text_structure.xml
39.6 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#Sprawozdawca">Dnia 28 marca 1973 r. Komisja Zdrowia i Kultury Fizycznej, obradująca pod przewodnictwem posła Henryka Rafalskiego (ZSL), rozpatrzyła działalność schronisk turystycznych oraz Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego i perspektyw ich rozwoju.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#Sprawozdawca">W posiedzeniu udział wzięli: przedstawiciele GKKFiT z wiceprzewodniczącym Andrzejem Trojnarem, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów, Ministerstwa Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego, dyrektor Zespołu NIK Eugeniusz Polakowski, prezes GOPR Jerzy Ustupski, sekretarz Generalny PTTK — Jacek Węgrzynowicz oraz dyrektor Tatrzańskiego Parku Narodowego — Leon Niedzielski.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#Sprawozdawca">Koreferat przedstawiła poseł Maria Riemen (PZPR): Zespół poselski zapoznał się z działalnością GOPR w Tatrach. Wyniki wizytacji poselskiej oraz analiza materiałów przedłożonych przez GKKFiT i NIK wskazują, że w celu zabezpieczenia Górskiemu Pogotowiu Ratunkowemu warunków skutecznego działania oraz w celu lepszego zaspokajania przez GOPR potrzeb społecznych — niezbędne jest rozwiązanie szeregu problemów kadrowych, prawno-organizacyjnych i materialnych. Konieczne jest również powiązanie Pogotowia ze współzainteresowanymi i współodpowiedzialnymi za bezpieczeństwo i porządek w górach władzami i instytucjami.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#Sprawozdawca">W ciągu ostatnich 15 lat frekwencja w regionach górskich zwiększyła się 8-krotnie. Rośnie ilość stoków narciarskich, wyciągów, wzrasta częstotliwość rajdów i imprez narciarskich. Instytucje odpowiedzialne za konserwacje i utrzymanie letnich oraz zimowych szlaków turystycznych — PTTK, Tatrzański Park Narodowy — nie wywiązują się w pełni ze swoich obowiązków. W konsekwencji zwiększa się ilość wypadków górskich. W minionych 6 latach GOPR interweniował w około 30 tys. wypadków, poszukując zaginionych turystów, taterników, osób zasypanych lawinami śnieżnymi. Udzielano również pomocy grotołazom i narciarzom. Wszystkie te wyprawy były przeprowadzane zazwyczaj w trudnych warunkach atmosferycznych, technicznych, były bardzo ryzykowne.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#Sprawozdawca">Beskidzka grupa GOPR w latach 1970–1972 zanotowała na swoim terenie 1.336 ciężkich wypadków. W styczniu i lutym br. było ich aż 280. Na szczyt Szyndzielni w Beskidzie prowadzi kolej linowa podległa Ministerstwu Komunikacji. Korzystają z niej tysiące turystów. Jak ustaliła kontrola NIK trasy narciarskie i piesze w tym rejonie pozostawione są bez żadnej opieki. Brak oznakowania i ostrzeżeń, drogowskazów. Istniejące tablice dezinformują turystów.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#Sprawozdawca">W Tatrach w ostatnich 3 latach miało miejsce 41 wypadków śmiertelnych, blisko 1000 wypadków ciężkich, wymagających zastosowania specjalnych środków transportu górskiego. Zanotowano 4 tys. lżejszych kontuzji, zaginięć w górach itp. Przyczyny około 40 proc. wypadków to brak oznakowania tras i szlaków, kolizje na trasach zjazdowych, brak ich właściwej konserwacji. Nawet nartostrady nie są odpowiednio utrzymywane i konserwowane.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#Sprawozdawca">Uchwała Rady Ministrów z 1967 r. dotycząca zapewnienia ochrony turystyki w Tatrzańskim Parku Narodowym nie została w pełni zrealizowana. Opracowano co prawda program zagospodarowania ścieżek turystycznych i szlaków narciarskich w rejonie Kasprowego Wierchu, nie podjęte zostały jednak odpowiednie praktyczne działania. Na modernizację ścieżek turystycznych, tras i nartostrad oraz zabezpieczeń lawinowych konieczne jest wydatkowanie około 100 mln zł.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#Sprawozdawca">Od dawna wysuwano postulat w sprawie przekazania budowy i utrzymania ścieżek górskich jednemu dysponentowi, którym na terenie Zakopanego powinien być gospodarz terenu — Tatrzański Park Narodowy; w odniesieniu do tras narciarskich i nartostrad — takim dysponentem stać się winien — COSTiW. Niezbędne jest zakupienie odpowiedniej ilości urządzeń do utrzymywania tras narciarskich. Jednostki administrujące kolejkami linowymi i wyciągami należałoby zobowiązać do budowy, remontów i konserwacji tras narciarskich i nartostrad znajdujących się przy kolejkach i wyciągach.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#Sprawozdawca">GOPR liczy 1.047 ratowników. 92 proc. stanowią ochotnicy pracujący w różnych zakładach pracy. Ratownicy zawodowi i społeczni zobowiązani są na każde wezwanie naczelnika grupy stanąć do akcji ratowniczej. Dyrekcje zakładów pracy niejednokrotnie odmawiają ratownikom społecznym zwolnień.</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#Sprawozdawca">W grupie Tatrzańskiej GOPR pracuje obecnie 27 ratowników zawodowych, a powinno być obecnie zatrudnionych 35; ilość etatów musi ulegać stopniowemu zwiększaniu w związku z projektowaną budową nowych wyciągów narciarskich i wzrostem ruchu turystycznego.</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#Sprawozdawca">GOPR nie dysponuje odpowiednimi warunkami i środkami, aby rozwijać szeroko prawidłową działalność prewencyjną. Szacunek strat jakie ponosi nasze społeczeństwo i gospodarka w związku z wypadkami w górach wynosi około 70–80 mln złotych rocznie.</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#Sprawozdawca">W pełni uzasadnione jest zwiększenie dotacji dla Pogotowia — odpowiednio do stale wzrastających potrzeb. Obecnie ani organizatorzy turystyki, ani właściciele wyciągów turystycznych, czy Towarzystwa Ubezpieczeniowe nie świadczą nawet pośrednio na rzecz tej organizacji.</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#Sprawozdawca">Zawód ratownika górskiego nie figuruje w ogóle w wykazie zawodów PRL. Praca ratownika górskiego jest ciężka i niebezpieczna. Po kilkunastu latach pracy i udziale w kilkuset wyprawach ratunkowych, ludzie ci cierpią na różnorakie schorzenia, wywołane wielogodzinnym przebywaniem na znacznych wysokościach, na mrozie, deszczu, przy dużym wysiłku fizycznym i napięciu psychicznym. Brak do tej pory zarządzenia o zakwalifikowaniu ratowników do I kategorii zatrudnienia. Ratownik, chcąc uzyskać emeryturę, musi przepracować 25 lat i ukończyć 65 rok życia. Tego rodzaju sytuacja powoduje poważne kłopoty kadrowe. Trudno bowiem uwierzyć w sprawność ratownika mającego 64 lata, czy nawet 60 lat i 25 lat pracy w tak trudnym zawodzie.</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#Sprawozdawca">Przykrym przykładem, który nie popularyzuje wśród młodych, prawnych ludzi tego pięknego zawodu, jest ratownik zawodowy Roman Hoły, mający 52 lata i 20 lat pracy ratowniczej, uczestnik 400 wypraw, który stracił zdrowie niosąc pomoc i ratunek innym. Otrzymał on III grupę inwalidzką i 710 zł renty. Ratownikom GOPR, podobnie jak to ma miejsce w Polskim Ratownictwie Górniczym, należałoby przyznać mnożnik 1,66 ze każdy rok pracy, a wiek emerytalny nie powinien przekraczać 55 lat.</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#Sprawozdawca">Płace ratowników GOPR, są niższe od przeciętnej krajowej i od zarobków w turystyce. Średnia płaca ratownika GOPR w 1972 r. wynosiła 2.279 zł. Dla porównanie można podać, iż dniówka przewodnika górskiego III klasy wynosi 200 zł za 7 godzin pracy, co daje w skali miesięcznej zarobek powyżej 4,5 tys. zł.</u>
<u xml:id="u-1.15" who="#Sprawozdawca">Ratownicy GOPR nie korzystają z przywilejów socjalnych, jak np. leczenie sanatoryjne czy wczasy lecznicze, mimo iż ich stan zdrowie po kilkunastu latach pracy wymaga szczególnej opieki.</u>
<u xml:id="u-1.16" who="#Sprawozdawca">Rozwiązania wymaga problem ubezpieczeń ratowników, tak zawodowych jak i sezonowych. Należałoby rozpatrzyć możliwość objęcia ratowników takim samym systemem ubezpieczeń, jak straż pożarną. Niezadowalająco przedstawia się zaopatrzenie ratowników GOPR w odzież ochronną, nieodpowiedni jest stan pomieszczeń stacji ratowniczych; brak oświetlenia, wentylacji, wody i sprzętu. Typowym przykładem jest dyżurka GOPR na Kalatówkach.</u>
<u xml:id="u-1.17" who="#Sprawozdawca">Występuje dysproporcje pomiędzy sprzętem będącym w dyspozycji GOPR, a osiągnięciami techniki. Niektóre grupy GOPR nie mają odpowiednich środków łączności, aby np. odwołać akcję poszukiwawczą, kiedy odnaleziono już zaginionego turystę.</u>
<u xml:id="u-1.18" who="#Sprawozdawca">W celu stworzenia GOPR warunków prawidłowego działania, niezbędne jest:</u>
<u xml:id="u-1.19" who="#Sprawozdawca">— wyłączenie GOPR z PTTK i nadanie tej organizacji statusu stowarzyszenia wyższej użyteczności publicznej;</u>
<u xml:id="u-1.20" who="#Sprawozdawca">— kompleksowe uregulowanie problemów prawnych związanych z bezpieczeństwem ruchu turystycznego w górach, a w szczególności określenie odpowiedzialności za budowę, konserwację i utrzymanie szlaków turystycznych;</u>
<u xml:id="u-1.21" who="#Sprawozdawca">— zapewnienie Pogotowiu organizacyjnych i materialnych warunków działalności i rozwoju.</u>
<u xml:id="u-1.22" who="#Sprawozdawca">W materiałach GKKFiT brak odpowiedzi na pytanie, czy ilość, stan techniczny, pojemność i rozmieszczenie schronisk górskich PTTK zabezpieczają potrzeby społeczne.</u>
<u xml:id="u-1.23" who="#Sprawozdawca">Na ogólną liczbę 65 schronisk górskich — 10 wybudowano w latach 1960–1965. Baza ta przekazana została prawie w całości w ręce ajentów, za zryczałtowaną opłatą. W czasie lustracji posłowie stwierdzili, iż wszystkie badane obiekty są eksploatowane i, mimo stwierdzonych usterek, obsługują ruch turystyczny. Jest to zasługą fachowej obsady personalnej oraz wypracowanego modelu wewnętrznej organizacji poszczególnych schronisk. Wyposażenie tych obiektów jest na ogół dobre, z wyjątkiem schroniska na Turbaczu.</u>
<u xml:id="u-1.24" who="#Sprawozdawca">Nie w pełni prawidłowo kształtuje się natomiast sytuacja w dziedzinie inwestycji i remontów. PTTK nie dysponuje funduszami na ten cel, nie ma też własnej komórki techniczno-kosztorysowej; opracowanie najmniejszej nawet dokumentacji zlecane jest innym instytucjom, co powoduje znaczne wydłużenie tych prac. Brygada remontowa PTTK w Zakopanem nie realizuje zamówień na roboty konserwacyjno-remontowe w schroniskach. Poważne trudności nastręcza wykonanie podstawowych dla funkcjonowania schronisk inwestycji, jak kanalizacja, światło, budowa zaplecza gospodarczego itp. Jest to m.in. wynikiem małej operatywności służby inwestycyjno-remontowej PTTK w Zakopanem i Krakowie.</u>
<u xml:id="u-1.25" who="#Sprawozdawca">Przez wiele lat PTTK nie rozwijało swojej bazy usługowej na terenie woj. katowickiego. Przekazany Towarzystwu przez GKKFiT pawilon gastronomiczny na Włosienicy jest do tej pory nieeksploatowany w sposób ciągły.</u>
<u xml:id="u-1.26" who="#Sprawozdawca">Trudno zgodzić się z sugestią GKKFiT, iż konieczne jest subwencjonowanie wszystkich schronisk górskich. W dyspozycji PTTK, obrok schronisk małych, o złym stanie technicznym, znajdują się również obiekty o wysokim standardzie, usytuowane w nader atrakcyjnych miejscach, które powinny przynosić pokaźny dochód. Należą do nich schroniska na Kalatówkach, Polanie Chochołowskiej, nad Morskim Okiem.</u>
<u xml:id="u-1.27" who="#Sprawozdawca">Niezadowalający jest stan schronisk PTTK w woj. wrocławskim. Niektóre obiekty są tak technicznie zużyte, że nieekonomiczne jest przeprowadzanie remontów kapitalnych. WKKFiT we Wrocławiu wystąpił z wnioskiem, aby, wobec bierności PTTK, przekazać schroniska w gestię rad narodowych.</u>
<u xml:id="u-1.28" who="#Sprawozdawca">Oceniając obecny stan schronisk górskich oraz perspektywy ich rozwoju w latach 1973–1975 należy stwierdzić, że nie zaspokoją one potrzeb turystów coraz bardziej masowo wędrujących szlakami górskimi. Konieczne jest opracowanie generalnej i szczegółowej koncepcji zagospodarowania szlaków górskich, która byłaby podstawą opracowania cyklicznych planów inwestycyjnych. Projektując nowe schroniska górskie należy zakradać, iż mają one służyć turystom, szukającym kontaktu z naturą. Winny więc mieć charakter samoobsługowy, wieloosobowe pokoje, niezbędny standard warunków sanitarnych i urządzeń towarzyszących. Lokalizacja schronisk górskich, ich kubatura powinny właściwie zabezpieczać interesy ochrony środowiska przyrodniczego.</u>
<u xml:id="u-1.29" who="#komentarz">(Dyskusja)</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#RomanMaćkowski">Obecny stan ratownictwa górskiego w Polsce świadczy o konieczności generalnego rozwiązania sytuacji prawnej GOPR i całokształtu problemów, związanych z jego działalnością.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#RomanMaćkowski">Zdecydowanie złe jest zaopatrzenie ratowników górskich w sprzęt — zarówno zabezpieczający, jak i osobisty. W sytuacji, gdy baterie radiotelefonów wyczerpują się po 60 godzinach pracy, gdy liny asekuracyjne nie posiadają atestu — wierzyć się nie chce, że ludzie ci godzą się podejmować ryzyko prowadzenia trudnych, górskich akcji ratowniczych. Na zakup sprzętu dla GOPR nie potrzeba wielkich kwot. Konieczne jest wygospodarowanie na sprzęt ratowniczy sumy rzędu 100–150 tys. dolarów; jest to wręcz moralne zobowiązanie wobec ludzi pełniących tę trudną służbę.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#RomanMaćkowski">Kolejny problem - to uprawnienia ratowników górskich wobec turystów. W obecnej sytuacji ratownik GOPR jest osobą prywatną, a turysta nie musi respektować jego uwag i poleceń.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#RomanMaćkowski">Słuszny jest wniosek o wyłączenie GOPR z PTTK. Ratownictwo górskie nie może być dodatkiem do organizacji, która boryka się z kłopotami wewnętrznymi i finansowymi - a w dodatku często wykazuje zwykły brak dobrej woli w stosunku do działalności GOPR; przykładem tego może być dyżurka GOPR w schronisku PTTK na Kalatówkach, gdzie wydzielono na ten cel najgorsze bodaj pomieszczenie.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#RomanMaćkowski">Opiekowanie się i chronienie idących w góry rzesz turystów nie może dziś odbywać się już w sposób amatorski, na zasadzie dobrej woli. Dlatego też należy zgłosić wniosek dalej idący - określenie praw i obowiązków GOPR i ratownictwa górskiego odrębną ustawą.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#RomanMaćkowski">Nie najlepiej przedstawia się sytuacja w schroniskach górskich; stan ich jest różny, ale w żadnym nie jest dobrze.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#WładysławBrodski">Schroniska sudeckie, których czas użytkowania ustalono w chwili budowy na 40 lat, mają obecnie po 60–70 a nawet 100 lat. Początkowo nie opiekował się tymi obiektami, co sprzyjało postępowi dewastacji. W latach 60-tych jaką taką opieką objęło je PTTK. Prezentują one niski poziom usług, wykorzystanie ich jest wybitnie sezonowe. Z uwagi na niski standard — korzysta z nich głównie młodzież. Wiele schronisk zostało zamkniętych przez władze sanitarno-epidemiologiczne jako zagrażające zdrowiu — ze względu na brak urządzeń sanitarnych, zaplecza i dostatecznej ilości wody.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#WładysławBrodski">PTTK-owskiej gospodarce schroniskami sudeckimi należy wystawić opinię ujemną. Nawet tam, gdzie były prowadzone prace remontowe - wykonywano je w sposób wybitnie niedbały; przykładem może być schronisko w Pasterce, gdzie silne wiatry fenowe zdarły nową więźbę dachową, a gospodarz zasłaniał budynek dywanami. Na poparcie zasługuje wniosek w sprawie przekazania schronisk w gestię rad narodowych - co, jak można było już stwierdzić, daje natychmiastowe, pozytywne efekty. PTTK ma niewątpliwie duże zasługi na polu działalności organizacyjno-społecznej - brak jednak tej organizacji doświadczenia w działalności gospodarczej.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#WładysławBrodski">W środowisku dolnośląskim trwają dyskusje nad optymalnym modelem schronisk górskich w tym rejonie. Wyodrębniają się dwie koncepcje: hoteli oraz mniejszych obiektów, dostosowanych do środowiska przyrodniczego i potrzeb turystów. Budowy dużych, tradycyjnych schronisk górskich jest kosztowna i trudna. Bardziej racjonalna wydaje się więc koncepcja budowy małych, przeznaczonych do krótkotrwałego wypoczynku oraz lokalizowania obiektów noclegowych w dolinach - przy równoczesnej rozbudowie sieci wyciągów górskich. Ten układ pozwoli turyście spędzać cały dzień na szczytach, gdzie znajdzie on też doraźne schronienie, a na nocleg zjechać bez trudu wyciągiem.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#WładysławBrodski">Konkretnym przykładem wyższości takiej koncepcji i jej racji ekonomicznych może być schronisko na Szrenicy. Jego remont przy pomocy wojska miał pierwotnie kosztować 17 mln zł. Pomoc WP - z uwagi na brak odpowiedniego zainteresowania i współdziałania ze strony innych czynników - spaliła na panewce. Ostatnio koszt remontu wzrósł do 40 mln zł, przy równoczesnym zmniejszeniu obiektu. Dodatkowe 14 mln zł pochłonąć ma doprowadzenie do tego schroniska wody ze Szklarskiej Poręby - w sytuacji, gdy za 5 mln zł wodociąg można doprowadzić z terenów CSRS.</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#WładysławBrodski">Remonty sudeckich schronisk przedłużą im życie, lecz nie na długo. Dlatego też konieczne jest opracowanie koncepcji kompleksowego zagospodarowania tego regionu.</u>
<u xml:id="u-3.5" who="#WładysławBrodski">Dodać należy, że z poważnymi kłopotami kadrowymi boryka się Sudecka grupa GOPR, z uwagi na rozległy obszar górski, który musi zabezpieczać.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#JózefNagórzański">Stan schronisk turystycznych oskarża PTTK. Należy jednak zdać sobie sprawę, że PTTK - niegdyś zajmujące się tylko społeczną organizacją ruchu turystycznego, popularyzacją turystyki i sprawami przewodnictwa — nie ma żadnego doświadczenia w dziadzinie działalności ekonomicznej. Czy mimo to mogło uczynić coś więcej? Niewątpliwie tak. Poprzeć więc należy wniosek w sprawie przejęcia schronisk PTTK przez rady narodowe.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#JózefNagórzański">Warto zastanowić się, czy po wyłączeniu GOPR z PTTK należy pozostawić jego podporządkowanie GKKFiT-owi. Bezpośrednią opiekę nad działalnością górskiego pogotowia potrafią z pewnością zapewnić władze terenowe.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#JózefNagórzański">Nie chce się wierzyć, że nie można znaleźć w Polsce spółdzielni, która, w oparciu o atestowane materiały, podjęłaby się produkcji sprzętu ratowniczego. Kwestia ta wymaga natychmiastowego rozwiązania; należy wystąpić o uruchomienie takiej produkcji a doraźnie zwiększyć import niezbędnych akcesoriów ratowniczych.</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#JózefNagórzański">Wszystkie inwestycje turystyczne - a więc i GOPR-u - napotykają na wiele praktycznych trudności w wykonawstwie. Należy rozważyć możliwość zaliczenia najpilniejszych inwestycji w tej dziedzinie do inwestycji priorytetowych.</u>
<u xml:id="u-4.4" who="#JózefNagórzański">Prezentowany przez GKKFiT program budowy schronisk jest dokładnym powieleniem programu prezentowanego przed laty. Nie sposób więc uwierzyć w realne jego wykonanie. Jak powstawać mają nowe schroniska, jeżeli latami ciągną się debaty wokół ich koncepcji i lokalizacji. Tak jest z projektowanym schroniskiem nad Morskim Okiem; istnieje już kilkadziesiąt wariantów jego budowy.</u>
<u xml:id="u-4.5" who="#JózefNagórzański">Niewątpliwie potrzebne są również schroniska luksusowe - ale przede wszystkim niezbędne są obiekty o średnim standardzie, dające turyście schronienie i minimum wygód. Należy opracować projekty typów schronisk, zróżnicowanych pod względem wielkości i standardu - co rozwiąże problem każdorazowego sporządzania dokumentacji.</u>
<u xml:id="u-4.6" who="#JózefNagórzański">Schroniska z pewnością można oddawać w ajencje, pytanie jednak, za ile? Z pewnością można oddać za niską opłatą te obiekty, które są deficytowe, a utrzymanie ich jest konieczne ze względów społecznych. Nie można jednak dopuścić do tego, aby przynosiły deficyt takie, administrowane przez PTTK schroniska jak Kalatówki - o standardzie orbisowskiego hotelu.</u>
<u xml:id="u-4.7" who="#JózefNagórzański">Nie jest wykluczone, że nowe władze PTTK podejmą konkretne działanie. Faktem jest jednak, że dotychczasowy stan schronisk, szlaków turystycznych, a także poziom usług turystycznych i usług świadczonych przez przewodników daleki jest od doskonałości.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#WacławAuleytner">Obecną sytuację GOPR uznać należy za nienormalną. Z jednej strony szybko rośnie ruch turystyczny - a więc i ilość wypadków w górach, z drugiej zaś boryka się ze stałymi trudnościami grupa ludzi, którzy codziennie narażają życie dla ratowania ofiar gór, nie dysponując podstawowymi często środkami.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#WacławAuleytner">Słuszne są postulaty dotyczące uznania GOPR za stowarzyszenie wyższej użyteczności, przyznania mu specjalnych uprawnień, uchwalenia ustawy o ratownictwie górskim. Są jednak sprawy, które załatwić można i trzeba już dziś: 50 dodatkowych etatów dla ratowników górskich, dofinansowanie GOPR w wysokości 2,5 mln zł w celu pokrycia najniezbędniejszych potrzeb, zabezpieczenie GOPR w środki łączności.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#WacławAuleytner">Niezbędna jest budowa dyżurek GOPR, zwłaszcza na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego.</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#WacławAuleytner">Ustalenie renty w wysokości 710 zł dla jednego z seniorów ratownictwa górskiego w Polsce, który w tej właśnie służbie stracił zdrowie - uznać należy za jaskrawie krzywdzące.</u>
<u xml:id="u-5.4" who="#WacławAuleytner">Niejasne jest rola dyrekcji Tatrzańskiego Parku Narodowego, której działanie nie jest skoordynowane z zakopiańską radą narodową i PTTK. Do zadań TPN należy ochrona przyrody, a przecież do dziś leżą zwalone przed kilku laty huraganem tatrzańskie drzewa - próchniejąc i będąc rozsadnikami szkodników. TPR bez porozumienia z PTTK zamyka niektóre szlaki turystyczne, a równocześnie nie zabezpiecza i nie oznakowuje innych.</u>
<u xml:id="u-5.5" who="#WacławAuleytner">W sytuacji, gdy zainteresowane czynniki nie uzgadniają poczynań w dziedzinie zagospodarowania turystycznego Tatr - niezwykle istotne jest zwiększenie odpowiedzialności za te zagadnienie władz terenowych; rada narodowa powinna być jedynym gospodarzem.</u>
<u xml:id="u-5.6" who="#WacławAuleytner">Skandalem jest budowa obiektu na Włosienicy - nieoszklonej wiaty, po północnej stronie stoku, w wysokogórskim klimacie. Nawet w upalne dni letnie nie sposób w niej wytrzymać. Obiekt ten kosztował już 14 mln zł - a trzeba wydatkować kolejne 5 mln, aby nadawał się do użytku.</u>
<u xml:id="u-5.7" who="#WacławAuleytner">Za interesującą uznać należy inicjatywę Studenckiego Koła Przewodników Beskidzkich w Warszawie. Zrzeszeni w nim przewodnicy, od lat zajmujący się organizacją turystyki bieszczadzkiej - postulują koncentrację obiektów hotelowych i sanatoryjnych w określonych rejonach Bieszczadów - m.in. nad Zalewem Solińskim, w Komańczy oraz w Lesku - tak, aby pozostały obszar obronionego krajobrazu przeznaczyć wyłącznie dla turystyki kwalifikowanej. Na tym obszarze budować należy wyłącznie niewielkie, wkomponowane w krajobraz schrony i schroniska turystyczne; studenci zgłosili chęć zajęcia się organizacją i prowadzeniem tych obiektów. Te postulaty studenckich przewodników - z uwagi na to, iż Bieszczady są rejonem jeszcze nie w pełni zagospodarowanym - warte są rozważenia.</u>
<u xml:id="u-5.8" who="#WacławAuleytner">Niesłuszne jest koncentrowanie wycieczek szkolnych w Zakopanem; krótkotrwały pobyt młodzieży w tak zatłoczonej miejscowości nie pozwala na kontakt z przyrodą. Należy wystąpić do władz oświatowych o ograniczenie wyjazdów grup szkolnych w tej rejon. Poseł Barbara Koziej-Żukowa (SD): Nie ma odwrotu od gwałtownego wzrostu turystyki zbiorowej i indywidualnej; otwarto drogę do gór ludziom, którzy turystyką zajmują się po raz pierwszy. Rośnie więc ilość wypadków górskich. W tym świetle nie sposób nadal na sprawy Tatr i Zakopanego patrzeć przez pryzmat Kasprowicza i Tetmajera. Tradycje są piękne - trzeba się jednak dostosowywać do wymogów życia. Rozważenia wymaga więc sprawa organizacji ochrony ruchu turystycznego, a także funkcja i zadanie GOPR. Nie ma konieczności rezygnacji z działalności ochotniczej i społecznej; mamy przykłady, gdzie tego typu organizacje (np. Ochotnicza Straż Pożarna) wyposażone są w odpowiednie uprawnienia.</u>
<u xml:id="u-5.9" who="#WacławAuleytner">Kierownictwa niektórych zakładów pracy niechętnie wyrażają zgodę na zwolnienie zatrudnionych w ich zakładach ratowników społecznych, mimo iż odpowiednie przepisy regulują tę sprawę.</u>
<u xml:id="u-5.10" who="#WacławAuleytner">Na całym świecie ratownicy górscy mają prawo do bezpłatnego i natychmiastowego korzystania z wyciągów i kolejek górskich - u nas członkowie GOPR wnoszą pełną opłatę i stoją w kolejce. Na całym świecie rozwija się ratownictwo górskie, powołuje się odpowiednie służby państwowe - u nas organizuje się to wciąż metodami wręcz chałupniczymi. Niezgodne z przepisami prawa pracy są warunki służby ratowników - szczególnie warunki lokalowe.</u>
<u xml:id="u-5.11" who="#WacławAuleytner">Niezbędne jest podjęcie działań na rzecz poprawy zaopatrzenia GOPR w sprzęt ratowniczy. Ponieważ sprzętu tego nie potrzeba zbyt wiele, uruchamianie specjalnej produkcji w kraju byłoby nieopłacalne. Należałoby importować go, a w kraju podjąć jedynie produkcję osobistego ekwipunku ratowników. Ratownicy górscy muszą mieć odpowiednie uprawnienia - zarówno w celu egzekwowania posłuszeństwa od niesfornych turystów, jak i odpowiedzialności ze wezwanie do zbędnych akcji ratowniczych. Pełna poświęcenia praca ratowników wymaga rekompensaty w postaci odpowiednich płac, rent i uprawnień emerytalnych.</u>
<u xml:id="u-5.12" who="#WacławAuleytner">Na pytanie komu powinno być GOPR podporządkowane; GKKFiT czy PTTK - odpowiedź może być tylko jedna. Tej organizacji, która najlepiej zabezpieczy warunki sprawnego działania Pogotowia.</u>
<u xml:id="u-5.13" who="#WacławAuleytner">Nie ma uzasadnienia koncepcja budowy nad Morskim Okiem wielkiego, hotelowego obiektu. Nie można dopuścić, aby to piękne miejsce zostało w ten sposób zdewastowane - dlatego też projektowi budowy tego właśnie schroniska Komisja powinna poświęcić szczególną uwagę.</u>
<u xml:id="u-5.14" who="#WacławAuleytner">Zastanowić się należy, czy w schroniskach górskich może być sprzedawany alkohol.</u>
<u xml:id="u-5.15" who="#WacławAuleytner">Budowa obiektu na Włosienicy jest marnotrawstwem środków, których brak na wiele innych schronisk i domów wypoczynkowych. A przecież ktoś nadzorował tę budowę i za nią odpowiadał.</u>
<u xml:id="u-5.16" who="#WacławAuleytner">Poseł Franciszek Burian (SD) poruszył problemy socjalne pracowników GOPS — m.in. pierwszeństwa w przejazdach oraz prawa do bezpłatnych i ulgowych biletów na wyciągach i kolejkach linowych, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków, możliwości korzystania z socjalnej akcji wczasowej i sanatoryjnej oraz zwolnień od pracy zawodowej dla pełnienia funkcji ratowniczych ratowników-ochotników GOPR.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#EugeniuszPolakowskidyrektorZespołuNIK">Kontrole przeprowadzone przez NIK potwierdzają, iż stan bezpieczeństwa w górach nie jest najlepszy. Szereg instytucji, jak np. Polskie Koleje Linowe nie przedsięwzięły do tej pory elementarnych nawet środków, aby zapewnić bezpieczeństwo turystów. Jedyna mająca licencję międzynarodową trasa narciarska ze Skrzycznego do Szczyrku w dwóch miejscach krzyżuje się z innym szlakiem narciarskim. Pomimo zaleceń kolizje te nie zostały zlikwidowane; brak również należytych oznakowań.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#EugeniuszPolakowskidyrektorZespołuNIK">Duże zagrożenie powoduje eksploatacja wyciągów zaczepowych. Są one uruchamiane bez zgody Urzędu Dozoru Technicznego. Mnożą się tam groźne w skutkach wypadki. Nieprawidłowo eksploatowany jest kosztowny sprzęt do konserwacji tras narciarskich. Importowane ratraki pracują zbyt małą liczbę godzin.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#EugeniuszPolakowskidyrektorZespołuNIK">Niezbędne jest rozwiązanie problemów GOPR, a przede wszystkim wyposażenie ratowników w niezbędny sprzęt, jak też podjęcie decyzji w sprawie prawidłowego rozmieszczenia placówek pogotowia.</u>
<u xml:id="u-6.3" who="#EugeniuszPolakowskidyrektorZespołuNIK">Schronisko na Włosienicy nie służy turystom, a do jego eksploatacji PTTK dopłaca poważne kwoty.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#ZygmuntHuszcza">GOPR powinien stać się organizacją doskonale wyspecjalizowaną. Jak najszybciej należy Pogotowiu stworzyć odpowiednie warunki lokalowe i socjalno-bytowe. Należałoby się zastanowić nad formami przygotowywania ratowników górskich.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#ZygmuntHuszcza">Resort oświaty podjął intensywne działania, aby w jak największym stopniu wykorzystać dla turystyki szkolnej rejon Bieszczad. Konieczne jest tam jednak wybudowanie schronisk dla młodzieży. Część prac przy wznoszeniu tego rodzaju placówek mogłaby wykonać sama młodzież, przebywająca w Bieszczadach na koloniach i obozach. Sprawę ułatwia i to, że w Bieszczadach jest pod dostatkiem drewna.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#ZygmuntFilipowicz">GOPR powinien być podporządkowany GKKFiT. Całokształt działalności GOPR należałoby ująć w jednym akcie normatywnym - uchwale Rady Ministrów, podkreślającej konieczność rozwijania nie tylko działalności o charakterze ratowniczym, ale również profilaktycznym.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#ZygmuntFilipowicz">Jednym z zadań GOPR powinno być prowadzenie szkolenia środowiskowego w zakresie prewencji.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#ZygmuntFilipowicz">Należałoby rozważyć możliwość zwiększenia środków finansowych dla GOPR m.in. dotacji z Narodowego Funduszu Ochrony Zdrowia.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#ZygmuntFilipowicz">Rozwijanie w kraju produkcji specjalistycznego sprzętu dla ratowników nie byłoby ekonomicznie uzasadnione; sprzęt ten należy importować.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#JerzyUstupski">Poziom naszego ratownictwa górskiego jest wysoki. Nie oznacza to, że w działalności tej nie ma braków. Konieczne jest rozwijanie prewencji, do czego potrzeba wyspecjalizowanych kadr, odpowiednich urządzeń itp.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#JerzyUstupski">GOPR nie objął do tej pory zasięgiem działania wszystkich terenów górskich kraju. Przystępuje się do organizowania ratownictwa, m.in. w rejonie Kłodzka i Gór Świętokrzyskich.</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#JerzyUstupski">W ostatnich latach poprawiło się nieco wyposażenie w sprzęt; uzyskaliśmy np. śnieżne skutery, które znacznie usprawniają przebieg akcji ratowniczej. Sprzęt ratowniczy stosunkowo często trzeba odnawiać.</u>
<u xml:id="u-9.3" who="#JerzyUstupski">Na podkreślenie zasługuje ogromną zaangażowanie w pracę wszystkich członków GOPR. W historii Pogotowia nie zdarzyło się jeszcze, aby ratownik odmówił udziału w akcji.</u>
<u xml:id="u-9.4" who="#JerzyUstupski">Mechaniczna konserwacja tras narciarskich zwiększa bezpieczeństwo; np. zastosowanie ratraków może przynieść zmniejszenie ilości wypadków o 80 proc.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#JacekWągrzynowicz">PTTK wiele uwagi poświęca sprawom GOPR; odbywają się spotkania z ratownikami, na których omawiane są problemy ich pracy. PTTK stara się uwzględniać sprawy profilaktyki, organizując dla aktywistów różnego rodzaju szkolenia.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#WojciechMilitz">W ostatnim czasie działalność gospodarcza PTTK została wyodrębniona; powołano przedsiębiorstwo: Zarząd Gospodarki Turystycznej. Na efekty tej reorganizacji trzeba jednak jeszcze poczekać. Należy oczekiwać, że poprzez koncentrację funduszy, można będzie w sposób bardziej elastyczny rozwijać działalność gospodarczą.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#WojciechMilitz">Stan schronisk turystycznych nie może zadowalać. Dają o sobie znać wieloletnie zaniedbania w prowadzeniu remontów i w należytym utrzymaniu wielu obiektów. Organizuje się własne brygady, które zapewnią sprawniejsze wykonanie koniecznych, robót remontowych.</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#WojciechMilitz">Występują kłopoty kadrowe; niełatwe jest znalezienie odpowiednio przygotowanych ludzi, zainteresowanych pracą w schroniskach.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#HenrykRafalski">Przebieg posiedzenia w pełni potwierdził potrzebę zajęcia się przez Komisję sprawami GOPR i działalnością schronisk turystycznych. Należy oczekiwać, że resort podejmie działania zmierzające do uregulowania sytuacji prawno-ustrojowej GOPR, do stworzenia tej organizacji warunków, do pełnego wywiązania się z nałożonych na nią zadań.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#HenrykRafalski">Konieczne jest rozwiązanie przez resort sprawy schronisk. Niektóre inwestycje z tego zakresu powinny być znacznie przyspieszone.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#HenrykRafalski">Szerokiego rozwinięcia wymaga działalność profilaktyczna; zapewnienie wszystkim turystom bezpieczeństwa na szlakach górskich. Wydaje się, że nie można oszczędzać na sprzęcie, który w radykalny sposób może zapobiec coraz liczniejszym wypadkom. Wszystkie poczynania resortu w tej sprawie spotkają się z daleko idącą pomocą Komisji. Dotyczy to również statusu socjalnego ratowników górskich.</u>
<u xml:id="u-12.3" who="#HenrykRafalski">Jak wynika z dyskusji, należy w sposób szybki i kompleksowy rozwiązać sprawę Morskiego Oka. W najbliższym czasie posłowie przygotowują w tej sprawie odpowiednie materiały.</u>
<u xml:id="u-12.4" who="#HenrykRafalski">W związku z głosem posła Zygmunta Huszczy rodzi się potrzeba zajęcia wspólnego stanowiska resortów oświaty i turystyki w sprawie schronisk młodzieżowych.</u>
<u xml:id="u-12.5" who="#HenrykRafalski">Komisja prosi NIK o zajęcie stanowiska w sprawie schroniska na Włosienicy. Trudno się bowiem godzić, aby obiekt wybudowany kosztem wielu milionów złotych stał bezużyteczny.</u>
<u xml:id="u-12.6" who="#HenrykRafalski">PTTK powinno podjąć energiczne działanie, które zapewniłyby przekształcenie wielu zaniedbanych schronisk w obiekty dobrze służące turystyce. Nie wymaga to często nakładów inwestycyjnych, ale przeprowadzenia generalnych porządków.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#AndrzejTrojnar">Na pierwszy plan wysuwa się problem profilaktyki. Trudno pozostawić coraz liczniejsze rzesze turystów samym sobie. GOPR - powołany do innych zadań - sam niewiele zrobi. Obecna sytuacja wymaga opracowania przepisów prawnych regulujących poruszanie się turystów po górach. Większość wypadków bowiem jest rezultatem lekceważenia i niezdawania sobie sprawy z niebezpieczeństwa. Zamierza się powołać milicję górską, która czuwałaby nad bezpieczeństwem turystów.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#AndrzejTrojnar">Trudno od razu podjąć decyzję, czy GOPR ma pozostać w gestii PTTK, czy też przejść w gestię GKKFiT. Pilniejszą sprawą jest zapewnienie ratownikom odpowiedniego sprzętu i warunków socjalnych. Resort podjął starania o nawiązanie ścisłej współpracy pomiędzy GOPR a czechosłowacką służbą ratowniczą. Nie może być bowiem granic państwowych wtedy, kiedy w grę wchodzi ratowanie życia ludzkiego.</u>
<u xml:id="u-13.2" who="#AndrzejTrojnar">Zmierzamy do tego, aby GKKFiT przejął nartostrady i wszystkie ważniejsze szlaki narciarskie. Będzie je wtedy można bardziej prawidłowo eksploatować i stworzyć narciarzom lepsze warunki bezpieczeństwa.</u>
<u xml:id="u-13.3" who="#AndrzejTrojnar">Do tej pory nie wypracowano u nas koncepcji schronisk szkolnych. W tej sprawie GKKFiT przeprowadzi odpowiednie rozmowy z resortem oświaty.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#TadeuszSzczęsnyDrzewnego">Niewątpliwie słuszne są zarzuty, stawiane Tatrzańskiemu Parkowi Narodowemu. W celu nawiązania bliższej współpracy Parku z władzami terenowymi i organizacjami turystycznymi, jesienią ub. roku dokonano zmian w składzie Rady Naukowej TPN; obecnie w jej skład wchodzą również przedstawiciele władz zakopiańskich, terenowych czynników społecznych, PTTK. Chętnie widziany będzie również w Radzie Naukowej Parku przedstawiciel GOPR. Takie postawienie sprawy rokuje właściwą koordynację poczynań w dziedzinie ochrony przyrody oraz w dziedzinie zagospodarowania turystycznego.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#TadeuszSzczęsnyDrzewnego">Schroniska górskie z pewnością nie mogą przekształcać się w hotele. Powinno zabronić się w tych obiektach - zwłaszcza zlokalizowanych na terenach parków narodowych - sprzedaży i spożycia alkoholu. Przypomnieć należy, że ustawa antyalkoholowa zabrania spożycia napojów alkoholowych w parkach kultury. Czyż pod pojęcie to nie kwalifikują się również przyrodnicze rezerwaty i parki narodowe? Serwowanie alkoholu i tak nie podwyższy rentowności schronisk.</u>
<u xml:id="u-14.2" who="#TadeuszSzczęsnyDrzewnego">W sprawie budowy schroniska nad Morskim Okiem odbyło się już ponad 200 konferencji, a dotychczasowe koszty samych narad, dyskusji i wizji lokalnych wyniosły 1 mln zł. W sprawie tej zapadła już decyzja WRN w Krakowie. Przedyskutowanie ostatecznej lokalizacji obiektu i ewentualnego jego przesunięcia w stronę Szałasisk jest zadaniem dla Rady Naukowej TPN.</u>
<u xml:id="u-14.3" who="#TadeuszSzczęsnyDrzewnego">Parki narodowe muszą być szeroko udostępniane - równocześnie jednak konieczne jest stworzenie milicji turystycznej, dysponującej odpowiednimi uprawnieniami. Mnożą się fakty chuligaństwa i wandalizmu; na terenie TPN interweniujący strażnicy ochrony przyrody są często znieważani, dochodzi do rozpraw sądowych.</u>
<u xml:id="u-14.4" who="#TadeuszSzczęsnyDrzewnego">Komisja zleciła podkomisji opracowanie projektu dezyderatów w oparciu o przebieg obrad.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>