text_structure.xml
126 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#KomisjaPolitykiSpolecznejobradujacapodprzewodnictwemposlaJaroslawaDudy">– projekt ustawy budżetowej na 2007 r. (druk nr 1000) w zakresie:</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#KomisjaPolitykiSpolecznejobradujacapodprzewodnictwemposlaJaroslawaDudy">1) części budżetowej 73 – Zakład Ubezpieczeń Społecznych;</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#KomisjaPolitykiSpolecznejobradujacapodprzewodnictwemposlaJaroslawaDudy">– dochody i wydatki z zał. nr 1 i 2,</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#KomisjaPolitykiSpolecznejobradujacapodprzewodnictwemposlaJaroslawaDudy">2) planu finansowego Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z zał. Nr 5,</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#KomisjaPolitykiSpolecznejobradujacapodprzewodnictwemposlaJaroslawaDudy">3) części budżetowej 44 – Zabezpieczenie społeczne;</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#KomisjaPolitykiSpolecznejobradujacapodprzewodnictwemposlaJaroslawaDudy">– dochody i wydatki z zał. nr 1 i 2,</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#KomisjaPolitykiSpolecznejobradujacapodprzewodnictwemposlaJaroslawaDudy">– zatrudnienie i wynagrodzenia w państwowych jednostkach budżetowych z zał. nr 10,</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#KomisjaPolitykiSpolecznejobradujacapodprzewodnictwemposlaJaroslawaDudy">4) programów wieloletnich:</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#KomisjaPolitykiSpolecznejobradujacapodprzewodnictwemposlaJaroslawaDudy">– Fundusz Inicjatyw Obywatelskich;</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#KomisjaPolitykiSpolecznejobradujacapodprzewodnictwemposlaJaroslawaDudy">– „Pomoc państwa w zakresie dożywiania”;</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#KomisjaPolitykiSpolecznejobradujacapodprzewodnictwemposlaJaroslawaDudy">5) części budżetowej 83 – Rezerwy celowe w zakresie:</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#KomisjaPolitykiSpolecznejobradujacapodprzewodnictwemposlaJaroslawaDudy">poz. 35 – środki na realizację rządowego programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania”;</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#KomisjaPolitykiSpolecznejobradujacapodprzewodnictwemposlaJaroslawaDudy">6) części budżetowej 85 – Budżety wojewodów ogółem w zakresie działów:</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#KomisjaPolitykiSpolecznejobradujacapodprzewodnictwemposlaJaroslawaDudy">a) 852 – Pomoc społeczna,</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#KomisjaPolitykiSpolecznejobradujacapodprzewodnictwemposlaJaroslawaDudy">– dochody i wydatki z zał. nr 1 i 2,</u>
<u xml:id="u-1.15" who="#KomisjaPolitykiSpolecznejobradujacapodprzewodnictwemposlaJaroslawaDudy">– dotacje celowe na sfinansowanie zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zleconych ustawami, realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego z zał. nr 8.</u>
<u xml:id="u-1.16" who="#KomisjaPolitykiSpolecznejobradujacapodprzewodnictwemposlaJaroslawaDudy">b) 853 – Pozostałe zadania w zakresie polityki społecznej,</u>
<u xml:id="u-1.17" who="#KomisjaPolitykiSpolecznejobradujacapodprzewodnictwemposlaJaroslawaDudy">– dochody i wydatki z zał. nr 1 i 2,</u>
<u xml:id="u-1.18" who="#KomisjaPolitykiSpolecznejobradujacapodprzewodnictwemposlaJaroslawaDudy">– dotacje celowe na sfinansowanie zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zleconych ustawami, realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego z zał. nr 8,</u>
<u xml:id="u-1.19" who="#KomisjaPolitykiSpolecznejobradujacapodprzewodnictwemposlaJaroslawaDudy">– zatrudnienie i wynagrodzenia w państwowych jednostkach budżetowych z zał. nr 10,</u>
<u xml:id="u-1.20" who="#KomisjaPolitykiSpolecznejobradujacapodprzewodnictwemposlaJaroslawaDudy">7) części budżetowej 83 – rezerwy celowe w zakresie:</u>
<u xml:id="u-1.21" who="#KomisjaPolitykiSpolecznejobradujacapodprzewodnictwemposlaJaroslawaDudy">– poz. 32 – dotacje celowe na finansowanie lub dofinansowanie zadań z zakresu pomocy społecznej, na finansowanie ośrodków wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi, na dofinansowanie realizacji zadań w zakresie osiągania standardów w domach pomocy społecznej oraz placówkach opiekuńczo-wychowawczych, a także na realizację zadań wynikających z art. 121 ust. 3a ustawy o pomocy społecznej,</u>
<u xml:id="u-1.22" who="#KomisjaPolitykiSpolecznejobradujacapodprzewodnictwemposlaJaroslawaDudy">– poz. 37 – środki na dofinansowanie sieci ośrodków wsparcia i ośrodków interwencji kryzysowej związane m.in. z realizacją zadań wynikających z rządowego programu „Zwalczanie i zapobieganie handlowi ludźmi” oraz realizacją zadań wynikających z ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie,</u>
<u xml:id="u-1.23" who="#KomisjaPolitykiSpolecznejobradujacapodprzewodnictwemposlaJaroslawaDudy">– poz. 48 – środki na wdrożenie ustawy – Fundusz Alimentacyjny.</u>
<u xml:id="u-1.24" who="#KomisjaPolitykiSpolecznejobradujacapodprzewodnictwemposlaJaroslawaDudy">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele: Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej z podsekretarzem stanu Romualdem Polińskim i podsekretarzem stanu Bogdanem Sochą oraz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z wiceprezesem Ireneuszem Fąfarą.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawDuda">Otwieram posiedzenie Komisji. W pierwszym punkcie porządku dziennego przewidujemy rozpatrzenie projektu ustawy budżetowej na 2007 r. w zakresie części budżetowej nr 73 – Zakład Ubezpieczeń Społecznych, dochody i wydatki. Proszę prezesa Ireneusza Fąfarę o zabranie głosu.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#WiceprezesZakladuUbezpieczenSpolecznychIreneuszFafara">Mam kilka uwag porządkowych. Przedstawiliśmy państwu trzy dokumenty, więc chcę, jak zawsze, odwołać się do nich po to, aby umożliwić łatwiejsze poruszanie się w gąszczu liczb dotyczących Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz Funduszu Rezerwy Demograficznej. Przedstawiliśmy członkom Komisji skróconą prezentację przedstawionego wcześniej materiału, która stanowi kanwę mojej wypowiedzi. Zawiera kwintesencję najważniejszych informacji zawartych we wcześniej przekazanym Komisji materiale. Jednocześnie wczoraj przedłożyliśmy Komisji materiał pod tytułem „Projekt planu finansowego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych”. Jest to dopiero projekt, jako że zgodnie z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych, decyzję o przyjęciu planu finansowego ZUS na kolejny rok podejmuje Rada Nadzorcza, przyjmując go na wniosek Zarządu, jednak plan musi uwzględniać odpis na funkcjonowanie ZUS w wysokości przyjętej przez parlament w ustawie budżetowej. W związku z tym plan finansowy ZUS na kolejny rok przyjmowany jest pod koniec roku, natomiast obecnie prezentujemy państwu naszą dzisiejszą wizję wydatków związanych z funkcjonowaniem ZUS w takim ujęciu obejmującym obecnie planowany odpis na działalność ZUS.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#WiceprezesZakladuUbezpieczenSpolecznychIreneuszFafara">Jeszcze jedna dość ważna sprawa techniczna. Mianowicie w tym roku nasz materiał jest trudniej porównywalny z materiałem ubiegłorocznym, ponieważ decyzją ministra finansów wydzielono część wydatków zleconych Zakładowi do wypłaty, które nie są wydatkami ubezpieczeniowymi, w rozdziale 75313 – Świadczenia finansowane z budżetu państwa. W związku z tym pewne dane nie są porównywalne i dlatego przedstawiliśmy je w porównywalnej strukturze. Natomiast z punktu widzenia pewnej klarowności wydatków na ubezpieczenia społeczne, o czym rozmawialiśmy rok temu, plan finansowy FUS w wersji przedstawionej zarówno w projekcie budżetu, jak i naszych materiałach, jest prawie w całości tożsamy z Funduszem Ubezpieczeń Społecznych, nie zawierając innych elementów poza– ubezpieczeniowych.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#WiceprezesZakladuUbezpieczenSpolecznychIreneuszFafara">Jeśli mogę, na początku mojej wypowiedzi podzielę się z państwem pewną refleksją. Otóż mam dużą przyjemność przekazania Komisji informacji o projekcie planu finansowego FUS i FRD w części 73, ponieważ po raz pierwszy od długiego czasu jest to budżet bardzo optymistyczny, oparty na optymistycznych przesłankach, zawierający jednocześnie elementy istotnie poprawiające sytuację finansową FUS. Na podstawie przyjętych założeń makroekonomicznych planuje się zmniejszenie zadłużenia FUS w bankach komercyjnych o 880 mln zł i zwiększenie stanu ujemnego Funduszu do kwoty prawie –5 mld zł, a przypomnijmy, że w przeszłości ujemny stan FUS wynosił już prawie –14 mld zł. Od kilku lat ujemny stan FUS zwiększa się.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#WiceprezesZakladuUbezpieczenSpolecznychIreneuszFafara">Jednocześnie projekt planu finansowego FUS nie zawiera elementów, które zawsze były obciążone dużą niepewnością i ryzykiem, związanych z planowanymi ustawami i mogącymi potencjalnie zwiększyć przychody albo zmniejszyć wydatki Funduszu. Jak państwo pamiętacie, w ciągu ostatnich dwóch lat przyjmowano założenia, które w wyniku decyzji parlamentu nie sprawdzały się, po czym FUS miał pewne problemy ze swoim finansowaniem. Pomagało nam ministerstwo, przedkładając wnioski Komisji, pomagał Sejm, zwiększając wydatki FUS, ale były to działania alarmowe. Tak naprawdę projekt zawierał pewne ustawowe założenia, mające zmienić sytuację finansową Funduszu, które w rzeczywistości nie były uchwalane.</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#WiceprezesZakladuUbezpieczenSpolecznychIreneuszFafara">Podstawowe, istotne dla funkcjonowania FUS założenia, które znalazły się w projekcie, wyglądają następująco: zwiększenie przeciętnego zatrudnienia w gospodarce narodowej – 1,4%, inflacja – 1,9% oraz wzrost przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej – 5,3%. Z punktu widzenia kosztów zewnętrznego finansowania FUS ważna jest także stopa na rynku międzybankowym, to jest 4,3%. Stopa ta jest zawsze podstawą do określania kwotowej wysokości kredytów, którymi nadal posługuje się FUS, aby podtrzymać swoją płynność.</u>
<u xml:id="u-3.5" who="#WiceprezesZakladuUbezpieczenSpolecznychIreneuszFafara">Tak wyglądają cztery podstawowe determinanty, zapisane zgodne z ustawą budżetową. Pozostałe założenia przedstawione w materiałach dotyczą tak zwanej kwoty trzydziestokrotności, która wynosi prawie 5 mld zł, wydłużenia okresu wypłacania zasiłków macierzyńskich o dwa tygodnie, wysokości składki na Fundusz Rezerwy Demograficznej, która wzrośnie o 5 punktów procentowych i wyniesie 0,3% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne – to są najistotniejsze dane. Pozostałe prawne założenia dotyczą trzeciego etapu wyrównywania tak zwanego starego portfela oraz ostatniego etapu podwyższania podstawy wymiaru rent inwalidzkich inwalidów wojennych i wojskowych oraz rent rodzinnych po tych inwalidach.</u>
<u xml:id="u-3.6" who="#WiceprezesZakladuUbezpieczenSpolecznychIreneuszFafara">W wyniku tych założeń budżet w części 73 – Zakład Ubezpieczeń Społecznych zawiera dwie podstawowe części: dochody i wydatki. W części dochodowej jest kwota 60 mln zł, wynikająca ze środków, które są przekazywane z Funduszu Alimentacyjnego w likwidacji na początku kolejnego roku do budżetu państwa z tytułu jego przychodów. Środki te pochodzą przede wszystkim z egzekucji należności FA, który nadal jest likwidowany. Szacunek tych dochodów wynosi 60 mln zł.</u>
<u xml:id="u-3.7" who="#WiceprezesZakladuUbezpieczenSpolecznychIreneuszFafara">Wydatki budżetu w tej części zaplanowano na 32,8 mld zł. Składają się na to następujące pozycje: dział 753 – obowiązkowe ubezpieczenia społeczne: 26,6 mld zł, ochrona zdrowia: 219 mln zł i pozostałe zadania w zakresie polityki społecznej, czyli dział 853: 5,9 mld zł. Największą pozycję stanowi oczywiście dotacja do FUS zaplanowana na 22,2 mld zł, kolejna znacząca pozycja to wydatki związane z realizacją zadań w zakresie polityki społecznej zaplanowane na prawie 5,9 mld zł, obejmujące wypłatę świadczeń i zasiłków przedemerytalnych – 4,4 mld zł o raz rentę socjalną – 1,5 mld zł. Istotna pozycja to wydatki na świadczenia zlecone Zakładowi do wypłaty, a są to między innymi renty dla inwalidów wojennych i wojskowych oraz kombatantów, ryczałty energetyczne i dodatki kombatanckie, łącznie w kwocie 3,4 mld zł. Właśnie tę część, która wcześnie wchodziła w skład dotacji do FUS, wydzielono do osobnego działu – 75313. Kolejna znacząca pozycja to składki na ubezpieczenia społeczne osób, którym na mocy ustawy budżet dopłaca do składki albo wypłaca składkę – 1 mld zł. W wyniku takiej struktury największą część, prawie 70%, stanowi dotacja do FUS, a pozostałe 10% to świadczenia zlecone do wypłaty oraz zasiłki i świadczenia przedemerytalne.</u>
<u xml:id="u-3.8" who="#WiceprezesZakladuUbezpieczenSpolecznychIreneuszFafara">Omówię szczegółowo dotację do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz kwestie związane z Funduszem Rezerwy Demograficznej. Byłoby bez sensu przypominać państwu, czym jest FUS, więc tę część pominiemy. Przychody należne FUS, czyli przypis na 2007 r. to prawie 124,5 mld zł. W tym są trzy podstawowe pozycje: pierwsza to składki na ubezpieczenia społeczne, w przypisie to 86,7 mld zł, dotacja: 22,2 mld zł oraz refundacja z budżetu z tytułu przekazywania składek do otwartych funduszy emerytalnych: 14,5 mld zł. W tej pozycji przychody rosną z roku na rok z przyczyn demograficznych. Grupa osób, za które odprowadzana jest składka do OFE, jest niższa liczbowo od grupy młodych ludzi wchodzących do systemu ubezpieczeń społecznych i na mocy ustawy obowiązkowo należących do drugiego filaru, zatem nadal rośnie kwota składek przekazywanych co roku z FUS do OFE. Na rok przyszły zaplanowano tę kwotę na 14,5 mld zł.</u>
<u xml:id="u-3.9" who="#WiceprezesZakladuUbezpieczenSpolecznychIreneuszFafara">Koszty FUS w 2007 zaplanowano w kwocie 123,3 mld zł. Największa pozycja w tej kwocie to świadczenia emerytalno-rentowe: 111 mld zł, na pozostałe zasiłki i świadczenia, czyli zasiłki chorobowe, pogrzebowe, macierzyńskie i świadczenia rehabilitacyjne zaplanowano wydatki w kwocie 8 mld zł. Odpis na rzecz ZUS zaplanowano na 3148 mln zł, odpisy aktualizujące wartości należności, czyli kwota memoriału, wydatki niekasowe, ale wpływające na stan Funduszu – 800 mln zł, a wydatki na koszty obsługi kredytów – 257 mln zł. Odpis na działanie ZUS z roku na rok zmniejsza się w stosunku do wydatków FUS. Od kilku lat pozycja ta ustabilizowała się na tym samym poziomie mniej więcej 2,5-2,55% wydatków FUS.</u>
<u xml:id="u-3.10" who="#WiceprezesZakladuUbezpieczenSpolecznychIreneuszFafara">Przy zaplanowanej wysokości dochodów i wydatków Funduszu na koniec 2007 r. stan FUS ulegnie zwiększeniu do –5,5 mld zł. Przypomnę, że w 2001 r. ten stan kształtował się na poziomie –14,5 mld zł.</u>
<u xml:id="u-3.11" who="#WiceprezesZakladuUbezpieczenSpolecznychIreneuszFafara">Drugim pozytywem związanym z planem finansowym FUS jest fakt, że planujemy istotne, o prawie 800 mln zł, zmniejszenie stanu kredytu w bankach komercyjnych do poziomu 3,3 mld zł. Sytuacja w której system ubezpieczeń społecznych jest finansowany z kredytów bankowych, nie jest wyjątkiem w skali światowej. Jeszcze na początku lat 2000 była to sytuacja wyjątkowa, jednak mamy informacje, że w niektórych systemach ubezpieczeń społecznych jest podobnie. W Polsce to zadłużenie początkowo było rozumiane jako typowe zadłużenie płynnościowe, regulujące bieżące kłopoty czy bieżącą strukturę wypłat, jednak tak naprawdę stało się ono trwałym elementem finansowania systemu ubezpieczeń społecznych. Obserwujemy natomiast zmniejszanie się tego zadłużenia i na rok przyszły wyniesie ono 3,2 mld zł. Największe było chyba, cytuję z pamięci, w 2001 r. i wynosiło prawie 6 mld zł.</u>
<u xml:id="u-3.12" who="#WiceprezesZakladuUbezpieczenSpolecznychIreneuszFafara">Jak już mówiłem, planowane przychody FUS wyniosą w 2007 r. 122,4 mld zł i będą o 2,5% większe niż przychody planowane w 2006 r. Jak państwo doskonale wiecie, ściągalność należności jest niższa niż 100%, na przyszły rok założono, że będzie bardzo wysoka: 98,8%, ale to zawsze mniej niż 100%. Należności, które wpłyną do FUS, to 123,3 mld zł.</u>
<u xml:id="u-3.13" who="#WiceprezesZakladuUbezpieczenSpolecznychIreneuszFafara">Kolejne źródło finansowania to dotacja zaplanowana na 22,2 mld zł, z czego główną pozycję stanowi dotacja do systemu ubezpieczeń społecznych. Dotacja na wydatki z FUS określone art. 83 ustawy o emeryturach i rentach, czyli tak zwane renty specjalne przyznawane na mocy ustawy przez prezesa ZUS albo Prezesa Rady Ministrów, wynosi 230 mln zł. Ubytek kosztów związanych z przekazaniem składek do OFE zaplanowano na 14,5 mld zł. Pozostałe przychody Funduszu to według przepisu 1 mld zł, a według wpływów – 972 mln zł. W tej pozycji mieszczą się odsetki od nieterminowo regulowanych zobowiązań wobec FUS i nienależnie pobrane świadczenia.</u>
<u xml:id="u-3.14" who="#WiceprezesZakladuUbezpieczenSpolecznychIreneuszFafara">Planowane wydatki FUS wzrosną w przyszłym roku o 5,9% do 123,6 mld zł, a największą pozycją są tu świadczenia emerytalno-rentowe w wysokości 111 mld zł, które mają wzrosnąć o 5,4% w porównaniu z przewidywanym wykonaniem w 2006 r. Związane z tymi wydatkami założenia są następujące: liczba emerytów i rencistów: 7,2 mln osób, przeciętna wypłata brutto na emeryta: 1256 zł, a więc o 4,1% więcej niż przeciętne świadczenie w 2006 r. Plan przewiduje także waloryzację świadczeń emerytalno-rentowych w wymiarze 101,4% przyjętego wskaźnika waloryzacji. Mówiłem już wcześniej o wyrównywaniu tak zwanego starego portfela oraz zakończeniu podwyższania podstaw wymiaru.</u>
<u xml:id="u-3.15" who="#WiceprezesZakladuUbezpieczenSpolecznychIreneuszFafara">Kolejna pozycja to świadczenia obejmujące zasiłki chorobowe, macierzyńskie i pogrzebowe, zaplanowane do wypłaty w kwocie prawie 8 mld zł, o 8,7% większej niż przewidywane wykonanie w 2006 r. Tu warto zatrzymać się na chwilę przy sprawie zasiłków chorobowych. Planowanych kwota wydatków na zasiłki chorobowe wynosi 4 mld zł, a liczba dni chorobowych finansowanych przez FUS – 100 mln. Obie te wielkości od kilku lat utrzymują się na tym samym poziomie, co jest pozytywne z tego punktu widzenia, że nie wzrastają. Przypomnijmy sobie, że w 1998 r. liczba dni chorobowych finansowanych przez FUS wynosiła 150 mln. Utrzymanie tej pozycji na poziomie 2006 r.</u>
<u xml:id="u-3.16" who="#WiceprezesZakladuUbezpieczenSpolecznychIreneuszFafara">Jak już mówiłem, planowany odpis na ZUS wynosi 148 mln zł, to jest 2,56% kosztów FUS. Koszty obsługi kredytów zaciągniętych w bankach komercyjnych zaplanowano na 257 mln zł. – w wysokości przewidywanej na 2006 r., mimo że planujemy zmniejszenie stanu kredytów na koniec 2007 r. Ma to związek z wysokością stóp procentowych przyjętych w projekcie budżetu.</u>
<u xml:id="u-3.17" who="#WiceprezesZakladuUbezpieczenSpolecznychIreneuszFafara">Przy zaplanowanej strukturze dochodów i wydatków na koniec 2007 r. stan Funduszu będzie się kształtował na poziomie – 5444 mln zł, z czego środki pieniężne wyniosą około 80 mln zł. W przypadku tej ostatniej pozycji ryzyko planowania jest zawsze bardzo duże, gdyż trudno przewidywalna jest ilość wpłat, które mogą się zdarzyć ostatniego bądź przedostatniego dnia roku. Jednocześnie sposób funkcjonowania systemu bankowego powoduje, że czasami niektóre wpłaty są księgowane jeszcze w dniu 21 grudnia, a niektóre – dopiero w kolejnym dniu roboczym. To nie jest duża pozycja, ona często waha się w zależności od tego, jak wyglądają te parametry.</u>
<u xml:id="u-3.18" who="#WiceprezesZakladuUbezpieczenSpolecznychIreneuszFafara">Na stan Funduszu będą miały wpływ należności, w planowanej kwocie prawie 4 mld zł, pochodzące głównie z tytułu nieuregulowanych składek na ubezpieczenia społeczne oraz rozliczeń z urzędami pocztowymi z tytułu przekazywanych środków pieniężnych w grudniu 2007 r. na wypłatę świadczeń w terminach: pierwszym i piątym 2008 r. Chodzi o to, że aby w tych terminach emeryci i renciści, nasi klienci, dostali terminowo pieniądze, musimy wysłać je wcześniej. Jeśli zdarza się niekorzystny układ kalendarza, czyli mało jest dni roboczych do 5. dnia terminu płatności stycznia kolejnego roku, to musimy wysłać te pieniądze w 2007 r. i wtedy wchodzi to do pozycji „należności”.</u>
<u xml:id="u-3.19" who="#WiceprezesZakladuUbezpieczenSpolecznychIreneuszFafara">Planowane na koniec 2007 r. zobowiązania FUS to 9,5 mld zł, przede wszystkim z tytułu: zaciągniętych kredytów – ponad 3 mld zł, zaległości wobec OFE oraz przekazywania podatku dochodowego od osób fizycznych i składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne w kolejnym miesiącu – na koniec roku ta pozycja rejestrowana jest jako zobowiązania FUS.</u>
<u xml:id="u-3.20" who="#WiceprezesZakladuUbezpieczenSpolecznychIreneuszFafara">Kolejna i ostatnia część, którą chciałem omówić, to Fundusz Rezerwy Demograficznej. Pozwolę sobie tu na kilka słów, bo ostatnio na temat Funduszu było głośno, poświęciła mu spotkanie Komisja Trójstronna. Przypomnę krótko, czemu służy ten Fundusz. Na podstawie badań przewiduje się, że w latach 2014-2030 nastąpi duży deficyt systemu ubezpieczeń społecznych w części dotyczącej funduszu emerytalnego. Jest to okres, w którym na emeryturę zaczną przechodzić osoby z powojennego wyżu demograficznego. W związku z tym w 1998 r. ustawodawca zdecydował, że Fundusz Rezerwy Demograficznej będą zasilały środki z trzech źródeł: odpisu z FUS w wówczas planowanej wysokości 1% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne, prywatyzacji oraz wpływów z tytułu lokowania środków FRD. Fundusz Rezerwy Demograficznej ma być zabezpieczeniem i kolejnym źródłem finansowania FUS w najtrudniejszych latach, kiedy wystąpi deficyt w systemie ubezpieczeń społecznych.</u>
<u xml:id="u-3.21" who="#WiceprezesZakladuUbezpieczenSpolecznychIreneuszFafara">W rzeczywistości stało się tak, że od 2001 r., kiedy to FRD zaczął być zasilany środkami z FUS, obniżono wysokość odpisu na FRD z 1% podstawy wymiaru składki do 0,1% podstawy wymiaru składki, po czym zaplanowano jego zwiększanie, co roku o 5 punktów bazowych. W przyszłym roku odpis wyniesie 0,30% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne. Fundusz Rezerwy Demograficznej jest zarządzany przez ZUS. Nie powiódł się przetarg na zarządzanie FRD przez podmioty komercyjne, które nie były zainteresowane tą ofertą.</u>
<u xml:id="u-3.22" who="#WiceprezesZakladuUbezpieczenSpolecznychIreneuszFafara">Struktura środków, w których lokowane są aktywa FRD jest zbliżona do struktury aktywów OFE, choć inna, bo OFE mogą 40% aktywów lokować w akcjach, a pozostałe 60% – w dłużne papiery wartościowe, podczas gdy w przypadku FRD wielkości te wynoszą odpowiednio: 30% i 70%. Jest to istotne o tyle, że gdy porównujemy FRD z OFE w takim roku, jak zbliżający się do końca, kiedy sytuacja na giełdzie jest bardzo korzystna, trwa hossa, silą rzeczy te fundusze, które więcej zainwestowały w akcje, mają wyższą stopę zwrotu.</u>
<u xml:id="u-3.23" who="#WiceprezesZakladuUbezpieczenSpolecznychIreneuszFafara">Planujemy przyszłoroczne przychody FRD w wysokości 972 mln zł, z czego 831 mln zł to będzie odpis, a pozostałe środki będą pochodzić z tytułu przychodów z zainwestowanych aktywów FRD. Wydatki ponoszone przez FRD są minimalne. Zaplanowaliśmy, że w przyszłym roku wyniosą one 1 mln zł, i będą uwzględniały opłaty na rzecz Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych, Narodowego Banku Polskiego i audytora zewnętrznego, który bada sprawozdanie finansowe FRD. Inne koszty FRD nie są przewidziane. Fundusz Rezerwy Demograficznej jest zarządzany przez Zakład w formie pasywnej, a więc odzwierciedla jeden z podstawowych indeksów na Giełdzie – WIG 20. Taka jest konstrukcja Funduszu, właśnie po to, aby odzwierciedlać rynek, a jednocześnie aby obniżyć koszty zarządzania FRD. W badaniach dokonanych przez ISA, czyli International Security System Association, międzynarodowy system „ZUS-ów”, porównywano koszty zarządzania podobnymi funduszami na świecie. Okazało się, że FRD był funduszem, którego koszty zarządzania w 2004 r. były najniższe.</u>
<u xml:id="u-3.24" who="#WiceprezesZakladuUbezpieczenSpolecznychIreneuszFafara">Planowany stan FRD na koniec przyszłego roku wyniesie 3,3 mln zł, w tej kwocie 3250 mln to będą środki Funduszu lokowane w obligacje skarbowe oraz akcje notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych, a 19 mln zł – należności Funduszu. Fundusz Rezerwy Demograficznej zasilany jest z FUS w dwóch transzach: jedna transza w wielkości ponad 80% – w jednym miesiącu kalendarzowym, i kolejna transza – w następnym miesiącu kalendarzowym. Część środków należnych za grudzień wpłynie w styczniu i będzie rejestrowana w księgach jako należność z FUS. Środki pieniężne zaplanowano w kwocie 1 mln zł. Zawsze jest taki okres, kiedy sprzedajemy jakieś obligacje, albo nie udaje nam się ich kupić i wówczas Fundusz posiada środki pieniężne, które może lokować.</u>
<u xml:id="u-3.25" who="#WiceprezesZakladuUbezpieczenSpolecznychIreneuszFafara">Przedstawiłem państwu główne informacje na temat projektu ustawy budżetowej w części budżetowej 73 – ZUS oraz planu finansowego FUS i FRD. Zachęcam do analizy głównego materiału, zamieściliśmy tam kilka dodatkowych informacji. Szczególnie polecam analizę wrażliwości FUS na czynniki makroekonomiczne, którą prezentujemy Komisji od dwóch lat. Analiza wskazuje, jak wrażliwy jest Fundusz na zmiany tych podstawowych parametrów, o których mówiłem: na wzrost zatrudnienia, średniej płacy oraz – w mniejszym stopniu –wysokość waloryzacji inną niż przyjęta w ustawie budżetowej. Jak państwo wiecie, wskaźnik waloryzacji może ulec zmianie po ogłoszeniu przez GUS wskaźników dotyczących zakończonego roku, co dzieje się od kilku lat. Wrażliwość na wskaźniki makroekonomiczne kształtuje się na poziomie około 800 mln zł: jeśli dwa główne wskaźniki, czyli średnie wynagrodzenie albo planowane zatrudnienie będą mniejsze niż planowane o jeden punkt procentowy, oznacza to dla FUS 800 mln zł strat.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawDuda">Proszę posła Tadeusza Cymańskiego o wprowadzenie do dyskusji oraz przedstawienie projektów ewentualnych wniosków.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PoselTadeuszCymanski">Mam wrażenie, że pan prezes wprowadził nas w dyskusję, ale wypełniając swoją rolę zwrócę uwagę na kilka spraw i zaproponuję, aby w dyskusji, oprócz wymieniania tych wszystkich wskaźników i liczb, odnieść się do niektórych kwestii generalnych, dotyczących przyszłości.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#PoselTadeuszCymanski">Wczoraj dyskutowaliśmy nad zakładaną w budżecie kwotą na waloryzację rent i emerytur. Poseł Jacek Krupa podniósł problem przygotowania legislacyjnego do waloryzacji. Może nawet bardziej interesująca kwestia dotyczy tego, jak cała operacja przebiegałaby w ZUS. Przy tej okazji podnosi się problem, iż częstsze waloryzacje przy niskiej inflacji w praktyce oznaczają, szczególnie dla świadczeniobiorców niskich emerytur i rent, niewielki wzrost świadczeń. Mówi się często o koszcie całej operacji. W związku z koniecznością wydania milionów decyzji, operacja jest na tyle kosztowna, że może nie podważa to, ale kładzie się cieniem na samą operację, zabieg, który ma na celu utrzymanie siły nabywczej emerytur i rent. Dyskutowaliśmy o tym i myślę, że byłoby dobrze, gdyby pan prezes odniósł się do tego problemu.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#PoselTadeuszCymanski">Jeżeli chodzi o Fundusz Rezerwy Demograficznej, dyskutujemy na ten temat corocznie, tak przy omawianiu projektów planów finansowych, jak i sprawozdaniach z wykonania planu. Otrzymaliśmy informacje na ten temat, ja chciałbym jednak, aby pan prezes odniósł się do wspomnianego spotkania Komisji Trójstronnej i przedstawił problem w dalszej perspektywie. Środki na FRD mogą być gromadzone do końca 2008 r.</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#PoselTadeuszCymanski">Kolejną poruszoną tu sprawa, która ciągle wraca w dyskusjach, są koszty działania ZUS. Bardzo dokładnie badamy te koszty, a więc stan osobowy ZUS, płace, obciążenie pracą, czy te koszty są na optymalnym, najbardziej racjonalnym poziomie. Wzrost wydatków jest tu niewielki, odpis zwiększa się z 2,5% do 2,6%, a sam odpis na ZUS kwotowo wynosi 3,1 mld zł.</u>
<u xml:id="u-5.4" who="#PoselTadeuszCymanski">W tym momencie skieruję mój głos nie tylko do prana prezesa, ale i szefa Rady Nadzorczej ZUS. Mianowicie ciągle wraca dyskusja na temat wysokości składek ZUS jako obciążenia i bariery dla wzrostu gospodarczego i ich obniżenia. Była podjęta próba zrealizowania pomysłu ministra finansów Zyty Gilowskiej i szybkiego obniżenia wysokości składki rentowej, co spotkało się z różnymi komentarzami, również ze strony umiarkowanych ekonomistów na temat sensu tej operacji i jej spodziewanych efektów dla gospodarki. Jakie miałoby to implikacje, jeżeli chodzi o Zakład Ubezpieczeń Społecznych? Czytamy, że większość środków FUS, to jest 86,7 mld zł, gromadzi się ze składek. Jest oczywiste, że minimalne zmniejszenie składki może nie dać efektu. Kto miałby wtedy uzupełnić środki? Czy z punktu widzenia ekspertów, Rady Nadzorczej ZUS, chcę tu zadać pytanie przewodniczącemu Robertowi Gwiazdowskiemu, ekonomiście i ekspertowi, czy obniżenie składek mogłoby wpłynąć na ewentualne ożywienie gospodarcze? Przedstawiane są różne teorie na ten temat, w tym również, że mogłoby to wyzwolić impuls gospodarczy, a efekty byłyby zauważalne natychmiast.</u>
<u xml:id="u-5.5" who="#PoselTadeuszCymanski">Przy tej okazji poproszę o komentarz dotyczący zjawisk makroekonomicznych, ponieważ widać jak na dłoni, że wzrost gospodarczy, spadek bezrobocia czy nowe miejsca pracy przy wysokim PKB i wzroście płac znakomicie działają na cały system. To nic odkrywczego, ale przy okazji naszej dyskusji można by odnieść się do tego w kilku zdaniach.</u>
<u xml:id="u-5.6" who="#PoselTadeuszCymanski">Jest to drobny szczegół, ale na końcu przedłożonego nam dokumentu znalazło się jedno zdanie brzmiące chyba trochę niezręcznie i przesadnie. Biuro Analiz Sejmowych wskazuje, że na koniec roku Fundusz będzie dysponował niewielkimi środkami pieniężnymi w kwocie 80 mln zł, co może rodzić problemy z zabezpieczeniem wypłat świadczeń na końcu roku. Ta informacja może wywołać obawy o płatności i ich terminy. Proszę pana prezesa o odniesienie się do tej sprawy.</u>
<u xml:id="u-5.7" who="#PoselTadeuszCymanski">Reasumując, możemy wybrać do dyskusji kilka ciekawych zagadnień, bo nie sądzę, żebyśmy mogli przedyskutować obszernie wszystko. Zapraszam wszystkich do dyskusji. Nie chcę wyprzedzać ewentualnych wniosków, ale jako osoba zagajająca dyskusję, proponowałbym Komisji rozważyć pozytywną ocenę tego projektu.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawDuda">Chcę zapytać posła Tadeusza Cymańskiego, czy swoją rekomendację projektu budżetu przedstawi teraz, czy po dyskusji.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PoselTadeuszCymanski">Dyskusja może zmienić rekomendację, bo to jest tylko wniosek. Jest taki zwyczaj, że koreferent przedstawia własną opinię o projekcie, ale decyzja należy do Komisji. Ja po prostu otwieram dyskusję.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawDuda">Rozumiem, że rekomendacja będzie po dyskusji.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PoselTadeuszCymanski">Tak.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawDuda">Otwieram dyskusję, proszę o pytania.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PoselSlawomirPiechota">Po pierwsze, przede wszystkim chcę prezesowi Ireneuszowi Fąfarze zadać pytanie o zatrudnianie osób niepełnosprawnych. Jaką karę zapłaci w tym roku ZUS z tytułu niezatrudniania osób niepełnosprawnych i co zmieni się w przyszłym roku? Czy coś się zmieni, zwłaszcza na lepsze?</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#PoselSlawomirPiechota">Po drugie, na pewno musi cieszyć lepsze zbilansowanie budżetu ZUS, ale też w tym kontekście chcę zapytać, czy państwo oceniają jako wystarczające wydatki na prewencję rentową i wypadkową? Wydaje się bowiem, że w stosunku do globalnych wydatków z tytułu rent i z funduszu wypadkowego, kwota przeznaczona na prewencję rentową – 115 mln zł i wypadkową – 2200 tys. zł wydaje się być w dużej dysproporcji. Zatem, czy takie ustalenie wydatków na prewencję jest wynikiem braku środków, czy też założenia, że ta prewencja jest realizowana w wystarczającym stopniu? Dodatkowo chcę prosić o informację, jakie są formy działań prewencyjnych, zarówno jeśli idzie o prewencję rentową, jak i wypadkową.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#PoselTadeuszTomaszewski">W dostarczonej nam informacji jest napisane o tym, jaka część środków zostanie przeznaczona na obsługę, czyli zatrudnienie pracowników. Chcę zapytać, jaka w tej chwili jest średnia płaca i ilu pracowników zatrudnia ZUS oraz jak wyglądają prognozy na przyszły rok w tej kwestii? Czy planuje się wzrost zatrudnienia i jeśli tak, to w jakich obszarach, zadaniach?</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#PoselTadeuszTomaszewski">Chcę też zapytać o kwestię odprowadzania przez ZUS składek do OFE. Czy wszystkie składki są odprowadzane na bieżąco, czy ZUS uregulował wszystkie zaległości wobec otwartych funduszy emerytalnych?</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#PoselTadeuszTomaszewski">Chcę też zapytać ministra Bogdana Sochę, który odpowiada za ubezpieczenia społeczne, ile środków w budżecie państwa rząd planuje przeznaczyć na waloryzację świadczeń emerytalno-rentowych łącznie z ZUS i KRUS? Mam przed sobą dane rządowe i nie mogę się połapać – informacje są różne i najlepiej by było, gdyby pan minister udzielił jednoznacznej odpowiedzi, abym mógł ustalić, który rządowy dokument jest aktualny. Mam dokument podpisany w dniu 20 października br. przez premiera Jarosława Kaczyńskiego według stanu na dzień 15 października br., w którym jest napisane, że na ten cel zostanie przeznaczone 2831 mln zł. Mamy też projekt budżetu, projekty resortowe i te informacje się nie zgadzają.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwiePracyiPolitykiSpolecznejBogdanSocha">Mam prośbę, aby na to pytanie mógł odpowiedzieć odpowiedzialny za te kwestie minister Romuald Poliński.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#PoselIzabelaMrzyglocka">Chcę zadać kilka pytań związanych z kosztami działalności bieżącej ZUS. W kilku miejscach planu finansowego pojawiają się koszty związane z informatyzacją Zakładu. Chcę wiedzieć, jakie koszty ogółem poniesie ZUS w tym roku na informatyzację? Czy wszystkie systemy i oprogramowanie już działają? Zadawałam to pytanie w zeszłym roku i kontynuuję temat w bieżącym roku – będę pytała państwa o to. Wydatki dotyczące informatyzacji, zakupu sprzętu, remontów, zostały opisane w wielu miejscach planu i wydają się dość duże.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#PoselIzabelaMrzyglocka">Drugą kwestią, o którą chcę zapytać, są wydatki na działalność inwestycyjną. W przedstawionym nam dokumencie jest napisane, że planuje się zakończenie ośmiu zadań, czego efektem będzie zwiększenie powierzchni netto posiadanej przez ZUS. W związku z tym, jeżeli ZUS zakończy te zadania, jaka powierzchnia zostanie zwolniona z konieczności wynajmu? Z wynajmowania jakich obiektów ZUS zrezygnuje?</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#PoselUrszulaAugustyn">Mam dziś pewien dyskomfort, gdyż w zeszłym roku, jako początkujący posłowie, otrzymaliśmy znakomicie opracowany materiał, a pan prezes bardzo fachowo nam go objaśnił. Materiał był tak szczegółowy, że od razu wszystko zrozumieliśmy. W związku z tym zrodziło się wiele różnego rodzaju pytań, które zadawaliśmy na bieżąco.</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#PoselUrszulaAugustyn">W tym roku przedłożony nam materiał został opracowany tak syntetycznie, że nie jesteśmy w stanie zorientować się w niektórych kwestiach, na przykład – zasobów majątkowych. W ubiegłym roku pytaliśmy o wydatki związane z wynajmem powierzchni, gdyż cena wynajmu jednego metra kwadratowego powierzchni była tak wysoka jak nigdzie w Polsce. W tym roku mamy podaną tylko informację, jakie są ogólne koszty najmu, w związku z czym nie możemy stwierdzić, czy te ceny spadły, czy utrzymują się na takim samym poziomie – tego nie wiemy.</u>
<u xml:id="u-15.2" who="#PoselUrszulaAugustyn">Równie ogólnikowo podano informacje o zatrudnieniu. W przedłożonym planie jest napisane, że nie przewiduje się przyrostu zatrudnienia w etatach kalkulacyjnych, z bardzo ogólnym wskazaniem, że pewne osoby zostaną zwolnione czy po prostu zatrudnienie się zmniejszy, w związku z czym wygospodarowane środki zostaną przeznaczone na podwyżki dla pozostałych pracowników. Nie mamy tu jednak żadnych informacji, jaka to jest kwota, ile osób obejmie, jak to wszystko będzie wyglądało. W związku z tym chcę zapytać pana prezesa o kwestie zatrudnienia i szczegółów najmu powierzchni.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#PoselJacekKrupa">Poseł Tadeusz Cymański wspomniał o tym, ja jednak chciałbym podrążyć temat, mianowicie wczoraj Komisja obradowała nad sprawozdaniem podkomisji nadzwyczajnej w sprawie nowelizacji ustawy dotyczącej rewaloryzacji emerytur i rent. W wyniku dość kontrowersyjnej decyzji Komisja postanowiła taktycznie odesłać projekt do podkomisji, aby mieć czas na złożenie innego projektu ustawy. Zgodnie z projektem ustawy budżetowej wskaźnik rewaloryzacji jest zwiększany maksimum o 5%, a nie 20%, jak zakładał dyskutowany wczoraj na tej sali projekt poselski. Różnica między spodziewanym wariantem rządowym, a tym, który był rozpatrywany wczoraj, wynosi około 700 mln zł w skali roku. Stan prawny na dziś jest taki, że nie ma podstaw prawnych ku temu, aby dokonać tej rewaloryzacji w przyszłym roku, nie wiemy, jaki kształt przybierze ostateczne rozwiązanie. W związku z tym mam pytanie, czy według pana prezesa budżet ZUS i FUS jest na tyle elastyczny, iż byłoby możliwe przyjęcie przez parlament innego rozwiązania niż to, które prawdopodobnie zaproponuje rząd w najbliższym czasie i podwyższenie wskaźnika rewaloryzacji powyżej 5%, na przykład o 20%, tak jak wczoraj proponowano?</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#PoselEugeniuszWycislo">Chcę powrócić do kwestii poruszonych przez posłankę Izabelę Mrzygłocką. Czy pan prezes może podać nam szacunkowo, jaka jest łączna kwota wydatków na informatyzację ZUS i jakie są przewidywania: ile trzeba wydać, aby system wypełniał założone funkcje?</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawDuda">Nikt nie zgłasza więcej pytań, więc poproszę o odpowiedź.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyRadyNadzorczejZUSRobertGwiazdowski">Przepraszam, że popsuję ten miły nastrój, ku pamięci przyszłych emerytów, ale na dzień dzisiejszy sytuacja wygląda tak, że w przyszłym roku budżet FUS, jak przedstawił to wiceprezes ZUS Ireneusz Fąfara:, będzie faktycznie lepszy niż w tym roku. W dyskusji skłania to do przejścia na poziom szczegółów – kosztów najmu, zatrudnienia, wynagrodzeń. Chcę państwu powiedzieć, że przypomina to trochę sytuację, w której siedzimy na demograficznej beczce prochu, widzimy, że pali się lont i machamy nogami, mówiąc: „o, jak się fajnie pali”. Sejm zdawał sobie sprawę z tego, że mamy do czynienia z demograficzną beczką prochu i dlatego uchwalił ustawę o Funduszu Rezerwy Demograficznej. Dlatego, kiedy dziś mówimy o planie finansowym FUS na 2007 r. to chciałbym, abyśmy nie zapominali o planie finansowym na 2015 r., bo tych dwóch spraw nie można od siebie oddzielić – inaczej rzeczywiście będziemy zachowywali się jak te dzieci na beczce prochu.</u>
<u xml:id="u-19.1" who="#PrzewodniczacyRadyNadzorczejZUSRobertGwiazdowski">Kiedy spojrzycie państwo na wyniki FRD, to zobaczycie, że stan Funduszu na koniec 2007 r. wynosi 3271 mln zł. Chcę powiedzieć, że to jest kwota, która wystarcza mniej więcej na jeden termin płatności, a takich terminów ZUS ma w miesiącu pięć, co oznacza, że cały FRD ma środki na tydzień. Ta sytuacja nie będzie ulegała polepszeniu, ale pogorszeniu, dlatego że w 2015 r. beneficjentów biorących świadczenia będzie zdecydowanie więcej niż obecnie. Więc przepraszając za tę nieprzyjemną może informację, chcę powiedzieć, że wydaje mi się, i to zdanie podziela cała Rada Nadzorcza ZUS, że konieczny jest powrót do dyskusji systemowej, a nie dyskutowania tylko i wyłącznie o szczegółach.</u>
<u xml:id="u-19.2" who="#PrzewodniczacyRadyNadzorczejZUSRobertGwiazdowski">Poseł Eugeniusz Wycisło pytał o kwestie informatyczne i o to, ile ZUS będzie musiał jeszcze wydać środków na informatyzację. Pan prezes prawdopodobnie będzie się „wił” odpowiadając na to pytanie, a ja odpowiem w ten sposób: nie wiadomo, ile pieniędzy ZUS będzie musiał wydać na informatyzację, bo nie wiadomo, jakie są założenia – nie ma jeszcze właściwych ustaw. Proszę zwrócić uwagę, iż w 1998 r. ZUS „przerabiał” 18 mln, a dziś przerabia 260 mln deklaracji. W związku z tym, jeżeli sytuacja będzie zmierzać w tym samym kierunku, to wydatki będą musiały być coraz wyższe i nie sposób ich określić w tej chwili. Ich wysokość w dużym stopniu będzie zależała od tego, jakie będą przyszłe ceny różnego rodzaju usług na rynku informatycznym.</u>
<u xml:id="u-19.3" who="#PrzewodniczacyRadyNadzorczejZUSRobertGwiazdowski">Każda decyzja Wysokiej Izby w sprawie jakiejkolwiek ustawy dotyczącej ZUS przekłada się na jego bieżące funkcjonowanie. Ja byłem przeciwnikiem pomysłu, o czym wspominał poseł Tadeusz Cymański, obniżenia składki rentowej w takiej postaci, w jakiej zostało to zaproponowane, z dwóch powodów. Powód pierwszy to próg wrażliwości organizmu na reformę. Moim zdaniem obniżenie tej składki o tak niewielki procent nie przyniosłoby tak pozytywnego efektu dla gospodarki, bo aby przekroczyć punkt wrażliwości zmiana powinna być o wiele głębsza. Natomiast zrodziłoby to wyłącznie koszty po stronie ZUS, który naprędce musiałby zmieniać systemy informatyczne, gdyż nie chodziło o proste obniżenie składki, tylko o zmianę sposobu jej zarachowywania na poszczególnych kontach, z konta pracownika na konto pracodawcy, co nie jest prostym rozwiązaniem.</u>
<u xml:id="u-19.4" who="#PrzewodniczacyRadyNadzorczejZUSRobertGwiazdowski">Przypomnę państwu, że w 2000 bądź 2001 r., kiedy Wysoka Izba przyjmowała nowelizację ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, która pozwalała przedsiębiorcy płacić składkę na ZUS nie z tak zwanego konta gospodarczego, tylko z rachunku osobistego ROR, Związek Banków Polskich zażądał dziewięciomiesięcznego vacatio legis i takie vacatio legis Wysoka Izba uchwaliła. Tymczasem, gdyby nie gwałtowna reakcja Rady Nadzorczej ZUS w czerwcu br. wobec pomysłu dokonania tej zmiany – mam nadzieję, że trochę się do tego przyczyniliśmy – dziś bylibyśmy w sytuacji, kiedy nie ma ustawy, do końca roku zostały dwa miesiące, a trudno byłoby wyobrazić sobie zorganizowanie szybkiego przetargu na zmianę systemu komputerowego, która pozwalałaby liczyć to w inny sposób.</u>
<u xml:id="u-19.5" who="#PrzewodniczacyRadyNadzorczejZUSRobertGwiazdowski">W związku z tym chcę zaapelować do państwa o dwie kwestie. Po pierwsze, o trochę mniejszy optymizm i spojrzenie na ZUS z nieco większym pesymizmem, bo to, że w 2007 r. będzie lepiej, nie oznacza, że w ogóle będzie lepiej i że już nie mamy problemu. Na posiedzeniu Komisji Trójstronnej zostały przedstawione informacje, że w zasadzie nie trzeba się troszczyć, bo dzięki przeprowadzonej 1999 r. reformie emerytalnej sytuacja wygląda nieźle. W rzeczywistości dziś ludzie jeszcze się nie zorientowali, a zorientują się niedługo, że reforma emerytalna będzie dla nich oznaczała niższy stopień zastąpienia płac świadczeniami emerytalnymi. W wyniku reformy emerytalnej ludzie mają otrzymywać niższe emerytury, a odpowiedzialność za to ma zostać przerzucona na rynek: tyle żeście odłożyli, to tyle macie.</u>
<u xml:id="u-19.6" who="#PrzewodniczacyRadyNadzorczejZUSRobertGwiazdowski">Zapewniam państwa jednak, że różnego rodzaju badania prowadzone wśród ubezpieczonych wskazują, iż oni liczą na niższe, a nie na wyższe emerytury. Nikt jeszcze nie zaczął pobierać emerytur z drugiego filara, zacznie się to w 2009 r. i będzie dotyczyło tylko 3 tys. kobiet. Jednak wówczas ludzie zaczną się pomału orientować, że reforma emerytalna zmierzała do tego, aby emerytury były niższe i aby jakoś usprawiedliwić się przed wyborcami, zwali się winę za to na rynek. Tylko ja nie wiem, czy wyborcy dadzą się tak łatwo zwieść i czy uznają fakt, że ich mniejsze emerytury należy zaakceptować z tego powodu, że mało oszczędzali i że taki jest rynek. Oni na pewno się nie dadzą zwieść w ten sposób, w związku z tym Sejm kolejnej kadencji, a może za dwie kadencje, będzie miał z tym dość duży problem.</u>
<u xml:id="u-19.7" who="#PrzewodniczacyRadyNadzorczejZUSRobertGwiazdowski">W związku z tym gorąco apeluję, aby jeszcze raz i od początku porozmawiać o całym systemie. Mam też drugą prośbę, dotyczącą kwestii szczegółowych. Chciałbym, abyście państwo zdali sobie sprawę z faktu, że wyniki głosowania nad ustawami teoretycznie rzecz biorąc absolutnie niezwiązanymi z ZUS wpływają na jego funkcjonowanie. Przed reformą w ZUS pracowało około 40 tys. pracowników, a dziś – 50 tys. Wprowadzenie reformy emerytalnej i związanego z nią systemu komputerowego spowodowało wzrost zatrudnienia w ZUS. Normalnie, kiedy wprowadza się w firmie system informatyczny, to poziom zatrudnienia spada, natomiast relacja między informatyzacją a jakością i sposobem wprowadzania reformy emerytalnej spowodowała, że zatrudnienie w ZUS wzrosło.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawDuda">Myślę, że teza, iż my jesteśmy uspokojeni i „wyluzowani”, jest nie do końca prawdziwa. My mamy świadomość tego, że sytuacja jest wręcz dramatyczna – naprawdę. Natomiast dziś rozmawiamy o projekcie budżecie ZUS i w związku z tym posłowie mają prawo do zadawania szczegółowych pytań. Oczywiście, bardzo potrzebna jest debata systemowa, o czym pan wspomniał, dziękujemy za to przypomnienie i uświadomienie, natomiast dziś omawiamy projekt budżetu ZUS i FUS. Powinniśmy jednak zorganizować na forum Komisji Polityki Społecznej bardzo poważną dyskusję systemową, bo pewnie jest ona niezbędna.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#WiceprezesZUSIreneuszFafara">Pytań było dużo, niektóre się powtarzały, ja postaram się odpowiedzieć na nie w blokach tematycznych.</u>
<u xml:id="u-21.1" who="#WiceprezesZUSIreneuszFafara">Zacznę od najważniejszego, o co poprosił mnie poseł Tadeusz Cymański. Jednym z celów, który stawiamy sobie zarządzając FUS i jego płynnością, jest jak najmniejsza ilość środków pieniężnych na koncie pod koniec roku. W związku z tym wydaje nam się, że również wspomniana pozycja w kwocie 80 mln zł jest zbyt duża i staramy się, aby była jak najmniejsza. Dlaczego? Dlatego że wykorzystujemy do spłaty kredytów wszystkie środki, które codziennie pozostają nam po zaspokojeniu potrzeb, innymi słowy, po wystawieniu zleceń na kolejne terminy płatności. W związku z tym nie jest niepokojąca sytuacja, w której na koniec roku na koncie będziemy mieli 80 mln zł, ponieważ, jak zostało napisane w materiale, musimy wysłać pieniądze na świadczenia pierwszego i piątego terminu płatności. Z naszego punktu widzenia te 80 mln zł to zbyt dużo, tak naprawdę powinniśmy dążyć do sytuacji, kiedy konto na koniec dnia będzie wyzerowane, a środki – przeznaczone na spłatę kredytów.</u>
<u xml:id="u-21.2" who="#WiceprezesZUSIreneuszFafara">Nie zawsze się to udaje. W ubiegłym roku nie udało nam się, bo nie udało się wysłać pieniędzy do banku, z którym zawarliśmy wstępnie umowę o ulokowaniu środków. Chodziło o względy czysto techniczne, nie leżące po naszej stronie – podaję to tylko jako ilustrację sytuacji. Natomiast nie ma w tym nic niepokojącego, bowiem fundusz i jednostka finansowa, która jest zadłużona kredytowo – nasze kredyty możemy spłacać w dowolnym momencie – powinna koniec dnia zamykać sytuacją, w której zeruje konto, bo przez to obniża koszty finansowania. Nie ma nic niepokojącego w tym, że na koniec 2006 r. ma być na koncie tylko 80 mln zł – niepokoi raczej sytuacja, w której planujemy, że na koniec roku w tej pozycji będzie aż 80 mln zł.</u>
<u xml:id="u-21.3" who="#WiceprezesZUSIreneuszFafara">Odniosę się do drugiej grupy pytań dotyczących kosztów funkcjonowania ZUS i informatyzacji. Jeśli chodzi w ogóle o koszty funkcjonowania ZUS, na szczęście atmosfera wokół tej sprawy jest już coraz mniej gorąca. Najpierw uwaga czysto techniczna. Mianowicie, absolutnie nie mieliśmy nic do ukrycia, pani prezes Aleksandra Wiktorow, a w szczególności ja, bo chyba częściej uczestniczę w posiedzeniach Komisji, jesteśmy zwolennikami całkowitej otwartości. Zresztą, nie tylko zwolennikami, bo rozumiem, że to jest nasza powinność – być otwartym. My nie zarządzamy pieniędzmi prywatnymi, tylko publicznymi i w każdym dowolnym momencie powinniśmy odpowiadać na każde pytanie i rozliczać się z każdej złotówki.</u>
<u xml:id="u-21.4" who="#WiceprezesZUSIreneuszFafara">Przedłożone Komisji materiały są bardzo syntetyczne, a pani poseł porównała je z innymi materiałami – przeznaczonymi na potrzeby specjalnego posiedzenia Komisji poświęconego kosztom ZUS, które odbyło się w styczniu br. Siłą rzeczy materiały do tego posiedzenia musiały być szczegółowe, bo państwo tego oczekiwaliście, a my chcieliśmy w ten sposób to przedstawić. Dziś zajmujemy się głównie FUS, dlatego materiały dotyczące ZUS są tak syntetyczne. Z punktu widzenia wydatków FUS koszty ZUS wynoszą około 2%, dlatego zostały ujęte tak syntetycznie.</u>
<u xml:id="u-21.5" who="#WiceprezesZUSIreneuszFafara">Jeśli chodzi o koszty informatyzacji, najpierw pozwolę sobie na uwagę ogólną. Informatyzacja w takiej instytucji jak ZUS nie zakończy się nigdy, ponieważ Sejm przyjmuje ustawy, w których zmienia pewne reguły funkcjonowania systemu ubezpieczeń społecznych, i to ma konsekwencje dla procesu informatyzacji. To jest jedna grupa wydatków. Jest także druga grupa wydatków, które w pewnym uproszczeniu nazywamy kosztami informatyzacji, rozumiemy pod tym określeniem koszty utrzymywania systemów informatycznych. I tak, na przykład naliczanie rent i emerytur, nie pamiętam dokładnie od kiedy, ale pewnie od 1989 r. jest usługą zewnętrzną – na nasze zlecenie wykonuje to zadanie kilkanaście Zakładów Elektronicznej Techniki Obliczeniowej, co rocznie kosztuje około 230 mln zł. Ten wydatek jest trwałym elementem systemu ubezpieczeń społecznych. Kiedy policzymy, to od 1989 r. mięło prawie 20 lat, a więc jeśli przemnożyć 20 przez 200 milionów zł – mamy koszty funkcjonowania takiego systemu.</u>
<u xml:id="u-21.6" who="#WiceprezesZUSIreneuszFafara">Przedstawiłem koszty działania tak zwanego starego systemu, natomiast koszty związane z wprowadzeniem systemu obsługującego reformę pewnie nie skończą się nigdy. Jak już mówiłem, w systemie ciągle będą następowały zmiany, ale ten system będzie wymagał także trwałego podtrzymywania w sensie jego obsługi oraz zmiany urządzeń. Nie uwierzycie mi państwo, ale średni czas pracy stacji roboczej w ZUS wynosi około 6-7 lat. W Zakładzie pracuje jeszcze ponad 20 tys. komputerów zakupionych w latach 1999-2000. Z punktu widzenia technicznego mamy do czynienia kompletnym archaizmem, ale tak to funkcjonuje. Obecnie próbujemy przeprowadzić postępowanie na zakup kolejnych stacji roboczych, pewnie czytaliście państwo artykuł na ten temat, z trudem nam to idzie, bo firmy protestują, ale pokazuje to także, jaki sprzęt jest eksploatowany w ZUS.</u>
<u xml:id="u-21.7" who="#WiceprezesZUSIreneuszFafara">Odpowiedziałem na pytanie, ile jeszcze wyniosą koszty informatyzacji. Po to, aby lepiej pracować, ale także w celu oczyszczenia atmosfery wokół prac ZUS, na wniosek Rady Nadzorczej przeprowadzamy trzy audyty – dwa zakończyliśmy, a jeden kończymy. Z dwóch audytów informatycznych jeden dotyczył właśnie kosztów przewidzianych na infrastrukturę techniczno-systemową do systemu centralnego, który obsługuje reformę: jakie nakłady na sprzęt i jego utrzymanie będą jeszcze potrzebne. Audytor zewnętrzny, a więc nie my, ocenił, że w najbliższych trzech latach koszty, które powinny być poniesione na utrzymanie tego systemu i zmian w nim powinny wynieść ponad 1200 mln zł. Oczywiście audytor przyjmował parametry funkcjonujące w normalnych firmach: czas eksploatacji komputera – 3 lata, a nie 8 lat, i szereg podobnych, ale tak zostały przewidziane koszty na funkcjonowanie infrastruktury techniczno-systemowej systemu.</u>
<u xml:id="u-21.8" who="#WiceprezesZUSIreneuszFafara">Drugi audyt zewnętrzny dotyczył kontroli jakości i obejmował stronę funkcjonowania tego systemu. Pani poseł Izabela Mrzygłocka pytała kiedy zostanie zakończona budowa tego systemu – audyt zajmował się również tą kwestią. Myślę, że trzeci audyt, który teraz kończymy, był najważniejszy z punktu widzenia pytań, które tu padały. W ubiegłym roku Rada Nadzorcza poprosiła Zarząd o przeprowadzenie audytu kosztów funkcjonowania ZUS. Zaprosiliśmy do audytu najlepsze firmy światowe, przetarg został skonstruowany tak, aby przystąpiły do niego takie firmy, które nie budzą wątpliwości, jeśli chodzi o rzetelność, jakość wykonywania prac. Do przetargu zgłosiły się niestety tylko dwie firmy, wybraliśmy firmę nazywającą się wówczas Andersen Business Consulting, a teraz Deloitte & Touche. Powoli kończą się prace dotyczące audytu kosztów, jesteśmy w trakcie procedury przyjmowania raportu końcowego. Myślę, że to będzie okazja, aby za kilka miesięcy przy pomocy audytora zewnętrznego porozmawiać na temat tych kosztów – czy są racjonalne.</u>
<u xml:id="u-21.9" who="#WiceprezesZUSIreneuszFafara">Jednocześnie w tej chwili kończy kontrola kosztów funkcjonowania ZUS przeprowadzona przez Najwyższą Izbę Kontroli. Myślę, że w związku z tym możemy spotkać się za kilka miesięcy i wtedy będziecie mogli państwo przy pomocy zewnętrznych ekspertów przekonać się, że w ZUS wydatki są racjonalnie, odpowiadające realiom i odzwierciedlające sytuację rynkową, a jednocześnie zakres zadań realizowanych przez ZUS.</u>
<u xml:id="u-21.10" who="#WiceprezesZUSIreneuszFafara">Odpowiadając na pytanie pani poseł Izabeli Mrzygłockiej o wydatki, które muszą być poniesione na informatyzację, chcę powiedzieć, że nieskończona jest jeszcze budowa systemu. Właściwie od naszej rozmowy sprzed roku niewiele się zmieniło: nadal nie ma założeń wypłaty emerytur z pierwszego filaru, nadal w ogóle nie ma założeń wypłaty emerytur z drugiego filaru, nadal nie ma rozstrzygnięć w kwestii emerytur pomostowych. Tak więc, dopóki nie zostaną zakończone prace legislacyjne, tak długo nie będziemy mogli odpowiedzieć na pytanie, ile to będzie kosztować i kiedy się skończy.</u>
<u xml:id="u-21.11" who="#WiceprezesZUSIreneuszFafara">Na pytanie o Fundusz Rezerwy Demograficznej, kolejny temat, który przewijał się w wypowiedziach, odpowiedział za mnie przewodniczący Robert Gwiazdowski. Ja dodam tylko, że z punktu widzenia dyskusji warto pamiętać o jednym – zgodnie z obecnym stanem prawnym ten fundusz ma przed sobą jeszcze wiele lat funkcjonowania i tylko od decyzji Rady Ministrów zależy, kiedy będzie wykorzystany. Jednak z punktu widzenia części składkowej, czyli zbierania środków, FRD ma niewiele czasu przed sobą, bo zgodnie z obecną ustawą środki na Fundusz mogą być zbierane do końca 2008 r. Tu jest także apel do państwa, rozmawialiśmy o tym także na posiedzeniu Komisji Trójstronnej: trzeba się zastanowić, co dalej, czy po dniu 1 stycznia 2009 r. środki nadal powinny być przekazywane z FUS do FRD. Naszym zdaniem – tak, bo obecni –, pan przewodniczący mówił o tygodniu, można polemizować – wypłaty z FRD wystarczyłyby w 2010 r. na dwa tygodnie funkcjonowania. To tylko dwa tygodnie, a mówimy o olbrzymiej wieloletniej dziurze w systemie ubezpieczeń społecznych, która powstanie z racji czysto demograficznych. Apelujemy o podjęcie tego wątku przez tych, którzy mogą podejmować takie decyzje – trzeba zdecydować, co dalej. Jednocześnie pojawia się kolejny element, o którym cały czas dyskutujemy, a właściwie przypominamy, otóż w 1997 r. parlament przyjął ustawę o przeznaczeniu środków z prywatyzacji na reformę systemu ubezpieczeń społecznych. FRD nigdy nie został zasilony tymi środkami, a same środki z FUS nie odpowiadają potrzebom.</u>
<u xml:id="u-21.12" who="#WiceprezesZUSIreneuszFafara">Jeśli chodzi o pytanie posłów Tadeusza Cymańskiego i Jacka Krupy o waloryzację, mieliśmy burzliwą dyskusję dotyczącą kosztów waloryzacji na forum Rady Nadzorczej. Rzeczywiście, jest tak, że jeżeli waloryzacja jest niska, to wskaźniki waloryzacyjne są stosunkowo niskie i kwota samej waloryzacji również niewielka – na rok przyszły wyniesie ona 17 zł. Z jednej strony, kiedy popatrzymy na to obiektywnie, kwota nie jest duża, ale z punktu widzenia emeryta perspektywa wygląda inaczej. Z drugiej strony, jeśli spojrzymy na sprawę filozoficznie, jak próbowała to zrobić przedstawicielka Związku Emerytów i Rencistów w Radzie Nadzorczej ZUS pani Jadwiga Reinstein, i chyba miała sporo racji, tak naprawdę to jest jedyny element, w którym emeryci uczestniczą w procesie rozwoju i wzrostu gospodarczego. Więc pani Jadwiga Ramstein pyta: no dobrze, ale dlaczego emeryci nawet w takiej części nie mogą w tym uczestniczyć, czy to jest uczciwe? Ja nie czuję się kompetentny do odpowiedzi na takie pytanie, ale to wskazuje, że w dyskusji należy uwzględnić także ten element.</u>
<u xml:id="u-21.13" who="#WiceprezesZUSIreneuszFafara">Jednak jeśli popatrzymy na stronę czysto finansową zagadnienia, to oczywiście koszty obsługi procesu są dość wysokie. W tym roku kwota rewaloryzacji akurat nie jest tak mała – 17 zł, ale pamiętam lata, kiedy rewaloryzowano świadczenia o 5 zł, wtedy w ogóle nie miało to nic wspólnego z racjonalnością finansową. Poseł Jacek Krupa zapytał, czy budżet jest na tyle elastyczny, aby waloryzacja była możliwa. W 1998 r. parlament wyraził zgodę na zaciąganie przez FUS kredytów, przez co budżet Funduszu może być elastyczny. Jednak, jak się zapoznać z danymi liczbowymi, w budżecie FUS nie widać elastyczności. Wydatki są sztywne, przychody – planowane i może nie sztywne, ale determinowane bardzo wyraźnie czynnikami makroekonomicznymi, więc nie ma tam tak zwanych „luzów”. Jeśli gdzieś czasami pod koniec roku pojawiają się „luzy”, to w ramach zasiłków, które okazały się niższe niż planowano; na szczęście także od dwóch lat wyższe niż planowaliśmy są składki. Występują takie „luzy”, ale tak naprawdę „luzem” jest kredyt, czyli przesuwanie kłopotów gdzie indziej. Odpowiadając wprost na pytanie, w przedłożonym projekcie budżetu nie ma środków na wyższą waloryzację. Jednak jeśli Sejm podejmie taką decyzję, a nie zabezpieczy środków na wyższą waloryzację, to siłą rzeczy będziemy musieli zaciągnąć kredyt – takie są realia.</u>
<u xml:id="u-21.14" who="#WiceprezesZUSIreneuszFafara">Zgodnie z obietnicą sprzed roku, poseł Sławomir Piechota wrócił do tematu zatrudniania osób niepełnosprawnych. Na jego pytanie muszę odpowiedzieć, że sytuacja nie zmieniła się w żaden sposób. Planuje się, że w 2007 r. nie kara, a wpłata na PFRON wyniesie 26,5 mln zł. Tak jak mówiłem panu rok temu, powtórzę teraz – ta sytuacja się nie zmieni. Nie dlatego, że my nie lubimy niepełnosprawnych i nie chcemy ich zatrudniać, ale po prostu na mocy ustawy w przypadku każdego miejsca pracy, które zwalnia się w ZUS, na którym chcemy zatrudnić osobę z zewnątrz, musimy przeprowadzić konkurs – od stanowiska sprzątaczki po stanowisko dyrektora departamentu. Mieliśmy już konkursy na sprzątaczkę.</u>
<u xml:id="u-21.15" who="#WiceprezesZUSIreneuszFafara">Zatem osoby niepełnosprawne, jeśli nie mają jakiegoś specjalnego handicapu ustawowego, pomijam konstytucyjność takiego zagadnienia, muszą w konkursach rywalizować na takich samych warunkach jak osoby pełnosprawne. Jak wiemy doskonale, a pan na pewno wie o tym lepiej niż ja, osobom niepełnosprawnym przeciętnie trudno jest rywalizować z pełnosprawnymi, także jeśli chodzi o poziom wiedzy merytorycznej i wykształcenia. Zatem, jeśli nie nastąpią zmiany systemowe, trudno spodziewać się zmian w takich instytucjach jak ZUS. Przyjmowanie do pracy osób z zewnątrz w drodze konkursu jest bardzo radykalną przeszkodą w poprawieniu sytuacji zawodowej osób niepełnosprawnych.</u>
<u xml:id="u-21.16" who="#WiceprezesZUSIreneuszFafara">Przyszłoroczne wydatki na prewencję rentową zaplanowano w wysokości 116 mln zł. W tym mieszczą się koszty: rehabilitacji, planujemy, że w 2007 r. będzie poddanych rehabilitacji 66 tys. osób, opłat miejscowych dla ośrodków rehabilitacyjnych z tego tytułu oraz zwrotu kosztów przejazdu. Zlecamy także badania i analizy przyczyn niezdolności do pracy oraz finansujemy inne działania z funduszu prewencji rentowych, takie jak szkolenia i konferencje.</u>
<u xml:id="u-21.17" who="#WiceprezesZUSIreneuszFafara">Co roku wydatki na prewencję rentową pozostają na mniej więcej podobnym poziomie i co roku nie są w całości wykorzystywane, przy czym stopień wykorzystania jest coraz większy. Powodów jest tu kilka, mówiąc najbardziej ogólnie, do rehabilitacji kwalifikuje się coraz mniej osób. W wyniku działań profilaktycznych podejmowanych między innymi przez przedsiębiorców, koszty przychodów z tytułu składki wypadkowej bardzo wyraźnie zmniejszają się. Okazało się, że wypadkowość jest niższa niż w poprzednich latach, w związku z czym obniżyliśmy dla wielu przedsiębiorców składkę z tego tytułu. Drugi powód jest taki, że przez 8 lat, odkąd prowadzimy działania rehabilitacyjne, rehabilitację przeszło tyle osób, że „baza osób do rehabilitacji” z której możemy korzystać, jest coraz mniejsza i dlatego te wydatki nie rosną. Natomiast coraz większa jest liczba kierowanych do ZUS wniosków rentowych. Podsumowując, wydaje się, że ilość środków zaplanowanych w tej pozycji na rok przyszły jest wystarczająca.</u>
<u xml:id="u-21.18" who="#WiceprezesZUSIreneuszFafara">Jeśli chodzi o prewencję wypadkową, często mówimy o tym z prezes Aleksandrą Wiktorow i wydaje nam się, że usytuowanie tego zadania w ZUS nie było najlepszym rozwiązaniem. Środki przeznaczone na prewencję rentową przeznaczamy na prace naukowo-badawcze, w 2005 r. było to 6 tematów naukowo-badawczych. Ustawa jest tu dość precyzyjna i stanowi, że to muszą być nowe prace, także są pewne trudności w zakupie prac na przykład wykonanych na inne zlecenie albo prac Instytutów, nie możemy takich prac kupować – to muszą być nowe dzieła. Prowadzimy też szkolenia dla pracodawców, małych i średnich przedsiębiorstw, dotyczące prewencji wypadkowej, organizujemy konferencje naukowe oraz dofinansowujemy międzynarodowe konferencje dotyczące tego tematu. Wydaje nam się, że ta kwota przystaje do tego, co możemy robić.</u>
<u xml:id="u-21.19" who="#WiceprezesZUSIreneuszFafara">Poseł Tadeusz Cymański pytał o kwestię odpisu, ja myślę, że odpowiedziałem na to pytanie. Natomiast zachęcam do tego, abyśmy za kilka miesięcy odbyli dyskusję, jak to było w roku ubiegłym, na temat funkcjonowania ZUS. Wtedy będziemy mogli wesprzeć się zarówno stanowiskiem NIK, jak i audytora zewnętrznego – dyskusja będzie bardziej obiektywna, pozbawiona wyrywkowych pytań, jak to było dziś. Zachęcam do systemowej dyskusji na ten temat.</u>
<u xml:id="u-21.20" who="#WiceprezesZUSIreneuszFafara">Pani poseł Urszula Augustyn zapytała o koszty wynajmu. Niestety, nie mamy tej informacji, nie byliśmy przygotowani na to. Prześlemy Komisji odpowiedź w ciągu dwóch tygodni: będzie to szczegółowa informacja zawierająca porównanie materiału ze stanem na styczeń ubiegłego roku i pokazanie go w realiach 2007 r. Myślę, że to będzie bardziej klarowne, będziemy mieli wyjściowy materiał i opis, jak się to zmieniło po roku.</u>
<u xml:id="u-21.21" who="#WiceprezesZUSIreneuszFafara">W przyszłym roku planowana średnia płaca w ZUS ma wynieść w przeliczeniu na etat 2818 zł i jest to wzrost o 2%. Planowany wzrost średniej płacy w sferze budżetowej wynosi 5,4%. Planowana liczba etatów kalkulacyjnych to 47 tys. osób – o 1452 osoby mniej w porównaniu ze stanem w 2006 r. Oczywiście będą zatrudniane nowe osoby, ale stan zatrudnienia w ZUS będzie się zmniejszał.</u>
<u xml:id="u-21.22" who="#WiceprezesZUSIreneuszFafara">Jeśli chodzi o odprowadzanie składek do OFE, na bieżąco odprowadzane są prawie wszystkie składki, pozostała minimalna liczba kont, posłużę się naszym żargonem, do tak zwanego scalenia i rozcalenia. W wyniku różnych działań z początku reformy pewna grupa osób, interweniujących w prasie i w telewizji, ma jeszcze bałagan w swoich kontach. Kiedy zaczynaliśmy ten proces trzy lata temu, było to 4,5 mln kont, w tej chwili do scalenia pozostało około 100 tys. kont, to jest praca, jak nam się wydaje, na kilka miesięcy, a do rozcalenia – około 300-400 kont. Z punktu widzenia całego procesu są to sprawy marginalne, z punktu widzenia osób, których to dotyczy – bardzo ważne. Na bieżąco przekazujemy prawie wszystkie składki do OFE. Przekazaliśmy OFE 3,5 mld obligacji i złożyliśmy kilka miesięcy temu do nadzorującego nas ministerstwa wniosek o to, aby przedłużyć działanie ustawy o zwrocie obligacji, ponieważ nadal trwa proces wyjaśniania błędów, szczególnie z 1999-2000 r. w korelacji i we współpracy z płatnikami. Proponujemy, abyśmy mogli zwracać obligacje, tak jak możemy dochodzić składki, czyli w systemie dziesięcioletnim: od 1999 r. do 2009 r.</u>
<u xml:id="u-21.23" who="#WiceprezesZUSIreneuszFafara">Jeśli można, w trybie pisemnym odpowiemy na pytanie pani poseł Izabeli Mrzygłockiej, o ile zmniejszy się powierzchnia, którą wynajmuje ZUS w wyniku realizacji 8 inwestycji. Odpowiedź na piśmie będzie bardziej rzetelna.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#PrzewodniczacyRadyNadzorczejZUSRobertGwiazdowski">Padło tu wiele pytań o koszty, więc ja chcę powiedzieć, że koszty funkcjonowania Rady Nadzorczej ZUS będą w 2006 r. mniej więcej o połowę mniejsze niż w 2005 r., a jak wytrwam na stanowisku, to w 2007 r. będą jeszcze niższe.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawDuda">To jest dobra wiadomość, bo obawiam się, że jak powiedział pan przewodniczący, siedzimy „na beczce prochu” i faktycznie ta beczka może w każdej chwili wybuchnąć. W związku z tym mam też pytanie do rządu, czy jest na dziś jakiś plan, czy przynajmniej pracujecie państwo nad jakimiś rozwiązaniami?</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#PodsekretarzstanuwMPiPSRomualdPolinski">Jeśli idzie o system ubezpieczeń społecznych, to oczywiście pracujemy na bieżąco, rozwiązujemy problemy, które pojawiają się w związku z nowymi, koniecznymi nowelizacjami ustaw, a także przygotowujemy nasze stanowisko w kwestii perspektywy ubezpieczeń społecznych w związku z opracowywaną umową społeczną. Pracujemy nad projektem umowy społecznej w zespole powołanym przez Prezesa Rady Ministrów. Zespół ma charakter międzyresortowy, a w jego pracach aktywny udział biorą przedstawiciele naszego resortu.</u>
<u xml:id="u-24.1" who="#PodsekretarzstanuwMPiPSRomualdPolinski">Chcę zapewnić, że wszystkie problemy, o których była tu mowa, są nie tylko znane ministerstwu, które żyje nimi na bieżąco, ale znajomość ta znajduje również swoje odzwierciedlenie w przygotowywanych rozwiązaniach systemowych. Rozwiązania te polegają nie tylko na projektowaniu i przyjmowaniu nowych uregulowań, ale również na nowelizacji już działających ustaw. Tu podam bardzo istotny przykład – przygotowaliśmy nowelizację uchwalonej niedawno, bo w 2004 r., ustawy o indywidualnych kontach emerytalnych. Projekt jest odpowiedzią na przewidywaną niską stopę zastąpienia płac emeryturami – rzeczywiście bardzo palący, ważny i drażliwy społecznie problem. Społeczna świadomość tego problemu jest jednak taka, jak tu mówiono: zbyt mała część społeczeństwa zdaje sobie sprawę z tego, jakie są perspektywy w tym zakresie.</u>
<u xml:id="u-24.2" who="#PodsekretarzstanuwMPiPSRomualdPolinski">W związku z tym zamierzamy przeprowadzić dwie kampanie informacyjne: związaną z funkcjonowaniem indywidualnych kont emerytalnych oraz dotyczącą wieku emerytalnego kobiet. Jednocześnie chcę zadeklarować, że wbrew niektórym poglądom, głosom w dyskusji społecznej, w mediach, ministerstwo pracy i polityki społecznej skutecznie przeciwstawiło się próbom zrównania formalnego na obecnym etapie wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn i w odniesieniu do kobiet pozostawienia tej kwestii do rozstrzygnięcia przez same zainteresowane. Nie znaczy to wszakże, że jako odpowiedzialni za dział administracji rządowej 44 – Zabezpieczenie społeczne nie jesteśmy zainteresowani efektywnym wydłużeniem wieku emerytalnego kobiet, a nawet i mężczyzn, co byłoby zgodne z tendencjami europejskimi czy światowymi. Ten czynnik przeciwdziałałby zagrożeniom dla finansów FUS w postaci prognozowanej niskiej stopie zastąpienia płac emeryturami w najbliższych latach, a na pewno także – w dalszej przyszłości.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawDuda">Myślałem, że prezentacja pana ministra będzie bardziej zawężona tematycznie, ale dziękuję za przedstawienie tych planów. W moim odczuciu część z nich jest nierealna, ale to już jest temat na inną dyskusję.</u>
<u xml:id="u-25.1" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawDuda">Czy ktoś z zadających pytania nie jest usatysfakcjonowany odpowiedzią?</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#PoselTadeuszTomaszewski">Jeśli dziś nie ma danych, bo trudno, żeby minister dysponował wszystkimi informacjami, proszę o odpowiedź na piśmie: ile środków finansowych z dotacji do FUS i KRUS jest przewidywanych na waloryzację świadczeń emerytalno-rentowych na 2007 r.? Czy dane z dokumentu, który propaguje osiągnięcia 100 dni rządu Jarosława Kaczyńskiego, są tymi samymi danymi, które są zawarte w projekcie budżetu państwa i w informacji dla opinii publicznej?</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#PoselSlawomirPiechota">Podzielam zdanie przewodniczącego Roberta Gwiazdowskiego, że siedzimy na „beczce prochu”, rozumiem, że w tej chwili zadaniem rządu jest przede wszystkim zaproponowanie działań, które spowodują zahamowanie narastającego kryzysu. Rząd musi przedstawić długoterminową perspektywę zrównoważenia budżetu FUS, i nie tylko, bo w KRUS sytuacja proporcji między dotacją budżetu państwa, a wpływami ze składek jest jeszcze gorsza.</u>
<u xml:id="u-27.1" who="#PoselSlawomirPiechota">Natomiast jeżeli idzie o odpowiedź pana prezesa na moje pytanie, chcę zachęcić do rozmowy z szefem służby cywilnej w tej kwestii. Wedle wyjaśnień poprzedniego wiceministra pracy i pełnomocnika rządu do spraw osób niepełnosprawnych, tam, gdzie jest ustawowy obowiązek zatrudnienia odpowiedniej liczby osób niepełnosprawnych, można odstąpić od konkursu, a szkoda tych środków, nawet jeśli w stosunku do budżetu ZUS jest to tak znikoma kwota.</u>
<u xml:id="u-27.2" who="#PoselSlawomirPiechota">Zakład Ubezpieczeń Społecznych otwiera listę największych płatników na rzecz FRON z tytułu ni zatrudniania osób niepełnosprawnych, czyli jednak jest to rodzaj kary. Jednak w moim przekonaniu to nie jest nawet kwestia pieniędzy, dużo gorszym efektem tej sytuacji jest bardzo zły komunikat. Jeżeli instytucja, która w szczególności powinna zapobiegać wypłacie rent i raczej zmierzać do tego, by ludzie dostawali pensje i z nich się utrzymywali, a nie szukali renty, przekazuje taki komunikat, to dużo trudniej zabiegać o podobną postawę w małych instytucjach budżetowych, starostwach, czy urzędach gmin. Bardzo proszę pana prezesa u uwzględnienie tej sprawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#PodsekretarzstanuwMPiPSRomualdPolinski">Oczywiście nie było moim zamiarem unikanie odpowiedzi na konkretne pytanie, sądziłem, że ta informacja jest powszechnie znana, ponieważ składałem ją dosłownie wczoraj. Może ją powtórzę, bo w tej kwestii nasze stanowisko nie zmieniło się od czasu przyjęcia przez Radę Ministrów uchwały w sprawie projektu budżetu państwa na 2007 r.</u>
<u xml:id="u-28.1" who="#PodsekretarzstanuwMPiPSRomualdPolinski">Odnosząc się do przedmiotu zainteresowania Komisji chcę poinformować, że na przyszłoroczną waloryzację zaplanowano środki w wielkości 1600 mln zł, przy uwzględnieniu wskaźnika waloryzacji składającego się z komponentu inflacyjnego i wskaźnika 5% realnego wzrostu przeciętnych wynagrodzeń w gospodarce narodowej. Gdyby został przyjęty projekt uwzględniający waloryzację na poziomie wskaźnika inflacji plus 20% realnego wzrostu przeciętnych wynagrodzeń w gospodarce narodowej, dawałoby to wskaźnik waloryzacji na poziomie 2%, co przekłada się na kwotę waloryzacji w wielkości 2300 mln zł. Różnica między obydwoma wariantami wynosi 700 mln zł</u>
<u xml:id="u-28.2" who="#PodsekretarzstanuwMPiPSRomualdPolinski">Rozumiem, że Komisja oczekuje, aby zastosować wskaźnik waloryzacji z 20% komponentem dotyczącym wzrostu przeciętnych wynagrodzeń w gospodarce narodowej. Projekt budżetu państwa na przyszły rok nie wyklucza możliwości zastosowania tego wskaźnika. W każdym razie w tej chwili stanowisko rządu jest takie, jak zostało zaprezentowane w wystąpieniu wicepremier Zyty Gilowskiej na plenarnym posiedzeniu Sejmu.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawDuda">Wyczerpaliśmy pytania i odpowiedzi, zamykam dyskusję. Proszę posła koreferenta o wnioski.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#PoselTadeuszCymanski">Jeśli Komisja nie będzie miała innego zdania, a goście nie będą protestować, to proponuję przejście do następnego punktu.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawDuda">Poseł Rajmund Moric w imieniu Klubu Parlamentarnego „Samoobrona” chce zgłosić poprawki.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#PoselRajmundMoric">Wczoraj debatowaliśmy w ramach prac podkomisji i Komisji na temat konieczności waloryzacji na poziomie wskaźnika inflacji plus 20% wzrostu wynagrodzeń, co przekłada się na deficyt w projektowanej ustawie budżetowej w wielkości 700 mln zł. Sądzę, że powinniśmy być konsekwentni i w związku z tym pozwolę sobie zgłosić poprawki do projektu ustawy budżetowej, które zabezpieczyłyby środki w kwocie 700 mln zł. Uważam, że jeśli tego nie zrobimy, będziemy niekonsekwentni. Jako Komisja chcielibyśmy takiej waloryzacji, a nie składamy w tej materii wniosków. Z oceny, jaką posiadam, wynika, że aby dokonać tej waloryzacji na poziomie, o którym mówił minister Romuald Poliński, a więc inflacja plus 20%, potrzebne są dodatkowe zastrzyki finansowe: dla ZUS w wielkości 440 mln zł i dla KRUS – 260 mln zł. W ten sposób będzie można przeprowadzić tę waloryzację w taki sposób, jak oczekuje tego Komisja.</u>
<u xml:id="u-32.1" who="#PoselRajmundMoric">W związku z tym, zgłaszam poprawkę do ustawy budżetowej. Proponuję zwiększyć nakłady w części 73 – Zakład Ubezpieczeń Społecznych, dział 753, rozdział 75303 – Fundusz Ubezpieczeń Społecznych o 282 mln zł, z tego dotacje i subwencje – o 382 mln zł, oraz rozdział 75313 – świadczenia finansowe z budżetu państwa zlecone do wypłaty zakładom ubezpieczeń społecznych i KRUS – o 58 mln zł, z czego świadczenia na rzecz osób fizycznych – 58 mln zł. Razem zwiększenie nakładów na ZUS wyniesie 440 mln zł. Środki zostaną przeznaczone na uzupełnienie waloryzacji rent i emerytur.</u>
<u xml:id="u-32.2" who="#PoselRajmundMoric">Źródłem pokrycia będzie część budżetowa nr 29 – Obrona narodowa, dział 752, rozdział 75204. Planowane zmniejszenie nakładów – 440 mln zł, z tego wydatki majątkowe – 440 mln zł.</u>
<u xml:id="u-32.3" who="#PoselRajmundMoric">Zgłaszam także drugą poprawkę polegającą na zwiększeniu środków w części 72 – KRUS..</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawDuda">Przepraszam pana, ale z tego, co wiem, tego typu poprawka zgłoszona na tym etapie prac będzie bezzasadna, ponieważ o tym decyduje Komisja Finansów Publicznych, tym bardziej że w dniu wczorajszym plan finansowy KRUS został zarekomendowany przez Komisję pozytywnie i bez uwag. W tej sytuacji proponuję, abyśmy przyjęli taką procedurę, iż poseł Rajmund Moric dołączy swoje sugestie do wniosku Komisji rekomendującego plan finansowy ZUS i FUS skierowanego do Komisji Finansów Publicznych. Innej możliwości nie mamy – nie możemy głosować takiej poprawki w Komisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#PoselRajmundMoric">Pozwolę sobie nie zgodzić się z posłem Jarosławem Dudą. Każdy poseł na etapie prac w Komisji ma prawo zgłosić poprawkę, a Komisja ma prawo rekomendować ją lub odrzucić. Natomiast ostateczne rozstrzygnięcie następuje faktycznie w Komisji Finansów Publicznych.</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawDuda">Właśnie o tym mówię – tu nie podejmiemy żadnej decyzji poza tym, że możemy rekomendować poprawkę Komisji Finansów Publicznych, co będzie dyskutowane w ramach jej prac. Zgoda?</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#PoselRajmundMoric">I o taką rekomendację mi chodzi. To prawda, że nie zgłosiłem poprawki dotyczącej KRUS w dniu wczorajszym, kiedy sprawę omawiała Komisja, w związku z czym wycofuję ją teraz i zgłoszę w drugim czytaniu.</u>
<u xml:id="u-36.1" who="#PoselRajmundMoric">Natomiast jeśli chodzi o pierwszą poprawkę dotyczącą planu finansowego ZUS, co jest dziś przedmiotem obrad, proszę o głosowanie nad udzieleniem poprawce rekomendacji przez Komisję.</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawDuda">Zanim poddam poprawkę pod głosowanie, proszę przedstawicielkę Biura Legislacyjnego o wypowiedź w tej sprawie.</u>
</div>
<div xml:id="div-38">
<u xml:id="u-38.0" who="#PrzedstawicielkaBiuraAnalizSejmowychKancelariiSejmuZofiaSzpringer">Chcę zwrócić uwagę członków Komisji na fakt, że ta poprawka może być odrzucona w Komisji Finansów Publicznych, w związku z czym Komisja nie powinna przyjmować pozytywnej rekomendacji, tylko ją odrzucić. Wówczas poseł Rajmund Moric mógłby dołączyć poprawkę do sprawozdania Komisji jako swoje odrębne zdanie.</u>
<u xml:id="u-38.1" who="#PrzedstawicielkaBiuraAnalizSejmowychKancelariiSejmuZofiaSzpringer">Problem jest w źródle finansowania. Poseł Rajmund Moric proponuje, aby źródłem finansowania były środki z części budżetowej 29 – Obrona narodowa, a to są środki, które zostały zaplanowane zgodnie z obowiązującymi regulacjami między innymi na zobowiązania wynikające z uczestnictwa Polski w NATO. To jest określony procent relacji PKB i nie można zmniejszać tych środków. Może to spowodować, że Komisja Finansów Publicznych będzie zmuszona poprawkę odrzucić.</u>
</div>
<div xml:id="div-39">
<u xml:id="u-39.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawDuda">Poseł Tadeusz Cymański proponuje, aby Komisja pozytywnie zaopiniowała plan finansowy ZUS i FUS.</u>
<u xml:id="u-39.1" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawDuda">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, to uznam, że Komisja pozytywnie rekomenduje projekt budżetu w dyskutowanych częściach, łącznie z zaproponowaną przez posła Rajmunda Morica poprawką.</u>
</div>
<div xml:id="div-40">
<u xml:id="u-40.0" who="#PoselMagdalenaKochan">Sposób głosowania zaproponowany przez pana przewodniczącego powoduje, że popierając ten wniosek, podpiszę się pod zmniejszaniem środków w dziale obrony narodowej i przekazaniem ich na potrzeby rent i emerytur. Mam zbyt mało wiedzy, aby popierać tego rodzaju poprawki i związku z tym zgłaszam wniosek o pozytywną rekomendację dla projektu tych części budżetowych bez poprawek zgłoszonych przez posła Rajmunda Morica.</u>
</div>
<div xml:id="div-41">
<u xml:id="u-41.0" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawDuda">W takim razie musimy głosować. Jako pierwszy poddam pod głosowanie wniosek pani poseł Magdaleny Kochan o rekomendację Komisji Finansów Publicznych przyjęcia budżetu ZUS i FUS bez poprawek.</u>
<u xml:id="u-41.1" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawDuda">Przystępujemy do głosowania. Kto jest za przyjęciem wniosku posłanki Magdaleny Kochan?</u>
<u xml:id="u-41.2" who="#PrzewodniczacyposelJaroslawDuda">Stwierdzam, że Komisja 13 głosami, przy 3 przeciwnych i braku wstrzymujących się, przyjęła wniosek.</u>
</div>
<div xml:id="div-42">
<u xml:id="u-42.0" who="#PrzewodniczacyposelRajmundMoric">Przechodzimy do omówienia części budżetowej 44 – zabezpieczenie społeczne.</u>
</div>
<div xml:id="div-43">
<u xml:id="u-43.0" who="#PodsekretarzstanuwMPiPSBogdanSocha">Przedstawię Komisji problemy, jakie mamy w tej części, jak również problemy dotyczące części 85 – Budżety wojewodów ogółem w zakresie działu 852 – Pomoc społeczna. Jestem tu w trochę trudnej sytuacji, gdyż z dokumentów wynika, że jedyne, co powinniśmy zrobić, to zwrócić się do Komisji o zarekomendowanie przyjęcia projektu budżetu w tych częściach, ponieważ w części 44 – Zabezpieczenie społeczne na 2007 r. wydatki wyniosą 579.470 tys. zł, to stanowi 120% wydatków ujętych w ustawie budżetowej na 2006 r. Byłoby to bardzo piękne, gdyby nie fakt, że na taki wzrost wpłynęła kwota 43 mln zł dotacji dla PFRON i 30 mln zł – w ramach realizacji programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich, a – jak wiadomo – w budżecie na 2006 r. 30 mln zł na program FIO było ujęte nie w części 44, tylko w rezerwie celowej. Wymienione pozycje podnoszą tak znacznie wydatki w części 44.</u>
<u xml:id="u-43.1" who="#PodsekretarzstanuwMPiPSBogdanSocha">Dominująca pozycja w planowanych wydatkach to dotacja dla PFRON, która wynosi 460.000 tys. zł, co stanowi 79,4% planowanych wydatków na 2007 r. w części 44. Pozostałe 20,6% przeznaczone jest na realizację następujących zadań: realizacja programu FIO – 30.000 tys. zł co stanowi 5,2% wydatków; realizacja projektów w ramach strukturalnego programu operacyjnego zasobów ludzkich – 24.423 tys. zł. Jak mówiłem, powinienem się cieszyć z tego budżetu, są jednak pewne wątpliwości, gdyż, aby zrealizować w sposób prawidłowy program i prawidłowo wykorzystać środki unijne, powinniśmy dysponować kwotą ok. 40.000 tys. zł, a nie 24.423 tys. zł.</u>
<u xml:id="u-43.2" who="#PodsekretarzstanuwMPiPSBogdanSocha">Na realizację zadań z zakresu pomocy społecznej zaplanowano kwotę 19.696 tys. zł, co stanowi 3,4% wydatków ogółem. W tej części środki zostaną przeznaczone na dofinansowanie realizacji programów: „Opieka nad dzieckiem i rodziną” w kwocie 7696 tys. zł; przeciwdziałanie bezdomności w kwocie 5000 tys. zł; wsparcie dla osób z zaburzeniami psychicznymi w kwocie 3000 tys. zł; zapobieganie niedostosowaniu społecznemu i przestępczości wśród dzieci i młodzieży w kwocie 2300 tys. zł; wspieranie rozwoju spółdzielczości socjalnej w kwocie 900 tys. zł; „Świetlica, praca” w kwocie aż 800 tys. zł. Program „Utrzymanie i rozwój ogólnokrajowego sytemu «Pomoc»” dla pomocy społecznej będzie finansowany w wysokości 11.787 tys. zł co stanowi 2% wydatków ogółem.</u>
<u xml:id="u-43.3" who="#PodsekretarzstanuwMPiPSBogdanSocha">Na pokrycie kosztów funkcjonowania centrali Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej zaplanowano kwotę 30.712 tys. zł, co stanowi 5,3% wydatków ogółem. Wydatki bieżące wyniosą 29.742 tys. zł, w tym uposażenie wraz z pochodnymi – 20.876 tys. zł. Wydatki majątkowe zaplanowano na poziomie 970 tys. zł. Na realizację pozostałych zadań w ramach administracji publicznej w tej części zaplanowano kwotę 2.852 tys. zł, co stanowi 0,5% wydatków ogółem. Na sfinansowanie zadań z zakresu przeciwdziałania wszelkim formom i przejawom dyskryminacji oraz promowanie zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn we wszystkich sferach życia zaplanowano wydatkowanie 800 tys. zł. Składka do organizacji międzynarodowej Eurosocial wyniesie 150 tys. zł. Zaplanowano wydatki na wypłatę nagród ministra za wybitne osiągnięcia z zakresu pomocy społecznej w kwocie 100 tys. zł. Pozostałe wydatki, w tym koszty funkcjonowania Rady Działalności Pożytku Publicznego, Krajowej Rady Konsultacyjnej ds. Osób Niepełnosprawnych i Centralnej Komisji Egzaminacyjnej oraz Resortowej Komisji Orzekającej działających przy ministrze pracy i polityki społecznej zamkną się w kwocie ok. 1802 tys. zł.</u>
<u xml:id="u-43.4" who="#PodsekretarzstanuwMPiPSBogdanSocha">Poza wspomnianą częścią dotyczącą rozdziału funduszy europejskich wydatki w 2007 r. będą na poziomie roku 2006 i tu większych zastrzeżeń nie mamy – najprawdopodobniej zrealizujemy swoje zadania przy tych środkach finansowych.</u>
<u xml:id="u-43.5" who="#PodsekretarzstanuwMPiPSBogdanSocha">Natomiast trudniejszą sprawą jest projekt budżet część 85 – Budżety wojewodów, dział 852 – Pomoc społeczna. W części 85 bez rezerw środki wzrastają o 183.197 tys. zł natomiast ogółem z rezerwą – o 122.642 tys. zł. Jeżeli się operuje kwotami nominalnymi, to można powiedzieć, że jest to wzrost o 200 mln zł, ale procentowo kwota wzrostu jest niewielka – o 3,4 %, a realnie 1,5%. Ogółem w projekcie budżetu na 2007 r. zaplanowano na pomoc społeczną bez rezerw 3.173.639 tys. zł. Rezerwa wynosi 545.345 tys. zł więc łącznie z rezerwą zaplanowano wydatki w kwocie 3.718.984 tys. zł Wydatki na świadczenia rodzinne zaplanowano w kwocie 10.500 mln zł, pewnie będziemy mówić o tej pozycji w dalszej części posiedzenia. Na domy pomocy społecznej przewidziano wydatkowanie 1.053.304 tys. zł, na ośrodki wsparcia – 190.090 tys. zł, z tego w budżetach wojewodów jest 182.090 tys. a w rezerwie – 8000 tys. zł.</u>
<u xml:id="u-43.6" who="#PodsekretarzstanuwMPiPSBogdanSocha">Kolejne wydatki zaplanowano następująco: składki na ubezpieczenia zdrowotne opłacane za osoby pobierające niektóre świadczenia z pomocy społecznej oraz niektóre świadczenia rodzinne – 79.483 tys. zł; zasiłki i pomoc w naturze oraz składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe – 1.359.182 tys. zł. Przy tej ostatniej pozycji mamy problem, ponieważ w stosunku do 2006 r. rezerwa jest o 10.555 tys. mniejsza i mamy o 40 mln zł. mniej środków w stosunku do potrzeb wynikających z waloryzacji zasiłków pomocy społecznej, którą musimy dokonać zgodnie z ustawą o pomocy społecznej. W 2006 r. w części 85 bez rezerw mieliśmy 985.387 tys. zł, w 2007 r. po waloryzacji potrzebowalibyśmy 1.170.287 tys. zł, ale niestety mamy tylko 1.130.237 tys. zł. Wraz z rezerwą pomniejszoną również o 10 mln zł daje to kwotę 1.359.182 tys. zł, czyli łącznie możemy mieć tu niedobór w kwocie ok. 50 mln zł. Natomiast jeżeli weźmiemy jeszcze pod uwagę fakt, że w 2007 r. dochodzą nam nowe zadania dotyczące osiągania standardów w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, których koszt oceniamy na 30.000 tys. zł, może nam brakować 80.000 tys. zł.</u>
<u xml:id="u-43.7" who="#PodsekretarzstanuwMPiPSBogdanSocha">Na ośrodki pomocy społecznej zaplanowano wydatkowanie 472.564 tys. zł, na jednostki specjalistyczne poradnictwa, mieszkania chronione, ośrodki interwencji kryzysowej – 8748 tys. zł, na ośrodki adaptacyjno-opiekuńcze – 310.000 tys. zł, na usługi opiekuńcze, w tym specjalistyczne – 46.733 tys. zł, na pomoc dla uchodźców – 3.220 tys. zł. Tu również może wystąpić problem, ponieważ mamy dodatkowy obowiązek opłat za dzieci uchodźców w placówkach opiekuńczo-wychowawczych i w tym roku brakowało nam na ten cel około 400 tys. zł. Wedle naszej oceny sytuacji, w tej części wydatki nie wzrosną.</u>
<u xml:id="u-43.8" who="#PodsekretarzstanuwMPiPSBogdanSocha">Na pozostałą działalność przewidzieliśmy wydatkowanie 5350 tys. zł. Na realizację programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” zaplanowano wydatkowanie 500.000 tys. Tu akurat nie ma żadnych problemów, na plenarnym posiedzeniu Sejmu informowałem już, że realizacja tego programu jest oceniana dobrze. W 2006 r. środki finansowe były wystarczające, pozostała jeszcze kwota 13.000 tys. zł. Myślę, że w 2007 r. zaplanowana kwota 500.000 tys. będzie wystarczająca, nawet przy realizacji jednego z podstawowych założeń: zwiększenia liczby posiłków gorących w postaci pełnego obiadu, przy systematycznym zmniejszaniu posiłków w postaci kanapki, bułki bądź gorącego napoju. Po doświadczeniach z 2006 r. możemy powiedzieć, że ten program, za tę samą kwotę, która jest zapisana w budżecie, będzie realizowany na dużo wyższym poziomie, dlatego że w tej chwili również samorządy podchodzą do tej kwestii nieco inaczej i lepiej przygotowują się do wypełniania tego zadania.</u>
</div>
<div xml:id="div-44">
<u xml:id="u-44.0" who="#PrzewodniczacyposelRajmundMoric">Pan minister zajął się już tematem z działu 85, ale to będziemy referować później. Proszę posła Tadeusza Tomaszewskiego o koreferat.</u>
</div>
<div xml:id="div-45">
<u xml:id="u-45.0" who="#PoselTadeuszTomaszewski">Mam ułatwione zadanie, ponieważ znaczna część spraw została zaprezentowana w materiale dostarczonym przez resort i w wystąpieniu pana ministra. Uwagi ogólne, o których mówił pan minister, dotyczą przede wszystkim spadku dochodów wynikającego z tego, iż nie przewiduje się zwrotu dochodów z budżetu UE. Po drugie, planowanych wydatków związanych ze zwiększoną wpłatą do PFRON. O tej sprawie rozmawialiśmy wczoraj, kiedy omawialiśmy plan finansowy tej instytucji, więc nie będę do tego wracał. Ten plan dochodów wynosi 304 tys. zł, jest tam również 100 tys. zł zwrotu niewykorzystanych dotacji na realizację programów z zakresu pomocy społecznej.</u>
<u xml:id="u-45.1" who="#PoselTadeuszTomaszewski">To jest oczywiście tylko założenie planistyczne, niemniej jednak uważam, że resort, który podpisuje umowy z partnerami pozarządowymi, powinien robić wszystko, aby wykonali oni zadania i wykorzystali dotacje. Tutaj jak gdyby z góry zakłada się, że partnerzy pewnych zadań nie zrealizują. Oczywiście w życiu jest tak, że zwroty się zdarzają i budżet musi je z powrotem przyjąć i zaksięgować. Trzeba jednak pamiętać, że ta kwestia wymaga partnerskiej współpracy z podmiotami pozarządowymi, partnerskiej, co oznacza, że czasami trzeba im pomóc, aby one – skoro podpisały umowę – w pełni ją zrealizowały.</u>
<u xml:id="u-45.2" who="#PoselTadeuszTomaszewski">Jeśli chodzi o wydatki, to ich zwiększenie wynika ze zwiększenia dotacji dla PFRON, które są realizowane w 4 działach.</u>
<u xml:id="u-45.3" who="#PoselTadeuszTomaszewski">Jeśli chodzi o administrację publiczną, to wzrost wynika z włączenia do tego działu planowanych wydatków na realizację projektu w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego – ponad 24 mln zł. Pozostałe wydatki związane z utrzymaniem urzędu pozostają na poziomie roku bieżącego. W centrali przewiduje się wzrost wydatków o 0,7% w stosunku do bieżącego roku, czyli można powiedzieć, że jest to na właściwym poziomie. Można więc stwierdzić, że nie ma wzrostu wydatków administracyjnych związanych bezpośrednio z funkcjonowaniem centrali, a jeśli są, to wynikają z przejęcia zadań z EFS.</u>
<u xml:id="u-45.4" who="#PoselTadeuszTomaszewski">Jeśli chodzi o wydatki majątkowe, to chcę prosić pana ministra o dodatkowe wyjaśnienie kwestii zakupu samochodu służbowego, to prawda, że tylko jednego. Chodzi również o sprzęt informatyczny i komputerowy, który oczywiście jest jak najbardziej potrzebny.</u>
<u xml:id="u-45.5" who="#PoselTadeuszTomaszewski">Pan minister powiedział bardzo szczerze w swoim wystąpieniu, ile środków brakuje na realizację zadań w pozostałych obszarach – nie udało się na rządowym etapie prac zabezpieczyć na nie środków. Sądzę, że są to sprawy bardzo ważne, a Komisja powinna się nimi zająć, ale akurat to nie wchodzi w zakres mojego koreferatu.</u>
<u xml:id="u-45.6" who="#PoselTadeuszTomaszewski">Jeśli chodzi o pomoc społeczną, to można tylko ubolewać, że wydatki są niższe o 2% niż w 2006 r. Chodzi o dział 852 – Pomoc społeczna, środki są przeznaczone na realizację tych 6 programów, o których pan minister wspominał. To są bardzo ważne programy wspomagające walkę z bezdomnością, opiekę nad dzieckiem i rodziną, rozwój spółdzielczości socjalnej itd. Chodzi o realizację ustawy wspierającej podmioty, które podejmują taką działalność. Nie jest to może spadek drastyczny, ale tendencja spadkowa jest widoczna, jeśli chodzi o programy z zakresu pomocy społecznej.</u>
<u xml:id="u-45.7" who="#PoselTadeuszTomaszewski">Jeśli chodzi o pozostałe zadania z zakresu polityki społecznej, to zaplanowane na nie sumy są wyższe, a to z powodu wspomnianej dotacji dla PFRON.</u>
<u xml:id="u-45.8" who="#PoselTadeuszTomaszewski">Miałem również do zaopiniowania 2 programy wieloletnie, z których jeden stanowi rezerwę celową, chodzi o rządowy program „Fundusz Inicjatyw Obywatelskich”, przyjęty w sierpniu 2004 r., a realizowany w latach 2005-2007. Na cały program przeznaczono kwotę 90 mln zł, czyli po 30 mln zł rocznie. Na jego realizację w 2007 r. również przeznaczono 30 mln zł, ale z tego 600 tys. zł pochłoną wydatki bieżące. Proszę o komentarz w tej kwestii, bo sądzę, że za 600 tys. zł możemy oczekiwać w przyszłym roku skuteczniejszej obsługi tego programu, przynajmniej na poziomie roku 2005. Co mam na myśli, mówiąc o skuteczności? Chodzi o to, żeby rozstrzyganie konkursu i podpisywanie umów nie trwało tak długo, jak w tym roku. Mamy projekt budżetu państwa i wiemy, że jest to program wieloletni, a więc proszę, żebyście państwo nie czekali do marca lub kwietnia z ogłoszeniem konkursu, bo można to robić już teraz. Sądzę, że bardzo wiele ciekawych inicjatyw obywatelskich podejmowanych przez podmioty pozarządowe w sferze pożytku publicznego nie mogło być zrealizowanych, głównie ze względów czasowych. Dlatego też składam prośbę, żeby w przyszłym roku rozpocząć wcześniej, dobrze, że jest te 600 tys. zł na obsługę, aby program mógł być wcześniej rozpoczęty.</u>
<u xml:id="u-45.9" who="#PoselTadeuszTomaszewski">W rezerwie celowej nr 35 dotyczącej wieloletniego programu „Pomoc państwa w zakresie dożywiania dzieci i młodzieży” przewidziano wydatkowanie kwoty 300 mln zł. Pan minister wspomniał też, że w budżetach wojewodów jest na ten cel kolejne 200 mln zł. A więc łącznie plan wynosi 500 mln zł, czyli środków jest więcej w stosunku do roku bieżącego. Dobrze by było, gdyby samorządy jak najlepiej spożytkowały te środki, również na zwiększenie liczby placówek, w których są przygotowywane posiłki, ewentualnie na budowę nowych stołówek, zwłaszcza w placówkach oświatowych, ale nie tylko, bo ten program obejmuje całokształt kwestii dożywiania.</u>
<u xml:id="u-45.10" who="#PoselTadeuszTomaszewski">Kończąc proponuję, żeby Komisja Polityka Społecznej pozytywnie zaopiniowała projekt budżetu państwa w zakresie części 44, części dotyczącej programów wieloletnich FIO i „Pomoc państwa w zakresie dożywiania dzieci i młodzieży” oraz rezerwy celowej nr 35.</u>
</div>
<div xml:id="div-46">
<u xml:id="u-46.0" who="#PrzewodniczacyposelRajmundMoric">Kto chce zabrać głos?</u>
</div>
<div xml:id="div-47">
<u xml:id="u-47.0" who="#PoselIzabelaMrzyglocka">Chcę poruszyć jeden temat. Chodzi mi o informację dotyczącą sektorowego programu operacyjnego „Rozwój zasobów ludzkich”. Panie ministrze, w związku tym, że będzie realizowanych – żaden program nie został zrealizowany – 9 programów, a właściwie można powiedzieć, że 10, realizacja 50% z nich rozpocznie się dopiero od 1 listopada, mam pytanie: jaki jest ogólny stan realizacji tych programów? Tu jest zapisane, że realizacja tych programów pozwoli na osiągnięcie kilku, moim zdaniem, drobnych celów. Jak to się wpisuje w program prorodzinny?</u>
<u xml:id="u-47.1" who="#PoselIzabelaMrzyglocka">Mam uwagę – szkoda, że tylko w jednym przypadku zostało napisane, jaką liczbę kobiet te programy obejmą. Wiemy, ile te programy będą kosztować, natomiast nie wiemy, jaka grupa kobiet zostanie nimi objęta. Nie wiemy, czy realizacja tych programów spowoduje opracowanie szczegółowej analizy sytuacji kobiet na rynku pracy. My o taką analizę upominamy się już od roku. Ta analiza, państwo to podkreślają tutaj, nie została jeszcze opracowana. Mam pytanie, czy to wpłynie na opracowanie tej analizy? Kiedy na taką analizę możemy liczyć?</u>
</div>
<div xml:id="div-48">
<u xml:id="u-48.0" who="#PrzewodniczacyposelRajmundMoric">Czy ktoś jeszcze chce zabrać głos? Nie słyszę.</u>
<u xml:id="u-48.1" who="#PrzewodniczacyposelRajmundMoric">Proszę pana ministra o odpowiedź na uwagi posła koreferenta i pytania pani poseł.</u>
</div>
<div xml:id="div-49">
<u xml:id="u-49.0" who="#PodsekretarzstanuwMPiPSBogdanSocha">Zacznę od tych wydatków majątkowych, na które przeznaczono kwotę 970 tys. zł. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, jak państwo doskonale wiecie, było w poprzedniej kadencji reorganizowane 3 razy. Kiedy urząd był tak dzielony i łączony, nowe mocniejsze podmioty przejmowały co lepsze środki techniczne. Ministerstwo Pracy, kiedy było dzielone, a szczególnie kiedy zostało tylko małe Ministerstwo Polityki Społecznej, było partnerem słabszym i dlatego ze środków technicznych pozostały mu tylko resztki.</u>
<u xml:id="u-49.1" who="#PodsekretarzstanuwMPiPSBogdanSocha">Zdaję sobie sprawę z tego, że gdy w budżecie zapisany jest punkt – zakup nowego samochodu służbowego, to zapala się czerwone światło. Chcę powiedzieć, że gdy zapoznawałem się z tymi materiałami, to od razu zadzwoniłem do odpowiednich służb Ministerstwa z zapytaniem o ten samochód. Dowiedziałem się, że samochody służbowe w MPiPS są bardzo stare, bo są to te najgorsze, które pozostawiono. Są to lancie, które mają po 8 lat i przejechały po 300 tys. km. Ja sam jestem w lepszej sytuacji, bo jeżdżę 11-letnim samochodem, ale jest to mercedes. Koszty utrzymania tych dwóch lancii są tak duże, że służby Ministerstwa doszły do wniosku, że trzeba je sprzedać i zakupić nowy samochód.</u>
<u xml:id="u-49.2" who="#PodsekretarzstanuwMPiPSBogdanSocha">Tak samo jest ze sprzętem komputerowym w naszych biurach, jest on już bardzo leciwy. Jeżeli chodzi o takie narzędzie pracy, jakim jest komputer, to musi być ono odpowiednie. Kiedyś usłyszeliśmy od prezesa ZUS, że ostatnie komputery dla tej firmy zakupiono w roku 2000 i trzeba je natychmiast wymienić. U nas w Ministerstwie pracuje sprzęt dużo starszy, które też trzeba systematycznie wymieniać, stąd problem zakupu środków technicznych.</u>
<u xml:id="u-49.3" who="#PodsekretarzstanuwMPiPSBogdanSocha">Jeżeli chodzi o sprawy FIO, to pan przewodniczący ma rację, że w tym roku trochę za późno rozstrzygane były konkursy. Bijemy się w piersi, mogliśmy to zrobić szybciej, ale problem z tym opóźnieniem polegał głównie na tym, że był to program wieloletni realizowany drugi rok. W pierwszym roku, czyli w 2005 r., realizowano 2 transze. Były dwie edycje konkursowe, pierwszą zrobiono dość szybko, a drugą, mniejszą, nieco później. Wtedy jeszcze ocena była dobra. Po rocznym doświadczeniu podmioty korzystające z tego funduszu zorientowały się, że jest to bardzo dobra inicjatywa, bardzo dobry fundusz, przy pomocy którego można bardzo wiele w terenie zrobić. W związku z tym w roku 2006 zaczęliśmy mieć kłopoty, zaczęły się protesty w sprawie oceny wniosków i oceny programów, musieliśmy powołać trzeciego eksperta. Nie można było ogłosić listy rankingowej po sprzeciwach kilku czy kilkunastu podmiotów, które żądały trzeciego eksperta do oceny ich projektów. Taka była główna przyczyna opóźnień, chociaż nie tylko taka.</u>
<u xml:id="u-49.4" who="#PodsekretarzstanuwMPiPSBogdanSocha">Wyciągnęliśmy wnioski z tej sytuacji i obiecujemy, że w 2007 r. się ona nie powtórzy, nie będzie tak, że główni beneficjenci będą podpisywać umowy dopiero w drugiej połowie roku. To powinno być załatwione w pierwszym roku, dlatego że ten fundusz jest głównie wykorzystywany w okresie wakacyjnym. Dokładnie sobie z tego zdajemy sprawę, ale, tak jak mówię, doświadczenia roku 2005, zarówno po naszej stronie, jak i po stronie beneficjentów, którzy z tych środków korzystali, spowodowały, że w tym roku było trochę trudniej dzielić te środki. Trudniej było dokonać bardziej sprawiedliwego podziału pomiędzy konkretne organizacje pozarządowe, które chciały realizować programy.</u>
<u xml:id="u-49.5" who="#PodsekretarzstanuwMPiPSBogdanSocha">Jeśli chodzi o pytanie zadane przez panią poseł, to powiem, że głównym celem realizacji projektów w ramach sektorowego programu operacyjnego „Rozwój zasobów ludzkich” będzie wzmacnianie pozycji kobiet na rynku pracy i ich pozycji zawodowej, jak też prowadzenie różnego rodzaju badań dotyczących kobiet. Z różnych powodów tych wyników w tej chwili nie mamy, bo takie badania nie zostały przeprowadzone. Mogę tylko zadeklarować, że w roku 2007 na pewno do tego doprowadzimy, żeby zarówno posłów, jak i całą Komisję zapoznać z ich wynikami.</u>
</div>
<div xml:id="div-50">
<u xml:id="u-50.0" who="#PoselIzabelaMrzyglocka">Panie ministrze, dziękuję za to, że państwo udostępniacie nam wyniki badań i programów, które są w tej chwili realizowane, ale moje pytanie było bardzo konkretne i dotyczyło czego innego. Pytałam, kiedy będzie sporządzona analiza sytuacji kobiet na rynku pracy, na którą czekamy już rok. W momencie, w którym mówiliśmy o przedłużeniu urlopu macierzyńskiego postulowaliśmy, aby taka analiza została sporządzona – kiedy ją będziemy mieli? Same wyniki badań, to jeszcze nie będzie analiza, dlatego pytam jeszcze raz – tym bardziej że państwo w materiale podkreślacie, że takiej analizy nie ma – kiedy możemy oczekiwać, że taka analiza będzie gotowa? Pytałam, jaki jest ogólny cel, dlatego, że myślałam, iż te badania są wstępem do sporządzenia takiej analizy. Takiej odpowiedzi nie uzyskałam, w związku z tym jeszcze raz zadaję to pytanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-51">
<u xml:id="u-51.0" who="#PrzewodniczacyposelRajmundMoric">Czy ktoś jeszcze chce zabrać głos? Panie ministrze, przypominam, że dyskutujemy na temat budżetu, wiem, że jest wiele wątków pomocniczych, ale proponowałbym jednak koncentrować się na budżecie.</u>
</div>
<div xml:id="div-52">
<u xml:id="u-52.0" who="#PodsekretarzstanuwMPiPSBogdanSocha">Pani poseł, powiem w ten sposób, rok to rzeczywiście długi czas i może pani być trochę zirytowana tym, że obiecana rok temu analiza sytuacji kobiet na rynku pracy nie jest jeszcze gotowa. Taka analiza jest dość kosztowna, dlatego najchętniej zrobilibyśmy ją ze środków EFS. Z tego co wiem, przynajmniej jeden z projektów, który dotyczył tego tematu, został odrzucony przez Komitet Oceny Projektów. Z jakiego powodu? Z tego powodu, że część zadań, które miały być realizowane w ramach tego projektu, była kosztami niekwalifikowanymi. Te procedury, które były dotychczas stosowane przy realizacji różnych programów z EFS przeszkadzały – nie powiem, że jest to powód podstawowy – w realizacji tego konkretnego tematu. Pamiętam ze swojej działalności, że jeden z projektów dotyczących tego tematu został odrzucony ze względów formalnych, chodziło o tę niekwalifikalność kosztów. Być może jest to jedna z istotnych przyczyn tego, że te badania do tej pory nie zostały zakończone, że te analizy nie zostały do końca przeprowadzone. Mogę tylko powiedzieć, że ten temat naprawdę bardzo mocno nas interesuje, chcemy to zrobić i zrobimy, ale w przyszłym roku, bo w tym roku na pewno nie zdążymy, zwłaszcza że perspektywa finansowa EFS dla roku 2006 jest już zamknięta. Wykorzystaliśmy ją już w 100% i nie mamy możliwości dokonania czegoś takiego, nie ma możliwości wykorzystania środków unijnych z perspektywy 2004-2006 na dokonanie takiej analizy rynku pracy.</u>
</div>
<div xml:id="div-53">
<u xml:id="u-53.0" who="#PrzewodniczacyposelRajmundMoric">Czy ktoś jeszcze chciałby zabrać głos? Poseł sprawozdawca Tadeusz Tomaszewski proponował pozytywne zaopiniowanie omawianych części budżetu, a więc części 44, programów wieloletnich i część 83 – rezerwy celowe, jak również rezerwy 35 – środki na realizację narodowego programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania dzieci i młodzieży”. Innego wniosku nie było, jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, to uznam, że Komisja rekomenduje Komisji Finansów tę część budżetu. Sprzeciwu nie słyszę. Stwierdzam, że Komisja rekomenduje Komisji Finansów przyjęcie tej części budżetu.</u>
<u xml:id="u-53.1" who="#PrzewodniczacyposelRajmundMoric">Przechodzimy do rozpatrywania 85 części budżetu, już częściowo zreferowanej przez pana ministra.</u>
</div>
<div xml:id="div-54">
<u xml:id="u-54.0" who="#PodsekretarzstanuwMPiPSBogdanSocha">Przepraszam, panie przewodniczący, zreferowałem tę część bez zasiłków rodzinnych.</u>
</div>
<div xml:id="div-55">
<u xml:id="u-55.0" who="#PrzewodniczacyposelRajmundMoric">Proszę o zreferowanie tej części.</u>
</div>
<div xml:id="div-56">
<u xml:id="u-56.0" who="#PodsekretarzstanuwMPiPSBogdanSocha">Jeżeli można, to dokona tego pani dyrektor Alina Wiśniewska.</u>
</div>
<div xml:id="div-57">
<u xml:id="u-57.0" who="#DyrektorDepartamentuSwiadczenRodzinnychMPiPSAlinaWisniewska">Na część 85, dział 852 – Pomoc społeczna składają się świadczenia z pomocy społecznej, świadczenia rodzinne, zaliczki alimentacyjne oraz składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego. Z całej kwoty 13.752.000 tys. zł, aż 10.578.000 tys. zł przypada na szeroko rozumiane świadczenia rodzinne. Na realizację świadczeń rodzinnych w 2007 r. zaplanowano w budżecie państwa 9.113.574 tys. zł, to jest o 11,4% więcej niż przewidywane wykonanie roku 2006. Z tej kwoty na realizację świadczeń rodzinnych w gminach zaplanowano 9.111.000 tys. zł, a na realizację zadań z zakresu koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w zakresie świadczeń rodzinnych realizowanych przez marszałków województw 2478 tys. zł. Na realizację zaliczek alimentacyjnych w 2006 r. zaplanowano 1.464.907 tys. zł, co stanowi 156,5% przewidywanego wykonania w 2006 r. Podkreślam, że chodzi tu o przewidywane wykonanie, a nie o stan po zmianach, dlatego że nasza sprawozdawczość wskazuje na to, że te kwoty różnią się znacznie i są niższe od planu po zmianach. Chcę podkreślić, że kwoty zaplanowane w dziale 85 są, według obecnego stanu prawnego, wystarczające do realizacji zadań przewidzianych na 2007 r.</u>
<u xml:id="u-57.1" who="#DyrektorDepartamentuSwiadczenRodzinnychMPiPSAlinaWisniewska">W projekcie budżetu, w rezerwach celowych, przewidziana została również kwota 400.000 tys. zł, przeznaczona na wdrożenie ustawy o Funduszu Alimentacyjnym, jako że w Sejmie trwają prace nad jej projektem obywatelskim. Są to dodatkowe środki, które mają zabezpieczyć realizację tej ustawy. W sumie na realizację ustawy – Fundusz Alimentacyjny, jeśli ona wejdzie w życie, przewidziana jest kwota 1.864.907 tys. zł. Trudno powiedzieć, czy jest ona wystarczająca, czy też będzie za duża, bo wszystko zależy od tego, jak potoczą się prace nad ustawą. Nie wiadomo, jakie zostaną przyjęte kryteria dostępności do tego świadczenia, jak również, jaka będzie ostateczna wysokość świadczeń z Funduszu Alimentacyjnego.</u>
<u xml:id="u-57.2" who="#DyrektorDepartamentuSwiadczenRodzinnychMPiPSAlinaWisniewska">W ramach tych środków możliwa jest również realizacja nowelizacji ustawy o świadczeniach rodzinnych, która obecnie jest przedmiotem prac Komisji Polityki Społecznej. Chodzi o rozszerzenie dodatku z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego na dzieci, które rozpoczynają edukację przedszkolną, czyli tzw. „zerówkowiczów”. Jest to kwota 23.000 tys. zł, z którą, przy planowanych wydatkach, damy sobie radę w 2007 r. Ta kwota, zgodnie z tym, co już powiedziałam o dużo mniejszym wykonaniu wydatków w 2006 r., jest zupełnie możliwa do zrealizowania w ramach budżetu 2007 r.</u>
</div>
<div xml:id="div-58">
<u xml:id="u-58.0" who="#PrzewodniczacyposelRajmundMoric">Kto będzie referował część 83 – rezerwy celowe?</u>
</div>
<div xml:id="div-59">
<u xml:id="u-59.0" who="#PodsekretarzstanuwMPiPSBogdanSocha">Przepraszam, panie przewodniczący, już o nich powiedziałem przy omawianiu części 85.</u>
</div>
<div xml:id="div-60">
<u xml:id="u-60.0" who="#PrzewodniczacyposelRajmundMoric">Proszę o zabranie głosu pana posła Jarosława Dudę.</u>
</div>
<div xml:id="div-61">
<u xml:id="u-61.0" who="#PoselJaroslawDuda">Zawsze w takich sytuacjach chciałoby się zapytać ludzi prezentujących budżet, czy są zadowoleni. Oprócz tego, co powiedzieli pan minister i pani dyrektor, wydaje się, że chyba jesteście zadowoleni, bo nie słyszę, żebyście mówili państwo o tym, że w jakimś obszarze macie kłopot lub boicie się, że tych środków może być za mało, a może gdzieś za dużo.</u>
<u xml:id="u-61.1" who="#PoselJaroslawDuda">Ja wyrażam obawę wobec bardzo prozaicznej sprawy, wobec tego, co państwo proponujecie jeszcze w tym roku, czyli zapomóg dla „zerówkowiczów”. Rozumiem, że chcecie to zrealizować jeszcze w tym roku. Wprawdzie rozmawiamy o budżecie na 2007 r., ale usłyszałem, że te środki są, choć na poprzednim posiedzeniu Komisji słyszałem, że ich nie ma, a więc byłoby dobrze, gdybyście mieli państwo jednolite stanowisko z tymi, którzy płacą, czyli z Ministerstwem Finansów. Mam nadzieję, że te środki w budżecie państwa są, tak jak mówiliście ostatnio.</u>
<u xml:id="u-61.2" who="#PoselJaroslawDuda">Chcę powiedzieć w ten sposób: jeżeli jesteście państwo zadowoleni z zaplanowanego budżetu, to mnie wypada tylko pogratulować takiego nastawienia. To znaczy, że wasz resort uzyskał środki, które są niezbędne do zrealizowania założonych celów. W tej sytuacji mam kilka uwag związanych głównie ze świadczeniami rodzinnymi. Obawiam się – zwracam się głownie do pani dyrektor, bo wiem, że jest w tej kwestii wybitną specjalistką – że jeśli chodzi o świadczenia rodzinne, to, jak słyszałem, w niektórych obszarach są one niedoszacowane, a w innych przeszacowane. Rozumiem, że państwu jest niezręcznie o tym mówić, ale z dyskusji kuluarowych wynika, że sytuacja nie jest jednoznacznie klarowna. Chcę tylko powiedzieć, że nie zamierzam w tym momencie analizować wysokości środków na każde świadczenie, ale z informacji służb odpowiedzialnych za realizację wynika, że mogą być kłopoty. Na to chciałem zwrócić uwagę w tym momencie.</u>
<u xml:id="u-61.3" who="#PoselJaroslawDuda">Podam następujący przykład, z naszych analiz wynika, że jeśli chodzi o dożywianie dzieci i bardzo ciekawy pomysł dwóch posiłków, to środki są przeszacowane. Czy państwo nie macie wrażenia, że tych środków jest lekko za dużo? Jest odpowiedź, że nie. A w moim przekonaniu, to nie jest do końca prawidłowo oszacowane. Oczywiście wiem, że to jest priorytet tego rządu i mnie się on bardzo podoba, ale nie wiem, na ile został on rzetelnie wyliczony. W czasie debaty sejmowej będziemy o tym dyskutować. Nie chcę przedłużać mojego wystąpienia, bo z naszej strony wygląda to tak, jak wygląda.</u>
<u xml:id="u-61.4" who="#PoselJaroslawDuda">Panie przewodniczący, będę proponował zarekomendowanie Komisji Finansów tego budżetu w kształcie zaproponowanym przez resort.</u>
</div>
<div xml:id="div-62">
<u xml:id="u-62.0" who="#PodsekretarzstanuwMPiPSBogdanSocha">Chcę skomentować jeszcze to nasze zadowolenie. W tej chwili dyskutujemy nad jedną z części budżetu MPiPS, bo wcześniejsza dyskusja na temat ZUS i ubezpieczeń społecznych dotyczyła czego innego. Wszystko to jednak są części budżetu dotyczące Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Trudno, przyjmuję, że w Ministerstwie będziemy musieli zaciskać pasa, bo wydatki mamy zaplanowane na poziomie roku 2006. Jako urzędnik tego Ministerstwa zgadzam się z tym i mogę być zadowolony.</u>
<u xml:id="u-62.1" who="#PodsekretarzstanuwMPiPSBogdanSocha">Przypominam natomiast, że mówiłem o naszych brakach finansowych na poziomie około 80 mln zł w części 85, czyli w pieniądzach przeznaczonych na realizację celów społecznych. Jeżeli chodzi o część 44, to również mówiłem, że przydałoby się nam 15 mln zł więcej na to, aby skutecznie korzystać ze środków europejskich. Jesteśmy zadowoleni, ale nie do końca, bo 80 mln i 15 mln, to jest brak 95 mln. Gdybyśmy je mieli, to bylibyśmy bardziej spokojni, że zrealizujemy nasze zadania, a to w skali budżetu nie jest aż tak potężna kwota.</u>
<u xml:id="u-62.2" who="#PodsekretarzstanuwMPiPSBogdanSocha">Jeżeli chodzi o sprawę wyżywienia, to padło pytanie, czy te koszty nie są przeszacowane, czy nie mamy zbyt dużo pieniędzy? Nie ukrywamy, w tym roku część tych pieniędzy zostanie niewykorzystana. Myślę jednak, że pieniądze planowane na rok 2007 nie są przeszacowane z tego powodu, że w tej chwili wydaje się ponad 17 mln posiłków w postaci bułki lub kanapki, a my chcemy to zmienić. W tej chwili wydaje się jeszcze w różnych częściach Polski posiłki, które według nas są posiłkami zbyt tanimi. Taka sytuacja była w województwie warmińsko-mazurskim, gdzie kilku wójtów chciało zwrócić środki w wysokości 380 tys. zł, bo nie wpadli na pomysł, że można doprowadzić do sytuacji, że posiłek zamiast 2,10 zł będzie kosztował 2,50 lub 2,80 zł. Nad tym jeszcze musimy popracować. Jeżeli państwo pomaga w zakresie dożywiania, to ta pomoc nie musi urągać normom, a nawet w niektórych wypadkach godności człowieka. Nie może być tak, że jak ktoś coś dostaje za darmo, to musi to być na bardzo niskim poziomie. Patrząc z tego punktu nie można powiedzieć, że jest to kwota przeszacowana.</u>
</div>
<div xml:id="div-63">
<u xml:id="u-63.0" who="#PrzedstawicielNSZZSolidarnoscZbigniewKruszynski">Chcę zwrócić uwagę na rezerwy celowe, część budżetowa 83 poz. 32. Analizując wysokość tej rezerwy w stosunku do roku obecnego zauważyliśmy, że mimo, iż dochodzi nowe zadanie, czyli dofinansowanie osiągania wyższych standardów w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, środków jest o 10,5 mln zł mniej. Bardzo nas to niepokoi, bo oznacza to, że nie zostały uwzględnione skutki weryfikacji kryteriów dochodowych oraz podwyższenia kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej.</u>
<u xml:id="u-63.1" who="#PrzedstawicielNSZZSolidarnoscZbigniewKruszynski">Wśród tych pieniędzy mamy też części gwarantowane, ponieważ w tej samej rezerwie znajdują się także dodatki dla pracowników socjalnych, wynikające z ustawy o pomocy społecznej. Powstaje obawa, że skumulowanie świadczeń obowiązkowych może się odbić także na stronie pracowniczej. Zależy nam – ja kieruję polityką społeczną związku – żeby nie było potem tarć, czy ważniejsze są świadczenia dla beneficjentów pomocy społecznej, czy dodatki dla pracowników. To są bardzo nieprzyjemne konflikty, szczególnie w tej strefie biedy, szczególnie przy pracownikach pomocy społecznej, których wynagrodzenia są osobnym problemem.</u>
</div>
<div xml:id="div-64">
<u xml:id="u-64.0" who="#PoselWojciechZiemniak">Mam pytanie do pani dyrektor, wspomniała pani o Funduszu Alimentacyjnym, a ostatnio jest głośno, że w kręgach rządowych proponuje się przesunięcie pieniędzy z „becikowego” do Funduszu Alimentacyjnego. Czy to zostało uwzględnione? Czy są to tylko zapowiedzi?</u>
</div>
<div xml:id="div-65">
<u xml:id="u-65.0" who="#PrzewodniczacyposelRajmundMoric">Czy ktoś jeszcze chce zabrać głos? Jeżeli nie, to proszę panią dyrektor o udzielenie odpowiedzi.</u>
</div>
<div xml:id="div-66">
<u xml:id="u-66.0" who="#DyrektordepartamentuMPiPSAlinaWisniewska">Chcę się odnieść do dwóch rzeczy. Po pierwsze, chcę zadać pytanie panu posłowi Jarosławowi Dudzie, w których obszarach jest niedoszacowanie, a w których przeszacowanie, jeśli chodzi o świadczenia rodzinne? Informuję, że nie ma takich sygnałów, a budżet jest budowany na podstawie informacji zbieranych z województw, powiatów i gmin. Więc jeśli gdzieś tkwi przeszacowanie albo niedoszacowanie, o czym się mówi w kuluarach, to pewnie tam.</u>
<u xml:id="u-66.1" who="#DyrektordepartamentuMPiPSAlinaWisniewska">Jeżeli chodzi o budowę budżetu na 2007 r., to była ona znacznie łatwiejsza niż w roku poprzednim, dlatego że po raz pierwszy budżet na świadczenia rodzinne w całości będzie realizowany przez budżety wojewodów. Jeszcze w 2006 r. realizowany był również przez ZUS i część tych środków była rzeczywiście trudna do oszacowania. Od 1 września 2006 r. część beneficjentów, część klientów korzystających ze świadczeń rodzinnych przechodziła do gmin i gminy rzeczywiście miały kłopoty z oszacowaniem liczby tych osób. W tej chwili sytuacja już się stabilizuje i wydaje mi się, że będzie to dużo lepiej wyglądało, jeśli chodzi o szacunki, a też nie mogę powiedzieć, że generalnie te koszty zostały źle wyliczone. Być może w poszczególnych województwach należało dokonać przesunięć, ale generalnie te środki były wystarczające. Jeśli były za duże, to dlatego, że poczyniono przy weryfikacji pewne „oszczędności”.</u>
<u xml:id="u-66.2" who="#DyrektordepartamentuMPiPSAlinaWisniewska">Jeśli chodzi o Fundusz Alimentacyjny i prace nad tą ustawą, to są one ciągle w fazie początkowej. Trudno powiedzieć, jak rozwiązanie zostanie ostatecznie przyjęte. Jak powiedziałam, w budżecie jest na ten cel zaplanowane 1.800.000 tys. zł, czyli o 100% więcej niż wyda się w 2006 r. na zaliczki alimentacyjne.</u>
<u xml:id="u-66.3" who="#DyrektordepartamentuMPiPSAlinaWisniewska">Czy to będzie kwota wystarczająca, tego rząd nie jest w stanie określić, to zależy od posłów, od tego, jaki kształt nadacie państwo tej ustawy, jakie będą wydatki z tym związane. W ustawie budżetowej nie ma nic na ten temat, w uzasadnieniu jest wspomniane, ale w samej ustawie nic nie ma na temat tych 360.000 tys. zł, które można by wykorzystać ewentualnie na ten cel.</u>
</div>
<div xml:id="div-67">
<u xml:id="u-67.0" who="#PrzewodniczacyposelRajmundMoric">Nasuwa mi się pytanie, powiedziała pani, że środki na Fundusz Alimentacyjny będą wystarczające, ale to posłowie zdecydują o wysokości tych świadczeń, a przecież to nie posłowie obiecywali, że opracują projekt ustawy alimentacyjnej. Uważam, że to resort powinien, że tak się wyrażę, pod swoją wizję przyszłej ustawy określić, czy te środki są wystarczające, czy nie, tego oczekiwaliśmy lub przynajmniej ustosunkowania się do projektu obywatelskiego.</u>
<u xml:id="u-67.1" who="#PrzewodniczacyposelRajmundMoric">Czy są jeszcze jakieś głosy w dyskusji?</u>
</div>
<div xml:id="div-68">
<u xml:id="u-68.0" who="#PrzedstawicielkaMinisterstwaFinansowAnnaCenian">Cały czas jest tu mowa o rezerwie 32, że jest ona bardzo zaniżona i że nie ma w niej środków na waloryzację świadczeń z pomocy społecznej. Chcę sprostować: przy tworzeniu budżetu państwa skutki waloryzacji świadczeń zostały wyliczone na 180.000 tys. zł, środki te zostały uwzględnione w budżetach wojewodów. Natomiast rezerwa jest mniejsza o 10.000 tys. zł dlatego, że w rezerwie ubiegłorocznej uwzględniono środki na finansowanie skutków uruchomienia nowych miejsc w ośrodkach wsparcia w 2005 r. Natomiast w projekcie budżetu na 2007 rok, w tej rezerwie już tych skutków nie ma, bo weszły one do budżetów wojewodów. Tam też są policzone skutki nowych uruchomień z 2006 r. Dlatego też wydatki na ośrodki wsparcia wzrastają w stosunku do ubiegłego roku o 26%, a w budżetach wojewodów, łącznie z rezerwami, o 15,4%.</u>
</div>
<div xml:id="div-69">
<u xml:id="u-69.0" who="#PrzewodniczacyposelRajmundMoric">Dziękuję za uzupełniającą informację, wiele nam ona wyjaśnia, a niektóre osoby na tej sali uspokaja. Rozumiem, że zakończyliśmy dyskusję i uzyskaliśmy odpowiedzi. Padł wniosek pana posła Jarosława Dudy – koreferenta, aby pozytywnie zaopiniować budżetowe części: 85 oraz 83 w pozycjach 32, 37 i 48. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, to uznam, że Komisja poparła te części budżetu i opiniuje je pozytywnie. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
<u xml:id="u-69.1" who="#PrzewodniczacyposelRajmundMoric">Stwierdzam, że Komisja opiniuje pozytywnie te części budżetu.</u>
<u xml:id="u-69.2" who="#PrzewodniczacyposelRajmundMoric">Przed zakończeniem naszych obrad musimy jeszcze wyznaczyć posła referenta, który na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych będzie prezentował nasze stanowisko. Proponuję powierzyć tę funkcję panu posłowi Tadeuszowi Tomaszewskiemu. Nie ma go w tej chwili na sali, ale uzgodniłem z nim tę kwestię. Zważywszy na to, że to on zgłosił jedyną poprawkę do budżetu, jaka została przez naszą Komisję przyjęta, jest on osobą najbardziej wskazaną do obrony naszego stanowiska na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych. Czy są inne kandydatury? Nie ma.</u>
<u xml:id="u-69.3" who="#PrzewodniczacyposelRajmundMoric">Stwierdzam, że pan poseł Tadeusz Tomaszewski będzie nas reprezentował na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych.</u>
<u xml:id="u-69.4" who="#PrzewodniczacyposelRajmundMoric">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>