text_structure.xml
37.4 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 15 czerwca 1977 R. Komisja Prac Ustawodawczych, obradująca pod kolejnym przewodnictwem posłów Adama Łopatki (PZPR) I Kazimierza Rokoszewskiego (PZPR), rozpatrzyła:</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">- rządowy projekt ustawy zmieniającej ustawę o dyscyplinie wojskowej oraz o odpowiedzialności żołnierzy za przewinienia dyscyplinarne i za naruszenia honoru i godności żołnierskiej;</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">- sprawozdanie z działalności Rady Legislacyjnej w okresie 1973- 1976;</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">- informację o przebiegu spotkania Prezydium Sejmu z prezydiami komisji sejmowych w dniu 15.06.1977 r.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele: Ministerstwa Obrony Narodowej z wiceministrem gen. broni Józefem Urbanowiczem, Ministerstwa Sprawiedliwości z wiceministrem Tadeuszem Skórą, Urzędu Rady Ministrów z dyrektorem Biura Prawnego, Sekretarzem Rady Legislacyjnej - Kazimierzem Siarkiewiczem, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Najwyższej Izby Kontroli i Kancelarii Sejmu.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">Główne założenia projektu ustawy zmieniającej ustawę o dyscyplinie wojskowej oraz o odpowiedzialności żołnierzy za przewinienia dyscyplinarne i za naruszenie honoru i godności żołnierskiej przedstawił wiceminister obrony narodowej gen. broni Józef Urbanowicz.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">Mówca podkreślił idee przewodnie przedłożonego Sejmowi projektu, takie jak zasada jedności praw i obowiązków oraz poszanowania prawa. Wymagania te, wynikające z programu określonego przez VII Zjazd Partii stanowią dla wszystkich dowódców i przełożonych wytyczną działalności ideowo-wychowawczej w wojsku. Wojsko jest organizmem specyficznym, w którym godzić trzeba konsekwentną dyscyplinę, a także mechanizm rozkazu przełożonego jednoosobowego dowodzenia ze stosownie rozwiniętym systemem kolegialności. Z drugiej strony- jak nigdy dotąd - wzrasta znaczenie inicjatywy i samodzielności każdego żołnierza, często działającego w sytuacjach niemożliwych do ustawicznej kontroli ze strony przełożonych.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">Przedstawiony projekt ustawy powinien przyczynić się do doskonalenia tych dziedzin działalności w wojsku, które pozostają w bezpośrednim związku z kształtowaniem dyscypliny wojskowej, zwracając szczególną uwagę na znaczenie świadomości żołnierza. Wojsko, jako organiczna część socjalistycznego państwa jest i powinno być zawsze wzorem zdyscyplinowania obowiązkowości, dobrej organizacji pracy, poszanowania porządku, efektywnej służby i pracy. Efektywność ta będzie tym wyższa, im bardziej jest wsparta wewnętrznym przekonaniem każdego żołnierza o potrzebie karności.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Projekt zwraca uwagę na organiczne związki Ludowego Wojska Polskiego ze społeczeństwem. Na postawę młodego pokolenia decydująco wpływa rzeczywistość domu, szkoły, zakładu pracy oraz jednostki wojskowej. Wyniesione ze służby wojskowej doświadczenia i poglądy powinny stanowić rękojmię obywatelskiej dyscypliny, przodownictwa w miejscu pracy, przeciwstawienia się nieprawidłowościom. Powinny one sprzyjać kształtowaniu świadomości każdego żołnierza w duchu ideałów socjalizmu. Ma to szczególne znaczenie w świetle wzmagającej się konfrontacji ideologicznej ze światem kapitalistycznym.</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">W przygotowywanym nowym regulaminie dyscyplinarnym sił zbrojnych PRL, do którego wydania omawiana ustawa upoważnia ministra obrony narodowej, zobowiązuje się przełożonych do wnikliwego poznawania cech osobowości podwładnych, do właściwego doboru i racjonalnego stopniowania wyróżnień oraz kar - zależnie od cech osobowości żołnierza, czasu pełnienia służby wojskowej lub wykonywania funkcji, zajmowanego stanowiska lub posiadanego stopnia wojskowego.</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">Każde wyróżnianie powinno pogłębiać u żołnierza satysfakcję z dobrze spełniona obowiązku, zaś kara dyscyplinarna umacniać w nim poczucie winy i postanowienie zrehabilitowania się dalszą wzorową służbą.</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">Proponuje się m.in. rozszerzyć katalog ustawowo określonych wyróżnień udzielanych poszczególnym żołnierzom, jednostkom wojskowym oraz ich pododdziałom. Usytuowanie na pierwszym miejscu „skreślenie poprzednio wymierzonej kary dyscyplinarnej” zawiera jednocześnie dyrektywę ustawową o charakterze metodologicznym dla przełożonych sprawujących władzę dyscyplinarną. Chodzi o to, aby pierwszym wyróżnieniem żołnierza uprzednio ukaranego było anulowanie w ewidencji wymierzonej kary dyscyplinarnej. Powyższy instrument wychowawczy powinien pełnić szczególnie Stymulującą funkcję, jeśli się zważy, że przed skreśleniem z ewidencji ostatniej kary dyscyplinarnej żołnierz nie może w zasadzie zostać wyznaczony na wyższe stanowisko służbowe, awansowany w stopniu wojskowym lub przedstawiony do nadania orderu czy odznaczenia.</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">Ustawową określony katalog kar dyscyplinarnych proponuje się poszerzyć o karę pozbawienia tytułu i odznaki wzorowego żołnierza, karę wydalenia ze służby wojskowej pełnionej w charakterze kandydata na żołnierza zawodowego (w tym w szkole oficerskiej) oraz karę pozbawienia posiadanego stopnia wojskowego. Ze względu na jej dolegliwość ta ostatnia kara mogłaby być wymierzana na wniosek sądu honorowego. Zakłada się, że kara dyscyplinarna może być wymierzona jedynie w ostateczności, jeśli zawiodły uprzednio zastosowane środki wychowawcze. Zaleca się jednocześnie szerokie korzystanie z oddziaływania czynnika społecznego (organizacji partyjnej - młodzieżowej, kolektywów żołnierskich), w tym także z instytucji poręczenia sprawdzonej już w postępowaniu karnym pod rządami nowego Kodeksu.</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">Proponowana nowelizacja wprowadza też szereg zmian o charakterze prawno procesowym w postępowaniu dyscyplinarnym, zmierzających do wzrostu praw żołnierza oraz umocnienia gwarancji praworządności tego postępowania.</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">Przygotowane z upoważnienia Prezydium Komisji uwagi posła Józefa Buzińskiego (PZPR) przedstawił pod jego nieobecność przewodniczący Komisji poseł Adam Łopatka (PZPR).</u>
<u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">Poseł Franciszek Tekliński (PZPR) prosił o uzasadnienie dlaczego „skreślenie kary dyscyplinarnej uprzednio wymierzonej” traktuje się w projekcie ustawy jako jedno z wyróżnień.</u>
<u xml:id="u-1.16" who="#komentarz">Ustosunkowując się do uwag poselskich wiceminister gen. broni Józef Urbanowicz stwierdził, że skreślenie kary dyscyplinarnej jest traktowane jako pierwsze w katalogu wyróżnień w armiach wszystkich państw socjalistycznych oraz niektórych innych państw, wynika to z doświadczenia, że przepis tego rodzaju spełnia ważną funkcję wychowawczą: osoba ukarana nie może być np. awansowana, promowana na wyższy stopień wojskowy itp. i skreślenie kary jest silnym bodźcem.</u>
<u xml:id="u-1.17" who="#komentarz">Byłoby bardzo dobrze, aby ustawa mogła być wprowadzona życie przed 12 października bież. roku, w tym momencie mogłyby wejść także w życie nowe regulaminy, których projekty zostały już opracowane.</u>
<u xml:id="u-1.18" who="#komentarz">Przewodniczący Komisji poseł Adam Łopatka (PZPR) zaproponował, aby rozpatrywana ustawa weszła w życie nie z dniem 1 lipca, ale z dniem ogłoszenia.</u>
<u xml:id="u-1.19" who="#komentarz">Poseł Sylwester Zawadzki (PZPR) stwierdził, że argumenty zaprezentowane przez wiceministra obrony narodowej gen. Józefa Urbanowicz co do traktowania skreślenia kary dyscyplinarnej jako wyróżnienia nie są przekonywające. Można tu dostrzec analogię z zatarciem wyroku sądowego: czyni się to automatycznie i żaden obywatel nie uważa tego za wyróżnienie. Ponieważ art. 14 ustawy poświęcony jest w całości problematyce kar dyscyplinarnych byłoby lepiej, aby dyskutowana sprawa także została uregulowana w tym przepisie. Poseł S. Zawadzki zaproponował wprowadzenie nowego ust. 4 art. 14, który przewidywałby, że skreślenie kary dyscyplinarnej następuje automatycznie w momencie nadania żołnierzowi wyróżnienia.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">W ludowym wojsku polskim istnieją przepis przewidujący automatyczne zatarcie kary dyscyplinarnej, ale stosuje się go tylko wobec żołnierzy służby zasadniczej (po 6 mies. nienagannego pełnienia służby od momentu wymierzenia kary). Sytuacja żołnierzy zawodowych jest inna. W praktyce mogą wystąpić sytuacje, w których okaże się celowe przyznanie żołnierzowi wyróżnienia nawet następnego dnia po skreśleniu uprzednio wymierzonej kary. Będzie to jednak traktowane jako kolejne wyróżnienie.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#WiceministergenJózefUrbanowicz">System wyróżnień przewidziany w art. 8 ustawy jest zupełnie inaczej usystematyzowany w porównaniu z katalogiem kar. Nie ma między nimi prostego odniesienia i dlatego też wniosek posła S. Zawadzkiego nie jest trafny.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PosełSylwesterZawadzki">Nie chodzi o to, aby likwidować bodziec w postaci skreślenia kary dyscyplinarnej uprzednio wymierzonej, ale nie można nazywać tego wyróżnieniem. Puszczanie w niepamięć to nie jest wyróżnienie.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#PosełSylwesterZawadzki">Poseł Adam Łopatka (PZPR) przypomniał uwagę posła Buzińskiego, który proponował rozwiązanie dyskutowanego problemu w drodze zastosowania innej systematyki, rozdzielając „zatarcie kary” od katalogu „wyróżnień”.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#PosełSylwesterZawadzki">Poseł Kazimiera Plezia (PZPR) zaproponowała wykorzystanie rozwiązań Kodeksu pracy, gdzie zostało rozróżnione automatyczne zatarcie kary dyscyplinarnej po roku nienagannej pracy oraz możliwość przedterminowego zatarcia kary w stosunku do pracownika szczególnie wyróżniającego się w drodze indywidualnej decyzji kierownika zakładu pracy. Wydaje się, że rozróżnienie to odpowiada intencji autorów rozpatrywanego tu projektu ustawy.</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#PosełSylwesterZawadzki">Poseł Andrzej Bondarewski (SD) stwierdził, że argumenty przedstawione przez przedstawicieli MON są przekonywające. W wojsku istnieje tradycja traktowania skreślenia kary dyscyplinarnej jako wyróżnienia. Należy jednak użyć w tekście ustawy sformułowania „wcześniejsze skreślenie”.</u>
<u xml:id="u-4.4" who="#PosełSylwesterZawadzki">Poseł Franciszek Tekliński (PZPR) potwierdził trafność argumentów przedstawionych przez posła S. Zawadzkiego. Skreślenie kadry nie jest subiektywnie odczuwane przez żołnierzy jako wyróżnienie.</u>
<u xml:id="u-4.5" who="#PosełSylwesterZawadzki">Wiceminister gen. Józef Urbanowicz zgodził się na wprowadzenie poprawki sformułowanej przez posła A. Bondarowskiego, która trafnie uwzględnia 30-letnią tradycję ludowego wojska polskiego. Praktyka, na którą się poseł powołał, istnieje już od 30 lat na podstawie regulaminów. Żołnierz nie może otrzymać żadnego wyróżnienia dopóki na nim spoczywa kara. Pełni to istotną funkcję społeczno-wychowawczą.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PosełKazimierzRokoszewski">Wprowadzenie sformułowania „wcześniejsze zatarcie kary” jest konieczne. Samo anulowanie kary nie może być uważane za wyróżnienie. W ten sposób koncepcja posła S. Zawadzkiego idzie w dobrym kierunku i nie łamie ujęć zawartych w istniejących regulaminach.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#PosełKazimierzRokoszewski">Poseł Adam Łopatka (PZPR) uznał za nieprawidłową koncepcję przewidującą możliwość równoczesnego przyznawania dwóch wyróżnień, Zaproponował on wprowadzenie nowego ust. 3 art. 7 ustawy o treści: „za wyróżnianie uważa się również przedterminowe skreślenie kary dyscyplinarnej” oraz nadania pierwszemu zdaniu ust.1 art. 8 brzmienia: „żołnierzom niekaranym dyscyplinarnie mogą być udzielane następujące wyróżnienia”.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#PosełKazimierzRokoszewski">Może się tak zdarzyć, że przygotowane przez MON projekty regulaminów okażą się niezgodne z przepisami ustawy. Nie ma wątpliwości, że w takim przypadku trzeba będzie zmienić projekty regulaminów.</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#PosełKazimierzRokoszewski">Wiceminister gen. Józef Urbanowicz: Nad projektami nowych regulaminów MON pracowało od ponad półtora roku. Były one też szeroko dyskutowane w wojsku do szczebla dowódcy plutonu włącznie.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">W dotychczasowej praktyce dwie sprawy budziły wątpliwości żołnierzy: możliwość pozbawienia posiadanego stopnia wojskowego bez określenia, że stanowi to karę oraz kwestia zatarcia kary dyscyplinarnej jako szczególnego rodzaju wyróżnienia. Postulowane przez resort zmiany, także i ta, które są krytykowane na forum Komisji sejmowej stanowią wynik szerokiej dyskusji.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">Poseł Adam Łopatka (PZPR) : Budzi zastrzeżenia proporcja między wielkością katalogu kar (17 kar) i katalogu wyróżnień (14 wyróżnień).</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">Zgodnie z upoważnieniem zawartym w art. 8 ustawy minister obrony narodowej może rozszerzać katalog wyróżnień. W praktyce są stosowane takie rodzaje wyróżnień, jak: wystosowanie listu pochwalnego do zakładający, w którym żołnierz jest zatrudniony, do rodziców żołnierza, do organizacji partyjnej; kieruje się żołnierzy na wczasy zagraniczne na koszt państwa; można skierować wyróżniającego się żołnierza na studia do Akademii Sztabu Generalnego bez egzaminu wstępnego. Wyróżnienia te mają jednak charakter szczególny i nie Wydaje się celowe, aby zostały one zawarte w tekście ustawy.</u>
<u xml:id="u-6.3" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">Dyrektor Biura Prawnego Urzędu Rady Ministrów, sekretarz Rady legislacyjnej — Kazimierz Siarkiewicz zaproponował nie wiązanie treści art. 8 z treścią art. 14.</u>
<u xml:id="u-6.4" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">Poseł Adam Łopatkowa (PZPR) zaproponował przyjęcie przez Komisję projektu ustawy w brzmieniu przedłożonym przez rząd z następującymi poprawkami:</u>
<u xml:id="u-6.5" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">- ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia;</u>
<u xml:id="u-6.6" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">- w art. 7 dodaje się ust. 3 o brzmieniu „Wyróżnieniem jest przedterminowe skreślenie uprzednio wymierzonej kary dyscyplinarnej”;</u>
<u xml:id="u-6.7" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">- w art. 8 ust. 1 skreśla się punkt 1 oraz odpowiednio zmienia numerację dalszych punktów w ramach tego ustępu.</u>
<u xml:id="u-6.8" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">Poseł Franciszek Sadurski (ZSL) zgadzając się merytorycznie z poprawkami, zaproponował zmianę ich systematyki. Proponowany ust 3 art. 7 byłoby lepiej umieścić między ustępem 1 i ustępem 2 art. 8, gdyż ten właśnie artykuł (a nie art. 7) traktuje merytorycznie o katalogu wyróżnień.</u>
<u xml:id="u-6.9" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">Komisja zaaprobowała wnioski przewodniczącego Komisji posła A. Łopatki wraz z poprawką posła F. Sadurskiego i postanowiła przekazać projekt wraz z uwagami do sejmowej Komisji Obrony Narodowej.</u>
<u xml:id="u-6.10" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">W drugim punkcie porządku dziennego Komisja rozpatrzyła sprawozdanie z działalności Rady Legislacyjnej w okresie 1973–76 sprawozdaniu przedstawionym posłom przez Radę Legislacyjną stwierdza się, że zadania Rady obejmują:</u>
<u xml:id="u-6.11" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">- dokonywanie okresowych ocen stanu prawa zarówno w całokształcie, jak i w poszczególnych dziedzinach;</u>
<u xml:id="u-6.12" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">- opiniowanie kierunków rozwiązań w projektach aktów prawnych o podstawowym znaczeniu;</u>
<u xml:id="u-6.13" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">- określenie ogólnych zasad polityki tworzenia prawa, techniki legislacyjnej i wykorzystywania osiągnięć naukowych w tym zakresie, a takie podjęcie prac nad projektami aktów ustawodawczych o charakterze ponadresortowym;</u>
<u xml:id="u-6.14" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">- przygotowanie kadr pracowników zatrudnionych przy opracowywaniu aktów prawnych.</u>
<u xml:id="u-6.15" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">Sprawozdanie Stwierdza, że we wszystkich wym. dziedzinach Rada Legislacyjna podjęła działania i może wykazać się rezultatami. W szczególności:</u>
<u xml:id="u-6.16" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">1. W minionym okresie Rada Legislacyjna odbyła łącznie 15 posiedzeń plenarnych oraz 11 posiedzeń prezydium. Ponadto w lutym 1977 r. odbyła się 2 dniowa sesja Rady w Popowie z udziałem wielu pracowników nauki oraz przedstawicieli praktyki poświęcona omówieniu problematyki tworzenia prawa. Odbyło się również kilkadziesiąt posiedzeń zespołów - jednych doraźnych, dla przygotowania konkretnych opinii o projektach aktów prawnych, innych bardziej długofalowych, dla przygotowania oceny przepisów prawnych w poszczególnych dziedzinach oraz dla opracowania projektów aktów prawnych.</u>
<u xml:id="u-6.17" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">2. Na te oceny stanu prawa oraz na podstawie propozycji resortów przygotowano pierwszy w Polsce kompleksowy program doskonalenia prawa na lata 1974–80 zatwierdzony uchwałą nr 46 Rady Ministrów z dnia 8 lutego 1974 r. Rada Legislacyjna dokonywała dwukrotnie oceny postępu w jego wykonaniu.</u>
<u xml:id="u-6.18" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">Oceniając akty ustawodawcze wydane w ramach programu rządowego, podkreśla się, że realizują one cele tego programu, m.in. regulują w sposób całościowy zagadnienia, a więc są dostatecznie kompleksowe (np. prawo wodne zastępuje 4 ustawy, Kodeks pracy — 19 ustaw, prawo budowlane - 3 ustawy). Kompleksowość znajduje również wyraz w istotnym zmniejszeniu liczby aktów wykonawczych do ustaw (np. 7 rozporządzeń wykonawczych do prawa celnego zastąpiło 25 dotychczasowych aktów wykonawczych, rozporządzenie wykonawcze do prawa lokalowego - 5 aktów, do prawa budowlanego - 9 aktów).</u>
<u xml:id="u-6.19" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">Nowe ustawy ograniczają ingerencję administracyjną, upraszczają tryb postępowania oraz - gdzie to jest możliwe - realizują zasadę zaufania do obywatela.</u>
<u xml:id="u-6.20" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">3. W minionym okresie Rada Legislacyjna zajmowała się kompleksową analizą stanu prawa w wybranych dziedzinach. Dokonała ona analizy i oceny przepisów prawnych:</u>
<u xml:id="u-6.21" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">- składających się na prawo rolne, - z dziedziny prawa pracy, - z dziedziny prawa finansowego, - z dziedziny nauki, szkolnictwa wyższego i techniki.</u>
<u xml:id="u-6.22" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">Przygotowuje się dalsze kompleksowe oceny przepisów prawnych w dziedzinach:</u>
<u xml:id="u-6.23" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">- oświaty i wychowania, - gospodarki terenami i ochrony środowiska, - komunikacji i handlu zagranicznego.</u>
<u xml:id="u-6.24" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">Oceny stanu prawa kończą się opinią Rady Legislacyjnej, przekazywaną zainteresowanym organom administracji oraz wiceprezesowi Rady Ministrów.</u>
<u xml:id="u-6.25" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">4. Zespół naukowców - częściowo spoza Rady - podjął pracę nad projektem ustawy o zasadach opracowywania, uzgadniania i ogłaszania aktów prawnych; przygotowano 6 wariantów projektu ustawy.</u>
<u xml:id="u-6.26" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">5. W minionym okresie Rada opiniowały 30 projektów ustaw przygotowanych przez resorty, przy czym z reguły projekty rozpatrywano z udziałem zainteresowanego ministra. Wynikiem uwag i opinii było wprowadzenie istotnych zmian do projektów. Kilka projektów uznano za nie nadające się do wniesienia pod obrady Rady Ministrów i podlegają one obecnie gruntownemu przepracowaniu w myśl zaleceń Rady Legislacyjnej.</u>
<u xml:id="u-6.27" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">6. Rada Legislacyjna zajmowała się także czynnościami zleconymi przez rząd. Np. na polecenie Prezydium Rządu zajęła się problemem funkcjonowania w naszym systemie prawa instytucji użytkowania wieczystego. Opracowano także opinię n.t. Zgodności Paktów praw człowieka z ustawodawstwem polskim.</u>
<u xml:id="u-6.28" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">7. Przy współudziale Rady Legislacyjnej zorganizowano doraźne kursy szkoleniowe dla pracowników komórek prawnych ministerstw i urzędów centralnych w Instytucie Doskonalenia Kadr Kierowniczych Administracji Państwowej oraz podyplomowe studium legislacyjne na Uniwersytecie Warszawskim.</u>
<u xml:id="u-6.29" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">Sprawozdanie stwierdza, że Rada zyskała autorytet, a jej działalność spotyka się z pozytywną oceną Prezesa Rady Ministrów i członków Prezydium Rządu.</u>
<u xml:id="u-6.30" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">Do sprawozdania Rady Legislacyjnej ustosunkował się z ramienia Komisji Prac Ustawodawczych poseł Wiesław Sadowski (bezp.).</u>
<u xml:id="u-6.31" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">Zdaniem mówcy na szczególne podkreślenie zasługuje udział Rady w przygotowaniu programu doskonalenia prawa na lata 1974–1980. Akty ustawodawcze uchwalone w ramach realizacji tego programu kompleksowo regulują poszczególne dziedziny życia. Bardzo ważne jest również przeprowadzanie przez Radę kompleksowych analiz stanu prawa w poszczególnych dziedzinach. Odczuwa się potrzebę dalszego prowadzenia takich analiz. Szczególnie ważne są prace Rady nad projektem ustawy o tworzeniu prawa.</u>
<u xml:id="u-6.32" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">Poseł W. Sadowski postulował, aby sejmowa Komisja była zapoznawana z wynikami analiz stanu prawa w poszczególnych dziedzinach. Komisja jest również zainteresowana pracami Rady nad opracowywaniem długofalowego programu doskonalenia działalności ustawodawczej rządu, który przyczyniłby się do stworzenia lepszych warunków stanowienia prawa.</u>
<u xml:id="u-6.33" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">W sumie działalność Rady uznać trzeba za pożyteczną i bogatą, sprawozdanie zaś przyjąć z satysfakcją.</u>
<u xml:id="u-6.34" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">Dyskusja:</u>
<u xml:id="u-6.35" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">Dyrektor Biura Prawnego URM, sekretarz Rady Legislacyjnej Kazimierz Siarkiewicz: Postulaty posła W. Sadowskiego są do przyjęcia. Długofalowy program doskonalenia prawa uzgodniony z Komisją Prac Ustawodawczych w poprzedniej kadencji i obejmujący okres do. 1980 r. wymaga uzupełnienia. Np. ustawa o radach narodowych nie w pełni odzwierciedla konsekwencje przeprowadzonej reformy, w szczególności w zakresie tworzenia prawa przez rady narodowe (zagadnienia te reguluje obecnie odrębna ustawa). Obok udziału Komisji w ewentualnym uzupełnieniu rządowego programu doskonalenia prawa rysują się także inne formy pracy: projekty aktów normatywnych mogą być opracowywane przez rząd wspólnie z komisjami sejmowymi. Warto również rozpatrzyć możliwość wnoszenia przez posłów projektów ustaw o wielkiej doniosłości społecznej opracowanych przez rząd.</u>
<u xml:id="u-6.36" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">Przykładem wielokierunkowości prac legislacyjnych są obecnie prace nad nowelizacją Kodeksu postępowania administracyjnego, prowadzone przez rząd i komisje sejmowe.</u>
<u xml:id="u-6.37" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">Dyrektor K. Siarkiewicz stwierdził, że Rada Legislacyjna będzie starała się przedkładać Komisji Prac Ustawodawczych projekty ustaw, które mają być wniesione z inicjatywy rządowej do Sejmu. Dotyczy to m.in. projektów ustaw o odpowiedzialności materialnej żołnierzy za szkody wyrządzone w mieniu wojskowym, o ochronie zdrowia, o systemie edukacji narodowej, o ochronie środowiska naturalnego, o drogach publicznych, o cenach, o znakach towarowych, o pokojowym wykorzystaniu energii jądrowej i ochronie radiologicznej, gospodarce, terenami urbanistycznymi, o żegludze na wodach śródlądowych, o ochronie granic państwa. Mówca poinformował, że został przygotowany projekt Kodeksu rolnego, który miał zastąpić 18 ustaw regulujących zagadnienia rolnictwa. Jednakże obecnie w wyniku zmiany koncepcji, sprawy te mają być regulowane cząstkowo. Zagadnienie to wydaje się dyskusyjne.</u>
<u xml:id="u-6.38" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">Dyrektor K. Siarkiewicz zwrócił uwagę na brak ciągłości w pracach legislacyjnych powodowany postawą projektodawców resortowych. Napotkawszy na krytykę projektu przez długi czas nie podejmują oni koniecznych prac legislacyjnych. Jednocześnie nie zawsze uwagi w poszczególnych kwestiach są uwzględniane (dotyczy to np. sprawy umieszczenia instytucji skreślenia kary dyscyplinarnej na pierwszym miejscu w katalogu wyróżnień w art. 8 projektu ustawy zmieniającej ustawę o dyscyplinie wojskowej, który rozpatrywany był na dzisiejszym posiedzeniu Komisji). Jednakże w większości wypadków stanowisko Rady Legislacyjnej jest brane pod uwagę. Przykładowo: w wyniku kompleksowej oceny prawa finansowego, Ministerstwo Finansów - wbrew poprzedniemu stanowisku - zgodziło się, by postępowanie podatkowe normowane w dekrecie z 1946 r. włączyć do K.p.a., wobec czego w nowym K.p.a. znajdą się zapewne przepisy dotyczące postępowania podatkowego, a postanowienia dekretu z 1946 r. zostaną uchylone.</u>
<u xml:id="u-6.39" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">W tym roku Rada zamierza dokonać oceny stanu prawa w resorcie handlu zagranicznego i gospodarki morskiej. Ma to znaczenie w związku z potrzebą uchwalenia Kodeksu handlowego (obowiązują w tej mierze przepisy z 1934 r.). Rada zamierza także ocenić stan prawa w zakresie obrotu nieruchomościami i w dziedzinie oświaty.</u>
<u xml:id="u-6.40" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">Mówce zwrócił uwagę na możliwość udziału członków Komisji Prac Ustawodawczych w posiedzeniach Rady Legislacyjnej.</u>
<u xml:id="u-6.41" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">Poseł Stanisław Maciejewski (ZSL) prosił o przedstawienie stanu zaawansowania prac nad projektem ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym dla rolników. Zwrócił także uwagę na niejasność sytuacji w zakresie przekazywania średniego szkolnictwa rolniczego do kompetencji Ministerstwa Oświaty i Wychowania. Nie wiadomo, kto właściwie reguluje te sprawy i w jakim stadium znajduje się projekt.</u>
<u xml:id="u-6.42" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">Poseł Maria Budzanowska (SD) prosiła o przedstawienie wyników sesji Rady Legislacyjnej poświęconej pracom nad projektem ustawy o tworzeniu prawa. Wiadomo, że sesja zakończyła się sformułowaniem, iż zachodzi potrzeba opracowania tez projektu, które byłyby przedmiotem akceptacji politycznej. Jaki jest obecnie stan zaawansowania prac nad tezami?</u>
<u xml:id="u-6.43" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">Rada Legislacyjna wydała opinię w sprawie zgodności Paktów praw człowieka z ustawodawstwem polskim. Czy Rada stwierdziła rozbieżności między postanowieniami paktów a ustawodawstwem?</u>
<u xml:id="u-6.44" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">Na pytania odpowiedział dyrektor Biura Prawnego URM, Sekretarz Rady Legislacyjnej Kazimierz Siarkiewicz: Stwierdził on, że nad ustawą o rentach dla rolników prowadzona była dyskusja. Okazało się, że nie jest oczywiste, czy ustawa ma stwarzać system powszechnego zaopatrzenia, czy też stymulować produktywność gospodarstw rolnych. Sprawą jeszcze niedopracowaną jest wyjaśnienie, czy regularne opłacanie składki i tytuł własności uprawnia do renty. Konieczne jest również przeanalizowanie konstrukcji zaopatrzenia emerytalnego w spółdzielniach i państwowych gospodarstwach rolnych. Kiedy te kwestie zostaną rozstrzygnięte, projekt będzie można uznać za przygotowany.</u>
<u xml:id="u-6.45" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">Zdaniem dyr. K. Siarkiewicza, nie objęcie średniego szkolnictwa rolniczego nadzorem pedagogicznym Ministerstwa Oświaty i Wychowania nie zostanie rozstrzygnięte w najbliższym czasie, ze względu na brak uzgodnionej ogólnej koncepcji podporządkowania ministerstwu szkolnictwa szkół należących do zakresu działania różnych resortów.</u>
<u xml:id="u-6.46" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">Zespół przygotowujący projekt ustawy o tworzeniu prawa pracuje już 2 lata. Seminarium Rady Legislacyjnej w Popowie pokazało, że sprawa jest szczególnie złożona. Prace nad tezami trwają w dalszym ciągu.</u>
<u xml:id="u-6.47" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">W przedmiocie Paktów praw człowieka wszyscy członkowie Rady Legislacyjnej przedstawili swoje opinie na piśmie. Pakty te bazują na zachodnich koncepcjach prawniczych, ale ich intencją jest powszechna akceptacja. Niektóre postanowienia są ogólne, niektóre zaś zostały u nas dawno wprowadzone, a w Paktach zajmują czołowe miejsce (np. prawa kobiet). Nasze prawo nie stoi w kolizji z Paktami praw człowieka, ale można mieć wątpliwości, czy w pełni pokrywa się z Paktami. Np. w myśl Paktów obywatel ma prawo osiedlania się wszędzie, gdzie chce, a nasze prawo przewiduje, że w Warszawie ze względu na warunki lokalowe może zostać zameldowany tylko ten, kto otrzymuje prasę w stolicy. Wyrażane są wątpliwości w odniesieniu do instytucji porzucenia pracy: zarzuca się nam, że są to przepisy antystrajkowe. Zarzut ten nie jest godny omówienia.</u>
<u xml:id="u-6.48" who="#DyrektorBiuraPrawnegoMONJerzyOlejniczak">Nie ma na świecie ustawodawstwa, które byłoby bez reszty zgodne z Paktami. Zaleceniem jest dostosowanie ustawodawstw krajowych do Paktów w sposób możliwie pełny.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PosełSylwesterZawadzki">Opinia Rady Legislacyjnej była jednym z ważniejszych czynników, które miały wpływ na podjęcie decyzji o ratyfikacji Paktów praw człowieka przez nasz kraj. Ustawodawstwo nasze w wielu dziedzinach wyprzedza Pakty praw człowieka. W Paktach nie jest powiedziane, że postanowienia ich i ustawodawstwo wewnętrzne muszą się zbiegać. Mowa tam o tendencji uzgadniania ustawodawstwa z Paktami.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#PosełSylwesterZawadzki">Następnie mówca ustosunkował się do zagadnień związanych z działalnością Rady Legislacyjnej i stwierdził, że szczególne miejsce w tej działalności zajmuje sprawa rządowego programu doskonalenia prawa. W świetle analizy 3,5-rocznego funkcjonowania programu, eksperyment planowania działalności prawotwórczej można uważać za udany. Jednakże w związku z tą oceną nasuwa się szereg uwag. W szczególności stwierdzić należy, że w projekcie uległa zatarciu granica między planowaniem długookresowym, a prowadzeniem bieżącej polityki legislacyjnej. Chybione były również proporcje w konstrukcji programu rządowego. Przewidywał on wydanie 106 aktów w ciągu 7 lat, z czego 84 akty w ciągu 3 lat, a następnie 22 akty w ciągu 4 lat.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#PosełSylwesterZawadzki">Ponadto program był nadmiernie rozbudowany, Wynikają stąd wnioski na przyszłość:</u>
<u xml:id="u-7.3" who="#PosełSylwesterZawadzki">- trzeba koncentrować się na najbardziej zasadniczych aktach prawnych o charakterze ustrojowym i kodyfikacyjnym. W tym kierunku zostały wysunięte sugestie na ostatnim posiedzeniu Rady Legislacyjnej. Program rządowy powinien zostać skorygowany przez wysunięcie na czoło najważniejszych aktów;</u>
<u xml:id="u-7.4" who="#PosełSylwesterZawadzki">- Sejm powinien co rocznie otrzymywać wykaz projektów rządowych, które w okresie roku będą przedstawione do uchwalenia. Ma to zasadnicze znaczenie z punktu widzenia działalności Komisji. O szczegółach realizacji rządowego programu doskonalenia prawa dowiadują się posłowie w ostatnim momencie. Wagę tego zagadnienia należy bardzo mocno podkreślić w postulatach Komisji. Rządowy program doskonalenia prawa powinien ułatwiać pracę, a nie sprawiać trudności w bieżącej działalności legislacyjnej.</u>
<u xml:id="u-7.5" who="#PosełSylwesterZawadzki">Cechą prac Rady Legislacyjnej jest szczególnie wnikliwe podejście: Prawo budżetowe czy ustawa o przedsiębiorstwach były dyskutowane bardzo wszechstronnie i nie zostały zaopiniowane pozytywnie przez Radę.</u>
<u xml:id="u-7.6" who="#PosełSylwesterZawadzki">Zasadnicze znaczenie ma ustawa o tworzeniu prawa. Poseł S. Zawadzki zaproponował, aby Rada Legislacyjna przedstawiła projektu ustawy Komisji Prac Ustawodawczych.</u>
<u xml:id="u-7.7" who="#PosełSylwesterZawadzki">Mówca stwierdził, że po utworzeniu Komisji Prac Ustawodawczych w Sejmie i Rady Legislacyjnej jako organu doradczego Prezesa Rady Ministrów węzłowym zagadnieniem staje się kontrola nad realizacją rządowego i resortowych programów doskonalenia prawa, Poseł S. Zawadzki wyraził zadowolenie, że Rada Legislacyjna rozpatrzy problemy stanu prawa w resorcie handlu zagranicznego i gospodarki morskiej, w resorcie tym bowiem postęp prac nad porządkowaniem prawa nie jest dostateczny. O ile w resorcie przemysłu lekkiego nastąpił spadek liczby przepisów wewnętrznych z 5 tys. aktów na 154, to w handlu zagranicznym liczba aktów utrzymuje się na stosunkowo wysokim poziomie i wynosi 1834. Podobnie jest w Ministerstwie Komunikacji - 2255. Zachodzi zatem potrzeba wzmocnienia kontroli ze strony resortowo właściwych komisji sejmowych i na szczeblu rządowym.</u>
<u xml:id="u-7.8" who="#PosełSylwesterZawadzki">Mówca zwrócił uwagę na zagadnienie publikacji aktów. W resorcie finansów aż 46 proc. ogółu obowiązujących przepisów to akty nie opublikowane. Jest to niekorzystne z punktu widzenia praw obywateli. Szczególnie w problematyce obrotu dewizowego oraz ubezpieczeń majątkowych i osobowych stopień publikacji aktów jest znikomy (opublikowano tylko po 2 akty). W tych sferach najczęstszy jest wszakże kontakt obywatela z aparatem państwowym.</u>
<u xml:id="u-7.9" who="#PosełSylwesterZawadzki">Istnieje pilna potrzeba wzmocnienia roli ministra sprawiedliwości w ramach rządowych prac nad doskonaleniem stanu prawa. Obecnie nie mamy nawet rejestru przepisów resortowych. Sprawa ta jest szczególnie pilna i wymaga uregulowania. Ważnym zagadnieniem jest również wzmocnienie służb prawnych: w 13 resortach służby prawne zostały zorganizowane jako odrębne jednostki, a 17 resortów nie rozbudowało tych służb zgodnie z zarządzeniem Prezesa Rady Ministrów.</u>
<u xml:id="u-7.10" who="#PosełSylwesterZawadzki">Przewodniczący Komisji poseł Adam Łopatka (PZPR) podsumowując dyskusję, pozytywnie ocenił działalność Rady Legislacyjnej i stwierdził, że organ ten podejmuje skutecznie istotne zagadnienia.</u>
<u xml:id="u-7.11" who="#PosełSylwesterZawadzki">Zasadniczą znaczenie ma możliwość uzyskania przez Sejm i Komisję Prac Ustawodawczych informacji o zamierzeniach ustawodawczych rządu i skorygowanym programie doskonalenia prawa do r. 1980, tym bardziej, że zagadnieniom tym Komisja pragnie poświęcić jedno ze swych posiedzeń. Informowanie Sejmu o zamierzeniach ustawodawczych rządu mogłoby stanowić podstawę do zwrócenia się do Rady Państwa o przyjęcie podobnego sposobu postępowania. Wysunięta w toku dyskusji propozycja, by projekty ustaw były dyskutowane przez Komisję w stadium ich opracowywania jest, zdaniem mówcy, w pełni uzasadnione. Potrzebny jest też program własnych inicjatyw ustawodawczych Sejmu.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>