze raz wnioski ze spotkania u pana prezydenta Komorowskiego. Oprócz tego, co pan prezes powiedział, to na szczęście na razie wszystko się dobrze toczy. Z tego co wiem, to Komisja pomysł rządu oceniła negatywnie. Powtarzam, że działo to się na Komisji, a więc nie wiemy, co wydarzy się dalej, gdyż znowu może zostać ogłoszona dyscyplina klubowa.</u>
<u xml:id="u-12.4" who="#PosełGrzegorzNapieralski">Uważam, że temat jest na tyle poważny, że poszerzona dyskusja o Kancelarię Prezydenta RP i innych graczy rynkowych powinna się odbyć. Ciekawe stanowisko zaprezentował przedstawiciel firmy Giza. Powiedział: „Lepiej nam inwestować dzisiaj albo uciekać za granicę, niż robić ten biznes tutaj”. To są złe sygnały. Warto byłoby jeszcze raz zwołać posiedzenie Komisji i rozważyć temat, ale zamiast prezentacji lepiej zastanowić się, gdzie są bariery oraz co można zrobić. Uczestnicy spotkania u prezydenta wskazywali na wiele barier. Pokazywali nie tylko to, o czym mówiła pani minister, czyli bariery urzędnicze, techniczne. Warto byłoby zorganizować jeszcze raz dyskusję razem z zaproszonymi dzisiaj gośćmi, zawierająca wnioski spotkania u prezydenta oraz z dzisiejszego posiedzenia Komisji. Byłoby dobrze, gdyby była taka chęć.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczącyposełMieczysławGolba">Dziękuję bardzo. Proszę, pan przewodniczący Wincenty Elsner.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#PosełWincentyElsner">Szanowni państwo, wrócę do aspektów finansowych spółek komandytowo-akcyjnych z tego względu, że akurat w tym momencie obie ustawy, to znaczy ustawa nowelizująca zasady opodatkowania spółek komandytowo-akcyjnych oraz ustawa budżetowa, która zawiera skutki finansowe wprowadzenia tej ustawy, są rozpatrywane w Sejmie. Rozumiem, że z zamysłem zmian opodatkowania spółek osobowych, w których dotychczas opodatkowani byli udziałowcy. Natomiast spółki nie podlegały podatkowi dochodowemu CIT, tak jak planowane jest w zmianach. Miało to zapobiec częstym praktykom stosowanym przez niektóre korporacje ponadnarodowe, które tę formułę prawno-organizacyjną wykorzystywały do stosunkowo prostego transferowania zysków poza granicę Polski i tam ich opodatkowania.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#PosełWincentyElsner">Te regulacje rykoszetem uderzają również w spółki venture capital, które bardzo często działają w formie organizacyjnej spółek komandytowo-akcyjnych. W związku z tym mam prośbę do pani minister. Nie przypuszczam, aby ad hoc mogła pani odpowiedzieć na moje pytanie, dlatego proszę panią o odpowiedź na piśmie. Otóż, jakie zdaniem MG będą skutki na rynku spółek venture capital po wprowadzeniu regulacji zmieniających zasady opodatkowania spółek. Pan prezes już mówił, że będą to prawdopodobnie zmiany formuły prawnej podmiotów działających, ale jestem zainteresowany, jak widzi ten problem MG. Minister Rostowski siłą rzeczy jedynie mówi o skutkach fiskalnych. Zresztą dyskutowaliśmy o tym wczoraj podczas debaty budżetowej. Podważamy jego wyliczenia i kwoty, które pokazuje, mające wpłynąć do budżetu. Jak te zmiany wpłyną na rynek spółek venture capital od strony interesów rozwoju innowacyjnej gospodarki w Polsce? Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczącyposełMieczysławGolba">Dziękuję bardzo. Oddaję głos zaproszonym gościom. Bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#DyrektorzarządzającyPolskiegoStowarzyszeniaInwestorówKapitałowychBarbaraNowakowska">Barbara Nowakowska, Polskie Stowarzyszenie Inwestorów Kapitałowych. Pozwoliłam sobie poprosić o głos, ponieważ reprezentuję stowarzyszenie zrzeszające fundusze venture capital. Większość funduszy, które są finansowane przez Krajowy Fundusz Kapitałowy, jest również naszymi członkami. Sprawa jest prosta. To jest problem zero-jedynkowy. Tego rodzaje fundusze będą musiały się przekształcić w inną formę, ponieważ wehikuły wspólnego inwestowania nie są co do zasady opodatkowane, gdyż w przeciwnym wypadku inwestor byłby opodatkowany dwa razy. Nie mówimy o żadnych ulgach dla inwestorów ani zwolnieniach podatkowych, tylko o strukturze do inwestycji, która nie dyskryminuje inwestorów inwestujących wspólnie.</u>
<u xml:id="u-16.1" who="#DyrektorzarządzającyPolskiegoStowarzyszeniaInwestorówKapitałowychBarbaraNowakowska">Jak inwestuje się samodzielnie, to podatek jest naliczany od zysku od inwestycji. Jeżeli inwestuje się wspólnie, np. przez spółkę akcyjną, to podatek jest naliczany dwa razy. W momencie, jak ten podatek się pojawi, inwestorzy będą musieli się przenieść do innych podmiotów. Ta mała dostępność podmiotów inwestycyjnych jest problemem tworzenia funduszy w Polsce. To jest o wiele szerszy zakresowo temat, niż tego spotkania.</u>
<u xml:id="u-16.2" who="#DyrektorzarządzającyPolskiegoStowarzyszeniaInwestorówKapitałowychBarbaraNowakowska">Podawałam w prezentacji u prezydenta przykład niemiecki, gdzie jest uregulowany system podobny do naszego oraz podobna próba dość restrykcyjnego traktowania pewnych nadużyć podatkowych. Tamta struktura jest dostępna wyłącznie dla działalności holdingowej, działalności finansowej, czyli u nas byłaby to działalność nieobjęta podatkiem VAT. Być może jest pewne wyjście z sytuacji, aby stworzyć model pozwalający inwestować, a który równocześnie zapobiegałby problemowi zbyt szerokiego stosowania.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczącyposełMieczysławGolba">Dziękuję bardzo. Pan z tyłu się jeszcze zgłasza, nie? Czy ktoś jeszcze chce zabrać głos z gości zaproszonych? Nie słyszę, wobec czego, czy pierwsza chce zabrać głos pani minister, czy pan prezes? Proszę, panie prezesie.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#CzesławGawłowski">Postulowaliśmy tę kwestię w imieniu całego środowiska venture capital. Chcę podnieść jeszcze raz następującą sprawę dotyczącą opodatkowania. „Każda sroka swój ogonek chwali”, ale chcemy, aby przynajmniej funduszy, które powstały i działają ze wsparciem środków publicznych, nie pozbawiać zasady praw nabytych. Słusznie podpowiada mi koleżanka, że zmiany spowodowałyby nawet zagrożenie realizacji programu. Mamy bieżący kontakt z funduszami, dlatego wiemy, że część z nich rozważa w szczególności likwidację tych inwestycji, które znajdują się na wczesnym etapie zainwestowania środków. Do tej chwili poniosły jeszcze niewielkie koszty. Jeszcze raz powtarzam, że wyłączenie podmiotowe dotyczące funduszy venture capital powstałych z udziałem środków publicznych, powinno być rozważone jako absolutne minimum.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#CzesławGawłowski">Odniosę się jeszcze do uwagi pana przewodniczącego dotyczącej postrzegania mojego dynamizmu. Traktujemy bardzo serio Komisję. Gdyby trzeba było, tańczylibyśmy tutaj kankana. Poważnie mówiąc, wielokrotnie przedstawialiśmy rozbudowany projekt zmian ustawy o Krajowym Funduszy Kapitałowym, w który proponujemy wprowadzenie różnych nowych mechanizmów działania instytucji. W istocie rzeczy, dzisiaj KFK operuje tak naprawdę tylko jednym narzędziem, to jest wnoszeniem udziałów kapitałowych do funduszy. Uregulowania funkcjonujące w różnych częściach świata przyznają znacznie szersze spectrum narzędzi. Nie chcę ich wymieniać, aby państwa nie zanudzać. Proponujemy ich wprowadzenie w projekcie zmiany ustawy oraz wprowadzenie nowych sposobów działania, łącznie z co-inwestowaniem. Mamy naprawdę „soczysty” program i nadzieję, że przynajmniej większość z propozycji zostanie zaakceptowana i wdrożona. W aspekcie przyszłej perspektywy i w aspekcie dysonansu, znajdującego się na ostatnim slajdzie, muszę stwierdzić, że nasz poziom rozwoju venture capital jest embrionalny. Jesteśmy na bardzo, bardzo wczesnym etapie. Jakie jest znaczenie tej branży dla rozwoju procesów innowacji, to nie muszę tłumaczyć. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczącyposełMieczysławGolba">Dziękuję bardzo. Mam pytanie uzupełniające do pana prezesa. Wiadomo, że Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka jest na lata 2007–2013. Część środków zostanie wykorzystana do końca 2013 r., ale co będzie w następnych latach? Wiemy, że część będzie wydawana w latach 2014 i 2015. Co będzie po zakończeniu roku 2015? Co będzie z kapitałem zgromadzonym w waszej instytucji? Jakie będą konsekwencje, jeżeli nie zdążycie wydać tych środków? Bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#CzesławGawłowski">Tę odpowiedź trzeba podzielić na trzy części, bo administrujemy trzema grupami, a każda rządzi się trochę innymi prawami i innym horyzontem inwestycyjnym. Jeżeli chodzi o środki z pierwszej dotacji, czyli od Ministerstwa Gospodarki, to przewidujemy, że zostaną wykorzystane prawie w maksymalnym rozmiarze w okolicach – chodzi oczywiście o zakontraktowanie – do połowy przyszłego roku.</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#CzesławGawłowski">Jeżeli chodzi o środki z Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, to zakładamy, że horyzont zainwestowania środków mamy do końca 2015 r. Poprawię się, taki horyzont mają fundusze. Przewidujemy, że prezentowane dzisiaj kwoty zostaną wykorzystane na inwestycje i utrzymanie tych funduszy.</u>
<u xml:id="u-20.2" who="#CzesławGawłowski">Z kolei, jeżeli chodzi o program szwajcarski, to wedle stanu dzisiejszego horyzont wydatkowania środków w jego wypadku jest dłuższy. Jest to koniec 2016 r., chociaż Szwajcarzy zastanawiają się nad ewentualnym jego przedłużeniem.</u>
<u xml:id="u-20.3" who="#CzesławGawłowski">Jeżeli chodzi o wykorzystanie istniejących środków przekazanych do dyspozycji KFK, to mamy jeszcze trochę czasu, aby nasze fundusze to nadgoniły. Rozważamy razem z MG pewne sposoby pomocy funduszom w szybszym inwestowaniu, zagospodarowaniu oraz absorpcji środków. Jeżeli chodzi o przyszłą perspektywę finansową 2014–2020, to jesteśmy w trakcie rozmowy dotyczącej poukładania całej sytuacji. Jak wspominałem, przedstawiliśmy naszą propozycję oraz wizję, jak powinien zostać ukształtowany sposób działania i zestaw instrumentów KFK. W przyszłym tygodniu będzie to przedmiot obrad w MG. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczącyposełMieczysławGolba">Dziękuję bardzo. Czy ktoś z państwa chce jeszcze zabrać głos? Może ktoś z gości zaproszonych? Nie widzę i nie słyszę. Wobec tego zamykam dyskusję w punkcie drugim. Stwierdzam wyczerpanie porządku dziennego posiedzenia. Protokół z posiedzenia będzie do wglądu w sekretariacie Komisji w Kancelarii Sejmu. Dziękuję państwu za obecność. Zamykam posiedzenie. Do zobaczenia.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>