text_structure.xml 17.4 KB
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#Sprawozdawca">Dnia 25 marca 1975 r. Komisja Pracy i Spraw Socjalnych, obradująca pod przewodnictwem posła Marii Gajeckiej (PZPR), rozpatrywała stan realizacji inwestycji w opiece społecznej.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#Sprawozdawca">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele: Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej z wiceministrem Stanisławem Marcinowskim, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów oraz Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#Sprawozdawca">Podstawą dyskusji była informacja, którą przedstawił wiceminister zdrowia i opieki społecznej Stanisław Marcinowski.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#Sprawozdawca">Ostatnie lata charakteryzują się szybkim tempem rozwoju pomocy społecznej. Czynnikiem ograniczającym ten rozwój jest niedostateczna ilość miejsc w domach pomocy społecznej.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#Sprawozdawca">W końcu 1974 r. na 10 tys. mieszkańców przypadało 16,1 miejsc w domach pomocy społecznej wszystkich typowy zajmujemy pod tym względem jedno z ostatnich miejsc w Europie. Ilość oczekujących na miejsca w domach pomocy społecznej stale wzrasta: w 1970 r. wyrażało się ono w liczbach 9.080, a w 1974 r. — 13.565.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#Sprawozdawca">Zaledwie 20 proc. miejsc w domach pomocy społecznej mieści się w obiektach budowanych po II wojnie światowej, a co najmniej 20 proc. — w budynkach nie nadających się do funkcjonalnego przystosowania, których uzasadniona likwidacja została wstrzymana wobec narastających potrzeb. Jest to skutek niepełnej realizacji zamierzeń inwestycyjnych: plan na 1961–65 wykonano w 36,8 proc., w latach 1966–1970 — w 46,3 proc.; dotychczasowa realizacja bieżącej pięciolatki wskazuje, że jej założenia w dziedzinie zwiększenia ilości miejsc w domach opieki społecznej zrealizowane zostaną w około 70 proc.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#Sprawozdawca">Zasadnicze przyczyny opóźnień w realizacji planu budownictwa domów pomocy społecznej to niedobór mocy wykonawczych oraz niedopracowanie technologii i projektów typowych.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#Sprawozdawca">Stosowana dotychczas w niektórych województwach praktyka uzyskiwania miejsc na tzw. drodze poza inwestycyjnej może być co najwyżej traktowana jako uzupełnienie planowanych założeń rozwojowych.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#Sprawozdawca">21 stycznia br. Biuro Polityczne KC PZPR i Prezydium Rządu oceniły wstępnie przewidywane wykonanie zadań 5-latki w dziedzinie inwestycji służby zdrowia i opieki społecznej. Wojewodowie podjęli zobowiązania dodatkowego uruchamiania miejsc w domach pomocy społecznej w 1975 r.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#Sprawozdawca">Przyszła 5-latka — to w dziedzinie, budowy domów pomocy społecznej okres maksymalnego wysiłku i nadrabiania zaległości obecnego planu 5-letniego. Przewiduje się budowę domów pomocy społecznej niemal wyłącznie w oparciu o projekty topowe w technologiach uprzemysłowionych. Realizacja tego programu — który przynieść ma 4-krotnie większe efekty, niż w bieżącej 5-latce — wymaga nadania mu przez władze terenowe specjalnej rangi. Zagłada się także skrócenie cyklów inwestycyjnych.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#Sprawozdawca">Plan perspektywiczny zakłada osiągnięcie do 1990 r. 137,5 tys. miejsc w domach pomocy społecznych wszystkich typów. Pozwoli to na uzyskanie 36,7 miejsc na 10.000 ludności. Pełna realizacja tych zamierzeń, pozwoliłaby — przy równoczesnym intensywnym rozwoju kompleksowo pojmowanej usługowej pomocy środowiskowej dla osób zamieszkałych we własnych domach oraz przy rozwoju profilaktycznych przedsięwzięć geriatrycznych — na zaspokojenie najniezbędniejszych potrzeb.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#Sprawozdawca">Uwagi NIK przedstawił przedstawiciel NIK Zenon Hajdukiewicz.</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#Sprawozdawca">Ocena sytuacji dokonana przez resort zgodna jest z ustaleniami kontroli, przeprowadzonej przez NIK w końcu ubiegłego roku. Stwierdzono uchybienia wykonawców polegające głównie na nie zapewnieniu odpowiedniej obsady fachowej budów; na wielu budowach pracowało zaledwie po kilka osób, niedostateczne było zaopatrzenie w sprzęt i materiały; zła była organizacja i niezadowalający poziom dyscypliny pracy, a także liczne, często długotrwałe przerwy w robotach. Zanotowano też przypadki opieszałego usuwania usterek w obiektach oddawanych do użytku.</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#Sprawozdawca">Duży napór na miejsca w domach pomocy społecznej przy niewielkim ich przyroście stwarza konieczność bardziej dokładnej analizy warunków życia osób, ubiegających się o przyjęcie. Kontrola wykazała poważne nieprawidłowości w zakresie kwalifikowania wniosków; do domów pomocy społecznej przyjmowane były nierzadko w pierwszej kolejności osoby, znajdujące się w znacznie lepszych warunkach materialnych i rodzinnych niż inne, oczekujące na miejsca przez długi okres czasu.</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#Sprawozdawca">NIK zwrócił uwagę na wiele innych, wykraczających poza sferę inwestycji, problemów opieki nad starym człowiekiem. Najbardziej rozwiniętą obecnie i nadal rozwijaną farbą — jest pomoc pieniężna, zwłaszcza w formie stałych zasiłków. Niezadowalający jest natomiast rozwój innych form pomocy — zwłaszcza takich, które wymagają większego wysiłku organizacyjnego ze strony aparatu pomocy społecznej. Pomoc ta nie zaspokaja rozpoznanych potrzeb, które nie są zresztą zgodne, jak ustalono w toku kontroli, z potrzebami faktycznymi.</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#Sprawozdawca">Stosunkowo znaczny postęp notuje się w rozwoju opieki nad chorym w domu, sprawowany przez placówki PCK. Dotyczy to jednak głównie dużych miast; w terenie tempo rozwoju tej opieki jest nadal niewystarczające. O wiele słabszym postępem legitymuje się PKPS w dziedzinie pomocy i usług domowych.</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#Sprawozdawca">Jedną z ważnych przyczyn tego stanu rzeczy jest niewystarczająca ilość i niskie kwalifikacje aparatu pomocy społecznej.</u>
          <u xml:id="u-1.17" who="#komentarz">(Dyskusja)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#MarianGórski">Słusznie szczycimy się, że znacznie zmniejszyła się w Polsce umieralność niemowląt; ale z tym wiąże się wzrost ilości dzieci kalekich i upośledzonych, które wymagają specjalnej troski. Słusznie szczycimy się przedłużeniem życia często jednak ludzie starzy nie są otaczani należytą opieką u schyłku swych lat.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#MarianGórski">W obecnej 5-latce plany budowy domów pomocy społecznej zostaną Wykonane tylko w 70 proc. A równocześnie 15 tys. osób czeka na miejsca - a 15 tys. zajmuje łóżka szpitalne Wśród inwestycji służby zdrowia - inwestycje opieki społecznej powinny mieć szczególny priorytet.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#MarianGórski">Budowlani narzekają, że obiekty pomocy społecznej nie mieszczą się w ramach typowego, uprzemysłowionego budownictwa. Mamy przecież zdolnych architektów: może udałoby się takie projekty zdobyć w drodze konkursów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#FranciszekKrengelewski">Z uznaniem powitać należy inicjatywy resortu w sprawie szybszego zaspokajania potrzeb ludzi wymagających, opieki. Działania te mają tym większe znaczenie, że ilość oczekujących na miejsca w domach pomocy społecznej szybko rośnie.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#FranciszekKrengelewski">Do wznoszenia nowych obiektów pomocy społecznej niedostateczną wagę przywiązują władze terenowe.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#FranciszekKrengelewski">Mimo wprowadzenia pewnych bodźców i środków ekonomicznych, wykonawcy nadal nie są dostatecznie zainteresowani budową, domów opieki społecznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#MariaGrzelka">Postęp medycyny i przedłużenie wieku życia ludzi nie idą u nas w parze z zabezpieczeniem społecznym. Do kłopotów inwestycyjnych dochodzi nie zawsze umiejętne i odpowiedzialne gospodarowanie tym, co już mamy. Poszczególne władze terenowe miały przekazać da na domy pomocy społecznej budynki mieszkalne. W Lodzi przekazano aż 2; można by się z tego cieszyć - gdyby miejsca w nich otrzymali ci, którzy naprawdę najbardziej tego potrzebują.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#MariaGrzelka">Stale rozwijana jest pomoc pieniężna dla ludzi starych. Jest to wyjście najłatwiejsze, najprostsze, ale bynajmniej nie najskuteczniejsze. Rozwijać trzeba raczej usługowe formy pomocy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#StanisławRostworowski">Przyspieszyć trzeba rozwój usługowych form opieki nad starym człowiekiem w miejscu jego zamieszkania, jak również pomocy żywnościowej. W niektórych regionach - np. w woj, lubelskim - większość ludzi starych mieszka na wsi, Rozważyć należałoby możliwość organizowania gminnych ośrodków opieki nad starym człowiekiem, na bazie przekazywanych państwu za rentę gospodarstw rolnych. Możliwe jest chyba również wykorzystywanie i adaptacja obiektów zabytkowych, czekających na opiekunów.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#StanisławRostworowski">Ze szczególną rozwagą określać trzeba proporcje między ilością miejsc w domach opieki społecznej i w domach rencisty, które nie zaspakajają potrzeb 70–80-letnich ludzi, z uwagi na brak dostatecznej opieki lekarskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#JadwigaGrześkowiak">Chociaż rośnie ilość miejsc w placówkach opieki społecznej, to jednak nadal pozostaje ona daleko za potrzebami, zwłaszcza w dziedzinie opieki nad ludźmi starymi. Stosuje się praktykę wydzielania domów mieszkalnych na cele opieki społecznej. Należałoby określić, czy mają one być zamieszkiwane przez ludzi starych, czy mają to być domy rencistów, czy domy dla osób przewlekle chorych. Determinowałoby to zakres niezbędnej adaptacji tych budynków, która mogłaby okazać się kosztowniejsza niż budowa nowych obiektów.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#JadwigaGrześkowiak">Dla przyśpieszenia realizacji inwestycji w dziedzinie opieki społecznej konieczne jest przejście na przemysłowe metody budownictwa. Ważnym czynnikiem jest również właściwy stosunek władz terenowych do inwestycji tego typu. Ogrom potrzeb w dziedzinie budownictwa mieszkaniowego spycha często budowę obiektów opieki społecznej na dalszy plan.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#JadwigaGrześkowiak">W sytuacji ostrego braku miejsc w domach opieki społecznej szczególnie wiele uwagi poświęcić trzeba prawidłowemu ich przydzielaniu. Konieczne jest zapewnienie większego niż dotychczas udziału czynnika społecznego przy podejmowaniu takich decyzji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#KrystynaMarszałekMłyńczyk">Jest niewątpliwie przejawem troski władz decyzja o przydzieleniu na cele opieki społecznej budynków mieszkalnych. Konieczne jest określenie koncepcji zagospodarowania tych budynków. Chodzi o przystosowanie ich do potrzeb przyszłych lokatorów, a nie o zwykłe przekazywanie ich do zamieszkania ludziom starym, długo oczekującym na własne mieszkanie.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#KrystynaMarszałekMłyńczyk">Resort zdrowia i opieki społecznej podejmuje wiele starań o nadanie właściwej rangi inwestycjom opieki społecznej. Dalsza działalność resortu zmierzać powinna m.in. do szerszego stosowania w tym budownictwie projektów typowych, do poprawy wyposażenia domów opieki społecznej oraz do przygotowania kwalifikowanych kadr dla tych placówek.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#KrystynaMarszałekMłyńczyk">Dużo taniej uwagi i troski o inwestycje w dziedzinie pomocy społecznej, przejawiają władze terenowe, a właśnie od nich zależy przede wszystkim pełna realizacja zamierzeń. Należałoby oddziaływać na władze terenowe np. metodą wyróżnień w kierunku zwiększenia ich troski o rozwój placówek opieki społecznej.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#KrystynaMarszałekMłyńczyk">Niezbędne jest stworzenie koncepcji opieki nad ludźmi starymi na wsi. Stosowane obecnie rozwiązania tymczasowe, polegające na umieszczaniu w odremontowanych budynkach kilku rodzin starszych rolników, którzy przekazali gospodarstwo na własność państwa jest tylko półśrodkiem. Nie rozwiązuje również problemu dostosowywanie do potrzeb placówek opieki społecznej obiektów zabytkowych.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#KrystynaMarszałekMłyńczyk">To, że pomoc pieniężna rozwija się znacznie szybciej niż inne formy opieki społecznej jest zrozumiałe. Wiele osób przecież nie ma uprawnień do rent i emerytur. Należy więcej uwagi zwracać na to, by zapewnić odpowiednią wysokość zasiłków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#ZofiaŁadyńska">Stale rośnie ilość kandydatów na pensjonariuszy domów opieki społecznej. Są wśród nich również osoby stosunkowo dobrze sytuowane. W warunkach dotkliwego braku miejsc i nie pełnej realizacji, skromnych w stosunku do potrzeb planów inwestycyjnych - niezbędne jest skrupulatniejsze selekcjonowanie kandydatów. Przede wszystkim powinni być przyjmowani do domów opieki społecznej ludzi samotni i. znajdujący się w trudnej sytuacji materialnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#DanielaTeresaLiberadzka">Problem opieki nad ludźmi starymi na wsi podjęły ostatnio spółdzielnie kółek rolniczych, które planują budowę mieszkań dla rolników przekazujących gospodarstwo za rentę lub spłaty pieniężne. Resort powinien zapewnić odpowiednie wyposażenie tych budynków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#FranciszekKrengelewski">Resort prowadzi i rozbudowuje szkoły pracowników socjalnych, by zapewnić kwalifikowane kadry państwowej służbie socjalnej. Tymczasem zdarzają się przypadki, że absolwenci tych szkół podejmują prace w służbach pracowniczych przedsiębiorstw przemysłowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#CzesławaKotarska">W Częstochowie buduje się tzw. mieszkania rotacyjne dla młodych małżeństw oczekujących na przydział mieszkania spółdzielczego. Po uzyskaniu przez nie właściwego mieszkania, budynki z mieszkaniami rotacyjnymi mają być przeznaczane dla samotnych osób starszych. Inicjatywa ta zasługuje na spopularyzowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#MariaGajecka">W związku z tworzeniem gminnych szkół zbiorczych, w wielu wsiach są wolne budynki szkolne, które postanowiono przeznaczyć na placówki opieki społecznej. Przeciwstawia się temu resort oświaty, budynki są niekiedy niezagospodarowane.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#MariaGajecka">Dodatkowych wyjaśnień udzielili: przedstawiciel Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej - dyrektor Mieczysław Karczewski, przedstawiciel Ministerstwa Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych wicedyrektor - Janusz Kazimierczak, oraz wiceminister zdrowia i opieki społecznej Stanisław Marcinowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#MariaGajecka">Przebieg obrad wskazał na pilną potrzebę przyspieszenia realizacji inwestycji w dziedzinie opieki społecznej. Niepokojące jest, że inwestycje te realizowane są znacznie walniej nie tylko w porównaniu z inwestycjami przemysłowymi czy mieszkaniowymi, lecz nawet w porównaniu z inwestycjami służby zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#MariaGajecka">W ciągu ostatnich czterech lat zrobiono wiele dla poprawy sytuacji łudzi starych. M.in. na wniosek Komisji zwiększono w tegorocznym budżecie fundusze na zasiłki z tytułu opieki społecznej. Zasadnicze postępy osiągnąć można jednak tylko poprzez inwestycje.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#MariaGajecka">Dążyć trzeba do powszechnego stosowania w budownictwie placówek opieki społecznej metod przemysłowych oraz zwiększenia wysiłków i zaangażowanie władz terenowych w pełną realizację planów inwestycyjnych opieki społecznej.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#MariaGajecka">Przy ogromnej rozpiętości między zapotrzebowaniem na miejsca w domach opieki społecznej a ilością tych miejsc konieczne jest zachowanie priorytetu przy przyjmowaniu do tych domów dla osób samotnych i źle sytuowanych materialnie; zapewnić to może udział czynnika społecznego przy rozdziale miejsc. Zwiększenie norm mieszkaniowych pomięłoby na pozostanie starych wielu starych ludzi w dotychczasowym środowisku, wśród rodziny, sąsiadów i znajomych.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#MariaGajecka">Komisja zleciła podkomisji opracowanie wniosków wynikających z przebiegu obrad.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>