text_structure.xml 49.7 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 3 maja 1977 r. Komisja Handlu Wewnętrznego, Drobnej Wytwórczości i Usług, obradująca pod kolejnym przewodnictwem posłów: Zbigniewa Rudnickiego (SD), Adolfa Jakubowicza (PZPR) oraz Jadwigi Biernat (ZSL) rozpatrzyła:</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">- aktualny stan realizacji inwestycji handlu;</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">- udział drobnej wytwórczości w wytwarzaniu środków produkcji dla rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele Ministerstwa Handlu Wewnętrznego i Usług z wiceministrami Edwardem Wiszniewskim i Markiem Wieczorkiem, przedstawiciele Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów, Najwyższej Izby Kontroli, central spółdzielczych a także przewodniczący komisji WRN z Płocka i z Białegostoku.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Przewodniczący Komisji poseł Zbigniew Rudnicki (SD) poinformował o odbytym w dniu 15 kwietnia br. spotkaniu Prezydium Sejmu z prezydiami komisji sejmowych. Stwierdził, że na spotkaniu tym nastąpiła twórcza wymiana poglądów na temat form i metod pracy komisji oraz współdziałania ich z Prezydium Sejmu. Wymienione poglądy oraz zgłoszone w toku dyskusji wnioski dowodzą, że następuje okres intensyfikacji prac organów Sejmu, a przede wszystkim komisji sejmowych, okres wzmacniania autorytetu Sejmu w społeczeństwie. Szczegółowe omówienie przebiegu spotkania odbędzie się na kolejnym posiedzeniu Komisji.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">Poseł Z. Rudnicki poinformował również, że odbyło się spotkanie prezydium Komisji z kierownictwem resortu handlu wewnętrznego i usług, które zapoczątkowało serię cyklicznych spotkań tego typu. Ustalona została wspólna tematyka prac resortu i komisji, obejmująca: zagadnienia klasyfikacji usług, wydzielenia środków na inwestycje w sieci handlowej i gastronomicznej z ogólnej puli środków, funkcjonowanie krajowych związków branżowych spółdzielczości pracy oraz zagadnienia techniki sprzedaży.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">Kolejne spotkanie, które odbędzie się w czerwcu, poświęcone zostanie problemom zaopatrzenia miejscowości wczasowo-turystycznych w sezonie letnim. Ma to na celu wyjście naprzeciw trudnej sytuacji województw, w których zmasowany ruch turystyczno-wczasowy stwarza komplikacje natury zaopatrzeniowej.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">W dalszym ciągu posiedzenia przewodnictwo obrad objął poseł Adolf Jakubowicz (PZPR).</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Referat na temat aktualnego stanu realizacji inwestycji handlu przedstawił poseł Roman Oleksin (SD):</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">W bieżącym 5-leciu nakłady na handel w stosunku do nakładów ogółem w gospodarce narodowej zmniejszą się z 2,6 proc. do 1,8 proc., choć bezwzględnie będą one wyższe o 1 mld zł. Wg stanu na koniec 1976 r., handel uspołeczniony posiadał 123,6 tys. sklepów o powierzchni użytkowej 10,6 mln m2 i powierzchni sprzedażnej 6,5 mln m2. Na 1 tys. mieszkańców w kraju przypada 307 m2 powierzchni użytkowej sklepów (w NRD - 470 m2, w CSRS - 400 m2). W sieci handlowej przeważają placówki małe o powierzchni poniżej 50 m2, a zaledwie 8,1 proc, powierzchni stanowią obiekty nowoczesne: domy towarowe, supersamy oraz sklepy samoobsługowe z artykułami częstego zakupu.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">Rozdrobnienie i niski poziom wyposażenia sklepów oraz sytuacja kadrowa zadecydowały o tym, że w latach 1971-75 przystąpiono ośrodków handlowo-usługowych w wielkich miastach oraz do modernizacji istniejących sklepów. Obok poprawy wyposażenia technicznego, starano się również wdrażać usprawnienia organizacyjne w postaci inwentaryzacji poza godzinami sprzedaży, dostarczania towarów nocą i przed otwarciem sklepów, odciążania personelu od czynności administracyjno-biurowych. Zwiększano również zatrudnienie sprzedawców w niepełnym wymiarze godzin.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">Sprawne funkcjonowanie handlu detalicznego zależy od dobrej sieci magazynów i organizacji prac magazynowych. W końcu 1976 r. było 10.760 magazynów o powierzchni użytkowej 6,4 mln m2, co nie pokrywa potrzeb związanych z zaopatrzeniem handlu detalicznego ze względu na szczupłość bazy i jej stan. Tylko w około 1/5 magazynów można stosować racjonalne składowanie towarów systemem paletowym, pozostałe są małymi obiektami o wysokości 2-3 m, co uniemożliwia wysokie składowanie. Resort handlu wewnętrznego i usług przyjął w ubiegłym 5-leciu za słuszne koncentrowanie budownictwa magazynowego w formie baz wspólnego użytkowania. Tę formę uznać można za nowoczesną i efektywną, jeśli lokalizacja baz będzie lepiej dostosowana do administracyjnej struktury kraju.</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">Poprawa organizacji prac magazynowych uzależniona jest od unowocześniania dostaw. Dotychczas bowiem tylko 5-10 proc. ładunków napływających do magazynów stanowią przesyłki spaletyzowane. Przemysł spożywczy dostarcza do handlu większość towarów luzem (tylko 15 proc. sypkich towarów masowych jest opakowanych). Tak więc paczkowanie zajmuje i tak szczupłą powierzchnię magazynów i obciąża stan zatrudnienia w handlu.</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">W obecnym 5-leciu nakłady inwestycyjne mają być kierowane przede wszystkim na budowę dużych, nowoczesnych obiektów handlowych, jak supersamy, domy towarowe oraz duże hale targowe w największych aglomeracjach miejskich (Warszawa, Katowice). Planuje się dalszy sukcesywny rozwój samoobsługi i preselekcji. Modernizacja objąć ma 35 proc. istniejącej sieci sklepów, a główny nacisk kładzie się na łączenie sąsiadujących ze sobą lokali sklepowych. Dążyć się winno również do tego, by producenci rozwijali we własnym zakresie więcej nowoczesnych sklepów fabrycznych.</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">W planie rozwoju bazy magazynowej preferuje się budowę dużych, parterowych magazynów wysokiego składowania (co najmniej 6 m) zmechanizowanych i zautomatyzowanych. Część tych magazynów zagospodarowanych przez przemysł i handel powinna być wykorzystana jako rejonowe składy fabryczne. Za racjonalne uznano organizowanie magazynów składowo-usługowych, które by przechowywały towary dla różnych organizacji handlowych na zasadach odpłatności.</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">W obecnym planie inwestycyjnym kładzie się nacisk na przyśpieszenie mechanizacji robót ładunkowych. Chodzi tu m. in. o stosowanie pojemników transportowo-ekspozycyjnych oraz wyposażenie samochodów do transportu w dźwigi burtowe. Środki wydzielone na inwestycje w transporcie nie zabezpieczają potrzeb w zakresie rozbudowy bazy. Dlatego też unowocześnianie tej bazy ma się sprowadzać do przedsięwzięć organizacyjno-technicznych.</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#komentarz">Ocenia się, że w końcu 1976 r. niedobór powierzchni użytkowej sklepów wynosił w skali kraju 1.4 mln m2, a niedobór powierzchni użytkowej magazynów około 1,8 mln. m2. Niedostateczne było również wyposażenie handlu w niezbędną urządzenia; np. zapotrzebowanie na kasy rejestracyjne było pokryte zaledwie w 18 proc., na urządzenia chłodnicze - w około 60 proc., a zaledwie co szósty sklep wyposażony był w wózek do transportu towarów.</u>
          <u xml:id="u-1.17" who="#komentarz">Produkcja maszyn i urządzeń handlowych nie osiągnęła poziomu, który pozwoliłby zabezpieczyć istniejące potrzeby. Np. resort przemysłu maszynowego zakłada w 1980 r. dostawy wózków dla handlu w ilości 2 tys. sztuk, a potrzeby szacuje się na około 5 tys.</u>
          <u xml:id="u-1.18" who="#komentarz">W bieżącym pięcioleciu nastąpi poprawa struktury jakościowej sklepów w wyniku realizacji programu inwestycyjnego, jednakże nie zlikwiduje się niedoboru powierzchni użytkowej sklepów i powierzchni magazynowej. Tym bardziej niepomyślne są wiadomości o narastających zaległościach w wykonaniu planu inwestycyjnego handlu.</u>
          <u xml:id="u-1.19" who="#komentarz">W ubiegłym roku inwestorzy ze spółdzielczego budownictwa mieszkaniowego zrealizowali plan budowy podstawowej sieci handlu i usług zaledwie w 49,3 proc., łącznie w latach 1975-76 w stosunku do planu handel nie otrzymał ponad 354 tys. m2 powierzchni użytkowej obiektów.</u>
          <u xml:id="u-1.20" who="#komentarz">Około połowę inwestycji dla handlu (domy towarowe itp. duże obiekty)realizują przedsiębiorstwa podległe resortowi budownictwa. Niestety ze względu na inne priorytety inwestycyjne realizacja zadań dla handlu nie jest w pełni zapewniona. Gdyby taka sytuacja miała się utrzymać w całym bieżącym 5-leciu występuje zagrożenie, że niewykorzystane będą limity w wysokości około 5 mld zł, co oznacza równowartość 10 dużych domów towarowych. Aby zapobiec utracie limitów inwestycyjnych handel zamierza zwiększyć potencjał wykonawczy własnego kombinatu „Budrem” w Łodzi, by jego moc przerobowa wzrosła w 1980 r. do 2 mld zł (w 1976 - 1,4 mld zł).</u>
          <u xml:id="u-1.21" who="#komentarz">Zespół poselski w składzie poseł Adolf Jakubowicz - przewodniczący oraz posłowie: Alicja Wawrzeńczyk, Czesław Słowek, Czesław Wilczyński, Edward Wiśniewski i Roman Oleksin wizytował woj. sieradzkie, opolskie i bielskie, aby zebrać tam spostrzeżenia i uwagi dotyczące inwestycji handlowych.</u>
          <u xml:id="u-1.22" who="#komentarz">W woj. sieradzkim - a szczególnie w samym Sieradzu - baza o materialno-techniczna handlu jest niedostateczna. Wskaźnik 256 m2 powierzchni użytkowej sklepów na 1 tys. mieszkańców jest jednym z najniższych w kraju, ponadto istniejąca sieć sklepów składa się z placówek przestarzałych i rozdrobnionych. Od czasu utworzenia wymienionego województwa rozpoczęto intensywną rozbudowę infrastruktury handlowej. W latach 1975-76 i I kwartale bieżącego roku oddano tu do użytku 41 obiektów handlowych o łącznej powierzchni ponad 55 tys. m2 (z tego około 6,5 tys. m2 na wsi). W bieżącym roku wszystkie inwestycje handlowe, a przewiduje się budowę 3,4 tys. m2 powierzchni sklepów i 12,5 tys. m2 magazynów - mają zapewnione wykonawstwo. Natomiast poczynania modernizacyjne są poważnie utrudnione, ponieważ większość sklepów handlu uspołecznionego mieści się w obiektach dzierżawionych. Stałe napięcia w handlu „Społem” wynikają z braku bazy magazynowej. Województwo sieradzkie zaopatrywane jest przez hurtownie łódzkie. Niedobór taboru i brak bazy samochodowej, odległe przewozy powodują dodatkowe trudności.</u>
          <u xml:id="u-1.23" who="#komentarz">W woj. opolskim istnieje nowoczesna sieć podstawowa handlu i usług, na 1 tys. mieszkańców przypada 380 m2 powierzchni handlowej, co stawia to województwo na czwartym miejscu w kraju. W ostatnich 6-ciu latach przybyło tu 98 tys. m2 powierzchni sklepów. Mimo to nadal przeszło połowę stanowią sklepy o powierzchni poniżej 50 m2. Baza magazynowa składająca się z 27 obiektów ulokowana jest w pomieszczeniach prowizorycznych.</u>
          <u xml:id="u-1.24" who="#komentarz">W woj. bielskim zagospodarowanie handlowe kształtuje się w pobliżu średniej krajowej, jednakże większość sklepów „Społem” mieści się w starych lokalach. Szczególnie widoczne są braki lokali handlowych w nowych osiedlach; z planowanej powierzchni 4.900 m2 budownictwo spółdzielcze oddało do użytku w 1976 r. tylko 864 m2. W związku z tym, WSS „Społem” przejmuje w bieżącym roku poważne zadania inwestycyjne. Przewidziane do wykonania roboty budowlano-montażowe wynieść mają około 55 mln zł, (możliwości były większe, gdyby uchylono limit zatrudnienia). We własnym zakresie wykona wszystkie inwestycje oraz prace modernizacyjne również spółdzielczość wiejska. Ponadto władze wojewódzkie przeznaczą na potrzeby inwestycyjne handlu część mocy przerobowej 2 własnych przedsiębiorstw budownictwa. Najtrudniejsza jest sytuacja w budownictwie magazynów. I tak - WPHW dysponuje kompletną dokumentacją na 7 magazynów, lecz tylko 2 umieszczono w planie 1979 r., a spółdzielczość wiejska, która zgłosiła potrzeby w zakresie budownictwa magazynów o powierzchni 37 tys. m2 uzyskała limity na obiekty o powierzchni 4,5 tys. m2.</u>
          <u xml:id="u-1.25" who="#komentarz">Reasumując spostrzeżenia z wizytacji poselskich wskazuje się m. in., że we wszystkich wizytowanych województwach szczególnie trudna jest sytuacja handlu państwowego. Podkreśla się, że limitowanie zatrudnienia, materiałów i sprzętu budowlanego uniemożliwia dalszy rozwój własnego wykonawstwa zarówno w „Społem” jak i w Wojewódzkim Związku Spółdzielni Rolniczych. W wizytowanych województwach spółdzielcze budownictwo mieszkaniowe zrealizowało zadania 1976 r. w dziedzinie podstawowych inwestycji handlowych w ubiegłym roku w 45,5 proc. Z poważnymi trudnościami transportowymi boryka się handel w woj. sieradzkim i opolskim, a we wszystkich wizytowanych województwach utrudnione jest magazynowanie towarów z powodu braku powierzchni i mechanizacji pracy.</u>
          <u xml:id="u-1.26" who="#komentarz">Na zakończenie poseł R. Oleksin przedstawił następujące wnioski sformułowane przez zespół poselski na temat inwestycji handlowych w obecnej 5-latce. Zespół postuluje:</u>
          <u xml:id="u-1.27" who="#komentarz">1. Intensywne rozwijanie własnego potencjału wykonawczego robót budowlano-montażowych we wszystkich jednostkach organizacyjnych handlu państwowego i spółdzielczego przez:</u>
          <u xml:id="u-1.28" who="#komentarz">- zapewnienie pokrycia zapotrzebowania na maszyny i sprzęt budowlany niezbędny do wykonania robót,</u>
          <u xml:id="u-1.29" who="#komentarz">- wprowadzenie do grupy imiennych odbiorców surowców, materiałów i prefabrykatów na równi z przedsiębiorstwami i [tekst nieczytelny w pliku PDF] materiałów budowlanych,</u>
          <u xml:id="u-1.30" who="#komentarz">- wyłączenie z limitowania zatrudnienia,</u>
          <u xml:id="u-1.31" who="#komentarz">- realizację zadań wyłącznie w obszarze resortu handlu wewnętrznego.</u>
          <u xml:id="u-1.32" who="#komentarz">2. Zabezpieczenie odpowiednich nakładów oraz wykonawstwa na likwidację zaległości w sieci podstawowej wynoszącej 354,4 tys. m2 z lat 1975-1976.</u>
          <u xml:id="u-1.33" who="#komentarz">3. Dostawienie do dyspozycji wojewodów wyodrębnionych z NPSG nakładów oraz potencjału wykonawczego na budowę normatywnej sieci podstawowej handlu, gastronomii i usług - z zastrzeżeniem, że środki te i potencjał nie mogą być przeznaczone na inne cele inwestycyjne.</u>
          <u xml:id="u-1.34" who="#komentarz">4. Racjonalne wykorzystanie limitów inwestycyjnych. Limity powinny być kierowane przede wszystkim na budowę dużych i nowocześnie zorganizowanych obiektów handlowych, supersamów, domów towarowych oraz na budowę baz i ośrodków magazynowych.</u>
          <u xml:id="u-1.35" who="#komentarz">5. Poprzeć działania inwestorów mające na celu jak najszybsze pozyskanie środków dla budowy pawilonów z konstrukcji stalowych importowanych z NRD i krajowych dotąd nie zagospodarowanych.</u>
          <u xml:id="u-1.36" who="#komentarz">6. Zapewnić efektywniejsze wykorzystanie istniejącej bazy materialno-technicznej handlu przez:</u>
          <u xml:id="u-1.37" who="#komentarz">- dalszą modernizację sieci handlowej, pozwalająca na wydatną poprawę funkcjonalności sklepów i magazynów handlowych oraz wprowadzenie do nich nowoczesnych form sprzedaży i nowoczesnej technologii składowania,</u>
          <u xml:id="u-1.38" who="#komentarz">- zwiększenie operatywności sklepów w wyniku eliminowania przerw w sprzedaży spowodowanych wadliwą organizacją przyjmowania dostaw i przeprowadzaniem inwentaryzacji w czasie pracy sklepów, przedłużającymi się remontami sklepów itp., bardziej elastyczne dostosowanie godzin pracy placówek handlowych do miejscowych potrzeb oraz zatrudnienia w niepełnym wymiarze czasu celem szerszego wykorzystania zmianowości pracy sprzedawców,</u>
          <u xml:id="u-1.39" who="#komentarz">- ograniczanie liczby sklepów o pow. operacyjnej do 50 m2 poprzez przekształcanie ich w placówki usługowe lub gastronomiczne (kafejki, bistro).</u>
          <u xml:id="u-1.40" who="#komentarz">7. Rozwijać szerzej istniejące i wprowadzać nowe formy sprzedaży poza sklepowej.</u>
          <u xml:id="u-1.41" who="#komentarz">(Utargi, kiermasze, jarmarki, dostawy do domu, sprzedaż objazdowa, szczególnie przez DSW w Łodzi)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#BolesławKoperski">8. Przeprowadzać intensywniej windykację i rewindykację lokali handlowych na użytek sklepów i magazynów. Inwencję w tej dziedzinie winny wykazać przede wszystkim terenowa administracja państwowa i zainteresowano organizacje handlowe.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#BolesławKoperski">9. Rozwój przez producentów we własnym zakresie sieci nowoczesnych sklepów fabrycznych.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#BolesławKoperski">10. Wyprowadzenie z handlu do przemysłu istniejących linii paczkujących towary sypkie oraz zobligowania producentów do paletyzowania i kontyneryzowania towarów.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#BolesławKoperski">Zespół Poselski proponuje, aby Prezydium Komisji Handlu Wewnętrznego, Drobnej Wytwórczości i Usług opracowało odpowiednie dezyderaty i skierowało do zainteresowanych resortów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#BarbaraKoziejŻukowa">Materiały resortu opracowane zostały starannie i dają wszechstronny pogląd na sytuację w zakresie inwestycji handlowych. Trzeba jednak zwrócić większą uwagę na niektóre sprawy utrudniające szybsze oddawanie do użytku nowych obiektów. Warto się zastanowić nad tym, czy budowa oddzielnych pawilonów, jako pomieszczeń dla handlu wszystkich branż jest uzasadniona. Wydaje się, że lokowanie sklepów np. z artykułami gospodarstwa domowego, sprzętem radio-telewizyjnym, wyrobami przemysłu lekkiego itp. na parterze budynków mieszkalnych byłoby rozwiązaniem tańszym i pożytecznym; tak buduje się na świecie, a ponadto mieszkania parterowe są uciążliwe ze względu na hałas, zanieczyszczenia itp. i lokatorzy wolą mieszkania położone wyżej. Komisja powinna przyczynić się do tego, aby inwestycje handlowe traktowane były jako zadania priorytetowe ze względu na ich społeczne znaczenie.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#BarbaraKoziejŻukowa">Obserwując rozwiązania projektowe w oddanych niedawno do użytku nowych obiektach handlowych nietrudno zauważyć, że nie są one zadowalające. Pomieszczenia magazynowe są z reguły za małe, dojazd do części magazynowej nieodpowiedni, co utrudnia prosty rozładunek i z góry wyklucza dostawy kontenerowe, które będą dominowały w przyszłości. Wiele do życzenia pozostawiają również zaplecza sanitarno-socjalne dla personelu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#CzesławSłowek">Wizytacje terenowe dostarczają wielu pozytywnych spostrzeżeń co do perspektywicznego zagospodarowania handlowego miast i wsi. Słusznie przyjęto kierunek unowocześnienia sieci handlowej w drodze budowy dużych, funkcjonalnych obiektów. Racjonalna jest również modernizacja starych centrów handlowych, zwłaszcza łączenie sąsiadujących ze sobą małych sklepów. Niepokoją natomiast opóźnienia budownictwa handlowego w stosunku do mieszkaniowego. Z tego powodu powstały w ubiegłej 5-latce poważne zaległości, a także nawarstwiły się dysproporcje w handlowym zagospodarowaniu województw. Dotyczy to nie tylko sklepów, ale również magazynów, które nie mogą spełniać swych funkcji i co powoduje zakłócenia w gospodarowaniu towarami. Tak więc, nie tylko sprawna realizacja bieżących zadań, ale i likwidacja zaległości jest ważnym problemem funkcjonowania handlu. Operujemy terminem: plan otwarty, ale trzeba sobie zdawać sprawę z tego, że takie określenie mówi o możliwości uzupełniania względnie racjonalizacji przyjętych zadań, a nie zwalnia od ich sprawnego wykonania.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#CzesławSłowek">Organizuje się okolicznościowe kiermasze, jarmarki itp., aby dotrzeć z towarami do miejscowości, w których nie ma dostatecznej liczby sklepów. Niestety ostra rygory sanepidu utrudniają organizację obwoźnej sprzedaży, wydaje się, że w wielu przypadkach te przepisy nie są dostosowane do obecnych możliwości i zadań handlu.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#CzesławSłowek">Obserwuje się, że w tych województwach, w których „Społem” czy spółdzielczość wiejska wykazuje większą inicjatywę w podejmowaniu budownictwa i remontów we własnym zakresie, sytuacja jest lepsza. A zatem dążyć należy do rozwoju tego typu wykonawstwa poprzez lepsze zabezpieczenie go w materiały budowlane i podstawowy sprzęt.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#EdwardWiśniewski">W planie przewiduje się duże nakłady na budowę hal targowych w wielkich miastach. Czy takie inwestycje nie będą się odbywały kosztem mniejszych ośrodków, które również mają poważne braki w sieci handlowej? Od lat budownictwo nie wywiązuje się ze swych zobowiązań wobec handlu. W 1975 r. nastąpiła pewna poprawa w tym zakresie, ale w 1976 r. widoczne jest pogorszenie. Czy zatem istnieje realna szansa odrobienia poważnych zaległości z lat ubiegłych? Można obliczyć, że wskutek opóźnień w ostatnich latach nie zbudowano kilkudziesięciu domów towarowych na terenie kraju. Wyjątkowo dotkliwe są potrzeby inwestycyjne w woj. lubelskim, a dotyczą one zarówno sieci sklepów i magazynów jak też usług.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#AlicjaWawrzeńczyk">Wskazywano już w dyskusji na dysproporcje w stanie sieci handlowej między poszczególnymi województwami. Trzeba jednak powiedzieć i o tym, że występują wielkie dysproporcje między poziomem handlu w miastach i na wsi.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#AlicjaWawrzeńczyk">Dlatego m. in. bardzo dotkliwa jest decyzja, że spółdzielczość wiejska nie może obecnie korzystać ze środków własnych przy przeprowadzaniu modernizacji i remontów sklepów. Kolejnym niepokojącym objawem jest ucieczka przedsiębiorstw budowlano-remontowych w handlu od wykonywania okresowych remontów sklepów, które są podobno nie opłacalne.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#AlicjaWawrzeńczyk">Pawilony stanowią nikłą część placówek handlu wiejskiego. W większości wiejskie sklepy mieszczą się w kioskach, wynajmowanych lokalach itp. Tam - rzecz jasna - warunki sanitarne są nieodpowiednie i na tym tle powstają zdumiewające praktyki: kierowniczka kiosku otrzymuje od swej dyrekcji premię, żeby opłacić „nachodzących ją” inspektorów san.-epid.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#AlicjaWawrzeńczyk">Powodem niedorozwoju handlu są opóźnienia w dostawach bądź ograniczenia tych dostaw do licznych wiejskich sklepów z powodu braku transportu. Świeży chleb dowozi się często w tygodniu.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#AlicjaWawrzeńczyk">Wspomniano już w dyskusji o zagospodarowaniu na lokale handlowe partnerów domów mieszkalnych. Pragnę dodać, że taka lokalizacja daje dużą oszczędność ziemi, a terenów wolnych pod zabudowę jest coraz mniej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#CzesławWilczyński">Pilną potrzebą są szybkie uzupełnienia w sieci handlowej i dlatego pawilony z konstrukcji stalowych uznać należy za rozwiązanie bardzo racjonalne. Jednakże można stwierdzić na podstawie dotychczasowej praktyki, że popełnia się błędy przy lokalizacji tego typu obiektów. I tak np. wielka ściana szklana wychodząca na południe jest powodem udręki dla sprzedawców i klientów, a także przyczyną psucia się towarów.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#CzesławWilczyński">W woj. sieradzkim, w magazynach meblowych znajdują się spore zapasy sprzętu, na które podobna nie ma zapotrzebowania indywidualnych odbiorców, zaś instytucjom nie wolno tych wyrobów sprzedawać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#JaninaWaśniowska">W programach inwestycyjnych handlu wiejskiego uwzględniać należy nie tylko bieżące, ale zabezpieczać również przyszłe potrzeby, dyktowane wzrostem produkcji wsi i zapotrzebowania miejscowej ludności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#BernardKus">Obecnie przy przechowywaniu ziemniaków na zimę powstają ubytki wynoszące nieraz kilkadziesiąt procent całości zapasów. Czy jest koncepcja bardziej racjonalnego przechowywania ziemniaków? Są typowe przechowalnie, które zabezpieczają przed stratami i umożliwiają stałe zaopatrywanie sklepów w okresie zimy. Nalegałoby więc w planach inwestycyjnych uwzględnić budowę tego typu obiektów.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#BernardKus">Zaopatrzenie grup remontowych przy przedsiębiorstwach spółdzielczości wiejskiej zostało ostatnio scentralizowane. Po odbiór potrzebnych materiałów i surowców wszystkie grupy muszą się zgłaszać do jednego punktu na terenie województwa. Łatwo sobie wyobrazić jak to komplikuje pracę. Dlatego trzeba postulować udostępnianie tego zaopatrzenia przez gminne spółdzielnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#JanKoszalski">Nie można znaleźć usprawiedliwienia dla sytuacji, kiedy organizacje obowiązane do realizacji ustaleń planu tłumaczą nie podjęciem wynikających z planu zadań tym, że nie opłaca im się tego robić. Tłumaczenie takie często słyszy się zwłaszcza od przedsiębiorstw remontowo-budowlanych.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#JanKoszalski">Wiceprezes CZRS „Samopomoc Chłopska” - Tadeusz Szelążek: W bieżącym planie 5-letnim nakłady na rozbudowę sieci detalicznej w handlu wiejskim określone zostały w wysokości 8 mld zł wobec 6,5 mld zł przeznaczonych na ten cel w 5-latce ubiegłej. Dzięki inwestycjom, przeciętna powierzchnia sprzedaży w placówkach detalicznych wzrośnie do 1980 r. za 120 m2 do 160 m2.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#JanKoszalski">Przeważająca część inwestycji zrealizowana będzie własnymi siłami. Zważywszy, że własny potencjał remontowo-budowlany jest stosunkowo skromny, nie będzie to łatwe zadanie. Na przeszkodzie rozwijaniu własnego wykonawstwa stoją też niedostateczne przydziały materiałów budowlanych. Często zdarza się, że brygady remontowe zdobywają te materiały, uszczuplając pulę rynkową.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#JanKoszalski">W pełni słuszne były uwagi na temat niekorzystnych dla odbiorców warunków sprzedaży materiałów ściennych, które pobierać trzeba bezpośrednio z zakładu produkcyjnego, gdyż nie są one dostarczane do gminnych spółdzielni.</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#JanKoszalski">W roku bieżącym zamierza się wybudować 3 duże przechowalnie ziemniaków o pojemności 10 tys. ton. Sieć tych przechowalni będzie w bieżącej 5-latce nadal powiększana tak, aby osiągnąć w 1980 r. stan pozwalający zlikwidować gromadzenie przez ludność ziemniaków na zimę w piwnicach. Rynek konsumpcyjny miejski zużywa ok. 1 mln ton ziemniaków rocznie.</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#JanKoszalski">Podejmowane przez CZRS „Samopomoc Chłopską” inwestycje pozalimitowe pozwoliły w minionej 5-latce zwiększyć globalne środki inwestycyjne o 7,5 mld zł. Podkreślić należy, że inwestycje te umożliwiają bardziej elastyczne działanie i wkraczanie wszędzie tam, gdzie działalność dużych organizacji remontowo-budowlanych nie byłaby społecznie uzasadniona. CZRS „Samopomoc Chłopska” czyni starania o zezwolenie na podejmowanie inwestycji z własnych środków również i w tej 5-latce.</u>
          <u xml:id="u-10.6" who="#JanKoszalski">Wiceprezes CZSS „Społem” - Tadeusz Bielski: Stan realizacji inwestycji handlowych jest niepokojący. Ostatnio daje się odczuć większe zainteresowanie resortu budownictwa wykonawstwem tych inwestycji, co rokuje lepsze perspektywy.</u>
          <u xml:id="u-10.7" who="#JanKoszalski">W roku bieżącym w polityce inwestycyjnej CZSS „Społem” zaszły poważne zmiany, polegające przede wszystkim na poważnym zwiększeniu udziału nakładów na rozbudowę zakładów produkcyjnych takich jak piekarnie, ciastkarnie itp. przy stosunkowym zmniejszeniu nakładów na sieć handlową. Nowe zakłady produkcyjne są znacznie większe i bardziej zautomatyzowane, co powoduje konieczność powierzania ich budowy wyspecjalizowanym przedsiębiorstwom budowlanym.</u>
          <u xml:id="u-10.8" who="#JanKoszalski">Dyrektor departamentu w Ministerstwie Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych - Henryk Jagodziński: Za słuszne uznać należy wnioski w sprawie lokalizacji placówek handlowych na parterach domów mieszkalnych. Urozmaiciłoby to wygląd bloków wznoszonych techniką wielkiej płyty. Pamiętać jednak trzeba, że koszt budowy byłby w takim wypadku znacznie wyższy, zmniejszyłaby się też liczba mieszkań w bloku.</u>
          <u xml:id="u-10.9" who="#JanKoszalski">Specjalistyczne przedsiębiorstwa budowlaną resortu budownictwa wykonują 88 proc. inwestycji w dziedzinie usług podstawowych, do których zalicza się również sieć handlową. W budowie placówek handlowych coraz powszechniej stosowane są lekkie konstrukcje stalowe.</u>
          <u xml:id="u-10.10" who="#JanKoszalski">Placówki handlowo-usługowe powinny być budowane równocześnie z osiedlem mieszkaniowym. Przedsiębiorstwa wykonawcze są obowiązane do respektowania tej zasady i są do tego przygotowane organizacyjnie i materiałowo. Natomiast nie zawsze, inwestorzy zabezpieczają w porę nakłady na podjęcie inwestycji handlowych.</u>
          <u xml:id="u-10.11" who="#JanKoszalski">Wiceprzewodniczący Zarządu Centralnego Związku Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego - Bohdan Saar: Niepełna realizacja planu rozbudowy sieci handlowej i usługowej budzi zrozumiały niepokój, tym większy, że zjawisko to występuje również w roku bieżącym. W I kwartale br. oddano do użytku tylko ok. 10 proc, przewidzianej planem powierzchni handlowej. W przygotowaniu znajduje się 3-letni program nadrobienia zaległości w tej dziedzinie.</u>
          <u xml:id="u-10.12" who="#JanKoszalski">Nie ma uzasadnienia stwierdzenie, że przedsiębiorstwa remontowo-budowlane podległe resortowi budownictwa dysponują dostateczną mocą wykonawczą do pełnej realizacji planu inwestycji, handlowo-usługowych, a przeszkodą jest brak środków finansowych, jeśli w 1976 r. przedsiębiorstwa te nie wykorzystały limitów inwestycyjnych w wysokości 3 mld zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#BarbaraKoziejŻukowa">Dążyć należy do załatwienia sprawy lokalizacji sklepów na parterach budynków mieszkalnych. Przykłady takiego racjonalnego zagospodarowania parterów już są. Realizacja tego słusznego założenia nie może jednak oznaczać, że zwiększonymi kosztami budowy obciążeni zostaną przyszli użytkownicy mieszkań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#EdwardWiszniewski">W bieżącej 5-latce nakłady inwestycyjne w podstawowych organizacjach handlowych wynoszą 66 mld zł, co stanowi wzrost o 10,4 proc. w stosunku do 5-latki ubiegłej. Preferuje się nakłady na rozwój przetwórstwa spożywczego oraz transportu. Na rozbudowę sieci handlowej przeznacza się ok. 40 proc. ogólnych nakładów. O realizacji inwestycji nie decyduje to, czy się ona wykonawcy opłaca lub nie opłaca, lecz interes społeczny. I właśnie w imię tego interesu zdarza się, że wielkie organizacje budowlane, aby nie rozpraszać swojego potencjału, nie zgadzają się na wykonywanie drobnych nieraz prac remontowych, jak np. malowanie sklepów, które można przeprowadzić sposobem gospodarczym.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#EdwardWiszniewski">Zaległości w realizacji inwestycji handlowych powstałe w ubiegłej 5-latce, weszły jako zadania obowiązujące do bieżącego planu 5-letniego. Oblicza się, że zaległości z lat 1975–76 wraz z planem br. wynoszą ogółem 354 tys. m2 powierzchni handlowej. Realizacja tego zadania nie będzie łatwa, zwłaszcza że przebieg wykonawstwa inwestycji handlowych w I kw. br. nie napawa optymizmem. Decyzje dotyczące likwidacji tych zaległości zostaną podjęte w najbliższym czasie.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#EdwardWiszniewski">W nowym budownictwie handlowym przeznacza się połowę powierzchni na sprzedaż i połowę na zaplecze placówki handlowej. Natomiast w starym budownictwie stan zaplecza jest bardzo niedobry. Wiele sklepów, przeważnie o jednoosobowej obsadzie, w ogóle nie dysponuje takim zapleczem.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#EdwardWiszniewski">Wnioski w sprawie umieszczenia sklepów na parterach domów mieszkalnych są słuszne. Jednakże w systemie wielkopłytowym nie ma warunków do wykorzystania parteru na placówkę handlową. Rozwiązaniem byłoby budowanie parteru innym systemem, przy zastosowaniu wielkiej płyty od pierwszego piętra.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#EdwardWiszniewski">Występuje duża dysproporcja w rozmieszczaniu sieci handlowej między starymi i nowymi województwami. Resort udziela pomocy województwom, w których sieć handlowa jest niedostatecznie rozbudowana.</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#EdwardWiszniewski">Słusznie zwracano uwagę na konieczność przejawiania większej troski o estetykę wykończenia i wyposażenia placówek handlowych. Odpowiedni wygląd wnętrza sklepu jest czynnikiem sprzyjającym wzrostowi ogólnej kultury.</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#EdwardWiszniewski">Resort zawarł porozumienie z Ministerstwem Przemysłu Maszynowego, w myśl którego wycofane zostały z handlu niesprawne urządzenia. Podobne porozumienie dotyczące zlikwidowania w magazynach handlu nadmiernych zapasów mebli, nie znajdujących nabywców na rynku, zostanie zawarte z Ministerstwem Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego.</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#EdwardWiszniewski">Kierunek polityki inwestycyjnej resortu w bieżącej 5-latce charakteryzują się:</u>
          <u xml:id="u-12.8" who="#EdwardWiszniewski">- preferowaniem budowy dużych placówek handlowych, w których działalność może być bardziej efektywna i ekonomiczna;</u>
          <u xml:id="u-12.9" who="#EdwardWiszniewski">- przeznaczeniem znacznie większych środków na budowę magazynów (15 mld zł) niż sieci handlowej (11 mld zł).</u>
          <u xml:id="u-12.10" who="#EdwardWiszniewski">- rozbudowy własnego zaplecza budowlano-remontowego handlu;</u>
          <u xml:id="u-12.11" who="#EdwardWiszniewski">- w organizacjach spółdzielczych zaplecza to jest znacznie mocniejsze niż w handlu państwowym. Resort dąży, by podległy mu kombinat budowlano-remontowy „Budrem” zorganizował swoje oddziały we wszystkich województwach. Tylko bowiem w oparciu o własny potencjał wykonawczy można wykorzystać rosnące środki na inwestycje handlowe.</u>
          <u xml:id="u-12.12" who="#EdwardWiszniewski">W roku bieżącym resort dąży do szybkiego powiększenia powierzchni sprzedaży artykułów spożywczych przez budowę we wszystkich wielkich miastach hal targowych typu węgierskiego (mają już Tarnobrzeg, rozpoczęto budowę dwóch hal w Warszawie oraz po jednej w Katowicach i Wrocławiu). Hale o powierzchni około 10 tys. m2 stanowić będą długie ciągi handlowe, wzdłuż których ulokowane zostaną placówki różnych organizacji handlowych. Ponadto, resort zamierza do 1979 r. objąć duże aglomeracje miejskie siecią sklepów garmażeryjnych nowego typu. W sklepach tych będą mogli klienci zaopatrzyć się w półprodukty mięsne, drobiarskie i rybne do szybkiego przygotowania posiłku oraz różnego rodzaju sałatki.</u>
          <u xml:id="u-12.13" who="#EdwardWiszniewski">Podsumowując dyskusję, poseł Adolf Jakubowicz (PZPR) podkreślił, że w referacie i dyskusji sformułowano wiele istotnych uwag i wniosków. Zostaną one wykorzystane przy opracowaniu projektu dezyderatów.</u>
          <u xml:id="u-12.14" who="#EdwardWiszniewski">W kolejnym punkcie porządku obrad rozpatrywano udział drobnej wytwórczości w wytwarzaniu środków produkcji dla rolnictwa. Podstawą do dyskusji na ten temat były materiały Ministerstwa Handlu Wewnętrznego i Usług oraz wypowiedź wiceministra Marka Wieczorka.</u>
          <u xml:id="u-12.15" who="#EdwardWiszniewski">Zmiany organizacyjne w drobnej wytwórczości - podporządkowanie przedsiębiorstw państwowego przemysłu terenowego zjednoczeniom przemysłu kluczowego i przekazanie niektórych spółdzielń pracy do tych zjednoczeń - znacznie ograniczyły udział drobnej wytwórczości w wytwarzaniu środków produkcji dla rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-12.16" who="#EdwardWiszniewski">Założeniem zmian było nastawienie drobnej wytwórczości na produkcję wyrobów rynkowych i na usługi dla ludności. Dlatego też, produkcja maszyn i innych środków dla rolnictwa, produkcja części zamiennych i kooperacyjna jako działalność zaopatrzeniowa w pierwszej kolejności przekazana została do zjednoczeń kluczowych. Przekazane zakłady przemysłu terenowego i spółdzielnie pracy produkujące wyroby finalne (maszyny, narzędzia) lub elementy kooperacyjne weszły w skład branżowych zjednoczeń i kombinatów, zyskując bardziej korzystne warunki rozwoju jeśli chodzi o inwestycje i zaopatrzenie techniczno-materiałowe.</u>
          <u xml:id="u-12.17" who="#EdwardWiszniewski">Przed decyzjami o reorganizacji, udział drobnej wytwórczości w globalnej produkcji maszyn i urządzeń rolniczych (bez ciągników) sięgał 15 proc. Niektóre wyroby, jak np.: narzędzia ogrodnicze, wozy konne, widły, sierpy, łopaty, kosy oraz różne części zamienne produkowane były głównie przez zakłady drobnej wytwórczości. Aktualnie po przekazaniu zakładów wyspecjalizowanych, o większym potencjale wytwórczym i wyższym poziomie technicznym (łącznie 32 przedsiębiorstw z wartością produkcji dla rolnictwa ok. 1,6 mld zł), produkcja środków produkcji dla rolnictwa wykonywana jest w zakładach niewielkich przy niskim technicznym uzbrojeniu miejsc pracy i prostych technologiach.</u>
          <u xml:id="u-12.18" who="#EdwardWiszniewski">Z tych względów produkcja ta obejmuje proste maszyny i urządzenia oraz części zamienne głównie dla odbiorców rynkowych. Na podstawie na jednorazowego zbadania tematu, MHWiU stwierdza, że wg stanu 31.12.76 tą produkcją zajmowało się w drobnej wytwórczości 76 przedsiębiorstw i spółdzielni, a globalna wartość tej produkcji w 1976 r. wynosiła 924 mln zł założenia na 1970 r. - 1.264 mln zł w cenach zbytu. Udział środków produkcji dla rolnictwa w globalnej produkcji drobnej wytwórczości wynosi 0,5 proc. Działalność kooperacyjna uległa ograniczeniom. Niewielki jest również udział produkcji środków chemicznych. Na podkreślenie zasługuje - produkcja unikalnych preparatów wytwarzanych przez ZZG INGO, w zakresie różnych drobnych wyrobów, unikalne akcesoria i przyrządy produkowane przez Spółdzielnię Pracy „Zootechnika” dla potrzeb hodowli zwierzęcej oraz produkcja sprzętu pszczelarskiego.</u>
          <u xml:id="u-12.19" who="#EdwardWiszniewski">Przedmiotem informacji są środki produkcji dla rolnictwa. Taka informacja nie wyczerpuje jednak związków drobnej wytwórczości z potrzebami gospodarczymi wsi takich jak:</u>
          <u xml:id="u-12.20" who="#EdwardWiszniewski">- usługi produkcyjne dla rolnictwa, - lokalna produkcja materiałów budowlanych, - lokalna produkcja różnych wyrobów i urządzeń mających zastosowanie w gospodarstwie wiejskim wykonywanych w krótkich seriach niejednokrotnie na zamówienia w ramach usług przemysłowych.</u>
          <u xml:id="u-12.21" who="#EdwardWiszniewski">Wykonawcą usług i produkcji, o której wyżej mowa jest głównie rzemiosło indywidualne, wg danych za rok 1976 wartość usług produkcyjnych dla rolnictwa zrealizowanych przez rzemiosło wyniosła 6,5 mld zł, z tego 4,8 mld zł dla indywidualnych gospodarstw rolnych.</u>
          <u xml:id="u-12.22" who="#EdwardWiszniewski">W ogólnej masie tych usług około 60 proc. stanowiły usługi budowlane a ponad 30 proc. usługi o charakterze przemysłowym. Produkcję materiałów budowlanych dla wsi realizowało ponad 3700 zakładów zatrudniających 7600 osób. Wartość produkcji wyniosła ponad 1,0 mld zł i obejmowała cegłę, dachówkę, pustaki, wapno budowlane, materiały stropowe i inne.</u>
          <u xml:id="u-12.23" who="#EdwardWiszniewski">Brak jest danych do szacowania produkcji krótkoseryjnej i indywidualnych wyrobów rzemieślniczych zakładów kowalskich, ślusarskich, stolarskich w ośrodkach rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-12.24" who="#EdwardWiszniewski">Ustalone w planach na lata 1976–1980 drobnej wytwórczości i rzemiosła priorytety dotyczą usług dla ludności i dla indywidualnych gospodarstw rolnych oraz produkcji rynkowej.</u>
          <u xml:id="u-12.25" who="#EdwardWiszniewski">Zakłada się, że rozwój działalności gospodarczej drobnej wytwórczości i rzemiosła na rzecz produkcji rolnej realizowany będzie przede wszystkim w tych dwóch płaszczyznach.</u>
          <u xml:id="u-12.26" who="#EdwardWiszniewski">Ustalenie Centrali Handlowej Sprzętu Rolniczego „AGROMA” z dniem 1 stycznia 1976 r. jako odbiorcy rynkowego stanowi korzystną przesłankę dla zdynamizowania produkcji maszyn, urządzeń i części, które wg uprzednich ustaleń kwalifikowana była jako produkcja zaopatrzeniowa.</u>
          <u xml:id="u-12.27" who="#EdwardWiszniewski">Drugim odbiorcą środków produkcji dla rolnictwa jest CZSR „Samopomoc Chłopska”. Ustalenia MHWiU idą w kierunkach bezpośredniego powiązania umowami o dostawach towarów wojewódzkich przedsiębiorstw handlu państwowego i spółdzielczego z jednostkami drobnej wytwórczości. W tym również układzie realizowane będą dostawy z rzemiosła do handlu uspołecznionego.</u>
          <u xml:id="u-12.28" who="#EdwardWiszniewski">Ustalenia te stanowią przesłankę rozwoju produkcji wyrobów dla rolnictwa o charakterze uzupełniającym asortyment dostaw z przemysłu kluczowego w miarę potrzeb sygnalizowanych przez gminne spółdzielnie „Samopomoc Chłopska” i wojewódzkie związki tych spółdzielni. Zgodnie z wytycznymi MHWiU oceną potrzeb i inicjowanie produkcji należy do zadań Wojewódzkich rad rynku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#BarbaraKoziejŻukowa">Z wizytacji poselskich, jak również innych spostrzeżeń wynika, że część zakładów dawnego przemysłu terenowego produkującego wyroby dla rolnictwa zaprzestała tej produkcji. I tak np. „Romet” w woj. radomskim, poprzednio dostawca siewniczków ogrodniczych, obecnie jako zakład należący do resortu kultury, ma być producentem karuzeli. Być może, są to urządzenia potrzebne, ale ograniczeniu uległa lista wyrobów niezbędnych dla produkcji rolnej. Również rynkowe braki tzw. czarnych narzędzi (młotki, obcęgi, widły, łopaty, grabie itp.) dowodzą, że podaż tych wyrobów uległa ograniczeniu, a są to artykuły niezbędne dla rolnictwa, a także poszukiwane w miastach. Te mankamenty są dotkliwe i mówią o nich wyborcy. na spotkaniach z posłami. Komisja powinna podjąć wnioski sprzyjające pożądanym zmianom tej sytuacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#BernardKus">Prawdopodobnie z powodu złej jakości materiałów, większość tzw. czarnych narzędzi jest za ciężka, co powoduje, że nie są one funkcjonalne. Ponadto stale mamy do czynienia z dotkliwymi brakami niektórych typów narzędzi jak np. widły do siana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#JaninaWaśniowska">Z przedstawionych przez resort materiałów wynika, że obecnie zaopatrzenie wsi w proste maszyny oraz różne narzędzia pogorszyło się. Potwierdza to zresztą praktyka handlowa. Komisja powinna zatem przedstawić w tej sprawie opinię przeciwdziałającą występującym brakom.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#AlicjaWawrzeńczyk">Brak narzędzi najprostszych, a także prostych urządzeń mechanicznych np. do pielenia i obróbki buraków cukrowych sprawia, że uprawa ta jest bardzo pracochłonna, a wykonywane prace bardzo ciężkie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#CzesławSłowek">Niewątpliwie na skutek przekazania do przemysłu kluczowego produkcji drobnych wyrobów dla wsi, ograniczono wytwórczość szeregu tych artykułów. Niestety stwierdzić trzeba, że i inne zakłady, które nie przeszły reorganizacji zmniejszają wytwórczość potrzebnych wyrobów, takich jak kosze, trzonki do łopat, widły i wielu innych. Obserwuje się też, że np. spółdzielnie, które poprzednio wykonywały belki stropowe zaprzestały ich produkcji - rzekomo z powodu braku cementu i stali, ale zajęły się produkcją trylinki i płyt chodnikowych, do których również cement jest niezbędny. Uciekają też od produkcji dla rolnictwa POM-y, które wolą wykonywać większe zlecenia dla instytucji, a nawet dla tak wielkich odbiorców jak huty. Od wielu lat trwają interwencje dotyczące sprzedaży pługów ciągnikowych, które nie są wyposażone w koła kopiujące. Te elementy fabryka w Grudziądzu dostarcza oddzielnie i oddzielnie sprzedaje je spółdzielczość wiejska. Pożądane zmiany w tym zakresie postulują od dłuższego czasu wyborcy na spotkaniach z posłami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#MieczysławMarynowicz">Likwidacją państwowego przemysłu terenowego i przejęcie go przez przemysł kluczowy jest niewątpliwie powodem zmniejszenia podaży wielu artykułów dawniej produkowanych. Warto jednak zastanowić się nad tym, w jakim stopniu luki produkcyjne mogłoby zlikwidować rzemiosło. Słuszna jest idea organizowania wystaw poszukiwanych wyrobów i zlecania ich produkcji rzemieślnikom przy zabezpieczeniu im odpowiednich surowców i materiałów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#ZenonKomender">Podziały, w których sztucznie wyodrębnia się produkcję artykułów rynkowych w odróżnieniu od artykułów, które również trafiają na rynek, ale nie bezpośrednio, lecz w postaci elementów i części do wyrobów rynkowych - powinny być zniesione. W ramach priorytetu gospodarki żywnościowej, słuszne byłoby skasowanie podziału ha producentów wyrobów gotowych dla rolnictwa i innych, którzy także rolnictwu służą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#EdwardWiśniewski">Wszystkie te artykuły, których odbiorcami są „Agroma” i spółdzielczość wiejska uznać należy za wyroby rynkowe, ponieważ służą one producentom żywności. Przy reorganizacji przemysłu terenowego powstało wiele zależności, utrudniających funkcjonowanie zakładów. I tak np. niektóre wytwórnie w Białej Podlaskiej podlegają obecnie przedsiębiorstwom z innych województw.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#EdwardWiśniewski">Wiceprezes CZSK „Samopomoc Chłopska” - Tadeusz Szelążek: Spółdzielczość wiejska dokonała w 1975 r. przeglądu całości wyrobów potrzebnych do produkcji rolnej oraz dla wyposażenia gospodarstw rolnych. Są wśród tych artykułów drobne narzędzia dla rolnictwa, narzędzia rzemieślnicze, okucia budowlane, artykuły instalacyjno-sanitarne itp. Wśród 300 grup towarów znalazło się aż 160 takich, na które zaopatrzenie nie było w pełni pokryte. Wybrano 28 najważniejszych - zdaniem dachowców - grup wyrobów i przedstawiono je producentom jako najpilniejsze. Określono również przewidywane zapotrzebowanie na wszystkie wyroby dla rolnictwa do 1980 r.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#EdwardWiśniewski">Zdaniem spółdzielczości wiejskiej, niezbędna jest lepsza koordynacja produkcji między resortem hutnictwa, maszyn rolniczych, przemysłu maszynowego, spółdzielczością pracy i rzemiosłem, aby zaspokoić zapotrzebowanie w skali kraju. Zaopatrzenie rynku jest częściowo uzupełniane importem, ale w stopniu niedostatecznym. Kierownictwo CZSR „Samopomoc Chłopska” zwraca się do Komisji sejmowej z prośbą o inicjatywę mającą na celu zapobieżenie najdokuczliwszym brakom.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#EdwardWiśniewski">W podsumowaniu dyskusji poseł Jadwiga Biernat (ZSL) stwierdziła, że prezydium Komisji opracuje opinię w sprawie zaopatrzenia rynku wiejskiego w artykuły do produkcji, w której zawarte będą wnioski i postulaty pod adresem przemysłu.</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#EdwardWiśniewski">Poseł Danuta Bartosz przekazując uwagi ze spotkań z wyborcami wskazała, że telewizyjne informacje dotyczące polityki rolnej zawierać powinny szersze komentarze. I tak np. mówi się o zasadach sprzedaży węgla, konieczności zakupu nawozów szotowych itp. wówczas, gdy w terenie brak tych towarów. Z tego wynikają zarzuty pod adresem miejscowych władz i posłów, że nie przekazują odpowiednim instancjom sygnałów o brakach rynkowych.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>