text_structure.xml 68 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#JanKamiński">Dnia 15 lutego 1985 r. Komisja Polityki Społecznej, Zdrowia i Kultury Fizycznej, obradująca pod kolejnym przewodnictwem posła Henryka Rafalskiego (ZSL) i Józefa Różańskiego (SD), rozpatrzyła:</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#JanKamiński">- aktualny stan turystyki oraz realizację założeń programowych do 1995 r.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#JanKamiński">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele: Głównego Komitetu Turystyki z przewodniczącym Janem Cisowskim, Najwyższej Izby Kontroli, Ministerstwa Pracy, Płac i Spraw Socjalnych, Urzędu Rady Ministrów, Funduszu wczasów Pracowniczych, Polskiej Federacji Campingów.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#JanKamiński">Koreferat do opracowanej na piśmie informacji Głównego Komitetu Turystyki przedstawił poseł Józef Różański (SD): Materiały przygotowane przez GKT dotyczą aktualnego stanu turystyki oraz założeń programowych i jej rozwoju do 1990 r. a nie jak przewiduje tematyka dzisiejszego posiedzenia do 1995 r.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#JanKamiński">GKT przy wsparciu władz partyjnych i państwowych podejmowała wysiłki w celu zahamowania dalszego spadku uczestnictwa w turystyce. Była to działalność właściwa i zadecydowała o tym, że ruch turystyczny i zorganizowany wypoczynek w latach 1983 i 1984 rozwijał się. Możliwe było przetrwanie najtrudniejszego okresu dla turystyki bez większych strat, zwłaszcza w bazie noclegowej. Musimy jednak zdawać sobie sprawę, że w najbliższych latach postępować będzie dekapitalizacja bazy noclegowej, zagrożenia środowiska naturalnego oraz pogłębiać się będą trudności komunikacyjne.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#JanKamiński">Od 1978 r. występowało zjawisko spadku uczestnictwa w zorganizowanych formach turystyki i wypoczynku. Najniższy poziom zanotowano w 1982 r. Dotyczyło to wszystkich grup społecznych, nawet turystyki i wypoczynku dzieci i młodzieży. Nadal niski jest udział młodzieży wiejskiej w turystyce i wypoczynku i wynosi tylko 400 tys. osób. Zmniejszyła się także aktywność turystyczna studentów i młodzieży pracującej miast i wsi, co spowodowane było m.in, osłabioną aktywnością PTTK na uczelniach i w zakładach pracy.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#JanKamiński">Osłabła też działalność zakładów pracy w tym zakresie. O ile w 1977 r. z wczasów i turystyki wspieranej finansowo przez zakłady pracy skorzystało 4,7 mln osób, to w 1982 r. tylko 1,6 mln osób. W ub.r. z wczasów skorzystało już 4 mln osób. Do tej znaczącej poprawy przyczyniło się zwiększenie środków zakładów pracy na turystykę i wypoczynek załóg, z przyznaniem preferencji dla środowisk słabszych ekonomicznie. Mimo to, blisko 50% osób w grupie dochodów do 4 tys. zł miesięcznie na osobę nie uczestniczyło w wyjazdach urlopowych.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#JanKamiński">W turystyce kwalifikowanej i indywidualnej obserwuje się również od 1978 r. tendencje spadkowe. M.in, wpływ na to miały trudności w nabyciu niezbędnego sprzętu turystycznego oraz bardzo wysoka cena tego sprzętu. Spowodowało to, że te formy turystyki z założenia najtańsze i najmniej obciążające państwo stały się drogie i nie mogą być uprawiane, zwłaszcza przez młodzież. Dla złagodzenia tego stanu rzeczy w latach 1982–1983 GKT zwiększył pomoc finansową dla turystyki kwalifikowanej przez zlecenia państwowe dla organizacji turystycznych, głównie dla PTTK. Dofinansowywano obiekty turystyki kwalifikowanej.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#JanKamiński">Ograniczenie turystyki indywidualnej wynika z braku paliwa i małej pomocy zakładów pracy dla osób zainteresowanych tą formą wypoczynku.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#JanKamiński">Lata 1981–1982 przyniosły najgłębszy spadek ruchu turystycznego zagranicznego tak przyjazdowego jak wyjazdowego. Przyjazdy turystów zagranicznych w 1981 r. stanowiły 30%, a w 1982 r. 20% stanu osiągniętego w 1980 r. a w roku tym, ze względu na sytuację polityczno-społeczną, zaznaczył się już przecież wyraźny spadek ruchu przyjazdowego. Jeszcze ostrzej zjawisko to wystąpiło w turystyce zagranicznej wyjazdowej. W stosunkowo mniejszym stopniu spadek ten dotyczył krajów socjalistycznych. Porozumienie międzynarodowe, stabilizująca się sytuacja polityczna i wewnętrzna wpływa na poprawę sytuacji w turystyce zagranicznej, ale nie osiągnęliśmy jeszcze poziomu z 1980 r.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#JanKamiński">Społeczny ruch turystyczny w ostatnich latach objęty był szczególną opieką i pomocą państwa w różnych formach, m.in, przez ulgi podatkowe, złagodzenie w systemie ekonomicznych jednostek gospodarczych, stowarzyszeń, a GKT udzielał pomocy programowej, szkoleniowej, materialnej i sprzętowej. W ramach reformy gospodarczej ogniwa gospodarcze organizacji turystycznych osiągnęły dodatnie wyniki ekonomiczne, mimo to jest jeszcze Wielenie wykorzystanych rezerw.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#JanKamiński">Wprowadzenie zasady samodzielności przedsiębiorstw spowodowało rozbicie dużych przedsiębiorstw. Np. w Nowym Sączu zorganizowano cztery mniejsze przedsiębiorstwa samodzielne, a w Sieradzu niektóre z nich uległy likwidacji. Generalnie nie stwierdzono zawyżania cen umownych. Sam zysk i podział zysku nie gwarantuje jednak większości przedsiębiorstw realizacji niezbędnych inwestycji i modernizacji zdekapitalizowanej bazy.</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#JanKamiński">Wpływy do budżetu państwa z gospodarki turystycznej są wyższe od wydatków i w 1984 r. wyniosły 1670 mln zł, a planowana nadwyżka w br. wynieść ma 3172 mln zł. W związku z tym wydaje się konieczne przyznanie możliwości wykorzystania tej nadwyżki na rozwój gospodarki turystycznej.</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#JanKamiński">Dochody zgromadzone na CFT i w 1984 r. osiągnęły blisko 7 mln zł, głównie z dopłat przy sprzedaży zagranicznych środków płatniczych. Środki te przeznaczane są głównie na inwestycje i remonty bazy turystycznej, 1,4 mld zł przeznaczono na dofinansowanie wczasów emerytów i rencistów oraz wczasów profilaktyczno-leczniczych. Ponadto z CFTiW dofinansowywane są obiekty turystyki kwalifikowanej.</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#JanKamiński">W latach 1982–1983 ubyło 52,5 tys. miejsc w całorocznych obiektach turystycznych oraz w bazie uzupełniającej. W największym stopniu dotknęło to terenów górskich i nadmorskich. Problemem tym powinny zainteresować się wojewódzkie rady narodowe, bowiem sprawa dotyczy nie zawsze braku środków, a niedoborów mocy przerobowych przedsiębiorstw budowlanych, które z reguły w ostatniej kolejności wykonują obiekty dla zaplecza socjalnego.</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#JanKamiński">Godne odnotowania są działania GKT w zakresie ochrony walorów turystycznych poszczególnych terenów i zapobiegania negatywnym zjawiskom zachodzącym w sferze zagospodarowania turystycznego kraju.</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#JanKamiński">Środki z CFTiW w latach 1981–1985, przeznaczone na rozwój i modernizację bazy turystycznej wyniosą blisko 27 mld zł. W okresie tym oddano do użytku 11 hoteli, w tym 6 zmodernizowanych, 38 zajazdów, 44 schronisk młodzieżowych, 54 campingi, 11 ośrodków wypoczynkowych, 37 ośrodków rekreacyjnych oraz 98 zakładów gastronomicznych. Podjęto prace nad kompleksowym zagospodarowaniem Jury Krakowsko-Częstochowskiej z uwzględnieniem Krakowa i Częstochowy jako głównych ośrodków turystycznych. Rysuje się możliwość ukończenia budowy biurowca dla GKT przejętego od „Orbisu”. Zakończono budowę trzech moteli i 2 hoteli. Przystąpiono do remontów i modernizacji hotelu „Bristol” w Warszawie, „Bazar” w Poznaniu i „Grand” w Sopocie.</u>
          <u xml:id="u-1.17" who="#JanKamiński">GKT podejmuje wysiłki dla podniesienia kwalifikacji kadry zatrudnionej w turystyce. Porządkuje się system płacowy.</u>
          <u xml:id="u-1.18" who="#JanKamiński">Prowadzi się również działania na rzecz odbudowy społecznej kadry turystycznej, która zmniejszyła się o 20% w stosunku do 1980 r. ale mimo to tą kadra jest czterokrotnie liczniejsza od etatowej i należy przywiązywać więcej uwagi do jej utrzymania i doszkalania. W 1984 r. reaktywowano działalność Instytutu Turystyki, zwraca się dużą uwagę na wdrażanie realizowanych opracowań naukowych i podejmowanie ważnych tematów badawczych.</u>
          <u xml:id="u-1.19" who="#JanKamiński">W 1984 r. ukończono prace nad planem przestrzennego zagospodarowania turystycznego Polski do 1995 r. oraz nad scenariuszami rozwoju turystyki do 2000 r. Materiały te będą stanowić podstawę do opracowania programu rozwoju turystyki do 1995 r.</u>
          <u xml:id="u-1.20" who="#JanKamiński">W ostatnich latach dokonano istotnych zmian w organizacji i zarządzaniu turystyką, co wynikało z realizacji reformy gospodarczej i z postanowień ustawy o systemie rad narodowych.</u>
          <u xml:id="u-1.21" who="#JanKamiński">Cykliczne spotkania kierownictwa GKT z wicewojewodami nadzorującymi turystykę należy uznać za pożyteczne. Powołanie 10 komisji, jako ciał opiniodawczych świadczy o poszerzeniu oddziaływania szerszych grup społecznych na decyzje GKT. Utworzenie w 1982 r. Centralnego Ośrodka Informacji Turystycznej podnosi rangę informacji turystycznej, w tym zakresie jest jeszcze wiele do zrobienia, zwłaszcza doskonalić trzeba informacje o banku wolnych miejsc.</u>
          <u xml:id="u-1.22" who="#JanKamiński">Powołanie w 1983'r. przez przedsiębiorstwa państwowe i spółdzielnie turystyczne Polskiej Federacji Organizacji Turystycznej, która jest inspiratorem rozwoju usług turystyczno-wypoczynkowych, hotelowych i campingowych przyczynia się do podnoszenia poziomu kultury i obsługi turystów, jak również reprezentacji interesów organizacji turystycznych.</u>
          <u xml:id="u-1.23" who="#JanKamiński">Oceniając przedstawiony program rozwoju turystyki do 1990 r. Chciałbym zwrócić uwagę, że nigdzie w materiałach nie mówi się o konieczności tworzenia nowych i wzmacniania już istniejących własnych brygad remontowych.</u>
          <u xml:id="u-1.24" who="#JanKamiński">Uznać należy w pełni za zasadne przedstawione w materiałach cele polityki turystyczno-wypoczynkowej i proponowane działania na rzecz ich realizacji. Wiele problemów poruszonych w materiale uwzględnia opinie i dezyderaty naszej komisji, które zgłaszane były w toku bieżącej kadencji. Godne podkreślania są kompleksowe ujęcia dotyczące doskonalenia systemu organizacji i zarządzania turystyką. Wzmóc należy działania na rzecz ochrony walorów turystycznych kraju.</u>
          <u xml:id="u-1.25" who="#JanKamiński">Za słuszne należy uznać podstawowe cele w zakresie polityki socjalnej. Zakłada się maksymalne wykorzystanie organizacji społecznych przy dalszym doskonaleniu funkcjonowania społecznego ruchu turystycznego i rekreacyjnego opierając się na takich organizacjach mających duży dorobek i doświadczenie, jak PTTK, PZMot i PTSM. Duże doświadczenia mają również organizacje młodzieżowe i zajmujące się rozprowadzaniem i wykorzystaniem sprzętu turystycznego.</u>
          <u xml:id="u-1.26" who="#JanKamiński">Główny ciężar w poprawie jakości usług turystycznych będzie spoczywał na stowarzyszeniach zgrupowanych w Zrzeszeniu Polskich Hoteli Turystycznych - Polskiej Federacji Campingu, jak również na związkach zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-1.27" who="#JanKamiński">Problemy turystyki dziecięcej i młodzieżowej powinny być jednoznacznie ujęte w dokumentach Ministerstwa Oświaty i Wychowania. Zdecydowanie pierwszeństwo przyznać należy dla tej grupy społecznej turystyce pieszej, rowerowej, a nie turystyce łatwej, przejawiającej się m.in, w zajmowaniu całych samolotów przez wycieczki szkolne.</u>
          <u xml:id="u-1.28" who="#JanKamiński">Przy organizacji wypoczynku w okresie ferii świątecznych i wakacji większy nacisk należy położyć na cele poznawcze, na samoobsługę, ażeby młodzież nie była już od zarania przyuczana do konsumpcyjnego nastawiania się do życia i turystyki.</u>
          <u xml:id="u-1.29" who="#JanKamiński">Nie widzę możliwości osiągnięcia zdecydowanego wzrostu organizacji wypoczynku wśród dzieci wiejskich, zwłaszcza w okresie sezonu letniego. Trzeba dla celów turystycznych dla dzieci wiejskich lepiej wykorzystać ferie zimowe.</u>
          <u xml:id="u-1.30" who="#JanKamiński">Preferować należy turystykę kwalifikowaną dla młodzieży pracującej tak ze środków zakładów pracy, jak i poprzez przyznawanie różnego rodzaju zniżek, wypożyczalnie sprzętu turystycznego oraz wykorzystanie możliwości zakwaterowania w hotelach turystycznych. Funkcję organizatora i koordynatora takich działań powinny spełniać zakładowe koła PTTK.</u>
          <u xml:id="u-1.31" who="#JanKamiński">Ok. 50% pracowników nie korzysta z wczasów, mimo dopłat zakładów pracy, a część jeździ stale i do nich się dopłaca. Rosnąca rola związków zawodowych stwarza przesłanki do zapobiegania takim zjawiskom. Temat ten powinien być podjęty przez organizacje związkowe.</u>
          <u xml:id="u-1.32" who="#JanKamiński">Opracować należy specjalny program turystyki i wypoczynku dla ludzi pracujących w rolnictwie. Powinno się przewidzieć skrócone turnusy, wczasy w mieście z odpowiednim programem poznawczym.</u>
          <u xml:id="u-1.33" who="#JanKamiński">W materiałach prezentuje się program organizacji wypoczynku i turystyki dla osób niepełnosprawnych. W opracowaniu ich GKT wykorzystał doświadczenia międzynarodowe. Dla realizacji tych celów Komitet musi pozyskać silnych sojuszników.</u>
          <u xml:id="u-1.34" who="#JanKamiński">Program działania GKT obejmuje również wysiłki na rzecz organizacji turystyki i wypoczynku dla osób trzeciego wieku. Trzeba jednak pamiętać, że emeryt, który wyszedł z zakładu o dobrze zorganizowanej bazie socjalnej ma możliwości korzystania z wczasów, natomiast dla innych emerytów takie możliwości nie istnieją. Może i w tej sprawie należałoby opracować jakieś uregulowania prawne, ażeby korzystnie z wypoczynku przez emerytów nie było uzależnione tylko od przypadku.</u>
          <u xml:id="u-1.35" who="#JanKamiński">Założenia programowe dotyczące turystyki zagranicznej oparte są na realiach ekonomicznych i należy uznać je za słuszne. Część środków uzyskanych z turystyki przyjazdowej można by przeznaczać na turystykę wyjazdową.</u>
          <u xml:id="u-1.36" who="#JanKamiński">Rozwój turystyki w znacznym stopniu uzależniony jest od możliwości zaopatrzenia się w sprzęt sportowy i turystyczny. W tym zakresie nasza komisja podejmowała już wiele dezyderatów. Proponuję, aby wystąpić z dezyderatem do rządu o objęcie zamówieniami rządowymi takich artykułów jak: obuwie turystyczne, odzież sportowo-turystyczna, namioty, materace, śpiwory, plecaki, buty narciarskie, narty popularne, wiązania narciarskie, czy nawet rowery turystyczne. Obecnie artykuły te nie są dostępne na rynku. Uregulować trzeba też dystrybucję tego sprzętu.</u>
          <u xml:id="u-1.37" who="#komentarz">(Dyskusja.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#BarbaraKoziejŻukowa">Z przykrością trzeba stwierdzić, że w związku z kryzysem straciliśmy wiele z tego nad czym pracowaliśmy tyle lat. Znowu zanika w społeczeństwie odczucie znaczenia turystyki, zaczyna się ją uważać za luksus. Trzeba więc wrócić do określenia podstawowych znaczeń turystyki, do akcentowania, że turystyka nie jest luksusem, a potrzebą społeczną, kanałem rozładowywania napięć społecznych. Przede wszystkim trzeba wskazać młodemu pokoleniu drogę do turystyki. a pokolenie to stanowi 65% naszych obywateli.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#BarbaraKoziejŻukowa">W trakcie prac nad ustawą o drobnej wytwórczości biliśmy się o to, aby tak sformułować założenia projektu polityki podatkowej wobec drobnej wytwórczość by mogła ona przeznaczać 10% swych wpływów na odtwarzanie majątku trwałego. Sądzę, że powinniśmy uznać przedsiębiorstwa turystyczne za integralną część drobnej wytwórczości i przyznać im te same przywileje. Obecnie bowiem podatki pochłaniają ogromne środki. Nic nie zostaje i nie ma co łożyć w odtworzenie substancji przedsiębiorstw. Wprawdzie w ustawie znajduje się zapis pozwalający Ministerstwu Finansów przyznać te przywileje także niektórym jednostkom nie zaliczonym oficjalnie do drobnej wytwórczości, ale nie ma jasności, czy obejmuje to także przedsiębiorstwa turystyczne.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#BarbaraKoziejŻukowa">Jest to sprawa o tyle pilna, że nasi turyści nie należą, niestety, do szczególnie dbających o dobro społeczne i w związku z tym baza turystyczna ulega szybszej dekapitalizacji niż w innych krajach. Tymczasem jeśli chcemy rozwijać turystykę międzynarodową urządzenia turystyczne muszą reprezentować pewien minimalny standard. Walory przyrodnicze naszego kraju nie stanowią dostatecznej zachęty dla turystów, ale przecież są grupy z Zachodu, którzy odwiedzają nasz kraj z różnych względów pozakrajoznawczych. Dla przykładu, znaczne grupy turystów z RFN ciągną do nas, aby odwiedzić miejsce swojej przeszłości. Oczywiście musimy protestować, jeśli wiąże się to z różnorakimi nieprzyjaznymi wobec nas demonstracjami, ale też musimy umieć zarabiać na tym pieniądze. Ciągną też do naszego kraju grupy katolików odwiedzających miejsca rodzinne papieża i grupy turystów pochodzenia żydowskiego, które pragną poznać miejsca, w których żyli ich rodzice i gdzie oni zginęli.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#BarbaraKoziejŻukowa">Aby jednak na tym zarobić, trzeba coś tym turystom dać, tymczasem miewamy nieraz problem, co dać im na talerzu. Oczywiście nie mają oni kartek mięsnych, ale skoro płacą dolarami, to nie możemy pozwolić sobie na to, by na żywieniu ich zarabiali różni cwaniacy. Przecież za te dewizy będziemy mogli później sprowadzić np. owoce cytrusowe dla naszych dzieci.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#BarbaraKoziejŻukowa">Musimy też umieć posłużyć się mydłem i proszkiem do czyszczenia, aby nie wywozili z naszego kraju przekonania, że toniemy w brudzie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#StefanDziedzic">Ostatnia kompleksowa ocena stanu turystyki pochodzi z lat 1981–1982. Nadchodzi więc czas na sformułowanie kolejnego kompleksowego raportu na ten temat. Raport ten powinien być ściśle związany z aktualną sytuacją w kraju.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#StefanDziedzic">Wypoczynek ludzi pracy i młodzieży jest bowiem jednym z podstawowych problemów socjalnych, którego rozwiązywanie jest obecnie poważnie zagrożone. Uważam, że GKT podejmuje właściwe działania. Spadek liczby osób wypoczywających nie był wynikiem złej pracy komitetu, lecz obiektywnej sytuacji całego kraju. Zadbano równocześnie, aby poprzez stworzenie szerokich możliwości dofinansowywania tego wypoczynku, maksymalnie złagodzić skutki kryzysu.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#StefanDziedzic">W ciągu ostatnich 3 lat wraz z wdrażaniem reformy gospodarczej przedsiębiorstwa turystyczne uzyskały znaczną samodzielność, co pozwoliło im znacznie elastyczniej działać, ale przyniosło także pewne niepokojące zjawiska. Generalna ocena rozwoju sytuacji w turystyce w ostatnich latach musi być jednak pozytywna.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#StefanDziedzic">Istotnym elementem naszej oceny musi być realizacja wychowawczej funkcji turystyki. Dlatego musimy szczególny nacisk kłaść na wyrabianie w społeczeństwie nawyku aktywnego wypoczynku, na popieranie turystyki kwalifikowanej. Turystyka taka pozwala lepiej poznać własny kraj, warunki'w jakich żyją ludzie, wyrabia pozytywne cechy charakteru.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#StefanDziedzic">W okresie kryzysu znaczne grupy ludności zrezygnowały z modelu wypoczynku zbiorowego na rzecz wyjazdów na wieś, do pracy, do pomocy krewnym przy żniwach. Jest to bardzo pozytywne zjawisko, które poważnie złagodziło negatywne skutki zmniejszonego udziału pracujących w zorganizowanym wypoczynku.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#StefanDziedzic">Klasa robotnicza ze zrozumieniem przyjmuje oczywistą prawdę, że naszego kraju w najbliższych latach nie będzie stać na sprzedawanie obywatelom dewiz na wyjazdy na Zachód, na rozwijanie turystyki w tym kierunku. W tym zakresie obywatele dysponujący kontami dewizowymi będą nadal uprzywilejowani. Powoduje to jednak konieczność intensywnego zawierania umów o wymianie zorganizowanych grup z Czechosłowacją i NRD, rozszerzania tej formy współpracy na pozostałe kraje socjalistyczne, a także na niektóre kraje kapitalistyczne. Jako pracownik „Juventuru” oglądałem niedawno sieć schronisk młodzieżowych, m.in, w Austrii i stwierdziłem, że jest zainteresowanie wymianą grup młodzieżowych. Są nawet możliwości zapewnienia młodzieży wyjeżdżającej z Polski pracę na miejscu, tak aby koszty pobytu na Zachodzie mogły być częściowo pokryte własną pracą. Jest to bardzo korzystna i pozytywna wychowawczo forma turystyki. Chodzi bowiem o to, aby nasza młodzież nie tylko zapoznawała się z tym jak się żyję na Zachodzie, ale także z tym jak się tam pracuje.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#StefanDziedzic">Słusznie mówiła poseł B.Koziej-Żukowa, że baza turystyczna w naszym kraju pilnie wymaga remontu i inwestycji odtworzeniowych. Należy stworzyć mechanizmy umożliwiające jak najszybciej podjęcie takich prac. Środki na ten cel byłeby być może łatwiej uzyskać, gdybyśmy zdecydowali się zorganizować w naszym kraju kolejny festiwal młodzieży z krajów demokracji ludowej. Przy tej okazji z pewnością dałoby się choć częściowo rozszerzyć bazę schronisk młodzieżowych. Podjęcie bowiem inwestycji i remontów w tym zakresie jest koniecznością. Bardzo dobrze, że resort stara się o ulgi podatkowe i środki z funduszu amortyzacji, ale to nie wystarcza, potrzebne są bardziej radykalne decyzje.</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#StefanDziedzic">Niepokojące są problemy ochrony środowiska. Okazuje się mianowicie, że w wielu rejonach skupiających tradycyjnie ruch turystyczny dewastacja środowiska jest na tyle duża, że praktycznie uniemożliwia to normalne spędzanie wypoczynku. Stężenie ołowiu w Zakopanem jest już. tak znaczne, że wynikają z tego konkretne zagrożenia zdrowotne. Nasuwa się przy okazji wniosek, że niezbędna jest deglomeracja ruchu turystycznego, bardziej równomierne jego rozmieszczenie w różnych regionach kraju.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#BolesławKapitan">Na początku lat osiemdziesiątych przygotowany był raport o stanie turystyki, do którego miałem okazję się ustosunkować. Obecnie interesuje mnie, na ile zaprezentowane w tym raporcie kierunki rozwiązań i zamierzeń w turystyce okazały się prawidłowe z perspektywy kilku lat, w jakim stopniu zrealizowano postawione sobie zadania.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#BolesławKapitan">Warto przypomnieć, że raport zawierał bardzo pesymistyczny obraz naszej turystyki. Wymieniono w nim m.in, takie oto wady i niedociągnięcia: brak efektywności systemów organizacyjnych i niedostateczne współdziałanie międzyresortowe w realizacji zadań związanych z rozwojem turystyki; niski poziom jakości i standardu usług turystycznych, odbiegający znacznie od wymagań poszczególnych grup społecznych; niewłaściwie wykorzystane środki inwestycyjne, co szczególnie ujemnie rzutowało na rozwój bazy żywieniowej w turystyce, nadmierna centralizacja decyzji; błędy w strukturze organizacyjnej i systemowej; niedocenianie roli organizacji społecznych co się przejawiało w niedostatecznym wykorzystaniu inicjatyw społecznych i kadr. Czy coś się zmieniło w tych sprawach, czy obecnie sytuacja uległa poprawie?</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#BolesławKapitan">Druga kwestia to wprowadzanie mechanizmów reformy gospodarczej w turystyce. W swoim czasie stwierdziliśmy, że reforma nie jest zaskoczeniem, bo pewne elementy występowały już w innych strukturach zarządzania gospodarką. Na ogół oceniano pozytywnie planowane zamierzenia w tej dziedzinie. 0 ile mi wiadomo wiele, zmian związanych z reformą zasługuje rzeczywiście na ocenę pozytywną. Są jednak również pewne elementy niepokojące, o których mowa jest m.in, w materiałach NIK. Wypada tu wymienić np. sprawę dysponowania środkami centralnego funduszu turystyki. Okazuje się bowiem, że na tym odcinku występuje brak racjonalności i celowości wykorzystania środków finansowych. Rozważenia też - jak sądzę - wymaga problem samodzielności przedsiębiorstw turystycznych w zakresie ustalania cen. Materiały kontrolne NIK dają podstawę do stwierdzenia, że niejednokrotnie samodzielność ustalania cen usług turystycznych interpretowana Jest niezgodnie z postulatami polityki ekonomicznej państwa. np. na 27 przedsiębiorstw objętych kontrolą Jedynie 4 przedsiębiorstwa mogły uzasadnić przyjęte ceny usług turystycznych, pozostałe zaś nie były w stanie podać żadnych zasadniczych kryteriów w tej mierze.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#BolesławKapitan">Niejednokrotnie podkreśla się w wielu wystąpieniach konieczność rozwoju bazy turystycznej. To nie budzi wątpliwości, że bez odpowiedniej bazy nie ma mowy o rozwoju turystyki. Chciałbym więc dowiedzieć się, czy nastąpiły na tym odcinku jakieś pozytywne zmiany.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#BolesławKapitan">Nie ma rozwoju turystyki bez kadr. Na tym odcinku zrobiliśmy ogromny skok do przodu. Powstaje jednak pytanie, na ile nasze kadry są przygotowane do obsługi turystów zagranicznych, przede wszystkim zaś jak przedstawia się znajomość języków obcych.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#BolesławKapitan">W ostatnich latach powstało kilkadziesiąt prywatnych biur podróży. Jak komitet ocenia to zjawisko - nie tylko w aspekcie ekonomicznym, ale w sensie ogólniejszym. Czy Jest to tylko zabawa, ozy też wypełnianie istniejących luk w usługach turystycznych? O ile mi wiadomo, komitet ustosunkował się negatywnie do powołania Biura Turystyki przy Zarządzie Głównym TPPR, Jednocześnie zaś lekką ręką wydaje zgodę na otwieranie nowych prywatnych biur podróży.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#BolesławKapitan">Jak przedstawia się obecnie sprawa przestępczości celno-dewizowej związanej z uprawianiem turystyki? W Jakim stopniu jest to zjawisko groźne i narastające zarazem?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#OlgaRewińska">Turystyka powinna być wreszcie traktowana Jako normalny składnik naszego życia. Wiadomo jednak, że w warunkach obecnych turystyka staje się coraz bardziej luksusem z punktu widzenia Jej dostępności ekonomicznej dla wielu grup społecznych. Prognozy demograficzne świadczą jednoznacznie o tym, że konieczne jest stymulowanie rozwoju turystyki przede wszystkim dla dwóch grup, mianowicie dla młodzieży oraz dla osób w wieku poprodukcyjnym. Specyficzną cechą turystyki w obu tych przypadkach powinna być jej duża dostępność przejawiająca się w odpowiednich cenach usług turystycznych. Niestety z tego punktu widzenia trudno jest zdobyć się na jakiś większy optymizm.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#OlgaRewińska">Za niepokojące uznać należy ustalenie, że w zamierzeniach do 1990 r. zakłada się utrzymanie bazy turystycznej na tym samym poziomie, inaczej mówiąc zahamowanie procesu dekapitalizacji. Jest to oczywiście niezmiernie istotne, ale czy wystarczające? Obawiam się, że zahamowanie rozwoju bazy turystycznej może bardzo negatywnie rzutować na stan bazy w latach następnych. Zaległości, które powstaną w tej dziedzinie, mogą się okazać nie do odrobienia.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#OlgaRewińska">Więcej uwagi należy przywiązywać do rozwoju turystyki szkolnej. Zarówno szkoły, jak i rodzice nie są w stanie zapewnić korzystania przez młodzież z wycieczek organizowanych za pośrednictwem biur turystycznych. Sięga się więc najczęściej do innych środków, korzystając np. z autokarów pozostających w dyspozycji zakładów pracy, w których zatrudnieni są rodzice. Trzeba jednak zdawać sobie sprawę z tego, że to musi siłą rzeczy rzutować niekorzystnie na walory wychowawcze i turystyczne wycieczki. Turystyka dla młodzieży musi być po prostu tańsza niż dla osób dorosłych i zakładów pracy.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#OlgaRewińska">Jak kształtuje się obecnie struktura społeczna wyjeżdżających na wycieczki zagraniczne? Jakie wnioski wyciąga Główny Komitet Turystyki z analizy i z danych w tym zakresie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">O rozmiarach uczestnictwa w ruchu turystycznym decydują przede wszystkim trzy czynniki - baza lokalowa i żywieniowa, kadry oraz zaopatrzenie w sprzęt turystyczny. W jakim stopniu można liczyć na postęp w tych dziedzinach do 1990 r. Musimy zdawać sobie sprawę z tego, że bez przyznania określonych priorytetów nie można sensownie dyskutować o rozwoju turystyki.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Nie stać nas obecnie na wielki wysiłek inwestycyjny, należy więc przynajmniej skoncentrować się na modernizowaniu istniejącej bazy. Działalność Głównego Komitetu Turystyki muszą być wspierana przez organizacje społeczne np. przez organizacje spółdzielcze oraz związkowe. Jest przecież oczywiste, że organizacje te mają określone obowiązki wobec swoich członków, związane z zabezpieczeniem godziwych warunków turystyki i wypoczynku.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Z niepokojem przeczytałam w przedłożonym materiale co przewiduje się dla rozwoju turystyki ludności wiejskiej. Odnoszę wrażenie, że problem ten potraktowany został wręcz marginalnie w stosunku do istniejących w tej dziedzinie potrzeb i oczekiwań społecznych. Ludność wiejska stanowi ponad 40% ogółu ludności naszego kraju i jej uczestnictwo w wypoczynku i turystyce jest tak samo ważne, jak innych grup ludności. Warto w tym miejscu przypomnieć, te uchwała nr 47 Rady Ministrów w sprawie kształtowania warunków życia na wsi zawierała pewne postanowienia w kwestii rozwoju turystyki w środowisku wiejskim. Organizacja kółek rolniczych rozwinęła te postanowienia, przyjmując bardzo ambitny program i zamierzenia, uwzględniające zarówno rozwój bazy turystycznej na wsi, jak i zwiększenie uczestnictwa ludności wiejskiej w turystyce wyjazdowej, w tym także zagranicznej. Czyż nie jest jednak paradoksem, że sprawy te znalazły bez porównania większe odbicie w materiałach Krajowego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych niż w opracowaniu Głównego Komitetu Turystyki, które jest przecież gestorem tych spraw w skali całego kraju.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">W przedłożonych materiałach stwierdza się także, że rozwój turystyki zwiększać się będzie w miarę postępującej normalizacji życia w naszym kraju. Trzeba jednak z naciskiem podkreślić, że ustalone zamierzenia okażą się całkowicie nierealne bez zwiększonego zaangażowania społecznego. Potrzebna jest na tym odcinku lepsza koordynacja wysiłków. Istnieje też, jak sądzę, potrzeba usatysfakcjonowania ludzi, którzy są społecznie zaangażowani w rozwój turystyki. Chodzi tu przy tym nie o satysfakcję ekonomiczną, ale moralną. To jest postulat zarówno pod adresem organizacji turystycznych, jak i środków masowego przekazu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#KrystynaHosiawa">Dzieci wiejskie również chcą korzystać z atrakcyjnych form wypoczynku. Szczególnie dobrą okazją są ferie zimowe, w okresie letnim bowiem wiele dzieci pomaga w gospodarstwie. Niestety odnosi się wrażenie, że sprawa wypoczynku zimowego młodzieży wiejskiej jest całkowicie zaniedbana. Mówiąc o turystyce szkolnej musimy mieć na uwadze odpowiednie ceny usług turystycznych. Nie ulega bowiem wątpliwości, że wielu rodziców nie jest w stanie pokryć kosztów wypoczynku swoich dzieci.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#KrystynaHosiawa">Niepokoi mnie zagospodarowanie Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Od co najmniej kilkunastu lat nic się w tym atrakcyjnym regionie turystycznym nie robi, brak jest podstawowej bazy noclegowej i żywieniowej. Nierzadko wycieczki szkolne są zmuszane do nocowania w zwykłych stodołach. Potrzebne jest więc większe zaangażowanie inwestycyjne w tym regionie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#UrszulaPłażewska">W ostatnich latach liczba osób korzystających z wypoczynku zorganizowanego przez przedsiębiorstwa nie zwiększa się. Niektóre zakłady pracy dysponują stosunkowo skromnym funduszem socjalnym i mogą dofinansowywać urlop pracownika zaledwie raz na 2–3 lata.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#UrszulaPłażewska">Dziś słyszałam w porannym dzienniku, jak ogłaszano, że jedno z przedsiębiorstw turystycznych we Wrocławiu dysponuje wolnymi miejscami na turnusach wczasowych, których koszt wynosi 18 tys. zł za dwa tygodnie. Nie każdego stać na takie wczasy, nawet przy dopłacie przedsiębiorstwa. W tych warunkach liczba korzystających osób pracujących z wczasów będzie malała. Podobnie ma się sytuacja z wypoczynkiem dla dzieci i młodzieży. W naszym zakładzie wielu rodziców nie zgłaszało chęci wysyłania dziecka na wczasy zimowe, gdyż przekraczało to ich możliwości materialne. Organizowanie taniego wypoczynku dla ludzi pracujących oraz dla dzieci i młodzieży uznać należy za pierwszoplanowe zadanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#WacławAuleytner">Komisja Zdrowia i Kultury Fizycznej ubiegłej kadencji, a także i bieżącej walczyła o to, ażeby uznać turystykę za liczącą się gałąź gospodarki narodowej. W latach siedemdziesiątych nastąpił znaczny rozwój organizacji turystycznych oraz bazy. Wybudowano przy udziale kapitału zagranicznego wiele hoteli, które chyba w większości już są spłacone.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#WacławAuleytner">Dążymy do tego, ażeby turystyka spełniała określone funkcje społeczne i ażeby w jak najszerszym zakresie z wypoczynku i imprez turystycznych korzystali ludzie pracy, dzieci i młodzież. Mamy pewne osiągnięcia w tym zakresie. Obecnie jednak stajemy przed wieloma barierami, które hamują rozwój działalności turystycznej. Należą do nich: stagnacja w rozbudowie bazy materialnej, trudności zaopatrzeniowe, komunikacyjne itp. Jeżeli np. organizuje się wycieczkę przy użyciu autokaru zakładowego, to nie zawsze cel wycieczki jest właściwie wybrany, brak jest przewodnika, traci się walory wychowawcze całej imprezy.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#WacławAuleytner">Doprowadzić musimy do autentycznej aktywizacji działalności społecznej w turystyce.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#WacławAuleytner">Przedsiębiorstwa turystyczne, pracując w ramach reformy, muszą być samofinansujące. Baza turystyczna ulega poważnej dekapitalizacji, nie zawsze są środki na jej remonty i modernizację. Konieczne jest zastosowanie radykalnych działań, aby zahamować dekapitalizację bazy turystycznej, gdyż w przeciwnym przypadku może ona zupełnie zostać zniszczoną.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#WacławAuleytner">Modernizacja bazy turystycznej powinna objąć nie tylko obiekty służące turystyce wewnętrznej, ale również przeznaczone dla obsługi zagranicznych turystów, trzeba utrzymać światowy standard, jeżeli chcemy zarabiać dewizy na turystyce. Zdaniem wielu osób przyjeżdżających z zagranicy świadczymy usługi na nie najlepszym poziomie, a chcemy pobierać za nie ceny takie jak w innych krajach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#AndrzejKozłowski">Ruch zawodowy jest zainteresowany, ażeby ludzie pracy mieli możliwość dobrego wypoczynku w okresie urlopu i w czasie wolnym od pracy. Na finansowanie wypoczynku pracowniczego przeznacza się ok. 70% funduszu socjalnego. Podstawową bazę stanowią obiekty zakładowe oraz Funduszu Wczasów Pracowniczych.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#AndrzejKozłowski">Udział w wypoczynku zorganizowanym osób, których zarobki wynoszą ok. 4 tys. zł na 1 osobę w rodzinie, stale zmniejsza się. Trzeba brać pod uwagę, że poza kosztami skierowania na wczasy trzeba jeszcze pokryć koszty przejazdu, a także wziąć pewną kwotę na tradycyjne wydatki na wczasach. Przy obecnej trudnej sytuacji ekonomicznej część pracujących rezygnuje z organizowanych form wczasów.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#AndrzejKozłowski">Jak wynika z informacji, baza FWP w 80% jest wyeksploatowana. Zlokalizowana jest ona przede wszystkim w regionach górskich i nadmorskich. Inwestycje i remonty tej bazy prowadzi się w stopniu minimalnym. W tych warunkach nastąpi wytracanie dotychczasowej substancji. Wszystkie działania skoncentrować należy więc na możliwie najlepszym wykorzystaniu obiektów wczasowych. Konieczne jest np. bardziej racjonalne opracowywanie planów urlopów, ażeby nie były one skoncentrowane w okresie 2–3 miesięcy letnich. Musimy nauczyć ludzi inaczej patrzeć na wypoczynek zimowy. Zwiększać trzeba atrakcyjność wypoczynku urlopowego w okresach posezonowych.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#AndrzejKozłowski">Zakładowe ośrodki wypoczynkowe w większości przypadków wykorzystywane są od czerwca do połowy września. Te obiekty, które mogą temu służyć, powinny być wykorzystywane w okresach posezonowych na cele lecznictwa uzdrowiskowego i profilaktycznego.</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#AndrzejKozłowski">Dalsze podnoszenie cen za skierowania na wczasy może spowodować zmniejszenie udziału pracowników w zorganizowanym Wypoczynku. W wielu rodzinach rezygnuje się z wczasów. zwłaszcza jeżeli weźmiemy pod uwagę szybko wzrastające koszty utrzymania.</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#AndrzejKozłowski">Obecne zasady dokonywania odpisów i wykorzystywania funduszów socjalnych nie pozwalają na przeznaczenie właściwych środków na utrzymanie bazy wczasowej. na bieżące dokonywanie remontów.</u>
          <u xml:id="u-10.6" who="#AndrzejKozłowski">Podobno opracowuje się nowe przepisy dotyczące odpisów na rzecz funduszu socjalnego (ok. 4200 zł na 1 zatrudnionego) przy obecnym odpisie wynoszącym ok. 2700 zł. Mimo to fundusz socjalny nadal nie zapewni możliwości dokonywania remontów i modernizacji bazy wczasowej. Jeśli przedsiębiorstwo ma własny dom wczasowy. ośrodek kolonijny. klub pracowniczy i klub sportowy. to środki funduszu socjalnego nie starczą na należyte utrzymanie tych obiektów.</u>
          <u xml:id="u-10.7" who="#AndrzejKozłowski">Związki zawodowe domagać się będą. ażeby na problemy turystyki i organizacji wypoczynku dla ludzi pracy patrzeć przez pryzmat polityki socjalnej, a nie tylko pryzmat reformy gospodarczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#MarceliOfiarski">Z usług campingów korzystają ci, którzy chcą tanio. a zarazem w sposób bardziej urozmaicony zorganizować swój urlop. Jest to przeważnie młodzież oraz część niskouposażonych pracowników.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#MarceliOfiarski">Przy obecnej strukturze cen za campingi nie ma możliwości restytucji tej bazy. Konieczne jest zapewnienie spójności polityki społecznej z polityką fiskalną. Obecnie ponad połowę ceny, pobieranej za usługi campingowe. inkasuje fiskus i amortyzacja.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#MarceliOfiarski">Sądzę. że we wnioskach Głównego Komitetu Turystyki dotyczących preferencji dla rozwoju bazy campingowej. uwzględnione jest również doskonalenie polityki podatkowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#MarianKubicki">Ceny wczasów oferowanych przez organizacje turystyczne są istotnie wysokie i kształtują się na poziomie od 12 do 16 tys. zł. Trzeba sobie zdawać sprawę, że przy ustalaniu tego rodzaju cen musi być z konieczności brany pod uwagę pewien margines ryzyka, ponieważ nie wiadomo. co się może zdarzyć na przestrzeni 1985 r. Nie zapominajmy, że usługi te sprzedawane są dzisiaj, zaś sytuacja na rynku turystycznym może być za kilka miesięcy zupełnie inna.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#MarianKubicki">Jeżeli się słyszy częste narzekania na zbyt wysokie ceny świadczeń turystycznych, to należy uwzględnić również fakt, iż 32% każdej ceny obciążają rozliczenia z budżetem państwa. Nieprawdą jest także twierdzenie o wysokich zyskach organizacji turystycznych - z materiałów Głównego Komitetu Turystyki wynika, że przeciętny zysk osiągany w turystyce nie przekracza 5% (Orbis 8% ). Nie jest to więc zysk nadmierny, ale suma zaledwie zapewniająca przetrwanie i utrzymanie się na powierzchni; nie ma już mowy o zahamowaniu dekapitalizacji bazy, ani tym bardziej o jakiejkolwiek działalności inwestycyjnej.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#MarianKubicki">W zarysowanej sytuacji utrzymanie bazy turystycznej na obecnym poziomie do 1990 r. trzeba będzie uznać za prawdziwy sukces. Nie zmienia to jednak faktu, że w praktyce oznacza to poważne cofnięcie się zważywszy rosnące potrzeby społeczne w tej dziedzinie, o czym świadczą prognozy demograficzne.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#MarianKubicki">Wydaje się więc absolutnie niezbędne stworzenie możliwości podejmowania inwestycji w turystyce. W przeciwnym wypadku w 1990 r. znajdziemy się w sytuacji wybitnie złej.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#MarianKubicki">Znacznie większą wagę należy przywiązywać do problemów ochrony środowiska. Stopień degradacji środowiska naturalnego jest niezwykle niepokojący. Nie można liczyć na jakąkolwiek poprawę w tej dziedzinie, jeżeli nie zostaną przyznane na ten cel dodatkowe środki.</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#MarianKubicki">Chociaż przedstawiony obraz nie rysuje się optymistycznie, to jednak nie można zapomnieć o tym, że są pewne rezerwy, które mogą być w nadchodzącym pięcioleciu wykorzystywane i wpłynąć na poprawę sytuacji w turystyce. Wymienić tu m.in, trzeba właściwą organizację wakacji dla dzieci i młodzieży, z punktu widzenia odpowiedniego rozkładu tych wakacji w czasie. Zapewniłoby to niewątpliwie dużo bardziej racjonalne wykorzystanie bazy turystycznej.</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#MarianKubicki">Rezerwy tkwią także w szerszym niż dotychczas wykorzystaniu prywatnych kwater i pensjonatów. Można bez obaw przyjąć, że jeśli stworzone zostałyby pewne preferencje, to znaleźliby się ludzie, którzy chętnie zainwestowaliby w poprawę standardu kwater prywatnych, a także w budowę małych pensjonatów. Rynek kwater prywatnych wymaga określonych uregulowań. Optując za rozwojem sieci kwater prywatnych i pensjonatów nie można dopuścić do tego, aby rozwój ten był żywiołowy i pozostawał poza wszelką kontrolą.</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#MarianKubicki">Kolejna sprawa to zatrudnienie sezonowe, szczególnie osób pozostających na emeryturze. Mogłoby to znacznie poprawić jakość obsługi turystycznej w okresach wzmożonego ruchu turystycznego. Nie da się jednak zwiększyć zatrudnienia sezonowego w obecnych warunkach skoro obciążone jest ono odpisami na PFAZ. Potrzebne są więc i w tej sprawie odpowiednie regulacje.</u>
          <u xml:id="u-12.8" who="#MarianKubicki">Gospodarka turystyczna jest ważnym fragmentem polityki społecznej. Tymczasem dzisiaj organizacje turystyczne są traktowane tak, jak każdy inny wielki zakład pracy funkcjonujący w warunkach reformy gospodarczej. Chodzi więc o to, aby spojrzeć na problemy rozwoju turystyki nie tylko z punktu widzenia potrzeb reformy gospodarczej, ale także z punktu widzenia istotnych postulatów polityki socjalnej państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#AndrzejSzułdżyński">Sytuacja finansowa organizacji turystycznych jest fatalna. Niską rentowność przedsiębiorstw turystycznych pogłębiła ostatnio zmiana systemu podatkowego (przejście z podatku progresywnego na liniowy), która doprowadziła do zwiększenia masy podatkowej o 100% w porównaniu do okresu poprzedniego.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#AndrzejSzułdżyński">W istniejącej sytuacji niemożliwe są praktycznie jakiekolwiek zabiegi modernizacyjne i rewaloryzacyjne obiektów turystycznych. Nie można wszakże zapominać, że poważną część sieci hotelowej stanowi substancja zabytkowa, której nie wolno nam zmarnować. Każde opóźnienie, nawet o rok, może doprowadzić nie tylko do podrożenia kosztów rewaloryzacji, ale nawet ją uniemożliwić. Koszty rewaloryzacji są bardzo znaczne. O ile dla przykładu koszt jednego miejsca w nowo budowanym hotelu z importu kształtuje się na poziomie 4 mln zł za jedno miejsce, o tyle koszt rewaloryzacji wynosi 12 mln zł za jedno miejsce. Jeżeli nawet uznać, że w kosztach tych w 20% partycypuje fundusz konserwatorski, to Jednak pozostałość jest na tyle duża, że przekracza możliwości finansowe przedsiębiorstwa (taka jest np. sytuacja „Bristolu”).</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#AndrzejSzułdżyński">Prosiłbym o poparcie postulatów zawartych w materiałach Głównego Komitetu Turystyki zmierzających do poprawy sytuacji finansowej przedsiębiorstw turystycznych poprzez preferencje w podatku dochodowym, czy zezwolenia na przeznaczanie przynajmniej części amortyzacji przedsiębiorstwom, które prowadzą działalność inwestycyjną lub modernizacyjną.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#AndrzejSzułdżyński">Niepokojąca jest także sytuacja w dziedzinie turystyki zagranicznej. Właściwy poziom tej turystyki, to nie tylko problem odpowiednich inwestycji i kadry pracowników, ale także właściwego wyposażenia obiektów turystycznych w artykuły i środki żywnościowe, które są deficytowe na rynku i są objęte reglamentacją. Rzutuje to bowiem w istotnym stopniu na standard i jakość oferty turystycznej. Tymczasem przedsiębiorstwa turystyczne otrzymały w 1984 r. o 40% niższe przydziały żywnościowe niż w 1985 r., chociaż ruch turystyczny w tym okresie wzrósł o 30% 1 zwiększył się potencjał bazy. Są to okoliczności, które nie mogą sprzyjać odbudowie zagranicznej turystyki w Polsce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#HenrykRafalski">Dyskutując nad problemami turystyki nasza komisja zawsze zwracała uwagę na konieczność utrzymania swoistej równowagi pomiędzy „urynkowieniem” turystyki, co było następstwem wprowadzania w życie mechanizmów reformy gospodarczej a socjalnymi aspektami rozwoju bazy turystycznej, co z kolei wynikało z ważnych i niekwestionowanych postulatów polityki społecznej państwa.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#HenrykRafalski">Mówiąc o turystyce w latach 1983–1984 podkreślaliśmy wiele plusów wynikających z reformy gospodarczej. Dzisiaj bardzo wyraźnie usłyszeliśmy, jakie są cienie istniejącej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#HenrykRafalski">Przeprowadzona dyskusja jednoznacznie świadczy o tym, jak bardzo ważne jest to, aby nie utracić z pola widzenia istotnych elementów polityki społecznej państwa związanej z rozwojem turystyki.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#HenrykRafalski">Od tej właśnie strony powinniśmy spojrzeć na wspomnianą wyżej równowagę. Opowiadam się za kierunkiem rozbudowy spożycia społecznego w tej dziedzinie, bo to przecież decyduje, w przeważającym stopniu, o stanie bazy i perspektywach na przyszłość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#JanPawlak">Raport o stanie turystyki opracowany był w 1981 r. na podstawie stanu i wiedzy, jaką w ówczesnym okresie posiadaliśmy. Był on niesłychanie krytyczny i uwzględniał skutki zjawisk kryzysowych. Ten dokument Jest nadal aktualny.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#JanPawlak">Podkreślić należy ogromny wysiłek zarówno Głównego Komitetu Turystyki, wszystkich podległych mu organizacji gospodarczych, jak również organizacji społecznych na rzecz zwiększenia udziału społeczeństwa w ruchu turystycznym.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#JanPawlak">W 1984 r. nie odnotowujemy jednak większego wzrostu udziału ludzi pracy w tym wypoczynku, w stosunku do 1983 r. Rok bieżący koncentrował się będzie na utrzymaniu uzyskanego postępu.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#JanPawlak">W materiałach i w dyskusji podkreślano konieczność zwiększenia wysiłków na rzecz odbudowy bazy turystycznej. Na przestrzeni ostatnich lat oddano do użytku kilka nowych hoteli, ale mimo to ogólna liczba miejsc noclegowych zmniejszyła się. Dotyczy to szczególnie kwater prywatnych. Wielu wynajmujących te kwatery zrezygnowało ze świadczenia usług z chwilą scentralizowania organizacji wynajmu kwater, inni odstąpili od umowy wskutek zmiany warunków rodzinnych, trudności materialnych w utrzymaniu bazy na właściwym poziomie.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#JanPawlak">Chciałbym podkreślić, że doceniamy rolę i znaczenie organizacji społecznych w ruchu turystycznym. Organizacje te wyszły i tak „obronną ręką” wobec zjawisk kryzysowych. Biorą one czynny udział w opracowywaniu programów działania w dziedzinie turystyki i polityki perspektywicznej w tej dziedzinie. Staramy się pomagać materialnie organizacjom społecznym, chociaż Zdajemy sobie sprawę, że pomoc ta nie jest wystarczająca i nie zaspokaja wszystkich potrzeb.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#JanPawlak">Reforma gospodarcza uznała organizacje turystyczne za samodzielne podmioty, turystyka stała się samofinansująca. Wzrasta rola samorządu terenowego i związków zawodowych. W dalszym jednak ciągu toczymy bój o przyznanie turystyce właściwego, miejsca w życiu społeczno-gospodarczym kraju. Niektóre sprawy udaje nam się załatwić, Inne - niestety - nie.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#JanPawlak">W Polsce mamy obecnie 56 prywatnych biur podróży, są one przeważnie 1–2-osobowe. Nie są to usługi o znaczących rozmiarach, jeżeli weźmiemy pod uwagę, że na 20 mln usług świadczonych w ub.r., 120 tysięcy świadczyły przedsiębiorstwa prywatne. Nie zagrażają one wobec tego istnieniu przedsiębiorstw uspołecznionych, chociaż obserwujemy niektóre zjawiska negatywne, jak np. podbijanie cen. Wyolbrzymianie jednak problemu przedsiębiorstw prywatnych nie ma uzasadnienia.</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#JanPawlak">Usługi wczasowe świadczone przez zakłady pracy oraz FWP nie są opodatkowane. Rygory podatkowe wpływają na podwyższenie cen skierowań kupowanych w przedsiębiorstwach turystycznych. Trzeba jednak zwrócić uwagę, że niektóre zakłady pracy zbyt łatwo wydają pieniądze społeczne. Zakupują drogie skierowania w przedsiębiorstwach turystycznych. Pracownik płaci 1/3 ceny tego skierowania, resztę pokrywa się z funduszu socjalnego. Nie oznacza to, że tak powinno być.</u>
          <u xml:id="u-15.8" who="#JanPawlak">Rzeczywiście podatki wpływają na podniesienie cen usług turystycznych. Nie walczyłbym jednak o turystów, którzy odpoczywają w hotelach „Orbisu”. Te 33 tys., które płacą za skierowanie, to tylko znikoma część wydatków, które ponoszą w bufetach holetowych i zakładach gastronomicznych. Jest to naturalnie wąska grupa społeczna, którą na to stać. Nasza troska musi koncentrować się przede wszystkim na ochronie interesów ludzi pracy, dzieci, młodzieży i emerytów.</u>
          <u xml:id="u-15.9" who="#JanPawlak">Chciałbym też zwrócić uwagę, że wśród osób wyjeżdżających do krajów kapitalistycznych, a tacy turyści muszą mieć własne środki dewizowe, znaczącą część stanowią emeryci.</u>
          <u xml:id="u-15.10" who="#JanPawlak">Zaprezentowany komisji na dzisiejszym posiedzeniu program rozwoju turystyki stanowi studium przedplanistyczne, nad którym będą dopiero trwały dalsze prace. Dziękujemy za zgłoszone w toku dyskusji uwagi i opinie. Wykorzystamy je, jak również uwagi organizacji społecznych i turystycznych. Ostatnio np. spotkaliśmy się z przedstawicielami Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych. Udało się nam poczynić wiele uzgodnień w sprawie udziału związków zawodowych w organizowaniu turystyki socjalnej.</u>
          <u xml:id="u-15.11" who="#JanPawlak">Dyrektor GKT Lucjan Niemczewski: Większość przedsiębiorstw turystycznych ma własne brygady remontowo-budowlane. Nowo organizujące się przedsiębiorstwa mają możliwość powoływania takich brygad. Trzeba jednak podkreślić, że jest to potencjał wielobranżowy, nie zawsze w pełni wykorzystany przez przedsiębiorstwo. Brygady te świadczą usługi na zewnątrz, np. w PTTK brygada taka wykonuje 55-60% usług na rzecz jednostek obcych. Przy obecnej zdecentralizowanej gospodarce brygady te zabiegają o zlecenia z zewnątrz. Ponadto bardzo trudno.jest utrzymać planowane zatrudnienie w tych brygadach. Ogromne zapotrzebowanie na robotników tych specjalności zgłasza budownictwo i firmy prywatne. W świetle obowiązujących przepisów przedsiębiorstwa mogą korzystać z usług rzemiosła i spółdzielczości. Toteż wiele remontów zlecamy spółdzielniom i przedsiębiorstwom rzemieślniczym.</u>
          <u xml:id="u-15.12" who="#JanPawlak">Udzielamy pomocy finansowej przedsiębiorstwom, które organizują własne brygady, kredyty te przeznaczane są przede wszystkim na zakup narzędzi i sprzętu.</u>
          <u xml:id="u-15.13" who="#JanPawlak">Wykorzystanie środków Centralnego Funduszu Turystyki i Wypoczynku wpłynęło w sposób zasadniczy na skrócenie frontu inwestycyjnego. Obecnie prowadzimy 270 inwestycji, obserwujemy mniejsze zamrożenie środków inwestycyjnych.</u>
          <u xml:id="u-15.14" who="#JanPawlak">Zwiększamy procentowy udział kredytu udzielanego z Centralnego Funduszu Turystyki i Wypoczynku, co stwarza nam w przyszłości możliwość odtwarzania tych środków. Są to kredyty długoterminowe udzielane na okres przynajmniej 15 lat. Taka polityka wykorzystywania środków CFTIW pozwoliła np. na to, że remont hotelu „Bristol” może być dokonywany ze środków właśnie tego funduszu.</u>
          <u xml:id="u-15.15" who="#JanPawlak">Oceny Najwyższej Izby Kontroli dotyczące nieprawidłowości w wykorzystaniu środków CFTiW szczegółowo rozważyliśmy, zakwestionowane pozycje zostały zwrócone.</u>
          <u xml:id="u-15.16" who="#JanPawlak">Dyrektor w GKT Marek Piekutowski: Zdajemy sobie sprawę, że turystyka młodzieżowa spełnia istotne zadania wychowawcze i zdrowotne. Opracowane zostały główne kierunki działania w zakresie rozwoju tej turystyki. Powołana też została resortowa komisja do opracowania perspektywicznego programu rozwoju działalności turystycznej.</u>
          <u xml:id="u-15.17" who="#JanPawlak">Zgadzam, się z posłem B. Koziej-Żukową, że konieczne jest rozwijanie turystyki z myślą o jej funkcjach wychowawczych i że w tyra celu konieczne jest inwestowanie w bazę. Rozumieją to nasze organizacje młodzieżowe, które przeznaczają na ten cel znaczne środki z funduszu akcji socjalnej młodzieży. Rozumieją to także organizacje wiejskie, które wiele wysiłku wkładają w rozwijanie turystyki wśród mieszkańców wsi, a zwłaszcza wśród młodzieży wiejskiej.</u>
          <u xml:id="u-15.18" who="#JanPawlak">Coraz większy zasięg zyskuje także przekonanie o wyższości turystyki kwalifikowanej nad klasycznymi wycieczkami autokarowymi. Pozwala ona bowiem znacznie wnikliwiej poznać kraj i jego rzeczywisty kształt. Przekonanie to zdobyło już sobie także prawo obywatelstwa w Ministerstwie Oświaty i Wychowania. Dążymy zatem do tego, aby młodzież szkolna rozpoczynała od poznania własnego regionu, a nie wożona była autokarami z jednego krańca Polski w drugi.</u>
          <u xml:id="u-15.19" who="#JanPawlak">Poseł S. Dziedzic mówił w swoim wystąpieniu o możliwości bezdewizowej wymiany grup młodzieży z krajami zachodnimi. Kiedyś wymiana ta była szeroko rozwinięta, ostatnio jednak mamy z nią trudności, gdyż jest ona możliwa tylko w formach nieekwiwalentnych. Koszt pobytu naszego dziecka na zachodzie przy wykorzystaniu schronisk młodzieżowych wynosi od 20 do 25 dolarów dziennie, a tymczasem koszt pobytu dziecka z tamtych krajów w Polsce kształtuje się na poziomie 1000 zł dziennie. Nic więc dziwnego, że tamtejsze towarzystwa nie są zainteresowane wymianą licznych grup młodzieży. Sytuacja taka jest wynikiem faktu, te nasza sieć schronisk młodzieżowych jest na różne sposoby dotowana przez rząd. Polskie Towarzystwo Schronisk Młodzieżowych mimo to stara się zorganizować taką wymianę w jak najszerszym zakresie. Trudności wynikają m.in, z tego, że baza PTSM jest rozmieszczona w kraju bardzo nierównomiernie i np. w Warszawie jest z nią zdecydowanie źle. Tymczasem grupy zagraniczne z oczywistych względów zainteresowane są pobytem w stolicy odwiedzanego kraju.</u>
          <u xml:id="u-15.20" who="#JanPawlak">Dla turysty krajowego baza PTSM uzupełniana jest przez studenckie bazy turystyczne, różnego rodzaju chatki studenckie itp. Grupy, które przyjeżdżają do nas w ramach wymiany, wymagają jednak lepszych warunków.</u>
          <u xml:id="u-15.21" who="#JanPawlak">Staramy się w miarę możliwości deglomerować ruch turystyczny, kierować go do regionów mniej uczęszczanych, a równie pięknych.</u>
          <u xml:id="u-15.22" who="#JanPawlak">Dążymy również do rozwoju turystyki wiejskiej. Od 1982 r. nastąpiła w tym zakresie wyraźna poprawa m.in, dzięki działalności Krajowego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych. Istotnie nie wspominaliśmy o pracy tego związku w materiałach wymieniając go z nazwy, ale napisaliśmy o dużych zasługach organizacji specjalistycznych rolników, przez co należy rozumieć głównie Krajowy Związek Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych. Związek ten zawarł bardzo interesujące porozumienie z Polskim Towarzystwem Turystyczno-Krajoznawczym, na mocy którego w obręb ruchu turystycznego zostały włączone koła gospodyń wiejskich, a więc w sumie kilkusettysięczna grupa mieszkańców wsi. Bardzo dobrze układa się nam też współpraca z nowym partnerem jakim jest Związek Młodzieży Wiejskiej. Dzięki jego działaniu turystyka młodzieży wiejskiej rozwija się w tempie geometrycznym, ale wciąż chodzi tu o stosunkowo niewielką skalę, rzędu kilkudziesięciu tysięcy młodych ludzi rocznie.</u>
          <u xml:id="u-15.23" who="#JanPawlak">Przewodniczący Głównego komitetu Turystyki Jan Cisowski: Materiał, który przedstawiliśmy dzisiaj ma charakter studium przedplanistycznego przed opracowaniem ostatecznej formy planu pięcioletniego, Dzisiejsza dyskusja pomoże nam go lepiej i trafniej sformułować.</u>
          <u xml:id="u-15.24" who="#JanPawlak">W pełni zgadzam się z tezą o potrzebie głębszego spojrzenia na turystykę, jako na formę wychowania społeczeństwa. Obywatele naszego kraju dzięki turystyce czują głębszy związek z ziemią ojczystą.</u>
          <u xml:id="u-15.25" who="#JanPawlak">Mamy za sobą jeden z najtrudniejszych dla turystyki okresów w dziejach Polski Ludowej.</u>
          <u xml:id="u-15.26" who="#JanPawlak">Na turystyce najgłębiej odbił się spadek poziomu życia polskich rodzin. Już sama zapowiedź tegorocznej podwyżki cen spowodowała, że obecnie obłożenie bazy turystycznej nie jest pełne, gdyż coraz większa grupa rodzin z ołówkiem w ręku dochodzi do wniosku, że wyjazd byłby luksusem, z którego trzeba zrezygnować. Wyższe ceny żywności nie powodują spadku popytu na żywność, lecz na dobra wyższego rzędu, W rezultacie baza turystyczna świeci pustkami, gdyż rodzin nie stać na wyjazdy.</u>
          <u xml:id="u-15.27" who="#JanPawlak">Poseł B. Koziej-Żukowa w Swoim wystąpieniu poruszyła sprawy turystyki zagranicznej. Obecne tempo wzrostu turystyki przyjazdowej z Zachodu jest bardzo wysokie i w 1984 r. zwiększyło się w porównaniu do roku poprzedniego o 25% . Utrzymuje się stały wzrost przyjazdów z RFN, a także z Anglii, Francji, Holandii, Szwecji i Danii. Powoduje to, że coraz większe środki możemy przeznaczyć na nasze wyjazdy zagraniczne i na spłaty kredytów zaciągniętych na rozbudowę naszej bazy. Niestety nie można jednak liczyć na wznowienie sprzedaży dewiz obywatelom na cele finansowania ich wyjazdów na Zachód.</u>
          <u xml:id="u-15.28" who="#JanPawlak">Na podstawie badań, które przeprowadziliśmy na temat naszej spółki w Kolonii, oferowane przez nasz kraj usługi turystyczne są przez naszych partnerów bardzo wysoko oceniane pod względem jakości. Głosy krytyczne, jakie, słyszy się w naszym kraju pochodzą nie tyle od organizatorów turystów zagranicznych, co od naszych publicystów, którym marzy się stworzenie w Polsce turystycznego Eldorado dla grubych ryb z Zachodu. Tymczasem istota problemu nie polega na tym, czy są w Polsce hotele najwyższej klasy, ale na tym, aby turysta przyjeżdżający z zagranicy otrzymywał dokładnie to, za co zapłacił i co oferowano mu przed wyjazdem, piątego zamiast bujać w obłokach lepiej z żelazną konsekwencją przestrzegać zasady: nie obiecuj za dużo, a z tego co obiecałeś wywiązuj się w pełni.</u>
          <u xml:id="u-15.29" who="#JanPawlak">Rozwijająca się turystyka z Zachodu pozwala nam na terminowe spłacanie kredytów zaciągniętych na rozwój naszej bazy turystycznej i pozwala myśleć o przygotowaniu pewnych nowych inwestycji w tym zakresie. Kończą się obecnie nasze rozmowy z Klubem Paryskim, co rokuje pewne nadzieje na otwarcie w najbliższym czasie nowych linii kredytowych. W tej sytuacji otrzymaliśmy wstępną zgodę rządu na pod jęcie wstępnych rozmów w sprawie finansowania przez partnerów zachodnich rozwoju bazy turystycznej. Chodzi o to, aby być przygotowanym w momencie, gdy otworzenie takich linii kredytowych okaże się możliwe.</u>
          <u xml:id="u-15.30" who="#JanPawlak">Obecnie z każdego dolara zarobionego na turystyce musimy połowę odprowadzić do skarbu państwa, a resztę możemy wykorzystać na turystykę. Jednak po zapłaceniu rat od zaciągniętych kredytów i pokryciu wydatków niezbędnych dla utrzymania hoteli na poziomie umożliwiającym pozostawanie ich w wielkich światowych sieciach hotelowych niewiele zostaje. Dlatego nadal wyjazd na Zachód będzie możliwy tylko dla osób dysponujących własnymi środkami dewizowymi oraz dla pracowników tych branż przemysłowych, które eksportują na Zachód i posiadają środki dewizowe w ramach odpisów: dla górników, dla rolników produkujących na eksport itp, Ostatnio np. Centrala Handlu Zagranicznego „Interpregro” otrzymała zezwolenie na organizowanie wyjazdów zagranicznych dla producentów eksportowanej żywności. Chcemy również stworzyć jak najkorzystniejsze warunki dla rozwoju wymiany bezdewizowej, W 1985 r. poważnemu ograniczeniu ulegną również wyjazdy do krajów socjalistycznych? przeznaczone na ten cel środki dewizowe zmniejszą się o 25% , głównie jeśli chodzi o Węgry i Rumunię. Podjęto więc decyzję, aby oferta ta w pierwszej kolejności trafiała do zakładów pracy, do organizacji społecznych oraz związkowych i aby przedsiębiorstwa wyjazdy te mogły dzielić sprawiedliwie między swych pracowników, co pozwoliłoby ograniczyć skalę wyjazdów spekulacyjnych. Zdaję sobie sprawę z tego, że rozwiązanie to będzie krytykowane, ale uważamy, że jest to wybór mniejszego zła.</u>
          <u xml:id="u-15.31" who="#JanPawlak">Poseł B. Kapitan niezbyt trafnie zestawił ze sobą dwie sprawy: zezwoleń na prowadzenie prywatnych biur turystycznych oraz zezwolenia dla Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej na organizowanie wyjazdów zagranicznych. Biura turystyczne mają zezwolenie wyłącznie na działalność w kraju, a turystyka zagraniczna objęta jest monopolem państwowym. TPPR jest organizacją społeczną i doskonale zna zasady ubiegania się o prawo organizowania wyjazdów zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-15.32" who="#JanPawlak">Poseł K. Hosiawa mówiła o problemach turystyki w Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Temat ten podejmujemy jako nasze zadanie resortowe, musimy jednak zacząć od działań organizacyjnych zmierzających do połączenia wysiłków wojewodów na tym terenie: uporządkować szlaki turystyczne, poprawić informacje. Rozbudowa bazy kubaturowej będzie mogła być realizowana dopiero w dalszym terminie.</u>
          <u xml:id="u-15.33" who="#JanPawlak">Zgadzam się z posłem W. Auleytnerem, że powinniśmy starać się wyjść poza model turystyki autokarowej. Mogę się tylko pocieszać, że spotykamy się z coraz większym zrozumieniem w tym zakresie wśród organizatorów wyjazdów.</u>
          <u xml:id="u-15.34" who="#JanPawlak">Obywatel A. Kozłowski mówił o współpracy naszego resortu z Ogólnopolskim Porozumieniem Związków Zawodowych. Z naszej strony muszę powiedzieć, że współpracę tę oceniamy bardzo wysoko i układa się ona dobrze. Związki zawodowe są dla nas bardzo ważnym partnerem, gdyż właśnie w zakładach pracy zapadają obecnie najbardziej znaczące decyzje dotyczące wykorzystania środków i sposobu rozwijania bazy zakładowej. Dlatego cieszy nas, że w zasadniczych kwestiach nasze poglądy zgodne są z poglądami związkowców.</u>
          <u xml:id="u-15.35" who="#JanPawlak">Na 55 tys. zatrudnionych w turystyce, ok. 20% stanowią pracownicy ze znajomością języków obcych. W ostatnich latach liczby te uległy pewnej zmianie ze względu na spadek zagranicznego ruchu turystycznego zarówno przyjazdowego, jak i wyjazdowego, co spowodowało odpływ części kadr do innych branż. Ostatnio jednak sytuacja uległa poprawień Ośrodki doskonalenia kadr prowadzą bardzo aktywną działalność w kierunku, zwiększenia liczby osób dysponujących znajomością języków obcych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#BolesławKapitan">Mam pewne sprostowanie do wystąpienia przewodniczącego J. Cisowskiego. Nieprawdą jest mianowicie, że wyłącznie państwo jest gestorem turystyki zagranicznej. Działają bowiem od wielu lat niepaństwowe biura turystyki zagranicznej takie, jak: Almatur, Juwentur, czy Gromada.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#BolesławKapitan">Przewodniczący GKT Jan Cisowski: To był jedynie pewien skrót myślowy. Organizacje społeczne prowadzące działalność turystyczną podlegają jednak innym zasadom niż typowe organizacje turystyczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#JózefRóżański">Problemy poruszone w naszej dzisiejszej dyskusji mają ogromną rangę. Konieczne jest zwrócenie uwagi szerszej opinii społecznej w naszym kraju na zagadnienia dotyczące stanu i perspektyw rozwoju turystyki. Wnioski i postulaty wynikające z dyskusji zostaną zawarte w opinii naszej komisji.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#JózefRóżański">Na zakończenie Chciałbym wyrazić zdziwienie, że pomimo ogromnej rangi społecznej zagadnień będących przedmiotem naszego dzisiejszego posiedzenia obradom przysłuchiwali się jedynie przedstawiciele PAP i „Kuriera Polskiego”. Co więc powiedzieć o zainteresowaniu środków masowego przekazu tymi zagadnieniami?</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#JózefRóżański">W kolejnym punkcie obrad komisja przyjęła opinię skierowaną do prezesa Rady Ministrów w sprawie stanu i prognozy rozwoju kultury fizycznej do 1995 r.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>