PPC / ppc

text_structure.xml 394 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109 2110 2111 2112 2113 2114 2115 2116 2117 2118 2119 2120 2121 2122 2123 2124 2125 2126 2127 2128 2129 2130 2131 2132 2133 2134 2135 2136 2137 2138 2139 2140 2141 2142 2143 2144 2145 2146 2147 2148 2149 2150 2151 2152 2153 2154 2155 2156 2157 2158 2159 2160 2161 2162 2163 2164 2165 2166 2167 2168 2169 2170 2171 2172 2173 2174 2175 2176 2177 2178 2179 2180 2181 2182 2183 2184 2185 2186 2187 2188 2189 2190 2191 2192 2193 2194 2195 2196 2197 2198 2199 2200 2201 2202 2203 2204 2205 2206 2207 2208 2209 2210 2211 2212 2213 2214 2215 2216 2217 2218 2219 2220 2221 2222 2223 2224 2225 2226 2227 2228 2229 2230 2231 2232 2233 2234 2235 2236 2237 2238 2239 2240 2241 2242 2243 2244 2245 2246 2247 2248 2249 2250 2251 2252 2253 2254 2255 2256 2257 2258 2259 2260 2261 2262 2263 2264 2265 2266 2267 2268 2269 2270 2271 2272 2273 2274 2275 2276 2277 2278 2279 2280 2281 2282 2283 2284 2285 2286 2287 2288 2289 2290 2291 2292 2293 2294 2295 2296 2297 2298 2299 2300 2301 2302 2303 2304 2305 2306 2307 2308 2309 2310 2311 2312 2313 2314 2315 2316 2317 2318 2319 2320 2321 2322 2323 2324 2325 2326 2327 2328 2329 2330 2331 2332 2333 2334 2335 2336 2337 2338 2339 2340 2341 2342 2343 2344 2345 2346 2347 2348 2349 2350 2351 2352 2353 2354 
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Otwieram posiedzenie Komisji. Witam wszystkich obecnych. Przepraszam za spóźnienie. Dość późno dowiedziałem się o tym, że w dniu dzisiejszym będę musiał wykonywać inne obowiązki. Liczyłem na to, że zastąpi mnie posłanka Agnieszka Pasternak, która zachorowała, w związku z czym nie mogła przybyć na dzisiejsze posiedzenie Komisji. Nie mamy innych zastępców przewodniczącego. W związku z tym dzisiejsze obrady musiały rozpocząć się z pewnym opóźnieniem. Mam nadzieję, że uda nam się nadrobić je w trakcie dalszych prac. Kontynuować będziemy rozpatrywanie sprawozdania podkomisji nadzwyczajnej o poselskim i prezydenckim projektach ustaw o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy - przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Na poprzednim posiedzeniu Komisji zakończyliśmy pracę na rozpatrzeniu zmiany nr 147.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKancelariiSejmu">Chciałbym przypomnieć, że na poprzednim posiedzeniu Komisji odbyła się dyskusja nad zmianą nr 147 lit. b/. W trakcie dyskusji nad tą zmianą poseł Zbigniew Ziobro zakwestionował obecność kworum.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">W takim razie wracamy do dyskusji nad zmianą nr 147 lit. b/. Zmiana dotyczy art. 370. Przypomnę, że zmiana dotyczy przepisu mówiącego o kolejności zadawania pytań w trakcie rozprawy. Zmiana wprowadza możliwość zadawania pytań w pierwszej kolejności przez członków składu orzekającego. W trakcie dyskusji na poprzednim posiedzeniu Komisji powstał w tej sprawie spór. Zastanawiano się nad tym, czy przyjąć rozwiązanie zaproponowane w zmianie nr 147 lit. b/. Zgodnie z tą zmianą członkowie składu orzekającego zadawaliby pytania jako pierwsi. Proponowano, żeby przepis dawał im możliwość zadawania pytań poza kolejnością. Obecnie przepis mówi o tym, że mogą oni zadawać pytania dodatkowe. Oznacza to, że kolejność zadawania pytań jest ściśle określona. Sędziowie mogą włączać się w tok zadawania pytań. Przyjęcie zaproponowanej zmiany oznaczać będzie, że sędzia będzie mógł w każdej chwili odwrócić kolejność zadawania pytań. W tej sytuacji obowiązujący wyjątek mógłby stać się regułą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselRyszardKalisz">Jak zwykle chciałbym zadać naszym ekspertom pytanie o ratio legis tej zmiany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Sprawa była wyjaśniana na poprzednim posiedzeniu Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselRyszardKalisz">Proszę o ponowne wyjaśnienie tej sprawy. Od ostatniego posiedzenia upłynął pewien czas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">W takim razie proszę ekspertów o przedstawienie ratio legis tej zmiany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#EkspertKomisjiprofesorStanislawWaltos">Można powiedzieć, że zmiana ta była ukłonem pod adresem środowiska sędziowskiego. Można powiedzieć, że dotychczas obowiązujący przepis nie był zbyt dobrze przyjmowany przez to środowisko. Praktyka poszła w tym kierunku, że sędziowie zazwyczaj korzystają z możliwości zadawania pytań dodatkowych. Zadają je bardzo intensywnie. W tej sytuacji rozprawa w coraz większym stopniu wraca do modelu, który obowiązywał przed 1997 r. Gdybym miał wyrazić o tej propozycji własne zdanie na podstawie przebiegu dyskusji z ostatniego posiedzenia, musiałbym stwierdzić, że posłowie w większości opowiadali się za pozostawieniem tego przepisu. Bez względu na to, w jaki sposób ten przepis jest obecnie stosowany, pokazuje on jednak pewną perspektywę. Można mówić o perspektywie rozwojowej tego procesu. W końcu trzeba będzie uruchamiać strony. Uwaga ta skierowana jest pod adresem prokuratorów. Wydaje się, że prokurator zostanie nieco odciążony. Na pewno tak się stanie w wyniku rozpatrywanej nowelizacji ustawy. Sądzę, że jeśli tak się stanie, prokurator krajowy będzie miał pełne prawo do tego, żeby wymagać od prokuratorów znacznie większej niż dotychczas aktywności w czasie rozprawy. Jeśli tak ma być, wiele przemawia za pozostawieniem tego przepisu bez zmiany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PoselRyszardKalisz">Oznacza to, że przepis powinien pozostać w takim brzmieniu, w jakim został przyjęty w 1998 r.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Należy stwierdzić, że zmiana nie zmienia sensu obowiązującego przepisu. Zmiana dotyczy jedynie brzmienia. Sformułowanie "poza kolejnością" nie odpowiada dokładnie sformułowaniu, które obecnie użyte jest w tym przepisie. Należy jednak uznać, że brzmienie zaproponowane w zmianie jest lepsze. W tej chwili przepis mówi o tym, że członkowie składu orzekającego mogą zadawać w każdym momencie dodatkowe pytania. Po zmianie sytuacja będzie dokładnie taka sama. Jednak brzmienie przepisu po zmianie będzie lepsze. Jednak idea zawarta w zmianie jest taka sama, jak ta, która została przyjęta w przepisie obowiązującym przez ostatnie cztery lata. Mam na myśli wersję, która mówi o zadawaniu pytań poza kolejnością, a nie w pierwszej kolejności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Czy jeszcze ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#EkspertKomisjisedziaAndrzejKryze">Chciałbym przypomnieć, że mamy tu do czynienia z nieco głębszym problemem. Na pewno pamiętają państwo o tym, że próbowałem to uzasadnić na ostatnim posiedzeniu Komisji. Prosiłem, żeby wszystkim posłom został doręczony projekt zmiany modelu postępowania sądowego. Chodzi mi o to, żeby przyjęty został model rzeczywiście kontradyktoryjny, a nie pozornie kontradyktoryjny, jaki obowiązuje w tej chwili. Wszystko, z czym mamy do czynienia obecnie, to ozdobniki, a nie kontradyktoryjność. Takie jest moje stanowisko. Sądzę, że podziela je większość środowiska sędziowskiego. Wydaje mi się, że w dużej części takie samo zdanie ma środowisko adwokackie. Problem polega na tym, że jeśli określa się pewne zadania, to jednocześnie trzeba stworzyć instrumenty do ich realizacji. Sędzia ma docierać do prawdy obiektywnej bez względu na aktywność stron. Sędzia nie może uchylić się od poszukiwania dowodów działających na niekorzyść oskarżenia. W takim przypadku trzeba dać sędziemu odpowiednie instrumenty, żeby mógł te zadania realizować. Jednym z takich instrumentów jest prawo do ustawiania już na początku postępowania wypowiedzi świadków na temat okoliczności sprawy. Na pewno pamiętają państwo, co mówił na ten temat sędzia Stanisław Zabłocki. Nie będę powtarzać użytych przez niego argumentów. Chciałbym zaznaczyć, że nie jestem entuzjastą tego przepisu. Opowiadam się za stosowaniem w postępowaniu modelu kontradyktoryjnego. W takim przypadku ten przepis nie byłby do niczego potrzebny. Nie mogę zgodzić się z opinią profesora Stanisława Waltosia, że obowiązujący przepis nie przyjął się. Ten przepis nie mógł się przyjąć. Nie o to chodzi, że sędziowie nie chcą go stosować, ale o to, że nie mogą go stosować, gdyż w dalszym ciągu odpowiadają za dotarcie do prawdy materialnej. Każdy sąd odwoławczy uchyli wyrok uniewinniający, jeśli sąd nie wykorzystał wszystkich istniejących możliwości dowodowych. Nie będę przedstawiał w tej chwili propozycji, która została państwu przedstawiona na piśmie. Uważam, że w tej chwili byłaby to już tylko strata czasu. Chciałem jednak zasygnalizować, że problem jest głębszy. Musimy zdecydować się na model kontradyktoryjny lub oficjalny. Nie możemy utrzymywać modelu oficjalnego, udając, że jest to model kontradyktoryjny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Widzę, że są dalsze zgłoszenia do dyskusji. Sądzę, że w tej chwili nie powinniśmy rozpoczynać dyskusji o modelu postępowania procesowego. Osobiście zgadzam się z uwagami przedstawionymi przez pana sędziego, że nie powinniśmy mieszać tych dwóch modeli. W związku z tym chciałbym przedstawić państwu pewną propozycję. Sądzę, że zmianę nr 147 lit. b/ należałoby zmienić w taki sposób, żeby członkowie składów orzekających mogli zadawać pytania poza kolejnością. Dzięki temu zachowana zostanie pożądana kolejność zadawania pytań. Rozwiązanie to nie pozbawia również sędziego prawa do podejmowania inicjatywy w każdym czasie, gdy proces tego wymaga. Do tej pory przepis mówił o pytaniach dodatkowych. Powstaje wrażenie, że przy takim zapisie ważniejsze są pytania zadawane przez prokuratora, gdyż sędzia może zadawać jedynie pytania dodatkowe. W tym przypadku nie chodzi o hierarchię tych pytań, ale o to, w jakim czasie mogą być zadawane. W tej sytuacji uważam, że lepsze byłoby sformułowanie mówiące o zadawaniu pytań poza kolejnością. Czy jeszcze ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselBohdanKopczynski">Uważam, że wcale nie jest to tak drobny problem, jak próbują go państwo przedstawić. Zgadzam się, że musimy się na coś zdecydować. W całej rozciągłości popieram stanowisko, które przedstawił przed chwilą sędzia Andrzej Kryże. W związku z tym bardzo proszę członków Komisji o to, żeby usunąć z ustawy elementy procesu inkwizycyjnego. Uważam, że nadal proces ma charakter inkwizycyjny. Być może nie jest to istotne, jeśli ktoś rozpoznaje sprawę z pozycji drugiej lub trzeciej instancji. Jednak w przypadku, gdy sprawa rozpoznawana jest w trzeciej instancji istotne jest, kto zadaje pytania. Odpowiedź zależy od tego, jakie pytanie zostanie zadane. Wszystko jest zapisywane w protokole przesłuchania na rozprawie. Jednak w protokole nie odnotowuje się, czy pytanie zadał sędzia, prokurator, świadek, czy obrońca. Wyższa instancja zawsze może zapytać, dlaczego pytanie nie zostało zakwestionowane. W sprawach dotyczących znęcania się nad rodziną i pobicia sędzia zazwyczaj od razu pyta ile razy mąż pobił żonę. Powiedzmy, że żona odpowie, że mąż pobił ją 7 razy. Zostaje to zapisane w protokole. Takich przykładów jest wiele. Każdy z siedzących na sali praktyków wie, jak istotne jest zadawanie pytań. Z reguły jest tak, że w procesie inkwizycyjnym prokurator śpi. Cały ciężar zadawania pytań spada na przewodniczącego składu orzekającego. Musi on ciągle zadawać pytania i jest inkwizytorem, a przecież ma być sędzią. Ma być organem państwowym, który wsłuchuje się w głosy stron. To właśnie one powinny roztrząsać sprawę w zakresie dowodowym. W związku z tym chciałbym przyjąć wnioski, które nam przekazano. Mam na myśli poprawki dotyczące art. 2 par. 2, art. 167, art. 170 par. 1, art. 297 par. 1 oraz art. 366 par. 1 Kodeksu postępowania karnego. Wnioski te przejmuję jako poseł. Bardzo proszę członków Komisji i ekspertów, żebyśmy podejmowali rozstrzygnięcia właśnie w takim duchu. Jeśli to zrobimy, będzie można powiedzieć, że jest to najbardziej istotna zmiana w całej nowelizacji. Wtedy nasz Sejm przejdzie do historii jako autor zmian dotyczących istoty procesu. Dzięki tym zmianom możliwy będzie powrót do postępowania kontradyktoryjnego. Taka jest moja opinia na ten temat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Czy jeszcze ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwosciMarekStaszak">Wydaje mi się, że stosują państwo dość dziwny sposób myślenia. Wskazują państwo, że sposób zadawania pytań oraz to, że sąd orzekający w sprawie karnej obciążony jest obowiązkiem ustalenia prawdy materialnej m.in. na podstawie tego, co sam robi w tym postępowaniu, unicestwia istotę kontradyktoryjności w procesie karnym. Nie bardzo rozumiem, dlaczego właśnie w ten sposób myślą osoby, które sformułowały tę tezę. Sformułowano pewne zarzuty pod adresem prokuratorów. Na podstawie mojej dotychczasowej praktyki mogę powiedzieć, że nie są one do końca słuszne. Jeżeli nawet czasem zdarzy się tak, że strony procesu karnego nie są aktywne, sąd może uzupełniać pytania zadawane przez strony procesowe. Podstawowe pytanie dotyczy tego, czy sąd ma dążyć do ustalenia prawdy obiektywnej, czy też do znalezienia dowodów popierających oskarżenie lub obronę? Czy sąd ma być tylko biernym obserwatorem całego procesu? Czy sąd może stwierdzić w wyroku, jaka jest prawda obiektywna tylko wtedy, gdy jedna ze stron jest bardziej aktywna? Mogę stwierdzić, że do tej pory właśnie taka była nasza tradycja prawna. Nie jestem zwolennikiem metod anglosaskich. Gdybyśmy chcieli przeszczepić te metody na nasz grunt, byłoby to trudne. Takie metody nigdy nie były stosowane w polskim procesie karnym. Jednak zgłaszane propozycje musiałyby się właśnie tak zakończyć. W tej chwili ustawodawca przyjmuje, że sąd odpowiada za ustalenie prawdy obiektywnej. Nie oznacza to jednak popierania racji oskarżenia, ani obrony. Jestem przekonany, że kontradyktoryjność procesu została zachowana w przepisach obecnie obowiązującego Kodeksu postępowania karnego. Kontradyktoryjność zachowania jest dlatego, że przepis mówi wyraźnie, w jakiej kolejności strony zadają pytania. Sąd może zadawać pytania uzupełniające. Nie pozbawia go to możliwości dotarcia do prawdy obiektywnej. Jeśli w toku przesłuchań sąd uzna, że jakiegoś pytania jeszcze nie zadano lub że coś jeszcze trzeba wyjaśnić, może zadać dodatkowe pytania. Obowiązujące rozwiązanie nie pozbawia stron procesu aktywności. Można powiedzieć, że ograniczając możliwość zadawania pytań zdejmiemy z sądu obowiązek docierania do prawdy obiektywnej. Jeśli strony nie wykażą się aktywnością w czasie procesu, sądu nie będzie to wcale obchodzić, w związku z czym winny uniknie kary albo niewinny zostanie skazany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Właśnie o to chodzi. Takie rozwiązanie obowiązuje w postępowaniu kontradyktoryjnym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PodsekretarzstanuMarekStaszak">Uważam, że w tym przypadku nie mamy do czynienia z problemem dotyczącym modelu postępowania. Jest to kwestia, która dotyczy dochodzenia do prawdy materialnej. Czy mamy poszukiwać prawdy materialnej w drodze fikcyjnego i zupełnie dla nas obcego procesu karnego, który nigdy nie był stosowany w Polsce?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Za jakim rozwiązaniem opowiada się pan minister?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PodsekretarzstanuMarekStaszak">Opowiadamy się za rozwiązaniem, które w tej chwili obowiązuje. Jeśli widzą państwo konieczność zmiany, opowiadamy się za wprowadzeniem zapisu mówiącego o tym, że członkowie składu orzekającego mogą zadawać pytania poza kolejnością. Całkowicie sprzeciwiam się temu, żeby kontradyktoryjność postępowania wyglądała w sposób, o jakim jako ostatni mówił poseł Bogdan Kopczyński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Chciałbym przedstawić krótki komentarz. Na pewno w wypowiedziach sędziego Andrzeja Kryże i posła Bohdana Kopczyńskiego było wiele racji. Problem polega na tym, że w art. 366 opisane zostały obowiązki przewodniczącego rozprawy. Jednak żaden z przepisów dotyczących rozprawy nie określa obowiązków prokuratora. Jest to problem, gdyż prokurator nie ma obowiązku, żeby cokolwiek udowodnić lub wyjaśnić. Wszystkie obowiązki spoczywają na przewodniczącym składu orzekającego. Taki model postępowania nazywamy modelem oficjalnym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Chciałbym wyjaśnić państwu ten problem w trzech zdaniach. Rozumiem dążenie, o którym mówił sędzia Andrzej Kryże i poseł Bogdan Kopczyński. Należałoby jednak zastanowić się, czy możemy przyjąć taki model postępowania przy obecnej strukturze przestępczości. Czy społeczeństwo to zrozumie? Nie jest prawdą, że w tej chwili mamy proces, który można nazwać inkwizycyjnym. Jest to proces prowadzony na zasadach oficjalności. Sędzia, a przede wszystkim przewodniczący, ma dążyć do wyjaśnienia prawdy od strony oskarżenia oraz od strony obrony. Mówię w tej chwili o pewnym ideale. Na pewno można znaleźć przykłady, które są znacznie mniej optymistyczne. Nie możemy jednak budować modelu, korzystając jedynie z tych kilku przykładów. Gdybyśmy chcieli wprowadzić klasyczny model kontradyktoryjny, zmiany zaproponowane przez sędziego Andrzeja Kryże są zbyt płytkie. Jest to jedynie absolutne minimum. Dążąc do klasycznego procesu kontradyktoryjnego musielibyśmy przyjąć np. klasyczny sposób przesłuchania anglosaskiego korzystającego z zasady krzyżowych pytań - cross examination. Jestem głęboko przekonany o tym, że przy obecnej mentalności naszego społeczeństwa nie da się tego sposobu przesłuchania wprowadzić. Jeśli tak, nie mówmy o procesie kontradyktoryjnym. Boję się, że zaproponowana zmiana zmierza tylko w jednym kierunku. Oznacza ona, że sędzia zostałby zwolniony od wyjaśniania sprawy w kierunku poszukiwania dowodów wyjaśniających tezy zawarte w akcie oskarżenia. Jednocześnie sędzia nie byłby zwolniony od obowiązku poszukiwania wszelkich dowodów umożliwiających stwierdzenie braku winy oskarżonego. Wydaje się, że w tej sytuacji rozwiązanie to byłoby odczytywane w ten sposób, iż sędziowie zostaliby zaangażowani do torpedowania aktu oskarżenia i poszukiwanie dowodów niewinności. W ten sposób sędziowie weszliby w rolę adwokatów. Komisja musi się na coś zdecydować. Wydaje się, że w treści art. 370 par. 3 zaproponowano pewien kompromis, który można byłoby przyjąć. Może jest to złe rozwiązanie, ale za to zawiera ono pewien kompromis.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Jakie rozwiązanie pan popiera?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Popieram przyjęcie zmiany wraz z poprawką, dzięki której członkowie składu orzekającego będą mogli zadawać pytania poza kolejnością.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Zgłoszono już propozycję przyjęcia takiej poprawki. Sądzę, że będziemy mogli ją przyjąć. W tej chwili prowadzimy na ten temat dyskusję. Jako przewodniczący Komisji muszę czuwać nad tym, żeby w tej chwili wyjaśnione zostały wszystkie istotne okoliczności sprawy. Mam wrażenie, że wszystkie okoliczności zostały już wyjaśnione. W związku z tym chciałbym przedstawić państwu pewną propozycję. Bardzo proszę o zwrócenie mi uwagi, gdyby propozycja ta wzbudzała kontrowersje i powstałaby konieczność poszukania innego rozwiązania. Propozycja dotyczy nadania zmianie nr 147 lit. b/ następującego brzmienia: "W razie potrzeby członkowie składu orzekającego mogą zadawać pytania poza kolejnością.". Czy ktoś z państwa ma uwagi do tej propozycji? Zmiana zawarta w sprawozdaniu podkomisji mówi o tym, że członkowie składu orzekającego zadają pytania jako pierwsi. Jeśli sędziemu przypomni się, że chciałby zadać pytanie w momencie, gdy pytania zadawać będzie prokurator, nie będzie mógł tego zrobić. Sędzia musi zadać pytania jako pierwszy. Wydaje mi się, że lepszy będzie zapis o zadawaniu pytań poza kolejnością. Zawarta w nim formuła jest bardziej uniwersalna. Taki zapis nie będzie budził wątpliwości. Poza kolejnością sędzia może zabrać głos jako drugi lub jako trzeci.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PoselRyszardKalisz">Poza kolejnością oznacza, że sędzia będzie mógł zadawać pytania w każdym czasie, a więc także w trakcie zadawania pytań przez prokuratora lub obrońcę. Należy jednak pamiętać o tym, że sędzia może pełnić aktywną rolę w sprawie wyjaśnienia dowodów. Jednocześnie jego rola może być destrukcyjna. W czasie obrad Komisji przyjmujemy założenie, że sędziowie są idealni. Uważamy, że są to wspaniali i doskonali ludzie, którzy chcą zrobić wszystko, żeby przeprowadzić wyjaśnienia. Jednak osobiście znam przykłady destrukcyjnych działań sędziów. Zdarza się np., że sędzia przerywa zadawanie pytań prokuratorowi lub obrońcy. Zadaje pytania, które wytrącają prokuratora z rytmu. Przed chwilą toczyli państwo dyskusję na temat modelu postępowania. Uważam, że niezależnie od tej dyskusji proponowane rozwiązanie umożliwi zachowania, które nie zawsze służą wyjaśnieniu sprawy. Uważam, że powinniśmy umożliwić sędziemu zadawanie pytań w pierwszej kolejności. Byłbym skłonny nawet do tego, żeby ze zmiany nr 147 lit. b/ wykreślić wyrazy "w razie potrzeby". Członkowie składu orzekającego zadawaliby pytania jako pierwsi. Później odbyłaby się cała runda pytań. Pytającym byłby udzielany głos. Cały skład orzekający słuchałby pytań i odpowiedzi. Jeśli skład orzekający miałby jakieś pytania służące wyjaśnieniu okoliczności sprawy, mógłby zadawać je jako ostatni. Właśnie dlatego pytałem o ratio legis rozwiązania przedstawionego w sprawozdaniu podkomisji. Wydaje mi się, że ta propozycja jest najlepsza. Łączy ona w racjonalny sposób wszystkie argumenty, które zostały przedstawione w trakcie dyskusji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Rozwiązanie zaproponowane w sprawozdaniu podkomisji wzbudza pewne wątpliwości. Powiedzmy, że na sali sądowej odbywa się przesłuchanie. Prokurator zadał już pytania. W tym momencie sędzia widzi potrzebę zadania pytania. Czy może je zadać? Nie będzie przecież zadawać pytania jako pierwszy. Czy sędzia może zadać pytanie jako drugi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#EkspertKomisjiprofesorStanislawWaltos">Art. 370 par. 3 w obecnym brzmieniu mówi, że członkowie składu orzekającego w każdym momencie mogą zadawać dodatkowe pytania. Oznacza to, że członkowie składu sędziowskiego mogą zadawać pytania w trakcie zadawania pytań przez prokuratora. Jest to możliwe, jeśli zachodzi taka potrzeba.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Art. 370 par. 3 ma obecnie brzmienie: "W razie potrzeby członkowie składu orzekającego mogą w każdym momencie zadawać dodatkowe pytania". Ten przepis daje sędziemu prawo do wchodzenia w tok pytań zadawanych przez inne osoby. Jednak w takim przypadku zadawanie pytań musi rozpocząć strona. Członkowie składu orzekającego zadają dodatkowe pytania. Te pytania są tylko dodatkiem do innych pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#EkspertKomisjisedziaAndrzejKryze">Zwracam uwagę, że wyraz "dodatkowe" został pominięty w sprawozdaniu podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Mówię o treści przepisu, który obowiązuje w tej chwili. Podkomisja zaproponowała, żeby obecną treść par. 3 zastąpić nową treścią w brzmieniu: "W razie potrzeby członkowie składu orzekającego mogą zadawać pytania jako pierwsi". W takim przypadku nie będą mogli zadawać pytań dodatkowych. Będą mogli jedynie zadawać pytania jako pierwsi. Nie ma podstaw do zadawania pytań dodatkowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#EkspertKomisjiprofesorStanislawWaltos">Zgadzam się, że właśnie taki jest sens tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Czy jeszcze ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PrzedstawicielStowarzyszeniaSedziowIustitiasedziaMaciejStraczynski">Sędzia Andrzej Kryże powiedział, że większość sędziów opowiada się za koncepcją kontradyktoryjności postępowania. Nie wiem, czy pan sędzia badał stanowisko środowiska sędziowskiego w tej sprawie. Chciałbym jednak zaznaczyć, że do tej większości nie należę. Być może pan sędzia ma jakieś podstawy do twierdzenia, że większość sędziów myśli tak, jak on. Nigdy nie posunę się do wypowiedzenia takiego twierdzenia, gdy będę przedstawiał swoje zdanie. Dziękuję panu ministrowi, który w zasadzie powiedział już to, co sam chciałem państwu powiedzieć. Dzięki temu moja wypowiedź będzie znacznie krótsza. Uważam, że w tym przypadku dyskusja na temat kontradyktoryjności jest bezprzedmiotowa. Do tego potrzebna byłaby zmiana całej koncepcji kodeksu. Proponuję, żebyśmy się tą sprawą nie zajmowali w tej chwili. Zgadzam się z opinią profesora Stanisława Waltosia, że obowiązujący przepis, który dotyczy zadawania dodatkowych pytań, w praktyce sprowadza się do tego, że sędzia zadaje znacznie więcej pytań niż strony. Taka jest rzeczywistość. Jednak sytuacja w tym zakresie nie może ulec zmianie tak długo, jak długo sędziowie ponoszą odpowiedzialność za wyrok. Chciałbym zwrócić państwa uwagę na jeszcze jeden przepis, który wiąże się z rozpatrywanym przepisem. Do tego przepisu nie zaproponowano zmian. Mam na myśli art. 391, który mówi o tym, że kiedy świadkowi odczyta się zeznania, przewodniczący zwraca się do świadka o wypowiedzenie się na temat treści tego protokołu. Następuje dalsza faza przesłuchania, w trakcie której przesłuchiwany jest świadek. Ma on złożyć dalszą część zeznań odnosząc się do treści odczytanego protokołu. W takim przypadku przewodniczący składu orzekającego musi zadać pytania w pierwszej kolejności, przed stronami. To właśnie na nim ciąży obowiązek zapytania świadka o to, co było w protokole oraz o ewentualne różnice. Przy naszej praktyce sądowniczej często zdarza się, że proces toczy się po 3 lub 4 latach od zdarzenia. Świadkowie w znacznej mierze muszą korzystać z zeznań, które złożyli przed laty, bezpośrednio po zdarzeniu. Zwracam uwagę, że nie jest to kwestia koncepcji procesowej lecz kwestia faktów. Świadek będzie musiał wrócić do złożonych kiedyś zeznań. W takim przypadku kluczowe znaczenie mają pytania zadawane przez przewodniczącego o stosunek świadka do odczytanego mu protokołu. W tej chwili prowadzimy dość szeroką dyskusję na temat przepisu umożliwiającego zadawanie dodatkowych pytań. Jednak w dyskusji pominęliśmy kwestię, o której przed chwilą mówiłem. Chcę państwu powiedzieć, że w tym zakresie nie da się wprowadzić żadnych zmian. Przewodniczący czyta protokół i to on musi zapytać świadka o ewentualne rozbieżności. Uważam, że przepis zawarty w par. 3 powinien zostać sformułowany w taki sposób, żeby nie było żadnych wątpliwości, iż członkowie składu orzekającego, a w szczególności przewodniczący, mogą zadawać pytania w każdej fazie procesu. Nie chodzi o to, żeby zadawali pytania jako pierwsi. Osobiście wolałbym nawet, żeby były to pytania dodatkowe. Istotne dla mnie jest to, żeby nie było żadnej wątpliwości, że jeśli strona zacznie o coś świadka pytać, sędzia będzie miał prawo do kontynuowania tych pytań.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#PrzedstawicielStowarzyszeniaSedziowIustitiasedziaMaciejStraczynski">Zdarza się, że zadając jakieś pytania strona zatrzymuje się w połowie drogi. Nie chciałbym, żeby ktokolwiek wziął moją wypowiedź do siebie, jako przytyk zawodowy. Sędzia powinien zadać pytania zanim zainteresowana strona w umiejętny sposób pokieruje świadkiem, żeby zamknąć mu usta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Sądzę, że powinniśmy przystąpić do rozstrzygnięć. Czy jeszcze ktoś z państwa chciałby zabrać głos?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PrzedstawicielStowarzyszeniaSedziowIustitiasedziaKonradMinkiewicz">Wszyscy, którzy mają na co dzień do czynienia z salą sądową, wiedzą dokładnie, że przepis zawarty w art. 370 par. 1 odnosi się do pewnego stanu idealnego. Rzadko zdarza się, żeby osoba występująca np. w charakterze świadka, w sposób zwięzły i kompleksowy przedstawiła to, co ma do powiedzenia. Często zdarza się, że świadek nic nie mówi lub mówi w taki sposób, że trudno jest tę wypowiedź zrozumieć. Zdarzają się osoby, które nie mówią na temat. Z takimi osobami sąd musi prowadzić rozmowę, która sprowadza się do zadawania pytań. Gdyby nie było takiej możliwości, proces przesłuchiwania ciągnąłby się w nieskończoność. W praktyce skutek tego przesłuchania byłby żaden. W tej sytuacji wydaje się, że najlepszy będzie przepis, który umożliwiać będzie przewodniczącemu składu orzekającego zadawanie pytań w każdym czasie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#PoselRyszardKalisz">Wysłuchaliśmy różnych opinii. Wydaje się, że w tej chwili mamy do czynienia z trzema propozycjami. Pierwsza dotyczy utrzymania w obowiązującym brzmieniu obecnego art. 370 par. 3. Druga propozycja została przedstawiona w sprawozdaniu podkomisji. Mamy także propozycję pośrednią, którą przedstawił państwu poseł Janusz Wojciechowski. Po wysłuchaniu dyskusji uważam, że obowiązujący przepis, który mówi o możliwości zadawania dodatkowych pytań, zawiera wszystko, co jest potrzebne. Dodatkowe pytania oznaczają, że sędzia może zadawać pytania po zadaniu pytań przez prokuratora i wszystkie osoby wymienione w par. 1. Po wyczerpaniu wszystkich pytań sędzia może zadać dodatkowe pytania. Wydaje się, że eliminujemy możliwość zadawania dodatkowych pytań w trakcie zadawania pytań przez prokuratora. Taką możliwość daje użycie sformułowania "w każdym momencie". Biorąc pod uwagę przebieg dyskusji można zastanowić się także nad tym, żeby w wyjątkowych wypadkach sędzia mógł także zadawać pytania jako pierwszy. Wydaje mi się jednak, że nie jest to potrzebne. W tej sytuacji opowiadam się za pozostawieniem tego przepisu w obowiązującym brzmieniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">W obecnie obowiązującym przepisie użyte zostało sformułowanie "w każdym momencie". Muszę przyznać, że to sformułowanie niezbyt mi się podoba. Może lepiej byłoby użyć sformułowania "w każdym czasie".</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PoselRyszardKalisz">Jest to słuszna uwaga. Uważam, że przepis powinien otrzymać brzmienie: "W razie potrzeby członkowie składu orzekającego mogą zadawać dodatkowe pytania". Opowiadam się za wykreśleniem wyrazów "w każdym momencie". Moim zdaniem rozwiązuje to wszystkie problemy, które do tej pory były poruszane w dyskusji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Chciałbym nieco zmodyfikować tę propozycję. Podam państwu jako przykład regulamin Sejmu. Został w nim określony tryb procedowania. Najpierw zabiera głos poseł sprawozdawca, później przedstawiciele klubów, a na końcu przedstawiciel rządu. Jednak przedstawiciel rządu może zabrać głos poza kolejnością. W regulaminie znajduje się przepis, który to umożliwia. W regulaminie określona została kolejność, którą w razie potrzeby można zakłócić. W tym przypadku mamy do czynienia z taką samą sytuacją. W par. 1 przewidziana została pewna kolejność. Przewidziano w nim, że członkowie składu orzekającego zadają pytania na końcu. Jednak w razie potrzeby mogą oni zadawać pytania poza kolejnością. Nie ma znaczenia, czy jako pierwsi, czy też jako drudzy. Wydaje się, że jest to najlepsze rozwiązanie. Nie mówimy o tym, czy są to pytania dodatkowe, czy sędziowie mogą rozpocząć zadawanie pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#PoselRyszardKalisz">Zgodziłbym się na przyjęcie tej propozycji, gdyby przepis mówił o możliwości zadawania poza kolejnością dodatkowych pytań. Upieram się przy tym, żeby były to pytania dodatkowe. Istnieje przepis, na mocy którego zasadnicze pytania członkowie składu orzekającego będą mogli zadać na końcu. Wcześniej - a więc poza kolejnością - będą mogli zadawać pytania dodatkowe do pytań zadanych przez prokuratora i inne strony. W tym przypadku sformułowanie "poza kolejnością" oznaczać będzie, że sędzia może zadawać pytania w trakcie zadawania pytań przez stronę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Rozumiem, że w tej sytuacji par. 3 otrzymałby brzmienie: "W razie potrzeby członkowie składu orzekającego mogą zadawać dodatkowe pytania poza kolejnością.".</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#PoselRyszardKalisz">Uważam, że jest to bardzo dobra propozycja. Udało nam się ją wspólnie wypracować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Czy ktoś z państwa ma uwagi do tej propozycji? Czy ktoś jest przeciwny przyjęciu par. 3 w zaproponowanym brzmieniu? Wobec braku zgłoszeń stwierdzam, że zmiana nr 147 lit. b/ została przyjęta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#EkspertKomisjisedziaAndrzejKryze">Co państwo zmienili? Zwracam uwagę na to, że zmienili państwo treść tego przepisu, nie zmieniając jego sensu. Zapis w nowym brzmieniu wyraża dokładnie to samo, co wcześniej. W związku ze zmianą treści przepisu powstanie pewien problem, gdyż wszyscy będą się zastanawiać, co ustawodawca miał na myśli.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#PoselRyszardKalisz">Jeśli ktoś będzie zastanawiał się nad tym, co ustawodawca miał na myśli, odeślemy go do przebiegu naszej dyskusji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Na pewno przyszli interpretatorzy nie będą mieli żadnych problemów z interpretacją naszego stanowiska. Dyskusja na ten temat była długa. Przedstawiono w niej wiele różnych argumentów. Zmiana nr 148 została już rozpatrzona. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 149 do art. 376 par. 1. Zmieniany przepis dotyczy sytuacji, w której oskarżony opuścił salę rozpraw bez zezwolenia przewodniczącego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Zmiana polega na tym, że na postanowienie sądu o zatrzymaniu i doprowadzeniu oskarżonego na rozprawę przysługuje zażalenie. Takie rozwiązanie zostało dodane w kilku innych przepisach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Rozumiem, że sprawa ta nie budzi żadnych wątpliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">W sprawie tego przepisu mam pewną uwagę. Nie wiem, czy autorzy tej koncepcji zauważyli, że w tej chwili mamy lukę w przepisach dotyczących prowadzenia rozprawy pod nieobecność oskarżonego, który opuścił salę rozpraw bez zezwolenia przewodniczącego. Nie wiem, czy jest to spowodowane celowo, czy też przepisy nie zostały sformułowane w zbyt szczęśliwy sposób. Zetknąłem się już z takimi sytuacjami i sędziowie nie wiedzieli, co mają robić. Zapomniano o sytuacji, w której rozpoczął się proces, a oskarżony nie złożył jeszcze wyjaśnień, lecz złożyli je inni oskarżeni. W takiej sytuacji oskarżony ten może nie przychodzić na proces. Okazuje się, że w tej sytuacji nie mają zastosowania dalsze przepisy zawarte w art. 377, ponieważ oskarżony nie składał oświadczenia, że nie chce brać udziału w rozprawie. Po prostu oskarżony nie przychodzi na rozprawę, na której wyjaśnienia złożył już inny oskarżony, a on sam jeszcze nie. Jeśli mielibyśmy interpretować tę sytuację na podstawie obowiązujących przepisów, okazuje się, że w takim przypadku sąd nie ma żadnej możliwości prowadzenia rozprawy. Sąd musi tego oskarżonego wzywać na rozprawy lub go doprowadzić. Dotyczy to także sytuacji, w której oświadczyłby on, że dalszy proces go nie interesuje. W takim przypadku nie mamy możliwości prowadzenia czynności procesowych. Możemy to zrobić, gdyby oskarżony w ogóle nie stawiał się na proces od samego początku. Możemy to zrobić także, gdy złoży wyjaśnienia i przestanie przychodzić na rozprawę. Jednak proces zostanie zablokowany w sytuacji, gdy oskarżony, który nie złożył zeznań, przestanie przychodzić na proces, a inni oskarżeni złożyli już wyjaśnienia. Nie wiem, czy ten problem był brany pod uwagę przez autorów nowelizacji ustawy. Muszę powiedzieć, że taka sytuacja zdarzyła się jednemu z sędziów w moim wydziale. Stało się to w momencie, gdy prowadziliśmy już prace nad projektem ustawy. Uświadomiłem sobie wtedy, że istnieje pewna luka w przepisach, a zwłaszcza w art. 377.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#EkspertKomisjisedziaAndrzejKryze">Byłoby dobrze, gdyby przeczytał pan propozycję przedstawioną w sprawozdaniu podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Odnoszę się właśnie do propozycji podkomisji, w której nie przewidziano takiej sytuacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#EkspertKomisjisedziaAndrzejKryze">Jest oczywiste, że podkomisja przewidziała taką sytuację. Proszę dokładnie przeczytać treść par. 4.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">W par. 4 napisano: "Jeżeli oskarżony nie złożył jeszcze wyjaśnień przed sądem, można zastosować art. 396 par. 2 lub uznać za wystarczające odczytanie jego poprzednio złożonych wyjaśnień.". Czy nie ma żadnych wątpliwości, że tak sformułowany przepis pozwala na prowadzenie rozprawy pod nieobecność oskarżonego? Nie chciałbym, żeby były takie wątpliwości. Jeśli nie ma takich wątpliwości, uznaję, że sprawa została wyjaśniona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Rozumiem, że nie ma dalszych uwag do zmiany nr 149. W tej sytuacji przyjmujemy tę zmianę bez uwag. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 150 do art. 377. W lit. a/ zaproponowano dodanie do par. 2 drugiego zdania w brzmieniu: "Stan niezdolności oskarżonego do udziału w rozprawie można stwierdzić także na podstawie badania niepołączonego z naruszeniem integralności ciała, przeprowadzonego za pomocą stosownego urządzenia". Czy mają państwo jakieś uwagi do tej zmiany? Nie widzę zgłoszeń. Stwierdzam, że zmiana nr 150 lit. a/ została przyjęta. Czy mają państwo uwagi do zmiany nr 150 lit. b/? W zmianie tej przyjęto, że postępowanie może być prowadzone bez udziału oskarżonego, jeśli zostanie on zawiadomiony o terminie rozprawy i oświadczy, że nie weźmie w niej udziału, albo uniemożliwia doprowadzenie go na rozprawę. Ja także uważam, że nie ma powodów, żeby oskarżonego, który nie chce brać udziału w rozprawie, sprowadzać na rozprawę siłą. Przecież rozprawę trzeba skończyć. W zmianie tej dodawany jest także nowy art. 4 w brzmieniu: "Jeżeli oskarżony nie złożył jeszcze wyjaśnień przed sądem można zastosować art. 396 par. 2 lub uznać za wystarczające odczytanie jego poprzednio złożonych wyjaśnień.".</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#EkspertKomisjiprofesorStanislawWaltos">W par. 4 po wyrazach "przed sądem" należy dodać przecinek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Jest to słuszna uwaga. Przecinki są bardzo ważne. Uznaję, że Komisja przyjęła zmianę nr 150. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 151 do art. 382. Zmiana polega na dodaniu wyrazu "zatrzymanie". Rozumiem, że chodzi tu o zażalenia na zatrzymanie. Ponieważ nie widzę żadnych zgłoszeń uznaję, że zmiana została przyjęta bez uwag. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 152 do art. 384. Zmiana przewiduje, że pokrzywdzony ma prawo wziąć udział w rozprawie, jeśli się stawi i pozostać na sali, choćby miał składać zeznania jako świadek. Rozumiem, że nie dotyczy to sytuacji, w której pokrzywdzony jest oskarżycielem posiłkowym. Zmiana polega na tym, że pokrzywdzony w ogóle miałby prawo do pozostania na sali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Chodzi o to, że jeśli pokrzywdzony nie jest oskarżycielem posiłkowym, to nie ma obowiązku zawiadamiania go o rozprawie. Taki obowiązek istnieje tylko wtedy, gdy pokrzywdzony zgłosi się przed sądem do udziału w sprawie jako oskarżyciel posiłkowy. Tym samym pokrzywdzony nabiera praw strony. Jeśli pokrzywdzony się nie zgłosi, sąd nie ma obowiązku zawiadamiania go o terminie każdej rozprawy. W takim przypadku pokrzywdzony ma jednak prawo do wzięcia udziału w rozprawie, jeśli się na nią stawi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Czy przyjmując tak sformułowany przepis nie będziemy szkodzić pokrzywdzonemu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Pokrzywdzony zostaje zawiadomiony o złożeniu aktu oskarżenia do sądu. Wystarczy, że złoży oświadczenie, iż chce być oskarżycielem posiłkowym. W takim przypadku automatycznie będzie otrzymywał zawiadomienia o wszystkich rozprawach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#EkspertKomisjiprofesorStanislawWaltos">Jeśli pozostawimy obecnie obowiązujący przepis, to zgodnie z art. 117 mamy obowiązek zawiadamiania go o odroczeniach względnie o przerwach w rozprawie. W ten sposób tamujemy cały proces. W związku z tym powstała formuła, która daje pokrzywdzonemu prawo do wzięcia udziału w rozprawie, jeśli się na nią stawi. Nie ma jednak obowiązku uruchamiania całej procedury, która zmierza do zapewnienia jego obecności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Wiadomo, że jeśli pokrzywdzony jest sprawą zainteresowany, zgłosi się jako oskarżyciel posiłkowy. Jeśli nie jest tym zainteresowany, nie ma obowiązku zawiadamiania go o każdej rozprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Należy pamiętać o tym, że dość często pokrzywdzony jest także świadkiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Pokrzywdzony zawsze jest zawiadomiony o terminie pierwszej rozprawy. W tej sytuacji nie traci on żadnych uprawnień.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Czy ktoś z państwa jest przeciwny przyjęciu tej zmiany? Nie widzę zgłoszeń. Uznaję, że zmiana nr 152 lit. a/ została przyjęta. Czy mają państwo jakieś uwagi do zmiany nr 152 lit. b/? Nie widzę zgłoszeń. Uznaję, że zmiana nr 152 lit. b/ została przyjęta. W zmianie nr 153 nadano nowe brzmienie art. 385 par. 2. Zmiana polega na tym, żeby oskarżony nie mógł wymusić na sądzie czytania całego aktu oskarżenia. Czy mają państwo w tej sprawie jakieś uwagi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#PoselRyszardKalisz">Wydaje się, że mamy tu do czynienia z kwestią, która dotyczy publicznego znaczenia aktu oskarżenia. Z taką sytuacją mieliśmy do czynienia ostatnio na procesie tzw. gangu pruszkowskiego. Prokurator nie odczytał wtedy całego aktu oskarżenia, co powodowało sprzeciwy. Wydaje się, że strony mogą stosować obstrukcję, która polega na czytaniu całego aktu oskarżenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#PrzedstawicielMinisterstwaSprawiedliwosciprokuratorWojciechSadrakula">Podejmowano takie próby. Zdarza się, że czytanie aktu oskarżenia trwa przez tydzień. Wydaje się, że w tej chwili traci to swój wydźwięk społeczny. Dlatego uważamy, że należy to pozostawić do decyzji sądu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#PoselRyszardKalisz">Zastanawiam się nie nad tym, że czytanie aktu oskarżenia trwa przez tydzień. Zastanawiam się jednak nad czytaniem streszczenia uzasadnień. Chodzi o to, żeby w przypadku wyjątkowo nośnych medialnie i społecznie procesów relacjonujący je dziennikarze wiedzieli o co chodzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#EkspertKomisjiprofesorStanislawWaltos">Wydaje się, że przedstawienie podstaw oskarżenia, o czym mówi zmiana, jest dokładnie tym, czego pan sobie życzy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#PoselRyszardKalisz">Poprzednio także obowiązywało przedstawienie podstaw oskarżenia. Ograniczało się jednak ono przeważnie do przeczytania pewnej sekwencji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Do tej pory można było to zrobić jedynie za zgodą oskarżonego. W wyniku zmiany można będzie poprzestać na przedstawieniu podstaw oskarżenia nawet wtedy, gdy oskarżony będzie się upierał przy przeczytaniu aktu oskarżenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#PoselRyszardKalisz">Wydaje się, że w tym przypadku nie mamy wyjścia. Opowiadam się za przyjęciem tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Czy jeszcze ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#PoselBohdanKopczynski">Chciałbym zadać pytanie. W jaki sposób mamy rozumieć sformułowanie "a w przypadku szczególnie obszernego uzasadnienia aktu oskarżenia"? Czy szczególnie obszerne będzie uzasadnienie na 10 stronach, na 20, czy na 30? Zgadzam się z posłem Ryszardem Kaliszem. Ja także opowiadam się za tym, żeby znaleźć rozwiązanie, które pozwoli na odczytanie przed sądem streszczenia, w przypadku, gdy czytanie aktu oskarżenia trwałoby przez 2 lub 3 dni. W ustawie powinien znaleźć się przepis pozwalający na przeczytanie streszczenia aktu oskarżenia. Poza przedstawieniem zarzutów należałoby przedstawić tezy oskarżenia, które można byłoby przedstawić w czasie nieprzekraczającym jednej godziny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Sądzę, że w tej chwili już wszyscy wiedzą o co chodzi. Chciałbym, żebyśmy zakończyli dyskusję o tej zmianie. Na potrzeby przyszłych interpretatorów ustawy powinniśmy ustalić, że szczególnie obszerny będzie akt oskarżenia, który ma 100 stron lub więcej. Wydaje się, że będzie to jakiś punkt odniesienia dla przyszłej wykładni tego przepisu. Wobec braku uwag stwierdzam, że Komisja przyjęła zmianę nr 153 bez uwag. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 154 do art. 387. W lit. a/ zaproponowano skreślenie wyrazów "zagrożony karą nieprzekraczającą 8 lat pozbawienia wolności".</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#EkspertKomisjiprofesorStanislawWaltos">Jest to zmiana o znaczeniu zasadniczym. W tym przepisie rozszerzamy możliwość dobrowolnego poddania się karze. W tym przypadku nazwa jest wadliwa, ale przyjęła się w praktyce. Uważam, że w tej chwili nie jest to ważne. Możliwość dobrowolnego poddania się karze obejmować będzie sprawców przestępstw zagrożonych karą nie przekraczającą 10 lat pozbawienia wolności. Równoległą zmianę wprowadziliśmy już do art. 335. Taka możliwość istnieć będzie wtedy, gdy skazanie odbywać się będzie bez rozprawy, a także w przypadku tzw. rozprawy skróconej. Druga zmiana przewidziana została w par. 2. W tym przypadku trzeba je rozpatrywać kompleksowo. Wniosek oskarżonego, który dotyczy dobrowolnego poddania się karze może być uwzględniony przez sąd wtedy, gdy nie sprzeciwi się temu prokurator, a także pokrzywdzony należycie powiadomiony o terminie rozprawy oraz pouczony o możliwości zgłoszenia przez oskarżonego takiego wniosku. Takie sformułowanie zostało wymuszone przez obowiązującą praktykę. Gdyby wymagana była zgoda pokrzywdzonego, trzeba byłoby przerywać rozprawę, która dopiero się rozpoczęła, a także ją odraczać. Powodowałoby to rozciągnięcie procesu w czasie. Dlatego przyjęto rozwiązanie, które znalazło się w sprawozdaniu podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Chciałbym uzupełnić wypowiedź mojego przedmówcy. Zmiana jest nieco szersza niż w art. 335. Pierwotnie zamierzano zrównać zapisy w obu przepisach, podnosząc wysokość zagrożenia do 10 lat pozbawienia wolności. Jednak ostatecznie przyjęto, że chodzić tu będzie o każdy występek. Uwzględniając dotychczasowy system sankcji oznacza to, że chodzi o przestępstwa zagrożone karą pozbawienia wolności do lat 12. Patrząc do projektu poselskiego można powiedzieć, że teoretycznie dotyczyć to będzie nawet spraw zagrożonych karą pozbawienia wolności do lat 15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Jest to zbyt duże rozszerzenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Bardzo długo dyskutowaliśmy na ten temat na posiedzeniu podkomisji. Muszę państwu powiedzieć, że niektóre osoby stały na stanowisku, że procedurę dobrowolnego poddania się karze należy stosować nawet w sprawach dotyczących zbrodni, jeśli w odpowiedni sposób zostałaby przeprowadzona procedura porozumienia się. Wydaje się, że w takim przypadku także istniałaby możliwość skrócenia procesu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Takie stanowisko prezentowali adwokaci.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Nie tylko adwokaci. Przyznaję, że ja także jestem zwolennikiem takiego rozwiązania. W każdym razie potrzebna jest pewna korekta. W wyniku tej zmiany chodzić będzie o każdy występek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Ten pomysł jest dość mocno krytykowany. Przyznaję, że nie mam nic przeciwko tej koncepcji, ani przeciwko profesorowi Stanisławowi Waltosiowi, który ją zgłosił. Jednak coraz częściej spotykamy się z krytyką rozszerzenia takich możliwości. Na ten temat wypowiadał się np. profesor Andrzej Gaberle na łamach "Państwa i Prawa". Niektórzy uważają, że przesadzamy z konsensualizmem. Pierwsza koncepcja dotyczyła podniesienia w obu przepisach zagrożenia do 10 lat pozbawienia wolności. Wydaje się, że ta koncepcja miała sens. Na pewno znają państwo bardzo drastyczny przypadek, który miał miejsce w Biłgoraju. Sędzia nie zauważył tam opinii biegłego, który stwierdził niepoczytalność. Oskarżony pojawił się na rozprawie i poddano go karze. Wyrok uprawomocnił się, gdyż nikt go nie zaskarżył. Teraz wszyscy zastanawiają się, co w tym przypadku należy zrobić. Wydaje się, że nastąpiła pewna przesada, jeśli chodzi o wysokość kary. Należy uznać, że rozwiązanie to będzie miało sens wobec sprawców zagrożonych karą pozbawienia wolności do lat 10.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Oprócz problemów, o których przed chwilą państwo mówili, mamy tu jeszcze jeden problem. Istnieje niebezpieczeństwo, że pokrzywdzony nie będzie w takich przypadkach oponował jedynie dlatego, że w odpowiedni sposób zostanie do tego namówiony. Czy nie ma niebezpieczeństwa, że pokrzywdzony w ogóle nie będzie wiedział, o co w tym rozwiązaniu chodzi? Przepis zakłada, że przyjęcie wniosku jest możliwe, jeśli pokrzywdzony, należycie powiadomiony o terminie rozprawy, nie zgłosi sprzeciwu. Wobec czego ma zgłosić sprzeciw? Czy pokrzywdzony będzie w ogóle wiedział, o co tu chodzi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#EkspertKomisjiprofesorStanislawWaltos">Zwracam uwagę na to, że w dalszej części przepisu napisano, iż pokrzywdzony musi być pouczony o możliwości zgłoszenia takiego wniosku przez oskarżonego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Jednak pokrzywdzony nie będzie znał treści tego wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">To prawda. Jednak alternatywą dla tego przepisu jest nieuchronna perspektywa konieczności wzywania pokrzywdzonego na każdą pierwszą rozprawę. W przeciwnym razie całkowicie uniemożliwimy sądowi skorzystanie z tej procedury. Tak się stanie, jeśli pokrzywdzonego nie będzie na pierwszej rozprawie. Mówiliśmy już o tym, że pokrzywdzony może w ogóle nie być zainteresowany udziałem w rozprawie. Złodziej włamał mu się do samochodu i ukradł radio o wartości 300 zł. W takiej sytuacji pokrzywdzony nie jest w ogóle zainteresowany tym, co się stanie. Przekonaliśmy się już w praktyce, że niezwykle ważne jest to, żeby na pokrzywdzonego nie nakładać przymusu przyjścia na rozprawę. W takim przypadku sąd będzie wzywał pokrzywdzonego. W większości przypadków pokrzywdzony będzie rozzłoszczony tym, że jest wzywany na rozprawę, żeby wyrazić zgodę na ukaranie sprawcy. Uzna, że sąd nie powinien zawracać mu głowy i ukarać oskarżonego, który przyznał się do kradzieży. Jest to dość absurdalne, ale w ten sposób pokrzywdzony będzie musiał wyrazić zgodę na to, żeby sąd nie wzywał go na rozprawę w charakterze świadka. Chciałbym przedstawić państwu jeszcze jedną uwagę. Bardzo proszę, żeby przyjęli państwo poprawkę, która znosi bariery dotyczące wysokości kar. Jako sędzia orzekający w najbardziej poważnych sprawach mogę państwa zapewnić, że w wielu przypadkach sprawy dotyczące zabójstw są dość proste w sensie dowodowym. Zazwyczaj wiążą się one z jednoznaczną postawą oskarżonego, który dobrze wie, co zrobił i nie kwestionuje konieczności poniesienia kary. W przypadku zabójstw o wiele częściej mamy do czynienia z oskarżonymi, którzy rozumieją co się stało i żałują swoich czynów, niż w przypadku zdeklarowanych złodziei. Mam do państwa jeszcze jedną prośbę. Proszę, żeby zwrócili państwo uwagę na początek par. 1, który brzmi: "Do chwili zakończenia pierwszego przesłuchania na rozprawie głównej...". Zauważyłem, że praktyka poszła w kierunku naginania tego przepisu. Dzieje się tak dlatego, że przytoczone brzmienie przepisu stawia różnych oskarżonych w nierównej sytuacji. W lepszej sytuacji będzie ten oskarżony, który składa wyjaśnienia jako ostatni. Wtedy już wie, co powiedzieli inni oskarżeni. W gorszej sytuacji będzie oskarżony, który składa wyjaśnienia jako pierwszy. Już wtedy musi zdecydować, czy poddać się karze. Musi to zrobić nie wiedząc, co powiedzą następni oskarżeni. Dlatego chciałbym do państwa zaapelować o zmianę tego przepisu. Uważam, że par. 1 powinien rozpoczynać się wyrazami: "Do chwili zakończenia przesłuchania oskarżonych na rozprawie głównej...". W praktyce dość często zdarza się, że oskarżony podejmuje decyzję o przyznaniu się pod wpływem zeznań innego oskarżonego. Może zdarzyć się, że po kolejnych zeznaniach przyznać chciałby się także ten oskarżony, który składał wyjaśnienia jako pierwszy. Jednak zgodnie z obowiązującym prawem nie może tego zrobić, gdyż nie ma już takiej możliwości. Uważam, że to rozwiązanie ułatwi sądowi procedowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Nie ma pan racji. Sformułowanie "Do chwili zakończenia pierwszego przesłuchania..." dotyczy każdego oskarżonego, a nie tylko pierwszego. Z pana wypowiedzi wynika, że przepis ten dotyczy tylko pierwszego oskarżonego. Jeśli oskarżonych jest 5, przepis dotyczy pierwszego przesłuchania każdego z nich. Nie można przecież mówić o zakończeniu przesłuchania wszystkich oskarżonych. Każdy z nich może mówić coś innego i nie zgłosić takiego wniosku. Czy ze złożeniem wniosku trzeba czekać do zakończenia składania wszystkich wyjaśnień? Każdy oskarżony ma prawo, żeby dobrowolnie poddać się karze. Przecież oskarżony, który składa wyjaśnienia jako ostatni, wcale nie musi poddać się karze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Nie o to mi chodziło.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#PoselRyszardKalisz">Chciałbym podziękować wszystkim, którzy brali udział w dyskusji na temat zmiany nr 154. Po wysłuchaniu dyskusji opowiadam się za przyjęciem zmiany przygotowanej przez podkomisję. Popieram także poprawkę, którą zaproponował pan sędzia. Chodzi o to, żeby wniosek można było składać do czasu przesłuchania wszystkich oskarżonych na rozprawie głównej. Należałoby ten przepis odpowiednio sformułować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Czy złożenie wniosku będzie możliwe także po odroczeniu rozprawy? Wydaje się, że taka możliwość powinna istnieć tylko na pierwszej rozprawie. Trzeba koniecznie zaznaczyć, że chodzi tu o pierwsze przesłuchanie wszystkich oskarżonych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">W takim razie możemy napisać: "Do czasu rozpoczęcia postępowania dowodowego...". Oznaczać to będzie ten sam moment.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Uważam, że jest to zła propozycja. Koniecznie trzeba jednak napisać, że chodzi tu o pierwsze przesłuchanie. Jeśli tego nie zapiszemy, taka możliwość będzie istnieć także po odroczeniu sprawy. Nie mam wątpliwości, że istnieje konieczność wskazania, że chodzi tu wyłącznie o pierwsze przesłuchanie, nawet jeśli dotyczyć to będzie wszystkich oskarżonych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#PoselRyszardKalisz">Chciałbym zgłosić w tej sprawie konkretną propozycję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Proszę o jej przedstawienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#PoselRyszardKalisz">Proponuję, żeby zgodnie z przedstawionymi opiniami art. 387 par. 1 otrzymał brzmienie: "Do chwili zakończenia pierwszego przesłuchania oskarżonych na rozprawie głównej, oskarżony któremu zarzucono występek może złożyć wniosek...". Dalsza część nie ulega zmianie. Czy ta propozycja jest jasna?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Propozycja jest jasna. Wydaje się jednak, że w ten sposób burzymy przyjętą konstrukcję językową. Wszędzie pisze się o oskarżonym w liczbie pojedynczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#EkspertKomisjiprofesorStanislawWaltos">Jednak w tym przypadku chodzi o wszystkich oskarżonych. Właśnie na tym polega ta koncepcja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">W takim przypadku może powstać wątpliwość polegająca na tym, że ten przepis dotyczy wyłącznie spraw, w których uczestniczy wielu oskarżonych. Wtedy przepis ten nie będzie stosowany do spraw jednoosobowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#EkspertKomisjiprofesorStanislawWaltos">Uważam, że nie ma takiego problemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#PoselRyszardKalisz">W takim razie możemy przyjąć tę zmianę w zaproponowanym brzmieniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">W takim razie uznaję, że Komisja przyjęła tę zmianę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#EkspertKomisjisedziaAndrzejKryze">Może jednak należałoby przyjąć, że taka możliwość będzie istnieć do czasu rozpoczęcia postępowania dowodowego. W ten sposób usuniemy niezręczność, na którą przed chwilą zwrócono uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Przecież postępowanie dowodowe rozpoczynają wyjaśnienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Przewód sądowy rozpoczyna odczytanie aktu oskarżenia. Natomiast postępowanie dowodowe rozpoczyna się po wyjaśnieniach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Czy uważa pan, że wyjaśnienia nie są dowodem?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#PoselRyszardKalisz">Proponuję, żebyśmy zostawili ten przepis w takim brzmieniu, jakie przedstawiłem wcześniej. Uważam, że zmianę nr 154 możemy przyjąć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Nie mam wątpliwości, co do zaproponowanego brzmienia przepisu. Mam jeszcze jedną uwagę o charakterze merytorycznym. Bardzo proszę o rozwianie moich obaw. Wydaje mi się, że zaproponowane rozwiązanie będzie doprowadzać do sytuacji, na które pokrzywdzeni będą się żalić. Na pewno możemy mieć do czynienia z sytuacjami, o których wcześniej mówił pan sędzia. Pokrzywdzeni mogą denerwować się, że sąd zawraca im głowę. Jednak możemy mieć do czynienia z zupełnie innymi przypadkami. Pokrzywdzony może być żywo zainteresowany sprawą i nagle dowiedzieć się, że sprawa została dawno załatwiona poza jego plecami na życzenie oskarżonego. Nie można także wykluczyć, że na pokrzywdzonego będzie wywierana presja. Dzięki temu nie pozwoli mu się na to, żeby przybył na rozprawę. Jeśli pokrzywdzony nie stawi się, sprawa zostanie załatwiona po myśli oskarżonego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Jeśli na pokrzywdzonego wywierana będzie presja, podda się on tej presji bez względu na to, czy nałożymy na niego obowiązek stawienia się na rozprawę, czy nie. W takim przypadku pokrzywdzony przybędzie na rozprawę i grzecznie zgodzi się na to, co chce oskarżony. Zostawmy sprawę presji na boku. W ten sposób oskarżonego nie obronimy przed presją. Jeżeli pokrzywdzony nie zostanie zawiadomiony o rozprawie, będą mu przysługiwały wszelkie prawa, łącznie z żądaniem przywrócenia terminu. Wtedy będzie stroną, której uprawnienia naruszono. W takim przypadku zostanie mu uniemożliwione przystąpienie do sprawy w charakterze oskarżyciela posiłkowego. Wtedy będzie mógł korzystać ze swoich uprawnień procesowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#PrzedstawicielStowarzyszeniaSedziowIustitiasedziaArturOzimek">Chciałbym zwrócić państwa uwagę na to, że prawie 100 proc. pokrzywdzonych nie jest zainteresowanych postępowaniem sądowym. W zasadzie wszyscy pokrzywdzeni zmuszani są do tego, żeby przyjść do sądu i złożyć zeznania. Pokrzywdzeni zainteresowani są przede wszystkim szybkim załatwieniem sprawy. Dzięki szybkiemu wydaniu orzeczenia są oni w stanie wyegzekwować ewentualne roszczenie cywilne w związku z popełnionym przestępstwem. Należy uznać, że jest to usprawnienie postępowania, które jest korzystne dla pokrzywdzonych. Pokrzywdzony zawsze jest zawiadamiany o terminie pierwszej rozprawy. Pokrzywdzony może się na nią stawić, ale nie musi. Powinniśmy zdać sobie sprawę z tego, że w ok. 95 proc. spraw trafiających do sądów pokrzywdzeni są bierni i nie chcą brać udziału w rozprawach. Nie chodzi o to, że się boją. Chcą, żeby ich sprawa była jak najszybciej załatwiona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Sądzę, że możemy przyjąć tę zmianę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#PoselRyszardKalisz">Przepraszam, ale pracujemy jeszcze nad tym przepisem. Zgłoszono jeszcze dodatkowe wątpliwości. W związku z tym proponuję, żeby par. 1 rozpoczynał się wyrazami: "Do chwili zakończenia pierwszego przesłuchania wszystkich oskarżonych...". Wtedy nie będzie już żadnych wątpliwości. Przepis będzie dotyczył także spraw, w których przesłuchiwany będzie tylko jeden oskarżony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Wydaje mi się, że całkowicie wystarczający jest obecny przepis, który mówi o przesłuchaniu oskarżonego. Jeśli oskarżonych jest więcej, przepis należy rozumieć w ten sposób, że dotyczy on zakończenia przesłuchania wszystkich oskarżonych. Wydaje się, że jest to logiczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Jednak wtedy powstaje wątpliwość, czy każdy oskarżony nie powinien złożyć wniosku po zakończeniu swojego przesłuchania. Taki jest właśnie obecny stan.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#PoselRyszardKalisz">Raz jeszcze proponuję, żeby art. 387 par. 1 rozpoczynał się wyrazami: "Do czasu pierwszego przesłuchania wszystkich oskarżonych na rozprawie głównej...". Dalsza część przepisu nie ulegnie zmianie. Zgodnie z propozycją podkomisji wykreślimy z par. 1 wyrazy "zagrożony karą nie przekraczającą 8 lat pozbawienia wolności".</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Czy ktoś ma uwagi do tej propozycji? Nie widzę zgłoszeń. Uznaję, że zmiana nr 154 lit. a/ została przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 154 lit. b/, w której nowe brzmienie otrzymuje par. 2 w art. 387. Sądzę, że możemy przyjąć tę zmianę w ślad za decyzją, którą przed chwilą podjęliśmy. Czy ktoś z państwa ma w tej sprawie inne zdanie? Nie widzę zgłoszeń. Stwierdzam, że zmiana nr 154 została przyjęta wraz z poprawką. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 155 do art. 389. W zmianie zaproponowano wykreślenie wyrazu "wyraźnie".</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Chciałbym przedstawić w tej sprawie krótkie uzasadnienie. W praktyce jest tak, że sędzia i tak ujawni treść protokołu. Jeśli później sąd odwoławczy dojdzie do wniosku, że co prawda były pewne rozbieżności, ale niewyraźne, a protokół został odczytany, to uzna, że nie miało to wpływu na treść orzeczenia. Jeśli jednak dojdzie do wniosku, że były wyraźne różnice, a protokół nie był odczytany, wyrok zostanie uchylony. Z asekuracji sędzia ten protokół odczyta. W zmianie tej chodzi o to, żeby zrezygnować z fikcji, która w tej chwili funkcjonuje w sądach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Należy stwierdzić, że czytanie protokołów jest nadużywane. Nie dość, że proces nie jest kontradyktoryjny, to jeszcze nie jest do końca ustny. Jest to pewien problem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Muszę potwierdzić, że sędzia Stanisław Zabłocki ma rację. W pierwszej instancji dokładnie odczuwamy to zjawisko. Nie zwalczymy go bez względu na to, czy w tym przepisie pozostanie wyraz "wyraźnie", czy nie. I tak czytane będzie wszystko. Setki wyroków uchyla się z tego powodu, że nie został odczytany jakiś protokół. Jednak nigdy nie uchylono wyroku dlatego, że ktoś odczytał bez potrzeby jakiś protokół.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Osoby, które w przyszłości będą poszukiwać wykładni tego przepisu, na pewno dojdą do wniosku, że w ten sposób dostosowujemy Kodeks postępowania cywilnego do obowiązującej praktyki. Powinniśmy dostosować praktykę do wymogów Kodeksu. Uznaję, że Komisja przyjęła zmianę nr 155. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 156 do art. 391. Mamy tu do czynienia z podobnym problemem jak ten, który przed chwilą rozpatrzyliśmy. Chodzi o to, że można odczytywać zeznania z innych postępowań, nie tylko z postępowania sądowego. Dlaczego przewidziano taką możliwość?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#EkspertKomisjiprofesorKazimierzZgryzek">Chodzi tu o postępowania, które zostały przewidziane przez ustawę. Chodzi wyłącznie o takie postępowania, które mają tak wysoką rangę, jak ustawa. Postępowania prowadzone na podstawie przepisów wykonawczych są wyeliminowane z takiej możliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Chodzi tu także o zeznania w postępowaniu o wykroczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#EkspertKomisjiprofesorKazimierzZgryzek">Może to być także postępowanie dyscyplinarne, które jest uregulowane w przepisach ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">A co z postępowaniami w sprawach szkolnictwa wyższego? Jaki tu jest sąd? Nigdy tego nie robiono. Przecież jest tu komisja dyscyplinarna. Jaka jest różnica między sądem, a komisją?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Mamy tu pewne różnice. Jeśli postępowanie przewidziane jest przez ustawę, to na składającego zeznania świadka możemy nałożyć obowiązek mówienia prawdy w trybie przepisów Kodeksu postępowania karnego. Jeśli mamy do czynienia z postępowaniem innego rodzaju, to w trybie rozporządzenia na świadka nie można nałożyć obowiązków wynikających z Kodeksu postępowania karnego. Jeśli mamy do czynienia z postępowaniem przewidzianym przez ustawę, zeznania świadka w sensie prawdy materialnej powinny być równorzędne, ponieważ są składane pod rygorem odpowiedzialności karnej. O takie zeznania tutaj chodzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Nie mogę się z panem zgodzić. Nawet jeśli w takich postępowaniach stosuje się przepisy Kodeksu postępowania karnego, to środki dyscyplinujące stosowane są na podstawie Kodeksu postępowania administracyjnego. Przez wiele lat sądziłem, więc wiem, jak to wygląda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">W tym przypadku mówię o karze za składanie fałszywych zeznań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#EkspertKomisjiprofesorStanislawWaltos">W tej chwili istnieje 81 rodzajów różnych postępowań. Policzyłem je. Wśród nich są postępowania, które dają możliwość prowadzenia postępowania dyscyplinarnego na podstawie przepisów Kodeksu postępowania karnego. Jest taka możliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Rozumiem, że przepis ten będzie dotyczył także takiej sytuacji, gdy przesłuchanie było przeprowadzone przez inspektora Najwyższej Izby Kontroli. Protokół z takiego przesłuchania może być później przedstawiony sądowi. Rozumiem, że zgodnie z zaproponowaną zmianą nie będzie już możliwości odczytania takiego protokołu. Wydaje się jednak, że taka możliwość jest potrzebna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#SedziaArturOzimek">Chodzi tu także np. o sprawy ubezpieczeniowe. Akta postępowania ubezpieczeniowego są prowadzone na podstawie przepisów ustawy. Świadek uprzedzany jest o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Do tej pory nie można było ujawnić tych zeznań. Trzeba było powielać postępowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Rozumiem, że nie ma uwag, które uzasadniałyby odrzucenie tej zmiany. Uznaję, że Komisja przyjęła zmianę nr 156. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 157, w której art. 392 otrzymuje nowe brzmienie. Zmiana ta jest konsekwencją wcześniej podjętych decyzji. Rozumiem, że Komisja przyjmuje tę zmianę bez uwag. Przystępujemy do rozpatrzenia zmiany nr 158 do art. 393. Zmiana nadaje nowe brzmienie par. 1 i 2. Także w tym przypadku chodzi o inne postępowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">W tym przypadku nasuwa mi się pewne pytanie, które chciałbym skierować pod adresem profesora Stanisława Waltosia. Mieliśmy pewien problem z notatką służbową lub notatką urzędową. W tym przypadku nie można odczytywać tylko notatek dotyczących czynności, z których wymagane jest sporządzenie protokołu. Oznacza to, że inne notatki będą odczytywane. Jest to chyba największa rewolucja, jaką tu wprowadzamy. W obowiązującym obecnie Kodeksie postępowania karnego nie przewidziano możliwości odczytania jakichkolwiek notatek. Czy właśnie o to chodzi w tej zmianie? Wydaje się, że przedstawiono tu zupełnie nową koncepcję, która dopuszcza czytanie notatek z wyjątkiem tych, które powinny być przedstawione w formie protokołu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Istniała taka możliwość. Wydaje się, że jest to logiczne. Można odczytać notatkę mówiącą o tym, że np. nie zastano kogoś w miejscu jego zamieszkania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Notatki mogą dotyczyć np. tzw. rozpytywania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Wiadomo, że takich notatek nie można przedstawiać przed sądem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Istnieje zakaz dotyczący rozpytywania. Jest on sformułowany w innym miejscu. Należy zwrócić uwagę na to, że w dalszej części projektu pojawia się większa liczba notatek, np. przy postępowaniu uproszczonym. W tym przypadku notatki będą dopuszczone wprost przez ustawę. W związku z tym trzeba przewidzieć możliwość ich ujawniania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#EkspertKomisjiprofesorStanislawWaltos">W postępowaniu uproszczonym przewidziano specyficzne rozwiązanie, którym są skrócone protokoły. W ten sposób rozwiązane zostaną niektóre problemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Rozumiem, że po tych wyjaśnieniach możemy przyjąć zaproponowaną zmianę. Nie widzę zgłoszeń. Uznaję, że Komisja przyjęła zmianę nr 158 bez uwag. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 159, polegającej na dodaniu nowego art. 393a. Jak rozumiem jest to konsekwencja przyjętych wcześniej rozwiązań. Wobec braku zgłoszeń uznaję, że zmiana nr 159 została przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 160 do art. 394 par. 2. Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w sprawie tej zmiany?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#EkspertKomisjiprofesorStanislawWaltos">Chciałbym przedstawić państwu wyjaśnienie, gdyż zmiana jest dość istotna. Obowiązujący przepis przewiduje, że protokoły i dokumenty podlegające odczytaniu można uznać za ujawnione w całości bez ich odczytania, jeżeli obecne na rozprawie strony zgodnie o to wnoszą. Po zmianie przyjmuje się, że dokumenty te trzeba będzie odczytać, jeżeli którakolwiek ze stron o to wnosi. Jest to znacząca różnica. Trzeba stwierdzić, że jest to duże ułatwienie życia dla sądów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#PoselRyszardKalisz">Po zapoznaniu się z treścią tego przepisu nasunęły mi się pewne wątpliwości. Uważam, że należałoby ten przepis podzielić na dwie części. Proponuję, żeby par. 2 otrzymał brzmienie: "Protokoły i dokumenty podlegające odczytaniu na rozprawie można uznać bez ich odczytania za ujawnione w całości lub części. Należy jednak je odczytać, jeżeli którakolwiek ze stron o to wnosi. Przepis art. 392 par. 2 stosuje się odpowiednio.".</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Czy ktoś z państwa ma w tej sprawie jakieś uwagi? Nie widzę zgłoszeń. Stwierdzam, że Komisja przyjęła zmianę nr 160 wraz z proponowaną poprawką. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 161 do art. 397. Rozumiem, że zmiana dotyczy dawnego zwrotu sprawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Ma pan rację. Zmiana ta wprowadza pewną rewolucję. Trzeba przyznać, że nowe rozwiązanie jest dobrze przemyślane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Zmiana ta jest wyrazem pewnego kompromisu. Istnieje grupa zwolenników całkowitego wyłączenia możliwości zwrotu sprawy do postępowania przygotowawczego. Osobiście byłem przeciwny całkowitemu zlikwidowaniu takiej możliwości. Mówiliśmy już o obecnych realiach, np. przy kolejności pytań świadków. Uważam, że w tej sytuacji nie można pozbawić sądów tego instrumentu. Sędziowie odpowiadają za ostateczny wynik sprawy, a sami nie mogą prowadzić na sali sądowej czynności o charakterze operacyjnym, które są potrzebne do tego, żeby dotrzeć do dowodów. Zdanie profesora Stanisława Waltosia niezmiennie wysoko cenię. Jednak w tym przypadku pan profesor miał zupełnie przeciwne zdanie niż ja. Twierdził, że zwracanie sprawy do postępowania przygotowawczego byłoby w takich przypadkach możliwe nawet tuż przed zamknięciem przewodu sądowego. Uznał, że właśnie tu tkwią echa inkwizycyjności. Sędzia uznawałby, że nie ma dostatecznych dowodów, ale nie wyda wyroku uniewinniającego, lecz przekaże sprawę prokuraturze, żeby jeszcze tych dowodów poszukała. Nie mogliśmy dojść w tej sprawie do porozumienia. Nie potrafiliśmy jednoznacznie stwierdzić, czy należy utrzymać taką możliwość, czy też ją zlikwidować. W związku z tym znaleźliśmy zupełnie nowe rozwiązanie. Jest to zupełnie nowy instrument, który powoduje, że sprawa nie jest zwracana, lecz zostaje zawieszona. Sprawę odracza się, a w tym czasie wykonuje się czynności, o których mówi przepis. Oskarżyciel zobowiązany jest do wykonania działań, które zostały określone w ustawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#PoselRyszardKalisz">W par. 1 w nowym brzmieniu przyjęto, że sąd może prowadzić w dalszym ciągu rozprawę przerwaną lub odroczoną. Zwracam się do pana profesora Stanisława Waltosia. Jaka jest pana opinia na temat tego rozwiązania?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#EkspertKomisjiprofesorStanislawWaltos">W tej chwili przepis nie jest dostatecznie precyzyjny. W ostatnim zdaniu należałoby doprecyzować, jak długo trwałaby taka możliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#PoselRyszardKalisz">Przyznaję, że odpowiada mi nowa koncepcja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Mnie też. Czy ktoś z państwa ma w tej sprawie jakieś wątpliwości?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">W takiej sytuacji treść art. 404 par. 2 nie będzie już aktualna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Za chwilę dojdziemy do tego przepisu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Treść art. 404 par. 2 musi zostać zmieniona w par. 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#EkspertKomisjiprofesorStanislawWaltos">Przepis został sformułowany w sposób pozytywny. Sprawa została w pełni wyjaśniona. W ten sposób uniknęliśmy konieczności dopasowywania przepisu zawartego w art. 404. W tej chwili nie ma już potrzeby wprowadzać tam odwołania do innego przepisu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Mam wrażenie, że moja wypowiedź będzie głosem wołającego na puszczy, gdyż widzę, że posłowie są pozytywnie nastawieni do tej zmiany. Jednak muszę zabrać głos w tej sprawie. Chcę państwu powiedzieć, że sędziowie bardzo boją się tej zmiany. Znając praktykę przeprowadziliśmy symulację, która miała pokazać, co się stanie, jeśli tę zmianę wprowadzimy w życie. Przyznaję, że nie obawiamy się wprowadzenia tej instytucji. Uważamy, że wprowadzenie instytucji, która pozwalałaby na uzupełnienie postępowania przygotowawczego przez prokuratora w trakcie rozprawy, nie jest niczym złym. Jednak alternatywą jest całkowite wykreślenie możliwości zwrotu sprawy. Należy pamiętać o tym, że w par. 4 znalazł się zapis w brzmieniu: "Jeżeli oskarżyciel publiczny w wyznaczonym terminie nie przedstawi stosownych dowodów, sąd rozstrzyga na korzyść oskarżonego wątpliwości wynikające z nie przeprowadzenia tych dowodów.". Jednak nie wszystkie wątpliwości dadzą się w ten sposób rozstrzygnąć. Zwrot sprawy prokuratorowi nie zawsze wiąże się ze zbieraniem dowodów na niekorzyść oskarżonego. Bardzo często sprawa zwracana jest prokuratorowi w sytuacji, gdy wychodzą na jaw okoliczności korzystne dla oskarżonego. Przepraszam za to, że mój wywód może być zbyt długi. Jednak uważam, że jest to niezwykle ważna sprawa, zwłaszcza dla sądów. Powiedzmy, że prokurator zamknął śledztwo, a oskarżony w ciągu 3 dni złożył wnioski dowodowe. Jednak tak się stało, że wnioski te gdzieś się zapodziały. Załóżmy, że oskarżony złożył wniosek o to, żeby przebadali go biegli psychiatrzy. W takiej sytuacji sąd będzie musiał naprawiać to, co zepsuł prokurator. Na sąd nakładamy obowiązek uzupełniania postępowania przygotowawczego. Zwracam uwagę, że takiej wątpliwości nie da się rozstrzygnąć na korzyść oskarżonego lub na jego niekorzyść. Sąd po prostu musi zrobić to zastępując prokuratora, chociaż prokurator powinien rozpoznać ten wniosek w toku postępowania przygotowawczego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Należy to załatwić w trybie art. 399.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Nie, gdyż wcześniej o tym nie wiedzieliśmy. Dopiero na rozprawie oskarżony poinformował sąd o tym, że składał wniosek o jego przebadanie, ale prokurator tego nie zrobił. Możemy także wyobrazić sobie inną sytuację. Powiedzmy, że oskarżony mówi, iż ma alibi. Prosi prokuratora o ustalenie, że w danym momencie jechał pociągiem. Chce, żeby prokurator znalazł konduktora i przesłuchał go jako świadka. Jednak prokurator tego nie robi. Sąd nie ma możliwości wymuszenia na prokuratorze przeprowadzenia takiej czynności. Ponieważ prokurator nie realizuje tej czynności, nie pojawia się alibi dla oskarżonego, które mogłoby się pojawić. W jaki sposób można w tym przypadku rozstrzygnąć możliwość na korzyść oskarżonego. Czy mamy przyjąć domniemanie, że oskarżony ma alibi? Jak takie rozstrzygnięcie będzie się miało do zasady dążenia do prawdy materialnej? Mamy tu jakieś zastępcze rozwiązanie kontradyktoryjne, które przewiduje pewne odstępstwa od zasady prawdy materialnej. Takiego rozwiązania boimy się. Z tego powodu dziesiątki spraw zostaną skierowane do ponownego rozpoznania, gdyż sądy odwoławcze nam tego nie wybaczą. Taka jest praktyka. W związku z tym zgłaszam propozycję, żeby tę zmianę odrzucić. Dobrze wiem, że jest to głos wołającego na puszczy. Nie wierzę, że ktokolwiek posłucha mojego apelu. Jeśli tak, to obok tego rozwiązania należałoby pozostawić, chociażby nadzwyczajną możliwość zwrotu sprawy. Taka możliwość powinna istnieć w sytuacjach, w których nie ma innego wyjścia. Prosimy o to bez większej nadziei na to, że ktoś nas posłucha. Jako sędziowie prosimy o to, żeby nie zabierali nam państwo takiej możliwości. Jeśli ktoś z obecnych na sali sędziów ma w tej sprawie inne zdanie, proszę, żeby wyraźnie to powiedział.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Jako były sędzia mam w tej sprawie całkiem odmienne zdanie. Pamiętam, że do sądu apelacyjnego trafiały dziesiątki zażaleń na zwroty. Ze spraw, które rozpatrywałem pamiętam, że w większości przypadków zwrot sprawy nie był uzasadniony. Zazwyczaj stwierdzaliśmy, że zwrot sprawy nie był zasadny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Mówi pan o praktyce orzeczniczej. Mogę potwierdzić pana wypowiedź. W pewnym czasie stosunkowo wiele zwrotów uchylano. W wyniku tej praktyki doszło do tego, że instytucja zwrotu sprawy nie jest nadużywana. Za wprowadzeniem tego przepisu przemawiały różne argumenty. W piśmiennictwie pojawił się argument mówiący, że prokuratorzy ratujący się przed uniewinnieniem oskarżonego składają wniosek o zwrot sprawy po to, żeby ją samodzielnie umorzyć. Dzięki temu mają lepsze wyniki statystyczne. Przyznaję, że takie sytuacje mogły mieć miejsce. Jest to wynikiem złej pragmatyki służbowej w prokuraturze. Ściga się tam każde uniewinnienie, nawet jeśli jest całkowicie słuszne. Ściga się je także wtedy, gdy wynika ono ze zmiany stanu faktycznego na rozprawie. W takim przypadku prokuratora obciąża się uniewinnieniem. Jest to niedobra praktyka. Uważam, że nie powinniśmy dopasowywać przepisów kodeksu do złej pragmatyki prokuratorskiej. Chcę podkreślić, że instytucja zwrotu sprawy nie jest nadużywana. Odbiorą państwo sądom taką możliwość. Warto pamiętać o tym, że sądy odwoławcze skutecznie wyleczyły sądy pierwszej instancji z nadużywania instytucji zwrotu sprawy. Mogę państwa poinformować, że wydział, który nadzoruję, prowadzi kilkaset spraw. Jednak w ciągu roku mamy dwa lub trzy zwroty i to zazwyczaj przed rozpoczęciem rozprawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Dziękuję za tę wypowiedź. Uważam jednak, że zaproponowana zmiana jest jasna. Jest to dobre wyjście, które powinno przyczynić się do przyspieszenia procesu. Przepis zawarty w par. 4 uważam za całkiem jasny. Potwierdza on zasadę in dubio pro reo. Chodzi o to, żeby nie zamykać całkowicie możliwości wyjaśnienia sprawy tylko dlatego, że w odpowiednim czasie nie wykorzystał jej prokurator. Nie możemy przejść nad tym do porządku. Uważam, że przyjęta koncepcja jest spójna. Proponuję, żeby Komisja poparła tę zmianę. Czy ktoś z państwa ma w tej sprawie inne zdanie? Nie widzę zgłoszeń. Uznaję, że zmiana została przyjęta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#EkspertKomisjiprofesorStanislawWaltos">Mam uwagę, która odnosi się do przyjętej przed chwilą zmiany. W art. 397 par. 1, w ostatnim zdaniu napisano: "Przepis art. 404 par. 2 zdanie drugie stosuje się niezależnie od czasu trwania odroczenia.". Wydaje się, że lepiej jest sformułować ten przepis w sposób pozytywny, bez odwoływania się do treści art. 404. Tę samą myśl można wyrazić w inny sposób. Proponuję, żeby ostatnie zdanie otrzymało brzmienie: "Sąd może prowadzić rozprawę przerwaną albo odroczoną w dalszym ciągu, niezależnie od czasu trwania odroczenia, chyba że skład sądu uległ zmianie.".</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#PoselRyszardKalisz">Rozumiem, że w art. 397 par. 1 po wyrazie "braków" ostatnie zdanie zastępujemy nowym zdaniem w brzmieniu: "Sąd może prowadzić rozprawę przerwaną albo odroczoną w dalszym ciągu, niezależnie od czasu trwania odroczenia, chyba że skład sądu uległ zmianie.".</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Czy jeszcze ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#PoselBohdanKopczynski">Można wyobrazić sobie, że w toku przewodu sądowego ujawnią się nowe okoliczności. Prokurator, a szerzej mówiąc oskarżyciel publiczny, nie wykona zalecenia sądu, o którym jest tu mowa. Jednak sąd może po porozumieniu się z prokuratorem dojść do wniosku, że wszystkie wnioski zostaną oddalone. Co wtedy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#EkspertKomisjisedziaAndrzejKryze">Nie bardzo rozumiem, o co panu chodzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#PoselBohdanKopczynski">Oskarżony może złożyć wniosek o przeprowadzenie wniosku dowodowego, który będzie dla niego korzystny. Sąd przyjmie taki wniosek i zleci prokuratorowi przeprowadzenie dowodu. Jednak z jakichś powodów prokurator go nie przeprowadzi. Wtedy sąd może dojść do wniosku, że taki wniosek należy oddalić. Przecież sąd zawsze może zmienić zdanie. Czy w takim przypadku nie ma wątpliwości?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#EkspertKomisjisedziaAndrzejKryze">Przepis dotyczy innego problemu. Jeśli sąd uzna jakiś dowód za potrzebny, może nakazać prokuratorowi jego zdobycie i przedstawienie. Jeżeli prokurator tego nie zrobi, ustawa mówi wyraźnie, że w takim przypadku sąd rozstrzyga wątpliwości na korzyść oskarżonego. Ustawa nie pozostawia sądowi innej możliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">W takim przypadku wątpliwości zawsze rozstrzygane będą na korzyść oskarżonego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Muszę przyznać, że zmiana dotycząca art. 404 par. 2 nie podoba mi się. Można przyjąć, że postępowanie będzie trwało przez rok. Kto będzie po roku pamiętał o wszystkich szczegółach? Uważam, że rozwiązanie to nie jest zgodne z gwarancjami, które przysługują oskarżonemu. W Kazimierzu wypracowaliśmy dobry kompromis. Mówiono o tym, że do procesu będzie można wrócić w ciągu 6 miesięcy. Później trzeba będzie zacząć go od początku. Nie chodzi tu przecież tylko o skład sądu, ale także o pamięć ludzką. Można sobie wyobrazić, że przerwa w procesie będzie trwała przez dwa lata. Co wtedy? W Kazimierzu przyjęliśmy, że przerwa może trwać przez 6 miesięcy. W tym czasie wszystko pozostaje jeszcze w ludzkiej pamięci. Zaproponowane rozwiązanie nie jest zgodne z europejską konwencją. Takie rozwiązanie zawsze będą kwestionować adwokaci. Uważam, że termin 6 miesięcy był dobry. Pośpiech nie zawsze jest wskazany dla oskarżonego i dla procesu. W takim przypadku proces może być uchylony, a sprawa skierowana do ponownego rozpatrzenia. W takim przypadku proces ciągnie się latami. Uważam, że zaproponowana zmiana nie jest dobra dla procesu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Wydaje mi się, że jest to jakieś nieporozumienie. Przypomnę, że w wersji, o której pan mówi, także pojawiało się zdanie w brzmieniu: "Przepis art. 404 par. 2 zdanie drugie stosuje się niezależnie od czasu trwania odroczenia". Rozwiązanie zaproponowane przez podkomisję prowadzi do tego, że odroczenie rozprawy może trwać przez 6 miesięcy, chyba że odroczenie było wynikiem zwrotu sprawy. Wtedy czas odroczenia nie jest określony. Taki przepis został przyjęty przez podkomisję. Taki sam przepis mamy teraz, chociaż zmieniono sposób jego zredagowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">W tej chwili mówię o treści art. 404 par. 2. Ten przepis dotyczy czegoś innego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">W tej chwili rozpatrujemy jeszcze zmianę nr 161. W art. 397 par. 1 znajduje się odwołanie do art. 404 par. 2, ale jedynie w zakresie, w którym dotyczy zwrotu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Wydawało mi się, że dyskusja dotyczy zmiany art. 404 par. 2, a konkretnie mówiąc terminu odroczenia sprawy. Jest to dość kłopotliwy problem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Tego przepisu nie zamierzamy zmieniać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Myślę, że dobrze się stało, iż pan profesor zwrócił uwagę na ten problem w tym momencie. Jeżeli przyjmiemy pewną koncepcję, powinna być spójna ze zmianą, którą będziemy rozpatrywać za chwilę. Byłoby dziwne, gdyby w jednym miejscu został określony limit, a w drugim miejscu tego limitu by nie było. Dotyczy to sytuacji, w której istnieje większa możliwość zatarcia się sprawy w pamięci. Na pewno taka możliwość jest mniejsza, jeśli sąd przez cały czas bezpośrednio proceduje nad sprawą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Ponadto pojawiają się nowe dowody.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#PoselRyszardKalisz">Proponuję, żebyśmy przeszli do rozstrzygnięć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Rozumiem, że przyjmujemy rozwiązanie zaproponowane przez podkomisję. Przypomnę, że Komisja przyjęła, iż we wszystkich sprawach możliwy jest 6-miesięczny termin odroczenia. W przypadku, gdy następuje zwrot sprawy, termin 6-miesięcy nie obowiązuje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Chodzi mi właśnie o to, żeby właśnie w tym przypadku termin był określony. Uważam, że przepis ten należy stosować odpowiednio, a nie niezależnie od czasu trwania odroczenia. Wtedy to rozwiązanie będzie miało sens. Przecież możemy się spodziewać, że pojawią się nowe dowody. Jak ma być przeprowadzona ocena tych dowodów? Uważam, że ograniczenie terminu do 6 miesięcy ma sens.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Czy chce pan, żeby ta bariera była sztywna?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Oczywiście, że tak. Uważam, że 6-miesięczny termin odroczenia jest wystarczająco długi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Czy jeszcze ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#EkspertKomisjiprofesorKazimierzZgryzek">Częściowo zgadzam się z opinią profesora Edwarda Skrętowicza. Muszę stwierdzić, że nie jestem w stanie odczytać normy. W zdaniu drugim jest mowa o regule oraz o wyjątku. Nie wiadomo, czy będziemy stosować regułę, czy też wyjątek. W zdaniu pierwszym przyjęto jako regułę, że sprawę prowadzi się w dalszym ciągu. Jednak regule zaprzecza wyjątek, który mówi, że po 6 miesiącach sprawę rozpoczyna się od nowa. Przyznam, że nie do końca rozumiem sens odesłania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Wydaje się, że sens jest jasny. Proponuję, żebyśmy wspólnie zajęli się jej sensem. Przepis mówi o tym, że rozprawę odroczoną prowadzi się od początku w nowym terminie. Wyjątkowo sąd może prowadzić odroczoną rozprawę w dalszym ciągu, chyba że odroczenie trwało dłużej niż 6 miesięcy, albo skład sądu uległ zmianie. Oznacza to, że w tych dwóch sytuacjach sąd nie może kontynuować odroczonej rozprawy. Mamy jednak wcześniejszy przepis, który został przyjęty przez Komisję. W art. 397 par. 1 Komisja przyjęła, że sąd może prowadzić przerwaną lub odroczoną rozprawę niezależnie od czasu trwania odroczenia, chyba że skład sądu uległ zmianie. W art. 397 określony został wyjątek od reguły, która została zapisana w art. 404. Wyjątek był sformułowany w wersji przyjętej przez podkomisję. W tej chwili chcemy go utrzymać, chociaż w nieco innym brzmieniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Napisałbym, że przepis art. 404 stosuje się odpowiednio. Wtedy nie byłoby żadnego problemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">W takim przypadku nie trzeba nic pisać. Nie ma tego problemu, gdyż obowiązuje zasada ogólna. Opisać to trzeba tylko wtedy, gdy stworzymy jakiś wyjątek. Jeśli go nie będzie, obowiązywać będzie ogólna reguła, która została sformułowana w art. 404 par. 2. Na pewno pan profesor ma rację. Powstaje pytanie, czy sąd ma możliwość rzetelnej oceny sprawy, jeśli przerwa w rozprawie trwała dłużej niż 6 miesięcy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#EkspertKomisjiprofesorStanislawWaltos">Chcę państwu przedstawić pewną propozycję. Sądzę, że profesor Edward Skrętowicz będzie mógł przedstawić dokładne brzmienie drugiego zdania w art. 397 par. 1. Należy jednak pamiętać o tym, że nie należy używać sformułowania "stosuje się odpowiednio". Z takiego zapisu wynikają jedynie same kłopoty. Proszę mi wierzyć. Wykazała to zresztą dyskusja, którą w tej chwili prowadzimy. Postulat zgłaszany przez pana profesora należałoby włączyć do obecnego tekstu zaproponowanej przez nas poprawki. Uważam, że ta propozycja może zostać przyjęta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#PoselRyszardKalisz">Chciałbym zadać panu pytanie. Przed chwilą przyjęliśmy nową koncepcję, która dotyczyła art. 397. Rozumiem, że ta koncepcja jest spójna. W ramach tej koncepcji zaproponowali państwo, żeby nie istniało ograniczenie terminu. Wydaje się, że takie ograniczenie mogłoby być wykorzystywane przez strony postępowania dla innych celów. Opowiadam się za przyjęciem tej koncepcji. Jeśli przyjmiemy tę kompleksową i spójną koncepcję, to nie możemy wprowadzać do par. 1 terminu 6 miesięcy. Koncepcja przedstawiona w tej sprawie jest słuszna. Jest to przemyślana i dojrzała koncepcja, która została zaproponowana przez profesora Stanisława Waltosia. Proponuję, żebyśmy tej koncepcji nie zmieniali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Przypomnę, że do tej pory po zwrocie sprawy postępowanie zawsze rozpoczynało się od początku. Zrezygnowaliśmy z tego rozwiązania, żeby przyspieszyć postępowanie. Nie możemy jednak zrezygnować z obowiązujących gwarancji dla oskarżonego. Sprawa nie jest prowadzona, ale pojawiają się nowe dowody, z którymi trzeba się zapoznać. Może pojawić się nowy adwokat. Przerwa może trwać przez rok.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Mogę państwu powiedzieć, jaki będzie skutek wprowadzenia do ustawy poprawki, którą proponuje profesor Edward Skrętowicz. Prokurator złoży wniosek o odroczenie sprawy na 5 miesięcy. Później odbędzie się rozprawa, na której sąd ujawni np. kartę karną oskarżonego, a prokurator poprosi o przedłużenie terminu odroczenia. W ten sposób nigdy nie będziemy mieli do czynienia z odroczeniem trwającym dłużej niż przez 6 miesięcy. Mogę państwa poinformować, że także w tej chwili jesteśmy zmuszeni do postępowania w taki sposób, o jakim przed chwilą mówiłem. Często zdarza się, że świadkowie nie stawiają się na rozprawy. Mamy tzw. puste terminy rozpraw. W takim przypadku ujawniamy jeden protokół tylko po to, żeby nie przerywać przewodu sądowego. Ta sama zasada będzie stosowana w przyszłości. W praktyce nie da nam się uciec od fikcji. Terminy będzie można przedłużać. Co 5 miesięcy będziemy wyznaczać termin przeprowadzenia pozornej rozprawy, żeby ujawnić na niej jakikolwiek dokument. Wykonana zostanie czynność dowodowa, a termin rozprawy zostanie odroczony. Jeśli prokurator uzyska zgodę na przedłużenie terminu na przeprowadzenie dowodów, przerwa będzie trwała przez 10 miesięcy. Na pewno nie uda nam się w ten sposób uciec przed rzeczywistością.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Przypomnę, że właśnie za to krytykowaliśmy rozwiązania z 1969 r. Wtedy można było zrobić wszystko, żeby przyspieszyć proces. Powiedzieliśmy jednak w pewnym momencie, że istnieją jakieś granice takiego przyspieszania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Te granice będzie oceniał sąd odwoławczy. Zawsze będzie można użyć argumentu, że przyspieszenie wpłynęło na treść wyroku, albo że odroczenie miało wpływ na decyzję sądu. Jeśli sąd odwoławczy dojdzie do wniosku, że przedłużone odroczenie rzeczywiście miało wpływ na treść wyroku, zostanie on uchylony do ponownego rozpoznania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#PoselRyszardKalisz">Proponuję, żebyśmy przyjęli tę zmianę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Czy jeszcze ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie? Nie widzę zgłoszeń. Przyznaję, że mam w tej sprawie pewne wątpliwości. Ogólna zasada mówi o odroczeniu w terminie do 6 miesięcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Nieco żartobliwie chciałbym przypomnieć, że profesor Stanisław Waltoś miał kiedyś w tej sprawie zupełnie inne zdanie. Uczył nas, że należy dbać o ciągłość rozprawy. Co teraz się stało?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#EkspertKomisjiprofesorStanislawWaltos">Ciągle bronię integralności rozprawy. Właśnie dlatego art. 397 ma taki kształt, jaki przed chwilą państwo przyjęli. Chodzi o to, żeby nie odsyłać spraw do postępowania przygotowawczego tylko po to, żeby wiecznie tam leżały. Przypomnę, że sprawa ta była badana przez moją katedrę. Takie sprawy leżały w prokuraturze latami po przekazaniu w obowiązującym trybie. Z reguły sprawy te kończyły się niczym. Po prostu się rozmywały. Właśnie stąd wzięła się nowa koncepcja. Nie ma żadnych wątpliwości, że istnieje tu pewna niekonsekwencja. Trzeba to przyznać. O tym problemie mówił przed chwilą sędzia Maciej Skrętowicz. Odstąpiliśmy od określenia terminu odroczenia właśnie po to, żeby nie przeciągać sprawy przy pomocy tzw. pustych rozpraw. Często zdarza się, że sprawa zwracana jest w celu przeprowadzenia jednej lub dwóch czynności. Uważamy, że w takiej sytuacji nie należy rozpoczynać całego procesu od nowa. Trzeba zgodzić się z twierdzeniem, że dzisiejsze procesy są zupełnie inne niż procesy, które odbywały się jeszcze kilka lat temu. Mamy do czynienia z zupełnie inną rzeczywistością.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Dziękuję za dodatkowe wyjaśnienia. Uznaję, że Komisja przyjęła tę zmianę. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 162 do art. 404 par. 2. Zwracam państwa uwagę na to, że w przepisie sformułowana została zasada ogólna, która mówi o prowadzeniu rozprawy od początku. Wyjątkowo dopuszczalne jest kontynuowanie rozprawy. Wyznaczono tu nieprzekraczalną granicę 6 miesięcy. Jeśli odroczenie sprawy trwa dłużej niż przez 6 miesięcy, rozprawę zawsze należy prowadzić od początku. Wydaje się, że to rozwiązanie jest logiczne. Czy ktoś z państwa ma w tej sprawie inne zdanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#EkspertKomisjisedziaAndrzejKryze">Muszę stwierdzić, że mam w głowie natłok różnych myśli. W tej sprawie jest wiele argumentów. Chciałbym nawiązać do wypowiedzi profesora Stanisława Waltosia. Sąd może nakazać prokuratorowi przedstawienie dowodów. Pan profesor mówi, że jeśli minie 7 miesięcy, to będziemy musieli powtórzyć proces, który będzie wtedy trwał przez następne 3 lata. Uważam, że musimy odnieść się do sytuacji, w której sąd odroczy sprawę i zażąda przedstawienia dowodu z opinii biegłych. Także w tym przypadku przerwa często trwa przez 7 miesięcy. Mówię o tym w kontekście wypowiedzi profesora Edwarda Skrętowicza, dotyczącej gwarancji dla oskarżonego. W 1997 r. tak rozbudowaliśmy system gwarancji dla oskarżonego, że pozbawiliśmy go podstawowej gwarancji, jaką jest prawo do osądzenia w rozsądnym terminie. Art. 404 był sztandarowym artykułem, który stworzył tamę w postępowaniach sądowych. Dzięki niemu te same procesy odbywały się po kilka razy. Wiedzą państwo o tym, co dzieje się przy dużych procesach. Nie znają jednak państwo losów procesów mniejszych, które odbywały się po kilkanaście razy. To właśnie m.in. ten przepis spowodował, że dzisiaj spotykamy się, żeby usunąć tamy, o które potyka się nasze sądownictwo. Właśnie dlatego zastanawiamy się nad tym, w jaki sposób przyspieszyć i usprawnić postępowanie. Zaproponowano przyjęcie przepisu, który jest lepszy od obowiązującego. Po zmianie przepis nie będzie pozostawiał do wyłącznej dyspozycji sądu decyzji o tym, czy rozprawa będzie kontynuowana, czy też rozpocznie się od początku. Jednak należy uznać, że przepis ten w dalszym ciągu jest pewną tamą. Nie jest on do końca konsekwentny. Należałoby się zastanowić, dlaczego po 6 miesiącach należałoby rozpoczynać proces od początku. Proponuję, żebyśmy przyjęli inną zasadę. Powinna to być taka zasada, jak ta, która obowiązywała kiedyś. Odroczony proces powinien być prowadzony w dalszym ciągu, chyba że sąd uzna, iż istnieje potrzeba prowadzenia go od początku, albo że skład sądu uległ zmianie. Przyznaję, że co do drugiej z tych okoliczności mam pewne wątpliwości. Sprawa wydaje się państwu prosta, gdyż przez cały czas myślą państwo o sędziach. Natomiast w procesie dość często zdarza się, że wyłamuje się ławnik. Ławnik jest także sędzią. Na pewno poseł Janusz Wojciechowski dobrze wie, jaki to sędzia i jaka jest jego przydatność w postępowaniu karnym. Uważam, że należy zlikwidować termin 6 miesięcy, gdyż jest to całkowicie sztuczna bariera. W jednym procesie przerwa trwająca 6 miesięcy będzie bardzo długa i przerwie ciągłość rozprawy. W innym przypadku taka przerwa nie będzie niczemu przeszkadzać, np. gdy proces trwa przez 7 lat. W takim przypadku 7 miesięcy będzie tym, czym w innych procesach jest 7 dni. Uważam, że sprawę należałoby pozostawić do oceny sądu. Wszystko powinno zależeć od tego, czy w wyniku przerwy nastąpiło przerwanie ciągłości rozprawy, czy nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Czy chce pan, żeby rozprawa była prowadzona w dalszym ciągu także w przypadku, gdy zmieni się skład sędziowski?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#EkspertKomisjisedziaAndrzejKryze">Nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#PrzedstawicielStowarzyszeniaSedziowIustitiasedziaLechWisniewski">W takim razie należałoby przynajmniej wykreślić wyraz "wyjątkowo". Wydaje się, że wyraz ten rzutuje na ocenę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#PoselRyszardKalisz">Muszę powiedzieć, że argumenty przedstawione przez sędziego Andrzeja Kryże przekonują mnie. Termin 6 miesięcy może być racjonalny, ale nie w każdym przypadku. W trakcie prac nad zmianami musimy mieć na uwadze to, że postępowania muszą się toczyć. Zgadzam się z tym, że wyjątek należy zmienić w zasadę. Proszę o przedstawienie w tej sprawie konkretnej propozycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#EkspertKomisjisedziaAndrzejKryze">Taka propozycja jest już gotowa. Przepis powinien mówić o tym, że rozprawę odroczoną prowadzi się od początku, gdy sąd uzna to za konieczne, a także wówczas, gdy skład sądu uległ zmianie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#EkspertKomisjiprofesorStanislawWaltos">Istnieje możliwość zapisania tego w prostszy sposób. Pierwsze zdanie art. 404 par. 2 nie ulega zmianie. Natomiast drugie zdanie powinno otrzymać brzmienie: "Sąd może wyjątkowo prowadzić rozprawę odroczoną w dalszym ciągu, chyba że skład sądu uległ zmianie".</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#EkspertKomisjisedziaAndrzejKryze">Przy takim zapisie zatrzymamy się w połowie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Chcę zwrócić się do państwa z pewnym apelem. O tym, w którą stronę pójdzie zmiana, zadecydują posłowie. Eksperci mogą jedynie wyrazić swoje zdanie. Wydaje mi się jednak, że zmiany powinny zmierzać albo w prawo, albo w lewo. Z góry przyjmowałem, że efekt wypowiedzi profesora Edwarda Skrętowicza będzie właśnie taki, jaki mamy w tej chwili. Przyznam, że właśnie tego się bałem, chociaż pan profesor miał we mnie sojusznika. Jeśli przyjęliśmy pewien sposób postępowania przy zwrocie sprawy, musimy konsekwentnie zrobić to samo na rozprawie. Zatarcie się dowodów w pamięci, o którym mówił pan profesor, jest znacznie bardziej realne w przypadku zwrotu sprawy niż w przypadku, w którym nie następuje przekazanie akt do prokuratury. W jednym przypadku przyjęliśmy jako zasadę, że odroczona rozprawa jest prowadzona w dalszym ciągu. Uważam, że także w tym przypadku należy przyjąć taką samą zasadę. Opowiadam się za wyeliminowaniem bariery związanej z terminem 6 miesięcy. Na pewno sprawę tę należy pozostawić do orzecznictwa Sądu Najwyższego, które wskazuje, że jeśli uzasadnienie wyroku pokazuje, że sąd nie zapanował nad materiałem dowodowym, wyrok należy uchylić. Tak dzieje się w przypadku, gdy odroczenie było zbyt długie. Uważam, że treść art. 404 należy dostosować do zmiany, która została przyjęta w art. 397.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Chciałbym uporządkować tę dyskusję, gdyż sam zaczynam się gubić. Najpierw ustalmy, co ma być zasadą, a co wyjątkiem. Czy zasadą ma być kontynuowanie rozpraw odroczonych? W takim przypadku wyjątkowo można rozpocząć rozprawę od początku, jeśli sąd uzna to za konieczne. Mówił o tym sędzia Andrzej Kryże. Rozprawa rozpoczynałaby się od początku także wtedy, gdy skład sądu uległ zmianie. Możemy także przyjąć jako zasadę, że proces będzie rozpoczynał się od początku. W takiej sytuacji wyjątkiem byłaby możliwość kontynuowania rozprawy. Jakie propozycje mają państwo w tym zakresie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Całkowicie zgadzam się z wypowiedzią sędziego Stanisława Zabłockiego, którego chcę mieć za sojusznika. Uważam jednak, że pan sędzia nie znalazł zasady, ale szukał wyjątku. Zgadzam się z tym, że termin odroczenia nie musi być ściśle określony. Propozycja pana sędziego może być dobrym rozwiązaniem. Musimy jednak najpierw znaleźć jakąś zasadę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">W mojej wypowiedzi wskazywałem jedynie na potrzebę przyjęcia takiego samego rozwiązania w art. 397 i w art. 404.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Treść przyjęta w art. 397 zależeć będzie od rozwiązania, które zostanie przyjęte w art. 404. W związku z tym proponuję, żebyśmy podjęli decyzję w sprawie art. 404. Wtedy, w razie potrzeby, będziemy mogli wrócić do treści art. 397. Jednak nie myślmy o tym w tej chwili. Zajmijmy się treścią zmiany nr 162.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#ZastepcadyrektoradepartamentuwMinisterstwieSprawiedliwosciBeataMik">Chciałabym podzielić się z państwem pewnym przemyśleniem. Przyznam, że argumenty przedstawione przez sędziego Stanisława Zabłockiego nie przekonały mnie. Art. 397 zawsze będzie traktowany jako przepis wyjątkowy. Jeśli zdecydują się państwo na to, żeby w art. 404 inaczej sformułować zasadę w zdaniu pierwszym, muszą państwo zdawać sobie sprawę z tego, że zamiast zasady ciągłości postępowania sądowego, obowiązywać będzie jedynie zasada niezmienności składu sądu. Wydaje się, że w procesie karnym nie o to chodzi. W związku z tym opowiadam się za tym, żeby w art. 404 par. 2 pierwsze zdanie pozostawić bez zmian. Natomiast zdanie drugie należałoby przyjąć w brzmieniu zaproponowanym przez profesora Stanisława Waltosia. Oznacza to, że sąd będzie mógł wyjątkowo prowadzić odroczoną rozprawę w dalszym ciągu, chyba że skład sądu ulegnie zmianie. W ten sposób zachowamy zasadę ciągłości postępowania sądowego. W innym przypadku zostanie ona usunięta z kodeksu. Nie zmieni tego argument, że wszystko naprawi sąd odwoławczy, gdyż zasada ta nie zostanie wyrażona w kodeksie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Przyznaję, że mam na ten temat podobne poglądy. Nie chciałbym, żebyśmy popadli w skrajność. Jeśli pozwolimy na to, żeby nie było żadnych konsekwencji, chociażby moralnych, w przypadku gdy sprawa leży po zwrocie z sądu, to nie przyspieszymy biegu postępowań. W związku z tym opowiadam się za przyjęciem propozycji, którą sformułował profesor Stanisław Waltoś. Proponuję, żeby art. 404 par. 2 otrzymał brzmienie: "Rozprawę odroczoną prowadzi się w nowym terminie od początku. Sąd może wyjątkowo prowadzić rozprawę w dalszym ciągu, chyba że skład sądu uległ zmianie.".</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#EkspertKomisjiprofesorStanislawWaltos">Po przyjęciu tej propozycji należałoby wrócić do art. 397 par. 1, w którym należałoby napisać, że sąd może prowadzić w dalszym ciągu rozprawę przerwaną albo wyjątkowo odroczoną. Chodzi tu o podkreślenie wyjątkowości odroczenia, po którym rozprawę można nadal prowadzić. Jest jeszcze kwestia znalezienia odpowiedniej formuły językowej. Uważam, że ta sama reguła musi znaleźć się w art. 397.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">To zdanie w ogóle nie jest potrzebne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">To zdanie nie jest potrzebne, gdyż nie ma zwrotu sprawy. Sprawa przez cały czas pozostaje w dyspozycji sądu. W tym przypadku stosuje się dokładnie przepisy zawarte w art. 404.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Drugie zdanie nie jest potrzebne. Można napisać, że przepis stosuje się odpowiednio, albo całkowicie to zdanie wykreślić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#EkspertKomisjiprofesorStanislawWaltos">Drugie zdanie nie było wynikiem mojej inicjatywy. Wychodzę naprzeciw propozycji profesora Edwarda Skrętowicza. Jeśli sam wycofuje to zdanie, przychylam się do jego pomysłu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Wydaje się, że sprawa jest oczywista. Rezygnujemy z terminu 6 miesięcy. Wykreślamy ten termin z art. 404. W tej sytuacji wprowadzanie tego zapisu do art. 397 par. 1 nie ma sensu, gdyż nie jest potrzebne. Uznaję, że Komisja przyjmuje zmianę nr 162 w brzmieniu zaproponowanym przez profesora Stanisława Waltosia. Oznacza to, że w zmianie nie ma mowy o 6-miesięcznym terminie odroczenia. Od razu wracamy do art. 397 par. 1 i wykreślamy drugie zdanie jako zbędne. Czy ktoś z państwa ma w tej sprawie uwagi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#PoselRyszardKalisz">Rozumiem, że rozwiązanie przyjęte w art. 404 nie przewiduje zgody stron. Chciałbym, żeby było to jasne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Wobec braku zastrzeżeń przyjmuję, że zmiana do art. 397 par. 1 została przyjęta. Czy ktoś z państwa ma uwagi do zmiany nr 162 lit. b/? Przypomnę, że zmiana dotyczy art. 404 par. 3, który otrzymuje brzmienie: "W wypadku podjęcia postępowania zawieszonego przepis par. 2 stosuje się odpowiednio". Wydaje się, że jest to konsekwencja wcześniejszego rozwiązania, którą należy przyjąć. Czy ktoś z państwa ma w tej sprawie uwagi? Nie widzę zgłoszeń. Uznaję, że zmiana nr 162 lit. b/ została przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 163.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#EkspertKomisjiprofesorStanislawWaltos">Zmiana nr 163 jest jasna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Jest to prosta zmiana redakcyjna. Uznaję, że Komisja przyjmuje tę zmianę bez uwag. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 164, w której zaproponowano skreślenie art. 407. Ten przepis nie jest już potrzebny. Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie? Nie widzę zgłoszeń. Uznaję, że Komisja przyjęła zmianę nr 164 bez uwag. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 165, w której art. 415 otrzymuje nowe brzmienie. Jest to zmiana o charakterze porządkującym. Czy ktoś z państwa ma w tej sprawie jakieś wątpliwości? Nie widzę zgłoszeń. Uznaję, że zmiana nr 165 została przyjęta bez uwag. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 166. Jest to zmiana o charakterze porządkującym. Czy ktoś z państwa ma do niej jakieś uwagi? Nie widzę zgłoszeń. Uznaję, że Komisja przyjęła zmianę nr 166 bez uwag. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 167. Zmiana ta ma związek ze zmianą, która została wprowadzona do art. 416. Rozumiem, że należy ją przyjąć. Czy ktoś z państwa ma w tej sprawie jakieś uwagi lub pytania? Nie widzę zgłoszeń. Stwierdzam, że Komisja przyjęła zmianę nr 167. W zmianie nr 168 wyrazy "7 dni" zastępuje się wyrazami "14 dni". Zmiana odnosi się do art. 423. Czego dotyczy ta zmiana?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Terminu napisania uzasadnienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Według mnie te przepisy w ogóle nie są potrzebne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#PoselRyszardKalisz">Jest to przepis o charakterze instrukcyjnym. Sędziowie i tak nie dotrzymują tego terminu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Zgadzam się, że jest to przepis instrukcyjny. Nie wiem, czy wiedzą państwo, jakie są w tej chwili tryby. Zostały one wprowadzone na polecenie naszych wyższych przełożonych. Ciągle prowadzone są kontrole tych terminów. Przewodniczę wydziałowi w sądzie okręgowym. Sprawy są tak skomplikowane, że rzadko kiedy sędzia jest w stanie napisać uzasadnienie w ciągu 7 dni. W związku z tym bez przerwy mam wnioski o przedłużenie terminu. Mam prawo do tego, żeby przedłużyć termin napisania uzasadnienia do 14 dni, zgodnie z zarządzeniem prezesa sądu apelacyjnego. Powyżej 14 dni termin przedłuża prezes sądu. W związku z tym mamy do czynienia z ciągłym krążeniem zbędnych pism. Moglibyśmy tego uniknąć przyjmując zaproponowaną zmianę. W jej wyniku ubyłaby co najmniej połowa obecnie składanych w tych sprawach pism.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Staramy się przyspieszyć proces. Uważam, że ta zmiana będzie go spowalniać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#PoselRyszardKalisz">Nie chcę wracać do tego, że strony są traktowane w nierównorzędny sposób. Za spóźnienie się ponosi konsekwencje jedynie adwokat. Żadnych konsekwencji finansowych nie ponosi z tego powodu sędzia. Nie będę do tej sprawy wracać. Ciągle mamy do czynienia z tendencją, która dotyczy ułatwiania pracy sędziom. W większości spraw uzasadnienie można napisać w ciągu 7 dni. Nie bardzo rozumiem, dlaczego tego nie robią. Przyjmując tę zmianę powiemy sędziom, że do tej pory postępowali dobrze, gdyż 7 dni to termin zbyt krótki do tego, żeby napisać dwie strony maszynopisu w sprawie, którą prowadziliście przez kilka lat. Wydaje się, że wszystkie dane o takiej sprawie sędzia powinien mieć w głowie. Mogę zgodzić się na wydłużenie tego terminu, ale pod warunkiem, że za jego niedotrzymanie wprowadzone zostaną jakieś sankcje. Nie powinniśmy robić tego w przepisie o charakterze instrukcyjnym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Chciałbym zauważyć, że istnieją sankcje dyscyplinarne. Wszyscy o tym wiedzą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#PoselRyszardKalisz">W ilu przypadkach prowadzono sprawy dyscyplinarne z powodu przekroczenia przez sędziego terminu wydania uzasadnienia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Takich postępowań jest bardzo dużo. Gdyby zajrzał pan do danych statystycznych sądu dyscyplinarnego, mógłby pan zobaczyć, że większość prowadzonych przed tym sądem spraw stanowią sprawy dotyczące uzasadnień. Pan poseł zwrócił uwagę na problem równorzędności stron. W związku z tym przypomnę, że zarówno adwokat jak i prokurator mają 14 dni na napisanie apelacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Być może ten pomysł nie uzyska akceptacji Komisji. Wydaje się jednak, że należałoby zróżnicować ten termin dla sądów rejonowych i sądów okręgowych. Prawda jest taka, że w sprawach prowadzonych przed sądem rejonowym 7 dni jest terminem wystarczającym do napisania uzasadnienia. Jednak ten sam termin dla sądów okręgowych jest absolutną fikcją. Sędziowie będą zmuszeni do tego, żeby pisać uzasadnienie wyroku przed głosami stron. Chyba tego pan nie chce. Z pełną odpowiedzialnością mogę powiedzieć, że sędzia sądu okręgowego nie jest w stanie napisać rzetelnego uzasadnienia do sprawy dotyczącej 5 lub 6 osób w ciągu 7 dni, zwłaszcza gdy ma kolejne terminy w innych sprawach. Taka jest prawda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#PoselRyszardKalisz">Muszę powiedzieć, że jestem zaskoczony wypowiedzią pana sędziego. Nie wiedziałem, że sędziowie wydają wyroki przed wysłuchaniem stron.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Zapytałem jedynie, czy chce pan, żeby tak się stało. Proszę, żeby nie odwracał pan sensu mojej wypowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#PoselRyszardKalisz">Dobrze słyszałem, co pan powiedział. Zgadzam się z propozycją, żeby przyjąć inny termin dla sądów rejonowych, a inny dla sądów okręgowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Mogę państwu powiedzieć, że w moim wydziale pracuje 10 sędziów. Tylko 2 z nich potrafi pisać uzasadnienia w terminie 7 dni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Chciałbym skrócić tę dyskusję. Problemem nie jest chyba to, czy termin zostanie określony na 7, czy też na 14 dni. Problem dotyczy tego, czy będzie to 14 dni, czy też 5 miesięcy. W związku z tym skłaniałbym się do tego, żeby pozostawić rozwiązanie, które przyjęła podkomisja. Należałoby przyjąć interpretację, że oczekujemy na to, iż termin 14-dniowy będzie realny. Przedłużenie tego terminu powinno być możliwe jedynie w niezwykle skomplikowanych sprawach lub z innych ważnych powodów. Wydaje mi się, że właśnie w taki sposób należałoby odczytać decyzję Komisji. Zmiana urealnia termin wydania uzasadnienia. Jednak oczekujemy, że ten termin będzie przestrzegany. Czy ktoś z państwa ma w tej sprawie inne zdanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#SedziaKonradMinkiewicz">Widzę ten problem nieco inaczej. Siedmiodniowy termin wydania uzasadnienia był możliwy do utrzymania jeszcze kilkanaście lat temu. Wtedy obciążenie sędziów było zupełnie inne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Proszę nie przekonywać nas do tej propozycji. Zaproponowałem Komisji przyjęcie tej zmiany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#PoselRyszardKalisz">Mogę zgodzić się z propozycją przedstawioną przez posła Janusza Wojciechowskiego. Jednak chciałbym, żeby zostało odnotowane, że sędziowie powinni dochowywać tego terminu, zwłaszcza w najprostszych sprawach, w których uzasadnienia nie trzeba pisać dłużej niż przez pół godziny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Czy ktoś z państwa ma w tej sprawie inne zdanie? Nie widzę zgłoszeń. Uznaję, że zmiana nr 168 została przyjęta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#EkspertKomisjiprofesorKazimierzZgryzek">W art. 423 par. 2 jest mowa o tym, że odpis uzasadnienia dostarcza się stronom. Nie ma tu podmiotu, o którym jest mowa w art. 416. Przypomnę, że ten podmiot jest uprawniony do złożenia wniosku. Wydaje się, że ten przepis należy uzupełnić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#EkspertKomisjiprofesorStanislawWaltos">W tej sprawie przedstawiłem propozycję. Zamieściłem ją w zestawieniu proponowanych poprawek dotyczących korekty tekstu przyjętego przez podkomisję. W pkt. 9 zaproponowałem, żeby art. 423 par. 2 otrzymał brzmienie: "Wyrok z uzasadnieniem doręcza się stronie i podmiotowi, o którym mowa w art. 416, które złożyły wniosek na podstawie art. 422. Przepis art. 100 par. 5 stosuje się.". Ja także uważam, że tego podmiotu nie można pominąć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Oznacza to, że ten podmiot otrzyma wyrok z uzasadnieniem, nawet jeśli nie złoży wniosku. Czy ten podmiot jest stroną? Jeśli tak, dostanie wyrok z uzasadnieniem z urzędu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#ZastepcadyrektoraBeataMik">Zapominamy o pokrzywdzonym, którego sprawę warunkowo umorzono na posiedzeniu. Przypomnę, że wcześniej dopisaliśmy pokrzywdzonego do art. 422 par. 1. Jednak obecna propozycja nie obejmuje go.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Pokrzywdzony jest stroną, a więc jest objęty tym przepisem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Uznaję, że Komisja przyjęła poprawkę zaproponowaną przez pana profesora. W związku z tym stwierdzam, że Komisja rozpatrzyła zmianę nr 168 do art. 423. Zarządzam 15-minutową przerwę.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#PoselJanuszWojciechowski">Wznawiam obrady. Przed przerwą zakończyliśmy pracę nad poprawką nr 168. Przechodzimy do rozpatrzenia poprawki nr 169 do art. 425. Jest to zmiana o charakterze porządkującym. Czy ktoś z państwa ma w tej sprawie uwagi lub pytania? Nie widzę zgłoszeń. Stwierdzam, że Komisja przyjęła zmianę nr 169 bez uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#EkspertKomisjiprofesorStanislawWaltos">Chciałbym wskazać nowy problem, który pojawił się już po zakończeniu prac podkomisji. W propozycjach korekty tekstu przyjętego przez podkomisję przedstawiłem odpowiednią propozycję w pkt. 11. Sprawa pojawiła się nagle w związku ze zdarzeniem, które miało miejsce w Warszawie. Sąd apelacyjny zastosował dozór, uchylając tymczasowe aresztowanie. W tej sytuacji prokurator nie miał możliwości złożenia zażalenia. Okazało się, że art. 426 par. 3 napisany jest w taki sposób, że nie daje mu takich możliwości. Było to szczególnie widoczne w konfiguracji tego postanowienia. Jeśli dobrze sobie przypominam, autorzy tego przepisu z pełną świadomością napisali go w taki sposób, w jaki został uchwalony. Nie było tu żadnej pomyłki. Zrobiono to w pełni świadomie. Wydaje się, że w tym przepisie trzeba będzie dokonać jakiegoś wyłomu. Należałoby napisać, że zażalenie powinno przysługiwać w przedmiocie środka zapobiegawczego. W związku z tym zaproponowałem, żeby art. 426 par. 3 otrzymał brzmienie: "Od wydanych w toku postępowania odwoławczego postanowień o przeprowadzeniu obserwacji w zakładzie leczniczym, w przedmiocie środka zapobiegawczego oraz nałożenia kary porządkowej, przysługuje zażalenie do innego, równorzędnego składu odwoławczego".</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Uważam, że nie możemy zmieniać tego przepisu. Skandalem jest to, żeby w sytuacji, gdy ktoś się pomylił i uchylił areszt, można było składać zażalenie w szczególnym trybie. W tym przypadku odmówiono zażalenia na postanowienie. Decyzja była prawidłowa. Nie można przecież ciągle składać zażaleń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Rozpatrujemy w tej chwili dodatkową zmianę, która dotyczy art. 426. Pan profesor sformułował poprawkę, która dotyczy nowego brzmienia par. 3.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Uważam, że przyjęcie tej poprawki jest niedopuszczalne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#ZastepcadyrektoraBeataMik">Zacznę od krótkiego wstępu. Mam wrażenie, że problem nie jest dla wszystkich dostatecznie czytelny. Zasadą jest, że od postanowień sądu odwoławczego, które zapadły w toku postępowania odwoławczego, nie przysługuje środek odwoławczy. Rozpatrywany przepis jest wyjątkiem. W obecnym brzmieniu zezwala on na zaskarżenie postanowień sądu odwoławczego w toku postępowania odwoławczego. Chodzi tu o zaskarżenie tzw. postanowień pozytywnych, dotyczących m.in. zastosowania środka zapobiegawczego. Tym samym zażalenie nie przysługuje na decyzje negatywne. Jeśli sąd uchyli środek zapobiegawczy i nie zastosuje w zamian innego środka zapobiegawczego, zażalenie nie przysługuje. Na podstawie mojej własnej praktyki, jako prokurator mogę stwierdzić, że w niektórych sytuacjach brakuje możliwości zaskarżenia postanowień sądu odwoławczego w pierwszej instancji. Dotyczy to nie tylko sprawy zabójstwa małego Michałka. Taka możliwość może być potrzebna w przypadku uchylenia środka zapobiegawczego. Możemy wyobrazić sobie taką sytuację, że sąd wyda wyrok skazujący, ale kara będzie niższa od tej, o którą występował prokurator. Jednocześnie sąd na wniosek oskarżonego uchyli tymczasowe aresztowanie i nie zastosuje w zamian innego środka. W tym przypadku uchylenie może dotyczyć każdego innego środka zapobiegawczego, w tym dozoru lub zatrzymania paszportu. Nawet jeśli decyzja sądu jest w sposób oczywisty błędna, prokurator jest w takim przypadku bezradny. Profesor Stanisław Waltoś zaproponował, żeby w tym trybie można było zaskarżać wszystkie postanowienia dotyczące środków zapobiegawczych. Uważam, że ta propozycja jest zasadna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Czy jeszcze ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Sam dziwię się swojej odwadze, ale mam inne zdanie niż profesor Stanisław Waltoś. Moją wypowiedź zacznę od tego, że nie powinniśmy zmieniać przepisów tylko dlatego, że zdarzyła się jakaś sprawa. Gdybyśmy mieli reagować w ten sposób, na pewno w Kodeksie postępowania karnego znaleźlibyśmy wiele przepisów, które mogą się nie sprawdzić w jednostkowych sprawach. Wydawało mi się, że wypowiedź pani dyrektor będzie zmierzać do innej konkluzji. Początek wywodu był słuszny. Powiedziała pani, że regułą jest to, że postanowienia wydawane w toku postępowania odwoławczego są niezaskarżalne. Jeśli taka jest reguła, to od 1 września 1998 r. zrobiono w niej wyłom. Mam na myśli przepisy zawarte w art. 426 par. 3. W tej chwili chcemy jeszcze ten wyłom poszerzyć. Na razie powiedzieliśmy, że zmiana dotyczyć będzie środków zapobiegawczych. Jednak zawsze może zdarzyć się jakaś drastyczna sytuacja, która będzie dotyczyć np. środka zabezpieczającego lub kary porządkowej. Także tu jakieś przepisy mogą się nie sprawdzić. Jeśli tak, to już dziś powinniśmy na wszelki wypadek wyrazy "w przedmiocie" odnieść do wszystkich członów tego przepisu. Przedstawię jeszcze jeden argument, który uważam za najważniejszy. Regułą jest, że postanowienia sądów odwoławczych są niezaskarżalne. Nie oznacza to jednak, że w takich sytuacjach prokuratura jest całkowicie bezradna. Trzeba znać przepisy i w odpowiedni sposób posługiwać się instrumentem, jakim jest Kodeks postępowania karnego. Prokuratura powinna posługiwać się wszystkimi dostępnymi instrumentami. W tym przypadku prokurator krajowy podjął decyzję o złożeniu zażalenia. W konsekwencji wokół tej sprawy powstał szum medialny. Gdyby od samego początku przyjęto, że w tej części nie przysługuje zażalenie, nie byłoby całego zamieszania. Trzeba podkreślić, że informacja o tym, że nie przysługuje zażalenie była nie do końca prawdziwa. Przy obecnym brzmieniu przepisów zażalenie przysługiwało w pewnej części, chociaż nie w tej, w której Prokuratura Krajowa złożyła zażalenie. Uważam, że w tym przypadku zażalenie przysługiwało w części dotyczącej zastosowania dozoru. To była pozytywna część postanowienia. Można było zaskarżyć to postanowienie wskazując, że dozoru nie połączono np. z zakazem opuszczania kraju. W tej części można było złożyć zażalenie, ale nikt tego nie dostrzegł. Jeśli dobrze wiem, nikt nie zaskarżył tej części postanowienia. Druga uwaga dotyczy uchylenia aresztu. W tym przypadku istniała inna droga. Trzeba było złożyć wniosek o zastosowanie tymczasowego aresztowania. Uważam, że nie ma żadnej potrzeby, żeby poszerzać wyłom w stosowaniu obowiązującej reguły. Są przecież inne drogi. To już wszystko, co chciałem państwu na ten temat powiedzieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Czy w tej sprawie mają państwo jeszcze jakieś wątpliwości?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#ZastepcadyrektoraBeataMik">W art. 426 par. 3 dopuszczone zostały pewne wyjątki. W ten sposób odpowiedziano na pytanie, czy i w jakim zakresie sąd odwoławczy może się pomylić. Jestem przekonana, że rozpatrując tę sprawę Komisja powinna odpowiedzieć sobie na pytanie, czy sąd odwoławczy może pomylić się jedynie wtedy, gdy stosuje środek zapobiegawczy, a więc gdy aresztuje, oddaje pod dozór lub zabiera paszport. Czy sąd może pomylić się także uchylając ten środek i nie stosując w zamian żadnego innego? Jeśli przyjmiemy, że sąd zawsze może się pomylić, należy przyjąć poprawkę zaproponowaną przez pana profesora.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Wydaje się, że gdzieś istnieje granica, przy której należy się zatrzymać. Sąd odwoławczy może podjąć decyzję o całkowitym uniewinnieniu osoby. W takim przypadku sąd także może się pomylić. W związku z tym proponuję, żebyśmy nie zmieniali tego przepisu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Wydaje się, że w tej sprawie prokuratura działała na zasadzie pewnego podniecenia. Tylko z tego powodu sprawa nabrała dość szerokiego wydźwięku w mediach. Najpierw przedstawiono pewne zarzuty, ale później okazało się, że dowody są wątpliwe. Uważam, że w takich sytuacjach prokuratura nie powinna sama wpychać palców między drzwi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Proponuję, żebyśmy zostawili tę sprawę w spokoju. Nie mamy o niej wystarczającej wiedzy. Niczego w ten sposób nie rozstrzygniemy. Proponuję, żebyśmy pozostawili art. 426 w obecnym brzmieniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#PoselRyszardKalisz">Ja także opowiadam się przeciwko zmienianiu tego przepisu. Chciałbym krótko uzasadnić moje stanowisko. Uważam, że czymś innym jest zastosowanie tymczasowego aresztowania, a zupełnie czymś innym uchylenie tymczasowego aresztowania. W pierwszym przypadku mamy do czynienia z ochroną praw podmiotowych człowieka. Drugi przypadek jest podobny do uchylenia wobec jednego oskarżonego całego postępowania. Właśnie dlatego art. 426 par. 3 odnosi się do postanowień pozytywnych, które w jakiś sposób mogą ograniczać prawa człowieka ze względu na potrzeby postępowania. Nie można jednak kontrolować sądu w przypadku, gdy znoszone są takie ograniczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Uważam, że ta wypowiedź jest logiczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Chciałbym zwrócić uwagę na to, że przy obecnej treści par. 3 postanowienie o przeprowadzeniu obserwacji lub o nałożeniu kary porządkowej, w wypadku treści negatywnej nie są zaskarżalne również w sytuacji, gdy wydaje je sąd pierwszej instancji. Na odmowę obserwacji lub na odmowę nałożenia kary porządkowej nie przysługują zażalenia. Można mówić jedynie o zażaleniach w przedmiocie środka zapobiegawczego. Nie zgodzę się jednak z sędzią Stanisławem Zabłockim, że można było skarżyć postanowienie o dozorze w tym zakresie, że nie nałożono jednocześnie zakazu opuszczania kraju. W tym przypadku byłoby to zaskarżenie odmowy zakazu opuszczania kraju. Mamy tu ewidentne ograniczenie zaskarżalności. Możliwe jest jedynie zaskarżanie działające na korzyść. Jeśli zrobiono to celowo, należy sądzić, że wynikało to z przyjętej koncepcji. Trudno jest w tej chwili ocenić, czy takie rozwiązanie jest słuszne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Każdy kolejny wyjątek coraz bardziej komplikuje model postępowania odwoławczego. Nie można tego robić. Poseł Janusz Wojciechowski słusznie zwrócił uwagę na to, że całe postępowanie odwoławcze ułożone jest w logiczny sposób. Wydaje się, że wszystkie wątpliwości usuwa przykład, który dotyczy wydania wyroku uniewinniającego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Stwierdzam, że Komisja nie wprowadza do art. 426 żadnych zmian. Pozostawiamy go w dotychczasowym brzmieniu. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 170 do art. 432.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Jest to zmiana o charakterze technicznym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#EkspertKomisjisedziaAndrzejKryze">Mam jeszcze uwagę do art. 427 par. 3.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Do tego przepisu nie zaproponowano żadnych zmian. Czy w tej sprawie ma pan jakieś propozycje?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#EkspertKomisjisedziaAndrzejKryze">Przepis mówi o tym, że odwołujący się może również wskazać nowe dowody i fakty. Wydaje się, że należałoby wprowadzić do tego przepisu zastrzeżenie mówiące o tym, że nowe dowody odwołujący się może wskazać jedynie wtedy, gdy nie mógł tego zrobić przed zamknięciem przewodu sądowego. W praktyce możemy mówić o pewnej nielojalności procesowej, która jest posunięta tak daleko, że dowody chowane są specjalnie na etap postępowania odwoławczego. Robi się to po to, żeby przewrócić wyrok. W efekcie narusza to gwarancję oskarżonego do osądzenia w rozsądnym terminie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Całkowicie się z panem zgadzam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Trzeba się poważnie zastanowić nad tym, czy taką poprawkę wprowadzać. Zastanówmy się nad tym, jakie są przyczyny wznowienia postępowania. Czy przepis ten ma służyć stronom, czy sądowi? Rozumiem, że na tym etapie nie pozwolimy na przedstawienie nowych dowodów. Jednak później oskarżony będzie mógł złożyć wniosek o wznowienie postępowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Niech składa taki wniosek. Nie będzie jednak mógł tego zrobić w trybie środków zwykłych. Uważam, że mieszamy tu dwa różne środki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Wolę, żeby naprawić do możliwie szybko niż później mieć wniosek o wznowienie postępowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Należałoby się zastanowić, czy ten problem nie jest załatwiony poprzez użycie sformułowania mówiącego o tym, że mają to być nowe dowody. W jakiejś mierze sformułowanie to przesądza o tym, że mają być przedstawione jedynie nowe fakty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#EkspertKomisjisedziaAndrzejKryze">W tym przypadku nowe dowody to takie, które do tej pory nie zostały zgłoszone. Nawet jeśli ktoś je znał, ale ich nie zgłosił, są to nowe dowody. Możliwość ta jest wykorzystywana do wznawiania procesu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Można wyraz "nowe" zastąpić wyrazami "wcześniej nieznane".</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Wtedy przepis nie będzie sformułowany w precyzyjny sposób. Nie wiadomo, czy chodzi o dowody nieznane wcześniej sądowi, czy też oskarżonemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#EkspertKomisjisedziaAndrzejKryze">Wydaje się, że problem rozwiązywałoby dodanie na końcu przecinka oraz wyrazów "jeżeli nie mógł tego uczynić przed zamknięciem przewodu sądowego". Wtedy przepis jednoznacznie odnosi się do konkretnej osoby.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Należałoby napisać, że chodzi o nowe fakty i dowody, których nie można było wskazać w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#EkspertKomisjisedziaAndrzejKryze">Wydaje się, że lepsze jest sformułowanie "przed zamknięciem przewodu sądowego".</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Tak, ale z uzupełnieniem, że chodzi o postępowanie przed sądem pierwszej instancji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Uważam, że wystarczające jest sformułowanie mówiące o zamknięciu przewodu sądowego. Po zamknięciu przewodu sądowego oskarżony może wnosić jedynie o wznowienie postępowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Chodzi tu o sytuację, w której postępowanie w pierwszej instancji zostało już całkowicie zamknięte. W tej chwili mamy do czynienia z postępowaniem odwoławczym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Opowiadam się za użyciem sformułowania "przed sądem pierwszej instancji". Po zamknięciu przewodu sądowego można występować o wznowienie postępowania. Natomiast po zamknięciu przewodu, ale w czasie głosów stron można nie występować o wznowienie postępowania lecz o apelację.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#EkspertKomisjisedziaAndrzejKryze">Wtedy wszystko jest w porządku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#EkspertKomisjiprofesorStanislawWaltos">W ten sposób otwieramy puszkę Pandory. W takim przypadku pojawi się problem późniejszego wniosku o wznowienie postępowania. Ten przepis funkcjonuje. Ma za sobą pewną judykaturę. Pozostawmy go w obecnym brzmieniu. Zmieniając go na gorąco, bez odpowiednich przemyśleń, spowodujemy różnego rodzaju problemy. Dlatego proszę, żeby nie wprowadzać do tego przepisu dodatkowych ograniczeń. Uważam, że w obecnym brzmieniu przepis ten niczemu nie przeszkadza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#EkspertKomisjisedziaAndrzejKryze">Oznacza to, że mamy w tej sprawie różne obserwacje praktyczne. Uważam, że ten przepis przeszkadza i jest wykorzystywany w sposób nielojalny. Czym innym jest wznowienie postępowania. W takim przypadku postępowanie może być bardzo krótkie. Jednak zupełnie inną sytuację mamy w momencie powrotu do całego postępowania, które zostało już przeprowadzone. Czasem trwało ono przez wiele miesięcy, a nawet przez wiele lat. Czasami trzeba do niego wrócić tylko dlatego, że strona zachowywała się nielojalnie i zachowała dowody i informacje do własnej wiadomości i nie zgłaszała ich w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#PoselBohdanKopczynski">W art. 427 par. 3 napisano, że odwołujący się może również wskazać nowe fakty lub dowody. Mamy tu do czynienia z kwestią, która dotyczy logiki postępowania. Chcę przypomnieć, że w procesie cywilnym także mamy taki zapis. Można przedstawiać nowe dowody i fakty. Zwracam państwa uwagę na to, że mówimy, iż w postępowaniu chcemy wyjaśnić prawdę. Nie mogę zakładać złej woli strony, która odwołuje się. Regułą jest założenie, że działa ona w dobrej wierze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#EkspertKomisjiprofesorKazimierzZgryzek">W zasadzie wszystkie argumenty zostały już przedstawione. Chciałbym jednak zauważyć, że trudno jest oczekiwać lojalności od stron procesu, jeśli mamy do czynienia z kontradyktoryjnością. Z drugiej strony kwestia przyjęcia środka odwoławczego będzie zależała od oceny sądu, czy jest to dla strony nowy dowód, czy nie. Wchodzimy więc w ocenę kryteriów nowości dowodów. W ten sposób całkowicie przewracamy proces. Wydaje się, że jest to zmiana o charakterze fundamentalnym. Uważam, że takiej zmiany nie można proponować ad hoc. Do tej pory Komisja nie przyjmowała takich zmian. W związku z tym proponuję, żebyśmy pozostawili przepis w obecnym brzmieniu. Wydaje się, że nie należy przyjmować tej zmiany bez głębszych przemyśleń, dotyczących m.in. konsekwencji tej zmiany w zakresie wznowienia postępowania. Uważam, że przyjęcie tej propozycji jest w tej chwili przedwczesne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Jaki przepis mówi o postępowaniu dowodowym w postępowaniu odwoławczym? Sąd dopuszcza nowe dowody, a więc w jakiś sposób musi je ocenić. Jeśli uzna, że jest to jedynie gra, może nie dopuścić nowych dowodów. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, w której dowody można było złożyć w czasie postępowania przed sądem pierwszej instancji. Sądzę, że możemy pozostawić ten przepis bez zmiany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Wiemy o tym, że inna sytuacja jest przed odwoławczym sądem okręgowym, a inna przed sądem apelacyjnym. Należy pamiętać o tym, że przed odwoławczym sądem apelacyjnym dopuszcza się 3 dowody: z opinii, z wyjaśnień i z dokumentów. Wyjątkowo mogą być dopuszczone inne dowody. Natomiast przed odwoławczym sądem okręgowym dopuszczane są także zeznania świadków. Jest tu pewne niebezpieczeństwo. W związku z tym uważam, że sędzia Andrzej Kryże przynajmniej częściowo ma rację. Na pewno wskazanie, że nie we wszystkich sprawach dopuszczane będą nowe dowody rozwiązywałoby istniejący problem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#EkspertKomisjisedziaAndrzejKryze">Gdyby było tak, jak powiedział poseł Wojciechowski, nie byłoby problemu. Sąd oddaliłby dowód odwoławczy i sprawa byłaby załatwiona. Jednak tak nie jest. Oddalenie wniosku dowodowego jest ściśle uregulowane w art. 170. Nie można oddalić wniosku dowodowego tylko dlatego, że nie został zgłoszony wcześniej. Nie ma podstawy do oddalenia dowodu z tego powodu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Przypomnę, że do art. 170 wprowadziliśmy jakąś zmianę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Zmiana dotyczyła możliwości oddalenia wniosku dowodowego w sytuacji, gdy sąd uznaje, że zmierza on do przewlekania postępowania. Wcześniej nie było takiej możliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Wydaje się, że ta zmiana może służyć do rozwiązania omawianego problemu. W tej sytuacji nie będziemy wprowadzać żadnych zmian do art. 427. Wracamy do rozpatrywania sprawozdania podkomisji. Przystępujemy do rozpatrzenia zmiany nr 170. Jest to zmiana o charakterze redakcyjnym. Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie? Nie widzę zgłoszeń. Uznaję, że zmiana nr 170 została przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 171 do art. 434. Zmiana polega na dodaniu par. 3 w brzmieniu: "Określonego w par. 1 zakazu orzekania na niekorzyść oskarżonego nie stosuje się w wypadkach określonych w art. 60 par. 3 i 4 Kodeksu karnego oraz w stosunku do oskarżonego, o którym mowa w art. 335 lub 387". Prosiłbym o przedstawienie uzasadnienia tej zmiany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Jest to bardzo mądry przepis.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#EkspertKomisjiprofesorStanislawWaltos">Krótko wyjaśnię państwu, o co chodzi w tej zmianie. Przepis dotyczy sytuacji, w których mamy do czynienia z dwoma formami postępowania konsensualnego lub z sytuacją, w której tzw. mały świadek koronny składa wyjaśnienia. W takich przypadkach dość często dochodzi do tego, że orzeczenie zapada na podstawie złożonego oświadczenia, ale później oświadczenie to zostaje wycofane. Często zdarza się, że oświadczenie składane jest jedynie w celach taktycznych. W związku z tym wybrano rozwiązanie, dzięki któremu nad osobą składającą oświadczenie będzie wisieć pewna groźba. Można sądzić, że ten przepis nieco uporządkuje sytuację. W tej chwili mamy do czynienia z autentycznym nadużywaniem swoich oświadczeń. Nie można zakazać ludziom prawa do składania takiego oświadczenia. Jednak składając oświadczenie będą musieli liczyć się z tym, że mogą spotkać się z negatywnymi konsekwencjami. Wydaje się, że nie ma innego wyjścia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Muszę stwierdzić, że jestem przeciwny takiemu rozwiązaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">W takim razie postaram się pana przekonać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">W tej chwili niczego jeszcze nie przesądzam. Jestem przeciwny tej zmianie dlatego, że mam w tej sprawie pewne obawy. Wszystkie zmiany zmierzają w tym kierunku, żeby zlikwidować oskarżonemu możliwości blokowania procesu. Można jednak wyobrazić sobie taką sytuację, w której ktoś zostanie wciągnięty w pomówienia innych sprawców jako tzw. mały świadek koronny. Później nie będzie miał szansy, żeby się z tego wyplątać, gdyż przez cały czas będzie nad nim wisiała groźba negatywnych konsekwencji. Zdarza się, że taka sprawa zostanie zmontowana na etapie postępowania przygotowawczego. Osoby zamieszane w taką sytuację nie będą miały żadnej szansy, żeby z tego wyjść. Uważam, że moje obawy są realne. Sądzę, że powinniśmy dać szansę na wyjaśnienie wszystkiego w trakcie postępowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Wydaje mi się, że należałoby oddzielnie rozpatrzyć przypadek dotyczący tzw. małego świadka koronnego oraz dwóch form konsensualnego zakończenia sprawy. Tych przypadków nie da się uzasadnić w taki sam sposób. Mamy tu do czynienia z różnymi sytuacjami. Najpierw powiem o przypadkach dotyczących konsensualnego kończenia sporu. Regułą, której nie jesteśmy w stanie zmienić, jest brak możliwości odstąpienia od dwuinstancyjności. Nie da się tego zrobić z powodów konstytucyjnych. Nawet w przypadku przepisów art. 335 i 387 musi być zachowana dwuinstancyjność. W takim razie należy szukać wszystkich rozsądnych sposobów, które mogłyby doprowadzić do tego, żeby sytuacja nie była wykorzystywana do oszukiwania sądu przez oskarżonych, którzy najpierw dążyć będą do fikcyjnej ugody, żeby zapewnić sobie lepszą sytuację, a później będą tę ugodę skarżyć, żeby uzyskać więcej. Oznacza to naruszenie zasady pacta sunt serwanda. Należy zauważyć, że przepisy zawarte w art. 335 i 387 opierają się właśnie na tej zasadzie. Jednak później okazuje się, że umowy ma dotrzymać tylko jedna strona, którą w tym przypadku jest sąd. Zakaz reformationis in peius nie dotyczy drugiej strony tej umowy. Możemy pogodzić się z tym, że ten zakaz nie będzie działać. Możemy także przyjąć alternatywny projekt, który zgłosił przed chwilą sędzia Maciej Strączyński, żeby ograniczyć możliwość składania środka odwoławczego tylko do pewnych podstaw. Mam na myśli art. 335 i 387. Jednak wydaje mi się, że propozycji tej trudno byłoby bronić na płaszczyźnie obowiązującej konstytucji. Trudno byłoby obronić tezę, że zwykła ustawa może nałożyć na stronę kaganiec w zakresie podstaw odwoławczych. Na pewno nie powoduje wątpliwości, co do zgodności z konstytucją, pozbawienie ochrony przewidzianej w zasadzie dotyczącej zakazu reformationis in peius. Dodam jeszcze dwa zdania na temat tzw. małego świadka koronnego. W zasadzie całą ideę przedstawił już profesor Stanisław Waltoś. Całe nieszczęście polega na tym, że należałoby całkowicie przewrócić dotychczasowe orzecznictwo. Należy jednak pamiętać o tym, że jeśli na tym etapie nie będzie możliwości wyrugowania nadużycia prawa, czy też wyłudzenia nadzwyczajnego złagodzenia kary przez małego świadka koronnego, często nie będzie można tego zrobić nawet w przypadku wznowienia postępowania. Nie będę rozwijać tego wątku, gdyż wymagałoby to dość długiego wywodu. Omówiłem już dokładnie ten problem i wiem, że niedługo pojawi się moja publikacja na ten temat. Proszę mi uwierzyć, że nie będzie można tego naprawić, nawet w drodze wznowienia postępowania. Można powiedzieć, że mały świadek koronny uzyska to, co chciał uzyskać, a więc nadzwyczajne złagodzenie kary. W niektórych przypadkach sąd może nawet odstąpić od wymierzenia kary. Jednak później okaże się, że uzyskał te profity za coś, za co nie powinien ich uzyskać. Może się to ujawnić dopiero na etapie postępowania odwoławczego. Dopiero wtedy świadek może powiedzieć, że odwołuje wcześniejsze zeznania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Powinniśmy wyobrazić sobie następującą sytuację. Powiedzmy, że mamy małego świadka koronnego, który ujawnił wspólników zabójstwa. Załóżmy, że było to zabójstwo ze szczególnym okrucieństwem. Za ten czyn mały świadek koronny otrzymał karę 10 lat pozbawienia wolności. Nastąpiło nadzwyczajne złagodzenie kary, gdyż minimalna kara za ten czyn to 12 lat pozbawienia wolności. Jednak uważa on, że kara jest zbyt duża. Czy mamy zablokować mu możliwość odwołania się?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Ma prawo do tego, żeby się skarżyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Jednak wtedy ryzykuje, że zamiast 10 lat dostanie 11,5.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Taka osoba pozostaje pod pełną ochroną zakazu reformationis in peius do momentu, w którym wycofa swoje oświadczenie. Taka idea została zawarta w tym rozwiązaniu. Taki jest warunek nadzwyczajnego złagodzenia kary.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#EkspertKomisjisedziaAndrzejKryze">Jest to jedynie konsekwencja zerwania przyjętego na siebie zobowiązania. Nie mamy tu ograniczenia, jeśli chodzi o zakaz reformationis in peius w normalnym toku postępowania. Chciałbym krótko uzupełnić wypowiedź sędziego Stanisława Zabłockiego. Uważam, że jest jeszcze jeden niezwykle ważny argument, który dotyczy art. 335. Mamy tam do czynienia z taką sytuacją, że postępowanie dowodowe jest bardzo ograniczone. Były już próby zawarcia umowy z prokuratorem, a później jej odwołania, żeby postępowanie dowodowe rozpoczęło się po pół roku lub po roku. Wtedy nie było już dowodów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Może jestem zbytnio przewrażliwiony na punkcie rozwiązań prawnych, które mogą sparaliżować działania oskarżonego przed sądem. Uważam, że zaproponowane rozwiązanie zmusza oskarżonego do potwierdzenia tego, co mówił w postępowaniu przygotowawczym. Widzę tu pewne niebezpieczeństwo. W tej chwili nie będę mówił o szczegółach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Nie chodzi tu o paraliżowanie działań oskarżonego. Chodzi jedynie o przypomnienie oskarżonemu, że musi się na coś zdecydować. Znam już treść artykułu przygotowanego przez sędziego Stanisława Zabłockiego, gdyż recenzowałem ten artykuł do wybitnej książki poświęconej profesorowi Marszałowi, przygotowywanej pod redakcją profesora Kazimierza Zgryzka. Chciałbym dodać, że Krajowa Rada Sądownictwa ma w tej sprawie takie samo stanowisko, jak sędzia Stanisław Zabłocki. Wydaje się, że Rada zna te problemy z praktyki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Moje obawy nie muszą wcale decydować o stanowisku Komisji. Możemy uznać, że Komisja przyjęła tę zmianę przy jednym głosie wstrzymującym się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#PoselBohdanKopczynski">Mam wielki szacunek do naszych ekspertów. Wydaje mi się jednak, że dążą oni do tego, żeby łamać zasady, które przed tysiącami lat obowiązywały w prawie rzymskim. Mówiąc to mam na myśli zakaz reformationis in peius.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Mam na to dowody. Trzeba poczytać wywody profesora Marszała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#PoselBohdanKopczynski">Nie czytałem. Mówię jednak o rzymskiej zasadzie. Chodzi tu przecież o sprawców, o których mówi się w art. 60 par. 3 i 4 Kodeksu karnego, a także o sytuacjach określonych w art. 335 i 387. Przedstawione w tej sprawie argumenty przeczą logice. W wyniku działania sądu, prokuratora i obrony wydawany jest wyrok. Z góry zakładamy, że oskarżony będzie działał w złej wierze, że odwoła swoje zeznania, że będzie starał się mataczyć. Przecież od samego początku osoby biorące udział w sprawie wiedzą, czy oskarżony mówi prawdę, czy nie. Wydaje się, że w tym przypadku nie należy brać pod uwagę zasady pacta sunt serwanda, która obowiązuje w prawie cywilnym. Wydaje się, że zasada ta dotyczy zupełnie innej materii. Dobrze wiadomo, że jeśli świadek "sypie" swoich kolegów, robi to pod przymusem. W ten sposób stara się osiągnąć określone korzyści. Dobrze wiedzą o tym ci, którzy sprawę rozstrzygają. Uważam, że zmiana tego przepisu jest co najmniej przedwczesna. Opowiadam się za pozostawieniem przepisów w takim brzmieniu, jakie mają obecnie. Mówię o tym pomimo szacunku wobec przedstawionych w trakcie dyskusji wywodów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#PoselRyszardKalisz">Proponuję, żebyśmy przystąpili do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Chciałbym zauważyć, że myśl wyrażona przez posła Bohdana Kopczyńskiego jest mi bliska. Bywa tak, że oskarżony jest osaczany. Grożą mu pewne konsekwencje, w zależności od tego, w jaki sposób się zachowa. Uważam, że nie jest to dobra sytuacja procesowa. Myślę, że nie ma sensu dalsza dyskusja, gdyż wszystkie argumenty zostały już przedstawione. Przystępujemy do głosowania. Wraz z posłem Bohdanem Kopczyńskim zaproponowałem, żebyśmy nie przyjmowali tej zmiany. Kto z państwa jest za przyjęciem zmiany nr 171 w brzmieniu przedstawionym w sprawozdaniu podkomisji? Kto z państwa jest za pozostawieniem art. 434 w obecnym brzmieniu? Stwierdzam, że Komisja postanowiła przyjąć zmianę nr 171. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 172 do art. 439. Rozumiem, że określono tu bezwzględne przesłanki odwoławcze, które zastępują dotychczasowe przesłanki nieważności wyroku. Czy ktoś z państwa ma w tej sprawie jakieś wątpliwości?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#PoselRyszardKalisz">Chciałbym zapytać, czym różni się art. 439 w nowym brzmieniu od obowiązującego obecnie przepisu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Ponieważ nie ma już nieważności, wprowadza się bezwzględne przyczyny odwoławcze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#PoselRyszardKalisz">W takim razie nie mam w tej sprawie wątpliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Ponieważ nie ma innych uwag, uznaję, że zmiana nr 172 została przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 173, w której po art. 439 dodaje się nowy art. 439a w brzmieniu: "Orzeczenia w sprawie o wykroczenie nie uchyla się tylko z tego powodu, że sąd orzekł pomimo braku podstaw do rozpoznania sprawy w postępowaniu karnym.".</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Chciałbym przedstawić państwu pewną propozycję. Wydaje mi się, że ten przepis można sformułować w lepszy sposób. Chciałbym zaznaczyć, że moja propozycja uzyskała korespondencyjnie akceptację profesora Stanisława Waltosia. Obecny przepis jest dość nieszczęśliwie sformułowany. Chodzi w nim o to, że rozpoznanie sprawy o wykroczenie w postępowaniu karnym nie powoduje uchylenia orzeczenia. Wydaje mi się, że przepis będzie znacznie lepszy i bardziej jasny, jeśli zapiszemy go w następujący sposób: "Orzeczenia w sprawie o wykroczenie nie uchyla się z tego tylko powodu, że sąd orzekł w postępowaniu karnym, zamiast w postępowaniu w sprawach o wykroczenia.". Przepis w obecnie zaproponowanym brzmieniu nie jest zbyt jasny. Brak podstaw może występować np. wtedy, gdy ktoś ma immunitet. Wtedy także mamy brak podstaw do rozpoznania sprawy w postępowaniu karnym. Także brak podstaw jest wtedy, gdy ktoś jest nieletni. W takim przypadku wyrok trzeba uchylić. Proponuję państwu nadanie tej zmianie odmiennego brzmienia, które nie zmienia sensu tego przepisu. Propozycję tę popierają eksperci. Zmiana powoduje, że przepis będzie bardziej jasny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#PoselRyszardKalisz">Powiem szczerze, że kiedy czytałem zmianę zaproponowaną przez podkomisję, ten przepis wydawał mi się niezbyt jasny. Uważam, że lepszy jest przepis zaproponowany przed chwilą przez pana sędziego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#ZastepcadyrektoraBeataMik">Pan sędzia przedstawił przed chwilą pewne argumenty. Właśnie z tego powodu proponuję, żeby Komisja zastanowiła się nad przyjęciem tej zmiany w brzmieniu zaproponowanym przez podkomisję. Mówiąc o sprawach o wykroczenia mamy na myśli procedurę, która została określona w Kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia. Jednak przy braku normy idącej w tym kierunku, rzeczywistą przyczyną uchylenia orzeczenia jest to, że sąd podejmie orzeczenie w sprawie karnej, zamiast innego organu. Zrobi to np. zamiast sądu dyscyplinarnego w sytuacji immunitetu sędziowskiego. Może także orzec jako organ niewłaściwy w sytuacji, gdy chroni mnie immunitet prokuratorski, który zwalnia mnie z odpowiedzialności za wykroczenia. Jeżeli zawęzimy ten przepis wyłącznie do postępowania w sprawach o wykroczenia, nie spełni on założenia, o które nam w tym przypadku chodzi. Wtedy wejście w cudze kompetencje nie będzie podstawą do uchylenia orzeczenia tylko wtedy, gdy sprawa podlegać będzie rozpoznaniu w postępowaniu w sprawach o wykroczenie. Uważam, że prawidłowe będzie znacznie szersze ujęcie. Podam państwu pewien przykład. Powiedzmy, że chodzi tu o wykroczenie popełnione przez prokuratora Beatę M. Orzeczenia nie uchyla się tylko z tego powodu, że sąd karny orzekł, pomimo braku podstaw do rozpoznania sprawy w postępowaniu karnym, zamiast w postępowaniu dyscyplinarnym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Właśnie do tego zmierza przepis w brzmieniu, które przedstawiłem. Chodzi mi o to, że przepis w zaproponowanym brzmieniu wzbudza pewne wątpliwości. Jeśli napiszemy, że chodzi o orzeczenie wydane w postępowaniu karnym zamiast w postępowaniu w sprawach o wykroczenia. Wtedy jest oczywiste, że sąd mógł orzec w postępowaniu w sprawach o wykroczenia, gdyż nie miał do czynienia z osobą posiadającą immunitet. Jednak mogąc rozpoznać sprawę w postępowaniu o wykroczenia, rozpoznał ją w postępowaniu karnym. Gdybyśmy mieli do czynienia z osobą, która posiada immunitet, sąd nie może wobec takiej osoby orzec w sprawach o wykroczenia. Nie można wtedy powiedzieć, że przyczyną uchylenia wyroku byłoby wydanie orzeczenia w postępowaniu karnym, zamiast w postępowaniu o wykroczenia. W takim przypadku sąd nie może orzekać ani w postępowaniu karnym, ani w postępowaniu w sprawach o wykroczenia. Wtedy orzeczenie można uchylić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#PoselRyszardKalisz">W takim razie chciałbym zadać dodatkowe pytanie ekspertom. O co chodzi w tym przepisie? Jaki jest cel wprowadzenia tego przepisu do nowelizacji ustawy? Co chcieliście państwo przez ten przepis osiągnąć? Jeśli celem było to, o czym mówił pan sędzia, należy użyć innego sformułowania. Natomiast jeśli celem jest to, o czym mówiła pani dyrektor, należy użyć innego sformułowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Na wstępie swojej wypowiedzi sędzia Maciej Strączyński powiedział, że jest to jedynie zmiana redakcyjna, która ma służyć rozjaśnieniu przepisu. Okazuje się, że to stwierdzenie nie było prawdziwe. Zaproponowana zmiana może mieć charakter merytoryczny. Pan sędzia ma we mnie zdecydowanego sojusznika jeśli chodzi o sformułowanie "nie uchyla się z tego tylko powodu". Uważam, że pod względem redakcyjnym to sformułowanie jest lepsze od przyjętego przez podkomisję. Tę uwagę kieruję do legislatorów. Natomiast dalsza część zmiany nie ma charakteru redakcyjnego, lecz merytoryczny. Jeżeli chcemy osiągnąć cel, o którym mówiła pani dyrektor, należy pozostawić przepis w brzmieniu zaproponowanym przez podkomisję. Chodzi tu o sytuację, w której wyrok będzie uchylany, jeżeli prokurator pomimo immunitetu zostanie ukarany przez sąd. Jeśli jednak chcemy, żeby w takiej sytuacji wyrok zapadał, należy przyjąć ten przepis w brzmieniu zaproponowanym przez pana sędziego. Wszystko zależy od podjętej przez państwa decyzji merytorycznej. Zmiana ta nie ma wyłącznie charakteru redakcyjnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Rozumiałem, że zmiana przedstawiona w sprawozdaniu podkomisji zmierzała do tego, żeby wykluczyć sytuację, w której jedyną przyczyną ewentualnego uchylenia mogłoby być to, że sąd rozpoznał sprawę w postępowaniu karnym. Poprawkę sformułowałem przy takim założeniu. Teraz rozumiem, że założenie było inne. Przyjęto, że sąd może rozpoznać w postępowaniu karnym także jakąś inną sprawę, ale wtedy wyrok zostanie utrzymany w mocy, np. pomimo posiadania immunitetu przez osobę skazaną. Jeśli taki był cel, to nie należy przyjmować mojej propozycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Nie można było przyjąć takiego celu. Byłoby to niepoważne. Chodzi przecież o to, że ujemne przesłanki wykluczają każde postępowanie. Rozpatrując sprawę teoretycznie należy zauważyć, że propozycja pani dyrektor jest dobra i niczego nie komplikuje. Słusznie wskazano, że jeśli występują ujemne przesłanki, to procesu po prostu nie ma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Powiedzmy, że w obecnym stanie prawnym sąd orzeknie w postępowaniu karnym o sprawie, która powinna być rozpatrywana w postępowaniu w sprawach o wykroczenia. Na jakiej podstawie obecnie ten wyrok zostanie uchylony? Jaka przesłanka zostanie zastosowana? Który przepis o tym mówi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#ZastepcadyrektoraBeataMik">W tej chwili mamy przepisy o nieważności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Chciałbym, żebyśmy trzymali się propozycji, która znalazła się w projekcie ustawy. Jeśli nie będzie art. 439a, jaka będzie podstawa do uchylenia takiego orzeczenia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#ZastepcadyrektoraBeataMik">Podstawa znajduje się w art. 439 pkt 9.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Rozumiem, że chodzi tu o treść art. 439 par. 1 pkt 9 zaproponowaną w sprawozdaniu podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">W tym przypadku trzeba powołać się na przesłanki ujemne, które zostały określone w art. 17. Wszyscy dobrze o tym wiemy. W grę wchodzą tylko bezwzględne przyczyny odwoławcze. Tylko tą drogą może dojść do uchylenia wyroku. Uważam jednak, że ten pomysł jest dobry. W tym przypadku nie wchodzi w grę żadna przesłanka. Chcemy bez żadnych kombinacji utrzymać orzeczenie sądu po to, żeby nie przekazywać tej sprawy do ponownego rozpatrzenia przez sąd grodzki. W ten sposób przyspieszone zostaje postępowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">W dalszym ciągu nie wiem, na jakiej podstawie do tej pory uchylany był wyrok w sprawie o wykroczenie, jeśli wydawany był w postępowaniu karnym. Prosiłbym o wyjaśnienie tej sprawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">W art. 439 par. 1 pkt 9 znajduje się odwołanie do art. 17 par. 1 pkt. 5, 6 i 8-11.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Czy chodzi o to, że zachodzi jedna z okoliczności wyłączających postępowanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Chodzi tu o treść art. 439 ze sprawozdania podkomisji. Przypominam, że art. 439 jest zmieniany, ze względu na zniesienie nieważności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Przez wiele lat mieliśmy do czynienia z nieważnością. W tej chwili kompleksowe rozwiązanie znalazło się w pkt. 9. Mamy tu m.in. odesłanie do art. 17 par. 1 pkt. 8, w którym mówi się, że sprawca nie podlega orzecznictwu polskich sądów karnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Jednak w tym przypadku mamy do czynienia z inną sytuacją, gdyż sprawca wykroczenia podlega orzecznictwu polskich sądów karnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Jeśli posiada immunitet, nie podlega.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Rozmawiamy w tej chwili ogólnie o wykroczeniach. Na razie nie ma mowy o immunitecie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#EkspertKomisjiprofesorStanislawWaltos">Jest to bardzo ciekawe pytanie. Na jakiej zasadzie obecnie następuje uchylenie orzeczenia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Pytam w tej chwili o zasadę, od której możemy później szukać wyjątków. Gdzie została określona zasada, która mówi o uchyleniu orzeczenia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#ZastepcadyrektoraBeataMik">Sprawa polega właśnie na tym, że takiej zasady nie ma. Muszą powstać jakieś przeszkody procesowe, które spowodują uchylenie orzeczenia. Dlatego uważam, że przepis w brzmieniu zaproponowanym przez podkomisję jest bezprzedmiotowy. W Kodeksie z 1997 r. przyjmowano, że sprawy o wykroczenia będą rozpatrywane przez kolegia. W art. 101 par. 2 przyjęto, że orzeczenie przez sąd w sprawie o wykroczenie pomimo braku podstaw do rozpoznania w postępowaniu sądowym nie jest z tego powodu nieważne. Przepis ten stosowaliśmy nie tylko przy orzekaniu w sprawach o wykroczenia przed kolegiami, ale także w innych postępowaniach, w których orzeczenia dotyczyły wykroczeń, a przede wszystkim w postępowaniach dyscyplinarnych. Przepis mówi tak, że jeśli nawet sprawa o wykroczenie podlega rozpoznaniu przez kolegium lub w postępowaniu dyscyplinarnym, to nic złego się nie dzieje, jeśli sąd rozpozna tę sprawę nawet przy braku przesłanek do jej rozpoznania przez sąd. Z tego powodu wydane przez sąd orzeczenie nie będzie uchylane. Przesłanką przyjęcia takiego rozwiązania było to, że sąd jest organem powołanym do rozpoznawania spraw i jest organem wyżej kwalifikowanym niż kolegia powołane do orzekania w sprawach o wykroczenia. W sprawozdaniu podkomisji także znalazł się przepis, który przyjmuje, że orzeczenie w sprawie o wykroczenia nie będzie uchylane tylko z tego powodu, że rozpoznał ją sąd w postępowaniu karnym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Chyba się nieco pogubiłem. Raz jeszcze wrócę do pytania zasadniczego. Załóżmy, że w projekcie nie ma zmiany nr 173, polegającej na dodaniu art. 439a. W tej chwili zastanawiamy się nad tym, czy ten przepis musi znaleźć się w ustawie. Co się stanie, jeśli tego przepisu nie będzie? Sąd wydał orzeczenie w postępowaniu karnym, chociaż sprawa dotyczyła wykroczenia. Sprawa trafia do instancji odwoławczej. Co stałoby się z tym wyrokiem, gdybyśmy nie przyjęli art. 439a?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Muszę przyznać, że chyba nieco błądziłem. W tej chwili przychylam się w całości do propozycji przedstawionej przez sędziego Macieja Strączyńskiego. Robię to właśnie z powodów, o które przed chwilą zapytał poseł Janusz Wojciechowski. Przepis ma dokładnie taki sens, o jakim mówił pan sędzia i dotyczy sytuacji, o którą pytał pan poseł. Przepis przyjmuje, że tego typu sprawy mogą się zdarzać, gdyż nic złego się nie stanie, jeśli orzeczenie wyda sąd. Natomiast sytuacje, o których mówiła pani dyrektor, nie mieszczą się w treści art. 439a. Sprawy te znajdują się w art. 17, do którego odsyła art. 439 par. 1 pkt 9. Do tej pory nie potrafiłem uświadomić sobie tego, że podany przez panią przykład mieści się właśnie w tym przepisie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Ja także chciałbym pomóc panu posłowi. Pyta pan, gdzie pójdzie sprawa, jeśli miałoby być nadal prowadzone postępowanie o wykroczenie. Chodzi o to, że sprawę rozpoznał sąd karny, a nie sąd grodzki. W takim przypadku sprawa pójdzie w drodze zwykłej apelacji do normalnego sądu. Stanie się tak dlatego, że nastąpiła zmiana, która jest dozwolona przez ustawę. Będzie to wykroczenie, które ustawodawca pozwolił rozpoznać w sądzie karnym. Tak to rozumiem. W związku z tym sprawa będzie odbywała się w normalny sposób.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Chciałbym mieć w tej sprawie pewność. Wydaje się, że przykład dotyczący immunitetu nie jest najlepszy. W praktyce spotyka się go bardzo rzadko. Postaram się przedstawić inny, bardziej konkretny przykład. Nietrzeźwość kierowcy na poziomie 0,2-0,5 promila jest wykroczeniem. Powyżej 0,5 promila jest już przestępstwem. Powiedzmy, że kierowca miał zawartość alkoholu na poziomie 0,35 promila, a sąd osądził to jako przestępstwo. Powiedzmy, że nie przyjmujemy zmiany dotyczącej wprowadzenia art. 439a. Wyrok trafia do instancji odwoławczej. Co się z nim stanie? Jeśli nic się nie stanie, to art. 439a nie jest potrzebny. Sąd nie uchyli tego wyroku na podstawie obowiązujących przepisów. Dlaczego miałby to zrobić? Jeśli tak, to nie potrzeba dodatkowej gwarancji, że tak się nie stanie. Obawiając się, że sąd będzie uchylał takie wyroki możemy napisać, że nie uchyla się ich tylko z tego powodu, że sąd orzekł pomimo braku określonych podstaw. Czemu ma służyć to zabezpieczenie, jeśli nie ma obaw, że sąd odwoławczy taki wyrok uchyli?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">To zabezpieczenie potrzebne jest po to, żeby wykluczyć tę kwestię jako przesłankę odwoławczą. Jeśli będzie taka możliwość, będziemy mieć do czynienia z apelacjami idącymi w tym kierunku. Jest to także kwestia czystości przepisów. W tym przypadku mamy do czynienia z wyjątkiem, który dotyczy podstaw odwoławczych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Nie będzie takich odwołań. Nie ma do tego żadnych podstaw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Będzie to możliwe na podstawie przepisów dotyczących postępowania. Dlatego trzeba wskazać, że jest to wyjątek. Trzeba taką możliwość wykluczyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#EkspertKomisjisedziaAndrzejKryze">Z przepisów wynika względna przesłanka odwoławcza. Wzbudza to pewne wątpliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Odrzucamy możliwość zaskarżenia wyroku z tego powodu, że sąd rozpoznał sprawę o wykroczenie w taki sposób, jakby była to sprawa o przestępstwo. Do tego sprowadza się cały problem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Dopiero w tej chwili usłyszałem odpowiedź na moje pytanie. Ta zasada została określona w art. 438.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Określono to w zasadach ogólnych. W tym momencie stwierdzamy, że wydanie wyroku w postępowaniu typowym dla przestępstwa nie może stanowić podstawy odwoławczej w przypadku, gdy sprawa dotyczyła wykroczenia. W takim przypadku sąd nie był gorszy, sądził prawidłowo i sprawiedliwie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Myślę, że po tych wyjaśnieniach możemy przyjąć art. 439a.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#PoselRyszardKalisz">W jakim brzmieniu przyjmiemy tę zmianę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Uważam, że powinniśmy ją przyjąć w takim brzmieniu, jakie zaproponował sędzia Maciej Strączyński. Odrzucamy przypadek dotyczący immunitetów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#PoselRyszardKalisz">Ja także opowiadam się za przyjęciem tego rozwiązania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Czy ktoś z państwa ma w tej sprawie jakieś wątpliwości? Nie widzę zgłoszeń. Stwierdzam, że zmiana nr 173 została przyjęta wraz z poprawką. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 174 do art. 441 par. 4. Rozumiem, że jest to zmiana redakcyjna. Wobec braku uwag stwierdzam, że Komisja przyjęła tę zmianę. Przechodzimy do zmiany nr 175, w której zaproponowano wykreślenie z art. 442 par. 2 wyrazów "za zgodą stron". Zmiana ta służy usunięciu kolejnych blokad w postępowaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#PoselRyszardKalisz">Uważam, że ta propozycja jest słuszna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">W takim razie uznaję, że Komisja przyjęła tę zmianę bez uwag. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 176, w której w art. 443 po wyrazach "na niekorzyść oskarżonego" dodaje się wyrazy "albo gdy zachodzą okoliczności określone w art. 434 par. 3.". Rozumiem, że jest to konsekwencja wcześniej przyjętych rozwiązań. Uznaję, że zmiana ta została przyjęta bez uwag. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 177, w której art. 444 otrzymuje nowe brzmienie. Także w tym przypadku zmiana ma charakter redakcyjny. Czy ktoś z państwa ma w tej sprawie pytania lub uwagi? Nie widzę zgłoszeń. Stwierdzam, że zmiana nr 177 została przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 178, która także ma charakter redakcyjny. Uznaję, że Komisja przyjmuje tę zmianę bez uwag. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 179, w której po art. 449 dodaje się nowy art. 449a.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#EkspertKomisjiprofesorStanislawWaltos">Jest to konsekwencja ograniczonego uzasadniania wyroków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Chciałbym zapytać, czy wprowadzenie tego przepisu jest niezbędne? W jakich sytuacjach sąd odwoławczy wychodzi poza zakres zaskarżenia? Nie ukrywam, że patrzę na ten problem z pozycji sędziego pierwszej instancji. Sąd odwoławczy wychodzi poza zakres zaskarżenia, gdy orzeczenie jest oczywiście niesprawiedliwe. Czy do stwierdzenia oczywistej niesprawiedliwości orzeczenia potrzebne jest uzasadnienie? Przecież sąd odwoławczy zapoznaje się z aktami całej sprawy. Rozumiem, że eksperci Komisji mogą oceniać ten problem w inny sposób. Bardzo proszę o ustosunkowanie się do tego problemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Może zdarzyć się, że przesłanką odwoławczą będzie rażąca niewspółmierność kary, o której mowa w art. 438 pkt 4. W takim przypadku trzeba odwołać się do tzw. wewnętrznej sprawiedliwości wyroku. Uzasadnienie potrzebne jest do tego, żeby ją zbadać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Sąd musi badać wszystkie kwestie dotyczące kary. Uważam, że jest to fatalne rozwiązanie. Przeforsował je profesor Stanisław Waltoś na prośbę sędziów. Osobiście opowiadam się za tym, żeby uzasadniać cały wyrok, jak było do tej pory. Wydaje mi się, że była to solidna i przyzwoita metoda. Zawsze o to walczyłem. Jednak teraz uzasadnienie będzie dotyczyło tylko części wyroku. Jeśli ktoś nie złoży wniosku, uzasadnienie nie będzie o nim mówić. A przecież drugi lub trzeci oskarżony może być skrzywdzony w taki sam sposób, jak pierwszy, ale nikt tego nie sprawdzi, gdy nie złoży wniosku. Sytuacja może być identyczna dla wszystkich oskarżonych. Uważam, że należałoby utrzymać obowiązującą regułę. Wyrok powinien być uzasadniany w całości, nawet jeśli tylko jeden oskarżony złożył wniosek o uzasadnienie. Tak było do tej pory. Uważam, że było to dobre rozwiązanie. W tej chwili idziemy do Europy. W związku z tym przypomnę, że w konstytucjach niektórych krajów europejskich przyjęto, iż wyroki we wszystkich sprawach uzasadniane są z urzędu. Tak powinno być także u nas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#EkspertKomisjisedziaAndrzejKryze">W tej chwili mówimy o przyspieszeniu i usprawnieniu postępowania sądowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Wydaje się, że nie powinna zdarzyć się sytuacja, w której należałoby odnosić się do wewnętrznej sprawiedliwości wyroku, zwłaszcza w kontekście treści art. 423 par. 1a. W tym przypadku nie chodzi o ograniczenie uzasadnienia do niektórych oskarżonych. Chodzi tylko o część wyroku, której dotyczy wniosek. Jeśli dwóch oskarżonych ukradło coś wspólnie, to nie wyobrażam sobie, żeby orzeczony wymiar kary był uzasadniony tylko w stosunku do jednego z nich. Przepis ten powstał na wypadek, gdyby sędzia orzekł wobec jednego z nich karę 6 lat pozbawienia wolności, a wobec drugiego, który robił dokładnie to samo, dwa lata. W takim przypadku sąd odwoławczy może potrzebować dodatkowej wiedzy o tym, dlaczego jeden z nich został ukarany inną karą niż drugi. W takim przypadku istnieje możliwość zwrotu sprawy do sądu pierwszej instancji w celu przedstawienia uzasadnienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Przepis mówi o zwrocie sprawy w celu sporządzenia uzasadnienia zaskarżonego wyroku w niezbędnym zakresie. Można napisać, że niezbędny zakres to cały wyrok, albo że jakaś jego część.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Przy zwrocie sąd powinien dać określone wytyczne. Przecież uzasadnienie ma zapewnić prawidłowe wyrokowanie. W związku z tym sąd powinien określić, dlaczego chce, żeby uzasadnienie dotyczyło takiego, a nie innego zakresu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Przyznaję, że w tej sprawie najbliższe jest mi zdanie profesora Edwarda Skrętowicza. Nigdy nie miałem kłopotu z tego powodu, że musiałem pisać zbyt długie uzasadnienie, nawet jeśli dotyczyło 16 oskarżonych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Wtedy nie liczyła się szybkość postępowania. Dlatego uzasadniano cały wyrok, nawet jeśli prosił o to tylko jeden z 16 oskarżonych. Dlaczego inni oskarżeni nie mają prawa do otrzymania uzasadnienia, jeśli tego nie zechcą?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Nie dostają uzasadnienia wtedy, gdy go nie chcą. Nie proszą o nie, gdyż nie są nim zainteresowani. Po prostu są zadowoleni z wyroku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Mają do tego prawo. Uważam, że przyzwoity sędzia uzasadnia wszystkie podejmowane decyzje. Nie można przedstawiać uzasadnienia do części wyroku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Rozumiałbym pana stanowisko, gdyby powiedział pan, że każdy wyrok musi być uzasadniony. Należałoby wtedy uznać, że jest to rozwiązanie konsekwentne. Uzasadnienie należałoby przedstawić nawet wtedy, jeśli żaden z oskarżonych nie zaskarżyłby wyroku. Może jednak zdarzyć się, że w procesie złożonym podmiotowo skarży się tylko jeden oskarżony, który w żaden sposób nie jest powiązany z innymi. Czasem zaskarżenie dotyczy tylko jednego czynu. Czy wtedy trzeba będzie uzasadniać cały wyrok?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Wydaje mi się, że popełnia pan pewien błąd. Chciałbym, żeby opowiedział się pan po mojej stronie. Powiedzmy, że wyrok wydany został w składzie trzech sędziów, ale jeden z sędziów złożył zdanie odrębne. Konsekwencją złożenia zdania odrębnego jest uzasadnienie wyroku z urzędu. Należy przez to rozumieć, że uzasadniany jest cały wyrok. W związku z tym zadam panu pytanie. Czy sędziowie muszą składać zdania odrębne tylko po to, żeby uzasadniony został cały wyrok? Uważam, że jest bardzo niedobrze, jeśli wyrok uzasadniany jest w częściach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Proponuję, żebyśmy na tym zakończyli dyskusję. Powinniśmy podjąć decyzję. Wcześniej przyjęliśmy art. 423 w określonym brzmieniu. Zgadzam się z opinią, że zdarzają się sytuacje, w których wyraźnie oddziela się jakiś zarzut. Bywa, że jest on oderwany od całego procesu. Mogłoby się zdarzyć, że należałoby napisać bardzo obszerne uzasadnienie do całej sprawy w sytuacji, gdy można by krótko opisać problem, który dotyczy tylko jednego oskarżonego i wyodrębnionego czynu. Pozwala na to art. 423. Sądzę, że sędziowie się z tego ucieszą. Może dzięki temu będą szybciej pisać uzasadnienia. Wydaje się, że to rozwiązanie jest korzystne nie tylko dla sędziów, ale także dla tych, którzy czekają na uzasadnienie wyroku. Przypominam raz jeszcze, że Komisja przyjęła już tę zmianę. Zobaczymy jak to rozwiązanie będzie się sprawdzać w praktyce. Rozpatrywana w tej chwili zmiana zawiera konieczne uzupełnienie wcześniejszego rozwiązania. Uznaję, że Komisja przyjęła także zmianę nr 179. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 180 do art. 451, który otrzymuje nowe brzmienie: "Sąd odwoławczy, na wniosek należycie pouczonego oskarżonego pozbawionego wolności, zarządza sprowadzenie go na rozprawę, chyba że uzna za wystarczającą obecność obrońcy.". Chodzi tu o odejście od obowiązku sprowadzania oskarżonego na rozprawę odwoławczą na jego życzenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Chodzi tu o sprawę, która znalazła się w Strasburgu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Przez cały czas dostosowujemy się do wymogów orzecznictwa strasburskiego. Boję się o tym mówić, ale przez cały czas orzecznictwo to idzie do przodu. Jeśli chodzi o tzw. sprawy austriackie, to ten standard już też nie wystarczy. Dlatego po przegraniu kolejnej sprawy, znowu będziemy musieli nowelizować przepisy. Zmiana dotyczy dostosowania naszych przepisów do wymogów strasburskich, po rozpatrzeniu polskich spraw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">O czym powinien być należycie pouczony oskarżony?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Powinien być pouczony o możliwości doprowadzenia go na rozprawę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Powinien być także pouczony o możliwości złożenia wniosku o doprowadzenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Sytuacja nie jest do końca jasna. Oskarżony chce brać udział w rozprawie. Jednak sąd może postanowić, że wystarczy obrońca. W tym przypadku sąd działa według własnego uznania. Uważam, że to rozwiązanie nie jest do końca dobre. Można przyjąć, że oskarżony doprowadzony zostanie na rozprawę wtedy, gdy tego chce. Kiedy powstaną jakieś wątpliwości, sąd może uznać, że wystarczy obecność obrońcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Nie rozumiem, skąd wziął się zapis mówiący o należytym pouczeniu. Oskarżony musi w tym przypadku złożyć wniosek. Już sam fakt złożenia wniosku wskazuje na to, że oskarżony został należycie pouczony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Chodzi o to, żeby nie można było wyciągać niekorzystnych dla niego konsekwencji z faktu, że nie został należycie pouczony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#EkspertKomisjisedziaAndrzejKryze">Oskarżony może nie złożyć wniosku dlatego, że nie wie o tym, iż posiada prawo do złożenia takiego wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Warunkiem jest stwierdzenie, że oskarżony został pouczony o prawie do złożenia wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Oskarżony złoży wniosek, ale sąd uzna, że w tym przypadku wystarczający jest obrońca. Czy ten przepis jest do końca jasny?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#EkspertKomisjiprofesorStanislawWaltos">Czy pan profesor ma w tej sprawie jakieś propozycje? Jaki powinien być tekst tego przepisu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-385">
          <u xml:id="u-385.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Uważam, że przepis powinien brzmieć w taki sposób, że jeśli oskarżony złoży wniosek, musi być rozprowadzony na rozprawę. Jeśli oskarżony nie złoży wniosku, sąd także może uznać, że powinien lub nie powinien być doprowadzony na rozprawę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-386">
          <u xml:id="u-386.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Mam jeszcze jedno pytanie. Sąd zarządza sprowadzenie oskarżonego na rozprawę, na wniosek należycie pouczonego oskarżonego. Czy sąd nie sprowadzi na rozprawę oskarżonego, który nie został należycie pouczony, ale złożył wniosek?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-387">
          <u xml:id="u-387.0" who="#EkspertKomisjiprofesorStanislawWaltos">W takiej sytuacji sąd w ogóle nie może dalej procedować. Musi go pouczyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-388">
          <u xml:id="u-388.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Jeśli sąd go nie pouczy, narusza prawa oskarżonego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-389">
          <u xml:id="u-389.0" who="#EkspertKomisjiprofesorStanislawWaltos">Na sądzie spoczywa obowiązek należytego pouczenia oskarżonego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-390">
          <u xml:id="u-390.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Do tej pory jest tak, że sąd odwoławczy zarządza sprowadzenie na rozprawę oskarżonego pozbawionego wolności, chyba że uzna za wystarczającą obecność obrońcy. Jeśli sąd nie zarządza sprowadzenia oskarżonego, który nie ma obrońcy, wyznacza obrońcę z urzędu. Tak jest w tej chwili.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-391">
          <u xml:id="u-391.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Rezygnujemy z możliwości wyznaczania obrońcy z urzędu tylko po to, żeby oskarżonego nie doprowadzać na rozprawę. W tym przypadku pierwszeństwo daje się woli oskarżonego w przedmiocie doprowadzenia. Nie ma już takiej możliwości, żeby sąd zastąpił doprowadzenie oskarżonego wyznaczeniem obrońcy. Do tej pory sąd mógł wyznaczyć obrońcę, którego oskarżony do tej pory nie miał. W takim przypadku wyznaczony obrońca przychodził na rozprawę zamiast oskarżonego. Zgodnie z projektem sąd nie będzie mógł tego zrobić. Będzie jednak mógł uznać za wystarczającą obecność obrońcy, który występował w tej sprawie i współdziałał w jakimś stopniu z oskarżonym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-392">
          <u xml:id="u-392.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Sytuacja jest nieco inna. Gdyby było tak, jak pan powiedział, obecność obrońcy byłaby obowiązkowa. Trzeba byłoby go zmusić do stawiennictwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-393">
          <u xml:id="u-393.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Uważam, że ten przepis nie został sformułowany zbyt zręcznie. Uwaga ta dotyczy zwłaszcza należytego pouczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-394">
          <u xml:id="u-394.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Użyto tu pewnego skrótu myślowego. Uważam, że jeśli oskarżony został pouczony i chce wziąć udział w rozprawie, powinien mieć taką możliwość. Jedynie sam oskarżony może uznać, że obecność obrońcy będzie wystarczająca. Uważam, że nie można zrobić tego w inny sposób.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-395">
          <u xml:id="u-395.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Ten przepis był bardzo dokładnie badany przez podkomisję. Mogę dodać, że jest on przedmiotem nieustannej wykładni ze strony Sądu Najwyższego. Standardy są stale podnoszone, chociaż na razie odbywa się to w drodze orzecznictwa. Przedstawiony w sprawozdaniu tekst dokładnie odpowiada standardom wypracowanym w uchwale siedmiu sędziów, która została podjęta pół roku temu. Jednak w tej uchwale obowiązek pouczenia oskarżonego wywodzony jest z treści art. 16, w którym określony został ogólny obowiązek lojalnego działania wobec oskarżonego. Podkomisja poszła nieco dalej, uznając, że odwoływanie się do art. 16 może nie być wystarczające. Dlatego zostało to wyraźnie zapisane w nowym przepisie. Tak się stało, co oznacza, że podwyższony został standard. Na ten temat możemy bardzo długo dyskutować. Jestem głęboko przekonany o tym, że obowiązujący w dniu dzisiejszym standard odpowiada wymogom, które narzucił nam Strasburg w sprawach polskich. Mówiłem już wcześniej o tym, że nasz standard nie odpowiada standardom, które zostały narzucone przez Strasburg np. Austrii. Jednak do tej pory jest tak, że w niektórych kwestiach Strasburg stosuje dwie miary. Inna jest miara wobec państw Europy Środkowo-Wschodniej, a inna wobec państw Europy Zachodniej. Uważam, że dopóki Strasburg nie każe nam sprowadzać oskarżonego na każdą rozprawę odwoławczą, nie powinniśmy tego robić przy obecnych realiach polskiego wymiaru sprawiedliwości. Zwracam uwagę na to, że w przypadku przyjęcia takiego obowiązku będziemy musieli wozić oskarżonych z Bieszczad do Szczecina i z powrotem. Będziemy musieli wozić oskarżonego przez całą Polskę na rozprawę odwoławczą, która często trwa przez 5 minut.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-396">
          <u xml:id="u-396.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Zwracam uwagę na to, że przegranie sprawy w Strasburgu kosztuje nas znacznie więcej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-397">
          <u xml:id="u-397.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Po pierwszej przegranej sprawie dostosujemy ten przepis.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-398">
          <u xml:id="u-398.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Wydaje się, że naszym obowiązkiem jest troszczenie się o to, żeby przepis został sformułowany w należyty sposób. Uważam, że w tym przypadku przepis został sformułowany w sposób nielogiczny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-399">
          <u xml:id="u-399.0" who="#PoselRyszardKalisz">Mamy tu problem merytoryczny. Zgadzam się z opinią sędziego Stanisława Zabłockiego. Przepis musimy zmienić w taki sposób, żeby był zgodny z orzeczeniami wydanymi w polskich sprawach przed sądem w Strasburgu. Oznacza to, że oskarżony musi zostać pouczony o prawie do obecności na rozprawie odwoławczej. Musi być pouczony o możliwości złożenia w tej sprawie wniosku. Jeśli oskarżony złoży taki wniosek, sąd zarządza doprowadzenie go na rozprawę. W wyjątkowych przypadkach sąd może uznać za wystarczającą obecność obrońcy. Zgadzam się z wątpliwościami posła Janusza Wojciechowskiego, że obecny przepis nie jest zbyt jasny. Proponuję, żebyśmy zapisali ten przepis w taki sposób, w jaki przed chwilą go przedstawiłem. Należy napisać, że sąd odwoławczy ma obowiązek pouczyć oskarżonego o prawie do udziału w rozprawie odwoławczej. Jeśli uważają państwo, że taki obowiązek wynika z treści art. 16, to po co w tym przepisie mówi się o należytym pouczeniu? Jeśli ten przepis jest taki ważny, należałoby podzielić go na trzy zdania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-400">
          <u xml:id="u-400.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Mam pomysł dotyczący sformułowania tego przepisu według pana propozycji. Pierwsze zdanie powinno otrzymać brzmienie: "Sąd odwoławczy, na wniosek oskarżonego pozbawionego wolności, zarządza sprowadzenie go na rozprawę, chyba że uzna za wystarczającą obecność obrońcy.". W drugim zdaniu należy napisać: "O prawie do złożenia takiego wniosku sąd odwoławczy ma obowiązek oskarżonego pouczyć.". Sąd zawsze musi pouczyć oskarżonego. Dlatego proponuję przeniesienie pouczenia do drugiego zdania. Będzie się ono odnosiło do zdania pierwszego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-401">
          <u xml:id="u-401.0" who="#PoselRyszardKalisz">Przyznaję, że ta propozycja podoba mi się. W drugim zdaniu przyjmiemy, że sąd odwoławczy ma pouczyć oskarżonego o prawie do złożenia takiego wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-402">
          <u xml:id="u-402.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Wydaje się, że lepiej byłoby napisać: "O prawie złożenia wniosku należy pouczyć oskarżonego".</u>
        </div>
        <div xml:id="div-403">
          <u xml:id="u-403.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Trzeba napisać, że sąd poucza oskarżonego. Trzeba tu użyć kategorycznego stwierdzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-404">
          <u xml:id="u-404.0" who="#PoselRyszardKalisz">Drugie zdanie powinno otrzymać brzmienie: "O prawie złożenia takiego wniosku sąd poucza oskarżonego".</u>
        </div>
        <div xml:id="div-405">
          <u xml:id="u-405.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Używa się sformułowania mówiącego o tym, że należy zawiadomić lub że należy pouczyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-406">
          <u xml:id="u-406.0" who="#PoselRyszardKalisz">W takim razie możemy użyć takiego sformułowania. Raz jeszcze przeczytam całą propozycję. Proszę o krytyczną analizę zaproponowanej treści przepisu. Art. 451 powinien otrzymać brzmienie: "Sąd odwoławczy, na wniosek oskarżonego pozbawionego wolności, zarządza sprowadzenie go na rozprawę, chyba że uzna za wystarczającą obecność obrońcy. O prawie złożenia takiego wniosku należy pouczyć oskarżonego.".</u>
        </div>
        <div xml:id="div-407">
          <u xml:id="u-407.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Po tym następować będzie trzecie zdanie, które pozostaje z obowiązującego przepisu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-408">
          <u xml:id="u-408.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Przypominam, że zmiana dotyczy jedynie zdania pierwszego w art. 451. Na miejsce obecnie obowiązującego pierwszego zdania wchodzić będą dwa nowe zdania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-409">
          <u xml:id="u-409.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Mówiłem o tym, że w przepisie pozostanie obecne drugie zdanie. Nie chciałbym, żebyśmy się pogubili. Zmiana zostanie przeprowadzona w taki sposób, że obejmować będzie treść całego art. 451. Jeśli zmianę przeprowadzimy w inny sposób, będzie ona budzić wątpliwości. Zmiana nr 180 polegać będzie na nadaniu nowego brzmienia całemu art. 451. Art. 451 otrzyma brzmienie: "Sąd odwoławczy, na wniosek oskarżonego pozbawionego wolności, zarządza sprowadzenie go na rozprawę, chyba że uzna za wystarczającą obecność obrońcy. O prawie złożenia wniosku należy pouczyć oskarżonego. Jeżeli sąd nie zarządza sprowadzenia oskarżonego, który nie ma obrońcy, wyznacza obrońcę z urzędu.". Czy mają państwo do tej propozycji jakieś uwagi? Nie widzę zgłoszeń. Uznaję, że Komisja przyjęła zmianę nr 180 wraz z poprawką. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 181. Rozumiem, że jest to zmiana redakcyjna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-410">
          <u xml:id="u-410.0" who="#EkspertKomisjisedziaAndrzejKryze">Chciałbym państwa prosić o rozważenie propozycji, która nie znalazła się w sprawozdaniu podkomisji. Pozostawiamy przepis, który został wprowadzony w 1997 r. W moim przekonaniu przepis ten jest nieracjonalną przeszkodą w sprawnym toczeniu się postępowania. Mam na myśli przepis, który mówi o tym, że sąd odwoławczy może orzec surowszą karę pozbawienia wolności tylko wtedy, gdy nie zmienia ustaleń faktycznych, przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku. Przełóżmy ten przepis na język praktyki. Powiedzmy, że prokurator składa apelację i żąda podwyższenia kary, ponieważ sąd pierwszej instancji nie dopatrzył się, że oskarżony działał w warunkach recydywy. Okazało się jednak, że oskarżony działał w warunkach recydywy. Ponieważ jest to ustalenie faktyczne, trzeba uchylić cały wyrok tylko z tego powodu, żeby przyjąć, że oskarżony działał w warunkach recydywy, a w związku z tym podwyższyć mu karę. Jest oczywiste, że ten przepis może pozostać w ustawie. Proszę jednak zwrócić uwagę na to, jak daleko sięgają zupełnie nikomu niepotrzebne gwarancje. Jeśli oskarżony działał w warunkach recydywy, to przy ponownym rozpoznaniu sprawy sąd pierwszej instancji podwyższy mu karę, zgodnie z wnioskiem prokuratora. Zwracam uwagę, że jest to działanie na niekorzyść. Dotyczy ono sytuacji...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-411">
          <u xml:id="u-411.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Proponuję, żebyśmy nie rozpoczynali dyskusji na ten temat. Chciałbym bronić stanowiska podkomisji. Oskarżony także musi mieć szansę polemizowania ze stwierdzeniem, że działał w warunkach recydywy. Musi mieć taką szansę. Nie można przypisać mu recydywy w jednej instancji. Sprawy dotyczące recydywy są czasami niezwykle skomplikowane. Wydaje się, że przedstawione przez pana argumenty umacniają mój pogląd. Proponuję, żebyśmy nie zmieniali tego przepisu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-412">
          <u xml:id="u-412.0" who="#SedziaLechWisniewski">Czy nie można dodać zapisu mówiącego o tym, że jeśli sytuacja oskarżonego nie zmienia się na niekorzyść, to takie ustalenia można zmienić?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-413">
          <u xml:id="u-413.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Uważam, że te przepisy są mocno utrwalone w obowiązującym orzecznictwie. Nie należy ich zmieniać. Uznaję, że Komisja przyjęła zmianę nr 181. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 182, nadającej nowe brzmienie art. 457. Przepis dotyczy uzasadnień. Uważam, że uzasadnienia odwoławcze nie są zbytnio absorbujące. Zaczynam dostrzegać ogromną niechęć sędziów do pisania uzasadnień.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-414">
          <u xml:id="u-414.0" who="#PoselRyszardKalisz">Rozumiem, że dzięki tej zmianie terminy będą szybsze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-415">
          <u xml:id="u-415.0" who="#SedziaKonradMinkiewicz">Wydaje mi się, że nie ma żadnego uzasadnienia do tego, żeby sędziów sądów odwoławczych obciążać pracą ponad miarę. Na porządku dziennym jest sporządzanie apelacji, które dotyczą rozmaitych drobnych nieprawidłowości odnoszących się do podstawy orzeczenia o warunkowym orzeczeniu kary.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-416">
          <u xml:id="u-416.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Proponuję, żeby nie przedstawiali państwo kolejnych argumentów. Muszę przyznać, że mam wątpliwości do treści tego przepisu, a zwłaszcza do jego zakresu. W par. 2 napisano o przypadku, w którym sąd utrzyma zaskarżony wyrok w mocy, uznając apelację za oczywiście bezzasadną. Wyrok może zostać utrzymany w mocy nawet wtedy, gdy apelacja nie jest oczywiście bezzasadna. Rozumiem, że będzie to pozostawione do oceny sądu. Sąd będzie stwierdzał, czy apelacja była oczywiście bezzasadna, czy też w jakimś stopniu uzasadniona, ale wyrok zostanie utrzymany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-417">
          <u xml:id="u-417.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Dokładnie takie samo prawo mają sędziowie Sądu Najwyższego, którzy mogą uznać kasację za oczywiście bezzasadną lub za zwyczajnie bezzasadną. Gdyby ktoś przeprowadził badania statystyczne, na pewno przekonałby się, że mamy bardzo wysoki procent apelacji wnoszonych przez oskarżonych w sprawach oczywistych. Dobrze wiadomo, że polski oskarżony nie jest taki sam jak oskarżony amerykański. Polski oskarżony dla zasady nie przyznaje się i odwołuje się aż do skutku. Nie chciałbym używać pewnego argumentu. Obawiam się jednak, że i tak będę musiał powiedzieć o tym, iż czasami mamy do czynienia z apelacjami, które zostały napisane tylko dlatego, że oskarżony bezwzględnie sobie tego życzył. Obrońca pisze apelację, gdyż musi to zrobić. W innym przypadku sprzeniewierzyłby się swojemu zawodowemu obowiązkowi. Uważam, że ten przepis powinien mówić tylko o takich sytuacjach. Chodzi tu o apelacje pisane w taki sposób, że widać z nich wyraźnie, iż oskarżony nigdy w życiu nie pogodzi się z żadnym wyrokiem skazującym i życzy sobie odwoływania się do upadłego. Zastosowanie tego przepisu widzę jedynie w takich sytuacjach. Poseł Ryszard Kalisz słusznie zauważył, że stosowanie go w tym zakresie umożliwiłoby sędziom odwoławczym przyspieszenie postępowania w sprawach, które wymagają od nich większego nakładu pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-418">
          <u xml:id="u-418.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Jestem temu przeciwny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-419">
          <u xml:id="u-419.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Ja także jestem temu przeciwny. Rozwiązanie to zostało przygotowane na wzór postępowania przed Sądem Najwyższym. Jednak w Sądzie Najwyższym występują pewne różnice. Znam takich, którzy uzasadniają każdy przypadek, nawet jeśli kasacja jest bezzasadna. Uważam, że takie rozwiązanie należałoby przyjąć, gdyż jest to dość sensowna praktyka. Jeśli uznajemy, że apelacja jest oczywiście bezzasadna, należy wyjaśnić dlaczego tak jest. Nie można przecież skończyć sprawy na tym, że apelacja zostanie uznana za bezzasadną. Uważam, że nie możemy zrezygnować z pełnego uzasadnienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-420">
          <u xml:id="u-420.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Przecież uzasadnienie pozostaje. Tyle tylko, że będzie sporządzane na wniosek strony. Przepis wyraźnie określa, że uzasadnienie będzie sporządzane na wniosek strony. Jeśli oskarżony będzie konsekwentnie sobie tego życzył, sąd będzie musiał przedstawić uzasadnienie. Jeśli oskarżony pogodzi się z tym, że przegrał sprawę, a sąd odrzuci jego argumentację stwierdzając, że apelacja jest oczywiście bezzasadna, może nie występować o uzasadnienie. Tylko od jego woli będzie zależało to, czy otrzyma uzasadnienie. Jednak może konsekwentnie domagać się uzasadnienia. Sąd nie może nic na to poradzić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-421">
          <u xml:id="u-421.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Strona musi mieć zachowane terminy. Przepis podaje terminy. Jeśli oskarżony nie zmieści się w terminie 7 dni, nie dostanie żadnego uzasadnienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-422">
          <u xml:id="u-422.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Nie widzę w tym nic złego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-423">
          <u xml:id="u-423.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">A ja widzę. Oskarżony może nie zrozumieć nic ze stwierdzenia, że jego apelacja jest bezzasadna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-424">
          <u xml:id="u-424.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Na kilku szkoleniach obiecałem sędziom, że będę tego przepisu bronić. Dlatego chciałbym się krótko wypowiedzieć na ten temat. Spójrzmy na to, co wyraża ten przepis pod względem normatywnym. Uzasadnienie trzeba sporządzić wtedy, gdy cokolwiek zmieni się w wyroku. Pierwsza przesłanka realizuje się tylko wtedy, gdy wyrok zaskarżony jest w całości. Drugą przesłanką jest sytuacja, w której złożone zostanie zdanie odrębne. Oznacza to, że któryś z sędziów miał wątpliwości. W takim przypadku należy przygotować uzasadnienie. Uzasadnienie powinno być przygotowane także wtedy, gdy którakolwiek ze stron złoży w tej sprawie wniosek. Wyrok jest uzasadniany także wtedy, gdy apelacja uznana jest za niezasadną, ale nie jest ona jaskrawo niezasadna. Nie może być to taka apelacja, która nie odpowiada wymogom rzetelnego pisma procesowego. Przepis ten należy widzieć w kompleksie przepisów związanych z ewentualnym postępowaniem kasacyjnym. Później dojdziemy do przepisu, który wiąże się z postępowaniem kasacyjnym. Gdyby w przyszłości wniesiona została kasacja od nieuzasadnionego wyroku, sąd kasacyjny będzie mógł zlecić przygotowanie uzasadnienia przed rozpoznaniem skargi kasacyjnej, na mocy przepisu, o którym przed chwilą dyskutowaliśmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-425">
          <u xml:id="u-425.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Co się stanie, jeśli w tym czasie sędzia umrze?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-426">
          <u xml:id="u-426.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Takie niebezpieczeństwo zawsze istnieje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-427">
          <u xml:id="u-427.0" who="#EkspertKomisjiprofesorEdwardSkretowicz">Oskarżony może napisać bardzo krótką apelację, w której stwierdzi, że wyrok mu się nie podoba.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-428">
          <u xml:id="u-428.0" who="#PoselRyszardKalisz">Mam pytanie do naszych ekspertów, którzy są specjalistami od procedury karnej. Czy w przypadku ogłoszenia wyroku przez sąd odwoławczy stosuje się przepis mówiący o tym, że przewodniczący lub jeden z członków składu orzekającego podaje ustnie najważniejsze powody wyroku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-429">
          <u xml:id="u-429.0" who="#EkspertKomisjiprofesorStanislawWaltos">Ten przepis jest stosowany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-430">
          <u xml:id="u-430.0" who="#PoselRyszardKalisz">Chciałem usłyszeć potwierdzenie, że ten przepis jest stosowany. Oznacza to, że sąd wydając wyrok w każdym przypadku, nawet wtedy, gdy uzna apelację za oczywiście bezzasadną, ma obowiązek ustnego podania motywów orzeczenia. Inaczej mówiąc podaje motywy wyroku do wiedzy stron oraz publiczności. Później mamy do czynienia z elementem, który nie dotyczy edukacji prawnej i wiedzy opinii publicznej. Mówię o możliwości zaskarżenia. W każdym przypadku strona ma możliwość złożenia wniosku o uzasadnienie wyroku. W tej sytuacji nie widzę żadnej racjonalnej przyczyny, żeby w każdym przypadku wyrok uzasadniać. Uważam, że zmiana nr 182 jest dobra. Nie widzę żadnych przeszkód, żeby stosować przepis zawarty w art. 457 par. 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-431">
          <u xml:id="u-431.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Poddam tę zmianę pod głosowanie, gdyż mam na ten temat nieco inny pogląd. Motywy wyroku są zazwyczaj przedstawiane ustnie, nawet jeśli później następuje pisemne uzasadnienie. Pamiętam, że jeden z sędziów przedstawił ustne motywy wyroku mówiąc, iż wyrok sądu pierwszej instancji jest mądry i życiowy, ale rewizja złożona przez prokuratora buja w obłokach. Należy zresztą uznać, że te motywy były trafne. Jak długie są uzasadnienia w sprawach, w których apelacja była oczywiście bezzasadna? Zajmują stronę, a co najwyżej dwie strony. Sędzią odwoławczym byłem dość długo. Nie spotkałem dłuższego uzasadnienia, jeśli apelacja była oczywiście bezzasadna. Zwracam uwagę, że we wszystkich procedurach urzędowych, a więc nie tylko sądowych, przedstawia się uzasadnienie. Robi się to wszędzie tam, gdzie trzeba zająć jakieś stanowisko, gdzie powstaje spór. Uzasadnia się decyzje podejmowane przez organy rozstrzygające. W tym przypadku chodzi o wolność ludzi. Są to bardzo poważne decyzje. Nie bardzo wyobrażam sobie, żeby takie rozstrzygnięcia zapadały bez uzasadnienia. Uważam, że sędziowie, którzy postulują to rozwiązanie popadają w pewną przesadę, chcąc oszczędzić sobie pracy. Uważam, że w sądach apelacyjnych obciążenie pisaniem uzasadnień nie jest nadmierne, zwłaszcza w sprawach, w których apelacja jest oczywiście bezzasadna. Z tego powodu sędziowie nie są zbytnio obciążeni. W takim przypadku można napisać krótkie uzasadnienie, ale należy je napisać. Opowiadam się za zachowaniem obowiązku napisania uzasadnienia. Komisja może podjąć w tej sprawie inną decyzję. Jeśli zostanę przegłosowany, to trudno.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-432">
          <u xml:id="u-432.0" who="#PoselBogdanLewandowski">W takim razie musiałby pan przedstawić konkretną propozycję, która powinna odnosić się do rozpatrywanej zmiany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-433">
          <u xml:id="u-433.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Moja propozycja polega na tym, żeby nie przyjmować par. 2. Uważam, że należy go skreślić. Wtedy art. 457 par. 3 stanie się par. 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-434">
          <u xml:id="u-434.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">W takim przypadku należałoby wykreślić całą zmianę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-435">
          <u xml:id="u-435.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Wtedy sprawa byłaby jeszcze prostsza. Każdy ma w tej sprawie swoje racje. Mam pewne doświadczenia, gdyż przez wiele lat byłem sędzią odwoławczym. Muszę powiedzieć, że w ogóle nie przeszkadzała mi konieczność pisania uzasadnień. Mam w tej sprawie własny pogląd, który nie musi być słuszny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-436">
          <u xml:id="u-436.0" who="#ZastepcadyrektoraBeataMik">Zwracam uwagę, że mamy taką instytucję na etapie postępowania kasacyjnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-437">
          <u xml:id="u-437.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Zwracam uwagę, że postępowanie kasacyjne jest nieco inne. Chciałbym, żebyśmy przystąpili do podjęcia decyzji w sprawie zmiany nr 182.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-438">
          <u xml:id="u-438.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Chciałbym pana uroczyście zapewnić, że uzasadnienia pisane przez sądy odwoławcze są znacznie dłuższe. Zajmują one znacznie więcej niż 2 strony, nawet jeśli apelacja jest oczywiście bezzasadna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-439">
          <u xml:id="u-439.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Jeśli całkowicie zrezygnujemy ze zmiany nr 182, art. 457 pozostanie w obecnym brzmieniu. Czy możemy tak zrobić?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-440">
          <u xml:id="u-440.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Wtedy nie będzie potrzebny zapis, który zaproponowano w par. 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-441">
          <u xml:id="u-441.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">W takim razie przystępujemy do głosowania. Poddam pod głosowanie zmianę w brzmieniu przedstawionym przez Komisję. Ten, kto będzie przeciwny przyjęciu tej zmiany, opowie się za zachowaniem przepisu w obecnym brzmieniu. Kto z państwa jest za przyjęciem zmiany nr 182? Za wnioskiem głosowało 4 posłów, 2 było przeciwnych, nikt nie wstrzymał się od głosu. Stwierdzam, że Komisja przyjęła zmianę nr 182. W ten sposób ulżyliśmy sędziom.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-442">
          <u xml:id="u-442.0" who="#EkspertKomisjisedziaAndrzejKryze">Na pocieszenie mogę panu powiedzieć, że od czasu, gdy był pan czynnym sędzią obciążenie sędziów apelacyjnych zwiększyło się wielokrotnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-443">
          <u xml:id="u-443.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 183. Zmiana ta dotyczy nadania nowego brzmienia art. 464 par. 3. Jest to konsekwencja zmiany przyjętej przez Komisję do art. 451. Rozumiem, że Komisja przyjmuje również tę zmianę. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 184 do art. 469.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-444">
          <u xml:id="u-444.0" who="#EkspertKomisjiprofesorStanislawWaltos">Chciałbym zwrócić uwagę na potrzebę dokonania niewielkiej zmiany w art. 465 par. 1. Jest to konieczne ze względu na przyjęte wcześniej zmiany. Proponuję, żeby po zmianie nr 183 dodać nową zmianę nr 183a do art. 465 par. 1, polegającej na zastąpieniu wyrazu "dochodzenie" wyrazami "postępowanie przygotowawcze". Jest to zmiana o charakterze porządkującym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-445">
          <u xml:id="u-445.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Rozumiem, że wprowadzimy do sprawozdania Komisji zmianę nr 183a w zaproponowanym przed chwilą brzmieniu. Proszę o odnotowanie tej propozycji. Wracamy do rozpatrzenia zmiany nr 184. Dotyczy ona postępowania uproszczonego. Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w sprawie tej zmiany?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-446">
          <u xml:id="u-446.0" who="#PoselRyszardKalisz">W zmianie tej zmieniane jest brzmienie art. 469. Chciałbym zapytać, na czym polega zmiana?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-447">
          <u xml:id="u-447.0" who="#EkspertKomisjiprofesorStanislawWaltos">Można powiedzieć, że jest to fundamentalna zmiana, gdyż zmieniamy zakres postępowania uproszczonego. Przypomnę, że kiedyś postępowanie uproszczone stosowane było w sprawach o przestępstwa zagrożone karą pozbawienia wolności do lat 2. W 1995 r. podniesiono limit zagrożenia do lat 3. W tej chwili zagrożenie podnosi się do lat 5. Należy zwrócić uwagę na to, że progi dotyczące kar są w Kodeksie z 1997 r. znacznie niższe niż w Kodeksie karnym z 1969 r. Przyjęcie tej zmiany oznacza bardzo istotne rozszerzenie zakresu spraw objętych postępowaniem uproszczonym. Pomimo wielu starań i apelów pod adresem Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości, do tej pory nie udało się tej sprawy zbadać. Wystarczy prosta operacja, żeby przeprowadzić potrzebne symulacje. Mam przeczucie, że nowe rozwiązanie może obejmować 65-70 proc. spraw rozpatrywanych przez sądy rejonowe. Takie będą konsekwencje tej zmiany. Bardzo skrupulatnie przejrzeliśmy katalog umieszczony w art. 469.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-448">
          <u xml:id="u-448.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Przepraszam, że ingeruję w pana wypowiedź, ale chciałbym ją nieco skrócić. Za chwilę będę musiał ogłosić przerwę. Muszę wziąć udział w posiedzeniu prezydium Sejmu. Rozumiem, że zmiana ta w znaczny sposób poszerza zakres postępowania uproszczonego. Postępowaniem uproszczonym objęte zostaną sprawy zagrożone karą pozbawienia wolności do lat 5. Do tej pory objęte nim były sprawy zagrożone karą pozbawienia wolności do lat 3. Rozumiemy, że znacznie rozszerza to katalog spraw objętych postępowaniem uproszczonym. Wydaje się jednak, że widzimy taką potrzebę. Chodzi przecież o to, żeby uprościć sposób działania wszędzie tam, gdzie jest to możliwe. Proponuję, żebyśmy przyjęli tę zmianę. Przypomnę, że jedną z idei całej reformy jest rozszerzenie katalogu spraw uproszczonych. Czy ktoś z państwa ma w tej sprawie przeciwne zdanie? Nie widzę zgłoszeń. Stwierdzam, że Komisja przyjęła zmianę nr 184 w brzmieniu zaproponowanym przez podkomisję. Sądzę, że w tym momencie powinniśmy przerwać obrady.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-449">
          <u xml:id="u-449.0" who="#PoselRyszardKalisz">Powstaje wątpliwość, która polega na tym, że wkrótce rozpocznie się posiedzenie prezydium Komisji Ustawodawczej, a później posiedzenia prezydiów klubów. Z przykrością muszę stwierdzić, że w dniu dzisiejszym nie będziemy już w stanie kontynuować obrad.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-450">
          <u xml:id="u-450.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Jest to stały problem. Nie bardzo wiadomo, kiedy mamy obradować. Źle jest spotykać się, gdy nie ma obrad Sejmu. Kiedy odbywa się posiedzenie Sejmu okazuje się, że także nie możemy procedować. W tej sytuacji zupełnie nie wiem, kiedy będziemy mogli zakończyć pracę nad tym projektem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-451">
          <u xml:id="u-451.0" who="#PoselRyszardKalisz">Przez cały czas konsekwentnie proszę o to, żeby Komisja odbywała swoje posiedzenia także w dniach, w których nie ma posiedzenia Sejmu. Podchodzę do sprawy w sposób dość egoistyczny, za co wszystkich przepraszam. Jestem z Warszawy, w związku z czym nie jest to dla mnie żaden problem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-452">
          <u xml:id="u-452.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Sądzę, że powinniśmy przerwać obrady na godzinę. W dniu dzisiejszym moglibyśmy kontynuować pracę do godziny 18. Sądzę, że dłużej nie da się pracować. Nie wytrzymamy tego fizycznie. Czy jeszcze ktoś z państwa chciałby zabrać głos? Nie widzę zgłoszeń. Ogłaszam przerwę do godziny 14.30.</u>
          <u xml:id="u-452.1" who="#PoselJanuszWojciechowski">Wznawiam obrady. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 185, w której zmieniany jest pkt 1 w art. 470. Proszę o wyjaśnienie, czego dotyczy ta zmiana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-453">
          <u xml:id="u-453.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Zmienia się to, że postępowanie uproszczone stosowane będzie w stosunku do każdego oskarżonego pozbawionego wolności lub tymczasowo aresztowanego, a nie tylko w niektórych wypadkach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-454">
          <u xml:id="u-454.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Czy ktoś z państwa ma w tej sprawie jakieś uwagi lub pytania? Nie widzę zgłoszeń. Uznaję, że zmiana nr 185 została przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 186 do art. 471. Czy ktoś z państwa ma w tej sprawie uwagi? Nie widzę zgłoszeń. Stwierdzam, że zmiana nr 186 została przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 187 do art. 472.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-455">
          <u xml:id="u-455.0" who="#PoselRyszardKalisz">Chodzi tu o tzw. postępowanie zapiskowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-456">
          <u xml:id="u-456.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Czy ktoś z państwa ma uwagi do tej zmiany? Nie widzę zgłoszeń. Uznaję, że zmiana nr 187 została przyjęta w całości. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 188, polegającej na dodaniu art. 472a.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-457">
          <u xml:id="u-457.0" who="#PoselRyszardKalisz">Chciałbym zaproponować pewną zmianę. Uważam, że w art. 472a par. 1 wyrazy "co najmniej 5 dni" należy zastąpić wyrazami "do 7 dni". Wtedy przepis będzie mówił o tym, że jeśli dane uzyskane w toku czynności, o których mowa w art. 307 par. 1 lub art. 308 par. 1, albo prowadzonego przez okres do 7 dni dochodzenia nie stwarzają podstaw do wykrycia sprawcy w drodze dalszych czynności procesowych, można wydać postanowienie o umorzeniu dochodzenia i wpisaniu sprawy do rejestru przestępstw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-458">
          <u xml:id="u-458.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Wydaje się, że w tym przepisie termin określono po to, żeby nie zakończyć dochodzenia przedwcześnie. Trzeba nad nim trochę się potrudzić. Zgodnie z propozycją zgłoszoną przez posła Ryszarda Kalisza dochodzenie będzie można umorzyć nawet za godzinę. Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-459">
          <u xml:id="u-459.0" who="#ZastepcadyrektoraBeataMik">Istotą uproszczonego trybu postępowania w tych przypadkach jest to, że sprawę można zamknąć po okresie, który został określony w ustawie. Chodzi tu o przypadki, w których nie można nic więcej zrobić od strony dowodowej. Chcieliśmy uniknąć tego, żeby postępowanie było prowadzone tylko dlatego, żeby zadośćuczynić przepisom. W tej chwili wprowadzono tzw. postępowanie rejestrowe, które pozwala na ograniczenie czasu trwania dochodzenia. Wydaje się, że bardziej trafne jest rozwiązanie, które przyjmuje, że postępowanie nie będzie trwało dłużej niż wskazano w ustawie. Bywa tak, że po otrzymaniu zawiadomienia o przestępstwie jest niewiele do zrobienia. Czasami zdarza się, że w ogóle nie ma nic do zrobienia. Ten tryb ma być stosowany wyłącznie w takich sprawach. Jako prawnik i prokurator uważam, że nie należy mówić o czynnościach określonych w art. 308, w którym obowiązuje ustawowy termin "dochodzenie w niezbędnym zakresie". Uważam, że przepis powinien otrzymać brzmienie: "Jeżeli dane uzyskane w toku czynności, o których mowa w art. 307 par. 1 lub prowadzonego przez okres co najwyżej 5 dni dochodzenia..." i dalej bez zmian. Wtedy będziemy mieli do czynienia z dwoma rodzajami dochodzeń. Z jednej strony będziemy mieli dochodzenie w niezbędnym zakresie, o którym mowa w art. 308. Będziemy mieli także normalne dochodzenie, jeżeli będziemy chcieli wszcząć postępowanie. Uważam, że przepis w tym brzmieniu będzie w pełni zsynchronizowany z pozostałymi przepisami. Osiągnięty zostanie cel, który stawiany jest przed tą instytucją. Takie rozwiązanie będzie zgodne z intencją pomysłodawców tych przepisów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-460">
          <u xml:id="u-460.0" who="#PoselRyszardKalisz">O jakich pomysłodawcach pani mówi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-461">
          <u xml:id="u-461.0" who="#ZastepcadyrektoraBeataMik">Mówię o pomysłodawcach trybu rejestrowego, czyli o Policji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-462">
          <u xml:id="u-462.0" who="#PoselRyszardKalisz">To prawda, że pomysłodawcą trybu rejestrowego jest Policja. Nie oznacza to jednak, że tego trybu nie należy wprowadzić. Uważam, że jest on bezwzględnie potrzebny. Przeczytam państwu fragment uzasadnienia, żeby sprawa była jasna: "Zakreślenie w projekcie podkomisji dolnej granicy prowadzenia takiego postępowania na minimum 5 dni oznacza w praktyce, że inne dochodzenia lub śledztwa, często prowadzone w sprawach poważnych przestępstw, mogą być umorzone niemal natychmiast, gdyż nie określono dla nich dolnej granicy prowadzenia czynności". Zwrócono także uwagę na to, że zgodnie z art. 472a par. 3, jeżeli ujawnione zostaną dane pozwalające na wykrycie sprawcy, Policja wydaje postanowienie o podjęciu na nowo dochodzenia. Wcześniejsze umorzenie postępowania przygotowawczego w terminie do 7 dni, gdy dalszy proces dowodowy nie był możliwy, nie ogranicza działań operacyjnych na rzecz wykrycia sprawcy i prowadzenia dalszych czynności procesowych. Tak napisano w uzasadnieniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-463">
          <u xml:id="u-463.0" who="#PoselBogdanLewandowski">Proszę, żeby na temat tej zmiany wypowiedział się przedstawiciel Komendy Głównej Policji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-464">
          <u xml:id="u-464.0" who="#ZastepcadyrektorabiurawKomendzieGlownejPolicjiJerzyKrych">Dziękuję za możliwość zabrania głosu w dyskusji. Zdarzają się sprawy oczywiste. W takich przypadkach wszystkie czynności można wykonać w ciągu godziny lub dwóch. Później nie ma już nic do zrobienia. Dlaczego nie mielibyśmy takiej sprawy zakończyć w ciągu jednego dnia lub dwóch dni? W przepisie przewidziano, że dochodzenie musi trwać co najmniej przez 5 dni. Rozumiem intencje tego rozwiązania. Przepis ma gwarantować, że Policja będzie się tą sprawą interesować. Jednak nikt nikogo nie zmusi do zainteresowania się sprawą. Ważna jest możliwość niezwłocznego zakończenia sprawy, jeśli nie można w niej nic więcej zrobić. Wtedy nie ma potrzeby odkładania sprawy na bok, żeby do niej wrócić po 5 lub 7 dniach. W takim przypadku potrzebna jest możliwość szybszego zakończenia sprawy. Wydaje się, że termin 7 dni jest dobry, gdyż czasami trzeba wykonać dodatkowe czynności. Należy pamiętać o tym, że istnieje kontrola takiego postępowania. Istnieje instytucja zażalenia, na mocy przepisów ogólnych. Decyzję bada prokurator. Jeśli dochodzenie nie zostanie zakończone w ciągu 7 dni, prowadzone jest w normalnym trybie. Chciałbym przypomnieć, że we wcześniejszych przepisach przyjęli państwo, iż Policja będzie prowadziła śledztwo. Jest to istotny oręż. Policja będzie mogła prowadzić śledztwa w bardzo poważnych sprawach. Jednak nie chcą państwo zaufać Policji w najdrobniejszych sprawach, o których w tej chwili mówimy. Sądzę, że powinni się państwo na coś zdecydować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-465">
          <u xml:id="u-465.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Wydaje się, że żadnych wątpliwości nie budzi sam rejestr przestępstw. Do tej pory nikt tego nie kwestionował. Nie bardzo widzę możliwość znalezienia kompromisu pomiędzy całkowicie odmiennymi propozycjami. Podkomisja przyjęła rozwiązanie, które zmusza Policję do pewnego wysiłku, zanim umorzy sprawę w specjalnym trybie i wpisze ją do rejestru przestępstw. Natomiast propozycja zgłoszona przez posła Ryszarda Kalisza zmierza do tego, żeby Policja robiła wszystko, żeby sprawę w ciągu 7 dni umorzyć. Jeśli tego nie zrobi, będzie musiała męczyć się z tą sprawą w normalnym trybie. Policjanci będą robić wszystko, żeby jak najszybciej przekazać sprawę do rejestru. Jeśli tego nie zrobią, będą mieli problemy. W tej sytuacji nie można mieć żadnej gwarancji, że do rejestru nie trafi 90 proc. wszystkich spraw, a tylko w 10 proc. będzie toczyć się normalne postępowanie. Czy nie widzą państwo takiej groźby?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-466">
          <u xml:id="u-466.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">O tych sprawach dyskutowaliśmy przez wiele godzin. Jednak jest kwestia, która wraca jak bumerang. Trzeba wziąć pod uwagę nie tylko to, co zrobi policjant. Należy pomyśleć o tym, w jaki sposób ten przepis będzie odbierany przez obywatela, który został pokrzywdzony. Chcę podkreślić, że mam nieograniczone zaufanie do Policji. Wierzę, że nawet przy takim zapisie, jaki jest forsowany od początku, Policja podejmować będzie dalsze czynności, jeśli pojawi się choćby cień szansy na znalezienie sprawcy. Trudno sobie wyobrażać, że może być inaczej. Najważniejsze jest to, w jaki sposób odbierze ten przepis obywatel. Teraz dowie się, że parlament uchwala przepis, zgodnie z którym postępowanie może być zakończone kilka minut po tym, jak obywatel zgłosił zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa. Przypomnę, że na początku zakres postępowania rejestrowego miał być znacznie mniejszy. W tej chwili postępowanie rejestrowe prowadzone będzie w znacznie szerszym zakresie niż przewidywano to w pierwszych projektach, które były zgłaszane przez Policję. Przypomnę, że na samym początku powstał pomysł, którego na pewno społeczeństwo nie chciałoby zaakceptować. Postępowanie miało w ogóle nie być wszczynane. Jedyną czynnością wykonywaną przez policjanta miało być wpisanie sprawy do rejestru. Okazało się jednak, że tego pomysłu nie da się przeforsować. Po to, żeby utrzymać zaufanie do Policji, trzeba było zachować instytucję wszczęcia postępowania. W tej chwili chcą państwo stworzyć możliwość umorzenia sprawy niezwłocznie po jej wszczęciu. Na samym początku uznaliście, że taki sposób działania nie jest możliwy do zaakceptowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-467">
          <u xml:id="u-467.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Przedstawiono wszystkie argumenty. Proponuję, żeby Komisja przyjęła tę zmianę w brzmieniu zaproponowanym w sprawozdaniu podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-468">
          <u xml:id="u-468.0" who="#PoselRyszardKalisz">Podtrzymuję moją propozycję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-469">
          <u xml:id="u-469.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Chciałbym, żebyśmy mieli pełną świadomość skutków tej zmiany. Proszę zwrócić uwagę na to, że zmiana przyjęta przez podkomisję daje Policji możliwość umorzenia sprawy w każdym czasie, gdy okaże się, że nie ma szansy na wykrycie sprawcy. Jednak później zawsze do tej sprawy można będzie wrócić, jeśli pojawią się nowe dowody. Natomiast przyjęcie zmiany zaproponowanej przez posła Ryszarda Kalisza oznacza, że sprawę trzeba będzie zrealizować w ciągu 7 dni. Później nie będzie już można przekazać jej do rejestru.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-470">
          <u xml:id="u-470.0" who="#PoselRyszardKalisz">Warto poznać uzasadnienie tej zmiany. Działania Policji, zwłaszcza w sprawach prowadzonych w trybie rejestrowym, nie kończą się na wpisaniu sprawy do rejestru. W art. 472a par. 2 napisano, że po wydaniu postanowienia o umorzeniu dochodzenia Policja prowadzi czynności w celu wykrycia sprawcy na podstawie odrębnych przepisów. W tym przypadku chodzi o ustawę o Policji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-471">
          <u xml:id="u-471.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Nikt nie kwestionuje tego, żeby sprawy były wpisywane do rejestru. Rozpatrujemy jedynie sprawę terminu. Wydaje się, że zgłoszona przez pana propozycja będzie utrudniać działania Policji. Po upływie 7 dni sprawa będzie rozpatrywana w trybie zwykłym. Nie będzie można jej umorzyć i wpisać do rejestru. Na pewno decyzja o umorzeniu sprawy nie może być pochopna. Nie może być tak, że taka decyzja podejmowana będzie zaraz po wszczęciu dochodzenia. W każdej sprawie należy coś zrobić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-472">
          <u xml:id="u-472.0" who="#ZastepcadyrektoraBeataMik">Postępowanie rejestrowe jest szczególnym postępowaniem w stosunku do dochodzenia. Postępowanie rejestrowe ma sens jedynie wtedy, gdy będzie się czymś różnić od normalnego dochodzenia. Jednak te różnice muszą być rozsądne. Przy normalnym dochodzeniu nie mamy określonego minimalnego czasu jego trwania. Oznacza to, że nie ma przeszkód procesowych, żeby normalne dochodzenie umorzyć po dwóch dniach. Tu byłaby bariera w postaci 5 dni dochodzenia. Normalne dochodzenie może zakończyć się wydaniem postanowienia o umorzeniu postępowania z powodu niewykrycia sprawcy. Propozycja przyjęta przez podkomisję nie daje odpowiedzi na pytanie o to, czym różni się normalne dochodzenie od dochodzenia wpisanego do rejestru przestępstw. Wychodzimy z założenia, że organy państwowe będą działać w rzetelny sposób. W związku z tym uważam, że rozwiązanie zaproponowane przez pana posła ma sens. Termin 5 dni określono jedynie dlatego, żeby ujednolicić terminy dochodzenia. Przypomnę, że dochodzenie prowadzone w trybie art. 308 może trwać przez 5 dni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-473">
          <u xml:id="u-473.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">W takim razie zadam pani dodatkowe pytanie. Jaki powód uniemożliwia skierowanie sprawy do rejestru po dwóch tygodniach? Dlaczego termin ma być ograniczony do 7 dni?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-474">
          <u xml:id="u-474.0" who="#ZastepcadyrektoraBeataMik">Chodzi o to, że mamy tu tryb uproszczony. Postępowanie kończy się wydaniem postanowienia o umorzeniu z powodu niewykrycia sprawcy. Postępowanie musi się czymś różnić od zwykłego postępowania. Dobrze wiem, jak to wszystko wygląda w praktyce. Chodzi o to, żeby policjanci nie pisali notatek z sufitu po to, żeby wykonać ustawowe zapisy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-475">
          <u xml:id="u-475.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Nie zostałem przekonany. Uważam, że w ten sposób stworzymy przepis, który będzie mobilizował Policję do tego, żeby pozbywała się spraw i wpisywała je do rejestru. Dlatego uważam, że nie jest to dobry pomysł. Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za przyjęciem zmiany nr 188 w brzmieniu zaproponowanym przez posła Ryszarda Kalisza? Za wnioskiem głosowało 4 posłów, 2 było przeciwnych, nikt nie wstrzymał się od głosu. Stwierdzam, że Komisja przyjęła zmianę nr 188 wraz z poprawką. Od razu zapowiadam, że w tej sprawie złożę wniosek mniejszości. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 189, w której zaproponowano wykreślenie par. 4 z art. 473. Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie? Nie widzę zgłoszeń. Stwierdzam, że Komisja przyjęła zmianę nr 189 bez uwag. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 190, w której zaproponowano dodanie art. 473a. Rozumiem, że chodzi tu o postępowanie zapiskowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-476">
          <u xml:id="u-476.0" who="#EkspertKomisjiprofesorStanislawWaltos">Wprowadziliśmy tutaj protokoły ograniczone. Ta propozycja została przeniesiona z projektu prezydenckiego. Z symulacji, którą otrzymałem przed chwilą wynika, że prawie 90 proc. spraw rozpatrywanych będzie w dochodzeniu uproszczonym. Jest to znacznie więcej niż przypuszczałem. Dane te pochodzą z Komendy Głównej Policji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-477">
          <u xml:id="u-477.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Rozumiem, że nie mają państwo żadnych uwag. W związku z tym uznaję, że zmiana nr 190 została przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 191, która nadaje nowe brzmienie art. 474. Mamy tu terminy dochodzenia. Czy ktoś z państwa ma w tej sprawie uwagi lub pytania?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-478">
          <u xml:id="u-478.0" who="#PrzedstawicielkaZwiazkuZawodowegoPracownikowProkuraturyRPprokuratorMalgorzataJuzkow">W tym przypadku z dochodzenia uproszczonego przechodzimy od razu do śledztwa. Całkowicie zginęło nam zwykłe dochodzenie. W jakim trybie będziemy prowadzić cały katalog wyłączeń z art. 369? Wyłączenia dotyczą postępowania uproszczonego. Nie ma obowiązku prowadzenia śledztwa. W jakim trybie prokurator będzie prowadził postępowania? Jestem zwykłym prokuratorem i czytam przepisy w taki sposób, w jaki zostały napisane. W art. 25 mamy katalog zamknięty. Także w art. 309 i 469 mamy katalogi zamknięte. Wykluczono niektóre sprawy, w tym gospodarcze, którymi jestem żywo zainteresowana. Nie ma ich w formie śledztwa. Nie ma ich także w trybie uproszczonym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-479">
          <u xml:id="u-479.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Zwracam uwagę, że w art. 305 część tekstu napisano kursywą. Będziemy musieli do tego przepisu wrócić. Na pewno poseł Janusz Wojciechowski dobrze o tym pamięta. Trzeba będzie dodać punkt, który wyjaśni pani wątpliwości. Zmiana ta była sygnalizowana już na poprzednim posiedzeniu Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-480">
          <u xml:id="u-480.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Nie nadaliśmy jeszcze nazw różnym formom postępowania przygotowawczego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-481">
          <u xml:id="u-481.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">To samo pytanie zadał profesor Marszał w artykule opublikowanym na łamach "Rzeczypospolitej". Proszę się nie bać. Te sprawy będą opisane. Jeszcze do tego wrócimy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-482">
          <u xml:id="u-482.0" who="#ProkuratorMalgorzataJuzkow">Nadal jest dla mnie całkowicie niejasne, dlaczego od trybu uproszczonego przechodzimy bezpośrednio do śledztwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-483">
          <u xml:id="u-483.0" who="#EkspertKomisjiprofesorStanislawWaltos">Postaram się to pani wyjaśnić. Mamy dwie formy postępowania przygotowawczego - śledztwo i dochodzenie. Dochodzenie oznacza dochodzenie uproszczone. Nie będzie już dochodzenia zwyczajnego i dochodzenia uproszczonego. Jest tylko jedno dochodzenie, które mieć będzie formę uproszczoną. Dlatego mówimy tylko o dochodzeniu. Uważamy, że dochodzenie musi czymś różnić się od śledztwa. Na pewno pani prokurator dobrze wie, jak jest w tej chwili.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-484">
          <u xml:id="u-484.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Chciałbym wyjaśnić tę sprawę do końca. Dochodzenie, o którym jest mowa w art. 469 będzie prowadzone w trybie uproszczonym. Inne sprawy będą prowadzone w formie śledztwa. Właśnie to stało się podstawą do symulacji przygotowanej przez Komendę Główną Policji. Z przedstawionych danych wynika, że z 1307 tys. postępowań ok. 130 tys. prowadzonych będzie w formie śledztwa. Dochodzenia będą prowadzone w 90 proc. spraw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-485">
          <u xml:id="u-485.0" who="#ProkuratorMalgorzataJuzkow">Wydaje się, że rzeczywistość jest inna. Oczekiwanie na kartę karną trwa przez 3-4 miesiące. Symulacje Komendy Głównej Policji zakładają, że sytuacja jest idealna, a karty otrzymujemy po tygodniu. Z tego wynika, że większość dochodzeń zmieni się w śledztwo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-486">
          <u xml:id="u-486.0" who="#PrzedstawicielkaZwiazkuZawodowegoPracownikowProkuraturyRPprokuratorGrazynaGorka">Potrzebna jest także opinia kuratora. Kurator będzie musiał ją wydać w ciągu 2 dni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-487">
          <u xml:id="u-487.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Jest to osobny problem, o którym już dyskutowaliśmy. Wracamy do rozpatrzenia zmiany nr 191. Czy ktoś z państwa ma w tej sprawie jakieś propozycje? Nie widzę zgłoszeń. Uznaję, że zmiana nr 191 została przyjęta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-488">
          <u xml:id="u-488.0" who="#ProkuratorGrazynaGorka">Jestem prokuratorem pracującym na pierwszej linii. Niepokoi mnie to, że terminy postępowań odnoszą się do statystyki, która jest zmorą prokuratorów. W art. 472 par. 3 przyjęte zostały pewne założenia. W tej chwili prokurator nie będzie powiadamiany o wszczęciu dochodzenia. Dopiero po dwóch miesiącach otrzyma dochodzenie, które jest już na jakimś etapie. Prokurator będzie miał prawo, żeby przedłużyć dochodzenie do 3 miesięcy. Dopiero po 2 miesiącach prowadzenia postępowania sprawa zostanie odnotowana w prokuraturze. Po 3 miesiącach prokurator wszczyna śledztwo. Będzie miał sprawę, nad którą działania prowadzone są już od 3 miesięcy. Przez 2 miesiące nie będzie żadnej kontroli nad dochodzeniem. Prokuratorzy obawiają się o sprawy związane z obrotem pieniężnym oraz spraw gospodarczych. Pewne wątpliwości może budzić to, że dochodzenie będzie prowadził przez 2 miesiące policjant w małym komisariacie. Powstają obawy o jakość tego postępowania. Nie wiem, czy jest to dobre rozwiązanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-489">
          <u xml:id="u-489.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">W nawiązaniu do tej wypowiedzi chciałbym zadać pytanie. Niepokojący jest krótki okres, w którym prokurator może kontrolować dochodzenie. Chciałbym zapytać przedstawicieli rządu, dlaczego dochodzenie ma trwać przez 2 miesiące? Przecież chcieliśmy wszystko przyspieszyć. Dlaczego wpisano tu 2 miesiące, a nie 1 miesiąc?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-490">
          <u xml:id="u-490.0" who="#ZastepcadyrektoraBeataMik">Wydaje mi się, że w tym przypadku mamy do czynienia z nieporozumieniem, które wynika przede wszystkim z długiego czasu trwania dzisiejszego posiedzenia. Intencją całej nowelizacji było to, żeby uwolnić prokuratorów od wykonywania czynności nadzorczych w sprawach, które takich czynności nie wymagają. Nowelizacja była inspirowana m.in. głosami praktyków. Musimy odzwyczaić się od tego, z czym mamy do czynienia w tej chwili. Dochodzenia prowadzone będą w sprawach bardzo prostych. Uważamy, że dochodzenie powinno zakończyć się w ciągu 2 miesięcy. Wydaje się, że zakończenie dochodzenia w ciągu 1 miesiąca nie jest realne. Obecnie dochodzenie uproszczone trwa przez miesiąc. Prokurator co chwilę je przedłuża. Uważamy, że nie ma to sensu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-491">
          <u xml:id="u-491.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Przepraszam, że pani przerwę. Zwracam uwagę na to, że upraszczamy wiele różnych czynności, a jednocześnie wydłużamy czas trwania dochodzenia. Jaka jest logika takiego rozwiązania?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-492">
          <u xml:id="u-492.0" who="#ZastepcadyrektoraBeataMik">Jesteśmy w stanie realnie ocenić, jak długo mogą trwać czynności, które pozwolą na ukończenie postępowania. Przeciętnie potrzeba na to ok. 2 miesiące. W tym czasie trzeba uzyskać wszystkie potrzebne dokumenty. Uznaliśmy, że miesięczny termin jest zbyt krótki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-493">
          <u xml:id="u-493.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Ten termin okazał się nierealny przede wszystkim dlatego, że nadal procedury były dość mocno zbiurokratyzowane. Jednak w tej chwili odbiurokratyzowujemy je. Uważam, że trudno będzie to wyjaśnić. Będziemy mówić, że zrobiliśmy wielki wysiłek, żeby przyspieszyć postępowania karne. Jednak każdy będzie mógł wskazać, że wcześniej dochodzenie trwało przez miesiąc, a teraz będzie trwało przez 2 miesiące.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-494">
          <u xml:id="u-494.0" who="#ZastepcadyrektoraBeataMik">Uprościliśmy procedurę. Nie pokonamy jednak niektórych barier, np. czasu oczekiwania na dane o karalności. Nie skrócimy także czasu oczekiwania na opinię biegłego. Należy uznać, że zakończenie postępowania w ciągu miesiąca nie jest realne, zwłaszcza w dużych prokuraturach. Uznaliśmy, że optymalny czas postępowania to 2 miesiące. Pytano, dlaczego o wszczęciu dochodzenia nie powiadamia się prokuratora. Bardzo się temu pytaniu dziwię. Właśnie o to chodzi, żeby prokurator nie interesował się przedwcześnie tym, czym interesować się nie musi. Jeśli przeprowadzenie zmian uda się, proste sprawy będą kończone przez Policję w ciągu 2 miesięcy. Przedłużenie postępowania do 3 miesięcy jest dopuszczalne wyjątkowo. Jeśli sprawa będzie poważna, prowadzone będzie śledztwo pod nadzorem prokuratora. Wtedy prokurator od razu otrzyma wszystkie materiały i będzie wiedział o co chodzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-495">
          <u xml:id="u-495.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Poseł Janusz Wojciechowski pytał o cel tych zmian. Cel jest prosty. Przedłużenie terminu do 3 miesięcy oznacza, że mniej będzie sytuacji, w których uniemożliwia się sądowi rozpoznanie sprawy w trybie uproszczonym. W tej chwili problem polega na tym, że jeśli do sądu wpływa sprawa, w której postępowanie trwało dłużej niż 2 miesiące, nie można rozpatrywać sprawy w postępowaniu uproszczonym. Różnie interpretowano te przepisy, w związku z czym powstawały problemy. W końcu Sąd Najwyższy podjął w tej sprawie uchwałę, której nie wypada mi oceniać. Z tego powodu w sprawach, w których moglibyśmy prowadzić postępowanie uproszczone nie możemy tego zrobić, gdyż dochodzenie trwało ponad 2 miesiące. Określenie tego terminu na 3 miesiące spowoduje, że dotychczasowe wątpliwości znikną. Sąd będzie mógł rozpoznawać w trybie uproszczonym sprawy, których do tej pory w tym trybie nie mógł rozpatrywać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-496">
          <u xml:id="u-496.0" who="#EkspertKomisjisedziaAndrzejKryze">W przepisach nastąpiło całkowite oderwanie trybu uproszczonego w postępowaniu przygotowawczym od trybu uproszczonego w postępowaniu sądowym. Dochodzenie może trwać dłużej i nie ma to żadnego znaczenia. W drugim zdaniu napisano, że w razie niezakończenia dochodzenia we wskazanym terminie, dalsze postępowanie przygotowawcze prowadzi się w formie śledztwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-497">
          <u xml:id="u-497.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Jaki jest sens przedłużania postępowania z 2 do 3 miesięcy? Może należałoby przyjąć, że postępowanie ma trwać przez 3 miesiące. Czy ktoś z państwa ma w tej sprawie jakieś uwagi? Nie widzę zgłoszeń. Rozumiem, że większość opowiada się za przyjęciem tej zmiany w zaproponowanym brzmieniu. Stwierdzam, że zmiana nr 191 została przyjęta w brzmieniu zaproponowanym przez podkomisję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-498">
          <u xml:id="u-498.0" who="#PoselBohdanKopczynski">W art. 474 par. 1 napisano, że dochodzenie powinno być ukończone w ciągu 2 miesięcy. Prokurator może przedłużyć ten okres do 3 miesięcy. Jak należałoby rozumieć ten przepis? Uważam, że bardziej poprawny byłby zapis mówiący o tym, że prokurator może przedłużyć postępowanie o 1 miesiąc.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-499">
          <u xml:id="u-499.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Obowiązujące przepisy są skonstruowane właśnie w taki sposób. Taka formuła zapisu jest przyjęta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-500">
          <u xml:id="u-500.0" who="#PoselBohdanKopczynski">Rozumiem, że prokurator może przedłużyć postępowanie o 1 miesiąc.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-501">
          <u xml:id="u-501.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 192, która polega na dodaniu nowego art. 474a. Są to przepisy dotyczące wniosku o dobrowolne poddanie się karze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-502">
          <u xml:id="u-502.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Chciałbym zapytać o odpis wniosku. Przecież nie ma wymogu, żeby oskarżony złożył wniosek wraz z odpisem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-503">
          <u xml:id="u-503.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Czy nie wynika to z ogólnych zasad składania pism procesowych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-504">
          <u xml:id="u-504.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Nie. Ta uwaga nie dotyczy oskarżonego, który ma prawo do składania pism procesowych bez odpisów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-505">
          <u xml:id="u-505.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Czy ma pan w tej sprawie jakąś propozycję?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-506">
          <u xml:id="u-506.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Nie. Przepis mówi o tym, że strony są zawiadamiane o terminie posiedzenia i otrzymują odpisy wniosku. Rozumiem, że sąd musi sporządzić odpisy wniosku i przesłać je stronom. Jeśli tak, nie mam w tej sprawie żadnych uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-507">
          <u xml:id="u-507.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Czy jeszcze ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie? Nie widzę zgłoszeń. Stwierdzam, że zmiana nr 192 została przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 193 do art. 476 par. 1. Zmieniane jest trzecie zdanie, które otrzymuje brzmienie: "Sąd okręgowy rozpoznaje sprawę jednoosobowo, jeżeli była rozpoznana w pierwszej instancji w takim składzie, chyba że prezes sądu zarządzi inaczej". Jakich spraw dotyczy ten przepis?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-508">
          <u xml:id="u-508.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Chodzi tu o apelacje od wyroków wydanych w trybie uproszczonym. Do tej pory było odwrotnie. Obowiązywała zasada, że sądy orzekają w składach 3-osobowych. Prezes sądu musiał zarządzać zmiany dotyczące składu sądu. W tej chwili na mocy ustawy obowiązywać będzie skład 1-osobowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-509">
          <u xml:id="u-509.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Kiedyś obowiązywał skład 1-osobowy. Jednak ostatnio przyjęło się, że zasadą jest skład 3-osobowy, nawet w najdrobniejszej sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-510">
          <u xml:id="u-510.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Wydaje się, że sprawa jest dyskusyjna. Tak bardzo upraszczamy całą procedurę, że niewiele z niej zostaje. W 90 proc. spraw mają być 1-osobowe składy. Nie będzie obowiązku przedstawiania uzasadnienia. Nie chciałbym, żeby uproszczenie procedury poszło zbyt daleko. Nie zapominajmy, że mówimy o sprawach przed sądem karnym, który podejmuje decyzje o wolności człowieka. Jest to ogromne dobro. Idziemy na tak duże skróty, że przestaje mi się to podobać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-511">
          <u xml:id="u-511.0" who="#ProkuratorMalgorzataJuzkow">Wydaje się, że mamy zaufanie do sędziów. Nie bardzo rozumiem, dlaczego mam mieć większe zaufanie do trzech sędziów niż do jednego. Przecież wszystko jest pod kontrolą. Istnieje postępowanie odwoławcze. Uważam, że uproszczenia nie idą zbyt daleko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-512">
          <u xml:id="u-512.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">W tej chwili mówimy o postępowaniu odwoławczym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-513">
          <u xml:id="u-513.0" who="#ProkuratorMalgorzataJuzkow">Są to środki nadzwyczajne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-514">
          <u xml:id="u-514.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">W tej chwili prezes sądu może zarządzić rozpoznanie sprawy w składzie 1-osobowym. W przyszłości będzie mógł zarządzić rozpoznanie sprawy w składzie 3-osobowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-515">
          <u xml:id="u-515.0" who="#SedziaKonradMinkiewicz">Nie dopatruję się tu żadnego niebezpieczeństwa. Najbardziej poważne sprawy będą rozpatrywane w sądach rejonowych. Sprawy te będą rozpatrywane w taki sam sposób, jak do tej pory. W tej chwili mówimy o dużej liczbie spraw, w których przede wszystkim będą stosowane kary wolnościowe lub kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem. Znaczna część tych spraw to sprawy o mniejszym znaczeniu. W trybie uproszczonym najbardziej bolesne jest dla mnie to, że nie ma postępowania przyspieszonego. W wielu przypadkach już w momencie zastosowania aresztu można byłoby orzec stosowną karę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-516">
          <u xml:id="u-516.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Bez względu na to, czy nam się to podoba, czy nie, polskie sądy są podejrzewane o korupcję. Opinia publiczna formułuje takie podejrzenie. Przejście w tak szerokim zakresie na jednoosobowe orzekanie służy umocnieniu tych podejrzeń, chociaż jestem przekonany, że są one niesprawiedliwe. Procedury antykorupcyjne polegają na stosowaniu zasady wielu oczu. Wszędzie tam, gdzie można, na sprawę powinno spoglądać więcej osób niż jedna. Jeśli chcemy umocnić złą atmosferę wokół sądów i umocnić podejrzenia, możemy przejść na jednoosobowe orzekanie. Na pewno wtedy oskarżeń o korupcję będzie więcej. Takie oskarżenia trudno jest odeprzeć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-517">
          <u xml:id="u-517.0" who="#SedziaArturOzimek">Zgodnie z zaleceniami Rady Europy, należy uprościć procedury. Przewidywany jest taki tryb postępowania, w którym występuje jeden sędzia. Taka jest ogólna tendencja dotycząca zaleceń Rady Europy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-518">
          <u xml:id="u-518.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Czy jeszcze ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-519">
          <u xml:id="u-519.0" who="#EkspertKomisjiprofesorKazimierzZgryzek">Sprawa jest rzeczywiście kontrowersyjna, z wielu różnych powodów. Ja także uważam, że uproszczenia nie mogą iść zbyt daleko. Wydaje się, że chcąc znaleźć złoty środek należałoby odwrócić obowiązującą zasadę. Należałoby utrzymać dotychczasową regułę, że składy są 3-osobowe. Natomiast prezes może zarządzić skład 1-osobowy w sprawach błahych. Uważam, że zaproponowane rozwiązanie jest niebezpieczne. Tracimy to, co mamy w dotychczasowym postępowaniu uproszczonym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-520">
          <u xml:id="u-520.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Przedstawiono w tej sprawie różne argumenty. Obecnie istnieje możliwość jednoosobowego rozpoznawania sprawy. Jednak możliwość ta dotyczyła dość wąsko rozumianego postępowania uproszczonego. Teraz postępowanie to obejmować będzie większość spraw rozpatrywanych w sądach rejonowych. Oznacza to, że ławnicy przestaną być potrzebni w sądach rejonowych. Uważam, że nie jest to dobry pomysł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-521">
          <u xml:id="u-521.0" who="#ProkuratorMalgorzataJuzkow">Nie wiem, czy był pan ostatnio w sądzie. Średnia wieku ławników sięga 60-65 lat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-522">
          <u xml:id="u-522.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Oznacza to, że mają duże doświadczenie życiowe. Na pewno takie doświadczenie jest potrzebne. Bardzo dobrze się dzieje, jeśli 26-letniemu asesorowi towarzyszy 65-letni doświadczony życiowo człowiek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-523">
          <u xml:id="u-523.0" who="#ProkuratorMalgorzataJuzkow">Ławnicy mają słabe zdrowie i często umierają. Jest to przykre, ale taka jest rzeczywistość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-524">
          <u xml:id="u-524.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Proponuję, żebyśmy przeszli do głosowania. Przedstawiono już chyba wszystkie argumenty. Zaproponowane rozwiązanie jest kontrowersyjne i ryzykowne. Sąd rozpoznaje sprawę 1-osobowo. Prezes sądu rejonowego może zarządzić rozpoznanie sprawy w składzie jednego sędziego i dwóch ławników, jeśli jest to uzasadnione okolicznościami. Do tej pory prezes sądu mógł zarządzić rozpoznanie sprawy jednoosobowo, jeżeli była rozpoznawana w takim składzie w pierwszej instancji. Teraz zaproponowano zmianę tej zasady. Odwracamy ją. W tej sytuacji proponuję, żebyśmy pozostawili dotychczasową zasadę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-525">
          <u xml:id="u-525.0" who="#SedziaKonradMinkiewicz">Chciałbym przypomnieć, że w sprawach cywilnych jeszcze niedawno istniała możliwość orzekania w składzie jednoosobowym, jeśli prezes sądu wydał w tej sprawie stosowne zarządzenie. W ten sposób załatwiane były wszystkie sprawy cywilne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-526">
          <u xml:id="u-526.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Nie możemy pozostawić przepisów w dotychczasowym brzmieniu. Nawet jeśli je pozostawimy, trzeba będzie przynajmniej zastąpić sąd wojewódzki sądem okręgowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-527">
          <u xml:id="u-527.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Wydaje się, że mamy do czynienia z jakimś nieporozumieniem. Musimy wiedzieć, o czym dyskutujemy. Zmiana dotyczy tylko trzeciego zdania. Dyskutując o tej zmianie odwołujemy się do zdania pierwszego. Przypomnę, że w pierwszym zdaniu jest mowa o sądzie pierwszej instancji. Obowiązująca zasada jest odmienna. W tej chwili obowiązuje zasada, która została określona w zdaniu trzecim. Z tego wynika, że mamy do czynienia z diametralną zmianą. Należy pamiętać, że jednocześnie znacznie rozszerzony zostanie krąg spraw, których dotyczy ten przepis. Wydaje się, że sprawę trzeba dobrze rozważyć. Każdy ma prawo do tego, żeby przedstawić własne zdanie. Uważam, że uproszczenie polegające na odwróceniu zasady jest dyskusyjne. Warto się nad tym zastanowić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-528">
          <u xml:id="u-528.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Proponuję, żebyśmy zmianę nr 191 ograniczyli wyłącznie do zmiany nazwy sądu. Uważam, że nadal powinna obowiązywać zasada, która obowiązywała wcześniej. Czy ktoś z państwa jest przeciwny tej propozycji? Zasadą byłoby rozpatrywanie spraw w składzie 3-osobowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-529">
          <u xml:id="u-529.0" who="#PoselBogdanLewandowski">Wydaje się, że w ten sposób odchodzilibyśmy od logiki przyjętej w proponowanych rozwiązaniach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-530">
          <u xml:id="u-530.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-531">
          <u xml:id="u-531.0" who="#EkspertKomisjiprofesorStanislawWaltos">Brałem udział przy wypracowaniu tego przepisu. Do sądu okręgowego będzie trafiać ok. 90 proc. spraw rozpoznawanych w trybie uproszczonym. Zwracam uwagę, że dotyczy to spraw, które są zagrożone karą pozbawienia wolności do lat 5. Trzeba uznać, że są to dość poważne sprawy. Wcześniej mogliśmy przypuszczać, że przepis przedstawiony w sprawozdaniu podkomisji będzie lepszy. Jednak po zapoznaniu się z danymi z symulacji przeprowadzonej przez Komendę Główną Policji muszę zmienić zdanie. W tej chwili popieram propozycję zgłoszoną przez posła Janusza Wojciechowskiego. Proponuję, żeby Komisja pozostawiła ten przepis w dotychczasowym brzmieniu, zastępując jedynie sąd wojewódzki sądem okręgowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-532">
          <u xml:id="u-532.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Czy ktoś z państwa ma w tej sprawie inne zdanie? Nie widzę zgłoszeń. Uznaję, że zmiana została przyjęta. Chcę zauważyć, że prezes sądu zawsze będzie mógł zarządzić 1-osobowy skład, jak było do tej pory. Utrzymujemy jednak dotychczas obowiązującą regułę. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 194. Przepis dotyczy przerwy w rozprawie. Przerwa nie może trwać dłużej niż 21 dni. Jak jest obecnie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-533">
          <u xml:id="u-533.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Teraz przerwa w rozprawie także może trwać przez 21 dni. Jednak mogła być tylko jedna przerwa. Teraz może być więcej przerw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-534">
          <u xml:id="u-534.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Czy ktoś z państwa ma w tej sprawie uwagi lub pytania? Nie widzę zgłoszeń. Uznaję, że Komisja przyjęła zmianę nr 194 bez uwag. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 195 do art. 500. W par. 1 zaproponowano zastąpienie wyrazów "wydać nakaz karny" wyrazami "orzec wyrokiem nakaz karny". Wydaje się, że sprawa jest jasna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-535">
          <u xml:id="u-535.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Sądzę, że przynajmniej niektórzy posłowie zetknęli się już z propozycją użycia w tym miejscu wyrazów "wyrok nakazowy". Powiem państwu, dlaczego chciałbym tę koncepcję poprzeć. Taka propozycja pojawiała się wielokrotnie. Podjąłem próbę orzeczenia wyrokiem nakazu karnego. Zacząłem pisać taki wyrok. Wyrok musi mieć formę zdania gramatycznego. W tym przypadku powstał poważny problem. W żaden sposób nie mogłem zapisać tego, że wyrokiem orzekam nakaz, a coś orzekam nakazem. Po prostu miałem problemy gramatyczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-536">
          <u xml:id="u-536.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Chyba można napisać, że sąd orzeka nakazem karnym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-537">
          <u xml:id="u-537.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">W ten sposób utworzymy piętrową konstrukcję. Chcę podkreślić, że nie jest to tylko mój pomysł. Propozycja ta była już prezentowana. Należałoby w tym przypadku użyć nowego określenia "wyrok nakazowy". Zdaję sobie sprawę z tego, że wprowadzenie tej zmiany byłoby konieczne w kilku miejscach. Zmiana ta rozwiązywałaby poważny problem gramatyczny. Istnieją wyroki zaoczne i wyroki łączne. Wydaje się, że mogą istnieć również wyroki nakazowe. Uważam, że w treści tradycyjnego wyroku nie ma miejsca na to, żeby wskazać, że coś zostało orzeczone nakazem karnym. Zwracam uwagę, że wyrokiem orzekany jest nakaz, a nakazem kara.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-538">
          <u xml:id="u-538.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Jakie jest stanowisko ekspertów?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-539">
          <u xml:id="u-539.0" who="#EkspertKomisjiprofesorStanislawWaltos">Muszę przyznać, że mamy tu pewien kłopot. Mówimy o wydaniu wyrokiem nakazu karnego. Do tej pory zawsze nakaz karny był decyzją. Rozpatrując ten przepis pod względem logiki formalnej dochodzimy do wniosku, że wydajemy decyzję w sprawie decyzji. Na pewno nie brzmi to zbyt dobrze. Jest to konsekwencja zapisu przyjętego w konstytucji. Próbowaliśmy znaleźć lepszą formę zapisu. Jestem skłonny przyjąć propozycję, która mówi o wyroku nakazowym. Mówi się przecież o postępowaniu nakazowym. Moje wyczucie językowe mówi mi, że wszystko jest w porządku. Na pewno będzie to pewien szok dla praktyków przyzwyczajonych do dotychczas obowiązującej terminologii. W tej chwili nagle pojawi się wyrok nakazowy. Wydaje się, że możemy być nieco oryginalni i przyjąć tę propozycję. Dzięki temu pisanie orzeczeń na pewno będzie łatwiejsze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-540">
          <u xml:id="u-540.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Ale trzeba będzie zamówić nowe druki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-541">
          <u xml:id="u-541.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Nowe druki i tak trzeba będzie zamówić. Nie zgłosiłem tej propozycji bez powodu. Analizowałem problem na wszystkie możliwe sposoby. Zwracam uwagę na to, że i tak czeka nas zmiana sformułowań. Wyroki mogą być w języku polskim określane przymiotnikowo. Mamy np. wyroki łączne i zaoczne. Zmiana dotyczy wyłącznie nazwy. Dzięki niej będziemy mieli do czynienia z ładniejszą formą gramatyczną. Jeśli będzie taka potrzeba, podam państwu wszystkie miejsca, w których trzeba będzie wprowadzić tę zmianę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-542">
          <u xml:id="u-542.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Wydaje się, że będzie problem ze zdefiniowaniem wyroku nakazowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-543">
          <u xml:id="u-543.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Nie wydaje mi się, żeby mogło to spowodować jakieś problemy. Będzie to taka sama definicja, jak przy orzeczeniu wyrokiem nakazu karnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-544">
          <u xml:id="u-544.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Taką poprawkę trzeba byłoby przyjąć w kilku różnych przepisach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-545">
          <u xml:id="u-545.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Podejmuję się przygotować wszystkie propozycje w bardzo krótkim czasie. Jeśli trzeba, mogę to zrobić nawet dzisiaj. Zmiana ta powinna zostać wprowadzona tylko do jednego z przepisów, które do tej pory rozpatrzyliśmy. Mam na myśli przepis mówiący o wydaniu nakazu karnego. Pozostałe przepisy są jeszcze przed nami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-546">
          <u xml:id="u-546.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Rozumiem, że zmiana będzie polegać na zastąpieniu wyrazów "wydać nakaz karny" wyrazami "wydać wyrok nakazowy". Bardzo proszę, żeby skontaktował się pan z Biurem Legislacyjnym w celu określenia zakresu tej zmiany. Uznaję, że będą to poprawki legislacyjne będące wynikiem podjętej przez Komisję decyzji. Co zmienimy w par. 3?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-547">
          <u xml:id="u-547.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">W art. 500 par. 3 także należałoby zastąpić wyrazy "wydać nakaz karny" wyrazami "wydać wyrok nakazowy". Nie zmieniamy wyrazu "orzec".</u>
        </div>
        <div xml:id="div-548">
          <u xml:id="u-548.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Rozumiem, że zmiana dotycząca par. 4 nie będzie korygowana. Stwierdzam, że zmiana nr 195 została przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 196 do art. 501. Wyraz "wydanie" zastępuje się wyrazem "orzeczenie". Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-549">
          <u xml:id="u-549.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Także w tym przypadku chodzi o wydanie wyroku nakazowego, a nie o orzeczenie nakazu karnego. Ta zmiana znajdzie się w zestawieniu moich poprawek. Stwierdzam, że Komisja przyjęła zmianę nr 196 z zastrzeżeniem, że ma być dostosowana do koncepcji mówiącej o wyroku nakazowym. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 197 do art. 502. Czego dotyczy zmiana?</u>
          <u xml:id="u-549.1" who="#SedziaMaciejStraczynski">W ustawach określane są grzywny kwotowe. Zmiana polega na tym, że ich orzekanie jest dopuszczone także w wyrokach nakazowych. Tu także konieczne będzie wprowadzenie zmian nazwy wyroku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-550">
          <u xml:id="u-550.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Czy ktoś z państwa ma uwagi do tej zmiany? Nie widzę zgłoszeń. Stwierdzam, że zmiana nr 197 została przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 198.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-551">
          <u xml:id="u-551.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Także w tym przypadku nastąpi zmiana nazwy. Tu także mówimy o wyroku nakazowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-552">
          <u xml:id="u-552.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Przyjmujemy tę zmianę bez uwag. Rozumiem, że zmiana ta otrzyma ostateczne brzmienie w uzgodnieniu z Biurem Legislacyjnym. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 199 do art. 504.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-553">
          <u xml:id="u-553.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Tu także będziemy mówić o wyroku nakazowym, a nie o wyroku, którym orzeczono nakaz karny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-554">
          <u xml:id="u-554.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Przyjmujemy tę zmianę. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 200 do art. 506. Rozumiem, że także ta zmiana dotyczy wyroku nakazowego. Uznaję, że zmiana nr 200 została przyjęta bez uwag. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 201 do art. 507. Także w tym przypadku mamy do czynienia z wyrokiem nakazowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-555">
          <u xml:id="u-555.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Dalej następują zmiany polegające na zastąpieniu wyrazu "wydał" wyrazem "orzekł". Są to zmiany, które wynikały z wprowadzenia do projektu zwrotu "orzekł wyrokiem nakaz". W tej chwili zwrot ten zostanie zastąpiony sformułowaniem "wydał wyrok nakazowy".</u>
        </div>
        <div xml:id="div-556">
          <u xml:id="u-556.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Uznaję, że zmiana nr 201 została przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 202 do art. 521, w której przyjęto, że prokurator generalny, a także rzecznik praw obywatelskich, mogą wnieść kasację od każdego prawomocnego orzeczenia sądu kończącego postępowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-557">
          <u xml:id="u-557.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Z przepisu wykreślono ministra sprawiedliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-558">
          <u xml:id="u-558.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Mamy tu do czynienia ze znacznie ważniejszą sprawą. Jest to pokłosie słynnej uchwały całej izby Sądu Najwyższego. Uchwała dotyczyła tego, czy kasacją specjalną zaskarżalne jest zakończenie postępowania, które kończyło się rozpoznaniem przez sąd zażalenia na umorzenie postępowania przygotowawczego. Przy obowiązującej treści przepisów nie można było interpretować ich inaczej, niż tak, że w takim przypadku kasacja nie przysługuje. Wydaje się jednak, że w takich przypadkach kasacja powinna przysługiwać. Właśnie dlatego potrzebne jest przyjęcie innego sformułowania w dalszej części przepisu. Pan sędzia ma rację, że w przepisie nie ma już ministra sprawiedliwości. Wynika to z tego, że wszystkie uprawnienia procesowe zostały scedowane na prokuratora generalnego. Zasadnicza zmiana dotyczy sformułowania "każdego prawomocnego orzeczenia sądu kończącego postępowanie". Sformułowanie to zastąpiło zwrot "każdego orzeczenia kończącego postępowanie sądowe". Jest to fundamentalna różnica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-559">
          <u xml:id="u-559.0" who="#EkspertKomisjiprofesorStanislawWaltos">W ten sposób kontroli kasacyjnej zostały poddane umorzenia postępowania przygotowawczego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-560">
          <u xml:id="u-560.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Rozumiem, że przepis ten nie wzbudza wątpliwości. Czy mogę uznać, że zmiana została przyjęta?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-561">
          <u xml:id="u-561.0" who="#SedziaArturOzimek">Chciałbym na moment wrócić do problemu dotyczącego tego postępowania. Od 1 stycznia 2003 r. całe postępowanie uproszczone przejdzie do sądów grodzkich. Interesuje mnie, czy ta nowelizacja to uwzględnia. Sprawy przechodzić będą do innego sądu. Przede wszystkim problem dotyczyć będzie postępowania uproszczonego. Co się będzie działo w momencie, gdy oskarżony zostanie tymczasowo aresztowany i zmieni się tryb postępowania? Czy wtedy sprawa będzie krążyła między wydziałami? Mam na myśli przepisy dostosowawcze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-562">
          <u xml:id="u-562.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Rozumiałbym pana niepokój, gdyby sprawy przechodziły do sądów grodzkich. Jednak nadal pozostaną one w obecnych sądach rejonowych. Taka jest smutna prawda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-563">
          <u xml:id="u-563.0" who="#SedziaArturOzimek">W takim razie sprawy będą krążyć pomiędzy wydziałami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-564">
          <u xml:id="u-564.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Jest to wewnętrzna sprawa sądu. Stwierdzam, że zmiana nr 202 została przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 203, w której ministra sprawiedliwości zastępuje prokurator generalny. Rozumiem, że Komisja przyjmuje tę zmianę bez uwag. Taką samą poprawkę mamy w zmianie nr 204. Rozumiem, że zmianę nr 203 i 204 przyjmujemy bez uwag. W zmianie nr 205 nastąpiło doprecyzowanie ustawowej delegacji. Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie? Nie widzę zgłoszeń. Stwierdzam, że zmiana nr 205 została przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 206. Zmiana polega na dodaniu do art. 530 par. 3 czwartego zdania w brzmieniu: "Sąd kasacyjny wydaje postanowienie bez udziału stron, chyba że prezes Sądu Najwyższego zarządzi inaczej".</u>
        </div>
        <div xml:id="div-565">
          <u xml:id="u-565.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Chciałbym przedstawić w tej sprawie krótkie uzasadnienie. Na posiedzeniu bez udziału stron można oddalić kasację, jako oczywiście bezzasadną. Wydaje się, że niedopuszczalne jest pozostawienie jej bez rozpoznania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-566">
          <u xml:id="u-566.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Czy ktoś z państwa ma jakieś uwagi lub pytania? Nie widzę zgłoszeń. Stwierdzam, że Komisja przyjęła zmianę nr 206 bez uwag. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 207. Jest to taka sama zmiana. Uznaję, że Komisja przyjmuje ją bez uwag. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 208. Czy ktoś z państwa ma w tej sprawie uwagi lub pytania? Nie widzę zgłoszeń. Stwierdzam, że zmiana nr 208 została przyjęta. W zmianie nr 209 dodawany jest nowy art. 540a, który mówi o wznowieniu postępowania w przypadku, gdy skazany nie potwierdził w postępowaniu karnym ujawnionych przez siebie informacji. Jestem tej zmianie zdecydowanie przeciwny. Uważam, że oskarżony znajdujący się pod taką presją nie ma warunków do swobody wypowiedzi. Nie jest to dobry przepis. Kłóci się on w zdecydowany sposób z moim rozumieniem procesu karnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-567">
          <u xml:id="u-567.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Zmiany tej nie możemy omówić bez kwestii dotyczących nowelizacji Kodeksu karnego w tym zakresie. W Kodeksie karnym mają znaleźć się zmiany, które dotyczą m.in. art. 60. Zmiany te były przedstawione w projekcie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-568">
          <u xml:id="u-568.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Bez względu na to, jakie zmiany zostały przygotowane, ta instytucja pozostaje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-569">
          <u xml:id="u-569.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">W wyniku zmian ostrzejsze będą warunki, które umożliwiają zastosowanie art. 60. Oskarżony będzie mógł uzyskać nadzwyczajne złagodzenie kary w zamian za konsekwentne podawanie pewnych faktów, a także za to, że pozwolą one na doprowadzenie do skazania sprawców innych przestępstw. Jeśli tak się nie stanie, za co ma zostać nagrodzony oskarżony? Nie wiem, czy rozpatrywaną zmianę można omawiać oddzielnie od zmian do art. 60?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-570">
          <u xml:id="u-570.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Poseł Janusz Wojciechowski ma rację. Nie ma większego znaczenia, jaka będzie treść par. 3 i 4. Dyskutowaliśmy o tym wcześniej. Problem polega na tym, czy mogą być jakieś sankcje za to, że oskarżony lub skazany odwoła swoje zeznania. Zwracam uwagę na to, że jest to nieco podobna sytuacja, jak w przypadku umorzenia absorpcyjnego. Chodzi o to, że oskarżony wprowadził kogoś w błąd. Najpierw podał okoliczności, które spowodowały, że jakiś organ procesowy uznał, iż niektóre czyny można umorzyć absorpcyjnie dlatego, że wystarczające będzie skazanie za większy czyn. Jednak później oskarżony przypomina sobie, że ma alibi na ten większy czyn. Wskazuje, że tego dnia był np. za granicą. Można sobie wyobrazić, że oskarżony specjalnie to ukartował po to, żeby uzyskać umorzenie czynów, na które nie miał alibi. W takim przypadku należałoby wznowić postępowanie po to, żeby go uniewinnić od czynu głównego. Czy rzeczywiście oskarżony powinien mieć możliwość uzyskiwania takich profitów? Wydaje się, że nie powinno tak być, choćby ze względu na zwykłą przyzwoitość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-571">
          <u xml:id="u-571.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Zwracam uwagę na to, że treść art. 11 par. 3 została już przyjęta przez Komisję. Zapisano tam, że w wypadku uchylenia lub istotnej zmiany treści prawomocnego wyroku, z powodu którego umorzono postępowanie absorpcyjnie, można wznowić postępowanie w sprawie. Ten przepis został przyjęty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-572">
          <u xml:id="u-572.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Jest to jeszcze jedna dodatkowa konsekwencja. To, że ten przepis został przyjęty, wcale nie oznacza, że musimy przyjąć tę propozycję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-573">
          <u xml:id="u-573.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">W tym przypadku mamy do czynienia z tym samym przepisem. Jest tu tylko odesłanie, które dotyczy tej samej konsekwencji. Chodziło o to, żeby jakaś przesłanka wznowienia postępowania nie znalazła się w innej części Kodeksu. Dlatego wspomniano o niej tam, gdzie jest mowa o wznowieniu postępowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-574">
          <u xml:id="u-574.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Chciałbym zapytać o skutki dotyczące wykreślenia pkt. 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-575">
          <u xml:id="u-575.0" who="#EkspertKomisjisedziaAndrzejKryze">Jeśli nie będzie pkt 1 to będziemy w nadzwyczajny sposób nagradzać zwyczajne cwaniactwo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-576">
          <u xml:id="u-576.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Nie mogę się z tym zgodzić. Powiedzmy, że tzw. mały świadek koronny ujawnił swoich wspólników przestępstwa w postępowaniu przygotowawczym. Jednak przed sądem wycofał się i nie potwierdził swoich zeznań. Powiedzmy, że jego zeznania z postępowania przygotowawczego wystarczyły do tego, żeby ukarać wspólników. Odwołanie zeznań niczemu nie zaszkodziło. Czy w takiej sytuacji mamy odbierać mu wszystkie przywileje, jeśli jego wyjaśnienia pomogły?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-577">
          <u xml:id="u-577.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Zwracam uwagę, że wznowienie postępowania jest fakultatywne. Można go w takiej sytuacji nie wznawiać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-578">
          <u xml:id="u-578.0" who="#EkspertKomisjiprofesorStanislawWaltos">Mam wrażenie, że jest to błąd w rozumowaniu. Mówimy o tym, że w art. 60 par. 3 i 4 należałoby dać sobie spokój z jakimikolwiek sankcjami dlatego, że oskarżony stoi w sytuacji przymusowej. Jeśli tak, stawiamy pod znakiem zapytania sensowność przepisów zawartych w par. 3 i 4, zwłaszcza w sytuacji, gdy zeznania te stały się podstawą do skazania. W tym punkcie wchodzą wszystkie okoliczności wyłączające dopuszczalność takiego dowodu jako podstawy skazania. Jeśli jednak uznamy, że oskarżony może korzystać z tych przywilejów dlatego, że dostarcza cennych informacji, to powinniśmy być nadal konsekwentni i przyjąć rozpatrywany w tej chwili przepis. Na to nie ma rady. Bez tego cała koncepcja pęknie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-579">
          <u xml:id="u-579.0" who="#EkspertKomisjisedziaAndrzejKryze">Musimy pamiętać o tym, że nie jest to regulacja prawno-moralna. Jest to pewnego rodzaju kontrybucja, którą społeczeństwo płaci za to, że nie może w inny sposób dać sobie rady z przestępcami. Jeśli tak, oskarżony powinien płacić prawdziwą walutą, a nie fałszywą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-580">
          <u xml:id="u-580.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Dla mnie sprawa jest całkowicie moralna. Przepis zawarty w art. 60 par. 3 bardzo mi się podobał. Przyznam, że zupełnie nie rozumiem skąd wzięły się praktyczne trudności przy jego stosowaniu. Przepis jest jasny i czytelny. Jeśli wyda dwóch wspólników, sam otrzyma premię. Jest jasne, że należy ujawnić wiadomości, które do tej pory były nieznane organom ścigania. Trudno jest ujawnić coś, co jest już znane. Uważam, że pewne trudności są sztuczne. Jednak jest to zupełnie osobna kwestia. Wartością postępowania sądowego jest to, że każdy kto staje przed sądem odpowiada w warunkach swobody wypowiedzi. Każdy może powiedzieć, że został do czegoś zmuszony. Może stwierdzić, że był terroryzowany lub bity po to, żeby obciążyć wspólników. Żyjemy w realnym świecie, więc taka sytuacja może się zdarzyć. Zdarzało się przecież, że zmuszano oskarżonych do tego, żeby zeznawali w określony sposób lub obciążali innych. Jeśli przyjmiemy ten przepis, to mały świadek koronny będzie pod ogromną presją. Jeśli wycofa wcześniejsze zeznania, pogorszy swoją sytuację. Uważam, że jest to bardzo niebezpieczne dla całego procesu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-581">
          <u xml:id="u-581.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Może pogorszyć swoją sytuację, ale nie musi. Wszystko jest w rękach sądu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-582">
          <u xml:id="u-582.0" who="#EkspertKomisjiprofesorStanislawWaltos">Są to przepisy fakultatywne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-583">
          <u xml:id="u-583.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Przykład, który pan podał, nie może zachwiać procesem. Gdyby zeznania oskarżonego zostały wykorzystane do skazania innych osób, to nie ma żadnych sensowych podstaw do tego, żeby wznawiać postępowanie. Gdyby jednak miało się okazać, że całe postępowanie rozsypało się, a oskarżony otrzymał nagrodę, to może jednak należałoby mu tę nagrodę odebrać. Taka jest filozofia tego rozwiązania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-584">
          <u xml:id="u-584.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Będę musiał się nad tym jeszcze zastanowić. Może przy ostatecznym głosowaniu złożę w tej sprawie odrębne zdanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-585">
          <u xml:id="u-585.0" who="#ProkuratorMalgorzataJuzkow">Mówi pan, że oskarżony jest pod przymusem. Wydaje się, że jeśli mówi prawdę, to nie ma żadnego przymusu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-586">
          <u xml:id="u-586.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Z góry nie można wykluczyć takiej sytuacji, że oskarżony zostanie do czegoś zmuszony w śledztwie. Gdyby tak się stało, znajdzie się pod presją w trakcie postępowania sądowego. Jeśli podtrzyma swoje zeznania, ma pewność uzyskania nadzwyczajnego złagodzenia kary. Jeśli zacznie je odwoływać, będzie miał duże kłopoty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-587">
          <u xml:id="u-587.0" who="#ProkuratorMalgorzataJuzkow">W takim razie promujemy kłamstwo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-588">
          <u xml:id="u-588.0" who="#EkspertKomisjisedziaAndrzejKryze">Mówiąc nieprawdę pozostaje pod presją, że jak powie prawdę zostanie skazany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-589">
          <u xml:id="u-589.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Jestem przekonany, że mam rację. Nie jest to wcale drobna sprawa. Stwarzamy sytuację, w której oskarżony będzie pod presją konieczności potwierdzenia tego, co powiedział w śledztwie. Do tej pory takiego rozwiązania nie było. Nie było rozwiązania powodującego, że oskarżony musi liczyć się z negatywnymi konsekwencjami odwołania zeznań złożonych w śledztwie. Po raz pierwszy wprowadzamy przepis, który przewiduje negatywne skutki odwołania zeznań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-590">
          <u xml:id="u-590.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Zwracam uwagę, że dotyczy to nie tylko oskarżonego, ale także świadka. Jeśli wobec oskarżonego zastosujemy art. 60 par. 4, to w drugim postępowaniu będzie występował w charakterze świadka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-591">
          <u xml:id="u-591.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Zwracam uwagę, że mamy tu do czynienia z sytuacją po wyroku. Nie mamy tu do czynienia ze śledztwem ani z pierwszą instancją. Wszystko zależy od tego, czy wobec oskarżonego zastosowano nadzwyczajne złagodzenie kary. Może to się stać dopiero w wyroku sądu pierwszej instancji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-592">
          <u xml:id="u-592.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Na pewno jest to logiczna konsekwencja przyjętych wcześniej rozwiązań. Uznaję, że Komisja przyjmuje tę zmianę, chociaż nadal mam pewne zastrzeżenia. Nie będę się jednak w tej sprawie upierał. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 210 do art. 542. Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie? Nie widzę zgłoszeń. Stwierdzam, że zmiana nr 210 została przyjęta bez uwag. Zmiana nr 211 dotyczy art. 544. Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w sprawie tej zmiany? Nie widzę zgłoszeń. Stwierdzam, że zmiana nr 211 została przyjęta. W zmianie nr 212 dodajemy radcę prawnego. Uznaję, że Komisja przyjęła tę zmianę bez uwag. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 213. Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie? Nie widzę zgłoszeń. Stwierdzam, że Komisja przyjęła zmianę nr 213 bez uwag. Zmiana nr 214 ma charakter redakcyjny. Wobec braku uwag stwierdzam, że Komisja przyjęła zmianę nr 214. Zmiana nr 215 także ma charakter redakcyjny. Stwierdzam, że zmiana ta została przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 216. Także ta zmiana ma charakter redakcyjny. Stwierdzam, że Komisja przyjęła zmianę nr 216 bez uwag. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 217 do art. 554. Jest to także zmiana redakcyjna. Stwierdzam, że Komisja przyjęła zmianę nr 217 bez uwag. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 218. W zmienianym przepisie przewidziano możliwość wycofania prośby o ułaskawienie. Rozumiem, że do tej pory nie można było tego zrobić. Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie? Nie widzę zgłoszeń. Stwierdzam, że zmiana nr 218 została przyjęta. Czy ktoś z państwa ma uwagi do zmiany nr 219 do art. 573?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-593">
          <u xml:id="u-593.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Jest to zmiana redakcyjna, gdyż w art. 451 nie ma już paragrafów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-594">
          <u xml:id="u-594.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie? Nie widzę zgłoszeń. Stwierdzam, że zmiana nr 219 została przyjęta. W zmianie nr 220 zaproponowano dodanie nowego art. 589a. Rozumiem, że chodzi tu o areszt dla świadka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-595">
          <u xml:id="u-595.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Chodzi tu o areszt dla świadka, który przebywa w obcym zakładzie karnym i został przywieziony z zagranicznego więzienia. Chodzi o to, żeby także w Polsce można było trzymać go w areszcie i nie wypuszczać tylko z tego powodu, że znalazł się na terenie naszego kraju.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-596">
          <u xml:id="u-596.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Czy ktoś z państwa ma w tej sprawie jakieś uwagi lub pytania? Nie widzę zgłoszeń. Stwierdzam, że Komisja przyjęła zmianę nr 220. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 221 do art. 591. Czy ktoś z państwa ma w tej sprawie uwagi lub pytania? Nie widzę zgłoszeń. Uznaję, że zmiana nr 221 została przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 222. Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w sprawie tej zmiany? Nie widzę zgłoszeń. Stwierdzam, że zmiana nr 222 została przyjęta bez uwag. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 223 do art. 596, w którym przewidziano, że osoba wydana nie może być bez zgody państwa wydającego ścigana, skazana ani pozbawiona wolności w celu wykonania kary za inne przestępstwo popełnione przed dniem wydania, niż to, w związku z którym nastąpiło wydanie. Chodzi tu o zachowanie lojalności wobec państwa wydającego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-597">
          <u xml:id="u-597.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Wcześniej obowiązywał wymóg zastrzeżenia państwa obcego. W tej chwili będzie on wynikać wprost z przepisów ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-598">
          <u xml:id="u-598.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie? Nie widzę zgłoszeń. Stwierdzam, że zmiana nr 223 została przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 224.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-599">
          <u xml:id="u-599.0" who="#EkspertKomisjiprofesorStanislawWaltos">Chciałbym zaproponować pewną poprawkę. Zmiana nr 224 powinna otrzymać brzmienie: "Prokurator i osoba wydana mają prawo wziąć udział w posiedzeniu. Przepis art. 451 stosuje się odpowiednio". W propozycjach, które przedstawiłem państwu na piśmie, znalazł się błąd. W tej chwili podałem państwu prawidłowe brzmienie tej zmiany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-600">
          <u xml:id="u-600.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Czy ktoś z państwa ma w tej sprawie uwagi lub pytania? Nie widzę zgłoszeń. Stwierdzam, że zmiana nr 224 została przyjęta wraz z poprawką. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 225, która nadaje nowe brzmienie art. 599. Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-601">
          <u xml:id="u-601.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Mamy tu zmianę okresu. Wcześniej były to 2 miesiące, a teraz jest 45 dni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-602">
          <u xml:id="u-602.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Czy nikt z państwa nie ma w tej sprawie wątpliwości? Dlaczego przyjęto tak nietypowy termin? Czy wynika to z konwencji? Rozumiem, że tak. W takim razie stwierdzam, że Komisja przyjęła zmianę nr 225. Zmiana nr 226 dotyczy art. 602. Jest to zmiana redakcyjna. Rozumiem, że przyjmujemy ją bez uwag. To samo dotyczy zmiany nr 227. Jest to także zmiana redakcyjna, którą powinniśmy przyjąć. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 228, która polega na dodaniu nowego art. 603a. Rozumiem, że przepis ten dostosowuje nasz Kodeks do wymogów konwencji. Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie? Nie widzę zgłoszeń. Stwierdzam, że Komisja przyjęła zmianę nr 228 bez uwag. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 229. W zmianie przewidziano, że nie będziemy wydawać osoby, jeśli w państwie żądającym wydania może być orzeczona lub wykonana kara śmierci, albo osoba ta może zostać poddana torturom. Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie? Nie widzę zgłoszeń. Stwierdzam, że Komisja przyjęła zmianę nr 229. W zmianie nr 230 następuje doprecyzowanie, że chodzi o sąd okręgowy. Termin miesiąca zostaje zastąpiony terminem 40 dni. Rozumiem, że także w tym przypadku zmiana ta wynika z postanowień konwencji. Stwierdzam, że Komisja przyjęła zmianę nr 230 bez uwag. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 231. Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie? Nie widzę zgłoszeń. Stwierdzam, że Komisja przyjęła zmianę nr 231. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 232, w której przewidziano, że jeśli grzywnę wymierzono kwotowo, to jej wysokość nie może przekroczyć iloczynu wysokości stawki dziennej i ilości stawek dziennych. Rozumiem, że jest to zmiana doprecyzowująca. Czy ktoś z państwa ma w tej sprawie uwagi lub pytania? Nie widzę zgłoszeń. Stwierdzam, że zmiana nr 232 została przyjęta bez uwag. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 233. Rozumiem, że tu także uwzględnione zostały postanowienia konwencji. W tej sytuacji stwierdzam, że zmiana nr 233 została przyjęta bez uwag. Zmiana nr 234 dotyczy art. 618. Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie? Nie widzę zgłoszeń. Stwierdzam, że zmiana nr 234 została przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 235 do art. 619. Po par. 1 dodaje się par. 1a.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-603">
          <u xml:id="u-603.0" who="#EkspertKomisjiprofesorStanislawWaltos">Mamy tu do czynienia z pomyłką. Należy dodać par. 2a, a nie par. 1a. Nowy przepis powinien zostać umieszczony po par. 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-604">
          <u xml:id="u-604.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Przepis ten odnosi się do kosztów związanych z udziałem w postępowaniu tłumacza. Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie? Nie widzę zgłoszeń. Uznaję, że zmiana nr 235 została przyjęta. W zmianie nr 236 znajduje się upoważnienie do wydania rozporządzenia w sprawie wysokości zryczałtowanej równowartości wydatków. Podobny przepis przyjęliśmy już wcześniej w innym miejscu. Rozumiem, że chodzi tu o doprecyzowanie delegacji. Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie? Nie widzę zgłoszeń. Stwierdzam, że zmiana nr 236 została przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 237.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-605">
          <u xml:id="u-605.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Zmiana polega na rozszerzeniu przepisu o wznowienie postępowania z urzędu. Konsekwencje tej zmiany znajdują się w kosztach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-606">
          <u xml:id="u-606.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Czy ktoś z państwa ma do tej zmiany uwagi lub pytania? Nie widzę zgłoszeń. Stwierdzam, że zmiana nr 237 została przyjęta. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 238. Czy ktoś z państwa ma w tej sprawie uwagi lub pytania? Nie widzę zgłoszeń. Stwierdzam, że zmiana nr 238 została przyjęta bez uwag. W zmianie nr 239 zaproponowano wykreślenie par. 3 z art. 651. Rozumiem, że jest to zmiana redakcyjna. Uznaję, że Komisja przyjęła zmianę nr 239 bez uwag. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 240 do art. 654. Także tu mamy do czynienia ze zmianą redakcyjną. Uznaję, że zmianę nr 240 Komisja przyjęła bez uwag. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 241, w której doprecyzowano delegację zawartą w art. 662 par. 3. Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie? Nie widzę zgłoszeń. Stwierdzam, że Komisja przyjęła zmianę nr 241 bez uwag. Zmiana nr 242 dotyczy doprecyzowania delegacji zawartej w art. 669 par. 3. Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie? Nie widzę zgłoszeń. Uznaję, że Komisja przyjęła zmianę nr 242. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 243, która polega na dodaniu nowego art. 671a. W dodawanym przepisie przyjęto, że sprawę o przestępstwo zagrożone karą pozbawienia wolności nie przekraczającą 5 lat lub karą łagodniejszą, jeżeli oskarżony pozostaje na wolności, wojskowy sąd garnizonowy rozpoznaje jednoosobowo również na rozprawie głównej. Rozumiem, że przyjęto tu inną zasadę. Czy w tym przypadku rozprawa nie może być prowadzona przy udziale ławników? Czy w ogóle nie ma takiej możliwości? Czy ławnicy nie będą brali udziału w sprawach wojskowych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-607">
          <u xml:id="u-607.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">W tych sprawach nie będzie ławników. Będą mogli brać udział jedynie w sprawach, w których będzie wyższe zagrożenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-608">
          <u xml:id="u-608.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">A jak jest w sądach rejonowych? Rozumiem, że tam w sprawach o przestępstwo zagrożone karą pozbawienia wolności nie przekraczającą 5 lat mogą brać udział ławnicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-609">
          <u xml:id="u-609.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Tak, ale jest to rozwiązanie fakultatywne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-610">
          <u xml:id="u-610.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Ławnicy wezmą udział w sprawie, jeśli prezes sądu tak zarządzi. Czy świadomie przyjęto takie zróżnicowanie? Czy sprawa ta została przemyślana?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-611">
          <u xml:id="u-611.0" who="#EkspertKomisjiprofesorStanislawWaltos">Przedstawię w tej sprawie krótkie wyjaśnienie. Byłoby dobrze, gdyby znalazło się ono w protokole. W chwili obecnej postępowanie prowadzone przez prokuraturę wojskową oraz sądy wojskowe zaczyna być anachronizmem. Obciążenie prokuratur i sądów wojskowych w porównaniu z prokuraturami i sądami powszechnymi jest minimalne. Przypomnę, że chcieliśmy znacznie zawęzić właściwość sądów wojskowych. W czasie opracowywania projektu prezydenckiego byliśmy przekonywani, że istnienie sądów i prokuratur wojskowych zależy od przyznania im stosunkowo szerokiego zakresu działania. W tej chwili możemy niewiele zrobić w tej sprawie. Musimy jednak zdawać sobie sprawę z tego, że do tego problemu trzeba będzie wrócić. Będziemy musieli rozpatrywać go w dwóch aspektach. Aspekt praktyczny dotyczyć będzie konieczności zmniejszenia liczby jednostek prokuratury i sądownictwa wojskowego w związku ze zmniejszeniem liczebności naszej armii do 150 tys. żołnierzy. Muszą one być odpowiednio dopasowane do liczebności wojska. Drugi problem dotyczy równości wobec prawa. W sądach i prokuraturach wojskowych nie ma pełnej równości wobec prawa. Wynika to m.in. z przepisów konstytucji. Jednak konstytucję i tak będziemy musieli zmienić w związku z wejściem Polski do Unii Europejskiej. Wszyscy wiedzą o tym, że już wkrótce rozpoczną się prace nad przygotowaniem podstawowych zmian w konstytucji. Najprawdopodobniej przy tej okazji trzeba będzie zmienić również przepisy dotyczące sądów wojskowych. W trakcie prac nad obecną nowelizacją trzeba to wszystko zachować w pamięci, gdyż w zasadzie nic więcej nie można w tej sprawie zrobić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-612">
          <u xml:id="u-612.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Bardzo dziękuję panu za przedstawienie generalnej refleksji w sprawie sądów wojskowych. Na pewno taka refleksja będzie potrzebna w trakcie dyskusji nad ewentualnymi zmianami. Chciałbym, żebyśmy w tej chwili przeszli do rozstrzygnięcia. Bez względu na to, czy nam się to podoba, czy nie, sądy wojskowe istnieją. Moja wątpliwość dotyczyła tego, że istnieje pewne zróżnicowanie. W sądach wojskowych nie ma możliwości udziału ławników w sprawach o przestępstwa zagrożone karą pozbawienia wolności nie przekraczającą 5 lat. Natomiast w sądach cywilnych taka możliwość istnieje. Czy powinniśmy utrzymać takie zróżnicowanie? Jeśli uznają państwo, że nie, powinniśmy wprowadzić możliwość zarządzenia przez prezesa sądu udziału ławników w rozprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-613">
          <u xml:id="u-613.0" who="#ZastepcadyrektoraBeataMik">Chciałabym przedstawić państwu stanowisko oficjalnych czynników w tej sprawie. Na pewno można rozważać likwidację sądownictwa wojskowego. Mówił o tym pan profesor. Należy jednak zaznaczyć, że jest to standard, który został określony w konstytucji. Sądy wojskowe sprawują wymiar sprawiedliwości na równi z innymi sądami. Takie rozwiązanie zostało przyjęte w konstytucji z 1997 r. Drugi problem dotyczy specyfiki postępowania przed sądami wojskowymi, a mówiąc bardziej precyzyjnie w sprawach należących do właściwości sądów wojskowych. Proponuję, żeby Komisja nie wprowadzała w tym zakresie żadnych zmian bez konsultacji z przedstawicielami Izby Wojskowej Sądu Najwyższego. Są to postępowania specyficzne. Myślę, że w tej chwili nie należy rozważać możliwości zmian.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-614">
          <u xml:id="u-614.0" who="#CzlonekKrajowejRadySadownictwasedziaMiroslawJaroszewski">Jestem sędzią sądu wojskowego w Warszawie. Ubolewam nad tym, że nie mogę zgodzić się z opinią pana profesora na temat potrzeby istnienia sądów wojskowych. Na razie sądy te istnieją jako organy konstytucyjne. Nie mogę także zgodzić się z twierdzeniem, że sądy wojskowe rozpatrują małą liczbę spraw. W tej chwili dysponuję danymi za pierwsze półrocze. Dotyczą one dwóch wybranych sądów, które można porównać ze średniej wielkości sądami rejonowymi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-615">
          <u xml:id="u-615.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">W żaden sposób nie kwestionujemy potrzeby istnienia sądów wojskowych. W gronie członków Komisji nie ma żadnych pomysłów, żeby je zlikwidować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-616">
          <u xml:id="u-616.0" who="#SedziaMiroslawJaroszewski">Wszyscy dobrze wiedzą, że Grecja jest członkiem Unii Europejskiej. Sądy wojskowe mają pełną właściwość, a nie okrojoną, jaką przewiduje się w 2008 r. Sądy wojskowe są dobrze przygotowane do pracy. Mają młodą i chętną do pracy kadrę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-617">
          <u xml:id="u-617.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Zgadzam się z pana opinią. Znam sądy wojskowe. Wiem, że mają dobrych sędziów. Jednak w tej chwili mówimy o problemie ławników. Czy w sądach wojskowych są ławnicy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-618">
          <u xml:id="u-618.0" who="#SedziaMiroslawJaroszewski">Oczywiście, że w sądach wojskowych są ławnicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-619">
          <u xml:id="u-619.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Czy ławnicy mogą sądzić w sprawach zagrożonych karą pozbawienia wolności do 5 lat? Czy mogą brać udział w takich sprawach, jeśli jest taka potrzeba? Rozumiem, że w normalnej sytuacji sprawy prowadzone są w składzie jednoosobowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-620">
          <u xml:id="u-620.0" who="#SedziaMiroslawJaroszewski">Nie pozwala na to rozpatrywany przepis. W tym przypadku mamy do czynienia z uproszczeniem postępowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-621">
          <u xml:id="u-621.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Chodzi mi o to, żeby nie wprowadzać zróżnicowania prawnego. Obywatel będący cywilem może być sądzony przez ławników. Natomiast wojskowy nie ma takiej szansy. Proponuję, żebyśmy do tej zmiany dodali przepis mówiący o tym, że prezes sądu wojskowego może zarządzić rozpoznanie sprawy w składzie jednego sędziego i dwóch ławników. Chodzi mi o to, żeby znalazło się tu takie samo rozwiązanie, jak w sądach cywilnych. Czy ktoś z państwa ma w tej sprawie inne zdanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-622">
          <u xml:id="u-622.0" who="#PoselBohdanKopczynski">Należałoby przyjąć takie rozwiązanie, jakie znalazło się w art. 669.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-623">
          <u xml:id="u-623.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">W art. 669 przyjęto, że w sądzie są w ogóle ławnicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-624">
          <u xml:id="u-624.0" who="#PoselBohdanKopczynski">Jest tam również upoważnienie do wydania rozporządzenia. Możemy wydać delegację dla ministra obrony narodowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-625">
          <u xml:id="u-625.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Mamy tu do czynienia z innym problemem. Przyjmując pana propozycję nie rozwiążemy omawianego problemu. Przepis mówi o tym, że skład sądu jest jednoosobowy. Nawet jeśli będą ławnicy, nie będą mogli orzekać. Chodzi mi o to, żebyśmy zrównali podsądnych cywilnych i wojskowych w zakresie ich praw. Sądzę, że moja propozycja nie powinna budzić kontrowersji. Proponuję, żeby prezes sądu wojskowego miał prawo do wyznaczenia składu z udziałem ławników. Czy ktoś z państwa ma w tej sprawie inne zdanie? Nie widzę zgłoszeń. Stwierdzam, że moja propozycja została przyjęta. Oznacza to, że przyjmiemy tu takie samo rozwiązanie jak wobec sądów rejonowych. Do art. 671a par. 1 należy dodać zdanie w brzmieniu "Prezes sądu wojskowego może zarządzić rozpoznanie sprawy w składzie jednego sędziego i dwóch ławników".</u>
        </div>
        <div xml:id="div-626">
          <u xml:id="u-626.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Należy tu przenieść przepis, który znajduje się w art. 476 par. 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-627">
          <u xml:id="u-627.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Widzę, że przedstawiciele Ministerstwa Sprawiedliwości mają w tej sprawie wątpliwości. Musimy znaleźć jakieś rozwiązanie. Proszę o uzasadnienie, które wskaże, że udział ławników w sprawach cywilnych jest potrzebny, ale nie jest potrzebny w takich samych sprawach, jeśli prowadzone są przed sądami wojskowymi. Proszę o uzasadnienie takiego poglądu. Powiedzmy, że będziemy mieli sprawę dotyczącą wypadku drogowego. Nie może być mowy o żadnej specyfice. Uważam, że przyjmując tę propozycję niczym nie ryzykujemy. Jeśli prezes sądu wojskowego nie będzie chciał, to nie wyznaczy ławników do udziału w rozprawie. Przyjmując poprawkę uregulujemy ten problem jednolicie w sądach powszechnych i sądach wojskowych. Eksperci wyrażają zgodę na przyjęcie tej propozycji. Nie bardzo rozumiem, na czym polega problem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-628">
          <u xml:id="u-628.0" who="#PoselJozefKubica">O tym problemie dyskutowaliśmy bardzo długo. Nie chciałbym, żebyśmy przy tej okazji wylali dziecko z kąpielą. Sprawa na pewno powróci w trakcie drugiego czytania projektu ustawy. Nie powinniśmy odkładać rozstrzygnięcia tej sprawy na później. Chcielibyśmy jeszcze w tym roku zakończyć prace nad nowelizacją ustawy. Jestem przekonany, że prezes Izby Wojskowej Sądu Najwyższego zakwestionuje to rozwiązanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-629">
          <u xml:id="u-629.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Nie sądziłem, że w tej sprawie będziemy mieli różne zdania. Chciałem, żebyśmy przygotowali jednolity tekst. W tej sytuacji pozostawmy ten problem. Uznaję, że Komisja przyjęła zmianę nr 243. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 244, która dotyczy wniesienia kasacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-630">
          <u xml:id="u-630.0" who="#SedziaMiroslawJaroszewski">Mam do członków Komisji pewną prośbę. W zmianach nie uwzględniono art. 672, który w tej chwili jest anachroniczny. Jest on sprzeczny z ideą zawartą w nowelizacji. Art. 672 mówi o tym, że sąd wojskowy pierwszej instancji sporządza uzasadnienie z urzędu we wszystkich sprawach. Uzasadnienie sporządzane jest także w sprawach, o których mówi się w art. 387 i 335. Chcę zauważyć, że przepis ten nie służy przyspieszeniu postępowania. Jest to chyba oczywiste. Przepis te pozostaje w rażącej dysproporcji z rozwiązaniami, które do tej pory zostały przyjęte.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-631">
          <u xml:id="u-631.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Przed chwilą usłyszeliśmy, że sądownictwo wojskowe ma swoją specyfikę. Z tym twierdzeniem zgodziliśmy się. Uznaliśmy, że należy tę specyfikę zachować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-632">
          <u xml:id="u-632.0" who="#EkspertKomisjiprofesorStanislawWaltos">Zmiany były dokładnie uzgadniane z generałem Godyniem. Do tego przepisu nie zgłaszano żadnych propozycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-633">
          <u xml:id="u-633.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Proponuję, żebyśmy pozostawili ten przepis, ze względu na specyfikę sądownictwa wojskowego. Tę specyfikę uznajemy i doceniamy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-634">
          <u xml:id="u-634.0" who="#SedziaMiroslawJaroszewski">W takim razie chciałbym przedstawić inną propozycję. Uważam, że w art. 672 na końcu zdania kropkę należałoby zastąpić przecinkiem i dodać wyrazy "z wyłączeniem art. 335 i 387". Zwracam uwagę na to, że bez tej poprawki uzasadniany będzie wyrok, który został wcześniej uzgodniony przez strony. Dlatego bardzo państwa proszę o dokonanie takiego wyłączenia. Zresztą takie rozwiązanie było zaproponowane w projekcie poselskim.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-635">
          <u xml:id="u-635.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Wydaje mi się, że w ten sposób powstanie dość duże zamieszanie. Uważam, że należy pozostawić w tym przepisie uzasadnienia wobec wszystkich wyroków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-636">
          <u xml:id="u-636.0" who="#SedziaMiroslawJaroszewski">Dlaczego sędzia miałby uzasadniać wyrok, na który wszyscy się zgodzili?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-637">
          <u xml:id="u-637.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Stwierdzam, że Komisja nie przyjęła tej propozycji. Zmiana nr 244 została przyjęta w brzmieniu przedstawionym w sprawozdaniu podkomisji. Przechodzimy do rozpatrzenia zmiany nr 245, w której zaproponowano wykreślenie z art. 673 wyrazów "oraz stwierdzenia nieważności z mocy samego prawa". Jest oczywiste, że dokonujemy wykreślenia tych wyrazów. Stwierdzam, że zmiana nr 245 została przyjęta. Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie zmian zawartych w art. 1. Proponuję, żebyśmy po krótkiej przerwie przystąpili do rozpatrzenia pozostałych przepisów. Ogłaszam 10-minutową przerwę.</u>
          <u xml:id="u-637.1" who="#PoselJanuszWojciechowski">Wznawiam obrady. Chcę państwa poinformować, że przed Komisją stanął jeszcze jeden problem. Ostatnio odbyło się pierwsze czytanie projektu rządowego. Planowano powołanie podkomisji do rozpatrzenia tego projektu. Jednak logika nakazuje, żebyśmy szybko przejrzeli projekt rządowy po to, żeby wyłowić z niego zmiany do Kodeksu postępowania karnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-638">
          <u xml:id="u-638.0" who="#ZastepcadyrektoraBeataMik">Wszystkie zmiany zostały rozpatrzone.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-639">
          <u xml:id="u-639.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Słyszę, że wszystkie zmiany zostały wprowadzone do rozpatrywanego w tej chwili projektu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-640">
          <u xml:id="u-640.0" who="#ZastepcadyrektoraBeataMik">Pozostała nam do załatwienia jeszcze jedna sprawa. Chciałabym zgłosić konkretną propozycję w odpowiednim momencie, przy rozpatrywaniu zmian do kolejnych ustaw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-641">
          <u xml:id="u-641.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Proponuję, żebyśmy od razu rozpatrzyli tę propozycję. Rozumiem, że jest pani przygotowana do zaprezentowania tej zmiany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-642">
          <u xml:id="u-642.0" who="#ZastepcadyrektoraBeataMik">Chciałabym zgłosić propozycje w odpowiedniej kolejności, a więc dopiero wtedy, gdy Komisja rozpatrzy zmiany zawarte w art. 2 i 3. Wtedy przedstawię państwu propozycję, która do tej pory nie została jeszcze rozpatrzona. Zmiana dotyczyć będzie aspektu proceduralnego. Poproszę o udzielenie mi głosu w odpowiednim momencie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-643">
          <u xml:id="u-643.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">W projekcie były zmiany, które dotyczyły bezpośrednio Kodeksu postępowania karnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-644">
          <u xml:id="u-644.0" who="#ZastepcadyrektoraBeataMik">Nie tylko. Dotyczyły także procedury.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-645">
          <u xml:id="u-645.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Pytam o to, czy pozostały nam jeszcze do rozpatrzenia jakieś propozycje z projektu rządowego. Mam na myśli zmiany odnoszące się bezpośrednio do treści Kodeksu postępowania karnego. Rozumiem, że nie ma już takich zmian. Wszystkie zmiany zostały już uwzględnione. W tej sytuacji nie ma potrzeby, żeby wracać do projektu rządowego. W tej sytuacji wracamy do rozpatrzenia sprawozdania podkomisji. Przed przerwą zakończyliśmy prace nad zmianami przedstawionymi w art. 1 do Kodeksu postępowania karnego. Przechodzimy do rozpatrzenia art. 2, w którym znalazły się zmiany do ustawy - przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego. W zmianie nr 1 zaproponowano zmianę terminu z 1 stycznia 2003 r. na 1 styczeń 2008. Czego dotyczy ta zmiana?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-646">
          <u xml:id="u-646.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Chciałbym przedstawić uwagę, którą kieruję pod adresem przedstawicieli rządu. Nie ma cienia szansy, żeby projekt, nad którym w tej chwili obradujemy, wszedł w życie przed 1 stycznia 2003 r. Nie ma na to nawet cienia szansy, gdyż mamy już październik. Pozostało jeszcze rozpatrzenie projektu przez Senat, podpis prezydenta, jej ogłoszenie oraz odpowiednie vacatio legis. W związku z tym istnieje konieczność, żeby zmiana nr 1 zaproponowana w art. 2 została przekuta w odrębną inicjatywę ustawodawczą. Z taką inicjatywą może wystąpić rząd lub posłowie. Jeśli zmiana nr 1 nie zostanie uchwalona przed 1 stycznia 2003 r. w odrębnej ustawie, dojdzie do sytuacji niemożliwej do zaakceptowania. Wejdą w życie przepisy mówiące o nowej właściwości sądów wojskowych. Będą one obowiązywać do czasu uchwalenia rozpatrywanego projektu. Później trzeba będzie ponownie wrócić do poszerzonej właściwości sądów wojskowych. Wtedy powstaną ogromne problemy, w których trudno będzie rozeznać się sądom. Jeśli zmiana nr 1 nie wejdzie w życie przed 1 stycznia 2003 r., znacznie zawężona zostanie właściwość sądów wojskowych. Nowe rozwiązanie wejdzie w życie już za 2,5 miesiąca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-647">
          <u xml:id="u-647.0" who="#ZastepcadyrektoraBeataMik">Chcę państwa poinformować, że minister sprawiedliwości już o tym pomyślał. Niedawno Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy - przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego, w zakresie, o którym pan mówi. Doszło do sytuacji, w której nie mamy zbyt wiele czasu. Z tego powodu taka sama propozycja została wpisana do projektu zmiany ustawy o Sądzie Najwyższym. Zmiana zostanie przyjęta z tą ustawą, która zostanie najwcześniej uchwalona. Uprzedzając ewentualne uwagi chciałabym od razu wyjaśnić, że zmiana ta została zaproponowana przez projektodawcę ustawy o Sądzie Najwyższym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-648">
          <u xml:id="u-648.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-649">
          <u xml:id="u-649.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Jest jeszcze jedna sprawa, na którą chciałbym zwrócić państwa uwagę. Do art. 1 potrzebna jest nie tylko ta zmiana przedstawiona jako zmiana nr 1. W art. 1 ustawy - przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego, zapisana została m.in. data wejścia w życie art. 674 par. 3, którego już nie ma, gdyż został skreślony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-650">
          <u xml:id="u-650.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Pozostawienie tego przepisu nie może wyrządzić żadnej krzywdy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-651">
          <u xml:id="u-651.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Na pewno nie. Jest to jedynie kwestia o znaczeniu technicznym. Jeśli zmieniamy treść art. 1, należy dostrzec także tę kwestię.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-652">
          <u xml:id="u-652.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Mam nadzieję, że uda nam się zakończyć proces legislacyjny w takim terminie, że ustawa będzie mogła wejść w życie od 1 stycznia 2003 r. Vacatio legis dotyczy całego Kodeksu. W tym przypadku zmieniamy jedynie przepisy wprowadzające. Mogę państwa poinformować, że mamy zapewnioną szybką ścieżkę procedowania. Rozumiem, że w razie jakiejś awarii zmianę tę trzeba będzie dodatkowo uchwalić przy zmianie innych przepisów. Wtedy nie będzie wyjścia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-653">
          <u xml:id="u-653.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Dla tego jednego przepisu należałoby przewidzieć inne vacatio legis.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-654">
          <u xml:id="u-654.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Czy nie wynika to z treści ustawy, a dokładnie mówiąc z art. 11?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-655">
          <u xml:id="u-655.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Problem polega na tym, że treść art. 11 musiałaby zostać ogłoszona jeszcze przed 1 stycznia 2003 r. Jeśli tak się nie stanie, tego przepisu po prostu nie będzie. Wtedy będziemy mieli do czynienia ze stanem, który wynika z dotychczasowych przepisów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-656">
          <u xml:id="u-656.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Mam nadzieję, że prace legislacyjne nad projektem zostaną całkowicie zakończone do końca listopada. Myślę, że prezydent nie będzie długo zastanawiał się nad tą ustawą. Uwzględniliśmy przecież większość propozycji zawartych w projekcie prezydenckim.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-657">
          <u xml:id="u-657.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Projektem będą musiały zająć się jeszcze komisje senackie. Wiem, że czasami potrzebują one dość długiego czasu. Może jednak martwię się zupełnie niepotrzebnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-658">
          <u xml:id="u-658.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Będziemy pracować nad projektem w taki sposób, żeby mógł być jak najszybciej uchwalony. Po przeprowadzeniu dyskusji uznaję, że Komisja przyjęła zmianę nr 1 bez uwag. Czy mają państwo jakieś uwagi do zmiany nr 2?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-659">
          <u xml:id="u-659.0" who="#PoselBohdanKopczynski">W zmianie nr 2 zaproponowano wykreślenie par. 2 z art. 5. Uważam, że nie możemy tego zrobić. Przypomnę, że w par. 2 napisano: "Jeżeli Kodeks postępowania karnego przewiduje przepisy wykonawcze, to w zakresie postępowania przed sądami wojskowymi do ich wydania właściwy jest minister obrony narodowej zamiast ministra sprawiedliwości lub wspólnie z nim". Ponieważ nie zmieniamy części wojskowej, nie możemy wykreślić par. 2. Uważam, że dokonując tego skreślenia zburzymy konstrukcję Kodeksu w części wojskowej. Kompetencje ministra sprawiedliwości wykonuje minister obrony albo minister obrony wspólnie z ministrem sprawiedliwości. Korzystając z tego, że jestem przy głosie, powiem, że ta sama sytuacja występuje w art. 12 pkt 9, który jest zmieniany w zmianie nr 3. Wykreślenie wyrazów "o którym mowa w pkt. 8" burzy całą konstrukcję części wojskowej. Dlatego opowiadam się za pozostawieniem tych dwóch przepisów w dotychczasowym brzmieniu. Nie wiem, kto złożył wnioski o dokonanie tych skreśleń. Uważam, że te dwie zmiany należy odrzucić, gdyż zburzą one konstrukcję części wojskowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-660">
          <u xml:id="u-660.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Proszę o przedstawienie uzasadnienia. Dlaczego należy wykreślić przepisy, które wzbudziły wątpliwości posła Bohdana Kopczyńskiego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-661">
          <u xml:id="u-661.0" who="#ZastepcadyrektoraBeataMik">Zaproponowano wykreślenie par. 2 z art. 5 dlatego, że obecny przepis jest dysfunkcjonalny. Rozporządzenie ma dotyczyć postępowania karnego. Uważamy, że nie jest wskazane, żeby rozporządzenie w tej sprawie wydawał minister obrony narodowej, nawet jeśli miałby to robić wspólnie z ministrem sprawiedliwości. Nie wskazano kryteriów dotyczących zróżnicowania. Zdaniem strony rządowej rozporządzenie powinien wydawać minister sprawiedliwości. Przecież i tak treść tego rozporządzenia będzie podlegać uzgodnieniom, zgodnie z regulaminem pracy Rady Ministrów. Obecna delegacja nie ma sensu. Dlatego zaproponowaliśmy jej wykreślenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-662">
          <u xml:id="u-662.0" who="#PrzedstawicielMinisterstwaSprawiedliwosciprokuratorWojciechSadrakula">Chciałbym krótko uzupełnić tę wypowiedź. Chciałbym przypomnieć, że propozycja wykreślenia tego przepisu wyszła od przedstawicieli ministra obrony narodowej, którzy brali udział w pracach podkomisji. Propozycję uzasadniali w ten sposób, że w tej chwili rozporządzenia wydawane przez ministra obrony narodowej są dokładną kopią rozporządzeń wydawanych przez ministra sprawiedliwości. Ministrowie nie widzieli możliwości różnego uregulowania niektórych problemów w zależności od tego, czy postępowanie prowadzone jest przed sądem powszechnym, czy też przed sądem wojskowym. Raz jeszcze chcę podkreślić, że przedstawiciele Ministerstwa Obrony Narodowej opowiedzieli się za wykreśleniem tego przepisu uważając, że jest on zbędny. Propozycja ta została zaakceptowana przez rząd, a także przez członków podkomisji. Druga uwaga dotyczy tego, że nikt nie chce skreślać pkt. 8 w art. 12. Zmiana dotyczy art. 12, który zawiera delegację. Zmiana polega na dodaniu do tego przepisu wytycznych do wydania rozporządzenia. Konstytucja obliguje nas do tego, żeby każda delegacja do wydania rozporządzenia zawierała takie wytyczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-663">
          <u xml:id="u-663.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Rozumiem, że zmiana polegająca na wykreśleniu par. 2 z art. 5 jest wyrazem idei, że sądownictwo wojskowe jest wojskową częścią wymiaru sprawiedliwości, a nie sądową częścią obrony narodowej. Widzę, że zgadzają się państwo z tą opinią.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-664">
          <u xml:id="u-664.0" who="#PoselBohdanKopczynski">Chciałbym zabrać głos ad vocem wypowiedzi prokuratorów. Nie możemy oderwać przepisów przejściowych od treści art. 646 Kodeksu postępowania karnego, w którym jest mowa o przepisach ogólnych w postępowaniu karnym w sprawach podlegających orzecznictwu sądów wojskowych. Tu określone zostały pewne odrębności. W pierwszym zdaniu napisano, że w sprawach podlegających orzecznictwu sądów wojskowych nie stosuje się przepisów o postępowaniu uproszczonym, prywatno-skargowym i nakazowym. W drugim zdaniu napisano, że poza tym stosuje się przepisy działów poprzednich, chyba że przepisy działu niniejszego stanowią inaczej. Częścią integralną jest zapis, który znalazł się w art. 5 par. 2. Przepis ten reguluje kwestie związane z odrębnościami. Wydaje mi się, że niedobrze się stało, że zaproponowano tę zmianę. Z pewnych powodów orientuję się trochę w sprawach sądów wojskowych. Dlatego proponuję, żeby tego przepisu nie zmieniać. Przed przerwą uznaliśmy, że nie będziemy zmieniać przepisów dotyczących sądownictwa wojskowego. Dlatego w żaden sposób nie powinniśmy zmieniać obecnie istniejącej konstrukcji. Każda zmiana może ją naruszyć. Opowiadam się za odrzuceniem zmian nr 2 i 3.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-665">
          <u xml:id="u-665.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Czy jeszcze ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-666">
          <u xml:id="u-666.0" who="#SedziaMiroslawJaroszewski">Chciałbym przypomnieć, że od 1 stycznia 1998 r., a więc z chwilą wejścia w życie nowej ustawy o ustroju sądów wojskowych, nadzór administracyjny nad sądami wojskowymi sprawuje minister sprawiedliwości. Właśnie dlatego zaproponowano dokonanie tych skreśleń. Wydaje się, że jest to logiczna propozycja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-667">
          <u xml:id="u-667.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Wydaje się, że przesądzający jest argument, który mówi o tym, że nie należy doprowadzić do mieszania kompetencji. Proponuję, żebyśmy przyjęli, że sprawa została uzgodniona. Wydaje się, że minister sprawiedliwości ma większe kompetencje w sprawach dotyczących sądów wojskowych. Minister obrony narodowej zajmuje się sądami w sprawach dotyczących m.in. ich umundurowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-668">
          <u xml:id="u-668.0" who="#SedziaMiroslawJaroszewski">Nadzór nad sądami wojskowymi sprawuje Departament Sądów Wojskowych Ministerstwa Sprawiedliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-669">
          <u xml:id="u-669.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Stwierdzam, że Komisja przyjęła zmiany nr 2 i 3. Jakie zmiany pozostały nam jeszcze w tym artykule?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-670">
          <u xml:id="u-670.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">W art. 12 mamy zmianę, która wprowadza ławników do sądów wojskowych. Natomiast w art. 13 wprowadzony został przepis, który określa, co robić z zakończonymi prawomocnie postępowaniami w stosunku do nieobecnych, prowadzonymi na podstawie poprzedniego Kodeksu. Do tej pory nie było sposobu rozwiązania tych spraw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-671">
          <u xml:id="u-671.0" who="#SedziaMiroslawJaroszewski">Ten przepis jest niezwykle potrzebny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-672">
          <u xml:id="u-672.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Rozumiem, że nie mają państwo żadnych wątpliwości do zmian dotyczących ustawy - przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego. Nie będziemy tych zmian roztrząsać. Stwierdzam, że Komisja przyjęła art. 2 bez uwag.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-673">
          <u xml:id="u-673.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKancelariiSejmu">Przy okazji chciałbym zwrócić uwagę na to, że w przepisach wprowadzających Kodeks postępowania karnego ciągle mamy art. 11a. Naszym zdaniem przepis ten powinien całkowicie zniknąć, albo zostać przeniesiony do Kodeksu postępowania karnego. Jest to typowy przepis proceduralny, który nie powinien znajdować się w przepisach wprowadzających.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-674">
          <u xml:id="u-674.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Czego dotyczy ten przepis?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-675">
          <u xml:id="u-675.0" who="#EkspertKomisjiprofesorKazimierzZgryzek">Kiedy przepis ten był wprowadzany wszyscy mówili, że nie wypada umieszczać go w Kodeksie postępowania karnego, gdyż jest to norma, która łamie pewne reguły. W jakiś sposób chcieliśmy przemycić tę normę. Z tego powodu została wprowadzona do przepisów wprowadzających. Doskonale wiedzieliśmy o tym, że przepisy wprowadzające nie są odpowiednim miejscem dla tej normy. Uważam, że słuszna jest uwaga mówiąca o tym, że z tym przepisem należy coś zrobić. Można w ogóle wykreślić ten przepis, albo przenieść go do przepisów mówiących o sądzie w Kodeksie postępowania karnego. Oczywiście można to zrobić pod warunkiem, że taka będzie wola polityczna. W tym przypadku mielibyśmy do czynienia z pewną modyfikacją właściwości miejscowej. Do tej pory nie było takiej inicjatywy. Należy jednak uznać, że zgłoszona uwaga jest trafna. Przepis został wprowadzony do przepisów przejściowych w lipcu 2000 r. Od razu wiedzieliśmy, że w każdej chwili przepis ten może zostać usunięty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-676">
          <u xml:id="u-676.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Proponuję, żebyśmy pozostawili ten przepis bez zmiany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-677">
          <u xml:id="u-677.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Mam do państwa taką samą prośbę. Uważam, że nie należy go skreślać. Przy obecnych realiach wymiaru sprawiedliwości ten przepis będzie jeszcze długo potrzebny. Gdybyśmy chcieli go skreślić, wszystkie wnioski byłyby kierowane do Sądu Najwyższego w trybie przekazania z uwagi na dobro wymiaru sprawiedliwości. Dlatego uważam, że ten przepis należałoby przenieść do Kodeksu postępowania karnego. Wtedy wnioski trafiać będą do wszystkich 10 sądów apelacyjnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-678">
          <u xml:id="u-678.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Obecnie obowiązujące rozwiązanie nie jest czyste pod względem legislacyjnym. Jednak nie ma w nim niczego groźnego. Opowiadam się za tym, żebyśmy nie podejmowali tej propozycji. Przechodzimy do rozpatrzenia art. 3, w którym znalazła się zmiana do ustawy o świadku koronnym. Rozumiem, że zmiana polega na dodaniu przestępstw korupcyjnych i urzędniczych. Czy ktoś z państwa ma uwagi do tej zmiany? Nie widzę zgłoszeń. Stwierdzam, że Komisja przyjęła art. 3 bez uwag. Przechodzimy do rozpatrzenia art. 4, w którym znalazły się zmiany do ustawy o ochronie informacji niejawnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-679">
          <u xml:id="u-679.0" who="#ZastepcadyrektoraBeataMik">Prosiłabym, żeby właśnie w tym momencie przeszli państwo do projektu rządowego. Bardzo ważnym instrumentem postępowania przygotowawczego i jurysdykcyjnego jest sensownie określony dostęp prokuratora i sądu karnego do tajemnicy bankowej. Należałoby także określić zasady odpłatności za informacje udzielane przez banki. Chodzi tu o informacje objęte tzw. tajemnicą bankową. Nie będę zajmować państwu zbyt wiele czasu. Najkrócej jak potrafię powiem, że obecne przepisy Prawa bankowego, a zwłaszcza art. 105 ust. 1 pkt. 2 lit. b/ i c/, są skonstruowane w sposób nieracjonalny. Jeśli czytamy je razem z przepisami dotyczącymi uchylania tajemnicy bankowej na użytek postępowania karnego w sprawach dotyczących tzw. prania brudnych pieniędzy, mamy następującą gradację. Najszerszy dostęp do dokumentów ma prokurator w sprawach dotyczących prania pieniędzy. Znaczne węższy jest dostęp w sprawach o...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-680">
          <u xml:id="u-680.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Czy realizowane są sprawy o pranie brudnych pieniędzy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-681">
          <u xml:id="u-681.0" who="#ZastepcadyrektoraBeataMik">Prowadzone są takie sprawy. Na mocy znowelizowanej treści art. 299, wprowadzonej ustawą o przeciwdziałaniu wprowadzania do obrotu wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł, zakres tzw. prania brudnych pieniędzy jest obecnie znacznie szerszy niż pierwotnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-682">
          <u xml:id="u-682.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Zapytałem o to dlatego, że słyszałem, iż do tej pory w ogóle nie było takich spraw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-683">
          <u xml:id="u-683.0" who="#ProkuratorWojciechSadrakula">W ubiegłym roku prowadzono 54 takie sprawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-684">
          <u xml:id="u-684.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">W takim razie miałem nieaktualne dane. Ale do tej pory nie było żadnych skazań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-685">
          <u xml:id="u-685.0" who="#ZastepcadyrektoraBeataMik">Też już były. Wrócę jednak do wyjaśnień. W pozostałych sprawach prokurator ma obecnie dostęp do tajemnicy bankowej w postępowaniach karnych w stadium in rem, w przypadku przestępstw popełnionych w zakresie działalności osoby prawnej lub jednostki niespecyfikowanej. W pozostałym zakresie tylko na etapie postępowania przeciwko osobie. I to pod warunkiem, że podejrzany posiada rachunek. Proszę wyobrazić sobie, że toczy się sprawa o zabójstwo. Są podejrzenia, że sprawca zabójstwa na tle rabunkowym ukrył w skrytce bankowej łup z przestępstwa. Jednak przestępca nie posiada rachunku bankowego. Okazuje się, że w takim przypadku nie można zażądać od banku dostępu do tajemnicy bankowej, chociaż wszystko wskazuje na to, że w sejfie bankowym może być przechowywany łup z przestępstwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-686">
          <u xml:id="u-686.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Co moglibyśmy w tej sprawie zrobić?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-687">
          <u xml:id="u-687.0" who="#ZastepcadyrektoraBeataMik">Odpowiednie propozycje zostały przedstawione w projekcie rządowym. Zaproponowaliśmy nowelizację ustawy z 25 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe. Nowelizacja sprowadzałaby się do zmiany dwóch punktów. Pierwsza zmiana dotyczy art. 105 ust. 1 pkt 2. Chodzi tu o udostępnianie tajemnicy bankowej. Przepis zawarty w lit. b/ otrzymałby brzmienie: "na żądanie sądu lub prokuratora w związku z toczącym się postępowaniem o przestępstwo skarbowe,". W przypadku wprowadzenia tej zmiany zapis znajdujący się do tej pory w lit. c/ stałby się bezprzedmiotowy. Należałoby ten przepis uchylić. Nie byłoby już postępowań ad personam. Należałoby także wprowadzić drugą zmianę do art. 110. Pkt 1 otrzymałby brzmienie: "sądów i prokuratora w związku z toczącym się postępowaniem o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe". Przyjęcie takiego przepisu oznaczałoby, że banki udzielałyby tych informacji nieodpłatnie. Z treści pkt. 4 wynika, że banki udzielają informacji nieodpłatnie także w innych przypadkach wskazanych w ustawie. Taką ustawą jest np. ustawa, o której już mówiłam. Mam na myśli ustawę o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł. Na jej podstawie generalny inspektor informacji finansowej otrzymuje bezpłatne informacje od banków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-688">
          <u xml:id="u-688.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">W tym przypadku mamy do czynienia z problemem proceduralnym. Ta propozycja trafiła do naszej Komisji tylko dlatego, że była dołączona do zmian w Kodeksie postępowania karnego. Wszystkie zmiany dotyczące Kodeksu postępowania karnego zostały przyjęte. Pozostały jedynie zmiany dotyczące tajemnicy bankowej. Czy Komisja Nadzwyczajna ma się zajmować tajemnicą bankową? Wydaje się, że należałoby o ten problem zapytać fachowców od spraw bankowych. Bałbym się podejmowania takiego rozstrzygnięcia w dniu dzisiejszym. Wydaje mi się, że należałoby skonsultować tę zmianę z prezesem Narodowego Banku Polskiego oraz ze Związkiem Banków Polskich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-689">
          <u xml:id="u-689.0" who="#ZastepcadyrektoraBeataMik">Strona rządowa jest gotowa do tego, żeby przedstawić Komisji opinie na temat tych propozycji, przygotowane przez Narodowy Bank Polski i Związek Banków Polskich. Od razu powiem, że są to opinie negatywne. Środowisko bankowe zawsze jest przeciwne takim zmianom.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-690">
          <u xml:id="u-690.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Wiem o tym dobrze, gdyż z tym problemem spotykałem się jako prezes Najwyższej Izby Kontroli. Zawsze spotykaliśmy się z odmową, gdy sprawa dotyczyła tajemnicy bankowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-691">
          <u xml:id="u-691.0" who="#ZastepcadyrektoraBeataMik">Możemy przedstawić Komisji opinie przygotowane przez te instytucje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-692">
          <u xml:id="u-692.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Wydaje mi się, że Komisja nie może uchwalić tych zmian bez wysłuchania przedstawicieli tych instytucji. Nie możemy załatwić tej sprawy w zaproponowanym trybie. Musielibyśmy oficjalnie wystąpić o stanowisko. W związku z tym proponuję, żebyśmy zmiany dotyczące Prawa bankowego odłożyli do odrębnej dyskusji. Nie powinniśmy rozpatrywać ich w tej chwili. W tej chwili zajmujemy się zmianami Kodeksu postępowania karnego. Zmiany z projektu rządowego, które dotyczą Kodeksu postępowania karnego, zostały już rozpatrzone. Przyjęliśmy także inne zmiany, które ściśle wiążą się z Kodeksem postępowania karnego, w tym np. ustawę o świadku koronnym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-693">
          <u xml:id="u-693.0" who="#ZastepcadyrektoraBeataMik">Te zmiany także wiążą się z Kodeksem postępowania karnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-694">
          <u xml:id="u-694.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Za chwilę zastanowimy się nad tym, czy przyjmiemy zmiany do ustawy o ochronie informacji niejawnych. Na pewno część zmian pozostanie. Będziemy procedować nad nimi osobno. Nowelizację ograniczymy tylko do tych zmian, które zostaną przyjęte. Pozostałe zmiany powinny być załatwione w innych ustawach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-695">
          <u xml:id="u-695.0" who="#ZastepcadyrektoraBeataMik">Proszę zauważyć, że zmiany dotyczące ustawy Prawo bankowe są przepisami szczególnymi, które dotyczą powszechnego postępowania karnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-696">
          <u xml:id="u-696.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Bardzo proszę, żeby nie proponować przyjęcia takich zmian. Jeśli będziemy postępować w ten sposób, zarząd Narodowego Banku Polskiego zaproponuje zmianę Kodeksu postępowania karnego bez naszego udziału. Wydaje się, że powinniśmy zachować reguły przyzwoitego procedowania. Nie wyobrażam sobie, żebyśmy mogli przyjąć odpowiedzialne zmiany do ustawy Prawo bankowe, jeśli nie wypowie się o nich prezes Narodowego Banku Polskiego i Związek Banków Polskich. Chcę podkreślić, że mam pełne zaufanie do projektu przedstawionego przez rząd. Jednak w każdej chwili będzie można przedstawić zarzut, że pracujemy nad zmianami w sposób nieodpowiedzialny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-697">
          <u xml:id="u-697.0" who="#ZastepcadyrektoraBeataMik">Zwracam uwagę na to, że Narodowy Bank Polski nie może przygotować projektu ustawy, gdyż nie ma inicjatywy ustawodawczej. Na pewno nie ma przeszkód, żeby rozpatrzenie tych propozycji odłożyć do następnego posiedzenia Komisji. Sądzę, że potrzebne będzie dodatkowe posiedzenie, które poświęcone zostanie tzw. czyszczeniu projektu. Trzeba będzie na niego spojrzeć z perspektywy czasu. Trzeba będzie przeczytać wszystkie przyjęte zmiany i raz jeszcze się nad nimi zastanowić. Wydaje mi się, że wtedy będzie także czas na zapoznanie się ze stanowiskiem środowiska bankowego. Z góry mogę państwu powiedzieć, że będzie to stanowisko negatywne. Komisja będzie miała sposobność, żeby się o tym przekonać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-698">
          <u xml:id="u-698.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Ustalamy, że w dniu dzisiejszym nie jesteśmy w stanie rozstrzygnąć zmian do ustawy Prawo bankowe. Zajmiemy się zmianami, które zostały umieszczone w sprawozdaniu podkomisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-699">
          <u xml:id="u-699.0" who="#PoselBogdanLewandowski">Proponuję, żebyśmy przeprowadzili dyskusję o zmianach zgłoszonych przez panią dyrektor na posiedzeniu z udziałem wskazanych przez pana przewodniczącego podmiotów na następnym posiedzeniu Komisji. Wtedy wszystko będzie dla nas jasne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-700">
          <u xml:id="u-700.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Przyjmuję tę propozycję. Stwierdzam, że art. 3 został przyjęty. Przechodzimy do rozpatrzenia art. 4, w którym znalazły się zmiany do ustawy o ochronie informacji niejawnych. Czego dotyczy zmiana nr 1?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-701">
          <u xml:id="u-701.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKS">W zmianie tej następuje odesłanie do odrębnych przepisów. Art. 4 ust. 1 ma brzmienie: "Zasady zwalniania od obowiązku tajemnicy państwowej i służbowej w postępowaniu przed sądami i innymi organami określają przepisy odrębnych ustaw". Zmiana polega na odesłaniu do przepisów odrębnych ustaw także sposobu postępowania z aktami spraw zawierających tajemnicę państwową i służbową. W tym przypadku jest to odesłanie do przepisów Kodeksu postępowania karnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-702">
          <u xml:id="u-702.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Czy zmiana ta wzbudza jakieś wątpliwości? Nie widzę zgłoszeń. Uznaję, że zmiany zawarte w art. 4 zostały przyjęte. Przechodzimy do rozpatrzenia art. 5, w którym przewidziano, w jaki sposób będą toczyć się sprawy rozpoczęte przed wejściem ustawy w życie. Jest to generalna formuła, która dotyczy procedury stosowanej w okresie przejściowym. Uznaję, że nie mają państwo uwag do treści art. 5. Stwierdzam, że art. 5 został przyjęty. Przechodzimy do rozpatrzenia art. 6, w którym przyjęto, że czynności dokonane przed wejściem w życie ustawy są skuteczne, jeżeli dokonano ich z zachowaniem dotychczasowych przepisów. Rozumiem, że nie mają państwo uwag do tego przepisu. Rozumiem, że art. 6 został przyjęty. Art. 7 dotyczy postępowań w przedmiocie nieważności orzeczeń wydanych przed dniem wejścia ustawy w życie. Czy ktoś z państwa ma uwagi do treści art. 7? Nie widzę zgłoszeń. Stwierdzam, że art. 7 został przyjęty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-703">
          <u xml:id="u-703.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Chciałbym zapytać przedstawiciela Ministerstwa Sprawiedliwości o postępowanie w przedmiocie nieważności. Wydaje się, że jest tu pewien problem. Sądzę, że art. 7 może być rozumiany w dwojaki sposób. Można uznać, że zachowany zostaje mechanizm stwierdzania nieważności w stosunku do wszystkich orzeczeń, które charakteryzowały się powodami powodującymi nieważność w chwili obecnej. Przepis ten funkcjonowałby przez wiele lat. Byłoby to dość oryginalne rozwiązanie, które polegałoby na tym, że sama instytucja została wykreślona, ale można byłoby ją stosować w stosunku do orzeczeń wydanych od 1 września 1998 r. do momentu wejścia w życie nowych przepisów. Faktycznie oznaczałoby to, że instytucję nieważności zachowujemy. Na pewno możliwe jest przyjęcie takiej filozofii. Można jednak wyobrazić sobie, że przyjęta zostanie inna filozofia, taka jaką zastosowano w momencie wejścia w życie Kodeksu postępowania karnego z 1969 r. Pamiętamy, że w Kodeksie z 1928 r. istniała instytucja nieważności. Nowy Kodeks wchodził w życie od 1 stycznia 1970 r. Nowe przepisy nie przewidziały takiej konstrukcji. Nie było mechanizmu pozwalającego na uruchomienie postępowania w przedmiocie stwierdzenia nieważności, także w odniesieniu do starych spraw. Dopiero po wejściu w życie przepisów nowego Kodeksu postępowania karnego przyjęta została słynna uchwała Sądu Najwyższego wskazująca, że jeśli mamy ten instrument, to będzie on działać na starych podstawach. Chodziło tu o orzeczenia, które zapadły pod rządami Kodeksu postępowania karnego z 1928 r. Nie chcę w tej chwili przesądzać, jakie rozwiązanie zostanie przyjęte. Chciałbym jednak zapytać, jaki jest cel unormowania zawartego w art. 7? Co rząd może nam powiedzieć na temat filozofii wiążącej się z tym przepisem? Czy przepis ten ma działać jedynie wobec postępowań wszczętych pod rządami obowiązywania przepisu o nieważności? Czy przepis ten ma pozwalać na wszczynanie postępowania o stwierdzenie nieważności przez następnych 20 lub 50 lat w stosunku do orzeczeń, które zapadły od 1 stycznia 1998 r. do momentu wejścia w życie nowych przepisów? Uważam, że jest to niezwykle ważna sprawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-704">
          <u xml:id="u-704.0" who="#ZastepcadyrektoraBeataMik">Na pewno sprawa jest ważna. Jednak odpowiedź jest jednoznaczna. Gdyby chodziło nam o zachowanie mechanizmu zachowującego instrumentarium procesowe w stosunku do postępowań w przedmiocie nieważności, które zostały wszczęte pod rządami obecnych przepisów, art. 7 zostałby napisany inaczej. W zasadzie w tym przypadku wystarczyłaby treść, która została zapisana w art. 6. W dyskusjach z prawnikami wskazywaliśmy, że zamierzamy zachować instytucję nieważności w stosunku do orzeczeń, które weszły w życie przed nowelizacją ustawy. Chciałabym zwrócić państwa uwagę na pewien efekt społeczno-polityczny. Jeśli zrezygnowalibyśmy z zakresu oddziaływania, jaki daje nam art. 7, nie można byłoby w żadnym trybie naruszyć wadliwych orzeczeń na niekorzyść. Kasacja w zakresie bezwzględnych przyczyn odwoławczych, które dotyczyły nieważności, nie będzie działać w przypadku orzeczeń na niekorzyść. Natomiast postępowanie nieważnościowe nie jest ograniczone zakazem orzekania na niekorzyść.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-705">
          <u xml:id="u-705.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Widzę wszystko, o czym pani mówiła. Ja także w taki sam sposób odczytuję treść art. 7. Chciałem jednak, żeby sprawa ta została dokładnie wyjaśniona do protokołu. Sądzę, że gdyby w tej chwili na sali był profesor Edward Skrętowicz, to zatriumfowałby. Zapytałby, po co likwidujemy nieważność, jeśli będzie ona nadal stosowana w wielu sprawach. Już widzę opinie, które będą wskazywać, że w takim przypadku cała operacja jest nieopłacalna. Nie uzyskano efektów, które chciano uzyskać na zniesieniu nieważności. Sądzę, że taką opinię przedstawi Senatowi profesor Andrzej Gaberle. Jest to kwestia ceny, którą zapłacimy za przyjęcie tego rozwiązania. Jestem przekonany, że w przypadku pozostawienia art. 7 w obecnym brzmieniu, cena będzie niezwykle wysoka. We wszystkich komentarzach wydawanych przez następne 50 lat będzie nadal funkcjonował rozdział mówiący o nieważności. Możliwe jest, że przepisy te będą obrastać nowym orzecznictwem, wydawanym na tle starych, ale ciągle żyjących przepisów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-706">
          <u xml:id="u-706.0" who="#ZastepcadyrektoraBeataMik">Nie zgadzam się z opinią, że zaproponowane rozwiązanie nie jest racjonalne. Można porównać to rozwiązanie do sytuacji na rynku. Po prostu przez pewien czas będzie funkcjonować gospodarka dwóch walut.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-707">
          <u xml:id="u-707.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Zwracam uwagę, że nie określono żadnej granicy czasowej, w której funkcjonować będą stare przepisy. Będą one funkcjonować w nieskończoność, gdyż wnioski w przedmiocie nieważności można zgłaszać w każdym czasie, nawet po 100 latach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-708">
          <u xml:id="u-708.0" who="#ZastepcadyrektoraBeataMik">Ograniczeniem będzie czas zapadnięcia orzeczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-709">
          <u xml:id="u-709.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Przyznam, że nie zostałem przekonany. Rozumiem, że istnieją względy merytoryczne, które przemawiają za wprowadzeniem takiego rozwiązania. Przewiduje się, że jest jakaś liczba spraw, w których zapadły nieważne wyroki. Wydaje się jednak, że nie powinniśmy przesadzać. W ilu sprawach mogły być wydane nieważne wyroki? Takie sytuacje zdarzały się wyjątkowo. Teraz chcemy utrzymać możliwość wzruszenia wyroku na niekorzyść oskarżonego. Tworzymy rozwiązanie, które jest sprzeczne z tradycją dokonywania zmian w procedurze. Do tej pory wszystkie zmiany były wprowadzane w biegu. W tej chwili trudno będzie odpowiedzieć na pytanie, czy w procedurze karnej mamy instytucję nieważności, czy też jej nie mamy? Zniesiemy ją, ale nadal będzie funkcjonować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-710">
          <u xml:id="u-710.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Nieważność będziemy mieli w stosunku do spraw rozpatrywanych w ciągu ostatnich 5 lat. W stosunku do innych spraw tej instytucji nie będzie, nawet jeśli wydane orzeczenie jest obciążone takim samym uchybieniem. W zależności od tego, kiedy orzeczenie zostało wydane, będziemy mieli nieważność, albo wznowienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-711">
          <u xml:id="u-711.0" who="#ZastepcadyrektoraBeataMik">Wydaje się, że z tego powodu nie będzie żadnej tragedii. Nieważność obowiązywać będzie nadal wobec orzeczeń wydanych od 1 stycznia 1998 r. W tym zakresie utrzymany zostanie istniejący obecnie stan. Chciałabym poinformować, że to rozwiązanie powstało w drodze pewnego konsensu. Zwracam uwagę, że art. 7 dotyczy także wielu rozwiązań szczegółowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-712">
          <u xml:id="u-712.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Jeśli w ustawie pozostawimy art. 7 w obecnym brzmieniu, nieważność utrzymana zostanie wobec orzeczeń wydanych od 1 stycznia 1998 r. do dnia wejścia ustawy w życie. Jednak przepisy o nieważności dotyczyć będą także wszystkich wyroków wydanych przed 1969 r. Dotyczyć to będzie także wyroków wydanych na podstawie Kodeksu postępowania karnego Wojska Polskiego, w którym przewidziana była instytucja nieważności. Właśnie takie będą konsekwencje wprowadzenia tego przepisu. Na pewno pani dyrektor pamięta, że wstrzymałem się od głosu w sprawie przyjęcia art. 7 w zaproponowanym brzmieniu. Już wtedy widziałem konsekwencje, które uważam za niebezpieczne. Dlatego czułem się zobowiązany do tego, żeby poinformować o nich Komisję. Jest oczywiste, że nie chcę przesądzać o wyniku głosowania w tej sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-713">
          <u xml:id="u-713.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Chcę państwa poinformować, że w tej sprawie naradziliśmy się ze wszystkimi obecnymi sędziami. Wszyscy jednomyślnie prosimy o odrzucenie tego przepisu. Podzielamy argumenty przedstawione przez sędziego Stanisława Zabłockiego. Chciałbym zwrócić państwa uwagę na to, jak ogromna jest skala zmian w Kodeksie, które zostały wywołane zniesieniem instytucji nieważności. Nie chodzi przecież tylko o to, że wykreślono niektóre artykuły. Z tą zmianą wiąże się cała masa innych poprawek. Autorzy tego pomysłu spowodowaliby funkcjonowanie dwoistego postępowania przez wiele lat. Należy zwrócić uwagę na to, że sądy odwoławcze rozpoznając sprawy, w których orzeczenia zapadały przed tą datą miałyby obowiązek wszczynania z urzędu sprawy o stwierdzenie nieważności. Sprawy byłyby przekazywane do sądów apelacyjnych. Jest to ogromny problem już w tej chwili. Jest to jeden z najpoważniejszych problemów, który utrudnia procedurę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-714">
          <u xml:id="u-714.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Na podstawie jakiego przepisu Kodeksu postępowania karnego stwierdzać się będzie nieważność wyroków? Chodzi mi o sytuację, w której przyjęlibyśmy treść art. 7.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-715">
          <u xml:id="u-715.0" who="#ZastepcadyrektoraBeataMik">Mechanizm zawarty w art. 7 działałby w ten sposób, że zostałyby zachowane wszystkie dotychczas obowiązujące przepisy, które dotyczyły nieważności. Nieważność byłaby stwierdzana na podstawie art. 101.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-716">
          <u xml:id="u-716.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Przecież art. 101 został skreślony. W tej chwili już go nie ma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-717">
          <u xml:id="u-717.0" who="#ZastepcadyrektoraBeataMik">W przepisach przejściowych możemy robić to, co nam się podoba. Taka jest specyfika przepisów przejściowych. W art. 7 mamy przepis przejściowy, który mówi, że w postępowaniu w przedmiocie nieważności orzeczeń wydanych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-718">
          <u xml:id="u-718.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Przepis ten powoduje, że art. 101 już nie ma wobec spraw, które są rozpatrywane po wejściu w życie nowelizacji. Jednak ten przepis funkcjonuje wobec spraw, w których podjęto orzeczenia od 1 stycznia 1998 do czasu wejścia w życie nowych przepisów. Mamy tu jeszcze dodatkowe utrudnienie w postaci spraw rozpatrywanych na podstawie Kodeksu z 1928 r. W tym przypadku przepisy obowiązywać będą w zupełnie innej postaci. Bardzo proszę, żeby Komisja nie podejmowała w tej sprawie decyzji tak długo, jak będzie to możliwe. Sądzę, że będzie można to zrobić na ostatnim posiedzeniu Komisji w sprawie tego projektu. Chcę lojalnie zasygnalizować, że profesor Stanisław Waltoś miał w tej sprawie inne zdanie niż ja. Jest mi bardzo niezręcznie, że podnoszę ten problem pod jego nieobecność. Mam w tej sprawie własne zdanie, które chciałbym powtórzyć w obecności pana profesora.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-719">
          <u xml:id="u-719.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">W tej sytuacji odkładamy rozpatrzenie tego przepisu. Widzę jednak pewne problemy. Dotyczą one np. wydania Kodeksu postępowania karnego, w którym nie będzie art. 101-104.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-720">
          <u xml:id="u-720.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Ja także zastanawiałem się nad tym, w jaki sposób wydamy drugie wydanie naszego komentarza do Kodeksu postępowania karnego. Wcześniej myśleliśmy o tym, żeby przy art. 7 przepisów wprowadzających omówić całą grupę skreślonych przepisów, łącznie z pełnym bagażem dotyczącym orzecznictwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-721">
          <u xml:id="u-721.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Byłoby to dość dziwne rozwiązanie. Zostawiamy tę sprawę do przyszłej dyskusji. Ostateczną decyzję podejmiemy na następnym posiedzeniu. Przechodzimy do rozpatrzenia art. 8, w którym jest mowa o wyłączeniu sędziego. Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie? Nie widzę zgłoszeń. Uważam, że art. 8 powinien zostać przyjęty bez względu na to, czy przyjmiemy art. 7, czy go odrzucimy. Art. 8 będzie miał sens w każdym przypadku. Wobec braku zgłoszeń stwierdzam, że art. 8 został przyjęty. Przechodzimy do rozpatrzenia art. 9. Mamy tu rutynową formułę, która dotyczy utrzymania w mocy dotychczasowych przepisów wykonawczych do czasu wydania nowych przepisów. Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie? Nie widzę zgłoszeń. Stwierdzam, że Komisja przyjęła art. 9 bez uwag. Art. 10 rozstrzyga wątpliwości w sprawie stosowania dotychczasowych przepisów lub przepisów niniejszej ustawy. Sądzę, że możemy przyjąć ten przepis bez uwag. Użyto tu rutynowej formuły. W tej chwili powinniśmy wrócić do tytułu ustawy. Do tej pory w tytule ustawy była mowa o Kodeksie postępowania karnego, o ustawie - przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego oraz o niektórych innych ustawach. W tej chwili zmiany dotyczą dwóch innych ustaw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-722">
          <u xml:id="u-722.0" who="#ZastepcadyrektoraBeataMik">Mamy jeszcze zmiany ustawy Prawo bankowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-723">
          <u xml:id="u-723.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Te zmiany nie zostaną wprowadzone do rozpatrywanego projektu. Nie będziemy wstrzymywać prac nad tym projektem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-724">
          <u xml:id="u-724.0" who="#PoselBogdanLewandowski">W przepisach przejściowych wprowadzone zostały m.in. zmiany do ustawy o ochronie informacji niejawnych. Na tej samej zasadzie możemy wprowadzić do projektu zmiany ustawy Prawo bankowe. Mówiliśmy już wcześniej o tym, że sprawę tę należałoby rozpatrzyć na następnym posiedzeniu Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-725">
          <u xml:id="u-725.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Przepraszam, ale w tym przypadku mam pewne pretensje pod adresem rządu. Dlaczego do projektu wprowadzone zostały zmiany dotyczące tak różnych materii? Nie można przy okazji zmian w Kodeksie postępowania karnego zmieniać ustawy o ochronie informacji niejawnych i innych ustaw. Powoduje to wydłużenie naszych prac. W tej chwili będę musiał wyznaczyć rozsądny termin przedstawienia stanowiska przez Narodowy Bank Polski oraz Związek Banków Polskich. Przecież instytucje te będą musiały zapoznać się z naszymi propozycjami. Muszą mieć czas na to, żeby je przestudiować. Do tego czasu nie będziemy mogli kontynuować naszych prac.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-726">
          <u xml:id="u-726.0" who="#ZastepcadyrektoraBeataMik">Przepraszam, ale chciałabym państwu pomóc. Narodowy Bank Polski oraz Związek Banków Polskich dostał na piśmie wszystkie propozycje przygotowane przez rząd. Obie instytucje zajęły w tej sprawie stanowisko. Wydaje się, że w tej chwili wystarczy zaproszenie przedstawicieli tych instytucji na posiedzenie Komisji. Sprawa jest w tych instytucjach dobrze znana. Instytucje te przekazały swoje opinie rządowi, a rząd zajął w tej sprawie stanowisko. Projekt ustawy został przekazany do Sejmu. Nie widzę żadnego problemu, gdyż proponowane rozwiązania nie będą dla Narodowego Banku Polskiego, ani Związku Banków Polskich żadną nowością.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-727">
          <u xml:id="u-727.0" who="#PoselBogdanLewandowski">W takim razie bardzo proszę o udostępnienie tych opinii wszystkim członkom naszej Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-728">
          <u xml:id="u-728.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Powinniśmy szanować rozwiązania zawarte w Kodeksach. Przy okazji nowelizacji Kodeksów nie powinniśmy nowelizować innych ustaw. Wydaje się, że będzie znacznie lepiej, jeśli takie zmiany będą wprowadzane w odrębnych projektach. W takich przypadkach dochodzi do mieszania kompetencji różnych komisji sejmowych. Dochodzi do tego, że Komisja Nadzwyczajna do spraw zmian w kodyfikacjach zastanawia się nad Prawem bankowym. Komisja Finansów Publicznych nie może rozpatrywać zmian do Kodeksu karnego, gdyż zabrania tego regulamin. Może jednak zająć się innymi projektami, które nie wchodzą w zakres jej kompetencji. Projekty trafiają do różnych komisji. Nie jest to dobre rozwiązanie, chociaż dopuszczalne pod względem formalnym. W ten sposób tracimy orientację i nie wiemy, co dzieje się z różnymi projektami. Wracamy do kwestii porządkujących. Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos w tej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-729">
          <u xml:id="u-729.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Jest sprawa, której nie możemy przeoczyć. Gdyby tak się stało, będziemy mieli do czynienia z katastrofą. Proponuję, żebyśmy powrócili do art. 309, który w dorobku naszych prac został wyróżniony kursywą. Przepis mówi o tym, w jakich sprawach prowadzi się śledztwo. Ze względu na zasady techniki legislacyjnej zakwestionowałem jeden z punktów zawartych w druku sejmowym. Chodziło mi o pkt 4. Jednak na jego miejsce nie wprowadzono nowego przepisu. Uważam, że taki przepis należy wprowadzić, gdyż będziemy mieli do czynienia z katastrofą. Zakwestionowałem zapis mówiący, że śledztwo prowadzi się w sprawach o występki, w których nie prowadzi się dochodzenia. Wynika to z faktu, że przepis sformułowany był od strony negatywnej w sytuacji, gdy pozostałe cztery punkty były ujęte od strony pozytywnej. Ponadto przepis kolidował z innymi przepisami mówiącymi o dochodzeniu, w których było odesłanie do art. 309. Nową propozycję uzgodniłem z profesorem Stanisławem Waltosiem. Wspólnie proponujemy, żeby do art. 309 par. 1 dodać nowy pkt 4 w brzmieniu: "o występki, gdy przepis szczególny ustawy tego wymaga,". Natomiast w pkt. 5 znajdzie się przepis w brzmieniu: "o występki, w których prowadzi się dochodzenie, jeżeli prokurator tak postanowi ze względu na wagę lub zawiłość sprawy.". W tej chwili przepis ten jest oznaczony jako pkt 4.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-730">
          <u xml:id="u-730.0" who="#ZastepcadyrektoraBeataMik">Jaki przepis szczególny będzie wymagał prowadzenia śledztwa, a nie dochodzenia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-731">
          <u xml:id="u-731.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Będzie to przepis szczególny. Zwracam uwagę na to, że przepisy zawarte w pkt. 1, 2, 3 i 5 są także przepisami ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-732">
          <u xml:id="u-732.0" who="#ZastepcadyrektoraBeataMik">W takim razie napiszmy, że chodzi tu o występki, gdy inny przepis ustawy tego wymaga. Nie piszmy tu o przepisach szczególnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-733">
          <u xml:id="u-733.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Możemy przyjąć taką formułę. Pkt 4 może otrzymać brzmienie: "o występki, gdy inny przepis ustawy tego wymaga". Chodzi mi jedynie o to, żeby zachowana została pewna myśl. Można ją wyrazić w różny sposób. Na pewno legislatorzy będą wiedzieć, jak to należy zapisać. Mam jeszcze drugą uwagę, która wiąże się z tą sprawą. Chciałbym zaproponować powrót do zmiany nr 104.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-734">
          <u xml:id="u-734.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Chciałbym, żebyśmy najpierw rozpatrzyli pierwszą uwagę. Czy pkt. 4 nie można zapisać w inny sposób? Zaproponowane brzmienie jest dość ogólnikowe. Czy nie można napisać, że chodzi tu o występki inne niż wymienione w określonych artykułach? Mam na myśli artykuły, w których wskazane są występki, w sprawie których prowadzi się dochodzenie. W tej chwili chcemy wskazać sprawy, w których ma być prowadzone śledztwo. Mamy przecież katalog spraw, w których prowadzi się dochodzenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-735">
          <u xml:id="u-735.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">W takim przypadku jesteśmy już bardzo blisko formuły, która była użyta wcześniej. Przypomnę, że przepis mówił o sprawach o występki, w których nie prowadzi się dochodzenia. W ten sposób kółko się zamyka. Nie mam żadnych wątpliwości, że ten przepis musi pozostać w ustawie. W tej chwili chodzi jedynie o sposób jego zapisania. Uważam, że powinien być zapisany w sposób pozytywny. Jeśli będą chcieli państwo wrócić do formuły, która została użyta w druku sejmowym, nie będzie z tego powodu żadnej katastrofy. Uważam jednak, że jest to niezbyt dobre rozwiązanie. W czterech punktach przepis został sformułowany w sposób pozytywny, a w jednym w negatywny. Wolałbym, żeby we wszystkich punktach użyte były sformułowania pozytywne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-736">
          <u xml:id="u-736.0" who="#ZastepcadyrektoraBeataMik">Przyznam, że nie razi mnie to, o czym pan mówi. Proszę jednak zwrócić uwagę na redakcję tego przepisu. Pkt 4 ma brzmienie: "o występki, w których nie prowadzi się dochodzenia". Wiadomo, że chodzi tu o sprawy, w których nie prowadzi się dochodzenia. Jednak przepis nie został zredagowany zbyt ładnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-737">
          <u xml:id="u-737.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Wszyscy jesteśmy zgodni, że ten dodatkowy punkt jest potrzebny. W tej chwili mamy lukę, która dotyczyć będzie ok. 70-80 proc. spraw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-738">
          <u xml:id="u-738.0" who="#ZastepcadyrektoraBeataMik">Wydaje się, że w tym punkcie należałoby powołać się na przepis, który wyłącza występki z dochodzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-739">
          <u xml:id="u-739.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Sądzę, że należałoby spojrzeć na ten problem od drugiej strony i wskazać w tym przepisie występki, które są objęte śledztwem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-740">
          <u xml:id="u-740.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Nie można ich wymienić, gdyż opisano je nie tylko w tej ustawie. Takie występki określone są nie tylko w Kodeksie karnym.</u>
          <u xml:id="u-740.1" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Sądzę, że należy użyć klauzuli ogólnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-741">
          <u xml:id="u-741.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Jeśli nie da się tego zrobić inaczej, trzeba użyć formuły negatywnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-742">
          <u xml:id="u-742.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Druga uwaga dotyczy zmiany nr 104.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-743">
          <u xml:id="u-743.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Wydaje mi się, że moglibyśmy w pkt. 4 napisać: "o występki, co do których nie jest przewidziane prowadzenie dochodzenia". Wydaje się, że w ten sposób rozwiązany zostanie problem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-744">
          <u xml:id="u-744.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Dla mnie najważniejsze jest to, żeby ten punkt został uwzględniony w ustawie. Wydaje mi się jednak, że najlepszą formułą będzie wskazanie, że śledztwo prowadzone jest w sprawach o występki, gdy inny przepis ustawy tego wymaga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-745">
          <u xml:id="u-745.0" who="#ZastepcadyrektoraBeataMik">Ja także uważam, że jest to dobra propozycja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-746">
          <u xml:id="u-746.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Sądzę, że możemy przyjąć tę propozycję. Czy mają państwo dużo uwag do przyjętych przez Komisję przepisów?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-747">
          <u xml:id="u-747.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Mam jeszcze jedną uwagę, która dotyczy śledztwa i dochodzenia. Jest to jedyna uwaga, którą mam w tej chwili. Raz jeszcze wrócę do zmiany nr 104, w której do art. 298 dodano par. 3 w brzmieniu: "Przepisy dotyczące śledztwa stosuje się odpowiednio do dochodzenia, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej.". Ten przepis został źle odczytany. Wydaje się, że profesora Marszała, który jest znakomitym proceduralistą, nie można posądzać o brak umiejętności czytania tekstów prawnych. Jednak treść tego przepisu sprowokowała pana profesora do sformułowania zarzutu w artykule opublikowanym przez "Rzeczpospolitą". Pan profesor stwierdził, że nie wiadomo o co chodzi, ani po co wprowadzone zostały wszystkie zmiany. Wskazał, że przez cały czas mamy do czynienia z trzema rodzajami postępowań przygotowawczych, a więc ze śledztwem, z dochodzeniem oraz z tzw. dochodzeniem uproszczonym. Przez cały czas mówimy o tym, że po zmianach jest to właściwe dochodzenie, a nie uproszczone. W związku z tym profesor Stanisław Waltoś przygotował pewną propozycję. Polega ona na całkowitym wykreśleniu par. 3. Wtedy nie będzie już wątpliwości, które wcześniej miał profesor Marszał. Oznacza to, że należałoby odrzucić zmianę nr 104. Można powiedzieć, że mamy tu do czynienia z pewną redundancją ustawową. W jednym miejscu mamy wszystkie przepisy, a w drugim mówimy, że przepisy o śledztwie stosuje się odpowiednio do dochodzenia, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej. Trzeba przyjąć, że przepisy o dochodzeniu uproszczonym są przepisami szczególnymi, które stanowią inaczej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-748">
          <u xml:id="u-748.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Czy ktoś z państwa ma w tej sprawie inne zdanie? Nie widzę zgłoszeń. Rozumiem, że Komisja wyraziła zgodę na wykreślenie z projektu zmiany nr 104. Chciałbym zadać ekspertom pytania. Czy art. 469 w wersji zaproponowanej w zmianie nr 184 ma sens? Może trzeba jasno napisać, że tryb uproszczony jest normalnym dochodzeniem, a w trybie takiego dochodzenia prowadzi się postępowanie w sprawach?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-749">
          <u xml:id="u-749.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Jest mi bardzo trudno wypowiadać się na ten temat. Ponieważ mam taką okazję, więc powiem to dla potomności. Uważałem, że byłoby lepiej, gdyby systematyka była tego typu, żeby wszystkie przepisy zamieszczone w dziale o postępowaniu uproszczonym, które nie dotyczą fazy jurysdykcyjnej lecz fazy dochodzeniowej, zamieścić w innym miejscu. Uważam, że powinny znaleźć się w tym miejscu, o którym w tej chwili rozmawiamy, a więc po przepisach dotyczących śledztwa. Po przepisach mówiących o śledztwie byłyby umieszczone przepisy dotyczące właściwego dochodzenia. Natomiast w dziale o postępowaniu uproszczonym pozostałyby jedynie przepisy jurysdykcyjne. Uważam, że wtedy ustawa byłaby znacznie bardziej czytelna pod względem legislacyjnym. Układ, o którym mówię, jest znacznie prostszy. Jednak żeby to zrobić, potrzebna jest większa operacja. Na pewno nie jestem w stanie przedstawić w dniu dzisiejszym konkretnej propozycji. Na pewno pamiętają państwo o tym, że moje stanowisko w tej sprawie zostało odrzucone przez Komisję w głosowaniu. Respektuję decyzję Komisji. Przyjmuję obecne rozwiązanie, chociaż uważam, że jest mniej czytelne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-750">
          <u xml:id="u-750.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Prosiłbym o zastanowienie się nad moją propozycją. Czy możemy zapisać tu jednoznacznie, że postępowanie w sprawach prowadzi się w trybie dochodzenia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-751">
          <u xml:id="u-751.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Czy nie chodzi panu o to, żeby wszystko, co w dawnej nomenklaturze nazywało się fazą postępowania przygotowawczego, a obecnie nazywane jest dochodzeniem, a przedtem było tzw. dochodzeniem uproszczonym, znalazło się tam, gdzie jest mowa o postępowaniu przygotowawczym? W tej chwili układ jest nieco inny. Najpierw mamy przepisy dotyczące śledztwa. Później mamy zwykłe postępowanie jurysdykcyjne. Następnie mamy postępowanie odwoławcze. W dalszej części przechodzimy do postępowania uproszczonego. Tam nagle odnajdujemy przepisy, które dotyczą postępowania przygotowawczego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-752">
          <u xml:id="u-752.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Uważam, że ma pan rację. W zasadzie są to przepisy, które dotyczą zwykłego postępowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-753">
          <u xml:id="u-753.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Należałoby przenieść 6 artykułów, żeby to naprawić. Mówię o art. 469-474. Te artykuły dotyczą postępowania przygotowawczego w postępowaniu uproszczonym. Natomiast art. 474a dotyczy postępowania sądowego. Wskazane przed chwilą przepisy należałoby przenieść do części, która mówi o postępowaniu przygotowawczym. Oczywiście chodzi tu o art. 469-474 w brzmieniu przyjętym przez Komisję. Taki powinien być zakres tej operacji. Przyznaję, że jest to dość spora operacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-754">
          <u xml:id="u-754.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Gdzie należałoby umieścić te przepisy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-755">
          <u xml:id="u-755.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Przepisy te należałoby umieścić bezpośrednio po przepisach dotyczących śledztwa. Powinny znaleźć się w rozdziale 35 po art. 311. W tym miejscu kończą się przepisy dotyczące śledztwa, a zaczynają przepisy ogólne, które dotyczą przebiegu postępowania przygotowawczego. Jednocześnie należałoby zmienić tytuł rozdziału 35. Obecnie rozdział ten nosi tytuł "Przebieg śledztwa". Po przeniesieniu tych przepisów tytuł powinien brzmieć "Przebieg śledztwa i dochodzenia". Zwracam uwagę, że właśnie tak było w pierwotnym projekcie. Wśród wielu różnych poprawek znalazła się poprawka zmieniająca nazwę tytułu tego rozdziału. Możliwe jest także umieszczenie tych artykułów po art. 312. Po nim należałoby umieścić artykuły przenoszone z działu dotyczącego postępowania uproszczonego. Otrzymałyby one numery od 312a do 312f. Wtedy przepisy dotyczące postępowania przygotowawczego w postaci śledztwa i dochodzenia byłyby umieszczone w jednym rozdziale Kodeksu postępowania karnego, właściwym dla postępowania przygotowawczego. Przyznaję, że jest to spora operacja. Myślę, że taka zmiana ułatwiłaby korzystanie z Kodeksu. Nie wiem jednak, czy zmiana ta jest możliwa do przeprowadzenia ze względów legislacyjnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-756">
          <u xml:id="u-756.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Sądzę, że w tej sprawie nie musimy się spieszyć. Bardzo proszę, żeby pan sędzia rozważył tę sprawę przed następnym posiedzeniem Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-757">
          <u xml:id="u-757.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Na pewno spełnię pana prośbę. Zrobię to jednak w porozumieniu z profesorem Stanisławem Waltosiem, który jest szefem zespołu ekspertów. Wszystkie prace były prowadzone wspólnie z nim. Nie chciałbym w tej chwili przewracać jego idei.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-758">
          <u xml:id="u-758.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Zwracam się do pana z taką prośbą, licząc na to, że będą panowie działać w porozumieniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-759">
          <u xml:id="u-759.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Chciałbym jednak podkreślić, że cała operacja nie będzie taka prosta, jak powiedział przed chwilą pan sędzia. Nie zakończy się ona na przeniesieniu tylko 6 przepisów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-760">
          <u xml:id="u-760.0" who="#SedziaMaciejStraczynski">Są tam jeszcze odsyłacze, które trzeba będzie znaleźć i odpowiednio poprawić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-761">
          <u xml:id="u-761.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Kiedy odbędzie się następne posiedzenie Komisji? W związku z pana prośbą jest to dla mnie dość ważna sprawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-762">
          <u xml:id="u-762.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Powinniśmy się spieszyć. Sądzę, że następne posiedzenie Komisji powinno odbyć się w następny wtorek. Czy jeszcze ktoś z państwa ma jakieś propozycje?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-763">
          <u xml:id="u-763.0" who="#DoradcaKlubuUniiPracyCzeslawJaroszek">Ja także chciałbym zaproponować pewne zmiany. Klub Unii Pracy wniósł w dniu 13 września br. projekt ustawy o zmianie ustawy o kontroli skarbowej, ustawy Kodeks karny skarbowy, ustawy o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz ustawy Kodeks postępowania karnego. W związku z tym projektem chciałbym zgłosić poprawkę do art. 2 par. 1 Kodeksu postępowania karnego. Zmiana polegałaby na dodaniu pkt. 1a lub 3a do art. 2 par. 1. Miejsce usytuowania tego punktu pozostawiam do decyzji Komisji. Dodawany punkt powinien otrzymać brzmienie: "w przypadku uzyskania przez sprawcę przestępstwa korzyści majątkowej można by go jej pozbawić; korzyści takiej zostaną pozbawione osoby trzecie, o ile uzyskały ją dzięki sprawcy przestępstwa". Uważamy, że jest to jedna z fundamentalnych zasad. Należy wyjaśnić wszystkie okoliczności popełnienia przestępstwa, doprowadzić sprawcę do skazania oraz pozbawić go korzyści wynikających z przestępstwa. Przepis ten może znaleźć się w art. 2 par. 1 jako pkt 1a lub jako pkt 3a. W przepisie tym wymieniane są cele postępowania karnego. W tej chwili nie obejmują one tak doniosłej, a nawet fundamentalnej zmiany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-764">
          <u xml:id="u-764.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">W jakim projekcie zaproponowano tę zmianę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-765">
          <u xml:id="u-765.0" who="#DoradcaCzeslawJaroszek">W projekcie ustawy wniesionym przez Klub Unii Pracy w dniu 13 września br.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-766">
          <u xml:id="u-766.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Czy odbyło się już pierwsze czytanie tego projektu? Słyszę, że nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-767">
          <u xml:id="u-767.0" who="#EkspertKomisjisedziaStanislawZablocki">Cel, o którym mówią państwo w swoim projekcie, jest bardzo szlachetny. Może usatysfakcjonuje pana to, że ten cel w zasadzie mieści się w pkt 2 i 3. W nieco inny sposób mówią państwo o tym, że powinny zostać osiągnięte zadania postępowania karnego w zwalczaniu przestępstw. Należy do nich m.in. pozbawianie sprawcy owoców przestępstwa. Natomiast w pkt. 3 mówi się o tym, żeby refundować straty pokrzywdzonemu. Pkt 3 mówi o prawnie chronionych interesach pokrzywdzonego. Uważam, że to wszystko zostało uwzględnione w celach postępowania karnego, o których mówi art. 2, chociaż napisano to w nieco inny sposób.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-768">
          <u xml:id="u-768.0" who="#DoradcaCzeslawJaroszek">Zdaniem Klubu Unii Pracy przepisy zawarte w art. 2 zostały sformułowane w sposób zbyt ogólny. Z obserwacji postulatów zgłaszanych przez społeczeństwo wynika, że ze wszech miar uzasadnione jest umieszczenie wśród celów postępowania karnego tego rodzaju stwierdzenia w odpowiedniej konfiguracji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-769">
          <u xml:id="u-769.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Myślę, że cele postępowania karnego powinny być formułowane w sposób dość ogólny. Nie możemy zapisywać ich w sposób zbyt szczegółowy. Zgadzam się, że jest to ważna sprawa. Obawiam się jednak, że w tym przypadku mamy do czynienia ze zbytnią kazuistyką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-770">
          <u xml:id="u-770.0" who="#ZastepcadyrektoraBeataMik">Na pewno jest to jeden ze szczegółowych celów postępowania karnego. Przy całym szacunku dla tej propozycji musimy jednak mieć na uwadze to, że przepadek korzyści jest tylko jednym ze środków karnych. Chcę państwa poinformować, że rząd zadbał o rozszerzenie zakresu stosowania środka karnego w postaci przepadku korzyści, w porównaniu do obecnego art. 45 Kodeksu karnego. Ten projekt na pewno wkrótce trafi już do Komisji. Na pewno jeden z celów postępowania, który dotyczy środka karnego w postaci przepadku korzyści, zostanie osiągnięty dzięki instrumentom prawa materialnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-771">
          <u xml:id="u-771.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Dziękuję za te wyjaśnienia. Można powiedzieć, że cele postępowania zostały opisane w art. 2 w sposób beletrystyczny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-772">
          <u xml:id="u-772.0" who="#DoradcaCzeslawJaroszek">Przedstawione wyjaśnienia nie są dla nas satysfakcjonujące. Złożyliśmy u marszałka Sejmu ustawę, która była przygotowywana przez kilka miesięcy. Mówiłem już państwu, które ustawy będą zmieniane. Zakres tego projektu jest nieco inny. Dlatego mamy inny punkt odniesienia do wyjaśnień przedstawionych przez panią dyrektor. Dlatego w imieniu Klubu Unii Pracy zgłaszam tę poprawkę z prośbą o uzupełnienie projektu ustawy. Jest to dla nas niezwykle ważna sprawa. Uznajemy, że jest to jeden z fundamentalnych celów postępowania karnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-773">
          <u xml:id="u-773.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Rozumiem, że poddaje pan tę propozycję pod rozwagę Komisji. Nie może pan zgłosić poprawki. Może to zrobić jedynie poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-774">
          <u xml:id="u-774.0" who="#DoradcaCzeslawJaroszek">Chodzi nam o uzupełnienie tego przepisu. Wszyscy posłowie Unii Pracy złożyli podpisy pod projektem ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-775">
          <u xml:id="u-775.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Nie możemy rozpatrywać tego projektu, gdyż nie został skierowany do Komisji. Nie odbyło się jeszcze jego pierwsze czytanie. W tej sytuacji jedyną możliwością jest zgłoszenie przez któregoś z posłów poprawki uzupełniającej rozpatrywany projekt. Jednak na razie takiej poprawki nie zgłoszono. Proponuję, żebyśmy na tym zakończyli naszą pracę. Udało nam się w dniu dzisiejszym zakończyć rozpatrywanie zmian do Kodeksu postępowania karnego. Na pewno pozostało nam jeszcze wiele spraw do poprawienia. W związku z tym proponuję, żeby następne posiedzenie Komisji odbyło się w dniu 15 października o godzinie 9.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-776">
          <u xml:id="u-776.0" who="#PoselBogdanLewandowski">Proszę, żeby posiedzenie odbyło się w środę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-777">
          <u xml:id="u-777.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">W środę odbędzie się posiedzenie Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-778">
          <u xml:id="u-778.0" who="#PoselBogdanLewandowski">Sądzę, że uzyskamy zgodę marszałka Sejmu na zwołanie posiedzenia Komisji w środę. Do tej pory nie korzystaliśmy z takiej możliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-779">
          <u xml:id="u-779.0" who="#PoselJanuszWojciechowski">Na pewno marszałek Sejmu wyrazi na to zgodę. W takim razie proponuję, żeby następne posiedzenie Komisji odbyło się w środę 16 października br. o godzinie 10, a więc po rozpoczęciu obrad Sejmu. Proszę o przygotowanie pisma w tej sprawie do marszałka Sejmu. Wydaje mi się, że jest to dobra propozycja, gdyż we wtorek frekwencja w obradach nie jest zbyt duża. Jeśli chcielibyśmy zakończyć prace nad projektem, Komisja powinna zebrać się w całości. Będziemy musieli podejmować wiążące decyzje. Uznaję, że są powody, żeby postąpić w taki sposób. Bardzo proszę, żeby Biuro Legislacyjne przygotowało treść zmian przyjętych przez Komisję wraz z poprawkami. Chciałbym, żeby w tekście zaznaczone zostały przepisy, które nie zostały jeszcze rozpatrzone. Rozpatrywanie kilku przepisów odłożyliśmy na później. Proszę o wyróżnienie kursywą zmian, które zostały do rozpatrzenia. Powinniśmy także otrzymać zestawienie propozycji uzupełnienia przepisów, które zostały zgłoszone w trakcie posiedzeń. O terminie następnego posiedzenia Komisji proszę powiadomić prezesa Narodowego Banku Polskiego oraz Związek Banków Polskich. Należy przesłać im jakąś informację, żeby wiedzieli czego będzie dotyczyć posiedzenie. Dziękuję państwu za udział w obradach. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>