text_structure.xml
15.9 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#AndrzejMaciejewski">Otwieram posiedzenie Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#AndrzejMaciejewski">Na podstawie listy obecności stwierdzam kworum.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#AndrzejMaciejewski">Witam panie i panów posłów, witam zaproszonych gości.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#AndrzejMaciejewski">Proszę państwa, dzisiejsze posiedzenie ma jeden punkt i jest to rozpatrzenie projektu uchwały naszej Komisji w sprawie uczczenia 100. rocznicy wydania dekretu Naczelnika Państwa o utworzeniu Rad Gminnych na obszarze byłego Królestwa Kongresowego.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#AndrzejMaciejewski">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu to uznam, że Wysoka Komisja przyjęła porządek.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#AndrzejMaciejewski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#AndrzejMaciejewski">Proszę państwa, jestem wnioskodawcą projektu uchwały i przy bardzo aktywnej pomocy sekretariatu, chcemy zaproponować uchwałę nawiązującą do daty 27 listopada 1918 roku, kiedy pojawił się pierwszy dekret naczelnika państwa Józefa Piłsudskiego o utworzeniu Rad Gminnych na obszarze byłego Królestwa Kongresowego. Mówimy tutaj o pierwszym takim dekrecie, który jest historyczny i traktowany jako początek. Pamiętajmy o tym, że mamy obecnie setną rocznicę odzyskania niepodległości i warto by było, proszę państwa, abyśmy jako Komisja wpisali się w te obchody, również w kontekście samorządu. Stąd taka idea przyświecała mi, jako przewodniczącemu, abyśmy zaakcentowali, że w 1918 roku także miały miejsce inne wydarzenia historyczne, które miały wpływ na dalsze działania i dzieje tworzenia polskiego samorządu.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#AndrzejMaciejewski">Otwieram dyskusję.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#AndrzejMaciejewski">Państwo chyba otrzymaliście treść uchwały, ale – jeśli jest taka potrzeba – to ją odczytam. Czy wszyscy posłowie otrzymali propozycję uchwały? Zatem ja jeszcze raz ją odczytam.</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#AndrzejMaciejewski">„Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie uczczenia 100. rocznicy wydania dekretu Naczelnika Państwa o utworzeniu Rad Gminnych na obszarze byłego Królestwa Kongresowego. W listopadzie 1918 roku Polska odzyskała niepodległość. Obchodząc 100. rocznicę tego historycznego wydarzenia Sejm Rzeczypospolitej Polskiej pragnie zwrócić uwagę na ważny element budowy odrodzonego państwa, jakim było tworzenie administracji publicznej, w tym instytucji samorządu terytorialnego. Proces ten został zapoczątkowany dekretem Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego z 27 listopada 1918 roku o utworzeniu Rad Gminnych na obszarze byłego Królestwa Kongresowego. Akt ten miał charakter tymczasowy do czasu uchwalenia przez Sejm ustawy o samorządzie gminnym, ale umożliwił wyłonienie organów w kilkuset gminach, dając silne podstawy tworzącemu się państwu. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wyraża uznanie twórcom II Rzeczypospolitej oraz wszystkim tym, którzy podjęli trud działania dla odrodzonej Ojczyzny i dobra wspólnego, budując podstawy działania samorządu terytorialnego i rozwoju wspólnot lokalnych”.</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#AndrzejMaciejewski">Otwieram dyskusję.</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#AndrzejMaciejewski">Proszę bardzo, czy są uwagi?</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#AndrzejMaciejewski">Może na początku pan poseł Wilczyński, proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#RyszardWilczyński">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#RyszardWilczyński">Piękna inicjatywa pana przewodniczącego, należy się z tego tylko cieszyć. Chciałbym zwrócić uwagę na pewien dysonans, bo my tutaj chcemy upamiętnić pewien drobny element odradzania się polskiej niepodległości, odradzania się ojczyzny a więc sformułowanie, że przy okazji upamiętniania tego dekretu wyrażamy uznanie twórcom II Rzeczypospolitej, to jest to tak jakby przesunięcie poziomów. Jakbyśmy twórcom II Rzeczypospolitej wyrażali uznanie w związku z tym aktem. Ja proponowałbym, aby ograniczyć się tutaj w...</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#AndrzejMaciejewski">Panie pośle, tylko, że tam jest końcówka, pan wyrwał to z kontekstu. Puenta jest jak gdyby...</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#RyszardWilczyński">Dobrze, ja zaraz powiem, jak bym to widział.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#RyszardWilczyński">Proponowałbym ograniczyć się tylko do tych, którzy wzięli udział w procesie tworzenia tego samorządu, aby nie robić wrażenia, że tak wielkim postaciom wyrażamy uznanie z tego powodu, że było to rozporządzenie. Jeżeli pan przewodniczący pozwoli, to ja bym przeczytał, jak mi się wydaje, żeby można było to ująć w taki sposób, żeby zachować proporcje pomiędzy zdarzeniem i tymi, których chcielibyśmy tutaj uczcić.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#RyszardWilczyński">Ostatni akapit brzmiałby tak: „Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wyraża uznanie wszystkim tym, którzy podjęli trud działania dla dobra wspólnego, budując podstawy działania samorządu terytorialnego i rozwoju wspólnot lokalnych w odrodzonej ojczyźnie”.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#AndrzejMaciejewski">Rozumiem, z tym, że...</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#RyszardWilczyński">Chodzi o to, żebyśmy się zamknęli całkowicie w obszarze samorządowym, nie tykając wielkich nazwisk, bo uważam, że tutaj jest pewien... nigdy dość oddawania należnej czci, natomiast w tym przypadku jest to dysonans.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#AndrzejMaciejewski">Powiem, z czego taki zapis wynika.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#AndrzejMaciejewski">Punktem wyjścia jest dekret Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego i to jest jak gdyby wyznacznik. Z drugiej strony mówimy o konkretnej dacie, a 27 listopada to jest data symboliczna. Pamiętajmy o tym, że państwo się ciągle tworzy. Tak naprawdę mówimy o Królestwie Kongresowym, a przed nami były jeszcze historycznie referenda, powstania i nie padają tutaj nawet cyfry i nazwiska – i stąd skupiamy się na dekrecie jako punkcie wyznacznikowym.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#AndrzejMaciejewski">Pan wyrywa to z kontekstu, bo ostatni akapit w całości wyraża uznanie twórcom II Rzeczypospolitej oraz wszystkim tym, którzy podjęli trud działania dla odrodzonej ojczyzny i dobra wspólnego, budując podstawy działania samorządu terytorialnego i rozwoju wspólnot lokalnych. Rzecz ciągle jest nawiązaniem do dekretu Józefa Piłsudskiego i z tego się to bierze.</u>
<u xml:id="u-7.3" who="#AndrzejMaciejewski">Pani poseł Halina Rozpondek, proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#HalinaRozpondek">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#HalinaRozpondek">Panie przewodniczący, szanowni państwo, ja uważam, że to bardzo dobra inicjatywa. Chcę tylko bardzo krótko się do tego odnieść, bo przypomnę wszystkim państwu, że ujednolicona ustawa o samorządzie terytorialnym w II Rzeczypospolitej powstała dopiero w 1933 roku, a więc na pewno funkcjonowała ona prawie 15 lat, z jakimiś poprawkami i zmianami. Stała się ona absolutną podwaliną, bo mówimy tutaj tylko o Królestwie Kongresowym, a był przecież zabór pruski, Galicja i to wszystko tworzyło się 15 lat, a bazowało właśnie na tym dekrecie Naczelnika.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#AndrzejMaciejewski">Proszę bardzo, pan poseł jeszcze.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#TomaszŁawniczak">Ja chciałbym powiedzieć... to znaczy, polemizowałbym Ryszardzie.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#TomaszŁawniczak">Zapis jest dobry, nie ma w tym zresztą dużych zmian. Natomiast jaki to był moment? Mianowicie w Galicji, która de facto w końcu listopada jest w granicach polskich, funkcjonują samorządy i to jest dziedzictwo autonomii galicyjskiej. Parlamentu nie ma. Piłsudski przejąwszy od Rady Regencyjnej władzę cywilną wydaje dekrety. Tych dekretów, pomiędzy 14 listopada, bo wtedy przejął władzę cywilną a 10 lutego, kiedy Sejm zaczął obrady, wydał kilkaset. To wszystko reguluje wtedy podstawy państwowości polskiej, bo nie ma wtedy parlamentu.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#TomaszŁawniczak">Dokładnie kilka dni później, bo 30 listopada, zostanie podpisany dekret o wyborach i wybory odbędą się w styczniu. Pierwsze posiedzenie parlamentu będzie 10 lutego 1919 roku i dopiero potem parlament będzie pracował. Wielkopolska i zabór pruski w ogóle jest jeszcze poza tym wszystkim i kiedy się to wszystko skleja na terenie zaboru pruskiego, to poszczególne dzielnice są włączane do odrodzonego Państwa Polskiego, gdzie obowiązują ustawy samorządowe poszczególnych zaborów.</u>
<u xml:id="u-10.3" who="#TomaszŁawniczak">Tak jak powiedziała pani poseł, sklejone to zostaje dopiero na początku lat trzydziestych. To jest jeden z fundamentów tego momentu. Nikt tutaj nie przesądza tego, że to narzuciło Polsce samorząd, ale to jest jeden z tych fundamentów nadania samorządu tam, gdzie go rzeczywiście jeszcze nie było i, moim zdaniem, ten moment historyczny został dobrze wybrany. Moim zdaniem dotyczy to nie tylko twórców państwowości polskiej, ale tych wszystkich, których podjęli trud działania dla odrodzonej ojczyzny i dobra wspólnego, budując podstawy działania samorządu i rozwoju wspólnot terytorialnych.</u>
<u xml:id="u-10.4" who="#TomaszŁawniczak">Moim skromnym zdaniem dobrze to oddaje to przesłanie, tak mi się wydaje. Nie sądzę, żebyśmy mieli się o co targować. Trzeba wybrać jakiś moment, dekret tymczasowego Naczelnika Państwa Polskiego jest dobrym momentem na to, żeby to wszystko odnieść do tego.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#HalinaRozpondek">Jesteśmy w dobrym momencie...</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#TomaszŁawniczak">Ja jestem akurat za przyjęciem tego tekstu i nie będę się spierał.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#AndrzejMaciejewski">Proszę państwa, zatem mam pytanie: czy są jeszcze jakieś uwagi redakcyjne, żebyśmy mieli nad czym dyskutować bądź zamknąć temat i ewentualnie...</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#RyszardWilczyński">Ja chciałem powiedzieć tylko zdanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#AndrzejMaciejewski">Proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#RyszardWilczyński">Oczywiście, ta moja propozycja tylko wyostrza to co powiedziałeś, że ogniskuje uwagę tylko na tych, którzy wzięli udział w procesie tworzenia jednostek samorządu terytorialnego, natomiast przecież nie chodzi o to, żeby toczyć jakąś dyskusję.</u>
<u xml:id="u-16.1" who="#RyszardWilczyński">Jeżeli nie udaje mi się przekonać samego przewodniczącego do tej propozycji, to ja się z niej wycofuję. Natomiast bardzo się cieszę z tej wymiany myśli, bo ona jest cenna, gdyż uzmysławia nam pewne fakty – i, za te głosy koleżanki i kolegi, dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#TomaszŁawniczak">Ja bym jeszcze chciał...</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#AndrzejMaciejewski">Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#TomaszŁawniczak">Panie przewodniczący, jeżeli można, to ja bym chciał tylko powiedzieć na kim Józef Piłsudski się wtedy opierał – na tych urzędnikach, proszę państwa, bo on nie był fachowcem od samorządów, które przejął od Rady Regencyjnej. Rada Regencyjna kogo przejęła? Tych, którzy zostali powołani już w ramach autonomii, którą Królestwo Kongresowe od 1916 roku zaczęło uzyskiwać, gdzie tymczasowa Rada Stanu budowała polską administrację.</u>
<u xml:id="u-19.1" who="#TomaszŁawniczak">Notabene ona ściągnęła tam różnorodnych fachowców i to oni tworzyli i dawali te dekrety Piłsudskiemu a on je podpisywał. Mimo, że ja mam dla Marszałka wiele sympatii (bo jestem, że tak powiem z „tej orientacji politycznej”) to jednak nie była to jego wizja, on to wszystko podpisywał, gdyż miał to przez fachowców ułożone i wiele rzeczy potem bardzo długo z dekretu Marszałka przetrwało aż do PRL-u.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#AndrzejMaciejewski">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#AndrzejMaciejewski">Pan Marek Wójcik na koniec, proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#MarekWójcik">Panie przewodniczący, Wysoka Komisjo, ja – przede wszystkim – chcę bardzo gorąco podziękować za ideę tej uchwały. Rzeczywiście, powinniśmy to w sposób szczególny pochwalić dlatego, że często zapomina się o tym, że ten samorząd zaczął działać sto lat temu i to odgrywa ogromną rolę.</u>
<u xml:id="u-21.1" who="#MarekWójcik">Serdeczne podziękowanie.</u>
<u xml:id="u-21.2" who="#MarekWójcik">Teraz, na kanwie tej dyskusji, chciałem zapytać państwa, czy to chodzi o uczczenie dekretu, czy chodzi bardziej o uczczenie faktu utworzenia Rad Gminnych na obszarze Królestwa Kongresowego, bo to jest jak gdyby co innego? Czym innym jest powiedzenie, że czcimy dekret a co innego, że czcimy to, że pojawiły się Rady Gminne na obszarze Królestwa Kongresowego, to zupełnie inny świat.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#AndrzejMaciejewski">Ja tego do końca, panie Marku, nie łapię bowiem, proszę państwa, mówimy o historycznym momencie tej pierwszej kropki, tego pierwszego „a”.</u>
<u xml:id="u-22.1" who="#AndrzejMaciejewski">Dobrze, proszę państwa, zatem zamykam dyskusję. Czy jest sprzeciw do przyjęcia, jako inicjatywy naszej Komisji... przepraszam, czy jest sprzeciw, aby nasza Komisja przyjęła inicjatywę uchwałodawczą w wersji przedstawionej?</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#Głoszsali">Nie ma.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#AndrzejMaciejewski">Nie ma.</u>
<u xml:id="u-24.1" who="#AndrzejMaciejewski">Teraz musimy wskazać posła sprawozdawcę…. ja bym się zgłosił na ochotnika.</u>
<u xml:id="u-24.2" who="#AndrzejMaciejewski">Pytam się, czy Komisja wyraża na to zgodę?</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#Głoszsali">Tak.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#AndrzejMaciejewski">Dziękuję za zaufanie.</u>
<u xml:id="u-26.1" who="#AndrzejMaciejewski">Na tym zamykam posiedzenie i zapraszam jutro na posiedzenie Komisji. Jak długo będzie trwało nie wiem, wszystko zależy od mocy przerobowych, będzie ponoć dużo rządowych poprawek.</u>
<u xml:id="u-26.2" who="#AndrzejMaciejewski">Dziękuję bardzo, to wszystko z mojej strony.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>