text_structure.xml
27.1 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 27 marca 1982 r. Komisja Nadzwyczajna do rozpatrzenia projektu ustawy o spółdzielniach i ich związkach, obradująca pod przewodnictwem posła Jerzego Gołaczyńskiego (PZPR), - rozpatrzyła ogólną koncepcję projektu ustawy oraz uwagi i wnioski zgłoszone Komisji od momentu pierwszego czytania projektu ustawy, - ustaliła tryb pracy nad projektem ustawy.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele Centralnego Związku Spółdzielczości Pracy z prezesem Wiktorem Sielanką, Centralnego Związku Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego z wiceprezesem Ryszardem Jajszczykiem, Państwowego Arbitrażu Gospodarczego z wiceprezesem Witoldem Pawełką, Naczelnej Rady Spółdzielczej, Najwyższej Izby Kontroli, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów, Ministerstwa Sprawiedliwości, Urzędu Rady Ministrów oraz zaproszeni przez Komisję eksperci.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Przewodniczący Komisji poseł Jerzy Gołaczyński (PZPR) przedstawił propozycje Prezydium dotyczące trybu pracy nad projektem. Komisja powoła cztery zespoły: zespół ogólny dla problemów wspólnych dla wszystkich spółdzielni oraz trzy zespoły problemowe - do spraw spółdzielni produkcji rolnej, do spraw spółdzielni pracy oraz do spraw spółdzielni mieszkaniowych.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Do współpracy w charakterze ekspertów zaproszeni zostali profesorowie R. Bierzanek, M. Gersdorf i J. Ignatowicz, doc. W. Chrzanowski i dr W. Jastrzębski. Uzgodniliśmy z naszymi ekspertami, że będą oni uczestniczyć w pracy poszczególnych zespołów, zaś wszyscy eksperci - w posiedzeniach zespołu ogólnego. W pracy zespołów wezmą ponadto udział przedstawiciele centralnych związków spółdzielni i zaproszonych instytucji oraz po jednym przedstawicielu poszczególnych rodzajów spółdzielni. Wspólne działanie umożliwi sprawny przebieg prac. Doszliśmy do wspólnego przekonania z przewodniczącym Komisji Prac Ustawodawczych prof. W. Zakrzewskim, że Komisja ta włączy się w końcowej fazie naszych prac. Jest to tym bardziej możliwe, że w składzie zespołów znajdują się członkowie Komisji Prac Ustawodawczych, którzy będą przekazywać jej swe obserwacje, wskazując na problemy, na które Komisja będzie musiała zwrócić większą uwagę.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Prezydium zwraca się do zespołów o opracowanie i przekazanie najpóźniej do 10 kwietnia harmonogramu i terminarza prac. Proponujemy, aby zespoły zakończyły swą działalność pod koniec maja, tak by na przełomie maja i czerwca można było odbyć podsumowujące posiedzenie naszej Komisji, jeszcze bez udziału Komisji Prac Ustawodawczych. Jest ważne, by prace nad projektem zostały zakończone do końca czerwca br. Niedotrzymanie terminu utrudni funkcjonowanie spółdzielni, bowiem dotyczące ich przepisy prawne będą coraz bardziej niezgodne z aktami wprowadzającymi w życie reformę gospodarczą.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">Poseł Mieczysław Stachura (bezp. Pax) zaproponował wyodrębnienie z zakresu działania zespołu do spraw spółdzielni pracy problematyki spółdzielczości inwalidzkiej, która ma swoją specyfikę, m.in. w związku z koniecznością dofinansowywania działalności spółdzielni.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#OlgaRewińska">Można ułożyć harmonogram, lecz jego realizacja w praktyce będzie nadzwyczaj trudna, zważywszy na intensywne prace Sejmu i jego komisji.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#OlgaRewińska">Poseł Jerzy Gołaczyński (PZPR) ustosunkowując się do wniosku posła M. Stachury stwierdził, że - zdaniem Prezydium - nie należy zbytnio rozdrabniać działania Komisji. Nic nie stoi na przeszkodzie, by zespół do spraw spółdzielni pracy z udziałem przedstawicieli spółdzielczości inwalidzkiej odrębnie rozpatrzył problemy tego pionu spółdzielczości.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#OlgaRewińska">Mamy świadomość, że ścisłe przestrzeganie harmonogramu, będzie trudne, lecz należy do tego dążyć. Zbieg posiedzeń różnych komisji sejmowych ma miejsce od dawna i jakoś sobie z tym radzimy.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#OlgaRewińska">Poseł Stanisław Kukuryka (PZPR) zaproponował zmianę nazwy zespołu do spraw spółdzielni pracy na „zespół do spraw spółdzielni pracy i spółdzielczości inwalidzkiej”.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#OlgaRewińska">Wniosek został przyjęty.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#OlgaRewińska">Ogólną koncepcję projektu ustawy zaprezentował poseł Jan Kamiński stwierdzając, że od czasu uchwalenia przez Sejm ustawy o spółdzielniach i ich związkach minęło 21 lat. Ustawa ta normowała główne zasady ustrojowe spółdzielni i ich związków, ich wzajemne obowiązki i uprawnienia. W ustawie tej w sposób ogólny określone zostały wzajemne relacje pomiędzy organami administracji państwowej a organami przedstawicielskimi spółdzielni i związków, w odniesieniu do działalności gospodarczej prowadzonej przez organizacje spółdzielcze.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#OlgaRewińska">W kierowaniu gospodarką uspołecznioną szereg spraw regulowano samoistnie zarządzeniami naczelnych organów władzy państwowej, bądź też w formie instrukcji lub zaleceń. Nie zawsze przy tym odróżniano odrębność grupowej własności spółdzielczej od własności państwowej. Powodowało to, szczególnie w ostatnich latach, sytuacje w których spółdzielczość nie mogła niejednokrotnie korzystać w pełni ze swych ustawowych uprawnień. Zachodzące w praktyce zjawiska deformujące samorządny i samodzielny charakter organizacji spółdzielczych, osłabiały inicjatywy organów przedstawicielskich, ograniczały aktywność lokalnych środowisk szczególnie w takich sprawach, jak działalność inwestycyjna, zatrudnienie, uruchamianie lokalnych rezerw produkcyjnych czy też poprawa obsługi handlowej ludności lub usprawnienie organizacji skupu produktów rolnych na wsi. Szczególnie ostro kwestionowane były ograniczenia uprawnień walnych zgromadzeń spółdzielni w sprawach podziału czystej nadwyżki. Innym przykładem może być zawężanie uprawnień samorządowych organów spółdzielni mieszkaniowych do rozdziału mieszkań, na rzecz terenowych organów administracji.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#OlgaRewińska">Propozycje dotyczące zmiany ustawy o spółdzielniach i związkach z 1961 r. opracowywane były od wielu miesięcy. Przybrały one na sile po 1980 r., a tocząca się w kraju szeroka dyskusja nad kierunkami reformy gospodarczej spowodowała narastanie sugestii śmiałych modyfikacji prawa spółdzielczego.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#OlgaRewińska">Rozpatrywany dziś projekt nowej ustawy o spółdzielniach i ich związkach jest aktem prawnym związanym z reformą gospodarczą, z rozwojem socjalistycznej demokracji. Ma on przynieść umocnienie samorządności i samodzielności ruchu spółdzielczego jako swoistej formy grupowej własności w państwie socjalistycznym. Jednocześnie zapewnić ma on udział spółdzielczości w realizacji zadań gospodarczych i społecznych, ważnych dla całej gospodarki narodowej. Tylko taka idea połączenia interesów grupowych spółdzielców z interesem ogólnym społeczeństwa zapewni spółdzielczości zachowanie rangi i właściwego w społeczeństwie miejsca, które sobie wypracowała.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#OlgaRewińska">Projekt ustawy stwarza gwarancję samodzielności i samorządności poszczególnych spółdzielni wewnątrz pionów spółdzielczych oraz warunki, aby idea samopomocy spółdzielczej i wewnętrznej spójności organizacyjnej tego ruchu nie została zastąpiona przez administracyjne oddziaływanie. Projekt zmierza do stworzenia dla ruchu spółdzielczego oczekiwanych gwarancji zapewniających, że nie będzie powrotu do deformacji związanych ze scentralizowanym i nakazowym systemem zarządzania gospodarką.</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#OlgaRewińska">Dyskutowany projekt ustawy został przygotowany przez Naczelną Radę Spółdzielczą - organ powołany do reprezentowania ruchu spółdzielczego i czuwania nad jego wszechstronnym i prawidłowym rozwojem. Projekt został zaakceptowany przez ogólne zebranie NRS. Prace nad nim trwały stosunkowo długo. Przyczyną tego było dążenie, aby zawarte w projekcie propozycje były maksymalnie reprezentatywne dla poglądów większości działaczy spółdzielczych. W obecnym projekcie uwzględniono w maksymalnym stopniu te propozycje, które nie wykluczały się wzajemnie. Szczególnie wnikliwie potraktowano wnioski działaczy, praktyków spółdzielczości. Upoważnia to do popierania projektu nowej ustawy o spółdzielniach i ich związkach, z jednoczesnym podkreśleniem potrzeby podjęcia dyskusji nad zgłoszonymi w międzyczasie uwagami nie mającymi zasadniczego znaczenia - jak się wydaje - dla całości dokumentu, ale istotnymi dla niektórych typów spółdzielni.</u>
<u xml:id="u-2.11" who="#OlgaRewińska">Istotne zmiany w projekcie, zmierzające do zwiększenia ustawowych gwarancji samodzielności i samorządności spółdzielni, dotyczą: umocnienia demokracji wewnątrzspółdzielczej, określenia zasad gospodarki spółdzielni; określenia podstaw prawnych oddziaływania organów państwowych na sprawy spółdzielni; podkreślenia służebnej roli centralnych związków w stosunku do spółdzielni; kontroli sądowej uchwał organizacji spółdzielczych; udziału załogi w zarządzaniu spółdzielnią.</u>
<u xml:id="u-2.12" who="#OlgaRewińska">Działalność organizacji spółdzielczych ma dla gospodarki narodowej i stosunków społecznych poważne znaczenie. Jest to wynikiem tego, że gospodarcza działalność organizacji spółdzielczych stanowi liczącą się pozycję w zaspokajaniu wielu potrzeb społecznych. Przywrócenie właściwych form funkcjonowania organizacji spółdzielczych i zapewnienie im stosownych gwarancji, powinno przynieść wyzwolenie tak potrzebnych inicjatyw społecznych pobudzanych odpowiednimi czynnikami motywacyjnymi.</u>
<u xml:id="u-2.13" who="#OlgaRewińska">Spółdzielcy oczekują, że właśnie takie możliwości zostaną stworzone przez uchwalenie projektu nowej ustawy. Należy się spodziewać, że spółdzielczość, która wyrosła z potrzeb określonych grup społecznych, uwzględniająca lokalną specyfikę, możliwości surowcowe i ludzkie, poprzez działalność gospodarczą zmniejszyła nacisk na zaspokajanie brakujących dóbr wytwarzanych przez organizacje gospodarcze o dużym potencjale.</u>
<u xml:id="u-2.14" who="#OlgaRewińska">Zadaniem spółdzielczości jest także realizowanie funkcji społeczno-wychowawczych. Wprawdzie efektów tej pracy nie da się mierzyć wskaźnikami, tak jak działalności gospodarczej, błędem byłoby jednak niedocenianie znaczenia tej funkcji. Z tego względu projekt ustawy zasługuje na uwagę i z tej strony.</u>
<u xml:id="u-2.15" who="#OlgaRewińska">Należy wreszcie podkreślić, że przedstawiony projekt ustawy oparty został na założeniu, że spółdzielczość w Polsce stanowi integralną część naszego społeczeństwa i jego socjalistycznej gospodarki oraz, że zasady spółdzielcze - obowiązujące wszystkie organizacje zrzeszone w Międzynarodowym Związku powinny być w polskim ustawodawstwie w pełni respektowane. Zmiany, które powinna przynieść projektowana ustawa nie dokonują się z dnia na dzień. Potrzebna będzie ogromna praca wychowawcza i uświadamiająca. Konieczne będzie przeobrażenie mentalności wielu osób nawykłych do dotychczasowych praktyk w funkcjonowaniu spółdzielczości. Ulec musi przeobrażeniu dotychczasowy styl stosunków między organami spółdzielni a organami związków, w których są one zrzeszone. Są to zadania, których podstawą będzie przedłożony do uchwalenia projekt ustawy o spółdzielniach i ich związkach.</u>
<u xml:id="u-2.16" who="#OlgaRewińska">Uwagi i wnioski zgłoszone Komisji po pierwszym czytaniu ustawy przedstawił prof. Mirosław Gersdorf: Pochodzą one od Sekretariatu Komitetu Obrony Kraju, od Komisji Zespołu ds. projektu ustawy powołanego przez Zjazd Delegatów Spółdzielczości Pracy, od 5-osobowego zespołu pracowników nauki oraz od Spółdzielni Budowlano-Mieszkaniowej „Piast”. Wpłynęły także autopoprawki NRS i Centralnego Związku Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych. Wnioski te obejmują poza sprawami natury ogólnej także i niektóre szczegółowe uwagi dotyczące poszczególnych pionów spółdzielczości. Rozważenie tych ostatnich wymaga szczegółowej analizy całokształtu unormowań dotyczących tych pionów, toteż celowe jest skupienie się na problemach węzłowych, o charakterze modelowym i znaczeniu ogólnospółdzielczym. Zacznę od autopoprawek o takim właśnie charakterze zgłoszonych przez NRS. Proponuje się, aby w art. 9 dotyczącym sądowej kontroli odmowy rejestracji zamiast słów: „po stwierdzeniu, że odmowa wydania oświadczenia o celowości nie została oparta na przesłankach gospodarczych przewidzianych w art. 6, § 4” wprowadzić słowa „po stwierdzeniu, że nie było podstaw do odmowy wydania oświadczenia o celowości z przyczyn gospodarczych, o których mowa w art. 6, § 4”. Druga poprawka odnosi się do 1 art. 67 § 2, dotyczącego kwestii zmian statutu i wymaganego przy tym oświadczenia. Proponuje się, aby brzmiał on następująco: „Zmiana dotycząca celu przedmiotu lub terenu działalności wymaga oświadczenia o jej celowości wydanego po zasięgnięciu opinii właściwego terenowego organu administracji państwowej”.</u>
<u xml:id="u-2.17" who="#OlgaRewińska">Najwięcej krytycznych uwag przynosi opracowanie wspomnianego 5-osobowego zespołu. Postawiony w nim jest generalny zarzut, że projekt zachowuje przepisy obecnie obowiązującej ustawy, pozbawiające spółdzielnie samorządności organizacyjnej i gospodarczej, a zwłaszcza że utrzymuje pewne uprawnienia centralnych związków wynikające z nakazowo-rozdzielczego systemu gospodarowania. Ta ogólna ocena uzasadniona zostaje konkretnymi przykładami. I tak, zostaje postawiony zarzut w stosunku do art. 72, że przypisuje on radom narodowym uprawnienia w zakresie koordynacji działalności spółdzielni, choć nawet takiego uprawnienia nie przewiduje w stosunku do przedsiębiorstw państwowych ustawa o tych przedsiębiorstwach.</u>
<u xml:id="u-2.18" who="#OlgaRewińska">Wypada zauważyć, że celem tego przepisu nie jest wyposażenie rad w takie uprawnienia, a określenie środków, jakimi koordynator może się posługiwać. Z kolei podważony zostaje w omawianej opinii art. 71, w którym dopatruje się nałożenia na spółdzielnie obowiązku podejmowania działalności nawet nierentownych. Tymczasem przepis ten mówi tylko o możności zawarcia przez spółdzielnię, podejmującą się takiej działalności z własnej woli, porozumienia z centralnym związkiem lub terenowym organem administracji państwowej. Wykonanie tej działalności uzależnione jest od dostarczenia spółdzielni odpowiednich środków. Sekretariat Komitatu Obrony Kraju interpretując ten przepis zgodnie z jego literalną treścią, domaga się, na wzór art. 54 ustawy o przedsiębiorstwach państwowych, nałożenia na spółdzielnie obowiązku wykonywania przez nie zadań poza planem, gdy jest to niezbędne ze względu na potrzeby obrony kraju, klęski żywiołowej, bądź wykonania zobowiązań międzynarodowych.</u>
<u xml:id="u-2.19" who="#OlgaRewińska">Opinia kwestionuje też instytucję oświadczenia o celowości założenia spółdzielni. Proponuje się zamienić ją na uproszczony tryb postępowania przygotowawczego, nie wyjaśniając jednak, kto ma je przeprowadzać i co ma mieć ono na celu. Krytycznej też ocenie poddają autorzy opinii część projektu dotyczącą związków spółdzielczych. Przede wszystkim kwestionuje się utrzymanie przez projekt dotychczasowej wieloszczeblowej struktury i dopatruje się w niej źródła zahamowań w procesach usamodzielniania się spółdzielni. Trzeba tu zauważyć, że zgodnie z projektem przynależność do związków niecentralnych jest dobrowolna. Ustawa przewiduje jedynie obligatoryjność należenia do jednego z istniejących centralnych związków lub utworzonego przez siebie nowego centralnego związku.</u>
<u xml:id="u-2.20" who="#OlgaRewińska">Opinia wypowiada się także przeciwko prowadzeniu przez centralne związki działalności gospodarczej. Brak jest jednak odpowiedzi na pytanie, kto ma przejąć tę szeroko rozbudowaną działalność i co nie pozwala ustosunkować się do tej koncepcji. Wypada zresztą zaznaczyć, że związki mogą prowadzić taką działalność, ale nie muszą. Zakaz jej prowadzenia przekreślałby wieloletnie doświadczenie. Z zarzutami wyrażonymi w opinii spotkały się też przepisy o gospodarce finansowej spółdzielni. Podnosi się mianowicie, że nie regulują one wszystkich najistotniejszych elementów systemu ekonomiczno-finansowego. Na koniec wypada też wspomnieć o uwadze zawartej w opinii, że projekt niedostatecznie rozwija uprawnienia członkowskie, kładąc nacisk na obowiązki. Istotnie, projekt szerzej reguluje tylko uprawnienia organizacyjne, lakonicznie zaś majątkowe. Czyni to zaś dlatego, że te ostatnie są zależne od typu i rodzaju spółdzielni.</u>
<u xml:id="u-2.21" who="#OlgaRewińska">Gdy chodzi o wnioski Zespołu Zjazdu Delegatów Spółdzielczości Pracy, to proponuje się m.in.: nadać ustawie tytuł „Ustawa o Spółdzielniach”; wprowadzenie tylko jednej przesłanki odmowy wydania oświadczenia o celowości w postaci sprzeczności statutu z przepisami prawa; wprowadzenie instytucji referendum w najważniejszych sprawach spółdzielni; aby uprawnienia lustracyjne nadawał odbierał Centralny Związek. Wnosi się także o częściową zmianę definicji spółdzielni oraz o skreślenie przepisu dopuszczającego przekazywanie przez centralny związek swych uprawnień innym związkom.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#BolesławStrużek">Obecnie odbywa się dyskusja, która ma charakter ogólny i wstępny. W związku z tym chciałbym sformułować tego typu uwagi. Sądzę, że warto by zarówno w pracach Ⅰ Zespołu naszej Komisji, jak również w tych pracach, które prowadzone będą z udziałem Komisji Prac Ustawodawczych, zapewnić niezbędną korelację między projektowaną ustawą a innymi aktami prawnymi, jak też kierunkami zamierzonych nowelizacji. Należy doprowadzić do szybkiego sformułowania stanowiska w sprawie projektu przez Komisję ds. Reformy Gospodarczej. Proponuję, by Naczelna Rada Spółdzielcza rozważyła przygotowanie, w porozumieniu z Głównym Urzędem Statystycznym, raportu o stanie spółdzielczości i możliwościach jej rozwoju. Byłoby dobrze, by raport ten otrzymali wszyscy posłowie. Wiedza o spółdzielczości jest stosunkowo skromna, nawet wśród administracji gospodarczej. Tego rodzaju raport byłby więc potrzebnym dokumentem. Warto też zastanowić się nad tym, w jakim stopniu projekt ustawy odzwierciedla zasady ruchu spółdzielczego. Tego rodzaju ocena może być szczególnie istotna dla sformułowania opinii o projekcie.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#StanisławKukuryka">Dzisiejsze posiedzenie ma na celu rozważenie spraw ogólnych. Wystąpienia, których wysłuchaliśmy, stanowią właściwe wprowadzenie, zarówno do koncepcji ustawy, jak też do problematyki, która stanowi jej przedmiot. Obecnie należy podjąć lepsze prace w zespołach, które będą przygotowaniem do plenarnego posiedzenia Komisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#JanKamiński">Propozycja przygotowania raportu o stanie i miejscu spółdzielczości w gospodarce narodowej wydaje się szczególnie cenna. Problematyka spółdzielczości nie jest znana znacznej części naszego społeczeństwa. Nie znają jej nawet ci, którzy są do tego zobowiązani ze względu na pełnioną funkcję - przykładem decyzje niektórych wojewodów dotyczące spraw spółdzielczości, w tym również spraw kadrowych. Przygotowanie raportu należy podjąć jako pilne zadanie, wspólnie z Głównym Urzędem Statystycznym, tak aby posłowie mogli raport ten wykorzystać w toku prac nad projektowaną ustawą oraz nad ustawą o radach narodowych. W Naczelnej Radzie Spółdzielczej podjęto próbę synchronizacji prac związanych z obu ustawami. Uwagi sformułowane na dzisiejszym posiedzeniu będą przydatne dla opracowania wspomnianego raportu.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#WaldemarMichna">Projekt ustawy ma na celu szersze rozwinięcie problematyki samorządowej oraz demokratyzmu w działaniu spółdzielczości. Stanowi to jego zaletę. Wydaje się jednak, że nie została właściwie rozwinięta sprawa funkcji i roli spółdzielczości w Polsce. Spółdzielczość, stanowiąc jedną z form udziału społeczeństwa w rządzeniu, powinna zapewnić zaangażowanie obywateli w podejmowaniu działań związanych ze sferą akumulacji, jak też oszczędności i inwestycji. Projektowana ustawa winna więc wyraźnie określać uprawnienia spółdzielców w sferze gospodarczej. Warto pamiętać, że udziały członków gminnych spółdzielni wnoszone w latach pięćdziesiątych, w kwocie 300 zł nie zostały zrewaloryzowane. Rewaloryzacja tych wkładów to kwestia moralna i majątkowa. Należy pamiętać, że na wsi istnieją określone potrzeby w dziedzinie infrastruktury. System ekonomiczno-finansowy powinien sprzyjać zaangażowaniu społeczności wiejskiej w tworzenie tej infrastruktury. Zatem jeśli członek spółdzielni wnosi wkład, to powinien mieć z tego konkretne korzyści. Trzeba wyznaczyć spółdzielczości aktywną rolę w gospodarce, nie tylko w dotychczasowym znaczeniu. Chodzi o to, by społeczeństwo było zainteresowane wnoszeniem kapitałów do przedsiębiorstw spółdzielczych. Nie mówię tu o spółdzielniach produkcyjnych i mieszkaniowych. W projekcie ustawy brak uprawnień do tworzenia przedsiębiorstw spółdzielczych na zasadzie opłacalności ekonomicznej.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#BogdanŁysak">Trudno dyskutować nad całością projektu. Słusznie więc zaproponowano podział na zespoły. Trzeba też w toku prac nad projektem korzystać z konsultacji w środowiskach spółdzielczych. Należy wysłuchać opinii rad spółdzielczych, odbyć spotkania z działaczami o dużym stażu. W informacjach prasowych o projekcie należy zwrócić uwagę na to, że nie obejmuje on rzemieślników, natomiast prowadzone są prace nad zmianą ustawy o wykonywaniu i organizacji rzemiosła. Środowisko rzemieślnicze jest bowiem szczególnie wyczulone na wszelkie zmiany przepisów prawnych.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#LonginCegielski">Przygotowywany jest obecnie projekt ustawy o udziale kapitału zagranicznego w przedsiębiorstwach polskich. Jeden z rozdziałów tego projektu dotyczy spółek osób fizycznych i prawnych. Należałaby przemyśleć, czy nie trzeba tego uwzględnić w projektowanej ustawie. Osobiście opowiadam się za takim rozwiązaniem. Zespół Ⅰ powinien rozważyć tę kwestię.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#EmilKołodziej">Dzisiejsza dyskusja sprowadza się do spraw ogólnych i organizacyjnych. Jako przewodniczący Zespołu Ⅰ proponuję, by przewodniczący pozostałych zespołów przekazywali naszemu zespołowi swoje uwagi dotyczące zagadnień ogólnych. Opowiadam się za przygotowaniem raportu o spółdzielczości. Miałoby to szczególne znaczenie także z punktu widzenia rangi organizacji spółdzielczych. Powinniśmy jak najwcześniej otrzymać stanowisko rządu w sprawie projektu ustawy, co wiąże się z wyrażeniem opinii przez Komisję ds. Reformy Gospodarczej. Prosiliśmy przedstawicieli rządu, by zajęli stanowisko w węzłowych sprawach związanych z projektem.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#EmilKołodziej">Ustawa o przedsiębiorstwie przewiduje spółki jednostek państwowych i spółdzielczych. Wydaje się więc celowe zamieszczenie odpowiedniego przepisu w ustawie o spółdzielniach. W latach pięćdziesiątych tego rodzaju rozwiązanie nie zdało egzaminu.</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#EmilKołodziej">W przypadku spółdzielni o charakterze branżowym, stosunek interesu grupowego do interesu społeczno-gospodarczego jest jasny, jednakże w spółdzielczości handlowej czy w spółdzielniach gminnych mamy do czynienia zarówno z działalnością w interesie grupowym, jak i ogólnospołecznym. Chodzi więc o wiązanie obu tych aspektów. Trzeba to zagadnienie wyjaśnić. Warto pamiętać, że w okresie międzywojennym oraz bezpośrednio po wojnie w spółdzielczości handlowej były np. przydziały dla członków. Teraz trudno byłoby o tym myśleć. Jednakże zagadnienie to powinno znaleźć swoje odzwierciedlenie w projekcie.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#JerzyGołaczyński">Przyjęliśmy słuszne założenie, że nie dyskutujemy na dzisiejszym posiedzeniu szczegółowych problemów. Omówiliśmy natomiast tryb pracy.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#JerzyGołaczyński">Niektóre związki spółdzielcze zgłosiły swoich przedstawicieli do udziału w pracy naszej Komisji i jej zespołów. Chodzi o to, by uczyniły to również pozostałe związki. Jesteśmy zainteresowani uczestnictwem w prowadzonych pracach przedstawicieli rad i związków spółdzielni.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#JerzyGołaczyński">Cenna jest propozycja, by posłowie odbywali konsultacje ze spółdzielcami. Spotkania tego rodzaju - uczestniczyłem dotychczas w dwóch - są źródłem ciekawych materiałów.</u>
<u xml:id="u-10.3" who="#JerzyGołaczyński">Mówca zwrócił się do przedstawicieli rządu uczestniczących w posiedzeniu, by przyspieszyć przygotowanie stanowiska w sprawie projektu. Ułatwi to proces legislacyjny.</u>
<u xml:id="u-10.4" who="#JerzyGołaczyński">Poinformował też, że zostało skierowane pismo do ministra pełnomocnika rządu ds. reformy gospodarczej w sprawie wyrażenia opinii o projekcie przez Komisję ds. Reformy Gospodarczej. Wiadomo, że stanowisko Komisji prawdopodobnie nie będzie odbiegało od poglądu, który został już przedstawiony.</u>
<u xml:id="u-10.5" who="#JerzyGołaczyński">Zgadzam się też z wieloma uwagami i propozycjami, o których mówił już poseł E. Kołodziej. Za bardzo ważne uważam również opracowanie raportu o stanie spółdzielczości, który będzie niezwykle cenny, zwłaszcza dla uświadomienia społeczeństwu roli i miejsca spółdzielczości w Polsce.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>