text_structure.xml 37 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">W dniu 31 marca 1966 r. Komisja Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego, obradująca pod przewodnictwem posła Franciszka Gesinga (ZSL), rozpatrzyła:</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">- zaopatrzenie rolnictwa w nasiona, nawozy i inne środki produkcji pod zbiory 1966 r.;</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">- przebieg i stan kontraktacji zbóż ze zbiorów 1966 r.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">W obradach udział wzięli:</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">- przedstawiciele Ministerstwa Rolnictwa z podsekretarzem stanu — Stanisławem Gucwą, podsekretarz stanu w Ministerstwie Przemysłu Spożywczego i Skupu — Stanisław Lindberg, podsekretarz stanu w Ministerstwie Przemysłu Chemicznego — Adam Kowalski, dyrektor Polskich Zakładów Zbożowych — Czesław Rybicki, dyrektor Zjednoczenia Przemysłu Ciągników i Maszyn Rolniczych — Janusz Fudalej oraz przedstawiciele Komisji Planowania przy Radzie Ministrów i Urzędu Rady Ministrów;</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">- przedstawiciele Najwyższej Izby Kontroli: doradca wiceprezesa NIK — Kazimierz Sadowski oraz wicedyrektorzy zespołów — Zygmunt Żebrowski i Stanisław Dąbrowski;</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">- wiceprezesi CRS „Samopomoc Chłopska” — Bernard Górowski i Jan Kamiński, wiceprezes Centrali Spółdzielni Ogrodniczych — Józef Niemiec, prezes Centralnego Zarządu Spółdzielni Oszczędnościowo-Pożyczkowych — Tadeusz Ilczuk oraz przedstawiciele Związku Spółdzielni Mleczarskich.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">Informację o zaopatrzeniu rolnictwa w nasiona, nawozy i inne środki produkcji pod zbiory 1966 r. przedstawił podsekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa — Stanisław Gucwa (Streszczenie informacji podajemy na kartkach z numeracją rzymską).</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Na pytania posłów: Edmunda Stuczyńskiego (PZPR), Szymona Dziedzica (ZSL), Józefa Olsztyńskiego (ZSL), Huberta Okwieki (PZPR), Floriana Pierańskiego (SD), Ksawery Barańskiej (ZSL), Bronisława Szajny (ZSL), Władysława Cabaja (ZSL), Józefa Łaciaka (ZSL), Pelagii Pająk (bezp.), Edmunda Lewandowskiego (PZPR), Franciszka Gintera (ZSL) i Franciszka Gesinga (ZSL) odpowiedzi udzielili przedstawiciele resortów.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">Dyrektor Zjednoczenia Hodowli Roślin — K. Gawłowski:</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">Wyjątkowy ubiegłoroczny urodzaj spowodował nagromadzenie dość znacznych rezerw nasion roślin pastewnych motylkowych. Z uwagi na ograniczoną pojemność magazynów składowych i tak już przeciążonych, odbiór pewnych ilości zakontraktowanych nasion rozłożony został na nieco dłuższy czas, o czym producenci zostali poinformowani. Wszystkie nasiona z kontraktacji zostaną skupione. Seradela skupowana jest poza kontraktacją od 15.III.br. tylko w przypadkach oferowania I standardu (w zakresie siły kiełkowania). Stosunkowo duże rezerwy nie powinny nastręczać obaw; poza możliwościami pewnego zwiększenia eksportu, nadwyżka nasion o najwyższej sile kiełkowania będzie służyła w roku przyszłym, który może okazać się nie tak wysoko urodzajny, bądź też może zostać w części w łubinie pastewnym przetworzona na wysokowartościowe pasze i zastąpić w pewnej mierze kosztowny import makuchów.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">Ogólne zasoby sadzeniaków powinny całkowicie pokryć potrzeby rolnictwa we wszystkich regionach kraju, również i w tych, które zdane są na przerzuty wskutek niewystarczających zasobów własnych z powodu nieurodzaju lub mrozów. Podjęte zostały kroki, by istniejącą rezerwę maksymalnie zwiększyć m.in. w drodze ograniczenia eksportu oraz rozszerzenia skupu jednolitych odmian w plantacji niekontraktowanych w rejonach produkcji sadzeniaków. Wydaje się, że całkowicie nieuzasadnione są przedwczesne, na własną rękę podejmowane niekiedy przez rolników poszukiwania sadzeniaków na terenach nadwyżkowych, co może spowodować trudności w wykupie sadzeniaków z kontraktacji i tym samym trudności w zaopatrzeniu.</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">Dyrektor Departamentu Produkcji Roślinnej Ministerstwa Rolnictwa — A. Kacała:</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">W ciągu pierwszych 2 tygodni marca remanenty nawozów fosforowych w handlu znacznie się obniżyły, mimo że magazyny zasilane są bieżącymi dostawami. Remanenty te będą dalej się zmniejszać w miarę zbliżania się terminów sadzenia roślin okopowych.</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">Z ogólnej puli nawozów mineralnych przeznacza się w skali krajowej 63 proc. zasobów na kierunki uprzywilejowane, a z tego 55 proc. na kontraktację, a pozostałe ilości na użytki zielone i duże zagospodarowane obiekty zmeliorowane. W miarę wzrostu dostaw nawozów będzie można w wydatniejszy sposób regulować ich rozdział i uwzględniać przy tym rozdziale uzyskiwaną efektywność i towarowość produkcji.</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">W całym kraju odczuwa się pewien niedobór nawozów saletrzanych użytkowanych dla zasilenia ozimin. Dla pełniejszego zaspokojenia potrzeb wstrzymane zostały na razie dostawy nawozów tego typu dla cukrowni, gdyż pod uprawę buraków będą one potrzebne w późniejszym czasie.</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#komentarz">Prowadzone są nadal doświadczenia z wysoko skoncentrowanym nawozem — mocznikiem: doświadczenia ścisłe przez IUNG oraz demonstracje i pokazy z zastosowaniem mocznika pod ziemniaki i zboża organizowane wspólnie z kółkami rolniczymi.</u>
          <u xml:id="u-1.17" who="#komentarz">Wywóz i użytkowanie wapna defekacyjnego w cukrowni dokonywane jest nie tylko przez POM-y. Na ogólną ilość ca 840 tys. ton, POM-y wywiozły z cukrowni 600 tys. ton wapna, a rolnicy sprzętem własnym i kółek rolniczych — 240 tys. ton. Inicjatywa rolników w tym zakresie jest nadal bardzo chętnie widziana.</u>
          <u xml:id="u-1.18" who="#komentarz">Dyrektor Zjednoczenia Przemysłu Ciągników i Maszyn Rolniczych — Janusz Fudalej: Zjednoczenie stara się wprowadzać do produkcji nowe typy maszyn najbardziej poszukiwanych w rolnictwie, jak siewniki zbożowe, ładowacze nawozów wapnowanych, sadzarki do ziemniaków itp. Istnieją jednak trudności z wypracowaniem odpowiednich prototypów tych maszyn i niektóre z nich będą musiały być oparte na licencjach zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-1.19" who="#komentarz">W produkcji części zamiennych w roku bieżącym powinna nastąpić wyraźna poprawa; plany produkcji poszczególnych części zamiennych opracowywane są w oparciu o lepszą analizę potrzeb, Brak niektórych części zamiennych powodowany jest m.in. spiętrzeniem remontów w pewnych okresach; na przykład w I kwartale br. plan obejmował 42 proc. rocznego planu remontu traktorów, co nie mogło pozostać bez wpływu na zaopatrzenie w części zamienne.</u>
          <u xml:id="u-1.20" who="#komentarz">W dyskusji udział wzięli posłowie: Jan Śliwa (ZSL), Franciszek Ginter (ZSL), Kazimierz Barcikowski (PZPR), Jan Klecha (PZPR), Edmund Stuczyński (PZPR), Mieczysław Stachura (bezp. „Pax”), Franciszek Maj (ZSL), Władysław Cabaj (ZSL), Adolf Machalski (PZPR), Władysław Gałka (ZSL), Józef Łaciak (ZSL), Ksawera Barańska (ZSL), Bronisław Schab (ZSL). Dodatkowych wyjaśnień udzielił podsekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa — Stanisław Gucwa.</u>
          <u xml:id="u-1.21" who="#komentarz">W dyskusji stwierdzono, że dostawy nawozów sztucznych wzrosły poważnie, jednakże zaopatrzenie w nawozy nie jest równomierne we wszystkich rejonach kraju. W wielu powiatach odczuwa się brak poszczególnych asortymentów nawozów. W większym stopniu należałoby przy ich rozdziale uwzględniać potrzeby regionów kraju. Posłowie wskazywali równocześnie, że niektóre gminne spółdzielnie posiadają poważne zapasy nawozów, m.in. fosforowych, gdyż chłopi, nie mając odpowiednich pomieszczeń do ich przechowywania, odwlekają zakupy. Budowa magazynów nawozowych w gminnych spółdzielniach jest sprawą pilną.</u>
          <u xml:id="u-1.22" who="#komentarz">Dostawy i wymiana ziarna siewnego przebiegają na ogół zadowalająco, jednakże w jeszcze większym stopniu należałoby dostosowywać odmiany do warunków glebowo-klimatycznych danego regionu. Instytuty naukowe temu zagadnieniu powinny poświęcić więcej uwagi.</u>
          <u xml:id="u-1.23" who="#komentarz">Rośnie ilość i asortyment środków ochrony roślin dostarczanych rolnictwu; w dalszym ciągu jednak — zdaniem dyskutantów — aktualne potrzeby rolnictwa nie są w pełni uwzględniane. Przemysł chemiczny powinien mieć możliwość bardziej elastycznego planowania produkcji. Również zastrzeżenia budzi sposób pakowania tych środków; opakowania bowiem są zbyt duże, co stwarza konieczność przechowywania niezużytych ilości, a to z kolei powoduje zagrożenie.</u>
          <u xml:id="u-1.24" who="#komentarz">W dyskusji podniesiono również sprawę remontów maszyn rolniczych; stwierdzono, że I kwartał był okresem szczególnego spiętrzenia prac remontowych, które na ogół przebiegały zadowalająco. W dalszym ciągu jednak czynnikiem hamującym realizację planów w tej dziedzinie był brak niektórych części zamiennych.</u>
          <u xml:id="u-1.25" who="#komentarz">Posłowie zwracali również uwagę na stale występujące trudności z zakupem niektórych maszyn rolniczych, jak sadzarki do ziemniaków, siewniki nawozowe, kosiarki konne itp.</u>
          <u xml:id="u-1.26" who="#komentarz">Poruszano w dyskusji problem kształtowania się cen roślin motylkowych i konieczności rozszerzania upraw tych roślin na zieloną paszę.</u>
          <u xml:id="u-1.27" who="#komentarz">Posłowie wskazywali też na rosnące rozmiary szkód wyrządzanych przez zwierzynę leśną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#FranciszekGesing">Trzeba wyraźnie podkreślić, że nastąpiła duża odczuwalna poprawa w zaopatrzeniu rolnictwa w materiał siewny. Dotyczy to zarówno ilości, terminowości, jak i jakości dostaw, choć standard niektórych nasion pozostawia jeszcze wiele do życzenia.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#FranciszekGesing">Na wyróżnienie zasługują wysiłki Ministerstwa Rolnictwa, zmierzające do opanowania sytuacji na rynku nasion saradeli i łubinu, wynikającej z wysokich tegorocznych urodzajów. Należy teraz doprowadzić do tego, by nasiona te znalazły się w ziemi, by rolnicy, którzy nie są producentami tych nasion, mogli je zakupić i zasiać na zielonkę.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#FranciszekGesing">Znaczna poprawa nastąpiła w dostawach nawozów. Gminne spółdzielnie do 15 marca sprzedały chłopom indywidualnym o 25 proc. więcej nawozów, licząc w NPK, i o 43 proc. więcej wapna niż w analogicznym okresie roku ubiegłego. W dalszym ciągu jednak poważne zastrzeżenia budzą rozdzielniki terenowe; są tereny, na których magazyny pękają od nadmiaru nawozów, gdy na innych ich brak. Aparat handlowy winien głębiej analizować potrzeby terenu, uelastycznić rozdzielnictwo nawozów.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#FranciszekGesing">Na wsi poważnie wzrosła ilość zużywanych środków ochrony roślin, jak i ilość aparatury. Równolegle z tym nie idzie jednak w parze rozwój sygnalizacji, instruktażu i nadzoru. Postępująca chemizacja rolnictwa nie ma oparcia o rosnące kadry ludzi w pełni umiejących posługiwać się środkami chemicznymi; stąd wynika rosnąca waga zagadnień bezpieczeństwa i higieny pracy w rolnictwie.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#FranciszekGesing">Niezbyt pomyślny stan ozimin, jak to wynika z oceny Ministerstwa Rolnictwa, stawia poważne zadanie w zakresie zabezpieczenia dostatecznych ilości nawozów niezbędnych dla zasilania zbóż, szczególnie na tych terenach, gdzie stan ozimin jest poniżej średniej krajowej.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#FranciszekGesing">Dokonany został w rolnictwie ogromny postęp w dziedzinie mechanizacji; poważnie rośnie ogólny potencjał maszyn rolniczych. Jednakże poziom techniki jest obecnie taki, że ten rosnący potencjał nie może być w pełni wykorzystany. Wpływ na to ma z jednej strony niska jeszcze kultura techniczna użytkowników maszyn, jak również niedostateczna działalność zaplecza remontowego, które nie może funkcjonować należycie wobec powtarzających się braków części zamiennych. Przemysł winien wreszcie opracować właściwe normatywy części zamiennych i w oparciu o nie podjąć produkcję ilościowo i asortymentowo odpowiadającą potrzebom. Coraz bardziej niepokojący charakter mają szkody wyrządzane przez zwierzynę łowną. Resort powinien szukać sposobu rozwiązania tego problemu. Ze swej strony Komisja wystosuje do Komisji Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego odpowiednie wnioski, postulujące zajęcie się tą sprawą.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#FranciszekGesing">W kolejnym punkcie porządku dziennego informację o przebiegu i wynikach skupu i kontraktacji zbóż w roku gospodarczym 1965/1966 złożył podsekretarz stanu w Ministerstwie Przemysłu Spożywczego i Skupu — Stanisław Lindberg (Streszczenie informacji zamieszczamy na kartkach z numeracją rzymską).</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#FranciszekGesing">Na pytania posłów: Ksawery Barańskiej (ZSL), Franciszka Gesinga (ZSL), Edmunda Stuczyńskiego (PZPR), Władysława Gałki (ZSL), Władysława Cabaja (ZSL), Józefa Łaciaka (ZSL), Anny Soroko (PZPR), Franciszka Grochowskiego (PZPR), Jana Klechy (PZPR), Maksyma Rudczyka (PZPR) odpowiedzi udzielili: podsekretarz stanu w Ministerstwie Przemysłu Spożywczego i Skupu — Stanisław Lindberg, dyrektor naczelny Polskich Zakładów Zbożowych — Czesław Rybicki, wiceprezes CRS „Samopomoc Chłopska” — Jan Kamiński oraz przedstawiciel Ministerstwa Rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#FranciszekGesing">Pytania i wyjaśnienia dotyczyły: planów kontraktacji poszczególnych upraw, m.in. jęczmienia kaszowego, relacji wymiany zbóż na pasze, jakości mieszanek paszowych, warunków magazynowania zbóż, możliwości przedłużenia czasu dostaw obowiązkowych zbóż dla rozładowania magazynów, konieczność uelastycznienia warunków odbioru pasz za zboże w gminnych spółdzielniach, cen uzyskiwanych przez chłopów za dostawione w ramach kontraktacji zboże i działalności aparatu kontroli w zakresie oceny standardu zboża.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#FranciszekGesing">Dyskusja:</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#JanKlecha">W zakresie kontraktacji, szczególnie nowych rodzajów zbóż, uzyskano poważne efekty. Tym niemniej jednak późny termin, w jakim rozpoczęta została ta kontraktacja, uniemożliwił pełną realizację założonych planów. Wydaje się niezbędne podjęcie koniecznych kroków dla rozpoczęcia akcji kontraktacyjnej pod nowe plony w znacznie wcześniejszym terminie. Przy zawieraniu umów kontraktacyjnych uwzględnić trzeba wszystkie możliwości, brać pod uwagę opłacalność poszczególnych upraw i — po dokonaniu takiego obrachunku — rozwiązania najkorzystniejsze zarówno dla chłopów, jak i dla gospodarki państwowej, przyjąć za podstawę dalszej działalności w tej dziedzinie.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#JanKlecha">Z uwagi na znane i stale rosnące trudności wynikające z niedostatecznej powierzchni magazynów zbożowych, należałoby przemyśleć możliwość ustalania terminów dostaw już przy zawieraniu umów kontraktacyjnych znaczniej bardziej rozciągniętych w czasie. Równocześnie jednak trzeba uwzględnić i to, że dostawca nie może tracić w przypadku późniejszego odwiezienia zboża, Na spotkaniach poselskich chłopi zwracają uwagę, że przy kontraktacji niektórych upraw, jak np. chmiel, tytoń, len, instytucje kontraktujące świadomie odwlekają terminy odbioru zakontraktowanych artykułów, a producenci zmuszeni są ponosić pełny finansowy ciężar związany z przetrzymywaniem tych artykułów u siebie. Sprawy te należy jak najszybciej uregulować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PelagiaPająk">Wciąż jeszcze odczuwa się brak niektórych asortymentów pasz. Nie ma np. mieszanek bydlęcych, a te, które są w sprzedaży, niejednokrotnie nie odpowiadają wymaganym normom.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#JózefŁaciak">W poszczególnych rejonach kraju dostawy niektórych mieszanek paszowych nie pokrywają potrzeb. Należałoby rozszerzyć wymianę pasz za zboże.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#JózefŁaciak">Skup zboża w gminnych spółdzielniach nie zawsze przebiega sprawnie, nie dotrzymuje się warunku równoczesnego sprzedawania pasz przy skupie zboża. Zastrzeżenia budzi dokonywana przez niektórych pracowników punktów skupu klasyfikacja dostarczonego zboża, która ma wpływ na ustalanie ceny. W punktach skupu, przy których aktywnie działają komitety członkowskie, prowadząc społeczną kontrolę — sytuacja kształtuje się lepiej. Nasilenie kontroli w tej dziedzinie jest konieczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#SzymonDziedzic">Plan kontraktacji jęczmienia browarowego na terenie województwa wrocławskiego nie został wykonany. Wydaje się, że system kontraktacji nie jest jeszcze w dostateczny sposób dopracowany. Kontraktację prowadzą równocześnie na terenie wsi różne przedsiębiorstwa. Chłopi kontraktują w pierwszym rzędzie te uprawy, które są łatwiejsze i mniej pracochłonne. Plan kontraktacji nie jest uzgodniony z planem gromadzkim. Gromadzkie rady narodowe powinny koordynować plany kontraktacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#MaksymRudczyk">Problemy kontraktacji są szeroko dyskutowane na spotkaniach z wyborcami. Chłopi mocno podkreślają potrzebę wymiany pasz za uprawy kontraktowane.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#MaksymRudczyk">Konieczne jest wzmożenie kontroli skupu; ustalona cena w wysokości 300 zł za 1 q zboża jest bardzo rzadko wypłacana, co wynika — zdaniem pracowników punktów skupu — z niższego, niż przewidują normy standardu dowiezionego zboża.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#MaksymRudczyk">Sprawny przebieg skupu zbóż i innych płodów rolnych w dużym stopniu hamuje brak odpowiednich składów i magazynów. Na ten cel konieczne jest zwiększenie środków inwestycyjnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#MichałPolnar">Przeanalizować należy wysokość cen kontraktowanego jęczmienia; uprawa ta jest bardziej pracochłonna niż uprawa pszenicy, w większym stopniu wysokość zbiorów uzależniona jest od warunków atmosferycznych i innych wpływów zewnętrznych.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#MichałPolnar">Kontraktacja trzody chlewnej przebiega prawidłowo. Aparat skupu jest wysoko kwalifikowany i spełnia swoje zadania. Nie dotrzymuje się jednak niektórych umów w stosunku do chłopów, np. nie zawsze terminowo dostarczany jest węgiel, albo też dostarcza się go w gorszych gatunkach.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#MichałPolnar">Należy zwiększyć sprzedaż pasz dla drobnych gospodarstw chłopskich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#FranciszekMaj">Kontraktacja przebiega na ogół pomyślnie, jednakże w odniesieniu do niektórych upraw należałoby przeanalizować plany kontraktacji i dostosować je do realnych warunków produkcyjnych oraz potrzeb kraju.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#FranciszekGinter">Należy zastanowić się nad możliwością przesunięcia terminów kontraktacji, bowiem dotychczasowy termin do 31 grudnia nie zawsze jest możliwy do dotrzymania.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#FranciszekGinter">Na terenie woj. koszalińskiego zgromadzono duże zapasy słomy, która miała być skupiona przez przemysł dla produkcji celulozy. Obecnie przemysł nie dotrzymuje umów w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#FranciszekGinter">Dodatkowych wyjaśnień udzielił podsekretarz stanu w Ministerstwie Przemysłu Spożywczego i Skupu — Stanisław Lindberg.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#FranciszekGesing">W bieżącym roku gospodarczym osiągnęliśmy bardzo dobre zbiory; z uwagi jednak na niedostateczną powierzchnię magazynową, jak i niedostateczną obsadę kadrową punktów skupu — sytuacja w skupie była trudna. Należy podkreślić duży wysiłek i ofiarność całego aparatu skupu, który dobrze wywiązał się ze swoich obowiązków. Godna również uznania była postawa obywatelska rolników.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#FranciszekGesing">W ostatnim okresie obserwujemy dużą poprawę kontraktacji. System ten musi być nadal doskonalony.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#FranciszekGesing">Niektóre niedociągnięcia muszą być usuwane nie poprzez zmianę przepisów dotyczących systemu organizacyjnego kontraktacji, ale poprzez zastosowanie skuteczniejszych bodźców ekonomicznych sprzyjających jej rozwojowi.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#FranciszekGesing">Rozważenia wymaga sprawa prawidłowego ustalenia terminów niektórych dostaw zarówno obowiązkowych, jak i z kontraktacji. Spiętrzenie terminów wpływa w pewnym okresie na opóźnienie prac polowych.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#FranciszekGesing">O ZAOPATRZENIU ROLNICTWA W NASIONA, NAWOZY I INNE ŚRODKI PRODUKCJI POD ZBIORY 1966 ROKU</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#FranciszekGesing">Informacja złożona przez podsekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa — Stanisława Gucwę na posiedzeniu Komisji Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego w dniu 31 marca 1966 r.</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#FranciszekGesing">Według oceny dokonanej w listopadzie 1965 roku, tj. w okresie ustalania planów zaopatrzenia, nie przewidywano żadnych braków nasion zbóż jarych na rok 1966. Wyniki oceny wartości siewnej próbek badanych w grudniu ub. roku i styczniu br. wykazały, że znaczna część partii zbóż siewnych wykazuje nadmierną wilgotność, a poza tym liczne partie pszenicy jarej i owsa wykazują zdolność kiełkowania niższą od ustalonej obowiązującymi normami. Dla zabezpieczenia realizacji planów zaopatrzenia dopuszczono nasiona II klasy, w tym — pszenicy jarej i jęczmienia o zdolności kiełkowania do 85 proc., i owsa o zdolności kiełkowania do 80 proc.</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#FranciszekGesing">Zgodnie z planem nasiennym, na cele wiosennej kampanii siewnej planowano dostawę 182 tys. ton nasion zbóż jarych, tj. o 13 proc. więcej niż w roku ubiegłym. Według danych na 23 marca rozprowadzono nasiona: pszenicy jarej — 73,1 proc., jęczmienia jarego — 45,2 proc., owsa — 65,4 proc. Przebieg wymiany sąsiedzkiej ogólnie można ocenić jako pomyślny. Należy liczyć się, że występujące lokalne niedobory nasion z reprodukcji będą pokrywane dostawami handlowymi. Zaopatrzenia gospodarstw rolnych w nasiona powinno zatem przebiegać zgodnie z planem, mogą jedynie wystąpić trudności w dostarczeniu żądanych odmian, zwłaszcza pszenicy.</u>
          <u xml:id="u-11.8" who="#FranciszekGesing">Przedsiębiorstwa nasienne przygotowały w zasadzie całą potrzebną do siewów w bieżącym roku ilość nasion roślin motylkowych; do dnia 15 marca dostarczono do placówek dystrybucyjnych 50 proc. planowanych dostaw. Przy bardzo dużej podaży nasion obserwuje się małe zainteresowanie rolników tymi uprawami. Obecnie w poszczególnych województwach prowadzona jest systematyczna akcja uświadamiająca i propagandowa, zmierzająca do maksymalnego rozszerzenia uprawy roślin motylkowych; zarówno w prasie centralnej, jak i w radio propaguje się rozszerzenie zasiewów roślin motylkowych.</u>
          <u xml:id="u-11.9" who="#FranciszekGesing">Dostarczona ilość nasion innych roślin pastewnych, dwuletnich roślin korzeniowych, kapusty pastewnej i kukurydzy pokrywa zapotrzebowanie gospodarstw rolnych.</u>
          <u xml:id="u-11.10" who="#FranciszekGesing">Plan zaopatrzenia gospodarstw rolnych w sadzeniaki ziemniaka pod zbiory 1966 roku przewiduje dostawy o 75 tys. ton większe niż rozprowadzono w roku 1965. Przewiduje się również eksport 50 tys. ton sadzeniaków.</u>
          <u xml:id="u-11.11" who="#FranciszekGesing">Z dokonanej przez specjalistów Ministerstwa Rolnictwa lustracji poszczególnych rejonów kraju oraz z informacji wydziałów rolnictwa prezydiów wojewódzkich rad narodowych wynika, że oziminy przezimowały na ogół dobrze, jednak na skutek dokonania znacznej ilości siewów w terminie opóźnionym oraz wczesnego wystąpienia mrozów, stan ozimin można określić jako średni; w porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego, oziminy są jednak słabsze. Wcześniejsze rozpoczęcie się wiosny może nadrobić opóźnienie ich wegetacji. Z drugiej strony łagodny przebieg zimy spowodował odhartowanie się roślin, które obecnie są bardziej niż w latach ubiegłych wrażliwe na ostre przymrozki nocne.</u>
          <u xml:id="u-11.12" who="#FranciszekGesing">Zaopatrzenie rolnictwa w środki chemiczne w przeważającej mierze pokrywane jest z produkcji krajowej.</u>
          <u xml:id="u-11.13" who="#FranciszekGesing">Plan zaopatrzenia w podstawowe środki chemiczne w roku 1966 wzrasta w stosunku do zużycia w roku 1965 o 30 proc. Dostawy środków chemicznych z małymi wyjątkami zarówno z produkcji krajowej, jak i importu przebiegają na ogół zgodnie z ustalonym harmonogramem dostaw.</u>
          <u xml:id="u-11.14" who="#FranciszekGesing">Według założeń Narodowego Planu Gospodarczego, dostawy nawozów mineralnych dla rolnictwa pod zbiory 1966 r. mają wzrosnąć w porównaniu do zużycia w roku 1964/65 o 177 tys. ton NPK i o 192 tys. ton nawozów wapniowych. W relacji wojewódzkiej największe tempo wzrostu zaopatrzenia uzyskało woj. białostockie (245,5 proc.), olsztyńskie (239,0 proc.), a najniższe woj. katowickie (138,1 proc.) i woj. opolskie (145,2 proc.). Przy rozdysponowywaniu dostaw nawozów brano pod uwagę przede wszystkim potrzeby nawożenia upraw kontraktacyjnych oraz użytków zielonych.</u>
          <u xml:id="u-11.15" who="#FranciszekGesing">Według danych CSR „Samopomoc Chłopska” na 15 marca br. gminne spółdzielnie rozprowadziły o 25 proc. nawozów więcej i o 43 proc. więcej wapna nawozowego niż w roku ubiegłym. W niektórych województwach wystąpiły niedobory nawozów azotowych i potasowych.</u>
          <u xml:id="u-11.16" who="#FranciszekGesing">Zaopatrzenie w sprzęt mechaniczny szczególnie do za- i wyładunków oraz transportu wapna nie zostało jeszcze w pełni zrealizowane. M.in. Ministerstwo Przemysłu Ciężkiego nie dostarczyło dotychczas 500 sztuk adapterów do wysiewu wapna pylistego i 300 ładowaczy do materiałów pylistych.</u>
          <u xml:id="u-11.17" who="#FranciszekGesing">Wyposażenie rolnictwa w maszyny i narzędzia rolnicze niezbędne do wiosennej kampanii siewnej uległo dalszej poprawie. Zaopatrzenie w ciągniki, siewniki nawozowe i zbożowe przebiega prawidłowo, a w aparacie handlu znajdują się dość poważne remanenty tych maszyn, które mogą pokryć w całości ewentualne dodatkowe zapotrzebowanie. Nie jest w pełni zaspokojone zapotrzebowanie rolnictwa na ciągniki o mocy 40–50 KM i na sadzarki ziemniaków.</u>
          <u xml:id="u-11.18" who="#FranciszekGesing">Zaopatrzenie w podstawowe maszyny rolnicze dla państwowych gospodarstw rolnych, kółek rolniczych, oraz spółdzielni produkcyjnych można uznać za wystarczające.</u>
          <u xml:id="u-11.19" who="#FranciszekGesing">Ministerstwo Rolnictwa podjęło kroki zmierzające do zapewnienia sprawnego przebiegu zasadniczej poprawy jakości remontów maszyn rolniczych. Problem terminowości remontów rozwiązany został przez wprowadzenie ciągników i silników zamiennych, które pozwalają w znacznym stopniu na bezpośrednią wymianę sprzętu oddawanego do remontu. Specjalizacja zakładów, oparta na stosowaniu typowych procesów technologicznych, oprócz zabezpieczenia odpowiedniej jakości i ilości remontów, może w istotny sposób ułatwić zabezpieczenie dostaw części zamiennych. Przebieg tegorocznych remontów zimowych ugruntował korzystną ocenę użytkowników nowej metody remontów.</u>
          <u xml:id="u-11.20" who="#FranciszekGesing">Mimo dużego wysiłku ze strony Zjednoczenia Przemysłu Maszyn Rolniczych, występują jeszcze poważne niedobory w dostawach niektórych części zamiennych. Jakość dostarczanych części zamiennych pozostawia również wiele do życzenia.</u>
          <u xml:id="u-11.21" who="#FranciszekGesing">O PRZEBIEGU I WYNIKACH SKUPU I KONTRAKTACJI ZBÓŻ W ROKU GOSPODARCZYM 1965/66</u>
          <u xml:id="u-11.22" who="#FranciszekGesing">Informacja złożona przez podsekretarza stanu w Ministerstwie Przemysłu Spożywczego i Skupu — Stanisława Lindberga na posiedzeniu Komisji Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego w dniu 31 marca 1966 r.</u>
          <u xml:id="u-11.23" who="#FranciszekGesing">Kampania skupu zbóż ze zbiorów 1965 r. zbliża się w zasadzie do końca. Do dnia 31. III.br. skupiono 3.200 tys. ton zbóż, w tym z gospodarki chłopskiej 2.150 tys. ton i z PGR 1.050 tys. ton. Tym samym państwowe gospodarstwa rolne wykonały już swoje zadania roczne; w gospodarce chłopskiej roczne plany skupu zbóż wykonały już woj. bydgoskie i gdańskie. Na szczególne wyróżnienie zasługuje woj. bydgoskie, które skupiło ponad 150 tys. ton więcej aniżeli w roku ubiegłym; udział tego województwa w ogólnym skupie wynosi około 15 proc. Wyższe aniżeli dotąd ilości zbóż dostarczają rolnicy z województw: białostockiego, warszawskiego i kieleckiego.</u>
          <u xml:id="u-11.24" who="#FranciszekGesing">W II kwartale pozostaje do wykonania rocznego planu skupu około 300 tys. ton zbóż.</u>
          <u xml:id="u-11.25" who="#FranciszekGesing">Wstępne wyniki tegorocznego skupu zbóż wykazują, że będzie on około 900 tys. ton wyższy niż w roku ubiegłym.</u>
          <u xml:id="u-11.26" who="#FranciszekGesing">Plan zaopatrzenia rolnictwa w pasze w bieżącym roku gospodarczym wynosi 2.770 tys. ton. Do końca marca sprzedano 1.920 tys. ton.</u>
          <u xml:id="u-11.27" who="#FranciszekGesing">W roku bieżącym zwiększył się wyraźnie udział skupu żyta w stosunku do innych zbóż. Sytuacja taka pozwoliła na dokonanie pewnych zmian w polityce przemiałowej; i tak uchwała KERM z 1 marca br. zaleca poprawę jakości mąki żytniej, zwiększenie w produkcji pieczywa udziału żytniego chleba oraz wprowadzenie nowych uszlachetnionych gatunków chleba żytniego.</u>
          <u xml:id="u-11.28" who="#FranciszekGesing">Na tak wydatne tegoroczne wyniki skupu zbóż złożyły się nie tylko sprzyjające warunki atmosferyczne, ale również i zespół środków ekonomicznych i organizacyjnych podjętych w ostatnim czasie przez państwo.</u>
          <u xml:id="u-11.29" who="#FranciszekGesing">Zarówno w okresie minionego planu 5-letniego, jak i obecnie kluczowym problemem naszego rolnictwa jest przyśpieszenie wzrostu produkcji zbóż. Środki, jakie w tej dziedzinie podjęto, zmierzają w dwóch zasadniczych kierunkach:</u>
          <u xml:id="u-11.30" who="#FranciszekGesing">- do dalszej intensyfikacji produkcji rolnej, zapewniającej odpowiedni wzrost plonów i globalnej produkcji zbóż, - do stworzenia odpowiednich warunków sprzyjających zwiększeniu skupu zbóż z produkcji krajowej. Temu właśnie celowi poświęcana była podjęta przez rząd w połowie ubiegłego roku uchwała w sprawie powszechnej kontraktacji zbóż i poprawy warunków skupu. Uchwała ta wprowadziła zasadnicze zmiany w dotychczasowym systemie skupu zbóż. W okresie lat 1960–1964 skup zbóż z gospodarki chłopskiej stanowił około 17 proc. globalnej produkcji zbóż. W skupie tym dominowały dostawy obowiązkowe, na które przypadało około 73 proc. wpływu ziarna z gospodarki chłopskiej. Uchwała zmienia w zasadniczy sposób te proporcje, wysuwając na czoło kontraktację, jako podstawową formę skupu zbóż najpełniej kojarzącą interesy rolnictwa i przemysłu spożywczego.</u>
          <u xml:id="u-11.31" who="#FranciszekGesing">Dzięki kontraktacji uzyskany został postęp w wielu zaniedbanych dziedzinach produkcji rolnej; np. w ciągu ostatnich 5 lat areał uprawy jęczmienia browarnego wzrósł z 200 tys. ha do 250 tys. ha. Obecny poziom produkcji jęczmienia browarnego w pełni pokrywa potrzeby przemysłu krajowego i eksportu.</u>
          <u xml:id="u-11.32" who="#FranciszekGesing">W uprawie zbóż występuje zjawisko niewłaściwego wykorzystania gleb, wyrażające się w przeznaczeniu pod zasiew na gruntach wyższych klas gatunków zbóż o niskiej plenności. W celu zmiany tej struktury i pozyskania większych ilości pszenicy z produkcji krajowej wprowadzono w 1963 r. kontraktację tego zboża wraz z poprawą warunków skupu. W rezultacie w ciągu lat 1962–64 areał pod pszenicę wzrósł o 200 tys. ha.</u>
          <u xml:id="u-11.33" who="#FranciszekGesing">Również kontraktacja przyczyniła się do poprawy sytuacji w dziedzinie upraw roślin strączkowych. Parę lat temu występował poważny deficyt grochu konsumpcyjnego i fasoli; w 1964 roku skupiono już 20 tys. ton grochu, a zasoby tego artykułu w pełni pokrywają potrzeby rynku wewnętrznego i eksportu.</u>
          <u xml:id="u-11.34" who="#FranciszekGesing">Do 1965 r. zarówno żyto, jak jęczmień kaszowy i owies pozostawały poza kontraktacją, co uniemożliwiało kompleksowe rozwiązanie za pośrednictwem kontraktacji problemu zbożowego. Uchwała rządu z 30 lipca 1965 r. zmieniła tę sytuację.</u>
          <u xml:id="u-11.35" who="#FranciszekGesing">Z nowym rokiem gospodarczym kontraktacją objęto 4 podstawowe gatunki zbóż. Tym samym oddziaływaniem kontraktacji objęte zostały prawie wszystkie gospodarstwa rolne, a więc i położone na glebach lekkich, do których nie docierał w pełni cały zestaw pomocy produkcyjnej (nawozy, nasiona, zaliczki), jaki z reguły towarzyszy kontraktacji. Rozszerzenie zasięgu kontraktacji na rejony o słabszych glebach skłaniać będzie producentów do przeznaczania pod uprawę zboża większych niż dotychczas dawek nawozów mineralnych i innych środków produkcji, co w rezultacie przyczynić się winno do intensyfikacji produkcji rolnej w tych rejonach.</u>
          <u xml:id="u-11.36" who="#FranciszekGesing">Wprowadzone zostały nowe atrakcyjne ceny skupu zbóż. Ponadto uprawniono producentów kontraktujących do zakupu pasz treściwych w wysokości 50 kg mieszanek za dostawę 100 kg zbóż oraz do pierwszeństwa przy nabyciu nawozów sztucznych, jak również do uzyskania pożyczek na zakup nawozów, nasion i innych środków produkcji.</u>
          <u xml:id="u-11.37" who="#FranciszekGesing">Kontraktację zbóż na nowych warunkach rozpoczęto stosunkowo późno, bo dopiero pod koniec września ubiegłego roku, w związku z czym przedłużono termin zawierania umów do końca kwietnia br. Plany kontraktacji pszenicy, jęczmienia browarnego i owsa zostały już prawie w pełni wykonane. Niewiele braknie do wykonania zadań kontraktacji żyta. W porównaniu do roku ubiegłego areał kontraktacji zbóż wzrósł o ponad 300 tys. ha.</u>
          <u xml:id="u-11.38" who="#FranciszekGesing">Przebieg kontraktacji wykazuje jednak, że w stosunku do niektórych województw (np. krakowskie i rzeszowskie) ustalone zostały zbyt wysokie zadania, jak również, że w odniesieniu do niektórych rodzajów gleb i gatunków upraw założone w planie kontraktacji wskaźniki są zbyt wysokie. Doświadczenia te brane będą za podstawę przy dokonywaniu pewnych korekt warunków kontraktacji.</u>
          <u xml:id="u-11.39" who="#FranciszekGesing">Resort planuje przejście na zawieranie z producentami umów wieloletnich, obejmujących wszystkie rodzaje zbóż, zamiast oddzielnych na każdą uprawę.</u>
          <u xml:id="u-11.40" who="#FranciszekGesing">Powszechna kontraktacja zbóż poważnie zwiększyła zadania aparatu gminnych spółdzielni i Polskich Zakładów Zbożowych. Obecnie wiele GS odczuwa brak obsady w komórkach skupu i kontraktacji, co może wpływać ujemnie na sprawny przebieg akcji kontraktacji.</u>
          <u xml:id="u-11.41" who="#FranciszekGesing">Ze zbiorów 1965 r. skupi się w ramach kontraktacji ponad 700 tys. ton zbóż. Ze zbiorów przyszłego roku, uwzględniając już zawarte umowy, skupione będzie za pośrednictwem kontraktacji ponad 1,1 mln ton ziarna. W przyszłym roku i w latach następnych kontraktacja stanie się zasadniczą formą gromadzenia nadwyżek ziarna.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>