text_structure.xml 32.8 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Dnia 9 grudnia 1982 r. Komisja Handlu Zagranicznego, obradująca pod przewodnictwem posła Stanisława Gębali (PZPR), rozpatrzyła: projekt budżetu państwa na 1983 r. w części dotyczącej handlu zagranicznego oraz informację o centralnym planie gospodarczym na rok 1983.)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(W drugiej części posiedzenia - projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie szczegółowego zakresu działania ministra handlu zagranicznego.)</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">(W posiedzeniu udział wzięli: minister handlu zagranicznego Tadeusz Nestorowicz oraz przedstawiciele Najwyższej Izby Kontroli, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów i Ministerstwa Finansów.)</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">(Nadesłane na piśmie materiały resortu uzupełnił Tadeusz Nestorowicz.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#TadeuszNestorowicz">Rząd przedstawił pod obrady Sejmu budżet państw na rok przyszły. Chciałbym zapoznać posłów ze szczegółami planu budżetu i bilansu płatniczego państwa na rok 1983. Chciałbym się zwłaszcza skoncentrować na części towarowej bilansu płatniczego. Generalnie chodzi nam o zwiększenie eksportu do obu obszarów płatniczych, z jednoczesnym wzrostem importu. Według założeń wzrost eksportu (o 11,1%) przewyższa trzykrotnie przyrost produkcji przemysłowej (3,7–4%) i przyrost globalny produkcji rolniczej (1,5–2,4%). Jednocześnie wzrost importu o 14% jest aż siedmiokrotnie wyższy od przyrostu dochodu narodowego. Zakłada się zatem zwiększenie udziału handlu zagranicznego w rozwoju gospodarki narodowej. Tę tendencję uznajemy jako prawidłową, zarysowała się ona już od sierpnia br. i chcemy ją utrzymać w roku przyszłym. W naszych stosunkach z pierwszym obszarem płatniczym wzrośnie nasze zadłużenie ze Związkiem Radzieckim, natomiast będzie następować stopniowe zmniejszanie naszego zadłużenia w stosunkach z innymi krajami socjalistycznymi.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#TadeuszNestorowicz">Aktualnie Ministerstwo Handlu Zagranicznego w porozumieniu z Komisją Planowania prowadzi rozmowy w sprawie podpisania protokołów handlowych ha rok przyszły. Naszą intencją jest podpisanie ich jeszcze w roku bieżącym. Do rozmów przystępujemy z założeniem, że forsujemy eksport, ale jednocześnie ograniczamy import maszyn i urządzeń, starając się zastąpić go importem towarów rynkowych. Chcemy również wypracować pewne kwoty na rozwój turystyki. W wymianie surowców i materiałów pragniemy uzyskać pełną ekwiwalentność.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#TadeuszNestorowicz">Uchwała Sejmu w sprawie bilansu płatniczego przewiduje, że Ministerstwo Finansów i Rada Ministrów dostosują plan do wyników osiągniętych w naszych rokowaniach. Chcemy doprowadzić do zmian strukturalnych w naszym eksporcie do l obszaru. Zakładamy, że w roku przyszłym o 8% wzrośnie eksport wyrobów przemysłu elektromaszynowego, o 14,6% paliw i energii, o 81,3% wyrobów metalurgicznych i o blisko 17% wyrobów przemysłu chemicznego. Natomiast wydatnie obniży się eksport wyrobów przemysłu lekkiego, w tym zwłaszcza obuwia, tkanin, konfekcji i dziewiarstwa. W imporcie dążymy do utrzymania importu paliw i energii w wyrazie ilościowym na poziomie bieżącego roku. Rezygnujemy z importu sprzętu inwestycyjnego, natomiast chcemy zwiększyć import wyrobów przemysłu elektromaszynowego w grupie komponentów i części zamiennych, wyrobów przemysłu metalurgicznego i chemicznego. W handlu z II obszarem płatniczym zakładamy wzrost eksportu 12% w stosunku do przewidywanego wykonania roku bieżącego. Założony na przyszły rok plan eksportu w wysokości 510 mld zł zbliża się już do poziomu osiągniętego w roku 1980 (580 mld zł) i przekroczy poziom lat 1981 i 1982. Chcielibyśmy kwotę 510 mld zł traktować jako minimalną, bowiem jej zwiększenie umożliwiłoby łatwiejsze rozwiązanie problemów zaopatrzenia z importu i uregulowania kwestii zadłużenia. Pracujemy z Komisją Planowania nad możliwością zwiększenia podaży naszych towarów, ale zdajemy sobie sprawę, że nasze rachuby na lepszą koniunkturę w krajach zachodnich mogą się okazać zawodne.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#TadeuszNestorowicz">Import chcemy zwiększyć do kwoty 403 mld zł. Utrzymamy import inwestycyjny na poziomie roku bieżącego (24 mld zł) natomiast poważnie, bo o 61%. Chcemy zwiększyć zakupy na zaopatrzenie przemysłu lekkiego, a o 11% import surowców dla chemii. Ograniczymy import zbóż i pasz. Chciałbym podkreślić, że poprzez zmiany systemowe i wzmocnienie elementów motywacyjnych zagwarantowaliśmy - naszym zdaniem - osiągnięcie założonych wielkości eksportu. Liczymy, że w roku przyszłym przyniosą już pełne efekty odpisy dewizowe i udzielone koncesje na prowadzenie handlu zagranicznego. Udzieliliśmy 80 takich koncesji. Z drugiej strony chcemy, by w roku przyszłym znacznie rozwinęły się spółki kapitałowe przedsiębiorstw handlu zagranicznego z przemysłem.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#TadeuszNestorowicz">Jeśli chodzi o budżet, to w części dotyczącej handlu zagranicznego zakładamy dochody w wysokości 57 mld zł i wydatki w wysokości 115 mld zł. Główne pozycje w budżecie, to dochody i wydatki przedsiębiorstw handlu zagranicznego. Obniżamy zatrudnienie o 1%, a wydatki budżetowe o 5%. Natomiast zgodnie z ogólną polityką wzrosły uposażenia w administracji centralnej.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#TadeuszNestorowicz">Prosiłbym Komisję o akceptację tej części planu i budżetu, który dotyczy handlu zagranicznego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#MieczysławZiętek">Czy wzrosną dostawy paliw ze Związku Radzieckiego? Czy w krajach zachodnich jest zbyt na młode bydło opasowe? Czy spłacamy obecnie odsetki od naszych zadłużeń, a jeśli nie, to ile ich jest i kiedy zaczniemy spłacać zarówno odsetki jak i samo zadłużenie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#ZdzisławMalicki">W jakim stopniu wielkość zakładowego eksportu została uzgodniona z planami resortów oraz z przedsiębiorstwami produkującymi na eksport?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#StanisławGębała">Jak układają się wskaźniki eksportu w cenach porównywalnych? Jaką kwotę w budżecie zawierają dotacje równawcze do eksportu? Jaki działania kontrolno-dyscyplinujące podejmuje resort w celu właściwego wykorzystania tych dotacji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#RudolfBuchała">Jak w świetle trudnej sytuacji wewnętrznej przedstawiać się będzie założony, w planie resortu eksport obuwia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#WitoldLipski">Ostatnio pojawiła się w „Tygodniku Powszechnym” informacja, że tylko 200 przedsiębiorstw (około 5%) uczestniczy w eksporcie. Czy jest ona prawdziwa?</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#WitoldLipski">Nie jest dla mnie zrozumiałe zmniejszenie importu zbóż i pasz w sytuacji obniżającej się produkcji mięsa i pogarszającego się zaopatrzenia rynku. Sumą 2 mld dolarów spłat w przyszłym roku nie jest w ogóle wielkością dużą, ale w naszej sytuacji ma ona ogromne znaczenie i stanowi duże obciążenie dla gospodarki. Czy musimy tę sumę spłacić w roku przyszłym? Czy nie istnieje możliwość wykorzystania jej na potrzeby wewnętrzne?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#EdwardSzymański">Jak na bilansie handlu zagranicznego waży jakość produkcji? Jak działające do tej pory spółki przeżyły kryzys i jak w chwili obecnej funkcjonują?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#TeresaMichalska">W sytuacji kiedy istnieje możliwość eksportu jałowic cielnych, chciałabym dowiedzieć się, czy prowadzone są w tej sprawie rozmowy z kontrahentami zagranicznymi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#ZdzisławaSudyka">Z przedstawionego materiału wynika, że największy przyrost eksportu do I obszaru płatniczego jest w dziale wyrobów metalurgicznych. Interesuje mnie jak wygląda skład asortymentowy tego eksportu. Nie rozumiem też dlaczego obniżone są wydatki na szkolenie zawodowe. Gwałtownie zostały obniżone również dotacje na Centralny Zarząd Inżynierii, co może podważyć jego egzystencję.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#ZdzisławaSudyka">Minister handlu zagranicznego Tadeusz Nestorowicz: Trwają jeszcze rozmowy z ZSRR o dostawę paliw. Nie został jeszcze podpisany protokół w tej sprawie. Tym niemniej można już stwierdzić, że dostawy te będą zwiększone. Jest to m.in. związana z eksportem naszych wyrobów hutniczych. Nie uzgodniono jeszcze struktury dostaw asortymentowych, ponieważ strona radziecka chciałaby otrzymać te asortymenty, które nie zawsze odpowiadają naszym możliwościom. Ogółem otrzymamy w przyszłym roku rekordową ilość 6 mld m sześć. gazu, tj. tyle, ile może przepuścić istniejący gazociąg. Zwróciliśmy się do strony radzieckiej z propozycją budowy dodatkowego odcinka gazociągu i taką zgodę uzyskaliśmy. W roku przyszłym rozpoczną się rozmowy techniczne.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#ZdzisławaSudyka">Wielkość eksportu została uzgodniona z resortami i jest w tej sprawie uchwała Rady Ministrów. Dane przekazaliśmy również do przedsiębiorstw i chyba nie powinno być wielkich rozbieżności. Jeśli chodzi o podane wielkości, to są one porównywalne i myśmy je przeliczyli z walut na złotówki po obowiązujących kursach. Fundusz na dotacje nie wszędzie został wykorzystany, ponieważ nie będą wykonane założone zadania eksportowe. Dodatnie różnice daje nam na ten cel eksport węgla. W ogóle problem dopłat jest sprawą bardzo delikatną. Obowiązuje teza, aby nie podnosić kursu, lecz dyscyplinować koszty produkcji. Jednakże nadal 30% produkcji objęte jest dopłatami. Mimo wszystko, dysponując nową instytucją obowiązkowego przedstawiania rachunku kosztowego, będziemy mieli jaśniejszy obraz kosztów, jeśli chodzi o produkcję i eksport. Sprawa subsydiowania eksportu jest przez nas bardzo wyważana.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#ZdzisławaSudyka">W naszych stosunkach z krajami socjalistycznymi, biorąc pod uwagę strukturę obrotów, terms of trade będą się dla nas kształtowały niekorzystnie. Wynika, to z faktu utrzymującej się zwyżki cen na surówce, które są największą częścią naszego importu.</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#ZdzisławaSudyka">Według naszego rozeznania, do grona producentów - eksporterów należy w przemyśle ponad 2700 przedsiębiorstw. Z tej liczby ponad 1300 korzysta z odpisów dewizowych. Prasa zamieściła na ten temat błędną informację.</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#ZdzisławaSudyka">Import zbóż i pasz musimy zmniejszać, ponieważ utraciliśmy wszystkie linie kredytowe i zakupy realizujemy wyłącznie za gotówkę. Import ten będzie więc limitował import na cele zaopatrzenia przemysłu.</u>
          <u xml:id="u-10.6" who="#ZdzisławaSudyka">Jeśli chodzi o jakość produkcji eksportowej, to jak dotąd nastąpiła jedynie niewielka poprawa. Chciałbym jednak poinformować, że w rozwiązaniach systemowych na rok przyszły przyjmujemy zasady, które zmuszą producentów do produkowania bezusterkowego.</u>
          <u xml:id="u-10.7" who="#ZdzisławaSudyka">Było pytanie dotyczące spółek zagranicznych. Jest to dla nas istotnie duży problem. W wyniku spadku eksportu wiele naszych spółek za granicą straciło podstawowe źródła dochodu. Na przykład 60% naszego eksportu do USA realizowaliśmy poprzez spółki.</u>
          <u xml:id="u-10.8" who="#ZdzisławaSudyka">Niektóre z nich elastycznie zareagowały na spadek eksportu, organizując sobie inne źródła dochodu. Innym musimy pomagać, ale chcielibyśmy unikać likwidacji spółek, ponieważ są one dobrze wprowadzone na zagranicznych rynkach i włożyliśmy dużo wysiłku i środków w ich organizację.</u>
          <u xml:id="u-10.9" who="#ZdzisławaSudyka">W sprawie eksportu butów chciałbym wskazać, że w stosunkach z krajami kapitalistycznymi zakładamy spadek eksportu w stosunku do roku 1980 o połowę, tj. do liczby 5 mln par. Zmniejszenie tej liczby groziłoby wypadnięciem z rynku. Poza tym eksport ten pozwoli uzyskać producentom odpisy dewizowe, a w konsekwencji pomoże rozwiązać problemy importu komponentów, a nawet maszyn i urządzeń na cele modernizacyjne. Za zgodą Związku Radzieckiego systematycznie zmniejszamy eksport obuwia do tego kraju. Obecnie prowadzimy rozmowy z radzieckimi partnerami na temat całkowitej likwidacji eksportu obuwia do ZSRR w roku przyszłym. Jednocześnie zakładamy import z krajów socjalistycznych 8 mln par obuwia dla zbilansowania potrzeb rynku wewnętrznego.</u>
          <u xml:id="u-10.10" who="#ZdzisławaSudyka">W sprawie eksportu bydła do Włoch i REN wyjaśniam, że mamy trudności w uzyskaniu licencji z EWG na ten eksport. Rozmawiamy na temat eksportu jałowic do Bułgarii, chcąc połączyć ten eksport z ewentualnym importem pasz z tego kraju.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#MieczysławZiętek">Nie uzyskałem jednak pełnej odpowiedzi co do naszych możliwości eksportu żywca na rynku zachodnim.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#TadeuszNestorowicz">Mówiłem, że możliwości takich faktycznie niema, ponieważ nie możemy otrzymać licencji EWG.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#EdwardSzymański">Chciałbym prosić o wyjaśnienie do działu „nauka” w budżecie. Z dokumentu wynika, że źle się przedstawia przechodzenie z systemu dotacji na dochody. Na przykład Instytut Koniunktur i Cen zakłada, że jego dochody wzrosną w roku przyszłym ze 158 tys. do 250 tys. Jest to suma, którą w ciągu roku może wypracować jeden dziennikarz. Taki instytut powinien na siebie zarobić. Tymczasem dotacje nadal przewyższać tam będą znacznie dochody.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#TadeuszNestorowicz">W aktualnej sytuacji naszego kraju pracownicy Instytutu są często zapraszani do krajów zachodnich, gdzie mogą prezentować nasze poglądy. Zależy nam również, by w Instytucie powstawaj duże opracowania marketingowe i prognostyczne. Stąd utrzymują się jeszcze wysokie koszty działalności Instytutu, co nie zmienia faktu, że obywatel poseł ma rację i zakładamy, że rok przyszły będzie ostatnim rokiem dotowania prac Instytutu.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#TadeuszNestorowicz">Wiceminister Andrzej Dorosz udzielił wyjaśnień w sprawie wielkości naszych spłat odsetek i rat zadłużenia oraz polityki postępowania Polski wobec wierzycieli. Wskazał też, że nasza zdolność do pełnej obsługi kredytów pojawi się po osiągnięciu znacznej nadwyżki eksportu nad importem. Nie nastąpi to, niestety, w ciągu najbliższych kilku lat. W rozmowach z wierzycielami staramy się doprowadzić do obniżenia oprocentowania kredytów refinansowych w porównaniu z oprocentowaniem rynkowym.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#komentarz">(Uwagi do projektu przedstawiła poseł Jadwiga Łokkaj.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#JadwigaŁokkaj">Rok 1982 zapoczątkował okres przezwyciężania głębokiego kryzysu społeczno-gospodarczego naszego kraju. Przezwyciężanie kryzysu odbywało się w niekorzystnej sytuacji politycznej i gospodarczej na świecie oraz przy zastosowaniu wielu restrykcji ekonomicznych przez kraje zachodnie w stosunku do naszego kraju, a szczególnie przez Stany Zjednoczone.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#JadwigaŁokkaj">Pomimo tak niesprzyjających warunków zewnętrznych i złożonego stanu naszej gospodarki, wystąpiły jednak wyraźne objawy postępującej poprawy. Nastąpił wzrost poziomu produkcji w gałęziach surowcowo-wydobywczych, a przede wszystkim węgla kamiennego, miedzi i innych surowców. Z kolei nastąpił wzrost produkcji w przemysłach przetwórczych, aczkolwiek jeszcze w stopniu niedostatecznym.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#JadwigaŁokkaj">Wydatnie zmieniła się struktura obrotów w handlu zagranicznym. Zwiększono eksport oraz zmniejszono import z KK, zwłaszcza wyrobów elektromaszynowych, chemicznych, produktów rolno-spożywczych.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#JadwigaŁokkaj">Rozwinięto ściślejszą współpracę z krajami socjalistycznymi, a w szczególności ze Związkiem Radzieckim, który w tym trudnym dla nas okresie udzielił i udziela naszemu krajowi wydatnej pomocy w zakresie dostaw podstawowych surowców oraz kredytów finansowych.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#JadwigaŁokkaj">O możliwościach urzeczywistnienia celów społecznych, bezspornie rozstrzygnie wdrażany postęp w sferze produkcji i usług, Jak też wydatne przebudowywanie struktury gospodarczej na zaspokojenie potrzeb rynku krajowego i na proeksportowe przestawienie przemysłu.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#JadwigaŁokkaj">Podjęte przedsięwzięcia pozwolą na dalszy rozwój gospodarki kraju i wzrost eksportu, od wielkości którego jest uzależniony import. Dlatego też trzeba będzie zrobić wszystko, by rozszerzyć nasz udział w międzynarodowym podziale pracy. W szczególności duże są możliwości rozszerzenia współpracy gospodarczej ze Związkiem Radzieckim i innymi krajami RWPG. Zacieśnianie współpracy w ramach RWPG i wzbogacanie jej o nowa formy, pozwoli na stabilne powiązanie gospodarki w międzynarodowym podziale pracy.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#JadwigaŁokkaj">Nieodzownym warunkiem pogłębiania tej współpracy jest zapewnienie przez naszych producentów atrakcyjnej i konkurencyjnej oferty eksportowej oraz bardziej elastyczne działanie przedsiębiorstw handlu zagranicznego. Dotyczy to także rozwoju wymiany handlowej i współpracy z innymi krajami, a zwłaszcza aktywniejsze wykorzystanie możliwości współpracy z krajami rozwijającymi się.</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#JadwigaŁokkaj">Określony w centralnym planie na 1983 rok poziom importu z krajów II obszaru płatniczego, pomimo że zabezpiecza minimum potrzeb gospodarki narodowej, to jednak zawiera w sobie wiele uwarunkować zależnych od rozwoju sytuacji zewnętrznej, a dotyczących możliwości pozyskiwania nowych kredytów transakcyjnych oraz możliwości zbytu naszych towarów. Ta świadomość musi nam towarzyszyć od początku roku 1983 i przyczyniać się do podejmowania skutecznych działań.</u>
          <u xml:id="u-15.8" who="#JadwigaŁokkaj">Ponadto zastosowane przez Stany Zjednoczone działania restrykcyjne (zawieszenie KNU) prowadzą bądź do obniżenia eksportu z uwagi na wysokie cła, bądź do zmniejszenia efektywności. Dlatego też działania resortu handlu zagranicznego powinny zmierzać do złagodzenia skutków restrykcji drogą znalezienia rynków zastępczych bądź rozwiązań typu ekonomicznego. Skutki działań restrykcyjnych należy uwzględniać zarówno w sferze importu jak i eksportu. Przeciwstawianie się ich negatywnemu wpływowi na eksport wymaga zdecydowanych działań w zakresie obniżania kosztów produkcji.</u>
          <u xml:id="u-15.9" who="#JadwigaŁokkaj">Na podstawie doświadczeń uzyskanych z roku 1982, właściwe wykorzystanie instrumentów ekonomicznych, wynikających z reformy gospodarczej, rokuje dobre przesłanki do dalszego wzrostu obrotów w handlu zagranicznym.</u>
          <u xml:id="u-15.10" who="#JadwigaŁokkaj">Biorąc pod uwagę uwarunkowania, jakie będą towarzyszyły gospodarce narodowej w roku 1983, należy stwierdzić, że ustalone w planie zadania są ambitne, trudne i będą wymagały ogromnego wysiłku i zaangażowania wszystkich pracowników działających w dziedzinie przemysłu i handlu zagranicznego.</u>
          <u xml:id="u-15.11" who="#JadwigaŁokkaj">Wnoszę o przyjęcie projektu centralnego planu rocznego na rok 1983 w obszarze handlu zagranicznego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#ZdzisławMalicki">Wczoraj na posiedzeniu Komisji Przemysłu Ciężkiego, Maszynowego i Hutnictwa poruszałem również sprawę eksportu, ponieważ uważam, że powinna być ona omawiana przez wszystkie resorty. Resort ten przedstawił swoje propozycje zastrzegając się, że są to ogólne dane. Nieznane są relacje między tym planem a zadaniami poszczególnych przedsiębiorstw. Trudno zatem określić stopień jego realności. Wydaje mi się niewłaściwe takie stawianie sprawy. Dla prawidłowej działalności przedsiębiorstw potrzebne są odpowiednio wcześniej określone wielkości na odcinku produkcji eksportowej.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#ZdzisławMalicki">Niepokoi mnie to, że nadal zadłużamy się i to zarówno w krajach kapitalistycznych, jak i socjalistycznych. Żyjemy więc w dalszym ciągu na kredyt. Dlatego działalność eksportowa nabiera szczególnego znaczenia. Przy założeniu, że nie przewiduje się wzrostu eksportu surowców, głównie węgla i miedzi, cały ciężar uzyskania dewiz spoczywać będzie na przemyśle przetwórczym. Resort przemysłu ciężkiego, hutniczego i maszynowego uczestniczy w 55% eksportu, a więc odgrywa w nim decydującą rolę. Do roku 1990 eksport powinien wzrastać rocznie o 1,9% na jeden procent wzrostu produkcji. Resort ten zakłada większą dynamikę wzrostu produkcji we wszystkich wariantach planu opracowanych przez Komisję Planowania. Wyglądałoby to bardzo optymistycznie, gdyby nie odwrotny kierunek w zakresie eksportu niż założony w planie opracowanym przez Komisję Planowania. Według resortu eksport maszyn będzie mniejszy, natomiast rósł będzie eksport wyrobów nieprzetworzonych.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#ZdzisławMalicki">Resort handlu zagranicznego powinien mieć większy wpływ na powiązanie kierunków eksportu z działalnością przedsiębiorstw. Na sprawę zmiany asortymentu eksportu musimy zwrócić szczególną uwagę. Ogólnie, dane zawarte w planie 3-letnim są korzystniejsze niż propozycje resortu. Resort zakłada wzrost produkcji o 7,6% i eksportu o 1,6%, ale już w r. 1985 przyrost eksportu wynosić będzie tylko 0,8% . Wydaje mi się, że trzeba na ten stan rzeczy zareagować. Mimo wielu zapewnień nie został do tej pory opracowany rządowy harmonogram produkcji eksportowej. Wszystkie podejmowane przedsięwzięcia mają charakter doraźny. Resorty nie opracowały planów asortymentowej produkcji proeksportowej. Mamy obecnie wielką szansę ustalania specjalizacji produkcji z partnerami z krajów socjalistycznych. Niestety, nic w tym zakresie się nie robi. Mechanizmy ekonomiczne, które chcemy zastosować w celu pobudzenia produkcji eksportowej działają, w niewielkim stopniu, co widać np. wyraźnie w stoczniach obłożonych zamówieniami na wyrost. Jakie w tym przypadku można zastosować bodźce proeksportowe?</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#ZdzisławMalicki">Ponadto nie ma żadnych nowych inwestycji proeksportowych. Stanu tego nie popierają modyfikacje systemu ekonomicznego. W dziale inwestycji znalazły się wszystkie inwestycje nieopłacalne. Sądzę, że Ministerstwo Handlu Zagranicznego musi wyegzekwować od innych resortów opracowanie strategii eksportowej. Sytuację tę pogarsza fakt, że sam rząd nie uważa eksportu za godnego objęciem programem operacyjnym. Przedsiębiorstwa podejmując produkcję eksportową nie wiedzą, czy będą mieć zabezpieczenie materiałowe czy też nie.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#ZdzisławMalicki">Nie wiem dlaczego eksport nie jest objęty ulgami podatkowymi. Zawarte w planie dwie pozycje dotyczą ochrony środowiska i warunków bhp. Te ulgi nie wpłyną na wzrost produkcji eksportowej, ponieważ dyrektorzy nie będą oglądać się na eksport tylko lokować środki w ochronę środowiska. Proponuję, aby przemyśleć jeszcze raz ulgi podatkowe na te cele. Proponuję również, aby przedsiębiorstwa eksportowe wyłączyć spod działania rozporządzenia dotyczącego nadmiernego zysku. Wydaje mi się również słuszne, aby w eksporcie produkcję netto liczyć od cen transakcyjnych. Ulgi za znaki jakości też nam nic w eksporcie nie dają. Dzieje się również źle, że import przerzucany jest na posiada daczy dewiz. Może zastanowić się nad skorygowaniem systemu odpisów dewizowych. Przedsiębiorstwa nie mogą być zaskakiwane decyzjami o konieczności zakupu określonych materiałów za dewizy.</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#ZdzisławMalicki">Prosiłbym ministra o wyjaśnienie sprawy cen towarów sprzedawanych do I obszaru płatniczego. Wywołuje to nadal wiele nieporozumień.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#TadeuszNestorowicz">Chciałbym zwrócić uwagę, że sprawa ulg podatkowych i zwolnień od obciążeń na FAZ jest już od strony formalnej uregulowana. Poseł Z. Malicki ma rację, że należy wyjaśnić, że dotyczy to cen transakcyjnych. W sprawie rozdzielnictwa stanęliśmy na stanowisku, że objęcie nim zbyt dużej gamy wyrobów jest niemożliwe. Moim zdaniem, produkcja eksportowa jest od strony zaopatrzenia zabezpieczona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#ZdzisławMalicki">Gwarancję pełnego zaopatrzenia w surowce mają tylko programy operacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#StanisławGębała">Dotychczasowe rozwiązania w tej sprawy nas nie zadowalają. Musimy doprowadzić do tego, by produkcja na cele eksportowe miała w pełni zagwarantowane dostawy surowców i materiałów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#TadeuszSadura">Mówiliśmy na jednym z posiedzeń o zwrotach towarów z zagranicy z powodu złej jakości. Sytuacja taka utrzymuje się. Jak może w praktyce dojść do wysyłania złych towarów? Kto za to ponosi odpowiedzialność? Chciałbym też wiedzieć, czy my też zwracamy złe towary?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#TadeuszNestorowicz">Dzisiaj rozpatrujemy plan na rok 1983. Natomiast uwagi posła Malickiego dotyczą problemów znacznie szerszych. Chciałbym powiedzieć, że wskazujemy w części opisowej planu na warunki jego wykonania. Chcielibyśmy, aby resort rósł szybciej. Realnie jednak zakładamy, że powrót do poziomu eksportu z 1980 r. nastąpi dopiero w roku 1985. Oznaczać to będzie konieczność zwiększenia eksportu o 1 mld dolarów. Nam się wydaje, że to dużo. Odczuwamy barierę zaopatrzeniową, czyli kluczem do wszystkiego jest rozwiązanie problemów płatniczych w 1983 r. Obecnie wielkość spłat odsetek od zadłużenia przerasta nasze możliwości. Prawdą jest, co stwierdził poseł Z. Malicki, że dalszy przyrost eksportu zależy wyłącznie od przemysłu przetwórczego, bo przemysły wydobywcze osiągnęły właściwie kres swoich możliwości. Musimy inaczej spojrzeć na sprawy specjalizacji i kooperacji w RWPG. Wymagać to będzie, naszym zdaniem, pewnych zmian w trybie współpracy i systemach zarządzania. Przygotowujemy też plan likwidacji zadłużenia ze Związkiem Radzieckim, ale zanim uruchomimy niezbędne przedsięwzięcia, do roku 1985 nasze zadłużenie wobec ZSRR będzie się zwiększać.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#TadeuszNestorowicz">Ma rację poseł T. Sadura, że do tej pory nie rozwiązaliśmy problemu jakości produkcji eksportowej. Ponosimy z tego tytułu spore straty. Kary nic tu nie pomagają. Od roku przyszłego wprowadzamy tu pewne zmiany systemowe, które wymuszą produkcję dobrej jakości. W. naszym imporcie zjawisko zwrotu złych towarów również występuje, ale w stopniu niewielkim.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#StanisławGębala">Otrzymaliśmy dobre materiały i odpowiednio wcześnie, co ułatwiło nam dyskusję. Chciałbym tu podkreślić, że weszliśmy wreszcie w czas mówienia o wzroście obrotów. Uważam, że Komisja powinna zaakceptować zakładany wzrost eksportu, mimo że - moim zdaniem - istnieją tu pewne rezerwy. W bieżącym roku uzyskaliśmy spore zmiany w reorientacji naszych stosunków gospodarczych z zagranicą. Obecnie 62% naszych obrotów przypada na kraje socjalistyczne. Podzielam w dużej części uwagi posła Z. Malickiego i poseł J. Łokkajowej. Uważam, że zaopatrzenie dla produkcji eksportowej powinno być zagwarantowane.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#StanisławGębala">Uchwała nr 186 w sprawie stymulacji eksportu została dobrze przyjęta, ale w roku przyszłym siła jej oddziaływania znacznie się zmniejszy. Stymulowanie produkcji eksportowej podatkiem obrotowym i obniżeniem podatku na PAZ może okazać się za słabe. Jest to więc temat do dyskusji. Musimy też poświęcić sporo uwagi sprawom dotacji. Nie kwestionując kwoty na ten cel chciałbym stwierdzić, że w Polsce ciągle zbyt łatwo o dotacje. Są zakłady, które otrzymują dotacje, a równolegle wypracowują wielomilionowe zyski ponadplanowe. Jest to sytuacja niezdrowa.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#StanisławGębala">Komisja przyjęła projekt planu i budżetu w części dotyczącej handlu zagranicznego.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#StanisławGębala">W kolejnym punkcie Komisja rozpatrzyła projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie szczegółowego zakresu działania ministra handlu zagranicznego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#WitoldLipski">Wydaje mi się, że niewłaściwa jest używana w tekście rozporządzenia formuła, że w zasięgu ministra handlu zagranicznego będzie „odpowiedzialność za rozwój handlu zagranicznego i współpracy gospodarczej”. Brak jest natomiast stwierdzenia o roli, bądź wiodącej roli Ministerstwa Handlu Zagranicznego w międzynarodowych organizacjach gospodarczych. Powinna zostać określoną rola ministra przy podpisywaniu pewnych konwencji o charakterze gospodarczym, w których przygotowaniu resort powinien brać czynny udział. Nie bardzo rozumiem, jaki jest sens § 14, który mówi, że minister handlu zagranicznego wykonuje zadania określone w odrębnych przepisach. Jeśli jest to forma obowiązująca w innych podobnych rozporządzeniach, to oczywiście wycofuję swoje obiekcje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#StanisławGębała">Wydaje mi się, że przeredagowania wymaga § 4 pkt 6, ponieważ trudno oddzielić międzynarodowe organizacje handlowe od innych organizacji międzynarodowych, które również podejmują działania o charakterze handlowym i gospodarczym.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#StanisławGębała">§ 5 pkt 2 powinno się rozszerzyć zakres uprawnień ministra handlu zagranicznego do opiniowania statutów przedsiębiorstw w części dotyczącej handlu zagranicznego.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#StanisławGębała">W § 10 należy uściślić dodatkowe zobowiązania i uprawnienia ministra do określenia potrzeb kształcenia kadr dla handlu zagranicznego. Określenia wymaga również dla kogo minister handlu zagranicznego jest organem założycielskim.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#ZdzisławSudyka">Wydaje mi się, że trzeba uzupełnić, albo skreślić § 14. W § 1 pkt 1 zawarte jest stwierdzenie, że minister „wykonuje w imieniu państwa monopol handlu zagranicznego”. Jest to błąd językowy, ponieważ monopol to metoda, sposób, a nie cel.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#TadeuszNestorowicz">Słowo „monopol” umieszczone jest w Konstytucji. Komisja Prawna Rady ministrów zaakceptowała to sformułowanie. Zgadzam się z uwagą, że w § 4 należy rozszerzyć pkt 6 o „organizacje o charakterze gospodarczym”. Jeśli chodzi o statuty przedsiębiorstw, to w ustawie o koncesjonowaniu powiedziane jest, że minister zatwierdza statuty przedsiębiorstw handlu zagranicznego. Trudno byłoby zatwierdzać statut dla tej części przedsiębiorstwa, posiadającego koncesję, która zajmuje się handlem zagranicznym. Treść §14 jest umieszczana w wielu tego rodzaju rozporządzeniach.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#TadeuszNestorowicz">Komisja zaopiniowała pozytywnie projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie szczegółowego zakresu działania ministra handlu zagranicznego wraz z uwagami poczynionymi w czasie dyskusji.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>