text_structure.xml 10.8 KB
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">W dniu 3 marca 1967 r. Komisja Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów, obradująca pod przewodnictwem posła Józefa Kuleszy (PZPR), rozpatrywała zagadnienie efektywności działania kar umownych w gospodarce narodowej oraz odpowiedzi na dezyderaty.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele: Komisji Planowania przy Radzie Ministrów z zastępcą Przewodniczącego - Januszem Walewskim, Ministerstwa Finansów z podsekretarzem stanu - Józefem Trendotą, wiceprezes Najwyższej Izby Kontroli - Bolesław Szlązak, Prezes Głównej Komisji Arbitrażowej - Jan Topiński, Prezes Narodowego Banku Polskiego - Stanisław Majewski, oraz przedstawiciel Urzędu Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Zagadnienie efektywności działania kar umownych w gospodarce narodowej zreferował w imieniu zespołu poselskiego poseł Bolesław Bednarek (PZPR). W skład zespołu wchodzili ponadto posłowie: Tadeusz Janczyk (PZPR) i Józef Łastowski (PZPR).</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Kary umowne ściągane są za dostarczanie towarów nieodpowiadających normom jakości, za zmianę asortymentu albo gatunku dostaw, za niekompletną dostawę, w nieodpowiednim opakowaniu, za opóźnienie terminu dostawy.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Uchwalony w 1965 r. Kodeks cywilny określił ogólne zasady ściągania odszkodowań i kar z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">Przewodniczący Komisji Planowania przy Radzie Ministrów wydał w 1966 r. zarządzenie, w którym określono warunki umów sprzedaży oraz dostawy pomiędzy jednostkami gospodarki uspołecznionej. Zarządzeniem tym obowiązujące uprzednio stawki kar umownych zostały podwyższone, przewidziano możliwość zwiększenia kar umownych za niedotrzymywanie dostaw związanych z eksportem. Wprowadzone również obowiązek ścisłego ewidencjonowania kar i przebiegu ich windykacji. Obok zaostrzenia kar umownych wprowadzono równolegle możliwość ich łagodzenia i elastycznego stosowania w uzasadnionych przypadkach.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">W ostatnich latach obserwuje się stały wzrost wykrywalności wad przy odbiorze jakościowym towarów, przede wszystkim w handlu.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">W praktyce obrotu handlowego system kar umownych spełnia w zasadzie prawidłowo przewidzianą funkcję jednego z bodźców ekonomicznych, mających przeciwdziałać produkcji towarów o nienależytej jakości. Handel bardziej rygorystycznie aniżeli przemysł egzekwuje kary umowne od swych dostawców.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Zespół badający problemy efektywności działania kar umownych, przeprowadził szereg analiz w zakładach przemysłowych. Wynika z tego konieczność dalszego doskonalenia systemu kar umownych.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">Zakłady przemysłowe zwracają ponadto uwagę na konieczność zróżnicowania systemu kar umownych odpowiednio do specyfiki, branż; obecnie obowiązują jednolite zasady we wszystkich gałęziach przemysłu.</u>
          <u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">Zespół uważa za potrzebne opracowanie branżowych warunków dostaw, uwzględniających specyfikę poszczególnych branż oraz zróżnicowanie i uelastycznienie stosowanych kar. System kar należy ulepszać nie tylko poprzez zwiększanie stawek kar, lecz poprzez efektywne oddziaływanie na lepszą realizację wzajemnych zobowiązań umownych, na mobilizowanie producentów i dostawców do poprawy jakości wyrobów.</u>
          <u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">Celowe wydaje się ustalenie odpowiednich stawek kar umownych przy dostawach wyrobów nowych, prototypowych.</u>
          <u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">Należy wzmocnię skuteczność systemu kar umownych w wykonawstwie inwestycyjnym, gdyż obecnie działanie kar w znikomym stopniu wpływa na prawidłową realizację zobowiązań. W dyskusji udział wzięli posłowie: Tadeusz Janczyk (PZPR), Józef Łastowski (PZPR), Zdzisław Balicki (PZPR), Stanisław Hasiak (PZPR), Stanisław Cieślak (ZSL), Jan Dziemba (PZPR), Wiktor Cholewicz (PZPR), Ewa Trojanowska (bezp.), Eugeniusz Witek (ZSL); wyjaśnień udzielili: Prezes Głównej Komisji Arbitrażowej - Jan Topiński, podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów - Józef Trendota oraz zastępca Przewodniczącego Komisji Planowania przy Radzie Ministrów - Janusz Walewski.</u>
          <u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">W dyskusji uznano system kar umownych za jeden z instrumentów poprawy jakości produkcji i zaopatrzenia rynku oraz usprawniania wzajemnych powiązań w przemyśle, ulepszania kooperacji.</u>
          <u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">W przemyśle daje się odczuć mankament polegający na tym, że kary obciążają przede wszystkim wytwórców produktu finalnego, a w niewspółmiernie mniejszym stopniu kooperantów niewywiązujących się z umów.</u>
          <u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">Podkreślano, że do tej pory system kar umownych stosunkowo najlepiej spełnia swoją rolę w powiązaniach między handlem a przemysłem, chroniąc interesy odbiorcy.</u>
          <u xml:id="u-1.16" who="#komentarz">Nie w pełni wykorzystywana jest funkcja wychowawcza kar, których wielkość powinna być powszechnie znana załogom zakładów i mobilizować je do poprawy jakości produkcji, zwiększania dyscypliny pracy i zaostrzania kontroli wewnętrznej. Tam, gdzie kary umowne nie obniżają funduszu zakładowego, dolegliwość ich jest znacznie mniejsza.</u>
          <u xml:id="u-1.17" who="#komentarz">Podkreślano potrzebę doskonalenia systemu kar umownych z uwzględnieniem specyfiki branż, zainteresowania zakładów w podejmowaniu produkcji wyrobów nowych, bądź unikalnych i eliminowania z praktyki przemysłu różnych metod omijania kar umownych, np. przez zawieranie umów tak ogólnych, by nie dawały one podstawy do sporów.</u>
          <u xml:id="u-1.18" who="#komentarz">Równocześnie wypowiadano się w dyskusji za tym, aby system kar umownych objął pełniej również takie gałęzie gospodarki, jak np. transport, energetyka, przemysł gazowniczy, które obecnie w stosunku do swoich odbiorców zajmują pozycję uprzywilejowaną.</u>
          <u xml:id="u-1.19" who="#komentarz">Uznano też za celowe zaostrzenie kar umownych w wykonawstwie inwestycyjnym i objęciem nimi także dziedziny sporządzania dokumentacji projektowej.</u>
          <u xml:id="u-1.20" who="#komentarz">Przewodniczący Komisji - poseł Józef Kulesza (PZPR) stwierdził, że system kar umownych powinien, w istotny sposób wpływać na poprawę jakości i rytmiczności dostaw, na usprawnienie kooperacji miedzy przedsiębiorstwami. Nie jest on jeszcze należycie doceniany w praktyce gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-1.21" who="#komentarz">W wielu gałęziach przemysłu system ten odgrywa już w tej chwili istotną rolę w doskonaleniu współpracy, zwłaszcza z handlem.</u>
          <u xml:id="u-1.22" who="#komentarz">System kar umownych zaczął oddziaływać w sposób bardziej odczuwalny dopiero w ostatnich latach; obecnie wymaga on szczegółowego dopracowania w oparciu o dotychczasowe doświadczenia, a przede wszystkim konsekwentnego stosowania. System kar umownych powinien być powiązany z nowym systemem finansowania przedsiębiorstw, który, opierając działalność przedsiębiorstw o fundusze własne, pozwoli uczynić z kar umownych efektywny instrument oddziaływania na jakość i terminowość produkcji.</u>
          <u xml:id="u-1.23" who="#komentarz">Bardzo ważne jest udoskonalenie działania systemu kar umownych w stosunkach pomiędzy przedsiębiorstwami przemysłowymi. Przy opracowywaniu branżowych warunków dostaw należy uwzględnić wszystkie istotne elementy, które muszą być brane pod uwagę zarówno z punktu widzenia odbiorcy, jak i dostawcy. Takie szczegółowe ustalenia powinny uwzględnić szczególne warunki pracy niektórych przemysłów.</u>
          <u xml:id="u-1.24" who="#komentarz">W stosunkach pomiędzy przedsiębiorstwami należy dążyć do usuwania wszelkiego rodzaju nieuzasadnionych uprzywilejowań.</u>
          <u xml:id="u-1.25" who="#komentarz">Konieczne jest prowadzenie okresowych badań efektywności oddziaływania systemu kar zarówno w poszczególnych zakładach, jak i poszczególnych branżach i resortach.</u>
          <u xml:id="u-1.26" who="#komentarz">Komisja zleciła zespołowi poselskiemu przygotowanie projektu dezyderatów.</u>
          <u xml:id="u-1.27" who="#komentarz">Poseł Stanisław Cieślak (ZSL) zreferował nadesłane odpowiedzi rządu na dezyderaty Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów.</u>
          <u xml:id="u-1.28" who="#komentarz">Realizując dezyderaty Komisji, podjął decyzję zwiększenia - w stosunku do ustaleń planu 5-letniego - produkcji przyrządów pomiarowych, taboru kolejowego i materiałów budowlanych, rozwinięcia działalności Głównego Urzędu Miar i Jakości, zwiększenia mocy przedsiębiorstw budowlano-montażowych, uporządkowania rynku owocowo-warzywnego. Rząd podjął także decyzję w postulowanych przez Komisję sprawach: współpracy przedsiębiorstw kluczowych z prezydiami rad narodowych i budżetem terenowym, dalszych ulg i ułatwień dla rzemiosła oraz środków zmierzających do poprawy terminowości realizacji inwestycji oświatowych, kulturalnych i socjalnych.</u>
          <u xml:id="u-1.29" who="#komentarz">Następnie Komisja przyjęła proponowany przez Prezydium projekt planu pracy na I półrocze br. Przedmiotem obrad Komisji w najbliższych miesiącach będą:</u>
          <u xml:id="u-1.30" who="#komentarz">- aktualna sytuacja w realizacji planu inwestycyjnego, sprawy wzmocnienia potencjału wytwórczego w budownictwie i rozwój produkcji materiałów budowlanych, ze szczególnym uwzględnieniem produkcji przemysłu terenowego;</u>
          <u xml:id="u-1.31" who="#komentarz">- aktualna sytuacja gospodarcza kraju na tle wykonania zadań I kwartału br.;</u>
          <u xml:id="u-1.32" who="#komentarz">- ocena wdrażania nowego systemu finansowania przedsiębiorstw;</u>
          <u xml:id="u-1.33" who="#komentarz">- omówienie założeń projektu NPG na 1968 r. na tle wykonania zadań I półrocza br.;</u>
          <u xml:id="u-1.34" who="#komentarz">- ocena działalności i wykonanie budżetu w 1966 r. Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów, NIK, Państwowej Komisji Cen, Komitetu Nauki i Techniki oraz GUS.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>