text_structure.xml 62.8 KB
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Otwieram posiedzenie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Witam posłów, przybyłych gości oraz członków sekretariatu Komisji. Proponowany porządek dzisiejszego posiedzenia został doręczony państwu na piśmie. Jeżeli nie usłyszę głosu sprzeciwu, będę uważał, że został on przyjęty. Wobec braku sprzeciwu stwierdzam, że porządek posiedzenia został zaakceptowany. Stwierdzam kworum oraz że protokół z poprzedniego posiedzenia Komisji został przyjęty wobec niewniesienia do niego zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Przechodzimy do rozpatrzenia punktu pierwszego porządku dziennego, w którym zajmiemy się rozpatrzeniem poprawek zgłoszonych w trakcie drugiego czytania do projektu ustawy o zmianie ustawy o prokuraturze oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druki nr 1113 i 1405). W trakcie drugiego czytania zostały zgłoszone 3 poprawki. Wszystkie zostały zgłoszone przez Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska. W imieniu wnioskodawcy poprawki omówi poseł Stanisław Chmielewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PoselStanislawChmielewski">Na początku pragnę poinformować, że na wniosek Biura Legislacyjnego poprawki nr 1 i 2 powinny być rozpatrywane łącznie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#PoselStanislawChmielewski">W poprawce nr 1 proponujemy, aby w art. 1 w pkt 1 w art. 8 ust. 1 skreślić wyrazy:</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#PoselStanislawChmielewski">„1. Prokurator przy wykonywaniu czynności określonych w ustawach jest niezależny z zastrzeżeniem przepisów ust. 2-5 oraz art. 8a”.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#PoselStanislawChmielewski">Natomiast w poprawce nr 2 proponujemy, aby w art. 1 pkt 2 nadać brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#PoselStanislawChmielewski">„2) po art. 8 dodaje się art. 8a w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#PoselStanislawChmielewski">«Art. 8a. 1. Prokurator przełożony może powierzyć podległym prokuratorom wykonywanie czynności należących do jego zakresu działania, chyba że ustawa zastrzega określoną czynność wyłącznie do jego właściwości.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#PoselStanislawChmielewski">2. Prokurator przełożony może przejmować spray prowadzone przez prokuratorów podległych i wykonywać ich czynności, chyba że przepisy ustawy stanowią inaczej»”.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#PoselStanislawChmielewski">Wnioskodawcy poprawki proponując nowe brzmienie art. 8a, pragną, aby z dotychczasowej regulacji, zawartej w przedłożeniu rządowym, wykreślić aktualne rozwiązanie, a w jego miejsce wstawić rozwiązanie zawarte w art. 8b. Regulacja zawarta w dotychczasowym art. 8b, która ma zastąpić dotychczasowy art. 8a, odpowiednio zabezpiecza uprawnienia prokuratorów przełożonych, o których mówi się w uzasadnieniu do projektu. Nasza zmiana dotycząca właściwości prokuratora przełożonego realizuje także postulat Ministra Sprawiedliwości – Prokuratora Generalnego w zakresie zapewnienia sprawnego działania prokuratury. Jeżeli zostaną przyjęte rozwiązania z przedłożenia rządowego, to uprawnienia prokuratora przełożonego będą tak mocne, że w toczącej się sprawie będzie on mógł uczynić wszystko, ale nie będzie ponosił za to żadnej odpowiedzialności. Nie zgadzamy się z takim rozwiązaniem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Jakie stanowisko w tej sprawie ma rząd?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PrzedstawicielMinisterstwaSprawiedliwoscizastepcaProkuratoraGeneralnegoRPPrzemyslawPiatek">Już w trakcie drugiego czytania wyjaśniałem, a dziś pragnę z całą mocą powtórzyć, że motywy, którymi kierują się posłowie wnioskodawcy poprawki, wychodzą z błędnego przekonania. Proszę zwrócić uwagę, że to nie proponowane rozwiązanie rządowe, ale to, które obecnie funkcjonuje, narusza w znaczącym stopniu niezależność prokuratorską. Pragnę zwrócić uwagę, że przepis, który proponuje się wykreślić, czyli aktualne brzmienie art. 8a, jest unormowaniem funkcjonującym aktualnie w akcie prawnym niższego rzędu. Jest to przepis stosowany powszechnie do tej pory, zapisany w: „Regulaminie urzędowania powszechnych jednostek prokuratury”. W tym miejscu jeszcze raz pozwolę sobie odczytać treść przepisu, który proponuje się wykreślić, po to, aby można było go porównać z obowiązującym rozwiązaniem. Cytuję treść par. 18 wspomnianego regulaminu:</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#PrzedstawicielMinisterstwaSprawiedliwoscizastepcaProkuratoraGeneralnegoRPPrzemyslawPiatek">„Par. 18 ust. 1. Prokurator przełożony uprawniony jest do przejęcia sprawy i wykonania czynności należących do prokuratora podległego, a także do zmiany lub uchylenia jego decyzji.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#PrzedstawicielMinisterstwaSprawiedliwoscizastepcaProkuratoraGeneralnegoRPPrzemyslawPiatek">Ust. 2. Zmiana lub uchylenie decyzji, której treść została podana do wiadomości stron, ich pełnomocników lub obrońców oraz innych uprawnionych osób, może nastąpić wyłącznie z zachowaniem trybu i zasad określonych w ustawie”.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#PrzedstawicielMinisterstwaSprawiedliwoscizastepcaProkuratoraGeneralnegoRPPrzemyslawPiatek">Jak widać, mamy do czynienia wyłącznie z przeniesieniu treści normatywnej zawartej w akcie niższego rzędu, czyli rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości, do ustawy. Jeżeli przyjmujemy, że rozwiązanie to ogranicza niezależność prokuratorską, to przeniesienie tego unormowania do aktu rangi ustawowej powoduje, że będą stworzone gwarancje polegające na tym, iż każde ewentualne rozszerzenie tego przepisu lub jego błędna interpretacja będzie ustawowo chroniona. Tym samym jakakolwiek próba zmiany tego rozwiązania będzie wymagała zmiany ustawy, czyli uchwały Sejmu. Nie będzie mógł tego zrobić, tak jak do tej pory, Minister Sprawiedliwości, w drodze rozporządzenia.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#PrzedstawicielMinisterstwaSprawiedliwoscizastepcaProkuratoraGeneralnegoRPPrzemyslawPiatek">Po drugie, proponowane rozwiązanie nie jest żadną nowością. Zwracam uwagę, że polega ono na tym, że prokurator przełożony odbiera prokuratorowi podległemu czynność do samodzielnego wykonania, a więc sprowadza się to do tego, że prokurator przełożony staje się za tę czynność odpowiedzialny. Wyobraźmy sobie sytuację uchylenia czynności prokuratora podwładnego przez prokuratora przełożonego. Taka czynność wymaga jego podpisu pod decyzją. Jeżeli prokurator przełożony z jakiegoś powodu uzna, że prokurator podwładny nie może wykonać czynności, to poprzez swoje działania, wykonując tę czynność lub inną z nią związaną jest za nią odpowiedzialny. Zgodnie z zasadą podrzędności obowiązującą w prokuraturze odpowiedzialność przechodzi na zwierzchnika. Nie można zatem zgodzić się z argumentem przytaczanym w debacie sejmowej, że prokurator przełożony będzie wymuszał na prokuratorze podwładnym wykonywanie decyzji, bez brania za to odpowiedzialności. Proszę także zwrócić uwagę na ust. 2, który ma charakter gwarancyjny. Wszystkie decyzje, które są wskazywane w tym przepisie i unormowane w ustawie, najczęściej w Kodeksie postępowania karnego, są podawane stronom do wiadomości. Nasza aktualna propozycja trochę inaczej odnosi się do tych decyzji, gdyż dotyczy wyłącznie decyzji doręczonych stronom. W procedurze karnej, w postępowaniu przygotowawczym, nie podaje się ustnie decyzji do wiadomości stron, gdyż obowiązuje zasada pisemnego ich informowania. To jest zasada odwrotna od obowiązującej w postępowaniu sądowym. Tym samym w postępowaniu przygotowawczym chodzi o decyzje doręczone, a nie takie, które są ogłaszane stronom. We wszystkich przypadkach, o których mowa w Kodeksie postępowania karnego, decyzje są doręczane w odpisach stronom, bez względu na to, czy podlegają one zaskarżeniu. Uchylenie lub ewentualna zmiana decyzji, o której mowa w ust. 1, będzie uzależniona tylko i wyłącznie od tego, czy przepisy kodeksowe przewidują taką możliwość. Dla przykładu podam, że jeżeli obecnie mamy do czynienia z unormowaniem polegającym na tym, że prokurator podległy wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania przygotowawczego, to ewentualne uchylenie tej decyzji będzie musiało być przeprowadzone na zasadach określonych w Kodeksie postępowania karnego. Jak widać, czynności prokuratora nadrzędnego nie będą dowolne, ale muszą podlegać zasadom kodeksowym, a tym samym nie ma mowy o żadnym naruszeniu niezależności prokuratorskiej. Jeżeli na daną decyzję prokuratora nadrzędnego wpłynie jakieś zażalenie, to przepisy ustawowe będą decydowały o jego uchyleniu. Jeżeli zażalenie nie wpłynie, a będą zachodziły przesłanki przewidziane chociażby w art. 327 k.p.k., to podjęcie postępowania będzie możliwe z urzędu, a zażalenie zostanie uchylone przez prokuratora przełożonego. Wszystko będzie teraz regulowane przepisami ustawowymi. Jeszcze raz podkreślam, że wprowadzenie instytucji zawartej w propozycji rządowej nie jest żadną nowością i nie będzie prowadziło, w stosunku do obowiązującego stanu prawnego, do żadnego ograniczenia niezależności prokuratorskiej.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#PrzedstawicielMinisterstwaSprawiedliwoscizastepcaProkuratoraGeneralnegoRPPrzemyslawPiatek">Jeśli chodzi o drugą poprawkę polegającej na skreśleniu art. 17a ustawy o prokuraturze, dotyczącego struktury określającej, kto komu może wydawać polecenia opisane w art. 8 ust. 2, należy stwierdzić, że rozwiązanie rządowe jest wyłącznie doprecyzowaniem zakresu właściwości podmiotów, którym to uprawnienie będzie przysługiwać. Przypominam, że granice niezależności prokuratorskiej są określone w art. 8. Dlatego w proponowanym rozwiązaniu rząd wskazuje jedynie podmiot, któremu takowe uprawnienie przysługuje. Przykładowo, jeżeli takie uprawnienie przyznamy prokuratorom Prokuratury Krajowej…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Przepraszam, że wchodzę w zdanie, ale poprawki są omawiane przez Komisję po kolei. Na razie koncentrujemy się na omówieniu poprawek nr 1 i 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PrzedstawicielMSzastepcaProkuratoraGeneralnegoRPPrzemyslawPiatek">Jeśli w tej chwili omawiamy tylko poprawki nr 1 i 2, to moje wystąpienie należy uznać za zakończone.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Otwieram dyskusję. Czy ktoś chciałby się wypowiedzieć na temat poprawek nr 1 i 2? Nie widzę zgłoszeń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKancelariiSejmuArturKowalski">Sugerujemy łączne rozpatrywanie poprawek nr 1 i 2. Łączne głosowanie nad tymi przepisami wynika z merytorycznych i funkcjonalnych zależności pomiędzy tymi rozwiązaniami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Podzielam uwagi Biura Legislacyjnego. Czy jest sprzeciw wobec łącznego głosowania nad poprawkami nr 1 i 2? Nie widzę sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Kto z członków Komisji jest za udzieleniem pozytywnej rekomendacji poprawkom nr 1 i 2?</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Stwierdzam, że 10 głosami za, przy 11 przeciwnych oraz 1 wstrzymującym się, Komisja udzieliła negatywnej rekomendacji poprawkom nr 1 i 2.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Przechodzimy do omówienia poprawki nr 3. Także w tym przypadku poprawka została zgłoszona przez Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska. W imieniu wnioskodawcy poprawkę przedstawi poseł Stanisław Chmielewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselStanislawChmielewski">W poprawce nr 3 proponujemy, aby w art. 2 skreślić pkt 5. Przepis ten w naszej ocenie jest rozwiązaniem zbędnym. Rozwiązania zawarte w art. 10 i 17 ustawy umożliwiają zinterpretowanie wszystkich stopni zależności między pracownikami prokuratury. W związku z tym proponowane rozwiązanie jest zupełnie zbędne i budzi jedynie kontrowersje dotyczące sposobu nadzorowania i sposobu wydawanych decyzji przez prokuratorów w toku prowadzonych spraw, w sytuacji gdy każdy z prokuratorów prokuratury wyższego szczebla, a także prokuratorów nadrzędnych będzie mógł uchylić każdą decyzję prokuratora z prokuratury niższego szczebla. Prawo to będzie przysługiwało od szczebla szefa prokuratury rejonowej, aż do Prokuratora Krajowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Jakie stanowisko w tej sprawie ma rząd?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PrzedstawicielMSzastepcaProkuratoraGeneralnegoRPPrzemyslawPiatek">Rozpocznę od drugiego argumentu przedstawionego przez przedstawiciela wnioskodawców. Założenie, że każdy z prokuratorów przełożonych będzie po kolei uchylał lub zmieniał decyzje podejmowane przez prokuratora niższego szczebla, prowadziłyby do absurdu. Dla przykładu, mielibyśmy wtedy do czynienia z sytuacją, że decyzje podejmowane przez prokuratora niższego szczebla, który jest prokuratorem przełożonym, byłyby za każdym razem uchylane przez prokuratora wyższego szczebla, który również posiada tego rodzaju uprawnienia prokuratora przełożonego. Opisana struktura nie istnieje. Obowiązujący proces decyzyjny jest generalnie dobrze znany i przejrzysty. Przepis, który został zaproponowany w przedłożeniu rządowym, zmierza do usprawnienia podejmowania decyzji. Jeśli chodzi o rozwiązanie rządowe, to wynika ono wyłącznie z potrzeby doprecyzowania uprawnień posiadanych przez prokuratorów w obrębie jednego szczebla decyzyjnego. Przepis precyzuje charakter podporządkowania prokuratorów podlegających prokuratorom przełożonym. Przykładowo, prokuratorem bezpośrednio przełożonym będzie Prokurator Generalny – w stosunku do swoich zastępców, dyrektorów biur Prokuratury Krajowej oraz prokuratorów apelacyjnych. Zwracam uwagę, że przepis ten znajduje swoje umocowanie w przyjętej, po raz pierwszy w tej ustawie, zasadzie istnienia prokuratora bezpośrednio przełożonego. Po raz pierwszy normujemy tę instytucję w taki sposób, że określone uprawnienia przewidziane dla prokuratora przełożonego są zapisane w Kodeksie postępowania karnego. Takiego rozwiązania wcześniej nie było. Pojęcie „prokuratora bezpośrednio przełożonego” funkcjonowało w ustawie o prokuraturze w jednym, lub w dwóch miejscach i nie dotyczył bezpośrednio czynności procesowych. Natomiast z chwilą uchwalenia nowelizacji dla tego podmiotu przewidziane będą uprawnienia o charakterze procesowym i dlatego niezbędne jest unormowanie określające, kim jest prokurator przełożony oraz w stosunku do kogo będzie posiadał te uprawnienia. Przepis ten jest niezbędny także z uwagi na zmianę wprowadzoną w kolejnym artykule ustawy nowelizującej, odnoszącą się do przepisów Kodeksu postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#PrzedstawicielMSzastepcaProkuratoraGeneralnegoRPPrzemyslawPiatek">Reasumując, regulacja doprecyzowuje zakres podmiotowy uprawnień do wydawania poleceń, o których mowa w art. 8 ust. 2 ustawy o prokuraturze. Chodzi o wskazanie takich podmiotów, które będą miały uprawnienia do wydawania decyzji nadzorczych, co usprawni funkcjonowanie prokuratury. Uważamy, że proponowane skreślenie tego rozwiązania jest niepotrzebne. W naszej ocenie wnioskodawcy poprawki nr 3 błędnie odczytują motywy, którymi kierujemy się resort, proponując omawiane unormowania. Na zakończenie pragnę stwierdzić, że rozwiązania zawarte w przedłożeniu rządowym nie wpłyną na uszczuplenie niezależności prokuratorskiej, gdyż nie ingerują w treść artykułu 8 ustawy o prokuraturze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Czy Biuro Legislacyjne ma jakieś uwagi do rozpatrywanego rozwiązania?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKSArturKowalski">Nie zgłaszamy żadnych uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Otwieram dyskusję. Czy ktoś chciałby się wypowiedzieć na temat poprawki nr 3? Nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Kto z członków Komisji jest za udzieleniem pozytywnej rekomendacji poprawce nr 3?</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Stwierdzam, że 10 głosami za, przy 12 przeciwnych oraz braku wstrzymujących się, Komisja udzieliła negatywnej rekomendacji poprawce nr 3.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">To były wszystkie poprawki zgłoszone w trakcie drugiego czytania.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Jaka jest opinia Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej o zgodności projektu z prawem Unii Europejskiej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PrzedstawicielkaUrzeduKomitetuIntegracjiEuropejskiejIrminaKotiuk">Przedmiot regulacji nie jest objęty zakresem prawa Unii Europejskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Przechodzimy do wyboru posła sprawozdawcy. Proponuję, aby zgodnie ze zwyczajem, sprawozdawcą Komisji pozostał, dotychczas pełniący tę funkcję, poseł Marek Ast.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Czy poseł Marek Ast zgadza się pełnić funkcję sprawozdawcy Komisji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PoselMarekAst">Zgadzam się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Czy jest sprzeciw wobec kandydatury posła Marka Asta na funkcję sprawozdawcy Komisji? Nie widzę sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Stwierdzam, iż Komisja opowiedziała się za wyborem posła Marka Asta na funkcję sprawozdawcy Komisji.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktu pierwszego porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Przechodzimy do rozpatrzenia punktu drugiego porządku dziennego, w którym zajmiemy się rozpatrzeniem poprawek zgłoszonych w trakcie drugiego czytania do projektu ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Centrum Szkolenia Kadr Sądów Powszechnych i Prokuratury oraz niektórych innych ustaw (druki nr 1155 i 1421). W trakcie drugiego czytania zostały zgłoszone 3 poprawki.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Poprawka nr 1 została zgłoszona przez Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej. W imieniu wnioskodawcy poprawkę omówi posłanka Katarzyna Piekarska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PoselKatarzynaPiekarska">Proponuję, aby poprawki nr 1 i 3 zgłoszone przez Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej były rozpatrywane łącznie. Przepisy te pozostają ze sobą w związku merytorycznym i funkcjonalnym, a dokładniej mówiąc, poprawka nr 3 stanowi konsekwencję przyjęcia poprawki nr 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Zgadzam się na łączne rozpatrywanie poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselKatarzynaPiekarska">W poprawce nr 1 proponujemy, aby w art. 1 w pkt 7 w art. 10c pkt 1 i 2 nadać brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#PoselKatarzynaPiekarska">„1) posiada obywatelstwo polskie i korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich;</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#PoselKatarzynaPiekarska">2) jest nieskazitelnego charakteru”.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#PoselKatarzynaPiekarska">Natomiast w poprawce nr 3 proponujemy, aby w art. 3 w pkt 1 w art. 49 par. 1 i 2 nadać brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#PoselKatarzynaPiekarska">„1) posiada obywatelstwo polskie i korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich;</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#PoselKatarzynaPiekarska">2) jest nieskazitelnego charakteru”.</u>
          <u xml:id="u-22.6" who="#PoselKatarzynaPiekarska">Na temat tych przepisów mówiłam już dość długo w trakcie prac podkomisji i dlatego ograniczę się teraz jedynie do krótkiego uzasadnienia poprawek. W rozwiązaniach tych chcemy ujednolicić wymagania w stosunku do osób, które starają się o aplikacje, a także osób, które są powoływane na funkcje zawodowe. Chcemy, aby wymagania stawiane prokuratorom i sędziom były podobne do wymagań wobec kandydatów do innych zawodów prawniczych. Poprawki mają charakter porządkujący przepisy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Jaka jest opinia rządu w przypadku poprawek nr 1 i 3?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciBeataKempa">Rozwiązanie proponowane przez Sojusz Lewicy Demokratycznej dąży tak naprawdę do tego, aby wśród wymagań stawianych aplikantom sądowym i prokuratorskim, a także osobom wstępującym na te funkcje, znalazła się przesłanka nieskazitelnego charakteru. W naszej ocenie zastosowana przesłanka „nieposzlakowanej opinii” zamiast „nieskazitelnego charakteru” ma charakter bardziej relatywny i jest znacznie bardziej możliwa do zweryfikowania. Istnieją konkretne kryteria pozwalające stwierdzić, czy kandydat rzeczywiście spełnia ten warunek. Przypominam także, że nie wszystkie osoby korzystający z usług Krajowego Centrum Szkolenia Kadr Sądów Powszechnych i Prokuratur są aplikantami. Szkoleni są tam także zwykli słuchacze. W naszej ocenie zastosowanie kryterium nieposzlakowanej opinii jest właściwsze wobec tej drugiej kategorii osób. Zwracam także uwagę, że oprócz kryterium nieposzlakowanej opinii, wprowadzamy także inne kryteria, w tym warunek niekaralności za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, nieprowadzenie przeciwko danej osobie postępowania ściganego z oskarżenia publicznego itd. Jak widać, dopiero przyjęciu szeregu kryteriów ma dać generalny pogląd o charakterze danej osoby, a nie opinia na jego temat.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciBeataKempa">Jeśli chodzi o pierwszą część zmiany dotyczącą wymogu posiadania przez kandydata prawa do korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich, to w tym przypadku opowiadamy się także za pozostawieniem bez zmian propozycji rządowej. Przypominam, że opowiadamy się w niej za tym, aby od kandydata wymagana była pełna zdolność do czynności prawnych.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciBeataKempa">Każdy poseł ma prawo składania poprawek do projektów ustaw, ale niezbywalnym prawem rządu jest dążenie do utrzymania swoich propozycji. W tym przypadku korzystamy z tego prawa i apelujemy o pozostawienie przedłożenia rządowego bez zmian.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Przypominam sobie, że minister Beata Kempa kiedyś obiecała nam udostępnić orzeczenie dotyczące wymogów stawianych kandydatom do zawodów prawniczych. Być może gdyby posłowie mogli się zapoznać z jego treścią, łatwiej mogliby dzisiaj podjąć decyzję. Mam nadzieję, że Komisja będzie miała taką możliwość, jeszcze przed głosowaniem, w trzecim czytaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#SekretarzstanuwMSBeataKempa">Treść tego orzeczenia odczytywałam na posiedzeniu Komisji. Być może przewodniczący poseł Cezary Grabarczyk nie przypomina sobie tego faktu, gdyż posiedzenie było prowadzone przez wiceprzewodniczącą, Julię Piterę. Nie widzę jednak żadnych przeszkód, aby to orzeczenie dostarczyć wszystkim członkom Komisji.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#SekretarzstanuwMSBeataKempa">Na marginesie pragnę dodać, że takie przesłanki, jak: „nieskazitelny charakter” i „nieposzlakowana opinia” zależą od subiektywnej oceny. Są to wartości ocenne i dość nieostre. Oczywiście możemy się kłócić o to, czy kandydat powinien mieć „nieskazitelny charakter”, czy „nieposzlakowaną opinię”, ale tak naprawdę, powinna być to osoba, co do której nie powinno być żadnych wątpliwości, jeśli chodzi o jej ocenę moralną. W różnych ustawach możemy znaleźć różne uregulowania w tym zakresie. Jednak nie są stosowane jednolite zasady. W tej sytuacji, albo możemy zacząć ujednolicać kryteria, albo stosować odmienne do różnych kategorii zawodów stosować i uzależniać je od wymogów, jakie stawia się kandydatom do konkretnej profesji prawniczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Otwieram dyskusję. Czy ktoś chciałby się wypowiedzieć na temat poprawek nr 1 i 3?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PoselArkadiuszMularczyk">Rzeczywiście, w przypadku kryteriów wobec kandydatów na sędziów i prokuratorów można mieć wątpliwości, czy powinniśmy od nich wymagać „nieskazitelnego charakteru”, lub „nieposzlakowanej opinii”. Na gruncie różnych ustaw, które rozstrzygają o dopuszczeniu osób do wykonywania zawodów publicznych, te pojęcia stosowane są zamiennie. Pragnę jednak zwrócić uwagę na pewien fakt. W ustawie o Krajowym Centrum Szkolenia Kadr Sądów Powszechnych i Prokuratury możemy znaleźć przepis, który stanowi, że przed Krajowe Centrum ma obowiązek wystąpienia do różnych organów i instytucji celem potwierdzenia opinii o kandydacie. W szczególności opinia ta dotyczyć ma prowadzenia się tej osoby choćby. Chodzi o to, czy nie nadużywa ona alkoholu, narkotyków, czy nie ma kontaktów ze środowiskiem przestępczym itd. Wydaje się jednak, że proponowany w ustawie wymóg nieposzlakowanej opinii wdaje się właściwszy. Jeżeli ustawodawca nakłada obowiązek zasięgania opinii o kandydacie u różnych podmiotów, to takie opinie dają całościowy pogląd na jego nieposzlakowaną opinię. Natomiast w przypadku adwokatów oraz radców prawnych, gdzie organy samorządu nie mają obowiązku występować do innych podmiotów o wydanie opinii o kandydacie, zastosowanie kryterium nieposzlakowanej opinii lub nieskazitelnego charteru nie ma znaczenia. Wobec powyższego skłaniam się do pozostawienia rozwiązania zaproponowanego przez rząd.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PoselRobertStrak">Propozycje zaproponowane przez rząd w ustawie o Krajowym Centrum Szkolenia Kadr Sądów Powszechnych i Prokuratury stawiają ugrupowania koalicyjne w trudnej sytuacji. Polega ona na tym, że musimy głosować wbrew swoim przekonaniom. W mojej ocenie bezwzględnie powinno się ujednolicić wymagania stawiane aplikantom do wszystkich zawodów prawniczych. Nie może być tak, że inne wymagania stawia się wobec kandydatów na prokuratorów, a inne w stosunku do aplikantów na adwokatów. Uważam, że ten cały system powinien być zharmonizowany i zmierzać w tym samym kierunku. Wprowadzenie takich propozycji zmusza mnie osobiście do popierania złych rozwiązań. W mojej ocenie, jeżeli rząd upiera się przy zastosowaniu zwrotu „nieposzlakowana opinia”, nic nie stoi na przeszkodzie, aby dokonać zmian w innych ustawach korporacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#PoselRobertStrak">Z jednej strony jesteśmy zobowiązani do popierania rozwiązań koalicyjnego rządu, a z drugiej – powinniśmy kierować się zasadami zdrowego rozsądku i głosować przeciwko tym rozwiązaniom. Dlaczego tworzy się regulacje prawne, które stawiają różne wymagania kandydatom do podobnych zawodów? Owszem, jak powiedział poseł Arkadiusz Mularczyk, często warunek nieposzlakowanej opinii i nieskazitelnego charakteru występuje zamiennie, ale przepisy generalnie powinno się ujednolicać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#SekretarzstanuwMSBeataKempa">Bardzo mi przykro, że poseł Robert Strąk został postawiony przed dylematem wyboru między zobowiązaniami koalicyjnymi, a kierowaniem się nakazami własnego rozumu. W żadnej mierze nie było naszym zamierzeniem, aby narażać posłów na takie rozterki. W mojej ocenie dobrze się jednak stało, że tego rodzaju dylematy mogą być rozstrzygane na posiedzeniach komisji sejmowych. Każda dyskusja oraz twórcze myślenie może jedynie służyć jakości nowych przepisów. W mojej ocenie właśnie z taką sytuacją mamy teraz do czynienia, dyskutując o przesłance bardzo nieostrej i nieprecyzyjnej. Nie oznaczy to jednak, że omawianych pojęć nie można właściwie zdefiniować. Odnosi się to do materii, o której dyskutujemy. W tym przypadku argument użyty przez posła Arkadiusza Mularczyka ma zasadnicze znaczenie. Warunek nieposzlakowanej opinii ma ścisły związek z opinią, którą na temat kandydata będzie musiał sporządzić policjant. Każdy, kto widział, jak przygotowywana jest przez Policję opinia środowiskowa doskonale wie, z czego się ona składa. Znacznie łatwiej będzie zweryfikować te elementy w sytuacji zastosowania kryterium nieposzlakowanej opinii. Policjant nie potrafi ocenić czy kandydat ma nieskazitelny charakter, ale potrafi zbadać, czy ma nieposzlakowaną opinię w środowisku zamieszkania i pracy. Przecież w wywiadzie środowiskowym zbierane są dane na temat styczności kandydata z osobami nadużywającymi alkoholu oraz o jego przebywaniu w miejscach, które są powszechnie uważane za niewłaściwe itd. Dlatego przy wstępnej ocenie kandydata zastosowanie kryterium nieposzlakowanej opinii ma sens i jest w pełni uzasadnione. Dysponuję wykładnią tych pojęć opracowaną przez prof. Jerzego Bralczyka oraz Sąd Najwyższy, gdzie wskazuje się na zasadniczą różnicę pomiędzy tymi kryteriami. Ujednolicane pojęć stosowanych ma sens, ale należy przypomnieć, że niektóre z kryteriów odnoszą się wyłącznie do osób kandydujących na konkretne stanowiska. Zupełnie inne wymogi stawia się dziecku w pierwszej klasie, a zupełnie inne profesorowi prawa. Wstępna ocena kandydata do Krajowego Centrum wymaga zastosowania szczególnych wymogów, jakie musi spełnić osoba aspirująca do zawodu sędziego lub prokuratora.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#SekretarzstanuwMSBeataKempa">Projekt ustawy o Krajowym Centrum Szkolenia Kadr Sądów Powszechnych i Prokuratury został opracowany bardzo dobrze. Świadczą o tym opinie różnych posłów prezentowane podczas drugiego czytania przedłożenia. Idea utworzenia Krajowego Centrum nie budzi większych wątpliwości i zastrzeżeń. Dlatego podnoszenie zarzutu, że projekt został źle przygotowany, jest chybione.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PoselRobertStrak">Podążając tokiem myślenia posła Arkadiusza Mularczyka, podzielam argument, że ustalenie nieposzlakowanej opinii wiąże się z przeprowadzeniem przez organy ścigania opinii środowiskowej w miejscu zamieszkania kandydata. Jeśli ta sama osoba chce zostać sędzią, to w tym przypadku nie występuje już ten wymóg. Czy nie jest to jakaś sprzeczność? Nie powinno być żadnych różnic w wymaganiach wobec aplikantów i kandydatów na sędziego. Rząd powinien zadbać o to, aby kryteria kwalifikacyjne zostały ujednolicone w przypadku kandydatów do wszystkich zawodów prawniczych. Na wcześniejszym etapie prac legislacyjnych powinna zostać zgłoszona odpowiednia poprawka ujednolicająca cały system. Niestety, możliwość wprowadzenia takiej zmiany została zaprzepaszczona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#SekretarzstanuwMSBeataKempa">Dla uspokojenia sumień wszystkich posłów, którzy za chwilę podejmą decyzję w głosowaniu, odczytam wykładnię pojęcia „nieposzlakowana opinia” przygotowaną przez prof. Jerzego Bralczyka oraz pojęcia „nieskazitelny charakter” dokonaną przez Sąd Najwyższy. Zwracam jednak uwagę, że zapoznając się z tymi wykładniami, należy wziąć pod uwagę poprawkę. Chodzi o to, że oceniając kandydata na sędziego, który zdał egzamin, dysponujemy już pewną wiedzą o nim.. Taka osoba jest znana w środowisku, gdyż jakiś czas uczęszczała na aplikację i wiele osób poznało ją bliżej. W tym przypadku starannie możemy ocenić, czy kandydat spełnia warunek nieskazitelnego charakteru. Taka rzetelna wiedza ni będziemy jednak dysponowali w odniesieniu kandydata na aplikanta. Nie wiem, czy jako policjant mający napisać opinię na temat jakiejś osoby zdecydowałbym się na jednoznaczną ocenę, że ma ona nieskazitelny charakter. Nieposzlakowaną opinię można dość łatwo sprawdzić, natomiast cech charakteru – już nie. Opinię na temat danego kandydata można ustalić na podstawie zwykłego wywiadu środowiskowego.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#SekretarzstanuwMSBeataKempa">Sąd Najwyższy podjął próbę zdefiniowania pojęcia „nieskazitelnego charakteru”. Sąd stwierdza, że: „przez osoby nieskazitelnego charakteru rozumieć należy osoby nie tylko niekaralne za czyny hańbiące lub antyspołeczne, lecz posiadające ponadto kwalifikacje etyczne nieprzeciętne, niedopuszczające skazy, nawet takiej, którą ogół zwykł traktować pobłażliwie”. Jest to postanowienie z 18 stycznia 1933 roku. Z definicji wynika, że badając charakter kandydata, trzeba dokonać oceny kwalifikacji etycznych.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#SekretarzstanuwMSBeataKempa">Natomiast zwrot „nieposzlakowana opinia” pozwala na precyzyjniejsze określenie kryteriów takiej opinii. Jest to pojęcie dość szerokie, w którym mieści się szereg opinii o kandydacie, które można zweryfikować. Badając taką opinię, dowiadujemy się, czy dana osoba popełniła przestępstwo, czy przebywa w złym środowisku itd. Natomiast charakter jest cechą osobowości. Żeby o człowieku powiedzieć, że ma nieskazitelny, charakter musimy go dobrze poznać. Właśnie takimi przesłankami kierował się projektodawca, ustalając kryteria, które musi spełniać kandydat na aplikanta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PoselStanislawRydzon">Czy opinie na ten temat może przedstawić Biuro Legislacyjne? Dodatkowo mam pytanie do przedstawiciela Biura. Czy kryterium „nieskazitelnego charakteru” jest stosowane powszechnie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PoselJerzyKozdron">Zgłaszając się do dyskusji nie wiedziałem, co chce powiedzieć pani minister Beata Kempa. W tym momencie zostałem pozbawiony większości argumentów, ponieważ także chciałem dokonać wykładni semantycznej omawianych pojęć. Taka wykładnia została nam zaprezentowana na podstawie orzecznictwa Sądu Najwyższego oraz opinii prof. Jerzego Bralczyka i dlatego mam już odwagi dodawać nic od siebie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Czy Biuro Legislacyjne może odpowiedzieć na pytanie posła Stanisława Rydzonia, a także wyrazić opinię o podsumowaniu dyskusji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PrzedstawicielkaBiuraLegislacyjnegoKSMonikaBiesOlak">W trakcie prac podkomisji nie zwracaliśmy uwagi na różnicę między zakresami tych pojęć, a na konsekwencje zastosowania tych rozwiązań we wszystkich ustawach dotyczących zawodów prawniczych. Dlatego w tym kontekście podkreślaliśmy, że aplikanci adwokaccy, radcowscy, notarialni i inni muszą teoretycznie spełniać te same warunki co aplikanci sędziowscy oraz prokuratorscy. Nie jest ważne, jak określimy te warunki, ale teoretycznie muszą one być takie same. Naszym celem naszych było podkreślenie, że wprowadzając odmienne zapisy w ustawie o Krajowym Centrum odchodzimy od obowiązującej reguły jednolitości kryteriów dla wszystkich zawodów prawniczych. W ten sposób zbraknie spójności i konsekwencji między przepisami. Biuro Legislacyjne nie jest upoważnione do dokonywania ocen merytorycznych przyjmowanych rozwiązań, ale zwracamy uwagę na pewne argumenty systemowe, które mają wpływ na jednolitość zapisów stosowanych w prawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Czy Biuro Legislacyjne przychyla się do wniosku, aby poprawki nr 1 i 3 głosować łącznie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#PrzedstawicielkaBiuraLegislacyjnegoKSMonikaBiesOlak">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Zostały przedstawione argumenty wnioskodawcy poprawki, a także argumenty rządu przemawiające za pozostawieniem bez zmian przepisów zawartych w przedłożeniu rządowym.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Czy ktoś jeszcze chciałby się wypowiedzieć na temat poprawek nr 1 i 3? Nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Kto z członków Komisji jest za udzieleniem pozytywnej rekomendacji poprawkom nr 1 i 3?</u>
          <u xml:id="u-39.4" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Stwierdzam, że, przy 10 głosach za, 10 przeciwnych oraz braku wstrzymujących się, Komisja udzieliła negatywnej rekomendacji poprawkom nr 1 i 3.</u>
          <u xml:id="u-39.5" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Przechodzimy do omówienia poprawki nr 2. Poprawka została zgłoszona przez Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska. W imieniu wnioskodawcy poprawkę przedstawi poseł Andrzej Czuma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#PoselAndrzejCzuma">W poprawce nr 2 proponujemy, aby w art. 1 w pkt 6 art. 10 nadać brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#PoselAndrzejCzuma">„Art. 10. 1. Dyrektor kieruje Krajowym Centrum przy pomocy nie więcej niż 7 zastępców, których powołuje i odwołuje, na wniosek Dyrektora Krajowego Centrum, Minister Sprawiedliwości. W razie utworzenia filii Krajowego Centrum filią kieruje jeden z zastępców Dyrektora Krajowego Centrum. Do zastępców Dyrektora Krajowego Centrum stosuje się odpowiednio przepis art. 9 ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#PoselAndrzejCzuma">2. Do zadań Dyrektora Krajowego Centrum należy:</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#PoselAndrzejCzuma">1) opracowanie regulaminu organizacyjnego Krajowego Centrum;</u>
          <u xml:id="u-40.4" who="#PoselAndrzejCzuma">2) ustalenie zakresu zadań zastępców Dyrektora Krajowego Centrum;</u>
          <u xml:id="u-40.5" who="#PoselAndrzejCzuma">3) sprawowanie bezpośredniego nadzoru nad komórkami organizacyjnymi Krajowego Centrum;</u>
          <u xml:id="u-40.6" who="#PoselAndrzejCzuma">4) wykonywanie czynności w sprawach z zakresu prawa pracy;</u>
          <u xml:id="u-40.7" who="#PoselAndrzejCzuma">5) zapewnienie realizacji procesów dydaktycznych oraz opracowywane regulaminu działalności szkoleniowej Krajowego Centrum;</u>
          <u xml:id="u-40.8" who="#PoselAndrzejCzuma">6) realizowanie rocznych harmonogramów działalności szkoleniowej Krajowego Centrum;</u>
          <u xml:id="u-40.9" who="#PoselAndrzejCzuma">7) realizowanie rocznych planów wydawniczych Krajowego Centrum;</u>
          <u xml:id="u-40.10" who="#PoselAndrzejCzuma">8) realizowanie zadań związanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem naboru na aplikacje, kolokwium w trakcie aplikacji oraz egzaminów sędziowskiego i prokuratorskiego;</u>
          <u xml:id="u-40.11" who="#PoselAndrzejCzuma">9) wyznaczanie aplikantom pierwszego roku konsultantów naukowych i patronów praktyk oraz aplikantom drugiego i trzeciego roku patronów koordynatorów i patronów poszczególnych praktyk w ramach specjalizacji sądowej lub prokuratorskiej;</u>
          <u xml:id="u-40.12" who="#PoselAndrzejCzuma">10) sporządzanie i przedstawianie Ministrowi Sprawiedliwości corocznych sprawozdań z działalności Krajowego Centrum;</u>
          <u xml:id="u-40.13" who="#PoselAndrzejCzuma">11) realizowanie innych zadań wyznaczonych przez Ministra Sprawiedliwości, związanych z działalnością Krajowego Centrum.</u>
          <u xml:id="u-40.14" who="#PoselAndrzejCzuma">3. Konsultantów naukowych powołuje Dyrektor Krajowego Centrum spośród wykładowców Krajowego Centrum.</u>
          <u xml:id="u-40.15" who="#PoselAndrzejCzuma">4. Patronów, o których mowa w ust. 2 pkt 9, powołuje Dyrektor Krajowego Centrum spośród sędziów, co najmniej sądu okręgowego oraz prokuratorów, co najmniej prokuratury okręgowej. Patronom przysługuje wynagrodzenie za sprawowanie patronatu.</u>
          <u xml:id="u-40.16" who="#PoselAndrzejCzuma">5. Dyrektor Krajowego Centrum może powoływać zespoły konsultacyjno-doradcze do realizacji zadań Krajowego Centrum.</u>
          <u xml:id="u-40.17" who="#PoselAndrzejCzuma">6. Stałym zespołem doradczo-konsultacyjnym, działającym przy Dyrektorze Krajowego Centrum jest Rada Dziekanów.</u>
          <u xml:id="u-40.18" who="#PoselAndrzejCzuma">7. W skład Rady Dziekanów wychodzą dziekani uniwersyteckich wydziałów prawa.</u>
          <u xml:id="u-40.19" who="#PoselAndrzejCzuma">8. Członkowie Rady wybierają spośród siebie przewodniczącego, którego kieruje jej pracami, i jednego zastępcę przewodniczącego. Pierwsze posiedzenie Rady zwołuje Dyrektor Krajowego Centrum.</u>
          <u xml:id="u-40.20" who="#PoselAndrzejCzuma">9. Rada Dziekanów przedstawia Ministrowi Sprawiedliwości opinię w sprawie rocznego sprawozdania Dyrektora Krajowego Centrum z działalności Centrum”.</u>
          <u xml:id="u-40.21" who="#PoselAndrzejCzuma">W naszej ocenie przy tworzeniu Krajowego Centrum niepokój budzi skłonność projektodawców do centralizowania wszystkich zależnych od niego jednostek oraz instytucji. Na ten temat mówiłem już na wcześniejszych etapach procesu legislacyjnego i dlatego nie będę tego wątku kontynuował. Jednak doceniając walory omawianego projektu chcielibyśmy wykorzystać zawarte w nim rozwiązania tj. Dyrektor Krajowego Centrum może powoływać zespoły konsultacyjno-doradcze do realizacji jego zadań oraz mieć prawo do stworzenia jednostki wspomagającej prace Centrum, niebędące pod ścisłą jego kontrolą. Taką jednostką byłby zespół doradczo-konsultacyjny działający przy Krajowym Centrum. W skład tego zespołu wchodziliby dziekani uniwersyteckich wydziałów prawa.</u>
          <u xml:id="u-40.22" who="#PoselAndrzejCzuma">Większość instytucji Krajowego Centrum jest powoływana przez jednostki zależne od Ministerstwa Sprawiedliwości. Jak widać, Centrum sytuuje się bardzo wyraźnie w działalności władzy wykonawczej. Zespół, który pragniemy powołać, składałby się z ludzi, którzy mogliby niezależnie oceniać prace Krajowego Centrum. Rada dziekanów dokonywałaby tego rodzaju oceny tylko raz na rok.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Jaka jest opinia rządu na temat poprawki nr 2?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#SekretarzstanuwMSBeataKempa">Absolutnie nie zgadzamy się z propozycją przedstawioną przez wnioskodawców poprawki nr 2. Po pierwsze, Krajowe Centrum jest ośrodkiem kształcenia kadr. Wszyscy, których będziemy kształcić, są osobami z wyższym wykształceniem prawniczym. Rola dziekanów prawa uwidaczniała się na poprzednim etapie kształcenia aplikantów, czyli w trakcie studiów. Nie chcę nic ujmować dziekanom wydziałów prawa, ale w przypadku Centrum Kształcenia Kadr, ale na tym etapie szkolenia największą rolę odgrywają praktycy. Zwracam uwagę, że aby zostać dziekanem wydziału prawa, nie trzeba kończyć żadnej aplikacji. Dlatego na etapie kształcenia w Centrum potrzebni są nam praktycy i fachowcy. Po drugie, w przypadku dziekanów, ich rolę widzimy w trochę odmiennym charakterze, niż zostało to zaproponowane w poprawce nr 2. Dziekanów będziemy wykorzystywać prze naborze na aplikację. Będą oni mieli wpływ na opracowanie i ocenę testów, przyjęcie kryteriów naboru itd. Rola dziekanów będzie zbliżona do roli członków Krajowej Rady Sądownictwa. Zarówno dziekani, jak i członkowie Rady, będą mieli także wpływ na funkcjonowanie struktury Krajowego Centrum.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#SekretarzstanuwMSBeataKempa">Na marginesie pragnę poinformować, że już po złożeniu poprawki nr 2 zasięgnęliśmy opinii na jej temat u samych zainteresowanych, czyli dziekanów wydziałów prawa. Opinia taka została przygotowana przez Konferencję Dziekanów Uniwersyteckich Wydziałów Prawa. Stwierdzono w niej, że skoro Centrum posiada radę programową, a ponadto będą mieli wpływ na rekrutacją do Krajowego Centrum, to tworzenie bytu, w formie zaproponowanej w poprawce nr 2, jest zupełnie zbędne. Resort sprawiedliwości podziela to stanowisko i dlatego opowiada się przeciwko poprawce nr 2. Należy jeszcze raz powtórzyć, że rada dziekanów dublowałaby kompetencje rady programowej. Przypominam, że na czele rady programowej będzie stał profesor oraz wicedyrektor sekcji nauk prawnych Polskiej Akademii Nauk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Otwieram dyskusję. Czy ktoś chciałby się wypowiedzieć na temat poprawki nr 2?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#PoselArkadiuszMularczyk">Zwracam się z apelem do posła Andrzeja Czumy, aby rozważył możliwość wycofania poprawki nr 2. Skoro ani Krajowe Centrum nie jest zainteresowane utworzeniem dodatkowych zespołów konsultacyjnych, ani sami dziekani nie są zainteresowani działalnością w radzie, to nie widzę powodu, aby na siłę uszczęśliwiać Centrum powoływaniem organu, którego nikt nie potrzebuje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#PoselAndrzejCzuma">Mam wrażenie, że nie została zrozumiana istota poprawki. Naszym zamiarem nie jest tworzenie organu, który ma się wtrącać w prace Krajowego Centrum. Rolą rady dziekanów ma być dokonywanie, raz do roku, niezależnej oceny działalności Krajowego Centrum. Ma być to ocena przygotowywana przez kompetentne osoby, które nie są podporządkowane pragmatyce służbowej resortu sprawiedliwości. Rada dziekanów ma oceniać wyniki prac Centrum, a nie mieszać się w codzienną działalność. Argument, że sami dziekani nie chcą zasiadać w takim organie, nie powinien być decydujący o istnieniu rady.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Czy jeszcze ktoś chciałby się wypowiedzieć na temat poprawki nr 2? Nie widzę więcej zgłoszeń do dyskusji, dlatego pozwolę sobie mieć kilka uwag na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Uzasadnienie poprawki przedstawione przez posła Andrzeja Czumę wskazuje, jaki ma być rzeczywisty cel powoływania rady dziekanów. Tym samym zarzut przedstawicieli Ministerstwa, że w organach Centrum powinni zasiadać jedynie praktycy, jest chybiony. Skoro przewodniczącym rady programowej ma być profesor, to on także on nie musiał odbyć aplikacji i dysponować praktycznym doświadczeniem. Głównym atutem poprawki nr 2 jest możliwość oceny pracy Krajowego Centrum przez ludzi z zewnątrz, będących specjalistami nauk prawnych, którzy nie podlegają Ministrowi Sprawiedliwości sprawującemu bezpośredni nadzór nad tą instytucją. Idea ustanowienia takiej kontroli jest, w mojej ocenie, chyba warta poparcia, tym bardziej że forma tej kontroli nie będzie zbyt ścisła i rygorystyczna. Spojrzenie raz na rok z pewnego dystansu na prace Centrum powinno mu służyć, a nie szkodzić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#SekretarzstanuwMSBeataKempa">Nie mogę zgodzić się z argumentami przewodniczącego Cezarego Grabarczyka. Rada programowa Krajowego Centrum nie podlega Ministrowi Sprawiedliwości. Zwracam uwagę, że w tej radzie zasiada dwóch przedstawicieli Krajowej Rady Sądownictwa. Przecież KRS nie podlega Ministrowi Sprawiedliwości i jest niezależna. W skład rady wchodzi także trzech przedstawicieli Sądu Najwyższego, który także nie są zależni od resortu sprawiedliwości. Na czele rady stoi profesor, który także nie podlega Ministerstwu. Jak widać argumenty o zależności rady programowej nie są uzasadnione. Dlatego utworzenie rady dziekanów jest zbędne.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#SekretarzstanuwMSBeataKempa">Dodam, że zastępcą dyrektora Krajowego Centrum jest osoba powoływana ze wskazania Krajowej Rady Sądownictwa, której jest członkiem oraz sędzią.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#SekretarzstanuwMSBeataKempa">Nie chcę być źle zrozumiana i dlatego powrócę jeszcze raz do argumentu przemawiającego za tym żeby dziekani nie musieli legitymować się odbyciem aplikacji. Mówiąc te słowa miałam na myśli doświadczenia praktyczne, ale nie kwestionowałam ich znajomości prawa. To jest jeden z wielu argumentów, które zgłaszamy, opowiadając się przeciwko powoływaniu rady dziekanów. Celem istnienia Krajowego Centrum ma być kształcenie praktyków a solidną znajomość prawa aplikanci powinni zdobywać na studiach. Właśnie na tym pierwszym etapie kształcenia upatrujemy największą rolę dziekanów wydziałów prawa. Rolą Krajowego Centrum jest nauczyć naszych aplikantów, jak obowiązujące przepisy powinny być najlepiej stosowane w praktyce. To jest problem, który od dłuższego czasu jest bolączką wymiaru sprawiedliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">W swojej wypowiedzi wskazałem tylko na jedną, ale bardzo istotną osobę, zasiadającą w radzie, czyli przewodniczącego rady. Jeszcze raz powtórzę, przewodniczący rady wcale nie musi być praktykiem.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Czy są jeszcze jakieś pytania dotyczące poprawki nr 2?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#PoselAndrzejCzuma">Mam pytanie do przedstawiciela resortu sprawiedliwości. Kto powołuje radę programową?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#SekretarzstanuwMSBeataKempa">Rada programowa jest powoływana przez Ministra Sprawiedliwości, ale kandydatów do Rady wskazują niezależne organy. Na ten wybór Minister Sprawiedliwości nie ma wpływu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Czy są jeszcze jakieś pytania?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#PrzedstawicielkaBiuraLegislacyjnegoKSMonikaBiesOlak">Poprawka nr 2 w rzeczywistości sprowadza się do dodania czterech nowych ustępów w art. 1 w pkt 6 art. 10. Pozostała treść przepisu została przepisana z rozwiązania rządowego. W trosce o syntetyczność poprawek przedstawianych Sejmowi proponujemy, aby ograniczyć treść tej poprawki do wyłącznie do dodanych rozwiązań. Po takiej korekcie treść poprawki, przyjęłaby brzmienie: w art. w pkt 6 w art. 10 po ust. 5 dodaje się ust. 6-9 w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#PrzedstawicielkaBiuraLegislacyjnegoKSMonikaBiesOlak">„6. Stałym zespołem doradczo-konsultacyjnym, działającym przy Dyrektorze Krajowego Centrum jest Rada Dziekanów.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#PrzedstawicielkaBiuraLegislacyjnegoKSMonikaBiesOlak">7. W skład Rady Dziekanów wychodzą dziekani uniwersyteckich wydziałów prawa.</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#PrzedstawicielkaBiuraLegislacyjnegoKSMonikaBiesOlak">8. Członkowie Rady wybierają spośród siebie przewodniczącego, którego kieruje jej pracami, i jednego zastępcę przewodniczącego. Pierwsze posiedzenie Rady zwołuje Dyrektor Krajowego Centrum.</u>
          <u xml:id="u-52.4" who="#PrzedstawicielkaBiuraLegislacyjnegoKSMonikaBiesOlak">9. Rada Dziekanów przedstawia Ministrowi Sprawiedliwości opinię w sprawie rocznego sprawozdania Dyrektora Krajowego Centrum z działalności Centrum”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Jak rozumiem, korekta poprawki dokonana przez Biuro legislacyjne ma charakter czysto legislacyjny i służyć jedynie skróceniu jej treści. Dzięki temu istota zmiany będzie bardziej uwidoczniona. Uważam, że propozycja Biura jest zasadna.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Czy jest sprzeciw wobec propozycji Biura Legislacyjnego? Nie widzę sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Poprawka będzie głosowana w brzmieniu przedstawionym przed chwilą przez Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#SekretarzstanuwMSBeataKempa">Przepraszam, że w tym momencie nawiązuję jeszcze do dyskusji, ale chcę jeszcze wskazać na pewną niekonsekwencję, która jest widoczna w świetle pytania posła Andrzeja Czumy.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#SekretarzstanuwMSBeataKempa">Zgodnie z poprawką nr 2 dyrektor Krajowego Centrum może powoływać zespoły konsultacyjno-doradcze. Jednym z takich zespołów mogłaby być rada dziekanów. Z wypowiedzi posła Andrzeja Czumy wynika, że powołując radę dyrektor będzie miał wpływ na to, kto będzie w niej zasiadał. To jest oczywista sprzeczność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Rozwiązanie zaproponowane w poprawce jest jednoznaczne i kreuje stały zespół doradczo-konsultacyjny. Proszę zwrócić uwagę, że nikt nie będzie powoływać rady, ponieważ kryterium doboru jej członków rady jest oczywiste i zobiektywizowane. Przecież same uczelnie, na podstawie statutów, rozstrzygają o wyborze swoich dziekanów. Mianowanie na funkcję dziekana wydziału prawa nie zależy w żaden sposób ani od Ministra Sprawiedliwości, ani od dyrektora Krajowego Centrum. Powoływanie stałego zespołu nie zależałoby w tym przypadku od woli dyrektora Krajowego Centrum, ale od ustawodawcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#PoselAndrzejCzuma">Całkowicie zgadzam się z wypowiedzią przewodniczącego Cezarego Garbarczyka. Pragnę jedynie dodać, że dyrektor Krajowego Centrum ma zwoływać jedynie pierwsze posiedzenie stałego zespołu doradczo-konsultacyjnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Czy ktoś jeszcze chciałby się wypowiedzieć na temat poprawki nr 2? Nie widzę zgłoszeń do dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Kto z członków Komisji jest za udzieleniem pozytywnej rekomendacji poprawce nr 2?</u>
          <u xml:id="u-57.3" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Stwierdzam, że, przy 9 głosach za, 12 przeciwnych oraz braku wstrzymujących się, Komisja udzieliła negatywnej rekomendacji poprawce nr 2.</u>
          <u xml:id="u-57.4" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">To były wszystkie poprawki zgłoszone w trakcie drugiego czytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#PoselAleksanderChlopek">Poprzednia poprawka dotyczyła kwestii zastosowania w przepisie zwrotów „nieskazitelny charakter” oraz „nieposzlakowana opinia”. Chciałbym jednak zgłosić zastrzeżenie do wyników poprzedniego głosowania. Jestem przekonany, że nastąpiła pomyłka w liczeniu głosów. Zgłaszam formalny wniosek o reasumpcję poprzedniego głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Rozumiem, że na wyniki głosowań przekładają się głosy obecnych na sali posłów koalicji oraz opozycji. Zwracam uwagę, że w trakcie poprzedniego głosowania poseł Robert Strąk opowiedział się za przyjęciem poprawki. Zwracam się z apelem, aby nie formułować pochopnie wniosków dotyczących wyników głosowań. Przecież w głosowaniach poprawki nr 1 i 3 nie uzyskały pozytywnej rekomendacji Komisji. Czy poseł Aleksander Chłopek chce zakwestionować wyniki przeprowadzonego głosowania?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#PoselAleksanderChlopek">Zgłaszam wniosek formalny kwestionujący wynik przeprowadzonego głosowania dotyczącego poprawek nr 1 i 3.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Przecież wynik głosowania był korzystny dla koalicji. Czemu ma służyć powtórzenie głosowania nad poprawkami nr 1 i 3? Czy kwestionowana jest negatywna rekomendacja poprawek przez Komisję?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#PoselAleksanderChlopek">Zgłaszając wniosek, kwestionuję wynik przeprowadzonego głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Czy głos pana posła Aleksandra Chłopka został źle policzony?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#PoselAleksanderChlopek">Nie. Uważam, że nastąpiła zwykła pomyłka w liczeniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Wniosek o reasumpcję byłby warty rozważania, gdyby były wątpliwości w sprawie konsekwencji przeprowadzonego głosowania. Jednak ostateczny wynik głosowania pozostaje taki sam, dlatego nie warto go powtórnie przeprowadzać. Głosy obecnych na sali posłów koalicji oraz opozycji nie przełożą się w inny sposób na wynik głosowania i dlatego odmawiam przyjęcia wniosku posła Aleksandra Chłopka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#PoselIwonaArent">Wynik głosowania jest oczywisty i bezsprzeczny. Jednak nie chcemy, aby zwyczajem stało się, iż wnioski posłów dotyczące reasumpcji głosowania są oddalane. Nie po raz pierwszy zdarzyło się, że głosy zostały źle policzone. Celem powtórnego głosowania jest to, aby w przyszłości były one przeprowadzane w sposób staranny. Uważam, że dla przykładu powinniśmy powtórzyć głosowanie dotyczące poprawek nr 1 i 3.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Dla wyjaśnienia wszelkich wątpliwości zapytam jeszcze raz, czy poseł Robert Strąk w poprzednim głosowaniu opowiedział się za, czy przeciw poprawkom?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#PoselRobertStrak">W poprzednim głosowaniu głosowałem za udzieleniem pozytywnej rekomendacji przedstawionym poprawkom.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Dziękuję bardzo. Mam nadzieję, że w ten sposób problem został wyjaśniony.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Jeżeli w przyszłości będą się pojawiały jakieś wątpliwości w sprawie wyników przeprowadzanych głosowań, apeluję o natychmiastowe zwracanie na to uwagi. Bardzo trudno rozstrzygać po jakimś czasie zastrzeżenia do wyników przeprowadzonych głosowań.</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Jaka jest opinia Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej o zgodności projektu z prawem Unii Europejskiej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#PrzedstawicielkaUKIEIrminaKotiuk">Przedmiot regulacji jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Przechodzimy do wyboru posła sprawozdawcy. Proponuję, aby zgodnie ze zwyczajem sprawozdawcą została osoba dotychczas pełniąca tę funkcję, czyli poseł Krzysztof Maciejewski.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Czy poseł Krzysztof Maciejewski zgadza się pełnić funkcję sprawozdawcy Komisji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#PoselKrzysztofMaciejewski">Zgadzam się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Czy jest sprzeciw wobec kandydatury posła Krzysztofa Maciejewskiego na funkcję sprawozdawcy Komisji? Nie widzę sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Stwierdzam, iż Komisja opowiedziała się za wyborem posła Krzysztofa Maciejewskiego na funkcję sprawozdawcy Komisji.</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Wyczerpaliśmy porządek dzienny dzisiejszych obrad. Jednocześnie informuję, że protokół dzisiejszego posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Sekretariacie Komisji. Czy w punkcie: sprawy różne są jakieś sprawy do załatwienia? Nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-73.3" who="#PrzewodniczacyposelCezaryGrabarczyk">Zamykam posiedzenie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>