PPC / ppc

text_structure.xml 853 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109 2110 2111 2112 2113 2114 2115 2116 2117 2118 2119 2120 2121 2122 2123 2124 2125 2126 2127 2128 2129 2130 2131 2132 2133 2134 2135 2136 2137 2138 2139 2140 2141 2142 2143 2144 2145 2146 2147 2148 2149 2150 2151 2152 2153 2154 2155 2156 2157 2158 2159 2160 2161 2162 2163 2164 2165 2166 2167 2168 2169 2170 2171 2172 2173 2174 2175 2176 2177 2178 2179 2180 2181 2182 2183 2184 2185 2186 2187 2188 2189 2190 2191 2192 2193 2194 2195 2196 2197 2198 2199 2200 2201 2202 2203 2204 2205 2206 2207 2208 2209 2210 2211 2212 2213 2214 2215 2216 2217 2218 2219 2220 2221 2222 2223 2224 2225 2226 2227 2228 2229 2230 2231 2232 2233 2234 2235 2236 2237 2238 2239 2240 2241 2242 2243 2244 2245 2246 2247 2248 2249 2250 2251 2252 2253 2254 2255 2256 2257 2258 2259 2260 2261 2262 2263 2264 2265 2266 2267 2268 2269 2270 2271 2272 2273 2274 2275 2276 2277 2278 2279 2280 2281 2282 2283 2284 2285 2286 2287 2288 2289 2290 2291 2292 2293 2294 2295 2296 2297 2298 2299 2300 2301 2302 2303 2304 2305 2306 2307 2308 2309 2310 2311 2312 2313 2314 2315 2316 2317 2318 2319 2320 2321 2322 2323 2324 2325 2326 2327 2328 2329 2330 2331 2332 2333 2334 2335 2336 2337 2338 2339 2340 2341 2342 2343 2344 2345 2346 2347 2348 2349 2350 2351 2352 2353 2354 2355 2356 2357 2358 2359 2360 2361 2362 2363 2364 2365 2366 2367 2368 2369 2370 2371 2372 2373 2374 2375 2376 2377 2378 2379 2380 2381 2382 2383 2384 2385 2386 2387 2388 2389 2390 2391 2392 2393 2394 2395 2396 2397 2398 2399 2400 2401 2402 2403 2404 2405 2406 2407 2408 2409 2410 2411 2412 2413 2414 2415 2416 2417 2418 2419 2420 2421 2422 2423 2424 2425 2426 2427 2428 2429 2430 2431 2432 2433 2434 2435 2436 2437 2438 2439 2440 2441 2442 2443 2444 2445 2446 2447 2448 2449 2450 2451 2452 2453 2454 2455 2456 2457 2458 2459 2460 2461 2462 2463 2464 2465 2466 2467 2468 2469 2470 2471 2472 2473 2474 2475 2476 2477 2478 2479 2480 2481 2482 2483 2484 2485 2486 2487 2488 2489 2490 2491 2492 2493 2494 2495 2496 2497 2498 2499 2500 2501 2502 2503 2504 2505 2506 2507 2508 2509 2510 2511 2512 2513 2514 2515 2516 2517 2518 2519 2520 2521 2522 2523 2524 2525 2526 2527 2528 2529 2530 2531 2532 2533 2534 2535 2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564 2565 2566 2567 2568 2569 2570 2571 2572 2573 2574 2575 2576 2577 2578 2579 2580 2581 2582 2583 2584 2585 2586 2587 2588 2589 2590 2591 2592 2593 2594 2595 2596 2597 2598 2599 2600 2601 2602 2603 2604 2605 2606 2607 2608 2609 2610 2611 2612 2613 2614 2615 2616 2617 2618 2619 2620 2621 2622 2623 2624 2625 2626 2627 2628 2629 2630 2631 2632 2633 2634 2635 2636 2637 2638 2639 2640 2641 2642 2643 2644 2645 2646 2647 2648 2649 2650 2651 2652 2653 2654 2655 2656 2657 2658 2659 2660 2661 2662 2663 2664 2665 2666 2667 2668 2669 2670 2671 2672 2673 2674 2675 2676 2677 2678 2679 2680 2681 2682 2683 2684 2685 2686 2687 2688 2689 2690 2691 2692 2693 2694 2695 2696 2697 2698 2699 2700 2701 2702 2703 2704 2705 2706 2707 2708 2709 2710 2711 2712 2713 2714 2715 2716 2717 2718 2719 2720 2721 2722 2723 2724 2725 2726 2727 2728 2729 2730 2731 2732 2733 2734 2735 2736 2737 2738 2739 2740 2741 2742 2743 2744 2745 2746 2747 2748 2749 2750 2751 2752 2753 2754 2755 2756 2757 2758 2759 2760 2761 2762 2763 2764 2765 2766 2767 2768 2769 2770 2771 2772 2773 2774 2775 2776 2777 2778 2779 2780 2781 2782 2783 2784 2785 2786 2787 2788 2789 2790 2791 2792 2793 2794 2795 2796 2797 2798 2799 2800 2801 2802 2803 2804 2805 2806 2807 2808 2809 2810 2811 2812 2813 2814 2815 2816 2817 2818 2819 2820 2821 2822 2823 2824 2825 2826 2827 2828 2829 2830 2831 2832 2833 2834 2835 2836 2837 2838 2839 2840 2841 2842 2843 2844 2845 2846 2847 2848 2849 2850 2851 2852 2853 2854 2855 2856 2857 2858 2859 2860 2861 2862 2863 2864 2865 2866 2867 2868 2869 2870 2871 2872 2873 2874 2875 2876 2877 2878 2879 2880 2881 2882 2883 2884 2885 2886 2887 2888 2889 2890 2891 2892 2893 2894 2895 2896 2897 2898 2899 2900 2901 2902 2903 2904 2905 2906 2907 2908 2909 2910 2911 2912 2913 2914 2915 2916 2917 2918 2919 2920 2921 2922 2923 2924 2925 2926 2927 2928 2929 2930 2931 2932 2933 2934 2935 2936 2937 2938 2939 2940 2941 2942 2943 2944 2945 2946 2947 2948 2949 2950 2951 2952 2953 2954 2955 2956 2957 2958 2959 2960 2961 2962 2963 2964 2965 2966 2967 2968 2969 2970 2971 2972 2973 2974 2975 2976 2977 2978 2979 2980 2981 2982 2983 2984 2985 2986 2987 2988 2989 2990 2991 2992 2993 2994 2995 2996 2997 2998 2999 3000 3001 3002 3003 3004 3005 3006 3007 3008 3009 3010 3011 3012 3013 3014 3015 3016 3017 3018 3019 3020 3021 3022 3023 3024 3025 3026 3027 3028 3029 3030 3031 3032 3033 3034 3035 3036 3037 3038 3039 3040 3041 3042 3043 3044 3045 3046 3047 3048 3049 3050 3051 3052 3053 3054 3055 3056 3057 3058 3059 3060 3061 3062 3063 3064 3065 3066 3067 3068 3069 3070 3071 3072 3073 3074 3075 3076 3077 3078 3079 3080 3081 3082 3083 3084 3085 3086 3087 3088 3089 3090 3091 3092 3093 3094 3095 3096 3097 3098 3099 3100 3101 3102 3103 3104 3105 3106 3107 3108 3109 3110 3111 3112 3113 3114 3115 3116 3117 3118 3119 3120 3121 3122 3123 3124 3125 3126 3127 3128 3129 3130 3131 3132 3133 3134 3135 3136 3137 3138 3139 3140 3141 3142 3143 3144 3145 3146 3147 3148 3149 3150 3151 3152 3153 3154 3155 3156 3157 3158 3159 3160 3161 3162 3163 3164 3165 3166 3167 3168 3169 3170 3171 3172 3173 3174 3175 3176 3177 3178 3179 3180 3181 3182 3183 3184 3185 3186 3187 3188 3189 3190 3191 3192 3193 3194 3195 3196 3197 3198 3199 3200 3201 3202 3203 3204 3205 3206 3207 3208 3209 3210 3211 3212 3213 3214 3215 3216 3217 3218 3219 3220 3221 3222 3223 3224 3225 3226 3227 3228 3229 3230 3231 3232 3233 3234 3235 3236 3237 3238 3239 3240 3241 3242 3243 3244 3245 3246 3247 3248 3249 3250 3251 3252 3253 3254 3255 3256 3257 3258 3259 3260 3261 3262 3263 3264 3265 3266 3267 3268 3269 3270 3271 3272 3273 3274 3275 3276 3277 3278 3279 3280 3281 3282 3283 3284 3285 3286 3287 3288 3289 3290 3291 3292 3293 3294 3295 3296 3297 3298 3299 3300 3301 3302 3303 3304 3305 3306 3307 3308 3309 3310 3311 3312 3313 3314 3315 3316 3317 3318 3319 3320 3321 3322 3323 3324 3325 3326 3327 3328 3329 3330 3331 3332 3333 3334 3335 3336 3337 3338 3339 3340 3341 3342 3343 3344 3345 3346 3347 3348 3349 3350 3351 3352 3353 3354 3355 3356 3357 3358 3359 3360 3361 3362 3363 3364 3365 3366 3367 3368 3369 3370 3371 3372 3373 3374 3375 3376 3377 3378 3379 3380 3381 3382 3383 3384 3385 3386 3387 3388 3389 3390 3391 3392 3393 3394 3395 3396 3397 3398 3399 3400 3401 3402 3403 3404 3405 3406 3407 3408 3409 3410 3411 3412 3413 3414 3415 3416 3417 3418 3419 3420 3421 3422 3423 3424 3425 3426 3427 3428 3429 3430 3431 3432 3433 3434 3435 3436 3437 3438 3439 3440 3441 3442 3443 3444 3445 3446 3447 3448 3449 3450 3451 3452 3453 3454 3455 3456 3457 3458 3459 3460 3461 3462 3463 3464 3465 3466 3467 3468 3469 3470 3471 3472 3473 3474 3475 3476 3477 3478 3479 3480 3481 3482 3483 3484 3485 3486 3487 3488 3489 3490 3491 3492 3493 3494 3495 3496 3497 3498 3499 3500 3501 3502 3503 3504 3505 3506 3507 3508 3509 3510 3511 3512 3513 3514 3515 3516 3517 3518 3519 3520 3521 3522 3523 3524 3525 3526 3527 3528 3529 3530 3531 3532 3533 3534 3535 3536 3537 3538 3539 3540 3541 3542 3543 3544 3545 3546 3547 3548 3549 3550 3551 3552 3553 3554 3555 3556 3557 3558 3559 3560 3561 3562 3563 3564 3565 3566 3567 3568 3569 3570 3571 3572 3573 3574 3575 3576 3577 3578 3579 3580 3581 3582 3583 3584 3585 3586 3587 3588 3589 3590 3591 3592 3593 3594 3595 3596 3597 3598 3599 3600 3601 3602 3603 3604 3605 3606 3607 3608 3609 3610 3611 3612 3613 3614 3615 3616 3617 3618 3619 3620 3621 3622 3623 3624 3625 3626 3627 3628 3629 3630 3631 3632 3633 3634 3635 3636 3637 3638 3639 3640 3641 3642 3643 3644 3645 3646 3647 3648 3649 3650 3651 3652 3653 3654 3655 3656 3657 
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 01)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Marek Borowski oraz wicemarszałkowie Tomasz Nałęcz, Janusz Wojciechowski i Donald Tusk)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#MarekBorowski">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#MarekBorowski">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panią poseł Irenę Marię Nowacką i pana posła Zdzisława Kałamagę.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#MarekBorowski">Protokół i listę mówców prowadzić będzie pani poseł Irena Maria Nowacka.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#MarekBorowski">Posłowie sekretarze zajęli już miejsca.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#MarekBorowski">Proszę posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#ZdzisławKałamaga">Informuję, że ze względu na wagę rozpatrywanych spraw i ich pilność, za zgodą marszałka Sejmu w dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia następujących Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#ZdzisławKałamaga">- do Spraw Kontroli Państwowej - o godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#ZdzisławKałamaga">- Gospodarki - o godz. 15.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#ZdzisławKałamaga">Posiedzenie Klubu Poselskiego Platformy Obywatelskiej odbędzie się bezpośrednio po głosowaniach w sali nr 118.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#MarekBorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 2. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Infrastruktury o komisyjnym projekcie ustawy Prawo lotnicze.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#MarekBorowski">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Bogusława Liberadzkiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#MarekBorowski">W dyskusji zgłoszono poprawki do projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#MarekBorowski">Sejm skierował projekt ustawy ponownie do komisji w celu przedstawienia sprawozdania o zgłoszonych poprawkach.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#MarekBorowski">Dodatkowe sprawozdanie komisji zostało paniom i panom posłom dostarczone w druku nr 511-A.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#MarekBorowski">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Bogusława Liberadzkiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#BogusławLiberadzki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam przyjemność złożyć sprawozdanie w imieniu Komisji Infrastruktury w sprawie ustawy Prawo lotnicze.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#MarekBorowski">Proszę państwa, proszę o zajmowanie miejsc i proszę o spokój.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#BogusławLiberadzki">W trakcie drugiego czytania do tego projektu ustawy zgłoszono 42 poprawki. Komisja wszystkie poprawki analizowała i spośród zgłoszonych 42 poprawek wnosi o przyjęcie następujących poprawek: nr 4, nr 5, nr 6, nr 7, nr 8, a także poprawki nr 18 oraz nr 26, 27, 28 oraz 29.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#BogusławLiberadzki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W pracach nad tym projektem ustawy spotkaliśmy się z nową jakością. Ta nowa jakość polegała na stanowisku Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej. Otóż urząd ten, którego przedstawiciel uczestniczył, jak zawsze, w pracach komisji, po zakończeniu prac podkomisji oraz komisji przysłał negatywne stanowisko na temat projektu ustawy. To negatywne stanowisko było omawiane w trakcie drugiego czytania, do niego odnosił się również rząd, podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury, pan minister Piłat, który wyliczył punkty niezgodności opinii rządu z opinią Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej. Komisja również podziela to stanowisko, uważamy, że to była źle napisana opinia.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#BogusławLiberadzki">Otrzymaliśmy także stanowisko Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej do zgłoszonych poprawek, w tym także poprawek przyjętych przez komisję.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#BogusławLiberadzki">Stanowisko urzędu dotyczy poprawki nr 12, czyli przepisów art. 65 ust. 1. Otóż chciałbym nie zgodzić się z tym stanowiskiem. Zapis ustawy dotyczy właśnie względów porządku publicznego, bezpieczeństwa publicznego oraz zdrowia publicznego, spraw, w kwestii których zgadzamy się z Urzędem Komitetu Integracji Europejskiej. Pragnę z całą mocą podkreślić, iż ustawa w art. 3 stanowi: „Do stosunków prawnych z zakresu lotnictwa cywilnego stosuje się przepisy Prawa lotniczego, o ile wiążące Rzeczpospolitą Polską ratyfikowane umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej”. A zatem w umowie członkowskiej Polski z Unią Europejski i w ramach polskiej akcesji postanowienia tej ustawy mogą być zmienione.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#BogusławLiberadzki">Urząd Komitetu Integracji Europejskiej odnosi się także do poprawki 16. Poprawka ta dotyczy czasu pracy. Otóż stanowiska UKIE nie rozumiem, ale chciałbym się tym podzielić z Wysoką Izbą. Zdanie brzmi następująco: „Zgodnie z jej brzmieniem, maksymalny wymiar czasu pracy, liczony łącznie z godzinami nadliczbowymi, nie może przekraczać przeciętnie w okresie rozliczeniowym, który nie przekracza 4 miesięcy, 48 godzin na dobę”. Jeżeli byłby ktoś w stanie to wyjaśnić, to chętnie dowiedziałbym się, co to znaczy czas pracy 48 godzin na dobę. Natomiast regulacje europejskie stanowią, iż czas pracy rocznie nie powinien przekraczać w lotnictwie cywilnym 2 tys. godzin i w zasadzie nie ma na ten temat dalszych uszczegółowień.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#BogusławLiberadzki">Poprawka nr 31, do której również odnosi się Urząd Komitetu Integracji Europejskiej. Otóż pozostajemy przy rozbieżności, jeżeli chodzi o zakres swobody dostępu do rynku Unii Europejskiej, a nie tylko do rynku polskiego. Poprawkę 27. uwzględniamy, a zatem jest zgodność.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#BogusławLiberadzki">Mając powyższe na uwadze, panie marszałku, Wysoka Izbo, chciałbym prosić o przyjęcie przedkładanego projektu ustawy Prawo lotnicze. Chciałbym w imieniu prezydium komisji ponownie zwrócić się do pana premiera z prośbą o wyjaśnienie sprawy przebiegu prac między Urzędem Komitetu Integracji Europejskiej a Komisją Infrastruktury oraz Ministerstwem Infrastruktury. Dziękuję za uwagę. Dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#MarekBorowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#MarekBorowski">Komisja...</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#MarekBorowski">Czy w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#MarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#JerzyPolaczek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W świetle tego, co przedstawił przed chwilą pan poseł sprawozdawca oraz w świetle zachowania się Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej w pracach nad ustawą Prawo lotnicze mam pytania do rządu. Po pierwsze, chciałem zapytać: jakie jest stanowisko rządu co do projektu ustawy w świetle konkluzji Komitetu Integracji Europejskiej o tym, iż projekt ustawy w całości jest niezgodny z prawem Unii?</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#JerzyPolaczek"> Po drugie, jak ta konkluzja...</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#JerzyPolaczek">Panie marszałku, mógłbym prosić o uciszenie...</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Gadaj, gadaj!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#JerzyPolaczek">Drugie pytanie: jak ta opinia się ma do opinii Rady Ministrów o projekcie komisyjnym ustawy, który zawierał również uwagi merytoryczne, natomiast w żadnym miejscu nie było stwierdzenia, iż ten projekt jest niezgodny z prawem europejskim?</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#JerzyPolaczek">Chciałbym się zwrócić również do rządu z pytaniem: jak stanowisko Komitetu Integracji Europejskiej w tym względzie się ma do pisma pani minister Danuty Hübner do marszałka Sejmu z 15 maja? Cytuję: W związku z tym zwracam się z uprzejmą prośbą do pana marszałka o wsparcie wysiłków rządu i podjęcie stosownych działań, które doprowadziłyby do zakończenia prac legislacyjnych w Sejmie nad tą ustawą, tak by było możliwe zakończenie negocjacji w tym rozdziale - chodzi o rozdział „Polityka transportowa” - podczas sesji negocjacyjnej na szczeblu ministrów spraw zagranicznych w dniach 10–11 czerwca. Czy rząd przyzna się, iż jest tutaj jedna wielka, totalna kompromitacja?</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Maniura, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#EdwardManiura">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Premierze! Ja mam pytanie: czy Urząd Komitetu Integracji Europejskiej jest jeszcze w strukturze rządu, bo trudno ocenić inaczej sytuację, w której stanowisko rządu jest pozytywne w odniesieniu do projektu komisyjnego, a stanowisko Urzędu Integracji Europejskiej jest zgoła odmienne?</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#EdwardManiura">I pytanie do pana posła sprawozdawcy: czy taki przypadek w dotychczasowej praktyce parlamentarnej miał miejsce? Opinia rządu diametralnie różni się od opinii Komitetu Integracji Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#EdwardManiura">No i na koniec pytanie do pana premiera Leszka Millera. Czy ten rząd jest jeszcze spójny, skoro tak diametralnie różne są opinie pochodzące z Komitetu Integracji Europejskiej i z rządu? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#MarekBorowski">Kto z przedstawicieli rządu zechce odpowiedzieć?</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#MarekBorowski">Pan minister Piłat, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#AndrzejPiłat">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rzeczywiście w toku prac nad tą bardzo skomplikowaną ustawą Prawo lotnicze dochodziło do różnorakich sporów, stanowiska przedstawicieli różnych resortów różniły się od stanowiska UKIE. Na samym początku pracy komisji nad tym projektem rząd przedstawił swoje stanowisko i konsekwentnie się tego stanowiska trzymał aż do końca, łącznie z ostatecznym stanowiskiem, jakie przekazałem w imieniu rządu w tzw. drugim czytaniu przedwczoraj.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#AndrzejPiłat">Chcę dzisiaj powiedzieć, że jeśli chodzi o kierownictwo UKIE, to uważamy, że stwierdzenia zawarte w tzw. pierwszym materiale, który został przekazany do komisji ze strony rządu były, że tak powiem, użyte nadinterpretacyjnie w stosunku do kilku - pięciu, sześciu, paragrafów, co do których UKIE miało zastrzeżenia. Tak więc stwierdzenia takie, że ustawa według UKIE jest niezgodna z prawem unijnym, uważamy za nieaktualne. Zresztą w dniu dzisiejszym wszyscy państwo otrzymaliście stanowisko UKIE, które takiego stwierdzenia nie zawiera. Natomiast w dalszym ciągu istnieją między przedstawicielami zespołów prawniczych w Sejmie i także przedstawicielami prawników Ministerstwa Infrastruktury a przedstawicielami pracowników UKIE pewne niezgodności interpretacyjne co do konkretnych zapisów niektórych stwierdzeń zawartych w dokumentach Unii Europejskiej. Chcę jednak powiedzieć, że wczoraj spotkaliśmy się z przedstawicielami UKIE, uzgodniliśmy nasze w tej sprawie stanowiska i obecnie jesteśmy jednomyślni w tej mierze, że będziemy starali się w toku dalszych prac parlamentarnych, jako że Sejm przecież ich do końca jeszcze nie wyczerpuje, zaproponować dwie, trzy poprawki, ale już nie aż tak bardzo istotne.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#AndrzejPiłat">W każdym razie chciałem powiedzieć z całą odpowiedzialnością, że ten projekt dzisiaj przedstawiany Wysokiej Izbie w całości, poza, jak powiedziałem, drobnymi kontrowersjami, jeśli chodzi o interpretację, jest zgodny z prawem europejskim i bardzo proszę przyjąć takie stanowisko rządu. Nie sądzę więc, aby stwierdzenia daleko idące o niespójności rządu w tej kwestii były zgodne z prawdą, natomiast interpretacyjne kwestie między poszczególnymi resortami bywały i bywają zawsze, że tak powiem, w każdych rządach. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#MarekBorowski">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#WojciechMojzesowicz">Panie i Panowie Posłowie! Panie Marszałku! Kto wydał polecenie, że posłom Samoobrony nie wolno wjechać na teren Sejmu?</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#komentarz">(Głos z sali: I bardzo dobrze!)</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#komentarz">(Oklaski, gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#WojciechMojzesowicz">Przepraszam bardzo, kto wydał takie polecenie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, który poseł nie może wejść na teren Sejmu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#WojciechMojzesowicz">Pani poseł nie może wjechać na teren Sejmu, bo jest zakaz dla posłów Samoobrony...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#MarekBorowski">A, wjechać samochodem?</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Czołgiem może wjechać.)</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#MarekBorowski">A samochodem, rzeczywiście, szef Kancelarii wydał takie polecenie.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#MarekBorowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w druku nr 511.</u>
          <u xml:id="u-20.6" who="#MarekBorowski">Komisja przedstawia również wnioski mniejszości oraz poprawki, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-20.7" who="#MarekBorowski">W 1. poprawce do art. 1 wnioskodawca proponuje dodać nowy ustęp stanowiący, że statki powietrzne lotnictwa państwowego nie mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności zarobkowej, z wyjątkiem sytuacji uzasadnionych nadzwyczajnymi okolicznościami.</u>
          <u xml:id="u-20.8" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-20.9" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-20.10" who="#MarekBorowski">Teraz, pani poseł, głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-20.11" who="#komentarz">(Poseł Renata Beger: Panie marszałku, wcześniej się zgłaszałam.)</u>
          <u xml:id="u-20.12" who="#MarekBorowski">Ale teraz głosujemy, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-20.13" who="#MarekBorowski">Przegłosujemy...</u>
          <u xml:id="u-20.14" who="#MarekBorowski">Pani poseł, proszę opuścić mównicę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#RenataBeger">Przepraszam. Przepraszam bardzo, panie marszałku, ale ja zgłosiłam się wcześniej niż pan marszałek...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#MarekBorowski">Pani poseł...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#RenataBeger">...zarządził głosowanie. W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrony RP proszę o 20 minut przerwy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#MarekBorowski">Pani poseł, teraz odbywamy głosowania. Przerwy udzielę po zakończeniu głosowań.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Lepper: Przed głosowaniami się zgłaszała.)</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#MarekBorowski">Przystępujemy...</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#komentarz">(Poseł Renata Beger: Zgłaszałam się...)</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Lepper: Ja widziałem, pan nie widział.)</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#MarekBorowski">Panie przewodniczący... Panie przewodniczący, dobrze więc, pani poseł zgłosiła wniosek o przerwę, odbędziemy głosowania i, proszę bardzo, będzie przerwa.</u>
          <u xml:id="u-24.6" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-24.7" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 1. poprawki do art. 1 polegającej na dodaniu nowego ustępu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-24.8" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-24.9" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-24.10" who="#MarekBorowski">Głosowało 398 posłów. Za opowiedziało się 98, przeciw - 298, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-24.11" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-24.12" who="#MarekBorowski">W 2. poprawce do art. 16 polegającej na dodaniu nowego ustępu wnioskodawca proponuje, aby elementami infrastruktury transportowej, o której mowa w ust. 3 tego artykułu, były lotniska międzynarodowe określone w art. 73 oraz lotnicze urządzenia naziemne obsługujące kontrolowaną przestrzeń powietrzną.</u>
          <u xml:id="u-24.13" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-24.14" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-24.15" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 2. poprawki do art. 16 polegającej na dodaniu nowego ustępu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-24.16" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-24.17" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-24.18" who="#MarekBorowski">Głosowało 401 posłów. Za opowiedziało się 119, przeciw - 279, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-24.19" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-24.20" who="#MarekBorowski">W 3. poprawce do art. 25 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby opłaty lotnicze, o których mowa w ust. 1, przeznaczać na zasilenie środka specjalnego Urzędu Lotnictwa Cywilnego z przeznaczeniem na usprawnienie funkcjonowania lotnisk cywilnych, a w szczególności na koszty ich działalności lotniczej i zakupy inwestycyjne.</u>
          <u xml:id="u-24.21" who="#MarekBorowski">Komisja proponuje natomiast, aby opłaty z tytułu koncesji i zezwoleń na działalność gospodarczą stanowiły dochód budżetu państwa, a pozostałe opłaty, o których mowa w ust. 1, były gromadzone na wyodrębnionym rachunku bankowym środków specjalnych.</u>
          <u xml:id="u-24.22" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-24.23" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-24.24" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 3. poprawki do art. 25 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-24.25" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-24.26" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-24.27" who="#MarekBorowski">Głosowało 403 posłów. Za opowiedziało się 86, przeciw - 316, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-24.28" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-24.29" who="#MarekBorowski">W 4. poprawce do art. 27 ust. 3 wnioskodawca proponuje, aby prawa, o których mowa w tym przepisie, przysługiwały pracownikom Urzędu Lotnictwa Cywilnego tylko po okazaniu legitymacji służbowej, a nie, jak proponowała komisja, także pisemnego imiennego upoważnienia.</u>
          <u xml:id="u-24.30" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-24.31" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-24.32" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 4. poprawki do art. 27 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-24.33" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-24.34" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-24.35" who="#komentarz">(Poseł Renata Beger: Panie marszałku!)</u>
          <u xml:id="u-24.36" who="#MarekBorowski">Głosowało 404 posłów. Za opowiedziało się 401, przeciw - 1, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-24.37" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-24.38" who="#MarekBorowski">Proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#RenataBeger">Panie Marszałku! Prosiłam o przerwę właśnie ze względu na toczące się głosowania.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie przerywa się głosowania.)</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#RenataBeger">Czy pan marszałek ma zamiar zarządzić przerwę dopiero po głosowaniach?</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak).</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#RenataBeger">To będzie wymagana reasumpcja głosowań.</u>
          <u xml:id="u-25.6" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-25.7" who="#RenataBeger"> Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#MarekBorowski">Słusznie pani odczytała moje intencje. Chcę najpierw skończyć głosowania, proszę państwa, bo to jest naszym podstawowym obowiązkiem, a inne sprawy będziemy załatwiali po głosowaniach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#RenataBeger">Panie Marszałku! Z całym szacunkiem dla stanowiska i dla pana, czy posłom klubu Samoobrony nie należy się przerwa, a pozostałym klubom tak?</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#MarekBorowski">Pani poseł, w tej chwili nie udzielę zgody na przerwę żadnemu klubowi, nie tylko Samoobronie.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#RenataBeger">Panie Marszałku! Stwierdzam oficjalnie, drodzy wyborcy: Są równi i równiejsi na tej sali. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 4. poprawki do art. 27 ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#MarekBorowski">Głosowało 400 posłów. Za opowiedziało się 397, przeciw - 2, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-30.5" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-30.6" who="#MarekBorowski">W 5. poprawce do art. 27 ust. 3 pkt 5 wnioskodawca proponuje, aby pracownikom Urzędu Lotnictwa Cywilnego przysługiwało prawo zabezpieczenia statku powietrznego znajdującego się w nieodpowiednim stanie technicznym lub używanego przez osoby nieuprawnione w celu niedopuszczenia do dalszego jego używania lub w przypadku naruszenia zasad użytkowania.</u>
          <u xml:id="u-30.7" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-30.8" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.9" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 5. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.10" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-30.11" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-30.12" who="#MarekBorowski">Głosowało 402 posłów. Za opowiedziało się 399, przeciw - 3, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-30.13" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-30.14" who="#MarekBorowski">W 6. poprawce wnioskodawca proponuje w dziale 3 po rozdziale 1 dodać nowy rozdział dotyczący sportowych urządzeń latających.</u>
          <u xml:id="u-30.15" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-30.16" who="#MarekBorowski">Przyjęcie tej poprawki spowoduje bezprzedmiotowość poprawki 8.</u>
          <u xml:id="u-30.17" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.18" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 6. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.19" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-30.20" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-30.21" who="#MarekBorowski">Głosowało 404 posłów. Za opowiedziało się 102, przeciw - 300, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-30.22" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-30.23" who="#MarekBorowski">W 7. poprawce do art. 34 wnioskodawca proponuje dodać ust. 3 stanowiący, że wypisy z rejestru cywilnych statków powietrznych wydaje się na wniosek zainteresowanych podmiotów.</u>
          <u xml:id="u-30.24" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-30.25" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-30.26" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 7. poprawki do art. 34, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-30.27" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-30.28" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-30.29" who="#MarekBorowski">Głosowało 403 posłów. Wszyscy byli za.</u>
          <u xml:id="u-30.30" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-30.31" who="#MarekBorowski">W 1. wniosku mniejszości do art. 50 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby w przypadkach, o których mowa w ust. 1, niedozwolone było wykonywanie lotu z pasażerami, a nie, jak proponuje komisja, z pasażerami przewożonymi odpłatnie.</u>
          <u xml:id="u-30.32" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pan poseł Fedorowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#AndrzejFedorowicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#AndrzejFedorowicz">Panie marszałku, mam pytanie do pana ministra. Jest to poprawka dotycząca przewozu pasażerów w czasie tzw. lotu awaryjnego. Proszę mi odpowiedzieć, czy można jechać samochodem awaryjnym i wieźć pasażerów i jaka jest różnica między trupem pasażera, który jechał z wykupionym biletem, i trupem pasażera, który po awarii się zabił, a nie miał biletu?</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pan minister Piłat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#AndrzejPiłat">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na posiedzeniach podkomisji, a także potem Komisji Infrastruktury bardzo wnikliwie dyskutowano ten problem, który pan poseł przed chwilą poruszył. Doszliśmy jednak wspólnie do wniosku, iż problem nie powinien być dokładnie tak interpretowany, jak to przed chwilą usłyszeliśmy. Problem lotu awaryjnego nie polega na tym, że samolot się nie nadaje w ogóle do lotu, tylko na tym, że on nie ma tego typu zabezpieczeń, które pozwalają na lot handlowy, np. trzeba tam usunąć odpowiednie usterki. Jest to też lot doświadczalny, który poza samą załogą muszą obsługiwać dodatkowo np. mechanicy albo jakiś kierownik, który będzie pilnował tego, jak lot będzie przebiegał, i kontrolował wszystko, co się w trakcie tego lotu będzie działo. Uważamy więc, że zapis jest prawidłowy, jako że taką możliwość będzie mógł stworzyć szef Urzędu Lotnictwa Cywilnego, to po pierwsze, a po drugie, a będzie on musiał odpowiadać także za osoby będące na pokładzie takiego samolotu. Jeszcze raz powtarzam, jeśli samolot nie ma odpowiednich zaświadczeń uprawniających do lotów handlowych, to nie oznacza to, iż nie nadaje się do lotów. Jest to zupełnie inna kwestia niż w przypadku samochodu, który nie nadaje się do jazdy, bo nie można nim w ogóle jechać. Samolot czasem musi przelecieć określoną odległość po to, żeby np. dana usterka musiała być naprawiona. Wtedy razem np. z pilotami musi lecieć mechanik albo inna osoba z nadzoru właścicielskiego.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#AndrzejPiłat">Przedstawiając zastrzeżenie co do możliwości odbywania podróży takim samolotem, uważamy, że takie przypadki są możliwe i dlatego prosimy Wysoką Izbę o zaakceptowanie tej poprawki. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 1. wniosku mniejszości, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-34.5" who="#MarekBorowski">Głosowało 404 posłów. Za opowiedziało się 48, przeciw - 352, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-34.6" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-34.7" who="#MarekBorowski">W 8. poprawce wnioskodawca proponuje w dziale 3 po rozdziale 3 dodać nowy rozdział dotyczący sportowych urządzeń latających.</u>
          <u xml:id="u-34.8" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-34.9" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-34.10" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 8. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-34.11" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-34.12" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-34.13" who="#MarekBorowski">Głosowało 403 posłów. Za opowiedziało się 103, przeciw - 300, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-34.14" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-34.15" who="#MarekBorowski">W 9. poprawce do art. 54 ust. 3 wnioskodawca proponuje skreślić pkt 3 stanowiący, że lotniskiem użytku niepublicznego jest lotnisko, na którym mogą lądować i startować wyłącznie statki powietrzne o maksymalnej masie startowej poniżej 10 tys. kg i posiadające mniej niż 20 miejsc pasażerskich, używane przez inne podmioty, niż wskazane w pkt. 1, za zezwoleniem zarządzającego lotniskiem.</u>
          <u xml:id="u-34.16" who="#MarekBorowski">Z tą poprawką łączą się poprawki 30. oraz 31.</u>
          <u xml:id="u-34.17" who="#MarekBorowski">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-34.18" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-34.19" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-34.20" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek 9., 30. i 31., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-34.21" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-34.22" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-34.23" who="#MarekBorowski">Głosowało 406 posłów. Za 293, przeciw - 111, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-34.24" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-34.25" who="#MarekBorowski">W 2. wniosku mniejszości do art. 55 ust. 3 pkt 5 wnioskodawca proponuje, aby do wniosku o udzielenie zezwolenia wnioskodawca był obowiązany dołączyć projekt zagospodarowania terenu lotniska w rozumieniu przepisów ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym, jeżeli lotnisko jest zakładane na lądzie.</u>
          <u xml:id="u-34.26" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-34.27" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 2. wniosku mniejszości, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-34.28" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-34.29" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-34.30" who="#MarekBorowski">Głosowało 406 posłów. Za opowiedziało się 86, przeciw - 320, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-34.31" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-34.32" who="#MarekBorowski">W 3. wniosku mniejszości do art. 55 ust. 3 pkt 10 wnioskodawca proponuje, aby do wniosku o udzielenie zezwolenia wnioskodawca był obowiązany dołączyć stanowisko wojewódzkiego inspektora sanitarnego i wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska odnośnie do wpływu zakładanego lotniska na środowisko, a w szczególności wpływu na teren zabudowy mieszkaniowej w bezpośrednim otoczeniu lotniska.</u>
          <u xml:id="u-34.33" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-34.34" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 3. wniosku mniejszości, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-34.35" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-34.36" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-34.37" who="#MarekBorowski">Głosowało 402 posłów. Za opowiedziało się 38, przeciw - 362, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-34.38" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-34.39" who="#MarekBorowski">W 10. poprawce do art. 58 ust. 2 zdanie drugie wnioskodawca proponuje, aby dokumenty stanowiące podstawę do dokonania wpisu w rejestrze lotnisk podlegały ochronie zgodnie z przepisami ustawy o ochronie informacji niejawnych, a nie, jak proponowała komisja, pozostawały poufne.</u>
          <u xml:id="u-34.40" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-34.41" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-34.42" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 10. poprawki do art. 58, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-34.43" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-34.44" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-34.45" who="#MarekBorowski">Głosowało 404 posłów. Za było 403, 1 wstrzymał się.</u>
          <u xml:id="u-34.46" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-34.47" who="#MarekBorowski">W 11. poprawce do art. 58 ust. 3 wnioskodawca proponuje, aby wypisy z rejestru lotnisk wydawać na wniosek zainteresowanych podmiotów.</u>
          <u xml:id="u-34.48" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-34.49" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-34.50" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 11. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-34.51" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-34.52" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-34.53" who="#MarekBorowski">Głosowało 402 posłów. Za opowiedziało się 399, przeciw - 1, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-34.54" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-34.55" who="#MarekBorowski">W 12. poprawce do art. 65 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby nieruchomości gruntowe, które w dniu wejścia w życie ustawy są zajęte pod część lotniczą lotnisk międzynarodowych, o których mowa w art. 73, i na których funkcjonują stałe przejścia graniczne, mogły być wyłącznie własnością podmiotów określonych w tym przepisie.</u>
          <u xml:id="u-34.56" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-34.57" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-34.58" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 12. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-34.59" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-34.60" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-34.61" who="#MarekBorowski">Głosowało 404 posłów. Za opowiedziało się 222, przeciw - 179, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-34.62" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-34.63" who="#MarekBorowski">W 4. wniosku mniejszości do art. 66 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby zarządzający lotniskiem użytku publicznego mógł odmówić przyjęcia statku powietrznego jedynie w przypadku uniemożliwiającym bezpieczne jego lądowanie, a nie, jak proponuje komisja, wyłącznie ze względu na ważne okoliczności związane z funkcjonowaniem lotnictwa, uniemożliwiające bezpieczne jego lądowanie.</u>
          <u xml:id="u-34.64" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#StanisławGudzowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pana ministra. Zapewne podziela pan pogląd, że stanowione prawo winno być prawem precyzyjnym. Czy w związku z tym nie zachodzi niebezpieczeństwo, że może dochodzić do takiej sytuacji, że to nie względy bezpieczeństwa, a względy czysto ekonomiczne mogą decydować o odmowie przyjęcia statku powietrznego, gdyż zapis w art. 66 ust. 2 pozwala na taką sytuację i taką sytuację dopuszcza? Bez przyjęcia poprawki może zachodzić właśnie takie niebezpieczeństwo. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pan minister Piłat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#AndrzejPiłat">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ten punkt także był przedmiotem obrad i dyskusji, i argumentów ze wszystkich stron. My uważamy, że taki zapis, jaki został zawarty w komisyjnym projekcie ustawy, jest właściwy. Oczywiście mamy na uwadze przede wszystkim względy bezpieczeństwa i tak należy to interpretować. Względy ekonomiczne mogą mieć, że tak powiem, w nadzwyczajnych okolicznościach miejsce wtedy, kiedy linie lotnicze jedne czy drugie po prostu są w ogromnym sporze z nami, nie uiściły odpowiednich opłat, nie jest możliwe ich dopuszczenie, mają wobec nas różnego rodzaju zobowiązania. Uważamy więc, że także takie możliwości trzeba dopuszczać. Ale przecież decyzje, jak już poprzednio wspomniałem, będzie podejmował prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego, który w tej sprawie będzie musiał rozważyć wszelkie elementy - bezpieczeństwa, ale także, jak uzna to za stosowne, i ekonomiczne. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 4. wniosku mniejszości, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#MarekBorowski">Głosowało 401 posłów. Za opowiedziało się 44, przeciw - 357, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-38.6" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-38.7" who="#MarekBorowski">W 13. poprawce do art. 87 ust. 6 wnioskodawca proponuje, aby po wyrazach „w promieniu” dodać wyraz „do”.</u>
          <u xml:id="u-38.8" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-38.9" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.10" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 13. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.11" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-38.12" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-38.13" who="#MarekBorowski">Głosowało 401 posłów. Za opowiedziało się 398, przeciw - 3, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-38.14" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-38.15" who="#MarekBorowski">W 14. poprawce do art. 98 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby ważność licencji członka personelu lotniczego nie była uzależniona od wykazanej praktyki.</u>
          <u xml:id="u-38.16" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-38.17" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.18" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 14. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.19" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-38.20" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-38.21" who="#MarekBorowski">Głosowało 399 posłów. Za opowiedziało się 397, przeciw - 2, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-38.22" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-38.23" who="#MarekBorowski">W 15. poprawce polegającej na nadaniu nowego brzmienia ust. 1 i 2 w art. 101 wnioskodawca proponuje, aby posiadacz licencji pilota zawodowego i liniowego, który ukończył 60 lat, nie mógł wykonywać czynności pilota w międzynarodowych przewozach lotniczych, chyba że pełni on funkcję członka załogi wieloosobowej oraz jest jedynym członkiem załogi, który ukończył 60 lat, natomiast posiadacz licencji pilota, który ukończył 65 lat, nie mógł wykonywać czynności pilota na statku powietrznym używanym w przewozach lotniczych.</u>
          <u xml:id="u-38.24" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-38.25" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-38.26" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 15. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-38.27" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-38.28" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-38.29" who="#MarekBorowski">Głosowało 404 posłów. Za opowiedziało się 367, przeciw - 34, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-38.30" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-38.31" who="#MarekBorowski">W 5. wniosku mniejszości do art. 103 wnioskodawca proponuje m.in., aby czas pracy kontrolerów ruchu lotniczego nie mógł przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w ciągu 7 kolejnych dni w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 30 kolejnych dni, czas pracy członków załóg statków powietrznych nie mógł przekroczyć 12 godzin w ciągu 7 kolejnych dni w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 30 kolejnych dni oraz aby w stosunku do członków załóg statków powietrznych dla lotów długodystansowych mogły być stosowane rozkłady czasu pracy, w których dopuszczalne jest przedłużenie wymiaru czasu pracy do 18 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w ciągu 7 kolejnych dni w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym kolejnych 30 dni.</u>
          <u xml:id="u-38.32" who="#MarekBorowski">Przyjęcie tego wniosku spowoduje bezprzedmiotowość poprawek: 16. i 17. oraz 6. wniosku mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-38.33" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pan poseł Fedorowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#AndrzejFedorowicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam pytanie do pana ministra. Czy pan minister nie jest w stanie domówić się z ministrem do spraw pracy, aż potrzebuje ustawy sejmowej, która będzie wyręczała Kodeks pracy? Co tu jest ważniejsze? Nasza dzisiejsza ustawa, która ma zastąpić Kodeks pracy - ponieważ ingerujemy wprost w Kodeks pracy? W poprawce następnej, o której mówimy, mówi się wprost: Minister właściwy do spraw transportu z ministrem do spraw pracy ustali warunki zatrudnienia pracowników personelu latającego. Czy pan nie jest w stanie się domówić z ministrem pracy i trzeba złamać kodeks?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#AndrzejPiłat">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Muszę powiedzieć, panie pośle Fedorowicz, że w tej sprawie akurat, jeśli chodzi o ten artykuł, to się zgadzamy, bo ze strony rządowej był wniosek, aby odrzucić ten zapis. Tak więc zgadzamy się z tym, co pan powiedział.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#AndrzejPiłat">Jeśli już mam okazję zabierać głos, to chciałbym poruszyć jeszcze jedną kwestię. Potem będą tam następne poprawki także dotyczące czasu pracy. Otóż my uważamy, i taka była interpretacja w tej sprawie, mamy taki zamiar, żeby wszędzie tam, gdzie będzie można stanowić uszczegółowienie tych zapisów, przede wszystkim dotyczących czasu pracy załóg, zwłaszcza latających, myślę o pilotach, stewardesach, minister właściwy do spraw transportu z ministrem właściwym do spraw pracy wprowadził takie uszczegółowienie. Natomiast jeśli chodzi o takie uszczegółowienie, to zgodnie z konstytucją, wszyscy to potwierdzają, także Biuro Legislacyjne, podstawy do zapisów uszczegółowiających ze strony ministrów muszą być zapisane w ustawie. A więc jeżeli jest taka potrzeba, aby w sposób szczególny rozumieć Kodeks pracy, jak będzie np. w tym przypadku - chodzi o pilotów wykonujących loty dalekie, transatlantyckie - wtedy trzeba to formalnie zapisać w ustawie i dopiero potem zrobić do tego odniesienie. Jeżeli natomiast nie ma tu żadnych odniesień, tylko jesteśmy zgodni z kodeksem, to oczywiście minister właściwy wraz z ministrem pracy mogą określić takie uszczegółowienia. Czyli w przypadku tej poprawki jako rząd jesteśmy zgodni - chcemy to odrzucić. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 5. wniosku mniejszości, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-42.4" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-42.5" who="#MarekBorowski">Głosowało 402 posłów. Za opowiedziało się 132, przeciw - 269, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-42.6" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-42.7" who="#MarekBorowski">W 16. poprawce do art. 103 wnioskodawca proponuje m.in., aby czas pracy kontrolerów ruchu lotniczego nie mógł przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin na tydzień pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 3 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-42.8" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-42.9" who="#MarekBorowski">Jej przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość poprawki 17. oraz 6. wniosku mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-42.10" who="#MarekBorowski">Pan poseł Polaczek, proszę.</u>
          <u xml:id="u-42.11" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#JerzyPolaczek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam kilka pytań do rządu w tej kwestii. Po pierwsze, chcę zwrócić się z pytaniem: Czy odrzucenie tej poprawki i przyjęcie art. 103 w wersji przegłosowanej na posiedzeniu komisji, na wniosek koalicji, może wpłynąć negatywnie na bezpieczeństwo lotów i czy ten przepis nie będzie wykorzystywany przeciwko załogom statków powietrznych, przeciwko ich normom czasu pracy?</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#JerzyPolaczek">Po drugie. Czy przedstawiciel rządu może potwierdzić, iż w rozwiązaniach europejskich stosuje się zasadniczo limity czasu pracy w przedziale rocznym, a nie spotykamy rozwiązań, które określają te limity w skali dziennej?</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#JerzyPolaczek">Następne pytanie. Czy zapis ustawy o możliwym stosowaniu rozkładu czasu pracy, w którym dopuszcza się przedłużenie wymiaru czasu pracy do 18 godzin, jest zgodny z polskim prawem pracy oraz z prawem obowiązującym w krajach Unii Europejskiej?</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#JerzyPolaczek">I pytanie ostatnie. Czy pan minister może potwierdzić, iż ministerstwo pracy w piśmie pani podsekretarz stanu Krystyny Tokarskiej-Biernacik do Zarządu Głównego Związku Zawodowego Personelu Latającego i Pokładowego RP zakwestionowało zapis przyjęty w art. 103? Cytuję fragment tej odpowiedzi: Ustalenie zatem rozkładu czasu pracy, w którym jest dopuszczalne przedłużenie wymiaru czasu pracy do 18 godzin na dobę, jest wyraźnie sprzeczne z celami dyrektywy 93/104 w tym zakresie oraz postanowieniami dyrektywy 2000/79. W świetle powyższego podzielam pogląd, iż proponowany zapis w art. 103 ust. 2 komisyjnego projektu ustawy Prawo lotnicze powinien być dostosowany do prawa europejskiego. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#MarekBorowski">Przepraszam bardzo, panie ministrze, jeszcze pan poseł Długosz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#HenrykDługosz">Dziękuję, panie marszałku. Przykro mi tylko, że jeśli chodzi o tę część sali, to albo pan coś zauważa, albo czegoś pan nie zauważa.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#HenrykDługosz">Mam pytanie do pana ministra i do pana posła sprawozdawcy. Ponieważ pan poseł Polaczek tak bardzo się martwi o Kodeks pracy, chciałbym, aby pan poseł sprawozdawca i pan minister zacytowali zapisy ustawy Prawo lotnicze, które już było przyjęte przez parlament, a pan prezydent Rzeczypospolitej je zawetował.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#HenrykDługosz">Myślę, że pan poseł Polaczek, który zadawał to pytanie, jakby nie pamięta, że był w tej koalicji, która przyjęła te rozwiązania, które zacytuje, mam nadzieję, pan minister. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#AndrzejPiłat">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Muszę powiedzieć, że te zapisy, nad którymi w tej chwili Wysoka Izba głosuje, były przedmiotem najdłuższych dysput, jakie miały miejsce w podkomisji i komisji. Czas pracy załóg latających i personelu technicznego był przedmiotem długich konsultacji ze związkami zawodowymi funkcjonującymi w LOT, w PPPL, a także w innych instytucjach związanych z lotnictwem. Ostatecznie, Wysoka Izbo, przyjęto takie rozwiązania - i tu w tej sprawie odniosę się może w pierwszej kwestii do wypowiedzi pana posła Polaczka - iż w przypadku, tylko i wyłącznie w przypadku... I to ma odniesienie do mojej poprzedniej wypowiedzi, w której wskazywałem, że wszędzie tam, gdzie stosujemy inne rozwiązania, ale takie, które nie zmieniają podstawowych unormowań zawartych w układzie zbiorowym pracy, niekoniecznie trzeba się odnosić w specjalnych decyzjach dotyczących nowych ustaw. Te sporne 18 godzin, o których tu mówimy, jest właśnie takim szczególnym przypadkiem. Ten szczególny przypadek odnosimy, jak powiedziałem, tylko do lotów atlantyckich, bojąc się, że jeżeliby czas pracy tej załogi przekroczył obowiązujący w Kodeksie pracy, wtedy trzeba by w tym samym samolocie umieścić całą drugą załogę. Można by powiedzieć, że cała druga załoga to kolejne 10 osób. A zatem linie lotnicze wtedy są nieatrakcyjne, niekonkurencyjne, bo dla swoich własnych pracowników musiałyby przeznaczyć zbyt dużo miejsca.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#AndrzejPiłat">Rozwiązania, jakie się stosuje w tym zakresie w liniach lotniczych, są bardzo różne. Często jest tak, że jest dodatkowy pilot, dodatkowe 2–3 osoby, jeśli chodzi o stewardesy; stanowią oni niejako dodatkowe zabezpieczenie.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#AndrzejPiłat">Można powiedzieć tak. Rozumiemy ciężką i ogromnie odpowiedzialną pracę i pilotów, i personelu, stewardes i stewardów. Natomiast, szanowni państwo, właśnie dlatego powiedzieliśmy o maksymalnej ilości 18 godzin, że chcemy wspólnie ze związkami zawodowymi w sposób bardzo szczególny - minister transportu z ministrem do spraw pracy, w rozporządzeniu - określić wszelkie warunki dotyczące całego personelu, jakie będzie musiał on spełnić co do czasu pracy, warunków pracy, a także płacy; tak by było to porównywalne do innych linii lotniczych. Chcę z całą odpowiedzialnością powiedzieć, że w naszym przypadku będziemy próbowali to rozporządzenie tak przygotować, właśnie ze związkami zawodowymi, aby odzwierciedlało ono na stan dzisiejszy stosunki, jakie panują w niemieckich liniach lotniczych, w Lufthansie. Jak bowiem Wysokiej Izbie wiadomo, nasze linie lotnicze nawiązały w tej sprawie szczegółowe porozumienia, w tej chwili jesteśmy już w Star. W związku z tym chcielibyśmy, aby także załogi latające w liniach lotniczych, zwłaszcza w LOT, choć przecież nie tylko, miały podobny status i podobne rozwiązania jak w państwach zachodnich - aby skończyć z częstym narzekaniem, że my pracujemy podobnie, a jeśli chodzi o nasz status, to np. nasza ilość godzin pracy jest zupełnie inna niż w przypadku przewoźników innych państw. W tej sprawie w rozporządzeniu - mówiłem to już kilkakrotnie i powtarzam na forum Wysokiej Izby - będziemy próbowali dopasować te nasze standardy do standardów obowiązujących w innych krajach europejskich. I myślę, że to powinno zadowolić związki zawodowe; zresztą były z nimi takie rozmowy i oni na tym etapie byli zadowoleni, a więc, jeśli chodzi i o te 18 godzin.</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#AndrzejPiłat">I druga sprawa, o którą pytał pan poseł Długosz. Rzeczywiście, co do poprzedniego zapisu, to te zapisy nie zostały zmienione, a więc i 18 godzin także było zapisane, więc w tej sprawie nie robimy jakichś wielkich rewolucji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#MarekBorowski">Jeszcze pani poseł Sylwia Pusz i pan poseł Polaczek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#SylwiaPusz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pana posła sprawozdawcy: Czy nie istnieje obawa, że te 18 godzin będzie się wykorzystywać na trasach krótkich i średnich, a mianowicie: pilot, który lata na przykład na trasie Warszawa-Frankfurt, będzie zmuszany do wykonywania tych 18 godzin lotu na tej trasie w wymiarze dziennym? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pan poseł Polaczek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#JerzyPolaczek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do przedstawicieli rządu, bo nie uzyskałem odpowiedzi na część moich pytań.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#JerzyPolaczek">Po pierwsze, chcę powtórzyć pytanie do pana ministra Piłata, bo, jak rozumiem, reprezentuje on w tej sprawie rząd. Czy podziela pan informację zaprezentowaną w trakcie prac nad projektem ustawy Prawo lotnicze, iż ministerstwo pracy w tej sprawie ma odmienny pogląd i wyraźnie w piśmie, które tutaj wcześniej cytowałem, stwierdza jego sprzeczność z dyrektywami Unii Europejskiej oraz z polskim Kodeksem pracy?</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#JerzyPolaczek">Po drugie, czy w związku z powyższym, gdyby dotychczasowa treść art. 103 została utrzymana, nie będzie to skutkowało wystąpieniem do Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzenie niezgodności tego przepisu z odpowiednimi normami konstytucji? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#AndrzejPiłat">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W pierwszej sprawie, którą podniosła pani poseł Pusz, z całą odpowiedzialnością informuję, że zapis dotyczący 18 godzin nie będzie wykorzystywany do innych lotów poza lotami atlantyckimi, jak chodzi o rozliczenia. Chciałem rozwiać pani obawy. Natomiast chcieliśmy, żeby zapis pozostał do tych właśnie nadzwyczajnych wypadków.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#AndrzejPiłat">Druga sprawa. Chodzi o pytanie, które ponownie powtórzył pan poseł Polaczek, przepraszam, w pierwszym moim głosie nie odniosłem się do pisma, które wystosowała wiceminister pracy. To pismo dotyczyło zupełnie innych okoliczności, choć oczywiście można je odnieść w ogóle do czasu pracy. Chcę jednak powiedzieć, że w tej sprawie jest to uzgodnione. Reprezentuję w tej chwili rząd i chcę z całą odpowiedzialnością powiedzieć, że te zapisy niczego nie burzą. Rząd zajmuje w tej chwili takie stanowisko, jakie poprzednio przekazałem. To jest specjalny zapis dotyczący 18 godzin tylko w nadzwyczajnych przypadkach, natomiast we wszystkich innych będziemy się stosowali do Kodeksu pracy.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#AndrzejPiłat">Jeśli chodzi o wszystkie rozwiązania związane z tym, żeby dopasować się do zapisów Unii w tym względzie, to chcę powiedzieć, że zapisy, które zawarliśmy w tym projekcie, w niczym nie burzą zapisów, jakie funkcjonują w Unii. Natomiast szczegółowe rozwiązania dopasowują linie lotnicze wraz ze związkami zawodowymi najczęściej na zasadzie: pracodawcy i pracobiorcy, a w naszym przypadku także rząd. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#MarekBorowski">Pan poseł sprawozdawca jeszcze prosił o głos, tak?</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#MarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#BogusławLiberadzki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#BogusławLiberadzki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Niech mi wolno będzie generalnie powiedzieć: Unia Europejska nie reguluje zbyt szczegółowo czasu pracy personelu lotniczego. Generalna regulacja jest następująca. Czas pracy personelu lotniczego nie powinien przekraczać 2 tys. godzin rocznie. Każdy z krajów członkowskich ma prawo regulować te stosunki szczegółowo.</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#BogusławLiberadzki">Art. 103, o którym w tej chwili jest mowa, stanowi, iż generalnie czas pracy kontrolerów oraz członków załóg statków powietrznych nie może przekraczać 8 godzin na dobę, 40 godzin na tydzień, czyli jest przestrzegana kodeksowa norma czasu pracy. W ust. 2 mówimy o 18 godzinach na dobę, czyli jest dopuszczalne przedłużenie wymiaru czasu pracy do 18 godzin na dobę, ale nie może to być więcej niż 40 godzin na tydzień. Tak więc dwie doby po 18 godzin pracy oznaczają de facto niemalże normę tygodniową. Czas pracy nie oznacza 18 godzin za sterami samolotu w powietrzu. Czas pracy to jest również czas przejmowania samolotu i zdawania samolotu. Czas pracy to jest czas oczekiwania na lot i zezwolenia na zejście z pasa startowego, czas podejścia do rękawa. Wszystko razem jest to czas pracy.</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#BogusławLiberadzki">Wobec tego w naszej rzeczywistości na jeden samolot w Polskich Liniach Lotniczych LOT mamy od 8 do 11 załóg, żeby samolot mógł intensywnie pracować.</u>
          <u xml:id="u-55.4" who="#BogusławLiberadzki">Proszę uprzejmie, żebyśmy zechcieli czytać to razem. Nie ma takiej groźby, pani poseł, że 7 dni w tygodniu piloci latający między Warszawą, Frankfurtem, Berlinem, Warszawą, Wiedniem, Moskwą będą w powietrzu po 18 godzin na dobę i biedne stewardesy z nimi. Nie. Jest to dostosowanie de facto do możliwości wykonania tak zwanego lotu dystansowego, gdzie możemy być 10, 11 i 12 godzin non stop w powietrzu i mamy do wyboru - dwie załogi na pokład lub rozliczenie tego jako pół tygodnia czasu pracy wykonanej, a należy brać pod uwagę sytuację w lotnictwie, warunki finansowe. Chcę uprzejmie przypomnieć, po ubiegłym roku Polskie Linie Lotnicze LOT mają stratę w wysokości 638 mln zł. Inni przewoźnicy też mają straty lub niewielkie zyski. W związku z tym to uregulowanie wydaje się dawać maksymalne, graniczne, dopuszczalne obciążenie personelu latającego, a także instrument ministrowi właściwemu do spraw transportu, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw pracy, przy uwzględnieniu partnerów społecznych, do znalezienia takiego rozwiązania, które mogłoby być, po pierwsze - zgodne z prawem, po drugie - mieścić się w granicach bezpieczeństwa latania i, po trzecie - w granicach finansowych możliwości przedsiębiorstwa. Dziękuję bardzo, dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 16. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-56.4" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-56.5" who="#MarekBorowski">Głosowało 382 posłów. Za opowiedziało się 126, przeciw - 253, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-56.6" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-56.7" who="#MarekBorowski">W 6. wniosku mniejszości wnioskodawca proponuje, aby art. 103 stanowił, że minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw pracy określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki rozliczania czasu pracy personelu lotniczego, uwzględniając przerwy w pracy i wypoczynek tego personelu oraz warunki wykonywania przez niego czynności.</u>
          <u xml:id="u-56.8" who="#MarekBorowski">Przyjęcie tego wniosku mniejszości spowoduje bezprzedmiotowość 17. poprawki.</u>
          <u xml:id="u-56.9" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-56.10" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 6. wniosku mniejszości, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-56.11" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-56.12" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-56.13" who="#MarekBorowski">Głosowało 389 posłów. Za opowiedziało się 129, przeciw - 256, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-56.14" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-56.15" who="#MarekBorowski">W 17. poprawce do art. 103 wnioskodawca proponuje dodać nowy ustęp stanowiący, że praca w granicach przedłużonego dobowego wymiaru czasu pracy i przeciętnie 40 godzin na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych.</u>
          <u xml:id="u-56.16" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-56.17" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pan poseł Polaczek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#JerzyPolaczek">Mam pytanie do pana posła sprawozdawcy: Czy ta poprawka została wniesiona przez posła koalicji SLD-PSL i czy ten ustęp został skreślony na etapie prac podkomisji, a teraz jest wnoszony ponownie? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#MarekBorowski">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#BogusławLiberadzki">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#BogusławLiberadzki">Poprawka na pewno została zgłoszona przez posła. W druku, który mam, nie ma imiennego wykazu posłów, dlatego, panie przewodniczący, musiałbym głębiej poszperać w dokumentach. Nie mam przy sobie tej informacji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#MarekBorowski">Tak że w późniejszym terminie będzie można udzielić odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-60.3" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 17. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-60.4" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-60.5" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-60.6" who="#MarekBorowski">Głosowało 388 posłów. Za opowiedziało się 261, przeciw - 108, wstrzymało się 19.</u>
          <u xml:id="u-60.7" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-60.8" who="#MarekBorowski">W 18. poprawce do art. 106 polegającej na dodaniu ustępu wnioskodawca proponuje, aby rejestr lekarzy specjalistów, o których mowa w ust. 5, prowadził prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego.</u>
          <u xml:id="u-60.9" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-60.10" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-60.11" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 18. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-60.12" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-60.13" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-60.14" who="#MarekBorowski">Głosowało 389 posłów. Wszyscy byli za.</u>
          <u xml:id="u-60.15" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-60.16" who="#MarekBorowski">W 19. poprawce wnioskodawca proponuje w dziale VI w rozdziale 2 dodać art. 126a dotyczący utworzenia Polskiej Agencji Ruchu Lotniczego.</u>
          <u xml:id="u-60.17" who="#MarekBorowski">Z tą poprawką łączą się poprawki 20., 21., 22., 23., 25., 32., 35., 37., 40. oraz 41.</u>
          <u xml:id="u-60.18" who="#MarekBorowski">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-60.19" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-60.20" who="#MarekBorowski">Przyjęcie poprawki 19. spowoduje bezprzedmiotowość poprawek 24., 36., 38. i 39...</u>
          <u xml:id="u-60.21" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#StanisławGudzowski">Mam pytanie do pana ministra. Czy przyjęcie tych poprawek nie sprawi, że większość opłat lotniczych i przychodów z tego tytułu należnych przewoźnikowi publicznemu może zostać przejęta przez podmiot o strukturach, mówiąc delikatnie, ponadpaństwowych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#MarekBorowski">I pan poseł Fedorowicz, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#AndrzejFedorowicz">Panie Marszałku! Mam pytanie do posła sprawozdawcy i do wnioskodawcy tego pomysłu. Jest to pomysł na wydzielenie agencji, która zajmowałaby się tylko pobieraniem głównie opłat z korytarzy powietrznych, pozbawiając tym samym wpływu do kasy portów lotniczych przedsiębiorstwa lotniczego pieniędzy, które można by przeznaczyć na infrastrukturę. Po utworzeniu tejże agencji zostanie nam, Polakom, naprawa lotnisk, płyt i całej infrastruktury, a pieniądze będą odprowadzone do wąskiej grupy interesu, która się zrzeszy w unię lotniczo-europejską. Panie wnioskodawco, panie sprawozdawco, proszę wyjaśnić Wysokiej Izbie, na czym ten zabieg ma polegać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#MarekBorowski">Może najpierw pan minister, bo to i do pana ministra było skierowane, a potem pan poseł sprawozdawca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#AndrzejPiłat">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Akurat w tej sprawie mamy z panem posłem sprawozdawcą jednolite stanowisko, i o tyle dziwne, jeżeli tak można powiedzieć, że także podobne stanowisko zajął przed chwilą pan poseł Fedorowicz. Więc nie ma tu znów sporu. Powiem tylko, że przecież z punktu widzenia rządu jesteśmy za odrzuceniem tej poprawki głównie dlatego, że spór dotyczył jakby dwóch kwestii do wyjaśnienia. Po pierwsze, czy na lotniku poza PPL ma funkcjonować jeszcze samodzielna Agencja Ruchu Lotniczego, zupełnie wydzielona w sensie prawnym, organizacyjnym, finansowym i jakby związana trochę z innymi zadaniami, czy też Agencja Ruchu Lotniczego, która oczywiście wypełniałaby wszelkie zadania niezbędne dla lotnictwa cywilnego i nie tylko, także jeśli chodzi o całą przestrzeń powietrzną, ale funkcjonowałaby w ramach struktury PPL. Wydaje nam się, że rozwiązanie zawarte w sprawozdaniu komisji jest najbardziej właściwe. Powiem tylko jeszcze, że w Unii Europejskiej funkcjonują i takie, i takie rozwiązania. Są kraje, które mają wydzieloną agencję, ale są kraje, w których Agencja Ruchu Lotniczego funkcjonuje w ramach jednolitej struktury przedsiębiorstwa. My w Polsce dogadaliśmy się, chcielibyśmy, aby nasza Agencja Ruchu Lotniczego funkcjonowała w jednolitej strukturze. Nie ulega wątpliwości, że uważamy, iż w ten sposób także opłaty, jakie uiszczają linie lotnicze za przelot nad naszym terytorium, które pobiera Agencja Ruchu Lotniczego, będą mogły być wspólnie rozliczane i - jak tutaj zauważył pan poseł Fedorowicz - inaczej może to być rozliczane. Wydaje nam się, że wydzielenie tej agencji byłoby ze szkodą dla naszych interesów, zwłaszcza ekonomicznych, bo o innych interesach nie chciałbym tu wspominać. Jesteśmy więc za tym, aby odrzucić tę poprawkę, uważamy, że zapis w tej sprawie zawarty w projekcie ustawy jest właściwy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#MarekBorowski">Myślę, że to wystarczy, prawda, panie pośle?</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek od 19. do 23., 25., 32., 35., 37., 40. i 41., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-66.4" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-66.5" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-66.6" who="#MarekBorowski">Głosowało 380 posłów. Za opowiedziało się 37, przeciw - 280, wstrzymało się 63 posłów.</u>
          <u xml:id="u-66.7" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-66.8" who="#MarekBorowski">W 24. poprawce do art. 129 wnioskodawca proponuje skreślić ust. 3 i 4 oraz w ust. 2 skreślić ostatnie zdanie stanowiące, że wpłaty na zasilenie środka specjalnego, o którym mowa w pkt. 5, nie mogą przekroczyć 10% przychodów.</u>
          <u xml:id="u-66.9" who="#MarekBorowski">Z tą poprawką łączy się poprawka 36. do art. 228 ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-66.10" who="#MarekBorowski">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-66.11" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-66.12" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-66.13" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek 24. i 36., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-66.14" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-66.15" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-66.16" who="#MarekBorowski">Głosowało 385 posłów. Za opowiedziało się 125, przeciw - 259, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-66.17" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-66.18" who="#MarekBorowski">W 26. poprawce do art. 164 wnioskodawca proponuje skreślić ust. 4 stanowiący, że obowiązek uzyskiwania koncesji nie ma zastosowania do obcych przewoźników lotniczych.</u>
          <u xml:id="u-66.19" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-66.20" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-66.21" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 26. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-66.22" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-66.23" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-66.24" who="#MarekBorowski">Głosowało 386 posłów. Za opowiedziało się 266, przeciw - 119, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-66.25" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-66.26" who="#MarekBorowski">W 27. poprawce do art. 165 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby koncesję mógł uzyskać przedsiębiorca będący polską osobą fizyczną lub prawną, a osoba zagraniczna, o ile przewiduje to umowa międzynarodowa ratyfikowana przez Polskę.</u>
          <u xml:id="u-66.27" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-66.28" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-66.29" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 27. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-66.30" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-66.31" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-66.32" who="#MarekBorowski">Głosowało 385 posłów. Za opowiedziało się 302, przeciw - 82, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-66.33" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-66.34" who="#MarekBorowski">W 28. poprawce do art. 166 ust. 3 pkt 3 wnioskodawca proponuje zmianę powołania w tym przepisie.</u>
          <u xml:id="u-66.35" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-66.36" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-66.37" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 28. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-66.38" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-66.39" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-66.40" who="#MarekBorowski">Głosowało 387 posłów. Za opowiedziało się 305, przeciw - 80, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-66.41" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-66.42" who="#MarekBorowski">W 29. poprawce do art. 166 ust. 3 pkt 6 wnioskodawca proponuje, aby do wniosku o udzielenie koncesji wnioskodawca był obowiązany dołączyć dokumenty potwierdzające warunki, o których mowa w art. 165 ust. 3 pkt. 5 i 7.</u>
          <u xml:id="u-66.43" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-66.44" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-66.45" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 29. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-66.46" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-66.47" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-66.48" who="#MarekBorowski">Głosowało 387 posłów. Za opowiedziało się 303, przeciw - 84, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-66.49" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-66.50" who="#MarekBorowski">Poprawki od 30. do 32. rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-66.51" who="#MarekBorowski">W 33. poprawce wnioskodawca proponuje dodać nowy artykuł w rozdziale 1 w dziale XIII wprowadzający zmiany w art. 7 w ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.</u>
          <u xml:id="u-66.52" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-66.53" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-66.54" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 33. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-66.55" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-66.56" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-66.57" who="#MarekBorowski">Głosowało 384 posłów. Za opowiedziało się 75, przeciw - 306, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-66.58" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-66.59" who="#MarekBorowski">W 34. poprawce do art. 217 wnioskodawca proponuje wprowadzić zmiany w art. 6 pkt 1 oraz w art. 72 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami.</u>
          <u xml:id="u-66.60" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-66.61" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-66.62" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 34. poprawki do art. 217, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-66.63" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-66.64" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-66.65" who="#MarekBorowski">Głosowało 387 posłów. Za opowiedziało się 3 posłów, przeciw - 384, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-66.66" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-66.67" who="#MarekBorowski">Poprawki od 35. do 37. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-66.68" who="#MarekBorowski">W 38. poprawce wnioskodawca proponuje, aby art. 229 stanowił, że określone w ustawie zadania państwowego organu zarządzania ruchem lotniczym wykonuje na zlecenie ministra właściwego do spraw transportu jednostka organizacyjna państwowego przedsiębiorstwa Porty Lotnicze - Agencja Ruchu Lotniczego.</u>
          <u xml:id="u-66.69" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-66.70" who="#MarekBorowski">Przyjęcie tej poprawki spowoduje bezprzedmiotowość poprawki 39.</u>
          <u xml:id="u-66.71" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-66.72" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 38. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-66.73" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-66.74" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-66.75" who="#MarekBorowski">Głosowało 388 posłów. Za opowiedziało się 15 posłów, przeciw - 373, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-66.76" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-66.77" who="#MarekBorowski">W 39. poprawce do art. 229 wnioskodawca proponuje, aby określone w ustawie zadania państwowego organu zarządzania ruchem lotniczym wykonywała na dotychczasowych zasadach, z uwzględnieniem zmian wynikających z ustawy, jednostka organizacyjna przedsiębiorstwa państwowego Porty Lotnicze - Agencja Ruchu Lotniczego.</u>
          <u xml:id="u-66.78" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-66.79" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-66.80" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 39. poprawki do art. 229, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-66.81" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-66.82" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-66.83" who="#MarekBorowski">Głosowało 387 posłów. Za było 313, przeciw - 2, wstrzymało się 72 posłów.</u>
          <u xml:id="u-66.84" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-66.85" who="#MarekBorowski">Poprawki 40. i 41. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-66.86" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-66.87" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy Prawo lotnicze, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Infrastruktury, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-66.88" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-66.89" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-66.90" who="#MarekBorowski">Głosowało 388 posłów. Za opowiedziało się 383, przeciw - 1, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-66.91" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę Prawo lotnicze.</u>
          <u xml:id="u-66.92" who="#MarekBorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 31. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Gospodarki oraz Komisji Obrony Narodowej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o niektórych umowach kompensacyjnych zawieranych w związku z umowami dostaw na potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa.</u>
          <u xml:id="u-66.93" who="#MarekBorowski">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Zbyszka Zaborowskiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-66.94" who="#MarekBorowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-66.95" who="#MarekBorowski">Przypominam, że Sejm odrzuca poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-66.96" who="#MarekBorowski">Jeżeli Sejm nie odrzuci poprawki Senatu bezwzględną większością głosów, uważa się ją za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-66.97" who="#MarekBorowski">Głosować będziemy nad wnioskami o odrzucenie poprawek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-66.98" who="#MarekBorowski">W 1. poprawce do art. 3 pkt 3 ustawy nowelizowanej Senat proponuje, aby w definicji terminu „zagraniczny dostawca” wyraz „offsetobiorcy” zastąpić wyrazem „przedsiębiorcy”.</u>
          <u xml:id="u-66.99" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-66.100" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-66.101" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 1. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-66.102" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-66.103" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-66.104" who="#MarekBorowski">Głosowało 386 posłów. Większość bezwzględna - 194. Za opowiedziało się 7 posłów, przeciw - 376, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-66.105" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-66.106" who="#MarekBorowski">W 2. poprawce Senat proponuje, aby w art. 7 ustawy nowelizowanej dodać ust. 6 stanowiący, że minister właściwy do spraw gospodarki powierza obsługę bankową umów offsetowych bankowi państwowemu oraz że zakres i warunki tej obsługi określi umowa zawarta pomiędzy ministrem właściwym do spraw gospodarki i bankiem państwowym.</u>
          <u xml:id="u-66.107" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-66.108" who="#MarekBorowski">Pan poseł Klich, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#BogdanKlich">Panie Marszałku! Mam pytanie do pana posła sprawozdawcy. Czy prawdą jest, że ta poprawka - w innej oczywiście legislacyjnie formie - wraca na każdym posiedzeniu, począwszy od posiedzeń podkomisji, a na poszczególnych posiedzeniach komisji kończąc, w końcu zaś została wycofana przez wnioskodawczynię panią poseł Sierakowską? W tej chwili wprowadzona jest w lepszej, bardziej prawidłowej legislacyjnie formie, jednak ustanawia monopol jedynego banku państwowego, jakim jest Bank Gospodarstwa Krajowego, w zakresie obsługi wszystkich transakcji offsetowych, przynajmniej jeśli chodzi o jedną z nich: kontrakt samolotowy na kwotę ok. 3,5 mld dolarów. A zatem jest to monopolizacja. Czy prawdą jest, że w ten sposób Sejm, ustanawiając taki monopol, znacznie podwyższy koszty obsługi transakcji offsetowych?</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#BogdanKlich">Mam także pytanie do wiceministra obrony narodowej pana Zemke, który stanowczo protestował w imieniu rządu RP przeciwko tej poprawce zarówno na poprzednim posiedzeniu komisji, jak i na wczorajszym, zabierając głos nie tylko w imieniu ministra obrony narodowej, Ministerstwa Obrony Narodowej, ale i w imieniu rządu: Czy podtrzymuje pan swój radykalny protest przeciwko tej poprawce? Czy podtrzymuje pan dane, które zostały nam wczoraj przedstawione, że to z budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej, z budżetu obronności, zapłaci się za decyzję Sejmu, zgodnie z którą ta poprawka zostanie przyjęta? Czy podtrzymuje pan, panie ministrze, stwierdzenie, że ograniczy to zakupy w polskim przemyśle obronnym o taką kwotę, którą budżet będzie musiał przeznaczyć na ten cel?</u>
          <u xml:id="u-67.3" who="#BogdanKlich">Po trzecie, chciałbym zapytać nieobecnego premiera Millera o spór w łonie SLD, bo z jednej strony wiceprzewodniczący SLD pan poseł Janas opowiada się za tą poprawką, a po drugiej stronie jest rząd, tworzony przez SLD. Czy to oznacza, że SLD zamierza wycofać się z koalicji rządowej? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-67.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#MarekBorowski">Czy pan minister Zemke życzy sobie odpowiedzieć?</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#MarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#JanuszZemke">Na pytanie, które tutaj padło, odpowiadam, że podtrzymuję to, co mówiłem podczas prac w komisjach, z powodu następującego. Otóż to rozwiązanie rzeczywiście wprowadza monopol. Oznacza to, że wszystkie transakcje offsetowe będą musiały być realizowane przez jeden bank. Ponieważ ten bank nie ma stosownego kapitału, bo mówimy o BGK, będzie musiał zawiązywać konsorcja bankowe. Oznacza to, że bank będzie brał za to prowizję. Jeżeli bank będzie brał prowizję, to znajdzie to wyraz w cenie produktu. Tak więc mając de facto mniej pieniędzy na zakupy sprzętu, kupimy w polskich zakładach zbrojeniowych znacznie mniej sprzętu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł sprawozdawca, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#ZbyszekZaborowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpowiadając na pytanie pana posła Klicha, mogę potwierdzić, że ta poprawka powracała najpierw w dyskusji na posiedzeniach Komisji Obrony Narodowej i Komisji Gospodarki, później w drugim czytaniu została wycofana ze względów proceduralnych, jako że poproszono o dodatkowe analizy, i ponownie została zgłoszona w Senacie. Wątpliwości były rozmaite. Część z nich przedstawił pan minister Zemke. Rząd - i część posłów - podnosił kwestię ewentualnych kosztów wprowadzania monopolu oraz braku oddziałów Banku Gospodarstwa Krajowego, które mogłyby obsługiwać zawieranie kontraktów, szacowanych łącznie na 5 mld zł. Podnoszono również kwestię, że jest to pilny projekt rządowy i zgłaszanie przez posłów, a później przez Senat, poprawki, która nie jest bezpośrednio związana z nowelizacją proponowaną przez rząd, budzi pewne wątpliwości. Jednak zdecydowana większość posłów w Komisjach: Obrony Narodowej oraz Gospodarki zajęła stanowisko, że, po pierwsze, wyznaczenie banku państwowego do obsługi umów offsetowych ułatwi kontrolę realizacji tych umów przez państwo i, po drugie, że należy wesprzeć bank państwowy, czyli bank polski, z uwagi na to...</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#ZbyszekZaborowski">...iż banki te są, jak państwo już wiedzą - państwo posłowie i wszyscy w Polsce - w mniejszości. Takie było stanowisko komisji: obrony i gospodarki. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#komentarz">(Poseł Izabella Sierakowska: Panie marszałku, mogę?)</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#MarekBorowski">Pani poseł Sierakowska, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#IzabellaSierakowska">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Poprawkę wycofałam wtedy - tylko wtedy - bo nie było odpowiednich opinii. Wszystkie opinie, które zostały przedstawione przez Biuro Studiów i Ekspertyz, przez Komitet Integracji Europejskiej, są dla zgłoszonej przeze mnie poprawki pozytywne. Nie narusza ona konstytucji, a ustawodawca ma prawo zaznaczyć, kto obsługuje tak ważną transakcję - ważną dla przemysłu polskiego, dla gospodarki polskiej. To jest właśnie to.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#IzabellaSierakowska">Kolejna sprawa. W Senacie był obecny przedstawiciel Ministerstwa Gospodarki - uzasadnienie, które przedstawiał przedstawiciel Ministerstwa Gospodarki, nie zostało przez Senat przyjęte. Senat prawie jednogłośnie, 88 głosów za, tę poprawkę zaakceptował. Otóż, proszę państwa, projekt zmian przewiduje udział szeregu instytucji w procesie przygotowania i realizacji właśnie tej transakcji offsetowej. A więc jest to minister właściwy do spraw gospodarki, Komitet do Spraw Umów Offsetowych, są przedstawiciele 16 urzędów i resortów oraz Agencja Rozwoju Przemysłu SA. Czyli jest już agencja wskazana przez rząd. To zostało potwierdzone i przyjęte przez poszczególne komisje. Komisja nie widziała powodu, dla którego obcy kapitał po prostu miałby z tego mieć zyski. Dlaczego z tego nie mają czerpać zysków banki państwowe?</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#IzabellaSierakowska">Panie ministrze Zemke! Szanowni Państwo! Obsługa kosztuje w każdym banku. Czy to będzie bank państwowy, czy to będzie bank komercyjny, za obsługę trzeba będzie zapłacić. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-73.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Luśnia, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#RobertLuśnia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do przedstawiciela rządu w tej sprawie, bo zdaje mi się, że tutaj pan minister Zemke minął się z prawdą. Przecież za ten offset nie bank ma zapłacić, tylko skarb państwa. Czyżby to oznaczało, że w chwili obecnej w kasie państwowej, przy tym całym wielkim pośpiechu, nie ma pieniędzy na offset, nie ma pieniędzy na kontrakt dotyczący samolotów i dlatego też szukamy banku, który będzie to wszystko finansował? Czy też BGK ma tylko służyć obsługą w postaci konta i przez BGK mają przejść środki, które i tak zagwarantuje skarb państwa i Ministerstwo Finansów? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#MarekBorowski">Pan poseł Komorowski, potem pan poseł Stępień.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#BronisławKomorowski">Panie Marszałku! Jest rzeczą powszechnie wiadomą, że bariera finansowa stanowi jeden z liczących się ograniczników realizacji kontraktu na samolot wielozadaniowy, który jest efektem zobowiązań sojuszniczych. Mam pytanie do pana ministra obrony: Czy prawdą jest, że umożliwienie praktyki monopolistycznej oznacza, że de facto w odniesieniu do sum przewidzianych na zakup samolotów wielozadaniowych trzeba będzie zrezygnować z kwoty równoważnej mniej więcej cenie jednego samolotu i że zakupimy tylko 44 samoloty?</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Stępień, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#WładysławStępień">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W odniesieniu do bardzo ważnego przedsięwzięcia gospodarczego, jakim jest możliwość produkcji towarzyszącej zakupowi samolotów, chciałbym zapytać, czy Agencja Rozwoju Przemysłu we współpracy z rządem przygotowuje wykaz przedsiębiorstw, których potencjał technologiczny i techniczny byłby wykorzystywany w tym zakresie? Czy jest proponowane wykorzystanie tego przy produkcji offsetowej? Pytam o to, ponieważ, jak doskonale wiemy, sytuacja zakładów produkcji specjalnej jest bardzo trudna i skomplikowana. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#MarekBorowski">Pan poseł Wrzodak, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#ZygmuntWrzodak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z ust pana ministra Zemke i pana Bronisława Komorowskiego padły słowa, że stracimy jeden samolot, jeśli obsłuży to polski bank. Pan minister mówi też, że ewentualnie będzie mniej zamówień w polskich zakładach zbrojeniowych z tego powodu, że to będzie polski bank obsługiwał. Czy pan minister ma wyliczenia, ile rzeczywiście stracimy na tym, jeśli będzie to obsługiwał polski bank?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#MarekBorowski">To już wszystkie pytania.</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pan minister Janusz Zemke.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#JanuszZemke">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym się tylko odnieść do konkretnych pytań. Powtórzę też kwestię, która stanowi zdaniem Ministerstwa Obrony Narodowej o istocie problemu. Otóż nie negujemy, że ta poprawka spełnia wszelkie warunki formalnoprawne. Problem jest innego typu. Ta poprawka ustanawia monopolistę, a każdy monopolista ma to do siebie, iż może w sposób niekontrolowany ustalać prowizję. I jeśli chodzi o MON, to nasze obawy są tego typu, iż to podroży obsługę wszystkich przedsięwzięć o mniej więcej 2–3%. Wysoka Izba podejmie stosowną decyzję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#MarekBorowski">Proszę państwa, proponuję już nie kontynuować tej polemiki. Mnie się wydaje, że wszyscy posłowie mają wyrobiony pogląd w tej sprawie. Naprawdę wszystkie argumenty już padły.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-84.4" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 2. poprawki Senatu do art. 7, polegającej na dodaniu ust. 6, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-84.5" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-84.6" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-84.7" who="#MarekBorowski">Głosowało 369 posłów. Większość bezwzględna wynosi 185.</u>
          <u xml:id="u-84.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-84.9" who="#MarekBorowski"> Za odrzuceniem opowiedziało się 54 posłów, przeciw - 306, wstrzymało się 9.</u>
          <u xml:id="u-84.10" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-84.11" who="#MarekBorowski">W 3. poprawce do art. 20 ust. 2 ustawy nowelizowanej Senat proponuje zmianę redakcyjną.</u>
          <u xml:id="u-84.12" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-84.13" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-84.14" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 3. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-84.15" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-84.16" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-84.17" who="#MarekBorowski">Głosowało 373 posłów. Większość bezwzględna wynosi 187. Za opowiedziało się 330 posłów, przeciw - 11, wstrzymało się 32 posłów.</u>
          <u xml:id="u-84.18" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-84.19" who="#MarekBorowski">W 4. poprawce do art. 20 ust. 2 pkt 14 ustawy nowelizowanej Senat proponuje, aby wyrazy: „Szefa Urzędu Ochrony Państwa” zastąpić wyrazami: „Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego”.</u>
          <u xml:id="u-84.20" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-84.21" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-84.22" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 4. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-84.23" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-84.24" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-84.25" who="#MarekBorowski">Głosowało 380 posłów. Większość bezwzględna wynosi 191. Za opowiedziało się 3, przeciw - 328, wstrzymało się 49.</u>
          <u xml:id="u-84.26" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-84.27" who="#MarekBorowski">W 5. poprawce Senat proponuje, aby w ustawie nowelizującej dodać art. 1a, stanowiący, że w sprawach rozpoczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się przepisy ustawy wymienionej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.</u>
          <u xml:id="u-84.28" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-84.29" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-84.30" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 5. poprawki Senatu, polegającej na dodaniu art. 1a, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-84.31" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-84.32" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-84.33" who="#MarekBorowski">Głosowało 382 posłów. Większość bezwzględna wynosi 192. Za odrzuceniem nie był nikt, przeciw - 381, wstrzymała się 1 osoba.</u>
          <u xml:id="u-84.34" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-84.35" who="#MarekBorowski">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o zmianie ustawy o niektórych umowach kompensacyjnych zawieranych w związku z umowami dostaw na potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa.</u>
          <u xml:id="u-84.36" who="#MarekBorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 3. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych.</u>
          <u xml:id="u-84.37" who="#MarekBorowski">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Ryszarda Maraszka oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-84.38" who="#MarekBorowski">W dyskusji zgłoszono poprawki do projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-84.39" who="#MarekBorowski">Sejm skierował projekt ustawy ponownie do komisji w celu przedstawienia sprawozdania o zgłoszonych poprawkach.</u>
          <u xml:id="u-84.40" who="#MarekBorowski">Dodatkowe sprawozdanie komisji zostało paniom i panom posłom doręczone w druku nr 486-A.</u>
          <u xml:id="u-84.41" who="#MarekBorowski">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-84.42" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Ryszard Maraszka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#RyszardMaraszek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W trakcie drugiego czytania rządowego projektu ustawy zgłoszono cztery poprawki. Wczoraj Komisja Finansów Publicznych rozpatrzyła te poprawki. W czasie pracy komisji jedna poprawka została wycofana, trzech pozostałych poprawek komisja nie uwzględniła. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#MarekBorowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w druku nr 486.</u>
          <u xml:id="u-86.3" who="#MarekBorowski">Komisja przedstawia jednocześnie poprawki oraz wnioski mniejszości, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-86.4" who="#MarekBorowski">Do art. 1 projektu ustawy nowelizującej, zawierającego zmiany do ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych, zgłoszono poprawki 1. i 2. oraz 1. wniosek mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-86.5" who="#MarekBorowski">W 1. wniosku mniejszości do zmiany 3. lit. b projektu ustawy nowelizującej wnioskodawca proponuje, aby w art. 3 ustawy nowelizowanej ust. 4 stanowił, że bank hipoteczny, udzielając kredytu jednostce samorządu terytorialnego, jak również nabywając papiery wartościowe emitowane przez jednostkę samorządu terytorialnego, jest obowiązany uzyskać pozytywną, na dzień przyznania kredytu lub nabycia papierów wartościowych, opinię biegłego rewidenta wpisanego do rejestru biegłych rewidentów, uprawnionego do badania sprawozdań finansowych, o możliwości spłaty kredytu lub wykupu papierów wartościowych, a nie, jak proponuje komisja, opinię regionalnej izby obrachunkowej.</u>
          <u xml:id="u-86.6" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.7" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 1. wniosku mniejszości, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.8" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.9" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.10" who="#MarekBorowski">Głosowało 379 posłów. Za opowiedziało się 44, przeciw - 335, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-86.11" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-86.12" who="#MarekBorowski">W poprawce 1. przez skreślenie zmiany 16. wnioskodawca proponuje, aby utrzymać w obowiązującym brzmieniu przepisy art. 22 ustawy nowelizowanej.</u>
          <u xml:id="u-86.13" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.14" who="#MarekBorowski">Jej przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość poprawki 2.</u>
          <u xml:id="u-86.15" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.16" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 1., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.17" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.18" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.19" who="#MarekBorowski">Głosowało 380 posłów. Za opowiedziało się 139, przeciw - 238, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-86.20" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-86.21" who="#MarekBorowski">W poprawce 2. do art. 22 ust. 3 ustawy nowelizowanej wnioskodawca proponuje, aby pkt 2 stanowił, że ekspertyzę bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości wykonują zgodnie z przepisami ustawy oraz regulaminem banku hipotecznego - z inicjatywy banku hipotecznego lub na żądanie kredytobiorcy - inne podmioty na zlecenie banku hipotecznego, po uzgodnieniu z kredytobiorcą, w szczególności podmioty, o których mowa w art. 174 ust. 2 i 6 ustawy o gospodarce nieruchomościami.</u>
          <u xml:id="u-86.22" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.23" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.24" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 2. do art. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.25" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.26" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.27" who="#MarekBorowski">Głosowało 382 posłów. Za opowiedziało się 47, przeciw - 334, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-86.28" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-86.29" who="#MarekBorowski">W 2. wniosku mniejszości wnioskodawca przez dodanie art. 2a w projekcie ustawy nowelizującej proponuje, aby w art. 21 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne dodać ust. 3 stanowiący, że główny geodeta kraju może zawierać z bankami lub bankowymi izbami gospodarczymi porozumienia w sprawie bezpośredniego elektronicznego dostępu do bazy danych ewidencji gruntów i budynków w zakresie informacji dotyczących wartości nieruchomości na potrzeby dokonywanych przez banki, na podstawie odrębnych przepisów, przeglądów i aktualizacji wartości zabezpieczeń w formie hipoteki na nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-86.30" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.31" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 2. wniosku mniejszości, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.32" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.33" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.34" who="#MarekBorowski">Głosowało 380 posłów. Za opowiedziało się 82, przeciw - 296, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-86.35" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-86.36" who="#MarekBorowski">W poprawce 3. przez skreślenie art. 3 projektu ustawy nowelizującej wnioskodawca proponuje, aby utrzymać dotychczas obowiązujące przepisy art. 150 ust. 1 pkt 4 oraz ust. 6 ustawy o gospodarce nieruchomościami.</u>
          <u xml:id="u-86.37" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-86.38" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-86.39" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 3., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.40" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.41" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.42" who="#MarekBorowski">Głosowało 380 posłów. Za opowiedziało się 44, przeciw - 336, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-86.43" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-86.44" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-86.45" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Finansów Publicznych, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-86.46" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-86.47" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-86.48" who="#MarekBorowski">Głosowało 383 posłów. Za opowiedziało się 309, przeciw - 37, wstrzymało się 37.</u>
          <u xml:id="u-86.49" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-86.50" who="#MarekBorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 4. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zniesieniu Generalnego Inspektora Celnego, o zmianie ustawy o kontroli skarbowej oraz o zmianie niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-86.51" who="#MarekBorowski">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Marka Wikińskiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-86.52" who="#MarekBorowski">W dyskusji zgłoszono poprawki do projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-86.53" who="#MarekBorowski">Sejm skierował projekt ustawy ponownie do komisji w celu przedstawienia sprawozdania o zgłoszonych poprawkach.</u>
          <u xml:id="u-86.54" who="#MarekBorowski">Dodatkowe sprawozdanie komisji zostało paniom i panom posłom doręczone w druku nr 535-A.</u>
          <u xml:id="u-86.55" who="#MarekBorowski">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-86.56" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Marka Wikińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#MarekWikiński">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#MarekWikiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W trakcie drugiego czytania do projektu ustawy zgłoszono jedenaście poprawek. Na posiedzeniu połączonych Komisji: Finansów Publicznych i Administracji i Spraw Wewnętrznych pani posłanka - po wyjaśnieniu - wycofała jedną poprawkę. Spośród dziesięciu poprawek połączone komisje zaopiniowały dziewięć poprawek negatywnie, proponując je odrzucić, a jedną - pozytywnie. Jestem do państwa dyspozycji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#MarekBorowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w druku nr 535.</u>
          <u xml:id="u-88.3" who="#MarekBorowski">Komisje przedstawiają jednocześnie poprawki i wnioski mniejszości, a także wniosek o odrzucenie projektu ustawy w całości, nad którym głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-88.4" who="#MarekBorowski">We wniosku zgłoszonym w dyskusji wnioskodawca proponuje, aby odrzucić w całości projekt ustawy.</u>
          <u xml:id="u-88.5" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-88.6" who="#MarekBorowski">Jego przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość pozostałych propozycji.</u>
          <u xml:id="u-88.7" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-88.8" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie projektu ustawy w całości, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-88.9" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-88.10" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-88.11" who="#MarekBorowski">Głosowało 380 posłów. Za opowiedziało się 129, przeciw - 251, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-88.12" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-88.13" who="#MarekBorowski">W 1. wniosku mniejszości do art. 2 projektu ustawy nowelizującej wnioskodawca proponuje, aby skreślić ust. 4 stanowiący, że dotychczasowe zadania i kompetencje inspektorów kontroli skarbowej, jako organów kontroli skarbowej w zakresie postępowania kontrolnego, przejmują odpowiednio: generalny inspektor kontroli skarbowej oraz nowo utworzone organy kontroli skarbowej - dyrektorzy urzędów kontroli skarbowej.</u>
          <u xml:id="u-88.14" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-88.15" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 1. wniosku mniejszości do art. 2 projektu ustawy nowelizującej, polegającego na skreśleniu ust. 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-88.16" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-88.17" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-88.18" who="#MarekBorowski">Głosowało 383 posłów. Za opowiedziało się 96, przeciw - 286, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-88.19" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-88.20" who="#MarekBorowski">Do art. 3 projektu ustawy nowelizującej, zawierającego zmiany do ustawy o kontroli skarbowej, zgłoszono poprawki od 2. do 9. oraz wnioski mniejszości 2. i 3.</u>
          <u xml:id="u-88.21" who="#MarekBorowski">W poprawce 2. do art. 2 ust. 1 ustawy nowelizowanej wnioskodawca proponuje, aby pkt 2 stanowił m.in., że do zakresu kontroli skarbowej należy także ujawnianie zjawisk korupcji wśród osób obowiązanych do składania oświadczeń o stanie majątkowym.</u>
          <u xml:id="u-88.22" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-88.23" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-88.24" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 2., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-88.25" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-88.26" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-88.27" who="#MarekBorowski">Głosowało 384 posłów. Za opowiedziało się 102, przeciw - 215, wstrzymało się 67 posłów.</u>
          <u xml:id="u-88.28" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-88.29" who="#MarekBorowski">W poprawce 3. do art. 2 ust. 1 ustawy nowelizowanej wnioskodawca proponuje, aby pkt 8 stanowił, że do zakresu kontroli skarbowej należy kontrola oświadczeń o stanie majątkowym osób obowiązanych na podstawie odrębnych przepisów do ich składania.</u>
          <u xml:id="u-88.30" who="#MarekBorowski">Komisje proponują natomiast, aby do zakresu kontroli skarbowej należała kontrola oświadczeń o stanie majątkowym osób obowiązanych na podstawie odrębnych przepisów do ich składania zatrudnionych lub pełniących służbę w jednostkach organizacyjnych podległych ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych.</u>
          <u xml:id="u-88.31" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-88.32" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-88.33" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 3., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-88.34" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-88.35" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-88.36" who="#MarekBorowski">Głosowało 380 posłów. Za opowiedziało się 170, przeciw - 206, wstrzymało się 4 posłów.</u>
          <u xml:id="u-88.37" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-88.38" who="#MarekBorowski">W 2. wniosku mniejszości lit. b wnioskodawca proponuje, aby w ustawie nowelizowanej dodać art. 8a stanowiący, że generalnego inspektora kontroli skarbowej powołuje i odwołuje prezes Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw finansów publicznych, że generalny inspektor jest podsekretarzem stanu w Ministerstwie Finansów, oraz określający, kto może zostać powołany na to stanowisko, a także przypadki, kiedy prezes Rady Ministrów odwołuje lub może odwołać generalnego inspektora.</u>
          <u xml:id="u-88.39" who="#MarekBorowski">Z tą propozycją łączy się skreślenie ust. 2 w art. 8 ustawy nowelizowanej, co jest treścią 2. wniosku mniejszości lit. a.</u>
          <u xml:id="u-88.40" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pan poseł Dorn.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#LudwikDorn">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jest jasne stanowisko komisji, większości komisji, posłów SLD, przeciw w tej poprawce, ale ja mam pytanie do rządu, który także występował przeciwko tej poprawce. To są dwa pytania.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#LudwikDorn">Po pierwsze, jakie są racje, które skłaniają rząd do zajęcia stanowiska przeciwko poprawce, zgodnie z którą osoba powołana na stanowisko organu administracji, który otrzymuje nowe, także policyjne uprawnienia, czyli generalny inspektor kontroli skarbowej, musi mieć wyłącznie obywatelstwo polskie, nie mogła być karana za przestępstwo popełnione z winy umyślnej, musi cieszyć się nieposzlakowaną opinią? Jakie jest uzasadnienie dla stanowiska rządu, który opowiada się przeciwko przepisowi, by ta osoba nie mogła wykonywać innych obowiązków niż obowiązki generalnego inspektora kontroli skarbowej? Obecnie mamy bowiem do czynienia z taką sytuacją, że generalnym inspektorem kontroli skarbowej, czyli organem, jest poseł SLD, pan poseł Ciesielski, jednocześnie sekretarz stanu w Ministerstwie Finansów. Mamy tutaj połączenie stanowiska politycznego ze stanowiskiem organu, czyli jest to mniej więcej analogicznie sytuacja taka, jak gdyby pan wiceminister Sobótka...</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Sobotka!)</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#LudwikDorn">...Sobotka, przepraszam, który jest sekretarzem stanu w MSWiA, był jednocześnie takim organem, jakim jest komendant główny Policji.</u>
          <u xml:id="u-89.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-89.5" who="#LudwikDorn">A ponadto jest problem nieposzlakowanej opinii. Pan minister Ciesielski - tutaj cytuję tytuły prasowe z 1994 r.: „Naganiacz numer 30196727”, „Poseł zaciera ślady”, „Nielegalny pośrednik”.</u>
          <u xml:id="u-89.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-89.7" who="#LudwikDorn">Przecież był wniosek o uchylenie immunitetu w kadencji SLD 1993–1997 za to, że był nielegalnym akwizytorem w nielegalnie działającej firmie ubezpieczeniowej, i ówczesny prokurator generalny minister Jaskiernia musiał prokuratorów zmieniać, żeby to śledztwo umorzono...</u>
          <u xml:id="u-89.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-89.9" who="#LudwikDorn">Przecież pan poseł Ciesielski składał poręczenia za aresztowanych przez UOP właścicieli spółki na Bahamach Grand Limited, która, jak mówi się w stylu plebejskim, opucowała WSK Mielec za 46 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-89.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-89.11" who="#LudwikDorn">To nie jest osoba o nieposzlakowanej opinii...</u>
          <u xml:id="u-89.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-89.13" who="#LudwikDorn">...a występując przeciwko tej poprawce...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, to jest już odległe od tematu.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Poza regulaminem, panie marszałku, to jest trzecie czytanie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#LudwikDorn">...rząd tej sytuacji broni. Czy to jest intencją rządu? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, komu pan zadał to pytanie?</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#komentarz">(Poseł Ludwik Dorn: Rządowi...).</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Może do autora czystych rąk?)</u>
          <u xml:id="u-92.3" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pan minister jest gotów odpowiedzieć?</u>
          <u xml:id="u-92.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Sami swoi!)</u>
          <u xml:id="u-92.5" who="#MarekBorowski">Pan prezes Anklewicz, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#AndrzejAnklewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po raz drugi odpowiadając na to pytanie pana posła Dorna, chciałbym powtórzyć stanowisko rządu, iż instytucja generalnego inspektora kontroli skarbowej funkcjonuje w polskim prawodawstwie od 10 lat, funkcję tę pełniło kilku ludzi, którzy w gruncie rzeczy wszyscy byli politykami. Rząd uważa, że nie ma różnicy między stanowiskiem sekretarza stanu a podsekretarza stanu, oba stanowiska są stanowiskami politycznymi. W związku z tym zapisywanie tego w ustawie wydaje się bezprzedmiotowe i dlatego rząd stoi na stanowisku, że nie należy zmieniać tego przepisu, nie było tego w przedłożeniu rządowym.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#AndrzejAnklewicz">Jeśli chodzi o drugą część wypowiedzi pana posła Dorna, powtórzę to, co powiedziałem kilka dni temu z tej trybuny. Wydaje mi się, że w żaden sposób nie dotyczy to przedmiotu ustawy, nad którą debatujemy, a istnieją inne formy ustalania spraw, o których mówił pan poseł Dorn. Nie wydaje mi, żeby przy okazji tej ustawy należało na ten temat debatować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#MarekBorowski">Jeszcze pan minister Ciesielski.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#MarekBorowski">Proszę.</u>
          <u xml:id="u-94.3" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-94.4" who="#MarekBorowski">Proszę państwa, proszę o spokój.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#WiesławCiesielski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Osiem lat temu przyjaciele polityczni pana posła Dorna uknuli przeciwko mnie prowokację polityczną...</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#komentarz">(Wesołość, poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#WiesławCiesielski">‍...i intrygę, której obalenie zajęło mi trzy lata. Z tej trybuny pięć lat temu miałem okazję powiedzieć, na czym ta intryga polityczna i prowokacja polegały. Jest to wszystko w stenogramie obrad Sejmu, nie mam zamiaru do tego wracać.</u>
          <u xml:id="u-95.3" who="#WiesławCiesielski">Nie zabierałem głosu w pierwszej części, albowiem motywacja pana posła Dorna jest wybitnie personalna. Źle by się stało, gdyby oszczerstwa i insynuacje stały się głównym motywem regulowania bardzo ważnych obszarów życia publicznego, a z czymś takim mamy tutaj do czynienia.</u>
          <u xml:id="u-95.4" who="#WiesławCiesielski">Panie marszałku, oszczerstwa i insynuacje posła Dorna skieruję do komisji etyki.</u>
          <u xml:id="u-95.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pan poseł Dorn.</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Kalisz: Panie pośle, tylko teraz z klasą!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#LudwikDorn">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Padły tutaj stwierdzenia: oszczerstwa i insynuacje. Ja cytowałem tylko tytuły prasowe i zadaję pytanie...</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Z klasą, panie pośle, nie z prasą!)</u>
          <u xml:id="u-97.3" who="#LudwikDorn">Ja zadaję pytanie panu ministrowi Ciesielskiemu, dlaczego nie skierował tego ani w trybie prywatno-skargowym, ani nie wytoczył sprawy karnej, ani sprawy cywilnej przeciwko „Gazecie Wyborczej”, choć w swoim czasie się odgrażał. Mógł! Więc proszę mi tutaj nie mówić o oszczerstwach i insynuacjach.</u>
          <u xml:id="u-97.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle Dorn, niemniej jednak podtrzymuję uwagę, że ta część pańskiej wypowiedzi odbiegała od tematu.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Oczywiście!)</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#MarekBorowski">Pani poseł, proszę.</u>
          <u xml:id="u-98.3" who="#MarekBorowski">Pani poseł Zyta Gilowska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#ZytaGilowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#ZytaGilowska">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Zostawmy ten wątek personalny i wróćmy do proponowanej poprawki. To poprawka zakładająca wprowadzenie art. 8a.</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#ZytaGilowska">Mam pytanie do przedstawicieli rządu. Proszę panów, wytłumaczcie, dlaczego waszym zdaniem generalny inspektor kontroli skarbowej, nie wojewoda nawet, nie minister, tylko organ, bardzo ważny organ państwowy, ma być z nadania politycznego, ma mieć charakter wyłącznie polityczny i nie powinniśmy w ustawie umieszczać - bo to jest celem poprawki wskazanej w art. 8a - elementarnych wymagań formalnych i merytorycznych stawianych takiej osobie, zanim obejmie tę funkcję. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Lepper.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#AndrzejLepper">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan poseł Dorn - klasyczny przykład, to teraz kiedy będziemy głosować, żeby zabrać immunitet panu posłowi, tak jak mnie zabrano immunitet w sprawie? Pan oskarżył pana ministra i ja chciałbym, żeby Wysoka Izba...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, proszę zmierzać do pytania, do tematu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#AndrzejLepper">Dokładnie. Panie marszałku, pan już mi przerywał nieraz.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Niech się pan nie przejmuje.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#MarekBorowski">Jak będę musiał, to ja panu zawsze przerwę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#AndrzejLepper">Niech pan wyłączy mikrofon, ja mam swój mikrofon, tak że tutaj dam sobie radę, panie marszałku. Dam sobie radę.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#AndrzejLepper">Proszę Państwa! Wysoka Izbo! Prosty przykład, oskarżenie, oszczerstwo, więc czekam na decyzję pani minister Piwnik w tej sprawie, żeby panu posłowi zabrać immunitet, i żeby wszczęła śledztwo w tej sprawie, oskarżenia. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-105.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-105.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Pozamykać posłów.)</u>
          <u xml:id="u-105.5" who="#komentarz">(Głos z sali: A pan marszałek sam zostanie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#MarekBorowski">Pan poseł Brachmański, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#AndrzejBrachmański">Panie Marszałku! Dwa pytania, jeśli można. Po pierwsze, chciałem zapytać, w jakim trybie pan poseł Dorn zabierał głos po raz drugi, bo zdaje się, że w trzecim czytaniu można kierować tylko pytania do rządu i do sprawozdawcy. Nie było tego pytania. To pytanie do pana marszałka: dlaczego dopuszcza do czegoś takiego?</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#AndrzejBrachmański">Pytanie drugie - do pana posła sprawozdawcy. Panie pośle, chciałbym się zapytać, jak jest do tej pory usytuowany generalny inspektor kontroli skarbowej? Czy w proponowanej ustawie, jeżeli chodzi o jego usytuowanie, cokolwiek się zmienia? I czy być może znana jest panu posłowi motywacja pani poseł Gilowskiej, której takie usytuowanie do tej pory nie przeszkadzało i nagle zaczęło jej przeszkadzać? Być może, jest w tym jakieś drugie dno. Jeżeli w poprzedniej kadencji to rozwiązanie, które rząd proponuje utrzymać, nie przeszkadzało, to chciałbym zapytać, co takiego stało się, że nagle zaczęło przeszkadzać? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#MarekBorowski">To pytanie było skierowane do posła sprawozdawcy, tak?</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#MarekBorowski">To bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#MarekWikiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Obecnie generalny inspektor kontroli skarbowej jest w randze sekretarza stanu. Do tej pory nikomu to nie przeszkadzało. W poprzedniej kadencji, o ile dobrze pamiętam, generalnym inspektorem kontroli skarbowej był pan minister Wojcieszczuk, w randze podsekretarza stanu. Natomiast na tej sali jest pan poseł Jan Kubik z Polskiego Stronnictwa Ludowego, który był kiedyś też generalnym inspektorem kontroli skarbowej i był też w randze sekretarza stanu.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#MarekWikiński">Co do motywacji pani poseł Gilowskiej, to nie znam tych motywacji, panie pośle, proszę mnie zwolnić od odpowiedzi na to pytanie.</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-109.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Niesłychane.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#MarekBorowski">Proszę panią poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#ZytaGilowska">Proszę Państwa! Mówimy o tym, żeby w ustawie przy okazji jej nowelizacji wprowadzić nowy przepis dotychczas nieobowiązujący, zakładający pewne elementarne z punktu widzenia celów i zasad działania generalnego inspektora kontroli skarbowej wymagania stawiane osobie, która ma tę funkcję objąć. Mówimy o czymś bardzo prostym, o ewentualnym uzupełnieniu prawa na lepsze, rozsądniejsze z punktu widzenia celów, którymi w swojej pracy generalny inspektor kontroli skarbowej ma się kierować. Co wydaje się w tym panu dziwne i dlaczego to wymaga jakiejś szczególnej motywacji? Poprawa prawa na bardziej racjonalne?</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#MarekBorowski">Pan poseł Wikiński, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#MarekWikiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To jest wniosek mniejszości, żeby było gwoli ścisłości, zgłoszony przez pana Ludwika Dorna. Był wnikliwie omawiany na tej sali w trakcie drugiego czytania. Również w czasie dyskusji w połączonych komisjach Finansów Publicznych oraz Komisji Administracji Spraw Wewnętrznych padały różne argumenty, również takie, że ograniczenie zajmowania tego miejsca tylko i wyłącznie do absolwentów ekonomii, prawa i Krajowej Szkoły Administracji Publicznej ograniczyłoby możliwość np. objęcia tego stanowiska przez osoby z wykształceniem administracyjnym. Dlatego połączone komisje nie przychyliły się do poprawki pana posła Dorna, dlatego pan poseł zgłosił wniosek mniejszości. Główny inspektor powinien mieć pewną samodzielność i co do kwestii odwoływania, to też tutaj były podnoszone argumenty, które, myślę, były powodem, dla którego większość posłów obu wysokich komisji zagłosowała przeciwko poprawce pana posła Dorna. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 2. wniosku mniejszości, lit. a i b, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-114.3" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-114.4" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-114.5" who="#MarekBorowski">Głosowało 365 posłów. Za opowiedziało się 167, przeciw - 196, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-114.6" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-114.7" who="#MarekBorowski">W poprawce 4. do art. 16 ustawy nowelizowanej wnioskodawca proponuje, aby w ust. 1 skreślić przepis stanowiący, że w przypadku kontroli oświadczeń o stanie majątkowym czynności kontrolne przeprowadzane są przede wszystkim w jednostce organizacyjnej kontroli skarbowej, oraz, aby dodać ust. 1a stanowiący, że tryb, zakres i sposób prowadzenia czynności sprawdzających i kontroli oświadczeń majątkowych określa ustawa.</u>
          <u xml:id="u-114.8" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-114.9" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-114.10" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 4., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-114.11" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-114.12" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-114.13" who="#MarekBorowski">Głosowało 368 posłów. Za opowiedziało się 91, przeciw - 252, wstrzymało się 25 posłów.</u>
          <u xml:id="u-114.14" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-114.15" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#MarekWikiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym uprzejmie prosić o rozdzielne głosowanie nad poprawkami 5. i 9. W poprawce nr 5 nieuzasadnione jest skreślenie w art. 35c ust. 4 po słowie „sprawowanie” wyrazu „stałego”, gdyż zapis ust. 4 definiuje pojęcie stałego nadzoru jako jedną z form kontroli wykonywanej przez komórkę organizacyjną urzędu kontroli skarbowej, utworzoną w tym celu na terenie kontrolowanego podmiotu. Skreślenie wyrazu „stałego” wypacza sens definicji stałego nadzoru i może stanowić przeszkodę w utworzeniu komórki stałego nadzoru w kontrolowanym podmiocie. Uprzejmie proszę o rozdzielne głosowanie nad poprawkami 5. i 9.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#MarekBorowski">Dobrze, panie pośle, z tym że to za chwilę, bo przedtem jeszcze mamy 3. wniosek mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#MarekBorowski">W 3. wniosku mniejszości wnioskodawca proponuje, aby w dodawanym w ustawie nowelizowanej art. 35b ust. 1 dodać pkt 3 stanowiący, że szczególnemu nadzorowi podatkowemu, z zastrzeżeniem ust. 3 tego artykułu, podlega stosowanie i oznaczanie niektórych wyrobów akcyzowych znakami skarbowymi akcyzy.</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 3. wniosku mniejszości, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.4" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.5" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.6" who="#MarekBorowski">Głosowało 372 posłów. Za opowiedziało się 92, przeciw - 248, wstrzymało się 32 posłów.</u>
          <u xml:id="u-116.7" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-116.8" who="#MarekBorowski">Mamy dwie poprawki: 5. i 9., które będziemy rozpatrywali oddzielnie. A więc w poprawce 5. do dodawanego w ustawie nowelizowanej art. 35c wnioskodawca proponuje, aby ust. 3 stanowił m.in., że szczególny nadzór podatkowy może być wykonywany także jako „okresowy lub doraźny nadzór”, oraz odpowiednią zmianę redakcyjną ust. 4.</u>
          <u xml:id="u-116.9" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.10" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.11" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 5., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.12" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.13" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.14" who="#MarekBorowski">Głosowało 376 posłów. Za opowiedziało się 140, przeciw - 234, wstrzymało się 2 posłów.</u>
          <u xml:id="u-116.15" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-116.16" who="#MarekBorowski">W poprawce 9. do dodawanego w ustawie nowelizowanej art. 35h ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby pkt 6 stanowił, że minister właściwy do spraw finansów publicznych określa w drodze rozporządzenia szczegółowe zasady sprawowania stałego nadzoru podatkowego, a także zasad kontroli doraźnych i okresowych.</u>
          <u xml:id="u-116.17" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.18" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.19" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 9., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.20" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.21" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.22" who="#MarekBorowski">Głosowało 377 posłów. Za opowiedziało się 344, przeciw - 33, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-116.23" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-116.24" who="#MarekBorowski">W poprawce 6. do dodawanego w ustawie nowelizowanej art. 35c wnioskodawca proponuje, aby ust. 5 stanowił m.in., że do wykonywania szczególnego nadzoru podatkowego w zakresie nieuregulowanym w ustawie stosuje się odpowiednio przepisy Ordynacji podatkowej, a nie - jak proponują komisje - Kodeksu postępowania administracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-116.25" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.26" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.27" who="#MarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 6., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.28" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.29" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.30" who="#MarekBorowski">Głosowało 377 posłów. Za opowiedziało się 86, przeciw - 264, wstrzymało się 27.</u>
          <u xml:id="u-116.31" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-116.32" who="#MarekBorowski">W poprawce 7. do dodawanego w ustawie nowelizowanej art. 35d wnioskodawca proponuje, aby dodać ust. 3 stanowiący, że pracownicy szczególnego nadzoru podatkowego są obowiązani do uczestnictwa w dokonywanych przez podmiot podlegający szczególnemu nadzorowi czynnościach, o których mowa w art. 35b ust. 2 pkt. 1–3 tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-116.33" who="#MarekBorowski">Z propozycją tą łączy się skreślenie pkt. 4 w art. 35d ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-116.34" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.35" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.36" who="#MarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 7., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.37" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.38" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.39" who="#MarekBorowski">Głosowało 376 posłów. Za opowiedziało się 74, przeciw - 297, wstrzymało się 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-116.40" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-116.41" who="#MarekBorowski">W poprawce 8. do dodawanego w ustawie nowelizowanej art. 35e ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby skreślić pkt 2 stanowiący, że podmioty podlegające szczególnemu nadzorowi podatkowemu są obowiązane zapewnić warunki do przeprowadzenia urzędowego sprawdzenia podmiotu.</u>
          <u xml:id="u-116.42" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.43" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.44" who="#MarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 8., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.45" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.46" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.47" who="#MarekBorowski">Głosowało 374 posłów. Za opowiedziało się 73, przeciw - 300, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-116.48" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-116.49" who="#MarekBorowski">Poprawkę 9. już rozpatrzyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-116.50" who="#MarekBorowski">W poprawce 10. do art. 8 projektu ustawy nowelizującej wnioskodawca proponuje, aby skreślić zmianę 1. polegającą na dodaniu w art. 5 ustawy o urzędach i izbach skarbowych ust. 1a i 1b.</u>
          <u xml:id="u-116.51" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-116.52" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-116.53" who="#MarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 10., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.54" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.55" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.56" who="#MarekBorowski">Głosowało 377 posłów. Za opowiedziało się 102 posłów, przeciw - 248, wstrzymało się 27 posłów.</u>
          <u xml:id="u-116.57" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-116.58" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-116.59" who="#MarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zniesieniu Generalnego Inspektora Celnego, o zmianie ustawy o kontroli skarbowej oraz o zmianie niektórych innych ustaw w brzmieniu proponowanym przez Komisję Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisję Finansów Publicznych wraz z przyjętą poprawką, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-116.60" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-116.61" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-116.62" who="#MarekBorowski">Głosowało 377 posłów. Za opowiedziało się 241, przeciw - 135, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-116.63" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zniesieniu Generalnego Inspektora Celnego, o zmianie ustawy o kontroli skarbowej oraz o zmianie niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-116.64" who="#MarekBorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 20. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o regulacji rynku mleka i przetworów mlecznych.</u>
          <u xml:id="u-116.65" who="#MarekBorowski">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Czesława Cieślaka i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-116.66" who="#MarekBorowski">W związku z tym, że w drugim czytaniu zgłoszono poprawki, Sejm podjął decyzję o ponownym skierowaniu projektu do komisji.</u>
          <u xml:id="u-116.67" who="#MarekBorowski">Dodatkowe sprawozdanie komisji zostało paniom i panom posłom doręczone w druku nr 509-A.</u>
          <u xml:id="u-116.68" who="#MarekBorowski">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-116.69" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Czesława Cieślaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#CzesławCieślak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W trakcie drugiego czytania rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o regulacji rynku mleka i przetworów mlecznych zgłoszono dwie poprawki. W pierwszej poprawce zaproponowano zmianę polegającą na tym, by dopłatę do mleka klasy extra rozszerzyć także i na mleko pierwszej klasy. Komisja proponuje, żeby tę poprawkę odrzucić. Druga poprawka jest następującej treści, że od 2003 r. corocznie przeznacza się co najmniej 3% wydatków budżetowych na finansowanie rolnictwa. I ta poprawka nie uzyskała rekomendacji komisji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#MarekBorowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w druku nr 509.</u>
          <u xml:id="u-118.3" who="#MarekBorowski">Komisja przedstawia jednocześnie poprawki, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-118.4" who="#MarekBorowski">W 1. poprawce do art. 1 wnioskodawca w dodawanej nowej zmianie dotyczącej art. 42 ust. 1 ustawy nowelizowanej proponuje, aby dopłatami do mleka objąć poza mlekiem extra także mleko pierwszej klasy.</u>
          <u xml:id="u-118.5" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-118.6" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-118.7" who="#MarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem 1. poprawki polegającej na dodaniu nowej zmiany w art. 1 projektu ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-118.8" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-118.9" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-118.10" who="#MarekBorowski">Głosowało 362 posłów. Za było 182, przeciw - 174, wstrzymało się 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-118.11" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-118.12" who="#MarekBorowski">W 2. poprawce do art. 1 wnioskodawca w dodawanej nowej zmianie proponuje, aby w art. 42 ustawy nowelizowanej dodać ust. 7 stanowiący, że od 2003 r. corocznie przeznacza się 3% wydatków budżetowych na finansowanie rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-118.13" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-118.14" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#HalinaNowinaKonopka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałam zadać pytanie posłom SLD i PSL-u, którzy za tą poprawką w poprzedniej kadencji w identycznym miejscu umieszczoną w tej samej ustawie głosowali pozytywnie. Czy to głosowanie również zechcą powtórzyć dla dobra rolników i w tej kadencji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#MarekBorowski">To się okaże, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Pytanie! Jedno pytanie!)</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#MarekBorowski">Pytania tylko do posłów sprawozdawców.</u>
          <u xml:id="u-120.3" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-120.4" who="#MarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem 2. poprawki polegającej na dodaniu nowej zmiany w art. 1 projektu ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-120.5" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-120.6" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-120.7" who="#MarekBorowski">Głosowało 361 posłów. Za opowiedziało się 167, przeciw - 188, wstrzymało się 6 posłów.</u>
          <u xml:id="u-120.8" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-120.9" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-120.10" who="#MarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o regulacji rynku mleka i przetworów mlecznych w brzmieniu proponowanym przez Komisję Rolnictwa i Rozwoju Wsi wraz z przyjętą poprawką, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-120.11" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-120.12" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-120.13" who="#MarekBorowski">Głosowało 364 posłów. Za opowiedziało się 356, przeciw - 2, wstrzymało się 6.</u>
          <u xml:id="u-120.14" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o regulacji rynku mleka i przetworów mlecznych.</u>
          <u xml:id="u-120.15" who="#MarekBorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 27. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.</u>
          <u xml:id="u-120.16" who="#MarekBorowski">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Jana Kubika oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-120.17" who="#MarekBorowski">W dyskusji nie zgłoszono poprawek do projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-120.18" who="#MarekBorowski">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-120.19" who="#MarekBorowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-120.20" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w druku nr 512.</u>
          <u xml:id="u-120.21" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-120.22" who="#MarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych w brzmieniu proponowanym przez Komisję Nadzwyczajną do rozpatrzenia projektów ustaw związanych z programem rządowym „Przedsiębiorczość-Rozwój-Praca”, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-120.23" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-120.24" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-120.25" who="#MarekBorowski">Głosowało 363 posłów. Za opowiedziało się 328, przeciw - 4, wstrzymało się 31.</u>
          <u xml:id="u-120.26" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.</u>
          <u xml:id="u-120.27" who="#MarekBorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 29. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o poselskim i komisyjnym projektach ustaw o zmianie ustawy o zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa oraz o Inspekcji Weterynaryjnej oraz zmianie niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-120.28" who="#MarekBorowski">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Czesława Cieślaka oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-120.29" who="#MarekBorowski">W dyskusji nie zgłoszono poprawek.</u>
          <u xml:id="u-120.30" who="#MarekBorowski">Przystępujemy zatem do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-120.31" who="#MarekBorowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-120.32" who="#MarekBorowski">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w druku nr 538.</u>
          <u xml:id="u-120.33" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-120.34" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa oraz o Inspekcji Weterynaryjnej oraz zmianie niektórych innych ustaw w brzmieniu proponowanym przez Komisję Finansów Publicznych oraz Komisję Rolnictwa i Rozwoju Wsi, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-120.35" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-120.36" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-120.37" who="#MarekBorowski">Głosowało 366 posłów. Za opowiedziało się 364, przeciw - 2, wstrzymujących się nie było.</u>
          <u xml:id="u-120.38" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa oraz o Inspekcji Weterynaryjnej oraz zmianie niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-120.39" who="#MarekBorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 30. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kultury Fizycznej i Sportu o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o Polskiej Konfederacji Sportu.</u>
          <u xml:id="u-120.40" who="#MarekBorowski">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Tadeusza Tomaszewskiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-120.41" who="#MarekBorowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-120.42" who="#MarekBorowski">Przypominam, że Sejm odrzuca poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-120.43" who="#MarekBorowski">Jeżeli Sejm nie odrzuci poprawki Senatu bezwzględną większością głosów, uważa się ją za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-120.44" who="#MarekBorowski">Głosować będziemy nad wnioskami o odrzucenie poprawek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-120.45" who="#MarekBorowski">W 1. poprawce do art. 22 pkt 1 Senat proponuje zmianę redakcyjną.</u>
          <u xml:id="u-120.46" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-120.47" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-120.48" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 1. poprawki Senatu do pkt. 1 w art. 22, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-120.49" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-120.50" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-120.51" who="#MarekBorowski">Głosowało 368 posłów. Większość bezwzględna wynosi 185. Za opowiedziało się 2 posłów, przeciw - 300, wstrzymało się 66.</u>
          <u xml:id="u-120.52" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-120.53" who="#MarekBorowski">W 2. poprawce do art. 27 Senat proponuje, aby art. 19 pkt 1 i art. 20 wchodziły w życie z dniem 1 lipca 2002 r., a nie, jak uchwalił Sejm, z dniem 30 czerwca 2002 r.</u>
          <u xml:id="u-120.54" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-120.55" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-120.56" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 2. poprawki Senatu do art. 27, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-120.57" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-120.58" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-120.59" who="#MarekBorowski">Głosowało 364 posłów. Większość bezwzględna wynosi 183. Za opowiedziało się 3 posłów, przeciw - 290, wstrzymało się 71 posłów.</u>
          <u xml:id="u-120.60" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-120.61" who="#MarekBorowski">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o Polskiej Konfederacji Sportu.</u>
          <u xml:id="u-120.62" who="#MarekBorowski">Powracamy do rozpatrzenia punktu 32. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Zdrowia o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym.</u>
          <u xml:id="u-120.63" who="#MarekBorowski">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez panią poseł Krystynę Herman oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-120.64" who="#MarekBorowski">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-120.65" who="#MarekBorowski">Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowanymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-120.66" who="#MarekBorowski">W 1. poprawce do art. 1 pkt 1 ustawy nowelizującej Senat proponuje w art. 75 ust. 1 nowelizowanej ustawy, aby rada regionalnej kasy chorych była powoływana spośród osób ubezpieczonych w danej kasie chorych i zamieszkałych na terenie działania regionalnej kasy chorych, a nie, jak uchwalił Sejm, rada kasa chorych.</u>
          <u xml:id="u-120.67" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-120.68" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-120.69" who="#MarekBorowski">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 1. poprawki Senatu do art. 1 pkt 1 ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-120.70" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-120.71" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-120.72" who="#MarekBorowski">Głosowało 368 posłów. Większość bezwzględna wynosi 185. Za opowiedziało się 334 posłów, przeciw - 5, wstrzymało się 29 posłów.</u>
          <u xml:id="u-120.73" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-120.74" who="#MarekBorowski">W 2. poprawce do art. 1 pkt 1 ustawy nowelizującej Senat proponuje w art. 75 ust. 9 pkt 2 nowelizowanej ustawy, aby członkiem rady kasy chorych mogła zostać osoba, która m.in. zdała egzamin dla kandydata na członka rady nadzorczej jednoosobowej spółki skarbu państwa, a nie, jak uchwalił Sejm, egzamin na kandydata.</u>
          <u xml:id="u-120.75" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-120.76" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-120.77" who="#MarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 2. poprawki Senatu do art. 1 pkt 1 ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-120.78" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-120.79" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-120.80" who="#MarekBorowski">Głosowało 365 posłów. Większość bezwzględna wynosi 183. Za opowiedziało się 3 posłów, przeciw - 335, wstrzymało się 27 posłów.</u>
          <u xml:id="u-120.81" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-120.82" who="#MarekBorowski">W 3. poprawce do art. 2 ustawy nowelizującej Senat proponuje, aby dodać ustęp stanowiący, że nie później niż 3 miesiące od dnia wejścia w życie ustawy zostaną powołane rady kas chorych zgodnie z art. 75 ustawy wymienionej w art. 1.</u>
          <u xml:id="u-120.83" who="#MarekBorowski">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-120.84" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-120.85" who="#MarekBorowski">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 3. poprawki Senatu do art. 2 ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-120.86" who="#MarekBorowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-120.87" who="#MarekBorowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-120.88" who="#MarekBorowski">Głosowało 367 posłów. Większość bezwzględna wynosi 184. Za opowiedziało się 331 posłów, przeciw - 8, wstrzymało się 28 posłów.</u>
          <u xml:id="u-120.89" who="#MarekBorowski">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-120.90" who="#MarekBorowski">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym.</u>
          <u xml:id="u-120.91" who="#MarekBorowski">Zakończyliśmy blok głosowań.</u>
          <u xml:id="u-120.92" who="#MarekBorowski">Pani poseł Beger, czy klub podtrzymuje wniosek o 20-minutową przerwę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#RenataBeger">Panie Marszałku! Chyba nie muszę nikomu tłumaczyć, że w tej chwili przerwa jest niezasadna...</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#RenataBeger">...bo jesteśmy już po głosowaniach. Natomiast, panie marszałku, chciałabym prosić pana marszałka, aby panu marszałkowi nie przyszło do głowy za chwilę wyłączyć mi mikrofonu, żeby nie wpadł pan na taki pomysł. Uważam pana marszałka za osobę bardzo inteligentną,</u>
          <u xml:id="u-121.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-121.4" who="#RenataBeger">...panie marszałku. A w tej chwili zgłaszam wniosek formalny. Na podstawie art. 109 ust. 1 oraz art. 109 ust. 3 pkt 1 regulaminu Sejmu wnoszę o udzielenie głosu poza porządkiem dziennym posiedzenia dla zgłoszenia wniosku formalnego o przerwanie posiedzenia Sejmu i zwołanie Konwentu Seniorów z udziałem ministra sprawiedliwości prokuratora generalnego w sprawie niepodjęcia przez Prokuraturę Okręgową w Warszawie V Wydział Śledczy czynności w związku z zawiadomieniem o przestępstwie złożonym przez Związek Zawodowy Rolnictwa Samoobrona w dniu 6 czerwca 2002 r.</u>
          <u xml:id="u-121.5" who="#RenataBeger">Według zawiadamiających, byli oni w posiadaniu dowodów przestępstwa przemytu znacznej partii zboża. Dzisiaj wiadomo, iż było to działanie mające charakter mafijny, przejawiający się współpracą polityków i działaczy gospodarczych. Faktem jest, że minister rolnictwa, wiceminister nadzorujący Agencję Rynku Rolnego, wiceprezesi Agencji Rynku Rolnego odpowiedzialni za przyznawanie limitów importowych, doradca prezesa Agencji Rynku Rolnego, importer zboża oraz odbiorca, właściciel spółki zbożowej - wszyscy to członkowie władz Polskiego Stronnictwa Ludowego, na czele z prezesem panem premierem Jarosławem Kalinowskim oraz szefem giełdy towarowej byłym premierem Waldemarem Pawlakiem. Brak czynności prokuratorskich, a podjęta interwencja policji spowodowały, że mogą zostać zatarte ślady przestępstwa.</u>
          <u xml:id="u-121.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Och, Boże...!)</u>
          <u xml:id="u-121.7" who="#RenataBeger">Przestępstwo polega na tym, że pod pozorem importu pszenicy importuje się zboże paszowe będące mieszanką żyta, pszenicy, jęczmienia, których import nie jest zwolniony z cła. Fakt, iż prokuratura nie wszczęła postępowania, a interwencja policji podjęta była na polecenie ministra spraw wewnętrznych i administracji pana Krzysztofa Janika, może świadczyć również o jego osobistym interesie w niewyjaśnianiu tej sprawy.</u>
          <u xml:id="u-121.8" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-121.9" who="#RenataBeger">Nie bez znaczenia jest również fakt beztroski importera, pana posła Komorowskiego, wyrażający się zadowoleniem z formy ubezpieczenia kontraktu. Fakt ten, w połączeniu z informacją zamieszczoną w audycji telewizji niemieckiej „Heute-Journal”, nadanej w dniu 5 czerwca 2002 r. o godz. 19, iż od 7 miesięcy zatrute nitrofenem zboże jest eksportowane z Niemiec na zlecenie firmy ubezpieczeniowej, wymaga również pilnego wyjaśnienia, interwencji prokuratury.</u>
          <u xml:id="u-121.10" who="#RenataBeger">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Wobec powyższego wniosek formalny o przerwanie posiedzenia Sejmu i zwołanie Konwentu Seniorów z udziałem prokuratora generalnego ministra sprawiedliwości jest zasadny i, panie marszałku, proszę o dalsze procedowanie zgodne z regulaminem Sejmu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-121.11" who="#komentarz">(Oklaski, gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#MarekBorowski">Pani Poseł! Wniosek dotyczy nie tyle przerwania posiedzenia, ile przerwy w posiedzeniu i zwołania Konwentu Seniorów. Oczywiście jeżeli taki wniosek klub zgłasza, to ja Konwent Seniorów zwołam. Natomiast czy Konwent Seniorów będzie chciał wysłuchać tych osób, o wysłuchanie których pani tutaj wnosiła, tego nie wiem. Jeżeli będzie chciał wysłuchać, to oczywiście sprawdzimy, czy to będzie możliwe natychmiast. Jeżeli nie będzie chciał wysłuchać, przystąpimy do kontynuowania obrad, a sprawa, którą pani podniosła, będzie rozpatrywana w innym trybie.</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#MarekBorowski">Ogłaszam zatem 15 minut przerwy i proszę Konwent Seniorów do mojego gabinetu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 11 min 20 do godz. 11 min 50)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#DonaldTusk">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#DonaldTusk">Proszę szanownych państwa posłów o zajęcie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 33. porządku dziennego: Debata o polityce rolnej rządu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-124.3" who="#DonaldTusk">Panie pośle, w jakim trybie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#WaldemarPawlak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W trybie sprostowania, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#WaldemarPawlak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie!</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#DonaldTusk">Panie pośle, bardzo mi przykro, ale nie było dyskusji, pan poseł nie zabierał głosu, więc tryb sprostowania nie wchodzi w rachubę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#WaldemarPawlak">Panie marszałku, przepraszam bardzo, ale padły tutaj takie oskarżenia, które do tej pory na tej sali nie pojawiały się. Przed chwilą marszałek Borowski pozwolił je wypowiedzieć, więc proszę pozwolić mi wypowiedzieć się...</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Łyżwiński: Ale to później w oświadczeniach pan powie.)</u>
          <u xml:id="u-127.3" who="#WaldemarPawlak">Proszę pozwolić mi wypowiedzieć się teraz. Jeżeli tej prawdy, panie i panowie posłowie z Samoobrony, boicie się, to nie trzeba było...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#DonaldTusk">Panie pośle, ja jeszcze nie udzieliłem panu głosu. Nie jest pan pierwszą ofiarą pomówień i oszczerstw w tym Sejmie i nie zmienia to faktu, że moim zadaniem jest pilnować regulaminu. Regulamin w sprawie sprostowań jest zupełnie jednoznaczny - sprostować można źle zrozumianą swoją wypowiedź. Do spraw, o których pan poseł ma zamiar mówić, służą oświadczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#WaldemarPawlak">Panie Marszałku! Jeszcze raz pana marszałka bardzo proszę. To nie jest naruszenie obowiązujących zwyczajów. Jeżeli zwyczajem ma być, że można wygłaszać pomówienia, a nie można ich sprostować...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#DonaldTusk">Panie pośle, poproszę o chwilę cierpliwości, przeczytam panu posłowi punkt regulaminu dotyczący sprostowań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#WaldemarPawlak">Panie Marszałku! Bardzo proszę...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#DonaldTusk">Panie pośle, proszę umożliwić mi procedowanie zgodnie z regulaminem. Odczytam i wspólnie uznamy, czy tryb sprostowań w tym miejscu ma zasadność. Proszę o chwilę cierpliwości, już czytam. Jest to art. 109. „Marszałek Sejmu udziela głosu poza porządkiem dziennym posiedzenia lub w związku z dyskusją jedynie dla zgłoszenia wniosku formalnego lub sprostowania błędnie zrozumianego lub nieściśle przytoczonego stwierdzenia mówcy, z zastrzeżeniem ust. 6a”. Dlatego jeszcze raz proszę o zastosowanie się do regulaminu...</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#komentarz">(Poseł Józef Gruszka: A pani Beger przestrzegała.)</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#DonaldTusk">...i znalezienie takiej formy, która umożliwi także mnie procedowanie zgodnie z regulaminem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#WaldemarPawlak">Panie Marszałku! Jeżeli pan marszałek pozwoli, to bardzo proszę właśnie w tym trybie, ponieważ poprzednio pan marszałek Borowski pozwolił wypowiedzieć panu posłowi Bergerowi słowa, które okazały się nieprawdziwe i chciałbym w tej części tę wypowiedź sprostować.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#komentarz">(Poseł Renata Beger: No, to był wniosek formalny...)</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#WaldemarPawlak">Bardzo proszę pana marszałka, bardzo proszę Wysoką Izbę o to, abyśmy mogli na równych zasadach prowadzić dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-133.3" who="#WaldemarPawlak">Panie Marszałku! Szanowni Państwo!</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#DonaldTusk">Panie pośle, nie udzieliłem panu głosu. Byłoby mi niezwykle przykro, gdyby pan poseł stał się pierwszą ofiarą regulaminu w tej debacie. Naprawdę istnieje możliwość, i zalecam lekturę regulaminu, aby jeszcze w czasie tej dyskusji, korzystając z poważnych powodów formalnych i regulaminowych, pan poseł zabrał głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#WaldemarPawlak">Panie marszałku, już byłoby po tej sprawie, gdyby pan marszałek nie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#DonaldTusk">Ale, panie pośle, ja nie mówię o oszczędnościach czasowych tylko o zasadach. Ktoś w tej Izbie musi przestrzegać elementarnych zasad.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#WaldemarPawlak">Panie Marszałku! Właśnie zgodnie z regulaminem w trybie sprostowania chciałbym powiedzieć, że pani poseł Berger...</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#komentarz">(Poseł Renata Beger: Beger!)</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#WaldemarPawlak">...wypowiedziała kłamstwa, ponieważ ani ja, ani spółka, którą kieruję, nie uczestniczyła w jakimkolwiek imporcie zboża. Warszawska Giełda Towarowa organizuje przetargi na eksport polskich towarów za granicę. Były organizowane przetargi na eksport zboża, WGT - Warszawska Giełda Towarowa...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#DonaldTusk">Panie pośle, będę zmuszony panu odebrać głos.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Lepper: A mikrofonu nie ma swojego.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#WaldemarPawlak">Panie marszałku, pan przewodniczący Lepper pozwala sobie drwić w tej chwili, że nie mam zapasowego mikrofonu. Panie marszałku...</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: A ma pan?)</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#komentarz">(Głosy z sali: Chyba że od Samoobrony pożyczy...)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#DonaldTusk">Panie pośle, proszę umożliwić prowadzenie obrad.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#WaldemarPawlak">Dobrze, zakończę, jeszcze raz tylko podkreślając, że w żadnej mierze te słowa, które pani poseł Berger wypowiedziała...</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#komentarz">(Poseł Renata Beger: Nie jestem Berger!)</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#WaldemarPawlak">...w stosunku do mojej osoby, nie są prawdziwe. To jest po prostu kłamstwo.</u>
          <u xml:id="u-141.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-141.4" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Lepper: Sprostowanie musi być, panie marszałku.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#DonaldTusk">Bardzo proszę panów posłów o zachowanie spokoju. Wiem, że Izba doskonale zdaje sobie sprawę, że czeka nas burzliwa i gorąca debata, dlatego tak ważne jest dla dobra wszystkich występujących, abyśmy w trakcie takiej debaty szczególnie precyzyjnie trzymali się regulaminu. Jest to...</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#komentarz">(Poseł Renata Beger: Ale został złamany.)</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#DonaldTusk">Pani poseł pozwoli, że to ja będę starał się mniej lub bardziej udolnie pilnować regulaminu, wtedy kiedy prowadzę obrady.</u>
          <u xml:id="u-142.3" who="#komentarz">(Poseł Zdzisław Podkański: W sprawie formalnej.)</u>
          <u xml:id="u-142.4" who="#DonaldTusk">W sprawie formalnej pan poseł, proszę bardzo. Mam nadzieję, że pan poseł ma pełną jasność, jak brzmią wnioski formalne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#ZdzisławPodkański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sejm Rzeczypospolitej Polskiej jest miejscem, które wymaga szczególnego szacunku, godności i dostojności. Pan marszałek, jak również my wszyscy nie możemy być obojętni, kiedy narusza się dobra osobiste dwukrotnego premiera Rzeczypospolitej Polskiej, człowieka, za rządów którego Polska miała najlepsze warunki ekonomiczne...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#DonaldTusk">Panie pośle, odbieram panu głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#ZdzisławPodkański">W związku z powyższym...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#DonaldTusk">Panie pośle, odbieram panu głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#ZdzisławPodkański">... w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego proszę o 15 minut przerwy i zwołanie Konwentu Seniorów. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#DonaldTusk">Pan poseł poprosił o przerwę...</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#komentarz">(Poseł Zdzisław Podkański: Tak jest. W imieniu klubu prosiłem o przerwę i o zwołanie Konwentu Seniorów.)</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#DonaldTusk">Zarządzam przerwę do godz. 12.15.</u>
          <u xml:id="u-148.3" who="#DonaldTusk">W imieniu marszałka zwołuję w tej chwili Konwent Seniorów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 11 min 56 do godz. 12 min 24)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#DonaldTusk">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#DonaldTusk">Proszę o zajęcie miejsc i zaprzestanie rozmów, także przez telefony komórkowe.</u>
          <u xml:id="u-150.3" who="#DonaldTusk">Na wniosek Polskiego Stronnictwa Ludowego odbyło się posiedzenie Konwentu Seniorów. Konwent Seniorów w zasadzie jednomyślnie, przy akceptacji Prezydium, zarekomendował rozstrzygnięcie problemu ewentualnego wystąpienia pana posła Pawlaka pozytywnie, tak by dać panu posłowi możliwość krótkiego ustosunkowania się do wypowiedzi będącej fragmentem uzasadnienia wniosku formalnego pani poseł Beger.</u>
          <u xml:id="u-150.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-150.5" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, panie pośle, o krótkie ustosunkowanie się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#WaldemarPawlak">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#WaldemarPawlak">Panie, Panowie Posłowie! Wysoki Sejmie! Pani poseł występująca w imieniu Samoobrony wypowiedziała bezprzykładne kłamstwa dotyczące mojej osoby i firmy, którą kieruję.</u>
          <u xml:id="u-151.2" who="#WaldemarPawlak">Po pierwsze, nie uczestniczyłem nigdy w żadnym imporcie zboża.</u>
          <u xml:id="u-151.3" who="#WaldemarPawlak">Po drugie, Warszawska Giełda Towarowa nie uczestniczy w jakichkolwiek transakcjach importowych; to są kłamstwa.</u>
          <u xml:id="u-151.4" who="#WaldemarPawlak">Po trzecie, Warszawska Giełda Towarowa organizuje przetargi na sprzedaż krajowych towarów na rynku krajowym i na eksport. Dzięki temu wyeksportowano kilkadziesiąt tysięcy ton półtusz wieprzowych oraz kilkanaście tysięcy ton mięsa wołowego.</u>
          <u xml:id="u-151.5" who="#WaldemarPawlak">Po czwarte, eksport zboża nie był prowadzony przez Warszawską Giełdę Towarową.</u>
          <u xml:id="u-151.6" who="#WaldemarPawlak">Po piąte, zgłaszaliśmy propozycje dotyczące utrzymania ceny interwencyjnej na poziomie 480 zł za tonę w sezonie skupowym - chodzi o rok bieżący i przyszły. Propozycje WGT nie zostały przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-151.7" who="#WaldemarPawlak">Po szóste, w czasie, kiedy byłem premierem, po wprowadzeniu opłat wyrównawczych cena pszenicy wynosiła 700 zł, żywiec wieprzowy był po 4,50.</u>
          <u xml:id="u-151.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-151.9" who="#WaldemarPawlak"> Nie było protestów Samoobrony; nie było powodów. To dzisiejsze oskarżenie jest po prostu nieuczciwe i nieprzyzwoite.</u>
          <u xml:id="u-151.10" who="#WaldemarPawlak">Dziękuję za możliwość powiedzenia prawdy.</u>
          <u xml:id="u-151.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#DonaldTusk">Będziemy kontynuować rozpatrywanie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#AndrzejLepper">Nie, tak nie można, panie marszałku. Trzeba powiedzieć jeszcze, że tu, na tej sali, wasz działacz, największy szkodnik polskiego rolnictwa...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#DonaldTusk">Zwracam panu uwagę, panie pośle, przywołuję pana do porządku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#AndrzejLepper">...Roman Jagieliński, który w 1994 r....</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#DonaldTusk">Panie pośle, przywołuję pana do porządku, stwierdzając, że uniemożliwia pan prowadzenie obrad.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#AndrzejLepper">...to zrujnowało polski rynek. Roman Jagieliński to zrobił. I dzisiaj wy robicie to samo. Wy sprowadzacie zboże.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#DonaldTusk">Odbieram panu głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#AndrzejLepper">Proszę odebrać głos, ja i tak...</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#komentarz">(Marszałek wyłącza mikrofon)</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#DonaldTusk">Zarządzam przerwę do godz. 13.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 12 min 27 do godz. 13)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#DonaldTusk">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#DonaldTusk">Informuję państwa posłów - pani poseł pozwoli, że dokończę zdanie - że każda próba naruszenia procedury regulaminowej spowoduje kolejną przerwę i być może ta przerwa będzie o wiele dłuższa niż dotychczas to miało miejsce w naszej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-162.2" who="#DonaldTusk">Ścisłe trzymanie się regulaminu umożliwi nam odbycie debaty, o którą zabiegały ugrupowania bezpośrednio zainteresowane tym tematem, dlatego bardzo proszę o przestrzeganie regulaminu. Będę precyzyjnie przestrzegał wszystkich punktów regulaminu.</u>
          <u xml:id="u-162.3" who="#DonaldTusk">Pani poseł Beger, w jakim trybie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#RenataBeger">Panie marszałku, zgodnie z regulaminem w trybie sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#RenataBeger">Panie Pośle! Panie Premierze! Prezesie Giełdy Towarowej! Panie Pośle Waldemarze Pawlak! Pan źle zrozumiał moją wypowiedź. Nie powiedziałam, że pan sprowadzał zboże, tylko że w Polsce działa system mafijny i wymieniłam instytucje zamieszane w ten system. Zdaniem Samoobrony ten system działa i nie zaprzeczy pan, że to pan kieruje i zarządza giełdą towarową. Czy pan nie wie, że pan Komorowski jest współwłaścicielem tej giełdy? Giełda nie kupuje, ale sprzedaje. Na rynkach zagranicznych, pan powinien to wiedzieć, ceny można kompensować, prawda?</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#RenataBeger">Z szacunkiem przyjmuję to, że pan broni swojej godności, że pan broni siebie, ale dlaczego pan broni firm zamieszanych w system mafijny?</u>
          <u xml:id="u-163.3" who="#RenataBeger">Kończąc, panie marszałku, Wysoka Izbo, oświadczam, że obojętnie, co dzisiaj zostanie powiedziane na tej sali, ja już nie zabiorę głosu w tym temacie. Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-163.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Podziwiamy.)</u>
          <u xml:id="u-163.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Całe szczęście.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Mojzesowicz uprzedzał mnie już wcześniej - w sprawie formalnej.</u>
          <u xml:id="u-164.2" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#WojciechMojzesowicz">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Myślę, że bardzo ważne jest to, żeby debata rolna się rozpoczęła, żeby była to poważna debata. Natomiast na sali zostali posłowie, bardzo wszystkim posłom dziękuję, resort rolnictwa i agendy tego resortu.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#WojciechMojzesowicz">Prosiłbym, panie marszałku, aby, nie przerywając debaty, uzupełnić o odpowiedniej rangi przedstawicieli Ministerstw: Finansów, Gospodarki i Przekształceń Własnościowych, wtedy ta debata będzie miała sens, będzie poważną debatą. Oczywiście tego nie zrobimy teraz, może panowie przybędą w trakcie dyskusji. Dlaczego o tym mówię? Jeszcze jedno zdanie. Na posiedzeniu komisji rolnictwa posłowie zetknęli się z niezrozumieniem resortu gospodarki i resortu finansów, dlatego dobrze by było, żeby przedstawiciele tych resortów w tym uczestniczyli i wysłuchali, co zostanie powiedziane w tej sprawie. Dziękuję, panie marszałku, za udzielenie mi głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#DonaldTusk">Rozumiem, że nie ma wniosku o przerwę i jest raczej wyrażana nadzieja, że w trakcie debaty pojawią się kolejni przedstawiciele rządu. Przyłączam się do tego.</u>
          <u xml:id="u-166.2" who="#DonaldTusk">Panie pośle, w jakim trybie?</u>
          <u xml:id="u-166.3" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Lepper: Wniosek formalny.)</u>
          <u xml:id="u-166.4" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#AndrzejLepper">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wniosek formalny klubu Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej o przerwę w debacie. Nie ignorujmy tego, że poseł naszego klubu wystąpił przed chwilą i nie prosił o przerwę. Klub prosi o przerwę, nie mówimy, ile ma ona trwać, do czasu, kiedy w tych ławach będą przedstawicieli Ministerstwa Gospodarki, Ministerstwa Skarbu Państwa, Ministerstwa Finansów i ministerstwa pracy, Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#DonaldTusk">Pani poseł, za chwilę.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#DonaldTusk">Które stanowisko: czy posła Mojzesowicza, czy posła Leppera jest wiążące, jeśli chodzi o Samoobronę w tej chwili? Nie pytam złośliwie, są to dwa sprzeczne wnioski, a bardzo precyzyjnie pytałem posła Mojzesowicza, czy ma być przerwa, czy nie.</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Jest wniosek.)</u>
          <u xml:id="u-168.3" who="#DonaldTusk">Rozumiem, że jest wniosek.</u>
          <u xml:id="u-168.4" who="#komentarz">(Głos z sali: To jest wniosek pana przewodniczącego, a nie szefa klubu.)</u>
          <u xml:id="u-168.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Liczy się głos przewodniczącego.)</u>
          <u xml:id="u-168.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Głosujmy nad wnioskiem przewodniczącego klubu.)</u>
          <u xml:id="u-168.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Do przegłosowania są dwa wnioski.)</u>
          <u xml:id="u-168.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Na sali sejmowej wszystkie wnioski są równe, w klubie może być inaczej.)</u>
          <u xml:id="u-168.9" who="#DonaldTusk">Będziemy mieli kłopot natury formalnej. Uwaga do wniosku pana posła Andrzeja Leppera - nie posłowie i nie Prezydium Sejmu decydują o tym, jaką reprezentację w tego typu debacie przysyła rząd. Dlatego ustaliłem z posłem Mojzesowiczem, że obaj wyrazimy nadzieję, że reprezentacja rządu będzie możliwie silna i pełna, ale oczywiście wniosek o bezterminową przerwę jest nie do przyjęcia, ponieważ to nie ja decyduję i nie poseł Andrzej Lepper o tym, kiedy ewentualnie pojawiliby się dodatkowi przedstawiciele rządu. Wymóg natury formalnej został spełniony i możemy tylko liczyć na dobrą wolę wezwanych z nazwy kolejnych instytucji rządowych.</u>
          <u xml:id="u-168.10" who="#DonaldTusk">Jeśli pan poseł Andrzej Lepper nadal w imieniu klubu Samoobrona domaga się przerwy, to proszę o określenie czasu: jak długą przerwę życzy sobie Samoobrona i oczywiście w jakiej sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#AndrzejLepper">Panie Marszałku! Pan tak mnie lubi, że jak pan patrzy na mnie, to się pan bardzo ładnie uśmiecha.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#DonaldTusk">Uśmiech nie oznacza...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#AndrzejLepper">Taką sympatią darzy pan mnie i Samoobronę, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#AndrzejLepper">Panie Marszałku! Ta debata powinna się odbyć na oczach, przed kamerami, żeby naród polski widział, żeby wyborcy widzieli. To już jest po czasie, w II programie już nie leci transmisja, tak że wnoszę o przerwę do następnego posiedzenia Sejmu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-171.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#DonaldTusk">Pan poseł Waldemar Pawlak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#WaldemarPawlak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Z dużym ubolewaniem chciałbym jeszcze raz stwierdzić, że pani poseł reprezentująca Samoobronę po prostu kłamie. Jeszcze raz podkreślam, że w żaden sposób Warszawska Giełda Towarowa nie jest związana z importem zboża, a tego typu stwierdzenia o systemie mafijnym są bezpodstawnym pomówieniem.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#WaldemarPawlak">Ubolewam nad tym, pani poseł, że nie potrafi pani tego zrozumieć.</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-173.3" who="#komentarz">(Poseł Renata Beger: Obiecałam, że nic nie powiem, więc już nie powiem.)</u>
          <u xml:id="u-173.4" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Lepper: Głosowanie musi być.)</u>
          <u xml:id="u-173.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Od kiedy przegłosowuje się wniosek formalny?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#DonaldTusk">Pan poseł Lepper użył, co prawda, sformułowania „przerwa”, ale rozumiem, że chodzi o odroczenie. Ten wniosek poddamy pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#WacławMartyniuk">Panie Marszałku! W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej prosiłbym o ogłoszenie pół godziny przerwy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Najpierw głosowanie, później przerwa. To manipulacja.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#DonaldTusk">Dobrze się składa. Nie, nie ma mowy o manipulacji. Na pierwszy rzut oka jestem w stanie ocenić, że w tej chwili nie ma kworum.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie musi być kworum, zgodnie z regulaminem...)</u>
          <u xml:id="u-176.2" who="#DonaldTusk">Zaraz, panie marszałku, od interpretacji regulaminu jest marszałek prowadzący.</u>
          <u xml:id="u-176.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-176.4" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Lepper: Ale mnie pan nazwał marszałkiem.)</u>
          <u xml:id="u-176.5" who="#DonaldTusk">Panie Pośle! Regulamin w tej sprawie jest precyzyjny, chociaż być może trochę skomplikowany. Otóż nie rozpoczęliśmy jeszcze dyskusji, w związku z tym pański wniosek może dotyczyć posiedzenia, a nie tego punktu. Głosowanie w sprawie odroczenia posiedzenia wymaga kworum. Dlatego...</u>
          <u xml:id="u-176.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Chodzi o nieobecnych posłów.)</u>
          <u xml:id="u-176.7" who="#DonaldTusk">Ja decyduję o tym jeszcze, panie pośle, czy jest kworum, czy nie.</u>
          <u xml:id="u-176.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale, panie marszałku, pan zarządził głosowanie.)</u>
          <u xml:id="u-176.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak, zarządził.)</u>
          <u xml:id="u-176.10" who="#DonaldTusk">W związku z tym w celu zapewnienia kworum zarządzam przerwę do godz. 13.40., która przy okazji może być wykorzystana przez klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej, gdyż zwracał się o przerwę.</u>
          <u xml:id="u-176.11" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Lepper: Spokojnie, panie marszałku, nie odroczenie posiedzenia, obrad Sejmu...)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu w od godz. 13 min 11 do godz. 13 min 40)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#DonaldTusk">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#DonaldTusk">Prosiłbym wnioskodawców o precyzyjne sformułowanie tego wniosku formalnego.</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#DonaldTusk">Czy można prosić przedstawiciela klubu Samoobrony o ponowne sformułowanie wniosku? Precyzyjnie: z datą i godziną.</u>
          <u xml:id="u-178.3" who="#DonaldTusk">Pani poseł Beger.</u>
          <u xml:id="u-178.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Miała już pani nie mówić dzisiaj.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#RenataBeger">Panie Marszałku! Był zgłoszony wniosek o odroczenie i było wyraźnie powiedziane przez pana marszałka Andrzeja Leppera: do następnego posiedzenia Sejmu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Jak to o odroczenie do następnego posiedzenia Sejmu?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#DonaldTusk">Rozumiem, że wniosek brzmi: o odroczenie posiedzenia do dnia 19 czerwca. Ja nie jestem od redagowania wniosków formalnych, tylko od poddawania poprawnego wniosku pod głosowanie. Jest to wniosek formalny klubu Samoobrony o odroczenie posiedzenia do dnia 19 czerwca. Czy dobrze rozumiem? Nie chcę, żeby były jakiekolwiek wątpliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#AndrzejLepper">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wnosimy o przerwę w obradach Sejmu do dnia 19 czerwca, do następnego posiedzenia Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#AndrzejLepper"> Wnosimy o przerwę. Jak pan marszałek to zinterpretuje, to jest pana sprawa. Jak zinterpretuje to Wysoki Sejm, to jest sprawa posłów. Wnosimy o przerwę do 19 czerwca. </u>
          <u xml:id="u-181.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-181.4" who="#komentarz">(Poseł Renata Beger: Do godzin rannych.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#DonaldTusk">Prosiłbym o formułowanie wniosków formalnych z regulaminem w ręku. W tej chwili, jak rozumiem, treść wniosku uległa zmianie. Nie jest to wniosek o odroczenie, tylko o przerwanie posiedzenia. Czy jest to wniosek o przerwanie posiedzenia?</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#komentarz">(Głos z sali: O przerwę.)</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Lepper: O przerwę. Nie o przerwanie posiedzenia, tylko o przerwę, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-182.3" who="#DonaldTusk">Klub Samoobrony chce, aby była przerwa.</u>
          <u xml:id="u-182.4" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Lepper: Do 19 czerwca.)</u>
          <u xml:id="u-182.5" who="#DonaldTusk">Ten wniosek jest nieregulaminowy, ponieważ nasze posiedzenie zostało określone decyzją zaaprobowaną przez Izbę na konkretne dni. Dlatego uprzedzam, że są następujące możliwości: klub Samoobrony może poprosić o przerwę, ale ta przerwa musi zostać skonsumowana w dniu dzisiejszym, tak aby dzisiaj kontynuować obrady, lub o przerwanie posiedzenia do dowolnego dnia - i taki wniosek wymaga poddania pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-182.6" who="#DonaldTusk">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-182.7" who="#DonaldTusk">To będzie ostatnia próba zredagowania poprawnego wniosku formalnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#AndrzejLepper">Oczywiście, ostatnia próba. Przerwa do godz. 24 dnia dzisiejszego.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#komentarz">(Oklaski, poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#DonaldTusk">Nie przyjmuję tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-184.3" who="#DonaldTusk"> Nie przyjmuję tego wniosku zgodnie z regulaminem.</u>
          <u xml:id="u-184.4" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Lepper: Panie marszałku, nie przerwa w posiedzeniu, tylko przerwa do 19 czerwca.)</u>
          <u xml:id="u-184.5" who="#DonaldTusk">Nie udzieliłem panu posłowi głosu.</u>
          <u xml:id="u-184.6" who="#DonaldTusk">Wniosek o przerwę jest do rozstrzygnięcia przez marszałka. Usłyszałem, że klub Samoobrony pragnie przerwy, nie uwzględniam tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-184.7" who="#DonaldTusk">Kontynuujemy obrady.</u>
          <u xml:id="u-184.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-184.9" who="#komentarz">(Głosy z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-184.10" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Lepper: Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-184.11" who="#DonaldTusk">Powracamy do debaty o polityce rolnej rządu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-184.12" who="#DonaldTusk">Proszę o zabranie głosu wiceprezesa Rady Ministrów, ministra rolnictwa i rozwoju wsi pana Jarosława Kalinowskiego w celu przedstawienia informacji rządu o polityce rolnej.</u>
          <u xml:id="u-184.13" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, panie premierze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#JarosławKalinowski">Panie Marszałku! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Debata na temat polityki rolnej jeszcze się nie rozpoczęła, a już od samego rana towarzyszą nam, Wysokiej Izbie, olbrzymie emocje. Oczywiście rozumiem emocje tych, którzy są zatroskani o przyszłość polskiego rolnictwa. Rozumiem emocje tych, którzy wiedzą, jak trudna i dramatyczna jest dzisiaj sytuacja wielu rolników, wielu gospodarstw, jak trudna i dramatyczna jest sytuacja na wielu rynkach rolnych. Te emocje rozumiem, rozumiem ich czyste intencje. Rozumiem też zachowania tych posłów, którzy swoimi działaniami chyba jednoznacznie wskazują, że chodzi im tylko i wyłącznie o emocje, a nie o realne rozwiązywanie problemów polskiego rolnictwa. Jest to smutne, że tak właśnie jest, ale tak po prostu jest.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#JarosławKalinowski">Drodzy państwo, to źle, że wielu obecnych na sali ucieka się do kłamstw, pomówień, do mówienia nieprawdy, żeby te emocje budzić, a nie po to, żeby zrobić coś naprawdę pozytywnego dla polskiego rolnictwa. Jako minister rządu koalicji SLD-Unii Pracy-Polskiego Stronnictwa Ludowego swoją rolę odczytuję właśnie w taki sposób, żeby nie bacząc na trudności, na niezwykle trudne okoliczności, jakie nam towarzyszą w tym roku w rolnictwie, starać się robić wszystko, by ograniczać trudności, eliminować je, regulować to, co do tej pory nie było uregulowane albo było uregulowane źle.</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#JarosławKalinowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po raz drugi już w tym roku prezentuję na forum Sejmu informację o polityce rolnej. Poprzednio, w lutym, czyniłem to w trakcie debaty o strategii gospodarczej rządu. Przedstawiałem wtedy główne problemy, jakie są w rolnictwie, przedstawiałem też priorytety, jakie przyjął nasz rząd do realizacji w roku bieżącym i w latach następnych w zakresie rolnictwa. Mówiłem też o bardzo trudnych uwarunkowaniach i o bieżących działaniach, które będziemy musieli podejmować, doraźnych działaniach, bo już wtedy było wiadomo - i wcześniej było wiadomo - że w roku 2002 w rolnictwie skumulują się niezwykle trudne problemy. I tak się rzeczywiście stało.</u>
          <u xml:id="u-185.3" who="#JarosławKalinowski">Dzisiaj można z pełną odpowiedzialnością powiedzieć, że w rolnictwie polskim mamy do czynienia z sytuacją kryzysową. Kryzys dotyka każdej dziedziny produkcji. Nakłada się to na spadek realnych dochodów rolników, spadek, który niestety odnotowujemy od wielu lat. W roku 1997 parytet dochodów rolników do dochodów nierolników wynosił 0,8 do 1. W ciągu ostatnich 4–5 lat ten parytet pogorszył się o 40%. Realnie dochody rolników, średnio biorąc, spadły w ciągu ostatnich 4 lat o 40%. I dziś trzeba też niestety powiedzieć, że mamy w Polsce tak niską inflację właśnie wskutek tego, iż koszty zbijania inflacji do tak niskiego poziomu poniosło przede wszystkim środowisko rolnicze. To jest niestety smutny fakt.</u>
          <u xml:id="u-185.4" who="#JarosławKalinowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Informacja, bardzo szczegółowa, na temat polityki rolnej rządu została paniom i panom posłom doręczona. Była ona przedmiotem dyskusji na posiedzeniu komisji rolnictwa. Nie będę dzisiaj powtarzał szczegółowo informacji zawartych w tym dokumencie, pozwolę sobie natomiast odnieść się do działań w mojej ocenie istotnych, najważniejszych - z dziedziny regulacji poszczególnych rynków, prac legislacyjnych, działań interwencyjnych, instytucjonalnych, ale najwięcej uwagi chciałbym poświęcić tym działaniom rządu, które mają nie pozwolić na pogarszanie się sytuacji naszych rolników, a następnie mają stanowić podstawę do realizacji naszego założenia, to znaczy podniesienia dochodów rolników.</u>
          <u xml:id="u-185.5" who="#JarosławKalinowski">Wysoka Izbo! Spośród ustaw, które w bieżącym roku wchodzą w życie, chciałbym przypomnieć wdrażaną regulację rynku skrobi ziemniaczanej, tytoniu, suszu paszowego oraz znowelizowaną ustawę cukrową. O sytuacji na rynku cukru chciałbym mówić w dalszej części mojej wypowiedzi, kiedy odniosę się do sytuacji na poszczególnych rynkach rolnych. Natomiast wracając do regulacji rynku skrobi, Agencja Rynku Rolnego w tym roku skieruje znaczne środki na płatności kompensacyjne dla plantatorów ziemniaka - 96 zł do każdej tony skrobi ziemniaczanej. Będą wprowadzone również dopłaty kompensacyjne dla producentów skrobi, dla przetwórców - 66 zł do każdej wyprodukowanej tony. Agencja Rynku Rolnego zgodnie z tymi regulacjami będzie też stosowała dopłaty do eksportu skrobi ziemniaczanej. Dopłaty przewidziane na ten cel wynoszą 15 mln zł. Na realizację dopłat do skupu tytoniu surowego zaplanowano w bieżącym roku kalendarzowym kwotę 36 mln zł. Były też propozycje, żeby wprowadzić cła. Sytuacja wskazywała na to, że wprowadzenie ceł już nie uzdrowi naszej sytuacji, zdecydowaliśmy się więc na kontynuowanie dopłat. Gdybyśmy tego nie uczynili, to bardzo możliwe, że kilkanaście tysięcy plantatorów tytoniu w tym roku nie miałoby nawet możliwości podjęcia tej produkcji.</u>
          <u xml:id="u-185.6" who="#JarosławKalinowski">W I kwartale roku 2002 dokonano rejestracji producentów suszu paszowego oraz przydziału limitów produkcji na rok obrotowy 2002–2003. Przygotowywane są ustawy, które mają regulować kolejne rynki rolne. Przygotowywana jest ustawa, która będzie regulowała rynek mięsa w Polsce, przygotowywane są też nowe regulacje, w pełni systemowe, zgodne z tym, co jest w Unii Europejskiej, dotyczące rynku zbóż. Ale zanim one wejdą w życie, będziemy w tym roku wprowadzać zupełnie nowy system interwencji na rynku zbóż, zupełnie nowy, bo kontynuowanie tego, który był realizowany dotychczas, grozi jeszcze większą katastrofą niż ta, jaką mamy w tej chwili na tym rynku. Dlatego zmienimy te zasady - będę o tych zasadach za chwilę mówił.</u>
          <u xml:id="u-185.7" who="#JarosławKalinowski">Wysoka Izbo! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Oczywiście oprócz ustaw, które regulują poszczególne rynki, konieczne jest - tak naprawdę aż do czasu, kiedy te poszczególne rynki będą w pełni uregulowane - kontynuowanie działań rządu, agend rządowych, utrzymanie instrumentów działających na rzecz obniżania kosztów produkcji i doraźna interwencja. W istniejącej sytuacji w rolnictwie utrzymywanie dopłat do kredytów obrotowych i inwestycyjnych, przy zapewnieniu pełnego do nich dostępu, jest oczywiste. Podjęte w tej sprawie decyzje, a także prolongaty wprowadzone dla tych, którzy wcześniej zaciągnęli te kredyty, szerzej omówione zostały w przedstawionym Wysokiej Izbie materiale. Te decyzje świadczą naprawdę o pełnym zrozumieniu trudnego położenia naszych rolników. Również decyzje naszego rządu o utrzymaniu zerowej stawki podatku VAT na podstawowe środki do produkcji rolnej i utrzymaniu na niezmienionym poziomie podatku na materiały budowlane nie pozwoliły na to, żeby zawartość kieszeni naszych rolników w tym roku budżetowym dodatkowo została uszczuplona o około miliard złotych. To są decyzje, które niejako wspierają naszych rolników w tej bardzo trudnej obecnie sytuacji. Ale oczywiście trudno mówić, że jest to jakieś specjalne wsparcie, skoro te pieniądze zostają po prostu w kieszeni naszych rolników.</u>
          <u xml:id="u-185.8" who="#JarosławKalinowski">Co do nowych instrumentów, które mają bezpośredni wpływ na sytuację dochodową oraz zmianę struktury obszarowej, w 2002 r. wdrożono realizację ustawę o rentach strukturalnych i o zalesieniach gruntów rolnych. W I kwartale bieżącego roku wnioski w sprawie przyznania rent strukturalnych złożyło ponad 1200 rolników. Można powiedzieć, że jest to mało, ale sądząc z zainteresowania, liczba ta w każdym kwartale będzie się zwiększać. Jest to regulacja dobra, wymaga ona pewnych zmian i te zmiany będziemy również wprowadzać. Sprawa dotycząca zalesiania. Pomimo że ustawa, która wprowadza ten instrument, zawierała wiele mankamentów - są one w tej chwili przedmiotem debaty w parlamencie - zdecydowaliśmy się na uruchomienie tego systemu, bo gdybyśmy nie zdecydowali się na uruchomienie tej ustawy w roku 2002, nie byłoby szansy na jej uruchomienie tak naprawdę aż do chwili uzyskania członkostwa. Sądzimy, że i te kwoty, które są przeznaczone na ten cel w tym roku, i to, co będzie możliwe do zrobienia w roku następnym, że to wszystko da szansę wielu rodzinom wiejskim na uzyskanie godziwych dochodów, szansę na utrzymanie.</u>
          <u xml:id="u-185.9" who="#JarosławKalinowski">Chciałbym wspomnieć również o możliwościach uzyskania wsparcia dla obszarów wiejskich na budowę infrastruktury, inwestycje oświatowe, tworzenie nowych, stałych miejsc pracy. Otóż wdrażany jest program aktywizacji obszarów wiejskich. W ramach tego programu z pożyczki z Banku Światowego przeznaczamy na ten cel 118 mln euro. Procedury tego programu odziedziczyliśmy po naszych poprzednikach. Staramy się je w tej chwili upraszczać, tak żeby eliminować zatory płatnicze, bo choć pieniądze są, choć inwestycje są wykonane bądź wykonywane, jest trudność z odzyskiwaniem tych środków finansowych. Prowadzimy więc działania, żeby te procedury uprościć. Również Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oprócz stosowania dopłat do oprocentowania kredytów na przedsięwzięcia tworzące nowe miejsca pracy udziela pożyczek na ten cel oraz wspiera podnoszenie i zmianę kwalifikacji zawodowych przez mieszkańców wsi. Myślę też, że mogę wreszcie podzielić się dobrą informacją dotyczącą SAPARD. Od wielu lat obiecywano polskiej wsi, polskiemu rolnictwu ten program. Z moich, również wczorajszych, rozmów wynika, że ostateczna decyzja w tej sprawie dotrze do nas w czerwcu tego roku, a więc będziemy mogli rozpocząć realizację tego programu, od tak dawna oczekiwanego.</u>
          <u xml:id="u-185.10" who="#JarosławKalinowski">Kilka słów na temat IACS-u.</u>
          <u xml:id="u-185.11" who="#JarosławKalinowski">Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Na ten temat Wysokiej Izbie udzielano już wielu informacji, odbyło się wiele dyskusji. Chciałbym tylko przypomnieć decyzję, którą Wysoka Izba podjęła na wniosek rządu, że koszty znakowania zwierząt w bieżącym roku będą pokryte z budżetu państwa, a nie będą to koszty ponoszone przez samych rolników. W roku bieżącym i w roku przyszłym szacujemy, że koszty tego znakowania wyniosą ok. 50 mln zł. Zdawaliśmy sobie sprawę z tego, że bez tej decyzji zakończenie budowy systemu zarządzania i kontroli mogłoby napotkać olbrzymie trudności, dlatego też koszty budowy tego systemu wziął na siebie budżet i nie będą za to płacić rolnicy.</u>
          <u xml:id="u-185.12" who="#JarosławKalinowski">W informacji, którą przedłożyliśmy, zawarliśmy bardzo duży rozdział dotyczące negocjacji, naszego stanowiska negocjacyjnego, stanowiska wobec projektu, jaki proponuje nam Komisja Europejska. Zawarte jest tam też stanowisko rządu w sprawach dotyczących negocjacji i zagwarantowania polskiemu rolnictwu w ramach Unii Europejskiej jednakowych warunków konkurencji.</u>
          <u xml:id="u-185.13" who="#JarosławKalinowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Najtrudniejsza jednak sytuacja, która dziś budzi i musi budzić emocje, to jest sytuacja na poszczególnych rynkach rolnych. Tak trudnej sytuacji w rolnictwie na tych poszczególnych rynkach nie mieliśmy od 12 lat. Przyczyny zaistniałej sytuacji są bardzo złożone. Wynikają one z naszych uwarunkowań wewnętrznych, z błędów popełnionych w odniesieniu do regulacji poszczególnych rynków. Wynikają one również z uwarunkowań zewnętrznych, wynikają z umów, które były wcześniej podpisane. Trzeba po raz kolejny jednak przypomnieć, że to wynika również z kursu złotego, który mamy w Polsce. Gdybyśmy mieli politykę kursową inną, niż mamy dziś, to nie mielibyśmy do czynienia z tak dużą dynamiką importu - importu w ramach tych umów, o których wspominałem wcześniej - którego skutki niestety ciągle w Polsce odczuwamy.</u>
          <u xml:id="u-185.14" who="#JarosławKalinowski">Pozwólcie, panie i panowie posłowie, że po kolei spróbuję omówić poszczególne rynki. Rozpocznę od rynku najważniejszego, od rynku, który decyduje o tym, co się dzieje w całym rolnictwie, bo ten rynek - rynek zbożowy - jest rynkiem kluczowym. Za dwa miesiące będziemy mieli żniwa. Z analizy wynika, że przed żniwami mamy zapasy zboża, których nie mieliśmy, jak mówiłem, tak naprawdę od 12 lat. Nigdy nie było takich nadwyżek zboża. Skąd te nadwyżki? Rokrocznie zbiory w Polsce przeciętnie szacowane są na ok. 24–25 mln ton. W roku ubiegłym te zbiory były wyższe o 2–2,5 mln ton od przeciętnej. W sezonie gospodarczym 2000–2001 zaimportowano do Polski ok. 2 mln ton zbóż. To oczywiście nałożyło się na te rekordowe plony, które mieliśmy w roku ubiegłym. W roku ubiegłym weszła w życie nowa umowa dotycząca naszego handlu z Unią Europejską. Obowiązuje umowa w ramach CEFTA i są niestety możliwości importu na nasz rynek, a głównie dlatego, że ceny interwencyjne w Polsce w roku ubiegłym były ustalone na poziomie najwyższym w Europie. To spowodowało, że w ubiegłym roku kalendarzowym zaimportowano do Polski ponad 1200 tys. ton. Wszystko to skumulowało się w tej chwili na rynku zbóż.</u>
          <u xml:id="u-185.15" who="#JarosławKalinowski">Wysoka Izbo! Można różnie w tej chwili mówić o tej sytuacji, ale przede wszystkim trzeba podejmować działania, które tę sytuację uzdrowią i doprowadzą do tego, że rynek zbóż będzie rynkiem normalnym. Chodzi o to, by w sposób naturalny chronić nasz własny rynek. Takie działania są przewidywane.</u>
          <u xml:id="u-185.16" who="#JarosławKalinowski">W najbliższy wtorek Rada Ministrów podejmie decyzję o zmianie programu działań interwencyjnych Agencji Rynku Rolnego, w tym o zmianie interwencji na rynku zbóż. Proponujemy, by obniżyć cenę interwencyjną pszenicy w Polsce do poziomu 450 zł, a może nawet do 440 zł, przy założeniu, że dochody producentom zbóż konsumpcyjnych będą zrekompensowane w postaci dopłat bezpośrednich do poziomu z roku ubiegłego. Dodatkowo wprowadzamy ubezpieczenie dla firm, które będą uczestniczyły w kampanii skupowej. Chodzi o to, żeby te firmy wiedziały, że na pewno nie stracą, wchodząc na rynek po tych żniwach i w trakcie tych żniw. Jestem przekonany o tym, że ta regulacja doprowadzi do tego - mimo że funkcjonowały kontyngenty - że ten import nie będzie realizowany. Chcąc w pełni zagwarantować, że nie nastąpi jeszcze pogorszenie sytuacji, będę wnosił o to, by kontyngent, który zgodnie z umową o podwójnym zerze miał być uruchomiony 1 lipca tego roku - tj. umowa z Unią poprzedniego rządu - żeby zawiesić jego wdrożenie.</u>
          <u xml:id="u-185.17" who="#JarosławKalinowski">Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Sytuacja na rynku zbóż odbijała się natychmiast na pozostałych rynkach. Eksperci na początku roku szacowali, że na rynku mięsa wieprzowego będziemy mieli w tym roku nadwyżkę ok. 100–120 tys. ton. Nie czekając na dramatyczny spadek cen, podjęliśmy decyzję o tym, żeby już z końcem stycznia rozpocząć interwencję na tym rynku. Ta interwencja była realizowana i jest kontynuowana. Agencja Rynku Rolnego zakupiła już w tej chwili łącznie ok. 80 tys. ton półtusz wieprzowych w cenie za żywiec wieprzowy w klasie E, U, R średnio, w klasie E, U, w klasie U - 4 zł. Pomimo że ta interwencja była na tym poziomie utrzymywana, ceny spadły do poziomu ok. 3,4–3,5 zł. Stało się tak dlatego, że jesteśmy w stanie objąć interwencją tylko ok. 6–8% towaru, który trafia do skupu. Rada Ministrów podjęła decyzję o kontynuowaniu interwencji i tę interwencję będziemy kontynuować. Niestety zmuszeni byliśmy do obniżenia ceny interwencyjnej do poziomu ok. 3,5 zł, a w najbliższy wtorek podejmiemy decyzję o kontynuowaniu dotychczasowej interwencji i wprowadzeniu nowego instrumentu, jakim będą dopłaty do eksportu mięsa wieprzowego w ilości 30 tys. ton. Uważamy, że te decyzje nie pozwolą na dramatyczne pogorszenie sytuacji, natomiast musimy się liczyć z realiami. Ta interwencja nie spowoduje, że ceny wrócą do poziomu, który był jeszcze w ubiegłym roku, bo po prostu nie jesteśmy w stanie dzisiaj tego uczynić, ale chodzi o to, żeby nie dopuścić do spadku cen poniżej kosztów produkcji, choć dzisiaj świadomi jesteśmy tego, że jest to na granicy.</u>
          <u xml:id="u-185.18" who="#JarosławKalinowski">Kolejny rynek to rynek mięsa wołowego. W roku ubiegłym sytuację udało się rozładować dzięki zakupowi interwencyjnemu ok. 40 tys. ton ćwierćtusz wieprzowych.</u>
          <u xml:id="u-185.19" who="#komentarz">(Poseł Renata Beger: Wołowych.)</u>
          <u xml:id="u-185.20" who="#JarosławKalinowski">Ćwierćtusz wołowych. Agencja Rynku Rolnego od początku roku chciała oczywiście wyeksportować, sprzedać te ćwierćtusze; i takie działania były podjęte. Kilkanaście tysięcy ton sprzedano na przetargach za granicę, ale stwierdzenie pierwszego przypadku BSE zahamowało możliwości sprzedaży. W najbliższy wtorek również... W całym pakiecie propozycji działań interwencyjnych znajduje się też propozycja dotycząca interwencji na rynku mięsa wołowego. Będziemy proponować, ażeby wyeksportować i dopłacić do tego eksportu 15 tys. ton, ale mięsa bez kości. Ta decyzja nie uzdrowi tej dramatycznej sytuacji na naszym rynku, ale w znacznej mierze będzie jej przeciwdziałać. Prowadzimy również rozmowy z naszymi partnerami, ażeby wprowadzone zakazy importu z Polski mięsa wołowego zostały zniesione. Bardzo możliwe, że w najbliższym czasie to się stanie.</u>
          <u xml:id="u-185.21" who="#JarosławKalinowski">Kolejny rynek - rynek cukru. Wysoka Izbo, według szacunków mamy w tej chwili nadwyżkę około 300 tys. ton cukru i to tego cukru, który powinien być skonsumowany na naszym rynku. W roku 2000 mieliśmy już podobną sytuację. Powodowało to, że pomimo ustawowej ceny minimalnej cukru cukrownie zaniżały cenę. W tej chwili mamy powtórzoną sytuację. Cena minimalna cukru wynosi 2 zł, a w detalu, w sieciach wielkopowierzchniowych obiektów handlowych cena cukru jest nawet poniżej 1,50 zł. W najgorszej sytuacji są nasze cukrownie krajowe, cukrownie skarbowe.</u>
          <u xml:id="u-185.22" who="#JarosławKalinowski">Jakie działania zamierzamy podjąć? Zamierzamy podjąć działania podobne do podjętych dwa lata temu. Chcemy te niespełna 300 tys. ton cukru z kwoty A przenieść do kwoty C. Ale żeby to było możliwe, musi być konsensus, musi być zgoda wszystkich podmiotów, które zajmują się produkcją cukru na naszym rynku. Sądzę, że ten kompromis i ta zgoda są możliwe. 14 czerwca będzie kolejna tura negocjacji z udziałem przedstawicieli wszystkich producentów. Sądzę, że ta decyzja wreszcie zostanie podjęta.</u>
          <u xml:id="u-185.23" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: Kiedy?)</u>
          <u xml:id="u-185.24" who="#JarosławKalinowski">Wiem, że będą padały pytania dotyczące Polskiego Cukru. Polski Cukier musi powstać i to jak najszybciej. Takie jest stanowisko ministra rolnictwa, takie jest stanowisko rządu. Natomiast członkowie komisji rolnictwa wiedzą, na czym polega spór między komisją rolnictwa a ministerstwem skarbu. Jest tu różnica w interpretacji ustawy cukrowej i art. 20 tej ustawy. Eksperci sejmowi twierdzą, że można powołać Polski Cukier w oparciu o bieżącą, funkcjonującą ustawę, w oparciu o art. 20, eksperci i prawnicy ministerstwa skarbu twierdzą, że art. 20 to uniemożliwia. Proponują inną koncepcję.</u>
          <u xml:id="u-185.25" who="#komentarz">(Głos z sali: A minister rolnictwa?)</u>
          <u xml:id="u-185.26" who="#JarosławKalinowski">Minister rolnictwa uważa, że tę decyzję tak czy inaczej należy podjąć. Jeżeli są ekspertyzy prawne mówiące i jedno, i drugie, to decyzja i tak musi być podjęta przez rząd, bo do rządu należy jej podjęcie. Wierzę, że ta decyzja jak najszybciej przez rząd zostanie podjęta.</u>
          <u xml:id="u-185.27" who="#komentarz">(Głos z sali: Jaka?)</u>
          <u xml:id="u-185.28" who="#JarosławKalinowski">Jaka - zdecyduje większość rządu. Jaka jest moja decyzja, powiedziałem przed chwilą.</u>
          <u xml:id="u-185.29" who="#komentarz">(Głos z sali: Spóźniona!)</u>
          <u xml:id="u-185.30" who="#JarosławKalinowski">Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Kolejny rynek i działania rządu na tym rynku - rynek mleka. Ceny w skupie w ostatnich miesiącach zaczęły się też dramatycznie obniżać. Ale trzeba wskazać przyczynę. Oczywiście wszyscy wiedzieliśmy, że rok 2002 będzie rokiem referencyjnym, wszyscy wiedzieliśmy, że ten fakt wywoła impuls zwiększający produkcję - ale nie to jest głównym powodem problemów na tym rynku. Polska jest jednym z największych producentów i eksporterów mleka w proszku. Rocznie eksportujemy 90–100 tys. ton mleka w proszku. Jeszcze w ostatnich miesiącach roku 2001 cena mleka w proszku na rynkach światowych sięgała 2000–2100 dolarów za tonę. W ciągu kilku miesięcy ceny mleka w proszku na świecie obniżyły się do 1000, a nawet poniżej 1000 dolarów. W tej sytuacji nasi sąsiedzi, również Unia Europejska, a może przede wszystkim, 3-krotnie zwiększyli dopłaty, właśnie rynek światowy tak zareagował. Prowadziliśmy rozmowy z tymi, którzy chcieli rozmawiać (z Krajowym Związkiem Spółdzielczości Mleczarskiej, z kółkami rolniczymi), o tym, jakie działania należy podjąć, żeby zahamować spadek dochodów producentów mleka. W wyniku tych rozmów, a później decyzji rządu, podjęliśmy dodatkową interwencję na tym rynku. Dzisiaj Wysoka Izba, na wniosek rządu, decydowała o przyspieszeniu dopłat do każdego litra mleka w klasie ekstra - 7-groszowych. Uważam, że jest to oczywiście decyzja dobra. Wcześniej niestety nie można było podjąć tej decyzji, bo żeby wypełnić zobowiązania, to trzeba wiedzieć, czym mają one być pokryte. Ustawa stanowi, że Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa jest tą agencją, która ma sfinansować te dopłaty. Agencja w swoim budżecie miała zagwarantowane - i takie możliwości były stworzone - dopłaty tylko na jeden kwartał. Po renegocjacji umowy na budowę systemu IACS pojawiły się możliwości, żeby agencji zlecić sfinansowanie tych dopłat jeszcze w jednym kwartale. Taką decyzję podjęliśmy.</u>
          <u xml:id="u-185.31" who="#JarosławKalinowski">W ramach WTO mamy określony limit dopłat do eksportu mleka - ilościowy. Zwiększyliśmy maksymalnie, jak to tylko było możliwe, środki na dopłaty do eksportu mleka w proszku. Pierwotnie na 33 tys. ton, które jeszcze nam pozostały do wyeksportowania, przeznaczone było 21 mln zł, w tej chwili zwiększyliśmy tę pulę dopłat do kwoty 54 mln zł. Ponaddwukrotnie zwiększyliśmy te dopłaty. To nie koniec. Agencja Rynku Rolnego pierwotnie nie miała w swoim programie działań interwencyjnych, dokonywania zakupu mleka w proszku. Została upoważniona do dokonania zakupu 10 tys. ton mleka w proszku. Agencja Rynku Rolnego została również upoważniona do zwiększenia limitu objętego dopłatami magazynowanego mleka w proszku - z 10 tys. ton do 40 tys. ton. Oprócz tych działań interwencyjnych realizowana jest interwencja na rynku masła, rynku serów - też są dopłaty do magazynowania. Wiem, że choć te działania są na większą skalę, niż mogliśmy wcześniej przypuszczać, to jest to nadal za mało w stosunku do sytuacji, jaką mamy, ale też uważam, że wszystkie możliwe działania na tym rynku zostały podjęte.</u>
          <u xml:id="u-185.32" who="#JarosławKalinowski">Wysoka Izbo! Bardzo ważnymi sprawami są sprawy bieżące, sprawy funkcjonowania naszego rynku i działania w tym zakresie są i będą podejmowane. Jako minister rolnictwa będę dyskutował o tych sprawach z wszystkimi, którzy chcą ze mną dyskutować. Ktokolwiek zwrócił się do ministra rolnictwa w ostatnich miesiącach, chcąc rozmawiać, rozmawiał. Ci, którzy rozmawiać nie chcieli, po prostu nie rozmawiali. Regularnie odbywają się konsultacje, z inicjatywy ministra rolnictwa, dotyczące podstawowych problemów, ale i wyzwań, które przed nami stoją. Regularnie odbywają się konsultacje w sprawie przygotowywanego nowego stanowiska negocjacyjnego - ostatnie konsultacje w tej sprawie odbyły się 14 maja.</u>
          <u xml:id="u-185.33" who="#JarosławKalinowski">Wysoka Izbo! Jak mówiłem, musimy robić wszystko, żeby nie dopuścić do pogorszenia się tej sytuacji, ale żeby to nasze wspólne działanie, działanie tych, którzy chcą tak czynić, było skuteczne, to powinniśmy rzeczywiście myśleć o rozwiązywaniu problemów, a nie tylko o tym, żeby wykorzystywać ten wielki często dramat ludzki, desperację ludzką do osiągania własnych celów politycznych. Osiąganie celów politycznych akurat w tym momencie nie idzie w parze z rozwiązywaniem problemów, które są w naszym rolnictwie. A ja, póki pełnię tę funkcję, będę czynił wszystko, co możliwe w bieżącej sytuacji, żeby nie pozwolić na pogorszenie sytuacji i zagwarantować lepszą przyszłość dla naszego rolnictwa. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-185.34" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie premierze.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#DonaldTusk">Proszę o zabranie głosu przewodniczącego Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, pana posła Wojciecha Mojzesowicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#WojciechMojzesowicz">Panie Marszałku! Panie, Panowie Posłowie! Mam zaszczyt w imieniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi i z jej upoważnienia przedstawić pokrótce, co robi komisja, jak przebiega współpraca.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#WojciechMojzesowicz">Panie premierze, ja zapraszam do współpracy z komisją wszystkie związki zawodowe.</u>
          <u xml:id="u-187.2" who="#WojciechMojzesowicz">Jeżeli chodzi o krótki zarys tego, co robiliśmy przez 7 miesięcy: Komisja odbyła 28 posiedzeń, rozmawialiśmy na różne tematy dotyczące wsi i rolnictwa. Chciałbym podziękować wszystkim posłom komisji, że dali mi szansę jako przewodniczącemu, żebyśmy mogli wspólnie realizować to, co jest do zrealizowania i co jest dzisiaj możliwe.</u>
          <u xml:id="u-187.3" who="#WojciechMojzesowicz">Dzisiejszy dzień natomiast, przepraszam, że to powiem, pokazuje, że znowu zostaliśmy we własnym sosie. Oczywiście skierowałem prośbę do pana marszałka. Pan marszałek odpowiedział, że zrobi, co może. Widać, że niedużo mógł, ale ja to rozumiem.</u>
          <u xml:id="u-187.4" who="#WojciechMojzesowicz">Natomiast to, że w tak trudnej dla wsi i dla rolnictwa sytuacji nie ma przedstawicieli tych trzech resortów, uważam, że jest to niepoważne podejście do tej tak ważnej dla polskiej wsi i dla polskiej gospodarki debaty.</u>
          <u xml:id="u-187.5" who="#WojciechMojzesowicz">Teraz inaczej: Pan premier Kalinowski powiedział, że robi wszystko i będzie interweniował na rynku. Myślę, że obecnie - i to w naszej komisji widać, o tym mówimy - polskiego państwa i budżetu nie stać na interwencję na wszystkich rynkach, jeśli nie będzie się kontrolować równocześnie napływu produktów z zewnątrz. Nie wytrzymamy, panie premierze, biorąc pod uwagę budżet, który mamy, biorąc pod uwagę środki w agencji, nie utrzymamy dopłat. Polskie państwo jest zbyt słabe finansowo, żebyśmy mogli skupować pośrednio importowany żywiec, półtusze, zboże, mleko i przetwory, to wszystko razem. Ten kierunek polityczny jest dla nas nie do przyjęcia. Oczywiście dzisiaj doraźnie to się robi. Jeżeli natomiast nie wykorzystamy skutecznie środków, jakie posiadamy, i nie będziemy kontrolować tego, o czym mówię, musimy przegrać jako rolnictwo i jako polska gospodarka.</u>
          <u xml:id="u-187.6" who="#WojciechMojzesowicz">Jeżeli chodzi o integrację, to dzisiejsza sytuacja ekonomiczna wsi i rolnictwa powoduje - chyba się wszyscy zgodzimy - że najbardziej dotknięte są towarowe gospodarstwa, dobre towarowe gospodarstwa, które produkują na rynek.</u>
          <u xml:id="u-187.7" who="#WojciechMojzesowicz">Panie premierze, jak powiedziałem, nie uda się nam tej produkcji „zdjąć” i utrzymać rentowności. To właśnie te dobre gospodarstwa mają w niedługiej przyszłości współpracować i konkurować na rynkach Unii Europejskiej. To przecież te dobre gospodarstwa dzisiaj mają za chwilę bardzo trudną sytuację.</u>
          <u xml:id="u-187.8" who="#WojciechMojzesowicz">Chcę też powiedzieć, że bardzo trudno nam się posuwa sprawa - szkoda, że tu tych resortów nie ma - biopaliwa, obrotu ziemią. To trochę bardziej od pana, panie premierze, zależy i też źle się stało, że było dużo haseł i stanęliśmy w miejscu.</u>
          <u xml:id="u-187.9" who="#WojciechMojzesowicz">Zwracałem się z prośbą, po konsultacji wewnętrznej z komisją, żebyśmy o pewnych rzeczach, które ujrzą światło dzienne, bo tak będzie, rozmawiali w komisji i żebyśmy potem wspólnie - niezależnie od tego, gdzie kto siedzi, w jakim klubie - tego stanowiska bronili. Nie ukrywam, że zabrakło współpracy z resortem.</u>
          <u xml:id="u-187.10" who="#WojciechMojzesowicz">Mówimy o rozwoju wsi i rolnictwa. Nie ma możliwości rozwoju wsi i rolnictwa bez poprawy w edukacji. Zacny mój kolega poseł Kopeć dużo pracy włożył w to, żeby dokonać reformy, i zabiegał o skuteczne uczestnictwo w szkoleniu, gdy chodzi o szkoły rolnicze, które nam pozostały. Zwracam się ponownie z prośbą do Wysokiej Izby. Z 400 szkół, które mieliśmy, zostało typowych szkół rolniczych 80–90. Nie uda nam się kształcić w przyszłości dobrych rolników, którzy będą prowadzili te dobre gospodarstwa i będą je prowadzili dobrze pod względem ekonomicznym, z dobrą znajomością rynku, jeżeli nie zdobędą podstawowego dobrego wykształcenia. Bardzo bym prosił, żeby to wziąć pod uwagę.</u>
          <u xml:id="u-187.11" who="#WojciechMojzesowicz">Myślę też, panie premierze, i to mówię w imieniu komisji, że kwoty proponowane przez Unię Europejską to troszkę coś innego niż stanowisko rządu. Oczywiście panowie postawiliście to, co nam potrzeba, Unia Europejska postawiła to, co chce. Wobec tego jest pytanie. Chcę odpowiedzieć. Jeżeli te propozycje Unii Europejskiej nie zostaną zmienione, to jest następny cios w dobre polskie rolnictwo. To oznacza dla nas brak możliwości wejścia na tamte rynki i konkurowania na nich.</u>
          <u xml:id="u-187.12" who="#WojciechMojzesowicz">Mamy też wiele innych rzeczy do wyjaśnienia. Czy po integracji z Unią Europejską będzie można - o tym się nie mówi i pan premier o tym nie powiedział, ale myślę, że w uzupełnieniu będzie wiele pytań... Czy gospodarstwa, które dzisiaj produkują na rynek, skorzystały w większości z kredytów modernizacyjnych, różnego typu? Czy po integracji z Unią Europejską te kredyty będą kontynuowane zgodnie z umową, do zakończenia okresu spłaty? To są bardzo ważne sprawy, bo to może być znowu następne uderzenie w tę właśnie grupę rolników. To są te kwestie, o których trzeba mówić.</u>
          <u xml:id="u-187.13" who="#WojciechMojzesowicz">Myślę też, że rzeczywiście potrzeba nam współpracy, tylko musimy sobie zadać pytanie. Myśmy w komisji to mielili - przepraszam, że tak brzydko to określam - już dość długo, 7 miesięcy. Brak konkretnych działań powoduje nie tylko niepokój na tej sali, on się udziela, niepokój jest również na zewnątrz, mamy coraz więcej sygnałów, Chodzi o brak możliwości obsłużenia kredytów. Chcę też powiedzieć, że w bankach w ostatnim czasie - chciałbym to skierować do pana prezesa Bentkowskiego - przy kredytowaniu są coraz większe koszty: wyceny, rzeczoznawcy. Oczywiście wszyscy chcą zarobić. Tylko na końcu ten biedny chłop z czego ma to wszystko zapłacić?</u>
          <u xml:id="u-187.14" who="#WojciechMojzesowicz">Pan premier też nie do końca ustosunkował się do tego, czy jest pan za powołaniem Polskiego Cukru. Czy prawnie jest to możliwe? Nie unikajmy tego, powiedzmy zdecydowanie, albo tak, albo nie. Tego bym oczekiwał. Dzisiaj najgorszą rzeczą, jeżeli chodzi o polskie cukrownie, jest niepodejmowanie decyzji.</u>
          <u xml:id="u-187.15" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: No właśnie, o to chodzi. Powołać.)</u>
          <u xml:id="u-187.16" who="#WojciechMojzesowicz">Przecież koniec czerwca to termin zobowiązania dla ministra skarbu do powołania spółki Polski Cukier. To są sprawy bardzo niepokojące. Większość z tych firm nie ma płynności finansowej. Większość rolników, którzy zasieli buraki, nie będzie wiedziała, co z nimi zrobić.</u>
          <u xml:id="u-187.17" who="#WojciechMojzesowicz">Chcę też powiedzieć o innej bardzo ważnej rzeczy. Pan premier powiedział, i z tym bym się zgadzał, bo przecież ja jako rolnik i producent zboża i wielu moich kolegów, i nie tylko, chcielibyśmy dostać chociaż taką cenę, jak poprzednio. Chciałbym jednak, żeby pan premier pokazał, czy są w Agencji Rynku Rolnego środki na dopłaty do tej wysokości. Myślę, że komisja rolnictwa tego nie widziała. Szkoda, że nie ma ministra finansów, który mógłby nam odpowiedzieć, że ma środki na to i że skieruje te środki. Przecież za miesiąc czy za półtora mamy żniwa.</u>
          <u xml:id="u-187.18" who="#WojciechMojzesowicz">Jeżeli chodzi o mleczarnie, dobrze że te środki skierowaliśmy, ale bardzo bym prosił o ścisłą współpracę z komisją rolnictwa. Nie kto inny, ale członkowie komisji rolnictwa, posłowie, którzy są związani z mleczarstwem, którzy mają dobre obory, to właśnie nie kto inny, ale oni w tym czasie, w styczniu, w lutym, kierowali różne sprawy do rządu, proponowali, zwracali się. Wtedy przedstawiciele rządu mówili, że nie ma środków.</u>
          <u xml:id="u-187.19" who="#WojciechMojzesowicz">Było duże zrozumienie w komisji, nikt nie zrywał posiedzeń i obrad. Czekaliśmy. I źle się stało, panie premierze, że nie wróciliście jako resort do naszej komisji, bo to należało się posłom, członkom tej komisji. To oni odstąpili w sposób kulturalny, demokratyczny, ale oczekiwali, że to pan właśnie, nie wywijając gdzieś z jakimś jednym związkiem... Opowiadali, że pan protestuje w lewo i w prawo. To się należało komisji rolnictwa, bo ona rozsądnie postawiła wniosek i od niego odstąpiła.</u>
          <u xml:id="u-187.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-187.21" who="#WojciechMojzesowicz">Chcę powiedzieć, że było to szczególnie trudne dla moich kolegów z koalicji rządowej, którzy na tym się znali, a musieli wbrew temu, co myśleli, zagłosować, bo tak chciał rząd, bo taka była sytuacja, tak przedstawiano budżet.</u>
          <u xml:id="u-187.22" who="#WojciechMojzesowicz">To są sprawy bardzo ważne.</u>
          <u xml:id="u-187.23" who="#WojciechMojzesowicz">Chcę powiedzieć o jednej sprawie, już na koniec, jako rolnik. Przed chwilą miałem okazję rozmawiać tutaj z jedną z pań posłanek. Nie powiem konkretnie, bo nie wszyscy na rolnictwie się znają, a na gospodarce też niedużo osób. Pani poseł powiedziała: No cóż to, że ktoś sprowadza zboże, przecież nic się nie dzieje. Odpowiadam: Tak, dzieje się, bo tego jest za dużo na rynku. Tak, dzieje się, bo trzeba dopłacić do polskiego zboża. Tak, dzieje się, bo mamy pełne magazyny. Musimy z tego sobie zdawać sprawę, bo dzisiaj problem polskiego rolnictwa to nie jest problem opozycji czy koalicji, ale to jest nasz wspólny problem.</u>
          <u xml:id="u-187.24" who="#WojciechMojzesowicz">Mam natomiast pytanie do kolegów z koalicji: Dlaczego część członków rządu nie pochyla się nad rolnictwem? Dlaczego dzisiaj tak wygląda ta debata? Dlaczego dzisiaj ławy rządowe są puste, oprócz przedstawicieli resortu rolnictwa?</u>
          <u xml:id="u-187.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-187.26" who="#WojciechMojzesowicz">Panie Marszałku! Panie, Panowie Posłowie! Chcę powiedzieć, że komisja rolnictwa przyjęła sprawozdanie przedstawione przez członków rządu. Oczywiście przyjęliśmy informację, ale ta informacja dla nas, dla członków komisji, tych, którzy się na tym znają, jest bolesna, bo według naszej oceny nie ma środków finansowych. Dziwię się, panie premierze, że, jako członek rządu i wicepremier, nie zmusił pan wiceministrów poszczególnych resortów, oczywiście może nie ministrów, żeby tutaj z panem wspólnie usiedli.</u>
          <u xml:id="u-187.27" who="#WojciechMojzesowicz">Myślę, że w tym naszym wiejskim, chłopskim sosie gotujemy się dość mocno i to nie rozwiązuje problemów. Natomiast z przyjemnością patrzę na salę sejmową: dzisiaj, mimo że kończymy obrady, jest część osób. Jestem wdzięczny paniom i panom posłom, którzy rolnictwem się nie zajmują, ale chcą wysłuchać nas i chcą te problemy wspólnie z nami rozwiązywać.</u>
          <u xml:id="u-187.28" who="#WojciechMojzesowicz">Panie marszałku, bardzo dziękuję. Dziękuję za wysłuchanie.</u>
          <u xml:id="u-187.29" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#DonaldTusk">Zaraz oddam głos panu premierowi.</u>
          <u xml:id="u-188.2" who="#DonaldTusk">Chciałem tylko poinformować, że zgodnie z zobowiązaniem przekazaliśmy informację. Podobno w drodze jest przedstawiciel Ministerstwa Gospodarki. Wybiera się - taką otrzymałem informację - także przedstawiciel ministra finansów. Być może dotrą w trakcie debaty.</u>
          <u xml:id="u-188.3" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, panie premierze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#JarosławKalinowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#JarosławKalinowski">Panie Marszałku! Panowie Posłowie! Panie Przewodniczący! Chciałbym od razu odpowiedzieć na kilka wątpliwości zasianych tutaj przed chwilą. Nie tylko posłowie, ale i ci, którzy są przed telewizorami, chcieliby wiedzieć, czy po przystąpieniu Polski do Unii dopłaty do kredytów wcześniej udzielonych będą kontynuowane, czy też nie? Będą kontynuowane, inaczej być po prostu nie może. Informuję, panie przewodniczący, nie może być inaczej, żeby te dopłaty nie mogłyby być kontynuowane.</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#JarosławKalinowski">Jeżeli już jesteśmy przy Unii Europejskiej. Oczywiście mógłbym w tej chwili odnosić się do sprawy limitów produkcji, do polskiego stanowiska negocjacyjnego, tego, co 15 kwietnia mogliśmy poznać jako projekt Komisji Europejskiej. Odnosząc się do kwestii finansowych, a to wszystko razem się wiąże, chciałem odpowiedzieć tylko jednym zdaniem. Gdyby miało być tak, że Polska miałaby być rzeczywiście netto płatnikiem, to jako Kalinowski, dziś wicepremier i minister rolnictwa, powiem, że nie możemy do tego interesu dopłacać. Gdybyśmy mieli być netto płatnikiem, to znaczy że nie powinniśmy wchodzić.</u>
          <u xml:id="u-189.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale nie mamy takiego zapewnienia.)</u>
          <u xml:id="u-189.4" who="#JarosławKalinowski">Muszą być zagwarantowane instrumenty, to, że ten strumyk pieniądza wreszcie się odwróci w naszą stronę, bo do tej pory to on płynie w drugą.</u>
          <u xml:id="u-189.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-189.6" who="#komentarz">(Głos z sali: To znaczy w którą? W naszą?)</u>
          <u xml:id="u-189.7" who="#JarosławKalinowski">W naszą. W naszą wspólną, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-189.8" who="#JarosławKalinowski">Biopaliwa. Rzeczywiście nie powiedziałem tego z trybuny, ale w informacji jest to zawarte. Jest też dodatkowa informacja z dnia dzisiejszego. Czas uzgodnień międzyresortowych minął, a dzisiaj miała miejsce konferencja uzgodnieniowa. Prace międzyresortowe nad projektem o regulacji rynku ekopaliw w Polsce zostały zakończone, nie wiem, czy na najbliższe posiedzenie stałego komitetu, ale na jedno z najbliższych ten projekt będzie skierowany. Jest to projekt, który sprawi, że wreszcie będziemy mogli produkować i przeznaczać naszą produkcję rolniczą na cele nierolnicze. To pozwoli na stworzenie kilkudziesięciu tysięcy nowych miejsc pracy i pozwoli na stworzenie dodatkowych dochodów dla naszych rolników.</u>
          <u xml:id="u-189.9" who="#JarosławKalinowski">Są dwa elementy tego programu. Pierwszy - produkcja spirytusu bezwodnego. Dzisiaj na te cele przeznaczamy około 50 mln litrów spirytusu odwodnionego. Wejście w życie tej ustawy spowoduje, że będziemy mogli po wejściu jej w życie produkować na te cele do 2005 r., każdego roku, 300 mln litrów. 300 tys. ha będzie można przeznaczyć na tę produkcję. To jest pierwszy segment.</u>
          <u xml:id="u-189.10" who="#JarosławKalinowski">Drugi segment to produkcja tzw. biodiesla. Do 2005 r. mamy szansę, żeby na te cele przeznaczać prawie pół mln ha i dać możliwość dochodów naszym rolnikom, miejsca pracy i większe bezpieczeństwo energetyczne. Oczywiście to nie jest tak, że te wszystkie problemy są za nami. Nawet w trakcie, kiedy już Wysoka Izba będzie pracować nad tym projektem, będzie do rozwiązania jeszcze jedna bardzo ważna kwestia, wynikająca ze stanowiska negocjacyjnego, niestety, poprzedników. Wystąpiono bowiem tylko o jeden rok przejściowy na stosowanie ulgi akcyzy na biopaliwa. Nasz rząd podjął decyzję, że wracamy do tego stanowiska i zrobimy wszystko, żeby tę sprawę dla realizacji tego programu pozytywnie rozstrzygnąć.</u>
          <u xml:id="u-189.11" who="#JarosławKalinowski">Dopłaty. Skąd budżet Agencji Rynku Rolnego? No przecież wszyscy w tej Izbie wiemy, jak wygląda budżet na rok 2002. Wiemy, jak wygląda budżet Agencji Rynku Rolnego, ale gdybyśmy mieli realizować interwencje na rynkach rolnych w oparciu o budżet Agencji Rynku Rolnego, to w tym roku żadnej interwencji nie byłoby. Nie byłoby tych 80 tys. ton kupionych półtusz wieprzowych, nie byłoby na rynku mleka i nie byłoby interwencji podejmowanej na innych rynkach.</u>
          <u xml:id="u-189.12" who="#JarosławKalinowski">Decyzją Rady Ministrów postanowiliśmy, że interwencja w roku bieżącym będzie realizowana, niestety, ale ze zwiększonych zobowiązań Agencji Rynku Rolnego. Zastaliśmy Agencję zadłużoną na kwotę miliard złotych. Przy nowelizacji budżetu Agencja została częściowo oddłużona, nie do końca, częściowo, ale jeżeli będzie zrealizowany ten zakres interwencji, o którym dzisiaj mówiłem, jeżeli we wtorek zapadną pomyślne decyzje, a wierzę, że takie decyzje zapadną, to zakres interwencji na rynku rolnym w roku 2002 będzie o wiele szerszy niż w roku 2001. Taka jest po prostu sytuacja. Koszty muszą być jednak poniesione, bo nie stać nas na to, żeby doprowadzić nasze rolnictwo do kompletnej degradacji. To jest o wiele większy koszt i dzisiaj te pieniądze muszą się znaleźć, żeby opanować sytuację w polskim rolnictwie i nie pozwolić, żeby ona ulegała dalszemu pogorszeniu.</u>
          <u xml:id="u-189.13" who="#JarosławKalinowski">Teraz pytanie: o co chodzi?</u>
          <u xml:id="u-189.14" who="#JarosławKalinowski">Panie przewodniczący, jeśli chodzi o sprawę dopłat do mleka ekstra, to moglibyśmy celebrować, pytać wszystkich. Ale ja naprawdę nie prowadziłem konsultacji, negocjacji w żadnej tajemnicy. Ci, którzy się do mnie zwrócili, że chcą rozmawiać na temat sytuacji na rynku mleka, rozmawiali ze mną, prowadzili rozmowy. Komisja się nie zwróciła do mnie, że chce przedstawić, zapytać ministra rolnictwa o to, jakie widzi rozwiązania na rynku mleka. Nie zwrócił się do mnie przewodniczący w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-189.15" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Mojzesowicz: Ale ja nie jestem wicepremierem, aby interweniować.)</u>
          <u xml:id="u-189.16" who="#JarosławKalinowski">Panie Przewodniczący! Nie zwrócił się pan do mnie z pytaniem, co zamierzam zrobić wobec pogarszającej się sytuacji na rynku mleka. Gdyby pan się zwrócił, na pewno bym też z panem rozmawiał. Wie pan, że każdy pański telefon... i rozmawiamy. Proszę mówić prawdę.</u>
          <u xml:id="u-189.17" who="#JarosławKalinowski">Najważniejsze chyba jednak jest to, że decyzje i interwencje dodatkowe są podejmowane. Bo gdybyśmy mieli w tej chwili sprawę celebrować i mówić: poczekajmy jeszcze z interwencją, bo nie wszyscy jeszcze uczestniczyli w rozmowach, to rolnicy mogliby się nie doczekać, a najważniejsze, żeby ta interwencja się odbyła i to jak najszybciej.</u>
          <u xml:id="u-189.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie premierze.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Mojzesowicz: Proszę o głos.)</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#DonaldTusk">W trybie sprostowania?</u>
          <u xml:id="u-190.3" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Mojzesowicz: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-190.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Wojtek, jeżeli nie uczestniczyłeś, to o co chodzi?)</u>
          <u xml:id="u-190.5" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#WojciechMojzesowicz">Panie Marszałku! Uważam, że dziś emocji już było dosyć.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#WojciechMojzesowicz">Panie Premierze! Jeżeli pan nie czyta, to niech przeczytają pana służby, jakie było stanowisko. Niech pan nie myli pojęć. Komisja przedstawiała problem bez współpracy z resortem, a głównym elementem niemożliwości był brak środków. Nie trzeba było wprowadzać nowych pomysłów, bo one były już w styczniu. Tylko na tym trzeba było bazować.</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale skąd pieniądze?)</u>
          <u xml:id="u-191.3" who="#WojciechMojzesowicz">Zaskoczony jestem, że w ten sposób dyskutujemy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#DonaldTusk">Proszę, panie premierze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#JarosławKalinowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oczywiście zgadzam się z panem przewodniczącym, że nie trzeba niczego wymyślać, bo ustawa o regulacji rynku mleka była. Nie trzeba było niczego nowego wymyślać, tylko trzeba było znaleźć dodatkowe środki finansowe. Te dodatkowe środki finansowe się znalazły i zostało to włączone do pakietu działań, o których rząd zdecydował 14 maja, działań, które mają poprawić sytuację w mleczarstwie. Nie można było z tym zwlekać, trzeba było podjąć decyzje. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie premierze.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#DonaldTusk">Przypominam, że Sejm ustalił w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego podział czasu pomiędzy kluby i koła, w zależności od ich wielkości, w granicach od 5 do 93 minut, to jest debatę średnią.</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#DonaldTusk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-194.3" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Romuald Ajchler, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#RomualdAjchler">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#RomualdAjchler">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przypadł mi zaszczyt przedstawienia Wysokiej Izbie stanowiska klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej w sprawie informacji rządu o realizacji polityki rolnej określonej w strategii gospodarczej rządu SLD, Unii Pracy i Polskiego Stronnictwa Ludowego na lata 2002–2005, przyjętej przez Radę Ministrów 29 stycznia 2002 r. Zanim jednak odniosę się do spraw uznanych przez rząd w strategii gospodarczej za najważniejsze w rolnictwie i na wsi, przekażę Wysokiej Izbie informację, jakie spojrzenie ma klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej na bieżącą sytuację w rolnictwie i na wsi.</u>
          <u xml:id="u-195.2" who="#RomualdAjchler">Wysoki Sejmie! W rolnictwie i na wsi w obecnym okresie występuje sytuacja kryzysowa. Dramatycznie spadają dochody rolników, zwiększa się bezrobocie. Bardzo trudno sprzedać jakikolwiek produkt po cenach opłacalnych. Dające się we znaki zatory płatnicze w jeszcze większym stopniu komplikują płynność finansową gospodarstw rolnych. Wysoki kurs złotego i odporność Narodowego Banku Polskiego i Rady Polityki Pieniężnej na argumenty rządu dotyczące nadwartościowej złotówki w stosunku do dolara powodują utrudnienia eksportowe dla naszych produktów rolnych, ułatwiając jednocześnie import nie zawsze dobrej jakości. I słów tych nie kieruję do rolników, bo oni bardzo dobrze wiedzą, jak jest w rolnictwie, ale kieruję do rządu, ministra rolnictwa, Narodowego Banku Polskiego, Rady Polityki Pieniężnej, a przede wszystkim do Wysokiej Izby, która niebawem, bo za kilka miesięcy, zajmie się budżetem na 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-195.3" who="#RomualdAjchler">Wysoki Sejmie! W tym miejscu należy zadać pytanie o przyczyny wyżej przedstawionej sytuacji w rolnictwie, a szczególnie o przyczyny dramatycznie spadających dochodów rolników. Jedną z nich już podałem. Przypomnę - nadwartościowa złotówka utrudniająca eksport naszych artykułów. Ale podstawowa i najpoważniejsza przyczyna to rozregulowane wszystkie rynki rolne, począwszy od rynku mleka, a skończywszy na rynkach mięsnych, nie można zapominać przy tym o rynku zbożowym. Przyczyną dramatycznie spadających dochodów w rolnictwie jest także nieskuteczna interwencja Agencji Rynku Rolnego spowodowana przede wszystkim brakiem środków budżetowych wspomagających agencję. W wystąpieniu swym, wówczas gdy procedowaliśmy w komisji rolnictwa i w Komisji Finansów Publicznych nad budżetem państwa na 2000 r., przewidywałem to i przestrzegałem przed taką sytuacją. Ale, Wysoki Sejmie, cóż można było zrobić, kiedy Leszek Miller i jego rząd dziedziczy całkowicie rozbite finanse publiczne, 90-miliardową dziurę budżetową. Podpisano wiele niekorzystnych umów i zobowiązań, a za przykład niech posłużą: umowa agencji restrukturyzacji rolnictwa w sprawie IACS i umowy zbożowe, i dzisiaj ponosimy tego skutki. Wiedzieliśmy wówczas, że pomimo biedy na wsi rolnicy będą płacić rachunki za cztery lata nieudolnych rządów AWS i Unii Wolności, oby tylko w 2002 r. Zdawaliśmy sobie sprawę również, że zapasy 4 mln ton zboża, największe w historii transformacji naszej gospodarki, to nie dobrodziejstwo, lecz wielki problem, który zostawił nam pan minister Balazs, wpuszczając do kraju jeszcze jesienią najpierw 460 tys. ton, a - w wyniku jego pomysłów - od 1 lipca ma wpłynąć dalsze 460 tys. ton. Ten pomysł należy udaremnić. W tym miejscu i z tej trybuny wnoszę o natychmiastowe podjęcie przez rząd działań uniemożliwiających dalszy import zboża.</u>
          <u xml:id="u-195.4" who="#RomualdAjchler">Panie Premierze! Dzisiaj nie wolno czekać. Dzisiaj należy szybko podejmować decyzje.</u>
          <u xml:id="u-195.5" who="#RomualdAjchler">Gdy się analizuje informację o realizacji polityki rolnej rządu RP, którą otrzymaliśmy, wniosek nasuwa się sam - o zaangażowaniu wszystkich środków finansowych będących w dyspozycji rządu określonych ustawą budżetową. Ale czy działania podjęte przez rząd i agendy rządowe będą wystarczające w celu przeciwdziałania rysującej się katastroficznej sytuacji dochodowej na wsi? Uważam, że wysiłek rządu w twym zakresie powinien być większy, bo sytuacja jest nadzwyczajna. Przeanalizujmy zatem, Wysoka Izbo, jakie rząd podejmuje działania mające na celu ochronę dochodów producentów rolnych i stabilizację rynku i rozwoju wsi.</u>
          <u xml:id="u-195.6" who="#RomualdAjchler">16 kwietnia Rada Ministrów przyjęła roczny program działań interwencyjnych na 2002 r. przez Agencję Rynku Rolnego, ale już 14 maja z uwagi na pogarszającą się sytuację na rynku mleka podjęła decyzję o zwiększeniu interwencji na tym rynku. W programie przewidziano również dopłaty do cen skupu zbóż konsumpcyjnych, interwencyjny skup zbóż, interwencyjny skup mleka i masła, dopłaty do skupu tytoniu surowego, do eksportu mleka w proszku, skup interwencyjny półtusz wieprzowych oraz dopłaty do ich przechowywania, w tym także mleka w proszku, masła i serów. Przewidziano także dopłaty do eksportu rzepaku. Niekoniecznie one muszą być jednak zrealizowane, gdyż jesteśmy w przededniu zgłoszenia do Sejmu rządowego projektu ustawy o biopaliwie, do którego produkcji można wykorzystać nadwyżki rzepaku.</u>
          <u xml:id="u-195.7" who="#RomualdAjchler">Przyjęty wyżej podany zakres interwencji w świetle przyznanej dotacji budżetowej w wysokości 283 mln zł, tj. na poziomie 34% uzyskanych w 2001 r. oraz planowanych własnych dochodów agencji w wysokości 823 mln zł, tj. 60,6% ubiegłorocznych, oznacza, że aby to zrealizować, agencja będzie musiała zaciągnąć kredyt w wysokości prawie ok. 1400 mln zł. Kwota, którą wymieniłem, może nie wystarczyć na pełną interwencję, gdyż konieczne jest natychmiastowe, panie premierze, podjęcie dalszej interwencji na rynku wieprzowym. A zapowiadające się bardzo dobrze zbiory zbóż i rzepaku potwierdzają tę tezę. Mamy oto dzisiaj taką sytuację, że Agencja Rynku Rolnego, zamiast w skuteczny sposób przyczyniać się do poprawy dochodowości rolników poprzez interwencję na rynkach rolnych, stoi na progu bankructwa i jedynie gwarancje kredytowe udzielone przez rząd sytuację agencji mogą zmienić.</u>
          <u xml:id="u-195.8" who="#RomualdAjchler">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ponieważ moi koledzy klubowi w swych wystąpieniach odniosą się do poszczególnych instrumentów, którymi rząd realizował będzie politykę rolną zapowiedzianą w styczniu w strategii gospodarczej omawianej w Sejmie, przejdę do zapowiedzianych na wstępie mojego wystąpienia - omówienia i oceny kwestii uznanych przez rząd za najważniejsze w rolnictwie i na wsi. Za najważniejsze rząd uznał poprawę dochodów rolniczych m.in. poprzez realizację interwencji na rynku rolnym i dostosowaniu jej do rozwiązań stosowanych z powodzeniem w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-195.9" who="#RomualdAjchler">Panie Premierze! Dzisiaj rolnicy już wiedzą, że z poprawy dochodów w 2002 r. nic nie będzie. Oczekują jednak, że rząd i minister rolnictwa zrobi wszystko, aby nie doszło do ich spadku. Oczekują również, że w konstrukcji budżetu na 2003 r. zostaną zabezpieczone takie środki, które pozwolą zrealizować - uznany przecież przez rząd za najważniejszy cel - poprawę dochodów rolniczych. Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej uważa jednak, że dotychczasowa interwencja na rynkach rolnych, stosowana co prawda w Polsce od wielu lat, na początku transformacji była skuteczna; w obecnej sytuacji, w jakiej się znajdujemy, niewiele pomoże. Uważamy, że rząd powinien, i to jest propozycja Sojuszu Lewicy Demokratycznej, wprowadzić dopłaty bezpośrednie do produkcji rolnej na wzór Unii Europejskiej, i to od przyszłego roku, od 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-195.10" who="#RomualdAjchler">Czy stać nas na takie rozwiązanie i ile ono może kosztować? Uważam, Wysoka Izbo, że nie stać nas na to, aby nie wprowadzać dopłat bezpośrednich w rolnictwie na wzór Unii Europejskiej, gdyż ogromny wysiłek rządu w bardzo trudnej sytuacji budżetowej i finansów publicznych nie daje pożądanych zakładanych przez rząd i agendy rządowe efektów i nie poprawia dochodowości rolników. Właściwie jest dzisiaj tak, że rząd zachowuje się tak, że przyjeżdża do pożaru i gasi go, bez wystarczającej ilości wody. Podam przykład. Nie planowano jesienią na 2002 rok interwencji na rynku mięsa wieprzowego - pan premier o tym wspominał - ale ze względu na sytuację na tym rynku już w styczniu rozpoczęto interwencję. Do chwili obecnej poprzez różne formy interwencji agencja skupiła 80 tys. ton półtusz. Ale, jak mówią eksperci, trzeba będzie wykupić jeszcze około 100 tys. ton półtusz wieprzowych do końca bieżącego roku. Tak więc 180 tys. ton półtusz wieprzowych znajdzie się w zarządzie Agencji Rynku Rolnego.</u>
          <u xml:id="u-195.11" who="#RomualdAjchler">Dopłaty do zbóż, na ich przechowywanie, dopłaty do serów, masła i mleka w proszku, dopłaty do mleka klasy ekstra, dopłaty eksportowe do zboża, dopłaty eksportowe do mięsa wieprzowego i wołowego, oczekiwania drobiarzy na interwencję - to wszystko powoduje, że Agencja Rynku Rolnego na koniec roku może być zadłużona na kwotę około 2,3–2,5 mld zł. Agencja restrukturyzacji to także co roku 1,5 mld zł dotacji z budżetu. Można pomyśleć, jakich oszczędności dokonać w tej agencji, aby część zaoszczędzonych środków przeznaczyć na dopłaty w sytuacji, gdyby rząd zdecydował się wprowadzić dopłaty bezpośrednie w przyszłym roku. Można się przyjrzeć, czy prawidłowe jest wykorzystywanie istniejących środków budżetowych na wapnowanie gleb i postęp biologiczny.</u>
          <u xml:id="u-195.12" who="#RomualdAjchler">Wysoki Sejmie! Chodzi o to, aby środki publiczne wydawać efektywnie i osiągnąć zamierzony cel.</u>
          <u xml:id="u-195.13" who="#RomualdAjchler">Z pobieżnych rachunków wynika, że wprowadzając dopłaty bezpośrednie do produkcji do gospodarstw o powierzchni powyżej 3–4 hektarów, trzeba by posiadać środki finansowe na poziomie 3,5–4 mld zł. Przypadłoby wówczas około 350 zł dopłaty na jeden hektar użytków rolnych. Można by wówczas ustalić cenę interwencyjną na poziomie 100 euro za jedną tonę pszenicy i proporcjonalnie niższe ceny przy innych gatunkach zbóż. I gwarantuję Wysokiej Izbie, że gdybyśmy mieli taką cenę interwencyjną przy wprowadzaniu systemu dopłat bezpośrednich, do naszego kraju nie zaimportowano by ani jednej tony zboża.</u>
          <u xml:id="u-195.14" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: Za ile?)</u>
          <u xml:id="u-195.15" who="#RomualdAjchler">Powiedziałem, panie pośle, trzeba było słuchać, ale powtórzę. Przypuszczamy, że około 3–4 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-195.16" who="#komentarz">(Głos z sali: A w związku z tym skąd te pieniążki?)</u>
          <u xml:id="u-195.17" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: Mówicie to od 30 lat.)</u>
          <u xml:id="u-195.18" who="#RomualdAjchler">Panie pośle, trochę więcej lat mam, ale od 30 lat nie mówiłem tego.</u>
          <u xml:id="u-195.19" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale jeśli to prawda, to można...)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#DonaldTusk">Proszę nie przerywać wystąpienia pana posła.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Będziemy pamiętali, jak poseł Janowski będzie występował.)</u>
          <u xml:id="u-196.3" who="#DonaldTusk">Panowie posłowie, bo będę musiał przejść do kar regulaminowych, jeśli nie umożliwicie kontynuowania wystąpienia.</u>
          <u xml:id="u-196.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak, panie marszałku, karać...)</u>
          <u xml:id="u-196.5" who="#DonaldTusk">Prawda?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#RomualdAjchler">Panie marszałku, naprawdę chciałbym, żeby rozmowa na temat aktualnej polityki i sytuacji w rolnictwie odbywała się już teraz w atmosferze powagi. Dosyć już dzisiaj emocji.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#RomualdAjchler">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wprowadzenie tego systemu miałoby również wpływ na obniżenie cen zbóż i zmniejszenie kosztów produkcji mięsa wieprzowego, drobiowego, wołowego i innych artykułów rolnych, w tym także mleka. Byłaby szansa na obniżenie cen rynkowych żywności i zwiększenie popytu na żywność, co wydaje się nieobojętne w dzisiejszych czasach. Rolnikom chodzi nie o to, aby uzyskiwać wysokie ceny za swe produkty, ale o to, by dzięki polityce rządu było możliwe zapewnienie dochodowości produkcji polskiego rolnictwa i jego konkurencyjności.</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#RomualdAjchler">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ktoś może zapytać - i prosiłbym, żeby pan poseł Janowski posłuchał - dlaczego proponujemy dopłaty bezpośrednie do gospodarstw o powierzchni powyżej 3–4 hektarów użytków rolnych. Odpowiedź wydaje się prosta. Gospodarstwa małe nigdy nie były związane z rynkiem i nie są związane z wahaniami koniunkturalnymi na tym rynku. Są one gospodarstwami produkującymi na samozaopatrzenie. Ale jest i drugi powód - nie chcemy proponować dopłat tym, którzy kupili grunty po to, aby znaleźć się w systemie ubezpieczeń KRUS, uciekając przy tym od ubezpieczenia ZUS-owskiego. A jak twierdzą eksperci, nie jest to mała liczba osób i gospodarstw.</u>
          <u xml:id="u-197.3" who="#RomualdAjchler">Wysoka Izbo! Składając rządowi propozycję rozważenia wprowadzenia dopłat bezpośrednich w rolnictwie, klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej deklaruje współpracę w tej dziedzinie i poparcie dla tego rozwiązania. Wiemy wszyscy, że system dopłat funkcjonuje w krajach Unii Europejskiej i że podobny system, jeżeli nie w 2003 r., to w 2004 r. wprowadzimy, z chwilą integracji naszego państwa z Unią Europejską. Szkoda czekać, szkoda jednego roku.</u>
          <u xml:id="u-197.4" who="#RomualdAjchler">Wysoka Izbo! Panie Premierze! W strategii gospodarczej drugim z pięciu punktów uznanych w sferze rolnictwa za najważniejsze jest punkt dotyczący przyspieszenia procesu zmian struktury obszarowej gospodarstw rolnych poprzez wdrożenie ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego państwa.</u>
          <u xml:id="u-197.5" who="#RomualdAjchler">Wysoka Izbo! Trudno jest klubowi Sojuszu Lewicy Demokratycznej odnieść się do wspomnianego projektu, bo nie ma jeszcze przedłożenia rządowego, gdyż - jak pan sam stwierdził w informacji - jest to projekt ministra rolnictwa szeroko obecnie konsultowany. Ale jeżeli w projekcie ustawy nie uwzględni pan spółdzielczości rolniczej, spółek pracowniczych i dzierżawców, to znając opinie grupy posłów rolników z Sojuszu Lewicy Demokratycznej, wiem, że będziemy klubowi Sojuszu proponować odrzucenie tego projektu, bo pierwotna wersja pańskiego projektu jest niemożliwa do zaakceptowania przez Sojusz. Ale do tej sprawy moi koledzy w swoich wystąpieniach się odniosą bardziej szczegółowo.</u>
          <u xml:id="u-197.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-197.7" who="#RomualdAjchler">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W drugiej połowie bieżącego roku rozpoczynają się negocjacje z Unią Europejską w dziedzinie rolnictwa. I cokolwiek by powiedzieć, muszą się one zakończyć w bieżącym roku po to, abyśmy mogli od 1 stycznia 2004 r. być członkiem Unii. Wiele sobie obiecujemy i liczymy, że po integracji Polska rozwijać się będzie szybciej, że szybciej niż do tej pory wzrastał będzie dochód narodowy. Ale jeżeli spojrzymy na informację rządu o realizacji polityki rolnej na stronę 33 do rozdziału pod tytułem: „Negocjacje z Unią Europejską w zakresie rolnictwa”, to zobaczymy, jak duża praca i jak trudne negocjacje czekają rząd i naszych przedstawicieli w rozmowach z przedstawicielami Komisji Europejskiej. Dlaczego trudnych? Dlatego że w żadnym wypadku nie można zgodzić się na 10-letni okres przejściowy na dochodzenie do 100-procentowych płatności bezpośrednich i rozpoczęcie pierwszego roku stowarzyszenia od 25-procentowych wyżej wspomnianych dopłat. Nie można zgodzić się również na niższe limity produkcyjne i plony referencyjne, bo zgoda na niższe limity i obniżone plony referencyjne wyrażona w negocjacjach nie może być renegocjowana.</u>
          <u xml:id="u-197.8" who="#RomualdAjchler">Rozumiemy, że Komisja Europejska zaproponowała niższe w wielu pozycjach kwoty produkcyjne dla polskiego rolnictwa, ale jesteśmy przekonani, że rząd przygotował argumenty, które pozwolą obronić stanowisko polskie podczas negocjacji.</u>
          <u xml:id="u-197.9" who="#RomualdAjchler">Nie można się zgodzić również na próbę Komisji Europejskiej różnicowania poziomu płatności dla obecnych i nowo przyjętych krajów członkowskich i próby odchodzenia przez Komisję Europejską od zasad równej konkurencji w warunkach jednolitego rynku. Wyrażenie zgody przez rząd na takie postępowanie Unii to zgoda na marginalizowanie polskiego rolnictwa w poszerzonej Europie. Na to zgody naszej być nie może.</u>
          <u xml:id="u-197.10" who="#RomualdAjchler">Reasumując swe wystąpienie, w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej zgłaszam wniosek o przyjęcie informacji przez Wysoką Izbę i oświadczam, iż klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej będzie głosował za przyjęciem informacji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-197.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Aleksander Grad, Platforma Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-198.2" who="#DonaldTusk">Przepraszam, pan premier sygnalizował chęć zabrania głosu.</u>
          <u xml:id="u-198.3" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, panie premierze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#JarosławKalinowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo krótko na temat ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. Padło pytanie, były wątpliwości dotyczące tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Jest ich dużo.)</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#JarosławKalinowski">Otóż czas na uzgodnienia resortowe, czyli czas na zgłaszanie uwag przez poszczególne resorty, już minął. Jesteśmy przed konferencją uzgodnieniową. Sądzę, że na przełomie czerwca... czy do końca czerwca projekt stanie się przedmiotem obrad stałego komitetu Rady Ministrów, potem posiedzenia rządu - i zostanie skierowany do Wysokiej Izby.</u>
          <u xml:id="u-199.3" who="#JarosławKalinowski">Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Panie Pośle! Nie jest intencją ministra rolnictwa... Bo było powiedziane, że jest to projekt ministra rolnictwa. Niezupełnie to jest tak, choć ja rzeczywiście odpowiadam za tę regulację, biorę za nią odpowiedzialność. Rada Ministrów w listopadzie przyjęła założenia do tego projektu i projekt opracowany w resorcie rolnictwa konsumuje założenia przyjęte przez Radę Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-199.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Kiedy będzie w Sejmie?)</u>
          <u xml:id="u-199.5" who="#JarosławKalinowski">Ani w tych założeniach, ani w intencjach ministra rolnictwa nie ma najmniejszej próby eliminowania gospodarstw rolnych działających w oparciu o Prawo spółdzielcze. Nie ma też najmniejszej nawet ochoty eliminowania czy dyskryminowania formy, o której pan wspomniał, panie pośle, gospodarstw czy spółek pracowniczych. Ale też na pewno zgodzimy się, że nie może być w tym projekcie takich zapisów, które będą stwarzały furtki dla tych, którzy tak naprawdę rolnikami nie są i nigdy nie byli, i nie chcą być, tylko chcą korzystać z różnicy ceny ziemi. Nie może być spekulacji ziemią rolniczą, nie ma tego w Unii i u nas być nie może. Tu się na pewno zgodzimy i żadnych sprzeczności nie będzie.</u>
          <u xml:id="u-199.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie premierze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#JarosławKalinowski">Jedno zdanie, bo ta ustawa oczywiście będzie jeszcze przedmiotem różnych uwag. Ta ustawa, w mojej ocenie, zawiera bardzo ważny element. Mianowicie zawiera propozycje, ażeby to, co jeszcze pozostało w zasobie Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, zostało jak najszybciej sprywatyzowane, sprzedane polskim rolnikom - jak najszybciej, na preferencyjnych warunkach. Propozycje preferencyjne...</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale kiedy ta ustawa będzie?)</u>
          <u xml:id="u-201.2" who="#JarosławKalinowski">...mają być, ma być to ziemia polskich rolników, sprzedana na preferencyjnych warunkach. Propozycje ministra rolnictwa są następujące: rozłożenie rat spłat na 25 lat, a pierwsza spłata w granicach 5%. Takie rozwiązania już w Polsce funkcjonowały, przed wejściem do Unii Europejskiej musimy ten proces przeprowadzić.</u>
          <u xml:id="u-201.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Niezależnie od...)</u>
          <u xml:id="u-201.4" who="#JarosławKalinowski">Prawo jest równe dla tych, którzy będą chcieli na tej ziemi pracować, w granicach norm obszarowych, które też ustawa określa.</u>
          <u xml:id="u-201.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Zapowiadano ustawę od dawna.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#DonaldTusk">Proszę nie zabierać głosu poza porządkiem.</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Rząd może przygotować ustawę.)</u>
          <u xml:id="u-202.3" who="#DonaldTusk">Zwracam się do pana posła Macierewicza z prośbą, żeby nie naruszał porządku.</u>
          <u xml:id="u-202.4" who="#DonaldTusk">Zwracam się także do posła Kuźmiuka, żeby nie naruszał porządku.</u>
          <u xml:id="u-202.5" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Lepper: Niech się zachowują tak jak Samoobrona, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-202.6" who="#DonaldTusk">To jest trudne, panie pośle, ale...</u>
          <u xml:id="u-202.7" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-202.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Taka jest prawda.)</u>
          <u xml:id="u-202.9" who="#DonaldTusk">Zwracam uwagę panu posłowi Macierewiczowi. Następna uwaga będzie przywołaniem do porządku z konsekwencjami przykrymi dla posła.</u>
          <u xml:id="u-202.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Areszt domowy.)</u>
          <u xml:id="u-202.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Nagana.)</u>
          <u xml:id="u-202.12" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Aleksander Grad, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#AleksanderGrad">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić w imieniu Klubu Poselskiego Platforma Obywatelska stanowisko wobec dokumentu zatytułowanego przez rząd: Informacja o realizacji polityki rolnej rządu RP oraz stanowisko co do sytuacji w rolnictwie i na wsi.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#AleksanderGrad">Analiza tego dokumentu, sytuacja w rolnictwie i na wsi, blisko 9-miesięczna działalność tego rządu i powszechna negatywna ocena tych działań przez środowiska wiejskie skłaniają nas, Platformę Obywatelską, do stwierdzenia, że nie ma tutaj mowy o realizacji polityki rolnej, gdyż jej niestety koalicja nie ma, przynajmniej nie widać jej realizacji, lecz mamy tak naprawdę sprawozdanie z bieżącej działalności ministerstwa rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#AleksanderGrad">Panie Marszałku! Panie Premierze! Ministrze Rolnictwa! Ten dokument pokazuje, że nie jest tak, jak to czytamy w programie wyborczym PSL, że zacytuję: Rolnictwu potrzebna jest trwała, spójna polityka rolna, działania doraźne powinny być podporządkowane strategii rozwoju rolnictwa co najmniej na całą bieżącą dekadę. Mam wrażenie i myślę, że nie tylko wrażenie, że ministerstwo utonęło w sprawach bieżących, zajmuje się gaszeniem co chwilę nowych pożarów, ugrzęzło po prostu w doraźnych, często niespójnych i niepopieranych przez cały rząd sprawach. Nie widać natomiast działań, które układałyby się w długofalową logiczną całość.</u>
          <u xml:id="u-203.3" who="#AleksanderGrad">Gdy się obserwuje z boku, gołym okiem widać, że, tak jak pisze rząd w omawianym dokumencie, sytuacja w rolnictwie i na wsi jest kryzysowa. Sytuacja na rynkach wielu produktów jest dramatyczna. Również jeśli chodzi o poziom porozumienia w rządzie co do najważniejszych strategicznych decyzji dla wsi i rolnictwa, to po prostu dramatycznie tego porozumienia nie ma. Jako kryzysowe można też określić styl i formę publicznych wypowiedzi różnych członków rządu odnoszących się do działań i ustaleń swoich kolegów z ministerstwa. Tutaj myślę o dzisiejszej wypowiedzi pana posła Ajchlera, który przedstawił to, za czym się SLD opowiada. Warto, panie premierze, mieć stenogram podczas rozmów z paroma ministrami w pana rządzie. Z różnych stron słychać głosy o potrzebie narodowej zgody w sprawach wsi i rolnictwa, działań i uzgodnień ponad podziałami politycznymi i tak powinno być. Jest to potrzebne i Platforma Obywatelska też tak uważa, że wieś i rolnictwo potrzebują takiego długofalowego programu działań, który może być realizowany przez kolejne ekipy rządzące krajem. Ale jak to przełożyć na działania praktyczne, skoro w łonie samej koalicji nie widać tej zgody i, co gorsza, ta niezgoda jest roztrząsana publicznie? Ostatnie posiedzenie komisji rolnictwa - i to odbywające się gościnnie w gmachu ministerstwa - było tego dobitnym, żenującym dla nas wszystkich przykładem.</u>
          <u xml:id="u-203.4" who="#AleksanderGrad">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W strategii gospodarczej rządu SLD - Unia Pracy - PSL na lata 2002–2005 i ponownie w tej informacji czytamy, że za najważniejsze uznano w sferze rolnictwa i rozwoju wsi następujące sprawy:</u>
          <u xml:id="u-203.5" who="#AleksanderGrad">Pierwsza sprawa to poprawa dochodów rolniczych m.in. poprzez realizację interwencji na rynku rolnym i dostosowanie jej, jak czytamy, do rozwiązań stosowanych z powodzeniem w Unii Europejskiej. Proszę państwa, Wysoka Izbo, my rozumiemy, że nie wszystko można zrobić od zaraz, że to jest rozłożone na 4 lata. Ale to jest tak, że jeżeli coś się planuje na 4 lata, to trzeba to robić co miesiąc, co rok i musi ubywać tych spraw. Widzimy, że prawie wszystkie rynki są rozregulowane. Na rynku zboża jest tragedia, dochody rolnicze spadły i spadają. Rząd sam przez ostatnie miesiące uczy takiej oto procedury: zastrajkujesz, zamanifestujesz, zablokujesz, załatwisz problem. Dlaczego nie ma wyprzedzających działań? Rząd musiał czekać na zapowiedź manifestacji, aby zareagować i interweniować na rynku mleka, i od 1 lipca wprowadzić dopłatę, o co wcześniej i Platforma Obywatelska, i cała opozycja wnosiły. Rynek zboża jest w zupełnej zapaści. Jest znowu mocny impuls, zboże na torach, jest reakcja. Do czego to prowadzi? Interwencje na rynku są spóźnione, wymuszane, źle przeprowadzane, chociażby ta interwencja na rynku wieprzowiny z początku tego roku, która według ekspertów jeszcze pogłębiła złą sytuację. Teraz mówi się o 15 tys. ton, co jest kroplą w morzu potrzeb i bez zwiększenia nie będzie żadnego efektu. Wystąpił przypadek BSE, rynek się chwieje. Nie ma interwencji na rynku wołowiny. Ile będziemy czekać? Dwa, trzy miesiące? O ile więcej wtedy to będzie kosztowało? Tak było i z mlekiem, i to się powtórzy z wołowiną. Muszą być szybkie reakcje, wyprzedzające. Wtedy to mniej kosztuje i nie ma często takich akcji, jak mieliśmy ostatnio. O innych rynkach nie będę mówił, o tym powiedzą moi koledzy z klubu. Dużo mówiono o tym przy powoływaniu tego rządu: że eksport, że nowa polityka wschodnia, handel ze wschodem... Mam pytanie, ile naszej żywności udało się sprzedać na wschód w ciągu tych 8 miesięcy? Czy nastąpiło faktyczne otwarcie się na rynki wschodnie? Dlaczego ciągle trzymamy się tak naprawdę dopłat do magazynowania? Dlaczego nie wchodzi nowa zasada, pewna nowa strategia interwencji - dopłaty do eksportu? Czy tu głównie są pilnowane interesy tych, którzy przechowują żywność? Nie widać nawet początku rozwiązań, które - jak jest napisane w tych priorytetach - mają być stosowane z takim powodzeniem jak w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-203.6" who="#AleksanderGrad">Drugim priorytetem miało być przyspieszenie procesu zmian struktury obszarowej gospodarstw rolnych m.in. właśnie w tej ustawie, o której była przed chwilką mowa, o kształtowaniu ustroju rolnego. Przypomnę, mówiono, że jeszcze nie był zamykany rozdział: Swobodny przepływ kapitału, to wtedy miały być już przez rząd przyjęte założenia do tej ustawy. Do dzisiaj nie są przyjęte nawet założenia, nie mówiąc o samej ustawie. Według mnie ta ustawa przy takim poziomie uzgodnień, jaki jest w rządzie w tej chwili, jeszcze długo nie dotrze do Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-203.7" who="#AleksanderGrad">Trzecia sprawa - wzmocnienie konkurencyjności gospodarstw rolnych i sektora przetwórczego między innymi poprzez uzgodnienie standardów sanitarnych, weterynaryjnych, jakościowych. Jest masa przykładów świadczących o tym, że jest dokładnie odwrotnie. Powiem o jednej najważniejszej sprawie - o klasyfikacji mleczarni, zakładów mięsnych, innych zakładów sektora rolnego zgodnie z wymogami klasyfikacji unijnej. Pierwotnie miał być podział na klasy A, B1, B2. Rząd zgodził się na zmianę i na propozycję Unii, aby wprowadzić klasy A, B1, B2, C i w wyniku tego dzisiaj w klasie B1 jest 1900 masarni, ale one muszą być gotowe na dzień wejścia do Unii Europejskiej. Za jakie pieniądze one się zmodernizują? To jest zgodzenie się, jawne zgodzenie się na to, że te zakłady muszą paść. A dlaczego im się nie pomaga? Dlaczego się nie tworzy programów i przedakcesyjnych, i sektorowych, które mogą im pomóc, a co najważniejsze - nie wprowadza się takiej ilości tych zakładów do tych kategorii, bo one sobie nie poradzą. One miały zakodowany inny podział z tamtego roku, zostały wprowadzone w inny, może nawet nie zdają sobie z tego sprawy, jaka to jest konsekwencja.</u>
          <u xml:id="u-203.8" who="#AleksanderGrad">Czwarty priorytet - wsparcie rozwoju obszarów wiejskich. Pan premier tutaj wspomniał o programie aktywizacji obszarów wiejskich i o tym, że to jest spadek po poprzednikach. Gdyby dzisiaj nie było programu aktywizacji obszarów wiejskich, tak naprawdę nie byłoby złotówki na infrastrukturę, na edukację na wsi, na tworzenie miejsc pracy. Od 7 miesięcy nie płyną pieniądze, czy to znaczy, że to już jest zablokowane, że ten rząd nie może rozwiązać tego problemu? Proszę państwa, sytuacja jest taka - firmy wystawiły faktury z myślą, że będą miały zapłacone w ciągu 60 dni, takie umowy zawarły, samorządy przez 7 miesięcy nie dostają pieniędzy i tak naprawdę ten program przestał działać. Ale trzeba popatrzeć w dokumenty i w ramach tych dokumentów, które są, przyspieszyć ten proces, nie czekać miesiącami, żeby to załatwić.</u>
          <u xml:id="u-203.9" who="#AleksanderGrad">Piąty priorytet - legislacja. O biopaliwach było wspominane. Ale, panie premierze, my w komisji rolnictwa w lutym powołaliśmy zespół (podkomisję), który miał pracować nad tą ustawą. Wtedy był sygnał z rządu, nie pracujcie, będzie szybko ustawa. Dzisiaj jest czerwiec i jej nie ma. Premier Miller obiecał na spotkaniu prezydium komisji, że projekt będzie do końca maja, jest już czerwiec, projektu dalej nie ma. Powstają w Polsce różnorakie konsorcja i to dobrze dla tej sprawy. Chcą zawierać z rolnikami umowy kontraktacyjne, nie wiedzą, co mają robić, a w sierpniu będą siewy. Jeżeli nie będzie tej ustawy do połowy sierpnia, to, proszę państwa, ze zbiorów w 2003 r. nic nie pójdzie na biopaliwa. My musimy ją przyjąć i rząd, jeżeli ją przyśle, powinien zgłosić tryb pilny dla tej ustawy, aby była bardzo szybko uchwalona.</u>
          <u xml:id="u-203.10" who="#AleksanderGrad">Mówi się również w tym priorytecie o kadrach. Pozwólcie państwo, że o kadrach, które mają być dobrze przygotowane do wymogów Unii Europejskiej, przytoczę cytat z „Gazety Krakowskiej” z 21 maja 2002 r. Chodzi o biura IACS. Jest taki cytat. „Jeśli chodzi o rozwiązania kadrowe, to odbywa się to w centrali - mówi Z. Szopa. Powszechnie jednak wiadomo, że stanowiska dyrektorskie są funkcjami politycznymi. Jeśli nasz będzie dyrektor np. geodeta, to dwaj jego zastępcy, czyli informatyk i zootechnik mają być wskazani przez PSL - powiedział nam działacz SLD. Nieoficjalnie wiadomo, że w Tarnowie o jedno miejsce starają się bowiem aż trzy osoby protegowane przez różne grupy działaczy PSL”. Czy to jest ten priorytet w doborze kadr dla tak ważnych biur obsługi rolników w IACS? Panie premierze, niech pan się tym zainteresuje i coś trzeba z tym na pewno zrobić.</u>
          <u xml:id="u-203.11" who="#AleksanderGrad">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Tak jak wspomniałem, wszyscy wiemy, że planuje się działanie na 4 lata, tak jak to jest w tych przytoczonych 5 priorytetach ze strategii SLD, Unii Pracy, PSL, i miesiąc, co rok musi być wiele rzeczy zrealizowanych. Niestety, tak nie jest. Już stracono sporo czasu, jeśli będzie to narastało, to pozostaną ostatnie dwa lata, rok kadencji, a po drodze mamy referendum unijne. Jeśli nie będzie realizacji tak ważnych zadań, to nie wystarczą plakaty i spoty reklamowe o Unii Europejskiej, o wątpliwej zresztą skuteczności i jakości. Wszyscy oczekujemy konkretnych działań i twardych negocjacji w sprawie rolnictwa i rozwoju wsi. Te propozycje Unii Europejskiej są nie do przyjęcia. Nie możemy jednak sami dostarczać argumentów przeciwko sobie i sami osłabiać naszej pozycji negocjacyjnej. Stan zaawansowania prac dostosowawczych do Unii Europejskiej planowanych na ten rok i przyszły jest dramatycznie niski. Zadań jest ogrom. Musi to być dobrze, perfekcyjnie zaplanowane i zrealizowane. Z tej informacji nie wynika, czy będzie wszystko na czas zrobione. Nieuruchomienie w ciągu najbliższych tygodni kilku programów, w tym SAPARD, nieprzygotowanie programów sektorowych spowoduje, że środki mogą być w ogóle niewykorzystane.</u>
          <u xml:id="u-203.12" who="#AleksanderGrad">Minie za chwilę 9 miesięcy działań rządu. Nie da się już, panie premierze, zwalać wszystkiego na poprzedników. To wystarczający czas do przyjęcia na siebie odpowiedzialności za to, co się robi, co się dzieje.</u>
          <u xml:id="u-203.13" who="#AleksanderGrad">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z analizy przez nasz klub, klub Platformy Obywatelskiej, informacji rządu wynika, jak zresztą i z dotychczas składanych informacji w innych sprawach, i z projektów ustaw, że rząd, a w tym przypadku minister rolnictwa chce wszystko zrobić sam, czyli znowu czysty centralizm. Brakuje w tej informacji z kim, z jakimi partnerami minister rolnictwa, rząd chce współdziałać na rzecz wsi i rolnictwa. Praktycznie nie ma słowa o samorządach lokalnych, regionalnych. Polsce jest potrzebny spójny, mądry, możliwy do zrealizowania program odnowy polskiej wsi, w którym dla przełamania kryzysu na obszarach wiejskich jest potrzebne zaangażowanie społeczności lokalnych. W Polsce konieczne jest postawienie na profesjonalne doradztwo, i to na poziomie wojewódzkim i gminnym. Dzisiaj doradca z limitem 25 zł na delegację nie jest w stanie niczego zrobić. Nie można w prosty sposób dać sobie wmówić, że polska wieś to skansen Europy, gdyż w tym skansenie żyje 15 mln ludzi. Obszary wiejskie w najmniejszym stopniu korzystają z efektów transformacji, w największym stopniu kumulują jej negatywne skutki. Obecna polityka rolna to konsekwencja przestarzałych form, struktur i układów o charakterze politycznym, a nie programowym. Wielu polityków dostrzega na wsi tylko wyborczy elektorat, a swój program realizuje w perspektywie kolejnych 4 lat wyznaczających nowe kampanie wyborcze. Odpowiedzialność za taki stan rzeczy na wsi, w rolnictwie w pierwszym rzędzie spoczywa na politykach i partiach odwołujących się do elektoratu rolniczego i wiejskiego, kreujących się na jedynych obrońców interesów chłopskich, a w rzeczywistości konserwujących dla interesu partyjnego przestarzałe struktury i układy.</u>
          <u xml:id="u-203.14" who="#AleksanderGrad">Platforma Obywatelska uważa, że nie ma i nie może być mowy o monopolu partyjnym na polską wieś i rolnictwo. 12 lat pokazuje, jak zgubne dla wsi było takie podejście. Na poziomie samorządowym Platforma Obywatelska angażuje się i będzie jeszcze bardziej się angażować w sprawy wsi. Załatwienie wielu spraw poprzez przedsięwzięcia regionalne to kierunek, który trzeba wspierać. Jak można powiedzieć, że czynił to rząd, skoro do tej pory nie uruchomił kontraktów regionalnych, gdzie są środki m.in. na wieś, na rynki hurtowe, infrastrukturę na wsi, pomoc dla przedsiębiorców na terenach wiejskich. Jest czerwiec, do dzisiaj ani jeden kontrakt regionalny nie został uruchomiony.</u>
          <u xml:id="u-203.15" who="#AleksanderGrad">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nasuwa się ogrom pytań. Większość zadamy później, ja skupię się na kilku. Panie premierze, kiedy rząd przedstawi plan interwencji na rynkach rolnych z konkretnym wyliczeniem kosztów i źródeł pokrycia tych wydatków? Jaki to będzie miało wpływ na możliwość interwencji i wypłacalności agencji w latach następnych? Bo pan, panie premierze, mówi, że pieniądze na to muszą się znaleźć, a na posiedzeniu komisji rolnictwa słyszeliśmy od ministra finansów, że ich nie ma. Kiedy zostanie przyjęty i wdrożony program dla rynków hurtowych, szczególnie dla tych lokalnych? Czy taka analiza pokazana w informacji co do uproszczonego systemu dopłat oznacza, że rząd wyraża na to zgodę i zaczyna myśleć o tych dopłatach? Jaki jest stan przygotowania dla programów sektorowych w ramach pomocy strukturalnej?</u>
          <u xml:id="u-203.16" who="#AleksanderGrad">I bardzo ważna sprawa. W informacji jest cały akapit dotyczący ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. Czy to oznacza, że warunki nabywania ziemi tam zawarte są już pewne, uzgodnione przez rząd i znajdą się w ustawie?</u>
          <u xml:id="u-203.17" who="#AleksanderGrad">I jeszcze jedna uwaga. Przedstawiciel SLD mówił o dopłatach bezpośrednich już przed wejściem do Unii Europejskiej dla gospodarstw od 3 do 4 hektarów. Chciałbym uzyskać odpowiedź, czy w związku z tym to jest plan przekreślenia rolnictwa w województwie podkarpackim, małopolskim, części lubelskiego, świętokrzyskim, chciałbym znać na to odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-203.18" who="#AleksanderGrad">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Platforma Obywatelska nie może przyjąć tej informacji i stawia wniosek o jej odrzucenie. Domagamy się pilnego przedstawienia przez rząd długofalowej strategii działań i operacyjnego programu jej realizacji w poszczególnych latach.</u>
          <u xml:id="u-203.19" who="#AleksanderGrad">Panie Marszałku! Hasła wyborcze: „Przywróćmy normalność, wybierzmy przyszłość” czy „Tak dalej być nie musi” dla polskiego rolnika i mieszkańca wsi nabierają dziś nowego, jakże beznadziejnego i pustego w swej treści znaczenia. Rolnicy i polska wieś muszą być czujni, aby nie dać się nabrać na jeszcze bardziej populistyczne hasła. Z tych haseł, tak jak ze złej mąki, dobrego chleba nie będzie ani go też nie przybędzie. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-203.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Andrzej Lepper, Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#AndrzejLepper">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zabierając głos po przedmówcach z z jednej strony i z drugiej, można by powiedzieć, że panowie mówicie jednym głosem. Narzekał pan poseł Ajchler, narzekał pan poseł z Platformy. Wszystko wiecie, co trzeba zrobić. Wy jesteście najmądrzejsi. Wytykacie błędy obecnemu rządowi i nawet koalicja rządząca ma pytania do rządu, który to rząd jest przecież koalicją: SLD, Unia Pracy i PSL. Zdziwienie budzi to, że pan poseł Ajchler ma takie uwagi do rządu. Przecież to jest rząd koalicji rządzącej.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#AndrzejLepper">I chcielibyśmy powiedzieć tak. Panowie dobrze mówicie, wszystko wiecie; tylko wy tu, Platforma... Nie, nie zapominajcie, u was jest masa porządnych ludzi...</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Cha, cha, cha...)</u>
          <u xml:id="u-205.3" who="#AndrzejLepper">...masa - w komisji rolnictwa szczególnie - ale ta góra wasza to są ludzie, którzy doprowadzili do tego stanu rzeczy, jaki jest dzisiaj w Polsce. I o tym nie zapominajcie. O panach Płażyńskim, Tusku, Piskorskim, innych. O Płażyńskim, który Stocznię Gdańską sprzedał razem z kontem bankowym, na którym było 40 mln zł. To jest przestępstwo.</u>
          <u xml:id="u-205.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Do rzeczy, panie pośle.)</u>
          <u xml:id="u-205.5" who="#AndrzejLepper">Tu prokurator powinien być i nie mnie zabierać z tej trybuny, tylko Płażyńskiego. Nie, jak tutaj wchodzi, bo on tu nie powinien w ogóle wchodzić, tylko kiedy wchodzi do Sejmu, prokurator powinien go od razu w kajdanki i do więzienia. Bo wy to zrobiliście. Wy jesteście ofiarami.</u>
          <u xml:id="u-205.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Do rzeczy.)</u>
          <u xml:id="u-205.7" who="#AndrzejLepper">Niektórzy posłowie do rzeczy. Ofiarami jesteście. Ja wam współczuję. Wszystkim współczuję. I tej lewej stronie, i tej prawej. Współczuję wam, że z was zrobiono takie ofiary; ofiary losu po prostu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#DonaldTusk">Panie pośle, proszę do rzeczy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#AndrzejLepper">Wy przez 12 lat mówicie tylko o tym, co trzeba zrobić. Mieliście czas. Mieliście władzę. Cztery lata rządziliście jako Platforma...</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Wtedy nie było Platformy.)</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#AndrzejLepper">Nie uciekajcie dzisiaj do zmiany nazwy. Jako Unia Wolności, jako AWS rządziliście. Do czego doprowadziliście?</u>
          <u xml:id="u-207.3" who="#AndrzejLepper">To nie znaczy, że oni - ci z tej strony, i tu, PSL - są bez winy. Oni też rządzili. Przed wami jeszcze cztery lata. Też wtedy właśnie - i do rzeczy panie marszałku - wtedy właśnie 118 zakładów przetwórstwa rolno-spożywczego zostało sprywatyzowanych i w latach 1993–1997 - za was, panowie, nasi sojusznicy, ludowcy - wy sprzedaliście 69 zakładów. Tu są fakty.</u>
          <u xml:id="u-207.4" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Pęk: Z Maksymiukiem...)</u>
          <u xml:id="u-207.5" who="#AndrzejLepper">A nawet z Maksymiukiem, tak, oczywiście. I z Serafinem też.</u>
          <u xml:id="u-207.6" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Pęk: Maksymiuk był znacznie dzielniejszy.)</u>
          <u xml:id="u-207.7" who="#AndrzejLepper">I z panem posłem Gajdą też. Też, panie pośle. Pan brał w tym udział.</u>
          <u xml:id="u-207.8" who="#AndrzejLepper">Ale nie róbcie sobie żartów z polskich rolników. Nie róbcie sobie żartów. To wy jesteście winni przede wszystkim, że wtedy tu nie protestowaliście. Powinniście wyjść na trybunę i powiedzieć. Jak dzisiaj macie uwagi do pana Maksymiuka, do pana Serafina, to powinniście tu wyjść wtedy i powiedzieć: My nie pozwolimy na to. A co robiliście? Siedzieliście, bo stołeczki pachniały, tak jak dzisiaj pachną stołeczki.</u>
          <u xml:id="u-207.9" who="#AndrzejLepper">Panie Premierze! Jeżeli pan się natychmiast nie poda do dymisji, nie wyjdziecie z koalicji, to będzie to wasz ostatni akt w Polsce, na polskiej wsi. Ja wam obiecuję i Samoobrona wam obiecuje, że my przyczynimy się do tego, że to będzie ostatni akt.</u>
          <u xml:id="u-207.10" who="#AndrzejLepper">I teraz do rzeczy. Mówiąc o tym, co jest na polskiej wsi... Jak to, panowie, zapominacie wszyscy, i lewa, i prawa strona, co się stało z pegeerami na polskiej wsi? Gdzie ten dramat się zaczyna? A to właśnie była likwidacja pegeerów, kiedy wy uwierzyliście dziennikarzom. Uwierzyliście pseudodziennikarzom, takim jak pani Olejnik, pan Żakowski, inni, którzy mówili, że pegeery to był wymysł komuny. Tak, wymysł komuny. Ja bym was tam dał do pracy, żebyście chociaż miesiąc przepracowali w tych oborach, kiedy trzeba było wstać o trzeciej rano, wydoić krowy; ale najpierw przed udojem umyć tę krowę, wymyć, gdzie białe, to białe; wyszorować ogon, wymię umyć. Tam powinniście najpierw zacząć swoją pracę; nie tu, w Sejmie. A wy w większości zaczęliście pracę tu, w Sejmie, a nie tam, w pegeerach. Tam powinniście pracować.</u>
          <u xml:id="u-207.11" who="#komentarz">(Poseł Kazimierz Plocke: Ja tam zacząłem pracę.)</u>
          <u xml:id="u-207.12" who="#AndrzejLepper">Tak, jakby pan tam był, tobyś pan takiej pulchnej nie miał buźki dzisiaj...</u>
          <u xml:id="u-207.13" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-207.14" who="#komentarz">(Poseł Kazimierz Plocke: A pan przewodniczący?)</u>
          <u xml:id="u-207.15" who="#AndrzejLepper">...tylko tam byś pan był, tam byś pan pracował i byś pan zobaczył, co tam jest, jak tam ludzie ciężko pracowali; bardzo ciężko. A więc wy nie mówcie, że w pegeerach było nieróbstwo. Pegeery to był pokaz pracy, pokaz postępu. Dotacje państwa były; ale dotacje, które szły w słusznym kierunku: na rozwój technologii, na nowe technologie. Oczywiście, że to trzeba było trzymać. To nie - wam przeszkadzało, bo to czerwone było, nie? Czerwone. Oni już nawet czerwoni nie są dzisiaj, nawet już nie są różowi. Oni się wstydzą tego, że czerwoni byli kiedyś. SLD wstydzi się tego dzisiaj...</u>
          <u xml:id="u-207.16" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie wstydzę się.)</u>
          <u xml:id="u-207.17" who="#komentarz">(Głos z sali: Nikt się nie wstydzi.)</u>
          <u xml:id="u-207.18" who="#AndrzejLepper">...mówi, że to źle było. Nie było źle; tylko trzeba było to właśnie trzymać.</u>
          <u xml:id="u-207.19" who="#AndrzejLepper">To sprawa jedna. Druga sprawa - likwidacja spółdzielczości wiejskiej. To jest główna przyczyna; spółdzielczość. My jako Polska mieliśmy wzór do naśladowania przez cały świat praktycznie. Unia Europejska to robi. Tam w każdej gminie jest kółko rolnicze; inaczej się to u nich nazywa. Ale u nas w Polsce było kółko rolnicze, był bank spółdzielczy, był GS. I to wszystko należało tylko związać wzajemną zależnością, żeby polskie rolnictwo szło w takim kierunku, żeby produkowało surowiec, przetwarzało i sprzedawało we własnej sieci sklepów. To przeszkadzało, oczywiście. Duże sklepy GS nazwaliście: komunistyczne molochy. Ale dzisiaj wprowadziliście i wprowadzacie supermarkety. Tam przedtem było 400–500 metrów powierzchni użytkowej, a dzisiaj hektary; hektar, dwa. Ale to już nie są komunistyczne molochy - to kapitalistyczne molochy. I to wam się podoba. To jest dobre, tak? Przedtem było niedobre. A właśnie w tym kierunku należało pójść. Powtarzam jeszcze raz, żebyście dobrze zapamiętali, że rolnictwo powinno produkować surowiec, przetwarzać go i sprzedawać we własnej sieci sklepów. Tak jest w Holandii, tak jest w Danii, tak jest w Niemczech - i tam się mówi o wolnym rynku; nie ma żadnego wolnego rynku.</u>
          <u xml:id="u-207.20" who="#AndrzejLepper">I główna sprawa to pieniądze. Mówicie... Czeka pan premier Kalinowski na wielkie pieniądze z Unii, które będą. Panie premierze, niech pan o nich po prostu zapomni. Z Unii żadnych pieniędzy dla polskiego rolnictwa nie będzie. Unia nam niczego nie da. Jeżeli pan nie wierzy, to odsyłam pana do Szwecji, która dzisiaj wpłaca na konto Unii 23 mld koron, a rocznie dostaje 10 mld koron. I dzisiaj, jeżeli pan, panie premierze Kalinowski, na tej trybunie podpisze taki dokument, długopisem - ja panu pożyczę, jak pan nie ma - podpisze pan, że pan jest pewny, że pan gwarantuje, że my będziemy mniej wpłacać na konto Unii, niż otrzymamy, to ja panu uwierzę. Tylko czy pan to dzisiaj zrobi? Ja pana proszę o to. Niech pan to zrobi, niech pan powie z tej trybuny, że Polska dostanie więcej, niż wpłaci. Pan tego oczywiście nie zrobi. Pan to zaraz rozmydli. Wyjdzie pan po mnie, będzie pan tu mówił, że to nie tak, że Lepper tego nie rozumie. Oczywiście pan najlepiej wszystko rozumie i wy, rządzący, wszystko rozumiecie najlepiej. Ale niech pan tylko to zrobi i niech pan zapewni nas, polskich rolników, polskie społeczeństwo, że kiedy wstąpimy do Unii, będzie dużo, dużo lepiej. Emeryci będą mieli nie po 3 zł, jak daliście teraz, tylko Unia da im po 300 zł miesięcznie; chłop polski dostanie dopłaty. I podpiszecie się pod dokumentem, że jeżeli tego nie będzie, to wy się godzicie do końca swoich dni, ile Bóg wam da życia - oby dał wam jak najwięcej - pracować w obozach pracy, w kamieniołomach.</u>
          <u xml:id="u-207.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-207.22" who="#AndrzejLepper">Premier Miller, pan Kwaśniewski - podpiszecie się pod tym, wtedy ja jako Lepper, jako Samoobrona powiem wszystkim ludziom: Głosujcie za przystąpieniem do Unii Europejskiej. To nie jest demagogia, to są fakty - oszukujecie ludzi. Tylko jedną macie nadzieję i jeden macie problem - żeby jak najszybciej te prawie 3 tys. stołków złapać w ręce, wyszarpać; nie że ktoś inny dojdzie do władzy, tylko wy je weźmiecie, szybciutko, i ulokujecie swoich przedstawicieli. Bo już wiecie, że ta ekipa rządząca, łącznie z tymi, których tu dzisiaj nie ma, z bandytą Janikiem na czele...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#DonaldTusk">Przywołuję pana posła do porządku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#AndrzejLepper">Przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#AndrzejLepper">Do komisji etyki proszę podać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#DonaldTusk">Z całą pewnością.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#AndrzejLepper">Wy wiecie, że te 3 tys. stołków to wasza odskocznia, wy tam chcecie być, wy te stołki chcecie złapać. Wy nie chcecie bronić Polski, polskiego rolnictwa, tylko złapać te stołki. O to wam chodzi. Wiecie, że na wsi nie macie już czego szukać. Wy również, z wami później się rozprawimy.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie pokazuj palcem.)</u>
          <u xml:id="u-211.2" who="#AndrzejLepper">Z wami się rozprawimy, tylko troszeczkę później.</u>
          <u xml:id="u-211.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-211.4" who="#AndrzejLepper"> Pokażemy ludziom prawdę, to, kim naprawdę jesteście, z pełnym szacunkiem dla was. Wśród siedzących tu jest nawet kilku z SLD, a macie 216 posłów. Tylu siedzi na debacie rolnej, że, proszę bardzo, na palcach dwóch rąk policzyłbym was wszystkich, tylu was tutaj siedzi. Tak, nauczyli liczyć. Komuna nauczyła, ma pan rację, panie pośle. Jestem wdzięczny za to komunie, że nauczyła nas liczyć, czytać i pisać. I co wy robicie, co wy robicie? Tylko zabiegacie o te stołki. Naprawdę już raz to zrobiliście, już raz był wasz występ, już raz siedzący tutaj największy szkodnik polskiego rolnictwa Roman Jagieliński sprowadził zboże do Polski, już raz je sprowadził. To zboże panu wyjdzie gardłem, panie pośle, bo my ludziom powiemy prawdę. To nie Polskie Stronnictwo Ludowe sprowadziło wtedy zboże, tylko pan sprowadził to zboże, a dzisiaj odwrotnie: nie Jagieliński, tylko działacze Polskiego Stronnictwa Ludowego. I to rujnuje polski rynek.</u>
          <u xml:id="u-211.5" who="#AndrzejLepper">Kończąc, bo cokolwiek powiedzielibyśmy, to sytuacja rolnictwa jest taka, jak jest, wszyscy dokładnie wiedzą. Dramat, to jest dramat. Nie ma chyba w polskim słowniku słów, którymi można by określić sytuację polskiego rolnictwa. Dramatyczna, tragiczna - używacie takich słów. Nie, nie ma słowa, ona jest całkowicie beznadziejna.</u>
          <u xml:id="u-211.6" who="#AndrzejLepper">Jeszcze w tym czasie, panie premierze, na co pan czeka? Kiedy był problem sprowadzania starych samochodów, jednego dnia podjęliście decyzję: blokada, nie ma sprowadzania. Czemu pan czeka? Do lipca pan chce czekać? Niech pan dzisiaj wprowadzi zakaz importu zboża do Polski, zakaz importu mięsa wieprzowego, zakaz importu drobiu, bo to rujnuje polski rynek. Panie premierze, jeżeli pan chce jeszcze istnieć na scenie politycznej, i Polskie Stronnictwo Ludowe chce istnieć na scenie politycznej, to głęboko się zastanówcie, co robicie w tym kierunku, aby ratować polską wieś. Nie robicie dzisiaj nic.</u>
          <u xml:id="u-211.7" who="#AndrzejLepper">Kończąc, bo w dalszej części zabierzemy jeszcze głos, macie pretensje o wysypanie wczoraj zboża waszego członka, członka PSL Komorowskiego. Czy to jest zboże, panie marszałku, ja to panu zostawię. Czy to jest zboże? To są śmieci, śmieci z magazynów Unii Europejskiej, śmieci z niemieckich magazynów, śmieci, które oni nam sprzedają. I co? Jeżeli społeczeństwo polskie chce jeść chleb, chce kupować mąkę z tego zepsutego zachodniego zboża, z tego zboża, które zostało wycofane w ogóle z obrotu w Niemczech, to proszę bardzo. Ale my jako Samoobrona musimy tę prawdę społeczeństwu powiedzieć: to jest brudne zboże, panie pośle Komorowski, to jest od pana zboże. Rozumiem pana jako przedsiębiorcę, ale, proszę pana, niech pan się przyzna tu, przed Wysoką Izbą, że to są śmieci, to zboże nie jest skądinąd, tylko z pańskich wagonów.</u>
          <u xml:id="u-211.8" who="#AndrzejLepper">Niech pan poczeka, to jest mój czas, spokojnie, po co ta nerwówka, przedsiębiorca taki nerwowy, spokój zachować, spokój.</u>
          <u xml:id="u-211.9" who="#AndrzejLepper">Proszę państwa, to jest to zboże, którego Niemcy się wyzbywają. Niech ta młodzież, która siedzi na galerii, zobaczy śmieci. Z tego później wam produkują chleb, mąkę i w supermarketach pana Komorowskiego, który tam wstawia swoją mąkę, sprzedają o 30–40% taniej. Tak, za śmieci płaci się taniej. Tylko co później dzieje się z organizmem? I na to trzeba spojrzeć. Merytoryczne wypowiedzi na temat rolnictwa i tak wam nic nie dadzą, bo wy i tak po te pieniądze, o których mówi Samoobrona, nie sięgniecie.</u>
          <u xml:id="u-211.10" who="#AndrzejLepper">A jeśli chodzi o te pieniądze, to chciałbym tylko w skrócie, kończąc moją wypowiedź, przedstawić jeszcze raz. Mówicie, że Samoobrona nie przedstawia projektów ustaw. Tu mamy cały wykaz, myślę, że nie mam już tyle czasu, a chciałbym jeszcze go zachować, ustaw, uchwał, które lekceważycie. Marszałek Borowski wrzuca je do szuflady albo do kosza nawet wrzuca. A co tam Samoobrona może przygotować? Chciałbym powiedzieć: sięgnijcie po te pieniądze.</u>
          <u xml:id="u-211.11" who="#AndrzejLepper">Panie premierze Kalinowski, sięgnijcie, to jest 30 mld dolarów rezerwy dewizowej, 30 mld dolarów, które leżą na kontach w bankach zachodnich na 1, 2, 3, 4% rocznie, a w tym czasie z tych samych banków zachodnich, panie premierze, bierzecie kredyty, bo nie bierzemy - ja ich nie biorę, nie chcę ich brać - bierzecie 3 mld dolarów kredytów oprocentowanych na 15, 30, a nierzadko 60%. Oczywiście pan temu zaprzeczy, pan będzie tutaj demagogię swoją wstawiał, ale to już jest pana sprawa.</u>
          <u xml:id="u-211.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Do rzeczy.)</u>
          <u xml:id="u-211.13" who="#AndrzejLepper">Następna sprawa: banki, też za was, w latach 1993–1997 sprzedawaliście banki. Banki zostały sprzedane w 80%, przecież wy nie kryjecie tego, wy nawet krytykujecie to, będąc w koalicji, będąc cały czas tu, w parlamencie, przez te 12 lat. 80% banków jest w rękach zachodnich i to wy oddaliście te banki, oddaliście wkłady ludności i firm w tych bankach - prawie 65 mld dolarów. Wcześniej zainwestowaliście w banki, włożyliście w restrukturyzację banków 3 mld dolarów. I ta młodzież, która siedzi na galerii, niech teraz odpowie - 3 mld dolarów włożyli w restrukturyzację banków, a za rok sprzedali banki za 2 mld dolarów. Czy to Lepper jest demagogiem? Czy ci, którzy rządzą Polską? Mówią, że na tym skorzystaliśmy. Nie wiem, jak można więcej dać, mniej wziąć i mówić, że się na tym zyskało. Przecież to jest wasza czysta demagogia, kolejnych, wszystkich rządów. Z tymi bankami jeszcze oddaliście infrastrukturę, wyposażenie i te wkłady.</u>
          <u xml:id="u-211.14" who="#AndrzejLepper">Te banki, fenomen Polski, to jest fenomen na skalę światową, te zachodnie banki dzisiaj za nasze pieniądze, za nasze 65 mld dolarów, kupują obligacje skarbu państwa, kupują oprocentowane bony skarbowe i im później będziemy za to płacić, bo oni nam je odsprzedadzą i jeszcze zapłacimy odsetki. Powiedzcie, gdzie jest coś takiego na świecie, w jakim to kraju? Może w Bangladeszu? A to jedźcie tam, dopłacimy do was, wyeksportujemy was do Bangladeszu, do Indii, żebyście tam pojechali się uczyć. W normalnych państwach, w każdym kraju na świecie, tego po prostu nie ma.</u>
          <u xml:id="u-211.15" who="#AndrzejLepper">Zwolnienia firm zachodnich. Co, panie premierze, stoi na przeszkodzie? Jeżeli premier Miller przeszkadza, jeżeli jego butni ministrowie, których tutaj dzisiaj nie ma, ani ministra gospodarki, ani skarbu, ani finansów, bo po co? Rolnictwo to jest tylko wicepremier Kalinowski. Ja panu współczuję, naprawdę jako kolega współczuję panu, że pan się podjął tego, ale gdzie są ci inni? Co oni robią? Gdzie oni są dzisiaj? Nie ma ich. Przecież pan tych spraw nie załatwi, jeżeli oni nie załatwią tego, a przede wszystkim minister finansów. Gdzie oni są teraz? Nie ma ich. Jeżeli pan chce za nich odpowiadać, proszę bardzo, niech pan za nich odpowiada, za wszystkich, niech pan odpowiedzialność bierze na siebie. Gdzie są zwolnienia z podatków? Dlaczego jednym ruchem nie zrobicie tego, żeby firmy zachodnie, z kapitałem zachodnim, duże sieci sklepów, super-, hipermarkety płaciły takie podatki, jak płacą polscy kupcy, polscy handlowcy? Nie robicie tego. Co znowu stoi na przeszkodzie, niech pan mi powie, co przeszkadza? Może ktoś podpisał taką umowę? To niech pan powie, kto to jest. Czy to jest wspaniały ekonom - oj, ekonomista, bym się pomylił - ekonom Balcerowicz? Może on to zrobił, to niech pan powie, żeby cały kraj usłyszał, że on się zgodził na te zwolnienia z podatków. Jeżeli Agora dostała zwolnienie prawie 2 mld zł... Oczywiście, zaraz pan marszałek, czy ktoś inny, powie, że Lepper znowu przeinacza cyfry, jedno zero dodał. Nic nie dodał, co najwyżej ujął, bo jak będzie sprawa w sądzie z panem Michnikiem, to wyjdzie, że nie 2 mld, tylko przez te wszystkie lata kilkanaście miliardów ulgi podatkowej dostał. Tak jest, i to wyjdzie na jaw. I dlaczego nie robicie tego, dlaczego nie wprowadzacie równych zasad?</u>
          <u xml:id="u-211.16" who="#AndrzejLepper">Następna sprawa, dlaczego nie robicie siatki płac? Jak może prezes banku, Big Banku, Banku Gdańskiego, zarabiać milion złotych miesięcznie...</u>
          <u xml:id="u-211.17" who="#komentarz">(Głos z sali: 900 tysięcy.)</u>
          <u xml:id="u-211.18" who="#AndrzejLepper">No tak, ileś tam ponad 990 tysięcy, prawie milion. I powiedzmy, dlaczego? Mówicie tak: to jest prywatny bank, co pan się wtrąca, panie Lepper. Tak, prywatny bank. A w Stanach Zjednoczonych jakie są banki - państwowe czy prywatne? Prywatne. Oczywiście. To ja was informuję, Wysoką Izbę, pana marszałka i rząd, o tym, że, a sprawdziłem to, żaden z prezesów banków w Stanach Zjednoczonych nie zarabia nawet 20 tys. dolarów miesięcznie, a w Polsce - 240 tys. dolarów miesięcznie. I wy to tolerujecie, wy na to patrzycie. A co ten prezes banku zrobił? Może odkrył pola naftowe w Polsce, a może kopalnię platyny? To damy mu 2 mln miesięcznie. Damy mu, to są nasze pieniądze, naszych przedsiębiorców, naszych kopalń, naszych hut, fabryk, stoczni, obywateli, kupców, innych, którzy idą do banku i zamiast brać kredyt na 2–3% w skali rocznej, to biorą na 15–20%, żeby ten łobuz, darmozjad miał te milion złotych miesięcznie. No, na Boga, z tym trzeba skończyć, siatkę płac wprowadzić, i to wam pokazujemy. Czy to jest demagogia? Ciągle mówicie: Lepper to demagog, Samoobrona uprawia demagogię, populizm, a siedzący, śmiejący się pod wielkim wąsem szubrawiec polskiego rolnictwa Jagieliński śmieje się z tego - i śmiej się, kolego Jagieliński, śmiej, będziesz się śmiał, jak cię wyborcy ocenią teraz. Drodzy państwo, naprawdę, głęboko się zastanówcie nad tym, co robicie, w czyim interesie robicie, licząc dzisiaj na pomoc Unii. Jedno powiem, żeby to cały naród usłyszał, bo wy będziecie oczywiście mówić: jeżeli nie Unia, to co? - Białoruś, Łukaszenko, Władywostok...</u>
          <u xml:id="u-211.19" who="#komentarz">(Głos z sali: Lepper...)</u>
          <u xml:id="u-211.20" who="#AndrzejLepper">Lepper może być, tak, ma pan rację, będzie, będzie, ale jeszcze troszeczkę poczekamy. A może inne pytanie sobie sami zadacie: A jeżeli nie polski rynek zbytu dla nadwyżek produkcyjnych Unii, to gdzie sprzedadzą towary za 20 mld dolarów rocznie, gdzie, panie premierze? I jak pan jedzie do Brukseli, to niech pan, nie robi się dobrym Jarusiem, przepraszam, za przejście na ty, ale niech pan się nie robi dobrym Jarusiem, tylko twardym przedstawicielem stanu chłopskiego. Jeżeli tak będzie, my jako Samoobrona, będziemy popierać pana i pańskie działania. Dzisiaj tego, panie premierze, nie widzimy. I albo pan skorzysta z naszej rady i opuści tę koalicję, to zepsute SLD na czele z posłem Ajchlerem, który jest zepsuty do końca, do szpiku kości...</u>
          <u xml:id="u-211.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-211.22" who="#AndrzejLepper">...o rolnictwie absolutnie nie wie nic, już nie rozumie nic, on zapomniał, jak się pracowało w PGR-ach, dzisiaj on jest wielkim Europejczykiem, takim bogatym i mądrym. Także my jako Samoobrona nie poprzemy sprawozdania rządu dotyczącego sytuacji rolnictwa, na pewno nie przyjmiemy, a wszystkim siedzącym na galerii pokazujemy sprowadzane przez pana posła Komorowskiego z Polskiego Stronnictwa Ludowego zboże z kałem szczurów, które poszło do młynów, na mąkę. Z tego będzie chleb, będziecie go jeść, będziecie kupować mąkę. To jest skandal. Pan poseł Komorowski już więcej nie będzie tego robił, bo jest patriotą, jest Polakiem i na pewno tego więcej nie będzie robił. Dziękuję bardzo. Panie marszałku, proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-211.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-211.24" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Komorowski: Panie marszałku, w trybie sprostowania.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#DonaldTusk">Na temat trybów regulaminowych i sprostowań mieliśmy dzisiaj długą dyskusję, także na posiedzeniu Konwentu Seniorów i Prezydium Sejmu. Panie pośle, nie udzielam na razie głosu.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Łyżwiński: Nie, nie, ale nie zabierał głosu, tak nie można robić.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#ZbigniewKomorowski">Chciałem załączyć wyniki badań, bo jest to wprowadzanie opinii w błąd.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#DonaldTusk">Panie pośle, nie udzieliłem panu głosu, proszę wrócić... panie pośle, bardzo proszę nie zabierać głosu.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak nie można.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#ZbigniewKomorowski">Chciałem tylko przekazać wyniki badań, żeby pan poseł Lepper był po prostu świadomy tego, co mówi.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Lepper: Biorę, korzystam...)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#DonaldTusk">Panie pośle, wyłączyłem mikrofon. Bardzo proszę zarówno posła Leppera, jak i posła Komorowskiego o niezakłócanie obrad. Jak widać sprostowanie nie było potrzebne.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#DonaldTusk">Panie pośle Pęk, czy ma pan uwagi do regulaminu?</u>
          <u xml:id="u-216.3" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Pęk: Do pana mam uwagi, do prowadzenia obrad.)</u>
          <u xml:id="u-216.4" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, rozumiem, że pan poseł Pęk ma problem natury formalnej, zarzucając prowadzącemu niezgodność działania z regulaminem. Dobrze rozumiem pana posła Pęka?</u>
          <u xml:id="u-216.5" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Pęk: Panie marszałku, to jest w ogóle nieprawdopodobne, że można takie rzeczy robić i pan na to pozwala.)</u>
          <u xml:id="u-216.6" who="#DonaldTusk">Bardzo proszę wskazać takie punkty regulaminu, który umożliwiłyby mi udzielenie głosu panu posłowi Komorowskiemu. Prosiłbym równocześnie o skierowanie zapytania do posła Kuźmiuka, który uczestniczył w posiedzeniu Konwentu Seniorów i w podobnej sytuacji uznał, że regulamin rzeczywiście nie przewiduje tego typu możliwości.</u>
          <u xml:id="u-216.7" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, panie pośle, do pana posła Pęka w tej chwili mówię. Pan poseł Pęk jako pierwszy chciał zabrać głos w sprawie formalnej, w sprawie regulaminowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#BogdanPęk">Panie Marszałku! Chciałem panu przypomnieć, że pan jako marszałek ma możliwość korzystać nie tylko z litery, ale i z ducha prawa, i powinien pan w parlamencie dużego 40-milionowego państwa dopuścić do sprostowania informacji, która idzie w Polskę i straszy publiczność. To jest ewidentne kłamstwo, że to zboże jest takiej jakości, jak tu się podaje, są na to atesty i nie może tego dokonać człowiek, który za to ponosi odpowiedzialność.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Boguś, ile masz za to zboże?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#DonaldTusk">Panie pośle, prosiłem o uwagę natury regulaminowej. Jest mi bardzo przykro, ale nie jest to precedens. Na tej sali bardzo wielu parlamentarzystów używa argumentów, które mogą być straszne dla publiczności, nie zawsze są zgodne z prawdą, ale nie zmienia to faktu, że nasz regulamin w tej sprawie jest precyzyjny. I bardzo prosiłbym o lepszy obieg informacji w klubie, bo na posiedzeniu Konwentu Seniorów tę sprawę rozstrzygnęliśmy jednomyślnie.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Podkański rozumiem, w jakim trybie?</u>
          <u xml:id="u-218.2" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Lepper: Panie marszałku, musi być sprostowanie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#ZdzisławPodkański">W sprawie formalnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, w kwestii formalnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#ZdzisławPodkański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zwracam się w sprawie formalnej do pana marszałka, bo mieliśmy już dzisiaj nieprzyjemne sytuacje i w związku z tym, panie marszałku, czy pan nie uważa, że marszałek Sejmu czy wicemarszałek prowadzący obrady ma nie tylko możliwość, ale także obowiązek reagowania, kiedy w trakcie obrad narusza się dobre imię i dobra osobiste posłów.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#ZdzisławPodkański">Jeżeli tak, to skoro podano do publicznej wiadomości, że w wagonach były śmieci, a nie zboże, a pan poseł Komorowski przyniósł atesty, to przynajmniej proszę pana marszałka, jeżeli pan nie dopuszcza do sprostowania posła Komorowskiego, żeby odczytał ten atest, ten dokument, i podał to do publicznej wiadomości tak samo, jak pan Lepper podawał do publicznej wiadomości, że zboże jest zatrute. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-221.2" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Lepper: Panie marszałku...)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#DonaldTusk">Panie pośle, panie pośle Lepper, bardzo proszę o zachowanie spokoju. Nie udzielę panu głosu, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Lepper: Panie marszałku, to dotyczyło mnie. W ramach sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#DonaldTusk">Panie pośle, nie. Będę kategorycznie odmawiał udzielenia panu głosu w tej chwili, ponieważ chciałbym dokończyć myśl.</u>
          <u xml:id="u-222.3" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Lepper: W ramach sprostowania, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-222.4" who="#DonaldTusk">To ja udzielam głosu. Nie udzieliłem panu jeszcze głosu.</u>
          <u xml:id="u-222.5" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Lepper: Ale pan udzieli. Czekam.)</u>
          <u xml:id="u-222.6" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-222.7" who="#DonaldTusk">Proszę zająć miejsce.</u>
          <u xml:id="u-222.8" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Lepper: Czekam, aż pan udzieli.)</u>
          <u xml:id="u-222.9" who="#DonaldTusk">Jeśli pan poseł nie zajmie miejsca, uznam to za uniemożliwienie mi prowadzenia obrad.</u>
          <u xml:id="u-222.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Siadaj.)</u>
          <u xml:id="u-222.11" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Lepper: I do komisji etyki. Dobrze, czekam na komisję etyki.)</u>
          <u xml:id="u-222.12" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Lepper: Tu mam usiąść, z boku, to usiądę tutaj.)</u>
          <u xml:id="u-222.13" who="#DonaldTusk">Proszę zająć miejsce.</u>
          <u xml:id="u-222.14" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Lepper: Panie marszałku, nie. Muszę w ramach sprostowania powiedzieć jedno zdanie. Pan marszałek, naprawdę, jest taki inteligentny, że pan udzieli tego głosu.)</u>
          <u xml:id="u-222.15" who="#DonaldTusk">Zwróciłem już panu posłowi uwagę. Przywołuję pana posła do porządku.</u>
          <u xml:id="u-222.16" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Lepper: Są...)</u>
          <u xml:id="u-222.17" who="#DonaldTusk">Przywołuję pana posła do porządku po raz drugi. Następną moją reakcją będzie wykluczenie pana posła z obrad.</u>
          <u xml:id="u-222.18" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Lepper: Z obrad? Ooo...)</u>
          <u xml:id="u-222.19" who="#DonaldTusk">Jeśli w tej chwili nie zejdzie pan poseł Lepper z mównicy, zostanie przeze mnie wykluczony z obrad.</u>
          <u xml:id="u-222.20" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Lepper: Zabierajcie mandat.)</u>
          <u xml:id="u-222.21" who="#DonaldTusk">Wykluczam pana posła z obrad.</u>
          <u xml:id="u-222.22" who="#DonaldTusk">Zarządzam przerwę do godz. 16.</u>
          <u xml:id="u-222.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 15 min 50 do godz. 16).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#DonaldTusk">Przedłużam przerwę do godz. 17.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 16 min 01 do godz. 16 min 59)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#DonaldTusk">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#DonaldTusk">Proszę o zajęcie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#DonaldTusk">Kontynuujemy rozpatrywanie punktu 33. porządku dziennego: Debata o polityce rolnej rządu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-226.3" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pan premier Jarosław Kalinowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#JarosławKalinowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie można nie odnieść się do tego, co zostało powiedziane przed przerwą. Szkoda, że nie ma pana posła Leppera.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Bo nie może być.)</u>
          <u xml:id="u-227.2" who="#JarosławKalinowski">Zresztą pana posła Leppera nie było też wtedy, kiedy przedkładałem Wysokiej Izbie informację. Widać tutaj „zainteresowanie” problematyką rolnictwa. Spieszę jednak wyjaśnić panu Lepperowi, bo nie słuchał. Otóż z tej trybuny już mówiłem, że gdyby negocjacje i traktat akcesyjny zakończyły się tym, że Polska miałaby być płatnikiem netto, to jako dzisiejszy wicepremier i minister rolnictwa powiem, że Polska nie powinna wchodzić do Unii Europejskiej. Mówiłem to i powtarzam.</u>
          <u xml:id="u-227.3" who="#JarosławKalinowski">Panie Pośle Lepper! Nie wiem, gdzie pan jest, ale muszę te słowa skierować do pana tak czy inaczej.</u>
          <u xml:id="u-227.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Telewizję ogląda, bo jest wykluczony.)</u>
          <u xml:id="u-227.5" who="#JarosławKalinowski">Nie oczekuję... Być może ogląda gdzieś telewizję, ma taką możliwość przynajmniej.</u>
          <u xml:id="u-227.6" who="#JarosławKalinowski">Panie Pośle Lepper! Nie oczekuję od pana ani współczucia, ani tym bardziej tego, żeby nazywał mnie pan kolegą. A to dlatego, że - trzeba to panu powiedzieć - jest pan niezwykłym, nieprzeciętnym kłamcą i oszustem, i to dzisiaj pan po raz kolejny udowodnił. Powiedział pan: PSL sprzedało..., a w tej sprawie nie wykonał pan jeszcze decyzji sądu, który nakazał panu przeprosić PSL; w tej sprawie, zanim jeszcze posiedzenie sądu się odbyło, publicznie pan już wydał wyrok w telewizji. To mnie upoważnia do takiego stwierdzenia. Dzisiaj pan powiedział, że PSL sprzedało banki. W 1997 r., kiedy Polskie Stronnictwo Ludowe opuszczało rząd, kapitał zagraniczny w polskich bankach nie przekraczał 20%, kiedy nas zabrakło, dzisiaj rzeczywiście sięga 80%.</u>
          <u xml:id="u-227.7" who="#JarosławKalinowski">Ponieważ pan przewodniczący Lepper bardzo często zadaje pytania, też chciałbym zadać jedno pytanie: Jak to jest... I oczywiście tutaj się zgadzamy, polskie rolnictwo jest w kryzysie. Mamy dramatyczną, bardzo złą sytuację dochodową. Poza latami 1994–1996, kiedy to dochody wzrastały, wszystkie inne lata to niestety permanentny kryzys w dochodach rolników. Skoro zatem najtrudniejsza sytuacja jest w dużych gospodarstwach produkcyjnych - z czym się zgadzamy - to jaka jest cudowna recepta, żeby wyjść z kłopotów?</u>
          <u xml:id="u-227.8" who="#komentarz">(Poseł Danuta Hojarska: Nie sprowadzać zboża.)</u>
          <u xml:id="u-227.9" who="#JarosławKalinowski">O właśnie, chciałbym zapytać pana Leppera: Jak można wyjść z tak wielkich długów? Jak można rozwijać swoje gospodarstwo w tak dramatycznej sytuacji? Może poda receptę rolnikom. Jak w tak dramatycznej sytuacji znaleźć pieniądze i na oddłużenie, i na rozwój, i na rozbudowę swojego gospodarstwa? Bo ja takiej recepty w tych warunkach podać nie mogę. Niech pan Lepper powie, skąd te pieniądze na spłatę długów, bo jeżeli nie z rolnictwa, to skąd? Pan Lepper dzisiaj powiedział, że nie zaciąga kredytów. Skoro nie zaciąga kredytów, to skądś te pieniądze musiały się wziąć. Pytanie: Skąd? Bo nie z działalności rolniczej. A więc świadczy to chyba o tym, że nie chodzi o to, żeby rozwiązywać problemy, ale żeby uzyskać możliwości rozwoju kosztem tych, którzy są w dramatycznej sytuacji, kosztem ich biedy, ich dramatów i tego, że dzisiaj są tak rozgoryczeni. Nie ma drogi niestety na skróty.</u>
          <u xml:id="u-227.10" who="#JarosławKalinowski">Wierzę, że polska demokracja poradzi sobie z tzw. zjawiskiem pana Leppera. I oby ludzie to zobaczyli wcześniej niż później, bo wtedy to będzie wszystkich, a zwłaszcza biednych, mniej kosztować. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-227.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#DonaldTusk">Pan poseł Szymon Giżyński, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#SzymonGiżyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przedstawiony przez ministra rolnictwa dokument „Informacja o realizacji polityki rolnej rządu Rzeczpospolitej Polskiej” podaje wiele prawdziwych faktów, jest natomiast niezmiernie powściągliwy w sferze wyprowadzania prawdziwych wniosków, a zwłaszcza formułowania ocen dotyczących skutków polityki rolnej rządu Leszka Millera.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#SzymonGiżyński">Minister rolnictwa określa natomiast - zresztą słusznie - sytuację w rolnictwie i na wsi jako kryzysową bądź - w innych okolicznościach - bardziej dosadnie i prawdziwie jako katastrofalną. Z perspektywy ośmiu miesięcy widać jednak wyraźnie, iż tę dramatyczną sytuację polskiej wsi i rolnictwa polityka rządu Leszka Millera tylko petryfikuje i pogłębia. Tę krytyczną ocenę należy odnieść do dwóch podstawowych sfer: założeń budżetowych na rok 2002 i działań bieżących. Największy bowiem złowrogi cień pada na polskie rolnictwo ze strony przyjętego budżetu. W przedwyborczych wypowiedziach obecny współkoalicjant, ponoszący odpowiedzialność za rolnictwo, chętnie postulował - i pewnie szczerze - by wydatki nań bez ubezpieczeń i bez wliczania pomocy ze źródeł europejskich były nie mniejsze niż 3% wydatków budżetu państwa. Po wyborach jednak nie tylko zapomniano o postulowanych 3% - mówię tu o całej koalicji - ale ostatecznie wydatki na rolnictwo z budżetu spadły do poziomu 1,98%, czyli najniższego od roku 1989. Wydatki na rolnictwo w 2001 r. wynosiły 4522,5 mln zł, w 2002 r. spadły do niespełna 3640 mln zł. Realnie jest to 24% mniej. Był to w praktyce największy spadek wydatków, jeśli chodzi o strategiczne dziedziny gospodarki, porównując budżety 2001 i 2002 r. Rolnictwo, w tym rozwój wsi, nie tylko przestało być za rządów obecnej koalicji SLD-PSL priorytetem, ale stało się niestety najbardziej zaniedbanym przez rząd działem gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-229.2" who="#SzymonGiżyński">I jedno jeszcze trzeba szczególnie podkreślić. Przy tak drastycznym dwudziestokilkuprocentowym realnym spadku nakładów na rolnictwo na dodatek przyjęto ich fatalną strukturę. Rząd bowiem, kreując budżet na rok 2002, ograniczył praktycznie do minimum własne możliwości w zakresie interwencji na rzecz rolnictwa. Zadania bowiem Agencji Rynku Rolnego uległy zmniejszeniu o 57,8%, Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa prawie o 20%. Budżet roku 2002 rząd konstruował więc przy pełnej świadomości zagrożenia katastrofą na rynku produktów rolnych, a faktycznie, można powiedzieć, na rynkach produktów rolnych. I tak się stało. Pod koniec ubiegłego roku nadmiar skupionego i zmagazynowanego zboża aż nadto zapowiadał przyszłe problemy. Różnica między cenami na rynku krajowym i państw Unii Europejskiej sprawiła, że firmom przetwórczym zaczął opłacać się import. Na początku roku było już wiadomo, że konieczna jest interwencja państwa, w tym przeznaczenie środków Agencji Rynku Rolnego na dopłaty eksportowe i sprzedaż nadmiaru zbóż na rynkach zagranicznych. Z miesiąca na miesiąc sytuacja się pogarszała, bo interwencję należało podjąć już w grudniu 2001 r.; można było wówczas zdecydować się na dopłaty, można było skorzystać także z propozycji Polskiej Izby Zbożowej - tzw. pożyczki zbożowej. Na początku roku wystarczyło zdjąć z rynku nadwyżkę około 300 tys. ton. Koszt takiej interwencji wyniósłby około 30 mln zł. Mielibyśmy rezultat w postaci odblokowania krajowego rynku. Nie zrobiono tego. Dopiero późną wiosną po dezyderacie przedstawionym przez komisję rolnictwa rząd wyraził zgodę na eksport z dopłatami 450 tys. ton zbóż. Prezes Agencji Rynku Rolnego próbował sprzedać 1/3 tej kwoty, udało się zaledwie 25 tys. Za późno więc podjęte działania interwencyjne okazały się nie tylko kosztowniejsze, ale także nieefektywne i nie rozwiązały nawet części zbożowego problemu. W związku z tym do żniw magazyny nie zostaną opróżnione z zeszłorocznych zapasów, co oznacza, że rozwiązanie dramatycznej dzisiaj, a wybuchowej już za chwilę, sytuacji na rynku zbożowym będzie nas kosztować kilkakrotnie więcej niż interwencja na początku 2002 r.</u>
          <u xml:id="u-229.3" who="#SzymonGiżyński">Pochodną spóźnionej interwencji na rynku zbożowym stała się deregulacja rynku wieprzowiny - radykalny na przestrzeni ostatnich miesięcy spadek cen, zmniejszenie opłacalności produkcji, nadmiar mięsa wieprzowego na rynku.</u>
          <u xml:id="u-229.4" who="#SzymonGiżyński">Błędy polityki rządu nie ominęły także innych rynków. Agencja Rynku Rolnego nie zdołała uruchomić opłacalnego - a były ku temu korzystne wcześniej relacje na zewnętrznych rynkach - eksportu skupionych w ubiegłym roku nadwyżek wołowiny.</u>
          <u xml:id="u-229.5" who="#SzymonGiżyński">Powszechnie również krytykowana, także wczoraj podczas debaty w Wysokiej Izbie, była spóźniona interwencja na rynku mleka w postaci dopłat do klasy ekstra.</u>
          <u xml:id="u-229.6" who="#SzymonGiżyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Czasowe rygory sejmowej debaty nie pozwalają na szczegółową analizę wszystkich segmentów polityki rolnej rządu, więc kilka innych spraw chciałbym przedstawić w trybie uwag i postulatów wspartych konkretnymi przykładami.</u>
          <u xml:id="u-229.7" who="#SzymonGiżyński">Wspomniane wcześniej chybione decyzje i zaniechania mają swe źródło w strategicznym założeniu polityki rolnej rządu Leszka Millera. Przewidziana bowiem w budżecie kwota 296 mln zł na Agencję Rynku Rolnego, co jednocześnie stanowi 46,7% ubiegłorocznego budżetu, a także ekspertyza komisji rolnictwa, szacująca tegoroczny deficyt środków na działalność interwencyjną Agencji Rynku Rolnego na poziomie 750 mln, dowodzą praktycznej rezygnacji rządu Leszka Millera z efektywnie interwencyjnej roli państwa na rynkach rolnych. To jest źródło narastającej desperacji rolników i coraz drastyczniejszych form protestu.</u>
          <u xml:id="u-229.8" who="#SzymonGiżyński">Rząd na krytykę jakichkolwiek decyzji w sferze cięć i przesunięć budżetowych ma niezmiennie jedno tłumaczenie: brak pieniędzy. Jednakowoż stan finansów publicznych nie wszystko usprawiedliwia. Ten sam rząd pokazuje przecież, jak obchodzić budżetowe rygory, akcjami pozostającymi w dyspozycji skarbu państwa dokapitalizowuje bowiem banki czy agencje zajmujące się przemysłem. Z pełną odpowiedzialnością można zatem powiedzieć, że gdyby rząd w porę zdecydował o interwencji na rynku zbożowym i wspomógł Agencję Rynku Rolnego nowymi środkami, poprzez na przykład dokapitalizowanie jej akcjami Telekomunikacji Polskiej SA, co w innym przypadku było możliwe, całościowa sytuacja polskiego rolnictwa byłaby o wiele lepsza.</u>
          <u xml:id="u-229.9" who="#SzymonGiżyński">Z porażek polityki rządu na najważniejszych rynkach rolnych trzeba wyciągnąć natychmiastowe wnioski: konstrukcja przyszłorocznego budżetu musi maksymalnie chronić rolnictwo przed cięciami, a przesunięcia budżetowe nie mogą szkodzić możliwościom skutecznej interwencji rządu na rynkach rolnych.</u>
          <u xml:id="u-229.10" who="#SzymonGiżyński">Interwencjonizm państwa i protekcjonizm wobec polskiego rolnictwa musi wreszcie przybrać wymiar polityki strategicznej i całościowej, a nie - jak do tej pory - okazjonalnej i doraźnej. Dotyczy to m.in. przeciwdziałania odpowiednich służb i inspekcji konkurencyjnemu, a zwłaszcza nielegalnemu importowi.</u>
          <u xml:id="u-229.11" who="#SzymonGiżyński">Chaotyczne, wymuszone, opóźnione, nieskuteczne interwencje rządu na rynkach rolnych wskazują, że ekipa premiera Leszka Millera nie posiada spójnej, odznaczającej się warunkami i walorami konsekwentnej strategii polityki rolnej. Spektakularne na to dowody, stanowiące raczej przyczynę niż skutek, łatwo przytoczyć. To niedające się już ukryć, bo ujawniane coraz częściej, różnice zdań - raz irytujące, raz szokujące, raz groteskowe - w łonie rządzącej koalicji SLD-PSL. Oto minister Cimoszewicz zaskakuje premiera Kalinowskiego, i nie tylko; ministerstwo rolnictwa krytykuje Ministerstwo Finansów i Ministerstwo Gospodarki; Ministerstwo Finansów zaskakuje decyzjami ministerstwo rolnictwa; premier Kalinowski nic nie wie o zamiarach ministra Wagnera likwidacji trzech resortowych rządowych agencji; prezes Bentkowski krytykuje, zupełnie zresztą słusznie, rządowych negocjatorów z Unią Europejską, reprezentujących MSZ i Urząd Komitetu Integracji Europejskiej. To wszystko przekracza granice dopuszczalnej różnicy poglądów czy twórczej dyskusji i oznacza chaos, bałagan, brak koordynacji i jednoznacznie przypisanej odpowiedzialności.</u>
          <u xml:id="u-229.12" who="#SzymonGiżyński">Pozarządowi politycy koalicji, nieposiadający w rządzie merytorycznego wsparcia - zdarza się - w imię zdrowego rozsądku, ustępują przed logiką faktów. Stąd na przykład sejmowa Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi stosunkowo często odrzuca informacje bądź propozycje rządowe, występując jednocześnie wobec rządu z merytorycznymi dezyderatami.</u>
          <u xml:id="u-229.13" who="#SzymonGiżyński">W takiej atmosferze generującej z łona koalicji PSL-SLD dezinformację i projekty wzajemnie się wykluczających decyzji nie dziwi, bo nie może dziwić, nieodpowiedzialne, niskie tempo inicjatyw ustawodawczych rządu w obszarze rolnictwa i rozwoju wsi: zaledwie trzy ustawy uchwalone przez Sejm obecnej kadencji i to przecież wprost proporcjonalnie do ilości otrzymywanych projektów.</u>
          <u xml:id="u-229.14" who="#SzymonGiżyński">Czy w takim kontekście obawy przed konkurencją należy rozumieć już paromiesięczne blokowanie projektu autorstwa grupy posłów Prawa i Sprawiedliwości arcyważnej ustawy o obrocie ziemią orną, ustawy, w rozumieniu naszego projektu, chroniącej polski interes narodowy, ułatwiającej zakup ziemi przez obecnie gospodarujących polskich rolników i chroniącej obrót ziemią przed spekulacją?</u>
          <u xml:id="u-229.15" who="#SzymonGiżyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W dramatycznie trudnej sytuacji rolnictwa i polskiej wsi rząd pracuje wolno, nieefektywnie, spóźnia się z decyzjami, nie panuje nad sytuacją. Dlatego szczególnie irytuje fakt sabotowania przez rząd decyzji o walorze dla polskiego interesu narodowego strategicznej gospodarczo szansy. Mowa oczywiście - i nie pierwszy tutaj to przypominam dzisiaj - o spółce Polski Cukier, która dzisiaj może powstać jeszcze z czterdziestu kilku krajowych cukrowni i do której natychmiastowego utworzenia rząd od pierwszego dnia swojego powołania jest zobowiązany obligatoryjną mocą ustawy. Rząd tego nie czyni - przeciwnie, rząd blokuje powstanie rodzimego holdingu, który choć w części chroniłby efektywnie polski interes gospodarczy na polskim rynku cukru. To ministerstwo skarbu paraliżuje powstanie Polskiego Cukru, twierdząc - wbrew opiniom m.in. ekspertów sejmowych i innych - iż jest to niemożliwe na gruncie polskiego prawa. Czyżby chodziło o to, żeby, wykorzystując trudną sytuację branży, doprowadzić do upadłości, poczynając od Śląskiej Spółki Cukrowej, poszczególne cukrownie, by potem wypróbowaną metodą sprzedać je już za bezcen zagranicznym kontrahentom? Dzisiaj rząd kroczy pewnie drogą tego złowrogiego scenariusza. Przypominam, że 30 czerwca mija ostateczny ultymatywny, darowany rządowi przez Wysoką Izbę termin utworzenia holdingu Polski Cukier.</u>
          <u xml:id="u-229.16" who="#SzymonGiżyński">Inną szansą, ale również o strategicznym znaczeniu dla polskiego rolnictwa i polskiej wsi jest rozwój rolnictwa ekologicznego. Deklaracje i zapewnienia nie zastąpią tu realnych działań rządu. Niestety po raz kolejny w tym roku spadły wydatki państwa na nawozy wapniowe, a jest to skuteczny sposób na rewitalizację zdegradowanych gleb, zawierających nadmiar metali ciężkich. Spadają nakłady na kontrolę jakości gleb, roślin, produktów rolniczych, przetwórstwa rolno-spożywczego, obniżone o ponad 20%. Jak zatem, ograniczając możliwość kontroli, udowodnić, że polska żywność jest zdrowa? I wreszcie spadają wydatki państwa na dotacje dla gospodarstw ekologicznych. Rolnictwo ekologiczne rozwijało się w Polsce w latach dziewięćdziesiątych, do 1993 r., potem przez cztery lata nie uczyniono nic, aby efektywnie wspomóc ten kierunek produkcji rolnej. Zmiana polityki po 1998 r. zaowocowała przynajmniej tym, że dzisiaj mamy w miarę przyzwoitą ustawę o rolnictwie ekologicznym.</u>
          <u xml:id="u-229.17" who="#SzymonGiżyński">Podobny stanowczy postulat jak w przypadku rolnictwa ekologicznego, czyli strategicznego rozwoju, należy przedstawić rządowi w zakresie zagospodarowania roślin oleistych do produkcji biopaliw. Wszyscy wiemy, że to bardzo dobra i skuteczna forma interwencjonizmu państwa, umożliwiająca produktywne wykorzystanie posiadanego areału, a także tworzenie - co bardzo ważne - nowych miejsc pracy.</u>
          <u xml:id="u-229.18" who="#SzymonGiżyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Polityka rolna rządu w relacjach Polski z państwami Unii Europejskiej będzie jeszcze przedmiotem naszego następnego komplementarnego wystąpienia klubowego, tutaj chcę wspomnieć tylko ten wątek, który bezpośrednio odnosi się do poruszanych wcześniej spraw. Przed wejściem Polski do Unii Europejskiej trzeba bowiem uczynić wszystko, by poprawić konkurencyjność naszych towarów rolno-spożywczych. Rząd musi zatem wycofać się z polityki ograniczania wydatków tam, gdzie służą one bezpośrednio jakości naszej oferty, czyli w zakresie doradztwa rolniczego, postępu biologicznego, produkcji roślinnej i zwierzęcej, kontroli stanu gleb, roślin, produktów spożywczych, ochrony roślin i rolnictwa ekologicznego.</u>
          <u xml:id="u-229.19" who="#SzymonGiżyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dokument pt. „Informacja o realizacji polityki rolnej rządu RP” jest znacznie lepszy od samej polityki rolnej rządu. Pewne dlatego, że nie przynosi ani jej rzeczywistego obrazu, ani nie zawiera jej oceny, a ta, przedstawiona przeze mnie w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość, jest krytyczna, bowiem kształt przygotowanego przez rząd budżetu upośledza wieś i rolnictwo; cięcia budżetowe pojawiły się w obszarze rolnictwa tam, gdzie się pojawić nie powinny; nie przeprowadzono w tym względzie żadnej przezornej, dalekowzrocznej analizy skutków gospodarczych. Rząd lekceważy i samoogranicza lub nawet porzuca instrumenty działania, bez których - zwłaszcza w rolnictwie - nie da się prowadzić polityki zgodnej z racją stanu i polskim interesem narodowym, czyli instrumentów interwencjonizmu i protekcjonizmu państwa. Rząd, jak dotąd, nie przekonał opinii publicznej, iż w negocjacjach z biurokracją Unii Europejskiej broni polskiego rolnictwa i polskiej wsi jako narodowego bogactwa, że nie traktuje go jako kłopotliwy i wstydliwy balast. Rząd, jak dotąd, nie odnosi żadnych rzeczywistych sukcesów w negocjacjach z biurokracją Unii Europejskiej gwarantujących nam, iż nasz proces dostosowawczy musi uwzględniać najszerzej, jak to tylko możliwe, nasze interesy i trwać także po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-229.20" who="#SzymonGiżyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Z tych zasadniczych powodów Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość - bez poczucia satysfakcji, bo na dzisiaj wyraziście już zarysowana porażka polityki rolnej rządu oznacza poważne zagrożenie fundamentalnych narodowych interesów - będzie głosował za odrzuceniem przedstawionej informacji rządu. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-229.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Janusz Wojciechowski, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
          <u xml:id="u-230.2" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#JanuszWojciechowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Polskiego Stronnictwa Ludowego w debacie nad polityką rolną państwa. Trudny to jest obowiązek z uwagi na atmosferę panującą w tej sali i poza nią, może to jest najtrudniejsze wystąpienie w mojej publicznej działalności choćby z tego powodu, że towarzyszą naszym dzisiejszym obradom takie choćby tytuły, jak ten: „Wojna chłopska”. Myślę, że wojna ku zadowoleniu niektórych, którym na tym zależy. Skoro wojna, to może nie od rzeczy będzie przywołać słowa, które w tej Izbie padły 5 maja 1939 r. w obliczu sytuacji, kiedy nad Polską gromadziły się chmury prawdziwej wojny. Otóż Polskie Stronnictwo Ludowe nie chce wojny z nikim. Polskie Stronnictwo Ludowe chce pokojowej współpracy z każdym, komu leży na sercu dobro Polski i dobro polskiej wsi. Ale pokój ma swoją cenę, wysoką, ale wymierną. Tą ceną jest honor, honor nasz - polski, ludowy.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#JanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! Polskim chłopom było zawsze pod wiatr, przez setki lat historii zawsze wiatr im wiał w oczy, raz silniej, raz słabiej, różne to były okresy.</u>
          <u xml:id="u-231.2" who="#JanuszWojciechowski">Przywołam jeszcze raz słowa, które padły w tej Izbie, tak się składa, że też w 1939 r., tylko parę miesięcy wcześniej, dokładnie 21 lutego przemawiał poseł Włodzimierz Zarzycki. Zbieżność nazwisk nieprzypadkowa, to ojciec obecnego tutaj na sali posła Wojciecha Zarzyckiego, nieżyjący już, który był ostatnim żyjącym posłem II Rzeczypospolitej, zmarł kilka lat temu. I tak wtedy poseł Zarzycki przemawiał: „Ceny artykułów roślinnych są bardzo niskie, hodowlanych zaledwie wystarczające, opłacalność gospodarki wiejskiej stoi pod zupełnym znakiem zapytania. Słyszeliśmy zapewnienia, że rząd czyni wszystko w walce o ceny, ale dotąd rezultaty tej walki nie są dla nas korzystne”. I dalej: „Przy obecnych cenach zbóż choćby rolnik w pocie czoła i od świtu do nocy pracował, nie może być mowy o opłacalnej produkcji, a tym samym i o obsłudze długów oraz ponoszeniu ciężarów finansowych na rzecz państwa i samorządu”. I jeszcze jeden fragment z tego wystąpienia: „Dotychczas wieś ponosi ciężar urbanizacji i uprzemysłowienia kraju, słuszne więc żądanie, aby umożliwić ponoszenie tego wielkiego ciężaru, umożliwić opłacalny wysiłek i opłacalny plon nie będzie to zabieg charytatywny, ale celowy i rozumny zabieg gospodarczy”. I tak było w historii, że wieś ponosiła różne ciężary, był to ciężar przechodzenia z kapitalizmu na socjalizm, potem znowu z socjalizmu na kapitalizm i można wiele słów powiedzieć, żeby opisać tę krzywdę, biedę polskiego chłopa. Najpiękniej to wyraziła kiedyś Maria Konopnicka, myślę, że nie prześcigniemy jej w tych opisach i nie w tym rzecz, żeby się w tym właśnie ścigać. Rzecz w tym, żeby ten ciężki los polskich rolników poprawić.</u>
          <u xml:id="u-231.3" who="#JanuszWojciechowski">Pan premier Kalinowski przedstawił przed chwilą informację o stanie polskiego rolnictwa, o jego potrzebach, przedstawił konkretne działania rządu w polityce rolnej oraz zamierzenia na przyszłość. To, co zostało dotąd zrobione i co jest planowane, wskazuje, że rząd, a w szczególności minister rolnictwa chce w konkretny sposób pomóc polskim rolnikom. Nie jest to na pewno pomoc na miarę oczekiwań, ale jest to pomoc taka, na jaką w tej chwili stać polskie państwo. Narosłych przez lata problemów polskiej wsi i rolnictwa nie rozwiąże żadna, nawet genialna polityka rolna, jeśli będzie oderwana od całej polityki gospodarczej. Mieliśmy tego świadomość w momencie zawiązywania koalicji, kiedy to odpowiedzialność za polskie rolnictwo złożyliśmy na całą koalicję, a nie tylko na ministra rolnictwa i jego polityczne zaplecze. Rolnictwo polskie wymaga dziś większych nakładów budżetowych, te pieniądze muszą się najpierw znaleźć w budżecie. Do tego jest potrzebna odpowiednia polityka finansowa, większa niż dotąd skuteczność w ściąganiu dochodów państwa z podatków, z ceł, zmuszenie do płacenia podatków w Polsce tych firm zagranicznych, które skutecznie transferują swoje zyski za granicę. Odpowiada za to minister finansów i oczekujemy od niego efektów w tej dziedzinie. Obyśmy nie czekali zbyt długo.</u>
          <u xml:id="u-231.4" who="#JanuszWojciechowski">Rolnictwo potrzebuje rynków zbytu na swoje produkty, w tym rynków eksportowych, tymczasem zdolność eksportowa naszej gospodarki zabijana jest przez błędną politykę pieniężną Narodowego Banku Polskiego, który z uporem godnym lepszej sprawy utrzymuje zawyżone stopy procentowe i nadwartościowość złotego, a Rada Polityki Pieniężnej pozostaje głucha na apele już nie tylko polityków czy wielu ekspertów, ale coraz bardziej zdruzgotanych tą polityką przedsiębiorców, że wspomnę choćby ostatni list stu polskich przedsiębiorstw eksportowych popadających w bankructwo właśnie przez złą politykę pieniężną. Upór NBP mniej nas dziwi, zdążyliśmy się już do niego przyzwyczaić, bardziej zdumiewa gorliwość niektórych polityków do obrony ewidentnie złej polityki pieniężnej, skłonność do utrącania wszelkiej inicjatywy zmierzającej do zmiany złego stanu rzeczy. Przejawem tego jest w szczególności deliberowanie nad PSL-owskim i Unii Pracy projektem nowelizacji ustawy o Narodowym Banku Polskim. Jakże wiele wymyślono, byle tylko podważyć ten projekt, że jest niezgodny z prawem Unii Europejskiej, że nie przystaje do konstytucji. Nie chcę już wchodzić w szczegóły tej dyskusji, ale argumenty, które za tym stoją, nie mają racjonalnego ani prawnego charakteru. Chcę przy okazji podziękować posłom koalicyjnej Unii Pracy za wspólną inicjatywę tej nowelizacji i wspólne z nami stawianie czoła akcjom wymierzonym przeciw temu projektowi. Liczymy w tej sprawie na drugiego koalicjanta, Sojusz Lewicy Demokratycznej, a także na cały Sejm.</u>
          <u xml:id="u-231.5" who="#JanuszWojciechowski">Rolnictwo potrzebuje też ochrony przed dzikim, chaotycznym importem zalewającym polski rynek, często przed zwyczajnym przemytem, jaki się zdarzył choćby w przypadku mięsa drobiowego, nad którego przywozem do Polski - jak świadczą raporty NIK - nikt nie panował. Tu są również konieczne działania resortu finansów. Domagamy się od ministra finansów stanowczego uszczelnienia polskich granic, usprawnienia prac służb celnych i wreszcie najważniejsza rzecz - domagamy się wprowadzenia podatku importowego. W tym zakresie Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego złożył stosowną inicjatywę. I to jest nasze podejście do kwestii tego importu, który tak niepokoi wielu posłów, opinię publiczną. Nie blokowaniem poszczególnych wagonów tylko blokowaniem prawa, które czyni taki import opłacalnym, blokowaniem prawa, które sprawia, że taniej jest sprowadzać różne towary, nie tylko zboże, różne towary z zagranicy niż nabywać je od polskich rolników, od polskich przedsiębiorców.</u>
          <u xml:id="u-231.6" who="#JanuszWojciechowski">Jeśli chodzi o import zboża, chcę poinformować Wysoką Izbę, że Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego właśnie dziś zebrał podpisy pod projektem rezolucji wzywającej rząd do zawieszenia kontyngentów celnych - przypomnijmy: ustanowionych przez poprzedni rząd - które obecnie szkodzą naszej gospodarce, szkodzą rolnictwu i rzeczywiście powinny być wstrzymane.</u>
          <u xml:id="u-231.7" who="#JanuszWojciechowski">Rolnikom potrzebna jest jasna wizja tego, co ich czeka po prawdopodobnym wejściu Polski do Unii Europejskiej, i rząd musi zadbać o takie warunki członkostwa, które nie pozbawią rolników możliwości skutecznego konkurowania z rolnikami Unii. O takie warunki walczy wicepremier Kalinowski. Potrzebne jest mu wsparcie, nie tylko całego rządu, ale wszystkich sił politycznych, którym leży na sercu dobro Polski.</u>
          <u xml:id="u-231.8" who="#JanuszWojciechowski">Niepokoją nas w Polskim Stronnictwie Ludowym takie wypowiedzi, które zdają się sugerować wejście do Unii z odpuszczeniem spraw polskiego rolnictwa. Nie wolno w kontekście tej akurat sprawy głosić poglądu, że chodzi tu o jakiś partykularny interes rolników. Interes rolników jest całkowicie zbieżny z interesem Polski i nie można go w żadnym razie rozdzielać.</u>
          <u xml:id="u-231.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-231.10" who="#JanuszWojciechowski">Rolnicy potrzebują też ziemi. Jeszcze nie wszyscy pogrążeni są w beznadziejności; wielu jest takich rolników, którzy, mimo przeciwności, jednak widzą sens życia na wsi i chcą rozwijać swoje gospodarstwa. Dla nich konieczne jest tworzenie możliwości taniego powiększania gospodarstw, w szczególności przez ułatwienia w nabywaniu ziemi państwowej. Z zadowoleniem witamy zapowiedzi takich ułatwień zawarte w wystąpieniu wicepremiera Kalinowskiego. Polska ziemia musi iść w ręce polskich rolników. Dość trzymania jej w zasobach państwowych, z myślą o wyprzedaży cudzoziemcom. Polskie Stronnictwo Ludowe nigdy nie wyrazi na to zgody.</u>
          <u xml:id="u-231.11" who="#JanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! Problemy polskiego rolnictwa to nie tylko problemy gospodarcze, ale przede wszystkim polityczne. W różnych sprawach mieliśmy dotąd porozumienia ponad podziałami, pakty w sprawach polityki zagranicznej, w sprawach polityki obronnej. Nigdy nie było takiej zgody co do polityki rolnej. Przeciwnie, sprawy wsi i rolnictwa wielokrotnie były obszarem politycznych konfliktów i podziałów. Mamy niestety takich polityków, którzy, by łatwiej pozbyć się wiejskich kłopotów, wyznają zasadę, że najlepiej niech się chłopi kłócą, nawet biją między sobą, my w tym czasie możemy robić swoje, nie dbając o wieś, skoro ona sama o siebie nie dba. Teraz mamy niestety podobną sytuację. Atmosfera, w jakiej toczy się ta debata - niestety, więcej jest skandalu niż merytorycznej dyskusji - również jest tego wyrazem.</u>
          <u xml:id="u-231.12" who="#JanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! Skoro tak się złożyło, że w moim wystąpieniu są cytaty z okresu II Rzeczypospolitej, to zakończę wystąpienie jeszcze jednym cytatem z pism Wincentego Witosa, wielkiego ludowca, wielkiego męża stanu, myślę, że autorytetu dla wszystkich na tej sali i poza nią. To jest wypowiedź z lat 20., ale myślę, że jakże aktualna. Oto co napisał Witos: Błąkanie się chłopów po różnych stronnictwach i wysługiwanie się obcym interesom jest powodem tego, że korzystne załatwienie spraw rozmaitych ważnych dla ludu albo się odwleka w nieskończoność, albo też zupełnie odpada. Wielu chłopów, zamiast walczyć ze swoim wrogiem, walczy ze swymi braćmi, ku radości wspólnych nieprzyjaciół chłopa. Zamiast być wielką i twardą masą granitową chłopi są piaskiem, który każdy wiatr roznosi. Zamiast iść własną drogą, podyktowaną zdrowym chłopskim rozumem, dają posłuch lada krzykaczowi, który z interesem chłopa nie ma nic wspólnego, którego zadaniem jest mącenie wody, by w niej dla innych łowić ryby. Czy wyście się kiedyś zastanawiali, za czyje pieniądze i dla kogo prowadzi się ta rozbijacka robota? Czy nie zauważyliście, że wielu z tych, co was niby chcą bronić, a nawet prowadzić, nic więcej z ust nie wychodzi, tylko same wymyślania, kłamstwa i oszczerstwa?</u>
          <u xml:id="u-231.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-231.14" who="#JanuszWojciechowski"> Czy nie wyczuwacie tego, że gdyby ci ludzie nie wojowali tą wstrętną bronią, toby nic nie mieli do powiedzenia?</u>
          <u xml:id="u-231.15" who="#JanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! Te słowa Wincentego Witosa pozostawiam i tej Izbie, i wszystkim, którzy słuchają tej debaty w skupieniu, ku uwadze. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-231.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pani poseł Halina Nowina Konopka - Liga Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#HalinaNowinaKonopka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ministrowie Wielkiej Loży Krawców Polskich! Dla tych, którzy nie rozumieją aluzji, wyjaśnienie: Jest taka baśń Andersena o nowych szatach króla.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Aumiller: Co, rząd jest nagi?)</u>
          <u xml:id="u-233.2" who="#HalinaNowinaKonopka">Nie rząd jest nagi, tylko Polska jest obdzierana. Jest ubierana w obietnice rządu i rząd wymaga, żebyśmy mówili, jakie te szaty są piękne. Gdzie jest dziecko, które powie, że król jest nagi?</u>
          <u xml:id="u-233.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-233.4" who="#HalinaNowinaKonopka">Proszę państwa, mam w ręku plik dokumentów, informację o realizacji polityki rolnej rządu Rzeczypospolitej Polskiej. To bardzo dobra informacja i słuszne są tu zdania. W rolnictwie i na wsi występuje sytuacja kryzysowa, jest tu opisane, dlaczego. Sytuacja na rynkach wielu produktów rolnych jest dramatyczna. Wiemy o tym. Prawda.</u>
          <u xml:id="u-233.5" who="#HalinaNowinaKonopka">Mam, proszę państwa, drugi dokument, zapewne państwu znany: „Główne problemy polityki wobec wsi i rolnictwa”. Jest to ekspertyza przygotowana dla Zespołu Konsultantów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ds. Obszarów Wiejskich i Rolnictwa, autorstwa pana profesora Augustyna Wosia i Józefa Zegara, superfachowców. Bardzo dobry dokument, bardzo rzetelny dokument. Wiele kwestii, które państwo zawarliście w tym dokumencie, jest niewątpliwie oparte na tym, a więc jest on wam znany.</u>
          <u xml:id="u-233.6" who="#HalinaNowinaKonopka">Mam jeszcze jeden dokument, który państwu jest znany. Dostałam go od pana ministra Truszczyńskiego, nie tak dawno. Jest zresztą w Internecie. Jest to analiza i ocena propozycji Komisji Europejskiej z 30 stycznia 2002 r. dla krajów kandydackich, autorstwa zespołu SAEPR, Sekcji Analiz Ekonomicznych Polityki Rolnej Fundacji FAPA.</u>
          <u xml:id="u-233.7" who="#HalinaNowinaKonopka">Te dokumenty są mi znane, wobec tego powinny być również znane państwu. Z dokumentów tych jasno wynika, że w 1999 r. pan profesor Woś przedstawił analizę sytuacji polskiego rolnictwa na tle gospodarki polskiej. Pokazał wszystkie zagrożenia, pokazał drogi, jakimi trzeba iść, żeby nie doszło do dramatu. A to, że dramat nastąpił, pokazujecie państwo w tym dokumencie. Coście robili? Przecież to jest wasz obszar polityczny, to jest wasza ekipa. To od was należy wymagać, żeby, mając wiedzę, zapobiec nieszczęściu, a nie później stanąć i powiedzieć: Jest dramat.</u>
          <u xml:id="u-233.8" who="#HalinaNowinaKonopka">Proszę państwa, mówię już dosyć późno, wiele rzeczy zostało powiedzianych. Czuję się wobec tego zwolniona z obowiązku opisywania bieżących nieszczęść i tragedii polskiego rolnictwa. Chciałbym się zająć perspektywą nieco dalszą, tym, co czeka nas nie za rok czy za dwa, ale w perspektywie lat 10, 15, może 20, a może i dalszej. Otóż chciałabym spojrzeć na sprawy związane z perspektywą polskiego rolnictwa przez pryzmat ostatnich wydarzeń światowych. Interesuje mnie jedno zdarzenie - decyzja Senatu amerykańskiego o podniesieniu dotacji do rolnictwa, ich własnego rolnictwa. Możecie państwo zapytać, co właściwie nas to obchodzi, że Amerykanie podnoszą dotację i że ich farmerom będzie się działo znacznie lepiej. A będzie się działo znacznie lepiej, dlatego że są to dotacje rzędu ok. 70% i zaprojektowano je na 6 lat. Jak to przekłada się na konkretne cyfry - ano prosto. Farmer, który w 1996 r. i właściwie do teraz otrzymywał 3,5 tys. dolarów, otrzyma teraz 15 tys.- podczas kiedy rolnik w Unii Europejskiej, średnio licząc, dostaje 5 tys. dolarów rocznie - a więc 3-krotne więcej w stosunku do niesłychanie wysokiego dotowania rolnictwa przez Unię Europejską. Co z tego ma wyniknąć? Jeszcze jedna ciekawostka, proszę państwa. System, który przyjęto tam dla dotowania rolnictwa jest prawie identyczny, w każdym razie w swoich skutkach będzie identyczny, jak system polityki rolnej stosowanej w latach 50., 60. przez kraje EWG. Wiemy, co wtedy się stało. W tej wygłodzonej Europie dosyć szybko wyrosły góry mięsa, którego nie miał kto zjeść ani kupić, góry zboża, masła, jeziora mleka, i - tragedia. Amerykanie dążą z całą świadomością do podobnej sytuacji. Po co? Czy rozum stracili? Jest to, proszę państwa, kolejny krok w wojnie ekonomicznej, która już od pewnego czasu toczy się pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Unią Europejską. Kolejny krok, który ma na celu, co? Wyprodukowanie ogromnej ilości taniej żywności. Tym bardziej że Amerykanie bez skrupułów będą stosować organizmy zmodyfikowane genetycznie. Tak, stosują i będą stosować nadal, a więc ich produkcja będzie tańsza. Unia Europejska póki co, chwalić Boga, hamuje tego rodzaju produkcję. Otóż, ta tania żywność amerykańska zaleje rynki światowe, bo po to ona jest. Dla Unii Europejskiej będzie to moment dramatyczny. Dlaczego? Bo ich niżej dotowana droga żywność na tych rynkach już się nie zmieści, a przecież Unia ma nadprodukcję. Co się stanie? Gdzieś trzeba ją będzie ulokować, coś z tym trzeba będzie zrobić. Tam podobnie jak w Polsce są krewcy rolnicy i z nimi rządy się liczą. Otóż, proszę państwa, jedyna droga, która jest przed Unią Europejską, to jest droga postarania się o to, aby swoje nadwyżki krajów „15” ulokować na rynkach krajów kandydackich - tzn. również na rynku polskim, największym z tych rynków i najbardziej Unię interesującym.</u>
          <u xml:id="u-233.9" who="#HalinaNowinaKonopka">Co trzeba zrobić, żeby zdobyć czyjś rynek? Najlepiej, żeby tam nie było własnej produkcji. I oto, proszę państwa, dochodzimy do przyczyny, dlaczego dzisiaj czy wczoraj jest wysypywane ziarno, dlaczego pada duża część gospodarstw, dlaczego przed chłopem nie ma perspektyw. To jest nasza przyszłość. Jak może zareagować Unia Europejska na to, co stało się w Stanach Zjednoczonych? Ano, w zamiarach unijnych była reforma wspólnej polityki rolnej, reforma, którą zaakceptował rząd polski, poparł Niemcy, Wielką Brytanię, Holandię w ich dążeniach do obniżenia dopłat dla rolników i wzmocnienia jakby filaru strukturalnego, który ma działać na rzecz rozwoju wsi. Rozwój wsi to nie jest rozwój rolnictwa, to jest zupełnie coś innego, proszę państwa. Słusznie strona polska upatrywała w takim rozwiązaniu pewną szansę dla rolnictwa polskiego. Bo jeżeli ani jedni, ani drudzy nie będą mieli dopłat, jeżeli wiejska infrastruktura w Polsce zostałaby przy pomocy tych funduszy w jakich sposób wzmocniona, to jasną jest rzeczą, że byłaby to jakaś korzyść dla Polski. Ale, proszę państwa, w sytuacji, kiedy Unia Europejska zderzy się na rynkach zewnętrznych z tańszą, mocno dotowaną żywnością amerykańską, nie będzie miała... już przejawia ochotę odejścia od planów reformy wspólnej polityki rolnej. Unia będzie chciała zachować te dopłaty, które ma. Czy jest możliwe wobec tego rozszerzenie Unii o nowe rynki, o nowe państwa, o nowe obszary rolnicze, które trzeba by było wspierać, a Unia sobie wyliczyła, że to rozszerzenie to jest to ok. 11 mld euro rocznie i to by przekraczało możliwości budżetowe Unii. Jest to niemożliwe. Gdyby nawet pan Fischler pokochał Polskę, pokochał polskich rolników i postanowił im pomóc, objąć ich tak samo sprawiedliwymi pomocami, jak rolników unijnych, to by mu jego właśni rolnicy tego nie pozwolili zrobić. Nie łudźmy się. Oni są w tej chwili pod presją zewnętrzną, która się nagle zjawiła.</u>
          <u xml:id="u-233.10" who="#HalinaNowinaKonopka">Co Polska może zrobić w tym momencie? Najlepiej by było, gdyby się odwróciła na pięcie i powiedziała: dziękujemy Unii, to my spróbujemy sami. Proszę państwa, jeżeli chcemy ratować polskie rolnictwo, polską gospodarkę, polską suwerenność i nas samych to jest jedyna droga...</u>
          <u xml:id="u-233.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-233.12" who="#HalinaNowinaKonopka">...to jest odejście od układu europejskiego i powiedzenie: kochani - nie. Chodźmy równolegle, ale osobno.</u>
          <u xml:id="u-233.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-233.14" who="#HalinaNowinaKonopka"> Zacznijmy wreszcie myśleć w interesie Polski. Proszę państwa, nie ma innej drogi. Myślę, że dosyć jasno państwu przedstawiłam dalszą perspektywę, jaka się rysuje przed polskimi rolnikami, zwłaszcza w momencie takiej a nie innej decyzji Senatu Stanów Zjednoczonych, która pogłębiła zagrożenia dla Polski.</u>
          <u xml:id="u-233.15" who="#HalinaNowinaKonopka">Proszę państwa, a teraz chcę się odnieść do pewnej ciekawej informacji. Mianowicie, zarówno pan premier Kalinowski, jak pani Hübner zgadzają się na to, żeby Polska nie była objęta dopłatami, żeby w zamian za to uzyskała fundusze na rozwój wsi. Zastanówmy się, co to oznacza dla wsi. To oznacza wprost, że zniknie duża część gospodarstw. Nie tylko ja tak twierdzę. W „Rzeczpospolitej” z tego tygodnia pan redaktor Szot napisał artykuł o tym, jak to zginie możliwość produkcji towarowej w 2/3 gospodarstw polskich. Zginie. A pan premier Kalinowski, który jest człowiekiem światłym i wie, o czym mówi, i mam wrażenie, że wie co mówi, powiedział w Brukseli do ministrów rolnictwa: W państwach UE dość szybkie zmiany strukturalne w rolnictwie w okresie ostatnich 40 lat przejawiły się tym, że co roku zmniejszała się liczba gospodarstw, które były w stanie sprostać konkurencji na rynku EU. Utrzymały się te gospodarstwa, które były w stanie powiększyć skalę produkcji. Trudno znaleźć w UE przykłady, aby gospodarstwa, które, przed kilku laty użytkując 3–5 czy nawet 10 ha, po okresie realizacji planu przekształcenia dołączyły do grupy gospodarstw rozwojowych. Nierealne jest liczenie na to, że np. grupa nierynkowych drobnych gospodarstw rolnych w Polsce, wykorzystując przez 3 lata pomoc w wysokości 750 euro rocznie, przejdzie z powodzeniem do grupy gospodarstw zdolnych konkurować na rynku. To dodatkowe wsparcie finansowe rolnictwa może jedynie spowolnić tempo zmniejszania liczby gospodarstw rynkowych. Możliwości przejścia z grupy gospodarstw nierynkowych do rynkowych dodatkowo ograniczają nałożone na WPR limity produkcji rolniczej.</u>
          <u xml:id="u-233.16" who="#HalinaNowinaKonopka">Miał pan świadomość, co pan mówi? Miał pan. Godził się pan z taką perspektywą dla polskich rolników? Godził się pan. No oczywiście, że tak, teraz pan może zaprzeczać. Natomiast była pełna zgoda pana na to i tego się pan nie wyprze, bo ja artykuł mam w ręku.</u>
          <u xml:id="u-233.17" who="#komentarz">(Wiceprezes Rady Ministrów Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Jarosław Kalinowski: To nie jest do końca prawda.)</u>
          <u xml:id="u-233.18" who="#HalinaNowinaKonopka">Ma pan wiedzę również o tym, że na obecnie proponowanych warunkach byłyby w stanie funkcjonować w Polsce jedynie nieliczne wielkoobszarowe gospodarstwa rolne. A więc z całą świadomością gospodarstwa średnie, nie mówiąc o małych, są skazane - i wiele dużych - na likwidację.</u>
          <u xml:id="u-233.19" who="#HalinaNowinaKonopka">To jest polska polityka rolna, proszę państwa?</u>
          <u xml:id="u-233.20" who="#komentarz">(Głos z sali: To są pomówienia.)</u>
          <u xml:id="u-233.21" who="#HalinaNowinaKonopka">To nie są pomówienia, bo to jest wypowiedź, którą z oficjalnego wydawnictwa ministerstwa dosłownie zacytowałam.</u>
          <u xml:id="u-233.22" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Gajda: Niepełną, skrót wypowiedzi, pani poseł.)</u>
          <u xml:id="u-233.23" who="#HalinaNowinaKonopka">Ja nie mam napisane, że to jest skrót, tylko że jest to wystąpienie.</u>
          <u xml:id="u-233.24" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Gajda: Proszę słuchać mądrzejszych od siebie.)</u>
          <u xml:id="u-233.25" who="#HalinaNowinaKonopka">Udowodniłam państwu, że to co mówię, to nie są żarty, że jest to rzeczywista perspektywa polskiego rolnictwa, w perspektywie paru lat, nie roku czy dwóch, które w tej chwili można zamazać, że się da dopłaty, że to, że owo, że dziesiąte, nieprawda, to jest rzeczywista perspektywa.</u>
          <u xml:id="u-233.26" who="#HalinaNowinaKonopka">A teraz, proszę państwa, dodatkowa informacja o stanie polskiej wsi, bo ta tutaj nie została przedstawiona. Z najnowszych badań wynika, że tylko 12% gospodarstw w ciągu ostatnich 5 lat powiększyło swoją powierzchnię, 5 lat temu było ich prawie 20%. Mniej jest gospodarstw dochodowych niż 5 lat temu. Z 51 do 72% wzrosła ilość gospodarstw o pogarszającej się w sposób ciągły kondycji ekonomicznej. Powiększyła się znacząco grupa rolników gotowych sprzedać swe gospodarstwa z 5 do 20%. To jest dodatkowa informacja o sytuacji na wsi, niesłychanie groźnej sytuacji, dowodzącej, że wieś zaczyna umierać.</u>
          <u xml:id="u-233.27" who="#HalinaNowinaKonopka">Dlaczego polskie rolnictwo przeżywa regres? Bo spadły dochody rolnicze. Jeżeli w 1999 r. stanowiły one 50% dochodów z 1998 r., to obecnie w wielu wypadkach przyjęły wartość ujemną i chłopi dopłacają do swojej produkcji. Jak długo to może trwać? Proszę państwa, dlaczego jest ten spadek, gdzie są przyczyny tego spadku?</u>
          <u xml:id="u-233.28" who="#HalinaNowinaKonopka">Pierwsza przyczyna, na którą będę wskazywała uporczywie - i wskazuję na to od wielu lat - a państwo wiecie, że jest prawdziwą przyczyną, to jest decyzja polityczna o akcesji Polski do Unii Europejskiej. To jest konsekwencja dostosowywania Polski do standardów unijnych w różnych obszarach. Brałam udział w uchwalaniu wielu ustaw i widać było jak na dłoni, gdzie i dlaczego będą wzrastały np. koszty produkcji. To jest jedna z przyczyn.</u>
          <u xml:id="u-233.29" who="#HalinaNowinaKonopka">No oczywiście nierównomierne rozłożenie kosztów transformacji to jest sprawa stara, już trwająca - systematyczne zmniejszanie środków transferowanych do rolnictwa przy jednoczesnym przechwytywaniu przez sektory pozarolnicze wartości dodanej wytworzonej w rolnictwie. A wydatki budżetowe na rolnictwo z roku na rok maleją. W tym roku są najniższe od 1990 r. To musi mieć swoje konsekwencje i to musi mieć gdzieś swoje przyczyny - przyczyny pozaekonomiczne. Schładzanie gospodarki, rosnące ujemne saldo rejestrowanego obrotu z zagranicą. A ja powiem, że i również nierejestrowanego, tego, który jest spowodowany zamierzoną nieszczelnością granic. Mam w ręku kwity, które dokumentują - niezależnie od Samoobrony - nielegalny import zboża do wielkich zakładów paszowych.</u>
          <u xml:id="u-233.30" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-233.31" who="#komentarz">(Głos z sali: Trzeba to udowodnić.)</u>
          <u xml:id="u-233.32" who="#HalinaNowinaKonopka">Tak. I zrobię to. A hipermarkety... To wszystko, proszę państwa, powoduje, że zmniejsza się dochodowość. Co powoduje brak dochodowości? No to, że nie ma inwestowania w gospodarstwach, to, że zmniejsza się produkcja rolna, to, że obniża się poziom wykształcenia młodzieży wiejskiej. I to jest niesłychanie groźne. Dlaczego, proszę państwa, to jest groźne? 47% ludności pracującej pochodzi ze wsi. W najbliższych latach - ponieważ wskaźniki demograficzne są niekorzystne - jest przewidywane kurczenie się rynku pracujących w miastach. I trzeba będzie ten miejski rynek zasilić rezerwami siły roboczej, która w tej chwili znajduje się na wsi. Jeżeli to będą ludzie słabo wykształceni, to co to oznacza dla całej gospodarki? Proszę państwa, to jest węzeł, który jest spleciony niesłychanie ściśle - sprawy rolnictwa i pozostałych działów gospodarki. Tu nie ma rzeczy, które by nie wpływały na siebie nawzajem. Nie może być uszczerbku w interesach wsi takich, które by się nie odbiły na interesach miasta. I musimy to wreszcie zrozumieć.</u>
          <u xml:id="u-233.33" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Janusz Wojciechowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#JanuszWojciechowski">Pani poseł, zmuszony jestem poinformować, że przekroczony już został czas klubowy pani wystąpienia. Tak że proszę o kończenie wystąpienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#HalinaNowinaKonopka">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#HalinaNowinaKonopka">Panie marszałku, postaram się skończyć szybko, ale myślę, że pan marszałek mi jeszcze pozwoli nieco przeciągnąć wystąpienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#JanuszWojciechowski">Ale bardzo proszę już o krótkie konkluzje, bo muszą być równe reguły dla wszystkich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#HalinaNowinaKonopka">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#HalinaNowinaKonopka">Co trzeba zrobić, żeby rolnictwo nasze naprawić? Przede wszystkim zerwać układ stowarzyszeniowy, zerwać układ europejski i powiedzieć - nie.</u>
          <u xml:id="u-238.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-238.3" who="#HalinaNowinaKonopka"> Możemy to zrobić, proszę państwa, niesłychanie łatwo. Jednostronne wypowiedzenie układu w ciągu pół roku powoduje jego nieważność.</u>
          <u xml:id="u-238.4" who="#HalinaNowinaKonopka">Czy damy sobie radę? Damy sobie radę. Damy sobie radę, po prostu przestaniemy niszczyć to, co jeszcze mamy zdrowego, dobrego i co jest jeszcze nasze. Gdzie są nasze aktywa? Najmłodsze społeczeństwo w Europie. Ogromny procent młodzieży, najlepiej wykształcona młodzież europejska. Nie wierzcie, jak wam mówią, że mamy młodzież źle wykształconą i społeczeństwo źle wykształcone. To są najlepiej wykształceni ludzie.</u>
          <u xml:id="u-238.5" who="#HalinaNowinaKonopka">Ogromne zasoby surowców w naszej ziemi, możliwość funkcjonowania bez uzależnień energetycznych. Jesteśmy w stanie być tutaj niezależni. Ogromne zdolności Polaków do radzenia sobie wtedy, kiedy mogą się stać w pełni kreatywnymi i ten wielki rynek, który wcale nie będzie zapoznany, tylko będzie w dalszym ciągu przez pozostałych szanowany. Co trzeba zrobić? Przede wszystkim kontrolować granice, kontrolować to, co do nas jest przywożone. No, zdobądźmy się na odwagę, by o tym powiedzieć - już rozpoczęto to, w dobrym kierunku kroki są podjęte, panie ministrze - żeby zmniejszyć import bezcłowy. To bardzo dobry kierunek, ale powinno to mieć trochę szerszy zakres. To była słuszna uwaga. Jeżeli można z dnia na dzień zakazać wwozu starych aut, to dlaczego nie można zakazać wwozu innych towarów? Dlaczego? Obrażą się na nas? No to się obrażą. Minie jakiś czas i przestaną się obrażać. Nie można być wiecznie na siebie obrażonym. Proszę państwa, tu jest potrzebna decyzja polityczna. Bez odpowiedniej decyzji politycznej, nic w sferze ekonomicznej nie zrobimy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#JanuszWojciechowski">Pani poseł, przepraszam bardzo, ale już znacznie pani przekroczyła limit czasu klubowego. Bardzo proszę o zakończenie wystąpienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#HalinaNowinaKonopka">Panie Marszałku! Mogłabym jeszcze o tym mówić i powiedzieć państwu parę ciekawych rzeczy...</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-240.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Wiemy...)</u>
          <u xml:id="u-240.3" who="#HalinaNowinaKonopka">...ale na prośbę pana marszałka...</u>
          <u xml:id="u-240.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Książkę można napisać.)</u>
          <u xml:id="u-240.5" who="#HalinaNowinaKonopka">...skończę swoje wystąpienie. Natomiast resztę...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#JanuszWojciechowski">Będę zobowiązany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#HalinaNowinaKonopka">...resztę uzupełnię w pytaniach, do których się niniejszym zapisuję. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#JanuszWojciechowski">Bardzo proszę. Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#JanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! Informuję, tak przy okazji, że czas Ligi Polskich Rodzin w tej dyskusji już został wyczerpany. Sojusz Lewicy Demokratycznej ma jeszcze 1 godzinę i 13 minut, Platforma Obywatelska - ponad 13 minut, Samoobrona - niespełna minutę, Prawo i Sprawiedliwość - 7,5 minuty, PSL - 9,5 minuty, Unia Pracy jeszcze cały czas - 11 minut.</u>
          <u xml:id="u-243.2" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Aumillera... Przepraszam bardzo, panie pośle, ale zgłaszał się wcześniej pan premier Jarosław Kalinowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#JarosławKalinowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowna Pani Poseł! Muszę pani powiedzieć, że z dużą uwagą i zainteresowaniem wysłuchałem pani rozważań na temat konsekwencji wprowadzenia przez Stany Zjednoczone zwiększonego wsparcia dla rolnictwa, i muszę pani powiedzieć, że w pewnej części pani dywagacji z panią się zgadzam, aczkolwiek konsekwencje mogą być różne, bo może być to też działanie ze strony Stanów Zjednoczonych skierowane do Brukseli: Chcecie się z nami bić na wielkość wsparcia, możemy podjąć taką próbę. Natomiast podejrzewam, że bardziej prawdopodobne jest to, że zakończy się to jednak zmniejszeniem wsparcia dla rolnictwa w Unii Europejskiej i Stanach Zjednoczonych, ale nie chciałbym kontynuować tego wątku. Natomiast chciałbym podziękować pani poseł za przytoczenie pewnych danych statystycznych i pokazanie, że jednak 5 lat temu było rzeczywiście lepiej. Współodpowiedzialność za to, co się działo, zanim zaczęło być gorzej, bierzemy na siebie. Za ostatnie 4 lata jednak współodpowiedzialności brać ze względów oczywistych nie możemy.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#JarosławKalinowski">Co do moich wystąpień w Brukseli, panie, panowie i pani poseł, to wierny tekst tych wszystkich wystąpień jest dostępny w Internecie. Jeżeli pani sobie życzy, dostarczę pani je w komplecie. Natomiast to, co dzisiaj pani przytaczała, zakończyła pani zupełnie złą konkluzją. Przed chwilą pani mówiła, że propozycje kierowane do nas związane z większym wsparciem obszarów wiejskich niż rolnictwa, i tu ma pani absolutną rację, przyczyniłyby się do tego, że Polska traciłaby pozycję państwa mającego konkurencyjne rolnictwo, możliwości rozwoju prawdziwego rolnictwa. I ja to samo mówiłem. I to, co pani tam przeczytała, wskazuje, że gdyby przyjąć propozycję Komisji Europejskiej, to nie poprawilibyśmy sytuacji gospodarstw małych, nierynkowych a postawilibyśmy w jeszcze trudniejszej sytuacji, te, które powinny stać się gospodarstwami konkurencyjnymi. Tam jest moja konkluzja, że gdyby to miało wejść w życie, to może zostałyby w Polsce gospodarstwa wielkoobszarowe, a z taką propozycją zgodzić się oczywiście nie można. Proszę zajrzeć do wszystkich moich wypowiedzi i wystąpień, przeczytać je w całości. Wczorajsze wystąpienia również polecam pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu premierowi.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Aumillera w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#AndrzejAumiller">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sakramentalne: Mam zaszczyt w imieniu Parlamentarnego Klubu Unii Pracy przedstawić nasze stanowisko na temat informacji o realizacji polityki rolnej. Na kanwie tej informacji mamy dzisiaj debatę rolną. Wiele dziś powiedziano o tragicznej sytuacji rolnictwa, sytuacji na rynkach rolnych i sytuacji ekonomicznej polskich rolników. Oceniliśmy również to wszystko na ostatnim posiedzeniu komisji. Oceniliśmy wszystkie rynki rolne i stwierdziliśmy, że są zdezorganizowane i zrujnowane. To decyzja poprzedniej koalicji, czyli rządu premiera Buzka, i nie wiem, czy i ministra Balazsa, ponieważ przewodniczący poseł Lepper nie wymienił go tu jako szkodnika, a wymieniał Jagielińskiego, Ajchlera i innych posłów.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#komentarz">(Poseł Renata Beger: Ja chciałam to zrobić.)</u>
          <u xml:id="u-246.2" who="#AndrzejAumiller">A jeśli koleżanka to zrobi, to dobrze. Te błędne mechanizmy interwencji... Chciałbym powiedzieć jeszcze jedno, że liczyłem, że z ust naszego przywódcy Samoobrony padnie nazwisko szefa mafii zbożowej, a padły tylko nazwiska żołnierzy. Oni padli dziś ofiarą. Myślę, że dowiemy się, kto steruje mafią zbożową.</u>
          <u xml:id="u-246.3" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-246.4" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Mojzesowicz: Kto to jest? Pan poseł na pewno wie.)</u>
          <u xml:id="u-246.5" who="#AndrzejAumiller">Nie zabierajcie mi czasu. Te błędne mechanizmy zdestabilizowały rynek zbóż, a ceny zbóż na rynkach decydują o rynku wieprzowiny, wołowiny, drobiu, jaj, mleka, masła i całego przetwórstwa rolno-spożywczego.</u>
          <u xml:id="u-246.6" who="#AndrzejAumiller">Klub Unii Pracy w mojej osobie wielokrotnie sygnalizował, że cena interwencyjna wynosząca 510 zł za tonę pszenicy i dopłaty spowodowały, że staliśmy się w Europie krajem - nie wiem, czy nie w świecie, bo nie mam danych - o najwyższym poziomie cen na pszenicę. Na to się nałożyły zeszłoroczne wysokie plony - o ponad 2 mln ton większe niż średnie wieloletnie, a tegoroczne plony tak samo się zapowiadają - do tego jeszcze doszedł wirtualny kurs złotówki w stosunku do dolara. I co mamy? Mamy to co mamy. Zalew zboża z importu w Polsce. Nie dziwmy się, że przy cenie 100 euro w Unii Europejskiej, a ta cena to cena z dotacją, i wysokiej cenie w Polsce jesteśmy zalewani zbożem z importu i doczekaliśmy takiej sytuacji, jaką mieliśmy wczoraj - że trzeba wysypywać to zboże. Tak jedni rolnicy uważają, tak chcą przeciwko temu zaprotestować. Inni wolą to robić parlamentarnie. Ale co? Mamy przed żniwami w magazynach - jeszcze tego nigdy nie było w historii - 4 mln ton zbóż. Jeśli chcemy, żeby się sytuacja tegoroczna nie powtórzyła, to musimy spowodować jedną rzecz, i o tym też mówiłem, a minister Pilarczyk we wczorajszej „Trybunie Ludu”, przepraszam „Trybunie” - bo teraz ten dziennik „Trybuna” się nazywa - w wywiadzie o tym także powiedział.</u>
          <u xml:id="u-246.7" who="#AndrzejAumiller">Proszę Państwa! Wysoka Izbo! Jeśli cena wynosi w Unii 100 euro, to w Polsce musimy ustanowić cenę minimum gdzieś na poziomie 400 zł, i każdemu rolnikowi, który będzie sprzedawał, każdemu rolnikowi, który prowadzi produkcję towarową, należy tę różnicę wyrównać do poziomu opłacalnego - 480 zł, 500 zł czy 510. To bezpośrednia dopłata wypłacana rolnikowi. Mielibyśmy system bezpośrednich dopłat jak w Unii Europejskiej. To spowoduje, że rolnik otrzyma pieniądze i będzie zadowolony z rządzących, a...</u>
          <u xml:id="u-246.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Dobrze, bardzo dobrze.)</u>
          <u xml:id="u-246.9" who="#AndrzejAumiller">Tak powinno być. Przestanie się wreszcie opłacać import zbóż, bo nikt się nie odważy zaimportować zbóż, kiedy cena na rynku polskim będzie wynosiła 400, 420, 430 zł. Wtedy również przestaniemy mieć kłopoty na rynkach takich, jak: rynek mięsa wieprzowego, rynek mięsa wołowego, mleka, jaj, masła, ponieważ będziemy mogli produkować o wiele taniej wieprzowinę czy wołowinę i będziemy mogli odbudować nasze rynki zbytu w państwach byłego Związku Radzieckiego. Pytanie: Skąd pieniądze?</u>
          <u xml:id="u-246.10" who="#AndrzejAumiller">Wysoka Izbo! Dobrze zaostrzony ołówek i wizyta u okulisty urzędników pozwoli im wyliczyć, ile nas kosztuje cała interwencja na wszystkich rynkach rolnych plus dopłaty do eksportu. Gdy to zsumujemy, pojawia się pytanie: Czy nie lepiej stosować dopłaty bezpośrednie dla rolników, niż prowadzić taką interwencję, jaką prowadzimy. Ta interwencja jest interwencją chorą, powodującą korupcję.</u>
          <u xml:id="u-246.11" who="#AndrzejAumiller">Podobną sytuację mieliśmy, kiedy rozpoczynaliśmy drugą kadencję Sejmu. Wtedy, jak pamiętam, Sejm zdecydował się uchwalić - tu są posłowie, którzy to pamiętają - ustawę o opłatach wyrównawczych. Jak ta ustawa pomogła rolnictwu, jak rolnictwo się zaczęło rozwijać, chyba większość z posłów, którzy byli w Sejmie drugiej kadencji, to pamięta. Również szkoda, że teraz, za naszej koalicji, minister finansów Marek Belka przekonał rząd do niewprowadzenia podatku importowego. Jeślibyśmy się zdecydowali na podatek importowy, to dzisiaj byśmy nie mieli problemu właśnie z posłem Komorowskim, że mu wysypali zboże, bo podejrzewam, że nie opłaciłoby się importować tego zboża.</u>
          <u xml:id="u-246.12" who="#AndrzejAumiller">Poruszana tu była również sprawa biopaliw. Nie chcę o tym mówić, wczoraj było zadane pytanie poselskie, była dyskusja, dzisiaj koledzy też tę sprawę wymieniali. Dobrze, że rząd przystąpi do renegocjacji tej jednorocznej zgody na stosowanie akcyzy zerowej, bo bez renegocjacji ustawa, którą byśmy uchwalili, może w lipcu, niestety nie pozwoli inwestorom zainwestować w produkcję estrów, biopaliw. Warto by tu było, panie premierze, pana posła Giżyńskiego z PiS wziąć też na negocjatora, bo w swoim wystąpieniu tak mocno krytykował nasze osiągnięcia w negocjacjach. Jak już się zamknie negocjacje i się potem komuś na schodach przypomni, że czegoś nie załatwił, to ciężko do tego tematu wrócić.</u>
          <u xml:id="u-246.13" who="#AndrzejAumiller">A program SAPARD? Też chciałbym o nim powiedzieć jedną rzecz. Prawie mamy ten program i te pieniądze mamy z SAPARD otrzymać. Warto by było, żeby Wysoka Izba zastanowiła się nad włączeniem banków spółdzielczych, które mogą zapewnić doradztwo, informację, pomoc rolnikom w wypełnianiu wniosków, bo weźmy pod uwagę - przy tej ilości rolników i gospodarstw, które mamy w Polsce - że nie każdy rolnik jest księgowym i będzie miał umiejętność wypełnienia takiego wniosku. Zastanówmy się więc nad tym. Ja to dzisiaj mówię w debacie, będziemy o tym mówić w komisji rolnictwa, ale również dobrze by było, panie premierze, żeby rząd uwzględnił to, aby ten system przeszedł przez banki spółdzielcze i aby wspierał działania Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-246.14" who="#AndrzejAumiller">Mam jeszcze jedną sprawę. Mówimy tu o zbożach, mówimy o rynku mięsa, mówimy o rynku jaj, masła, ale jest również rynek warzyw i kwiatów i jest rynek pomidora. Proszę państwa, my - i poseł Gruszka to może potwierdzić - wielokrotnie z tym występowaliśmy, Polska Izba Ogrodnicza spotykała się w Ministerstwie Gospodarki z ministrem rolnictwa, wiceministrem, nie ministrem, żeby nie obrazić pana premiera Kalinowskiego. I co z tego? Dawno sygnalizowano, że istnieje przemyt pomidorów do Polski z Czech, a są to pomidory z Unii Europejskiej. Odbyły się spotkania, zapadły jakieś decyzje. I jaką dzisiaj mamy sytuację? Na giełdach są pomidory po 3,50. Gdyby doliczyć koszty transportu i opłaty, które powinny być uiszczone, to pomidor powinien kosztować 4 zł, a on kosztuje 3 zł. Mało tego, ci importerzy nie wystawiają faktur VAT-owskich. O tym wszystkim informowała izba.</u>
          <u xml:id="u-246.15" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Mojzesowicz: Musimy jechać tam, wywalić pomidory.)</u>
          <u xml:id="u-246.16" who="#AndrzejAumiller">Panie premierze, jest prośba, żeby również to uwzględnić, bo jeśli ogrodnicy wezmą przykład z tych wszystkich tutaj... przepraszam. Jeśli wezmą przykład i zaczną pomidorami rzucać, to efekt będzie gorszy niż w przypadku rzucania zbożem, bo pomidory brudzą. Zatem jest tutaj bardzo poważny temat, do tego dochodzą kwiaty i, jak powiedziałem, pomidory.</u>
          <u xml:id="u-246.17" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Mojzesowicz: Kwiaty to na imieniny, a pomidory na obiad.)</u>
          <u xml:id="u-246.18" who="#AndrzejAumiller">Chciałbym jeszcze o jednej rzeczy powiedzieć, a mianowicie świetnie, że pani poseł Halina Nowina Konopka nam się objawiła jako mąż stanu, i tu duże ukłony, bo trzeba pamiętać, że mąż stanu to jest człowiek, który myśli o przyszłych pokoleniach, natomiast polityk myśli o przyszłych wyborach, i dobrze, że pomyślała o polskim rolnictwie w przyszłości. System amerykański byłby idealnym systemem dla Polski. Muszę powiedzieć, że - mimo że jestem za wejściem Polski do Unii, bo nie ma innej alternatywy - ten system wspomagania jest jest chory.</u>
          <u xml:id="u-246.19" who="#AndrzejAumiller">Chcę państwu powiedzieć o systemie, którego projekt był w Sejmie II kadencji, następnie został przekazany Sejmowi III kadencji, ale ta inicjatywa poselska niestety nie przeszła. Pozwólcie, że powiem wam w skrócie, na czym ona polega. Istnieje w kraju sieć magazynów autoryzowanych. Trzeba uzyskać autoryzację. Nie chcę już mówić o tym, że aby tę autoryzację dostać, to nie tylko to musi być dobry magazyn, dany przedsiębiorca, który prowadzi ten magazyn, musi być wiarygodny, ale on jeszcze musi mieć poręczenie swojej moralności, tzn. że nie jest to hochsztapler, który może potem dopuścić się oszustw. Następnie rolnik w czasie żniw odstawia zboże do magazynu autoryzowanego, tam otrzymuje kwit zbożowy zbywalny, z którym udaje się do banku, i bank wypłaca mu 70% ceny ustalonej przez państwo, ceny gwarantowanej. Ta cena może być wynegocjowana ze związkami rolniczymi, kółkami i wszystkimi innymi organizacjami, które działają na rynku. Co dalej? Te 70% ceny momentalnie daje rolnikowi środki produkcji na jesienną obróbkę ziemi, na zasiewy choćby rzepaku. Właścicielem zboża w autoryzowanym magazynie jest bank. Bank nie musi od rolnika wymagać żadnego zabezpieczenia w postaci maszyn, ziemi czy bank hipoteczny by tu teraz wszedł - uchwaliliśmy tę ustawę - ale po prostu ma zabezpieczenie na zbożu, które jest w magazynie autoryzowanym, ma swoją wartość, jest to zboże odpowiadające standardowi, odpowiedniej klasy, i w każdej chwili jest zbywalne. I co się dzieje? Bank poprzez swoich maklerów na giełdzie sprzedaje to zboże w tym momencie, w którym jest to najkorzystniejsze. Jak sprzeda to zboże - a jak jest duży dostawca, to uzgadnia z rolnikiem, czy już jest moment, żeby sprzedać - rozlicza się i mówi tak: wypłaciłem ci 70%, np. dostałeś 380 zł, sprzedaliśmy za 480, różnica jest, powiedzmy, 100 zł, tyle kosztują odsetki od obracania tą kwotą przez 3, 4, 5 miesięcy, bank pobiera - tak założyliśmy w tej ustawie - do 0,5% prowizji, bo musi utrzymać przecież biuro maklerskie, i rolnik jest dobrze opłacony. Jeśliby powstała sytuacja taka, że do następnych żniw - tak jak jest dzisiaj - zboże byłoby w magazynach autoryzowanych, wtedy dopiero interweniuje Agencja Rynku Rolnego i wykupuje to zboże na potrzeby państwa lub decyzją rządu dopłaca do tego zboża i eksportuje je, i magazyny mamy przed żniwami puste. W tym systemie nie ma korupcji, w tym systemie ten, kto ma dobrej jakości produkt, czyli dobre zboże, zawsze je umieści w magazynie składowym. I co się dzieje? Trzeba powiedzieć, że wszyscy słabi rolnicy, którzy nie umieją produkować dobrego zboża, niestety w tym systemie się nie mogą znaleźć, bo nie będą mieli zbytu. Jest jedna ważna rzecz - ten cały system opiera się na tym, że nie potrzeba środków z budżetu państwa na te interwencje, które mamy, ponieważ środki znajdują się w bankach, banki mają nadpłynność, a te środki, które rząd przeznacza na interwencje, można przeznaczyć na dopłaty bezpośrednie, na dopłaty do kredytów inwestycyjnych dla rolnictwa, na zakup ziemi przez młodych rolników, na powiększenie gospodarstw.</u>
          <u xml:id="u-246.20" who="#AndrzejAumiller">Tyle lat zmarnowaliśmy i cały czas utrzymujemy może nie, jak powiedział przewodniczący Lepper, mafijny, ale korupcjogenny system interwencji na rynku zbóż. A zboża to jest podstawa wszystkich innych cen - i pasz, i mięsa, i drobiu, i jaj, i masła. Stąd mamy całą masę problemów, bo z jednego głównego problemu biorą się następne problemy na poszczególnych rynkach.</u>
          <u xml:id="u-246.21" who="#AndrzejAumiller">Reasumując. Myślę, że informacja, którą przedstawił pan minister, wicepremier Kalinowski, jest wyczerpująca. Musimy ją przyjąć, bo jest dobrze sporządzona. Przedstawia, jak wygląda sytuacja. A czym innym jest kwestia, jak wyglądać będzie realizacja tych zamierzeń, które rząd w tej chwili chce podjąć. Sądzę, że rzeczywiście trzeba tak zrobić, powiedzieć: stop na import, ten, który poprzednia ekipa rządząca już nam zafundowała od lipca - bo inaczej naprawdę się nie powinniśmy się dziwić, że będziemy mieć niepokoje - i zastanowić się, czy w przyszłym roku nie wprowadzić systemu bezpośrednich dopłat dla producentów rolnych, rezygnując z tak kosztownego jak dzisiaj systemu interwencji na rynkach rolnych. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-246.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Artura Balazsa w imieniu Koła Parlamentarnego Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#ArturBalazs">Panie Marszałku! Panie Premierze! Panie i Panowie! Jestem w dość trudnej sytuacji jako były minister rolnictwa; minister, który w trakcie pełnienia tej funkcji nigdy nie zajmował się krytyką swoich poprzedników. I dzisiaj też nie chciałbym jako były minister rolnictwa krytykować mojego następcy i tego, co się dzieje. A więc będę się odnosił przede wszystkim do różnych problemów, które w trakcie tej debaty były dzisiaj podnoszone, zwłaszcza do dwóch wystąpień, a w szczególności do jednego, pana posła Ajchlera, ale również i w jakiejś części pana posła Aumillera.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#ArturBalazs">Myślę, że nie warto liczyć na to, iż rolnicy mają słabą pamięć. Rolnicy pamiętają te ostatnie 3 lata i to, co w ciągu tych 3 ostatnich lat działo się na rynku. I na pewno bardziej tęsknią do tego, co się działo w ciągu tych 3 ostatnich lat, niż do tego, co się dzieje dzisiaj. Zastałem ten rynek bardzo mocno zdestabilizowany. Jak mówiłem, nie krytykowałem tego, co było, i moich poprzedników, ale starałem się go uporządkować. W ciągu tych 3 lat rynek ten został jako tako ustabilizowany, ale to była płytka stabilizacja, wymagała ciągłej obecności, czujności i nadzoru. I myślę, że rolnicy ten czas pamiętają, i że warto, żeby także politycy o tym nie zapominali.</u>
          <u xml:id="u-248.2" who="#ArturBalazs">Jeśliby odnosić to do rzeczy, które w dzisiejszej dyskusji budziły największe emocje, to powiem tak. Wystąpienie pana posła Ajchlera było skrajnie demagogiczne, nieodpowiedzialne; jakby pan poseł zapomniał, że jest jednym z liderów koalicji, i totalnie krytykował wszystko, co się dzieje w rolnictwie, również w tej chwili, łącznie z budżetem - z tym, że zapomniano o dopłatach do mleka od początku roku - jakby to zupełnie jego i jego formacji nie dotyczyło. Można powiedzieć, że trudno się dziwić ugrupowaniom opozycyjnym, Samoobronie, ale i innym, jeżeli sama koalicja tak ostro krytykuje obecną politykę rolną. To jest zaproszenie do tanga. Tylko później nie warto się dziwić temu, że przybiera to już nieobliczalne rozmiary, bez żadnej granicy. Jeżeli członek koalicji rządowej w imieniu klubu pozwala sobie na tak totalną krytykę obecnej polityki rolnej, to otwiera drogę do naprawdę bardzo demagogicznych wystąpień. I to jest jeden obszar.</u>
          <u xml:id="u-248.3" who="#ArturBalazs">Drugi dotyczy umowy o podwójnym zerze, o liberalizacji handlu. To nie była i to nie jest umowa o handlu zbożem. Ta umowa liberalizowała 85% handlu między Polską a krajami Unii Europejskiej i otwierała rynki, które dotychczas dla Polski były zamknięte, m.in. rynek warzyw, owoców, owoców miękkich, koncentratu jabłkowego, koni, wieprzowiny; a więc rynek zboża był tylko elementem tej umowy. Była to umowa, która po raz pierwszy powodowała asymetrię na korzyść Polski. Czy warto dzisiaj dla bieżących i doraźnych celów politycznych tak totalnie pewien element tej umowy, który oddawał pełną symetrię w wymianie, krytykować? Mało tego, w trakcie tej debaty ze strony pana posła Ajchlera padła zapowiedź zerwania tej umowy. A więc, po pierwsze, czy to jest sygnał dla producentów, o których mówiłem, producentów owoców, warzyw, koni, że z tego rynku zostaną usunięci? Bo ta umowa przecież jest w pewnym obszarze równoważona i wzajemna, a zatem każde działanie będzie powodowało reakcje. Czy może dalej, podważenie sensu tej umowy, która w tamtym czasie, kiedy ją zawierano, była oceniana jako wyjątkowo korzystna dla Polski, i przez poprzednią opozycję, i przez media... Czy warto dla doraźnych celów i w obecnej sytuacji podważać sens, według mnie, nawet integracji? Padła zapowiedź zerwania tej umowy; zerwania, a nie zawieszenia jednej z części - bo jeżeli chodzi o zboże, to ona absolutnie powinna zostać zawieszona... Jest na sali główny negocjator tej umowy, który był wiceministrem w poprzednim rządzie, był moim zastępcą i jest zastępcą w obecnym rządzie. Myślę, że wszystkie aspekty tej umowy może dokładnie wytłumaczyć, wyjaśnić i korzyści, i koncesje, jakie z tego wynikły. Czy warto dla doraźnych celów podważać, mówię to do SLD, sens integracji? Bo tak można było odnieść zapowiedź zerwania tej umowy.</u>
          <u xml:id="u-248.4" who="#ArturBalazs">Jak mówiłem, nie chcę powracać do przeszłości, ale to właśnie za czasów SLD w 1995 r. zostały zawarte rzeczywiście wyjątkowo niekorzystne umowy z krajami CEFTA dotyczące handlu rolnego. To w tamtym czasie otworzono rynek bez żadnych ograniczeń na import zboża do Polski. W bardzo trudnych negocjacjach w ciągu tych 2 lat udało się doprowadzić do określenia wąskich kontyngentów, ale jeśliby odnosić to do zboża, to ten rynek w ramach umowy CEFTA był zupełnie otwarty, a był nawet okres, w którym z krajów Unii poprzez kraje CEFTA następował reeksport zboża. I to zupełnie destabilizowało nasz rynek. Warto o tym pamiętać. To umowa na poziomie 480 tys. ton rocznie. Pan premier mówi, że zaimportowano 2,5 mln. To wynika z różnych innych naszych umów i zobowiązań. I ja ich nie krytykuję, bo to są zobowiązania, które zostały podjęte, i ja je rozumiem. Tylko, proszę państwa, należy to mierzyć równą miarą i zachowywać się w tej sprawie odpowiedzialnie. Bo nie można pewnej części umowy, która była bardzo korzystna, wyjmować, a zapominać o różnych innych zobowiązaniach, które tak naprawdę nieraz nie do końca były korzystne.</u>
          <u xml:id="u-248.5" who="#ArturBalazs">Proszę Państwa! Kilka słów o rynku. Według mnie rzeczywiście, jeżeli chodzi o rynek zbóż, to kontyngenty i interwencja na rynku zbóż powinny nastąpić wcześniej. Były takie propozycje, zresztą publiczne, dotyczące pożyczki zbożowej. Gdyby pożyczka zbożowa została uruchomiona, to pewnie dzisiaj winowajcą nie byłby pan poseł Komorowski, bo on by z tej pożyczki skorzystał i oddał to zboże w trakcie żniw, a jednocześnie nie byłoby tego importu do Polski. Wystarczyło to wykorzystać. Oczywiście w tej chwili, a nawet już miesiąc temu było na to zbyt późno. Ale gdyby ten proces został uruchomiony wcześniej, gdyby był połączony z eksportem zboża, tak jak w tej chwili się to próbuje robić, to ten rynek wyglądałby obecnie zupełnie inaczej. Dzisiaj Unia Pracy i PSL mówią o podatku importowym. Przecież ten podatek był w projekcie budżetu poprzedniego rządu. Gdyby ten podatek wszedł w życie, to rzeczywiście stanowiłby istotną ochronę polskiego rynku płodów rolnych. Niestety stało się inaczej. Został on wyjęty z konstrukcji budżetu, a w efekcie, oprócz tego, że wpływy były mniejsze o 11 mld, bo takie byłyby mniej więcej przychody z tego podatku, to zupełnie otworzyło to nasz rynek, przede wszystkim w kontekście kursu złotówki do dolara. Ten kurs powoduje, że nie było szans, by inaczej ten rynek ochronić, tylko przez podatek importowy. I takie były deklaracje w tej sprawie zarówno PSL, jak i Unii Pracy. A więc o tym też warto pamiętać, że ten rynek inaczej by wyglądał.</u>
          <u xml:id="u-248.6" who="#ArturBalazs">Co do pozostałych rynków. Według mnie taki prawdziwy dramat szykuje się na rynku cukru, bo tutaj ta sytuacja będzie dotyczyła zarówno samych plantatorów i producentów, jak i całego przemysłu cukrowniczego. Brak regulacji na tym rynku jeszcze przez najbliższy miesiąc-dwa spowoduje kompletną destabilizację nie tylko rynku cukru, ale przede wszystkim cukrowni, i niemożność podjęcia akcji kredytowej, przystąpienia do skupu, a zwłaszcza do płatności za buraki. Warto dzisiaj pamiętać, że to jest dokładnie taka sytuacja.</u>
          <u xml:id="u-248.7" who="#ArturBalazs">Proszę państwa, kontyngenty, cła, plafony są elementami rynku. Jest czas, że trzeba je uruchamiać, ale jest czas, że trzeba je również blokować i trzeba mieć potrzebną do tego odwagę i determinację.</u>
          <u xml:id="u-248.8" who="#ArturBalazs">Proszę państwa, gdy słuchałem dzisiaj tej debaty, wystąpienia pana premiera, ale i wystąpień posłów koalicji, widziałem wyraźny rozdźwięk w wielu ważnych sprawach i deklaracjach. Ustawa o paliwach ekologicznych - nie ma, były zapowiedzi, w rządzie widoczna jest wyraźna różnica zdań w tej sprawie. Ustawa o ustroju rolnym, podatek importowy - to są wszystko te elementy, które dla rynku są niezmiernie ważne, a spór wokół, widoczny w łonie koalicji, powoduje, że najważniejsze problemy nie są rozwiązywane.</u>
          <u xml:id="u-248.9" who="#ArturBalazs">Proszę państwa, co do tej pisemnej informacji, która została złożona, to powiem tak: w tej informacji są zawarte wszystkie działania, które zasadniczo uruchomiano wtedy, kiedy byłem jeszcze ministrem. Nie ma tam specjalnie, oprócz zapowiedzi, konkretnych nowych działań, które są niezmiernie potrzebne, bo sytuacja jest dynamiczna i wymaga oczywiście nowych propozycji, nowych rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-248.10" who="#ArturBalazs">Pan poseł Aumiller mówił bardzo długo o rynku zbóż. Przez cztery lata koalicji, lata 1993–1997, i prawie 9 miesięcy obecnej nie pojawiła się jakakolwiek inna koncepcja, inny pomysł interwencji na rynku zbóż. Nikt tego przecież nie ogranicza, to można było zrobić w ciągu czterech poprzednich lat albo w ciągu tego roku. Chociaż, panie premierze, przestrzegałbym w tej chwili przed jakąś radykalną zmianą koncepcji, ona wymaga poprawy, uszczelnienia, dopełnienia, ale uruchamianie koncepcji na miesiąc przed żniwami zawsze kończy się różnymi problemami. Za mało jest czasu, żeby to była zupełnie nowa koncepcja, a więc w tej sprawie decyzje muszą być bardzo ostrożne, bardzo wyważone, bardzo przemyślane.</u>
          <u xml:id="u-248.11" who="#ArturBalazs">Dwa ostatnie elementy dotyczące tej dyskusji. Interwencja na rynku wieprzowiny, rozpoczęta według mnie w dobrym czasie, miała znamię ogromnego błędu. Podwyższono cenę skupu wieprzowiny w sytuacji, gdy mieliśmy do czynienia z istotną górką. Wtedy raczej - mówię to z bólem, ale taka jest prawda - tę cenę trzeba było nieco obniżyć. Było potrzebne lekkie obniżenie tej ceny, bo podwyższenie ceny to sygnał do dodatkowej produkcji, do nadprodukcji, i to w długim czasie. I to będzie problem najbliższego roku, a może nawet półtora.</u>
          <u xml:id="u-248.12" who="#ArturBalazs">Druga rzecz, dotycząca rynku mleka. W tej chwili dotacje do mleka odtłuszczonego spowodują odkładanie się masła w sytuacji, w której nasze międzynarodowe zobowiązania nie dopuszczają do dotowania eksportu masła. A więc warto było rozważyć dotacje do mleka pełnego. To chyba było bezpieczniejsze rozwiązanie i nie destabilizowało rynku.</u>
          <u xml:id="u-248.13" who="#ArturBalazs">Generalnie we wszystkich tych sprawach potrzebna jest długofalowa strategia. I nie opozycja jest od wytyczania tej strategii, ale opozycja może się do niej odnosić, może ją krytykować, może poprawiać, ulepszać. Rząd powinien zaprezentować w sprawach zasadniczych, dotyczących wszystkich głównych rynków, długofalową strategię, rozłożoną na kilka najbliższych lat. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-248.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Romana Jagielińskiego w imieniu koła Partii Ludowo-Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#RomanJagieliński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie marszałku, chciałem panu podziękować za przypomnienie pewnych faktów z II Rzeczypospolitej, za odniesienie się do słów Wincentego Witosa. Myślę, że one są aktualne. Ale też część swojego wystąpienia chcę odnieść do zwyczajów, które zapanowały w IV kadencji tego parlamentu, tego Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#RomanJagieliński">Trudno mi mówić, że wskażę winnych, ale uważam, że wyborcy wybrali nas przede wszystkim po to, żebyśmy pracowali nad instrumentami, które posłużą naprawie Rzeczypospolitej, słabego państwa - o tym się przekonujemy. Przysłowie mówi: ryba psuje się od głowy, to widzimy, a mam prawo powiedzieć, bo mam skalę odniesienia, że psuje się od parlamentu. My polskiego podatnika kosztujemy, powinniśmy więc efektywnie pracować. Wyborcy powinni zrozumieć przewrotność sprawy, próbę odraczania debaty, która jest w miejscu i momencie najbardziej potrzebnym, dlatego że wszyscy określają, że sytuacja na polskiej wsi i w polskim rolnictwie jest bardzo kryzysowa. Nie ma tutaj innych zdań ani w rządzie, ani w opozycji, wśród tych, którzy są wierzący i tych, co są niewierzący. Ale jest też zagrożenie, że wypowiedź nie będzie prezentowana w telewizji, nie będzie nagłośniona w radiu, a trzeba przecież osiągnąć cel osobisty.</u>
          <u xml:id="u-250.2" who="#RomanJagieliński">Kolejna sprawa, która jest w tym wszystkim bardzo ważna. Za czyje pieniądze jeden z szefów klubu parlamentarnego jeździ po Polsce? Ja swoim samochodem sam kieruję. Nie korzystam z przywileju na koszt podatnika: kierowcy i samochodu. Trzeba więc wszystko ważyć.</u>
          <u xml:id="u-250.3" who="#RomanJagieliński">Następna kwestia, która nasuwa mi się na myśl, to przecież zawsze związek zawodowy ma szczególny wpływ na funkcjonowanie przedsiębiorstwa, funkcjonowanie państwa. Rzeczpospolita też ma swoje małe rzeczpospolite. Jeśli się mówi, że nie ma u mnie gminnej spółdzielni, nie ma banku, kółka rolniczego, to co tam u siebie, w tej w małej rzeczypospolitej robiłem? W mojej małej rzeczpospolitej jest gminna spółdzielnia, jest kółko rolnicze, spółdzielnia usług rolniczych i jest bank spółdzielczy, który właściwie funkcjonuje, jest dobrze zorganizowana gmina, szkoła.</u>
          <u xml:id="u-250.4" who="#komentarz">(Poseł Zofia Grzebisz-Nowicka: Koło gospodyń wiejskich też?)</u>
          <u xml:id="u-250.5" who="#RomanJagieliński">Trzeba na to spojrzeć też w ten sposób. A może komuś zależy tylko na destrukcji, na tym, żeby wygrać swoje? Mnie czterokrotnie oceniali wyborcy i nikt mnie z tej trybuny nie zastraszy i nikt mi też w takiej formie nie ubliży, bo to są inne odniesienia.</u>
          <u xml:id="u-250.6" who="#RomanJagieliński">Dziś o jednym myślę. Wysoka Izba wie o tym, że przywróciłem co najmniej dwie tradycje II Rzeczypospolitej. Panie marszałku, gdy dyskutujemy o przywróceniu tradycji, należy się zastanowić nad tym, do czego pan zresztą się odniósł, co to jest honor. A sprawę honoru regulował dobrze kodeks Boziewicza, który w II Rzeczypospolitej został uchylony. To może, jeśli mówimy „honor i ojczyzna”, trzeba będzie jednak ten kodeks przywrócić. Stosowne działania w tym kierunku podejmę. Myślę, że to, iż przywróciłem tradycję kawaleryjską, mnie do tego upoważnia, to że przywróciłem tradycję dożynek prezydenckich Ignacego Mościckiego tym bardziej mnie do tego upoważnia. I jeśli sądy nie dają sobie rady, to może w obronie honoru damy sobie radę.</u>
          <u xml:id="u-250.7" who="#RomanJagieliński">Wracając do tematu zasadniczego, mogę powiedzieć, że to, co się dzieje mnie też zaskakuje i satysfakcji nie przynosi. Swego czasu powiedziałem, że na polskiej wsi winno się utrzymać i godnie żyć co najmniej 600 tys., a zrobiliśmy taki przedział, 700 tys. właścicieli gospodarstw, to po 5 latach ile ich jest? Statystyka zawarta w artykule Edmunda Szota w „Rzeczpospolitej” z 4 czerwca, na podstawie opracowania Waldemara Michny, zasłużonego ludowca, wiele, wiele lat pracującego na rzecz polskiej wsi i rolnictwa, wskazuje, że opadła albo nie sprawdziła się koncepcja wielofunkcyjnego rozwoju wsi. Ale wszyscy o tym musimy wiedzieć, że chcąc wypracować coś na polskiej wsi, w polskim rolnictwie, to trzeba pieniędzy, pieniędzy i jeszcze raz pieniędzy. W roku 1990 określiliśmy to na 40 mld dolarów. A żeby mieć pieniądze, to trzeba mieć szybki rozwój gospodarczy, na poziomie co najmniej 6–7%, i wtedy można mówić, że koncepcja wielofunkcyjnego rozwoju wsi będzie się sprawdzać, bo będziemy mogli alokować siłę roboczą z rolnictwa do działów pozarolniczych. A dzisiaj, niezależnie od tego, który rząd, to tak krawiec kraje, jak mu materiału staje. I trzeba powiedzieć, że tego materiału do krojenia od 1997 r. jest coraz mniej, a mamy też zobowiązania międzynarodowe.</u>
          <u xml:id="u-250.8" who="#RomanJagieliński">Pani Nowina Konopka ma bardzo ciekawą koncepcję, ale też zaskoczę panią, pani poseł, że ja się spodziewam większego zagrożenia dla polskiego rolnictwa nie z Zachodu, tylko ze Wschodu. Dzisiaj już Ukraina, Białoruś, a myślę, że niebawem Rosja nie będzie potrzebowała zboża importować, a takie ziemie, gdzie się bije rekordy, w plonie też, już są enklawy takiego rolnictwa. Więc jeśli pani widzi, że dla polskiej wsi, dla polskiego rolnictwa będzie lepiej, to obawiam się, że nie w tym kierunku, gdzie jeden ciągnik, orząc przez dobę, zorał 248 ha.</u>
          <u xml:id="u-250.9" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Mojzesowicz: To nie zawody, nie przesadzajmy).</u>
          <u xml:id="u-250.10" who="#RomanJagieliński">Moja koncepcja zresztą jest trochę inna, zawsze ją prezentowałem i dlatego byłem zwolennikiem, teraz też wesprę ten rząd, jeśli w tym kierunku będzie w dalszym ciągu szedł, żeby powołać agencję promocji eksportu, w tym także artykułów rolno-spożywczych. My dzisiaj jako polskie rolnictwo zabezpieczamy rynek tylko w 80%, 85%, a powinniśmy w 100, a nawet ponad 100, jeśli te 5%, to ciągle powinniśmy sprzedawać, ciągle powinniśmy być. Nie wiem, jaki cud się musiał stać, że w 1998 r. podjęto decyzję o sprzedaży części udziałów Hortexu, później Animexu, Rolimpexu, Agrosu i te cztery najbardziej wyspecjalizowane firmy, które miały szanse sprzedawać w kredycie i, tak jak Hortex, miały ogromny rynek na terenie Federacji Rosyjskiej, to dzisiaj jest masa upadłościowa. Obserwowałem to, pisałem do NIK o kontrolę i kontrola to wykazała. Tylko był taki rząd, który w tym zakresie niewiele zrobił. Dzisiaj koniecznością jest przyspieszenie pracy nad ustawami, ale tu lub w komisjach, nie tam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#JanuszWojciechowski">Panie pośle, bardzo przepraszam, ale przekroczył pan już znacznie czas wystąpienia w imieniu koła, tak że proszę o kończenie wypowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#RomanJagieliński">I to jest podstawowe nasze zobowiązanie, żeby stworzyć takie instrumenty, które dadzą szanse dla wsi i rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#komentarz">(Poseł Renata Beger: Taki duży klub, a tak mało czasu?)</u>
          <u xml:id="u-252.2" who="#RomanJagieliński">Koło Poselskie Partii Ludowo-Demokratycznej będzie głosować za informacją rządu w sprawie polityki rolnej. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-252.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#JanuszWojciechowski">To już były wszystkie wystąpienia w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-253.2" who="#JanuszWojciechowski">Teraz czas na wystąpienia indywidualne.</u>
          <u xml:id="u-253.3" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Kopcia z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-253.4" who="#JanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#StanisławKopeć">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Po tych wystąpieniach siłą rzeczy bardziej ogólnych, bardziej politycznych, chciałbym się odnieść do kilku szczegółowych rozwiązań, które w materiale rządowym znajdujemy. A jako członek prezydium sejmowej komisji rolnictwa chciałbym w tym miejscu podziękować panu przewodniczącemu - panie Wojtku, do pana teraz mówię - za w miarę rzetelne i oddające pracę komisji sprawozdanie w tej trudnej politycznej debacie.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#StanisławKopeć">Szanowni Państwo! Rozpocznę od części, w której była już mowa o skupie zbóż. Chciałbym tu nawiązać do woj. zachodniopomorskiego, przepraszam za uprawianie trochę prywaty, ale to w tym województwie kumuluje się praktycznie 1/4 skupu zbóż ze środków Agencji Rynku Rolnego w Polsce. Likwidacja PGR spowodowała olbrzymi spadek pogłowia zwierząt, co zatem niesie za sobą spiętrzenie właśnie produkcji roślinnej w tym krótkim przedziale czasu. W ostatnich 2–3 latach praktycznie oddano w różnych formach własności, sprzedaż, dzierżawa, wszystkie zasoby magazynowe, które posiadało państwo. Dziś szansa interwencji na tym rynku poprzez Agencję Rynku Rolnego w oparciu o jej magazyny jest praktycznie niewielka, chyba że zostanie obniżona cena, o której wspominał pan premier. Dlatego, panie premierze, panie prezesie agencji, spiętrzenie się problemów skupowych w tym województwie może stać się przyczyną sporych niepokojów w środowisku. Jedyny państwowy PZZ w Stoisławiu w koszalińskiej części województwa skupu tego nie wchłonie. Z tego miejsca i w tej, myślę, jeszcze wystarczającej perspektywie czasu o tym przypominam.</u>
          <u xml:id="u-254.2" who="#StanisławKopeć">Ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego. Była tu już dzisiaj o tym mowa. W imieniu dzierżawców, którzy przesłali swój projekt do Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej, chciałbym oświadczyć, że jeżeli w projekcie ustawy po uwzględnieniu zgłoszonych - w szerokiej dyskusji, to prawda - propozycji zmian nie znajdą się rozstrzygnięcia dotyczące dzierżaw i dzierżawców, to taki projekt ustawy o dzierżawach rolnych zgłosimy odrębnie. Uważamy, że sprawa dzierżawy rolnej wymaga pilnego uregulowania prawnego i słuszne byłoby, aby w jednym z rozdziałów ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego znalazły się rozwiązania dotyczące trwałości dzierżawy rolnej jako formy gospodarowania, która daje dziś zatrudnienie blisko 100 tys. byłych pracowników PGR, pozostawionych samym sobie. Wysoka Izbo, warto przypomnieć w tym miejscu, że nadal pozostaje otwarta, boląca od 10 lat, sprawa udziału byłych 450 tys. pracowników państwowych gospodarstw rolnych w procesie prywatyzacji majątku skarbu państwa. Jesteśmy im to winni. Dzisiaj, na starcie tej trudnej kadencji, zapewne nie, ale może pod koniec kadencji warto byłoby o tym pamiętać.</u>
          <u xml:id="u-254.3" who="#StanisławKopeć">W materiale dość często pojawia się temat związany z rolą i funkcją doradztwa rolniczego. Otóż w maju ubiegłego roku rząd premiera Buzka wyraźnie zapowiadał pilną potrzebę zakończenia, najpóźniej w czerwcu, prac nad regulacjami prawnymi dotyczącymi roli i statusu doradztwa rolniczego, szczególnie państwowego doradztwa rolniczego. Chciałbym przypomnieć, że dość sprawnie funkcjonujący system doradztwa państwowego, oparty na 49 ODR-ach, został mocno rozregulowany decyzjami ministra Janiszewskiego w końcu 1998 r. Część pozostawiono wojewodom, część wydzielono do dyspozycji ministra, zlikwidowano Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Brwinowie. Dziś funkcjonuje w województwach 18 pełnosprawnych ODR. W informacji rządu wyraźnie mówi się o konieczności funkcjonowania doradztwa, które jest niezbędne wobec potrzeby zmian struktury obszarowej gospodarstw, wspierania rozwoju obszarów wiejskich, realizacji Wspólnej Polityki Rolnej. Uważam, że już najwyższy czas, aby projekt, który zapowiadany jest w materiale, znalazł się jak najszybciej w Sejmie i wyraźnie określił krajowy system doradztwa rolniczego oraz jego zadania w zakresie dostosowania naszego rolnictwa do standardów Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-254.4" who="#StanisławKopeć">Szanowni Państwo! Nie będę miał okazji zabrać głosu w wystąpieniu komisyjnym, kiedy za godzinę lub dwie godziny rozpocznie się debata o ustawie o szkołach rolniczych, które z kiedyś były silnie związane z doradztwem rolniczym, a dziś te nici bardzo mocno są porozrywane. Oczywiście są to szkoły umownie nazywane rolniczymi, jako że zgodnie z ich dzisiejszym statusem taka nazwa nie została określona. W grudniu 1998 r. - przypomnę Wysokiej Izbie - parlament tylko 8 głosami, na wniosek ówczesnego ministra rolnictwa Jacka Janiszewskiego i koalicji, o dziwo, zdecydował o przekazaniu wszystkich, powtarzam: wszystkich, szkół rolniczych i filii, zespołów, a więc blisko 600, samorządom powiatowym. Wówczas resort sam sobie odebrał całkowicie wpływ na realizację polityki rolnej poprzez przygotowanie odpowiedniej kadry na poziomie średnim i z tej realizacji został w przededniu wejścia do Unii Europejskiej, w obliczu korzystania ze Wspólnej Polityki Rolnej, wobec wymogów wynikających z ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, wyautowany. Do 1998 r. powstawały nowoczesne, szerokoprofilowe programy nauczania, istniał system wspierania kształcenia praktycznego przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, bardzo dobrze funkcjonował system doskonalenia nauczycieli przedmiotów zawodowych, praktycznej nauki zawodu. Działało blisko 200 doradców i konsultantów dla tych nauczycieli. Dziś tego doskonalenia praktycznie nie ma; o zgrozo, funkcjonujących kilku doradców przypisano Centrum Edukacji Medycznej. Wiemy, że rolnictwo jest chore, ale że tam powinni się znaleźć doradcy, trudno zrozumieć. Praktycznie zlikwidowano działalność centralnego ośrodka doskonalenia w Brwinowie, który miał 50-letni staż i doświadczenie w tym zakresie. W 1998 r. w 160 różnych formach doskonalenia nauczycieli uczestniczyło ponad 5 tys. osób, natomiast w roku ubiegłym istniało 5 form kształcenia i kształciło się 52 nauczycieli.</u>
          <u xml:id="u-254.5" who="#StanisławKopeć">Szanowni Państwo! Zmarnotrawionych zostało kilkadziesiąt lat dorobku w tym zakresie. Zaczęły znikać internaty, które przeznaczano na siedziby starostw, znikają gospodarstwa pomocnicze, wyposażenie warsztatów, znikają hektary poszczególnych fragmentów tychże gospodarstw pomocniczych. Ustawa, którą proponujemy, pozwala zachować kilkanaście szkół unikalnych o zasięgu ogólnokrajowym - w tym gronie nie muszę przypominać, że często jedynych - ale również centra kształcenia ustawicznego i praktycznego, których zadania, statuty oraz warunki, jakie mają spełniać w celu realizacji funkcji kreowania polityki rolnej w skali państwa, określili pan premier Jagieliński w 1996 r., a następnie premier Kalinowski w 1997 r. W międzyczasie powstawały oczywiście - jak Inflanty - inne CKU i CKP, które dziś nie mogą stanowić konkurencji na rynku, o którym mówi projekt. Liczymy na poparcie tej inicjatywy Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w następnym punkcie porządku dzisiejszych obrad Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-254.6" who="#StanisławKopeć">Jeśli chodzi o Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa, to niezależnie od informacji pozytywnych, które trzeba niewątpliwie wskazać w 10-letnim okresie funkcjonowania tej agencji, chciałbym zwrócić uwagę na kilka kwestii, w tym część bardzo istotnych, które należy uwzględnić. Otóż zdaniem Sojuszu Lewicy Demokratycznej - co wielokrotnie powtarzano, nagłaśniano - zasadniczym celem, wręcz dbałością, agencji winno być takie działanie, aby środki uzyskane z dzierżaw, sprzedaży i innych form gospodarowania majątkiem służyły przede wszystkim temu środowisku, z którego wyszły, jego restrukturyzacji, poprawie tego, co dzięki politycznym decyzjom z lat 1990–1992 zniszczono na polskiej wsi, szczególnie popegeerowskiej. Tu muszę wyraźnie powiedzieć, iż stosowano, szczególnie w ostatnich 2 latach, politykę dość powszechnego rozdawnictwa według uznania poszczególnych dyrektorów oddziałów, a nawet centrali. Nieodpłatnie przekazywane były często bardzo wartościowe części majątku agencji własności w postaci budynków, pałaców, ośrodków wczasowych, atrakcyjnych gruntów różnym instytucjom, często z rolnictwem niemającym wiele wspólnego. O działalności spółki TONAGRO, przeznaczeniu 200 mln na rzecz BGŻ, działaniach oddziału terenowego w Gdańsku pisała niedawno prasa. Nie będę się do tego odnosił. Odnotowujemy szybką prywatyzację, wyprzedaż, które nie zawsze są w zgodzie z regionalną polityką agrarną województw. Są to często również jednoosobowe decyzje dyrektorów, podejmowane bez uzgodnień z siłami, które temu celowi winny służyć. Mam tu na myśli izby rolnicze, związki organizacji. Uważam, że Ministerstwo Skarbu Państwa oraz Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi zdecydowanie bardziej wnikliwie, niż to miało miejsce do tej pory, winny sprawować w tym zakresie nadzór właścicielski.</u>
          <u xml:id="u-254.7" who="#StanisławKopeć">Podjęta w grudniu z inicjatywy posłów SLD nowelizacja ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu dała nadzieję części byłych pracowników państwowych gospodarstw rolnych, w określonym wieku i o określonym stażu, na uzyskanie świadczeń przedemerytalnych według określonych w ustawie bardzo rygorystycznych warunków. Określiliśmy jako wnioskodawcy, w porozumieniu z Głównym Urzędem Statystycznym, zakres osób uprawnionych do świadczeń w wysokości około 15 tys. zł. Środki agencyjne na ten cel zostały w ustawie określone. Panie premierze, dane przesłane nam przez wojewódzkie urzędy pracy wskazują, że zakwalifikowano do tych świadczeń zaledwie 2268 osób w Polsce, czyli prawie sześciokrotnie mniej. Stało się tak na skutek zaostrzenia kryteriów przez ministerstwo pracy: 1) wymóg zamieszkiwania na terenie objętym strukturalnym bezrobociem, 2) pozostawanie bez jakiejkolwiek formy zatrudnienia. W związku z tym sygnalizujemy, iż będziemy wnosić poselską lub senacką inicjatywę noweli tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-254.8" who="#StanisławKopeć">Bardzo pozytywnie odnotowujemy program stypendiów przewidzianych w roku szkolnym 2002/2003 dla 40 tys. dzieci byłych pracowników państwowych gospodarstw rolnych, które podejmą naukę w szkołach średnich. Wierzymy, że będzie to jedna z form działań na rzecz wyrwania tego środowiska z marazmu.</u>
          <u xml:id="u-254.9" who="#StanisławKopeć">Polityka rybacka. Otóż ze względu na czas siłą rzeczy ograniczyć się muszę jedynie do najważniejszych kwestii. Po pierwsze, w odniesieniu do kategorii strategicznych decyzji politycznych należy postawić pytanie, czy ten rząd, bo o poprzednim w tej chwili już nie będę mówił, i polska polityka żywnościowa chcą utrzymać w przyszłości polskie rybołówstwo dalekomorskie, i jakiej wielkości? Ostatnie 2 przedsiębiorstwa: Dalmor w Gdyni i Odra w Świnoujściu są na granicy ekonomicznej wytrzymałości i wydolności. Po drugie, polska flota łowcza na Bałtyku oczekuje na 3 strategiczne decyzje dotyczące jej egzystencji. Oczekuje ustawy o restrukturyzacji rybołówstwa i pomocy strukturalnej dla gospodarki rybnej - wierzę, że w najbliższym czasie pojawi się ona w Sejmie - decyzji o zabezpieczeniu rybaków bałtyckich w tym okresie, kiedy nie łowią oni na Bałtyku (to są 3 miesiące w okresie ochronnym dla ryb w tym akwenie), i wreszcie satysfakcjonującego, na miarę możliwości negocjacyjnych z Unią, stanowiska w rozdziale: Rybołówstwo.</u>
          <u xml:id="u-254.10" who="#StanisławKopeć">Odnotowuję pozytywnie fakt - nie wiem, czy państwo na to zwrócili uwagę - że do ustawy przyjętej w poprzedniej kadencji, z 6 września 2001 r., resort wydał już 6 istotnych rozporządzeń związanych z ustawą o rybołówstwie morskim i że pojawiła się w Sejmie (jest ona w nim od 1,5 miesiąca) ustawa o organizacji rynku rybnego. Jest to właściwe, myślę, rozumienie tej problematyki.</u>
          <u xml:id="u-254.11" who="#StanisławKopeć">I na zakończenie dosłownie jedno zdanie o programie, o którym pan premier szeroko mówił i sygnalizował pewne kwestie. Jak wspomniałem, reprezentuję jedno z 7 województw objętych programem aktywizacji obszarów wiejskich, które bardzo liczą na te 118 mln euro. Ma ono do poprawy czy naprawy bardzo wiele obszarów - od edukacji po infrastrukturę. Sygnalizujemy jednak rzeczywiście bardzo poważne zahamowania, wręcz zatory w przepływie środków. Takie zahamowanie na przykład praktycznie nie pozwoliło niedawno uruchomić nowo otwartego zakładu - z trudem pozyskany inwestor, 100 miejsc pracy - w jednej z gmin popegeerowskich, dlatego że na szkolenie pracowników tam zatrudnionych po prostu do dziś nie ma pieniędzy, choć obiecano je w umowie znacznie wcześniej.</u>
          <u xml:id="u-254.12" who="#StanisławKopeć">Dziękuję serdecznie za uwagę. Będę oczywiście głosował za przyjęciem sprawozdania i informacji rządu dotyczącej polityki rolnej. Dziękuję państwu za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-254.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Kazimierza Plocke w imieniu klubu Platformy Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#KazimierzPlocke">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! W swoim wystąpieniu odniosę się tylko do spraw związanych z obszarem rybołówstwa jako ważnej dziedziny gospodarki narodowej, a równocześnie dziedziny, która zatrudnia albo daje pracę ponad 300 tys. osób. Rybołówstwo wpisane jest w krajobraz kulturowy całego naszego polskiego wybrzeża - od Międzyzdrojów aż po Mierzeję Wiślaną. W informacji o realizacji polityki rolnej rządu Rzeczypospolitej Polskiej nie dokonano analizy rynku rybnego, nie dokonano oceny stanu negocjacji Polski z Unią Europejską, a także nie wykazano instrumentów wspierających tę dziedzinę z budżetu państwa w 2002 r.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#KazimierzPlocke">Rybołówstwo krajów Unii Europejskiej odławia rocznie ok. 6 mln ton ryb, rozmiary polskich połowów to 300 tys. ton, wraz z rybołówstwem dalekomorskim, co stanowi 5% połowów unijnych. Czy można przypuszczać, że Polska potencjalnie stanowić będzie rynek zbytu dla ryb unijnych? Chciałbym także wskazać, że w ciągu ostatniej dekady polscy rybacy wykonali dużą pracę, jeżeli chodzi o modernizację kutrów, jeżeli chodzi o modernizację pokładów, ładowni i sterówek. Wymieniono też sprzęt radiowy i narzędzia połowowe. W ramach przewidywanej restrukturyzacji floty rybackiej, głównie w celu zmniejszenia nakładu połowowego, niezbędne jest rozważne przeprowadzenie tej operacji, z myślą o zminimalizowaniu liczby traconych miejsc pracy oraz zapewnieniu racjonalnej lokalizacji w stosunku do łowisk i portów bazowania. Obecnie polska flota rybacka jest w słabej kondycji, co wynika z kilku elementów. Chodzi o wysokie opłaty ponoszone przez rybaków w przypadku opłat portowych i w przypadku przeglądów klasyfikacyjnych, a także wysokie składki ZUS w odniesieniu do rybaków łodziowych. Chciałbym poinformować, że komisja rolnictwa w swoim dezyderacie skierowanym do rządu ten fakt również podniosła, uwzględniając postulaty środowisk rybackich, ażeby tę grupę społeczną objąć składką KRUS, a nie składką ubezpieczeń społecznych ZUS. Zagrożeniem jest także brak systemu finansowania długoterminowych kredytów na rekonstrukcję floty rybackiej i możliwości otrzymania kredytów obrotowych. Środowiska rybackie negatywnie oceniają również opóźnione dostosowanie prawodawstwa krajowego do prawa unijnego. Zobowiązanie rządu do równoległego przeprowadzenia ustaw o rybołówstwie morskim, rynku rybnym i pomocy strukturalnej nie zostało dotrzymane. Ustawa o rybołówstwie morskim wprowadza rozwiązania powodujące skutki finansowe, bez jakiejkolwiek pomocy, przynajmniej do tej pory, dla tej branży. Delegacja Polski na forum Międzynarodowej Komisji Rybołówstwa Morza Bałtyckiego nie może uzyskać rozstrzygnięć co do racjonalnego stanu zasobów ryb bałtyckich, a także nie uzyskuje kwot połowowych odpowiednich do naszego wkładu zarybiania. Obawy polskich rybaków w aspekcie współpracy na forum Międzynarodowej Komisji Rybołówstwa Morza Bałtyckiego z delegacją unijną sięgają także okresu poakcesyjnego. Bez rezultatu pozostają wieloletnie zabiegi rybaków o utworzenie na polskim wybrzeżu krajowego urzędu rybackiego z określonymi kompetencjami. Polskie rybołówstwo bałtyckie ma szansę uzyskania w Unii Europejskiej dobrej pozycji konkurencyjnej. Model zarządzania rybołówstwem powinien umożliwić racjonalne eksploatowanie zasobów rybnych, m.in. poprzez ograniczenie wielkości jednostek połowowych, o co wielokrotnie zabiegali rybacy.</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#KazimierzPlocke">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisja Europejska przedstawiła plan reform wspólnej polityki rybackiej w celu ratowania ryb zagrożonych przełowieniem. Jednym z postulatów tego planu są dopuszczalne wymiary kutrów - mają być mniejsze. Polscy negocjatorzy muszą przeanalizować skutki społeczne tych propozycji i tych decyzji. W konkluzji chciałbym stwierdzić, że środowiska rybackie w dalszym ciągu oczekują okresów przejściowych, w którym to czasie duże kutry o długości powyżej 30 m i mocy silnika powyżej 611 kW nie mogłyby poławiać w naszej strefie ekonomicznej, co pozwoli uregulować rynek rybny, przeprowadzić skuteczną restrukturyzację floty rybackiej i dostosować nasze kutry do rzetelnej konkurencji z rybakami krajów Unii Europejskiej, do której dążymy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-256.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła... Przepraszam pana posła Mężydło, sekundę.</u>
          <u xml:id="u-257.2" who="#JanuszWojciechowski">Pan minister Pilarczyk, tak?</u>
          <u xml:id="u-257.3" who="#JanuszWojciechowski">Proszę, zgodnie z regulaminem poza kolejnością mówców przedstawiciel rządu pan minister Jerzy Pilarczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#JózefJerzyPilarczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan poseł Plocke zwrócił uwagę, że w informacji rządu nie ma części dotyczącej rybołówstwa. Politykę w zakresie rybołówstwa traktujemy jako odrębną, niezależną od polityki rolnej. Dlatego też przedmiotem tego opracowania, informacji rządu nie była polityka rybacka. W związku z tym te uwagi, oczywiście bardzo cenne, uwzględnimy wtedy, kiedy będziemy informować przy najbliższej okazji o polityce wobec rybołówstwa, wobec tego działu gospodarki. Tak że te uwagi przyjmujemy, ale myślę, że temat dzisiejszej dyskusji był inny. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Niezupełnie, panie ministrze. Rybołówstwo jest dziedziną rolnictwa.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Antoniego Mężydło z klubu Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#AntoniMężydło">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Obecny stan polskiego rolnictwa i polskiej wsi jest dramatyczny. Największy wpływ na tę sytuację mają niskie przychody i dochody polskiego rolnictwa. Warunkiem modernizacji polskiej wsi jest tworzenie miejsc pracy na terenach wiejskich poza rolnictwem. Dlatego zachowanie rządu, który wycofał się z dwóch bardzo istotnych działań w SAPARD w tym zakresie, jest zdumiewające. Można było za pieniądze pochodzące z Unii Europejskiej z funduszy przedakcesyjnych tworzyć takie miejsca pracy na wsi w ramach działań w SAPARD, określanych jako dywersyfikacja dochodów, czyli stwarzanie alternatywnych miejsc pracy na wsi, oraz programu rolno-środowiskowego. Decyzje te podjęto po tym, kiedy po drugiej wizycie audytorów z Unii Europejskiej zgłoszono sporo zastrzeżeń do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w zakresie tych dwóch działań w związku ze staraniem się tej agencji o akredytację jako agencji SAPARD. Po 2,5 roku przygotowań rząd zrezygnował z pomocy finansowej na ten bardzo ważny cel ze względu na źle przygotowanych urzędników, których obsadza się według kwalifikacji partyjnych, a nie merytorycznych.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#AntoniMężydło">Bez stworzenia możliwości odpływu ludności z rolnictwa nie ma mowy o jakiejkolwiek sensownej przebudowie polskiej wsi. Tylko odpływ ludności z rolnictwa daje szansę na przebudowę, a przede wszystkim na szybkie powiększenie gospodarstw rolnych. Tworzenie nowych miejsc pracy na terenach wiejskich to przede wszystkim rozwój rynku ziemi, która dla nowych pracowników przestaje być podstawowym gwarantem egzystencji. Ale żeby dobrze przygotować polskie rolnictwo do integracji z Unią Europejską, trzeba przede wszystkim poprawić opłacalność produkcji rolnej. Dzisiaj praktycznie wszystkie rynki rolne są rozregulowane, począwszy od rynku zboża, na którym nadwyżka zapasów wynosi rekordową ilość 4 mln ton, niespotykaną w III Rzeczypospolitej, poprzez rynek mięsa wieprzowego, na którym cena żywca spada do 3 zł, czyli poniżej kosztów produkcji, a interwencja Agencji Rynku Rolnego - dość ograniczona - nie przynosi żadnej poprawy, nie mówiąc już o mięsie wołowym, kiedy to wykrycie pierwszego polskiego przypadku BSE zaskoczyło rząd, który nie był w ogóle przygotowany na tę sytuację, i spowodowało panikę na tym rynku. Tu trzeba zaznaczyć, że rząd nie wywiązał się w tym zakresie ze swych ustawowych obowiązków, nie wydając rozporządzeń w sprawie sposobu zwalczania chorób zakaźnych, mimo że ustawa weterynaryjna z 25 lipca 2001 r. wyznacza termin wejścia w życie tych rozporządzeń na 1 stycznia 2002 r. Również główny lekarz weterynarii nie aktualizował planów gotowości zwalczania chorób zakaźnych, do czego zobowiązywała go ta ustawa. Najbardziej aktualny plan gotowości zwalczania BSE, który otrzymałem od głównego lekarza weterynarii na własną prośbę, był zatwierdzony jeszcze przez poprzedniego ministra rolnictwa z datą 6 marca 2001 r. Niezadowolenie z takiego stanu rzeczy Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi wyraziła, nie przyjmując informacji głównego lekarza weterynarii z przebiegu zdarzeń w związku z wykryciem BSE w Polsce oraz wysuwając dezyderat w tej sprawie do prezesa Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-260.2" who="#AntoniMężydło">Polski przemysł cukrowniczy ponownie znalazł się w krytycznej sytuacji. W wyniku kumulacji błędnych decyzji poważnie zagrożona jest nie tylko jego restrukturyzacja, ale wręcz dalsze istnienie. Jak wynika z szacunków, na rynku znajduje się obecnie nadwyżka cukru w ilości 300 tys. ton, co stanowi 20% przyznanego limitu produkcji. Nadmierna ilość cukru na rynku bierze się m.in. ze złego szacowania popytu krajowego przy określaniu kwoty A, niekontrolowanego wzrostu produkcji izoglukozy oraz prawdopodobnego niewywiązywania się niektórych producentów cukru z podejmowanych uprzednio zobowiązań co do eksportu nadwyżek. Producenci cukru byli dotychczas dwukrotnie zmuszani „zdejmować” nadwyżkę z rynku, ponosząc jednocześnie w całości ogromne koszty tej operacji. Podobnego obciążenia przemysł cukrowniczy nie będzie w stanie unieść ponownie, szczególnie biorąc pod uwagę fakt, że w wyniku błędnych zapisów ustawy cukrowej w przyszłym, krótszym roku obrotowym nadwyżka limitu wystąpi ponownie i może być nawet o ok. 400 tys. ton większa. Już obecnie w związku z istniejącą nadwyżką większość cukrowni z udziałem skarbu państwa boryka się z poważnymi kłopotami finansowymi, spowodowanymi ciągłym spadkiem realnej ceny cukru. Realnej, gdyż ustawowa cena minimalna pozostaje wyłącznie ceną życzeniową. Realna staje się także w niedalekiej przyszłości masowa upadłość producentów cukru. W takiej sytuacji bezprzedmiotowe mogą okazać się działania mające na celu restrukturyzację branży i nadanie ostatecznego kształtu Krajowej Spółce Cukrowej, gdyż niebawem zabraknie podmiotów zdolnych do jej utworzenia. Natomiast korzyści z takiej polityki odniosą jedynie inwestorzy zagraniczni, którzy w prosty sposób i tanio przejmą plantatorów i limity upadających cukrowni.</u>
          <u xml:id="u-260.3" who="#AntoniMężydło">Dramatyczną sytuację na rynku mleka pogorszyły znacznie działania rządu i koalicji rządzącej, której głosy przyczyniły się do skrócenia okresu dopłat do mleka klasy ekstra z ostatnich trzech miesięcy tego roku przy okazji poprzedniej nowelizacji ustawy o regulacji rynku mleka i przetworów mlecznych. Błąd ten teraz rząd próbuje naprawić, przedkładając kolejną nowelizację tej ustawy i wycofując się częściowo z poprzednich decyzji. Działania rządu wokół tej ustawy przypominają najpierw podpalanie, a później gaszenie pożaru. Wynika to również z tego, że rząd nie ma programu w zakresie przygotowania polskiego rolnictwa do integracji z Unią Europejską. Rząd nie wie, czy do Unii Europejskiej mamy wejść jako producent towarów na rynki europejskie, czy też jako rynek zbytu dla towarów unijnych. Potwierdza to również dotychczasowy stan procesu negocjacyjnego z Unią Europejską i to nie tylko w rozdziałach związanych z rolnictwem. Czas najwyższy, aby te błędy uświadomiły koalicji i rządowi problemy, przed którymi stoi dzisiaj nasz kraj, i aby rząd spróbował zweryfikować swoją politykę rolną i politykę gospodarczą, nie podporządkowując ich polityce finansowej. To raczej powinno być odwrotnie. Polityka finansowa powinna służyć gospodarce i rolnictwu. Natomiast cele gospodarce i rolnictwu powinny wyznaczać potrzeby społeczne i wyzwania cywilizacyjne.</u>
          <u xml:id="u-260.4" who="#AntoniMężydło">Ogromną szansą dla polskiego rolnictwa i polskiej wsi wydaje się być produkcja biopaliw, ale warunkiem koniecznym, aby ta produkcja, w tym inwestycje w nią, mogła się rozwijać, jest jasna i długoterminowa polityka dotycząca zerowej stawki akcyzy na biopaliwa. Podczas uchwalania budżetu kluby koalicyjne były przeciwko zerowej akcyzie na biopaliwa, tłumacząc to brakiem Polskiej Normy określającej jakość tych biopaliw. Rząd wtedy obiecał, że w szybkim tempie zostanie przygotowana ustawa o biopaliwach, tak żeby już z przyszłorocznych zbiorów rzepaku można było je produkować. Od tamtego czasu minęło już pół roku, a ustawa nie może wyjść poza etap uzgodnień międzyresortowych. Wyraźnie tu widać brak dobrej woli ze strony rządu i przychylności dla polskiej wsi i polskiego rolnictwa. Ponadto w zamkniętym rozdziale negocjacyjnym z Unią Europejską dotyczącym podatków zapisano tylko jednoroczny okres zerowej stawki akcyzy na biopaliwa po integracji z Unią Europejską, co dodatkowo budzi niepewność potencjalnych inwestorów, jeśli chodzi o tę dziedzinę gospodarki, tak ważną dla polskiej wsi i polskiego rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-260.5" who="#AntoniMężydło">Podsumowując, trzeba stwierdzić, że w dziedzinie rolnictwa rząd nie ma jasno określonej polityki, czego skutki najbardziej odczuwa polska wieś. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi jest też bezradne wobec problemów, które dotykają różne dziedziny związane z rolnictwem, i wykazuje brak determinacji w walce o sprawy wsi, czy to związane z integracją z Unią Europejską, czy to z rozwojem rolnictwa, wewnątrz rządu.</u>
          <u xml:id="u-260.6" who="#AntoniMężydło">Ponadto słabość Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz Agencji Rynku Rolnego zarówno finansowa, jak i merytoryczna - po ostatniej wymianie kadr - każą z niepokojem myśleć o najbliższej przyszłości polskiej wsi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-260.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Zbigniewa Komorowskiego z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#ZbigniewKomorowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Moja osoba stała się ostatnio obiektem szczególnego zainteresowania, proszę mi zatem wybaczyć trochę osobisty ton mojego wystąpienia. Jestem zobowiązany szczególnie wobec opinii publicznej i przedstawię kilka faktów, które wyjaśnią kwestię zbożową w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#ZbigniewKomorowski">Chciałbym powiedzieć na wstępie, że posłem zostałem m.in. z woli rolników, z którymi od lat współpracuję. Całe swoje życie poświęciłem tej branży. Chciałem i chcę nadal, aby rozwijała się ona i aby mogła istnieć w przyszłości pomimo coraz trudniejszych warunków i konkurencji, z którymi my, Polacy, musimy się zmierzyć. Uznałem więc, że po sukcesach w branży mleczarskiej mam jeszcze trochę siły, aby spróbować przygotować do międzynarodowej konkurencji część branży zbożowej.</u>
          <u xml:id="u-262.2" who="#ZbigniewKomorowski">Proszę państwa, dzisiaj tylko mogą funkcjonować - państwo doskonale o tym wiecie - firmy globalne. Firma, która w jakiejkolwiek dziedzinie jest trzecia czy czwarta na rynku, nie wygra w przyszłości żadnej konkurencji. To jest niestety problem restrukturyzacji całego naszego przemysłu. Chcę powiedzieć, szanowni państwo, że w tym działaniu znajduję olbrzymie poparcie samych rolników, tam na dole, czego wyrazem właśnie jest wybór mnie, jako człowieka, który podobno jest człowiekiem bogatym czy zamożnym, bo tak się mówi, na posła. Państwo doskonale wiecie, jak trudno jest wygrać wybory zamożnemu człowiekowi w Polsce. Ja byłem dwa razy senatorem, dzisiaj jestem posłem, bo rolnicy pomimo wszystko ufają mi. Natomiast jestem przerażony stwierdzeniami, paranoicznymi - mogę tak powiedzieć - słowami Samoobrony, pani poseł Beger. Ten zarzut, który dzisiaj na tej sali został postawiony, to jest paranoja, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-262.3" who="#ZbigniewKomorowski">Jako największy operator na rynku zboża konsumpcyjnego kupuję corocznie minimum 600 tys. ton zboża od kilkudziesięciu tysięcy polskich chłopów. Tam gdzie działają moje firmy - tj. w rejonie dolnośląskim, opolskim, mazowieckim, kujawskim i kieleckim - od dwóch lat rolnicy nie mają żadnego problemu ze sprzedażą zbóż konsumpcyjnych w okresie kampanii skupu i po jej zakończeniu. Dałem polecenie, aby moje przedsiębiorstwa skupowały zboże od rolników przez cały rok, i to robią. Natomiast zakazałem kupować zboże od pośredników. Na tym rynku działa bowiem wielu pośredników i spekulantów, którzy najpierw w ramach interwencji Agencji Rynku Rolnego kupują zboże od rolników, często oszukując ich na jakości i zmuszając się do dzielenia się dopłatą do cen skupu. Rynek zboża w Polsce, proszę państwa, podzielony jest na rejony nadwyżkowe, tj. takie, w których jest większa produkcja niż spożycie, i rejony o mniejszej produkcji niż spożycie. Mazowsze jest regionem, gdzie spożycie jest większe niż produkcja. To powoduje, że popyt na Mazowszu i zakupy dokonywane przez moje młyny w Płońsku, Szymanowie i w Warszawie mają wpływ na ceny zboża w całym kraju. Jestem tego świadomy i państwo, jeśli interesujecie się rynkiem zbożowym, musicie o tym wiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-262.4" who="#ZbigniewKomorowski">Z uwagi na fakt, że w ubiegłym roku w rejonach takich jak opolski, dolnośląski, kujawski kupiliśmy wystarczające ilości zbóż, natomiast w mazowieckim zapasy starczały do końca maja, powstała potrzeba uzupełnienia tych zapasów. Ale to jest problem 3%, pani poseł, 3% w stosunku do 600 tys. ton, które kupuję od polskich rolników. I proszę sobie to zapamiętać. Zakazałem jednak, tak jak co roku, kupować zboże od pośredników i kombinatorów. Miałem nadzieję, że pożyczka zbożowa, którą próbowaliśmy załatwić z Agencją Rynku Rolnego, wypali w stosownym czasie. Niestety, sprawy nie dało się załatwić. Przyszedł początek kwietnia, kończyły się kontyngenty z tzw. podwójnego zera i trzeba było wykupić kontyngent na 20 tys. ton. I to wtedy podejmowało się decyzję, nie dzisiaj, proszę państwa: wpłacić kaucję i wykupić - bo nie mielibyśmy co mleć w Szymanowie i w Warszawie.</u>
          <u xml:id="u-262.5" who="#ZbigniewKomorowski">Szanowni Państwo! Ponieważ corocznie pośrednicy i handlarze zarabiali na zbożu, bo zawsze zwyżkowało, tak jak np. w ostatnich 2 latach - 550, 600 na wiosnę, więc raz go się kupiło w ramach interwencji agencji do swoich elewatorów, a później się go sprzedawało do Szymanowa, do Warszawy i brało się kasę. A w tym roku okazało się, że ceny zbóż poszły w dół i zrobił się wielki szum. Kto nie sprzedał....</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#JanuszWojciechowski">Panie pośle, ponieważ była taka prośba, informuję, że czas zbliża się do końca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#ZbigniewKomorowski">Kto nie sprzedał zboża? Zboża nie sprzedali właśnie pośrednicy. Wszyscy rolnicy zboże sprzedali. To pańscy koledzy, panie Lepper, z klubu i z terenu nie sprzedali zboża i dlatego pan robi szum. Pan nie broni polskich rolników, pan broni swoich kolegów. Otóż, panie Lepper, nie będzie już w Polsce okazji do łatwych zarobków dla pośredników i kombinatorów, o których pan tak zabiega. Dowodem na to, że pan walczy właśnie o takich ludzi, jest skrywanie pod skrzydłami Samoobrony jako doradców ludzi skazanych prawomocnymi wyrokami i przeciwko którym toczą się postępowania sądowe o nadużycia m.in. na szkodę Agencji Rynku Rolnego. Pytam pana, panie Lepper, ile pan dostaje od tych ludzi, w których imieniu pan występuje?</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-264.2" who="#ZbigniewKomorowski"> Pytam pana: Ile pan dostaje?</u>
          <u xml:id="u-264.3" who="#ZbigniewKomorowski">Pomimo niezwykle trudnej sytuacji, w jakiej znajduje się polskie rolnictwo, zapewniam rolników z regionu dolnośląskiego, opolskiego, kieleckiego, mazowieckiego i kujawskiego, że tak jak w roku ubiegłym i poprzednim, o ile będą przyjęte przez rząd propozycje premiera Kalinowskiego, moje firmy kupią zboże od każdego prawdziwego rolnika z tych regionów. A panu, panie Lepper, proponuję, żeby pan zmienił branżę. Może w węglu lub stali da się coś zarobić.</u>
          <u xml:id="u-264.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-264.5" who="#ZbigniewKomorowski"> Dzisiaj, panie Lepper, każdy może się bogacić, niech pan to robi, zachęcam. Ale, mówiąc pańskim językiem, wara od moich firm! - bo to moje, prywatne, a nie PSL, jak pan to opowiada. Ja mam 2,5 tys. pracowników i troska o nich jest dla mnie najważniejsza. Za niszczenie miejsc pracy dla nich na pewno pan zapłaci, nie tak jak w lubelskim Bielmarze - na pewno, powtarzam to panu, panie Lepper.</u>
          <u xml:id="u-264.6" who="#ZbigniewKomorowski">Panu prezydentowi chciałem powiedzieć, że jest w błędzie, jeśli chodzi o ocenę mojego działania, i jeżeli sobie życzy, to mogę w każdej chwili złożyć mu wizytę i poinformować o wszystkich aspektach tej sprawy, ze szczególnym uwzględnieniem polityki kursowej. Dziękuję państwu.</u>
          <u xml:id="u-264.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu panią poseł Grzebisz-Nowicką z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! O dramatycznej sytuacji polskiej wsi i rolnictwa powiedziano już dziś bardzo dużo. Nie zamierzam tego powtarzać, chcę jedynie dodać, że najgorsze jest to, iż, po pierwsze, wieś i rolnictwo znajdują się niestety w głębokim, narastającym kryzysie ekonomicznym, produkcyjnym i społecznym. Od kilku już lat drastycznie spadają dochody rolników, panie pośle Giżyński, a nie tylko z chwilą przejęcia rządów przez rząd Leszka Millera. Dochody rolników stanowią zaledwie 1/5 poziomu dochodów pracowników zatrudnionych poza rolnictwem i tylko ok. 4% poziomu dochodów właścicieli prywatnych firm. Ponad 90% gospodarstw utraciło, niestety, zdolność finansowania swojego rozwoju, co w kontekście przyszłości jest problemem niezwykle niepokojącym. Regularnych dochodów pozbawionych jest aż 27% gospodarstw domowych rodzin rolniczych. Skutki załamania się dochodów ludności rolniczej polegają m.in. na regresie tysięcy miejscowości wiejskich, a także żyjących z nimi w symbiozie lokalnych ośrodków miejskich, na zmniejszeniu popytu na dobra i usługi wytwarzane w pozarolniczych sektorach gospodarki, a wreszcie także na ograniczeniu szans edukacyjnych młodzieży wiejskiej. Mówię o tym dlatego, że nie było to dotychczas z całą ostrością podniesione.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Po drugie, gwałtownie zwiększa się dystans pomiędzy rolnictwem a innymi sektorami gospodarki narodowej. Nakłady inwestycyjne w rolnictwie stanowią ok. 40% ich poziomu z roku 1990. Wolumen inwestycji w całej gospodarce jest prawie dwukrotnie wyższy aniżeli w roku 1990, natomiast w rolnictwie jest o 60% niższy. Powoduje to starzenie się potencjału wytwórczego rolnictwa i zapaść ekonomiczno-produkcyjną gospodarstw rolnych oraz zapaść socjalną ich rodzin. Pogłębia się tym samym stan dramatycznych zapóźnień cywilizacyjnych polskiej wsi.</u>
          <u xml:id="u-266.2" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Po trzecie, gwałtownie rozszerzają się obszary biedy na wsi. Rośnie bezrobocie, pogłębia się nierówność w dostępie do edukacji, ochrony zdrowia, dóbr kultury i innych usług publicznych. Zwiększa się, niestety, także liczba ludności tracącej nadzieję, że może być lepiej na wsi. I to jest właśnie ta część ludności, która wierzy demagogom, niestety.</u>
          <u xml:id="u-266.3" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Na wsi i w rolnictwie musi być lepiej. Konieczne są radykalne działania na wszystkich szczeblach władzy rządowej i samorządowej, takie działania, które mają na celu zahamowanie procesu ekonomicznej i społecznej degradacji wsi i rolnictwa, a tym samym przywrócenie mieszkańcom wsi nadziei na lepsze i godne życie. Część tych działań opisana jest w doręczonej nam informacji o realizacji polityki rolnej, którą Rada Ministrów przyjęła 28 maja. O wielu działaniach mówił z tej trybuny pan premier Kalinowski. Chciałam przy tym podkreślić, że musimy stale pamiętać, że rozwój wsi i rolnictwa jest niezwykle ważnym problemem dla całego narodu i państwa, a nie tylko dla jego części zamieszkałej na wsi, tych 38%, i pracującej w rolnictwie, to jest około 30%. Dobrze, że świadomość tych faktów ma obecny rząd. Szkoda tylko, że możliwości rozwiązania tych nabrzmiałych i coraz bardziej dolegliwych problemów są tak niewielkie. Wiemy, ale powinni to wiedzieć także posłowie dzisiejszej opozycji, jak ogromny bagaż spraw do załatwienia, z jednej strony, i bankructwo finansów publicznych, z drugiej strony, odziedziczył rząd Leszka Millera po rządach Jerzego Buzka. Wiemy także, jak bolesne są dla rolnictwa i całej gospodarki skutki wadliwej polityki makroekonomicznej, jak szkodliwe okazało się schładzanie gospodarki w ostatnich 4 latach rządów AWS-Unia Wolności. Wiemy dobrze także to, że szansą dla rolnictwa i wsi jest szybszy rozwój całej gospodarki, który zakłada przyjęta przed trzema miesiącami przez Wysoki Sejm rządowa strategia rozwoju gospodarczego „Przedsiębiorczość - Rozwój - Praca”. Duże nadzieje wiążemy też z pakietem rozwiązań systemowych dla szybszego rozwoju przedsiębiorczości w naszym kraju, w tym na obszarach wiejskich.</u>
          <u xml:id="u-266.4" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">W tym pakiecie, którego część jest już w Sejmie, znajdują się propozycje systemowych rozwiązań korzystnych dla wsi, zapisanych w programie wyborczym SLD-Unia Pracy, a także przeze mnie i moją organizację kół gospodyń wiejskich, która w dziedzinie rozwoju różnych form drobnej przedsiębiorczości, poszukiwania alternatywnych źródeł dochodów dla rodzin rolniczych zrobiła i robi bardzo dużo. Realizujemy to przedsięwzięcie wspólnie ze służbą doradztwa rolniczego wojewódzkich ośrodków doradztwa rolniczego, wieloma instytutami i uczelniami. W ramach kierowanego przeze mnie z woli mojej Rady Krajowej Kół Gospodyń Wiejskich zadania „Edukacja i doradztwo w przedsiębiorczym wychowaniu kobiet wiejskich” przeszkoliliśmy ponad 16 400 dziewcząt i kobiet. Ponad połowa z nich podjęła działalność na własny rachunek, w tym także w agroturystyce i drobnym przetwórstwie. Chcemy w ten sposób łagodzić skutki rosnącego bezrobocia na wsi. Jest to bowiem jeden z najtrudniejszych i najbardziej dotkliwych problemów polskiego rolnictwa i wsi. Można powiedzieć, że jest to zmora, która dusi polską wieś.</u>
          <u xml:id="u-266.5" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Na wsi aktualnie zarejestrowanych jest 1400 tys. bezrobotnych, co stanowi 42% ogólnej liczby bezrobotnych w Polsce. To jest straszliwie dużo. Ponadto utrzymywanych jest przez gospodarstwa rolne około 1 mln osób bezrobotnych niezarejestrowanych w urzędach pracy.</u>
          <u xml:id="u-266.6" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Dodatkowym uwarunkowaniem rodzącym zagrożenie dalszego pogorszenia sytuacji na wiejskim rynku pracy jest sytuacja demograficzna. Według szacunku IRWiR Polskiej Akademii Nauk w latach 2000–2010 przyrost ludności w wieku produkcyjnym wyniesie wśród ludności chłopskiej 8,6%, a wśród ludności niechłopskiej ponad 13%, a są to wszystko mieszkańcy polskiej wsi.</u>
          <u xml:id="u-266.7" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Z uznaniem dla rządu przyjęłam informację pana wicepremiera Kalinowskiego, że za niedługo uchwalimy kolejne ustawy, które pomogą polskiej wsi zwiększyć swoje dochody poprzez pracę przy uprawie rzepaku, produkcji biopaliw, zalesianiu i innych gałęziach produkcji.</u>
          <u xml:id="u-266.8" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Kolejnym pilnym zadaniem niezwykle ważnym dla wsi i rolnictwa jest konieczność modernizacji i rekonstrukcji sieci energetycznej na terenach wiejskich. Zły stan techniczny tej sieci powoduje zaniżanie parametrów dostarczanej energii elektrycznej, zwiększoną awaryjność, ograniczenie możliwości stosowania urządzeń trójfazowych, a także częste wypadki prowadzące do okaleczeń ludzi i pożarów budynków mieszkalnych i gospodarczych. Na obszarach osiedleńczo-rolniczych kraju znajduje się ponad 4,5 mln odbiorców energii elektrycznej. Tylko niewielki ich procent korzysta z instalacji odbiorczych w pełni funkcjonalnych i bezpiecznych. Szacuje się, że ze względu na naturalny proces starzenia materiałów rocznie dekapitalizuje się ponad 20 tys. km linii w sieciach wiejskich, oczywiście w skali całego kraju. Mówiliśmy o tym na niedawno odbytej konferencji zorganizowanej przez parlamentarny zespół do spraw prywatyzacji elektryfikacji w Polsce odbytej w Senacie. Pilną sprawą jest utworzenie sieci elektryków wiejskich. Mogłoby dzięki temu znaleźć zatrudnienie ponad 20 tys. absolwentów szkół zawodowych na wsi. Podobnych dziedzin zatrudnienia bezrobotnych na wsi jest dużo więcej. Trzeba stworzyć warunki do ich uruchomienia także w obszarze polityki społecznej.</u>
          <u xml:id="u-266.9" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Powinien być również wsparty instrumentami prawno-ekonomicznymi dualny model rozwoju polskiego rolnictwa polegający na tym, że nowoczesne, pracooszczędne technologie stosuje się wszędzie tam, gdzie jest to konieczne, gdzie tego wymagają normatywy jakościowe, a jednocześnie technologie pracochłonne stosuje się wszędzie tam, gdzie jest to możliwe, np. przy produkcji zdrowej żywności, uprawie ziół, lnu, konopi i innych roślin pracochłonnych. Taki model rozwoju rolnictwa stwarza szansę ograniczenie bezrobocia strukturalnego wynoszącego, jak już wcześniej powiedziałam, około, niestety, miliona osób.</u>
          <u xml:id="u-266.10" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Polskiej wsi i rolnictwu niezbędna jest kompleksowa, stabilna, długofalowa - na okres co najmniej 10–15 lat - i protekcyjna, przynajmniej w pierwszych 5 latach, polityka rolna i społeczna państwa realizowana ponad podziałami społecznymi w imię długofalowych interesów kraju oraz solidaryzmu społecznego i wartości, które zostały wpisane do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Słusznie zwrócił na to uwagę pan wicemarszałek Wojciechowski.</u>
          <u xml:id="u-266.11" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Potrzebne jest określenie wizji wsi i rolnictwa, ich miejsca w gospodarce i społeczeństwie oraz kierunków rozwoju w okresie przygotowań do integracji z Unią Europejską i po przyjęciu do Unii Europejskiej. Wnoszę, abyśmy odbyli w niedługim czasie poważną debatę właśnie na te tematy związane z przyszłością wsi. Mam nadzieję, że nie będzie to taka debata jak dzisiejsza, szczególnie w jej pierwszej części, o czym mówił także pan poseł Jagieliński. Jest to niezbędne m.in. do jak najlepszego przygotowania polskiej wsi i rolnictwa do sprostania wyzwaniom czasów, w których żyjemy, wyzwaniom XXI wieku, jakie niesie ze sobą przyspieszony rozwój całej cywilizacji ludzkiej, globalnej cywilizacji rynkowej, masowej kultury i globalnej sieci masowego komunikowania. Musimy także wesprzeć rząd w staraniach o wynegocjowanie jak najkorzystniejszych warunków integracji polskiego rolnictwa z Unią Europejską i równoprawnego traktowania naszych rolników na wspólnym rynku, gdyż to co zaproponowała Komisja Europejska odnośnie do 25% poziomu dopłat bezpośrednich, 10-letniego okresu na wprowadzanie pełnych dopłat, jak też kwoty produkcyjne i plony referencyjnie jest nie do przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-266.12" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Chciałam podkreślić raz jeszcze, bo już na ten temat mówiłam z tej trybuny na 15. posiedzeniu Sejmu w trakcie debaty na temat stanu negocjacji z Unią Europejską, że polscy rolnicy nie chcą jałmużny i dodatkowych przywilejów, natomiast chcą i mają prawo domagać się równego traktowania z rolnikami krajów członkowskich. Takie jest także stanowisko mojego Krajowego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-266.13" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">I ostatnia kwestia, którą chciałam poruszyć w dzisiejszej debacie, to niezwykle trudna sytuacja na wszystkich rynkach rolnych. O działaniach, które trzeba podjąć, które już podjęto na rynku zbóż, mleka, mięsa mówił pan wicepremier Kalinowski i moi koledzy klubowi. Ja chciałam podnieść trzy sprawy, które wymagają pilnego załatwienia w celu uregulowania rynku cukru i niedopuszczenia do upadku polskich cukrowni. Zajmował się tą sprawą, podobnie zresztą jak trudną sytuacją na rynku zbóż, mleka, mięsa, mój klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej i sprecyzował konkretne propozycje rozwiązań, z których właśnie większość już rząd podjął, szczególnie jeśli chodzi o rynek mleka.</u>
          <u xml:id="u-266.14" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Jeśli chodzi o rynek cukru, to, po pierwsze, konieczne jest w trybie pilnym zmniejszenie we wszystkich cukrowniach kwoty A o ok. 18% i przekwalifikowanie jej na kwotę C, a następnie wyeksportowanie za granicę, naprawdę wyeksportowanie, a nie tylko dokonanie operacji na papierze. Po drugie, pilną sprawą jest „zdjęcie” z magazynów cukrowni utrzymującej się od dłuższego czasu nadwyżki cukru, wynoszącej ok. 290 tys. ton, w celu powstrzymania degradacji finansowej cukrowni oczekujących na wejście do Krajowej Spółki Cukrowej. Nie wolno nam dopuścić do ich upadłości. Po trzecie, objęcie kontrolą produkcji izoglukozy, zastępującej cukier. We wszystkich innych państwach jest ona pod kontrolą, u nas nie. Pan premier Kalinowski mówił o zaplanowanych na najbliższe dni rozmowach na te tematy. Mam nadzieję, że ich efektem będą konkretne decyzje rządu.</u>
          <u xml:id="u-266.15" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Kończąc, chcę podkreślić, że będziemy wspierać rząd we wszystkich tych działaniach, które mają na celu poprawę sytuacji na wsi i w rolnictwie, a tym samym zwiększają szansę na lepsze życie rodzin wiejskich, w tym szczególnie rolniczych. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-266.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Leszka Korzeniowskiego z Platformy Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#LeszekKorzeniowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Miałem właściwie zająć się tematem dotyczącym merytorycznie dzisiejszej debaty. Niestety wystąpienie pana posła Leppera zmusza mnie do zmiany tego scenariusza.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#LeszekKorzeniowski">Pan poseł Lepper w swoim wystąpieniu kpił, drwił, poniewierał moich kolegów, przyjaciół, posłów Platformy Obywatelskiej. Chcę poinformować pana posła Leppera, że ja, Leszek Korzeniowski, jestem również posłem Platformy Obywatelskiej. Jestem dumny z tego, że mogę być posłem tej formacji politycznej. Zapewniam pana posła Leppera, że jestem również rolnikiem, chyba nie gorszym od niego.</u>
          <u xml:id="u-268.2" who="#LeszekKorzeniowski">Zanim rozpocząłem pełnić funkcję posła w tym parlamencie, byłem właścicielem gospodarstw rolnych o łącznej powierzchni ok. 2 tys. ha, a do tego byłem szefem jednej z największych firm w Polsce obsługujących rolnictwo, konkretnie zajmujących się zaopatrzeniem rolnictwa w środki do produkcji rolnej. Upoważnia mnie to do tego, by zwrócić uwagę panu posłowi Lepperowi, żeby przestał ubliżać posłom Platformy Obywatelskiej. Uważam, że jestem lepszym, większym i bardziej rozsądnym producentem rolnym niż pan poseł Lepper. Moje problemy związane z biedą w rolnictwie rozwiązuję w gronie rodziny i wspólników. Tak samo jak inni jestem sfrustrowany polityką rolną uprawianą przez obecną koalicję rządzącą.</u>
          <u xml:id="u-268.3" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Lewandowski: A poprzednią nie?)</u>
          <u xml:id="u-268.4" who="#LeszekKorzeniowski">W poprzedniej kadencji nie byłem. Nie byłem umoczony, panie pośle, w żadne inne poprzednie formacje polityczne. To może sobie pan sprawdzić.</u>
          <u xml:id="u-268.5" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Lewandowski: Ale koledzy byli.)</u>
          <u xml:id="u-268.6" who="#LeszekKorzeniowski">Chcę również poinformować, że nie posiadam żadnych przeterminowanych kredytów, a cały mój majątek osiągnąłem pracą, moją ciężką pracą. W rolnictwie pracuję od 20 lat, czyli od momentu ukończenia Akademii Rolniczej we Wrocławiu.</u>
          <u xml:id="u-268.7" who="#LeszekKorzeniowski">Widziałem już różne cuda w rolnictwie. Pierwszym takim cudem było to, że będąc w czasie stanu wojennego kierownikiem chlewni garnizonowej w Opolu, mój bezpośredni szef zalecił mi zmniejszenie upadków odchowanych prosiąt z 15% do 0%. Ktoś, kto ma w ogóle trochę pojęcia o rolnictwie, wie, co to znaczy. To był po prostu rozkaz. To był właśnie pierwszy cud.</u>
          <u xml:id="u-268.8" who="#LeszekKorzeniowski">Drugi taki cud wiązał się z tym, że ponieważ zrobiłem specjalizację z ekonomiki rolnictwa, potrafiłem niemalże każdemu państwowemu gospodarstwu rolnemu udowodnić w tym czasie, że nie przynosi dochodów. Jeżeli liczyło się to metodą produktu globalnego, produkcji globalnej, to one wszystkie miały dochody, jeżeli natomiast się liczyło metodą kosztową, to prawie każde z nich było na pograniczu zera bądź z wielkim minusem. Trzeci cud, który obecnie funkcjonuje, to to, że rolnicy, którzy mają parytet dochodów taki, jaki mają, czyli rzędu 40–45% w stosunku do innych grup społecznych, jeszcze żyją i funkcjonują.</u>
          <u xml:id="u-268.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Niektórzy są pulchni jeszcze przy tym.)</u>
          <u xml:id="u-268.10" who="#komentarz">(Poseł Renata Beger: Tak, bo z głodu się puchnie.)</u>
          <u xml:id="u-268.11" who="#LeszekKorzeniowski">Pani poseł mówi to chyba samokrytycznie.</u>
          <u xml:id="u-268.12" who="#komentarz">(Poseł Renata Beger: Ja, jak nie jem, to tyję.)</u>
          <u xml:id="u-268.13" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-268.14" who="#LeszekKorzeniowski">No, ale to nic. Wolno pani to mówić.</u>
          <u xml:id="u-268.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-268.16" who="#komentarz">(Głos z sali: Komplemenciarz.)</u>
          <u xml:id="u-268.17" who="#LeszekKorzeniowski">Szanowni Państwo! Wszystkie rynki rolne są w stanie zapaści finansowej. Najgorzej jest jednak z rynkiem zbożowym. Tragedia panuje na rynku wieprzowiny, wołowiny, cukru, skrobi, mleka. Praktycznie na tych wszystkich rynkach jest bajzel totalny. Co trzeba zrobić, żeby poprawić sytuację w rolnictwie?</u>
          <u xml:id="u-268.18" who="#LeszekKorzeniowski">Moim zdaniem w pierwszej kolejności niezbędne jest uregulowanie rynku zbożowego. Jest to pierwsza, podstawowa i najbardziej istotna rzecz. Cena zboża - jak powiedział pan premier Kalinowski i wiele osób następnych, po nim występujących czy między wypowiedziami pana premiera - musi oscylować w okolicach ceny światowej. Kompensowaniem pozostałej kwoty powinien zająć się budżet państwa w ramach swoich możliwości. Budżet znacznie więcej zaoszczędzi, gdy zdecyduje się na bezpośrednie dopłaty dla rolników. Jeżeli natomiast będzie interweniował z tzw. doskoku, to te interwencje będą musiały odbywać się praktycznie na wszystkich pozostałych rynkach. Natomiast uregulowanie rynku zbożowego w dużej mierze ureguluje pozostałe rynki.</u>
          <u xml:id="u-268.19" who="#LeszekKorzeniowski">Ustabilizowanie rynku zbożowego będzie w perspektywie skutkowało pozytywnymi zmianami na pozostałych rynkach. Producent żywca wieprzowego musi mieć wiedzę na temat tego, ile będzie kosztowało zboże w konkretnym terminie, czyli występuje coś w rodzaju opcji - tak jak na giełdzie warszawskiej możemy obecnie ustalić sobie niektóre ceny. Gdy producent będzie wiedział, ile zboże będzie kosztowało w konkretnym terminie, wtedy będzie mógł podjąć decyzję, czy opłaca mu się kontynuować tucz trzody i jakich może się spodziewać korzyści lub strat. Wcale nie musi wiedzieć, że na pewno odniesie korzyść.</u>
          <u xml:id="u-268.20" who="#LeszekKorzeniowski">A jak wygląda, proszę państwa, rynek wieprzowiny? Obecna tragedia była bardzo łatwa do przewidzenia. Błędne decyzje Ministerstwa Rolnictwa w styczniu br., ustalające cenę interwencyjną skupu żywca na 4,20 zł, spowodowały impuls dla producentów do dalszego intensywnego tuczu trzody. Ktoś tutaj zapomniał, co znaczy słowo „interwencja”. Interwencja to ściąganie z rynku nadwyżek produkcyjnych po cenie pokrywającej koszty produkcji, nie niższej niż koszty produkcji.</u>
          <u xml:id="u-268.21" who="#komentarz">(Głosy z sali: Jest połowa tego.)</u>
          <u xml:id="u-268.22" who="#LeszekKorzeniowski">Co dzisiaj robi Ministerstwo Rolnictwa? Ministerstwo Rolnictwa ustala cenę interwencyjną na poziomie 3,40 zł, co w praktyce dla producenta żywca będzie skutkowało ceną 2,80 zł lub niższą. Ta cena mogłaby być do wytrzymania, gdyby producent trzody wiedział o tym pół roku wcześniej. Wtedy jego decyzja byłaby podejmowana w warunkach pozwalających na wybór optymalnego wariantu: produkować czy nie produkować tego żywca.</u>
          <u xml:id="u-268.23" who="#LeszekKorzeniowski">A co się dzieje, szanowni państwo, na rynku cukru? To już nawet nie jest dramat, ale agonia. Do dzisiaj upadły tylko dwie cukrownie, „Ziębice” i „Pastuchów” Czy trzeba czekać na upadłość pozostałych? Konieczne jest, by rząd zajął konkretne stanowisko w sprawie powołania holdingu Polski Cukier. Uważam, że jest to pobożne życzenie. Jestem przekonany, że nawet powstanie holdingu Polski Cukier to tylko przedłużenie agonii polskiego cukrownictwa.</u>
          <u xml:id="u-268.24" who="#LeszekKorzeniowski">Jeszcze kilka słów o Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Mówiąc o tej Agencji, nie można zapomnieć o ustawie o ustroju rolnym. Projekt pana premiera to projekt, nad którym komisja rolnictwa miała pracować, ale jakoś nie pracuje. Jest to ustawa, która w zasadniczy sposób dyskryminuje dzierżawców, spółdzielców i spółki pracownicze. Staram się to zrozumieć, że ustawa ta działa na zasadzie: murzyn zrobił swoje, murzyn może odejść.</u>
          <u xml:id="u-268.25" who="#komentarz">(Głos z sali: Działa, jeszcze działa).</u>
          <u xml:id="u-268.26" who="#LeszekKorzeniowski">Ma działać, ale pan jest drobiazgowy.</u>
          <u xml:id="u-268.27" who="#LeszekKorzeniowski">Dzierżawcy i spółki pracownicze uregulowały już zaległości za wcześniej funkcjonujące państwowe gospodarstwa rolne. Generalnie trudno jest znaleźć negatywne skutki pracy Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Funkcjonują w naszym kraju gospodarstwa, które zachowują status gospodarstw państwowych. Ludzie tam pracujący nie wyciągają ręki po dotacje ze strony budżetu. Takie gospodarstwa, jak: Kombinat Rolny w Kietrzu, POHZ Kamieniec Ząbkowicki, gdzie średnia wydajność mleka oscyluje w okolicach 10 tys., nie chcę zmyślać, ale jest to taka wielkość, POHZ Dębołęka, Gospodarstwo Rolne Osięciny - to liderzy na polskim rynku rolnym. Są to praktycznie dinozaury, które jako nieliczne utrzymują resztki polskiej genetyki zwierzęcej.</u>
          <u xml:id="u-268.28" who="#LeszekKorzeniowski">Oprócz przykładów pozytywnych istnieją również przykłady negatywne. Dlaczego Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa nie kieruje się własnym interesem? Co mam na myśli? Dlaczego sprzedaje się gospodarstwa rolne ludziom, którzy traktują te gospodarstwa jako pralnie pieniędzy. Przykład to stadnina koni Plękity, stadnina koni Ochaby. Sam osobiście interweniowałem w sprawie wydzierżawienia gospodarstwa rolnego w Krzywej na Dolnym Śląsku. Dzięki tej interwencji gospodarstwo to miało wiele szczęścia i trafiło w ręce prawdziwych gospodarzy, a nie następnych hochsztaplerów. Ludzie ci jednak zastanawiają się nad swoją dalszą przyszłością, a przyszłość, którą szykuje im obecna koalicja, nie należy do różowych. Żadne, mniej czy bardziej optymistyczne wizje, snute przez rząd, nie mają wiele wspólnego z obiektywną prawdą. Ekipa rządowa w dalszym ciągu mami swoich wyborców perspektywami rychłego wzrostu gospodarczego, dotyczącego również i rolnictwa. W tym miejscu trzeba powiedzieć całą prawdę, a prawda ta jest gorzka dla polskiego rolnictwa. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-268.29" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu panią poseł Renatę Beger z klubu Samoobrony.</u>
          <u xml:id="u-269.2" who="#JanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#RenataBeger">Panie Marszałku! Dzisiaj są takie chwile osobiste, każdy robi z tej trybuny wyznania. To i ja coś wyznam.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#RenataBeger">Panowie posłowie, szczególnie ci panowie, którzy nie potrafią odczytać mojego nazwiska. Nazywam się Beger, Beger, z domu Grod, po babci Grochowskiej, prababci Lemańskiej. Proszę sobie sprawdzić.</u>
          <u xml:id="u-270.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-270.3" who="#RenataBeger">Druga sprawa, panie pośle Komorowski, ja wiem, jak wygląda globalista, ja wiem, co globaliści potrafią zrobić. Pan już jest takim małym globalistą, ja panu nie zazdroszczę majątku, wręcz przeciwnie, ja tylko się dziwię, że pan jest taki zachłanny, bo ja akurat nie dążę do aż takiego majątku.</u>
          <u xml:id="u-270.4" who="#RenataBeger">Panie pośle, obiecałam dzisiaj, że już nic nie powiem, ale to nie da się wytrzymać. Do przerwy nic nie mówiłam, ale po przerwie, niestety, muszę powiedzieć, że 200 tys. ton zboża zostało sprowadzone tu, na tę bocznicę, gdzie wczoraj byłam, w pierwszym kwartale tego roku. Takiego zboża...</u>
          <u xml:id="u-270.5" who="#RenataBeger">Żałuję, że nie ma... A, jest pan premier. Dziękuję, panie premierze, że pan wrócił, jestem cała w skowronkach. Panu premierowi pokażę - ja nie przekażę, panie premierze - a pokażę, co kolega klubowy sprowadza. A dlaczego nie przekażę? Dlatego że to cała Polska zobaczy, wszędzie tam, gdzie ja będę, to zboże będzie ze mną. I nie będziecie państwo tutaj tak robili, że jak Andrzeja Leppera nie ma, to wy huzia na Józia, możecie sobie tutaj poszaleć. Nie poszalejecie. Andrzej Lepper na pewno wam odpowie na te wszystkie pytania. Na pewno. A rolnicy, panie pośle, to są rolnicy, a nie pośrednicy, którzy zgłaszają się do mojego biura poselskiego. Ja nie mówię o żadnych pośrednikach, a najzwyklejszym rolniku, który ma przyczepę lub dwie lub trzy do sprzedania. I ta sprzedaż ratuje niejednokrotnie tego rolnika i jego rodzinę. Tak. A odżywienie, panie pośle Korzeniowski... Różnie czasami się puchnie z głodu i współczuje tym, którzy w Polsce puchną głodu. Ja akurat jestem dobrze odżywiona. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-270.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Panie marszałku, w trybie sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-271.2" who="#JanuszWojciechowski">Proszę, w trybie sprostowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#ZbigniewKomorowski">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! To jest kłamstwo, kłamstwo, i jeszcze raz kłamstwo, że sprowadzone zostało 200 tys. ton. Stwierdzam to z pełną odpowiedzialnością. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#ZbigniewKomorowski">20 tys. ton.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Zero.)</u>
          <u xml:id="u-274.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Tylko jedno zero.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Wojciecha Olejniczaka z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#WojciechOlejniczak">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Panie Premierze! Mija 10 lat, kiedy powstała Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa. Po tych 10 latach bez wątpienia istnieje potrzeba stworzenia nowych przepisów regulujących obrót ziemią w Polsce. Nowe rozwiązania muszą zagwarantować, że nikt nie będzie prowadził spekulacji polską ziemią. Rozwiązania powinny gwarantować, że prawo pierwokupu będą mieli dzierżawcy, kolejno: mieszkańcy gminy, powiatu. Nowa instytucja musi zachować prawo do odkupienia po cenie transakcji wcześniej sprzedanej ziemi w przypadku, gdyby nowy właściciel w niedługim okresie chciałby tę ziemię zbyć z zyskiem.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#WojciechOlejniczak">Dzierżawcy ziemi po byłych PGR-ach oczekują ustawy, która da im gwarancje, że będą mogli uprawiać dzierżawioną ziemię przez lata i nie będą musieli nasłuchiwać politycznych głosów mówiących o możliwości cofnięcia im dzierżawy, choćby na skutek reprywatyzacji.</u>
          <u xml:id="u-276.2" who="#WojciechOlejniczak">Nowe propozycje nie mogą ograniczać żadnych podmiotów, chcących powiększać swoje gospodarstwa, do możliwości kupienia nowego areału. Myślę w tym miejscu o spółdzielniach rolniczych, spółkach pracowniczych. Uważamy, że nie powinniśmy wprowadzać ograniczeń wielkościowych, po przekroczeniu których rolnicy nie mogliby dokupić ziemi. Wielkość areału może ewentualnie decydować o prawie pierwokupu, ale nie może - jeszcze raz powtarzam - zabraniać polskim dobrym gospodarzom powiększenia areału. Pozostaje jeszcze kilka lat, kiedy obywatele Unii Europejskiej nie będą mogli nabywać polskiej ziemi. Dlatego ten czas powinniśmy wszyscy wspólnie wykorzystać, aby zmiany strukturalne w Polsce przeprowadzić w miarę szybko i sprawnie i przed tym okresem ten problem rozwiązać. Uważam, że grunty marginalne i grunty klasy VI, a nawet częściowo klasy V, na mocy nowej ustawy powinny zostać przekazane Lasom Państwowym, co gwarantuje zalesienie tych gruntów, a przede wszystkim pozostaną one na zawsze dobrem wspólnym wszystkich Polaków i nikt nie będzie nimi mógł spekulować. Przecież przy zalesieniu tych gruntów, a potem przy pielęgnacji lasów może znaleźć pracę wielu byłych pracowników PGR-ów.</u>
          <u xml:id="u-276.3" who="#WojciechOlejniczak">Panie ministrze, z ogromnym zadowoleniem przyjęliśmy przedstawioną przez pana propozycję ustawy o obrocie ziemią. Jestem przekonany, że w toku prac legislacyjnych projekt ten stanie się ustawą zadowalającą spółdzielnie rolnicze, spółki pracownicze, rolników indywidualnych, gospodarujących na zróżnicowanych areałach.</u>
          <u xml:id="u-276.4" who="#WojciechOlejniczak">Tematem, który bez wątpienia związany jest z obrotem ziemią w Polsce, jest zalesianie gruntów rolnych. Obowiązująca obecnie ustawa o przeznaczeniu gruntów rolnych na grunty leśne, głównie z przyczyn ekonomicznych kraju, zastanych po poprzednikach, nie zadowala wszystkich rolników. Wiemy, że jest ok. 300 tys. hektarów, które rolnicy bardzo chętnie przeznaczyliby na zalesienie. Niestety, w tym roku z dobrodziejstw tej ustawy skorzysta niewielka grupa rolników, zalesiając ok. 3, może 4 tys. hektarów. Uważamy, że jest zasadne, aby w trybie pilnym rząd określił wielkość dotacji na ten cel, tak aby rolnicy, starostowie, Lasy Państwowe wcześniej wiedzieli, jaki areał zostanie zalesiony w roku 2003. Już dzisiaj wiemy, że może to być, niestety, nie więcej niż 10–15 tys. hektarów, takie są warunki ekonomiczne naszego kraju. A przecież po wejściu do Unii Europejskiej - jestem przekonany, że będzie to 1 stycznia 2004 r. - ustawa ta przestanie w zasadniczy sposób funkcjonować, pozostawiając zobowiązania budżetu polskiego wobec tych rolników, którzy zdecydowali się skorzystać z tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-276.5" who="#WojciechOlejniczak">Panie Ministrze! Uważam, że w związku z dużym zainteresowaniem ze strony rolników dotyczącym przekazywania gruntów rolnych na grunty leśne powinniśmy jak najszybciej rozpocząć prace nad ustawami, które zagwarantują rolnikom możliwość skorzystania w tym celu z pieniędzy Unii Europejskiej. Wiemy przecież, że Unia bardzo chętnie przekazuje pieniądze na cele związane z ochroną środowiska, w tym również na zalesienie. Powinniśmy więc być gotowi do skorzystania z tych pieniędzy. Z mojej wiedzy wynika, że Unia gwarantuje większe dotacje na 1 hektar niż ta ustawa, która dotychczas obowiązuje w Polsce. Powinniśmy dążyć do tego, aby m.in. na te cele wykorzystywać pieniądze unijne, a pieniądze polskiego budżetu przeznaczać na omawiane już regulacje rynku i na dopłaty bezpośrednie dla polskich rolników.</u>
          <u xml:id="u-276.6" who="#WojciechOlejniczak">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Pozwolą państwo, że również i ja jako młody poseł odniosę się do tego, co dzisiaj tutaj zaobserwowałem. Jestem przekonany, panie premierze, panowie ministrowie, szanowni państwo, że ta debata przyniesie wiele korzyści polskiemu rolnikowi, że wiele z tych słów, które tutaj dzisiaj padały, tych uwag, propozycji zostanie przez pana premiera, przez tę koalicję wykorzystanych. I jako, że dzisiaj jest wyjątkowy dzień, dzień świra, jestem przekonany, że żaden świr na tej czy poza tą salą temu nie przeszkodzi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-276.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi za wystąpienie.</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Olgierda Poniźnika z Sojuszu Lewicy...</u>
          <u xml:id="u-277.2" who="#JanuszWojciechowski">A, przepraszam bardzo, zgłoszony był jeszcze wcześniej pan poseł Waldemar Pawlak, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#WaldemarPawlak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Premierze! Chciałbym, odnosząc się do polityki rolnej, skoncentrować się na problemach związanych z rynkiem zboża. Dotychczas nie zostały te problemy rozwiązane. Są duże zapasy w zasobach Agencji Rynku Rolnego. Podmioty gospodarcze nie zgłosiły zainteresowania uczestnictwem w skupie interwencyjnym. Konieczne, niezbędne jest zabezpieczenie skupu zboża w czasie najbliższych żniw. Proponowane jednak obniżenie ceny skupu interwencyjnego do wysokości 440–450 zł za tonę sprawia, że realizacja programu interwencyjnego polegającego na dopłacie 160 zł do skupu 4 mln ton odbije się bardzo źle na całej koniunkturze w rolnictwie. Praktycznie ten program interwencyjny nie spełni swojego zadania, ponieważ tanie zboże wymusi dużą produkcję zwierzęcą, a koszty interwencji wtedy będą jeszcze większe.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#WaldemarPawlak">W czasie debaty posłowie klubu SLD zgłosili propozycję dopłat bezpośrednich. W tej sytuacji niezbędne jest dokonanie zmian zasadniczych. Apeluję do pana premiera Kalinowskiego, aby na najbliższym posiedzeniu rządu przedstawił wniosek, aby w tym roku wprowadzić program dopłat bezpośrednich dla wszystkich producentów zboża według następujących zasad. Po pierwsze, dopłata przysługiwałaby rolnikowi, który sprzedał zboże na rynku, dowodem może być faktura VAT, dowodem bardzo konkretnym i zapewniającym, że nie będzie niepotrzebnego, nadmiernego obrotu zbożem. Po drugie, dopłata przysługiwałaby w wysokości na przykład odpowiadającej połowie areału posiadanego gospodarstwa i plonu referencyjnego. Po trzecie, wprowadzić należałoby maksymalną wysokość dopłaty, na przykład nieprzekraczającą 10 tys. zł, ponieważ średni przychód czy średnie dochody wynoszą miesięcznie 2 tys. na pracownika, tak więc nie wypada, żeby dopłaty przekraczały ponad połowę dochodu w gospodarstwie domowym uzyskiwanego z pracy najemnej. Po czwarte, organizacja dopłat może być rozwiązana podobnie, jak to jest w przypadku dopłat paliwowych.</u>
          <u xml:id="u-278.2" who="#WaldemarPawlak">W uzasadnieniu można podać dodatkowo argumenty, które wiążą się z przyjętą w Stanach Zjednoczonych 16 maja ustawą o szerokim zakresie dopłat bezpośrednich do rolnictwa. Jak wiadomo, Unia Europejska stosuje dopłaty w szerokim zakresie i być może w obecnej sytuacji byłoby bardzo uzasadnione, abyśmy, dbając o dochody rolników, wprowadzili dopłaty bezpośrednie, nie ingerując w ogóle w ceny na rynku rolnym, ponieważ wspomniany przez pana premiera poziom dysparytetu uzasadnia bezpośrednie kierowanie pomocy do gospodarstw domowych. Jeżeli według słów pana premiera Kalinowskiego rząd będzie proponował dopłatę po 160 zł do tony dla 4 mln ton skupu, to oznacza, że można równocześnie zamiast takiego rozwiązania wprowadzić rozwiązanie, które by polegało na dopłacie dla każdego producenta spośród tych, którzy produkują 26 mln ton zboża, po 25 zł. Wspomniane wcześniej zasady zapewne doprowadziłyby do bardziej oszczędnego wydatkowania środków budżetowych i program adresowany byłby nie do 50 tys. dostawców, lecz do 2 mln polskich rolników.</u>
          <u xml:id="u-278.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-278.4" who="#WaldemarPawlak"> Proszę, aby rząd wziął tę propozycję pod uwagę, zwłaszcza w związku z tym dysparytetem, o którym wspomniał pan premier Kalinowski.</u>
          <u xml:id="u-278.5" who="#WaldemarPawlak">Natomiast do pań i panów posłów Samoobrony - proszę o to, abyście wzięli pod uwagę, by ta wasza zdumiewająca determinacja walki z polskim przedsiębiorcą nie była taka ostra. Zastanawiałem się nad tym, skąd się to bierze. A jest w tym pewna logika, no bo jeżeli zostaną tylko firmy zagraniczne i Samoobrona, to będzie samograj.</u>
          <u xml:id="u-278.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-278.7" who="#WaldemarPawlak"> Ale, proszę państwa, jeżeli tak się stanie, to naprawdę Samoobrona nie będzie potrzebna, bo nie będzie już czego bronić, nawet nie będzie gdzie partyzantki uprawiać. </u>
          <u xml:id="u-278.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Benedykta Sucheckiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#BenedyktSuchecki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polskie rolnictwo, gospodarka żywnościowa, polska wieś liczy na trwałe systemowe rozwiązania, które będą stabilizatorem rynku żywnościowego tak w interesie rolników, przetwórców, jak konsumentów. Rolnicy muszą mieć jasny i klarowny system i muszą wiedzieć, co produkować, aby mieć godziwy i stabilny rynek zbytu. Trzeba powiedzieć jasno, że obszar gospodarki żywnościowej od kilku lat przypomina sinusoidę, a taki stan nie daje nadziei na poprawę dochodów. Realizowana przez poprzednie ekipy błędna, niezrozumiała, niekonsekwentna polityka w stosunku do polskiej wsi spowodowała, że jej mieszkańcy zostali skazani na radykalny spadek dochodów.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#BenedyktSuchecki">W coraz większym stopniu występują zjawiska degradacji społecznej i pogłębiającego się ubóstwa. Ogromne bezrobocie dotykające obszarów wiejskich to sygnał do zdecydowanych działań, aby wykorzystać warunki i istniejące możliwości. Wystarczy przeanalizować dane statystyczne z ostatnich lat, by odpowiedzieć sobie na pytanie, jak spadał parytet dochodów rolnictwa w stosunku do innych działów gospodarki narodowej. Uważam, że jeszcze przed wejściem w struktury Unii Europejskiej należy w budżecie - o czym zresztą było powiedziane - przewidzieć środki na dopłaty bezpośrednie. Jeżeli tego nie zrobimy, będziemy coraz mniej konkurencyjni, a zboże i mięso w naszych magazynach będzie coraz większym problemem. Sytuacja jest niezwykle trudna, ale nie beznadziejna. Polska jest w dalszym ciągu jednym z czołowych producentów owoców miękkich na świecie, głównie wiśni, truskawek, porzeczek i jabłek. Ten ogromny kapitał nie może być zmarnowany. To przecież wieloletnia praca instytutów naukowych, dzięki którym mamy wspaniałe odmiany. Ta produkcja to dodatkowe, a często główne źródło dochodów w mniejszych gospodarstwach. Tych rolników trzeba wspierać działaniami organizacyjnymi. Sądzę, że mogą to zrobić ośrodki doradztwa rolniczego przy pomocy samorządów rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-280.2" who="#BenedyktSuchecki">Bezrobocie nie musi być plagą polskiej wsi. W większym stopniu trzeba wykorzystać możliwości związane z rozwojem przetwórstwa rolno-spożywczego i produkcją zdrowej żywności. Duże możliwości dla wielu aktywnych mieszkańców wsi stwarza tzw. agroturystyka, zwłaszcza w rejonach związanych z parkami krajobrazowymi.</u>
          <u xml:id="u-280.3" who="#BenedyktSuchecki">Rozbudowa i rozwój infrastruktury technicznej w obszarach wiejskich to warunek przyspieszenia postępu cywilizacyjnego. Trudno jest sobie wyobrazić polską wieś w strukturach Unii Europejskiej bez sieci wodnokanalizacyjnej, uregulowanej gospodarki wodnej, zmodernizowanych dróg oraz długofalowej polityki w zakresie gospodarki odpadami. Wieś oczekuje z niepokojem na fundusze strukturalne uzyskiwane za pośrednictwem Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Rolnicy chcą wreszcie wiedzieć, kiedy naprawdę zostanie uruchomiony program SAPARD. Wprawdzie w dniu dzisiejszym uzyskaliśmy zapewnienie od pana premiera w tym względzie, ale chcę powiedzieć, panie premierze, że dwa lata temu stałem w kolejce z dokumentami po środki SAPARD-u, i dwa lata minęły, a środków z SAPARD-u do dnia dzisiejszego po prostu nie ma.</u>
          <u xml:id="u-280.4" who="#BenedyktSuchecki">Wysoka Izbo! W tej trudnej, złożonej sytuacji rolnictwa działania rządu, zwłaszcza w zakresie ochrony granic muszą być bardziej skuteczne. Przykładem negatywnym może być import piskląt z Czech do naszych brojlerni w czasie, gdy nasze zakłady wylęgowe stoją na krawędzi bankructwa. Sprawą bardzo pilną jest problem zorganizowania się producentów, w tym producentów drobiu. Liczba istniejących związków nie daje gwarancji, że rynek drobiarski i przetwórczy będzie konkurencyjny i będzie mógł się skutecznie bronić.</u>
          <u xml:id="u-280.5" who="#BenedyktSuchecki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pewne istotne rezerwy można na polskiej wsi uruchomić. Podczas realizacji programu melioracji większość budowli melioracyjnych została zakrzaczona i zamulona. Uważam, że jest odpowiedni czas, aby wykonali te prace bezrobotni w zamian za otrzymywane zasiłki. Spełni to również rolę wychowawczą i pedagogiczną. Należy zobowiązać również Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa, panie prezesie, aby środki uzyskiwane z prywatyzacji były przeznaczane na realizację programów regionalnych. Regulacja stosunków wodnych, budowa zbiorników retencyjnych, odwadnianie rowów to zadania pierwszoplanowe dla poprawienia wizerunku obszarów wiejskich. Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa powinna aktywnie i skutecznie uczestniczyć w budowie i realizacji programów regionalnych, a nie przejadać pieniądze z prywatyzacji.</u>
          <u xml:id="u-280.6" who="#BenedyktSuchecki">Wysoka Izbo! Dysponujemy w kraju również dużą liczbą gorzelni rolniczych. Przed 10–15 latami gorzelnie te były w pełni wykorzystywane. Średnia gorzelnia produkuje rocznie ok. 300 tys. stuprocentowego spirytusu. Spirytus ten, o czym zresztą pan premier wspomniał, można wykorzystać jako spirytus w produkcji spirytusu bezwodnego stanowiącego domieszkę do paliwa ekologicznego. Sądzę, że te gorzelnie powinny być w jak najkrótszym czasie uruchomione. Jest to dodatkowy rynek pracy, a poza tym oznacza to zdjęcie z rynku rolnego ziemniaków, zboża, kukurydzy i innych produktów, z których daje się produkować spirytus.</u>
          <u xml:id="u-280.7" who="#BenedyktSuchecki">Wysoka Izbo! Uważam, że w ramach polityki rolnej rządu trzeba w trybie pilnym podjąć skuteczne doraźne działania oraz wypracować program długofalowy, konieczny dla rozwoju obszarów wiejskich. W tym programie trzeba odpowiedzieć na pytania: Jakie czynniki wpływają decydująco na destabilizację rynku żywnościowego? Czy rząd w trybie pilnym nie powinien renegocjować umowy dotyczącej tzw. opcji zerowej, tzw. pasztetu podrzuconego nam przez poprzednią ekipę? I czy w obecnej sytuacji jest potrzebna szybka prywatyzacja w sektorze rolnictwa?</u>
          <u xml:id="u-280.8" who="#BenedyktSuchecki">Na koniec, szanowni państwo, Wysoka Izbo, obserwujący obrady Sejmu wyborcy, zwłaszcza młodzież, na spotkaniach, w których uczestniczę, zadaje mi bardzo trudne pytania na temat zachowania się części posłów i atmosfery w Sejmie. Noszę zawsze z sobą kasetę z pierwszym wystąpieniem pana marszałka Małachowskiego, wtedy bowiem, kiedy było otwarcie Sejmu, pierwsza debata, pokazano tylko jej elementy związane z byłym premierem Oleksym, natomiast całej wypowiedzi pana marszałka Małachowskiego nie przedstawiono. Ja tę wypowiedź, całe wystąpienie młodzieży daję do przesłuchania. I wtedy ma odpowiedź na pytanie, jaki był, jaki jest i jaki powinien być Sejm. Tym chciałbym zakończyć, dając to pod rozwagę niektórym posłom. Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-280.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Olgierda Poniźnika z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#OlgierdPoniźnik">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Zabierając głos w sejmowej debacie o realizacji polityki rolnej rządu, nie sposób pominąć problemów, jakie narosły w kwestii byłych pracowników państwowych gospodarstw rolnych, o których mówił już w swoim wystąpieniu pan poseł Stanisław Kopeć. Upoważnia mnie do tego fakt, że przez ostatnie 6 lat pełniłem funkcję burmistrza gminy Lubomierz, w której największym zakładem był Kombinat Rolno-Przemysłowy zatrudniający 700 pracowników. Podobnie było w wielu gminach Dolnego Śląska, gdzie działały 152 PGR, a pracowało w nich 15 500 osób. Przypomnę, że w Polsce mieliśmy zatrudnionych w 1990 r. 435 tys. osób w PGR. Dziś, obchodząc 10-lecie istnienia Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, dużo się mówi o aspektach prawnych, organizacyjnych i ekonomicznych przekształceń w rolnictwie, a bardzo mało o skutkach społecznych tych przekształceń. A już prawie jest zupełna cisza w sprawie tego, że przed 10 laty nie szukano innych rozwiązań systemowych, takich jakie znaleziono u naszych sąsiadów, w byłej NRD, w Czechach i na Węgrzech. Stworzono tam odpowiednie instrumenty do przekazywania gruntów i mienia byłym właścicielom, tworzono spółki pracownicze i gospodarstwa prywatne.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#OlgierdPoniźnik">Jeszcze raz chciałbym podkreślić, że podjęte na przełomie lat 1991 i 1992 decyzje w sprawie przekształceń w rolnictwie miały charakter polityczny, a nie wyłącznie ekonomiczny. Na początku tych przekształceń dużą wagę przywiązywano do zagospodarowania mienia, a bardzo małą do pracowników państwowych gospodarstw rolnych, w których pozostawiono samym sobie w bardzo trudnej sytuacji życiowej. Wielu z nich do dzisiaj żyje w warunkach skrajnego ubóstwa, istnieje też groźba jego zwiększenia, działania społeczno-socjalne agencji są bowiem niewystarczające. Oficjalne statystyki podają, że 35 tys. byłych pracowników PGR jest bezrobotnych. Ale to bezrobocie jest znacznie wyższe. W niektórych osiedlach popegeerowskich sięga 60–70%. Jest to bezrobocie długotrwałe, rodzinne i w wielu wypadkach dziedziczone.</u>
          <u xml:id="u-282.2" who="#OlgierdPoniźnik">Innym niepokojącym zjawiskiem są fakty pokazywania w mediach środowisk popegeerowskich jako środowisk ogromnego siedliska zjawisk patologicznych: alkoholizmu, kradzieży, kłusownictwa. Każdemu z nas został w pamięci osławiony już program telewizyjny zatytułowany „Arizona”. Oczywiście, że są i takie przypadki, że i takie zjawiska się zdarzają, ale chciałbym stanowczo zaprotestować, z najnowszych badań prowadzonych m.in. przez Uniwersytet Łódzki wynika bowiem, że wiele osób z terenów popegeerowskich przejawia dużą aktywność w poszukiwaniu pracy. Wielu byłych pracowników jest bardzo zaradnych, pracuje za granicą, trudni się zbieractwem, chociażby runa leśnego i innymi zajęciami. Wiele osób ma ambicje pracować, a nie tylko pobierać zasiłki. Badania wykazują, że przeważająca część dzieci i młodzieży ze środowisk popegeerowskich ma aspiracje równe młodzieży z dużych miast. Mówię o tym dlatego, by wykazać, że te środowiska zasługują na szczególną uwagę. Musimy wobec nich, a jest to zawarte w programie rządowym, nasze działania zintensyfikować. Jednym z najważniejszych działań mają być działania związane z aktywizacją bezrobotnych. Tworzenie funduszy poręczeniowych, tworzenie lokalnych i regionalnych programów - to tworzenie nowych miejsc pracy: przy pracach melioracyjnych, przy pracach zalesieniowych czy też naprawie dróg dojazdowych do pól. Te działania winny być powszechne w każdej popegeerowskiej gminie. Rozszerzyć należy także program pomocy stypendialnej dzieciom i młodzieży z rodzin popegeerowskich. Te zadania są wpisane w program rządowy, ale wymagają aktywności wszystkich szczebli samorządu terytorialnego, samorządu rolniczego, Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa i Związku Byłych Pracowników Państwowych Gospodarstw Rolnych.</u>
          <u xml:id="u-282.3" who="#OlgierdPoniźnik">Wysoka Izbo! Niepokojący jest także stan gruntów niezagospodarowanych po byłych pegeerach i Państwowym Funduszu Ziemi, będących we władaniu Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Tylko w byłym woj. jeleniogórskim na 31 maja br. było 23 407 ha gruntów niezagospodarowanych. Najwięcej jest w gminach Przedgórza Izerskiego, takich jak Leśna, Mirsk, Lubomierz. W każdej z nich odłoguje po prawie 2 tys. ha, co stanowi 20% ogółu gruntów w tych gminach. Tutaj pilna wydaje się wspólna inicjatywa posłów koalicji wnoszących do laski marszałkowskiej ustawę o zrównoważonym rozwoju obszarów górskich i górzystych. Ustawa ta naszym zdaniem określi warunki i zasady wspierania gospodarstw rolnych położonych na obszarach górskich. Ustawa ta będzie zgodna z dyrektywą 268 Unii Europejskiej w sprawie rolnictwa górskiego. Najważniejsze przesłanki uzasadnienia jej celowości to: dysparytet warunków przyrodniczych, a zwłaszcza klimatycznych, i skrócony okres wegetacji, problematyczność technologiczna produkcji na stokach, a także wyższe o 25–50% ogólne koszty produkcji rolnej oraz wysokie zagrożenie erozją i zagrożenie powodziowe. Mam głęboką nadzieję, że przedłożony projekt będzie pilnie rozpatrzony przez Wysoką Izbę, i tego oczekują także pilnie rolnicy z obszarów Podkarpacia, Gór Świętokrzyskich i Podsudecia.</u>
          <u xml:id="u-282.4" who="#OlgierdPoniźnik">Ponieważ moi poprzednicy, posłowie, którzy występowali z tej mównicy, chcieli zawsze wnieść jakieś nadzieje, by z tej sali, sali Wysokiego Sejmu, Wysokiej Izby, powiało trochę optymizmem, to ja również chciałbym na zakończenie podzielić się refleksją związaną z moim rodzinnym, firmowym miastem Lubomierzem. To właśnie tam nakręcono film „Sami swoi”, tam właśnie gościliśmy pana premiera Waldemara Pawlaka i ciągle namawiamy naszego sławnego reżysera Sylwestra Chęcińskiego do nakręcenia czwartego odcinka filmu „Sami swoi”. Jestem przekonany, że jak mu dostarczę stenogramy z niektórych naszych obrad, to na pewno ten czwarty odcinek nakręci. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-282.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Tadeusza Badacha z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#TadeuszBadach">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Rolnictwo i towarzyszące mu obszary to najtrudniejszy problem transformacji po 1989 r. Poprzednie kadencje Sejmu i rządy zawsze z tym problemem miały i mają najwięcej kłopotu. Z jednej strony rozdrobniona gospodarka, nieuregulowane formy komasacji gruntów, odłogi, upadłe pegeery, z drugiej zaś czyste ekologicznie tereny, olbrzymi skok techniczny i technologiczny, bliskość wejścia do Unii Europejskiej. Ale nade wszystko dramat polskiej wsi powoduje, że odbywamy dzisiaj tak ważną dla kraju debatę rolną. Szkoda tylko, że w takiej atmosferze.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#TadeuszBadach">Integralną i bardzo znaczącą częścią polskiego rolnictwa jest przemysł mleczarski. Na początku lat 90. wydawało się, że z zalewającymi nas produktami Zachodu, jogurtami, puddingami, serkami, czyli tzw. galanterią mleczną, nigdy sobie nie poradzimy. Były to nowości na naszym rynku, dodatkowo atrakcyjne, bo stosunkowo tanie, i nikt nie zastanawiał się nad tym, że są to wyroby wysoko dotowane. W bardzo krótkim czasie polskie mleczarnie zaczęły dostosowywać się do nowych wymagań rynku. W ciągu 12 lat dokonaliśmy wręcz niesamowitego skoku technicznego i technologicznego. Polskie wyroby mleczarskie niczym nie ustępują konkurencji zachodniej, niekiedy ją przewyższają, a bezpośrednia sprzedaż wysublimowanych wyrobów takich jak jogurty, serki smakowe, desery itp. przez niektóre zakłady do Stanów Zjednoczonych świadczy o najwyższej ich wartości. 27 zakładów posiada dzisiaj pozwolenie na eksport swoich wyrobów do Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-284.2" who="#TadeuszBadach">Na polskiej wsi w dziedzinie skupu mleka dokonała się wręcz rewolucja. Dzisiaj rolnik posiadający w biednych stronach tzw. ściany wschodniej 10 i więcej krów to żadna sensacja. Dzisiaj gospodarstwa posiadające powyżej 50 krów zaczynają dominować w produkcji mleka. Całkowitej zmianie uległ sposób kupowania mleka, jak też wzrosła jego jakość i wzrosła wydajność. 80–90% i więcej kupowanego mleka klasy ekstra to też żadna sensacja. Ale ostatnie załamanie rynku światowego, jeśli chodzi o zakup wyrobów tego typu, czyli mleka chudego w proszku i pełnego, serów, masła, spowodowało wielkie zaniepokojenie wśród polskich producentów. Popadliśmy jako kraj w tzw. kwadraturę koła. Otóż w 2000 r. Sejm poprzedniej kadencji uchwalił ustawę o regulacji rynku mleka i przetworów mlecznych. Niestety przez prawie 1,5 roku ustawa nie ujrzała światła dziennego, choć rolnicy, wiedząc o jej istnieniu, chcieli inwestować i przygotowywać się do tzw. okresu referencyjnego. Gdyby ta ustawa weszła 1,5 roku temu, nie mielibyśmy dzisiaj takich problemów z nadwyżkami skupowymi i produkcyjnymi. Dopiero Sejm naszej kadencji wprowadził w życie tę ustawę, ale było to o wiele za późno i, jak się okazuje, w bardzo nieszczęśliwym terminie. Rolnik nie miał absolutnie czasu na przystosowanie się do wymogów tej ustawy, a nieszczęśliwie, bo nastąpiła totalna dekoniunktura na wyroby mleczarskie.</u>
          <u xml:id="u-284.3" who="#TadeuszBadach">Przemysł mleczarski w roku ubiegłym kupił 7,5 mld litrów mleka, natomiast produkcja w Polsce wynosiła ok. 12,5 mld litrów mleka. Ta różnica między produkcją a zakupem wynika stąd, że do tej pory mleko sprzedawane było w tzw. obrocie wewnętrznym bądź na potrzeby własne.</u>
          <u xml:id="u-284.4" who="#TadeuszBadach">Ustawa o regulacji rynku mleka od 1 kwietnia 2002 r. do 31 marca 2003 r. wprowadziła tzw. okres referencyjny, co oznacza, że każdy rolnik dostarczający mleko winien dostarczyć go jak najwięcej, ponieważ taka wielkość będzie mu przypisana przez Agencję Rynku Rolnego na lata następne. Inaczej rzecz biorąc, w interesie rolnika jest sprzedawanie mleka tylko do podmiotów rejestrujących jego ilość. Należy się zatem spodziewać, że w roku referencyjnym - czyli teraz - nastąpi nagły wielki skok ilości mleka, z którym w chwili obecnej nie ma co zrobić, bo, jak już powiedziałem, nastąpiło światowe załamanie rynku na te produkty.</u>
          <u xml:id="u-284.5" who="#TadeuszBadach">W tym miejscu - a mówi się o tym bardzo niewiele - chciałbym bardzo wyraźnie podkreślić, że Polska jest jednym z niewielu krajów europejskich, które nie dotują ani surowca, ani wyrobów. Do tej pory dzięki olbrzymiemu wysiłkowi dostawców, członków spółdzielni i zakładów udało się ten problem w jakiś sposób rozwiązywać, ale dalsze działanie tego przemysłu w tak niekorzystnych warunkach jest raczej niemożliwe. Rolnicy boją się inwestować w coś, co nie tylko zaczyna być nieopłacalne, ale wręcz wielce ryzykowne. Na oborę dostosowaną do wymogów Unii Europejskiej z obsadą 20 krów rolnik musi wyłożyć dzisiaj 400–500 tys. zł. Rzadko który odważa się na taką decyzję, jeżeli cena mleka spada do 30 gr za litr, a spółdzielnie mleczarskie prowadzące produkcję mleka w proszku i masła ponoszą codziennie straty w wysokości 100 tys. i więcej. Są już w Polsce takie zakłady, Wysoki Sejmie, że ich straty przewyższają majątek i to już jest bankructwo, inne natomiast zakłady są w sytuacji wielkiego zagrożenia finansowego. A zatem zachodzi pytanie - bo można narzekać - jak to rozwiązać.</u>
          <u xml:id="u-284.6" who="#TadeuszBadach">Po pierwsze, aby nie dopuścić do dalszej degradacji zarówno w sferze skupu, jak i produkcji, jeszcze przed wstąpieniem do Unii Europejskiej na stałe trzeba wprowadzić mechanizm wykupu nadwyżek z zachowaniem dopłat bezpośrednio do producenta.</u>
          <u xml:id="u-284.7" who="#TadeuszBadach">Po drugie, nowelizacja ustawy wprowadzająca dopłatę 7 gr od 1 lipca musi funkcjonować w dalszych latach. Inaczej sobie nie poradzimy.</u>
          <u xml:id="u-284.8" who="#TadeuszBadach">Trzecia rzecz, może mała - bezwzględnie od 1 września na stałe musimy wprowadzić, zgodnie z ustawą o regulacji rynku mleka, szklankę mleka dla każdego ucznia. To spowoduje zdjęcie wszystkich nadwyżek. Ale zwracam się z uprzejmą prośbą do pana premiera: szklankę mleka dla każdego ucznia, nie wybiórczo.</u>
          <u xml:id="u-284.9" who="#TadeuszBadach">To są zabiegi na teraz, ale najważniejszą rzeczą jest wynegocjowanie kwoty mlecznej na poziomie nie mniejszym niż 11,5 mld litrów. Nie 8, nie 9–11,5 albo więcej. Albowiem tylko taka wielkość daje gwarancję opłacalności produkcji. Wysoki Sejmie, codziennie do mleczarni w Polsce dostarcza mleko 600 tys. dostawców. Gdy się to pomnoży tylko przez ilość członków najbliższej rodziny i doda do tego sferę przetwórstwa i wokół niego zatrudnionych pracowników, z tego wynika, że z mleka w Polsce żyje ok. 5 mln ludzi, 40 mln konsumuje. Dlatego też w negocjacjach o kwotę mleczną nie możemy sobie pozwolić na ustępstwa w żadnym calu, jak też niewybaczalną sprawą byłoby dopuszczenie do degradacji polskiego mleczarstwa.</u>
          <u xml:id="u-284.10" who="#TadeuszBadach">Reasumując. Polski rolnik, całe rolnictwo musi być teraz i w przyszłości dostrzegane jako problem narodowy. Tylko z polskim silnym rolnictwem będziemy w Unii Europejskiej dostrzegani i poważani. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-284.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Wiktora Osika z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#WiktorOsik">Panie Marszałku! Panie, Panowie Posłowie! W każdej kadencji Sejmu odbywa się debata rolna i niestety przebieg jej jest podobny. Nazywana ona była ścianą płaczu, wszyscy stwierdzali, że jest źle, czasami, jak za rządów poprzednich, przyjmowano strategie, programy, a sytuacja na wsi w odczuciu jej mieszkańców była coraz gorsza. W niektórych latach dzięki znacznym nakładom finansowym łagodzono sytuację, ale na krótko. Interwencje państwa stawały się coraz bardziej kosztowne, a problemy coraz bardziej nabrzmiałe. Rolnicy zawiedli się na wszystkich rządzących dotychczas partiach politycznych. Teraz o zaufanie rolników zabiega Samoobrona. Bo oni, tak jak kiedyś Solidarność, jeszcze nie rządzili. Warto jednak przy tym przypomnieć, że na Solidarności rolnicy się zawiedli najbardziej. Czyżby historia miała się powtórzyć, tylko w wydaniu innych, którzy jeszcze lepiej potrafią czarować wieś?</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#WiktorOsik">Jaka jest przyczyna takiej sytuacji, jakie zmiany muszą zajść, aby wieś nie przeżywała kolejnych rozczarowań? Moim zdaniem Polska musi mieć uchwaloną politykę rolną wobec wsi i rolnictwa przynajmniej na trzy kadencje parlamentu. Taka strategia powinna być realizowana przez zmieniające się rządy i układy polityczne w parlamencie. Ale do powstania takiego dokumentu potrzebna jest zgoda zarówno ugrupowań rządzących, jak i opozycji. Jeśli popatrzy się jednak na przebieg dzisiejszej debaty, nie widać szans na takie rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-286.2" who="#WiktorOsik">Dlaczego jestem takim pesymistą? Otóż dlatego, że nie widzę wśród partii, wśród polityków niezbędnej odwagi i uczciwości. Nikt nie mówi całej prawdy, bo chce się przypodobać wyborcom, a to jest nieuczciwe, a także uniemożliwia przyjęcie realnych programów. Zamiast przemyślanej polityki rolnej mamy tylko doraźne interwencje; bo jak wykonać to, co już w chwili uchwalania jest fikcją?</u>
          <u xml:id="u-286.3" who="#WiktorOsik">Wieś polska wymaga pomocy. I w tym miejscu wszyscy jesteśmy zgodni. Ale dobrymi chęciami piekło jest wybrukowane. Nie posądzam na przykład o złą wolę tych, którzy uchwalali ustawę o regulacji rynku cukru. Ale sposób jej uchwalania, jej jakość, jej realizacja to kompromitacja. A skutki takiego działania są opłakane. Nad ustawą pracowano prawie całą kadencję i uchwaloną taką ustawę, która tylko w nazwie ma regulację rynku cukru, a faktycznie niczego nie reguluje. Pod rządami tej ustawy doszło do nadwyżki cukru w wysokości prawie 30 tys. ton. W wyniku załamania się rynku ceny rynkowe cukru spadły nie tylko poniżej cen minimalnych, ale znacznie poniżej kosztów produkcji. Według prognoz strata przemysłu cukrowniczego może wynieść 900 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-286.4" who="#WiktorOsik">Następstwa kryzysu ekonomiczno-finansowego branży cukrowniczej będą znacznie poważniejsze niż w poprzednich latach. Mogą doprowadzić do upadłości istotną liczbę cukrowni będących jeszcze w posiadaniu skarbu państwa. W pierwszej kolejności odczują to plantatorzy, którzy nie otrzymają zapłaty za dostarczone buraki. Politycy jednak, zarówno podczas prac nad ustawą o regulacji rynku cukru, jak i obecnie, koncentrują się głównie na kwestii utworzenia Krajowej Spółki Cukrowej. Powołanie tego koncernu ma załatwić wszystkie problemy polskiego cukrownictwa. Żeby była jasność, jestem za szybkim utworzeniem tego polskiego koncernu. Ale mit, że rozwiąże to wszystkie problemy polskiego cukrownictwa, jest szkodliwy i niebezpieczny.</u>
          <u xml:id="u-286.5" who="#WiktorOsik">Polskie cukrownictwo wymaga restrukturyzacji i nie da się tego przeprowadzić bez pieniędzy. Ale są nawet takie pomysły, żeby obciążyć Krajową Spółkę Cukrową wypłaceniem odszkodowań zachodnim koncernom, którym nie sprzeda się cukrowni, mimo zawartych przez poprzedni rząd umów. Zwolennicy prostych rozwiązań są za powołaniem polskiego koncernu, a dalej niech się martwią jego szefowie. Ale gdy będzie źle, to i tak odpowiedzialność za to będzie musiał wziąć rząd. Takie myślenie jest nieodpowiedzialne, krótkowzroczne i szkodliwe dla kraju, dla polskiego rolnictwa i dla polskich cukrowników.</u>
          <u xml:id="u-286.6" who="#WiktorOsik">Panie Premierze Kalinowski! Uregulowanie rynku cukru jest zadaniem nie na jutro, ale na dziś. Każdy dzień zwłoki powiększa koszty tej operacji.</u>
          <u xml:id="u-286.7" who="#komentarz">(Wiceprezes Rady Ministrów Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Jarosław Kalinowski: Do ministra skarbu proszę się zwrócić.)</u>
          <u xml:id="u-286.8" who="#WiktorOsik">Obawiam się, że bez aktywności rządu sama branża nie poradzi sobie z tym problemem, a kłopot i tak pozostanie rządowi. Mówi pan, że trzeba się zwrócić do ministra skarbu. Ale ustawa stanowi, że odpowiedzialny za rynek cukru jest minister rolnictwa. Zgadzam się, że konieczne jest współdziałanie resortu rolnictwa i resortu skarbu. I o tę współpracę apeluję do obydwóch panów ministrów. Jesteście członkami tego samego rządu i jesteście zobowiązani do rozwiązywania problemów, które są w kraju, a nie do kierowania się interesami własnego ugrupowania czy resortu.</u>
          <u xml:id="u-286.9" who="#WiktorOsik">Powtarzam jeszcze raz: Jeszcze w tym miesiącu należy uregulować rynek cukru i podjąć decyzje w sprawie powołania koncernu Polski Cukier. Bez pierwszej decyzji nie będzie polskiego cukrownictwa, bez względu na to, jaka byłaby forma organizacyjna. A koncern Polski Cukier musi mieć zapewnione solidne podstawy ekonomiczne, aby mógł nie tylko konkurować z zachodnimi koncernami, ale także przeprowadzić niezbędną restrukturyzację. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-287.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Szczepana Skomrę, również z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#SzczepanSkomra">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Parlament obecnej kadencji w pierwszych miesiącach pracy główny swój wysiłek skierował na ustawy okołobudżetowe, ustawy pobudzające rozwój gospodarczy kraju, wspierające przedsiębiorczość, hamujące bezrobocie. Tego wymagała i wymaga trudna sytuacja gospodarcza naszego kraju pozostawiona przez poprzedników. Zajmowaliśmy się również rolnictwem, ale raczej doraźnie i w zasadzie w sprawach związanych z integracją europejską - mam na myśli interpelacje i zapytania poselskie. Wydaje się, że jednak zbyt mało czasu poświęciliśmy tej dziedzinie naszej gospodarki, która obecnie przeżywa najpoważniejsze kłopoty, i to prawie we wszystkich działach produkcji; a przecież dotyczy to prawie 40% społeczeństwa polskiego.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#SzczepanSkomra">Rolnictwo i gospodarka żywnościowa związane są głównie ze spółdzielczością. Silna spółdzielczość to silne rolnictwo. Przypomnę krótko, że spółdzielczość w Polsce ma długą, 140-letnią tradycję i odgrywa ważną rolę w rozwoju społeczno-gospodarczym naszego kraju. Prekursorem spółdzielczości, jak pamiętamy, był Stanisław Staszic, który założył pierwszą samopomocową - powtarzam: samopomocową - organizację chłopską na ziemiach polskich pod nazwą: „Hrubieszowskie Towarzystwo Rolnicze” dla ratowania się wspólnie w nieszczęściach.</u>
          <u xml:id="u-288.2" who="#SzczepanSkomra">Mająca wysoką pozycję w życiu społecznym i gospodarczym spółdzielczość w latach powojennych natknęła się na okres transformacji lat 1990–1993, kiedy to wprowadzony system finansowo-kredytowy w sektorze rolnictwa doprowadził do upadku spółdzielczości rolniczej w Polsce, która do tego nie była przygotowana organizacyjnie, kadrowo i nie mogła liczyć na wsparcie żadnej ze stron. Takiego wsparcia oraz pomocy nie uzyskała również od poprzednich rządów, które ten prywatny sektor traktowały jako relikt komunizmu i skutecznie go niszczyły.</u>
          <u xml:id="u-288.3" who="#SzczepanSkomra">Członkowie spółdzielni gminnych „Samopomoc Chłopska”, spółdzielni ogrodniczo-pszczelarskich, rolniczych spółdzielni produkcyjnych, spółdzielni kółek rolniczych, a nawet banków spółdzielczych ulegli pokrętnej propagandzie, a mając zbyt niskie własne udziały w tych spółdzielniach, nie tracąc wiele finansowo, pozwolili niejednokrotnie na upadek swoich spółdzielni, z którymi niezbyt się utożsamiali. Okazało się, że upadek tych spółdzielni to obecnie jedna z podstawowych przyczyn niedostatecznej organizacji zbytu płodów rolnych. Jedynym chlubnym wyjątkiem była spółdzielczość mleczarska, która dziś przeżywa kłopoty finansowe, ale jest zorganizowana, ma kto występować w imieniu producentów, jak również przetwórców. Ten właśnie sektor rolnictwa poczynił największe postępy, o czym była już mowa, w swojej produkcji, jeśli chodzi o jakość, a także o kwestie organizacyjne i ekonomiczne; i jest w stanie przetrwać, mam nadzieję, ten trudny okres przy odpowiedniej, dobrze zorganizowanej pomocy finansowej państwa, choćby takiej, jaką ostatnio zaproponował rząd Leszka Millera. Stało się tak, gdyż rolnicy wzięli na swoje barki główne koszty funkcjonowania ich przedsiębiorstwa przetwórczego.</u>
          <u xml:id="u-288.4" who="#SzczepanSkomra">Na terenie Lubelszczyzny w moim powiecie radzyńskim upadła dobrze zainwestowana i zorganizowana spółdzielnia ogrodniczo-pszczelarska. Na siedem gmin w trzech są w likwidacji gminne spółdzielnie, a pozostałe wyzbyły się baz skupowych i prowadzą tylko szczątkową działalność handlową. W trakcie likwidacji i przekształceń majątek pozostawał i pozostaje bez nadzoru, jest marnotrawiony, niekiedy rozkradany, zbywany za bezcen. Potężne magazyny i bazy skupowe, które mogłyby służyć grupom producenckim, rolnikom do skupu, gromadzenia, selekcjonowania skupionych produktów rolnych, przygotowania ich do wysyłki, sprzedaży - uległy zniszczeniu lub zostały sprzedane za grosze do rozbiórki albo na inne cele. Niektóre istniejące fizycznie obiekty straszą dziś okoliczną ludność swoim wyglądem, są zrujnowane. Taki jest stan dokonań, transformacji i uzdrowicielskich działań pana Balcerowicza, który działa do dnia dzisiejszego. Dlatego likwidatorzy, syndycy, którzy zajmują się tym majątkiem, winni przekazać te obiekty samorządom, grupom producenckim, związkom branżowym rolników, aby lepiej mogły służyć rolnictwu i gospodarce.</u>
          <u xml:id="u-288.5" who="#SzczepanSkomra">Obecnie jest taka sytuacja, że, oprócz kwestii dotyczących mleka, producent rolny został pozostawiony sam sobie. Okazało się w krótkim czasie, że nie wszystko to, co było w poprzednim ustroju, było złe, spółdzielczość rolnicza jest tego jaskrawym przykładem. Okazało się, że po jej likwidacji powstała pustka, której nikt nie jest w stanie wypełnić w interesie rolnika. Próby tworzenia grup producenckich i ustawa o ich tworzeniu i funkcjonowaniu jak na razie nie spełniają swojego zadania i nie wypełniają luki organizacyjnej, która powstała po upadku spółdzielczości.</u>
          <u xml:id="u-288.6" who="#SzczepanSkomra">Obowiązująca obecnie ustawa Prawo spółdzielcze w zasadzie w dostatecznym stopniu reguluje zasady powstawania, organizacji, funkcjonowania i likwidacji spółdzielczości. Jednak potraktowano w niej rolnicze spółdzielnie produkcyjne, nie uwzględniając ich specyfiki, warunków, w jakich one działają, oraz ich roli i znaczenia dla całego rolnictwa. Wprowadzono natomiast wiele ułatwień, jeśli chodzi o instrumenty prowadzące do likwidacji, której jedynym i najważniejszym elementem ma być zabezpieczenie roszczeń wierzycieli. W minimalnym stopniu uwzględniono w niej prawa i świadomość członków - udziałowców spółdzielni, którzy w większości nieświadomi tego, jaki „pasztet” sobie przygotowują na przyszłość, podejmowali uchwały na walnych zgromadzeniach o upadłości lub likwidacji swojej spółdzielni. Tego typu przykładów mógłbym podać bardzo dużo, gdyż znam je, w swojej codziennej pracy prezesa Spółdzielni Mleczarskiej „Spomlek” w Radzyniu obserwuję je, a nie mogę temu zapobiec, gdyż rozwiązania prawne w ustawie i instrumenty finansowe na to nie pozwalają. W związku z tym, aby ocalić to, co jeszcze pozostało ze spółdzielczości, i umożliwić tworzenie ruchu spółdzielczego, który mimo wszystko jednak sprawdził się w życiu społeczności rolniczej, należy doprowadzić do zrównania praw wszystkich podmiotów spółdzielczych z innymi podmiotami gospodarczymi, szczególnie w zakresie podwójnego opodatkowania zysków. Należy opracować inne przepisy likwidacyjne i upadłościowe oraz procedury do nich prowadzące, dać instrumenty prawne samorządom do działań na rzecz ruchu spółdzielczego, uczestnictwa w nim poprzez wnoszenie własnych udziałów do spółdzielni, a przez to stabilizowanie ich finansowo i organizacyjnie dla obopólnych korzyści - skup płodów od rolników oraz podatki do samorządów.</u>
          <u xml:id="u-288.7" who="#SzczepanSkomra">Bardzo ważne jest dziś tworzenie funduszy członkowskich, tzw. samopomocowych, które funkcjonują w mojej spółdzielni w formie pożyczek bezprocentowych, skutecznie wspierając rozwój postępu i nowoczesności, oraz dodatkowego wsparcia preferencyjnych kredytów Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Kraje Unii Europejskiej doskonale to rozumieją i tam właśnie spółdzielczość rolnicza stanowi podstawę organizacyjną produkcji i zbytu produktów rolnych. Również w Stanach Zjednoczonych funkcjonuje zasada, że spółdzielczość rolnicza jest niejako przedłużeniem działalności gospodarczej farmera i w związku z tym jest on całkowicie zwolniony z płacenia podatku dochodowego z zysków wynikających z obrotów między członkiem a spółdzielnią. Dlaczego taka forma nie może być wprowadzona w Polsce, szczególnie jeśli zyski całkowicie są przeznaczane na rozwój firmy, co wynika z potrzeb dostosowywania naszych zakładów przetwórczych do wymagań Unii Europejskiej? Nasza wieś jest o tym przekonana i widzi, że bez zorganizowania się, w pojedynkę, nie jest w stanie podołać wymogom obecnego rynku. Z tych też względów, poprawiając dziś nieznacznie relacje preferencyjnych zasad podatkowych dla spółdzielczości, można w kapitalny sposób wpłynąć na poprawę sytuacji, jeśli chodzi o bezrobocie i obniżenie kosztów, a tym samym wzrost konkurencyjności produktów rolno-spożywczych.</u>
          <u xml:id="u-288.8" who="#SzczepanSkomra">Reasumując, pragnę podkreślić, że informację rządu, mimo że nie obejmowała spraw spółdzielczości, w moim przekonaniu bardzo ważnych i kardynalnych, należy uznać za rzetelną i dostatecznie wyczerpującą. Należałoby sobie życzyć, aby zawarte w niej stwierdzenia zostały w całości zrealizowane. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-288.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-289.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Antochowskiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-289.2" who="#JanuszWojciechowski">Pozostało tylko 1,5 minuty, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#JanAntochowski">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Bardzo się cieszę, że dzisiaj usłyszeliśmy z ust pana premiera, że bardzo blisko jest opracowanie ustawy o produkcji biopaliw. Chciałem tylko powiedzieć, że w woj. warmińsko-mazurskim wszyscy na to czekamy, dlatego że w obecnej chwili jest ponad 200 tys. ha odłogów, biorąc jeszcze pod uwagę, że może nastąpić płodozmian i że w najlepszych czasach w woj. warmińsko-mazurskim rzepakiem było obsianych 100 tys. ha. Daje to szansę na tworzenie nowych podmiotów gospodarczych, na tworzenie nowych miejsc pracy, na produkcję ekologicznego biopaliwa. Chcielibyśmy również, żeby przyspieszyć te prace z uwagi na to, że chociażby w tej chwili występują nadwyżki zboża, które można by było przeznaczyć na produkcję spirytusu odwodnionego, który z kolei mógłby być dolewany do benzyn, co zresztą w Polsce jest w tej chwili już robione i praktykowane.</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#JanAntochowski">W woj. warmińsko-mazurskim działa tylko 18 gorzelni, a może funkcjonować 68, przy tak dużym bezrobociu, wynoszącym prawie 30%. Jest to również bardzo ważny element zmniejszania tego bezrobocia. Drugim czynnikiem, który może wspomóc tworzenie nowych stanowisk pracy, wytwarzać nową energię alternatywną, jest oczywiście produkcja wierzby energetycznej, której to poletka i pola już są zakładane. Jednakże tutaj jest wymagana współpraca z ministrem środowiska, z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska, żeby pod tę wyprodukowaną wierzbę energetyczną można było budować ze środków samorządowych, ale również przy dużym wsparciu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska, ministra środowiska, kotłownie, w których ta wierzba byłaby zużywana i służyła produkcji zdecydowanie tańszej i ekologicznej energii cieplnej.</u>
          <u xml:id="u-290.2" who="#JanAntochowski">Kilka słów chciałbym powiedzieć na temat programów lokalnych, które w tej chwili są zaniedbane, służących tworzeniu nowych miejsc pracy przede wszystkim dla byłych pracowników państwowych gospodarstw rolnych. Takie programy np. w woj. warmińsko-mazurskim wspólnie z Agencją Własności Rolnej Skarbu Państwa, z samorządami są opracowane i realizowane. Dzięki temu kilka tysięcy osób ma nowe miejsca pracy, tych najmniej wykształconych czy najmniej przygotowanych bezrobotnych z byłych państwowych gospodarstw rolnych. Tu z kolei potrzebna jest daleko idąca współpraca z ministrem pracy i polityki społecznej, tu jest potrzebna współpraca z samorządami. Tego w pojedynkę nie da się zrobić. Wykorzystując środki, koncentrując środki Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, samorządowe, z powiatowych urzędów pracy, można takie alternatywne stanowiska pracy na dzisiaj w tej trudnej sytuacji tworzyć i to też powinno być wzięte pod uwagę w przyszłych pracach rządu.</u>
          <u xml:id="u-290.3" who="#JanAntochowski">Na zakończenie mam taką nieskromną propozycję. W dzisiejszym parlamencie, jak zdążyłem się zorientować, a jestem młodym parlamentarzystą, jest pan minister Kalinowski, pan premier Kalinowski, i trzech byłych ministrów rolnictwa. Propozycja jest taka: zbierzcie się może kiedyś panowie, spróbujcie uzgodnić zagadnienia dotyczące rozwoju naszego rolnictwa, polskiej wsi. Może po tej debacie będzie łatwiej nam na tej sali dogadać się globalnie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-290.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-291.1" who="#JanuszWojciechowski">Czas klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej, choć długi, też został już wykorzystany w tej debacie.</u>
          <u xml:id="u-291.2" who="#JanuszWojciechowski">Wystąpienie pana posła Skrzyńskiego zostanie przyjęte do protokołu, złożone na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-291.3" who="#JanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! W tej chwili ok. 40 posłów zgłosiło się do zadania pytań. Może przeczytam, kto jest na tej liście, same nazwiska. Są to posłowie: Skowyra, Zarzycki, Tomczak, Kuchciński, Stryjska, Nowina Konopka, Murias, Gudzowski, Masłowska, Górniak, Kalemba, Dziewulski, Aszkiełowicz, Parchański, Kuropatwiński, Ołdakowski, Arciszewska-Mielewczyk, Beger, Łyżwiński, Krukowski, Cepil, Łączny, Jankowski, Szustak, Grzebisz-Nowicka, Stryjewski, Zdzisław Podkański, Borczyk, Hojarska, Szukała, Franczak, Alicja Lis, Wójcik, Marian Janicki, Polański, Zielonka, Giżyński i Skomra.</u>
          <u xml:id="u-291.4" who="#JanuszWojciechowski">Pragnę zapytać, czy ktoś z państwa posłów chciałby jeszcze się zgłosić?</u>
          <u xml:id="u-291.5" who="#JanuszWojciechowski">Czy są jeszcze zgłoszenia, bo zamknę listę i będę już dość rygorystyczny. Nikogo nie dopiszemy, bo jest bardzo dużo zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-291.6" who="#JanuszWojciechowski">Nikt więcej się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-291.7" who="#JanuszWojciechowski">W takim razie zamykam listę posłów zgłoszonych do zadania pytań.</u>
          <u xml:id="u-291.8" who="#JanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! Z uwagi na to, że lista chętnych do zadania pytań jest rzeczywiście wyjątkowo długa, w naszym wspólnym dobrze pojętym interesie ograniczam czas zadawania pytań do 1 minuty. I bardzo proszę o przestrzeganie tego, bo po zakończeniu debaty rolnej mamy jeszcze trzy punkty do rozpatrzenia i musimy to skończyć.</u>
          <u xml:id="u-291.9" who="#JanuszWojciechowski">Nie, nie, proszę państwa, minuta, jeśli już ograniczamy, to ograniczamy.</u>
          <u xml:id="u-291.10" who="#JanuszWojciechowski">Bardzo proszę, pan poseł Tomczak jako pierwszy.</u>
          <u xml:id="u-291.11" who="#JanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#WitoldTomczak">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#WitoldTomczak">Zadaję pytania.</u>
          <u xml:id="u-292.2" who="#WitoldTomczak">Czy znana jest rządowi zasadnicza konkluzja dotycząca bezpieczeństwa żywnościowego państwa zawarta w ekspertyzie profesorów Wosia i Zegara z roku 1999 przygotowanej dla zespołu konsultantów prezydenta RP do spraw obszarów wiejskich i rolnictwa? Cytuję: Żywność jest i pozostanie dobrem strategicznym. Nie sposób wykluczyć takich warunków ekstremalnych, kiedy samowystarczalność żywieniowa będzie mieć znaczenie rozstrzygające o losach społeczeństwa - koniec cytatu. Jak wobec tej bezspornej tezy rząd polski ocenia propozycje Komisji Europejskiej co do limitów produkcyjnych i dopłat bezpośrednich, które zmierzają do deficytu żywnościowego Polski?</u>
          <u xml:id="u-292.3" who="#WitoldTomczak">Czy rząd zdaje sobie sprawę z tego, że zgoda na podporządkowanie się Unii Europejskiej oznacza krytyczny spadek produkcji rolnej poniżej samowystarczalności, co uderzy nie tylko w rolników, ale także w bezpieczeństwo żywnościowe całego polskiego narodu?</u>
          <u xml:id="u-292.4" who="#WitoldTomczak">Jakie są argumenty, jaki interes polskiego rolnictwa widzi obecny rząd, kontynuując import produktów i płodów rolnych często o obniżonej jakości lub wręcz szkodliwych dla zdrowia?</u>
          <u xml:id="u-292.5" who="#WitoldTomczak">Dlaczego obecny rząd wzorem innych państw nie zechce wykorzystać tzw. afery nitrofenowej jako pretekstu do natychmiastowego wstrzymania importu żywności z Niemiec, zwłaszcza drobiu? Jak zareagował polski rząd na sugestię jakoby pasza skażona nitrofenem pochodziła z Polski? Nie dziwię się urzędnikom i służbom Unii Europejskiej...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#JanuszWojciechowski">Przepraszam, panie pośle, już czas, proszę o zakończenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#WitoldTomczak">Kończę.</u>
          <u xml:id="u-294.1" who="#WitoldTomczak">...Niemcom, że są gotowi podrzucić nam nawet szaloną krowę, aby zablokować nasz eksport, w ten sposób chronią własną produkcję, ale jak nazwać działania polskiego rządu, który spolegliwy wobec Unii Europejskiej otwiera granice dla obcej produkcji, niszcząc rodzime rolnictwo?</u>
          <u xml:id="u-294.2" who="#WitoldTomczak">Panowie, chciałoby się zakląć, czy jesteście polskim rządem, czy może już nie? Czy jesteście zdolni do suwerennej decyzji, aby odrzucić dyktat Unii Europejskiej i zamiast ładować pieniądze do brukselskiej kasy, potraficie przeznaczyć je na rzeczywiste wsparcie propolskiej polityki rolnej? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-295.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o przestrzeganie czasu, panie pośle, upominałem pana.</u>
          <u xml:id="u-295.2" who="#JanuszWojciechowski">Pan poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki.</u>
          <u xml:id="u-295.3" who="#JanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Sytuacja w rolnictwie i wsi jest bardzo zła, wymaga nadzwyczajnych i natychmiastowych rozwiązań. W dyskusji obarczano pana premiera odpowiedzialnością za wszystkie sprawy dotyczące rolnictwa. Chciałbym wobec tego zapytać, nie wyłączając posłów Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Polscy rolnicy nie są w stanie dłużej brać udziału w randce w ciemno, produkują i nie mogą sprzedać. Pytanie chciałbym skierować do ministra gospodarki, ministra finansów, ministra skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Czy poprą niezbędne działania pana premiera Kalinowskiego w kierunku natychmiastowego zahamowania importu wszystkich artykułów rolnych, których mamy nadmiar, a więc zbóż, mięsa drobiowego, wieprzowego, śmietany, masła etc.?</u>
          <u xml:id="u-296.2" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Drugie pytanie do ministra skarbu państwa. Dlaczego nie przestrzega zapisu art. 20 ustawy o regulacji rynku cukru z dnia 21 czerwca 2001 r., i uchwały Sejmu obligującej rząd do powołania Krajowej Spółki Cukrowej? W świetle opinii prawnej Biura Studiów i Ekspertyz Sejmu, chciałbym tu zacytować, ogólnie należy stwierdzić, że ustawodawca ma prawo w trybie ustawowym ingerować w sferę obrotu cywilnego i wielokrotnie to robi. Jeżeli ustawa uniemożliwia ministrowi skarbu państwa wykonanie wcześniej zawartej umowy cywilnoprawnej, to ministrowi nie pozostaje nic innego niż od wykonania tej umowy odstąpić, a z kontrahentem negocjować jedynie wysokość i zasady odszkodowania. Ta reguła ma zastosowanie do każdej ustawy ingerującej w sferę obrotu cywilnego i do każdej umowy cywilnoprawnej. Ustawodawca nakazał ministrowi skarbu zadysponować akcjami spółek cukrowych w sposób określony w ustawie, minister powinien więc wcześniej zawartą umowę prywatyzacyjną wypowiedzieć, jeśli umowa taką możliwość przewiduje, albo zerwać, jeśli możliwości wypowiedzenia umowy nie ma, a akcjami zadysponować w sposób określony ustawą, to znaczy wnieść je do Krajowej Spółki Cukrowej, a inwestorowi zagranicznemu, gdyby czuł się pokrzywdzony, pozostawałoby jedynie żądać odszkodowania. Jeszcze raz powtarzam pytanie. Jest to opinia prawna Biura Studiów i Ekspertyz i Sejmu. Dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#JanuszWojciechowski">Upominam, proszę o przestrzeganie czasu. Pan poseł cytował, co prawda, ale proszę o mieszczenie się w regulaminowej minucie.</u>
          <u xml:id="u-297.2" who="#JanuszWojciechowski">Pan poseł Skowyra, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#JózefSkowyra">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Od dłuższego czasu w prasie pojawiały się informacje, że w Niemczech wykryto wysoko rakotwórczy nitrofen w zbożach, w paszach, w drobiu, którego zawartość przekraczała dopuszczalne normy: w zbożach i paszach 500 razy, a w drobiu 1500 razy. W związku z tym mam pytanie do pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-298.1" who="#JózefSkowyra">Co rząd zrobił w celu zabezpieczenia naszych granic przed napływem skażonej żywności z Niemiec? I czy będzie również sprawdzane zboże w magazynach pod kątem zawartości właśnie tego związku?</u>
          <u xml:id="u-298.2" who="#JózefSkowyra">I druga sprawa. Mamy pełne magazyny zboża, zbliżają się żniwa. Czy rząd zamierza zrezygnować z importu zboża, bo już chyba więcej nie można importować? Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi, również za przestrzeganie czasu w tym wypadku.</u>
          <u xml:id="u-299.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Marka Kuchcińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#MarekKuchciński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-300.1" who="#MarekKuchciński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytanie dotyczy narzędzi władzy, można by powiedzieć, odnoszącej się do realizacji polityki rolnej państwa.</u>
          <u xml:id="u-300.2" who="#MarekKuchciński">Otóż kto odpowiada za politykę rolną w województwach? Samorząd województwa, o czym mówi ustawa, wojewoda czy agencje, czy wszyscy razem? Jeżeli wojewoda, to dlaczego ma takie słabe narzędzie władzy w postaci niedoinwestowanych ośrodków doradztwa rolniczego?</u>
          <u xml:id="u-300.3" who="#MarekKuchciński">Kiedy nastąpi uporządkowanie sytuacji w inspekcjach obsługujących rolnictwo na poziomie powiatowym? Tam jest dwuwładza i realizacja polityki rolnej państwa w taki sposób, przy tej władzy będzie ładnie wyglądać raczej na papierze niż w rzeczywistości. Po powstaniu dużych województw nastąpiła konieczność wprowadzenia zróżnicowań regionalnych w tejże polityce rolnej. Chodzi mi o grupy producenckie. Pytałem pana premiera, pana ministra jeszcze pół roku temu o możliwości, minister odpowiedział, że ministerstwo przeanalizuje propozycje, minęło 6 miesięcy, czy rząd zakończył analizę?</u>
          <u xml:id="u-300.4" who="#MarekKuchciński">Następne pytanie. Kiedy nastąpi uruchomienie regionalnych programów? Chodzi mi o ogrodniczo-warzywniczy program dla Podkarpacia, były takie propozycje, który byłby dobrym przykładem dla rozwiązania trudnej sytuacji w rolnictwie.</u>
          <u xml:id="u-300.5" who="#MarekKuchciński">I ostatnie pytanie, panie marszałku, dotyczy informacji ogólnej i właściwie tej syntezy. Otóż w poprzednich latach w Polsce zostały przygotowane dwa dobre, wydaje się, dokumenty kompleksowo i dość szczegółowo przedstawiające politykę rolną. Chodzi o średniookresową strategię rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich i spójną politykę strukturalną rozwoju obszarów wiejskich na okres lata 2000–2006. Wydaje mi się, że główne tezy...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#JanuszWojciechowski">Panie pośle, ale proszę przestrzegać czasu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#MarekKuchciński">Kończę.</u>
          <u xml:id="u-302.1" who="#MarekKuchciński">...Główne tezy i założenia w tej informacji są oparte na tamtych dwóch dokumentach, a o nich tutaj mowy nie ma. Dlaczego? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#JanuszWojciechowski">Pani poseł Halina Nowina Konopka.</u>
          <u xml:id="u-303.1" who="#JanuszWojciechowski">Zapraszamy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#HalinaNowinaKonopka">Mam jedno zaległe pytanie do pana ministra Siekierskiego, pytałam o to kiedyś i nie dostałam odpowiedzi, myślę, że wreszcie otrzymam ją na piśmie. Ale może pan minister jest w stanie odpowiedzieć dzisiaj. W jaki sposób będą finansowani rolnicy zagraniczni, którzy są obecnie dzierżawcami gospodarstw w Polsce, a niedługo staną się właścicielami? Czy będą mieli dwa źródła kredytowania i finansowania, czyli polskie, które będzie im przysługiwało z mocy naszego prawa, oraz źródło ich kraju macierzystego, czy też będzie inaczej? Jest to niesłychanie ważna sprawa ze względu na konkurencyjność w stosunku do naszych rolników. Panie ministrze, czekam już dwa miesiące na odpowiedź i bardzo proszę o jej przyspieszenie.</u>
          <u xml:id="u-304.1" who="#HalinaNowinaKonopka">Następna sprawa. W biuletynie ministerstwa jest informacja, że największym zainteresowaniem wśród podmiotów ubiegających się o kredyty na realizację przedsięwzięć w ramach programów branżowych cieszy się linia kredytowa na realizację inwestycji objętych branżowym programem mleczarskim. Słusznie, trzeba ludzi przygotować do momentu, kiedy zmierzą się z Unią, tyle że limity, które Unia chce nam przyznać, są poniżej naszego zapotrzebowania i niewiele już wytargujemy. Może coś wytargujemy, wedle obietnic pana premiera, ale niewiele. Mam natomiast informację, która mówi o bardzo wysokich karach nałożonych na rolników fińskich za przekroczenie ilości wyprodukowanego i sprzedanego mleka. Takie same kary dotknęły rolników włoskich. Natomiast w Anglii sprawa wyglądała znacznie bardziej dramatycznie, mianowicie zachęceni do inwestowania w dostosowanie gospodarstw mlecznych rolnicy...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#JanuszWojciechowski">Pani poseł, bardzo przepraszam...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#HalinaNowinaKonopka">Moment, to jest ostatnie pytanie.</u>
          <u xml:id="u-306.1" who="#HalinaNowinaKonopka">...spotkali się z tym samym, z czym Polska, czyli uzyskali bardzo małe limity produkcyjne. Skończyło się to bardzo dużą falą samobójstw ludzi zadłużonych. Pozostały im gospodarstwa, które do niczego się nie nadawały poza produkcją mleka, a mleka od nich nikt nie kupuje i nie wolno im go produkować. Co zrobicie państwo, żeby ci, którzy inwestują w rozwój gospodarstw mlecznych, nie znaleźli się w podobnej sytuacji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-307.1" who="#JanuszWojciechowski">Zwracam uwagę na przekroczenie wyznaczonego czasu.</u>
          <u xml:id="u-307.2" who="#JanuszWojciechowski">Bardzo proszę kolejnych pytających, żeby zechcieli się zdyscyplinować.</u>
          <u xml:id="u-307.3" who="#JanuszWojciechowski">Pani poseł Halina Murias zada następne pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#HalinaMurias">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Podpisana umowa stowarzyszeniowa z Unią Europejską, która weszła w życie w 1994 r., miała gwarantować Polsce preferencje handlowe w stosunku 3:1, a realizacja okazała się odwrotna. W rezultacie to Unia ma ogromną przewagę nad Polską w handlu produktami rolnymi. Jaki procent dóbr konsumowanych w naszym kraju stanowi produkcja zagraniczna? Jakie działania podejmie rząd, aby zahamować import produktów rolnych? Kiedy rząd przedstawi społeczeństwu skutki społeczno-ekonomiczne wynikłe z układu stowarzyszeniowego z Unią Europejską? Czy rząd bierze pod uwagę wypowiedzenie umowy stowarzyszeniowej z Unią Europejską?</u>
          <u xml:id="u-308.1" who="#HalinaMurias">Następna sprawa. Dlaczego rząd polski wobec wielkiego zagrożenia ze strony tzw. wypędzonych, wspieranych przez niektóre środowiska niemieckie, nie ureguluje tej sprawy jednym aktem prawnym, który zamieniłby prawo użytkowania wieczystego na prawo własności hipotecznej? Sprawa jest szczególnie ważna dla rolnictwa polskiego na tych terenach, albowiem wielu dawnych właścicieli lub ich spadkobierców zapowiada roszczenia majątkowe po ewentualnym wejściu Polski do struktur Unii Europejskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#JanuszWojciechowski">Pani poseł, czas minął, proszę kończyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#HalinaMurias">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-311.1" who="#JanuszWojciechowski">Pan poseł Stanisław Gudzowski, następne pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#StanisławGudzowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-312.1" who="#StanisławGudzowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Otrzymuje pan dzisiaj wiele pytań szczegółowych, ale niezmiernie istotnych, i dobrze by było, gdyby zadający owe pytania otrzymali równie szczegółowe odpowiedzi. Jednak moje pierwsze pytanie jest ogólniejsze: Jak pan rozumie określenie „polska polityka rolna” lub wyraz „polska”, który jest w nim zawarty? Czy ma on służyć tylko w tych chwilach, kiedy trzeba podretuszować własny obraz, czy też obraz swojego ugrupowania politycznego? Czy uprawianie polityki ma polegać tylko na maksymalizacji efekciarstwa, a nie na działaniach efektywnych? Na podstawie aktualnej polityki obraz polskiego chłopa kojarzy się bowiem tylko ze skansenem, a prawdziwy rolnik to jest ten z Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-312.2" who="#StanisławGudzowski">Czy ma pan pomysł na zagospodarowanie ogromnych obszarów ziemskich będących we władaniu Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa? Czy nie rozważał pan chociażby modelu praktykowanego we Włoszech w latach 80. i 90., gdzie grupy rodzinne otrzymywały po kilkadziesiąt hektarów na rodzinę i wspólnie, w ramach kilkudziesięciu takich rodzin, gospodarowały na obszarze kilku tysięcy hektarów, wykorzystując wspólny park maszynowy?</u>
          <u xml:id="u-312.3" who="#StanisławGudzowski">Na zakończenie chcę poinformować Wysoką Izbę i pana premiera, że grupa posłów, głównie z Ligi Polskich Rodzin, wniosła projekt uchwały w sprawie powołania sejmowej komisji śledczej do spraw zbadania importu zboża do Polski. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-313.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę bardzo, pani poseł Gabriela Masłowska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#GabrielaMasłowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Większość ekonomistów zajmujących się rolnictwem podziela dzisiaj opinię, że mamy w rolnictwie do czynienia z krachem, jaki miał miejsce w latach 30. ubiegłego stulecia, kiedy licytowani rolnicy musieli opuszczać swoje farmy, udając się do miast za pracą. Pytam: Gdzie dzisiaj pójdzie polski rolnik, aby zarobić na chleb? Proszę mi wskazać miasto lub branżę przemysłu, które dadzą pracę polskiemu rolnikowi. Czy może być inaczej, skoro kolejne rządy konsekwentnie, od lat, stosują wobec gospodarki dewizę: Tanio sprzedać, drogo kupić, głupio się ożenić? Co to za gospodarz, który, mając własne zboża w nadmiarze, importuje z zagranicy kolejne 2,5 mln ton? Taka ilość zachwieje każdym rynkiem.</u>
          <u xml:id="u-314.1" who="#GabrielaMasłowska">Jakie działania podejmie rząd, aby ochronić zdrowie naszych dzieci, zdrowie narodu i zaprzestać importu skażonego zboża oraz importu kukurydzy i soi, które są, jak pokazują dane, w większości modyfikowane genetycznie?</u>
          <u xml:id="u-314.2" who="#GabrielaMasłowska">Co zrobił rząd w poszukiwaniu zagranicznych rynków zbytu, skoro, o zgrozo, wczoraj dowiedziałam się, że Tajwan zwrócił się do ministerstwa rolnictwa z ofertą zakupu polskiego mięsa wołowego i wieprzowego, ponieważ za mięso z Australii trzeba o wiele drożej zapłacić, i do dzisiaj nie otrzymał odpowiedzi ze strony ministerstwa rolnictwa? Takie mam dane z dnia wczorajszego.</u>
          <u xml:id="u-314.3" who="#GabrielaMasłowska">Następna sprawa. Rozpoczyna się skup owoców miękkich. Dla całego powiśla, a w szczególności dla rejonu Kraśnika i Opola, gdzie mieszkają moi wyborcy, jest to sprawa życia i śmierci. Chciałabym zapytać: Jakie działania podjął rząd, aby zabezpieczyć ten skup i losy tych ludzi?</u>
          <u xml:id="u-314.4" who="#GabrielaMasłowska">Zły jest nadzór państwa nad środkami przeznaczonymi na interwencję, natomiast zamiast wzmacniać...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#JanuszWojciechowski">Pani poseł, proszę kończyć zadawanie pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#GabrielaMasłowska">...instytucje kontrolujące, po prostu się je likwiduje. Mam na myśli państwową inspekcję skupu. Panowie ministrowie, mleko się rozlało. Żądamy podjęcia natychmiastowych, radykalnych działań, począwszy od renegocjowania umów, kończąc na ewentualnym ich wypowiedzeniu, ponieważ środki przeznaczane na interwencję będą bezskuteczne w warunkach masowego importu. Źródło po prostu już wysycha, a cierpliwość ludzi się kończy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-317.1" who="#JanuszWojciechowski">Kolejne pytanie zada pan poseł Grzegorz Górniak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#GrzegorzGórniak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym zadać kilka pytań. Dlaczego rząd nie realizuje założeń ustawy z 21 czerwca, według których niezwłocznie ma powstać Krajowa Spółka Cukrowa? Biuro Studiów i Ekspertyz pisze: „Nie są znane okoliczności faktyczne ani prawne, które uniemożliwiłyby ministrowi skarbu państwa utworzenie Krajowej Spółki Cukrowej”.</u>
          <u xml:id="u-318.1" who="#GrzegorzGórniak">Następne pytanie. Czy to prawda, że Ministerstwo Skarbu Państwa wydało zgodę na sprzedaż Cukrowni: „Ziębice” i „Pastuchów” niemieckiej firmie Südzucker? Kiedy w końcu zostaną wymienieni prezesi Śląskiej Spółki Cukrowej, którzy, działając na szkodę skarbu państwa, doprowadzają cukrownie do upadłości?</u>
          <u xml:id="u-318.2" who="#GrzegorzGórniak">Następne pytanie. Dlaczego nie została zrealizowana umowa prywatyzacyjna spółki olejarskiej Kama Foods w Brzegu z Schooner Capital Corporation w Bostonie, przede wszystkim w zakresie wykonania gwarantowanego podwyższenia kapitału akcyjnego oraz gwarantowanych inwestycji? Dlaczego minister skarbu państwa, zamiast realizować pierwotną umowę prywatyzacyjną spółki Kama Foods, dokonywał jej zmian - niekorzystnych dla pracowników oraz interesu skarbu państwa - doprowadzając w ten sposób do zadłużenia sięgającego 370 mln? Od 7 miesięcy pracownicy w tej spółce nie dostają już wypłat.</u>
          <u xml:id="u-318.3" who="#GrzegorzGórniak">I kolejne pytanie. Czy wiadomo już, ile firm będzie prowadziło interwencyjny skup zboża? Jeśli zboże konsumpcyjne ma kosztować 440 zł, to ile wówczas będzie kosztować zboże paszowe? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-319.1" who="#JanuszWojciechowski">Pan poseł Gabriel Janowski, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#GabrielJanowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Premierze! Panie ministrze, jest pan autorem, jest pan pomysłodawcą podziału Polski na dwie strefy. W jednej strefie będzie można sprzedawać ziemię cudzoziemskim farmerom po 3 latach, w zachodniej części po 7 latach. Oczywiście jest to koncepcja, powiedziałbym, dla mnie jako Polaka nie do przyjęcia. Czy pan ma świadomość zagrożeń, jakie niesie ze sobą ta koncepcja i jej realizacja dla polskiego stanu posiadania? Czy pan ma świadomość, jak obecnie te procesy, szczególnie na ziemiach zachodnich, są zaawansowane - procesy przejmowania ziemi przez cudzoziemców? W ubiegłym tygodniu byłem w woj. zachodniopomorskim, by tam na miejscu bliżej przyjrzeć się temu problemowi. Rozmawiałem w Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, rozmawiałem z wójtami, rozmawiałem z panem starostą pow. pyrzyckiego - powiatu, w którym olbrzymie areały są już w użytkowaniu farmerów zachodnich. I wszyscy moi rozmówcy, łącznie z wojewodą i wicewojewodą, byli zgodni, że ten proceder, bo tak to trzeba nazwać, przejmowania ziemi nie osłabł, ale nasilił się. Pytam zatem pana, rząd i wszystkich odpowiedzialnych: Co uczynicie, panowie, by położyć tamę, jak mówię, temu procederowi? Bo ustawa, którą państwo proponujecie, w moim przekonaniu jest po prostu pewną iluzją - że oto za pomocą tej ustawy, tych regulacji postawimy tamę. Nie; powiadam - jest to iluzja. Jeśli dzisiaj, przy tak restrykcyjnych prawach następuje przejmowanie ziemi, to przy zliberalizowanej, bo tak to trzeba odczytać, ustawie - a miałem okazję zapoznać się z nią - ta tama jeszcze bardziej się otworzy. Dlatego pytam jeszcze raz kategorycznie: Co uczynicie, panowie, by ten proces powstrzymać - dziś, już? Bo wykazujecie w tym względzie wielką bezczynność.</u>
          <u xml:id="u-320.1" who="#GabrielJanowski">Drugie pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#JanuszWojciechowski">Panie pośle, nie, już nie dopuszczę drugiego pytania. Trudno. Przekroczony został czas. Przy innej okazji pan je postawi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#GabrielJanowski">Dobrze. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-323.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę teraz pana posła Stanisława Kalembę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#StanisławKalemba">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Mam kilka pytań. Pierwsze: Panie premierze, jakie są granice kompromisu rządu RP co do dochodzenia do zrównania wysokości dopłat bezpośrednich? Czy tą granicą jest obecny budżet Unii Europejskiej, czyli rok 2006?</u>
          <u xml:id="u-324.1" who="#StanisławKalemba">Drugie pytanie. Czy w sytuacji zróżnicowania dopłat bezpośrednich rząd RP weźmie na siebie odpowiedzialność za sfinansowanie różnicy, w pełnej wysokości, z budżetu krajowego? Ewentualnie tutaj w grę wchodzi ochrona celna.</u>
          <u xml:id="u-324.2" who="#StanisławKalemba">Trzecie pytanie, związane z cukrownictwem. Panie premierze, czy to nie jest już ostatni moment, żeby Rada Ministrów na swoim posiedzeniu podjęła decyzję zgodnie z ustawą i zgodnie z opiniami, które tutaj były przedstawiane? Najkrótsze stwierdzenie jest takie, że nie ma żadnych przeszkód formalnoprawnych do utworzenia Krajowej Spółki Cukrowej. I czy w przypadku właśnie utworzenia jednego kierownictwa, nietrójstopniowego, jak to jest przewidziane w ustawie, bez środków budżetu państwa, do czasu kampanii - po rozładowaniu nadwyżki 300 tys. ton - można w ramach Krajowej Spółki Cukrowej już podjąć działania dla ratowania tej sytuacji?</u>
          <u xml:id="u-324.3" who="#StanisławKalemba">Już ostatnie pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#JanuszWojciechowski">Bardzo proszę, bo czas przekroczony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#StanisławKalemba">Co prawda mówiono tutaj trochę na temat spółdzielczości, ale w tej informacji, w sprawozdaniu tego tematu nie poruszono. Panie premierze, jak pan postrzega rolę spółdzielczości w rozwiązywaniu tych problemów w rolnictwie, na obszarach wiejskich, dotyczących skupu, przetwórstwa czy bezrobocia? Szczególnie chodzi mi o rozwiązania podatkowe podobne do tych, jakie występują w Unii Europejskiej. W tym materiale mówi się o tym po prostu za mało. Uważam, że Rada Ministrów powinna tym tematem się zająć. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję. Panie pośle, proszę o przestrzeganie czasu.</u>
          <u xml:id="u-327.1" who="#JanuszWojciechowski">Następne pytanie zada pan poseł Mieczysław Aszkiełowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#MieczysławAszkiełowicz">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Jeżeli chodzi o Polski Cukier, to trzeba powiedzieć, że British Suger, przy dużym lobbingu, dąży do niepowstania Polskiego Cukru, i to jest prawda.</u>
          <u xml:id="u-328.1" who="#MieczysławAszkiełowicz">Panie ministrze, BGŻ domaga się dofinansowania, natomiast w naszym woj. warmińsko-mazurskim zostało wyprowadzone z BGŻ w Giżycku 75 mln zł przez niejakiego pana Rusieckiego, wstrzymano zaś rolnikowi, który ma młyn, kredyt obrotowy, i dzisiaj doprowadza się go do bankructwa.</u>
          <u xml:id="u-328.2" who="#MieczysławAszkiełowicz">Czy będzie przywrócony import jałowic hodowlanych z Unii Europejskiej? Jeżeli ten import zostanie przywrócony, to obniżymy dochody naszych rolników.</u>
          <u xml:id="u-328.3" who="#MieczysławAszkiełowicz">Czy ministerstwo rolnictwa wie, że firma Smithfield chce wejść z budową dużych ferm na teren naszego województwa, a dokładnie do Gołdapi, na 12 tys. macior? Proszę zobaczyć, co to jest i co to będzie.</u>
          <u xml:id="u-328.4" who="#MieczysławAszkiełowicz">Jeżeli chodzi o dopłaty bezpośrednie, panie ministrze, to śmiem twierdzić - a byłem we Francji, w Danii, w Brukseli, w Niemczech - że do 2006 r. nie będzie tych dopłat bezpośrednich dla rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-328.5" who="#MieczysławAszkiełowicz">Panie ministrze, co z SAPARD-em, komu on ma służyć? Bo jako rolnik twierdzę - a nie jestem małym rolnikiem - że z SAPARD-u nie skorzystam.</u>
          <u xml:id="u-328.6" who="#MieczysławAszkiełowicz">I ostatnie pytanie. Kto poniesie odpowiedzialność za znakowanie programu pilotażowego, który jest niedokończony? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-329.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę bardzo, pan poseł Tadeusz Parchański.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#TadeuszParchański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Premierze! W informacji rządu na stronie 9 jest takie zdanie: na tle oceny sytuacji za najważniejsze obecnie problemy rolnictwa i wsi, wymagające pilnych działań, uznaje się bezrobocie rejestrowane i ukryte, bez perspektyw szybkich zmian, hamujące przy tym zmiany strukturalne w rolnictwie. Mam w związku z tym pytanie do pana premiera, bo na ten temat dzisiaj w tej debacie było niewiele albo prawie nic, a cała debata koncentrowała się na problemie samego rolnictwa, rynków, cen itd. Moje pytanie brzmi: Jak pan premier widzi przyszłość kilku milionów mieszkańców wsi w południowej Polsce, gdzie jest największe ukryte bezrobocie, gdzie jest bardzo duże rozdrobnienie gospodarstw, bo średnia powierzchnia gospodarstwa to około 3–3,5 hektara, a dotyczy to przede wszystkim województw małopolskiego i podkarpackiego? Jeżeli bowiem ma być restrukturyzacja i gospodarstwa mają się powiększać, to chcąc z 3-hektarowych gospodarstw zrobić jedno 20-hektarowe, należy zlikwidować pięć gospodarstw, tak przynajmniej rozumie to większość ludzi. Jaka wobec tego jest propozycja dla tych, którzy będą musieli z rolnictwa zrezygnować? Jakie programy rząd zamierza uruchomić, żeby dla osób rezygnujących z pracy w rolnictwie powstała jakaś możliwość uzyskiwania dochodów? Te programy, które są - takie jak np. program aktywizacji obszarów wiejskich albo zapowiadany SAPARD - tego problemu nie rozwiążą, ponieważ są w nich przewidziane za małe pieniądze i co najwyżej 1–2% tego problemu można dzięki nim rozwiązać.</u>
          <u xml:id="u-330.1" who="#TadeuszParchański">I ostatnie pytanie: Czy rząd zamierza uruchomić jakiś program, aby wyrównać szanse młodzieży wiejskiej w zdobywaniu wykształcenia? Jeżeli bowiem nie, to bezrobocie będzie dziedziczone i młodzież wiejska, która dzisiaj ma znacznie gorsze warunki, nie będzie miała żadnych szans na ich poprawę. Czy rząd zamierza uruchomić jakiś konkretny program w najbliższym czasie? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-331.1" who="#JanuszWojciechowski">Pan poseł Lech Kuropatwiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#LechKuropatwiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Dobrze, że debata na temat rolnictwa odbywa się dzisiaj, choć miała odbyć się w środę. Może nie byłoby pewnych manipulacji, bo dzisiaj tak ważna debata odbywa się - jak widzimy - przy 5-procentowej obecności posłów.</u>
          <u xml:id="u-332.1" who="#LechKuropatwiński">Panie ministrze, ile w roku 2002 zostało wydanych kontraktów na import zboża i na jaką ilość?</u>
          <u xml:id="u-332.2" who="#LechKuropatwiński">Panie ministrze, czy zgodnie z zapowiedzią pani poseł Ostrowskiej do 30 czerwca 2002 r. zostanie powołana spółka Polski Cukier, ponieważ w porządku 24. posiedzenia nie ma tego punktu?</u>
          <u xml:id="u-332.3" who="#LechKuropatwiński">Czy prawdą jest, że kraje arabskie, które odbierały 60% polskiego mleka w proszku, zaprzestały odbioru? Można domniemywać, że nie chcą go odbierać, dlatego że Polska należy do NATO i chce wejść do Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-332.4" who="#LechKuropatwiński">Czy prawdą jest, że kiedy wejdziemy do Unii Europejskiej, to ze składek tych korzystać będziemy tylko przez dwa lata, a przez następne lata będziemy więcej płacić niż korzystać?</u>
          <u xml:id="u-332.5" who="#LechKuropatwiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Panowie Posłowie z PSL! Czy na to, co stało się wczoraj, nie należy patrzeć jak na prowokację ze strony niektórych ugrupowań lub innych czynników, żeby skłócić partie chłopskie, a realizować swój cel? Zastanówmy się nad tym, nie dajmy sobą manipulować, bo przez takie manipulowanie nic dla wsi nie zrobimy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-333.1" who="#JanuszWojciechowski">Następny pan poseł Adam Ołdakowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#AdamOłdakowski">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Najpierw zwrócę się do prezesa Bentkowskiego. Panie prezesie, obiecał pan na posiedzeniu komisji rolnej, że w ramach programu IACS nie będą zatrudniani koledzy polityczni, partyjni, a dzieje się jednak odwrotnie.</u>
          <u xml:id="u-334.1" who="#AdamOłdakowski">Kolejna sprawa. U nas zawsze tak się dziwnie składa, że jest rynek, na przykład rynek zbożowy, mamy produkcję z tamtego roku i dopiero teraz panowie mówicie nam, że mamy nadprodukcję tyle i tyle, bo były lepsze plony. Przecież o tym było wiadomo już jesienią i trzeba było reagować na to odpowiednią polityką celną i nie sprowadzać tyle zboża. Teraz bowiem inwestujemy dodatkowe pieniądze na sprzedaż za granicę, czyli dopłacamy do tego i znowu tracimy pieniądze.</u>
          <u xml:id="u-334.2" who="#AdamOłdakowski">To samo dzieje się z innymi produktami rolnymi, bo mamy dużą produkcję wieprzowiny, wołowiny i mleka. Później państwo podejmuje działania interwencyjne, czyli tak jakby to, co przyszło z importu, państwo musiało skupić. Tracimy zatem kolosalne pieniądze na to, żeby uregulować później tę niewłaściwą politykę importową państwa.</u>
          <u xml:id="u-334.3" who="#AdamOłdakowski">Mówił pan, panie premierze, że mieliśmy podobny rok z cukrem - 2000 r. Cukrownie sprzedawały wtedy cukier poniżej ceny minimalnej. Ale przecież tę cenę minimalną ustala rząd, który powinien w odpowiednim czasie reagować. Jeżeli cukrownie sprzedają poniżej minimalnej ceny, to rząd ma odpowiednie instrumenty i powinien zapobiegać takiej sytuacji; nie ma wtedy sprzedaży cukru poniżej 2 zł, jak jest cena minimalna. W roku 2000 w Czechach była podobna sytuacja, też zaczęto sprzedawać cukier poniżej ustalonej ceny minimalnej. Rząd w Czechach potrafił szybko zareagować i doprowadzić do równowagi na rynku cukrowym. A u nas zawsze dzieje się inaczej.</u>
          <u xml:id="u-334.4" who="#AdamOłdakowski">Teraz słynne biopaliwo. Naprawdę mam wątpliwości, czy w tym roku potrafimy z tym wszystkim ruszyć, bo jeżeli produkcja rzepaku i biopaliwa miałaby ruszyć w przyszłym roku, to teraz trzeba by było już mieć tę ustawę, zagwarantowaną opłacalność dla tych, którzy będą produkowali paliwo, i dla rolników, którzy będą produkowali rzepak. A z tą ustawą jesteśmy naprawdę bardzo daleko w tyle. Jeżeli do początku lipca nie będzie ta ustawa uchwalona, to nie ma szans na to, żeby z tym problemem ruszyć. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-335.1" who="#JanuszWojciechowski">Pani poseł Dorota Arciszewska-Mielewczyk, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#DorotaArciszewskaMielewczyk">Panie Marszałku! Panie Premierze! Dlaczego Agencja Rynku Rolnego tak późno rozpoczęła sprzedaż zbóż? Dlaczego odrzucono propozycję pożyczki zbożowej? Czy rozsądne jest sprzedawanie zboża na eksport po 250 zł w sytuacji, gdy polscy przetwórcy kupują importowane zboże po dwa razy wyższej cenie, sprzedawane przez agencję na rynek krajowy po 500 zł? Niektórzy kupiliby pszenicę, płacąc nawet powyżej 400 zł, więc dlaczego eksportujemy po 250 zł? Jak się przedstawiają nasze rezerwy zbóż? Dlaczego się ich nie przechowuje, choć wiemy, że do nas z importu dociera zboże również po dwuletnim okresie przechowywania? Jak się to ma do produkcji biopaliw i wejścia w życie ustawy o biopaliwach? Wiem, że to jest w umowie koalicyjnej, i wiem również, że w przypadku przechowywania zbóż, którego w Polsce jest dużo, można od razu te rezerwy zużyć, przetworzyć w gorzelniach, które - jak mówiłam - zapłaciłyby znacznie wyższą cenę, następnie wyprodukowałyby spirytus, sprzedawany Polmosom, a Polmosy oczywiście produkowałyby spirytus odwodniony, który należałoby dodawać do paliw. To jest zresztą też państwa pomył. Liczymy na szybkie wprowadzenie tej ustawy w życie.</u>
          <u xml:id="u-336.1" who="#DorotaArciszewskaMielewczyk">Mam pytanie: Co to za interes, aby kupować po 600 zł, a sprzedawać po 250 zł? A można też zadać pytanie: Czy ta pszenica w ogóle opuszcza granice naszego państwa?</u>
          <u xml:id="u-336.2" who="#DorotaArciszewskaMielewczyk">Co będzie jeżeli Rada Ministrów nie zaakceptuje nowych propozycji ministra rolnictwa w kwestii regulacji rynku zbóż? Jakie działania podejmie minister skarbu, aby wesprzeć cukrownie, których jest właścicielem? Czy Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi ma informację o sytuacji finansowej poszczególnych cukrowni? Czy pańskim zdaniem...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#JanuszWojciechowski">Minął czas, pani poseł, proszę kończyć zadawanie pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#DorotaArciszewskaMielewczyk">Już kończę.</u>
          <u xml:id="u-338.1" who="#DorotaArciszewskaMielewczyk">Czy pańskim zdaniem ta sytuacja nie stwarza zagrożenia dla właściwego przebiegu skupu buraków?</u>
          <u xml:id="u-338.2" who="#DorotaArciszewskaMielewczyk">Czy cukrownie, których właścicielem jest skarb państwa, będą miały środki na prowadzenie skupu i produkcję cukru z tegorocznej kampanii?</u>
          <u xml:id="u-338.3" who="#DorotaArciszewskaMielewczyk">Premier zauważył, że dzisiaj Sejm podjął decyzję o objęciu dopłatami mleka nie tylko w klasie ekstra, ale także w pierwszej klasie, czyli praktycznie całego skupowanego mleka - czy Agencja wytrzyma ten ciężar finansowo? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-339.1" who="#JanuszWojciechowski">Kolejne pytanie zada pani poseł Renata Beger.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#RenataBeger">Panie marszałku, proszę o znak, a ja szybciutko skończę, mam dużo pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#RenataBeger">Panie premierze, dlaczego pan nie chciał obejrzeć zboża, które panu pokazałam? Czy dlatego że ujawniliśmy, iż pochodzi z Niemiec, czy dlatego że pan wiedział i nie musiał oglądać, a może pan chciał pokazać mi swoją butność?</u>
          <u xml:id="u-342.1" who="#RenataBeger">Proszę mi powiedzieć, jak pan myśli, może pan już wie, gdzie wyeksportujemy mięso wołowe, który kraj je przyjmie, kiedy wykryto już u nas przypadek BSE.</u>
          <u xml:id="u-342.2" who="#RenataBeger">Panie premierze, mówił pan na ten temat, ale bardzo niejasno, a ja oczekuję jasnej odpowiedzi: Czy mamy zgodę Unii Europejskiej, że będą dopłaty do kredytów zaciągniętych przed integracją? Tego pan jasno nie powiedział. Proszę mi odpowiedzieć krótko: tak czy nie?</u>
          <u xml:id="u-342.3" who="#RenataBeger">Czy to prawda, panie ministrze, że nasza weterynaria będzie podlegała weterynarii unijnej, tzn. że nasi lekarze weterynarii nie będą mogli badać mięsa - a jeżeli nie, to co mają robić? Leczyć kanarki?</u>
          <u xml:id="u-342.4" who="#RenataBeger">Panie premierze, są dyrektywy dotyczące zakładów przetwórczych mięsa. Dlaczego nie ma rozporządzeń, które by mówiły o zakładach małych i średnich? Przecież wiem, że takie rozporządzenia są w ministerstwie. Kto za to odpowiada? Czy pan minister Pilarczyk? Czy to znaczy, że pan minister Pilarczyk ma je w swoich szufladach, a może nie ma, może jeszcze nie dotarły? Proszę to wyjaśnić. Przecież już gazety podają, nawet gazety już potrafiły obliczyć, że 1400 zakładów w Polsce zostanie zlikwidowanych, a to się wiąże nie tylko z likwidacją tych zakładów, to się wiąże ze zbytem dla rolników, którzy produkują żywiec wieprzowy, wołowy, w ogóle mięso białe lub czerwone.</u>
          <u xml:id="u-342.5" who="#RenataBeger">Panie ministrze i panie premierze, była mowa o tym, że Smithfield Food działa na polskim rynku, w ogóle globaliści się pchają na polski rynek - pan o tym dobrze wie - proszę mi powiedzieć, jak weterynaria sobie poradzi, czy w ogóle już o tym się myśli, czy w ogóle są podejmowane jakiekolwiek kroki, aby kontrolować obrót lekami dla zwierząt, tzn. ta firma...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł, czas już został przekroczony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#RenataBeger">Momencik, ja muszę dokończyć, żeby pan premier...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#JanuszWojciechowski">To proszę dokończyć tę myśl tylko i dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#RenataBeger">Tylko wytłumaczę, króciutko.</u>
          <u xml:id="u-346.1" who="#RenataBeger">Ta firma nawiązuje współpracę z rolnikami, którzy od niej dostają prosięta, dostają paszę i dostają leki. To jest bez kontroli weterynaryjnej. A jeżeli będą podawali leki sami, bez takiej kontroli, to te nadwyżki pozostaną w tym mięsie, to mięso będą spożywali ludzie i to się będzie odkładało w komórkach ludzkich i wtedy ludzie chorują, m.in. na raka. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-347.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę pana posła Stanisława Łyżwińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#StanisławŁyżwiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytań mam dużo, ale zadam tyle, ile zdążę, na ile marszałek pozwoli.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#JanuszWojciechowski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#StanisławŁyżwiński">Drodzy Państwo! Zwracaliśmy się niejednokrotnie do Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa po to, żeby dała nam odpowiedź na piśmie, ile sprzedano polskiej ziemi podmiotom zagranicznym. Agencja nie wyraża takiej woli. Panie premierze, chciałbym, żeby pan wpłynął na to. Taka informacja z ostatniej chwili: dwa miesiące temu Szwed kupił półtora tys. hektarów na Warmii i Mazurach, gdzie polskiej ziemi rzekomo się nie sprzedaje.</u>
          <u xml:id="u-350.1" who="#StanisławŁyżwiński">Sprawa następna. Wiadomo, że do jogurtów produkcji firmy Bakoma dodaje się zboże. Czy tego typu zboże, o którym była mowa wczoraj, także się dodaje? Jeżeli tak, to chcielibyśmy o tym wiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-350.2" who="#StanisławŁyżwiński">I sprawa następna. Jeżeli chodzi jeszcze o firmę... Drodzy państwo, jest to rzecz trochę nie bardzo estetyczna, jeżeli płaci się 35 gr, 40 gr - tu, panie marszałku, jest taki przykład z pańskiej miejscowości - i zostawia się gazetę za 2,5 zł, i rolnik musi za nią płacić. A to jest gazeta Polskiego Stronnictwa Ludowego. To na pewno nie powinno mieć miejsca, tego nie powinno być.</u>
          <u xml:id="u-350.3" who="#StanisławŁyżwiński">Jeszcze jedna sprawa - kwota lnu. Dlaczego nie negocjuje się w Unii, żeby w Polsce produkować len? Przecież mieliśmy pierwsze miejsce na świecie. Jakoś o tym zapomniano, a należałoby to zrobić.</u>
          <u xml:id="u-350.4" who="#StanisławŁyżwiński">Sprawa następna: 25 bln starych złotych wpompowano w BGŻ. Dzisiaj w firmie Bakoma pracuje były prezes Olesiak. Jaki to może mieć związek? Dlaczego akurat tak się dzieje?</u>
          <u xml:id="u-350.5" who="#StanisławŁyżwiński">I jeszcze jedna, już ostatnia sprawa - kredyty. Prezes Antosiak w 1987 r. w grudniu, przez jeden miesiąc, udzielił więcej kredytów swoim kolegom niż wszyscy rolnicy wzięli w ciągu całego roku w Polsce. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-351.1" who="#JanuszWojciechowski">Bardzo proszę o zadanie pytań pana posła Wacława Klukowskiego.</u>
          <u xml:id="u-351.2" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Łyżwiński: Jagielińskiego zapomniałem...)</u>
          <u xml:id="u-351.3" who="#JanuszWojciechowski">Następnym razem pan zapyta.</u>
          <u xml:id="u-351.4" who="#JanuszWojciechowski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#WacławKlukowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panowie Ministrowie! Jak pan minister rolnictwa wytłumaczy rolnikom słowa, które wypowiedział pan w Sejmie, że dwa miliony odłogów będzie zagospodarowanych na biopaliwo, dzisiaj pan mówi, że tylko 400 tys., natomiast wiemy, że te 2 mln odłogów naszej powierzchni podstawowej w stanowisku negocjacyjnym wcale nie jest ujętych? Czy pan będzie dopłacał do tych odłogów? To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-352.1" who="#WacławKlukowski">Co pan powie o naszym plonie referencyjnym, zbyt nisko zaproponowanym, i o tym, co proponuje Unia? Czy nie spowoduje to, że z tych 25% proponowanych dopłat nie będzie nawet 10%? Czy się pan z tym zgadza czy nie?</u>
          <u xml:id="u-352.2" who="#WacławKlukowski">Czy pan uważa za zdrową taką sytuację, że np. w tamtym roku skup zboża był prowadzony za środki budżetowe, bo przez Agencję Rynku Rolnego. I teraz konkretny przypadek pana kolegi, z pana partii: skupował on zboże za państwowe pieniądze, a i tak by musiał skupić do swojego młyna, trzymał do dnia dzisiejszego i za wszystkie te miesiące brał pieniądze za przechowanie. Słyszałem w radiu, iż teraz rząd podejmie decyzję, że będzie to eksportował po 25 zł za metr, czyli znowu dopłaci do tego zboża. Czy nie uważa pan, że jest to napad na naszą kasę państwową? Czy jest przyzwolenie pana, panie ministrze, na takie działania?</u>
          <u xml:id="u-352.3" who="#WacławKlukowski">Panie ministrze, czy powie pan polskim rolnikom o ziemi dzierżawionej, bo mówił pan, że pan tak dobrze to zabezpieczył? Mówił pan także, że nasze stanowisko negocjacyjne jest dobre i ono już jest, a ustawy o obrocie ziemią rolną i leśną nie ma, natomiast wiemy wszyscy, że spółki prawa handlowego cesją mogą ziemię dzierżawioną zbywać na osoby fizyczne - i tego już pan nie mówi w Polsce. Dlaczego pan tego nie mówi? Prosiłbym, żeby pan to powiedział.</u>
          <u xml:id="u-352.4" who="#WacławKlukowski">Chciałbym jeszcze ustosunkować się do jednej rzeczy i chciałbym, żeby pan powiedział, czy uważa to za słuszne. U nas w Pyrzycach jest Związek Producentów Zbóż Ziemi Pyrzyckiej - przewodniczącym jest członek PSL, ja byłem wiceprezesem, ale miesiąc temu zrezygnowałem, bo obowiązki sejmowe mnie do tego zmusiły - i muszę powiedzieć, że my skupowaliśmy zboże, żeby uspokoić nastroje społeczne, wzięliśmy kredyt, dzierżawiliśmy magazyny i gdy byliśmy w sytuacji krytycznej, że nawet odsetek nie mogliśmy zwrócić do banku, zwróciliśmy się do pana Komorowskiego - ja sam telefonicznie negocjowałem - ale odmówił nam skupu, odmówił waszemu członkowi, członkowi PSL. Czy pan tę sytuację uważa za zdrową?</u>
          <u xml:id="u-352.5" who="#WacławKlukowski">Chciałbym jeszcze się dowiedzieć, ile np. niemiecki rolnik...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#JanuszWojciechowski">Panie pośle, już niestety nie mogę panu zezwolić na dalsze pytania. Proszę już kończyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#WacławKlukowski">Już kończę.</u>
          <u xml:id="u-354.1" who="#WacławKlukowski">Ile niemiecki rolnik dostaje za zboże z wszystkimi dopłatami? Po ile kupował zboże pan Komorowski i inni? A jeżeli kupował po niskich cenach, to czy to nie jest czasem dumping? Co pan robi, żeby zabezpieczyć nasz rynek przed dumpingiem? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-355.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę bardzo, pan poseł Jan Łączny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#JanŁączny">Panie Ministrze! Cena żywca wieprzowego spadła w Koszalinie, w województwie zachodniopomorskim, do 3 zł. Mamy sygnały, że w przyszłym tygodniu ta cena spadnie jeszcze niżej. Rolnicy nasi rodzimi, którzy pobudowali piękne chlewnie, mają duże stada macior i prowadzą tucz w cyklu zamkniętym, dzisiaj zostali praktycznie pozbawieni możliwości sprzedaży wyhodowanych tuczników. Mówię to w tym kontekście, że wielkie korporacje zachodnie - Schmidtfield szczególnie, oczywiście za tym się kryją inne firmy - w bardzo ekspansywny sposób wchodzą na teren województwa zachodniopomorskiego z budową wielkich ferm. Pan minister Pilarczyk zna te tereny - Zegrze Pomorskie, teraz jest sprawa Bornego-Sulinowa, sprawa Grzmiącej. Jak mamy się zachować, ponieważ na nasze sprzeciwy praktycznie nie ma z ich strony żadnej reakcji. Jak pan minister tutaj, że tak powiem, widzi sprawę przeciwstawienia się temu, ponieważ sądzimy, że jest to wielkie zagrożenie dla polskiej hodowli trzody chlewnej, dla polskich rolników. Ale przede wszystkim, panie ministrze, najbardziej smutne jest to, że w przeciągu krótkiego czasu na skutek działania tych wielkich ferm może zmienić się obraz naszego zachodniopomorskiego środowiska, które zostanie po prostu zniszczone. Mamy już przykłady, że blisko jezior te fermy funkcjonują. Chciałbym się zapytać, panie ministrze, jak pan widzi tutaj możliwość zatrzymania tego niedopuszczalnego procederu. Jeżeli w krótkim czasie nic nie zostanie zrobione, to chcę powiedzieć, że się zorganizujemy i w jakiś radykalny sposób przeciwstawimy się temu, nie pozwolimy, że tak powiem, na to, co ma miejsce w województwie zachodniopomorskim. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-357.1" who="#JanuszWojciechowski">Pan poseł Zdzisław Jankowski jest nieobecny.</u>
          <u xml:id="u-357.2" who="#JanuszWojciechowski">W takim razie pani poseł Zofia Grzebisz-Nowicka.</u>
          <u xml:id="u-357.3" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Łyżwiński: Czy można wykorzystać czas za nieobecnego?)</u>
          <u xml:id="u-357.4" who="#JanuszWojciechowski">Nie, tu nie ma limitów czasowych, każdy poseł ma indywidualnie przydzielany czas.</u>
          <u xml:id="u-357.5" who="#JanuszWojciechowski">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Panie Ministrze! Jest w terenie sporo uwag odnośnie do realizacji programu aktywizacji obszarów wiejskich, szczególnie ze względu na jego opóźnienie, w tym także opóźnione uruchomienie mikropożyczek. Chciałam uprzejmie zapytać, jakie działania zamierza podjąć resort w sprawie przyspieszenia tego niezwykle ważnego dla obszarów wiejskich programu aktywizacji, w tym także uruchomienia mikropożyczek, i czy jest możliwość uruchomienia tego komponentu w województwie świętokrzyskim.</u>
          <u xml:id="u-358.1" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Kolejne pytanie. Czy będzie kontynuowana linia pożyczkowa na tworzenie nowych miejsc pracy? Chodzi o te 20 tys. na każde nowo tworzone miejsce pracy.</u>
          <u xml:id="u-358.2" who="#ZofiaGrzebiszNowicka">Ostatnie pytanie. Bardzo dobrze, że do informacji o realizacji polityki rolnej rządu RP resort dołączył wykaz aktów prawnych, które już przyjęła Rada Ministrów bądź są w uzgodnieniach. Ale z niepokojem chciałam zasygnalizować, że wśród tych aktów nie ma nowelizowanej ustawy o grupach producenckich, a jest to bardzo ważna sprawa. Wiadomo, że ta ustawa, która aktualnie obowiązuje, nie spełnia swoich warunków. Czyżby resort odstąpił od zamiaru nowelizowania jej? Dlatego stawiam to pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-359.1" who="#JanuszWojciechowski">Pan poseł Antoni Stryjewski, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#AntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Państwo Ministrowie! W imię jakich celów strategicznych Polski elity polityczne wytworzyły w handlu zagranicznym towarami rolno-spożywczymi gigantyczny bilans ujemny, który utrzymuje się już od wielu lat? W imię jakich celów strategicznych Polski doprowadzono do ujemnego salda obrotów w handlu rolno-spożywczym z Unią Europejską rzędu 3 mld dolarów od roku 1993? W imię jakich celów strategicznych Polski zodłogowano i zugorowano blisko 1700 tys. hektarów, a jeśli doda się zalesienia, to skala zaniechania uprawiania ziemi polskiej jeszcze wzrośnie. W imię jakich celów, panie premierze, wyprzedano prawie wszystkie zakłady rolno-spożywcze obcym koncernom, które importując surowce rolne, chociażby tytoń, chmiel, owoce, jęczmień wygasiły produkcję rolną w Polsce. W imię jakich interesów strategicznych Polski kolejne rządy wynegocjowały z Unią Europejską warunki niewystarczalności żywnościowej narodu? W imię jakich interesów strategicznych Polski elity polityczne dopuściły do bezrobocia na polskiej wsi łącznie - ukrytego i rejestrowanego - na poziomie 2400 tys. osób? W imię jakich interesów strategicznych Polski doprowadzono do drastycznej i dramatycznej biedy w gospodarstwach chłopskich poprzez chociażby obniżenie dochodów z produkcji rolniczej, które spadły realnie o prawie 40% w stosunku do roku 1997.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#JanuszWojciechowski">Panie pośle, proszę o kończenie pytania, bo przekroczył pan swój czas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#AntoniStanisławStryjewski">Dobrze. W imię jakich interesów strategicznych Polski, panie premierze, doszło do wyprzedaży bądź długotrwałej dzierżawy cudzoziemcom ziemi o wielkości areału przekraczającej według niektórych szacunków 1200 tys. hektarów? I ostatnie pytanie. W imię jakich interesów strategicznych Polski zamknięto w polskich wsiach tysiące bibliotek, domów kultury i szkół? Dziękuję pięknie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-363.1" who="#JanuszWojciechowski">Proszę o zadanie pytania pana posła Zdzisława Podkańskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#ZdzisławPodkański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dwa pytania do pana premiera. Panie premierze, pan jako rolnik i z wykształcenia, i praktyk dobrze wie, że terminy agrotechniczne siewu rzepaku ozimego są coraz bliżej i praktycznie obecnie powinna być już zakończona kontraktacja. W związku z tym, że przedłużają się prace nad programem biopaliw, mam konkretne pytanie: Kiedy te prace będą zakończone, a jeżeli nie będą wkrótce, to czy jest możliwe przekazanie już do publicznej wiadomości i podjęcie jakichś sensownych zobowiązań, żeby nie doprowadzić do takiej sytuacji, że przedsiębiorcy zainwestują poprzez umowy kontraktacyjne swoje środki, podejmą zobowiązania, a może się później okazać, że nie będzie możliwości skorzystania z kredytu ze środków i realizacji inwestycji pod zasiany rzepak. To jest pierwsze pytanie.</u>
          <u xml:id="u-364.1" who="#ZdzisławPodkański">I drugie pytanie. Od kilku lat obserwuję, praktycznie rzecz biorąc, zmowę odbiorców owoców miękkich. Cena truskawki - złotówka i poniżej, przy kosztach produkcji blisko 2 zł - wyraźnie wskazuje na to, że rolnicy są wykorzystywani. To samo będzie przy malinie, przy porzeczce. Czy rząd widzi jakieś możliwości obrony rolników i kształtowania ceny minimalnej, bo w przeciwnym razie, praktycznie rzecz biorąc, po 2, 3 latach wyeksploatowane będą plantacje, zasoby rolników także.</u>
          <u xml:id="u-364.2" who="#ZdzisławPodkański">I ostatnia sprawa. Była sytuacja w Bolmarze w Bodaczowie, gdzie jeden z trzech rolników przeprowadził prywatne dochodzenie i doszedł, że Samoobrona organizowała niby protest, a w rzeczywistości była wyposażona w samochód służbowy z Bolmaru na koszt Bolmaru, telefony komórkowe na koszt Bolmaru, faks z Bolmaru, działacze otrzymali nawozy z Bolmaru, o reszcie nie będę mówił, bo nawet nie wypada. Rolnik ten został spalony. Czy w takich przypadkach, kiedy działacze związkowi organizują się i starają się bronić, rząd ma jakieś instrumenty obrony i pomocy, bo spalono temu rolnikowi stodołę razem z psem, z całym dobytkiem i ze sprzętem. I tak na marginesie, koleżanko Berger...</u>
          <u xml:id="u-364.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Jaka znów Berger...)</u>
          <u xml:id="u-364.4" who="#ZdzisławPodkański">...ja dobrze wiem, że pan Andrzej Lepper przyjechał do tych zakładów, kiedy już dawano po 750 zł po rozmowie z prezesem i ogłosił lepsze warunki - po 620 zł, i to chłopów kosztowało dokładnie 12 600 tys. zł straty. Podałem sprawę do sądu i wygraliśmy procesy, niestety nie zdążyliśmy odzyskać pieniędzy, bo zakład upadł. Za taką pomoc dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Donald Tusk)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Waldemar Borczyk, Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#WaldemarBorczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze Kalinowski! Dlaczego pan dzisiaj nie wspomniał o tragicznej sytuacji w polskim drobiarstwie? Czy na pana listach w ministerstwie już nie ma takiej dziedziny, jak drobiarstwo? Na pewno pan zna program Agenda 2000, który miał uratować również polskie drobiarstwo.</u>
          <u xml:id="u-367.1" who="#WaldemarBorczyk">Co z kredytami dla młodych rolników? Rząd miał odroczyć raty kapitałowe o rok. To miało się stać zgodnie z obietnicami pana premiera w marcu, jest teraz czerwiec, a niedługo zacznie się lipiec i nic w tym temacie nie wiadomo. Dlaczego nie oddłużono drobiarstwa, również zgodnie z obietnicami pana ministra Kalinowskiego?</u>
          <u xml:id="u-367.2" who="#WaldemarBorczyk">Jakie konsekwencje pan wyciągnął w sprawie importu przez Caritas niekonsumpcyjnego mięsa drobiowego, które trafiło do supermarketów?</u>
          <u xml:id="u-367.3" who="#WaldemarBorczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Następne pytanie. Bardzo często jeżdżę na spotkania z wyborcami i muszę w imieniu wyborców zadać to pytanie, bo nie byłbym żadnym posłem, który reprezentuje ich w parlamencie. Mam na myśli pałac PGR, w którego remont w roku 1994/1995 władowano 20 mld starych złotych, a za rok sprzedano ten pałac z 1000 ha ziemi za 18 mld starych zł. Na pewno pan premier wie, o co chodzi. W tym dniu udzielono kredytu, w większości umarzalnego, z Banku Ochrony Środowiska na deszczownię, której nie zakupiono, a zapłacono za pałac PGR. Pan doskonale wie, bo były to pana rządy; chodzi tutaj o pana posła Jagielińskiego. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-368.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pani poseł Danuta Hojarska, Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#DanutaHojarska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam 5 pytań.</u>
          <u xml:id="u-369.1" who="#DanutaHojarska">Panie ministrze, dlaczego rolnicy przy zakupie maszyn rolniczych płacą 25% VAT? W sprawozdaniu jest napisane, że nie płacą; chodzi o leasing. Firma Roltop danych takich udzieli państwu.</u>
          <u xml:id="u-369.2" who="#DanutaHojarska">Dlaczego firmy skupowe nie mogą skorzystać z wydłużenia spłat kredytu skupowego? Chodzi o zakup zboża. Polskie młyny są to firmy, które zboże przerobiły, a agencja modernizacji mówi, że te firmy nie mogą skorzystać z przedłużenia tego kredytu.</u>
          <u xml:id="u-369.3" who="#DanutaHojarska">Ilu jest w Polsce rolników? Prosiłam na posiedzeniu komisji rolnictwa, żeby ministerstwo wzięło dane z KRUS. Według KRUS jest 900 tys. rolników. Wczoraj w Brukseli, jak przekazały media, podał pan, że w Polsce jest 2,5 mln rolników. Prosiłabym, panie premierze, żeby wziąć dane z KRUS. Tam są faktyczne dane.</u>
          <u xml:id="u-369.4" who="#DanutaHojarska">Jeśli chodzi o agencję modernizacji, na posiedzeniu komisji rolnictwa pytałam o IACS. W Gdańsku był wymagany język angielski, ale decydowała legitymacja. Została zatrudniona kobieta z legitymacją zieloną, bez języka angielskiego. Interweniowałam na posiedzeniu komisji rolnictwa, jednak do dzisiaj nie dostałam odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-369.5" who="#DanutaHojarska">Ostatnie pytanie. Czy jest prowadzony rejestr gospodarstw zagranicznych, które nabywają ziemię na przykład od banków? Na moim terenie Szkot ma 16 tys. ha, a nie ma go nigdzie w żadnym rejestrze. Czy ktoś to pisze?</u>
          <u xml:id="u-369.6" who="#DanutaHojarska">Do kolegi marszałka: Bardzo dobrze, że kolega marszałek przytoczył tu słowa Wincentego Witosa. Faktycznie: Czy on się dzisiaj w grobie nie przewraca, gdy zobaczył, że polski rolnik, polski ludowiec sprowadza zboże niemieckie, dorabia rolnika niemieckiego? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-369.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-370.1" who="#DonaldTusk">Poseł Tadeusz Szukała, Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#TadeuszSzukała">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Jak pan zamierza zapobiec spadającej cenie mięsa drobiowego oraz jaj konsumpcyjnych? Wiemy, że upadek produkcji drobiarskiej pociąga za sobą negatywne skutki dla producentów zbóż, bo nie będą mogli sprzedać zboża ani słomy na ściółkę. Obornik drobiowy też jest konieczny w uprawach polowych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-372.1" who="#DonaldTusk">Poseł Franciszek Franczak, Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#FranciszekFranczak">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Mam pytanie do pana ministra. Czy może pan wyjaśnić, skąd się wzięły tak duże nadwyżki cukru na naszym rynku, skoro w roku ubiegłym cukrownie nie wykonały limitu produkcji cukru w kwocie A i B? Wiemy, że był to rok, kiedy nadmierne opady zniszczyły część plantacji. Czy może pan podać datę, kiedy zostanie „zdjęta” nadwyżka cukru z rynku - to jest, jak sam pan podał, ok. 300 tys. ton - i w jaki sposób? Wiadomo - padało to już dzisiaj z trybuny sejmowej kilkakrotnie - że zaczyna się sprzedaż cukru poniżej ceny minimalnej. W roku 1999 i 2000 był to proceder polegający na tym, że były dwie faktury, jedna z zaniżoną ceną cukru, a reszta to był marketing. Obecnie z tego, co mi wiadomo, wynika, że jest podobnie, tylko w tym wypadku fikcyjna faktura jest za magazynowanie i w sumie cukier już jest sprzedawany poniżej ceny minimalnej, czyli 2 zł. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-374.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pani poseł Alicja Lis, Samoobrona.</u>
          <u xml:id="u-374.2" who="#DonaldTusk">Nie ma pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-374.3" who="#DonaldTusk">Pan poseł Kazimierz Wójcik, Samoobrona.</u>
          <u xml:id="u-374.4" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Łyżwiński: Panie marszałku, dzień Samoobrony, nie?)</u>
          <u xml:id="u-374.5" who="#DonaldTusk">Nie pierwszy raz.</u>
          <u xml:id="u-374.6" who="#komentarz">(Poseł Waldemar Borczyk: I czas niewykorzystany mamy.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#KazimierzWójcik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Ilu rolników jest za wejściem do Unii Europejskiej na warunkach przedstawionych przez rząd Rzeczypospolitej Polskiej, panie ministrze? I czy pan minister pytał tych rolników, czy oni w ogóle chcą do Unii Europejskiej na tych warunkach iść, wiedząc o tym, że nie wszyscy rolnicy skorzystają z przywilejów, które tam są? Podatki musi płacić każdy rolnik i każdy obywatel, a założenia wejścia do Unii już z góry mówią, że nie wszyscy z tego skorzystają. Jest to po prostu, delikatnie mówiąc, nieuczciwe.</u>
          <u xml:id="u-375.1" who="#KazimierzWójcik">Czy wszystkie rolnicze związki zawodowe akceptują dzisiejszą politykę rolną? Jeżeli takie są, to proszę o przedstawienie Wysokiej Izbie pisemnej opinii tych związków.</u>
          <u xml:id="u-375.2" who="#KazimierzWójcik">Czy pan minister Kalinowski zna art. 76 konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej? I co robi, aby przeciwdziałać tej nieuczciwej konkurencji, która obecnie ma miejsce? Mieliśmy wczoraj przykład ze zbożem posła, do tego ludowca, parlamentarzysty, który był wcześniej senatorem. Jakim on jest obywatelem Rzeczypospolitej Polskiej, jeśli nie baczy na to, że dzisiaj polscy rolnicy odbierają sobie życie przez to, że nie mają gdzie sprzedać swoich płodów rolnych, a muszą wykonywać zobowiązania na przykład wobec banków czy innych instytucji?</u>
          <u xml:id="u-375.3" who="#KazimierzWójcik">Czy wyśle pan policję na rolników i związkowców, pokazujących faktyczne zdarzenia nieuczciwej konkurencji? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-376.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Marian Janicki, Unia Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#MarianJanicki">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wypowiem się może nie o dzisiejszej sprawie, tylko z perspektywy czasu.</u>
          <u xml:id="u-377.1" who="#MarianJanicki">Pytanie. Dlaczego tak mało środków finansowych przeznaczamy na edukację pozaszkolną, na szkolenia, wykłady, wspieranie organizacji pozarządowych? Pytam jako działacz wielkopolskiego Katolickiego Uniwersytetu Ludowego. Na pewno pan wie, że w Danii szkoli się społeczeństwo ustawicznie.</u>
          <u xml:id="u-377.2" who="#MarianJanicki">Drugie pytanie. Czy rząd w najbliższym czasie dokona zmian w istniejących ustawach i przepisach, tak by umożliwiły w większym stopniu młodzieży ze środowisk wiejskich i małomiasteczkowych korzystanie ze stypendiów i kredytów w celu możliwości podniesienia wykształcenia? Bez edukacji, wiedzy i zmiany mentalności nie osiągniemy sukcesów, nie dokonamy niezbędnych przekształceń w obszarze wsi i rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-377.3" who="#MarianJanicki">Jestem wiceprezesem stowarzyszenia, które funduje stypendia w małym środowisku. W takich sprawach, by pozyskać jakiekolwiek środki, są tysiące pism, a bardzo mało pieniędzy. W ubiegłym roku ufundowaliśmy 26 stypendiów. Dochód w jednej rodzinie wynosił 92 zł miesięcznie na osobę i z tej rodziny rolniczej ktoś studiuje. To powinniśmy potężnie wspierać. Wiemy, ile mamy młodzieży ze środowisk wiejskich na uczelniach.</u>
          <u xml:id="u-377.4" who="#MarianJanicki">Trzecie pytanie. Czy nie uważa pan - i dlaczego tak jest - że w nowych rozwiązaniach prawnych jest tak mało zachęt dla przedsiębiorstw, aby w większej skali inwestowali, budowali zakłady pracy na obszarach wiejskich i małych miast? Np. kwestia odpisowa amortyzacji, mówimy: 30%, ale dla wszystkich. Czy nie powinno się bardziej tego zróżnicować, jeżeli byłyby to inwestycje w środowisku małych miast czy wiosek - kredyt, umorzenia i także ulgi na tworzenie miejsc pracy generalnie z ogromnymi preferencjami. Wiemy, że przecież z tego sektora w najbliższym czasie musi odejść dziesiątki tysięcy ludzi, a mnie zachęcano. Do Warszawy wszyscy się pchają. Powiem otwarcie: oni będą mieć odpisy amortyzacyjne, czy zainwestuje w Warszawie, czy na wsi. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-378.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Tadeusz Polański, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#TadeuszPolański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Mówienie dzisiaj o dramatycznej sytuacji społeczeństwa wiejskiego, to tylko dalsze upokarzanie i pogłębianie dramatu polskiego rolnictwa. Wieś czeka, i to od zaraz, na odczuwalną i szybką poprawę warunków życia.</u>
          <u xml:id="u-379.1" who="#TadeuszPolański">Pierwsze pytanie. Czy na liście priorytetów, wymagających pilnego rozwiązania, znajdzie się gospodarka żywnościowa? Kraje wysoko rozwinięte produkcję żywności traktują na równi z obronnością i suwerennością. My również musimy tak postępować i mieć taką świadomość.</u>
          <u xml:id="u-379.2" who="#TadeuszPolański">Drugie pytanie. Czy rząd zamierza stosować dopłaty do eksportu żywności? Przy obecnie prowadzonej polityce kursowej i pieniężnej nie tylko zniszczymy rolnictwo, ale całą naszą polską gospodarkę. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-380.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Lech Zielonka, Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#LechZielonka">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Mam cztery pytania. Co z uruchomieniem programu pilotażowego biopaliwa EKOMIX- 20, bo to szansa dla przemysłu spirytusowego i zbożowego, aby nie upadły? Drugie. Czy pan minister pamięta o Żuławach? Jednodniowe opady w ubiegłą sobotę spowodowały zastoje wody. Jeżeli się powtórzy sytuacja z ubiegłego roku, znowu budżet państwa będzie musiał dać ogromne dopłaty. Trzecie. Mam propozycję dla pana ministra: czas skończyć z biciem piany. Przez 12 lat nikt nie odpowiadał za rolnictwo. Może pan minister zmieni to i powie, kiedy nastąpią zmiany, i określi konkretny, dokładny termin poprawy opłacalności, abyśmy my, posłowie, mogli pana ministra z tego rozliczyć. I czwarte. Pan marszałek Tusk powiedział, że w czasie debaty rolnej dotrą na salę ministrowie skarbu, finansów, gospodarki. I co? Widocznie nie mają nic rolnictwu do powiedzenia i nie mają czasu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-382.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Szymon Giżyński, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#SzymonGiżyński">Panie Premierze! Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pytanie do pana premiera. Jakie jest oficjalne stanowisko rządu wobec propozycji czy enuncjacji wypowiedzianej przez ministra Wagnera dotyczącej likwidacji Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Czy i ewentualnie kto przejmie zadania Agencji? Czy w kontekście przyznania Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa przez Unię Europejską statusu Agencji płatniczej dla programu SAPARD rząd nie obawia się zablokowania bądź nawet utraty środków z tego unijnego programu? Jakie jest stanowisko rządu wobec innej propozycji ministra Wagnera dotyczącej likwidacji Agencji Rynku Rolnego? Jakie jest stanowisko rządu wobec pełnej sarkazmu i ironii wypowiedzi ministra Wagnera ośmieszającej możliwość dotowania przez Polskę aż 9 krajowych produktów rolnych, podczas gdy na dzisiaj Unia Europejska na swoim obszarze dotuje aż 19 różnych produktów rolnych? I jakie jest oficjalne stanowisko rządu wobec następnej wypowiedzi ministra Wagnera dopuszczającej zastąpienie Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa instytucją Banku Ziemskiego? Jak to się ma do rządowego projektu ustawy o obrocie ziemią, w której AWRSP ma przewidziane ważne zadania? Czy ministrowi Wagnerowi i SLD nie chodzi tylko o zmianę szyldu i tym samym o pretekst do wymiany kadr na swoich ludzi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-384.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Szczepan Skomra, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-385">
          <u xml:id="u-385.0" who="#SzczepanSkomra">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-385.1" who="#SzczepanSkomra">Panie Marszałku! Panie Premierze! Chciałem zwrócić się z następującymi pytaniami. Czy w związku z dopłatą 7 gr do 1 litra mleka w klasie ekstra od 1 lipca resort rolnictwa planuje wydanie stosownego rozporządzenia regulującego jednolitą metodę oceny i klasyfikacji mleka do tej właśnie klasy ekstra? Chcę przypomnieć, że obecnie podmioty skupujące stosują różne metody oceny, nie zawsze obiektywne, szczególnie jeżeli chodzi o komórki somatyczne oznaczają ten parametr próbą Whiteside'a, która jest oczywiście metodą wskaźnikową, i czy ona będzie miała zastosowanie? I drugie pytanie związane z tym problemem: Jakie będą zasady wypłaty rolnikom stosownych, wynikających z wyników oceny, dopłat? Kto i w jakim czasie będzie to realizował? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-386">
          <u xml:id="u-386.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-386.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Zbigniew Dziewulski.</u>
          <u xml:id="u-386.2" who="#DonaldTusk">Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-386.3" who="#DonaldTusk">Pan poseł Jan Bury, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-387">
          <u xml:id="u-387.0" who="#JanBury">Panie Marszałku! Panie Premierze! Mam kilka pytań. Zacznę szybko od początku: Czy w tym roku jest szansa na to, że rolnicy i samorządy skorzystają wreszcie z programu SAPARD? Jeśli nie, to proszę powiedzieć. Pytanie następne: Kto ponosi odpowiedzialność za niepowołanie holdingu Polski Cukier? Ten stan trwa już bardzo długo i myślę, że jeśli tak będzie dalej, to wiele polskich cukrowni tej kampanii nie doczeka. Następne pytanie: Czy minister rolnictwa wnioskował na Radzie Ministrów o dodatkową interwencję na rynku wieprzowiny? Kolejne pytanie: Co zamierza zrobić Agencja Rynku Rolnego z tak dużymi zapasami zboża, jak przygotować się do skupu tegorocznego? I ostatnie pytanie: Czy rolnicy w tym roku mają siać rzepak pod biopaliwa? Ustawa jest już w rządzie, ale niestety w parlamencie jeszcze jej nie ma, a rolnik do 15 sierpnia musi posiać rzepak. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-388">
          <u xml:id="u-388.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-388.1" who="#DonaldTusk">Na tym zakończyliśmy zadawanie pytań.</u>
          <u xml:id="u-388.2" who="#DonaldTusk">Do odpowiedzi przystąpią przedstawiciele rządu.</u>
          <u xml:id="u-388.3" who="#DonaldTusk">Panie pośle, zamknąłem listę pytających.</u>
          <u xml:id="u-388.4" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Łyżwiński: Nie pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-388.5" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-388.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Tylko nie czytaj...)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-389">
          <u xml:id="u-389.0" who="#StanisławŁyżwiński">Panie Marszałku! Ze względu na to, że nie ma słuchających, czy istnieje taka możliwość, by odpowiedzi na pytania udzielić na następnym posiedzeniu Sejmu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-390">
          <u xml:id="u-390.0" who="#DonaldTusk">Nie ma takiej możliwości regulaminowej. Bardzo mi przykro, że Wysoka Izba nie jest zainteresowana odpowiedziami, ale na to już naprawdę nie mam wpływu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-391">
          <u xml:id="u-391.0" who="#StanisławŁyżwiński">Ja po prostu pytam, czy są takie możliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-392">
          <u xml:id="u-392.0" who="#DonaldTusk">Regulamin nie przewiduje takiej możliwości.</u>
          <u xml:id="u-392.1" who="#DonaldTusk">Zwracam się do przedstawicieli rządu z gorącym apelem o treściwe i zwarte odpowiedzi, także ze względu na okoliczności, o których wspomniał poseł Łyżwiński.</u>
          <u xml:id="u-392.2" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, rozpoczynamy.</u>
          <u xml:id="u-392.3" who="#DonaldTusk">Pan minister Józef Pilarczyk sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi.</u>
          <u xml:id="u-392.4" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-393">
          <u xml:id="u-393.0" who="#JózefJerzyPilarczyk">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-393.1" who="#JózefJerzyPilarczyk">Panie i Panowie Posłowie! Chciałem odpowiedzieć na kilka pytań dotyczących przede wszystkim bezpieczeństwa żywności. Były pytania dotyczące skażeń zboża nitrofenem w Niemczech i działań, które w związku z tym mógłby podjąć polski rząd. Cały problem skażenia paszy, a potem produkcji mięsa indyczego i nitrofenu dotyczył niewielkiej skali produkcji ekologicznej, niestety. W związku z tym poprosiliśmy o wyjaśnienia przedstawicieli służb weterynaryjnych w Niemczech. Za pośrednictwem ambasady otrzymaliśmy odpowiedź, że problem został zlokalizowany, dotyczy partii 550 ton zboża przerobionego na paszę, przeznaczonego do produkcji mięsa indyczego. To mięso zostało skierowane do określonych zakładów przetwórczych, a po stwierdzeniu skażenia nitrofenem - wycofane z produkcji. Pragnę poinformować, że wczoraj w tej sprawie, w Bundestagu, w trakcie debaty parlamentarnej zostały przedstawione nowe okoliczności. Ujawniono również drugi przypadek, gdzie skażone nitrofenem było 1500 ton jęczmienia. Prawdopodobnie, i taka jest oficjalna informacja ministra rolnictwa Niemiec, to zboże zostało wyeksportowane. Skierowaliśmy zapytania i służby dyplomatyczne podjęły działania zmierzające do tego, ażeby polski rząd otrzymał informację o tym, gdzie to zboże zostało wyeksportowane. Biorąc pod uwagę małą skalę problemu, nie ma podstawy do tego, żeby w tej chwili podejmować decyzję o zamknięciu granicy, jeśli chodzi np. o zboże z Niemiec. O te wyjaśnienia poprosiliśmy w dniu dzisiejszym, jeżeli byłyby one niewystarczające, rząd polski rozważy możliwość, gdyby wystąpiło jakiekolwiek zagrożenie czy podejrzenie zagrożenia, czy to nie może stanowić podstawy do zamknięcia granicy, do czasu wyjaśnienia tego oczywiście.</u>
          <u xml:id="u-393.2" who="#JózefJerzyPilarczyk">Chciałbym również poinformować - pytanie pani poseł Masłowskiej dotyczyło spraw związanych z możliwością eksportu mięsa na Tajwan - że, problem jest znany od kilku miesięcy. Przedstawiciele Tajwanu prowadzili na ten temat rozmowy. Złożyliśmy ankiety dotyczące warunków sanitarno-weterynaryjnych produkcji wieprzowiny i wołowiny w Polsce. Przesłane te ankiety zostały do służb weterynaryjnych Tajwanu i czekamy na ich ocenę; na podstawie tych ankiet władze Tajwanu mogłyby wyrazić zezwolenie na eksport tych produktów na Tajwan. Liczymy na pozytywne, w krótkim czasie, załatwienie tego problemu i możliwość eksportu mięsa na Tajwan.</u>
          <u xml:id="u-393.3" who="#JózefJerzyPilarczyk">Pan poseł Aszkiełowicz - kilka innych jeszcze wypowiedzi i pytań tego też dotyczyło - pytał o eksport wołowiny i import jałowic w związku z chorobą BSE. Otóż pragnę poinformować, że, chyba ku pozytywnemu zdziwieniu wielu obserwatorów sytuacji w związku z wystąpieniem BSE w Polsce, żaden z krajów Unii Europejskiej nie zastosował żadnych retorsji w stosunku do Polski w związku z wystąpieniem przypadku BSE. Paradoks polega na tym, że w tym samym czasie Polska podtrzymuje zakazy importu zwierząt i mięsa z Unii Europejskiej. A więc w tej sytuacji, w jakiej się znaleźliśmy, że jesteśmy krajem, w którym BSE też wystąpiło, stosujemy nierównoważne rozwiązania - my wprowadziliśmy zakaz, i ten zakaz do dnia dzisiejszego jest utrzymany, natomiast Unia Europejska w związku z wystąpieniem BSE żadnego zakazu nie wprowadziła.</u>
          <u xml:id="u-393.4" who="#JózefJerzyPilarczyk">Pragnę poinformować, że w związku z wnioskami dotyczącymi odblokowania możliwości importu jałowic zostało przygotowane i przyjęte przez Radę Ministrów rozporządzenie, które pozwala pod pewnymi warunkami - chodzi o uzyskanie indywidualnego zezwolenia głównego lekarza weterynarii - na import jałowic hodowlanych. Taki import będzie możliwy również pod warunkiem, że firma czy podmiot importujący przedstawi dokument stwierdzający ubezpieczenie odpowiedzialności, gdyby z tego tytułu mogły być konsekwencje, gdyby sztuka czy sztuki zaimportowane reagowały dodatnio na test BSE. Decyzję taką rząd podjął w związku z tym, że jest duże zapotrzebowanie na materiał hodowlany o dużej wartości genetycznej, a i skala potrzeb, i możliwości produkcyjnych, jeśli chodzi o jałówki hodowlane, upoważniają do tego, ażeby taką szansę dla rozbudowujących się i nowo budowanych obór w Polsce, w związku z tym, że obowiązuje rok referencyjny, stworzyć.</u>
          <u xml:id="u-393.5" who="#JózefJerzyPilarczyk">Również w kontekście tego problemu, o którym mówiłem, że Unia Europejska nie zastosowała żadnych sankcji w stosunku do Polski, natomiast w dalszym ciągu, można powiedzieć, bez wzajemności, te sankcje w stosunku do krajów Unii Europejskiej od kilku miesięcy, a nawet lat, obowiązują, pragnę poinformować, że obecnie są przesłanki do tego, żeby - stosując zasadę wzajemności - rozważyć zasadność uchylenia zakazów dotyczących produktów pochodzenia zwierzęcego, których do tej pory nie powinno się importować.</u>
          <u xml:id="u-393.6" who="#JózefJerzyPilarczyk">Pytanie dotyczące służb weterynaryjnych, jak będą funkcjonować po uzyskaniu członkostwa w Unii Europejskiej. Otóż przede wszystkim będzie obowiązywać prawodawstwo unijne dotyczące systemu bezpieczeństwa żywności. I wszystkie akty prawne, które w zakresie wymogów sanitarno-weterynaryjnych będą podejmowane przez służby weterynaryjne Unii Europejskiej, będą musiały być wykonywane w krajach członkowskich. Ale te decyzje wykonywane będą przez polskie służby weterynaryjne, przez polskich lekarzy weterynarzy i w żaden sposób żadna czynność ani kontrolna, ani bezpośrednio dotycząca zakładu nie może być i nie będzie wykonywana przez lekarzy weterynarii niebędących inspektorami powiatowych i wojewódzkich inspektoratów weterynarii.</u>
          <u xml:id="u-393.7" who="#JózefJerzyPilarczyk">Jeżeli chodzi o zakłady przetwórstwa mięsnego, mlecznego i rybnego, które mają dostosować się do wymogów sanitarno-weterynaryjnych obowiązujących w Unii Europejskiej, pragnę poinformować, że zakłady te mogą, i zadeklarowały taką możliwość te, które uznały to za stosowne, skorzystać z okresu przejściowego na dostosowanie do wymogów sanitarno-weterynaryjnych.</u>
          <u xml:id="u-393.8" who="#komentarz">(Poseł Renata Beger: Chodzi mi o rozporządzenie, panie ministrze. Ja to znam.)</u>
          <u xml:id="u-393.9" who="#JózefJerzyPilarczyk">Moment, pani poseł o to również pytała.</u>
          <u xml:id="u-393.10" who="#JózefJerzyPilarczyk">Zakłady te będą mogły skorzystać najczęściej z 3- lub 4-letniego okresu przejściowego i w tym okresie będą mogły również prowadzić dostosowanie. Zakłady zostały poklasyfikowane na grupy, które spełnią wymogi przed uzyskaniem członkostwa w okresie przejściowym, w okresie, w którym będą mogły prowadzić dostosowanie, oraz, niestety, będzie pewna grupa zakładów, które w tym czasie nie spełnią tych wymogów i nie będą mogły prowadzić produkcji po okresie przejściowym na rynek krajowy, nie mówiąc już o rynku europejskim.</u>
          <u xml:id="u-393.11" who="#JózefJerzyPilarczyk">Niestety, jeśli chodzi o wymogi sanitarno-weterynaryjne i system bezpieczeństwa żywności, to nie jest wymóg Unii Europejskiej, to jest wymóg, który my, Polacy musimy postawić polskim zakładom produkującym żywność, aby czuć się bezpiecznie, jeśli chodzi o różnego rodzaju skażenia, o choroby, takie jak m.in. BSE, jak pozostałości substancji szkodliwych dla życia i zdrowia, przede wszystkim chodzi o wymóg przestrzegania podstawowych zasad higieny, czystości, które dotyczą tak podstawowych produktów, jak mleko, mięso czy ryby.</u>
          <u xml:id="u-393.12" who="#JózefJerzyPilarczyk">Chciałbym również poinformować, że do ustawy weterynaryjnej, która weszła w życie 12 lutego, było przewidziane wydanie 83 rozporządzeń. Jest to olbrzymia praca, która pozostała do wykonania. Mimo że ustawa weterynaryjna została uchwalona latem ubiegłego roku, te rozporządzenia, praktycznie w momencie, kiedy podjęliśmy prace w ministerstwie rolnictwa, były, można powiedzieć, w proszku. To są bardzo surowe projekty, za które, niestety, zleceniodawcy przygotowujący ustawę wzięli pieniądze, natomiast nie nadawały się one do dalszej pracy legislacyjnej. W tej chwili blisko połowa tych projektów jest przygotowana do uchwalenia, skierowana do przyjęcia przez ministra rolnictwa bądź Radę Ministrów. W sprawie większości tych projektów już jest decyzja Rządowego Centrum Legislacyjnego i najważniejsze z nich, dotyczące warunków produkcji przetworów mięsnych i mlecznych, w najbliższym czasie zostaną wniesione.</u>
          <u xml:id="u-393.13" who="#komentarz">(Poseł Renata Beger: W jakim terminie? Konkretnie, proszę.)</u>
          <u xml:id="u-393.14" who="#JózefJerzyPilarczyk">Pani poseł, dla tych 83 rozporządzeń jest przygotowany harmonogram, który jest w cyklu 2-tygodniowym oceniany przez Radę Ministrów. Harmonogram ten przewiduje wydanie wszystkich rozporządzeń do końca tego roku. Taka jest realna możliwość wywiązania się z tych obowiązków.</u>
          <u xml:id="u-393.15" who="#JózefJerzyPilarczyk">Chciałbym również poinformować o kwestii obrotu lekami, o którą pani poseł pytała. Obrót lekami musi się odbywać pod nadzorem weterynaryjnym. Nie może się on odbywać bez nadzoru weterynaryjnego. Jeżeli tak się dzieje, jest to wykroczenie, a w niektórych przypadkach nawet przestępstwo. Problem może dotyczyć, i tu jest sprawa kontrowersyjna, preparatów paszowych. Preparaty paszowe nie podlegają nadzorowi weterynaryjnemu, a być może te zakłady rozprowadzają preparaty czy...</u>
          <u xml:id="u-393.16" who="#komentarz">(Poseł Renata Beger: Do tych zakładów trzeba wysłać kontrolę weterynaryjną.)</u>
          <u xml:id="u-393.17" who="#JózefJerzyPilarczyk">Jeżeli pani wskaże adres, kontrola Inspekcji Weterynaryjnej zostanie przeprowadzona.</u>
          <u xml:id="u-393.18" who="#JózefJerzyPilarczyk">Tyle w tych sprawach, w których mógłbym się wypowiedzieć. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-394">
          <u xml:id="u-394.0" who="#JanuszWojciechowski">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-394.1" who="#JanuszWojciechowski">Głos zabierze pan minister Czesław Siekierski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-395">
          <u xml:id="u-395.0" who="#CzesławSiekierski">Pierwsze pytanie dotyczyło programu aktywizacji obszarów wiejskich, zadawane ono było też wcześniej, nie tylko pani poseł Grzebisz-Nowicka je zadawała.</u>
          <u xml:id="u-395.1" who="#CzesławSiekierski">Program aktywizacji obszarów wiejskich jest programem związanym z realizacją pożyczki z Banku Światowego. Zasady zostały ustalone w roku 2000. Według tych zasad i reguł ten program jest prowadzony. Opóźnienia, które występują - a występują, głównie jeśli chodzi o płatności - wynikają z przyjętej procedury. Zgodnie z ustawą o finansach publicznych te środki muszą być wypłacane w ramach systemu finansów publicznych, tak jak środki budżetowe. Założono więc tu zbyt skomplikowany sposób. W tej chwili ma miejsce wizyta, misja Banku Światowego i została podjęta próba dokonania takich zmian, aby przyspieszyć proces wypłat, a jednocześnie być w zgodzie z ustawą o finansach publicznych. W tej chwili jesteśmy na etapie realizacji płatności za rachunki złożone do początku maja. Sądzimy, że do lipca będziemy na bieżąco wypłacać wszystkie przelewy, które przychodzą z województw. To także dotyczy mikropożyczek. Zakończył się przetarg, jeśli chodzi o firmy do prowadzenia tych komponentów.</u>
          <u xml:id="u-395.2" who="#CzesławSiekierski">Jeśli chodzi o sprawy związane z polityką rolną na szczeblu województwa, to, jak zapewne państwo wiecie, na szczeblu województwa jest ośrodek doradztwa rolniczego, jest inspekcja ochrony roślin i nasiennictwa, jest inspekcja przetwórstwa rolnego, jest także Inspekcja Weterynaryjna, i te instytucje podlegają wojewodzie, a jednocześnie w układzie pionowym - centrali. Szczególnie jeśli chodzi o inspekcje związane z bezpieczeństwem żywności, Inspekcję Weterynaryjną i inspekcję ochrony roślin, naszym zdaniem one powinny być scentralizowane, dlatego że to są służby specjalnego znaczenia w zakresie kontroli. I w tym kierunku idą nasze prace, ale trzeba by mieć na to zgodę wojewodów, a lobby wojewódzkie jest znaczne. Trzeba osiągnąć pewien consensus, by w przyszłości zmienić rozwiązania ustawowe.</u>
          <u xml:id="u-395.3" who="#CzesławSiekierski">Generalnie sejmiki samorządowe w zakresie swoich kompetencji mają problemy rozwoju regionalnego i rozwoju obszarów wiejskich. Nie mają bezpośrednio w zakresie swoich kompetencji spraw związanych z rolnictwem.</u>
          <u xml:id="u-395.4" who="#CzesławSiekierski">W systemie doradztwa oprócz ośrodków doradztwa, które podlegają wojewodom, jest także system Krajowego Centrum Doradztwa Rolniczego. W proponowanej ustawie, w sprawie której już są prowadzone uzgodnienia międzyresortowe, chcemy ujednolicić system doradztwa rolniczego.</u>
          <u xml:id="u-395.5" who="#CzesławSiekierski">Zamierzamy wystąpić z nowelizacją ustawy o grupach producenckich, ale musimy mieć świadomość, że to pociąga za sobą określone skutki finansowe. Jeśli chcemy, żeby grupy producenckie wypełniały funkcję, którą im chcemy przypisać, to musimy pamiętać, że bez przekazania określonych środków trudno sobie wyobrazić, aby one spełniły pokładane w nich oczekiwania.</u>
          <u xml:id="u-395.6" who="#CzesławSiekierski">Dokument, o którym dzisiaj dyskutujemy, jest to informacja o realizacji polityki rządu w zakresie rolnictwa. Przy jej przygotowywaniu korzystaliśmy także z dokumentów przyjętych wcześniej, dokumentu dotyczącego średniookresowej strategii i Wspólnej Polityki Strukturalnej. Te dokumenty były także przekazane, szczególnie o wspólnej polityce, do Komisji Europejskiej. Pewne zapisy tam umieszczone są istotne, bo określają plan naszych działań.</u>
          <u xml:id="u-395.7" who="#CzesławSiekierski">Pani poseł Halina Nowina Konopczyna pytała mnie po raz drugi o sprawy związane z finansowaniem gospodarstw prowadzonych przez cudzoziemców na terenie Polski. Odpowiedziałem pani poseł - i podtrzymuję tę odpowiedź - że one będą tak samo traktowane jak gospodarstwa pozostałe, jak wszystkie gospodarstwa na terenie Polski. Taka jest zasada przyjęta w komisji. W tej sprawie także skierowaliśmy pismo do naszego przedstawicielstwa do Brukseli. Myślę, że otrzymamy jeszcze szczegółowsze wyjaśnienia. Wtedy je prześlemy pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-395.8" who="#CzesławSiekierski">Jeśli chodzi o sprawy związane z kredytami, to spłata kredytów drobiarskich została przedłużona o rok. Jeśli chodzi o kredyt dla młodych rolników, to jest to kredyt na 15 lat. Myśmy nie chcieli przedłużyć o rok, do 16 lat, jego spłaty, tylko staraliśmy się, żeby spłata - takie poszło pismo do agencji i do banków - przewidziana na najbliższy rok została rozłożona na lata kolejne ze względu na trudną sytuację.</u>
          <u xml:id="u-395.9" who="#komentarz">(Poseł Renata Beger: Prolongata.)</u>
          <u xml:id="u-395.10" who="#CzesławSiekierski">To także wymaga zgody banków, bo to jest zmiana umowy. Takie przyzwolenie ze strony resortu i agencji jest.</u>
          <u xml:id="u-395.11" who="#CzesławSiekierski">Jeśli chodzi o to, o co pyta pani poseł Hojarska, to rozumiem, że te 22% to jest VAT w leasingu. To się zgadza.</u>
          <u xml:id="u-395.12" who="#CzesławSiekierski">Poręczenia kredytów dla studentów są dokonywane ze środków Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Także w rezerwie celowej ministerstwa edukacji są przewidziane środki na stypendia dla młodzieży wiejskiej w wysokości 73 mln zł. W ostatnim okresie bardzo rozwinęła swoją działalność Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa. Na czerwiec, czyli na chwilę obecną, 9,5 tys. stypendiów jest wypłacanych przez Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa. Od września planowane jest przyznanie 41 tys. miesięcznych stypendiów uczniowskich, każdego w wysokości 250 zł. Także od października będą stypendia dla studentów z Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa - 380 zł miesięcznie.</u>
          <u xml:id="u-395.13" who="#CzesławSiekierski">Warto wspomnieć, że planowana jest przez Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa w tym roku akcja kolonijna - oczywiście to wszystko dotyczy głównie dzieci i młodzieży z ośrodków popegeerowskich - która ma objąć 27 tys. dzieci.</u>
          <u xml:id="u-395.14" who="#CzesławSiekierski">Jeśli chodzi o przedłużenie kredytów dla przetwórców - chodzi głównie o polskie młyny, one mają kredyty do końca czerwca, a wnoszą o przedłużenie ich do końca lipca - to nie wyraziliśmy na to zgody, dlatego że młyny nie kupują na zapas, tylko do bezpośredniego zużycia. Chcemy mieć już przygotowane do tegorocznego skupu magazyny, tak że stąd to wynikało. Jeśli chodzi o pozostałe kredyty skupowe, pozostałe firmy, które realizowały skup, otrzymały przedłużenie kredytów. To chyba wszystko. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-396">
          <u xml:id="u-396.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-396.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pan minister Jerzy Plewa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-397">
          <u xml:id="u-397.0" who="#JerzyPlewa">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Chciałbym ustosunkować się do kilku pytań dotyczących zarówno spraw handlowych, jak i negocjacji akcesyjnych z Unią Europejską.</u>
          <u xml:id="u-397.1" who="#JerzyPlewa">Rozpocznę od spraw handlowych. Wydaje mi się, że dużo pytań bierze się stąd, że wiele kwestii może nie zostało wyjaśnionych, chociaż chcę powiedzieć, że jeśli chodzi o sprawy handlowe, wielokrotnie i właściwie przy każdej okazji, kiedy prowadzone są negocjacje handlowe, prowadzone są szerokie konsultacje społeczne, przede wszystkim z zainteresowanymi poszczególnymi rynkami, mam tu na myśli związki i organizacje rolnicze, a także izby rolnicze i zrzeszenia producentów. Tak było również w przypadku porozumienia w sprawie podwójnego zera. Myślę, że wiele pytań i problemów, które były poruszane dzisiaj na sali sejmowej, wynika stąd, że te szczegóły nie są do końca znane - chociaż miałem okazję prezentować te rozwiązanie również Wysokiej Izbie i sejmowej komisji rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-397.2" who="#JerzyPlewa">Przede wszystkim chciałbym powiedzieć, że nie można postawić pytania tak: kiedy rząd zrezygnuje z importu, ponieważ rząd nie importuje żadnych towarów rolnych. Nie ma importu rządowego. Import dokonuje się poprzez podmioty gospodarcze i tylko o takim imporcie możemy mówić.</u>
          <u xml:id="u-397.3" who="#JerzyPlewa">Również padało dużo uwag bądź wręcz sugestii dotyczących tego, aby renegocjować porozumienia, zawiesić te porozumienia. Chcę podkreślić, że w zapisach porozumień międzynarodowych, takich jak Układ Europejski, porozumienie CEFTA, istnieją artykuły, które mówią, że w pewnych szczególnych warunkach można podjąć pewne nadzwyczajne rozwiązania, ale praktyka dotychczasowa pokazuje, że takie próby zwykle spotykały się z bardzo ostrą reakcją partnerów, a wręcz nawet ze środkami tzw. retorsyjnymi, czyli działaniami, które zaostrzały możliwości dla naszego eksportu. Chcę przypomnieć, że ten kontyngent dotyczący pszenicy, o którym tak dużo dzisiaj było mowy, to również jest efekt negocjacji, które miały miejsce na skutek podniesienia przez Polskę ceł w imporcie pszenicy w 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-397.4" who="#JerzyPlewa">Jeśli chodzi o porozumienie w sprawie podwójnego zera, nie będę go oceniał, natomiast chcę powiedzieć, że podzielam wiele uwag i ocen, które przedstawił pan poseł Artur Balazs, minister rolnictwa w okresie, kiedy było to porozumienie podpisywane, chociaż nie mogę się zgodzić, że istnieje możliwość natychmiastowego zahamowania importu w ramach tego porozumienia i zawieszenia tego porozumienia. Otóż gdyby taka możliwość istniała, byłaby ona wykorzystana również w ubiegłym roku, bo pewne problemy z importem pszenicy pojawiły się już na jesieni ubiegłego roku, a mimo wszystko takich możliwości, jak wiemy dokładnie, nie było.</u>
          <u xml:id="u-397.5" who="#JerzyPlewa">Kilka słów na temat tego porozumienia. Mianowicie obejmuje ono polski eksport, którego wielkość szacuje się na prawie 900 mln dolarów rocznie, polski import - na prawie 500 mln dolarów rocznie. To porozumienie jednocześnie wprowadziło nie tylko eliminację ceł lub ograniczenie do zera ceł w ramach kontyngentów, ale również tam, gdzie wprowadzono kontyngenty, wyeliminowano całkowicie subsydia eksportowe. Pamiętamy, jak długo rząd polski domagał się eliminacji subsydiów eksportowych do produktów eksportowanych z Unii Europejskiej do Polski. Dopiero właśnie to porozumienie pozwoliło na wyeliminowanie subsydiów do pszenicy, bo tylko pszenica jest objęta tym porozumieniem, natomiast żyto, jęczmień, owies - te zboża nie są nim objęte. Nie można już stosować subsydiów eksportowych w eksporcie do Polski masła, serów. Polska uzyskała jednostronne koncesje również, o tym nie zapominajmy, np. do mleka w proszku. 10 tys. ton mleka w proszku w ramach kontyngentu preferencyjnego, jednostronnego, Polska może eksportować, nie oferując żadnego...</u>
          <u xml:id="u-397.6" who="#komentarz">(Poseł Danuta Hojarska: Ale mleczarnie z kapitałem zagranicznym.)</u>
          <u xml:id="u-397.7" who="#JerzyPlewa">Nie. Chodzi oczywiście tylko i wyłącznie o mleko spełniające wymagania unijne, ale to są np. również spółdzielnie. Chociażby Mlekovita jest najlepszym tego przykładem, są takie mleczarnie.</u>
          <u xml:id="u-397.8" who="#komentarz">(Poseł Danuta Hojarska: Nie. Dwie tylko.)</u>
          <u xml:id="u-397.9" who="#JerzyPlewa">Chcę powiedzieć, że jest bardzo dokładna analiza tego porozumienia. Ponieważ mamy dane statystyczne za ubiegły rok, można je porównać i daje to następujące wyniki. Otóż jeśli chodzi o produkty objęte porozumieniem w sprawie dwóch zer, eksport Polski do Unii Europejskiej wzrósł z 767 mln do 874 mln dolarów, import wzrósł z 415 do 476 mln dolarów. A więc dodatnie saldo w tej grupie towarowej, która jest objęta porozumieniem, wzrosło z 352 mln dolarów w roku 2000 do 398 mln dolarów w roku 2001, a więc prawie o 50 mln dolarów. Tak wyglądają fakty. Chcę powiedzieć, że po raz pierwszy Polska otrzymała dostęp do rynku unijnego owoców i warzyw bez oferowania żadnych koncesji dla Unii.</u>
          <u xml:id="u-397.10" who="#komentarz">(Poseł Danuta Hojarska: Kłamiesz pan.)</u>
          <u xml:id="u-397.11" who="#JerzyPlewa">To dotyczy chociażby owoców miękkich, to dotyczy również takich towarów jak melasa, to dotyczy polskich grzybów, to dotyczy wielu innych towarów typu: mięso końskie. Chcę podkreślić, że o ile jeśli chodzi o towary, których import w Polsce dość często występował, to dzięki temu porozumieniu, szczególnie jeśli chodzi o produkty mleczarskie, sytuacja zmieniła się zasadniczo. Z importera netto masła staliśmy się znaczącym eksporterem masła, na rynki unijne również. Są to dane, które bardzo chętnie podam, bo widzę, że wzbudzają wątpliwość. Między innymi np. w roku 2001 eksport masła do Unii Europejskiej wyniósł 7600 ton, eksport rok wcześniej wynosił 2600, a więc nastąpił wzrost o 5 tys. ton. Jeśli chodzi o import, ponieważ zlikwidowano subsydia, spadł on z 1600 ton do 370 ton. Mamy także bezpośredni kontakt z posłami którzy reprezentują sektor mleczarski - co prawda ich nie widzę - i myślę, że te fakty są potwierdzane. Również jeśli chodzi o eksport serów, chcę powiedzieć, że ten eksport wzrósł o prawie 9 tys. ton w ciągu jednego roku, przy czym import spadł o 800 ton.</u>
          <u xml:id="u-397.12" who="#JerzyPlewa">Oczywiście te liczby można mnożyć, można je uszczegółowić, nie ma jeszcze danych za pierwsze miesiące tego roku. Polska zwykle w pierwszej połowie roku znacznie więcej towarów importuje, natomiast w drugiej połowie roku więcej eksportuje, ponieważ jednym z naszych głównych towarów eksportowych na rynki unijne są owoce i warzywa, w tym również owoce miękkie. Dlatego oceniając to porozumienie, należy wziąć również pod uwagę i ten element. Ponownie zwracam też uwagę na fakt, że zamykanie, przysłowiowe zamykanie rynku, czyli próba ograniczania eksportu, natychmiast spotyka się z działaniami odwetowymi, równoważącymi, które również są bardzo niebezpieczne dla naszego eksportu, i nasi eksporterzy często sygnalizują zagrożenie występujące w takich kwestiach.</u>
          <u xml:id="u-397.13" who="#JerzyPlewa">Chcę zwrócić uwagę na jeszcze jeden fakt. Otóż rzeczywiście na rynku zbóż występują w Polsce trudności, niemniej jednak nawet import zbóż, przede wszystkim mam tu na myśli import pszenicy...</u>
          <u xml:id="u-397.14" who="#komentarz">(Poseł Danuta Hojarska: Tej wczorajszej?)</u>
          <u xml:id="u-397.15" who="#JerzyPlewa">...w roku bieżącym, za 5 miesięcy tego roku, z Unii Europejskiej i w ogóle jest niższy niż w roku poprzednim. Oczywiście poprzedni rok...</u>
          <u xml:id="u-397.16" who="#komentarz">(Poseł Renata Beger: Mówimy o legalnym imporcie. Pamiętajmy, że istnieje nielegalny.)</u>
          <u xml:id="u-397.17" who="#JerzyPlewa">Mówimy o imporcie, który jest rejestrowany, co do którego są statystyki.</u>
          <u xml:id="u-397.18" who="#JerzyPlewa">Chcę powiedzieć, że również nasi partnerzy z Unii Europejskiej sygnalizują poważne trudności. Importują z Polski masło, sery, skupują masło i mleko w proszku, na zapasy interwencyjne jednocześnie, a także prowadzą skup interwencyjny wołowiny. Polska uzyskała preferencje, zerową stawkę celną w eksporcie wołowiny, ten kontyngent wynosi 10 tys. ton; w ubiegłym roku wykorzystano ponad 7 tys. ton. Mamy również kontyngent w eksporcie żywych cieląt - była mowa o imporcie jałowic, a tu chodzi o cielęta - który wynosi 500 tys. sztuk dla 10 państw kandydujących; Polska zwykle wykorzystuje ok. 80% tego kontyngentu. Obecnie proponowana jest zerowa stawka celna, a aktualnie obowiązuje 90-procentowa redukcja stawki celnej z Polski. Tak wyglądają sprawy dotyczące handlu z Unią Europejską. Myślę, że warto pamiętać o tych wynikach, które w moim przekonaniu są obiektywne...</u>
          <u xml:id="u-397.19" who="#komentarz">(Poseł Renata Beger: Ale słabe.)</u>
          <u xml:id="u-397.20" who="#JerzyPlewa">...chociaż pierwsze miesiące tego roku wskazują, że szczególnie w związku z występującym importem, przede wszystkim mięsa wieprzowego, te relacje nie wyglądają już tak dobrze, jak to było w roku ubiegłym. Dużo również mówiono o tym, że na rynku drobiu są poważne trudności. Chcę powiedzieć, że jeśli chodzi o dane dotyczące eksportu, szczególnie na rynek unijny, tu jesteśmy eksporterem, uzyskaliśmy kontyngent łącznie 36 tys. ton. Nie w pełni go wykorzystujemy, ale poziom wykorzystania jest coraz wyższy.</u>
          <u xml:id="u-397.21" who="#JerzyPlewa">Jeśli chodzi o możliwości stosowania artykułów Układu Europejskiego, art. 21, art. 14 porozumienia CEFTA, chcę powiedzieć, że tutaj zwykle są potrzebne konsultacje i aby finał takich negocjacji mógł być pozytywny, musi być również pozytywna odpowiedź partnera. Bardzo często zdarza się właśnie, że nawet mimo wykazywania racji i argumentów, a także trudności, to jednak po stronie partnera są również racje i argumenty dotyczące innych produktów i w związku z tym to jest...</u>
          <u xml:id="u-397.22" who="#komentarz">(Poseł Renata Beger: Panie ministrze, ale nie pamięta pan, że w handlu i w miłości nie ma litości; a mówiłam panu.)</u>
          <u xml:id="u-397.23" who="#JerzyPlewa">Mniej więcej to się do tego sprowadza. W każdym razie w tym zakresie takich możliwości, które by prowadziły do szybkich rozwiązań, nie ma, bo tak naprawdę w jednych produktach uzyskujemy lepsze rezultaty, a w innych ta sytuacja wygląda inaczej.</u>
          <u xml:id="u-397.24" who="#JerzyPlewa">Jeszcze kilka słów na temat kwestii związanych z negocjacjami. Otóż jeśli chodzi o negocjacje akcesyjne, jak wiadomo, dopiero się one toczą. Nie ma oficjalnego stanowiska Unii Europejskiej. Co do wszystkich informacji, które do nas docierają, było to stanowisko Komisji Europejskiej, komunikat Komisji Europejskiej. Na razie Unia Europejska nie wypracowała stanowiska, chociażby w obszarze dopłat bezpośrednich; nawet te 25%, o których słyszeliśmy już od stycznia, to nie jest jeszcze oficjalne stanowisko Unii Europejskiej. I to jest niepokojące, że tego stanowiska w tym obszarze nie ma, ponieważ negocjacje skumulują się w związku z tym w drugiej połowie, a właściwie w ostatnim kwartale tego roku.</u>
          <u xml:id="u-397.25" who="#JerzyPlewa">Chciałbym powiedzieć, że preferencje rządu w tym obszarze są znane. Na ten temat macie państwo dokładne informacje. Chodzi o zapewnienie równych warunków konkurencji polskim rolnikom, o wykorzystanie potencjału rolnego, dotyczy to również kwot i limitów produkcyjnych. Odnosi się to także do skrócenia okresu przejściowego, o który Unia Europejska występuje, jeśli chodzi o dopłaty bezpośrednie.</u>
          <u xml:id="u-397.26" who="#komentarz">(Poseł Renata Beger: O co chodzi, to my wiemy. Tylko czy będzie zapewnione - to jest ważne.)</u>
          <u xml:id="u-397.27" who="#JerzyPlewa">Chcę podkreślić, że raport, na który powoływali się państwo posłowie, dotyczący szacunków potencjalnych konsekwencji dla Polski, przygotowany przez Sekcję Analiz Ekonomicznych Polityki Rolnej, niedawno został również opublikowany w ramach publikacji Komisji Europejskiej w wersji angielskiej, a jak wiemy, ten raport zawiera bardzo szczegółową i niejednokrotnie bardzo krytyczną ocenę wielu propozycji, które na tym etapie są składane. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-398">
          <u xml:id="u-398.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-398.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze podsekretarz stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa pan minister Tadeusz Stankiewicz.</u>
          <u xml:id="u-398.2" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-398.3" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa Tadeusz Steckiewicz: Steckiewicz, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-398.4" who="#DonaldTusk">Przepraszam bardzo, pan minister Tadeusz Steckiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-399">
          <u xml:id="u-399.0" who="#TadeuszSteckiewicz">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Podstawowym tematem przewijającym się w państwa zapytaniach była kwestia związana z powołaniem Krajowej Spółki Cukrowej, z procesem, który trwa już, również w ocenie ministra skarbu, nadmiernie długo. Z uwagi na trwające postępowania sądowe co do ważności umowy sprzedaży, jeśli chodzi o Śląską Spółkę Cukrową i pięć cukrowni, dwie z Mazowiecko-Kujawskiej Spółki Cukrowej, dwie z Poznańsko-Pomorskiej - w związku z tym była i niemożność dysponowania akcjami tych cukrowni - myślę, że pozytywnym i możliwym do przeprowadzenia rozwiązaniem byłaby droga, którą minister skarbu będzie rekomendował na posiedzeniu Rady Ministrów; chodzi o wycofanie się z art. 20 ustawy o powołaniu Krajowej Spółki Cukrowej. Wycofanie się z zapisu tego artykułu daje możliwość, przy dysponowaniu przez ministra skarbu pełnym pakietem akcji spółek cukrowych, bardzo szybko, praktycznie jednym aktem, powołania Krajowej Spółki Cukrowej na tych wszystkich cukrowniach, w stosunku do których prawo ministra skarbu jest bezsporne. Następowałoby to poprzez podniesienie kapitału akcyjnego jednego z holdingów i objęcie kapitału akcyjnego przez pozostałe dwa holdingi, przy równoległym czekaniu na rozstrzygnięcie związane z toczącymi się postępowaniami, jeśli chodzi o ważność nabycia akcji przez Saint Luis Sucre czy Nordzucker. Tego typu działań należy się spodziewać w najbliższym czasie. Równolegle powołana jest podkomisja składająca się z posłów komisji skarbu i posłów komisji rolnictwa, która na bieżąco również się tym przedmiotem zajmuje.</u>
          <u xml:id="u-399.1" who="#TadeuszSteckiewicz">Z innych rzeczy na dzień dzisiejszy. Cukrownie Ziembice i Pastuchów - to informacja dla pana posła Górniaka, ale nie ma go już w tej chwili - są to w dalszym ciągu spółki skarbu państwa, ale w dość trudnej sytuacji, faktycznie, grozi upadłość tych cukrowni.</u>
          <u xml:id="u-399.2" who="#TadeuszSteckiewicz">I to by wyczerpywało w gruncie rzeczy pytania pań i panów posłów w tej sprawie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-399.3" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: Było jeszcze odwołanie zarządu.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-400">
          <u xml:id="u-400.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie prezesie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-401">
          <u xml:id="u-401.0" who="#TadeuszSteckiewicz">Pytał poseł Górniak. Ustaliliśmy przed wyjściem, że dostanie tę odpowiedź na piśmie. Chodzi o Śląską Spółkę Cukrową, o zarząd, tak? Nadzorującą osobą w ministerstwie skarbu jest pani minister Ostrowska. Jeżeli są tego typu sygnały o braku gospodarności, o brakach, o występujących uchybieniach w zarządzaniu tą spółką, to myślę, że minister skarbu jest właściwy do składania... Natomiast musimy pracować w oparciu o jakieś konkretne w tej sprawie informacje pań i panów posłów. Na dzień dzisiejszy mówiących o takich działaniach i udokumentowanych informacji, które skłaniałyby do podjęcia tego typu czynności, w ministerstwie skarbu nie ma.</u>
          <u xml:id="u-401.1" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: Były złożone.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-402">
          <u xml:id="u-402.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-402.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze prezes Agencji Rynku Rolnego pan Jan Sobiecki.</u>
          <u xml:id="u-402.2" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-403">
          <u xml:id="u-403.0" who="#JanSobiecki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Postaram się krótko. Pan poseł Górniak pytał, ile firm będzie brało udział w interwencyjnym skupie zboża w tym roku. Nie mamy jeszcze takich danych, ponieważ te podmioty będą wybierane w formie przetargu, który zostanie ogłoszony niezwłocznie, po raz drugi, w związku ze zmianą programu działań interwencyjnych. Rząd we wtorek podejmie stosowne decyzje w tej sprawie. Mogę tylko powiedzieć, że w ubiegłym roku w tym systemie skupu brało udział 685 przedsiębiorców. Ile było kontraktów na zboże w 2000 r. - chodzi o import. Pokrótce przedstawię liczby, czyli od początku roku do 30 czerwca, ile wydano pozwoleń w ramach tzw. podwójnego zera czy z Unii Europejskiej: na 134 434 tony na pszenicę - przy wielkości kontyngentu 230 tys. ton, 11 500 ton mąki można było wykorzystać w ramach kontyngentu, wydano pozwolenia na 5431 ton, otręby - mogliśmy skorzystać z 4,6 tys. ton, nikt się nie zgłosił po kontyngent, po pozwolenie, i jeżeli chodzi jeszcze dodatkowo o słód - 45 tys. ton, nikt się nie zgłosił. Z innych tytułów kontyngentów WTO: pszenicy wydano na 3110 ton przy możliwości 388 tys. ton - to obrazuje skalę zainteresowania tym kontyngentem, mąka - 11 579 ton to wielkość kontyngentu, wydano na 8699 tys. ton, otrąb - 70 tys. ton, możliwość była 170, wydano na 690. I w ramach CEFTA - wielkość kontyngentu była 30 tys. ton, wydano na 11 030 ton, i kukurydzy - 15 tys. ton, wydano na 3750 tys. ton. To są te podstawowe liczby, o które proszono.</u>
          <u xml:id="u-403.1" who="#JanSobiecki">Kolejne pytanie. Pani poseł Arciszewska pytała, dlaczego ARR tak późno rozpoczęła sprzedaż zbóż na eksport. Po pierwsze, chcieliśmy najpierw zrealizować sprzedaż zbóż na kraj, żeby pobudzić, spróbować wskazać jakąś cenę, cenę kierunkową dla podmiotów krajowych, a szczególnie dla tych, którzy brali udział w systemie skupu z dopłatami i płacili, przypominam, 510 zł za tonę pszenicy. Dlatego ustawiliśmy cenę na 550 zł, oczywiście ta cena nie zadziałała z różnych względów, o których dziś w Sejmie była mowa. W związku z tym dopiero podjęliśmy decyzję o eksporcie, która i teraz okazuje się kontrowersyjna ze względu na możliwości uzyskania ceny. Nie sądzę, że gdybyśmy wystawili w grudniu, oczywiście teraz jest łatwiej mówić, bo jest już po fakcie, żeby te ceny były wyższe.</u>
          <u xml:id="u-403.2" who="#JanSobiecki">Chcę powiedzieć, bo było takie pytanie, ile tej pszenicy wyeksportowaliśmy i po jakich cenach. W pierwszym przetargu na 150 tys. ton pszenicy wystawiono do przetargu, de facto zrealizowano 25 tys. ton w cenie 275 zł na tonę loco magazyn. W czerwcu zakończono drugi przetarg, wystawiono 200 tys. ton z plus minus 20, i wybrano 6 podmiotów, które zaoferowały cenę w zależności od magazynu, od rejonu województwa, bo to ma też znaczenie przy eksporcie, od 301,75 zł netto za tonę, najniższa cena była 250 zł na tonę, czyli w tych granicach uzyskaliśmy ceny. Ma to na celu przede wszystkim odblokowanie magazynów w rejonach o szczególnym znaczeniu dla rynku zbożowego, tzn. w woj. warmińsko-mazurskim i woj. zachodniopomorskim.</u>
          <u xml:id="u-403.3" who="#JanSobiecki">Jaka jest wielkość zapasów interwencyjnych Agencji Rynku Rolnego? Aktualnie mamy 827 995,7 ton pszenicy oraz 93 865,6 ton żyta, to jest łącznie 921 861 tys. ton, gdy odejmiemy 220 tys. ton, które będą wyeksportowane w tej chwili, zostaniemy z zapasami ok. 700 tys. ton. Nie są to aż tak duże zapasy. Chcę powiedzieć, że sprzedaż na rynek krajowy rozpoczęliśmy już 10 stycznia, sprzedano oczywiście niewiele, ale utrzymywanie tej ceny, w pewnym sensie sztucznej, powodowało, że ta cena całkowicie się nie załamała na rynku krajowym. Gdybyśmy wystawili niższą cenę, mogłoby to spowodować jeszcze większe zamieszanie i ta cena spadłaby poniżej 480–470 za tonę, jak to w tej chwili ma miejsce.</u>
          <u xml:id="u-403.4" who="#JanSobiecki">O zapasach już powiedziałem. Jeżeli chodzi o eksport zbóż - też.</u>
          <u xml:id="u-403.5" who="#JanSobiecki">Pan poseł Bury pytał, czy będą dopłaty do eksportu zbóż. W programie działań są przewidziane następujące dopłaty: do rzepaku - do 341 tys. ton, do mięsa wołowego - jeżeli będzie przyjęty we wtorek na posiedzeniu rządu ten program - do 15 tys. ton, do mięsa wieprzowego - do 25,9 tys. ton, i do odtłuszczonego mleka w proszku - do 37 tys. ton. Na tyle nam pozwalają porozumienia WTO. Są to dopłaty prowadzone jako forma uzupełniająca działań interwencyjnych.</u>
          <u xml:id="u-403.6" who="#JanSobiecki">Czy rząd wnioskował o interwencję na rynku żywca wieprzowego, pytał pan poseł Bury. Jest to w tej chwili po wstępnych uzgodnieniach, decyzja będzie na posiedzeniu rządu we wtorek. W uzgodnieniu z ministrem rolnictwa wnioskowaliśmy o zakupy, oprócz tych dopłat do eksportu, w wysokości 55 tys. ton żywca wieprzowego.</u>
          <u xml:id="u-403.7" who="#JanSobiecki">Myślę, że udzieliłem odpowiedzi na pytania, które dotyczyły działań Agencji Rynku Rolnego. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-404">
          <u xml:id="u-404.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie prezesie.</u>
          <u xml:id="u-404.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa pan Aleksander Bentkowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-405">
          <u xml:id="u-405.0" who="#AleksanderBentkowski">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Pierwsze pytanie pana posła Aszkiełowicza dotyczyło SAPARD. Czy SAPARD będzie w końcu uruchomiony, czy w końcu będzie mógł pomóc inwestorom w środowiskach wiejskich? Proszę państwa, agencja ze swojej strony zrobiła wszystko, co należało zrobić, wszystkie procedury zostały dopełnione, ciągle czekamy na formalną akredytację ze strony Unii Europejskiej. Pocieszające się to, że wczoraj przyszedł faks gratulujący nam tak ciężkiego i owocnego trudu, czyli można sądzić, że ta akredytacja będzie rzeczywiście przyznana. Ale formalnie, jak mówię, nie ma jej, sądzę, że najdalej w ciągu 2 tygodni to wszystko musi się do końca wyjaśnić. Poseł Aszkiełowicz zadał drugie pytanie, czy rolnicy będą mogli skorzystać z tej pomocy, ponieważ w tym systemie trzeba naprzód zrealizować inwestycję, żeby potem uzyskać 50% zwrotu. Chodzi o to drugie działanie na modernizację gospodarstw rolnych. Rzeczywiście tak to jest, jakkolwiek tutaj ta pomoc może sięgać kwoty tylko 110 tys. zł, a więc inwestycja ta nie może być większa niż 220 tys. zł. Nie jest to duża kwota, to jest kwota, która może być przeznaczona na modernizację gospodarstwa.</u>
          <u xml:id="u-405.1" who="#AleksanderBentkowski">Pytanie, które zadał pan poseł Ołdakowski i zarzut, jaki postawiła pani poseł Hojarska, dotyczyły przyjmowania do pracy do IACS pracowników. Pani poseł zarzuciła, że jest są to ludzie, którzy nie znają języka angielskiego, a był taki wymóg. Trzeba więc rozróżnić tych, których przyjąłem dotychczas, od tych, których w przyszłości będę przyjmował do IACS.</u>
          <u xml:id="u-405.2" who="#AleksanderBentkowski">Na początku mojej pracy, to było w lutym, postanowiłem możliwie szybko pozyskać lokale na oddziały rejonowe, czyli powiatowe. Zleciłem to obecnym dyrektorom oddziałów regionalnych i dałem na to miesiąc. Po miesiącu stwierdziłem, że postępują bardzo opieszale, twierdzą, iż mają obowiązki raczej związane z SAPARD, że oni nie powinni się zajmować IACS. I stanąłem przed faktem, że muszę zlecić to komuś innemu. Komu miałem zlecić? Czy miałem szansę wtedy rozpisywać przetarg albo konkurs na pozyskanie pracowników, którzy powinni znać się w miarę na pozyskiwaniu lokali, trochę znać się z tymi lokalnymi samorządami. Więc po prostu zwróciłem się do ludzi, których znałem, i zawarłem z nimi umowę na 3 miesiące, dając im konkretny cel, że w każdym powiecie mają znaleźć lokale, możliwie najtańsze, żeby było to najmniejszym obciążeniem dla agencji, żeby te lokale były w głównej mierze pozyskiwane z zasobów skarbu państwa, czyli od starostów, samorządów, wyjątkowo od osób fizycznych. Chociaż mój poprzednik przyjął inny sposób działania, wynajmował lokale tylko od osób fizycznych i nikt mu z tego powodu zarzutu nie postawił, ja uważałem, że trzeba szukać lokali możliwie najtańszych, jednocześnie spełniających kryteria, które są niezbędne dla funkcjonowania IACS, chociażby z tego powodu, że w tych lokalach muszą być zamontowane komputery, sprzęt informatyczny wysokiej jakości, nie mogą to być lokale bez możliwości stworzenia w nich właściwej infrastruktury. Ci ludzie mają obowiązek znaleźć takie lokale, podpisać umowy i w krótkim czasie przeprowadzić remont tych lokali, więc nie sądzę, żeby do tych czynności byli potrzebni fachowcy ze znajomością języka angielskiego.</u>
          <u xml:id="u-405.3" who="#AleksanderBentkowski">Natomiast w międzyczasie w kilku gazetach o ogólnopolskim zasięgu zostało umieszczone ogłoszenie, w którym określono bardzo precyzyjnie, jakie kryteria powinni spełniać przyjmowani do pracy w IACS pracownicy. I tam będziemy preferować ludzi ze znajomością języka angielskiego, jakkolwiek podstawową przesłanką jest ich przydatność merytoryczna do pracy w IACS. Niekoniecznie z tymi pełnomocnikami, z którymi zawarłem umowę na 3 miesiące, przedłużę tę umowę, być może wykorzystam ich do innych prac, być może w SAPARD, być może zostaną na tych stanowiskach bądź, jeżeli się sprawdzili, zajmą kierownicze stanowiska w oddziałach regionalnych agencji.</u>
          <u xml:id="u-405.4" who="#AleksanderBentkowski">Pani posłanka Mielniczuk pytała, czy agencja restrukturyzacji wytrzyma obciążenie wynikające z przyjęcia ustawy o dopłatach do mleka klasy I? W chwili obecnej nie mamy na to przeznaczonych pieniędzy, nie wiem, jaka będzie reakcja ministra rolnictwa. Agencja nie ma w swoim budżecie pieniędzy na dopłaty do mleka klasy I. Ponadto te dopłaty jakby burzyły koncepcję tworzenia dopłat do mleka najlepszego, teraz się dopłaca do każdego rodzaju mleka.</u>
          <u xml:id="u-405.5" who="#AleksanderBentkowski">Czy będą kredyty, pyta pani poseł Grzebisz-Nowicka, na tworzenie nowych miejsc pracy? Będą, wykorzystaliśmy całą pulę środków, jakie mieliśmy na ten cel. Zwróciliśmy się do ministra o dodatkowe środki. Minister Siekierski już mnie poinformował, że takie środki dodatkowe będą, będzie to kwota ok. 10 mln zł, przyznana w pierwszej kolejności, i być może zaspokoi to najważniejsze potrzeby. Jeżeli będzie dalsze zapotrzebowanie, to w drugiej połowie roku spróbujemy znaleźć jeszcze dodatkowe kwoty na ten cel, bo uważamy, że jest to rzeczywiście inwestycja, w którą warto inwestować. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-406">
          <u xml:id="u-406.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie prezesie.</u>
          <u xml:id="u-406.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze premier Jarosław Kalinowski.</u>
          <u xml:id="u-406.2" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, panie premierze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-407">
          <u xml:id="u-407.0" who="#JarosławKalinowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kiedy rozpoczynaliśmy debatę, padały uwagi i pytania pod adresem rządu, dlaczego tak mała reprezentacja? Teraz, kiedy kończymy tę debatę na temat polityki rolnej, mogę powiedzieć...</u>
          <u xml:id="u-407.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Po równo jest.)</u>
          <u xml:id="u-407.2" who="#JarosławKalinowski">...co wcale nie poprawi dzisiaj sytuacji naszego rolnictwa, że ta reprezentacja rządu wcale nie jest mniejsza, nawet liczebnie, od reprezentacji wszystkich klubów parlamentarnych.</u>
          <u xml:id="u-407.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-407.4" who="#JarosławKalinowski"> Unia Pracy jest reprezentowana, dobrze, że jest jeszcze minister Pilarczyk, bo nie byłoby reprezentacji SLD, przepraszam...</u>
          <u xml:id="u-407.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Ile można złotoustych słuchać?)</u>
          <u xml:id="u-407.6" who="#JarosławKalinowski">Szanowni Państwo! Niezależnie od tego, że o tej porze jest nas już niewielu na sali sejmowej, chciałbym bardzo serdecznie podziękować tym wszystkim, którzy z wielką troską odnosili się do problemów polskiego rolnictwa, a szczególnie tym najbardziej wytrwałym za to, że nie tylko pytali, ale chcieli wysłuchać odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-407.7" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: Liga Polskich Rodzin jest najbardziej reprezentowana.)</u>
          <u xml:id="u-407.8" who="#JarosławKalinowski">Szanowni Państwo! Panie i Panowie Posłowie! Pozwólcie, że już naprawdę bardzo krótko dosłownie tylko do kilku rzeczy generalnych się odniosę. Kilku posłom trzeba będzie odpowiedzieć na piśmie, bo pytania miały taki charakter. Natomiast chciałbym w jednej odpowiedzi zawrzeć kwestie dotyczące integracji, stanowiska rządu, tego, co wynika z projektu Komisji Europejskiej, jak wygląda sprawa ochrony naszej ziemi rolniczej po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-407.9" who="#JarosławKalinowski">Drodzy Państwo! Chcę wam tylko powiedzieć, że to nie rząd jest podmiotem procesu rozszerzenia Unii Europejskiej, procesu akcesyjnego, tym bardziej minister rolnictwa, to cały naród, całe społeczeństwo w referendum powie „tak” albo „nie”. Nawet jeżeli poseł Janowski i inni posłowie są przeciw, to akurat całość zdecyduje w referendum.</u>
          <u xml:id="u-407.10" who="#komentarz">(Głos z sali: I nigdy nie będzie „za”.)</u>
          <u xml:id="u-407.11" who="#JarosławKalinowski">A dzisiaj...</u>
          <u xml:id="u-407.12" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: To zapytajcie się go.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-408">
          <u xml:id="u-408.0" who="#DonaldTusk">Panowie posłowie, pod koniec dnia źle....</u>
        </div>
        <div xml:id="div-409">
          <u xml:id="u-409.0" who="#JarosławKalinowski">Widzę, że poseł Janowski po prostu sobie żarty z tego wszystkiego stroi, a ja naprawdę traktuję to, co dzisiaj mam...</u>
          <u xml:id="u-409.1" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: Ja jestem przerażony waszą beztroską.)</u>
          <u xml:id="u-409.2" who="#JarosławKalinowski">...a ja traktuję dzisiaj swoje obowiązki bardzo poważnie. I dlatego to, co robię i tutaj, w Warszawie, na posiedzeniach rządu, i w Brukseli, robię po to, żeby warunki wejścia, niezależnie od opinii posła Janowskiego, były jak najlepsze, bo to cały naród o tym zdecyduje.</u>
          <u xml:id="u-409.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Jak najlepsze dla PSL.)</u>
          <u xml:id="u-409.4" who="#JarosławKalinowski">Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Jeśli chodzi o pytanie pana posła Aszkiełowicza dotyczące SAPARD, wprawdzie już była na ten temat mowa, podzielam obawy i to, co w tej chwili powiem, nie będzie po raz pierwszy. Mówiąc o tym, że program w czerwcu w końcu ruszy, że agencja uzyska akredytację, to jeszcze nie koniec naszych problemów z wdrażaniem SAPARD. Ja wiem, że samorządy są przygotowane i czekają na moment uruchomienia...</u>
          <u xml:id="u-409.5" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: Które?)</u>
          <u xml:id="u-409.6" who="#JarosławKalinowski">...samorządy. Natomiast nie wiadomo, czy rolnicy zechcą korzystać z tego programu, wiedząc o tym, że inwestycje trzeba sfinansować z własnych środków, których nie ma, bądź z kredytu komercyjnego, a ten wiadomo jak jest oprocentowany. I tu może pojawić się problem. Ale mówiłem o tym wcześniej i powtarzam również dziś. Pytanie w tej sprawie padło.</u>
          <u xml:id="u-409.7" who="#JarosławKalinowski">Podział Polski w projekcie ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego na dwie strefy. Sam pan poseł Janowski dzisiaj powiedział, że rzeczywiście największe niebezpieczeństwo występuje na terenie Polski północnej i zachodniej. Z tego właśnie względu, o którym mówił poseł Janowski, zaproponowałem podział na dwie strefy.</u>
          <u xml:id="u-409.8" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: Nawet Konrad Mazowiecki nie zrobił takiego głupstwa.)</u>
          <u xml:id="u-409.9" who="#JarosławKalinowski">Panie pośle Janowski, pan był ministrem nawet rolnictwa, naprawdę z szacunku dla pana nie będę mówił o pańskich głupstwach.</u>
          <u xml:id="u-409.10" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: A bardzo proszę, niech pan choćby jedno przywoła.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-410">
          <u xml:id="u-410.0" who="#DonaldTusk">Panie pośle Janowski, za chwilę będę stosował regulamin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-411">
          <u xml:id="u-411.0" who="#JarosławKalinowski">Nie będę przypominał jak to było z funduszem oddłużenia rolnictwa, do dzisiaj nie wiadomo, gdzie się pieniądze podziały, panie Janowski.</u>
          <u xml:id="u-411.1" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: Proszę jeszcze raz powiedzieć.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-412">
          <u xml:id="u-412.0" who="#DonaldTusk">Przywołuję pana posła Janowskiego do porządku.</u>
          <u xml:id="u-412.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-413">
          <u xml:id="u-413.0" who="#JarosławKalinowski">Odpowiadam na kolejne pytanie: Czy prawdą jest, jakoby kraje arabskie przestały importować z Polski mleko w proszku, dlatego że Polska jest w NATO? Oświadczam, że nie. Jeżeli są jakieś problemy, to tylko dlatego, że nasza oferta - bez wsparcia eksportowego - jest gorsza niż oferty innych oferentów tego produktu.</u>
          <u xml:id="u-413.1" who="#JarosławKalinowski">Kolejna kwestia. Pojawiła się troska o to, że trwa obecnie wykup przez cudzoziemców ziemi rolniczej z zasobów Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Otóż, drodzy państwo, do czasu wejścia w życie ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego prezes Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa przedkłada wszystkie wnioski w sprawie zakupu ziemi o powierzchni powyżej 100 ha. Te wnioski są opatrywane opiniami samorządu rolniczego w przypadku każdego województwa, na terenie którego ma nastąpić sprzedaż. Jest to uspołecznienie tego procesu i nasze wspólne zabezpieczenie się przed tym, by nie doszło do zjawiska, o którym tu była mowa, że obecnie, przed rozstrzygnięciami, dojdzie do niekontrolowanego wykupu.</u>
          <u xml:id="u-413.2" who="#JarosławKalinowski">Sprawa biopaliw. Dzisiaj zakończyły się ostatecznie prace uzgodnieniowe pomiędzy resortami. Ten projekt będzie mógł być rozpatrywany na najbliższym posiedzeniu komitetu Rady Ministrów. Sądzę, że w czerwcu - realnie w czerwcu - ten projekt znajdzie się w Wysokiej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-413.3" who="#JarosławKalinowski">Sprawa drobiarstwa. W pakiecie, który zostanie przedłożony Radzie Ministrów we wtorek, zawarta jest również propozycja dopłat do eksportu mięsa drobiowego. Decyzje, które zostaną podjęte we wtorek, będą decyzjami całej Rady Ministrów, nie tylko ministra rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-413.4" who="#JarosławKalinowski">Sprawa Żuław. Żuławy uzyskały wsparcie w kwocie przeszło 60 mln zł, przewidzianej na okres 3 lat. Wsparcie to jest realizowane z kredytu zaciągniętego w Europejskim Banku Odbudowy i Rozwoju. Z tej 30-milionowej rezerwy uzyska dodatkowe środki również województwo pomorskie, tak jak każde województwo. Dzisiaj nie jestem w stanie powiedzieć, jakie to będą kwoty, jako że jesteśmy tuż przed podziałem środków.</u>
          <u xml:id="u-413.5" who="#JarosławKalinowski">Panie i Panowie Posłowie! Jeszcze raz pragnę serdecznie podziękować za wykazaną troskę oraz za wszystkie pytania, które zostały dzisiaj postawione. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-414">
          <u xml:id="u-414.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie premierze.</u>
          <u xml:id="u-414.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie odpowiedział na wszystkie pytania. Brak odpowiedzialności.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-415">
          <u xml:id="u-415.0" who="#AndrzejSkrzyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mamy do czynienia z trudną sytuacją polskiej wsi i rolnictwa. Dotychczasowa debata wskazuje, że istnieje zbieżność poglądów w ocenie tej sytuacji. Zarysowują się natomiast różnice - czasem bardzo znaczne - co do przyczyn, które tę sytuację spowodowały. Pominę jednak ten wątek, gdyż dzisiaj ważniejsze jest szukanie sposobu wyjścia z tego jakby zaczarowanego kręgu niemocy.</u>
          <u xml:id="u-415.1" who="#AndrzejSkrzyński">Jeżeli zatem jest to stan szczególny i niespotykany, to również zastosowane środki zaradcze powinny odpowiadać skali dotychczas niestosowanej. Poseł Ajchler w imieniu Sojuszu Lewicy Demokratycznej przedstawił szereg takich propozycji, zgłaszali je także inni posłowie z mojego klubu parlamentarnego. O takich instrumentach mówił też w imieniu rządu minister rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-415.2" who="#AndrzejSkrzyński">Wysoka Izbo! Poprawy sytuacji dochodowej na wsi nie uda się osiągnąć jedynie przez wzrost produkcji rolnej. Dlatego trzeba podjąć zdecydowane przedsięwzięcia zapewniające różnorodne źródła dochodów ludności mieszkającej na wsi. Temu problemowi poświęciliśmy dzisiaj zbyt mało uwagi. Wprawdzie prognoza zakłada, że liczba ludności wiejskiej będzie się obniżała, będziemy jednak mieli do czynienia z nadmiarem siły roboczej w środowisku wiejskim. Jest pewność, że w dającym się przewidzieć horyzoncie czasowym tego nadmiaru siły roboczej miasta nie zagospodarują. W związku z tym Polsce potrzebna jest nie jedna, lecz różne polityki rozwoju obszarów wiejskich, dostosowane do potrzeb i stanu zasobów, jakie występują w różnych regionach kraju.</u>
          <u xml:id="u-415.3" who="#AndrzejSkrzyński">Mamy wprawdzie w tej polityce pewien oręż, którym jest strategia gospodarcza rządu pod nazwą „Przedsiębiorczość - Rozwój - Praca”, niezbędne są jednak nowe, dalsze inicjatywy legislacyjne, w tym m.in. dotyczące obszarów o mniej korzystnych warunkach dla prowadzenia produkcji rolniczej.</u>
          <u xml:id="u-415.4" who="#AndrzejSkrzyński">Wysoka Izbo! Moją intencją jest wskazanie, iż nie powinniśmy zaniedbywać bardzo ważnego obszaru, jakim jest właściwe funkcjonowanie całego otoczenia wsi i rolnictwa. Jednocześnie powinniśmy tworzyć warunki sprzyjające włączeniu struktur samorządowych, organizacji pozarządowych, stowarzyszeń branżowych i zawodowych w nurt działań zmierzających do poprawy warunków życia i pracy na wsi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-416">
          <u xml:id="u-416.0" who="#DonaldTusk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-416.1" who="#DonaldTusk">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie przedstawionej informacji.</u>
          <u xml:id="u-416.2" who="#DonaldTusk">Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy na następnym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-416.3" who="#DonaldTusk">Dziękuję bardzo, panie premierze.</u>
          <u xml:id="u-416.4" who="#DonaldTusk">Dziękuję licznej pod koniec debaty reprezentacji rządu.</u>
          <u xml:id="u-416.5" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktów 34. i 35. porządku dziennego: 34. Pierwsze czytanie komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustaw o systemie oświaty, o działach administracji rządowej, Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (druk nr 331). 35. Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty (druk nr 499).</u>
          <u xml:id="u-416.6" who="#DonaldTusk">Proszę o zabranie głosu pana posła Wojciecha Szczęsnego Zarzyckiego w celu przedstawienia uzasadnienia komisyjnego projektu ustawy, zawartego w druku nr 331.</u>
          <u xml:id="u-416.7" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-417">
          <u xml:id="u-417.0" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie w imieniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi projekt ustawy o zmianie ustaw o systemie oświaty, o działach administracji rządowej, Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (druk nr 331). Projekt przeleżał ponad 5 miesięcy i dziś jest przedmiotem pierwszego czytania. Projektowana ustawa stanowi pakiet uregulowań prawnych warunkujących przekazanie zadań związanych z prowadzeniem i nadzorowaniem części szkół i placówek oświaty rolniczej ministrowi rolnictwa i rozwoju wsi oraz zakładanie i prowadzenie szkół leśnych przez ministra środowiska. Zawiera również dwa projekty rozporządzeń.</u>
          <u xml:id="u-417.1" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Strategia wielofunkcyjnego rozwoju wsi nakłada na oświatę rolniczą szczególne obowiązki dotyczące uczestnictwa w procesie przejmowania przez wieś ciągle nowych funkcji. Realizując tę strategię, zwłaszcza w aspekcie uczestnictwa w strukturach Unii Europejskiej, minister rolnictwa i rozwoju wsi powinien mieć instrumenty oddziaływania na proces kształcenia rolniczego społeczności wiejskiej, a tym samym zachowania wpływu na integrację problematyki kształcenia w formach szkolnych z pozaszkolną oświatą rolniczą oraz praktyką rolniczą. Z całą ostrością ujawnia się również potrzeba włączenia szkół rolniczych w spójny system wiedzy rolniczej, który powinny stworzyć instytuty naukowe, z jednej strony, i ośrodki doradztwa rolniczego oraz gospodarstwa rolne i firmy pracujące na rzecz rolnictwa - z drugiej. Taki zintegrowany system edukacji rolniczej od wielu już lat funkcjonuje we wszystkich krajach Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-417.2" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Zapewnienie szkołom rolniczym odpowiedniej bazy praktycznej do nauki zawodu poprzez funkcjonujące wyspecjalizowane ośrodki kształcenia praktycznego i sieci współpracujących z nimi gospodarstw rolnych i zakładów przetwórczych może zapewnić uczniom nabywanie niezbędnego zasobu wiedzy i umiejętności zawodowych, pozwalających na odnajdywanie się absolwentów na konkurencyjnym rynku Unii Europejskiej. Niezbędne zatem jest przekazanie w gestię ministra rolnictwa i rozwoju wsi określonej liczby szkół, które staną się placówkami wzorcowymi, wyznaczającymi i utrzymującymi standardy kwalifikacyjne kształcenia rolniczego, a także będą wspomagać szkoły rolnicze prowadzone przez jednostki samorządu terytorialnego w przygotowaniu kadr na potrzeby rolnictwa i obszarów wiejskich.</u>
          <u xml:id="u-417.3" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Zamieszczony w załączniku projekt wykazu szkół i placówek, które będzie prowadził minister rolnictwa i rozwoju wsi, obejmuje jednostki o zasięgu regionalnym i ponadregionalnym, których utrzymanie na odpowiednim poziomie przerasta cele i możliwości powiatu. Te szkoły - kształcące w zawodach unikalnych, takich jak: pszczelarstwo, hodowla koni, rybactwo śródlądowe, przetwórstwo mleka, melioracje - centra kształcenia praktycznego i ustawicznego oraz szkoły, przy których powyższe placówki funkcjonują, a także Krajowe Centrum Oświaty Rolniczej jako ogólnopolska placówka doskonalenia nauczycieli przedmiotów zawodowych uczących w szkołach rolniczych są to jednostki o ponadregionalnym zasięgu działania, które, dysponując nowoczesną bazą dydaktyczną, produkcyjną, wysoko wykwalifikowaną kadrą specjalistów, współpracując z uczelniami i instytutami w kraju, a także ośrodkami naukowymi na świecie, stanowić będą jedno z ogniw modernizacji i usprawniania kształcenia kadr dla wielofunkcyjnego rozwoju wsi.</u>
          <u xml:id="u-417.4" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Przeprowadzona w 2001 r. przez Najwyższą Izbę Kontroli kontrola funkcjonowania systemu kształcenia na potrzeby rolnictwa i obszarów wiejskich wykazała między innymi, że kuratoria oświaty sprawowały nadzór pedagogiczny nad szkołami rolniczymi, a szczególnie w przypadku przedmiotów zawodowych, w sposób niezadowalający. W przypadku 40,9% badanych zespołów szkół nie odnotowano żadnych wizytacji ze strony kuratoriów, natomiast zadanie mierzenia jakości pracy szkoły kuratoria zrealizowały zaledwie w przypadku 1% szkół rolniczych. Aż 86,6% wizytatorów sprawujących na terenie badanych kuratoriów nadzór pedagogiczny w szkołach rolniczych, w tym w zakresie nauczania przedmiotów zawodowych i praktycznej nauki zawodu, posiadało wykształcenie inne niż rolnicze, na przykład w zakresie wychowania przedszkolnego, nauczania początkowego, historii. W stopniu niewystarczającym sprawowany był też nadzór administracyjny ze strony samorządów powiatowych, o czym świadczy fakt, że w przypadku 36,4% kontrolowanych przez Najwyższą Izbę Kontroli zespołów szkół nie przeprowadzono żadnej kontroli, a w większości pozostałych były to zaledwie wyrywkowe kontrole jednodniowe. Najwyższa Izba Kontroli w 2001 r. wskazała na brak w organach prowadzących wizji kształcenia rolniczego w dostosowaniu do zmieniającej się sytuacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich oraz perspektywy przystąpienia do Unii Europejskiej, a także lokalnych rynków pracy, na zahamowanie w szkołach rolniczych inwestycji i remontów, ograniczenie kształcenia w zawodach rolniczych na rzecz innych zawodów, likwidację szkół, internatów oraz przeznaczanie obiektów na inne cele - na przykład na biura starostw - sprzedaż, likwidację szkolnych gospodarstw rolniczych i wyprzedaż majątku, likwidację doradztwa metodycznego dla nauczycieli. Uważamy, że są to wystarczające powody, aby minister rolnictwa i rozwoju wsi, który kreuje politykę rolną państwa, poprzez wyposażenie go w narzędzia nadzoru nad jakością sieci szkół i strukturą kształcenia zawodowego miał wpływ na kształtowanie kapitału ludzkiego warunkującego jej realizację.</u>
          <u xml:id="u-417.5" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Niezależnie od przekazania szeregu uprawnień na poziom powiatowy proponujemy, aby minister rolnictwa i rozwoju wsi posiadał w zakresie swoich kompetencji wpływ na doskonalenie zawodowego nauczycieli przedmiotów zawodowych, a tym samym był organem prowadzącym i nadzorującym działalność Krajowego Centrum Oświaty Rolniczej jako placówki doskonalenia nauczycieli o ogólnopolskim zasięgu działania, realizację działalności pedagogicznej szkół, kwalifikacje zawodowe kadry sprawującej nadzór pedagogiczny nad szkołami rolniczymi oraz nauczanie przedmiotów zawodowych i praktycznej nauki zawodu, zakładanie i prowadzanie szkół rolniczych, centrów kształcenia praktycznego i ustawicznego, kształtowanie racjonalnej sieci szkół kształcących w zawodach rolniczych i gospodarki żywnościowej przez współdecydowanie o ich zamykaniu, kształtowanie sylwetki zawodowej absolwentów szkół rolniczych poprzez resortowe opracowywanie dokumentacji programowej i ustalanie standardów wymagań kwalifikacyjnych. Minister rolnictwa i rozwoju wsi powinien być organem współdecydującym w sprawach tworzenia podstaw programowych, ramowych planów nauczania oraz określania warunków i trybu dopuszczania do użytku szkolnego programów nauczania, środków dydaktycznych i podręczników niezbędnych do realizacji programów nauczania.</u>
          <u xml:id="u-417.6" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi od momentu przygotowania reformy oświaty wyraża obawy co do jej następstw i skutków dla szkolnictwa rolniczego. Czas pokazał, że te obawy były uzasadnione. Przekazanie szkół rolniczych samorządom terytorialnym doprowadziło do pogorszenia sytuacji ekonomicznej tych placówek, co w konsekwencji skutkuje obniżeniem poziomu dydaktycznego. Okrajane dotacje do gospodarstw przyszkolnych doprowadzają do komercjalizacji ich działalności. Przeprowadzane są nawet próby ich sprzedaży ze względu na atrakcyjne położenie gruntów tych gospodarstw. Władze poszczególnych powiatów, które powinny być zainteresowane utrzymaniem szkół rolniczych na ich terenie, nie koordynują swoich działań w sprawie przekazywania na prowadzenie tych szkół odpowiednich środków. Wszystkie te obawy potwierdziła kontrola funkcjonowania systemu kształcenia dla potrzeb rolnictwa i obszarów wiejskich, przeprowadzona przez Najwyższą Izbę Kontroli na zlecenie komisji rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-417.7" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Przedstawiona w listopadzie 2001 r. Wysokiej Izbie informacja we wnioskach skierowanych do ministra rolnictwa i rozwoju wsi wręcz nakazuje uaktualnienie podjętej wcześniej inicjatywy legislacyjnej zmierzającej do zwiększenia uprawnień ministra w zakresie kształcenia dla potrzeb rolnictwa i obszarów wiejskich, podjęcie inicjatywy legislacyjnej zmierzającej do dostosowania Krajowego Centrum Oświaty Rolniczej w Brwinowie do potrzeb doskonalenia nauczycieli szkół rolniczych na poziomie analogicznym, jak przed 1 stycznia 1999 r., rozważenie możliwości przywrócenia finansowego wspierania przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa praktycznej nauki zawodu w szkołach rolniczych i rolniczych placówkach oświatowych.</u>
          <u xml:id="u-417.8" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">W sytuacji gdy resort rolnictwa nie ma właściwego wpływu na działalność, zakładanie i likwidację szkół rolniczych, prowadzenie w dalszym ciągu szkół rolniczych przez starostów grozi zanikiem zawodowego kształcenia rolniczego na rzecz ogólnego, a wieś polska może zostać pozbawiona własnej szkoły i dobrych tradycji edukacyjnych. A przecież najbliższą perspektywą wsi polskiej jest integracja z Unię Europejską, w której wymogiem dla osób przejmujących gospodarstwa rolne jest posiadanie średniego wykształcenia rolniczego oraz odbycie praktyki zawodowej na wysokim poziomie. Proponowane rozwiązanie - przyjęcie do prowadzenia przez ministra tylko części szkół i placówek kształcenia rolniczego - nie jest działaniem przeciwko samorządom powiatowym, lecz ma na celu udzielenie im pomocy w realizacji programu kształcenia na potrzeby rolnictwa i wsi, co jest szczególnie ważne w sytuacji niedoborów finansowych, z którymi borykają się starostwa powiatowe nie tylko w odniesieniu do finansowania zadań edukacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-417.9" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Mając na względzie przedstawione powyżej uwagi oraz potrzebę dokonania zmian strukturalnych wsi i przekształcenia naszego rolnictwa, dostosowania go do potrzeb i wymagań Unii Europejskiej, Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi domaga się przywrócenia prowadzenia wybranych szkół rolniczych przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (dołączyliśmy trzy wzory załączników). W dotychczasowej dyskusji o podporządkowaniu szkół unikalnych ministrowi rolnictwa i rozwoju wsi pozytywnie wypowiedziało się wiele instytucji, m.in. Krajowa Rada Izb Rolniczych, Stowarzyszenie Dyrektorów Szkół, Stowarzyszenie Doradców Metodycznych, Związek Nauczycielstwa Polskiego. Pozytywnie w tej sprawie wypowiada się również minister rolnictwa i rozwoju wsi.</u>
          <u xml:id="u-417.10" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Przedstawiona nowelizacja ustawy nie powoduje istotnych skutków finansowych. Subwencją przeznaczoną na funkcjonowanie tych szkół dysponowałby minister rolnictwa, a nie starostowie. Przedmiot projektowanej regulacji nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-417.11" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To tyle z uzasadnienia dotyczącego wprowadzenia tych zmian na rzecz szkół rolniczych. Ta nowelizacja odnosi się także do szkół leśnych - 13 istniejących na terenie kraju średnich szkół leśnych było prowadzonych przez ministra środowiska za pośrednictwem dyrektora generalnego Lasów Państwowych. Szkoły te w społecznym odbiorze zaskarbiły sobie opinię bardzo dobrych placówek kształcenia ogólnego i zawodowego. W znowelizowanej w dniu 25 lipca 1998 r. ustawie o systemie oświaty wykreślono z art. 5 ust. 1, pozbawiając w ten sposób dyrektora generalnego Lasów Państwowych prawa do prowadzenia szkół leśnych. Prowadzenie szkół leśnych przekazano samorządom powiatowym. Stało się tak, mimo że odmienne stanowisko prezentował minister środowiska, dyrektor generalny Lasów Państwowych, Związek Zawodowy Nauczycieli Średnich Szkół Leśnych. Średnie szkoły leśne położone są na terenach o znacznej lesistości, a więc w zasięgu działania słabo uprzemysłowionych powiatów, takich jak Biłgoraj, Miastko, Hajnówka, Tuchola czy Ustrzyki Dolne. Są to słabe ekonomicznie powiaty, a koszt kształcenia kadr ze względu na ponadpowiatowy, ponadwojewódzki rynek jest dość wysoki. W związku z powyższym istnienie i prawidłowe funkcjonowanie średnich szkół leśnych jest zagrożone. Dochodzi do likwidacji szkół leśnych przez łączenie ich ze szkołami rolniczymi czy ogólnokształcącymi - przykład to szkoły w Tucholi czy Brynku. Padają pytania, kto następny. Leśnicy, nauczyciele szkół leśnych nie akceptują sytuacji, w jakiej znalazło się szkolnictwo leśne. Wszyscy, którzy są zainteresowani poziomem kształcenia przyszłych kadr dla leśnictwa, doskonale wiedzą, że jeśli chcemy korzystać z dóbr naszych lasów, to musimy dbać o odpowiednie przygotowanie ludzi, którzy potrafią dobrze i mądrze gospodarować skarbami lasów.</u>
          <u xml:id="u-417.12" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Średnie szkoły leśne są, dzięki wieloletniemu ich prowadzeniu przez dyrektora generalnego Lasów Państwowych i staraniom ustabilizowanej kadry nauczycielskiej, doskonale wyposażone w nowoczesny sprzęt dydaktyczny, użytkują budynki pozostające w bardzo dobrym stanie technicznym i nie są zadłużone. Naturalnym, ustabilizowanym rynkiem pracy dla absolwentów średniego szkolnictwa leśnego jest Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe. Pewna część absolwentów znajduje pracę w parkach narodowych i w parkach krajobrazowych, a także w wyspecjalizowanych jednostkach ochrony środowiska i, nieliczni, w jednostkach samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-417.13" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Minister środowiska, a w szczególności Lasy Państwowe mają opracowaną długofalową, bo do 2015 r., prognozę zapotrzebowania na kadrę leśną. Pod tak sprecyzowane potrzeby Lasy Państwowe kształtowały liczbę przyjęć do klas pierwszych. Po wielu latach doświadczeń Lasy Państwowe, jako organ prowadzący szkoły, wypracowały i wdrożyły unikalny system praktycznej nauki zawodu oparty na sieci nadleśnictw dydaktycznych. Zorganizowano bazę transportu na potrzeby praktycznej nauki zawodu, zbudowano zaplecze maszyn, narzędzi, drogiego specjalistycznego sprzętu ochrony osobistej.</u>
          <u xml:id="u-417.14" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Ze względu na oczywistą konieczność odbudowania istotnych więzi średniego szkolnictwa leśnego z jednym z najnowocześniejszych rynków pracy dla leśników, czyli z lasami państwowymi, w interesie lasów i przyszłości leśników należy - i nie ma już najmniejszej wątpliwości co do tego - zmienić instytucję organu prowadzącego dla tych średnich szkół leśnych, które do dnia 31 grudnia 1998 r. były prowadzone przez dyrektora generalnego Lasów Państwowych.</u>
          <u xml:id="u-417.15" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">I trzeba tutaj dodać także, że wraz z prowadzeniem zalesiania przez rolników potrzebny będzie nadzór nad lasami, które będą uprawiać polscy rolnicy, mając niejako alternatywę dochodów.</u>
          <u xml:id="u-417.16" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Francuskie leśne szkolnictwo średnie w latach 70. zostało przekazane do prowadzenia organizacjom samorządowym. Z rozwiązania tego zrezygnowano definitywnie w latach 80., przekazując te szkoły ponownie pod nadzór właściwego francuskiego ministerstwa. Podobna sytuacja powinna zaistnieć w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-417.17" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">W dotychczasowej dyskusji o podporządkowaniu średniego szkolnictwa leśnego ministrowi środowiska wyraził on zgodę na podporządkowanie resortowi środowiska średnich szkół leśnych. Pozytywnie wypowiedziało się na ten temat wiele instytucji, w tym kolegium Lasów Państwowych, a także dyrektor generalny Lasów Państwowych.</u>
          <u xml:id="u-417.18" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Przedstawiona nowelizacja ustawy o systemie oświaty nie powoduje żadnych skutków finansowych. Subwencją przeznaczoną na funkcjonowanie 13 średnich szkół leśnych dysponowałby minister środowiska. Przedmiot projektowanej regulacji nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-417.19" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę w imieniu komisji wnieść autopoprawkę, proponowaną w stanowisku rządu, do art. 3. Doszło do tego wskutek zniekształcenia tekstu podczas elektronicznego formatowania. Chcielibyśmy tę autopoprawkę przekazać panu marszałkowi. W opublikowanym tekście art. 50 lit. a brzmi: „treść aktualną oznacza się jako ust. 1, z tym że na końcu zdania dodaje się wyrazy „z zastrzeżeniem ust. 2”, w lit. b dodaje się ust. 2 w brzmieniu: „Mienie jednostek samorządu terytorialnego będące we władaniu szkół leśnych, rolniczych centrów kształcenia praktycznego, rolniczych centrów kształcących w zawodach unikalnych przejmowanych z dniem... odpowiednio przez ministra właściwego do spraw rolnictwa i środowiska, z tym dniem stają się z mocy prawa mieniem skarbu państwa”. A powinno być w art. 50: „treść aktualną oznacza się jako ust. 1, z tym że na końcu zdania dodaje się wyrazy „z zastrzeżeniem ust. 2”, dodaje się ust. 2 w brzmieniu: „Placówki doskonalenia nauczycieli przedmiotów zawodowych w szkołach rolniczych i leśnych o zasięgu ogólnopolskim zakłada, prowadzi i nadzoruje minister właściwy odpowiednio do spraw rolnictwa i środowiska”. W art. 60 dodaje się ust. 5 w brzmieniu: „Mienie jednostek samorządu terytorialnego będące w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy we władaniu szkół leśnych, szkół rolniczych, przy których prowadzone są placówki kształcenia praktycznego lub ustawicznego, oraz publicznych szkół rolniczych kształcących w zawodach unikalnych, przejmowanych odpowiednio przez ministra właściwego do spraw rolnictwa i środowiska, staje się z mocy prawa mieniem skarbu państwa”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-418">
          <u xml:id="u-418.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-419">
          <u xml:id="u-419.0" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zwracam się z uprzejmą prośbą w imieniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi do pań i panów posłów o poparcie projektu ustawy o zmianie ustaw o systemie oświaty, o działach administracji rządowej, przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną i przesłanie go do dalszych prac w Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-419.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-420">
          <u xml:id="u-420.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-420.1" who="#DonaldTusk">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Kultury pana Macieja Klimczaka w celu przedstawienia uzasadnienia rządowego projektu ustawy zawartego w druku nr 499.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-421">
          <u xml:id="u-421.0" who="#MaciejKlimczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z upoważnienia prezesa Rady Ministrów mam zaszczyt przedstawić rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty. Proponowane przez rząd rozwiązania wprowadzają szereg koniecznych zmian w zakresie publicznego i niepublicznego szkolnictwa artystycznego, które pozwolą na zachowanie jednolitego i prawidłowego funkcjonowania systemu szkolnictwa artystycznego w Polsce. Mają one na celu przede wszystkim usunięcie istniejących niespójności w obowiązujących przepisach oraz zapewnienie możliwości konsekwentnej realizacji koncepcji przyjętej w ustawie z dnia 23 sierpnia 2001 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty, ustawy Przepisy wprowadzające reformę ustroju szkolnego, ustawy Karta nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (DzU nr 111, poz. 1194), czyli tzw. ustawie czyszczącej, która weszła w życie 21 października 2001 r.; koncepcji, zgodnie z którą edukacja artystyczna znalazła się pod opieką i w gestii ministra kultury.</u>
          <u xml:id="u-421.1" who="#MaciejKlimczak">Zaproponowane w projekcie rozwiązania dotyczą dwóch obszarów zagadnień. Pierwszy obejmuje wyposażenie ministra kultury w instrumenty umożliwiające zakładanie, prowadzenie i sprawowanie nadzoru pedagogicznego nad całością szkolnictwa artystycznego w Polsce. Zmiany te dotyczą m. in.: wprowadzenia regulacji wskazującej na ministra kultury jako organ upoważniony do zakładania i prowadzenia publicznych szkół artystycznych, placówek zapewniających opiekę i wychowanie uczniom szkół artystycznych w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania oraz placówek doskonalenia nauczycieli szkół artystycznych. Ponadto dotyczą przeniesienia odpowiednio uprawnień dla ministra kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, jakie przysługują obecnie kuratorowi oświaty, w zakresie nadzoru pedagogicznego w odniesieniu do szkół artystycznych i placówek artystycznych, placówek zapewniających opiekę i wychowanie uczniom szkół artystycznych w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania oraz placówek doskonalenia nauczycieli szkół artystycznych - publicznych i niepublicznych. Ważne jest również wskazanie ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego jako organu prowadzącego ewidencję niepublicznych szkół artystycznych i nadającego tym szkołom uprawnienia szkoły publicznej.</u>
          <u xml:id="u-421.2" who="#MaciejKlimczak">Drugi obszar dotyczy ujednolicenia nazewnictwa odnoszącego się do placówek związanych z obszarem działania ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego. Takimi placówkami są: ogniska artystyczne (zdefiniowano to pojęcie w taki sposób, aby zachować spójność z dalszymi regulacjami ujętymi w tej ustawie); placówki zapewniające opiekę i wychowanie uczniom szkół artystycznych w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania, czyli tzw. bursy szkolnictwa artystycznego; oraz placówki doskonalenia nauczycieli szkół artystycznych (Centrum Edukacji Bibliotekarskiej, Informacyjnej i Dokumentacyjnej w Warszawie z filią w Jarocinie).</u>
          <u xml:id="u-421.3" who="#MaciejKlimczak">Przedstawiany rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty zakłada wprowadzenie kilkunastu zmian polegających przede wszystkim na: uzgodnieniu i sprecyzowaniu nazewnictwa; zdefiniowaniu przedmiotu regulacji w dziedzinie szkolnictwa artystycznego; umieszczeniu zastrzeżeń jednoznacznie lokujących odpowiedzialność za szkolnictwo artystyczne w miejscu podejmowania decyzji dotyczących całości tego szkolnictwa; wskazaniu na możliwość przekazywania uprawnień do prowadzenia szkół artystycznych, na podstawie porozumienia, jednostkom samorządu terytorialnego; wskazaniach dotyczących realizacji uprawnień do nadzoru pedagogicznego nad publicznymi i niepublicznymi szkołami i placówkami artystycznymi oraz placówkami zapewniającymi opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania; wreszcie kwestii prowadzenia przez ministra kultury ewidencji niepublicznych szkół artystycznych oraz możliwości nadawania na wniosek osób prowadzących szkołę niepubliczną uprawnień szkoły publicznej po spełnieniu szczególnych, określonych w ustawie warunków.</u>
          <u xml:id="u-421.4" who="#MaciejKlimczak">Te zaproponowane regulacje usuwające niespójności, doprecyzowanie i uszczegółowienia sprzyjać będą właściwemu funkcjonowaniu szkolnictwa artystycznego, utrzymaniu jego odpowiedniego poziomu, przynosząc korzyść utalentowanej młodzieży i ogółowi społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-421.5" who="#MaciejKlimczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przyjęcie przedstawionych rozwiązań zawartych w projekcie ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty nie spowoduje skutków finansowych dla budżetu państwa, nie wywoła również negatywnych skutków społecznych i ekonomicznych, w szczególności mających wpływ na rynek pracy i konkurencyjność wewnętrzną i zewnętrzną gospodarki oraz rozwój regionalny.</u>
          <u xml:id="u-421.6" who="#MaciejKlimczak">Przedmiot projektowanej nowelizacji nie jest objęty zakresem prawa Unii Europejskiej. Mając na uwadze to, że przesłanką projektowanych zmian jest efektywność i poprawa jakości usług publicznych świadczonych przez system szkolnictwa artystycznego, rząd zwraca się do Wysokiej Izby z uprzejmą prośbą o akceptację tej regulacji ustawowej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-422">
          <u xml:id="u-422.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-422.1" who="#DonaldTusk">Sejm postanowił o wysłuchaniu w łącznej dyskusji nad tymi punktami porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-422.2" who="#DonaldTusk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-422.3" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Franciszek Potulski, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-423">
          <u xml:id="u-423.0" who="#FranciszekPotulski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przed nami dwa projekty: rządowy i komisyjny, odmienne, ale łączy je jedno: identycznie proponowany model zarządzania oświatą. Z tym że w przypadku szkół, dla których organem prowadzącym jest minister kultury, to taki jest obecny stan decyzją poprzedniego Sejmu, a w przypadku szkół rolniczych i leśnych to komisja, której autorstwa jest ten projekt, zmierza do zastosowania podobnego modelu zarządzania, analogicznego do tego, jaki funkcjonuje w zakresie szkół artystycznych.</u>
          <u xml:id="u-423.1" who="#FranciszekPotulski">Klub SLD wnosi o skierowanie projektu rządowego do Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży, z tym że nie wszystkie proponowane w projekcie rozwiązania wydają się oczywiste. Będziemy w komisji stać na stanowisku, że kurator jest przedstawicielem rządu, a więc również przedstawicielem ministra kultury i dziedzictwa narodowego i zgoda kuratora jest zgodą tegoż ministra i że główną postacią w zarządzaniu oświatą jest kurator i to raczej minister winien zasięgać jego opinii, a nie odwrotnie - przede wszystkim dlatego, że istnieje konstytucyjny obowiązek nauki do 18 lat i za jego przestrzeganie odpowiada minister właściwy do spraw oświaty, a nie minister - ani rolnictwa, ani kultury, ani ochrony środowiska.</u>
          <u xml:id="u-423.2" who="#FranciszekPotulski">Bardziej złożony jednak jest problem drugiego projektu ustawy przesuwającej szkoły rolnicze i leśne z powrotem w gestię ministerstw. Sam fakt pojawienia się takiej tendencji wynika przede wszystkim z losu tych szkół przez ostatnie 3 lata. Spektakularne przykłady likwidacji szkół przez powiaty z powodów niekiedy jawnie merkantylnych, bez oglądania się na interes ucznia i bez analizy skutków społecznych takich działań, każą ze zrozumieniem przyjąć działania posłów, którzy uważają, że brak kontroli nad działalnością powiatów nakazuje ratować te szkoły przez zmiany ich właścicieli na takich, którzy rozumieją sens i potrzebę ich istnienia. Nawet argument o prawach właścicielskich powiatów jest dosyć słaby, bo samorząd to też państwo i służba publiczna. Interes tej służby musi przeważać. A poza tym żaden powiat niczego sam nie wygospodarował ani nie zbudował i tak jak dostał w zarządzanie majątek publiczny, tak może go oddać. A sprzedawanie otrzymanego majątku po to, żeby mieć środki na płace administracji, jest z gruntu niemoralne.</u>
          <u xml:id="u-423.3" who="#FranciszekPotulski">Pomimo to stawiam w imieniu klubu SLD wniosek o odrzucenie projektu ustawy z druku nr 331 w pierwszym czytaniu. Po pierwsze, dlatego że popieramy model zarządzania oświatą przez ministra właściwego do spraw oświaty, przy współudziale samorządu terytorialnego reprezentującego m.in. również rodziców; po drugie dlatego, że wprowadzenie zapisu w ustawie o systemie oświaty, że likwidacja szkoły lub kierunku kształcenia zawodowego może odbyć się tylko za zgodą kuratora, zabezpiecza przed zbyt pochopną ich likwidacją. I taką listę, jaka jest załącznikiem do ustawy, może minister rolnictwa przekazać do MEN i kuratorzy będą stać na straży szkół z tej listy. Wszystko to, o czym w uzasadnieniu projektu komisyjnego mówił pan poseł Zarzycki, można realizować w obecnym systemie. Zespół Szkół Rolniczych w Bolesławowie w powiecie Starogard Gdański prowadzi i internat, i gospodarstwo rolne, i klasę hodowli koni. W prowadzeniu tych szkół są dobre i złe przykłady, a jeśli chodzi o nadzór pedagogiczny, to nie funkcjonuje on nie tylko w tej dziedzinie. Na usprawiedliwienie zresztą części powiatów dodam, że tych szkół miało w ogóle nie być, a jeśli chodzi o niedobory środków na oświatę, o których pan poseł mówił, to jest nieco inaczej, bo w roku 2000 ok. 50% powiatów nie zdołało wydać pieniędzy z subwencji oświatowej na cele oświatowe. Uważamy jednak, że trzeba zapewnić ustawowy wymóg udziału zainteresowanych ministerstw i instytucji w ustalaniu programów kształcenia zawodowego i w ustalaniu liczby uczniów na poszczególnych kierunkach kształcenia zawodowego, uwzględniając perspektywiczne potrzeby gospodarki. Uważamy też, że należy stworzyć prawne możliwości współfinansowania kształcenia zawodowego, a na pewno praktycznej nauki zawodu przez zainteresowane instytucje. To będzie oznaczać, że na przykład Lasy Państwowe określą, ilu techników leśnictwa zatrudnią za 3 lata, a ilu inżynierów za 8 lat i tylu kandydatów przyjmiemy do szkół leśnych, i tym kandydatom Lasy Państwowe zapewnią środki na wsparcie ich szkolenia zawodowego. Ujmując rzecz w dużym skrócie, byłyby to kwoty wynikające z tzw. wag branżowych, czyli przeliczników stosowanych do bonów uczniowskich ze względu na kształcenie zawodowe w szkołach.</u>
          <u xml:id="u-423.4" who="#FranciszekPotulski">Wymaga dookreślenia model praktycznej nauki zawodu i wymaga odtworzenia nadzór pedagogiczny w ogóle, a nadzór pedagogiczny nad kształceniem zawodowym w szczególności. Chcemy rozważyć też możliwość przejmowania szkół o ponadregionalnym charakterze działania przez sejmiki wojewódzkie. Problem ten dotyczy nie tylko szkół, ale i innych placówek oświatowych i mamy nadzieję, że przy pracach nad systemowymi zmianami w oświacie rozwiążemy i ten problem.</u>
          <u xml:id="u-423.5" who="#FranciszekPotulski">I jeszcze trzy uwagi na zakończenie. Pierwsza to ta, że powiaty chyba nam się nie udały. Jeśli są możliwości utraty instynktu państwowego poprzez starostów, to coś trzeba z tym zrobić, głównie poprzez oparcie dochodów powiatów w znacznej części na dochodach własnych. Nie może być tak, że starosta powiatu liczącego 20 tys. ludności zarabia tyle samo co starosta powiatu mającego 10 razy więcej mieszkańców. Płaca i tu, i tu powinna być związana z ilością i jakością pracy, a nie ze stanowiskiem. Uwaga druga dotyczy wyników naszego głosowania za przekazaniem szkół leśnych do Ministerstwa Środowiska w poprzedniej kadencji. Głosowaliśmy za, bo głosowaliśmy przede wszystkim za istnieniem tych szkół, za istnieniem średniego szkolnictwa zawodowego w ogóle. Jednym z pierwszych posunięć nowego rządu było przywrócenie tych szkół do systemu edukacyjnego. A przypominam wszystkim, których sporo tu jeszcze zasiada w tej Izbie, że dążyliśmy czy dążono wówczas do likwidacji tych szkół w ogóle.</u>
          <u xml:id="u-423.6" who="#FranciszekPotulski">I uwaga trzecia. Kształcenie zawodowe przesuwa się na coraz wyższy poziom. Technik, ekonomista, nauczyciel po liceum pedagogicznym, pielęgniarka po liceum to kiedyś wiele znaczyło. Dzisiaj w wielu wypadkach średnie wykształcenie nie wystarcza, praktycznie jest to kształcenie wykwalifikowanego robotnika, co nie oznacza, że tacy też nie są potrzebni. Nie każdy musi mieć wykształcenie wyższe i dlatego jest słuszne odejście od poprzedniego kierunku 12-latki ministra Handtkego podzielonej na trzy etapy - szkoła podstawowa, gimnazjum i liceum profilowane - i założenia, że zawód będzie się zdobywać dopiero na poziomie pomaturalnym.</u>
          <u xml:id="u-423.7" who="#FranciszekPotulski">Reasumując, klub SLD uważa, że przyjęty model zarządzania oświatą jest właściwy. Model, w którym za jakość kształcenia we wszystkich typach szkół odpowiada minister właściwy do spraw oświaty, a za warunki realizacji tych zadań odpowiada samorząd terytorialny. Trzeba usunąć ewidentne złe rozwiązania i obu tym partnerom procesu edukacyjnego zapewnić warunki do właściwej realizacji ich zadań, w tym przede wszystkim finansowe. A potrzeby gospodarki...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-424">
          <u xml:id="u-424.0" who="#DonaldTusk">Panie pośle, czas bardzo przekroczony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-425">
          <u xml:id="u-425.0" who="#FranciszekPotulski">Tak, dwie linijki jeszcze. A potrzeby gospodarki w ramach rządu winien na rzecz zainteresowanych ministerstw realizować minister edukacji narodowej wspierany finansowo przez tych, którzy składają określone zapotrzebowanie. Dlatego ponownie formułuję wniosek o odrzucenie w pierwszym czytaniu ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty i działach administracji rządowej z druku nr 331, a projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty z druku nr 499 proponujemy przekazać do komisji edukacji, i tylko do tej komisji. Dziękuję za wykazaną cierpliwość, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-426">
          <u xml:id="u-426.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-426.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pani poseł Krystyna Szumilas, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-427">
          <u xml:id="u-427.0" who="#KrystynaSzumilas">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Swoje wystąpienie zacznę od informacji podanej ostatnio przez GUS. W marcu bezrobocie wśród młodzieży w wieku do 24 lat wynosiło już 45,5%. Wśród bezrobotnych bardzo liczną grupę stanowią absolwenci szkół rolniczych i leśnych. I w tym świetle omówię projekty ustaw proponowane przez rząd i przez Komisję Rolnictwa i Rozwoju Wsi.</u>
          <u xml:id="u-427.1" who="#KrystynaSzumilas">Reformując ustrój państwa, jako fundamentalną zasadę przyjęto odpowiedzialność państwa za ustanawianie i kontrolowanie standardów nauczania, natomiast zarządzanie szkołami oddano w ręce społeczności lokalnych - i pod takim rozwiązaniem podpisuje się Platforma Obywatelska. Zgodnie z tą zasadą przed 3 laty przekazano prowadzenie szkół średnich i zawodowych, w tym również rolniczych i leśnych, samorządom terytorialnym. Niestety, już wtedy wprowadzono pewien wyjątek, który dotyczy szkół artystycznych. W związku z tym dzisiaj debatujemy nad dwoma drukami: nad rządowym projektem ustawy zawartym w druku nr 499, który proponuje zmiany w ustawie o systemie oświaty spowodowane właśnie podporządkowaniem szkół artystycznych Ministerstwu Kultury, i nad projektem ustawy opracowanym przez komisję w druku nr 331, w którym proponuje się odebranie szkół rolniczych i leśnych samorządom, co jest zaprzeczeniem idei samorządnego państwa i na co Platforma Obywatelska nie może się się zgodzić.</u>
          <u xml:id="u-427.2" who="#KrystynaSzumilas">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przekazanie szkół samorządom zaowocowało wieloma pozytywnymi zmianami, a najważniejsza to rozszerzenie oferty edukacyjnej. W ciągu ostatnich lat spadło, niestety, zainteresowanie młodzieży nauką w szkołach rolniczych. Wzrosło natomiast zainteresowanie innymi szkołami, szczególnie liceami ogólnokształcącymi. Szkoły, również rolnicze i leśne, na to zapotrzebowanie odpowiedziały. Dopasowują kierunki kształcenia do potrzeb rynku pracy i zmieniającej się gospodarki, odpowiadają na oczekiwania i aspiracje młodzieży. Proponują wiele nowych kierunków, na przykład: agrobiznes, agroturystyka. Jednak takie postępowanie szkół i samorządów jest przez wnioskodawców, autorów projektów ustawy krytykowane. Szczerze mówiąc, nie rozumiem tego.</u>
          <u xml:id="u-427.3" who="#KrystynaSzumilas">Czy w takim razie oferowanie młodzieży wiejskiej nowych kierunków kształcenia jest złe? Czy danie im możliwości wyboru to przestępstwo? Czyżby niektórzy posłowie chcieli wrócić do sytuacji, w której młodzież wiejska jest skazana na naukę wyłącznie w szkole rolniczej i w ten sposób widzą ratowanie polskiego rolnictwa? A co z podniesieniem poziomu wykształcenia mieszkańców wsi, rozwojem przedsiębiorczości i tworzeniem nowych miejsc pracy poza rolnictwem? Odnoszę wrażenie, że o tych fundamentalnych sprawach autorzy komisyjnego projektu ustawy zapomnieli. Zwyciężyła w nich tęsknota za Polską resortową, w której istniały bogate szkoły prowadzone przez ministrów i biedne prowadzone przez kuratorów. Broniąc interesów nauczycieli zawodów, zgubili po drodze dobro młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-427.4" who="#KrystynaSzumilas">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! To nie jedyne argumenty, choć moim zdaniem jedne z ważniejszych, przemawiające przeciwko projektowi z druku nr 331. Innym, równie ważnym powodem jest wywołanie przez projekt jeszcze większego chaosu w edukacji, choć trudno mi sobie w tej chwili większy chaos wyobrazić. Przecież po wielu perturbacjach spowodowanych decyzjami koalicji rządzącej w końcu całkiem niedawno udało się uchwalić nową sieć szkół ponadgimnazjalnych. Czy teraz znowu powiaty mają ją zmieniać?</u>
          <u xml:id="u-427.5" who="#KrystynaSzumilas">Panie i Panowie Posłowie! Nasi biedni gimnazjaliści przeżyli już zamieszanie wokół nowej matury, wokół liceów, techników, wokół świadectw i egzaminów, wokół zasad przyjmowania do szkół ponadgimnazjalnych. Nie powiększajmy więc ich stresu fundując im kolejną zmianę: nazwy szkół, organu prowadzącego, nowej sieci.</u>
          <u xml:id="u-427.6" who="#KrystynaSzumilas">Klub Platformy Obywatelskiej ma jeszcze szereg innych wątpliwości: W jaki sposób projektodawcy wyobrażają sobie oddanie majątku samorządom i czy to jest zgodne z konstytucją? Jak pokonają sprzeciw Związku Powiatów Polskich? Skąd wezmą pieniądze na odszkodowania dla samorządów, które poczyniły już wiele remontów i inwestycji. Skąd pieniądze na specjalistyczne jednostki nadzoru pedagogicznego i obsługę szkół prowadzonych przez ministrów?</u>
          <u xml:id="u-427.7" who="#KrystynaSzumilas">Ostatnio prześladuje mnie pewien koszmar, w którym słyszę, jak bezrobotny absolwent szkoły zawodowej pyta: co dzisiaj robią posłowie w Sejmie? A bezrobotny absolwent technikum odpowiada: zmieniają ustawę o systemie oświaty, żeby było nas więcej. Niestety, obserwując poczynania koalicji rządzącej i Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu, mam wrażenie, że koszmar zmienia się w realną rzeczywistość.</u>
          <u xml:id="u-427.8" who="#KrystynaSzumilas">Klub Platformy Obywatelskiej poprze wniosek o odrzucenie w pierwszym czytaniu druku nr 331 i jest za przesłaniem projektu ustawy, zawartej w druku nr 499, do prac w Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-428">
          <u xml:id="u-428.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-428.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Wojciech Mojzesowicz, Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-429">
          <u xml:id="u-429.0" who="#WojciechMojzesowicz">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Prześladuje rzeczywiście nasz Sejm to, że wszyscy na wszystkim się znają, wszyscy wszystko wiedzą, nawet jak tam nie byli, nie widzieli. Akurat ja jestem tego przykładem. Chodziłem do szkoły rolniczej, do technikum, dziś chodzi tam mój syn. Mówi się, szanowni państwo, szczególnie do tych reformatorów chciałbym się zwrócić, że przecież dzisiaj polskiej wsi potrzeba wykształconej kadry. Maksymalnie mamy gdzieś 15–20% ludzi po szkole średniej. W jaki sposób wnioskodawcy, którzy proponują odrzucenie projektu komisji rolnictwa, chcą, żeby zdobyć to wykształcenie? Pani poseł tutaj słusznie zauważyła, że chcemy ingerować w szkoły, że powiaty dostały. Chcę pani poseł powiedzieć, że to jest dopiero początek prac nad sensowną siecią szkół. Jako komisja rolnictwa chcemy popracować, a nie odrzucać, nawet nie dajecie nam szansy. Proponujemy, żeby, szanując samorząd szkolny, powiat i radę pedagogiczną, zrobić analizę, ile tych szkół się nadaje do tego. Jeżeli dostajemy pozytywną odpowiedź od powiatu, od samorządu, od rady pedagogicznej, że chcą w tym systemie wziąć udział, a szkoła rolnicza ma szansę przystąpić do tego systemu, bo musi to być dobra szkoła, a przy tym dobre gospodarstwa... Nie uda się tego zrobić, żeby dobry rolnik, jak usłyszałem, mógł gdzieś odbywać praktyki. Jest to technicznie i finansowo niemożliwe. Jak państwo sobie to wyobrażają? Rano mówi się, że dziś jest praktyka. I teraz co? Ci wszyscy rozjeżdżają się na rowerach do rolnika i jeden ma się uczyć orać, a inny pryskać, a ten siać, a ten ma mieć praktykę w oborze. Nie, ja nie będę starał się tu nikogo urazić, ja będę się zwracał z prośbą, żebyście jednak państwo to wzięli pod uwagę.</u>
          <u xml:id="u-429.1" who="#WojciechMojzesowicz">Co jeszcze? Jeżeli proponujemy, że ma być około 70 szkół, a mamy ponad trzysta powiatów, o ile się nie mylę...</u>
          <u xml:id="u-429.2" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Czerwiński: Prawie czterysta.)</u>
          <u xml:id="u-429.3" who="#WojciechMojzesowicz">...więc na jeden powiat przypadnie w granicach 4–5, bo szkoły rolnicze mają być wkomponowane w system polityki edukacyjnej państwa, jeżeli chodzi o rolnictwo. Nie uda nam się zmusić pojedynczego powiatu, i czas to pokazuje, żeby utrzymywał szkołę rolniczą, która ma kształcić dzieci z 4 powiatów. Oczywiście mogą być takie rejony, że w szkołach rolniczych nie ma chętnych na edukację, i z tym się zgadzam. Ale jeżeli ktoś mieszka koło takiej szkoły albo tam nie było naboru, to nie patrzmy z perspektywy miejsca, w którym jesteśmy, i szkoły, którą znamy. Myślę, szanowni państwo, że to jest dobry kierunek.</u>
          <u xml:id="u-429.4" who="#WojciechMojzesowicz">Ja bym bardzo prosił wszystkie kluby, nim powiedzą: nie, żeby dać nam szansę nad tym popracować. My zdajemy sobie z tego sprawę, że przed komisją rolnictwa i komisją oświaty, którą pan przewodniczący kieruje, będzie dużo pracy, bo musimy zrobić ankietę, musimy zapytać, ile tego wszystkiego jest. Natomiast nie wyobrażam sobie postępu na wsi bez edukacji. Czy państwo sobie wyobrażają, że wszyscy przyszli rolnicy ukończą studia rolnicze? Przecież na pewno to nie nastąpi, nawet nie jest to potrzebne. W dobrze prowadzonym gospodarstwie wystarczy wykształcenie średnie.</u>
          <u xml:id="u-429.5" who="#WojciechMojzesowicz">I inna bardzo ważna sprawa - ubożeje to środowisko. Niekiedy szkoła rolnicza jest jedyną szkołą, która daje szansę młodym ludziom na wykształcenie. Zdaję sobie z tego sprawę, że nieprzekonanych może nie uda mi się dziś przekonać, ale chodzi o to, żeby przychylili się do tego wniosku, żeby nad tym popracować. Bo jeżeli mówimy, że ten Sejm mało pracuje, to odrzucenie jest najłatwiejszą rzeczą. I dopiero potem, gdybyśmy dopracowali ten materiał, może, panie i panowie posłowie, niezależnie z jakich klubów, zmienilibyście w tej sprawie zdanie.</u>
          <u xml:id="u-429.6" who="#WojciechMojzesowicz">Jeżeli chodzi o szkoły rolnicze, o kształcenie rolnicze, to będziemy starali się współpracować z komisją i poprosić ją o to, żeby nam w tym pomogła. Natomiast jeżeli chodzi o to, ilu rolników i co nam potrzeba, to przedstawiciele komisji rolnictwa i posłowie na ten temat może nie wiedzą więcej, ale ciut więcej. Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-429.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-430">
          <u xml:id="u-430.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-430.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Szymon Giżyński, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-431">
          <u xml:id="u-431.0" who="#SzymonGiżyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W poselskim projekcie o zmianie ustawy o systemie oświaty (druk nr 331) pojawiają się dwa zasadnicze postulaty: powrotu średnich szkół leśnych pod nadzór resortu ochrony środowiska oraz powrotu średnich szkół rolniczych pod nadzór resortu rolnictwa. Te dwa postulaty ze względu na ich jednak odrębne uwarunkowania powinny zostać rozpatrzone oddzielnie.</u>
          <u xml:id="u-431.1" who="#SzymonGiżyński">W przypadku średnich szkół leśnych byłaby to operacja stosunkowo na niedużą skalę. Takich szkół jest w Polsce 13. Zwolennicy tej nowelizacji, co nie dziwi, posługują się starannie przygotowaną merytoryczną argumentacją, wskazują na wciąż ścisłe więzi między Lasami Państwowymi i średnim szkolnictwem leśnym. Lasy Państwowe w tej interpretacji to naturalny i ustabilizowany rynek pracy dla absolwentów średniego szkolnictwa leśnego.</u>
          <u xml:id="u-431.2" who="#SzymonGiżyński">Lasy Państwowe, jako przedsiębiorstwo, powołały całkowicie własny i specyficzny system praktycznej nauki zawodu oparty na sieci nadleśnictw dydaktycznych. Byłaby to również zapewne operacja stosunkowo mało kosztowna i bez skutków budżetowych, a także nieskomplikowana technicznie i organizacyjnie. Tendencje dotyczące powrotu średnich szkół leśnych do branżowego resortu mają silne, pozytywne odniesienia środowiskowe i lokalne.</u>
          <u xml:id="u-431.3" who="#SzymonGiżyński">Zważając na to wszystko, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość postulatowi powrotu średnich szkół leśnych pod nazwą resortu środowiska nie będzie przeciwny.</u>
          <u xml:id="u-431.4" who="#SzymonGiżyński">Inne zgoła uwarunkowania dotyczą obecnego usytuowania w samorządach średniego szkolnictwa rolniczego. To usytuowanie jest dla samorządów ważne, dalece ważniejsze, bo dotyczy nieporównywalnie większej skali niż w przypadku szkół leśnych. Lobby samorządowe już sygnalizuje kłopoty prawne, finansowe, w tym konsekwencje dla budżetu, majątkowe, organizacyjne i wszelkie inne, jakie niechybnie ujawniłyby się w przypadku prób powrotu szkół rolniczych pod nadzór ministra rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-431.5" who="#SzymonGiżyński">Pojawiają się i inne argumenty. Obecny system w odniesieniu do przyjętych przez samorządy szkół rolniczych lepiej sprzyja uzyskaniu wyższych standardów kształcenia ogólnego czy ogólnozawodowego. Jest elastyczniejszy, ułatwia, a jest przyjęte takie założenie, zmiany charakteru pracy.</u>
          <u xml:id="u-431.6" who="#SzymonGiżyński">Nie jest to zapewne argumentacja wyczerpująca, bo nie ma takiej potrzeby, ale za to wystarczająca, by z kolei uzasadnić wstrzemięźliwość Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość wobec powrotu średnich szkół rolniczych pod nadzór ministra rolnictwa. Z uwagi jednak na fakt, że po obu stronach sporu zwolenników i przeciwników idei powrotu szkół leśnych i rolniczych pod nadzór ministrów środowiska i rolnictwa usytuowały się ważne opiniotwórcze środowiska społeczne, a materia projektu zawiera wiele istotnych kwestii szczegółowych, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość opowiada się za odesłaniem poselskiego projektu do odpowiedniej komisji, komisji edukacji, komisji rolnictwa i Komisji Środowiska.</u>
          <u xml:id="u-431.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-432">
          <u xml:id="u-432.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-433">
          <u xml:id="u-433.0" who="#SzymonGiżyński">Przepraszam. Jeszcze jest druga ustawa zawarta w druku nr 499 i też dosłownie kilka zdań powiem na ten temat. Gdy w 2000 r. z inicjatywy ówczesnego ministra kultury Kazimierza Ujazdowskiego, potrafiącego znakomicie połączyć powagę państwowego mecenatu z wolą i życzeniem środowiska szkół artystycznych, zdecydowano o pozostawieniu szkół artystycznych w gestii resortu kultury, okazało się to rozwiązaniem bardzo szczęśliwym, zapewniającym szkołom artystycznym minimum bezpieczeństwa i stabilizacji. Nie zmienia to jednak faktu, iż szkoły artystyczne pozostają w trudnej kondycji ekonomicznej. Nowelizowana ustawa stwarza nadzieję i okazję, by choćby w niewielkim stopniu wspomóc skromne budżety tych szkół, a to za sprawą sensownego zapisu w kwestii tzw. środka specjalnego pozostającego w dyspozycji edukacyjnych placówek artystycznych. Ustawa budżetowa w art. 49 wprowadziła obowiązek odprowadzania z państwowych jednostek budżetowych 20% środków specjalnych przez nich gromadzonych na rzecz budżetu państwa. Obowiązek ten dotyczy planowanych wpływów. Przez ministra finansów szkoły artystyczne traktowane są jak każda inna jednostka budżetowa, tym samym są zobowiązane do wpłaty należnych sum do budżetu. Jest to wyjątkowo niekorzystna interpretacja dla szkół artystycznych. Według danych np. z Państwowego Liceum Szkół Pięknych w Częstochowie 80% tzw. środków specjalnych pochodzi z darowizn. Ofiarodawca pomocy dla szkoły ma prawo czuć się podwójnie opodatkowany, raz - na normalnych zasadach, drugi - pośrednio ponosząc ciężar wpłacenia 20-procentowej stawki od darowizny na rzecz szkoły do budżetu państwa. Ten 20-procentowy odpis obciąża też środki zebrane dzięki sprzedaży dzieł wychowanków w aukcjach na rzecz szkoły i temu podobnym akcjom będącym wyrazem aktywności uczniów i grona nauczycielskiego.</u>
          <u xml:id="u-433.1" who="#SzymonGiżyński">Dodatkowym absurdem jest płacenie przez szkoły podatków od zaplanowanych dochodów. Kto może dziś przewidzieć, ilu i jakich znajdzie sponsorów, jak powiodą się aukcje czy koncerty, w przypadku szkół muzycznych, połączone ze zbiórką datków na szkołę.</u>
          <u xml:id="u-433.2" who="#SzymonGiżyński">Już kończę, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-433.3" who="#SzymonGiżyński">Dodam tylko, że zbieranie tzw. środków specjalnych, żeby wręcz nie powiedzieć, pokorne kwestowanie na rzecz szkoły, to dziś jedyny sposób na podtrzymanie funkcjonowania szkół artystycznych. Równocześnie z decyzją o pobieraniu haraczu od zebranych środków obcięto do minimum przekazywane z budżetu środki na pomoce dydaktyczne. Wspomniałem o liceum częstochowskim. Dotacje na to liceum ograniczono do zera. To nie są zwykłe szkoły, bo szkoła muzyczna bez zakupu instrumentów, a szkoła plastyczna bez farb do malowania, płótna, sztalug, ceramiki nie może spełniać funkcji dydaktycznych. Proponujemy - nie przedstawiając już dalszej argumentacji, bo pan marszałek dał mi wyraźny sygnał, by kończyć - by zlikwidować niejasności interpretacyjne, w omawianej ustawie zapisać wyraźnie, że wymienionych w ustawie edukacyjnych placówek artystycznych, czyli szkół artystycznych i placówek w myśli art. 2 pkt 7 oraz placówek doskonalenia nauczycieli szkół artystycznych, nie dotyczy art. 49 ustawy budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-433.4" who="#SzymonGiżyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość opowiada się w konkluzji za skierowaniem projektu ustawy do dalszej pracy w komisji edukacji. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-433.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-434">
          <u xml:id="u-434.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-434.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Jan Bury, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-435">
          <u xml:id="u-435.0" who="#JanBury">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 1 stycznia 1999 r. szkoły rolnicze i leśne zostały przekazane samorządom terytorialnym. Od tego momentu obserwujemy znaczne pogorszenie się sytuacji ekonomicznej tych szkół. Borykają się one z ogromnymi trudnościami finansowymi, gdyż samorządy nie zapewniają im odpowiednich warunków do funkcjonowania. W konsekwencji prowadzi to do obniżenia poziomu dydaktycznego. Wiele szkół zostało zlikwidowanych lub zmieniło swój profil kształcenia. Polskie Stronnictwo Ludowe stoi na stanowisku, aby szkoły specjalistyczne ponownie powróciły do poszczególnych resortów, a zatem szkoły rolnicze do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, szkoły leśne do ministra środowiska oraz zgodnie z propozycją rządową szkoły artystyczne pod nadzór ministra kultury i dziedzictwa narodowego.</u>
          <u xml:id="u-435.1" who="#JanBury">Raport NIK dotyczący kontroli funkcjonowania systemu kształcenia dla potrzeb rolnictwa i obszarów wiejskich przeprowadzonej w 2001 r. wyraźnie wskazuje na negatywne skutki wspomnianej wcześniej decyzji. Szkoły rolnicze i leśne wypracowały optymalne formy nauczania, połączyły kształcenie teoretyczne z kształceniem praktycznym, co wiąże się z większymi kosztami prowadzenia tych szkół. Szkoły rolnicze i leśne kształcą nie tylko samych rolników oraz leśników. Absolwenci tych szkół to również osoby kwalifikujące się w zawodach okołorolniczych, takich jak np. agroturystyka, ekonomia, agrobiznes, a także w zawodach unikalnych, takich jak pszczelarstwo, rybactwo, hodowla koni.</u>
          <u xml:id="u-435.2" who="#JanBury">Edukacja rolna mieści się w szeroko rozumianej polityce rolnej państwa, jest jej elementem integralnym. Samorządy powiatowe nie zapewniają wystarczających środków finansowych. W wielu powiatach stan ten doprowadził do wyprzedaży, pozbywania się gospodarstw pomocniczych funkcjonujących przy tych szkołach. Brak jest środków na dokonywanie bieżących remontów, na pomoce dydaktyczne. Samorządy inwestują w tzw. tańszą edukację, w szkolnictwo ogólnokształcące. Może to doprowadzić do zaniku zawodowego kształcenia rolniczego i leśnego.</u>
          <u xml:id="u-435.3" who="#JanBury">Chcę podkreślić, że nie chcemy pozbawić ministerstwa edukacji i kuratoriów nadzoru pedagogicznego. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Ministerstwo Środowiska miałyby wpływ na organizację tych placówek. Należy iść za przykładem Francji - jest to dobry przykład z krajów Unii Europejskiej - która uznała, że szkolnictwo rolnicze oraz leśne jest elementem polityki rolnej państwa. Państwo nie może unikać odpowiedzialności za te placówki.</u>
          <u xml:id="u-435.4" who="#JanBury">Dlatego też Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego popiera propozycję rządową w sprawie powrotu szkół artystycznych w gestię ministra kultury, ale także popieramy propozycję sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie powrotu szkół rolniczych i leśnych w gestię odpowiednich ministrów: ministra rolnictwa i ministra środowiska. Będziemy konsekwentnie opowiadać się za tym powrotem i dlatego też jesteśmy za skierowaniem wszystkich projektów do dalszych prac w komisjach, za dalszą dyskusją nad tymi projektami.</u>
          <u xml:id="u-435.5" who="#JanBury">Dziwi mnie jako posła postawa klubu SLD. W tamtej kadencji Sejmu - to dotyczy też panów posłów z SLD - pani posłanka Sierakowska z tej trybuny wielokrotnie bardzo głośno opowiadała się za szkołami resortowymi: rolniczymi, leśnymi, artystycznymi, bardzo głośno walczyła w imieniu SLD w sprawie pozostania tych szkół właśnie w tych resortach. Dzisiaj wprawdzie pana posła Potulskiego uzasadnienie było bardzo trafne, ale końcówka była dla nas zadziwiająca. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-435.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-436">
          <u xml:id="u-436.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-436.1" who="#DonaldTusk">Liga Polskich Rodzin zgłosiła dwóch mówców, ale obowiązuje limit 5 minut dla obu wystąpień.</u>
          <u xml:id="u-436.2" who="#DonaldTusk">Najpierw będzie mówił pan poseł Antoni Stryjewski. Pozostałą część czasu będzie miała do dyspozycji pani poseł Ewa Kantor.</u>
          <u xml:id="u-436.3" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-437">
          <u xml:id="u-437.0" who="#AntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Liczę, że być może chociaż minuta tolerancji będzie możliwa.</u>
          <u xml:id="u-437.1" who="#AntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Na mocy przedłożonej nowelizacji ustaw ma nastąpić przekazanie prowadzenia ponadgimnazjalnych szkół rolniczych i leśnych odpowiednio ministerstwu rolnictwa i Ministerstwu Środowiska.</u>
          <u xml:id="u-437.2" who="#AntoniStanisławStryjewski">Przypomnieć tu trzeba, że w ramach reformy systemu oświaty oraz samorządów przekazano te szkoły w roku 1998 samorządom powiatowym. Przekazano powiatom nie tylko szkoły leśne i rolnicze, ale całość szkół zawodowych. Nadzór programowy nad całokształtem edukacji w tych szkołach poruczono Ministerstwu Edukacji Narodowej - dzisiaj: Ministerstwu Edukacji, Nauki i Sportu - za pośrednictwem kuratoriów. Miało być lepiej i nowocześniej. A jak jest? Znaczną część szkół zawodowych przekształcono w licea profilowane. Wiele szkół zawodowych zwyczajnie zlikwidowano, przejmując ich majątek, ziemię i budynki, a następnie ten majątek w dużej części wyprzedano. Dziś mówimy o szkołach rolniczych i leśnych. Dlaczego wyprzedano gospodarstwa pomocnicze tych szkół? Jak samorządowcy i rząd chcą wyuczyć całe pokolenie nowych rolników, którzy zgodnie z dyrektywami Unii Europejskiej będą mogli uprawiać ziemię i prowadzić gospodarstwa rolne tylko wtedy, gdy będą fachowo wyuczeni? Tylko na książkach? Tylko na technicznych środkach audiowizualnych?</u>
          <u xml:id="u-437.3" who="#AntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Reforma ponadgimnazjalnego szkolnictwa zawodowego została źle zaplanowana i jeszcze gorzej wprowadzona. W większości powiaty, nawet te wielkomiejskie, grodzkie, nie były w stanie udźwignąć kosztów finansowania szkół zawodowych, kosztów ich utrzymania technicznego. Ponadto pojawiły się konflikty pomiędzy różnymi jednostkami samorządowymi, bo przecież większość szkół zawodowych kształciła młodzież z dwóch, trzech, a niekiedy większej liczby powiatów.</u>
          <u xml:id="u-437.4" who="#AntoniStanisławStryjewski">Samorządy powiatowe nie mają i nie uwzględniają perspektywy całego kraju. Obchodzi je tylko to, co jest zakreślone granicami powiatu. Dlatego szkolnictwo, które wychodzi poza granice powiatu, nie mieści się w wizji samorządu powiatowego. Łatwiej się tego problemu pozbyć, zwłaszcza gdy reformatorzy dali uzasadnienie ideowe, które z grubsza można zamknąć w słowach, że Polacy muszą być wykształceni co najwyżej ogólnie, bo tylko wówczas będą łatwo adaptować się do zmieniających się warunków i wymogów rynku pracy w ramach Unii Europejskiej. Uważano, że nie musimy być wykwalifikowanymi fachowcami, bo fachowości nauczy nas pracodawca. Tylko dlaczego w krajach Unii Europejskiej, w których zlikwidowano szkolnictwo zawodowe, rozpisuje się dziś listy gończe za polskimi pielęgniarkami, mechanikami, budowlańcami, marynarzami? Bo okazało się, że ogólne wykształcenie absolwentów ich szkół jest w życiu niewystarczające. Często uzasadniano niektóre zaniechania w kształceniu zawodowym presją lokalnego bezrobocia. Samorządowcy mówią: Nie ma co kształcić nowych bezrobotnych fachowców. Jest to jakiś defekt myślowy. Bezrobocie w zamykanej, upadającej gospodarce będzie rosło; ale czy to znaczy, że trzeba w ogóle zaniechać kształcenia, bo prawdziwym nieszczęściem jest dobrze wykształcony zawodowo bezrobotny?</u>
          <u xml:id="u-437.5" who="#AntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi jest odpowiedzią na dramatyczną sytuację szkolnictwa rolniczego i leśnego. Środowiska rolnicze i leśne nie widzą szans już nie tylko na prawidłowe funkcjonowanie szkolnictwa zawodowego w ramach funkcjonowania obecnego systemu oświaty i samorządów. Lękają się też o prawidłowo rozwijającą się gospodarkę leśną i rolną, które są elementarnymi dobrami narodowymi; dobrami tworzonymi przez wieki i dziedziczonymi. Pokolenia następne muszą z tych dóbr nie tylko korzystać, ale muszą je chronić, doceniać. A tego może nauczyć tylko dobra szkoła zawodowa.</u>
          <u xml:id="u-437.6" who="#AntoniStanisławStryjewski">Kończąc, wnosimy o skierowanie tego projektu do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży, Komisji Gospodarki i Komisji Infrastrktury. Dziękuję pięknie.</u>
          <u xml:id="u-437.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-438">
          <u xml:id="u-438.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-438.1" who="#DonaldTusk">Pani poseł Ewa Kantor. Została minuta.</u>
          <u xml:id="u-438.2" who="#komentarz">(Poseł Ewa Kantor: Bardzo przepraszam, tak się podzieliśmy, zupełnie nieświadomie, panie pośle. Ja króciutko.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-439">
          <u xml:id="u-439.0" who="#EwaKantor">Powiem o projekcie rządowym ustawy dotyczącym szkolnictwa artystycznego. W wielu miejscach ustawa jest wewnętrznie sprzeczna. Szkoła publiczna zapewnia bezpłatne nauczanie w zakresie ramowych planów nauczania - o tym mówi art. 7 ust. 1. Szkoły artystyczne należą do tych, które są najdroższe ze względu na indywidualizację procesu nauczania, kosztowną bazę dydaktyczną, wyposażenie w pomoce, które musi posiadać bądź których musi używać uczeń. Szkoły te powinny więc być pod szczególnym nadzorem państwa ze względu na ich wagę i wkład, jaki wnoszą w rozwój talentów i osobowości młodego pokolenia - w efekcie skutkuje to tym, co nazywamy dziedzictwem narodowym w sferze kultury.</u>
          <u xml:id="u-439.1" who="#EwaKantor">Wydaje się więc, że prowadzenie wymienionych szkół wymaga szczególnego nadzoru państwa sprawowanego przez ministra kultury i ochrony dziedzictwa narodowego. I takie działania, jak się wydaje, podjął rząd, dokonując poprawki w art. 5 ust. 2 i dodając w art. 5 ust. 3c, dający prawo ministrowi do zakładania i prowadzenia publicznych szkół artystycznych, i potwierdzając je zapisem w poprawce nr 2c.</u>
          <u xml:id="u-439.2" who="#EwaKantor">Jednocześnie w art. 5d oddaje prowadzenie tych szkół, a nawet placówek doskonalenia nauczycieli dla szkolnictwa artystycznego w gestię samorządów. I tu nasuwa się pytanie do pana ministra o poziom merytoryczny placówek doskonalenia nauczycieli na poziomie samorządu terytorialnego, skoro w samorządach jest jedna lub dwie szkoły artystyczne. Jaki jest sens powoływania tych placówek, jaki to będzie koszt?</u>
          <u xml:id="u-439.3" who="#EwaKantor">Jednocześnie - już kończę, panie marszałku - Liga Polskich Rodzin stoi na stanowisku, że te placówki powinny się znaleźć wyłącznie w gestii ministerstwa. Analizując poprawki przedstawione w proponowanym projekcie, pragnę zwrócić uwagę na to, że są one sprzeczne: tworząc szkoły publiczne, jesteśmy w sprzeczności z art. 5 ust. 2, gdzie jest wpisane, że mają one być pod wyłączną dyspozycją Ministerstwa Kultury. Teraz następna sprawa i pozostałe artykuły, to jest art. 36a, art. 58, mówiłam, ust. 3 i 4.</u>
          <u xml:id="u-439.4" who="#EwaKantor">Następnym problemem, proszę państwa, jest wprowadzenie zapisu, że wydaje się decyzję - wpisuje się, a nie wydaje się decyzję. Decyzja może być pozytywna lub negatywna. W innym artykule, wcześniejszym, chyba art. 35a, używa się pojęcia decyzji, a tutaj wpisu. Urzędnik wydaje decyzję, może być ona pozytywna lub negatywna.</u>
          <u xml:id="u-439.5" who="#EwaKantor">Nie wiem, dlaczego wpisuje się zobowiązanie dotyczące kuratoriów do powiadamiania urzędów skarbowych o zarejestrowaniu placówki, skoro osoba występująca musi posiadać wszystkie elementy, które opisuje Kodeks handlowy. Naprawdę jest to zbędne. Dlaczego ma tego pilnować urzędnik, a nie osoba, która się rejestruje?</u>
          <u xml:id="u-439.6" who="#EwaKantor">Dziękuję jeszcze raz, panie marszałku, za przedłużenie czasu. Wnoszę o przekazanie tej zmiany do komisji kultury i do komisji edukacji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-439.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-440">
          <u xml:id="u-440.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-440.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Jerzy Müller, Unia Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-441">
          <u xml:id="u-441.0" who="#JerzyMüller">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy przedstawiam oświadczenia o projekcie ustawy o zmianie ustaw o systemie oświaty, o działach administracji rządowej, Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną, wniesionym przez Komisję Rolnictwa i Rozwoju Wsi (druk nr 331) oraz o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty (druk nr 499).</u>
          <u xml:id="u-441.1" who="#JerzyMüller">Analizując omawiane projekty ustaw, bez żadnych wątpliwości można stwierdzić, że dotyczą one zmian przede wszystkim ustawy o systemie oświaty. Pozostałe zmiany innych ustaw w przypadku projektu ustawy Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi są naturalną konsekwencją proponowanej nowelizacji ustawy o systemie oświaty. Ponadto zakres proponowanych zmian obu projektów dotyczy zupełnie różnych zagadnień, trudno zatem traktować je łącznie. Projekt rządowy przewiduje bowiem wprowadzenie szeregu zmian dotyczących szkolnictwa artystycznego, mających na celu przede wszystkim usunięcie istniejących w tym obszarze niespójności i nieprecyzyjnych określeń w zakresie kompetencji ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, przekazywania uprawnień między ministrem a samorządami terytorialnymi, a także szeregu innych zmian naprawiających obecne ułomne uregulowania prawne w zakresie tego szkolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-441.2" who="#JerzyMüller">Uznając argumentację zawartą w rządowym projekcie za zasadną, Klub Parlamentarny Unii Pracy udzieli mu poparcia, oczywiście gdy przejdzie on całą drogę przez właściwe komisje.</u>
          <u xml:id="u-441.3" who="#JerzyMüller">Natomiast projekt ustawy wniesiony przez Komisję Rolnictwa i Rozwoju Wsi, pomimo wielu przekonujących i logicznych, zdawałoby się, argumentów, jest praktycznie projektem rewolucyjnym, wywołującym daleko idące zmiany w polskim systemie oświaty, stanowi bowiem w przypadku jego wdrożenia odwrót od idei samorządności terytorialnej w zakresie zadań oświatowych. Projekt ten stanowi swoistą prowokację - są to kolejne pomysły podporządkowywania szkolnictwa zawodowego innym resortom, korelowania kierunków kształcenia zawodowego z zakresem zadań poszczególnych resortów, na przykład szkoły budowlane do Ministerstwa Infrastruktury.</u>
          <u xml:id="u-441.4" who="#JerzyMüller">Klub Parlamentarny Unii Pracy dostrzega szereg innych możliwości wpływania na eliminowanie sygnalizowanych przez autorów projektu ustawy negatywnych zjawisk związanych z funkcjonowaniem szkół rolniczych, również z udziałem ministrów rolnictwa i środowiska. Nie widzimy potrzeby wdrażania rewolucyjnych zmian w zakresie organów założycielskich prowadzących te szkoły. Jednakże uznając apel posła Mojzesowicza o to, żeby w dniu dzisiejszym, chcę go w tym miejscu przeprosić, że nie byłem w stanie uczynić tego w dniu dzisiejszym, czynię to w dniu jutrzejszym. Uważamy, że należy szanować pracę zespołu poselskiego, komisji, i każdy pomysł, który ma służyć właściwemu rozwiązywaniu i jest wyrazem troski o kwestie oświatowe, może przejść przez właściwe komisje i być poddany również bardziej szczegółowym, krytycznym bądź też pozytywnym, opiniom. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-441.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-442">
          <u xml:id="u-442.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-442.1" who="#DonaldTusk">Dzień dzisiejszy jest dniem dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-442.2" who="#DonaldTusk">Do pytań zapisało się trzech posłów, posłowie Kopeć, Czerwiński i Szumilas.</u>
          <u xml:id="u-442.3" who="#DonaldTusk">Czy są jeszcze chętni do zadania pytań? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-442.4" who="#DonaldTusk">Zamykam listę zadających pytania.</u>
          <u xml:id="u-442.5" who="#DonaldTusk">Ograniczam czas zadania pytania do 1 minuty.</u>
          <u xml:id="u-442.6" who="#DonaldTusk">Pan poseł Stanisław Kopeć, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-443">
          <u xml:id="u-443.0" who="#StanisławKopeć">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panowie Ministrowie! Chciałbym zapytać, to jest pytanie do ministra rolnictwa, jakie jest roczne zapotrzebowanie na kwalifikowane kadry rolnicze niezbędne do prowadzenia gospodarstw rolnych będących w obrocie, ale również i do MEN, ilu absolwentów planuje się kształcić rocznie w poszczególnych poziomach zawodowych, a więc technikum, liceum profilowane i zasadnicza szkoła, na potrzeby gospodarki rolnej i przetwórstwa rolno-spożywczego?</u>
          <u xml:id="u-443.1" who="#StanisławKopeć">Pytanie do pana ministra edukacji. Ponieważ w ostatnich trzech latach, co prawda za tamtego rządu i tamtych dwóch resortów, całkowicie zdemontowano system doradztwa i doskonalenia nauczycieli szkolnictwa rolniczego, w tym również niestety i majątkowo, jak, i czy, nowy resort edukacji widzi odbudowę tego systemu, w tym majątkową?</u>
          <u xml:id="u-443.2" who="#StanisławKopeć">Pytanie do ministra rolnictwa pana Siekierskiego: Kto i kiedy cofnął szkołom rolniczym pomoc Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w zakresie poprawy jakości kształcenia praktycznego?</u>
          <u xml:id="u-443.3" who="#StanisławKopeć">I ostatnie pytanie do obu ministrów, jeżeli jest to możliwe. Mówiliśmy tutaj dzisiaj o majątku, wobec tego pytam: Ile tego majątku szkół rolniczych zostało wyprowadzone z tych szkół w ciągu ostatniego 3,5 rocznego okresu w postaci internatów, warsztatów, gospodarstw, gruntów, zwierząt, całych warsztatów szkolnych czy zasobów mieszkaniowych? Czy mamy takie rozeznanie? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-444">
          <u xml:id="u-444.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-444.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Andrzej Czerwiński, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-445">
          <u xml:id="u-445.0" who="#AndrzejCzerwiński">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pana posła sprawozdawcy, ponieważ projekt ustawy wprowadza pewne decyzje centralizujące państwo, osłabiające kruche, ledwo co okrzepłe powiaty, które często nadludzkim wysiłkiem i staraniem podjęły remonty budynków, rozszerzały oferty edukacyjne. Czy zapisy tej ustawy były konsultowane ze związkami samorządowymi, z korporacjami samorządowymi, Komisją Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego, z MEN pod względem spójności z systemem kształcenia podstawowego, gimnazjalnego, ogólnego, zawodowego i wyższego? Czy są przewidywane środki na ewentualne rekompensaty powiatom za poniesione przez nie nakłady? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-446">
          <u xml:id="u-446.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-446.1" who="#DonaldTusk">Pani poseł Krystyna Szumilas, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-447">
          <u xml:id="u-447.0" who="#KrystynaSzumilas">Mam pytanie do rządu, ale związane z ustawą proponującą odebranie samorządom szkół leśnych i rolnych. Czy prawdą jest, że przed przejęciem szkół leśnych i rolniczych przez samorządy otrzymywały one znacząco wyższe środki w przeliczeniu na jednego ucznia niż w przypadku pozostałych szkół średnich i zawodowych i jak te proporcje kształtowały się po przejęciu tych szkół, czyli w latach 1999, 2000 i 2001? Ile szkół rolniczych i leśnych zostało całkowicie zlikwidowanych w ciągu ostatnich 3 lat, czyli w ilu przypadkach została podjęta uchwała rady powiatu o całkowitej likwidacji i nie został dokonany nabór uczniów na przykład na rok szkolny 2000/2001? Ile w Polsce takich szkół leśnych i rolniczych zostało zlikwidowanych? O ile zmniejszyła się liczba uczniów w szkołach rolniczych i leśnych w ciągu ostatnich trzech lat? Czy ministerstwo ma informację o tym, jaki procent absolwentów po ukończeniu szkół leśnych i szkół rolniczych rejestruje się w urzędach pracy? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-447.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Taki sam jak po ogólniakach.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-448">
          <u xml:id="u-448.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-448.1" who="#DonaldTusk">W pierwszej kolejności odpowiadać będzie pan minister Czesław Siekierski.</u>
          <u xml:id="u-448.2" who="#DonaldTusk">Apeluję o krótkie odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-449">
          <u xml:id="u-449.0" who="#CzesławSiekierski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Po pierwsze, chciałbym przedstawić refleksję ogólną: ministerstwo rolnictwa nie chce tych szkół zabrać, te szkoły zostaną. Chce je po prostu wesprzeć. Na pewno będziemy to robić wspólnie z samorządami, bo wiemy, że tylko wspólnie można to racjonalnie zorganizować. To jest pierwsze przesłanie. Na pewno nie będzie takich sytuacji, że będziemy chcieli coś ograniczać, szczególnie, jeśli chodzi o samorządy.</u>
          <u xml:id="u-449.1" who="#CzesławSiekierski">Po drugie, doświadczenia większości krajów europejskich wskazują na bardzo bliskie powiązanie szkolnictwa rolniczego z resortem rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-449.2" who="#CzesławSiekierski">Po trzecie, chcemy włączyć w system doradztwa rolniczego także zespoły szkół.</u>
          <u xml:id="u-449.3" who="#CzesławSiekierski">Po czwarte, uważamy, że te szkoły także powinny prowadzić dotychczasowe inne kierunki kształcenia po to, żeby młodzież, która mieszka w pobliskich miejscowościach, nie była skazana na kształcenie tylko w szkołach rolniczych, bo to byłoby niewłaściwe.</u>
          <u xml:id="u-449.4" who="#CzesławSiekierski">Wreszcie chcę powiedzieć, że to w resorcie rolnictwa, jeszcze kiedy te szkoły podlegały pod resort rolnictwa, rozpoczął się proces prowadzenia różnych kierunków kształcenia w zakresach: żywienia człowieka, gospodarstwa domowego, szczególnie z myślą o paniach, dziewczętach, by mogły uzyskać także wykształcenie niezbędne do pełnienia pewnych funkcji rodzinnych, funkcji związanych z wychowaniem dzieci. To był kierunek zmian, który wówczas został zainicjowany.</u>
          <u xml:id="u-449.5" who="#CzesławSiekierski">Przechodząc do spraw konkretnych, chcę powiedzieć, że mam tu przygotowany wykaz - sprawdzaliśmy tylko niektóre szkoły - dotyczący tego, ile zabrano internatów, terenów. Często te szkoły były doposażone i przeznaczono tereny albo pod działki, albo na inne cele. Rozumiemy trudną sytuację powiatów w tym względzie. Oczywiście są też przykłady wskazujące na to, że powiaty bardzo włączyły się w te sprawy i otoczyły szkoły właściwą opieką, ale generalnie problemem jest utrzymanie majątku. Szacujemy, że w tym roku nakłady były o 10% niższe niż 3 lata temu.</u>
          <u xml:id="u-449.6" who="#CzesławSiekierski">Jeśli chodzi o dofinansowanie, które było kierowane ze strony resortu rolnictwa, utrzymywano je do roku 1998. Od stycznia 1998 r. ówczesny minister rolnictwa Jacek Janiszewski wprowadził swoją decyzją zakaz finansowania szkół średnich rolniczych ze środków Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Te środki były głównie przeznaczane na doposażenie centrów kształcenia praktycznego, gospodarstw, a także urządzanie pracowni - przede wszystkim chodzi oczywiście o pracownie komputerowe, ale też pracownie dla potrzeb kształcenia zawodowego.</u>
          <u xml:id="u-449.7" who="#CzesławSiekierski">Proszę państwa, oczywiście to zależy - jeśli przyglądamy się temu, jakie są potrzeby, to musimy także patrzeć w perspektywie przyszłych przemian strukturalnych. Jeżeli założylibyśmy, że będzie 700–800 tys. gospodarstw - co 25, 30 lat następuje wymiana pokolenia, które prowadzi gospodarstwo - to te potrzeby kształceniowe dotyczyłyby około 25–30 tys. osób. Także duża część tej młodzieży ze średnich szkół rolniczych trafiała na studia. Były tu nawet pewne formy współpracy, która była koordynowana także przez uczelnie rolnicze.</u>
          <u xml:id="u-449.8" who="#CzesławSiekierski">To już chyba wszystkie główne pytania. Oczywiście resort rolnictwa uważa, że przejmowanie wszystkich szkół rolniczych byłoby bezsensowne, natomiast chcielibyśmy przejąć centra kształcenia praktycznego, kształcenia ustawicznego, szkoły specjalistyczne związane z ochroną środowiska, z melioracjami, z przetwórstwem rolno-spożywczym - a więc te, których zasięg oddziaływania przekracza czasami nie tylko granice powiatu, ale także województwa. Mamy niektóre bardzo specjalistyczne szkoły o zasięgu ogólnopolskim. I chcemy w tej sprawie rozmawiać z samorządami powiatowymi. W tej chwili są takie przykłady, że starostowie dzwonią do nas, mówią: mamy dwie szkoły rolnicze u siebie, z chęcią jedną wam przekażemy, w stosunku do drugiej mamy takie a takie plany. I myślę, że tu na zasadzie porozumienia można by rzeczywiście osiągnąć pewne optymalne rozwiązanie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-450">
          <u xml:id="u-450.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-450.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pan minister Włodzimierz Paszyński, podsekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej i Sportu.</u>
          <u xml:id="u-450.2" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-451">
          <u xml:id="u-451.0" who="#WłodzimierzPaszyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przede wszystkim chciałbym, jeśli pan marszałek pozwoli, zaprezentować stanowisko rządu wobec komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty i o działach administracji (druk nr 331). W wyniku wprowadzonej 1 stycznia 1999 r. reformy administracyjnej państwa nastąpiły zmiany kompetencyjne organów administracji publicznej w sprawach oświaty oraz działalności pedagogicznej szkół i nauczycieli. Najważniejsza z nich polegała na rozdzieleniu funkcji prowadzenia szkół od funkcji nadzoru pedagogicznego. Kompetencje do zakładania i prowadzenia publicznych szkół i placówek oświatowych zostały przekazane na odpowiednie szczeble samorządu terytorialnego. W związku z tym z dniem 1 stycznia 1999 r. samorząd powiatowy przejął prowadzenie publicznych szkół ponadpodstawowych, z wyjątkiem szkół, które na mocy rozporządzenia Rady Ministrów przekazane zostały na szczebel samorządu wojewódzkiego. Wpisuje się to działanie w jedno z głównych założeń reformy terytorialnej kraju, a mianowicie decentralizację zarządzania różnymi dziedzinami życia gospodarczego i społecznego, w tym również zarządzania oświatą. Sprzyja też tworzeniu jednolitego systemu oświaty, zarówno w aspekcie spójności i przejrzystości przepisów prawa, jak też wdrażanych rozwiązań strukturalnych i programowych.</u>
          <u xml:id="u-451.1" who="#WłodzimierzPaszyński">Te zmiany, które się dokonały, objęły również byłe resortowe szkoły rolnicze i szkoły leśne. W szkołach rolniczych oprócz kształcenia rolniczego wprowadzono kierunki nierolnicze lub tzw. okołorolnicze związane z usługami, przetwórstwem; również uruchamiano licea ogólnokształcące i licea techniczne. Strategia wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich za priorytetowe działania uznaje podniesienie poziomu wykształcenia mieszkańców wsi, rozwój przedsiębiorczości i tworzenie nowych miejsc pracy poza rolnictwem. Szkoły i placówki zlokalizowane na terenach wiejskich i w małych miejscowościach z całą pewnością powinny aktywnie uczestniczyć w tych działaniach poprzez tworzenie szerokiej i różnorodnej oferty edukacyjnej skierowanej do młodzieży i dorosłych. W wielu przypadkach szkoły rolnicze poprzez poszerzanie oferty edukacyjnej dobrze wpisały się w lokalną sieć szkolnictwa, zapewniając lepszy dostęp młodzieży do szkół średnich, nie szkodząc przy tym ich tradycjom kształcenia w zawodach rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-451.2" who="#WłodzimierzPaszyński">Nowa bogatsza i drożna struktura szkolnictwa ponadgimnazjalnego gwarantuje różnorodność dróg edukacyjnych oraz zapewnia każdemu możliwość dalszej nauki. Zmiana filozofii edukacji, polegająca na integracji celów oraz treści kształcenia ogólnego i zawodowego, wprowadzenie zajęć edukacyjnych z przedsiębiorczości we wszystkich typach szkół jednocześnie powinny pozwolić na wyposażenie przyszłych absolwentów w taki zakres wiedzy ogólnej i ogólnozawodowej - wiedzy z dziedziny reguł gry rynkowej, poza tym chodzi o umiejętności niezbędne do wykonywania zawodu - który pozwoli im znaleźć dla siebie najbardziej stosowną ścieżkę dalszej edukacji lub możliwie najlepsze miejsce na lokalnym i nie tylko lokalnym rynku pracy. Te i inne uwarunkowania przemawiają za utrzymaniem przez jednostki samorządu terytorialnego dotychczasowych kompetencji do prowadzenia szkół i placówek.</u>
          <u xml:id="u-451.3" who="#WłodzimierzPaszyński">Jednocześnie należy podkreślić, że:</u>
          <u xml:id="u-451.4" who="#WłodzimierzPaszyński">Po pierwsze, powiaty przygotowały już sieć szkolnictwa ponadgimnazjalnego, z uwzględnieniem zmienionej struktury, oraz zaplanowały zawody w technikach i zasadniczych szkołach zawodowych oraz profile kształcenia ogólnozawodowego w liceach profilowanych. W sytuacji wprowadzonych zmian - chodzi o nowe akty założycielskie i akty przekształcenia, które już powstały - trudne będzie wyodrębnienie szkół kształcących tylko w zawodach rolniczych, tym bardziej że zgodnie z przepisami prawa oświatowego np. w jednym technikum funkcjonującym w zespole szkół kształcenie będzie mogło odbywać się w różnych zawodach, zarówno rolniczych, jak i z rolnictwem niezwiązanych.</u>
          <u xml:id="u-451.5" who="#WłodzimierzPaszyński">Po drugie, Związek Powiatów Polskich propozycje przekazania szkół rolniczych i leśnych ministrom traktuje jako niezgodne z założeniami reformy ustrojowej oraz reformy edukacji. Takie stanowisko dotarło do Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu. W przypadku szkół rolniczych przywrócenie w gestię resortu wybranych szkół i placówek - w trudnej sytuacji finansowej całego szkolnictwa zawodowego - w odczuciu społecznym może być odbierane jako podział na szkoły lepiej finansowane, w tym wypadku resortowe, i gorzej finansowane, w tym wypadku prowadzone przez samorząd.</u>
          <u xml:id="u-451.6" who="#WłodzimierzPaszyński">Jednocześnie może się okazać, że nastąpiło ograniczenie oferty edukacyjnej tylko do zawodów związanych z branżą rolniczą w warunkach zbliżającego się niżu demograficznego. Może to spowodować, że szkoły nie będą cieszyć się zainteresowaniem młodzieży, co może utrudnić ich funkcjonowanie, podwyższyć także koszty.</u>
          <u xml:id="u-451.7" who="#WłodzimierzPaszyński">Istotnym elementem przy podejmowaniu rozstrzygnięć związanych z przekazaniem szkół pozostaje także kwestia zmiany stosunków własnościowych, o czym była już mowa.</u>
          <u xml:id="u-451.8" who="#WłodzimierzPaszyński">Wreszcie należy dodać, że pozostawienie prowadzenia szkół leśnych i rolniczych w gestii samorządów nie ogranicza szerokiego wpływu ministrów właściwych dla poszczególnych zawodów na opracowywanie standardów wymagań egzaminacyjnych w zakresie kształcenia zawodowego, podstaw programowych, ramowych planów nauczania, podręczników, zasad sprawowania nadzoru pedagogicznego. Jest to wpływ realny, zagwarantowany już dotychczas przepisami ustawy o systemie oświaty. Dzięki tym przepisom ministrowie właściwi ds. rolnictwa i środowiska zachowują swój udział w decyzjach dotyczących kształcenia kadr dla rolnictwa i leśnictwa. Jednocześnie dodać należy, że na gruncie funkcjonujących rozwiązań systemowych w przygotowywanym obecnie rządowym projekcie nowelizacji ustawy o systemie oświaty zostaną zaproponowane przepisy wzmacniające udział ministrów, np. w określaniu potrzeb kształcenia w poszczególnych zawodach i kształtowaniu sieci szkolnej i standardów wymagań egzaminacyjnych, ustalaniu ramowych planów nauczania, podstaw programowych i programów nauczania poprzez wprowadzenie wymogu wydawania przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania aktów wykonawczych do ustawy o systemie oświaty w porozumieniu z właściwymi ministrami. Zawarte w projekcie ustawy upoważnienia do wydawania przez ww. ministrów odrębnych aktów prawnych z zakresu kształcenia zawodowego zwiększałyby i tak już rozbudowany system prawny w oświacie i w dużej części powielałyby akty wydawane przez ministra edukacji narodowej i sportu.</u>
          <u xml:id="u-451.9" who="#WłodzimierzPaszyński">Można byłoby również rozważyć takie przepisy, które umożliwiałyby w sposób bardziej elastyczny niż dotychczas przekazywanie zadań własnych pomiędzy poszczególnymi jednostkami samorządu terytorialnego. Sprzyjałoby to w przypadku szkół i placówek kształcących na potrzeby regionu przekazaniu ich prowadzenia do samorządu wojewódzkiego.</u>
          <u xml:id="u-451.10" who="#WłodzimierzPaszyński">Pomijam uwagi dotyczące kwestii prawnych i na zakończenie chciałbym zreasumować to stanowisko. Mając na względzie powyższą argumentację, w tym również związaną z możliwymi skutkami finansowymi dla budżetu państwa, rząd jest przeciwny nowelizacji ustawy w zaproponowanym kształcie. Rząd pragnie jednak podkreślić, że celowe jest szersze włączenie się właściwych ministrów, którzy do 1998 r. byli organami prowadzącymi szkoły zawodowe, w tym również ministra właściwego do spraw rolnictwa i ministra właściwego do spraw środowiska, w określanie istotnych kierunków zmian w kształceniu zawodowym, a także współfinansowanie przedsięwzięć podejmowanych w zakresie kształcenia uczniów i doskonalenia nauczycieli specjalistów z określonych dziedzin gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-451.11" who="#WłodzimierzPaszyński">Jednocześnie rząd dostrzega trudności związane z finansowaniem przez organy prowadzące realizacji potrzeb w zakresie wyposażenia bazy dydaktycznej placówek takich jak centra kształcenia praktycznego i ustawicznego i sprawnego ich funkcjonowania. Celowe wydaje się w ocenie rządu stworzenie mechanizmów wspierania działalności placówek kształcenia praktycznego i ustawicznego przez pracodawców i instytucje naukowo-wdrożeniowe oraz ewentualnie administrację rządową, szczególnie na etapie początkowego tworzenia bazy. Rząd prezentuje stanowisko, że przedmiotem szczególnej uwagi w trakcie prac nad rządowym projektem zmiany ustawy o systemie oświaty będzie wzmocnienie udziału właściwych ministrów w zakresie kształcenia zawodowego działających w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw oświaty i wychowania.</u>
          <u xml:id="u-451.12" who="#WłodzimierzPaszyński">W związku z powyższym rząd wyraża negatywne stanowisko wobec komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustaw o systemie oświaty, o działach administracji rządowej, przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną, zawartego w druku sejmowym nr 331.</u>
          <u xml:id="u-451.13" who="#WłodzimierzPaszyński">Jeśli pan marszałek pozwoli, odpowiem na pytania, które zostały zadane. Na pierwsze pytanie, dotyczące systemu doradztwa, częściowa odpowiedź została zaprezentowana już w tym uzasadnieniu, które przeczytałem, ponieważ była tam o tym mowa. Odbudowa tego systemu dotyczy nie tylko tych szkół. Przede wszystkim będziemy próbowali to czynić poprzez wzmocnienie sytuacji organów prowadzących, a jednocześnie w tej projektowanej nowelizacji ustawy o systemie oświaty chcemy zdecydowanie zmienić usytuowanie ośrodków kształcenia i doskonalenia nauczycieli i takie zapisy będziemy Wysokiej Izbie proponować.</u>
          <u xml:id="u-451.14" who="#WłodzimierzPaszyński">Sprawy finansowe. Czy prawdą jest, że szkoły leśne dostawały więcej pieniędzy przed reformą? Z obecnej wiedzy wynika, że ta kwota przed reformą wynosiła ok. 2800 zł w roku 1999, w tej chwili jest to kwota nieco ponad 2100 zł plus dwie wagi: waga 0,15 i waga 0,05 i to daje być może kwotę istotnie nieco mniejszą. Jeśli chodzi o liczbę uczniów i jednocześnie liczbę oddziałów, to tutaj można powiedzieć o rzeczach następujących: To są dane z roku 2001. Nastąpiło w tym czasie wygaszanie bądź likwidacja 22 zasadniczych szkół rolniczych, w tym 4 punktów filialnych, 4 zasadniczych szkół ogrodniczych, 2 zasadniczych szkół mechanizacji rolnictwa. Wskazuje to raczej na kontynuację tendencji do wygaszania kształcenia bądź likwidowania szkół małych, przede wszystkim filii tak naprawdę i głównie dotyczy to szkół kształcących na poziomie zasadniczym w tym wypadku. Zaniechano jednocześnie kształcenia w 35 technikach rolniczych, 5-cio i 3-letnich, i 7 technikach ogrodniczych. Zamiast kształcenia w zawodach technik rolnik i technik ogrodnik rozwijano najczęściej kształcenie w zawodzie technik agrobiznesu, tak się to zmieniło. Zlikwidowano 14 liceów zawodowych, wynikało to z prowadzenia kształcenia w zawodzie technik żywienia i gospodarstwa domowego w 5-letnich technikach w miejsce kształcenia w zawodzie rolnik o specjalizacji wiejskiej gospodarstwo domowe w 4-letnich liceach zawodowych. To są pewnie te zmiany najważniejsze.</u>
          <u xml:id="u-451.15" who="#WłodzimierzPaszyński">Jeśli chodzi o liczbę oddziałów, o dane dotyczące tego roku, to w tej chwili wynika z naszych informacji... (Przepraszam bardzo, nie wziąłem jednej kartki. Czy mogę prosić o podanie jednej karteczki?) W tej chwili na podstawie informacji bezpośrednio z resortu oświaty ten stan wygląda następująco: liczba szkół jako jednostek organizacyjnych, w tym są oczywiście zespoły szkół, które prowadzą kształcenie w zawodach rolniczych i gospodarki żywnościowej - około 470 dla około 190 tys. uczniów i słuchaczy; uczy w tych szkołach około 15 tys, nauczycieli. Mówiłem o zespołach szkół, bo gdybyśmy mówili o szkołach funkcjonujących w tych zespołach, to mieliśmy w szkołach młodzieżowych szkół, które określały się jako szkoły rolnicze, według danych GUS-u już tym razem na rok 2001–2002–1208, bez oczywiście szkół filialnych.</u>
          <u xml:id="u-451.16" who="#WłodzimierzPaszyński">W planowanej sieci szkół ponadgimnazjalnych, bo tego też dotyczyło pytanie, na rok 2002–2003 liczba szkół, które będą prowadziły kształcenie rolnicze bądź okołorolnicze, w technikach będzie prawdopodobnie około 900 takich szkół, w liceach profilowanych 261 planujemy szkół, w których będzie profil rolniczo-spożywczy, w zasadniczych szkołach zawodowych około 800 będzie prowadzić kształcenie w zawodach rolniczych. Są to oczywiście szkoły najczęściej oferującej różne typy kształcenia, a więc to, że jest tam szkoła rolnicza, nie wyklucza - i wydaje się, że to jest dobra tendencja - tego, że są tam również inne kierunki kształcenia. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-452">
          <u xml:id="u-452.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-452.1" who="#DonaldTusk">Poproszę jeszcze o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Kultury pana ministra Macieja Klimczaka i później przedstawiciela wnioskodawców ze strony komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-453">
          <u xml:id="u-453.0" who="#MaciejKlimczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Każdorazowo dyskusja o systemie szkolnictwa to nie jest dyskusja wyłącznie o budynkach, etatach i pieniądzach, ale tak naprawdę w domyśle jest to dyskusja o poziomie wykształcenia, a w przypadku szkolnictwa artystycznego - o poziomie wykształcenia przyszłych młodych utalentowanych ludzi. Dlatego też bardzo serdecznie dziękuję za wszystkie głosy wspierające projektodawców tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-453.1" who="#MaciejKlimczak">Chciałbym się odnieść do tych wypowiedzi, które dotyczyły kwestii szczegółowych, zwłaszcza poruszonych przez panią poseł Ewę Kantor. Tu mam nadzieję, że ucieszę panią poseł, bo chciałem podkreślić, że te intencje, o których wspomniała pani poseł, są również intencjami projektodawców. Nie ma sprzeczności w tym założeniu, które mówi, że należy szkolnictwo artystyczne poddać opiece i gestii ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, i w zapisie art. 5, który pani poseł wspomniała, ponieważ dopuszcza on jedynie możliwość przekazywania w drodze porozumienia szkoły artystycznej jednostce samorządu terytorialnego. Dopuszczenie takiej możliwości jest, jak sądzę, pochyleniem się nad tym, co się stało w naszym kraju w ostatnim czasie, nad faktem reformy administracji publicznej i nad tym, że samorządy stają się z roku na rok coraz silniejszymi partnerami administracji rządowej do wykonywania zadań publicznych.</u>
          <u xml:id="u-453.2" who="#MaciejKlimczak">Chciałbym również odwołać się do wspomnianego przez panią poseł art. 82, dotyczącego doręczenia zgłaszającemu zaświadczenia o wpisie do ewidencji i przekazania kopii zaświadczenia organowi podatkowemu. Jest to, pani poseł, jedynie przeniesienie regulacji ogólnej, która w ustawie oświatowej dotyczy wszystkich szkół niepublicznych. Chodzi tu wyłącznie o przekazanie odpowiednich uprawnień w dziedzinie szkolnictwa artystycznego ministrowi właściwemu do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.</u>
          <u xml:id="u-453.3" who="#MaciejKlimczak">Bardzo serdecznie dziękuję również panu posłowi Szymonowi Giżyńskiemu. Postulat pana posła dotyczący środka specjalnego jest raczej postulatem skierowanym do ministra finansów i kwestie te musiałaby uregulować nowelizacja ustawy o finansach publicznych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-454">
          <u xml:id="u-454.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-454.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze przedstawiciel wnioskodawców, pan poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-455">
          <u xml:id="u-455.0" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym zwrócić uwagę państwa na badania Najwyższej Izby Kontroli dotyczące tego tematu, na niedoskonałości w prowadzeniu szkół leśnych i rolniczych, a także na to, że byłoby tylko około 75 centrów kształcenia praktycznego i ustawicznego i że dotyczyłoby szkół ponadregionalnych, unikalnych. Dlatego też wydaje mi się, że należałoby pozwolić na pracowanie w komisjach, żeby znaleźć jak najlepsze rozwiązanie, żeby to, co jest najistotniejsze, kształcenie w tych szkołach specjalistycznych, mogło być realizowane przynajmniej tak, jak dotychczas.</u>
          <u xml:id="u-455.1" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Chcę powiedzieć, że w tych szkołach jest także kształcenie i możliwość uprawiania kultury, i tej fizycznej, i kultury, o którą nam zawsze chodzi, kultury ludowej. Zespoły funkcjonujące w tych szkołach, w tym kraju za miastem - to ważne chyba dla państwa, dla społeczeństwa, że można było to realizować. Myślę, że gdy samorządy nie mają możliwości finansowych, w takich szkołach właśnie, ponadregionalnych, prowadzący je powiat realizuje to kształcenie dla ościennych powiatów. Nie mając pieniędzy, likwiduje, po prostu likwiduje majątek i, po kolei, tę możliwość kształcenia i odbywania praktycznej nauki zawodu. Myślę, że trzeba by było dużej refleksji, żeby nie pozwolić na ujednolicenie kształcenia w tym momencie, kiedy najważniejsze jest to, żeby w najbliższej przyszłości polscy rolnicy mieli wykształcenie porównywalne, a nawet lepsze od swoich odpowiedników w krajach Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-455.2" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Pan poseł Andrzej Czerwiński pytał, czy były konsultacje. W wystąpieniu w imieniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi przedstawiałem, kto wypowiadał się, ale muszę powiedzieć panu posłowi, że w komisji rolnictwa są opinie wszystkich związków, organizacji i stowarzyszeń funkcjonujących w obrębie oświaty rolniczej i leśnej. Większość z nich to pozytywne opinie, także pozytywnie wypowiadała się na ten temat Krajowa Rada Izb Rolniczych. Związek Powiatów wyraził opinię negatywną, ale nie ma się co dziwić, jeśli się komuś coś chce zabrać. Myślę, że to nie jest sprawa zabrania, tylko wsparcia tych powiatów, które prowadzą szkoły ponadregionalne, bo sobie nie poradzą. A jeśli chodzi o sprawę przejścia majątku, to odbywa się to na tych samych zasadach jak w przypadku przekazania go powiatom, czyli samorządom, ze skarbu państwa. To tyle. Dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-456">
          <u xml:id="u-456.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-456.1" who="#DonaldTusk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-456.2" who="#DonaldTusk">Marszałek Sejmu po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm skierował komisyjny projekt ustawy o zmianie ustaw o systemie oświaty, o działach administracji rządowej, Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną, zawarty w druku nr 331, do Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-456.3" who="#DonaldTusk">Zgłoszono wnioski dotyczące projektu zawartego w druku nr 331:</u>
          <u xml:id="u-456.4" who="#DonaldTusk">1) o odrzucenie tego projektu w pierwszym czytaniu,</u>
          <u xml:id="u-456.5" who="#DonaldTusk">2) o skierowanie tego projektu wyłącznie do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi,</u>
          <u xml:id="u-456.6" who="#DonaldTusk">3) o skierowanie go do Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży, do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz do Komisji Ochrony Środowiska,</u>
          <u xml:id="u-456.7" who="#DonaldTusk">4) o skierowanie go do Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży, do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, do Komisji Gospodarki oraz do Komisji Infrastruktury.</u>
          <u xml:id="u-456.8" who="#DonaldTusk">Decyzję w sprawie tego projektu podejmiemy w głosowaniu na następnym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-456.9" who="#DonaldTusk">Marszałek Sejmu po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm skierował rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty, zawarty w druku nr 499, do Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-456.10" who="#DonaldTusk">W dyskusji zgłoszono wniosek o dodatkowe skierowanie tego projektu do Komisji Kultury i Środków Przekazu.</u>
          <u xml:id="u-456.11" who="#DonaldTusk">Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy na następnym posiedzeniem Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-456.12" who="#DonaldTusk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 36. porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (druk nr 497).</u>
          <u xml:id="u-456.13" who="#DonaldTusk">Proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Czerwińskiego w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-457">
          <u xml:id="u-457.0" who="#JerzyCzerwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu wnioskodawców, grupy posłów Ligi Polskich Rodzin, mam zaszczyt przedstawić projekt ustawy o zmianie ustawy Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, wprowadzający większościowy system wyborczy w jednomandatowych okręgach wyborczych.</u>
          <u xml:id="u-457.1" who="#JerzyCzerwiński">Na początek dwie uwagi natury proceduralnej. Proponowana radykalna zmiana Ordynacji wyborczej do jednostek samorządu terytorialnego może mieć zasadnicze znaczenie nie tylko dla społeczności lokalnych, ale i dla systemu politycznego w Polsce. Projekt o takim znaczeniu powinien być rozpatrywany przy pełnej kontroli społecznej, w czasie bezpośredniego przekazu telewizyjnego. Stało się jednak inaczej. Pomimo protestów składanych przez posłów Ligi Polskich Rodzin na Konwencie Seniorów, marszałek Sejmu pan Marek Borowski zdecydował, że debatujemy nad tym projektem w godzinach wieczornych, w ostatnim dniu obrad, przy pustej praktycznie sali sejmowej, bez możliwości prezentacji w bezpośredniej transmisji telewizyjnej. Nie pierwszy to w tej kadencji przypadek swoistej marginalizacji ważnych problemów omawianych w Sejmie, dokonywany poprzez odpowiednie manipulacje porządkiem obrad. Przypomnę choćby niedawną dyskusję nad poselskim projektem zmiany ustawy o Narodowym Banku Polskim, przeprowadzaną w okolicach godz. 24, czy też debatę nad wnioskiem o zarządzenie referendum w sprawie sprzedaży polskiej ziemi cudzoziemcom, przeprowadzoną co prawda w późnych godzinach popołudniowych, ale za to przy wyłączonych celowo kamerach telewizyjnych.</u>
          <u xml:id="u-457.2" who="#JerzyCzerwiński">I uwaga druga. Projekt został złożony do laski marszałkowskiej 30 kwietnia, rozpatrujemy go po upływie ponad miesiąca, a przecież jasne jest, że aby mógł być - po ewentualnym uchwaleniu - zastosowany w zbliżających się jesiennych wyborach, prace nad nim powinny się w Sejmie rozpocząć jak najwcześniej. Jest oczywiste, że to, iż pierwsze czytanie projektu ustawy wyznaczono dopiero na dzień dzisiejszy, jest próbą zablokowania uchwalenia ustawy przez doprowadzenie do trudności z zastosowaniem jej przepisów w najbliższych wyborach samorządowych.</u>
          <u xml:id="u-457.3" who="#JerzyCzerwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Głównym celem projektu jest wprowadzenie do ordynacji wyborczej do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw większościowego systemu wyborczego w okręgach jednomandatowych do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego wszystkich szczebli.</u>
          <u xml:id="u-457.4" who="#JerzyCzerwiński">Obecnie występują dwa zasadniczo różne sposoby wybierania radnych. W przeważającej ilości jednostek samorządu terytorialnego, tj. w gminach do 20 tys. mieszkańców jest to system większościowy w okręgach wielomandatowych - od 1 do 5 mandatów. W gminach powyżej 20 tys. mieszkańców, w powiatach oraz w województwach mamy do czynienia z tzw. systemem proporcjonalnym, przy różnej - w zależności od typu rady - możliwej ilości mandatów w okręgu wyborczym. W jednym, jak i w drugim systemie kandydaci umieszczeni są na karcie do głosowania w postaci list kandydatów zgłoszonych przez poszczególne komitety wyborcze i zarejestrowanych w danym okręgu wyborczym.</u>
          <u xml:id="u-457.5" who="#JerzyCzerwiński">Każda z list oznaczona jest numerem oraz nazwą lub skrótem nazwy komitetu wyborczego ją zgłaszającego. Kolejność kandydatów na listach, wywierająca duży wpływ na decyzje wyborców, ustalana jest przez komitet wyborczy. W wyborach do rad w gminach do 20 tys. mieszkańców ilość kandydatów na liście nie może przekroczyć ilości radnych wybieranych w danym okręgu wyborczym. W systemie proporcjonalnym lista musi zawierać co najmniej 5 nazwisk, nie więcej jednak niż wynosi dwukrotność liczby radnych wybieranych w danym okręgu. W systemie większościowym o wyborze decyduje ilość głosów oddanych na poszczególnych kandydatów. W systemie proporcjonalnym o podziale mandatów w okręgu decyduje ilość głosów oddanych w sumie na kandydatów z danej listy, przy czym podział ten obecnie dokonywany jest według tzw. reguły d'Hondta. Dopiero potem następuje podział mandatów z listy na poszczególnych jej kandydatów w zależności od liczby uzyskanych głosów. Na koniec tej krótkiej charakterystyki obecnego systemu wyborczego dodajmy jeszcze, że w wyborach do sejmików województw, rad powiatów oraz rad gmin w miastach na prawach powiatu obowiązuje dodatkowy 5-procentowy próg zaporowy, poniżej którego listy nie uczestniczą w podziale mandatów.</u>
          <u xml:id="u-457.6" who="#JerzyCzerwiński">Jak widać, obecny system wyborczy zawarty w ordynacji samorządowej jest, po pierwsze, niespójny, rozpada się na dwa zasadniczo różne: większościowy w gminach do 20 tys. mieszkańców i tzw. proporcjonalny, z kilkoma mutacjami w pozostałych jednostkach samorządu terytorialnego. Po drugie, jest on na tyle skomplikowany, że praktycznie niezrozumiały dla przeciętnego wyborcy. Jeśli państwo posłowie nie wierzą, to proszę spróbować wytłumaczyć go przypadkowemu przechodniowi w ciągu 10 minut. Po trzecie, ma wiele innych wad, o których dalej. Wad głębiej ukrytych, acz znacznie bardziej dokuczliwych i przede wszystkim wywierających większy wpływ na życie publiczne w naszym państwie.</u>
          <u xml:id="u-457.7" who="#JerzyCzerwiński">Co proponuje w miejsce obecnego systemu grupa posłów Ligi Polskich Rodzin, których mam zaszczyt reprezentować? Na wszystkich szczeblach samorządu terytorialnego, tj. we wszystkich gminach, powiatach i województwach proponujemy taki sam spójny, prosty i zrozumiały system wyborów radnych. Przede wszystkim okręgi wielomandatowe zastępujemy okręgami jednomandatowymi, czyli obszar danej jednostki samorządu terytorialnego jest dzielony na tyle okręgów, ilu radnych ma liczyć dana rada. W każdym z tych okręgów wybierany jest jeden i tylko jeden radny. Po drugie, wybory są większościowe i to w klasycznym rozumieniu tego słowa, tj. większości bezwzględnej, a nie tzw. wariant australijski. Wygrywa ten kandydat, który uzyskał ponad połowę ważnie oddanych głosów. Jeśli żaden z kandydatów nie uzyskał wymaganej większości, w dwa tygodniu po pierwszym głosowaniu odbywa się głosowanie ponowne, druga tura, i startują dwaj kandydaci, którzy w pierwszym głosowaniu uzyskali największą liczbę głosów. Wygrywa ten, kto uzyska więcej głosów. Karta do głosowania ma prosty układ. Nazwiska wszystkich kandydatów w danym okręgu ułożone są alfabetycznie w jednym zestawieniu. To główne założenia proponowanych zmian. Jakie są zalety nowego systemu?</u>
          <u xml:id="u-457.8" who="#JerzyCzerwiński">Po pierwsze, usuwamy niespójność, dwoistość obecnego systemu wyborczego; sztuczny, arbitralny podział gmin na dwie różne grupy, w którym granicą jest 20 tys. mieszkańców.</u>
          <u xml:id="u-457.9" who="#JerzyCzerwiński">Po drugie, upraszczamy znacznie system wyborczy. Staje się on zrozumiały dla przeciętnego wyborcy. Zasady wyboru radnych nie są już jasne tylko dla wybranych, wtajemniczonych, nie można już epatować zaklęciami typu reguła d'Hondta. Dzięki temu, że zwykły obywatel rozumie, jak i dlaczego jego głos przekłada się na efekt wyborów, potrafi tenże efekt przewidzieć. W konsekwencji więc nabiera zaufania do samego aktu wyborczego i chętniej w nim uczestniczy. Pozwoli to na zwiększenie frekwencji wyborczej, a przecież ciągle na tej sali narzekamy na słabe zaangażowanie obywateli w życie społeczne i polityczne kraju.</u>
          <u xml:id="u-457.10" who="#JerzyCzerwiński">Po trzecie, usuwamy możliwość manipulacji wielkością okręgów wyborczych przy podziale terytorium danej jednostki samorządu terytorialnego. Wpływ liczby mandatów w danym okręgu jest znacznie większy niż fetyszyzowana metoda przeliczania głosów na mandaty, reguła d'Hondta albo Sainte-Lague. Zmniejszenie liczby mandatów w okręgu skutecznie eliminuje z katalogu list biorących udział w podziale mandatów listy komitetów o małym i średnim poparciu. Inny jest wynik wyborów, gdy gminę, w której wybieramy np. 21 radnych, podzieli się na 3 okręgi 7-mandatowe, inny, gdy utworzy się 3 okręgi 5-mandatowe i jeden 6-mandatowy. Ustawodawca może i powinien się zabezpieczyć przed możliwością manipulacji wynikami zbliżających się wyborów samorządowych poprzez odpowiedni podział na okręgi wyborcze dokonany przez obecnie działające rady i sejmiki.</u>
          <u xml:id="u-457.11" who="#JerzyCzerwiński">Po czwarte, wyborcy w naszym kraju mają dość głosowania na listy partyjne ustawiane przez wtajemniczonych z centrali. Chcą głosować na konkretnych ludzi i chcą, by ich głos przekładał się rzeczywiście na poparcie dla danego kandydata. To dlatego tak duże poparcie w sondażach uzyskuje propozycja bezpośrednich wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. Dlaczego więc wyborca nie ma mieć prawa wyboru bezpośredniego również radnego ze swojego terenu. Jeśli demokracja w naszym kraju dojrzała już do bezpośrednich wyborów organów wykonawczych gminy, a ich wpływ na życie obywatela będzie w nowej strukturze samorządu znacznie większy niż poszczególnego radnego, to czy tym bardziej nasza demokracja nie powinna umożliwiać bezpośredniego wyboru radnych, nie ustawianego przez partie i ich koalicje?</u>
          <u xml:id="u-457.12" who="#JerzyCzerwiński">Po piąte, obecny system uniemożliwia, szczególnie w wydaniu tzw. proporcjonalnym, efektywny start w wyborach kandydatom niezależnym, lokalnym autorytetom, którzy nie chcą wiązać się z partyjnymi komitetami wyborczymi. Nie mogą oni wystartować samodzielnie w wyborach choćby ze względu na konieczny w systemie proporcjonalnym wymóg minimalnej liczby 5 kandydatów na liście w okręgu wyborczym. Proponowany system wyborów większościowych w okręgach jednomandatowych skutecznie to ograniczenie eliminuje.</u>
          <u xml:id="u-457.13" who="#JerzyCzerwiński">Po szóste, wybory do organów samorządu terytorialnego należałoby nazwać raczej wyborami przedstawicieli lokalnych struktur partyjnych, a nie wspólnot terytorialnych. Kształt list wyborczych, zestaw kandydatów jest pochodną przede wszystkim decyzji podejmowanych przez centrale partyjne. To one mają decydujący wpływ na skład list, a przede wszystkim na kolejność umieszczenia na nich poszczególnych kandydatów, a ta z kolei w wielu przypadkach rozstrzyga o szansach kandydatów na wybór, szczególnie wtedy gdy kandydaci ci z racji dużej wielkości okręgów są praktycznie anonimowi, nie są bezpośrednio znani wyborcom. Wtedy, po podjęciu decyzji o poparciu danej listy, wyborca na ogół zawierza też ocenie kandydatów na tej liście, dokonanej przez komitet wyborczy poprzez odpowiedni układ kolejności nazwisk na liście. Tak to demokracja przeradza się w partiokrację, zaś możliwość dowolności wyboru staje się fikcją. Kandydaci bardziej są związani z lokalnymi i centralnymi strukturami partyjnymi i bardziej są od nich zależni niż od wyborców z danego terenu. System wyborów większościowych w okręgach jednomandatowych skutecznie z definicji to wypaczenie idei demokracji eliminuje. W projekcie proponujemy, aby w danym okręgu wyborczym komitet wyborczy mógł zgłosić tylko jednego kandydata. Nie rezygnujemy przy tym z oznaczenia kandydatury nazwą komitetu, który ją zgłosił. Z jednej strony służy to lepszej identyfikacji kandydatów przez wyborców, z drugiej zapewnia minimum spójności zespołu kandydatów zgłaszanych przez dany komitet w wyborach do organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-457.14" who="#JerzyCzerwiński">Po siódme. Szczególnie w systemie proporcjonalnym dochodziło do przypadków, że wyborca, oddając głos na kandydata jakiejś listy, faktycznie wspierał wybór innego kandydata z tej listy, który w sumie otrzymał więcej głosów. Z kolei częste też były wypadki, że popularny kandydat, uzyskując odpowiednio dużą ilość głosów, tzw. lokomotywa wyborcza, wciągał do rady kandydatów o niewielkim, a czasem śladowym wręcz poparciu. Takie transfery głosów podają w wątpliwość konstytucyjną zasadę bezpośredniości wyborów. Oczywiście proponowany system wyborów większościowych w okręgach jednomandatowych usuwa opisane wypaczenia.</u>
          <u xml:id="u-457.15" who="#JerzyCzerwiński">Po ósme. Okręgi wyborcze w dotychczasowym systemie tzw. proporcjonalnym są na ogół na tyle duże, że kandydat nie jest bezpośrednio identyfikowany przez wyborców. Jego obraz w oczach elektoratu nie zależy od tego, jaki kandydat jest naprawdę, ale jaki tenże obraz zostanie wytworzony przez media, głównie elektroniczne - radio i telewizję. Szansa na sukces wyborczy bardziej zależy od przekazu medialnego niż od rzeczywistych cech, osiągnięć i programu kandydata. Oczywiste jest, że kandydaci i wspierające ich komitety bardziej koncentrują się na zaskarbieniu sobie łask środków masowego przekazu niż na wyborcach. W proponowanym systemie okręgi wyborcze są na tyle małe - najmniejsze z możliwych, bo jednomandatowe - że kandydat na radnego jest w stanie osobiście dotrzeć do każdego wyborcy, a ten ostatni może wyrobić sobie w bezpośrednim kontakcie obiektywny pogląd na wartość poszczególnych kandydatów.</u>
          <u xml:id="u-457.16" who="#JerzyCzerwiński">Po dziewiąte. W dotychczasowych dużych okręgach wyborczych kampania jest droga. Mogą ją efektywnie przeprowadzić tylko duże, sprawne organizacyjnie komitety wyborcze, których kandydaci dysponują odpowiednimi zasobami pieniężnymi. Taki sposób prowadzenia kampanii skutecznie eliminuje z niej wartościowych, acz niezamożnych kandydatów, którzy nie chcą uzależniać się od bogatych sponsorów, którzy kiedyś każą spłacić sobie zaciągnięty dług poprzez odpowiednie zachowania w radzie. Nie trzeba tłumaczyć, jak duże powstają przy tym możliwości niejawnych i korupcyjnych powiązań. Wybory w małych jednomandatowych okręgach i to zagrożenie minimalizują.</u>
          <u xml:id="u-457.17" who="#JerzyCzerwiński">Po dziesiąte wreszcie. Choć wymieniona na końcu, to chyba ta zaleta wyborów większościowych jest najważniejsza. Dzięki nim następuje pełna identyfikacja jednego wybranego w danym małym okręgu wyborczym kandydata z wyborcami z tego okręgu. Radny jest jednoznacznie powiązany z danym obszarem, podlega stałej ocenie swoich wyborców, a na zakończenie kadencji jego działalność jest weryfikowana w sposób rzeczywisty i jednoznaczny. Z drugiej strony wymusza to na nim większe poczucie odpowiedzialności za podejmowane decyzje oraz właściwe traktowanie wyborców jako tych, którym służy.</u>
          <u xml:id="u-457.18" who="#JerzyCzerwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Czy proponowany system wyborczy ma wady? Pewnie tak, ale część z nich, najczęściej podnoszona przez przeciwników jego wprowadzenia, jest już nieaktualna. Wynika to z tego, że Wysoka Izba zdecydowała niedawno o wprowadzeniu bezpośrednich wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów miast w dwóch pełnych turach. Odpada więc podnoszony często argument, że dwie tury głosowań w wyborach większościowych podniosą znacznie koszty przeprowadzenia wyborów. Bo przecież w większości przypadków druga tura głosowań i tak się odbędzie ze względu na wybory organu wykonawczego gmin. Te same komisje wyborcze będą więc mogły bez dodatkowych kosztów przeprowadzić ewentualne ponowne głosowania w wyborach radnych. Dzięki temu zawarte w projekcie zmiany nie spowodują dodatkowych kosztów przeprowadzenia wyborów.</u>
          <u xml:id="u-457.19" who="#JerzyCzerwiński">Nieaktualny staje się także, przynajmniej w stosunku do gmin, zarzut, że tak powołana rada składająca się z pojedynczych, wybranych niezależnie od siebie radnych będzie zatomizowana, niezdolna do wyłonienia organu wykonawczego - zarządu. Bo przecież wybór organu wykonawczego będzie następował w wyniku wyborów bezpośrednich, bez udziału radnych. Ta niezależność radnych może zaś być dodatkowym argumentem za bezpośrednimi wyborami wójtów, burmistrzów i prezydentów miast, bo przynajmniej częściowo usuwa obawy o rzeczywistą niezależną kontrolę nad tak wybranym, znacznie wzmocnionym organem wykonawczym gminy. A przy okazji doprowadzamy do jednolitości systemu wyborczego, zarówno w wyborach rad gmin, jak i wójtów, burmistrzów i prezydentów miast.</u>
          <u xml:id="u-457.20" who="#JerzyCzerwiński">To między innymi realna perspektywa uchwalenia przez Wysoką Izbę bezpośrednich wyborów organu wykonawczego gminy skłoniła z wyżej podanych powodów wnioskodawców projektu do jego złożenia do laski marszałkowskiej. Zdajemy sobie też sprawę z napięć czasowych wynikłych z późnej daty złożenia projektu, ale też niestety z opisywanego już wcześniej długiego okresu, jaki minął od chwili jego skierowania do laski marszałkowskiej do czasu pierwszego czytania. Te napięcia mogłyby niekorzystnie wpłynąć na realizację przez rady niektórych wymaganych przez ordynację czynności przygotowawczych, np. nowego podziału na okręgi.</u>
          <u xml:id="u-457.21" who="#JerzyCzerwiński">Mówię wyraźnie: mogłyby, ale nie muszą. Zależy to wyłącznie od woli politycznej Wysokiej Izby co do uchwalenia proponowanych zmian w ordynacji samorządowej. Przy złej woli będziemy obserwowali tu za chwilę przemówienia popierające w stylu „jestem za, a nawet przeciw”, w których po ogólnym poparciu dla projektu odezwą się głosy zatroskania, czy aby nie jest za późno na jego uchwalenie i czy możemy kolejny raz wprowadzać samorządy w stan niepewności co do zasad tak nieodległych już wyborów. Oczywiście ich autorzy zapomną na chwilę, że w dalszym ciągu nie jest jeszcze uchwalona nowa ustawa o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta, w tym kolejne konieczne zmiany do ordynacji samorządowej, które ta ustawa wprowadza. Podobnie jest zresztą z nowelą do świeżo uchwalonej tzw. ustawy warszawskiej. Co więcej, po ostatnich zmianach w ustawach samorządowych, szczególnie dotyczących liczby radnych w radach poszczególnych typów, i tak konieczne jest dokonanie nowego podziału obszarów gmin, powiatów i województw na okręgi wyborcze. Wydzielenie więc okręgów jednomandatowych nie będzie bardziej skomplikowane niż np. 5–8-mandatowych.</u>
          <u xml:id="u-457.22" who="#JerzyCzerwiński">Przy przychylnej dla projektu i dla wyborców woli politycznej Wysokiej Izby po jego skierowaniu do prac w komisji można będzie uniknąć ewentualnych kolizji czasowych przez dodanie odpowiednich przepisów przejściowych oraz konieczną modyfikację artykułu wprowadzającego ustawę w życie; oczywiście przy odpowiednio intensywnej pracy nad projektem w komisji.</u>
          <u xml:id="u-457.23" who="#JerzyCzerwiński">Wracając jeszcze do treści projektu ustawy. Znalazły się w nim również zapisy zrównujące kandydatów zgłoszonych przez komitety wyborcze różnych typów w ich dostępie do mediów publicznych w trakcie kampanii wyborczej. Postulowane zmiany obejmują wyeliminowanie prawa do bezpłatnych audycji wyborczych w ogólnopolskich programach publicznej telewizji i Polskiego Radia. Dzięki temu zdjęto z kampanii w wyborach do samorządu terytorialnego piętno quasi-parlamentarnego charakteru, uprzywilejowujące ogólnopolskie ugrupowania partyjne kosztem niezależnych kandydatów lokalnych. Dla wyrównania szans kandydatów wprowadzono też zasadę prezentacji kandydatów według kryterium terytorialnego i potem alfabetycznie, nie zaś, jak dotychczas, według komitetów wyborczych.</u>
          <u xml:id="u-457.24" who="#JerzyCzerwiński">W zamyśle autorów projektu przeprowadzenie zbliżających się wyborów samorządowych według proponowanej ordynacji większościowej w jednomandatowych okręgach wyborczych mogłoby się stać dobrym wstępem do podobnej zmiany systemu wyborczego do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. O ile wprowadzenie postulowanych modyfikacji w ordynacji sejmowej wymagałoby zmian w konstytucji, o tyle w ordynacji samorządowej mogą być one przeprowadzone bez naruszania ustawy zasadniczej. Wybory samorządowe mogłyby więc stać się początkiem procesu przebudowy funkcjonującego obecnie w Polsce modelu partii politycznych w stronę zwiększenia ich wewnętrznej demokracji oraz uruchomienia właściwej drogi awansu dla lokalnych działaczy partyjnych. To z kolei mogłoby przyczynić się do uzdrowienia systemu politycznego w naszym kraju i zahamować proces wyalienowania klasy politycznej z reszty polskiego społeczeństwa. Już chociażby z tego powodu powinniśmy wykonać ten wysiłek i uchwalić proponowane przez wnioskodawców zmiany w ordynacji samorządowej.</u>
          <u xml:id="u-457.25" who="#JerzyCzerwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu grupy posłów Ligi Polskich Rodzin zwracam się do pań posłanek i panów posłów o poparcie omawianego projektu ustawy o zmianie ustawy Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw oraz wnoszę o przekazanie projektu do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej w celu prowadzenia nad nią dalszych prac. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-457.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-458">
          <u xml:id="u-458.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-458.1" who="#DonaldTusk">Sejm postanowił o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-458.2" who="#DonaldTusk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-458.3" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Witold Gintowt-Dziewałtowski, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-459">
          <u xml:id="u-459.0" who="#WitoldGintowtDziewałtowski">Niniejszym otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-459.1" who="#WitoldGintowtDziewałtowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej przedstawić stanowisko do projektu ustawy o zmianie ustawy Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw. Czasu na wypowiedź otrzymaliśmy niewiele, niemniej jednak można zauważyć, iż pan poseł, reprezentując wnioskodawców, w zasadzie omówił już naszą dyskusję, antycypując jej ogólne tezy. Rzeczywiście będą one chyba zbliżone do tego, o czym mówił pan poseł, będą jednak bardziej jednoznaczne, przynajmniej z mojej strony. Rzeczywiście przedmiotem proponowanej regulacji jest postulat bardzo popularny i publicznie dyskutowany nie od tak niedawna, również w Rzeczypospolitej, nowego zastosowania nowego narzędzia demokracji bezpośredniej. Propozycja wyborów bezpośrednich w okręgach jednomandatowych była dyskutowana nie tylko w odniesieniu do organów władzy samorządowej, ale również władzy parlamentarnej. Jeżeli już poważnie traktować ten postulat, to wydaje się, że bardziej celowe byłoby przeprowadzenie głębszej analizy możliwości zastosowania tych rozwiązań w odniesieniu do wyborów władzy państwowej, a w drugiej kolejności do wyborów samorządowych, to po pierwsze. Po drugie, propozycja, należy o tym pamiętać, ma dotyczyć wszystkich organów stanowiących, wszystkich organów samorządu terytorialnego gmin, powiatów, województw. Jest to bardzo duża zmiana w stosunku do obecnie stosowanego systemu wyborczego. Jest to zmiana, która w sposób zdecydowany ma przewartościować i sposób ich przeprowadzania, i sposób ich organizacji.</u>
          <u xml:id="u-459.2" who="#WitoldGintowtDziewałtowski">Z projektu wynika, iż bezpośrednie wybory mają przynieść same pożytki. Otóż nie jestem przekonany z wielu powodów. Po pierwsze, trzeba zauważyć, iż w większości państw demokratycznych, i to zdecydowanej większości, ta metoda nie jest stosowana. Tam, gdzie jest ona stosowana, spotyka się z krytyką tych, którzy uważają, że ma ona wszelkie cechy rozwiązania, które nie spełnia wymogów demokratycznego rozstrzygnięcia o sposobie reprezentowania elektoratu. Po kolejne, jest dla mnie pewnym zaskoczeniem, iż akurat ci posłowie wnioskodawcy, którzy dzisiaj postulują i proponują bezpośredni wybór radnych we wszystkich organach samorządu terytorialnego, jeszcze nie tak dawno wszyscy głosowali w zasadzie przeciwko temu samemu, ale w odniesieniu do organów wykonawczych samorządu gminnego.</u>
          <u xml:id="u-459.3" who="#komentarz">(Poseł Robert Luśnia: Co?)</u>
          <u xml:id="u-459.4" who="#WitoldGintowtDziewałtowski">Tak było. Natomiast przyznam, że nie bardzo rozumiem, skąd się bierze to rozdwojenie jaźni.</u>
          <u xml:id="u-459.5" who="#komentarz">(Poseł Robert Luśnia: To wydruki trzeba sprawdzić, panie pośle, z głosowań.)</u>
          <u xml:id="u-459.6" who="#WitoldGintowtDziewałtowski">To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-459.7" who="#WitoldGintowtDziewałtowski">Po drugie, jeśli chodzi o samą ustawę, to jednak, w moim przekonaniu, została ona napisana w sposób niezbyt staranny.</u>
          <u xml:id="u-459.8" who="#WitoldGintowtDziewałtowski">Odnosząc się do poszczególnych przepisów, należy zwrócić uwagę na liczne błędy, na pewnego rodzaju luki i sprzeczności, które mogą budzić bardzo duże wątpliwości co do możliwości przetworzenia tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-459.9" who="#WitoldGintowtDziewałtowski">Otóż, po pierwsze, ustawa jednak w znacznym zakresie ogranicza uprawnienia legalnie dzisiaj działających partii politycznych, zwłaszcza dotyczy to promowania, prezentowania kandydatów na radnych, możliwości prezentowania programów wyborczych, co, w moim przekonaniu, nie znajduje żadnego uzasadnienia.</u>
          <u xml:id="u-459.10" who="#WitoldGintowtDziewałtowski">Po drugie, ustawa nie zawiera jednoznacznie sformułowanych przepisów, które mówią o momencie rozstrzygnięcia wyborów. Dotyczy to zmiany 11. i 12., gdzie proponuje się skreślenie art. 87 i 88 Ordynacji wyborczej.</u>
          <u xml:id="u-459.11" who="#WitoldGintowtDziewałtowski">Po trzecie, w zmianie 13. ustawa sugeruje, iż sołectwo nie jest jednostką pomocniczą, co nie jest prawdą, bo tak jak jednostką pomocniczą są osiedla i dzielnice, tak samo jednostką pomocniczą są sołectwa.</u>
          <u xml:id="u-459.12" who="#WitoldGintowtDziewałtowski">Po czwarte, w zmianie 14., proponując wybór radnych w okręgach jednomandatowych w każdej z gmin, chyba jednak projektodawcy zapomnieli o tym, że w Polsce mamy również gminy, w których jest 600 wyborców. Zakładając nawet 50-procentową frekwencję, co byłoby dużą frekwencją, trzeba pamiętać o tym, że wyboru radnego będzie dokonywało w takiej sytuacji 15–20 osób, co oznaczałoby, że te wybory miałyby charakter rodzinny. Jeżeli Liga Polskich Rodzin zgłasza ten postulat, jest to zrozumiałe, ale nie jest to w interesie publicznym itd., ale pan marszałek mnie popędza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-460">
          <u xml:id="u-460.0" who="#DonaldTusk">Nie, sygnalizuję tylko, że czas się skończył.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-461">
          <u xml:id="u-461.0" who="#WitoldGintowtDziewałtowski">W związku z tym do generalnych...</u>
          <u xml:id="u-461.1" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Nie widzę sprzeczności między rodziną a interesem publicznym.)</u>
          <u xml:id="u-461.2" who="#WitoldGintowtDziewałtowski">Ale nie mówimy o Lidze Polskich Rodzin, tylko o wszystkich polskich rodzinach, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-461.3" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: I słusznie.)</u>
          <u xml:id="u-461.4" who="#WitoldGintowtDziewałtowski">Nieprawdą jest, że wprowadzenie tej ustawy nie spowoduje wzrostu kosztów wyborów, dlatego że: po pierwsze, wszędzie będziemy mieli do czynienia z powtórnym wyborem w drugiej turze. Nie będzie ani jednego radnego, który zostanie wyłoniony w pierwszej turze. Bezwzględna większość nie jest możliwa do osiągnięcia w takich warunkach, więc koszty muszą być większe; po drugie, będziemy mieli wielokrotnie więcej okręgów wyborczych, w związku z tym te koszty muszą się kumulować.</u>
          <u xml:id="u-461.5" who="#WitoldGintowtDziewałtowski">I mając na uwadze również to, że pomimo wszystko brakuje jednego podstawowego dokumentu, sami tutaj, na tej sali, zobligowaliśmy się, że wszystkie projekty aktów prawnych, które trafiają do Sejmu, a mają dotyczyć zmian w funkcjonowaniu samorządów terytorialnych, muszą być przygotowane razem z opiniami organizacji samorządu terytorialnego. Takich opinii dzisiaj nam nie przedłożono. Znając opinie poszczególnych organizacji, może niewyrażane w sposób formalny, twierdzę, że te opinie nie będą pozytywne.</u>
          <u xml:id="u-461.6" who="#WitoldGintowtDziewałtowski">Reasumując, w związku z tym, że ustawa zawiera wiele luk legislacyjnych, błędów formalnych i gramatycznych, wnoszę o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-461.7" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Po prostu boicie się wyborów bezpośrednich.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-462">
          <u xml:id="u-462.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-462.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Andrzej Czerwiński, Platforma Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-463">
          <u xml:id="u-463.0" who="#AndrzejCzerwiński">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Jeśli pan marszałek pozwoli, to ze względu na późną porę i zmęczenie pana marszałka, chciałbym swoje wystąpienie przekazać panu marszałkowi, a tu przedstawię tylko streszczenie i zasygnalizuję wolę klubu Platformy Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-463.1" who="#AndrzejCzerwiński">System demokratyczny mamy już od 12 lat. Nie jest on dobry, ale lepsze jest zawsze wrogiem dobrego. W dążeniu do lepszego zetrą się dwa poglądy: zachowawczy, umacniający polityków, elity i liderów, i reformatorski upodmiotawiający obywateli, szukający może trudniejszych, ale lepszych rozwiązań. Zderzy się pokusa polityka, która podpowiada działanie na rzecz obywatela, z tym, co powinno wyzwalać energię obywateli. Program Platformy Obywatelskiej jest jednoznaczny. Pracowaliśmy wspólnie, dosyć ciężko, nad zlikwidowaniem listy krajowej, nad wprowadzeniem bezpośrednich wyborów wójtów, burmistrzów, prezydentów. Jest to pierwszy znaczący krok na rzecz poprawy ustroju demokratycznego. Czas zrobić następny. Propozycja dotycząca jednomandatowych okręgów wyborczych zmierza w tym kierunku. W związku z tym klub Platformy Obywatelskiej będzie wspierał przedłożony projekt zmiany ustawy. Mam nadzieję, że prace w komisjach pozwolą wyeliminować nieporozumienia i błędy, dopracować szczegóły. Będzie to również znaczący krok ku przyszłości, kiedy to ta Izba wypełniona będzie posłami wybranymi również w jednomandatowych okręgach wyborczych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-463.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-464">
          <u xml:id="u-464.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-464.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Lech Zielonka, Samoobrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-465">
          <u xml:id="u-465.0" who="#LechZielonka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej pragnę ustosunkować się do poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw. Jesteśmy przeciw przedłożonemu projektowi zmiany ustawy Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw. Obecnie w Sejmie toczą się prace nad projektem zmiany ustawy ordynacja wyborcza, przedłożonym wcześniej. Niniejszy projekt jest próbą wprowadzenia poprawek do wcześniejszego projektu zmiany tej ustawy, nad którym prowadzone są prace. Z uwagi na nieuzyskanie akceptacji większości sejmowej dla wcześniejszej koncepcji ekspresowo złożony został nowy projekt.</u>
          <u xml:id="u-465.1" who="#LechZielonka">Projektowane zmiany dotyczą wprowadzenia systemu większościowego w jednomandatowych okręgach wyborczych w miejsce systemu proporcjonalnego. Intencją posłów było umożliwienie udziału w życiu publicznym osób cieszących się dużym autorytetem lokalnym. Jest to słuszne założenie, ale nie stanowi to uzasadnienia dla projektowanych zmian co do zasad i sposobu dokonywania wyborów. Osoby o uznanym autorytecie lokalnym muszą posiadać poza tym cechy charakteru, które pozwolą im właściwie sprawować uzyskany mandat. Przecież każda kampania wyborcza to nic innego niż przedstawienie siebie. Istotnym elementem jest w tym przypadku autorytet. Nie ma tu zasadniczego znaczenia system wyborczy. Istotne znaczenie ma natomiast proponowana zmiana sposobu przeprowadzenia kampanii wyborczej.</u>
          <u xml:id="u-465.2" who="#LechZielonka">Pozornie słuszny jest postulowany wniosek, by kampania wyborcza do rad gmin, rad powiatów i rad województw miała charakter kampanii lokalnych. W ten sposób miałaby być pominięta możliwość lobbowania na rzecz partii w ramach kampanii prowadzonych w poszczególnych gminach, powiatach i województwach na podstawie haseł, które nie mają znaczenia lokalnego. Kandydaci powinni wskazywać, jakie przedstawiają wartości i co mogą zaoferować, przy wsparciu partii, które ich promują, lokalnej społeczności. Jednocześnie należy pamiętać, że sprawy najmniejszej gminy nie mogą być rozwiązywane w oderwaniu od potrzeb i możliwości powiatu, województwa, całego kraju. Ograniczenie problemów do spraw jedynie lokalnych może doprowadzić do iluzorycznych kampanii niekontrolowanych. Poszczególne społeczności nie będą miały możliwości porównywania swoich kandydatów i tego, co reprezentują oni w odniesieniu do innych, z uwagi na przewidywany ograniczony zasięg prowadzonych kampanii wyborczych według zasady terytorialności wyborów.</u>
          <u xml:id="u-465.3" who="#LechZielonka">Nie do przyjęcia jest szkolna zasada dotycząca umieszczania nazwisk kandydatów na listach w porządku alfabetycznym. Zasada ta nie sprawdza się nawet w szkołach. Każdy pamięta, że pierwszy z listy, którego nazwisko zaczynało się na literę „a”, w pierwszej kolejności był wywoływany do tablicy. Osoby umieszczone na końcu listy zwykle mają najmniej ocen. Czy mamy dawać pierwszeństwo i szanse wyborcze w zależności od litery alfabetu?</u>
          <u xml:id="u-465.4" who="#LechZielonka">Klub Parlamentarny Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej uważa, że kierunek zmian przedstawionych w poselskim projekcie zmiany ustawy Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw powinien być odrzucony. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-465.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-466">
          <u xml:id="u-466.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-466.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Ludwik Dorn, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-467">
          <u xml:id="u-467.0" who="#LudwikDorn">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Istnieje coś takiego, jak polityka racjonalna, istnieje coś takiego, jak polityka empiryczna, istnieje też coś takiego, jak polityka mistyczna. Projekt przedstawiony przez Ligę Polskich Rodzin należy właśnie do kategorii myślenia polityczno-mistycznego.</u>
          <u xml:id="u-467.1" who="#LudwikDorn">Na czym polega owo myślenie mistyczne? Ano na tym, że....</u>
          <u xml:id="u-467.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Fantastyka.)</u>
          <u xml:id="u-467.3" who="#LudwikDorn">Panie pośle, rozumiem pan komentarze, ale zechce pan nie komentować - a jeżeli musi pan komentować, to przynajmniej ciszej.</u>
          <u xml:id="u-467.4" who="#LudwikDorn">Na czym polega to myślenie mistyczne? Ano na tym, że wnioskodawcy wychodzą z założenia, iż w przypadku wyborów bezpośrednich jakowaś mistyczna więź zostaje nawiązana między wyborcami a wybranym radnym. Dlaczego jest to myślenie mistyczne? Ano dlatego, że nie odwołuje się ono do żadnych świadectw empirycznych. Można tak powiedzieć, można sięgać po argumenty z doświadczenia, także doświadczenia polskiego, i przedkładać jakieś racje, że w Polsce, w okręgach czy w samorządach do 20 tys. mieszkańców radni są w jakiś inny, mocniejszy sposób związani z wyborcami niż w samorządach liczących powyżej 20 tys. mieszkańców. Ja takich przekonujących świadectw nie znam. Świadczy też o tym to, że jakość działania samorządów w tych gminach, gdzie dochodzi do wyboru w okręgach jednomandatowych, nie jest specjalnie ani lepsza, ani gorsza niż w gminach powyżej 20 tys. mieszkańców, gdzie mamy wybory proporcjonalne.</u>
          <u xml:id="u-467.5" who="#LudwikDorn">Można wyjść poza polskie doświadczenie i przeanalizować doświadczenia inne. Nie znajduję argumentów ani za, ani za przeciw, by twierdzić, że jakość działania samorządów francuskich wybieranych w okręgach jednomandatowych jest szczególnie lepsza niż jakość samorządów w krajach skandynawskich wybieranych wedle ordynacji proporcjonalnej. Podejrzewam nawet, że jakość działania samorządów skandynawskich jest dużo lepsza, ale znów rozstrzygają o tym zmienne polityczno-kulturowe, a nie system wyborczy. Ponadto jest też inny argument - są kraje, w których samorządy same ustalają sobie system wyborczy. Takim krajem jest na przykład Wielkie Księstwo Luksemburg. Tu znowu nie ma żadnych dowodów na to, że w tych gminach, w których istnieje system większościowy, dzieje się lepiej bądź gorzej niż w gminach, gdzie wybiera się radnych wedle ordynacji proporcjonalnej.</u>
          <u xml:id="u-467.6" who="#LudwikDorn">Teraz zastanówmy się nad tym, czy na poziomie gmin mamy samorządy upartyjnione, czy nieupartyjnione. Analiza wyników ostatnich wyborów na poziomie gmin wskazuje, że w Polsce ponad 50% radnych wybieranych jest z list komitetów lokalnych, a nie z list partii politycznych. Znowu - rozstrzygają o tym inne zmienne niż system wyborczy. Bo jeśli porównamy to z wyborami do rad samorządów w Finlandii, które odbywały się wedle ordynacji proporcjonalnej, to widać, że one są upartyjnione niemal w 100%, a samorząd fiński jest potęgą. I mamy wybory w Belgii - na poziomie gmin około 45% radnych to są kandydaci lokalnych komitetów burmistrzowskich, a też są to wybory przeprowadzane wedle ordynacji proporcjonalnej. Tak że rzeczywistość jest tutaj o wiele bardziej skomplikowana, jeśli przyjrzeć się realnemu działaniu systemów wyborczych, niż wnioskodawcom się wydaje.</u>
          <u xml:id="u-467.7" who="#LudwikDorn">Ponadto wnioskodawcy nie występują z postulatem zmiany liczby radnych, a zakładają bezpośrednią więź w kampanii wyborczej między kandydatami na radnych a wyborcami. Proszę wziąć sobie ołówek, długopis, kalkulator i policzyć, jak to będzie wyglądało w Warszawie, w Łodzi, w Poznaniu - przy tej liczbie radnych - i jak to będzie wyglądało w sejmikach wojewódzkich. Przecież ten czynnik, jakim jest zapośredniczenie kampanii wyborczej przez środki masowego przekazu, w ogóle nie zniknie. Może on odgrywać o wiele mniejszą rolę na poziomie niewielkiej gminy, rzeczywiście gminy do 20 tys. Jeżeli to rozszerzamy, to jakby rozumowanie wnioskodawców nie było oparte na żadnych przesłankach. W związku z tym Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość z najdalej idącym sceptycyzmem odnosi się do przedstawionego tutaj projektu ustawy, a przy okazji wyraża przekonanie, że skoro się przystępuje do zmiany systemu politycznego i zmiany systemu wyborczego, to wypadałoby cokolwiek wiedzieć o funkcjonowaniu systemów wyborczych i systemów politycznych. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-467.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-468">
          <u xml:id="u-468.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-468.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Robert Luśnia, Liga Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-469">
          <u xml:id="u-469.0" who="#RobertLuśnia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Niestety muszę zacząć z przykrością od stwierdzenia, że pan poseł Witold Gintowt-Dziewałtowski powiedział tutaj nieprawdę. Liga Polskich Rodzin była, jest i będzie, a także głosowała za bezpośrednim wyborem wójtów, burmistrzów i prezydentów.</u>
          <u xml:id="u-469.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-469.2" who="#RobertLuśnia"> Panie pośle, radzę, niech pan sprawdzi wydruki głosowań i wypowiedzi klubowe; niech pan się więcej w tej sprawie z prawdą nie mija.</u>
          <u xml:id="u-469.3" who="#RobertLuśnia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Ligi Polskich Rodzin mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw. Debatując nad tym projektem, nie sposób nie przypomnieć roku 1989, kiedy to podczas obrad „okrągłego stołu” „Solidarność” przynajmniej w części podarowała nam wolność. Jak wiemy, wolność to podstawowe prawa, takie jak: wolne wybory, wolność słowa, wolność publikacji, gospodarka wolnorynkowa i szereg innych praw, których nie sposób tutaj wymienić. Dar wolności ma jednak dziś gorzki smak. Rządy postkomunistów i liberałów doprowadziły do tego, że wszyscy pytamy coraz częściej: Czy o taką wolność nam chodziło? Dziś mamy wolną prasę bez państwowej cenzury, ale niestety w rękach Niemców, Francuzów i innych niepolskich nacji. Mamy państwową, publiczną telewizję, ale służącą partyjnym interesom postkomunistów, liberałów i tzw. ludowców. Mamy wolny rynek, ale tylko posłowie PSL importują zboże. Mamy 3 mln bezrobotnych, ale dawni sekretarze PZPR żyją w dostatku, prowadzą własne firmy, zasiadają w radach nadzorczych i mają ciepłe posady w bankach.</u>
          <u xml:id="u-469.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Dzięki komu?)</u>
          <u xml:id="u-469.5" who="#RobertLuśnia">Mamy wolne wybory, ale w roku 1989 nie tak wyobrażaliśmy sobie wolne wybory. W roku 1989 wybory, które się odbyły i były kontraktowe, były większościowe. Od tego właśnie roku przy każdych wyborach fundujemy sobie nowe prawo wyborcze. Ordynacje wyborcze za każdym razem dostosowuje się do sondaży przedwyborczych w taki sposób, aby partie rządzące zyskały na tym jak najwięcej. Interes Polaków i Polski nie ma tu większego znaczenia. Upartyjnienie wyborów uniemożliwia w gminach powyżej 20 tys. mieszkańców, a także w powiatach i sejmikach województw dokonanie wyboru ludzi cieszących się dużym poparciem wyborców, ale bezpartyjnych. W ponad 2 tys. gmin liczących do 20 tys. mieszkańców wybory są przeprowadzane zgodnie z ordynacją większościową i wyborcy istotnie głosują na tych ludzi, których chcą widzieć w samorządzie, bez względu na ich przynależność partyjną. W pozostałych 300 gminach, zamieszkanych co prawda przez ponad 50% ludności Polski, wybieranych jest 7,5 tys. radnych w oparciu o ordynację proporcjonalną, której wyniki są pochodną partyjnych preferencji wyborców. Do tej grupy radnych rekomendowanych przez partie polityczne należy dodać jeszcze ok. 10 tys. radnych samorządów powiatowych i około 900 radnych sejmików wojewódzkich. Radni, wybierani ze względu na osobiste kwalifikacje i autorytet, są faktycznie bezradni i muszą być podporządkowani interesom swoich partii. Przytłaczająca większość Polaków, pamiętając przykre doświadczenia z czasów jedynie panującej partii PZPR, nie chce działać w strukturach partyjnych, a działaczy społecznych i ludzi aktywnych w Polsce mamy wystarczającą ilość.</u>
          <u xml:id="u-469.6" who="#RobertLuśnia">Pozwólmy zatem tym, którzy nie chcą podlegać partyjnej dyscyplinie, działać dla dobra lokalnych społeczności. Nie możemy sobie pozwolić na rezygnację z ich aktywności. Ordynacja wyborcza jest jednym z ważniejszych aktów prawnych, których unormowania mają wpływ na większą część życia społecznego i państwowego.</u>
          <u xml:id="u-469.7" who="#RobertLuśnia">Liga Polskich Rodzin w swoim programie wyborczym zapowiadała przeprowadzenie zmian w istniejącej Ordynacji wyborczej, zarówno do samorządu jak i parlamentu. Wiemy, że w tym składzie parlamentu będzie to trudne, ale chcemy wierzyć, że jest to możliwe.</u>
          <u xml:id="u-469.8" who="#RobertLuśnia">Liga Polskich Rodzin, przedstawiając dziś projekt zmiany w Ordynacji wyborczej, jest przekonana, że wprowadzenie systemu większościowego w jednomandatowych okręgach wyborczych w wyborach samorządowych wszystkich szczebli: do rad gmin, powiatów i sejmików jest istotnym przełomem w dziejach naszego kraju. Chcemy, aby parlament uchwalił ustawę wprowadzającą system wyborów stosowany w czołówce państw demokratycznych, takich jak USA, Kanada, Anglia, Francja czy Włochy. W tych krajach obywatele gremialnie chodzą do urn wyborczych, ponieważ wybierają jednego, najlepiej im znanego kandydata. W tych krajach parlament i samorządy skupiają najlepszych ludzi, takich, którym mieszkańcy dają mandat w swoich okręgach. Ten system wyborów powoduje obywatelską selekcję, odrzucając ludzi zasłużonych wyłącznie dla partii, eliminuje malowniczy folklor nowych tworów partyjnych powstających dla doraźnych celów wyborczych. Zaletą tego systemu jest też to, że tylko jeden radny jest wybierany w okręgu wyborczym. Okręg wyborczy jest mały, mieszkańcy znają swojego radnego i mają istotny wpływ na jego wybór, a później na jego działanie.</u>
          <u xml:id="u-469.9" who="#RobertLuśnia">Przy proponowanym systemie kandydatów zgłaszają zarówno partie polityczne, jak i organizacje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-470">
          <u xml:id="u-470.0" who="#DonaldTusk">Panie pośle, czas już minął. Proszę zmierzać do finału.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-471">
          <u xml:id="u-471.0" who="#RobertLuśnia">Dobrze, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-471.1" who="#RobertLuśnia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W takim razie podsumowując już tylko, powiem, że jest dla Ligi Polskich Rodzin zrozumiałe stanowisko SLD, które jest przeciwne temu projektowi ustawy. Oni zawsze wiedzą, co dla Polaków najlepsze. Zdaniem SLD to ordynacja proporcjonalna jest najlepsza dla Polski, bo przez ostatnie lata gwarantuje im władzę lub udział we władzy. Nadszedł już czas, abyśmy przestali słuchać rad dawnych partyjnych sekretarzy. Nie wierzmy tym radom. Uchwalmy ordynację z jednomandatowymi okręgami wyborczymi. Jest to jedyny w chwili obecnej system stabilny, który nie będzie zmieniany co kilka lat w zależności od tego, jak układa się większość sejmowa. Liga Polskich Rodzin wnosi o skierowanie tego projektu ustawy do komisji samorządu terytorialnego. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-471.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-472">
          <u xml:id="u-472.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-472.1" who="#DonaldTusk">Głos zabierze pan poseł Marian Janicki, Unia Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-473">
          <u xml:id="u-473.0" who="#MarianJanicki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Pośle Luśnia! W tych pana ocenach wszystkich jest tak prosto...</u>
          <u xml:id="u-473.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak być powinno.)</u>
          <u xml:id="u-473.2" who="#MarianJanicki">Nie wiem, czy tak powinno być. Jakby w życiu było tak, to albo byśmy mieli tylko słoneczko, a, panie pośle Macierewicz...</u>
          <u xml:id="u-473.3" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: A wy kombinujecie.))</u>
          <u xml:id="u-473.4" who="#MarianJanicki">...jakby 40 lat było tylko słoneczko i nie padał deszcz, to pan by prosił jednak tego Stwórcę, żeby jednak raz po raz ten deszczyk padał. Naprawdę, to życie nie jest tak jasne i proste w ocenach. W związku z tym dziwię się tym wypowiedziom pana posła Luśni, bo to postkomuniści, liberałowie... Pan nawet neguje te wszystkie zmiany, których dokonaliśmy w ostatnich 12 latach. Ja sądzę, że dzięki tym może postkomunistom i może liberałom - z tego, co wiem - jest pan najbogatszym posłem w tym parlamencie, więc nie wiem, na ile ci postkomuniści, ci liberałowie pana skrzywdzili. W sumie przy obowiązujących rozwiązaniach ustawowych, obowiązujących ordynacjach wyborczych pan się znalazł w parlamencie, może pan reprezentować swoje poglądy, zgłaszać swoje propozycje ustawodawcze, możemy dyskutować - i to jest coś fantastycznego i cudownego, i dobrze, że się różnimy. Żebyśmy tylko nigdy nie wpadali w skrajności, ja przynajmniej staram się nie wpadać w skrajności. Na pewno zdaję sobie z tego sprawę, osobiście byłem burmistrzem wiele lat w miasteczku i w gminie do 20 tys. Kiedyś, pamiętacie państwo, ordynacja większościowa była do 40 tys. mieszkańców. Uważam, że w tym zakresie gdybyśmy dyskutowali, to jest możliwość poszerzenia tych możliwości działania, albowiem wtedy były zawsze sprzeczki, czy nie można w jakiś sposób tego rozszerzyć, bo na pewno w tych środowiskach, gdzie ludzie się znają, ordynacja większościowa najbardziej jest racjonalna, rozsądna i wtedy faktycznie ludzie decydują co do człowieka i głosują na człowieka, i jest to sensowne. Ale jeżeli mówimy o tym, że ordynacja większościowa ma być wszędzie - do powiatów, do województw, to jak przyjęlibyśmy pewne rozwiązania, że dzisiaj na przykład Wielkopolska będzie liczyć 39 mandatów w sejmiku wojewódzkim, a posłów z Wielkopolski jest 42. Chciałem powiedzieć, że średnio to wypada, że wybieralibyśmy na 100 tys. mieszkańców jedną osobę do sejmiku. Są powiaty, które liczą 20 tys., to się okazuje, że moglibyśmy w okręgu jednomandatowym, przepraszam, wybierać z 5 powiatów - 4. Powiat ostrowski jest silny, to jest 14 powiat w Polsce, on ma 160 tys., a właściwie powiat ostrowski mógłby wybrać jednego przedstawiciela do sejmiku. Ale jeżeli byłoby to 100 tys. wyborców średnio, bo taka byłaby skala, to nie przesadzajmy, że jest to kontakt społeczeństwa z tym kandydatem. Jest to niemożliwe i tutaj przesadzalibyśmy, popadając w skrajność. Chodzi o to, żebyśmy na pewne rzeczy patrzyli racjonalnie, sądzę, że wtedy będzie dobrze. Z drugiej strony, proszę państwa, jednak możemy różnie patrzeć na problem funkcjonowania partii, ugrupowań politycznych, ale określone struktury partyjne mamy, one dawały poczucie stabilizacji państwa. Przepraszam, coś w tej naturze mamy, tam gdzie dwóch Polaków, trzy zdania. Nie tak dawno w Polsce mieliśmy zarejestrowanych, z tego co pamiętam, ponad 1000 partii politycznych. Dopiero jak wprowadziliśmy zasadę, że musiałoby się zgłaszać statuty, podpisy itd., to okazuje się, że dzisiaj tych partii jest o dużo mniej. Ale z drugiej strony my w tym parlamencie widzimy różne zachowania. Przecież nawet państwo z Ligi Polskich Rodzin nie wszyscy się pod tym projektem podpisaliście. Nie wiem, czy mieliście rozbieżność, czy faktycznie byliście jednomyślni. Ja przy pewnych dyskusjach mam zawsze obawy, przecież taka jest nasza praktyka, wszyscy dobrze znamy polskie liberum veto. Nawet tutaj nieraz przy głosowaniach różne mamy sytuacje, różne zachowania, więc żebyśmy przy tych wszystkich zasadach także o tym myśleli, żebyśmy poprzez rozwiązania, które nieraz proponujemy, na które w jakiś sposób patrzymy idealistyczne, nie doprowadzili do tego, że w rzeczywistości kiedyś ktoś stanie i powie: liberum veto, zrywam Sejm. A przecież my w czasie tego posiedzenia mieliśmy parę razy przerywane obrady w związku z tym, że miały miejsce zachowania, które nie zawsze przystoją posłom.</u>
          <u xml:id="u-473.5" who="#MarianJanicki">Proszę państwa, kończąc, mówię o tym, że wprowadzenie do tych wyborów, które się zbliżają w październiku, to jest kwestia terminu, tak jak powiedziałem, dałoby duże rozproszenie polityczne istniejącego systemu. Jako klub parlamentarny jesteśmy za odrzuceniem tego projektu w pierwszym czytaniu, co nie znaczy, że z perspektywy czasu nie można popatrzeć na to, o czym mówiłem, żeby kwestię wyborów większościowych rozszerzyć do gmin, np. do 40 tys. i wtedy prawdopodobnie klub Unii Pracy by się nad tym zastanowił. Ale to, żeby ta ordynacja weszła w czasie tych wyborów, jest nieaktualne, dlatego będziemy głosować za odrzuceniem projektu w pierwszym czytaniu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-473.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-474">
          <u xml:id="u-474.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-474.1" who="#DonaldTusk">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-474.2" who="#DonaldTusk">Pragnie zabrać jeszcze głos przedstawiciel wnioskodawców pan poseł Jerzy Czerwiński.</u>
          <u xml:id="u-474.3" who="#DonaldTusk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-475">
          <u xml:id="u-475.0" who="#JerzyCzerwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Krótka dyskusja, której byliśmy przed chwilą świadkami, pokazała wyraźnie, jakie są rzeczywiste intencje poszczególnych ugrupowań. O ile nie zawiodłem się na SLD ani Unii Pracy - oczywiście w cudzysłowie - chciałbym się mimo wszystko odnieść do kilku nieprawdziwych sformułowań, które zostały podane z tego miejsca, z tej trybuny przez pana Witolda Gintowt-Dziewałtowskiego. Otóż być może tych błędów w projekcie rzeczywiście jest trochę, ale od tego są komisje, żeby te błędy usunąć, zaś niektóre stwierdzenia, które pan tutaj przytoczył, że na przykład skreślenie art. 88 nie mówi nam, jaka jest metoda wyboru, nie są zgodne z prawdą. Widocznie nie doczytał pan do końca. W art. 122 mówimy, że za wybranego w danym okręgu uznaje się kandydata, który otrzymał więcej niż połowę ważnie oddanych głosów itd. Opisana jest cała procedura wyborów w dwóch turach. Trzeba było do końca to doczytać.</u>
          <u xml:id="u-475.1" who="#JerzyCzerwiński">Kwestia tego, że w Izbie była prowadzona wcześniej dyskusja na temat wyborów w okręgach jednomandatowych. Tak, była prowadzona. Sprokurował ją obecny tutaj poseł Ligi Polskich Rodzin, wtedy niezrzeszony, pan Antoni Macierewicz, który złożył wniosek proponujący wybory w okręgach jednomandatowych do parlamentu. Niestety, ten wniosek został zablokowany przez ówczesnego marszałka, pana Płażyńskiego, ze względu na, domniemaną oczywiście, niekonstytucyjność. Tak że ta dyskusja właściwie tak naprawdę się nie odbyła.</u>
          <u xml:id="u-475.2" who="#JerzyCzerwiński">Co do wystąpienia pana Lecha Zielonki, reprezentującego Samoobronę, chciałbym powiedzieć, że ułożenie alfabetyczne kandydatów na liście czy na karcie do głosowania nie jest jedynym możliwym, można na przykład tych kandydatów losować. To jest tylko kwestia dobrej woli, opracowanie takiego projektu.</u>
          <u xml:id="u-475.3" who="#JerzyCzerwiński">Za poparcie Platformy Obywatelskiej dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-475.4" who="#JerzyCzerwiński">Najbardziej zaś, szczerze mówiąc, zdziwiło mnie wystąpienie pana Ludwika Dorna, który, jako jedyny ekspert w Sejmie, jak rozumiem, od spraw związanych z samorządami i ordynacjami wyborczymi jako takimi... Dużo pustosłowia, a jedyny efekt tego wystąpienia, to mianowicie to, że ugrupowanie, które się przedstawia jako takie, które najbardziej dba o czystość, o zasady, o antykorupcyjność w działalności publicznej, politycznej, akurat projekt, który mógłby korupcję ukrócić w znacznym stopniu, neguje i stwierdza, że jest niedobry od początku.</u>
          <u xml:id="u-475.5" who="#JerzyCzerwiński">Dziękuję oczywiście za wystąpienie posła Ligi Polskich Rodzin.</u>
          <u xml:id="u-475.6" who="#JerzyCzerwiński">Mam nadzieję, że mimo wszystko projekt będzie skierowany do komisji pod jej obrady. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-475.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-476">
          <u xml:id="u-476.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-477">
          <u xml:id="u-477.0" who="#AndrzejCzerwiński">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! „Przeszłość i teraźniejszość są dla nas środkami, celem jest tylko przyszłość” - to maksyma Blaise'a Pascala. Dwanaście lat demokracji w naszym kraju pokazuje, że jest to trudny, złożony, ale też najbardziej skuteczny system polityczny. Demokracja to taki ustrój, w którym o podstawowych sprawach publicznych rozstrzygać powinna wola obywatelskiej większości, a nie opinie i sądy nawet najmądrzejszych polityków i ich doradców. Przedstawiciele mieszkańców obowiązani są służyć narodowi i respektować jego wolę.</u>
          <u xml:id="u-477.1" who="#AndrzejCzerwiński">To właśnie oczekiwania społeczne wymuszają na sprawujących władzę ciągłe doskonalenie prawa w interesie dobra publicznego. Proces ten dotyczy również prawa regulującego sposoby wybierania władz każdego szczebla.</u>
          <u xml:id="u-477.2" who="#AndrzejCzerwiński">Oceniając aktualną sytuację polityczną w naszym kraju, patrząc na coraz to niższy udział obywateli w wyborach, zwłaszcza samorządowych, na spadek zaufania do władzy publicznej, na ujawniane przypadki wykorzystywania stanowisk do osiągania nienależnych profitów indywidualnych i grupowych, na narastający dystans pomiędzy elitami politycznymi a obywatelami, wszyscy, którym na sercu leży dobro publiczne, stwierdzają, iż konieczne są działania prowadzące do poprawy tej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-477.3" who="#AndrzejCzerwiński">Wspólnym wysiłkiem wielu organizacji, od kilku lat uruchamiane są mechanizmy właściwego wyłaniania i doboru obywateli w życiu publicznym.</u>
          <u xml:id="u-477.4" who="#AndrzejCzerwiński">Platforma Obywatelska ma swój wkład w porządkowanie tych ustaw służących podnoszeniu demokracji w Polsce na wyższy poziom. Wspomnieć tu można przykładowo likwidację listy krajowej czy przyjętą kilkanaście dni temu ustawę o bezpośrednim wyborze wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. Dzięki naszemu wspólnemu uporowi, konsekwencji i stanowczości po wielu miesiącach żmudnych dyskusji i zabiegów mamy ustawę od dawna oczekiwaną przez obywateli, ustawę czyniącą olbrzymi krok ku pełnej demokratyzacji życia publicznego.</u>
          <u xml:id="u-477.5" who="#AndrzejCzerwiński">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mamy dzisiaj szansę na kolejny krok w tym samym kierunku. Możemy zadecydować o kluczowej dla życia publicznego ustawie, jaką jest Ordynacja wyborcza.</u>
          <u xml:id="u-477.6" who="#AndrzejCzerwiński">Dwanaście lat eksperymentowania z ordynacją proporcjonalną obnażyło jej wady i słabości, dało odczuć niedostatek reprezentacji społecznej, obniżyło poczucie zaufania obywateli do partii politycznych.</u>
          <u xml:id="u-477.7" who="#AndrzejCzerwiński">Ordynacja proporcjonalna to zaproszenie do korupcji, „sponsorzy” kosztownej kampanii oczekują od partii podejmowania decyzji korzystnych dla siebie, a nie zawsze dla dobra wspólnego.</u>
          <u xml:id="u-477.8" who="#AndrzejCzerwiński">OP nigdy nie pozwoli zbudować fundamentu społeczeństwa demokratycznego, w którym najważniejszy jest obywatel i dobro wspólne oraz naturalne więzi społeczne.</u>
          <u xml:id="u-477.9" who="#AndrzejCzerwiński">OP sprzyja eliminowaniu autentycznych reprezentantów społeczeństwa lokalnego, znanych z uczciwości i rzetelności, na rzecz biernych wykonawców poleceń central partyjnych. Sprzyja przepychankom i targom o miejsce na liście wyborczej nie zawsze idące w parze z poparciem społecznym.</u>
          <u xml:id="u-477.10" who="#AndrzejCzerwiński">OP sprzyja zapominaniu przez ugrupowania i kluby polityczne o programach wyborczych i obietnicach składanych obywatelom w kampanii.</u>
          <u xml:id="u-477.11" who="#AndrzejCzerwiński">OP sprzyja manipulacjom polityków wokół zapisów ordynacji wyborczej w trakcie kadencji w interesie większości aktualnie sprawującej władzę, co potęguje nieporozumienia i obniża autorytet władzy.</u>
          <u xml:id="u-477.12" who="#AndrzejCzerwiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Najwyższa pora zmienić ten stan rzeczy. Platforma Obywatelska chce wprowadzić ordynację większościową w jednomandatowych okręgach wyborczych każdego szczebla samorządu terytorialnego, taką, jaka obowiązuje w wielu krajach Europy i świata o ugruntowanym systemie demokratycznym, krajach sprawnie i skutecznie zarządzanych.</u>
          <u xml:id="u-477.13" who="#AndrzejCzerwiński">Pora, aby nie elity polityczne dbające często o własne interesy, ale sami obywatele decydowali o swojej przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-477.14" who="#AndrzejCzerwiński">Ordynacja większościowa jest prosta, jednoznaczna i naturalna.</u>
          <u xml:id="u-477.15" who="#AndrzejCzerwiński">OW pozwala głosować jedynie na osoby, lokalnych liderów, a nie, jak dotąd, na partyjne listy. Pozwala wybrać ludzi dobrze znanych, cieszących się rzeczywistym autorytetem, ludzi, którzy na koniec kadencji rozliczą się przed wyborcami w swoim okręgu.</u>
          <u xml:id="u-477.16" who="#AndrzejCzerwiński">OW zmieni partie polityczne z obecnych, przyporządkowanych władzy central, na partie oparte na wewnętrznej demokracji. Premiowany będzie inny typ działacza partyjnego, autentycznie związanego ze społecznością swego najbliższego sąsiedztwa.</u>
          <u xml:id="u-477.17" who="#AndrzejCzerwiński">OW da szansę lokalnym stowarzyszeniom i grupom obywateli do wydelegowania własnych kandydatów i do wyboru swojego radnego.</u>
          <u xml:id="u-477.18" who="#AndrzejCzerwiński">OW wyłoni stabilną większość w radach, tak jak to dzieje się we wszystkich krajach posługujących się tego typu systemem wyborczym.</u>
          <u xml:id="u-477.19" who="#AndrzejCzerwiński">Musimy zaryzykować radykalną zmianę polskiego systemu politycznego.</u>
          <u xml:id="u-477.20" who="#AndrzejCzerwiński">Narastające patologie polskiego życia publicznego muszą być przerwane przez zdrowy odruch obywatelski, przez wymuszenie zmiany ordynacji wyborczej, co wyłoni elity nowe, zdrowsze i, co najważniejsze, lepiej kontrolowane przez obywateli. Obecnych reprezentantów społeczeństwa zweryfikuje, pozostawiając autentycznie zaangażowanych w realizację dobra wspólnego.</u>
          <u xml:id="u-477.21" who="#AndrzejCzerwiński">Każda partia będzie zmuszona do wystawienia w każdym okręgu wyborczym najlepszego kandydata, bo każde inne rozwiązanie oznacza tu jego przegraną.</u>
          <u xml:id="u-477.22" who="#AndrzejCzerwiński">Te jasne, aczkolwiek bardzo twarde i sprawiedliwe warunki doprowadzą do rzeczywistej demokracji wewnątrzpartyjnej.</u>
          <u xml:id="u-477.23" who="#AndrzejCzerwiński">Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W interesie społecznym powinniśmy dążyć do rozwiązań najlepszych, stabilnych, gwarantujących przejrzystość zasad, aprobowanych przez społeczeństwo, choćby kosztem wyrzeczeń, ograniczenia wpływów indywidualnych czy grupowych.</u>
          <u xml:id="u-477.24" who="#AndrzejCzerwiński">Wprowadzenie ordynacji większościowej wymagać będzie porozumień i pracy, aby przezwyciężyć strach i obawy przed radykalną zmianą swoistej „małej konstytucji”, ustawy niezwykle ważnej, rzutującej na filozofię dalszego rządzenia krajem, miastem i gminą.</u>
          <u xml:id="u-477.25" who="#AndrzejCzerwiński">Przed osiągnięciem porozumienia zetrą się dwa skrajne poglądy, jeden zmierzający do dalszego wzmacniania władzy, zwiększania jej kompetencji i wpływów partii na życie publiczne, z drugim, oddającym decyzje w ręce obywateli, prowadzącym do budowy naszego wspólnego domu od fundamentów. Poglądem trudniejszym, ale prowadzącym do lepszych rezultatów.</u>
          <u xml:id="u-477.26" who="#AndrzejCzerwiński">Program wyborczy i poglądy Platformy Obywatelskiej jednoznacznie wyznaczają kierunek działania. Nasz kraj wymaga teraz odwagi i wyobraźni, a obywatele oczekują skutecznych, prowadzących do odbudowy traconego zaufania do władzy publicznej działań.</u>
          <u xml:id="u-477.27" who="#AndrzejCzerwiński">Wyrażamy przekonanie, że jednomandatowe okręgi wyborcze są nadzieją i szansą polskiej demokracji.</u>
          <u xml:id="u-477.28" who="#AndrzejCzerwiński">Nie twierdzimy, że j.o.w. zlikwidują wszelkie bolączki naszego życia politycznego. Twierdzimy natomiast, że jest to jeden z istotniejszych warunków naprawy państwa. Państwo to nie elity polityczne, lecz wszyscy jego obywatele. Dajmy więc obywatelom należne im prawo swobodnego wybierania swoich przedstawicieli, takich, których cenią, do których mają zaufanie.</u>
          <u xml:id="u-477.29" who="#AndrzejCzerwiński">Opowiadając się za takim rozwiązaniem, nasze ugrupowanie żywi jednocześnie głębokie przekonanie i nadzieję, że system, za którym opowiadamy się dzisiaj w odniesieniu do wyborów rad w gminach, powiatach i sejmikach województw, znajdzie w przyszłości swoje naturalne dopełnienie w systemie większościowych, jednomandatowych wyborów do Sejmu RP. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-478">
          <u xml:id="u-478.0" who="#DonaldTusk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-478.1" who="#DonaldTusk">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-478.2" who="#DonaldTusk">Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy na następnym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-478.3" who="#DonaldTusk">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny 23. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-478.4" who="#DonaldTusk">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-478.5" who="#DonaldTusk">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie jeszcze zgłosić się do oświadczenia?</u>
          <u xml:id="u-478.6" who="#DonaldTusk">Zgłosili się posłowie Stryjewski i Czerwiński.</u>
          <u xml:id="u-478.7" who="#DonaldTusk">Nie widzę więcej chętnych.</u>
          <u xml:id="u-478.8" who="#DonaldTusk">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-478.9" who="#DonaldTusk">Proszę o zabranie głosu pana posła Antoniego Stryjewskiego, Liga Polskich Rodzin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-479">
          <u xml:id="u-479.0" who="#AntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Moja obecna wypowiedź jest drugą częścią oświadczenia poselskiego, które zacząłem przedkładać Wysokiej Izbie w dniu wczorajszym, czyli 6 czerwca 2002 r.</u>
          <u xml:id="u-479.1" who="#AntoniStanisławStryjewski">„Tutaj polscy szabrownicy - napisali w swym oszczerczym liście panowie Michnik z Krzemińskim - dzicy osadnicy i wreszcie polskie władze niszczyli ślady niemieckości”, wcześniej dokonując „barbarzyństwa” wypędzenia Niemców. Dokonała się, zdaniem autorów listu, „katastrofa”, którą musi upamiętnić to „centrum wypędzonych” we Wrocławiu. A ta „katastrofa” - wypędzenie „dokonało się na Pomorzu, Śląsku, w Sudetach, na polsko-ukraińskim Wołyniu czy w Bieszczadach i dotknęło Europejczyków wielu narodów”.</u>
          <u xml:id="u-479.2" who="#AntoniStanisławStryjewski">Dlaczego zapomnieli wspomnieć potomkom III Rzeszy o wysiedleniach i ludobójstwie polskiej ludności na terenach nazwanych przez nich Warthegau i na Zamojszczyźnie podczas wojny i okupacji lat 1939–1945?</u>
          <u xml:id="u-479.3" who="#AntoniStanisławStryjewski">Czyżby i panowie Michnik oraz Krzemiński nie pamiętali, podobnie jak pani Steinbach i pan Stoiber, o planach Herrenvolku pozyskania Lebensraumu w Europie poprzez ludobójczą eksterminację i wysiedlenie Polaków z ich ziemi, z ich domów?</u>
          <u xml:id="u-479.4" who="#AntoniStanisławStryjewski">Niech przypomną również, które części Syberii Niemcy Hitlera zabezpieczyli nam, Polakom, do zasiedlenia. Niech przypomną nam, ile milionów Polaków wygnali z domów, rozpętując we wrześniu 1939 r. wojnę wraz z Rosją Sowiecką przeciwko II Rzeczypospolitej. Niech przypomną, gdzie leżą kości polskich żołnierzy, polskich tułaczy, dzieci, kobiet, starców, polskich niewolników pracy przymusowej, polskich ofiar eksperymentów medycznych, więźniów bez wyroku. Niech się zapytają, panowie Michnik i Krzemiński, Markusa Meckela i jemu podobnych Niemców, dlaczego dopiero dziś uważają wysiedlenia za bezprawie. Niech ci panowie pytają, niech dociekają prawdy o polskim narodzie, pośród którego dał Bóg im żyć. I niech nie wyzywają nas kłamliwie, że we Wrocławiu, Bydgoszczy, Gdańsku, Szczecinie, Kołobrzegu, Olsztynie byliśmy „szabrownikami” i „dzikimi osadnikami”, żeśmy „niszczyli ślady niemieckości”.</u>
          <u xml:id="u-479.5" who="#AntoniStanisławStryjewski">My wiemy, że wróciliśmy do siebie, na swoje, i świadczą o tym prastare katedry, kościoły, grody, domy. Wróciliśmy do ruin. Wróciliśmy mimo przepaści czasu i takie powroty nie stanowią nic nowego w dziejach świata. „Widzę tu palec Boży, że Polska wróciła na Śląsk, Pomorze, Warmię i Mazury” mówił kardynał Bolesław Kominek metropolita wrocławski. „We Wrocławiu nawet kamienie mówią po polsku”- mówił kardynał Stefan Wyszyński, prymas polski.</u>
          <u xml:id="u-479.6" who="#AntoniStanisławStryjewski">Wróciliśmy i odbudowaliśmy zgliszcza. Wróciliśmy i mimo zniszczeń, mimo grabieży sowieckiej zagospodarowaliśmy tę prastarą ziemię piastowską, a co do niszczenia śladów niemieckości, które miały, zdaniem panów Michnika i Krzemińskiego, czynić władze polskie, zapewne rękoma polskich obywateli, zacytuję sekwencję z „Przewodnika po zabytkach Wrocławia”, wydanego przez PTTK w roku 1958, czyli w ciemnych latach głębokiego stalinizmu: „Tym bardziej powinniśmy otaczać zabytki Wrocławia staranną opieką, tym więcej każdy obywatel miasta winien być czuły na zaniedbania w tej mierze. Sprawa takiej opieki społecznej ma doniosły wzgląd polityczny za sobą. Każde zaniedbanie wyzyskują nasi wrogowie, aby stwierdzić, że nie zasługujemy na utrzymanie Śląska w naszych rękach”.</u>
          <u xml:id="u-479.7" who="#AntoniStanisławStryjewski">Nie zaniedbywaliśmy dziedzictwa historii, co więcej, właśnie dzięki zatroskaniu o mury świątyń, klasztorów, domów odkrywaliśmy jakże liczne ślady naszego polskiego dziedzictwa i jakże liczne ślady jego rugowania przez kolejnych kolonizatorów Śląska na przestrzeni wieków. Mijają się również z prawdą panowie Michnik i Krzemiński, pisząc, że „w Polsce nawet w kręgach katolickich mówiono o prawie do nienawiści”. Powinni wiedzieć, że po dziś dzień niezaleczone są rany rzeczywiście wielkiej, przerażającej i odrażającej katastrofy - wojny, grabieży, ludobójstwa, jaką zgotowali Polakom i całej Europie Niemcy. A mimo to, po wielekroć z ust nie tylko polskich biskupów w czas millenium Polski, ale i z ust ofiar i żołnierzy padały słowa przebaczenia, choć z ust wielu niemieckich katów nie było słów prośby o przebaczenie i słów żalu.</u>
          <u xml:id="u-479.8" who="#AntoniStanisławStryjewski">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Bitwa o Polskę trwa. Wojna z Polską trwa. Tak rozczytujemy toczące się procesy: niemieckiej ekspansji gospodarczej, adwokatury Unii Europejskiej, fali roszczeń terytorialnych, tych sentymentalnych powrotów, jak to określił konsul Peter Ohr. Tak rozczytujemy procesy przemilczeń i zakłamań w świadomości historycznej obu narodów, w podręcznikach historii. Dzisiejszą tragedią naszego narodu jest to, że elity intelektualne i polityczne żyją w oderwaniu od niego. Żyją swoimi konfabulacjami...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-480">
          <u xml:id="u-480.0" who="#DonaldTusk">Czas minął, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-481">
          <u xml:id="u-481.0" who="#AntoniStanisławStryjewski">Już będę kończył, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-481.1" who="#AntoniStanisławStryjewski">...oderwanymi od rzeczywiści, życia narodu, od rzeczywistości zagrożeń, ba, nawet te zagrożenia powiększają lub wywołują. Wspomnieć chociażby nieszczęsny traktat polsko-niemiecki Skubiszewskiego-Genschera, nowe rozbicie dzielnicowe Polski, zafundowane nam przez reformę samorządową, traktat przedakcesyjny z Unią Europejską czy też formułowane prośby o centrum wypędzonych we Wrocławiu.</u>
          <u xml:id="u-481.2" who="#AntoniStanisławStryjewski">Panie Premierze! Niebawem dojdzie do spotkania pana z kanclerzem Niemiec Gerhardem Schröderem we Wrocławiu. Nie chcemy, by było to kolejne spotkanie towarzyszy międzynarodówki socjalistycznej. Nie chcemy, by było to kolejne spotkanie wrogów polskich. Ma pan, panie premierze, do załatwienia polskie sprawy: praw Polaków w Niemczech, odszkodowań dla ofiar wojny, reparacji wojennych dla Polski, równoprawnego traktowania Polski na międzynarodowym rynku pracy, handlu i technologii. I z tego, na ile te polskie sprawy pan załatwi, będzie pan, panie premierze, przez naród polski i polski Sejm rozliczony. Dziękuję pięknie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-482">
          <u xml:id="u-482.0" who="#DonaldTusk">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-482.1" who="#DonaldTusk">Pan poseł Jerzy Czerwiński.</u>
          <u xml:id="u-482.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Polska.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-483">
          <u xml:id="u-483.0" who="#JerzyCzerwiński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt skierować do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej démarche Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych w sprawie Konwencji ramowej Rady Europy o ochronie mniejszości narodowych.</u>
          <u xml:id="u-483.1" who="#JerzyCzerwiński">Zgodnie z rezolucją II Zjazdu Polonii i Polaków z Zagranicy z 2001 r. zwracamy się do Sejmu Rzeczypospolitej w sprawie polskich mniejszości narodowych w krajach ościennych.</u>
          <u xml:id="u-483.2" who="#JerzyCzerwiński">W dniu 10 listopada 2000 r. prezydent Rzeczypospolitej Polskiej podał do powszechnej wiadomości: Konwencja ramowa Rady Europy o ochronie mniejszości narodowych wraz z właściwą deklaracją rządu Polski będzie realizowana także w trybie jej art. 18 poprzez zawieranie międzynarodowych umów dla ochrony praw narodowych m.in. również w odniesieniu do mniejszości oraz grup polskich w innych państwach. Jako taka przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona będzie niezmiennie zachowywana.</u>
          <u xml:id="u-483.3" who="#JerzyCzerwiński">W myśl art. 25 wymienionej konwencji Rady Europy sekretarz generalny Rady Europy powinien był otrzymać do 31 marca 2002 r. pełną informację o jej prawnej realizacji. Władze Rzeczypospolitej nie spełniły tego zobowiązania. Naruszenie przez Rzeczpospolitą art. 25 ww. konwencji oraz lekceważenie oświadczenia prezydenta i Rady Europy jako strony konwencji jest pogłębiane od dwóch lat przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-483.4" who="#JerzyCzerwiński">27 kwietnia 2000 r. podsekretarz stanu w MSZ złożył w Sejmie deklarację rządu co do wyżej wymienionego trybu realizacji konwencji, jeszcze przed głosowaniem nad jej ratyfikacją przez Wysoką Izbę, przez którą to deklaracja została przyjęta za wiążącą.</u>
          <u xml:id="u-483.5" who="#JerzyCzerwiński">Ministerstwo w odpowiedziach na nasze pisma w tej sprawie od dwóch lat systematycznie i konsekwentnie pomija fakt istnienia tej deklaracji, motywując, że w wyżej wymienionej kwestii istnieją od 10 lat umowy bilateralne z krajami ościennymi. Umowy te nie są niestety, realizowane na rzecz Polaków w sposób wystarczający. Mimo takiego stanu rzeczy MSZ nie skłania się do zmiany swego stanowiska i wszczęcia nowych negocjacji na podstawie obowiązującej już prawie w całej Europie konwencji Rady Europy jako realnej drogi do naprawy tego stanu.</u>
          <u xml:id="u-483.6" who="#JerzyCzerwiński">Należy uważać, że podobne stanowisko zajmuje Rada Ministrów, bowiem wszelkie pisma do MSZ w powyższej sprawie kierujemy do wiadomości Kancelarii Prezesa Rady Ministrów przez jej biuro podawcze.</u>
          <u xml:id="u-483.7" who="#JerzyCzerwiński">W sprawie ochrony praw mniejszości narodowych rząd odmiennie traktuje obywateli polskich innych narodowości zamieszkałych w Polsce, mimo że do nich również odnoszą się ww. umowy dwustronne. Mają oni zostać objęci dodatkowo ustawą o mniejszościach narodowych w Rzeczypospolitej Polskiej, zgłoszoną do laski marszałkowskiej.</u>
          <u xml:id="u-483.8" who="#JerzyCzerwiński">W swym stanowisku z 7 maja 2002 r. do projektu tej ustawy rząd stwierdza: Projekt zawiera odniesienia do niemal wszystkich zasad zawartych w wyżej wymienionej konwencji, tj. konwencji Rady Europy. Zaś wcześniej podaje: Rada Ministrów z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę sejmowej Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych w postaci projektu ustawy o mniejszościach w Rzeczypospolitej Polskiej, podzielając pogląd o zasadności i celowości wprowadzenia w życie regulacji w przedmiotowym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-483.9" who="#JerzyCzerwiński">Z tego wynika, że rząd akceptuje, aby obywatele polscy innych narodowości mieszkający Polsce, przy równoczesnym obowiązywaniu bilateralnych umów z początku lat 90., zostali objęcie dodatkowo regulacjami konwencji Rady Europy poprzez wyżej wymienioną ustawę.</u>
          <u xml:id="u-483.10" who="#JerzyCzerwiński">W stosunku do Polaków w krajach ościennych za pełną wiedzą premiera deklaruje się w tej samej sprawie w pisemnych dokumentach MSZ rządowy sprzeciw, mimo że prezydent w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej uroczyście oświadczył, iż konwencja Rady Europy ich również obejmie w umowach, zgodnie z jej art. 18. To stanowi naruszenie zasady równości wobec prawa. Nie być może tak, aby to samo prawo, czyli prawne ustalenia wynikające z konwencji, było stosowane wobec jednych grup społecznych, a wobec innych nie.</u>
          <u xml:id="u-483.11" who="#JerzyCzerwiński">Przywołując odpowiednie ustalenia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, zwracamy się do Zgromadzenia Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej, aby położyło kres temu krzywdzącemu traktowaniu Polaków, którzy w większości nie z własnego wyboru stali się mniejszościami w krajach ościennych, oraz aby Sejm spowodował niezwłoczne przystąpienie Rady Ministrów do wykonania deklaracji rządu z 27 kwietnia 2000 r. w sprawie trybu realizacji konwencji przez Rzeczpospolitą, podanej przez prezydenta do powszechnej wiadomości w Dzienniku Ustaw.</u>
          <u xml:id="u-483.12" who="#JerzyCzerwiński">Uwzględniając powyższe fakty w całej rozciągłości, stwierdzamy ponadto, że procedowana ustawa o mniejszościach narodowych w Rzeczypospolitej Polskiej w swym art. 2 nie odróżnia mniejszości z własnego wyboru od autochtonicznych, a w art. 6 wprowadza anonimowość pochodzenia, języka ojczystego i przynależności do mniejszości, czyli możliwość fikcyjnego zwiększania liczby członków mniejszości, szczególnie niemieckiej, z powodów spekulacyjnych. Jeszcze chwilę, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-484">
          <u xml:id="u-484.0" who="#DonaldTusk">Nie. Czas upłynął. Muszę być sprawiedliwy. Ostatnio pan poseł Stryjewski także musiał dokończyć swoje oświadczenie na kolejnym posiedzeniu.</u>
          <u xml:id="u-484.1" who="#DonaldTusk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-484.2" who="#DonaldTusk">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
          <u xml:id="u-484.3" who="#DonaldTusk">Informacja o wpływie interpelacji, zapytań oraz odpowiedzi na nie znajduje się w doręczonym paniom i panom posłom druku nr 488.</u>
          <u xml:id="u-484.4" who="#komentarz">(Poseł Antoni Stanisław Stryjewski: Panie marszałku, ja bym nie miał pretensji, gdyby pan marszałek pozwolił dokończyć panu posłowi Czerwińskiemu.)</u>
          <u xml:id="u-484.5" who="#DonaldTusk">Nie wątpię.</u>
          <u xml:id="u-484.6" who="#DonaldTusk">Na tym kończymy 23. posiedzenie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-484.7" who="#DonaldTusk">Protokół posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Sekretariacie Posiedzeń Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-484.8" who="#DonaldTusk">Porządek dzienny 23. posiedzenia Sejmu, zwołanego na dni 19, 20 i 21 czerwca 2002 r., został paniom i panom posłom doręczony.</u>
          <u xml:id="u-484.9" who="#DonaldTusk">Zamykam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-484.10" who="#komentarz">(Wicemarszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-484.11" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 2 min 14)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>