text_structure.xml 54.1 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#EugeniuszSzatkowski">9 czerwca 1980 roku Komisja Przemysłu Ciężkiego, Maszynowego i Hutnictwa, obradująca pod przewodnictwem posła Henryka Szafrańskiego (PZPR), rozpatrzyła:</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#EugeniuszSzatkowski">sprawozdanie z wykonania planu i budżetu w 1979 r. w częściach dotyczących: Ministerstwa Hutnictwa, Ministerstwa Przemysłu Maszynowego oraz Ministerstwa Przemysłu Maszyn Ciężkich i Rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#EugeniuszSzatkowski">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele: Ministerstwa Przemysłu Maszyn Ciężkich i Rolniczych z ministrem Andrzejem Jedynakiem, Ministerstwa Przemysłu Maszynowego z wiceministrem Edwardem Meisnerem, Ministerstwa Hutnictwa z wiceministrem Januszem Bojakowskim, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Urzędu Rady Ministrów, Ministerstwa Finansów, Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#EugeniuszSzatkowski">Uwagi podkomisji hutnictwa przedstawił poseł Antoni Seta: Oceniając wyniki osiągnięte przez resort hutnictwa w 1979 r. na tle zadań nakreślonych w planie społeczno-gospodarczym, należy uwzględnić ograniczenia energetyczne oraz zakłócenia w dostawach surowców i materiałów, wynikające częściowo z niewydolności transportu, które wpłynęły negatywnie na wyniki produkcyjne i ekonomiczne resortu. Wartość sprzedaży własnej produkcji i usług została wykonana w 98,8%, Znaczne niedobory powstały w produkcji surówki, stali, wyrobów walcowanych, blach zimnowalcowanych, miedzi elektrolitycznej, wyrobów walcowanych z miedzi, oraz cynku, aluminium i srebra. Nie wykonano również planu produkcji wyrobów walcowanych ze stali jakościowych. Przyczyną tej sytuacji było niedostateczne przygotowanie hutnictwa pod względem technicznym (m.in. braki w wyposażeniu walcowni) do rozwoju produkcji w wyższych klasach jakościowych.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#EugeniuszSzatkowski">Niedobory podstawowych asortymentów, zwłaszcza wyrobów walcowanych wpłynęły niekorzystnie na zaopatrzenie resortów przemysłu maszyn ciężkich i rolniczych, przemysłu maszynowego, komunikacji i górnictwa. Podjęte przez resort wysiłki nad właściwym sterowaniem produkcją i zapasami wyrobów hutniczych zapobiegły powstawaniu większych przestojów i zakłóceń w przemyśle krajowym i umożliwiły wykonanie z nadwyżką planu dostaw wyrobów walcowanych dla budownictwa, energetyki i rolnictwa. Wyraźny priorytet zapewniono produkcji i dostawom na eksport oraz na zaopatrzenie rynku wewnętrznego.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#EugeniuszSzatkowski">Plan eksportu ogółem przekroczony został o 14,8%, w tym do II obszaru płatniczego o 28,2%. Warto podkreślić, że łączny eksport w stosunku do 1978 r. wzrósł o 17,1%, a do II obszaru o 35,8% . Poprawiła się efektywność eksportu, na co wpływ miały korzystne ceny, szczególnie miedzi i srebra. Plan importu nie został w pełni wykonany.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#EugeniuszSzatkowski">Z nadwyżką (o 14,5% ) zrealizowano dostawy na rynek. Przekazano dodatkowe ilości koksu, wyrobów walcowanych i rur stalowych. Nie w pełni natomiast wykonano plan dostaw nakryć stołowych nierdzewnych, a przyczyną były głównie opóźnienia inwestycyjne w zakładach „Hefra”.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#EugeniuszSzatkowski">Podejmowana była produkcja nowych wyrobów o wyższych walorach jakościowych. Około 50% zadań wdrożeniowych miało charakter antyimportowy. Pomyślne efekty uzyskano w obniżeniu materiałochłonności i energochłonności produkcji; zaoszczędzono m.in.: 17 tys. ton węgla i koksu, 13,7 tys. ton stali, 4,5 tys. ton metali nieżelaznych.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#EugeniuszSzatkowski">Nie udało się natomiast zrealizować w pełni założeń w zakresie poprawy jakości oraz obniżenia strat spowodowanych brakami. Przyczyn tego należy szukać zarówno w zmianach asortymentu produkcji, w zakłóceniach w dostawach energii elektrycznej, jak również w niedoskonałości stosowanych technologii i niskiej często dyscyplinie ich przestrzegania. W wielu przypadkach uległo pogorszeniu wykorzystanie zdolności produkcyjnych podstawowych agregatów i zespołów. Dotyczy to zwłaszcza stalowni i walcowni hutnictwa żelaza, zakładów i wydziałów wytwarzających maszyny i urządzenia hutnicze, kopalnictwa rud miedzi i rud cynkowo-ołowiowych oraz produkcji miedzi, aluminium i wyrobów walcowanych z miedzi i jej stopów.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#EugeniuszSzatkowski">Z 21 obiektów, które w 1979 r. miały dojść do przewidywanych zdolności produkcyjnych, w 8 obiektach wystąpiły opóźnienia, a dalsze 3 obiekty, mimo że termin upłynął, nie osiągnęły projektowanych zdolności.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#EugeniuszSzatkowski">Rok 1979 charakteryzował się znacznym ograniczeniem środków inwestycyjnych. Chociaż były one o 8 mld zł niższe od nakładów w 1978 r. nie zostały w pełni wykorzystane (88,2%). W najniższym stopniu, tj. w 86,8% wykorzystane zostały środki na zakup maszyn i urządzeń; najpoważniejsze zaległości wystąpiły w dostawach dla huty Katowice.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#EugeniuszSzatkowski">Działalność inwestycyjna koncentrowała się na II etapie budowy huty Katowice oraz na rozbudowie Legnicko-Głogowskiego Zagłębia Miedziowego. 8,5 mld zł przeznaczono na inwestycje odtworzeniowo-modernizacyjne. Nieplanowy przebieg inwestycji był przyczyną niewykonania planu oddawania obiektów do eksploatacji.</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#EugeniuszSzatkowski">Wyniki działalności gospodarczej w 1979 r. zaciążyły na efektach finansowych. Przekroczono koszty własne, a to głównie wskutek trudności transportowych, ograniczeń energetycznych oraz zmiany cen niektórych surowców i materiałów.</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#EugeniuszSzatkowski">W przedstawionej przez Ministerstwo Hutnictwa analizie działalności za 1979 r. zaprezentowano podjęte przez resort działania techniczne i organizacyjne, w celu sprostania zadaniom postawionym przed hutnictwem w uchwale VIII Zjazdu Partii. Główny kierunek tych działań to przede wszystkim: pełniejsze pokrycie zapotrzebowania gospodarki narodowej na wyroby hutnicze, racjonalizacja obrotów zagranicznych, zwłaszcza wyrobami hutniczymi, podniesienie efektywności i ekonomiki gospodarowania, usprawnienie polityki i działalności inwestycyjnej oraz poprawa warunków bhp.</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#EugeniuszSzatkowski">Realizacja tych zadań przyniosła już widoczne efekty w bieżącym roku. Plan produkcji sprzedanej w I kwartale br. został wykonany w 101,5%, przy uzyskaniu 5-procentowej dynamiki wzrostu w stosunku do I kwartału 1979 r. Z nadwyżką zrealizowano dostawy na rynek, osiągając 30% zaawansowania rocznych zadań. Przekroczono zadania eksportowe, przy czym dostawy do II obszaru płatniczego stanowiły 31,8% planowanych dostaw rocznych. Zaawansowanie rocznego planu inwestycyjnego wyniosło w I kwartale br. 24,7%.</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#EugeniuszSzatkowski">Uwagi i wnioski podkomisji przemysłu maszynowego przedstawił poseł Piotr Skórzewski (PZPR): Ubiegłoroczny, podwyższony plan produkcji sprzedanej resort przemysłu maszynowego wykonał w 100,2%. W porównaniu z 1978 r. wzrosła ona o 6,3%. Plan dostaw na rynek z produkcji własnej resortu (łącznie z zadaniami dodatkowymi) wykonano w 99,9%, a z importu w 92,8%. Niższa od planu realizacja dostaw z importu wynika z ograniczenia przez dostawców zagranicznych, (głównie CSRS i NRD) potwierdzeń kontraktowych na części zamienne do samochodów osobowych.</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#EugeniuszSzatkowski">Plan usług dla ludności wykonano w 108%. Ich wartość wzrosła o 30%. Była ona o 785 mln zł większa od zadań przypadających na 1979 r. z rządowego programu rozwoju usług i rzemiosła na lata 1977–1980. Wzrost produkcji na rynek od wielu lat wyprzedza wzrost całej produkcji przemysłu maszynowego, wpływając na poprawę równowagi rynkowej i struktury konsumpcji.</u>
          <u xml:id="u-1.17" who="#EugeniuszSzatkowski">Osiągnięto dalszy postęp w obrotach z zagranicą. Eksport resortu zwiększył się o 11,3%, import zaś zmalał o blisko 3%. Eksport do krajów I obszaru płatniczego wzrósł o 8,7%, a do II obszaru - o 18,7%. Wartość przyrostu eksportu do krajów II obszaru była najwyższa w ostatnich trzech latach.</u>
          <u xml:id="u-1.18" who="#EugeniuszSzatkowski">Realizacja zadań eksportowych przebiegała w bardzo trudnych warunkach, m.in. na skutek opóźnień i niedoborów w dostawach surowcowo-kooperacyjnych zarówno ze źródeł krajowych, jak i importu. Niedostateczne zaopatrzenie występowało przez cały rok, powodując konieczność dokonywania zmian asortymentowych, a nawet wstrzymywania produkcji.</u>
          <u xml:id="u-1.19" who="#EugeniuszSzatkowski">Wartość nowo uruchomionej produkcji w przemyśle maszynowym wyniosła w ub. roku 50,8 mld zł, w tym nowo uruchomionych wyrobów rynkowych - 19,9 mld zł. Rozpoczęto produkcję ponad tysiąca elementów i podzespołów dotychczas importowanych z krajów II obszaru płatniczego, oraz produkcję około 1200 nowoczesnych wyrobów, w tym - 235 na rynek wewnętrzny i 550 na eksport. Wycofano z produkcji 690 wyrobów przestarzałych. Nastąpiła dalsza poprawa jakości wytwarzanych wyrobów. Wartość sprzedaży wyrobów ze znakami „Q” i „1” wzrosła o 35% w porównaniu z 1978 r. Liczba wyrobów ze znakiem „Q” zwiększyła się z 571 w 1978 r. do 655 w ub. roku, a liczba wyrobów ze znakiem „1” z 4986 do 6081.</u>
          <u xml:id="u-1.20" who="#EugeniuszSzatkowski">Nastąpiła poprawa niezawodności wielu grup wyrobów przeznaczonych zwłaszcza na rynek, wzrósł średni czas pracy bez uszkodzeń w wielu grupach elektronicznego sprzętu powszechnego użytku.</u>
          <u xml:id="u-1.21" who="#EugeniuszSzatkowski">Wydajność pracy zwiększyła się w ub. roku o 6,5%. Cały przyrost produkcji sprzedanej osiągnięty został dzięki wzrostowi wydajności pracy. Zachowane zostały też prawidłowe relacje ekonomiczne; utrzymano dyscyplinę w gospodarce zatrudnieniem i funduszem płac.</u>
          <u xml:id="u-1.22" who="#EugeniuszSzatkowski">Ubiegłoroczne nakłady inwestycyjne wyniosły 29 mld zł i były niższe od poziomu osiągniętego w 1978 r. Zadania inwestycyjne zrealizowano w 110,6%. Wyższa realizacja planu nakładów wynikła ze zrealizowania i wykorzystania zawartego w uchwale NPSG upoważnienia do przekroczenia nakładów na zakupy kredytowe z krajów II obszaru płatniczego dla przemysłu łożyskowego i telewizji kolorowej.</u>
          <u xml:id="u-1.23" who="#EugeniuszSzatkowski">Mimo koncentracji nakładów na inwestycjach kończonych, na 190 zadań, których termin zakończenia przypadał na ub. rok - zakończono realizację 113. Zostało to spowodowane pogorszeniem warunków realizacji inwestycji w latach 1978–1979, które odbiegały od założeń rozwojowych przemysłu maszynowego określonych w planie 5-letnim. Obniżono bowiem nakłady na realizację programów rozwojowych resortu, co, przy obowiązujących cyklach dostaw linii i zespołów technologicznych w ramach zawartych kompleksowych kontraktów, doprowadziło do rozsynchronizowania procesu inwestycyjnego. Trudności zostały pogłębione rozbieżnościami między zapotrzebowaniem na wykonawstwo robót budowlano-montażowych wynikających z planu inwestycyjnego resortu budownictwa w poszczególnych rejonach kraju. Doprowadziło to do wzrostu stanu niezagospodarowanych maszyn i urządzeń do wielkości 9 mld zł. Projektowane zdolności produkcyjne osiągnęło w ub. roku 230 inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-1.24" who="#EugeniuszSzatkowski">Resort wykonał zadania w dziedzinie obniżki kosztów własnych produkcji, w tym - kosztów materiałowych.</u>
          <u xml:id="u-1.25" who="#EugeniuszSzatkowski">Z analizy przebiegu realizacji ubiegłorocznych zadań planowych wynikają następujące wnioski:</u>
          <u xml:id="u-1.26" who="#EugeniuszSzatkowski">- należy konsekwentnie działać dla rozwoju produkcji materiałów i podzespołów w celu eliminacji importu;</u>
          <u xml:id="u-1.27" who="#EugeniuszSzatkowski">- konieczne jest usprawnienie procesu inwestycyjnego oraz właściwa koordynacja rozruchu nowych zakładów, w celu osiągania przez nie zdolności produkcyjnych zgodnie z planem;</u>
          <u xml:id="u-1.28" who="#EugeniuszSzatkowski">- należy zapewnić prawidłową realizację budowy nowej odlewni w Fabryce Samochodów Ciężarowych w Lublinie tak, aby mogła ona rozpocząć produkcję odlewów w połowie 1982 r;</u>
          <u xml:id="u-1.29" who="#EugeniuszSzatkowski">- problemem wielkiej wagi jest zapewnienie terminowej dostawy odlewów do uruchomienia produkcji licencyjnego ciągnika w zakładach „Ursus” oraz dla produkcji autobusów „Jelcz”;</u>
          <u xml:id="u-1.30" who="#EugeniuszSzatkowski">- należy rozwijać produkcję eksportową i podnosić opłacalność eksportu, stwarzać korzystne warunki dla zakładów, które mają możliwości zwiększenia wykorzystania surowców wtórnych.</u>
          <u xml:id="u-1.31" who="#EugeniuszSzatkowski">Uwagi i wnioski podkomisji przemysłu maszyn ciężkich i rolniczych przedstawił poseł Stanisław Trojanowski (bezp.): Realizacja zadań w 1979 r. przebiegała w niekorzystnych warunkach ekonomicznych, przy trudnościach transportowych oraz nierytmicznych i niepełnych dostawach z produkcji krajowej i z importu podstawowych surowców, materiałów i elementów kooperacyjnych. Trudności te pogłębiły jeszcze ograniczenia paliwowo-energetyczne. Mimo pełnej mobilizacji załóg, nie udało się odrobić powstałych opóźnień.</u>
          <u xml:id="u-1.32" who="#EugeniuszSzatkowski">Wartość sprzedaży wyrobów własnej produkcji i usług w cenach zbytu była o ponad 2 mld zł wyższa w porównaniu z 1978 r. Jednakże plan w tej dziedzinie wykonano w 97,3% , na czym zaważyła niepełna realizacja planu przez Zjednoczenie Przemysłu Okrętowego, Zrzeszenie Przemysłu Ciągnikowego, „Ursus” oraz Zjednoczenie Przemysłu Taboru Kolejowego „Tasko”.</u>
          <u xml:id="u-1.33" who="#EugeniuszSzatkowski">Zadania w dziedzinie zaopatrzenia rynku zostały wykonane z nadwyżką (101,6% planu). W porównaniu z 1978 r. nastąpił wzrost dostaw z produkcji krajowej o 5,3%, natomiast dostawy z importu zmniejszyły się o 14,7% . W dostawach na rynek największą dynamikę miała grupa sprzętu rolniczego z częściami zamiennymi. Szczególnie wysokie przekroczenia planu uzyskano w dostawach: ładowaczy chwytakowych „Cyklop”, rozsiewaczy wapna i nawozów, roztrząsaczy obornika jednoosiowych i dwuosiowych, siewników zbożowych zawieszonych, kombajnów do zbioru zbóż i ziemniaków, kosiarek i snopowiązałek ciągnikowych, kopaczek elewatorowych i silosokombajnów.</u>
          <u xml:id="u-1.34" who="#EugeniuszSzatkowski">Nie wykonano natomiast w pełni dostaw ciągników, pras zbierających o wysokim stopniu zgniotu i kombajnów do zbioru buraków.</u>
          <u xml:id="u-1.35" who="#EugeniuszSzatkowski">Dostawy części zamiennych osiągnęły w 1979 r. poziom 70,5% wartości dostaw sprzętu rolniczego. Wzrosły dostawy części do kosiarek rotacyjnych i silosokombajnów, kombajnów zbożowych, maszyn do zbiorów upraw okopowych, kolumn parnikowych i ciągników. Mimo to w dalszym ciągu występowały trudności spowodowane niedostatecznymi zdolnościami produkcyjnymi w przemyśle krajowym oraz niepełną kontraktacją i realizacją dostaw z importu. Dotyczyło to: ogumienia do ciągników i przyczep, niektórych pozycji łożysk stożkowych, wałów korbowych, kół zębatych i innych.</u>
          <u xml:id="u-1.36" who="#EugeniuszSzatkowski">W grupie wyrobów metalowych i instalacyjno-sanitarnych zapewniono wysokie dostawy na rynek: kuchni węglowych, zlewozmywaków nierdzewnych, naczyń i nakryć stołowych aluminiowych. Nie udało się natomiast zrealizować planowych dostaw naczyń kuchennych i gospodarczych emaliowanych, pralek i wirówek, chłodziarek domowych, wanien kąpielowych, polewaczek ogrodniczych i łańcuchów gospodarskich. Główne przyczyny - to brak blach i taśmy z hutnictwa, niepełne i nierytmiczne dostawy silników i agregatów chłodniczych z przemysłu maszynowego.</u>
          <u xml:id="u-1.37" who="#EugeniuszSzatkowski">W 1979 r. resort wykonał plan eksportu w 93,8%. Szczególnie niekorzystnie przebiegała realizacja planu w przemyśle okrętowym zwłaszcza do krajów II obszaru płatniczego.</u>
          <u xml:id="u-1.38" who="#EugeniuszSzatkowski">Osiągnięciem ub. roku było wyeksportowanie 22 statków do Związku Radzieckiego, w tym dwóch baz - przetwórni, 12 statków rybackich z nowych serii dotychczas nie budowanych w światowym przemyśle stoczniowym. Na podkreślenie zasługuje zakończenie i przekazanie do eksploatacji kompletnej cukrowni buraczanej na Węgrzech i w Bułgarii. Przekazano też m.in.: 3 kompletne fabryki kwasu siarkowego, 2 fabryki, płyt pilśniowych, 5 fabryk płyt wiórowych itp.</u>
          <u xml:id="u-1.39" who="#EugeniuszSzatkowski">W ciągu ostatnich 3 lat eksport resortu wzrósł ogółem o 31,7%, w tym do krajów I obszaru płatniczego - o 44%, a do obszaru II - o 5,7% . Zdaniem podkomisji należy wzmóc działania zmierzające do dalszej aktywizacji eksportu, zwłaszcza do krajów II obszaru płatniczego. Resort nie wywiązał się w pełni z wykonania zadań asortymentowych w dziedzinie taboru kolejowego. Wynikało to z konieczności przejęcia do remontu z resortu komunikacji uszkodzonych w okresie ciężkiej zimy lokomotyw elektrycznych i spalinowych.</u>
          <u xml:id="u-1.40" who="#EugeniuszSzatkowski">Nakłady inwestycyjne w ub. roku wyniosły 14,9 mld zł, z tego - 65% przeznaczono na inwestycje rozwojowe w pracujących zakładach, 15,8% - inwestycje odtworzeniowo-modernizacyjne i 4,8% - budowę nowych zakładów. Środki skoncentrowano przede wszystkim na inwestycjach przemysłu ciągnikowego i rolno-spożywczego.</u>
          <u xml:id="u-1.41" who="#EugeniuszSzatkowski">Wdrożono do produkcji 4 licencje oraz 36 odmian wyrobów licencyjnych.</u>
          <u xml:id="u-1.42" who="#EugeniuszSzatkowski">Nie udało się w ub. roku osiągnąć zaplanowanej obniżki kosztów własnych, przede wszystkim w wyniku zwiększenia amortyzacji, odsetek od kredytów bankowych, wynagrodzeń z funduszu płac, kosztów usług transportowych itp.</u>
          <u xml:id="u-1.43" who="#EugeniuszSzatkowski">Zatrudnienie w resorcie było mniejsze w porównaniu z 1978 r. o 1,8%. Poziom zatrudnienia w ub. roku był niższy od założonego w planie o 4,8 tys. osób.</u>
          <u xml:id="u-1.44" who="#EugeniuszSzatkowski">Zdaniem podkomisji resort w roku bieżącym powinien dążyć do pełnego wykonania planów wartościowych, ilościowych i asortymentowych, realizacji zaległych dostaw materiałów i wyrobów kooperacyjnych, utrzymania tempa realizacji dostaw na zaopatrzenie rynku wewnętrznego. Pełnej mobilizacji wymagają plany eksportu, szczególnie do krajów II obszaru płatniczego. Potrzebne jest dalsze doskonalenie organizacji produkcji. Należy dążyć do terminowego, zgodnego z ustalonymi cyklami, oddawania inwestycji oraz pełniejszego zagospodarowywania zapasów maszyn i urządzeń.</u>
          <u xml:id="u-1.45" who="#EugeniuszSzatkowski">Dotyczy to głównie uruchomienia produkcji licencyjnej ciągnika „Ursus”. Konieczne jest obniżenie materiałochłonności robót drogą stosowania właściwej technologii i aktualizacji norm zużycia oraz zmniejszenie strat z tytułu braków produkcyjnych oraz strat finansowych.</u>
          <u xml:id="u-1.46" who="#EugeniuszSzatkowski">Podkomisja stwierdza, że we wszystkich ważnych dziedzinach resort podjął prawidłowe działania dla zapewnienia pełnego wykonania planu w 1980 r.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#StanisławGrodzki">Rok 1979 był trudny dla polskiego przemysłu. Długotrwałe wyłączenia energii elektrycznej i gazu, trudności transportowe, zaopatrzeniowe i kooperacyjne szczególnie dotkliwie odczuły jednostki resortu hutnictwa, które poniosły straty produkcyjne szacowane na 5,1 mld zł. Niekorzystne wyniki produkcyjne za 1979 r. uzyskało też Ministerstwo Przemysłu Maszyn Ciężkich i Rolniczych. Zadecydowało o tym niewykonanie planu przez przemysł okrętowy. Przemysł ten zrealizował ubiegłoroczne zadania w 86,1%, notując spadek produkcji w porównaniu z rokiem poprzednim o około 4% . Jedynie resort przemysłu maszynowego, jako jeden z nielicznych, wykonał z nadwyżką plan, osiągając przy tym znaczny (6,3%) wzrost produkcji w porównaniu z 1978 r.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#StanisławGrodzki">W 1979 r. działalność NIK koncentrowała się na kontroli różnych zagadnień produkcyjnych, zaopatrzenia materiałowego i kooperacji, wykorzystania parku maszynowego, zagospodarowania maszyn i urządzeń, wykorzystania prac naukowo-badawczych, zakupionych licencji, zagadnieniach handlu zagranicznego i dostawach wyrobów na rynek. Skontrolowano w sposób kompleksowy wiele zjednoczeń. Kontrola przeprowadzona np. w przemyśle taboru kolejowego oraz w przemyśle aparatów elektrycznych wykazała, że rozwój produkcji podstawowych wyrobów w tych branżach nie był w ostatnich latach w pełni dostosowany do potrzeb krajowych i eksportu. M.in. wzrósł niedobór lokomotyw elektrycznych i niektórych typów wagonów towarowych. Baza wytwórcza przemysłu taboru kolejowego charakteryzuje się nienowoczesnym i wyeksploatowanym, zamortyzowanym średnio w 58% parkiem maszynowym, co ogranicza również możliwości podniesienia poziomu jakościowego produkowanego taboru szynowego. Spowodowane zostało to przede wszystkim niewykonaniem podstawowych zadań inwestycyjnych. Problemy przemysłu budowy taboru kolejowego oczekują nadal na kompleksowe rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#StanisławGrodzki">Kontrola NIK w Zjednoczeniu „Zemak” wykazały, że na skutek zainstalowania prototypowych, niewypróbowanych i niesprawdzonych pod względem technicznym maszyn, zakłady płyt drewnopodobnych budowane w Krośnie Odrzańskim i Karlinie nie osiągnęły projektowanych zdolności produkcyjnych. Mimo decyzji kierownictwa resortu i Zjednoczenia „Zemak” o wzmocnieniu techniczno-organizacyjnym branży maszyn i urządzeń do produkcji płyt drewnopodobnych, nie nastąpiły dotychczas w tej dziedzinie istotne zmiany.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#StanisławGrodzki">W wyniku kontroli przeprowadzonej w przemyśle wyrobów metalowych stwierdzono pogarszanie się stopnia zaspokajania zapotrzebowania na produkowana przez ten przemysł wyroby śrubowe.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#StanisławGrodzki">Ubiegłoroczne zadania w zakresie dostaw kooperacyjnych wykonane zostały w pełni (pod względem wartościowym) jedynie przez Ministerstwo Przemysłu Maszyn Ciężkich i Rolniczych. Ministerstwo Przemysłu Maszynowego wykonało zadania kooperacyjne w 97,7% a Ministerstwo Hutnictwa - w 94,4%. Niepełna i często nieterminowa realizacja dostaw wyrobów kooperacyjnych spowodowała poważne zakłócenia i nierytmiczność pracy u ich odbiorców, uniemożliwiając często wykonanie planów asortymentowych. Ustalenia kontroli NIK wskazują, że resorty nie podejmują dostatecznych działań organizacyjno-technicznych i inwestycyjnych dla poprawy kooperacji. Z opóźnieniami realizowane są programy uruchomienia i rozwoju produkcji wyrobów kooperacyjnych, m.in. do ciągników MASSEY-FERGUSON-PERKINS oraz dla potrzeb telewizji kolorowej. Stwierdzono przypadki unikania przez niektóre jednostki zawierania wieloletnich umów na dostawy kooperacyjne. Stosowano przy tym często zasady uzależniania dostaw od uprzedniego spełnienia dodatkowo określonych warunków.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#StanisławGrodzki">W dziedzinie poprawy jakości produkcji wszystkie trzy resorty uzyskały znaczne efekty. Szczególnie w przemyśle maszynowym poważnie wzrosła liczba wyrobów oznaczonych znakami „Q” i „1”. Resort ten jako jedyny wprowadził w 32 przedsiębiorstwach rachunek kosztów jakości pozwalający na zwiększenia skuteczności oddziaływania na jakość.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#StanisławGrodzki">Przeprowadzone przez NIK kontrole wskazują jednak, że tempo poprawy jakości produkcji nie jest zadowalające. Mimo ogólnie nieznacznego zmniejszenia się wartości uznanych reklamacji, występowały w ub. roku w dalszym ciągu przypadki reklamowania całej partii dostarczanych wyrobów. Miało to m.in. miejsce w dostawach podzespołów elektronicznych, których jakość ulegała ciągłym wahaniom. Nadal wysokie są wskaźniki odrzutów niektórych wyrobów w toku ich odbioru jakościowego, przeprowadzonego przez jednostki handlowe. Dotyczy to m.in. lodówek, niektórych wyrobów zmechanizowanego sprzętu domowego, motorowerów. Na niezadowalającą sytuację w dziedzinie jakości znaczny wpływ wywierają takie czynniki organizacyjno-techniczne jak: nieprzestrzeganie ustalonych reżimów technologicznych, stosowanie w szerokim zakresie materiałów zastępczych, uchybienia w działalności kontroli jakości itp.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#StanisławGrodzki">Wyniki kontroli wykazały także, że obecny rozwój wynalazczości pracowniczej nie odpowiada już aktualnym potrzebom wynikającym z rozwoju sił wytwórczych w polskim przemyśle.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#StanisławGrodzki">Wiele nieprawidłowości występuje w gospodarce materiałowej. Zbyt często jeszcze przekraczane są normy zużycia materiałów. W ub. roku nie podejmowano także wystarczająco skutecznych działań w celu niedopuszczania do powstawania ponadnormatywnych zapasów oraz narastania zapasów nadmiernych i zbędnych. Znaczne były zapasy niezagospodarowanych maszyn i urządzeń, głównie importowanych i to z krajów II obszaru płatniczego. Wskutek długotrwałego magazynowania wiele maszyn, a nawet całych linii technologicznych utraciło, względnie utraci w najbliższym czasie udzielone przez dostawców zagranicznych gwarancje techniczne, jeszcze przed przekazaniem ich do eksploatacji. Wyniki kontroli wskazują, że w wielu przypadkach zakłady kontraktowały dostawy kosztownych urządzeń, a nawet całych zespołów w czasie, kiedy nie miały jeszcze należycie przygotowanych inwestycji do realizacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#MieczysławDerejski">Jakie działania podjęto dla usprawnienia systemu ekonomiczno-finansowego oraz polepszenia gospodarki materiałowej? Zadania obniżki kosztów materiałowych nie zostały w ub. roku wykonane. Jak zamierza się usprawnić proces inwestycyjny? Jest to problem ogromnej wagi. Odnosi się to również do zagadnień remontów. W Ministerstwie Przemysłu Maszyn Ciężkich i Rolniczych nie zostały wykorzystane środki na modernizację i renowację maszyn.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#MieczysławDerejski">W dalszym ciągu otwarta jest sprawa doskonalenia kooperacji i dostaw części zamiennych, m.in. do maszyn rolniczych. W sprawie dostaw filtrów olejowych i akumulatorowych były już wystąpienia Komisji do rządu. Poprawy sytuacji ciągle nie widać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#StanisławBaranik">VIII Zjazd w swym końcowym dokumencie nakreślił, w sposób zgodny z oczekiwaniami społeczeństwa, kierunki dalszego wszechstronnego rozwoju społeczno-gospodarczego naszego kraju. Znaczące miejsce i rolę znalazł w tym dokumencie przemysł hutniczy, jako że obecny etap budownictwa socjalistycznego wymaga dalszego intensywnego nasycania kraju wyrobami ze stali.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#StanisławBaranik">Wychodząc naprzeciw potrzebom, resort hutnictwa opracował program realizacji uchwały VII Zjazdu, w którym określone zostały podstawowe wielkości produkcji hutniczej. I tak w 1985 r. hutnictwo ma wyprodukować 24 mln ton stali (20% więcej niż w 1980 r). i 17 mln ton wyrobów walcowanych (tj. o 25% więcej niż w 1980 r.), przy czym zamierzenia te winny być osiągnięte głównie drogą intensyfikacji produkcji. Na plan pierwszy wysuwa się więc potrzeba pełnego wykorzystania zainstalowanych mocy produkcyjnych, poprawa efektywności działań, tak w sferze decyzji jak i realizacji zamierzeń, poprawa dyscypliny technologicznej i jakości produkcji stali. Materiały Ministerstwa Hutnictwa wskazują na szereg nieprawidłowości spowodowanych warunkami obiektywnymi i niezadowalającą pracą niektórych wydziałów wielkopiecowych. Doprowadziło to do poważnego niedoboru i obniżenia jakości surówki w ub. roku. I jeżeli mówimy o bogactwie wsadu dla wielkich pieców, o deficycie mediów energetycznych, trudnościach kadrowych, to nie sposób pominąć problemu koksu, jego produkcji, jakości, a także zużycia na jednostkę produkcji. Jest rzeczą powszechnie znaną, że z chwilą zaostrzenia się światowego kryzysu energetycznego, jakość węgla przeznaczonego na potrzeby koksownictwa uległa istotnemu pogorszeniu. Poważne zaniepokojenie wzbudza także nierytmiczność dostaw węgla. Przy niskich zapasach normatywnych powoduje to wręcz niemożność stosowania właściwej technologii koksowania. Koksownictwo musi mieć co najmniej 14-dniowy zapas węgla. Obecny stan rzeczy powoduje bowiem konieczność stosowania różnego rodzaju zabiegów technologicznych np. 2-krotne przemielanie węgla, wydłużenie czasu zgazowania czy częste zmiany mieszanek wsadowych. Są to zabiegi niezbędne dla uzyskania parametrów zbliżonych do wielkości określonych normami, które określają wytrzymałość i ścieralność koksu niezbędną do optymalnego prowadzenia procesu wielkopiecowego.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#StanisławBaranik">Zabiegi te są jednak bardzo energochłonne i pracochłonne i mało efektywne. W tej sytuacji nie ma mowy o oszczędnym zużywaniu surowców energetycznych. Jest to źle odbierane przez załogi. Problem koksownictwa wróci zapewne powtórnie w trakcie rozpatrywania raportu o stanie odlewnictwa. Wszechstronne rozpoznanie stanu koksownictwa, jak i potrzeba określenia zakresu modernizacji starych, wyeksploatowanych baterii i przebudowy ich na system wielkokomorowy, staje się nakazem chwili.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#StanisławBaranik">Problem modernizacji, a także rosnących potrzeb remontowych w hutnictwie, to zagadnienia integralnie związane z intensyfikacją hutniczej produkcji, jej unowocześnianiem, wprowadzaniem coraz bardziej nowoczesnych, specjalistycznych wyrobów, na które coraz większe zapotrzebowanie zgłasza gospodarka. Remonty i modernizacja to także podstawa poprawy warunków pracy hutników, ochrony naturalnego środowiska, jeden z istotnych elementów podnoszenia rangi hutniczego zawodu. Lepsze warunki pracy pozwolą zapewnić ciągłość dopływu kadr na kluczowe stanowiska produkcyjne w hutnictwie.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#StanisławBaranik">Stoją zatem przed resortem bardzo poważne problemy rozwoju własnej bazy remontowej. Trzeba także czynić próby rozwoju współpracy kooperacyjnej między resortami, która sprzyjałaby intensyfikowaniu procesów modernizacyjnych, przestrzeganiu cykli remontowych i jakości remontów urządzeń hutniczych. Funkcjonujące do 1975 r. porozumienie między resortami budownictwa i hutnictwa było dobrym przykładem skutecznej współpracy w zakresie gospodarki remontowej, rozumianej jako integralna część działalności produkcyjnej w przemyśle hutniczym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#WładysławCabaj">W 1979 r. resort przemysłu maszyn ciężkich i rolniczych uzyskał dobre wyniki w produkcji maszyn i narzędzia dla rolnictwa. Należą mu się za to słowa uznania, tym bardziej że warunki realizacji zadań planowych były wyjątkowo trudne. Nie znaczy to jednak, że zaopatrzenie rolnictwa, a zwłaszcza gospodarki indywidualnej w maszyny i narzędzia rolnicze, jest w pełni zadowalające. W ostatnich latach występuje np. znaczny niedobór sprzętu towarzyszącego do ciągników. W tym roku dostawy ciągników wyniosą 35 tys., podczas gdy dostawy pługów 2 i 3-skibowych - 25 tys. szt., siewników zbożowych - 8 tys., snopowiązałek - 6,4 tys.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#WładysławCabaj">Został w zasadzie rozwiązany już problem produkcji kosiarek rotacyjnych. Pozwala to znacznie przyspieszyć zbiór traw. Ale również tej maszynie nie towarzyszą odpowiedniej wielkości dostawy sprzętu do zbioru. Ocenia się, że nie pokryte jest zapotrzebowanie na ok. 5 tys. grabi konnych, 6 tys. przetrząsaczo-zgrabiarek i 10 tys. przetrząsaczy widłowych.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#WładysławCabaj">Dla zintensyfikowania produkcji mleka uruchomiono licencyjną produkcję dojarek, która jednak tylko w 50% pokrywa potrzeby. Tymczasem, w związku z trudnościami w uzyskaniu nierdzewnej blachy, przemysł sygnalizuje zmniejszenie dostaw dojarek w tym roku o ok. 10 tys. Jest to nie do przyjęcia przy obecnej, dużej podaży mleka.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#WładysławCabaj">Dostawy nie pokrywają również zapotrzebowania gospodarstw indywidualnych na konwie mleczarskie. Na zgłoszone na ten rok zapotrzebowanie 550 tys. konwi, przemysł zobowiązał się dostarczyć 480 tys. W dodatku z powodu braku cyny z importu, przemysł zamierza obniżyć dostawy o dalsze 80 tys. Dla zapewnienia prawidłowych warunków skupu mleka niezbędne jest przynajmniej utrzymanie produkcji dojarek i konwi mleczarskich na poziomie pierwotnie ustalonego tegorocznego planu dostaw na rynek.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#WładysławCabaj">Zaopatrzenie w drobny sprzęt rolniczy jak kosy, szpadle, łopaty uległo na ogół poprawie. Krytycznie natomiast oceniane jest przez rolników zaopatrzenie w łańcuchy gospodarskie. Krytycznie mówią o tym rolnicy niemal na każdym spotkaniu poselskim. Przemysł od kilku lat systematycznie obniża dostawy łańcuchów (z 7 tys. ton w 1973 r. do niespełna 4,2 tys. ton w 1979 r.). Bieżąca realizacja dostaw wskazuje, że wykonania tegorocznego planu jest zagrożone. Toteż postuluje się pełną realizację tegorocznych dostaw łańcuchów w wysokości 5,4 tys. ton. Konieczne jest również zwiększenie w br. dostaw małozębnych wideł produkcji krajowej o ok. 300 tys.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#WładysławCabaj">Resort przemysłu maszyn ciężkich i rolniczych dokonał w 1979 r. dużego wysiłku dla poprawy zaopatrzenia w części zamienne do maszyn rolniczych. Niemniej jednak konieczne jest, aby - nawet kosztem produkcji gotowego sprzętu - uzupełnić niedobór części zamiennych do ciągników „Ursus” C-330 ok. (25 pozycji), „Ursus C-360” (32 poz.), do przyczep rolniczych oraz kosiarek i przetrząsaczy konnych.</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#WładysławCabaj">Przewodniczący Komisji poseł Henryk Szafrański (PZPR): Z oceny realizacji planu w 1979 r. wyłania się kilka niepokojących zjawisk. Zaliczyć do nich trzeba obniżenie wskaźników środków trwałych, jak i wzrost zapasów materiałowych. Być może, że jest to zjawisko przejściowe, występujące wskutek zmiany procesu produkcji - w każdym razie wymaga bardziej wnikliwej analizy. Niepokoi też wzrost ilości urządzeń i maszyn niezagospodarowanych, zwłaszcza że kończą się terminy gwarancyjne dla wielu urządzeń. Gdy dojdzie do ich zainstalowania, może się okazać, że są złe i nie mogą wejść do eksploatacji. Wtedy będzie jednak za późno. Jest to problem wymagający głębokiego zastanowienia się, w celu podjęcia zdecydowanych działań do poprawy sytuacji. Czy resorty opracowały programy zagospodarowania tych maszyn i urządzeń?</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#WładysławCabaj">Zeszłoroczne doświadczenia powinny być wnikliwie analizowane, w celu wyciągnięcia wniosków praktycznych na rok bieżący. Trzeba zwrócić uwagę na konieczność pełnej realizacji planów. Sprawa ta wymaga oceny ze strony Komisji Planowania przy Radzie Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-5.8" who="#WładysławCabaj">Chociaż plany gospodarcze na 1979 r. w wielu asortymentach nie zostały w pełni wykonane, to jednak resorty uzyskały znaczne osiągnięcia. Resort przemysłu maszynowego podczas ubiegłorocznej ciężkiej zimy zdobył się na olbrzymi wysiłek i przyszedł z pomocą przy remoncie lokomotyw i środków transportu. Była to śmiała, odważna decyzja, której wykonanie pozwoliło przekazać gospodarce niezbędne urządzenia transportowe. Nie wiadomo jednak, jakie były uboczne skutki tej decyzji i jakie straty poniósł z tego powodu przemysł maszynowy.</u>
          <u xml:id="u-5.9" who="#WładysławCabaj">W ubiegłym roku podejmowano wiele cennych inicjatyw, które można z powodzeniem wykorzystać również w roku bieżącym. Posłowie interesowali się problemem stabilności planu, umocnieniem rangi planów gospodarczych. Jest to wniosek, który nie po raz pierwszy zgłaszają posłowie na posiedzeniu Komisji. Również w poprzedniej kadencji randze planów gospodarczych poświęcaliśmy wiele uwagi. Analizując realizację planów w ubiegłym roku, trzeba się głębiej zastanowić nad ujemnymi skutkami niepełnego wykonania zadań.</u>
          <u xml:id="u-5.10" who="#WładysławCabaj">W ubiegłym roku w autobusie „Berliet” wprowadzono zmiany, zastępując przewody z tworzyw sztucznych - miedzianymi. Okazało się więc, że ten wyrób licencyjny wymagał poprawek. Wskazuje to na potrzebę ciągłego ulepszania i doskonalenia wyrobów licencyjnych. W poprzednich latach zakupiliśmy i wdrożyliśmy do praktyki przemysłowej wiele licencji. Trudnym problemem jest zapewnienie niezbędnych materiałów dla produkcji licencyjnej. Nasz przemysł musi korzystać z importu, gdyż hutnictwo nie uruchomiło produkcji wyższych gatunków stali. Zaległości w tej dziedzinie powodują zwiększenie kosztów. Wiele wyrobów licencyjnych wymaga materiałów wyższej jakości.</u>
          <u xml:id="u-5.11" who="#WładysławCabaj">Każdy resort otrzymuje zadania eksportowe i robi wszystko, aby je wykonać, nie oglądając się na potrzeby całej gospodarki. Hutnictwo z nadwyżką wykonało swoje zadania eksportowe, ale zmniejszyło dostawy stali wysokojakościowej. Resort przemysłu maszynowego miał propozycje kooperacyjne dotyczące dostaw konstrukcji magazynów wysokiego składowania, jednakże Zjednoczenie „Techma” nie mogło się podjąć tego zamówienia, gdyż nie otrzymało z hutnictwa stali jakościowej. A przecież za eksport urządzeń otrzymać można znacznie lepsze ceny, niż za eksport stali. Jest to sprawa wymagająca pilnego rozpatrzenia przez Komisję Planowania przy Radzie Ministrów. Tego wymaga poczucie gospodarności i potrzeba zwiększenia efektywności naszej gospodarki. Kuźnia w Jaworze mogła wszystkie odkuwki sprzedać na eksport, ale również brakuje jej stali. Trzeba dokładniej liczyć co lepiej się opłaca. Np. gdyby fabryki kabli otrzymały miedź, mogłyby za eksport kabli otrzymać znacznie wyższe ceny niż hutnictwo za eksport miedzi.</u>
          <u xml:id="u-5.12" who="#WładysławCabaj">W poprzedniej kadencji wiele uwagi poświęciliśmy dostawom kooperacyjnym. Komisja niejednokrotnie podkreślała potrzebę uporządkowania problemów kooperacyjnych. Podobno w przygotowaniu są propozycje dotyczące ulepszenia systemu kooperacyjnego. Chcielibyśmy wiedzieć więcej na ten temat. Trzeba sobie zdawać sprawę, że wszystkie resorty powinna obowiązywać odpowiedzialność za całą gospodarkę, a więc odpowiedzialność ogólnonarodowa.</u>
          <u xml:id="u-5.13" who="#WładysławCabaj">Z analizy materiałów dotyczących wykonania zadań ubiegłego roku w przemyśle maszyn ciężkich i rolniczych wynika, że 3 branże tego resortu nie wykonały planu i przyczyniły się do obniżenia wyników. Są to przemysły: stoczniowy, ciągników i taboru kolejowego. Trzeba zastanowić się, jakie są przyczyny, że przemysł ciągnikowy zamiast zakładanych w pierwszych założeniach dostaw 34 tys. ciągników, dostarczył w ub. roku zaledwie 1.200. Nie uporządkowano w 1979 r. dostaw kooperacyjnych, o czym świadczy fakt, że spośród 25 kooperantów przemysłu maszynowego - 23 kooperantów przyjęło zamówienia w wyniku decyzji arbitrażu.</u>
          <u xml:id="u-5.14" who="#WładysławCabaj">Miliardy złotych zamrożonych w „Ursusie” czekają na odlewy, których produkcji nie można uruchomić ze względu na opóźnienia w inwestycjach. Przy planowanej w przyszłości liczbie 75 tys. ciągników, nie najlepszym rozwiązaniem jest lokalizacja odlewów w kilkunastu zakładach. Odlewnia w Lublinie miała rozpocząć produkcję w 1979 r., termin minął, a obecnie mówi się że jej uruchomienie nastąpi w 1982 r. Zakłady w Lublinie muszą zająć się produkcją bloków w okresie przejściowym, zanim nie zostanie wybudowana nowa odlewnia. W przeciwnym bowiem wypadku nie można będzie uruchomić produkcji silników, do których brakuje bloków i innych elementów.</u>
          <u xml:id="u-5.15" who="#WładysławCabaj">Resort przemysłu maszynowego zbyt mało uwagi poświęcił zakładom „Polkolor”. Pamiętamy przecież, że na te zakłady wydatkowane zostały poważne środki, a nawet skierowano część robotników z Ursusa, by przyśpieszyć realizację robót. Wiemy, że zadania w ubiegłym roku były realizowane w szczególnie trudnych warunkach, ale nie może to zwalniać resortu od obowiązku pełnej realizacji planów, dlatego konieczna jest informacja jak przebiega realizacja produkcji kineskopów dla telewizji kolorowej.</u>
          <u xml:id="u-5.16" who="#WładysławCabaj">Konieczne jest zapewnienie lepszej współpracy resortów przy rozwiązywaniu szczególnie trudnych problemów. Występują znaczne potrzeby w dziedzinie urządzeń technologicznych i dlatego konieczne jest zapewnienie przez kombinat narzędziowy dostaw niezbędnych narzędzi. Mamy wiele nowoczesnych linii technologicznych, ale nie mamy dostatecznych środków, by sprowadzać części zamienne z importu. Musimy więc we własnym zakresie rozwijać bazę i zapewnić niezbędne dostawy urządzeń technologicznych. Obecna 5-latka miała być okresem rozwoju własnej krajowej bazy. Tymczasem zamiast 9 zakładów, jedynie Fabryka Samochodów Osobowych na Żeraniu buduje własny oddział, podobnie jak zakłady w Starachowicach, które taki oddział posiadają. Trzeba dołożyć starań i we własnym zakresie przy pomocy własnych środków stworzyć krajową bazę urządzeń technologicznych.</u>
          <u xml:id="u-5.17" who="#WładysławCabaj">Wiceminister przemysłu maszyn ciężkich i rolniczych Andrzej Jedynak: Rok 1979 był bardzo trudny dla przemysłu. W bieżącym roku podejmujemy wiele działań zmierzających do poprawy sytuacji. Dostawy na rynek wzrosną o 19% w stosunku do ub. roku. Zaawansowanie planu w ciągu minionych miesięcy jest dobre i wynosi około 47% zadań rocznych. Nadal jednak, mimo wzrostu produkcji, nie osiągnięto zadowalających wyników w przemyśle taboru kolejowego. Lepsze wyniki w porównaniu z ub. rokiem resort uzyskał w realizacji zadań eksportowych.</u>
          <u xml:id="u-5.18" who="#WładysławCabaj">Sygnały nadchodzące z rynków światowych dotyczące importu nie napawają optymizmem. Trzeba liczyć się również z trudnymi warunkami wykonania planowych zadań w bieżącym roku. Dążymy do lepszego zbilansowania surowców i materiałów, dostaw kooperacyjnych i zatrudnienia. Podejmujemy wysiłki zmierzające do zwiększenia dyscypliny finansowej, do poprawy wyników w produkcji finalnej i dostaw kooperacyjnych. M.in. wprowadziliśmy w br. plany rzeczowe dla przemysłu stoczniowego, co powinno zapewnić rytmiczniejsze wykonanie zadań.</u>
          <u xml:id="u-5.19" who="#WładysławCabaj">Istnieją obiektywne trudności podniesienia rangi planu. Ich przyczyną są zmieniające się założenia oraz ciągła zmiana kryteriów związanych z przyznaniem środków na import. To powoduje określone trudności, zwłaszcza że zamówienia na import różnych urządzeń muszą być zawierane znacznie wcześniej.</u>
          <u xml:id="u-5.20" who="#WładysławCabaj">Resort przywiązuje dużą wagę do gospodarki materiałowej i obniżki kosztów własnych. Opracowane są programy oszczędnościowe, przeprowadza się przeglądy norm i normatywów oraz zapasów.</u>
          <u xml:id="u-5.21" who="#WładysławCabaj">Na budowach „Ursusa” wystąpiły opóźnienia w wykonaniu robót budowlano-montażowych. Ograniczono rozpoczynanie nowych zadań inwestycyjnych, koncentrując siły i środki na inwestycjach kontynuowanych.</u>
          <u xml:id="u-5.22" who="#WładysławCabaj">Resort podjął próbę stworzenia ulepszonego systemu kooperacyjnego. Wiele pozycji kooperacyjnych wymaga jednak inwestycji. Dotyczy to m.in. opon rolniczych oraz filtrów. Są opóźnienia w dostawach kooperacyjnych z Ministerstwa Energetyki i Energii Atomowej. Na posiedzeniach Rady Ministrów rozważane są ostatnio sprawy hamujące rozwój gospodarki, m.in. dotyczące zaopatrzenia w części zamienne.</u>
          <u xml:id="u-5.23" who="#WładysławCabaj">Dyrektor generalny Ministerstwa Przemysłu Maszyn Ciężkich i Rolniczych Zygmunt Miller: Istnieje obawa, że nie będzie można w pełni wykonać dostaw sprzętu przeznaczonego dla rolnictwa. Przemysł dąży, by dostawy te lepiej dostosować do zmieniających się potrzeb rolnictwa. Dotyczy to zwłaszcza takiego sprzętu jak pługi, kultywatory, brony. Podejmuje się również działania by wprowadzić silniki Perkinsa do produkowanych obecnie ciągników typu „C”. Ważnym problemem jest zapewnienie odpowiednich dostaw z przemysłu gumowego oraz filtrów z przemysłu maszynowego.</u>
          <u xml:id="u-5.24" who="#WładysławCabaj">Wiceminister hutnictwa Janusz Bojakowski: W roku bież. dzięki wzmożonym wysiłkom, wykonanie planu przebiega na ogół zadowalająco. Np. w ciągu 5 miesięcy br. roczny plan wartości produkcji wykonano w 41,5%. Również lepsze wyniki uzyskano w realizacji planu asortymentowego m.in. surówki i stali, wyrobów walcowanych a także metali kolorowych: srebra, miedzi, cynku, ołowiu. Wyniki w dziedzinie eksportu, mimo zwiększenia zadań, były też lepsze, wykonano ponad 40% zadań rocznych.</u>
          <u xml:id="u-5.25" who="#WładysławCabaj">Obecnie kończy się przegląd gospodarki materiałowej, co zapewni kontrolę zapasów zbędnych i nieprawidłowych. Prowadzone są również przeglądy norm i normatywów zużycia materiałów. Opracowany został szczegółowy program oszczędności surowców, materiałów i paliw.</u>
          <u xml:id="u-5.26" who="#WładysławCabaj">Inwestycje hutnicze są kapitałochłonne i pracochłonne. Ograniczenia planów inwestycyjnych spowodowały zamrożenie wielu maszyn i urządzeń. Na koniec 1978 r. wartość tych urządzeń wynosiła 9.500 mln zł, na koniec 1979 r. spadła do 7.150 mln zł. W bieżącym roku ich wartość wzrosła do 7.800 mln zł, z tym, że zmniejszyły się zapasy maszyn importowanych z krajów II obszaru płatniczego, a wzrosły z I obszaru. Przyczyną są opóźnienia w realizacji inwestycji w hutach „Katowice”, „Nowotki” i im. Bieruta.</u>
          <u xml:id="u-5.27" who="#WładysławCabaj">Remonty hutnicze prowadzi własne przedsiębiorstwo remontowe, którego potencjał został znacznie zwiększony. M.in. zwiększono zatrudnienie o 5 tys. osób, podczas gdy w całym resorcie przewiduje się ograniczenie zatrudnienia o 7 tys. Przedsiębiorstwo branżowe otrzymało również dodatkowy sprzęt. Było to konieczne, gdyż w ciągu ostatnich 4 lat wiele resortów, m.in. Ministerstwo Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, Ministerstwo Energetyki i Energii Atomowej oraz Ministerstwo Komunikacji nie wykonują zadań remontowych dla hutnictwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#EdwardMeisner">Jeśli pomyślnie zostanie zrealizowany tegoroczny plan, przemysł maszynowy uzyska w bieżącym 5-leciu wzrost produkcji sprzedanej w stosunku do 1975 roku o 55%, a czystej - o prawie 95%. Przewiduje się, że zużycie materiałów w stosunku do 1975 r. będzie wyższe o 26%, energii o 23%, a zatrudnienie wzrośnie o 0,9%.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#EdwardMeisner">Resort przemysłu maszynowego podejmuje wiele działań, zmierzających do zwiększenia efektywności gospodarowania. Mimo wielu trudności rozwija coraz bardziej eksport, zwłaszcza do drugiego obszaru płatniczego. Eksport w poprzednich latach wyprzedził dynamikę wzrostu produkcji.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#EdwardMeisner">Dużą wagę przywiązuje resort do umacniania rangi planu, chociaż plan jest realizowany obecnie w warunkach znacznie trudniejszych. W związku z ograniczeniami w dziedzinie importu z krajów II obszaru płatniczego zwiększa się produkcję antyimportową. Np. w ub. roku rozpoczęto wytwarzanie ok. 1000 wyrobów sprowadzanych dawniej z zagranicy.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#EdwardMeisner">Wiele uwagi poświęca się efektywności produkcji. Świadczy o tym m.in. fakt, że zużycie materiałów na 1% produkcji wzrasta o ok. 0,5%. Plan produkcyjny powiązany jest odpowiednio z zadaniami i bodźcami, co wpływa na uzyskiwanie lepszych wyników. Wprowadzony został normatywny rachunek kosztów, prowadzi się kontrolę kosztów nowych i zmodernizowanych wyrobów. Jednocześnie trwają prace nad modyfikacją systemu ekonomiczno-finansowego w całym resorcie. Warto przypomnieć, że przemysł ten od 1973 roku prowadził i stale udoskonala system finansowo-ekonomiczny w podległych mu przedsiębiorstwach.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#EdwardMeisner">Plany obniżenia kosztów własnych związane są z zadaniami postępu technicznego. Weryfikuje się normy zużycia materiałów i podejmuje inne działania zmierzające do zwiększenia efektywności gospodarki. Obecnie kończy się przegląd zapasów materiałów zbędnych, które w ostatnim roku wzrosły nadmiernie. Prowadzone są również prace nad usprawnieniem procesów inwestowania.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#EdwardMeisner">Przemysł maszynowy dokonuje dużych wysiłków, aby zagospodarować zamrożone maszyny i urządzenia. Instaluje się je na wszystkich możliwych powierzchniach nawet nieprzeznaczonych pierwotnie do tego celu. Zamrożenie maszyn i urządzeń spowodowane jest ograniczeniem frontu inwestycyjnego.</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#EdwardMeisner">Wykonanie programu uruchomienia produkcji telewizorów kolorowych wymaga zrealizowania 23 inwestycji; w stadium realizacji jest 19. Jedna z planowanych inwestycji musiała zostać zatrzymana w tym roku, a 3 ulegną opóźnieniu. Toteż w przyszłym roku zmontować będzie można 100 tys. aparatów, a linia o zdolności produkcyjnej 350 tys. telewizorów kolorowych będzie uruchomiona dopiero w roku przyszłym. Zamierza się przy tym maksymalnie skrócić okres dochodzenia tej linii do pełnej zdolności wytwórczej, wykorzystując w tym celu doświadczenia zdobyte w tym roku na linii pilotowej.</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#EdwardMeisner">Resort przemysłu maszynowego uczestniczy w opracowywaniu uchwały rządu dotyczącej doskonalenia kooperacji. Główną przyczyną kłopotów kooperacyjnych była niekomplementarność rozwoju produkcji podzespołów z produkcją finalną. Toteż zamierza się dać priorytet rozwojowi bazy podzespołowej przed rozwojem produkcji wyrobów gotowych. Wtedy dopiero, gdy produkcja podzespołów i produkcja finalna zostaną zharmonizowane, będzie można egzekwować podpisywanie umów kooperacyjnych i ich realizację.</u>
          <u xml:id="u-6.8" who="#EdwardMeisner">Dostawy narzędzi - to problem często stawiany przez Komisję. Resort dokonuje dużych wysiłków, aby poprawić zaopatrzenie kraju w narzędzia. W tym celu zmniejsza się ich eksport. Przemysł narzędziowy rozwijać się będzie w tym roku szybciej, niż cały przemysł maszynowy. Ma on zwiększyć produkcję o 6,3%, podczas gdy cały resort o 4,9%. Żeby poprawić sytuację w zaopatrzeniu w narzędzia czyni się też starania polegające na umacnianiu narzędziowni zakładowych. W tym roku zwolniono już w przemyśle maszynowym ponad 16 tys. ludzi. Zwolnienia te nie dotyczyły pracowników narzędziowni.</u>
          <u xml:id="u-6.9" who="#EdwardMeisner">Przemysł maszynowy pomyślnie na ogół rozpoczął realizację tegorocznych zadań. W ciągu 5 miesięcy br. wykonano 42,6% zadań rocznych w dziedzinie produkcji sprzedanej. Rośnie ona szybciej niż fundusz płac. Niemniej jednak trudne warunki zaopatrzeniowe powodują, że nie zdołano ograniczyć liczby godzin nadliczbowych. Zabroniono więc stosowania godzin nadliczbowych na wydziałach montażowych. Można je tylko stosować na wydziałach produkujących części i podzespoły. Dąży się do ograniczenia importu kooperacyjnego z krajów II obszaru płatniczego.</u>
          <u xml:id="u-6.10" who="#EdwardMeisner">Ustosunkowując się do wypowiedzi posłów, których niepokoił problem części zamiennych do importowanych maszyn i urządzeń, wiceminister F. Meisner podkreślił, że do produkcji tych części zamierza się w znacznym stopniu wykorzystać zakładowe narzędziownie. Te części, których nie potrafimy zrobić, trzeba będzie importować. Departament techniki otrzymał już polecenie, żeby pracami mającymi na celu zmniejszenie importochłonności produkcji objąć także części zamienne do maszyn i urządzeń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#HenrykSzafrański">Przemysł dokonuje olbrzymiego wysiłku żeby wybrnąć z trudnej sytuacji. W opinii, jaką skierujemy do Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów, zawarte zostaną uwagi i wnioski zgłoszone w czasie obrad trzech podkomisji i Komisji Przemysłu Ciężkiego, Maszynowego i Hutnictwa.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#HenrykSzafrański">Komisja przyjęła sprawozdanie z wykonania planu i budżetu za 1979 r. w części dotyczącej Ministerstwa Hutnictwa, Ministerstwa Przemysłu Maszynowego oraz Ministerstwa Przemysłu Maszyn Ciężkich i Rolniczych.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>