text_structure.xml 481 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 06)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Bronisław Komorowski oraz wicemarszałkowie Jerzy Szmajdziński, Stefan Niesiołowski i Ewa Kierzkowska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#Marszalek">Proszę państwa, wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#Marszalek">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panów posłów Krzysztofa Matyjaszczyka i Piotra Walkowskiego.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#Marszalek">Protokół i listę mówców prowadzić będzie pan poseł Krzysztof Matyjaszczyk.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#Marszalek">Witam panów posłów sekretarzy.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#Marszalek">Proszę o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#SekretarzPoselPiotrWalkowski">Informuję, że w dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia Komisji:</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#SekretarzPoselPiotrWalkowski">- Infrastruktury - o godz. 10;</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#SekretarzPoselPiotrWalkowski">- o godz. 10 - posiedzenie Komisji Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki;</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#SekretarzPoselPiotrWalkowski">- o godz. 10 rozpocznie się posiedzenie Komisji Śledczej do zbadania sprawy zarzutu nielegalnego wywierania wpływu przez członków Rady Ministrów, Komendanta Głównego Policji, Szefa Centralnego Biura Antykorupcyjnego oraz Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego na funkcjonariuszy Policji, Centralnego Biura Antykorupcyjnego oraz Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, prokuratorów i osoby pełniące funkcje w organach wymiaru sprawiedliwości w celu wymuszenia przekroczenia uprawnień lub niedopełnienia obowiązków w związku z postępowaniami karnymi oraz czynnościami operacyjno-rozpoznawczymi w sprawach z udziałem lub przeciwko członkom Rady Ministrów, posłom na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej i dziennikarzom, w okresie od 31 października 2005 r. do 16 listopada 2007 r.;</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#SekretarzPoselPiotrWalkowski">- o godz. 10.30 odbędzie się posiedzenie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka;</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#SekretarzPoselPiotrWalkowski">- o godz. 11 odbędzie się posiedzenie Komisji Kultury i Środków Przekazu;</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#SekretarzPoselPiotrWalkowski">- o godz. 12 odbędzie się posiedzenie Komisji do Spraw Unii Europejskiej;</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#SekretarzPoselPiotrWalkowski">- o godz. 13 - Komisji Spraw Zagranicznych;</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#SekretarzPoselPiotrWalkowski">- o godz. 15 - Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#Marszalek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#komentarz">(Do marszałka podchodzi poseł Jacek Bogucki ubrany w strój szlachcica)</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#Marszalek">Proszę państwa, to poważna sprawa.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#Marszalek">Chciałbym powitać bardzo serdecznie przedstawicieli powiatu Wysokie Mazowieckie.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#Marszalek"> Nieprzypadkowo pan poseł Bogucki zwrócił uwagę na naszych gości. Powiat Wysokie Mazowieckie to powiat, w którym procentowo największa cześć ludności to szlachta </u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-5.8" who="#Marszalek">, jak widać na załączonym obrazku. Zatem witamy serdecznie przedstawicieli szlachty zagrodowej z powiatu Wysokie Mazowieckie, co jest dobrym wstępem do tego, co za chwilę nastąpi. Będziemy procedowali nad uchwałą w sprawie uczczenia 440. rocznicy Unii Lubelskiej. Dziękuje serdecznie, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-5.9" who="#Marszalek">Proszę państwa, jednocześnie informuję, że panie i panowie posłowie znajdą zaproszenia na chyba ostatni zajazd szlachecki na Podlasiu, tym razem w Ciechanowcu. Tak mnie poinformował pan poseł. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-5.10" who="#Marszalek">Proszę państwa, Prezydium Sejmu w uzgodnieniu z Konwentem Seniorów przedłożyło projekt uchwały w sprawie uczczenia 440-lecia Unii Lubelskiej.</u>
          <u xml:id="u-5.11" who="#Marszalek">Projekt ten został paniom i panom posłom doręczony w druku nr 2147.</u>
          <u xml:id="u-5.12" who="#Marszalek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-5.13" who="#Marszalek">Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 51 pkt 1 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-5.14" who="#Marszalek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-5.15" who="#Marszalek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#Marszalek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 22. porządku dziennego: Przedstawiony przez Prezydium Sejmu projekt uchwały w sprawie uczczenia 440-lecia Unii Lubelskiej (druk nr 2147).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#Marszalek">Wysoki Sejmie! Bardzo proszę panie i panów posłów o powstanie. Odczytam tekst projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#komentarz">(Zebrani wstają)</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#Marszalek">˝Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 lipca 2009 roku w sprawie uczczenia 440-lecia Unii Lubelskiej</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#Marszalek">1 lipca 1569 roku doszło do zawarcia w Lublinie unii pomiędzy Koroną Królestwa Polskiego a Wielkim Księstwem Litewskim, zwanej Unią Lubelską. W jej wyniku powstało federacyjne państwo określane odtąd Rzecząpospolitą Obojga Narodów.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#Marszalek">Rzeczpospolita Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego miała jednego władcę, który był wybierany wspólnie przez oba narody i koronowany na króla Polski i Wielkiego Księcia Litwy. Powołano również wspólny Sejm składający się z izby poselskiej i senatu. Rzeczpospolita Obojga Narodów zobowiązała się prowadzić wspólną politykę obronną i zagraniczną, ponadto wprowadzono wspólną monetę. Zachowane zostały odrębne urzędy centralne, wojsko polskie i litewskie. Wprowadzono unifikację prawnoustrojową.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#Marszalek">Dzięki aktowi Unii Lubelskiej, czyniącemu z Rzeczypospolitej państwo wielu narodów i kultur, nastąpił wzrost tolerancji oraz zintensyfikowany został rozwój gospodarczy obu państw.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#Marszalek">Unia Lubelska przetrwała 200 lat, do rozbiorów, była pierwszą w czasach nowożytnych próbą regionalnej integracji w skali europejskiej. Jej znaczenie najlepiej oddają słowa Jana Pawła II: 'Od Unii Lubelskiej do Europejskiej'.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#Marszalek">Sejm Rzeczypospolitej Polskiej pragnie uczcić 440-lecie Unii Lubelskiej i podkreślić jej istotną rolę w historii Rzeczypospolitej i całej Europy˝.</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#Marszalek">Proponuję przyjęcie uchwały przez aklamację.</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#komentarz">(Długotrwałe oklaski)</u>
          <u xml:id="u-7.10" who="#Marszalek">Dziękuję bardzo. Stwierdzam, że Sejm podjął uchwałę w sprawie uczczenia 440-lecia Unii Lubelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#Marszalek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 1. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o ustanowieniu ˝Programu modernizacji Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Biura Ochrony Rządu w latach 2007-2009˝.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#Marszalek">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Wiesława Wodę oraz przeprowadził dyskusję, w trakcie której zgłoszono poprawki.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#Marszalek">W związku z tym Sejm ponownie skierował projekt ustawy do komisji w celu ich rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#Marszalek">Dodatkowe sprawozdanie zostało paniom i panom posłom doręczone w druku nr 2132-A.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#Marszalek">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#Marszalek">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Wiesława Wodę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselSprawozdawcaWieslawWoda">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! W czasie drugiego czytania rządowego projektu zmiany ustawy o ustanowieniu ˝Programu modernizacji Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Biura Ochrony Rządu w latach 2007-2009˝ zgłoszono 5 poprawek.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#PoselSprawozdawcaWieslawWoda">Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych wczoraj wnikliwie przeanalizowała te poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#PoselSprawozdawcaWieslawWoda">Poprawki, najkrócej rzecz biorąc, zmierzały do skrócenia w stosunku do rządowego projektu ustawy czasu realizacji tego programu, czyli stanowiły, by zakończyć go w roku 2010. Poseł, który składał poprawki, proponuje także, aby środki niewykorzystane w roku ubiegłym zwiększały wydatki w roku przyszłym.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#PoselSprawozdawcaWieslawWoda">W czasie debaty stwierdzono, że suma, którą należałoby wydatkować w przyszłym roku, jest wadliwie wyliczona. Tak więc zarówno rząd w swoim stanowisku, jak i Biuro Legislacyjne negatywnie zaopiniowały te poprawki.</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#PoselSprawozdawcaWieslawWoda">W głosowaniu, jakie odbyło się w czasie posiedzenia Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, 11 posłów opowiedziało się za przyjęciem poprawek, 18 było przeciw ich przyjęciu, a 3 wstrzymało się od głosowania. Reasumując, Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych wnosi, aby w jednym głosowaniu odrzucić wszystkie 5 poprawek. Dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#Marszalek">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#Marszalek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy w brzmieniu przedłożenia zawartego w druku nr 2061.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#Marszalek">Komisja w dodatkowym sprawozdaniu przedstawia również poprawki, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#Marszalek">W poprawkach od 1. do 5. wnioskodawcy proponują m.in. skrócenie realizacji programu o 1 rok, tj. do roku 2010, oraz zwiększenie wydatków na wdrożenie programu w tym roku do kwoty 1068 021 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#Marszalek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#Marszalek">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#Marszalek">Do zadania pytania zgłosiła 1 osoba.</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#Marszalek">Dalszych zgłoszeń nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-11.8" who="#Marszalek">Pan poseł Jarosław Zieliński.</u>
          <u xml:id="u-11.9" who="#Marszalek">1 minuta na zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W ustawie przyjętej z inicjatywy rządu Prawa i Sprawiedliwości 12 stycznia 2007 r. na realizację programu modernizacji służb mundurowych przewidziano kwotę 6301 mln zł. Kieruję pytanie do ministra spraw wewnętrznych i administracji: Czy prawdą jest, że jeśli odrzucimy poprawki zgłoszone przez Prawo i Sprawiedliwość, kwota ta, mimo wydłużenia czasu realizacji programu o 2 lata, ulegnie zmniejszeniu o ponad 474 mln zł, czyli o kwotę, która nie została wydana w roku 2008? Jeżeli jest to prawdą, a innej odpowiedzi być nie może, proszę o odpowiedź na drugie pytanie: Dlaczego rząd w uzasadnieniu podaje, że w nowelizacji tej chodzi o to, aby zapewnić pełną realizację zadań związanych z wymianą oraz modernizacją wyposażenia i sprzętu służb podległych ministrowi spraw wewnętrznych? Nie da się za mniejsze pieniądze wykonać tego, co pierwotnie planowano.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#Marszalek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#Marszalek">Odpowiedzi udzieli podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji pan minister Adam Rapacki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawWewnetrznychIAdministracjiAdamRapacki">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Kwota ponad 6300 mln zł, jaką zaplanowano w ustawie modernizacyjnej, to kwota przeznaczona na całą modernizację. Jej wartość w ustawie nie zmienia się. Zmieniają się kwestie związane z wykonaniem, bo w roku 2008 na skutek ograniczenia zasileń nie otrzymaliśmy ponad 474 mln, więc wykonanie to będzie prawdopodobnie pomniejszone o tę kwotę. Oczywiście chcielibyśmy, aby była to całkowita wartość i by wykonanie było całkowite, aby można było mówić o pełnych kwotach, o wykonaniu w wysokości ponad 6300 mln, niestety sytuacja finansowa państwa na to nie pozwala.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawWewnetrznychIAdministracjiAdamRapacki">Kryzys ekonomiczny dotyka wszystkie służby i mówienie, że w przyszłym roku powinniśmy znaleźć ponad miliard złotych dodatkowo na wykonanie w pełnym zakresie programu, jest trochę takim oczekiwaniem, że gruszki wyrosną na wierzbie. Stąpamy twardo po ziemi i patrzymy na to realnie. Chcemy ten program modernizacyjny wykonać na tyle, na ile pozwalają możliwości finansowe państwa. Jeżeli sytuacja finansowa poprawi się, resort spraw wewnętrznych i administracji będzie zabiegał o kolejną ustawę modernizacyjną, aby proces modernizacji, wyposażania służb porządku prawnego, mógł być kontynuowany.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawWewnetrznychIAdministracjiAdamRapacki">Obecnie nawet program modernizacyjny w pełnym kształcie nie wypełni tych deficytów, które występują w służbach mundurowych. Dzisiaj, nawet realizując ustawę modernizacyjną w pełnym zakresie, nie jesteśmy w stanie wyremontować obiektów, które tych remontów wymagają, nie jesteśmy w stanie oddać nowych obiektów. Potrzeby służb mundurowych są znacznie większe, program modernizacyjny wszystkich ich nie uwzględnia, ale jesteśmy uzależnieni od możliwości finansowych państwa. Musimy mieć świadomość, że program będzie realizowany na tyle, na ile pozwolą na to możliwości finansowe państwa. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#Marszalek">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#Marszalek">Proszę państwa, przystępujemy do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#Marszalek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek od 1. do 5., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#Marszalek">W głosowaniu udział wzięło 417 posłów. Za oddano 155 głosów, przeciw - 228, 34 osoby wstrzymały się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#Marszalek">Zanim przystąpimy do głosowania nad całością projektu ustawy, do zadania pytania zgłosiły się dwie osoby.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#Marszalek">Dalszych zgłoszeń nie ma.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#Marszalek">Pan poseł Jarosław Zieliński, proszę uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#Marszalek">Jedna minuta na zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym skierować dwa pytania przed głosowaniem nad całością ustawy do ministra spraw wewnętrznych. Po pierwsze, jaki jest sens przedłużania programu na kolejny rok, 2011, z kwotą 102 mln zł? Czy rzeczywiście prognozy związane z kryzysem są takie, że wobec planowanych w poszczególnych latach wydatków ok. 2,5 mld zł na ten program teraz będzie stać polskie państwo tylko na 102 mln?</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#PoselJaroslawZielinski">I drugie pytanie. Czy w związku z sytuacją powodziową, z jaką mamy do czynienia, kiedy to służby ratownicze, na przykład straż pożarna, potrzebują nowego sprzętu, przewiduje się modyfikację, jeżeli chodzi o rodzaje zakupów w ramach programu modernizacji? Czy np. będzie kupowany sprzęt, którego potrzebuje straż pożarna, pompy do uzdatniania wody chociażby, kontenery kwatermistrzowskie, łodzie płaskodenne czy ciągniki do przewozu kontenerów? Proszę o odpowiedź na te pytania.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#Marszalek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#Marszalek">I pani poseł Stanisława Prządka, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#Marszalek">Też minuta na pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselStanislawaPrzadka">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Program modernizacji służb mundurowych Sejm przyjął ponad podziałami, ponieważ on zawierał zasadne i potrzebne środki, które miały pozwolić na realizację najważniejszych zadań służb mundurowych. Przedłożona nowelizacja tej ustawy nie przewiduje m.in. kwoty ponad 474 mln zł, co jest wynikiem ograniczenia zasilania budżetu ministra właściwego do spraw wewnętrznych w 2008 r., program także nie uwzględnia w wydłużonym okresie obowiązywania zmiany cen towarów i usług. Pytam pana, panie premierze: Dlaczego został w tak drastyczny sposób ograniczony program modernizacji służb mundurowych?</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#PoselStanislawaPrzadka">I kieruję także drugie pytanie do pana premiera. Czy w ramach oszczędności, jakie rząd teraz, w bieżącym roku, będzie kontynuował, resort ministra spraw wewnętrznych i administracji także zostanie objęty dalszymi ograniczeniami? Jaki to wpływ będzie miało na uchwalaną w tej chwili nowelizację ustawy? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#Marszalek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#Marszalek">Odpowiedzi udzieli ponownie minister Adam Rapacki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawWewnetrznychIAdministracjiAdamRapacki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przesunięcie programu modernizacji na rok 2010 i 2011 wynika z dogłębnej analizy możliwości finansowych państwa. Co prawda może pozornie ta kwota 102 mln planowana na rok 2011 wygląda w porównaniu z całą kwotą na stosunkowo niedużą, ale to jest wynik głębokiej analizy przeprowadzonej przede wszystkim przez resort finansów. Dlatego też następuje to proponowane przesunięcie, jest to przesunięcie na rok nawet 2011. Chcielibyśmy rzeczywiście wykonać tę ustawę modernizacyjną w takim kształcie, jaki jest proponowany w projekcie noweli ustawy, dlatego też rozkładamy to realistycznie właśnie na te dwa lata, nie zrobimy tego w ciągu 2010 r., o którym wiemy, że będzie trudnym rokiem. Chcemy rzeczywiście tę ustawę wykonać i zakładamy, że w latach 2010-2011 będzie realna szansa na wykonanie programu w proponowanym kształcie.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawWewnetrznychIAdministracjiAdamRapacki">W tej chwili w związku z powodzią trwa wnikliwe szacowanie strat, i to strat nie tylko osób dotkniętych powodzią, ale również strat służb biorących udział w całym procesie ratowniczym. Robimy analizy tego, co jest niezbędne dla Państwowej Straży Pożarnej, i tutaj planujemy ewentualne uzupełnianie sprzętu Państwowej Straży Pożarnej czy innych służb ratowniczych. Planujemy również uruchomienie innych środków, chociażby z funduszu ochrony środowiska - bo zakup sprzętu dla Państwowej Straży Pożarnej następuje właśnie z tego funduszu - również z rezerwy celowej przewidzianej na likwidację skutków powodzi. A więc tutaj reagujemy elastycznie i w zależności od potrzeb Państwowa Straż Pożarna i inne służby ratownicze dostaną taki sprzęt, jaki będzie im niezbędny do udzielania pomocy. Dlaczego zostały ograniczone środki na program modernizacyjny o te kwoty? Zostały ograniczone, dlatego że przyszedł kryzys światowy, który dotknął również Polskę i możliwości finansowe państwa są takie, że szukamy oszczędności wszędzie, łącznie z programem modernizacyjnym. To jest pytanie, na które odpowiedź znamy chyba wszyscy. Czy w ramach oszczędności planuje się szukanie jeszcze rezerw w budżecie resortu spraw wewnętrznych i administracji? W przedłożonych propozycjach do budżetu państwa na rok 2010 i w tej noweli dotyczącej 2009 r. większe oszczędności nie będą tu szukane. Prowadzimy rozmowy z Ministerstwem Finansów, z ministrem finansów tak, by raczej tych oszczędności już nie było. Za chwilę będzie to widać w projekcie budżetu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#Marszalek">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#Marszalek">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#Marszalek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o ustanowieniu ˝Programu modernizacji Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Biura Ochrony Rządu w latach 2007-2009˝, w brzmieniu przedłożenia zawartego w druku nr 2061, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#Marszalek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#Marszalek">Kto się wstrzymał?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#Marszalek">W głosowaniu udział wzięło 420 posłów. Za oddano 224 głosy, przeciw - 193, 3 osoby się wstrzymały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#Marszalek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o ustanowieniu ˝Programu modernizacji Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Biura Ochrony Rządu w latach 2007-2009˝.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#Marszalek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktów 17. i 18. porządku dziennego:
   17. Informacja rzecznika praw dziecka o działalności za rok 2007 oraz uwagi o stanie przestrzegania praw dziecka (druk nr 694) wraz ze stanowiskiem Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisji Polityki Społecznej i Rodziny (druk nr 1102).
   18. Informacja rzecznika praw dziecka o działalności za rok 2008 oraz uwagi o stanie przestrzegania praw dziecka (druk nr 1858) wraz ze stanowiskiem Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisji Polityki Społecznej i Rodziny (druk nr 1953).</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#Marszalek">Proszę o zabranie głosu rzecznika praw dziecka pana Marka Michalaka w celu przedstawienia obu informacji.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#Marszalek">Proszę państwa, proszę o podjęcie decyzji, kto zostaje na sali, kto wychodzi. Pana rzecznika prosimy, by chwilkę się wstrzymał jeszcze.</u>
          <u xml:id="u-29.5" who="#Marszalek">Proszę bardzo, informacja rzecznika praw dziecka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zgodnie z zapisem art. 12 ustawy o rzeczniku praw dziecka informację o działalności rzecznika praw dziecka w 2007 r. wraz z uwagami o stanie przestrzegania praw dziecka przekazała Wysokiej Izbie pani rzecznik Ewa Sowińska pismem z 19 czerwca ub. r.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Działalność rzecznika można w pewnym uogólnieniu podzielić na dwie praktyczne kategorie. Pierwszą z nich są wystąpienia generalne rzecznika, w których diagnozuje on szersze problemy i wskazuje na potrzeby zmian systemowych, drugą są sprawy indywidualne, sytuacje, w których rzecznik decyduje się na interwencję w jednostkowych przypadkach łamania praw dziecka.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">W 2007 r. aktywność rzecznika praw dziecka w odniesieniu do poszczególnych kategorii praw wyglądała następująco.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">W zakresie prawa do życia i ochrony zdrowia rzecznik występował m.in. do ministra zdrowia, wskazując przypadki nierównego traktowania pacjentów w niektórych szpitalach. Do prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia rzecznik apelował o zwiększenie kontraktacji świadczeń sanatoryjnych dla dzieci.</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">W związku z doniesieniami o zwiększonej liczbie zachorowań małych dzieci na zakażenia jelitowe rzecznik apelował o intensyfikację działań w zakresie upowszechniania świadomości zdrowotnej i poprawy warunków higienicznych w miejscach, w których przebywają dzieci.</u>
          <u xml:id="u-30.5" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Sprawy indywidualne podejmowane przez rzecznika w tym zakresie dotyczyły przede wszystkim funkcjonowania placówek służby zdrowia. Rzecznik zwracał m.in. uwagę, by w przypadkach reorganizacji, likwidacji czy przenoszenia zakładów opieki zdrowotnej decyzje takie nie rodziły negatywnych konsekwencji dla małoletnich pacjentów. Rzecznik podejmował również interwencje w przypadkach stwierdzenia nieprzestrzegania praw dzieci jako pacjentów.</u>
          <u xml:id="u-30.6" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">W zakresie prawa do wychowania w rodzinie rzecznik występował m.in. o zwiększenie pomocy finansowej dla rodzin zastępczych oraz o zbadanie przez polskie placówki konsularne stanu przestrzegania praw rodziców polskich dzieci mieszkających za granicą.</u>
          <u xml:id="u-30.7" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Sprawy indywidualne kierowane do rzecznika w zakresie prawa do wychowania w rodzinie dotyczyły przede wszystkim realizacji prawa dziecka do kontaktu z obojgiem rodziców w przypadku ich rozwodu. Zwracano się jednak również do rzecznika ze skargami np. na zbytnią długość procedury nabywania statusu uchodźcy, co małoletnich uchodźców skazuje na wieloletni pobyt w ośrodkach dla uchodźców.</u>
          <u xml:id="u-30.8" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">W zakresie prawa do godziwych warunków socjalnych rzecznik występował m.in. do ministra pracy i polityki społecznej o przyznanie rodzinom adopcyjnym prawa do jednorazowej zapomogi z tytułu narodzin dziecka. Do resortu pracy i polityki społecznej rzecznik zwracał się również, wskazując na przypadki braku współpracy służb pomocy i koordynacji działań między jednostkami samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-30.9" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Sprawy indywidualne z tej kategorii, w których rzecznik podejmował interwencje, dotyczyły m.in. problemów z realizacją świadczeń z pomocy społecznej i świadczeń rodzinnych oraz kłopotów mieszkaniowych.</u>
          <u xml:id="u-30.10" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">W zakresie prawa dzieci do nauki wystąpienia rzecznika dotyczyły przede wszystkim zapewnienia dzieciom równych szans edukacyjnych. Chodziło tu m.in. o dzieci, które realizują obowiązek szkolny w procesie edukacji domowej, oraz o przestrzeganie prawa do nauki w przypadk7 dzieci przewlekle chorych. Rzecznik zwracał również uwagę na aktualny niestety od lat problem zbyt ciężkich tornistrów dzieci i konsekwencji zdrowotnych tego problemu.</u>
          <u xml:id="u-30.11" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Kierowane do rzecznika sprawy indywidualne odnoszące się do prawa do nauki dotyczyły m.in.:</u>
          <u xml:id="u-30.12" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">- problemów organizacji szkół, ich reorganizacji czy przenoszenia i zadbania w takich przypadkach o dobro uczniów;</u>
          <u xml:id="u-30.13" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">- przepełnienia klas i łączenia ich;</u>
          <u xml:id="u-30.14" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">- nierównego dostępu do zajęć dodatkowych i braku organizacji zajęć z etyki;</u>
          <u xml:id="u-30.15" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">- kształcenia specjalnego dzieci i młodzieży;</u>
          <u xml:id="u-30.16" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">- przestrzegania zasad bhp w szkołach i braku opieki medycznej.</u>
          <u xml:id="u-30.17" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">W zakresie prawa dzieci do ochrony przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem, demoralizacją, zaniedbaniem oraz innym złym traktowaniem wystąpienia generalne rzecznika dotyczyły m.in. bezpieczeństwa sanitarnego produktów dla dzieci, bezpieczeństwa dzieci w Internecie, w tym konieczności przeciwdziałania propagowaniu tzw. dobrej pedofilii.</u>
          <u xml:id="u-30.18" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Sprawy indywidualne zgłaszane do rzecznika w tym zakresie dotyczyły m.in. przypadków przemocy w środowisku domowym i w szkołach oraz naruszeń praw wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych.</u>
          <u xml:id="u-30.19" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">W zakresie ochrony praw dzieci niepełnosprawnych zarówno wystąpienia rzecznika, jak i zgłaszane do niego sprawy indywidualne dotyczyły m.in. organizacji dowozu dzieci niepełnosprawnych do szkół. Do rzecznika docierały również skargi dotyczące wydawanych orzeczeń o stopniu niepełnosprawności.</u>
          <u xml:id="u-30.20" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Ogółem w roku 2007 rzecznik praw dziecka wystosował 58 wystąpień generalnych. Biuro rzecznika podjęło 7981 spraw indywidualnych. Niemal 3,5 tys. spraw dotyczyło prawa dzieci do wychowania w rodzinie, prawie 1400 - prawa do ochrony przed przemocą, 1076 - prawa do nauki, a 835 - prawa do godziwych warunków socjalnych.</u>
          <u xml:id="u-30.21" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Na tym zakończyłbym informację dotyczącą roku 2007. Jeszcze 2008. Czy od razu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#Marszalek">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Panie Marszałku! Szanowne Panie Posłanki! Szanowni Panowie Posłowie! Wysoka Izbo! Zgodnie z cytowanym już zapisem art. 12 ustawy o rzeczniku praw dziecka przekazałem Sejmowi informację o działalności rzecznika w roku 2008 wraz z uwagami na temat stanu przestrzegania praw dziecka. Miałem możliwość przedstawić ją już Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisji Polityki Społecznej i Rodziny Sejmu, a także Senatowi. Dziś mam zaszczyt zaprezentować informację Wysokiej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Struktura prezentowanej informacji oparta jest na zapisach Konwencji o prawach dziecka, która pozwala nam te prawa pogrupować w kilka generalnych kategorii. Ten podział został również uwzględniony przez ustawodawcę przy określeniu w ustawie podstawowych zadań rzecznika. Kategorie praw dziecka, według których w poszczególnych rozdziałach przedstawiono działalność rzecznika w roku 2008, to: prawo do życia i ochrony zdrowia, prawo do wychowania w rodzinie, prawo do godziwych warunków socjalnych, prawo do nauki oraz prawo do ochrony przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem, demoralizacją, zaniedbaniem oraz innym złym traktowaniem.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Działalność rzecznika praw dziecka ma z jednej strony charakter systemowy, co znalazło odbicie w pierwszej części każdego z rozdziałów, gdzie zostały przedstawione wystąpienia generalne rzecznika. Są one wyrazem współpracy rzecznika z władzami państwowymi, zazwyczaj ich przedmiotem są prace legislacyjne dotyczące sytuacji dzieci. Druga część każdego rozdziału dotyczy spraw indywidualnych. Rzecznik podejmuje interwencje, gdy docierają do niego informacje o konkretnych przypadkach łamania praw dziecka. Kolejne rozdziały przedstawiają działalność rzecznika praw dziecka w zakresie współpracy z administracją publiczną, współpracy międzynarodowej oraz działania mające na celu upowszechnianie społecznej świadomości o prawach dziecka. Jako że wychodzę z założenia, iż podstawą tego, by okazywać innym szacunek, by respektować ich godność i prawa, jest świadomość własnej godności, przysługujących praw i zrozumienie ich natury, wielką wagę przykładam do zwiększenia wiedzy na temat praw dziecka wśród samych dzieci. Dlatego niezależnie od promujących prawa dziecka wydarzeń, które rzecznik organizuje, współorganizuje bądź obejmuje swym patronatem, w ciągu pierwszego półrocza piastowania przeze mnie urzędu rzecznika spotkałem się z ponad 5 tys. dzieci, w tym 500 dzieci odwiedziło Biuro Rzecznika Praw Dziecka w Warszawie.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Podobnymi przesłankami kierowałem się, podejmując w listopadzie zeszłego roku decyzję o uruchomienie Dziecięcego Telefonu Zaufania Rzecznika Praw Dziecka. Z jednej strony ma on charakter interwencyjny - od wielu lat zajmując się dziećmi, nie raz słyszałem ich deklaracje, że o swoich problemach nie chcą mówić wprost, a często nie mają komu o nich powiedzieć, z drugiej natomiast strony zadaniem specjalistów obsługujących telefon jest właśnie upowszechnianie praw dziecka. Dzieci często nie są pewne, kiedy dzwonią, czy ich problem jest na tyle ważny, że należy go uznać za złamanie praw dziecka. Niestety, bardzo często tak bywa. Rzecznik podejmuje wtedy interwencję, a dziecko po takiej rozmowie ma dalece większą wiedzę na temat przysługującej mu ochrony.</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Podstawowe liczby dotyczące pracy rzecznika praw dziecka w roku 2008 prezentują się następująco. Rzecznik wystosował 76 wystąpień o charakterze generalnym, podjął interwencję w 10 578 jednostkowych przypadkach łamania lub podejrzenia łamania praw dziecka. Pozwolę sobie dziś skupić się na tych spośród nich, które według mojej opinii powinny stać się przesłankami zmian rozwiązań systemowych. Będę paniom i panom posłom ogromnie zobowiązany, jeśli zechcecie się nimi zainteresować i zająć w swojej pracy parlamentarnej.</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">W zakresie prawa do życia i ochrony zdrowia stwierdzić muszę, że dzieci w Polsce nadal nie są w wystarczającym stopniu objęte opieką zdrowotną. Świadczą o tym zarówno interwencje, które rzecznik podejmował i podejmuje, a które niezmiennie w dużej części dotyczą właśnie ochrony zdrowia, jak i wystąpienia generalne kierowane przez rzecznika. Ważnym problemem jest konieczność posiadania skierowania do pediatry od lekarza rodzinnego. Rodzice chorego dziecka powinni mieć prawo do natychmiastowej wizyty z nim u lekarza pediatry. Lekarzy pediatrów mamy coraz mniej, a średnia wieku jest już emerytalna. To, że pediatrów jest po prostu za mało, to kolejny aspekt tego problemu wymagający pilnego rozwiązania. Jestem wdzięczny Ministerstwu Zdrowia, że podjęło już ten temat, że liczba rezydentów, studentów, którzy podejmują specjalizację pediatryczną, wzrosła w ostatnim czasie. Ale na efekty poczekamy kilka lat.</u>
          <u xml:id="u-32.6" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Jeszcze inną kwestią wymagającą rozwiązań systemowych jest niewystarczająca opieka medyczna w szkołach. Około 2/3 szkół podstawowych i 1/2 gimnazjów i 1/3 liceów, techników i szkół specjalnych jest pozbawiona gabinetów profilaktyki i pomocy przedlekarskiej. Najgorzej sytuacja wygląda na wsi, tam na jedną pielęgniarkę szkolną zamiast 150, jak stanowią normy, przypada 270 uczniów. Źle się stało, że 20 lat temu zlikwidowano w polskich szkołach gabinety lekarskie i stomatologiczne.</u>
          <u xml:id="u-32.7" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Jeżeli natomiast rozmawiamy o ochronie zdrowia, chciałbym powiedzieć, iż bardzo się cieszę, że kilka moich zeszłorocznych postulatów zostało uwzględnionych. Wiem, że już niedługo wszystkim kobietom ciężarnym będą proponowane badania w kierunku HIV. Wnioskowałem o to do ministra zdrowia, bowiem wczesne wykrycie tego wirusa u matki przy obecnym poziomie wiedzy medycznej daje ponad 99-procentową szansę na uchronienie dziecka przed zakażeniem. Również w kwestii leczenia dzieci niskorosłych udało się dość szybko uzyskać decyzję ministra zdrowia o wpisaniu na listę leków refundowanych preparatu IGF-1, który pozwala na terapię dzieci, wobec których inne formy leczenia okazały się nieskuteczne. O tym, jak ważna była ta decyzja dla chorych na niskorosłość dzieci, wiem od nich samych, z listów i na podstawie osobistych spotkań.</u>
          <u xml:id="u-32.8" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Wydaje się oczywiste, że ciężko chore, hospitalizowane dziecko powinno mieć prawo do kontaktu z rodzicami. Zdaję sobie sprawę z ciężkiej sytuacji finansowej służby zdrowia. Wiem też, że w art. 19 ust. 4 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej zapisano, iż koszty pobytu rodziców przy chorym dziecku nie mogą obciążać zakładu opieki zdrowotnej. Nie mogę pogodzić się jednak z tym, że szpitale nakładają na rodziców opłaty za taki pobyt. Szpitale postępują tak, mimo że nie mają do tego żadnych podstaw prawnych. Zdarza się, że opłaty są za wysokie, a rodzice zbyt ubodzy i z powodów finansowych muszą zrezygnować z opieki nad chorym dzieckiem. Dotyczy to tysięcy chorych dzieci i ich rodzin. Jest to problem, który należy bezwzględnie rozwiązać.</u>
          <u xml:id="u-32.9" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Kolejnym podstawowym prawem każdego dziecka jest prawo do wychowania w rodzinie. Wierzę głęboko, że wiele problemów związanych z zapewnieniem tego prawa dzieciom zostanie rozwiązanych w sposób instytucjonalny podczas prac nad ustawą o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Założenia do tej ustawy przyjęła przedwczoraj Rada Ministrów. Jej projekt - na co mam nadzieję - niebawem trafi pod obrady Sejmu. W obecnej sytuacji realizacja tego prawa również napotyka na poważne trudności.</u>
          <u xml:id="u-32.10" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Może w tym miejscu zacytuję przesłanie dzieci uczestniczących w Europejskim Spotkaniu Tapori, które miało miejsce w tym tygodniu, a niebawem odbędzie się w Genewie. Same dzieci na temat prawa do wychowania w rodzinie mówią tak: Nic nie zastąpi nam rodziny i czasu spędzonego z rodziną. Potrzebujemy spotykać się z rodzicami, rodzeństwem, dziadkami i dalszą rodziną, nawet jeśli z nimi już nie mieszkamy. Będę wracał do tego przesłania, bo w tych słowach dzieci zawarto wiele mądrości, na które powinniśmy zwrócić uwagę.</u>
          <u xml:id="u-32.11" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Za zdecydowanie niewydolny należy uznać obecny system pomocy udzielanej przez służby socjalne rodzinom przeżywającym różnego rodzaju trudności. System ten ogranicza się właściwie do pomocy materialnej, tymczasem rodziny takie wymagają stałego, profesjonalnego, oferowanego na szczeblu lokalnym wsparcia o charakterze psychologicznym, pedagogicznym i praktycznym. To wsparcie powinno przyjść przed pomysłem odebrania dzieci z domu.</u>
          <u xml:id="u-32.12" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Niezbędna jest również poprawa obecnej sytuacji w zakresie rodzicielstwa zastępczego. Dane Głównego Urzędu Statystycznego, które znajdziecie państwo w przedstawionej przeze mnie informacji, pokazują dobitnie, że w zakresie rodzicielstwa zastępczego od lat panuje w Polsce stagnacja. Mówimy - co jest bardzo słuszne i głęboko to popieram - o potrzebie odejścia od instytucjonalnego systemu opieki nad dzieckiem i zastąpienia go rodzinnymi formami opieki zastępczej. Żeby zrealizować założenia reformy systemu pieczy zastępczej, musimy podołać ogromnemu, trudnemu zadaniu. Przede wszystkim potrzebna jest nam rewolucja mentalna, bez której nadal będziemy narzekali na brak chętnych do pełnienia roli opiekunów zastępczych. Kiedy takie osoby już się znajdą, musimy pamiętać, że potrzebne są im odpowiednia edukacja, odpowiednie wsparcie psychologiczne, pedagogiczne i materialne oraz gwarancja pomocy w sytuacji zaistnienia potencjalnych problemów, od których rodziny zastępcze nie są przecież wolne.</u>
          <u xml:id="u-32.13" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Kolejny problem dotyczący kategorii prawa do wychowania w rodzinie odnosi się do sądownictwa. Postępowaniom rozwodowym towarzyszą orzeczenia sądów o prawie rodziców do kontaktów z dzieckiem. Konwencja o prawach dziecka jasno określa, że dziecko ma prawo do kontaktu z obojgiem rodziców. Sądy, przyznając jednemu rodzicowi prawo do opieki nad dzieckiem, drugiemu przyznają prawo do kontaktów z nim. Nic z tego jednak nie wynika, ponieważ te orzeczenia bardzo trudno wyegzekwować. Dziecko rozwodzących się rodziców często staje się dla nich elementem konfliktu, bywa przez jednego z nich manipulowane, nastawiane przeciwko drugiemu. Orzeczenia sądowe o prawie drugiego rodzica do kontaktów z dzieckiem są często nierespektowane, a spotkania uniemożliwiane. Takie postępowanie rodziców z punktu widzenia dobra dziecka i jego rozwoju psychicznego należy oceniać jako niezwykle naganne. Niezbędne jest nie tylko wypracowanie mechanizmów uniemożliwiających takie zachowania, ale też dążenie do tego, by procedury sądowe dotyczące kontaktów rodziców z dzieckiem trwały jak najkrócej. Sądy wydają orzeczenia o prawie rodzica do kontaktów z dzieckiem, ale postępowania mające na celu ich egzekucję często trwają miesiącami, a nawet latami. Pozostawiają na dziecięcej psychice ślad, często niemożliwy już do zatarcia.</u>
          <u xml:id="u-32.14" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Podobnie rzecz się ma z konfliktami rodziców o dziecko mającymi wymiar międzynarodowy. Zgodnie z danymi Biura Mediacji i Migracji przy Parlamencie Europejskim w Brukseli ilość spraw spornych o charakterze międzynarodowym z udziałem Polaków wzrosła w ostatnim roku o około 50%. Dotyczy to również spraw rozwodowych i konfliktów o dzieci. Rodzice, którzy w obliczu rozpadu małżeństwa zabierają dziecko z kraju, w którym dotychczas mieszkali, i przywożą je do Polski bez zgody małżonka, prawie nigdy nie wiedzą, że stają się w ten sposób sprawcami porwania. W świetle konwencji haskiej, dotyczącej cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę, sami stawiają się w trudniejszym położeniu. Uważam, iż jest niezbędne, by obywatele polscy w kraju czy za granicą w sytuacji rozpadu rodziny mogli uzyskać pełne wsparcie prawne i informację na temat ewentualnych konsekwencji swoich działań.</u>
          <u xml:id="u-32.15" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Z drugiej zaś strony podkreślić muszę, że polskie sądy często kierują się jedynie owym osławionym artykułem konwencji haskiej, który mówi, że w wypadku bezprawnego wywiezienia dziecka z kraju przez jednego z rodziców musi ono powrócić do kraju, z którego zostało wywiezione. Zbyt rzadko jest przeprowadzane - przewidziane w kolejnym artykule tejże konwencji - postępowanie dowodowe na okoliczność krzywdy, jaka może spotkać dziecko po powrocie do kraju, z którego zostało uprowadzone. A w sytuacji, w której po długim okresie postępowania sądowego, w czasie którego dziecko zaaklimatyzowało się już w nowym miejscu, nierzadko można by mówić o krzywdzie psychicznej, jakiej doznałoby ono, zmuszone do powrotu do kraju i środowiska, którego często już nawet nie pamięta.</u>
          <u xml:id="u-32.16" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Podobnie o problemie braku świadomości konsekwencji swych czynów można często mówić w przypadku rodziców decydujących się na czasowe opuszczenie kraju w celach zarobkowych. Niezbędne jest nie tylko objęcie opieką tak zwanych eurosierot, w drodze współdziałania wszystkich służb pracujących na rzecz rodziny, ale też zapewnienie, by dzieci wyjeżdżających rodziców miały opiekę prawną i każdą inną. Konieczne jest też uświadamianie rodzicom, którzy możliwość takiego wyjazdu rozpatrują, jak negatywne konsekwencje może on mieć dla ich życia rodzinnego.</u>
          <u xml:id="u-32.17" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Prawo do godziwych warunków socjalnych to kolejny blok niezwykle trudnych zagadnień, wiążący się nie tylko z wieloma interwencjami podejmowanymi przez rzecznika praw dziecka, ale też wymagający pilnych rozwiązań systemowych. Generalnie bowiem uznać należy, że system opieki nad dziećmi, które z różnych powodów trafiają do placówek czy to opiekuńczych, czy resocjalizacyjnych, jest niewydolny. W ubiegłym roku kilkakrotnie w swoich wystąpieniach zwracałem uwagę na dowody tego stanu rzeczy, począwszy od tego, że w chwili zatrzymania nieletniego, który uciekł z placówki resocjalizacyjnej, policja nie ma co z nim zrobić. Przepisy nie wskazują bowiem miejsc pobytu nieletnich do czasu ich powrotu do placówki resocjalizacyjnej, a interwencyjne placówki opiekuńczo-wychowawcze odmawiają przyjęcia nieletnich, są bowiem przeznaczone dla dzieci wymagających doraźnej opieki, a nie resocjalizacji.</u>
          <u xml:id="u-32.18" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Innym problemem z tej grupy zagadnień jest kwestia usamodzielniania się wychowanków placówek opiekuńczych. Osiemnastolatek opuszczający dom dziecka jest zazwyczaj zdany na pomoc i wsparcie pracowników systemu opieki społecznej, w tym szczególnie wychowawców domów dziecka. Niezbędne są pomoc samodzielnym już podopiecznym i wsparcie ich. Bardzo często stają się oni petentami ośrodków pomocy społecznej i powróciwszy do - często dysfunkcyjnego - środowiska, rozpoczynają cykl zaburzonego przystosowania społecznego. Brak jest skoordynowanego systemu rehabilitacji społecznej, minimalizującego wykluczenie społeczne byłych wychowanków domów dziecka. Optymalnym rozwiązaniem adaptacyjnym w sytuacji braku wystarczającej liczby mieszkań docelowych może stać się utworzenie mieszkań chronionych bądź środowiskowych dziennych domów samopomocy, w których dorośli, usamodzielnieni wychowankowie otrzymywaliby doraźną pomoc i wsparcie ze strony specjalistów.</u>
          <u xml:id="u-32.19" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Najbardziej może drastyczny dowód niefunkcjonalności systemu opieki nad dziećmi to brak odpowiedniej liczby miejsc w ośrodkach socjoterapeutycznych i resocjalizacyjnych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii i młodzieżowych ośrodkach wychowawczych. W efekcie nieletni, którzy weszli w konflikt z prawem i wobec których sąd rodzinny orzekł zastosowanie środka wychowawczego poprzez umieszczenie w takim ośrodku, trafiają często do zwykłych placówek opiekuńczo-wychowawczych, które w żadnej mierze nie są do tego przygotowane. Są tam nie tylko złym przykładem dla pozostałych wychowanków, ale bywa też, że stanowią zagrożenie dla ich zdrowia i życia. Ostatnio o takim właśnie dramatycznym wypadku alarmowały chyba wszystkie media. Niewątpliwie system instytucjonalnej opieki nad dziećmi wymaga pilnej i całościowej reformy.</u>
          <u xml:id="u-32.20" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Prezentując tę grupę zagadnień podczas posiedzeń komisji parlamentarnych, kończyłem ją pozytywnym akcentem. Mówiłem, jak bardzo cenię sobie deklaracje ministra pracy i polityki społecznej, iż w tym roku podniesione zostaną progi dochodowe, od których zależy dostęp do świadczeń rodzinnych. Obecnie kwota ta wynosi 504 zł i od 5 lat nie była podnoszona. Nowe progi uprawniające do świadczeń rodzinnych miały wejść w życie w październiku bądź w listopadzie tego roku. Niestety, Rada Ministrów nie zaakceptowała propozycji ministra pracy i polityki społecznej. Wyrażam jednak nadzieję, że ten temat zostanie ponownie podjęty, a decyzja zweryfikowana.</u>
          <u xml:id="u-32.21" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Jeśli chodzi o prawo do nauki, to największe problemy obserwuję w zakresie zapewnienia dostępu do edukacji przedszkolnej. Wskaźnik jej upowszechnienia wśród dzieci między 3. a 5. rokiem życia według badań Głównego Urzędu Statystycznego oscyluje wokół 50%. Najgorzej sytuacja wygląda na terenach wiejskich, ale i w dużych miastach obserwujemy problem braku odpowiedniej liczby miejsc w stosunku do liczby dzieci oczekujących na przyjęcie do przedszkola. Rodzice przedszkolaków informują też często rzecznika o niezgodnych z prawem praktykach niektórych rad gmin, które w swoich uchwałach ograniczają się jedynie do ustanowienia opłaty stałej bez wskazania, jaka jest odpłatność za poszczególne świadczenia oferowane przez przedszkola. Taka praktyka narusza zasady umowy cywilnoprawnej i uniemożliwia zwrot części opłat za niewykorzystane świadczenia za okres nieobecności dziecka w przedszkolu.</u>
          <u xml:id="u-32.22" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Kolejny blok zagadnień, o których chciałbym Wysokiej Izbie krótko opowiedzieć, wiąże się z prawem dzieci do ochrony przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem, demoralizacją, zaniedbaniem oraz innym złym traktowaniem. Tu ponownie chciałbym wyrazić głęboką nadzieję, że podjęte już przez parlament prace legislacyjne posłużą poprawie sytuacji. Myślę o trwających pracach nad nowelizacją ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Tylko kompleksowe podejście do tego problemu, a co za tym idzie przyjęcie rozwiązań chroniących dziecko przed przemocą w każdych warunkach i w każdym środowisku, pozwoli we właściwy sposób walczyć z tym zjawiskiem. Niezbędne jest utworzenie - nad czym pracują, jak wiem, posłowie zajmujący się ustawą o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie - interdyscyplinarnych zespołów złożonych z przedstawicieli różnych służb: Policji, prokuratury, pomocy społecznej, ochrony zdrowia, edukacji. Zadaniem takich zespołów powinno być prowadzenie skoordynowanych działań w środowisku zagrożonym przemocą, inicjowanie interwencji oraz monitorowanie sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-32.23" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Chciałbym w tym miejscu podkreślić, że jestem za wprowadzeniem w obowiązującym prawie zapisu jednoznacznie stanowiącego, iż przemoc wobec dziecka, jako metoda wychowawcza, jest zakazana, a władza rodzicielska nie może być wykonywana z naruszeniem godności dziecka. Bardzo ważna jest w tej mierze edukacja społeczeństwa oraz promowanie dobrych wzorców rodzicielskich.</u>
          <u xml:id="u-32.24" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Z problemem stosowania wobec dzieci przemocy wiąże się również kwestia walki z jednym z najpoważniejszych popełnianych wobec nich przestępstw. Chodzi tu o wykorzystywanie seksualne dzieci. Niezbędne jest wprowadzenie przepisów, które pozwalałyby na skuteczną ochronę dzieci przed wykorzystywaniem seksualnym z użyciem nowych technologii. Obecne przepisy nie ułatwiają właściwym organom, zwłaszcza Policji, ścigania czynów, które stanowią stadium przygotowania do takiego przestępstwa z użyciem nowych technologii. Chodzi tu np. o wykorzystanie Internetu czy telefonii komórkowej w celu uwiedzenia, szantażu czy wprowadzenia w błąd, by doprowadzić do spotkania z dzieckiem.</u>
          <u xml:id="u-32.25" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Chciałbym podkreślić, że popieram wszystkie zmiany, które ułatwiają skuteczniejsze niż dotychczas ściganie wymienionych przestępstw oraz sankcjonowanie nowych przestępczych zachowań, w tym tzw. groomingu, czyli nagabywania osób małoletnich do celów seksualnych z wykorzystaniem systemu teleinformacyjnego lub sieci teleinformacyjnej. Na marginesie chciałbym zauważyć, że nie tylko coraz częstsze stosowanie nowoczesnych technologii utrudnia walkę z wykorzystywaniem seksualnym dzieci. Ostatnio zwróciłem uwagę ministra sprawiedliwości na fakt, że o ile skazanemu za pedofilię wyrokiem sądu można zakazać zbliżania się do ofiary czy uniemożliwić pracę z dziećmi, o tyle nic nie gwarantuje bezpieczeństwa dzieci, z którymi może on mieć kontakt pozazawodowy. A przecież dalece więcej okazji do popełnienia takiego przestępstwa jest w czterech ścianach własnego domu niż w pracy. Po odbyciu kary skazany za pedofilię może związać się z kobietą, która ma dzieci, mieszkać z nimi, brać udział w ich wychowywaniu. Takie przypadki znają niestety sądy i prokuratury, czasami mówi się o nich w mediach. Czy jesteśmy w stanie skutecznie przeciwdziałać narażaniu kolejnych dzieci na skrzywdzenie przez człowieka, który karę za wykorzystywanie dzieci już odbył? Oto kolejne wyzwanie dla systemu sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-32.26" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Ostatnia, choć równie ważna, grupa zagadnień to prawa dzieci z niepełnosprawnością. W dużej mierze są to te same problemy, z jakimi zmagają się dorośli z niepełnosprawnością: niedostosowana do ich potrzeb infrastruktura, znikoma ilość dostępnych w publicznej sferze medialnej - w bibliotekach, muzeach i innych placówkach kulturalnych - programów dla osób posługujących się językiem migowym lub alfabetem Braille˝a. W sposób szczególny widoczny jest brak oferty ze strony mediów publicznych: programów telewizyjnych i portali internetowych, w tym edukacyjnych, wychowawczych i rozrywkowych, przeznaczonych dla dzieci z niepełnosprawnością. Chciałbym podkreślić dwa zagadnienia związane z prawami tych dzieci. Jedno z nich ma wymiar generalny, drugie - szczególny. Otóż od lat nierozwiązanym problemem jest niezwykle mała liczba adopcji dzieci z niepełnosprawnością. Konieczne jest wdrożenie programów, które spowodują zwiększenie zainteresowania tymi dziećmi, oczekującymi na adopcję, oraz ułatwienia finansowe dla rodziców adoptujących. To kolejne wielkie wyzwanie wymagające rozwiązań systemowych.</u>
          <u xml:id="u-32.27" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Inny charakter ma problem zgłaszany mi przez rodziców dzieci z niepełnosprawnością. Otóż rodzice dzieci, które nie skończyły 6. roku życia, a wobec których orzeczono potrzebę kształcenia specjalnego i które uczęszczają do przedszkolnych oddziałów integracyjnych poza gminą bądź posiadają opinię o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka i korzystają z tej formy wsparcia, sami muszą ponosić koszty dowożenia dzieci do placówek zapewniających realizację tych orzeczeń. Dla rodziców tych są to nieraz kwoty poważnie uszczuplające budżet domowy, i tak już przecież obciążony niemałymi kosztami opieki nad niepełnosprawnym dzieckiem. W tej materii rozwiązaniem byłoby rozszerzenie obowiązku zapewnienia dzieciom niepełnosprawnym transportu - wynikającego z art. 17 ustawy o systemie oświaty - na dzieci w wieku poniżej 6. roku życia, korzystające z różnych form wspomagania rozwoju i wsparcia.</u>
          <u xml:id="u-32.28" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Na tym pozwolę sobie zakończyć tę krótką prezentację informacji o działalności mego urzędu w ubiegłym roku. Pozwolicie jednak państwo, że zakończę swoje wystąpienie cytatem z przesłania dzieci z Europejskiego Spotkania Tapori - odbyło się ono w Rzymie - w którym mówią one o tym, że nie chodzi im o to, żeby ich zdanie było najważniejsze, ale o to, żeby inni chcieli je wysłuchać. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-32.29" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Jerzy Szmajdziński)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Dziękuję panu rzecznikowi.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Rossa w celu przedstawienia stanowiska komisji zawartego w druku nr 1102.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PoselSprawozdawcaTadeuszRoss">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Szanowni Państwo, Posłanki i Posłowie! Komisja, która wysłuchała i opracowała program dotyczący przemocy, i podkomisja, która zajmuje się sprawami przemocy wobec dzieci, ma pozytywny stosunek do całości sprawy i będzie kontynuowała program, który będzie polegał na pozytywnym stosunku do całości wypowiedzi pana rzecznika praw dziecka. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Proszę o zabranie głosu panią poseł Danutę Olejniczak w celu przedstawienia stanowiska komisji zawartego w druku nr 1953.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#PoselSprawozdawcaDanutaOlejniczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W dniu 6 maja połączone komisje: Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisja Polityki Społecznej i Rodziny, wysłuchały informacji rzecznika praw dziecka pana Marka Michalaka za rok 2008 oraz uwag o stanie przestrzegania praw dziecka, druk nr 1858.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#PoselSprawozdawcaDanutaOlejniczak">Zaprezentowana przez pana rzecznika informacja została pogrupowana tematycznie zgodnie z zapisami Konwencji o prawach dziecka według następujących kategorii: prawo do życia i ochrony zdrowia, prawo do wychowania w rodzinie, prawo do godziwych warunków socjalnych, prawo do nauki oraz prawo do ochrony przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem, demoralizacją, zaniedbaniem oraz innym złym traktowaniem.</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#PoselSprawozdawcaDanutaOlejniczak">W 2008 r. Biuro Rzecznika Praw Dziecka podjęło ogółem 10 578 interwencji w konkretnych przypadkach łamania lub podejrzenia łamania praw dziecka oraz wystosowało 77 wystąpień o charakterze generalnym. W ciągu I półrocza piastowania swojego urzędu rzecznik praw dziecka spotkał się z ponad 5 tys. dzieci, a ok. 500 dzieci odwiedziło biuro rzecznika w Warszawie.</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#PoselSprawozdawcaDanutaOlejniczak">Charakter interwencyjny oraz funkcję informacyjną w zakresie uświadamiania dzieci o swoich prawach spełnił uruchomiony w listopadzie 2008 r. bezpłatny Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka. Dzięki temu przedsięwzięciu notuje się znaczący wzrost spraw zgłaszanych do biura rzecznika.</u>
          <u xml:id="u-37.4" who="#PoselSprawozdawcaDanutaOlejniczak">Z przedstawionej informacji wynika, że w Polsce nadal jest wiele problemów do rozwiązania w zakresie praw dzieci. Stąd liczne i aktywne działania rzecznika praw dziecka w 2008 r. W zakresie prawa do życia i ochrony zdrowia są to problemy niewystarczającej opieki zdrowotnej dla dzieci, brak systemowego, szybkiego dostępu dzieci do specjalisty z zakresu pediatrii i stomatologii, brak wystarczającego systemu medycyny szkolnej z gabinetami profilaktyki i pomocy przedlekarskiej, dość częste łamanie prawa dziecka do kontaktu z rodzicami w czasie hospitalizacji poprzez pobieranie nienależnych opłat od rodziców za pobyt przy dziecku.</u>
          <u xml:id="u-37.5" who="#PoselSprawozdawcaDanutaOlejniczak">Sukcesem zakończyły się interwencje rzecznika praw dziecka w Ministerstwie Zdrowia w sprawie leczenia dzieci niskorosłych poprzez wpisanie odpowiedniego preparatu na listę leków refundowanych. Zapewniono, że wkrótce kobiety ciężarne będą miały możliwość przeprowadzić na życzenie badanie w kierunku HIV, co przy obecnym poziomie wiedzy medycznej da około 99% szans na uchronienie dziecka przed zakażeniem tym wirusem.</u>
          <u xml:id="u-37.6" who="#PoselSprawozdawcaDanutaOlejniczak">Kolejne omawiane podstawowe prawo dziecka to prawo do wychowania w rodzinie. Wymaga ono zdaniem rzecznika praw dziecka rozwiązań instytucjonalnych podczas prac nad ustawą o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej nad dzieckiem.</u>
          <u xml:id="u-37.7" who="#PoselSprawozdawcaDanutaOlejniczak">Za zdecydowanie niewydolny rzecznik uważa obecnie obowiązujący system pomocy udzielanej przez służby socjalne rodzinom przeżywającym różnego rodzaju trudności, który w większości ogranicza się do pomocy materialnej, a rodziny takie wymagają stałego, profesjonalnego wsparcia o charakterze psychologicznym, pedagogicznym i praktycznym.</u>
          <u xml:id="u-37.8" who="#PoselSprawozdawcaDanutaOlejniczak">Zdaniem rzecznika praw dziecka niezbędna jest również poprawa obecnego stanu rzeczy w zakresie rodzicielstwa zastępczego poprzez odejście od instytucjonalnego systemu opieki nad dzieckiem i przechodzenie do nowych, zreformowanych rodzinnych form opieki zastępczej.</u>
          <u xml:id="u-37.9" who="#PoselSprawozdawcaDanutaOlejniczak">W sferze zainteresowań rzecznika praw dziecka była też ochrona praw dzieci do kontaktów z obojgiem rodziców jako konsekwencja rozwodu małżonków, również w wymiarze międzynarodowym. Przewlekłość postępowań sądowych oraz trudności w egzekucji wydanych już orzeczeń o prawie rodzica do kontaktów z dzieckiem często pozostawiają negatywny, trwały ślad w psychice dziecka.</u>
          <u xml:id="u-37.10" who="#PoselSprawozdawcaDanutaOlejniczak">Emigracja zarobkowa rodziców stworzyła w Polsce nowe zjawisko tzw. eurosieroctwa. Rzecznik praw dziecka widzi możliwość rozwiązania tego problemu poprzez współdziałanie wszystkich resortów i służb pracujących na rzecz rodziny, uświadamianie rodziców o skutkach takich decyzji oraz w miarę potrzeby zapewnienie opieki prawnej dzieciom.</u>
          <u xml:id="u-37.11" who="#PoselSprawozdawcaDanutaOlejniczak">Niezwykle trudnym zagadnieniem jest prawo do godziwych warunków socjalnych, która to kwestia zdaniem rzecznika wymaga pilnych rozwiązań systemowych. System opieki nad dziećmi, które z różnych powodów trafiają do placówek opiekuńczych czy resocjalizacyjnych, jest niewydolny i wymaga pilnej, całościowej reformy.</u>
          <u xml:id="u-37.12" who="#PoselSprawozdawcaDanutaOlejniczak">Jeżeli chodzi o prawo do nauki, to największe problemy rzecznik praw dziecka widzi w zakresie zapewnienia dostępu do edukacji przedszkolnej. Najgorzej sytuacja wygląda na terenach wiejskich, ale i w dużych miastach obserwuje się problem braku odpowiedniej liczby miejsc w stosunku do liczby dzieci oczekujących na przyjęcie do przedszkola.</u>
          <u xml:id="u-37.13" who="#PoselSprawozdawcaDanutaOlejniczak">Prawo dzieci do ochrony przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem, demoralizacją, zaniedbaniem oraz innym złym traktowaniem jest tematem trwających prac nad ustawą o przeciwdziałaniu przemocy. Kompleksowe podejście do tego problemu i przyjęcie rozwiązań chroniących dziecko przed przemocą w każdych warunkach i w każdym środowisku pozwoli we właściwy sposób walczyć z tymi zjawiskami. Niezbędne jest tworzenie zespołów interdyscyplinarnych, złożonych z przedstawicieli różnych służb, w celu skoordynowanych działań w środowisku zagrożonym przemocą, inicjowanie interwencji oraz monitorowanie sytuacji. Rzecznik praw dziecka wnosi o wprowadzenie w obowiązującym prawie zapisu jednoznacznie stanowiącego, iż przemoc wobec dzieci jako metoda wychowawcza jest zakazana, a władza rodzicielska nie może być wykonywana z naruszeniem godności dziecka. Bardzo ważna jest w tej mierze edukacja społeczeństwa oraz promowanie tzw. dobrych wzorców rodzicielskich. Rzecznik zwrócił uwagę na seksualne wykorzystywanie dzieci i uznał za niezbędne wprowadzenie przepisów, które pozwalałyby na skuteczną ochronę dzieci.</u>
          <u xml:id="u-37.14" who="#PoselSprawozdawcaDanutaOlejniczak">Rzecznik praw dziecka popiera wszystkie zmiany, które ułatwiają skuteczniejsze niż dotychczas ściganie wymienionych przestępstw oraz sankcjonowanie nowych przestępczych zachowań, nagabywania osób małoletnich do celów seksualnych z wykorzystaniem systemu teleinformacyjnego lub sieci teleinformacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-37.15" who="#PoselSprawozdawcaDanutaOlejniczak">Ostatnia poruszona grupa zagadnień to prawa dzieci niepełnosprawnych. Chodzi o niedostosowaną do ich potrzeb infrastrukturę czy znikomą dostępność w sferze publicznej, w mediach, bibliotekach, muzeach i innych placówkach kulturalnych, programów dla osób posługujących się językiem migowym lub alfabetem Braille˝a oraz brak oferty ze strony mediów publicznych, programów telewizyjnych i portali internetowych.</u>
          <u xml:id="u-37.16" who="#PoselSprawozdawcaDanutaOlejniczak">Nierozwiązanym problemem jest niezwykle mała liczba adopcji dzieci niepełnosprawnych. Zdaniem rzecznika wpływ na zwiększenie zainteresowania adopcją dzieci niepełnosprawnych może mieć wprowadzenie ułatwień finansowych dla rodziców adoptujących.</u>
          <u xml:id="u-37.17" who="#PoselSprawozdawcaDanutaOlejniczak">W czasie dyskusji nad przedstawioną informacją panie posłanki i panowie posłowie przedstawili wiele szczegółowych problemów. Poruszane tematy dotyczyły m.in. oceny skali wypoczynku dzieci i młodzieży oraz kontrolowanych przez Biuro Rzecznika Praw Dziecka placówek wypoczynku, współpracy biura rzecznika z instytucjami państwowymi, wsparcia i wydawania opinii przez rzecznika praw dziecka dla niektórych projektów poselskich dotyczących np. tzw. groomigu czy sprawdzania w rejestrze skazanych wszystkich pracowników zatrudnionych w miejscach, gdzie przebywają dzieci.</u>
          <u xml:id="u-37.18" who="#PoselSprawozdawcaDanutaOlejniczak">Podjęto również sprawę małoletnich cudzoziemców, ich praw i braku dostępu do opieki zdrowotnej w Polsce. Pytano o możliwość wpisania funkcji rzecznika praw dziecka i praw ucznia do zadań nadzoru pedagogicznego. Reprezentant związku zawodowego pracowników zakładów poprawczych zwrócił uwagę na szkoły, które funkcjonują w zakładach poprawczych i są poddawane ogólnym regułom rankingu, unowocześnienie nazewnictwa szkolnictwa specjalnego i brak nadzoru kuratoryjnego nad wychowankami opuszczającymi zakład poprawczy i środowiskami patologicznymi, do których wraca nieletni.</u>
          <u xml:id="u-37.19" who="#PoselSprawozdawcaDanutaOlejniczak">Następnie rzecznik praw dziecka odniósł się do problemów podejmowanych przez posłów w czasie dyskusji i przedstawił priorytety, którymi będzie się kierował w najbliższych miesiącach. Są to: kompetencje rodzicielskie w aspekcie bicia dzieci, zmiana systemu adopcyjnego, badania na temat ubóstwa dzieci w Polsce, problem prostytucji dziecięcej, wnoszenie o dodatkowe pedagogiczne przygotowanie sędziów rodzinnych, występowanie w sprawach sądowych, gdzie istnieje podejrzenie łamania praw dziecka, w związku z nowymi uprawnieniami rzecznika praw dziecka zapisanymi w ostatniej nowelizacji ustawy z dnia 25 października 2008 r.</u>
          <u xml:id="u-37.20" who="#PoselSprawozdawcaDanutaOlejniczak">Pragnę poinformować Wysoką Izbę, iż na posiedzeniu w dniu 6 maja 2009 r. połączone Komisje Edukacji Narodowej i Młodzieży oraz Polityki Społecznej i Rodziny przyjęły do wiadomości informację rzecznika praw dziecka, uznając ją za wyczerpującą i merytoryczną. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-37.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Sejm ustalił, że w łącznej dyskusji nad tymi punktami porządku dziennego wysłucha 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minuowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">O zabranie głosu proszę panią poseł Ewę Drozd, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PoselEwaDrozd">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie Rzeczniku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt i przyjemność przedstawić stanowisko klubu Platformy Obywatelskiej w sprawie dwóch informacji rzecznika praw dziecka o działalności za rok 2007 (druk nr 694) oraz o działalności za rok 2008 (druk nr 1858) wraz z uwagami o stanie przestrzegania praw dziecka.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#PoselEwaDrozd">Na wstępie pragnę zaznaczyć, że stanowisko klubu dotyczyć będzie okresów, kiedy funkcję rzecznika pełniły dwie osoby: pani Ewa Sowińska, do 22 lipca 2008 r., oraz pan Marek Michalak, który decyzją Wysokiej Izby został rzecznikiem praw dziecka od 25 lipca 2008 r. Pozwólcie państwo, że w związku z ograniczonym limitem czasu i dość obszernymi informacjami oraz w związku z tym, że pierwsza informacja dotyczy 2007 r. i rzecznika, który nie pełni już tej funkcji, w skrócie odniosę się do tego dokumentu.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#PoselEwaDrozd">W przedstawionej w druku nr 694 informacji za 2007 r. ówczesny rzecznik, pani Ewa Sowińska, przekazała materiał na temat sytuacji dzieci, organizacji biura rzecznika, jak również wskazała obszary, w których prawa dziecka nie są przestrzegane. Zaprezentowała inicjatywy, interwencje i działania przez nią podejmowane, ale niestety nie przekładały się one skutecznie na ochronę łamanych bądź nieprzestrzeganych praw. Mimo wielu interwencji świadczących o dobrych chęciach, chaotyczność, spontaniczność działań oraz brak konsekwencji świadczyły jednak o braku wizji programu i systemowych rozwiązań problemów dzieci i ich rodziców. Z działalnością pani rzecznik do dziś kojarzą się przede wszystkim teletubisiowe wpadki oraz list do papieża w imieniu narodu w obronie, niestety, nie dziecka. Było to dowodem na to, że pani rzecznik w znacznej mierze angażowała się w działania, które w żaden sposób nie są przypisane w ustawie do zadań rzecznika. M.in. te działania oraz mało skuteczne apele ośmieszyły panią rzecznik, nie przysporzyły jej sympatii u dzieci i negatywnie wpłynęły na ocenę jej urzędu, a w konsekwencji doprowadziły do złożenia rezygnacji z funkcji rzecznika</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#PoselEwaDrozd">Panie i Panowie Posłowie! Kolejna informacja, zawarta w druku nr 1858, obejmuje rok 2008, w którym dnia 25 lipca nastąpiła zmiana na stanowisku rzecznika. Funkcję tę objął Marek Michalak. Jako priorytety swojej przyszłej działalności rzecznik wyznaczył walkę z biedą wśród dzieci i przemocą wobec nich, wzmocnienie więzi rodzinnych oraz podniesienie jakości edukacji i opieki zdrowotnej.</u>
          <u xml:id="u-39.4" who="#PoselEwaDrozd">Informację z działalności za 2008 r. rzecznik zaprezentował na posiedzeniu Komisji Polityki Społecznej i Rodziny w dniu 6 maja 2009 r. Wynika z niej, że rzecznik dobrze zdiagnozował sytuację dzieci, co pozwoliło mu na stałą i systemową analizę problemów oraz podejmowanie skutecznych działań.</u>
          <u xml:id="u-39.5" who="#PoselEwaDrozd">Ważnym elementem wzmacniającym kompetencje rzecznika była nowelizacja ustawy o rzeczniku praw dziecka przyjęta 25 października 2008 r., dająca dodatkowe uprawnienia, które pan Marek Michalak umiejętnie wykorzystał. Świadczyć o tym mogą odpowiedzi na wystąpienia generalne. W 2008 r. na 76 wystąpień tylko 9 zostało bez odpowiedzi i dotyczyło to pierwszego półrocza. Ogólnie w 2008 r. rzecznik podjął 10 578 spraw. Dla porównania, w 2007 r. było ich 7981.</u>
          <u xml:id="u-39.6" who="#PoselJadwigaWisniewska">(Czyli jest gorzej.)</u>
          <u xml:id="u-39.7" who="#PoselEwaDrozd">Najwięcej interwencji dotyczyło prawa do wychowania w rodzinie, było ich 2911. Dlatego też rzecznik praw dziecka zauważa konieczność regulacji prawa w celu zapewnienia wsparcia i pomocy rodzinom dysfunkcyjnym, stworzenia zastępczej opieki nad dzieckiem, przeciwdziałania negatywnym skutkom migracji rodzin, usprawnienia procedury adopcyjnej, wdrożenia systemowego planu przeciwdziałania przemocy, wprowadzenia zakazu stosowania kar cielesnych. Aby te postulaty mogły zafunkcjonować, rzecznik występował do właściwych organów rządowych w celu zmian obowiązujących przepisów prawnych, czynnie uczestniczył w pracach komisji sejmowych, wysłuchaniach publicznych i posiedzeniach Sejmu podczas procedowania nad zmianami ustaw. Przykładem może być proces legislacyjny zmiany ustawy o przemocy w rodzinie.</u>
          <u xml:id="u-39.8" who="#PoselEwaDrozd">W zakresie prawa do życia i ochrony zdrowia wykazał się konsekwencją w podejmowanych działaniach. Jednym z elementów tych działań jest wpisanie na listę leków refundowanych preparatu do leczenia dzieci niskorosłych, o czym było dzisiaj mówione na sali. Kolejna duża grupa spraw dotyczyła prawa do nauki. Rzecznik w swoich wystąpieniach zwracał się do innych organów i instytucji o podjęcie działań lub udzielenie informacji w sprawie przyjmowania do placówek przedszkolnych dzieci chorych na cukrzycę, głośnych egzaminów gimnazjalnych z nieprzerobionych lektur czy też dyskryminacji dzieci romskich, jak również segregacji uczniów w polskich szkołach i ochrony praw dzieci niepełnosprawnych. Wielokrotnie zaniepokojony informacjami medialnymi natychmiast interweniował w takich sprawach, jak przemoc w polskich szkołach czy też zamiary likwidacji szkół. Na skutek jego działań od zamiaru likwidacji placówek oświatowych odstąpiły władze samorządowe między innymi w gminach Morąg, Lublin, Tomaszów Mazowiecki czy Toruń.</u>
          <u xml:id="u-39.9" who="#PoselEwaDrozd">W obszarze ochrony przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem, demoralizacją, zaniedbaniem oraz innym złym traktowaniem zgłoszono do rzecznika ogółem 1629 spraw. Przemoc w środowisku domowym to problem, który był jednym z częstszych przejawów naruszania praw dziecka zgłoszonych w 2008 r. Dużą grupę stanowią także przypadki przemocy w szkole. Rzecznik dokonał oceny systemu ochrony dziecka przed wszelkimi formami przemocy poprzez analizę zbiorczą dotychczasowych rozwiązań oraz istniejących form pomocy. Analiza ta wykazała ich zdecydowaną nieskuteczność. W odpowiedzi na dokonaną analizę otrzymał zapewnienie, że ochrona dzieci przed krzywdzeniem jest i będzie zadaniem priorytetowym rządu.</u>
          <u xml:id="u-39.10" who="#PoselEwaDrozd">Szanowni państwo, w przedstawionej obszernej informacji rzecznik zaprezentował nam zdiagnozowaną sytuację dzieci. Wskazał obszary, w których ich prawa nie są przestrzegane. Skutecznie interweniował w wielu przypadkach, szukał nowych rozwiązań w celu upowszechnienia praw dziecka i podwyższenia poziomu społecznej świadomości praw przysługujących dzieciom oraz znajomości tych praw wśród samych dzieci. Z jego inicjatywy od 20 listopada istnieje dziecięcy telefon zaufania. Tylko w grudniu odnotowano 1648 połączeń, na podstawie których rzecznik zdecydował się interweniować w przypadkach naruszania praw dziecka. Inną znaczącą inicjatywą powołaną do życia pod koniec listopada 2008 r. jest Centrum Informacji o Prawach Dziecka, które ma gromadzić i udostępniać wiedzę na temat sytuacji dzieci w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-39.11" who="#PoselEwaDrozd">Rzecznik zainicjował również ważne wydarzenia, takie jak kampanię ogólnopolską: ˝Bezpieczne gospodarstwo. Radosne dzieciństwo˝, ogólnopolską grę miejską ˝Ambasadorowie praw dziecka˝ czy debatę ˝Okrągły stół w sprawie sześciolatków˝ i rozpoczął kampanię ˝Budowanie Europy dla dzieci i z dziećmi˝.</u>
          <u xml:id="u-39.12" who="#PoselEwaDrozd">Wysoka Izbo! Mimo krótkiego okresu pełnienia funkcji rzecznika praw dziecka pan Marek Michalak zdecydowanie zmienił wizerunek i odbiór społeczny urzędu i samego rzecznika, a dzięki wielu działaniom na rzecz dzieci i częstym kontaktom z dziećmi zyskał u nich ogromną sympatię i autorytet.</u>
          <u xml:id="u-39.13" who="#PoselEwaDrozd">Klub Parlamentarny Platformy Obywatelskiej będzie głosował za przyjęciem informacji o działalności rzecznika praw dziecka za lata 2007 i 2008. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-39.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Głos zabierze pani poseł Jadwiga Wiśniewska, Prawo i Sprawiedliwość, proszę uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#PoselJadwigaWisniewska">Szanowny Panie Marszałku! Panie Rzeczniku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec informacji o działalności rzecznika praw dziecka za lata 2007 i 2008 wraz z uwagami o stanie przestrzegania praw dziecka,</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#PoselJadwigaWisniewska">Na wstępie chcę powiedzieć, że oba sprawozdania są bardzo podobne, podobnie skonstruowane i tak naprawdę niewiele się różnią. Rzecznik praw dziecka ma ustawowy obowiązek corocznego przedstawiania Sejmowi oraz Senatowi sprawozdania ze swojej działalności. Informacje z dwóch lat działalności urzędu przedstawił pan Marek Michalak, który sprawuje tę funkcję od 25 lipca 2008. Wcześniej urząd rzecznika piastowała pani Ewa Sowińska, która wskutek nagonki politycznej i medialnej - która nawet dzisiaj miała miejsce - ustąpiła z tego stanowiska. Dlatego dzisiejsza informacja rzecznika praw dziecka jest bardziej podsumowaniem pracy pani rzecznik, bowiem pan Michalak pełnił tę funkcję zaledwie przez 5 miesięcy i 6 dni roku 2008.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#PoselJadwigaWisniewska">Przedstawione sprawozdania obszernie omawiają pracę rzecznika praw dziecka w ciągu tych dwóch lat. Problematyka w nich zawarta jest bardzo ważna, ale ograniczony czas nie pozwala mi na szczegółowe odniesienie się do przedstawionego materiału.</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#PoselJadwigaWisniewska">Podejmując działania z własnej inicjatywy oraz na skutek napływających sygnałów o naruszaniu praw dziecka pani rzecznik Ewa Sowińska prowadziła je w poszanowaniu godności i podmiotowości dziecka. Pani rzecznik działała zgodnie z przepisami ustawy o rzeczniku praw dziecka. W 2007 r. pani Ewa Sowińska była inicjatorką trzech ważnych kampanii społecznych. Zaniepokojona statystykami dotyczącymi stosowania przemocy domowej wobec dzieci była pomysłodawcą ogólnopolskiej kampanii informacyjno-prewencyjnej ˝Kochaj. Nie krzywdź. Pomóż˝. Wnioski płynące z tej kampanii, jakże potrzebnej, zostały przedstawione premierowi Donaldowi Tuskowi z prośbą o pilne podjęcie działań mających na celu ograniczenie przemocy wobec dzieci oraz zainicjowanie działań legislacyjnych chroniących dzieci przed przemocą i umożliwiających ściganie sprawców.</u>
          <u xml:id="u-41.4" who="#PoselJadwigaWisniewska">We współpracy z Ministerstwem Pracy i Polityki Społecznej opracowany został poradnik dla rodziców na temat niebezpieczeństw związanych z Internetem: ˝Vademecum dla rodziców - komputer i Internet w domu˝. Ponadto w kilkunastu szkołach przeprowadzone zostały lekcje bezpiecznego korzystania z Internetu.</u>
          <u xml:id="u-41.5" who="#PoselJadwigaWisniewska">Odpowiadając na problem społeczny, jakim są samobójstwa dzieci, pani rzecznik wspólnie z Ministerstwem Edukacji Narodowej oraz Polskim Towarzystwem Suicydologicznym wydała poradnik dla nauczycieli, który w przystępny sposób przekazuje informacje i wiedzę praktyczną, jak radzić sobie z problemem zachowań samobójczych wśród uczniów i im skutecznie zapobiegać. Wspomnę też o stronie współtworzonej przez rzecznika ˝Strefa młodych˝, której najważniejszym zadaniem jest rozpowszechnianie praw dziecka oraz idei wolontariatu i samorządności wśród młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-41.6" who="#PoselJadwigaWisniewska">W 2008 r. rzecznik praw dziecka zainicjował między innymi ogólnopolską kampanię społeczną ˝Bezpieczne gospodarstwo. Radosne dzieciństwo˝ poświęconą przeciwdziałaniu zagrożeniom, na które narażone są dzieci pomagające w pracy w rodzinnych gospodarstwach rolnych. Zostały zorganizowane również debaty ˝Okrągły stół w sprawie sześciolatków˝ oraz święto Konwencji o Prawach Dziecka.</u>
          <u xml:id="u-41.7" who="#PoselJadwigaWisniewska">Praca rzecznika to działania na rzecz ochrony praw dziecka, a w szczególności prawa do ochrony życia i ochrony zdrowia, prawa do wychowania w rodzinie, prawa do godziwych warunków socjalnych, prawa do nauki. Podkreślam: prawa do nauki. Dzieci muszą być chronione przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem, demoralizacją, zaniedbaniem oraz innymi formami niewłaściwego traktowania. W każdym z tych obszarów, zarówno w roku 2007, jak i 2008 były podejmowane inicjatywy i interwencje na wnioski indywidualne. Szkoda, że moja przedmówczyni tego nie zauważała.</u>
          <u xml:id="u-41.8" who="#PoselJadwigaWisniewska">Łącznie w 2007 r. Biuro Rzecznika Praw Dziecka podjęło 7981 spraw, z czego największą grupę stanowiły problemy związane z prawem do wychowania w rodzinie, dotyczyło to ponad 42% spraw. W roku następnym rzecznik praw dziecka interweniował w ponad 10 tys. spraw. Największa grupa - odpowiednio 3885 i 2811 interwencji - dotyczyła spraw innych, w tym realizacji praw dzieci niepełnosprawnych oraz, podobnie jak w roku poprzednim, związanych z prawem do wychowania w rodzinie. W 2007 r. rzecznik złożył 58 wystąpień o charakterze generalnym, a 9 razy wydał opinię do przygotowanych przez poszczególne resorty aktów prawnych. W następnym roku rzecznik wystosował 76 wystąpień o charakterze generalnym. Tematyka podjętych interwencji została przedstawiona w sprawozdaniu przedłożonym Wysokiemu Sejmowi.</u>
          <u xml:id="u-41.9" who="#PoselJadwigaWisniewska">Pragnę podziękować pani Ewie Sowińskiej za pracę na rzecz poszanowania praw dziecka. Mimo tak wielu ataków na panią rzecznik, należy podkreślić, że rozpoczęte przez nią działania są w części kontynuowane przez pana Marka Michalaka, obecnie sprawującego tę funkcję. Mam tu na myśli m.in. dążenie do zapewnienia - w różnym zakresie - opieki medycznej dzieciom, problem eurosieroctwa czy bezpiecznego Internetu, a także projekt podręcznika dla rodziców.</u>
          <u xml:id="u-41.10" who="#PoselJadwigaWisniewska">Rzecznik, przedstawiając Wysokiej Izbie sprawozdanie, zwracał uwagę na to, że nie dostaje odpowiedzi na wystąpienia, np. od Ministerstwa Zdrowia, lub otrzymuje bardzo lakoniczne odpowiedzi. Proszę pana o ocenę, jak układa się współpraca rzecznika praw dziecka z poszczególnymi resortami.</u>
          <u xml:id="u-41.11" who="#PoselJadwigaWisniewska">Rodzice dzieci 6-letnich, protestujący przeciwko obniżeniu wieku szkolnego, zwrócili się do pana o pomoc w tej sprawie. Deklarował pan - cytuję wiernie - że sprawdzenie przygotowania szkół będzie jednym z najważniejszych pańskich działań. Proszę więc przedstawić wyniki tego sprawdzania. Nawiasem mówiąc, rodzice dzieci 6-letnich doskonale wiedzieli, że szkoły są nieprzygotowane na przyjęcie ich dzieci, dlatego też niewielu 6-latków od września pójdzie do klas pierwszych.</u>
          <u xml:id="u-41.12" who="#PoselJadwigaWisniewska">Przedstawiał się pan w mediach jako zwolennik wcześniejszego posyłania dzieci do szkół, zorganizował pan debatę temu poświęconą, której konkluzją było stwierdzenie, że większość uczestników spotkania była za obniżeniem wieku szkolnego. W roku szkolnym 2009/2010 zaledwie niewielki procent 6-latków, jak już wspominałam, pójdzie do pierwszej klasy. Chciałabym zadać pytanie, czy w pana ocenie rodzice źle myślą o edukacji swoich dzieci.</u>
          <u xml:id="u-41.13" who="#PoselJadwigaWisniewska">Chciałabym również zapytać, czy interweniował pan w Ministerstwie Edukacji Narodowej w związku z tym, że dzieci 7-letnie, które we wrześniu trafią do polskich szkół, będą powtarzać materiał, którego uczyły się w tzw. zerówce? Dla porządku przypomnę, co już wcześniej podkreślałam, że pan jako rzecznik ma ustawowy obowiązek ochrony prawa dziecka do nauki. W tym przypadku to prawo będzie od września łamane. To pokazuje, że w tym zakresie praca rzecznika niestety nie jest dobra i to jest dla pana żółte światło ostrzegawcze. Pan w tej sprawie działał jak organ polityczny partii rządzącej. I to, z punktu widzenia dzieci, jest szczególnie naganne. Pan powinien realizować zadania, jakie ustawa i konstytucja stawiają przed rzecznikiem praw dziecka. Pana zadaniem jest dbanie o dobro dziecka, a nie realizowanie linii politycznej partii, która rekomendowała pańską kandydaturę na stanowisko rzecznika.</u>
          <u xml:id="u-41.14" who="#PoselJadwigaWisniewska">Na zakończenie pragnę podkreślić, że przedstawione dokumenty w sposób w miarę wyczerpujący informują o działalności rzecznika praw dziecka w roku 2007 i 2008.</u>
          <u xml:id="u-41.15" who="#PoselJadwigaWisniewska">W kwestii przestrzegania praw dziecka w Polsce jest jeszcze bardzo wiele do zrobienia. Mam nadzieję, że nowelizacja ustawy o Rzeczniku Praw Dziecka, zatwierdzona również głosami Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość, pozwoli w przyszłości na lepsze poszanowanie praw dzieci.</u>
          <u xml:id="u-41.16" who="#PoselJadwigaWisniewska">Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość będzie głosował za przyjęciem sprawozdania rzecznika praw dziecka za 2007 r. i 2008 r.</u>
          <u xml:id="u-41.17" who="#GlosZSali">(Brawo.)</u>
          <u xml:id="u-41.18" who="#PoselJadwigaWisniewska">Dziękuję panu posłowi za wyrazy uznania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-41.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Informuję, że Sejm zapoznaje się z informacjami rzecznika praw dziecka o działalności wraz z uwagami o stanie przestrzegania praw dziecka. W tej sprawie nie przeprowadzamy głosowań.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Stanowisko klubu Lewica przedstawi pani poseł Izabela Jaruga-Nowacka.</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Proszę uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#PoselIzabelaJarugaNowacka">Panie Marszałku! Panie Rzeczniku! Wysoka Izbo! Dzisiejsza debata dotyczy sprawozdań z działalności dwojga rzeczników praw dziecka. Sejm poprzedniej kadencji, zdominowany przez ultrakonserwatywne partie, powołał na ten ważny, konstytucyjny urząd osobę, która do jego sprawowania nie tylko nie miała żadnych kompetencji, ale która mając powierzone zadanie stania na straży praw dziecka, praw tych w istocie nie rozumiała i nie uznawała. Ilość popełnionych przez panią minister gaf i uchybień oraz śmieszności, jakimi okryła sprawowany przez siebie urząd, spowodowała, że parlament postanowił przerwać ten zawstydzający spektakl i zakończył kadencję pani minister Sowińskiej przed terminem.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#PoselIzabelaJarugaNowacka">Z tej dotkliwej lekcji, Wysoka Izbo, musimy wyciągnąć wnioski, że tak wysokie urzędy jak urząd rzecznika praw dziecka to nie mogą być partyjne synekury i nie można próbować z nich czynić partyjnych sztandarów ideologicznej wojny. Urząd rzecznika praw dziecka to istotny filar polskiej demokracji, którego fundamentalnym zadaniem jest dbanie o szanse dyskryminowanych grup i słabszych. To rzecznicy muszą mówić głosem tych, których głosy nie przebijają się w debacie publicznej. To oni muszą dbać o to, by w demokracji nie liczył się wyłącznie interes i prawo silniejszego, ale również, a może nawet przede wszystkim, interes i prawo tych, którzy głosu nie mają.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#PoselIzabelaJarugaNowacka">W imieniu klubu Lewicy chcę wyrazić satysfakcję z faktu, że dzisiaj praw dzieci strzeże człowiek, który dzieci zna i lubi. Lubi je, zna i rozumie ich prawa. Rozumie zgodnie ze współczesną wiedzą o rozwoju dziecka, zgodnie z pedagogiką XXI w., ale także zgodnie z przesłaniem wspaniałego pedagoga i lekarza Janusza Korczaka, który mówił: Nie ma dzieci - są ludzie, ale o innej skali pojęć, innym zasobie doświadczeń, innych popędach, innej grze uczuć. A to znaczy, że trzeba je przede wszystkim szanować, dbać o ich rozwój, umożliwiać poznawanie świata i ludzi. Nie krzywdzić, nie bić, nie okłamywać. To jest elementarne, co jesteśmy winni dzieciom. Ich prawa i los, Wysoka Izbo, nie mogą być nigdy kartą przetargową w partyjnych grach polityków.</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#PoselIzabelaJarugaNowacka">Przedstawione przez obecnego rzecznika praw dziecka pana Michalaka sprawozdanie udowadnia, że zna on i rozumie te prawa i akceptuje to, co w nich zapisane. Mam nadzieję, że urząd ten będzie mógł dobrze sprawować. A ze sprawozdania dowiadujemy się, jak rozumie te prawa i co robi, jak stara się bronić praw dzieci. Niestety, Wysoka Izbo, ma przed czym bronić, ma o co upominać się w zakresie realizacji i ma czego żądać w ich imieniu.</u>
          <u xml:id="u-43.4" who="#PoselIzabelaJarugaNowacka">Sprawozdanie pokazuje mizerię polskiego systemu opieki nad dzieckiem, i to w kwestiach absolutnie podstawowych, jak dostępność usług zdrowotnych. Rzecznik podkreśla konieczność zmian legislacyjnych w zakresie dostępu do lekarzy pediatrów i innych lekarzy specjalistów z zakresu chorób dziecięcych, wskazuje - o czym niestety często zapominamy - że dzieci chorują inaczej niż ludzie dorośli. Chorują na choroby zwane rzadkimi i, co zawstydzające, także z tego powodu, że są rzadkie, pomijanymi w systemie finansowania usług medycznych ze środków publicznych. Rzecznik kieruje do nas postulat zmian w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.</u>
          <u xml:id="u-43.5" who="#PoselIzabelaJarugaNowacka">Sprawozdanie pokazuje to, o czym często nie pamiętamy - że opieka medyczna nad dzieckiem w szkołach nie jest wystarczająca, nie spełnia, Wysoka Izbo, standardów obowiązujących w europejskich krajach w XXI w. Zastąpienie lekarza pediatry i pielęgniarki szkolnej mitem wszystkowiedzącego lekarza rodzinnego źle służy dzieciom i ich zdrowiu. Finansowa zapaść szpitali, pobieranie nieuzasadnionych opłat od rodziców, którzy chcą przebywać przy swoich chorych dzieciach - znowu przejawia się ten liberalny dotyk rynku i kwestia opłacalności wobec potrzeb i praw zwykłego, w tym przypadku małego człowieka, dziecka. Lekarz, którego pomoc musi być dostosowana do finansowego planu, przestaje być lekarzem, a zmienia się w bezdusznego księgowego.</u>
          <u xml:id="u-43.6" who="#PoselIzabelaJarugaNowacka">Sprawozdanie pokazuje także, jak trudną drogę ma wiele polskich dzieci do szkoły. Znowu przede wszystkim dzieci najsłabszych, wychowywanych w rodzinach najuboższych, tam, gdzie dziedziczny stał się już niski standard materialny i wynikający z niego niski poziom edukacyjny. Polskie dzieci nadal nie mają równych szans edukacyjnych, a różnica na starcie edukacji pomiędzy dziećmi z wielkomiejskich rodzin zamożnych a dziećmi z wielodzietnych rodzin wiejskich rośnie w zastraszającym tempie. Rząd pewnie zasłoni się kryzysem, ale nie sposób tutaj nie przypomnieć wyborczych obietnic. Miały być komputery, Internet dla każdego dziecka, a są, Wysoka Izbo? 47% upowszechnienia edukacji przedszkolnej w skali całego kraju, na wsi, Wysoka Izba wie, wskaźnik dramatycznie niski. Rzecznik alarmuje: w polskich szkołach segreguje się dzieci narodowościowo, przede wszystkim dotyczy to dostępu dzieci romskich do szkół publicznych. Ale chodzi także o podział na klasy uczniów zdolnych i słabszych, pochodzących z rodzin o wysokim i niskim standardzie ekonomicznym.</u>
          <u xml:id="u-43.7" who="#PoselIzabelaJarugaNowacka">W imieniu klubu Lewicy apeluję do obecnego kierownictwa resortu edukacji: przestańcie szperać w Karcie Nauczyciela i tropić przywileje nauczycielskie. Zastanówmy się wreszcie, jak sprawić, by w szkołach nauczali i szkołami kierowali ludzie, którym wstrętna jest myśl o dyskryminowaniu jakiegokolwiek dziecka. Zastanówmy się, co zrobić, by szkoła naprawdę mogła uczyć i wychowywać. No, ale by tak mogło być, to przecież nauczyciele muszą mieć pewność swojego bytu, także bytu ekonomicznego. Muszą mieć pewność tego, że szkoła publiczna rzeczywiście jest miejscem przekazywania wiedzy i wychowania, bez ideologizacji i z poszanowaniem praw człowieka.</u>
          <u xml:id="u-43.8" who="#PoselIzabelaJarugaNowacka">W kwestii wychowywania dzieci, a w szczególności akceptowanych metod wychowawczych, rzecznik, co Lewica odnotowuje z zadowoleniem, także ma inne podejście niż jego poprzednicy. Rzecznik praw dziecka mówi wyraźnie, że przemoc wobec dziecka, każda przemoc, nawet uderzenie albo tak pieszczotliwie przez nas nazywany klaps, jest złem i nie może być akceptowana. Przerwania spirali przemocy, także tej przemocy zadawanej przez najbliższych, przemocy domowej, domaga się Lewica od lat. Cieszę się, że w osobie Marka Michalaka mamy sojusznika.</u>
          <u xml:id="u-43.9" who="#PoselIzabelaJarugaNowacka">Tu chcę powiedzieć, że toczą się prace nad przedłożonym przez Lewicę i przez rząd projektem, który, mam nadzieję, znacznie skuteczniej będzie bronił ofiar przemocy, ale chcę też tutaj, Wysoka Izbo, prosić, żebyście zaakceptowali jeden z najistotniejszych mechanizmów, który zawarł w przedłożeniu klub Lewica, a mianowicie natychmiastową izolację sprawcy przemocy w rodzinie od jej ofiary. To jest kluczowe, bez tego rzeczywiście to nie będzie mogło funkcjonować. Postulujemy także funkcjonowanie instytucji prawnych i sądowniczych w sprawach dotyczących dzieci, w szczególności przemocy wobec dzieci. W Polsce, jak Wysoka Izba wie, procesy trwają po kilka lat. Dla dorosłego człowieka to kilka bardzo trudnych lat w życiorysie, dla dziecka to czasami połowa dzieciństwa. W Austrii od ujawnienia sprawy Fritzlów do jej zakończenia upłynął rok, sam proces trwał kilka dni, a podczas tych procedur ofiary były całkowicie chronione przed mediami, natychmiast udzielono im wszechstronnej pomocy. W Polsce co prawda dzieci, także m.in. dzięki działaniom pani posłanki Piekarskiej, są lepiej chronione przed powtórną wiktymizacją podczas przeprowadzania procedur prawnych, ale już dorosłe ofiary doznanej wcześniej przemocy seksualnej tej ochrony są pozbawione, a systemowych rozwiązań dotyczących przemocy w rodzinie polskich Fritzlów niestety nie ma w ogóle. Tego też będziemy się domagali, żeby to zostało poprawione, razem z rzecznikiem praw dziecka.</u>
          <u xml:id="u-43.10" who="#PoselIzabelaJarugaNowacka">Na szczególne uznanie mojego klubu zasługuje objęcie przez obecnego rzecznika zainteresowaniem kondycji dzieci skrajnie zaniedbanych. Mówię o kondycji wielu dzieci wiejskich, zwłaszcza w kontekście ich pracy w gospodarstwach rolnych rodziców. To, Wysoka Izbo, kolejny wielki wstyd, że do tej pory samo znalezienie danych opisujących tę kwestię jest bardzo trudne, jeśli nie niemożliwe. O programach pomocy dla tych dzieci i tych rodzin czy też skutecznych działaniach już nie wspomnę. W tej kwestii, panie rzeczniku, ma pan w Lewicy sprzymierzeńca. Wiele jest działań potrzebnych, konsekwentnie podejmowanych przez obecnego rzecznika. Ja już tylko wymienię dwa narzędzia. Jedno to uruchomienie jesienią ubiegłego roku dziecięcego telefonu do rzecznika. Połączenie jest nieodpłatne, dzieci dzwonią nie po to, jak straszyli nas i siebie politycy prawicy, by donieść na rodziców, ale żeby powierzyć komuś dobremu, mądremu, kto chce i być może umie pomóc, sprawy przerastające ich możliwości. Życzę dzieciom, by z tego telefonu korzystały, a lękającym się politykom prawicy chcę powiedzieć, że poszerzanie praw jednych ludzi, tworzenie sprawnych narzędzi nie umniejsza praw innych ludzi i nie jest destrukcyjne także dla polskiej rodziny.</u>
          <u xml:id="u-43.11" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-43.12" who="#PoselIzabelaJarugaNowacka">Panie marszałku, ale jeszcze krytyczne dwa słowa, więc pan pozwoli, że trochę przedłużę.</u>
          <u xml:id="u-43.13" who="#PoselIzabelaJarugaNowacka">Chcę w związku z tym już bardzo krótko powiedzieć, że nie udało się nam niestety w pełni odideologizować urzędu owego rzecznika mimo starań mojego klubu, i to znajduje też niestety odzwierciedlenie w sprawowaniu tego urzędu. Państwo z pewnością pamiętacie, żeśmy walczyli, żeby rzecznik nie miał obowiązku ochrony dziecka od poczęcia. No ale zapewne dlatego nierealizowane jest w Polsce do tej pory - i rzecznik niestety o tym nie napisał - prawo dziecka do wiedzy o nim samym, prawo do edukacji seksualnej i prawo do poszanowania zdrowia w tym obszarze. Ten ideologiczny upór i niestety, panie rzeczniku, w tym zakresie także pana brak odwagi powodują, że nie dotyka pan w ogóle tego problemu, nie dostrzega zagrożeń dla zdrowia z powodu ciąż nastolatek. I druga moja krytyczna uwaga, bardzo krótka, jest taka, że również pewnie z tego powodu nie mówi pan nic na temat tego, że w szkole publicznej prymat mają katecheci nad nauczycielami i prawami uczniów. Podam jeden jedyny przykład, bo niestety czasu jest mało. Nie usłyszałam pana głosu w sprawie protestu gdańskich rodziców, zbulwersowanych wyciekaniem danych osobowych dzieci za sprawą katechetów szkolnych do kurii. Myślę, panie rzeczniku, że pan powinien także w tych kwestiach być odważniejszy, bo inaczej nie będzie pan wiarygodny, jeśli chodzi o obronę praw człowieka.</u>
          <u xml:id="u-43.14" who="#PoselIzabelaJarugaNowacka">Kończąc, panie marszałku, chciałabym złożyć panu rzecznikowi życzenia w imieniu mojego klubu, żeby pamiętał o tym, że jest to urząd niezależny, i zachęcić pana, żeby pan chętniej i odważniej z tej niezależności korzystał. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Stanowisko Polskiego Stronnictwa Ludowego przedstawi pan poseł Mieczysław Kasprzak.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#PoselMieczyslawKasprzak">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#PoselMieczyslawKasprzak">Panie Rzeczniku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Tak się składa, że od momentu powołania rzecznika praw dziecka, utworzenia tego stanowiska zawsze wokół osoby rzecznika, jego funkcjonowania występuje wiele kontrowersji. Jak sobie przypominam, Wysoka Izbo, jest tak od początku. Wydaje mi się, że ostatnio sprawa została w jakiś sposób rozwiązana. Akurat takie oczyszczenie atmosfery sprzyja lepszej pracy rzecznika praw dziecka. Myślę, że dowody tego i przykłady mamy w ostatnim okresie, bo w wielu sprawach przedstawionych przez rzecznika mamy bardzo trafne spostrzeżenia, sprawach, które niejednokrotnie już były poruszane, podnoszone w Wysokiej Izbie. Tak się składa, że coraz mniej dzieci w Polsce się rodzi od początku lat dziewięćdziesiątych. 2003 r. był takim rekordowym rokiem. W tej chwili zostało to częściowo zahamowana. Przyczyny tego zjawiska są znane, a więc trudniejszy dostęp do pracy, większa część młodych ludzi podejmujących studia, odkładanie urodzenia dziecka. To później przekłada się na dzietność polskich rodzin. To się później odbija na systemie ekonomicznym państwa, systemie emerytalnym. Dlatego też, z jednej strony, Sejm wielokrotnie apelował o działania na rzecz zwiększenia dzietności w naszych rodzinach, podejmował w tej sprawie wiele inicjatyw, natomiast jeżeli popatrzymy na to z drugiej strony, to najgorszą sytuację ekonomiczną mamy właśnie w rodzinach wielodzietnych. I tutaj pomimo wielu wysiłków brak jakichkolwiek rozwiązań pozytywnych w tym zakresie, co niejednokrotnie może doprowadzać do biedy w tych rodzinach, wykluczenia społecznego, i właśnie ten temat pan rzecznik zauważa i podejmuje w tym zakresie działania.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#PoselMieczyslawKasprzak">Kolejna sprawa to przygotowanie i wdrożenie w życie kompleksowego systemu opieki nad dzieckiem. Temat jest może eksponowany dość znacząco w ostatnim okresie, ale tak się składa, że ok. 2% dzieci w wieku od 0 do 3 lat jest objętych instytucjonalną opieką. Widać więc, jak dużo pracy potrzeba jeszcze w tym zakresie w naszym kraju, żeby były tutaj jakieś racjonalne wskaźniki, a to by się przełożyło na poziom życia dzieci, poziom życia w naszych rodzinach.</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#PoselMieczyslawKasprzak">Kolejna sprawa z tych spraw ekonomicznych to sprawa zasiłków dla dzieci, dostępu do tych zasiłków. Tutaj słusznie pan rzecznik zauważył, że próg wsparcia, który dzisiaj obowiązuje, wynoszący 504 zł, jest bardzo niskim progiem. Tu już praktycznie trudno mówić o progu wsparcia, to jest próg ubóstwa. Inicjatywa pani minister Fedak, ministra pracy i polityki społecznej, w tym zakresie była bardzo słuszna, ale, jak stwierdził pan rzecznik, nie znalazło to uznania w rządzie. Ja bym zaapelował w tej chwili do rządu: skoro nam tak zależy na sytuacji polskich rodzin, tyle mówimy o naszych dzieciach i użalamy się zawsze nad nimi, to zastanówmy się, jak ten problem rozwiązać. Bo naprawdę od kilku ładnych lat ten próg w wysokości 504 zł funkcjonuje. Życie poszło do przodu, ceny wzrosły, zarobki wzrosły, a my dalej operujemy kwotą 504 zł i według dzisiejszego stanu wiedzy nie ma żadnej dobrej woli w tym zakresie, aby to zmienić. Ja myślę, że Wysoka Izba jest w stanie głośno o tym mówić.</u>
          <u xml:id="u-45.4" who="#PoselMieczyslawKasprzak">Kolejna sprawa to sprawa wysokości zasiłków rodzinnych - dzisiaj 40-60 zł na dziecko. Czy to jest kwota, która pomoże rodzinie? Czy to jest rzeczywiście wsparcie dla tych rodzin?</u>
          <u xml:id="u-45.5" who="#PoselMieczyslawKasprzak">Kolejna rzecz to nieobjęcie, o czym mówiła pani poseł Jaruga-Nowacka, wielu rodzin pomocą w zakresie ulg dla dzieci. Pamiętamy rok 2007, kiedy to zostały wprowadzone ulgi, ale akurat nie objęto pomocą dzieci w rodzinach najbiedniejszych. Czemu służy ulga? Wsparciu rodzin. Daliśmy pieniądze tym średnio zarabiającym i bogatym rodzinom, natomiast nie daliśmy ich biednym rodzinom, rodzinom rolników. Są inicjatywy w tym zakresie - chcę powiedzieć, że również jest inicjatywa Polskiego Stronnictwa Ludowego. Można szukać tutaj różnych rozwiązań i różnych konsensusów, ale w końcu ten problem trzeba rozwiązać, bo on będzie narastał i nie da się go w dalszym ciągu odsuwać w czasie, bo będzie wracał jak bumerang.</u>
          <u xml:id="u-45.6" who="#PoselMieczyslawKasprzak">Kolejna rzecz to sprawa domów dziecka, opieki zastępczej. To jest też problematyczna sprawa, zresztą była o tym mowa na jednym z posiedzeń komisji polityki społecznej. Bardzo często ze względów ekonomicznych dzieci ze zdrowych rodzin trafiają do domów dziecka, bo rodziny nie stać na utrzymanie, na wychowanie tego dziecka. Na skutek różnych postępowań administracyjnych to dziecko trafia do domu dziecka, gdzie koszt jego utrzymania jest często w granicach 3 tys. zł, a może i więcej. Natomiast gdybyśmy pomyśleli inaczej, że może lepiej byłoby pomóc tej rodzinie i właśnie do niej skierować pieniądze, zainteresować się rodziną i zostawić dziecko w rodzinie, które miałoby lepszą opiekę, lepsze warunki i przede wszystkim ciepło rodzinne, to przełożyłoby się to na rozwój i wychowanie tego dziecka.</u>
          <u xml:id="u-45.7" who="#PoselMieczyslawKasprzak">Kolejna kwestia, bardzo istotna, wydaje mi się, i wymagająca podjęcia odważnych decyzji to system oświaty. Tak się składa, że z roku na rok coraz trudniejszy staje się dostęp dzieci do oświaty szczególnie na wsi, w małych wioskach, gdzie wiele szkół już nie funkcjonuje. Funkcjonujący dowóz dzieci do szkół jest również niewydolny. Gimbusy, w które kiedyś państwo wyposażało gminy czy szkoły, obecnie są niedostępne. Szkół nie stać na to, aby naprawdę dobrze, właściwie zorganizować dowóz dzieci do szkół. Mam szereg wniosków o interwencję, o pomoc w tym zakresie. Niestety, są kłopoty.</u>
          <u xml:id="u-45.8" who="#PoselMieczyslawKasprzak">Reasumując, Wysoka Izbo, sprawozdanie z pracy rzecznika praw dziecka należy uznać za właściwe, gdyż zawiera bardzo trafne określenie problemów, które są najbardziej dotkliwe, dokuczliwe, i którymi powinniśmy się zająć. Rzecznik zauważa te problemy, ale jeżeli nie podejmiemy tu decyzji, jeżeli nie będzie inicjatyw ze strony rządowej czy nawet wsparcia pomysłów, które rodzą się na tej sali, to płonne będą wysiłki rzecznika. Po prostu spotkamy się za rok i dalej będziemy dyskutować o tych problemach - o biedzie, o kłopotach wychowawczych, o braku opieki zastępczej, i ciągle te problemy będą powracały przy kolejnym podsumowaniu roku sprawozdawczego, przy sprawozdaniu rzecznika praw dziecka. Jednak z dużą satysfakcją i uznaniem chcę się odnieść do tego sprawozdania i życzyć panu rzecznikowi, aby sukcesów w przyszłości w swojej pracy miał jak najwięcej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-45.9" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">W imieniu koła Polska XXI głos zabierze pan poseł Lucjan Karasiewicz.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#PoselLucjanKarasiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Koła Poselskiego Polska XXI odnieść się do informacji rzecznika praw dziecka za rok 2007 i za rok 2008 wraz z uwagami o stanie przestrzegania praw dziecka.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#PoselLucjanKarasiewicz">Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! De facto dzisiaj nie musielibyśmy o tym mówić, urząd rzecznika nie byłby potrzebny, gdyby w Polsce istniała pełna świadomość praw i obowiązków wszystkich instytucji, osób i rodzin, które są odpowiedzialne za wychowywanie dzieci, czyli ze strony rodziców, samych dzieci, szkół, samorządów i nas, instytucji państwowych, rządowych, jednak wszyscy wiemy, że tak nie jest. Muszę powiedzieć, iż po przeczytaniu tych raportów jestem bardzo zatrwożony, że w XXI w., w kraju, który już od 5 lat jest w Unii Europejskiej, ciągle występują takie przypadki, zwłaszcza te indywidualne są drastyczne. Mogliśmy przeczytać o tym w przedstawionych informacjach, zarówno z 2007, jak i z 2008 r. My wszyscy na tej sali powinniśmy mocno uderzyć się w piersi, jako rządzący, jako osoby wybrane przez społeczeństwo, jako osoby, które mają rządzić, wytyczać kierunki i dbać o wszystkich obywateli, również najmłodszych, ciągle nasze państwo jest tak dalece niesprawne. Przed chwilą rozmawiałem z koleżanką o tym, że niestety w naszym kraju łatwiej jest przekazać 3 tys. zł na jedno dziecko przebywające w domu dziecka niż pomóc rodzinie w bieżącym funkcjonowaniu i w tym, żeby rodzina mogła się ostać i wypełniać swoje funkcje.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#PoselLucjanKarasiewicz">Szanowni Państwo! Panie Rzeczniku! Chciałbym przede wszystkim odnieść się i pozytywnie ustosunkować do pracy rzecznika, zarówno do pracy poprzedniczki, na przykład w kwestii opisywanych interwencji i działalności samego biura, jak również do pracy pana osoby bezpośrednio pełniącej ten urząd od pół roku. Chcę zwłaszcza podkreślić dobre podejście do wykonywania tego urzędu, przede wszystkim próbujące łączyć realny i zdroworozsądkowy stosunek do praw dzieci, oparty nie na imaginacjach, nienacechowany ideologicznie, z poszanowaniem przede wszystkim praw rodziców do wychowania dzieci. Musimy szanować prawa rodziców do wychowania dzieci, bo to jest jedno z podstawowych praw, które gwarantuje polskim rodzinom konstytucja naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#PoselLucjanKarasiewicz">Próbuje pan współdziałać z wszystkimi instytucjami, bo dobro dziecka jest dla pana i dla pana urzędu najważniejsze, również z Kościołem katolickim. Nie odżegnuje się pan od tej współpracy, bo Kościół katolicki w naszym kraju również w tej dziedzinie pełni bardzo ważną rolę i jeszcze ważniejszą rolę może odegrać, współdziałając z pana urzędem.</u>
          <u xml:id="u-47.4" who="#PoselLucjanKarasiewicz">Niestety, czytając te informacje, odnoszę wrażenie, że wiele instytucji, urzędów pana niejako lekceważy. Pan wysyła pisma, monituje, a odpowiedzi przychodzą bardzo późno albo w ogóle nie przychodzą. Chodzi o to, że dotycząca pana urzędu świadomość pracowników innych instytucji musi jeszcze wzrosnąć. To jest również naszą rolą jako parlamentu, jako rządu i wszystkich odpowiedzialnych za to, aby pana urząd i interwencje były szanowane tak samo, jak chociażby interwencje rzecznika praw obywatelskich.</u>
          <u xml:id="u-47.5" who="#PoselLucjanKarasiewicz">Wiele można by tutaj wyczytać. Zostało to posegregowane w kilka zasadniczych punktów. Wielu moich poprzedników odnosiło się do danych, do przykładów. Korzystając z tego, iż jest prowadzona ta debata, chciałbym się odnieść do pewnych realnych zagrożeń, które ciągle istnieją i które dotyczą polskich dzieci. Chodzi mi o kwestię rodzicielstwa zastępczego, która była poruszana, czyli o rodzinne domy dziecka, adopcje. Jestem przeciwnikiem zinstytucjonalizowanych domów dziecka, w których jest dyrektor domu dziecka i są opiekunowie. Powinniśmy zrobić wszystko, żeby tego typu instytucje funkcjonujące w naszym kraju znikły. Powinniśmy promować rodzinne domy dziecka. Niestety, często zdarza się tak, że samorząd, który najpierw powołuje rodzinny dom dziecka, później rzuca ludziom związanym z tym rodzinnym domem dziecka kłody pod nogi. Znam następujący przypadek. Do mojego biura skierowano prośbę o interwencję, bo rodzinny dom dziecka musiał się sądzić z samorządem o pieniądze, które mu się należały. Postępowanie trwało 2 lata i sąd oczywiście wydał wyrok korzystny dla rodzinnego domu dziecka, zasądził na jego rzecz 100% kwoty, łącznie z odsetkami. Niestety, ucierpiały na tym dzieci. Opiekun z tego rodzinnego domu dziecka nie miał pieniędzy na podręczniki, na wyjazdy, na różnego rodzaju inne sprawy. Wiele z tych dzieci, opuściło już ten dom. To, że sąd nakazał wypłacenie całej kwoty z odsetkami, nie zmienia faktu, że dzieci zostały pokrzywdzone.</u>
          <u xml:id="u-47.6" who="#PoselLucjanKarasiewicz">Kolejna kwestia, którą chcę poruszyć, również dla nas, parlamentarzystów, jest bardzo ważna. Chodzi o długotrwałą procedurę adopcyjną. Miałem kontakt z osobami, które próbowały dokonać adopcji. Taki przypadek miał miejsce również w mojej rodzinie. To jest po prostu jakiś koszmar. Znam następujący przypadek. Kurator miał przyjść z wizytą, sprawdzić, czy rodzina się nadaje, czy są warunki do tego, żeby przyjąć dziecko. Ten kurator przez 3 miesiące nie umiał znaleźć czasu, żeby podejść do domu, zrobić wywiad środowiskowy i przesłać do sądu opinię, że rodzina może to dziecko przyjąć. A wiadomo przecież, że dziecko, kiedy ma kilka dni, kilka miesięcy...</u>
          <u xml:id="u-47.7" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-47.8" who="#PoselLucjanKarasiewicz">Już kończę, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-47.9" who="#PoselLucjanKarasiewicz">Każdy dzień spędzony w izbie dziecka i tego typu instytucjach jest szkodliwy.</u>
          <u xml:id="u-47.10" who="#PoselLucjanKarasiewicz">Kolejna kwestia, która była poruszana, dotyczy przemocy i braku szybkiej reakcji. Nad tym nie muszę się rozwodzić. Jestem zwolennikiem tego, aby w przypadkach stosowania przemocy ścieżki procedowania w sądzie zostały przyspieszone. Dla pijanych kierowców są sądy 24-godzinne, jeżeli dwóch polityków pokłóci się podczas kampanii, to odbywają się sądy 48-godzinne, jeżeli dziecko jest bite, molestowane, to stosuje się 5-letnią procedurę, zanim sądy zdążą cokolwiek zrobić i zadbać o prawo tego dziecka.</u>
          <u xml:id="u-47.11" who="#PoselLucjanKarasiewicz">Kończąc, chcę jeszcze powiedzieć, że powinniśmy szanować dwa prawa dzieci: do dzieciństwa i do wypoczynku. Chcę podkreślić, że jestem stanowczym przeciwnikiem rozpoczynania edukacji przez 6-latków. Zabieramy dzieciom dzieciństwo, a jedno z podstawowych praw stanowi, że dzieci powinny mieć prawo do dzieciństwa. Wielu psychologów wypowiada się w tym zakresie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Panie pośle...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#PoselLucjanKarasiewicz">Już kończę, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Niech pan nie rozwija tej kwestii. Wiemy, że pan jest przeciwny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#PoselLucjanKarasiewicz">Wielu z nich wypowiada się w ten sposób, że dzieci są do tego przygotowane intelektualnie, ale nie są przygotowane emocjonalnie.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#PoselLucjanKarasiewicz">Jeżeli chodzi o wypoczynek - już ostatnie zdanie, panie marszałku - ten problem dotyczy zwłaszcza wsi. Niestety, okres wakacyjny dla wielu dzieci ze wsi nie oznacza wypoczynku, tylko intensywną pracę, bo najpierw są sianokosy, potem żniwa, następnie zbiory, wykopki itd. Te dzieci, tak de facto, odpoczną, kiedy wrócą do szkoły. Powinniśmy wykorzystać wszystkie instytucje, zwłaszcza te, które działają w zakresie rolnictwa, aby umożliwić im odpoczynek w tym czasie i wyjazd na wakacje na przynajmniej 1 tydzień lub 2 tygodnie, tak aby mogły one naładować tzw. akumulatory przed nowym rokiem szkolnym.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#PoselLucjanKarasiewicz">Jest jeszcze wiele kwestii, które chciałbym poruszyć, ale niestety ze względu na brak czasu...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Na pewno będzie jeszcze okazja, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#PoselLucjanKarasiewicz">...muszę kończyć.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#PoselLucjanKarasiewicz">Dziękuję za tę informację i życzę panu rzecznikowi, aby tych spraw było coraz mniej i żeby urząd był coraz bardziej sprawny. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">O zabranie głosu proszę panią poseł Izabellę Sierakowską z koła SDPL - Nowa Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#PoselIzabellaSierakowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#PoselIzabellaSierakowska">Panie Marszałku! Panie Rzeczniku! Szanowne Biuro Pana Rzecznika! Panie i Panowie Posłowie! Sprawozdanie przyjmujemy. Rzeczywiście, sprawuje pan urząd z należytą powagą i szacunkiem dla młodego człowieka. Wspieramy te wszystkie pana działania, które zmierzają do wzmocnienia rangi urzędu. Mam nadzieję, że uda się wzmocnić pański urząd wtedy, kiedy otrzyma pan prawo wnoszenia inicjatyw ustawodawczych. Myślę, że to byłoby bardzo, bardzo ważne i musimy o tym porozmawiać.</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#PoselIzabellaSierakowska">Szanowny Panie Rzeczniku! Życzę panu jednak więcej przebojowości. Jest pan młodym człowiekiem, wykształconym, przygotowanym. Wie pan, o co w tym wszystkim chodzi, ale więcej zdecydowania, nagłośnienia działalności, a myślę, że Polacy z większą przyjemnością będą oglądali pana, który walczy o to dziecko, niż walczących ze sobą polityków, mówiących o głupotach i przynoszących wstyd parlamentowi. A więc stanowcze ˝nie˝, proszę pana, dla stosowania przemocy, czyli tego, o czym pan mówi, o czym mówią parlamentarzyści. W tym zakresie będziemy pana wspierać.</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#PoselIzabellaSierakowska">Trzeba także zwrócić uwagę na działalność władzy wykonawczej i ustawodawczej. Przecież nie może się wszystkim zająć jeden rzecznik i jego biuro. Wystarczy, że rzecznik pewien problem nagłaśnia, a ten problem powinien być podejmowany i rozwiązywany przez władzę wykonawczą i również przez władzę ustawodawczą. Tymczasem wszelkiego rodzaju inicjatywy są odsyłane do lamusa. Dzisiaj bardzo modne jest słowo ˝kryzys˝. Kiedy pojawia się jakaś inicjatywa, urzędnik rozkłada ręce i mówi: kryzys, niczego nie możemy załatwić, poczekajmy do lepszych czasów. I każdą nieudolność - dosłownie każdą nieudolność - i niekompetencję załatwiamy słowem-wytrychem ˝kryzys˝.</u>
          <u xml:id="u-55.4" who="#PoselIzabellaSierakowska">Szanowny Panie Rzeczniku! Szanowni Państwo! Chciałabym zwrócić uwagę na jedną sprawę, właśnie inicjatywę, tym bardziej że zajmuje się pan dziećmi niepełnosprawnymi. Kilka tygodni temu trafił do pana premiera list skierowany przez rodziców wychowujących niepełnosprawne dzieci. Rodziców, którzy przy łóżku dziecka i przy dziecku spędzają cały czas, dzień i noc. Cisi bohaterowie, bohaterowie, którzy starają się to dziecko przystosować do życia, nie oddadzą do zakładu, nie mogą zatrudnić żadnych asystentów, dlatego że ich na to nie stać. Ci ludzie naprawdę borykają się z ogromnymi problemami. Są zmuszani do zaniechania podejmowania pracy zawodowej. Prześlę panu komplet materiałów. Gdyby pan był uprzejmy tym się zainteresować i rzeczywiście wspomóc te nasze działania. Tutaj informuję kolegów, że została skierowana ta prośba również do członków komisji do spraw rodziny. Chodzi po prostu o przywrócenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego dla obojga rodziców, którzy zajmują się dzieckiem niepełnosprawnym.</u>
          <u xml:id="u-55.5" who="#PoselIzabellaSierakowska">Szanowny Panie Rzeczniku! Zna pan doskonale działalność pana Jerzego Owsiaka i jego Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Orkiestry świadczącej pomoc dzieciom chorym. Czy myśli pan, że pan Jerzy Owsiak dałby sobie radę bez młodych ludzi, bez dzieci: 15-, 16-, 20-latków? Nie dałby rady. Namawiam pana do tego, aby pan stworzył swoją armię rzecznika - ludzi, którzy będą razem z panem bronić swoich praw. Myślę, że to się może zakończyć autentycznie sukcesem. Nikt nie zna tych problemów tak jak młody człowiek i nikt nie pomoże panu w rozwiązywaniu tych problemów jak młody człowiek.</u>
          <u xml:id="u-55.6" who="#PoselIzabellaSierakowska">Życzę panu wszystkiego, co najlepsze. Życzę sprawowania tego urzędu skutecznie. I oby w przyszłym roku mógł pan się pochwalić przed nami ogromnymi sukcesami, a my to zaakceptujemy z przyjemnością. A rządowi życzę, żeby bardziej interesował się tym, co przedstawia rzecznik w obronie najmłodszego obywatela Rzeczypospolitej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-55.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Chciałbym poinformować - to przykry komunikat - że posiedzenie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o godz. 15 zostało odwołane.</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#GlosZSali">(Dlaczego?)</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Trwają ustalenia.</u>
          <u xml:id="u-56.4" who="#PoselTomaszKulesza">(I bardzo dobrze.)</u>
          <u xml:id="u-56.5" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">O zabranie głosu proszę panią poseł Bożenę Kotkowską, posła niezrzeszonego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#PoselBozenaKotkowska">Panie Marszałku! Szanowny Panie Rzeczniku! Wysoka Izbo! Zacznę od osobistej nuty. Nie wiem, czy jeszcze państwo pamiętacie, ile gromów spadło na moją głowę za to, że 27 lutego ub.r. złożyłam z tego miejsca wniosek o odwołanie ówczesnej rzecznik praw dziecka pani Ewy Sowińskiej w imieniu Lewicy i Demokratów, ileż to wysłuchałam oskarżeń o nieznajomość konstytucji i ustawy o rzeczniku praw dziecka. I co? Chyba warto było spowodować tę lawinę politycznych działań, które w końcu doprowadziły do zmiany na stanowisku rzecznika. Chyba zgodzicie się państwo z tym, że sposób sprawowania tego urzędu przez pana Marka Michalaka i panią Ewę Sowińską to, potocznie mówiąc, niebo a ziemia, że obecnego rzecznika interesują rzeczywiste problemy dzieci, a nie, jak jego poprzedniczkę, preferencje seksualne Teletubisiów.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#PoselBozenaKotkowska"> Pana zaangażowanie w pracę na rzecz dzieci bardzo doceniam, ale też, jak mówię, w tej ocenie chciałabym parę rzeczy dorzucić, ponieważ jestem bardzo zainteresowana dobrem dzieci, zresztą pan zna moją pracę i wie, czym się zajmowałam przez 25 lat.</u>
          <u xml:id="u-57.3" who="#PoselBozenaKotkowska">Teraz kilka takich rzeczy, które mi się nie podobają. Walczy pan o powrót gabinetów lekarskich do szkół, o odbudowę medycyny szkolnej. Z jakim skutkiem? Pani minister Hall bardziej niż zdrowiem uczniów zainteresowana jest eksperymentowaniem na 6-latkach, zaś pani minister Kopacz doprowadza do usunięcia z ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych gwarancji świadczeń zdrowotnych w miejscu nauczania i wychowania, a przecież gabinety lekarskie w szkołach to szansa nie tylko na odbudowanie profilaktyki zdrowotnej, to także szansa na ograniczenie przemocy domowej. Jeśli lekarz zna tzw. bilans dziecka, to przecież jest w stanie wychwycić skutki przemocy. Przedtem jednak lekarze, przynajmniej higienistki, pielęgniarki, muszą wrócić do szkół.</u>
          <u xml:id="u-57.4" who="#PoselBozenaKotkowska">Teraz kolejny kamyczek do ogródka pana rzecznika. Musi pan nie uzależniać się politycznie od jednej partii. Pamiętam, że kiedyś, jeszcze na samym początku, Platforma opowiadała się za tym, żeby zlikwidować urząd rzecznika praw dziecka, wycofać go z konstytucji. Wie pan o tym, że Lewica i Demokraci oraz inne partie przyczyniły się do tego, że ten urząd pozostał. Dlatego myślę, że takie zaangażowanie polityczne, panie rzeczniku - myślę cały czas o 6-latkach - jest niedobre. Należy być konsekwentnym i konsekwentnie walczyć o prawa dziecka.</u>
          <u xml:id="u-57.5" who="#PoselBozenaKotkowska">Mówię dalej o eksperymentach pani minister Hall. Muszę panu powiedzieć jedną rzecz. Jakoś słabo się pan tutaj upominał o dzieci 6-letnie. Od 1 września z powodu pseudoreformy minister Hall nie będą się one uczyć w zerówkach pisania i czytania. Mówiła o tym moja koleżanka z Prawa i Sprawiedliwości. Wszystkie reformy edukacji, niestety, kończą się niedobrze. Mieliśmy już jedną reformę, zakończyła się niezbyt fortunnie. Ta reforma, obawiam się, też tak się zakończy. 3% rodziców posłało dzieci do szkół. Rodzice pokazali, że nie tędy droga. Proszę wybaczyć, ja nie jestem tutaj przeciwnikiem, żeby była jasność, ale jestem przeciwnikiem posyłania 6-latków do nieprzygotowanych szkół w fazie kryzysu. Kiedy nie ma pieniędzy, organizuje się kosztowną reformę. Temu będę mówić zawsze ˝nie˝ i będę wspierać wszystkie projekty, które będą przeciwko temu rozwiązaniu na dziś.</u>
          <u xml:id="u-57.6" who="#PoselBozenaKotkowska">Następna rzecz, o której chciałabym powiedzieć, panie rzeczniku, to kwestia molestowania nieletnich, bardzo ważna rzecz. Popierałam i popieram tutaj premiera, ale nic na razie w tej kwestii nie jest zrobione. Zna pan konsekwencje molestowania, często kończy się to dla dziecka depresją, alkoholizmem, narkomanią, samookaleczeniem, agresją, świadczeniem usług seksualnych, a często dochodzi do samobójstw nieletnich. Mamy podobne wykształcenie, podobną przeszłość, jeśli chodzi o pracę, i pan wie, że to są konsekwencje właśnie molestowania dzieci. Nie ma karania pedofilów, pan premier zapowiada, ale nie może dokończyć rozwiązania tej właśnie smutnej sprawy.</u>
          <u xml:id="u-57.7" who="#PoselBozenaKotkowska">Kolejna sprawa to podwyższa zasiłków rodzinnych. Obecnie - jak już wspominał mój kolega - ta kwota to 40-68 zł w przypadku dzieci niepełnosprawnych. Niemcy - przypominam - 154 euro, Holandia - 218, Francja - 678 franków. Nie muszę, panie rzeczniku, komentować tej sprawy.</u>
          <u xml:id="u-57.8" who="#PoselBozenaKotkowska">Panie rzeczniku, bardzo ważna kwestia to edukacja opiekuńczo-wychowawcza. Słyszałam mówców wypowiadających się z tej trybuny, zresztą pan rzecznik też zapowiedział, że prezes Najwyższej Izby Kontroli będzie kontrolował wszystkie pobytowe centra pomocy rodzinie w celu ich zlikwidowania. Chodzi o placówki opiekuńczo-wychowawcze. Proszę państwa, wiem, rozumiem, że w domu dziecka dziecku jest źle, faktycznie dziecko jest samotne, nie ma uczucia itd., ale zaręczam - bo kiedyś tu bardzo ładnie pani posłanka mówiła o tym, że najsmutniejsze są oczy dziecka z domu dziecka -zapewniam panią, że najsmutniejsze oczy dziecka są wtedy, kiedy dziecko przychodzi z domu rodzinnego, jest molestowane, bite, głodzone. Zapewniam panią o tym, bo jestem świadkiem takich sytuacji od wielu lat, kiedy dziecko jest traktowane w rodzinie gorzej...</u>
          <u xml:id="u-57.9" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-57.10" who="#PoselBozenaKotkowska"> Nie będę tutaj tego komentować i już, panie marszałku, przepraszam. Tak więc, proszę państwa, nie można likwidować takiej opieki, trzeba robić wszystko, żeby funkcjonowały też inne formy opieki zastępczej, ponieważ są one lepszym rozwiązaniem; powinny być zapewnione wszystkie formy opieki, ponieważ nie wszystkie dzieci nadają się do jednej, takiej, która nam się wydaje, formy opieki zastępczej. Apeluję w związku z tym do pana rzecznika, który ma wiedzę na ten temat, żeby jednak dobrze się zastanowił nad konkretną likwidacją domów dziecka. Proszę wybaczyć, jeśli nie zgadzam się tu z niektórymi głosami, ale robię to dla dobra dzieci.</u>
          <u xml:id="u-57.11" who="#PoselBozenaKotkowska">Ostatnia kwestia to apel do pana rzecznika, ale i do nas. Nie będę mówić o wszystkich sprawach, bo już nie zdążę. Panie rzeczniku, chodzi o kwestię kompetencji. Były piękne poprawki Senatu i te poprawki nie zostały przez parlament, Sejm przyjęte. Nadawały panu kompetencje, dzięki którym dzisiaj dałby nam pan lekcję, mógłby pan zaskarżyć nasze ustawy do Trybunału Konstytucyjnego. Czy ma pan taką moc? Nie. Rzecznik praw obywatelskich może to zrobić, rzecznik praw obywatelskich ma większe kompetencje. Nasz rzecznik praw dziecka czasami nawet wbrew nam powinien to zrobić, powinien być bardziej stanowczy, ale - jak mówię - cieszę się, bo to są pana początki, gratuluję tych początków, bo - generalnie mówiąc - pozytywnie oceniam pana pracę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-57.12" who="#PoselTomaszKulesza">(Bardzo ładnie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">To były wystąpienia w imieniu klubów, kół i pani poseł niezrzeszonej.</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Zgłosiło się 35 osób do zadania pytań. Jesteśmy już opóźnieni, w związku z tym przeprowadzimy te pytania w wersji jednominutowej.</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#GlosyZSali">(Półtorej.)</u>
          <u xml:id="u-58.4" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Widzę powszechną aprobatę. Ponieważ państwo to akceptują, to zwiększam ten czas do półtorej minuty.</u>
          <u xml:id="u-58.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-58.6" who="#PoselMariaZuba">(To akceptujemy.)</u>
          <u xml:id="u-58.7" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Proszę jednak o nieprzekraczanie tego czasu. Zwięzłość to również sposób na komunikowanie się z dziećmi, nie zawsze musi to być opowiadanie.</u>
          <u xml:id="u-58.8" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-58.9" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Pierwszy zada pytania pan poseł Henryk Gołębiewski z klubu Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#PoselHenrykGolebiewski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#PoselHenrykGolebiewski">Panie Marszałku! Panie Rzeczniku! Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Z wielkim zainteresowaniem wysłuchałem pana wypowiedzi, chociaż pewne stwierdzenia napawające smutkiem korespondują z wypowiedziami sprzed tygodnia rzecznika praw obywatelskich. Chodzi mi o bardzo złe traktowanie wystąpień i bardzo, mówiąc najdelikatniej, nieprecyzyjne odpowiedzi resortów na problemy, które panowie sygnalizujecie. W związku z tym chciałbym zapytać: Czy podejmowaliście panowie, ewentualnie łącznie, jakiekolwiek działania, które zmieniłyby tę sytuację, sytuację wręcz szokującą?</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#PoselHenrykGolebiewski">Panie ministrze, mówił pan o opiece materialnej. Zbrakło mi bardzo szczególnej informacji w kontekście tej opieki, mianowicie informacji o wypoczynku dzieci i młodzieży. Pan poseł Karasiewicz był uprzejmy o tym mówić. Niestety, z przykrością trzeba stwierdzić, że w minionych latach bardzo zmniejszyła się możliwość wypoczynku. W tym roku prawdopodobnie tylko 40% dzieci będzie wypoczywać. Chciałbym zapytać: Jakie działania w związku z tym zamierza pan podjąć?</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#PoselHenrykGolebiewski">Panie Ministrze! Wczoraj na posiedzeniu Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży byliśmy bardzo zasmuceni informacją dotyczącą trudów edukacyjnych polskich dzieci w zagranicznych szkołach. Uprzejmie proszę o zainteresowanie się tym problemem.</u>
          <u xml:id="u-59.4" who="#PoselHenrykGolebiewski">Na koniec chciałbym panu w sposób szczególny podziękować za to, co uczynił pan w pierwszych dniach swojej pracy w ubiegłym roku, ratując - tak to godzi się powiedzieć - stałe schronisko młodzieżowe w Pobierowie, które już miało być zlikwidowane, a w którym przebywa w ciągu roku ponad 12 tys. dzieci i młodzieży. Dziękuję panu bardzo.</u>
          <u xml:id="u-59.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Pan poseł Wojciech Ziemniak, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#PoselWojciechZiemniak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Rzeczniku! W ostatnim czasie było wiele zdarzeń, których ofiarami były dzieci. Chciałbym odnieść się do tragedii we Wschowie, gdzie ofiarą była ośmioletnia dziewczynka, a oprawcą piętnastoletni, niedostosowany społecznie chłopak.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#PoselWojciechZiemniak">Na kanwie tego zdarzenia mam następujące pytania. Pierwsze: Dlaczego jest bardzo długi okres na realizację wniosków o wszczęcie postępowania o demoralizację, a potem długa procedura związana z badaniem w rodzinnych ośrodkach dignostyczno-konsultacyjnych? Te ośrodki podlegają Ministerstwu Sprawiedliwości, działają na zlecenie sądu, a cały proces trwa nawet do jednego roku. Stąd też bierze się to, że młodzież przebywa tam, gdzie właśnie jest.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#PoselWojciechZiemniak">Drugie pytanie: Czy nie należałoby zwiększyć liczby miejsc w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych? Z powodu braku miejsc występuje długi okres oczekiwania na realizację skierowania, nawet do dwóch lat. Jest to właśnie kolejny problem.</u>
          <u xml:id="u-61.3" who="#PoselWojciechZiemniak">Trzecie pytanie: Czy słuszne jest działanie polegające na powrocie wychowanków z młodzieżowych ośrodków wychowawczych do domów dziecka z powodów skreślenia m.in. za ucieczki? Oni wielokrotnie uciekają i za karę wracają do domu dziecka. Czy nie jest to właśnie problem do rozwiązania? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-61.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Głos zabierze pan poseł Tadeusz Arkit, Platforma Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#PoselTadeuszArkit">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#PoselTadeuszArkit">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Pragnę poruszyć kilka kwestii dotyczących zagrożenia oraz poprawy bezpieczeństwa dzieci w związku z funkcjonowaniem sieci internetowych oraz telefonii komórkowej.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#PoselTadeuszArkit">Obowiązujące przepisy nie zabezpieczają skuteczności ścigania przez Policję czynów, które stanowią studium przygotowania z użyciem nowych technologii do popełnienia przestępstwa o charakterze seksualnym na szkodę dziecka, np szantaż, uwodzenie, zachęcanie do spotkań za pośrednictwem Internetu lub telefonii komórkowej.</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#PoselTadeuszArkit">Na jakim etapie znajdują się sprawy związane z wprowadzeniem przepisów umożliwiających organom ścigania stosowanie prowokacji w takich sytuacjach?</u>
          <u xml:id="u-63.4" who="#PoselTadeuszArkit">I druga kwestia: Czy przygotowane są zmiany wprowadzające przepisy penalizujące propagowanie pornografii? Wiem, że są to pytania głównie do ministra sprawiedliwości, ale rozumiem, że te kwestie są szczególnie istotne i bliskie panu rzecznikowi jako zapewniające bezpieczeństwo dzieciom, stąd dzisiaj również to pytanie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-63.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Głos zabierze pan poseł Artur Górski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#PoselArturGorski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Rzeczniku! Zgodnie z ustawą o rzeczniku praw dziecka rzecznik działa na rzecz ochrony praw dziecka, w tym prawa do życia od chwili poczęcia.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#PoselArturGorski">W informacji o działalności za 2008 r. rzecznik informuje, że w roku tym zgłoszono do niego ogółem 226 spraw związanych z prawem do życia i ochrony zdrowia. Przede wszystkim kierowano sprawy dotyczące utrudnień, na jakie kobiety ciężarne napotykają w zakresie dostępu do bezpłatnych świadczeń medycznych, realizacji urlopu macierzyńskiego czy uzyskania innych świadczeń. Sprawy te wymagały od rzecznika udzielania matkom informacji, ale także podejmowania interwencji, jednak tylko jedno wystąpienie generalne rzecznika w ubiegłym roku dotyczyło kwestii prawa do życia i ochrony zdrowia dzieci nienarodzonych. Rzecznik wystąpił do ministra zdrowia o objęcie wszystkich kobiet w ciąży badaniami profilaktycznymi na obecność HIV w organizmie.</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#PoselArturGorski">Mam zatem pytania. Jaki efekt przyniosło to wystąpienie generalne? Ile wpłynęło spraw dotyczących ochrony życia dziecka poczętego? Jakiego rodzaju były to sprawy? Czy w tej kwestii rzecznik podejmował interwencje i czy przyniosły one oczekiwany efekt? Czy zdaniem pana rzecznika obecnie polskie prawo w sposób wystarczający chroni życie i zdrowie dziecka w okresie prenatalnym? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-65.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Głos zabierze pan poseł Tomasz Kulesza, Platforma Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#PoselTomaszKulesza">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie Rzeczniku! Okres wakacji to powinien być czas radosnego wypoczynku naszych dzieci, naszej młodzieży. Niestety często zdarza się tak, że w czasie wakacji dochodzi do nieszczęśliwych zdarzeń. Żeby ich uniknąć, chciałbym zadać kilka pytań panu rzecznikowi. Jakie działania zostały podjęte przez rzecznika praw dziecka w celu zapewnienia bezpieczeństwa dzieciom i młodzieży korzystającym z różnych form wypoczynku wakacyjnego? Czy zostały podjęte działania na rzecz bezpieczeństwa dzieci w gospodarstwach rolnych i na czym te działania polegają? Ostatnie pytanie: Jakie działania zostały podjęte w celu podniesienia poziomu bezpieczeństwa dzieci korzystających z placów zabaw i innych miejsc rekreacyjnych? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Głos zabierze pan poseł Marek Kwitek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#PoselMarekKwitek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Rzeczniku! Bardzo ważnym zadaniem państwa jest zapewnienie dziecku niepełnosprawnemu życia w warunkach gwarantujących poszanowanie godności i umożliwienie mu osiągnięcia niezależności oraz stworzenie możliwości aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa. Jednym z działań rzecznika praw dziecka było wystąpienie generalne w zakresie praw dzieci niepełnosprawnych, dotyczące przerwania prac przez Ministerstwo Edukacji Narodowej nad programem wczesnej interwencji. W związku z tym chciałbym zapytać pana rzecznika: Jakie były przyczyny przerwania prac nad wdrożeniem tzw. programu wczesnej interwencji? Tym bardziej że pilotażowy program rządowy ˝Wczesna wielospecjalistyczna, kompleksowa, skoordynowana i ciągła pomoc dziecku zagrożonemu niepełnosprawnością lub niepełnosprawnemu oraz jego rodzinie˝, który funkcjonował w latach 2005-2007, sprawdził się jako kompleksowa możliwość działań wysokospecjalistycznych. Drugie pytanie: Czy jest wyznaczona jakaś granica wieku dziecka niepełnosprawnego, do którego matka może przebywać razem z nim w szpitalu podczas turnusu rehabilitacyjnego? Czy jakieś przepisy regulują tę sprawę? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Pan poseł Sylwester Pawłowski z klubu Lewica zabierze głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#PoselSylwesterPawlowski">Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Panie Rzeczniku! Większość mówców w trakcie dzisiejszej debaty z życzliwością i uznaniem odnosi się do podejmowanych przez pana działań, obdarzając mandatem zaufania na kolejne lata piastowania tego stanowiska. Pragnę osobiście dołączyć do tego grona. Niemniej jednak chciałbym zwrócić się do pana z kilkoma pytaniami.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#PoselSylwesterPawlowski">Otóż wielokrotnie wskazywał pan na potrzebę przywrócenia opieki medycznej w szkołach na wszystkich poziomach nauczania, podkreślając wieloletnie zaniedbania, miało to miejsce również podczas dzisiejszego pana wystąpienia. To zaniedbanie obserwujemy głównie na terenach wiejskich. Z uwagi na wieloaspektowy charakter problemu, wykraczający poza kompetencje ministra edukacji narodowej, istnieje potrzeba, a nawet, powiedziałbym: konieczność podjęcia zintegrowanych działań wielu organów administracji państwowej i samorządowej. Jakich konkretnych działań w tej sprawie można w najbliższym czasie i dłuższej perspektywie oczekiwać od rzecznika praw dziecka? Na 76 wystąpień generalnych rzecznika praw dziecka w 2008 r. tylko jedno kierowane było do prezesa Najwyższej Izby Kontroli i dotyczyło wykonywania przez powiatowe centra pomocy rodzinie</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-71.3" who="#PoselSylwesterPawlowski"> obowiązków ustawowych związanych z funkcjonowaniem instytucjonalnych form opieki nad dziećmi i tworzeniem rodzinnych form opieki zastępczej. W mojej ocenie istnieje potrzeba, a nawet konieczność, skierowania do NIK szeregu wniosków o przeprowadzenie kontroli w sprawach, które w opinii rzecznika praw dziecka mają znaleźć systemowe rozwiązania. Te bowiem muszą wynikać z rzetelnej i profesjonalnej analizy danego zjawiska, a nie tylko z opinii i ocen poszczególnych resortów. Jaki pogląd prezentuje pan w sprawie szerszego włączenia do swoich działań Najwyższej Izby Kontroli? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-71.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Głos zabierze pan poseł Andrzej Jaworski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#PoselAndrzejJaworski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Rzeczniku! Powiedział pan, że zrobi pan wszystko, aby walczyć z przemocą wobec dzieci. To bardzo ważne słowa. Moje pytanie jest krótkie: Czy przygotowuje pan definicję walki z przemocą wobec dzieci? Najczęściej mówi się o przemocy fizycznej, ale zapomina się o przemocy psychicznej, mam na myśli zwłaszcza gwałt zadawany dzieciom np. poprzez gry komputerowe. To zagrożenie jest ogromne. Wielkie koncerny zarabiają na tym olbrzymie pieniądze, a dzieci są epatowane nienawiścią, są uczone negatywnych zachowań w stosunku do innych dzieci i do dorosłych. Jest to bardzo ważny aspekt, o którym obecnie się zapomina. Wydaje mi się, że gdyby pan rzecznik zbudował taką definicję bardzo szeroko, byłoby to pomocne dla wszystkich organów, które zajmują się tą sprawą, i pomogłoby to w bardzo istotny sposób w tym, aby zaprzestano atakowania naszych dzieci poprzez ten elektroniczny sposób przekazu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Głos zabierze pani poseł Ewa Malik, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#PoselEwaMalik">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Szanowny Panie Rzeczniku! W sprawozdaniu podaje pan informację, że w tym roku zostaną podniesione progi dochodowe, od których zależy dostępność świadczeń rodzinnych. Dla porządku przypomnę, iż te progi nie były zmieniane od 5 lat. Czy zapowiadany termin listopadowy w związku z tym rzeczywiście jest realny? Bo zdaje pan sobie sprawę z tego, że sfera biedy w Polsce poszerza się niebezpiecznie z powodu narastającego bezrobocia.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#PoselEwaMalik">Każde dziecko ma prawo do nauki. Czy pana uwagę zwróciły bardzo wysokie ceny podręczników szkolnych? Komplet podręczników dla pierwszej klasy kosztuje ok. 300 zł. Rodzina z trójką dzieci musi wydać w tym wypadku sporo ponad 1000 zł. Czy występował pan w związku z tym do pana ministra edukacji w tej sprawie i prosił o wyjaśnienia, tak by w przyszłości zapobiec takiej sytuacji?</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#PoselEwaMalik">Rozpoczęły się już wakacje i chciałabym zapytać, jak pan ocenia skalę wypoczynku dzieci i młodzieży w czasie tegorocznego lata. Pytam o to w kontekście działań rządu Platformy i PSL, który niestety obciął kwotę przeznaczoną na ten cel.</u>
          <u xml:id="u-75.3" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-75.4" who="#PoselEwaMalik">Ponadto mam jeszcze takie pytanie: Czy pan zasięgał już informacji o tym, jaką kwotę wyasygnował rząd na zorganizowanie wypoczynku dla dzieci powodzian? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-75.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Głos zabierze pani poseł Jadwiga Wiśniewska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#PoselJadwigaWisniewska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#PoselJadwigaWisniewska">Panie Marszałku! Panie Rzeczniku! Wysoka Izbo! Na początku swojej działalności jako rzecznik praw dziecka określił pan, że priorytet to walka z ubóstwem, w jakim żyją dzieci. Chciałabym pana zapytać, czy pan wie, że ponad 50 tys. dzieci w Polsce nie skorzystało z możliwości otrzymania stypendium, bo próg dochodowy był określony zbyt nisko. Ten priorytet określił pan w ubiegłym roku. Minął rok. W sprawozdaniu pisze pan, że na jesieni Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej zapowiada podniesienie tego progu. Chciałabym zapytać, czy pan w tej kwestii skuteczność i dynamikę swoich działań ocenia pozytywnie.</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#PoselJadwigaWisniewska">Kolejna sprawa związana jest ze zdrowym żywieniem dzieci. Czy zainteresował pana problem żywienia dzieci w polskich szkołach? Chodzi mi o sklepiki szkolne, w których sprzedawana jest żywność pozostawiająca wiele do życzenia, najczęściej jest to fast food. Pisze pan, że ponad 90% polskich dzieci ma próchnicę, zwraca pan uwagę na problem otyłości. Czy pan nie widzi tu korelacji z tym, że w szkole, gdzie powinniśmy promować zdrowe żywienie dzieci, proponujemy naszym dzieciom chipsy, lemoniady i coca-colę? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-77.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Głos zabierze pani poseł Teresa Wargocka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#PoselTeresaWargocka">Panie Marszałku! Panie Rzeczniku! Szanowna Izbo! W zasadzie sprawozdania nie odbiegają od siebie treścią. Mamy obraz łamania praw dzieci w Polsce w wielu obszarach i w dużym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#PoselTeresaWargocka">Chciałabym wrócić do tematu, który podjęliśmy w ubiegłym roku, nowelizując ustawę o Rzeczniku Praw Dziecka. Wyposażyła ona pana rzecznika w nowe kompetencje. W związku z tym mam pytania. Zaznaczę również, że budżet rzecznika praw dziecka został zwiększony w 2009 r. Nie wynika to ze sprawozdania, a więc proszę o udzielenie odpowiedzi: W jakim zakresie w 2008 r. korzystał pan z instrumentów nowej ustawy o Rzeczniku Praw Dziecka? Czy w pana urzędzie dokonano zmian organizacyjno-kadrowych, aby te nowe kompetencje mogły być skutecznie realizowane?</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#PoselTeresaWargocka">Dzisiaj przedstawiciele klubów, którzy w ferworze walki politycznej odwoływali panią rzecznik Sowińską z pełnionej funkcji, wyrazili słowa akceptacji i uznania dla pana działalności. Ja również w związku z pełnioną przez pana funkcją mam ogromne oczekiwania, życzę panu sukcesu, niemniej jednak chciałabym zauważyć, że sukces pana rzecznika praw dziecka, jego działań zależy od poparcia politycznego, jakie zostanie mu udzielone w tej Izbie. Myślę, że jest to ogromne zobowiązanie Platformy Obywatelskiej i PSL-u. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Głos zabierze pani poseł Joanna Fabisiak, Platforma Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#PoselJoannaFabisiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie rzeczniku, cytował pan wypowiedzi dzieci o rodzinie. Były to wypowiedzi piękne, bo oczywiście dla każdego dziecka mama i tata są najważniejsi. To nawet nie jest ważne, czy czasami mama i tata są uzależnieni, bo dziecko mówi: bardzo go kocham i będę go kochał. To jest piękne i dobre.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#PoselJoannaFabisiak">Czy nie obserwuje pan, że często różnorodne instytucje powołane do wsparcia rodziny bardziej zajmują się usuwaniem skutków zachowań patologicznych, mniej już profilaktyką, a najmniej wzmocnieniem wartości i ważności rodziny? Chciałabym spytać, czy podejmuje pan działania, aby tę ważność rodziny wzmocnić, a tym samym, by uczynić wszystkie dzieci szczęśliwe. Innej drogi nie ma.</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#PoselJoannaFabisiak">Pytanie drugie dotyczy sprawozdania pierwszego za 2007 r., kiedy to były rzecznik, pani rzecznik wystąpiła w sprawie bezpieczeństwa sanitarnego produktów dla dzieci. To bardzo ważny problem. Obserwuję tę sprawę, jak wygląda w mediach. W 2008 r. kilkakrotnie czytałam o produktach dla dzieci, o niebezpiecznych zabawkach, a nawet o jakichś skaleczeniach, dokładnie już w tej chwili nie pamiętam, jakie to były uszkodzenia ciała, ale one miały miejsce. Czy śledził pan tę sprawę? Czy w ślad za tym wystąpieniem poszły konkretne działania? Mam świadomość, że jest to bardzo trudne, bo dotyczy zabawek, dotyczy także np. receptur, przepisów czy składu podawanego na produktach spożywczych. Jeśli nie ma podanego takiego składu, a dziecko alergiczne zje produkt, który zawiera składnik dla niego niedozwolony, to choruje. Te różne przykłady można by mnożyć. Problem jest naprawdę bardzo ważny. Stąd moja ciekawość wynikająca z troski o dzieci, jakie działania są podejmowane w tej sprawie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Głos zabierze pani poseł Magdalena Kochan, Platforma Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Proszę uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#PoselMagdalenaKochan">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Panie rzeczniku, jak pan ocenia system instytucjonalnej opieki nad dzieckiem z punktu widzenia prawidłowego rozwoju emocjonalnego i psychicznego dziecka, jego poczucia bezpieczeństwa i szczęśliwego dzieciństwa?</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#PoselMagdalenaKochan">Czy monitoruje pan lub czy zamierza monitorować przyjęcia dzieci i młodzieży niepełnosprawnych do wybranych przez te dzieci szkół? Czy dyrektorzy tych szkół i organy je prowadzące przestrzegają praw konstytucyjnych tej grupy dzieci i reagują na wszelkie przejawy dyskryminacji?</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#PoselMagdalenaKochan">Ostatnie, szczegółowe pytanie: Czy badał pan lub bada sprawę dzieci z rodzinnego domu dziecka w Gdyni, u których specjaliści ze Specjalistycznego Ośrodka Wsparcia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie w Gdyni stwierdzili syndrom traumy przeżytej w poprzednich miejscach ich pobytu, w placówkach opiekuńczo-wychowawczych w Gdyni i w Gdańsku? Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Głos zabierze pan poseł Szymon Stanisław Giżyński, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#PoselSzymonStanislawGizynski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Czy pan rzecznik podzieli pogląd, iż podstawową misją pańskiego urzędu, obok obrony polskich dzieci przed rzeczywistymi patologiami i zagrożeniami, jest instytucjonalna działalność na rzecz obrony praw rodziców, właśnie w imię dobra dziecka? Jakie miejsce w strategii działań pana rzecznika na rzecz dobra polskich dzieci zajmują tradycyjne wartości polskiej rodziny, która budowana jest na gruncie reguł, hierarchii i autorytetu, w tym przede wszystkim autorytetu rodziców?</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#PoselSzymonStanislawGizynski">Największym dobrem, jakie pański urząd może ofiarować i zapewnić polskim dzieciom, jest spójny przekaz wartości, w imię których pan i pański urząd powinien działać. Czy są to fundamenty przykazań Bożych: miłuj bliźniego swego jak siebie samego, czcij ojca swego i matkę swoją, a także fundamenty polskiego patriotyzmu, miłości ojczyzny? Czy w imię tych najistotniejszych wartości bronił i broni pan rzecznik polskie dzieci przed skutkami reform oświatowych pani minister Katarzyny Hall, których jeden szkodliwy segment trafnie definiuje tytuł prasowy, zaczerpnięty z ważnego polskiego dziennika ˝Sześciolatki w czarnej dziurze edukacji˝, a drugi, jeszcze groźniejszy segment reform programowych pani minister Hall może okazać się drogą do wynaradawiania polskich dzieci, gdyż ogranicza się im dostęp do historii ojczystej i poznania skarbów ojczystej literatury? Czy pan rzecznik dostrzega te zagrożenia i przeciwdziała im? Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#PoselTomaszKulesza">(Dostrzega.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Głos zabierze pani poseł Elżbieta Streker-Dembińska z klubu Lewica.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#PoselElzbietaStrekerDembinska">Panie Marszałku! Szanowny Panie Rzeczniku! Wysoka Izbo! Chciałabym zwrócić uwagę panu rzecznikowi na problem, o którym była przed chwilą mowa. Mam na myśli kwestię ognisk opiekuńczych, pogotowi opiekuńczych, gdzie dzieci powinny przebywać przez krótki czas, ale niestety zdarza się tak, że przebywają w nich dość długo. Są to dzieci po przejściach, z poturbowanych rodzin. Znajdują się wśród nich również dzieci, które wymagają pomocy specjalistycznej, socjoterapii, różnego rodzaju działań resocjalizacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#PoselElzbietaStrekerDembinska">Metodą i sposobem, aby pomóc tym właśnie dzieciom, są młodzieżowe ośrodki wychowawcze, młodzieżowe ośrodki socjoterapeutyczne. To tam powinny trafiać dzieci, które mają problemy i powinny być poddane resocjalizacji. Natomiast przebywają one razem z dziećmi, które kierowane są do pogotowia opiekuńczego, mieszkają tam czasami dość długo i choć wcześniej nie stwarzały problemów, niestety, pobyt w takim środowisku sprawia, że ulegają negatywnym wpływom.</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#PoselElzbietaStrekerDembinska">Mam konkretne pytanie: Ile interwencji w sprawach dotyczących dzieci, które przebywają w pogotowiach opiekuńczych, podejmował pan rzecznik? W jaki sposób zamierza pan wpłynąć na ministra edukacji, aby zwiększyć liczbę ośrodków wychowawczych i socjoterapeutycznych, ponieważ w tej chwili na miejsce w tych ośrodkach czeka się bardzo długo?</u>
          <u xml:id="u-87.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Głos zabierze pani poseł Maria Zuba, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#PoselMariaZuba">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#PoselMariaZuba">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Rzeczniku! Powiem ogólnie. Pana sprawozdanie i przekazane przez pana informacje są bardzo smutne. Braki i naruszenia prawa, na które zwraca pan uwagę, są ogromne i dotkliwe dla naszych polskich dzieci. Podejmuje pan m.in. bardzo liczne interwencje w zakresie zabezpieczenia im dostępu do opieki medycznej. Zdrowie, a szczególnie zdrowie dziecka, to najważniejsza rzecz i największy dla nas skarb. Niestety, w systemie opieki zdrowotnej ostatnio najważniejsze stały się pieniądze, dlatego nie ma opieki medycznej w szkołach. Dostęp do stomatologa czy szpitala jest utrudniony, a wizyta u ortodonty może być realizowana tylko za odpłatnością.</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#PoselMariaZuba">Efektem pana działań po rozpoznaniu sprawy jest najczęściej poinformowanie zainteresowanych o możliwości odwołania się.</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#PoselMariaZuba">Te procedury trwają, czas ucieka, natomiast choroba rozwija się i dziecko traci zdrowie. Proszę o szerszą informację. Chciałabym, aby była ona informacją na piśmie, jeżeli nie będzie mogła być dzisiaj szczegółowa. I jakie są efekty pana działania mającego na celu to, aby w każdej szkole na nowo zaczęły funkcjonować gabinety lekarskie, w których zagwarantowane byłyby dyżury lekarza i pielęgniarki?</u>
          <u xml:id="u-89.4" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-89.5" who="#PoselMariaZuba"> Chciałabym też zapytać, jakie podjął pan działania, aby zabezpieczyć polskie szkoły za granicą. Istnieje zagrożenie likwidacji polskich szkół. Według jakich kryteriów ocenia pan sprawność i efektywność działań biura rzecznika?</u>
          <u xml:id="u-89.6" who="#PoselMariaZuba">Ponadto nawet obecne prawo gwarantuje panu możliwość podejmowania inicjatywy ustawodawczej. Jakie podjął pan konkretne działania, w oparciu o współpracę z jakimi resortami czy może z Sejmem, aby takie inicjatywy ustawodawcze były realizowane? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-89.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Głos zabierze pan poseł Edward Siarka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#PoselEdwardSiarka">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#PoselEdwardSiarka">Wysoki Sejmie! W sprawozdaniu rzecznika praw dziecka poruszonych jest wiele kwestii związanych z prawem dziecka do życia w rodzinie. Ten obszar działalności i aktywności pana rzecznika jest szczególnie cenny, jeżeli rzeczywiście ma na celu wspieranie rodziny. Jednym z takich trudnych zjawisk, które dotyczą naszych rodzin, jest emigracja zarobkowa. Rodzi ona wiele problemów, od rozbicia rodziny, przez trudności wychowawcze w szkole, aż po porzucenie dzieci, którymi opiekuje się starsze rodzeństwo czy też dziadkowie. W ostatnim czasie zajmowałem się tzw. eurosieroctwem. Badanie tego zjawiska wskazuje, że w niektórych regionach Polski, a właściwie w niektórych gminach, bo na tym się skupiłem, obejmuje ono 20% naszych dzieci. Chodzi o taką sytuację, kiedy to na stałe za granicą przebywa jeden bądź dwoje rodziców. Do tego problemu różnie podchodzą gminy, z czym się spotkałem, ale i Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, które de facto tego problemu za bardzo dostrzegać nie chce. Tematem próbowała zainteresować posłów Fundacja Prawo Europejskie, ale nie spotkało się to też z szerszym naszym odzewem.</u>
          <u xml:id="u-91.2" who="#PoselEdwardSiarka">W tej sytuacji chcę zapytać, czy rzecznik praw dziecka widzi możliwość podjęcia działań w szerszym zakresie, które pozwoliłyby dokładnie zbadać problem eurosieroctwa i wskazać kierunki postępowania, które ograniczyłoby negatywne skutki tego zjawiska. Jak przygotować rodziny, ośrodki pomocy społecznej, pedagogów, parafie, szkoły do niesienia pomocy, do pracy z dziećmi, które dotyka eurosieroctwo? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-91.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Głos zabierze pani poseł Izabela Jaruga-Nowacka z klubu Lewica.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#PoselIzabelaJarugaNowacka">Panie marszałku, ja mam trzy pytania do pana rzecznika.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#PoselIzabelaJarugaNowacka">Pierwsze: Panie rzeczniku, czy podjął pan działania, aby Polska wreszcie zniosła zastrzeżenia do ONZ-owskiej Konwencji o prawach dziecka?</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#PoselIzabelaJarugaNowacka">Drugie pytanie. Pan dobrze wie, że w Polsce dzieci nie mają dostępu do rzetelnej wiedzy o życiu seksualnym człowieka.</u>
          <u xml:id="u-93.3" who="#PoselJadwigaWisniewska">(Obsesje.)</u>
          <u xml:id="u-93.4" who="#PoselIzabelaJarugaNowacka">Edukują się generalnie na trzepaku albo u tak samo niekompetentnych jak on koleżanek i kolegów. Jak pan też z pewnością wie, bo mówiłam o tym w komisji, od września w lasce marszałkowskiej leży projekt, który przewiduje obligatoryjny udział dzieci w zajęciach z życia seksualnego człowieka. Pan dobrze wie, mówiąc o przemocy, że właśnie edukacja, wiedza dzieci może powstrzymać przed złym dotykiem, może obronić dziecko. Dziecko dowie się, że nie każda pieszczota niesie ze sobą dobro, że nie każdemu poleceniu dorosłego należy sprostać. Pytam więc pana, czy pan poprze to rozwiązanie, żeby wreszcie rzetelna wiedza o edukacji seksualnej człowieka była dla polskich dzieci dostępna.</u>
          <u xml:id="u-93.5" who="#PoselIzabelaJarugaNowacka">I ostatnie moje pytanie. Czy pan podjął jakiekolwiek działania w sprawie moim zdaniem bardzo niepokojących wydarzeń, które mają miejsce w Domu Dziecka w Gdyni? Tam, jak pan wie, właściwie ukarano wszystkich, którzy próbowali jakkolwiek dociec prawdy i tego, co się dzieje z dziećmi. Moim zdaniem przegranymi głównie będą dzieci. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-93.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Głos zabierze pan poseł Andrzej Szlachta, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#PoselAndrzejSzlachta">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#PoselAndrzejSzlachta">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Rzeczniku! Panie Ministrze! Do mojego biura poselskiego zgłosiła się duża grupa rodziców dzieci z poważną wadą słuchu, praktycznie są to dzieci niesłyszące. Dzieci te przy olbrzymim zaangażowaniu rodziców ukończyły szkoły podstawowe, gimnazja, a następnie w większości szkoły zawodowe. Po ukończeniu 18. roku życia zostały one pozbawione jakichkolwiek świadczeń ze strony państwa, orzecznicy Zakładu Ubezpieczeń Zdrowotnych bowiem nie uznają ich za osoby niepełnosprawne. Według orzeczeń lekarskich dzieci głuche, które ukończyły 18. rok życia, nie są osobami niepełnosprawnymi. Powstaje paradoksalna sytuacja - z jednej strony, zakłady pracy nie chcą zatrudniać osób głuchych ze względu na przepisy bhp, uznają te 18-letnie głuche dzieci za niezdolne do świadczenia pracy, z drugiej strony, Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie uznaje niepełnosprawności tych 18-letnich dzieci i nie przyznaje im świadczeń rentowych. Na barki rodziców spada trud utrzymania dzieci głuchych wchodzących w wiek dorosłości.</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#PoselAndrzejSzlachta">Stąd moje pytanie do pana rzecznika: Czy do rzecznika praw dziecka wpłynęły sprawy rent dla dzieci głuchych, które</u>
          <u xml:id="u-95.3" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-95.4" who="#PoselAndrzejSzlachta"> ukończyły 18. rok życia? Jaka jest skala problemu w całej Polsce w tym zakresie? I czy biuro rzecznika podejmowało te problemy w swojej dotychczasowej działalności? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-95.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Głos zabierze pan poseł Lech Kołakowski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#PoselLechKolakowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Rzeczniku! Panie Ministrze! Jednym z zadań wynikających z właściwej troski o prawa dziecka jest otoczenie dzieci opieką medyczną. W przytoczonej informacji pan rzecznik napisał m.in., iż w celu zagwarantowania dzieciom właściwej opieki należy stworzyć ramy prawne powalające monitorować stan zdrowia dzieci i młodzieży do 18. roku życia. System taki miałby pomóc prognozować zmiany w sytuacji zdrowotnej, likwidować czynniki zagrożeń. Naturalnym środowiskiem tak rozległego monitoringu jest szkoła, w której młodzież spędza wiele godzin dziennie. Tymczasem od pewnego czasu ograniczane są zadania, które do tej pory z powodzeniem wykonywały pielęgniarki i lekarze medycyny szkolnej. Istnieją rejony w kraju, gdzie opieki medycznej w szkołach praktycznie już nie ma. Ze sprawozdań jednostek samorządu wynika, że większość z nich nie może sobie pozwolić na dofinansowanie medycyny szkolnej. Czy rząd widzi możliwość udzielenia pomocy w tym zakresie i wsparcia gabinetów medycyny szkolnej, które są w stanie najpełniej monitorować stan zdrowia polskiej młodzieży?</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#PoselLechKolakowski">Ze statystyk wynika drastyczny wzrost przemocy wobec dzieci. Co jakiś czas słyszymy o kampaniach prowadzonych w mediach, na billboardach na rzecz zapobiegania takim sytuacjom. Czy były prowadzone - jeśli tak, to jakie -działania informacyjne podjęte bezpośrednio w szkołach? Mam na myśli tutaj takie działania, które polegają na uświadomieniu najmłodszym ich praw, ale również informowaniu, w jakich sytuacjach i gdzie powinny szukać pomocy. Czy w szkołach</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-97.3" who="#PoselLechKolakowski"> takie informacje są łatwo dostępne np. w postaci broszurek, czy pozostawione jest to wyłącznie pedagogom szkolnym? Czy były przeprowadzane badania, jaki jest stan wiedzy dzieci odnośnie do tego, gdzie i do kogo powinny zgłosić się o pomoc w sytuacjach, gdy czują się zagrożone?</u>
          <u xml:id="u-97.4" who="#PoselLechKolakowski">Ostatnie pytanie odnosi się do nasilającej się i - należy to chyba powiedzieć - w coraz mniejszym stopniu kontrolowanej przemocy w stosunkach między rówieśnikami w szkołach. Czy przewiduje pan jakiś szczególny system monitorowania tej sytuacji w kontekście wysłania 6-latków do szkół? To najsłabsze, bezbronne dziecko może być szczególnie narażone na przemoc ze strony starszych kolegów. Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-97.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Głos zabierze pani poseł Elżbieta Rafalska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#PoselElzbietaRafalska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Rzeczniku! Zwracam się z pytaniem dotyczącym świadczeń rodzinnych. Czy analizował pan sytuację dzieci z rodzin wielodzietnych, szczególnie pod kątem korzystania ze świadczeń rodzinnych? Mamy taką sytuację, że niezmieniane od lat kryterium dochodowe tak naprawdę uniemożliwia rodzinom korzystanie ze świadczeń rodzinnych. Można to obserwować w ciągu ostatnich lat. Mam takie dane z województwa lubuskiego, gdzie rodzina nawet z czwórką i większą liczbą dzieci ze względu na to zaniżone, niezmieniane od 5 lat kryterium dochodowe po prostu nie może być objęta możliwością korzystania z tych świadczeń. Mamy taką sytuację, że rodzina czteroosobowa, z rodzicami, którzy zarabiają najmniej, ile w Polsce można, a więc otrzymują minimalne wynagrodzenie wynoszące aktualnie 1276 zł, co daje łączne dochody w rodzinie 2500 czy 2600 zł, nie łapie się, proszę państwa, na świadczenia rodzinne, a przypomnę, że jest to system wsparcia rodziny, a nie system pomocy społecznej. Czy monitorował pan tę sprawę, czy występował pan też w tej sprawie, ponieważ rząd zapowiada, że podniesie same świadczenia, same zasiłki rodzinne, natomiast nie zmieni progu dochodowego, co spowoduje, że część osób dostanie wyższe zasiłki, ale ogromnie dużo rodzin tak naprawdę straci prawo do tych świadczeń? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Głos zabierze poseł Zbysław Owczarski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#PoselZbyslawOwczarski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Rzeczniku! W swym sprawozdaniu poinformował pan m.in., że podjął interwencję w sprawie przepełnionych klas i oddziałów, w tym także tzw. klas łączonych. Problem ten wynika przede wszystkim z tego, że nie ma stosownych przepisów ograniczających maksymalną liczbę uczniów w oddziałach szkolnych, a w przypadku takich przepełnień niestety bardzo negatywnie to wpływa na poziom kształcenia i wychowania dzieci i młodzieży. Czy w związku z tym zwrócił się pan do Ministerstwa Edukacji Narodowej o wydanie stosownego rozporządzenia, aby tę kwestię uregulować, i jaki jest konkretny wymierny efekt tego wystąpienia? Przypomnę, że problem ten nie jest rozwiązany do dnia dzisiejszego. Natomiast może on jeszcze bardziej się pogłębić, gdyż po ostatniej noweli ustawy o systemie oświaty, bardzo nieudanej moim zdaniem noweli, organy nadzorujące, czyli głównie kuratoria oświaty, utraciły możliwość pozytywnego opiniowania arkuszy organizacyjnych szkół, a więc także możliwość wpływu administracyjnego na ograniczenie właśnie tej maksymalnej liczby uczniów w oddziałach. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Głos zabierze pani poseł Joanna Kluzik-Rostkowska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#PoselJoannaKluzikRostkowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Rzeczniku! Od dwóch dni rząd Platformy Obywatelskiej, głównie to Platforma, ponieważ mówię o panu premierze Tusku, mówi głośno, że oto na szczęście w tej chwili przez Radę Ministrów przeszły założenia ustawy o pieczy zastępczej. To jest dobra wiadomość, ja się z tego cieszę, tym bardziej że bardzo podobny projekt Prawa i Sprawiedliwości od 4 stycznia 2008 r. leży w lasce marszałkowskiej i dzięki temu w końcu będziemy mogli nad nim pracować. Wiadomość ta jest dobra również dlatego, że rok 2009 jest Rokiem Rodzinnej Opieki Zastępczej uchwalonym uchwałą tego Sejmu. To jest tak naprawdę pierwsza jaskółka ewentualnych zmian.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#PoselJoannaKluzikRostkowska">Natomiast pan premier Tusk nie podaje już złej wiadomości, która jest jakby w pakiecie z tą dobrą, a mianowicie że ustawa, żeby miała sens, powinna kosztować 300 mln zł, a de facto Rada Ministrów przyjęła kwotę ledwie 35 mln zł, co tak naprawdę stawia pod dużym znakiem zapytania sens i jakość tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#PoselJoannaKluzikRostkowska">Moje pytanie jest takie: Czy pan przede wszystkim wie, że zamiast 300 mln będziemy mieli do dyspozycji ledwie 35 mln zł? Ja, wierząc w pana moc jako rzecznika praw dziecka, pytam, czy pan ma jakiś sposób na to, żeby przekonać ministra finansów - bo minister pracy stawał tutaj i walczył o to, żeby to było 300 mln - że 30 mln to nie jest to samo co 300. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-103.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Głos zabierze pani poseł Renata Butryn, Platforma Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#PoselRenataButryn">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Chciałabym nawiązać, panie rzeczniku, do wizyty na Podkarpaciu i do rozmowy właśnie m.in. z matkami dzieci niepełnosprawnych w fundacji ˝Szansa˝. One zwróciły uwagę na pewien problem, który jest bardzo istotny dla matek, dla rodzin opiekujących się dziećmi niepełnosprawnymi. Mówiły mianowicie o tym momencie, kiedy po porodzie otrzymują wiadomość o tym, że ich dziecko jest chore i zagrożone niepełnosprawnością. Skarżyły się na brak wsparcia w tym momencie, na brak rzetelnej informacji dotyczącej również tego, jak takim dzieckiem się opiekować i jak je rehabilitować. To ma kolosalne znaczenie, bo okazuje się, że w wielu wypadkach udzielenie takiej fachowej porady może obniżyć poziom niepełnosprawności. Chciałabym zapytać, czy pan podjął jakieś starania, żeby w związku z tym wprowadzić rozwiązania systemowe? Byłyby one istotne, gdyż bardzo często te pierwsze doby ważą o losie dziecka, czyli również o losie rodziny, która opiekuje się dzieckiem niepełnosprawnym.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#PoselRenataButryn">Drugie pytanie czy raczej może prośba związana z cyberprzemocą. Mówiliśmy o tym również w czasie prelekcji. I okazuje się, że nauczyciele wyrazili ogromne zainteresowanie przygotowaniem materiałów, które pomogłyby im przeprowadzić wywiadówki czy edukację rodziców. Nie ma chyba lepszej tarczy dla dziecka jak świadomy rodzic - rodzic świadomy zagrożeń, jakie płyną właśnie ze strony Internetu. Chciałabym prosić pana rzecznika o spowodowanie upowszechnienia tego typu materiałów, z których mogliby skorzystać nauczyciele rozmawiający bezpośrednio czy przeprowadzający wywiadówki z rodzicami. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Głos zabierze pan poseł Marek Rząsa, Platforma Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Proszę uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#PoselMarekRzasa">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#PoselMarekRzasa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Rzeczniku Praw Dziecka ze Współpracownikami! Przede wszystkim wyrazy uznania dla pana rzecznika za przywrócenie należnego szacunku i powagi sprawowanego przez pana urzędu w tak krótkim czasie. Pragnę również złożyć podziękowania za naprawdę wspaniały kontakt pana rzecznika z dziećmi, czego doświadczyłem ostatnio osobiście, kiedy pan był w Przemyślu. Zresztą order, który pan nosi w klapie, jest tego najlepszym dowodem. Myślę, że jedno z największych wyzwań pana rzecznika to będą działania na rzecz powszechnego dostępu dzieci do przedszkoli. O tym już dzisiaj mówiono. Priorytetem pańskich działań musi stać się powrót służby zdrowia do szkół. Mimo postępu cywilizacyjnego i technologicznego nadal mamy do czynienia z wypadkami dzieci, głównie podczas prac polowych oraz w gospodarstwach rolnych. Chciałbym dowiedzieć się, czy znana jest panu skala tego problemu i jakie działania będzie pan podejmował, aby eliminować tego typu przypadki? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Głos zabierze pani poseł Zdzisława Janowska, SDPL - Nowa Lewica.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#PoselZdzislawaJanowska">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Rzeczniku Praw Dziecka! Występuję w nietypowej roli, ponieważ los dziecka leży w ręku dwojga rodziców. Wiadomo, że jeśli małżeństwo się rozpada, dzieci zostają głównie z matkami, a druga osoba, ojciec bardzo często ma utrudniony kontakt z dzieckiem. Moja nietypowa rola dzisiaj polega na tym, że występuję tu jako rzecznik praw ojców do opiekowania się dziećmi i ich wychowywania. Otóż w moim biurze poselskim funkcjonuje klub ojców, jestem z nimi w kontakcie, wpływa wiele spraw, staram się udzielać im pomocy prawnej. Jestem świadkiem dramatów - dramatów polegających na tym, że mimo orzeczenia, wyroku mówiącego o tym, że dzieckiem opiekuje się dwoje rodziców, bardzo często matka utrudnia kontrakt dziecka z ojcem. To są dramaty ojców i stąd też ojcowie zorganizowali się w szeregu klubach, stowarzyszeniach, dobijają się do nas, zarówno do Senatu, jak i do Sejmu. Ostatnio odbyła się debata w Senacie, a także w Sejmie, w komisji sprawiedliwości. Stąd też moje pytanie do pana rzecznika jest następujące: Czy pan poprze zmiany, które będą</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#PoselZdzislawaJanowska"> postulowane w komisji sprawiedliwości, sprowadzające się m.in. do wprowadzenia kar - kar dla matek, które mimo że są zobowiązane do przekazywania opieki nad dzieckiem ojcu, z tego się nie wywiązują? Czy będzie pan również zwolennikiem propozycji dotyczących sprawowania tzw. opieki naprzemiennej matki i ojca, tak jak to dzieje się w wielu krajach europejskich? Czy będzie pan także rzecznikiem postulatów dotyczących zmiany orzeczeń wydawanych dotychczas przez te ośrodki, mówiących o więzi emocjonalnej ojca i matki, w sprawach, w których niestety w większości występują kobiety? Mają one ten stereotypowy, stronniczy stosunek do ojców, uważają, że ojcowie są głównymi sprawcami wszystkich nieszczęść, które mają miejsce w rodzinie. Tak więc mam pytanie o prawa ojców do wychowywania dzieci, do sprawowania nad nimi wspólnej opieki. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-109.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Głos zabierze pani poseł Bożena Kotkowska, niezrzeszona.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#PoselBozenaKotkowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Rzeczniku! Moje pierwsze pytanie będzie dotyczyło problemu, który nurtuje mnie od jakiegoś czasu. W Polsce obowiązuje prawny zakaz wykonywania pracy przez dzieci. Czy branża reklamowa nie omija tego zakazu? Wielogodzinna obecność na planie filmowym, wielogodzinne sesje zdjęciowe czy próby przed pokazami mody dziecięcej nie stanowią przecież zabawy. To jest ciężka praca, duży wysiłek. Nie chodzi mi o wydanie jakiegoś zakazu wykonywania pracy przez dzieci na przykład na castingach, chciałabym tylko bardzo prosić o zdiagnozowanie tego problemu. Wszyscy byliśmy ostatnio świadkami podobnej sytuacji, widzieliśmy dramat człowieka, który przez proces związany z tą branżą po prostu przeszedł.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#PoselBozenaKotkowska">Panie rzeczniku, chcę poruszyć też kolejną kwestię. Proszę o udzielenie informacji dotyczących badań, jeśli pan je ma, odnoszących się do tego, jaki jest stan dzieci, które trafiają do placówek opiekuńczo-wychowawczych, jaki jest ich stan psychiczny po traumach, których doświadczyły również w domu. Interesują mnie takie badania, proszę się potem do tego ustosunkować.</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#PoselBozenaKotkowska">Kolejna sprawa. Wiemy o tym, że ponad 5 mln dzieci ukończyło rok szkolny. Z doniesień medialnych wynika, że 4 mln dzieci nie wyjedzie na wakacje. Co pan zamierza zrobić w tej sprawie, jak pan zamierza w tej sytuacji działać?</u>
          <u xml:id="u-111.3" who="#PoselBozenaKotkowska">Ostatnia kwestia. W ustawie o systemie oświaty znajduje się zapis o niepełnosprawnościach sprzężonych. Czy jest on korzystny dla dzieci niepełnosprawnych? Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-111.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Głos zabierze pani poseł Bożena Szydłowska, Platforma Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-112.3" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Pan poseł Jerzy Gosiewski, Prawo i Sprawiedliwość, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#PoselJerzyGosiewski">Szanowny Panie Marszałku! Szanowny Panie Ministrze! Szanowny Panie Rzeczniku! Wysoka Izbo! Zgodnie z ustawą o rzeczniku praw dziecka rzecznik stoi na straży praw dziecka oraz działa na rzecz ochrony praw dziecka, w tym między innymi prawa do godziwych warunków socjalnych. W naszym, uboższym niż inne, panie ministrze - bo razem stamtąd pochodzimy - woj. warmińsko-mazurskim prawo dziecka do godziwych warunków socjalnych posiada szczególne znaczenie. Do mojego biura wpływa wiele zgłoszeń związanych z problemami zapewnienia dzieciom prawa do godziwych warunków socjalnych. Ewidentny tego przykład ma miejsce w gminie Korczew w powiecie Kętrzyn, gdzie burmistrz odmawia przyznania właściwego lokalu socjalnego rodzicom z małymi dziećmi. W tej sprawie i w podobnych sprawach wielokrotnie zwracałem się do rzecznika praw dziecka, który uczynił jedynie to, że przekazał zgłoszone problemy z powrotem do burmistrzów lub wójtów, a ci, podobnie jak wcześniej, odmówili dzieciom prawa do godziwych warunków socjalnych. Do kolejnych działań rzecznik już nie przystąpił. Dlaczego? Czy rzecznik, zgodnie ze swoimi kompetencjami, nie powinien podejmować działań, które zabezpieczą w sposób co najmniej przyzwoity prawa dziecka gwarantowane przez ustawę?</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#PoselJerzyGosiewski"> Z jakimi inicjatywami ustawodawczymi wystąpił pan rzecznik w celu zagwarantowania wszystkim polskim dzieciom, w tym również dzieciom z woj. warmińsko-mazurskiego, prawa do godziwych warunków socjalnych? Jeszcze jedno pytanie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Panie pośle...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#PoselJerzyGosiewski">To będzie ostatnie pytanie. Dlaczego pana numer zaufania jest mało znany wśród dzieci, a w niektórych regionach w ogóle nie jest znany, np. w naszym regionie? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Głos zabierze pan poseł Ryszard Zawadzki, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#PoselRyszardZawadzki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Panie Rzeczniku! Bardzo ważne jest przywrócenie opieki medycznej w szkołach, wyposażenie szkół w gabinety profilaktyki i pomocy przedlekarskiej. Cieszę się, że pan rzecznik zaakcentował ten problem w swoim wystąpieniu.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#PoselRyszardZawadzki">Chciałbym zapytać, jakie działania zostały podjęte, aby do praktyki medycyny szkolnej wdrożyć wszystkie założenia - bądź znaczącą ich część - wynikające z prawa do opieki zdrowotnej. Myślę o monitorowaniu stanu zdrowia uczniów, profilaktyce zagrożeń czy orzecznictwie na potrzeby ucznia i szkoły.</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#PoselRyszardZawadzki">Na podstawie analizy informacji rzecznika z roku 2007 i roku 2008 w zakresie prawa do nauki zauważyć można różnicę polegającą na tym, iż w roku 2007 rzecznik większy nacisk w pracy położył na sferę wychowawczą, na przykład walkę z agresją i przemocą w szkole itd. W 2008 r. pojawiają się problemy wychowawcze natury wielowątkowej, między innymi również dotyczące egzaminów, rekrutacji, przedszkoli itd. Czy według pana dotychczasowe programy wychowawcze szkół przynoszą pożądane efekty, a problemy wychowawcze, mimo że istnieją, są mniejsze?</u>
          <u xml:id="u-117.3" who="#PoselRyszardZawadzki">Jaka jest skuteczność wystąpień rzecznika w zakresie prawa do nauki? Proszę określić w procentach. Czy udało się panu załatwić na przykład możliwość wpisania na świadectwach szkolnych nazwy: śląskie zakłady naukowe?</u>
          <u xml:id="u-117.4" who="#PoselRyszardZawadzki">Oprócz wyrażenia opinii na temat aktów prawnych, które są kierowane do rzecznika, chciałbym zapytać, czy myśli pan o konkretnych propozycjach zmian legislacyjnych, a jeżeli tak, to jakich. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-117.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Proszę bardzo, głos zabierze pan poseł Paweł Suski, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#PoselPawelSuski">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#PoselPawelSuski">Panie Ministrze! Panie Rzeczniku! Wysoka Izbo! Moje pytanie dotyczy przemocy w rodzinie, która najczęściej odbywa się w czterech ścianach mieszkania, w zamkniętym domu. Jest to aspekt trudny do ujawnienia. Czy rzecznik praw dziecka planuje zainicjowanie instrumentów wszelkiego rodzaju: formalnych, edukacyjnych, mogących przyczynić się do większej aktynowości osób pokrzywdzonych, aby mogły bez obaw ujawniać fakt przemocy wobec nich i swobodniej docierać do nauczycieli czy do osób, które mogą pomóc w takiej sytuacji, wszcząć określone działania prawne, aby objąć pomocą i opieką te osoby?</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#PoselPawelSuski">Panie rzeczniku, Sejm proceduje nad ustawą, która w znacznym stopniu ma usprawnić ingerowanie odpowiednich służb w przypadku ujawnienia w rodzinie patologicznej przemocy wobec dziecka czy sytuacji, która uniemożliwia właściwą opiekę nad dzieckiem. Samorządy zgłaszają pewien problem, mianowicie taki, że taka forma, inicjatywa odbierania dzieci w sytuacjach rzeczywistego zagrożenia, rodzi kolejne skutki, z którymi samorządy nie będą mogły sobie poradzić, nie są przygotowane do tego, aby właściwie zająć się dzieckiem w takiej sytuacji, kiedy trzeba je odebrać rodzinie. Czy możemy na tym etapie spróbować wprowadzić mechanizmy i pomóc samorządom, oczywiście dla dobra dzieci? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-119.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Głos zabierze pani poseł Lidia Staroń, Platforma Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#PoselLidiaStaron">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie Rzeczniku! Wysoka Izbo! Mam dwa pytania. Pierwsze pytanie jest bardzo istotne, dlatego że zgłosili się do mnie rodzice zastępczy, zresztą w bardzo dużej liczbie. Chciałabym zapytać, panie rzeczniku, czy zna pan ten problem i czy zajął się pan nim lub zajmie. Państwo łoży na dziecko w wieku do lat 8 przebywające w rodzinie zastępczej około 900 zł, natomiast powyżej tego wieku kwota jest dużo mniejsza i wynosi około 600 zł. Pytam, dlaczego jest taka różnica w sytuacji, gdy potrzeby dzieci wraz z wiekiem rosną. Tych rodzin nawet nie stać na elementarną edukację, na to, aby kolejne dziecko, bo czasami jest kilkoro dzieci, wysłać do szkoły, szkoły średniej, wyższej. Należy także podkreślić, że utrzymanie dziecka w domu dziecka kosztuje miesięcznie 3000 zł. Dlatego pytam, czy pan występował o zmianę tego rozporządzenia. Ono reguluje te przepisy, choćby w zakresie wyrównania tych kwot. To znacznie poprawiłoby sytuację rodzin zastępczych.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#PoselLidiaStaron">I drugie, bardzo krótkie pytanie. Chodzi mi o problem braku opieki specjalistycznej. To też jest olbrzymi problem, dlatego że rodzice zastępczy bardzo często boją się zgłaszać do PCPR-ów, do ośrodków pomocy społecznej, dlatego że te służby będą uważały, że oni sobie nie radzą. Pytam, jak pan zamierza rozwiązać czy monitorować ten problem. Chodzi o specjalistyczną opiekę wychowawczą i pedagogiczną, a przede wszystkim psychologiczną dla tych dzieci po przejściach, z traumą. Czy planuje pan rozwiązanie tej sytuacji, choćby poprzez pomoc instytucjonalną? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Jako ostatni głos zabierze pan poseł Witold Namyślak, Platforma Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#PoselWitoldNamyslak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! W informacji rzecznika praw dziecka kolejny raz jest mowa o naruszaniu praw wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych. Sygnały o przypadkach stosowania wobec wychowanków przemocy fizycznej i psychicznej wpływają również do rzecznika. Występowały też przypadki naruszania praw do ochrony więzi rodzinnych poprzez utrudnianie widzeń i rozmów telefonicznych. W placówkach opiekuńczo-wychowawczych występują liczne problemy, które, jak czytamy w informacji, wynikają z nieprawidłowej klasyfikacji i rozmieszczenia wychowanków, braku gwarancji właściwej opieki nad wychowankami np. z zaburzeniami zachowania i emocji, nieodpowiedniego poziomu pracy wychowawczej.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#PoselWitoldNamyslak">Panie ministrze, czy ogólnie można stwierdzić, że sytuacja w tych placówkach poprawia się w porównaniu z innymi latami? Jakie ewentualne działania należy podjąć, by tę sytuację poprawić? Jaka jest ocena pana ministra założeń do projektu ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, przedłożonych przez panią minister pracy i polityki społecznej? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">O zabranie głosu proszę podsekretarza stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej pana Zbigniewa Włodkowskiego.</u>
          <u xml:id="u-124.3" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieEdukacjiNarodowejZbigniewWlodkowski">Panie Marszałku! Panie Rzeczniku! Panie i Panowie Posłowie! Ja również chciałbym wyrazić uznanie dla pracy pana rzecznika. Korzystając z tego, że mamy sprawozdanie roczne z pracy pana rzecznika, oraz z tego, że dzisiaj tutaj jestem, chciałbym podziękować panu rzecznikowi za współpracę z ministerstwem edukacji narodowej, szczególnie z moimi departamentami i ze mną. Wspólnie rozwiązujemy wiele problemów, miałem okazję kilkakrotnie z panem rzecznikiem omawiać ważne kwestie. Za kilka dni, myślę, że na początku tego miesiąca, chciałbym się spotkać z panem rzecznikiem. W tej sprawie wystosowałem kilka dni temu pismo, ale o tym kilka słów już przy konkretnym temacie.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieEdukacjiNarodowejZbigniewWlodkowski">Poruszonych zostało kilka ważnych kwestii, które próbujemy rozwiązać w działaniach międzyresortowych, do których zapraszamy również przedstawicieli pana rzecznika. Problem, który często przewijał się w głosach państwa posłów, dotyczy młodzieżowych ośrodków wychowawczych i młodzieżowych ośrodków socjoterapii. Drodzy państwo, trzeba mieć świadomość pewnego podziału na ośrodki szkolno-wychowawcze i ośrodki opiekuńczo-wychowawcze. Ten podział został dokonany w 2000 r. i za te ośrodki odpowiadają dwa resorty: młodzieżowe ośrodki wychowawcze i młodzieżowe ośrodki socjoterapii zostały przypisane do Ministerstwa Edukacji Narodowej, natomiast ośrodki opiekuńczo-wychowawcze do Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieEdukacjiNarodowejZbigniewWlodkowski">Żeby ułatwić zrozumienie problemu, chciałbym zająć państwu trochę czasu. Otóż do młodzieżowych ośrodków socjoterapii kierowani są nieletni na wniosek rodziców po orzeczeniu poradni psychologiczno-pedagogicznej, podkreślam: na wniosek rodziców. Natomiast do młodzieżowych ośrodków wychowawczych kierowani są nieletni w wyniku postanowienia sądu. Drodzy państwo, w tych ośrodkach odbywa się zorganizowany proces resocjalizacji, który trwa od kilkunastu miesięcy nawet do kilku lat. Do młodzieżowych ośrodków wychowawczych i do młodzieżowych ośrodków socjoterapii kierowani są również nieletni w trybie tymczasowym. Tryb tymczasowy stosowany jest w przypadku nieletnich, którzy nie mają jeszcze postanowienia sądu, a na to postanowienie muszą gdzieś oczekiwać.</u>
          <u xml:id="u-125.3" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieEdukacjiNarodowejZbigniewWlodkowski">Jeżeli młody człowiek skierowany w trybie tymczasowym trafi do młodzieżowego ośrodka socjoterapii, to często - może nieczęsto, ale zdarzały się takie sytuacje - w tym ośrodku spotyka się ofiara i kat. Chcemy tego uniknąć. Jeżeli trafia do młodzieżowego ośrodka wychowawczego, to ten kilkuletni proces resocjalizacji, przywracania młodego człowieka do społeczeństwa rozpada się w gruzy. Młody człowiek, który przychodzi na kilka tygodni, na 2-3 miesiące, potrafi cały ten proces rozbić. Dlatego też wspólnie w zespole międzyresortowym zastanawiamy się nad tym i dochodzimy do wniosku, że albo trzeba powołać nowy typ ośrodka, albo wygenerować miejsca w naszych ośrodkach, które podlegają Ministerstwu Edukacji Narodowej, szczególnie młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, wydzielone enklawy dla młodzieży kierowanej w trybie tymczasowym. Zwracamy się również z prośbą do ministra pracy o wsparcie w rozwiązaniu tego problemu. Pojawił się wątek, że przy OHP-ach, przy ośrodkach, które są w ramach struktury OHP-ów, można by było takie ośrodki wygenerować, niestety nie uzyskaliśmy zgody Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej na współpracę w tym zakresie. Minister sprawiedliwości, który koordynuje pracę zespołu międzyresortowego, otrzymał na piśmie informację, że takiej możliwości nie ma. Spotkałem się wczoraj z ministrem sprawiedliwości. Nadal podejmujemy współpracę i do tej współpracy chciałbym zaprosić także pana rzecznika po to, by wspólnie, razem pochylić się nad problemem, ponieważ nie jest tak, jak to dzisiaj w sprawozdaniu pan rzecznik był łaskaw przedstawić. Dotyczy to szczególnie młodzieży, która znajduje się w domach dziecka, a skierowana jest na mocy postanowienia sądu do młodzieżowego ośrodka wychowawczego.</u>
          <u xml:id="u-125.4" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieEdukacjiNarodowejZbigniewWlodkowski">Proszę państwa, sąd zdecydował w pewnym momencie, że dziecko trafia do domu dziecka. Proces pracy z tym dzieckiem czy - nie wiem - kilkuletni pobyt w domu dziecka spowodował, że dyrektor domu dziecka zwraca się do sądu o umieszczenie nieletniego, który był kilka lat w domu dziecka, w młodzieżowym ośrodku wychowawczym, który jest w resorcie ministra edukacji, żeby tam prowadzić proces resocjalizacji. W rozmowie z ministrem pracy pytamy: Czym się różnią pracownicy w młodzieżowym ośrodku wychowawczym od tych w domu dziecka? To są ci sami specjaliści, ci sami psycholodzy, pedagodzy, kończący te same uczelnie. W jednym ośrodku można skutecznie prowadzić proces resocjalizacji, a w innym tego procesu nie można prowadzić. Zadajemy też pytania. Jeżeli dziecko, powiedzmy, kilkuletnie, pięcio-, sześcioletnie trafia do domu dziecka i po 10 latach trzeba je skierować do młodzieżowego ośrodka wychowawczego, bo jest już na pograniczu - nie wiem - przestępczości, to pytanie jest o proces wychowawczy. Pytanie to pozostawiam bez odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-125.5" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieEdukacjiNarodowejZbigniewWlodkowski">Kolejny problem, który został dzisiaj poruszony, to problem eurosieroctwa. Dzisiaj po zakończeniu tego punktu spotkam się z panem posłem, który ten problem wywołał, ponieważ informacje, które pan poseł przekazał, nie są do końca miarodajne. Proszę państwa, czy każde dziecko, którego rodzice wyjeżdżają za granicę w celu podjęcia pracy, powinniśmy stygmatyzować piętnem eurosieroty? Wydaje mi się, że nie. Czy to, że dziecko zostanie z babcią i z dziadkiem, to oznacza, że te proces wychowawczy będzie zachwiany? Mamy informacje od naszych kuratorów, że często w sytuacji, w której rodzice zagonieni pracą, tu w Polsce, wyjeżdżają za granicę, pozostawiając dziecko z dziadkami, to właśnie dziadkowie naprawili ten proces pracy z dzieckiem. Autorytet dziadka, doświadczenie, spokój życiowy - wszystko to składa się na to, żeby ten proces przywrócić. Oczywiście jest wiele przypadków i takich, że dzieci zostają albo same, albo z niewydolnymi wychowawczo dziadkami czy pod opieką sąsiadów, i to są problemy, które widać od razu w szkole, jak w soczewce: zachowanie agresywne, obniżenie poziomu edukacyjnego i inne problemy. Drodzy państwo, nie jesteśmy wobec tych problemów bez refleksji. Od kilku miesięcy, a nawet od kilkunastu miesięcy, od momentu, kiedy po raz pierwszy ten problem został tak szeroko nagłośniony, funkcjonuje zespół powołany przy Ministerstwie Edukacji Narodowej. Później kierownictwo nad tym zespołem przyjęła pani minister Radziszewska i wspólnie z panią minister rozwiązujemy te problemy.</u>
          <u xml:id="u-125.6" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieEdukacjiNarodowejZbigniewWlodkowski">Szkoły mają już wypracowane systemy wsparcia tych dzieci, tej młodzieży. Dzieci, drodzy państwo, otrzymują tu wsparcie psychologiczne, pedagoga szkolnego, poradni psychologicznej, która przychodzi do szkoły, są punkty konsultacyjne, które powstają przy szkołach, przy przedszkolach, żeby wspierać dzieci już na terenie szkoły.</u>
          <u xml:id="u-125.7" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieEdukacjiNarodowejZbigniewWlodkowski">Praca indywidualna z dzieckiem wspierająca edukacyjnie to dziecko, problem absencji w szkole. Rozmawiamy o tym z opieką społeczną i to są skuteczne rozmowy. Na poziomie lokalnym tylko opieka społeczna może zawierać kontrakty z rodzinami czy z rodzicami, może skutecznie wchodzić do rodzin. Wykorzystujemy to i razem z opieką społeczną wchodzimy do rodzin, żeby opiekunów, których rodzice naznaczyli, wspierać w procesie wychowawczym i edukacyjnym pozostawionych pod ich opieką dzieci.</u>
          <u xml:id="u-125.8" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieEdukacjiNarodowejZbigniewWlodkowski">Drodzy państwo, przygotowywany jest informator, który za kilka tygodni, za kilkanaście dni ujrzy światło dzienne, podobnie cała kampania informacyjna skierowana do szkół, jak szkoła powinna zachować się wtedy, kiedy dziecko wraca z rodzicami z zagranicy po kilku latach czy po kilkunastu miesiącach nieobecności w Polsce, jak dyrektor szkoły, jak nauczyciele, jak środowisko szkolne powinno postępować, żeby włączyć dziecko w nurt edukacyjny, wychowawczy w szkole.</u>
          <u xml:id="u-125.9" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieEdukacjiNarodowejZbigniewWlodkowski">I drugi wątek tej kampanii i tych informatorów, które przygotujemy - kampania skierowana do rodziców i do szkoły. Co powinieneś zrobić, kiedy wyjeżdżasz do pracy za granicę. W tym zakresie szczególnie wskazujemy na to, że rodzice powinni naznaczyć opiekunów prawnych dzieci, bo wówczas nie ma tych problemów, jakie ma dzisiaj służba zdrowia, że wtedy, kiedy dziecko potrzebuje zabiegu lekarskiego, nie ma osoby, która może wyrazić zgodę na przeprowadzenie tego zabiegu. Zwykły zabieg polegający na usunięciu wyrostka jest już wtedy ogromnym problemem, lekarz musi brać na siebie ogromną odpowiedzialność. Zgodnie z obowiązującym prawem nauczyciel nie powinien przekazywać informacji o postępach w nauce, o zachowaniach dziecka, jeżeli osoba nie ma formalnej, prawnej zgody.</u>
          <u xml:id="u-125.10" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieEdukacjiNarodowejZbigniewWlodkowski">Chcemy doprowadzić poprzez współpracę z ministrem sprawiedliwości i poprzez działania międzyresortowe prowadzone w zespole kierowanym przez panią minister Radziszewską do tego, żeby w polskim ustawodawstwie znalazły się rozwiązania obligujące wyjeżdżających rodziców do tego, aby ustanawiali opiekuna prawnego, a także żeby to nie było właśnie w wyniku długotrwałego procesu sądowego, ale żeby może na poziomie gminy można było wyznaczyć opiekuna prawnego.</u>
          <u xml:id="u-125.11" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieEdukacjiNarodowejZbigniewWlodkowski">Niezdrowa żywność w sklepikach szkolnych i w ogóle w szkole. Proszę państwa, kilka dni temu miałem spotkanie z prezesem polskiej izby spółdzielców, pod którą podlegają sklepiki uczniowskie. Prezes w tej rozmowie stwierdził, bo pytałem o to, że to są naprawdę sporadyczne przypadki, żeby dzisiaj w sklepikach uczniowskich była niezdrowa żywność. Chipsy, napoje gazowane z większości sklepików uczniowskich zniknęły. Oni również nad tym czuwają, są szkolenia dla opiekunów sklepików. Zwróciliśmy na to również uwagę naszego nadzoru pedagogicznego. Wizytatorzy, którzy są w kuratoriach i wizytują szkoły, mają również obowiązek zwracać na to uwagę. Także główny inspektor sanitarny, który systematycznie kontroluje szkoły, zwraca na to uwagę. Mamy informacje od inspektora, że zdarzają się te sytuacje, ale one są już sporadyczne.</u>
          <u xml:id="u-125.12" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieEdukacjiNarodowejZbigniewWlodkowski">Drodzy państwo, zespoły interdyscyplinarne. To zespoły, które są w stanie, jak myślimy, rozwiązywać wiele problemów. Otóż jeśli chodzi o kolejki do młodzieżowych ośrodków wychowawczych, o który była też tutaj mowa, to w graniach 1500 młodych ludzi oczekuje na umieszczenie w młodzieżowym ośrodku wychowawczym lub młodzieżowym ośrodku socjoterapii, ale trzeba też wiedzieć, że w przypadku 30% młodzieży i dzieci, które znajdują się w tych ośrodkach, powodem ich skierowania do tych ośrodków jest wagarowanie. Czy wagarowanie powinno być powodem skierowania do młodzieżowego ośrodka wychowawczego? Uważamy, że te problemy powinny być rozwiązywane na poziomie lokalnym. Jeśli się wyczerpie katalog możliwości lokalnych, należy sięgnąć po bardziej restrykcyjne środki. To są dane, które pani poseł możemy udostępnić, to są twarde informacje.</u>
          <u xml:id="u-125.13" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieEdukacjiNarodowejZbigniewWlodkowski">Zespół interdyscyplinarny to grupa osób, która na poziomie lokalnym zajmuje się rozwiązywaniem problemów trudnych, związanych z wychowaniem dzieci i młodzieży. To oczywiście szkoła, w której, jak mówiłem wcześniej, jak w soczewce widać wszystkie trudne zachowania, ale to jest opieka społeczna, kurator sądowy, Policja i inne instytucje, chociażby świetlice socjoterapeutyczne, które funkcjonują na poziomie gminy, a finansowane są z funduszy alkoholowych, które są w gminie. Może jeżeli w ten sposób podejdziemy do rozwiązywania tych problemów, to skuteczność będzie większa. I tu znów ogromna rola opieki społecznej, bo z rodziną opieka społeczna może zawrzeć kontrakty i ten zespół może wpisać do tego kontraktu te ważne działania, które widzimy w bezpośrednich kontaktach z dziećmi. Tu się zgodzę z posłami, że jest konieczne przeanalizowanie ilości środków, które trafiają do domów dziecka na jednego wychowanka i do rodzinnych domów dziecka, gdzie jest ok. 600 zł, a w domu dziecka jest ok. 3000 zł na jednego wychowanka, i może trzeba się zastanowić nad tym, czy pierwszym wsparciem nie powinno być wsparcie rodziny. Kiedy rodzice nie mają pracy, a dajemy im pieniądze na jakiś okres, na wsparcie wychowania dzieci, to często to może pobudzić aktywność zawodową rodziców. Wykorzystajmy te możliwości. Chcielibyśmy z panem rzecznikiem w tej kwestii współpracować, otrzymać wsparcie pana rzecznika.</u>
          <u xml:id="u-125.14" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieEdukacjiNarodowejZbigniewWlodkowski">Letni wypoczynek dzieci i młodzieży. Proszę państwa, jak to wygląda w tym roku? Myślę, że nie jest tak źle, jak tutaj zostało przedstawione. Ministerstwo Edukacji Narodowej przeznaczyło 12 mln zł na letni wypoczynek dzieci i młodzieży w tym roku. Pieniądze te przez wojewodów, przez kuratorów trafiły już do regionów organizowany jest wypoczynek. Około 20 tys. dzieci mieszkających na wsi skorzysta z tego wypoczynku w ramach wyrównywania szans i ok. 2 tys. dzieci i młodzieży wyjedzie na obozy językowe dla uzdolnionych językowo. Otrzymałem również dane z KRUS-u. KRUS finansuje letni wypoczynek dzieci wiejskich, szczególnie tych z gospodarstw rolnych i tych zagrożonych niebezpieczną pracą w gospodarstwie. Z danych, które posiadam, wynika, że w tym roku przeznaczono na to 17 mln zł; 4 mln na wypoczynek zimowy i 13 mln a wypoczynek letni. Łącznie ok. 18,5 tys. dzieci wiejskich wyjechało już i wyjedzie, bo to wypoczynek zimowy i różne formy wypoczynku letniego. Warto powiedzieć o pewnej ważnej kwestii. KRUS przeznacza ok. 3 mln zł na wsparcie kolonii czy też wypoczynku w miejscu zamieszkania. W lokalnych szkołach jest organizowany wypoczynek dla dzieci, które nie mogą z różnych powodów wyjechać albo wróciły.</u>
          <u xml:id="u-125.15" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieEdukacjiNarodowejZbigniewWlodkowski">Dzieci otrzymują również wsparcie na zakup podręczników, bo pojawił się tu wątek wysokiej ceny podręczników. Wyprawka szkolna to program rządowy, który jest skierowany szczególnie do dzieci klas I-III, ale w tym roku po raz pierwszy objęliśmy nim I klasę gimnazjum. W I klasie wchodzi nowa postawa programowa i chcemy dofinansować zakup podręczników. Oczywiście jest ten priorytet dochodowy, 361 zł na osobę, to jest kryterium. Chciałbym powiedzieć, że w tym roku po raz pierwszy dyrektor szkoły otrzymuje pulę 10% środków na wsparcie dzieci bez względu na dochodowość. Jeżeli widzi, że uczniowi brakuje podręczników czy podręcznika, ma prawo dofinansować zakup, nie kierując się już kryterium dochodowym.</u>
          <u xml:id="u-125.16" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieEdukacjiNarodowejZbigniewWlodkowski">Pani poseł, pyta pani o to, czy będą dofinansowane również podręczniki dla przedszkoli. Nie przewidujemy takiego dofinansowania w tym roku, ponieważ nowa podstawa programowa nie przewiduje korzystania z podręczników. Nauczyciel może wykorzystać różne środki dydaktyczne, w tym podręczniki przeznaczone do kolorowania czy uzupełniania, natomiast nowa podstawa nie przewiduje, tak jak poprzednio, korzystania z podręczników.</u>
          <u xml:id="u-125.17" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieEdukacjiNarodowejZbigniewWlodkowski">Ostatni wątek, który chciałbym poruszyć, to upowszechnienie wychowania przedszkolnego. Podczas wystąpień poselskich pojawiła się informacja, że ok. 40% dzieci w Polsce korzysta z form wychowania przedszkolnego. Proszę państwa, dane z tego roku informują nas o tym, że 53% dzieci w wieku od 3 do 5 roku życia korzysta z wychowania przedszkolnego.</u>
          <u xml:id="u-125.18" who="#PoselIzabelaJarugaNowacka">(A na wsi?)</u>
          <u xml:id="u-125.19" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieEdukacjiNarodowejZbigniewWlodkowski">Na obszarach wiejskich wzrosło to do ok. 40%; chodzi tu o inne formy wychowania przedszkolnego, które Sejm był łaskaw wprowadzić poprzez zmianę ustawy o systemie oświaty z 7 września 2007 r., co dało możliwość tworzenia małych ośrodków przedszkolnych na terenach wiejskich. Takie ośrodki powstają. a ich tworzenie wspierane jest również z funduszy unijnych kierowanych do gmin i organizacji pozarządowych przez urzędy marszałkowskie.</u>
          <u xml:id="u-125.20" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieEdukacjiNarodowejZbigniewWlodkowski">Ostatnia kwestia to szkolna opieka zdrowotna. Drodzy państwo, na przestrzeni lat 2004-2006 realizowany był rządowy program polegający na adaptacji pomieszczeń na cele gabinetów lekarskich. Gminy otrzymywały środki na remonty pomieszczeń, w których te gabinety mogły być przygotowywane. Myślę, że wiele szkół w Polsce takie pomieszczenia ma przygotowane lub może w każdej chwili udostępnić. Natomiast rzeczywiście należałoby się zastanowić nad systemowym prowadzeniem tego, jeśli chodzi o pielęgniarkę czy lekarza.</u>
          <u xml:id="u-125.21" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieEdukacjiNarodowejZbigniewWlodkowski">Pani poseł uważa, że lekarz powinien być w każdej szkole. Wczoraj byłem w Senacie, kiedy rzecznik praw obywatelskich przedstawiał informację o swojej rocznej pracy. Pojawił się tam taki wątek, że w pewnym momencie, był to rok 2002, ustawodawca przeanalizował system opieki zdrowotnej i postanowił, że to lekarz rodzinny będzie lekarzem, który ma wspierać rodzinę, wspierać dziecko. We wczorajszej dyskusji w Senacie pojawił się też pogląd, że często w tych szkołach lekarze byli dość przypadkowi, że rotacja lekarzy w gabinetach szkolnych była bardzo duża. Pielęgniarka w szkole była elementem stabilnym, natomiast co do lekarzy, było to bardzo rotacyjne, zmieniało się. Senatorzy dostrzegli więc, jeśli chodzi o lekarza rodzinnego, że to dobre rozwiązanie. Być może należałoby jednak, jak widzę, biorąc pod uwagę te dwie dyskusje, i dzisiejszą, i wczorajszą w Senacie, a także wiele innych, które prowadzimy z ministrem zdrowia, szerzej i głębiej zastanowić się nad systemem, jaki być powinien. Gabinety lekarskie, a szczególnie pielęgniarskie na pewno są w szkołach potrzebne...</u>
          <u xml:id="u-125.22" who="#PoselHenrykGolebiewski">(Jak wypadła kontrola stomatologiczna?)</u>
          <u xml:id="u-125.23" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieEdukacjiNarodowejZbigniewWlodkowski">Rzeczywiście był taki czas, kiedy niemalże w każdej szkole był stomatolog albo przynajmniej w gminie był jeden gabinet stomatologiczny dla dzieci i młodzieży. Dzisiaj ta sytuacja również wymaga rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-125.24" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieEdukacjiNarodowejZbigniewWlodkowski">Kończąc, chcę jeszcze raz podziękować panu rzecznikowi za współpracę. Staramy się, aby pan rzecznik nie oczekiwał od Ministerstwa Edukacji Narodowej zbyt długo na odpowiedzi. Z informacji, które posiadam, wynika, że ministerstwo, odpowiadając na wszystkie pisma, wystąpienia pana rzecznika, złożyło stosowne wyjaśnienia i informacje o sposobie rozwiązywania problemów, które pan rzecznik poruszał. Jestem przekonany, że wiele wspólnie podejmowanych działań doprowadzi do rozwiązania problemów lub przynajmniej podejmiemy próby rozwiązania tych problemów. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-125.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">O zabranie głosu proszę rzecznika praw dziecka pana Marka Michalaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Szanowny Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Przede wszystkim bardzo dziękuję za ocenę i analizę tych informacji, jednej i drugiej. W imieniu własnym i w imieniu mojej poprzedniczki dziękuję za docenienie tych działań, które były podejmowane dwa lata temu, i tych, które były podejmowane w zeszłym roku, bo wszystkie one tak naprawdę były podejmowane w dobrej wierze i po to, żeby skutkowały polepszeniem sytuacji polskich dzieci.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Na wstępie, nim zacznę odpowiadać na pytania, chciałbym odnieść się do wypowiedzi, może ze dwóch, które się pojawiły zarówno w oświadczeniach w imieniu klubów, jak i w pytaniach. To taka moja prywatna dygresja, a później już przejdę do merytorycznych odpowiedzi. Ja nie jestem przedstawicielem żadnej partii, staram się sprawować swój urząd jak najbardziej obiektywnie, nie boję się podejmowania trudnych działań, co państwo zauważyli w mojej informacji, tej zaledwie pięciomiesięcznej, i nie chciałbym, żeby przez taki pryzmat w jakikolwiek sposób ocena mojej działalności była formułowana. A wiedzą o tym posłowie wszystkich ugrupowań, którzy się bezpośrednio do mnie zwracają. Podejmuję wszelkie działania zgłaszane bezpośrednio, zarówno inicjatywy indywidualne, jak i inicjatywy o charakterze generalnym.</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">A teraz przechodzę już do konkretnych odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-127.3" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Jeśli chodzi o współpracę z poszczególnymi resortami, to muszę powiedzieć, że dobrze oceniam współpracę mojego urzędu z poszczególnymi resortami rządowymi, szczególnie z tymi, z którymi jestem w najbliższym kontakcie, czyli z resortem edukacji, resortem zdrowia, Ministerstwem Sprawiedliwości, ministerstwem pracy. Proszę zwrócić uwagę na jakość odpowiedzi i ilość odpowiedzi na kierowane wnioski. Być może czasami trzeba się przypomnieć. Nie czekam w nieskończoność - nieraz jest ponaglenie, a nieraz jest niezgodzenie się z odpowiedzią i następuje drugie wystąpienie w tym samym temacie. Tak było z dziećmi niskorosłymi, tak było z opieką stomatologiczną. Moją rolą jest w takim stopniu naciskać i pokazywać problem, żeby po drugiej stronie został on zrozumiany.</u>
          <u xml:id="u-127.4" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Myślę, że w zakresie rozwiązania problemu opieki stomatologicznej dojdziemy do porozumienia. Uważam, że dentobusy, których sprawę zgłaszałem, nie są najgorszym pomysłem, a możliwym do realizacji. Źle się stało, jeszcze raz powtórzę, że gabinety opieki medycznej - i to nie tylko pielęgniarskiej, ale właśnie lekarskiej, bo lekarz jest potrzebny - zostały wyprowadzone ze szkół. Nie wiem, czy jest szansa na powrót do tego na starych zasadach, żeby w każdej szkole był lekarz, bo nawet nie znajdziemy tylu lekarzy w chwili obecnej, musimy mieć tego świadomość. Ale gdyby była szansa, żeby każde szkolne dziecko, zdrowe dziecko mogło być przebadane raz w roku przez lekarza, to na pewno wiele nowotworów byśmy wykrywali nie w trzecim, czwartym stadium, tylko w pierwszym, drugim, kiedy jest jeszcze duża szansa na ich wyleczenie. Na pewno wiele wad postawy moglibyśmy leczyć wcześniej i jeszcze wiele innych rzeczy. Jeśli chodzi o próchnicę, to mamy chyba jeden z najwyższych poziomów próchnicy w Europie i na to musimy popatrzeć z pokorą. Doprowadziło się do takiego stanu i trzeba z niego wyjść. Dzieci zasługują na to, i to nie tylko ze względu na te wszystkie konwencje i dokumenty, które regulują ten problem i które o tym mówią, ale ze względu na brak swojej własnej możliwości zadziałania na swoją korzyść. Dzieci zasługują na to i my, dorośli, jesteśmy zobowiązani im tę opiekę zapewnić. A więc na pewno ten temat będę nadal podejmował.</u>
          <u xml:id="u-127.5" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Tak ogólnie też muszę powiedzieć - bo tu pan minister, za co bardzo dziękuję, na wiele pytań już odpowiedział, więc odniosę się do danego tematu tylko wtedy, gdy mam coś do dodania - że jeśli chodzi o sprawę sześciolatków, to ja ten pomysł poparłem, nie znając jeszcze pani minister edukacji albo znając ją tylko z telewizji, ale z zupełnie innych względów. Po prostu uważam, że nasze dzieci zasługują na to, by uznać, że rozwijają się równie dobrze, a może czasami lepiej niż ich rówieśnicy w Europie. I nie jest to żadne zabieranie dzieciństwa, broń Boże. Mówię to też jako ojciec sześcioletniego dziecka. To jedna rzecz. A druga sprawa: Dlaczego mają startować w swoim życiu zawodowym z rokiem opóźnienia? Kiedy ich rówieśnicy już zaczynają być pracodawcami, oni są jeszcze pracownikami. Ten stan rzeczy powinniśmy zmienić. Odwróciłbym może pytanie: Czy szkoły są przygotowane? Czy my, dorośli jesteśmy przygotowani? Owszem, na tej płaszczyźnie bardzo chętnie podejmuję dyskusję. Jestem w trakcie sprawdzania przygotowań szkół i odbierania informacji od rodziców, którzy na bieżąco przypominają albo dookreślają problemy, które ich bezpośrednio dotyczą.</u>
          <u xml:id="u-127.6" who="#GlosZSali">(A jak pan ocenia te przygotowania?)</u>
          <u xml:id="u-127.7" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Na razie nie jestem w stanie tego ocenić, pani poseł, ponieważ jesteśmy w trakcie działania. Tak naprawdę mogę mówić o pojedynczych przypadkach. Raz jest bardzo dobrze, to trzeba przyznać, a raz jest bardzo źle. I tam, gdzie jest bardzo źle, trzeba interweniować i podejmować działania.</u>
          <u xml:id="u-127.8" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Jeśli chodzi o odpowiedzi od resortów, od urzędów centralnych, jak już powiedziałem, nie narzekam na to. Oczywiście życzyłbym sobie, żeby moje wnioski były przyjmowane do realizacji i szybciej wypełniane, ale jestem realistą i mam pełną świadomość, że nie wszystko da się zrobić od razu. Niemniej jednak proszę mi wierzyć, że będę monitorował sprawy, w których występuję, i będę oczekiwał działań. Tak samo MOS, MOW, wszystkie inne rzeczy, które gdzieś mają miejsce. Bardzo się cieszę z tych złożonych deklaracji.</u>
          <u xml:id="u-127.9" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Edukacja zagraniczna -ten temat się przewinął w kilku pytaniach. Występowałem już w tej sprawie do ministra edukacji narodowej z prośbą o wyjaśnienie sytuacji. Do mnie też piszą rodzice dzieci ze szkół polskich za granicą. Na pewno tym dzieciom należy się edukacja, należy się coś od kraju. Cieszmy się, że chcą się uczyć języka polskiego, że chcą poznawać naszą historię. Naszym obowiązkiem jest im to zapewnić. Takie jest moje stanowisko.</u>
          <u xml:id="u-127.10" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Jeśli chodzi o przewlekłość postępowań w sądach, opinii RODK-owskich, to nie do końca jest pytanie do mnie, bo nie mam nadzoru nad wymiarem sprawiedliwości. Ale dostrzegam - o tym też mówiłem w swojej informacji - że trwa to wszystko za długo. Procedury powinny być usprawnione, szczególnie jeśli chodzi o dzieci. Na przykład co do adopcji, problem jest nie tyle w przepisach dotyczących adopcji, co w przewlekłości, chociażby pozbawiania praw rodzicielskich i stwarzania czystej sytuacji dziecka. Obecnie czeka więcej rodziców adopcyjnych, kandydatów na rodziców adopcyjnych niż dzieci. To się też finansowo opłaca, jeśli już mielibyśmy schodzić do poziomu cyfr. Warto by było się temu przyjrzeć.</u>
          <u xml:id="u-127.11" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Miejsca w MOW-ach, w MOS-ach - jest ich za mało. W ogóle ośrodków jest za mało. Występowałem do resortów o zwiększenie ich liczby. Obecnie jest 2 tys. dzieci oczekujących na miejsce w tych ośrodkach.</u>
          <u xml:id="u-127.12" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Jeśli chodzi o przestępczość w Internecie i o wszelkie destrukcyjne działania, które przez Internet wpływają na dzieci, to po pierwsze, przyłączam się do istniejących dobrych inicjatyw, bo nie trzeba wyważać otwartych drzwi. Patronuję wielu inicjatywom w tym zakresie i uczestniczę w dyskusji na temat poprawy przepisów prawnych i zwiększenia kompetencji rodzicielskich, żeby zwracać większą uwagę na to, co dziecko robi przy komputerze.</u>
          <u xml:id="u-127.13" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Zresztą jeśli chodzi o blok dotyczący kompetencji rodzicielskich, to - jak państwo zauważycie - jest to jeden z priorytetów rzecznika praw dziecka. Ważne jest to, żeby osoby dorosłe, które mają opiekę nad dziećmi, kompetentnie tę opiekę sprawowały, bez przemocy, ze zrozumieniem, z większą ilością czasu poświęcanego dzieciom. Jeśli mówimy o kryzysie, to chciałbym zaznaczyć, że w moim przekonaniu poważniejszym kryzysem niż ten ekonomiczny, który mam nadzieję szybko minie, jest kryzys czasu, jaki poświęcamy dzieciom, ponieważ tego nie nadrobimy.</u>
          <u xml:id="u-127.14" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Jeśli chodzi o efekt wystąpienia w sprawie zaproponowania badań dla kobiet w kierunku wirusa HIV, to z tego, co wiem, moje propozycje zostały przyjęte i w chwili obecnej takie badania mają być proponowane wszystkim kobietom. Trzeba też jakby odczarować - to nie jest tak, że każda kobieta ma być badana, ona ma mieć złożoną propozycję, czy zechce w tym kierunku podjąć badania, bo to może uchronić jej dziecko.</u>
          <u xml:id="u-127.15" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Zabezpieczeniu dzieci w gospodarstwach rolnych, na wsi, służyła kampania dotycząca pracy i przebywania dzieci w gospodarstwach rolnych, którą zainicjował rzecznik praw dziecka.</u>
          <u xml:id="u-127.16" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Przypomnę też, odpowiadając już na jedno z kolejnych pytań, że sprawę eurosieroctwa też wywołał rzecznik praw dziecka i to on zlecił badania na ten temat i zorganizował szereg działań, które skutkowały wystąpieniami do poszczególnych resortów. Efektem tego są na pewno podręczniki i informacje kierowane do rodziców i osób, które mają wpływ na dzieci i rodziców, którzy wyjeżdżają za granicę. Tutaj ważne jest tak naprawdę to, żeby dotrzeć do rodziców i uświadomić im, że nieraz lepiej - podkreślam to - jest zabrać swoje dziecko na tę zagraniczną poniewierkę, niż je zostawić. Łatwiej dziecku będzie nawet znieść trudy, ale razem, przy kochającym dorosłym.</u>
          <u xml:id="u-127.17" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Na temat wakacji, bezpieczeństwa i placów zabaw złożyłem szereg moich ostatnich, zeszłomiesięcznych wystąpień i wniosków o kontrolę placów zabaw, piaskownic, o wzmożone kontrole odnoszące się do wypoczynku letniego. Rzecznik praw dziecka ze swoimi pracownikami będzie zresztą również kontrolował wszystkie te podmioty.</u>
          <u xml:id="u-127.18" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Padło też pytanie o program wczesnej interwencji. Dotyczyło tego jedno z dawnych wystąpień generalnych. Nie otrzymaliśmy na to odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-127.19" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Jeśli chodzi o granicę wieku dziecka niepełnosprawnego, przy którym matka może przebywać podczas turnusu rehabilitacyjnego - nie ma takiej granicy.</u>
          <u xml:id="u-127.20" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Planuję też wystąpienia do Najwyższej Izby Kontroli w sprawie podejmowania działań kontrolnych.</u>
          <u xml:id="u-127.21" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">W odniesieniu do pytania o przygotowywane przez rzecznika definicje poszczególnych problemów powiem, że rzecznik nie zajmuje się definiowaniem, tylko nakreślaniem. To też chciałbym zauważyć.</u>
          <u xml:id="u-127.22" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Odpowiem też na jedno z pytań, które padło, na ile te nowe kompetencje zostały przez rzecznika wykorzystane w zeszłym roku. Nie zostały, bo pan prezydent 18 grudnia podpisał ustawę o Rzeczniku Praw Dziecka, tę nowelizację ustawy, więc nie było już w zeszłym roku czasu, żeby z niej skorzystać. Jednak w tym roku, powiem państwu, że już w blisko 20 sprawach rzecznik przystąpił do postępowań sądowych, większość z nich skończyła się pozytywnym przyjęciem wniosków, które rzecznik kierował do sądów. Na mocy tych nowych uprawnień zostało także skontrolowanych wiele placówek opiekuńczo-wychowawczych, szczególnie chodzi tutaj o domy dziecka.</u>
          <u xml:id="u-127.23" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Jeśli chodzi o ten blok odnoszący się do progów świadczeń, to tej sprawy dotyczy jedno z moich wystąpień z zeszłego roku, ująłem to w sprawozdaniu za 2008 r. Informacja była wtedy taka, że te progi zostaną podniesione w październiku, najpóźniej w listopadzie. W chwili obecnej to się przeciąga, nad czym boleję, na pewno mnie to nie satysfakcjonuje. Uważam, że progi, które, przypominam, nie zostały podniesione od 5 lat, a powinny być podnoszone co 3 lata, powinny być podniesione, bo w tej chwili nie korzystają z tych świadczeń ci, którzy korzystać powinni. Korzystają ci, którzy żyją w skrajnym ubóstwie, a powinniśmy wspomóc nie tylko żyjących w ubóstwie, ale wszystkie rodziny potrzebujące wsparcia.</u>
          <u xml:id="u-127.24" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Jeśli chodzi o sprawę asortymentu w sklepikach szkolnych, pan minister już mówił na ten temat. Specjalne podziękowania należą się głównemu inspektorowi sanitarnemu, bo to on rozpoczął akcję w tym zakresie. Ja także patronowałem wielu takim inicjatywom. Jestem za tym, żeby dzieciom podawać to, co dobre, zarówno jeśli chodzi o informacje, treści, jakie do nich docierają, jak i o żywność. Monitorujemy problem, rodzice informują nas o poszczególnych przypadkach, zgłaszają. Ten zły asortyment, którego nie będę wymieniał, żeby nie robić reklamy, w większości przypadków został już wycofany lub jest wycofywany.</u>
          <u xml:id="u-127.25" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Jeśli chodzi o zmianę w strukturze urzędu i zmiany kadrowe w urzędzie, to nie w zeszłym roku, bo w zeszłym roku nie miałem jeszcze nowego statutu urzędu, pan marszałek nadał statut w tym roku po wejściu w życie znowelizowanej ustawy i faktycznie struktura urzędu została zmieniona radykalnie. Z dwóch zespołów merytorycznych, które działały, został zespół informacyjno-interwencyjny, a w miejsce drugiego - badań i analiz powołano 5 zespołów, zajmujących się branżowo poszczególnymi działami, do których wpływają wnioski o interwencję. Są to: zespół prawa rodzinnego i nieletnich, zespół edukacji i wychowania, zespół prawa konstytucyjnego, zespół spraw społecznych i prawa administracyjnego, zespół telefonu zaufania i przyjęć interesantów. Zasiadają w nich osoby specjalizujące się w różnych dziedzinach, ich celem jest pomoc dzieciom. Niektóre działania podejmowane są przez dwa, trzy zespoły jednocześnie, bo obejmują one i kwestie związane z rodziną, i placówką, i problemy mieszkaniowe, do omawiania których teraz właśnie przejdę.</u>
          <u xml:id="u-127.26" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Jeśli chodzi o sprawy pomocy w uzyskaniu lokalu zastępczego, socjalnego, jakiegokolwiek, muszę państwu powiedzieć, że rzecznik praw dziecka nie ma kompetencji, by przydzielać jakiekolwiek mieszkania. Problem ten występuje prawie w każdym mieście, jest długa kolejka oczekujących. Podejmujemy wiele interwencji: jeśli rodzina jest wielodzietna, jeśli w rodzinie jest dziecko niepełnosprawne, jeśli gdzieś zostały naruszone jakieś procedury, wtedy jest łatwiej, ale jeśli nie zostały naruszone i wszystko odbywa się zgodnie z obowiązującymi procedurami, to mogę tylko prosić. Czasami te prośby o szybsze przydzielenie lokalu, o szybsze zabezpieczenie pomocy konkretnej rodzinie, są przez włodarzy miasta spełniane.</u>
          <u xml:id="u-127.27" who="#PoselJadwigaWisniewska">(Jeszcze prawo do nauki.)</u>
          <u xml:id="u-127.28" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Przejdę do kolejnych pytań.</u>
          <u xml:id="u-127.29" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Pani poseł wyszła.</u>
          <u xml:id="u-127.30" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Jeśli chodzi o dzieci, które zbyt długo przebywają w pogotowiach opiekuńczych, interwencje, które podejmujemy, są to pojedyncze przypadki. Faktycznie, dziecko nie powinno przebywać w pogotowiu opiekuńczym dłużej niż 3 miesiące, ale zdarza się, że jest tam nawet kilkanaście miesięcy. Problemem polega na tym, że nie ma miejsc w MOS-ach i w MOW-ach. Ja w tej sprawie podejmowałem wiele wystąpień i wiele konkretnych interwencji na przestrzeni zeszłego półrocza, ale też tego całego roku działalności.</u>
          <u xml:id="u-127.31" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Jeśli chodzi o inicjatywę ustawodawczą - rzecznik nie ma inicjatywy ustawodawczej i w tej nowelizacji, która weszła w życie w zeszłym roku, nie było takiego zapisu. W tej, którą dzisiaj, myślę, już przegłosował Senat, są te rzeczy, o których mówiliśmy w zeszłym roku, a które nie zostały zapisane, czyli kasacja, skarga kasacyjna, Trybunał Konstytucyjny, Sąd Najwyższy. W chwili obecnej jest to inicjatywa senacka, chyba dzisiaj została już przegłosowana, mam nadzieję, a więc za moment trafi pod obrady Wysokiej Izby. I też bardzo proszę o pozytywną ocenę tego.</u>
          <u xml:id="u-127.32" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Jeśli chodzi o te zastrzeżenia do Konwencji o prawach dziecka, wystąpiłem do rządu o wycofanie tych zastrzeżeń. Tutaj reprezentantem rządu jest minister edukacji narodowej, wiem, że prowadzone są już dyskusje międzyresortowe w tej sprawie. Mam nadzieję, że 20 listopada to jest dobra data - to jest 20-lecie konwencji, która została przygotowana dzięki inicjatywie polskiej - żeby ogłosić, że z tych zastrzeżeń się wycofujemy.</u>
          <u xml:id="u-127.33" who="#PoselIzabelaJarugaNowacka">(Zdążymy?)</u>
          <u xml:id="u-127.34" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Mam nadzieję.</u>
          <u xml:id="u-127.35" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Jestem za tym, żeby edukacja, każda edukacja, ale także ta edukacja dotycząca cielesności, była prowadzona względem dzieci, tylko oczywiście z poszanowaniem ich wieku i możliwości przyjmowania określonych treści.</u>
          <u xml:id="u-127.36" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Jeśli chodzi o dzieci głuche, które ukończyły 18. rok życia, chciałbym powiedzieć, że oczywiście jest to problem, nad którym należy się pochylić. Do mojego biura nie wpływały takie skargi, ale ja zajmuję się dziećmi do 18. roku życia, a więc to już jest jakby pytanie nie do mnie w tym momencie.</u>
          <u xml:id="u-127.37" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Jeśli chodzi o działania informacyjne - o prawach dziecka, o przestrzeganiu praw dziecka, o możliwościach odwoławczych, o rzeczniku praw dziecka - to od samego początku, od pierwszych dni takie działania są prowadzone. Chciałbym też państwu przypomnieć, że ta właśnie nowelizacja, która za moment trafi pod obrady Wysokiej Izby, wprost mówi, że rzecznik ma takie działania prowadzić czy że może je prowadzić, bo ja mogę też pracować na podstawie tych ustaleń, które są zapisane w ustawie. Nie mogę podejmować finansowych zobowiązań przede wszystkim, bo to później jest kontrolowane przez Najwyższą Izbę Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-127.38" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Jeśli chodzi o przemoc międzyrówieśniczą czy rówieśniczą, jest to sprawa, która głęboko leży mi na sercu, także w kontekście tych 6-latków, ale i w ogóle dzieci w szkole. Dzieci w szkole powinny czuć się bezpiecznie. Jeśli pytamy, czy szkoła jest bezpieczna dla 6-latków, to muszę powiedzieć, że jeśli nie jest dla nich bezpieczna, to i dla 7-latków też nie jest bezpieczna, a więc musimy w tym kierunku podejmować działania. Ja w tej sprawie miałem szereg spotkań, m.in. jedno z ostatnich z psychiatrami, z krajowym konsultantem i wojewódzkimi konsultantami w dziedzinie psychiatrii dziecięcej, którzy też są absolutnie ˝na wymarciu˝, jak pediatrzy, neonatolodzy i przedstawiciele wielu innych dziedzin. Niemniej sprawa jest poważna, ja ją dostrzegam i na pewno biuro rzecznika będzie wspierać te działania, które już są realizowane, i inicjować kolejne.</u>
          <u xml:id="u-127.39" who="#PoselJadwigaWisniewska">(Czy interweniował pan w sprawie programu nauczania 6-latków?)</u>
          <u xml:id="u-127.40" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Nie, nie interweniowałem.</u>
          <u xml:id="u-127.41" who="#PoselJadwigaWisniewska">(A wie pan, że to jest łamanie prawa dziecka do nauki, bo przez rok będzie powtarzało to samo, co było w zeszłym?)</u>
          <u xml:id="u-127.42" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">W podstawie programowej jest nieco inaczej, pani poseł. Co do treści programowej, nie do końca też można stwierdzić, że dziecko będzie powtarzało dokładnie to samo, ponieważ...</u>
          <u xml:id="u-127.43" who="#PoselJadwigaWisniewska">(Proszę wziąć do ręki podręcznik dla I klasy.)</u>
          <u xml:id="u-127.44" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">...jest ona skonstruowana tak, aby umożliwić nauczycielom wprowadzanie w szerszym zakresie tych treści.</u>
          <u xml:id="u-127.45" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-127.46" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Jeśli chodzi o liczbę dzieci w klasach, to też uważam, że tę sprawę należałoby uregulować. W tej kwestii już rozmawiałem z panią minister edukacji i wystąpię o określenie limitu liczby dzieci w klasie.</u>
          <u xml:id="u-127.47" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Jeśli chodzi o ustawę o wspieraniu rodzicielstwa i pieczy zastępczej, to cieszę się, że założenia zostały przyjęte. Liczę na to - zresztą postulowałem to wielokrotnie, także bezpośrednio panu premierowi - że ona trafi pod obrady Sejmu, a co do kwot, które są na to przeznaczone, to nie mam wyliczeń, jakie to powinny być sumy, ale myślę, że już podczas obrad w Sejmie, a to Sejm przydziela budżet, Wysoka Izba będzie w stanie, jeśli tych pieniędzy będzie za mało, tę kwotę zwiększyć. Tak?</u>
          <u xml:id="u-127.48" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Jeśli chodzi o sprawę ojców, zarówno ojców jak i matek, to muszę powiedzieć, że na ten problem trzeba patrzeć przez pryzmat dobra dziecka, bo to ono ma prawo do styczności z obojgiem rodziców. Każdą sprawę należy indywidualnie oceniać. Jestem za tym, żeby dziecko miało możliwość utrzymywania takich samych kontaktów z jednym i z drugim rodzicem. A odnosząc się do kwestii opieki naprzemiennej, muszę powiedzieć, że jeśli już rodzice nie mogą być razem, to optymalnym rozwiązaniem byłoby, żeby to dziecko mieszkało w domu, a rodzice się tylko zmieniali, a nie całe jego środowisko, więc być może w tym kierunku można byłoby poprowadzić działania.</u>
          <u xml:id="u-127.49" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Jeśli chodzi o zakaz pracy w reklamie, to prawo unijne już to określiło i w Kodeksie pracy też to zostało napisane. Dzieci do 16. roku życia za zgodą rodziców mogą podejmować pracę.</u>
          <u xml:id="u-127.50" who="#PoselBozenaKotkowska">(A praca dzieci w reklamie...)</u>
          <u xml:id="u-127.51" who="#GlosZSali">(To szkodliwe.)</u>
          <u xml:id="u-127.52" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Nie mam takiej diagnozy.</u>
          <u xml:id="u-127.53" who="#PoselBozenaKotkowska">(Stają się ofiarą.)</u>
          <u xml:id="u-127.54" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Jeśli chodzi o liczbę dzieci, które korzystają z wyjazdów wakacyjnych, to dopóty wszystkie dzieci nie będą mogły wyjechać na wakacje, to dla mnie będzie zawsze za mało, więc należy dążyć do tego, żeby środki na to, ale i możliwości wyjazdu dzieci się zwiększały. Ja ze swojej strony zwróciłem się i do instytucji, które sprawują tu nadzór, mają możliwość kontroli, żeby kontrole skutecznie przeprowadzać, i do samych dzieci na zakończenie roku szkolnego z listem, który był odczytywany w szkołach, o rozwagę, uwagę i dobre, bezpieczne wypoczywanie. Dzieci, które nie wyjadą, tak samo powinny mieć możliwość bezpiecznego wypoczynku w miejscu zamieszkania, stąd też wystąpienia w sprawie placów zabaw, boisk i miejsc, gdzie dzieci przebywają.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#WicemarszalekJerzySzmajdzinski">Prosiłbym pana o pewną zwięzłość, jeśli można, bo jesteśmy bardzo opóźnieni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Dobrze, w takiej sytuacji powoli, panie marszałku, będę kończył. Na pytania, na które nie uda mi się odpowiedzieć albo które są bardziej szczegółowe, pozwolę sobie w późniejszym terminie bądź na piśmie już bezpośrednio paniom i panom posłom udzielić odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Odniosę się jeszcze do kwestii odbierania dzieci. Czy samorządy są przygotowane do tego? My w ogóle bardzo często za szybko przystępujemy do procedury odbierania i liczę na to, że po przyjęciu założeń ustawa, która zostanie uchwalona, ureguluje kwestię i rodzin zastępczych, i możliwości wspierania rodzicielstwa biologicznego, naturalnego, bo naprawdę zgodnie z przedstawionym przesłaniem od dzieci dzieci najbardziej chcą być w swoich rodzinach. Jeśli w tych rodzinach nic ich zdrowiu bądź życiu nie zagraża, to powinny mieć możliwość w nich zostać, i żadne względy socjalne, np. ubóstwo rodziny, nie uzasadniają zabierania ich do domu dziecka. Jak powiedziano, koszt utrzymania dziecka w domu dziecka to jest minimum 3 tys., w niektórych jest on dużo większy, więc też arytmetyka nam pokazuje, że to się po prostu nie opłaca, ze względu na dobro dziecka też.</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#RzecznikPrawDzieckaMarekMichalak">Jeśli będzie potrzeba moich dodatkowych wyjaśnień, to ja oczywiście jestem do dyspozycji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-129.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Stefan Niesiołowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo panu rzecznikowi.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Zamykam dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#PoselJacekOsuch">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Rzecznik praw dziecka to szczególna instytucja, której zadania statutowe wyznaczają ochronę praw dzieci zagwarantowaną im przez Konstytucję RP. Dziś wysłuchaliśmy informacji o działalności rzecznika z dwóch ubiegłych lat. Liczba podjętych interwencji daje obraz tego, ile luk jest w naszym systemie prawnym. Pamiętajmy, że dzieci same nie mogą bronić swoich praw, więc taka instytucja jest niezbędna.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#PoselJacekOsuch">Chciałbym zwrócić uwagę rzecznika na kwestię refundacji szczepień przeciw pneumokokom. Pneumokoki mogą spowodować m.in. zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, sepsę, zapalenie płuc. Właśnie zaczyna się lato, czyli czas narażenia (zwłaszcza dzieci) na ukąszenia owadów przenoszących różne zarazki, wśród nich kleszczy, których ukąszenie może przyczynić się do zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#PoselJacekOsuch">NFZ refunduje szczepienia tylko dla dzieci w wieku od 2 miesięcy do 5 lat i tylko w przypadku poważnych chorób, np. serca, płuc czy układu immunologicznego, lub wcześniakom do 1. roku życia chorym na dysplazję oskrzelowo-płucną. Ponadto, żeby zaszczepić dziecko, potrzebne jest odpowiednie zaświadczenie, najczęściej od neurologa (bywają przypadki odmowy refundacji szczepionki, mimo przesłanek przewidzianych w rozporządzeniu). Dodam, że koszt jednej dawki szczepionki to ok. 250-300 zł (zalecane min. 3 dawki), co przewyższa możliwości finansowe wielu rodziców (należy pamiętać, że w większości są to młodzi ludzie). Tymczasem w Unii Europejskiej 30 państw wprowadziło obowiązkowe szczepienie przeciw pneumokokom dzieci do 2. roku życia.</u>
          <u xml:id="u-132.3" who="#PoselJacekOsuch">Jeśli chodzi o kwestie finansowe, to zgodnie z opinią specjalistów leczenie chorób wywołanych przez pneumokoki jest droższe niż refundacja szczepionek dla dzieci do 2. roku życia, a nawet jeśli by tak nie było, to dzieci są przyszłością każdego narodu czy państwa i szukanie oszczędności (nawet w świetle światowego kryzysu ekonomicznego) kosztem ich zdrowia i przyszłości jest nieetyczne, żeby nie powiedzieć niemoralne.</u>
          <u xml:id="u-132.4" who="#PoselJacekOsuch">W związku z powyższym pytam: Czy rzecznik praw dziecka podejmie kroki zmierzające do zagwarantowania w niedługim czasie bezpłatnego dostępu do szczepionki przeciw pneumokokom dla wszystkich dzieci do 2. roku życia?</u>
          <u xml:id="u-132.5" who="#PoselJacekOsuch">Pierwsze czytanie przedstawionego przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów administracyjnych oraz ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Stwierdzam, że Sejm zapoznał się z informacjami rzecznika praw dziecka o działalności za lata 2007 i 2008 wraz z uwagami o stanie przestrzegania praw dziecka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 19. porządku dziennego: Pierwsze czytanie przedstawionego przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów administracyjnych oraz ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (druk nr 2001).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej pana Andrzej Dudę w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Jednocześnie zwracam uwagę wszystkim państwu, że jesteśmy bardzo opóźnieni dzisiaj. To jest oczywiście prośba o pewną zwięzłość tej debaty.</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#PodsekretarzStanuWKancelariiPrezydentaRpAndrzejDuda">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej pana Lecha Kaczyńskiego mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie projekt nowelizacji ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych oraz ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#PodsekretarzStanuWKancelariiPrezydentaRpAndrzejDuda">Celem zmian proponowanych w ustawie Prawo o ustroju sądów administracyjnych jest wzmocnienie struktur sądownictwa administracyjnego i stabilizacja sytuacji sędziów pełniących kierownicze funkcje, natomiast jeżeli chodzi o ustawę o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - to w pewnych aspektach poprawa sprawności postępowania. To są te zasadnicze tematy.</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#PodsekretarzStanuWKancelariiPrezydentaRpAndrzejDuda">W projekcie przygotowanym wspólnie z Naczelnym Sądem Administracyjnym zaproponowano wprowadzenie kadencyjności pełnienia funkcji prezesa sądu i wiceprezesa sądu w wojewódzkim sądzie administracyjnym oraz funkcji wiceprezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego. Analogiczne rozwiązanie funkcjonuje w systemie sądownictwa powszechnego, w którym m.in. prezes i wiceprezes sądu apelacyjnego powoływani są na 6-letnią kadencję.</u>
          <u xml:id="u-136.3" who="#PodsekretarzStanuWKancelariiPrezydentaRpAndrzejDuda">Prezesi wojewódzkich sądów administracyjnych obok działalności administracyjnej wykonują także czynności jurysdykcyjne. Zgodnie z regulaminem wewnętrznego urzędowania wojewódzkich sądów administracyjnych do obowiązków prezesa sądu należy m.in. organizowanie pracy sądu, nadzór nad stosowaniem ustaleń dotyczących przydziału spraw poszczególnym sędziom, zapoznawanie się z orzecznictwem sądu oraz organizowanie narad sędziów w celu omówienia przepisów budzących wątpliwości lub których stosowanie wywoływało rozbieżności w orzecznictwie. Obowiązkiem prezesa jest również zapoznawanie się z biegiem spraw rozpoznawanych w sądzie, a w szczególności spraw wywołujących powszechne zainteresowanie społeczne.</u>
          <u xml:id="u-136.4" who="#PodsekretarzStanuWKancelariiPrezydentaRpAndrzejDuda">Nie jest możliwe jednoznaczne oddzielenie funkcji jurysdykcyjnej od funkcji administracyjnej i dlatego status prezesa sądu oraz jego zastępcy powinien zostać ustabilizowany w okresie kadencji, na którą zostali powołani, a możliwość wygaśnięcia takiego powołania w toku kadencji powinna być dopuszczalna jedynie w przypadku wystąpienia szczególnych przesłanek. Wprowadzenie kadencyjności prezesów i wiceprezesów powinno przyczynić się do zwiększenia poczucia niezależności osób odpowiedzialnych za prawidłowe funkcjonowanie wojewódzkiego sądu administracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-136.5" who="#PodsekretarzStanuWKancelariiPrezydentaRpAndrzejDuda">Projekt nie przewiduje zmiany trybu powoływania, z zastrzeżeniem, iż takie powołanie następuje na okres 5 lat. Wobec braku wyraźnego zakazu ustawowego ponowne powołanie do pełnienia tej samej funkcji będzie dopuszczalne. Tak jak dotychczas prezes sądu i wiceprezes sądu w wojewódzkim sądzie administracyjnym powoływani będą przez prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego, po zasięgnięciu opinii zgromadzenia ogólnego tego sądu i Kolegium Naczelnego Sądu Administracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-136.6" who="#PodsekretarzStanuWKancelariiPrezydentaRpAndrzejDuda">Instytucja sprzeciwu zgromadzenia ogólnego sędziów i Kolegium Naczelnego Sądu Administracyjnego zapewnia realny udział sędziów w kreowaniu kierowniczych organów sądów i w wykonywaniu przez te organy funkcji administracyjnych w strukturze sądownictwa administracyjnego. Projekt ustawy wprowadza asymetrię w mechanizmach powoływania i odwoływania prezesa sądu i wiceprezesa sądu w wojewódzkim sądzie administracyjnym. Asymetria wyraża się różną funkcją opinii negatywnej wydawanej przez Kolegium Naczelnego Sądu Administracyjnego. W przypadku powołania opinia ta ma charakter wiążący.</u>
          <u xml:id="u-136.7" who="#PodsekretarzStanuWKancelariiPrezydentaRpAndrzejDuda">Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 18 lutego 2004 r. stwierdził, że powołanie i odwołanie służą zasadniczo odmiennym celom. Powołanie tworzy pewien ciągły stan osobowej organizacji, natomiast odwołanie jest zawsze reakcją na jakieś zdarzenie czy nową sytuację. W pierwszym przypadku trudno byłoby warunkować ustawowo decyzję o powołaniu wystąpieniem szczególnych okoliczności, w drugim zaś wskazanie ˝szczególnych okoliczności˝ usuwa z procedury odwoławczej element arbitralności. Zatem proponowana odmienność trybu powoływania i odwoływania prezesa sądu i wiceprezesa sądu w wojewódzkim sądzie administracyjnym wynika z zasadniczych różnic w ujęciu przesłanek odpowiednich decyzji.</u>
          <u xml:id="u-136.8" who="#PodsekretarzStanuWKancelariiPrezydentaRpAndrzejDuda">Prezes sądu lub wiceprezes sądu w wojewódzkim sądzie administracyjnym będzie mógł zostać w toku kadencji odwołany przez prezesa naczelnego sądu administracyjnego w przypadku rażącego niewywiązywania się z obowiązków służbowych lub gdy dalsze pełnienie funkcji z innych powodów nie daje się pogodzić z dobrem wymiaru sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-136.9" who="#PodsekretarzStanuWKancelariiPrezydentaRpAndrzejDuda">Stabilizacja statusu pojmowana jako wprowadzenie kadencyjności pełnienia określonej funkcji, z dopuszczeniem odwołania jedynie w określonych szczególnych przypadkach, powinna objąć także wiceprezesów Naczelnego Sądu Administracyjnego. W przeciwieństwie do prezesów sądu i wiceprezesów sądu wojewódzkich sądów administracyjnych w tym przypadku proponuje się zachowanie symetrii w mechanizmach powoływania i odwoływania. Powołanie wiceprezesów NSA następować będzie w trybie dotychczasowym, to znaczy prezydent Rzeczypospolitej Polskiej powoła wiceprezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego na wniosek prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego, złożony za zgodą zgromadzenia ogólnego sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-136.10" who="#PodsekretarzStanuWKancelariiPrezydentaRpAndrzejDuda">Odwołanie wiceprezesa NSA pozostawione zostanie jako kompetencja prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrzeżeniem, że wystąpienie z wnioskiem o odwołanie będzie mogło nastąpić wyłącznie po uprzednim uzyskaniu zgody Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Sądu Administracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-136.11" who="#PodsekretarzStanuWKancelariiPrezydentaRpAndrzejDuda">W celu zapobieżenia nagłej destabilizacji składu osobowego kierowniczych organów sądownictwa administracyjnego i uwzględniając konieczność respektowania zasady zaufania do prawa, w projekcie przewiduje się przekształcenie dotychczasowych aktów powołania prezesów sądu i wiceprezesów sądu w wojewódzkich sądach administracyjnych oraz aktów powołania wiceprezesów Naczelnego Sądu Administracyjnego - w akty powołania na pięcioletnie kadencje.</u>
          <u xml:id="u-136.12" who="#PodsekretarzStanuWKancelariiPrezydentaRpAndrzejDuda">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podstawowa zmiana ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi polega na wprowadzeniu do porządku prawnego instytucji skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia sądu administracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-136.13" who="#PodsekretarzStanuWKancelariiPrezydentaRpAndrzejDuda">Przepis art. 77 konstytucji stanowi, że każdy ma prawo do wynagrodzenia szkody, jaka została mu wyrządzona przez niezgodne z prawem działanie organu władzy publicznej. Ustawa nie może nikomu zamykać drogi sądowej dochodzenia naruszonych wolności lub praw.</u>
          <u xml:id="u-136.14" who="#PodsekretarzStanuWKancelariiPrezydentaRpAndrzejDuda">Prawo cywilne, precyzując przepis konstytucyjny, stwierdza, że: ˝jeżeli szkoda została wyrządzona przez wydanie prawomocnego orzeczenia lub ostatecznej decyzji, jej naprawienia żądać można po stwierdzeniu, we właściwym postępowaniu, ich niezgodności z prawem. Odnosi się to również do wypadku, gdy prawomocne orzeczenie lub ostateczna decyzja zostały wydane na podstawie aktu normatywnego niezgodnego z konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą˝.</u>
          <u xml:id="u-136.15" who="#PodsekretarzStanuWKancelariiPrezydentaRpAndrzejDuda">Dla stwierdzenia odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego niezbędne jest zatem uzyskanie tak zwanego prejudykatu, czyli orzeczenia stwierdzającego niezgodność z prawem działania lub zaniechania organów państwa. Stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku lub ostatecznej decyzji następować powinno według procedury właściwej do wydania kwestionowanego rozstrzygnięcia.</u>
          <u xml:id="u-136.16" who="#PodsekretarzStanuWKancelariiPrezydentaRpAndrzejDuda">Ustawą z dnia 22 grudnia 2004 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych wprowadzono do Kodeksu postępowania cywilnego dział VIII pod nazwą: Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. Zmiana procedury cywilnej weszła w życie z dniem 6 lutego 2005 r. Projekt pana prezydenta zakłada wprowadzenie do postępowania sądowo-administracyjnego analogicznego systemu stwierdzania niezgodności z prawem prawomocnych orzeczeń. Propozycje zawarte w projekcie nawiązują do regulacji procedury cywilnej. Projekt oparto na następujących założeniach.</u>
          <u xml:id="u-136.17" who="#PodsekretarzStanuWKancelariiPrezydentaRpAndrzejDuda">Po pierwsze, sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Ten zakres działania ustawodawca rozwija w art. 1 i 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Z powyższego wynika, że z woli ustawodawcy sądy administracyjne obu instancji nie są sądami faktu, tylko sądami prawa, czyli sądy te sprawują kontrolę działalności administracji publicznej z punktu widzenia legalności. W stosunku do orzecznictwa sądów powszechnych taką funkcję sprawuje Sąd Najwyższy w drodze kasacji, którą można oprzeć na podstawach naruszenia prawa materialnego lub procesowego, a więc na zarzutach zmierzających do wykazania niezgodności zaskarżonego orzeczenia z prawem. Względy pragmatyczne i prakseologiczne oraz zasady konstruowania procedur sądowych wskazują, że mnożenie lub powielanie środków prawnych zmierzających do tego samego lub podobnego celu jest niedopuszczalne. Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem orzeczenia nie może zatem zastępować, wyprzedzać ani uzupełniać skargi kasacyjnej kierowanej do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Oba te środki powinny stanowić spójny, zharmonizowany mechanizm zaskarżania orzeczeń. Należy pamiętać, że podstawą do wniesienia do Naczelnego Sądu Administracyjnego skargi kasacyjnej jest naruszenie prawa materialnego lub prawa procesowego. Dlatego też w art. 285</u>
          <u xml:id="u-136.18" who="#PodsekretarzStanuWKancelariiPrezydentaRpAndrzejDuda">Po drugie, przyjęto, że system ten może dotyczyć tylko prawomocnych orzeczeń, czyli rozstrzygnięć co do istoty sprawy, jeżeli przez ich wydanie stronie została wyrządzona szkoda.</u>
          <u xml:id="u-136.19" who="#PodsekretarzStanuWKancelariiPrezydentaRpAndrzejDuda">Po trzecie, przyjęto, że z uwagi na charakter i znaczenie norm prawa Wspólnoty Europejskiej skarga taka służy stronie nie tylko od prawomocnego orzeczenia wojewódzkiego sądu administracyjnego, ale również od orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego, z uwagi na ustalone orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich, jeżeli przez wydanie orzeczenia została wyrządzona stronie szkoda, a niezgodność z prawem wynika z rażącego naruszenia norm prawa Wspólnoty Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-136.20" who="#PodsekretarzStanuWKancelariiPrezydentaRpAndrzejDuda">Po czwarte, przyjęto, że skoro w praktyce notuje się zaskarżanie ok. 12% orzeczeń wojewódzkich sądów administracyjnych, to mogą występować sytuacje, w których dochodzi do uprawomocnienia się niezgodnego z prawem orzeczenia sądu I instancji. Wydaje się celowe, aby w wyjątkowych przypadkach, gdy niezgodność z prawem wynika z naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego lub konstytucyjnych wolności albo praw człowieka i obywatela, dopuścić skargę od takiego orzeczenia, chyba że jest możliwa zmiana lub uchylenie orzeczenia w drodze innych przysługujących stronie środków prawnych.</u>
          <u xml:id="u-136.21" who="#PodsekretarzStanuWKancelariiPrezydentaRpAndrzejDuda">Kolejna zmiana ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi polega na dodaniu do ustawy przepisu regulującego sposób tworzenia i przechowywania akt. Wprowadzona zostaje podstawa do wydania aktu wykonawczego w zakresie sposobu archiwizacji akt sądowych, określenia terminu ich przechowywania, a także warunków niszczenia akt i trybu przekazywania ich do archiwów państwowych. Wzorem rozwiązania przyjętego w ustawie Prawo o ustroju sądów administracyjnych zaproponowano, aby organem właściwym do wydania aktu wykonawczego był prezydent Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-136.22" who="#PodsekretarzStanuWKancelariiPrezydentaRpAndrzejDuda">Proponuje się również uchylenie art. 23, który przewidywał możliwość ukarania grzywną strony zgłaszającej w złej wierze wniosek o wyłączenie sędziego. Propozycja ta jest następstwem wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 grudnia 2002 r. Wprawdzie orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego dotyczyło art. 53 Kodeksu postępowania cywilnego, jednakże brak jest uzasadnionych podstaw do utrzymywania podobnej regulacji w procedurze sądowoadministracyjnej. Natomiast propozycja uzupełnienia art. 24 wynika z konieczności wskazania, że organem właściwym do rozpoznania wniosku o wyłączenie prokuratora jest prokurator nadrzędny, a nie sąd administracyjny.</u>
          <u xml:id="u-136.23" who="#PodsekretarzStanuWKancelariiPrezydentaRpAndrzejDuda">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 28 lutego 2006 r. orzekł o niezgodności art. 73 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w zakresie, w jakim ustanawia 7-dniowy termin przechowywania pisma procesowego i nie wymaga ponawiania zawiadomienia adresata o złożeniu tego pisma, z art. 2 i art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Oznacza to, iż od momentu wejścia w życie tego wyroku, tj. od dnia 7 marca 2006 r., przepis art. 73 ustawy w zakwestionowanym zakresie był niezgodny z konstytucją.</u>
          <u xml:id="u-136.24" who="#PodsekretarzStanuWKancelariiPrezydentaRpAndrzejDuda">Projekt prezydencki przewidywał zmianę art. 73 ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Jednak wskutek działalności Sejmu, tj. przyjęcia ustawy z dnia 12 lutego 2009 r. o zmianie ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, propozycja zawarta w projekcie i dotycząca art. 73 stała się nieaktualna. Ustawa z dnia 12 lutego 2009 r. zmienia wyłącznie art. 73 ustawy i dostosowuje jego brzmienie do wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Kwestia ta została uwzględniona w autopoprawce złożonej do omawianego dzisiaj projektu.</u>
          <u xml:id="u-136.25" who="#PodsekretarzStanuWKancelariiPrezydentaRpAndrzejDuda">Zmiana art. 221 § 2 zmierza do uchylenia obowiązku uiszczenia wpisu stałego od skargi bez wezwania sądu, gdyż skargi wnoszone są za pośrednictwem organu, a w chwili wniesienia skargi nie ma jeszcze akt w sądzie. Projektowana zmiana wiąże się ze stwierdzeniem w wyroku z dnia 7 marca 2006 r. przez Trybunał Konstytucyjny niezgodności § 5 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi z art. 221 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi i art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-136.26" who="#PodsekretarzStanuWKancelariiPrezydentaRpAndrzejDuda">Pozostałe zmiany proponowane w projekcie i dotyczące ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi uwzględniają orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego oraz zobowiązania przyjęte przez Polskę w wyniku ratyfikowanych umów międzynarodowych, a ponadto precyzują przepisy, które wywoływały rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych. Chodzi głównie o kwestie, które w efekcie mają doprowadzić do usprawnienia postępowania przed sądami administracyjnymi.</u>
          <u xml:id="u-136.27" who="#PodsekretarzStanuWKancelariiPrezydentaRpAndrzejDuda">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów administracyjnych oraz ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi został skierowany do Sejmu w grudniu 2007 r. Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 1 kwietnia 2008 r., a więc już po wniesieniu przez prezydenta projektu ustawy, stwierdził, że art. 421</u>
          <u xml:id="u-136.28" who="#PodsekretarzStanuWKancelariiPrezydentaRpAndrzejDuda">Z wyroku tego wynika, iż zdaniem Trybunału Konstytucyjnego możliwość stosowania instytucji skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia sądowego nie powinna być wyłączona w stosunku do orzeczeń niekończących postępowania w sprawie. Z uwagi na powyższe zaistniała potrzeba dostosowania odpowiednich zapisów zawartych w projekcie pana prezydenta do wspomnianego orzeczenia wydanego przez Trybunał Konstytucyjny.</u>
          <u xml:id="u-136.29" who="#PodsekretarzStanuWKancelariiPrezydentaRpAndrzejDuda">W dniu 23 kwietnia 2009 r. przekazana została do Sejmu autopoprawka z propozycją nowego brzmienia przepisu art. 285</u>
          <u xml:id="u-136.30" who="#PodsekretarzStanuWKancelariiPrezydentaRpAndrzejDuda">Kolejna propozycja zawarta w autopoprawce usuwa dostrzeżoną rozbieżność pomiędzy art. 4 projektu i art. 285</u>
          <u xml:id="u-136.31" who="#PodsekretarzStanuWKancelariiPrezydentaRpAndrzejDuda">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Instytucja skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, której źródła należy upatrywać w orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 grudnia 2001 r. o niezgodności ówczesnego art. 418 Kodeksu cywilnego z art. 77 konstytucji, jest instytucją dynamiczną. Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego w sposób istotny modyfikuje stosowanie tej instytucji. Praktyka natomiast wykazuje konieczność doskonalenia regulacji umożliwiających egzekwowanie przez obywatela prawa do wynagrodzenia szkody, jaka została mu wyrządzona przez naruszające porządek prawny działanie organu władzy publicznej.</u>
          <u xml:id="u-136.32" who="#PodsekretarzStanuWKancelariiPrezydentaRpAndrzejDuda">Mam nadzieję, że projekt pana prezydenta zakładający wprowadzenie do postępowania sądowoadministracyjnego systemu stwierdzania niezgodności z prawem prawomocnych orzeczeń nie tylko wypełni istotną lukę w prawie, ale również zapewni skuteczniejsze korzystanie przez obywateli z przysługujących im praw. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-136.33" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-137.3" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Głos zabierze pan poseł Jerzy Kozdroń, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#PoselJerzyKozdron">Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt w imieniu klubu Platforma Obywatelska przedstawić stanowisko wobec projektu pana prezydenta Rzeczypospolitej dotyczącego zmiany ustawy Prawo o ustroju sądów administracyjnych oraz ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#PoselJerzyKozdron">Nowelizacja zaproponowana przez prezydenta Rzeczypospolitej dotyczy w istocie dwóch podstawowych zagadnień. Z jednej strony dotyczy spraw ustrojowych, a więc regulowanych przez Prawo o ustroju sądów administracyjnych, i wprowadza, podobnie jak w Prawie o ustroju sądów powszechnych, kadencyjność pełnienia funkcji prezesa i wiceprezesa wojewódzkiego sądu administracyjnego oraz wiceprezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#PoselJerzyKozdron">W tym zakresie nie mamy żadnych wątpliwości. Kadencyjność pozwala na pewną stabilizację osób pełniących te kierownicze funkcje, natomiast problem istnieje w chwili odwoływania tych osób z zajmowanych stanowisk w trakcie kadencji, ponieważ tu są podane dwie przesłanki, które będą decydować o tym, kiedy prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego będzie mógł odwołać prezesa bądź wiceprezesa wojewódzkiego sądu administracyjnego. Chodzi mianowicie o sytuację rażącego niewywiązywania się z obowiązków służbowych i o sytuację, kiedy dalsze zajmowanie tego stanowiska przez tę osobę nie da się pogodzić z dobrem wymiaru sprawiedliwości. Rozumiem, że wtedy, kiedy ta osoba popełni jakieś hańbiące czyny, albo będzie miała złą opinię.</u>
          <u xml:id="u-138.3" who="#PoselJerzyKozdron">W tym momencie, ponieważ są to dwie przesłanki niedookreślone, bo tak to wygląda, są to pewne bardzo ogólne klauzule, udział zgromadzenia ogólnego wojewódzkiego sądu administracyjnego czy Kolegium Naczelnego Sądu Administracyjnego powinien być wymagany. A co mamy w tym projekcie? O ile przy powoływaniu na stanowisko prezesa czy wiceprezesa jest wymagana przynajmniej zgoda Kolegium Naczelnego Sądu Administracyjnego, czyli, rozumiem, pozytywna opinia, to już przy odwoływaniu w trakcie kadencji wystarczy zasięgnąć opinii. Natomiast to, co z tej opinii wynika, czy ona jest pozytywna, czy negatywna w sprawie odwołania, to już jest obojętne. W tym momencie mamy taką dyskrecjonalną władzę prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego w zakresie odwoływania osób na kierowniczych stanowiskach i to budzi moje pewne wątpliwości co do słuszności takiego rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-138.4" who="#PoselJerzyKozdron">Jeżeli chodzi o wiceprezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego, to tutaj w pełni podzielam stanowisko wyrażone w projekcie, ponieważ zarówno przy powołaniu, jak i odwołaniu musi być zgoda zgromadzenia ogólnego Naczelnego Sądu Administracyjnego. Wychodzę więc z założenia, że powinno to być niejako zsynchronizowane w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-138.5" who="#PoselJerzyKozdron">Ważniejsza nowelizacja dotyczy Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. W tym wypadku są pewne zasadnicze zmiany. Wprowadza się nową instytucję, pan prezydent proponuje skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. To jest nowa instytucja. Przy czym w mojej ocenie wątpliwości budzi sam zakres możliwości zaskarżania tą skargą, a więc w istocie rzeczy odnosi się ono tylko do naruszenia prawa wspólnotowego, bo mówi się tak: możesz zaskarżyć prawomocne orzeczenie sądu administracyjnego, jeżeli wystąpiła szkoda i nastąpiło naruszenie prawa wspólnotowego, natomiast w wyjątkowych sytuacjach można przyjąć do rozpoznania skargę, kiedy zostały naruszone podstawowe zasady porządku prawnego lub konstytucyjne wolności i prawa obywatelskie w porządku prawnym obowiązującym w danym kraju. Mamy tutaj do czynienia z nierównością stron w istocie rzeczy. Prawo wspólnotowe korzysta z przywileju, a prawo krajowe, jeżeli jest rażąco naruszone, to już takiego przywileju rozpoznania w ramach tego nadzwyczajnego środka zaskarżenia nie posiada. Poza tym podstawy zaskarżenia tą skargą budzą moje zasadnicze wątpliwości. Tu się mówi tak: można zaskarżyć wtedy, kiedy nastąpiło naruszenie prawa materialnego lub przepisów postępowania. A czymże jest orzecznictwo sądów administracyjnych? Orzecznictwo sądów administracyjnych spełnia funkcję kasatoryjną, ono sprawuje nadzór nad przestrzeganiem prawa</u>
          <u xml:id="u-138.6" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-138.7" who="#PoselJerzyKozdron"> - czy mógłbym dokończyć? - przez organy administracji publicznej. To nie sąd administracyjny stosuje prawo w przeciwieństwie właśnie do sądów powszechnych. Sąd administracyjny tylko kontroluje. Tak więc mówi się, że skarga kasacyjna czy skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia musi wykazywać naruszenie prawa materialnego, a przecież sąd administracyjny nie stosuje tego prawa materialnego i on nie będzie go naruszał. W tym przypadku te przepisy muszą zostać dookreślone, ponieważ to nie sąd będzie miał wpływ na niezgodność tego prawa wspólnotowego, tylko organ administracji publicznej.</u>
          <u xml:id="u-138.8" who="#PoselJerzyKozdron">Kolejna sprawa, która budzi moje zasadnicze wątpliwości, to sprawa pełnomocnictwa. W projekcie prezydenckim...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Proszę kończyć powoli, proszę kończyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#PoselJerzyKozdron">Ostatnie zagadnienie. Projekt prezydencki przewiduje rozwiązanie polegające na tym, że ustanowienie przez sąd pełnomocnika w osobie adwokata, radcy prawnego czy też rzecznika patentowego, doradcy podatkowego w istocie rzeczy zastępuje pełnomocnictwo. Jakie jest niebezpieczeństwo w związku z takim rozwiązaniem? Po pierwsze, to sąd, czyli władza państwowa, przyjmuje odpowiedzialność na siebie za dobór pełnomocnika, za dobór adwokata, i to państwo będzie odpowiadać wtedy, kiedy się okaże, że strona przegrała proces z powodu tego, że niefachowy pełnomocnik reprezentował go w sprawie. Takie procesy państwo polskie ma już przed trybunałami międzynarodowymi, kiedy to podnosi się zarzut niewłaściwego pełnomocnika ustanowionego przez państwo. W tej sytuacji trzeba przyjąć rozwiązanie wynikające z Kodeksu postępowania cywilnego: sąd ustanawia, natomiast stronie przysługuje prawo wyboru pełnomocnika. W K.p.c. mówi się, że to rada adwokacka wyznacza pełnomocnika, w miarę możliwości wskazanego przez powoda. Tutaj takiej możliwości nie ma. Nie dość tego, cofamy się w tym zakresie i państwo przyjmuje na siebie odpowiedzialność zupełnie nieprawidłowo i niesłusznie za to, że popełniło błąd w doborze pełnomocnika.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#PoselJerzyKozdron">Reasumując, panie marszałku, uważam, że projekt jest interesujący i zasługuje na rozważenie. Wnoszę o skierowanie go do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka.</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pan poseł Andrzej Mikołaj Dera, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt przedstawić stanowisko naszego klubu w sprawie projektu złożonego przez prezydenta naszego kraju prof. Lecha Kaczyńskiego, a dotyczącego ustawy o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów administracyjnych oraz ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Nowelizacja ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi obejmuje wyłącznie niezbędne zmiany lub uzupełnienia wynikające z orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego stwierdzających niezgodność przepisów z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, ze zobowiązań przyjętych przez Polskę w wyniku ratyfikowanych umów międzynarodowych i przystąpienia do Unii Europejskiej oraz z potrzeby doprecyzowania przepisów, które wywołały rozbieżności w orzecznictwie niedające się usunąć w drodze wykładni sądowej, na które zwrócił uwagę m.in. rzecznik praw obywatelskich. Chociażby z tego powodu ten projekt zasługuje na akceptację naszego klubu.</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Zawsze będziemy popierać projekty ustaw - niezależnie od tego, czy składane przez pana prezydenta, czy przez poszczególne formacje zasiadające w parlamencie, czy też z inicjatyw obywatelskich - które porządkują system prawny i doprowadzają do zgodności tego systemu z orzeczeniami Trybunału Konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-142.3" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Natomiast, panie marszałku, Wysoka Izbo, nasze zdumienie budzi fakt chyba najdłuższego leżakownia tego projektu ustawy w polskim parlamencie. Proszę zwrócić uwagę, kiedy ten akt wpłynął do polskiego parlamentu. Otóż 21 grudnia 2007 r. Dzisiaj mamy początek lipca 2009 r. Ponad półtora roku ten projekt przeleżał w polskim parlamencie. Pytanie: U kogo i dlaczego? Patrząc na pewne czynności, które zostały dokonane, a wynikają chociażby z informacji Komisji Ustawodawczej, Komisja Ustawodawcza zajmowała się tą sprawą na przełomie kwietnia i maja tego roku.</u>
          <u xml:id="u-142.4" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Powiem szczerze, że tego typu zachowanie jest dla mnie niezrozumiałe, bo jeżeli w interesie polskiego parlamentu, wszystkich stronnictw w nim zasiadających, w naszym interesie i w interesie przede wszystkim obywateli jest porządkowanie systemu prawnego, to nie ma najmniejszych podstaw, żeby takie projekty ustaw przez półtora roku leżakowały w polskim parlamencie. W naszym interesie jest to, aby takie projekty jak najszybciej rozpatrywać.</u>
          <u xml:id="u-142.5" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Dlaczego jest to również ważne? Proszę zwrócić uwagę, że te projekty zostały pozytywnie zaopiniowane np. przez Krajową Radę Sądownictwa, bez uwag, tzn. że projekt jest akceptowany, bo przy opiniowaniu przez Krajową Radę Sądownictwa zasada jest taka, że jeżeli projekt spełnia wszystkie kryteria i oczekiwania, jest opiniowany bez uwag, jeżeli nie spełnia, wtedy są składane takowe uwagi. Co jest istotne, w tym przypadku również prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego wskazuje, że nie ma uwag do tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-142.6" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nasz klub parlamentarny wnosi, aby powyższy projekt został skierowany do dalszych prac parlamentarnych do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, a także prosimy teraz o szybkie procedowanie nad tym projektem, żeby wprowadzić te słuszne zmiany i żeby nastąpiło dostosowanie polskiego systemu do wyroków Trybunału Konstytucyjnego i jak najszybciej zaczęło to obowiązywać w polskim systemie prawnym. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-142.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pragnę poinformować Wysoką Izbę, że projekt leżał tak długo, ponieważ dopiero 23 kwietnia 2009 r. wpłynęła autopoprawka. Projekt leżał w komisji i czekał na autopoprawkę. Tak więc nie jest to wina marszałka Sejmu, nie jest to wina parlamentu, tylko, jeżeli już, to wnioskodawcy. Podpisany jest pan prezydent Lech Kaczyński, 23 kwietnia 2009 r. To tyle tytułem wyjaśnienia.</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Proszę bardzo, pan poseł Stanisław Rydzoń, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#PoselStanislawRydzon">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#PoselStanislawRydzon">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panowie Ministrowie! W imieniu Klubu Poselskiego Lewica przedstawiam stanowisko wobec projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów administracyjnych oraz ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (druk nr 2001).</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#PoselStanislawRydzon">Projekt ustawy składa się z dwóch części. Pierwsza część dotyczy nowelizacji Prawa o ustroju sądów administracyjnych, zaś druga - Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Nowelizacja nie reguluje jednorodnej materii, lecz jest wynikiem wielu zaszłości, jak wyroki Trybunału Konstytucyjnego, przystąpienie Polski do Unii Europejskiej czy też zmiany warunków funkcjonowania wymienionych przepisów.</u>
          <u xml:id="u-144.3" who="#PoselStanislawRydzon">Jak wcześniej stwierdziłem, część pierwsza noweli, zawarta w art. 1, dotyczy zagadnień ustrojowych sądownictwa administracyjnego i związana jest z powoływaniem i odwoływaniem prezesa i wiceprezesa wojewódzkiego sądu administracyjnego oraz wiceprezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego, a także z wprowadzeniem kadencyjności tych funkcji. Nowo dodany art. 21a zmienia stosowane zasady odwoływania prezesa i wiceprezesa wojewódzkiego sądu administracyjnego w toku kadencji. Dotychczas odwołanie jednej z tych osób musiała poprzedzić pozytywna opinia zgromadzenia ogólnego tego sądu i Kolegium Naczelnego Sądu Administracyjnego. Zgodnie ze zmianą, w przypadku rażącego niewywiązywania się z obowiązków służbowych oraz gdy z innych powodów nie da się pogodzić z dobrem wymiaru sprawiedliwości dalszego pełnienia funkcji, odwołanie wymaga wyłącznie opinii wymienionych gremiów sędziowskich, może to być także opinia negatywna. Opinia ta nie będzie miała decydującego znaczenia, gdyż prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego może ją zignorować i podjąć decyzję w sposób arbitralny. Zdaniem naszego klubu negatywna opinia tych gremiów winna spowodować co najmniej ponowne zbadanie sprawy przez prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-144.4" who="#PoselStanislawRydzon">W swojej opinii o projekcie poprzedni minister sprawiedliwości stwierdził, że decyzja prezesa NSA będzie miała charakter dyskrecjonalny i sugerował w takich sytuacjach przekazanie sprawy do Krajowej Rady Sądownictwa. Zważywszy na dotychczasowy zapis, skierowanie sprawy odwołania prezesa czy wiceprezesa WSA jeszcze do Krajowej Rady Sądownictwa wydaje się być niepotrzebne. Nie ma problemów ze stosowaniem art. 21a, zważywszy że przesłanki odwołania to są klauzule generalne, dobrze zinterpretowane i od dawna stosowane. Mój kolega z Platformy Obywatelskiej mówił, że mają one zbyt szeroki zakres, ale, panie pośle, to są klauzule generalne i w związku z tym jest orzecznictwo w tej sprawie, doktryna na ten temat się wypowiadała i w związku z tym fachowcy sobie z tym poradzą.</u>
          <u xml:id="u-144.5" who="#PoselStanislawRydzon">Podobnie wygląda sprawa odwoływania wiceprezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego, z tą różnicą, że odwołanie może nastąpić wprawdzie przy zaistnieniu tych samych przesłanek, lecz za zgodą Zgromadzenia Ogólnego NSA. W obu sytuacjach prezes i wiceprezes wojewódzkiego sądu administracyjnego oraz wiceprezes NSA powoływani byliby na 5-letnią kadencję, co winno być stabilizujące dla wykonywania ich funkcji. Dobry przykład mamy w tej materii w sądownictwie powszechnym.</u>
          <u xml:id="u-144.6" who="#PoselStanislawRydzon">Część druga zawarta jest w art. 2 noweli, jest tu wiele zmian dotyczących różnych zagadnień. Pierwsza zmiana, polegająca na dodaniu nowego art. 12</u>
          <u xml:id="u-144.7" who="#PoselStanislawRydzon">Także kolejna zmiana, dotycząca art. 221 § 2, wiąże się z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego i dotyczy uchylenia obowiązku uiszczenia wpisu stałego od skargi bez wezwania sądu, w sytuacji gdy w chwili wniesienia skargi nie ma jeszcze akt w sądzie. Oceniając zmianę, należy podziękować autorom noweli za podjęcie tej sprawy.</u>
          <u xml:id="u-144.8" who="#PoselStanislawRydzon">Najistotniejszą sprawą zawartą w projekcie jest propozycja wprowadzenia do porządku prawnego instytucji skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia sądu administracyjnego, co umożliwić ma skorzystanie z uprawnienia dochodzenia naprawienia szkody w trybie art. 417</u>
          <u xml:id="u-144.9" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-144.10" who="#PoselStanislawRydzon">Już kończę, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-144.11" who="#PoselStanislawRydzon">Zdaniem naszego klubu proponowane w projekcie ustawy rozwiązanie bardzo ogranicza dopuszczalność skargi od prawomocnego orzeczenia sądu administracyjnego kończącego postępowanie w sprawie. W zasadzie skarga stosowana byłaby tylko w sytuacji, gdy niezgodność z prawem wynika z naruszenia norm prawa Unii Europejskiej. W § 2 art. 285</u>
          <u xml:id="u-144.12" who="#PoselStanislawRydzon">Generalnie, reasumując, klub nasz popiera propozycję pana prezydenta. Oczywiście propozycja ta wymaga korekt w trakcie prac komisji sprawiedliwości. W związku z tym klub nasz wnosi o skierowanie tego projektu do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka celem podjęcia dalszych prac. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-144.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Przystępujemy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-145.2" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Zapisanych jest 5 osób.</u>
          <u xml:id="u-145.3" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-145.4" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Ustalam czas pytania na 1 minutę.</u>
          <u xml:id="u-145.5" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pan poseł Andrzej Szlachta, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#PoselAndrzejSzlachta">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panowie Ministrowie! W proponowanej regulacji dotyczącej ustawy Prawo o ustroju sądów administracyjnych oraz ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi prezydent Rzeczypospolitej Polskiej przewiduje m.in. wprowadzenie kadencyjności pełnienia funkcji prezesa sądu i wiceprezesa sądu w wojewódzkim sądzie administracyjnym oraz funkcji wiceprezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego. Zmiana ta nie powinna budzić wątpliwości, tym bardziej że analogiczne rozwiązanie z powodzeniem i aprobatą środowiska sędziowskiego funkcjonuje w systemie sądownictwa powszechnego, w którym m.in. prezes i wiceprezes sądu apelacyjnego powoływany jest na 6 lat.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#PoselAndrzejSzlachta">Stąd moje pytanie do pana ministra. Dlaczego w obecnym stanie prawnym nie wprowadzono wcześniej tych zapisów w obszarze sądów administracyjnych? Czym można uzasadnić trwanie dotychczasowych rozwiązań?</u>
          <u xml:id="u-146.2" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-146.3" who="#PoselAndrzejSzlachta"> Co przemawiało za ich utrzymaniem?</u>
          <u xml:id="u-146.4" who="#PoselAndrzejSzlachta">I jeszcze jedno pytanie do pana ministra Dudy. Czym uzasadniony jest okres 5 lat kadencji prezesa i wiceprezesa wojewódzkiego sądu administracyjnego, skoro w systemie sądownictwa powszechnego jest kadencja 6-letnia? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-146.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pan poseł Jerzy Gosiewski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#PoselJerzyGosiewski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Projekt ustawy zawarty w druku nr 2001, przedstawiony przez pana prezydenta, wniesiony został do Sejmu RP 21 grudnia 2007 r. Od tego dnia minęło już 18 miesięcy. Dlaczego dopiero teraz rozpatrywany jest projekt niniejszej ustawy? Na jakiej podstawie pan marszałek przewidywał, że dynamiczna sytuacja pozwoli na wprowadzenie autopoprawki? Czy w każdym przypadku przed uchwaleniem ustawy będziemy oczekiwali kilka lat na kolejne autopoprawki?</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#PoselJerzyGosiewski">Bardzo istotnym i dobrym rozwiązaniem zgodnie z nową propozycją § 1a w art. 21 ustawy Prawo o ustroju sądów administracyjnych jest wprowadzenie kadencyjności pełnienia funkcji prezesa i wiceprezesa w wojewódzkim sądzie administracyjnym oraz funkcji wiceprezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego. Analogiczne rozwiązanie z ogólnospołeczną aprobatą funkcjonuje w systemie sądownictwa powszechnego. W dość obszernej opinii byłego ministra sprawiedliwości z dnia 26 lutego 2008 r. nie znalazłem żadnej pochlebnej oceny dla tak wyjątkowo właściwego rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#PoselJerzyGosiewski">Dlatego też chciałbym zadać pytanie obecnemu panu ministrowi sprawiedliwości: Czy pan minister udzieli poparcia przedłożonym, wyjątkowo właściwym, propozycjom? Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-148.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Panie pośle, nie chcę prowadzić tutaj sporu, bo to nie jest moja rola, tylko jeszcze raz przypomnę: Panowie, przygotujcie się do dyskusji. Jest pismo pana przewodniczącego Wojciecha Szaramy z 7 maja, że dopiero wtedy ta poprawka została uznana za konstytucyjną. A więc był spór o to i dlatego tak długo trwało czekanie w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Proszę bardzo, pan poseł Lech Kołakowski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#PoselLechKolakowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panowie Ministrowie! Nowelizacja omawianej ustawy wynika z potrzeby doprecyzowania przepisów, które wywołują rozbieżności w orzecznictwie oraz nie dają się usunąć w drodze wykładni sądowej. Chciałbym zwrócić państwa uwagę na dwa aspekty.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#PoselLechKolakowski">Po pierwsze, nie jest możliwe jednoznaczne oddzielenie funkcji jurysdykcyjnej od funkcji administracyjnej. Status prezesa sądu oraz jego zastępcy wymaga ustabilizowania w okresie kadencji, na którą zostali powołani, a możliwość wygaśnięcia tego powołania w toku kadencji powinna być dopuszczalna jedynie w przypadku wystąpienia szczególnych przesłanek i z zachowaniem określonego trybu odwołania. Podkreślam, że wprowadzenie kadencyjności prezesów i wiceprezesów przyczyni się do zwiększenia poczucia niezależności osób odpowiedzialnych za prawidłowe funkcjonowanie wojewódzkiego sądu administracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#PoselLechKolakowski">Po drugie, chciałbym zadać pytanie odnośnie do skutków finansowych. Czy przyznanie prokuratorowi generalnemu i rzecznikowi praw obywatelskich prawa, kompetencji w postaci uprawnienia</u>
          <u xml:id="u-150.3" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-150.4" who="#PoselLechKolakowski"> do skierowania skargi o niezgodność z prawem prawomocnych orzeczeń sądów administracyjnych nie pociągnie za sobą negatywnych skutków finansowych, które będą wynikać z konieczności rozpatrzenia podań ludzi o wniesienie skargi kasacyjnej i skargi o stwierdzenie niezgodności orzeczenia z prawem? Bardzo dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-150.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-151.2" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości pana ministra Zbigniewa Wronę.</u>
          <u xml:id="u-151.3" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciZbigniewWrona">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Rząd ustosunkowuje się do tego projektu generalnie oczywiście pozytywnie, ponieważ jest to projekt potrzebnej regulacji, aczkolwiek mamy tutaj pewne wątpliwości. One częściowo były już zgłaszane, pozwolę sobie je syntetycznie przedstawić.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciZbigniewWrona">Pan minister Duda uzasadniał dość obszernie, dlaczego istnieje dysharmonia, nie ma symetrii pomiędzy trybem powołania i odwoływania prezesa wojewódzkiego sądu administracyjnego. Nie do końca przekonały mnie te wyjaśnienia. Z powodzeniem taka symetria, takie rozwiązanie symetryczne funkcjonuje w ustawie o ustroju sądów powszechnych. Oczywiście mamy tam Krajową Radę Sądownictwa, ale przecież w sądownictwie administracyjnym mamy takie ciała kolegialne jak kolegium czy zgromadzenie ogólne sędziów. W opinii prokuratora generalnego, na którą się tu powoływano, jest jako propozycja do rozważenia Krajowa Rada Sądownictwa i rzeczywiście nie byłoby to, jak się wydaje, rozwiązaniem niezgodnym z systemem prawa. Ale jest jeszcze inne rozwiązanie, też możliwe do rozważenia, i myślę, że ono będzie rozważane w czasie prac w komisjach i podkomisjach, czyli powierzenie odpowiednich funkcji. Negatywna opinia na przykład blokowałaby odwołanie przed upływem kadencji - w przypadku negatywnej opinii zgromadzenia ogólnego czy też kolegium NSA. Trzeba się zgodzić z tym, co zostało podniesione, że przesłanki ograniczenia kadencji, odwołania przed upływem kadencji są określone niezwykle ogólnie i przy użyciu klauzul generalnych. Dlatego wydaje się, że podniesienie rangi negatywnych opinii tych sądowych ciał kolegialnych byłoby tu właściwe.</u>
          <u xml:id="u-152.2" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciZbigniewWrona">Kolejna kwestia, zresztą bardzo ważna, to jest rozwinięcie zasady jawności postępowania wynikającej z art. 10 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Chodzi o dostęp do akt. Zasada jawności postępowania wobec stron wyraża się właśnie między innymi dostępem do akt sądowych. I tutaj stosowne regulacje gwarantujące udostępnianie akt są wprowadzone, co trzeba ocenić pozytywnie. Niemniej celowe wydaje się również sprecyzowanie uprawnień stron w zakresie jawności wewnętrznej postępowania, czyli trybu tego udostępniania, bo taka jest regulacja i ona z powodzeniem funkcjonuje w innych procedurach, takich jak procedura cywilna w Kodeksie postępowania cywilnego czy też karna w Kodeksie postępowania karnego, a także regulacja art. 73 ustawy Kodeks postępowania administracyjnego, są tutaj bardziej szczegółowe regulacje. Oczywiście możemy w toku prac parlamentarnych uzupełnić tę dość lakoniczną regulację zaprezentowaną w projekcie.</u>
          <u xml:id="u-152.3" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciZbigniewWrona">Proponowane w art. 2 pkt 11 projektu brzmienie art. 244 § 2 eliminuje potrzebę udzielania przez stronę pełnomocnictwa wyznaczonemu pełnomocnikowi, czyli wyznaczenie pełnomocnika jest równoznaczne z udzieleniem pełnomocnictwa. To rozwiązanie nawiązuje, właściwie jest przejęte z obecnie obowiązującego Kodeksu postępowania cywilnego. Należy jednak zwrócić uwagę, że chyba nie jest ono prawidłowe. Zalecenia nr R/93 Komitetu Ministrów Rady Europy dla państw członkowskich, pkt III lit. c wskazują na zasadność przekazania stronie prawa wyboru pełnomocnika z urzędu. I w tym kierunku toczą się prace legislacyjne w Ministerstwie Sprawiedliwości, ich efekt jest już w Sejmie, ponieważ rozpatrywana jest dość obszerna nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego. Jest ona po pierwszym czytaniu, prace komisji już trwają i w tym projekcie przewidujemy zmianę wspomnianej regulacji. Myślę, że należy pójść w tym kierunku również przy okazji omawianego projektu, czyli zagwarantować stronie prawo wyboru pełnomocnika, nawet jeżeli go uzyskuje z urzędu. Pan poseł Kozdroń mówił, że w przeciwnym razie mogą grozić nawet procesy. Nie powinniśmy uszczęśliwiać ludzi na siłę konkretną osobą, jeżeli istnieją prawne możliwości dania swobody w wyborze pełnomocnika.</u>
          <u xml:id="u-152.4" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciZbigniewWrona">Bardzo istotna regulacja - wszyscy się z tym zgadzają - dział VIIa, wprowadzenie do porządku prawnego instytucji skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia sądu administracyjnego. Po autopoprawce już nie mają znaczenia zastrzeżenia, które mieliśmy, dotyczące ograniczenia tej instytucji do orzeczeń kończących postępowanie. Zatem tego wątku nie będę poruszał.</u>
          <u xml:id="u-152.5" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciZbigniewWrona">Była natomiast podniesiona kwestia, m.in. pan poseł Rydzoń o tym mówił, podstaw wywiedzenia tej skargi. Rzeczywiście, w opinii ministra sprawiedliwości - i taki jest projekt stanowiska rządu, który w najbliższym czasie zostanie prawdopodobnie przyjęty - jest tu zbyt wąskie określenie podstaw, wyłącznie naruszenie prawa Wspólnoty Europejskiej. Wydaje się to zdecydowanie za wąskie i proponujemy, aby nawiązać do uregulowań Kodeksu postępowania cywilnego. Oczywiście doskonale zdaję sobie sprawę z różnicy pomiędzy orzeczeniami sądów cywilnych i administracyjnych. Pan minister Duda mówił, że sąd administracyjny jest sądem prawa, a nie faktu. Inaczej to wygląda w sądownictwie cywilnym. Zgadzam się, oczywiście, to prawda, tylko nie widzę bezpośredniego przełożenia faktu występowania tej istotnej różnicy pomiędzy charakterem wspomnianych orzecznictw sądowych na wniosek, że musimy w związku z tym tak zasadniczo ograniczać podstawy skargi o niezgodność z prawem orzeczenia wobec orzeczeń sądów administracyjnych. Wydaje mi się, że ta kwestia również powinna być bardzo uważnie przeanalizowana w czasie prac komisji. Będziemy postulować rozszerzenie podstaw tej skargi.</u>
          <u xml:id="u-152.6" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciZbigniewWrona">Kwestia doręczeń. Pan minister już o tym mówił, rzeczywiście, ta autopoprawka jest uzasadniona. Przypomnę tylko, że w wyniku wniesienia rządowego projektu została uchwalona ustawa, która realizuje wyrok Trybunału Konstytucyjnego, przewidując obowiązek ponownego awizowania doręczenia jako dodatkową gwarancja, która zapewnia dopiero zgodność z konstytucją.</u>
          <u xml:id="u-152.7" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciZbigniewWrona">Sprawa finansów. Przejdę teraz może do kwestii szczegółowych, kończąc ogólne w ten sposób, że poza tymi uwagami czy wątpliwościami, które omówiłem, generalnie projekt nie budzi poważniejszych zastrzeżeń. Wszystkie te przepisy będą mogły być przeanalizowane i uzupełnione w czasie prac, więc stanowisko ministra sprawiedliwości i rządu jest takie, aby skierować ten projekt do dalszych prac parlamentarnych.</u>
          <u xml:id="u-152.8" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciZbigniewWrona">Jeśli chodzi o kwestię kadencyjności, mówił o tym pan poseł Szlachta i pan poseł Gosiewski. Pan poseł Gosiewski zadał pytanie, dlaczego minister sprawiedliwości prokurator generalny w swojej opinii nie pochwalił wprowadzenia kadencyjności. Panie pośle, nie to było rolą opinii ministra sprawiedliwości, tylko raczej przedstawienie pewnych uwag czy wątpliwości. Jeżeli jednak chciałby pan usłyszeć, czy takie rozwiązanie zasługuje na pochwałę, to oczywiście zasługuje. Tak, kadencyjność jest tutaj rozwiązaniem prawidłowym.</u>
          <u xml:id="u-152.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-152.10" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciZbigniewWrona">Jest jeszcze kwestia finansowa. Ten temat będzie poruszony również w stanowisku rządu, bo rzeczywiście pewne kwoty, pewne koszty to za sobą pociągnie. Zwiększenie kompetencji rzecznika praw obywatelskich i prokuratora generalnego, jeżeli chodzi o wnoszenie tych skarg o niezgodność orzeczenia z prawem, rzeczywiście powoduje pewne koszty i trzeba byłoby jednak poruszyć tę kwestię w uzasadnieniu. Mówił o tym pan poseł Kołakowski.</u>
          <u xml:id="u-152.11" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieSprawiedliwosciZbigniewWrona">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-152.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Kancelarii Prezydenta RP pana ministra Andrzeja Dudę.</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#PodsekretarzStanuWKancelariiPrezydentaRpAndrzejDuda">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Było bardzo niewiele pytań, które były skierowane do mnie. W zasadzie to pan poseł Szlachta, jak rozumiem, skierował do mnie dwa pytania. Pierwsze dotyczyło tego, dlaczego kadencyjności nie wprowadzono wcześniej. To było pierwsze pytanie. Drugie pytanie odnosiło się do tego, czy 5-letnia kadencja jest uzasadniona. Odpowiedzieć na te pytania można następująco.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#PodsekretarzStanuWKancelariiPrezydentaRpAndrzejDuda">Wydaje się, że wprowadzenie kadencyjności jest uzasadnione. Dlaczego nie wprowadzono tego wcześniej? Jak każda ustawa, tak również i ta funkcjonowała od pewnego czasu, to kwestia pewnej praktyki w działaniu i pewnych luk, które pojawiają się w toku prac, pewnych niedoskonałości. Obecnie jest okazja do usunięcia tych właśnie niedoskonałości. Tak jak powiedziałem, prezentując projekt pana prezydenta, przygotowany on był we współpracy z Naczelnym Sądem Administracyjnym. Myślę, że to jest zmiana - to wprowadzenie kadencyjności - która podąża w dobrym kierunku.</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#PodsekretarzStanuWKancelariiPrezydentaRpAndrzejDuda">Dlaczego w tym projekcie została zaproponowana 5-letnia kadencja? To jest kwestia dyskusyjna, czy ta kadencja powinna być 5-letnia, czy 6-letnia. Zaproponowano okres 5 lat. Taka jest w tej chwili treść projektu, natomiast rozumiem, że jeżeli chodzi o zagadnienia szczegółowe, ewentualne na tym tle debaty będziemy mieli okazję toczyć w komisji. Sądzę, że tutaj dojdziemy do jakiegoś konsensusu i nie będzie w tej sprawie problemów. Na pewno zostanie wypracowane dobre rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-154.3" who="#PodsekretarzStanuWKancelariiPrezydentaRpAndrzejDuda">Co do skutków finansowych, pan minister pewnie byłby bardziej kompetentny w tym zakresie niż ja. Powiem tylko tyle, szanowni państwo, że nawet jeżeli te skutki finansowe będą - bo na pewno będą jakieś tam skutki finansowe, mnie jest trudno w tej chwili powiedzieć, jakie - to pamiętajmy o tym, że problem dotyczy kwestii odszkodowawczych, odszkodowań za działania niezgodne z prawem, za błędy popełnione przez organy państwowe. W związku z powyższym, trudno tutaj mówić o tym, czy to dobrze, czy źle, a także czy skutki finansowe będą i czy to jest źle, że one będą. Źle jest przede wszystkim wtedy, kiedy dochodzi do sytuacji, w których państwo w jakiś sposób krzywdzi obywateli. Jeżeli dochodzi do takich sytuacji, to ta krzywda musi być obywatelowi wyrównana, nawet jeżeli to będzie pociągało za sobą jakieś skutki finansowe. Myślę, że co do tego nie ma wątpliwości, że te rozwiązania są potrzebne, chociaż niewątpliwie jakieś skutki finansowe wywołają. Jednak jest tutaj kwestia wyważenia pewnych dóbr i wydaje się, że poczucie sprawiedliwości obywatela, sprawiedliwości jednak ze strony państwa, czyli że to państwo jest sprawiedliwe wobec obywatela, ma tutaj wartość nadrzędną, żeby obywatel nie był po prostu przez państwo krzywdzony.</u>
          <u xml:id="u-154.4" who="#PodsekretarzStanuWKancelariiPrezydentaRpAndrzejDuda">To jest tyle, jeżeli chodzi o zadane pytania. Chciałbym podziękować Wysokiej Izbie i panu ministrowi za bardzo konstruktywną debatę nad tym projektem. Chciałbym też podziękować za wszystkie zgłoszone uwagi. Cieszę się, że będzie możliwość dalszej szczegółowej debaty nad tym projektem w czasie posiedzeń komisji. Rozważymy wszystkie propozycje. Sądzę, że przedstawiciele Naczelnego Sądu Administracyjnego również wezmą udział w pracach komisji. Mam nadzieję, że uda się wypracować projekt, który bez większych zastrzeżeń zostanie przyjęty, przegłosowany przez Wysoką Izbę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-154.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Zamykam dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#PoselMarekKwitek">W przedstawionym projekcie ustawy przewidziano kadencyjność funkcji prezesów sądów administracyjnych. Pomysł ten co do zasady jest słuszny i z powodzeniem funkcjonuje w realiach sądownictwa powszechnego. Zaproponowano jednak pewne odstępstwa od sprawdzonych wzorców z ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych, w związku z czym chciałbym zapytać o przyczyny tych różnic:</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#PoselMarekKwitek">Pytania:</u>
          <u xml:id="u-156.2" who="#PoselMarekKwitek">1. Dlaczego ustalono akurat 5 lat na jedną kadencję, skoro prezesi sądów okręgowych i apelacyjnych w sądownictwie powszechnym są wybierani na 6 lat? Czy był jakiś głębszy zamysł takiego różnicowania?</u>
          <u xml:id="u-156.3" who="#PoselMarekKwitek">2. Dlaczego zrezygnowano z zapisu mówiącego, że nie można sprawować funkcji prezesa przez dłużej niż 2 kadencje? Czy nie byłaby to pewna forma gwarancji, że dana osoba nie będzie podejmowała działań na rzecz swojej reelekcji na stanowisko funkcyjne, lecz jej jedynym celem będzie działanie na rzecz interesu wymiaru sprawiedliwości?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#PoselJozefZych">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Prezydencki projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów administracyjnych oraz ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi zdaniem Klubu Poselskiego PSL zasługuje na głęboką analizę. Projekt dotyczy dwóch ustaw, ale w pewnym sensie stanowiących całość, gdyż dotyczy problematyki sądownictwa w aspekcie organizacyjnym i merytorycznym. O ile problem ustawy Prawo o ustroju sądów administracyjnych został czytelnie przedstawiony i nie budzi zastrzeżeń, a co zatem idzie, potrzeby dodatkowego omawiania, o tyle drugi z projektów dotyczy bardzo ważnej kwestii, a mianowicie skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia na gruncie prawa administracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#PoselJozefZych">Punktem wyjścia do dalszych rozważań jest przypomnienie za wnioskodawcą, iż: ˝sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej - pod względem zgodności z prawem (art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych, Dz. U. Nr 153, poz. 1269, z późn. zm.). Ten zakres działania ustawodawca rozwija w art. 1 i 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, z późn. zm.). Z powyższego wynika, że z woli ustawodawcy sądy administracyjne obu instancji nie są sądami faktu, tylko sądami prawa, czyli sądy te sprawują kontrolę działalności administracji publicznej z punktu widzenia legalności˝.</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#PoselJozefZych">W polskim systemie prawnym znana jest instytucja skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, ale w odniesieniu do postępowania przed sądami administracyjnymi jest to nowe uregulowanie i do tego całkowicie zasadne.</u>
          <u xml:id="u-157.3" who="#PoselJozefZych">Precyzyjnie skonstruowany jest projekt art. 295</u>
          <u xml:id="u-157.4" who="#PoselJozefZych">Uzupełnienie art. 285</u>
          <u xml:id="u-157.5" who="#PoselJozefZych">˝wykazanie, że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w drodze innych środków prawnych nie było i nie jest możliwe, a ponadto - gdy skargę wniesiono, stosując art. 285</u>
          <u xml:id="u-157.6" who="#PoselJozefZych">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Uwzględniając okoliczność, iż nowelizacja jest w pełni uzasadniona, Klub Poselski PSL wnosi o skierowanie projektu do komisji w celu dalszego procedowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował przedstawiony przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów administracyjnych oraz ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, zawarty w druku nr 2001, do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-158.2" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-158.3" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 20. porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o ogrodach działkowych (druk nr 1886).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców pana posła Andrzeja Derę w celu przedstawienia uzasadnienia projektu.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu posłów wnioskodawców mam zaszczyt przedstawić projekt ustawy o ogrodach działkowych.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Co było powodem złożenia projektu, który zawiera propozycje nowego uregulowania kwestii dotyczących ogrodów działkowych? Otóż niniejszy projekt ustawy o ogrodach działkowych za fundament uznaje stworzenie takiej sytuacji prawnej działkowców w Polsce, która będzie zgodna z Konstytucją RP oraz zasadami solidarności społecznej, samorządności i praworządności. Projektem tym należało uczynić zadość orzeczeniom Trybunału Konstytucyjnego, który wielokrotnie podkreślał niezgodność dotychczasowych uregulowań z literą i duchem Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz podstawowymi zasadami demokracji. Żeby nie być gołosłownym, zacytuję fragmenty ostatniego wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 9 grudnia 2008 r., w którym porusza on kilka ważnych kwestii.</u>
          <u xml:id="u-161.2" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Szanowni państwo, pierwszy cytat: Można uznać, że Polski Związek Działkowców, organizacja, której status i uprawnienia budzą kontrowersje, w chwili obecnej nie podlega żadnemu nadzorowi.</u>
          <u xml:id="u-161.3" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Drugi cytat: Obywatele pragnący jednoczyć swą działalność mają swobodę dokonywania wyboru formy prawno-organizacyjnej w zależności od celów, jakie zamierzają realizować, wybierając taką formę, w której będą mogli osiągnąć zamierzone skutki prawne. W demokratycznym państwie prawnym nie są dopuszczalne merytorycznie nieuzasadnione ograniczenia prawa zrzeszania się obywateli.</u>
          <u xml:id="u-161.4" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Trybunał Konstytucyjny w odniesieniu do określonych artykułów zwrócił uwagę, że ustawowa konstrukcja petryfikuje wyłączność Polskiego Związku Działkowców w dostępie do gruntów przeznaczonych na ogrody działkowe, przez co pozbawia inne organizacje zrzeszające działkowców możliwości realizacji zamierzonych skutków prawnych i tym samym zmusza każdy podmiot, który dąży do uzyskania prawa do użytkowania pracowniczego ogrodu działkowego, do członkostwa w Polskim Związku Działkowców, utrzymując w ten sposób monopol tej organizacji w prowadzeniu ogrodów działkowych. Takie rozwiązanie narusza zasady demokratycznego państwa prawa.</u>
          <u xml:id="u-161.5" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Kolejny cytat: Regulacja taka, jaka jest zawarta w art. 10 ust. 1 ustawy działkowej, jest reminiscencją systemu nakazowego. Przepis wprowadza swoisty monopol Polskiego Związku Działkowców, ponieważ jest on jedyną organizacją, na rzecz której wszelkie grunty przeznaczone w planach miejscowych pod ogrody muszą być oddane w nieodpłatne użytkowanie. Przywilejowi Polskiego Związku Działkowców odpowiada całkowite, ustawowe ubezwłasnowolnienie gminy zarówno w kwestii doboru drugiej strony umowy, jak i w kwestii treści zasadniczych jej postanowień.</u>
          <u xml:id="u-161.6" who="#PoselAndrzejMikolajDera">To jest obraz obecnie istniejącego systemu prawnego. Można sobie zadać pytanie, czy gminy wobec takich sformułowań Trybunału Konstytucyjnego pozostają obojętne. Otóż nie. Gminy wnoszą do Trybunału Konstytucyjnego wnioski o stwierdzenie niezgodności poszczególnych artykułów tejże ustawy. Ostatnio taki wniosek złożyła gmina miasto Wrocław, wcześniej, w wyniku wyroków sądowych, taki wniosek złożyła Rada Gminy Piaseczno, jeszcze wcześniej Rada Miejska w Wąbrzeźnie, Rada Gminy Warszawa, Rada Miasta Rejowiec Fabryczny. Istniejący system pozostaje w wyraźnej sprzeczności z ideą samorządności, ideą, która obowiązuje w polskim państwie od roku 1990.</u>
          <u xml:id="u-161.7" who="#PoselAndrzejMikolajDera">To jest jeden zakres nieprawidłowości, a z drugiej strony mamy szereg problemów dotyczących reprywatyzacji. Sprawa części tych gruntów jest nieuregulowana i nie robiąc nic w tej sprawie, narażamy dzisiaj działkowców na to, że któregoś dnia, po orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego, nie będą mieli żadnej ochrony. A czy istniejący system chroni np. dzisiaj działkowców przed roszczeniami reprywatyzacyjnymi? Otóż nie. Jestem w posiadaniu pisma skierowanego do Okręgowego Zarządu Małopolskiego Polskiego Związku Działkowców z grudnia ubiegłego roku, w którym przedstawiciel kancelarii adwokackiej, działając w imieniu osoby prywatnej, w powołaniu na załączone pełnomocnictwo wzywa Okręgowy Zarząd Małopolski Polskiego Związku Działkowców do wydania mocodawczyni pełnomocnika stanowiących jej własność nieruchomości położonych w Krakowie oznaczonych określonymi numerami działek oraz do usunięcia z przedmiotowych działek altanek wraz ze wszystkimi znajdującymi się w nich rzeczami ruchomymi, a także wszelkich innych budowli, urządzeń, drzew i krzewów. Takie roszczenie wysunęła osoba, która stała się właścicielem tych gruntów. I czy istnieje dzisiaj instytucja, która jest w stanie kogoś obronić przed takimi roszczeniami? Otóż nie ma takiej instytucji. Sytuacja jest jasna: te osoby muszą opuścić działki, które użytkowali najczęściej przez kilkadziesiąt lat.</u>
          <u xml:id="u-161.8" who="#PoselAndrzejMikolajDera">I, Wysoka Izbo, powiem tak: w normalnym systemie prawnym, jeżeli ktoś użytkuje jak właściciel - bo to jest istota, każdy z działkowców o tym wie - ma swoje klucze, ma swoją altankę, to jeśli użytkuje przez 30 lat nawet w złej wierze, mógłby zasiedzieć taką nieruchomość i stać się właścicielem. Tak że to nie jest kwestia jakiegokolwiek rozdawnictwa - mógłby zasiedzieć i stać się właścicielem; jeśli w dobrej wierze, to 20 lat. Natomiast sytuacja jest taka, że jeżeli nie doprowadzimy do tego, że te osoby będą miały możliwość stania się właścicielami, to w przyszłości takie np. rozwiązania, jak to, które przed chwilą tutaj pokazywałem, będą możliwe. Ale jeśli te osoby staną się właścicielami, to tego prawa własności już im nikt nie odbierze.</u>
          <u xml:id="u-161.9" who="#PoselStanislawKalemba">(Jak się staną.)</u>
          <u xml:id="u-161.10" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Jak się staną, oczywiście, jak się staną. Jak najbardziej.</u>
          <u xml:id="u-161.11" who="#PoselAndrzejMikolajDera">W związku z powyższym co my proponujemy? Zanim dojdę do szczegółowych omówień zapisów, które są w ustawie, trzeba sobie jeszcze zadać fundamentalne pytanie, czyją własności są dzisiaj ogrody działkowe. Czy tych ludzi, którzy wybudowali altany, którzy przez 20, 30, 40 lat użytkują te ogrody działkowe? Otóż nie, oni nie są właścicielami tych ogrodów. Dzisiejszy system ogrodów działkowych - ja na potrzeby zobrazowania tego systemu nazywam go systemem radzieckim - to system, w którym ludzie nie mają praw podmiotowych, nie są właścicielami, a muszą płacić składki. Czyli, tak jak w systemie radzieckim, wszyscy muszą płacić, ale korzyści czerpie tylko określona niewielka grupa ludzi, bardzo niewielka. I to nie są małe pieniądze. Jak można sobie dokładnie wyliczyć - o tym będzie później - w systemie rocznym jest to kwota ponad 17 mln zł rocznie do wykorzystania. 17 mln jest wykorzystywane przez organizację, która się nazywa Polski Związek Działkowców...</u>
          <u xml:id="u-161.12" who="#PoselStanislawKalemba">(Jeden prezes banku zarabia 6-7 mln.)</u>
          <u xml:id="u-161.13" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Ja mówię o Polskim Związku Działkowców, łatwo to sobie sprawdzić, ile ten prezes zarabia, kto tam jest zatrudniony, jakie ma pieniądze. To jest system, który nie ma nadzoru. Otóż w tym systemie nie ma instytucji, która mogłaby skontrolować wydawanie tych pieniędzy zebranych od ludzi, od emerytów i rencistów. Nie ma takiej instytucji, która mogłaby to skontrolować - niezależnej od Polskiego Związku Działkowców, chcę to wyraźnie powiedzieć. Jest to coś niebywałego, ale coś, co w tej chwili istnieje i funkcjonuje.</u>
          <u xml:id="u-161.14" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Ten system radziecki my proponujemy zastąpić systemem obywatelskim, systemem opartym na własności umożliwiającym obywatelom objęcie tego na własność, na możliwości utworzenia wspólnoty ogrodów. Każdy ogród z mocy tej ustawy staje się ogrodem mającym osobowość prawną.</u>
          <u xml:id="u-161.15" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Przejdę teraz do omówienia szczegółowych zapisów w tej ustawie.</u>
          <u xml:id="u-161.16" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Czemu mają służyć te ogrody? Żeby tu też nie było najmniejszych wątpliwości: ogrody działkowe będą tylko i wyłącznie miejscem wypoczynku dla właścicieli, użytkowników oraz ich rodzin, mają służyć uprawie i pielęgnowaniu roślin, mają służyć generalnie wypoczynkowi, rekreacji. Ogrody są obiektami użyteczności publicznej służącymi właśnie zaspokajaniu tych wszystkich potrzeb, o których przed chwileczką mówiłem. To jest bardzo ważne, co w tym momencie powiem, bo w wielu miejscach straszyło się dotychczasowych użytkowników tym, że ten projekt ma na celu doprowadzenie do tego, że ktoś te działki wykupi, że będą mogły tam powstawać domy jednorodzinne, czy też straszono, że tam będą działać deweloperzy czy powstaną jakieś centra handlowe. Otóż ten zapis gwarantuje podstawową rzecz: że niezmieniana jest funkcja ogrodów działkowych, że ogrody mają nadal tylko i wyłącznie jedną funkcję - zaspokajanie potrzeb wypoczynkowych, rekreacyjnych i socjalnych i nie ma możliwości zmiany tej funkcji.</u>
          <u xml:id="u-161.17" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Co jest jeszcze istotne, jaka tu jest gwarancja ustawowa w tym naszym projekcie? Otóż ogrody działkowe są składnikiem terenów zielonych oraz terenów rekreacyjnych i podlegają ochronie przewidzianej w przepisach o ochronie gruntów rolnych i leśnych, a także w przepisach o ochronie środowiska. Wyraźnie jest tutaj określona funkcja tych ogrodów, zagwarantowana ustawą i, co jest istotne tutaj - mowa o tym w art. 4 ust. 2 - zmiana takiego przeznaczenia działki może nastąpić tylko w wyjątkowych wypadkach, ale - bardzo ważna rzecz, bardzo ważny dopisek - po uzyskaniu zgody wszystkich pozostałych właścicieli działek. A zatem nie ma w tym momencie możliwości narzucenia woli tym, którzy są właścicielami tych działek, to oni sami muszą wyrazić na to zgodę.</u>
          <u xml:id="u-161.18" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Tak jak według obecnej ustawy, która funkcjonuje dzisiaj, można tworzyć lub likwidować ogrody działkowe, to jest w tej ustawie, która dzisiaj obowiązuje, ale tutaj jest zagwarantowane - i o tym powiem, żeby tu nie było najmniejszych wątpliwości - że likwidować ogrody działkowe można tylko wówczas - zaraz wyjaśnię dlaczego - jeżeli dotychczasowym użytkownikom czy właścicielom zapewni się teren zastępczy. Nie będzie więc takiej sytuacji, że likwiduje się ogród i ktoś, kto dzisiaj go użytkuje, a w przyszłości być może będzie właścicielem, zostanie bez ogrodu. To jest bardzo istotne. Likwidując ogród działkowy, w żaden sposób nie pozbawia się działkowców możliwości dalszego użytkowania działki - być może w innym miejscu, ponieważ w sytuacji, kiedy gmina na przykład będzie chciała budować w celach publicznych jakąś drogę, szpital, szkołę, to wówczas istnieje możliwość wywłaszczenia ogrodu działkowego, ale na takich warunkach, jak to jest zapisane w ustawie. Tak, jest to zapisane. Proszę zwrócić uwagę na poszczególne przepisy.</u>
          <u xml:id="u-161.19" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Co jest ważne w całej procedurze likwidacji? W art. 6 ust. 2 jest zapisane, że uchwała o likwidacji ogrodu działkowego musi zawierać termin udostępnienia terenu zastępczego, który powinien być wcześniejszy przynajmniej o 3 miesiące od terminu likwidacji. To jest zagwarantowane ustawowo, czyli w przypadku likwidacji działkowcy muszą już mieć informację o terenie zastępczym, gdzie będzie położony, i że będą go użytkować na takich samych zasadach, jak do tej pory użytkowali swoją działkę. Zacytuję ust. 5 tego artykułu: Nie jest dopuszczalna likwidacja ogrodu działkowego, którego obszar wskazany jest w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego jako teren ogrodów działkowych. Takiej możliwości nie ma. Trzeba najpierw zmienić plan zagospodarowania przestrzennego, ale w przypadku gdy - o tym mówi ust. 4 - grunty likwidowanego ogrodu działkowego nie należą wyłącznie do gminy, likwidację ogrodu dopuszcza się wyłącznie na cel publiczny w rozumieniu ustawy o gospodarstwie nieruchomościami. I przepisy tej ustawy dotyczące wywłaszczenia stosuje się odpowiednio z uwzględnieniem przepisów niniejszej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-161.20" who="#PoselAndrzejMikolajDera">To, co jest nadal ważne. Mieliśmy niedawno spór w parlamencie dotyczący kwestii wyrównania szkody w wyniku takiego wywłaszczenia. W art. 7 naszego projektu jest utrzymany zapis, że gmina jest zobowiązana pokryć właścicielom i użytkownikom działek wszystkie wynikłe z tego tytułu szkody, w tym wartość dokonanych naniesień, nakładów, oraz wypłacić wspólnocie odszkodowania za nakłady poniesione na część wspólną likwidowanego ogrodu w zakresie, w jakim nie znajdują odzwierciedlenia w części wspólnej nowo zakładanego na terenie zastępczym ogrodu działkowego. To jest w tym projekcie zabezpieczone.</u>
          <u xml:id="u-161.21" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Kolejna ważna sprawa. W jaki sposób można korzystać z działki według tego projektu? Otóż osoba, która korzysta z ogrodu działkowego, może nim władać albo jako właściciel, albo jako użytkownik. To jest prawo wyboru dla działkowców. Nie ma tu obowiązku ustawowego, że działkowiec ma być właścicielem. On może tę formę swobodnie wybrać, czyli nie można zarzucać w tym momencie, że będą dwie kategorie działkowców, ponieważ działkowcy sami zadecydują o tym, w której chcą być grupie. Tu im nikt niczego nie nakaże. Można być właścicielem, można być użytkownikiem.</u>
          <u xml:id="u-161.22" who="#PoselAndrzejMikolajDera">I teraz jak wygląda kwestia nabycia własności? Jeżeli chodzi o nabycie własności, to - na podstawie art. 21 - osoba fizyczna, której w dniu wejściu w życie niniejszej ustawy przysługuje prawo użytkowania działki, może złożyć wniosek o odpłatne przekształcenie prawa użytkowania w prawo własności tej działki. Osoba składa wniosek do odpowiedniego organu i co robi organ? Organ wydaje decyzję administracyjną, która podlega całej kontroli sądowej. To nie jest tak, że organ podejmie sobie dowolną decyzję, ponieważ tej osobie przysługuje prawo do przekształcenia tego na własność. Organ podejmuje decyzję, która dalej w całym toku jest również kontrolowana, najpierw w toku instancji administracyjnej, a potem w trybie nadzoru przez sąd. Nie ma tu możliwości jakiegoś dowolnego stosowania tych przepisów. Osoba, która zechce skorzystać z tej możliwości, ma stworzone bardzo korzystne warunki ponoszenia opłat za to przekształcenie. Dlaczego one są korzystne? Jeszcze raz powtórzę: najczęściej użytkownikami działek są osoby, które, można by rzec, od pokoleń użytkują daną działkę, w niektórych miejscowościach traktuje się to nawet jako ojcowiznę. Najpierw działkę miała babcia, potem rodzice, następnie przekazuje się ją dzieciom czy wnukom. Tak to jest obecnie. Przez wiele, wiele lat, kilkanaście kilkadziesiąt lat jedna rodzina użytkuje taką działkę. W moim odczuciu stworzono bardzo korzystne propozycje dotyczące nabycia tych działek. Otóż z projektu naszej ustawy wynika, że jeżeli osobą uprawnioną jest emeryt, rencista bądź wdowa lub wdowiec po nim lub po niej, to opłatę ustala się w wysokości odpowiadającej 1% wartości działki.</u>
          <u xml:id="u-161.23" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Proszę zwrócić uwagę, że nie można tutaj porównywać, jeżeli chodzi o metry i wartość tych działek z działkami budowlanymi na przykład w Warszawie. To są działki, które - jeszcze raz powtarzam - są terenami rolnymi, terenami zielonymi, one mają inną wartość niż działki budowlane. Nie można tego porównywać w żaden sposób do wartości działek, które chodzą, mówiąc kolokwialnie, na rynku, a w związku z tym nie można mówić o możliwości zabudowy. Jeżeli przyjmiemy założenie, że wartość działki wynosi 5 tys. zł, to 1% tej kwoty wynosi 50 zł. To naprawdę jest bardzo korzystne. Jeżeli chodzi o osoby, które nie są emerytami lub rencistami, mogą skorzystać z 10-procentowej bonifikaty za każdy rok użytkowania działki, nie większej jednak niż 99%. Tak więc, krótko mówiąc, po 10 latach użytkowania działki bonifikata wynosi 99%. Oczywiście ta propozycja dotycząca 10% podlega dyskusji. Jeżeli zostanie wyrażona wola innego ukształtowania, dyskusja na ten temat i ustalenie innych kryteriów są możliwe.</u>
          <u xml:id="u-161.24" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Osoba, która nie zechce być właścicielem, może być użytkownikiem. Otrzymuje ona takie prawo. To prawo do użytkowania zostało w naszym projekcie wzmocnione. Otóż to prawo jest zbywalne i dziedziczne. Jest to bardzo istotne, gdyż daje to tym osobom, które nie zechcą być właścicielami, gwarancję, że tej działki nikt im nie odbierze, że tę działkę będą mogli zbyć, a w przypadku ich śmierci następcy będą mogli ustawowo to użytkowanie dziedziczyć.</u>
          <u xml:id="u-161.25" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Jaka jest konstrukcja funkcjonowania ogrodu? Otóż właściciele i użytkownicy działek znajdujących się w ogrodzie stanowią z mocy prawa wspólnotę ogrodu. Wspólnota ogrodu może nabywać prawa, zaciągać zobowiązania, może także pozywać i być pozywana, czyli ma osobowość prawną. To jest bardzo istotne. Wspólnota, wyodrębniona część organizacji ogrodu, która dzisiaj istnieje, z mocy tej ustawy ma osobowość prawną. W związku z tym wszystko, co mogłoby się dalej dziać, będzie już oparte na tych przepisach, których wprowadzenie tutaj proponujemy. Na tym polega funkcjonowanie takiej wspólnoty ogrodu. Jej konstrukcja jest podobna do konstrukcji wspólnoty mieszkaniowej, bo tam też są właściciele, którzy decydują o tym, co dzieje się w takiej wspólnocie. Członkowie takiej wspólnoty mają prawo do korzystania z części wspólnych ogrodu, mają prawo wybierać, rozliczać i kontrolować swoje władze. Zawarto tu odpowiednie propozycje dotyczące poszczególnych ciał, określające, że istnieje na przykład walne zgromadzenie członków wspólnoty, jakie ma ono prawa, kogo powołuje, na jakich zasadach, w jaki sposób funkcjonuje nadzór nad zarządem. Propozycje dotyczą też regulaminów. Tak więc można powiedzieć, że ten zapis zawiera regulacje dotyczące funkcjonowania takiej wspólnoty. Istotne jest również to, że wybrani członkowie zarządu podejmują decyzje i odpowiadają przed prawem oraz przed tymi, którzy należą do danej wspólnoty. Nikt nie ma prawa narzucić im jakichkolwiek decyzji. Decyzje są podejmowane na dole. Tylko i wyłącznie członkowie takiej wspólnoty ogrodu decydują o tym, co się dzieje w ogrodzie, jakie płacą składki, jakie podejmują działania, czym się zajmują.</u>
          <u xml:id="u-161.26" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Przejdę teraz do kwestii opłat, ponieważ tu podawano wiele informacji nieprawdziwych, które miały spowodować lęk u dotychczasowych właścicieli, że w momencie gdy te przepisy wejdą w życie, będą płacić znacznie więcej niż płacą dzisiaj. Najprostszą możliwością rozwiania tego typu lęków i najlepszym rozwiązaniem jest podać po prostu przykład, jak to będzie się kształtowało. Otóż z przepisów podatkowych jasno wynika, że tereny rolne klas V i VI są zwolnione od podatku rolnego. Na takich terenach jest jednak wiele działek, więc ich użytkownicy czy właściciele w ogóle nie będą płacili podatku rolnego. Ci natomiast, którzy mają ziemie lepszych klas: IV, III, tak jak na przykład ja, płacą taki podatek rolny, jaki jest ustalony w danej miejscowości. Sprawdziłem u siebie - wynosi on 3 gr za 1 m</u>
          <u xml:id="u-161.27" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Istnieją ogrody, które nie należą już do Polskiego Związku Działkowców. Tam obowiązują tego typu opłaty. Ci ludzie znacznie mniej płacą. To funkcjonuje, takie ogrody są na Podkarpaciu, w Bydgoszczy, w Ostrołęce i w innych miejscowościach. I jest ich coraz więcej. Wracając jeszcze do kwestii opłat, chcę powiedzieć, że zabezpieczyliśmy prawnie możliwość spekulacji. Ktoś, kto uzyska bonifikatę, nie może w ciągu 5 lat zbyć takiej działki. Podobne zapisy zawarte były w innych tego typu ustawach. Te przepisy uniemożliwiają wzbogacenie się i eliminują cel handlowy jako cel główny. Chodzi nam o zabezpieczenie interesów tych, którzy rzeczywiście chcą nabyć działkę za niewielką kwotę, ale bez możliwości szybkiego zbycia, aby nie było spekulacji. Przepis zawarty w art. 25 ust. 4 mówi o tym, że właściwy organ może żądać zwrotu kwoty równej udzielonej bonifikacie, jeżeli osoba uprawniona przed upływem 5 lat od nabycia zbyła lub wykorzystała działkę na inne cele. Ta sprawa jest zatem zagwarantowana. Nie ma tutaj tego, co należałoby zrobić przy okazji tego zapisu, ale odbyło się wiele spotkań z działkowcami. Wskazywali oni zapis, który dla wielu z nich nie do końca jest zrozumiały i który działkowcy już dzisiaj kontestują. Otóż są przepisy, które mówią, że altana może mieć powierzchnię maksymalną 25 m</u>
          <u xml:id="u-161.28" who="#PoselWieslawAndrzejSzczepanski">(Może 500 m</u>
          <u xml:id="u-161.29" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Tą maksymalną wielkością mogłoby być 35 m</u>
          <u xml:id="u-161.30" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Projekt zakłada również likwidację Polskiego Związku Działkowców. Ponieważ struktura jest budowana od dołu na zasadach wspólnoty, nie ma potrzeby funkcjonowania organizacji, na rzecz której płaci się obowiązkową składkę i do której trzeba obowiązkowo należeć. To nie jest, jak się mówi, jakaś nacjonalizacja czy delegalizacja Polskiego Związku Działkowców. Otóż jest to jedyna organizacja, która funkcjonuje na podstawie ustawy, i tylko ustawa może rozwiązać działalność takiej organizacji. Skoro zasada prawna mówi, że tylko ustawa może ją rozwiązać, to jest tutaj taka propozycja.</u>
          <u xml:id="u-161.31" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Z rozwiązaniem Polskiego Związku Działkowców wiążą się dwa bardzo ważne elementy. Po pierwsze, majątek Polskiego Związku Działkowców, który jest na terenie ogrodów działkowych, myślę tutaj o świetlicach, staje się z mocy ustawy częścią wspólną ogrodu, czyli wszystko, co jest w ogrodach działkowych, staje się częścią wspólną ogrodu. Prosta, jasna zasada. Dlaczego? Ponieważ te rzeczy zostały wybudowane wcześniej z odpisów zakładów pracy, na bazie których powstały pracownicze ogrody działkowe, a później ze składek działkowców. To, co zostało wybudowane ze składek, pozostaje dalej z przeznaczeniem dla działkowców, którzy gospodarują w tych ogrodach. Po drugie, fundusze, które funkcjonują - każdy ogród ma swój fundusz - z mocy tej ustawy, z dniem jej wejścia w życie, stają się funduszem wspólnoty ogrodów, tak że te pieniądze nigdzie nie wyparują, nikt ich nie zabierze, zostają nadal w ogrodzie.</u>
          <u xml:id="u-161.32" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Dlaczego trzeba zlikwidować Polski Związek Działkowców? Dlatego, że nie może być takiej sytuacji, że ktoś inny będzie właścicielem czy użytkownikiem tych części wspólnych, a ktoś inny będzie nimi zawiadywał. W myśl prostej zasady, że wszystko, co jest na terenie ogrodów działkowych, ma służyć działkowcom, wspólnota będzie decydowała, w jaki sposób zarządzać częściami wspólnymi, w jaki sposób zarządzać danym ogrodem, i nikt im nie będzie tutaj czegokolwiek nakazywał.</u>
          <u xml:id="u-161.33" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Powyższy projekt spełnia zdaniem posłów wnioskodawców kryteria budowy od dołu systemu obywatelskiego, w którym sami działkowcy będą decydowali, kogo wybrać na prezesa, czy dać mu wynagrodzenie, czy nie, ile płacić składek, na co je przeznaczać, czyli jest to system oparty na zasadzie samorządności. Tutaj nikt nikomu niczego nie narzuca. Sami decydują, ale też ponoszą odpowiedzialność przed prawem.</u>
          <u xml:id="u-161.34" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Powiem szczerze, że istniejący system mnie dziwi. Od 20 lat budujemy państwo demokratyczne, oparte na zupełnie innych zasadach, a patrząc na tę konstrukcję, można powiedzieć, że jest ona żywcem przeniesiona ze starego systemu. Po prostu z tym systemem trzeba zerwać. Nikt mnie nie przekona, że system radziecki jest lepszy od systemu obywatelskiego opartego na własności. Nikt mnie nie przekona, że stary system był lepszy, a tu mamy taką klasyczną sytuację.</u>
          <u xml:id="u-161.35" who="#PoselStanislawKalemba">(A 100 lat temu?)</u>
          <u xml:id="u-161.36" who="#PoselStanislawaPrzadka">(110 lat temu.)</u>
          <u xml:id="u-161.37" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Mówię o tym, co jest w tym projekcie.</u>
          <u xml:id="u-161.38" who="#PoselStanislawKalemba">(Ale co było 100 lat temu?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Sekundę, panowie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Nie wiem, jakie były przepisy 100 lat temu, panie pośle, ale wiem, jakie obowiązywały we wcześniejszych latach, i to analizowałem.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#PoselStanislawaPrzadka">(Trzeba znać historię.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Panowie, sekundę. Prosiłbym pana posła o pewną zwięzłość, natomiast oczywiście proszę nie przerywać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Powolutku kończę. To oburzenie po lewej stronie jest dla mnie zrozumiałe, ponieważ jest formacja polityczna, która system radziecki hołubiła, hołubi i uważa za najsłuszniejszy, jaki był do tej pory.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#PoselAndrzejMikolajDera"> Wcale się nie dziwię, że protestujecie i będziecie bronić systemu radzieckiego do bólu. Wcale się temu nie dziwię. </u>
          <u xml:id="u-165.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-165.4" who="#PoselStanislawaPrzadka">(Bzdura.)</u>
          <u xml:id="u-165.5" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Powiem więcej, dlaczego się nie dziwię. Ponieważ Polski Związek Działkowców jako instytucja, nie wiem, jakim prawem, zakładał komitety wyborcze Lewicy we wszystkich ostatnich wyborach.</u>
          <u xml:id="u-165.6" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-165.7" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Sprawdzicie sobie państwo. Żeby się śmiać, trzeba wiedzieć. Wystarczy zobaczyć komitety tworzące lewicę w ostatnich wyborach parlamentarnych. Co tam figuruje za każdym razem? Polski Związek Działkowców. Mam pytanie...</u>
          <u xml:id="u-165.8" who="#PoselWieslawAndrzejSzczepanski">(I o to chodzi.)</u>
          <u xml:id="u-165.9" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Wiem, że wam o to chodzi. Chcielibyście, żeby ten system nadal istniał.</u>
          <u xml:id="u-165.10" who="#PoselArturOstrowski">(Sprawa jest polityczna.)</u>
          <u xml:id="u-165.11" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Ale ogrody działkowe nie mogą mieć zabarwienia politycznego</u>
          <u xml:id="u-165.12" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-165.13" who="#PoselAndrzejMikolajDera">, nie mogą mieć zabarwienia politycznego</u>
          <u xml:id="u-165.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-165.15" who="#PoselAndrzejMikolajDera">, działkowcem może być przedstawiciel każdej formacji legalnie działającej w Polsce, może być wierzący, może być niewierzący, może być nawet Chińczyk, jeżeli ma obywatelstwo polskie i nabył w sposób legalny taką działkę. Nikt nie może...</u>
          <u xml:id="u-165.16" who="#PoselArturOstrowski">(A co, Chińczyk jest gorszy?)</u>
          <u xml:id="u-165.17" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Ale też nie powinno być takiej sytuacji, w której związek jest wykorzystywany politycznie, angażuje się w działalność polityczną bez zgody działkowców. Czy ktoś nas pytał o zgodę na to, żeby polski związek zakładał komitet lewicy?</u>
          <u xml:id="u-165.18" who="#PoselWieslawAndrzejSzczepanski">(Nikt nie zakładał komitetu lewicy. Co ty gadasz?)</u>
          <u xml:id="u-165.19" who="#PoselArturOstrowski">(Proszę pokazać dowody.)</u>
          <u xml:id="u-165.20" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Sprawdźcie sobie państwo na własnych stronach internetowych, kto zakładał komitety lewicy we wcześniejszych latach.</u>
          <u xml:id="u-165.21" who="#PoselArturOstrowski">(Dowody.)</u>
          <u xml:id="u-165.22" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Wystarczy poczytać, panie pośle, naprawdę...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Panowie, sekundę. Będzie debata, sekundę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#PoselAndrzejMikolajDera">...wystarczy to zobaczyć i poczytać o Polskim Związku Działkowców.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#PoselArturOstrowski">(Niech pan pokaże dowody.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Będzie debata, panowie, za chwilę będziecie mieli głos, sekundę. Proszę pana, żeby pan kontynuował i nie wdawał się ciągle w polemikę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Będzie miał pan prawo zobaczyć na stronie internetowej lewicy i wrócić do historycznych decyzji.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#PoselWieslawAndrzejSzczepanski">(Panie marszałku, czy pan nam da tyle czasu, co jemu?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Poseł sprawozdawca ma nielimitowany czas, panowie. Tak jest w regulaminie. Natomiast proszę o pewną...</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#PoselJerzyMaterna">(Pan marszałek nie może zabrać.)</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Nie mogę i nie chcę tego, tylko proszę o zwięzłość, panowie. Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-170.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Panie marszałku, staram się maksymalnie zwięźle przekazywać informacje, ale w bardzo brzydki sposób panowie i panie, a właściwie panowie posłowie z klubu Lewicy się wyrażacie. Nie w ten sposób, panie pośle. Zawsze do pana mówię: panie pośle, a pan się odzywa w sposób naprawdę nieparlamentarny, nie wolno tak zachowywać się w parlamencie. Gdzieś u siebie może pan tak się zachowywać, ale nie w parlamencie. Bardzo o to proszę.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#GlosZSali">(Stare przyzwyczajenia.)</u>
          <u xml:id="u-171.2" who="#PoselAndrzejMikolajDera">I nie jestem pana towarzyszem.</u>
          <u xml:id="u-171.3" who="#PoselArturOstrowski">(I całe szczęście.)</u>
          <u xml:id="u-171.4" who="#GlosZSali">(Spokojnie.)</u>
          <u xml:id="u-171.5" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie wiem, jaki będzie dalszy los tej ustawy, pokaże to czas. Chciałbym jednak zwrócić uwagę na jedno. Jeżeli nie zrobimy nic w tej sprawie, to któregoś dnia może się okazać, że poprzez działanie Trybunału Konstytucyjnego, czyli z powrotem - to, co mówiłem na początku - przywrócenia systemu zgodnego z konstytucją bądź innymi działaniami, działkowcy mogą stracić te swoje działki, tak jak w przypadku tych, którzy byli w Krakowie, dokładnie tak mogą stracić. Z dnia na dzień może się okazać z różnych powodów, że to, co było ich przez 40 lat, przestanie być ich. Stwórzmy więc system, który raz na zawsze rozwieje wszelkie obawy, który sprawi, że użytkownicy działek będą mogli stać się ich właścicielami. I taki jest cel naszej ustawy. Osobiście chciałbym, żeby ten system zaczął obowiązywać, żeby osoby, które dzisiaj użytkują te działki, miały pewność, że nikt im tym działek nie odbierze, żeby miały tę pewność, jaką mieli chłopi polscy, którym system komunistyczny nie odebrał ich własności. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-171.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-172.2" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-172.3" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Głos zabierze pani posłanka Halina Rozpondek, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#PoselHalinaRozpondek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Platformy Obywatelskiej przedstawić stanowisko naszego klubu wobec poselskiego projektu ustawy o ogrodach działkowych. Chciałabym na wstępie powiedzieć, że samo przesłanie i konieczność zmiany w ustroju ogrodów działkowych są potrzebne. Tak więc z tym pomysłem absolutnie się zgadzamy. Od razu chcę jednak powiedzieć, panie pośle, że nie na bazie tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#PoselHalinaRozpondek">Mam bardzo mało czasu, bo 5 minut, żeby to omówić, gdyż pan poseł omawiał prawie pół godziny. Ja też mogłabym analizować punkt po punkcie. Nie mogę tego zrobić. Skupię się tylko na najważniejszych problemach, które w moim przekonaniu wynikają z tego niestety źle przygotowanego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#PoselHalinaRozpondek">Projekt ustawy ma właściwie trzy główne cele. Pierwszy cel to przekazanie samorządom przede wszystkim gminnym, również Skarbu Państwa, ale głównie chodzi o samorząd gminny, właścicielstwa ogrodów działkowych. Drugi cel to likwidacja Polskiego Związku Działkowców, a trzeci cel, myślę, że najważniejszy, to uwłaszczenie obecnych użytkowników działek.</u>
          <u xml:id="u-173.3" who="#PoselHalinaRozpondek">Nie wiem, czy państwo wiecie, ale chyba wiecie, bo wszyscy to dostawaliśmy do naszych skrytek, że projekt ten spotkał się z ogromnym protestem wielu tysięcy albo nawet kilkuset tysięcy działkowiczów, którzy pod władzą tej właśnie proponowanej ustawy nie będą czuli się pewni co do przyszłości swoich działek.</u>
          <u xml:id="u-173.4" who="#PoselHalinaRozpondek">Proszę pamiętać, że zdecydowaną większość tych użytkowników stanowią ludzie starsi, emeryci i renciści, którzy po prostu boją się, że jeszcze przez te kilka lat nie będą mogli w spokoju użytkować własnych działek.</u>
          <u xml:id="u-173.5" who="#PoselHalinaRozpondek">Uchylenie obowiązującej ustawy - oczywiście trzeba ją szybko naprawić, zgadzam się co do tego, bo są dwa wyroki trybunału korzystne dla samorządu, trzeba tę ustawę uzupełnić i myślę, że nasz klub zgłosi taką propozycję - i przyjęcie ustawy, nad którą dzisiaj procedujemy, panie wnioskodawco, panie pośle, spowoduje niezwykły chaos organizacyjny, bałagan organizacyjny.</u>
          <u xml:id="u-173.6" who="#PoselHalinaRozpondek">Ja zresztą tylko domniemywam, bo nie ma w projekcie, może jest, ale nie doczytałam tego, chociaż kilkakrotnie czytałam projekt, nie ma łagodnego przejścia od rodzinnych ogrodów działkowych do ogrodów działkowych. Wprawdzie jest zapis mówiący, że z mocy prawa stają się... Jest taki zapis, niech pani nie kręci głową, bo jest zapis mówiący, że z mocy prawa stają się ogrodami działkowymi, ale pozostaje pytanie, w jaki sposób następuje teraz ich reorganizacja. Czy pełnomocnik, o którym państwo piszecie, jest tylko do nowo tworzonych, czy też do tych? Jeżeli do tych, to proszę zwrócić uwagę na pewne niebezpieczeństwo, na niebezpieczeństwo ze strony samorządów, bo to samorząd ma powołać pełnomocnika - konkretnie wójt, burmistrz, prezydent - i wcale nie musi się spieszyć.</u>
          <u xml:id="u-173.7" who="#PoselHalinaRozpondek">Musicie państwo wiedzieć, że część terenów zajmowanych przez ogrody działkowe jest bardzo atrakcyjnie położona i niektóre gminy chętniej i szybciej podejmą uchwałę o likwidacji ogrodu - bo, proszę pana, społeczne czy gospodarcze aspekty to jest naprawdę ogrom, taki teren można przekazać na wiele celów - niż będą te działki utrzymywać, a później wyprzedawać, czyli tak naprawdę wywłaszczać samorządy z ich własności. Bo to tak będzie: staję się właścicielem, następnie sprzedaję działki użytkownikom, czyli jako samorząd wywłaszczam się ze swojej własności.</u>
          <u xml:id="u-173.8" who="#PoselHalinaRozpondek">A co się stanie w tzw. międzyczasie? To są starsi ludzie. Kto będzie zarządzał ogrodami? Jak oni będą sobie radzić z bieżącymi problemami? Co będzie z umowami zawartymi przez PZD? Co będzie z ich kontami, na których - przypominam - są też gromadzone składki użytkowników działek?</u>
          <u xml:id="u-173.9" who="#PoselHalinaRozpondek">A nawet jeżeli samorządy będą przychylne ogrodom działkowym i zechcą pozostawić je w niezmienionym kształcie, to proszę sobie wyobrazić, jaka czeka ich robota. Proszę sobie wyobrazić, że w Warszawie jest tylko jeden pełnomocnik. Przecież chodzi o ogromne biuro pełnomocnika, ogromne, o setki ludzi. W mniejszych miastach może to będzie kilkadziesiąt osób, a tu będą setki ludzi, koszty. Kolejne zadanie, które będzie przerzucane na barki samorządów bez pokrycia.</u>
          <u xml:id="u-173.10" who="#PoselHalinaRozpondek">Jeżeli zaś chodzi o likwidację Polskiego Związku Działkowców, to oczywiście pomysł wspólnot ogrodowych jest dobrym pomysłem i dopracowany może w przyszłości funkcjonować. Czy jednak dzisiaj w imię zapisów naszej konstytucji można zlikwidować Polski Związek Działkowców? Wydaje mi się, że nie. Wydaje mi się, że już Trybunał Konstytucyjny wypowiedział się w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-173.11" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-173.12" who="#PoselHalinaRozpondek">Jeszcze moment, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-173.13" who="#PoselHalinaRozpondek">Sztandarowym hasłem przedstawionego projektu jest możliwość uwłaszczenia działkowców i przekazanie im działki na własność. Jest tu ten 1%, który działkowcy muszą zapłacić, natomiast z własnej kieszeni muszą pokryć koszt rzeczoznawcy, geodety i notariusza. Państwo medialnie tę szansę bardzo eksponujecie, tylko niestety nie spotkała ona się z oczekiwaną pozytywną reakcją użytkowników. Tej biedniejszej grupy, bo mówimy o działkowcach, działki powstawały przed wojną i były przekazywane biednym ludziom, mówimy o tej grupie emerytów, rencistów. Przede wszystkim nie będzie to symboliczna złotówka, to będą co najmniej dziesiątki tysięcy, a nie stać ich na tyle. Dzisiaj na przykład emeryt za 300 m</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Proszę kończyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#PoselHalinaRozpondek">Tak, już kończę.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#PoselHalinaRozpondek">..wnieść użytkownik, ale decyzję wydaje urząd. Przy nieuregulowanym stanie prawnym wyda od razu odmowną, sprawy będą się toczyły latami i starsi użytkownicy nie doczekają odpowiedniej decyzji; to uwłaszczenie pryska jak bańka mydlana.</u>
          <u xml:id="u-175.2" who="#PoselHalinaRozpondek">Panie marszałku, w 5-minutowym oświadczeniu oczywiście trudno omówić wszystkie zapisy, ale na zakończenie trudno nie powiedzieć o wyjątkowej niechlujności przedstawionego projektu ustawy. Błędy interpunkcyjne, przekręcanie wyrazów, odwoływanie się do nieistniejących artykułów i ustępów, zaraz pokażę panu wnioskodawcy, zła numeracja artykułów, naprawdę źle to świadczy o projektodawcach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Proszę kończyć, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#PoselHalinaRozpondek">To jest taki sam projekt ustawy, jak ten, który państwo składaliście dwa lata temu, można było go legislacyjnie poprawić.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#PoselHalinaRozpondek">Klub Platformy Obywatelskiej przyznaje, że potrzebne są zmiany w ustroju ogrodów działkowych, ale dyskusja powinna być otwarta, w stałej konsultacji z milionami działkowiczów. Nie można dokonywać takich zmian w zaciszu gabinetów, bez żadnego społecznego porozumienia. Niepotrzebny jest też pośpiech, bo dzisiaj mamy dużo ważniejsze problemy w naszym kraju, problemy gospodarcze.</u>
          <u xml:id="u-177.2" who="#PoselHalinaRozpondek">Z uwagi na brak społecznego uzasadnienia wprowadzenia przedstawionego projektu ustawy, niezgodność kilku zapisów z konstytucją, brak konsultacji społecznych, a przede wszystkim niechlujność legislacyjną, Klub Parlamentarny Platformy Obywatelskiej wnosi o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-177.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-177.4" who="#GlosZSali">(Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Sekundeczkę, za chwilę udzielę...</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Od dłuższego czasu naszej debacie przysłuchują się działkowcy zrzeszeni w Polskim Związku Działkowców. Chciałbym serdecznie państwa w imieniu Sejmu RP powitać. Dzień dobry państwu.</u>
          <u xml:id="u-178.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-178.4" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Oddaję głos panu posłowi Arkadiuszowi Czartoryskiemu, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-178.5" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#PoselArkadiuszCzartoryski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pani Poseł! Pomimo że pani wnioskowała o odrzucenie tego projektu ustawy w pierwszym czytaniu, co jest wyrazem tego, że nie chcecie państwo dyskutować, nie chcecie przekazać go do komisji, cieszę się, że pani powiedziała, iż Platforma chce pracować nad tym, żeby naprawić prawo w Polsce. O tym mówił Trybunał Konstytucyjny, że to prawo jest łamane. Mam nadzieję, że pani dotrzyma słowa, że państwo odważycie się, pomimo niewątpliwej siły administracyjnej wynikającej z posiadania przez administrację Polskiego Związku Działkowców 17 600 tys. zł zebranych od tych biednych emerytów, o których pani mówiła, taka kwota, obowiązkowo zebrana rocznie, jest w dyspozycji administracji Polskiego Związku Działkowców, to jest wielka siła... Wiem, pani poseł, że to jest potęga. Mam nadzieję, że partia Platforma Obywatelska poczuje w sobie jeszcze tyle siły, że się odważy powrócić do dyskusji na ten temat, że państwo zgłosicie projekt, trzymam za słowo, pani o tym powiedziała, krytykując nasz projekt.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#PoselArkadiuszCzartoryski">Dziwię się natomiast reakcji posłów Lewicy. Szanowni państwo, państwo nie pamiętacie, że wiosną 2005 r., kiedy jeszcze był rząd Belki, przedstawiciel rządu był przeciwko tej ustawie? Był to najlepszy rząd lewicowy, który państwo utworzyliście po 1990 r., spośród tych, które państwo tworzyliście, moim zdaniem. Przedstawiciel rządu z tej trybuny powiedział, że jest to niezgodne z prawem i jest przeciwko. Mało tego, wasz dzisiejszy lider, pisze o tym prasa, pan Ryszard Kalisz wystąpił w Sejmie, podpisał razem z panem prezydentem Katowic Uszokiem, jako przewodniczący Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, pismo do prezydenta z prośbą o niepodpisywanie tej niekonstytucyjnej i niezgodnej z polskim prawem ustawy. Ryszard Kalisz, szkoda, że go dzisiaj nie ma, tak napisał w piśmie do prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego: Proszę, panie prezydencie, nie podpisywać, bo jest to niezgodne z prawem. Proszę przesłać to do Trybunału Konstytucyjnego. Dziwię się więc tym oklaskom i temu huraoptymizmowi.</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#PoselKrzysztofMatyjaszczyk">(Proszę przedstawiać stanowisko klubu.)</u>
          <u xml:id="u-179.3" who="#PoselArkadiuszCzartoryski">Momencik, proszę pana, ja się nie odzywałem i na pewno nie będę przeszkadzał, jak będzie mówił przedstawiciel Lewicy.</u>
          <u xml:id="u-179.4" who="#PoselArkadiuszCzartoryski">I to zauważyli przedstawiciele SLD... Dzisiaj ten huraoptymizm w stosunku do związku jest dla mnie bardzo dziwny.</u>
          <u xml:id="u-179.5" who="#PoselArkadiuszCzartoryski">Szanowni Państwo! W 1981 r. na fali zmian solidarnościowych w Polsce w maju uchwalono ustawę o pracowniczych ogrodach działkowych. Pan marszałek tak świetnie przywitał przedstawicieli PZD. Nie wiem, czy jest szef, pan Eugeniusz Kondracki, który już na początku lat 70. był przewodniczącym Krajowej Rady Pracowniczych Ogrodów Działkowych przy Centralnej Radzie Związków Zawodowych, a rok 1981 był tylko jednym etapem tego szefostwa. Ale powiem państwu, do czego prowadzi taki monopol. Oto również w III Rzeczypospolitej w związku z wadliwym prawem nic się nie zmieniło w tym względzie. Prezesem Polskiego Związku Działkowców jest oczywiście pan Eugeniusz Kondracki.</u>
          <u xml:id="u-179.6" who="#PoselArkadiuszCzartoryski">Chciałbym jako uzasadnienie poparcia Pis-u dla tego projektu ustawy przytoczyć uchwałę nr 6 Krajowej Rady Polskiego Związku Działkowców, z maja 2008 r., w sprawie wpisowego w Polskim Związku Działkowców. Otóż Krajowa Rada Polskiego Związku Działkowców postanawia w § 1 ustalić wpisowe w Polskim Związku Działkowców od 120 zł do 300 zł. W § 4 w ust. 1 lit. b przeznacza się 60% wpisowego na fundusz oświatowy. Ale w tym samym § 4 mamy w ust. 2 zapis, że ze środków wskazanych w ust. 1 lit. b okręgowy zarząd PZD zobowiązany jest pokryć koszt zaopatrzenia nowego członka PZD w 12 kolejnych numerów miesięcznika ˝Działkowiec˝. Podpisano: prezes Eugeniusz Kondracki. Może nie byłoby w tym nic dziwnego, że pan prezes ustala od 120 zł do 300 zł składki, podpisuje, to jest podwyżka, gdyby nie to, że można sobie wydrukować informację, co to takiego ˝Działkowiec˝. Otóż jest to spółka z o.o., a prezesem jest pan Eugeniusz Kondracki. Jako szef związku ustala składkę, każe przeznaczyć środki na obowiązkową prenumeratę 12 kolejnych miesięczników ˝Działkowca˝, a jest prezesem ˝Działkowca˝ spółki z o.o. Proszę państwa. Nie mówię, że to jest może zła wola pana prezesa czy niewiedza członków władz Polskiego Związku Działkowców, ale do tego prowadzi usilne utrzymywanie przez parlament polski złego prawa. Mam ogromną nadzieję, że pani poseł dotrzyma słowa i powrócicie państwo do tej dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-179.7" who="#PoselArkadiuszCzartoryski">Jeszcze na zakończenie słowo dotyczące tych opłat. Szanowni państwo, chodzi o kilkadziesiąt tysięcy hektarów. W uchwale nr 5 Polskiego Związku Działkowców, także w 2008 r., ustalono, że będzie to 15 gr z 1 m</u>
          <u xml:id="u-179.8" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-179.9" who="#PoselArkadiuszCzartoryski"> Niedaleko mojego miasta jest wydzielony ogród, który się zbuntował. Przy ziemi VI klasy i gorszej podatków nie ma i ustalili, że będą tylko zbierali 2 gr z 1 m</u>
          <u xml:id="u-179.10" who="#PoselArkadiuszCzartoryski">Szanowni Państwo! Klub Prawo i Sprawiedliwość stoi na stanowisku, że prawo trzeba szanować, że należy szanować wyroki Trybunału Konstytucyjnego, że nie można tworzyć w Polsce monopolu. Jesteśmy za tym, żeby emeryci i renciści płacili mniej, żeby mając biedne emerytury, byli mniej obciążeni.</u>
          <u xml:id="u-179.11" who="#PoselArkadiuszCzartoryski">Klub Prawo i Sprawiedliwość popiera projekt ustawy przedstawiony przez pana posła wnioskodawcę Andrzeja Derę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-179.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#GlosZSali">(Panie marszałku...)</u>
          <u xml:id="u-180.2" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Sekundeczkę.</u>
          <u xml:id="u-180.3" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Chciałbym jeszcze tylko odnieść się króciutko do wypowiedzi pana posła. Nie rozumiem złośliwości pod moim adresem.</u>
          <u xml:id="u-180.4" who="#PoselArkadiuszCzartoryski">(Nie, to nie złośliwość.)</u>
          <u xml:id="u-180.5" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Przywitałem, panie pośle, naszych gości. Jako człowiek dobrze wychowany mam zawsze w zwyczaju to czynić i naszych gości witać.</u>
          <u xml:id="u-180.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-180.7" who="#GlosZSali">(Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-180.8" who="#PoselHalinaRozpondek">(W trybie sprostowania...)</u>
          <u xml:id="u-180.9" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">W trybie sprostowania, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#PoselHalinaRozpondek">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Prostuję. Źle zrozumiał pan moje słowa. Powiedziałam, że wniesiemy pilnie o zmianę obecnie istniejącej ustawy, będzie to uzupełnione o dwa wyroki Trybunału Konstytucyjnego, bo trzeba to w tej ustawie zamieścić. Powiedziałam, że należy rozpocząć szerokie prace nad zmianą ustroju w konsultacji z milionami działkowiczów. Myślę, że z państwem także siądziemy do wspólnego stołu i to przygotujemy.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#PoselArkadiuszCzartoryski">(Trzymamy za słowo.)</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#PoselHalinaRozpondek">Nie mówiłam, że my już mamy, przygotujemy pilny projekt ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-181.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-181.4" who="#PoselJerzyMaterna">(A czemu na tej bazie nie można pracować?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Pan poseł Wiesław Szczepański, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#WicemarszalekStefanNiesiolowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#PoselWieslawAndrzejSzczepanski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W imieniu Klubu Poselskiego Lewica mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie nasze stanowisko odnośnie do poselskiego projektu ustawy o ogrodach działkowych, zawartego w druku nr 1886. Dziś istnienie i funkcjonowanie ogrodów działkowych reguluje ustawa o rodzinnych ogrodach działkowych z lipca 2005 r. Uchwalona w końcówce rządów SLD-UP, od początku stała się obiektem ataków ze strony prawicy. A to niewinna poprawka w specustawie drogowej, a to poprawka w nowelizowanym Prawie budowlanym. No i oczywiście 23 marca grupa posłów PiS, miłośników ogrodów - nie chciałbym powiedzieć: miłośników działek budowlanych - stworzyła projekt ustawy o ogrodach działkowych. Projekt ten to zwykła kserokopia, panie pośle, poprzednich propozycji, już dawno odrzuconych przez środowisko działkowe. To kolejna próba rozbicia polskiego ruchu ogrodnictwa działkowego oraz rozparcelowania gruntów zajętych przez kilka tysięcy ogrodów działkowych.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#PoselWieslawAndrzejSzczepanski">Dziwne, że tak w ważnej materii dotyczącej miliona Polaków marszałek Sejmu nie skorzystał ze swojego prawa skierowania projektu do konsultacji w trybie i na zasadach określonych w odrębnych ustawach, lecz skierował go od razu do pierwszego czytania. Przecież ten projekt nie zawiera wyników konsultacji z działkowcami, gminami i związkami zawodowymi, z których tysiące emerytów i rencistów uprawia te działki. Najprawdopodobniej PiS świadomie unika debaty z działkowcami, bo wie, że nie są zainteresowani uchyleniem ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych, w której obronie złożyli 619 tys. podpisów.</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#PoselWieslawAndrzejSzczepanski">Kiedyś imć Zagłoba, panie pośle, oferował Inflanty. Dziś w ten sam sposób PiS oferuje działkowcom powszechne uwłaszczenie. Proszę, emeryci i renciści, chcecie za 1% działki? Macie, ale musicie zapłacić za podział geodezyjny, księgi wieczyste i dalsze, kolejne koszty. To wirtualne, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-183.3" who="#PoselWieslawAndrzejSzczepanski">Projekt nie nadaje działkowcom własności z mocy prawa, zapewnia działkowcom jedynie prawo do złożenia wniosku o wykup działki, bez gwarancji pozytywnego rozpatrzenia tego winsoku. Warunki, jakie musiałyby zostać spełnione, powodują, że hasło o powszechnym uwłaszczeniu jest fikcją. Stan prawny 70% gruntów zajętych obecnie przez ogrody działkowe wyklucza możliwość uwłaszczenia działkowców. Większość z tych gruntów nie posiada aktualnych planów zagospodarowania przestrzennego lub są one w tych planach przeznaczone na inne cele, są objęte roszczeniami osób trzecich i mają nieuregulowany stan prawny. Zatem blisko 680 tys. działkowców nie ma żadnych szans na wykup swojej nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-183.4" who="#PoselWieslawAndrzejSzczepanski">Proponowany projekt w swojej istocie wywłaszcza działkowców. Obecnie na podstawie obowiązującej ustawy działkowcy są właścicielami naniesień i nasadzeń. Panowie z PiS-u nie przewidujecie tych regulacji, co oznacza, że pozbawiacie ich tej własności, czyli ten majątek stanie się z mocy prawa własnością gminy lub Skarbu Państwa. Tak więc o ile uwłaszczenie będzie iluzoryczne, o tyle wywłaszczenie byłoby automatyczne. Aby odzyskać swoją własność, działkowiec musiałby wykupić swoją działkę, a to w przypadku większości, jak już powiedziałem, będzie niemożliwe.</u>
          <u xml:id="u-183.5" who="#PoselWieslawAndrzejSzczepanski">Jak wnioskodawcy wyobrażają sobie uwłaszczenie działkowców na tych gruntach, skoro proponowane przepisy prowadzić będą do istotnego uszczerbku w mieniu gmin poprzez zabranie przysługującego gminom prawa własności oraz naruszać będą ich prawa majątkowe, pozbawiając dochodów z tytułu użytkowania nieruchomości? Przecież jest to niezgodne z art. 165 ust. 1 oraz 167 ust. 1 konstytucji. Nie wiem, czy pan poseł zapoznał się z ekspertyzą prawną Sejmu w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-183.6" who="#PoselWieslawAndrzejSzczepanski">Przyjęcie przez wnioskodawców znaczenia pojęcia działki wskazuje, że nie zrozumieli roli działek w ogrodach. Przecież obecnie działki mają od 300 do 500 m</u>
          <u xml:id="u-183.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-183.8" who="#PoselWieslawAndrzejSzczepanski">Przecież, panie pośle, kilka miesięcy temu...</u>
          <u xml:id="u-183.9" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-183.10" who="#PoselWieslawAndrzejSzczepanski"> Pan poseł powie. Kilka miesięcy temu, panie pośle, bronił pan przed Trybunałem Konstytucyjnym własności gmin i podnosił, że Sejm nie ma prawa nią dysponować. Najwyraźniej kupno za bezcen 600-metrowej działki jest dla pana więcej warte niż konstytucja i interesy wspólnot samorządowych. </u>
          <u xml:id="u-183.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-183.12" who="#PoselWieslawAndrzejSzczepanski">Natychmiastowa likwidacja Polskiego Związku Działkowców spowoduje paraliż i swoistą próżnię organizacyjną. W gminach tworzone będą setki stanowisk urzędniczych zajmujących się likwidacją i tworzeniem ogrodów działkowych. Tam gdzie grunt będzie dla gminy łakomym kąskiem, nie podejmie ona uchwały o utworzeniu ogrodu i działkowcy zostaną, brzydko mówiąc, panie pośle, wyautowani. Problemem będzie wykazanie się przez działkowców tytułem prawnym do działki. Z chwilą uchwalenia i wejścia w życie ustawy mają wygasnąć wszystkie uprawnienia i kompetencje zlikwidowanego Polskiego Związku Działkowców. Pytam: Kto zatem wyda dokumenty potwierdzające tytuł prawny działkowców do nieruchomości?</u>
          <u xml:id="u-183.13" who="#PoselWieslawAndrzejSzczepanski">Niezrozumiałe dla nas jest przeniesienie do ustawy całych fragmentów z różnych ustaw, a w szczególności ustawy o własności lokali i wspólnotach mieszkaniowych. Pytam: Gdzie lokale do działek? We wspólnocie działkowców będą ci, którzy są właścicielami działek, jak również ci bez prawa do działki.</u>
          <u xml:id="u-183.14" who="#PoselWieslawAndrzejSzczepanski">Analizując projekt, trudno nie oprzeć się wrażeniu, że koledzy z PiS złożyli projekt, który jest swoistym powrotem do ustaw i dekretów wydawanych w czasach PRL-u. Do lat powojennych, które przecież, koledzy, tak krytykujecie. Do czasów, kiedy to ustawowo zniesiono wszystkie fundacje i stowarzyszenia. Potwierdzeniem tego faktu może być również propozycja znacjonalizowania majątku związku, który stanowi dzisiaj dorobek wielu pokoleń Polaków.</u>
          <u xml:id="u-183.15" who="#PoselWieslawAndrzejSzczepanski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie sposób w tak krótkim czasie omówić wszystkich naszych zastrzeżeń do tego projektu. Uważamy, że ten projekt jest niedoskonały, szkodzi polskim działkowcom, Polskiemu Związkowi Działkowców. W imieniu Klubu Poselskiego Lewicy składam wniosek o odrzucenie tego projektu w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-183.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-183.17" who="#PoselArturOstrowski">(Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Ewa Kierzkowska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Pan poseł, rozumiem...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#PoselArkadiuszCzartoryski">Chciałbym zwrócić się do pani z wnioskiem formalnym.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#PoselArkadiuszCzartoryski">Pani marszałek, jest punkt 20. porządku dziennego. Procedujemy nad ustawą o ogrodach działkowych. Prosiłbym panią marszałek, żeby zwróciła pani uwagę na to, że nie jest przedmiotem punktu 20. śledzenie prywatnego majątku pana posła Andrzeja Dery przez przedstawiciela klubu Lewicy i wytykanie komuś, kto jaką ma powierzchnię prywatnej działki, jak również imputowanie, za ile i komu chce ją sprzedać. Pani marszałek, bardzo bym prosił o reagowanie na taką sytuację.</u>
          <u xml:id="u-186.2" who="#GlosZSali">(To nie jest wniosek formalny.)</u>
          <u xml:id="u-186.3" who="#PoselArkadiuszCzartoryski">To, co przed chwilą się stało, jest skandaliczne. Rozumiem, że teraz każdy poseł opozycji, który się podniesie, może być narażony na to, że pan poseł będzie wyliczał, kto jaki ma samochód, jaką ma działkę, gdzie położoną, o jakiej powierzchni i za jaką cenę.</u>
          <u xml:id="u-186.4" who="#PoselElzbietaStrekerDembinska">(Tak można mówić w oświadczeniu.)</u>
          <u xml:id="u-186.5" who="#PoselArkadiuszCzartoryski">Pani marszałek, prosiłbym o reagowanie na takie sytuacje. To jest po prostu skandaliczne, co się przed chwilą stało.</u>
          <u xml:id="u-186.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Dziękuję, panie pośle, za tę sugestię.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Bardzo proszę, w imieniu Klubu Poselskiego Polskie Stronnictwo Ludowe głos zabierze pan poseł Stanisław Kalemba.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#PoselStanislawKalemba">Pani Marszałek! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Działkowcy polskich rodzinnych ogrodów działkowych! Mam zaszczyt i obowiązek w imieniu Klubu Poselskiego Polskiego Stronnictwa Ludowego zająć stanowisko wobec omawianego poselskiego projektu ustawy o ogrodach działkowych. Szanowni państwo, trochę mniej emocji, mniej frazesów, bo każdy może użyć bardzo wygodnych argumentów. Powiem tak: A czy brak rozmów z milionową rzeszą działkowców, z paroma milionami osób funkcjonujących w rodzinnych ogrodach działkowych to też, mówiąc językiem pana posła wnioskodawcy, jest bolszewizm?</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-188.2" who="#PoselStanislawKalemba"> Władza radziecka nie pytała nigdy samych zainteresowanych, władza wiedziała lepiej.</u>
          <u xml:id="u-188.3" who="#PoselStanislawKalemba">Czy to, że w kilkunastu państwach Europy Zachodniej - będę je wymieniał - jest jeden związek i działkowcy też nie mają własności, bo kiedy ponad 100 lat temu zakładano ogrody działkowe, dawano je w użytkowanie, nie było ich stać na własność, to jest system radziecki? To jest reminiscencja socjalizmu? Znajdźmy inny język, język kontaktów do rozwiązywania tych spraw. Twórzmy nowy system zgodnie z prawem, ale razem z działkowcami, a nie przeciw nim, bez ich konsultacji czy rozmów. To byłby właśnie powrót do tamtego systemu. Taki jest nasz obowiązek.</u>
          <u xml:id="u-188.4" who="#PoselStanislawKalemba">Temat ogrodów działkowych jest mojemu klubowi, mnie osobiście bardzo bliski od 1991 r., kiedy zostałem posłem. Idea polskiego ruchu ogrodów działkowych, podobnie jak Polskiego Stronnictwa Ludowego, sprawdziła się przez ponad 110 lat. Współpraca z działkowcami polskich ogrodów jest jednym z cenniejszych doświadczeń w mojej poselskiej pracy. Bywam często w rodzinnych ogrodach działkowych, na działkach, w świetlicach, na placach zabaw, na świętach działkowców, na walnych zgromadzeniach, posiedzeniach zarządów okręgowych m.in. w Pile, w Poznaniu, także na indywidualnych spotkaniach, rozmowach, dyżurach poselskich, turnusach organizowanych na działkach dla emerytów, rencistów i osób niepełnosprawnych. Aktywnie uczestniczę w uchwalaniu ustaw dotyczących ogrodów działkowych.</u>
          <u xml:id="u-188.5" who="#PoselStanislawKalemba">Wszyscy wiemy, że jest to olbrzymia rzesza ludzi, rodzin o niewielkich dochodach, często starszych, schorowanych rencistów, emerytów, robotników, bezrobotnych i inteligencji, ale także coraz częściej ludzi młodych, odnajdujących radość życia w otoczeniu zieleni, zażywających ruchu i rekreacji, cieszących się spokojem ducha na świeżym powietrzu. Wiemy o tym, że działki dają im zdrowie. Mówimy o bardzo subtelnej grupie ludzi szanujących przyrodę, to, co szlachetne, pożyteczne, szanujących pracę. Jak mówią, działka jest dla nich i ich rodzin życiem, motorem. Cytuję jednego z nich: Działka dla mnie i mojej rodziny jest wszystkim. Pozyskaliśmy ją z gruzowiska, dzikiego wysypiska śmieci. Ogród to dla mnie sposób na życie, relaks, integrację, kulturę i zdrowie.</u>
          <u xml:id="u-188.6" who="#PoselStanislawKalemba">30% Polaków dotkniętych jest ubóstwem. Nie jadą oni na wczasy, kolonie, ale uprawiają warzywa, owoce. Ogrody działkowe są często oazą zieleni w tych betonowych osiedlach. Taka jest ich rola.</u>
          <u xml:id="u-188.7" who="#PoselStanislawKalemba">Szanowni państwo, zgadzam się z jednym, że trzeba razem z działkowcami dostosować prawo. Uważam również, że jak jest jeden Polski Związek Działkowców, to nie powinien on być upolityczniony, nie powinien utożsamiać się w żadnych wyborach obojętnie z jakim ugrupowaniem. Tu zajmuję stanowisko w imieniu Polskiego Stronnictwa Ludowego. Mogę jednak powiedzieć, że zgodnie ze stanowiskami, które otrzymaliśmy - spotykam się z działkowcami, na działkach są ludzie ˝Solidarności˝, prawicy, lewicy, centrum i to są ich stanowiska - oni są przeciwni tej ustawie. Trzeba z nimi rozmawiać, trzeba ich przekonać. Na tym polega problem. Bardzo często ludzie z ˝Solidarności˝ przyznają mi się na działkach, że są z tej organizacji, i mówią, że oni nie chcą tego typu rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-188.8" who="#PoselStanislawKalemba">Dlatego Klub Poselski Polskiego Stronnictwa Ludowego opowiada się za odrzuceniem omawianego projektu ustawy w pierwszym czytaniu. Co przesądza o naszym stanowisku? Jest to zdecydowany sprzeciw około miliona działkowców poparty 516 tys. podpisów, setkami stanowisk w tym zakresie napływających do naszego klubu z rodzinnych ogrodów z całej Polski. Mógłbym wymieniać tutaj przez 10 minut miejscowości, indywidualne osoby.</u>
          <u xml:id="u-188.9" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-188.10" who="#PoselStanislawKalemba">Jeszcze dosłownie, panie marszałku, mała sentencja.</u>
          <u xml:id="u-188.11" who="#PoselStanislawKalemba">Działkowcy wysoko oceniają obecnie obowiązującą ustawę o rodzinnych ogrodach działkowych z 2005 r. Obawiają się, że zamiast uwłaszczenia zostaną wywłaszczeni. Wiemy, że w dużych miastach 89% ogrodów działkowych nie jest ujętych w planach zagospodarowania przestrzennego. Są zastrzeżenia, jeżeli chodzi o konstytucję. Następna obawa dotyczy tego, że rozbije się ich, osłabi, że będzie różny stan prawny, nie będą mieli sprawnych struktur. Porównuję to, że w niekorzystnych warunkach czeka ich los podobny do tego, który spotkał byłych pracowników państwowych gospodarstw rolnych. Nie chciałbym tego doczekać, bo oni też nie mieli struktur i zostali załatwieni.</u>
          <u xml:id="u-188.12" who="#PoselStanislawKalemba">Teraz to, co mówimy. Przecież jest europejska organizacja działkowców - wymieniam - i czy to jest Związek Sowiecki, Związek Radziecki, czy Austria, Niemcy, Francja, Anglia, Dania, Belgia, Holandia, Luksemburg, Szwajcaria, Norwegia, Finlandia, Słowacja, Czechy...</u>
          <u xml:id="u-188.13" who="#GlosZSali">(To tego nie dotyczy.)</u>
          <u xml:id="u-188.14" who="#PoselStanislawKalemba">To są podobne rozwiązania. Jest jeden związek. Nie mają tytułu własności.</u>
          <u xml:id="u-188.15" who="#PoselAndrzejMikolajDera">(Sprawdził pan to?)</u>
          <u xml:id="u-188.16" who="#PoselStanislawKalemba">To też jest Zachód, to jest Unia Europejska.</u>
          <u xml:id="u-188.17" who="#PoselStanislawKalemba">Jednak przede wszystkim zawierzmy naszym działkowcom. Nasze zdanie jest takie - prawo trzeba dostosować razem z działkowcami.</u>
          <u xml:id="u-188.18" who="#PoselStanislawKalemba">Sprawdziłem, panie pośle wnioskodawco. Pan nie sprawdził, pan powiedział, że pan nie wie, co było 100 lat temu...</u>
          <u xml:id="u-188.19" who="#PoselAndrzejMikolajDera">(100 lat temu, nie wiem.)</u>
          <u xml:id="u-188.20" who="#PoselStanislawKalemba">...a ja wiem. Nie należy uszczęśliwiać polskich działkowców na siłę, wbrew ich wnioskom, stanowiskom. Należy dać im spokój do pracy i wypoczynku na działkach. Należy pomagać, a nie straszyć niepewnością o losy działek i ich organizacji. Należy zadbać o rozwój rodzinnych ogrodów działkowych w Polsce. Elementu rozwoju ogrodów działkowych w Polsce w państwa projekcie nie ma. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-188.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-188.22" who="#PoselJerzyMaterna">(Trzeba iść do spowiedzi po tym wystąpieniu.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">W imieniu koła SDPL - Nowa Lewica głos zabierze pani poseł Zdzisława Janowska.</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#PoselZdzislawaJanowska">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Wnioskodawco! Proszę państwa, świadomie wniosłam tutaj taką stertę listów. W imieniu koła SDPL chciałabym wyrazić jednoznaczne stanowisko - nasze koło pragnie odrzucić projekt ustawy w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#PoselZdzislawaJanowska">Te listy, które mam przed sobą, napłynęły z całej Polski, z Poznania, Wrocławia, Ząbkowic Śląskich, Nowego Sącza - to jest państwa teren - Wrocławia, Strzelina, Trzebnicy, Ostrołęki, Oleśnicy, Torunia, Bydgoszczy, Milicza, Kamieńca Wrocławskiego, Słupska, Poznania, Góry, Krakowa, Warszawy, Łodzi itd. To jednoznaczny protest wobec tego, co państwo proponujecie. Jest mi przykro, bo nie tak dawno wspólnie odrzuciliśmy projekt, który fundował nam ustawodawca, rząd, dotyczący właśnie pozbawienia działkowców praw w związku z budową dróg. Udało nam się uratować działkowców. Zupełnie nie rozumiem, dlaczego państwo zgłaszacie ten projekt. Brakuje tu logicznego, racjonalnego uzasadnienia. Tak jak mówili wszyscy moi przedmówcy, istnieje organizacja uznana od stu lat, która świetnie funkcjonuje, dba o interesy słabszych, tych ludzi, którzy nie są już młodzi, a kiedyś pracowali i dostali od swoich zakładów kawałek gruntu, który doprowadzają do kwitnącego stanu.</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#PoselZdzislawaJanowska">Mamicie państwo działkowiczów, że mogą wykupić swój ogród, de facto nie mogą. Mamicie, że będzie to prawie za bezcen, w związku z tym pojawiają się kwestie starania się o złożenie określonego wniosku, wytyczenie, upusty. Te upusty są możliwe tylko dla ludzi bogatych. Na działkach nie ma ludzi bogatych. Próbujecie zwiększyć grunt, który przysługiwałby działkowiczom. Komu? Kto będzie starał się o ten grunt? Tylko ci, którzy mają pieniądze.</u>
          <u xml:id="u-190.3" who="#PoselZdzislawaJanowska">Mówicie państwo, że zamiast tej usankcjonowanej przez lata, dobrze funkcjonującej organizacji, jaką są ogrody działkowe, będzie rządziła wspólnota. Jak ta wspólnota sobie poradzi? Kto będzie w niej rządził? To są, tak jak powiadam, ludzie, którzy mają po 70, 80 i 90 lat. Wreszcie wspominacie, że będzie to udostępnione przez gminę. Przecież to jest zupełnie nielogiczne. Proszę pamiętać, jak przy omawianiu kwestii dróg dyskutowaliśmy, czy gmina będzie chciała pozbywać się gruntów.</u>
          <u xml:id="u-190.4" who="#PoselElzbietaStrekerDembinska">(Oczywiście, że nie.)</u>
          <u xml:id="u-190.5" who="#PoselZdzislawaJanowska">Swojej własności? Za ten grosik? Może nie grosik, ale w sumie może to być parę, parędziesiąt czy paręset tysięcy. Za bezcen? Za ten bezcen, który państwo proponujecie?</u>
          <u xml:id="u-190.6" who="#PoselMariaZuba">(Dziś niczego się nie dostaje.)</u>
          <u xml:id="u-190.7" who="#PoselZdzislawaJanowska">Bez jakiejkolwiek rekompensaty za straty z tego tytułu?</u>
          <u xml:id="u-190.8" who="#PoselZdzislawaJanowska">Trzymam w ręku piękny list pana Stefana Wawrzynowicza, prezesa stulecia PZD. Pan ten ma 90 lat, uzyskał tytuł, był siedmiokrotnym prezesem ogrodów działkowych. Pisze wyraźnie: Nasza organizacja, PZD, nie podlega jakimś tam arbitralnym pomysłom zmierzającym do jej likwidacji. Członkowie tej milionowej organizacji złożyli weto. Ich nazwiska są dostępne. Mam 90 lat i chciałbym zapytać, czy taki dowód jak to pisemne weto nie wystarczy, aby odstąpić bezpowrotnie od tego pomysłu? Ogródki działkowe nie mają szans na funkcjonowanie bez solidnie wykwalifikowanych struktur - środowisko zmienia się z roku na rok, przychodzą nowi działkowicze, którzy nie mają odpowiedniej wiedzy, nie są do tego przygotowani. Chcemy być na tych działkach każdego roku, staramy się, żeby było tam pięknie. Jest to miejsce, gdzie ogrodnik i jego rodzina odpoczywają fizycznie i psychicznie. Obecnie w Polsce ponad milion działkowców zażywa czynnego i biernego wypoczynku.</u>
          <u xml:id="u-190.9" who="#PoselZdzislawaJanowska">Powiem raz jeszcze, starajcie się państwo naprawdę wczuć się w głosy, setki głosów ludzi, którzy z określonego powodu chcą być na działkach, pragną być na działkach, jest im tam wspaniale.</u>
          <u xml:id="u-190.10" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-190.11" who="#PoselZdzislawaJanowska"> Nie wywołujcie atmosfery niepokoju. Przez kilka ostatnich miesięcy, przez ostatni rok działkowicze bali się, że w związku z budową dróg zostaną na lodzie. Wywalczyliśmy dla nich teren zastępczy, możliwość nasadzenia na nowo zieleni itd.</u>
          <u xml:id="u-190.12" who="#PoselZdzislawaJanowska">Teraz, dzisiaj, próbujecie wmówić im, że będą właścicielami. Może część, ale w stosunku do reszty niebezpieczeństwo będzie bardzo duże. W związku z tym apelujemy do państwa, żebyście rozważyli swoje stanowisko, zastanowili się, czy nie warto tego projektu wycofać. Bylibyśmy wtedy wszyscy naprawdę szczęśliwi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-190.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Do zadania pytania zapisało się 20 pań i panów posłów.</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Czy ktoś z państwa jeszcze chciałby się zapisać do zadania pytania?</u>
          <u xml:id="u-191.3" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Nie. Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-191.4" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Określam czas na zadanie pytania - jedna minuta.</u>
          <u xml:id="u-191.5" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Jako pierwszy pytanie zadaje...</u>
          <u xml:id="u-191.6" who="#PoselHenrykGolebiewski">(Półtorej, półtorej.)</u>
          <u xml:id="u-191.7" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Jedna minuta.</u>
          <u xml:id="u-191.8" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">...pan poseł Henryk Gołębiewski, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-191.9" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#PoselHenrykGolebiewski">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Szanowni Działkowcy! Panie pośle, był pan uprzejmy wielokrotnie bardzo sarkastycznie wypowiadać się, mówiąc o systemie radzieckim - że wszyscy płacą, niektórzy korzystają. Czy fundusz zdrowia to jest też system radziecki? Wszyscy płacą, nie wszyscy korzystają.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-192.2" who="#PoselHenrykGolebiewski">A czy fundusz rent i emerytur to też system radziecki? Panie pośle, więcej umiaru. Czy pan jako prawnik poda taki przykład, że organizacja z danego kraju może wejść w strukturę organizacyjną europejską, jeżeli jej statut nie jest właściwy? Nie ma czegoś takiego, a Polski Związek Działkowców jest w organizacji europejskiej i jest szanowany. I teraz mówi pan, że 17 mln. Szybciutko starałem się przeliczyć: 17 mln, 1 mln działkowców płaci składkę 1,41zł miesięcznie. Ale</u>
          <u xml:id="u-192.3" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-192.4" who="#PoselHenrykGolebiewski"> zapomina pan o jednym. Czy pan wie, jakie środki ze strony właśnie związku idą na organizację nowych ogrodów działkowych? Ja mam przykłady rozliczne, czas nie daje możliwości, by je podać. Pan tak to strasznie reklamował, a ja mam niestety pewne doświadczenie co do tego - jeśli ktoś tak bardzo reklamuje towar, tak bardzo nachalnie, to mam bardzo istotne wewnętrzne podejrzenie co do jakości tego towaru. Dziękuję. </u>
          <u xml:id="u-192.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Bardzo proszę, głos ma pan poseł Szymon Stanisław Giżyński, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-193.2" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-193.3" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Bardzo proszę, pytanie zadaje pani poseł Bożena Kotkowska, niezależna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#PoselBozenaKotkowska">Pani Marszałek! Szanowni Działkowcy! Wysoka Izbo! Chciałabym zadać pytanie, ponieważ państwa projekt zakłada likwidację ruchu ogrodnictwa działkowego w Polsce po 112 latach jego rozwoju. W dobie głoszenia w Polsce haseł demokracji, wolności oraz budowy społeczeństwa obywatelskiego proponuje się rozwiązanie samodzielnej organizacji społecznej i podporządkowanie tych ogrodów, które przetrwają, gminom i ich urzędnikom. Nic bardziej błędnego, proszę państwa. Ostatnio w moim mieście Bielsku-Białej gmina chciała zabrać ogródki działkowe, by tam umieścić swoją inwestycję. I muszę państwu powiedzieć, że dzięki temu, iż funkcjonuje związek, dzięki obronie tego dzisiaj gmina po prostu zmieniła swoje plany co do tego terenu, uratowała swoje ogrody działkowe. A więc ja naprawdę nie rozumiem tego państwa projektu i dziwię się bardzo, że wychodzicie z takim projektem.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#PoselBozenaKotkowska"> I martwi mnie jeszcze jedna sprawa... Przepraszam, cieszę się bardzo, że dzisiaj Platforma Obywatelska podjęła tutaj taką decyzję. Mam nadzieję, że tak będzie nawet wtedy, kiedy będziecie mieć swojego prezydenta, że nie zmienicie swojego zdania właśnie w tej sprawie, że to jest jakaś obietnica dla działkowców, że będziecie mieć niezłomnie takie stanowisko, jak dzisiaj. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Bardzo proszę, głos ma pani poseł Elżbieta Streker-Dembińska, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#PoselElzbietaStrekerDembinska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowny Pośle Wnioskodawco! - bo do posła wnioskodawcy mam pytanie. Ja wiem, że pan poseł już od dawna nosił się z zamiarem takich zmian, jeśli chodzi o organizację ogrodów działkowych. Trwa to już od lat - pierwsza próba podjęta w 2005 r., kolejna próba podejmowana dzisiaj, replika poprzedniej. Mam do pana posła jedno pytanie. Czym zarząd ogrodów działkowych tak bardzo się panu posłowi naraził, że z determinacją godną jednak lepszej sprawy pan poseł chce zlikwidować ogrody działkowe? I podpieranie się tutaj tym, że mają się tym zająć samorządy, bo samorządy sobie z tym poradzą, jest akurat nie na miejscu, bo to nie urzędnicy samorządowi mają organizować te ogrody, to ludzie te ogrody sto lat temu zaczęli organizować. I proszę nie wciskać tutaj nikomu, że są to jakieś zaszłości. To jest organizacja, która spełnia swoją rolę.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#PoselElzbietaStrekerDembinska"> Natomiast jeśli pan poseł ma pretensje o to, że prezesem tych ogrodów za długo jest jeden z panów, to jako działkowiec ma pan również okazję do wyrażenia swojej opinii i dokonania wyborów w ramach struktury ogrodów działkowych. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-196.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Głos ma pan poseł Leszek Aleksandrzak, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#PoselLeszekAleksandrzak">Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Zastanawiałem się, czy w ogóle zadawać pytanie, ponieważ chyba już jest decyzja, że odrzucimy ten wniosek, ale w związku z tym że jest tyle błędów, mam kilka pytań, dotyczących tego, czym się kierowali twórcy tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#PoselLeszekAleksandrzak">Po pierwsze, czy przeprowadzono konsultacje - rozumiem, że z działkowcami nie, ale czy zapytano gminy, czy chcą wziąć na siebie dodatkowe zadanie, które będzie kosztowało sporo pieniędzy, bez jakiejkolwiek rekompensaty? Bo to jest dorzucanie znowu potężnych zadań gminie.</u>
          <u xml:id="u-198.2" who="#GlosZSali">(Jakiej rekompensaty?)</u>
          <u xml:id="u-198.3" who="#PoselLeszekAleksandrzak">Dobrze, panie pośle. Cieszę się, że pan wie, odpowie później sprawozdawca.</u>
          <u xml:id="u-198.4" who="#PoselLeszekAleksandrzak">Następne pytanie: Czy twórcy ustawy wiedzą o tym, że część gruntów należy do związku? Około 7% działek jest wykupionych już przez związek. To co stanie się z tym, skoro rozwiążemy związek, czyli, inaczej mówiąc, zabierzemy komuś własność, nie bardzo wiedząc, co dalej z tą własnością zrobić? I co skłoniło twórców ustawy do nowego określenia wielkości działek - że to ma być 600 metrów, ale tam dalej gdzieś znowu może 1500.</u>
          <u xml:id="u-198.5" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-198.6" who="#PoselLeszekAleksandrzak"> Nie bardzo to rozumiem i bardzo bym prosił o wyjaśnienie, czym się kierowano, ustalając tak nieprecyzyjnie wielkość działek. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-198.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Bardzo proszę, głos ma pani poseł Stanisława Prządka, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#PoselStanislawaPrzadka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo Działkowcy! Na tej sali również padały podobne sformułowania wtedy, kiedy mówiliśmy o zmianie ustawy o spółdzielczości, która ma także ponad 150-letnie tradycje. Też padały takie sformułowania, że to jest naleciałość ze Wschodu. Nic bardziej błędnego, nieznajomość faktów i zagadnień. Trybunał Konstytucyjny już pokazał nasze niewłaściwe zmiany, myślę, że w najbliższym czasie także zajmie stanowisko, bo będzie badał wniosek Lewicy w tym zakresie. Według obowiązującej ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych działkowcy są właścicielami naniesień i nasadzeń, ale projekt PiS-u nie szanuje ani dokonań, ani własności tych ludzi - bo to jest ich własność - własności, która ma uregulowania i chroniona jest konstytucją.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#PoselStanislawaPrzadka"> Pytam: Dlaczego państwo, bez szacunku i bez uznania dla tych dokonań, tak się zachowujecie?</u>
          <u xml:id="u-200.3" who="#PoselStanislawaPrzadka">I drugie pytanie: Projekt przewiduje powołanie specjalnego likwidatora, który zajmie się zakończeniem wszystkich spraw Polskiego Związku Działkowców, m.in. zagospodarowaniem majątku. Kto będzie kontrolował i nadzorował działania tego pełnomocnika, tego...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#PoselStanislawaPrzadka">...likwidatora - już kończę, pani marszałek - i kto będzie sprawował nad tym nadzór? Bo majątek jest ogromny i pozostawienie tego w wielkim chaosie może doprowadzić tylko do jednego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Głos ma pani poseł Maria Zuba, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#PoselMariaZuba">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#PoselMariaZuba">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szkoda, że kiedy dochodziło do prywatyzacji zakładów pracy, tak państwo nie ubolewaliście.</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#PoselMariaZuba">Szanowny Panie Pośle Wnioskodawco! Szukałam odpowiedzi na pytanie: ile, tylko w ostatnich 20 latach, pod rządami obecnego prawa powstało nowych ogrodów działkowych? Niestety, statystyki ani informatory nie odnotowują takich zdarzeń. Jak pan sądzi, z czego wynika brak inicjatywy społecznej w tym zakresie?</u>
          <u xml:id="u-204.3" who="#PoselMariaZuba">Czy ma pan wiedzę o tym, jak to jest możliwe, że po przeszło 100 latach działalności Polskiego Związku Działkowców do chwili obecnej ogrody działkowe funkcjonują na gruntach nieuregulowanych własnościowo?</u>
          <u xml:id="u-204.4" who="#PoselMariaZuba">Czy to prawda, że Polski Związek Działkowców nie płaci podatku gruntowego gminie, natomiast ustawa, nad którą dzisiaj procedujemy, wnosi takie przepisy?</u>
          <u xml:id="u-204.5" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-204.6" who="#PoselMariaZuba">I ostatnie pytanie. W art. 10 projektu ustawy wnioskodawcy określają zasady i tryb postępowania w przypadku chęci zbycia prawa użytkowania działki. Wnioskodawca proponuje, aby zbycie mogło się odbywać tylko za zgodą zarządu wspólnoty, przy czym zarząd w przypadkach, kiedy zachodzą uzasadnione wątpliwości, może odmówić zbycia tej działki na rzecz osoby wskazanej przez użytkownika. Nie doczytałam, jakie wątpliwości mogą być uznane za uzasadnione? Czy wnioskodawcy nie obawiają się...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Pani poseł, bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#PoselMariaZuba">...że zarząd wspólnoty będzie mógł nadużywać tego upoważnienia? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Głos ma pan poseł Andrzej Szlachta, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#PoselAndrzejSzlachta">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Koleżanki i Koledzy Posłowie! Projekt ustawy o ogrodach działkowych jest próbą zmiany stanu prawnego, który trwa od maja 1981 r., czyli od 28 lat. Mimo zmian ustrojowych, które nastąpiły po 1989 r., w obszarze ustaw o ogrodach działkowych niewiele się zmieniło. Z dotychczasowych dziewiętnastoletnich doświadczeń wynika, że to właśnie samorządy terytorialne najlepiej rozwiązują lokalne problemy. To dlatego projekt przewiduje, że zakładanie ogrodów działkowych jest zadaniem własnym gminy. W związku z wątpliwościami wielu mówców co do roli ogrodów działkowych kieruję pytanie do wnioskodawców. Czy to prawda, że projekt omawianej ustawy gwarantuje to, że ogrody działkowe są miejscem wypoczynku właścicieli i użytkowników oraz ich rodzin, obcowania z pięknem natury</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#PoselAndrzejSzlachta"> oraz integracji społecznej i że znajdują się pod szczególną opieką państwa? Czy to prawda, że w ustawie jest zapisane, że ogrody działkowe są obiektami użyteczności publicznej służącymi zaspokajaniu potrzeb wypoczynkowych, rekreacyjnych i socjalnych właścicieli i użytkowników? Czy takie zapisy znajdują się w tej ustawie?</u>
          <u xml:id="u-208.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Głos ma pan poseł Jerzy Gosiewski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#PoselJerzyGosiewski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Ministrze! Projektowana ustawa wprowadza przede wszystkim preferencyjne zasady zbywania działek na rzecz innych użytkowników, którym przysługiwać będzie bonifikata. W razie dziesięcioletniego i dłuższego użytkowania działki oraz wszystkim emerytom i rencistom, wdowcom i wdowom opłata ustalona będzie zaledwie w wysokości 1% ceny działki. Za tak niską cenę użytkownik staje się właścicielem swojej działki. To jest jedyne słuszne rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#PoselJerzyGosiewski">Niniejszy projekt likwiduje osobę prawną, ex lege Polski Związek Działkowców, w którym zatrudnieni urzędnicy, co jest zrozumiałe, będą bronić się przed utratą wygodnych stanowisk. Z autopsji wiem, że przekaz ze strony Polskiego Związku Działkowców jest wyjątkowo subiektywny.</u>
          <u xml:id="u-210.3" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-210.4" who="#PoselJerzyGosiewski"> Stąd też moje pytanie do rządu: Czy nie należałoby, pomijając władzę Polskiego Związku Działkowców, przeprowadzić ogólnopolskiej akcji informacyjnej dla użytkowników działek, którzy dotychczas płacą składki urzędnikom, a nie mają praktycznie wpływu na zasadnicze decyzje dotyczące działek, które użytkują przez wiele lat? Czy choćby w ten sposób rząd wspomoże użytkowników działek...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Panie pośle...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#PoselJerzyGosiewski">...którzy dotychczas ciągle są straszeni, że pierze się im mózg...</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#GlosZSali">(Czas się skończył.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Panie pośle, dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#PoselJerzyGosiewski">Już, już. Jeszcze trochę.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#PoselJerzyGosiewski">...że odbierze się im ich działeczki, a rzeczywistość jest przecież zupełnie inna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#PoselJerzyGosiewski">Projekt niniejszej ustawy właśnie...</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#komentarz">(Poseł kończy wystąpienie przy wyłączonym mikrofonie)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Panie pośle... Panie pośle, czy pan mnie słyszy?</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Panie pośle, czy może pan mi spojrzeć w oczy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#PoselJerzyGosiewski">Ale czy mogę ostatnie zdanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Panie pośle, kto skraca wypowiedzi, to puenta lepiej siedzi.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-219.2" who="#GlosyZSali">(Ooo...)</u>
          <u xml:id="u-219.3" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Bardzo proszę, zapraszam na miejsce.</u>
          <u xml:id="u-219.4" who="#PoselAndrzejSzlachta">(Ale że pani marszałek wyłączy mikrofon, to się nie spodziewałem.)</u>
          <u xml:id="u-219.5" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Zapraszam do zabrania głosu panią poseł Ewę Malik, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#PoselEwaMalik">Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość przedstawił dziś w Sejmie projekt ustawy o ogrodach działkowych, który wychodzi naprzeciw ogromnym oczekiwaniom ze strony zwykłych członków Polskiego Związku Działkowców, całej rzeszy zwykłych użytkowników ogródków działkowych. Być może do mojego biura poselskiego przychodzą całkiem inni użytkownicy działek, właśnie ci, którzy pragną uwłaszczenia i zmiany istniejącego stanu prawnego.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#PoselEwaMalik">Ten projekt powstawał bardzo długo, napotykał niezwykle silny sprzeciw lobbujących za utrzymaniem monopolu na przywileje dla zarządu Polskiego Związku Działkowców, którego członkowie roszczą sobie do chwili obecnej wyłączne prawo do decydowania o sytuacji bieżącej i losie polskich działkowców, wbrew zasadom zapisanym w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#PoselEwaMalik">Mam pytanie do przedstawiciela wnioskodawców. Jakie są szanse na wejście w życie ustawy, która nareszcie nadaje podmiotowość prawną całej wspólnocie ogrodu i oddaje rzeczywistą władzę i możliwość decydowania o swoim losie faktycznym właścicielom działek, likwidując w ten sposób monopol i niezasłużone przywileje Polskiego Związku Działkowców?</u>
          <u xml:id="u-220.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Głos ma pan poseł Wiesław Szczepański, Lewica, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#PoselWieslawAndrzejSzczepanski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Panie Pośle Sprawozdawco! Na stronie nr 16 uzasadnienia czytamy: Autorzy ustawy zadbali wyłącznie o to, aby utrzymać monopolistyczną, uprzywilejowaną pozycję Polskiego Związku Działkowców, a więc wąskiej grupy osób opływającej w majątki.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#PoselWieslawAndrzejSzczepanski">Czy może pan powiedzieć, o jakie majątki chodzi? O biura wynajęte przez Polski Związek Działkowców, o 8-letni samochód Peugeot 406? O jakie majątki panu chodzi? Czy to nie jest pewne pomówienie? Panie pośle, dlaczego projekt nie zawiera żadnych opinii ani ekspertyz? Dlaczego nie poprosiliście o opinię własnego zaplecza politycznego, NSZZ ˝Solidarność˝? Być może bał się pan, że ta opinia byłaby dla państwa negatywna.</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#PoselWieslawAndrzejSzczepanski">Koledzy z PiS, zapanowała u was uwłaszczeniomania. Najpierw uwłaszczyliście spółdzielców mieszkaniowych. Dziś wiadomo, że jest to niezgodne z konstytucją. Teraz chcecie uwłaszczyć działkowców. Panie pośle, pytam: Kto i kiedy stanie się kolejnym szczęśliwcem, którego obejmiecie uwłaszczeniem?</u>
          <u xml:id="u-222.3" who="#PoselWieslawAndrzejSzczepanski">Panie ministrze, mam do pana pytania: Czy może pan powiedzieć, jakie jest w tej sprawie stanowisko rządu? Czy rząd również jest zdania, że uwłaszczenie działkowców na gruntach gmin jest niezgodne z konstytucją? Czy nakładanie na gminy dodatkowych obowiązków, bez zapewnienia środków, jest zgodne z konstytucją?</u>
          <u xml:id="u-222.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Głos ma pan poseł Krzysztof Matyjaszczyk, Lewica, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#PoselKrzysztofMatyjaszczyk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jesteśmy tutaj, w Sejmie, po to, by służyć, by uchwalać prawo, ustawy, które służą ludziom. Z tego miejsca pytam: Czemu i komu służy wasz projekt? Chyba nie służy on działkowcom. Wasz projekt mami, oszukuje i straszy ludzi, budzi niepokój prawdziwych działkowców. Zapytacie mnie pewnie, kim są ci prawdziwi działkowcy. Mówiąc o prawdziwych działkowcach, mam na myśli tych, dla których rodzinne ogrody działkowe są całym ich życiem, są sposobem spędzania wolnego czasu. W tych ogrodach pracują, żyją i są z tego zadowoleni. Nie chcą żadnych zmian, jest im dobrze. Komu ma więc służyć projekt Prawa i Sprawiedliwości? Czy osobom liczącym na szybki zysk, osobom wyznającym zasadę: tanio kupić, szybko sprzedać? Być może takie były założenia, ale dzisiejsza dyskusja pokazująca błędy i brak możliwości realizacji takich pomysłów wskazuje, że te założenia były błędne.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#PoselKrzysztofMatyjaszczyk"> Czy zatem ten projekt nie służy przypadkiem tylko i wyłącznie posłom Prawa i Sprawiedliwości, którzy, wprowadzając w błąd i prawdziwych działkowców, i chcących szybko zarobić, próbują za pomocą tego projektu zbić kilka punktów procentowych poparcia? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-224.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Głos ma pan poseł Artur Ostrowski, Lewica, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#PoselArturOstrowski">Pani Marszałek! Szanowni Działkowcy! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Głównym celem tej ustawy - tak też powinien brzmieć tytuł - jest likwidacja Polskiego Związku Działkowców. Chcę powiedzieć, że jest to metoda leninowska. Istnieje niezależna, samorządna organizacja, trzeba ją więc zlikwidować, a jej majątek należy znacjonalizować i przejąć. Wszystko to robicie, głosząc takie hasło: Cała władza w ręce rad. Celem tych działań jest stworzenie, można powiedzieć, związku radzieckiego ogrodów działkowych w Polsce. Te metody, które stosujecie, są właśnie leninowskie.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#PoselArturOstrowski">I pytanie do pana ministra. Czy pan minister potwierdza, że prawie 70% gruntów w Polsce nie ma żadnych szans na uwłaszczenie? Co więcej, propozycje PiS są sprzeczne z konstytucją, gdyż nie tylko zmierzają do likwidacji samorządnej, samodzielnej organizacji społecznej oraz zakładają nacjonalizację majątku tej organizacji, ale również zmuszają gminy do sprzedaży swojego majątku za bezcen, co z pewnością zostanie zaskarżone do Trybunału Konstytucyjnego i zablokuje jakiekolwiek uwłaszczenia w Polsce, jeśli chodzi o tę kwestię. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-226.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Również za przestrzeganie dyscypliny czasowej.</u>
          <u xml:id="u-227.2" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Bardzo proszę, głos ma pan poseł Krzysztof Brejza, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#PoselKrzysztofBrejza">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#PoselKrzysztofBrejza">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Omawiany projekt ustawy wywołuje znaczne kontrowersje ze strony działkowców. Działkowcami są w większości osoby starsze, osoby dość ubogie. Taka też była idea tworzenia spółdzielczości czy też związków działkowców i działek, które powstały 110 lat temu jako wsparcie dla osób najuboższych. Obawiam się, że może dojść do pewnej destabilizacji systemu, której koszty ponosić będą musiały osoby starsze, osoby uboższe. Mówiła o tym pani poseł Rozpondek. To są znaczne koszty: m.in. geodety, notariusza.</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#PoselKrzysztofBrejza">Dlatego mam pytania do pana ministra. Czy do państwa, do rządu docierały postulaty, apele, opinie działkowców, związków działkowców i o jakiej treści? Czy w opinii rządu, biorąc pod uwagę brak uregulowania stanu prawnego wielu gruntów, działkowcy podołają kosztom związanym z wejściem w życie tej ustawy? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-228.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Bardzo proszę, głos ma pan poseł Jerzy Materna, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#PoselJerzyMaterna">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W dniu 1 lipca regionalna ˝Gazeta Lubuska˝ zamieściła artykuł zatytułowany ˝Działkowcy protestują przeciwko ustawie PiS˝. Mówię o tym dlatego, iż gazeta zwróciła się do mnie w tej sprawie z pytaniem, co sądzę o ustawie, ale w małym zakresie wydrukowała to, co powiedziałem i przedstawiłem w takim kontekście, negującym ustawę. Oto kilka pytań, jakie zostały zamieszczone w tym artykule. Zwracam się z tymi pytaniami do wnioskodawcy.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#PoselJerzyMaterna">Czy projekt nowelizacji ustawy umożliwi miastu zabranie działki w każdej chwili? Czy prawdą jest, iż podpisy przeciwko projektowi ustawy o ogrodach działkowych dotyczą innej ustawy, tej z 2005 r. - 612 000 podpisów - i czy ten projekt i projekt z 2005 r. to są te same projekty?</u>
          <u xml:id="u-230.2" who="#PoselJerzyMaterna">Następne pytania. Czy projekt ustawy prowadzi do likwidacji praw działkowców? Czy projekt zakłada nacjonalizację majątku trwałego związku? Państwo chce odebrać to, co wypracowaliśmy przez 100 lat. To zabór - mówił prezes oddziału Polskiego Związku Działkowców w Zielonej Górze pan Pasiński. Czy projekt ustawy mówi o tworzeniu albo likwidacji ogródków działkowych przez gminę?</u>
          <u xml:id="u-230.3" who="#PoselJerzyMaterna">Czy projekt zakłada uwłaszczenie czy wywłaszczenie? Czy to prawda, iż projekt ogranicza działkowców w prawach, a wiele swobody daje gminom? Czy działki wykupują deweloperzy i postawią domy? Jakie wpływy trafią dziś do zarządu głównego? Czy suma 17 mln zł jest prawdą? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Panie pośle, dziękuję panu bardzo.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Bardzo proszę, głos ma pan poseł Adam Śnieżek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#PoselAdamSniezek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wielka szkoda, że projekt ustawy będący próbą wzruszenia tej skamieliny PRL, jaką jest dotychczasowa struktura ogrodów działkowych, spotyka się z odrzuceniem ze strony klubów parlamentarnych, w tym klubu Platformy Obywatelskiej. Negowany jest zamiar uwłaszczenia działkowców i oddania w ich ręce zarządzania swoimi ogrodami. Panie pośle sprawozdawco, w dyskusji padały zarzuty, że ustawa daje jedynie pozorne uwłaszczenie działkowcom. Chciałbym więc poprosić o przedstawienie jeszcze raz znaczenia art. 21, który mówi o tym uwłaszczeniu. Jakie on daje gwarancje działkowcom i w jakich sytuacjach jednostka samorządu terytorialnego mogłaby odmówić przeniesienia własności na działkowca? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Głos zabierze pan poseł Krzysztof Maciejewski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#PoselKrzysztofMaciejewski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Na wstępie chciałbym powiedzieć, że nie jestem członkiem związku ogrodów działkowych, aczkolwiek mam działkę, w związku z tym wiem, do czego służy, świetnie zdaję sobie z tego sprawę. Na początku, aczkolwiek niechętnie, bo z reguły nie odnoszę się prywatnie do wypowiedzi jakichkolwiek posłów, ale zmusił mnie do tego pan poseł Kalemba, powiem jednak, żeby nie mówił więcej w ten sposób i nie przyrównywał czegokolwiek do metod bolszewickich, bo to nieprawda.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#PoselKrzysztofMaciejewski">W ubiegłej kadencji byłem bardzo zainteresowany projektem dotyczącym ogrodów działkowych, starałem się spojrzeć na to bardzo obiektywnie. W związku z powyższym wziąłem projekt na etapie jego powstawania i zrobiłem spotkanie z działkowcami. Byli różni reprezentanci, bo i zwolennicy, i przeciwnicy. Po 1,5 godziny mało się nie pobili, nie zamieniając merytorycznie ani słowa na temat projektu. W związku z powyższym zrobiłem przerwę, żeby ochłonąć, i później rozpatrywaliśmy ten projekt. W końcu dopracowaliśmy go wspólnie.</u>
          <u xml:id="u-234.2" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-234.3" who="#PoselKrzysztofMaciejewski"> Uwagi podnieśli i jedni, i drudzy, tak że mniej więcej pokrywa się to z tym, co jest w tej chwili. Proszę więc nie mówić, że nie było rozmowy.</u>
          <u xml:id="u-234.4" who="#PoselKrzysztofMaciejewski">Pani marszałek, przepraszam najmocniej, to był wstęp, do którego sprowokował mnie pan Kalemba.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Panie pośle, bardzo mi przykro, ale na zadanie pytania była 1 minuta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#PoselKrzysztofMaciejewski">Chciałbym przypomnieć, że pan Kalemba przekroczył czas prawie dwukrotnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Nie, nieprawda, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#PoselKrzysztofMaciejewski">Proszę mi pozwolić dokończyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Bardzo proszę, krótkie pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#PoselKrzysztofMaciejewski">Trudno w związku z powyższym nie zgodzić się z argumentacją umieszczoną w uzasadnieniu omawianego projektu. Kiedy je przeczytałem, to mocno się zdziwiłem, że do tej pory funkcjonuje jakaś zasada, która nie jest zgodna z Konstytucją RP. Jesteśmy przecież państwem prawa i nikt do tej pory nie zwrócił uwagi na poważne uchybienia w prawie regulującym funkcjonowanie rodzinnych ogrodów działkowych. Praktycznie nie mam uwag do treści projektu, bo moim zdaniem nie można ich mieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Panie pośle, bardzo proszę o zadanie pytania.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#PoselArturOstrowski">(Pytanie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#PoselKrzysztofMaciejewski">Już kończę.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#PoselKrzysztofMatyjaszczyk">(Pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-242.2" who="#PoselArturOstrowski">(Są jeszcze oświadczenia.)</u>
          <u xml:id="u-242.3" who="#PoselKrzysztofMaciejewski">Już kończę. Praktycznie, jak powiedziałem, nie mam o co pytać. Mam jednak pytanie do pana wnioskodawcy. Czy aby wszystkie gminy dadzą sobie radę z oczekiwaniami zwolenników powyższego projektu ustawy? Czy w momencie wejścia w życie, w co wierzę, omawianego projektu ustawy nie będą stwarzane trudności, oczywiście sztuczne, by jednak za wszelką cenę udowodnić, iż jego rozwiązania są złe? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-242.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-242.5" who="#PoselJerzyMaterna">(Jesteś rekordzistą, musisz podziękować pani marszałek.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Bardzo proszę, pytanie zada pani poseł Halina Rozpondek, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#PoselHalinaRozpondek">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Chciałabym powiedzieć pani poseł Kotkowskiej, że jest niezłomne stanowisko Platformy Obywatelskiej, jeżeli chodzi o ten projekt ustawy, natomiast jesteśmy zwolennikami szerokich dyskusji i konsensusu w dochodzeniu do dobrych zapisów ustawy.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#PoselHalinaRozpondek">Mam pytania do pana posła wnioskodawcy, które wynikały już z mojej wypowiedzi. Po pierwsze, czy te fundamentalne zmiany, które wprowadza ten projekt ustawy, były uzgodnione z gminami, ze związkami samorządowymi? Z jednej strony mamy oddanie na własność gminom, ale z drugiej strony zarządzanie ogrodami, ich tworzenie i likwidacja, też należy do gmin.</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#PoselKrzysztofMaciejewski">(Wszystko jest w ustawie.)</u>
          <u xml:id="u-244.3" who="#PoselHalinaRozpondek">Pełnomocnik będzie miał tutaj bardzo dużo do zrobienia. Czy było uzgodnione z gminami, że to będą jednak bardzo wysokie koszty? Sądzę, że nie, bo jestem przekonana o tym, że związki samorządowe i gminy wypowiedziałyby się negatywnie.</u>
          <u xml:id="u-244.4" who="#PoselHalinaRozpondek">Jeszcze drugie pytanie. Jak ma wyglądać ten okres przejściowy od momentu wejścia w życie ustawy do momentu powołania pełnomocnika przez gminę? Kto zarządza tym wszystkim? To jest bardzo istotne. Nie ma tego w projekcie ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-244.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Bardzo proszę, pytanie zada pan poseł Stanisław Kalemba, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#PoselStanislawKalemba">Dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#PoselStanislawKalemba">Wysoka Izbo! Mam pytanie do pana posła sprawozdawcy. Jak pan widzi faktyczne uwłaszczenie działkowców, nabycie terenów na własność, w takich miastach, jak Warszawa, Wrocław, Kraków, gdzie 70, 80, a nawet 90% tych terenów nie jest w planach zagospodarowania przestrzennego przeznaczone pod działki, nie są to tereny zielone? Czy pan sobie wyobraża, że kiedy nie będzie struktury ogólnokrajowej, wspólnota działkowców tam, na miejscu, wygra spory z wielkimi inwestorami, z wielkim kapitałem, który chce tam ulokować wielkie inwestycje? Panie pośle, trzeba uczciwie powiedzieć, że ci działkowcy nie mają żadnych szans zostać właścicielami tych działek. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-246.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-246.3" who="#PoselKrzysztofMaciejewski">(Jak to?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Bardzo proszę, pytanie zadaje pan poseł Aleksander Chłopek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#PoselAleksanderChlopek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Kiedy tak przysłuchuję się tej dyskusji o ogródkach działkowych, to przypomina mi się Kabaret Starszych Panów, tam Krafftówna śpiewała: a poza tym nic na działkach się nie dzieje, tylko od czasu do czasu ktoś tam wygrzebie jakieś ludzkie szczątki, ale poza tym nic się dzieje, jest sielska, rekreacyjna atmosfera. Jednak coś się dzieje, skoro dyskutujemy i towarzyszą temu tak duże emocje. Poseł sprawozdawca pan Andrzej Dera mówił na samym początku, że obecnie istniejący stan prawny w świetle orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego jest nie do przyjęcia, stoi w sprzeczności z ideą samorządności, także z duchem ustawy zasadniczej. Mam pytanie dość trudne. Jako samorządowiec wiem, że będą pewne trudności. Istnieje obecnie możliwość zmiany funkcji ogródków działkowych, tzn. funkcji rekreacyjnej, w przypadku gdy dobro gminy w sposób oczywisty wymagać będzie przeznaczenia terenu ogródków działkowych na inny potrzebny</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-248.2" who="#PoselAleksanderChlopek"> dla mieszkańców cel. Można likwidować, ale należy dać, przyznać coś w zamian w innym miejscu. Otóż pytanie: Czy jeżeli znajdzie się, powiedzmy sobie, ˝dobry˝ burmistrz, wójt i przyzna coś w innym miejscu, co byłoby nie do przyjęcia dla działkowców - bo np. zły grunt, zła gleba, miejsce niedostępne - to czy ta ustawa przewiduje jakieś możliwości ograniczenia w przypadku tych, powiedzmy sobie, ˝dobrych˝ i cwanych burmistrzów? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Bardzo proszę, w imieniu rządu głos zabierze podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury pan Olgierd Dziekoński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyOlgierdDziekonski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Chciałbym przedstawić Wysokiej Izbie projekt stanowiska rządu wobec poselskiego projektu ustawy o ogrodach działkowych (druk nr 1886). Jest to projekt, ponieważ uzgodnienia międzyresortowe trwały długo. Odniosę się do nich w trakcie swojej wypowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyOlgierdDziekonski">Należy zwrócić uwagę, że projekt ten - mówili już o tym wszyscy wcześniej - przewiduje likwidację faktycznie Polskiego Związku Działkowców, przyznaje prawo preferencyjnego przekształcania z bonifikatą prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. Jednocześnie projekt ten co do swoich rozwiązań stanowi próbę przełamania, wynikającego z art. 10 ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych, obecnego monopolu Polskiego Związku Działkowców, co należy ocenić pozytywnie. W tym zakresie rząd podziela prezentowane przez Trybunał Konstytucyjny stanowisko, że wyżej wymieniony przepis, który stanowi niemal dokładne powtórzenie nieobowiązującego już art. 8 ustawy z dnia 6 maja o pracowniczych ogrodach działkowych, powoduje nadmierną i nieusprawiedliwioną względami interesu publicznego ingerencję w uprawnienia własnościowe gmin, prowadzącą do naruszenia wynikających z przepisów konstytucyjnych zasad ochrony praw słusznie nabytych i proporcjonalności oraz zasady zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa. Tutaj są cytowane wyroki. Wydaje się jednak, że dla realizacji tego celu nie jest konieczna likwidacja Polskiego Związku Działkowców ani faktyczna nacjonalizacja części jego majątku. Należy rozważyć, czy nie można byłoby wypracować rozwiązania kompromisowego, które polegałoby na wprowadzeniu przepisu umożliwiającego przekazywanie gruntów pod ogrody działkowe w użytkowanie lub użytkowanie wieczyste również innym organizacjom, stowarzyszeniom zrzeszającym działkowców. Podkreślenia wymaga fakt, iż wolność zrzeszania się zapewnia art. 58 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Ponadto, zważywszy na fakt, że PZD posiada osobowość prawną, należy podkreślić, iż jego własność i inne prawa majątkowe podlegają ochronie prawnej na podstawie art. 64 ust. 2 konstytucji. Zgodnie z treścią ust. 3 wspomnianego wyżej artykułu konstytucji: ˝Własność może być ograniczona tylko w drodze ustawy i tylko w zakresie, w jakim nie narusza ona istoty prawa własności˝. Dodatkowo należy wskazać, że nacjonalizacja majątku byłaby pozorna, bowiem nieruchomości, które przejąłby Skarb Państwa, podlegałyby uwłaszczeniu na rzecz działkowców, ale w ograniczononym zakresie, czego dotyczyły zadane pytania przez panów posłów i do czego odniosę się za chwilę. Jednocześnie w efekcie Skarb Państwa przejąłby na siebie zobowiązania osób, które dochodziłyby zaspokojenia roszczeń z tytułu realizacji umów zawartych z dawnym podmiotem prawnym PZD, co nie jest do zaakceptowania przez rząd. Jednocześnie odnosząc się do proponowanego w projekcie ustawy powszechnego uwłaszczenia działkowców, należy zauważyć, że stanowiłoby to faktyczne wywłaszczenie gmin z ich majątku. Należy bowiem pamiętać, że obecnie ogrody działkowe w większości przypadków funkcjonują na gruntach stanowiących własność gmin, o ile oczywiście własność tych gruntów jest uregulowana, które gminy przekazały w użytkowanie bądź oddały w użytkowanie wieczyste Polskiemu Związkowi Działkowców. Projektowane przepisy zmuszałyby bowiem gminy do sprzedaży swojego majątku praktycznie za bezcen, w znakomitej większości przypadków po uwzględnieniu przysługujących nabywcom bonifikat za 1% wartości gruntów. Projekt przewiduje bowiem bonifikatę pomniejszającą cenę działki odpowiadającą wartości nieruchomości z tytułu przekształcenia prawa użytkowania działki w prawo własności.</u>
          <u xml:id="u-250.2" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyOlgierdDziekonski">Należy również zwrócić uwagę, że w oczywisty sposób będzie się to przekładać na budżet Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego, budżet Skarbu Państwa w tych sytuacjach, w których ogrody działkowe funkcjonują na mieniu Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-250.3" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyOlgierdDziekonski">Trybunał Konstytucyjny wielokrotnie podkreślał, że ingerencja ustawodawców w konstytucyjnie chronione prawo własności, w tym także jednostek samorządu terytorialnego, może być dopuszczalna, jednakże ustawodawca za każdym razem powinien mieć na uwadze to, czy nie jest ona nadmierna. A zatem ingerencja ustawodawcy w prawo własności powinna być szczególnie uzasadniona, a dolegliwość takiej ingerencji dla właściciela nie powinna być większa, niż jest to konieczne dla osiągnięcia założonego celu.</u>
          <u xml:id="u-250.4" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyOlgierdDziekonski">W ocenie rządu cel, jaki powinien być realizowany na podstawie proponowanych przepisów, nie wymaga przeprowadzenia aż tak głębokiej ingerencji w konstytucyjnie chronione prawa jednostek samorządu terytorialnego, dlatego jest przeciwny wprowadzaniu tych rozwiązań do porządku prawnego.</u>
          <u xml:id="u-250.5" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyOlgierdDziekonski">W kontekście wspomnianego wyżej rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego dotyczącego ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych, sygnatura akt K 61/07, oraz wcześniejszych orzeczeń trybunału w sprawie ustawy o pracowniczych ogrodach działkowych, sygnatura akt K 39/00 i sygnatura akt K 27/95, zaproponowana formuła uwłaszczenia działkowców spotkałaby się z podobną oceną niekonstytucyjności.</u>
          <u xml:id="u-250.6" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyOlgierdDziekonski">W szczególności należy zauważyć, że trybunał uważa za nadal aktualne przyjęte stanowisko w sprawie o sygnaturze akt K 8/98, że własność komunalna nie została przyznana gminom dla ich dowolnego użytku, lecz z przeznaczeniem do wykorzystywania na cele publiczne, w szczególności zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. Uszczuplanie własności komunalnej oznacza więc zawsze ograniczenie możliwości gminy w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-250.7" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyOlgierdDziekonski">Należy zwrócić uwagę, że zaproponowany projekt ustawy w części przywraca stan prawny sprzed dnia 15 listopada 2008 r. Autorzy projektu ustawy o ogrodach działkowych, nie wprowadzając stosownych zmian w ustawie o działach administracji rządowej, proponują, aby minister właściwy do spraw środowiska sporządzał Ogólnopolski Rejestr Ogrodów Działkowych oraz, po uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw skarbu państwa, powołał likwidatora Polskiego Związku Działkowców i Funduszu Rozwoju Pracowniczych Ogrodów Działkowych.</u>
          <u xml:id="u-250.8" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyOlgierdDziekonski">Przyjęcie propozycji projektu ustawy dotyczącej kompetencji ministra właściwego do spraw środowiska w sprawach ogrodów działkowych świadczyłoby o nieracjonalności ustawodawcy i podejmowaniu przez niego nieprzemyślanych decyzji prawodawczych.</u>
          <u xml:id="u-250.9" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyOlgierdDziekonski">Negatywnie należy ocenić również propozycję wprowadzenia ustawowych zwolnień z podatku od nieruchomości dla działkowców. Należy bowiem zauważyć, że gminy mogą prowadzić zgodnie z ustawą o podatkach i opłatach lokalnych inne zwolnienia przedmiotowe niż określone w ustawie. Mogą zatem zwolnić z podatku od nieruchomości budynki położone na terenie ogrodów działkowych w danej gminie. Przepisy ustawy o podatkach i opłatach lokalnych nie przewidują generalnego zwolnienia dla nieruchomości wykorzystywanej na cele rekreacyjne, zatem zwolnienie dla nieruchomości należących do działkowców stanowiłoby nieuzasadnione uprzywilejowanie tej grupy podatników.</u>
          <u xml:id="u-250.10" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyOlgierdDziekonski">Uchwalenie projektu ustawy spowoduje ubytek dochodów gmin z tytułu podatków od nieruchomości oraz wzrost wydatków gmin w związku z obowiązkiem powoływania pełnomocników gmin do spraw utworzenia i likwidacji ogrodu działkowego. W tym momencie odpowiadam na kilka pytań, które zostały zadane.</u>
          <u xml:id="u-250.11" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyOlgierdDziekonski">Nie można także bezkrytycznie przyjąć, iż projekt ustawy nie pociąga za sobą negatywnych skutków finansowych. Uzasadnienie projektu nie zawiera bowiem oceny skutków finansowych dla samorządu terytorialnego oraz źródeł ich finansowania, jak również nie zawiera szacunku ewentualnych skutków dla budżetu państwa wynikających z przyjęcia aktywów i pasywów Funduszu Rozwoju Pracowniczych Ogrodów Działkowych.</u>
          <u xml:id="u-250.12" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyOlgierdDziekonski">Reasumując, rząd w świetle tego projektu dostrzega potrzebę dyskusji nad ewentualną zmianą dotychczasowych przepisów dotyczących ogrodów działkowych, niemniej jednak zwraca uwagę, iż część rozwiązań proponowanych przez autorów projektu ustawy o ogrodach działkowych ma charakter zbyt radykalny i daleko idący.</u>
          <u xml:id="u-250.13" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyOlgierdDziekonski">Projekt założeń nowych regulacji prawnych w sprawach ogrodów działkowych powinien być zdaniem rządu wynikiem szerokich konsultacji społecznych z udziałem organizacji skupiających działkowców, nie tylko Polskiego Związku Działkowców, oraz przedstawicieli organizacji jednostek samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-250.14" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyOlgierdDziekonski">Zważywszy, iż przedłożenie projektu ustawy przez wnioskodawców nie zostało poprzedzone taką dyskusją i konsultacjami, a także z uwagi na wskazane wyżej niedoskonałości proponowanych rozwiązań, brak oceny skutków finansowych i społecznych proponowanych uregulowań rząd wnosi o odrzucenie projektu ustawy o ogrodach działkowych zawartego w druku nr 1886.</u>
          <u xml:id="u-250.15" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyOlgierdDziekonski">Jednocześnie, odnosząc się do pytań zgłoszonych w trakcie dyskusji przez panów posłów, chciałbym odpowiedzieć na zgłoszone przez pana posła Jerzego Gosiewskiego pytanie dotyczące akcji informacyjnej, którą rząd powinien podjąć. Wydaje się, jeśli chodzi o stanowisku rządu, gdzie wskazano na konieczność wypracowania założeń do nowych regulacji prawnych w sprawach ogrodów działkowych, które powinny być zdaniem rządu wynikiem szerokich konsultacji społecznych, że ten postulat szerokiej akcji informacyjnej w ramach takich prac nad założeniami ustawy powinien być z pewnością zrealizowany.</u>
          <u xml:id="u-250.16" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyOlgierdDziekonski">Jednocześnie jeśli chodzi o pytanie pana posła Szczepańskiego dotyczące uwłaszczenia na gruntach gmin oraz kwestii środków finansowych, rozumiem, że odpowiedź na to została zawarta w stanowisku rządu. Na pytanie pana posła Artura Ostrowskiego dotyczące kwestii konstytucyjności również została udzielona odpowiedź. Natomiast w odniesieniu do problemu, który został przez pana posła wskazany, to pytanie zadał również pan poseł Krzysztof Brejza z Platformy Obywatelskiej, dotyczy to możliwości realizowania tego uwłaszczania w sytuacji, gdy tak znaczna liczba ogrodów działkowych, ok. 70%, nie ma ustalonego stanu własnościowego, należy zaznaczyć, że zaproponowany przez wnioskodawców zapis art. 21 ust. 2 faktycznie uniemożliwia uwłaszczenie na tak nieuregulowanych stanach prawnych, czyli czyni to uwłaszczenie iluzorycznym. Dlaczego? Zaproponowany zapis tego artykułu i ustępu stwierdza, że użytkownik ogrodu działkowego zgłasza się ze swoim roszczeniem do instytucji prawnej, organu prawnego reprezentującego faktycznego właściciela nieruchomości, czyli albo do starosty - w przypadku własności Skarbu Państwa, albo do gminy - w przypadku mienia komunalnego. Jeżeli nie ma ustalonego stanu prawnego, wówczas wnioskodawca nie ma do kogo się zwrócić, a tym samym nie ma możliwości zrealizowania zakładanego postulatu uwłaszczenia w rozumieniu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-250.17" who="#PodsekretarzStanuWMinisterstwieInfrastrukturyOlgierdDziekonski">Rozumiem, że to były wszystkie pytania, które zostały zgłoszone przez panów posłów, i mam nadzieję, że udzielone odpowiedzi są adekwatne do zadanych pytań. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-250.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">W imieniu wnioskodawców głos ma pan poseł Andrzej Mikołaj Dera.</u>
          <u xml:id="u-251.2" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Postaram się odpowiedzieć na pytania, które padły podczas dzisiejszej debaty. Zacznę może od pytań, które padły w wystąpieniach klubowych. Jeśli chodzi o protest działkowców, to powtarzało się kilka razy, raz 516 tys., raz ponad 600 tys. Szanowni państwo, ten projekt został złożony w parlamencie 23 marca 2009 r., a ten protest, o którym państwo mówicie, dotyczył zupełnie innej sytuacji prawnej, bo to dotyczyło podpisów zebranych w roku 2005 czy 2006. Często padało stwierdzenie, że ten projekt jest kopią czy kserokopią tamtego projektu. Otóż tylko złośliwe osoby mogą tak mówić, proszę porównać tamten projekt z tym projektem. To są dwa zasadniczo różniące się projekty, poza ideą główną rozwiązania prawne są zupełnie inne. Pracowałem rok nad tym projektem, żeby wyeliminować błędy, które były w tamtym projekcie. Tak że nie można w tym momencie mówić, że ten protest dotyczy tego projektu, bo ten projekt nie był konsultowany z działkowcami i te podpisy nie dotyczą tego projektu, nie są protestem przeciwko temu projektowi. Ten projekt nie był w tym momencie znany tym osobom, bo nie mógł być znany, skoro został złożony 23 marca 2009 r., a podpisy zostały zebrane dwa lata wcześniej. Proste zasady logiki pokazują, że nie można było protestować przeciwko czemuś, co nie istniało. To w kwestiach formalnych.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-252.2" who="#PoselHalinaRozpondek">(Gdyby były konsultacje.)</u>
          <u xml:id="u-252.3" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Teraz odniosę się do kwestii konsultacji, bo, szanowni państwo, z waszych ust padają słowa, że jedyną organizacją, z którą można konsultować, jest Polski Związek Działkowców, związek, który jest zainteresowany tym, żeby istnieć, a my w projekcie mamy zapis, żeby go zlikwidować. Jasna sprawa, jakie będzie stanowisko związku jako całości.</u>
          <u xml:id="u-252.4" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Ten projekt był konsultowany z działkowcami i chcę powiedzieć, mówię tylko o sobie, że byłem na spotkaniu w Gnieźnie, Wyszkowie, Sanoku, Warszawie i jeszcze innych miejscowościach, nie chcę ich teraz wszystkich wymieniać. Tam byli działkowcy; ci, którym się projekt podobał, i ci, którym się nie podobał. Były przedstawiane założenia tego projektu, zadawano pytania, tak jak dzisiaj na sali, udzielałem odpowiedzi. Co to jest, jak nie konsultacja? Problem polega na czym innym. Otóż została zorganizowana ogólna, szeroka akcja dezinformacji. Były wydawane biuletyny, w których podawano opinie bez projektu ustawy, są dokumenty, warto zobaczyć, jak to wyglądało. Tę akcję prowadził Polski Związek Działkowców, który był zainteresowany tym, żeby wiedza na temat projektu nie dotarła jednak do działkowców, tylko żeby były już opinie, sugestie, co w nim jest, czego nie ma, a przede wszystkim, czego się należy bać, i było straszenie.</u>
          <u xml:id="u-252.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-252.6" who="#PoselAndrzejMikolajDera"> Na tym polegała wtedy działalność Polskiego Związku Działkowców. Miałem odwagę spotykać się, nie bałem się jeździć na spotkania w różnych miejscowościach. Nie w tej, z której pochodzę, tylko tam, gdzie mnie zapraszano. Tak rozumiem kwestię konsultacji społecznych. Jeździłem tam, gdzie mnie zapraszano, żeby się dowiedzieć, co jest w tej ustawie. Były spotkania, prowadziliśmy rozmowy i ktoś, kto nie był przekonany, został przy swoim zdaniu, ale byli także ci, którzy zostali przekonani. Na wielu spotkaniach, nawet tutaj, w Warszawie, po spotkaniu przychodzili do mnie ludzie i mówili: Nie jestem zwolennikiem pana formacji politycznej, ale to, co chcecie zrobić, jest słuszne, tego oczekują zwykli ludzie, zwykli działkowcy. </u>
          <u xml:id="u-252.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-252.8" who="#PoselAndrzejMikolajDera"> Oni chcą mieć te działki na własność.</u>
          <u xml:id="u-252.9" who="#PoselAndrzejMikolajDera">I tu odniosę się do kwestii własności gminy, bo mówi się tu o wywłaszczeniu. Popatrzmy historycznie na ten moment: Czy kiedy powstały ogrody działkowe, to wówczas istniały gminy?</u>
          <u xml:id="u-252.10" who="#PoselHalinaRozpondek">(Oczywiście, istniały...)</u>
          <u xml:id="u-252.11" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Czy przed 1990 r. istniał samorząd gminny? Otóż nie istniał.</u>
          <u xml:id="u-252.12" who="#PoselAndrzejMikolajDera">(Poseł Halina Rozpondek: Oczywiście, istniał na terenie...</u>
          <u xml:id="u-252.13" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Nie istniał. Nie było wtedy samorządów gminnych w takim znaczeniu, w jakim funkcjonują dzisiaj, z uprawnieniami, z komunalizacją. Przypomnę fakty prawne. Komunalizacja nastąpiła dopiero w 1990 r.</u>
          <u xml:id="u-252.14" who="#GlosZSali">(Na terenie zaborów.)</u>
          <u xml:id="u-252.15" who="#PoselAndrzejMikolajDera">I teraz to, co jest istotne. Czy dzisiaj gminy mają władztwo nad tym gruntem, którego są właścicielami? Nie mają żadnego władztwa, nie czerpią z tego tytułu żadnych pożytków, nie mają nic do powiedzenia w tych sprawach. To czyni system, w którym Polski Związek Działkowców funkcjonuje, rozporządza, działa jak właściciel - jest dobry, ale jak się ma to dać ludziom, to wtedy jest to niezgodne z konstytucją i wtedy jest wywłaszczenie gminy... Popatrzmy na to w ten sposób. Jak ma to trafić do ludzi, którzy przez kilkadziesiąt lat użytkują działkę jak właściciele? Wówczas jest mowa o tym, że jest to wywłaszczenie gminy. Ale jak ludzie nie mają nic do powiedzenia, bo coś do powiedzenia ma tylko Polski Związek Działkowców, to nic się nie stało i jest to zgodne z prawem?</u>
          <u xml:id="u-252.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-252.17" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Znajdźmy jakieś rozwiązanie, bo zapewniam państwa, że to, co jest dzisiaj, jest niezgodne z konstytucją. Chcemy stworzyć taką zasadę: Jeżeli polski system prawny, Kodeks cywilny, przewiduje, że ktoś użytkuje jak właściciel daną nieruchomość, może ją zasiedzieć, może stać się właścicielem, nie będąc jej właścicielem, to czemu w tym przypadku nie może być właścicielem ktoś, kto użytkuje kilkadziesiąt lat taką działkę?</u>
          <u xml:id="u-252.18" who="#PoselHalinaRozpondek">(Może, tylko to trzeba odpowiednio zapisać w prawie.)</u>
          <u xml:id="u-252.19" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Uważam, że może, i jest propozycja, żeby to stworzyć, żeby dać prawną możliwość.</u>
          <u xml:id="u-252.20" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Chcę też się odnieść do kwestii, która też była wielokrotnie tutaj omawiana: Biedni emeryci nie będą mieli... Ale czy ktoś im nakłada obowiązek nabycia na własność tej działki?</u>
          <u xml:id="u-252.21" who="#GlosyZSali">(Tak, tak.)</u>
          <u xml:id="u-252.22" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Nie. Daje prawo wyboru osobie, jednostce. To ona ma zdecydować, czy chce, czy może, czy nie. Ale nawet jeśli się nie zdecyduje, to czy jakiekolwiek uprawnienia tych osób zostają zabrane? Otóż nie. Są użytkownikami i użytkowanie zostało wzmocnione w tym projekcie ustawy - o to, że jest to prawo zbywalne i prawo dziedziczne, więc nikt im tego nie zabierze. Niektórzy posłowie mówili o tym, że jest to projekt, który ma nawet zlikwidować ogrody. Nie wiem, czy posłowie, którzy coś takiego mówili, czytają ze zrozumieniem tekst tej ustawy, bo tu tego nie ma.</u>
          <u xml:id="u-252.23" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Ta ustawa ma przede wszystkim dać prawne gwarancje, że ten, kto dzisiaj użytkuje działkę, będzie dalej jej użytkownikiem i to jego użytkowanie będzie wzmocnione, nawet w przypadku, kiedy nie będzie chciał zostać jej właścicielem. Ten projekt służy działkowcom, nie organizacji, nie gminom, tylko działkowcom, żeby ich ochronić, bo groźby są znaczne. Mówiłem o tym, są wnioski gmin, bo one doskonale wiedzą, że cały system jest niekonstytucyjny. Wymieniałem jednostki samorządu, które wnoszą do Trybunału Konstytucyjnego skargi na niezgodność z konstytucją. I to nie jest problem, pani poseł, dwóch artykułów. Nie, ponieważ czytałem pani uzasadnienie trybunału, które mówi, że całość jest nakazowa, niekonstytucyjna, sprzeczna z demokracją. Tak mówi trybunał w 2008 r., nie są to orzeczenia sprzed pięciu czy dziesięciu lat, chociaż takowe też są. Cały system, mówi trybunał, jest niekonstytucyjny. Moim obowiązkiem, obowiązkiem nas wszystkich jest więc stworzyć system. To jest nasza próba, być może nieudolna, ale jednak próba doprowadzenia do zmiany tego niekonstytucyjnego systemu.</u>
          <u xml:id="u-252.24" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Cieszę się z jednej sprawy w związku z całą dzisiejszą debatą, że przedstawiciel Platformy Obywatelskiej ma jednak to zielone światło w tunelu, że trzeba coś z tym zrobić. Macie państwo bowiem świadomość, że ten system jest zły i może trzeba stworzyć inną propozycję, ale taką, w której ludzie też będą podmiotem tych praw, a nie tylko tak, jak jest w tej chwili, że nie mają nic do powiedzenia. Nie chcę tu cytować szeregu informacji, które do mnie w tym czasie dotarły, jakie nieprawidłowości mają miejsce w związku z tym, że jest to organizacja monopolistyczna, jak ludzi pozbawia się działek tylko dlatego, że mają inne poglądy...</u>
          <u xml:id="u-252.25" who="#GlosZSali">(Jak się im grozi.)</u>
          <u xml:id="u-252.26" who="#PoselAndrzejMikolajDera">...jak się im grozi, jakie są w tej organizacji nieprawidłowości finansowe. To nie jest temat dzisiejszej debaty. Celowo dzisiaj tego nie mówiłem, choć mogłem wyciągnąć dokumenty i pokazywać je państwu, mówić, jakie są nieprawidłowości, że mimo iż wystąpił przedstawiciel polskiego rządu, to trybunał powiedział, że nie ma żadnego nadzoru ze strony ministerstwa w stosunku do Polskiego Związku Działkowców, że to nie wynika z przepisów prawa - to mówił trybunał, warto to przeczytać, jest to zapisane - że nie można nadzorować finansów tej organizacji. To wszystko są fakty.</u>
          <u xml:id="u-252.27" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Nasza propozycja zmierzała do tego, żeby, po pierwsze, rozpocząć debatę na ten temat i żeby zmienić ten istniejący system. My nie zgadzamy się z tym istniejącym systemem. To nie jest tak, jak państwo staracie się tu powiedzieć, wmawiać nam, że myśmy sobie coś wymyślili, że nie rozmawialiśmy z ludźmi. Rozmawialiśmy ze zwykłymi działkowcami, którzy, tak jak mówiła pani poseł Malik, przychodzą do jej biura i do innych biur i pytają. To nie są zwolennicy Prawa i Sprawiedliwości - nie tylko, może nie wyłącznie, tak żeby być precyzyjnym - to przedstawiciele innych opcji, którzy wprost mówili mi po spotkaniach w Gnieźnie, w Wyszkowie, czy w Warszawie: nie jesteśmy zwolennikami Prawa i Sprawiedliwości, ale to, co robicie, jest słuszne, trzeba iść w tę stronę. Tak mówili zwykli działkowcy. Nie pytałem ich, czy są zwolennikami takiej czy innej opcji, bo uważam, że to nie ma zupełnie znaczenia. Znaczenie ma jedynie kwestia pewnego systemu.</u>
          <u xml:id="u-252.28" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Była tu też mowa o tych kosztach dla tych, którzy chcą. Jeszcze raz powtarzam, to obywatel wybierze, czy chce być właścicielem, czy użytkownikiem. Jeżeli jednak chce być właścicielem, to my niczego nie ukrywamy, to jest zapisane w projekcie, w odpowiednim artykule. Nie może być systemu innego niż ten, w którym osoba, która ma prawo nabycia czegoś na własność, ponosi koszty. Nie może być innej sytuacji, że ktoś nabywa coś na własność, a ktoś inny koszty ponosi, nie wiem, czy gmina, bo w tym momencie, kto ma inny je ponieść. Czy one są duże, czy małe, to jest rzecz względna. Nigdy nie zgodzę się z tym, jak tutaj, nie wiem, czy pani poseł tego nie mówiła, że to jest kilkanaście tysięcy. Pani poseł, mówimy o wartości działki, która stanowi grunt rolny, nie jest to działka budowlana. Rozmawiałem o tym z notariuszami. W sytuacji, kiedy dotyczyłoby to większej grupy użytkowników działek, cena spada o połowę. To są ceny rynkowe, z notariuszem się dzisiaj negocjuje. Gdy przyjdzie jednostkowo osoba, to cena jest wyższa, ale jak przyjdzie 50 osób, jest niższa, a jak przyjdzie 100 osób, jest jeszcze niższa. To samo dotyczy geodety. Koszty naprawdę można zminimalizować i one nie będą na poziomie, tak jak pani mówi, nie wiem, kilkunastu tysięcy złotych.</u>
          <u xml:id="u-252.29" who="#PoselHalinaRozpondek">(To oceni rzeczoznawca.)</u>
          <u xml:id="u-252.30" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Rzeczoznawca nie musi tego oceniać - powiem pani, dlaczego - ponieważ wartość gruntów rolnych jest znana do celów podatkowych w każdej gminie, wartość gruntów rolnych jest znana. Proszę zwrócić uwagę, że nie wyceniamy altanek. One są wyłączone, najczęściej ludzie sami je wybudowali. Nie wyceniamy nasadzeń czy innych rzeczy. Tego nie liczy się do wartości działki. Bierze się pod uwagę jedynie cenę gruntu, gołego gruntu rolnego w danej miejscowości. To nie wymaga żadnych szacunków, żadnego biegłego, który miałby ustalić, jaka jest wartość. Każda gmina jest w stanie określić, jaka jest wartość gruntów rolnych w danej gminie.</u>
          <u xml:id="u-252.31" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Kolejna uwaga, że jest niechlujność legislacyjna. Powiem pani, że projekty rządowe też zawierają niechlujności legislacyjne. Jestem członkiem Komisji Ustawodawczej i na każdym posiedzeniu mówimy, że w jednym miejscu brakuje przecinka, w drugim czegoś innego, niezależnie od tego, czy projekt został złożony przez rząd, posła, grupę posłów, czy kluby. To są tylko ludzie, a ludzie popełniają błędy, czegoś nie zauważą. Zauważyłem, że jest tu przesunięcie numeracji artykułów, ale to błąd, który poprawia się na bieżąco. Błędy legislacyjne, rządowe. Po to są legislatorzy, żeby pomogli. Proszę nie traktować tego, co mówię, jakby to był jakiś wytyk. Powiem może inaczej: nie widziałem w parlamencie projektu, który byłby idealny pod względem legislacyjnym. Nie było takiego projektu, nie zdarzyło mi się z czymś takim spotkać, a występuję w bardzo wielu sprawach.</u>
          <u xml:id="u-252.32" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Natomiast jeżeli chodzi o kwestie, o których mówił pan...</u>
          <u xml:id="u-252.33" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Aha, pytała pani, czy można zlikwidować PZD. Jest tu mowa o tym, że jest to samorządna organizacja, ale zwróćcie państwo uwagę na sformułowania Trybunału Konstytucyjnego. Jest to jedyna organizacja, która nie podlega ustawie o stowarzyszeniach w Polsce. Jedna jedyna. Jedyna, która powstała poza systemem. Zasada prawna jest prosta. Skoro ustawa powołała daną organizację, to również ustawa może ją rozwiązać. Nie zdelegalizować, bo musiałyby być określone przesłanki ustawowe. Nikt nie chce delegalizować PZD, tylko rozwiązać ten związek. To ustawa nałożyła przynależność obowiązkową, łamiąc elementarne zapisy konstytucji, o których mówił nawet przedstawiciel rządu. Są one złamane. Jest wolność zrzeszania, dobrowolność, a tu mamy to narzucone.</u>
          <u xml:id="u-252.34" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Ktoś podał przykład, któryś z posłów, porównał to do funduszu zdrowotnego. Fundusz zdrowia obejmuje wszystkich obywateli naszego kraju, a tu chodzi o tych, którzy są użytkownikami działek. To zasadnicza różnica. Należy o tym wiedzieć, jeżeli chce się stosować takie porównania, porównywać to, czego z natury nie da się porównać.</u>
          <u xml:id="u-252.35" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Poseł Szczepański, przedstawiciel Lewicy, już poszedł, wiem, bo to, co miał powiedzieć, powiedział. Odebrałem tę wypowiedź jako złośliwości, obrazę i manipulację. Jakbym czytał biuletyn Polskiego Związku Działkowców. Przynajmniej wiem, na czym się wzorował.</u>
          <u xml:id="u-252.36" who="#PoselJerzyMaterna">(Poszedł na korytarz.)</u>
          <u xml:id="u-252.37" who="#PoselAndrzejMikolajDera">O kserokopii już mówiłem, o unikaniu debaty też już powiedziałem, że nikt nie unikał, jeździłem, spotykałem się. Wiem, że robili to też inni posłowie, których zapraszano. Prowadzono różne debaty w różnych gremiach. Posłowie mówili mi o bardzo ciekawym zjawisku. W wielu miejscach w Polsce zapraszano posłów na jakieś spotkania Polskiego Związku Działkowców, z pominięciem posłów Prawa i Sprawiedliwości. Zapominano zadzwonić, zaprosić ich, napisać. Bardzo dziwne. I to nazywa się konsultacjami? To są fakty.</u>
          <u xml:id="u-252.38" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Co mnie bardzo zabolało, pan poseł Szczepański odniósł się osobiście do mnie, do mojej działki, mówiąc o tym, jakim to jestem obszarnikiem, bo mam ponad 600 m. Mówiłem o tym na spotkaniu z działkowcami. Mam 612 m tylko dlatego, że na granicy mojej działki był rów melioracyjny, który został zasypany jeszcze wtedy, gdy moja babcia była użytkownikiem tej działki. Wydano wtedy decyzję, by wzdłuż całej granicy tego zasypanego rowu wszyscy użytkownicy działek po jego lewej stronie dostawali wąski pasek ziemi, po drugiej stronie też każdy dostawał. Mój odcinek miał długość 12 m, dlatego mam więcej niż 600 m.</u>
          <u xml:id="u-252.39" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Nie proponujemy działek dla obszarników czy pod budowę jakichś domków jednorodzinnych. Trzeba czytać tę ustawę bez złośliwości. W art. 2 ust. 4 zapisane jest, że działka jako integralna część ogrodu działkowego to obszar gruntu o powierzchni do 600 m</u>
          <u xml:id="u-252.40" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Był też zarzut, że ja w Trybunale Konstytucyjnym broniłem gmin. Wyjątkowa złośliwość, wyjątkowa złośliwość; nie do pani - poseł Szczepański. Otóż ja byłem reprezentantem parlamentu polskiego w trybunale i to komisja przyjęła stanowisko, że te przepisy dotyczące ogrodów działkowych są niezgodne z konstytucją. Ja byłem zobowiązany prezentować stanowisko parlamentu i, powiem, stanowisko na tyle wyważone i pod względem prawnym dobrze sformułowane, że trybunał podzielił to stanowisko, powiedział: rzeczywiście te przepisy są niezgodne z konstytucją. Czyli kolejny raz w swoim orzeczeniu pokazał, że ten system jest oparty o zasady, które są sprzeczne z polską konstytucją. To nie jest tak, że ja jestem obrońcą działek w sytuacji, kiedy te zasady są sprzeczne i ewidentnie niezgodne z konstytucją, a prezentowałem, i wyraźnie to powtarzam kolejny raz, stanowisko parlamentu, które było jasne i przedstawione na piśmie. Taki był mój obowiązek i to zrobiłem.</u>
          <u xml:id="u-252.41" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Właściwie posłowi Kalembie odpowiedziałem na wszystkie pytania już w tej chwili.</u>
          <u xml:id="u-252.42" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Pani poseł powiedziała, że mamimy działkowców. To jest takie sformułowanie, które wielokrotnie pada - że my czymś mamimy. Szanowni państwo, grupa posłów napisała projekt ustawy. Projekt ustawy nie jest mamieniem, bo to wszystko zapisano, jest to na piśmie, projekt jest drukiem sejmowym. I to jest kwestia wyboru, to nie jest mamienie, ale stworzenie ludziom możliwości wyboru. Chcesz mieć tak, chcesz mieć inaczej, ale wszystko jest zapisane, czego dotyczy ta ustawa. Jest zapisane, że w momencie, kiedy wchodzi ta ustawa w życie, ogród ma osobowość prawną - zaraz się odniosę do okresu przejściowego, bo tu też było wiele takich pytań. To wszystko myśmy zapisali - że w momencie, kiedy ustawa wchodzi w życie, ogród jako wyodrębniona całość ma osobowość prawną. W okresie przejściowym są nałożone obowiązki na pełnomocnika. Zaraz państwu zacytuję, tylko sprawdzę, który to jest artykuł, żeby tu nie być gołosłownym, jakie ma on zadania w tym momencie, tak żeby tu nie było najmniejszych wątpliwości. Otóż zapis jest taki: Wójt, burmistrz lub prezydent miasta powołuje spośród pracowników urzędu gminy pełnomocnika do spraw utworzenia ogrodu działkowego niezwłocznie po podjęciu uchwały. I co taki pełnomocnik robi? Wykonuje czynności zwykłego zarządu częścią wspólną ogrodu do czasu ukonstytuowania się wspólnoty ogrodu. To jest ten okres.</u>
          <u xml:id="u-252.43" who="#PoselHalinaRozpondek">(Ja pytałam, co będzie od momentu wejścia w życie do momentu powołania pełnomocnika.)</u>
          <u xml:id="u-252.44" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Szanowni państwo, w momencie, kiedy wchodzi w życie ta ustawa, powstaje wspólnota ogrodu z mocy ustawy i ogród ma osobowość prawną. Obowiązkiem burmistrza jest powołanie takiego pełnomocnika i pełnomocnik sprawuje zwykły zarząd do czasu, kiedy ta wspólnota - tak jest wszędzie i zawsze -wybierze swoich przedstawicieli. I wtedy on oddaje, przekazuje to prowadzenie już władzom demokratycznie wybranym przez wspólnotę. To jest ten okres, ale tu nie ma możliwości zbycia czegokolwiek, ponieważ jest tu mowa o zwykłym zarządzie.</u>
          <u xml:id="u-252.45" who="#PoselAndrzejMikolajDera">A zwykły zarząd to są czynności niecierpiące zwłoki, czyli wnoszenie jakichś opłat za wodę, za prąd, i z tego się rozlicza potem przed wspólnotą. Tu się nic nie stanie.</u>
          <u xml:id="u-252.46" who="#PoselAndrzejMikolajDera">I następne sprawy. Organizacja a wspólnota - pani poseł Janowska o tym mówiła, jakby porównując system, który dzisiaj istnieje, z systemem, który ma funkcjonować w przyszłości. Tak naprawdę czym on się różni? W sensie organizacyjnym niewiele się różni, bo dalej decydujący głos mają ci, którzy są użytkownikami działek, to oni wybierają, to oni ustalają, tutaj nie ma takiej różnicy, że za rządów tej ustawy byłby jakiś konflikt. Ludzie są przyzwyczajeni, chodzą na walne spotkania, aczkolwiek bardzo mało osób chodzi, wybierają władze, rozliczają władze - i to samo jest tu, to są proste zasady i metody działania organizacji samorządowych, bo tu decyzja jest oddana w ręce tych, którzy są na dole. Różnica polega tylko na tym, że wszystko, co się dzieje w danym ogrodzie, zostaje w tym ogrodzie, nie ma żadnych organizacji nadrzędnych i nikt nie może nikomu nakazać, co ma zrobić, albo czego nie ma zrobić. Tylko i wyłącznie wspólnota decyduje. A dzisiaj mamy sytuację inną, mogę podać przykłady: działkowcy odwołali zarząd jednego ogrodu, ale ta decyzja nie uzyskała akceptacji zarządu okręgowego i nie było odwołania, i ten zarząd funkcjonował mimo odwołania go przez działkowców. Takie rzeczy dzisiaj się dzieją w świetle statutu, który dzisiaj obowiązuje i niby jest taki demokratyczny. Wtedy nie będzie takich możliwości, gdyby to weszło w życie.</u>
          <u xml:id="u-252.47" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Ja mam nadzieję, że po dzisiejszej debacie nikt już nie powie publicznie, że ten projekt zakładał likwidację ogrodów działkowych, bo to jest zarzut, którego ja naprawdę nie mogę zrozumieć. Jak można w momencie, kiedy się tworzy gwarancje prawne, ustawowe, odrębność - bo tu cześć posłów pytała o to - by ogrody były miejscem wypoczynku, bez możliwości przekształcenia, bez zmiany, mówić, że my chcemy coś zlikwidować, komuś coś zabrać? Wprost przeciwnie, chcemy dać to ludziom, bo często na spotkaniach pytają: Dlaczego Polski Związek Działkowców boi się dać działki na własność ludziom, którzy użytkują te działki przez kilkadziesiąt lat? Dlaczego my się boimy dać coś, co się ludziom należy? A przecież, patrząc z innego punktu widzenia, wiele ludzi nigdy od Polski niczego nie dostało tak naprawdę. Były różne projekty, PPP, ktoś, kto był pracownikiem banku, dostawał akcje i z zyskiem potem je sprzedawał, dostawał ciężkie pieniądze, a my nie chcemy dać ludziom prawa tylko, samego prawa do tego, żeby stali się właścicielami swoich działek, które użytkują przez kilkanaście czy kilkadziesiąt lat. Ja nie wiem dlaczego. My chcemy to zmienić, próbujemy przynajmniej. Myśmy podjęli pewien wysiłek, żeby pokazać pewną ideę, pokazać pewne dążenie, żeby zmienić istniejący stan.</u>
          <u xml:id="u-252.48" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Ja myślę, szanowni państwo, że na wszystkie pytania zadane w trakcie dzisiejszej debaty nie jestem w stanie odpowiedzieć, tym bardziej że jest deklaracja polityczna, żeby to odrzucić w pierwszym czytaniu, więc powiem już tylko o pewnych ideach i o pewnych intencjach. Otóż myśmy ten projekt przygotowali, po pierwsze, po to, żeby odkłamać to, co było zakłamane przez ostatnie lata, w straszliwy sposób zakłamane, żebyśmy mogli publicznie o tym mówić, pokazywać, jaką mamy ideę. Wierzymy, że wcześniej czy później, a wolałbym, żeby wcześniej niż później, ten system trzeba będzie zmienić, bo jest niekonstytucyjny - o tym mówił trybunał, to nie są opinie polityków, tylko trybunału, prawników - i jeżeli będziemy zwlekać z tą zmianą, to takie przypadki jak w Krakowie będą we Wrocławiu, w Warszawie, w innych miejscowościach i ogródki działkowe w dużych miastach z tego powodu mogą być wymiecione. Wiele osób tu mówiło bowiem, że nie są uregulowane stany prawne, że aż 70% tych stanów jest nieuregulowanych. A co stało na przeszkodzie, żeby w ostatnich latach to uregulować? Dlaczego nie podejmowano czynności, żeby to uregulować i zabezpieczyć działkowców? Może cały ten system ma polegać na chaosie, tak żeby ludzie nie byli pewni tego, że coś mają, żeby ktoś za nich później mógł decydować?</u>
          <u xml:id="u-252.49" who="#PoselHalinaRozpondek">(Z powodu ilości spraw.)</u>
          <u xml:id="u-252.50" who="#PoselAndrzejMikolajDera">A ja nie wiem, czy to jest tylko kwestia ilości. Ja powiem szczerze tak: ja pracowałem w samorządzie i wiem, że organizacje, które chciały to uporządkować, to robiły to, gdyż można było to zrobić w toku systematycznej pracy. Zgadzam się z tym, że nie można zrobić tego od razu, ale samorządy istnieją już od kilkunastu lat i są możliwości wprowadzenia regulacji prawnych. Zatem czemu się tego nie robi, skoro jest aż tyle procent? To jest jedno niebezpieczeństwo.</u>
          <u xml:id="u-252.51" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Druga sprawa, o której już mówiłem. Gminy doskonale wiedzą, że system jest niekonstytucyjny. I właśnie chodzi o interes gmin. Niedługo może się okazać, że będą zaskarżone projekty, bo ktoś będzie miał w tym interes. Jeden z posłów o tym mówił. Nie wiem, jakiś deweloper, jakieś ciężkie pieniądze...</u>
          <u xml:id="u-252.52" who="#GlosZSali">(Tak.)</u>
          <u xml:id="u-252.53" who="#PoselAndrzejMikolajDera">Ktoś to zaskarży i okaże się wtedy, że cała ustawa jest niezgodna z konstytucją. I co wówczas? Co będzie z tymi działkami? To będzie taka decyzja jak w przypadku tej z Krakowa, o której czytałem. Proszę w terminie to opuścić, zostawić altanki, bo to nie wasze. I żadna siła tego nie obroni. Dlatego obecnie - nawet w sytuacji, gdy ten projekt padnie, to idea zostaje, pewne pomysły zostają - ja jestem chętny do rozmów i do pracy nad tym projektem, który powinien zyskać szerszą akceptację. Może się to uda. Stwórzmy system, który zagwarantuje ludziom, że oni będą właścicielami działek. Chyba że ktoś powie, że działkowcy nie powinni być właścicielami, to też uszanuję. Jednak będę dążył do tego, żeby stworzyć taką prawną możliwość, przy pełnej akceptacji maksymalnie przynajmniej 231 posłów, żeby powstał taki system. Myślę, że to jest dopiero początek wielkiej debaty na ten temat. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-252.54" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-252.55" who="#GlosZSali">(Tak jest.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-253.2" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-253.3" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy na następnym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-253.4" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny 45. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-253.5" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-253.6" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie jeszcze zgłosić się do oświadczenia? Nie.</u>
          <u xml:id="u-253.7" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Listę posłów zgłoszonych do oświadczeń uważam za zamkniętą.</u>
          <u xml:id="u-253.8" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Bardzo proszę, głos ma pan poseł Jan Rzymełka.</u>
          <u xml:id="u-253.9" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-253.10" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Bardzo proszę, oświadczenie wygłosi pan poseł Krzysztof Brejza, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#PoselKrzysztofBrejza">Dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#PoselKrzysztofBrejza">Wysoka Izbo! Chciałbym wygłosić oświadczenie poselskie w sprawie przerzutu wód kopalnianych z odkrywki Jóźwin IIB do jezior: Budzisławskiego i Wilczyńskiego. Od kilku lat na terenie Kujaw, Pałuk, południowej części województwa kujawsko-pomorskiego pojawiają się informacje oraz sygnały ze strony mieszkańców o negatywnych konsekwencjach działalności kopalni Konin dla stanu jezior leżących na pograniczu naszych województw. Od momentu uruchomienia w 2002 r. odkrywki węgla brunatnego Jóźwin IIB nastąpił gwałtowny spadek poziomu wód w kilku jeziorach Powidzkiego Parku Krajobrazowego. Obniżanie się luster wody dotyczy również wielu innych jezior oraz stawów położonych na granicy tych dwóch województw. Już w 2006 r. Kujawsko-Pomorski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych z siedzibą we Włocławku wystąpił do wojewody kujawsko-pomorskiego o wszczęcie postępowania w sprawie przywrócenia do stanu właściwego poziomu wód jeziora Ostrowskiego. Taka ciekawostka, we wniosku zarządu jako możliwą przyczynę opadania wód w jeziorze Ostrowskim wskazano oddziaływanie leja depresyjnego odkrywkowej kopalni węgla brunatnego. Z przyczyn formalnych jednak wniosek ten odrzucono.</u>
          <u xml:id="u-254.2" who="#PoselKrzysztofBrejza">Działalność kopalni bez wątpienia wpływa na stan wód podziemnych, a tym samym na poziom jezior w województwach: kujawsko-pomorskim oraz wielkopolskim. Jako poseł ziemi kujawskiej z dużym niepokojem obserwuję od początku swojej kadencji opadanie poziomu wód w jeziorach. Mieszkańcy terenów położonych w ich okolicach zgłaszają mi, że sytuacja z miesiąca na miesiąc jest coraz bardziej dramatyczna. Jednocześnie podkreślają, że to, iż brak jest działań zapobiegających dalszemu obniżaniu się poziomu wód, może doprowadzić nie tylko do poważnych szkód ekologicznych, ale także do obniżenia znaczenia turystycznego tego obszaru. Częściowym rozwiązaniem tego problemu mogłoby być uruchomienie rurociągu tłoczącego wodę z odkrywki Jóźwin IIB do jezior pobliskiego parku krajobrazowego.</u>
          <u xml:id="u-254.3" who="#PoselKrzysztofBrejza">Przyczyną opóźnień w wykonaniu inwestycji przerzut wód kopalnianych jest niewykonanie dokumentacji projektowej przez przedsiębiorstwo Envirotech, które w związku z tym zostało już obciążone przez kopalnie sankcjami umownymi. Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego realizuje obecnie umowę z 13 sierpnia 2007 r. pomiędzy województwem wielkopolskim a Kopalnią Węgla Brunatnego ˝Konin˝ w Kleczewie, Regionalnym Zarządem Gospodarki Wodnej w Poznaniu, Zarządem Związku Gmin Powidzkiego Parku Krajobrazowego, powiatem konińskim oraz powiatem słupeckim dotyczącą wspólnej realizacji zadania inwestycyjnego w postaci budowy tego rurociągu.</u>
          <u xml:id="u-254.4" who="#PoselKrzysztofBrejza">Wysoka Izbo! Kończąc, pragnę wyrazić nadzieję, że opadanie wód w jeziorach po wybudowaniu rurociągu, który będzie je zasilać wodą z odkrywek kopalni węgla brunatnego, zostanie zahamowane, a stan tych jezior sprzed 2002 r. zostanie odtworzony, co z pewnością wpłynie pozytywnie na ochronę środowiska, jak również na podniesienie poziomu atrakcyjności turystycznej wielu miejscowości położonych na pograniczu 2 województw. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-254.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Głos ma pan poseł Aleksander Chłopek, Prawo i Sprawiedliwość, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#PoselAleksanderChlopek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Tylko prawda jest ciekawa. Tak powiedział Józef Mackiewicz. Najważniejsze jest niewidoczne dla oczu. Tak przekonywał, i to dość skutecznie, w ˝Małym Księciu˝ Saint-Exupéry. Wydaje się, że najważniejsze jest też niesłyszalne dla uszu. O tym przekonujemy się codziennie, tracąc w zgiełku politycznych wrzasków możliwość usłyszenia tego, co jest w życiu publicznym, czyli w życiu każdego z nas, najważniejsze.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#PoselAleksanderChlopek">Tak było w ubiegłym tygodniu, gdy dyskusja wokół wniosku o odwołanie ministra Rostowskiego spospolitowana przez premiera inwektywą pod adresem opozycji - rzekomo plądrujemy cudze walizki - usunęła w niebyt znakomite wystąpienie rzecznika praw obywatelskich pana Janusza Kochanowskiego (punkt 21. sejmowego porządku dziennego). Obok informacji o działalności rzecznika w 2008 r. znalazły się w tej wypowiedzi refleksje niezwykłej wagi na temat stanu przestrzegania wolności oraz praw człowieka i obywatela w dzisiejszej Polsce. Nie odważę się tego streszczać, bo nie podołam. Niech przemówią cytaty: Oceniając stan państwa i prawa minionego 20-lecia, nie można uciec od porównania go z okresem międzywojennym choćby dlatego, że trwał on również 20 lat. Trudno być zachwyconym stanem, w jakim było państwo polskie w okresie II Rzeczypospolitej. Jednak w okresie tamtego 20-lecia zdołano stworzyć sprawny wymiar sprawiedliwości i administrację. Drogą dekretów prezydenta wprowadzono znakomite prawodawstwo, które dotychczas jest niedoścignionym wzorem. Rozwój oświaty uczyniono priorytetem. Stworzono sprawny transport kolejowy. Wybudowano Gdynię i rozpoczęto na wielką skalę budowę Centralnego Okręgu Przemysłowego. Dokonano tego przy jednoczesnym ogromnym wysiłku scalenia trzech zaborów w jeden organizm państwowy. Zrobiono to wszystko bez pomocy Unii Europejskiej i ochronnego parasola NATO. Nie sposób nie odczuć pokory, kiedy porównujemy to z osiągnięciami III RP: drogi w fatalnym stanie, kolej w kryzysie, poziom oświaty niezmiernie niski, niewydolna i zbiurokratyzowana administracja, jakość ustawodawstwa katastrofalna, wymiar sprawiedliwości urągający temu mianu.</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#PoselAleksanderChlopek">Taki stan dzisiejszej RP łączy Janusz Kochanowski z nieprzestrzeganiem podstawowych praw człowieka, przede wszystkim prawa do prawdy. Podaje przykłady. Uniwersytety i akademie, odwołując wykłady czy konferencje ze wzglądu na osobę wykładowcy lub niewygodną tematykę, sprzeniewierzają się swojej misji. Bohaterowie walki o wolność i demokrację podpisują protesty przeciwko ukazaniu się książki, której jeszcze nie czytali. Minister nauki zapowiada kontrolę jednego z najbardziej zasłużonych uniwersytetów w reakcji na publikację niewłaściwej pracy magisterskiej. Na szczęście kontrolę odwołano. Następuje próba obcięcia dotacji temuż uniwersytetowi, do czego nie dochodzi tylko dzięki stanowisku Senatu. Szef rządu recenzuje tę książkę i grozi IPN ograniczeniem środków finansowych, jeżeli kierunek badań nie będzie prawidłowy. Sąd Najwyższy za pomocą uchwały rozszerza ochronę tajemnicy państwowej na dziennikarzy i inne osoby, które weszły w jej posiadanie.</u>
          <u xml:id="u-256.3" who="#PoselAleksanderChlopek">Puenta: Premier rządu, minister nauki, uniwersytety, wreszcie Sąd Najwyższy, wszyscy chcą nas uchronić przed poznaniem niewygodnej lub trudnej dla nas prawdy.</u>
          <u xml:id="u-256.4" who="#PoselAleksanderChlopek">Polacy mają prawo do prawdy. Nie tylko dlatego, że jest ciekawa. Jest koniecznym warunkiem poznania rzeczywistości i jej możliwej zmiany, która jest konieczna, jeżeli za 10 lat, na 30-lecie naszej niepodległości, nie chcemy podobnie jak dziś zbilansować swoich ˝sukcesów˝. Na szczęście nie żyjemy już w czasach totalitaryzmu. Nie ma - na co mam nadzieję - powrotu do państwa z powieści Orwella czy ateistycznego imperium z ˝Mistrza i Małgorzaty˝ Bułhakowa. W naszym kraju jest coraz więcej miejsc i ośrodków niezależnej myśli. Coraz więcej jest niekoniunkturalnych pisarzy i publicystów. Cyklicznie wydawany jest kwartalnik ˝Teologia Polityczna˝ - każdy numer to wielkie wydarzenie intelektualne. Jest wreszcie Jarosław Marek Rymkiewicz ze swoją diagnozą społeczną zawartą w ostatnich publikacjach i wywiadach.</u>
          <u xml:id="u-256.5" who="#PoselAleksanderChlopek">Otóż autor ˝Kinderszenen˝ zauważył, że Polska podzieliła się generalnie na dwa obozy i że cechą wyróżniającą dziś te środowiska Polaków opozycyjnych wobec siebie jest stosunek do polskości. Albo się z Polski jest dumnym, albo nie, albo bycie Polakiem to dla nas wyjątkowa wartość, albo to nic nie znaczy, to po prostu przypadek urodzić się w kraju nad Wisłą, na przykład w Racławicach czy w Wiznej.</u>
          <u xml:id="u-256.6" who="#komentarz">(Dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-256.7" who="#PoselAleksanderChlopek">Pani marszałek, jeszcze trzy zdania.</u>
          <u xml:id="u-256.8" who="#PoselAleksanderChlopek">Rymkiewicz mówi jeszcze mocniej - dla znacznej części Polaków ojczyzna to obciach. Odkrycie Jarosława Marka Rymkiewicza ma dla mnie wymiar przełomu. To tak właśnie jest, sprawdziłem. Ilekroć rozmawiam z przeciwnikami IV RP, z ludźmi, którzy, delikatnie mówiąc, mają do tej wizji Rzeczypospolitej niechęć, a często nawet nienawiść, zawsze wcześniej czy później pojawi się u nich dystans do własnej ojczyzny, negacja, poczucie wyobcowania i wstydu. Polska to ciemnogród, kołtuństwo, endecja, moher, obskurantyzm. Tu się nic nie uda, stąd trzeba wyjechać. No, chyba że się wtopimy, utożsamimy z Unią Europejską, zatracając swoją odrębność historyczną i tożsamość.</u>
          <u xml:id="u-256.9" who="#PoselAleksanderChlopek">Jeżeli tak jest, to dyskusja między tymi wizjami i koncepcjami będzie trudna. Oby nie niemożliwa, bo patriotyzm jest tylko jeden. Pozwala na krytycyzm, lecz nie dopuszcza negacji. A u swoich oponentów jakże często wyczuwam negację. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
          <u xml:id="u-257.2" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Informacja o wpływie interpelacji, zapytań oraz odpowiedzi na nie została paniom i panom posłom doręczona w druku nr 2137.</u>
          <u xml:id="u-257.3" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Na tym zakończyliśmy 45. posiedzenie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-257.4" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Protokół posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Sekretariacie Posiedzeń Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-257.5" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Porządek dzienny 46. posiedzenia Sejmu, zwołanego na dni 14, 15, 16 i 17 lipca, został paniom i panom posłom doręczony.</u>
          <u xml:id="u-257.6" who="#WicemarszalekEwaKierzkowska">Zamykam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-257.7" who="#komentarz">(Wicemarszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-257.8" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 16 min 42 )</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>