text_structure.xml
12.7 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 9 kwietnia 1979 r. Komisja Górnictwa, Energetyki i Chemii, obradująca pod przewodnictwem posła Jana Lesia (PZPR), rozpatrzyła perspektywy zagospodarowania zasobów węgla w Dolnośląskim Zagłębiu Węglowym.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele Ministerstwa Górnictwa z wiceministrem Mieczysławem Glanowskim, Centralnego Urzędu Geologii z wiceprezesem Janem Żytką, Ministerstwa Finansów, Najwyższej Izby Kontroli, Zjednoczenia Przemysłu Węglowego w Wałbrzychu.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Podstawą dyskusji były materiały resortu oraz koreferat, który przedstawił poseł Ryszard Najsznerski (PZPR): Zagłębie Dolnośląskie posiada o wiele większe znaczenie dla regionu i gospodarki narodowej, niż to wynika z jego ilościowego udziału w ogólnym wydobyciu węgla. Dolnośląskie Zagłębie Węglowe jest częścią Niecki Śródsudeckiej. W granicach Polski leży północna oraz południowo-wschodnia część niecki, w której wyróżnia się dwa czynne okręgi: Wałbrzyski zajmujący jej północną część oraz okręg Nowej Rudy, obejmujący część południowo-wschodnią. W zachodnim rejonie zagłębia wyróżnia się 3-ci okręg Kamienna Góra - Lubawka. Obszar ten jest stosunkowo słabo poznany. Dolnośląskie Zagłębie jest zagłębiem typu limnicznego. Charakteryzuje się ono pełnym, lecz bardzo zmiennym rozwinięciem karbonu produktywnego. Pokłady węgla zaliczane pod względem grubości do pokładów cienkich, charakteryzują się zmiennym zaleganiem, występowaniem licznych przerostów oraz znaczną gazonośnością.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Znaczenie Dolnośląskiego Zagłębia dla gospodarki narodowej wynika z wysokiej wartości koksowniczej wydobywanego węgla. Węgiel ten cechuje niska zawartość siarki i fosforu, co ma duże znaczenie dla hutnictwa, będącego głównym odbiorcą koksu metalurgicznego. Kopalnie Dolnośląskiego Zagłębia zakładane były w partiach złoża o najlepszym wykształtowaniu pokładów. W trakcie długoletniej eksploatacji wybrane zostały najbardziej zasobne partie złoża, roboty górnicze przesunęły się do partii mniej zasobnych, bardziej zaburzonych i zawierających węgle o gorszych własnościach koksujących.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Górnictwo dolnośląskie ze względu na swoją specyfikę, przede wszystkim skomplikowane warunki górniczo-geologiczne wymaga stosowania specjalnych, indywidualnych rozwiązań zarówno technicznych, jak i organizacyjnych. Z tych też względów nie ma możliwości szerokiej mechanizacji robót i zastąpienia ciężkiej pracy fizycznej górnika. Wprowadzany obecnie w górnictwie węglowym system 4-brygadowej organizacji pracy eliminuje największą uciążliwość zawodu górniczego, jaką jest ponadnormatywny czas pracy. Konieczne jest rozszerzanie tego systemu również na wszystkie kopalnie Zagłębia Dolnośląskiego.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">Na Dolnym Śląsku wydobywane są węgle koksujące o wysokim stopniu uwęglenia tj. od typu 35,1 do typu 42. Węgiel rynkowy typu 35,1 i 35,2 daje koks wielkopiecowy pierwszego i drugiego gatunku. Węgiel typu 37 wydobywany jest w Polsce tylko w trzech kopalniach dolnośląskich. W ostatnim okresie w jednej z tamtejszych kopalń wydobywany jest węgiel antracytowy typu 41 przeznaczony zarówno dla odbiorców krajowych, jak i na eksport.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">Węgle dolnośląskie charakteryzują się unikalnymi własnościami z punktu widzenia ich przydatności dla przemysłu koksowniczego, odlewniczego i hutniczego, a więc bardzo ważnych dziedzin gospodarki narodowej. O ich cenności decydują przede wszystkim: bardzo niska (wynosząca 0,006%) zawartość fosforu, niska zawartość siarki całkowitej, niska zawartość części lotnych, wysoka spiekalność, szczególnie węgla ortokoksowego typu 35,1, specjalne własności koksotwórcze wpływające na polepszenie gatunku koksu. Węgle dolnośląskie są niezastąpione, w wielu procesach wytwórczych; np. niskofosforowy koks jaki można otrzymać z tych węgli potrzebny jest do produkcji specjalnych stali stopowych np. ferromanganu.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">Dolnośląskie Zagłębie Węglowe jest jedynym zagłębiem w Polsce, gdzie wydobywa się węgle chude i antracytowe. W innych zagłębiach, węgle o podobnym stanie uwęglenia będą prawdopodobnie wydobywane nie wcześniej niż w ostatniej dekadzie naszego stulecia. Dolnośląski węgiel schudzający typów 37 - 42 bardzo dobrze uzupełnia koksotwórcze własności węgli plastycznych z Rybnickiego Okręgu Węglowego. Dodatek tegoż węgla w ilości 15 - 30% do mieszanek wsadowych niezależnie od zwiększenia wychodu koksu powoduje podniesienie jego jakości.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Z wyjątkiem kopalni „Nowa Ruda” zmodernizowanej i rozbudowanej, pozostałe kopalnie posiadają przestarzałą strukturę technologiczną wpływającą w zasadniczej mierze (obok trudnych warunków górniczo-geologicznych) na podniesienie jednostkowych kosztów wydobycia. Stąd też koniecznym jest przyjęcie ostatecznej wersji i przystąpienie do realizacji programu modernizacji kopalń wałbrzyskich. Sprawa ta zbyt długo pozostaje w sferze koncepcji.</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">Modernizacja wałbrzyskich kopalń wiąże się ściśle z ich perspektywą rozwojową z dobrym rozpoznaniem zasobów. Jednakże stan geologicznego rozpoznania zagłębia jest jeszcze niedostateczny. Z powodu małej ilości badań geologicznych, do chwili obecnej nie określono zasięgu karbonu produktywnego, ani kształtu dolnośląskiej niecki węglowej. Wykonywane na tym terenie wiercenia za innymi rzadkimi pierwiastkami, a pogłębione do spągu warstw karbońskich wykazały występowanie pokładów węgla o wartości przemysłowej na znacznie większej powierzchni niż to dotychczas przypuszczano. Stąd też pilną koniecznością jest objęcie obszaru Dolnośląskiego Zagłębia Węglowego podstawowymi badaniami geologicznymi, ze szczególnym zwróceniem uwagi na karbon produktywny. Pozwoli to ustalić wielkość zasobów i sprecyzować perspektywy rozwoju przemysłu węglowego.</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">Unikalne właściwości wydobywanych w Dolnośląskim Zagłębiu węgli predestynują je do jak najbardziej racjonalnego wykorzystania. Niestety obecny stan ich wykorzystania nie jest zadawalający. Trwają dopiero badania możliwości wykorzystania dolnośląskich antracytów do wytwarzania cennych produktów chemicznych, np. paliwa bezdymnego, elektrod węglowych do nawęglania stali. Trzeba postulować przyspieszenie tych prac badawczych i wdrożenia ich wyników do produkcji.</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">(Dyskusja.)</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">Chciałbym podziękować gospodarzom woj. wałbrzyskiego oraz towarzyszącym nam w czasie wizytacji poselskiej przedstawicielom Ministerstwa Górnictwa, za stworzenie możliwości pełnego poznania warunków istniejących na terenie Dolnośląskiego Zagłębia Węglowego.</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">W pełni popieram wnioski zawarte w koreferacie.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#MarianKonieczny">Instytuty naukowe związane z górnictwem zwrócić powinny większą uwagę na ułatwianie ciężkiej pracy górnikom Dolnośląskiego Zagłębia Węglowego. I ja również wyrażam podziękowanie władzom województwa za stworzenie nam możliwości skonfrontowania informacji przedstawionych przez resort z rzeczywistą sytuacją w kopalniach.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#MarianKonieczny">Naczelny dyrektor Zjednoczenia Przemysłu Węglowego w Wałbrzychu Jerzy Noskowski: Polskie górnictwo węglowe pod względem mechanizacji prac znajduje się w czołówce światowej, natomiast Dolnośląski Okręg Węglowy jest nieco zaniedbany. W znacznej mierze jest to spowodowane trudnymi warunkami geologicznymi. Podejmujemy próby zastosowania nowych rozwiązań - jeśli się powiodą, rozwiązania te zostaną zastosowane na szerszą skalę.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#MarianKonieczny">Odczuwamy obecnie silną presję by dostarczać węgla o coraz mniejszej zawartości wilgoci. Polska norma przewiduje 11% zawilgocenia, natomiast w praktyce spotykamy się często z żądaniami dostarczenia węgla o stopniu wilgotności 9, 8 a nawet 7%. Zabezpieczenie tych wymagań jest bardzo trudne pod względem technicznym.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#MieczysławGlanowski">W chwili obecnej 16 kopalń pracuje w systemie czterobrygadowym. Resort zobowiązany został uchwałą rządu do wprowadzenia w terminie do 30 czerwca 1981 r. tego systemu we wszystkich kopalniach. Ministerstwo Górnictwa bada szczegółowo warunki jakie istnieją w poszczególnych kopalniach zgłaszanych do czterobrygadowego systemu pracy. Jeśli warunki są należyte, a tamtejsze KSR-y podejmują odpowiednią uchwałę, ministerstwo wydaje decyzję pozytywną.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#MieczysławGlanowski">W obecnym 5-leciu zanotowaliśmy znaczny postęp w dziedzinie mechanizacji pracy i transportu urobku. Obecna 5-latka zakończy się zrealizowaniem programu mechanizacji prac w pokładach węgla o grubości od 1 do 5–6 metrów. W pozostałych kopalniach proces mechanizacji zostanie zakończony w następnym 5-leciu.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#MieczysławGlanowski">Problem przeróbki chemicznej węgla, paliw bezdymnych itp. winien być rozwiązany w ramach rządowego programu PRL noszącego nazwę „Przetwórstwo węgla”. Sprawą tą zajmuje się Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla w Zabrzu. Powołany został również odpowiedni zespół, który będzie czuwał nad realizacją programu.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#MieczysławGlanowski">Pochodzący z kopalń dolnośląskich węgiel odpadowy powinien być zużywany na miejscu. Resort górnictwa popiera inicjatywę produkcji kotłów do wykorzystania paliwa odpadowego np. w domkach jednorodzinnych. Sądzę, że w maju zapadną odpowiednie decyzje, które pozwolą na zwiększenie ich produkcji do ok. 3 tys. sztuk rocznie.</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#MieczysławGlanowski">Rozważana kilka lat temu koncepcja integracji kopalń wałbrzyskich w dwa ośrodki w rejonie Wałbrzycha i Słupca została zaniechana. Badania wykazały, iż projekt ten był niesłuszny, pozostawiono więc dotychczasowy model. Podjęte zostały decyzje o modernizacji poszczególnych kopalń. Opracowywane są obecnie założenia techniczne, prace modernizacyjne zostaną podjęte w najbliższej 5-latce.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#JanLeś">Chcę podkreślić słuszność propozycji posła J. Grochmalickiego I Sekretarza KW PZPR w Wałbrzychu dokonania wizytacji poselskiej na terenie woj. wałbrzyskiego. Pozwoliło nam to poznać dokładnie sytuację w Dolnośląskim Zagłębiu Węglowym. Sprawa ta ma aspekt nie tylko ekonomiczny lecz również społeczny. Przedstawione w koreferacie posła Najsznerskiego postulaty są słuszne i mają poparcie całej naszej Komisji.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#JanLeś">W wyniku obrad Komisja uchwaliła dezyderaty, w których postuluje:</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#JanLeś">- podjęcie decyzji o objęciu Dolnośląskiego Zagłębia Węglowego podstawowymi badaniami geologicznymi prowadzonymi przez GUG, ze szczególnym uwzględnieniem karbonu produktywnego;</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#JanLeś">- racjonalne zagospodarowanie węgli odpadowych otrzymywanych w procesie wzbogacania węgli wsadowych i podjęcie w związku z tym odpowiedniej modernizacji kotłowni przemysłowych i komunalnych;</u>
<u xml:id="u-4.4" who="#JanLeś">- efektywniejsze wykorzystanie unikalnych właściwości dolnośląskich węgli (m.in. niska zawartość fosforu, siarki) przede wszystkim do wytwarzania niskofosforowego koksu niezbędnego do produkcji stali specjalnych, do produkcji paliwa bezdymnego i przeróbki chemicznej m.in. do produkcji skrzynek akumulatorowych, elektrod itp.;</u>
<u xml:id="u-4.5" who="#JanLeś">- dokonania wyboru koncepcji modernizacji i rozbudowy kopalni Dolnośląskiego Zagłębia i przyznania na ten cel odpowiednich nakładów inwestycyjnych.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>