text_structure.xml
29.8 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 19 kwietnia 1977 Komisja Spraw Wewnętrznych i Wymiaru Sprawiedliwości, obradująca pod przewodnictwem posła Franciszka Sadurskiego (ZSL), rozpatrzyła problematykę udziału społeczeństwa w zwalczaniu i zapobiegania przestępczości.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele: Ministerstwa Sprawiedliwości z ministrem Jerzym Bafią, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z Komendantem Głównym MO - Marianem Janickim, Prokuratury Generalnej z zastępcą prokuratora generalnego Kazimierzem Kukawką, Sądu Najwyższego z Prezesem Franciszkiem Wróblewskim, Zrzeszenia Prawników Polskich z sekretarzem generalnym ZPP Stanisławem Kołodziejem, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów oraz Najwyższej Izby Kontroli.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Referat wprowadzający nt. udziału społeczeństwa w zwalczaniu i zapobiegania przestępczości wygłosił poseł Michał Grendys (SD).</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Mówca stwierdził, że obecnie w Polsce występuje pozytywny trend spadku przestępczości. Liczba przestępstw stwierdzonych w postępowaniu przygotowawczym wyniosła w r. 1976 - 324 tys. wobec 424 tys. w r. 1970. Istnieje szereg przyczyn tego zjawiska. Istotne znaczenie miały tu zmiany jakie nastąpiły w Polsce po 1970 r. Klimat życia politycznego, gospodarczego, społecznego miał zasadniczy wpływ na nastroje i postawy społeczeństwa, jego stosunek do spraw publicznych, aktywność społeczną, a także na efektywność pracy służb publicznych i gospodarczych.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Usprawnienie działalności służb prokuratorskich i organów Milicji Obywatelskiej przejawiało się m.in. w bardziej skutecznym działaniu w zakresie wykrywalności przestępstw, w szerszej współpracy tych organów ze społeczeństwem (głównie z organizacjami społecznymi realizującymi zadania wychowawcze, profilaktyczne i reedukacyjne). Wymienione czynniki sprzyjały kształtowaniu się pozytywnych postaw społecznych, wzmocnieniu dyscypliny i poszanowania praworządności w społeczeństwie.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">Współdziałanie społeczeństwa w zwalczaniu i zapobieganiu przestępczości, a także innych naruszeń prawa i zasad współżycia społecznego, odbywa się w dwóch płaszczyznach: instytucjonalnej, tj. w ramach organizacji społecznych oraz w ramach indywidualnego działania obywateli współpracujących z organami ścigania. Przykładowo można tu wymienić takie formy uczestnictwa czynnika społecznego w zwalczaniu i zapobieganiu przestępczości jak: przyjmowanie poręczeń od organizacji społecznych w charakterze środka zapobiegawczego oraz w sprawach warunkowo umarzanych w postępowaniu karnym, stale rozszerzaną praktykę przekazywania spraw mniejszej wagi do sądów społecznych, rozwój współpracy organów prokuratury z organizacjami społecznymi, samorządowymi, stowarzyszeniami, rozwój aktywności i operatywności ORMO itd.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">Istnieją podstawy do stwierdzenia, że ze strony organów ścigania podjęto poważny wysiłek zmierzający do uczynienia problematyki zwalczania i zapobiegania przestępczości zagadnienia ogólnospołecznego. Poważne rezerwy jakie nie zostały jeszcze wykorzystane w działalności zainteresowanych organizacji społecznych tkwią przede wszystkim w rozszerzeniu aktywności tych właśnie organizacji.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">Wzrosła bardzo istotnie aktywność obywateli w zakresie współdziałania z organami ochrony prawnej, co zwiększyło wykrywanie przestępstw. Wydaje się jednak, że istnieje jeszcze wiele do zrobienia, a zarazem wiele do osiągnięcia w zakresie zwiększenia bezpośredniego udziału indywidualnych osób w działalności mającej na celu zwalczanie i zapobieganie przestępczości. Zilustrować to mogą następujące dane: w 1976 obywatele zgłosili ponad 5 tys. faktów zagarnięć mienia społecznego, podczas gdy w tym samym roku ogólna liczba przestępstw zagarnięcia mienia wyniosła 47 tys.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Można postawić tezę, że postawa społeczeństwa wobec przestępczości jest jeszcze dość bierna. Do przyczyn tego stanu rzeczy należy m.in. brak poczucia obowiązku obywatelskiego, niechęć do występowania przed sądem w roli świadka, antyspołeczna postawa niektórych obywateli, obojętność wobec interesu publicznego. Wydaje się, że organa wymiaru sprawiedliwości i ścigania powinny za pośrednictwem swoich służb prawnych spowodować wzmożenie oddziaływania środków masowego przekazu na kształtowanie postaw obywatelskich w kierunku zwiększenia odpowiedzialności za sprawy publiczne oraz umacniania dyscypliny społecznej.</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">Ważnym elementem udziału społeczeństwa w zapobieganiu i zwalczaniu przestępczości jest udział czynnika społecznego w wymiarze sprawiedliwości. Instytucja ławnika ludowego zapewnia bezpośredni wpływ czynnika społecznego na funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości: 54 tys. ławników ludowych i ponad 28 tys. kuratorów społecznych stanowi wielką grupę aktywu społecznego, najściślej związanego z wymiarem sprawiedliwości. Powinno się dążyć do podniesienia autorytetu ławnika w społeczeństwie, nadania należnej rangi wyborom ławników, przeciwdziałania zdarzającym się niekiedy wypadkom lekceważenia ławników przez niektórych sędziów zawodowych.</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">Doceniając rolę współdziałania obywateli z organami resortu sprawiedliwości, minister sprawiedliwości opracował koncepcję utworzenia Rady do spraw współdziałania społeczeństwa z wymiarem sprawiedliwości. Do zadań Rady należałoby m.in. podejmowanie działań mających na celu stałe doskonalenie pracy ławników oraz współdziałanie z terenowymi organami samorządu ławniczego.</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">Na szczególne uznanie zasługuje poważny wkład aktywu Frontu Jedności Narodu w zapobieganiu i zwalczaniu przestępstw oraz innych naruszeń prawa. Wymienić tu można takie kierunki FJN jak: zapobieganie chuligaństwu, niszczycielstwu mienia, pasożytnictwu społecznemu, alkoholizmowi, podnoszenie kultury prawnej społeczeństwa, przede wszystkim zaś aktywizacja opinii publicznej w walce z wszelkiego rodzaju negatywnymi zjawiskami społecznymi. Wydaje się jednak, że podobnie jak w innych organizacjach możliwości działania aktywu Frontu Jedności Narodu dalekie są jeszcze do pełnego wykorzystania. Postulować można m.in. liczebne zwiększenie aktywu FJN oraz dokonanie usprawnień organizacyjnych, mających na celu skoordynowanie działań różnych organizacji społecznych.</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">Kierunki działań podjętych przez organa wymiaru sprawiedliwości i organa ścigania, przez FJN i inne zainteresowane organizacje przyczyniły się wydatnie do polepszenia stanu bezpieczeństwa w kraju. Pamiętać jednak trzeba, że rosną także wymagania społeczeństwa w tej dziedzinie. Niezbędne jest więc dalsze doskonalenie pracy organów ścigania, włączanie do działań szerszych kręgów społeczeństwa, usprawnienie współdziałania pomiędzy organizacjami społecznymi i obywatelami z jednej strony oraz organami ścigania z drugiej.</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">Posłowie: Stanisław Wroński (PZPR), Adam Łopatka (PZPR) oraz Franciszek Sadurski (ZSL) skierowali pod adresem referenta oraz przedstawicieli resortu sprawiedliwości i Prokuratury Generalnej pytania dotyczące problemu uczestnictwa ławników w postępowaniu sądowym, znaczenia działalności organów państwowych dla inicjowania aktywności obywateli w dziedzinie zwalczania przestępczości, rozmiarów przestępczości w 1976 r.</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">Poseł Michał Grendys (SD) poinformował, że z badań ankietowych na temat ławników przeprowadzonych przez placówki naukowe wynika, iż ławnicy w wieku emerytalnym wyrażają często opinie charakteryzujące się bądź skrajną surowością, bądź też nadmierną łagodnością, co nie sprzyja ujednoliceniu polityki karania. Oczywiście wyniki te nie mogą być generalizowane i wymagają głębokiej analizy.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#KazimierzKukawka">Organa ochrony prawnej m.in. Prokuratury i Milicja Obywatelska odgrywają istotną rolę jako instytucje inicjujące współdziałanie z organizacjami społecznymi oraz indywidualnymi obywatelami w dziedzinie walk z przestępczością. Dotyczy to przede wszystkim postępowania karnego. Jednakże w wielu dziedzinach inicjatywę współdziałania z organami ochrony prawnej podejmują bezpośrednio organizacje społeczne. Ma to istotne znaczenie dla realizacji zadań w zakresie prokuratorskiej kontroli przestrzegania prawa, w szczególności w sferze prawa administracyjnego, ale również w sferze prawa cywilnego czy prawa pracy.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#KazimierzKukawka">Komendant Główny MO - Marian Janicki podkreślił, że ponad 65 proc. zawiadomień o popełnieniu przestępstw pochodzi od obywateli oraz organizacji społecznych, świadczy to o rozmiarach zaangażowania się obywateli w realizację zadań służących ochronie porządku publicznego.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#KazimierzKukawka">Tendencja spadkowa przestępczości utrzymywała się także w 1976 r.: po raz pierwszy liczba przestępstw spadła poniżej 1000 na 100 tys. mieszkańców.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#JerzyBafia">Istnieje wiele płaszczyzn współdziałania obywateli z organami wymiaru sprawiedliwości, prokuratury, MO w zwalczaniu i zapobieganiu przestępczości.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#JerzyBafia">W ramach sądowego postępowania karnego należy zaakcentować formy indywidualnego współdziałania obywateli z aparatem wymiaru sprawiedliwości. Chodzi tu m.in. o sytuacje, kiedy obywatel występuje w charakterze inicjatora postępowania jako oskarżyciel prywatny zastępując w tym zakresie organa prokuratury, czy też jako oskarżyciel posiłkowy występując obok oskarżyciela publicznego, obu tych wypadkach istnieją szerokie możliwości bezpośredniego wpływu obywatela na przebieg postępowania.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#JerzyBafia">Istotne znaczenie dla przebiegu postępowania karnego ma instytucja „przedstawiciela społecznego”, który w procesie reprezentuje opinię kolektywu pracowniczego, organizacji społecznej, których członkiem jest oskarżony. Ta forma bezpośredniego uczestnictwa reprezentanta opinii społecznej w postępowaniu sądowym jest dotąd zbyt mało wykorzystywana.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#JerzyBafia">W polskim systemie prawnym istnieje szereg przepisów upoważniających organizacje społeczne do reprezentowania interesów obywateli w postępowaniu sądowym (chodzi tu o szeroko rozumianą pomoc prawną w zakresie realizacji roszczeń, reprezentacji w postępowaniu w sprawach dotyczących m.in. ochrony rodziny, prawa pracy itd.). Liczba organizacji uprawnionych do występowania w postępowaniu sądowym na rzecz interesów obywateli stale się zwiększa. Obecnie rozważa się możliwość uznania ZBoWiD za jedną z takich organizacji.</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#JerzyBafia">Ogromne znaczenie ma udział czynnika społecznego w sferze działalności profilaktycznej i resocjalizacyjnej nastawionej na zapobieganie i zwalczanie przestępczości nieletnich. Poważną rolę w tej dziedzinie odgrywa praca kuratorów sądowych, wśród których wielu wykonuje swoje funkcje społecznie.</u>
<u xml:id="u-3.5" who="#JerzyBafia">Nie można pominąć w zakresie poruszanej problematyki udziału czynnika społecznego w wykonywaniu decyzji organów wymiaru sprawiedliwości. Chodzi tu m.in. o nadzór i pomoc udzielaną osobom warunkowo zwalnianym z zakładów karnych, w stosunku do których warunkowo zawieszono karę pozbawienia wolności lub odbywającym karę. Jest to rozległa sfera działalności resocjalizacyjnej w stosunku do osób, które dopuściły się przestępstwa.</u>
<u xml:id="u-3.6" who="#JerzyBafia">Reasumując mówca stwierdził, że przyjęte w naszym systemie prawnym rozwiązania zapewniają zarówno obywatelom indywidualnym, jak też organizacjom społecznym uczestnictwo w działalności organów ochrony prawnej i to na różnych jej etapach począwszy od postępowania przygotowawczego, skończywszy na działaniach resocjalizacyjnych i profilaktycznych.</u>
<u xml:id="u-3.7" who="#JerzyBafia">Nawiązując do problemu uczestnictwa ławników w postępowaniu sądowym minister J. Balia stwierdził, że różnice w stopniu „rygoryzmu” ławników uczestniczących w wymiarze sprawiedliwości są uzależnione nie tyle od wieku, ile raczej od indywidualnych zapatrywań, różnic w doświadczeniu życiowym. wydaje się zatem, że podstawowe znaczenie mieć będzie praca na rzecz podniesienia świadomości prawnej ławników, podniesienia ich wiedzy w zakresie prawa. Przyczynić się do tego mogą dyskusje nad orzecznictwem sądowym, nad ogólnymi zagadnieniami związanymi z funkcjami aparatu sprawiedliwości.</u>
<u xml:id="u-3.8" who="#komentarz">(Dyskusja.)</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PawełDąbek">Materiały resortu w sposób kompleksowy i wszechstronny ilustrują problem udziału społeczeństwa w zwalczaniu i zapobieganiu przestępczości. Szczególnego podkreślenia wymaga fakt masowości i wielości form społecznego działania tak w sferze profilaktyki, jak i w wykrywaniu i zwalczeniu przestępczości.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#PawełDąbek">W wielu przypadkach wykrycie poszczególnych przestępstw byłoby niemożliwe bez współdziałania z obywatelami. Dotyczy to m.in. rozpowszechnionego jeszcze u nas łapówkarstwa, barankiem efektywności współdziałania organów ścigania ze społeczeństwem jest umiejętne korzystanie przez te organa z informacji udzielanych przez obywateli. Zdarzało się wielokrotnie, iż kilka pozornie niezależnych od siebie informacji pozwoliło organom MO na wykrycie poważnych afer gospodarczych.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#PawełDąbek">Wśród organizacji zaangażowanych w działalność z zakresu profilaktyki przestępczości i wychowania społeczeństwa w duchu zasad socjalistycznej praworządności na szczególną uwagę zasługują społeczne komisje pojednawcze. Duży autorytet uzyskały te komisje na terenie woj. lubelskiego. Zajmują się one rozwiązywaniem konfliktów międzyludzkich na wniosek obywateli, a także sprawami rozpatrywanymi w pierwszej fazie przez sądy powszechne.</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#PawełDąbek">Znaczny udział osób w wieku emerytalnym wśród ogółu ławników uzasadniony jest szczególną dyspozycyjnością tej grupy osób. Zdarza się często, iż ławnicy pracujący zawodowo nie mogą zgłosić się na rozprawę sądową ze względu na liczne obowiązki zawodowe. Emeryci nie tylko dysponują większą ilością czasu, lecz - jak podkreślają sędziowie zawodowi - wykazują wyższy stopień zdyscyplinowania.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#AntoniKorzycki">Z informacji przedstawionych przez resort wynika, iż zjawisko przestępczości wykazuje systematyczną tendencję spadkową. Jedną z istotniejszych przyczyn tego stanu rzeczy jest zmiana społeczno-gospodarczej polityki państwa, wzrost poziomu życia obywateli i co za tym idzie wzrost świadomości społecznej. Wzrasta zaangażowanie społeczne w dziedzinie zapobiegania i zwalczania różnorodnych przejawów patologii społecznej.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#AntoniKorzycki">Niekiedy krytycznie ocenia się fakt, że inicjatywę w sprawie udziału społeczeństwa w dziedzinie zwalczania przestępczości podejmują przede wszystkim organa ścigania, milicja i prokuratura. Wydaje się jednak, iż krytyka ta nie jest uzasadniona. Podstawowym bowiem kryterium oceny udziału społeczeństwa w ochronie ładu i porządku publicznego powinna być efektywność tego działania nie zaś źródło inspiracji.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#AntoniKorzycki">Nie mniej ważne od zwalczania przestępczości są problemy związane z resocjalizacją osób, które weszły w konflikt z prawem. Problemy resocjalizacji przestępców, zwłaszcza od momentu opuszczenia przez nich zakładów karnych, napotykają jednak na szereg trudności natury organizacyjnej i socjalnej. Inicjatywę organów państwowych usiłujących nieść tym ludziom konkretną pomoc, paraliżuje brak mieszkań dla osób podejmujących po wyjściu z więzienia pracę zawodową oraz nie zawsze życzliwa atmosfera w samym zakładzie pracy.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#JadwigaGiżyckaKoprowska">Najszerszą płaszczyznę współdziałania społeczeństwa z organami ochrony prawnej w dziedzinie zapobiegania i zwalczania przestępczości stwarza samorząd mieszkańców. Samorządy prowadzą działalność w różnorodnych formach organizacyjnych, z których dla problematyki zapobiegania i zwalczania przestępczości największe znaczenie ma działalność społeczno-wychowawcza oraz rozstrzyganie drobnych konfliktów sąsiedzkich. Rozwój samorządności mieszkańców i wzrost autorytetu samych samorządów, powoduje zanik anonimowości sprzyjającej postawom aspołecznym. Samorządy podejmują również pracę wychowawczą wśród młodzieży, która ma kapitalne znaczenie z punktu widzenia profilaktyki przestępczości nieletnich.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#JadwigaGiżyckaKoprowska">Należy dążyć do organizacyjnego wzmocnienia różnych form samorządności mieszkańców. M.in. poprzez połączenie ich z odpowiednimi komisjami spółdzielni mieszkaniowych zajmującymi się pracą kulturalno-wychowawczą.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#JadwigaGiżyckaKoprowska">Wydaje się, iż zasygnalizowany w koreferacie problem niewłaściwego traktowania ławników przez sędziów zawodowych nie znajduje potwierdzenia w rzeczywistości. Ranga i autorytet ławnika rzutuje bezpośrednio na pozycję całego składu sądzącego. Lekceważący stosunek sędziego zawodowego do ławnika w toku rozprawy czy narady sędziowskiej prowadziłby więc do podważenia autorytetu sądu wobec stron i publiczności.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#JerzyJóźwiak">Pomiędzy spadkiem przestępczości i rosnącym udziałem społeczeństwa w zapobieganiu i zwalczaniu różnorodnych zjawisk o charakterze patologii społecznej zachodzi ścisły związek. Należałoby więc przyjrzeć się bliżej motywacji często przecież ryzykownych i niebezpiecznych działali mających na celu ochronę porządku publicznego. Najczęściej upraszcza się ten problem poprzez nawiązanie do konstytucyjnych obowiązków obywatelskich czy też patriotyzmu. Tymczasem wydaje się, że źródeł takich zaangażowanych postaw społecznych należy poszukiwać w atmosferze domu rodzinnego, działalności wychowawczej szkoły - a więc tam, gdzie młody człowiek zapoznaje się z podstawowymi zasadami moralno-etycznymi. Zastanawiając się nad motywacją aktywnych postaw społecznych wobec zjawiska przestępczości nie można więc nie dostrzegać tych wszystkich poczynań państwa, które implikują właściwą atmosferę w środowisku rodzinnym i sprzyjają prawidłowemu wychowaniu młodego pokolenia. Chodzi m.in. o powołany w ostatnich latach fundusz alimentacyjny, prawną ochronę matki i dziecka, działalność organów MO w zakresie zagwarantowania bezpieczeństwa na placach zabaw, w drodze do szkoły itd.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#JerzyJóźwiak">Obywatele współdziałający z organami ochrony prawnej w zakresie zapobiegania i zwalczania przestępczości stanowią kilkudziesięciotysięczną armię. Chodzi tu o kuratorów społecznych, ławników, członków ORMO, działaczy samorządów mieszkańców, społecznych komisji pojednawczych oraz obywateli, którzy incydentalnie udzielali pomocy organom państwowym. Należy dążyć do zapewnienia tym ludziom wysokiego autorytetu społecznego poprzez system nagród i wyróżnień, propagowanie przykładów zaangażowania społecznego.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#JerzyJóźwiak">Obywatele, którzy zawiadomili o popełnieniu przestępstwa i następnie występują w toku postępowaniu jako świadkowie są zbyt często wzywani na przesłuchania do organów prowadzących dochodzenie. Należy szanować ludzki czas, a dotychczasowa praktyka może zniechęcić do udzielania pomocy organom ścigania.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#WitoldJarosiński">Szerzej ujmując przedmiot dzisiejszego posiedzenia jako profilaktykę przestępczości można zauważyć, iż działalność społeczna zmierzająca do zapobiegania i zwalczania przestępczości odbywa się w dwóch płaszczyznach: jako pomoc świadczona organom ochrony prawa (informacje o przestępstwach, pomoc w ujęciu sprawcy) oraz jako wszechstronna działalność wychowawcza, której celem jest upowszechnienie zasad współżycia społecznego i podstawowych. zasad prawnych. W stosunku do tej drugiej płaszczyzny - państwowe organy ścigania powinny realizować funkcje pomocnicze.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#WitoldJarosiński">Działalność społeczna zmierzająca do zwalczania różnorodnych przejawów patologii społecznej napotyka często na trudne do przełamania bariery organizacyjne, w praktyce okazuje się często, iż brak odpowiedniego zaplecza materialnego oraz nienależyta koordynacja działania wyspecjalizowanych instytucji państwowych hamuje inicjatywę społeczną w odniesieniu do takich problemów jak np.: umieszczenie alkoholika w zakładzie odwykowym, odseparowanie dziecka, od patologicznego środowiska rodzinnego, pomoc osobie, która po odbyciu kary pozbawienia wolności usiłuje powrócić do normalnego trybu życia.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#WitoldJarosiński">Wśród instytucji społecznych zajmujących się ochroną porządku prawnego na szczególne wyróżnienie zasługuje ORMO. Organizacja ta systematycznie rozszerza zakres swego działania m.in. na problemy szeroko pojętej problematyki społecznej, wychowanie młodzieży.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#JadwigaSkóra">W ciągu 25-letniej praktyki ławnika nie spotkałam się z jakimikolwiek przejawami niewłaściwego traktowania ławników przez sędziów zawodowych. Wydaje się, iż spostrzeżenia zawarte w referacie poselskim mogą się opierać co najwyżej na indywidualnym przypadku. Uogólnianie tego przypadku i nadawanie mu rangi zjawiska jest krzywdzące tak dla sędziów zawodowych, jak i ławników.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#StanisławWroński">Pozytywny w ostatnich latach trend spadku przestępczości nie powinien osłabiać działalności organów państwowych w zakresie wykrywania i zwalczania przestępczości. Przede wszystkim należy poszukiwać różnorodnych źródeł przestępczości i środków przeciwdziałających. Jednym z nowych czynników jest wzmożona aktywność konsumpcyjna społeczeństwa. Zwiększanie konsumpcji ze środków pochodzących z własnej pracy jest oczywiście zjawiskiem pozytywnym. Wzmożone aspiracje konsumpcyjne społeczeństwa rodzą jednak w niektórych środowiskach potrzebę nielegalnego powiększania dochodów.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#StanisławWroński">Jednym z źródeł przestępczości jest również zjawisko pasożytnictwa społecznego. Do dnia dzisiejszego nie wprowadzono skutecznych środków prawnych przeciwdziałających temu zjawisku, co powoduje wrażenie, że osoby prowadzące pasożytniczy tryb życia postępują legalnie i nie wchodzą w kolizję z prawem.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#StanisławWroński">Biorąc pod uwagę doniosłe znaczenie profilaktyki społecznej dla zwalczania i zapobiegania przestępczości, należy dążyć do wciągnięcia w orbitę zagadnień wychowawczych wszystkich organizacji społecznych. Organizacje te mogą wobec swoich członków podejmować różnego rodzaju działania mające na celu podniesienie kultury współżycia społecznego i poziomu świadomości prawnej.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#JaninaBanasik">W dyskusjach dotyczących umacniania praworządności i dyscypliny społecznej pomniejsza się często rolę wychowania dzieci i młodzieży rzutującego przecież na ogólny poziom kultury prawnej społeczeństwa. Można stwierdzić, że szkoły, które są szczególnie predystynowane do kształtowania w pożądanym kierunku postaw młodego pokolenia, zbyt mało eksponują w procesie wychowawczym zagadnienia moralności i etyki. Zdarza się w niektórych szkołach, że w centrum uwagi znajduje się posłuszeństwo dzieci i młodzieży wobec nauczycieli, natomiast problemy wychowania etycznego traktowane są marginalnie. Nauczyciele zbyt rzadko reagują na popełnione przez uczniów drobne wykroczenia, czy nawet przestępstwa, mimo woli przyczyniając się w ten sposób do kształtowania nieprawidłowych postaw społecznych.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#FranciszekSielańczuk">Aktywność obywateli w zwalczaniu i zapobieganiu przestępczości hamują niekiedy bariery natury formalno-proceduralnej. Obywatele zgłaszający fakt popełnienia przestępstwa narażeni są na ogromną stratę czasu występując w charakterze świadków kilkakrotnie w tej samej sprawie przed organami milicji, prokuratury i sądu. Należy przeto uprościć procedurę, dokonać odpowiednich usprawnień organizacyjnych.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#AlojzyCzarnecki">Na szczególne uznanie zasługuje działalność organów prokuratury, MO, wymiaru sprawiedliwości mająca na celu rozpowszechnienie w społeczeństwie postaw poszanowania prawa, zmierzająca do zwiększenia aktywności obywateli i organizacji społecznych w dziedzinie współdziałania z aparatem ścigania. Istotne znaczenie przypisać należy spotkaniom pracowników prokuratury, sądów i MO organizowanym w zakładach pracy i przez organizacje społeczne, przyczyniającym się do zwiększenia wagi problemów zwalczania i zapobiegania przestępczości w świadomości społeczeństwa. Należy się zgodzić z postulatami usprawnienia pracy aparatu ścigania, aby w mniejszym stopniu angażować czas osób samorzutnie zgłaszających fakt popełnienia przestępstwa i współdziałających z organami ochrony prawnej.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#JadwigaGiżyckaKoprowska">W ostatnim okresie, w wyniku dokonanych przesunięć organizacyjnych w sądach, znacznej poprawie uległa sytuacja osób występujących w charakterze świadka. Zrezygnowanie z uczestnictwa świadków na różnych etapach postępowania karnego jest niemożliwe w świetle obowiązujących przepisów proceduralnych. Wydaje się jednak, że uczyniono już bardzo wiele, by maksymalnie zaoszczędzić czas osób występujących w postępowaniu.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#JadwigaGiżyckaKoprowska">Komendant Główny MO - Marian Janicki: W ostatnich latach skuteczność działania organów ścigania wyraźnie poprawiła stan porządku publicznego w naszym kraju. W dalszym ciągu jednak istnieje ogromne zapotrzebowanie nad działalność profilaktyczną, prewencyjną, wymagającą zaangażowania całego społeczeństwa. Ogromne znaczenie w tym zakresie ma współdziałanie organizacji samorządowych z organami Milicji Obywatelskiej.</u>
<u xml:id="u-14.2" who="#JadwigaGiżyckaKoprowska">Poseł Michał Grendys (SD) wyjaśnił, że mówiąc o niedostatkach związanych z udziałem ławników w wymiarze sprawiedliwości chciał zwrócić uwagę na zjawiska, które - choć nie mając charakteru ogólnego - mogą w pewnych wypadkach rzutować ujemnie na pracę sądu. Należy przywiązywać wielką wagę do zapewnienia ławnikom jako członkom składów orzekających pozycji równorzędnej z sędziami zawodowymi.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#JerzyBafia">Pomimo zdarzających się jeszcze niekiedy nieprawidłowości, można stwierdzić, że poziom pracy ławników, ich pozycja i ranga w wymiarze sprawiedliwości uległy znacznej poprawie. Prace nad doskonaleniem kadry ławników są kontynuowane. M.in. przywiązuje się coraz większą wagę do rozbudowania samorządu ławniczego, który jest obecnie doprowadzony do szczebla wojewódzkiego; w przyszłości przewiduje się utworzenie centralnej organizacji samorządu ławniczego.</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#JerzyBafia">Resort nadaje wielkie znaczenie zagadnieniom organizacji i usprawnienia postępowania sądowego. Przyczynia się to istotnie do zaoszczędzenia czasu osób występujących w charakterze świadków. Aktualnie prowadzi się w resorcie rozległe badania nad tą problematyką.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#FranciszekSadurski">Przeprowadzona w dniu dzisiejszym dyskusja przyniosła wiele istotnych wniosków i postulatów dotyczących zwiększenia aktywności społecznej w działaniach zmierzających do zwalczania i zapobiegania przestępczości. Projekt opinii Komisji w zakresie tych problemów zostanie przedstawiony na następnym posiedzeniu.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>