text_structure.xml 39.7 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#LidiaJackiewiczKozanecka">W dniu 5 marca 1982 r. Komisja Przemysłu Lekkiego, obradując pod przewodnictwem poseł Dobromiły Kulińskiej (PZPR) rozpatrzyła:</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#LidiaJackiewiczKozanecka">- informację o zmianach w zarządzaniu przemysłem lekkim w świetle założeń reformy gospodarczej;</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#LidiaJackiewiczKozanecka">- odpowiedź na dezyderat nr 7 w sprawie zwiększenia potencjału wytwarzania środków na cele ochrony zdrowia i higieny osobistej;</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#LidiaJackiewiczKozanecka">- odpowiedź na dezyderat nr 8 w sprawie niektórych zakupów obuwia za granicą;</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#LidiaJackiewiczKozanecka">- opinię o działalności zaplecza naukowo-badawczego na rzecz poprawy warunków pracy w przemyśle lekkim.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#LidiaJackiewiczKozanecka">W posiedzeniu wziął udział minister przemysłu chemicznego i lekkiego Edward Grzywa, przedstawiciele Ministerstwa Handlu Zagranicznego z wiceministrem Ryszardem Strzeleckim, przedstawiciele Najwyższej Izby Kontroli, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów, Ministerstwa Handlu Wewnętrznego i Usług, Ministerstwa Pracy, Płac i Spraw Socjalnych.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#LidiaJackiewiczKozanecka">Posłowie otrzymali z ministerstwa materiał, na piśmie o zmianach w zarządzaniu przemysłu lekkiego w świetle założeń reformy gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#LidiaJackiewiczKozanecka">W materiale tym przypomina się, że zgodnie z ustawą z dnia 3 lipca 1981 r. o utworzeniu urzędu Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego, do zakresu działania tego resortu należą sprawy:</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#LidiaJackiewiczKozanecka">- wydobywania i przetwarzania surowców chemicznych, - przemysłu rafineryjnego, petrochemicznego, organicznego, nieorganicznego, - chemii gospodarczej i kosmetyków, - przemysłu tworzyw sztucznych, - przemysłu włókien sztucznych, - przemysłu farmaceutycznego, - przemysłu gumowego, - przemysłu włókienniczego, odzieżowego, skórzanego, - przemysłu szklarskiego i ceramiki szlachetnej, - sprzętu sportowego.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#LidiaJackiewiczKozanecka">Nowe funkcje i zadania ministra precyzuje projekt rozporządzenia Rady Ministrów. Istnieje zasadnicza różnica między dotychczasowym a obecnie proponowanym zakresem działania ministra przemysłu chemicznego i lekkiego. W ramach reformy gospodarczej, ministrom resortów gałęziowych zostają wyznaczone funkcje wynikające z pełnienia obowiązków członków rządu odpowiedzialnych za realizację polityki państwa, a nie szefów koncernów. Minister przemysłu chemicznego i lekkiego uczestniczy w określaniu kierunków rozwoju i polityki państwa w zakresie swojego działania i ponosi odpowiedzialność za realizację tej polityki, a w szczególności współdziała w kształtowaniu polityki gospodarczej państwa zapewniającej realizację społecznych celów gospodarki oraz sprawuje nadzór nad realizacją polityki państwowej.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#LidiaJackiewiczKozanecka">Ustalono, że resortem kierować będzie minister przy pomocy czterech zastępców. Zgodnie ze statutem Ministerstwa Przemysłu Chemicznego i Lekkiego, nadanym uchwałą Nr 161/81 Rady Ministrów z dnia 10 sierpnia 1981 r., docelowo przewiduje się działanie 10 departamentów, a w okresie przejściowym dodatkowo 8 podstawowych komórek statutowych (4 departamentów i 4 zespołów), łącznie zatrudniających 370 pracowników (obecnie działa w ministerstwie 18 podstawowych komórek organizacyjnych). W porównaniu z dotychczasowym stanem, zatrudnienie w Ministerstwie Przemysłu Chemicznego i Lekkiego w nowych warunkach wyniesie tylko 45%.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#LidiaJackiewiczKozanecka">Zmiana zakresu działania resortu i ograniczenie zatrudnienia wiąże się z zaniechaniem wielu funkcji lub przekazywaniem ich do innych urzędów i jednostek. Jest to proces dość długi, bowiem wiąże się ze zmianą stylu pracy i zakresu działania resortów funkcjonalnych.</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#LidiaJackiewiczKozanecka">W ramach resortu przemysłu chemicznego i lekkiego działa na zasadach rozrachunku gospodarczego łącznie:</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#LidiaJackiewiczKozanecka">- 28 zjednoczeń i central handlowych grupujących przedsiębiorstwa, - 588 przedsiębiorstw przemysłowych, w tym 5 przedsiębiorstw w budowie, - 73 przedsiębiorstwa handlowe, w tym 3 przedsiębiorstwa handlu zagranicznego, - 31 przedsiębiorstw budowlano-montażowych, - 21 biur projektów, - 15 instytutów naukowo-badawczych, - 17 ośrodków badawczo-rozwojowych, - 3 centralne laboratoria, - 6 przedsiębiorstw rolnych, - 5 przedsiębiorstw doświadczalno-produkcyjnych, - 4 przedsiębiorstwa transportowe, - 27 zakładów doświadczalnych.</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#LidiaJackiewiczKozanecka">Trwają prace nad reorganizacją i koncentracją zaplecza naukowo-badawczego, projektowego oraz obrotu towarowego. Do analizy tych sfer działalności powołano resortowe zespoły specjalistów, które zobowiązane są przedstawić projekty kompleksowej struktury organizacyjnej.</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#LidiaJackiewiczKozanecka">Aktualny stan zaopatrzenia materiałowego gospodarki oraz perspektywy na najbliższe lata, wskazują na konieczność przejściowego utrzymania rozdzielnictwa wybranych środków produkcyjnych i dewizowych. Powoduje to konieczność istnienia zrzeszeń przedsiębiorstw. Konieczność istnienia ogniwa pośredniego pomiędzy przedsiębiorstwem a ministerstwem w postaci zrzeszeń przedsiębiorstw, potwierdzają wyniki wewnątrzresortowej ankiety na ten temat. Decyzją nr 1/81 z dnia 10.VIII.81 r. minister powołał resortowy zespół ds. struktur zrzeszeń przedsiębiorstw. Zespół przedstawił koncepcję organizacji zrzeszeń przedsiębiorstw, uwzględniającą różnorodne kryteria grupowania, przy strukturze organizacyjnej resortu najlepiej odpowiadającej kierunkom reformy i zadaniom zrzeszeń. Koncepcja ta oparta jest na ustawie o przedsiębiorstwie państwowym oraz o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego.</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#LidiaJackiewiczKozanecka">Przewiduje się dwie formy organizacyjne ogniw pośrednich w resorcie, tj. zrzeszenia obowiązkowego i zrzeszenia dobrowolne. Zrzeszeniami obowiązkowymi mają być: Zrzeszenia Przedsiębiorstw Przemysłu Farmaceutycznego i Środków Sanitarnych „Polfa”, Zrzeszenie Przedsiębiorstw Obrotu Produktami Naftowymi, Zrzeszenie Przedsiębiorstw Kopalnictwa Surowców Chemicznych i Mineralnych, Zrzeszenie Przedsiębiorstw Obrotu Surowcami Włókienniczymi i Skórzanymi, Zrzeszenie ERG. Lista zrzeszeń dobrowolnych obejmuje 28 tytułów (m.in. „Petrochemia”, „Agrochemia”, „Chemitex”, „Polifarb”, „Pollena”, „Stomil”, „Polski len”, „Metalchem” etc.). Powyższa koncepcja organizacyjna zrzeszeń przedsiębiorstw została przekazana do wszystkich jednostek organizacyjnych resortu z sugestią powołania komitetów założycielskich. Zakres podmiotowy oraz przedmiotowy zrzeszeń będzie w ostatecznym kształcie określony przez samorządy pracownicze, a Ministerstwo Przemysłu Chemicznego i Lekkiego nie będzie ingerowało w te sprawy, ograniczy swoje czynności tylko do sprawdzenia zgodności z prawem statutów zrzeszeń.</u>
          <u xml:id="u-1.17" who="#LidiaJackiewiczKozanecka">Zgodnie z uchwałą Rady Ministrów w sprawie funkcjonowania gospodarki w okresie stanu wojennego, w resorcie przemysłu chemicznego i lekkiego powołano pełnomocników ds. programów operacyjnych i wyodrębnionych układów produkcyjnych. Pełnomocnicy ds. programów operacyjnych zabezpieczają realizację szczególnie ważnych zadań dla gospodarki narodowej i obronności kraju, wynikających z programów operacyjnych i określonych w centralnym planie społeczno-gospodarczym. Pełnomocnicy ds. wyodrębnionych układów produkcyjnych sprawują w imieniu ministra nadzór nad przedsiębiorstwami w zakresie przewidzianym dla organu założycielskiego w ustawie z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwie państwowym.</u>
          <u xml:id="u-1.18" who="#LidiaJackiewiczKozanecka">W celu skoordynowania i właściwego przeprowadzenia w resorcie przemysłu chemicznego i lekkiego prac przygotowawczych i wdrożeniowych, powołano resortowy zespół ds. reformy gospodarczej. Zadania i projektowane prace w tym zakresie zostały ujęte w harmonogramie, który ma na celu przygotowanie przedsiębiorstw i ministerstwa do wdrożenia zasad reformy, zdyscyplinowania działań w tym zakresie oraz wyznaczenie terminów realizacji i konkretnych realizatorów. W celu zapoznania przedsiębiorstw przemysłu chemicznego i lekkiego z prowadzonymi pracami zorganizowane zostały regionalne narady robocze. Ministerstwo oraz ośrodki doskonalenia kadr kierowniczych przemysłu chemicznego i lekkiego zapewniają przepływ informacji o reformie do załóg przedsiębiorstw; m.in. zorganizowano dla kadr przedsiębiorstw seminaria problemowe, obejmujące 3 cykle szkolenia. Ministerstwo na bieżąco uczestniczyło w opiniowaniu aktów normatywnych i kontrolowało przebieg prac nad reformą gospodarczą w jednostkach przemysłu chemicznego i lekkiego. Istnieje ścisłe powiązanie i współpraca z 18 przedsiębiorstwami - konsultantami, w których przedyskutowano z dyrekcją i samorządem załogi projekty wykonawczych aktów normatywnych, związanych z wdrożeniem reformy gospodarczej. Przewiduje się zorganizowanie systemu obserwacji skutków reformy oraz korygowania jej mechanizmów w świetle doświadczeń praktycznych.</u>
          <u xml:id="u-1.19" who="#LidiaJackiewiczKozanecka">W ramach prac przygotowawczych i zgodnie z postanowieniami uchwały nr 133/81 Rady Ministrów, resort przemysłu chemicznego i lekkiego opracował w I etapie reformy cen zaopatrzeniowych projekty cenników podstawowych surowców, materiałów i półproduktów oraz zaproponował zmiany cen podstawowych surowców i materiałów do których zaliczane są: bawełna, wełna, skóry surowe i odpadki tych surowców. Cenniki dla tej grupy wyrobów zostały zatwierdzone przez PKC. Projekty wskaźników przeliczeniowych do cen zbytu dla przędz i tkanin surowych bawełnianych, bawełnopodobnych, wełnianych i wełnopodobnych, surowców i półfabrykatów przemysłu lniarskiego, skór garbowanych oraz środków pomocniczych dla przemysłu garbarskiego zostały przedłożone Państwowej Komisji Cen. Przygotowywane są propozycje zmian cen pozostałych produktów przetwórstwa.</u>
          <u xml:id="u-1.20" who="#LidiaJackiewiczKozanecka">Powyższy materiał informacyjny uzupełnił i skomentował minister Edward Grzywa.</u>
          <u xml:id="u-1.21" who="#LidiaJackiewiczKozanecka">Minister stwierdził, że w całym przemyśle lekkim wprowadza się w życie założenia reformy gospodarczej. Przedsiębiorstwa rozpoczęły działalność według nowych zasad w zakresie planowania, ustalania cen, zaopatrzenia, finansowania wydatków i wynagrodzeń, rozliczeń z budżetem; obowiązują także nowe formy współdziałania z handlem wewnętrznym i zagranicznym. Resort czuwa nad sprawnym wdrażaniem w życie nowych zasad funkcjonowania przedsiębiorstw. Do 30 czerwca trwać będzie proces likwidacji zjednoczeń. Przewiduje się utworzenie dwóch form ogniw pośrednich: zrzeszeń typu obowiązkowego i dobrowolnego.</u>
          <u xml:id="u-1.22" who="#LidiaJackiewiczKozanecka">W związku z powołaniem w przemyśle chemicznym i lekkim pełnomocników ds. programów operacyjnych i wyodrębnionych, mówca przypomniał, że resort jest realizatorem 4 planów operacyjnych: w zakresie czystości i higieny, produkcji nawozów sztucznych i środków ochrony roślin; produkcji leków oraz zaopatrzenia w odzież i obuwie dla dzieci i młodzieży do lat 14. Przemysł chemiczny i lekki jest także współrealizatorem (podstawowym dostawcą materiałów) dalszych trzech programów operacyjnych. Ponadto w każdej niemal dziedzinie gospodarki ma swój udział w dostawach surowców i materiałów.</u>
          <u xml:id="u-1.23" who="#LidiaJackiewiczKozanecka">Obecna sytuacja przemysłu chemicznego i lekkiego jest bardzo trudna. Składa się na to kilka przyczyn. Spora część przedsiębiorstw, mimo szerokiej akcji upowszechniania zasad reformy, nie jest dostatecznie przygotowana do samodzielnego gospodarowania i nie przejawia inicjatyw w tym względzie. Panują niestety stare nawyki, a więc beztroska i wyczekiwanie na decyzje z góry.</u>
          <u xml:id="u-1.24" who="#LidiaJackiewiczKozanecka">Są trudności z pełnym wykorzystaniem mocy produkcyjnych przemysłu lekkiego, ponieważ nie otrzymuje on pożądanych ilości wszystkich podstawowych surowców, m.in. wełny, kauczuku, skór surowych, półproduktów do wytwarzania włókien chemicznych, środków pomocniczych itp. Stopniały do minimum zapasy operacyjne surowców w fabrykach. Stałą groźbą stało się unieruchomienie produkcji. Ze względu na to, że rozluźnione, bądź zerwane są więzy kooperacyjne między poszczególnymi branżami, brakuje nie tylko materiałów importowanych, ale także wielu innych, wytwarzanych nie raz w bezpośrednim sąsiedztwie. Niedostatek dewizowych środków płatniczych powoduje, że te partie surowców, które już zakupiono za granicą, nadchodzą z opóźnieniem, ponieważ kontrahenci zagraniczni czekają z wysyłką towarów do pełnej wpłaty gotówkowej.</u>
          <u xml:id="u-1.25" who="#komentarz">(Nie mając zaufania do nas nie realizują dostaw na podstawie awiza)</u>
          <u xml:id="u-1.26" who="#LidiaJackiewiczKozanecka">Ta procedura np. przy dostawach kauczuku z Singapuru powoduje opóźnienie sięgające 4–6 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-1.27" who="#LidiaJackiewiczKozanecka">Resort koncentruje się na przegrupowaniu produkcji w ten sposób, aby programy operacyjne mogły być realizowane rytmicznie i w pełni. Nie brak jednak poważnych trudności z utrzymaniem właściwego tempa. Obecnie nie jesteśmy w stanie - stwierdził minister E. Grzywa - zapewnić zatrudnienie ok. 60 tys. pracowników resortu, w tym 55 tys. pracowników przemysłu lekkiego, głównie dziewiarskiego i skórzanego. Komitet Gospodarczy Rady Ministrów przyznał resortowi 25 mln dolarów na dofinansowanie zakupów importowych w I kwartale. To umożliwi pewne zwiększenie produkcji, ale o zadowalającym postępie nie można na razie mówić.</u>
          <u xml:id="u-1.28" who="#LidiaJackiewiczKozanecka">Czynimy wiele wysiłków, powiedział dalej mówca, aby zaoferować nasze wolne moce produkcyjne do wykorzystania w formie przerobu usługowego. W tym celu przedstawiciele kierownictwa resortu odbyli wiele rozmów z bratnimi resortami ZSRR, CSRS, WRL, i LRB. Aktualnie przebywa w Polsce delegacja radziecka, z którą dokonuje się uzgodnień transakcji wymiennych: wyroby gotowe w zamian za dostawy surowców. W wyniku rozmów z kontrahentami z CSRS, dostarczyć mamy na tej samej zasadzie do tego kraju 1 mln par cholewek do obuwia, 1 mln sztuk ubrań roboczych, 1–2 mln m tkanin flanelowych oraz koszule. Podobne rozmowy trwają na Węgrzech i w Bułgarii. liczymy na to, że przerób usługowy umożliwi złagodzenie trudności w naszym resorcie. Podejmuje się też intensywne działania mające na celu zastąpienie części materiałów i środków pomocniczych sprowadzanych dotychczas z KK podobnymi materiałami pochodzenia krajowego. Są już przykłady pomyślnych wyników w tej dziedzinie.</u>
          <u xml:id="u-1.29" who="#LidiaJackiewiczKozanecka">Zgodnie z decyzją Komitetu Gospodarczego. RM, podjęto na szeroką skalę kontrolę cen. Prowadzi ją zarówno rewizja resortowa, jak i Ministerstwo Finansów, Państwowa Komisja Cen, Społeczna Komisja Cen i Federacja Konsumentów. Dotychczas skontrolowano ponad 120 zakładów przemysłu lekkiego i m.in. stwierdzono fakty zawyżania cen surowców i materiałów do produkcji. Jest to w pewnym stopniu zrozumiałe, gdyż resort przemysłu lekkiego nie zawsze otrzymuje wiarygodne informacje na temat kształtowania się cen w innych resortach, będących naszymi dostawcami. W toku kontroli cen stwierdzano też przypadki zawyżania kosztów przerobu spowodowane nieprawidłowym obliczaniem płac i narzutów zysku. Nie zawsze też uwzględniano dotacje przedmiotowe. W niektórych wypadkach stosowano stare stawki podatku obrotowego, z reguły wyższe od obecnie obowiązujących. Przykładem nieprawidłowego ustalania cen była pierwotna cena 120–160 zł jednej pary skarpet męskich, produkowanych w Zakładach „Syntex”. Po kontroli i zmianie kalkulacji, cenę tę obniżono do 60 zł. Podwyższono cenę surowców i artykułów, które były ustalone na zbyt niskim poziomie. Dotyczy to zwłaszcza stuprocentowej wełny, chodników wełnianych i rajstop damskich. Obniżono ceny tkanin wełnianych i wełnopodobnych o zawartości wełny do 50%, tkanin podszewkowych i skóry. Resort żywi nadzieję, że ścisłe przestrzeganie przez przedsiębiorstwa zasad ustalania cen i działanie różnych form kontroli spowoduje, że ceny wyrobów przemysłu lekkiego ukształtują się na poziomie uzasadnionym kosztami produkcji. Resort zdaje sobie sprawę z faktu, że sprawa cen wyrobów przemysłu lekkiego to bardzo czuły problem społeczny.</u>
          <u xml:id="u-1.30" who="#LidiaJackiewiczKozanecka">Rysują się pewne trudności związane z samofinansowaniem się przedsiębiorstw. Są przedsiębiorstwa, które nie z własnej winy nie mogą na razie uzyskać wymaganych efektów. W tych wypadkach ministerstwo wnioskuje bądź o obniżenie wpłat do budżetu, bądź też o zmniejszenie odpisów amortyzacyjnych. Oczywiście nie ma mowy, by rozgrzeszać przedsiębiorstwa za nieprawidłowe działanie, gdyż wówczas nie wprowadzilibyśmy reformy gospodarczej. Obowiązuje bezwzględnie zasada „3 S”, a więc samodzielności, samorządności i samofinansowania przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-1.31" who="#LidiaJackiewiczKozanecka">Duże trudności powoduje wprowadzenie nowych zasad rozliczeń w handlu zagranicznym. Obecnie podstawową formę eksportu stanowi sprzedaż na rachunek własny, a nie sprzedaż komisowa. Obawiamy się, że wzrost kosztów wynikający z wyższych cen surowców i kosztów przerobu nie zostanie zrekompensowany zmianą kursów walut i uzyskiwaniem wyższych cen na rynkach zagranicznych. W tej sytuacji mogłoby nastąpić obniżenie opłacalności eksportu. Np. eksport tkanin lnianych do Stanów Zjednoczonych nie jest opłacalny przy przyjętym przeliczniku 82 zł za jednego dolara, zwłaszcza po wzroście cen skupu słomy lnianej. Obawiamy się, iż będziemy zmuszeni wycofać się z eksportu tkanin lnianych do strefy dolarowej, co byłoby z dużą szkodą dla sprawy, gdyż ponowne odzyskanie rynku amerykańskiego będzie rzeczą trudną.</u>
          <u xml:id="u-1.32" who="#LidiaJackiewiczKozanecka">Na zakończenie minister E. Grzywa podkreślił, że resort będzie dokładał starań dla stworzenia warunków prawidłowego funkcjonowania przedsiębiorstw przemysłu lekkiego, zgodnie z wymogami reformy gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-1.33" who="#komentarz">(Dyskusja.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#TadeuszStasiak">Minister mówił o beztroskim stosunku niektórych przedsiębiorstw do realizacji planu na rok bieżący. Chodzi głównie o to, że wiele przedsiębiorstw wierzy, iż bez własnego wysiłku otrzyma potrzebne materiały, surowce i wszelką niezbędną pomoc. Co resort zamierza uczynić, aby uświadomić przedsiębiorstwom, że ponoszą pełną odpowiedzialność za realizację zadań nie tylko wobec społeczeństwa, ale i wobec własnych załóg? Może przecież dojść do sytuacji, że pracownicy przemysłu lekkiego staną przed groźbą bezrobocia. Trzeba więc stawiać sprawy jasno i znaleźć drogę rozwiązania tego trudnego problemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#HenrykaFrąc">Informacja resortu nie. jest pocieszająca. Martwi to nas, posłów, którzy w terenie uważani są za odpowiedzialnych za wszystko, co dzieje się w gospodarce. Optymistyczne jest jedynie to, że resort zamierza przestawiać się obecnie na szerokie korzystanie z surowców krajowych. Wydaje się, że jest to rzeczywiście jedyna droga szybkiego wyjścia z kryzysu surowcowego.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#HenrykaFrąc">Nasuwa się pytanie, czy produkcja nawozów sztucznych i środków ochrony roślin jest rzeczywiście tak niska, iż nie jesteśmy w stanie zaspokoić potrzeb naszego rolnictwa, czy też część produktów chemicznych przeznacza się na eksport?</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#HenrykaFrąc">W terenie często można spotkać się z pytaniem, czy zakłady produkcyjne mają aż tak duże trudności, że w sklepach nie ma absolutnie żadnych wyrobów przemysłu lekkiego, czy też wchodzi tu w grę nasze zobowiązanie eksportowe?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#HelenaPorycka">Można się częściowo zgodzić ze stwierdzeniem, że zakłady podchodzą beztrosko do realizacji planowych zadań. Chciałabym jednak zapytać ministra, czy jest sporządzony bilans potrzeb i dostaw bawełny i wełny. Czy te surowce, które uzyskujemy, rozdzielamy w sposób sprawiedliwy pomiędzy poszczególne zakłady? Poważną trudność, zwłaszcza dla przemysłu odzieżowego, powoduje niedobór dodatków i drobnych artykułów, jak chociażby igły do maszyn. Dotychczas zakłady odzieżowe wykorzystują jeszcze zapasy z ub. roku, ale co będzie, gdy zapasy te się skończą. Jak resort zamierza rozwiązać ten problem?</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#HelenaPorycka">Co zamierza resort uczynić dla złagodzenia trudności z zatrudnieniem w zakładach przemysłu lekkiego? Jeśli mamy zapobiec bezrobociu, to trzeba rozwiązać sprawę zatrudniania chłopów-robotników. Powinno to być uzależnione od ilości posiadanej ziemi: jeśli chłop robotnik ma dużo ziemi, powinien raczej zająć się produkcją rolną, a nie dodatkową pracą w przemyśle lekkim.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#UrszulaPłażewska">Minister mówił o zawarciu umów na eksport odzieży ochronnej. Jak jednak resort widzi zaopatrzenie pracowników przemysłu lekkiego w tę odzież, gdyż obecnie zakłady przemysłu lekkiego odczuwają duże braki zarówno odzieży, jak i obuwia ochronnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#IrenaLipińska">Minister stwierdził, że wiele krajów chce podjąć współpracę z nami na zasadach przerobu usługowego, ale niektóre przedsiębiorstwa nie wyrażają na to zgody. Jeśli to prawda, że kraje gotowe przerabiać u nas swoje surowce zamierzają zabrać dla siebie wszystkie wyprodukowane wyroby, nie zostawiając nic na nasz rynek, to trudno się dziwie zakładom, iż bez entuzjazmu podchodzą do takich transakcji.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#IrenaLipińska">Zakłady przemysłu lekkiego pracują niemal normalnie, a w sklepach nie widać wyrobów tego przemysłu. Może zatem trzeba wprowadzić talony na niektóre artykuły, jak np. na obuwie?</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#IrenaLipińska">W informacji resortu stwierdza się, iż prowadzone są prace na rzecz koncentracji zaplecza naukowo-badawczego. W rzeczywistości niewiele jednak w tym zapleczu się zmienia; nadal obserwujemy duże przerosty aparatu administracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#IrenaLipińska">Jeśli chodzi o zjednoczenia, to od 1 stycznia miały one zaprzestać swej działalności, a tymczasem jedynie zmieniono szyld, wprowadzając pełnomocników. Bardzo niewielu pracowników zjednoczeń zwolniono z pracy. Jak długo trwać będzie taki stan, niezgodny z ustaleniami reformy gospodarczej?</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#IrenaLipińska">Duże zdenerwowanie w społeczeństwie wywołuje import takich artykułów, jak zapałki czy zwykłe opakowania. Wydaje się, że mamy w kraju dosyć surowców na produkcję tego rodzaju artykułów i nie ma potrzeby ich sprowadzania z zagranicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#LechGrobelny">Minister stwierdził, że brakuje kwasu solnego, co rzutuje na produkcję wielu artykułów. Jest to o tyle dziwne, że w kraju nie brakuje surowców do wytwarzania kwasu solnego.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#LechGrobelny">Czy naprawdę nie można podjąć skutecznych działań na rzecz zwiększenia wydajności upraw lnu z hektara? Od lat wiadomo, że w Belgii i Holandii wydajność lnu z hektara jest znacznie wyższa, a u nas nie widać żadnych starań o poprawę kultury uprawy lnu.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#LechGrobelny">Wydaje się, że powinniśmy sporządzić wykaz dostępnych surowców zastępczych i zawiadomić wszystkie zakłady przemysłu lekkiego, że muszą przestawić swoją produkcję na wytwarzanie z tych surowców.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#AndrzejOborzyński">Stan wojenny umocnił centralne zarządzanie, a to musi ograniczać samodzielność przedsiębiorstw. Wiele elementów samodzielności jednak zachowano. W związku z tym nasuwają się pytania: jak ocenia resort wyniki działalności pełnomocników? Jak przedstawia się sprawa kont dewizowych dla przedsiębiorstw eksportujących? Co się robi na rzecz szerszego uwzględniania czynnika motywacji w kształtowaniu systemu płac? Czy działalność przedsiębiorstw handlu zagranicznego jest dostosowana do potrzeb eksportu wyrobów przemysłu lekkiego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#KrystynaWawrzynowicz">Jak resort widzi możliwość wykonania tegorocznego planu produkcji w powiązaniu z zaspokojeniem potrzeb społeczeństwa i zachowaniem samodzielności przedsiębiorstw?</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#KrystynaWawrzynowicz">Z przykrością usłyszeliśmy stwierdzenie ministra, że przedsiębiorstwa, które tak bardzo domagały się samodzielności, są obecnie, gdy tę samodzielność uzyskały, w wielu sprawach całkowicie bezradne.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#KrystynaWawrzynowicz">Jak już stwierdzono w dyskusji, produkuje się dużo, a wyrobów przemysłu lekkiego w sklepach właściwie nie ma. Może więc jednak - w trosce o bardziej sprawiedliwy podział wytwarzanych dóbr - należałoby wprowadzić talony na niektóre artykuły - w pierwszej kolejności na obuwie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#BarbaraMajzel">Ceny zbytu włókien celulozowych są zbyt niskie. Zupełnie oderwane od rzeczywistości są nie tylko bardzo wysokie koszty wytwarzania włókien, ale i przelicznik dewiz stosowany w tym przemyśle 1 dol. - 50 zł. Dowolność ustalania cen spowodowała, że produkcja włókien stała się nieopłacalna. Potrzebna jest zmiana przelicznika na co najmniej 80 zł za jeden dolar. Jakie rozwiązanie tej sprawy widzi resort?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#DobromiłaKulińska">Wg przedstawionej informacji, przewiduje się organizację zrzeszeń dobrowolnych i obowiązkowych. Czy w praktyce powstają zrzeszenia dobrowolne?</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#DobromiłaKulińska">Określiliśmy priorytety dla przemysłu. Czy te zasady są rzeczywiście przestrzegane? Czy zabezpieczono surowce na programy operacyjne zapewniające ich realizację?</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#DobromiłaKulińska">Jak obecnie będą finansowane prace modernizacyjne przedsiębiorstwa?</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#DobromiłaKulińska">Minister przemysłu chemicznego i lekkiego Edward Grzywa: Nie wiem, czy zostałem właściwie zrozumiany. Z mojej informacji nie wynika, że w przemyśle dzieje się bardzo źle czy beznadziejnie. Po ostatnich rozmowach ze Związkiem Radzieckim uzyskaliśmy już wiele surowców. Dążymy do tego, by ani jeden pracownik nie został zwolniony z braku surowca.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#DobromiłaKulińska">Reforma, to przede wszystkim przestawienie się psychiczne na zupełnie inną pracę w warunkach samodzielności. Mówiłem krytycznie o przejawach beztroski w przedsiębiorstwach, ale muszę podkreślić, że nie jest to masowe zjawisko.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#DobromiłaKulińska">Przewidujemy szereg regionalnych narad, na których będziemy przedsiębiorstwom służyli pomocą zbierając jednocześnie sygnały z produkcji w terenie. Będziemy oddziaływać poprzez pełnomocników, nakazie tak niechętnie widzianych. Wkrótce zostanie wznowiona działalność samorządów załóg. Reforma w dużym stopniu zależy od działania tych ludzi.</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#DobromiłaKulińska">Aktualnie nie eksportujemy ani nawozów, ani żadnych środków ochrony roślin, choć osobiście żałuję tego, bo to eksport wyjątkowo opłacalny. Źle się stało, że w tak dużym stopniu wypadliśmy z podziału pracy w krajach socjalistycznych.</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#DobromiłaKulińska">Bilans wełny i bawełny jest zły, robimy wszystko, aby go poprawić. Bawełnę możemy kupić teraz tylko w Związku Radzieckim. Jeśli w kwietniu będziemy zmuszeni kupić zboże, to odbije się to negatywnie także na możliwości zakupu bawełny.</u>
          <u xml:id="u-11.8" who="#DobromiłaKulińska">Musimy zapewnić przemysłowi lekkiemu i chemicznemu produkty pomocnicze. Wielu brakuje tylko dlatego, że przedsiębiorstwa dotychczas stosowały dowolnie bardzo różne środki i to najczęściej obcej produkcji. Obecnie dążymy do unifikacji środków pomocniczych w oparciu o naszą produkcję.</u>
          <u xml:id="u-11.9" who="#DobromiłaKulińska">Nie wypowiadam się co do zwalniania z pracy chłopów-robotników, problem ten jest niezwykle skomplikowany. Nie mogę się zgodzić z posłanką I. Lipińską. Niektóre jej uwagi należą do obiegowych sądów, zniekształcających rzeczywistość. Za przerób surowców w naszych fabrykach obcy kontrahenci płacą surowcami i to nam się oczywiście opłaca. Jest to autentyczna pomoc zarówno polityczna jak i gospodarcza.</u>
          <u xml:id="u-11.10" who="#DobromiłaKulińska">Za wszelką cenę chciałbym uniknąć wprowadzenia talonów na obuwie. Byłoby to brnięcie w ślepą uliczkę systemu powszechnej reglamentacji.</u>
          <u xml:id="u-11.11" who="#DobromiłaKulińska">Po likwidacji zjednoczeń wiele ich funkcji przekazaliśmy przedsiębiorstwom, co stwarza wiele problemów. Duża liczba przedsiębiorstw okazała się w tych sprawach bezradna. Pełnomocnicy starają się kojarzyć interesy, ułatwiać konieczne kontakty między przedsiębiorstwami. Część tych niewygodnych dla przedsiębiorstw funkcji będą mogły przejąć zrzeszenia.</u>
          <u xml:id="u-11.12" who="#DobromiłaKulińska">W tym roku będzie można wyprodukować większe ilości kwasu solnego, wody utlenionej. Nie mamy własnego kaolinu, dlatego musimy sprowadzać go z Czechosłowacji. Podobnie zmuszeni jesteśmy importować kredę do pasty do zębów, gdyż nie można do tego celu użyć kredy naturalnej, jakiej mamy pod dostatkiem, ze względu na zawartość w niej śladowych ilości arsenu i żelaza.</u>
          <u xml:id="u-11.13" who="#DobromiłaKulińska">Odpowiadając na krytyczne uwagi posłów dotyczące działalności pełnomocników ds. programów operacyjnych minister E. Grzywa stwierdził, że w praktyce zdarza się, iż pełnomocnicy przekraczają zakres swych kompetencji; są przykłady domagania się dodatkowej sprawozdawczości, czy też zlecanie innych zbędnych zadań.</u>
          <u xml:id="u-11.14" who="#DobromiłaKulińska">Aby korzystać z możliwości posiadania własnego konta dewizowego, na które wpływałby pewien procent zysków z własnego eksportu, przedsiębiorstwa muszą wystąpić do ministra handlu zagranicznego. Na razie wystąpień takich rejestruje się niewiele.</u>
          <u xml:id="u-11.15" who="#DobromiłaKulińska">Przynależność przedsiębiorstw do zrzeszeń będzie dobrowolna, a tylko w niektórych branżach - bardzo ważnych strategicznie (np. CPN) - będą powoływane zrzeszenia obligatoryjne. Powszechnie obserwuje się chęć do uczestnictwa przedsiębiorstw w realizacji planów operatywnych, ponieważ wiążą się z tym lepsze zaopatrzenie w surowce, a zatem korzystniejsze warunki finansowe. Tylko część zakładów może realizować plany operacyjne, wszystkie natomiast muszą działać sprawnie, bo od przedsiębiorczości zależą rezultaty finansowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#MirosławJędrzejczak">Zatwierdzenie cen włókien chemicznych jako cen urzędowych jest decyzją bardzo poważną, ponieważ rzutuje ono na określony poziom cen setek wyrobów rynkowych. Gdy chodzi o produkcję lniarską, to zwrócić trzeba uwagę na fakt, że wydobycie włókna długiego ze słomy lnianej jest w naszym kraju wyjątkowo niskie - wynosi zaledwie 6%.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#MirosławJędrzejczak">Przewodnicząca obrad poseł Dobromiła Kulińska (PZPR) podsumowując dyskusję wskazała, że tematyka reformy gospodarczej wymagać będzie stałego zainteresowania Komisji i będzie omawiana na wielu następnych posiedzeniach.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#MirosławJędrzejczak">Musimy się liczyć z tym, że konsekwencją zużycia gorszych gatunków surowców w przemyśle lekkim będzie niższa jakość produkowanych artykułów. Jakość surowców, jak również inne problemy utrudniające pracę fabryk, rzutują bardzo niekorzystnie na wydajność pracy.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#MirosławJędrzejczak">Poseł Irena Lipińska (PZPR) wystąpiła z postulatem, aby posłowie zainteresowani tematyką mogli uczestniczyć w odbywających się w przemyśle chemicznym i lekkim rejonowych naradach na temat reformy gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#MirosławJędrzejczak">W drugim punkcie porządku dziennego, rozpatrzono odpowiedź na dezyderat nr 7 w sprawie zwiększenia potencjału wytwarzania środków na cele ochrony zdrowia i higieny osobistej.</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#MirosławJędrzejczak">Na ten temat zabrała głos poseł Jadwiga Kowalska (PZPR). Wskazała ona, że odpowiedź ministra przemysłu chemicznego i lekkiego w sprawie zagospodarowania dodatkowych obiektów w zakładzie „Polop” w Pabianicach uznać można za zadowalającą.</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#MirosławJędrzejczak">Uzupełniające uwagi zgłosiła poseł Urszula Płazowska (PZPR). Jej zdaniem resort powinien określić termin ukończenia robót adaptacyjnych, które będą rozpoczęte w II kwartale.</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#MirosławJędrzejczak">Dyrektor departamentu inwestycji MPChiL Jerzy Krętkowski oświadczył w odpowiedzi, że w IV kwartale przystąpi się do montażu urządzeń bielnika w Pabianickich Zakładach Środków Opatrunkowych „Polop”.</u>
          <u xml:id="u-12.8" who="#MirosławJędrzejczak">Komisja przyjęła odpowiedź na dezyderat nr 7.</u>
          <u xml:id="u-12.9" who="#MirosławJędrzejczak">Następnie poseł Kazimierz Fortuna (ZSL) omówił obszernie odpowiedź ministra handlu zagranicznego, przygotowaną w porozumieniu z ministrem handlu wewnętrznego i usług, na dezyderat nr 8 w sprawie nieprawidłowości występujących w przypadku niektórych transakcji zawieranych z kontrahentami zagranicznymi na potrzeby rynku wewnętrznego. W dezyderacie Komisja zakwestionowała celowość zakupów obuwia w Brazylii po cenach sięgających ponad 80 zł dewizowych za parę, gdy w eksporcie polskiego obuwia osiągane są ceny 18–25 zł dewizowych za parę. Komisja poddała również w wątpliwość sposób zawierania transakcji i ustalania cen na importowane obuwie.</u>
          <u xml:id="u-12.10" who="#MirosławJędrzejczak">Poseł K. Fortuna stwierdził, że odpowiedź na dezyderat nr 8 nie może zadowalać Komisji, zwłaszcza w świetle wyników badań z Najwyższej Izby Kontroli, potwierdzających w całej rozciągłości zarzuty zawarte w dezyderacie. Poseł wyraził podziękowanie Zespołowi Przemysłu Lekkiego NIK za wnikliwe zbadanie sprawy i konsekwencję w kontroli.</u>
          <u xml:id="u-12.11" who="#MirosławJędrzejczak">Poseł postawił wniosek o oddalenie odpowiedzi na dezyderat i ponowne wystąpienie do prezesa Rady Ministrów z prośbą o zajęcie stanowiska w tej sprawie. Zaproponował również zapoznanie z uwagami Komisji Przemysłu Lekkiego innych zainteresowanych komisji sejmowych. Mówca podkreślił, że dla posłów nie może być obojętny sposób zawierania transakcji z kontrahentami zagranicznymi, problemy opłacalności eksportu i rezultaty handlu zagranicznego, także w szczegółach. Wobec tego, Komisja musi konsekwentnie domagać się wyjaśnienia do końca podniesionej sprawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#JerzyMężyński">Bezpośrednio po uchwaleniu przez Komisję dezyderatu nr 8, nasz zespół podjął kontrolę w CHZ „Skórimpex” i w DT „Centrum”. Stwierdzono wiele nieprawidłowości obciążających zarówno zastępcę dyrektora biura eksportu i importu „Skórimpexu”, jak i zastępcę dyrektora DT „Centrum”. Dotychczas Najwyższa Izba Kontroli otrzymała odpowiedź jedynie od ministra handlu wewnętrznego i usług. Odpowiedź ta jednak nie może zadowalać, chociażby ze względu na stwierdzenie, że kontrakty na import obuwia z Brazylii zawierane były wyłącznie na ryzyko CHZ „Skórimpex”, a przedstawiciel DT „Centrum” działał w Brazylii jedynie jako delegat „Skórimpexu”. Fakty mówią co innego, NIK ustaliła, że zakupy dokonywane były przy aktywnym udziale PT „Centrum”. W związku z zawieranymi transakcjami przebywało w Brazylii 11 pracowników przez łączny okres 780 dni. Najwyższa Izba Kontroli uważa, że trzy zainteresowane resorty powinny podjąć w tej sprawie zdecydowane kroki, aby uniemożliwić na przyszłość powstanie podobnych nieprawidłowości przy eksporcie i imporcie obuwia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#CecyliaModeracka">Zgodnie z wypowiedzią dyrektora Zespołu NIK, nasza Komisja powinna przyczynić się do tego, aby w przyszłości nie dopuszczano do podobnych, karygodnych sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#CecyliaModeracka">Poseł poparła wniosek o odrzucenie odpowiedzi na dezyderat i podkreśliła, że Komisja nigdy nie powinna przyjmować tego rodzaju nierzetelnych odpowiedzi na jej dezyderaty.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#CecyliaModeracka">Wiceminister handlu zagranicznego Ryszard Strzelecki: CHZ „Skórimpex” od chwili wprowadzenia stanu wojennego podlega nadzorowi resortu handlu zagranicznego. W imieniu kierownictwa resortu oświadczam, że weźmiemy pod uwagę wszystkie wnioski Komisji i ustalenia pokontrolne NIK i wyciągniemy z nich odpowiednie wnioski.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#CecyliaModeracka">Komisja postanowiła nie przyjąć odpowiedzi na dezyderat nr 8 i wystąpić w omawianej sprawie do prezesa Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#CecyliaModeracka">W kolejnym punkcie porządku dziennego, Komisja uchwaliła opinię do prezesa Rady Ministrów w sprawie efektywności działania zaplecza naukowo-badawczego w zakresie poprawy warunków pracy w przemyśle lekkim oraz dezyderat do ministra płacy, prac i spraw socjalnych w sprawie niedostatecznej bazy lokalowej Centralnego Instytutu Ochrony Pracy.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>