text_structure.xml
55.3 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#AdamZieliński">Dnia 7 października 1981 r. Komisja Spraw Wewnętrznych i Wymiaru Sprawiedliwości, obradująca pod przewodnictwem posła Zygmunta Surowca (ZSL), rozpatrzyła:</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#AdamZieliński">- informację Ministerstwa Spraw Wewnętrznych o aktualnych zadaniach resortu.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#AdamZieliński">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele: Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z wiceministrem Adamem Krzysztoporskim, Ministerstwa Sprawiedliwości z wiceministrem Tadeuszem Skórą oraz Najwyższej Izby Kontroli i Ministerstwa Finansów.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#AdamZieliński">Informację o aktualnych zadaniach resortu przedstawił wiceminister spraw wewnętrznych Adam Krzysztoporski. Mówca stwierdził, że zadania resortu wynikają ze skomplikowanej sytuacji w kraju i za granicą. Jest ona wykorzystywana przez kraje zachodnie do rozgrywania strategii globalnej. Nie możemy łudzić się - stwierdził mówca - że krajom tym - poza nielicznymi altruistami - zależy na wyprowadzeniu nas z kryzysu ekonomicznego. Destabilizacja Polski służy rozbijaniu systemu socjalistycznego. W realizacji tego strategicznego planu odnotowujemy następujące fakty: rząd USA powołał specjalny sztab koordynacyjny, z udziałem CIA, do działań dla wykorzystania sytuacji PRL; specjaliści z Komitetu Politycznego NATO przejęli koordynację działań wywiadowczo-dywersyjnych wobec Polski i innych krajów socjalistycznych. Odnotowywany jest wzrost o 40% w stosunku do roku ubiegłego liczby prób werbunków naszych obywateli do działań wywiadowczych w kraju i za granicą. Wzrosły (także o 40%) penetracje polskich i radzieckich jednostek wojskowych polegające na rozpoznawaniu ćwiczeń, zmian w uzbrojeniu, rozmieszczeniu i ruchach wojsk oraz pracy środków łączności wojskowej; zwiększyły się trzykrotnie przyjazdy dziennikarzy z krajów kapitalistycznych, wśród których rozpoznano współpracowników służb specjalnych; nasiliło się zjawisko destrukcyjnych oddziaływań na pracowników polskich placówek i Polaków za granicą; zachodni dyplomaci - głownie pracownicy wywiadu - przejawiają dużą aktywność w utrzymywaniu regularnych kontaktów z opozycją i działaczami „Solidarności” znanymi z ekstremistycznych postaw; wzrasta pomoc finansowa, techniczna i organizacyjno-inspiracyjna ośrodków wywiadowczych i antykomunistycznych dla środowisk dysydenckich w kraju, zwłaszcza w zakresie zaopatrzenia w sprzęt poligraficzny, radiowy, telewizyjny i filmowy; ośrodki zagraniczne dążą także do stymulowania i kontrolowania międzynarodowych kontaktów NSZZ „Solidarność” oraz wspierają różne inicjatywy związku w tym zakresie.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#AdamZieliński">W rozwoju sytuacji wewnętrznej kraju resort odnotował dalsze pogłębianie się szeregu niekorzystnych zjawisk, na które nakładają się nowe, niebezpieczne z punktu widzenia problematyki ładu i porządku. Budzi niepokój przebieg zjazdu „Solidarności”. Nastąpił gwałtowny wzrost w łonie „Solidarności” tendencji do nasilenia walki politycznej, prób przejmowania władzy w państwie i zmiany jego ustroju socjalistycznego. Czytelność tych zamierzeń jest tym bardziej oczywista, że kierownictwo „Solidarności” ostentacyjnie uchyla się od współpracy z rządem na polu działań nieodzownych do wyprowadzenia kraju z kryzysu gospodarczego.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#AdamZieliński">Na tym tle wzrasta zagrożenie związane z działalnością przeciwników politycznych socjalizmu. Członkowie ugrupowań antysocjalistycznych nie rezygnują z osiągnięcia zakładanych celów. Rozwiązanie się KSS-KOR jest wyłącznie manewrem taktycznym, który ma umożliwić działaczom tej grupy swobodne funkcjonowanie w ramach NSZZ „Solidarność”. Zaobserwowano wzrost aktywności KPN, która usiłuje rozbudowywać swoje struktury w rożnych środowiskach a zwłaszcza wśród klasy robotniczej.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#AdamZieliński">Aktywiści grup antysocjalistycznych, wspólnie z ekstremistycznymi działaczami „Solidarności”, manipulują masami członkowskimi w związku, dążąc do tworzenia na bazie „Solidarności” rożnego rodzaju partii politycznych. Nasilają także swoje oddziaływanie na środowiska młodzieży, zwłaszcza studenckiej, chcąc zdominować Niezależne Zrzeszenie Studentów i rozbudować nielegalne komitety obrony więzionych za przekonania.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#AdamZieliński">Sytuacja ekonomiczna jest niezwykle ciężka. Narastają trudności rynkowe obejmujące coraz szerszym zakresem sferę podstawowych artykułów codziennego spożycia. Na tym tle dochodzi do napięć społecznych i różnego typu akcji protestacyjnych. M.in. ostatnio w Sochaczewie doszło do strajku głodowego zorganizowanego na znak protestu przeciwko złemu zaopatrzeniu. Z tego samego powodu podjęto szereg akcji strajkowych w innych miastach, m.in. w Świdniku, Łodzi, Skierniewicach, Katowicach, Wałbrzychu, Tarnowie, Radomiu, Gdańsku i Białymstoku.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#AdamZieliński">Trwa nacisk na ograniczenie, a nawet eliminowanie sektora socjalistycznego na wsi. Wyrazem tego są przypadki samowolnego zajmowania ziemi stanowiącej własność PGR, SKR i RSP, które szczególnie ostry charakter miały w województwach: bydgoskim, przemyskim, słupskim i zielonogórskim. Wymuszone zrównanie zaopatrzenia w pasze obu sektorów rolnictwa jest jednym z czynników odnotowanego znacznego spadku pogłowia trzody chlewnej w rolnictwie uspołecznionym.</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#AdamZieliński">Potęguje się zjawisko destrukcyjnych nacisków na administrację państwową i gospodarczą. Obiektami szczególnie ostrych nacisków są ostatnio dyrektorzy przedsiębiorstw i instytucji nie poddających się presji „Solidarności” i realizujący polecenia władz. Przykładem może być spowodowanie rezygnacji ze stanowiska dyrektora Rzeszowskich Zakładów Graficznych i referendum w Hucie „Katowice” zmierzające do usunięcia ze stanowiska dyrektora tego kombinatu.</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#AdamZieliński">W tych warunkach narastają zjawiska marnotrawstwa i niegospodarności wynikające z braku dyscypliny, osłabienia roli dozoru technicznego i administracyjnego itp. W ciągu 8 miesięcy br. ujawniono ok. 340 takich faktów. Jednocześnie odnotowano 34 przypadki świadomego działania na szkodę gospodarki narodowej, polegającego głównie na fizycznym uszkadzaniu maszyn i urządzeń. W tym samym okresie miało miejsce 629 pożarów w zakładach przemysłowych. Spowodowane nimi straty przekraczają sumę 1 mld złotych.</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#AdamZieliński">Niektóre z nich - co stwierdzono w toku postępowań karnych - były wynikiem celowych podpaleń.</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#AdamZieliński">Pomimo wzmożonych działań rozpoznawczych i profilaktyczno-represyjnych prowadzonych przez Milicję Obywatelską przy wsparciu wojska polskiego nadal wzrasta zagrożenie przestępczością kryminalną. Pogarsza się stan ładu i porządku publicznego. W okresie od stycznia do sierpnia br., w porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego, liczba wszczętych postępowań o napady rabunkowe, wymuszenia i kradzieże rozbójnicze wzrosła o ponad 89%, przy równoczesnym spadku wykrywalności sprawców o 13%. Towarzyszył temu wzrost ciężaru gatunkowego omawianych przestępstw oraz nasilająca się eskalacja bezwzględności i okrucieństwa sprawców. Po raz pierwszy od kilku lat wzrosła - z 76 do 163 - liczba napadów na mieszkania prywatne, stanowiących najgroźniejszą formę planowanej i zorganizowanej działalności bandyckiej. Liczba napadów z bronią w ręku wzrosła z 6 do 13 przypadków. W omawianym okresie liczba zabójstw zmniejszyła się o 17 przypadków, ale równocześnie wystąpiły niekorzystne przeobrażenia jakościowe w tej kategorii przestępstw polegające na niespotykanym dotychczas nasileniu tzw. zabójstw wieloofiarowych oraz wzroście zabójstw dzieci do lat 15. Wzrost wykazują zjawiska prostytucji oraz aktywności kryminalnej pasożytów i recydywistów. Mimo zmniejszonej ilości alkoholu na rynku, w dalszym ciągu jest on, obok innych towarów, przedmiotem spekulacji.</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#AdamZieliński">Ulega dalszemu pogorszeniu stan bezpieczeństwa na drogach publicznych. Problemem społecznym stało się zagrożenie narkomanią i towarzyszącą jej przestępczością W bieżącym roku stwierdzono 38 ciężkich zatruć narkotykami, w tym 25 śmiertelnych. Nasilił się przemyt klasycznych narkotyków z krajów Dalekiego i Bliskiego Wschodu, za pośrednictwem polskich statków oraz samolotów pasażerskich. W ostatnim okresie nasiliły się akty terroru w lotnictwie komunikacyjnym. W celu zapewnienia bezpieczeństwa na liniach lotniczych PLL „LOT” oraz zabezpieczenia lotnisk, wprowadzono w samolotach rejsowych patrole MO, a także wzmocniono kontrolę pasażerów zgłaszających ślę do odlotu.</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#AdamZieliński">Bardzo niebezpiecznym zjawiskiem są powtarzające się fakty różnego rodzaju wystąpień antyradzieckich. W okresie od 1 stycznia do 30 września br. zanotowano na terenie kraju 73 fakty profanacji pomników i cmentarzy żołnierzy radzieckich. Czyny te objęto 48 postępowaniami karnymi. W wyniku działań resortu ustalono 38 sprawców tych przestępstw. Większość z nich to ludzie młodzi lub nawet nieletni, działający pod wpływem alkoholu, z inspiracji jątrzącej propagandy zagranicznej lub krajowej. Ostatnio liczba takich faktów zmalała, co jest rezultatem szczególnej ochrony miejsc pamięci narodowej przez MO i żołnierzy wojska polskiego.</u>
<u xml:id="u-1.15" who="#AdamZieliński">W omawianym okresie wszczęto 50 postępowań karnych w sprawach o uprawianie propagandy antyradzieckiej. Część z nich dotyczy ogniw NSZZ „Solidarność”, które drukowały bądź udostępniały gabloty do wywieszania ulotek i plakatów o treściach antyradzieckich. Szeroka baza poligraficzna „Solidarności” wykorzystywana jest nagminnie do propagandowego wspierania działalności politycznej. Mnożą się różnego rodzaju ulotki, broszury i plakaty o wrogiej, jątrzącej społeczeństwo treści. Pomimo tego, iż w ciągu ostatnich miesięcy przejęto około 100 tys. egzemplarzy takich sprzecznych z prawem wydawnictw oraz zakwestionowano znaczną liczbę urządzeń powielających, matryc, papieru i czcionek drukarskich, zjawiska tego nie udało się w sposób istotny ograniczyć.</u>
<u xml:id="u-1.16" who="#AdamZieliński">Działalność resortu spraw wewnętrznych przebiega obecnie w znacznie trudniejszych warunkach. Na szczególną uwagę zasługuje propagandowa kampania bezzasadnych pomówień MO i SB o naruszanie prawa prowadzona przez przeciwników socjalizmu. Wpłynęła ona na pogorszenie się klimatu społecznego towarzyszącego pracy milicji. M.in. na tym tle dochodzi do częstych napaści na funkcjonariuszy oraz uniemożliwiania im wykonywania czynności służbowych przez agresywne, znajdujące się często pod wpływem alkoholu grupy chuliganów. Przykładem mogą być znane wydarzenia w Radogoszczy, a ostatnio ekscesy w Białymstoku, gdzie agresywny tłum około 500 osób uniemożliwił próbę zatrzymania zbiegłego z zakładu karnego - podejrzanego o zabójstwo. Dążąc do przeciwdziałania tym zjawiskom i odbudowy zaufania społeczeństwa do organów ścigania doskonali się działalność informacyjną resortu. Rozszerzono znacznie jej zakres, wzbogacono formy, zdecydowanie odchodząc od czarno-białego schematu. M.in. temu celowi służą, częściej obecnie pojawiające się w prasie, informacje o ukaraniu funkcjonariuszy winnych naruszenia zasad prawa lub norm służbowych. Wiele troski poświęca się sprawie doskonalenia jakości pracy oraz postawy moralnej i zawodowej funkcjonariuszy zwłaszcza utworzony został etatowy pion polityczno-wychowawczy. Jego powołanie jest także reakcją na próby rozbicia i dezintegracji resortu. Są one podejmowane nie tylko z zewnątrz - np. w formie kampanii propagandowej - lecz również i od wewnątrz. Charakter taki miały działania zmierzające do utworzenia Związku Zawodowego Funkcjonariuszy MO. W sprawie tej przeprowadzono rozmowy wyjaśniające z ponad 500 funkcjonariuszami zaangażowanymi w organizowanie związku. Większość z nich zaniechała tej działalności. W stosunku do 96 funkcjonariuszy, którzy oświadczyli że nie zrezygnują z organizowania związku, podjęto decyzję o ich zwolnieniu z MO. Z grupy tej około 50% przejawia dalszą działalność, a niektórzy z nich stosunkowo aktywną (okupowanie hall „Gwardii”, udział delegacji w zjeździe „Solidarności”, kolportaż ulotek oraz złożenie wniosku do sądu o rejestrację związku).</u>
<u xml:id="u-1.17" who="#AdamZieliński">Dążąc do poprawy stanu bezpieczeństwa i porządku publicznego w kraju resort spraw wewnętrznych będzie realizował następujące kierunki działań: usprawni system wyprzedzającego informowania o próbach wykorzystania przez państwa zachodnie naszej sytuacji gospodarczej jako elementu gry politycznej; nasili rozpoznanie zagranicznych ośrodków i osób, które prowadzą niebezpieczną dla polskiej racji stanu działalność; nasili kontrolę w zakresie przestrzegania przepisów o tajemnicy państwowej i służbowej, zwłaszcza w jednostkach administracji centralnej oraz w ważnych dla gospodarki kraju zakładach produkcyjnych; przerywać będzie powiązania ugrupowań antysocjalistycznych i organizacji opozycyjnych z zachodnimi ośrodkami dyspozycyjnymi oraz odcinać je od źródeł finansowego i materiałowego zaopatrzenia; podejmować będzie bardziej aktywne i skuteczne działania w stosunku do sprawców aktów antyradzieckich i antypaństwowych, autorów i kolporterów paszkwili antysocjalistycznych oszczerstw i fałszywych informacji oraz dokumentów podburzających przeciwko władzy państwowej, jej organom i przedstawicielom; będzie przeciwdziałać wykorzystywaniu państwowych i społecznych urządzeń poligraficznych do drukowania wrogich wydawnictw oraz likwidować takie urządzenia działające nielegalnie; będzie ujawniać i zdecydowanie przeciwdziałać, wszelkim szkodliwym działaniom w życiu gospodarczym, zwłaszcza takim jak korupcja, nadużycia i marnotrawstwo; uaktywni i efektywniej wykorzysta siły i środki resortu do poprawy bezpieczeństwa publicznego, zwalczania chuligaństwa i zapobiegania zbiorowym naruszeniom porządku, w miejscach publicznych służba patrolowa będzie częściej widoczna, a reakcja funkcjonariuszy MO szybka i zdecydowana: zapewniony zostanie wzrost kultury interwencji ze strony milicji celem zyskania poparcia społecznego dla jej pracy, zostaną również podjęte działania zmierzające do odbudowania siły i autorytetu ORMO, m.in. poprzez włączenie do tej organizacji obywateli cieszących się zaufaniem.</u>
<u xml:id="u-1.18" who="#AdamZieliński">Działania resortu spraw wewnętrznych zostały wsparte siłami i środkami wojska. Realizowany jest program działań w systemie „Porządek i bezpieczeństwo” określający przeciwdziałania wrogiej działalności godzącej w interesy polityczne państwa i partii, działania prewencyjno-porządkowe i wychowawcze, zwalczanie przestępczości gospodarczej, ze szczególnym uwzględnieniem spekulacji oraz przedsięwzięcia organizacyjne.</u>
<u xml:id="u-1.19" who="#AdamZieliński">Dyskusja:</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#JerzyZygmanowski">Z przedstawionej informacji wynika, dość czarny obraz sytuacji. Nastroje społeczne kształtowane są głównie przez trudną sytuację ekonomiczną. Na tle problemów zaopatrzeniowych rodzą się różnego rodzaju bunty. Zrozumiałe, że rozwiązanie tych problemów nie leży w gestii MSW. Równocześnie nastroje te bywają wykorzystywane dla działań wymierzonych przeciw naszemu państwu. Obok tego mamy do czynienia z drugą sferą w postaci przestrzegania prawa. Jak resort ocenia możliwość przestrzegania prawa w Polsce w istniejącej sytuacji? Czy siły i środki - włączając w to pomoc wojska - są wystarczające?</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#RyszardReiff">Bardzo trafnie wiceminister A. Krzysztoporski stwierdził, że potrzebna jest szersza informacja o pracy MO. Niewątpliwie poprawi to społeczny klimat wokół milicji. Dobrze, że pewne rzeczy zostały już zrobione. Wymaga jednak rzeczywistego wyjaśnienia sprawa pracowników MO należących do milicyjnej „Solidarności”. Krążą wersje o 42 tys. podpisów osób pragnących założyć ten związek zawodowy. Trzeba udzielić na ten temat wywiadu czy też coś w tym rodzaju.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#RyszardReiff">Wydaje się, że w niektórych sprawach poruszonych w informacjach nie nastąpiło właściwe rozłożenie akcentów. Poseł stwierdził, iż był kilka dni na obradach drugiej tury zjazdu „Solidarności” i uważa, że MSW przecenia rolę KOR, natomiast nie docenia KPN. W ostatnim czasie nastąpiło znaczne osłabienie pozycji KOR wśród działaczy „Solidarności”, o czym świadczą wyniki wyborów do Krajowej Komisji Porozumiewawczej, np. fakt, że wielu delegatów Regionu „Mazowsze” nie uzyskało wymaganej ilości głosów. Dwa razy był on świadkiem, jak delegaci obrażali Jacka Kuronia, np. pytając: „ja jestem katolik, a kto ty jesteś” itd. KOR - organizacja typu dywersyjno-lewackiego niewątpliwie traci na popularności. Natomiast przeciwne zjawisko dostrzec można w przypadku KPN, organizacji o charakterze nacjonalistycznym, do związków z którą przyznawało się otwarcie ok. 20% delegatów. Odwaga w tym zakresie jest dla mnie - stwierdził mówca - przerażająca. Z działaczy Konfederacji niepotrzebnie zrobiono męczenników. Należy ocenić, że schemat zawarty w sprawozdaniu MSW nie jest już aktualny.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#RyszardReiff">Nietrafne są też uwagi dotyczące zawłaszczania sektora socjalistycznego. W rzeczywistości chodzi o ziemie nieuprawiane, leżącą odłogiem. Gdy brak żywności, w takich przypadkach zupełnie fałszywe jest przystawianie kryterium ideologicznego.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#RyszardReiff">Kluczowy problem pracy resortu to w dalszym ciągu odbudowa zaufania społecznego do władzy. Dla dobra państwa rezultaty w tym zakresie trzeba uzyskać jak najszybciej.</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#RyszardReiff">Poseł Szczepan Styranowski (SD) w związku z obchodzoną dziś 37 rocznicą powołania MO złożył na ręce ministra serdeczne podziękowanie wszystkim funkcjonariuszom, którzy w trudnych warunkach służą społeczeństwu. Ciężką pracą milicjantów trzeba popularyzować tak, jak w dzisiejszym rannym dzienniku radiowym, gdzie była mowa o codziennych, nawet domowych ich kłopotach.</u>
<u xml:id="u-3.5" who="#RyszardReiff">Informacja resortu w jego opinii jest bulwersująca. Mamy do czynienia z rozluźnieniem dyscypliny społecznej. Nasila się fala przestępstw kryminalnych. Bywa że do tej samej jednostki gospodarki uspołecznionej mają miejsce kolejne włamania co kilka dni, co świadczy o kompletnym braku poszanowaniu mienia społecznego.</u>
<u xml:id="u-3.6" who="#RyszardReiff">W ostatnich miesiącach opinia publiczna została poruszona takimi sprawami jak afera złotnicza czy wywóz dziewcząt. Obecnie nic się o tym oficjalnie nie mówi. Tym czasem ludzie pytają: co się stało? Czy znów zamieszani są prominenci? Czy w sprawach tych dalej toczy się postępowanie, czy też zostało ono umorzone? Jeśli społeczeństwo zostało poinformowane o rozpoczęciu postępowania, byłoby dobrze, aby co pewien czas pojawiał się komunikat o stanie sprawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#JaninaBanasik">Na tle błyskawicznego ujęcia sprawców włamania do sklepu „Jubilera” w Poznaniu słyszy się głosy, dlaczego ucichła sprawa „afery brylantowej”, lub dlaczego przy tak wielkich możliwościach milicji do tej pory nie udało się ustalić sprawców rękoczynów w Bydgoszczy. Ponieważ mówił już o tym mój przedmówca - wydaje się, że poglądy w społeczeństwie są w tym przypadku nadzwyczaj jednolite.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#JaninaBanasik">W toku spotkań poselskich słyszy się często, że MO odeszła od zasady bezpośredniego kontaktu ze społeczeństwem. Sieć komisariatów jest nadmiernie scentralizowana. Np. mieszkańcy dużego osiedla Murcki (dzielnica Katowic) od wielu lat nie mogą doprosić się utworzenia posterunku. Ludzie nie mają poczucia bezpieczeństwa, zależy im nie na dojeżdżającym funkcjonariuszu - chodzi o siedzibę, choćby skromną, ale realną. KW MO twierdzi, że decyzja w tej sprawie jest w gestii centrali MSW, natomiast minister - że brak etatów.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#WładysławKupiec">Wszyscy jesteśmy zaniepokojeni pogarszającym się stanem bezpieczeństwa. Mówi się o tym również na spotkaniach poselskich. Nie wiem, czy nie wynika to w części z braku kontaktu MO z załogami zakładów pracy, komitetami blokowymi, a nawet stałej współpracy z ORMO. Nie ulega przecież wątpliwości, że większość społeczeństwa pragnie ładu i porządku, tak więc bliska bezpośrednia więź milicji może tu wiele pomóc. Wszystkie działania MO muszą posiadać aprobatę społeczną.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#WładysławKupiec">Często poruszona jest kwestia warunków pracy i płacy MO. Wywiad w dzisiejszej „Trybunie Ludu” rozwiewa wiele mitów, ale ogół społeczeństwa ciągle dysponuje niewielką wiedzą na ten temat.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#WładysławKupiec">Wśród wielu problemów negatywnych mówca zwrócił uwagę na narkomanię. Do niedawna baliśmy się o tym szeroko mówić, być może dlatego, by nie popularyzować zjawiska, lecz dziś chodzi o setki tysięcy osób (np. w samym Wrocławiu 7 tys.), należy więc o tym mówić oraz skutecznie walczyć z problemem.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PawełDąbek">W dotychczasowych wystąpieniach poselskich działalność MO i służby bezpieczeństwa w zakresie utrzymania ładu i porządku w naszym kraju została oceniona pozytywnie. Chciałbym - stwierdził mówca - przyłączyć się do tych głosów i podkreślić, że w ostatnim okresie warunki dla działań organów resortu były szczególnie trudne.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#PawełDąbek">Pomimo podejmowanych działań nadal występuje szereg zjawisk ujemnych. Wymienić tu trzeba szczególnie niepokojące na tle trudnej sytuacji żywnościowej kraju takie zjawiska, jak zatrzymywanie rolników jadących do punktów skupu, niepłacenie podatków przez rolników, a także zatrzymywanie w portach ładunków eksportowych. Zdarzają się liczne przypadki kradzieży węgla. Coraz częściej słyszy się o nielegalnym zajmowaniu gruntów. Milicja Obywatelska musi w tego rodzaju sytuacjach reagować szybko i skutecznie. Brak odpowiedniej reakcji ze strony organów ładu i porządku publicznego może powodować dalsze pogarszanie się sytuacji.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#PawełDąbek">Na tle napiętej sytuacji społecznej i politycznej niepokój budzą decyzje I Zjazdu delegatów Solidarności wyrażające się w licznych uchwałach i rezolucjach. Opinie wyrażane w tych dokumentach mają istotny wpływ na nastroje społeczne i mogą prowadzić do nasilania się ujemnych zjawisk.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#EdwardDzięgiel">Społeczeństwo w coraz większym stopniu odczuwa potrzebę skutecznego przeciwdziałania zjawiskom naruszającym ład i porządek. Z drugiej jednak strony, zbyt często nie wychodzi się poza granice czystych deklaracji, za którymi nie idą żadne konkretne działania. Pomoc ze strony społeczeństwa nadal jest mała i nie przynosi oczekiwanych efektów.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#EdwardDzięgiel">Główny ciężar walki z przestępczością spoczywa na etatowych funkcjonariuszach Milicji Obywatelskiej. Jednocześnie jednak w ostatnim czasie zmniejszyła się kadra etatowa milicji. Konieczne jest w tych warunkach upowszechnienie w społeczeństwie przekonania o potrzebie udzielenia wsparcia działaniom organów ładu i porządku publicznego. Słowa o potrzebie wzrostu bezpieczeństwa w kraju muszą być wcielone w czyn. Kolportowanie informacji o rzekomych przywilejach pracowników MO i służby bezpieczeństwa do niczego nie doprowadzi, a jedynie może zmniejszyć skuteczność podejmowanych działań.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#EdwardDzięgiel">Należy rozważyć celowość nawiązania ścisłej współpracy pomiędzy resortem obrony narodowej i resortem spraw wewnętrznych. Przyjęcie w wyniku porozumień takich rozwiązań, jak ostatnio w stosunku do górnictwa mogłoby w poważnym stopniu zasilić kadrę funkcjonariuszy MO. Można sądzić, że część żołnierzy pozostałaby w służbie w milicji, co pozwoliłoby na zmniejszenie występujących trudności kadrowych.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#TadeuszRostkowski">Wiele słyszy się o wzmożeniu fali groźnych przestępstw. W odczuciu wielu środowisk ujawnia się jednocześnie brak konkretnych i zdecydowanych działań przeciwdziałających temu zjawisku. Wydaje się też, że niezbędna jest większa aktywność działań o charakterze administracyjnym. W niektórych województwach (np. w woj. leszczyńskim) podjęto w wyniku decyzji wojewody szereg skutecznych środków zapobiegających kolportażowi ulotek, których treść wzmaga napięcie polityczne, rodząc szereg ujemnych następstw społecznych. Wystarczą często proste środki zaradcze poparte nakazem administracyjnym, np. wyznaczenie miejsc, w których mogą być wywieszone ulotki i różnego typu informacje.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#TadeuszRostkowski">Z całą konsekwencją należy wcielać w życie zasadę, że prawo jest obowiązujące dla wszystkich. Liczne są przecież nadal wypadki, że wobec niektórych osób podejmujących działalność nielegalną nie są stosowane odpowiednie środki prawne. Z drugiej strony działania organów ładu i porządku publicznego nie mogą być pochopne, muszą być one przemyślane i uwzględniać wszystkie konsekwencje.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#AdamKrzysztoporski">Kryzys pogłębia się we wszystkich dziedzinach naszego życia, w sferze społecznej, politycznej, ekonomicznej. Zasadniczym celem organów resortu jest obecnie zahamowanie zjawiska nasilania się niekorzystnych zjawisk w zakresie naruszania ładu i porządku publicznego. Naruszenia prawa mają, jak powszechnie wiadomo, różny charakter, obejmują zarówno zwykłą przestępczość kryminalną, jak i też dotykają skomplikowanych spraw natury politycznej i społecznej. W dziedzinie zwalczania przestępczości można, począwszy od lipca bież. roku, dostrzec wyraźną poprawę działalności organów ładu i porządku publicznego. Znacznie rzadsze są też, niedawno tak liczne przypadki, utrudniania pracy funkcjonariuszom MO.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#AdamKrzysztoporski">Znalezienie skutecznych środków zaradczych przy rozwiązywaniu skomplikowanych spraw rodzących napięcia społeczne jest niezwykle trudne. Do takich spraw należy np. zjawisko okupowania rektoratów akademii medycznych przez osoby nieprzyjęte na studia. Jak wiadomo władze uczelni oraz organizacje działające na ich terenie nie potrafiły znaleźć rozstrzygnięć. Wymienić też tu trzeba zjawisko zajmowania ziemi, chodzi tu przy tym nie o ziemię rzeczywiście niezagospodarowaną, leżącą odłogiem, ale przede wszystkim o takie sytuacje, które miały ostatnio miejsce w niektórych regionach kraju, jak zajmowanie ziemi należącej do dobrze funkcjonujących PGR-ów. Poszukiwane są przez resort właściwe rozwiązania tych spraw i zostaną podjęte środki zaradcze.</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#AdamKrzysztoporski">Szczególnie wiele trudności nasuwa problem przestrzegania prawa w sprawach o charakterze politycznym. W tej dziedzinie działania resortu mają charakter selektywny i cząstkowy. Podejmowanie odpowiednich działań ze strony organów ładu i porządku publicznego napotyka tu niejednokrotnie na zdecydowany sprzeciw ze strony „Solidarności”. Przykładem tego jest np. sprawa kolportowania we Wrocławiu antyradzieckich ulotek adresowanych do żołnierzy radzieckich.</u>
<u xml:id="u-9.3" who="#AdamKrzysztoporski">Działalność resortu ukierunkowana jest nie tylko na załatwianie spraw bieżących, ale także na usuwanie źródeł niekorzystnych zjawisk. W dalszej perspektywie niezbędne jest tu podejmowanie szeroko zakrojonych działań profilaktycznych obejmujących sferę polityki społecznej, ekonomii i ideologii.</u>
<u xml:id="u-9.4" who="#AdamKrzysztoporski">Resort pracuje nad projektami aktów normatywnych, które regulować będą tak istotne problemy jak działalność stowarzyszeń, ochrona tajemnicy państwowej, funkcjonowanie kolegiów DS. wykroczeń.</u>
<u xml:id="u-9.5" who="#AdamKrzysztoporski">W publikacjach NSZZ „Solidarność” podawane były liczne informacje dotyczące związku zawodowego funkcjonariuszy MO, a także represji stosowanych wobec wieluset funkcjonariuszy zgłaszających akces do tego związku. Informacje te mijają się z prawdą. W ostatnim okresie zwolnionych zostało ze służby 96 funkcjonariuszy MO, którzy nie zrezygnowali z działalności zmierzającej do organizacji związku. Liczby wymieniane w publikacjach „Solidarności” w tej sprawie nie mają więc pokrycia w rzeczywistości i zmierzają do wywołania napięcia.</u>
<u xml:id="u-9.6" who="#AdamKrzysztoporski">Postępowanie przygotowawcze w sprawie tzw. afery krakowskiej jest bardzo aktywnie prowadzone przez organy prokuratury i MO. Sprawa ta jest szczególnie skomplikowana, ponieważ zasięg działalności przestępczej wykraczał poza granice kraju.</u>
<u xml:id="u-9.7" who="#AdamKrzysztoporski">Staramy się szybko i skutecznie reagować w każdym przypadku zatrzymywania rolników przewożących towary do punktów skupu. Rozwiązana zostanie również sprawa blokady przewozów morskich. Obecnie negatywne stanowisko wobec praktyk blokowania eksportu towarów zajęły liczne ogniwa NSZZ „Solidarność”. Największe problemy występują obecnie w porcie gdyńskim, dla ich rozwiązania przygotowane są różne warianty działań.</u>
<u xml:id="u-9.8" who="#AdamKrzysztoporski">W ostatnim okresie z niepokojem obserwowany jest wzrost działalności KPN. Podjęcie w pełni skutecznych działań możliwe będzie po zakończeniu sprawy sądowej przeciwko kierownictwu tej organizacji.</u>
<u xml:id="u-9.9" who="#AdamKrzysztoporski">Mówca polemizował ze stwierdzeniem, że resort przecenia działalność KOR-u. Podzielił jednak pogląd, że w wyborach do władz NSZZ „Solidarność” weszła niewielka grupka przedstawicieli tej organizacji.</u>
<u xml:id="u-9.10" who="#AdamKrzysztoporski">Działania mające na celu przywrócenie więzi organów ładu i porządku publicznego ze społeczeństwem przynoszą coraz większe rezultaty. W wielu regionach kraju wzrosła aktywność ORMO. Zamierza się nawiązać ściślejsze kontakty z zakładami pracy. Resort przywiązuje ogromną wagę do rzetelnego informowania opinii publicznej o podejmowanych działaniach mających na celu utrzymanie ładu i porządku. Należy sądzić, że informacje o wzroście wykrywalności przestępstw przez organy MO pozytywnie wpłyną na atmosferę społeczną.</u>
<u xml:id="u-9.11" who="#AdamKrzysztoporski">Zastępca Komendanta Głównego MO generał Józef Bejm: Ataki na milicję były organizowane wedle różnych łatwych do prześledzenia koncepcji taktycznych. Początkowo atakowano milicję jako taką, później próbowano wbić klin między przełożonych i podwładnych - pojawiały się w związku z tym sympatyczne ulotki o szeregowych funkcjonariuszach. Następnie miała miejsce próba poróżnienia milicji i społeczeństwa, a także rozbicia milicji za pomocą tworzenia tam związków zawodowych, jak również poróżnienia Milicji Obywatelskiej i Służby Bezpieczeństwa. Ostatnio obserwujemy przykłady atakowania zmotoryzowanych odwodów Milicji Obywatelskiej. Podaje się społeczeństwu wyolbrzymione dane o liczebności związków zawodowych w milicji. Informowano np., że do związków wstąpiło 1200 funkcjonariuszy Komendy Głównej. Chciałabym mieć w tej komendzie 1200 milicjantów, a nie ma nawet 50% tej liczby.</u>
<u xml:id="u-9.12" who="#AdamKrzysztoporski">MO stara się uaktywnić działalność ORMO i nawiązać współdziałanie ze społeczeństwem. Nie przychodzi to łatwo. ORMO liczy 426 tys. członków, a przecież było ich 460 tys. Aktywność tej organizacji różnie wygląda w różnych środowiskach. Często członkowie ORMO chętniej wyjechaliby do innego województwa, by tam działać, aniżeli we własnym zakładzie czy miejscu zamieszkania. W ostatnim okresie obserwuje się ożywienie w pracy ORMO.</u>
<u xml:id="u-9.13" who="#AdamKrzysztoporski">Nastąpiła poprawa w dziedzinie współdziałania milicji ze społeczeństwem. Obecna sytuacja jest dużo korzystniejsza niż np. przed czerwcem br. Propaganda, a także inne wystąpienia pozwalają zrozumieć, że przeciwdziałanie milicji, to działanie przeciwko sobie. W większości przypadków osoby pomagające MO, to ludzie starsi. Trwają próby organizowania wspólnych patroli obywatelsko-milicyjnych, nie wprowadza się przy tym żadnego podziału, np. na członków „Solidarności” i innych związków, czy też według kryterium wyznaniowego. Jest to trudna praca MO. Spotykam się niekiedy z twierdzeniem, że tylko milicja powinna dbać o porządek. Przy tego rodzaju opiniach ciężko rozwiązywać problem współdziałania ze społeczeństwem.</u>
<u xml:id="u-9.14" who="#AdamKrzysztoporski">Nawiązując do pytania w sprawie posterunku w Katowicach, mówca stwierdził, że uruchamiane będą rejonowe jednostki milicji. Chodzi o to, by część funkcjonariuszy przesunąć bliżej pracy z obywatelami. W niektórych ośrodkach miejskich istnieją poważne braki obsady etatowej. W Warszawie np. jest 1300 wakatów w podstawowych pionach działalności MO. Codziennie więc brakuje około tysiąca milicjantów w mieście. Ma to wpływ na bezpieczeństwo. Przesunięcia z wojska nie przynoszą spodziewanych efektów. Program rządowy dotyczący tych zagadnień przewiduje przekazanie 6 tys. osób do odbywania służby wojskowej w ramach służby w milicji. Jest to jednak połowiczny sukces, gdyż brak chętnych do służby w milicji.</u>
<u xml:id="u-9.15" who="#AdamKrzysztoporski">Narasta problem narkomanii. MO obserwuje np. wzrost włamań do aptek z 25 do 44 w ciągu 8 miesięcy roku bieżącego, przy przyjęciu za podstawę porównania z analogicznym okresem roku ubiegłego. W rezultacie tych włamań skradziono narkotyki za sumę około 4 mln zł, według cen czarnorynkowych. Wzrosła do 173 ilość ujawnionych przypadków nielegalnej produkcji narkotyków. W 1981 r. mieliśmy 38 zatruć wskutek przedawkowania narkotyków, w tym 25 śmiertelnych; w analogicznym okresie ub. roku było 17 przypadków, w tym 11 śmiertelnych. W Częstochowie np. takiemu zatruciu uległo 8 uczniów w wieku 15 lat. Wzrasta przemyt narkotyków - w ośmiu ujawnionych przypadkach zatrzymano 22 kg heroiny, wartości około 50 mln dolarów według cen czarnorynkowych. Przypadki te są przedmiotem zainteresowania nie tylko milicji. Problem jest bardzo złożony. Przeszkolono funkcjonariuszy i prowadzone jest współdziałanie z innymi resortami. Zagadnienie narkomanii wymaga generalnego uregulowania. Trudno wypowiadać się co do liczby osób zagrożonych narkomanią oraz narkomanów. Wielkości te są zmienne, tak jak w przypadku alkoholizmu. Zwłaszcza wśród ludzi młodych jest wiele osób zagrożonych narkomanią.</u>
<u xml:id="u-9.16" who="#AdamKrzysztoporski">Obok narkomanii narasta zjawisko terroru w rozmaitych jego formach, od uprowadzania samolotów do uprowadzania samochodów wraz z kierowcami. Jest to wynikiem utrzymywania się stanu terroru psychicznego.</u>
<u xml:id="u-9.17" who="#AdamKrzysztoporski">Jeśli chodzi o zagadnienie publikowania informacji o pracy milicji, to przecież rzecz w tym by pisano jak najwięcej. Można by niekiedy więcej pisać, gdyby były odpowiednie inicjatywy środków masowego przekazu. Mówca stwierdził, że uczestniczył w kilku konferencjach prasowych, po których ukazało się szereg publikacji. W publikacjach tych pominięto elementy o istotnym znaczeniu dla poinformowania społeczeństwa o tym, jak wygląda dzień pracy prostego milicjanta i członka kierowniczego aktywu milicyjnego. Nic nie jest okrywane tajemnicą. Trzeba by społeczeństwo było poinformowane o rzeczywistych zagrożeniach. Łatwiej jednak przechodzą do druku publikacje mówiące o tym, że nieprawdziwe są informacje o wzroście przestępczości. Piszą to ludzie, którzy nie stykają się z zagrożeniem przestępczością. W porównaniu z ub. rokiem mamy do czynienia ze wzrostem przestępstw kryminalnych, szczególnie w zakresie przestępstw, w których postępowanie sprawców było brutalne, jak też przestępstw popełnianych przez recydywistów. Na zjawiska te nie pozostaje bez wpływu fakt zwiększenia liczby zwolnionych z zakładów karnych. Nowe formy przestępstw i zmiany w zachowaniu się przestępców oraz świadków zmusiły do zmiany taktyki postępowania z przestępcami.</u>
<u xml:id="u-9.18" who="#AdamKrzysztoporski">W szczególności zmniejszyła się liczba patroli, które obecnie muszą być bardziej liczne.</u>
<u xml:id="u-9.19" who="#AdamKrzysztoporski">W związku ze wzrostem przestępczości zwiększyła się liczba prowadzonych postępowań przygotowawczych. Obecnie postępowań takich jest 75 tys., wobec 45 tys. w ub. roku. W ostatnich latach nie było takiego przypadku. Absorbuje to znacznie siły MO. Przy takim nasileniu należy kłaść nacisk na najpoważniejsze sprawy.</u>
<u xml:id="u-9.20" who="#AdamKrzysztoporski">Przewodniczący Komisji, poseł Zygmunt Surowiec (ZSL) podkreślił, że Komisja rozpatrzyła kolejną informację o działalności resortu. Dyskusja dowiodła, iż posłowie w trosce o praworządność uważają za celowe działania na rzecz tworzenia w opinii publicznej klimatu poparcia dla milicji. Zwracano uwagę na potrzebę zaktywizowania ORMO i nasilenia kontaktów ze zorganizowanymi grupami społecznymi, a w szczególności z zakładami pracy. Mamy w tej dziedzinie pozytywne przykłady, ale wciąż jeszcze zbyt nieliczne. Aby osiągnąć większe zrozumienie potrzeby samoobrony przed zdeprawowanymi, trzeba korzystać ze środków masowego przekazu. Wydaje się, że nastąpiła pozytywna zmiana działalności tych środków w ostatnich miesiącach, chociaż nadal wielu dziennikarzy uważa inne tematy za ważniejsze. Warto publicznie podziękować tym dziennikarzom, którzy rozwiewają mity, m.in. o przywilejach milicji. Do form walki z milicją należy zaliczyć także działania na rzecz rozbicia rodzin milicyjnych poprzez ich skłócenie. Trzeba tu przypomnieć tzw. list kobiet do żon milicjantów. Była na to odpowiedź w „Perspektywach”, w której opisano kłopoty żony milicjanta i jej żal do autorek listu. W tego rodzaju działaniach przeciwko milicji jest wiele braku rozsądku, a nawet nieuczciwości. Należy częściej odwoływać się do społeczeństwa w tych sprawach i budzić jego sumienie.</u>
<u xml:id="u-9.21" who="#AdamKrzysztoporski">Mówca podkreślił, że sprawa reagowania przez organy ścigania na przypadki naruszania prawa poprzez spekulację i wzywanie do niepłacenia podatków, mogłaby stanowić temat publikacji angażujący opinię społeczną. Rozmaite przejawy naruszania prawa będą komplikowały sytuację, która staje się coraz trudniejsza wobec nadchodzącej zimy.</u>
<u xml:id="u-9.22" who="#AdamKrzysztoporski">Jeśli chodzi o zagadnienie zabierania ziemi przez rolników indywidualnych, to minister Adam Krzysztoporski wyjaśnił już posłowi Reiffowi o co tu chodzi.</u>
<u xml:id="u-9.23" who="#AdamKrzysztoporski">Wymaga podjęcia problem przeciwdziałania akcji ulotkowej. W Warszawie przeciwdziałanie jest trudniejsze, co wiąże się z niedoborem milicji. ORMO działa tu słabiej. Można zauważyć, że takie hasła jak np. „Demokracja tak - anarchia nie” są niszczone w ciągu paru minut. Inne hasła wiszą spokojnie i długo, co może wytwarzać w społeczeństwie przekonanie o słabej aktywności administracji. W Warszawie podjęto decyzję dotyczącą owych ulotek, ale jak widać decyzji tej nie respektuje się.</u>
<u xml:id="u-9.24" who="#AdamKrzysztoporski">Komisja powinna rozważyć problem porywania samolotów, wyłaniając osobowy zespół, który we współdziałaniu z Komisją Komunikacji i Łączności, zbadałby to zagadnienie w Porcie Lotniczym na Okęciu.</u>
<u xml:id="u-9.25" who="#AdamKrzysztoporski">Kilku obywateli posłów nawiązało do 37 rocznicy powstania MO oraz ustosunkowało się do jej pracy. Tak się złożyło, że nasze dzisiejsze posiedzenie zbiega się ze świętem MO. Dlatego będą chyba wyrazicielem obecnych tu koleżanek i kolegów posłów, jeśli z tej okazji złożę na ręce uczestniczących w posiedzeniu przedstawicieli kierownictwa MSW serdeczne pozdrowienia dla wszystkich funkcjonariuszy.</u>
<u xml:id="u-9.26" who="#AdamKrzysztoporski">Niepodważalne i powszechnie znane są zasługi, jakie w ogólnonarodowy dorobek Polski Ludowej wniosła Milicja Obywatelska. Posłowie uczestniczący w pracy Komisji Spraw Wewnętrznych i Wymiaru Sprawiedliwości wiedzą, jak trudna i odpowiedzialna to praca. Szczególnie teraz, w niezwykle skomplikowanej sytuacji, w jakiej znajduje się nasz kraj - funkcjonariusze Milicji Obywatelskiej i Służby Bezpieczeństwa, wykonując zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa, ładu i porządku publicznego, muszą wykazywać wiele hartu, rozwagi i poczucia odpowiedzialności. Znamy przykłady presji, zmierzającej do uniemożliwienia bądź zaniechania wykonywania czynności służbowych. Można chyba z całą odpowiedzialnością stwierdzić, że pracując w tych niełatwych warunkach, funkcjonariusze MO z oddaniem i zaangażowaniem wykonują swe obowiązki. Powinniśmy jako Komisja udzielić resortowi spraw wewnętrznych daleko idącej pomocy w jego działaniach.</u>
<u xml:id="u-9.27" who="#AdamKrzysztoporski">W kolejnym punkcie porządku dziennego Komisja uchwaliła opinię skierowaną do Rady Ministrów i Rady Państwa w sprawie realizacji ustawy z dnia 21.XII.1978 r. o odznakach i mundurach oraz opinię i dezyderat dotyczące stanu ochrony przeciwpożarowej i działalności Ochotniczych Straży Pożarnych.</u>
<u xml:id="u-9.28" who="#AdamKrzysztoporski">W kolejnym punkcie obrad Komisja rozpatrzyła i przyjęła odpowiedź ministra sprawiedliwości na dezyderat w sprawie badań nad stosowaniem art. 7 217 kodeksu karnego (przestępczość niegospodarności). Odpowiedź ministra sprawiedliwości zreferowała poseł Jadwiga Giżycka-Koprowska (SD).</u>
<u xml:id="u-9.29" who="#AdamKrzysztoporski">W dalszej części posiedzenia Komisja rozpatrzyła odpowiedź ministra sprawiedliwości na opinię w sprawie podniesienia kultury prawnej funkcjonowania organów wymiaru sprawiedliwości. Odpowiedź resortu zreferował poseł Szczepan Styranowski (SD): Mówca stwierdził, iż minister sprawiedliwości w pełni podzielił wnioski i postulaty sformułowane w opinii Komisji. Podkreślono konieczność konsultowania projektów aktów prawnych ze wszystkimi zainteresowanymi środowiskami społecznymi. Przedmiotem takiej konsultacji powinien też być niewątpliwie projekt ustawy o tworzeniu prawa. W odpowiedzi resortu zwraca się uwagę na problem działalności rad penitencjarnych powoływanych przy zakładach pracy. Zgodnie z postulatem Komisji, skład rad penitencjarnych zostanie poszerzony o czynnik społeczny, będą one powołane przy większości zakładów pracy. Ponadto odpowiedź akcentuje sprawę podniesienia autorytetu wymiaru sprawiedliwości. Zasygnalizowane zostało jednocześnie zjawisko przeciążenia sądów pracą, wynikające z braków kadrowych. Wpływa to niekorzystnie na prawidłowość postępowania sądowego, obniża wnikliwość sędziów rozpatrujących sprawy. Wiele uwagi zwraca się w odpowiedzi resortu na sprawy podnoszenia kultury prawnej społeczeństwa poprzez rozszerzenie kontaktów pracowników wymiaru sprawiedliwości, członków Zrzeszenia Prawników Polskich, publicystów prawnych i przedstawicieli samorządu ławniczego z placówkami oświatowymi. Jest to słuszny kierunek działań, który powinien być w przyszłości z całą konsekwencją realizowany.</u>
<u xml:id="u-9.30" who="#AdamKrzysztoporski">Na tle zagadnień poruszonych w odpowiedzi resortu pojawia się pytanie - czy i na jakich zasadach będą w przyszłości funkcjonowały ośrodki przystosowania społecznego dla recydywistów. Problem ten należy uznać za dyskusyjny, ujemną ocenę działalności tych ośrodków przedstawiło dotychczas szereg przedstawicieli praktyki wymiaru sprawiedliwości i nauki.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#JadwigaGiżyckaKoprowska">Niebagatelne znaczenie dla prawidłowości funkcjonowania sądu ma właściwa organizacja biurowości sądowej. Powstaje więc pytanie, kiedy zostanie przywrócony w sądach tradycyjny system repertoriów, który w praktyce okazał się lepszy, a także tańszy od aktualnie istniejącego systemu kart statystycznych.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#WładysławKupiec">Należy podkreślić, że odpowiedź ministra sprawiedliwości jest pełna, wszechstronnie rozwija wszystkie problemy poruszone w opinii naszej Komisji.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#WładysławKupiec">Istnieje pełna zgoda co do tego, że projekty aktów prawnych powinny być przed uchwaleniem przedstawiane do konsultacji społecznej. W praktyce jednak względy czysto-techniczne np. niski nakład opracowania zawierającego projekt uniemożliwiają zapoznanie się z pracami legislacyjnymi wszystkich zainteresowanych osób (problem ten dotyczy np. projektu ustaw nowelizujących prawo karne). Nasuwa się więc postulat, by w przyszłości czasopisma prawnicze publikowały (np. poprzez dodanie wkładki) projekty wszystkich ważnych aktów normatywnych.</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#WładysławKupiec">Zagadnienie utrzymania ośrodków przystosowania społecznego dla recydywistów nie zostało jednoznacznie ocenione przez Komisję Kodyfikacyjną, pracującą nad nowelizacją prawa karnego. Pod adresem tej instytucji sformułowano wiele zastrzeżeń i uwag krytycznych. Sprawa ta musi być właściwie rozstrzygnięta. Skuteczna resocjalizacja recydywistów jest jednym z najważniejszych warunków zwalczania przestępczości.</u>
<u xml:id="u-11.3" who="#WładysławKupiec">Sądzę, stwierdził mówca, że nie są w pełni wykorzystywane możliwości środowiska prawniczego w zapobieganiu konfliktom społecznym. Wyjaśnienia i odpowiednia interpretacja wydarzeń ze strony kompetentnych przedstawicieli środowiska mogłaby niejednokrotnie zapobiec napięciom społecznym.</u>
<u xml:id="u-11.4" who="#WładysławKupiec">Czynnikiem obniżającym skuteczność działań na rzecz podnoszenia kultury prawnej jest zarysowujący się brak jednolitości postępowania sądów, organów prokuratury i MO (świadczy o tym np. dobitnie sprawa konfliktu w kopalni „Szczygłowice”).</u>
<u xml:id="u-11.5" who="#WładysławKupiec">Nadal na większe zainteresowanie środowisk prawniczych oczekuje sprawa edukacji prawnej społeczeństwa. Wydaje się, że zbyt mała jest aktywność w tym zakresie przedstawicieli Zrzeszenia Prawników Polskich a także pracowników uniwersytetów. Upowszechnianie wiedzy prawniczej jest niezbędnym warunkiem podnoszenia kultury prawnej społeczeństwa.</u>
<u xml:id="u-11.6" who="#WładysławKupiec">O prawidłowości działań podejmowanych przez sądy w niemałym stopniu stanowi praca kuratorów sądowych. Tymczasem obowiązujące w resorcie ryczałty nie pokrywają kuratorom, wykonującym tak przecież potrzebną pracę, ponoszonych kosztów. Problem ten powinien być rozwiązany do końca roku.</u>
<u xml:id="u-11.7" who="#WładysławKupiec">W przeciwnym wypadku należy spodziewać się poważnego spadku liczebności kadry kuratorów sądowych.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#TadeuszSkóra">Sprawa ośrodków przystosowania społecznego jest kontrowersyjna. Od roku 1970, tj. od początku istnienia tych ośrodków przebywa w nich od 2 do 3 tys. najbardziej zdemoralizowanych i zdeprawowanych społecznie recydywistów, spośród 80 tys. pozbawionych wolności. Recydywiści ci przebywają tam po odbyciu kary pozbawienia wolności. Chodzi o to, by opuszczali oni ośrodki przygotowani do normalnego życia. Prof. dr Śliwowski wypowiedział się ostatnio publicznie, że instytucja ta jest hańbą mimo, iż był jednym z jej ojców. Nie możemy zgodzić się z tym sądem. Ośrodki to nie hańba, ale też nie są one niekontrowersyjne. W komisji przygotowującej nowelizację prawa karnego 15 osób opowiedziało się za utrzymaniem ośrodków, 13 za ich zniesieniem, a 11 wstrzymało się od głosu. Osobiście jestem za utrzymaniem ośrodków. Umieszczając tam najbardziej zdemoralizowanych recydywistów chronimy społeczeństwo. Szczególnie doniosłe jest to, że dzięki istnieniu ośrodków lepiej funkcjonuje instytucja nadzoru ochronnego, gdyż istnieje groźba zmiany nadzoru na umieszczenie w ośrodku. Umieszczenia w ośrodku recydywiści boją się bardziej niż osadzenia w zakładzie karnym. Nie mogę jednak wypowiedzieć się ostatecznie, czy ośrodki zostaną utrzymane.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#ZygmuntSurowiec">Dlaczego recydywiści boją się umieszczenia w ośrodku?</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#TadeuszSkóra">Służba więzienna nie lubi pracy w ośrodkach i woli zakład karny, który jest pilnie strzeżony. Kiedy ucieka z niego więzień, to się strzela. W przypadku ośrodka jest większa wolność.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#ZygmuntSurowiec">Czego jednak obawiają się więźniowie?</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#TadeuszSkóra">Są tam sami recydywiści.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#WładysławKupiec">Chodzi o przebywanie wśród najgorszych.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#TadeuszSkóra">Tak. Więzień w zakładzie karnym z reguły przystosowuje się. Jest wykorzystywany do rozmaitych prac. W zakładzie karnym przebywają rozmaici więźniowie, oczywiście zgodnie z zasadami segregacji skazanych. W ośrodku przystosowania mamy natomiast do czynienia ze swego rodzaju śmietanką. Nie ma już możliwości urządzania się cudzym kosztem. Tego nie znosi natura recydywistów.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#TadeuszSkóra">W sądach zastąpiono repertoria systemem kart selekcjonowanych. Nie kwestionowano by tego, gdyby karty były z właściwego materiału i gdyby były dobre wytrząsacze. Jednakże jedno i drugie nie funkcjonuje prawidłowo, wobec czego zanegowano samą ideę. Są kraje, gdzie ten system działa - np. NRD. W tej sytuacji została podjęta decyzja, by powrócić do starego systemu z początkiem roku 1982. Jednakże potrzebne są do tego repertoria, papier i maszyny drukarskie.</u>
<u xml:id="u-18.2" who="#TadeuszSkóra">Ustosunkowując się do zagadnienia drukowania projektów aktów prawnych w „Gazecie Prawniczej” mówca stwierdził, że resort opowiada się za jak najszerszą i racjonalną dyskusją nad tymi projektami. Z powodu braku papieru wspomnianych projektów nie da się jednak zamieszczać w „Gazecie Prawniczej”. Minister sprawiedliwości zaproponował, by stworzyć odrębny dziennik urzędowy przeznaczony do publikowania projektów aktów prawnych.</u>
<u xml:id="u-18.3" who="#TadeuszSkóra">Resort opowiada się za podwyższeniem ryczałtów kuratorskich. Propozycja skromnego ich zwiększenia została skrytykowana przez resortową „Solidarność”. W tej sprawie nastąpił impas. Ministerstwo ma coraz szczuplejszą kasę i jego deficyt powiększa się. Każdy wzrost wydatków wywołuje więc niedobre nastroje w Ministerstwie Finansów i Komisji Planowania przy Radzie Ministrów.</u>
<u xml:id="u-18.4" who="#TadeuszSkóra">Nawiązując do sprawy zastosowania tymczasowego aresztowania wobec działacza solidarności w Rybniku Tadeusza Arendta mówca stwierdził, że ministerstwo nie ma zastrzeżeń do postanowień Sądu Rejonowego i Sądu Wojewódzkiego w tej sprawie.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#ZygmuntSurowiec">Nie chodzi o jednolitość poglądów Sądu i Prokuratury. Można mieć w tej sprawie różne opinie. Sąd jest niezawisły. Komisja nie podnosi tej sprawy.</u>
<u xml:id="u-19.1" who="#ZygmuntSurowiec">Komisja jednogłośnie przyjęła odpowiedź na opinię.</u>
<u xml:id="u-19.2" who="#ZygmuntSurowiec">W kolejnym punkcie porządku obrad Komisja rozpatrzyła odpowiedź wicepremiera Jerzego Ozdowskiego na opinię w sprawie działań na rzecz zapewnienia trwałości rodziny. Odpowiedź przedstawiła poseł Maria Ciszewska (PZPR).</u>
<u xml:id="u-19.3" who="#ZygmuntSurowiec">Komisja uchwaliła plan pracy na okres od października 1981 r do września 1982 r.</u>
<u xml:id="u-19.4" who="#ZygmuntSurowiec">W sprawach różnych przewodniczący Komisji poseł Zygmunt Surowiec (ZSL) poinformował o piśmie I zastępcy przewodniczącego Komisji Planowania przy R.M. w sprawie budowy gmachu Sądu Najwyższego. Nie kwestionując celowości inwestycji, pismo stwierdza, że uchwałą Rady Ministrów z 11.XII.1980 r. budowa ta została wstrzymana i w aktualnym stanie rzeczy trudno przypuszczać, że będzie mogła być realizowana w roku 1982. Komisja Planowania sugeruje poszukiwanie gmachu, który byłby zwolniony w wyniku reorganizacji naczelnych organów administracji państwowej. Mówca zaproponował przekazanie pisma I Prezesowi Sądu Najwyższego, a równocześnie zwrócenie się przez Komisję do ministra administracji, gospodarki terenowej i ochrony środowiska w sprawie znalezienia budynku, w którym sąd mógłby znaleźć czasową siedzibę. Przyjmując do wiadomości list I zastępcy przewodniczącego Komisji Planowania, Komisja uznawałaby dezyderat za załatwiony.</u>
<u xml:id="u-19.5" who="#ZygmuntSurowiec">Komisja zgodziła się z przedłożoną propozycją.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>