text_structure.xml
54.2 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#HenrykRafalski">Dnia 28 stycznia 1981 r. Komisja Zdrowia i Kultury Fizycznej, obradująca pod przewodnictwem posła Henryka Rafalskiego (ZSL), rozpatrzyła:</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#HenrykRafalski">- informację o sytuacji w turystyce w 1982 r.;</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#HenrykRafalski">- problematykę związaną z wdrażaniem kompleksu ustaw dotyczących reformy gospodarczej.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#HenrykRafalski">W posiedzeniu udział wzięli: przewodniczący Głównego Komitetu Turystyki Jan Cisowski, przedstawiciele: Najwyższej Izby Kontroli, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów, Ministerstwa Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego, Ministerstwa Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki, Ministerstwa Pracy, Płac i Spraw Socjalnych, Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej oraz Centrali Turystycznej „Orbis”.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#HenrykRafalski">Podstawą dyskusji były materiały nadesłane przez resort, które uzupełnił wiceprzewodniczący GKT Jan Pawlak: Rok 1981 był w turystyce wyjątkowo trudnym okresem. Nastąpiło dalsze zmniejszenie się ruchu turystycznego (od 1978 roku obserwuje się systematyczny spadek w tym zakresie). Znacznie obniżył się udział dzieci i młodzieży w wypoczynku kolonijnym i obozowym. Najdotkliwszy spadek zaznaczył się w turystyce indywidualnej. Istotny regres nastąpił także w zagranicznym ruchu turystycznym.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#HenrykRafalski">W roku bieżącym GKT będzie koncentrował się na trzech zasadniczych płaszczyznach działania. Pierwsza z nich to przygotowanie turystyki do funkcjonowania w ramach stanu wojennego. Druga to przygotowania do uruchomienia ruchu turystycznego. Trzecia to prace związane z wprowadzeniem reformy gospodarczej.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#HenrykRafalski">Bezpośrednio po ogłoszeniu stanu wojennego kierownictwo Komitetu zajęło się przede wszystkim sprawami ludzkimi. Udzielono zaległych urlopów, zalecono prowadzenie prac porządkowych i remontowych. Niektóre placówki przestawiły się na świadczenie usług gastronomicznych dla ludności, w tym dla zakładów pracy. Znaczna część taboru samochodowego przedsiębiorstw turystycznych została przekazana do dyspozycji wojewodów. Dziś sprzęt ten zarabia na siebie na ulicach miast, choć z drugiej strony w znacznym stopniu wyeksploatowuje się, co niewątpliwie odczuje turystyka w przyszłości.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#HenrykRafalski">Aktywnie działa komisją przygotowująca reformę Komitetu. W pierwszym rzędzie zajęła się ona porządkowaniem struktur i kadr oraz przygotowaniem przedsiębiorstw do działania w nowych warunkach. Zaszła też konieczność przeciwdziałania zakusom niektórych organizacji, które dążyły do przejęcia majątku Komitetu, chcąc przeznaczyć go na inne cele. Podejmowano głównie działania zmierzające do zabezpieczenia odpowiedniego wypoczynku świątecznego. Komitet w okresie stanu wojennego przyczynił się do załatwienia szeregu istotnych spraw. M.in. minister spraw wewnętrznych podjął decyzję, by skierowania na wczasy i do sanatoriów traktować na równi z uzyskaniem zezwolenia na podróżowanie po kraju. Przeprowadzono rozmowy z wojewodami, by przygotowywali obiekty do rozpoczęcia przyjmowania turystów, jednakże nie wszędzie Komitet spotkał się ze zrozumieniem. Uzyskano decyzje o możliwości przemieszczania się ludności w 4 województwach południowych. Uzyskano decyzje wicepremiera J. Ozdowskiego, by od 22 stycznia rozpocząć organizację wypoczynku dla rencistów i emerytów. Zakończyły się sukcesem rozmowy z ministrem handlu wewnętrznego w sprawie odpowiedniego zaopatrzenia w żywność ośrodków wypoczynku. Czynione są starania, aby krajowy ruch turystyczny rozpoczął się w lutym. Podjęto również rozmowy z przedstawicielami zagranicznych przedsiębiorstw turystycznych, mających swoje siedziby w Warszawie. Istnieje realna szansa, by zorganizowana grupowa wymiana z zagranicą została wznowiona 1 kwietnia, a indywidualny ruch turystyczny 1 maja. Rysują się zwłaszcza możliwości wymiany turystycznej z krajami socjalistycznymi. Chęć przyjęcia naszych grup turystycznych wyraziły ZSRR, Bułgaria, Węgry i Czechosłowacja. Dysponujemy ofertą z Francji a także napłynęły wiadomości, iż pewne kręgi Polonii amerykańskiej zainteresowane są przyjazdem do Polski. Nie będzie to ruch turystyczny na wielką skalę, ale podtrzymamy kontakty.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#HenrykRafalski">Przewiduje się, że w br. utrzyma się regres w turystyce, a spadek w stosunku do 1981 r. wyniesie 20%. Duży wpływ na ten stan rzeczy będzie miała podwyżka cen. Obejmie ona także usługi turystyczne. Średnio pobyt na dwutygodniowych wczasach, w myśl dokonanych szacunków, kosztować będzie od 8 do 12 tys. zł. Oznacza to bardzo poważny wzrost. Fundusz Wczasów Pracowniczych, który tradycyjnie najniżej kalkulował swoje ceny (np. w ub.r. koszt wczasów kształtował się na poziomie 3.500 zł) oblicza, że wczasy będą kosztowały od 4.500 zł do 9.100 zł w zależności od kategorii obiektu. W tej sytuacji - w opinii GKT - potrzebne są działania łagodzące. Rozwiązaniem optymalnym byłyby dopłaty z funduszu socjalnego. Odpisy z tego funduszu dały w 1981 r. na 1 zatrudnionego 1.612 zł. Fundusz ten był w 50–60% wykorzystywany na dopłaty do wypoczynku. To nie wystarczy, dlatego też Komitet zwrócił się do rządu, by w rekompensatach uwzględnić wzrost kosztu wypoczynku. Perspektywicznie rysuje się koncepcja, aby każdy obywatel zatrudniony w gospodarce uspołecznionej otrzymywał czternastą pensję przeznaczoną na pokrycie kosztów odpoczynku. Przewiduje się, że w bieżącym sezonie większym zainteresowaniem cieszyć się będą tańsze formy wypoczynku, takie jak campingi czy pola namiotowe.</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#HenrykRafalski">W ramach przygotowań do wdrożenia reformy gospodarczej powołano komisję resortową oraz odpowiednie komisje zakładowe, przygotowujące jednolity system ekonomiczno-finansowy. Prace nad nim trwają. Prowadzone są też działania nad porządkowaniem prawa resortowego. Na 177 obowiązujących aktów do dziś unieważniono 105, a prace są kontynuowane.</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#HenrykRafalski">Przygotowywana jest uchwała Rady Ministrów w sprawie Funduszu Wczasów Pracowniczych. Funkcjonował on w oparciu o ustawę z 1949 r. i podlegał CRZZ. Po likwidacji Centralnej Rady i powstaniu nowych związków zawodowych nie zdołały się one porozumieć co do koncepcji działania FWP. Jeśli jakaś Instytucja nie ma opiekuna, to jej dorobek może być roztrwoniony. Dlatego też projektowana uchwała Rady Ministrów zapewni w sposób zintegrowany funkcjonowanie FWP.</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">(Dyskusja.)</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#BarbaraKoziejŻukowa">Sprawy związane z funkcjonowaniem turystyki są bardzo złożone, zwłaszcza w obecnych warunkach. Wpływa na to sytuacja bytowa ludności, sytuacja zaopatrzeniowca także przeprowadzana reforma cen, która powoduje kłopoty z bilansem w każdym polskim domu. W tych warunkach przede wszystkim należy myśleć o zachowaniu całości substancji w turystyce. Konieczne jest więc zabezpieczenie obiektów turystycznych oraz zastanowienie się nad formami organizacji turystyki i wypoczynku dla ludzi pracy.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#BarbaraKoziejŻukowa">GKT zabezpieczył swoje środki oraz środki FWP. Jednakże obok nich jest jeszcze sporo ośrodków, które znajdowały się w gestii byłych zjednoczeń. Większość z nich została odrestaurowana za pomocą znacznych nakładów materialnych. Dziś pozostawia się je same sobie. GKT powinien podjąć działania, aby te obiekty w stanie niezdewastowanym przetrwały najtrudniejszy okres.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#BarbaraKoziejŻukowa">Należy spowodować, by wojewodowie zabezpieczyli przydziały żywności dla ośrodków wypoczynku i turystyki. Wiceprzewodniczący GKT J. Pawlak wspomniał o koncepcji przyznania pracownikom czternastej pensji przeznaczonej na dopłatę do wypoczynku. Jest to o tyle trudna sprawa, że wielu nie ma jeszcze pensji trzynastej. Należy brać pod uwagę konieczność zapewnienia godziwych warunków wypoczynku ludziom ciężko pracującym, np. górnikom czy hutnikom. Nie można zapominać też o organizacji letniego wypoczynku dzieci i młodzieży.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#BarbaraKoziejŻukowa">Jedną z organizacji wyspecjalizowanych w działalności turystycznej jest Centrala Turystyczna „Orbis”. W roku bież. zostało zapoczątkowane postępowanie likwidacyjne w sprawie CT „Orbis”, a także będą Kontynuowane działania scalające w gestii Komitetu całokształt spraw turystyki. Sprawa ta wymaga rozważenia. CT „Orbis” to instytucja z pięćdziesięcioletnim dorobkiem, ciesząca się tak w kraju jak i za granicą zasłużoną renomą. Warto zastanowić się, czy powinniśmy ją tracić. Na tej sali byliśmy kiedyś przeciwni wszelkim podziałom, tworzenia dodatkowych resortów. Jednakże życie dowiodło, że CT „Orbis” dynamicznie rozwijała się, czego dowodem jest zwiększenie w okresie ostatniej dekady dziesięciokrotnie wpływów dewizowych. Rozszerzono też działalność akwizycyjną. Powołano - w myśl zaleceń Komisji - zagraniczne przedstawicielstwa tej firmy, co przyczyniło się do zwiększenia obrotów turystycznych.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#BarbaraKoziejŻukowa">My tu w Komisji zawsze uważaliśmy, że wszelkie decyzje inwestycyjne trzeba podejmować z ogromną ostrożnością. Przyznać jednak należy, że „Orbis” w sposób prawidłowy przesuwał środki i systematycznie spłacał zadłużenie z tytułu inwestycji.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#BarbaraKoziejŻukowa">Rozpad „Orbisu” na 29 przedsiębiorstw może spowodować zniszczenie całego dorobku. Zależy nam także na tym, by nie zmarnował się potencjał ludzki. Jak sprawa ta zostanie rozwiązana?</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#BarbaraKoziejŻukowa">Proponujemy jako podkomisja wszechstronne rozważenie działalności „Orbisu”, zanalizowanie wszystkich poczynań, także tworzenia nadbudówek administracyjnych, które najbardziej kosztują. Chodzi nam o stworzenie dużego, silnego i sprężystego przedsiębiorstwa, które mogłoby spłacić swoje długi i potrafiło zachować swoje miejsce na rynkach światowych. Sejm korzysta z pomocy wyspecjalizowanych ekspertów. W tej sprawie również moglibyśmy zwrócić się o pomoc do specjalistów.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#BarbaraKoziejŻukowa">Przewodniczący GKT wystąpił do Komisji z pismem, w którym zawarł wiele argumentów. Na ich tle nasuwa się szereg wątpliwości, czy tego rodzaju akt prawny o randze ustawy będzie teraz właściwy, tym bardziej że wszystkie sprawy związane z zapewnieniem wypoczynku dla pracujących są ogromnie ważne zwłaszcza teraz, gdy nie działają związki zawodowe.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#StefanDziedzic">Ostatni rok dla „Orbisu” był trudny. Sytuacja polityczna wpłynęła na znaczne zmniejszenie ruchu turystycznego. Obecnie dodatkowo ograniczają turystykę przepisy dekretu o stanie wojennym. Wszystkie te uwarunkowania spowodowały duże straty. W samym woj. nowosądeckim 26 tys. ludzi od wielu miesięcy prawie nie pracuje. Jedyną dobrą stroną ostatniego okresu jest wzrost poszanowania klienta.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#StefanDziedzic">Kilka województw otrzymało ostatnio zezwolenia na poruszanie się na ich terenie, co wpłynęło na ożywienie turystyki. Stale duże trudności stwarza niedostateczne zaopatrzenie. Sądzę, że celowym byłoby przesuwanie niektórych towarów z jednego województwa do drugiego, zgodnie z ruchem turystów.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#StefanDziedzic">W nowym systemie, w warunkach reformy, każde przedsiębiorstwo ma prawo swobodnego kalkulowania cen za swoje usługi. Obyśmy przy okazji nie zapomnieli o naszym systemie płac i możliwościach człowieka pracującego.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#WacławAuleytner">Już trzecią kadencję dyskutujemy w naszej Komisji dwie sprawy: że turystyka powinna być ważnym elementem gospodarki i że powinna służyć zdrowiu społeczeństwa. Tak trzeba patrzeć i dzisiaj. Czy obecnie turystyka ma perspektywy stać się poważną gałęzią gospodarki? Jeśli tak, to należy już teraz zatroszczyć się o utrzymanie na odpowiednim poziomie istniejącej bazy. Co stanie się z bazą turystyki prywatnej? Lepsze i droższe miejsca mogą się okazać niepotrzebne. Grozi im dewastacja, a to tysiące miejsc.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#WacławAuleytner">Na przyszłą działalność w turystyce zagranicznej, która powinna przynieść cenne dewizy, trzeba już teraz zabezpieczyć odpowiednio rozbudowywaną reklamę.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#WacławAuleytner">Turystyka masowa ma zapewnić przede wszystkim regenerację sił. Stan zdrowotny naszej młodzieży w tym roku nie jest dobry, gorszy niż w latach ubiegłych. Młodzież nie mogła wyjechać z domu w czasie tegorocznych ferii zimowych. Bardzo ważne jest, by w nadchodzącej przerwie letniej mogła maksymalnie skorzystać z turystyki masowej. I tu znowu mamy problem dostępności tej turystyki. Jakie będą ceny po podwyżkach? Czy dostępne dla przeciętnego obywatela? Powinno to podlegać stałym badaniom.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#AlojzyLangner">Niepokoić musi zjawisko zmniejszania się turystyki. Przyczyny obiektywne, które to spowodowały - miną. Jednak są i przyczyny inne. Zmniejszają się nasze zasoby przyrodnicze. Na większości plaż nad morzem rozstawione są ogłoszenia o zakazie kąpieli i zagrożeniu zdrowia. Pozostała nam jeszcze dla turystyki środkowa część wybrzeża, w Koszalińskiem, ale już i tam zagrożenie wzrasta. Trzeba ratować środowisko. Musi nastąpić kompleksowe zagospodarowanie, samo budowanie hoteli nie załatwi sprawy. Czy mamy program ratowania zasobów przyrodniczych? Czy mamy rozeznanie stopnia dewastacji tych zasobów?</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#AlojzyLangner">Zagranicznych gości niepokoi stan sanitarny naszych plaż. Budujemy luksusowe hotele, a nie potrafimy wybudować dostatecznej ilości sanitariatów. To nie wpływa na rozwój turystyki.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#JanSłomski">Zamierzona likwidacja Centrali Turystycznej „Orbis” budzi zaniepokojenie. Czy nowe przedsiębiorstwa będą mogły podjąć wszystkie zadania, które wykonywał „Orbis”? Jakie są zamierzenia organizacyjne? Na pewno powinno istnieć coś na wzór obecnej Centrali „Orbis”. Musi również istnieć centrum dyspozycyjne dla całej działalności.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#JanSłomski">Powstało wiele wojewódzkich przedsiębiorstw turystycznych, przy czym ilość deficytowych z każdym rokiem wzrastała. Komisja przestrzegała przed nadmiernym rozdrobnieniem organizacji turystyki i wnioskowała tworzenie takich przedsiębiorstw, które mogły by obsługiwać kilka województw.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#JanSłomski">Jak przedstawia się realizacja samos płaty hoteli budowanych ze środków zagranicznych.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#FranciszkaGalbierzKrośniak">Podstawowa organizacja partyjna 700 osobowej załogi FWP w Wiśle, reprezentująca 30 jednostek, zwróciła się do mnie z prośbą o poruszenie nurtujących ją problemów. Domy wczasowe FWP w dalszym ciągu nie są uruchamiane, mimo że zaczęły już pracę branżowe domy wczasowe. Występuje niepokojące zjawisko zwalniania wykwalifikowanych pracowników, gdyż nie ma możliwości płacenia im za niezawinione przestoje. Zwraca się również uwagę na konieczność nowelizacji ustawy o Funduszu Wczasów Pracowniczych, której projekt został już opracowany w roku ub.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#BolesławKapitan">Turystyka znalazła się rzeczywiście w szczególnie trudnej sytuacji. Jej prawidłowe działanie powiązane jest bowiem z działalnością innych resortów m.in. handlu, transportu, kultury.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#BolesławKapitan">Konieczne jest rozwiązanie szeregu spraw doraźnych związanych z funkcjonowaniem turystyki dziś, ale również wypracowanie koncepcji rozwoju turystyki na lata następne. Trzeba wypracować model wychowawczy turystyki, organizacyjny, obliczyć wielkość ruchu turystycznego. Główny Komitet Turystyki ma opracowaną koncepcję działania na rok bież. i tylko zarys na lata następne. Nie dało to jednak odpowiedzi na wiele pytań, które m.in. zgłosiła tu poseł B. Koziej-Żukowa. Proponuję, ażeby przewodniczący Komitetu udzielił nam odpowiedzi na te pytania, a przede wszystkim wyjaśnił jak sobie wyobraża model ekonomiczno-finansowy i organizacyjny turystyki, zarówno na okres bieżący jak i w perspektywie. Nie jesteśmy w stanie dzisiaj ustosunkować się do tych koncepcji, które zostaną nam przedstawione, ale możemy to zrobić na specjalnym posiedzeniu, które ma być poświęcone rozpatrzeniu raportu dotyczącego podstawowych przedsięwzięć dla pokonania kryzysu.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#JanWaleczek">Gdybyśmy nie usłyszeli dzisiaj informacji pana przewodniczącego GKT, to trudno byłoby prowadzić dyskusję na podstawie przesłanego nam materiału, gdyż zawiera on tylko hasłowe informacje.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#JanWaleczek">Wobec trudności gospodarczych trudno z optymizmem patrzeć na rozwój turystyki. Jednak pewne rozwiązania w tej dziedzinie muszą zostać powzięte, chodzi bowiem o tak ważną rzecz, jak wypoczynek ludzi pracy. Mamy już pewne koncepcje organizacyjne wypoczynku młodzieży, nie mamy jednak poglądu jak będzie to wyglądało w stosunku do szerokich rzesz pracujących. Jedno jest pewne, że Komitet powinien jak najszybciej nawiązać kontakt z komisjami socjalnymi zakładów pracy.</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#JanWaleczek">Dowiadujemy się, że w turystyce będzie można również stosować wolne ceny, to jest takie, które mają przynieść przedsiębiorstwu turystycznemu godziwy zysk. Zachodzi jednak obawa, żeby cen tych nie kształtowano zbyt wysoko, co uniemożliwi ludziom pracy korzystanie z wypoczynku.</u>
<u xml:id="u-9.3" who="#JanWaleczek">Centrala Turystyczna „Orbis” legitymuje się poważnym dorobkiem. Nie można dopuścić do jego utraty.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#HenrykRafalski">Jak obecnie przedstawia się sprawa wydawania paszportów na wyjazdy zagraniczne w uzasadnionych przypadkach.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#HenrykRafalski">Główny Komitet Turystyki przysłał nam zarys przyszłej ustawy regulującej prawo do wypoczynku. Projekt ten rozesłano do zainteresowanych resortów. W czterech resortach, a mianowicie: zdrowia, finansów, administracji, oświaty i wychowania spotkał się on ze zrozumieniem i poparciem, w trzech, co może dziwić, z obojętnością, a są to GKKFiS, resort handlu wewnętrznego i resort pracy, płac i spraw socjalnych. Dwa resorty: nauki oraz sprawiedliwości uważają, że nie ma potrzeby opracowywania aktów wyższego rzędu, gdyż w tej sprawie istnieje cały szereg uregulowań szczegółowych. Celowe jest jednak prowadzenie dalszych prac nad tą ustawą, zwłaszcza że powinna być ona skorelowaną z ustawą o związkach zawodowych i z kodeksem pracy.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#JanCisowski">Komitet dobrze rozumie miejsce turystyki w gospodarce narodowej i jej znaczenie jako części polityki socjalnej państwa. Generalnych uregulowań prawnych całokształtu naszej działalności nie mamy. Wiele sfer działania w zakresie turystyki znajduje się jeszcze poza Komitetem, m.in. FWP i cała baza zakładowa.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#JanCisowski">Obserwujemy obecnie postępujący kryzys w przyjazdowej turystyce zagranicznej. Należy liczyć się z dalszym obniżeniem przyjazdów. W tej sytuacji najpoważniejszym kontrahentem jest dla nas Polonia zagraniczna i na niej się koncentrujemy. Będziemy również starali się dobrze obsługiwać wszystkie ekspozycje międzynarodowe i wykorzystywać nadarzające się okazje, jak np. 600-lecie Jasnej Góry, do akwizycji przyjazdów zagranicznych. Liczymy się również z obsługą różnego rodzaju środowisk zawodowych. Mamy jeszcze pewne szanse w organizowaniu przyjazdów na polowania.</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#JanCisowski">Formy organizacyjne przedsiębiorstw turystycznych limituje reforma gospodarcza. Przyjęliśmy dla nich system ekonomiczno-finansowy, taki jak w przedsiębiorstwach państwowych, natomiast przedsiębiorstwa spółdzielcze opierają się na uchwale nr 112.</u>
<u xml:id="u-11.3" who="#JanCisowski">Pracujemy nad przygotowaniem planu działania na 1983 r. Uważamy, że przedsiębiorstwa turystyczne powinny w szerszym zakresie korzystać z różnego rodzaju ulg podatkowych, czy np. trzeba płacić podatek gruntowy od campingów? Opracowujemy propozycje w tym zakresie i przedstawimy je Komisji.</u>
<u xml:id="u-11.4" who="#JanCisowski">Centrala Turystyczna „Orbis” działa na prawach zjednoczenia, a te z mocy rozporządzenia Rady Ministrów ulegają likwidacji. Istnieje możliwość zrzeszania się przedsiębiorstw i w ten sposób zamierzamy rozwiązać problemy przedsiębiorstw turystycznych. Są również i inne propozycje, nad którymi pracuje Komitet i które w ostatecznym kształcie zostaną przedłożone Komisji. Nie chcemy utracić niczego z 60-cio letniego dorobku „Orbisu”. Potrzebne jest jednak wprowadzenie ożywczego nurtu do tej organizacji. Przedsiębiorstwa orbisowskie upominają się od dawna o nową formułę działania. Postaramy się wybrać najlepsze rozwiązania.</u>
<u xml:id="u-11.5" who="#JanCisowski">Działalność FWP prowadzona jest na podstawie starej ustawy z 1949 r. Organizacja ta nie podlega Głównemu Komitetowi Turystyki.</u>
<u xml:id="u-11.6" who="#JanCisowski">GKT wspiera swoimi funduszami wszelką działalność turystyczną, modernizując obiekty turystyczne, jak i przyznając dotacje dla niektórych rodzajów wypoczynku. Np. w roku ub. przyznaliśmy 5 mln dotacji na wczasy dla emerytów. W roku bież. przewidujemy również poważną dotację na wyrównanie zwyżki cen.</u>
<u xml:id="u-11.7" who="#JanCisowski">Wicepremier J. Ozdowski na jednej z konferencji poświęconej problemom wypoczynku zaproponował, ażeby uznać FWP za przedsiębiorstwo użyteczności publicznej i zapewnić mu dotację państwową. Dotacje do wczasów dla emerytów mogłyby być dokonywane z dwóch źródeł: Związku Emerytów i ZUS.</u>
<u xml:id="u-11.8" who="#JanCisowski">Sygnalizowane trudności w działalności domów wczasowych FWP, w rejonie Wisły wystąpiły z powodu zahamowania działalności turystycznej w związku ze stanem wojennym. Po odblokowaniu ruchu turystycznego problem zostanie rozwiązany.</u>
<u xml:id="u-11.9" who="#JanCisowski">Sprawy wypoczynku dzieci i młodzieży koordynuje resort oświaty i wychowania. Trudno by było dziś dokładnie sprecyzować jakie są zamierzenia tego ministerstwa w bieżącym roku. Podzielam wyrażoną w dyskusji opinię o konieczności maksymalnego zaspokojenia zapotrzebowania na organizację tego rodzaju wypoczynku.</u>
<u xml:id="u-11.10" who="#JanCisowski">Problem cen stanie się aktualny w br. W myśl założeń wszystkie zakłady muszą produkować według wskaźnika kosztów. Nie przewiduje się żadnych dopłat poza sferą zakładów użyteczności publicznej. Przedsiębiorstwa turystyczne nie zostały do nich zaliczone, tak więc nieuchronnie koszty wzrosną. Wydaje się, iż jedynym rozwiązaniem są dopłaty ze środków przedsiębiorstw, bądź też globalna decyzja w sprawie wykorzystania na ten cel zakładowego funduszu socjalnego. Kierownictwo Komitetu zdaje sobie sprawę z niebezpieczeństw związanych z wprowadzaniem nowych, wyższych cen. Dlatego też przewiduje się powołanie inspekcji cenowej, która na bieżąco zajmowałaby się tymi sprawami. Wtedy też określi się bardzo precyzyjnie, co to znaczy „godziwy zysk”.</u>
<u xml:id="u-11.11" who="#JanCisowski">Dyrektor Centrali Turystycznej „Orbis” Wiesław Wilk: CT „Orbis” prowadzi 21 hoteli, 5 znajduje się w budowie. Aktualnie wykorzystywanych jest 9 tys. łóżek, a po oddaniu do eksploatacji wszystkich obiektów będzie ich dziesięć i pół tysiąca. Sześć obiektów całkowicie spłacono. Do spłaty pozostało 15. Wszelkie spłaty były dokonywane terminowo, a nawet z pewnym wyprzedzeniem.</u>
<u xml:id="u-11.12" who="#JanCisowski">Zgodnie z ustawą o przedsiębiorstwach państwowych wydano uchwałę Rady Ministrów o likwidacji zjednoczeń. W załączniku do tej uchwały nie wymieniono CT „Orbis”, tak więc zgodnie z obowiązującymi ustaleniami centrala ma być zlikwidowana do czerwca. Likwidacja centrali nie oznacza likwidacji „Orbisu” jako firmy. Istnieje pewne niebezpieczeństwo wiążące się z tym, iż nie wszystkie zakłady zgrupowane w centrali są dochodowe. CT „Orbis” już dawno pracowała według zasad 3-S, dysponowała rachunkiem walutowym, na który dokonywano wpłat, a następnie rozliczano się. Z tego rachunku dokonywano także opłat za niezbędny import, reklamę, czy utrzymanie placówek zagranicznych. Bank Handlowy uważał nas za bardzo rzetelnego partnera. Część przedsiębiorstw, które nie odnotowują zysków, może w nowych warunkach zaprzestać działalności. Zastanawiano się czy pewnym rozwiązaniem nie byłoby utworzenie zrzeszenia w miejsce dotychczasowej struktury. Jednakże nie spełni ono wszystkich dotychczasowych funkcji centrali. Będzie to bowiem dobrowolna organizacja utworzona celem wykonywania wspólnych zamierzeń. Komisja likwidacyjna powołana dla zamknięcia działalności CT „Orbis” będzie musiała podjąć tę problematykę. Osobiście zaproponowałem kierownictwu GKT, aby w miejsce centrali powołać przedsiębiorstwo wielozakładowe.</u>
<u xml:id="u-11.13" who="#JanCisowski">Przewodniczący GKT Jan Cisowski: Chciałbym uzupełnić informację w sprawie spłat. Rok 1981 zamknęliśmy spłaceniem kredytów w całości. Pozostała także pewna nadpłata na rok bieżący. GKT wystąpił do Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, by rozważyć możliwość przesunięcia w czasie terminów spłat kredytów.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#HenrykRafalski">Od przedstawiciela Biura Paszportów MSW chcielibyśmy uzyskać wyjaśnienie w dwóch sprawach. Dlaczego lekarz udający się w ramach kontraktu „Polservisu” na Maltę nie może zabrać ze sobą żony i nieletniego dziecka oraz dlaczego żona przebywającego na oficjalnym kontrakcie w Iraku obywatela polskiego nie może wyjechać do męża z dzieckiem?</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#WSzerszewski">Wprowadzenie stanu wojennego pociągnęło za sobą bardzo poważne ograniczenie międzynarodowego ruchu osobowego. Ten stan trwa do dzisiaj. Wymiana turystyczna została praktycznie całkowicie zamrożona. Wszyscy cudzoziemcy mogli przebywać na terenie Polski do czasu wygaśnięcia wiz. Pozostało ich jeszcze kilkunastu, a także kilkuset przedstawicieli Polonii. Nie ma natomiast ograniczeń w międzynarodowym ruchu służbowym. Paszporty wydawane są indywidualnie. Podobnie rozpatrywane są sprawy przypadków losowych (leczenie, zgon), dotyczy to także wyjazdów prywatnych.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#WSzerszewski">Został przygotowany wniosek, który wydatnie złagodzi obowiązujące obostrzenia. Przewiduje się powrót do sytuacji wymiany turystycznej z krajami socjalistycznymi na poziomie sprzed 13 grudnia (zbiorowe wyjazdy i przyjazdy a także odwiedziny) W odniesieniu do krajów kapitalistycznych zaproponowano dopuszczenie przyjazdów zbiorowych bez ograniczeń z tym, że w pierwszym okresie będzie to dotyczyło przede wszystkim wycieczek polonijnych.</u>
<u xml:id="u-13.2" who="#WSzerszewski">W sprawach szczegółowych poruszonych przez przewodniczącego Komisji wydaje się, iż obie sprawy będą mogły być rychło pozytywnie rozpatrzone, na pewno już w lutym.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#BarbaraKoziejŻukowa">Parę słów należy skierować pod adresem przewodniczącego GKT. Posłowie oczekiwali innego ujęcia omawianej dziś problematyki. Chcieli m.in. uzyskać informację jak Komitet pragnie działać w nowych warunkach, jak będzie swoje trudne zadania realizował dziś i jutro, jak będzie zabezpieczał istniejące obiekty; w jaki sposób pragnie nawiązać kontakt z wojewodami, by zabezpieczyć odpowiednie przydziały żywności i opału; w oparciu o jakie zasady będzie dokonywane przemieszczenie ludności. Jest to tylko zasygnalizowanie niektórych skomplikowanych problemów. Najwyższy czas, aby wszyscy zdali sobie sprawę, że żyjemy w nowych warunkach, że rozpoczyna się nowy etap naszego życia i w tych właśnie warunkach nie czas na to, by w powodzi słów topić to, co jest istotą poruszanej sprawy. Nie doczekaliśmy się dzisiaj na podjęcie wielu kwestii przez przedstawicieli resortu. Wszyscy wypowiadamy się za wyprzedzaniem pewnych zdarzeń jakie mogą nadejść. Należy przewidywać rozwój ruchu turystycznego i w oparciu o te prognozy podejmować przygotowania organizacyjne. Bezsprzecznie należy działać bardziej operatywnie, konkretniej oraz agresywniej.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#BarbaraKoziejŻukowa">Mówczyni zaproponowała powołanie w ramach Komisji zespołu do spraw reformy gospodarczej, którego zadaniem byłoby rozpatrzenie całej sfery spraw, którymi zainteresowana jest Komisja, w tym dotyczących obszaru działania GKT.</u>
<u xml:id="u-14.2" who="#BarbaraKoziejŻukowa">W kolejnym punkcie obrad Komisja rozważyła problematykę związaną z wdrażaniem kompleksu ustaw dotyczących reformy gospodarczej.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#HenrykRafalski">Naszą Komisję interesuje w jaki sposób w ramach reformy gospodarczej będą pracowały przedsiębiorstwa produkujące leki, środki opatrunkowe i inne artykuły dla służby zdrowia. Nowy system ekonomiczny i jego zasada trzech „S” może wpływać na likwidowanie produkcji niektórych artykułów deficytowych. Np. produkcja insuliny, podobnie jak w wielu szczepionek okaże się nieopłacalna. Tymczasem 380 tys. ludzi w Polsce musi tę insulinę systematycznie otrzymywać. Jak rozwiązać ten problem? Dotychczas działający system nakazowo-rozdzielczy nie zapewniał w pełni zaopatrzenia w podstawowe leki. Czy zapewni je wobec tego wprowadzenie reformy? Wszystko co dotyczy produkcji środków sanitarnych, czystościowych i leków - nie może być przedmiotem eksperymentu.</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#HenrykRafalski">Komisja jest zainteresowana realizacją czterech programów operacyjnych dotyczących: leków, środków sanitarnych, przemysłu medycznego i farmaceutycznego oraz budowy obiektów dla służby zdrowia.</u>
<u xml:id="u-15.2" who="#HenrykRafalski">Wiceprezes Główne go Komitetu Turystyki Edgar Kaczmarek: Wszystkie nasze przedsiębiorstwa będą musiały dostosować się do nowych zasad ekonomicznych. Dotychczas część uzyskiwanych środków użytkowały one na zakup nowego wyposażenia. W ciągu kilkudziesięciu lat działalności przedsiębiorstwo „Orbis” uzyskało pewne szczególne uprawnienia: odpis na własny rachunek walutowy, własne konto, prawo finansowania spółek itd. Fundusz walutowy służył spłacie kredytów zaciągniętych na budowę obiektów w ramach importu. Gdybyśmy teraz zlikwidowali centralę, te wszystkie uprawnienia uległyby przepadkowi. Dobrowolne zrzeszenie nie mogłoby przejąć wszystkich tych uprawnień, a to oznaczało by niespłacenie wielu obiektów. Otrzymaliśmy wniosek CT „Orbis” w tej sprawie. Nie ulega wątpliwości, że poszczególne obiekty okazałyby się deficytowe, nie mogłyby także spłacić długów.</u>
<u xml:id="u-15.3" who="#HenrykRafalski">Obecnie nie mamy wpływów dewizowych. Zabiegamy w Komisji Planowania o odroczenie spłat dewizowych na następne lata. Odpis na własny rachunek dewizowy „Orbisu” wynosił dotychczas 40%. Zcentralizowany fundusz przeznaczany był, poza spłatami zadłużeń inwestycyjnych, na zwrot pożyczek, wypłaty na rzecz przedsiębiorstw z tytułu ujemnych różnic cen w turystyce przyjazdowej, na finansowanie scentralizowanej reklamy.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#WładysławRajkowski">Mamy uwagi, co do projektów dwu ustaw: o gospodarce finansowej przedsiębiorstw państwowych i opodatkowaniu jednostek gospodarki uspołecznionej. Pierwsza z tych ustaw rozwiązuje w zasadzie podstawowe problemy przedsiębiorstwa „Totalizator Sportowy”, zawarty jest w niej bowiem przepis, który mówi o konieczności wydania rozporządzenia Rady Ministrów dostosowującego jej przepisy do specyfiki tego przedsiębiorstwa. Dotychczas przedsiębiorstwo „Totalizator Sportowy” po wypłacie wygranych przekazywało zyski na rzecz Centralnego Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej. Obecnie przewiduje się, że 52% obrotów przeznaczać się będzie na wypłatę wygranych, 26% na rzecz Centralnego Funduszu, a pozostała część będzie przekazywana do dyspozycji przedsiębiorstwa na pokrycie kosztów i zysk.</u>
<u xml:id="u-16.1" who="#WładysławRajkowski">Nieco inaczej przedstawia się projekt ustawy o podatkach. Dotychczas przedsiębiorstwo „Totalizator Sportowy” płaciło tylko 1% podatku obrotowego, a w nowej ustawie przewiduje się zwiększenie go do 5%. Poważnie to obciąża przedsiębiorstwo, wpłynie na zmniejszenie wielkości Centralnego Funduszu. Wnioskujemy o całkowite zwolnienie od opodatkowania. Z takiego zwolnienia korzysta Monopol Loteryjny i wydaje się, że celowe jest zastosowanie analogii do przedsiębiorstwa „Totalizator Sportowy”. Podwyższenie podatku obrotowego dla tego przedsiębiorstwa musiałoby wpłynąć na podwyższenie cen biletów za imprezy oraz cen wynajmu obiektów sportowych.</u>
<u xml:id="u-16.2" who="#WładysławRajkowski">Prosimy o konkretne sformułowanie proponowanych poprawek na piśmie i przedłożenie Komisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#AntoniKonaszyc">Braliśmy jako resort czynny udział w pracach zespołu do spraw reformy gospodarczej. W toku bieżących prac nad kształtem reformy i aktami wykonawczymi zgłaszaliśmy swoje uwagi i w związku z tym nie mamy żadnych zasadniczych problemów dotyczących omawianego pakietu ustaw. Drobne poprawki natury formalnej zgłosimy na piśmie.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#AntoniKonaszyc">Od 1 stycznia br. postawiliśmy w stan likwidacji podległe nam zjednoczenia. Powołaliśmy pełnomocników dla problematyki poszczególnych zjednoczeń, określiliśmy ich obowiązki i wydaliśmy odpowiednie wytyczne dla dyrektorów przedsiębiorstw.</u>
<u xml:id="u-17.2" who="#AntoniKonaszyc">Członek zespołu do spraw reformy gospodarczej prof. Aleksander Łukaszewicz: W okresie 4 do 6 miesięcy nasz zespół, który zajmuje się problemami ochrony zdrowia, wypoczynku i turystyki opracuje uwagi do pakietu ustaw omawianych na dzisiejszym posiedzeniu. Materiał ten zostanie przedłożony Komisji.</u>
<u xml:id="u-17.3" who="#AntoniKonaszyc">Podzielam uwagi obywateli posłów, domagających się zachowania dorobku Centrali Turystycznej „Orbis”. Ani Główny Komitet Turystyki, ani przedstawiciele „Orbisu” nie przedstawili na dzisiejszym posiedzeniu konkretnych propozycji. W świetle reformy istnieją dwie formuły: albo powołanie zrzeszenia, albo przedsiębiorstwa wielozakładowego. Każda z tych formuł ma swoje dobre i złe strony. W dyskusji wskazywano, że formuła zrzeszenia kryje za sobą niebezpieczeństwo rozkładu przedsiębiorstwa. Nie będzie takiego niebezpieczeństwa, jeżeli dobrze opracowany zostanie statut zrzeszenia. Zrzeszenie powinno koncentrować całość obrotów i prowadzić działalność inwestycyjną. Poszczególne przedsiębiorstwa, jeżeli będą źle gospodarowały mogą zbankrutować, ale zrzeszenie nadal będzie istniało. Natomiast przedsiębiorstwo wielozakładowe może stanowić parasol dla niegospodarności podlegających mu zakładów.</u>
<u xml:id="u-17.4" who="#AntoniKonaszyc">Wojewódzkie przedsiębiorstwa turystyki mogą również zrzeszać się. Nie widzę potrzeby, ażeby każde województwo miało odrębne przedsiębiorstwo.</u>
<u xml:id="u-17.5" who="#AntoniKonaszyc">Moim zdaniem, przedsiębiorstwa turystyczne muszą ponosić koszty ochrony środowiska, sprawa ta musi być jednoznacznie zapisana w ustawach szczegółowych.</u>
<u xml:id="u-17.6" who="#AntoniKonaszyc">W pakiecie ustaw, który rozpatrujemy najwięcej uwagi poświęca się problematyce planowania produkcji, a przecież w budżetach województw przeważająca część dochodów przeznaczona jest na wydatki związane z ochroną zdrowia, oświatą, kulturą, ochroną środowiska, gospodarką komunalną. Kto ma np. odpowiadać za stan sanitarny kraju? Chyba nie resort zdrowia, a władze administracyjne, lecz o tym nie ma mowy w projektowanych ustawach.</u>
<u xml:id="u-17.7" who="#AntoniKonaszyc">Jeżeli zaliczymy do usługi ochronę zdrowia, a inne świadczenia socjalne do produkcji to wtedy ta działalność objęta będzie ustawą dotyczącą planowania produkcji. Jeżeli natomiast zaliczy się nas do sfery konsumpcyjnej, to musimy się upomnieć o wyraźne określenie naszych uprawnień w rozpatrywanych projektach ustaw. Od dawna upominamy się o procentowe ustalenie wielkości wydatków na cele ochrony zdrowia w stosunku do dochodu narodowego. Taki system ustalania wydatków może być jednak stosowany tylko w okresie ustabilizowanej gospodarki. W okresie kryzysu zaspokajamy tylko minimalne potrzeby i wobec tego muszą być ustalone w budżecie konkretne kwoty przeznaczone na sferę konsumpcyjną.</u>
<u xml:id="u-17.8" who="#AntoniKonaszyc">Przedstawiciel zespołu do spraw reformy gospodarczej prof. Aleksander Łukaszewicz: Domagałem się osobiście, ażeby konstrukcja ustawy o planowaniu społeczno-gospodarczym wychodziła nie z określania wielkości produkcji, ale z identyfikacji potrzeb społecznych w dziedzinie ochrony zdrowia, oświaty, kultury itp. Punktem wyjścia planowania musi być sfera usług społecznych i do tego dopiero dostosować należy wielkość produkcji. Jest to rewolucja w planowaniu, odwrócenie całej dotychczasowej procedury. Przy takim systemie planowania Sejm może łatwo sprawdzić każdy wariant planu i dowiedzieć się czy zasady wyżej przedstawione zostały zachowane. Można wtedy również jasno określać wysokość wydatków na poszczególne rodzaje działalności społecznej. W kulturze przyjęto już zasadę, że ruch wydatków na kulturę uzależniony jest od ruchu funduszu płac. W ochronie zdrowia można ustalić zasadę, o której mówił przewodniczący Komisji, określania wysokości wydatków na ochronę zdrowia w stosunku procentowym do wielkości dochodu narodowego. Zasady te jednak muszą być ustawowo zapisane.</u>
<u xml:id="u-17.9" who="#AntoniKonaszyc">Interesująca byłaby odpowiedź na pytanie - czy w Polsce rozważa się możliwość wprowadzenia czegoś w rodzaju „policji finansowej”. Chodzi o to, aby wyjaśnić z jaką skalą dochodów niekontrolowanych mamy do czynienia. Jest to zagadnienie bardzo ważne, bowiem jego poznanie umożliwiłoby odpowiedź na pytanie, jak duża jest grupa ludzi dysponujących znacznymi dochodami, które nie są nigdzie ewidencjonowane. Możliwości po temu jest sporo, jak np. spekulacja dewizami czy masowe udzielanie korepetycji. Inne państwa już dawno rozwiązały te problemy. My nie możemy ich uregulować. Z rozmów z ekonomistami wynika, że chodzi o rzecz niebagatelną, bo o jedną trzecią dochodów.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#HelenaJagiełowiczGawle">W ramach reformy przedsiębiorstwa muszą gospodarować w oparciu o zasadę 3-S. Jak w tej sytuacji mają znaleźć swoje miejsce przedsiębiorstwa produkujące leki. Chodzi o to, że wytwarzamy leki i tanie i drogie. Chcąc zapewnić załodze zyski, zakłady mogą unikać produkcji leków tanich. Jak temu przeciwdziałać?</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#HelenaJagiełowiczGawle">Te zakłady, które produkują na eksport będą posiadały odpisy dewizowe. W innej sytuacji znajdą się przedsiębiorstwa nie produkujące na eksport, bądź produkujące na rynki krajów I obszaru płatniczego. Jaka w myśl projektowanych rozwiązań wyłania się możliwość wygospodarowywania środków przez te przedsiębiorstwa, które są konieczne dla ich dalszego rozwoju?</u>
<u xml:id="u-18.2" who="#HelenaJagiełowiczGawle">Przemysł farmaceutyczny stanowi dziedzinę, która szczególnie uzależniona jest od dostaw surowców i półproduktów z krajów II obszaru płatniczego. Czy przewiduje się jakieś rozwiązania służące ochronie dostaw do tych zakładów?</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#BolesławKapitan">Prof. A Łukaszewicz przedstawił nam swój stosunek do części turystyki. Chciałbym prosić o rozszerzenie jego stanowiska i przedstawienie poglądu w odniesieniu do całościowego modelu turystyki polskiej. Do dziś bowiem żadna z zainteresowanych instytucji nie uczyniła tego.</u>
<u xml:id="u-19.1" who="#BolesławKapitan">W wielu krajach turystyka stanowi istotną, dochodową gałąź gospodarki narodowej. Jaki jest stosunek Komisji ds. Reformy Gospodarczej do tego problemu.</u>
<u xml:id="u-19.2" who="#BolesławKapitan">Niektórzy z posłów otrzymali materiał opracowany przez Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, pod tytułem „Projekt reformy strukturalnej służby zdrowia wersja III”. Jaki jest stosunek Komisji ds. Reformy Gospodarczej do tego projektu? Jest to bowiem ujęcie całościowe, do którego powinniśmy się odnieść.</u>
<u xml:id="u-19.3" who="#BolesławKapitan">Często na tej sali mówimy o źródłach finansowania kultury fizycznej. W obecnej rzeczywistości nie znajduję odpowiedzi na to pytanie. Do niedawna mieliśmy przynajmniej kilka lub kilkanaście źródeł finansowania sportu. Obecnie pozostał w zasadzie budżet państwa, dochody „Totalizatora Sportowego” oraz dochody własne. Czy w tej kwestii przedstawiciele zainteresowanych resortów mogliby nam przedłożyć jakąś koncepcję?</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#WacławAuleytner">Przyłączam się do pytania posła B. Kapitana w sprawie modelu polskiej turystyki, a także do pytania w sprawie efektów gospodarczych tego działu. Zagadnienie to wymaga sprecyzowania.</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#WacławAuleytner">Opieka nad ludźmi niepełnosprawnymi, to w dalszym ciągu problem w świetle reformy niejasny. Chodzi zwłaszcza o sytuację socjalną niepełnosprawnych oraz problematykę zatrudnienia. W listopadzie ub. roku Komisja Zdrowia i Kultury Fizycznej zajmowała się spółdzielczością inwalidzką. W toku tego posiedzenia sformułowano cały szereg wniosków, bowiem podejmowana problematyka tego wymagała. W obecnych warunkach spółdzielnie inwalidzkie także muszą działać w oparciu o zasadę 3-S. Ich sytuacja staje się coraz trudniejsza. Będą musiały konkurować z innymi zakładami. W tym celu m.in. zwalniać będą gorzej pracujących, a ci to przede wszystkim inwalidzi I i II grupy. Wielu z nich to ludzie młodzi, którzy nie przepracowali jeszcze 5 lat, a więc nie przysługują im renty. Część z tej grupy już dziś znajduje się w bardzo trudnej sytuacji. Ponadto należy mieć na uwadze, że spółdzielczość inwalidzka ma swoją określoną produkcję i nie może tak łatwo jak inne zakłady o podobnym profilu jej zmieniać. Przeszkolenie inwalidów częstokroć nie będzie możliwe. Sprawy tę muszą być ujęte w planowaniu dalszych działań w ramach reformy.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#HannaBuśko">W związku z reformą planowana jest likwidacja Zjednoczenia Przedsiębiorstwa Państwowego „Uzdrowiska Polskie”. Czy została opracowana konkretna koncepcja funkcjonowania poszczególnych przedsiębiorstw, które w nowych warunkach będą samodzielne.</u>
<u xml:id="u-21.1" who="#HannaBuśko">Dyrektor Zespołu NIK Klemens Romanowski: Wiele rozwiązań zawartych w projekcie ustawy o planowaniu społeczno-gospodarczym jest merytorycznie niesłuszna i wymaga przeredagowania.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#EdgarKaczmarek">Komitet opracował i przekonsultował z zainteresowanymi resortami zasady nowego systemu ekonomiczno-finansowego oraz działalności gospodarczej. Tak więc posiada rozeznanie jak powinna funkcjonować na tym odcinku gospodarka narodowa.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#HenrykRafalski">Jest jeszcze sprawa turystyki socjalnej. Wiceprzewodniczący J. Pawlak poinformował Komisję, że średni koszt wczasów będzie oscylował między 8 a 12 tys. zł. W tym samym czasie odpis z funduszu socjalnego na głowę 1 zatrudnionego kształtował się nieco powyżej jednego tysiąca złotych. Oznacza to po prostu, że całkowity koszt wczasów będzie musiał pokryć zainteresowany, jeśli tak, to trzeba o tym ludziom rzetelnie powiedzieć.</u>
<u xml:id="u-23.1" who="#HenrykRafalski">Wiceprzewodniczący GKT Edgar Kaczmarek: Praktycznie model gospodarowania w turystyce jest już gotowy. Zakłada on, że wszystkie przedsiębiorstwa państwowe muszą działać w oparciu o 3-S. Oznacza to, że ceny będą musiały być kalkulowane w oparciu o koszty. W myśl obecnych szacunków (bowiem nowe ceny zostały ogłoszone dopiero wczoraj) średni wzrost kosztu wczasów w ramach FWP wzrośnie minimum o 2 tys. zł. Wzrost ten może być także większy. Zdajemy sobie sprawę, że o ile opłata za 2-tygodniowe wczasy będzie wynosiła 9–13 tys. zł, to praktycznie czteroosobowa rodzina nie będzie w stanie z nich skorzystać. Pozostają dwa rozwiązania: albo zmniejszać koszty przedsiębiorstwa, albo też zrewidować ceny na podstawie odpowiednich ustaleń z Ministerstwem Finansów (rezygnacja z niektórych podatków). Wstępne rozmowy już się odbyły i rysują się pewne możliwości w tym zakresie. Pozostaje jeszcze cała sfera zagadnień socjalnych. W okresie istnienia CRZZ właśnie Centralna Rada dofinansowywała wypoczynek rencistów i emerytów, ewentualnie czyniono dopłaty z budżetu. Dziś budżet praktycznie nie posiada wolnych środków a Centralna Rada nie istnieje. W ub. roku GKT z Centralnego Funduszu Turystyki i Wypoczynku wypłacił na rzecz FWP 700 mln zł na ten cel. W roku bieżącym przewidziano wypłatę 500 mln zł. Jednakże należy zdać sobie sprawę, że jest to kwota niewystarczająca w stosunku do wzrostu cen. W tej sytuacji konieczne będzie przedyskutowanie tej kwestii z odpowiednim zespołem Komisji ds. Reformy Gospodarczej, którym kieruje prof. A. Łukaszewicz. Rozmowy te będą musiały się zakończyć w ciągu 1–1,5 miesiąca.</u>
<u xml:id="u-23.2" who="#HenrykRafalski">Przedstawiciel Głównego Komitetu Kultury Fizycznej i Sportu Władysław Rajkiewicz: Wydatki na funkcjonowanie i rozwój kultury fizycznej pochodziły z budżetu państwa, wpływów z Totalizatora Sportowego, dochodów własnych oraz wpłat związków zawodowych i zakładów pracy. W nowych warunkach, gdy zakłady przemysłowe mają działać w oparciu o zasady samofinansowania, wiele z nich rezygnuje z dotacji na rzecz rozwoju kultury fizycznej. Zwłaszcza istotny może być brak kwot do tej pory nieewidencjonowanych w statystykach a przekazywanych na cele sportu. Szacunki dotyczące 1980 r. wskazują, że chodzi tu o sumę rzędu 2.300 mln zł. Należy też pamiętać, że zakłady pracy mogą z funduszu socjalnego świadczyć na rozwój kultury fizycznej, o ile uznają to za wskazane.</u>
<u xml:id="u-23.3" who="#HenrykRafalski">W roku 1982 prowadzone będą działania zmierzające do zachowania istniejącej substancji. Jest możliwość przejmowania obiektów wszędzie tam, gdzie ich dotychczasowi użytkownicy nie będą mogli ich utrzymywać, Komitet liczy także na znaczny wzrost wpływów z Totalizatora Sportowego, które zostaną przeznaczone na rozwój tych obiektów. Należy też pamiętać, że opłaty w tym przedsiębiorstwie nie wzrosły od wielu lat i za 2 złote w dalszym ciągu można wygrać milion. Planuje się uzyskanie z tego źródła w br. ok. 0,5 mld zł. Jednocześnie muszą wzrosnąć dochody własne organizacji związków sportowych. Gdyby tylko każdy z zarejestrowanych członków zapłacił stawkę w wysokości 10 zł, to otrzymalibyśmy niebagatelną sumę 360 mln zł. Zostaną także podjęte działania, których celem będzie zapewnienie odpowiedniego poziomu organizacyjnego i sportowego imprezom. Pozwoli to przyciągnąć na trybuny widzów, a tym samym zwiększy wpływy. Mimo tych wszystkich działań, rok bieżący będzie okresem trudnym, bowiem początkowy okres wdrażania reformy niesie ze sobą wiele niewiadomych, a także zagrożeń.</u>
<u xml:id="u-23.4" who="#HenrykRafalski">Dyrektor Zespołu NIK Klemens Romanowski: Jakie zmiany należałoby wprowadzić w przygotowywanych aktach prawa, aby zachęcić zakłady pracy do świadczenia na rzecz kultury fizycznej i sportu?</u>
<u xml:id="u-23.5" who="#HenrykRafalski">Dyrektor Departamentu w Ministerstwie Finansów Józef Lipski: Warunkiem powodzenia reformy jest wprowadzenie nowych cen. Zmiana cen spowodowała rewolucję w przedsiębiorstwach i wpłynęła na znaczny wzrost cen usług, które są też swego rodzaju towarem. Jednak niewiele osób będzie mogło skorzystać z wczasów w cenie do 12 tys. zł. To problem do rozwiązania.</u>
<u xml:id="u-23.6" who="#HenrykRafalski">Nie przewiduje się zwolnienia przedsiębiorstw od podatków. Totalizator Sportowy np. płaci 1% podatku, w tym roku także, ale to rok przejściowy. Stworzono jednostkom kultury fizycznej warunki do prowadzenia szerszej działalności gospodarczej, ale to nie oznacza zwolnienia od podatków.</u>
<u xml:id="u-23.7" who="#HenrykRafalski">Turystyka musi przynosić dochody, musi się samofinansować. W razie rozwiązania CT „Orbis” poważnym problemem będzie spłata zaciągniętych kredytów złotówkowych i dewizowych. Obecnie ten wielki majątek - zamrożony - przynosi duże straty finansowe, dlatego apelowaliśmy do rządu o możliwie szybkie wznowienie turystyki.</u>
<u xml:id="u-23.8" who="#HenrykRafalski">Przedsiębiorstwa uzdrowiskowe są na szczególnych prawach - także finansowych. W pozostałych zakładach działających na rzecz ochrony zdrowia nie widzimy powodu do stosowania innego systemu. Za to będzie płacił budżet.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#AntoniKonaszyc">Produkcja leków to bardzo poważny problem; w 1982 r. będzie stanowić dział chroniony. Ustanowiliśmy w resorcie pełnomocnika do spraw leków. Funkcję tę pełni wiceminister Brzozowski. Na leki będą obowiązywały ceny urzędowe. Dla przedsiębiorstw produkujących leki, których wytwarzanie może być nieopłacalne, będą stosowane dotacje przedmiotowe.</u>
<u xml:id="u-24.1" who="#AntoniKonaszyc">Delegowaliśmy naszych pracowników na konferencję naukową PTE. Naszym zdaniem wcale nie chodziło o ochronę zdrowia, ale o określenie celu politycznego.</u>
<u xml:id="u-24.2" who="#AntoniKonaszyc">Sprawa zatrudnienia niepełnosprawnych to problem, który należy podjąć już teraz, bo wraz z rozwojem przemysłu będzie narastał. Spółdzielnie inwalidów muszą przestrzegać zasady zatrudniania określonego procentu niepełnosprawnych i dostosowania do ich możliwości profilu produkcji.</u>
<u xml:id="u-24.3" who="#AntoniKonaszyc">Zaproponowaliśmy powołanie inspektoratu, który sprawowałby nadzór nad przedsiębiorstwami uzdrowiskowymi i sterował ich działalnością. Nie ma jeszcze w tej sprawie rozstrzygającej decyzji.</u>
<u xml:id="u-24.4" who="#AntoniKonaszyc">Prof. UW Aleksander Łukaszewicz: Pracujemy nad modelem turystyki. Ponieważ nasze prace jeszcze trwają - nie mamy na razie wyrobionego zdania - dlatego wołałbym dzisiaj na ten temat nie wypowiadać się.</u>
<u xml:id="u-24.5" who="#AntoniKonaszyc">Jeśli chodzi o projekt zgłoszony przez PTE, to jakkolwiek nie wydaje się właściwe finansowanie go właśnie przez PTE, to jednak zawiera on bardzo wiele cennych propozycji, które będziemy uwzględniać w naszych pracach.</u>
<u xml:id="u-24.6" who="#AntoniKonaszyc">Oczekujemy od pana materiałów i propozycji na następne posiedzenie naszej Komisji.</u>
<u xml:id="u-24.7" who="#AntoniKonaszyc">W kolejnym punkcie obrad Komisja uchwaliła dezyderaty dotyczące pomocy doraźnej, inwestycji przemysłu farmaceutycznego, przemysłu środków opatrunkowych i przemysłu wytwarzającego sprzęt medyczny, zinwentaryzowania obiektów turystyczno-wypoczynkowych znajdujących się w gestii innych resortów, a zwłaszcza obiektów zabytkowych, określenia zadań i funkcji „Orbisu” w aktualnej sytuacji kraju, a także w warunkach reformy gospodarczej, przekazania ośrodka wczasowego „Bałtyk” na sanatorium dla matki i dziecka ze schorzeniami układu oddechowego.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>