text_structure.xml 19.8 KB
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">W imieniu przewodniczącego Komisji Obrony Narodowej, posła Stanisława Janasa i moim własnym otwieram wspólne posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych i Komisji Obrony Narodowej. Witam posłów i zaproszonych gości. Porządek dzienny został państwu dostarczony na piśmie. Czy do porządku obrad są uwagi? Jeśli nie, stwierdzam, że porządek został przyjęty i przystępujemy do jego realizacji. Proszę pana ministra Sławomira Dąbrowę o przedstawienie projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychSławomirDąbrowa">Pozwolą państwo, że krótko uzasadnię projekt ustawy. Jeśli jednak uznają państwo moje wprowadzenie za niewystarczające, służę dalszymi wyjaśnieniami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Panie ministrze, posłowie otrzymali wszystkie stosowne dokumenty. Proszę zatem o krótkie uzasadnienie, a jeśli będą pytania, powrócimy do sprawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PodsekretarzstanuSławomirDąbrowa">Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej, Rządem Republiki Czeskiej i Rządem Republiki Słowackiej w sprawie utworzenia Brygady Wielonarodowej została podpisana w Orawskim Hradzie 20 września ub.r. Jest ona wyrazem woli trzech państw, z których dwa są członkami NATO, wspólnego uczestniczenia w międzynarodowych operacjach pokojowych. W tym celu postanowiono utworzyć wspólną jednostkę wojskową wielkości brygady. Zadaniem brygady będzie:- realizacja przedsięwzięć obronnych i udział w operacjach pokojowych prowadzonych przez NATO lub Unię Europejską,- wspieranie i zabezpieczanie operacji pokojowych realizowanych pod egidą ONZ,- uczestniczenie w zwalczaniu i likwidacji skutków klęsk żywiołowych,- wspieranie akcji humanitarnych. Proces formowania brygady słowacko-czesko-polskiej znajduje się w zaawansowanej fazie. Utworzenie dowództwa i sztabu brygady, w skład której wejdą oficerowie wszystkich trzech armii, planuje się w III kwartale br., a osiągnięcie gotowości operacyjnej do 1 stycznia 2005 r. Jednostki wojskowe tworzące brygadę stacjonować będą na terytoriach swoich państw, natomiast kwatera główna zlokalizowana będzie na Słowacji. Zadania brygady realizowane będą zgodnie z postanowieniami Karty Narodów Zjednoczonych i uregulowaniami krajowymi państw uczestniczących. Kwestie związane z odbywaniem ćwiczeń i szkoleń wojskowych przez brygadę zostaną uregulowane odrębnie w formie porozumień technicznych. Podobną umową i w podobny sposób utworzony został istniejący od 1999 r. Wielonarodowy Korpus Północno Wschodni, z udziałem jednostek wojskowych Niemiec, Danii i Polski, którego kwatera główna znajduje się w Szczecinie. Jednym z aspektów omawianej umowy jest jej rola w przyśpieszeniu procesu dostosowania słowackich sił zbrojnych do wymogów związanych z zakładanym przyszłym członkostwem tego kraju w NATO, chociaż data nie jest przesądzona. Jest to szczególnie ważne ze względu na szczyt NATO w Pradze, w listopadzie br., na którym zapaść mają decyzje dotyczące wystosowania zaproszeń do członkostwa w NATO dla państw aspirujących. Jednym z nich jest Słowacja. Koszty utworzenia i utrzymania brygady wyniosą w pierwszym roku ok. 2, 7 mln zł, w tym składka Polski do wspólnego budżetu jest w wysokości ok. 1 mln zł. Nie są w to wliczone koszty ewentualnego użycia polskiej części brygady we wspólnych ćwiczeniach bądź w operacjach pokojowych poza granicami Polski. Wszystkie te koszty będą finansowane z budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej. Związanie Polski powyższą umową powinno nastąpić w trybie ratyfikacji za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie. Umowa dotyczy bowiem zagadnień wymienionych w art. 89 ust. 1 konstytucji, a w szczególności dotyczy układu wojskowego, tworzonego w celach bezpieczeństwa międzynarodowego. Przewiduje ona pobyt na Słowacji polskiego personelu w dowództwie i sztabie brygady. Stanowi to odstępstwo od uregulowań ustawowych, które wymagają uzyskiwania zgody organów państwowych na każdorazowy pobyt sił zbrojnych poza granicami państwa. Wynika to z ustawy z 1998 r. o zasadach użycia lub pobytu sił zbrojnych Polski poza granicami państwa. Omawiana umowa w zakresie rozstrzygania roszczeń, wynikających z realizacji zadań brygady, jak i w wielu innych szczegółowych postanowieniach, oparta jest na standardach i przepisach NATO, zawartych w porozumieniu regulującym status sił zbrojnych państw członkowskich NATO oraz na standardach i zasadach dotyczących statusu sił zbrojnych państw uczestniczących w programie „Partnerstwo dla Pokoju”.Zwracam się o akceptację rządowego projektu ustawy wyrażającej zgodę na ratyfikację przedmiotowej umowy w trybie art. 89 ust. 1 konstytucji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Czy do przedstawiciela rządu są jakieś pytania w związku z przedłożonym projektem?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PosełBronisławKomorowski">Czy przed szczytem NATO w Pradze zdołamy stworzyć fakty, które były przewidywane i w umowie, i w porozumieniach ustnych? Chodzi o zwiększenie szans Słowacji na uzyskanie zaproszenia do członkostwa w Sojuszu. Taki był sens tej umowy. Podpisywałem tę umowę w imieniu rządu polskiego tuż przed wyborami. Jak wiadomo, wybory zawsze zakłócają normalny rytm prac. Jest już koniec lutego. Czy uda nam się zdążyć przed szczytem praskim?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełTadeuszSamborski">Gdzie będzie ośrodek dyspozycyjny, nie w sensie terytorialnym, lecz w znaczeniu gremium, które będzie podejmowało decyzję o użyciu tych sił? Kto będzie ostatecznym decydentem? Czy temu stricte wojskowemu gremium będzie towarzyszyło polityczne, które pełniłoby funkcję koordynacyjną?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PosełMaciejGiertych">Nie sposób nie popierać inicjatywy, która zakłada braterstwo broni Polski, Czech i Słowacji. Jest to kierunek, w którym jak najdalej idąca współpraca jest potrzebna. Polska uczestniczyła w wielu operacjach pokojowych i powinna kontynuować tę tradycję. Jesteśmy członkiem NATO i ONZ, natomiast mój niepokój budzi zapis w umowie, że brygada będzie wykorzystywana do operacji wojskowych zlecanych przez Unię Europejską. Po pierwsze, Unia Europejska nie jest sojuszem wojskowym. Po drugie, nie jesteśmy członkiem Unii Europejskiej i mam nadzieję, że nigdy nie będziemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosełMarianPiłka">Jaki jest sens tworzenia tego typu brygad o charakterze międzynarodowym, poza ich ewentualnym uczestnictwem w akcjach o charakterze pokojowym? W jakich akcjach brał udział korpus polsko-niemiecko-duński, który stacjonuje w Szczecinie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Czy są jeszcze pytania do pana ministra? Jeśli nie, proszę o udzielenie odpowiedzi na pytania posłów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PodsekretarzstanuSławomirDąbrowa">Chciałbym poprosić ministra Andrzeja Towpika o uzupełnienie moich odpowiedzi, jeśli będzie taka potrzeba. Odpowiadam na pytanie posła Bronisława Komorowskiego. Trudno w tej chwili przesądzić, czy zdążymy przed szczytem NATO w Pradze. Po stronie polskiej prace organizacyjne są prowadzone. Więcej na ten temat mogliby powiedzieć przedstawiciele Ministerstwa Obrony Narodowej. Oczywiście podstawowym warunkiem jest wejście tej umowy w życie. Polska jest pierwszym z trzech zainteresowanych państw, które przedkłada umowę do ratyfikacji. Konieczna jest ratyfikacja umowy przez pozostałych dwóch partnerów. Myślę, że jeśli w naszym kraju ratyfikacja nastąpi stosunkowo szybko, będzie elementem skłaniającym pozostałych dwóch partnerów do przyśpieszenia procesu ratyfikacji. Oczywiście relacja między tym faktem a wystosowaniem wobec Słowacji zaproszenia do członkostwa w NATO w czasie szczytu w Pradze nie jest ważąca. Jest to tylko jeden z elementów, a można wymienić znacznie ważniejsze, takie jak sytuacja wewnętrzna na Słowacji i wynik wyborów. Myślę, że państwo posłowie doskonale znają te uwarunkowania. Jeśli chodzi o pytanie posła Tadeusza Samborskiego, chciałbym uspokoić, że w dowództwie, w sztabie będą nasze jednostki i żeby za każdym razem nie trzeba było uzyskiwać specjalnej zgody, podjęto decyzję o takim, a nie innym trybie ratyfikacji. Jednak nie wynika z tego, że decyzja o użyciu brygady nie będzie należała do nas. Jeżeli zajdzie potrzeba użycia brygady, obowiązują inne przepisy polskie, które pozostają w mocy. Dlatego nie ma potrzeby tworzenia osobnych gremiów politycznych w związku z zawarciem tej umowy. Jeśli chodzi o pytanie posła Macieja Giertycha, to nie podzielając pana nadziei, że Polska nie zostanie członkiem Unii Europejskiej, chciałbym zapewnić, że na pewno Unia nie będzie za nas decydowała o użyciu naszych sił zbrojnych. Odpowiadając na pytanie posła Mariana Piłki, chciałbym stwierdzić, że sens tego typu porozumień jest dwojaki - i polityczny, i wojskowy. Wojskowy charakter wynika z samego tekstu umowy. Z jednostkami wojskowymi tego typu bywa tak, że mogą być użyte lub nie. Aspekt polityczny całego przedsięwzięcia wiąże z chęcią wzmocnienia aspiracji Słowacji do członkostwa w NATO.Na marginesie dodam, że w Kosowie, w ramach polsko-ukraińskiego batalionu, będącego pod polskim dowództwem, jest również pluton litewski. Nie ma to wielkiego znaczenia wojskowego, natomiast istotny jest aspekt polityczny. W ramach brygady amerykańskiej jest nie tylko batalion polsko-ukraiński, ale również pluton litewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Rozumiem, że minister Andrzej Towpik chciałby też uzupełnić pewne kwestie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieObronyNarodowejAndrzejTowpik">Postaram się krótko uzupełnić wypowiedź pana ministra, odpowiadając na każde z zadanych pytań. Jeśli chodzi o pytanie posła Bronisława Komorowskiego, mam bardziej aktualną informację na temat stanu przygotowań prawnych do utworzenia brygady. Parlament słowacki przyjął już ustawę wyrażającą zgodę na ratyfikację i umowa została przedłożona prezydentowi do podpisania. W Czechach umowa jest w trakcie prac parlamentarnych. Od strony merytorycznej prace nad sformowaniem tej brygady toczą się bardzo sprawnie. Sztab brygady rozpocznie funkcjonowanie 30 maja br. Uzgodniono już strukturę sztabu brygady oraz zasadniczą kontrybucję sił, a także tekst porozumienia technicznego, które jest przewidziane w art. 2 umowy i ma być podpisane przez szefów sztabów generalnych 21 marca br. Jest ono niesłychanie ważne dla uruchomienia wszystkich prac. Sądzę, że dotychczasowy tryb ratyfikacji w państwach, które podpisały umowę, a także tryb prac wojskowych może skłaniać do wniosku, że zdążymy na czas. Jeżeli chodzi o pytanie posła Tadeusza Samborskiego, odpowiadam, że o użyciu naszej kontrybucji do tej brygady będą decydowały władze polskie, podobnie jak w przypadku Korpusu Północno-Wschodniego. Umowa nie odnosi się do tej kwestii, bo jest to oczywiste, że w kompetencji zarówno Polski, Czech, jak i Słowacji będzie decyzja o użyciu sił. Decyzja będzie podejmowana każdorazowo, kiedy będzie istniała potrzeba. W odpowiedzi na pytanie posła Macieja Giertycha chciałbym zwrócić uwagę, że nie tylko Polska, ale także Czechy i Słowacja starają się o członkostwo w Unii Europejskiej i dlatego zapis przewidujący możliwość użycia brygady w operacjach podejmowanych przez Unię Europejską wydaje mi się uzasadniony. Odpowiadając na pytanie posła Mariana Piłki, pragnę stwierdzić, że bardzo poważnym uzasadnieniem jest aspekt polityczny. Jeśli chodzi o stronę wojskową, wyróżniłbym dwa elementy. Po pierwsze, jest to pomoc dla Słowacji w osiąganiu standardów wojskowych NATO. Podobną pomoc otrzymywaliśmy, uczestnicząc w Korpusie Północno-Wschodnim. Po drugie, utworzenie brygady jest kontynuacją bardzo dobrej współpracy przygranicznej wojskowej ze Słowacją i Czechami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Otwieram debatę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PosełBronisławKomorowski">Uzupełniając wypowiedzi obu panów ministrów, chciałbym zwrócić uwagę na dodatkowe aspekty tworzenia tego rodzaju jednostek. Minister Andrzej Towpik podkreślił, że jest to swoiste ułatwienie w osiąganiu standardów NATO dla krajów, które kandydują do Sojuszu, ponieważ tworzą one struktury dowódcze wspólnie z państwami należącymi do NATO. Takie doświadczenia zdobyte w Korpusie Północno-Wschodnim bardzo nam pomogły. W przypadku Brygady Wielonarodowej będzie to podobna współpraca, tylko w mniejszym wymiarze. Sądzę, że Słowacy skorzystają z faktu, iż na ich terytorium, w dowództwie brygady pojawią się oficerowie polscy i czescy, którzy zdobyli już doświadczenie w strukturach NATO.W brygadzie będą stosowane procedury dowodzenia obowiązujące w NATO. To daje Słowacji szansę, aby pokazać innym krajom należącym do NATO, że poprzez udział w brygadzie, poznaje obowiązujące w NATO procedury i zasady funkcjonowania. Stwarza to możliwość zastosowania szerzej, w całej armii słowackiej doświadczeń zdobytych w ramach wspólnej brygady. Z punktu widzenia interesów Polski ważne jest, że w NATO wyraźna jest tendencja do tworzenia struktur dowódczych wyższego szczebla, opartych na zasadzie wielonarodowego kontyngentu, czyli w składzie wielonarodowym. Takie są preferencje i to jest nasza szansa. W wielu istotnych sprawach, które się dzieją w NATO, a ważnych z punktu widzenia obronności naszego kraju, istotne znaczenie ma fakt, z jakich krajów pochodzą oficerowie dowodzący na najwyższych szczeblach NATO.Ambicją Polski jest uzyskanie udziału w dowództwach wyższego szczebla NATO. Najłatwiejsze będzie uzyskanie takiej właśnie pozycji w ramach Korpusu Północno-Wschodniego, który w sposób automatyczny stanie się w przyszłości dowództwem NATO. Kiedy tworzony był Korpus Północno-Wschodni, nie byliśmy członkiem NATO. Obecnie, w wyniku mechanizmów uzgodnionych przy tworzeniu korpusu, co pewien czas my dowodzimy całością korpusu. To samo może się zdarzyć w odniesieniu do Brygady Wielonarodowej polsko-słowacko-czeskiej. Alternatywą dla tego rozwiązania była propozycja czeska, dotycząca utworzenia dywizji, ale w Czechach, w skład której wchodziłaby również brygada słowacka i polska. Oznaczałoby to przesądzenie kwestii udziału w strukturach dowódczych na rzecz Czechów. Bardziej wskazane wydawało się wzmocnienie i aspiracji, i pozycji Słowacji, aby z większymi atutami ubiegała się o członkostwo w NATO. Oznacza to, że możliwe jest planowanie i w tym rejonie dowództwa wyższego szczebla, z istotnym udziałem strony polskiej, co niewątpliwie leży w interesie państwa polskiego. Utworzenie batalionu polsko-ukraińskiego i polsko-litewskiego wynikało także z zamiaru pokazania opinii międzynarodowej, a także krajom sąsiadującym z nami, które nie są członkami NATO, że w niektórych misjach polityczno-wojskowych wojsko ukraińskie i litewskie występuje pod dowództwem polskim albo we wspólnym działaniu ze stroną polską. Podobnie rzecz się ma z Korpusem Północno-Wschodnim. Warto zwrócić uwagę, że w tej chwili ambicją Rosji jest, aby za wszelką cenę uczestniczyć w pewnych działaniach podejmowanych przez Korpus. Rosja zabiega o to, żeby znaleźć szansę zaistnienia w niektórych operacjach o charakterze politycznowojskowym. W moim przekonaniu utworzenie Brygady Wielonarodowej absolutnie się Polsce opłaca.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#PosełBronisławKomorowski">Oczywiście oznacza to w jakiejś mierze wyłączenie z polskich planów operacyjnych niektórych jednostek, ale nie są to duże jednostki. Poza tym one mogą być uwzględnione w narodowym planie działania, jeśli okaże się, że ze szczytnego zamiaru funkcjonowania brygady w przyszłości nic by nie wyszło. Niczym nie ryzykujemy poza oddelegowaniem kilku oficerów do sztabu brygady. Jeśli chodzi o Unię Europejską, to pragnę przypomnieć, że Polska zgłosiła, jako kraj pretendujący do członkostwa, swoistą kontrybucję wojskową, tak jak wszystkie kraje aspirujące do Unii Europejskiej. Zgłosiliśmy tzw. brygadę ramową, w której mogłaby uczestniczyć również strona ukraińska, co silniej wiązałoby Ukrainę ze strukturami zachodnimi, a to, niewątpliwie, leży w interesie Polski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Czy są dalsze głosy w debacie? Jeśli nie, to zamykam debatę. Przystępujemy do rozpatrzenia projektu ustawy. Czy ktoś z państwa posłów zgłasza uwagi do tytułu ustawy? Nie widzę, zatem stwierdzam, że tytuł został uzgodniony. Czy są uwagi do art. 1? Nie widzę, więc stwierdzam, że art. 1 został uzgodniony. Czy do art. 2 ktoś z posłów zgłasza uwagi? Nikt nie zgłasza uwag, zatem stwierdzam, że art. 2 został przyjęty. Czy Biuro Legislacyjne ma jakieś uwagi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKancelariiSejmu">Opinia Biura Legislacyjnego w przedmiocie ratyfikacji umowy jest zbieżna ze stanowiskiem MON i MSZ. Chciałbym tylko zasygnalizować, że umowa nie jest sporządzona w języku narodowym jednej ze stron, lecz w języku angielskim, ale było to uzgodnione w toku negocjacji i nie budzi zastrzeżeń. W konkluzji stwierdzam, że brak jest przeszkód do ratyfikacji umowy w trybie art. 89 ust. 1 konstytucji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">W związku z tym przystępujemy do głosowania całości projektu ustawy. Kto z posłów jest za przyjęciem ustawy o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej, Rządem Republiki Czeskiej i Rządem Republiki Słowackiej w sprawie utworzenia Brygady Wielonarodowej? Stwierdzam, że Komisje Obrony Narodowej i Spraw Zagranicznych jednogłośnie postanowiły rekomendować Sejmowi przyjęcie ustawy. Przystępujemy do wyboru posła sprawozdawcy. W imieniu prezydiów Komisji chciałbym zaproponować posła Bronisława Komorowskiego. Czy pan poseł wyraża zgodę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PosełBronisławKomorowski">Wyrażam zgodę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PosełJerzyJaskiernia">Czy są inne kandydatury? Nie widzę. Kto z posłów jest za wyborem posła Bronisława Komorowskiego na sprawozdawcę projektu ustawy?Stwierdzam, że 25 głosami za, przy braku głosów przeciwnych i 1 wstrzymującym się został wybrany na sprawozdawcę połączonych Komisji. Czy w sprawach różnych ktoś z państwa chciałby zabrać głos? Jeśli nie, dziękuję za udział w obradach. Zamykam posiedzenie połączonych Komisji.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>