text_structure.xml
91.1 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelStanislawZadora">Otwieram posiedzenie Komisji. Witam posłów i zaproszonych gości.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelStanislawZadora">Porządek dzienny został państwu przedstawiony na piśmie. Przypominam, że kwestie ujęte w pkt II dzisiejszego porządku były już omawiane na poprzednim posiedzeniu Komisji, ale zabrakło czasu na wnikliwe zapoznanie się z raportem, gdyż nie został on dostarczony w terminie przewidzianym w regulaminie.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelStanislawZadora">Państwo posłowie otrzymali tekst raportu i mam nadzieję, że mieli okazję się z nim zapoznać. W pkt II porządku dziennego będą państwo mogli zgłaszać wnioski i uwagi wynikające z przedstawionego raportu.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelStanislawZadora">Jeśli nie zgłoszą państwo sprzeciwu do porządku dziennego, uznam, że został on zaakceptowany. Sprzeciwu nie słyszę, zatem uważam porządek za przyjęty.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelStanislawZadora">Przechodzimy do realizacji pkt I, który obejmuje działalność i zamierzenia Fundacji Semper Polonia.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelStanislawZadora">Poproszę sekretarza Komisji o przeczytanie listy zaproszonych gości, a szanownych gości poproszę o potwierdzenie obecności.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#StarszysekretarzKomisjiLacznoscizPolakamizaGranicaElzbietaSmolarek">W obradach Komisji uczestniczą: prezes Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” Andrzej Stelmachowski, główny doradca Prezesa Rady Ministrów ds. polonijnych Michał Dworczyk, naczelnik Wydziału Polonii w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Wojciech Tyciński oraz przedstawiciele Fundacji Semper Polonia Marek Hauszyld i Maciej Obcowski.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelStanislawZadora">Witamy serdecznie.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacyposelStanislawZadora">Przystępujemy do realizacji pkt I. Oddaję głos prezesowi Fundacji Semper Polonia z prośbą o przedstawienie dotychczasowej działalności Fundacji.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Chciałbym podziękować panu przewodniczącemu za zaproszenie. Po raz pierwszy mamy okazję spotkać się z komisją sejmową. Dostarczyliśmy państwu przygotowany przez nas materiał, który w skrócie przedstawia działalność Fundacji, ale chciałbym powiedzieć kilka zdań na temat historii Fundacji oraz tego, w jaki sposób znaleźliśmy swoje miejsce wśród organizacji, które już istniały w 1997 r. i działały na rzecz Polonii i Polaków za granicą.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Pomysł fundacji powstał w 1994 r. i ojcem chrzestnym fundacji w sensie pomysłu był pan minister Andrzej Zakrzewski. Prowadzone były rozmowy na temat powstania fundacji, ale nie zostały one sfinalizowane. Następca prezydenta Lecha Wałęsy, prezydent Aleksander Kwaśniewski i jego ministrowie, przede wszystkim minister Krzysztof Janik, podjęli tę pracę.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Ponieważ byłem twórcą koncepcji organizacji, która miała działać na rzecz Polonii i Polaków za granicą, zwrócono się do mnie o przygotowanie nowej koncepcji działalności fundacji. W ten sposób powstał statut fundacji. 10 kwietnia 1997 r. Fundacja Semper Polonia została zarejestrowana.</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Fundacja działa na obszarze całego świata. Przede wszystkim skupiliśmy się na tych sferach działalności, które nie były w centrum zainteresowania dużych istniejących organizacji – Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” i Fundacji Pomoc Polakom na Wschodzie. Wydawało nam się, że są to obszary, które możemy zagospodarować.</u>
<u xml:id="u-4.4" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Od początku postawiliśmy na współpracę z młodzieżą, działalność na rzecz młodych ludzi, młodej Polonii. Przygotowaliśmy kilka koncepcji programów, które zaczęły być realizowane ze środków prywatnych fundatorów i darczyńców.</u>
<u xml:id="u-4.5" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">W bloku programów edukacyjnych realizowany był program „Szansa dla maturzystów”, adresowany do młodych ludzi, kończących naukę w szkołach średnich z językiem polskim w krajach swojego zamieszkania. Chcieliśmy tych młodych ludzi przygotować do egzaminów wstępnych na miejscowe wyższe uczelnie.</u>
<u xml:id="u-4.6" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Skąd pomysł tego programu? Otóż od 1990 r. Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” i resort edukacji skierowały dużą ofertę do młodzieży polskiego pochodzenia, dotyczącą studiów w Polsce. Znaczny procent ludzi przyjeżdżających do Polski na studia nie wracał do kraju zamieszkania.</u>
<u xml:id="u-4.7" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">W 1997 r. przeprowadziliśmy badania na wybranej losowo grupie. Procent osób decydujących się na pozostanie w Polsce lub wyjazd dalej na Zachód wynosił 65%. W przypadku młodych ludzi z Ukrainy wynosił około 70%, a z Białorusi około 80%.</u>
<u xml:id="u-4.8" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Program „Szansa dla maturzystów” realizowaliśmy na podstawie programów przygotowanych przez miejscowych pedagogów. Wykładowcami są nauczyciele akademiccy wyższych uczelni. Współpracują oni z organizacjami polonijnymi. Na Litwie program realizowany jest we współpracy z Macierzą Szkolną, na Białorusi również z Macierzą Szkolną, na Ukrainie, w Rumunii, Kazachstanie i Mołdawii we współpracy z tamtejszymi związkami Polaków.</u>
<u xml:id="u-4.9" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Od momentu, kiedy zainicjowaliśmy program, skorzystało z niego ponad 4 tys. młodych ludzi. Wskaźnik osób, które dostały się na wyższe uczelnie wynosił prawie 90%. Jest to dla nas powód do satysfakcji.</u>
<u xml:id="u-4.10" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Kolejnym etapem działalności, który stanowił uzupełnienie programu „Szansa dla maturzystów”, stał się program stypendialny dla młodzieży polskiego pochodzenia podejmującej studia w krajach swojego zamieszkania.</u>
<u xml:id="u-4.11" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Pierwsze stypendia ufundowane ze środków własnych Fundacji wręczone zostały 4 września 1998 r. dla 30-osobowej grupy młodych ludzi pochodzenia polskiego z Litwy. Miało to uroczysty charakter, bo odbyło się w szkole im. Adama Mickiewicza w obecności Prezydenta RP, pana Aleksandra Kwaśniewskiego.</u>
<u xml:id="u-4.12" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Ten program znalazł uznanie nie tylko wśród młodzieży polskiego pochodzenia, ale przede wszystkim wśród ich rodziców i starej Polonii, gdyż był odpowiedzią na ich postulaty. Część Polaków na Wschodzie uważała, że poprzez studia w Polsce dla młodzieży polonijnej osłabiamy przyszłość środowisk polskich i ich pozycję. Nam się wydawało, że im więcej młodych ludzi polskiego pochodzenia ukończy studia na miejscowych wyższych uczelniach i zajmie określone miejsce w hierarchii swoich krajów, tym obraz Polski będzie się zmieniał.</u>
<u xml:id="u-4.13" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Wydaje mi się, że osiągnęliśmy zamierzony efekt, ponieważ do tej pory prawie 10 tys. młodych ludzi skorzystało ze stypendiów udzielanych przez Fundację.</u>
<u xml:id="u-4.14" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Z programem stypendialnym związany jest program „Absolwent”. Młodzi ludzie polskiego pochodzenia, nasi stypendyści, zaczęli coraz silniej postulować, aby zrzeszać się samodzielnie, niezależnie od funkcjonujących miejscowych organizacji polonijnych. Często zdarzało się, że młodzież polskiego pochodzenia była wykorzystywana do różnych gier politycznych wewnątrz organizacji polonijnych. Ci młodzi ludzie chcieli działać sami, na własne konto.</u>
<u xml:id="u-4.15" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Pomysł powołania klubu stypendystów Semper Polonia zrodził się w Grodnie na Białorusi w 2004 r., kiedy w szkole polskiej w Grodnie odbywało się spotkanie ze stypendystami. Ci młodzi ludzie w obecności ówczesnego prezesa Związku Polaków na Białorusi, pana Kruczkowskiego, wypowiedzieli władzom Związku posłuszeństwo. Stwierdzili, że chcą działać samodzielnie.</u>
<u xml:id="u-4.16" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Rola Fundacji polega na tym, że staramy się pomagać w powołaniu klubów. Działają one jako organizacje nieformalne w krajach zamieszkania naszych stypendystów. Niektóre są już zarejestrowane. Obecnie działa 11 klubów i każdy ma swoją specyfikę. Jest z nimi związanych około 800 osób. Kluby realizują swoje cele oraz cele Fundacji. W wielu programach, które realizujemy w różnych krajach, stypendyści Fundacji Semper Polonia uczestniczą bardzo aktywnie.</u>
<u xml:id="u-4.17" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">W ramach programu „Szansa dla maturzystów” członkowie klubów włączają się w organizowanie zajęć poza wykładami, które są obligatoryjne. Uczestniczą w programie realizowanym od 2003 r. „Ocalmy od zapomnienia”, w ramach którego otaczają opieką miejsca związane z polską tradycją, z polskim dziedzictwem kulturowym. Włączają się w działalność miejscowych samorządów i organizacji polonijnych.</u>
<u xml:id="u-4.18" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Jednym z kryteriów uzyskania stypendium naszej Fundacji jest potwierdzanie co semestr aktywności na rzecz środowiska polonijnego bądź włączania się w działalność konsulatu czy ambasady RP. Jeśli ten warunek nie jest spełniony, stypendium jest odbierane.</u>
<u xml:id="u-4.19" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Mógłbym jeszcze długo mówić na temat programów, które realizujemy. Otrzymaliście państwo materiał, który przygotowaliśmy. Sądzę, że byłoby bardziej celowe, gdyby to państwo posłowie zabrali głos w tej sprawie i zadawali konkretne pytania, na które postaramy się udzielić odpowiedzi.</u>
<u xml:id="u-4.20" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Zakres działania Fundacji jest tak szeroki, że trudno omówić go w sposób wyczerpujący, nie zabierając państwu zbyt wiele czasu. Programy edukacyjne należą niewątpliwie do priorytetowych. Jest pewna ciągłość w działalności Fundacji. Od 2004 r. poprzez kluby stypendystów uruchomiliśmy program „Polonijna giełda pracy”. Polskie przedsiębiorstwa obecne na rynkach krajów, z których pochodzą stypendyści, są zainteresowane pozyskaniem ich do pracy.</u>
<u xml:id="u-4.21" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Z prawdziwą przyjemnością mogę powiedzieć, że ponad 200 naszych stypendystów pracuje w przedstawicielstwach polskich firm na świecie. Nie zostawiamy młodych ludzi po ukończeniu przez nich studiów samym sobie, tylko mamy z nimi kontakt. Jeśli pojawia się okazja znalezienia im lepszej pracy, pomagamy im w tym. Oni rewanżują się w ten sposób, że uczestniczą w programach Fundacji, które są realizowane w ich krajach zamieszkania.</u>
<u xml:id="u-4.22" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Tyle tytułem wstępu. Jestem do państwa dyspozycji.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelStanislawZadora">Wiem, że państwo posłowie otrzymali materiały. Otwieram debatę poselską. Kto z państwa posłów chciałby zabrać głos?</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PoselJoannaFabisiak">Chciałabym zadać pytanie nawiązujące do naszej wcześniejszej współpracy. Mam na myśli bardzo cenną inicjatywę przygotowania programu audiowizualnego do nauki języka polskiego jako obcego. Moja instytucja wywiązała się z tego. Przygotowaliśmy wstępne lekcje. Tymczasem program nigdy nie został zrealizowany, a byłoby warto go podjąć.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#PoselJoannaFabisiak">Drugie pytanie dotyczy programu „Absolwent”. Uważam za słuszne, aby osoby, które przyznają się do polskich korzeni, które otrzymują stypendia, były stymulowane do podejmowania działalności na rzecz Polonii. Nie do końca zrozumiałam, na czym polega specyfika klubów i czym się zajmują, jakie są efekty ich działań.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#PoselJoannaFabisiak">Obawiam się, że jest to nieco wymuszane i że efekt końcowy nie będzie satysfakcjonujący. Jak rozumiem, przesłanie było takie, żeby powstawała nowoczesna forma skupiająca młode osoby, które z jakichś przyczyn znajdują się na emigracji. Inicjatywa jest godna poparcia, ale proszę o więcej szczegółów.</u>
<u xml:id="u-6.3" who="#PoselJoannaFabisiak">Ostatnie pytanie dotyczy kwestii, jakie uczelnie są najbardziej aktywne, jeśli chodzi o zapraszanie młodzieży polonijnej na studia. Sama uczestniczyłam w przygotowaniu pierwszej grupy dla wydziału psychologii i trochę byliśmy rozczarowani liczbą chętnych. Oczekiwano trzydziestu osób, a przyjechało pięć.</u>
<u xml:id="u-6.4" who="#PoselJoannaFabisiak">Wiem, że są uczelnie, które potrafiły sobie poradzić z różnymi problemami. Chciałabym wiedzieć, które to uczelnie, a to w tym celu, by brać z nich przykład.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelStanislawZadora">Proponuję przyjęcie zasady, że po każdym pytaniu następuje odpowiedź.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Jeśli chodzi o program „Nowa szkoła języka polskiego”, przygotowaliśmy go w 2002 r. Ponieważ koszt projektu był stosunkowo duży, zwróciliśmy się do kilku instytucji, przede wszystkim do Senatu RP, a także do Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu, do Ministerstwa Nauki oraz do Ministerstwa Kultury i Sztuki o pomoc w realizacji tego przedsięwzięcia.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Projekt nie został zrealizowany z powodu braku środków finansowych. Fundacja jest za biedna na to, żeby realizować program, który powinien być programem narodowym. W 2005 r. byliśmy już blisko jego realizacji, ponieważ ówczesny minister nauki pan Michał Kleiber wziął sprawy w swoje ręce. Budżet tego przedsięwzięcia rozłożony na 5 lat miał się zamknąć kwotą 20 mln zł.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Kiedy były już zarezerwowane pieniądze ze strony ministra nauki, ministra spraw zagranicznych i ministra kultury, ówczesny minister edukacji narodowej i sportu, prof. Sawicki sprzeciwił się realizacji tego programu. Według specjalistów zatrudnionych w resorcie edukacji program mógłby bardzo nadwerężyć działalność polskich nauczycieli i polskich szkół na świecie.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Pani poseł, to jest bardzo poważny problem, ponieważ co roku część nauczycieli wyjeżdża za granicę, aby wesprzeć polskie szkoły. Zdaniem resortu edukacji nasza inicjatywa byłaby zamachem na fundusze ministra edukacji narodowej.</u>
<u xml:id="u-8.4" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Szansa na uruchomienie programu była jeszcze w czerwcu 2005 r. Chodziło o przygotowanie kilku pierwszych rozwiązań, żeby program mógł zacząć funkcjonować. Nie zrezygnowaliśmy z tej inicjatywy. Prawdopodobnie w bieżącym roku, w bardzo szczątkowej formie uruchomimy na naszym portalu lekcje języka polskiego w wersji angielskiej.</u>
<u xml:id="u-8.5" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Jeśli chodzi o program „Absolwent”, działania młodzieży skupionej w klubach Semper Polonia są prokulturowe. Wspomagamy kursy „Mój zawód”, „Pierwsza praca”. Zorganizowaliśmy kursy przygotowujące młodych ludzi w ramach klubów stypendystów do starania się o zatrudnienie. To robią same kluby.</u>
<u xml:id="u-8.6" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Nasi stypendyści pomagają konsulatom i ambasadom w organizowaniu uroczystości polskich. Wspomagają działania podejmowane na rzecz upamiętnienia miejsc pamięci narodowej. W ubiegłym roku, dzięki współpracy z konsulatem RP we Lwowie, ponad stu naszych stypendystów uczestniczyło 1 listopada w akcji zapalenia 20 tys. zniczy na Cmentarzu Łyczakowskim.</u>
<u xml:id="u-8.7" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Stypendyści przysyłają do nas projekty programów, które konsultujemy. W ramach tych programów od 2005 r. zorganizowaliśmy dla nich warsztaty „Szkoła liderów”. Kształcimy liderów, którzy potem samodzielnie mogą podejmować działania i aktywizować swoje środowiska.</u>
<u xml:id="u-8.8" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Stypendyści podejmują działania na rzecz swoich młodszych kolegów. W ramach warsztatów wolontariatu sprawują opiekę nad osobami starszymi. Są to działania służące pielęgnowaniu tradycji, ale jednocześnie stymulujące aktywność w różnych sferach życia.</u>
<u xml:id="u-8.9" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Jeśli chodzi o polskie uczelnie, które otwierają się przed młodzieżą polonijną, najbardziej przyjazną uczelnią jest Uniwersytet im. Marii Curie-Skłodowskiej, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Uniwersytet Warszawski oraz szkoły prywatne. Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku podejmuje pewne działania, ale nie mamy pełnej wiedzy na ten temat.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PoselJoannaFabisiak">Zdecydowanie popieram pomysł internetowej szkoły języka polskiego. Panie prezesie, sumy, jakie były preliminowane na realizację programu, mogłyby być istotnie zmniejszone i program mógłby zostać uruchomiony.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#PoselJoannaFabisiak">Przygotowaliśmy w instytucie 6 lekcji, za co nigdy nie otrzymaliśmy pieniędzy. Rozumiemy, że to było działanie propolskie i społeczne.</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#PoselJoannaFabisiak">Bardzo prosiłabym o wykaz klubów absolwentów wraz z kontaktem do nich.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Kluby absolwentów działają na Białorusi w Grodnie i Mińsku, w Czechach w Cieszynie, na Litwie w Wilnie, na Łotwie w Rydze, w Mołdawii w Kiszyniowie, w Rumunii w Suczawie, a na Ukrainie we Lwowie, Kijowie, Stryju i Żytomierzu.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Adresy tych klubów mogę pani poseł dostarczyć, gdyż mamy kontakt internetowy z przewodniczącymi tych klubów.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PoselElzbietaLukacijewska">Zanim zadam pytanie, chciałabym nawiązać do działalności Fundacji Semper Polonia. Z mojej wiedzy wynika, że jest to jedyna fundacja, która przyznaje stypendia dla studentów w kraju ich zamieszkania. Jest to bardzo cenna inicjatywa.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#PoselElzbietaLukacijewska">W działalności Fundacji bardzo pozytywnie oceniam fakt, że państwa kontakt ze stypendystami nie urywa się w chwili, gdy młodzi ludzie kończą edukację, lecz następuje dalsza promocja, pomoc w ich aktywizacji na rynku pracy w krajach ich zamieszkania. To pokazuje, że realizują państwo jakąś politykę, czego nie można powiedzieć o stypendystach, którzy uczą się w Polsce.</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#PoselElzbietaLukacijewska">Pozytywnie należy ocenić informację, że Najwyższa Izba Kontroli po przeprowadzonej kontroli pozytywnie oceniła działania Fundacji oraz wydatkowanie środków finansowych. Rzadko czyta się takie raporty NIK. Z reguły pod adresem różnych fundacji kierowanych jest wiele uwag.</u>
<u xml:id="u-11.3" who="#PoselElzbietaLukacijewska">Panie prezesie, bardzo gratuluję.</u>
<u xml:id="u-11.4" who="#PoselElzbietaLukacijewska">Mam dwa pytania. Pierwsze wiąże się z informacją zawartą w materiale, iż Fundacja nie otrzymała od ministra nauki i szkolnictwa wyższego środków na stypendia. Wydawało mi się, że przyznawanie środków na udzielanie stypendiów odbywa się poprzez konkursy. Chciałabym uzyskać odpowiedź, dlaczego Fundacja nie uzyskała środków.</u>
<u xml:id="u-11.5" who="#PoselElzbietaLukacijewska">W materiale znajdują się również informacje o przydzielonych stypendiach. Nie znalazłam informacji o stypendiach przyznanych w Stanach Zjednoczonych. Wiem, że dla nas mieszkających w Polsce, USA kojarzą się z krajem bardzo bogatym, w którym Polacy sobie radzą. Jest to nie do końca prawda. Mobilność Polaków, zwłaszcza w wyższych sferach społecznych, jest niezadowalająca. Brakuje wykształconych Polaków, którzy potem pomagaliby naszym rodakom.</u>
<u xml:id="u-11.6" who="#PoselElzbietaLukacijewska">Powinno zależeć nam na tym, aby Polak nie tylko był zwykłym pracownikiem, ale aby miał pewną pozycję, aby coś znaczył politycznie i biznesowo. Dlaczego nie pomagamy w Stanach Zjednoczonych bardzo zdolnym Polakom, których często nie stać, aby podjąć studia?</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Odpowiadam na trzecie pytanie pani poseł. Otóż program stypendialny realizujemy we współpracy z konsulatami. Cały nabór prowadzą konsulaty. Działalność Fundacji nie byłaby uwieńczona sukcesem, gdyby nie współpraca z MSZ. W 1998 r. miałem okazję dwukrotnie spotkać się z ministrem Władysławem Bartoszewskim. Te dwa spotkania ukierunkowały działania Fundacji.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Działamy poprzez konsulaty, współpracując równocześnie z organizacjami polonijnymi. Konsulat RP jest przedstawicielstwem Polski w danym kraju. Zadaniem konsulatu jest m.in. współpraca z Polonią. Wszystkie stypendia, które były wypłacane, wszystkie dary, które wysyłaliśmy za granicę, były rozdysponowywane przez konsulaty bądź przez ambasady.</u>
<u xml:id="u-12.2" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Chodzi o to, żeby podkreślić, iż istnieje pewna łączność z krajem. Fundacja prowadzi działalność w ramach polityki państwa polskiego. Dzięki temu, że Fundacja realizuje swoje przedsięwzięcia poprzez konsulaty i ambasady, pozostaje niejako na uboczu bieżących sporów wewnątrzpolonijnych.</u>
<u xml:id="u-12.3" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">W Niemczech mamy tyle organizacji polonijnych, że trudno byłoby zadowolić wszystkie. Również na Wschodzie obserwujemy duże rozdrobnienie organizacji polonijnych.</u>
<u xml:id="u-12.4" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Gdyby nie współpraca z MSZ, działalność Fundacji spełzłaby na niczym.</u>
<u xml:id="u-12.5" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Odpowiadam na pytanie dotyczące przyczyn nieprzyznania środków na stypendia przez ministra nauki i szkolnictwa wyższego. Informuję, że dopiero od 2002 r. zaczęliśmy korzystać z tzw. pieniędzy budżetowych. Ponieważ realizowane przez nas programy zyskały poparcie Senatu RP, otrzymywaliśmy środki na stypendia.</u>
<u xml:id="u-12.6" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">W 2003 r. odbyło się spotkanie z zarządem Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” i dokonaliśmy podziału zadań. Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” przyznaje stypendia i pomaga studentom polonijnym, którzy przyjeżdżają na studia do Polski. Fundacja pomaga natomiast wszystkim stypendystom, którzy studiują w krajach swojego zamieszkania.</u>
<u xml:id="u-12.7" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Podania, które wpływają do Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, a dotyczą stypendiów w kraju zamieszkania studenta, są kierowane do Fundacji. Wszystkie podania stypendystów studiujących w Polsce, znajdujących się z trudnej sytuacji materialnej, kierujemy do Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”. Nie ma żadnego konfliktu interesów, gdyż jest klarowny podział kompetencji.</u>
<u xml:id="u-12.8" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Działamy poprzez konsulaty i nabór jest prowadzony również poprzez placówki oraz organizacje polonijne. Informacje dotyczące programu pomocy stypendialnej ukazują się w miejscowej prasie, nie tylko polonijnej.</u>
<u xml:id="u-12.9" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">W 2004 r. po wejściu Polski do Unii Europejskiej okazało się, że dyrektywy unijne zabraniają finansowania stypendystów, którzy podejmują studia w kraju zamieszkania, przez kraj pochodzenia. Państwo polskie może wspierać tylko studentów studiujących w Polsce, a nie w krajach swojego zamieszkania.</u>
<u xml:id="u-12.10" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">My nie możemy wspierać osób polskiego pochodzenia za granicą za pieniądze państwa polskiego.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#PoselElzbietaLukacijewska">Trudno mi się zgodzić z panem prezesem. Nigdy nie spotkałam się z taką informacją. To chyba jest wewnętrzna sprawa rządu, na jakie cele przeznacza środki finansowe.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Takie było wówczas stanowisko ministerstwa. To nie jest nasze stanowisko.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Chodzi o to, że jeśli młody człowiek polskiego pochodzenia przyjeżdża na studia do Polski, jego studia nie mogą być finansowane przez państwo polskie.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#PoselElzbietaLukacijewska">Coś się nie zgadza.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Przepraszam. Jeśli osoby polskiego pochodzenia przyjeżdżają na studia do Polski, państwo polskie może im dofinansować studia. Natomiast jeśli student polskiego pochodzenia podejmuje studia w kraju swojego zamieszkania, państwo polskie nie może mu pomagać w postaci stypendium ze środków budżetowych. Dlatego pomoc odbywała się przez Fundację.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#MaciejObcowski">Organy państwa, czyli np. Senat, MSZ czy jakiekolwiek inne ministerstwo nie może finansować bezpośrednio stypendystów w innym kraju.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#PoselElzbietaLukacijewska">Ale za pomocą Fundacji może?</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#PelnomocnikzarzaduFundacjiMaciejObcowski">Może poprzez zadanie zlecone.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#PoselElzbietaLukacijewska">Z wywodu pana prezesa zrozumiałam, że z tego powodu Fundacja nie otrzymała pieniędzy.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Nie. W Ministerstwie Nauki powstała w ubiegłym roku koncepcja, żeby powrócić do tego, aby państwo polskie mogło swoim stypendystom za pomocą polskich konsulatów i ambasad wypłacać stypendia. Odebrano Fundacji realizację tego zadania. Odpowiednie rozporządzenie ministra nauki reguluje te kwestie.</u>
<u xml:id="u-21.1" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Sytuacja była o tyle niekorzystna, że zmiany nastąpiły w trakcie roku akademickiego. Stypendyści z Litwy nie otrzymali stypendiów.</u>
<u xml:id="u-21.2" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Jeśli chodzi o wątek amerykański, staczaliśmy boje z Ministerstwem Nauki, ponieważ nie rozumieliśmy pewnych rozwiązań. Mieliśmy dwóch stypendystów w USA. Wszystko zależy od naboru. Widocznie konsulaty i miejscowe organizacje polonijne uważają, że tak dobrze powodzi się środowiskom polonijnym, iż nie jest potrzebne wsparcie z kraju.</u>
<u xml:id="u-21.3" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">W 2003 r. uruchomiliśmy program studiów polskich na Uniwersytecie Columbia. Korzystają z niego nie tylko studenci pochodzenia polskiego, ale również innych narodowości.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#PrzewodniczacyposelStanislawZadora">Czy ktoś z państwa posłów ma jeszcze pytanie?</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#PoselKrzysztofSzyga">Z informacji, które otrzymaliśmy, wynika, że Fundacja koncentruje się na działalności świeckiej, wręcz lewicowej. Brakuje mi działań o charakterze patriotycznym. Wśród młodzieży za granicą jest to bardzo wskazane.</u>
<u xml:id="u-23.1" who="#PoselKrzysztofSzyga">W tabelach zamieścili państwo informacje finansowe. Wydają mi się one bardzo niejasne. Brakuje informacji, jakie są koszty własne Fundacji, jaka część jest przeznaczana na nagrody, jaka na stypendia. Na tym etapie rozliczenia finansowe nie zostały nam jasno przedstawione.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#PelnomocnikzarzaduFundacjiSemperPoloniaMaciejObcowski">Chciałbym odpowiedzieć na pierwsze pytanie pana posła. Otóż mam bezpośredni, dobry kontakt z Polską Misją Katolicką, która działa w Niemczech i na terenie innych krajów. Polska Misja Katolicka jest przez nas regularnie, w sposób ciągły wspierana w postaci działań związanych z programem Ex Libris Polonia. W 2007 r. zaplanowaliśmy wspieranie działań w 46 krajach.</u>
<u xml:id="u-24.1" who="#PelnomocnikzarzaduFundacjiSemperPoloniaMaciejObcowski">Są to dwa typy placówek: pracownie polonistyczne oraz szkoły i instytucje. W ramach tej drugiej kategorii jest gros organizacji pozarządowych i polonijnych, które mają charakter świecki, katolicki, patriotyczny. Taka jest paleta działań organizacji polskich za granicą.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Fundacja działa na rzecz Polonii i Polaków za granicą. Jesteśmy dalecy od tego, żeby nadać jakąś etykietkę naszym działaniom. Działamy na rzecz Polonii. Nie interesuje nas wyznanie i światopogląd ludzi, którym pomagamy. Z naszego punktu widzenia nie jest istotne, czy stypendysta jest katolikiem, czy muzułmaninem.</u>
<u xml:id="u-25.1" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Nawiązuję do pytania o finanse Fundacji. Panie pośle, kontaktując się z przewodniczącym Komisji przed dzisiejszym posiedzeniem, pytałem, jaki charakter ma mieć informacja, którą powinniśmy przygotować dla Komisji.</u>
<u xml:id="u-25.2" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Jeśli państwo sobie tego życzą, możemy przedstawić bilanse i wyniki audytu, który przeprowadzany jest rokrocznie. Informuję państwa, że są one dostępne na naszej stronie internetowej. Jako organizacja pożytku publicznego, musimy w sposób transparentny rozliczać się z naszych finansów. Na stronie internetowej przedstawiona jest struktura wydatków, o którą pytał pan poseł.</u>
<u xml:id="u-25.3" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Są tam dane dotyczące środków przyznawanych na stypendia i tego, z jakich pochodzą źródeł.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#PoselKrzysztofSzyga">Rozmawiamy na temat materiału, który otrzymaliśmy. Odczuwamy duży niedosyt. Wiecie państwo, jeżeli coś się ukrywa, to wzbudza pewne kontrowersje.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Ja nic nie ukrywam.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#PoselElzbietaLukacijewska">Panie pośle, na posiedzeniu każdej komisji wymagany jest takt i pewien poziom. Rozumiem, że pan prezes przygotował materiał w takim zakresie, jak to uzgodnił z przewodniczącym Komisji. Sugerowanie jakiejś dwuznaczności jest nie na miejscu.</u>
<u xml:id="u-28.1" who="#PoselElzbietaLukacijewska">Oczywiście poseł może o wszystko się dopytywać, ale prosiłabym, żeby pewna formuła, jaka obowiązywała w tej Komisji, nie była zmieniana.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#PoselJolantaSzczypinska">Komisja jest po to, żeby się dopytywać. Jeśli mamy niejasność czy wątpliwości dotyczące raportu, to naszym prawem i obowiązkiem jest zadawanie pytań.</u>
<u xml:id="u-29.1" who="#PoselJolantaSzczypinska">Osobiście nie widziałam żadnego nietaktu w wypowiedzi pana posła, dlatego proszę o takt ze strony pani poseł.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#PrzewodniczacyposelStanislawZadora">Panie pośle, jeśli chodzi o koszty własne Fundacji, jest to określone prawem. Wydaje mi się, że około 10% to koszty własne Fundacji.</u>
<u xml:id="u-30.1" who="#PrzewodniczacyposelStanislawZadora">Chciałbym zadać pytanie do pana prezesa oraz do przedstawiciela Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Ważną inicjatywą Fundacji, dzięki której skupia ona elitę, jest nagroda im. Andrzeja Drawicza. Dziś opinia publiczna zna przeszłość pana Andrzeja Drawicza. Wartości, którym poświęcił swoje życie, moim zdaniem, urągają celom realizowanym przez MSZ oraz przez Fundację.</u>
<u xml:id="u-30.2" who="#PrzewodniczacyposelStanislawZadora">Zadaję pytanie przedstawicielowi MSZ oraz panu prezesowi, czy uważają panowie, że to jest promocja dobrego imienia Polski i Polaków, jeśli patronem nagrody jest ta osoba.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Nagroda im. Andrzeja Drawicza została stworzona w 1999 r. Nie miałem wówczas wiedzy na temat przeszłości Andrzeja Drawicza, natomiast znałem go osobiście. Dla mnie jest on uosobieniem pewnych cnót obywatelskich, pewnych przymiotów, których dzisiaj czasami na próżno szukać. Przede wszystkim był człowiekiem przyzwoitym. Działał na rzecz Polski i Polonii w bardzo wielu krajach, nie tylko w Rosji.</u>
<u xml:id="u-31.1" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Przyznawaliśmy tę nagrodę do 2005 r. we współpracy z Kancelarią Prezydenta RP. Również w ubiegłym roku zwróciliśmy się do Kancelarii Prezydenta RP z propozycją przyznania nagrody, ale inicjatywa nie została podjęta. Ponieważ tradycja nagrody im. Andrzeja Drawicza była związana z osobą Prezydenta RP, w ubiegłym roku Fundacja nie przyznała nagrody.</u>
<u xml:id="u-31.2" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Wydaje mi się, że sami laureaci nagrody im. Andrzeja Drawicza świadczą o tej nagrodzie. Jest ona przyznawana za pomnażanie roli i znaczenia polskiego dziedzictwa w świecie.</u>
<u xml:id="u-31.3" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">W 1999 r. rozmawiałem na temat nagrody z redaktorem Jerzym Giedroyciem, który również był admiratorem tego pomysłu. Andrzej Drawicz był pierwszym przewodniczącym rady programowej Fundacji.</u>
<u xml:id="u-31.4" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Nie chciałbym, żeby moja wypowiedź była odczytywana w kategoriach politycznych. Chcemy dystansować się od polityki w jej negatywnym znaczeniu.</u>
<u xml:id="u-31.5" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Laureaci, którzy odbierali nagrodę, dużo słyszeli o Andrzeju Drawiczu od osób, które go znały.</u>
<u xml:id="u-31.6" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Dziś dowiadujemy się z odtajnionych akt, że konkretni ludzie mieli taką czy inną przeszłość i możemy się do tego ustosunkować. Kiedy była tworzona nagroda im. Andrzeja Drawicza, nie mieliśmy takiej wiedzy.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#PrzedstawicielMinisterstwaSprawZagranicznychWojciechTycinski">Nie będę przedstawiał swojej opinii na temat pana Andrzeja Drawicza, ponieważ nie sądzę, żeby dla członków polskiego parlamentu była ważna opinia skromnego naczelnika z MSZ. Chciałbym natomiast powiedzieć o trzech sprawach.</u>
<u xml:id="u-32.1" who="#PrzedstawicielMinisterstwaSprawZagranicznychWojciechTycinski">Po pierwsze, warto podkreślić, że związki MSZ z Fundacją Semper Polonia nie są szczególnie bliskie i specjalnej natury. Fundacja jest jedną z ponad 300 organizacji, stowarzyszeń i fundacji działających w Polsce, które mają wpisaną do statutu działalność poza obszarem Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
<u xml:id="u-32.2" who="#PrzedstawicielMinisterstwaSprawZagranicznychWojciechTycinski">Z tego tytułu automatycznie wpisany jest nadzór merytoryczny MSZ nad działalnością Fundacji. W praktyce, ze względu na cele Semper Polonia, które są stricte polonijne, nasze zainteresowanie Fundacją jest szczególne. Należy ona do kilku organizacji działających w Polsce, z którymi bliżej współpracujemy.</u>
<u xml:id="u-32.3" who="#PrzedstawicielMinisterstwaSprawZagranicznychWojciechTycinski">Współpraca nie polega na tym, że określamy cele, bo tego nie możemy robić. Fundacja działa na podstawie przepisów prawa polskiego. Sprawujemy szeroko rozumiany nadzór, głównie z punktu widzenia finansowego czy prawnego. Cele merytoryczne określają władze Fundacji.</u>
<u xml:id="u-32.4" who="#PrzedstawicielMinisterstwaSprawZagranicznychWojciechTycinski">W przypadku każdej inicjatywy z obszaru spraw polonijnych, jeśli organizacja zwraca się do MSZ i uznajemy, że cel jest szczytny i godny, uruchamiamy placówki, które włączają się w realizację poszczególnych projektów.</u>
<u xml:id="u-32.5" who="#PrzedstawicielMinisterstwaSprawZagranicznychWojciechTycinski">Od 2005 r. nagroda nie była przyznawana. Każdego roku Fundacja zwraca się w specjalny sposób do ministra spraw zagranicznych o zgłaszanie propozycji kandydatów do nagrody im. Andrzeja Drawicza. Od 2005 r. takiego wystąpienia nie było. Jeśli będzie, minister spraw zagranicznych rozpatrzy je z całą uwagą, biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności, które się pojawiły.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#KancelariiPrezesaRadyMinistrowMichalDworczyk">Chciałbym nawiązać do wypowiedzi pana prezesa, a później podzielić się z państwem pewną refleksją ogólną dotyczącą problemu stypendiów.</u>
<u xml:id="u-33.1" who="#KancelariiPrezesaRadyMinistrowMichalDworczyk">Zgadzam się z panem prezesem, że kryterium wyznaniowe nie powinno być stosowane przy przyznawaniu stypendiów. Jeśli chodzi o kwestie światopoglądowe, byłbym bardziej ostrożny, ponieważ posługując się taką logiką, moglibyśmy uznać, że Feliks Dzierżyński też był wielkim Polakiem i był świetnego pochodzenia ziemiańskiego.</u>
<u xml:id="u-33.2" who="#KancelariiPrezesaRadyMinistrowMichalDworczyk">Jeśli chodzi o działanie Fundacji, nie jestem osobą powołaną, żeby w tym gronie wypowiadać się na ten temat.</u>
<u xml:id="u-33.3" who="#KancelariiPrezesaRadyMinistrowMichalDworczyk">Chciałbym poczynić uwagę natury ogólnej, dotyczącą stypendiów. Wydaje mi się, że przy okazji mówienia o programie stypendialnym Fundacji warto powiedzieć o całej polityce stypendialnej. Pani poseł Elżbieta Łukacijewska trochę ma rację, pytając, czy taka polityka istnieje.</u>
<u xml:id="u-33.4" who="#KancelariiPrezesaRadyMinistrowMichalDworczyk">Trudno odpowiedzieć na pytanie, czy polityka stypendialna istnieje. Obecnie mamy taką sytuację, że stypendia poza granicami kraju są przyznawane poprzez Fundację Semper Polonia. Fundacja Semper Polonia otrzymuje pieniądze na stypendia z Senatu, czyli są to środki budżetowe.</u>
<u xml:id="u-33.5" who="#KancelariiPrezesaRadyMinistrowMichalDworczyk">Stypendia w kraju są przyznawane przez Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej, które podlega Ministerstwu Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Są one również finansowane ze środków budżetowych.</u>
<u xml:id="u-33.6" who="#KancelariiPrezesaRadyMinistrowMichalDworczyk">Między tymi instytucjami nie ma ani strukturalnego, ani formalnego bądź nieformalnego powiązania, więc trudno mówić o tym, że jest prowadzona skoordynowana polityka stypendialna. Te działania należałoby z przyczyn oczywistych skoordynować.</u>
<u xml:id="u-33.7" who="#KancelariiPrezesaRadyMinistrowMichalDworczyk">Konieczna jest również dyskusja na temat tego, jaka ta polityka powinna być. Pan prezes wspominał o tym, że zostały przeprowadzone badania przez Fundację, dotyczące tego, ilu stypendystów zostaje w Polsce. Nie znałem tych badań. Państwo polskie nigdy nie prowadziło tego typu statystyk.</u>
<u xml:id="u-33.8" who="#KancelariiPrezesaRadyMinistrowMichalDworczyk">Faktem jest, że część osób zostaje. Ważnym etapem w kształtowaniu się świadomości i tożsamości narodowej człowieka jest okres studiów. Zdarza się tak, że studenci, którzy wchodzą w środowisko białoruskie, rosyjskie, ukraińskie, litewskie na wyższych uczelniach, zatracają poczucie polskiej tożsamości narodowej.</u>
<u xml:id="u-33.9" who="#KancelariiPrezesaRadyMinistrowMichalDworczyk">Należałoby podyskutować nad tym, czy programu stypendialnego nie należałoby zmodyfikować w ten sposób, że studenci, którzy studiują w krajach swojego zamieszkania przynajmniej jeden semestr studiują w Polsce.</u>
<u xml:id="u-33.10" who="#KancelariiPrezesaRadyMinistrowMichalDworczyk">Kolejną kwestią jest dobór kierunków, które finansujemy w budżetu państwa. Ilu można kształcić polonistów, którzy po powrocie do siebie nie będą mieli pracy?</u>
<u xml:id="u-33.11" who="#KancelariiPrezesaRadyMinistrowMichalDworczyk">Istotny jest również brak bazy danych wszystkich studentów, którzy studiowali w Polsce i w krajach zamieszkania. Wiem, że Fundacja posiada taką bazę w odniesieniu do studentów za granicą. Baza danych powinna obejmować wszystkie osoby, choćby po to, żeby można było prowadzić co jakiś czas ewaluację polityki stypendialnej.</u>
<u xml:id="u-33.12" who="#KancelariiPrezesaRadyMinistrowMichalDworczyk">Powstaje pytanie, kto ma to robić. Obecnie mamy taką sytuację, że z jednej strony Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego finansuje stypendia w kraju, z drugiej strony Senat przyznaje pieniądze na finansowanie stypendiów w kraju zamieszkania. Od tego roku Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego również będzie finansowało stypendia w kraju zamieszkania. Powstaje zamęt i to jest problem, z którym trzeba szybko się zmierzyć, ponieważ młodzież jest przyszłością polskiej diaspory.</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#PoselJolantaSzczypinska">Wysłuchaliśmy informacji przedstawicieli Fundacji na temat patrona nagrody, ś.p. pana Andrzeja Drawicza. Rozumiem, że w 1999 r. pewne fakty, dotyczące biografii pana Andrzeja Drawicza, nie były znane. Obecnie te fakty są ogólnie znane.</u>
<u xml:id="u-34.1" who="#PoselJolantaSzczypinska">Ze słów, które wypowiedział pan prezes, nie wynika jasno, czy Fundacja będzie się dystansowała od patrona nagrody. Dla mnie rzeczą niepokojącą i nie do przyjęcia jest fakt, że Fundacja miałaby być zasilana środkami budżetowymi, a wśród patronów nagrody byłaby ta osoba.</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">W nawiązaniu do wypowiedzi pana Michała Dworczyka chciałbym powiedzieć, że prowadzimy pewną politykę stypendialną. W ramach Fundacji działa komisja stypendialna, w skład której wchodzą przedstawiciele Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Senatu RP, Ministerstwa Edukacji Narodowej, Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Ministerstwa Kultury.</u>
<u xml:id="u-35.1" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Pewne kierunki są preferowane. Są to szczególnie kierunki techniczne. Oczywiście polonistyka czy lituanistyka również są wspierane. Otrzymujemy trzykrotnie więcej aplikacji o przyznanie stypendiów niż możemy zaoferować.</u>
<u xml:id="u-35.2" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Nie wystarczy przyznać studentowi stypendium. Chcielibyśmy, żeby to było stypendium motywacyjne. Zgadzam się z panem Michałem Dworczykiem, że względy ideologiczne powinniśmy brać pod uwagę. Musieliśmy odmówić studentom na Białorusi, którzy byli członkami stowarzyszenia młodzieżowego wspieranego przez Aleksandra Łukaszenkę. Mamy świadomość tego, co robimy. Realizujemy politykę państwa polskiego wobec polskiej diaspory, zatem nie możemy sobie pozwolić na dowolność.</u>
<u xml:id="u-35.3" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Naboru stypendystów dokonują polskie konsulaty i ambasady, które mają większą wiedzę o kandydatach.</u>
<u xml:id="u-35.4" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Jeśli chodzi o patrona naszej nagrody, jest mi trudno jako człowiekowi oceniać kogoś od strony jego powiązań, bo ja o nich nie wiedziałem. Znałem Andrzeja Drawicza jako człowieka. Życzyłbym sobie takich przyjaciół.</u>
<u xml:id="u-35.5" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Nie mogę dopuszczać do sytuacji, w której patron nagrody mógłby zaprzepaścić samą ideę nagrody, ze względu na pewne okoliczności.</u>
<u xml:id="u-35.6" who="#PrezesFundacjiSemperPoloniaMarekHauszyld">Myślimy o tym, żeby była to nagroda Fundacji za promowanie Polski. Sprawa jest otwarta. Dziś znane są nam o różnych osobach informacje, których nie domyślalibyśmy się kilka lat temu.</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#PrzewodniczacyposelStanislawZadora">Myślę, że wyjaśnienia pana prezesa są wyczerpujące. Zamykam pkt I porządku dziennego i przechodzimy do rozpatrzenia pkt II, który obejmuje kontynuację rozpatrzenia raportu Międzyresortowego Zespołu ds. Polonii i Polaków za Granicą „Polityka państwa polskiego wobec Polonii i Polaków za granicą”.</u>
<u xml:id="u-36.1" who="#PrzewodniczacyposelStanislawZadora">Sądzę, że posłowie po zapoznaniu się z raportem mają swoje stanowisko. Z dzisiejszej debaty mają wynikać wnioski Komisji. Międzyresortowy zespół powołany przy premierze nie ma umocowania prawnego w kreowaniu polityki państwa. Takie umocowanie, zgodnie z ustawą o działach administracji, ma Ministerstwo Spraw Zagranicznych.</u>
<u xml:id="u-36.2" who="#PrzewodniczacyposelStanislawZadora">Z raportu wynika jasno, że polityka prowadzona od kilkunastu lat nie jest polityką rządu polskiego. Stajemy przed koniecznością uczynienia tego zakresu działalności państwa polskiego transparentnym i skoordynowanym.</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#PoselElzbietaLukacijewska">Zapoznałam się z wersją roboczą raportu, który przedstawia diagnozę obecnego stanu rzeczy i próbę odpowiedzi na pytanie, dlaczego tak naprawdę nie ma spójnej polityki polonijnej. W raporcie zabrakło natomiast propozycji, co rząd zamierza w tej kwestii zrobić.</u>
<u xml:id="u-37.1" who="#PoselElzbietaLukacijewska">Nie bez przyczyny zadałam dziś pytanie, kto ma tworzyć bazę stypendystów polonijnych. Uważam, że to jest skandal, iż takiej bazy nie ma. W raporcie, który Polska przyjęła, narzucony był obowiązek utworzenia bazy studentów polonijnych.</u>
<u xml:id="u-37.2" who="#PoselElzbietaLukacijewska">Przekazywaniu środków budżetowych dla osób, które studiują w Polsce, przyświecała pewna idea. Nie mamy elit inteligenckich na Wschodzie i musimy wspomóc środowiska polskie, aby inteligencja się odradzała. Chodzi o to, żeby osoby, którym pomożemy, promowały Polskę i związki z macierzą.</u>
<u xml:id="u-37.3" who="#PoselElzbietaLukacijewska">Jeśli zrywamy kontakt z tymi, którym pomagamy ukończyć studia w Polsce, tak naprawdę nie realizujemy żadnego z celów. Ci młodzi ludzie w swoich bojach o to, żeby przetrwać i znaleźć pracę, na pewno nie rozpowiadają wszem i wobec, że osiągnęli sukces i wykształcenie dzięki Polsce.</u>
<u xml:id="u-37.4" who="#PoselElzbietaLukacijewska">Chciałabym się zapytać, jaka jest polityka rządu polskiego w odniesieniu do tego problemu. W raporcie znajduje się stwierdzenie, że instrumentem rządu w zakresie polityki polonijnej jest międzyresortowy zespół, reprezentowany dziś przez pana Michała Dworczaka. Na czele zespołu stoi pan minister Adam Lipiński.</u>
<u xml:id="u-37.5" who="#PoselElzbietaLukacijewska">W kancelarii premiera odbyło się spotkanie dotyczące trzech ustaw, które były przygotowywane. Powinniśmy zrealizować pewne oczekiwania Polonii, zwłaszcza Polaków na Wschodzie. Zespół spotkał się raz z przedstawicielami wszystkich opcji politycznych i na tym się skończyło.</u>
<u xml:id="u-37.6" who="#PoselElzbietaLukacijewska">Mam informację, że pan premier w czasie wizyty w Stanach Zjednoczonych przedstawiał informację na temat tych ustaw, ale teraz jest cisza, a tak być nie powinno. Wybory były już jakiś czas temu, zespół działa, ale nie widać efektów jego pracy.</u>
<u xml:id="u-37.7" who="#PoselElzbietaLukacijewska">Nie chciałabym krytykować członków zespołu, ale uważam, że pewne sprawy powinny posuwać się do przodu, a niestety, nie widać postępu.</u>
<u xml:id="u-37.8" who="#PoselElzbietaLukacijewska">W raporcie czytamy również, że nie ma koordynacji polityki. Ministerstwo Spraw Zagranicznych odpowiada za politykę polonijną, ale mnogość podmiotów prowadzących politykę wobec Polonii stwarza wrażenie chaosu i tego, że państwo polskie nie ma żadnego pomysłu na to, aby realizować politykę.</u>
<u xml:id="u-37.9" who="#PoselElzbietaLukacijewska">Do realizacji tego celu potrzebne są środki finansowe. Jeśli MSZ siłami pięciu osób i przy pomocy 5% wszystkich środków zawartych w budżecie na ten cel ma realizować politykę, należy stwierdzić, że jest to niemożliwe.</u>
<u xml:id="u-37.10" who="#PoselElzbietaLukacijewska">Dostrzegam również problem w kontakcie z Senatem. Senat przejmuje rolę bycia koordynatorem polityki państwa polskiego wobec Polonii i Polaków poza granicami kraju. Rola komisji sejmowej jest pomniejszana. Różne czynniki spowodowały, że rola naszej Komisji została zmarginalizowana. Mam nadzieję, że pod nowym przewodnictwem odbudujemy pozycję Komisji.</u>
<u xml:id="u-37.11" who="#PoselElzbietaLukacijewska">Ważne jest, aby odpowiedzieć na pytanie, czy Senat jest tą instytucją, która ma kreować polską politykę na rzecz Polonii i Polaków za granicą.</u>
<u xml:id="u-37.12" who="#PoselElzbietaLukacijewska">W raporcie znajduje się również informacja na temat podziału środków. Największe środki Senatu – prawie 70% – są przekazywane dla Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”. Stowarzyszenie jest głównie pośrednikiem przekazywania środków finansowych i realizacji pewnych założeń, ale raczej nie ma to nic wspólnego z polityką, jaką rząd polski powinien realizować.</u>
<u xml:id="u-37.13" who="#PoselElzbietaLukacijewska">W raporcie wymienione zostały cele polityki polonijnej, natomiast brakuje mi odniesienia się do nowej sytuacji, w której młodzi Polacy nagminnie wyjeżdżają z kraju. Może brakuje im kontaktu z krajem i potrzebują pomocy. Jaka polityka jest prowadzona w stosunku do nowej fali emigracji zarobkowej?</u>
<u xml:id="u-37.14" who="#PoselElzbietaLukacijewska">Przyjmuję ze smutkiem przygotowaną informację, gdyż ona jednoznacznie wskazuje, że nie ma polityki rządu w stosunku do Polonii. Jak rząd zamierza zmienić tę sytuację i jak przebiegają prace nad pakietem ustaw, których powstanie zapowiedziano prawie rok temu?</u>
</div>
<div xml:id="div-38">
<u xml:id="u-38.0" who="#PoselHalinaRozpondek">Pan Michał Dworczak prezentował nam raport na poprzednim spotkaniu, zatem teraz czas na pytania z naszej strony. Uważam, że powinien zabrać głos również pan Andrzej Stelmachowski, prezes najważniejszego stowarzyszenia, które prowadzi politykę państwa polskiego wobec Polaków na Wschodzie i Polonii.</u>
<u xml:id="u-38.1" who="#PoselHalinaRozpondek">Miałam okazję wnikliwie zapoznać się z raportem, który otrzymaliśmy. Podzielam wiele uwag wypowiedzianych przez moją przedmówczynię.</u>
<u xml:id="u-38.2" who="#PoselHalinaRozpondek">Brakuje mi ujęcia w raporcie działań, które do tej pory zostały zrealizowane. Nie jest tak, że nastąpiła próżnia między rokiem 1989 a 2007. Od 1991 r. działa Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”, którego jestem członkiem. Działały Fundacje Pomoc Polakom na Wschodzie i Semper Polonia, które wykazują się ważnymi działaniami na rzecz Polonii i Polaków za granicą.</u>
<u xml:id="u-38.3" who="#PoselHalinaRozpondek">W tym okresie państwo polskie, bez względu na to, która opcja polityczna rządziła, nie prowadziło aktywnej polityki polonijnej. Senat rozdzielał środki, czasami próbował politycznie wpływać na odpowiednie wydawanie tych środków, kładąc akcent na oświatę bądź kultywowanie tradycji, bądź też na wzmocnienie Kościoła.</u>
<u xml:id="u-38.4" who="#PoselHalinaRozpondek">Działalność była prowadzona cały czas. W raporcie stwierdza się, że Senat przekazywał środki stowarzyszeniom prywatnym. Informuję, że „Wspólnota Polska” nie jest stowarzyszeniem prywatnym, lecz została powołana przez Senat.</u>
<u xml:id="u-38.5" who="#PoselHalinaRozpondek">Prosiłabym pana prezesa Andrzeja Stelmachowskiego o odniesienie się do raportu w kontekście kilkunastu lat działań Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” prowadzonych w imieniu państwa polskiego.</u>
<u xml:id="u-38.6" who="#PoselHalinaRozpondek">Niewiele miejsca poświęcono w raporcie kwestii finansowania.</u>
<u xml:id="u-38.7" who="#PoselHalinaRozpondek">Bardzo ważne są kontakty indywidualne. Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” ma charakter ogólnopolski, ale jego oddziały rozwijają kontakty z poszczególnymi grupami społecznymi czy też miastami na Wschodzie. Nawiązuje się kontakty indywidualne, międzyszkolne, międzyuczelniane, międzyśrodowiskowe. Ta działalność jest niezwykle cenna.</u>
<u xml:id="u-38.8" who="#PoselHalinaRozpondek">Działalność na rzecz Polonii jest bardziej widoczna na poziomie małych organizacji, szkół niż na poziomie państwa polskiego.</u>
<u xml:id="u-38.9" who="#PoselHalinaRozpondek">W raporcie formułowany jest zarzut, że działalność, która była prowadzona, nie miała zarysowanego żadnego programu. Stworzone zostały dwa programy, ale one nigdy nie zostały zrealizowane. Wyraźnie określony program miały tylko trzy główne podmioty realizujące politykę w imieniu państwa polskiego – Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” oraz Fundacje – Pomoc Polakom na Wschodzie i Semper Polonia.</u>
<u xml:id="u-38.10" who="#PoselHalinaRozpondek">Oczekiwałam sformułowania w raporcie celu związanego z emigracją młodych Polaków. Niestety, oceniam, że cele zostały bardzo słabo sprecyzowane. Nie jest rolą Komisji, żeby formułować punkty programu rządowego. To rząd powinien odnieść się do tej kwestii w tworzonym programie.</u>
<u xml:id="u-38.11" who="#PoselHalinaRozpondek">Obecnie nie ma jasnego systemu finansowania, gwarantującego, iż pomoc będzie trafiała do wszystkich potrzebujących, a nie do tych najbardziej aktywnych, którzy aplikują o pomoc z wielu źródeł. Stowarzyszenia bardzo ściśle współpracują z kościołami i z misjami kościelnymi.</u>
<u xml:id="u-38.12" who="#PoselHalinaRozpondek">Opowiadam się za decentralizacją działań. Konieczne jest stworzenie przejrzystego programu rządowego na rzecz Polonii i Polaków za granicą, ale jednocześnie decentralizacja zadań. Wiemy z praktyki państwowej, że przekazywanie zadań do mniejszych środowisk z jasnym finansowaniem i programem pozwoli dotrzeć do wielu Polaków. Dotychczas nie do wszystkich ta pomoc dociera. Nie wszyscy wiedzą, że jest ona możliwa.</u>
<u xml:id="u-38.13" who="#PoselHalinaRozpondek">Od półtora roku słyszę o projekcie ustawy Karta Polaka. Polacy poza granicami kraju upominają się o tę ustawę. Pochodzę z Częstochowy, gdzie przyjmujemy pielgrzymki z całego świata. Polacy zawsze upominają się o wprowadzenie Karty Polaka. Pomysły przekazywane były już dawno, tylko my w kraju bardzo boimy się nadania pewnych praw w formie Karty Polaka.</u>
<u xml:id="u-38.14" who="#PoselHalinaRozpondek">Trzy kwestie – jasne finansowanie, decentralizacja i Karta Polaka ułatwiłyby współpracę oraz pomoc Polakom i Polonii.</u>
</div>
<div xml:id="div-39">
<u xml:id="u-39.0" who="#PoselFranciszekStefaniuk">Uważam, że w raporcie powinien zostać ujęty dotychczasowy dorobek polityki państwa polskiego na rzecz Polaków i Polonii. Pomoc Polakom na Wschodzie, zwłaszcza w tych obszarach biedniejszych, była jest i będzie niewystarczająca, ponieważ nigdy nie będzie współmierna do problemów, jakie występują.</u>
<u xml:id="u-39.1" who="#PoselFranciszekStefaniuk">Trzeba zauważyć i docenić działalność Fundacji Pomoc Polakom na Wschodzie i Fundacji Semper Polonia, a także Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, która podejmuje inwestycje, takie jak domy polskie. Trzeba odnieść się do tego, jak one funkcjonują, czy spełniają określone zadania.</u>
<u xml:id="u-39.2" who="#PoselFranciszekStefaniuk">Ten wkład państwa polskiego poza granicami państwa nie jest możliwy do skontrolowania. Te pieniądze powinny procentować.</u>
<u xml:id="u-39.3" who="#PoselFranciszekStefaniuk">W dyskusji poruszono wątek stypendiów dla studentów. Trzeba pogodzić się z tym, że dla wielu studentów ze Wschodu uczących się w Polsce nasz kraj stanowi okno na świat. Oni nie mają ochoty wracać do swoich krajów nie z powodu trudności w znalezieniu pracy, tylko ze względu na zróżnicowanie stopy życiowej.</u>
<u xml:id="u-39.4" who="#PoselFranciszekStefaniuk">Środowiska polskie na Wschodzie dopominają się raczej dofinansowania studiów w krajach zamieszkania studentów polskiego pochodzenia. To daje gwarancję, że oni tam pozostaną.</u>
<u xml:id="u-39.5" who="#PoselFranciszekStefaniuk">Z danych wynika, że na Litwie narodowość polska jest najmniej wykształcona. Gdyby dokonać szacunków, ilu studentów z Litwy, Białorusi, Ukrainy uczących się w Polsce wróciło do krajów zamieszkania, ilu z nich jest aktywnych w zakresie kultywowania polskości, byłoby to bardzo cenne.</u>
<u xml:id="u-39.6" who="#PoselFranciszekStefaniuk">Działalność na rzecz środowisk polskich zawsze będzie spotykała się z krytyką, ponieważ jest niewystarczająca i zawsze taka pozostanie, bo nas nie stać na zaspokojenie wszystkich potrzeb. W działania na rzecz Polonii muszą być zaangażowane nie tylko środki, ale także nasze serca.</u>
<u xml:id="u-39.7" who="#PoselFranciszekStefaniuk">To powinna być działalność odpolityczniona. Z jednej strony jest kraj macierzysty, z drugiej potrzebujący wsparcia Polacy i Polonia. Nie jesteśmy w stanie „prześwietlić” tych ludzi. Mówię to z własnego doświadczenia. Kiedyś jeden z posłów powiedział mi: „Wiem, gdzie pan był i z kim się pan spotykał”. Wiem, gdzie byłem, a z kim się spotykałem? Z Polakami. Nie pytałem o legitymację.</u>
<u xml:id="u-39.8" who="#PoselFranciszekStefaniuk">Kiedy Matka Teresa z Kalkuty pochylała się nad potrzebującym, nie pytała go o legitymację partyjną. Stwierdzała: „Oto człowiek”. Powinniśmy nawiązywać do tej myśli. Powinno nas interesować, że jakiś Polak bądź osoba polskiego pochodzenia potrzebuje pomocy.</u>
<u xml:id="u-39.9" who="#PoselFranciszekStefaniuk">Próbowaliśmy w poprzednich kadencjach Sejmu przeforsować ustawę Karta Polaka i ustawę o uznaniu obywatelstwa polskiego. Działania nie przyniosły efektu, ponieważ jest to bardzo poważny problem. Jeśli nadamy status, z tym muszą się wiązać uprawnienia w kraju, a za uprawnieniami pieniądze, ubezpieczenia.</u>
<u xml:id="u-39.10" who="#PoselFranciszekStefaniuk">Mam doświadczenie w działalności z Polakami na Wschodzie, więc rozumiem te uwarunkowania.</u>
<u xml:id="u-39.11" who="#PoselFranciszekStefaniuk">Prawdą jest, iż statystyki na Białorusi pokazują, że żyje tam około 400 tys. Polaków, ale niektórzy przypuszczają, że liczba ta sięga 1,5 mln osób. Im więcej będzie nieporozumień politycznych, tym mniej Polaków będzie przyznawać się do polskiego pochodzenia. Wszystko zależy od polityki państwa polskiego i państwa białoruskiego. Im nasza polityka jest bardziej nieprzyjazna, tym mniej będzie Polaków w oficjalnych statystykach.</u>
<u xml:id="u-39.12" who="#PoselFranciszekStefaniuk">W duszy ci ludzie są Polakami. Zdarzało mi się spotykać osoby, które nie umiały wypowiedzieć słowa po polsku, a uważały się za Polaków. Takie sytuacje zdarzały się w Rosji, na Ukrainie, na Białorusi. Ważne jest we wszystkich możliwych wymiarach inwestowanie w nauczanie języka polskiego, w studentów. Niezależnie od tego, w jakim miejscu na świecie osiądą, to zaprocentuje.</u>
</div>
<div xml:id="div-40">
<u xml:id="u-40.0" who="#PrzewodniczacyposelStanislawZadora">Poproszę pana Michała Dworczyka, aby syntetycznie powtórzył tezy zawarte w raporcie.</u>
</div>
<div xml:id="div-41">
<u xml:id="u-41.0" who="#GlownydoradcawKPRMMichalDworczyk">Nie sposób jest powtórzyć prezentację raportu, ale powiem w kilku zdaniach, czemu ten raport miał służyć. To jest po części odpowiedź na pytanie, dlaczego w nim nie ma propozycji rozwiązań albo gotowych wniosków.</u>
<u xml:id="u-41.1" who="#GlownydoradcawKPRMMichalDworczyk">Prace nad raportem rozpoczęły się z myślą o tym, aby stworzyć materiał, który będzie z jednej strony analizą sytuacji, w jakiej znajdują się najważniejsze środowiska Polaków poza granicami kraju, a z drugiej strony będzie opisywał, jak do tej pory państwo polskie było zorganizowane w zakresie współpracy z Polonią i Polakami za granicą.</u>
<u xml:id="u-41.2" who="#GlownydoradcawKPRMMichalDworczyk">Chcieliśmy, żeby materiał, który zostanie przygotowany, był materiałem wyjściowym do wyznaczenia nowych celów dla polityki państwa polskiego wobec Polonii i Polaków za granicą, żeby na bazie informacji w nim zawartych można było wyznaczyć cele, zaproponować narzędzia, dzięki którym będzie można je realizować oraz wyznaczyć czas, kiedy cele mają być zrealizowane.</u>
<u xml:id="u-41.3" who="#GlownydoradcawKPRMMichalDworczyk">Nie wystarczy powiedzieć, że chcemy, aby Polacy na Litwie żyli dostatnio i dobrze. Trzeba sformułować ten cel bardziej szczegółowo oraz wyznaczyć narzędzia, jakimi będziemy operowali przy realizacji tego zamierzenia oraz wyznaczyć jakieś punkty kontrolne, gdzie będziemy mogli dokonywać oceny działań i sprawdzać, czy nasz pomysł działa, czy nie działa.</u>
<u xml:id="u-41.4" who="#GlownydoradcawKPRMMichalDworczyk">Takie zamiary legły o podstaw prac nad tym dokumentem. Z tego powodu nie zawiera on gotowych rozwiązań. Na propozycje rozwiązań przyjdzie czas. Chcieliśmy w pierwszej kolejności skonsultować raport z wszystkimi ważnymi środowiskami oraz instytucjami i podmiotami, aby był on jak najbardziej bogaty i żeby nikt nie poczuł się pominięty.</u>
<u xml:id="u-41.5" who="#GlownydoradcawKPRMMichalDworczyk">Myślę, że komisja sejmowa jest niezwykle ważnym ciałem, jeśli chodzi o kształtowanie przyszłej polityki. Nie chcieliśmy zamykać raportu bez uwzględnienia państwa uwag. Dopiero na podstawie raportu, który chcielibyśmy, żeby przyjęła zarówno sejmowa, jak i senacka komisja, a także międzyresortowy zespół, powinny być sformułowane pewne cele i środki, dzięki którym te cele będzie można zrealizować.</u>
<u xml:id="u-41.6" who="#GlownydoradcawKPRMMichalDworczyk">Przechodzę do pytań i tematów, które państwo posłowie poruszyli w swoich wypowiedziach. Pan przewodniczący powiedział, że zespół nie ma umocowania prawnego. Oczywiście jest ustawa o działach, która reguluje, kto zajmuje się jakimi sprawami, natomiast pan premier ma prawo do wydawania zarządzeń i w 2006 r. wydał zarządzenie, w którym jasno określił kompetencje zespołu.</u>
<u xml:id="u-41.7" who="#GlownydoradcawKPRMMichalDworczyk">Zespół nie może przeszkadzać w działaniach instytucji podstawowej, która realizuje tę politykę, czyli Ministerstwu Spraw Zagranicznych. Mam nadzieję, że do tej pory nie przeszkadzaliśmy i współpracujemy z MSZ.</u>
<u xml:id="u-41.8" who="#GlownydoradcawKPRMMichalDworczyk">Jeśli chodzi o kwestie poruszone przez panią poseł Halinę Rozpondek, podobno jest w materiale stwierdzenie, że Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” jest prywatną organizacją. Nie przypominam sobie takiego sformułowania, ale jeśli pojawiło się ono, jest to przejęzyczenie. Jak sądzę, chodziło o to, że Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” jest organizacją pozarządową.</u>
<u xml:id="u-41.9" who="#GlownydoradcawKPRMMichalDworczyk">Stowarzyszenie mogą założyć zarówno osoby fizyczne, jak i podmioty prawne. Jeśli mielibyśmy wystawiać certyfikat, kto jest bardziej rządowy, a kto bardziej prywatny, to zapewne Fundacja Pomoc Polakom na Wschodzie jest bardziej rządowa, gdyż fundatorem jest Skarb Państwa. Z racji tego, że Skarb Państwa sprawuje nadzór nad Fundacją, państwo ma większy wpływ na jej działania.</u>
<u xml:id="u-41.10" who="#GlownydoradcawKPRMMichalDworczyk">Jeśli chodzi o Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”, z dumą mogę powiedzieć, że jestem jego członkiem. Do niedawna byłem członkiem rady krajowej, teraz jestem wiceprezesem oddziału warszawskiego.</u>
<u xml:id="u-41.11" who="#GlownydoradcawKPRMMichalDworczyk">Mam nadzieję, że raport nie został odebrany jako krytyka Stowarzyszenia. Doceniam zaangażowanie oddziałów Stowarzyszenia. Zgadzam się, że wszystkie stowarzyszenia i fundacje stanowią niezwykle ważne narzędzie do prowadzenia polityki państwa polskiego wobec Polonii i Polaków za granicą oraz do wspierania tych środowisk. Jest to najlepsze narzędzie do pobudzenia aktywności społecznej. Centralnie nie rozwiąże się wszystkich spraw, które mogą być załatwione poprzez wolontariuszy i osoby dobrej woli.</u>
<u xml:id="u-41.12" who="#GlownydoradcawKPRMMichalDworczyk">Myślę, że raport nie sugeruje, iż tego rodzaju organizacje nie powinny angażować się w działania na rzecz Polaków i Polonii.</u>
<u xml:id="u-41.13" who="#GlownydoradcawKPRMMichalDworczyk">W kilku wypowiedziach pojawiła się kwestia, że pan premier zapowiedział ustawy. Rzeczywiście w Chicago pan premier mówił o czterech ustawach. Chodziło o ustawę o obywatelstwie, ustawę o Karcie Polaka oraz nowelizację dwóch ustaw – ordynacji wyborczej do parlamentu oraz w wyborach prezydenckich.</u>
<u xml:id="u-41.14" who="#GlownydoradcawKPRMMichalDworczyk">Mogę potwierdzić, że zgadzam się z panią poseł, iż te sprawy powinny posuwać się naprzód. One idą swoim tempem. Również życzyłbym sobie, żeby to szybciej postępowało.</u>
<u xml:id="u-41.15" who="#GlownydoradcawKPRMMichalDworczyk">Należy zwrócić uwagę, że te projekty ustaw to inicjatywy rządowe. Do tej pory tymi projektami zajmował się albo Sejm, albo Senat. W związku z tym, że są to projekty rządowe, obowiązuje pewna procedura, która zawiera konieczność uzgodnień międzyresortowych.</u>
<u xml:id="u-41.16" who="#GlownydoradcawKPRMMichalDworczyk">Przyznaję uczciwie, że kiedy zaczynałem pracę w międzyresortowym zespole, nie miałem pojęcia, jaka to jest żmudna praca i jak trudno jest wypracować projekt ustawy, który zaakceptują wszystkie ministerstwa. Co prawnik, to inny pomysł, a w każdym resorcie jest departament prawny.</u>
<u xml:id="u-41.17" who="#GlownydoradcawKPRMMichalDworczyk">Odpowiadam na jakim etapie są projekty ustaw. Jeśli chodzi o nowelizację ordynacji wyborczych, projekt jest po wszystkich konsultacjach międzyresortowych i czeka na wprowadzenie pod obrady Komitetu Stałego Rady Ministrów. Po posiedzeniu Komitetu od razu powinien trafić na posiedzenie Rady Ministrów i jako projekt rządowy zostanie skierowany do parlamentu.</u>
<u xml:id="u-41.18" who="#GlownydoradcawKPRMMichalDworczyk">Jeśli chodzi o Kartę Polaka, to w ustaleniach międzyresortowych jest już trzecia wersja projektu. W najbliższy poniedziałek mija termin, kiedy powinny dotrzeć wszystkie ostateczne uwagi z poszczególnych resortów. Nie potrafię odpowiedzieć na pytanie, jaki czas będzie potrzebny, żeby projekt został skierowany pod obrady Komitetu Stałego, a potem na posiedzenie Rady Ministrów. To zależy od tego, ile uwag napłynie. Dotychczas nie otrzymaliśmy żadnych uwag, więc traktujemy to jako dobry znak.</u>
<u xml:id="u-41.19" who="#GlownydoradcawKPRMMichalDworczyk">Mam nadzieję, że w miarę szybko będzie można ten projekt ustawy przedłożyć Komitetowi Stałemu, a potem Radzie Ministrów. Później powinien zostać skierowany do parlamentu.</u>
<u xml:id="u-41.20" who="#GlownydoradcawKPRMMichalDworczyk">Jeśli chodzi o ustawę o obywatelstwie, grupą, która pracowała w ramach międzyresortowego zespołu nad tym projektem, kierował prof. Andrzej Stelmachowski. Wszystko zostało ustalone w nieformalnych konsultacjach międzyresortowych, ale wiele wskazuje na to, że projekt zostanie przekazany w najbliższych dniach do Kancelarii Prezydenta RP, gdyż to pan prezydent w swoich kompetencjach ma sprawy związane z obywatelstwem. Być może będzie to inicjatywa pana prezydenta.</u>
<u xml:id="u-41.21" who="#GlownydoradcawKPRMMichalDworczyk">Jeśli chodzi o kwestię finansowania, jeszcze nie ma gotowej recepty, jak to zostanie rozwiązane. Przyznaję rację pani poseł, że system finansowania musi być transparentny, czytelny i logiczny. Nie ma jeszcze ostatecznego pomysłu.</u>
<u xml:id="u-41.22" who="#GlownydoradcawKPRMMichalDworczyk">Nie żyjemy w próżni. Mamy kilkunastoletni dorobek. Powstały pewne mechanizmy działania. Senat RP pełni rolę opiekuna Polonii i dysponuje znacznymi środkami. Z drugiej strony jest władza wykonawcza, której kompetencje są dosyć podzielone. Będziemy musieli wypracować takie rozwiązanie, które będzie kompromisem.</u>
<u xml:id="u-41.23" who="#GlownydoradcawKPRMMichalDworczyk">Trzeba będzie połączyć tradycję z pewnym usprawnieniem dotychczasowego systemu. Chyba wszyscy się zgodzą, że dotychczasowy system pozostawiał nieco do życzenia. Efekty, jakie obserwujemy, wskazują na to, że nie wszystko było tak dobrze, jak powinno być.</u>
<u xml:id="u-41.24" who="#GlownydoradcawKPRMMichalDworczyk">Mam nadzieję, że w marcu uda nam się zakończyć etap poprawiania raportu i że będziemy mogli przedłożyć go Komisji oraz innym ciałom, które powinny zaakceptować ten dokument. Bardzo zależy nam na tym, żeby Komisja zaakceptowała raport. Od kwietnia chcielibyśmy rozpocząć prace nad rządowym programem i nad celami, które powinny zostać w nim sformułowane.</u>
<u xml:id="u-41.25" who="#GlownydoradcawKPRMMichalDworczyk">Poseł Franciszek Stefaniuk wspomniał, że należy uwzględnić dotychczasowy dorobek. To jest sprawa oczywista. W tym raporcie nie jest napisane expressis verbis, że Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” wybudowało określoną liczbę szkół i domów polskich, że Fundacja Pomoc Polakom na Wschodzie stworzyła określoną liczbę mediów, a Fundacja Semper Polonia przyznała pewną liczbę stypendiów.</u>
<u xml:id="u-41.26" who="#GlownydoradcawKPRMMichalDworczyk">Jeśli państwo przeczytają tę część, która jest poświęcona opisowi krajów, są tam zawarte informacje, ile jest szkół, domów kultury, co tam się dzieje. Może błędem było to, że nie wymieniliśmy podmiotów, dzięki którym te wszystkie przedsięwzięcia zostały zrealizowane. Wydawało nam się, że opis sytuacji, która nie jest taka tragiczna, mówi sam za siebie.</u>
<u xml:id="u-41.27" who="#GlownydoradcawKPRMMichalDworczyk">Myślę, że zrobiono bardzo wiele i osiągnęliśmy sukcesy. Obecnie doszliśmy do momentu, kiedy trzeba spojrzeć uczciwie i krytycznie na to, co przez kilkanaście lat udało się zrobić, na mechanizmy, które udało się wypracować i zadać sobie pytanie, czy powinniśmy coś zmienić, czy nie.</u>
</div>
<div xml:id="div-42">
<u xml:id="u-42.0" who="#PrzewodniczacyposelStanislawZadora">Cieszę się, że pan Michał Dworczyk przedstawił w skrócie założenia raportu, a także sformułował oczekiwania wobec Komisji. Rozumiem, że w marcu będziemy mogli zapoznać się z jego ostateczną wersją i zatwierdzić go.</u>
<u xml:id="u-42.1" who="#PrzewodniczacyposelStanislawZadora">Uważam, że powinniśmy wysłuchać przedstawicieli tych podmiotów, które realizowały dotychczas konstytucyjne zadania wobec Polonii. Nie sądzę, aby ktoś z posłów kwestionował zasadę subsydiarności, która jest oczywista. Jest pewien zakres zadań, które zleca się instytucjom pozarządowym. Jeśli one są w stanie w sposób satysfakcjonujący uporać się z nimi, wówczas nie ma potrzeby, aby instytucje państwowe zajmowały się tymi sprawami.</u>
<u xml:id="u-42.2" who="#PrzewodniczacyposelStanislawZadora">Odpowiedzialność za politykę wobec Polonii i Polaków za granicą ponosi rząd państwa polskiego. Jest on również adresatem krytycznych uwag, jeśli działania nie są realizowane w sposób zadowalający.</u>
<u xml:id="u-42.3" who="#PrzewodniczacyposelStanislawZadora">Koordynacyjna funkcja międzyresortowego zespołu nie może być przez nikogo kwestionowana. Chodzi o to, aby wszystkie podmioty – międzyresortowy zespół, Senat, komisja senacka oraz sejmowa miały świadomość konieczności prowadzenia spójnej polityki państwa polskiego w tym zakresie.</u>
<u xml:id="u-42.4" who="#PrzewodniczacyposelStanislawZadora">Prosiłbym pana Andrzeja Stelmachowskiego o przedstawienie stanowiska wobec raportu, a także podsumowanie dokonań ostatnich lat.</u>
</div>
<div xml:id="div-43">
<u xml:id="u-43.0" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaAndrzejStelmachowski">Cieszę się, że raport powstał, przy czym ta wersja jest nieporównanie lepsza od pierwszej. Owszem, jest trochę drobnych niedociągnięć, np. przeczytałem, że na Litwie jest 12 szkół polskich, a w rzeczywistości jest ich prawie 100.</u>
</div>
<div xml:id="div-44">
<u xml:id="u-44.0" who="#GlownydoradcawKPRMMichalDworczyk">To chochlik drukarski.</u>
</div>
<div xml:id="div-45">
<u xml:id="u-45.0" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaAndrzejStelmachowski">Tych chochlików pojawiło się w tekście więcej i trzeba by je usunąć, ale nie to jest najważniejsze. Chodzi o generalny ton, który jest prawidłowy. Właściwe są wnioski końcowe. Pewne akcenty mogą wzbudzić niepokój i być może wymagają wyjaśnienia.</u>
<u xml:id="u-45.1" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaAndrzejStelmachowski">Pozwólcie państwo, że odniosę się do uwag dotyczących Stowarzyszenia. Otóż na str. 180 stwierdza się: „W efekcie Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”, rozporządzając znacznymi środkami, stało się samodzielnym centrum mogącym kształtować odrębną politykę polonijną”.</u>
<u xml:id="u-45.2" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaAndrzejStelmachowski">Przyznacie państwo, że takie sformułowanie zawiera w sobie krytykę. Chciałbym od razu powiedzieć, jak to rozumiem. Owszem, Stowarzyszenie ma swoją politykę polonijną i uważam, że byłoby bardzo źle, gdyby nie miało. Jeśli miałoby być tylko przekaźnikiem środków finansowych z Senatu czy resortu edukacji do organizacji polonijnych, wówczas niewiele by się różniło od urzędu państwowego.</u>
<u xml:id="u-45.3" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaAndrzejStelmachowski">Nasze programy powstają oddolnie. Są tworzone zarówno przez organizacje polonijne i środowiska polskie, jak i przez nasze oddziały. Jestem wdzięczny pani poseł Halinie Rozpondek, że zwróciła na to uwagę.</u>
<u xml:id="u-45.4" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaAndrzejStelmachowski">Nasza rola jest rolą inspiratora i bardzo dobrze, że tak się dzieje. Sam musiałbym się wycofać z tej działalności, gdyby było powiedziane, że mamy być tylko przekaźnikiem środków pieniężnych. Byłoby to szalone zubożenie istoty działania Stowarzyszenia.</u>
<u xml:id="u-45.5" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaAndrzejStelmachowski">Oczywiście środki mają swoje znaczenie, ale ważniejsza jest działalność merytoryczna, inspiratorska. Jeżeli jesteśmy przekaźnikiem, to w dwie strony. Przekazujemy nie tylko to, co polskie władze zamierzają uczynić w stosunku do Polonii, ale i to, czego Polonia oczekuje od macierzy. Uważam, że jest to rola niezbywalna.</u>
<u xml:id="u-45.6" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaAndrzejStelmachowski">Podobną argumentację można odnieść do innych organizacji zajmujących się sprawami polonijnymi, które nie są organami państwowymi. Prosiłbym o wzięcie pod uwagę tej refleksji.</u>
<u xml:id="u-45.7" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaAndrzejStelmachowski">W raporcie wspomina się o uchwale Rady Ministrów z 10 grudnia 2002 r. o sprawach polityki polonijnej. Myślę, że podstawowym celem jest stworzenie dokumentu, który precyzowałby założenia aktualnej polityki polonijnej, nie tej, która była stworzona w poprzedniej kadencji przez poprzedni rząd. Gdybyśmy przeczytali to, co tam było napisane o ustawie o obywatelstwie, o Karcie Polaka i repatriacji, okazałoby się, iż było to sformułowanie stanowiska negatywnego, czego byśmy nie chcieli.</u>
<u xml:id="u-45.8" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaAndrzejStelmachowski">W raporcie brakuje pozytywów, to znaczy określenia, jakie prace legislacyjne należy podjąć.</u>
<u xml:id="u-45.9" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaAndrzejStelmachowski">Ważne jest zaakcentowanie, że potrzebne są pewne elementy integracyjne, ale nie powinny być one widziane wyłącznie od strony struktur ani też wyłącznie od strony finansów. Sprawa jest dużo głębsza, przede wszystkim od strony rozwiązań merytorycznych. Rozwiązania merytoryczne powinny dotyczyć poszczególnych dziedzin, np. oświaty.</u>
<u xml:id="u-45.10" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaAndrzejStelmachowski">Uważa się za dogmat, że musimy wejść do grupy Schengen, a ja pytam – dlaczego? Jak się to ma do spraw polonijnych? Nie będę ukrywał, że budzi to mój niepokój, ponieważ musi to oznaczać pewne odgradzanie się od Wschodu.</u>
<u xml:id="u-45.11" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaAndrzejStelmachowski">Wielka Brytania nie przystąpiła do grupy Schengen i ma się z tym całkiem dobrze. Jeśli chcemy prowadzić aktywną politykę wschodnią, to na sprawy uczestnictwa w grupie Schengen musimy patrzeć inaczej. Chyba że nie chcemy, ale to trzeba sobie wyraźnie powiedzieć.</u>
<u xml:id="u-45.12" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaAndrzejStelmachowski">Polityka polonijna może dotyczyć szeregu zagadnień, które są niezwykle ważne. Rozumiem, że raport jest tylko punktem wyjściowym, ale nie docelowym, dla stworzenia założeń polityki polonijnej.</u>
<u xml:id="u-45.13" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaAndrzejStelmachowski">Jeśli będziemy patrzyli na te kwestie od strony funkcjonalnej, a mniej od strony struktur, to szybciej osiągniemy właściwy skutek. Jeśli chodzi o struktury, to istnieje pewien pluralizm zarówno w łonie rządu, jak i w Senacie oraz wśród organizacji pozarządowych, z których jedną reprezentuję.</u>
<u xml:id="u-45.14" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaAndrzejStelmachowski">Uważam, że powinna być silna integracja funkcjonalna, przy pewnym pluralizmie organizacyjnym. Patrząc od strony funkcjonalnej, pewne kwestie, w tym finansowe, postrzega się inaczej. Akcentuje się ubóstwo środków, jakie ma do dyspozycji MSZ. Jeśli Fundacja Pomoc Polakom na Wschodzie ma za swojego szefa ministra spraw zagranicznych, to nie możemy twierdzić, że ta struktura jest poza wpływami MSZ. Trzeba uważniej przeanalizować, na co MSZ ma wpływ, a na co nie ma wpływu.</u>
<u xml:id="u-45.15" who="#PrezesStowarzyszeniaWspolnotaPolskaAndrzejStelmachowski">Cieszę się, że Komisja wykazała tak duże zainteresowanie i zaangażowanie. To dobry prognostyk.</u>
</div>
<div xml:id="div-46">
<u xml:id="u-46.0" who="#PrzewodniczacyposelStanislawZadora">Czy ktoś z państwa posłów chciałby zabrać głos?</u>
</div>
<div xml:id="div-47">
<u xml:id="u-47.0" who="#PoselJoannaFabisiak">W raporcie zabrakło dokonania oceny istniejącego instrumentarium prowadzenia polityki. Mam na myśli wskazanie i ocenę wszystkich aktów prawnych, które istnieją i gdyby były wdrażane, doskonale służyłyby środowiskom polonijnym. Myślę nie tylko o rozproszonych aktach prawnych Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Wiele innych resortów wypowiadało się w tej kwestii.</u>
<u xml:id="u-47.1" who="#PoselJoannaFabisiak">Oczekiwałabym w docelowym raporcie oceny stanu prawnego z podsumowaniem stanu ich realizacji. Będzie to doskonały materiał do wykorzystania przez samych autorów raportu.</u>
</div>
<div xml:id="div-48">
<u xml:id="u-48.0" who="#GlownydoradcawKPRMMichalDworczyk">Przyznam, że nie wiem, o jakie akty chodzi. Jeden z rozdziałów raportu jest poświęcony umowom bilateralnym i wielostronnym, których stroną jest Polska i dzięki którym powinny być zabezpieczane prawa mniejszości.</u>
<u xml:id="u-48.1" who="#GlownydoradcawKPRMMichalDworczyk">Celowo nie przytaczaliśmy wszystkich rozporządzeń Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego czy Ministra Edukacji Narodowej, które opisują techniczne wykonywanie funkcji poszczególnych ministerstw w tym zakresie. Materiał i tak jest bardzo obszerny. Obawialiśmy się, że mógłby rozrosnąć się do gigantycznych rozmiarów.</u>
<u xml:id="u-48.2" who="#GlownydoradcawKPRMMichalDworczyk">Zamierzamy zmienić strukturę tego dokumentu, aby był on bardziej czytelny dla osób, które do tej pory nie miały kontaktu ze sprawami polonijnymi, aczkolwiek materiał pozostanie ten sam.</u>
<u xml:id="u-48.3" who="#GlownydoradcawKPRMMichalDworczyk">Jeśli pani poseł miałaby jakieś konkretne sugestie, to chętnie je wykorzystamy.</u>
</div>
<div xml:id="div-49">
<u xml:id="u-49.0" who="#PoselJoannaFabisiak">Mam na myśli rozporządzenie Ministra Spraw Zagranicznych z 2002 r. w sprawie założeń polityki państwa polskiego wobec Polonii i Polaków. Ten program nie został zrealizowany i interesuje mnie ocena autorów raportu, w jakim stopniu ten program został wdrożony i jakie były przeszkody jego pełnego wdrożenia.</u>
</div>
<div xml:id="div-50">
<u xml:id="u-50.0" who="#GlownydoradcawKPRMMichalDworczyk">Dokument, o którym mówi pani poseł, nosi nazwę: „Rządowy program współpracy z Polonią i Polakami za granicą”. Został on przyjęty w grudniu 2002 r. przez Radę Ministrów. W raporcie znajduje się odniesienie do tego programu. Podkreśla się, co było w nim dobre, ale sformułowane są też słowa krytyki.</u>
<u xml:id="u-50.1" who="#GlownydoradcawKPRMMichalDworczyk">Podstawową słabością tego materiału był jego bardzo ogólny charakter.</u>
</div>
<div xml:id="div-51">
<u xml:id="u-51.0" who="#PoselJoannaFabisiak">Program był bardzo szczegółowy.</u>
</div>
<div xml:id="div-52">
<u xml:id="u-52.0" who="#GlownydoradcawKPRMMichalDworczyk">Poza szczegółami, które przytaczał pan profesor Andrzej Stelmachowski, mówiącymi o tym, że nie zostanie przyjęta Karta Polaka, że nie będzie podwójnego obywatelstwa, w pozostałych kwestiach materiał był ogólny oraz nie dawał narzędzi do realizacji założonych celów.</u>
<u xml:id="u-52.1" who="#GlownydoradcawKPRMMichalDworczyk">Cóż z tego, że było tam zapisane, iż w kompetencjach Ministerstwa Spraw Zagranicznych pozostaje koordynacja rządowych działań, skoro w innym miejscu był zapis, że do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów również należy udział w koordynacji działań.</u>
<u xml:id="u-52.2" who="#GlownydoradcawKPRMMichalDworczyk">W raporcie kilkakrotnie odnosimy się do tego programu.</u>
</div>
<div xml:id="div-53">
<u xml:id="u-53.0" who="#PoselHalinaRozpondek">Z wypowiedzi pana Michała Dworczaka wnoszę, że raport będzie jeszcze poprawiany, natomiast jego ostateczna wersja zostanie przedstawiona w marcu. Mam prośbę, żeby raport przedstawiał dotychczasowy dorobek, choćby w formie skrótowej.</u>
<u xml:id="u-53.1" who="#PoselHalinaRozpondek">Przeczytam państwu tytuły rozdziałów, zawartych tylko na dwóch stronach tekstu: „Problem zaangażowania młodego pokolenia”, „Niedostateczna konkurencyjność polskiego szkolnictwa”, „Brak nowoczesnych form edukacji”, „Zbyt małe wykorzystanie potencjału absolwentów”.</u>
<u xml:id="u-53.2" who="#PoselHalinaRozpondek">Uważam, że sensowne jest pokazanie dotychczasowego dorobku, a potem wskazanie nowych celów wynikających z nowych wyzwań. Uważam, że właściwe jest nawiązanie do istniejącego dorobku, a jednocześnie podążanie ku nowoczesności.</u>
</div>
<div xml:id="div-54">
<u xml:id="u-54.0" who="#PrzewodniczacyposelStanislawZadora">Czy są jeszcze uwagi ze strony państwa posłów?</u>
</div>
<div xml:id="div-55">
<u xml:id="u-55.0" who="#PoselPiotrKrzywicki">Dobrze by było, gdyby w raporcie znalazło się kompleksowe odniesienie do kwestii nauczania języka polskiego. Moim zdaniem, to powinien być jeden z priorytetów polityki państwa polskiego w stosunku do Polonii i Polaków za granicą. Tej kwestii można by poświęcić odrębne posiedzenie Komisji.</u>
<u xml:id="u-55.1" who="#PoselPiotrKrzywicki">Istotna jest nie tylko kwestia instytucji, które miałyby się tym zajmować. Mamy przykłady Instytutu Goethego czy Instytutu Cervantesa. Ważne jest opracowanie dobrego programu nauki języka polskiego. Obecnie mamy do czynienia z rozproszeniem struktur. Przedstawiciel Fundacji Semper Polonia wyjaśniał, że był pewien projekt, który nie został zrealizowany. Warto powrócić do tej inicjatywy i wykreować coś, co służyłoby nie tylko Polonii, ale promocji państwa i narodu polskiego w świecie.</u>
<u xml:id="u-55.2" who="#PoselPiotrKrzywicki">Otrzymuję sygnały, że dużo łatwiej uczyć się za granicą języka rosyjskiego czy czeskiego niż polskiego. Język polski jest słabo dostępny.</u>
</div>
<div xml:id="div-56">
<u xml:id="u-56.0" who="#PoselJoannaFabisiak">Dziękuję panu posłowi za ten głos. Czułam się osamotniona w działaniach na rzecz nauki języka polskiego. Mam propozycję do rozważenia przez Komisję, aby w drugiej połowie roku zorganizować konferencję w Senacie i zaprosić przedstawicieli wszystkich ośrodków w Polsce, które zajmują się nauczaniem języka polskiego jako obcego oraz kultury polskiej.</u>
<u xml:id="u-56.1" who="#PoselJoannaFabisiak">Jednodniowa konferencja dałaby Komisji ogromną wiedzę o tym, co robi się w tym zakresie i jakie są główne niedostatki.</u>
</div>
<div xml:id="div-57">
<u xml:id="u-57.0" who="#PrzewodniczacyposelStanislawZadora">Słuszny wniosek.</u>
<u xml:id="u-57.1" who="#PrzewodniczacyposelStanislawZadora">Uważam, że niezwykle cenna byłaby inicjatywa przygotowania porządnego programu nauczania języka polskiego emitowanego z kraju, a także pewnego przekazu kulturowego. To stworzyłoby poczucie więzi Polaków rozproszonych po świecie z krajem ojczystym.</u>
<u xml:id="u-57.2" who="#PrzewodniczacyposelStanislawZadora">Posłowie przedstawili wiele wniosków do raportu. Zadaniem międzyresortowego zespołu jest zintegrowanie celów polityki polonijnej. Uważam, że wspólną konkluzję Komisji można by sprowadzić do postulatu, iż celem programu powinna być integracja funkcjonalna. W pracach zespołu uczestniczą przedstawiciele różnych resortów. Jest to właściwe gremium, które może wypracować rozwiązania zapobiegające chaosowi i brakowi koordynacji w tym zakresie.</u>
<u xml:id="u-57.3" who="#PrzewodniczacyposelStanislawZadora">Zadaniem tego gremium ma być wypracowanie spójnej polityki wobec Polaków i Polonii.</u>
<u xml:id="u-57.4" who="#PrzewodniczacyposelStanislawZadora">Jeśli nie ma innych uwag, zamykam pkt II porządku dziennego.</u>
<u xml:id="u-57.5" who="#PrzewodniczacyposelStanislawZadora">Przechodzimy do pkt III obejmującego sprawy bieżące. Informuję, że za dwa tygodnie planujemy wyjazd delegacji Komisji do Niemiec. Prosiłbym posłów zainteresowanych wyjazdem o zgłoszenie woli uczestnictwa w tej delegacji. Prezydium Komisji podejmie w tej sprawie decyzję.</u>
<u xml:id="u-57.6" who="#PrzewodniczacyposelStanislawZadora">Dziękuję za liczną obecność na posiedzeniu Komisji. Przyjmiemy zasadę, że wyjazdy zagraniczne będą poniekąd nagrodą za aktywność w pracach Komisji. Zależy mi na ożywieniu pracy Komisji.</u>
<u xml:id="u-57.7" who="#PrzewodniczacyposelStanislawZadora">Informuję, że wyczerpaliśmy porządek dzienny dzisiejszych obrad. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>