text_structure.xml
49.1 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 26 kwietnia 1978 r. Komisja Spraw Wewnętrznych i Wymiaru Sprawiedliwości, obradująca pod przewodnictwem posła Franciszka Sadurskiego (ZSL), rozpatrzyła informację Prokuratora Generalnego na temat prawno-karnej ochrony obywateli i ich indywidualnych interesów.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele: Prokuratury Generalnej z zastępcą Prokuratora Generalnego PRL - Romanem Stężewskim. Sądu Najwyższego z Prezesem - Kazimierzem Dzięciołem, Komendy Głównej MO z Komendantem Głównym MO - Stanisławem Zaczkowskim, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów, Ministerstwa Sprawiedliwości, Najwyższej Izby Kontroli, Zarządu Głównego Zrzeszenia Prawników Polskich.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Jak wynika z informacji o prawno-karnej ochronie obywateli oraz ich indywidualnych interesów opracowanej przez Prokuraturę Generalną i uzupełnianej przez zastępcę Prokuratora Generalnego PRL Romana Stężewskiego korzystne zmiany zachodzące w życiu gospodarczym i społecznym przyczyniły się w ostatnich latach do poprawy stanu porządku i bezpieczeństwa publicznego w naszym kraju. Wyrazem tego jest spadek ogólnej liczby przestępstw z 475 tys. w 1971 r. do 324 tys. w 1976 r. Współczynnik przestępczości liczony w stosunku do 100 tys. mieszkańców zmniejszył się w tym okresie z 1449 do 943.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Trudno jest czasem ze względu na jedność interesów państwa i obywateli rozdzielić przestępstwa godzące w obywateli od przestępstw kierowanych przeciwko interesom państwa. Dla celów statystycznych przyjęto jako przestępstwa godzące w obywateli przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego m.in. skierowane przeciwko rodzinie, godzące bezpośrednio w obywatela oraz jego najwyższe dobra, jakimi są życie, zdrowie, wolność i mienie osobiste. Ilość tych przestępstw także wykazywała w ostatnich latach tendencje spadkowe i zmniejszyła się z 219 tys. w 1971 r. do 163,5 tys. w 1976 r. Współczynnik przestępczości na 100 tys. mieszkańców odpowiednio zmalał z 668 do 471.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">W roku 1977 nastąpiło pewne pogorszenie w stosunku do roku 1976, ogólna liczba przestępstw wzrosła o 6%, a przestępstw godzących w interesy obywateli o ok. 7%.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">Nasilenie przestępczości godzącej w interesy obywatela jest zróżnicowane w poszczególnych regionach kraju. Największa częstotliwość kradzieży z włamaniem do obiektów prywatnych występuje na terenie województwa stołecznego, w którym wskaźnik tych przestępstw wynosi 238 oraz województwa gdańskiego (223), podczas gdy w województwie rzeszowskim nie przekracza 50. Dużą ilość kradzieży mienia prywatnego notuje się w województwie gdańskim i poznańskim, w których wskaźnik tej przestępczości wynosi odpowiednio 275 i 273. Natomiast w województwach tarnobrzeskim, zamojskim i częstochowskim jest on znacznie niższy, kształtuje się od 190 do 150. Z kolei nasilenie rozbojów i wymuszeń z rozbojem jest wysokie na terenie województw chełmskiego i olsztyńskiego, ponad 25 tych przestępstw na 100 tys. mieszkańców, podczas gdy w województwach gdańskim, zamojskim, krośnieńskim jest znacznie niższe i nie przekracza 10.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">Liczba zabójstw (w tym także usiłowanych) wykazuje tendencje spadkowe. W 1977 r. wyniosła 528 w tym 168 usiłowań. W 1973 r. zarejestrowano 669 zabójstw. Dla porównania warto wskazać, że w r. 1938 zanotowano 1531 zabójstw, przy czym w okresie międzywojennym były i takie lata, kiedy notowano ponad 2000 zabójstw. Takie zabójstwa, jak dzieciobójstwo, często spotykane w okresie przedwojennym, obecnie prawie całkowicie zanikły. Obecnie w Szwecji współczynnik zabójstw wynosi 3,3, we Włoszech 3,4, w USA 9,6, a w Polsce 1,8 (w r. 1975). Duża część zabójstw w Polsce ma charakter przypadkowy, a tłem ich są najczęściej nieporozumienia rodzinne i sąsiedzkie. W mniejszym stopniu występują zabójstwa na tle rabunkowym, seksualnym i chuligańskim.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">Kradzieże z włamaniem są jedyną kategorią przestępstw z omawianej grupy, która wykazuje stałą tendencję wzrostu. W 1977 r. zarejestrowano tych przestępstw o 14% więcej, aniżeli w 1971 r. Najwięcej włamań (54%) z dokonywanych jest do piwnic, komórek, strychów, domków campingowych i samochodów osobowych. Do okoliczności sprzyjających tym przestępstwom należy niedostateczna troska ze strony właścicieli o należyte zabezpieczenie tych obiektów oraz ich strzeżenie. Stojące na odludziu, bez ochrony, domki campingowe lub niezabezpieczone na ulicach samochody osobowe stanowią kuszącą okazję dla wielu sprawców. W blokach mieszkalnych włamania ułatwia beztroska administracji, w wyniku której klatki schodowe nie są zamykane na noc, ani oświetlane, a wejścia do piwnic i na strychy pozbawione należytego zamknięcia. Wiele krytycznych uwag nasuwa sposób strzeżenia tych budynków przez dozorców. Wprawdzie straty spowodowane tą grupą włamań są stosunkowo małe, ze względu na zazwyczaj niewielką wartość przedmiotu kradzieży, lecz nie to decyduje o wadze zagadnienia.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">W ostatnich latach poważnie zmniejszyła się liczba gwałtów, która w poprzednim okresie wykazywała tendencje wzrostu (np. w 1953 r. wyniosła 2474). W 1977 r. odnotowano tych przestępstw 1664. Wśród nich ok. 26% to zgwałcenia zbiorowe lub połączone ze szczególnym okrucieństwem.</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">Oprócz omówionych przestępstw istnieje także sfera działania przestępczego, formalnie skierowanego przeciwko interesom państwa, lecz pośrednio naruszającego także indywidualne interesy obywateli. Do takich dokuczliwych zjawisk należy zaliczyć wszelkie formy bezprawnych korzyści majątkowych wymuszanych najczęściej w postaci łapówek przy sprzedaży artykułów deficytowych (meble, materiały budowlane, atrakcyjne telewizory itp.). Wymuszanie przez klasyfikatorów na punktach skupu łapówek za przyznanie właściwej klasy zwierząt ubojowych dostarczanych przez rolnika, czy też za określenie prawidłowej zawartości cukru w przypadku dostaw buraków cukrowych, jak również wszelkie inne podobne machinacje wywołują rozgoryczenie wśród wielu rolników.</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">Specyficzną formę nadużyć stanowią przypadki zawyżania wyników gospodarczych w drodze fałszowania sprawozdawczości w niektórych ogniwach naszego aparatu państwowego.</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">W 1977 r. uwidoczniło się pewne uaktywnienie środowisk społecznie negatywnych. W okresie tym jednostki MO zarejestrowały ponad 34 tys. osób uporczywie uchylających się od pracy i czerpiących środki utrzymania w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego. W porównaniu z r. 1976 liczba podejrzanych niepracujących i nieuczących się wzrosła o ponad 4500, ich udział w ogólnej liczbie sprawców przestępstw wyniósł 25 natomiast w grupie sprawców napadów rabunkowych - 45%, a kradzieży z włamaniem i kradzieży mienia prywatnego - ok. 40%.</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">Pasożytniczy tryb życia w wielu wypadkach łączy się z nadużywaniem alkoholu, a nierzadko jest po prostu następstwem nałogowego alkoholizmu. W Polsce, jak w wielu innych krajach, występuje systematyczny wzrost spożycia napojów alkoholowych. Wzrasta również ilość alkoholików. Według szacunkowych danych jest ich obecnie w kraju od 600 do 900 tys.</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">W niektórych środowiskach niewystarczający jest jeszcze poziom kultury społecznej i prawnej. Te niedostatki wynikają w dużej mierze z zaniedbań wychowawczych w domu, szkole i organizacjach społecznych.</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">Znaczny odsetek nieletnich i młodocianych przestępców wywodzi się z rodzin nieprawidłowo funkcjonujących, w których oprócz alkoholizmu występują takie zjawiska, jak prostytucja, przestępczość rodziców lub starszego rodzeństwa, pasożytnictwo. U wielu dzieci obserwuje się niekorzystne zmiany w postawie etyczno-moralnej na tle rozkładu pożycia małżeńskiego rodziców. Dochodzi czasem do dewiacji wychowawczych w wyniku niedostatecznego interesowania się dzieckiem ze strony rodziców, w rodzinach prawidłowo funkcjonujących. Okolicznością niewpływającą dodatnio na proces kształtowania świadomości społecznej jest brak ścisłej korelacji wychowania szkolnego z domowym.</u>
<u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">Działalność profilaktyczna prokuratury, nakierowana na przeciwdziałanie tym zjawiskom, obejmuje udział prokuratora w pracach komisji społecznych, zajmujących się adaptacją społeczną osób prowadzących pasożytniczy tryb życia. Prokuratorzy pracują również w ośrodkach społeczno-prawnych FSZMP, wytaczają powództwa cywilne osobom trudniącym się potajemnym gorzelnictwem lub nielegalnym wyszynkiem alkoholu.</u>
<u xml:id="u-1.16" who="#komentarz">Działania profilaktyczne prokuratury powiązane są ściśle z pracą innych instytucji państwowych i społecznych. Przeciwdziałając godzącym w interesy obywateli przejawom spekulacji i innych nieprawidłowości handlu prokuratorzy w szerszym niż dotychczas zakresie podjęli współdziałanie z organami kontroli społecznej. Wykorzystując materiał zebrany w toku prowadzenia spraw karnych prokuratorzy skierowali w 1977 r. 29 tys. wystąpień profilaktycznych, odbyli 24 tys. spotkań środowiskowych, przekazali 20 tys. spraw sądom społecznym.</u>
<u xml:id="u-1.17" who="#komentarz">Wysokie wymagania postawione zostały prokuratorom w zakresie skrupulatnego i wnikliwego analizowania sygnałów i doniesień o przestępstwach przed decyzją o wszczęciu postępowania. Doprowadzono w ten sposób do blisko 10-krotnego zmniejszenia liczby spraw, które kończą się umorzeniem wobec braku cech przestępstwa (z 92 tys. spraw w 1971 r. do 9 tys. w 1977 r.) i radykalnie ograniczono przypadki niepokojenia obywateli zbędnym wciąganiem ich w orbitę procesu karnego. Dążono do stałego zwiększania stopnia wykrywalności sprawców przestępstw (86% w 1976 r. i 87% w 1977 r.). Szybciej i sprawniej reagowano na wiadomość o popełnieniu przestępstwa i wydatniej skracano czas trwania postępowania przygotowawczego. Blisko 50% śledztw i dochodzeń zakończonych zostało w okresie do 1 miesiąca, zaś 80% w okrasie do 2 miesięcy (w 1971 r. w okresie do 1 miesiąca załatwiono tylko 38% spraw, natomiast w okresie do 2 miesięcy - 69%). Znacznie zmniejszono liczbę spraw trwających dłużej niż 6 miesięcy (w 1971 r. - 966, w 1977 r. - 142).</u>
<u xml:id="u-1.18" who="#komentarz">W praktyce stosowania aresztu tymczasowego wypracowane zostały jednolite, zgodne z ustawowymi założeniami reguły, które zabezpieczają prawidłowy przebieg postępowania karnego, a jednocześnie zwiększają gwarancje praw obywatelskich. Areszt tymczasowy stosowany był przede wszystkim wobec sprawców przestępstw, najgroźniejszych recydywistów i jednostek zdemoralizowanych, uporyczwie prowadzących pasożytniczy tryb życia. Natomiast w sprawach o przestępstwa mniej groźni prokuratorzy w coraz większym stopniu rezygnowali z aresztu tymczasowego na rzecz środków zapobiegawczych.</u>
<u xml:id="u-1.19" who="#komentarz">Pełniej realizowano w postępowaniu przygotowawczym procesowe usprawnienia stron i ich przedstawicieli. Przedmiotem szczególnej troski uczyniono zabezpieczenie w postępowaniu karnym praw i interesów pokrzywdzonego. Dążono do zwiększenia uczestnictwa pokrzywdzonych w postępowaniu przygotowawczym i zapewnienia im wpływu na jego przebieg. Realizowano - wychodzącą poza wymogi kodeksowe - praktykę zapoznawania członków rodzin pokrzywdzonych z dowodami zebranymi w sprawach o śmiertelne wypadki i zaznajamiania ich z zamierzeniami prokuratora, co do sposobu załatwiania sprawy. Praktyka ta przynosi pozytywne efekty w postaci głębszego i wszechstronnego wyjaśnienia okoliczności zdarzenia. W szerokim zakresie udzielano pokrzywdzonym pomocy w uzyskaniu materialnego zadośćuczynienia za szkody wyrządzone przestępstwem. W roku 1977 prokuratorzy wytoczyli w procesie karnym w imieniu i na rzecz pokrzywdzonych 9800 powództw adhezyjnych, głównie w sprawach o gwałty, rozboje, czyny chuligańskie lub przestępstwa przeciwko zdrowiu.</u>
<u xml:id="u-1.20" who="#komentarz">Rozszerzano także kontrolę nad prawidłowością zatrzymań obywateli przez organa MO. Ograniczono zatrzymania obywateli przez milicję do przypadków niezbędnych dla prowadzonego postępowania karnego, bądź dla przywrócenia zakłóconego porządku publicznego. Z inicjatywy Prokuratury Generalnej powołano mieszaną komisję składającą się z przedstawicieli adwokatury i prokuratury, mającą za zadanie rozpatrywanie ewentualnych spornych problemów dotyczących przestrzegania pełnych uprawnień osób aresztowanych. Starano się unikać nagłego zabierania ludzi z domów, czy z zakładów pracy w trakcie pełnienia przez nich czynności zawodowych.</u>
<u xml:id="u-1.21" who="#komentarz">W pozakarnych dziedzinach działalności prokuratury koncentrowano się na pełnym przestrzeganiu przepisów zapewniających obywatelom: ochronę uprawnień wynikających ze stosunku pracy, bezpieczne warunki pracy, prawo do mieszkania, ochronę dóbr osobistych i majątkowych.</u>
<u xml:id="u-1.22" who="#komentarz">W postępowaniu administracyjnym prokuratorzy w obronie uzasadnionego indywidualnego interesu obywateli wnieśli w 1977 r. ponad 500 sprzeciwów i innych środków zaskarżenia oraz 4300 wniosków o wszczęcie postępowania administracyjnego, bądź o wydanie decyzji przez organa administracji państwowej w przypadkach stwierdzonej bezczynności lub nieuzasadnionej przewlekłości postępowania.</u>
<u xml:id="u-1.23" who="#komentarz">Dążąc do dalszego umacniania porządku, bezpieczeństwa dyscypliny społecznej i praworządności organy prokuratury zintensyfikują wysiłki zmierzające do:</u>
<u xml:id="u-1.24" who="#komentarz">- pogłębienia w poszczególnych województwach rozeznania przyczyn, które wpływają na wzrost przestępczości;</u>
<u xml:id="u-1.25" who="#komentarz">- aktywniejszego ograniczania tych czynników kryminogennych, które sprzyjają utrzymywaniu się dość wysokiego zagrożenia przestępczością kryminalną (pasożytnictwo społeczne, alkoholizm, recydywa);</u>
<u xml:id="u-1.26" who="#komentarz">- aktywniejszego współdziałania z organami państwowymi i organizacjami społecznymi na rzecz podnoszenia poziomu świadomości społecznej i kultury prawnej obywateli;</u>
<u xml:id="u-1.27" who="#komentarz">- tworzenia doskonalszych warunków sprzyjających samoobronie obywateli m.in. w drodze poszerzania społecznego frontu przeciwdziałania naruszeniom prawa i zasad współżycia socjalistycznego;</u>
<u xml:id="u-1.28" who="#komentarz">- dalszego wzrostu sprawności funkcjonowania organów ścigania, w szczególności w takich dziedzinach jak: szybkość działania oraz wykrywalność sprawców, zwłaszcza tych kategorii przestępstw, w których stopień wykrywalności jest jeszcze niezadowalający (np. kradzieże z włamaniem);</u>
<u xml:id="u-1.29" who="#komentarz">- uzyskania jeszcze wyższej efektywności postępowań przygotowawczych, przede wszystkim w drodze eliminacji zbędnego wszczynania postępowań przygotowawczych w przypadkach, gdy nie popełniono przestępstwa oraz przez osiągnięcie wyższego wskaźnika liczby spraw kończonych aktami oskarżenia i warunkowymi umorzeniami;</u>
<u xml:id="u-1.30" who="#komentarz">- zapewnienie maksymalnej ochrony interesom rodziny i dzieci, jak również do zapobiegania demoralizacji młodzieży;</u>
<u xml:id="u-1.31" who="#komentarz">- udzielenie osobom pokrzywdzonym jak najdalej idącej pomocy w postępowaniu przygotowawczym m.in. przy uzyskaniu naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem;</u>
<u xml:id="u-1.32" who="#komentarz">- aktywnego oddziaływania na orzecznictwo sądowe poprzez wnioskowanie kar adekwatnych do stopnia szkodliwości społecznej czynów oraz zaskarżania tych wyroków, które nie odpowiadają społecznemu poczuciu sprawiedliwości, a także wykorzystania rewizji nadzwyczajnej Prokuratora Generalnego do kształtowania orzecznictwa zgodnie z zasadami polityki karnej określonej wytycznymi wymiaru sprawiedliwości.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#KazimierzDzięcioł">W całokształcie przedsięwzięć Prokuratury na podkreślenie zasługuje bliska współpraca z organami wymiaru sprawiedliwości. Problematyka ochrony prawnej obywateli podejmowana jest przez sądy w ramach bieżącego orzecznictwa. W działalności Sądu Najwyższego znajduje ona wyraz w uchwałach i wytycznych. Problematyka ta jest także przedmiotem działalności społeczno-politycznej i wychowawczej w środowisku sędziów.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#KazimierzDzięcioł">Kierunki polityki wymiaru sprawiedliwości w zakresie prawno-karnej ochrony obywateli i ich interesów indywidualnych uzależnione są od częstotliwości zamachów na dobra indywidualne, a także od społecznej szkodliwości popełnianych czynów. W zależności od tych czynników zwraca się uwagę w polityce wymiaru sprawiedliwości na zaostrzenie represji i zwiększanie nadzoru ze strony Sądu Najwyższego. Przykładem tej polityki jest uchwalenie przez Sąd Najwyższy wytycznych wymiaru sprawiedliwości i praktyki sądowej zmierzających w kierunku zwiększenia represji za przestępstwa zgwałcenia. W rezultacie stosowania polityki wymiaru sprawiedliwości sprecyzowanej w tych wytycznych ograniczeniu uległy zgwałcenia w grupach wieloosobowych oraz zgwałcenia popełniane ze szczególnym okrucieństwem. Aktualnie chodzi o to, by dobre wytyczne Sądu Najwyższego były realizowane. Przykładem aktywnej polityki w zakresie wymiaru sprawiedliwości jest także zwalczanie przestępstwa rozboju. Stosowanie przez sądy odpowiedniej polityki represyjnej uwzględnia obecnie cele kary w aspekcie prewencji ogólnej i szczególnej. Wątpliwości powodujące rozbieżności w orzecznictwie sądowym były przez Sąd Najwyższy systematycznie rozstrzygane.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#KazimierzDzięcioł">W centrum uwagi Sądu Najwyższego pozostają również zamachy na życie obywateli, przy czym zaleca się konsekwentne zwalczanie tego zjawiska z całą surowością prawa. Przedmiotem zainteresowania Sądu Najwyższego jest także zagadnienie ochrony rodziny. Wydane w 1976 roku wytyczne w zakresie karno-prawnej ochrony rodziny wyjaśniają sporne zagadnienia prawne i udzielają wskazówek dotyczących polityki karania.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#KazimierzDzięcioł">Celem procesu karnego jest wykrycie i pociągnięcie do odpowiedzialności karnej sprawcy przestępstwa. Oskarżony jest centralną postacią procesu karnego, fasada ta była rozumiana jednostronnie. Z inicjatywy prokuratora Generalnego Sąd Najwyższy uchwalił wytyczne w tym zakresie. Wprawdzie przykładów sądowych działań w zakresie prawno-karnej ochrony obywateli oraz współdziałania sądownictwa i Prokuratury można przytoczyć wiele, nie znaczy to jednak, aby stan obecny był zadowalający, aby należało na tym poprzestać.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#LudomirAnders">Interesujące dane statystyczne dotyczące przestępczości w 59 krajach świata opracował ostatnio „Interpol”. Dotyczą one lat 1973–74. Przypominam dla porównania, że w roku 1977 było u nas 993 przestępstwa na 100 tys. mieszkańców, przy ponad 34 mln obywateli. W RFN tymczasem w roku 1974 ilość przestępstw na 100 tys. mieszkańców wynosiła 4.419, a w 1976 – 4.560. Gdy chodzi o rozboje - to w roku 1977 mieliśmy 14 wypadków na 100 tys. mieszkańców, a w RFN - w 1974 roku było 1.611 tego typu przestępstw na 100 tys. mieszkańców. W przypadku kradzieży porównywany wskaźnik wynosi 196 dla nas i 1,343 - dla RFN. Z danych wynika, że pierwsze miejsce w liczbie przestępstw na 100 tys. mieszkańców miała w 1974 roku Szwecja. Było tam 8,258 przestępstw na każde 100 tys. mieszkańców, przy czym gdy chodzi o zabójstwa, to wskaźnik wynosił 3,36; rozboje - 1.427; kradzieże - 3.530.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#StanisławZaczkowski">Ocena stanu bezpieczeństwa publicznego zawarta w informacji Prokuratora Generalnego PRL jest zbieżna z oceną Ministerstwa Spraw Wewnętrznych.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#StanisławZaczkowski">Współdziałanie Milicji z Prokuraturą jest codzienne i bezpośrednie. Wspólne przedsięwzięcia mają na celu zwalczanie najbardziej dokuczliwych przestępstw, a zwłaszcza afer gospodarczych, a także przestępstw szczególnie niebezpiecznych. Ostatnio notujemy najwięcej czynów przestępczych skierowanych przeciwko mieniu prywatnemu. Wspólne działania organów milicyjnych i prokuratorskich akcentują potrzebę szybkiej wykrywalności i penalizacji przestępstw szczególnie niebezpiecznych. Podejmowane przedsięwzięcia służą bezpośrednio ograniczaniu przyczyn i źródeł oraz zapobieganiu zjawiskom sprzyjającym powstawaniu przestępczości, a zwłaszcza alkoholizmowi, pasożytnictwu, zjawiskom nieprzystosowania społecznego dzieci i młodzieży, uwidaczniającego się w demoralizacji i przestępczości nieletnich.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#StanisławZaczkowski">Szczególne znaczenie ma uzyskanie poparcia szerokich kręgów społecznych, pomoc organizacji społecznych i ich instancji w usuwaniu podstawowych przyczyn przestępczości. W ub. roku wspólnie z Sekretariatem OKFJN zostały podjęte przedsięwzięcia w zakresie profilaktyki indywidualnej. Obecnie w Komisjach Profilaktyki Indywidualnej samorządu mieszkańców działa ponad 4 tysiące funkcjonariuszy MO i ponad 15 tys. członków ORMO. Stosują oni wychowawcze oddziaływanie wobec alkoholików, pasożytów i młodzieży zdemoralizowanej. W r. 1977 oddziaływaniem tym objęto ponad 20 tys. osób z marginesu społecznego, które powróciły do społeczeństwa, w tym roku z inicjatywy Milicji i organizacji społecznych podjęto pracę z 5 tys. osób prowadzącymi pasożytniczy tryb życia.</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#StanisławZaczkowski">Najpoważniejszym problemem jest przestępczość kryminalna. Dotyczy to zwłaszcza włamań i kradzieży. W roku 1977 ilość kradzieży z włamaniem wzrosła o ponad 8% , kradzieży mienia prywatnego o 7%. Tendencje te utrzymują się w I kwartale bież. roku. W roku ubiegłym w wyniku amnestii zgłoszono ponad 7 tys. przestępstw. Milicja stwierdziła dodatkowo ok. 7 tys. spraw. Fakty te miały wpływ na wskaźniki statystyczne. Jednakże w ocenie organów przedstawicielskich, instancji partyjnych i organizacji społecznych stan bezpieczeństwa i porządku uległ poprawie.</u>
<u xml:id="u-4.4" who="#StanisławZaczkowski">Obserwujemy wzrost przestępczości wymierzonej przeciwko mieniu osób prywatnych. Powstają przestępcze grupy posługujące się samochodami i samolotami, nastawione na włamania do mieszkań i różnego rodzaju pomieszczeń wykorzystywanych przez osoby prywatne do przechowywania mienia. Ochroną otaczać również trzeba budownictwo rekreacyjne. Nadal stosunkowo dużo jest przestępstw drobnych.</u>
<u xml:id="u-4.5" who="#StanisławZaczkowski">40% sprawców włamań i kradzieży to osoby nieuczące się i niepracujące, 30% - stanowią poprzednio już karani. Mimo podejmowanych wysiłków, stan techniczny obiektów jest nadal niedostateczny i ułatwia dokonywanie przestępstw. Dla przeciwdziałania kradzieżom szybciej uruchomić trzeba produkcję urządzeń zabezpieczających.</u>
<u xml:id="u-4.6" who="#StanisławZaczkowski">Zwiększają się obszary, na których przechowywane jest mienie. Rośnie i będzie rósł problem kradzieży samochodów i włamań do samochodów parkowanych na wolnej przestrzeni i nienależycie chronionych. W roku ub. dokonano ok. 3 tys. kradzieży pojazdów. W 1977 r. odzyskano 1.334 skradzione samochody. Ponadto odzyskano i zwrócono właścicielom skradzione przedmioty wartości 145 mln zł.</u>
<u xml:id="u-4.7" who="#StanisławZaczkowski">W ramach działań profilaktycznych - Milicja przejęła 1,700 jednostek broni palnej różnego typu, w ub. roku było tylko 6 wypadków rozbojów z bronią w ręku.</u>
<u xml:id="u-4.8" who="#StanisławZaczkowski">Ważnym problemem jest ochrona osób w podeszłym wieku ze względu na nieporadność psychofizyczną oraz zamieszkiwanie na peryferiach, osoby te narażone są na działania przestępcze. W r. 1977 odnaleziono 4 tys. osób zaginionych, wśród których znajdowało się 422 dzieci do lat 15-tu.</u>
<u xml:id="u-4.9" who="#StanisławZaczkowski">Analiza i lepsze rozpoznanie przestępstw pozwoliły na wypracowanie odpowiednich form zapobiegania i wykrywania. Konieczna jest poprawa dyscypliny pracy i poczucia odpowiedzialności administracji domów mieszkalnych i dozorców.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#JózefMikos">Resort sprawiedliwości zaleca, ażeby w postępowaniu sądowym zwracano uwagę na odzyskiwanie zagarniętego mienia i naprawianie wyrządzonej szkody. Orzeczenia sądowe nakazują często naprawienie szkody, zwłaszcza gdy podejmuje się decyzję o warunkowym umorzeniu lub warunkowym zawieszeniu wykonania kary. Istotne znaczenie ma również orzekanie nawiązek, zwłaszcza gdy sprawca dopuszcza się chuligaństwa. Orzeka się 50% nawiązek na rzecz pokrzywdzonych. Służą one rekompensacie szkody i są rodzajem satysfakcji moralnej.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#JózefMikos">Istnieje potrzeba szerszego zasądzania odszkodowań w procesach adhezyjnych. W tym zakresie organa prokuratorskich stosują szeroką politykę wnoszenia powództw, które są z reguły uwzględniane.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#JózefMikos">W postępowaniu procesowym należy poświęcić większej uwagi osobie pokrzywdzonej, udzielać jej informacji o prawach i obowiązkach, a także dopuszczać pokrzywdzonych w charakterze oskarżycieli posiłkowych. Warunkuje to ochronę interesów prawnych obywateli.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#AdamŁopatka">W ostatnim okresie mamy do czynienia z dużym nasileniem dowcipów dotyczących milicji. Jakie mogą być tego przyczyny? Jakie środki zostaną przedsięwzięte, by temu przeciwdziałać?</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#MichałGrendys">Sojusznikiem przestępczości jest alkohol. Młodzi ludzie, pod wpływem alkoholu często popełniają przestępstwa. Z pracy w Komisji Ułaskawień Rady Państwa wiem, że są mordercy 19- i 22-letni. Gwałty zbiorowe popełniane są również pod wpływem alkoholu. Prokurator Generalny powinien zwrócić szczególną uwagę na nasilenie akcji zwalczania alkoholizmu, jako źródła przestępczości. Walka z alkoholizmem jest formą ochrony praw obywatelskich.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#AntoniKorzycki">Czy rzeczywiście mamy do czynienia ze zmniejszaniem się przestępczości, a zwłaszcza kradzieży i rozbojów? Nie można chyba zgodzić się z opinią, że organa ścigania nie powinny ingerować w większym niż dotychczas zakresie. Zmniejszanie się przestępczości jest właśnie rezultatem ofensywnego działania Milicji. Potrzeba zwiększonej ingerencji występuje również w związku ze wzrostem zamachów na mienie prywatne. Jak to się dzieje, że w kraju tak wysoko rozwiniętym, jak Szwecja, mamy do czynienia z tak dużym zjawiskiem przestępczości, kim są przestępcy?</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#AlojzyCzarnecki">Poważnym problemem jest pasożytniczy tryb życia. Nie należy uspakajać się, że 34 tys. osób żyjących w ten sposób na 34 mln obywateli - to nieduża grupa. Jest ona jednak, zdaniem posła, największym rozsadnikiem zła. W tej grupie w ciągu 1 roku przybyło 4,5 tys. osób. Działania w zapobieganiu temu zjawisku hamuje niewłaściwa interpretacja Karty Narodów Zjednoczonych. Konstytucja nasza gwarantuje prawo do pracy, nie znaczy to, że można nie pracować. Z uporem maniaka podnoszę sprawę ustawy o pasożytniczym trybie życia. W jednym z wystąpień minister sprawiedliwości stwierdził, że sprawa jest na dobrej drodze.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#AlojzyCzarnecki">W informacji Prokuratury Generalnej mówi się o niskiej świadomości społeczeństwa. Warto zapytać, ile wszczęto spraw z powodu udowodnionej niegospodarności i marnotrawstwa. Oczekujemy tylko aktywności współdziałania od społeczeństwa. Obywatele częściej podejmowaliby interwencje, gdyby nie późniejsze „ciąganie po sądach”, przesłuchania, wyczekiwania itp. Na spotkaniach poselskich ludzie mówią, że to jest główna przyczyna bierności społecznej i braku reakcji wobec przestępstw.</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#AlojzyCzarnecki">Należy wyrazić uznanie organom wymiaru sprawiedliwości, prokuratorskim i milicji za aktywne działania w walce z przestępczością.</u>
<u xml:id="u-9.3" who="#AlojzyCzarnecki">Na podkreślenie zasługuje stanowisko zastępcy Prokuratora Generalnego, który stwierdził, że problemy walki z przestępczością nie zostaną rozwiązane bez społecznego uczestnictwa. Stwarzać trzeba zatem, jak najlepsze warunki społecznego udziału w tej walce.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#AntoniPołowniak">Poprawa stanu bezpieczeństwa jest zasługą organów powołanych do walki z przestępczością, a także ogólnego rozwoju kraju i wzrostu świadomości społecznej.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#AntoniPołowniak">Nadal jeszcze mamy do czynienia z dużą ilością kradzieży u osób prywatnych. Można zgodzić się z twierdzeniem, że jest to funkcją ogólnego wzrostu zamożności społeczeństwa. Niewystarczające są jednak działania na rzecz zabezpieczenia mienia przed kradzieżą.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#AntoniPołowniak">Utrzymuje się również na wysokim poziomie przestępczość wśród osób młodych i nieletnich. W tym zakresie muszą działać wszystkie ogniwa frontu wychowawczego. Zwłaszcza oddziaływanie organów ścigania powinno być skuteczniejsze. Czy milicja, prokuratura i organa wymiaru sprawiedliwości mają koncepcję działania w tym zakresie?</u>
<u xml:id="u-10.3" who="#AntoniPołowniak">W związku z rozwojem motoryzacji rośnie ilość wypadków drogowych, w tym również śmiertelnych. Do przyczyń wypadków należy zaliczyć spożywanie alkoholu, a także złe oznakowanie dróg i niedouczenie kierowców. Za dużo uwagi przy szkoleniu kierowców przeznacza się na zapoznanie z budową silnika, a mniej na naukę jazdy i znajomość przepisów oraz znaków drogowych.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PawełDąbek">Podkreślić należy znaczenie wkładu pracy zespołów profilaktyki indywidualnej przy samorządach mieszkańców w zwalczaniu przestępczości. Poważny udział w tej działalności mają przedstawiciele milicji.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#PawełDąbek">Wzrost niektórych przestępstw, uzasadniony jest pojawieniem się nowych zjawisk i problemów. Wzrost motoryzacji zwiększył ilość kradzieży samochodów i wypadków drogowych.</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#PawełDąbek">W porównaniu z krajami kapitalistycznymi rozmiary przestępczości są u nas znacznie mniejsze. Duże znaczenie ma oddziaływanie społeczne. Przygotowywana ustawa dotycząca komitetów kontroli społecznej przyczyni się na pewno do wzmożenia koordynacji w systemie kontroli, pozwoli na skuteczniejsze zwalczanie wielu przestępstw.</u>
<u xml:id="u-11.3" who="#PawełDąbek">Milicja Obywatelska ma duże osiągnięcia. Nie należy przywiązywać większej uwagi do sprawy poruszanej przez posła Łopatkę dotyczącą żartów o milicji. Społeczeństwo szanuje milicję i jeżeli żartuje - to raczej dobrotliwie.</u>
<u xml:id="u-11.4" who="#PawełDąbek">Dużą szansę zmniejszenia przestępczości należy widzieć w działalności kontrolnej.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#MariaKotlicka">Nie podzielam wyrażonego w informacji na dzisiejsze posiedzenie poglądu, że niedostatki wychowawcze wynikają z zaniedbań w szkole i organizacjach społecznych. Szkoła wychowuje młode pokolenie w oparciu o cały arsenał środków wychowawczych, naukowo opracowanych, które powinny być skuteczne. Jednolity system wychowawczy - to ogromna i bogata płaszczyzna przygotowana do życia. Obejmuje on nie tylko szkołę i organizację harcerską. Trzeba jednak otwarcie powiedzieć, że front wychowawczy nie jest jednolity. Słowo uczy, a przykład wychowuje. Cały arsenał oddziaływania jest bardziej oparty na słowie, niż na przykładzie. Dziecko widzi na co dzień rzeczy, które zbijają słowa wychowawcy. Wracając do domu napotyka ono na złe przykłady.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#MariaKotlicka">W społeczeństwie naszym istnieje tolerancja dla picia alkoholu. Dzieci wychowuje się w duchu tej tolerancji. Jako pedagog poseł spotykała się z sytuacjami, kiedy krytyczne uwagi dotyczące picia alkoholu przez młodzież budziły zdziwienie rodziców. Dopóki wszystkie siły i ogniwa społeczne nie będą działały w tym zakresie jednolicie, nie możemy oczekiwać poważniejszych efektów.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#MariaKotlicka">Pomocą dla szkoły byłoby radykalne zajęcie się zwalczaniem pasożytnictwa społecznego i przeciwdziałania pijaństwu. Problem pasożytnictwa trybu życia wraca na wszystkich spotkaniach z wyborcami. Jesteśmy często jako posłowie w trudnej sytuacji, gdyż stosowane wobec pasożytów środki okazały się dotychczas nieskuteczne - nie skutkują rozmowy i namawianie do podjęcia pracy. Interwencja w stosunku do alkoholików jest również często nie do przeprowadzenia z powodu trudności z umieszczeniem ludzi chorych na przymusowe leczenie.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#JadwigaGiżyckaKoprowska">Szczególnie niepokojący jest problem alkoholizmu. Chcę podkreślić wymowę cyfr zawartej w informacji pisemnej na dzisiejsze posiedzenie. W 1976 r. na każdego mieszkańca przypadało 8 litrów czystego 100%-owego alkoholu. To jest straszna cyfra. Wydatki na alkohol wyniosły we wspomnianym roku 120 mld zł. Ilość alkoholików w 1976 r. szacowano na 600–900 tys. Przecież w kręgu działania alkoholików pozostają ich rodziny. Jest to więc groźna statystyka. Mamy ustawę o zwalczaniu alkoholizmu uznawaną za jedną z najlepszych. Widocznie nie jest ona respektowana. Dobrze, że nasza Komisja wspólnie z Komisją Zdrowia i Kultury Fizycznej zajmie się tym problemem.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#EwaKwiatkowska">W związku z danymi „Interpolu” chciałam zapytać o dane na temat wykrywalności przestępstw zgłoszonych do organów ścigania. Jak się ta wykrywalność przedstawia u nas i jak to się ma w stosunku do innych państw?</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#EwaKwiatkowska">Na spotkaniach z wyborcami obywatele skarżą się, że milicja nie przyjmuje zgłoszeń w sprawie drobnych przestępstw. Odmawia się np. zapisania zgłoszenia o kradzieży w piwnicy, jak można w tych warunkach poprawić wykrywalność. W dwóch wypadkach poseł sprawdziła sygnały obywateli - okazały się prawdziwe.</u>
<u xml:id="u-14.2" who="#EwaKwiatkowska">Kto decyduje o ustaleniu zasad sprzedaży alkoholu w poszczególnych lokalach? Przypuszczam, że władze terenowe poszukują na tej drodze nowych form walki z alkoholizmem. Jednakże w niektórych wypadkach ograniczenia sprzedaży są nieuzasadnione. Poseł spotkał się w Piasecznie z zarządzeniem o zakazie sprzedaży alkoholu w restauracjach do obiadu. Przecież na Zachodzie podaje się alkohol właśnie tylko do obiadu.</u>
<u xml:id="u-14.3" who="#EwaKwiatkowska">Warto przypomnieć hasło Gazety Prawniczej: „Nie bójmy się prawa w szkole”. Właściwie prawnicy powinni pójść do szkół, by mówić młodzieży co jest przestępstwem kiedy przekraczamy przepisy. Wykładajmy prawo w sposób praktyczny, operujmy przykładami.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#StanisławAntoszewski">W ostatnich latach ma miejsce spadek przestępczości. Nadal utrzymuje się jednak wysoki wskaźnik wzrostu kradzieży mienia społecznego, co jest związane z niedostatecznym jego zabezpieczeniem.</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#StanisławAntoszewski">W marcu br. w Krakowie 12-letni chłopiec okradł sklep „Pewexu”. Przez miesiąc obserwował zabezpieczenie sklepu. Po miesiącu skrył się, po zamknięciu sklepu w jego wnętrzu, po czym oknem wyniósł łup i wiózł rowerem przez Kraków. Nikt go nie zatrzymał w czasie dokonywania przestępstwa. Organa ścigania powinny zaostrzyć kontrolę na zabezpieczenie mienia.</u>
<u xml:id="u-15.2" who="#StanisławAntoszewski">W działalności profilaktycznej dużą rolę może odegrać współpraca i pomoc sądom społecznym w zakładach pracy. Właściwe funkcjonowanie sądów może wpływać na obniżenie się przestępczości.</u>
<u xml:id="u-15.3" who="#StanisławAntoszewski">Niepokój budzi 11% -owy wzrost przestępstw przeciwko rodzinie.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#FranciszekSadurski">W dyskusji wiele uwagi poświęcono problemom pasożytnictwa. Zjawisko to jest niepokojące - w jednym roku liczba osób prowadzących pasożytniczy tryb życia wzrosła o 4.500. W czym należy szukać przyczyn tak dużego wzrostu w tak krótkim czasie?</u>
<u xml:id="u-16.1" who="#FranciszekSadurski">Problem kosztów wymiaru sprawiedliwości jest przedmiotem rozważań w resorcie. Czy podejmowane są w związku z tym konkretne badania i co resort ma zamiar zrobić w sytuacji, w której okaże się, że jedną z przyczyn niechęci ludzi do udzielania pomocy osobom zagrożonym czynami przestępczymi, jest niechęć do „ciągania po sądach”?</u>
<u xml:id="u-16.2" who="#FranciszekSadurski">Komendant Główny MO Stanisław Zaczkowski: Dowcipy o Milicji, są i będą. Odnosimy się do nich bez pretensji, o ile pochodzą od obywateli i zawierają życzliwą krytykę. Musimy jednak patrzeć na tę sprawę inaczej, jeżeli są one podawane w sposób złośliwy z ośrodków dywersji dla zahamowania rozszerzającego się zakresu naszego działania w interesie społecznym. Ośrodki dywersji mają na celu rozsiewanie nastrojów dekadenckich, niewiary i innych zjawisk negatywnych. Jednym z organów, które przeciwstawiają się tym ośrodkom są właśnie organa Milicji. Nie przejmujemy się złośliwościami. Swoją pracą dokumentujemy nasz związek ze społeczeństwem. Opinie, które o tej pracy dziś wyrazili posłowie są dla nas najwyższą nagrodą.</u>
<u xml:id="u-16.3" who="#FranciszekSadurski">W okresie ostatnich 4 lat nasilenie kradzieży z włamaniem w obiektach prywatnych wzrosło o 15%. Narażone są głównie obiekty rekreacyjne, mieszkania, pojazdy. Podejmujemy określone środki, mające na celu doskonalenie systemu służb, patroli, działania profilaktycznego i działań wykrywczych. Sama milicja nie będzie się mogła tym zjawiskom skutecznie przeciwstawić. Budowanie 100-tysięcznych osiedli na peryferiach miast oddala wiele obiektów od milicji. Średnio przybywa rocznie 300 tys. pojazdów bez garaży. Dokonujemy setek tysięcy kontroli zabezpieczenia obiektów. Zwracamy uwagę na potrzebę obecności funkcjonariuszy nie tylko na ulicy. Staramy się egzekwować obowiązki dozorców, zwiększać poczucie odpowiedzialności obywateli. Spowodowaliśmy zalecenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie zwiększenia działania administracji w zakresie zabezpieczenia obiektów. Szczególnie narażone są magazyny broni, pomieszczenia szkolne, w których broń ta jest przechowywana i izby pamięci. Będziemy usprawniać formy społecznej działalności mającej na celu przeciwdziałanie przestępczości. Podejmujemy próby zorganizowania miejskiej straży parkingowej.</u>
<u xml:id="u-16.4" who="#FranciszekSadurski">Przestępczość nieletnich zmniejszyła się. Wynosi ona obecnie ok. 10% ogółu przestępstw. 5 lat temu ok. 40 tys. młodzieży weszło w kolizję z prawem. Obecnie jest ich 25 tys. Milicja może tu oddziaływać tylko w ograniczonym zakresie. Podejmuje wspólnie z ORMO pracę wychowawczą, współdziała ze szkołami.</u>
<u xml:id="u-16.5" who="#FranciszekSadurski">W ubiegłym roku udało się zahamować wzrost wypadków drogowych zmniejszyła się liczba zabitych i rannych. Podjęto współdziałania z Ministerstwem Komunikacji, do którego zakresu działania należy szkolenie kierowców. W związku ze zmianą przepisów Kodeksu Drogowego sformułowano szereg postulatów dotyczących podniesienia wymogów dotyczących kierowców. Co rok przybywa ok. 200 tys. kierowców słabo przygotowanych. Obserwuje się także brak dyscypliny wśród części pieszych.</u>
<u xml:id="u-16.6" who="#FranciszekSadurski">W roku 1977 było 184 tys. zgłoszeń o przestępstwach pochodzących od obywateli oraz 47 tys. od instytucji. Przeciętną wykrywalność sprawców. przestępstw zgłoszonych wynosi 87% (zabójstwa 95%, kradzież rozbójnicza 93%, kradzież z włamaniem na szkodę jednostek uspołecznionych 70%, kradzież z włamaniem na szkodę osób prywatnych 77%). Jednostki milicji nie mogą odmówić przyjęcia zgłoszenia o przestępstwie i niedociągnięcia w tym zakresie są surowo karane.</u>
<u xml:id="u-16.7" who="#FranciszekSadurski">Sklepy „Pewexu” są przedmiotem szczególnie intensywnego działania MO ze względu na dużą wartość zgromadzonego w nich towaru nie zawsze dobrze zabezpieczonego. MO wystąpiła już o podjęcie odpowiednich środków zaradczych dla właściwego zabezpieczenia mienia w tych sklepach.</u>
<u xml:id="u-16.8" who="#FranciszekSadurski">Dyrektor Departamentu w Prokuraturze Generalnej Ludomir Anders omówił niektóre problemy związane z porównaniem skali przestępczości w naszym kraju z występowaniem tego zjawiska w innych państwach. Dzięki pomocy organów Milicji Obywatelskiej i niektórych innych służb, a także danym uzyskiwanym za pośrednictwem Interpolu Prokuratura Generalna dysponuje niezbędnymi informacjami, aby takie porównanie przeprowadzić. Wynika z niego generalnie niższy poziom przestępczości w naszym kraju, zwłaszcza w zestawieniu z krajami zachodnimi. Na przykład w Stanach Zjednoczonych popełnia się rocznie dwadzieścia tysięcy zabójstw, z czego tylko w przypadku 20–25% ich sprawcy są wykrywani. U nas - jak wiadomo - wskaźnik wykrywalności zabójstw wynosi od 97 do 100%. W krajach kapitalistycznych bardzo duża, wielokrotnie wyższa niż u nas, jest liczba ludzi psychicznie niezrównoważonych, z różnego rodzaju społecznymi i psychicznymi dewiacjami. Mają na to wpływ takie zjawiska, jak bezrobocie, narkomania, wreszcie różnice ustrojowe.</u>
<u xml:id="u-16.9" who="#FranciszekSadurski">Dyrektor Anders poinformował następnie o środkach profilaktycznych - podejmowanych nie tylko przez organa Milicji, czy prokuratury, ale przez całe środowisko prawnicze - przedsiębranych w celu zmniejszenia ilości przestępstw. Ogromną rolę spełnia tu działalność profilaktyczna realizowana przez Zrzeszenie Prawników Polskich, np. w drodze wystąpień do zainteresowanych organów państwowych, czy akcji szkoleniowej, zwłaszcza jeżeli chodzi o popularyzację prawa w szkołach. Nie znajomość prawa jest bardzo częstym powodem wejścia w konflikt z nim, szczególnie w przypadku młodzieży.</u>
<u xml:id="u-16.10" who="#FranciszekSadurski">Dużą rolę w zmniejszeniu liczby przestępstw winno odgrywać nasilenie walki z alkoholizmem. Zgodnie z naszym ustawodawstwem stan upojenia alkoholowego jest okolicznością obciążającą w przypadku dokonania przestępstwa. Ciągle za mało jest u nas izb wytrzeźwień oraz zakładów odwykowych. Za słabo działają niekiedy komisje lekarskie zajmujące się alkoholikami.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#RomanStężewski">Ustawa przeciwalkoholowa nie jest realizowaną jak należy. Zazwyczaj dzieje się tak z niesłusznie pojmowanych celów fiskalnych. Dążenie do ograniczania liczby punktów sprzedających alkohol nie jest łatwe. Niekiedy jest to walka z wiatrakami. Na przykład na podstawie wystąpienia Prokuratury likwiduje się jakiś punkt sprzedaży, aby uruchomić go już po upływie kilku miesięcy w tym samym lub podobnym miejscu.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#RomanStężewski">Mówca podzielił opinię o potrzebie surowszego karania sprawców wypadków drogowych popełnionych w stanie nietrzeźwości. Należy w pełni realizować uchwalone w tym zakresie wytyczne Sądu Najwyższego. Mimo to wyroki sądów, zwłaszcza rejonowych, są zbyt łagodne. Dlatego też o ile liczba wyroków zaskarżanych przez organa prokuratury wynosi przeciętnie 7%, o tyle w przypadku wyroków dotyczących wypadków drogowych popełnionych w stanie nietrzeźwości - 30%. Musimy zmienić mentalność istniejącą w niższych ogniwach wymiaru sprawiedliwości. Należy jednak pamiętać, że ogólne słuszne założenia, inaczej wyglądają przy rozpatrywaniu konkretnego przypadku - gdy chodzi o człowieka, często o bardzo dobrej opinii, który popełnił przestępstwo nieumyślnie i po raz pierwszy w życiu.</u>
<u xml:id="u-17.2" who="#RomanStężewski">Organa prokuratury wzmagają walkę z przestępstwem niegospodarności stosując wszelkie możliwe w tym zakresie środki. W przypadkach poważniejszych stosuje się ostatnio areszt tymczasowy wobec wszystkich członków dyrekcji odpowiedzialnych za zaniedbania.</u>
<u xml:id="u-17.3" who="#RomanStężewski">Prokurator Stężewski wyraził opinię o niecelowości nadmiernej penalizacji życia społecznego. Wydaje się, że już w chwili obecnej ilość czynów określanych jako przestępstwa jest zbyt duża. Niektóre z nich można by przekazać do rozpatrywania przez kolegia do spraw wykroczeń lub nawet sądy społeczne, np. kradzież gołębi z gołębnika czy włamanie do piwnicy. Podkreślił on, że organa prokuratury będą reagować z całą surowością w przypadku ujawnienia faktu nieprzyjęcie zawiadomienia o popełnionym przestępstwie.</u>
<u xml:id="u-17.4" who="#RomanStężewski">Odpowiadając na pytanie o społeczne koszty wymiaru sprawiedliwości dyrektor departamentu w Ministerstwie Sprawiedliwości Józef Mikos zapewnił, że Ministerstwo dostrzega problem oraz stale podejmuje działania, aby zmniejszyć do minimum ilość czasu traconą przez obywateli - występujących jako strony lub świadkowie - w postępowaniu sądowym, aby trwało ono jak najkrócej. Z organizacyjnego punktu widzenia nie jest to problem łatwy. Nie zawsze można przewidzieć, jak długo dana osoba będzie zeznawać. Mówca zwrócił uwagę, że jest także inny problem - obywatele, którzy zwolnieni z pracy dla stawienia się w sądzie nie wracają już do zakładu, mimo że do końca dnia roboczego pozostało jeszcze sporo czasu. Przeprowadzone w tym zakresie w 1976 r. badania w woj. szczecińskim wykazały, że 60% osób nie wróciło do pracy mimo, iż powinny one to uczynić.</u>
<u xml:id="u-17.5" who="#RomanStężewski">Poseł Maria Kotlicka (bezp.) prosiła o poinformowanie o stanie prac nad projektem ustawy o pasożytnictwie społecznym ze względu na dużą ilość pytań na ten temat na spotkaniach z wyborcami.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#FranciszekSadurski">Ministerstwo Sprawiedliwości kończy obecnie prace nad kolejną wersją tego projektu.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#FranciszekSadurski">Poruszony na dzisiejszym posiedzeniu problem został przez Komisję wszechstronnie rozpatrzony.</u>
<u xml:id="u-18.2" who="#FranciszekSadurski">Optymizm budzi fakt, że stan bezpieczeństwa kraju ulega stałej poprawie, o czym świadczy malejąca ilość przestępstw. Jest to wynik dobrej pracy organów ścigania i organów karania, którym w imieniu Komisji przewodniczący złożył podziękowanie.</u>
<u xml:id="u-18.3" who="#FranciszekSadurski">Komisja postanowiła opracować opinię w oparciu o przebieg obrad.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>