text_structure.xml 42.1 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#CecyliaModeracka">Dnia 4 czerwca 1980 roku Komisja Przemysłu Lekkiego, obradująca pod przewodnictwem Posła Bolesława Koperskiego (PZPR), rozpatrzyła:</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#CecyliaModeracka">- sprawozdanie rządu z wykonania planu gospodarczego i budżetu w 1979 r. w części dotyczącej Ministerstwa Przemysłu Lekkiego.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#CecyliaModeracka">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele Ministerstwa Przemysłu Lekkiego z ministrem Stanisławem Machem, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Urzędu Rady Ministrów, Ministerstwa Finansów oraz Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#CecyliaModeracka">W imieniu podkomisji uwagi do sprawozdania przedstawił poseł Kazimierz Fortuna (ZSL): Realizacja zadań planowych w przemyśle lekkim w roku 1979 przebiegała, podobnie jak w całej gospodarce narodowej, w szczególności trudnych i złożonych warunkach. Spowodowało to zakłócenia w ciągłości i rytmie produkcji, a w konsekwencji uniemożliwiło realizację zadań ilościowych i miało decydujący wpływ na pogorszenie efektywności gospodarowania.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#CecyliaModeracka">Korygowany kilkakrotnie w ciągu roku plan zakładający wzrost w stosunku do 1978 roku o 4,1%, wykonano w 97,5%. Plan dostawy na rynek wewnętrzny, przewidujący wzrost ich o 7,8% w stosunku do roku 1978, zrealizowany został w 92,5%. Niedobory dostaw na rynek wewnętrzny osiągnęły wartość 12,9 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#CecyliaModeracka">Szczególnie niekorzystnie kształtowała się sytuacja w 3-ch najbardziej znaczących dla zaopatrzenia rynku branżach, a mianowicie: dziewiarsko-pończoszniczej, odzieżowej i skórzanej. Tu trudności produkcyjne wynikające z braku zaopatrzenia surowcowego oraz kłopotów w transporcie były największe. Na ogólną ilość 83 grup wyrobów obserwowanych, zgodnie z założeniami planu zrealizowano produkcję w 63 pozycjach.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#CecyliaModeracka">Na uzyskaną w 1979 r. wartość produkcji wpływało wiele czynników. Obok zmian struktury asortymentowej produkowanych wyrobów, w podstawowym stopniu na zwiększenie jej wartości wpłynął jej wzrost cen zbyt wyrobów finalnych, tj. tkanin, dzianin, włóknin i przędzin wykończonych. Ceny wyrobów finalnych w latach 1977–1978 wzrosły średnio o 19,8% i wyprzedziły, w porównywalnych okresach, wzrost wartości produkcji towarowej o 2,8%. W roku 1979 nastąpił dalszy wzrost średniej ceny zbytu wyrobów finalnych o ponad 7%. O około 18% w porównaniu z 1976 r., zmniejszyła się produkcja tkanin odzieżowych i dekoracyjnych, przy jednoczesnym wzroście ich cen o ponad 31%. Wynika z tego, że łatwiej jest manipulować cenami i wartością, niż ilością i jakością produkowanych wyrobów, na które czeka rynek.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#CecyliaModeracka">Kontrole NIK w przemyśle dziewiarsko-pończoszniczych stwierdziły, iż nieodpowiednie zaopatrzenie w surowce materiały przyczyniło się do ograniczenia asortymentu i ilości produkowanych wyrobów, a tym samym do niedostosowania oferty tego przemysłu do potrzeb handlu.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#CecyliaModeracka">W 1979 r. nastąpiła dalsza poprawa Jakości i nowoczesności wyrobów przemysłu lekkiego. Wartość sprzedaży wyrobów oznaczonych znakiem Jakości „l” i „Q” wzrosła w stosunku do 1978 r. o 7,9%. Roczny plan dostaw na rynek artykułów mody i nowości został przekroczony o 6,8%. Zmalał również wskaźnik reklamacji jakościowych do poziomu 0,8%. Jednakże, jak wynika z przeprowadzonych przez NIK kontroli, nadal w przemysłach dziewiarsko-pończoszniczym, jedwabniczo-dekoracyjnym, skórzanym i bawełnianym utrzymuje się niezadowalający poziom jakości produkowanych wyrobów. Dotyczy to nadmiernego obniżania ciężaru wyrobów poniżej dopuszczalnej granicy tolerancji. W przemyśle jedwabniczo-dekoracyjnym nie stosowano się w I półroczu 1979 r do ustalonego wskaźnika wyrobów w I gatunku, co wiąże się z niedostateczną korelacją zasad kwalifikacyjnych tkanin surowych i wykończonych. W efekcie pogorszył się wskaźnik reklamacji eksportowych w tym przemyśle.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#CecyliaModeracka">W niektórych przedsiębiorstwach zakwestionowano oznaczoną jakość wyrobów jako niezgodną z rzeczywistą w ilościach dochodzących 90% badanych wyrobów. Obok zakłóceń surowcowych oraz konieczności stosowania gorszych jakościowo surowców należy wskazać, iż wiele zależy od jakości pracy, kwalifikacji fachowego nadzoru i prawidłowej kontroli w zakładach. Gdyby powyższe elementy były rzetelnie wprowadzane w życie, prawdopodobnie wskaźnik jakości produkowanych wyrobów uległby poprawie.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#CecyliaModeracka">W 1979 roku wystąpiły poważne trudności w zaopatrzeniu przemysłu lekkiego w surowce i półfabrykaty. Wpłynęły na to m.in.: niższa od planowanej produkcja krajowych włókien chemicznych, wzrost cen na zagranicznych rynkach (II obszar płatniczy), niepełne i nierytmiczne dostawy z I obszaru płatniczego, niedobór energii elektrycznej oraz nierealizowanie planowej produkcji półfabrykatów wymagających uzupełniającego importu. Ponadto zapasy surowców i półfabrykatów od szeregu lat wykazują tendencje malejące, co powoduje trudności w utrzymaniu ciągłości produkcji. Jednakże, jak wykazały kontrole NIK, istnieją również rezerwy surowców. Stwierdzono m.in. w przemyśle bawełnianym ponadnormatywną materiałochłonność produkcji przemysłowej, brak troski o zwiększenie efektywności wykorzystania surowców i materiałów w programach usprawnienia gospodarki-materiałowej i surowcowej, a także niezrealizowanie zaplanowanych oszczędności, co było spowodowane zmianami asortymentowymi produkcji.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#CecyliaModeracka">W eksporcie do krajów I obszaru płatniczego nastąpił, w porównaniu z 1978 r. spadek o 8,8%. Eksport do krajów II obszaru płatniczego został wykonany w stosunku do założeń planu w 100,9%. Import zrealizowany w 98,8%, w tym z I obszaru w 90,8%, a z II obszaru - w 102,9%. Na zakup surowców i materiałów wydatkowano więcej środków o 14,3% w porównaniu z 1978 r. i osiągnięto 99,8% wykonania planu. Na przekroczenie zadań planowych w imporcie z krajów kapitalistycznych wpłynęły głównie: zmniejszone dostawy włókien chemicznych produkowanych w kraju; niewywiązywanie się w pełni krajów socjalistycznych z dostaw włókien chemicznych oraz znaczny wzrost cen surowców i półfabrykatów w stosunku do założeń planu. Z przeprowadzonych przez NIK badań wynika, że w realizacji zadań eksportowych do krajów II obszaru w przemyśle jedwabniczo-dekoracyjnym powstało szereg nieprawidłowości. W 1979 r. zadania eksportowe tego przemysłu zmniejszono o ponad 23% (z 213 mln zł dew. do 162 mln zł dew.), zasadniczą przyczyną była niemożność dostosowania struktury asortymentowej wyrobów do zapotrzebowań odbiorców zagranicznych oraz nieodpowiednia jakość wyrobów. Spowodowało to niskie wykorzystanie mocy produkcyjnych rezerwowanych na eksport, szczególnie w podstawowej grupie asortymentowej, tj. dywanów, stanowiącej blisko 50% całego eksportu branży. Podobnie było w przemyśle skórzanym.</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#CecyliaModeracka">Zadania w zakresie obniżki kosztów własnych nie zostały zrealizowane. Na wzrost wskaźnika udziału kosztów własnych w 1979 r. miały wpływ przede wszystkim następujące czynniki: wydatkowanie funduszu płac na opłacenie przestojów produkcyjnych spowodowanych okresowym brakiem surowców i materiałów oraz ograniczeniami energetycznymi i paliwowymi, opłacanie godzin nadliczbowych, wzrost w 1979 r. w stosunku do 1978 r. cen na surowce i półfabrykaty pochodzące z importu, zmiany w strukturze zużycia surowców, półfabrykatów i materiałów spowodowane trudnościami zaopatrzeni owymi.</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#CecyliaModeracka">Na podstawie dokonanej oceny działalności resortu przemysłu lekkiego za rok 1979 koreferent przedstawił w imieniu podkomisji następujące wnioski:</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#CecyliaModeracka">- stałym dążeniem resortu winno być pełne pokrycie potrzeb rynku wewnętrznego nie tylko w wymiarze wartościowym, ale ilościowym w grapach asortymentowych, dbałość o dostarczanie na rynek grup wyrobów standardowych;</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#CecyliaModeracka">- konieczna jest stała troska o podnoszenie opłacalności eksportu a także prowadzenie właściwych analiz przed zawarciem umów kontraktów służących świadomemu ukształtowaniu eksportu;</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#CecyliaModeracka">- dalszej uwagi wymaga jakość produkcji na rynek wewnętrzny i eksport (zdobywanie znaków jakości, stosowanie odpowiednich technik i technologii), a także praca służb kontroli jakości;</u>
          <u xml:id="u-1.17" who="#CecyliaModeracka">- dążenie do osiągania maksymalnej wartości produkcji nakłada na przedsiębiorstwa obowiązek bieżącej analizy i kontroli kooperacji międzyzakładowej i wewnątrzzakładowej oraz kształtowania się cen nowości;</u>
          <u xml:id="u-1.18" who="#CecyliaModeracka">- dalszej troski wymaga efektywność gospodarowania, kształtowanie się kosztów własnych;</u>
          <u xml:id="u-1.19" who="#CecyliaModeracka">- w obliczu występujących niedoborów zatrudnienia w resorcie sprawą podstawową jest racjonalizacja zatrudnienia i dbałość o pełne wykorzystanie mocy produkcyjnych;</u>
          <u xml:id="u-1.20" who="#CecyliaModeracka">- więcej uwagi zwrócić trzeba na problemy socjalno-bytowe załóg pracowniczych oraz sprawy bezpieczeństwa i higieny pracy;</u>
          <u xml:id="u-1.21" who="#CecyliaModeracka">- lepiej powinny być zagospodarowywane odpady i surowce wtórne.</u>
          <u xml:id="u-1.22" who="#CecyliaModeracka">Komisja powinna być informowana przez resort o wszystkich zmianach planu w ciągu roku, a także o bieżących pracach nad projektem planu na następną 5-latkę. Chodzi tu o udział w pracach w fazie wstępnych opracowań a nie tylko o opiniowanie gotowych już projektów.</u>
          <u xml:id="u-1.23" who="#CecyliaModeracka">Dyrektor Zespołu NIK Jerzy Mężyński: Ogólne wyniki działalności przemysłu lekkiego wskazują, że mimo występujących trudności na odcinku zaopatrzenia w surowce, paliwa i energię, niedoborów w zakresie zatrudnienia oraz okresowo niesprzyjających warunków atmosferycznych, wysiłek włożony w realizację planu ukierunkowany był właściwie.</u>
          <u xml:id="u-1.24" who="#CecyliaModeracka">Chociaż nie we wszystkich wskaźnikach uzyskano pełną zgodność wyników z założeniami planu, to jednak w przeważającej mierze zaważył na tym fakt, że stawiane do dyspozycji resortu przemysłu lekkiego środki realizacji również nie osiągnęły założeń planowych.</u>
          <u xml:id="u-1.25" who="#CecyliaModeracka">Szczególnie niekorzystne warunki, w jakich przypadło pracować resortowi przemysłu lekkiego w ubiegłym roku, wymagały od kierownictw wszystkich szczebli zarządzania podejmowania wielu inicjatyw i różnorodnych działań, zmierzających do złagodzenia powstałych napięć i przezwyciężenia występujących trudności. W tym niełatwym działaniu kadra kierownicza resortu przemysłu lekkiego sprawdziła się w sposób niebudzący poważniejszych zastrzeżeń. Stanęła ona na wysokości zadania, pokonując trudności i przeszkody napotykane w codziennej pracy. Najlepszym dowodem skuteczności wysiłków podejmowanych przez kadrę kierowniczą resortu przemysłu lekkiego może być fakt, że wartość utraconej produkcji z powodu trudności występujących w ubiegłym roku (energetycznych, surowcowych i kadrowych) szacuje się na 19,2 mld zł, podczas gdy niewykonanie zadań dotyczących wartości sprzedanej produkcji wyniosło ogółem 9,2 mld zł. Ten niemały trud, poniesiony nie tylko przez kadrę kierowniczą, ale również przez pracowników przemysłu lekkiego, w ich dążeniu do zminimalizowania strat produkcji należy dostrzegać w każdej sytuacji a przede wszystkim brać pod uwagę przy ocenie działalności resortu przemysłu lekkiego w 1979 r.</u>
          <u xml:id="u-1.26" who="#CecyliaModeracka">Niezależnie jednak od wszelkiego rodzaju trudności, które wywierały niekorzystny wpływ na działalność przemysłu lekkiego występowało również wiele nieprawidłowości i uchybień spowodowanych niewłaściwym postępowaniem poszczególnych przedsiębiorstw czy branż. Wadliwości te ujawniono - w wyniku przeprowadzonych kontroli - m.in. w sferze zaopatrzenia rynku wewnętrznego, wykonania dostaw eksportowych, czy gospodarki materiałowo-surowcowej, jak również w innych dziedzinach działania, które wprawdzie nie posiadały tak dużego znaczenia dla całokształtu problematyki gospodarczej, ale - mimo to - wywierały istotny wpływ na realizację podstawowych zadań resortu. Spośród tego rodzaju zagadnień można by wymienić gospodarkę konserwacyjno-remontową, czy gospodarowanie zasobami pracy. O wadze i znaczeniu tego ostatniego problemu może najlepiej świadczyć fakt, że w ubiegłym roku w wyniku nieobsadzenia wszystkich stanowisk roboczych spowodowanego brakiem rąk do pracy utracono produkcję, której wartość szacuje się ponad 6 mld zł. Z tego względu, zapewnienie pełnej obsady kadrowej na wszystkich stanowiskach roboczych, zwłaszcza w zakładach, w których zainstalowano niemałym nakładem środków - nowoczesne maszyny i urządzenia zakupione z importu, powinno stać się przedmiotem szczególnego zainteresowania ze strony kierownictwa wszystkich organizacji gospodarczych działających w resorcie przemysłu lekkiego.</u>
          <u xml:id="u-1.27" who="#CecyliaModeracka">Kontrole potwierdziły, że w dalszym ciągu nie działa z należytą sprawnością służba jakości produkcji. Odnosi się to zarówno do aparatu brakarskiego działającego wewnątrz poszczególnych przedsiębiorstw, jak również do kontroli jakości wykonywanej na zlecenie przedsiębiorstw przez pracowników „Polcargo”. Dowodzą tego m.in. fakty udzielenia przez handel zagraniczny opustów nawet w wysokości. 100% na wyeksportowane wyroby, bądź też przeklasyfikowania do braków towarów zareklamowanych i zwróconych do kraju przez odbiorców zagranicznych. W tej sytuacji należy poszukiwać nowych rozwiązań dla zapewnienia skutecznego oddziaływania służb kontroli jakości, aby nie dopuszczać do wysyłania na eksport towarów, które powinny być zaliczane do braków.</u>
          <u xml:id="u-1.28" who="#CecyliaModeracka">Prowadzone kontrole wykazały, że w I półroczu bieżącego roku uległy znacznemu polepszeniu warunki działania resortu i nastąpiła ewidentna poprawa - w porównaniu z wykonaniem I półrocza ubiegłego roku - w realizacji zadań planowych. Poprawę tę uzyskano przede wszystkim wskutek znacznego zmniejszenia trudności energetycznych i surowcowych. Stan ten pozwolił przemysłowi lekkiemu na bardziej rytmiczną pracę, a zwłaszcza na pomyślne wywiązywanie się z przyjętych na siebie zobowiązań umownych. Fakt ten powinien stanowić pomyślny prognostyk dla przemysłu lekkiego w bieżącym roku. Analiza wykonania ubiegłorocznych zadań oraz zaawansowania wykonania planu na rok bieżący wskazuje na potrzebę zwrócenia szczególnej uwagi na rytmiczną realizację dostaw eksportowych i rynkowych, na poprawę jakości produkowanych wyrobów, gospodarkę surowcowo-materiałową oraz właściwe wykorzystanie zasobów pracy.</u>
          <u xml:id="u-1.29" who="#komentarz">(Dyskusja.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#LidiaJackiewiczKozanecka">Przemysł lekki dokładał w 1979 r. wszelkich starań, ażeby w szczególnie trudnych warunkach osiągnąć jak najlepsze rezultaty. Przejawiało się to również w konsekwentnej trosce o podniesienie efektywności gospodarowania.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#LidiaJackiewiczKozanecka">Zadania przemysłu lekkiego w roku ub. mierzono miernikami zmodyfikowanego systemu ekonomiczno-finansowego, a więc takimi jak produkcja dodana i zysk, nie zostały w pełni wykonane.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#LidiaJackiewiczKozanecka">Należy zwrócić większą uwagę na takie zagadnienia jak bardziej konsekwentne wykonywanie przez podległe resortowi zjednoczenia i przedsiębiorstwa wytycznych i zaleceń resortu, na rzetelne przekazywanie danych statystycznych i innych, które stanowią podstawę budowania planu, jak i właściwe wykorzystanie, w wyniku przedsięwzięć inwestycyjnych ostatniego 10-lecia, olbrzymiego nowoczesnego potencjału produkcyjnego przemysłu. W każdym nowo wybudowanym lub zmodernizowanym przedsiębiorstwie winien istnieć program optymalnego wykorzystania inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#LidiaJackiewiczKozanecka">Warunkiem dalszego podnoszenia efektywności gospodarowania jest doskonalenie organizacji i normowanie pracy. Obowiązująca w tym zakresie uchwała Rady Ministrów, nie jest w pełni realizowana. Przyczyną tego jest między innymi niesprawne funkcjonowanie służb organizacji i normowania pracy, co wynika z jednej strony z braku wykwalifikowanych kadr, a z drugiej z niedostatecznej wymiany informacji pomiędzy działami organizacyjno-ekonomicznymi, działami normowania pracy i oddziałami bezpośrednio produkcyjnymi. Wiele niedociągnięć występuje w organizacji procesów produkcyjnych, co w konsekwencji powoduje spadek dyscypliny pracy. Lepsza organizacja pracy winna przejawiać się również w posiadaniu przez przedsiębiorstwa kilku technologicznych wersji wykonywania planów, co jest warunkiem koniecznym w obecnej sytuacji występujących trudności zaopatrzeniowych.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#LidiaJackiewiczKozanecka">Więcej uwagi skoncentrować trzeba na działaniach zmierzających do dalszej obniżki kosztów wytwarzania, które w roku 1979 były przekroczone. Obniżenie kosztów produkcji osiągać należy nie tylko na drodze zwiększenia dynamiki produkcji, ale również poprzez oszczędniejsze gospodarowanie surowcami, barwnikami chemicznymi, środkami pomocniczymi, energią i innymi materiałami. Wiąże się z tym nierozerwalnie kwestia ustalania prawidłowych normatywów zużycia materiałów, a także normatywów robót w toku, jak też konieczność stałej aktualizacji i optymalizacji procesów technologicznych, a także prawidłowości ich przebiegu. Ogromne znaczenie dla osiągania poprawy procesów produkcji ma podnoszenie kwalifikacji pracowników bezpośrednio produkcyjnych, które powinno być prowadzone systematycznie przez personel inżynieryjno-techniczny bezpośrednio na stanowisku pracy, a nie tylko na sporadycznie organizowanych kursach w oderwaniu od rzeczywistości.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#LidiaJackiewiczKozanecka">Są jeszcze duże niewykorzystane możliwości ograniczania importu niektórych surowców i materiałów. Na import przędzy bawełnianej wydatkuje się rocznie około 340 mln zł dew., a można by przez zastąpienie importu surowca importem włókien uzyskać poważne oszczędności. Podobnie import skór garbowanych, skór półfarbowanych można by zastąpić importem skór surowych, gdyby szybciej została zakończona budowa garbarni w Bieżanowie. Istnieją również możliwości wyeliminowania importu niektórych środków chemicznych i pomocniczych, między innymi barwników, przez podjęcie przez przemysł chemiczny tej produkcji w kraju. Instytut Włókiennictwa w Łodzi przedstawił opracowania w tym zakresie, które należałoby szybciej wprowadzić do produkcji w przemyśle chemicznym.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#LidiaJackiewiczKozanecka">Od postępu jakości i rytmiczności dostaw z przemysłu chemicznego zależy w znacznym stopniu poprawa jakości i nowoczesności wyrobów przemysłu lekkiego. Obecnie jakość chemicznych środków pomocniczych, zwłaszcza barwników, pozostawia wiele do życzenia zarówno pod względem koncentracji, jak i trwałości. Całkowity brak postępu notuje się w produkcji barwników syntetycznych, których jakość nie odpowiada wymogom nowoczesnych technologii stosowanych w przemyśle lekkim. Ze sprawą tą wiąże się również opracowywanie i zatwierdzenie norm jakościowych na barwniki i chemiczne środki pomocnicze, gdyż ustalone wymagania jakościowe w stosunku do tych wyrobów są znacznie niższe niż wymagania stawiane finalnym produktom przemysłu lekkiego. Z tych to względów przemysł lekki ma trudności z osiąganiem poprawy jakości swoich wyrobów, jak i z dostosowywaniem ich do rosnących wymagań odbiorców.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#LidiaJackiewiczKozanecka">W działalności na rzecz podnoszenia jakości i nowoczesności produkcji w większym niż dotychczas stopniu wykorzystać należy potencjał zaplecza naukowo-badawczego przemysłu.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#LidiaJackiewiczKozanecka">W zakresie poprawy efektywności gospodarowania poważne znaczenie ma właściwe wykorzystanie ruchu racjonalizatorskiego i wynalazczego, tej szczególnej formy społecznej aktywizacji, która często na drodze bezinwestycyjnej pozwala osiągnąć poważny postęp techniczno-organizacyjny.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#LidiaJackiewiczKozanecka">Prawidłowa realizacja planów społeczno-gospodarczych w znacznym stopniu uzależniona jest także od podnoszenia na wyższy poziom pracy kierownictw przedsiębiorstw, od poczucia odpowiedzialności za powierzone im zadania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#CecyliaModeracka">Trudności, jakie występowały przy realizacji planu przemysłu lekkiego w roku ub. były pokonywane z dużym poświęceniem przez załogi przedsiębiorstw. Mimo dużego wysiłku pewna część planowanych zadań na 1979 rok nie została wykonana, nie w pełni zrealizowano plan dostaw rynkowych.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#CecyliaModeracka">Należałoby domagać się wyjaśnienia niektórych zjawisk występujących w roku ub. zarówno w zakresie realizacji planów produkcyjnych, jak i dostaw na rynek. Z przedstawionej posłom informacji wynika, że handel nie zakontraktował w roku ub. 2,344 tys. sztuk bielizny jedwabnej i stilonowej. W tej ogromnej liczbie mieści się zapewne poważna część bielizny jedwabnej, która była bardzo poszukiwana na rynku i praktycznie nieosiągalna.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#CecyliaModeracka">Zjednoczenie Przemysłu Dziewiarskiego „Marko” dostarczyło na rynek w miejsce bawełnianych wdzianek dla dzieci po 128 zł, wdzianka znacznie droższe w cenie 340 zł. Nie można takiej zamiany asortymentu tańszego na droższy uważać za realizację planowanych zadań.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#CecyliaModeracka">W materiałach resortu mówi się o poważnym zwiększeniu wyrobów oznakowanych znakami jakości „Q” i „1”. Jaka część tych wyrobów została przeznaczona na rynek wewnętrzny?</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#CecyliaModeracka">Poważne partie obuwia skórzanego przeznaczonego na eksport już w czasie pierwszej kontroli są wycofywane. Przemysł obuwniczy boryka się nieustannie z trudnościami surowcowymi, niejednokrotnie skóry dostarczane są dopiero w ostatnich tygodniach kwartału, co powoduje szybkie nadrabianie planu i obuwie prosto z maszyny pakowane jest do pudełek i ekspediowane na eksport. Taka praktyka jest właśnie przyczyną dużych odrzutów, gdyż obuwie powinno być sezonowane i dopiero po pewnym okresie poddawane kontroli.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#CecyliaModeracka">Efektywność eksportu wyrobów przemysłu lekkiego nie jest zadowalająca. Analizę tej efektywności trzeba przeprowadzać przy podpisywaniu umów, a nie jak to ma miejsce u nas dopiero po realizacji eksportu. W ekipach wysyłanych zagranicę dla zawierania umów eksportowych powinni znajdować się fachowcy znający prawa rynku i prawa rachunku ekonomicznego. Obecnie wyjeżdżają ludzie, którzy wprawdzie znają obce języki, ale nie mają znajomości kalkulacji wyrobu.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#CecyliaModeracka">Z przedstawionej informacji wynika, że we wzrastających zapasach wyrobów gotowych przemysłu lekkiego znajdują się pełnowartościowe asortymenty. Jakie to są wyroby?</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#CecyliaModeracka">Istotnym elementem decydującym o realizacji planów produkcyjnych w zakładach są stosunki międzyludzkie. Nie chodzi tylko o prawidłowe stosowanie przepisów Kodeksu pracy, gdyż dyrektorzy przedsiębiorstw nauczyli się już tego, ale o wzajemne zrozumienie załóg i kierownictw przedsiębiorstw, o dobrą atmosferę pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#DobromiłaKulińska">W ubiegłej kadencji Komisja z uwagą śledziła warunki realizacji planu w przemyśle lekkim. Choć niezrealizowane zostały w pełni dostawy rynkowe, to jednak odczuwalny był postęp w poprawie jakości i nowoczesności wyrobów przemysłu lekkiego.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#DobromiłaKulińska">Nie zostały zrealizowane dostawy wyrobów objęte wykazem wyrobów podlegających trójszczeblowej kontroli. Nie można uznać dostarczenia na rynek zamiast bielizny dla dzieci w wieku od 0 do 3 lat tego samego asortymentu dla dzieci w wieku od 6–7 lat za wykonanie planu.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#DobromiłaKulińska">Struktura asortymentowa produkcji obuwia, mimo wszystkich obiektywnych trudności, nie jest zadowalająca i nie odpowiada popytowi rynkowemu. Ukazało się wprawdzie trochę dość ładnego obuwia tekstylnego, ale jest ono bardzo drogie.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#DobromiłaKulińska">Ubiegłoroczne zadania wykonano w przemyśle lekkim przy poważnym niedoborze zatrudnienia. W tych warunkach konieczne jest właściwe wykorzystanie czasu pracy jak i stałe aktualizowanie norm pracy.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#DobromiłaKulińska">Jak wynika z informacji Najwyższej Izby Kontroli nakłady przeznaczone w roku ub. na modernizację produkcji nie zawsze przyniosły oczekiwane efekty.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#DobromiłaKulińska">Niepokojące są sygnały o braku poprawy opłacalności eksportu wyrobów przemysłu lekkiego. W tej dziedzinie podjąć trzeba bardziej radykalne działania oparte o głębokie analizy sytuacji na rynkach światowych.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#DobromiłaKulińska">Szczególnej uwagi resortu wymaga problem właściwego wykorzystania opakowań. Przy poważnym deficycie tych opakowań, można by w wielu przypadkach wykorzystywać je po raz wtóry.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#DobromiłaKulińska">W I kwartale bież. roku przemysł lekki bardziej prawidłowo realizuje plan i osiąga lepsze rezultaty. Czy wykonanie planu 1980 roku zapewni realizację planu 5-letniego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#TadeuszStasiak">Zgodzić się trzeba z przedstawionymi w dyskusji ocenami. Warunki realizacji planu ubiegłorocznego były bardzo trudne, co wymagało zarówno solidnej pracy resortu, jak i wszystkich podległych mu przedsiębiorstw. Na pewno można by było osiągnąć więcej, gdybyśmy w pełni zabezpieczyli planowane środki i warunki realizacji planu.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#TadeuszStasiak">Niedobór zatrudnienia w przemyśle lekkim zmusza do podejmowania wszelkich możliwych działań na drodze racjonalizacji zatrudnienia, ale nie należy ograniczać się tylko do tego. Przyspieszać trzeba modernizację zakładów przemysłu lekkiego, gdyż trzeba zdawać sobie sprawę, że młodzi pracownicy nie chcą pracować już w tak trudnych warunkach, jak pracowali ci, którzy przeszli na emeryturę. Bardziej wnikliwie analizować trzeba decyzję o podejmowaniu nowych inwestycji, właśnie z punktu widzenia możliwości zapewnienia siły roboczej. Dowożenie pracowników z odległych terenów jest kosztowne. Szerzej chyba realizować należy ideę rozbudowywania mniejszych zakładów pracy w terenie.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#TadeuszStasiak">Bardziej radykalnie przeciwdziałać, trzeba nie zawsze uzasadnionemu podwyższaniu cen wyrobów przemysłu lekkiego. Ceny na nowoczesne wyroby nie mogą być stosowane stale; po pewnym okresie wyrób traci już bowiem cechy nowoczesności i cena na niego powinna być obniżona.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#TadeuszStasiak">Precyzyjniejsza musi być synchronizacja działań międzybranżowych w zakresie zaopatrzenia materiałowego i kooperacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#TadeuszStasiak">Listy artykułów i wyrobów obserwowanych powinny być aktualizowane. Sztywny utrzymywanie zestawu tych list powoduje niejednokrotnie produkowanie wyrobów, na które nie ma już popytu, i które trafiają do magazynu. Konieczne jest lepsze rozeznanie potrzeb i szybsza wymiana informacji na ten temat pomiędzy przemysłem, a handlem.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#TadeuszStasiak">Zablokowanie możliwości wykorzystania środków dewizowych, będących w dyspozycji przedsiębiorstw, przez Bank Handlowy uniemożliwia zakup niezbędnych surowców i środków pomocniczych, a w konsekwencji podejmowanie bardziej atrakcyjnej produkcji. W tym zakresie trzeba działać bardziej elastycznie, i wyważać wszystkie korzyści i konsekwencje podejmowanych decyzji w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#TadeuszStasiak">Wadliwie ustalone są ceny niektórych artykułów. Na przykład bawełniane rajtuzy dziecięce są tańsze niż rajtuzy z włókien elastycznych. Przy obecnych cenach surowców naturalnych nie jest to relacja prawidłowa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#JózefWojtala">Poprzeć należy wszystkie postulaty i opinie ogłoszone przez koreferenta, a także oceny przedstawione przez posłów w toku dyskusji. Mimo dużych wysiłków, przemysł lekki nie zdołał zrealizować wielu planowanych zadań ubiegłorocznych, potrzeby rynku nie były w pełni zaspokojone.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#JózefWojtala">Konieczne jest usprawnienie współdziałania pomiędzy przemysłem, a handlem, szybsze dostosowywanie produkcji do wymogów rynku i mody.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#JózefWojtala">W roku ubiegłym odnotowano pewien postęp w organizowaniu usług dla ludności przez resort przemysłu lekkiego. Wykonano ich na kwotę 920 mln zł. Czy resort będzie poszerzał tę działalność i w jakich kierunkach?</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#JózefWojtala">Nadal występuje duże niezaspokojenie zapotrzebowania na odzież roboczą, zwłaszcza w rolnictwie.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#JózefWojtala">Pewna część obuwia nie nadaje się do użytku; co się robi z tym obuwiem?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#ZenonSzulc">Mimo poważnych trudności w realizacji zadań roku ub. resort wykonał plan eksportu, plan inwestycyjny, zmniejszyła się wypadkowość, osiągnięto znaczną poprawę warunków pracy.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#ZenonSzulc">Niepokojącym zjawiskiem jest występujący niedobór zatrudnienia w przemyśle lekkim. Znajduje to odbicie nie tylko w niepełnej realizacji niektórych zadań, ale również obniżeniu ich jakości. Trzeba zwiększyć nabór do przyzakładowych szkół zawodowych i stworzyć warunki ku temu, ażeby absolwenci tych szkół podejmowali pracę w przemyśle. Zdajemy sobie bowiem sprawę, że rezerwy siły roboczej wyczerpują się i należy tworzyć wszelkie możliwe warunki zachęcające do podejmowania pracy w zakładach przemysłu lekkiego między innymi poprzez szybszą automatyzację i mechanizację procesów produkcyjnych oraz poprawę warunków.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#ZenonSzulc">Handel nie zakontraktował wielu proponowanych wyrobów przemysłu lekkiego tłumacząc się tym, że nie będzie na nie nabywców. Należałoby rozwijać sieć sklepów patronackich i na tej drodze badać wymagania rynku.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#ZenonSzulc">Na obniżenie opłacalności eksportu wyrobów przemysłu lekkiego składa się wiele przyczyn. Wobec wzrostu cen surowców na rynkach światowych, najbardziej opłacalny eksport, to eksport surowców. Natomiast w odniesieniu do wyrobów przetworzonych działa silna konkurencja i trzeba obserwować wnikliwie trendy światowe, wymogi mody, zmieniające się warunki na rynkach światowych.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#ZenonSzulc">Minister przemysłu lekkiego Stanisław Mach: Rok 1979 był okresem bardzo trudnym dla całej gospodarki narodowej, w tym również dla przemysłu lekkiego. Zasadnicze trudności dotyczyły zwłaszcza zaopatrzenia surowcowo-materiałowego. Zabrakło nam aż 20 tys. ton włókien, 25 tys. ton surowców skórzanych. Niedostateczne były dostawy surowców z przemysłu chemicznego. Ukształtowały się one na poziomie 80% zaplanowanej wielkości. W tej sytuacji zmuszeni byliśmy do importowania z krajów II obszaru płatniczego wielu podstawowych środków produkcji. Przemysł lekki borykał się z trudnościami energetycznymi. Dotyczyły one nie tylko I kwartału, ale i III. Były też kłopoty z zatrudnieniem. Już w I kwartale ub. roku plan został zerwany. Kierownictwo resortu starało się tak działać, aby nie dopuścić do powiększenia się strat. Wyliczając, w oparciu o ekonomiczne wskaźniki, możliwości produkcyjne, przemysł lekki miał prawo nie wykonać produkcji wartości rzędu 19 mld zł. Plan został wykonany z niedoborem rzędu 9 mld zł. Stało się tak dzięki wielkiemu wysiłkowi i zaangażowaniu wszystkich pracowników resortu od szczebli podstawowych aż do kierowniczych.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#ZenonSzulc">Słuszne były uwagi, iż nie wszystkie trudności można tłumaczyć niedomogami obiektywnymi. Spotykaliśmy się również w roku ubiegłym z niedbalstwem i marnotrawstwem w produkcji. Jednakże w resorcie bardzo ostro rozprawiamy się z takimi przejawami. Opracowaliśmy nową metodę sterowania przemysłem. Chodzi o to, że obecnie w przypadku niewykonania planu, przedsiębiorstwo ma obowiązek samo zgłosić się w zjednoczeniu z konkretnymi postulatami zmierzającymi do zmiany tej niekorzystnej sytuacji. Z kolei zjednoczenie przedstawia tę kwestię na szczeblu resortu. Ta metoda operatywnego sterowania przemysłem już w okresie ub. roku w pełni zdała egzamin. Obecnie jest ona twórczo rozwijana i będzie stosowana w przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#ZenonSzulc">Resort może poszczycić się znacznymi osiągnięciami w zakresie realizacji tegorocznego planu. Po 5-ciu miesiącach br. zaawansowanie realizacji planu produkcji sprzedanej kształtuje się na poziomie 42,3%. Oznacza to wyprzedzenie planu o 2,2 mld zł. Zaopatrzenie rynku wewnętrznego realizowane jest z wyprzedzeniem rzędu 4,5 mld zł. Powiększyła się również produkcja wyrobów oznaczonych znakami jakości „1” i „Q”. Produkcja eksportowa po 5-ciu m-cach realizowana jest na poziomie 40,7% planu. Na szczególną uwagę zasługuje niskie zaangażowanie funduszu płac.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#ZenonSzulc">Intencją resortu jest wycofanie z eksportu wszelkich artykułów, które nie są opłacalne. Jednakże gospodarce narodowej potrzebne są dewizy, a nasz resort eksportując swoje wyroby uzyskuje za nie wpływy w gotówce. Należy przy tym uczynić zastrzeżenie, że surowce kupujemy najczęściej na kredyt. W tej sytuacji trudno będzie uzyskać decyzję o zredukowaniu najmniej opłacalnego eksportu. Musimy pamiętać, że żaden produkt przemysłu lekkiego nie jest eksportowany, jeśli cena jaką zań uzyskujemy kształtuje się poniżej tak zwanego „wsadu surowcowego”.</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#ZenonSzulc">Resort podjął starania, aby w przyszłości tak lokalizować nowo powstające zakłady przemysłu lekkiego, by nie zachodziła konieczność dowożenia ludzi do pracy. Chodzi, tu o sieć drobnych zakładów, które mogłyby być organizowane tam gdzie występuje nadmiar wolnej siły roboczej. Nie dość skutecznie jeszcze przeciwdziałamy fluktuacji kadr.</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#ZenonSzulc">Przemysł lekki ma 190 sklepów patronackich, do których przekazuje się pełny asortyment produkowanych w tym przemyśle wyrobów.</u>
          <u xml:id="u-7.10" who="#ZenonSzulc">Minister handlu wewnętrznego i usług podjął w roku ubiegłym decyzję zobowiązującą handel do zakontraktowania całej produkcji zakładów i zjednoczeń przemysłu lekkiego. Decyzja ta była spowodowana obiektywną sytuacją na rynku wewnętrznym. Ponadto handel nie zawsze w przemyślany sposób podejmował decyzje o rezygnacji z kontraktacji niektórych wyrobów. W przyszłości wzajemne relacje pomiędzy handlem a przemysłem muszą być oparte na innych zasadach.</u>
          <u xml:id="u-7.11" who="#ZenonSzulc">Będziemy rozszerzać szeroko rozumianą sferę usług. Jednym z przykładów modelowych w tym względzie jest działalność przedsiębiorstwa „Gracja” w Lublinie. Nie posiada ono w zasadzie wydzielonego budynku. Funkcjonuje jedynie zarząd, któremu podlega 27 małych punktów usługowych. W pełni zdają one egzamin. W przyszłości będziemy rozwijać trzy podstawowe działy usług, dziewiarstwo, produkcję odzieży oraz naprawę i produkcję obuwia.</u>
          <u xml:id="u-7.12" who="#ZenonSzulc">Otwartym problemem w dalszym ciągu pozostaje zagospodarowanie wybrakowanego obuwia. Jest około 400 tys. par takich butów. Do niedawna sprzedawano je za cenę kilku złotych w sklepach, jednakże Sanepid, sprzeciwu się temu. Obecnie obowiązuje zasada, iż obuwie to jest zwracane producentom. Mają oni odzyskiwać zużytkowane na jego wyprodukowanie surowce. Na razie jednak obuwie to jest składowane. Prawdopodobnie problem zostanie rozwiązany po wybudowaniu we Włodawie wytwórni wtórnej skóry.</u>
          <u xml:id="u-7.13" who="#ZenonSzulc">W przemyśle lekkim mamy zapasy nieprawidłowe i zapasy zbędne. Trudno jest zgodzić się z opiniami inspektorów banku na temat zapasów nieprawidłowych. Z uwagi na znaną sytuację surowcową, wiele zakładów zmuszonych jest utrzymywać pewne ponadnormatywne zapasy w przeciwnym wypadku mogłoby dojść do unieruchomienia produkcji. Resort zaś nie ma centralnych magazynów, w których mógłby składować całość nadchodzących surowców i potem rozdzielać je między poszczególne zakłady. Inaczej przedstawia się problem zapasów zbędnych, to jest tych które w poszczególnych zakładach zalegają dłużej niż 6 m-cy. Celem ich likwidacji organizujemy różnego typu giełdy towarowe, m.in. w Łodzi i Poznaniu. Chcemy poprzez zaprezentowanie niektórych surowców spowodować przejęcie ich przez te zakłady, które odczuwają ich brak.</u>
          <u xml:id="u-7.14" who="#ZenonSzulc">W pełni podzielam postulat zgłoszony w dyskusji w sprawie uelastycznienia list asortymentowych. Zgadzam się również z wnioskiem dotyczącym odblokowania funduszów dewizowych wygospodarowanych przez przedsiębiorstwa. Jednakże decyzja w tym zakresie nie należy do resortu.</u>
          <u xml:id="u-7.15" who="#ZenonSzulc">Sytuacja w zakresie opakowań jest zdecydowanie zła. Obecnie często nie ma w co pakować obuwia. Zdarza się, iż pakuje się je w torebki po cukrze. Sytuacja ulegnie poprawie po wybudowaniu w Sieradzu fabryki, która ma podjąć m.in. zagospodarowanie różnego rodzaju ścinków materiałów powstających przy produkcji.</u>
          <u xml:id="u-7.16" who="#ZenonSzulc">Przewodniczący Komisji poseł Bolesław Koperski (PZPR): Pomimo wielkiego wysiłku większości załóg zakładów przemysłu lekkiego, plan nie został wykonany. W wymowie społecznej było to szczególnie odczuwalne, zwłaszcza że niewykonanie planu zbiegło się ze znacznym zwiększeniem przychodów pieniężnych ludności.</u>
          <u xml:id="u-7.17" who="#ZenonSzulc">Problemem, który wymaga szczegółowego rozważenia, są ceny w eksporcie. Moglibyśmy osiągnąć lepsze rezultaty, gdyby stawiano większe wymagania odpowiednim pracownikom handlu zagranicznego. Obecnie zbyt często starają się oni obiektywnymi trudnościami pokryć brak własnych umiejętności.</u>
          <u xml:id="u-7.18" who="#ZenonSzulc">Z żywej i bogatej dyskusji na posiedzeniu wynikają dwie podstawowe sprawy, które powinien uwzględnić resort w dalszym działaniu. Po pierwsze chodzi o zapewnienie lepszej organizacji pracy, po drugie zaś - o oszczędność we wszystkich fazach procesu produkcji.</u>
          <u xml:id="u-7.19" who="#ZenonSzulc">Z każdym rokiem podnoszą się kwalifikacje zatrudnionych w przemyśle lekkim. Państwo ponosi znaczne koszty związane z finansowaniem szkolnictwa. Dlatego też należy wraz ze wzrostem wykształcenia zatrudnionych, zwiększyć również stawiane im wymogi. Zwłaszcza dotyczy to kadry kierowniczej oraz kadry średniego dozoru.</u>
          <u xml:id="u-7.20" who="#ZenonSzulc">Słusznie podkreślono w dyskusji, iż rok 1979 był dla kadry kierowniczej przedsiębiorstw i zjednoczeń egzaminem, który wykazał przydatność ludzi na zajmowanych przez nich stanowiskach. Należy w dalszym ciągu weryfikować obsady kadrowe w zakładach, kierując się dwoma zasadniczymi kryteriami: efektywnością oraz stanem dyscypliny. Od dyscypliny bowiem w dużej mierze zależy realizacja planu. Kto nie zdaje egzaminu musi odejść.</u>
          <u xml:id="u-7.21" who="#ZenonSzulc">Systematycznie należy śledzić zapotrzebowanie rynku. Przemysł na co dzień musi mieć rozeznanie sytuacji rynkowej, gdyż pozwoli to odpowiednio profilować produkcję.</u>
          <u xml:id="u-7.22" who="#ZenonSzulc">Lepiej niż do tej pory należy wykorzystywać maszyn. Na koniec 1979 roku wartość niezagospodarowanych maszyn i urządzeń wynosiła 607 mln zł. Istnieją więc znaczne rezerwy, które trzeba uaktywnić.</u>
          <u xml:id="u-7.23" who="#ZenonSzulc">Komisja przyjęła sprawozdanie w rozpatrywanej części.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>