text_structure.xml 664 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 9 min 03)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Maciej Płażyński oraz wicemarszałkowie Stanisław Zając, Franciszek Jerzy Stefaniuk, Marek Borowski i Jan Król)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#MaciejPłażyński">Proszę o zajęcie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#MaciejPłażyński">Otwieram posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#komentarz">(Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#MaciejPłażyński">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panie posłanki Zdzisławę Kobylińską i Małgorzatę Ostrowską oraz panów posłów Eugeniusza Kłopotka i Macieja Rudnickiego.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#MaciejPłażyński">W pierwszej części obrad sekretarzami będą pani posłanka Małgorzata Ostrowska oraz pan poseł Maciej Rudnicki.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#MaciejPłażyński">Protokół i listę mówców prowadzić będą panowie posłowie Maciej Rudnicki i Eugeniusz Kłopotek.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#MaciejPłażyński">Proszę wyznaczonych posłów sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#MaciejPłażyński">Protokół 86. posiedzenia Sejmu uważam za przyjęty wobec niewniesienia zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#MaciejPłażyński">Wysoka Izbo! Przypominam, że na poprzednim posiedzeniu Sejm nie przeprowadził głosowań nad wnioskami o odrzucenie:</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#MaciejPłażyński">- informacji rządu o sytuacji gospodarczej kraju ze szczególnym uwzględnieniem problemu rosnącego deficytu obrotów bieżących bilansu płatniczego;</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#MaciejPłażyński">- w pierwszym czytaniu projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zawartego w druku nr 1955.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#MaciejPłażyński">W związku z tym podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący przeprowadzenie tych głosowań.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#MaciejPłażyński">Wysoka Izbo! Właściwe komisje przedłożyły dodatkowe sprawozdania o projektach ustaw:</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#MaciejPłażyński">- o zmianie ustawy o rachunkowości;</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#MaciejPłażyński">- o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii;</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#MaciejPłażyński">- o utworzeniu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#MaciejPłażyński">Dodatkowe sprawozdania zostały paniom posłankom i panom posłom doręczone odpowiednio w drukach nr 2087-A, 2107-A, 2074-A.</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#MaciejPłażyński">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o trzecie czytania tych projektów ustaw.</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#MaciejPłażyński">Wysoka Izbo! Informuję, że prezes Rady Ministrów zwrócił się z prośbą o skreślenie z porządku dziennego punktu obejmującego sprawozdanie komisji o projekcie ustawy o zmianie ustaw o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin i o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin zawarte w druku nr 2181.</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#MaciejPłażyński">Zgodnie z pismem premiera rząd chciałby zająć stanowisko wobec projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu przed jego rozpatrzeniem przez Sejm.</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#MaciejPłażyński">W związku z tym, przychylając się do tej prośby, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o skreśleniu z porządku dziennego dotychczasowego punktu 6. dotyczącego tego sprawozdania. Sprawozdanie to będzie rozpatrywane na następnym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#MaciejPłażyński">Prezes Rady Ministrów zwrócił się z prośbą o rozpatrzenie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym.</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#MaciejPłażyński">Projekt ten został paniom posłankom i panom posłom doręczony w druku nr 2214.</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#MaciejPłażyński">Zamierzając uzupełnić porządek dzienny o punkt obejmujący pierwsze czytanie tego projektu, przedstawiłem propozycję Konwentowi Seniorów.</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#MaciejPłażyński">Propozycja ta nie uzyskała jednolitej opinii Konwentu Seniorów. Jest to zatem w myśl art. 99 ust. 4 regulaminu Sejmu punkt sporny porządku dziennego i propozycję uzupełnienia porządku dziennego poddam pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#MaciejPłażyński">Przyjęcie tej propozycji będzie oznaczało, że w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 47 pkt 1 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-2.27" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem propozycji uzupełnienia porządku dziennego o punkt obejmujący pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-2.28" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-2.29" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-2.30" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 372 posłów. Za - 204, przeciw - 166, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-2.31" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm podjął decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-2.32" who="#MaciejPłażyński">Panu premierowi chciałbym zwrócić uwagę, że projekt został przysłany zdecydowanie za późno. W związku z tym mamy kłopoty z rozpatrywaniem go w trybie bardzo pilnym.</u>
          <u xml:id="u-2.33" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-2.34" who="#komentarz">(Głosy z sali: Ooo!)</u>
          <u xml:id="u-2.35" who="#MaciejPłażyński">Podjęliśmy decyzję o uzupełnieniu porządku obrad, kierując się tym, że projekty podatkowe chcemy rozpatrzyć w możliwie szybkim czasie, ale prosiłbym o wcześniejsze przesyłanie tak ważnych projektów.</u>
          <u xml:id="u-2.36" who="#MaciejPłażyński">Prezydium Sejmu, po wysłuchaniu opinii Konwentu Seniorów, proponuje, aby Sejm przeprowadził łączną debatę krótką w pierwszym czytaniu projektów ustaw:</u>
          <u xml:id="u-2.37" who="#MaciejPłażyński">— o zmianie ustawy Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, ustawy o samorządzie gminnym oraz innych ustaw oraz,</u>
          <u xml:id="u-2.38" who="#MaciejPłażyński">— o bezpośrednim wyborze wójta gminy.</u>
          <u xml:id="u-2.39" who="#MaciejPłażyński">Prezydium Sejmu proponuje również, aby Sejm wysłuchał 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół:</u>
          <u xml:id="u-2.40" who="#MaciejPłażyński">1) w dyskusjach nad sprawozdaniami komisji o projektach ustaw:</u>
          <u xml:id="u-2.41" who="#MaciejPłażyński">- o organizacji niektórych rynków rolnych,</u>
          <u xml:id="u-2.42" who="#MaciejPłażyński">- dotyczących składowania artykułów rolnych oraz domów składowych,</u>
          <u xml:id="u-2.43" who="#MaciejPłażyński">- zmieniającej ustawę o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej,</u>
          <u xml:id="u-2.44" who="#MaciejPłażyński">- o obrocie z zagranicą towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa,</u>
          <u xml:id="u-2.45" who="#MaciejPłażyński">2) w pierwszych czytaniach projektów ustaw:</u>
          <u xml:id="u-2.46" who="#MaciejPłażyński">- o zasadach wzrostu wynagrodzeń w przedsiębiorstwach państwowych i spółkach z udziałem skarbu państwa,</u>
          <u xml:id="u-2.47" who="#MaciejPłażyński">- o zmianie ustaw: o samorządzie gminnym, o samorządzie województwa, o samorządzie powiatowym, o administracji rządowej w województwie,</u>
          <u xml:id="u-2.48" who="#MaciejPłażyński">- o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi,</u>
          <u xml:id="u-2.49" who="#MaciejPłażyński">- o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym,</u>
          <u xml:id="u-2.50" who="#MaciejPłażyński">3) w dyskusji nad informacją rządu o podjętych i planowanych działaniach w celu zrównoważenia bilansu zbożowego kraju.</u>
          <u xml:id="u-2.51" who="#MaciejPłażyński">Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół w dyskusjach nad pozostałymi punktami porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-2.52" who="#MaciejPłażyński">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.53" who="#MaciejPłażyński">Sprzeciw, tak?</u>
          <u xml:id="u-2.54" who="#MaciejPłażyński">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#JanKisieliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wnoszę o to, żeby nad sprawozdaniem w sprawie projektu ustawy o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej oraz szczególnych uprawnieniach i zadaniach gmin górniczych (druki nr 1695 i 2109) odbyła się debata krótka.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#JanKisieliński">Górnictwo jest co rusz nękane różnymi oświadczeniami dotyczącymi tworzenia dwóch, trzech spółek, zamykania kopalń i tworzenia zakładów - 15, 20, likwidacji miejsc pracy, a niestety z ubolewaniem muszę stwierdzić, że nawet posiedzenie Komisji Trójstronnej, która się miała zebrać 15, nic nie przyniosło.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Jakiej komisji?)</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#JanKisieliński">Komisji Trójstronnej ds. zabezpieczenia socjalnego górników, gdyż przedstawiciele pana premiera Jerzego Buzka na to spotkanie nie przybyli, chociaż wcześniej o to wnosili i sami wyznaczali dzień.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#JanKisieliński">Dlatego proszę Wysoką Izbę o to, żeby to była debata krótka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł Stec, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W związku z przyjęciem do porządku obrad zmiany ustawy o podatku od towarów i usług proponuję, aby zmienić zakres debaty z oświadczeń na debatę krótką, z uwagi na duży zakres zmian tej ustawy i bardzo duży ciężar gatunkowy dla podatników. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#MaciejPłażyński">Proszę bardzo, pan poseł Chrzanowski, też sprzeciw?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#AndrzejChrzanowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W związku z przyjęciem do porządku dziennego projektu ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, chciałbym przypomnieć, że kilka tygodni temu przez posłów AWS i Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego także został wniesiony projekt ustawy zmieniającej tę ustawę. W związku z tym prosiłbym, ażeby obydwa te projekty były przez Sejm rozpatrywane łącznie. Nasz projekt dotyczy spraw bardzo ważnych, a mianowicie utrzymania niskiej stawki VAT na budownictwo mieszkaniowe. Dotyczy zatem szalenie istotnego problemu w naszej gospodarce. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł z kolei w sprawie wniosku dotyczącego projektu poselskiego klubu PSL, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#JózefGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego również złożył wniosek o nowelizację ustawy o podatku akcyzowym i podatku VAT. Dlatego, skoro Wysoka Izba przyjęła decyzję o rozszerzeniu porządku, to bardzo bym prosił, żeby nasz projekt też włączyć do tego rozpatrywania z tego względu, że w określonych sprawach musimy jak gdyby mówić jednoznacznie. Także ze względów czasowych prosiłbym bardzo o włączenie tego projektu do porządku obrad.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#JózefGruszka">Jeżeli można, panie marszałku, to jeszcze jedna sprawa. Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego w dniu 13 lipca wniósł do pana marszałka projekt dotyczący informacji rządu o aktualnej sytuacji na rynku paliw płynnych. Dostaliśmy informację pisemną od rządu w tej sprawie, jednak uważamy, że informacja mówi o sytuacji na dzień dzisiejszy, a nie pokazuje jak gdyby możliwości czy sposobów jej rozwiązania. Dlatego wnosimy, żeby w tej sprawie odbyła się debata w parlamencie i w związku z tym prosimy o rozszerzenie porządku obrad o tę sprawę. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#MaciejPłażyński">Jutro będziemy uzupełniali porządek obrad o te dwa projekty, które dotyczą podatku akcyzowego i VAT. Jeśli chodzi o informację na temat rynku paliw, to zajmiemy się tym na następnym posiedzeniu.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#MaciejPłażyński">Poddaję pod głosowanie kwestię długości debaty nad sprawozdaniem o projekcie ustawy zmieniającej ustawę o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#MaciejPłażyński">Propozycja Prezydium Sejmu - oświadczenia, propozycja zgłoszona przez pana posła Kisielińskiego - debata krótka.</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#MaciejPłażyński">Poddaję pod głosowanie propozycję Prezydium Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem propozycji Prezydium Sejmu dotyczącej tej debaty, czyli 10-minutowych i 5-minutowych oświadczeń, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-10.6" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.7" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-10.8" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 383 posłów. Za - 222, przeciw - 151, wstrzymało się 10 posłów.</u>
          <u xml:id="u-10.9" who="#MaciejPłażyński">W związku z tym będą 10-minutowe i 5-minutowe oświadczenia w debacie nad sprawozdaniem o projekcie ustawy zmieniającej ustawę o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej.</u>
          <u xml:id="u-10.10" who="#MaciejPłażyński">Rozstrzygniemy teraz kwestię debaty w pierwszym czytaniu projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym.</u>
          <u xml:id="u-10.11" who="#MaciejPłażyński">Poddaję pod głosowanie propozycję Prezydium Sejmu dotyczącą 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-10.12" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem tej propozycji, czyli oświadczeń w dyskusji w pierwszym czytaniu projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, proszę o podniesienie ręki i naciśnięcie przycisku.</u>
          <u xml:id="u-10.13" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.14" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-10.15" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 381. Za - 206, przeciw - 158, wstrzymało się 17.</u>
          <u xml:id="u-10.16" who="#MaciejPłażyński">Tak więc będziemy mieli 10-minutowe i 5-minutowe oświadczenia.</u>
          <u xml:id="u-10.17" who="#MaciejPłażyński">Za chwilę po głosowaniach nad wnioskami zgłoszonymi podczas poprzedniego posiedzenia Sejmu przystąpimy do rozpatrywania sprawozdań komisji o projektach ustaw:</u>
          <u xml:id="u-10.18" who="#MaciejPłażyński">- o zwolnieniu świadczeń z tytułu prześladowań przez nazistowskie Niemcy z podatków i opłat oraz o niezaliczaniu ich do dochodów,</u>
          <u xml:id="u-10.19" who="#MaciejPłażyński">- o organizacji niektórych rynków rolnych,</u>
          <u xml:id="u-10.20" who="#MaciejPłażyński">- dotyczących składowania artykułów rolnych oraz domów składowych,</u>
          <u xml:id="u-10.21" who="#MaciejPłażyński">- zmieniającej ustawę o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej oraz,</u>
          <u xml:id="u-10.22" who="#MaciejPłażyński">- o ratyfikacji protokołów po wprowadzeniu zmian do porozumienia o utworzeniu międzynarodowego systemu i organizacji łączności kosmicznej „Intersputnik”.</u>
          <u xml:id="u-10.23" who="#MaciejPłażyński">W dalszej kolejności rozpatrzymy sprawozdanie komisji o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o biegłych rewidentach i ich samorządzie.</u>
          <u xml:id="u-10.24" who="#MaciejPłażyński">W godzinach wieczornych rozpatrzymy sprawozdania komisji o projektach ustaw:</u>
          <u xml:id="u-10.25" who="#MaciejPłażyński">- o obrocie z zagranicą towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa oraz,</u>
          <u xml:id="u-10.26" who="#MaciejPłażyński">- o zmianie ustawy o normalizacji.</u>
          <u xml:id="u-10.27" who="#MaciejPłażyński">Ostatnim punktem porządku dziennego rozpatrywanym w dniu dzisiejszym będzie pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o utworzeniu Agencji Techniki i Technologii.</u>
          <u xml:id="u-10.28" who="#MaciejPłażyński">Przerwy w dniu dzisiejszym i jutrzejszym będą zarządzone od godz. 16 do 17.</u>
          <u xml:id="u-10.29" who="#MaciejPłażyński">Jutro rano po głosowaniach nad punktami rozpatrzonymi dzisiaj przeprowadzimy trzecie czytania:</u>
          <u xml:id="u-10.30" who="#MaciejPłażyński">- projektów nowelizacji ustawy Kodeks pracy,</u>
          <u xml:id="u-10.31" who="#MaciejPłażyński">- projektu nowelizacji ustawy o rachunkowości, a także,</u>
          <u xml:id="u-10.32" who="#MaciejPłażyński">- projektu nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.</u>
          <u xml:id="u-10.33" who="#MaciejPłażyński">Następnie przeprowadzimy pierwsze czytanie projektu ustawy o zasadach wzrostu wynagrodzeń w przedsiębiorstwach państwowych i spółkach z udziałem skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-10.34" who="#MaciejPłażyński">W dalszej kolejności rozpatrzymy sprawozdania komisji o projektach uchwał w sprawie: organizacji Światowej Wystawy Rejestrowanej EXPO 2010 w Polsce oraz o tworzeniu Kolegium Europejskiego w Gnieźnie w tysięczną rocznicę Zjazdu Gnieźnieńskiego.</u>
          <u xml:id="u-10.35" who="#MaciejPłażyński">Przed przerwą planowane jest także rozpoczęcie rozpatrywania informacji rządu o podjętych i planowanych działaniach w celu zrównoważenia bilansu zbożowego kraju.</u>
          <u xml:id="u-10.36" who="#MaciejPłażyński">Do rozpatrywania pytań w sprawach bieżących i interpelacji przystąpimy bezpośrednio po zakończeniu przerwy, tj. o godz. 17.</u>
          <u xml:id="u-10.37" who="#MaciejPłażyński">Ostatnim punktem porządku dziennego rozpatrywanym w dniu jutrzejszym będzie pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług.</u>
          <u xml:id="u-10.38" who="#MaciejPłażyński">W piątek rano po głosowaniach nad punktami rozpatrzonymi dzisiaj przeprowadzimy trzecie czytania projektów ustaw:</u>
          <u xml:id="u-10.39" who="#MaciejPłażyński">- o utworzeniu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości,</u>
          <u xml:id="u-10.40" who="#MaciejPłażyński">- o zmianie ustawy o jednostkach badawczo-rozwojowych.</u>
          <u xml:id="u-10.41" who="#MaciejPłażyński">Następnie przeprowadzimy pierwsze czytania projektów ustaw:</u>
          <u xml:id="u-10.42" who="#MaciejPłażyński">- o zmianie ustaw o: samorządzie gminnym, samorządzie województwa, samorządzie powiatowym, administracji rządowej w województwie;</u>
          <u xml:id="u-10.43" who="#MaciejPłażyński">- o zmianie ustawy Ordynacja wyborcza do rad gminy, rad powiatów i sejmików województw, ustawy o samorządzie gminnym łącznie z projektem ustawy o bezpośrednim wyborze wójta gminy,</u>
          <u xml:id="u-10.44" who="#MaciejPłażyński">- a także o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości.</u>
          <u xml:id="u-10.45" who="#MaciejPłażyński">Proszę posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#MaciejRudnicki">Za zgodą marszałka Sejmu odbędą się posiedzenia następujących komisji:</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#MaciejRudnicki">- Etyki Poselskiej - bezpośrednio po zakończeniu głosowań,</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#MaciejRudnicki">- Finansów Publicznych, wspólnie z Komisją Rolnictwa i Rozwoju Wsi - o godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#MaciejRudnicki">- Obrony Narodowej - o godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#MaciejRudnicki">- Prawa Europejskiego - o godz. 10.30,</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#MaciejRudnicki">- Administracji i Spraw Wewnętrznych, wspólnie z Komisją Łączności z Polakami za Granicą - o godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#MaciejRudnicki">- Edukacji, Nauki i Młodzieży, wspólnie z Komisją Polityki Społecznej, Komisją Rodziny, Komisją Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisją Zdrowia - o godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#MaciejRudnicki">- Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektu ustawy o zamówieniach publicznych - godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-11.8" who="#MaciejRudnicki">- Finansów Publicznych - o godz. 12.30,</u>
          <u xml:id="u-11.9" who="#MaciejRudnicki">- Kultury Fizycznej i Turystyki - o godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-11.10" who="#MaciejRudnicki">- Ochrony Konkurencji i Konsumentów - o godz. 14.30,</u>
          <u xml:id="u-11.11" who="#MaciejRudnicki">- Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, wspólnie z Komisją Rodziny oraz Komisją Polityki Społecznej - o godz. 15.30,</u>
          <u xml:id="u-11.12" who="#MaciejRudnicki">- do Spraw Kontroli Państwowej - o godz. 17.</u>
          <u xml:id="u-11.13" who="#MaciejRudnicki">Prezydium Parlamentarnego Zespołu Przyjaciół Harcerstwa zaprasza wszystkich członków zespołu na spotkanie z przedstawicielami Związku Harcerstwa Polskiego na Litwie. Spotkanie odbędzie się w dniu dzisiejszym o godz. 16 w sali klubowej nr 1 w nowym Domu Poselskim.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 1. porządku dziennego: Głosowania nad wnioskami o odrzucenie:</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#MaciejPłażyński">1) informacji rządu o sytuacji gospodarczej kraju ze szczególnym uwzględnieniem problemu rosnącego deficytu obrotów bieżących bilansu płatniczego,</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#MaciejPłażyński">2) w pierwszym czytaniu komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druk nr 1955).</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do rozpatrzenia wniosku o odrzucenie informacji.</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#MaciejPłażyński">Przypominam, że na poprzednim posiedzeniu Sejm wysłuchał informacji przedstawionej przez ministra finansów pana Jarosława Bauca i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#MaciejPłażyński">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie tej informacji.</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#MaciejPłażyński">Poddam ten wniosek pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-12.8" who="#MaciejPłażyński">Odrzucenie wniosku będzie oznaczało, że Sejm przyjął informację do wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-12.9" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.10" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie informacji rządu o sytuacji gospodarczej kraju ze szczególnym uwzględnieniem problemu rosnącego deficytu obrotów bieżących bilansu płatniczego, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.11" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.12" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.13" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 383 posłów. Za - 170, przeciw - 212, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-12.14" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił, a tym samym przyjął informację do wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-12.15" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do rozpatrzenia wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.</u>
          <u xml:id="u-12.16" who="#MaciejPłażyński">Przypominam, że na poprzednim posiedzeniu Sejm wysłuchał uzasadnienia projektu ustawy przedstawionego przez pana posła Mirosława Sekułę i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-12.17" who="#MaciejPłażyński">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-12.18" who="#MaciejPłażyński">Poddam ten wniosek pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-12.19" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-12.20" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw, zawartego w druku nr 1955, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-12.21" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-12.22" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-12.23" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 384 posłów. Za - 169, przeciw - 209, wstrzymało się 6.</u>
          <u xml:id="u-12.24" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-12.25" who="#MaciejPłażyński">Proponuję, aby Sejm skierował ten projekt ustawy do Komisji Finansów Publicznych w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-12.26" who="#MaciejPłażyński">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-12.27" who="#MaciejPłażyński">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-12.28" who="#komentarz">(Głos z sali: Panie marszałku...)</u>
          <u xml:id="u-12.29" who="#MaciejPłażyński">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-12.30" who="#MaciejPłażyński">Proszę o odczytanie komunikatu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#MaciejRudnicki">Posiedzenie Polsko-Ukraińskiego Zespołu Parlamentarnego odbędzie się dzisiaj o godz. 16 w sali nr 102.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 2. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zwolnieniu świadczeń z tytułu prześladowań przez nazistowskie Niemcy z podatków i opłat oraz o niezaliczaniu ich do dochodów (druki nr 2149 i 2202).</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#MaciejPłażyński">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Pawła Arndta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PawełArndt">Panie Marszałku! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zwolnieniu świadczeń z tytułu prześladowań przez nazistowskie Niemcy z podatków i opłat oraz o niezaliczaniu ich do dochodów odbyło się w Wysokiej Izbie 6 września. Posłowie zabierający wtedy głos w imieniu klubów i kół poselskich zdecydowanie poparli rozwiązania zawarte w projekcie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#PawełArndt">Powołanie na mocy niemieckiej ustawy z dnia 6 lipca 2000 r. Fundacji „Pamięć, Odpowiedzialność i Przyszłość” umożliwi przekazanie Polsce w krótkim czasie wynegocjowanej kwoty ponad 1,8 mld marek. Kwota ta wypłacona zostanie osobom, które świadczyły przymusową pracę w obozach koncentracyjnych lub jako robotnicy wywiezieni do prac przymusowych w przemyśle i rolnictwie nazistowskich Niemiec. W dniu 16 lipca podobna ustawa została uchwalona w Austrii.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#PawełArndt">W sumie szacuje się, że wypłaty obejmą w Polsce ok. 0,5 mln osób. Wypłatami środków otrzymanych od rządów Niemiec i Austrii zajmie się w Polsce Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#PawełArndt">W trakcie pierwszego czytania w Sejmie pojawiło się sporo pytań i wątpliwości. Odnosiły się one m.in. do kwestii udokumentowania pracy na terenach III Rzeszy, prawa do świadczeń dla spadkobierców, reguł postępowania Fundacji „Polsko-Niemieckie Pojednanie” dotyczących kolejności otrzymywania świadczeń czy też terminu i długości trwania wypłat. Na pytania te odpowiadał przedstawiciel Ministerstwa Spraw Zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#PawełArndt">Projekt został skierowany do Komisji Finansów Publicznych i rozpatrzony przez komisję w dniu 13 września. Zawiera on cztery krótkie artykuły. Posłowie członkowie Komisji Finansów Publicznych zgodzili się z wynegocjowaną tezą, że kwoty przyznane na świadczenia z tytułu krzywd doznanych w związku z pracą przymusową trafić winny wyłącznie do rąk poszkodowanych lub ich spadkobierców, bowiem humanitarny charakter świadczeń wyklucza przejmowanie ich w jakiejkolwiek postaci przez budżet państwa. Z art. 2 projektu wynika także, że świadczeń tych nie wlicza się do dochodów, od których zależy prawo do innych świadczeń. Osoby, które uzyskają prawo do jednorazowych świadczeń, o których mowa w omawianym projekcie ustawy, są w zaawansowanym wieku i często w trudnej sytuacji materialnej. Uznano, że uzyskanie prawa do świadczeń z tytułu prześladowań nie może oznaczać w żadnym wypadku utraty prawa do dotychczasowej pomocy czy też nawet jej częściowego obniżenia.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#PawełArndt">W trakcie dyskusji nad projektem pojawiły się jednak wątpliwości, inne co prawda od tych, które zgłaszane były w trakcie pierwszego czytania. Wątpliwości dotyczyły tego, czy zapisy ustawy są wystarczająco precyzyjne, by wykluczyć ewentualne nadużycia interpretacyjne. Okazuje się bowiem, że środki finansowe mogą trafić do poszkodowanych poza Fundacją „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. Wypłat dokonywać mogą takie instytucje, jak przemysł niemiecki czy instytucje charytatywne. Pojawiło się pytanie dotyczące sposobu udokumentowania tak otrzymanych świadczeń. Po dyskusji jednak zdecydowano się nie wprowadzać zmian do tekstu projektu ustawy. Takie stanowisko zostało przyjęte przez Komisję Finansów Publicznych zdecydowaną większością głosów, bodaj przy jednym głosie wstrzymującym się.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#PawełArndt">Dla całości obrazu sprawy chciałbym jeszcze tylko dodać, że projekt ustawy o zwolnieniu świadczeń z tytułu prześladowań przez nazistowskie Niemcy z podatków i opłat oraz o niezaliczaniu ich do dochodów nie jest objęty zakresem prawa Unii Europejskiej, a wejście w życie ustawy nie spowoduje obciążeń dla budżetu państwa. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#MaciejPłażyński">Sejm postanowił o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#MaciejPłażyński">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#MaciejPłażyński">W imieniu klubu Akcji Wyborczej Solidarność głos zabierze pan poseł Marian Piłka.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#MaciejPłażyński">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#MarianPiłka">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Klub Akcji Wyborczej Solidarność popiera w całej rozciągłości przedłożenie Komisji Finansów Publicznych dotyczące rządowego projektu ustawy zwalniającej z podatku odszkodowania dla robotników przymusowych. Nasz klub wyraża zadowolenie, iż komisja zaakceptowała ten projekt bez poprawek, zachowując jednocześnie tryb pilny. Zachowanie trybu pilnego pozwala na szybkie przyjęcie przez Wysoki Sejm tego projektu, co w konsekwencji umożliwi także szybkie wdrożenie wypłat dla osób poszkodowanych przez III Rzeszę. Jest to tym ważniejsze, że robotnicy przymusowi to ludzie w podeszłym wieku, często schorowani i biedni. Szybkie wypłacenie odszkodowań jest symbolicznym zadośćuczynieniem za prześladowania, pracę przymusową i niewolniczą.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#MarianPiłka">Trzeba z tego miejsca powiedzieć, iż fakt wynegocjowania odszkodowań jest zasługą obecnego rządu. Jeszcze trzy lata temu poprzednia koalicja rządowa nie podnosiła w rozmowach z rządem niemieckim kwestii odszkodowań w obawie przed narażeniem się potężnemu zachodniemu sąsiadowi. Ta postawa spowodowała, że wielu robotników przymusowych nie doczekało choćby tych symbolicznych odszkodowań.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#MarianPiłka">Mówię o symbolicznych odszkodowaniach, bowiem w żaden sposób nie można uznać, że 1800 mln marek jest rzeczywistym odszkodowaniem za trud i mękę polskich robotników przymusowych. Rzeczywista wartość pracy przymusowej wielokrotnie przekracza wartość wynegocjowanej kwoty. Wypłacenie tych odszkodowań nie może oznaczać, że rachunek krzywd pomiędzy Polakami a Niemcami został wyrównany. Trzeba także przypomnieć, iż decyzje rządów komunistycznych bardzo utrudniły proces negocjacyjny i dlatego należy z uznaniem przyjąć decyzję rządu RP o zwolnieniu tych symbolicznych odszkodowań z opodatkowania. Nie można przecież symbolicznych kwot, tak przecież niewspółmiernych w stosunku do prześladowań, obarczać serwitutem podatkowym.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#MarianPiłka">Klub Akcji Wyborczej Solidarność będzie głosował za przyjęciem tej ustawy w kształcie przyjętym przez komisję.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł Mirosław Podsiadło, Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#MaciejPłażyński">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#MirosławPodsiadło">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zabierając głos w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej, pragnę podkreślić, iż z dużym zadowoleniem przyjmujemy drugie czytanie rządowego projektu ustawy o zwolnieniu świadczeń z tytułu prześladowań przez nazistowskie Niemcy z podatków i opłat oraz o niezaliczaniu ich do dochodów (druk sejmowy nr 2149). Może bowiem tylko cieszyć fakt, że rząd w przededniu debaty budżetowej decyduje się na zwolnienie z obciążeń podatkowych świadczeń, które uzyskać ma w najbliższej przyszłości pewna grupa byłych niewolników III Rzeszy, ludzi starych, schorowanych. Cieszy także fakt tak szerokiego poparcia dla tego projektu ze strony różnych ugrupowań politycznych. Dowodzi to, że pojęcie etyki politycznej na tej sali nie jest słowem pustym.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#MirosławPodsiadło">Zadowolenie wzbudza również fakt zrozumienia, jakie okazały obecne rządy zarówno Republiki Federalnej Niemiec, jak i Republiki Austrii dla potrzeb przezwyciężenia niechlubnych śladów faszystowskiej przeszłości i zapewnienia znaczącej pomocy socjalnej dla żyjących jeszcze ofiar pracy niewolniczej, tamtego okresu wyzysku. Podkreślam, jest to pomoc humanitarna, nie jest to odszkodowanie.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#MirosławPodsiadło">Wypada tylko mieć nadzieję, że ta szybko zdecydowana, znacząca pomoc niemiecka i austriacka nie zostanie osłabiona poprzez działanie podległych rządowi służb mających prowadzić obsługę przyznanego funduszu.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#MirosławPodsiadło">Wnoszę poprawkę, polegającą na tym, by w tekście proponowanej ustawy (druki sejmowe nr 2149 i 2202) obok słowa: niemieckie było słowo: austriackie.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#MirosławPodsiadło">Mamy smutne doświadczenia dotyczące dotychczasowej działalności Fundacji „Polsko-Niemieckie Pojednanie”, która w odczuciu środowisk poszkodowanych okazuje opieszałość w działaniu oraz wzbudzającą rozgoryczenie środowisk poszkodowanych niezależność od polskiego systemu prawnego, utrudniając starym, często zniedołężniałym osobom zarówno postępowanie dowodowe, jak dochodzenie swoich praw na drodze postępowania prawnego. Opieszałość, niekompetencja, brak konsekwencji daje się zauważyć również w przypadku podległych rządowi jednostek prowadzących sprawy kombatantów oraz osób poszkodowanych i wyzyskiwanych przez III Rzeszę. Wypada tylko żywić nadzieję, że w najbliższym czasie Wysoka Izba zechce rozwiązać i ten problem.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#MirosławPodsiadło">Raz jeszcze Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej deklaruje poparcie dla projektu ustawy o zwolnieniu świadczeń z tytułu prześladowań przez nazistowskie Niemcy z podatków i opłat oraz o niezaliczaniu ich do dochodów. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#MaciejPłażyński">Pani poseł Olga Krzyżanowska w imieniu klubu Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#MaciejPłażyński">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#OlgaKrzyżanowska">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Unii Wolności tak jak w pierwszym czytaniu, tak i w tej debacie gorąco popiera uchwalenie tej ustawy. Ma ona też charakter historyczny, to jest jakaś próba zadośćuczynienia, niewielkiego, ale jednak zadośćuczynienia, tym polskim obywatelom, którzy byli zmuszani do niewolniczej pracy.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#OlgaKrzyżanowska">Omawiana ustawa - pomijając jej historyczny początek - zapoczątkowana została tym, co stało się w parlamencie Niemiec i w parlamencie Austrii. Ale to jest ustawa, która zobowiązuje też i rząd polski do tego, żeby nikt - nikt z przedstawicieli rządu ani żadne agendy rządowe - nie mógł czerpać żadnych korzyści z tych pieniędzy, które otrzymają ludzie dotknięci tym nieszczęściem i tym poniżeniem w czasie wojny.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#OlgaKrzyżanowska">Wydaje nam się, że zgłoszone tu w czasie pierwszego czytania, o czym mówił sprawozdawca komisji, pewne może nie zastrzeżenia, ale problemy, które wynikają z tej ustawy, nie powinny być dzisiaj rozwiązywane poprzez zmianę tej ustawy. Ta ustawa mówi tylko o tym, że te pieniądze, które przedstawiciele przemysłu niemieckiego i przedstawiciele przemysłu austriackiego zdecydowali się poświęcić na niewielkie, ale jednak zadośćuczynienie, nie będą obciążone żadnymi podatkami. Tak więc osoby, które otrzymają te pieniądze, nie będą pozbawione z tego tytułu żadnych innych ulg ani żadnych innych przywilejów, które z innego powodu polskie państwo mogłoby im przyznać. Wydaje nam się, że jest to bardzo istotne i bardzo ważne.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#OlgaKrzyżanowska">Chciałabym zwrócić jeszcze uwagę na jeden problem. Wysoka Izbo, tu się liczy czas. To dotyczy ludzi w bardzo podeszłym wieku. Wielu z nich odeszło, może to zadośćuczynienie otrzymają ich spadkobiercy. Ale zbyt długa praca nad tą ustawą, nawet próba jej uściślenia, jeżeli mogłyby być pewnego rodzaju zastrzeżenia, kradnie ten czas. To trzeba robić szybko. Wydaje nam się, że Wysoka Izba powinna na tym posiedzeniu, przy, jak to już było wspomniane, pozytywnej opinii Komisji Finansów Publicznych, przy zgodnej pochwale tej ustawy, o ile można użyć takiego sformułowania, przez wszystkie kluby, uchwalić tę ustawę, pamiętając o tym, jak powiedziałam, że ci ludzie niedługo odchodzą.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#OlgaKrzyżanowska">I ostatnia sprawa. To też było poruszane w debacie. Rzeczywiście można mieć zastrzeżenia do tego, czy wszystkie osoby, których to dotyczy, będą odpowiednio poinformowane, czy dotrze do nich ta wiadomość, że mogą się o to starać. Czy te papiery weryfikacyjne, które one będą musiały zgłaszać, będą w odpowiednim czasie i odpowiednio przekazane. Ale wydaje mi się, że to właśnie mogłaby robić nie tylko Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”, która dotychczas się zajmowała tymi sprawami. Tu może być pewna rola dla nas jako posłów i Sejmu jako całości - przyglądanie się tej sprawie, żeby wprowadzenie tej ustawy w życie nie spotykało się z żadnym biurokratycznym czy mało humanitarnym podejściem władz, urzędników i nas wszystkich. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł Stanisław Brzózka, PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#StanisławBrzózka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego również w pełni popiera projekt ustawy o zwolnieniu świadczeń z tytułu prześladowań przez nazistowskie Niemcy z podatków i opłat oraz o niezaliczaniu ich do dochodów.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#StanisławBrzózka">Raz jeszcze uznajemy inicjatywę ustawodawczą rządu w tej sprawie za słuszną i bardzo potrzebną. Około 0,5 mln obywateli naszego państwa z niecierpliwością oczekuje na wypłaty świadczeń, które będą zaledwie skromną rekompensatą za czas niewolniczej pracy na rzecz III Rzeszy niemieckiej.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#StanisławBrzózka">W czasie pierwszego czytania ustawy zwracałem w imieniu klubu uwagę na bardzo istotny problem, jaki pojawi się przy ubieganiu się o odszkodowania, a mianowicie problem udokumentowania prawa do świadczenia. Mówiła o tym przed chwilą pani poseł Krzyżanowska. W tej sprawie Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”, która będzie dokonywać indywidualnych wypłat odszkodowań, oraz inne organizacje, w tym kombatanckie, powinny docierać z informacją do zainteresowanych. Istotna jest również informacja, że wnioski należy składać w terminie 8 miesięcy. Bardzo ważna jest informacja, że jedną z form udokumentowania są oświadczenia świadków.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#StanisławBrzózka">W związku z licznymi pytaniami do nas posłów ponawiamy prośbę do rządu, zgłoszoną w czasie pierwszego czytania, o dostarczenie nam tłumaczenia tekstu ustawy niemieckiej o odszkodowaniach w ramach Fundacji „Pamięć, Odpowiedzialność i Przyszłość” oraz innych dokumentów, jakie się w tej sprawie ukazały.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#StanisławBrzózka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie głosował za przyjęciem tej potrzebnej ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł Stanisław Misztal, niezrzeszony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#StanisławMisztal">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Popierając w pełni uchwalenie w trybie pilnym ustawy o zwolnieniu świadczeń z tytułu prześladowań przez nazistowskie Niemcy z podatków i opłat, gdyż jest to akt, wprawdzie często spóźnionej i niewspółmiernej do cierpień i strat obywateli polskich, sprawiedliwości dziejowej w wymiarze materialnym, pragnę zadać przedstawicielom rządu zasadnicze pytanie, a mianowicie: Kiedy rozpocznie się faktyczne wypłacanie tych świadczeń? Pragnę bowiem zwrócić uwagę, że pierwotnie zapowiadano, iż będzie to miało miejsce jesienią br., teraz mówi się już o grudniu, chciałbym więc uzyskać wyczerpującą informację od przedstawicieli rządu w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#StanisławMisztal">Chciałbym jednocześnie w tym miejscu wyrazić uznanie dla aktywności naszego rządu w działaniach mających na celu przyspieszenie wypłat poszkodowanym przez III Rzeszę, a zwłaszcza dla pana ministra Jerzego Widzyka. Tym bardziej że zdecydowana większość potencjalnych beneficjentów z nadzieją oczekuje na te wypłaty. Są to ludzie starzy, schorowani i ubodzy, których niemało żyje na umęczonej przez wojnę zamojskiej ziemi, a dla których każda złotówka bardzo się liczy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#MaciejPłażyński">Kilku posłów pragnie zadać pytania.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł Romuald Ajchler, SLD, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#RomualdAjchler">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa już podczas pierwszego czytania uzyskała poparcie wszystkich klubów i z pewnością nie będzie problemów z jej uchwaleniem, a jeszcze pewniejsze jest to, że posłowie będą obserwowali jej działanie.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#RomualdAjchler">Moje pytanie jest skierowana przede wszystkim do rządu, do pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#RomualdAjchler">Panie Ministrze! Proszę odpowiedzieć na pytanie: Czy rząd jest zainteresowany tym, aby ułatwić osobom poszkodowanym podczas okupacji hitlerowskiej, zmuszanym do pracy niewolniczej uzyskanie dowodów na to, że były prześladowane? Zajmuję się pomocą dla tych ludzi od 7 lat i szacuję, że ze względu na to, że Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie” nie uznaje za koronne dowody zeznań świadków biorących udział w zdarzeniu, około 20–25% faktycznie przymuszanych do pracy czy deportowanych na tereny niemieckie nie uzyskało pomocy, która do tej pory była udzielana, a także nie uzyska tej, o której w tej chwili mówimy i która jest przedmiotem dzisiejszego projektu ustawy. Proszę odpowiedzieć na pytanie: Jakie pan widzi możliwości włączenia się w to rządu czy agend rządowych? Czy pracujecie nad tym?</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#RomualdAjchler">Do zadania ostatniego pytania sprowokowała mnie wypowiedź pana posła Piłki. Pan poseł Piłka powiedział bowiem, że to odszkodowanie czy ta rekompensata jest sukcesem rządu pana premiera Buzka. W związku z tym nasuwa mi się pytanie.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#RomualdAjchler">Panie Ministrze! Niedawno, chyba w ubiegłym tygodniu, została wyemitowana audycja w Telewizji Polonia. Podczas tej audycji został postawiony przez adwokata biorącego udział w rokowaniach zarzut kierowany do strony rządowej, iż jej udział w rokowaniach nie był aktywny, że można było wynegocjować o wiele więcej niż wynegocjowano. Rozdzwoniły się natychmiast telefony w tej sprawie z różnych stron Polski, a także z zagranicy. Moje pytanie brzmi: Czy zna pan treść tej audycji? Być może, że nie zna pan, bo było to nadawane w późnych godzinach wieczornych. Jeśli pan nie zna, to bardzo bym prosił, abyście się państwo w Ministerstwie Spraw Zagranicznych zapoznali z tą audycją i udzielili mi odpowiedzi na piśmie, gdyż taki zarzut nie powinien pozostać bez odpowiedzi, tym bardziej że uczestniczący w tej audycji przedstawiciel fundacji polsko-niemieckiej nie potrafił tego zarzutu odeprzeć. Proszę o odpowiedź na ten temat. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł Wojciech Nowaczyk, SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#WojciechNowaczyk">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#WojciechNowaczyk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Uważam, że wszyscy posłowie na pewno poprą projekt ustawy, tak jak tutaj koledzy mówili. Myślę, że w tej kwestii nie będzie między nami żadnych rozbieżności.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#WojciechNowaczyk">Mam następujące pytania. Wśród społeczeństwa, które ogląda transmisję telewizyjną, na pewno jest wielka grupa, duża grupa osób, których to bezpośrednio dotyczy. I jak już koledzy mówili, te osoby oczekują na konkretną odpowiedź, kiedy przystąpi się do praktycznej realizacji tych wypłat. Myślę, że ta informacja, która była przedstawiona przez przedstawiciela rządu z trybuny sejmowej, będzie dla nich bardzo uspokajająca.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#WojciechNowaczyk">Drugie pytanie. Pan poseł Podsiadło w imieniu klubu SLD wspomniał o trudnościach, jakie występują dotąd w procedurach wypłat odszkodowań, które prowadzi Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. Pytanie z tym związane jest następujące: Czy te trudności, jakie dotąd mają poszkodowani z udokumentowaniem w Fundacji „Polsko-Niemieckie Pojednanie” swych okresów prześladowań, będą w ramach tych nowych procedur utrzymane, czy też będą złagodzone, czy będzie określona pomoc? Bardzo bym prosił, by przedstawiciel rządu odpowiedział na te pytania. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł Longin Pastusiak, SLD, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#LonginPastusiak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam dwa pytania do przedstawiciela rządu.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#LonginPastusiak">Pierwsza kwestia dotyczy niepokojących ostatnio informacji, z których wynika, że być może ofiary pracy przymusowej i niewolniczej w Polsce w ogóle nie dostaną w tym roku żadnych wypłat, dlatego że Bundestag nie wyrazi zgody na uruchomienie tych środków, póki nie zostaną wycofane wszystkie pozwy amerykańskie wobec firm niemieckich. W tej sytuacji Polacy - ofiary tych represji, pracy przymusowej i niewolniczej - stają się w gruncie rzeczy zakładnikiem konfliktu między Stanami Zjednoczonymi a Niemcami. I moje pytanie do rządu: Czy rząd uczyni wszystko, aby do takiej sytuacji nie doszło, aby rzeczywiście te wypłaty, i tak już zresztą spóźnione, nastąpiły w tym roku?</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#LonginPastusiak">Druga, kolejna kwestia, którą chciałbym podnieść, to jest sprawa, która znalazła już tutaj wyraz w pytaniach i wypowiedziach klubowych. Mianowicie jako poseł otrzymuję bardzo wiele skarg ze strony osób, które w Fundacji „Polsko-Niemieckie Pojednanie” zostały potraktowane w sposób zimny, chłodny, wyrachowany, wręcz biurokratyczny. Nie uznaje się niektórych dokumentów, a przecież są to bardzo bolesne sprawy i trzeba również wziąć pod uwagę to, że po ponad pół wieku, które minęło od czasu, kiedy osoby te padły ofiarą takich tragedii, nie ma pełnej dokumentacji. Czy rząd, który przecież jest ojcem chrzestnym kierownictwa tej obecnej fundacji, czuje się również zobowiązany do tego, żeby w jakiś sposób oddziaływać na swoich ludzi w tej fundacji, aby wykazywali więcej zrozumienia, więcej współczucia, więcej wrażliwości wobec tych wszystkich, którzy ubiegają się o te odszkodowania?</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#LonginPastusiak">I ostatnia sprawa, panie marszałku. Z ubolewaniem stwierdzam z tej trybuny, że ta bolesna sprawa staje się przedmiotem gry politycznej. Prawa strona sali sobie przypisuje jej autorstwo. Chciałbym przypomnieć, że to ja jestem autorem dezyderatu Komisji Spraw Zagranicznych w sprawie odszkodowań, w której rząd odmówił udziału. Poprzednik pana ministra Kranza na tym stanowisku - to nie jest osobista uwaga do pana ministra, ale do pańskiego poprzednika - oświadczył, że rząd polski nie jest stroną w tych rokowaniach ze stroną niemiecką, ponieważ Polska zrezygnowała z reparacji. Reparacja a zadośćuczynienie to dwie zupełnie różne sprawy. Komisja Spraw Zagranicznych odrzuciła wówczas tę odpowiedź rządu na nasz dezyderat - dezyderat Komisji Spraw Zagranicznych. Nie uczyńmy z tej bolesnej sprawy rozgrywki politycznej, ponieważ chodzi tutaj o naszych obywateli, jest to nasza wspólna sprawa i powinna ona być poza zasięgiem demagogii politycznej i gry politycznej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-31.5" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Czarnecki: Ale to ten rząd podjął sprawę, a nie poprzedni.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł Władysław Stępień, SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#WładysławStępień">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#WładysławStępień">Myślę, że wynegocjowanie odszkodowań dla ofiar II wojny światowej to wielki sukces państwa polskiego, tak bym to chciał skomentować, czy chodzi o prawicę, czy lewicę, a szczególnie sukces tych, którzy tyle lat czekali.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#WładysławStępień">Chciałbym zapytać pana ministra: Czy w ramach tych negocjacji, które przybliżają wielką grupę ludzi do otrzymania pieniędzy za niewolniczą pracę, były próby wynegocjowania łagodniejszych rozstrzygnięć w kwestii możliwości pozyskania tych środków? Mam na uwadze to, że Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie” nie akceptuje zeznań świadków. Czy zeznanie świadków po tak długim okresie nie powinno być dowodem, żeby sprawy danego człowieka, danej ofiary mogły być realizowane podobnie jak wynegocjowane przez rząd obecnie odszkodowania?</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#WładysławStępień">Chciałbym zapytać również: Czy ulgą podatkową, zaniechaniem poboru podatków zostaną objęte wszystkie inne dotychczas realizowane przez Fundację „Polsko-Niemieckie Pojednanie” świadczenia? Czy świadczenia związane z tzw. mieniem zabużańskim i innymi odszkodowaniami za represje na wschodzie będą również mogły zostać objęte ulgą podatkową? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł Marek Kaczyński, AWS.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#MaciejPłażyński">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#MarekKaczyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Mam zasadnicze pytanie, które się pojawiało: Kiedy nastąpią pierwsze wypłaty? Czy już można podać datę, w przybliżeniu bądź precyzyjnie? Oczywiście zwolnienie z podatku jest tutaj sprawą bezdyskusyjną. Zważywszy na to, że te świadczenia nie będą stosunkowo wielkie, byłoby po prostu niemoralne, żeby jeszcze były opodatkowane.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#MarekKaczyński">Drugie pytanie dotyczy informacji, jakie pojawiają się w mediach, mianowicie iż następna, dość duża ilość firm niemieckich deklaruje wstępne przystąpienie do tworzenia funduszu na wypłaty odszkodowań. Pytanie moje w tej kwestii brzmi: Czy w związku z tym istnieje możliwość zwiększenia ogólnej kwoty, jaką deklarują Niemcy na odszkodowania dla poszkodowanych Polaków? Czy zatem mogą ulec zwiększeniu kwoty odszkodowań indywidualnie już przeznaczanych czy szacowanych w tej chwili dla osób poszkodowanych przez III Rzeszę?</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#MarekKaczyński">Pytanie następne. Czy pan minister mógłby poinformować - bo wiele osób o to pyta, także przychodząc, dzwoniąc czy pisząc do biura poselskiego - jak technicznie mają przebiegać te wypłaty, a więc gdzie będą dokonywane, kto będzie się zajmował nimi, na jakich zasadach, na podstawie jakiego udokumentowania?</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#MarekKaczyński">Kolejna sprawa, także poruszana przez wielu zainteresowanych. Tutaj odpowiedzi w zasadzie są znane, ale cały czas jest nadzieja, że może coś się zmienić. Mianowicie przytoczę przykład pracującego niewolniczo 5 lat w Niemczech w czasie II wojny światowej, który już nie żyje. Zmarł on w 1990 r. Natomiast, jak wiadomo, zadeklarowanie wypłaty przez Niemcy nastąpiło w lutym 1999 r. i od tej daty - z tego, co wiem - planowane są wypłaty dla osób, które w tym momencie były osobami żyjącymi. Ale wiele osób zmarło przed tą datą i pozostawiło, powiedzmy, współmałżonka. Często jest tak, że ten współmałżonek jest także kombatantem. I taka osoba czuje potrzebę zrekompensowania jej cierpień, które przeżywała z racji tego, że jej już nieżyjący współmałżonek był w niewoli, pracował niewolniczo. Czy osoby żyjące, np. współmałżonek poszkodowanego zmarłego przed lutym 1999 r., mają szanse na uzyskanie jakiegokolwiek odszkodowania czy na zwiększenie otrzymywanej emerytury, renty ewentualnie dodatku kombatanckiego? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł Józef Gruszka, PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#JózefGruszka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Chciałbym zadać jedno bardzo krótkie pytanie. Natomiast na wstępie chciałbym oświadczyć, że debatujemy nad bardzo ważnym rozwiązaniem. Myślę, że jest poza wszelką wątpliwością to, że zwolnienie od podatku tego zadośćuczynienia jest rozwiązaniem, na które ludzie oczekują. Nie chciałbym, żeby moje pytanie wzbudziło jakiekolwiek kontrowersje.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#JózefGruszka">Panie ministrze, pytanie, które chciałbym do pana skierować, dotyczy tego, czy rząd rozważył ewentualność mogącą wystąpić w związku z tymi bardzo szczytnymi rozwiązaniami, które niesie ta regulacja prawna, a mianowicie chodzi mi o to, że nie wynika z tego projektu jednoznacznie na dzisiaj, że rząd będzie mógł kontrolować te zwolnienia, to, komu one będą udzielane, o to, żeby na to popatrzeć od tej strony, że może się zdarzyć, jeżeli ta wypłata nie będzie objęta kontrolnymi działaniami rządu, że pewne pieniądze mogą trafić na rynek do osób, które będą nie do końca do nich upoważnione. Wtedy może tutaj wystąpić zjawisko prania brudnych pieniędzy. Stąd moja prośba, panie ministrze. Czy nie należałoby ukierunkować działań związanych z tym zwolnieniem, np. dotyczyłoby to tylko Fundacji „Polsko-Niemieckie Pojednanie”, tak żeby rząd jednak miał wgląd w to, co się będzie działo?</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#JózefGruszka">Przepraszam bardzo za przydługi wywód, ale myślę, że trzeba tej sprawie bardzo dokładnie się przyjrzeć. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#MaciejPłażyński">Pani poseł Maria Stolzman, Unia Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#MariaStolzman">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałabym zadać dwa pytania panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#MariaStolzman">Uczestniczyłam 2-, czy 3-krotnie w negocjacjach związanych z wypłatami odszkodowań razem z grupą posłów, którzy zostali do tego zaproszeni, i są dwie sprawy, które niepokoją zarówno mnie, jak i wielu ludzi, którzy się ze mną w tej sprawie kontaktują.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#MariaStolzman">Po pierwsze, czy w dalszym ciągu jest utrzymana zasada wypłaty tego odszkodowania w ratach? Rozumiem powody tej decyzji - chodzi o to, żeby wszyscy, którzy są uprawnieni, otrzymali odszkodowania, żeby nie było dalszych żądań pod adresem Niemców. Ale z drugie strony Polska należy do krajów mających właściwie pełną ewidencję osób, którym te odszkodowania przysługują, i dlatego uważaliśmy od początku, że w przypadku tych starych ludzi wypłata w ratach nie bardzo znajduje uzasadnienie.</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#MariaStolzman">Druga sprawa, która bardzo niepokoi wszystkich, a boję się też, że może się stać źródłem nieuczciwych zarobków różnych spryciarzy, dotyczy tego, że wniosek, który od nowa muszą ci ludzie wypełniać, ma 9 stron, jak to jest podawane. Wypełnienie takiego wniosku nie jest proste dla tych starych ludzi. Boję się, że jeżeli ten wniosek nie zostanie uproszczony, o co się strona polska upominała - ale nie wiem, jaka jest ostateczna decyzja w tej sprawie - to może dojść do sytuacji, że różni pośrednicy będą na tym niepotrzebnie zarabiali kosztem tych ludzi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-39.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł Czesław Pogoda, SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#CzesławPogoda">Panie Marszałku! Panie Ministrze! W wyniku kontaktów z mieszkańcami naszych regionów odnoszę takie wrażenie, że najbardziej nieporadne w pozyskaniu dokumentów, stosownych zaświadczeń są osoby mieszkające na wsi, osoby, które w sposób przymusowy pracowały w hitlerowskich Niemczech w gospodarstwach rolnych. Niejednokrotnie ci ludzie opuszczają ręce i uznają, że nie będą się ubiegać o odszkodowania, ze względu na to, że cała procedura, choćby nawet ten wniosek, o którym mówiła pani poseł Stolzman, ale również inne zaświadczenia powodują, że to jest ponad ich możliwości i siły. Ale proszę odpowiedzieć, panie ministrze, na takie pytanie. Przecież KRUS czy ZUS są instytucjami funkcjonującymi w polskim systemie ubezpieczeniowym, rentowym. Dlaczego Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie” nie respektuje zaświadczeń wystawianych w tym wypadku przez KRUS, ale również przez ZUS? Czy jest to olbrzymim wysiłkiem dla rządu, dla pana, panie ministrze, aby rozważyć możliwość zawarcia swoistych porozumień z KRUS i ZUS, przyjąć taką standaryzację tych zaświadczeń, które po wystawieniu przez te jednostki byłyby honorowane przez fundację? Bardzo proszę o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł Stanisław Kalemba, PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#StanisławKalemba">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#StanisławKalemba">Pytanie do pana ministra. W związku z tym, że występują nieraz poważne problemy z tłumaczeniem ważnych dokumentów w obcych językach na język polski, mam pytanie: W jaki sposób i kiedy rząd przekaże nie tylko parlamentarzystom, ale także wszystkim szczeblom samorządu terytorialnego, związkom kombatanckim itd. treść tej ustawy w języku polskim - „Pamięć, Odpowiedzialność i Przyszłość”?</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#StanisławKalemba">Drugie pytanie. Do biur poselskich już zgłasza się wiele osób właśnie w sprawie uprawnień spadkobierców. Czy rząd mimo wszystko w dostatecznym stopniu zadbał o to, może jeszcze coś trzeba zrobić? Po prostu spadkobiercy nie rozumieją, że data na przykład 16 lutego 1999 r. czy w przypadku Austrii 2000 r. w zasadzie znowu dzieli tych poszkodowanych, jedni spadkobiercy otrzymują, a drudzy nie. I wystarczy tylko jeden dzień różnicy. Czy to jest sprawiedliwe nawet w kontekście naszej konstytucji?</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#StanisławKalemba">I ostatnie pytanie, pytali już o to moi przedmówcy. Czy rząd w dostateczny sposób zabezpiecza kontrolę nad tymi środkami, przecież niedużymi, bo to jest jakaś symboliczna rekompensata? Przecież tutaj będzie wiele źródeł finansowania i należy się tak zabezpieczyć, żeby to znowu nie było przedmiotem jakiejś bardzo kontrowersyjnej kontroli Najwyższej Izby Kontroli. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł Ryszard Brejza, AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#RyszardBrejza">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Wynegocjowanie na dobrych warunkach świadczeń dla ofiar wojny jest niewątpliwie sukcesem, i to dużym sukcesem rządu pana premiera Buzka, a przez to sukcesem nas wszystkich, naszego państwa, III Rzeczypospolitej. Zdaję sobie sprawę, że sukces ma wielu ojców, ale podkreślam to nieprzypadkowo po pytaniach wcześniej zadawanych. Moje pytania dotyczą sprawy niezbędnych zaświadczeń, jakie muszą być skompletowane przez osoby, które starają się o uzyskanie świadczeń pieniężnych. A mianowicie, czy szczegóły dotyczące sposobu potwierdzania prawa zainteresowanych do uzyskania świadczeń, taki np. rodzaj koniecznej dokumentacji, były przedmiotem uzgodnień międzynarodowych, czy też określa je każda strona, w tym wypadku strona polska?</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#RyszardBrejza">I drugie pytanie: Jakie są możliwości pomocy ludziom biednym, nieporadnym, w udzieleniu stosownych porad oraz wydobyciu i uzyskaniu zaświadczeń wymaganych do uzyskania świadczeń? Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł Stanisław Masternak, PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#StanisławMasternak">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#StanisławMasternak">Panie Ministrze! Mam dwa pytania. Pierwsze: Czy pańskie ministerstwo jest w stałym kontakcie z Fundacją „Polsko-Niemieckie Pojednanie” i czy w tej fundacji panuje odpowiedni przychylny klimat i okazywana jest chęć pomocy, bo przecież dotyczy to w całości - chyba że chodzi o spadkobierców - ludzi starszych? Czy w Fundacji „Polsko-Niemieckie Pojednanie” jest chęć pomocy? Druga sprawa - ustawa przyjęta przez parlament niemiecki określa górne granice wypłat w zależności od zaszeregowania przymusowych pracowników do poszczególnych kategorii i w związku z tym średnia wypłata nie będzie wielka. Z uwagi na trudności w zebraniu pieniędzy przyjęto, że wypłaty te będą następować w ratach. Czy pan mógłby dzisiaj poinformować, jaki jest w tej chwili stan, jeśli chodzi o możliwość uzbierania całej sumy i w związku z tym przyspieszenia wypłacenia drugiej raty? Bo wypłata tylko pierwszej raty w wysokości 30–50% spowoduje, że wielu starszych ludzi nie doczeka już za swojego życia realizacji wypłaty całego tego niewielkiego przecież odszkodowania. Wracając do rozważań na temat tego, czyja to zasługa, po dwukrotnym pobycie w Berlinie chciałbym wyrazić uznanie dla pana ministra Kranza, dla pana ministra Widzyka i ich ludzi, którzy, co było widoczne, byli zainteresowani sprawą nie tylko jako urzędnicy, widać w tym było trochę serca. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł Ryszard Czarnecki, AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#RyszardCzarnecki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym przede wszystkim bardzo podziękować przedstawicielom rządu, którzy tu byli wymienieni, panu ministrowi Widzykowi, panu ministrowi Kranzowi, ale nie tylko tym, także prezesowi Fundacji „Polsko-Niemieckie Pojednanie” panu Jackowi Turczyńskiemu, który tę sprawę zainicjował, także poprzednikowi pana ministra panu ministrowi Stańczykowi, obecnie ambasadorowi Polski przy ONZ w Waszyngtonie. Ci właśnie ludzie sprawili, że to, co uważano za niemożliwe jeszcze parę lat temu — także za czasów poprzedniej koalicji uważano to za niemożliwe — dzisiaj stało się możliwe, i że w tej chwili nie stawiamy pytania, czy te odszkodowania będą, tylko stawiamy pytania, jak będą wypłacane, kiedy, w jaki sposób, ale wiadomo, że one będą. Możemy my, cały parlament, naciskać wspólnie na to, aby te odszkodowania były jak najszybciej, żeby one nie były wypłacane w ratach, żeby strona niemiecka tego nie przewlekała. W związku z tym mam pytanie do pana ministra. Niepokoją nas, niepokoją naszych wyborców, tych, którzy przychodzą do naszych biur poselskich, informacje o tym, że strona niemiecka zebrała dotychczas zaledwie 3 mld marek na ten fundusz z planowanych 5 mld. Chciałbym zapytać pana ministra, czy rząd przewiduje dodatkowe - bo wiem, że jakieś już były — naciski na stronę niemiecką, aby to przyspieszyć. Myślę, że tutaj czas gra rolę i jest — już nawet nie w wymiarze politycznym, ale moralnym — naszym obowiązkiem podjąć starania, aby ludzie, którzy często są u schyłku życia, te pieniądze otrzymali. My wiemy, że te środki się nie zmarnują, że w razie czego trafią do spadkobierców, ale trzeba stronie niemieckiej bardzo wyraźnie powiedzieć, że tym ludziom nie można dłużej kazać czekać.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#RyszardCzarnecki">Na koniec jeszcze jedna uwaga do przedstawicieli wszystkich klubów parlamentarnych, wszystkich. Proszę państwa, bardzo proszę, abyśmy nie używali w tym kontekście słowa „odszkodowanie”, bo wydaje mi się że to słowo jest mylące. Mówmy raczej o pomocy humanitarnej czy próbie minimalnego zrekompensowania cierpień i ofiar, jakie ci ludzie ponieśli, bo odszkodowania musiałyby być wielo-, wielomiliardowe. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł Marek Wikiński.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#MaciejPłażyński">Czy ktoś jeszcze pragnie zadać pytanie?</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#MaciejPłażyński">Zamykam listę, żeby nie przeciągać sprawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#MarekWikiński">Bardzo dziękuję, panie marszałku. Dziękuję mojemu przedmówcy, że dostrzegł zaangażowanie Sojuszu Lewicy Demokratycznej w pozytywne załatwienie problemu, o którym rozmawiamy.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#MarekWikiński">Panie Ministrze! Czy ma pan możliwość wpływu na Fundację „Polsko-Niemieckie Pojednanie”, ponieważ z informacji, jakie otrzymuję od starszych już osób w biurach poselskich, wynika, że czasami zachowanie pracowników fundacji pozostawia wiele do życzenia. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł Franciszek Szelwicki, AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#FranciszekSzelwicki">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#FranciszekSzelwicki">Mam pytanie do pana ministra. Wiemy, że ten proces co do odszkodowań już się zaczął. Tutaj posłowie Sojuszu Lewicy Demokratycznej mówią, żeby nie robić żadnej polityki, więc pytam. My nie chcemy tej polityki, bo nie można robić czegokolwiek na biedzie tych ludzi. I mam pytanie do pana ministra: Czy poprzednia koalicja rozpoczęła jakiekolwiek negocjacje odnośnie do pozyskania tego odszkodowania, że dziś posłowie SLD tak atakują te negocjacje, które są rozpoczęte przez tę koalicję?</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#FranciszekSzelwicki">Wrócę tu jeszcze do wypowiedzi pana posła Kalemby. Tak, to prawda, przychodzą do biur różni ludzie, pytają o szczegóły. I pytam pana ministra: Czy będzie taka jednoznaczna informacja, jakie dokumenty są potrzebne do pozyskania tego odszkodowania, dla tych, co tam pracowali, jak również dla tych, którzy są spadkobiercami? Bo korespondencja krąży, ludzie przychodzą. Czy jest możliwe, żeby jednoznacznie powiedzieć: takie dokumenty są potrzebne, te dokumenty będą honorowane, a te i te trzeba uzupełnić. Bardzo bym prosił, żeby takową informację, jak również tłumaczenie całej ustawy, jeśli chodzi o negocjacje, opublikować, żeby ta społeczność, która ma taką potrzebę, mogła z tego skorzystać. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#MaciejPłażyński">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#MaciejPłażyński">Poprosimy o wystąpienie pana Jerzego Kranza, podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#JerzyKranz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę ustosunkować się do tych wypowiedzi i pytań, które tutaj padły, stwierdzając jednocześnie, że w zasadzie większość tych uwag i pytań nie ma bezpośredniego związku z projektem ustawy, który jest przedmiotem dzisiejszego posiedzenia. Ale postaram się odpowiedzieć na wszystkie zgłoszone pytania.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#JerzyKranz">Zacznę od pierwszej uwagi, bo jest wniosek formalny pana posła Podsiadły, żeby uzupełnić treść ustawy o Austrię. Otóż nie ma takiej potrzeby, myśmy się nad tym zastanawiali, dlatego że prześladowania przez nazistowskie Niemcy w okresie II wojny światowej obejmują również teren Austrii, to znaczy Austria była obszarem anektowanym, nie istniała w czasie wojny jako państwo, i w związku z tym tu nie ma żadnych wątpliwości, że wypłaty będą z dwóch głównych źródeł, to znaczy z fundacji niemieckiej i z fundacji austriackiej. Jednocześnie tutaj od razu dodam odpowiedź na pytanie jednego z panów posłów - przepraszam, to gdzieś dalej mam zanotowane - czy nie sprecyzować liczby podmiotów, które będą te świadczenia wypłacać. To było przedmiotem zarówno refleksji rządowej, jak i debaty w komisji. Nie ma takiej możliwości, dlatego że nie sposób przewidzieć do końca, kto będzie takie świadczenia wypłacał. To znaczy z całą pewnością wiadomo, że będą dwie duże fundacje, i to będzie gros tych świadczeń, będzie Kościół niemiecki, katolicki, który będzie wypłacał samodzielnie, poza fundacją niemiecką. Były już pewne wypłaty czy może będą jeszcze z jakiegoś jednego czy drugiego przedsiębiorstwa niemieckiego, które samodzielnie coś zechce dodać, może z jakiejś organizacji charytatywnej, ale to będzie w bardzo małym zakresie, większość przejdzie przez te organizacje, i dlatego nie sposób tego sprecyzować.</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#JerzyKranz">Jeśli chodzi o tekst ustawy niemieckiej, bo tutaj parokrotnie się to pojawiało. Czy rząd nie zajmuje się publikacją takich materiałów? Możemy je dostarczyć po uzyskaniu tłumaczenia z Fundacji „Polsko-Niemieckie Pojednanie”, i tekst niemiecki. Są one zresztą w fundacji dostępne, to nie są dokumenty trzymane pod stołem.</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#JerzyKranz">Kolejne pytanie, pojawiające się kilkakrotnie. Kiedy rozpoczną się wypłaty? Są one opóźniane. Czy rząd coś robi w tej sprawie, czy nie? Od samego początku było wiadomo, że przesłanką do rozpoczęcia wypłat jest nie tylko uchwalenie ustaw w Austrii i w Niemczech oraz zakończenie politycznego procesu negocjacji, ale również odrzucenie pozwów przeciwko przedsiębiorstwom austriackim i niemieckim w Stanach Zjednoczonych. Dopóki nie nastąpi odrzucenie pozwów, nie będzie żadnych wypłat. Jest to rzecz znana od dawna. Obecnie sprawy te znajdują się w jednym z sądów amerykańskich, są skonsolidowane, bo były one złożone w kilku sądach. Mamy przesłanki ku temu, aby sądzić - wynika to z naszych informacji - że prawdopodobnie w listopadzie dojdzie do odrzucenia pozwów. Dopiero wtedy droga będzie otwarta, bo obecnie, po zamknięciu procesu negocjacyjnego, jest to jedyna przeszkoda, jeśli chodzi o rozpoczęcie wypłat. Jeszcze uwaga dotycząca niezebrania przez przemysł niemiecki całej sumy, gdyż planowane jest zebranie 5 mld przez przemysł, 5 mld przez państwo. Jesteśmy głęboko przekonani, że przemysł niemiecki zbierze tę sumę.</u>
          <u xml:id="u-55.4" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Czarnecki: Stać go na to.)</u>
          <u xml:id="u-55.5" who="#JerzyKranz">Takie też otrzymujemy sygnały. Natomiast fakt, że dotąd nie zebrał, nie jest zagrożeniem dla samego procesu wypłat, dlatego że państwo niemieckie daje już 5 mld i są dodatkowe 3 mld, nie ma więc problemu z ich rozpoczęciem.</u>
          <u xml:id="u-55.6" who="#JerzyKranz">Kolejna seria pytań. Czy i jak można ułatwić uzyskiwanie dowodów? Problem polega na tym, że jakieś dowody muszą być, ale sprawą do dyskusji pozostaje jakie. Są one znane z dotychczasowej praktyki fundacji. Jeśli chodzi o ułatwienie, rząd ma ograniczone możliwości w tym sensie, że w wielu przypadkach, gdy trzeba zwracać się do instytucji, musi się zgłaszać sama osoba zainteresowana. Pomaga w tym Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”, która zbiera pewne dokumenty repatriacyjne z Niemiec, ma do tego dostęp i udziela informacji. W pewnym stopniu pomagają w tym też polskie urzędy konsularne, ale polski urząd konsularny nie może za obywatela zgłaszać wniosku do instytucji niemieckiej, udziela jedynie informacji.</u>
          <u xml:id="u-55.7" who="#JerzyKranz">Co do wypełniania i tzw. papierowych kwestii, wydaje mi się, że z jednej strony jest fundacja, rząd przecież nie zajmuje się wypłatą pieniędzy, a z drugiej strony proszę pamiętać o licznych stowarzyszeniach. Przecież stowarzyszenie, którego członkiem jest pan poseł Podsiadło, liczy kilkaset tysięcy osób, ma ok. 30 czy 40 biur w Polsce, inne stowarzyszenia podobnie, nie sądzę zatem, żeby był problem organizowania pomocy w wypełnianiu wniosków. Zresztą wniosek, o którym mówiono, że ma 9 stron, jest nieco krótszy. To było 9 stron w innym formacie komputerowym, rozciągniętym, wniosek będzie trochę krótszy. Jeszcze go jednak nie ma. Dzisiaj jest posiedzenie kuratorium fundacji niemieckiej i tam prawdopodobnie dojdzie do ustalenia, jak ten wniosek ma wyglądać.</u>
          <u xml:id="u-55.8" who="#JerzyKranz">Sprawa dowodów pochodzących od świadków. Proszę Wysokiej Izby, w tej kwestii Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie” dysponuje pewnym uznaniem, ale trzeba powiedzieć, iż fundacja wprowadziła zasadę, że przyjmuje dowody pochodzące od świadków, ale od tych świadków, którzy mają zaświadczenia, czyli właściwe dokumenty z tego samego miejsca pracy. Można oczywiście nad tym dyskutować. Wiem o tym, bo były już takie przypadki, że w momencie, kiedy dopuścimy dowód pochodzący od jakichkolwiek dwóch świadków, liczba osób starających się o odszkodowanie wzrośnie o pół miliona. Takie po prostu jest życie. Musi być w tej sprawie jakaś kontrola i jakieś udowodnienie.</u>
          <u xml:id="u-55.9" who="#JerzyKranz">Przepraszam, jeszcze patrzę na pytania. Poseł Pastusiak pyta, czy będą wypłaty i czy będą naciski. Odpowiedziałem na to pytanie, że jesteśmy w kontakcie z adwokatami amerykańskimi i z amerykańskim rządem. W tej chwili leży to już poza naszą gestią, w rękach amerykańskich sędziów i adwokatów, z tym że mamy głębokie przekonanie, iż do tego dojdzie do czasu zakończenia tego procesu, ponieważ adwokaci podpisali porozumienie w Berlinie. Nie ma więc raczej wątpliwości, aczkolwiek trochę się to przeciąga. Jeżeli nastąpi to w listopadzie, to wypłaty będą, jak sądzę, na przełomie roku, z tym że, jak powiadam, proszę uwzględnić, że na tym etapie rola rządu już jest bardzo ograniczona. Rząd już ani ich nie wypłaca, ani nie dostaje. W tej chwili wszystko zależy od procesu w Stanach Zjednoczonych.</u>
          <u xml:id="u-55.10" who="#JerzyKranz">Czy świadczenia z fundacji są objęte zwolnieniami z opłat podatkowych? Są objęte.</u>
          <u xml:id="u-55.11" who="#JerzyKranz">Co do mienia zabużańskiego, to ta ustawa tego nie dotyczy, więc to jest inny problem.</u>
          <u xml:id="u-55.12" who="#JerzyKranz">Czy były podejmowane próby wynegocjowania lepszych warunków? Nie wiem, o jakiej audycji telewizyjnej była mowa, ale rząd nie zajmuje stanowisk wobec audycji telewizyjnych. Mogę natomiast z całą odpowiedzialnością powiedzieć, że ktoś, kto twierdzi, iż można było uzyskać więcej, mówi po prostu w sposób nieodpowiedzialny i z zerową znajomością problematyki. Mówię teraz o tym programie i o tym rzekomym adwokacie, o którymś ktoś tam się wypowiadał. Nie wiem, nie oglądałem tego programu.</u>
          <u xml:id="u-55.13" who="#JerzyKranz">Mam wrażenie, że odpowiedziałem na wszystkie ważniejsze pytania. Nie chcę przeciągać tej debaty. Jeśli ktoś z państwa posłów miałby jeszcze dodatkowe pytania...</u>
          <u xml:id="u-55.14" who="#komentarz">(Poseł Franciszek Szelwicki: Czy poprzednia koalicja próbowała coś robić?)</u>
          <u xml:id="u-55.15" who="#JerzyKranz">Jeżeli chodzi o poprzednią koalicję, muszę powiedzieć, że udzielę odpowiedzi mieszanej. Poprzednia koalicja próbowała, ale nic nie zrobiła. Dlaczego nic nie zrobiła? Dlatego, że nie było takich możliwości, te możliwości otworzyły się później. To jest zasługa tego rządu, że rozpoczął on to, co się otworzyło. Przedtem to otwarcie było niemożliwe ze względu na układ sił. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#MaciejPłażyński">Sprawozdawca komisji pan poseł Paweł Arndt.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#PawełArndt">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym przede wszystkim podziękować za zainteresowanie się tym problemem, za rzeczową dyskusję, która miała miejsce w tej Izbie. Wszystkie pytania, które tutaj padły, adresowane były do rządu a pan minister Kranz na nie odpowiedział. Właściwie jedyne pytanie, które bezpośrednio dotyczyło materii projektu ustawy, a przypominam, że ustawa dotyczy zwolnienia świadczeń z podatków i opłat, zadał pan poseł Gruszka. Było to pytanie sformułowane mniej więcej tak: czy nie należy się obawiać, że w sposób niekontrolowany trafią do Polski środki właśnie na ten cel? Mówiłem o tym częściowo w swoim wystąpieniu, że Komisja Finansów Publicznych podnosiła podobne wątpliwości, takie wątpliwości się pojawiły. Mówiliśmy o tym, że rzeczywiście mogą te środki trafić poza Fundację „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. Mówił też o tym przed chwilą pan minister Kranz. Jeżeli tak się stanie, to będą to zupełnie marginalne środki i miejmy nadzieję, że rząd przez swoje agendy będzie potrafił to kontrolować.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#PawełArndt">Natomiast, panie marszałku, zdaje się że pojawił się problem związany z poprawką, którą zgłosił pan poseł Podsiadło. Ona nie jest bardzo precyzyjna, dotyczy tylko tego, żeby nie było obawy, że wypłacane środki dotyczą zarówno Niemiec, jak i Austrii. Pan minister Kranz dość wyraźnie chyba powiedział, że w tej kwestii nie ma wątpliwości interpretacyjnych, dotyczy to zarówno Niemiec, jak i Austrii. Nie wiem w tej sytuacji, czy ta poprawka aby jest rzeczywiście niezbędna. Natomiast chciałbym podkreślić jeszcze to, co mówili wszyscy występujący dzisiaj - że uchwalenie tej ustawy jest pilne. I o to chciałbym gorąco zaapelować. Osoby oczekujące na te świadczenia są w podeszłym wieku i dobrze byłoby, gdyby te świadczenia jak najszybciej do nich trafiły. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#MaciejPłażyński">Proszę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#MaciejPłażyński">Jeszcze pan poseł Podsiadło. Jest prośba o ustosunkowanie się do tej poprawki, do odpowiedzi pana ministra Kranza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#MirosławPodsiadło">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po wyjaśnieniach pana ministra Kranza, że sprawa dotyczy Rzeszy, a w tym również obejmuje byłą Austrię, poprawkę swoją wycofuję. Ale bardzo mocno podkreślam, żeby przy interpretacji przyszłościowej tak to było traktowane, jak zostało dzisiaj w naszym Sejmie określone.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#MirosławPodsiadło">Natomiast szereg kwestii, które zostały podjęte, nieobjętych omawianą dzisiaj ustawą, wywoła wiele jeszcze problemów. Chciałbym zwrócić uwagę rządowi, że w sumie on ponosi również odpowiedzialność za dystrybucję i że należałoby uwzględnić sprawy, które dziś były przez posłów poruszane. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#MaciejPłażyński">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#MaciejPłażyński">W takim razie do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-60.3" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 3. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej - Komisji Prawa Europejskiego o rządowym projekcie ustawy o organizacji niektórych rynków rolnych (druki nr 1992 i 2191).</u>
          <u xml:id="u-60.4" who="#MaciejPłażyński">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Romana Jagielińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#RomanJagieliński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Komisji Prawa Europejskiego przedstawiam sprawozdanie w sprawie rządowego projektu ustawy o organizacji niektórych rynków rolnych. Jest to pierwsze sprawozdanie tejże komisji, która ma zamiar wypracować takie sposoby działania, żeby przyspieszyć harmonizację prawa polskiego z prawem Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#RomanJagieliński">Chodzi tu o problem przybliżenia w bardzo trudnym obszarze integracyjnym - obszarze funkcjonowania produkcji rolnej, otoczenia rolnictwa, a także funkcjonowania rynków rolnych. Bardzo często jest to postrzegane jako jeden z najważniejszych czynników negocjacyjnych w sprawie integracji. W związku z tym mam prawo stwierdzić w imieniu komisji, że dołożymy wszelkich starań, żeby to nie było utrudnieniem, ale żeby było to atutem, który będzie przyspieszał proces integracyjny, gdyż nabycie pełni praw związanych ze Wspólną Polityką Rolną przez rolników polskich będzie tym czynnikiem, który przyspieszy możliwość modernizacji i restrukturyzacji polskiego rolnictwa, a także przełoży się bardzo szybko na wzrost zamożności mieszkańców polskiej wsi. Te bowiem prawa, które będziemy mieli szanse pozyskać, pociągają za sobą także korzyści finansowe i możliwość rekompensat w formie wypłat na rzecz producentów rolnych lub grup producentów rolnych, którzy nie będą wprowadzać określonego towaru na rynek. Dzisiaj w przypadku produkcji rolniczej, wtedy kiedy spotykamy się z nadwyżkami, najczęściej skutek rynkowy jest jednoznaczny - spadek cen i kwestia zagospodarowania tego produktu bez jakiekolwiek rekompensaty, co oczywiście doprowadza do niskiej dochodowości rolnictwa i przez to do braku potencjału inwestycyjnego.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#RomanJagieliński">Chcę jasno stwierdzić, że tych regulacji będziemy mieli jeszcze kilkanaście. Komisja Prawa Europejskiego w związku z tym wyszła z założenia, że debatując nad tym projektem, nie należy się odnosić do tytułu wskazanego przez rząd, że jest to projekt ustawy o organizacji niektórych rynków rolnych, a to dlatego, iż następne przedłożenia mogą się również odnosić do rynków rolnych, będą to następne regulacje dotyczące niektórych rynków rolnych.</u>
          <u xml:id="u-61.3" who="#RomanJagieliński">Uznaliśmy, że należy podejść do tego podmiotowo. W związku z tym proponujemy Wysokiemu Sejmowi zmianę tytułu projektu ustawy i określenie, że jest to projekt ustawy o organizacji rynków owoców i warzyw, rynku chmielu, rynku tytoniu oraz rynku suszu paszowego.</u>
          <u xml:id="u-61.4" who="#RomanJagieliński">Jednym z problemów, które chcieliśmy rozstrzygnąć, była sprawa, czy jest sens, żeby dyskutować nad tym projektem, chociażby z tego względu, że dotyczy on niewielkiego obszaru regulacji rynku rolnego. Statystyka wskazuje, że jest to obszar w wymiarze finansowym rzędu 2–3%.</u>
          <u xml:id="u-61.5" who="#RomanJagieliński">Wielu posłów zgłaszało zastrzeżenie, że najpierw należałoby przystąpić do regulacji podstawowych rynków, jak rynku zboża, rynku mięsa, rynku mleka, przyspieszyć pracę nad regulacją rynku cukru czy rynku skrobi ziemniaczanej.</u>
          <u xml:id="u-61.6" who="#RomanJagieliński">Wymieniam te dwa fakty jako sprawy, które są przedmiotem debat w komisjach sejmowych i nad którymi będziemy najprawdopodobniej niebawem procedować podczas drugiego czytania. Jednak ze względu na czas, który komisja przyjęła jako obowiązujący, aby zdecydowanie zaakcentować przyspieszenie prac nad przystosowaniem naszego prawa do prawa europejskiego, wyszliśmy w większości za założenia, że należy te prace jak najszybciej kontynuować i wkładać cząstkowe projekty czy też, już po uchwaleniu, ustawy do tego pakietu przystosowania do prawa europejskiego.</u>
          <u xml:id="u-61.7" who="#RomanJagieliński">W imieniu podkomisji, którą kierowałem, a także komisji mogę stwierdzić, że efektywność pracy i zaangażowanie posłów biorących udział w pracy nad tym projektem ustawy są wyrażone w tym, że możemy dzisiaj ten projekt już przedstawić do drugiego czytania i, mam nadzieję, że jeszcze podczas tego posiedzenia Sejmu, także do przegłosowania w Wysokiej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-61.8" who="#RomanJagieliński">Trzeba stwierdzić, że projekt przygotowany przez rząd był w miarę poprawny. Jednym ze wstępnych rozstrzygnięć, jakiego musieliśmy dokonać, było uznanie, która z ustaw, nad którą Sejm już debatował, jest tak zwaną ustawą priorytetową. Uznaliśmy, że tą priorytetową ustawą jest już uchwalona przez parlament - na poprzednim posiedzeniu Sejmu przyjmowaliśmy i odrzucaliśmy poprawki Senatu - ustawa o grupach producentów rolnych i ich związkach. W następstwie tego zaproponowaliśmy pewne zmiany w zapisach przedłożonych przez rząd. W tym przedłożeniu te zmiany zostały zaakceptowane.</u>
          <u xml:id="u-61.9" who="#RomanJagieliński">W przedłożeniu rządowym jest zapisane, że rejestr grup producentów owoców i warzyw (jest to odniesienie do rozdziału pierwszego) winna prowadzić Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa jako agencja płatnicza.</u>
          <u xml:id="u-61.10" who="#RomanJagieliński">Ze względu na wcześniejsze rozstrzygnięcie, że rejestr grup producentów rolnych jest prowadzony przez właściwego terytorialnie wojewodę, my też zapisaliśmy w tym projekcie, który dzisiaj prezentuję, że będzie podobna sytuacja. Mówię tutaj o grupach producentów owoców i warzyw, uznanych lub wstępnie uznanych, z zaznaczeniem, że rejestr jest jawny, a w związku z tym nie ma najmniejszego problemu, jeśli chodzi o to, żeby ten rejestr, zawierający pełną wiedzę o ilości grup zarejestrowanych czy uznanych, czy wstępnie uznanych, był prowadzony przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-61.11" who="#RomanJagieliński">Nie wprowadzaliśmy tutaj dwoistości rejestracji. Ja uważam - to zresztą podzieliła zdecydowaną większością głosów komisja - że to jest najwłaściwsze, żeby nie utrudniać działań producentom rolnym, jeśli chodzi o możliwości organizowania się w tego typu struktury, które ułatwią funkcjonowanie na rynku.</u>
          <u xml:id="u-61.12" who="#RomanJagieliński">Oczywiście kwestie finansowe są inaczej rozstrzygane. Zapisaliśmy, że już programy, które będą przedstawiać grupy producentów rolnych, owoców i warzyw, tych uznanych, czy też wstępnie uznanych, będą analizowane i przyjmowane przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, po zasięgnięciu opinii właściwego wojewody, co oczywiście da pełną kontrolę Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa jako agencji płatniczej nad możliwością pozyskiwania środków, a także przekazywania środków wspierających powstawanie tych grup lub też, w następstwie tego, wypłacania rekompensat z tytułu niewprowadzania produktu, który występuje w nadmiarze, na rynek do obrotu. To są w zasadzie główne rozstrzygnięcia przyjęte przez komisję, które zmieniają kształt ustawy w zakresie regulacji rynków owoców i warzyw. Co do pozostałych rozstrzygnięć - rynku chmielu, rynku tytoniu i rynku suszu paszowego - nasze działania były tylko porządkujące, precyzujące określone przepisy i wskazujące na to, że uwarunkowania, które zostały przedstawione w projekcie rządowym, są do przyjęcia przez Wysoki Sejm. Jestem przekonany, że w imieniu komisji mam pełne prawo wnieść do Wysokiej Izby propozycję uchwalenia tej projekcji ustawowej na tym posiedzeniu Sejmu. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-61.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję za sprawną pracę komisji.</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#MaciejPłażyński">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-62.3" who="#MaciejPłażyński">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-62.4" who="#MaciejPłażyński">W imieniu klubu Akcji Wyborczej Solidarność głos zabierze pan poseł Ryszard Czarnecki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#RyszardCzarnecki">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność przedstawić nasze stanowisko wobec kolejnego aktu prawnego dostosowującego prawo polskie do prawa Wspólnot Europejskich. Komisja Nadzwyczajna - Komisja Prawa Europejskiego przekazała pod obrady Wysokiej Izby rządowy projekt ustawy o organizacji niektórych rynków rolnych. Był on tematem wnikliwych prac komisji, jak też specjalnie powołanej dla niego podkomisji, zresztą mówił o tym przed chwilą pan premier. Planowana ustawa ma harmonizować polskie prawo ze standardami europejskimi w zakresie organizacji rynków: owoców i warzyw, chmielu, tytoniu i suszu paszowego. Warto w tym miejscu podkreślić, że do końca września, do końca tego miesiąca, rząd planuje przyjęcie projektu ustawy normującej kolejne rynki. Chodzi konkretnie o rynek mleka, rynek zbóż, rynek mięsa oraz o inne rynki. Godzi się jednocześnie przypomnieć, że w Sejmie obecnie znajduje się już projekt ustawy o rynku skrobi oraz rynku cukru. Wszystkie te projekty co do zasady wyczerpywać będą regulacje rynków rolnych. W tym miejscu konieczne jest też, jak się nam wydaje, podkreślenie, że zgodnie ze zgłoszonymi przez panie i panów posłów uwagami, sugestiami regulacje rynków rolnych będą przez rząd uzupełnione o regulacje dotyczące agencji płatniczych. Konkretnie chodzi tu o nowelizację ustaw o: Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz Agencji Rynku Rolnego. Rząd ma zakończyć prace nad tymi ustawami do końca tego miesiąca.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#RyszardCzarnecki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Rzeczpospolita akceptuje regulacje unijne w zakresie organizacji rynku owoców i warzyw pochodzące z roku 1996, dokładnie z października 1996 r. Z kolei unijne regulacje dotyczące chmielu i produktów chmielowych pochodzą jeszcze z lipca 1971 r., mając w tej chwili niemal 30 lat. Standardy Unii Europejskiej, dotyczące tytoniu, zostały ustanowione w roku 1992, natomiast te regulacje, które odnoszą się do suszu paszowego, pochodzą z roku 1995. Ale po raz kolejny okazało się, że dostosowanie naszego prawa do prawa unijnego jest jak strzelanie do ptaka w locie. Ptak zmienia swoje położenie w powietrzu, tak samo jest z prawem unijnym - Unia cały czas zmienia swoje ustawodawstwo. I tak np. dzisiaj dostosowujemy się do obecnych regulacji odnośnie do rynku tytoniowego, tymczasem przepisy regulujące branżę tytoniową w Unii Europejskiej mają być i tak ponownie zmienione po roku 2002. Zresztą takich przykładów jest więcej, pokazuję pewną dynamikę tego procesu.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#RyszardCzarnecki">Rządowy projekt reguluje warunki i zakres udzielania pomocy finansowej poszczególnym grupom producentów, warunki uzyskania wpisu do rejestru grup uznanych lub wstępnie uznanych, zasady tworzenia funduszów operacyjnych oraz - co ważne - warunki niewprowadzania do sprzedaży określonych grup towarów i - co się z tym wiąże - wypłacania rekompensat z tego tytułu. Jest to niesłychanie istotne dla polskich rolników i o tym będę jeszcze mówił za chwilę.</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#RyszardCzarnecki">Rząd proponuje wsparcie finansowe dla grup producentów owoców i warzyw, tak jak to czyni Unia Europejska. Pomoc ta miałaby być udzielana od początku 2002 r. Na pomoc taką oczekiwać mogą, będą mieli do niej prawo ci rolnicy, którzy zrzeszą się w grupy producenckie utworzone przez minimum 5 producentów, i uwaga - sprzedające w ciągu 1 roku za pośrednictwem tejże grupy za kwotę co najmniej 100 tys. euro. Rekompensaty za niewprowadzanie do obrotu owoców i warzyw, a więc to, co jest chlebem powszednim w krajach tworzących Unię Europejską, miałyby być wypłacane - uwaga - od 1 stycznia 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-63.4" who="#RyszardCzarnecki">Natomiast warto też powiedzieć o skutkach finansowych tegoż projektu. Otóż skutki finansowe wprowadzenia tej ustawy do końca 2002 r. w zakresie rynku owoców i warzyw wyniosą niespełna 20 mln zł, w zakresie rynku chmielu kształtować się będą na poziomie ok. 2 mln zł, w zakresie rynku tytoniu - ok. 4,5 mln zł, w zakresie suszu paszowego - ok. 4 mln 800 tys. zł w roku 2001, natomiast w roku następnym, w roku 2002, będzie to kwota już o 50% wyższa - czyli 7 mln 200 tys. zł. W tym kontekście warto podkreślić, że już po wejściu Polski do Unii Europejskiej dotacje Unii dla producentów będą znacznie wyższe od dotacji krajowych. Konkretnie, przykład pierwszy z brzegu: dla producentów suszu będzie to kwota mniej więcej 13–14 mln zł rocznie, jeżeli te symulacje, którymi dysponujemy, oczywiście zostaną zweryfikowane. Natomiast rekompensaty za wycofanie produktów z polskiego rynku wewnętrznego obejmują m.in. kalafiory, pomidory, jabłka, winogrona, morele, brzoskwinie, a także gruszki i bakłażany.</u>
          <u xml:id="u-63.5" who="#RyszardCzarnecki">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Projekt niniejszej ustawy jest kolejnym krokiem uczynionym przez rząd pana premiera Jerzego Buzka, aby uzyskać także dla polskich rolników te przywileje, subwencje, dotacje, które są już od wielu lat udziałem zachodnich farmerów i które sprawiają, że rolnictwo zachodnioeuropejskie jakby z definicji jest bardziej konkurencyjne od rolnictwa tych krajów, które jeszcze do tego kramu z subwencjami dostępu nie mają, w tym także od rolnictwa polskiego. Utworzenie i wspieranie takich właśnie rynków rolnych zwiększa konkurencyjność naszego rolnictwa w sytuacji - nie ma co ukrywać - twardego wyścigu ze wspieranym od lat - to są olbrzymie środki - rolnictwem europejskim. Olbrzymie, bo około 50% budżetu Unii Europejskiej przeznacza się właśnie na rolnictwo.</u>
          <u xml:id="u-63.6" who="#RyszardCzarnecki">Dlatego też Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność, w imieniu którego mam zaszczyt przemawiać, zdecydowanie popiera uchwalenie rządowego projektu ustawy o organizacji niektórych rynków rolnych, traktując to jako następny etap na drodze unowocześniania i zwiększenia efektywności polskiego rolnictwa. Jest to potrzebne i z punktu widzenia interesu ekonomicznego polskich rolników, i po to, żeby było jasne, aby zmienić krzywdzący, niesprawiedliwy, nieobiektywny, rzekłbym, sprymityzowany obraz naszego rolnictwa w oczach Zachodu.</u>
          <u xml:id="u-63.7" who="#RyszardCzarnecki">Nasi zachodni partnerzy często np. podnoszą, że ponad 1/4 ludności zawodowo czynnej w Polsce pracuje w sektorze rolniczym. Tutaj pojawia się liczba 26,7%. Tymczasem kryteria uznania za rolnika inne są w naszym kraju, a inne w Unii Europejskiej. Gdyby przyjąć kryteria zachodnie, a więc zaliczyć do tej grupy jedynie ludzi zatrudnionych wyłącznie w rolnictwie i niepracujących dodatkowo w fabryce, w sklepie, w jakiejś firmie, i jednocześnie sprzedających na rynek na kwotę co najmniej jednej średniej płacy miesięcznej przez cały rok, to okaże się, że mamy w Polsce zaledwie około 12–13% osób zawodowo trudniących się rolnictwem. I nie jest to wcale dużo, zważywszy na to, że jeszcze do niedawna w Hiszpanii i Portugalii, po kilkunastu latach obecności tych państw w Unii Europejskiej, procent rolników był podobny jak obecnie w naszym kraju, który dopiero za parę lat znajdzie się prawdopodobnie w strukturach europejskich, prawdopodobnie, bo zależy to oczywiście od referendum. Co więcej, gdy Hiszpania i Portugalia rozpoczynały swoje negocjacje akcesyjne, to procent rolników, procent ludności zawodowo czynnej właśnie w rolnictwie w tych krajach był zdecydowanie większy niż w Polsce. Co więcej, do tej pory w Grecji, wiele lat po wstąpieniu tego państwa do EWG, aż 21%, podkreślam - 21%, ludności zawodowo czynnej pracuje właśnie w rolnictwie. Dobrze więc, że harmonizując nasze ustawodawstwo ze standardami unijnymi ten właśnie fałszywy obraz zmieniamy, tym bardziej że regulacje dotyczące rynków rolnych, te, o których dzisiaj debatujemy, te, o których będziemy debatować w październiku, są dla polskich rolników korzystne.</u>
          <u xml:id="u-63.8" who="#RyszardCzarnecki">Stąd też zdecydowane poparcie Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność dla omawianego projektu ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-63.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-63.10" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Stanisław Zając)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Czesława Pogodę w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#CzesławPogoda">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej przedstawiam stanowisko do rządowego projektu ustawy o organizacji niektórych rynków rolnych, przedstawionego w sprawozdaniu komisji nadzwyczajnej - Komisji Prawa Europejskiego.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#CzesławPogoda">Omawiana ustawa dotyczy organizacji rynku owoców i warzyw, rynku chmielu, rynku tytoniu oraz rynku suszu paszowego. I dobrze też się stało, o czym mówił poseł sprawozdawca, że taki tytuł ustawie nadano. Przygotowanie tego projektu stanowi realizację polskich zobowiązań podjętych w trakcie screeningu. Zobowiązania te zostały powtórzone w polskim stanowisku negocjacyjnym oraz uwzględnione w narodowym programie przygotowania do członkostwa.</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#CzesławPogoda">W wyniku oceny, jakiej dokonał klub SLD, należy stwierdzić, że projekt ten nie jest doskonały. Odnosimy wrażenie, że projekt ustawy jest swoistym kompromisem między docelowymi rozwiązaniami, które obowiązują w Unii Europejskiej, a rozwiązaniami, które obecnie można wprowadzić w Polsce. Głównym problemem są tu możliwości budżetowe naszego państwa oraz, co należy też podkreślić, ułomna organizacja polskiego rynku rolnego.</u>
          <u xml:id="u-65.3" who="#CzesławPogoda">Sojusz Lewicy Demokratycznej byłby za tym, aby rząd przedstawił kompleksowe rozwiązania w sprawie organizacji wszystkich rynków rolnych, zwłaszcza najważniejszych, podstawowych, co już dzisiaj też zostało powiedziane. Takie sygnały ze strony rządu docierają do Wysokiej Izby. Odnosimy wrażenie, że rząd chciał sobie ułatwić zadanie i rozpoczął ustawowo regulować rynki rolne, począwszy od produktów rolnych, które mają mniejsze znaczenie w ogólnym bilansie polskiego rolnictwa. Nie widać końcowych efektów prac nad ustawą o regulacji rynku cukru i przekształceniach własnościowych, mimo uchwały Sejmu w tej sprawie. Ostatnio przedstawiciel rządu na posiedzeniu komisji rolnictwa retorycznie pytał posłów, czym ma być ten Polski Cukier. Trwają prace nad ustawą o regulacji rynku skrobi, ale brak nam regulacji dotyczących rynku mleka, mięsa, ryb, nie mówiąc już o rynku zbóż, który ma tak kolosalne znaczenie dla polskiego rolnictwa. Stąd też nasze pytania: Jaka jest kompleksowa wizja rządu w sprawie organizacji i regulacji wszystkich rynków rolnych w Polsce? Jaka będzie ostateczna rola w tym procesie organizacji agencji rządowych, takich jak Agencja Rynku Rolnego i Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa? Jakie będą relacje między instytucjami funkcjonującymi w obszarze rynków rolnych? Niepokoi nas występujący chaos kompetencyjny w tym przedmiocie. Są to pytania, na które rząd będzie musiał w najbliższym czasie odpowiedzieć, nie tylko opozycji parlamentarnej, nie tylko komisarzom unijnym, ale przede wszystkim polskim rolnikom.</u>
          <u xml:id="u-65.4" who="#CzesławPogoda">Wysoka Izbo! Omawiany projekt ustawy w rozdziale 2 „Organizacja rynku owoców i warzyw” określa wymogi, jakie musi spełnić grupa producentów owoców i warzyw w celu uzyskania wpisu do rejestru grup uznanych. W projekcie ustawy przewidziano utworzenie funduszy operacyjnych ze składek członków grup oraz pomocy finansowej udzielonej przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Określono także warunki i zasady niewprowadzania do obrotu owoców i warzyw i wypłacania rekompensat z tego tytułu. Jest to innowacyjna nieśmiała próba rekompensowania producentom, rolnikom, poniesionych kosztów produkcji, ale również pewna forma limitowania produkcji. Rząd musi jednak mieć świadomość, że przy następnych regulacjach prawnych dotyczących rynku rolnego zapisy te będą powodować pewną konsekwencję.</u>
          <u xml:id="u-65.5" who="#CzesławPogoda">Projekt ustawy określa warunki wprowadzania do obrotu chmielu i produktu chmielowego. W Polsce nie ma administracyjnego określenia rejonów uprawy chmielu. Dotychczas nie prowadzi się ewidencji dotyczącej umów dostaw, kontraktacji i sprzedaży chmielu, ilości wydanego chmielu, a także ewidencji plantacji. W projekcie określa się procedury zgłaszania plantacji do ewidencji oraz sposobu określenia wielkości plantacji. Wdrożenie tych rozwiązań umożliwi dokładne ewidencjonowanie plantacji chmielu w kraju. Następnie należałoby w przyszłości rozważyć możliwość wprowadzenia dopłat do tej produkcji rolnej. Podobne rozwiązania stosuje się, jeśli chodzi o limitowanie produkcji surowca tytoniowego i rejonizacji uprawy tytoniu. Projektowana ustawa przewiduje również udzielanie pomocy finansowej producentom suszu paszowego. Pomoc finansową ustalono na jednym poziomie, za tonę suszu. Naszym zdaniem jest to pomoc symboliczna.</u>
          <u xml:id="u-65.6" who="#CzesławPogoda">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mimo pewnej ułomności przedstawionej ustawy, licząc na to, że rząd w najbliższym czasie przedstawi kolejne projekty ustaw w sprawie regulacji rynku produktów rolnych, Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej będzie głosował za przyjęciem tej ustawy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu panią poseł Marię Stolzman w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#MariaStolzman">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności przedstawić stanowisko w drugim czytaniu projektu ustawy o organizacji niektórych rynków rolnych, zawartego w druku nr 2191. Jest to, jak wiadomo, projekt rządowy, nad którym pracowała Komisja Prawa Europejskiego. Projekt ten dotyczy organizacji i regulacji rynków owoców i warzyw, chmielu, tytoniu i suszu paszowego.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#MariaStolzman">Wysoka Izbo! Przedstawiony projekt jest dobrym przykładem tego jak w Unii Europejskiej wygląda organizacja i regulacja rynków rolnych. Rząd zapowiada w niedługim czasie kolejne projekty dotyczące rynków poszczególnych surowców rolnych. Trzeba równocześnie sobie zdać sprawę z tego, że ustawa o grupach producenckich, która z takim bólem rodzi się już od dłuższego czasu w Sejmie i szczęśliwie w tej chwili znajduje się w końcowym okresie prac parlamentarnych, jest ustawą przejściową i będzie obowiązywała tylko do czasu wejścia Polski do Unii Europejskiej, natomiast po wejściu do Unii będą obowiązywały regulacje związane z poszczególnymi rynkami. Trzeba też powiedzieć, że organizowanie się rolników w grupy producenckie jest w Unii Europejskiej powszechne, co nie znaczy, że wszystkie one otrzymają takie samo, w tej samej wysokości wsparcie od krajów Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#MariaStolzman">W omawianym projekcie warzywa i owoce zostały potraktowane najszerzej, a Komisja Prawa Europejskiego wprowadziła kilka istotnych poprawek. W ramach organizacji tego rynku ustawa reguluje zagadnienia grup producentów owoców i warzyw, udzielanie grupom pomocy finansowej oraz warunki wycofywania przez grupy warzyw i owoców z obrotu. Ustawa przewiduje pomoc finansową państwa dla grup, z tym że przepisy ustawy dotyczące tej pomocy wchodzą w życie od 1 stycznia 2002 r., a w przypadku rekompensat - od 1 stycznia 2003 r. Grupy uznane mają być utworzone przez co najmniej 5 producentów, a łączna wartość produktów, owoców i warzyw sprzedanych przez grupę nie może być niższa niż 1 mln euro. Projekt przewiduje także grupy tzw. wstępnie uznane, których wartość produkcji nie będzie mniejsza niż 50 tys. euro.</u>
          <u xml:id="u-67.3" who="#MariaStolzman">Komisja Prawa Europejskiego wprowadziła zasadę, że rejestrację grup prowadzi wojewoda, podobnie jak to ma miejsce w ustawie o grupach producenckich.</u>
          <u xml:id="u-67.4" who="#MariaStolzman">W przypadku grup producentów owoców i warzyw wprowadza się obowiązek utworzenia funduszu operacyjnego, który od 1 stycznia 2002 r. będzie w połowie jego wysokości wspierany przez państwo. Rekompensaty będą wypłacane za tę część owoców i warzyw - nieprzekraczającą 10% w przypadku warzyw i niektórych owoców, w przypadku jabłek 8,5% - które nie zostały wprowadzone na rynek, ale nieodpłatnie przekazane instytucjom pomocy społecznej. Zakłada się przy tym, że te darowizny nie wpłyną na wielkość zakupów dokonanych przez instytucje charytatywne. Taka regulacja faktycznie istnieje w Unii Europejskiej, ale tam stan finansowy tych instytucji charytatywnych jest chyba znacznie lepszy niż u nas i nie cierpią one chronicznie na brak pieniędzy. Zatem ten wymóg na obecnym etapie w stosunku do tych zakładów opieki społecznej wydaje nam się nierealny.</u>
          <u xml:id="u-67.5" who="#MariaStolzman">Rekompensaty od 1 stycznia 2003 r. będzie wypłacać Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Grupy producentów owoców i warzyw będą też mogły uzyskiwać pomoc agencji na wydatki związane z rejestracją oraz na wyposażenie techniczne. Sądzę, że zakres i forma tej pomocy będą zależne od sytuacji finansowej Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-67.6" who="#MariaStolzman">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W przypadku rynku chmielu i produktów chmielowych projekt ustawy obejmuje warunki wprowadzenia chmielu i jego produktów do obrotu, rejonizację upraw chmielu, ewidencję plantacji oraz umów kontraktacyjnych, dostawy i sprzedaży chmielu. Do obrotu będzie można wprowadzić tylko chmiel krajowy lub produkty chmielowe wytworzone w Polsce, na które wydano certyfikat, oraz chmiel i produkty chmielowe importowane, które będą zaopatrzone w świadectwo równoważności, wydane w kraju pochodzenia. Certyfikaty będą wydawać inspektorzy skupu i przetwórstwa z Inspekcji Skupu i Przetwórstwa Artykułów Rolnych. Kontraktacja daje producentom pewność zbytu, o ile ich produkt będzie spełniał standardy jakościowe. W przypadku chmielu mogą się tworzyć grupy producenckie, które będą rejestrowane przez inspektora ISiPAR. Dla tych grup nie przewiduje się wypłaty rekompensat ani innej pomocy, natomiast pomoc na założenie i funkcjonowanie grupy w pierwszych 5 latach będzie wypłacana na zasadach ogólnych dotyczących wszystkich grup producenckich.</u>
          <u xml:id="u-67.7" who="#MariaStolzman">Organizacja rynku tytoniu określa warunki dla przedsiębiorców zajmujących się wstępnym przetwarzaniem surowca, limitowaniem jego produkcji, rejonizacją upraw chmielu. Wstępne przetwarzanie liści tytoniu wymaga zezwolenia głównego inspektora, które może być cofnięte, jeśli przedsiębiorca nie będzie się wywiązywał z płatności wobec producentów. Producenci surowca tytoniowego otrzymają limity produkcji, wydane przez prezesa Agencji Rynku Rolnego. Producenci będą mogli się zrzeszać w grupy producenckie. Wprowadza się obowiązek kontraktacji na każdy cykl produkcyjny w ramach limitu produkcyjnego. Trzeba powiedzieć, że po akcesji do Unii Europejskiej producenci tytoniu będą mogli otrzymywać dość znaczne dopłaty, o ile będą one jeszcze wówczas, tak jak obecnie, obowiązywać w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-67.8" who="#MariaStolzman">Ostatnim produktem, którym zajmuje się omawiana ustawa, są susze paszowe. Ustawa określa zasady rejestracji producentów przez prezesa Agencji Rynku Rolnego, warunki techniczne, które ci producenci muszą spełnić, oraz jakość produktu końcowego. Prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa będzie wypłacał równowartość złotową 30 euro do 1 tony suszu spełniającego określone wymogi jakościowe. Wielkość produkcji będzie limitowana przez prezesa ARR w drodze decyzji administracyjnej. Projekt ustawy ma wejść w życie 6 miesięcy po jego ogłoszeniu, wówczas też zaczną obowiązywać dopłaty dla producentów suszu.</u>
          <u xml:id="u-67.9" who="#MariaStolzman">Chciałam powiedzieć, że oczywiście wielka komisja, Komisja Prawa Europejskiego, przepraszam, nie wielka, a nadzwyczajna, została powołana po to, żeby przyspieszyć prace nad ustawami związanymi z harmonizacją naszego prawa z prawem unijnym. Komisja pracuje bardzo intensywnie, jestem jej członkiem, więc mogę coś na ten temat powiedzieć, ale oczywiście nie ustrzeżemy się po drodze pewnych błędów, co spowoduje może konieczność przeprowadzenia pewnych drobnych nowelizacji uchwalonych ustaw. Chodzi choćby o to, że tutaj jeszcze mówi się o Inspekcji Skupu i Przetwórstwa Artykułów Rolnych, w skrócie ISiPAR, natomiast w ustawie, którą niedawno miałam zaszczyt przedstawiać w Sejmie, dotyczącej jakości produktów rolnych, wprowadza się zapis, że powstanie nowa instytucja z połączenia ISiPAR z CIS, instytucją zajmującą się standaryzacją. Oczywiście wtedy ta instytucja będzie się inaczej nazywała, tu w dalszym ciągu operujemy nazwą ISiPAR, ale są to drobiazgi, które, myślę, będzie można stosunkowo łatwo później wyjaśnić. Dziękuję uprzejmie za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-67.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#StanisławZając">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Ryszarda Smolarka w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#RyszardSmolarek">Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Szanowni Państwo! Projekt ustawy o organizacji niektórych rynków rolnych reguluje organizację rynków owoców, warzyw, chmielu, tytoniu i suszu paszowego oraz warunki, zasady i zakres udzielania pomocy finansowej dla producentów i grup producentów owoców i warzyw, a także zasady wypłacania rekompensat z tytułu niewprowadzania do sprzedaży owoców i warzyw. Przedstawiony projekt ustawy ma na celu dostosowanie polskiego prawa rolnego do zasad Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej. Prawne uregulowanie rynku rolnego zgodnie z unijnym prawodawstwem jest podstawowym warunkiem uzyskania pomocy finansowej z budżetu Unii po akcesji, ale również jest to model, do którego dążymy przy reformie polityki rolnej, jeżeli chodzi o proces restrukturyzacji polskiego rolnictwa i dostosowywania do tych standardów, które obowiązują w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#RyszardSmolarek">Projekt ustawy uwzględnia przewidywany stan dostosowania polskiego prawa rolnego do prawa Unii Europejskiej, przedstawiony w stanowisku negocjacyjnym Polski w obszarze rolnictwa, niemniej nie jest do końca konsekwentny, ponieważ dość wybiórczo traktuje niektóre obszary tychże regulacji. W imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego chcę podnieść między innymi następujące zastrzeżenia. Zapis w projekcie ustawy mówiący o wymogach, jakie musi spełnić grupa producentów owoców i warzyw w celu uzyskania wpisu do rejestru grup uznanych, określa minimalną ilość członków grupy producentów owoców i warzyw na 5 oraz minimalną wartość produkcji sprzedanej na 100 tys. euro. Jest to oczywiście zgodne ze stanowiskiem negocjacyjnym Polski, ale naszym zdaniem nierealne w sytuacji rozdrobnionego polskiego rolnictwa. Bylibyśmy skłonni przyjąć tzw. próg obniżony dla grup wstępnie rejestrowanych, to jest 50 tys. euro. Jest to bardziej realna kwota w odniesieniu do grupy. Sądzę, że mogłaby ona ulec zmianie w przyszłości, w perspektywie restrukturyzacji polskiego rolnictwa, jak również z chwilą przyjęcia Polski w poczet członków Unii Europejskiej. Na dzisiaj jest to zbyt wysoka poprzeczka.</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#RyszardSmolarek">Jeżeli chodzi o pozostałe podnoszone tutaj elementy to dziwi nas fakt, że rząd przesyła do pracy w Komisji Prawa Europejskiego - korzystając z tej przyspieszonej ścieżki legislacyjnej - projekty regulacji nie najważniejszych naszym zdaniem rynków. Jeżeli chodzi o polskie rolnictwo, to bardziej wagowo znaczący jest rynek mleka, cukru, skrobi, zbóż, mięsa, niż takie marginalne - aczkolwiek bardzo ważne - rynki, jak rynek tytoniu, chmielu czy ewentualnie suszu paszowego. Tutaj mamy pewne obawy, gdyż te sektory zostały w dużej mierze sprywatyzowane przez obcy kapitał i te restrykcyjne wymogi, które są tutaj podane, spowodują wcześniejsze nałożenie reżimów obowiązujących w Unii, jeżeli chodzi o rolników producentów, i standardów jakościowych przed wejściem Polski w poczet członków Unii Europejskiej, zanim powstanie możliwość korzystania z beneficjów, czyli ze wsparcia finansowego na tych samych zasadach, na jakich korzystają z niego partnerzy naszych producentów z rynków, o których mówiłem (rynek tytoniu, chmielu) czy producenci suszu w Unii Europejskiej. Powoduje to moim zdaniem - i zdaniem klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego - nierówne traktowanie producentów czy rolników z tych obszarów w okresie dochodzenia do pełnego członkostwa.</u>
          <u xml:id="u-69.3" who="#RyszardSmolarek">W związku z tym w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego chcę zgłosić szereg poprawek, tym bardziej że z racji szybkiej ścieżki legislacyjnej i tempa pracy, jakie zostało nam narzucone w Komisji Prawa Europejskiego, nie mamy tam możliwości zgłaszania poprawek po przeanalizowaniu ekspertyz i wykonaniu analiz, nie ma na to czasu, bo komisja pracuje z dnia na dzień, a praktycznie jedynie rząd dysponuje ekspertyzami i analizami, posłowie nie są w stanie korzystać z różnych wariantów. Tutaj, panie marszałku, zastrzeżenie w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego: posłowie nie mają szans skorzystania z przygotowanych przez Biuro Studiów i Ekspertyz Sejmu wariantowych rozwiązań, konsekwencji propozycji, które są składane. W związku z tym proszę bardzo o przyjęcie naszych poprawek, które tutaj zgłaszamy w tym trybie, i przepraszam, że je w tym trybie zgłaszamy dzisiaj. Ja rozumiem, że chodzi o tę regulację i dostosowanie tychże rynków na takich zasadach jak w Unii Europejskiej, i jako Polskie Stronnictwo Ludowe jesteśmy oczywiście jak najbardziej za tym, ale nie możemy się zgodzić, żeby to dotyczyło tylko obowiązków, a nie tych przywilejów i uprawnień, jakie polscy rolnicy powinni również mieć w okresie dochodzenia do członkostwa.</u>
          <u xml:id="u-69.4" who="#RyszardSmolarek">I jeszcze jedno zastrzeżenie, natury ogólnej. Rząd przedłożył do projektu uzasadnienie i wyliczenie skutków finansowych, ale my nie możemy się zgodzić z tym, że rząd przyjmuje ceny wyjściowe z roku 1998, gdy inflacja w ogóle jest wyższa niż planowana, gdy wzrost kosztów w rolnictwie i cen środków do produkcji rolnej był w ostatnich dwóch latach bardzo wysoki, i te wyliczenia szacunkowe odnoszące się do tworzenia odpowiednich stanowisk, laboratoriów, do monitorowania, a także skutecznego wdrażania tych regulacji uważamy za nierealne i niemożliwe. To po prostu, panowie ministrowie, trzeba zweryfikować. Prosimy bardzo o przedstawienie na najbliższym posiedzeniu rzeczywistych kosztów - jeżeli chodzi o procedowanie tej ustawy - urealnionych o wskaźnik inflacji, jak również o wskaźnik wzrostu kosztów produkcji w rolnictwie na rok 2000 czy 2001, bo takie przedłożenie budżetu już jest.</u>
          <u xml:id="u-69.5" who="#RyszardSmolarek">Kończąc już, przedstawię poprawki, które chcemy zgłosić.</u>
          <u xml:id="u-69.6" who="#RyszardSmolarek">Poprawki Polskiego Stronnictwa Ludowego zmierzają do tego, żeby również producenci funkcjonujący na tych rynkach owoców i warzyw, chmielu, tytoniu, jak też suszu paszowego mogli korzystać z tych samych form i wielkości wsparcia budżetowego, interwencji państwa, jakie obowiązują w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-69.7" who="#RyszardSmolarek">Poprawka 1. dotyczy art. 9: Fundusz operacyjny jest tworzony ze składek członków grupy oraz kwot przyznanych w ramach pomocy finansowej udzielanej przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa na poziomie wynikającym z art. 10 rozporządzenia 2001/96 Wspólnoty Europejskiej w roku wejścia w życie ww. ustawy. To jest pierwsza poprawka.</u>
          <u xml:id="u-69.8" who="#RyszardSmolarek">Druga poprawka dotyczy rynku chmielu. To jest art. 34. Proponujemy jego zmianę redakcyjną w ust. 1 i ust. 2: W przypadku wystąpienia poważnych trudności ze zbytem chmielu minister właściwy do spraw rolnictwa na wniosek producentów może w drodze decyzji przedłużyć termin, o którym mowa w ust. 1, nie dłużej jednak niż do dnia 31 lipca roku następującego po roku zbiorów. I ust. 2: W sytuacji dalszych poważnych trudności ze zbytem chmielu minister właściwy do spraw rolnictwa wyraża zgodę na wykup zadeklarowanej ilości chmielu przez Agencję Rynku Rolnego po cenie wynoszącej 75% ceny rynkowej.</u>
          <u xml:id="u-69.9" who="#RyszardSmolarek">Następna poprawka także dotyczy rynku chmielu, chodzi o pomoc finansową. To jest art. 42. Dotychczasowy art. 42 stanie się art. 43. Proponujemy, by art. 42 miał następujące brzmienie: Pomoc finansowa państwa jest udzielana producentom chmielu, którzy zostali zaewidencjonowani w myśl art. 39, 40, 41 i spełniają wymogi dotyczące certyfikacji - tj. art. 31–34. Pomoc ta powinna być na poziomie wynikającym z rozporządzenia nr 1517/77 EWG z 6 lipca 1977 r., znowelizowanego rozporządzeniem Unii Europejskiej nr 1159 z 1998 r., tj. z 3 czerwca 1998 r., w dniu wejścia w życie ww. ustawy - ponieważ w tej ustawie nie proponujemy absolutnie żadnej pomocy finansowej, interwencji państwa na rynku chmieli.</u>
          <u xml:id="u-69.10" who="#RyszardSmolarek">Również nie przewiduje się pomocy finansowej na rynku tytoniu i w związku z tym Polskie Stronnictwo Ludowe w nowym art. 50 - a dotychczasowy art. 50 otrzyma inne oznaczenie - proponuje: Pomoc finansowa jest udzielana producentom tytoniu, którym przyznano limit produkcyjny zgodnie z art. 47 na poziomie wynikającym z rozporządzeń Unii Europejskiej 284/98 z 22 grudnia 1998 r. i rozporządzenia nr 2075 z 1992 r. Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej z dniem wejścia w życie wyżej wymienionej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-69.11" who="#RyszardSmolarek">Proponujemy również zmianę w art. 54: Pomoc finansowa państwa jest udzielana producentom suszu, którzy zostali wpisani do rejestru producentów suszu paszowego, zwanego dalej rejestrem prowadzonym przez prezesa Agencji Rynku Rolnego, na poziomie wynikającym z rozporządzenia Unii Europejskiej nr 603 z 21 lutego 1995 r. i rozporządzenia nr 684 z 1995 r. z dniem wejścia w życie wyżej wymienionej ustawy, pod warunkiem spełnienia wymagań, standardów dotyczących suszu paszowego.</u>
          <u xml:id="u-69.12" who="#RyszardSmolarek">Ostatnia zmiana, którą proponują posłowie klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego, dotyczy dnia wejścia w życie przepisów tejże ustawy. Odnośnie do art. 75, panie marszałku, proponujemy, aby ustawa weszła w życie z dniem 1 stycznia 2001 r., a nie, jak zapisano w projekcie ustawy, by niektóre przepisy weszły w życie w 2002 r. i w 2003 r. Proponujemy skreślić w art. 75 pkt 1 dotyczący art. 4, art. 9 oraz art. 12–14 oraz pkt 2 dotyczący art. 9 ust. 3 pkt 2 oraz art. 15–21, które mówią o późniejszym terminie wejścia w życie form pomocy wsparcia tychże rynków. Uważamy, że dostosowywanie polskiego rolnictwa do wymogów Unii Europejskiej nie może się odbywać tylko i wyłącznie po stronie obowiązków nakładanych na rolników-producentów tychże rynków, ale musi ono również dotyczyć możliwości i form pomocy, wsparcia finansowego i interwencji państwa na takich samych zasadach, jakie obowiązują w Unii Europejskiej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-69.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#StanisławZając">Bardzo proszę pana posła o przedstawienie poprawek na piśmie, w trybie art. 56 regulaminu Sejmu, abyśmy mogli je uwzględnić.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#StanisławZając">Proszę pana posła Adama Wędrychowicza o zabranie głosu w imieniu Koła Parlamentarnego Koalicja dla Polski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#AdamWędrychowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Koła Parlamentarnego Koalicja dla Polski w sprawie rządowego projektu ustawy o organizacji niektórych rynków rolnych, przedstawionego w druku nr 1992. Można w skrócie powiedzieć, że idea jest konsekwencją przyjętego przez rząd stanowiska negocjacyjnego, ale wykonanie, mówiąc delikatnie, jest słabe. Postępowanie rządu przypomina rozpoczynanie budowy domu nie od fundamentów - jak powinno być - nawet nie od dachu, ale od wieszania w powietrzu żyrandola. Fundamentem powinna być w tym przypadku polityka rolna państwa.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#AdamWędrychowicz">Dla Unii Europejskiej takim fundamentem jest traktat rzymski, na który powołują się wszystkie załączone rozporządzenia, a który określa generalne zasady Wspólnej Polityki Rolnej, na czele z tą, że rolnictwo podlega ochronie i musi być wspierane przez państwo. Tymczasem nie wiemy, w jaki sposób wspierać rodzime rolnictwo ani nawet w jakiej kolejności należy przystępować do regulowania poszczególnych rynków. Obecnie zajmujemy się regulacją rynków bądź co bądź marginalnych, w tym nawet tak egzotycznych jak rynek owoców mango. Równocześnie na regulację oczekują rynki zbóż, mleka, wołowiny czy wreszcie cukru, z którym to problemem od wielu lat rząd nie potrafi sobie poradzić.</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#AdamWędrychowicz">Należy przestać prowadzić taką egzotyczną, wybiórczą politykę i doprowadzić do tego, by kolejność przedkładania projektów ustaw dostosowawczych odpowiadała randze regulowanych spraw. W przedstawionych stanowiskach negocjacyjnych - to jest tylko nawiązanie ustawodawcze do stanowisk zawartych w dokumentach negocjacyjnych - te zagadnienia nie są ujęte łącznie. Regulacje dotyczące rynku suszu i rynku owoców są przedstawione w stanowiskach negocjacyjnych oddzielnie, w sposób uporządkowany, pytanie, czy dostosowanie tego prawa i stanowisko parlamentu będą tutaj rzeczywiście kompatybilne i jak to będzie wyglądać potem w odniesieniu do, powiedzmy, konfrontacji z naszymi poglądami? W tym wypadku ta chęć, żeby przedstawiać hurtem zupełnie niepołączone ze sobą zakresy - warzywa, susz i tytoń - chyba wynika z pośpiechu. Należy podejrzewać, że opóźnienia legislacyjne spowodowały panikę w rządzie i najwidoczniej dlatego proponuje się taki pośpiech i łączenie tych rynków w jednej ustawie, które powinny być, moim zdaniem, rozdzielone, na co już zwracała uwagę komisja. Jeżeli bowiem będziemy poprawiać coś w regulacjach dotyczących tytoniu, to trzeba myśleć o zmianie całej ustawy, w której są połączone zupełnie różne dziedziny. Trzeba też zwrócić uwagę na drugi element, który wydawałby się tu prosty. Jeżeli dostosowujemy już przepisy do regulacji unijnych, to powinny te podstawowe dokumenty unijne w jakiś sposób odpowiadać przedstawionej przez rząd regulacji. Widzę tutaj daleko idącą rozbieżność i chciałbym na to zwrócić uwagę. W zasadzie bowiem metodyka powinna być prosta: stanowiska negocjacyjne, regulacje unijne i nasze, powiedzmy, stanowisko oraz stanowisko parlamentu, które w tym wypadku zmienia, poprawia czy wyklucza. A więc w Unii Europejskiej podstawowe w tym zakresie rozporządzenie Rady Unii nr 2200/96 dotyczące przede wszystkim rynku owoców i warzyw zawiera dział I: Klasyfikacja produktów. Został on w projekcie całkowicie pominięty. Wiadomo jednak, że kwestia standaryzacji jakości jest podstawową na wspólnym europejskim rynku owoców i warzyw i producenci niewypełniający norm nie tylko nie dostają wsparcia, ale nie mogą wprowadzać swych produktów na rynek unijny ani nawet ich eksportować. Produkty niespełniające ustalonych norm nie mogą być także wprowadzane na rynek Wspólnot z zewnątrz. Przedkładany projekt pomija całkowicie to zagadnienie. Nie będzie zatem stymulował naszych producentów w kierunku osiągnięcia unijnych standardów jakości, co powinno być naszym pilnym i najbardziej praktycznym zadaniem dostosowawczym. Dział II: Organizacja producentów jest w zasadzie przeniesiony do przedłożenia rządowego, ale już dział III: Organizacje i porozumienia międzybranżowe jest całkowicie pominięty. W ten sposób zignorowano kluczową rolę, jaką w krajach Unii producenckie samorządy sektorowe odgrywają w organizacji i regulacji swoich rynków. Obszerny dział IV rozporządzenia 2200/96, zatytułowany „Dyspozycje interwencyjne”, został zaledwie sygnalizowany możliwością wycofywania nadwyżek. Brak jest właściwie odniesienia do ważnego działu V: Obroty handlowe z krajami trzecimi. Jeżeli chodzi o dział VI rozporządzenia, który normuje zagadnienia kontroli, to w projekcie przypomina ona dawne inspekcje robotniczo-chłopskie, w najlepszym razie zmierza do utworzenie kolejnej serii etatów urzędniczych. Wydaje się, że ta kontrola jest dla Polaków za bardzo rozbudowana i trudna do przyjęcia, tym bardziej że nie jest zrekompensowana pełnym zakresem pomocy finansowej. Jeżeli chodzi o dział VII rozporządzenia, który ustanawia specjalne procedury przygotowywania i wydawania aktów wykonawczych, to też w zasadzie ten ważny dział został pominięty. Projektodawca stworzył więc jedynie pozór regulacji rynku owoców i warzyw na wzór unijny. Przyjął co prawda zasadę, że interwencja polega na wycofywaniu nadmiaru produkcji z rynku, za co rekompensatę otrzymają producenci działający w grupach. Pominął jednak instrumenty gwarantujące jego skuteczność: system monitorowania rynku, zasady podejmowania interwencji i współodpowiedzialności samorządu producentów za decyzje regulacyjne. Zignorował kwestie klasyfikacji, czyli norm jakości, co oznacza, że na dobrą sprawę nie wiadomo, czym na tym rynku rolnym będzie się obracać. Sytuacja przypomina sprawę z ustawą cukrową, przyjętą w 1994 r., gdzie efekt był widoczny. Właściwie były teoretyczne regulacje rynku, ale doprowadzono najpierw do obniżenia cen, do przyjęcia dumpingowych cen światowych, a potem do sytuacji, którą mamy teraz, czyli do bardzo wysokich cen. Tak więc regulacja niezbyt dokładna może nawet zaszkodzić.</u>
          <u xml:id="u-71.3" who="#AdamWędrychowicz">Regulujemy również rynek chmielu, którego już dawno nie ma, tak przynajmniej na to patrzę. Rząd doprowadził najpierw do likwidacji polskich plantacji, sprzedając browary w ręce kapitału zagranicznego. Od początku było wiadomo, że nowi właściciele po upływie 3-letniego okresu przejściowego zaczną sprowadzać gotowy koncentrat chmielowy z zagranicy. I tak też się stało, a teraz będziemy regulować rynek.</u>
          <u xml:id="u-71.4" who="#AdamWędrychowicz">Proszę państwa, z braku czasu nie omawiam poszczególnych rynków, które ustawa, powiedzmy, reguluje. Ale taka legislacja „hurtem” i „na skróty” wydaje się niezbyt potrzebna i czasem nawet szkodliwa.</u>
          <u xml:id="u-71.5" who="#AdamWędrychowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Drugi zasadniczy problem, który chcę tylko zasygnalizować, dotyczy zastrzeżeń co do zgodności projektu z konstytucją. Były one podnoszone przez ekspertów sejmowych, jak też przeze mnie w trakcie dyskusji na posiedzeniu. Art. 23 konstytucji stanowi, że podstawą ustroju rolnego państwa jest gospodarstwo rodzinne. Tymczasem projekt przewiduje kierowanie wszelkiej pomocy wyłącznie do grup producenckich. Wydaje nam się to niesłuszne i będzie to trudne do przyjęcia przez Polaków. Dlatego w zgłaszanej poprawce - tu już będę skracał wypowiedź ze względu na czas - również mówimy o wprowadzeniu do tych regulacji możliwości działania tych gospodarstw rolnych, które dysponują większym potencjałem.</u>
          <u xml:id="u-71.6" who="#AdamWędrychowicz">Mając powyższe na uwadze, sądzę, że nadmierne rozbudowanie kontroli i preferencja jedynie grup producenckich, z pominięciem gospodarstw rodzinnych, jest błędem, i to nawet błędem, który nie rozwiązuje zasadniczej sprawy: pozycji gospodarstwa rodzinnego.</u>
          <u xml:id="u-71.7" who="#AdamWędrychowicz">Przedstawiam trzy poprawki, których nie będę omawiał ze względu na brak czasu. Oświadczam również, że nasze koło będzie popierać w całej rozciągłości poprawki przedstawione przez PSL. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#StanisławZając">Również proszę o przedłożenie na piśmie poprawek w trybie wynikającym z regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#komentarz">(Poseł Adam Wędrychowicz: Tak, staram się już to zrobić.)</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Piotra Krutula w imieniu Koła Poselskiego Porozumienia Polskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#PiotrKrutul">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#PiotrKrutul">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W imieniu Koła Poselskiego Porozumienia Polskiego pragnę na początku oświadczyć, że nie poprzemy tego projektu ustawy o organizacji niektórych rynków rolnych, ponieważ uważamy, że ta ustawa nie sprzyja polskim producentom, rolnikom, głównie produkującym chmiel i tytoń. Owszem, może sprzyjać producentom owoców i warzyw, pod jednym warunkiem: że Unia Europejska da pieniądze. Unia Europejska nie da pieniędzy na grupy producenckie, ponieważ odchodzi od finansowania wszystkich grup producenckich, które są w Unii Europejskiej. To należy powiedzieć i myślę, że pan minister to potwierdzi: jeżeli ktoś tutaj mówi o gruszkach, malinach, melonach itd., to mówi o gruszkach na wierzbie, a nie o faktycznych owocach, które są.</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-73.3" who="#PiotrKrutul">I tak po kolei, panie marszałku. Pragnę powiedzieć, że tyle jest niejasności w tym projekcie ustawy, że gdyby on był omawiany na posiedzeniu sejmowej komisji rolnictwa, to byłby odrzucony w pierwszym czytaniu zdecydowaną większością głosów posłów, którzy są rolnikami i którzy się znają na rolnictwie.</u>
          <u xml:id="u-73.4" who="#PiotrKrutul">Mam pytanie, może poseł sprawozdawca odpowie, ilu rolników liczy wielka komisja, ilu rolników było na posiedzeniu w sierpniu, kiedy są żniwa itd.? Czy rzeczywiście rolnicy decydowali, czy rolnicy czytali w pierwszym czytaniu ten projekt ustawy, który pan poseł sprawozdawca tak przedstawił? Gratuluję właśnie członkom komisji dobrego samopoczucia, wiary, że rzeczywiście to nam pomoże w dostosowaniu do rynków unijnych lub pomoże wesprzeć polskich producentów. Ta ustawa naprawdę różni się od ustawy o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw, którą tydzień temu uchwaliliśmy. Naprawdę się różni, jest niezgodna z tą ustawą. Pragnę znać stanowisko Biura Legislacyjnego odnośnie do sprawy związanej właśnie z funkcjonowaniem ustawy - jeszcze nie ma ona podpisu pana prezydenta - którą tydzień temu przedstawiliśmy, jak to się ma do tego.</u>
          <u xml:id="u-73.5" who="#PiotrKrutul">Teraz po kolei, ponieważ wiem, że mam mało czasu, a jawią się pytania zasadnicze. Dlaczego w programie operacyjnym dla Polski SAPARD znalazły się tylko grupy producenckie owoców i warzyw? Przypominam, polski rząd wnosi o dotacje, dofinansowanie tylko 250 grup producentów owoców i warzyw, a żadne inne grupy producenckie, nawet w poprawionym projekcie operacyjnym, nie znalazły się i nie znajdą, bo takie jest stanowisko Unii Europejskiej, że nie mogą być finansowane inne grupy producenckie. Myślę, że pan minister to potwierdzi.</u>
          <u xml:id="u-73.6" who="#PiotrKrutul">Czytając projekt ustawy po kolei. W art. 1 jest napisane, że ustawa reguluje organizację rynków owoców, warzyw, chmielu, tytoniu itd., ale już w pkt. 2 jest mowa o tym, że do tej organizacji rynków nie stosuje się przepisów o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym i ochronie interesów konsumentów. To znaczy, że grupa producencka owoców i warzyw nie będzie kontrolowana, że jest to monopolista, który będzie ustalał ceny takie, jakie będzie chciał. Gratuluję, bardzo ładnie, jeśli chodzi o grupy producentów owoców i warzyw, ale jak to się ma do konsumentów, którzy będą musieli jednak za te ceny kupować?</u>
          <u xml:id="u-73.7" who="#PiotrKrutul">W art. 9 mówi się o pomocy finansowej. Utopią jest, że będą pieniądze na te grupy producenckie. Naprawdę jest to utopia. Pan poseł Czarnecki w imieniu AWS mówił, że rząd przygotowuje ustawę o rynkach mleka, zboża itd., bardzo fajnie, w terminie do końca września. Jest to następna utopia i w to nie wierzę. Owszem, może przedstawić, ale potwierdzam, myślę, że zostanie to stwierdzone, że nie będzie parafki, czyli aprobaty ministra finansów. Wszystko jest ładnie, bo zbliżają się wybory, trzeba coś obiecać polskim rolnikom, natomiast faktycznie minister finansów, zdając sobie sprawę, jaka jest ustawa o regulacji rynku skrobi ziemniaczanej, bo jest projekt tej ustawy, nie chce finansować tych grup producenckich. Tak że mówienie o tym, że będą one finansowane, że będzie zorganizowany rynek mleka, zboża itd., jest następną utopią. Tak więc w art. 9 mówi się o pomocy finansowej, ale, jeszcze raz powtarzam: na papierze, a nie faktycznie.</u>
          <u xml:id="u-73.8" who="#PiotrKrutul">W art. 10 mówi się o tzw. programie grup producenckich, że program powinien określać okres, nie krócej niż 3 lata, nie dłużej niż 5 lat. Miałbym pytanie: co będzie po 5 latach, czy już nie będzie tych programów? Mam nadzieję, że w Unii Europejskiej nie będzie finansowania takiego jak teraz. Bardzo proszę poczytać książkę „Organizacja rynku owoców i warzyw w Unii Europejskiej - wnioski dla Polski”, przygotowaną za aprobatą rządu polskiego. Można z niej dużo wyczytać, także odnośnie do tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-73.9" who="#PiotrKrutul">Następnie chciałbym powiedzieć o art. 16, że jest tzw. wycofywanie produktów rolnych, rekompensaty finansowej, że w pkt. 3 jest stwierdzenie, że sprzedaż produktów, o których mowa w ust. 2, odbywa się w trybie przetargów, do których nie stosuje się przepisów ustawy o zamówieniach publicznych. Jest to sytuacja korupcjogenna, że Agencja Rynku Rolnego nie musi stosować się do przepisów dotyczących zamówień publicznych. Pytanie: czy to jest wolnoamerykanka, państwo w państwie? Gratuluję też wysokiej komisji - już, panie marszałku, kończę - dobrego samopoczucia odnośnie do tego ustalenia.</u>
          <u xml:id="u-73.10" who="#PiotrKrutul">Art. 23 uważam, że nie ma żadnego sensu, ponieważ grupom wpisanym w rejestr itd... W zmianie ustawy o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa jeszcze nie było mowy o wstępnie uznanych grupach producenckich.</u>
          <u xml:id="u-73.11" who="#PiotrKrutul">Art. 44 dotyczący rynku tytoniu. Mam pytanie: Czy mamy jeszcze polski zakład produkcyjny tytoniu, bo uważam, że dofinansowanie, o którym się tutaj mówi, dotyczy tylko zagranicznych podmiotów gospodarczych. Jeżeli chodzi o tytoń, to jest utopia, gdy się mówi, że to jest dla dobra polskich producentów. Jeżeli nie mówimy o limitach produkcyjnych, nie mówimy o rejonach produkcji uprawy tytoniu, a mówimy o tym, proszę posłuchać art. 71 pkt. 1 ppkt. 5 i 6: Kto uprawia tytoń poza rejonami uprawy i bez zawartej umowy kontraktacji, kto wprowadza do obrotu surowiec tytoniowy... podlega karze grzywny. To polscy rolnicy powinni usłyszeć. Czy już teraz mówi się o grzywnie, że polski rolnik będzie pociągnięty do odpowiedzialności karnej za uprawę? To jest pytanie. Nie ma nic o tym w ustawie, ani w stanowisku negocjacyjnym. Przypominam: to dostaliśmy jeszcze raz od pana ministra Kułakowskiego. Jakie będą limity produkcyjne tytoniu, chmielu itd., nic nie wiemy, a tu się już mówi o tym, kto bez zgody itd., to pociągnięty zostanie do odpowiedzialności karnej.</u>
          <u xml:id="u-73.12" who="#PiotrKrutul">Art. 44 - organizacja rynku tytoniu. Pkt 4 ppkt 2 tego artykułu: Do wniosku, o którym mowa w ust.3, dołącza się zaświadczenie właściwego urzędu skarbowego, stwierdzające, że wnioskodawca nie zalega z wpłatami danin publicznych. Pytanie do posłów sprawozdawców: Co to są daniny publiczne i kto ma je wpłacać, do kogo i ile? Od czego to będzie zależało - od limitu otrzymanego od właściwego ministra czy Agencji Rynku Rolnego itd.? Tak więc naprawdę rodzi się bardzo dużo pytań. Brakuje przepisów wykonawczych, rozporządzeń do tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-73.13" who="#PiotrKrutul">Panie Marszałku! Z uwagi na to, że mam mało czasu, informuję, że nasze Koło Poselskie Porozumienia Polskiego na pewno nie poprze tego projektu ustawy. Gdybyśmy mogli, tobyśmy wnosili o odrzucenie tego projektu ustawy w drugim czytaniu, ale nie możemy, bo nie mamy wystarczającej liczby posłów, żeby taki wniosek zgłosić. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-73.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Misztala, niezrzeszonego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#StanisławMisztal">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W swoim wystąpieniu chciałbym skoncentrować się głównie na kontrowersyjnym problemie limitowania produkcji surowca tytoniowego, które wprowadza ustawa. Limitowanie to zgodne jest co prawda z wymogami Unii Europejskiej, może jednak spowodować nierównoprawną, to jest niekonkurencyjną, pozycję polskich producentów tytoniu oraz papierosów wobec producentów zagranicznych, zwłaszcza pochodzących z krajów Unii. Wynika to z dwóch grup przesłanek. Po pierwsze, z przesłanek ekonomiczno-systemowych, w krajach Unii bowiem występują dotacje dla producentów rolnych, w Polsce zaś nie, nie znalazłem też w projektowanej ustawie propozycji wprowadzenia takich dotacji w naszym kraju. Druga grupa jest związana z rzeczywistą sytuacją w Polsce na rynku tytoniowym charakteryzującą się znacznym udziałem, zwłaszcza we wschodnich województwach przygranicznych, wyrobów pochodzących z przemytu, a więc od których nie opłacono akcyzy i cła.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#StanisławMisztal">Jest to niewątpliwie znacząca strata dla budżetu państwa, zwłaszcza że w regionie zamojskim, z którego się wywodzę, nielegalna sprzedaż na ulicy papierosów przeszmuglowanych zza granicy wschodniej co najmniej dorównuje sprzedaży legalnej. Straty ponoszą głównie plantatorzy Zamojszczyzny, zwłaszcza z gminy Nielisz i Łukowa, wprowadzeni w błąd przez spółkę Universal. Spółka ta zachęciła rolników do zakupu drogich suszarni na kredyt, a następnie zmniejszyła wielkość kontraktacji do 10%, co naraziło plantatorów na olbrzymie straty. Poszkodowane są również Lubelskie Zakłady Tytoniowe, gdzie niedawno odbyła się konferencja z udziałem parlamentarzystów Lubelszczyzny na temat groźnych skutków nielegalnego przemytu papierosów, zwłaszcza ze wschodu. I po co tu wprowadzać jeszcze limitowanie upraw i produkcji? Postulując zatem zwiększenie skuteczności i zakresu kontroli sprzedaży wyrobów tytoniowych, chciałbym zwrócić uwagę, że dostosowywanie na siłę przepisów do wymogów Unii Europejskiej bez przygotowania w Sejmie zaplecza w innych dziedzinach, takich jak kontrola celna, będzie niekorzystne dla polskich producentów. Dotyczy to zresztą wielu spraw i sfer.</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#StanisławMisztal">Pragnę ponadto wyrazić obawę co do rozpatrywanej ustawy nasuwającą mi się po jej lekturze - czy nie wprowadza ona nadmiernego zbiurokratyzowania przepisów i procedur, które w warunkach polskich są jeszcze niewykonalne, a - co równie ważne - mogą utrudniać działanie producentom w całym sektorze rolno-spożywczym, a więc także rolnikom. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-75.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#StanisławZając">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#StanisławZając">Zamiar przedstawienia pytań zgłosili panowie posłowie: Stanisław Misztal, Ryszard Brejza, Marek Kaczyński, Jerzy Zakrzewski, Jerzy Jaskiernia, Stanisław Stec, Romuald Ajchler, Stanisław Kalemba, Ryszard Stanibuła i Józef Gruszka.</u>
          <u xml:id="u-76.3" who="#StanisławZając">Czy ktoś z pań i panów posłów... Piotr Krutul jeszcze się zgłasza. Nikt więcej się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-76.4" who="#StanisławZając">A zatem zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-76.5" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Misztala, niezrzeszonego, i przedstawienie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#StanisławMisztal">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym zadać następujące pytanie skierowane do pana ministra i pana posła sprawozdawcy: Dlaczego w przedłożonym projekcie ustawy nie uwzględniono przepisów dotyczących tworzenia i funkcjonowania grup producentów surowca tytoniowego? Pragnę zwrócić uwagę, że w wielu przypadkach wprowadza się regulacje wycinkowe, a nie kompleksowe lub wyprzedzające. Opiniowaliśmy nie tak dawno ustawę o zrzeszaniu się producentów rolnych, a zatem dlaczego rozstrzygnięć tamtej wcześniejszej regulacji nie można było uwzględnić w tej? Chciałbym przy tym podkreślić, iż uchwalenie ustawy o zrzeszaniu się producentów rolno-spożywczych mogłoby wzmocnić ich pozycję wobec przedsiębiorstw przetwarzających ich produkty, które są i tak z reguły mocniejsze. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu i przedstawienie pytania pana posła Ryszarda Brejzę z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#RyszardBrejza">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Chciałbym zapytać, dlaczego w rządowym projekcie rząd chciał, aby to Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa prowadziła rejestr podmiotów rolnych, a nie wojewoda? Jakie argumenty stały u podstaw tej propozycji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu i przedstawienie pytania pana posła Marka Kaczyńskiego z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#MarekKaczyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Swoje pytania chcę skierować i do pana posła sprawozdawcy, i do pana ministra, bo mogą dotyczyć obu panów.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#MarekKaczyński">Pierwsze pytanie. Ile obecnie funkcjonuje w Polsce w pewien sposób sformalizowanych grup producentów owoców, warzyw, chmielu czy tytoniu, ale przede wszystkim owoców i warzyw? Ile takich grup funkcjonuje? Ile grup może powstać na podstawie omawianej dziś ustawy w roku 2001? Czy potencjał będzie się zwiększał, czy jest zainteresowanie taką ustawą?</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#MarekKaczyński">Sprawa następna. Jak wygląda wysokość limitów na produkcję poszczególnych asortymentów z grupy owoców, warzyw, chmielu czy tytoniu? Możemy mówić tylko o stanowisku, jakie przedstawiamy, przedstawiliśmy Unii Europejskiej. Również, jeżeli jest taka możliwość, prośba o przedstawienie informacji, na jakie wysokości limitów możemy liczyć. Czy już - pytanie do rządu - takie wielkości mogłyby być szacunkowo przedstawione?</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#MarekKaczyński">Pytanie następne. Czy ustawa w proponowanym kształcie może zwiększyć nasz potencjał produkcyjny, jeżeli chodzi o owoce, warzywa? Nie jest przecież tajemnicą, że niektóre rodzaje owoców, warzyw są jednak do Polski importowane. Jakie są tego przyczyny, to inna sprawa. Czy ta ustawa ma szansę zagwarantować zwiększenie produkcji w poszczególnych asortymentach owoców, warzyw, jak również chmielu, tytoniu? Jeżeli byłaby możliwość odpowiedzi, to proszę określić, w jakim stopniu mógłby się zwiększyć potencjał?</u>
          <u xml:id="u-81.4" who="#MarekKaczyński">Jeżeli można, panie marszałku, chciałbym podać króciutką informację jako przewodniczący komisji ds. prac nad ustawą o regulacji rynku skrobi. Chcę poinformować, że podkomisja zakończy dzisiaj pracę nad tą ustawą, trafi więc ona niebawem do Sejmu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu i przedstawienie pytania pana posła Jerzego Zakrzewskiego z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#JerzyZakrzewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam kilka pytań do przedstawiciela rządu. Zgodnie z art. 23 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej podstawą ustroju rolnego jest gospodarstwo rodzinne. Co prawda nie ma prawnej definicji pojęcia gospodarstwa rodzinnego, tym niemniej jest oczywiste, że grupa producentów takim gospodarstwem nie jest. Ze stwierdzenia, że gospodarstwo rodzinne jest podstawą ustroju państwa, wynika, że żadna inna forma gospodarowania na roli nie może być bardziej uprzywilejowana niż gospodarstwo rodzinne. Czy zatem uprzywilejowanie grup producentów, czyli kolektywnej formy organizacji rolnictwa, nie jest sprzeczne z art. 23 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej?</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#JerzyZakrzewski">Pytanie drugie. Zgodnie z ust. 1 pkt 2 art. 5 projektu członkowie grupy mają sprzedawać swoje produkty za pośrednictwem grupy. Co oznacza sformułowanie „za pośrednictwem grupy”, gdyż pośrednik, jak wynika z definicji, kontaktuje jedynie chcącego sprzedać i chcącego kupić. Sam natomiast nie sprzedaje, ani nie kupuje. Jak się ma sprzedaż za pośrednictwem do pojęć znanych w Kodeksie cywilnym?</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#JerzyZakrzewski">Pytanie trzecie. Art. 11 i 14 projektu, moim zdaniem, kreuje fikcję prawną. Przecież prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa nie ma możliwości zatwierdzenia kilkudziesięciu tysięcy programów.</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#JerzyZakrzewski">Dlaczego projektodawca nakłada na grupy producentów rolnych obowiązek wysyłania programów na adres prezesa Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Warszawie? Czy ta procedura nie powinna być zdecentralizowana?</u>
          <u xml:id="u-83.4" who="#JerzyZakrzewski">Zgodnie z projektowanymi art. 10 i 11, prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa nie ma możliwości niezatwierdzenia programu. Czy jest to przeoczenie, czy też taki był zamiar projektodawcy? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Jaskiernię z Sojuszu Lewicy Demokratycznej i przedstawienie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#JerzyJaskiernia">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym w związku z tym ważnym projektem zadać trzy pytania.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#JerzyJaskiernia">Pierwsze pytanie, panie marszałku, dotyczy przebiegu dyskusji i zaprezentowanej przez pana posła Ryszarda Czarneckiego tezy, że w chwili obecnej zatrudnienie w sektorze rolnictwa w Polsce wynosi 12–13%, gdyby liczyć prawidłowo, a więc nie jest wcale wyższe od analogicznego w wielu innych krajach. Pan poseł, były minister ds. integracji, przywoływał przykłady krajów będących członkami Unii Europejskiej, które mają ten stopień zatrudnienia znacznie wyższy. Chciałbym w związku z tym zapytać przedstawiciela rządu, czy ta informacja jest prawidłowa. Ma to, Wysoka Izbo, niezwykle ważne znaczenie, ponieważ wokół tego zagadnienia, wytwarza się na wsi lęk, że dojdzie do drastycznej redukcji zatrudnienia, pojawiają się zasadnicze pytania: co z tymi ludźmi, gdzie oni się podzieją, czy będą alternatywne miejsca zatrudnienia? Jedna z przyczyn negatywnych tendencji w stosunku do integracji, która pojawia się na wsi, wynika właśnie z tego. Dlatego też informacja przekazana przez pana posła Czarneckiego musi uzyskać potwierdzenie bądź zaprzeczenie, patrząc na nią z punktu widzenia jej związku z przebiegiem negocjacji przedakcesyjnych.</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#JerzyJaskiernia">Drugie pytanie, panie marszałku, kieruję również do przedstawicieli rządu. Chciałbym zapytać, jak przedstawia się aktualnie i w świetle tej ustawy pokrycie finansowe tych inicjatyw, które wiążą się z działalnością grup producenckich. W tej sprawie, panie marszałku, Wysoka Izbo, na spotkaniach poselskich w woj. świętokrzyskim wielokrotnie padał zarzut, że przyjęto konstrukcję, która nie miała wystarczającego oprzyrządowania finansowego, a więc rozbudzono nadzieje bez dania stosownych środków. Chciałbym w związku z tym zapytać, czy te mechanizmy, które aktualnie rozważany projekt zawiera, stworzą szansę rzetelnego postępu. Czego ludzie mogą rzeczywiście się spodziewać?</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#JerzyJaskiernia">I trzecie pytanie, Wysoka Izbo, bardzo ściśle z tym powiązane, wiąże się z tym - i to jest również pytanie kierowane do rządu - w jakim zakresie jako Polska możemy się spodziewać środków wsparcia ze strony Unii Europejskiej dla realizacji tych celów, które niewątpliwie mają związek z integracją europejską, z naszym dostosowaniem się, z szukaniem nowatorskich rozwiązań - mam tu na myśli w szczególności fundusze SAPARD i ISPA - ponieważ ocena jest taka, co sygnalizuję rządowi, że bądź te środki nie docierają w wystarczającej ilości, bądź wiedza o nich jest ograniczona. W każdym razie w środowisku wiejskim nie ma w chwili obecnej przekonania, że wieś zyskuje na tym stadium procesu integracji, który już w fazie stowarzyszenia powinien się pojawić. Dlatego też prosiłbym rząd o bardzo jednoznaczne określenie, jakich środków możemy się tutaj spodziewać i kiedy one w rzeczywistości trafią, po to żeby sytuacja w tej dziedzinie mogła się istotnie zmienić. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Steca z Sojuszu Lewicy Demokratycznej i przedstawienie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Pierwsze pytanie dotyczy rozwiązań dla innych rynków rolnych, jak rynki zbóż, mleka i żywca. Czy rząd dotrzyma przyrzeczenia, że do 30 września przedstawi również w Sejmie rozwiązania dla tych rynków, oczywiście łącznie z rozwiązaniami przewidującymi wsparcie finansowe?</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#StanisławStec">Drugie pytanie dotyczy art. 13 i art. 73 projektu ustawy. Mówi się w tych artykułach o pomocy finansowej dla grup producentów owoców i warzyw, z tym że określa się górną granicę pomocy finansowej, bez określenia ewentualnej dolnej granicy. Wobec tego, w przypadku gdy Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa nie będzie miała w swoim planie finansowym odpowiedniego zabezpieczenia środków wynikającego z ustawy budżetowej na dany rok, to praktycznie pomoc finansowa może być zerowa lub minimalna, gdyż na podstawie tej ustawy grupa nie wyegzekwuje tej pomocy, bo tu określa się, że nie może przekroczyć, a nie mówi się, że nie może być niższa niż określona kwota.</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#StanisławStec">Trzecie pytanie. Ustawa może wejść w życie po 6 miesiącach od daty ogłoszenia, czyli jest szansa, że 1 czerwca 2001 r. W związku z tym: Dlaczego art. 9 ust. 3 i art. 15–21, które dotyczą wypłat rekompensat dla producentów owoców i warzyw, mają wejść w życie dopiero od 1 stycznia 2003 r.? Moim zdaniem mogłyby mieć zastosowanie już w 2002 r. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Romualda Ajchlera z Sojuszu Lewicy Demokratycznej i przedstawienie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#RomualdAjchler">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#RomualdAjchler">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam do pana kilka pytań. Co prawda niektóre były już zadawane, ale z racji tego, iż są one wielkiej wagi, chcę je także wyartykułować.</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#RomualdAjchler">Pierwsze pytanie wynika, panie ministrze, przede wszystkim z dyskusji, jaka ma miejsce na sali, a dotyczy środków finansowych. Panie ministrze, czy nie odnosi pan wrażenia, że ustawa wprowadzana bez środków pomocowych na jej działanie może spowodować odczucie, że przyjmujemy prawo czy przystosowujemy prawo do prawa unijnego, ale będzie ona ustawą martwą? A w takim razie czy podzieli pan pogląd, że opracowywany projekt to jedynie papier dla komisarzy unijnych? Ja takie wrażenie odnoszę.</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#RomualdAjchler">Drugi temat. Ustawa nakłada na polskich rolników wiele obowiązków, które będą oni musieli spełnić z chwilą wejścia w życie projektu ustawy. Proszę powiedzieć, panie ministrze, jaką pomoc finansową przewiduje projekt ustawy kierowany do polskich rolników (w porównaniu z pomocą dla rolników w Unii Europejskiej). Myślę tu przede wszystkim o środkach przeznaczonych na działanie tej ustawy - w ustawie budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-89.4" who="#RomualdAjchler">Jeszcze jedno pytanie związane z tym tematem. Gdyby zastosować taką samą pomoc, jaka obowiązuje w wypadku rolnictwa w Unii Europejskiej, to ile należałoby zapewnić w budżecie państwa środków na działanie tej ustawy? I czy na realizację tej ustawy przewiduje się także wykorzystanie środków przedakcesyjnych? A jeśli państwo macie taki plan czy program, to proszę podać wielkość tych środków, jakie zamierzacie spożytkować.</u>
          <u xml:id="u-89.5" who="#RomualdAjchler">Pytanie następne. Panie ministrze, właściwie regulacje zawarte w tej ustawie dotyczą rynku warzyw, owoców, chmielu, tytoniu i suszu. Jest to ok. 3% naszego rynku. Czy uważa pan, że jest to trafny wybór? Czy pana zdaniem należało rozpocząć od tychże rynków? Sądzę, że powinno się zacząć nie od rynków marginalnych, lecz od regulacji rynków podstawowych, takich jak rynek zbóż, mięsa, rzepaku, buraków cukrowych. Czy, być może, panie ministrze, nie macie pomysłu na regulację tych rynków podstawowych? Jest, co prawda, zapewnienie, ale mając już doświadczenie poselskie, nie wierzę, że wywiąże się pan z tychże terminów, które państwo przedstawiliście.</u>
          <u xml:id="u-89.6" who="#RomualdAjchler">Ostatnia kwestia dotyczy przede wszystkim środków, bo z każdym projektem ustawy - aby ustawa była realizowana - jest związana sprawa środków.</u>
          <u xml:id="u-89.7" who="#RomualdAjchler">Panie Ministrze! W naszym kraju jest rozpoczętych szereg reform. To, że one nie działają, to przede wszystkim dlatego że brakuje środków na ich działanie. Na wsi ludzie odnoszą wrażenie, a szczególnie do takiego wniosku dochodzą rolnicy, że szereg reform odbywa się kosztem rozwoju wsi i rolnictwa. Proszę powiedzieć, dlaczego ograniczacie państwo dostęp środków i godzicie się na wyprowadzanie środków z resortu rolnictwa, nie przeznaczając ich jednocześnie na postęp biologiczny, na dopłaty np. do wapnowania czy walkę z chorobami zakaźnymi - myślę tu o białaczce przede wszystkim.</u>
          <u xml:id="u-89.8" who="#RomualdAjchler">Panie Ministrze! Niedawno zabrano 56 mln pańskiemu resortowi na pokrycie kosztów związanych z realizacją Karty nauczyciela. Ja nie mam nic przeciwko temu, tak na marginesie, bo trzeba się wywiązać z tychże zobowiązań, które zostały przyjęte w innej ustawie. Ale jednocześnie panuje na wsi przekonanie, że wszystko to, co się odbywa w reformowaniu kraju, jest dokonywane kosztem wsi i rolnictwa. Jest jeszcze 10 mln zł, które nie zostały spożytkowane na działanie grup producenckich. Jednocześnie, panie ministrze, brakuje środków na finansowanie linii zapowiedzianej przez pana premiera Buzka i rząd - myślę tu o kredytach suszowych. Niedawno miałem...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#StanisławZając">Panie pośle, mówi pan w istocie o bardzo ważnych sprawach, to prawda, i nikt tego nie kwestionuje, niemniej jednak w tej chwili jest zupełnie inna konwencja posiedzenia - przedstawianie pytań. Tak że bardzo proszę, rozumiem, że pytania są bardzo ważne i problemy bardzo istotne, które pan porusza...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#RomualdAjchler">Dziękuję, panie marszałku, za tę uwagę, z pewnością się do niej dostosuję, jest to ostatni akapit mojego wystąpienia.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#RomualdAjchler">Chciałbym, panie ministrze, usłyszeć, co robi minister rolnictwa w tej kwestii, aby tak szczupłe środki, m.in. przeznaczone na działanie tej ustawy, nie wypływały z resortu rolnictwa, a były przede wszystkim spożytkowane na cel, który uchwaliliśmy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Kalembę z Polskiego Stronnictwa Ludowego i przedstawienie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#StanisławKalemba">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytania skierowane do przedstawiciela rządu.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#StanisławKalemba">Przede wszystkim czy jest to zgodne z konstytucją, uzasadnione, żeby Komisja Prawa Europejskiego na pierwszym miejscu regulowała sprawę rynków, to jest bardzo ważne, ja tego nie kwestionuję, ale skoro zapisaliśmy w konstytucji, że podstawą ustroju prawnego jest gospodarstwo rodzinne, a setki tysięcy gospodarstw rodzinnych zajmuje się produkcją zbóż, trzody, bydła, mleka, cukru itd., to uważam, że skala, którą się prezentuje w pierwszej kolejności, takiego postępowania nie uzasadnia. Zgadzam się z tym, co powiedział pan poseł Wędrychowicz: czy my tutaj akurat regulujemy to, budując ten dom od fundamentów, czy też od góry, od sufitu.</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#StanisławKalemba">I druga sprawa. Skąd się biorą, panie ministrze, sprzeczności w stanowisku rządu do tej fundamentalnej ustawy o grupach producentów rolnych i ich związkach i do tej ustawy? Dlaczego stanowisko rządu w czasie głosowania na poprzednim posiedzeniu Sejmu było negatywne np. co do środków przeznaczonych dla grup rolników, osiągających przychody z innej sprzedaży, a jeśli chodzi o te grupy, o te rynki, akurat jest za, bo mówi o tym właśnie art. 70 ust. 2. Mam pytanie następujące. W uzasadnieniu projektu rządowego mówi się o skutkach finansowych, że te środki są potrzebne na szkolenie producentów, nowo zatrudnionych pracowników, pracowników agencji itd. A dlaczego mało się mówi o wsparciu finansowym z budżetu polskiego, również z budżetu Unii, właśnie jeżeli chodzi o grupy producenckie?</u>
          <u xml:id="u-93.3" who="#StanisławKalemba">To samo dotyczy rynku cukru. Panie ministrze, przecież jest uchwała Sejmu, która zobowiązuje rząd do przedstawienia koncepcji. Chodzi o projekt ustawy. Rząd, układ rządowy nie może się z tym uporać od grubo ponad roku. To wymaga pilnego uregulowania, zobowiązania się i w tej sali co do polskiego cukru. Dlaczego tym akurat Komisja Prawa Europejskiego się nie zajmuje, tylko tymi bardzo ważnymi, ale nie najważniejszymi rynkami? Powstaje pytanie, czy nie funkcjonuje jednak lobbying, powiedziałbym, w polityce rolnej, gdzie wsparcia w zasadzie nie ma i oficjalnie się mówi, że środków nie będzie, a tu w odniesieniu do wybranych rynków - z których większość nie jest w gorszej sytuacji aniżeli inne rynki w rolnictwie, o których mówiłem - proponuje się inne rozwiązania, inne nawet aniżeli w omawianej na poprzednim posiedzeniu ustawie o grupach producentów rolnych i ich związkach.</u>
          <u xml:id="u-93.4" who="#StanisławKalemba">W związku z tym pytanie, panie ministrze: Czy akurat od tego należało rozpocząć regulację rynków? Czy nie powinno być najpierw ogólnej koncepcji regulacji rynków, włącznie z rozwiązaniami finansowymi? Uważam, że tutaj próby rozwiązań dotyczących pomocy finansowej czy rozładowania nadwyżek na tych rynkach mimo wszystko nie są uczciwie przedstawione. Można bowiem mówić o rozładowaniu nadwyżek 10% na rynku wybranych warzyw czy owoców, a można rozpocząć od tego, jak uregulować nadwyżkę, powiedzmy sobie, 10% wieprzowiny przy stanie 18, 19 czy 20 mln sztuk na rynku trzody. I to jest problem. Czyli, po rolniczemu mówiąc, byka jednak trzeba chwytać najpierw za rogi. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Ryszarda Stanibułę z Polskiego Stronnictwa Ludowego i przedstawienie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#RyszardStanibuła">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym skierować pytania do przedstawicieli rządu. Jakie przesłanki legły u podstaw tego, że rząd nie przewidział wsparcia finansowego dla rynku chmielu i rynku tytoniu w sytuacji sprywatyzowania tych przemysłów? Wszyscy wiemy, jaka jest sytuacja na rynku chmielu i na rynku tytoniu. Dlaczego nie proponuje się, skoro te rynki zostały sprywatyzowane, takiego wsparcia jak w Unii Europejskiej? Czy ten brak wsparcia finansowego dla producentów chmielu i tytoniu nie jest czasem formą ukrytego wsparcia kapitału zagranicznego i rolników unijnych? Ośmielam się to podkreślać. Czym kierował się rząd, proponując tylko regulację niektórych rynków rolnych? A co z pozostałymi rynkami rolnymi? Kiedy te kwestie zostaną uregulowane w sposób kompleksowy? Mam tu na myśli rynki - już tutaj była o tym mowa - mięsa, mleka, cukru itd. Wydaje mi się, że należałoby w sposób kompleksowy do tego podejść. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Gruszkę z Polskiego Stronnictwa Ludowego i przedstawienie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#JózefGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Żeby nie powtarzać tematyki, która już tutaj w pytaniach została podkreślona, zadam dwa krótkie pytania.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#JózefGruszka">Chodzi o wytłumaczenie rozbieżności, którą nazwałbym myślową albo intencyjną. Otóż rząd deklaruje wsparcie w ramach omawianych rozwiązań ustawowych dotyczących prawa europejskiego w zakresie regulacji poszczególnych rynków. To dobrze, że rząd tak deklaruje, bo wsparcie finansowe jest potrzebne. Natomiast jak można wytłumaczyć to, że rząd w pracach nad ustawą o grupach producenckich zabiegał zarówno w Sejmie, jak i w Senacie o to, by kwota środków kierowanych do grup producenckich była jak najmniejsza? Występuje tu dość duża niezgodność co do intencji. Prosiłbym bardzo o wyjaśnienie tego.</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#JózefGruszka">Drugie pytanie. Panie ministrze, widzimy, że na regulacje, które są zawarte chociażby w rozwiązaniu ustawowym, będą potrzebne dość duże kwoty. Posłowie z dużym oczekiwaniem zaglądają do skrytek poselskich, czy jest już w nich - bo pora najwyższa - projekt budżetu państwa na rok 2001, dlatego że termin ustawowy 30 września jest terminem zawitym, a więc obowiązującym. Projektu budżetu do dzisiaj nie ma. Chciałbym w związku z tym zapytać pana ministra: Ile pieniędzy rząd proponuje na te regulacje w budżecie ministerstwa rolnictwa bądź w innych częściach budżetu? Jaką kwotę przewiduje się w projekcie, bo to Wysoka Izba będzie decydować, jaki będzie ostateczny kształt budżetu państwa na rok 2001. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Piotra Krutula z Koła Poselskiego Porozumienie Polskie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#PiotrKrutul">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#PiotrKrutul">Nie starczyło mi czasu, by zadać pytania w poprzednim wystąpieniu, więc zadam je teraz. Jeżeli chodzi o pomoc finansową, mam następujące pytanie: W jakiej sytuacji materialnej znajdują się producenci owoców i warzyw? Czy jest to trudna sytuacja, czy nie? Dlaczego rząd akurat wyraża zgodę na art. 73 ust. 1 pkt. 5, 6, 7 - na finansowanie wydatków związanych z rejestracją i wyposażeniem w środki techniczne grup producenckich owoców i warzyw, wypłacanie rekompensat finansowych z tytułu niewprowadzenia do obrotu owoców i warzyw itd., a nie chce finansować innych grup producenckich będących w o wiele trudniejszej sytuacji? Dlaczego nie chce finansować wyposażenia w środki techniczne bądź zawiązywania się grup producenckich? To jest pytanie, myślę, w imieniu wszystkich grup producenckich, które oczekują na chociaż symboliczną pomoc. Chodzi nie tylko o producentów owoców i warzyw.</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#PiotrKrutul">Następne pytanie. Chodzi o tzw. limity produkcyjne dotyczące tytoniu. Czy rząd przeprowadził symulacje co do tego, ile polskich gospodarstw będzie musiało zbankrutować po wprowadzeniu ustawy zawartej w tym projekcie w życie z uwagi na nieprzydzielenie limitów? Dlaczego w art. 50 przewiduje się, że umowa kontraktacji jest zawierana li tylko na jeden cykl produkcyjny, że kontraktacji nie można zawierać na okres dłuższy niż rok, np. na 5 lat? Dlaczego jest przewidziany tylko jeden rok? Dlaczego co roku trzeba błagać dane przedsiębiorstwo lub zakład produkcyjny, by z łaski została podpisana umowa kontraktacji? Zapis zawarty w ustawie na pewno nie jest na rękę rolnikom. Dlaczego rolnik, który nie jest w żadnej grupie producenckiej tytoniu, nie może otrzymać dodatkowego limitu produkcji? Zwracam uwagę na art. 52 pkt 4. Jeżeli na przykład kogoś zwolnili z zakładu pracy, a ma on gospodarstwo rolne, to dlaczego nie może podjąć produkcji tytoniu na danym terenie?</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#PiotrKrutul">Pytanie następne. Jakie kary są przygotowywane za uprawianie tytoniu poza rejonem uprawy? Czy woj. podlaskie, z którego pochodzę (rejon Augustowa), otrzyma zgodę na uprawę tytoniu? Czy firma, która jest właścicielem BAT — British American Tobacco, będzie sprowadzać surowiec z Ameryki Południowej, Afryki? Co się stanie z tymi gospodarstwami, które ulegną likwidacji bądź nie otrzymają limitów?</u>
          <u xml:id="u-99.4" who="#PiotrKrutul">Kolejne pytanie. Kto odkupi od rolników suszarnie do tytoniu, które w ostatnich 3–4 latach były zakupione przez rolników, na które zaciągnięto kredyty? Rolnicy ci pytają, czy otrzymają limity i czy będą mogli produkować.</u>
          <u xml:id="u-99.5" who="#PiotrKrutul">Po konsultacji z biurem Kancelarii Sejmu wnoszę o odrzucenie projektu ustawy, o której dzisiaj mówimy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-99.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Gabriela Janowskiego, niezrzeszonego, i o przedstawienie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#GabrielJanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawowe uregulowanie rynków rolnych jest właściwym podejściem. Należy to ocenić pozytywnie. Natomiast zadziwiające jest, że rząd rozpoczyna regulowanie rynków ważnych, ale jednak w jakiś sposób marginalnych, niewpływających na ogólną dochodowość i poziom życia rolników. Chciałbym zatem zapytać, co było powodem właśnie takiego podejścia? Moi przedmówcy już tu mówili: rynek zboża, mięsa, rynek mleka to są rynki decydujące o poziomie życia na wsi, w ogóle o rozwoju rolnictwa w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#GabrielJanowski">Panie ministrze, mam również pytanie szczegółowe. Otóż bez przyjęcia zasady cen minimalnych gwarantowanych każda inna regulacja jest tylko regulacją zastępczą. Dlaczego rząd do dnia dzisiejszego praktycznie nie przedstawił koncepcji cen minimalnych gwarantowanych? Chcę tu powiedzieć, że jest to jedna z kardynalnych zasad obowiązujących w Unii Europejskiej. Przecież właśnie wprowadzenie cen minimalnych gwarantowanych powoduje stabilność produkcji, zapewnia dochodowość i przede wszystkim przeciwdziała skokowym ruchom cen, które są niedobre zarówno dla konsumentów, jak i producentów. Więcej, ceny minimalne gwarantowane powodują, że rolnicy specjalizują się, następuje koncentracja produkcji i w efekcie obniżenie cen na płody rolne dla konsumentów. To są te dobroczynne skutki działania tej zasady. Niestety, w żadnym z projektów - czy, generalnie, w polityce rolnej formułowanej przez rząd - ta koncepcja nie zyskała uznania. I to jest moja zasadnicza obawa - że polityka rolna będzie po prostu polityką chybioną, niepełną.</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#komentarz">(Poseł Romuald Ajchler: To jest skandal.)</u>
          <u xml:id="u-101.3" who="#GabrielJanowski">Kolejne pytanie dotyczy bardzo ważnej w moim przekonaniu sprawy, to jest terminowości zapłaty za produkty. Żaden projekt nie przewiduje odpowiedniego terminu zapłaty właśnie z mocy ustawy. To, co się w tej chwili dzieje, jest po prostu horrendalne. Producenci, rolnicy nierzadko czekają na zapłatę 3 i więcej miesięcy,...</u>
          <u xml:id="u-101.4" who="#komentarz">(Poseł Romuald Ajchler: Albo w ogóle nie otrzymują.)</u>
          <u xml:id="u-101.5" who="#GabrielJanowski">... a niektórzy w ogóle nie otrzymują zapłaty, dlatego że firmy bankrutują, a często są to firmy „krzak”, które znikają z horyzontu gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-101.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Mówimy „Krzak tak”.)</u>
          <u xml:id="u-101.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak, tak - Krzak tak.)</u>
          <u xml:id="u-101.8" who="#GabrielJanowski">Widzę, że panowie posłowie są bardzo zaangażowani w kampanię prezydencką.</u>
          <u xml:id="u-101.9" who="#komentarz">(Poseł Romuald Ajchler: Źle się to kojarzy.)</u>
          <u xml:id="u-101.10" who="#GabrielJanowski">W każdym razie pozostaje w moim przekonaniu problem ustawowego uregulowania zasad płatności i terminów płatności. Nie może trwać to dłużej niż 2–3 tygodnie. To, co się w tej chwili dzieje, panie ministrze, jest po prostu wielkim skandalem. Oczekujemy od rządu właśnie rozwiązania tej kwestii, najlepiej poprzez ustawowe uregulowanie.</u>
          <u xml:id="u-101.11" who="#GabrielJanowski">Szanowni Państwo! Moi przedmówcy mówili już tutaj o sprawach związanych z grupami producenckimi. I dziwi znowu, że rząd tak wielką aktywność przejawia odnośnie do niektórych tylko kategorii grup producenckich, a na przykład kwestia tzw. grup maszynowych nie zyskała uznania ze strony rządu i obecnie rządzącej klasy politycznej. Chciałbym zapytać, co legło u podstaw takiej decyzji, że jedna grupa jest uprzywilejowana, a inna praktycznie jest dyskryminowana?</u>
          <u xml:id="u-101.12" who="#GabrielJanowski">I ostatnie pytanie: Co rząd uczyni, by generalnie zwiększyć dostępność polskich produktów na rynkach Unii? Bo ustawowe uregulowanie tylko z zakresu produkcji, bez działań promocyjnych, proeksportowych czy bardzo stanowczych rozmów z Unią Europejską na temat dostępności naszych produktów, po prostu jest działaniem pozornym, odwracającym uwagę od rzeczywistych problemów polskiego rolnictwa. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-101.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi za wystąpienie i zawarte w nim pytania skierowane do rządu.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pana Feliksa Klimczaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#FeliksKlimczak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przyznam się, że bardziej zostałem wywołany do debaty na temat rolnictwa niż do odpowiedzi na pytania dotyczące regulacji niektórych rynków rolnych, a szczególnie rynku owoców, warzyw, tytoniu, chmielu i suszu paszowego. Będę starał się grupować pytania, bo zostało ich zadanych mnóstwo.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#FeliksKlimczak">Pytanie pierwsze: Dlaczego najpierw regulowane mają być rynki, które uznawane są - poza może owocami i warzywami - za rynki marginalne? Czy rząd ma jakąś generalną koncepcję dotyczącą regulacji rynków? Muszę odpowiedzieć tak: Na posiedzeniu Komisji Prawa Europejskiego rząd przedstawił generalną koncepcję regulacji rynków. Rząd nie ukrywa również, że dużo korzystniej byłoby pracować w zupełnie innym trybie, przyjąć inny harmonogram, inną kolejność, jeśli chodzi o rozwiązania ustawowe. Ponad wszelką wątpliwość w ramach tej ogólnej koncepcji najlepiej by było, gdyby były rozstrzygnięte kwestie dotyczące kompetencji, relacji między ministrem gospodarki a ministrem do spraw rynków rolnych, czyli w kwestii obrotu towarami rolno-spożywczymi z zagranicy. Na pewno lepiej by było, gdyby była już rozstrzygnięta kwestia ustawowa dotycząca roli obu agencji: Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa i Agencji Rynku Rolnego jako agencji płatniczych, łącznie z projektem ustawy o systemie kontroli i zarządzania, czyli o IACS-ie. Na pewno byłoby też lepiej, gdyby była całościowa ustawa regulująca rynki rolne, przynajmniej te podstawowe, o których tu była mowa, czyli rynek zbóż, mleka, mięsa, skrobi ziemniaczanej, cukru. A więc odpowiem tak: Prace są zaawansowane i zostaną zakończone do końca tego miesiąca, jeśli chodzi o trzy rynki, tj. rynek zbóż, mięsa, mleka. Projekt ustawy, która reguluje te rynki, zostanie przedstawiony do uzgodnień międzyresortowych i skierowany do Komisji Prawa Europejskiego.</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#FeliksKlimczak">Jeśli chodzi o ustawę o regulacji rynku cukru, to przypominam, że powstała inicjatywa poselska, następnie powstał projekt rządowy, a potem powstał jeden wspólny projekt, a kiedy on już powstał, to zrodziła się inicjatywa dołączenia do tego projektu ustawy o regulacji rynku cukru rozstrzygnięć dotyczących powołania Polskiego Cukru, czyli spraw związanych z prywatyzacją. Włączenie do regulacji rynku cukru procedury związanej z przyszłością tzw. Polskiego Cukru przyczyniło się do tego, że do dzisiaj nie jest zakończona praca nad ustawą regulującą rynek cukru, ale ta ustawa jest w Sejmie i trwają nad nią prace w komisji.</u>
          <u xml:id="u-103.3" who="#FeliksKlimczak">Padło również na posiedzeniu tej komisji podczas prac nad regulacją rynku cukru pytanie pod adresem rządu o kompetencje, relacje między ministrem gospodarki a ministrem rolnictwa, czyli o administrowanie obrotem towarami rolno-spożywczymi z zagranicą. Chcę państwu powiedzieć, że do uzgodnień międzyresortowych został skierowany projekt ustawy o Agencji Rynku Rolnego i zmianie ustawy dotyczącej Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, w którym jest właśnie rozstrzygnięta sprawa kompetencji odnośnie do obrotu z zagranicą. i będzie też ten projekt ustawy skierowany do Komisji Prawa Europejskiego, a więc rozstrzygnięcie będzie wraz z przyjęciem tej ustawy definitywne, jasne. Natomiast jeśli chodzi o stanowisko rządu, to ono też jest w tym momencie jasne, bo skoro przedstawiamy projekt ustawy, który nadaje te kompetencje ministrowi rolnictwa, a odbiera je ministrowi gospodarki, to oczywiście jest jasne, jak rząd widzi model obrotu towarami rolno-spożywczymi z zagranicą.</u>
          <u xml:id="u-103.4" who="#FeliksKlimczak">Jeśli chodzi o regulacje podstawowych rynków, mniej więcej podałem terminy, w jakich się należy spodziewać przedstawienia tych projektów, natomiast muszę jeszcze uzasadnić, dlaczego w takim razie wpłynęła ta ustawa o rynku owoców i warzyw i takich artykułów, jak tytoń, chmiel, susz paszowy. Otóż dlatego, że prace nad tą ustawą były najbardziej zaawansowane. Praktycznie był to prawie gotowy projekt ustawy.</u>
          <u xml:id="u-103.5" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: I to są uniki.)</u>
          <u xml:id="u-103.6" who="#FeliksKlimczak">To nie jest unik, panie pośle. Po prostu tak było rzeczywiście. Natomiast Komisja Prawa Europejskiego została specjalnie powołana po to, aby wtedy, kiedy są najbardziej zaawansowane prace, a wkraczają, że tak powiem, w regulacje związane z ustawodawstwem Unii Europejskiej, nadawać temu tryb w Komisji Prawa Europejskiego, a więc tym samym projekt trafił do Komisji Prawa Europejskiego jako pierwsza ustawa, która reguluje te rynki. Nie podzielam poglądu tych, którzy twierdzą, że jest sprzeczność między ustawą o grupach producenckich a ustawą o regulacji tychże rynków, której dzisiaj odbywa się drugie czytanie. Chcę zwrócić państwa uwagę na coś, co budziło emocje, jeśli chodzi o dostosowanie prawa do wymogów Unii Europejskiej. Unia Europejska rzeczywiście wycofuje się z pomocy finansowej adresowanej do grup producenckich, z wyjątkiem rynku owoców i warzyw. Ten rynek jest traktowany absolutnie wyjątkowo, lecz nie podejmuję się w tej chwili debaty nad polityką rolną. Powtarzam jeszcze raz: jest to ustawa, która dostosowuje przepisy do wymogów Unii Europejskiej. Chciałbym odpowiedzieć także tym osobom, które pytały o kompetencje dotyczące Agencji Rynku Rolnego i Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Do projektu ustawy o organizacji niektórych rynków - wpłynęło to do Komisji Prawa Europejskiego - został dołączony dokument „Ogólna koncepcja funkcjonowania agencji płatniczych”. Wspominałem wcześniej, że ustawa o Agencji Rynku Rolnego i Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa została już przedstawiona do uzgodnień międzyresortowych i też trafi do Komisji Prawa Europejskiego. Przewiduje się regulacje tych agencji pod kątem agencji płatniczych. Jeśli chodzi o projekt ustawy o systemie zarządzania i kontroli, czyli o AJAKS-ie, to do końca września prace nad tym projektem mają być zakończone. Będzie tam także wyjaśnienie, dlaczego np. wojewoda rejestruje grupy producenckie, a dlaczego agencja albo prezes agencji wydaje opinie dotyczące programów, przyjmuje sprawozdania itd. Wynika to właśnie z kompetencji tejże agencji jako agencji płatniczej. Ile istnieje grup producentów na rynku owoców i warzyw? Jak mi wiadomo, to 120–140. W wyniku uchwalenia tej ustawy należy się spodziewać, że może powstać nawet 200 grup. Jeśli chodzi o wysokość, kryteria dotyczące wielkości produkcji, liczby członków tworzących grupę producentów owoców i warzyw, to zostały przyjęte najniższe kryteria. Dla przykładu mogę podać, że takie kryteria są np. w Luksemburgu i w Grecji. Mnóstwo pytań dotyczyło regulacji finansowych albo instrumentów finansowych, które są ściśle związane z regulacją rynków. Mogę tylko powiedzieć tyle, że w limicie przyznanym ministerstwu rolnictwa przez ministra finansów - w stosunku do limitu w pierwszej wersji - kwota została zwiększona o 400 mln zł. Ta kwota obejmuje również środki finansowe na ewentualne wsparcie zarówno grup producenckich, jak i wsparcie niektórych instrumentów rynków rolnych. Natomiast budżet nie jest jeszcze rozstrzygnięty, w związku z czym nie będę się wypowiadał na temat skali zaangażowania finansowego w dopłaty z tytułu instrumentów regulacji rynków rolnych oraz środków finansowych przewidzianych na grupy producenckie. Jeśli chodzi o kwotę 10 mln zł, o którą pytano, odpowiem, że na pewno tej kwoty nie można przesunąć - byłoby to sprzeczne z ustawą o finansach publicznych. Innymi słowy, odpowiem wszystkim, którzy się niepokoją o to, jakie środki zostaną przeznaczone na wsparcie grup producenckich i na finansowanie instrumentów regulacji rynków, że będą one takie, jakie zostaną uchwalone przez Wysoką Izbę w budżecie.</u>
          <u xml:id="u-103.7" who="#komentarz">(Poseł Romuald Ajchler: Macie jakieś założenia budżetowe.)</u>
          <u xml:id="u-103.8" who="#FeliksKlimczak">Rozumiem, ale w tej chwili nie prowadzimy debaty nad założeniami budżetowymi.</u>
          <u xml:id="u-103.9" who="#komentarz">(Poseł Romuald Ajchler: Jakie są konkretne działania tej ustawy, jakie środki?)</u>
          <u xml:id="u-103.10" who="#FeliksKlimczak">Konsekwencje wprowadzenia tej ustawy - bo było kilka pytań o konsekwencje czasowe - dlaczego pół roku, dlaczego od 1 stycznia albo dlaczego od 2002 r. Otóż w zależności od rynków sytuacja jest różna. W przypadku np. suszu paszowego, który, praktycznie rzecz biorąc, jest u nas rynkiem marginalnym i produkcja prawie zanikła, ta kwota dopłaty, która ma zostać wprowadzona, ma zachęcić do podjęcia produkcji i w perspektywie do tego, abyśmy weszli do Unii Europejskiej z limitem produkcji na przyzwoitym poziomie. Praktycznie rzecz biorąc, gdybyśmy się zatrzymali na tej skali produkcji, która jest dzisiaj, to problem by nie istniał.</u>
          <u xml:id="u-103.11" who="#FeliksKlimczak">Co do limitów tytoniowych. Pytanie o limit tytoniowy i czy zostaną wyeliminowani polscy plantatorzy tytoniu. Limit tytoniowy jest ustalany na podstawie średniej produkcyjnej z ostatnich 3 lat i jest to powiększone o tzw. margines 2%, który później ewentualnie jest dodatkowo rozdzielany; jest w ustawie specjalna procedura przewidziana na dodatkowe rozdzielenie 2-procentowego limitu, ale jest to średnia z ostatnich 3 lat - czyli tak mniej więcej kształtują się te limity.</u>
          <u xml:id="u-103.12" who="#FeliksKlimczak">Co do procedur przy rekompensatach dotyczących rynku owoców i warzyw. Jeśli chodzi o procedury rezygnacji z zamówień publicznych, muszę powiedzieć, że projekt ustawy mówiący o owocach i warzywach nie dotyczy mrożonek ani przetworów. Nie bardzo sobie wyobrażam, jak np. można w trybie procedury zamówień publicznych sprzedać truskawki czy inne owoce. Procedura trwa kilka miesięcy, nie życzyłbym nikomu kupna tych owoców zgodnie z tą procedurą, o którą tutaj bodajże pan poseł Krutul się upominał.</u>
          <u xml:id="u-103.13" who="#FeliksKlimczak">Co do konstytucyjności ustawy. Czy jest ona zgodna z konstytucją, dlatego że konstytucja stawia na pierwszym miejscu indywidualne gospodarstwo rolne, a tu pomoc jest adresowana do grup producenckich? Muszę powiedzieć, że w Komisji Prawa Europejskiego była dyskusja na ten temat. Wątpliwości zgłaszało bodajże 2 lub 3 posłów, jeden poseł wycofał się z tego zarzutu. Był pan prof. Stelmachowski, który pięknie uzasadnił konstytucyjność tej ustawy, nie widząc żadnej sprzeczności między priorytetem dla indywidualnych gospodarstw rodzinnych a ustawą regulującą rynki i ewentualną pomocą kierowaną do tych grup. Przypominam, że poza rynkiem owoców i warzyw, jak pan poseł Krutul zauważył, pomoc w zakresie regulacji rynków, dla grup producenckich, jest likwidowana i Unia Europejska przechodzi głównie na tzw. dopłaty bezpośrednie. To jest także odpowiedź dla pana posła Janowskiego, jeśli chodzi o ceny minimalne. Czyli Unia Europejska przechodzi na system cen wewnątrz Unii, cen wolnorynkowych, starając się, że tak powiem, dofinansować swoich producentów rolnych przez stosowanie dopłat bezpośrednich do produkcji, czyli do konkretnych produktów.</u>
          <u xml:id="u-103.14" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: To jest dodatek do cen minimalnych.)</u>
          <u xml:id="u-103.15" who="#FeliksKlimczak">Tak, to jest dodatek do cen minimalnych, zgadza się.</u>
          <u xml:id="u-103.16" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: Jednak nie zostały wyeliminowane, to jest zasadnicza sprawa.)</u>
          <u xml:id="u-103.17" who="#FeliksKlimczak">Tak, z tym że to zmierza do tego, aby ceny minimalne kształtowały się na poziomie cen światowych, żeby towary unijne mogły być konkurencyjne, natomiast wprowadza się mechanizm dopłat bezpośrednich, żeby mimo cen światowych produkcja była opłacalna. Jak powiedziałem, te instrumenty, jeśli chodzi o Polskę, mogą być wprowadzone przed wejściem do Unii Europejskiej, w zależności od możliwości budżetowych. Tutaj jest taka odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-103.18" who="#FeliksKlimczak">Co do terminów zapłaty - też pan poseł Janowski poruszył temat terminów zapłaty za dostarczone produkty.</u>
          <u xml:id="u-103.19" who="#FeliksKlimczak">Jeśli chodzi już o samą ustawę o grupach producenckich, odpowiadałem także na wiele pytań dotyczących funkcjonowania tej ustawy, jej roli, więc grupy producenckie m.in. mogą się tworzyć po to, aby ułatwić sobie sytuację na rynku, mieć lepsze rozeznanie co do rzetelności kupujących oraz lepsze funkcjonowanie na rynku, lepsze możliwości wynegocjowania umów kontraktacyjnych, warunków sprzedaży.</u>
          <u xml:id="u-103.20" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: Bardziej zdecydowanie trzeba.)</u>
          <u xml:id="u-103.21" who="#FeliksKlimczak">Natomiast regulacje rynków wprowadzają tzw. limitowanie, czyli kwotowanie, a więc wprowadza się tutaj element regulacji, który daje gwarancje przy zawieraniu umów kontraktacji w ramach przyznanych limitów, zarówno jeśli chodzi o zbyt, jak i ewentualnie później o cenę. Pozostałe elementy w tych rynkach podstawowych, które budzą wątpliwości chociażby właśnie związane z terminem zapłaty, są regulowane w ustawach o rynkach podstawowych. Mogę powiedzieć tylko, że rząd na dzień dzisiejszy, przynajmniej jeśli chodzi kredyty preferencyjne na skup buraków cukrowych, zawarł termin dwutygodniowy, jeśli chodzi o zapłatę za buraki plantatorom od zakończenia dostawy, jako warunek uzyskania kredytu preferencyjnego z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Więc tego typu instrumenty np. próbujemy stosować.</u>
          <u xml:id="u-103.22" who="#FeliksKlimczak">Odnośnie do limitów tytoniu już mówiłem.</u>
          <u xml:id="u-103.23" who="#FeliksKlimczak">Czy ustawa może zwiększyć możliwości produkcyjne polskich producentów? Otóż tak. Mówiłem np., że w przypadku suszu paszowego ta dopłata, która ma być wprowadzona przed wejściem do Unii Europejskiej, ma zachęcić rolników do produkcji suszu paszowego. Chodzi o to, żeby rzeczywiście była szansa negocjowana jakiejś określonej kwoty, która później będzie kwotą z dopłatami, bo tam się przewiduje wyższe dopłaty, żeby po prostu była podstawa chociażby do negocjacji odnośnie do przyznania limitów czy też kwot produkcyjnych dotyczących np. tej działalności.</u>
          <u xml:id="u-103.24" who="#FeliksKlimczak">Ponad wszelką wątpliwość regulacje rynków stwarzają możliwość zwiększania produkcji. Znowu wrócę chociażby do spraw cukru, bo to jest chyba najbardziej uregulowany na dzień dzisiejszy rynek, gdzie funkcjonuje zarówno cena minimalna, kwoty A, B, jak i limity dla poszczególnych cukrowni. Muszę powiedzieć, że właśnie jakby sposób ustalania kwoty po wejściu do Unii Europejskiej też się bierze ze średniej wieloletniej, czyli polski rząd ustalając np. kwotę A produkcji cukru stara się bardzo szczegółowo zanalizować chłonność naszego rynku, mówię przynajmniej na rynku wewnętrznym, i ustalać tę kwotę A na takim poziomie, aby wyeliminować w przyszłości choćby minimalny import cukru po to, żeby zapewnić optymalne wykorzystanie zarówno jeśli chodzi o możliwości plantatorów, jak i polskich cukrowni. Tutaj zawsze jest taki element ryzyka związany z rozregulowaniem rynku cukru, jeśli ta kwota A jest zbyt wysoka, a jednocześnie z wyeliminowaniem importu, ale zapewnieniem jak największej liczbie plantatorów buraka cukrowego jak najwyższych limitów.</u>
          <u xml:id="u-103.25" who="#FeliksKlimczak">To chyba wszystko, jeśli chodzi o szczegółowe pytania. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Romana Jagielińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#RomanJagieliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pozwolę sobie na wstępie zauważyć, że dobrze się stało, iż akurat dzisiaj debatujemy nad przystosowaniem prawa polskiego do prawa europejskiego; jest to wymiar pewnej nowoczesności działania, tego co nas czeka w XXI wieku. Ale prawdą też jest, że chcąc tam się dobrze zintegrować, winniśmy szanować polską kulturę, polską tożsamość. W związku z tym poza regulaminem pozwolę sobie przywitać grupę regionalną z gminy Rzeczyca, pow. Tomaszów Maz., woj. łódzkie, która nam się przygląda i na pewno będzie oceniać to, co tu wypracowujemy.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#RomanJagieliński"> Ma to wymiar szczególny. Bardzo serdecznie dziękuję, że przyjechaliście tu w strojach ludowych, pokazując to, co w naszym kraju jest bardzo cenne, co będzie na pewno utożsamiane z Polską, nawet kiedy będziemy już jednym z dwudziestu kilku krajów Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-105.3" who="#RomanJagieliński">Odnosząc się do przedłożonego dzisiaj projektu, najpierw chciałbym wyjaśnić sprawę regulaminową. Czy pan poseł Piotr Krutul miał uprawnienia regulaminowe, żeby w ramach pytań skierowanych do przedstawiciela rządu lub posła sprawozdawcy zgłosić wniosek o odrzucenie projektu ustawy?</u>
          <u xml:id="u-105.4" who="#komentarz">(Poseł Piotr Krutul: Miałem.)</u>
          <u xml:id="u-105.5" who="#RomanJagieliński">Jestem przekonany, że pytania o tym nie stanowią. Mógł pan ten problem zgłosić w swoim wystąpieniu, co pan pominął, uznając, że jednak nie macie podstawy co do liczby posłów, którzy mogliby zgłosić tutaj ten wniosek. Ale, panie marszałku, kwestia ta podlega rozstrzygnięciu przez pana lub Prezydium Sejmu. Ja uważam, że jeśli w ten sposób będziemy pracować, to nie przystosujemy polskiego prawa do prawa Unii Europejskiej, a w związku z tym nie będziemy mieli szansy, żeby Polska stała się członkiem Unii z dniem 1 stycznia 2003 r. A myślę, że chyba wielu Polaków ucieszyło się wczoraj i podczas słuchania dzisiejszych porannych wiadomości, że pan premier Jerzy Buzek uzyskał zapewnienie strony francuskiej, iż Polska na pewno zostanie członkiem Unii Europejskiej i że jest to możliwe na dzień 1 stycznia 2003 r., a także zapewnienie, że Unia Europejska do tego czasu zreformuje się wewnętrznie i będzie gotowa do przyjęcia nie tylko Polski, ale także innych krajów Europy Środkowowschodniej.</u>
          <u xml:id="u-105.6" who="#RomanJagieliński">Mówię o tym, szanowni państwo, szczególnie zwracam na to uwagę, bo uważam, że każdy dzień opóźnienia przyjęcia Polski do Unii Europejskiej oznacza przedłużającą się biedę dla polskiego społeczeństwa, tym bardziej społeczeństwa związanego ze wsią. Nie upatruję dla polskiego społeczeństwa wiejskiego szansy li tylko w rolnictwie. Na pewno część musi wypracowywać tam satysfakcjonujące dochody. Ale działania rządu i państwa muszą zmierzać do tego, żeby stwarzać takie warunki rozwoju gospodarczego, aby wykształcić jak najwięcej osób z młodego pokolenia wiejskiego i w następstwie tego stworzyć im szanse bardzo mobilnego rynku pracy, a także rynku pracy, który nie będzie dotyczył li tylko Polski, ale także i Unii Europejskiej. Wtedy na pewno poziom zamożności społeczeństwa będzie wzrastać. Wiem, że jest to bardzo często podejmowane i przyjmowane z zastrzeżeniami, z dużą obawą; jest to bowiem kwestia mentalności i przyzwyczajenia się do uwarunkowań dotyczących własnej rodziny, własnego gospodarstwa, wsi, gminy czy też miasta. Ale niestety, jeśli będziemy chcieli zabezpieczyć li tylko utrzymanie z rolnictwa dla 2 mln rodzin, to jest to z punktu widzenia ekonomicznego niemożliwe. Nawet gdybyśmy na wsparcie rolnictwa i spraw socjalnych chcieli przeznaczyć nie 4% produktu krajowego brutto, ale 6 czy 7%, nie będzie możliwe, żeby zapewnić rodzinom rolniczym w stosunku do rodzin pozarolniczych porównywalny poziom dochodów.</u>
          <u xml:id="u-105.7" who="#RomanJagieliński">Wracam do przedłożenia zasadniczego. Myślę, że poprawki, które złożyli panowie posłowie, wymagają rozważania i przedyskutowania ponownie w ramach Komisji Prawa Europejskiego. Jeśli komisja większością głosów podzieli ich słuszność, to będziemy je wpisywać. Jako poseł sprawozdawca odnosiłem się przede wszystkim do projektu przedłożonego przez rząd. W większości wymiarów jest on zgodny z prawem polskim, w tym także z konstytucją, a także z prawem europejskim. To, co mówiłem na wstępie, prezentując ten projekt, w dalszym ciągu podtrzymuję.</u>
          <u xml:id="u-105.8" who="#RomanJagieliński">Sprawa zasadności instrumentów finansowych; czy ma być akurat ten poziom uznania w przypadku uznanej grupy producentów owoców i warzyw - wartość produkcji sprzedanej 100 tys. euro w skali roku, czy też 50 tys., jak to zapisane zostało, jeśli chodzi o grupę wstępnie uznaną. To jest kwestia rozstrzygnięcia, ale jeśli przyjmujemy zasadę, że to prawo ma być zgodne z prawem Unii Europejskiej, to pan minister stwierdził, że przyjęto minimalny poziom produkcji sprzedanej według kraju, który zdecydowanie odstaje strukturą rolną od pozostałych krajów Unii Europejskiej, czyli Grecji. Jeśli więc mamy ochotę jeszcze bardziej to zaniżać, nie będziemy stwarzać szans rozwoju, ale podtrzymywać to, co możemy określać stagnacją produkcji, a nie unowocześnieniem.</u>
          <u xml:id="u-105.9" who="#RomanJagieliński">Chcę się też odnieść do problemu limitów. Limity produkcyjne mogą dotyczyć tylko produkcji chmielu, tytoniu czy suszu. Nie ma rozwiązań Unii Europejskiej, określających limity produkcji warzyw i owoców. W tym obszarze jest to zdecydowanie gra rynkowa, która też otrzymała wewnętrzne rozwiązania rynkowe. Stwarza ona warunki, żeby jednak nadmiernie nie rozwijać produkcji, ale daje też szansę, by w przypadku nadzwyczajnie korzystnych warunków klimatycznych i wysokiego poziomu nadprodukcji poszczególnych asortymentów stworzyć możliwość wsparcia finansowego producentów czy grup producentów owoców i warzyw, którzy winni uzyskać możliwość przetrwania danego roku produkcyjnego w pozytywnej kondycji i kontynuowania produkcji w następnych latach.</u>
          <u xml:id="u-105.10" who="#RomanJagieliński">Chciałbym stwierdzić, panie marszałku, Wysoka Izbo, że mimo zastrzeżeń, które podnosiliśmy na posiedzeniu Komisji Prawa Europejskiego, które także dzisiaj były podnoszone podczas obrad plenarnych, to rozwiązanie ustawowe winno uzyskać większość głosów Wysokiej Izby i być przekazane do procedowania w Senacie, a jeśli Senat zauważy potrzebę wprowadzenia poprawek, do ponownego procedowania w Sejmie, a następnie przekazane prezydentowi.</u>
          <u xml:id="u-105.11" who="#RomanJagieliński">Z pewnością sprawa zasadności, które rynki mamy wcześniej regulować, jest ciekawa. Też poruszałem ten problem. Jeśli miałbym wybierać między: nic nie regulować i czekać na pozostałe projekty ustaw a coś rozstrzygać i już zapisać prawnie z określonym terminem wejścia w życie tejże ustawy, to przychylałbym się do drugiej koncepcji. To, co jest możliwe, panie marszałku, Wysoka Izbo, należy uregulować, a jestem przekonany, że w pełnym pakiecie w określonym czasie te regulacje wejdą w życie i pomogą polskim rolnikom i polskiej społeczności w stabilnym zaopatrzeniu na rynku rolnym. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-105.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#StanisławZając">Odpowiadając panu posłowi na zgłoszoną wątpliwość, dotyczącą regulaminowego zgłoszenia wniosku czy też nie przez pana posła Krutula, chcę powołać się - panie pośle, do pana mówię - na treść przepisu art. 41, który mówi o drugim czytaniu i tam m.in. jest przewidziane przeprowadzenie debaty oraz zgłoszenie poprawek i wniosków. Nie zamknąłem jeszcze dyskusji, a zatem taka możliwość istniała, niebawem to uczynię. Pojawiła się wątpliwość, zgodnie z treścią art. 56ze w ust. 2 regulaminu Sejmu, że poprawki przy ustawach dostosowawczych może zgłosić co najmniej 5 posłów, niemniej jednak mówi się o poprawkach, natomiast nie mówi się o wnioskach. Należy się zastanowić, czy to jest luka, czy przyjęte przez Wysoką Izbę rozstrzygnięcie. W tej sytuacji wniosek pana posła Krutula należy uznać za zgłoszony regulaminowo.</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#StanisławZając">Proszę bardzo, pan poseł Romuald Ajchler.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#RomualdAjchler">Panie Marszałku! Nie uzyskałem odpowiedzi od pana ministra. Pytałem o fundamentalną sprawę, czyli o finansowanie tejże ustawy. Pan minister, odpowiadając na pytanie, odwołał się do ustawy budżetowej. Panie ministrze, powtórzę to pytanie, wyraziłem się w ten sposób. Ile środków przewiduje się na działanie tej ustawy? W każdej sytuacji, jeśli się opracowuje jakikolwiek projekt, to szczególnie rząd powinien dokonać symulacji w tym kierunku. Obecnie przygotowane są założenia do ustawy budżetowej, opracowuje się budżet państwa, zatem państwo jako resort rolnictwa z pewnością złożyliście zapotrzebowanie na działanie tej ustawy, zapotrzebowanie na środki. Chciałbym się w takim razie dowiedzieć, o ile środków wystąpił resort rolnictwa, aby działanie tej ustawy odbywało się zgodnie z zasadami, innymi słowy o ile środków wystąpił resort rolnictwa, aby minister finansów zabezpieczył je w ustawie budżetowej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#StanisławZając">Pan poseł Gabriel Janowski.</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#StanisławZając">W jakiej sprawie, panie pośle?</u>
          <u xml:id="u-108.3" who="#komentarz">(Poseł Gabriel Janowski: Regulaminowej.)</u>
          <u xml:id="u-108.4" who="#StanisławZając">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#GabrielJanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym zapytać, a może podzielić się wątpliwościami, mianowicie Komisja Prawa Europejskiego jest złożona ze znakomitych fachowców, wybitnych posłów, ale mam wątpliwości, czy jest w stanie ogarnąć i wniknąć w bardzo szczegółowe rozwiązania, które choćby dzisiaj są prezentowane. W związku z tym pytam, czy nie należałoby jednak upowszechnić praktyki, a taki precedens już był, że komisja zwraca się do komisji branżowej o wydanie opinii w przedmiocie dyskutowanej ustawy? Myślę, że posłowie - w tym przypadku Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi - mieliby większe możliwości zapoznania się z tą ustawą, przedyskutowania jej i wyrażenia opinii, która może być z takim czy innym pożytkiem wykorzystana przez Komisję Prawa Europejskiego. Myślę, że wykorzystana byłaby z większym pożytkiem, bo jednak idzie o to, by prawo stanowione przez tę komisję, ściślej mówiąc - przygotowywane, było prawem naprawdę dobrze funkcjonującym w przyszłości. Tak więc, panie marszałku, mam prośbę, by właśnie upowszechnić ten obyczaj kierowania do komisji branżowych zapytania o opinię w sprawie, która jest dyskutowana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#StanisławZając">Bardzo wiele mówimy w czasie tego posiedzenia o regulaminie, więc chcę przypomnieć, że w art. 56zc w ust. 2 wyraźnie jest zapisane, że komisja może zwrócić się o przedstawienie opinii o projekcie ustawy dostosowawczej przez inne komisje; komisje mają obowiązek przedstawić pisemną opinię w terminie zgodnym z harmonogramem, o którym mowa w art. 56zb. My to przewidzieliśmy, panie pośle, ale to już zależy od komisji.</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#StanisławZając">W jakiej sprawie, panie pośle?</u>
          <u xml:id="u-110.3" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Kalemba: Nie uzyskałem odpowiedzi na pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-110.4" who="#StanisławZając">Do tej pory pan poseł się nie zgłaszał, dopiero w tym momencie?</u>
          <u xml:id="u-110.5" who="#StanisławZając">Zwracałem uwagę, kto się zgłaszał. Zgłaszał się wyłącznie pan poseł Ajchler.</u>
          <u xml:id="u-110.6" who="#StanisławZając">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#StanisławKalemba">Panie Marszałku! Zadałem panu ministrowi pytanie, dlaczego jest różnica w podejściu do grup producenckich w tej ustawie, którą przyjęliśmy na poprzednim posiedzeniu, ustosunkowując się do poprawek Senatu, gdzie była mowa, że nie ma po prostu tej pomocy finansowej w zależności od sprzedaży w poszczególnych ratach 5%, 4%, 3%, 2%, 1%. Pan minister odpowiedział, że na dzisiaj ta pomoc dotyczy tylko grup producentów właśnie warzyw i owoców. Pojawia się tu pytanie zasadnicze. W Unii Europejskiej tworzono te grupy od 1978 r., a my jeszcze tego nie rozpoczęliśmy, więc nie możemy przyjmować, panie ministrze, tych kryteriów, które już są, w sytuacji kiedy nie rozpoczęliśmy jeszcze tego tworzyć. Powinniśmy przejść ten sam proces. Chciałbym w tej kwestii uzyskać jasną odpowiedź. Uważam, że powinniśmy przejść ten proces, jaki przeszło rolnictwo w Unii Europejskiej. Tam grupy były tworzone od 1978 r. i dzisiaj zgodzenie się na te warunki, kiedy oni mają już ten rynek zorganizowany, a my mamy tylko pomoc dla rynku warzyw i owoców, w moim przekonaniu jest nie do przyjęcia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#StanisławZając">Czy pan minister chce jeszcze zabrać głos? Tak.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#StanisławZając">Proszę bardzo, pan minister Feliks Klimczak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#FeliksKlimczak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Nie odpowiedziałem na pytanie dotyczące skutków finansowych wynikających z wprowadzenia tej ustawy, dlatego że w uzasadnieniu do ustawy skutki finansowe są wyliczone, natomiast w czasie zadawania pytań część panów posłów zakwestionowała to z uwagi na czas pochodzenia danych i robienia kalkulacji według cen 1998 r., zwracając się do mnie jako do ministra, abym przedstawił w czasie następnego czytania zweryfikowaną w stosunku do tego wyliczenia kwotę w oparciu o wskaźniki inflacji i tym podobne czynniki. Oczywiście zweryfikujemy tę kwotę i wtedy ją podam. Jak powiedziałem, skutki finansowe ustawy - tego dotyczyło pytanie - są podane i opisane, każdy rynek z osobna, materiał jest dosyć obfity, więc nie będę tego czytał.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#FeliksKlimczak">Co do różnego podejścia rządu do grup producenckich w ustawie o grupach producenckich i ustawie o regulacji niektórych rynków - chodzi oczywiście wyłącznie o grupę dotyczącą owoców i warzyw - to jest w ustawie o grupach producenckich wprowadzony system tych dopłat, natomiast rzeczywiście są tam różnice w wysokości 1%, przesuwane w poszczególnych latach. Ale taka regulacja jest. Nie uważam, żeby to było szczególnie inne uregulowanie. Tak więc wydaje mi się, że to jest jasne. To znaczy ustawa o grupach producenckich precyzyjnie pokazuje, jakie są procenty w poszczególnych latach na dopłaty. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#StanisławZając">Teraz pan poseł sprawozdawca.</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu pana posła Romana Jagielińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#RomanJagieliński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym się jeszcze odnieść do tego problemu, który podniósł pan poseł Stanisław Kalemba, co do potrzeby uregulowania w polskim prawie możliwości wspierania wszystkich grup producenckich, i odnieść się do tego, jakie są w tej chwili rozstrzygnięcia w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#RomanJagieliński">Pan minister Feliks Klimczak stwierdził, i to jest prawda, że z dniem 1 stycznia 2000 r. Unia Europejska przestała wspierać wszystkie grupy producentów rolnych z wyjątkiem tych, które zajmują się produkcją owoców i warzyw.</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Dlaczego?)</u>
          <u xml:id="u-115.3" who="#RomanJagieliński">Ponoć z tego względu, że poziom zorganizowania się rolnictwa europejskiego jest już tak wysoki, że akurat ten obszar nie wymaga już szczególnego wsparcia z Komisji Europejskiej. Ale z drugiej strony Komisja Europejska i Parlament Europejski nie ograniczają możliwości regulacji tego obszaru przez ustawodawstwo krajowe, w związku z tym my też stworzyliśmy taką możliwość. Podczas ostatniego posiedzenia Sejmu stworzyliśmy ustawę, która co prawda nie narusza prawa europejskiego, ale prawdopodobnie w przyszłości nie będzie już miała odpowiednika prawnego w Unii Europejskiej co do możliwości organizowania grup producentów rolnych i ich związków. I ta ustawa, która jest przedmiotem dzisiejszej debaty, nie nawiązuje w sposób jednoznaczny do rozstrzygnięć w tamtej ustawie. Ona w sposób szczególny reguluje tylko 4 rynki, w tym w przypadku jednego z rynków, rynku owoców i warzyw, jest to rozstrzygnięcie dotyczące grup producentów owoców i warzyw jako grup uznanych lub wstępnie uznanych. W pozostałych rozstrzygnięciach: rynek chmielu, rynek tytoniu, rynek suszu, odnosi się też do grup producentów, ale już odsyła do ustawy, która była przeze mnie w słowie wstępnym wskazywana jako ustawa priorytetowa, o grupach producentów i ich związkach. Uważam, panie marszałku, Wysoka Izbo, że te nasze działania są właściwe, gdyż także podkreślają naszą tożsamość ustawową, powiedzmy: odrębność ustawową, którą w układzie wielu innych programów wsparcia Komisja Europejska, Parlament Europejski i Unia Europejska dopuszczają. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#StanisławZając">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#StanisławZając">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki i wniosek o odrzucenie projektu ustawy, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Nadzwyczajnej - Komisji Prawa Europejskiego w celu przedstawienia dodatkowego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#StanisławZając">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-116.4" who="#StanisławZając">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-116.5" who="#StanisławZając">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 4. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o:</u>
          <u xml:id="u-116.6" who="#StanisławZając">1) poselskim projekcie ustawy o składowaniu artykułów rolnych,</u>
          <u xml:id="u-116.7" who="#StanisławZając">2) rządowym projekcie ustawy o domach składowych oraz o zmianie Kodeksu cywilnego, Kodeksu postępowania cywilnego i innych ustaw (druki nr 615, 890 i 2128).</u>
          <u xml:id="u-116.8" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Jana Wyrowińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#JanWyrowiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dalszym ciągu pozostajemy w głównej mierze w kręgu problemów związanych z rolnictwem, dlatego że proponowany przez obie wymienione przez pana marszałka komisje projekt ustawy zawarty w sprawozdaniu w dużej mierze również dotyczy spraw związanych z rynkiem rolnym, stabilnością tego rynku, z pewnością obrotu na tym rynku itd. A rzecz odnosi się, panie i panowie posłowie, do dwóch projektów ustaw: poselskiego projektu ustawy o składowaniu artykułów rolnych, zawartego w druku nr 615, oraz rządowego projektu ustawy o domach składowych oraz o zmianie Kodeksu cywilnego, Kodeksu postępowania cywilnego i innych ustaw, zawartego w druku nr 890.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#JanWyrowiński">W imieniu połączonych komisji, Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, pragnę Wysokiej Izbie przedstawić sprawozdanie, które komisje przedkładają.</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#JanWyrowiński">Panie i Panowie Posłowie! W trakcie prac trzy kwestie budziły szczególne emocje, wymagały szczególnej troski podczas ich rozpatrywania i były powodem tego, że prace nad sprawozdaniem trwały tak długo. Ale efektem tego, że trwały one tak długo, jest również to, że nie ma tutaj żadnych wniosków mniejszości i że w kwestiach, które różniły obydwa projekty, zarówno podkomisja, jak i potem połączone komisje doszły do rozwiązań, które satysfakcjonowały większość posłów zaangażowanych w pracę nad projektami tych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-117.3" who="#JanWyrowiński">Pierwsza kwestia odnosiła się do tego, czy rozwiązanie, które się proponuje, ma mieć charakter uniwersalny, to znaczy ma dotyczyć wszystkich kategorii towarów, czy też ma mieć charakter partykularny i dotyczyć wyłącznie towarów rolnych. W projekcie rządowym proponowano rozwiązanie uniwersalne, jednak w istotny sposób wyróżniające problematykę dotyczącą składowania artykułów rolnych. Natomiast projekt poselski był nastawiony wyłącznie na rozwiązania dotyczące kwestii związanych ze składowaniem artykułów rolnych, powody po temu bowiem, aby takowe rozwiązania przyjąć, ze strony producentów rolnych, ze strony rynku rolnego były przedstawiane w sposób najbardziej zorganizowany i najbardziej konkretny.</u>
          <u xml:id="u-117.4" who="#JanWyrowiński">Druga sprawa, która musiała być przedmiotem uzgodnień, dotyczyła natury dokumentu mającego świadczyć o tym, że dane towary znalazły się na składzie.</u>
          <u xml:id="u-117.5" who="#JanWyrowiński">Trzecia sprawa dotyczyła tego, czy i w jaki sposób zorganizować specjalny fundusz gwarantujący posiadaczom dowodów składowych, czyli posiadaczom towaru, który znalazł się na składzie, wypłaty środków pieniężnych w sytuacji, kiedy umowa składu nie została wykonana bądź została wykonana w sposób nienależyty. Pokrótce, jeżeli pan marszałek i Wysoka Izba pozwolą, odniosę się do tych trzech kwestii.</u>
          <u xml:id="u-117.6" who="#JanWyrowiński">Sprawa pierwsza. Różnica w charakterze ustawy wyraziła się właśnie w tym, że projekt poselski zawężał rozwiązania dotyczące składowania towarów wyłącznie do towarów rolnych, natomiast projekt rządowy wprowadzał zasady składowania odnoszące się do wszystkich artykułów, uwzględniając jednak, jak już wspomniałem, specyfikę problematyki składowania artykułów rolnych.</u>
          <u xml:id="u-117.7" who="#JanWyrowiński">Posłowie podzielili pogląd, że przyjmowanie na skład towarów oraz wydawanie zbywalnych dokumentów świadczących o tym, że te towary zostały złożone, powinno być jednak uregulowane w sposób ogólny. Z uznaniem większości posłów spotkała się opinia, iż z uwagi na spójność systemu prawa w naszym kraju błędem byłoby wprowadzanie instytucji o charakterze cywilnoprawnym, która miałaby charakter partykularny. Stąd podstawą prac podkomisji stał się projekt rządowy i on w zasadzie stanowi kościec sprawozdania, które przedstawiają Wysokiej Izbie połączone komisje. Nie znaczy to - przed chwilą o tym już wspomniałem - że w projekcie ustawy, który jest treścią sprawozdania, nie przewidziano rozwiązań szczególnych, wynikających ze specyfiki składowania towarów rolnych: poczynając od słowniczka, gdzie znajduje się specjalny zapis, określający, co to są towary rolne; poprzez wymóg uzyskania zezwolenia na prowadzenie przedsiębiorstwa składowego, zezwolenia wydawanego przez ministra właściwego do spraw rynków rolnych; poprzez uzależnienie udzielenia zezwolenia od opinii, którą musi uzyskać ten, kto ubiega się o takie zezwolenie, w Inspekcji Skupu i Przetwórstwa Artykułów Rolnych; poprzez nadzór ministra właściwego do spraw rynków rolnych nad działalnością domów składowych, które zajmują się składowaniem artykułów rolnych; poprzez wprowadzenie wymogu bezwzględnego ubezpieczenia od ognia i innych zdarzeń losowych towarów rolnych przyjętych na skład, którego to wymogu w takiej formule obligatoryjnej nie ma dla towarów nierolnych; poprzez obligatoryjne członkostwo w składowym funduszu gwarancyjnym tych domów składowych, które zdecydowały się na przyjmowanie na skład towarów rolnych; wreszcie w końcu poprzez to, że regulamin czy zasady funkcjonowania składowego funduszu gwarancyjnego, jak również wszelkie dokonywane w nich zmiany, muszą uzyskać zgodę ministra właściwego do spraw rynków rolnych.</u>
          <u xml:id="u-117.8" who="#JanWyrowiński">Sprawa druga, panie i panowie posłowie: natura dokumentu, który ma świadczyć o złożeniu towaru na skład. Otóż debata dotyczyła tego, czy ma to być dokument jednoczęściowy - w pierwotnej wersji w projekcie poselskim nazywany wprost wekslem składowym - czy też ma on mieć charakter dokumentu dwuczęściowego, tak jak zaproponowano w przedłożeniu rządowym. Ostatecznie zdecydowano się na dokument, który został w słowniczku określony jako zbywalny przez indos dokument wydawany przez dom składowy, składający się z dwóch części, z których jedna, nazywana rewersem, stwierdza posiadanie rzeczy złożonych na skład, natomiast druga, zwana warrantem, stwierdza ustanowienie zastawu na rzeczach złożonych na skład. Innymi słowy, panie i panowie posłowie, zgodnie z europejską tradycją, której częścią jest również nasza polska tradycja dotycząca funkcjonowania domów składowych, dowody składowe będą papierami wartościowymi dwuczęściowymi, występującymi również w formie materialnej. Jak państwo posłowie zapewne wiecie, inne papiery wartościowe, których zasady funkcjonowania określa ustawa Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi, w tej chwili w Polsce mogą istnieć wyłącznie w formie zdematerializowanej.</u>
          <u xml:id="u-117.9" who="#JanWyrowiński">Obie części wspomniane przeze mnie, czyli rewers i warrant, w chwili wydawania będą ze sobą połączone, ale w taki sposób, aby było możliwe ich fizyczne oddzielenie od siebie. Dopóki dowód składowy występuje w postaci nierozdzielonej, mówić można o jednym papierze wartościowym, składającym się z dwóch części. Skuteczne dokonanie czynności prawnej rozdzielenia dowodu składowego spowoduje powstanie dwóch autonomicznych papierów wartościowych.</u>
          <u xml:id="u-117.10" who="#JanWyrowiński">Dowód składowy jako całość, jak również rewers, jeżeli doszło do jego oddzielenia, inkorporuje wierzytelność o charakterze niepieniężnym, a mianowicie skierowane przeciw domowi składowemu roszczenie o wydanie towaru ze składu. Należy jednak, panie i panowie posłowie, zaznaczyć, że oddzielony rewers nie stanowi formalnej legitymacji dla jego posiadacza do odebrania rzeczy. Posiadacz rewersu nabędzie bowiem to uprawnienie dopiero wtedy, gdy rzeczy staną się wolne od obciążeń, czyli dopiero wówczas, gdy zostanie spełnione zobowiązanie zabezpieczone zastawem.</u>
          <u xml:id="u-117.11" who="#JanWyrowiński">Natomiast oddzielony warrant inkorporuje w sobie wierzytelność o charakterze pieniężnym, nie materialnym, której przedmiotem jest żądanie wykonania zobowiązania wyrażonego w określonej kwocie pieniędzy i zabezpieczonego prawem zastawu na rzeczach oddanych na skład. Roszczenie to jest skierowane przeciw temu, kto złożył pierwszy indos, czyli pierwszemu indosantowi oddzielonego warrantu, innymi słowy, kredytobiorcy. Posiadacz tej drugiej części dowodu składowego, a więc warrantu, w terminie wymagalności wierzytelności zabezpieczonej zastawem będzie mógł domagać się zapłaty, a gdy nie zostanie zaspokojony przez dłużnika, którym jest posiadacz rewersu, będzie mógł domagać się zaspokojenia z przedmiotu zastawu, czyli z towaru złożonego czy z rzeczy złożonej na skład.</u>
          <u xml:id="u-117.12" who="#JanWyrowiński">Na skutek wystawienia i wydania dowodu składowego dom składowy staje się głównym dłużnikiem powstałego stosunku prawnego, bowiem jego najważniejszym obowiązkiem będzie zwrot składowanych rzeczy osobie formalnie legitymowanej na każde żądanie zgłoszone temuż domowi. Jednocześnie oddający rzeczy na skład staje się pierwszym wierzycielem domu składowego.</u>
          <u xml:id="u-117.13" who="#JanWyrowiński">Bardzo ważną kwestią jest to, że dowody składowe są papierami wartościowymi na zlecenie, czyli charakteryzują się zdolnością obiegową. Dopuszczono możliwość nieograniczonego przenoszenia praw inkorporowanych w dowodach składowych na inne osoby w drodze instytucji, która nazywa się indos. Zabezpieczono również płynność obrotu dowodów przez odesłanie do stosownych postanowień Prawa wekslowego. Przy czym dotyczy to zarówno całego dowodu, jak i jego oddzielonych części. Powtarzam, panie i panowie posłowie, ta sprawa budziła wiele kontrowersji. Było wiele ekspertyz dotyczących tej problematyki. Połączone komisje ostatecznie przychyliły się do opinii wyrażonej przez zdecydowaną większość ekspertów, iż to właśnie taki, przedstawiony przeze mnie w ogromnym skrócie, dowód składowy zapewnia skuteczniejszą ochronę interesów tego, który składa towar w domu składowym, oraz w większym stopniu gwarantuje płynność i pewność obrotu aniżeli dowody jednoczęściowe.</u>
          <u xml:id="u-117.14" who="#JanWyrowiński">Sprawa, trzecia, która również budziła wiele kontrowersji, panie i panowie posłowie, dotyczyła tego, czy ma być fundusz gwarancyjny, czy też ma go nie być. Czy ten wspomniany przeze mnie przed chwilą obowiązek bezwzględny ubezpieczania towarów rolnych zgłaszanych na skład nie jest wystarczającym zabezpieczeniem dla tych, którzy te towary składają. Potrzeba powołania funduszu gwarancyjnego była szczególnie silnie akcentowana przez ludzi związanych z rolnictwem, z gospodarką rolną i w projekcie poselskim fundusz gwarancyjny został bardzo dokładnie opisany. Oddzielny rozdział był poświęcony temu funduszowi, przy czym zaproponowano, zdaniem wielu posłów, strukturę bardzo rozbudowaną, sformalizowaną i zbiurokratyzowaną. Taki sposób zorganizowania funduszu nie znalazł uznania zarówno u przedstawicieli rządu, jak i u części posłów. Ostatecznie aprobatę uzyskał zaproponowany w dodanych do projektu ustawy rozdziałach, bodajże 9 i 10, taki oto sposób rozwiązania tego problemu. Po pierwsze, wzorując się na prawie o publicznym obrocie papierami wartościowymi oraz na tym, że domy maklerskie są zobowiązane tworzyć izbę mającą charakter samorządu gospodarczego, również zaproponowano w rozdziale 9, żeby wprowadzić obowiązek tworzenia izby domów składowych przez domy składowe, które uzyskały zezwolenie na prowadzenie działalności. Izba domów składowych będzie odpowiedzialna za funkcjonowanie składowego funduszu gwarancyjnego, który został z kolei opisany w rozdziale 10, przy czym przyjęto również zasadę niejako wychodzącą naprzeciw tym obawiam, niepokojom, które wyrażali przedstawiciele środowisk związanych z rolnictwem, że członkostwo funduszu będzie obligatoryjne dla tych domów składowych, które przyjmują na skład towary rolne. Jednocześnie przyjęto zasadę, która funkcjonuje na przykład w domach składowych na terenie Stanów Zjednoczonych, że fundusz tworzy składka, którą wpłacają domy składowe oraz sami składujący. Nie zamknięto również możliwości zasilania funduszu ze źródeł zewnętrznych, gdyż istnieją poważne nadzieje na to, że z któregoś z programów pomocowych będzie można przeznaczyć część środków na rozpoczęcie działalności tego funduszu.</u>
          <u xml:id="u-117.15" who="#JanWyrowiński">Panie i Panowie Posłowie! To tyle w ogromnym skrócie, jeżeli chodzi o zasadnicze kwestie, które spowodowały, że prace nad projektem tej ustawy trwały tak długo. Jednak w efekcie ucierania się poglądów, powtarzam, mamy projekt ustawy bez wniosków mniejszości, co poczytuję sobie za sukces.</u>
          <u xml:id="u-117.16" who="#JanWyrowiński">Jeżeli chodzi o inne kwestie, to w zasadzie struktura ustawy nie uległa zmianie - poza tymi dwoma nowo dodanymi rozdziałami.</u>
          <u xml:id="u-117.17" who="#JanWyrowiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kończąc, pragnę podkreślić to, o czym już mówiłem, że w pracach nad projektem ustawy aktywnie uczestniczyli wszyscy zainteresowani. Proponowane rozwiązania stanowią efekt pewnego kompromisu. Ustawa w opinii większości posłów - podzielam tę opinię - we właściwy sposób zabezpiecza interesy najbardziej zainteresowanych powstaniem domów składowych z prawdziwego zdarzenia, czyli przede wszystkim producentów rolnych.</u>
          <u xml:id="u-117.18" who="#JanWyrowiński">Pragnę również, panie i panowie posłowie, wyrazić nadzieję, iż zasadniczy cel, który towarzyszył autorom obydwu projektów przywracających polskiemu systemowi gospodarczemu instytucję domu składowego - a celem tym było usprawnienie i zabezpieczenie obrotu towarami oraz wprowadzenie nowej podstawy dla kredytu - zostanie przez proponowane w sprawozdaniu połączonych komisji rozwiązania osiągnięty. Mam nadzieję, że w efekcie wprowadzenia w życie przepisów tej ustawy zostanie usprawniony proces uzyskiwania kredytu opartego na zabezpieczeniu na towarach, w szczególności produktach rolnych, i że możliwe będą dodatkowe formy wspierania tych rolników, którzy już w najbliższym czasie wykorzystają dobrodziejstwa płynące mimo wszystko ze znajdującej się już w tej chwili w pałacu prezydenckim ustawy o grupach producentów rolnych,...</u>
          <u xml:id="u-117.19" who="#komentarz">(Poseł Marian Dembiński: Jeśli prezydent podpisze.)</u>
          <u xml:id="u-117.20" who="#JanWyrowiński">Miejmy nadzieję, że tak się stanie.</u>
          <u xml:id="u-117.21" who="#JanWyrowiński">... a także tych wszystkich, również indywidualnych producentów rolnych, którzy produkują na potrzeby rynku.</u>
          <u xml:id="u-117.22" who="#JanWyrowiński">Warto również na zakończenie zauważyć, że proponowana w sprawozdaniu ustawa - wraz z przyjętą przez Wysoką Izbę na poprzednim posiedzeniu ustawą o giełdach towarowych, ze wspomnianą przed chwilą przeze mnie ustawą o grupach producentów rolnych, jak również z tą ustawą, która przed chwilą była przedmiotem obrad Izby - przyczyni się do tego, co jest w szczególny sposób oczekiwane przez tych rolników, którzy produkują na potrzeby rynku, mianowicie przyczyni się do jego stabilizacji. Aby tak się stało, niezbędne jest przyjęcie tej ustawy, o co w imieniu połączonych komisji, wymienionych na początku, serdecznie proszę Wysoką Izbę i do czego zachęcam. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-117.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-117.24" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Franciszek Jerzy Stefaniuk)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-118.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przypominam, że zgodnie z art. 56s ust. 2 regulaminu Sejmu prawo wnoszenia poprawek w drugim czytaniu do części projektu ustawy dotyczącej nowelizacji Kodeksu cywilnego oraz Kodeksu postępowania cywilnego przysługuje m.in. grupie co najmniej 15 posłów.</u>
          <u xml:id="u-118.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Mariana Dembińskiego w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#MarianDembiński">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Mam zaszczyt występować dzisiaj w imieniu klubu AWS, którego posłowie byli inicjatorami ustawy o składowaniu artykułów rolnych. Pan poseł Wyrowiński mówił o tym, jak z trudem budowaliśmy konsensus, gdy musieliśmy pracować nad dwoma projektami - rządowym i poselskim. Myślę, że budowanie tego kompromisu to właściwie stworzenie takiego układu, że konsensus konsensusem, ale my powinniśmy mieć rację. I w sumie można powiedzieć, że mamy rację, ale trzeba też uczciwie powiedzieć, że druga strona ma tę rację również. Czyli konsensus, jaki w tych pracach, można nawet powiedzieć, że wieloletnich, został wypracowany, jest bardzo mocnym konsensusem. Stworzyliśmy ustawę, która jest akceptowana przez różne środowiska, nie bacząc na sztandary, flagi, jakie kto dzierży w ręku, czy legitymacje w kieszeni.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#MarianDembiński">Ustawa proponowana w wersji obecnej jest ustawą nowatorską. Uważam, że jeżeli wejdzie w życie, to w sposób zasadniczy zmieni funkcjonujący obecnie obrót artykułami masowymi, a szczególnie artykułami rolnymi. Jest to stworzenie systemu prawnego w zakresie koncesjonowania i domów składowych oraz obrotu już może substytutami tych towarów, czyli dowodami składowymi jako dokumentami potwierdzającymi własność tych artykułów. Projekt ten tworzy system bezpiecznego składowania głównie artykułów rolnych poprzez system wydawania koncesji, zezwoleń, poprzez procedury kontrolne wykonywane przez wyspecjalizowany organ państwowy, w końcu poprzez wykonywanie systematycznych inwentaryzacji w składach oraz, co najważniejsze, w przypadku artykułów rolnych - poprzez stworzenie składowego funduszu gwarancyjnego. O szczegółach nie chciałbym mówić, pan poseł sprawozdawca mówił bardzo dużo na ten temat, ale można powiedzieć, że te rozwiązania, o których przed chwilą wspominałem, spowodują, że system obrotu towarami masowymi - zwłaszcza rolnymi, bo one w tej ustawie zostały potraktowane w sposób szczególny - będzie bezpieczniejszy.</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#MarianDembiński">Istotnym elementem, jak mówiłem wcześniej, na wstępie, jest udzielenie koncesji, zezwoleń. Jest to system zabezpieczeń, który wykluczy funkcjonowanie na rynku firm, jakie - jak do tej pory - zawiązywały się na wsi na okoliczność jakiegoś tam skupu i rolnicy, niestety, mieli szalone problemy z otrzymywaniem zapłat za sprzedane towary. System ten poprzez zabezpieczenia, o których mówiłem, zdecydowanie wyeliminuje firmy nierzetelne.</u>
          <u xml:id="u-119.3" who="#MarianDembiński">Bardzo ważnym elementem, jaki w ustawie proponujemy, jest dowód składowy, który będzie mógł być zbywany, będzie mógł być wykorzystywany jako zastaw pod pożyczkę lub kredyt, co da możliwość obrotu również na giełdzie towarami, których właścicielami są rolnik lub grupa producentów.</u>
          <u xml:id="u-119.4" who="#MarianDembiński">Bardzo ważnym, może najistotniejszym w ustawie elementem, który dotyczy tylko i wyłącznie artykułów rolnych - ale, jak mówiłem, ta grupa towarów masowych ma szczególne preferencje w tej ustawie - jest stworzenie systemu gwarancji finansowych. Jest to zawarte w art. 10. Ten artykuł szczegółowo określa system funduszu gwarancyjnego, którego stworzenie zapewni bezpieczeństwo składowania i zagwarantuje wypłaty odszkodowań za niewykonanie lub nierzetelne wykonanie składowania artykułów.</u>
          <u xml:id="u-119.5" who="#MarianDembiński">Proszę Wysokiego Sejmu! Projekt przedłożony dzisiaj Wysokiemu Sejmowi do oceny był wiele lat szczegółowo omawiany w podkomisjach, komisjach, zespołach eksperckich. Z trudem udało nam się osiągnąć consensus. Nie mogę wnosić o to, ażebyście państwo nie składali wniosków mniejszości - już ktoś z sali mówił, że jeżeli on nie składa, to już nikt chyba nie złoży - nie apeluję też o to, ale wiem i państwo wiedzą, że wprowadzenie dodatkowego elementu, który miałby naprawić tę ustawę, spowoduje jej całkowite rozwalenie, a polska wieś, polscy przedsiębiorcy czekają na jej wejście w życie.</u>
          <u xml:id="u-119.6" who="#MarianDembiński">Wydaje się, że omawiany projekt jest projektem dobrym, jeżeli nie bardzo dobrym, aczkolwiek takich opinii nigdy nie powinniśmy wypowiadać. Myślę, że wprowadzenie tego projektu w życie to wprowadzenie bardzo wielu pozytywnych rozwiązań, poprawiających w sposób zasadniczy organizację obrotu towarami masowymi i czyniących polskich producentów i handlowców konkurencyjnymi w stosunku do partnerów zachodnioeuropejskich i światowych.</u>
          <u xml:id="u-119.7" who="#MarianDembiński">Klub AWS popiera przedstawiany w dniu dzisiejszym projekt w przedłożeniu i kształcie zaproponowanych przez połączone komisje. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Czesława Pogodę w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę, panie pośle, o dobrą pogodę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#CzesławPogoda">Tak jest, panie marszałku, będzie dobra.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#CzesławPogoda">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej odniosę się do przedłożonego przez sejmową Komisję Nadzwyczajną do spraw zmian w kodyfikacjach oraz Komisję Rolnictwa i Rozwoju Wsi sprawozdania o poselskim projekcie ustawy o składowaniu artykułów rolnych oraz o rządowym projekcie ustawy o domach składowych, o zmianie Kodeksu cywilnego, Kodeksu postępowania cywilnego i innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#CzesławPogoda">Dobrze się stało, że w wyniku prac komisji wypracowano wspólny projekt ustawy, któremu nadano tytuł: „O domach składowych oraz o zmianie Kodeksu cywilnego, Kodeksu postępowania cywilnego i innych ustaw”, bo na taki tytuł istotnie ta ustawa zasługuje. Ustawa reguluje zasady działania domów składowych oraz wydawania dowodów składowych i obrotu tymi dowodami.</u>
          <u xml:id="u-121.3" who="#CzesławPogoda">Podstawowymi celami wprowadzenia ustawy jest usprawnienie i zabezpieczenie obrotu towarowego na rynku towarów rolnych i innych towarów masowych. Istotnym elementem ustawy jest to, że przywraca się polskiemu prawu cywilnemu kategorię dowodu składowego jako papieru wartościowego ucieleśniającego prawo własności lub prawo zastawu przysługujące posiadaczowi tego dokumentu wobec towarów złożonych w domu składowym. Bardzo precyzyjnie i bardzo klarownie, profesjonalnie wyłożył zasady posługiwania się dowodem składowym sprawozdawca pan poseł Wyrowiński.</u>
          <u xml:id="u-121.4" who="#CzesławPogoda">Mamy świadomość tego, że ustawa ta nie zrewolucjonizuje polskiego rolnictwa, jednakże będzie jednym z elementów przybliżających nasze prawo dotyczące rolnictwo do prawodawstwa obowiązującego w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-121.5" who="#CzesławPogoda">Podczas pierwszego czytania projektów ustaw w imieniu klubu SLD wyraziłem pogląd, że zorganizowanie rynku i usprawnienie obrotu produktami rolno-spożywczymi i innymi produktami masowymi winno być uznane za jedno z najważniejszych zadań polityki rolnej naszego państwa. Klub mój uznaje, że przedstawiony projekt ustawy spełnia te wymogi, idzie we właściwym kierunku.</u>
          <u xml:id="u-121.6" who="#CzesławPogoda">Wysoka Izbo! Przedłożony projekt ustawy bardzo precyzyjnie reguluje tryb i zakres wydawania zezwoleń na prowadzenie przedsiębiorstw składowych. Prowadzenie przedsiębiorstwa składowego może się odbywać tylko po uzyskaniu zezwolenia. Warunek ten jest bardzo istotny, ponieważ m.in. zapewnia na rynku produktów rolnych bezpieczeństwo obrotu tymi produktami. Zezwolenia eliminują nieuczciwych kontrahentów, czego świadkami jesteśmy na co dzień i wielokrotnie w swojej pracy parlamentarnej tego doświadczamy.</u>
          <u xml:id="u-121.7" who="#CzesławPogoda">Co jest istotne? Rejestr przedsiębiorstw składowych prowadzi właściwy minister, a informacje o tym rejestrze są jawne, dostępne dla wszystkich, którzy są tym zainteresowani. Ważnym elementem omawianej ustawy jest nadzór nad działalnością domów składowych, możliwość dostępu do siedziby domu składowego, wglądu do ksiąg i innych dokumentów jest właściwym rozwiązaniem. Na uwagę zasługuje rozdział 4 omawianej ustawy, czyli działalność domu składowego. Działalność ta odnosi się do praw i obowiązków domu składowego i składającego. Ale istotne jest to, że dom składowy jest zobowiązany do przestrzegania zasad uczciwego obrotu oraz do ochrony interesów składającego.</u>
          <u xml:id="u-121.8" who="#CzesławPogoda">Ustawa również dla tych, którzy bez zezwolenia prowadzą przedsiębiorstwa składowe albo w sposób rażący naruszają warunki zezwolenia, wprowadza rygor kary grzywny lub pozbawienia wolności.</u>
          <u xml:id="u-121.9" who="#CzesławPogoda">W końcowej części swojego wystąpienia pan poseł sprawozdawca wyraził konkluzję, że szereg ustaw, które przyjmujemy w Sejmie, o grupach producenckich, o giełdach rolnych, o organizacji rynków rolnych i oczywiście ustawa, o której w tej chwili debatujemy, porządkuje, ustawia w pewną logiczną całość funkcjonowanie polskiego rynku rolnego.</u>
          <u xml:id="u-121.10" who="#CzesławPogoda">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej nie wnosi uwag do omawianego projektu. Przedstawione w pierwszym czytaniu nasze uwagi zostały podczas prac w komisjach uwzględnione. Wyrażamy nadzieję, że przyjęta ustawa będzie dobrze służyć polskiemu rolnictwu i polskiemu rolnikowi. Klub mój w trzecim czytaniu opowie się za przyjęciem tej ustawy. Dziękuję serdecznie, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-121.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Mariana Cyconia w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#MarianCycoń">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Mam zaszczyt zaprezentować na dzisiejszej sesji parlamentu stanowisko klubu Unii Wolności do poselskiego projektu ustawy o składowaniu artykułów rolnych, druk nr 615, oraz do wniesionego przez prezesa Rady Ministrów projektu ustawy o domach składowych oraz o zmianie Kodeksu cywilnego, Kodeksu postępowania cywilnego i innych ustaw, druk nr 890.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#MarianCycoń">Obydwa projekty były rozpatrywane na kolejnych etapach procesu legislacyjnego przez podkomisję i Komisję Nadzwyczajną ds. zmian w kodyfikacjach oraz Komisję Rolnictwa i Rozwoju Wsi, która przedłożyła sprawozdanie, dokonując analizy obydwu tych projektów, zawarte w druku sejmowym nr 2128.</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#MarianCycoń">Rekomendowany przez Komisję Nadzwyczajną projekt ustawy o domach składowych oraz o zmianie Kodeksu cywilnego, Kodeksu postępowania cywilnego i innych ustaw jest w ocenie mojego klubu pozytywnym połączeniem, powstałym z wyboru najtrafniejszych koncepcji zaprezentowanych zarówno w poselskim, jak i rządowym przedłożeniu, uzupełnionym o nowe rozwiązania wniesione w toku prac komisji.</u>
          <u xml:id="u-123.3" who="#MarianCycoń">Celem wprowadzenia regulacji tego obszaru, dotyczącego głównie rynku rolnego, jest przede wszystkim usprawnienie oraz zabezpieczenie obrotu towarowego i wprowadzenie nowej podstawy kredytu. Umożliwi to stworzenie nowej formy zabezpieczenia kredytu przez właściciela towarów złożonych na skład, opartego o zabezpieczenia na towarach. Pozwoli również na wprowadzenie dodatkowych rodzajów finansowania rolnictwa oraz interwencji na rynku produktów rolnych. Należy się spodziewać, że wprowadzenie w życie nowych rozwiązań w rezultacie doprowadzi do zwiększenia skuteczności i efektywności ekonomicznej interwencji państwa na rynku towarów rolnych. Rozpatrywany dzisiaj projekt jest ponadto jednym z istotnym elementów budowania nowych instytucji w otoczeniu rolnictwa, które przybliżają nas do rozwiązań wymaganych w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-123.4" who="#MarianCycoń">Odnosząc się do rozwiązań merytorycznych, chcę wyrazić opinię Klubu Parlamentarnego Unii Wolności, że wielką wartością omawianego projektu jest m.in. przywrócenie polskiemu prawu cywilnemu instytucji dowodu składowego jako papieru wartościowego, który urzeczywistnia i czyni realnym prawo własności lub prawo zastawu przysługujące jego posiadaczowi - do towarów zdeponowanych w domu składowym.</u>
          <u xml:id="u-123.5" who="#MarianCycoń">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dobrze się stało, że procedura legislacyjna wyeliminowała koncepcję udzielenia koncesji na prowadzenie przedsiębiorstw składowych, proponowaną w projekcie poselskim, wybierając jako formę powołania ich do życia zezwolenie, które wydawane jest decyzją administracyjną w trybie określonym w Kodeksie postępowania administracyjnego, o czym mówi art. 4 ust. 1 projektu. W tym samym artykule proponuje się wprowadzenie obowiązku uzyskania zezwolenia zgodnie z kompetencyjnym podziałem resortowym, co oznacza, że w odniesieniu do towarów przemysłowych zezwolenie wydaje minister właściwy do spraw gospodarki, zaś w odniesieniu do towarów rolnych - minister właściwy do spraw rolnictwa. Należy stwierdzić, że zagadnienie dotyczące wydawania zezwoleń zostało w projekcie szczegółowo uregulowane, a regulacje te obejmują istotne elementy niezbędne nie tylko do zabezpieczenia formalnoprawnego, ale również materialnego funkcjonowania tych nowych podmiotów.</u>
          <u xml:id="u-123.6" who="#MarianCycoń">Zdaniem mojego klubu prawidłowo ustalono w tym projekcie kwestię nadzoru i kontroli nad działalnością domów składowych, co obrazują zapisy w rozdziale 3. Regulacje tam zawarte wskazują na szeroki zakres uprawnień kontrolnych i nadzorczych. Nadzór nad działalnością domów składowych sprawować mają odpowiedni ministrowie - gospodarki i rolnictwa. Instrumentem nadzoru, który będzie mógł być zastosowany w przypadku stwierdzenia prowadzenia działalności niezgodnej z prawem, będzie możliwość nałożenia na dom składowy kary pieniężnej, cofnięcia zezwolenia lub zastosowania obu tych kar łącznie. W odniesieniu do domów składowych przyjmujących na skład towary rolne czynności nadzorcze wykonywać będzie Inspekcja Skupu i Przetwórstwa Artykułów Rolnych. Wydaje się, że zaproponowane rozwiązania dają jakąś realną gwarancję prawidłowego funkcjonowania, w szczególności rynku rolnego, i eliminowania w odbywającym się na nim obrocie zjawisk niepożądanych.</u>
          <u xml:id="u-123.7" who="#MarianCycoń">Bardzo ważny jest zapis zawarty w art. 23 ust. 2 projektu, z którego wynika, że dowód składowy składa się z dwóch części: rewersu, czyli dowodu prawa własności, i warrantu, czyli dokumentu zastawniczego. Jest więc dowód składowy papierem wartościowym i jako taki stanowi podstawę kredytu dla podmiotów składających towary w domach składowych. Dzięki temu, że udzielenie kredytu będzie łączyło się tylko z odłączeniem od rewersu warrantu, jako dowodu zastawniczego, będzie możliwe dokonanie sprzedaży towarów nawet w czasie trwania zastawu. Bezpieczeństwo obrotu warrantami zapewnia bank domicylowy, który przyjmuje kwoty należne posiadaczom warrantów (art. 2 pkt 9 projektu). Bank domicylowy jest ważną instytucją, którą przewidywał Kodeks handlowy, a którą ten projekt przywraca do łask.</u>
          <u xml:id="u-123.8" who="#MarianCycoń">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Prezentując przed Wysoką Izbą stanowisko klubu Unii Wolności do omawianego tutaj sprawozdania Komisji Nadzwyczajnej, pragnę odnieść się jeszcze do dwóch ważnych kwestii, które reguluje opracowany przez nią projekt ustawy. Dotyczy to mianowicie izby domów składowych (rozdział 9) oraz składowego funduszu gwarancyjnego (rozdział 10). Pozytywnie należy się odnieść do regulacji, które powołują quasi-zrzeszenie o nazwie izba domów składowych. Udział domu składowego w izbie projekt określa jako obowiązkowy, a jego funkcjonowanie będzie regulowane, jak wynika z art. 50 ust. 4 projektu, ustawą z dnia 30 maja 1989 r. o izbach gospodarczych (DzU nr 35 poz. 195 z późn. zm.). Jako podstawowy cel działania izby wskazuje się ustalenie zasad dobrej praktyki działania domów składowych, o czym mowa w art. 50 ust. 5 projektu. Cel pięknie i słusznie określony, ale nie jedyny. Do zakresu działania izby należy bowiem jeszcze m.in. wykonywanie nadzoru nad przestrzeganiem przez domy składowe zasad dobrej praktyki, udział w postępowaniach administracyjnych dotyczących członków izby oraz zarządzanie składowym funduszem gwarancyjnym, art. 59 projektu. Podstawowym celem tego funduszu jest zapewnienie posiadaczom dowodów składowych wypłaty środków pieniężnych zasądzonych od członków funduszu kwot z tytułu niewykonania umowy składu, art. 61 projektu. Gwarancją wypłaty ze środków funduszu objęte są roszczenia posiadaczy dowodów składowych. System gwarantowania realizacji zobowiązań obejmuje tylko należności gwarantowane do pewnej wysokości, co zostało szczegółowo określone w art. 64 ust. 3 projektu.</u>
          <u xml:id="u-123.9" who="#MarianCycoń">Reasumując, chcę stwierdzić, iż żywię przekonanie, że wprowadzenie do obrotu towarowego instytucji domu składowego, dowodu składowego jako papieru wartościowego, składowego funduszu gwarancyjnego, a także inne rozwiązania zastosowane w projekcie ustawy będą miały pozytywny wpływ na funkcjonowanie rynku i obrotu na rynku rolnym. Pragnę poinformować, że z upoważnienia Klubu Parlamentarnego Unii Wolności i w jego imieniu wnoszę o przyjęcie sprawozdania Komisji Nadzwyczajnej ds. zmian w kodyfikacjach oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o poselskim projekcie ustawy o składowaniu artykułów rolnych (druk nr 615) oraz o rządowym projekcie ustawy o domach składowych oraz o zmianie Kodeksu cywilnego, Kodeksu postępowania cywilnego i innych ustaw (druk nr 890) w wersji projektu zaproponowanego w druku nr 2128. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-123.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Gruszkę w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#JózefGruszka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Debata, która w tej chwili trwa w Wysokiej Izbie, ma istotne znaczenie nie tylko dla polskiego rynku, ale także dla polskiej gospodarki. Możemy dzisiaj mieć różne odczucia, możemy różnie spoglądać na rozwiązania zawarte w sprawozdaniu Komisji Nadzwyczajnej ds. zmian w kodyfikacjach oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi (druk nr 2128), natomiast projekt ma na celu regulację kilku problemów. Zarówno pan poseł sprawozdawca, jak i moi przedmówcy mówili o tych rozwiązaniach dość szczegółowo, dlatego nie chciałbym odnosić się po raz kolejny do rozwiązań tu zapisanych. Chciałbym jednak odnieść się do tych rozwiązań w sposób inny, w sposób oceniający. Otóż każde nowe rozwiązanie, które pojawia się w gospodarce, budzi nie tylko zaciekawienie, ale także pewną niepewność, jak zostanie przyjęte przez rynek, jak ono się zaaklimatyzuje na tym rynku i jak w oparciu o ten rynek będzie funkcjonowało, bo tego nikt z nas nie wie, nawet jeżeli - w co nie wątpię - intencje wszystkich pań i panów posłów, którzy pracowali nad tym rozwiązaniem, na pewno były takie, żeby to rozwiązanie zostało nie tylko zaakceptowane, ale przeniosło się w sposób rzeczywisty na polski rynek, do polskiej gospodarki. Wtedy wszyscy tutaj byliby bardzo zadowoleni. Prace trwały bardzo długo, praktycznie rzeczą biorąc, już w poprzedniej kadencji Sejmu takie regulacje były omawiane, podjęto takie rozwiązania. Nie dało się ich wtedy uzgodnić, wprowadzić, o czym mówię, z czego jednak nie cieszę się, bo można było wcześniej pewne rozwiązania przeprowadzić. Gdy patrzę na sprawozdanie, czego mi osobiście brakuje. Pan poseł sprawozdawca mówił, że domy składowe będą miały gwarancje, ale stworzone przez siebie, przez swoją izbę, która nadzoruje te domy. Mnie osobiście brakuje w tym rozwiązaniu udziału państwa, poza tym że minister właściwy do spraw tejże ustawy będzie prowadził rejestr, będzie wydawał koncesje, Państwowa Inspekcja Skupu i Przetwórstwa Artykułów Rolnych będzie prowadziła nadzór. Tak, to też państwo, ale mówię o tej części gwarancyjnej. Nie warto chyba krakać, co się może zdarzyć, czego nikt z nas by nie chciał, natomiast regulacje prawne sobie, a życie sobie. Dlatego m.in. nie projekt poselski był osnową pracy, a projekt rządowy, który pokazywał inne rozwiązanie, o tym jesteśmy przekonani. Dlatego też wszyscy będziemy z zaciekawieniem obserwować pojawienie się pierwszych podmiotów, które wystąpią o rejestrację i zaczną funkcjonować. Jeśli chodzi o gwarancje, zresztą mówiłem w tym samym tonie wtedy, kiedy debatowaliśmy w Wysokiej Izbie na temat giełd towarowych, to w realiach polskiego rynku, polskiej gospodarki lepszym rozwiązaniem, czy bardziej oczekiwanym, byłoby, gdyby państwo mogło wesprzeć producentów rolnych, którzy później przejmowaliby tę drugą rolę, nie tylko produkowaliby, ale czerpaliby korzyści z drugiego filara, jak to się modnie nazywa, którym tutaj byłby obrót, handel wyprodukowanymi przez siebie dobrami materialnymi. Myślę, że dzisiaj będzie bardzo trudno, szczególnie jeśli chodzi o producentów, nie chcę mówić jednoznacznie o kapitale polskim, który będzie chciał zająć się w sposób opisany w ustawie skupem i przechowywaniem, przepraszam, najpierw przechowywaniem, a potem skupem czy sprzedażą tychże dóbr. Jest bardzo ważna regulacja, co należy podkreślić, której do tej pory brakowało na rynku, tu pojawia się możliwość. Czy ta możliwość zostanie wykorzystana? Jeżeli domy składowe zaczną działać prawidłowo, to powinna pojawiać się możliwość regulacji ceny w obrocie artykułami rolnymi przez cały rok, powinna się ona krystalizować. Nie byłoby wtedy okresu tuż po zbiorach, gdy ceny są niskie, i przednówka, gdy ceny są wysokie. Ta regulacja umożliwia to działanie. Dlatego myślę, że zastrzeżeń można mieć dużo, ale jeżeli nie ma innego pomysłu czy innego rozwiązania, to trzeba się zgodzić z tym, co zaproponowano.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#JózefGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego, aczkolwiek patrzy z zaciekawieniem na przedłożone rozwiązanie, nie będzie składał żadnych poprawek, dlatego że regulacja trwała zbyt długo, a nie można w dalszym ciągu mówić, że jest to niedobre i nie proponować nic innego. Tym, którzy oczekują, czyli polskiej wsi, trzeba dać mechanizm, nawet jeżeli się nie ma pewności, że będzie on funkcjonował bez zarzutów; myślę, że zawsze jest możliwość poprawienia. I z tą prośbą zwracam się do rządu, ażeby rozważył możliwość, bo, jak mówię, nigdy na regulacje nie jest za późno, ażeby właśnie w tej początkowej fazie dać większe bezpieczeństwo zarówno domom składowym, bo na rynku zdarzyć się wszystko może, jak i tym, którzy tam będą deponować swoje towary, ażeby tutaj rząd udzielił gwarancji i wsparcia. Myślę, że każda nowelizacja, każdy pomysł, będzie przyjęty przez nasz klub ze zrozumieniem zawsze wtedy, kiedy będzie zabezpieczał tym, którzy oczekują na te rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#JózefGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie głosował za przyjęciem przedłożonego sprawozdania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Do zadania pytań zapisało się pięciu posłów.</u>
          <u xml:id="u-126.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Czy jeszcze ktoś chciałby się zgłosić?</u>
          <u xml:id="u-126.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Stanisław Kalemba jako szósty.</u>
          <u xml:id="u-126.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Zamykam listę pytających.</u>
          <u xml:id="u-126.6" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">I o pytanie proszę pana posła Romualda Ajchlera z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#RomualdAjchler">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#RomualdAjchler">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam kilka pytań, przede wszystkim do pana posła sprawozdawcy. Pan poseł Dembiński ubolewał nad tym, że tak długo pracowaliśmy nad tą ustawą, że dochodziliśmy do wspólnego consensusu, w związku z tym chciałbym zapytać pana posła sprawozdawcę, kto najwięcej miał problemów z tą ustawą? A mówiąc naszym, poselskim, parlamentarnym językiem, kto najwięcej mieszał w tej ustawie? Myślę tu przede wszystkim o projekcie rządowym. Proszę odpowiedzieć na to pytanie.</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#RomualdAjchler">Wysoka Izbo! Ustawa idzie w dobrym kierunku, gdyż daje rolnikom możliwość łatwiejszego zbycia regulowanych ustawą produktów, ale tu nasuwa się pytanie. Panie pośle, proszę powiedzieć, czy ta ustawa daje taką gwarancję, daje możliwości łatwiejszego dostępu do kredytowania i zabezpieczania tych kredytów, a także niekiedy do przechowywania produktów, co nie jest sprawą w dzisiejszych czasach, a szczególnie na wsi, obojętną. Daje możliwość przede wszystkim po raz pierwszy, i to trzeba podkreślić, udzielania poręczeń poprzez kwity składowe. Ale jest pytanie, panie pośle, czy rzeczywiście ta ustawa w dobrym stopniu, to stwierdzenie przewijało się w wystąpieniach klubowych, jest zabezpieczona i czy faktycznie rolnik dostarczający produkty do domu składowego otrzyma pieniądze? I czy w takim razie dom składowy nie może upaść albo inaczej powiem: nie może upaść czy ogłosić upadłości? Jeśli pan potwierdzi, panie pośle, że tak jest, że nie może upaść, że nie może ogłosić upadłości, to będzie to chyba najlepsza wiadomość kierowana do rolników w czasie tych ostatnich trzech czy czterech lat.</u>
          <u xml:id="u-127.3" who="#RomualdAjchler">I następne pytanie. W ustawie jest zawartych szereg zobowiązań w stosunku do firm, które będą ubiegać się o zezwolenie na prowadzenie domów składowych. Proszę powiedzieć, czy aspekt finansowy, który ustawa nakłada na tego, kto będzie się starał o zezwolenie, jest dostatecznym mechanizmem finansowym gwarantującym to, że rolnicy otrzymają za produkty składowane określone pieniądze?</u>
          <u xml:id="u-127.4" who="#RomualdAjchler">I ostatnie pytanie, panie pośle. Chciałbym wiedzieć, a sądzę, że jeszcze bardziej chcieliby to wiedzieć słuchający nas w tej chwili rolnicy, jaki będzie udział rolników w kosztach utrzymania domów składowych, bo nie jest to sprawa aż tak obojętna. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę pana posła Wiktora Osika o zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#WiktorOsik">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Ustawa o składowaniu artykułów rolnych jest dość trudna, pisana trudnym językiem prawniczym. Doświadczyliśmy tego podczas prac w komisji nad projektem tej ustawy. Dokonuje się zmian w Kodeksie cywilnym, w Kodeksie postępowania cywilnego, w ustawie Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi. Do niedawna w Polsce nie funkcjonowało prawo wekslowe i stąd też znajomość tego prawa jest słaba nawet wśród prawników. Moim zdaniem bardzo istotne będzie więc przygotowanie się do stosowania tego prawa, do stosowania tej ustawy; chodzi o znajomość tej ustawy, a także Prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi. Stąd też moje pytanie do posła sprawozdawcy: Czy okres dwutygodniowego vacatio legis nie jest zbyt krótki?</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#WiktorOsik">I drugie pytanie, do rządu: Czy zostaną podjęte jakieś działania, żeby rolnicy i grupy producentów rolnych potrafili korzystać z tej ustawy? Bo przecież wiadomo, że nieznajomość prawa szkodzi, może być przyczyną poważnych kłopotów. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o pytanie pana posła Jana Chojnackiego z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#JanChojnacki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#JanChojnacki">Mam dwa pytania. Pierwsze: Kto poniesie koszty związane ze składowaniem artykułów, które nie znajdą nabywcy, a na tych towarach zostanie zabezpieczony kredyt bankowy? Ustawa niezbyt precyzyjnie określa tę procedurę i wynikające z tego konsekwencje.</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#JanChojnacki">I pytanie drugie. Ustawa, o której dzisiaj dyskutujemy, jest nowym aktem prawnym, który wprowadza nowe regulacje i mechanizmy. W związku z tym mam pytanie: Co jest przyczyną, że wprowadzono tak krótkie vacatio legis tej ustawy? Jaki był powód?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pytanie zada pan poseł Ryszard Stanibuła z klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#RyszardStanibuła">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Czy rząd widzi możliwość pomocy producentom rolnym? Jeżeli tak, to jakiego wsparcia mogą oni oczekiwać, aby zostali współwłaścicielami spółek prawa handlowego, które będą prowadziły domy składowe?</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#RyszardStanibuła">Jak pan minister ocenia rozwiązanie zabezpieczające, czy jest ono właściwe? Czy jest takie zabezpieczenie w przypadku gdy na rynku, biorąc pod uwagę, że ten rynek często jest rozchwiany, będzie dysparytet albo ceny tych artykułów spadną? Kto poniesie koszty przy braku gwarancji? Mówię o tym, dlatego że wzajemne gwarancje, jeśli chodzi o te izby, w tej chwili nie stanowią zabezpieczenia.</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#RyszardStanibuła">Chciałbym zapytać o jeszcze jedną kwestię: Jak pan minister ocenia, w jakim stopniu ta ustawa przyczyni się do właściwych regulacji rynku, a jednocześnie właściwego wsparcia giełd rolnych w naszym kraju; jak to może skutkować dla rolnictwa? Oczywiście mam nadzieję, że pozytywnie. Byłoby dobrze, gdyby ten wymiar mógł pan tu pokazać, przedstawiając procenty czy odpowiednie dane, jeżeli pan takie posiada. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania pana posła Stanisława Kalembę z klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#StanisławKalemba">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#StanisławKalemba">Mam pytanie do przedstawiciela rządu. Największą słabością rolnictwa, gospodarki żywnościowej jest słabo zorganizowany rynek, czyli obszar, który często decyduje o dochodach rolników. Panie ministrze, jaki pan przewiduje - zgodnie z tą ustawą - udział rolników, producentów rolnych w przedsiębiorstwach składowych, w domach składowych? Wiadomo, że faktycznie powinny tym się zajmować organizacje rolnicze - w różnych formach prawnych - by w jakiś sposób dzielić te dochody z rolnikami. Na ile to jest możliwe w obecnej sytuacji, kiedy dochody rolników spadają z roku na rok? Rolnicy nie mają możliwości kapitałowego zaangażowania się w takie przedsięwzięcia. To jest, uważam, najsłabsze ogniwo w rozwiązaniu ustawowym. W związku z tym mam pytanie: Czy na tym etapie nie należałoby wprowadzić interwencji państwa na wzór założonej w ramach Wspólnej Polityki Rolnej? Przecież również w Stanach Zjednoczonych rynek rolny był organizowany przez ponad 100 lat i jednak wspomagano na tym etapie finansowo rolników, organizacje rolnicze co do zorganizowania domów składowych. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Zakończyliśmy zadawanie pytań.</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pana Feliksa Klimczaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#FeliksKlimczak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ustawa ma wybitnie specjalistyczny charakter, ale postaram się odpowiedzieć przynajmniej na część wątpliwości pań posłanek i panów posłów.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#FeliksKlimczak">Po pierwsze, czy rząd przewiduje jakieś działania zmierzające do tego, aby rolnicy szerzej mogli korzystać z rozwiązań prawnych proponowanych w tej ustawie? Dokładniej mówiąc, chodzi po prostu o zdobycie wiedzy prawniczej. Oczywiście, tak. Rząd musi przyjąć na siebie obowiązek przygotowania regulacji związanych z funkcjonowaniem rynków. Chodzi o regulacje zawarte w ustawie o domach składowych, w projektowanej ustawie o rynkach hurtowych, giełdach oraz o wszystkie inne regulacje dotyczące zagadnień rynkowych. Za pośrednictwem ośrodków doradztwa rolniczego, Krajowego Centrum Doradztwa Rolniczego należy szkolić jak największą liczbę rolników, aby łatwiej było się im posługiwać w gąszczu przepisów.</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#FeliksKlimczak">Kwestia pomocy rządu, udzielania wsparcia. Art. 61 pkt 4 przewiduje dla funduszu gwarancyjnego możliwość finansowania z innych źródeł. Wiem, że są zainteresowane banki, między innymi EBOiR. Nie wyklucza to zasilenia budżetowego funduszu gwarancyjnego.</u>
          <u xml:id="u-137.3" who="#FeliksKlimczak">Natomiast przyznam się, że jeśli chodzi o ocenienie szans rolników, a tym bardziej o określenie procentowe zaangażowania w tworzenie spółek prawa handlowego, w zakładanie domów składowych, jest to dla mnie pytanie, na które nie potrafię odpowiedzieć. Rzeczywiście jest to problem duży. Tak więc zobaczymy.</u>
          <u xml:id="u-137.4" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Stanibuła: I ważny.)</u>
          <u xml:id="u-137.5" who="#FeliksKlimczak">Ważny jest na pewno. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Jana Wyrowińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#JanWyrowiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę na początku przypomnieć państwu posłom, że pierwsze podejście do uchwalenia projektu ustawy dotyczącej problemu składowania towarów nie tylko rolnych miało miejsce w poprzedniej kadencji. Wtedy rząd zgłosił projekt ustawy, która była obciążona wadą polegającą na tym, iż w jednej ustawie chciano rozwiązać zarówno kwestie dotyczące giełd towarowych, jak i domów składowych. Powołana wówczas podkomisja uzyskała mniejsze efekty niż ta, którą ja kierowałem, z tego m.in. powodu, że dopiero dzisiaj możemy w tej sprawie rozstrzygać. Trzeba przyznać, że większość merytorycznych rozwiązań, które dotyczą np. problematyki domów składowych, też już była zawarta w tamtym projekcie ustawy i co do tego chyba nikt z państwa posłów nie ma wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#JanWyrowiński">Pan poseł Gruszka był uprzejmy powiedzieć o tym, że stajemy wobec nowych rozwiązań. W stosunku do wszystkich osób, które nie funkcjonowały w okolicznościach, umożliwiających powstawanie domów składowych, to jest nowa sytuacja. Mamy natomiast doświadczenie, doświadczenie naszych ojców, jeżeli chodzi o funkcjonowanie domów składowych i o instytucję dowodu składowego. Myślę, że w nowej sytuacji ekonomicznej, uwzględniając propozycje zmian, które wynikają z faktu, iż czasy się trochę zmieniły, większych niespodzianek oczekiwać nie należy. Będzie to funkcjonowało mniej więcej w taki sam sposób; również doświadczenia państw, w których nie było przerwy na realny socjalizm, świadczą o tym, że ta instytucja w dalszym ciągu się sprawdza.</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#JanWyrowiński">Jeżeli chodzi o system gwarancji, panie i panowie posłowie, to powiedziałem, że wzorujemy się - z uwagi na pewne podobieństwo - na rozwiązaniach przyjętych w ustawie o publicznym obrocie papierami wartościowymi, a dotyczących domów maklerskich. Na tym obszarze rynku było tak, że ustawa Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi nie mówiła o bezwzględnym wymogu tworzenia funduszu gwarancyjnego. Oczywiście domy maklerskie skwapliwie z tego korzystały i nie stworzyły takiego funduszu. Obecnie w rozpatrywanej przez Komisję Prawa Europejskiego ustawie nowelizującej Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi wprowadza się obligo, obligo tworzenia systemu gwarancyjnego, który się nazywa systemem rekompensat i - na takiej samej zasadzie, jak tu się proponuje - uczestnicy rynku, czyli domy maklerskie, muszą wnosić swój wkład do tego funduszu. Specyfika tego rozwiązania polega na tym - powtarzam, odnosimy się tu również do doświadczeń amerykańskich - że sami składający w pewnym stopniu muszą uczestniczyć we współtworzeniu funduszu.</u>
          <u xml:id="u-139.3" who="#JanWyrowiński">Pan poseł Gruszka powiedział również, że brakuje państwa. Można, oczywiście, tak powiedzieć, jeżeli się porównuje z tym, co zaproponowano w projekcie poselskim, gdzie obecność państwa była bardzo wyraźna zarówno we władzach funduszu, jak i w strumieniu środków zasilających. Tu zaproponowano rozwiązanie, które jednak nie do końca eliminuje obecność państwa. Pan poseł Gruszka powinien wiedzieć, że proponuje się pewne ulgi podatkowe dla tych, którzy tworzą fundusz gwarancyjny. Jednak państwo w sposób pośredni, przez stworzenie ulgi będzie wspierało fundusz gwarancyjny. Nie jest tak, że państwa nie ma, jest ono może nieco schowane.</u>
          <u xml:id="u-139.4" who="#JanWyrowiński">Warto również przypomnieć, że w art. 61 ust. 4, który określa podstawowe zasady funkcjonowania funduszu, przewiduje się również możliwość zasilania funduszu z innych źródeł i - jak już wspomniałem w trakcie wystąpienia - mogą to być różne środki, również pomocowe, które poprzez państwo mogą być tam dostarczane, szczególnie w początkowym okresie.</u>
          <u xml:id="u-139.5" who="#JanWyrowiński">Pan poseł Romuald Ajchler był uprzejmy zapytać, kto najbardziej mieszał. Chciałbym nieskromnie powiedzieć, że ja najbardziej mieszałem, panie pośle, jako przewodniczący podkomisji i starałem się tak mieszać, żeby...</u>
          <u xml:id="u-139.6" who="#komentarz">(Poseł Romuald Ajchler: Chyba jeszcze ktoś.)</u>
          <u xml:id="u-139.7" who="#JanWyrowiński">Nie, w mojej ocenie moja wina jest tutaj największa, panie pośle, i myślę, że efekt tego mieszania jest dobry, bo sądząc po wypowiedziach posłów reprezentujących poszczególne kluby...</u>
          <u xml:id="u-139.8" who="#komentarz">(Poseł Romuald Ajchler: Chodzi o to, żeby niezbyt długo mieszać.)</u>
          <u xml:id="u-139.9" who="#JanWyrowiński">Były oczywiście sprawy trudne. Starałem się przestawiać skalę trudności i trud dochodzenia do tego, co nazywa się wspólną zgodą czy konsensusem. Lepiej późno niż wcale.</u>
          <u xml:id="u-139.10" who="#komentarz">(Poseł Marian Dębiński: Sprawa miała charakter merytoryczny.)</u>
          <u xml:id="u-139.11" who="#JanWyrowiński">To tyle, jeżeli chodzi o tę kwestię.</u>
          <u xml:id="u-139.12" who="#JanWyrowiński">Chciałbym natomiast teraz zabrać głos odnośnie do gwarancji, bo ten problem oczywiście cały czas się przewijał. Pierwsza sprawa, panie pośle: otóż kiedy rolnik oddaje towar, swój produkt do domu składowego, to nie otrzymuje pieniędzy. Nawet musi trochę zapłacić, dlatego że jest taryfa składowa, która jest częścią regulaminu domu składowego i jest ona tą przykrą stroną całego procesu składowania. Rolnik musi również wpłacić pieniądze na fundusz składowy. Tak więc to jest kwestia tego obciążenia.</u>
          <u xml:id="u-139.13" who="#komentarz">(Poseł Romuald Ajchler: Mówimy w Sejmie tylko o słodkich rzeczach, a powinniśmy mówić o tych przykrych dla rolników.)</u>
          <u xml:id="u-139.14" who="#JanWyrowiński">Ja rozumiem.</u>
          <u xml:id="u-139.15" who="#JanWyrowiński">Fundusz gwarancyjny jest między innymi po to, żeby eliminować czy zminimalizować przykre strony sytuacji, w której dom składowy okaże się instytucją nierzetelną. Sądzę, że zabezpieczenia, które stworzyliśmy, oczywiście nie gwarantują w 100% pewności odzyskania tego, co do domu się złożyło, natomiast cały system funkcjonowania dowodu składowego jest taki, że ta gwarancja jest stosunkowo wysoka. Nie powiem, żeby graniczyła z pewnością, ale jest, jak sądzę, bliska pewności. Powtarzam jednak: wyjeżdżając z domu składowego, rolnik nie ma pieniędzy, tylko ma kwit, z którym może iść do banku, z warrantem, złożyć stosowny indos i w tym momencie otrzymać pieniądze itd. Cała ta procedura, powtarzam, skonstruowana w oparciu o doświadczenia polskie i europejskie, stwarza gwarancje w stopniu maksymalnym, jak sądzę, a na pewno, panie pośle, w znacznie większym w stosunku do tego rodzaju operacji, z jakimi mamy do czynienia w chwili obecnej. Co do tego nie ma żadnej wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-139.16" who="#JanWyrowiński">Jeżeli chodzi o to krótkie vacatio legis, to powiem, że w tej chwili podejrzewam, iż ci, którzy tego chcą, którzy mają interes w tym, żeby utworzyć dom składowy, znają już te warunki, bo interesują się tym, są już do tego przygotowani. Tak więc ta strona, powiedzmy sobie, podażowa jest, jak sądzę, prawie gotowa i czeka tylko na to, żeby... Przecież nie chodzi tu tylko o produkty rolne. Jest też zapotrzebowanie na produkty ciekłe, na stal itd. Zainteresowanie tym obszarem działalności jest dosyć duże. Tak że oni są gotowi. A czy strona popytowa jest gotowa, to jest oczywiście pewnym problemem. Sądzę jednak, że klientem domu składowego nie będzie...</u>
          <u xml:id="u-139.17" who="#komentarz">(Poseł Wiktor Osik: Czy rolnik jest przygotowany?)</u>
          <u xml:id="u-139.18" who="#JanWyrowiński">... rolnik, panie pośle, który pracuje tylko na potrzeby własnego gospodarstwa. To będzie taki rolnik jak pan, panie pośle, który ma dobrze funkcjonujące gospodarstwo, który jeżeli stwierdzi, że ma interes w tym, żeby przez pewien czas przechować swój produkt w tymże domu składowym, to uczyni to, pod warunkiem że mu się to opłaci, bo to będzie można bardzo łatwo policzyć. Tak więc sądzę, że tacy rolnicy jak pan, dla których produkcja rolna jest podstawowym źródłem dochodu, i to znaczącego dochodu, również w krótkim czasie będą w stanie przygotować się do wykorzystywania pożytków, które płyną z tego faktu, że ta instytucja w Polsce się pojawi.</u>
          <u xml:id="u-139.19" who="#JanWyrowiński">Jeżeli chodzi o to bardzo szczegółowe pytanie, które zadał pan poseł Chojnacki, to odpowiedź oczywiście mogłaby być bardzo długa. Powiem może tylko tyle, odwołując się do art. 37, że posiadacz warrantu do zapłaty może przedstawić go bankowi w terminie płatności. Odmowę zapłaty należy stwierdzić zgłoszeniem protestu, pod rygorem utraty prawa zwrotnego poszukiwania itd. I teraz w razie odmowy wykupienia warrantu z różnych powodów jego posiadacz może, choćby nie dokonał protestu, wystąpić do domu składowego z pisemnym żądaniem przeprowadzenia sprzedaży obciążonej zastawem rzeczy złożonych na skład. Tak więc są tu pewne zabezpieczenia, które wymuszają również na domu składowym, oczywiście jeżeli wartość tego, co jest na składzie, ulegnie istotnemu zmniejszeniu; wtedy jest pewne ryzyko. Jeżeli zmniejszenie tej wartości nastąpiło z powodu nienależytego wykonywania umowy składu, wówczas ten, kto będzie w tym momencie poszkodowany, może wykorzystywać składowy fundusz gwarancyjny. Oczywiście trzeba wyjść do sądu i mieć potwierdzenie tego stanu rzeczy, wymaga trochę czasu. Wprowadziliśmy jednak pewien mechanizm, jeżeli chodzi o korzystanie ze składowego funduszu gwarancyjnego, a więc celem funduszu jest zapewnienie posiadaczom dowodów składowych lub ich części wypłaty środków pieniężnych zasądzonych od członków funduszu kwot z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonywania umowy składu, czyli chodzi tu o kwoty zasądzone. Automatycznie w momencie ich zasądzenia one są jak gdyby wymagalne od składowego funduszu gwarancyjnego. Większy stopień zabezpieczenia tego, który ma roszczenie z tego tytułu, że posiada np. gwarant, który jest przedstawiony do zapłaty, trudno byłoby zaproponować w warunkach polskiego ustawodawstwa.</u>
          <u xml:id="u-139.20" who="#JanWyrowiński">Panie i Panowie Posłowie! Myślę, że odniosłem się do wszystkich pytań, pan minister był uprzejmy odnieść się do tych, które były skierowane do rządu.</u>
          <u xml:id="u-139.21" who="#JanWyrowiński">Chciałbym raz jeszcze wszystkim państwu serdecznie podziękować za udział w dyskusji, za udział w pracach nad projektem, który, mam nadzieję, będzie, jak panowie posłowie byli uprzejmi w swych wystąpieniach przedstawiać, służył w szczególności polskim rolnikom, polskiemu rolnictwu i wszystkim, którym zależy na tym, aby ten rynek był jak najstabilniejszy, żeby rolnikowi nie śniły się po nocach huśtające się ceny, tylko żeby były one w miarę stabilne. Myślę, że to jest jedna z cegiełek, która tworzy tego rodzaju system stabilizujący rynek produktów rolnych. Panie marszałku, dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-139.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">I żeby było komu tę cenę jeszcze zapłacić.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-140.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Nie podziękowałem panu posłowi, wobec tego dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-140.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 5. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych, Komisji Gospodarki oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o rządowym projekcie ustawy zmieniającej ustawę o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej oraz szczególnych uprawnieniach i zadaniach gmin górniczych (druki nr 1695 i 2109).</u>
          <u xml:id="u-140.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Józefa Korpaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#JózefKorpak">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić w imieniu trzech komisji: Komisji Finansów Publicznych, Komisji Gospodarki oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy zmieniającej ustawę o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej oraz szczególnych uprawnieniach i zadaniach gmin górniczych.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#JózefKorpak">Sprawozdanie połączonych komisji sejmowych, druk nr 2109, zawiera 28 zmian do ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej oraz szczególnych uprawnieniach i zadaniach gmin górniczych, dwa artykuły dotyczące przepisów przejściowych oraz trzy wnioski mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#JózefKorpak">Na wstępie pragnę zwrócić uwagę, że do sprawozdania wkradł się błąd, gdyż jeśli chodzi o wnioski mniejszości, które odnoszą się do art. 1 w zmianie 1., dotyczącej art. 2, powinno być: w pkt. 9 dodać lit.c, a więc brakuje sformułowania: w pkt. 9. Jest to, moim zdaniem, pomyłka drukarska i chciałbym paniom i panom posłom zwrócić na to uwagę.</u>
          <u xml:id="u-141.3" who="#JózefKorpak">Jeśli chodzi o zmiany oznaczone numerami 3, 10, 24 i 25, są to zmiany porządkowe, niewymagające moim zdaniem omawiania. Z pewnością jednak pozostałe zmiany w sposób istotny korygują ustawę z dnia 26 listopada 1998 r., a tym samym rządowy program o nazwie „Reforma górnictwa węgla kamiennego w Polsce w latach 1998–2002”.</u>
          <u xml:id="u-141.4" who="#JózefKorpak">Zmiana 1. to głównie propozycje zawarte w przedłożeniu rządowym, których celem jest uściślenie definicji zawartej w pkt. 8 art. 2, odnoszącej się do pracowników zatrudnionych pod ziemią oraz pracowników zatrudnionych w zakładzie przeróbki mechanicznej, oraz wprowadzenie w pkt. 10 definicji ekwiwalentu pieniężnego na potrzeby ustalenia wysokości świadczenia socjalnego i zasiłku socjalnego.</u>
          <u xml:id="u-141.5" who="#JózefKorpak">Ponadto z inicjatywy powołanej podkomisji, której miałem przyjemność przewodniczyć, rozszerzono pojęcie przedsiębiorstwa górniczego, które, po wprowadzeniu zmiany w art. 2 w pkt. 3 lit. b, obejmuje również przedsiębiorstwa państwowe zabezpieczające kopalnie przed zagrożeniami wodnymi po zakończeniu likwidacji kopalni. Takiego zapisu wcześniej, w nowelizowanej ustawie, nie było.</u>
          <u xml:id="u-141.6" who="#JózefKorpak">Zmiana 2. dodaje w art. 3 nowy ust. 2, który nakłada na Radę Ministrów obowiązek sporządzenia wykazu gmin górniczych, o których mowa w art. 2 pkt 9. Jest to wielce pożądane uzupełnienie, które zamknie dyskusję nad odpowiedzią na pytanie, które to gminy są gminami górniczymi. Przypomnę, że ustawa w jednym z rozdziałów precyzuje uprawnienia i zadania gmin górniczych, jednak przez 2 lata były dyskusje nad sprecyzowaniem, dokładnie ilościowo czy też wykazowo, tych gmin. Mamy nadzieję — jest zresztą dołączony do akt wykonawczych projekt rozporządzenia, w którym wymienia się te gminy — że sytuacja w tym względzie będzie już jasna i czytelna.</u>
          <u xml:id="u-141.7" who="#JózefKorpak">Zmiana 4. należy do najistotniejszych. Odnosi się ona do art. 5, który opisuje restrukturyzację zobowiązań przedsiębiorstw górniczych. Przede wszystkim ulega zmianie data: z 1 kwietnia 1998 r. na 1 stycznia 1999 r. Jest to data graniczna dla powstałych wcześniej zobowiązań. Oznacza to, że do zapisów dotyczących restrukturyzacji finansowej zostanie wprowadzony dodatkowy okres 8 miesięcy, od 1 kwietnia 1998 r. do 31 grudnia 1998 r. Nie było tego w przedłożeniu rządowym, jest to wniosek podkomisji, który został zaakceptowany na wspólnym posiedzeniu komisji. Kwota zobowiązań, która w tym okresie powstała i która w związku z tym ma szansę na restrukturyzację, jest szacowana na ponad 900 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-141.8" who="#JózefKorpak">Ponadto w ust. 4 art. 5 ulegają zmianie odroczenia terminu spłaty zobowiązań głównych z 31 grudnia 2000 r. na 31 grudnia 2002 r. oraz termin rozpoczęcia spłaty zobowiązań od dnia 1 stycznia 2001 r. na od 1 stycznia 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-141.9" who="#JózefKorpak">Kolejna zmiana w art. 5 ust. 6 przewiduje również wydłużenie odroczenia płatności z tytułu opłat i kar należnych gminom do 31 grudnia 2002 r. Natomiast spłata zobowiązań następuje w równych kwartalnych ratach po dniu 1 stycznia 2003 r.</u>
          <u xml:id="u-141.10" who="#JózefKorpak">Tych odroczeń płatności i przesunięć terminów jest - zarówno w przedłożeniu rządowym, jak też podtrzymane to zostało przez połączone komisje - dosyć dużo. Było to uzasadniane w pierwszym czytaniu. Może tylko przypomnę, że cała korekta programu restrukturyzacji górnictwa wynika właśnie z tego, że plan osiągania dodatniego wyniku finansowego nie był przez przedsiębiorstwa górnicze realizowany, nie sprawdził się w rzeczywistości. Doszło do obniżenia ceny zbycia węgla. Zmalało także zapotrzebowanie na węgiel i w związku z tym należało i należy ograniczać zdolności wydobywcze.</u>
          <u xml:id="u-141.11" who="#JózefKorpak">Kolejne zmiany. Dodanie ust. 2a w art. 5 wiąże się ze sprawą utworzenia spółki „restrukturyzacyjnej”, która jest zdefiniowana w art. 13a jako spółka prawa handlowego, której akcjonariuszem lub wspólnikiem jest skarb państwa lub spółki węglowe, jeżeli przedmiotem przedsiębiorstwa takiej spółki jest wyłącznie prowadzenie likwidacji kopalń, zagospodarowanie majątku likwidowanych kopalń, zagospodarowanie majątku zbędnego spółek węglowych oraz tworzenie nowych miejsce pracy, w szczególności dla pracowników likwidowanych kopalń. Dodatkowy ust. 2a odnosi się do zobowiązań przyjętych przez spółkę „restrukturyzacyjną” od kopalń postawionych w stan całkowitej likwidacji. Podobnie zmiana w art. 6 ust. 4 związana jest z umorzeniem lub przyjęciem zobowiązań przez spółkę „restrukturyzacyjną”.</u>
          <u xml:id="u-141.12" who="#JózefKorpak">Nowelizacja w art. 7 ust. 3 zmienia cele programów naprawczych, które są konieczne przy składaniu przez przedsiębiorstwo górnicze tzw. wniosków oddłużeniowych. Poprzednio celem programu naprawczego było osiągnięcie dodatkowego wyniku finansowego w działalności operacyjnej najpóźniej do końca 2000 r. Obecnie będzie to osiągnięcie dodatniego wyniku finansowego ze sprzedaży węgla najpóźniej do końca 2001 r.</u>
          <u xml:id="u-141.13" who="#JózefKorpak">W art. 8 na wniosek podkomisji wprowadzono dodatkowy ust. 2a, który zwiększa pole negocjacji dłużników, tj. przedsiębiorstw górniczych, z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych.</u>
          <u xml:id="u-141.14" who="#JózefKorpak">W zmianie 8. dotyczącej art. 9 proponuje się również wydłużenie okresu odroczenia płatności zobowiązań o dwa lata, tj. do dnia 31 grudnia 2002 r. W tym czasie, zgodnie z planem restrukturyzacji górnictwa, zakłada się uzyskanie przez przedsiębiorstwa górnicze dodatnich wyników finansowych netto.</u>
          <u xml:id="u-141.15" who="#JózefKorpak">W zmianie 9. po art. 13 dodaje się art. 13a, o którym już wspominałem, a który dotyczy zdefiniowania tzw. spółki restrukturyzacyjnej i jej działalności.</u>
          <u xml:id="u-141.16" who="#JózefKorpak">Zmiana 11. w art. 16 ust. 4 wynika z konieczności uwzględnienia w upoważnieniu do wydania przepisu wykonawczego także problemów związanych z zabezpieczeniem kopalń sąsiednich przed zagrożeniem wodnym po likwidacji kopalni.</u>
          <u xml:id="u-141.17" who="#JózefKorpak">Zmiany w art. 19, 20, 23, 24 i 26 ust. 2 i 3 zostały wprowadzone na posiedzeniach podkomisji, dotyczą nowych rozwiązań w procesach restrukturyzacji zatrudnienia w przedsiębiorstwach górniczych. Tych rozwiązań jest sporo, wymienię najistotniejsze.</u>
          <u xml:id="u-141.18" who="#JózefKorpak">Do najbardziej istotnych z tych zmian należy wprowadzenie zasiłku socjalnego dla pracowników zatrudnionych na powierzchni kopalń, z którymi rozwiązano stosunek pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy. Ponadto wprowadzono dla pracowników powierzchni kopalń jednorazową odprawę pieniężną bezwarunkową w wysokości 3,6-krotnego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w kopalniach z trzeciego kwartału roku poprzedzającego rozwiązanie stosunku pracy.</u>
          <u xml:id="u-141.19" who="#JózefKorpak">Kolejna zmiana wynika z przedłożenia rządowego. Jest to poprawka polegająca na dodaniu ust. 4 w art. 26, w którym ogranicza się wielkość jednorazowej odprawy pieniężnej bezwarunkowej dla pracowników zatrudnionych w zakładzie przeróbki mechanicznej do wysokości 70% odprawy otrzymanej przez pracowników zatrudnionych pod ziemią. Kwestia ograniczenia o 30% - w stosunku do obecnie obowiązujących przepisów - jednorazowej odprawy bezwarunkowej dla pracowników przeróbki mechanicznej była szczegółowo rozpatrywana przez podkomisję. Podkomisja występowała w tym zakresie do Biura Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu o opinię na temat zgodności tej zmiany z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, który mówi o zasadzie zaufania do państwa prawa. Opinia otrzymana przez podkomisję stwierdzała, że zróżnicowanie w wynagrodzeniu pracowników branży górniczej nie jest czymś nadzwyczajnym i wynika z charakteru pracy osób zatrudnionych pod ziemią i osób wykonujących pracę w zakładach przeróbki mechanicznej węgla. Różnice w zakresie ryzyka ponoszonego przez górników pracujących pod ziemią nakazują różne traktowanie pod względem płacowym obu wyżej wymienionych grup zawodowych. Ja bym powiedział: może nie nakazują, ale dopuszczają różne traktowanie. Chcę tutaj z góry uprzedzić pytania w tym zakresie. Na podkreślenie również zasługuje fakt, że wszystkie te zmiany, które zostały wprowadzone w rozdziale dotyczącym restrukturyzacji zatrudnienia, a potocznie nazwanym górniczym pakietem socjalnym, odbywają się w ramach środków przydzielonych na program restrukturyzacji górnictwa i nie powodują żadnych dodatkowych wydatków z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-141.20" who="#JózefKorpak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Do istotnych zmian zaproponowanych przez sejmowe komisje należą również zmiany w art. 33, 39, 39a i 55.</u>
          <u xml:id="u-141.21" who="#JózefKorpak">Zmiana 19. w art. 33 ust. 2 umożliwia zatrudnienie w przedsiębiorstwach górniczych i w przedsiębiorstwach robót górniczych pracowników o specjalistycznych kwalifikacjach oraz byłych pracowników, którzy pobierali rentę z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy w czasie zatrudnienia w przedsiębiorstwach górniczych i przedsiębiorstwach robót górniczych, jeżeli ich stan zdrowia pozwala na wykonywanie pracy na stanowisku zajmowanym przed wypadkiem oraz będą mogli nabyć prawo do emerytury przed dniem 1 stycznia 2007 r.</u>
          <u xml:id="u-141.22" who="#JózefKorpak">Zmiany w art. 39 oraz dodanie nowego art. 39a związane są ze szczególnymi uprawnieniami i zadaniami gmin górniczych, które na mocy omawianej dzisiaj ustawy zobowiązane są współdziałać w realizacji reformy górnictwa węgla kamiennego z przedsiębiorstwami górniczymi.</u>
          <u xml:id="u-141.23" who="#JózefKorpak">Gminy górnicze, które zostały zdefiniowane w art. 2 pkt 9 i zostaną określone w rozporządzeniu Rady Ministrów, będą miały zwiększony o 6% udział we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych zamieszkałych na terenie gminy. Zwiększenie to będzie przysługiwało w latach 2000–2002. Jego celem jest dofinansowanie zadań realizowanych przez gminy górnicze w związku z restrukturyzacją i likwidacją przedsiębiorstw górniczych. Do zadań tych m.in. należą zadania związane z aktywizacją gospodarczą terenu gminy, tworzeniem nowych miejsc pracy, jak również zagospodarowaniem majątku po likwidowanych kopalniach. Tutaj oczywiście był duży spór z Ministerstwem Finansów - i ten spór w pewnym sensie jeszcze trwa - na temat doprecyzowania tego dodatkowego dochodu gmin górniczych. Niemniej jednak członkowie podkomisji, jak i połączonych komisji uznali, że skoro już w roku 1998 zapisano, że gminom tym należy przyznać dodatkowe dochody, i do tej pory tego zapisu w praktyce nie zrealizowano, ten zapis nie został wykonany, m.in. z tego powodu, że nie było precyzji w określeniu, jaką wielkość dochodu tym gminom należy przyznać, więc najwyższy czas - bo właściwie znajdujemy się w połowie czasu realizacji programu restrukturyzacji górnictwa - żeby te gminy otrzymały pomoc finansową na zadania, które w związku z restrukturyzacją górnictwa na nich ciążą i które w związku również z tą ustawą na te gminy zostały nałożone.</u>
          <u xml:id="u-141.24" who="#JózefKorpak">Ponadto dołożono art. 39a, mówiący o subwencjach rekompensujących. Ma on ma inne zastosowanie niż wcześniej omawiana kwestia dotycząca dodatkowych dochodów. Mianowicie ten artykuł będzie miał zastosowanie w sytuacji nieuzyskiwania przez gminy górnicze należnych im dochodów z tytułu podatku od nieruchomości i opłaty eksploatacyjnej. W artykule tym mówi się, że jeżeli te nieuzyskane przez gminę dochody przekroczą próg 10% planowanego budżetu gminy, to właśnie takiej gminie będzie należała się subwencja rekompensująca. Ta subwencja nie będzie rekompensować całości, powiedziałbym, tego ubytku, tylko będzie to rekompensata ustalona na zasadach określonych przez ministra gospodarki i ministra finansów, w zależności od kwoty zapisanej na tę subwencję w budżecie państwa. Mogę przypomnieć, że w tym roku w budżecie państwa jest zapisana na cel tego typu kwota 20 mln zł. Wydaje mi się, że nie jest to kwota tak duża.</u>
          <u xml:id="u-141.25" who="#JózefKorpak">Kolejna zmiana dotyczy art. 55 i wynika z potrzeby ochrony nabytych przez emerytów i rencistów uprawnień do otrzymywania bezpłatnego węgla w naturze, tzw. deputatu węglowego. To również był problem szeroko dyskutowany w podkomisji. Otóż dotychczasowe zapisy zawierają regulację, zgodnie z którą osoby przechodzące na emeryturę, byli pracownicy przedsiębiorstw górniczych, jeżeli w terminie 3 miesięcy od dnia przejścia na emeryturę nie złożą oświadczenia, że chcą w dalszym ciągu otrzymywać deputat węglowy, czyli węgiel w naturze, automatycznie tracą prawo do otrzymywania tego węgla - przedsiębiorstwa górnicze przekazują do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych informację, że te osoby mają otrzymywać ekwiwalent pieniężny. Aby temu zapobiec, podkomisja zaproponowała następujące rozwiązanie - zamiana uprawnienia do węgla w naturze na ekwiwalent pieniężny musi następować po otrzymaniu zgody danej osoby, której to dotyczy (uprawnionego), wyrażonej na piśmie. Tego nie było w obowiązującej jeszcze ustawie. Sądzę, że ta zmiana przyczyni się do tego, że nie będzie dochodziło do różnego rodzaju pretensji i roszczeń, szczególnie emerytów, w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-141.26" who="#JózefKorpak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych, Komisji Gospodarki oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej zawiera również trzy wnioski mniejszości. Dwa pierwsze z nich dotyczą definicji gminy górniczej - zmiany w art. 2 pkt 9 - i polegają na dodaniu lit. c rozszerzającej krąg gmin górniczych. Pierwszy wniosek mniejszości - rozszerzając zapisy lit. a i b - mówi o tym, że gminą górniczą jest również gmina, którą zamieszkuje ponad 50% załogi przedsiębiorstwa górniczego. Drugi wniosek mniejszości mówi, że gminą górniczą jest gmina, którą zamieszkuje ponad 50% załogi przedsiębiorstwa górniczego, w liczbie nie mniejszej niż 1000 osób. Tu muszę powiedzieć, że zmiana odpowiadająca drugiemu wnioskowi mniejszości znajdowała się w sprawozdaniu podkomisji - w tym właśnie brzmieniu - jednak w toku dyskusji na posiedzeniu połączonych komisji została odrzucona.</u>
          <u xml:id="u-141.27" who="#JózefKorpak">Jeśli chodzi o wniosek mniejszości nr 3 dotyczący art. 13a, odnosi się on do istoty działalności spółki restrukturyzacyjnej, stanowiąc, że do kosztów likwidacji kopalń, przedsiębiorstw górniczych zalicza się spłatę kolejnych zobowiązań przejętych wraz z kopalniami postawionymi w stan likwidacji. Propozycja ta również nie uzyskała większości na posiedzeniach trzech komisji sejmowych, głównie z tego powodu, że regulacja zobowiązań według zapisu sformułowanego we wniosku mniejszości odbywałaby się w taki sposób, że spółka restrukturyzacyjna mogłaby, a nawet byłaby zobowiązana do przeznaczania dotacji płynącej z budżetu państwa na regulację zobowiązań, które zostały przejęte przez spółkę. Wśród tych zobowiązań oczywiście, oprócz zobowiązań wobec budżetu państwa, zobowiązań wobec budżetów gmin, jak większość osób wie, znaczną część stanowią zobowiązania z tytułu dostaw towarów i usług i stanowisko ministerstwa w tej sprawie było takie - zostało ono przyjęte na posiedzeniach podkomisji - że dotacja budżetowa na program restrukturyzacji górnictwa byłaby niewystarczająca, żeby pokryć wszystkie te zobowiązania. Istnieje takie realne zagrożenie. W związku z tym, moim zdaniem - sądzę, że również zdaniem posłów, którzy wówczas brali udział w posiedzeniu połączonych komisji - wniosek ten nie uzyskał aprobaty.</u>
          <u xml:id="u-141.28" who="#JózefKorpak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa z dnia 26 listopada 1998 r. o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej oraz szczególnych uprawnieniach i zadaniach gmin górniczych, jak sama nazwa wskazuje, miała za zadanie dostosowanie podmiotów gospodarczych w górnictwie węgla kamiennego do efektywnego ekonomicznie funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej. Program „Reforma górnictwa węgla kamiennego w latach 1998–2002” przewidywał, że począwszy od 2000 r. spółki węglowe nie będą ponosiły strat na działalności operacyjnej. Niestety tak się nie stało. Obniżenie zapotrzebowania na węgiel kamienny na rynku krajowym oraz spadek cen zbytu w latach 1998–1999 były głównymi czynnikami ponoszenia przez przedsiębiorstwa górnicze znacznie wyższych strat, niż zakładano w rządowym programie reformy. Sytuacja ta jest głównym powodem niemożności uzyskania przyjętych celów reformy w 2000 r., dlatego też Rada Ministrów przyjęła korektę rządowego programu reformy i przedłożyła Wysokiemu Sejmowi projekt zmiany ustawy w druku nr 1695.</u>
          <u xml:id="u-141.29" who="#JózefKorpak">Mam nadzieję, że przedłożone dziś sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy zmieniającej ustawę o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej oraz szczególnych uprawnieniach i zadaniach gmin górniczych przyczyni się do osiągnięcia przez przedsiębiorstwa górnicze podstawowego celu, to jest osiągania dodatnich wyników finansowych. W imieniu Komisji Finansów Publicznych, Komisji Gospodarki oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej wnoszę o uchwalenie projektu ustawy w wersji przedstawionej w sprawozdaniu. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-142.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Karola Łużniaka w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#KarolŁużniak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu klubu Akcji Wyborczej Solidarność po raz kolejny przed Wysoką Izbą wyrazić opinię na temat sytuacji w górnictwie, przedstawiając stanowisko wobec przedłożonego sprawozdania połączonych komisji.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#KarolŁużniak">Myślę, że trzeba na początku podziękować Wysokiej Izbie za to, że znowu poświęca czas branży górniczej. Świadczy to jednak, jak sądzę, również o tym, że problem, o którym mówimy od kilku lat, jest problemem bardzo poważnym i wymagającym debaty. Pytanie podstawowe - to zresztą zarzut często stawiany w środowiskach górniczych - czy taka korekta jest potrzebna, jako że przygotowano i uchwalono program, a teraz nastąpiła jego korekta, świadczy o wadze problemu, świadczy o tym, że problem, przed którym stajemy, który został podjęty przez Wysoką Izbę, przez ten rząd, jest problemem bardzo poważnym. Ale nie ma idealnego rozwiązania, życie zmusza do wprowadzania korekt, i ta korekta jest wynikiem okoliczności życiowych.</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#KarolŁużniak">Mam prośbę, żebyśmy w sposób bardzo merytoryczny i rzeczowy rozmawiali na temat tego, o czym dzisiaj debatujemy, a więc o reformie górnictwa. Stąd zresztą, jak sądzę, dzisiejsza decyzja mojego klubu, ażeby nie przedłużać czasu dyskusji i nie decydować się na debatę krótką. Myślę, że właśnie w komisjach połączonych, w podkomisji powinniśmy rozważać merytoryczne kwestie dotyczące górnictwa i nie zabierać Sejmowi czasu, tylko przedstawiać uzgodnione istotne rozwiązania, które pomogą w rozwiązaniu różnych problemów dotyczących właściwie wszystkich podmiotów, które na tej, że tak powiem, scenie górniczej się pojawiają. Jak sądzę, ta korekta, ale i program dotyczą zarówno samych przedsiębiorstw górniczych, jak i gmin górniczych i przede wszystkim pracowników górnictwa - tych, którzy pracują jeszcze, lub tych, którzy już w górnictwie nie pracują, są emerytami, rencistami lub skorzystali z Górniczego Pakietu Socjalnego. Przecież ta korekta odnosi się do wszystkich aspektów tego zagadnienia.</u>
          <u xml:id="u-143.3" who="#KarolŁużniak">Trzeba by oczywiście zapytać, czy program wdrożony i funkcjonujący już od 2 lat dał jakieś efekty. Myślę, że same liczby mówią o tym. Po raz pierwszy mówimy o tzw. dodatnim wyniku, jeśli chodzi o sprzedaż węgla. Nie jest to oczywiście jeszcze wynik konkretny określony na podstawie wyników ekonomicznych w skali makro - myślę tutaj o kompleksowych wynikach ekonomicznych - ale rzeczywiście po raz pierwszy mówimy o wyniku dodatnim w odniesieniu do samej sprzedaży węgla. Z wielką przyjemnością ostatnio usłyszałem o wynikach wstępnych - nie miałem jeszcze możliwości w pełni się z nimi zapoznać - ankiety prowadzonej wśród górników, którzy skorzystali z Górniczego Pakietu Socjalnego, świadczących o bardzo pozytywnej ocenie tego pakietu. Są też oczywiście malkontenci, ale pragnę przypomnieć, że górnicy, którzy skorzystali z Górniczego Pakietu Socjalnego ze świadomością tego, co postanowili wykorzystać. Wykorzystali to, jak wynika to z tych badań, w sposób racjonalny.</u>
          <u xml:id="u-143.4" who="#KarolŁużniak">Nie wspominam w ogóle o urlopach górniczych, bo, jak sądzę, ta sprawa jest najmniej dyskusyjna - skorzystali z tego urlopu przede wszystkim ludzie zagrożeni utratą zdrowia, zagrożeni możliwością w ogóle pogorszenia się ich stanu zdrowia. Natomiast jeżeli chodzi o jednorazowe odprawy, to jest rzeczywiście problem bardzo złożony, ale, proszę wybaczyć, człowiek, który świadomie podejmuje decyzję o skorzystaniu z tej formy i który później te pieniądze, przepraszam za trywializm, przepija, jest chyba świadom tego, co zrobił. Oczywiście niektóre te kwestie wracają do urzędów pracy, ale myślę, że patrząc na te wyniki, świadczące, że ponad 75% ludzi nie przejadło tych pieniędzy, ale je w jakiś sposób zagospodarowało - a tak naprawdę mówi się o niecałych 10% ludzi, którzy w jakiś sposób są zagrożeni powrotem na listę bezrobotnych - można powiedzieć, że w porównaniu z doświadczeniami np. górnictwa angielskiego jest to według mnie bardzo pozytywny objaw zastosowania Górniczego Pakietu Socjalnego.</u>
          <u xml:id="u-143.5" who="#KarolŁużniak">Są oczywiście tacy, którzy twierdzą, że górnictwo powinno się dalej rozwijać, że powinno się więcej wydobywać, więcej sprzedawać, że to jest proces likwidacji polskiego górnictwa, ale ja myślę, że historia i społeczność górnicza najlepiej to ocenią - oczywiście nie dzisiaj, nie jutro, bo to jest sprawa świeża, gorąca i trudno dzisiaj racjonalnie do tego podchodzić. Myślę, że warto przyjrzeć się temu, co się dzieje dzisiaj w górnictwie, właśnie w kontekście tego, co by się stało, gdyby ta reforma, gdyby te działania nie zostały podjęte. Nie chciałbym roztaczać tych czarnych wizji, ale sądzę, że ktoś, kto się chociaż trochę zna na ekonomii, bardzo łatwo doszedłby do wniosku, co z tego wszystkiego by wynikło. Są też oczywiście ludzie niezadowoleni z całego tego procesu, i to jest normalne, bo tylko tam, gdzie się nic nie robi, nie ma żadnego problemu. Najlepiej to zobrazować przykładem rodziny, w której ten ojciec, który, dbając o dobro domu, generalnie ogranicza możliwości wydatkowania środków na różne cele, jest złym ojcem, a ten ojciec, który pozwala korzystać z dóbr tego świata, jest dobrym ojcem - tylko potem należałoby spojrzeć na zadłużenie, na finanse tej rodziny. Obawiam się, że większość ludzi zgadza się z tym, że najpierw należy uporządkować dom, a dopiero później zajmować się wyjazdami na wczasy. To oczywiście jest tylko taka przenośnia.</u>
          <u xml:id="u-143.6" who="#KarolŁużniak">Proszę Państwa! Potrzebna jest ta korekta. I mówię to wszystkim zainteresowanym stronom. Potrzebna jest górnictwu, spółkom węglowym, które do dziś nie mogły rozpocząć procesu oddłużeniowego, całego tego systemu upraszczania swoich finansów. Chodzi tutaj o należności, zobowiązania z przeszłości. Proces oddłużeniowy, proces ugodowy, tak się kiedyś nazywał, teraz już nie dotyka ani gmin górniczych, ani zakładów zaplecza - chodzi tutaj przede wszystkim o zobowiązania wobec skarbu państwa - pozwoli w sposób radykalny na poprawienie finansów spółek węglowych. Innym przykładem, który jest ogromnie ważnym rozwiązaniem dla spółek węglowych, jest powstanie spółki restrukturyzacyjnej, która to spółka pozwoli na to, ażeby zakłady najbardziej nierentowne, już opisane konkretnie, niedające żadnych szans na wydobywanie węgla w przyszłości, a obciążające długiem te spółki węglowe, przeszły do innego podmiotu, dzięki czemu spółki węglowe będą mogły, za przeproszeniem, wyczyścić, a tak naprawdę poprawić swój wynik ekonomiczny i rozpocząć proces oddłużeniowy. I to są dwa przykłady co do przedsiębiorstw górniczych. Myślę, że jest to bardzo istotne - nie do końca, oczywiście, zadowalające - samorządne rozwiązanie. Przypomnę, że 20 mln zł, o czym mówił pan sprawozdawca, w zeszłym roku w kwocie 40 mln zł... To znaczy ze względu na to, że nie było właściwych zapisów, nie było w ogóle możliwości skorzystania. Przypomnę, że od tego czasu zmieniło się rozporządzenie ministra finansów, które umożliwia zaciągania kredytów z tej wydzielonej puli 20 mln zł, a drugie rozwiązanie zapisane w korekcie pozwala na sięgnięcie po pozostałe 20 mln zł, co jest dla mnie bardzo ważne. Myślę, że warto powiedzieć jeszcze o czymś, co nie jest jeszcze uzgodnione, nie jest jeszcze zapisane w prawie, ale w trakcie tej debaty pojawiła się nowa rzeczywistość czy nowa możliwość skierowana w stronę samorządu. Otóż pozwoliłem sobie złożyć panu ministrowi gospodarki i panu prezesowi Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa propozycję rozważenia takiego oto rozwiązania, ażeby gminy górnicze, a zwłaszcza te, które dotknął proces likwidacji fizycznej, mogły nieodpłatnie uzyskać od Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa grunty zarządzane dzisiaj przez agencję po to, by móc wykorzystać w sposób bardziej aktywny ofertę skierowaną do inwestorów, by ta aktywizacja gminy była bardziej racjonalna. Wiem, że na ten temat prowadzi się rozmowy, osobiście będę dowiadywał się, jak się to wszystko toczy.</u>
          <u xml:id="u-143.7" who="#KarolŁużniak">Proszę Państwa! Jeżeli chodzi o pracowników, bo to jest przecież bardzo ważne, to mają oni tutaj kilka istotnych rozwiązań. Nie wspomnę już, bo nie chciałbym tu powtarzać, kwestii dotyczących emerytów. Ten deputat węglowy — zapis, jak sądzę, ogromnie niesprawiedliwy, ale nie było to zapisane w sposób intencyjnie niesprawiedliwy, lecz było to jakby nieprzemyślane, nie przewidywano skutków z tego tytułu wynikających. Ludzie często nie wiedzą o prawie zapisanym i stąd ogromne problemy. Dzisiaj to akurat ich się trzeba będzie spytać o to, czy mogą otrzymać węgiel deputatowy, a nie ekwiwalent pieniężny. Myślę, że dwie sprawy są jeszcze bardzo istotne. Obowiązek przedstawienia propozycji dla górników z kopalń likwidowanych, którzy nie skorzystają z GPS — w ustawie matce była mowa o tym, że muszą skorzystać z GPS, dzisiaj nie muszą korzystać z GPS — a otrzymają propozycję pracy w innych kopalniach. Myślę, że sprawa ponownego zatrudnienia górników, którzy ulegli wypadkom przy pracy i byli rencistami, a teraz wracają do kopalń, jest sprawą absolutnie ważną. Myślę, że można by jeszcze kilka spraw poruszyć, choćby np. taką, że dzisiaj — tak mi się wydaje — najbardziej zagrożoną grupą pracowniczą jest grupa pracowników z powierzchni i do niej jest też skierowana oferta poszerzenia GPS. Czy można było więcej, proszę państwa, załatwić? Oczywiście można było. Można było załatwić czy też można było te chciejstwa zapisać, ale myślę, że i tak bardzo źle — zresztą z ubolewaniem to stwierdzam — pisze się o naszej branży w mediach. Niedobrze, że się tak pisze, ponieważ piszą to ludzie niemający pojęcia o problemach tej branży, piszący chyba na zasadzie takiego sensacyjnego traktowania sprawy. I oczywiście są pewne granice, których przekraczać nie można. Tak do tego podchodzę, mówiąc, iż takie rozwiązania powinny być przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-143.8" who="#KarolŁużniak">I ostatni element mojej wypowiedzi - kwestia pewnego ostrzeżenia. Chciałbym zwrócić uwagę Wysokiej Izby na zapisy ustawy matki co do możliwości zwiększania wynagrodzeń w branży górniczej. Przypomnę, że kwestie te regulowane były w szczególny sposób, ponieważ ustawa o negocjacyjnym kształtowaniu wzrostu wynagrodzeń mówiła o ustaleniach Komisji Trójstronnej.</u>
          <u xml:id="u-143.9" who="#KarolŁużniak">Nas dotknęło rozwiązanie mówiące o tym, że możemy zwiększać fundusze płac na podstawie wskaźnika wzrostu inflacji założonego w ustawie budżetowej. W roku bieżącym (nie chciałbym analizować przyczyn wzrostu inflacji ponad założoną) drastycznie - podkreślam: drastycznie - obniżyły się płace realne górników. Proszę państwa, oto może się pojawić perspektywa, że będą zadowoleni ci, którzy skorzystali z GPS - patrz: badania GIG - natomiast ci, którzy pozostali w kopalniach i którym zwiększono tempo wydobycia (mniej osób wydobywa podobne ilości węgla), mogą poczuć się dotknięci spadkiem ich płacy realnej. Chciałbym Wysokiej Izbie o tym powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-143.10" who="#KarolŁużniak">Chciałbym Wysoką Izbę prosić o rozważenie możliwości powrotu do zapisu ustawy matki bądź o rozważenie innych możliwości. To jest tak jak ze statkiem, który płynie. Myślę o statkach, jakie pływały w średniowieczu, o wykorzystywaniu wioseł. Kiedy się zwiększa tempo wiosłowania, to trzeba dać więcej wiosłującemu, żeby mógł szybciej rękami machać. To jest bardzo ważna kwestia. Ostrzegam przed tym. Proszę o rozważenie możliwości przeanalizowania tej kwestii.</u>
          <u xml:id="u-143.11" who="#KarolŁużniak">Proszę państwa, w imieniu Akcji Wyborczej Solidarność chciałbym poinformować, że mój klub popiera wniosek połączonych komisji o uchwalenie przedłożenia. Natomiast zgłaszam w imieniu tegoż klubu, w imieniu posłów Akcji Wyborczej Solidarność, pewne poprawki, prosząc, ażeby komisje je rozpatrzyły i uwzględniły. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-143.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę pana posła Andrzeja Szarawarskiego o zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#AndrzejSzarawarski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Od pierwszego czytania obszernej nowelizacji ustawy o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej oraz szczególnych uprawnieniach i zadaniach gmin górniczych minęło już ponad pół roku. W tym okresie sytuacja górnictwa węglowego nie poprawiła się. Szczególnie niepokoi nas rosnące zadłużenie i ciągły brak płynności finansowej górnictwa, co powoduje niemożność obsługiwania bieżących zobowiązań. Zobowiązania górnictwa sięgają już 21 mld zł, przy należnościach nieprzekraczających 3,5 mld zł. Strata netto po 7 miesiącach przekracza 850 mln zł i stale rośnie. Tylko ZUS-owi górnictwo winne jest ponad 7 mld zł, skarbowi państwa z tytułu podatku VAT i podatku dochodowego od osób fizycznych - blisko 2 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#AndrzejSzarawarski">Z przedstawienia tych kilku liczb obrazujących stan sektora jasno wynika, że górnictwo nie osiąga zakładanych w programie rządowym celów. Pomimo olbrzymiego wysiłku kadry zarządzającej górnictwem i dostrzegalnych pozytywów w postaci choćby szybszej likwidacji zbędnych mocy produkcyjnych, redukcji nadmiernego zatrudnienia w oparciu o górniczy pakiet socjalny, uzyskania małej, ale jednak dodatniej akumulacji na sprzedaży węgla, dość szybkiego wzrostu wydajności pracy należy jednak stwierdzić, że utrzymuje się szereg negatywnych tendencji, takich jak ciągle wysokie koszty wydobycia, wysokie straty na działalności operacyjnej i finansowej, brak płynności finansowej spółek, rosnące zadłużenie. Nadal negatywny jest także wpływ górnictwa na otoczenie gospodarcze współpracujące z górnictwem oraz na sytuację w gminach górniczych. Sytuacja w gminach górniczych wynika szczególnie z utraty części należnych wpływów oraz ze wzrostu bezrobocia na lokalnym rynku pracy. Winę za taki stan rzeczy ponosi rząd, który stosuje bardzo niekonsekwentną politykę w stosunku do sektora górniczego. Z jednej strony rząd bowiem przyjął program restrukturyzacji górnictwa, zakładający wsparcie państwa dotyczące redukcji nadmiernego zatrudnienia i likwidacji nadmiernej mocy produkcyjnej, zakładający również oddłużenie sektora, przywrócenie mu płynności finansowej, lepsze zarządzanie spółkami węglowymi oraz pomoc dla gmin górniczych, i to cieszy się naszym poparciem. Z drugiej jednak strony ten sam rząd, poprzez rewindykacyjne działania ministra finansów, uniemożliwia oddłużenie spółek zgodnie z programem, stosuje politykę polegającą na zajmowaniu kont, zajęciach majątku i działaniach komorniczych, co praktycznie paraliżuje realizację tego rządowego programu, paraliżując działania ministra gospodarki i kadry zarządzającej górnictwem. Przykład takiego działania przedstawia choćby śląska prasa z minionego poniedziałku, donosząc o zajęciu przez urzędy skarbowe całego majątku spółek węglowych i samodzielnych kopalń z tytułu niezapłaconych podatków. To naszym zdaniem paranoiczna sytuacja, w której państwo jako właściciel zajmuje swój majątek, po to by wyegzekwować należne sobie wpływy podatkowe z sektora, który podlega programowi restrukturyzacji skonstruowanemu przez rząd. Taka sytuacja powoduje nieskuteczność zarządzania spółkami węglowymi, brak poprawy efektywności w stosunku do założeń przewidzianych w programie rządowym. Sprawia to takie wrażenie, jakby jeden rząd uprawiał dwie sprzeczne polityki, które w efekcie po trzech latach przynoszą opłakane skutki realizacji tego programu.</u>
          <u xml:id="u-145.2" who="#AndrzejSzarawarski">Dlatego działania rządu w stosunku do górnictwa i rozwiązania proponowane w nowelizowanej ustawie nie budzą naszego zaufania. Naszym zdaniem brak tu spójnego działania rządu, co powoduje, że wiele zapisów do tej pory pozostawało, i być może pozostanie, w sferze pobożnych życzeń. Do takiego myślenia skłania nas m.in. niechęć ministra finansów do realizacji procedur oddłużeniowych, a nawet do zadekretowanej pomocy dla gmin górniczych. Znamienny jest tu bowiem fakt, że w 1999 r. zmarnowano 400 mln zł na pomoc gminom w zakresie zwalczania bezrobocia, dlatego że kryteria, jakie ustalił minister finansów, spowodowały, że żadna gmina z tych pieniędzy nie skorzystała.</u>
          <u xml:id="u-145.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie 400, lecz 40.)</u>
          <u xml:id="u-145.4" who="#AndrzejSzarawarski">Przepraszam, przejęzyczyłem się, 40.</u>
          <u xml:id="u-145.5" who="#AndrzejSzarawarski">W 2000 r. jest 20 mln i także nie wykorzystano z tego ani złotówki, mimo że mija trzeci kwartał. Takie praktyki Ministerstwa Finansów budzą nasz głęboki niepokój i brak zaufania do możliwości realizacji zapisów ustawy odnośnie do m.in. przewidzianego zwiększonego udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych i rekompensat dla gmin górniczych.</u>
          <u xml:id="u-145.6" who="#AndrzejSzarawarski">Budzi nasze obawy kwestia, czy przewidywana reorganizacja struktur w górnictwie, polegająca na powołaniu dwóch koncernów w miejsce siedmiu spółek i jednej spółki restrukturyzacyjnej, przyniesie efekty w postaci przyspieszenia rozstrzygnięć w zakresie najważniejszych problemów górnictwa, takich jak oddłużenie, przywrócenie płynności finansowej, racjonalizacja zatrudnienia i obniżka kosztów. Czy przyniesie to w efekcie pozytywne skutki, czy też w końcu nowy problem - narastający bałagan i napięcia społeczne wewnątrz spółek związanych z reorganizacją kopalń łączonych w zakłady?</u>
          <u xml:id="u-145.7" who="#AndrzejSzarawarski">Budzi też nasz protest fakt, że wszystkie terminy realizacji programu, w których ma zostać przywrócona zdolność górnictwa do spłaty zobowiązań, są przesuwane poza rok 2001, czyli poza kadencję obecnego parlamentu i obecnego rządu. Stwierdzaliśmy to już i stwierdzamy jeszcze raz, że realizowany jest autorski program tego rządu, który powinien być rozliczony wraz z jego odejściem. Dlatego zapisy w zmianie 4. w pkt. d i f oraz w art. 9 ust. 1 są dla nas po prostu nie do przyjęcia.</u>
          <u xml:id="u-145.8" who="#AndrzejSzarawarski">Dostrzegamy w tej nowelizacji także pozytywne zapisy, które powinny być realizowane. Do takich m.in. należą zapisy art. 39 i 39a, które definiują sprawy rekompensat z tytułu utraconych przez gminy wpływów. W ust. 1 w art. 39, mówiącym o 6-procentowym zwiększonym udziale we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych zamieszkałych na terenie gminy, naszym zdaniem należy jednak to skorygować - nie 6%, lecz 5% - z tego względu, że taki zapis znalazł się w aktualnie nowelizowanej ustawie o dochodach jednostek samorządu terytorialnego i wczoraj uzyskał pozytywną opinię Komisji Samorządu Terytorialnego i Komisji Finansów Publicznych. Mamy nadzieję, że w piątkowym głosowaniu nad nowelizacją tamtej ustawy Wysoka Izba to rozwiązanie przyjmie. Byłby to pierwszy konkretny zapis gwarantujący gminom dopływ środków w miejsce utraconych wpływów. Popieramy także subwencję rekompensującą zmniejszenie dochodów budżetów gmin z tytułu opłat eksploatacyjnych. Mamy nadzieję, że wysokość nakładów budżetu państwa szacowana na 300–500 mln zł nie wystraszy rządu i nie spowoduje wycofania się z tych zapisów w trakcie dalszych prac nad tą ustawą.</u>
          <u xml:id="u-145.9" who="#AndrzejSzarawarski">Proponujemy również uzupełnienie w zmianie 26., dotyczy to spraw socjalnych. W art. 54 pkt 2, dotyczącym zaliczania do okresu pracy pod ziemią dla osób pełniących z wyboru funkcje związkowe, proponujemy dopisać: także zakładowych społecznych inspektorów pracy. Nie będę tego uzasadniał, myślę, że problem bezpieczeństwa pracy w górnictwie powinien być zawsze przedmiotem wielkiej troski państwa.</u>
          <u xml:id="u-145.10" who="#AndrzejSzarawarski">W zmianie 19., dotyczącej art. 33 ust. 2 pkt 2, proponujemy dodać zapis uwzględniający możliwość powrotu do pracy zawodowej ludzi, którzy chorowali i wyleczyli się z chorób zawodowych nabytych w górnictwie.</u>
          <u xml:id="u-145.11" who="#AndrzejSzarawarski">Duże nasze zastrzeżenia budzi zapis w zmianie 16., dotyczącej jednorazowych odpraw dla pracowników przeróbki mechanicznej węgla, obniżający wysokość tej odprawy do 70%. Uważamy to za krzywdzące dla tej grupy pracowników, w związku z tym proponujemy skreślenie pkt. a i c w art. 26.</u>
          <u xml:id="u-145.12" who="#AndrzejSzarawarski">Ustawa nie podejmuje - naszym zdaniem - bardzo ważnego problemu ustalania płac, który niedługo może stać się punktem zapalnym w stosunkach państwo - załogi górnicze. Proponujemy, aby rozważyć możliwość zapisu art. 4, który mówiłby o negocjacyjnym systemie kształtowania płac w górnictwie, ponieważ w przeciwnym wypadku utrzymywanie, nie z winy górników, tak niskiego przyrostu płac związanego z nadmierną inflacją, która jest dwukrotnie wyższa od zaplanowanej w budżecie, spowoduje prawdopodobnie protest społeczny. Naszym zdaniem dziś jest czas, aby ten problem ustalić ustawowo i rozwiązać w ramach negocjacji między rządem a związkami zawodowymi.</u>
          <u xml:id="u-145.13" who="#AndrzejSzarawarski">Realizacja programu rządowego oraz dotychczasowych doświadczeń z wdrażania zapisów o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej oraz szczególnych uprawnieniach i zadaniach gmin górniczych nie przynosi zasadniczych zmian na lepsze. Mówiąc krótko uważamy, że reforma górnictwa nie idzie w dobrym kierunku i nie gwarantuje osiągnięcia celów założonych w programie rządowym. Dlatego klub SLD nie poprzez tej ustawy w zdecydowanej części wstrzymując się od głosu, pozostawiając najbardziej radykalnym posłom możliwość głosowania przeciw. Jednocześnie w sprawie wniosków mniejszości klub zdecydowanie odrzuci wnioski mniejszości 1. i 2., natomiast wyrazi poparcie dla 3. wniosku mniejszości. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-145.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-145.15" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Marek Borowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Szarawarskiemu z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Ryszarda Ostrowskiego w imieniu Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#RyszardAndrzejOstrowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności mam zaszczyt zabrać głos w debacie na temat sprawozdania Komisji Finansów Publicznych, Komisji Gospodarki oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o rządowym projekcie ustawy zmieniającej ustawę o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej oraz szczególnych uprawnieniach i zadaniach gmin górniczych.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#RyszardAndrzejOstrowski">Chciałbym, panie marszałku, Wysoka Izbo, dotknąć dwóch spraw generalnych, a potem postarałbym się przedstawić poprawki do tego projektu ustawy, które w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności chciałbym zgłosić.</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#RyszardAndrzejOstrowski">Pierwsza z kwestii generalnych dotyczy tego, iż ustawa z 1998 r. uzależniała wysokość jednorazowej bezwarunkowej odprawy pieniężnej i wynagrodzenia za urlop górniczy od poziomu średniego zarobku w górnictwie w III kwartale poprzedniego roku. Z powodu ubruttowienia płac od 1 stycznia 1999 r. w związku z doliczaniem składek na ZUS, tzw. uzusowienie płac, bardzo wzrosła baza służąca do naliczania tych świadczeń. W efekcie tego wysokość jednorazowej odprawy, która przed ubruttowieniem wynosiła 49 tys. zł, wzrosła do blisko 60 tys. Wzrost ten nie był brany pod uwagę przy określaniu wysokości świadczeń w ustawie z 1998 r.</u>
          <u xml:id="u-147.3" who="#RyszardAndrzejOstrowski">Obecna nowelizacja ustawy w tym zakresie pozwoli wrócić do określenia poziomu odpraw pracowniczych przewidzianego dla okresu przed ubruttowieniem płac. Ze względów ekonomicznych korekta ustawy przewiduje również obniżenie wielkości świadczeń dla pracowników przeróbki mechanicznej węgla do 70% kwoty odpraw górników dołowych. Uzasadnienie tej zmiany wynika z niższej o ok. 30% relacji zarobków pracowników przeróbki mechanicznej węgla w stosunku do zarobków górników dołowych. Dodatkowo zmiana dotyczy ograniczenia wypłacenia jednorazowych odpraw tylko do pracowników, zarówno górników dołowych, jak i pracowników przeróbki mechanicznej węgla, którzy byli zatrudnieni w dniu wejścia w życie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-147.4" who="#RyszardAndrzejOstrowski">Według Ministerstwa Gospodarki zmiany te spowodują duże oszczędności, sięgające według szacunków z czasu przedłożenia rządowego ok. 150 mln zł. Jest to bardzo istotny element tej propozycji, biorąc pod uwagę to, o czym zresztą przedmówcy już mówili, iż wydatki budżetowe na restrukturyzację wynoszą obecnie blisko 2 mld zł, a całość zobowiązań górnictwa w stosunku do podmiotów rządowych i prywatnych wynosi blisko 21 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-147.5" who="#RyszardAndrzejOstrowski">Również zmiana w przepisach dotyczących zatrudnienia pracowników wychodzących z kopalni i przeciwdziałania bezrobociu ma na celu ochronę budżetu przed dodatkowym obciążeniem wynikającym z dotychczas istniejącej możliwości uzyskania zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego pomimo pobrania jednorazowej odprawy pieniężnej. Ma ona na celu wyeliminowanie sytuacji otrzymywania przez pracownika zarówno świadczenia przedemerytalnego, jak i jednorazowej odprawy pieniężnej.</u>
          <u xml:id="u-147.6" who="#RyszardAndrzejOstrowski">Nie sposób w krótkim czasie odnieść się do problemu, który zresztą był już podnoszony przez moich przedmówców, dotyczącego utraty płynności finansowej górnictwa. Oczywiście wszyscy sobie zdają sprawę z tego, że najpoważniejszym wierzycielem jest nadal Zakład Ubezpieczeń Społecznych. To zadłużenie jest już ogromne i zobowiązania branży górniczej wobec ZUS są w chwili obecnej największe.</u>
          <u xml:id="u-147.7" who="#RyszardAndrzejOstrowski">Art. 26 był również przedmiotem badania pod kątem zgodności z konstytucją w zakresie ochrony praw nabytych, chodzi o ograniczenie dotyczące zwalnianych pracowników, ograniczenie jednorazowej odprawy pieniężnej do 70% wysokości odprawy oznaczającej ograniczenie o 30% w stosunku do obecnie obowiązujących przepisów tej właśnie jednorazowej odprawy. W konkluzji ekspertyzy stwierdza się, iż jest to zniesienie uprzywilejowania pewnej grupy pracowników górnictwa. Natomiast, jak mówił przed chwilą mój przedmówca, klub SLD będzie głosował przeciwko zmianom ograniczającym do 70% wysokość tej odprawy jako niesprawiedliwym. Jak powiedziałem, w opinii Biura Studiów i Ekspertyz stwierdza się jednoznacznie, iż jest to traktowane jako zniesienie nadmiernego uprzywilejowania pewnej grupy pracowników górnictwa, które nie ma w odczuciu społecznym rzeczowego, sprawiedliwego uzasadnienia. Zmiana taka mogłaby być traktowana jako ingerencja w prawa nabyte. Jej istotą jest jednak przywrócenie sytuacji wymaganej przez zasady sprawiedliwości społecznej, która w tym przypadku oznacza, że wysokości jednorazowej odprawy górniczej są, obok innych czynników, uzależnione od charakteru wykonywanej wcześniej pracy.</u>
          <u xml:id="u-147.8" who="#RyszardAndrzejOstrowski">W tej chwili, panie marszałku, Wysoka Izbo, jeżeli można, przeszedłbym do bardzo skrótowego omówienia poprawek, które chciałbym złożyć. Oczywiście bazą do zgłoszenia tych poprawek jest ochrona samorządów gminnych, przede wszystkim ochrona gmin górniczych, których aktualne dochody w wyniku odroczenia płatności zobowiązań - co zaproponowane jest również w tej ustawie - drastycznie się zmniejszają. Zdawać trzeba sobie sprawę z tego, iż w niektórych gminach dochody z tych tytułów, z górnictwa, najogólniej mówiąc, stanowią blisko połowę budżetu. Również dopuszczenie opóźnień w regulowaniu opłat przez spółki węglowe na rzecz narodowego i wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska powoduje brak środków na finansowanie wielu przedsięwzięć ekologicznych, niezbędnych również z punktu widzenia realizacji obowiązków i standardów przyjętych w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-147.9" who="#RyszardAndrzejOstrowski">Z tych względów pozwolę sobie bardzo króciutko powiedzieć, iż w ramach poprawek zgłaszać będziemy poprawkę do art. 2 pkt 7, polegającą na tym, aby przed słowem „opłaty” dodać słowa „podatki i opłaty lokalne”. Oczywiście konsekwencją tego będzie dodanie lit. d w brzmieniu: „przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych”.</u>
          <u xml:id="u-147.10" who="#RyszardAndrzejOstrowski">Druga z poprawek dotyczy uściślenia w pkt. 9 art. 2 definicji gminy górniczej. Nie będziemy składali poprawki, o której wcześniej mówił chyba pan poseł sprawozdawca, dotyczącej liczby ludności zamieszkującej na terenie danej gminy. Natomiast chcielibyśmy, w ppkt c i d, oprócz tych punktów, które zawarte są w ustawie, dodać, iż przez gminę górniczą należy również rozumieć gminę, na której terenie składowane są skały i inne odpady związane z prowadzoną lub zaniechaną działalnością górniczą lub występują wyrobiska górnicze czynnych lub zlikwidowanych przedsiębiorstw górniczych.</u>
          <u xml:id="u-147.11" who="#RyszardAndrzejOstrowski">Kolejna, trzecia poprawka dotyczyłaby tego, aby, analogicznie jak w innych miejscach, w art. 4 ust. 1 pkt 5 nowelizowanej ustawy po słowach „z tytułu” dodać słowa „podatków i opłat lokalnych”. Znane nam są oczywiście spory dotyczące tego, czy w tej ustawie powinno mówić się o opłatach i podatkach lokalnych, ale również zdajemy sobie sprawę, że niedoskonałe zapisy ustawy przyjętej w 1998 r. spowodowały dla gmin górniczych bardzo wiele nieszczęść, polegających na zubożeniu ich budżetów w stopniu nieproporcjonalnym do innych elementów, które mogły na to obniżenie wpłynąć.</u>
          <u xml:id="u-147.12" who="#RyszardAndrzejOstrowski">W zaproponowanym projekcie ustawy nowelizującej w art. 1 pkt 4 lit. c proponujemy dodanie w art. 5 nowelizowanej ustawy ust. 2a pkt 2 o następującym brzmieniu: „wielkość podlegających umorzeniu zobowiązań, o których mowa w ust. 2a pkt 2 lit. e, zostanie gminom zwrócona w postaci rekompensującej subwencji ogólnej”.</u>
          <u xml:id="u-147.13" who="#RyszardAndrzejOstrowski">Kolejna zmiana dotyczy ust. 6, chodzi o dodanie słów „podatków i opłat lokalnych”.</u>
          <u xml:id="u-147.14" who="#RyszardAndrzejOstrowski">W zaproponowanym art. 1 pkt 9 projektu ustawy nowelizującej w art. 13a ust. 3 po słowach „dotyczące tej kopalni” proponujemy dodać wyrazy „w tym zaległy podatek od nieruchomości”. Brak tego zapisu również powoduje bardzo istotne konsekwencje.</u>
          <u xml:id="u-147.15" who="#RyszardAndrzejOstrowski">W zaproponowanym art. 1 pkt 11 lit. b projektu ustawy nowelizującej, w nowym brzmieniu art. 16 ust. 4 ustawy nowelizowanej, po słowach „przeznaczonej na finansowanie likwidacji kopalń” a przed przecinkiem proponujemy dodać wyrazy „łącznie ze spłatą zobowiązań wobec gmin górniczych”.</u>
          <u xml:id="u-147.16" who="#RyszardAndrzejOstrowski">Ostatnia z istotnych zmian dotyczy art. 1 pkt 22 projektu ustawy nowelizującej w dodawanym art. 39a. Naszym zdaniem brzmienie ust. 1 w tym artykule jest mało precyzyjne i proponuję, aby zastąpić je następująco: Gminie górniczej, która utraciła dochody na skutek zakończenia, zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy, procesu całkowitej likwidacji zakładu górniczego, nieregulowania przez przedsiębiorstwa (zakłady) górnicze objęte restrukturyzacją finansową na podstawie art. 5 ust. 6 ustawy zobowiązań oraz, po trzecie, umorzenia całości lub części opłaty eksploatacyjnej należnej gminie przez organ koncesyjny, przysługuje subwencja rekompensująca. Wydaje nam się, iż tego typu zapis rozwiewa wszelkie wątpliwości w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-147.17" who="#RyszardAndrzejOstrowski">Biorąc to pod uwagę, panie marszałku, Wysoka Izbo, pozwalam sobie na ręce pana marszałka złożyć te właśnie poprawki do dalszych prac w komisjach, o których była wcześniej mowa. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-147.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#MarekBorowski">To był pan poseł Ryszard Ostrowski z Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#MarekBorowski">Teraz zabierze głos pan poseł Czesław Siekierski z Polskiego Stronnictwa Ludowego, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#CzesławSiekierski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Omawiany projekt ustawy zmieniającej ustawę o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej oraz szczególnych uprawnieniach i zadaniach gmin górniczych jest kolejnym dostosowaniem, aktualizacją rozwiązań zawartych we wdrażanej reformie górnictwa do aktualnej sytuacji rynkowej, do uwarunkowań zaistniałych w otoczeniu górnictwa węglowego. Jest próbą implementacji zebranych doświadczeń i wniosków z procesu wdrażania reformy przez 1,5 roku.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#CzesławSiekierski">Nowelizacja zakłada przesunięcie terminu płatności zobowiązań objętych restrukturyzacją do końca 2002 r., czyli w rzeczywistości dopiero na rok 2003, kiedy to zakłada się osiągnięcie przez górnictwo wyniku finansowego netto. Jest więc to odroczenie rozpoczęcia spłat o ponad 2 lata.</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#CzesławSiekierski">Takie rozwiązania w sposób znaczący zwiększają koszty reformy, rozciąga się czas jej wdrażania i rozmydla jej założenia. Dotychczasowe doświadczenia wdrażania reformy w sektorze górniczym pokazują, że nie poprawia się w sposób należyty struktura zatrudnienia w tym sektorze, co będzie w przyszłości negatywnie wpływało na jego funkcjonowanie. Ludzie odchodzą z górnictwa, nowych miejsc pracy dla nich tworzy się zbyt mało, można więc stwierdzić, że działania w tym względzie są pasywne, a nie aktywne.</u>
          <u xml:id="u-149.3" who="#CzesławSiekierski">Wysoka Izbo! Zaproponowane rozwiązanie dotyczące powołania specjalnej instytucji, podmiotu gospodarczego, którego zadaniem będzie prowadzenie likwidacji wybranych kopalń, zagospodarowanie majątku, a także właściwe wykorzystanie przyznanych na ten cel środków budżetowych wydaje się celowe. Biorąc pod uwagę to, że występuje pilna konieczność kontynuacji reform, uważamy, że tę propozycję należy ocenić pozytywnie.</u>
          <u xml:id="u-149.4" who="#CzesławSiekierski">Zmiany szczegółowe dotyczą m.in.:</u>
          <u xml:id="u-149.5" who="#CzesławSiekierski">- nowego określenia wielkości jednorazowej odprawy pieniężnej dla zwalnianych pracowników zatrudnionych w zakładzie przeróbki mechanicznej węgla do 70% wysokości odprawy pracowników zatrudnionych pod ziemią; biorąc pod uwagę relację płacy i inne uwarunkowania, ta zmiana jest zasadna, szkoda że nie była przyjęta już w pierwszym projekcie wprowadzanej reformy,</u>
          <u xml:id="u-149.6" who="#CzesławSiekierski">- ważne jest, czy szacunki skutków finansowych związanych z dodatkowymi zmianami w ustawie nie będą powodować dodatkowych obciążeń dla budżetu,</u>
          <u xml:id="u-149.7" who="#CzesławSiekierski">- na pokreślenie zasługują udogodnienia, jakie otrzymają pracodawcy spoza górnictwa, którzy zobowiązują się do zatrudnienia na czas nieokreślony byłych pracowników górnictwa, z którymi rozwiązano umowę z przyczyn dotyczących zakładu pracy; pytanie tylko, czy te warunki dla zakładów pracy tworzących nowe miejsca pracy są wystarczająco preferencyjne, należy pamiętać, że na Śląsku w wyniku prowadzonej restrukturyzacji innych branż gospodarki będą kolejne zwolnienia z pracy.</u>
          <u xml:id="u-149.8" who="#CzesławSiekierski">Ważne jest, że do procesu restrukturyzacji węgla kamiennego szerzej włączone są instytucje finansowe szczebla lokalnego i regionalnego, wsparte z budżetu państwa i innych źródeł finansowych. Zwiększa się także funkcja gmin górniczych w procesie restrukturyzacji sektora górniczego, to gwarantuje kreowanie stabilnych rozwiązań, tworzenie nowych miejsc pracy, a także przestrzeganie wymogów związanych z ochroną środowiska. Regiony dotknięte restrukturyzacją przemysłów ciężkich wymagają wsparcia środkami publicznymi. Tak jest w Unii Europejskiej i w wielu innych krajach.</u>
          <u xml:id="u-149.9" who="#CzesławSiekierski">Na koniec pozwolę sobie, panie i panowie posłowie, na pewną refleksję: Śląsk i górnictwo potrzebują wsparcia i restrukturyzacji. Górnicy i ich związki to ogromna siła związkowa, społeczna i polityczna, mająca duży wpływ po prawej stronie sceny politycznej, która teraz tworzy rząd, a główni liderzy AWS mają swoje korzenie na Śląsku. Reformy przez nich wdrażane posuwają się powoli i nieudolnie. Pozostawiam pytanie o przyczyny takiej sytuacji bez odpowiedzi i do refleksji.</u>
          <u xml:id="u-149.10" who="#CzesławSiekierski">Wysoki Sejmie! Śląsk i górnictwo potrzebują wsparcia, potrzebują restrukturyzacji. Ludzie Śląska potrzebują pracy i poprawy warunków życia. PSL opowiada się za stworzeniem odpowiednich warunków rozwoju dla Śląska i górnictwa. Mamy nadzieję, że ta ustawa służy realizacji tego celu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-149.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#MarekBorowski">Przemawiał pan poseł Czesław Siekierski z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#MarekBorowski">Zakończyliśmy wystąpienia w imieniu klubów.</u>
          <u xml:id="u-150.3" who="#MarekBorowski">Teraz przechodzimy do wystąpień w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-150.4" who="#MarekBorowski">Pani poseł Janina Kraus, Koalicja dla Polski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#JaninaKraus">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#JaninaKraus">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dziś przystąpiliśmy do finalizowania prac nad kolejną mutacją fatalnej, naszym zdaniem, ustawy o restrukturyzacji finansowej górnictwa węgla kamiennego. Proponowana nowelizacja, począwszy już od wyjściowego projektu rządowego, pomija te zmiany, które w opinii Koalicji dla Polski są konieczne. Równocześnie wprowadza zmiany, które powiększają i poszerzają negatywne skutki finansowe: źle pomyślanej, niekorzystnej dla gospodarki, dla górników, dla gmin górniczych, a trzeba powiedzieć, że od początku forsowanej przez Bank Światowy - reformy węglowej - już nie tylko na instytucjonalnych wierzycieli górnictwa, ale naszym zdaniem na przyszłe, bo na starość, materialne zabezpieczenie górników zatrudnionych w likwidowanych kopalniach.</u>
          <u xml:id="u-151.2" who="#JaninaKraus">Nowelizacja prezentuje w gruncie rzeczy kolejną wersję ustawy o tej właśnie nazwie uchwalonej na sam koniec jeszcze poprzedniej kadencji. Ponownie uchwalona w listopadzie 1998 r. ustawa pod obecnym tytułem wprowadzała wprawdzie pewne „osłody” socjalne dla górników godzących się odejść z górnictwa, ale poza tym przejmowała od swej poprzedniczki wszystko to, co było w niej dla górnictwa i górników oraz wierzycieli górnictwa złe. Utrzymywała zamrożenie płac górników, a eliminowała taki pozytywny i sensowny element z poprzedniej wersji, jakim była opłata węglowa. W rezultacie dziś w projekcie nowelizacji znalazły się luki i zapisy, które mogą być interpretowane jako legalizujące działania noszące znamiona przestępcze. Mam na myśli zmiany w art. 5, mówiące o umorzeniu zobowiązań wobec ZUS z tytułu ubezpieczeń społecznych kopalń całkowicie likwidowanych.</u>
          <u xml:id="u-151.3" who="#JaninaKraus">Wysoka Izbo! Ogromne perturbacje, które w związku z kolejnym szokiem naftowym przeżywają obecnie kraje Unii Europejskiej, a których możemy się spodziewać w Polsce, potwierdzają w dramatyczny sposób słuszność zgłaszanych przez nas od lat protestów przeciwko założeniom polityki energetycznej, przewidującym przestawianie polskiej gospodarki z taniego krajowego węgla na dużo droższe od niego i importowane za cenne w naszej sytuacji dewizy tzw. szlachetniejsze nośniki energii pierwotnej w postaci gazu ziemnego i paliw płynnych. Teraz tylko czekać, kiedy nastąpi szok gazowy, jeśli Rosja w niedługim czasie podniesie gwałtownie ceny na swój gaz, wykorzysta nasze rosnące uzależnienie się od jego bieżących dostaw (choćby ze względu na brak zdolności magazynowania jego większych ilości) oraz zapowiadane przez Unię przestawianie gospodarek z paliw płynnych również na gaz.</u>
          <u xml:id="u-151.4" who="#JaninaKraus">Rozważając te wszystkie kwestie, trzeba brać pod uwagę, że już przy obecnym poziomie importu paliw płynnych i gazu ujemny bilans handlu zagranicznego osiąga od kilku lat dramatyczne rozmiary, zwiększa się też gwałtownie zadłużenie zagraniczne sektora niepaństwowego. Samo tylko obciążenie budżetu państwa z tytułu zadłużenia zagranicznego, w skali roku, wzrosnąć ma z obecnych około 2,5 mld zł do ok. 5 mld zł w 2008 r., nie licząc oczywiście dalszych zwiększeń w wyniku zaciągania wciąż nowych zobowiązań, m.in. na zamykanie kopalń i osłony socjalne dla zwalnianych górników.</u>
          <u xml:id="u-151.5" who="#JaninaKraus">Na moje uporczywie powtarzane pytanie: skąd, powtarzam, skąd weźmiemy dewizy na pokrycie rosnącego importu gazu i paliw płynnych, nie doczekałam się dotychczas rzetelnej odpowiedzi. Myślę, że czas też wreszcie poważnie potraktować problem produkcji paliw płynnych z węgla. Kiedy w 1996 r. z tej trybuny zadałam pytanie przedstawicielowi Ministerstwa Gospodarki o opłacalność takiej produkcji, usłyszałam, że granicą tej opłacalności jest 25 dolarów za baryłkę ropy naftowej. W tej chwili, o ile wiem, jest to 37 dolarów z tendencją wzrostową. Wiadomo, że proces od naukowej koncepcji do produkcji jednak jakiś czas potrwa i dlatego czas najwyższy tym problemem się zająć.</u>
          <u xml:id="u-151.6" who="#JaninaKraus">Wysoka Izbo! Nie wiem też po raz który czuję się w obowiązku ponownie stwierdzić, że ani obecna nowelizacja, ani ustawa matka nie dają szans na uzdrowienie finansów górnictwa bez obciążania budżetu państwa, gmin górniczych, instytucjonalnych wierzycieli i górników. Rozwój sytuacji potwierdza zresztą to nasze stanowisko. Dowodem jest fakt, że górnictwo uzyskując obecnie dodatni wynik finansowy na działalności produkcyjnej, nadal nie może wywiązywać się o własnych siłach ze zobowiązań finansowych i nadal ciąży na nim ponad 20 miliardowe zadłużenie, którego dużą część stanowią zobowiązania grubo przeterminowane. Chciałabym przypomnieć Wysokiej Izbie, że byłam jedynym posłem, który sygnalizował, że w 1997 r. koszt obsługi zadłużenia górnictwa przy poziomie zobowiązań rzędu 13,4 mld zł wynosił ok. 2,6 mld zł. To było prawie tyle samo, ile wyniósł ujemny wynik finansowy górnictwa za ten rok. Oznacza to, że obecnie, gdy zobowiązania przekraczają 20 mld, a stopy procentowe zostały podniesione, rzeczywisty koszt obsługi musi sięgać paru miliardów. Nie wiem, trzech, czterech miliardów złotych, co przy malejącym wydobyciu dawałoby obciążenie 1 tony węgla rzędu 40–50 zł. Za ścisłość tych szacunków nie ręczę, bo Ministerstwo Gospodarki nie przedstawiło wiarygodnych danych na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-151.7" who="#JaninaKraus">Ale te wszystkie ewentualne nieścisłości i niejasności nie zmieniają dla nas dwóch wniosków. Wniosek pierwszy: założenia, na których realizowana jest reforma górnictwa i związana z nią nowelizowana ustawa powodują, że obydwa te dokumenty nie mogą doprowadzić do szybkiej i zasadniczej poprawy finansowej kondycji górnictwa. I wniosek drugi: jedynym rozwiązaniem umożliwiającym osiągnięcie tych celów jest zastąpienie obecnej reformy jej antytezą i uchwalenie ustawy, która stwarzałaby podstawy prawne umożliwiające górnictwu uzyskanie nisko oprocentowanego kredytu (o stopie oprocentowania nie wyższej niż stosowana czy uzyskiwana przez Narodowy Bank Polski przy lokowaniu polskich rezerw dewizowych za granicą) w takiej wysokości, która pozwoliłaby górnictwu spłacać w całości jego przeterminowane zobowiązania. I to jest, Wysoka Izbo, rzeczywisty sposób na sanację tego sektora i rozpracowaniu takiego rozwiązania powinny służyć regulacje ustawowe.</u>
          <u xml:id="u-151.8" who="#JaninaKraus">Wysoka Izbo! Kontynuowanie, a raczej brnięcie w błędne koncepcje i...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#MarekBorowski">Pani poseł, czas minął, przypominam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#JaninaKraus">... w błędne rozwiązania oznacza: dla górników — nie tylko zamrożenie płac, ale ich realne obniżenie, dla gmin — niedostateczne zrekompensowanie utraconych przez nie dochodów i destabilizację ich finansów, a dla dostawców towarów i usług dla likwidowanych kopalń, główne zaplecza górniczego — utratę swoich należności, a w konsekwencji upadłość. W odniesieniu do ostatniego przypadku jest oczywiste, że popierać będziemy 3. wniosek mniejszości naprawiający projektowany absurd.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#JaninaKraus">I konkluzja. Proponowanej nowelizacji, a raczej kierunkowi „restrukturyzacji”, którego ona jest wyrazem, mówimy jasno: nie. I wobec obecnej wersji projektu ustawy będziemy składać wniosek o jego odrzucenie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#MarekBorowski">Pani poseł składa ten wniosek, rozumiem?</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#komentarz">(Poseł Janina Kraus: Tak, przygotowałam go na piśmie.)</u>
          <u xml:id="u-154.3" who="#MarekBorowski">Wystąpiła pani poseł Janina Kraus z Koalicji dla Polski.</u>
          <u xml:id="u-154.4" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Kazimierza Milnera z PPS i Ruchu Ludzi Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#KazimierzMilner">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dniu dzisiejszym rozpatrujemy sprawozdanie połączonych Komisji: Finansów Publicznych, Gospodarki, Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o rządowym projekcie ustawy zmieniającej ustawę o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej oraz szczególnych uprawnień gmin górniczych.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#KazimierzMilner">Przedkładając stanowisko Koła Parlamentarnego PPS i Ruch Ludzi Pracy pragnę stwierdzić, że jesteśmy przeciwni pierwszym dwóm wnioskom mniejszości, natomiast będziemy głosowali za przyjęciem 3. wniosku. Decyzja ta wymaga uzasadnienia. Odrzucenie omawianej poprawki stanowi realne zagrożenie bytu firm okołogórniczych, a w szczególności małych i średnich przedsiębiorstw. Zgodnie bowiem z przepisami ustawy drugiej i trzeciej, art. 13a ustawy, spółka restrukturyzacyjna ma przejąć zobowiązania kopalń postawionych w stan całkowitej likwidacji, a jej działalność będzie finansowana ze środków i na zasadach określonych w art. 16.</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#KazimierzMilner">Należy zwrócić uwagę, że przepisy ustawy umożliwiają wykorzystanie na spłatę przejętych zobowiązań wyłącznie przychodów z likwidacji oraz z bliżej nieokreślonych „innych źródeł finansowania”. Pomimo znaczącej poprawy wyników ze sprzedaży górnictwo nadal nie uzyskało płynności finansowej i posiada ujemne saldo zobowiązań i należności, które na koniec pierwszego półrocza wyniosło 17 mld zł. Mając na uwadze wskazaną sytuację oraz to, że górnictwo zobligowane jest do spłaty w pierwszej kolejności swoich zobowiązań budżetowych, należy stwierdzić, iż jest mało prawdopodobne, by spółka restrukturyzacyjna w krótkim czasie była w stanie spłacić przejęte zobowiązania wobec dostawców towarów i usług. Istnieje więc realne zagrożenie, że firmy zaplecza górniczego otrzymają swoje należności z ogromnym opóźnieniem lub nie uzyskają ich wcale. Pragnę przypomnieć o rezygnacji z części swoich należności w ramach postępowań układowych w latach 1994 i 1995. Spowodować to może dalsze pogorszenie ich płynności finansowej, a w konsekwencji brak środków na regulowanie zobowiązań wobec budżetu, ZUS-u i gmin górniczych, co ostatecznie doprowadzić może do upadku całego polskiego przemysłu maszyn i urządzeń górniczych. Z tego punktu widzenia istotny jest fakt, że przedsiębiorstwa te zatrudniają kilkanaście tysięcy pracowników. Równocześnie konsekwencją tych działań może być zaniechanie dostaw i usług dla górnictwa, co może wpłynąć na dezorganizację tej branży.</u>
          <u xml:id="u-155.3" who="#KazimierzMilner">Przyjęcie wnoszonej poprawki umożliwiłoby spółce restrukturyzacyjnej przeznaczenie części dotacji budżetowych na spłatę zobowiązań wobec przedsiębiorstw, które od kilku lat pośrednio uczestniczą w kosztach reformowania górnictwa, a które przy tym nie otrzymały dotychczas wsparcia ze strony państwa. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#MarekBorowski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-156.2" who="#MarekBorowski">Mamy posłów zapisanych do zadania pytań.</u>
          <u xml:id="u-156.3" who="#MarekBorowski">Odczytam może nazwiska posłów, którzy się zapisali: pani poseł Krystyna Cencek, panowie posłowie: Wiesław Szweda, Jan Chojnacki, Krzysztof Śmieja, Jan Kisieliński, Józef Błaszczyk, Jacek Kasprzyk i Władysław Adamski.</u>
          <u xml:id="u-156.4" who="#MarekBorowski">Czy jeszcze ktoś się zgłasza?</u>
          <u xml:id="u-156.5" who="#MarekBorowski">Pan poseł Sobierajski, tak? Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-156.6" who="#MarekBorowski">Jeszcze ktoś? Nie.</u>
          <u xml:id="u-156.7" who="#MarekBorowski">Zamykamy więc na tym listę.</u>
          <u xml:id="u-156.8" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pani poseł Krystyna Cencek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#KrystynaCencek">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#KrystynaCencek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Stowarzyszenie gmin górniczych pismem z dnia 29 czerwca tego roku przesłało do pana ministra Steinhoffa w imieniu prezydentów, burmistrzów oraz wójtów gmin górniczych stanowisko dotyczące nowelizacji ustawy o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej oraz szczególnych uprawnieniach i zadaniach gmin górniczych. Sądzę, że panu ministrowi to stanowisko jest znane. W związku z tym prosiłabym pana ministra o ustosunkowanie się do tej sprawy.</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#KrystynaCencek">Mam jeszcze jedno pytanie. Panie ministrze, w końcu lipca 8 górników rencistów, ofiary wypadków w kopalni „Paryż” w Dąbrowie Górniczej, zakończyło protest głodowy. Jak panu ministrowi wiadomo, powodem protestu było niewypłacenie im należnych rent wyrównawczych. Sprawa ta dotyczy również rencistów z kopalni „Grodziec” i innych kopalń, tych którzy utracili wzrok, mają uszkodzony kręgosłup. Są również tacy, którzy nie mają obu nóg, bo stracili je w wypadku na dole.</u>
          <u xml:id="u-157.3" who="#KrystynaCencek">Pytam pana ministra: W jakim czasie zostaną wypłacone należności tym górnikom i czy będą to obietnice, w wypadku których będzie zachowany obligatoryjny termin? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Wiesław Szwed.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#WiesławSzweda">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam cztery pytania do pana ministra w sprawie programu restrukturyzacji górnictwa.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#WiesławSzweda">Pytanie pierwsze. Chodzi o to, aby pan minister w sposób syntetyczny, krótki określił stanowisko rządu w stosunku do górnictwa. Pytanie jest bardzo zasadne, tym bardziej że rząd nie realizuje wszystkich zapisów z ustawy restrukturyzacyjnej. Ministerstwo Finansów swoimi decyzjami nie pozwala na osiągnięcie stanu bieżącej płatności ZUS i dzięki temu na podpisanie stosownych umów o restrukturyzacji zadłużenia. Ministerstwo Finansów określa tak wysokie kryteria, jeśli chodzi o korzystanie z rezerw celowych na pomoc dla gmin, że korzystanie z nich jest niemożliwe. Ostatnie działania urzędów skarbowych w sprawie zajęcia majątku spółek górniczych pozwalają mniemać, że każdy koń ciągnie w swoją stronę. Nie ma to nic wspólnego z realizacją rządowego programu, dotyczącego restrukturyzacji górnictwa. Niech pan minister w sposób zdecydowany powie, co rząd chce osiągnąć, jeśli chodzi o górnictwo.</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#WiesławSzweda">Pytanie drugie. Dlaczego górnictwo nie ma dobrej opinii w Ministerstwie Finansów? Przecież przedstawiciele ministra finansów od początku lat 90., od kiedy zaczęła się restrukturyzacja, zasiadali w radach nadzorczych spółek węglowych biorąc za to całkiem niezłe wynagrodzenie. Mimo że byli tam przedstawiciele ministra finansów, górnictwo nie poprawiało swoich wyników finansowych i do dzisiaj ich nie poprawia. Również w Ministerstwie Finansów górnictwo ma bardzo złą opinię. A może, panie ministrze, w radach nadzorczych spółek węglowych nie ma już przedstawicieli Ministerstwa Finansów i dlatego stosunek do górnictwa jest taki, jaki jest. Proszę o opinię w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-159.3" who="#WiesławSzweda">Trzecie pytanie. W poniedziałek prasa doniosła, mówił o tym poseł Szarawarski, o zajęciu przez urzędy skarbowe majątku kopalń w wysokości pełnego zadłużenia w stosunku do skarbu państwa. Czy w związku z tym pan minister nie uważałby za stosowne zrobienie odpowiedzialnym za restrukturyzację górnictwa szefa Izby Skarbowej w Katowicach i przeniesienie stosownego wiceministra z Ministerstwa Finansów do Ministerstwa Gospodarki na swoje miejsce, żeby urzędnicy z Ministerstwa Finansów w sposób właściwy kierowali restrukturyzacją górnictwa?</u>
          <u xml:id="u-159.4" who="#WiesławSzweda">Czwarte, ostatnie pytanie. W ustawie budżetowej zapisano 20 mln zł na sprawy związane z pomocą dla gmin w zwalczaniu bezrobocia. W ostatnim czasie słyszymy informację, że te pieniądze nie są do tej pory wykorzystane i nie zostaną wykorzystane do końca 2000 r. Proszę o pełną informację pana ministra, jak te środki do dziś są wykorzystane, są czy będą wykorzystane i jak wyglądają prognozy w tej sprawie do końca 2000 r. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-159.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Jan Chojnacki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#JanChojnacki">Mam kilka pytań do pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#JanChojnacki">Pierwsze. W aktualnie obowiązującej ustawie było zapisane, że spółki węglowe poczynając od 1 stycznia 1999 r. będą terminowo regulować bieżące zobowiązania z tytułu ubezpieczeń społecznych i inne. W nowelizacji ustawy przesunięte są terminy dochodzenia do zdolności, do płynności finansowej, ale po osiągnięciu przez spółki porozumień z wierzycielami należy na bieżąco regulować pewne zobowiązania. W jaki sposób można na bieżąco regulować zobowiązania w sytuacji, kiedy się planuje, że spółki będą przynosiły straty i w roku 2001, i w roku 2002? Kto będzie kozłem ofiarnym? Czy to będą, ja wiem, banki - jeśli będą zaciągane kredyty - czy podmioty świadczące usługi na rzecz górnictwa, czy też będą to dostawcy materiałów i urządzeń dla górnictwa? Prosiłbym tutaj o odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-161.2" who="#JanChojnacki">Kolejne pytanie. W programie rządowym, dotychczas obowiązującym, jest również zapisane, że jednym z podstawowych narzędzi służących osiągnięciu założonych w nim celów będzie prywatyzacja. Minął rok 1999, za chwilę będzie już IV kwartał 2000 r. Na jakim etapie znajduje się prywatyzacja sektora górnictwa węgla kamiennego? Czy jest możliwe przeprowadzenie takiej prywatyzacji, skoro spółki węglowe praktycznie są bankrutami i nie funkcjonują, jako podmioty gospodarcze, na warunkach wolnego rynku, ale funkcjonują jako podmioty, które są w jakiś sposób sterowane ręcznie?</u>
          <u xml:id="u-161.3" who="#JanChojnacki">Kolejne pytanie - być może powtórzę się tutaj. Istnieje wykaz, zgodnie z którym stan zatrudnienia w latach 1998–1999 zmniejszył się o 68 tys. osób - to znaczy jest to więcej aniżeli założono w ustawie. Czy w związku z tym może pan minister powiedzieć, że zmniejszenie zatrudnienia daje jakieś efekty, czy polityka rządu jest spójna z polityką władz regionalnych, zwłaszcza władz gmin górniczych? Czy górnicy powiększają szeregi bezrobotnych w tych gminach? Wiemy dobrze, że największa dynamika przyrostu liczby bezrobotnych ma miejsce właśnie w woj. śląskim. I to, co już wcześniej tutaj mówiono: około 20 mln zł w roku 2000, 40 mln w roku 1999, kiedy to minister pracy powiedział, że na koniec 1999 r. gminy zostały już przeszkolone na okoliczność wiedzy, jak z tych pieniędzy korzystać. Na rok 2000 przyznano pieniądze o połowę mniejsze. Czy to jest wykorzystane, czy w tych gminach dokonano już przeszkoleń? O ile się nie mylę, to minister Kołodziejczyk mówił właśnie o tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-161.4" who="#JanChojnacki">Zapomniałem coś dodać: Czy spółki będą w stanie realizować to podstawowe założenie regularnych spłat swoich zobowiązań, skoro w 1998 r. zapłaciły 80% podatku dochodowego, w 1999 r. 70%, a w I kwartale tego roku 67%? Co się z tym zrobi, w jaki sposób ta sytuacja ulegnie uzdrowieniu? Dotyczy to również VAT.</u>
          <u xml:id="u-161.5" who="#JanChojnacki">Likwidacja kopalń. Likwidacja kopalń jest niezwykle skomplikowanym procesem społecznym i technicznym. I - w związku z tym programem - czy w ogóle realizuje się to, o czym mówił tutaj pański poprzednik, pan minister Szlązak - że likwidacja będzie następowała po analizie opłacalności eksploatacji w konkretnych kopalniach? Mogę w każdej chwili wymienić te konkretne kopalnie; powiem, że takiej analizy ekonomicznej opłacalności wydobycia w tych kopalniach nie przeprowadzono, bo analiza dałaby inny wynik.</u>
          <u xml:id="u-161.6" who="#JanChojnacki">I kolejna bardzo ważna sprawa - inwestycje. Inwestycje gwarantują rozwój, unowocześnianie branży. W roku 1999 poniżej 70% i tak niedużych środków przeznaczono na inwestycje. Przez 4 miesiące 2000 r. - 15%; należy przypuszczać, że w skali roku będzie to około 50%. Czy tak drastyczne ograniczanie wydatków na modernizację, na powiększanie parku maszynowego, na jego unowocześnianie nie odbije się nam czkawką w niedalekiej przyszłości? Jak wygląda stan robót przygotowawczych? Bo oceną przygotowania górnictwa na następne lata jest właśnie wskaźnik przygotowania robót górniczych przy określonej ilości ton wydobycia węgla. Chciałbym, żeby pan minister powiedział coś więcej na ten temat. Jaki efekt techniczny, ekonomiczny, społeczny osiągnięto do tej pory, żebyśmy stwierdzili, czy rzeczywiście jest dobrze, jak niektórzy mówią, czy też jest źle, jak też dużo ludzi mówi. Chcę zresztą powiedzieć, że tych ludzi, którzy mówią, że jest źle, jest znacznie więcej od tych, którzy mówią, że jest dobrze.</u>
          <u xml:id="u-161.7" who="#JanChojnacki">Chciałem zasygnalizować jedną sprawę - zwracam się tu do posła sprawozdawcy - to, czego nie przyjęły połączone komisje, tzn. zmiany 9., gdzie jest wniosek mniejszości mówiący o tym, że działalność spółki, o której mowa w ust. 1, będzie finansowana ze środków i na zasadach określonych w art. 16, przy czym do kosztów likwidacji zalicza się spłatę należnych zobowiązań przejętych wraz z kopalniami postawionymi w stan likwidacji.</u>
          <u xml:id="u-161.8" who="#JanChojnacki">Istnieje Kodeks handlowy i po to stworzyliśmy spółki na bazie kopalń jako przedsiębiorstw państwowych, żeby tych zapisów Kodeksu handlowego przestrzegać. A w jego odpowiednim artykule jest zapisane, że jeśli ktoś stawia podmiot gospodarczy w stan likwidacji, to musi mu zagwarantować środki - mogą one także pochodzić z jego majątku - na zaspokojenie wszystkich wierzycieli, środki po cenach zbywalnych, nie po cenach księgowych ani takich, które można w każdej chwili jakoś przeszacować i nie określić wielkości żądanej.</u>
          <u xml:id="u-161.9" who="#JanChojnacki">Następne pytanie: czy odbywa się to w jakiś kontrolowany sposób? Mamy bowiem w poprawce 9., w art. 13a, już nie będę tego czytał w całości, mowę o zagospodarowywaniu majątku likwidowanych kopalń, zbędnego majątku spółek węglowych oraz o tworzeniu nowych miejsc pracy, w szczególności dla pracowników likwidowanych kopalń. Czy jest jakiś monitoring i kontrola tego? Napływają sygnały, że nowe podmioty na samym starcie są już obciążone większymi kosztami, dlatego że więcej składników wchodzi w tych firmach w robociznę. W momencie kiedy kopalnie, na bazie których te firmy powstały, są postawione w stan likwidacji, to również te spółki zaczynają upadać i zwalniać ludzi. Mało tego - likwidowane kopalnie, a także te podmioty, które z nich powstały, powinny w jakimś stopniu zapewnić, bo tak to było zapisane, mieszkania, osiedla przy kopalniach, wszelkie nośniki energii elektrycznej, cieplnej, wodnej, żeby po zakończeniu likwidacji normalnie to funkcjonowało. Czy jest to jakoś śledzone, monitorowane, czy też toczy się w ten sposób, że jak się uda, to się uda, jak się nie uda, to się nie uda? Jeśli zajdzie taka potrzeba, to powiem, gdzie w tej chwili likwidowana kopalnia sprzedała majątek i obiekty podmiotom, które powstały, a teraz zaczyna się problem zasilania energią elektryczną. Te podmioty muszą ponosić dodatkowe koszty, żeby miały zasilanie energią elektryczną. Takie przypadki się zdarzają.</u>
          <u xml:id="u-161.10" who="#JanChojnacki">W związku z tym pytam, czy ktoś to kontroluje, czy nie. Czy my tylko mówimy o likwidacji albo zmniejszaniu zatrudnienia w górnictwie, o odchodzeniu ludzi z kopalń w ramach pakietu socjalnego, a zapominamy o tych ludziach, którzy wczoraj byli pracownikami kopalń, dzisiaj są pracownikami tych podmiotów gospodarczych, które powstały na bazie tych kopalń, a jutro już nikogo nie interesują. Nie są objęci tą ustawą, a i rządowe uregulowania również nie zajmują się tymi sprawami.</u>
          <u xml:id="u-161.11" who="#JanChojnacki">Ostatnią wątpliwość też kieruję do pana ministra. Jest tutaj mowa o ekwiwalencie pieniężnym, ekwiwalencie węglowym w naturze. Powstała firma, która przejęła pracowników dołowych z kilku kopalń, bo są takie firmy, np. Bytomski Zakład Usług Górniczych czy Gliwicki Zakład Usług Górniczych, gdzie pracują pracownicy dołowi zlikwidowanych kopalń. W związku z tym czegoś tu brakuje. Ci górnicy, którzy wczoraj byli pracownikami kopalń, dzisiaj są pracownikami tej firmy i gdyby chcieli dostać ekwiwalent pieniężny, nie dostaną go, bo nie ma ich w jakimś tam wykazie. Czy to jest przeoczenie, czy ktoś nie zwrócił na to uwagi?</u>
          <u xml:id="u-161.12" who="#JanChojnacki">Padły tutaj również zastrzeżenia co do Ministerstwa Finansów. W związku z deputatem, te firmy które świadczą usługi dla kopalń, gdzie są pracownicy tych kopalń, nie wydobywają węgla, tylko świadczą usługi, wykonując takie czy inne roboty dołowe, ponieważ jest porozumienie zbiorowe, które mówi, żeby dać górnikom węgiel w naturze, bo taka jest potrzeba i tak należy to robić, ten węgiel kupują i oczywiście muszą zapłacić VAT, bo on jest z urzędu, a później z kolei, skoro dają ten węgiel pracownikowi jako deputat, znowu muszą w koszty swojej działalności wliczyć ten VAT. Inaczej mówiąc, o 22% muszą wzrosnąć ich koszty z tytułu deputatu węglowego. Czy to jest w porządku? Czy nie można temu przeciwdziałać i zaradzić w jakiś inny sposób, zgodny oczywiście z prawem? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#MarekBorowski">Bardzo rozbudowaną serię pytań pan poseł zadał.</u>
          <u xml:id="u-162.2" who="#MarekBorowski">Pan poseł Krzysztof Śmieja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#KrzysztofŚmieja">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam dwa pytania, które kieruję do pana ministra i pana posła sprawozdawcy. Pierwsze pytanie dotyczy art. 55 i wiąże się z jego obecnym brzmieniem i propozycją wynikającą ze sprawozdania. W sprawozdaniu, moim zdaniem, przyjmuje się bardzo dobre rozwiązanie, stawiając po stronie osoby uprawnionej prawo wyboru: jeżeli chce otrzymać ekwiwalent, musi złożyć stosowny wniosek i wtedy ten mechanizm jest uruchomiony. Propozycja ta jednakże nie odnosi się na przykład do tych emerytów górników, którzy utracili to prawo w okresie od wejścia w życie ustawy od dnia dzisiejszego, do czasu, kiedy tę nowelizację przyjmiemy.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#KrzysztofŚmieja">Wobec tego moje pytanie jest takie: Czy są możliwości, aby ten zapis rozszerzyć na tę grupę górników, która to uprawnienie straciła po wejściu w życie ustawy, i czy komisja tym się zajmowała? Na poparcie tego pytania złożę za chwilę na ręce pana marszałka stosowną poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#KrzysztofŚmieja">I drugie pytanie, które dotyczy art. 39 - czy to prawda, że właśnie z inicjatywy posłów Akcji Wyborczej Solidarność złożono wniosek i stosowną poprawkę polegającą na uzupełnieniu tej ustawy przez dodanie art. 39a, w konsekwencji której to nowelizacji gminy górnicze nabędą nowe uprawnienia. W istocie pytanie jest takie: Czy skorzystają na tej zmianie? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Jan Kisieliński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#JanKisieliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Debatę na temat restrukturyzacji do niedawna największej branży w naszym kraju ograniczono dziś głosami posłów koalicji tylko do 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów, pozostała więc posłom tylko możliwość zadania pytań. Dlatego jeżeli wolno, to zadam panu ministrowi kilka pytań.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#JanKisieliński">Pytanie pierwsze. Jeżeli ustawa z dnia 26 listopada 1998 r. jest taka dobra, a górnictwo węgla kamiennego z miesiąca na miesiąc poprawia swój wynik ekonomiczny, to czemu nowelizujemy ustawę, która ma na celu zwiększenie liczby kopalń przeznaczonych do likwidacji, zmniejszenie ilości miejsc pracy za mniejsze pieniądze z budżetu państwa, przy braku alternatywnych miejsc pracy i rosnącym w zastraszającym tempie bezrobociu na Śląsku.</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#JanKisieliński">Pytanie drugie: Kiedy będzie się przyjmować do kopalń węgla kamiennego absolwentów szkół górniczych, rencistów, byłych górników, którym cofnięto prawo do renty? - tym bardziej że istnieją coraz większe braki w obsadzie oddziałów dołowych.</u>
          <u xml:id="u-165.3" who="#JanKisieliński">Trzecie pytanie: Dlaczego podczas realizacji programu restrukturyzacji górnictwa korekta ustawy zabiera pieniądze wynikające z ustawy matki? Nowelizacja ustawy obniża wysokość jednorazowej odprawy dla pracowników przeróbki mechanicznej węgla aż o 30%, a inny sposób naliczania podstawy, do której liczone są odprawy, zasiłki, świadczenia socjalne, spowoduje znaczny spadek wysokości tych świadczeń dla pozostałych górników. Czyżby pan minister uznawał zasadę, że kto pierwszy, ten lepszy?</u>
          <u xml:id="u-165.4" who="#JanKisieliński">Pytanie czwarte: Dlaczego rząd Rzeczypospolitej Polskiej przy korekcie ustawy nie chce poprawić złych rozwiązań ustawy emerytalno-rentowej dotyczącej górników i ich rodzin i naprawić niesprawiedliwości wyrządzonej pracownikom dozoru ruchu, zatrudnionym stale i w pełnym wymiarze pod ziemią? Czyżby pan minister uważał, że ludziom tym nie należy się takie samo traktowanie jak ludziom, których dozorują?</u>
          <u xml:id="u-165.5" who="#JanKisieliński">Pytanie piąte: Skoro górnictwo zgodnie z oświadczeniami pana ministra poprawia swój wynik ekonomiczny, a w dodatku inflacja jest tak wysoka, to kiedy nastąpi możliwość wzrostu wynagrodzeń w górnictwie i będą tu decyzje Komisji Trójstronnej. To pytanie było zadane na piśmie panu premierowi Jerzemu Buzkowi i wiem, że obowiązek odpowiedzi został scedowany na pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-165.6" who="#JanKisieliński">Pytanie szóste. Panie ministrze, kiedy w Polsce będzie opłacało się eksportować węgiel kamienny, tym bardziej, że w stosunku rok do roku na giełdach węgiel zdrożał od 10 do 12 dolarów za tonę? Kiedy przestaniemy importować węgiel? W ostatnim miesiącu wjechała z Rosji kolejna porcja węgla energetycznego o klasie 241204. Czyżby już i tego węgla w Polsce nie było, że musimy go importować?</u>
          <u xml:id="u-165.7" who="#JanKisieliński">Pytanie kolejne. Jaki jest dziś wynik finansowy z sprzedaży węgla, do którego mamy dojść, jeśli chodzi o ten program? Kiedy zostaną odblokowane inwestycje w górnictwie węgla kamiennego pod ziemią? Kiedy zaistnieje możliwość nabycia nowego sprzętu, bo sprzęt jest przestarzały, niewystarczający, a brak inwestycji doprowadzi niedługo do tego, że rzeczywiście w pełni będziemy importerami węgla.</u>
          <u xml:id="u-165.8" who="#JanKisieliński">Kolejne pytanie: jak pan minister chce zagwarantować bezpieczeństwo górnikom zatrudnionym w spółce restrukturyzacyjnej, lub inaczej - w spółce likwidacyjnej, jeżeli nigdzie nie ma pieniędzy, czy gwarancji rządu, na utrzymanie zastępów ratowniczych bądź na składki na Centralną Stację Ratownictwa Górniczego. Ta spółka z własnych środków tego nie jest w stanie wygospodarować.</u>
          <u xml:id="u-165.9" who="#JanKisieliński">Ponieważ, jak powiedziałem, były tylko oświadczenia klubowe i nie można było przedstawić poprawek do nowelizacji ustawy, dlatego, jeśli pan marszałek pozwoli, dokonam tego teraz i złożę w formie pisemnej na ręce pana marszałka poprawki do druku sejmowego nr 2905...</u>
          <u xml:id="u-165.10" who="#komentarz">(Głos z sali: 2109.)</u>
          <u xml:id="u-165.11" who="#JanKisieliński">2109, przepraszam bardzo. Dziękuję za poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-165.12" who="#JanKisieliński">Ponieważ uważam, że nowelizacja w omawianej sytuacji nie zmienia wyniku w górnictwie, zmniejsza jedynie liczbę kopalń i likwiduje miejsca pracy, dlatego wnoszę o jej odrzucenie w drugim czytaniu. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pan poseł Józef Błaszczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#JózefBłaszczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W sprawozdaniu posła Łużniaka zafrapował mnie fragment, mówiący o możliwości rekompensaty dla gmin w postaci ziemi z agencji rolnej. Mam pytanie do pana ministra. Ruda Śląska, na terenie której jest najwięcej kopalń i nie ma w ogóle ziemi agencji rolnej - czy przypadkiem pan poseł Łużniak nie przewidział, żeby miastu dać ziemię na terenie Szczecina, Poznania, czy w jakimś innym regionie Polski, ażeby tam mogło ono inwestować?</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#JózefBłaszczyk">Przejdę do konkretnego pytania. Ta ustawa wskazuje, że finansowanie realizacji programu likwidacji kopalń, jak i realizacji programu socjalnego likwidowanej kopalni odbywa się poprzez wykorzystanie dotacji z budżetu państwa oraz innych źródeł. W przypadku realizacji programu likwidacji kopalń ustawa przewiduje również przychody z likwidacji. Likwidowane kopalnie posiadają zobowiązania z tytułu podatków, nie posiadają możliwości zbycia majątku, gdyż ciąży na nich hipoteka ustawowa oraz zastaw skarbowy, stąd uzyskanie środków finansowych z innych źródeł praktycznie nie jest możliwe. W związku z tym chciałbym postawić pytanie. Likwidowane kopalnie posiadają zobowiązania wobec budżetu, nie mają możliwości otrzymania zwrotu różnicy podatku, a tym samym regulowania zobowiązań wobec kontrahentów w części dotyczącej naliczonego podatku VAT. Problem ten jest szczególnie istotny dla prawidłowego przebiegu procesu likwidacji, ponieważ koszta likwidacji objętych dotacją budżetu w około 40% stanowią wydatki nieopodatkowane podatkiem VAT; to są: robocizna z narzutami, podatki od ubezpieczenia. Natomiast pozostałe 60% stanowią wydatki opodatkowane; to są: materiały, energie, usługi obce, w większości, w wysokości 22%. Jak więc kopalnie mają realizować zobowiązania wobec kontrahentów z tytułu naliczonego podatku VAT dotyczącego dostarczonych materiałów i usług na rzecz likwidacji?</u>
          <u xml:id="u-167.2" who="#JózefBłaszczyk">Drugie pytanie. Odprawy emerytalne należne osobom przechodzącym z urlopów górniczych na emeryturę nie znajdują pokrycia w środkach z dotacji budżetowej, jednakże są zagwarantowane przepisami Kodeksu pracy oraz układu zbiorowego pracy i stanowią dla likwidowanych kopalń nieposiadających własnych środków szczególny problem, gdyż liczba osób przebywających na urlopach kilkakrotnie przewyższa liczbę osób zatrudnionych. Zatem, jeśli chodzi o kopalnie likwidowane, skąd wziąć środki na odprawy emerytalne należne osobom przechodzącym na emerytury z urlopów górniczych? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Jacek Kasprzyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#JacekKasprzyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Od kilku lat wsłuchując się w dyskusję na temat górnictwa, można odnieść wrażenie, że zarówno zarządzający górnictwem, tworzący jego wizję, jak i obrońcy niewiele mają temu górnictwu, a szczególnie górnikom do zaoferowania, chyba oprócz widoku swoich zakładów pracy z drugiej strony bramy.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#JacekKasprzyk">Moje pierwsze pytanie do pana ministra. Więcej dowiadujemy się z prasy aniżeli z rzeczywistych analiz rządu. Czy ta sytuacja się skończy? Czy nie stać rządu na to, aby przedstawiać Wysokiej Izbie okresową, bardzo szczegółową informację o aktualnej sytuacji w górnictwie, o osiąganych efektach? Uzasadniam to tym, że proces restrukturyzacji górnictwa jest poważnym problemem nie tylko społecznym, ale również i ekonomicznym, także w wydaniu państwa.</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#JacekKasprzyk">Kolejne moje pytanie. Jedną z propozycji rządowych jest odsyłanie górniczej kadry emerytalnej, pięćdziesięciolatków, podczas nowych restrukturyzacji spółek, na emeryturę. Jak pan widzi, jeżeli rzeczywiście górnictwo ma mieć szansę, wykorzystanie w przyszłości kadry, której się pozbędziemy? Czy jest to najlepsze rozwiązanie i czemu to rozwiązanie ma służyć?</u>
          <u xml:id="u-169.3" who="#JacekKasprzyk">Kolejne moje pytanie. Jeżeli mówimy o dostosowaniu górnictwa do wolnorynkowej gry, do funkcjonowania w konkurencji, to czy może pan z pełną odpowiedzialnością powiedzieć, że w przypadku górnictwa mamy do czynienia z decentralizacją czy też z centralizacją decyzji? Jeżeli państwo proponujecie utworzenie spółki restrukturyzacyjnej, to zadaję najprostsze pytanie, jakie można zadać. Czy zniknie Państwowa Agencja Restrukturyzacji Węgla Kamiennego? Jaką w tym przypadku będzie spełniała rolę? Czy więc rozbudowujemy coś, centralnie tworzymy czy raczej będzie to w jakiś inny sposób rozwiązane?</u>
          <u xml:id="u-169.4" who="#JacekKasprzyk">Kolejne moje pytanie jako niegórnika wiąże się z wypowiadanymi tutaj opiniami. Chciałbym się dowiedzieć czy ten proces restrukturyzacji, a więc rozpoczęcie procesu powstawania spółek węglowych, spełnił swoje oczekiwania? Jeżeli jest prawdą to, co posłowie mówią, że jest to twór niereformowalny i przynoszący straty, to jaki jest sens jego funkcjonowania i nadal blokowania samodzielnej oceny poszczególnych kopalń i funkcjonowania ich na rynku?</u>
          <u xml:id="u-169.5" who="#JacekKasprzyk">Mam kolejne pytanie, jeśli chodzi o samodzielne funkcjonowanie kopalń na rynku. Rozumiem, że dzisiaj godzimy interes społeczny i interes branży. Chciałem zadać pytanie: Czy rząd jest przygotowany na stworzenie programu interwencjonizmu sprzedaży węgla? Jeżeli z jednej strony zadbamy o interesy branży, to stracą na tym odbiorcy. Z drugiej strony, jeżeli ta cena zostanie wyśrubowana, to wejdą inne środki energetyczne np. gaz, inne rozwiązania. I tak czy siak górnictwo, jego produkt zostanie w tyle. Zatem chodzi mi o ten interwencjonizm państwa.</u>
          <u xml:id="u-169.6" who="#JacekKasprzyk">Kolejne moje pytanie. Skoro mamy takie świetne programy naprawcze i cały czas mówimy, że jakoś to będzie i jesteśmy w trakcie ich realizacji, a opinia publiczna i środowiska górnicze mają inne opinie, to chciałem zapytać: Czy ta nowelizacja spełni oczekiwania i co będzie, jeżeli za jakiś czas ich nie spełni? Bo za każdym razem tworzymy coś wspaniałego, lepszego, poprawiającego, tylko że efektu jak gdyby nie widać.</u>
          <u xml:id="u-169.7" who="#JacekKasprzyk">Ponieważ problem restrukturyzacji górnictwa z jednej strony rozpatrywany jest ekonomicznie, jest pewną strategią państwa, chciałbym zapytać ze strony pracowniczej: Jak dzisiaj realizowane są zapisy układów zbiorowych? Odnoszę cały czas wrażenie, że mówiąc o górnictwie, chodzi tylko o spokój społeczny wśród górników, że władza panicznie boi się ulicy, a najsilniej tę ulicę mogą zapełnić górnicy. Zatem jak dzisiaj są realizowane zapisy układów zbiorowych, rozwiązań organizacyjnych i płacowych w górnictwie?</u>
          <u xml:id="u-169.8" who="#JacekKasprzyk">Chciałem podać jeden prosty przykład. W czasie bieżącego posiedzenia Sejmu będziemy dyskutować na temat nowych rozwiązań prawnych, a więc rządowego projektu ustawy o wzroście wynagrodzeń w państwowych przedsiębiorstwach z udziałem skarbu państwa, gdzie się zakłada, że wzrost wynagrodzeń będzie zależał od wyniku ekonomicznego. Zatem obejmie to również górnictwo. Jeżeli w górnictwie są niepokoje na tle społecznym, a o tym mówią koledzy związkowcy i nie tylko, to proszę powiedzieć, w jaki sposób państwo zechcecie ten spokój społeczny zapewnić, mówiąc, z jednej strony, o restrukturyzacji, a z drugiej - za kilka godzin - dyskutując o własnych rozwiązaniach, które są w pewnym sensie kagańcem dla górników.</u>
          <u xml:id="u-169.9" who="#JacekKasprzyk">Chciałbym zapytać, czy prawdziwe są dane Ministerstwa Finansów za 1999 r. wskazujące, iż górnictwo obniżyło swój wynik finansowy o 21%, a więc że nie ma szans regulacji nawet na podstawie zawieranych umów zbiorowych?</u>
          <u xml:id="u-169.10" who="#JacekKasprzyk">Chciałbym się również dowiedzieć, skąd się biorą pensje? Z jednej strony z informacji oraz ze spotkań z górnikami wynika, że wynagrodzenia wynoszą ok. 1000 zł, ponad 1000 zł, a z drugiej strony oficjalne dane wskazują, że średnia płaca w w Rybnickiej Spółce Węglowej w 1999 r. wynosiła 3092 zł (w nowych polskich złotych), a w Rudzkiej Spółce Węglowej - 3,5 tys. zł. A zatem albo górnicy przesadzają, albo ktoś kłamie. Na te pytania, jeżeli można, proszę o odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-169.11" who="#JacekKasprzyk">I ostatnie pytanie - dotyczące strategii energetycznej, strategii górnictwa w Polsce. Chciałbym się dowiedzieć, jaki jest sens likwidacji kopalń? Dlaczego kopalń nie rozlicza się indywidualnie? Przykładem może być to, dlaczego dzisiaj brakuje w Polsce węgla koksującego. Czy ten węgiel jest importowany? Zlikwidowano przecież kopalnię „Morcinek”, która mogła dzisiaj wprowadzać na polski rynek węgiel koksujący. Jaki zatem jest sens, jaka jest logika tych działań? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Władysław Adamski, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#WładysławAdamski">Panie Marszałku! Mam pytanie do przedstawicieli rządu. Chciałbym zapytać o skutki, jakie powstaną w sytuacji przyjęcia proponowanych przez rząd rozwiązań. Przewiduje się bowiem, że ubytki w dochodach gmin w razie przyjęcia tych propozycji sięgną od kilkunastu do 40%. Jak rząd zamierza to zrekompensować? Czy w sytuacji gdy wiadomo, szanowni państwo, że przedsiębiorstwom należy pomagać bez względu na to, czy to jest najwłaściwsza droga - i można te intencje oceniać w sposób pozytywny - skutki pozytywne i negatywne się nie zrównoważą? A więc właściwie te rozwiązania nie będą sprzyjać ani działaniom prorozwojowym, ani innym w danych rejonach.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#WładysławAdamski">I jeszcze jedna kwestia. Chciałbym zapytać rząd o skutki traconych przez gminy górnicze dwóch podstawowych dochodów: podatku od nieruchomości oraz opłaty eksploatacyjnej. Chciałbym prosić o szacunkowe informacje w tym zakresie. Jakie to będą konsekwencje finansowe, tym bardziej że problem nie dotyczy tylko jednego województwa, ale również niektórych gmin w woj. małopolskim, dolnośląskim i lubelskim, ma więc wymiar ogólnokrajowy i dlatego też, sądzę, pewnych rozwiązań nie można przyjmować w sposób nieprzemyślany. Sądzę, że rząd, jeżeli podparł to rozsądnymi argumentami, rozważył całą sytuację, będzie w stanie podać szacunkowe informacje w wymiarze finansowym. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#MarekBorowski">Jeszcze pan poseł Czesław Sobierajski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#CzesławSobierajski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Chciałbym zadać następujące krótkie pytania. Jeśli chodzi o Górniczy Pakiet Socjalny, to, mówiąc umownie, w tym roku są odpowiednie środki na zabezpieczenie wszystkich tych, którzy zechcą z niego skorzystać. Oczywiście w poprzednich latach były z tym problemy - niewielkie, ale jednak. W związku z tym pytam o dynamikę odejść. Czy rzeczywiście w porównaniu do pierwszego roku i drugiego roku w tym roku nastąpił znaczny spadek? Czy jest większe zapotrzebowanie, czy mniejsze? Jeśli tak, to dlaczego.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#CzesławSobierajski">Kolejna sprawa. Są środki pomocowe służące osłonie socjalnej. O ile wiem, w znacznym stopniu nie są one wykorzystane. Nie możemy jakoś tych środków przesunąć na aktywne wspieranie bezrobocia, czyli na tworzenie nowych miejsc pracy. Trzeba zrobić wszystko, co możliwe. Jakie są w tym wypadku przeszkody, że nie wykorzystujemy absolutnie pewnej puli zasiłków ze środków pomocowych? Mówię o środkach socjalnych przewidzianych na aktywne wspieranie tworzenia miejsc pracy.</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#CzesławSobierajski">Chciałbym też zapytać w związku z tym, że słyszymy w mediach, iż sytuacja finansowa górnictwa, szczególnie jeśli chodzi o sprzedaż węgla, poprawiła się, został osiągnięty wynik dodatni, kiedy taki podobny wynik finansowy górnictwo miało w poprzednich latach? Z tego, co pamiętam, chyba w 1994 r. Najgorszy wynik miało w 1995 r. i później oczywiście coraz gorzej.</u>
          <u xml:id="u-173.3" who="#CzesławSobierajski">Było tu powiedziane, że ustawa nie spełniła swoich zadań. Owszem, ona nie spełniła wszystkich oczekiwań. Nie trafiliśmy, kiedy wyjdzie wynik finansowy dodatni, ale jednak spełnia. Pytanie: Gdyby nie było tej właśnie ustawy, to jakie byłyby konsekwencje dla górnictwa - gdyby nic nie było, gdybyśmy zastali taką sytuację dwa, trzy lata temu, i mamy to, co mamy? Jaka byłaby obecnie sytuacja w górnictwie i sytuacja górników, bo to się z tym oczywiście wiąże?</u>
          <u xml:id="u-173.4" who="#CzesławSobierajski">Chcę powiedzieć do posła Kisielińskiego, który był przeciw, czyli był za odrzuceniem i tamtej ustawy, i tej. Gdyby wniosek posła Kisielińskiego był zrealizowany poprzednio i obecnie, to jaki byłby stan finansowy górnictwa w dniu dzisiejszym? To może tyle. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-173.5" who="#komentarz">(Poseł Jan Kisieliński: O 40 tys. miejsc byłoby więcej i 8 kopalń niezamkniętych.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Sobierajskiemu.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#MarekBorowski">Panie pośle Kisieliński, proszę nie krzyczeć z ław poselskich, nie wołać.</u>
          <u xml:id="u-174.2" who="#MarekBorowski">Proszę państwa, przedłużyłem czas (przerwa miała być od godz. 16), ale chodziło o to, żeby wszystkie pytania były zadane.</u>
          <u xml:id="u-174.3" who="#MarekBorowski">Pan minister będzie miał teraz troszkę czasu, jak i sprawozdawca, na przygotowanie się do odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-174.4" who="#MarekBorowski">Ogłaszam przerwę do godz. 17.15.</u>
          <u xml:id="u-174.5" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 16 min 15 do godz. 17 min 15)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#MarekBorowski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#MarekBorowski">Kontynuujemy rozpatrywanie punktu 5. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych, Komisji Gospodarki oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o rządowym projekcie ustawy zmieniającej ustawę o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej oraz szczególnych uprawnieniach i zadaniach gmin górniczych.</u>
          <u xml:id="u-175.2" who="#MarekBorowski">Sejm przed przerwą wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Józefa Korpaka. Wszyscy zapisani posłowie zabrali głos w dyskusji oraz zadali pytania.</u>
          <u xml:id="u-175.3" who="#MarekBorowski">Obecnie proszę...</u>
          <u xml:id="u-175.4" who="#komentarz">(Poseł Karol Łużniak: W formie sprostowania, jedno zdanie.)</u>
          <u xml:id="u-175.5" who="#MarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#KarolŁużniak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W formie sprostowania do wystąpienia posła Błaszczyka. Otóż wyjaśniam, iż inicjatywa, o której wspomniałem, dotycząca ewentualnie uwłaszczenia gmin górniczych mieniem Agencji Rolnej Skarbu Państwa, była moją osobistą inicjatywą, moją refleksją. Nie jest to inicjatywa mojego klubu. Oczywiście zdaję sobie sprawę z tego, że nie wszystkie gminy górnicze mogą z tego dobrodziejstwa czy z tego typu rozwiązania skorzystać. Natomiast przyrzekam czy deklaruję tutaj, że Akcja Wyborcza Solidarność jako klub tę formę zagospodarowania ziemi rozważy, żeby wszystkie gminy mogły nią być objęte. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Gospodarki pana Andrzeja Karbownika w celu udzielenia odpowiedzi na zadane pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#AndrzejKarbownik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym odpowiadać w kolejności zadawanych przez panie posłanki i panów posłów pytań.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#AndrzejKarbownik">Pani poseł Cencek - pismo do ministra gospodarki od Stowarzyszenia Gmin Górniczych. Rzeczywiście, takie pismo wpłynęło. Udzieliliśmy odpowiedzi, z tym że pewnie była ona niezadowalająca, bo chodziło o protest gmin górniczych odnośnie do braku rekompensat za zmniejszone wpływy do ich budżetów poprzez nieregulowanie swoich zobowiązań przez spółki węglowe z tytułu opłaty eksploatacyjnej podatku od nieruchomości. Ta kwestia jest trudna do rozważenia przez rząd, ponieważ wymaga zwiększenia wydatków budżetowych i to wcale w niemałej skali. Zaproponowanie takiej rekompensaty w tym roku przez rząd jest rzeczą niemożliwą, ponieważ tej pozycji w budżecie nie ma. Natomiast na rok przyszły w projekcie budżetu też dotychczas tego nie przewidywano. Podczas prac podkomisji i komisji panowie posłowie byli uprzejmi złożyć odpowiednią poprawkę w tym względzie, a do Wysokiego Sejmu należy decyzja.</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#AndrzejKarbownik">Drugie pytanie. Ośmiu górników rencistów przeprowadziło protest głodowy wskutek niewypłacenia rent wyrównawczych w Kopalni Paryż. Jest pytanie pani poseł: Kiedy zostaną wypłacone? Otóż pragnę zauważyć, iż w maju i czerwcu br. w niektórych, całkowicie likwidowanych kopalniach Bytomskiej Spółki Węglowej wystąpił brak środków na wypłaty rent wyrównawczych, w sumie dla 1083 osób. Zostało to spowodowane nieprecyzyjnym zaplanowaniem środków budżetowych na ten cel przez same likwidowane kopalnie. W celu rozwiązania tego problemu minister gospodarki wskazał prezesowi Zarządu Bytomskiej Spółki Węglowej na potrzeby wypłat rent wyrównawczych ze środków własnych spółki do końca br., skoro dla tych kopalń nie starczy środków na pokrycie tych wypłat ze środków budżetowych. Zarząd Bytomskiej Spółki Węglowej przeznaczył w czerwcu na wypłaty rent wyrównawczych ze środków własnych kwotę 0,5 mln zł, w III kwartale - 2,5 mln zł, natomiast w IV kwartale będzie to kwota 2,6 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-178.3" who="#AndrzejKarbownik">Celem rozwiązania problemu z protestującymi rencistami kopalni „Paryż” rozmowy prowadzili przedstawiciele kierownictwa kopalni „Paryż”oraz Bytomskiej Spółki Węglowej. Protestującym wiceprezes zarządu Bytomskiej Spółki Węglowej oświadczył, że wypłaty rent wyrównawczych odbywać się będą terminowo i w pełnej wysokości. Od lipca br. Bytomska Spółka Węglowa terminowo wypłaca renty wyrównawcze i nie występują opóźnienia w wypłacie; i nie wystąpią, ponieważ wypłata rent wyrównawczych będzie traktowana tak jak wypłata dla pracowników kopalń Bytomskiej Spółki Węglowej. Nastąpiło kilkutygodniowe opóźnienie w wypłacie tych rent, lecz wszelkie zaległości zostały bardzo szybko uregulowane. Ponadto zarządy wszystkich spółek węglowych zostały zobowiązane przez ministra gospodarki do precyzyjnego określenia kwot koniecznych w roku 2001 na pokrycie wypłat rent wyrównawczych. Suma tych kwot zostanie uwzględniona przez ministra gospodarki w projekcie budżetu państwa na rok 2000.</u>
          <u xml:id="u-178.4" who="#AndrzejKarbownik">Odpowiedzi na pytania pana posła Szwedy.</u>
          <u xml:id="u-178.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Pierwszy.)</u>
          <u xml:id="u-178.6" who="#AndrzejKarbownik">Proszę?</u>
          <u xml:id="u-178.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Pan minister powiedział: dwutysięczny.)</u>
          <u xml:id="u-178.8" who="#AndrzejKarbownik">Na 2001 rok, przepraszam. Stanowisko rządu w stosunku do górnictwa. To stanowisko jest jednoznacznie wyrażone w programie rządowym reformy górnictwa, który został przyjęty przez rząd w czerwcu 1998 r. Pewne uzupełnienie tego programu stanowią zapisy korekty programu rządowego przyjęte przez rząd w grudniu ubiegłego roku. I to stanowisko rządu w stosunku do górnictwa się nie zmieniło. Czy nie są natomiast realizowane wszystkie zapisy? Chciałbym tu wyrazić nieco odmienne zdanie. Moim zdaniem zapisy programu są realizowane poza jednym wyjątkiem - umowy oddłużeniowe, o które pan poseł pytał, umowy oddłużeniowe z urzędami skarbowymi i Zakładem Ubezpieczeń Społecznych. Warunkiem realizacji postępowania oddłużeniowego jest regulowanie od 1 stycznia 1999 r. przez wszystkie podmioty w pewnej wysokości zobowiązań wobec ZUS. Niestety nie wszystkie spółki z tego obowiązku się wywiązują. W związku z tym, chcąc jakoś wyjść z tej trudnej sytuacji, w maju tego roku podjęliśmy wraz ze spółkami węglowymi taką inicjatywę, aby określić realne dochody spółek węglowych ze sprzedaży węgla w kolejnych miesiącach bieżącego roku i określić, na co te realne kwoty mogą być wydatkowane. Okazało się, że składka ubezpieczeniowa przypadająca na pracownika w 100% będzie regulowana od lipca przez wszystkie spółki węglowe. Podatek dochodowy będzie w pełni regulowany i ubezpieczenie zdrowotne również będzie w pełni regulowane. Natomiast pozostała kwota została przez spółki w różnym stopniu rozdzielona pomiędzy VAT, pomiędzy dostawców towarów i usług, aczkolwiek tu były duże preferencje i inne zobowiązania. Tę propozycję do końca bieżącego roku nazwaliśmy planem zarządzania gotówką i ta propozycja została przez dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach zaakceptowana. Realizacja tego planu zarządzania gotówką do końca bieżącego roku jest jakby podstawą do podjęcia rozmów o umowach oddłużeniowych. W tej chwili Izba Skarbowa w Katowicach wyraziła intencję podpisania tych umów w odniesieniu do 4 spółek węglowych, są one podpisywane. Natomiast w odniesieniu do 3 spółek węglowych niestety będą problemy z podpisaniem umów oddłużeniowych, ponieważ nie uregulowały one w pełni składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne za rok 1999 i w części za rok bieżący. Spółki węglowe czynią jednak starania, przy wsparciu Ministerstwa Gospodarki, aby pozyskać środki, chcąc w ciągu mniej więcej kilku miesięcy, do roku, te zaległości - tj. kwota ok. 600 mln zł - uregulować i wtedy umowy oddłużeniowe będą mogły być podpisane również z pozostałymi spółkami węglowymi.</u>
          <u xml:id="u-178.9" who="#AndrzejKarbownik">Odnośnie do umów oddłużeniowych z narodowym i wojewódzkim funduszem ochrony środowiska - trwa weryfikacja wniosków, odbyliśmy już odpowiednie spotkania, dyskusje, tak że w ciągu najbliższych kilku miesięcy, 2–3 miesięcy, te umowy również powinny zostać podpisane.</u>
          <u xml:id="u-178.10" who="#AndrzejKarbownik">Jeśli chodzi o kredyt dla gmin górniczych przewidziany w programie reformy górnictwa - środki zostały zagwarantowane w ustawie budżetowej - to w roku 1999 korzystanie z tego kredytu napotkało na poważne opory ze strony gmin górniczych, po prostu warunki były mało korzystne, mało zachęcające dla gmin górniczych. W grudniu ub. r. stosowne rozporządzenie ministra finansów zostało skorygowane, te warunki zostały znacznie uatrakcyjnione i w tej chwili sytuacja jest taka, iż zostało złożonych 6 wniosków na kredyt preferencyjny dla gmin górniczych na tworzenie nowych miejsc pracy. Odpowiadając na inne pytanie, może jeszcze bardziej precyzyjnie tę kwestię wyjaśnię.</u>
          <u xml:id="u-178.11" who="#AndrzejKarbownik">Pan poseł zadał pytanie, co rząd chce osiągnąć. No, cel jest jednoznaczny - doprowadzić ważny sektor polskiej gospodarki do stanu rentownej działalności, do takiego stanu, aby spółki węglowe, podmioty w górnictwie były mogły na bieżąco regulować swoje zobowiązania, aby, mówiąc krótko, nie rujnowały swego rynkowego otoczenia, tak bym to w skrócie ujął.</u>
          <u xml:id="u-178.12" who="#AndrzejKarbownik">Następne pytanie: dlaczego górnictwo nie ma dobrej opinii w Ministerstwie Finansów, pozostawiam, proszę wybaczyć, bez odpowiedzi. Natomiast czy są przedstawiciele Ministerstwa Finansów w radach nadzorczych spółek węglowych - tak, w każdej radzie nadzorczej spółki węglowej był dotychczas przedstawiciel Ministerstwa Finansów...</u>
          <u xml:id="u-178.13" who="#komentarz">(Głos z sali: Był czy jest?)</u>
          <u xml:id="u-178.14" who="#AndrzejKarbownik">Był, ponieważ od 1 września, zgodnie z ustawą, która obowiązuje, każdy członek rady nadzorczej może zasiadać tylko w jednej radzie nadzorczej. Niektórzy zrezygnowali z zasiadania w radach nadzorczych spółek węglowych, ale kilku członków rad nadzorczych ministra finansów jeszcze pozostało.</u>
          <u xml:id="u-178.15" who="#AndrzejKarbownik">Zajmowanie przez urzędy skarbowe majątków kopalń - tak, to ma miejsce, niestety, i to w takiej skali, jak pan dyrektor izby skarbowej się wypowiedział - w skali zabezpieczającej pokrycie wszystkich zobowiązań. Myślę, że taka skala zajęć nie jest potrzebna, ponieważ większość tych zobowiązań podlega restrukturyzacji finansowej czy będzie podlegała z chwilą podpisania umów oddłużeniowych, o czym przed chwilą powiedziałem. Oczywiście zajmowanie majątku kopalń jest bardzo dużym utrudnieniem dla prowadzenia działalności przez spółki węglowe, aczkolwiek trzeba przyznać, iż w sytuacji, kiedy jakiś składnik majątkowy można sprzedać, to czy to zajęcie czy hipoteka zostaje, czy to przez urząd skarbowy, czy przez ZUS, cofnięta pod warunkiem, że odpowiednia ilość środków z tej transakcji, może nie 100%, to jest kwestia umowy, wpływa na rachunek ZUS czy urzędu skarbowego.</u>
          <u xml:id="u-178.16" who="#AndrzejKarbownik">Propozycja uczynienia dyrektora izby skarbowej odpowiedzialnym za reformę górnictwa to dobra propozycja, aczkolwiek mało realna i, przepraszam bardzo, nie odpowiem na to pytanie.</u>
          <u xml:id="u-178.17" who="#AndrzejKarbownik">20 mln zł na pomoc dla gmin górniczych na zwalczanie bezrobocia to jest kwota przeznaczona - kredyty preferencyjne - dla tych gmin na tworzenie miejsc pracy czy na tworzenie infrastruktury sprzyjającej tworzeniu miejsc pracy, mówiąc bardziej precyzyjnie. Czy będą wykorzystane? Pragnę zauważyć, że w roku bieżącym złożonych zostało - przepraszam, sięgnę do precyzyjnych informacji - 11 wniosków z 6 gmin górniczych o udzielenie preferencyjnego kredytu. Łączna kwota w tych wnioskach wynosi 41,6 mln zł. Dotychczas podpisano umowę z gminą Żory o udzielenie kredytu w wysokości 259 tys. zł. Pozostałe wnioski są przez Bank Gospodarstwa Krajowego rozpatrywane, bo on te wnioski analizuje, udziela kredytu. Tak że biorąc pod uwagę sumę, która w tych wnioskach jest zawarta, można sądzić, że kwota w tym roku przewidziana w budżecie państwa zostanie w całości wykorzystana.</u>
          <u xml:id="u-178.18" who="#AndrzejKarbownik">Odpowiadam na pytania pana posła Chojnackiego. Kwestia terminowego realizowania przez spółki węglowe swoich zobowiązań i planowanych strat - komu nie będzie się tych zobowiązań regulować. Otóż konstrukcja całego programu była następująca: oczywiście rząd dopuszczał powstawanie czy generowanie strat przez spółki węglowe w latach 1998–1999, ale równocześnie stworzył w zakresie restrukturyzacji finansowej pewien mechanizm, który umożliwiał przenoszenie tych zobowiązań na lata następne, po prostu umożliwiał restrukturyzację finansową zobowiązań powstałych wskutek generowania strat. Taka jest konstrukcja programu. Termin osiągnięcia dodatniego wyniku finansowego przesunął się o rok, stąd potrzeba korekty programu, stąd pewne perturbacje z postępowaniem oddłużeniowym, o czym już wspomniałem.</u>
          <u xml:id="u-178.19" who="#AndrzejKarbownik">Drugie pytanie. Regulowanie zobowiązań, kwestia tego, że nie będą regulowane. W programach naprawczych, które towarzyszą każdej umowie, każdemu wnioskowi oddłużeniowemu ta kwestia została przez spółki węglowe rozwiązana. Czy jest propozycja, w jaki sposób zobowiązania powstałe po 31 marca 1998 r. będą restrukturyzowane bądź regulowane? Akceptacja programów naprawczych przez wszystkich wierzycieli jest warunkiem podpisania umów oddłużeniowych. Taka jest mniej więcej konstrukcja.</u>
          <u xml:id="u-178.20" who="#AndrzejKarbownik">Odnośnie do prywatyzacji górnictwa. Zapisane jest w programie, że jednym z podstawowych elementów reformy górnictwa jest jego prywatyzacja. Pan poseł był uprzejmy zapytać, na jakim etapie jest prywatyzacja, czy możliwa jest prywatyzacja górnictwa. Otóż kopalnia „Bogdanka” jest przygotowana do prywatyzacji. W najbliższych tygodniach zostanie przygotowany prospekt emisyjny, umowa z doradcą prywatyzacyjnym została podpisana i proces prywatyzacyjny zostanie zakończony, miejmy nadzieję, w tym roku albo na przełomie tego i następnego roku. Dla kopalni „Budryk” doradca prywatyzacyjny również został wskazany i umowa została podpisana, rozpoczął on działalność. Co do dalszego postępu procesu prywatyzacji w górnictwie, to od kilku miesięcy przez firmę wyłonioną przez ministra skarbu państwa opracowywana jest strategia prywatyzacji; prace dobiegają końca. W tym opracowaniu powinna być wskazana strategia prywatyzacji polskich kopalń, polskiego węgla.</u>
          <u xml:id="u-178.21" who="#AndrzejKarbownik">Czy jest realna prywatyzacja polskich kopalń? To jest obszerny temat, do głębszego rozważenia, aczkolwiek zdaniem ministra gospodarki prywatyzacja jest możliwa. Warunkiem jest oczywiście oddłużenie górnictwa, to po pierwsze, i, po drugie, doprowadzenie części kopalń, które chcemy prywatyzować, do stanu, w którym ich działalność będzie rentowna, aby uzyskać pewną cenę i aby przyszli właściciele, przyszli współwłaściciele nie mieli problemów, szczególnie społecznych. Zresztą takie było założenie prywatyzacji brytyjskiego węgla; restrukturyzacja górnictwa brytyjskiego służyła doprowadzeniu górnictwa do stanu, w którym można by było je sprywatyzować. W reformie polskiego górnictwa reprywatyzacja stała się jednym z elementów realizacji restrukturyzacji, aczkolwiek nie tym głównym, nie tym naczelnym, trudnym do przeprowadzenia w tej chwili.</u>
          <u xml:id="u-178.22" who="#AndrzejKarbownik">Stan zatrudnienia zmniejszył się więcej niż zakładano. Czy zmniejszenie zatrudnienia daje efekty? Pragnę zauważyć, iż jednym z podstawowych elementów reformy jest dążenie do zmniejszenia stanu zatrudnienia i obniżenia tym samym poziomu kosztów wydobycia węgla. Zatrudnienie w ciągu minionych 2,5 lat realizacji reformy zmniejszyło się o prawie 80 tys. osób. Jeśli chodzi o zamiary czy prognozy zawarte w programie rządowym, to w latach 1998–2000, do końca tego roku, zakładano, iż zatrudnienie zmniejszy się o 77 500 osób. Do końca roku zatrudnienie powinno jeszcze zmniejszyć się o około 9 tys. osób, a więc ten spadek zatrudnienia będzie o około 11, 5 tys. osób większy niż przewidywano w programie rządowym, który powstawał mniej więcej 2,5 czy 3 lata temu. Tak że tutaj odejścia są o wiele bardziej intensywne i jest to spowodowane głównie skutecznością Górniczego Pakietu Socjalnego. Górnicy dobrowolnie skorzystali z instrumentów Górniczego Pakietu Socjalnego, dotychczas odeszło w ten sposób 58 845 osób z tych 80 tys., o które zmniejszyło się zatrudnienie w górnictwie.</u>
          <u xml:id="u-178.23" who="#AndrzejKarbownik">Czy daje zamierzone efekty? Spadek, obniżenie kosztu własnego wydobycia do poziomu takiego, iż w tej chwili górnictwo od 8 już miesięcy uzyskuje dodatni bilans sprzedaży węgla jest tego najlepszym dowodem. To nie efekt wzrostu cen węgla, a właśnie efekt obniżenia kosztu własnego wydobycia wskutek zmniejszenia stanu zatrudnienia, wskutek likwidacji kopalń. Te dwa działania w sumie doprowadziły do stanu rentownej działalności na sprzedaży węgla.</u>
          <u xml:id="u-178.24" who="#AndrzejKarbownik">Jak spadek zatrudnienia wpłynął na rynek pracy czy na poziom bezrobocia na Śląsku - tu, panie pośle, jeśli pan pozwoli, podam kilka liczb. Otóż na koniec grudnia ub. r. liczba bezrobotnych w woj. śląskim, zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy wynosiła 210 253, w tym 3875 stanowiły osoby objęte Górniczym Pakietem Socjalnym, które skorzystały z odpraw pieniężnych bezwarunkowych. W ciągu 2,5 roku stosowania tych instrumentów z odpraw skorzystało niespełna 28 tys. osób i z tych 28 tys. osób niespełna 4 tys. trafiło z powrotem na rynek pracy. W sumie na spadek zatrudnienia wynoszący 80 tys. niespełna 4 tys. zasiliło szeregi bezrobotnych na Śląsku. Nie jest to ilość nadmierna i twierdzimy, że stosowanie Górniczego Pakietu Socjalnego i odejścia pracowników z kopalń w minimalnym stopniu przyczyniły się do wzrostu bezrobocia na Śląsku; bierzemy oczywiście pod uwagę tylko tych pracowników, którzy odchodzą z pracy w kopalniach, nie bierzemy pod uwagę otoczenia czy firm współpracujących z górnictwem.</u>
          <u xml:id="u-178.25" who="#AndrzejKarbownik">Jeśli chodzi o likwidację kopalń - czy podejmuje się decyzje po analizie opłacalności konkretnej kopalni? Oczywiście, tak. Każda decyzja o likwidacji kopalni jest poprzedzona całym procesem przygotowawczym. Został do tego zobowiązany zarząd spółki węglowej właśnie w zapisach programu rządowego i decyzja w tym zakresie, uzasadniona decyzja, należy do zarządu spółki węglowej przy akceptacji rady nadzorczej i walnego zgromadzenia akcjonariuszy. Także mogę potwierdzić, iż ta analiza opłacalności dalszego istnienia, dalszego funkcjonowania kopalni decyduje o podjęciu decyzji o jej likwidacji.</u>
          <u xml:id="u-178.26" who="#AndrzejKarbownik">Odnośnie do inwestycji - jaki jest stan robót przygotowawczych i stan inwestycji? A więc jeśli chodzi o realizację inwestycji, za 7 miesięcy wydatkowano 27% środków przewidzianych w biznesplanach spółek węglowych. W programie rządowym znalazły się zapisy dotyczące środków przeznaczonych na realizację inwestycji, ale stanowią one podsumowanie zamiarów w tym zakresie spółek węglowych, decyzje rządowe ani środki budżetowe w żadnym stopniu w tym nie uczestniczą. Pragnę wskazać na fakt, iż zakupy maszyn zostały zrealizowane tylko w 17,5%, jeśli chodzi o wartości inwestycji, natomiast wyrobiska górnicze, o co pan poseł był uprzejmy zapytać, zostały zrealizowane w ciągu 7 miesięcy w 90%. Tak że stan robót przygotowawczych, chociaż nie należą do nakładów inwestycji, a przede wszystkim stan robót kapitalnych jest zadowalający, biorąc pod uwagę skromne środki, jakimi z amortyzacji dysponują kopalnie na działalność inwestycyjną odtworzeniową.</u>
          <u xml:id="u-178.27" who="#AndrzejKarbownik">Jaki efekt osiągnięto dotychczas z realizacji reformy? Ten efekt jest różnie postrzegany. Jedni mówią o likwidacji polskiego górnictwa, inni o tworzeniu problemu społecznego na Śląsku. Myślę, że trzeba ten problem postrzegać znacznie szerzej. Celem reformy górnictwa i wydatkowania przez państwo na to ogromnych środków budżetowych jest doprowadzenie tego sektora polskiej gospodarki do stanu rentownej działalności. W tym zakresie zostały uruchomione trzy zasadnicze działania: przede wszystkim likwidacja nadmiernych zdolności produkcyjnych, spadek zatrudnienia i obniżenie kosztu do poziomu konkurencyjnego, restrukturyzacja finansowa, o czym już wspominałem.</u>
          <u xml:id="u-178.28" who="#AndrzejKarbownik">W latach 1998–1999 nastąpiła likwidacja 12,4 mln ton rocznych zdolności produkcyjnych, tj. prawie 3 mln ton więcej niż przewidywał program reformy na ten okres. W ciągu 6 miesięcy tego roku likwidacji uległo następne 2,1 mln ton. Oczywiście jeśli chodzi o te zdolności produkcyjne, mieszczą się tu konkretne kopalnie i ich zdolność produkcyjna; moment zakończenia wydobycia w danej kopalni uznajemy za moment podjęcia likwidacji kopalni.</u>
          <u xml:id="u-178.29" who="#AndrzejKarbownik">W ciągu tych 2 lat nastąpił spadek zatrudnienia o prawie 70 tys. osób i o nieco ponad 10 tys. w roku bieżącym. Stan zatrudnienia na koniec czerwca br. wynosił 164,8 tys. osób.</u>
          <u xml:id="u-178.30" who="#AndrzejKarbownik">Ogromny wydatek z budżetu państwa na likwidację nieefektywnych zdolności produkcyjnych i na restrukturyzację zatrudnienia znalazł odzwierciedlenie w zdecydowanym obniżeniu kosztu jednostkowego sprzedanego węgla. Otóż w 1999 r. wielkość tego kosztu w kategoriach średniego poziomu kosztu wyniosła 130,90 zł na tonę; koszt ten był niższy o 13,26 zł, czyli o 9,2%, od średniego kosztu w roku 1998. W roku bieżącym nastąpiło dalsze obniżenie kosztu do poziomu 125,54 zł, tj. o następne 4,5% w stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego, w ciągu 6 pierwszych miesięcy. A zatem mimo spadku sprzedaży węgla, który w dalszym ciągu postępuje, nastąpiło zdecydowane obniżenie poziomu kosztu jednostkowego. I to uważamy za największe dotychczasowe osiągnięcie reformy.</u>
          <u xml:id="u-178.31" who="#AndrzejKarbownik">Obniżenie kosztu jednostkowego spowodowało, iż jednostkowy wynik ze sprzedaży węgla poprawił się z minus 22,61 zł w roku 1998 do plus 2,10 zł za 6 miesięcy roku bieżącego. Pragnę zauważyć, że do końca bieżącego roku ten wynik będzie się jeszcze poprawiał, tak że będzie on zdecydowanie lepszy nawet od wyniku, który został przewidziany w korekcie programu rządowego, jeśli chodzi o kategorie prognozy dla tego roku.</u>
          <u xml:id="u-178.32" who="#AndrzejKarbownik">Główną przyczyną opóźnienia w osiągnięciu celu reformy, czyli uzyskania dodatniego wyniku finansowego netto w roku przyszłym, jest niestety nieprzewidywany i wciąż postępujący spadek sprzedaży węgla. Pragnę zauważyć, iż od 1997 r. nastąpił spadek sprzedaży o 30 mln ton, wliczając w to już poziom sprzedaży w tym roku.</u>
          <u xml:id="u-178.33" who="#AndrzejKarbownik">Należy zauważyć, iż w grudniu 1999 r. górnictwo jako całość po raz pierwszy od kilku lat uzyskało dodatni wynik na sprzedaży węgla i ten stan utrzymywany jest do dnia dzisiejszego. Za 7 miesięcy wynik ten jest zbliżony do 2,10 zł; jak już mówiłem, do końca roku będzie się poprawiał.</u>
          <u xml:id="u-178.34" who="#AndrzejKarbownik">Odpowiadając na to pytanie, mogę więc stwierdzić, iż poniesione w latach 1998–1999 nakłady z budżetu państwa na realizację rządowego programu reformy górnictwa przynoszą efekty nie tylko w postaci spadku zatrudnienia i likwidacji kopalń, ale i w kategoriach zdecydowanej poprawy wyników ekonomiczno-finansowych tego sektora gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-178.35" who="#AndrzejKarbownik">Następne pytanie. Czy jest kontrolowane zagospodarowanie majątku likwidowanych kopalń i zbędnego majątku kopalń? Oczywiście, że tak. Państwowa Agencja Restrukturyzacji Górnictwa Węgla Kamiennego w Katowicach na podstawie ustawy z dnia 26 listopada została zobowiązana do monitorowania procesu realizacji reformy i co miesiąc taka informacja i monitoring o realizacji przebiegu reformy jest publikowany. Co miesiąc trafia on do komitetu, w którym jest analizowany, omawiany, raz na kwartał trafia do Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów, a półroczne i roczne sprawozdania przedkładane są Radzie Ministrów. Obecnie przedłożyliśmy Radzie Ministrów sprawozdanie za rok ubiegły i za pierwsze półrocze roku bieżącego. Kwartalne sprawozdanie za trzy kwartały będzie niebawem przedłożone Komitetowi Ekonomicznemu Rady Ministrów. W monitoringu, w sprawozdaniu z realizacji reformy jest również informacja o podmiotach prawa handlowego tworzonych czy wydzielanych ze spółek węglowych, powstających na podstawie majątku tych spółek. W pierwszym półroczu bieżącego roku wydzielono, powstało 7 samodzielnych podmiotów prawa handlowego, utworzono łącznie 311 stanowisk pracy. Monitoring zawiera szczegółowe zestawienie informacji z każdego miesiąca. Panie pośle, informacje są do dyspozycji, jeśli pan zechce z nich skorzystać, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-178.36" who="#AndrzejKarbownik">Firmy powstałe na podstawie majątku kopalń upadają wraz z ich likwidacją. Sens wydzielania tych firm i tworzenia samodzielnych podmiotów gospodarczych jest tylko wtedy, kiedy szukają one rynku dla swoich usług poza kopalniami, poza górnictwem węglowym. Jeżeli nie znajdują rynku usług i w dalszym ciągu funkcjonują tylko na podstawie umów czy zleceń z kopalni, to niestety w przypadku problemów i decyzji o likwidacji kopalni one również znajdują się w bardzo trudnej sytuacji. Powtarzam, prywatyzacja, wydzielanie obiektów i tworzenie nowych firm ma sens, jeśli poszerzają one swój rynek usług.</u>
          <u xml:id="u-178.37" who="#AndrzejKarbownik">Firma przejęła pracowników dołowych, chcą oni uzyskać ekwiwalent. Czy nie mogą go dostać? Jeżeli są to firmy, które stosują układ zbiorowy pracy, to deputat węglowy im się należy. Jeżeli są to przedsiębiorstwa górnicze w kategoriach ustawy, czyli są spółkami skarbu państwa lub z większościowym udziałem spółki skarbu państwa, to oczywiście również mogą dostać ekwiwalent z budżetu państwa, ustawa jednoznacznie to precyzuje.</u>
          <u xml:id="u-178.38" who="#AndrzejKarbownik">Na pytania pana posła Śmieji, jeśli pan poseł pozwoli, będzie uprzejmy odpowiedzieć pan poseł Korpak.</u>
          <u xml:id="u-178.39" who="#AndrzejKarbownik">Pytania pana posła Kisielińskiego. Ustawa jest dobra, dlaczego zatem ją nowelizujemy. Nowelizacja ustawy jest wynikiem przyjęcia przez rząd korekty programu rządowego. Geneza tej korekty była następująca. W ubiegłym roku w maju, w czerwcu pojawiły się poważne problemy, jeśli chodzi o sytuację finansową spółek węglowych. Sytuacja ulegała gwałtownemu pogorszeniu. Ceny węgla gwałtownie spadały, spółki nie regulowały zobowiązań wobec budżetu państwa, wobec ZUS i wtedy powstało dramatyczne pytanie, czy reforma jest realizowana, czy jest skuteczna, czy będzie skuteczna i co dalej. Prognozy co do sprzedaży węgla, co do poziomu cen węgla nie potwierdzały się, dlatego powstała potrzeba dokonania korekty programu. Nie chcę przeprowadzać szerszych rozważań na ten temat, ale wówczas, w czerwcu, w lipcu ub.r. powstała potrzeba dokonania korekty, wprowadzenia pewnych nowych rozwiązań, nowych mechanizmów, a przede wszystkim zrewidowania prognoz i założeń. Na podstawie korekty powstały propozycje zapisów ustawowych, stąd propozycja nowelizacji ustawy i przedłożenia projektu przez rząd.</u>
          <u xml:id="u-178.40" who="#AndrzejKarbownik">Nowelizacja ustawy, podobnie jak korekta programu, nie zwiększa liczby kopalń przeznaczonych do likwidacji. W tym zakresie, panie pośle, nic się nie zmieniło. Spółki węglowe w swoich pierwszych biznesplanach, które powstały w końcu 1998 r., przeznaczyły 15 kopalń do całkowitej likwidacji i 9 kopalń do częściowej likwidacji. Do końca 2002 r. nic nie powinno się zmienić. Korekta programu rządowego pokazała jedynie stan wyjściowy, który istniał w połowie ub. roku, z terminami kończenia wydobycia w tych kopalniach, które jeszcze funkcjonowały. Owszem, nastąpił większy spadek zatrudnienia o około 16 tys. osób w ciągu lat 1998–2002, ale pragnę zauważyć, że w momencie tworzenia tej korekty spadek zatrudnienia już był większy o około 16 tys. osób niż to przewidywano. Tak że ten większy spadek zatrudnienia w momencie przyjmowania korekty został już jakby uzyskany.</u>
          <u xml:id="u-178.41" who="#AndrzejKarbownik">Kiedy będzie można przyjmować do kopalń absolwentów i rencistów? Art. 33 ustawy z dnia 26 listopada kwestię przyjęcia pracowników spoza górnictwa do kopalń reguluje w sposób jednoznaczny. Te przyjęcia są możliwe i nie ma zakazu przyjmowania absolwentów szkół specjalistycznych i nawet rencistów. Jednak o każdym przyjęciu indywidualnie decyduje zarząd spółki węglowej i starający się o przyjęcie musi uzyskać akceptację rady nadzorczej. Takie wnioski zarządu przez radę nadzorczą są z reguły akceptowane.</u>
          <u xml:id="u-178.42" who="#AndrzejKarbownik">Dlaczego korekta zabiera pieniądze pracownikom przeróbki? Powody były dwa. Chodziło o to, aby na bazie doświadczeń z lat 1998–1999 spróbować bardziej efektywnie wykorzystać te środki budżetowe, to znaczy spowodować, aby większa liczba pracowników mogła odchodzić przy tych określonych środkach budżetowych. Ponadto średnia płaca pracownika przeróbki wynosi około 70% płacy pracownika dołowego i stąd propozycja doprowadzenia tych odpraw jednorazowych do podobnych proporcji.</u>
          <u xml:id="u-178.43" who="#AndrzejKarbownik">Dlatego rząd nie chce poprawić ustawy emerytalno-rentowej w odniesieniu do dozoru. Ta kwestia pojawiła się na posiedzeniu podkomisji i komisji, dyskutowano nad nią i stwierdzono wówczas, że nie mieści się ona w realiach, w zapisach tej ustawy, dlatego też te poprawki się tutaj nie znalazły.</u>
          <u xml:id="u-178.44" who="#AndrzejKarbownik">Górnictwo poprawia wynik. Kiedy nastąpi możliwość poprawy wynagrodzeń w kopalniach? Art. 52 ustawy z 26 listopada nie zamraża wynagrodzeń, jak często się słyszy. W tej ustawie jest zapis, który ingeruje w ustawę z 1994 r. o negocjacyjnym systemie kształtowania wzrostu wynagrodzeń w przedsiębiorstwach. Zapis dotyczy tego, iż wzrost średniego wynagrodzenia może sięgać wskaźnika inflacji. Wyższy wzrost może być wtedy, jeśli nastąpi poprawa wyniku finansowego, ale nie może on być wyższy niż wskaźnik komisji trójstronnej. Jest tam zapisany pewien mechanizm, który sytuuje wzrost średniego wynagrodzenia w przedsiębiorstwie, w spółce węglowej pomiędzy wskaźnikiem inflacji a wskaźnikiem ustalonym przez komisję trójstronną i uzależnia go od poprawy wyniku finansowego spółki. Według analiz przeprowadzonych w ubiegłym tygodniu, biorąc pod uwagę prognozy dotyczące uzyskania wyniku finansowego w tym roku przez poszczególne podmioty gospodarcze, większość spółek spełni warunki umożliwiające wzrost średniego wynagrodzenia do poziomu wskaźnika komisji trójstronnej, zgodnie z tym mechanizmem zapisanym w art. 52 ustawy.</u>
          <u xml:id="u-178.45" who="#AndrzejKarbownik">Kiedy w Polsce będzie się opłacało eksportować węgiel i kiedy zaprzestanie się importu? Import został poważnie ograniczony. W tym roku kontyngent importowy jest jednoznacznie ustalony dwoma rozporządzeniami ministra gospodarki i import nie będzie większy, ukształtuje się on na poziomie 1 mln 400 tys. ton. Po pół roku została zrealizowana dokładnie połowa tego kontyngentu. Nie można całkowicie zaprzestać importu. Zresztą został on poważnie ograniczony w stosunku do roku 1997, kiedy import wyniósł 4,2 mln ton węgla.</u>
          <u xml:id="u-178.46" who="#AndrzejKarbownik">Kiedy będzie się opłacało eksportować polski węgiel? W przeważającej mierze eksport jest opłacalny. Taką analizę minister gospodarki przedstawił na posiedzeniu Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów w lipcu bieżącego roku - wskazano, iż z tegorocznych zamiarów eksportowych kopalń czy zawartych bądź przewidywanych do zawarcia kontraktów jedynie 1,5 mln ton węgla z 24,5 mln ton uznano za eksport nieefektywny. Zresztą zostało to zrobione na podstawie informacji uzyskanych ze spółek węglowych. Przyjęto przy tym zamiary efektywności owego eksportu, poprawy wyniku finansowego brutto przy realizacji konkretnych kolejnych kontraktów eksportowych. Ta analiza była zrobiona bardzo rzetelnie, w oparciu o konkretne ceny, konkretne kontrakty, przy policzeniu przewidywanego wyniku finansowego brutto. Można wobec tego uznać, iż 23 mln ton węgla spośród tych 24,5 mln ton przewidzianych do wyeksportowania ma charakter eksportu opłacalnego. Oczywiście nie można porównywać średniego kosztu wydobycia w kopalni czy spółce węglowej ze średnią ceną uzyskiwaną za ten węgiel w eksporcie. Trzeba badać wpływ danego kontraktu na wynik finansowy podmiotu gospodarczego.</u>
          <u xml:id="u-178.47" who="#AndrzejKarbownik">Wynik finansowy sprzedaży węgla. Mam informację za 7 miesięcy bieżącego roku. Jednostkowy wynik czy średnia akumulacja, jak powiadamy, za 7 miesięcy dla całego górnictwa wynosi +2 zł 07 gr. W lipcu wyniosła +1,84 zł. W roku ubiegłym za 7 miesięcy ten wynik wynosił -18 zł 17 gr, a w lipcu -28 zł 16 gr. Tak że poprawa, przy porównaniu lipiec do lipca, jest rzędu +30 zł na każdej tonie, a przy porównaniu 7 miesięcy do 7 miesięcy jest to +20 zł na każdej tonie. Wynik całkowity ze sprzedaży to +115 mln zł. Oczywiście nie jest to jeszcze wynik imponujący, ale jest to wynik dodatni. Utrzymuje się on nieprzerwanie od grudnia ubiegłego roku. Ten wynik nie przekłada się bezpośrednio... nie ma swojego pozytywnego odzwierciedlenia w wyniku finansowym netto, ponieważ tam niestety pojawiają się koszty operacji finansowych, a mówiąc krótko, odsetki od zobowiązań, od potężnego zadłużenia, które ma górnictwo. Wynik pozostałej działalności operacyjnej oraz koszty operacji finansowych powodują, że wynik finansowy netto jest ujemny, na poziomie -857 mln zł za 7 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-178.48" who="#AndrzejKarbownik">Kiedy nastąpi poprawa w zakresie inwestycji? Niestety nie najlepsza sytuacja finansowa spółek węglowych na przełomie ubiegłego i tego roku oraz w pierwszych miesiącach tego roku odbija się dużą wstrzemięźliwością w realizacji zakupów w I połowie tego roku. Jak powiedziałem, plany zakupów maszyn zostały zrealizowane dotychczas tylko w 17,5%, mimo że już minęło 7 miesięcy. Tak, że jak będzie następowała poprawa sytuacji finansowej górnictwa, tak można się spodziewać zwiększonych zakupów. Trzeba jednocześnie podkreślić, że zobowiązania spółek węglowych wobec fabryk maszyn i wobec zaplecza górniczego są regulowane na bieżąco. Pragnę przypomnieć, że w ciągu 7 miesięcy tego roku stan zadłużenia wobec większości fabryk maszyn górniczych nieznacznie się obniżył, co oznacza, iż bieżące zobowiązania są regulowane.</u>
          <u xml:id="u-178.49" who="#AndrzejKarbownik">Jeśli chodzi o spółkę restrukturyzacji kopalń, to są środki na Centralną Stację Ratownictwa Górniczego. Wszystkie likwidowane kopalnie, które są przejmowane przez spółkę restrukturyzacji kopalń, mają umowy zawarte z Centralną Stacją Ratownictwa Górniczego i te umowy spółka restrukturyzacji kopalń będzie respektowała i będzie je realizowała. Tak że tu nie ma zagrożenia, jeśli chodzi o ratownictwo górnicze w kopalniach działających w ramach spółki restrukturyzacji kopalń.</u>
          <u xml:id="u-178.50" who="#AndrzejKarbownik">Pan poseł Błaszczyk - skąd wziąć środki na VAT w likwidowanych kopalniach. Otóż pragnę zauważyć, że w likwidowanych kopalniach urzędy skarbowe z reguły dokonują zwrotu VAT. Różnica między podatkiem należnym a naliczonym jest na korzyść kopalń likwidowanych. Taka jest sytuacja. Skąd środki na odprawy emerytalne w kopalniach likwidowanych? Jeśli chodzi o kopalnie samodzielnie likwidowane, to te środki są wydatkowane z budżetu państwa i tu nie ma problemów. Natomiast jeśli chodzi o kopalnie likwidowane w spółkach węglowych, to one muszą niestety zgodnie z zapisami ustawy pochodzić ze środków własnych spółek węglowych. Jeśli pojawią się gdzieś trudności, problemy, to oczywiście jest to w gestii zarządu spółki węglowej, przez nią do rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-178.51" who="#AndrzejKarbownik">Pytania pana posła Kasprzyka. Chodzi o szczegółowe, okresowe informacje o przebiegu realizacji reformy. Oczywiście, tak jak powiedziałem, monitoring jest realizowany przez Państwową Agencję Restrukturyzacji Górnictwa i przekazywany ministrowi gospodarki. Minister gospodarki, jak powiedziałem, przedstawia go rządowi, tak że przedstawienie takiej informacji Wysokiej Izbie nie powinno stanowić żadnych problemów, jeżeli tylko takie będzie życzenie posłów.</u>
          <u xml:id="u-178.52" who="#AndrzejKarbownik">Czy odchodzenie na emeryturę pracowników w wieku 50 lat jest korzystne? Dla tych ludzi oczywiście tak, natomiast jeśli chodzi o wykorzystanie umiejętności i wiedzy - na pewno nie. Jest to problem, ale takie istnieją dziś przepisy, takie istnieją uwarunkowania i młodzi ludzie z tych uprawnień emerytalnych korzystają. W skali całego górnictwa tych osób, które posiadają uprawnienia emerytalne, a z różnych powodów nie odchodzą na emeryturę, jest mniej więcej 1000–1100, z miesiąca na miesiąc ta liczba się zmienia, ale to jest mniej więcej taka skala problemu, czyli osoby pracujące w kopalni, pracownicy dołowi, którzy nabywają uprawnienia emerytalne, systematycznie z tych uprawnień korzystają.</u>
          <u xml:id="u-178.53" who="#AndrzejKarbownik">Pytania o to, czy następuje centralizacja, czy decentralizacja decyzji w górnictwie. Jeśli chodzi o spółki węglowe, to oczywiście wszelkie decyzje podejmuje zarząd spółki węglowej. Pewne decyzje w odniesieniu do kwestii technicznych, technologicznych pozostały oczywiście w kopalniach i ten podział kompetencji pomiędzy zarząd podmiotu gospodarczego, jakim jest spółka węglowa i dyrekcje kopalń, a kierownictwo ruchu zakładu górniczego jest jednoznacznie w poszczególnych spółkach węglowych określony i tu nie ma mowy o centralizacji czy decentralizacji. Natomiast, jak się domyślam, pan poseł ma na uwadze centralizację w odniesieniu do nadzoru nad realizacją reformy. Tu jest kwestia nieco odmienna, ponieważ te uprawnienia właścicielskie z mocy ustawy z dnia 26 listopada sprawuje minister gospodarki, sprawuje uprawnienia właścicielskie w odniesieniu do podmiotów górnictwa węgla kamiennego, sprawuje nadzór nad realizacją reformy i jest wreszcie dysponentem środków budżetowych na wsparcie realizacji reformy. Tak że w tych kategoriach możemy mówić o pewnej centralizacji decyzji, ale podkreślam: decyzji w odniesieniu do realizacji rządowego programu reformy.</u>
          <u xml:id="u-178.54" who="#AndrzejKarbownik">Spółka Restrukturyzacji Kopalń - ta spółka ma określone zadania, została utworzona, zarejestrowana, już funkcjonuje na bazie 4 kopalń i w tej chwili będzie przejmowała sukcesywnie kolejne kopalnie, tak aby do końca roku przejąć wszystkie likwidowane kopalnie, czyli kopalnie nieprowadzące już wydobycia. Jeżeli któraś kopalnia jest likwidowana i do końca roku zakończy wydobycie, jak Kopalnia 1 Maja czy Dębieńsko, to również zostanie przekazana do likwidacji do Spółki Restrukturyzacji Kopalń. Natomiast rola PARG jest jednoznacznie określona w ustawie i ta niewielka firma ma do spełnienia rolę monitorującą.</u>
          <u xml:id="u-178.55" who="#AndrzejKarbownik">Czy rząd jest przygotowany na interwencjonizm na rynku węglowym. Rynek węglowy w Polsce ukształtowany został na początku lat 90. Zachodzą na nim różne zjawiska, mniej lub bardziej korzystne. Natomiast jeśli chodzi o śrubowanie cen węgla, to oczywiście nie ma to miejsca. Pragnę przypomnieć, iż w stosunku do poziomu cen z pierwszej połowy roku 1998, a więc w ciągu dwóch lat, średni poziom cen węgla na rynku krajowym wzrósł tylko o 3%. Biorąc pod uwagę inflację w ciągu minionych dwóch lat, nie jest to wzrost nadmierny. Natomiast ceny węgla dla energetyki w pierwszej połowie tego roku wzrosły o 5,4% przy wzroście cen energii elektrycznej na poziomie około 10%. A więc ceny węgla nie rosną nadmiernie, wzrost utrzymuje się poniżej poziomu inflacji i w roku 1998, i w roku 1999, natomiast w mojej opinii ten poziom cen węgla na rynku krajowym jest już maksymalny i ceny dalej nie będą rosły, bo węgiel natrafi na barierę popytu - po prostu inne nośniki energii staną się w oczywisty sposób konkurencyjne. Gdyby tylko udało się utrzymać, w kategoriach rynkowych oczywiście, nadążanie wzrostu cen za inflacją, to myślę, że ta sytuacja byłaby dla górnictwa wystarczająco korzystna.</u>
          <u xml:id="u-178.56" who="#AndrzejKarbownik">Czy nowelizacja ustawy spełni oczekiwania, czy będą efekty. Jak powiedziałem na wstępie, nowelizacja ustawy jest wynikiem przyjęcia korekty programu rządowego i pewnych zapisów. Pewne rozwiązania zawarte w korekcie programu rządowego zostały już zastosowane, wdrożone przez uchwały walnego zgromadzenia spółek węglowych. To, co mogło być załatwione w drodze nadzoru właścicielskiego, zostało wprowadzone, natomiast dodatkowe mechanizmy, które wymagają regulacji ustawowych, znajdują się w tym projekcie nowelizacji ustawy.</u>
          <u xml:id="u-178.57" who="#AndrzejKarbownik">Czy są realizowane zapisy układu zbiorowego pracy w górnictwie. Oczywiście tak. Związki zawodowe pilnują przestrzegania tych zapisów i te zapisy u.z.p. w całej rozciągłości są stosowane w spółkach węglowych, w kopalniach.</u>
          <u xml:id="u-178.58" who="#AndrzejKarbownik">O wzroście płac już mówiłem. Ten wzrost płac w górnictwie jest możliwy do poziomu inflacji, a powyżej poziomu inflacji - w przypadku poprawy wyniku finansowego netto, z uwzględnieniem mechanizmu zapisanego w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-178.59" who="#AndrzejKarbownik">Wyniki górnictwa, czy górnictwo obniżyło wyniki. Nie. Górnictwo poprawiło wyniki na sprzedaży węgla w stosunku do roku ubiegłego. Wynik na sprzedaży węgla w ciągu 7 miesięcy roku ubiegłego wynosił minus 1073 mln zł, a w tym roku plus 115 mln zł. Tak że poprawa jest ewidentna.</u>
          <u xml:id="u-178.60" who="#AndrzejKarbownik">Wynagrodzenia w spółkach węglowych. Średni poziom wynagrodzeń w roku 2000 ogółem wynosił 2733 zł, w lipcu 2943 zł. Jest to średnia płaca statystyczna uwzględniająca i te wynagrodzenia rzeczywiste, które każdy z pracowników otrzymuje, i wynagrodzenia nieperiodyczne, odprawy emerytalne, nagrody jubileuszowe i inne. 2733 zł średnie wynagrodzenie we wszystkich kopalniach węgla kamiennego w ciągu 7 miesięcy br. i 2943 zł w lipcu. W poszczególnych spółkach węglowych te wynagrodzenia są zróżnicowane, ale mieszczą się w przedziale od 2700 do 3 tys. zł miesięcznie.</u>
          <u xml:id="u-178.61" who="#AndrzejKarbownik">Jaki jest sens likwidacji kopalń, dlaczego brakuje węgla koksującego. Brakuje węgla koksującego typu 35, ale brakuje w tym sensie, iż w ciągu minionych miesięcy ujawniło się bardzo duże zapotrzebowanie na węgiel koksujący. Produkcja koksu wzrasta; niestety, kopalnie węgla typu 35 temu zwiększonemu zapotrzebowaniu nie mogą sprostać. Likwidacja kopalni „Morcinek” oczywiście ma jakiś udział w tym, że tego węgla typu 35 jest mniej, ale likwidacja kopalni „Morcinek” ze względów ekonomicznych była konieczna i zarząd jastrzębskiej spółki tę decyzję podjął. Ministerstwo Gospodarki badało ten problem i stwierdziliśmy, iż wszystkie umowy Jastrzębskiej Spółki Węglowej z koksowniami co do węgla typu 35 w tym roku zostaną zrealizowane. Zwiększone zapotrzebowanie koksowni jest oceniane na ok. 600 tys. ton dodatkowo i w tej ilości ten węgiel typu 35 nie będzie mógł był dostarczony. Niestety przyczyniają się do tego trudności technologiczne w dwóch kopalniach Jastrzębskiej Spółki Węglowej, co powoduje, iż wydobycie węgla i poziom sprzedaży są nieco mniejsze od możliwości, aczkolwiek, jak powiedziałem, umowy zawarte z koksowniami i hutami w zakresie węgla typu 35 w roku bieżącym zostaną zrealizowane.</u>
          <u xml:id="u-178.62" who="#AndrzejKarbownik">Jakie są skutki - pyta pan poseł Adamski - przyjęcia proponowanych przez rząd rozwiązań? Domyślam się, że chodzi o rozwiązania dotyczące gmin górniczych. Pan poseł Korpak będzie uprzejmy wyjaśnić tę kwestię. Natomiast w odniesieniu do pozostałych zapisów nowelizacji ustawy nie będzie żadnych skutków finansowych, ponieważ nie przewiduje się dodatkowych wydatków z budżetu państwa w wyniku przyjęcia tych zapisów.</u>
          <u xml:id="u-178.63" who="#AndrzejKarbownik">I pytania pana posła Sobierajskiego: Czy w tym roku są środki dla wszystkich chętnych, którzy chcą skorzystać z Górniczego Pakietu Socjalnego? Tak. Dotychczas wszyscy chętni w ciągu minionych 8 miesięcy odeszli. Było ich w sumie 8,5 tys., tyle wniosków zostało już zrealizowanych. Nie wszyscy jeszcze odeszli, ale tysiąc wniosków jest w trakcie realizacji. Przewidujemy, że do końca roku z wykorzystaniem instrumentów GPS mogłoby jeszcze odejść 6,5–7 tys. osób. Pozostały 3 miesiące - czy będzie tylu chętnych, trudno w tej chwili jednoznacznie ocenić. Jesienią w minionych dwóch latach te odejścia były bardzo liczne, szczególnie w grudniu. Biorąc pod uwagę dotychczasowe doświadczenia oraz skalę przewidywanych odejść, wyrażamy przekonanie, iż uda się te środki wykorzystać i ok. 14,5 tys. osób będzie mogło w tym roku odejść.</u>
          <u xml:id="u-178.64" who="#AndrzejKarbownik">Jak wyglądają odejścia w tym roku z wykorzystaniem GPS? Już mamy informację za 8 miesięcy. W sumie z tymi wnioskami już zrealizowanymi i wnioskami, które są w trakcie realizacji, liczba odejść kształtuje się następująco: z zasiłków socjalnych skorzystało 60 osób, z urlopu górniczego - 5305 osób, z odpraw jednorazowych bezwarunkowych - 4201 osób - w sumie 9566 osób, z tymi wnioskami, które są zaakceptowane, a jeszcze niezrealizowane. Sytuacja jest zatem nieco odmienna, jeśli chodzi o odejścia przy zastosowaniu instrumentów GPS aniżeli w minionych dwóch latach. Ta intensywność odchodzenia już nie jest tak duża jak w ciągu minionych dwóch lat.</u>
          <u xml:id="u-178.65" who="#AndrzejKarbownik">Sytuacja ekonomiczno-finansowa górnictwa. Pan poseł chciał mnie zapytać, kiedy górnictwo miało tak dobry wynik. Otóż dotychczas zdarzyło się to tylko raz, w roku 1994, kiedy to średni jednostkowy wynik na sprzedaży węgla wyniósł plus 1,80 zł. Ta sytuacja utrzymywała się przez cały 1994 r., z pewną sezonową obniżką w miesiącach letnich, i w sumie spółki węglowe wypracowały dodatni wynik na sprzedaży węgla. Od tego czasu w kolejnych latach wyniki ulegały niestety systematycznemu pogorszeniu. Sytuacją, z którą mamy do czynienia w tej chwili od grudnia ub.r., jest znacznie korzystniejsza i wynik będzie na pewno wyższy niż plus 2 zł 10 gr na tonie w roku bieżącym.</u>
          <u xml:id="u-178.66" who="#AndrzejKarbownik">Jaki byłby stan górnictwa, gdyby nie realizować programu rządowego? Pragnę zauważyć, iż, jak już wspomniałem, od roku 1997 nastąpił spadek sprzedaży węgla o 30 mln ton. Przy średniej cenie ok. 125–126 zł to prawie 4 mld zł. W tym roku górnictwo ma mniejsze przychody. Jedno miejsce pracy kosztuje w kopalni średnio 50 tys. zł rocznie, więc ta skala odejść - 80 tys., to mamy następne 4 mld zł po stronie kosztów, gdyby ten spadek zatrudnienia nie nastąpił. Biorąc pod uwagę takie proste porównanie spadku przychodów wskutek spadku sprzedaży, odejścia pracowników, to te dwie kwestie jakby się równoważą. Natomiast ta poprawa wyniku nastąpiła głównie wskutek obniżenia pozostałych składników kosztu własnego oraz wskutek likwidacji kopalń poprzez wyłączenie z eksploatacji tych o najwyższych kosztach własnych. Odpowiadając krótko na to pytanie - bez realizacji tej reformy, bez wydatkowania tych potężnych środków na wsparcie reformy, bez zasilania zewnętrznego górnictwo nie potrafiłoby już, moim zdaniem, w tej chwili funkcjonować. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-178.67" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Jan Król)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#JanKról">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Józefa Korpaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#JózefKorpak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oczywiście będę odpowiadał na pytania zadane mi przez posłów. Niemniej jednak na wstępie chciałbym się ustosunkować do uzasadnienia, jakie zostało przedstawione przy wnioskach o odrzucenie projektu ustawy w całości.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#JózefKorpak">Otóż wydaje mi się, że to uzasadnienie można streścić do jednego kluczowego pytania. Pytanie to zadał akurat pan poseł Kasprzyk, który nie wnosił o odrzucenie projektu ustawy w całości, o to wnioskowała pani poseł Janina Kraus z Koalicji dla Polski oraz pan poseł Jan Kisieliński z SLD. Jaki jest sens likwidacji kopalń? Odpowiedziałbym na to, że gdybyśmy nie mieli w Polsce gospodarki rynkowej, to właściwie likwidacja kopalń byłaby bez sensu, bo kopalnie to są zakłady, które mają dużo miejsc pracy. Dzięki nim można skutecznie likwidować bezrobocie, bo tam się zatrudnia 3 tys., 4 tys., w dobrych czasach zatrudniało się 6 tys. pracowników, tam można dobrze zarobić, bo zarobki w kopalniach są stosunkowo wysokie, tam jest również szereg przywilejów socjalnych. Z tego punktu widzenia można by powiedzieć, że likwidacja kopalń jest bez sensu, bo kopalnia zaspokaja potrzeby danej społeczności. Jeżeli natomiast mamy gospodarkę rynkową, to musimy liczyć, ile to nas wszystkich kosztuje, ile to kosztuje państwo. Sądzę, że poszczególne rządy — rząd SLD–PSL, rząd Akcji Wyborczej Solidarność i Unii Wolności - policzyły tego skutki.</u>
          <u xml:id="u-180.2" who="#JózefKorpak">Mam tutaj dokument, na którym teraz się oprę, to jest korekta programu rządowego „Reforma górnictwa węgla kamiennego w Polsce w latach 1998–2002”. Tutaj na stronie 58 jest wykres, z którego możemy odczytać, że gdyby nie było reformy górnictwa węgla kamiennego, to jego wynik w roku 1998 wyniósłby minus 5417 mln zł, w roku 1999 — minus 10 821 mln zł, w roku 2000 — minus 11 545 mln zł, w roku 2001 nastąpiłaby poprawa, bo wynik wyniósłby minus 10 989 mln zł. Gdyby nie to, to likwidacja kopalń nie ma sensu. Wydaje mi się, że akurat to, że w Polsce jest gospodarka rynkowa, ma tutaj istotne znaczenie i dlatego ten trudny program jest realizowany.</u>
          <u xml:id="u-180.3" who="#JózefKorpak">Odniosę się również do kwestii poruszonej przez panią poseł Kraus, dotyczącej legalizacji działań przestępczych polegających na umorzeniu zobowiązań wobec ZUS-u. Przyznam się szczerze, nie wiem, na czym te działania przestępcze mają polegać. Pani poseł odnosiła się do zmiany w art. 5. Jeśli chodzi o art. 5, przypomnę, że zgodnie ze zmianą, która została zaproponowana w przedłożeniu rządowym i która została zaakceptowana przez naszą podkomisję, z dniem przejęcia przez spółkę - mowa o spółce restrukturyzacyjnej kopalń - kopalni postawionej w stan całkowitej likwidacji podlegają umorzeniu następujące zobowiązania dotyczące tej kopalni wraz z odsetkami - i tutaj wymienia się zobowiązania z tytułu ubezpieczeń społecznych, ale powstałe przed dniem 1 stycznia 1999 r., czyli powstałe de facto w roku 1998 i wcześniej. Te zobowiązania zostały uzupełnione z budżetu państwa, zostały umorzone spółkom węglowym, ale pracownicy kopalń mają odprowadzone składki na ubezpieczenia społeczne. Dziwię się zatem, że pani poseł używa takich sformułowań wobec Wysokiej Izby. Mogę powiedzieć, że ani ustawa z 26 listopada 1998 r., ani ta nowelizacja nie przewidują sytuacji, by aktem prawnym umarzać zobowiązania na ubezpieczenia społeczne w nowym systemie ubezpieczeń społecznych. Po wejściu w życie reformy emerytalnej nikt w Polsce, jak sądzę, czegoś takiego nie zaproponuje. Chciałem się do tego odnieść.</u>
          <u xml:id="u-180.4" who="#JózefKorpak">Chciałbym również odnieść się do mówców, którzy twierdzili, że górnictwo jest stale nierentowne, że zadłużenie jest niemożliwe do spłacenia, że w tej materii nic się nie robi i że żaden program nie pomoże. Tutaj pozwolę sobie wyciągnąć kolejny dokument: „Informacja o przebiegu realizacji reformy górnictwa węgla kamiennego”. Na str. 3 znajduje się zestawienie, z którego wynika, że w wyniku ustawy o restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego i tej nowelizacji zostanie umorzonych 9795 mln zł. To jest blisko połowa obecnego zadłużenia branży górniczej. Zadłużenie obliczone na dzień 30 czerwca 2000 r. wynosi 20 621,1 mln zł. Takie jest zadłużenie na koniec czerwca. Z tego 9795 mln zł będzie umorzonych, do odroczenia w wyniku zapisów tej ustawy przewiduje się 2223 mln zł. Razem do restrukturyzacji finansowej wprowadzonych będzie 12 018 500 tys. zł. Proszę państwa, jeżeli ktoś powie, że w tej materii nic się nie robi, by zlikwidować to zadłużenie, to uważam, po prostu kłamie, bo fakty są całkiem inne. Oczywiście jest jeszcze pozostałych 8 mld zł, to jest niebagatelna kwota, niemniej jednak nie można powiedzieć, że nic się w tej materii nie robi. Dlatego też uważam, że wnioski o odrzucenie projektu ustawy w całości nie tylko nie zahamują tego zadłużenia, ale spowodują dalsze obciążanie przedsiębiorstw górniczych kolejnymi zobowiązaniami tak, by rzeczywiście można było później postawić te przedsiębiorstwa tylko w stan upadłości. W ten sposób to odbieram. Jako sprawozdawca mam obowiązek bronić tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-180.5" who="#JózefKorpak">Teraz odniosę się do poszczególnych pytań posłów.</u>
          <u xml:id="u-180.6" who="#JózefKorpak">Pan poseł Chojnacki odniósł się do kwestii wniosku mniejszości nr 3, to jest do sprawy regulowania zobowiązań przez spółkę restrukturyzacyjną, która te zobowiązania będzie przejmować od likwidowanych kopalń. Muszę tutaj powiedzieć, że wcale nie twierdziłem, że te zobowiązania będą umorzone. To, co pan poseł Chojnacki powiedział, jest zgodne z prawdą. Kodeks handlowy nie przewiduje takiej sytuacji, żeby w trakcie likwidacji jakiegoś podmiotu zobowiązania jego wobec wierzycieli były umarzane. Oczywiście, że nie. Natomiast powiedziałem, że wniosek mniejszości nr 3, popierany tutaj, zgłoszony na posiedzeniu wspólnym trzech komisji, sprawia, iż spółka restrukturyzacyjna zgodnie z prawem mogłaby zaspokajać zobowiązania z dotacji otrzymywanej z budżetu państwa. Na to jednak nie było zgody ze strony rządowej, nie było zgody ze strony ministerstwa, bo dotacja przeznaczona z budżetu państwa na restrukturyzację górnictwa jest ukierunkowana celowo, tzn. przeznaczona jest na poszczególne cele: na restrukturyzację zatrudnienia, na fizyczną likwidację kopalń, na jeszcze wiele innych celów. Gdyby więc dopuścić taką możliwość, to mogłaby zaistnieć sytuacja, że po prostu ta dotacja z budżetu państwa, która w roku 2000 wynosi bodajże 1700 mln zł, w całości byłaby przeznaczona na zobowiązania likwidowanych kopalń, bo na przykład zobowiązania - tutaj posłużę się materiałem - z tytułu dostaw i usług dla sektora górniczego wynoszą obecnie 2737 mln zł. Tak więc ta dotacja byłaby niewystarczająca i w ten sposób o tym powiedziałem. Niemniej jednak odbędzie się głosowanie nad wnioskiem mniejszości w Wysokiej Izbie i państwo, panie posłanki i panowie posłowie, zadecydują o tym, jaki będzie ostateczny zapis w ustawie. W kolejności pytania zadawał pan poseł Krzysztof Śmieja, pytał o sprawę węgla w naturze, art. 55. Czy są możliwości, aby ten zapis rozszerzyć i czy komisja zajmowała się tym problemem? Oczywiście, że tak, komisja zajmowała się tym problemem, bo sprawa jest posłom, szczególnie posłom ze Śląska, znana. Muszę powiedzieć, że komisja nawet wypracowała konkretną propozycję w tym zakresie, został wprowadzony - w sprawozdaniu podkomisji się to znajduje - art. 4, który mówił, że osoby, które otrzymują z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oprócz emerytury lub renty ekwiwalent pieniężny z tytułu prawa do bezpłatnego węgla i utraciły prawo do pobierania bezpłatnego węgla w naturze, mogą w okresie 30 dni od dnia otrzymania zawiadomienia, o którym mowa w ust. 2, wystąpić do pracodawcy z wnioskiem o pobieranie deputatu węglowego w naturze, czyli wprowadzaliśmy mechanizm, że można było jak gdyby na nowo opowiedzieć się za tym, co się chce: Czy dany emeryt chce ekwiwalent za węgiel w naturze, czy też chce sam węgiel? I na posiedzeniu połączonych komisji odbyła się dyskusja na ten temat. Stanowisko ZUS-u w tej sprawie było negatywne. Otóż ZUS powiedział, że dotyczy to 135 tys. emerytów, że realizacja tego zapisu będzie kosztowna, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest w trudnej sytuacji finansowej i że nie znajduje środków na chociażby wysłanie zawiadomień do tej rzeszy emerytowanych górników. Również był problem co do powrotu do węgla w naturze, w przypadku gdy jest wypłacany ekwiwalent do renty rodzinnej, czyli jest on dzielony na żonę i na dzieci, jak w tej sytuacji sobie poradzić. Tak więc było szereg zastrzeżeń do tego zapisu, oczywiście mniej lub bardziej uzasadnionych, tak mógłbym powiedzieć. W głosowaniu został przyjęty wniosek, aby ten art. 4 skreślić.</u>
          <u xml:id="u-180.7" who="#JózefKorpak">Jeśli chodzi o drugie pytanie pana posła Krzysztofa Śmieji, w którym pytał, kto złożył poprawkę dotyczącą dodatkowego dochodu w gminach górniczych, polegającą na wzroście o 6% udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych, to pragnę oświadczyć, że była to poprawka złożona przez pana posła Wojciecha Franka i uzgodniona w Klubie Parlamentarnym Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
          <u xml:id="u-180.8" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Śmieja: Czy to jest korzystne?)</u>
          <u xml:id="u-180.9" who="#JózefKorpak">Oczywiście, że ta poprawka jest korzystna dla gmin górniczych, bo daje im dodatkowe dochody. Mogę dopowiedzieć, bo było takie pytanie pana posła Adamskiego, na jaką kwotę szacowane są te dodatkowe dochody, jeśli chodzi o gminy górnicze. Posłużę się cytatem z wypowiedzi pani wiceminister Wasilewskiej-Trenkner z dnia wczorajszego. Pani minister oświadczyła na posiedzeniu połączonych komisji, Komisji Finansów Publicznych i Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, że wzrost dochodów w postaci udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych o 5% dla 55 gmin górniczych jest szacowany przez Ministerstwo Finansów na kwotę 217 mln zł rocznie. My mamy zapisane 6%, więc sądzę, że gdyby liczyć to proporcjonalnie, to będzie to kwota około 260 mln zł rocznie dla gmin górniczych.</u>
          <u xml:id="u-180.10" who="#JózefKorpak">Kolejne pytanie. Sprawdzam, czy były kolejne pytania. Chyba już więcej pytań nie było.</u>
          <u xml:id="u-180.11" who="#JózefKorpak">Na zakończenie chcę podziękować wszystkim osobom, które pracowały nad nowelizacją tej ustawy. Jest to materia rzeczywiście trudna i wydaje mi się, że program restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w Polsce nie znajduje precedensu w Europie, a może nawet na świecie, ja nie znam takiego drugiego przykładu, dlatego wydaje mi się, że należy szczególnie podziękować wszystkim tym, którzy się do tego przyczynili. W szczególności, jako poseł sprawozdawca i przewodniczący byłej podkomisji, chciałbym podziękować posłom, którzy w tej podkomisji pracowali, mianowicie panu posłowi Wojciechowi Frankowi, panu posłowi Karolowi Łużniakowi, panu posłowi Zygmuntowi Machnikowi, panu posłowi Janowi Kisielińskiemu oraz panu posłowi Wiesławowi Szwedzie. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-180.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#JanKról">Pani poseł Janina Kraus w trybie sprostowania, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#JaninaKraus">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#JaninaKraus">W trzech miejscach chciałabym sprostować wypowiedź pana posła sprawozdawcy, który źle, opacznie zrozumiał moją wypowiedź, a nawet muszę powiedzieć, złośliwie w trzech miejscach ją zinterpretował. Bo nie chcę z tej trybuny mówić, że wynikało to z braku wiedzy pana posła sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#JaninaKraus">Otóż składając wniosek o odrzucenie nowelizacji ustawy, skoncentrowałam się na restrukturyzacji finansowej, wskazując na problem zadłużenia, a dokładniej mówiąc — obsługi niezawinionego, a przeterminowanego zadłużenia. Pokazałam alternatywne rozwiązanie, które moim zdaniem powinno zostać zastosowane. Przypomnę je. Chodzi o to, żeby górnictwo uzyskało nisko oprocentowany kredyt, o stopie oprocentowania nie wyższej niż stosowana przez Narodowy Bank Polski przy lokowaniu rezerw za granicą, w takiej wysokości, która pozwoliłaby górnictwu spłacić w całości przeterminowane zobowiązania sektora górnictwa węgla kamiennego.</u>
          <u xml:id="u-182.3" who="#JaninaKraus">Pan poseł, przypisując mi to, że nie zauważam dobrodziejstw tej ustawy w zakresie oddłużenia, zarzuca mi kłamstwo. Jeśli tak, to myślę, że to kłamstwo powinien pan zarzucić panu ministrowi Karbownikowi, który w jednym z wywiadów powiedział tak: odsetki od nieuregulowanych zobowiązań stanowią znaczącą część zadłużenia; stanowią one około 23% całego zadłużenia. I dalej: „narastają lawinowo. Dla przykładu podam, że za 2 miesiące, mimo dodatniego wyniku na sprzedaży węgla w wymiarze 2,53 zł na każdej tonie, wynik finansowy netto wyniósł minus 185,4 mln zł, z czego 1/3 stanowiły straty wynikające z działalności finansowej. Czyli, krótko mówiąc, odsetki od zaległych zobowiązań”. Te słowa pan minister wypowiedział w kwietniu 2000 r. A więc, panie pośle, radziłabym uważnie się wsłuchiwać w to, co mówię. A jeśli pan nie nadąża, odsyłam do stenogramu.</u>
          <u xml:id="u-182.4" who="#JaninaKraus">I sprawa trzecia. Pan poseł oburzony jest tym, że pozwoliłam sobie w wystąpieniu na sformułowanie, iż ustawa jest legalizowaniem działań noszących znamiona przestępstwa. Otóż mogę to sformułowanie zamienić na: legalizowanie działań bezprawnych. Natomiast sformułowania tego użył w wywiadzie dla „Rzeczpospolitej” prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Lesław Gajek, a potwierdziła ten fakt na posiedzeniu połączonych komisji przedstawicielka Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i uznała, że proceder nieodprowadzania przez płatników składek, a było to ich ustawowym obowiązkiem, nosiło znamiona działań przestępczych. Czyli umarzanie tych zaległości, co czyni ustawa, jeśli logicznie się rozumuje, jest po prostu legalizowaniem tych działań. I tylko tyle powiedziałam w moim wystąpieniu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#JanKról">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#JanKról">Pan poseł sprawozdawca ma prawo jeszcze...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#JózefKorpak">Bardzo krótko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#JanKról">Bardzo się cieszę. To ważne, że krótko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#JózefKorpak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przede wszystkim chcę powiedzieć, że jeżeli pani poseł doszukała się złośliwości w mojej wypowiedzi, to absolutnie nie miałem takiego zamiaru.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#JanKról">Przepraszam - to najprostsze słowo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#JózefKorpak">Przepraszam, jeżeli takie wrażenie pani odniosła. Natomiast jeśli chodzi o słowo: kłamstwo, to użyłem go w kontekście legalizacji działań przestępczych. Jeżeli były działania przestępcze i ktoś twierdzi, że tak było, to od tego są organa ścigania, jest prokuratura, jest sąd, żeby zgłosić tam przestępstwo i niech te organa się tym zajmą. Ja uważam, że to, co pani powiedziała, jest nieprawdą, i że przedstawiciele ZUS, nawet jeżeli się tak wypowiadają, też mijają się z prawdą. Jeżeli tak faktycznie było, to powinni skorzystać z przysługujących im w Polsce środków prawnych, żeby przestępstwa ścigać. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#komentarz">(Poseł Janina Kraus: Proszę zajrzeć do stenogramu z posiedzenia komisji.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#JanKról">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#JanKról">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono poprawki do przedłożonego projektu ustawy, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Finansów Publicznych, Komisji Gospodarki oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej w celu przedstawienia dodatkowego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-189.3" who="#JanKról">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-189.4" who="#JanKról">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-189.5" who="#JanKról">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 6. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych oraz Komisji Transportu i Łączności o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Protokołu o wprowadzeniu zmian do Porozumienia o utworzeniu międzynarodowego systemu i organizacji łączności kosmicznej „Intersputnik”, przyjętego podczas XXV Jubileuszowej Sesji Rady Intersputnik w Moskwie dnia 30 listopada 1996 r. (druki nr 2022 i 2184)</u>
          <u xml:id="u-189.6" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Antoniego Kobielusza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#AntoniKobielusz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam przyjemność i zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych i Komisji Transportu i Łączności o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Protokołu o wprowadzeniu zmian do Porozumienia o utworzeniu międzynarodowego systemu i organizacji łączności kosmicznej „Intersputnik”, przyjętego podczas Jubileuszowej Sesji Rady Intersputnik w Moskwie 30 listopada 1996 r. Komisje te po przeprowadzeniu pierwszego czytania oraz po rozpatrzeniu projektu ustawy na wspólnym posiedzeniu w dniu 7 września br. rekomendują Wysokiej Izbie przyjęcie ustawy z druku nr 2022 bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#AntoniKobielusz">Celem międzynarodowej organizacji łączności „Intersputnik” jest umożliwienie użytkownikom dostępu do usług telekomunikacyjnych na całym świecie. Polska jest członkiem tej organizacji od 1972 r. Od 1991 r. rozpoczęto prace zmierzające do dostosowania zasad działalności i struktury „Intersputnika” do warunków gospodarki rynkowej. Owocem tych prac jest przyjęty przez Radę Intersputnik Protokół o wprowadzeniu zmian do Porozumienia o utworzeniu międzynarodowego systemu i organizacji łączności kosmicznej „Intersputnik”. Zasadniczą zmianą wynikającą z protokołu jest oddzielenie kompetencji administracyjno-regulatorskich od czysto eksploatacyjnych. Na mocy protokołu utworzony został Komitet Eksploatacyjny. Jego zadaniem jest szybkie wypracowywanie i podejmowanie decyzji związanych z działalnością organizacji. Protokół w art. 9 precyzyjnie określa kompetencje Rady, tj. najwyższego organu „Intersputnika”. Znacznie ograniczono uprawnienia dyrektora generalnego, który może teraz działać zgodnie z postanowieniami Rady i Komitetu Eksploatacyjnego. Protokół wprowadza nowe zasady wykorzystywania funduszu statutowego organizacji. Powyższe zapisy protokołu na tyle zmieniają porozumienie ratyfikowane przez Polskę w 1972 r. i samą organizację „Intersputnik”, że praktycznie jest to już nowa organizacja. Na podstawie art. 241 ust. 1 Konstytucji RP porozumienie to należy traktować jako umowę międzynarodową ratyfikowaną za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie. Stąd protokół zmieniający Porozumienie o utworzeniu międzynarodowego systemu i organizacji łączności kosmicznej „Intersputnik” też wymaga takiej zgody.</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#AntoniKobielusz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podczas posiedzenia połączonych komisji zastanawiano się nad zasadnością przynależności Polski do organizacji „Intersputnik”. Organizacja ta dobrze sobie radzi na rynku międzynarodowej konkurencji. Polska uzyskuje znaczne dochody z przynależności do „Intersputnika”. Naszym atutem jest dobre położenie Polski z punktu widzenia łączności satelitarnej i to, że posiadamy w miarę nowoczesne urządzenia, tzw. naziemne systemy sterowania, jak np. Zakład Łączności Satelitarnej w Psarach. Poprzez nasze urządzenia są przesyłane sygnały głównie w region Indii, Pakistanu, Wietnamu, Chin oraz innych państw. Powyższe argumenty spowodowały, że połączone komisje rekomendują Wysokiej Izbie przyjęcie projektu ustawy zawartego w druku nr 2022. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#JanKról">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#JanKról">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-191.3" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Ryszarda Czarneckiego w imieniu klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#RyszardCzarnecki">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Pamiętam, jak przed 12 laty byłem po raz pierwszy w Izbie Gmin w Londynie, to wówczas w czasie nocnej notabene debaty na temat sytuacji w Polsce na sali była podobna liczba posłów - paru. Dla strony polskiej to się zakończyło dobrze już po roku czy półtora od tej debaty. Mam nadzieję, że dla programu „Intersputnik” zakończy się również w miarę dobrze.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#RyszardCzarnecki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność przedstawić nasze stanowisko dotyczące projektu ustawy ratyfikującej Protokół o wprowadzeniu zmian do Porozumienia o utworzeniu międzynarodowego systemu i organizacji łączności kosmicznej „Intersputnik” przyjętego zresztą podczas XXV Jubileuszowej Sesji Rady Intersputnik w Moskwie dnia 30 listopada 1996 r. Zgodnie z art. 241 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. umowy międzynarodowe, ratyfikowane dotychczas przez Polskę na podstawie obowiązujących w czasie ich ratyfikacji przepisów konstytucyjnych i ogłoszone w Dzienniku Ustaw, uznawane są za umowy ratyfikowane za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie, jeśli z treści umowy międzynarodowej wynika, że dotyczą one obszaru określonego w art. 89 ust. 1 ustawy zasadniczej. Dlatego właśnie omawiany protokół, jako dokument nowelizujący przepisy ratyfikowanego wcześniej porozumienia o utworzeniu międzynarodowej organizacji łączności kosmicznej „Intersputnik”, musi zostać przyjęty w takim samym trybie.</u>
          <u xml:id="u-192.2" who="#RyszardCzarnecki">Międzynarodowa organizacja łączności kosmicznej „Intersputnik” jest organizacją międzyrządową skupiającą 23 państwa. Jej celem jest eksploatacja i rozwój globalnego systemu łączności satelitarnej. Umożliwić to ma użytkownikom systemu dostęp do usług telekomunikacyjnych na całym świecie. Co prawda korzenie „Intersputnika” sięgają jeszcze Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich. Organizację tę założono w listopadzie 1971 r. w Moskwie, ale w nowej sytuacji politycznej i ekonomicznej wykazała ona swą użyteczność, o czym zresztą słusznie mówił przed chwilą pan poseł sprawozdawca.</u>
          <u xml:id="u-192.3" who="#RyszardCzarnecki">Polska ratyfikowała porozumienie o utworzeniu „Intersputnika” we wrześniu 1972 r. Miesiąc później weszło ono w życie, natomiast w Dzienniku Ustaw opublikowano je dopiero po dwóch latach.</u>
          <u xml:id="u-192.4" who="#RyszardCzarnecki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Od 9 lat „Intersputnik” nie służy już państwu radzieckiemu i socjalistycznej gospodarce, lecz dostosowuje się do nowych, wolnorynkowych reguł gry. Porozumienie z Moskwy z listopada 1996 r. zmienia strukturę i charakter tej organizacji oraz stwarza możliwości komercjalizacji usług i eksploatacji satelitarnego systemu „Intersputnik”. Nowością, podkreślał to zresztą pan poseł sprawozdawca, było oddzielenie kompetencji administracyjno-regulatorskich od funkcji operatorskich i eksploatacyjnych. Tak dzieje się również w wielu światowych i europejskich organizacjach satelitarnych, np. w Eutelsacie, Intersacie czy Inmarsacie. Dalsze zmiany polegają na wydelegowaniu przez rządy państw tworzących międzynarodową organizację łączności kosmicznej uczestnika instytucji reprezentującej dany kraj. Zmieniają się również kompetencje najwyższego organu decyzyjnego „Intersputnika”, jakim jest rada. Zmienią się także kompetencje dyrektora generalnego organizacji, który odtąd ma działać bardziej kolegialnie, dotychczas podejmował decyzje w zasadzie jednoosobowo. Nowe też są zasady wykorzystania funduszu statutowego. Jednym słowem zmiany te służą przekształceniu socjalistycznej organizacji założonej w Moskwie i podporządkowanej niegdyś militarnym i politycznym planom imperium sowieckiego w organizację komercyjną, która ma funkcjonować i konkurować w sytuacji wolnego rynku.</u>
          <u xml:id="u-192.5" who="#RyszardCzarnecki">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Dla posłów Akcji Wyborczej Solidarność, zawsze dbających o rozsądne gospodarowanie budżetem, ważny jest również fakt, iż wejście w życie protokołu o wprowadzeniu zmian do Porozumienia o utworzeniu międzynarodowego systemu i organizacji łączności kosmicznej „Intersputnik” nie pociąga żadnych obciążeń finansowych dla polskiego podatnika. Nie powoduje również, co ma znaczenie dla nas, posłów, konieczności nowelizowania dotychczas obowiązujących ustaw, a więc nie będziemy mieli w związku z tym więcej pracy. W trybie uzgodnień przedratyfikacyjnych tekst protokołu został uzgodniony z Kancelarią Prezydenta Rzeczypospolitej, który po decyzji Sejmu dokona aktu ratyfikacji. W pracach nad ustaleniem ostatecznej treści protokołu wzięło udział 7 ministerstw i jeden urząd centralny — Główny Urząd Ceł, a także Polska Akademia Nauk.</u>
          <u xml:id="u-192.6" who="#RyszardCzarnecki">Udział Polski w „Intersputniku” jest dla nas ekonomicznie korzystny, o czym zresztą wspomniał pan poseł sprawozdawca, stąd też Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność głosować będzie za ratyfikowaniem protokołu o wprowadzeniu zmian do Porozumienia o utworzeniu międzynarodowego systemu i organizacji łączności kosmicznej „Intersputnik”. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#JanKról">W imieniu klubu SLD głos zabierze pan poseł Antoni Kobielusz, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#AntoniKobielusz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej, w imieniu którego przemawiam, popiera stanowisko połączonych komisji i będzie głosował za uchwaleniem ustawy zawartej w druku nr 2022, bez poprawek. Uważamy, że przynależność do tej organizacji jest korzystna ze względów ekonomicznych, jak również prestiżowych, albowiem uczestnictwo w organizacji łączności kosmicznej w obecnej dobie rozwoju jest czynnikiem dającym spore szanse rozwojowe i oznacza przynależność do nadal jeszcze wąskiej elity państw i organizacji korzystających z łączności satelitarnej. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#JanKról">Pan poseł Karol Działoszyński zabierze głos w imieniu klubu Unii Wolności.</u>
          <u xml:id="u-195.2" who="#JanKról">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#KarolDziałoszyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przemawiać w imieniu klubu Unii Wolności w sprawie ustawy o ratyfikacji Protokołu o wprowadzeniu zmian do Porozumienia o utworzeniu międzynarodowego systemu i organizacji łączności kosmicznej „Intersputnik” przyjętego podczas XXV Jubileuszowej Sesji Rady Intersputnik w Moskwie 30 listopada 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#KarolDziałoszyński">Tak jak wnikliwie przedstawił to pan poseł sprawozdawca, a uzupełnił o przypomnienie techniki legislacyjnej pan poseł Czarnecki, wydaje mi się, że rzeczywiście sprawy merytoryczne dotyczące samego porozumienia zmieniają charakter tej organizacji z międzyrządowej na międzyrządową komercyjną. I to jest najważniejszy cel, jaki osiągnięto w przekształcaniu organizacji Intersputnik na organizację, która będzie służyła swoim celom statutowym, czyli eksploatacji oraz rozwojowi globalnego systemu łączności satelitarnej, zapewniającej wszystkim członkom, którzy należą do tej organizacji, dostęp do usług telekomunikacji satelitarnej. Tym samym Polska, która od tylu lat bierze udział w tym programie, będzie mogła dalej rozwijać możliwości techniczne i technologiczne, wynikające z eksploatacji technologii satelitarnej, którą możemy obserwować w stacji naziemnej w Psarach. Posłowie komisji łączności mieli możliwość zwiedzania stacji w Psarach.</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#KarolDziałoszyński">Ważne jest też, że udział w tym programie i ratyfikacja tego porozumienia nie nakłada na rząd polski żadnych zobowiązań finansowych. Wręcz przeciwnie, korzyści, jakie osiągniemy z tego tytułu kształtują się na poziomie 800 tys. dolarów rocznie. I taki jest plan na 2001 r. W dobie rozwoju technologii mobilnych i tym samym coraz większego wykorzystywania technologii satelitarnych w dalszym rozwoju telekomunikacji i przesyłaniu także programów telewizyjnych, radiowych za pomocą satelitów, pełnoprawny udział Polski w tego typu przedsięwzięciach wydaje się być jak najbardziej sensowny, tym bardziej, że ratyfikacja tego dokumentu nie narusza żadnej krajowej normy prawnej, a także obowiązujących we wszystkich państwach członkowskich, tym samym i w Polsce, oraz jest zgodna z normami prawnymi stosowanymi w ONZ, ITU i UNESCO.</u>
          <u xml:id="u-196.3" who="#KarolDziałoszyński">Klub Unii Wolności popiera ratyfikację tego dokumentu. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#JanKról">Pan poseł Aleksander Łuczak zabierze głos w imieniu klubu PSL. Też krótko, rozumiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#AleksanderŁuczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Trudno jest przecenić korzyści, jakie wynikają z łączności satelitarnej. I można powiedzieć, że przyszłość, rozwój gospodarczy wielu krajów, a w tym i Polski, jest w dużym stopniu uzależniony od tego, w jakim kierunku, jaki kraj ma powiązania i z jakich możliwości może korzystać. O korzyściach, które wynikają z ratyfikacji, zostało tutaj już powiedziane. Ja bym tylko podkreślił, że to jest umowa, która daje nam możliwości lepszego korzystania z techniki telekomunikacyjnej. Ta umowa daje również możliwości korzystania ze środków finansowych, czyli z czegoś, co jest niezwykle istotne dla gospodarki. Ta umowa zmienia dotychczasowe zapisy w kierunkach doprowadzenia do komercjalizacji, a więc do takiej struktury, która jest powszechna w organizacji podobnych instytucji na świecie. Taka zmiana powoduje, że te wszystkie korzyści umożliwiają pełne korzystanie z dóbr, jakie wynikają z łączności ze światem.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#AleksanderŁuczak">Z tych powodów klub Polskiego Stronnictwa Ludowego opowiada się za ratyfikacją protokołu.</u>
          <u xml:id="u-198.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#JanKról">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#JanKról">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-199.3" who="#JanKról">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 7. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o biegłych rewidentach i ich samorządzie (druki nr 2139 i 2189).</u>
          <u xml:id="u-199.4" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Stanisława Steca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt w imieniu Komisji Finansów Publicznych przedstawić stanowisko odnośnie do uchwały Senatu w sprawie zmiany ustawy o biegłych rewidentach i ich samorządzie.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#StanisławStec">Senat przedstawił 29 poprawek do projektu ustawy, nie przedstawiając pisemnego uzasadnienia. W czasie obrad Komisji Finansów Publicznych nad uchwałą Senatu brał udział przedstawiciel Senatu, uzasadniając ustnie propozycje poprawek.</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#StanisławStec">Komisja stwierdza, że poprawki: 3., 4., od 6. do 11., 15., 21., od 24. do 25. i od 27. do 29. można zakwalifikować jako poprawki legislacyjne, gramatyczne i uściślające, i wobec tego rekomenduje ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-200.3" who="#StanisławStec">Poprawki 1. i 16. związane są z dostosowaniem projektu ustawy do przyjętej w międzyczasie ustawy o działalności gospodarczej. Komisja proponuje przyjąć te dwie poprawki.</u>
          <u xml:id="u-200.4" who="#StanisławStec">W poprawce 2. Senat proponuje skreślić zapis odnośnie do zwolnienia z tajemnicy biegłego rewidenta w zakresie zawiadamiania o podejrzeniu przestępstwa oraz udzielenia informacji uzyskanych w czasie badania w przypadkach określonych w innych ustawach. Komisja proponuje odrzucić omawianą poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-200.5" who="#StanisławStec">W poprawce 5. Senat uściśla uznanie przez komisję egzaminacyjną egzaminu uniwersyteckiego lub równorzędnego, jeżeli był on złożony w okresie 3 lat od daty złożenia wniosku do komisji egzaminacyjnej Krajowej Izby Biegłych Rewidentów o zwolnienie z tego egzaminu. Komisja proponuje przyjąć tę poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-200.6" who="#StanisławStec">Poprawkę 12. lit. a i b również można uznać za legislacyjną, przy czym komisja proponuje przyjąć poprawkę w lit. b, natomiast odrzucić w lit. a, uważając, że rozwiązanie przyjęte w przez Sejm w zakresie lit. a jest jasne i nie wymaga doprecyzowania.</u>
          <u xml:id="u-200.7" who="#StanisławStec">W poprawce 13. Senat proponuje powrócenie do utrzymania listy biegłych rewidentów uprawnionych do badania sprawozdań finansowych.</u>
          <u xml:id="u-200.8" who="#StanisławStec">Komisje rekomendują przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-200.9" who="#StanisławStec">Z tą poprawką wiąże się poprawka 14., będąca konsekwencją poprawki 13.</u>
          <u xml:id="u-200.10" who="#StanisławStec">W poprawce 17. Senat proponuje potraktować podmioty uprawnione do badania sprawozdań finansowych, które posiadają osobowość prawną, jako jednostki organizacyjne samorządu. Komisja proponuje odrzucić tę poprawkę jako niezgodną z art. 17 Konstytucji RP, choć w tej sprawie też są inne opracowania i ekspertyzy.</u>
          <u xml:id="u-200.11" who="#StanisławStec">Poprawki: 18., 19., 20., 23. i 26. dotyczą proponowanego przez Senat dodatkowego organu samorządu, jakim jest komisja nadzoru. W Sejmie przyjęto propozycję, aby utworzyć komisję nadzoru, która badałaby prawidłowość wywiązywania się z obowiązków przez biegłych rewidentów, szczególnie w zakresie przestrzegania etyki zawodowej. Senat proponuje skreślić to rozwiązanie, komisja - niejednogłośnie - proponuje odrzucić tę poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-200.12" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Komisji Finansów Publicznych proponuję głosowanie nad stanowiskiem Senatu zgodnie ze sprawozdaniem komisji zawartym w druku nr 2189. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-200.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#JanKról">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-201.2" who="#JanKról">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-201.3" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Zająca w imieniu klubu AWS.</u>
          <u xml:id="u-201.4" who="#JanKról">Prosimy bardzo, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#StanisławZając">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie sprawozdania Komisji Finansów Publicznych o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o biegłych rewidentach i ich samorządzie.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#StanisławZając">Ustawa z 13 października reguluje zasady wykonywania zawodu biegłego rewidenta i funkcjonowania samorządu zawodowego biegłych rewidentów. Proponowane zmiany ustawy wynikają z doświadczeń i oceny jej wdrażania. Przyjęte w nowelizacji rozwiązania dotyczące samorządu zawodowego biegłych rewidentów korespondują z podobnymi rozwiązaniami dotyczącymi innych wolnych zawodów (adwokaci, radcy prawni i notariusze). Ważną nowością jest powołanie dodatkowego organu, jakim jest Krajowa Komisja Nadzoru, do której kompetencji będzie należeć określenie zasad sprawowania nadzoru nad należytym wykonywaniem zawodu biegłego rewidenta oraz nad prawidłowym prowadzeniem działalności przez podmioty uprawnione do badania sprawozdań finansowych. Projekt ustawy wprowadza zmiany dotyczące organizacji samorządu biegłych rewidentów, wykonywania zawodu oraz uznawania kwalifikacji zawodowych rewidentów niebędących obywatelami polskimi, funkcji organów samorządu, postępowania dyscyplinarnego wobec biegłych rewidentów oraz nadzoru ministra finansów. Ustawa daje szansę ubiegania się o zawód ludziom młodym, określając możliwości otrzymania przez nich kwalifikacji. Warunkiem przystąpienia do egzaminu zawodowego jest odbycie odpowiedniego szkolenia praktycznego, które musi trwać co najmniej 3 lata i odbywać się m.in. w zakresie bilansów rocznych i innych sprawozdań finansowych. Ponadto kandydat musi odbyć w czasie praktyki co najmniej dwuletnią aplikację pod kierunkiem biegłego rewidenta, uznaną przez komisję egzaminacyjną. Przedstawiona praktyka powinna być zakończona przed zdaniem egzaminu. Dodatkowo projekt ustawy zobowiązuje Krajową Radę Biegłych Rewidentów do prowadzenia listy biegłych rewidentów wykonujących zawód oraz do prowadzenia i publikacji listy podmiotów uprawnionych do badania sprawozdań finansowych.</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#StanisławZając">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Senat podjął uchwałę o wprowadzeniu 29 poprawek. Zmiany dotyczą przede wszystkim tajemnicy zawodowej, postępowania kwalifikacyjnego wobec kandydatów na biegłych, zasady wpisu na listę biegłych rewidentów i skreślenia z niej oraz form wykonywania zawodu biegłego rewidenta. Ponadto wprowadzono zmiany o charakterze redakcyjnym.</u>
          <u xml:id="u-202.3" who="#StanisławZając">Większość propozycji Senatu zasługuje na naszą akceptację. Poważnie jednak należy rozważyć w szczególności wątpliwości co do poprawki 2., proponującej skreślenie ust. 2 w art. 4a ustawy, który określa, jakie działania nie naruszają obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej. Usunięcie ust. 2 może w konsekwencji prowadzić do interpretowania przepisu art. 4a jako wyjątku od zasad określonych postanowieniami ustawy Prawo bankowe. W konsekwencji przyjęcie tej poprawki spowodowałoby kolizję z postanowieniami dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady. Uważam, iż z powyższej przyczyny, jak i z powodów merytorycznych ta propozycja Senatu nie zasługuje na poparcie.</u>
          <u xml:id="u-202.4" who="#StanisławZając">Pozytywnie należy się odnieść do poprawki 5., wprowadzającej zmianę w art. 8 ust. 1a ustawy, mówiącej, iż komisja może zwolnić kandydata, na jego wniosek, z egzaminów z przedmiotów objętych postępowaniem kwalifikacyjnym, jeżeli w tym zakresie zdał egzaminy uniwersyteckie lub równorzędne w okresie trzech lat przed dniem złożenia wniosku. Wprowadzenie dodatkowego warunku (trzyletniego okresu) w mojej ocenie zasługuje na poparcie, pomimo iż dyrektywa Rady 84/253 nie przewiduje takich dodatkowych warunków. Uważam jednak, że taki zapis jest potrzebny w tej ustawie.</u>
          <u xml:id="u-202.5" who="#StanisławZając">Inne poprawki Senatu, takie jak np. poprawka 9., określająca formy wykonywania zawodu biegłych rewidentów czy poprawka 13., precyzująca zasady wpisu i skreślenia z listy, jak również poprawka 28., wprowadzająca kasację do Sądu Najwyższego w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania orzeczenia z powodu rażącego naruszenia prawa lub rażącej niewspółmierności kary dyscyplinarnej; od prawomocnego orzeczenia Krajowego Sądu Dyscyplinarnego ministrowi sprawiedliwości i rzecznikowi praw obywatelskich, ministrowi właściwemu oraz stronom stwierdzającym, że przysługuje kasacja do Sądu Najwyższego, w sposób profesjonalny wzbogacają zapisy ustawy i powodują, iż ustawa o zmianie ustawy o biegłych rewidentach i ich samorządzie jest aktem dojrzałym i zasługującym na akceptację.</u>
          <u xml:id="u-202.6" who="#StanisławZając">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mając powyższe na uwadze, w imieniu Klubu Parlamentarnego AWS oświadczam, iż w większości przypadków posłowie AWS podzielać będą stanowisko Komisji Finansów Publicznych o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o biegłych rewidentach i ich samorządzie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#JanKról">Pan poseł Mieczysław Jedoń zabierze głos w imieniu klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#MieczysławJedoń">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej przedstawić stanowisko wobec poprawek zgłoszonych przez Senat do uchwalonej przez Sejm w dniu 20 lipca br. ustawy o zmianie ustawy o biegłych rewidentach i ich samorządzie.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#MieczysławJedoń">Pragnę podkreślić, że nowelizacja ustawy jest wynikiem nie tylko pogłębionej analizy 8. dyrektywy Unii Europejskiej, ale i standardów obowiązujących w krajach Unii Europejskiej i na tym tle oceny funkcjonowania instytucji biegłego rewidenta w Polsce oraz dostosowania odpowiednich zapisów ustawy do konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#MieczysławJedoń">Przypomnę, że ustawa:</u>
          <u xml:id="u-204.3" who="#MieczysławJedoń">- wychodzi naprzeciw oczekiwaniom młodego pokolenia, umożliwiając mu dostęp do zawodu biegłego rewidenta poprzez skrócenie postępowania kwalifikacyjnego, w tym skrócenie praktyki i możliwość zwolnienia z egzaminów z przedmiotów objętych postępowaniem kwalifikacyjnym kandydatów, którzy zdali w tym zakresie egzamin uniwersytecki lub im równorzędne,</u>
          <u xml:id="u-204.4" who="#MieczysławJedoń">- znacznie obniży aktualną wysoką średnią wieku biegłych rewidentów wobec łatwiejszego dostępu do zawodu młodego, dobrze wykształconego pokolenia,</u>
          <u xml:id="u-204.5" who="#MieczysławJedoń">- odpowiada w pełni obowiązującej w prawie Unii Europejskiej zasadzie niedyskryminacji ze względu na narodowość, czyli stosowanie takich samych wymagań wobec osób podejmujących zawód biegłego rewidenta będących obywatelami innych państw członkowskich Unii, jak wobec osób będących obywatelami danego państwa, a także zasadzie wzajemnego uznawania kwalifikacji oraz,</u>
          <u xml:id="u-204.6" who="#MieczysławJedoń">- spowoduje lepszą organizację funkcjonowania samorządu.</u>
          <u xml:id="u-204.7" who="#MieczysławJedoń">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Poprawki złożone przez Senat w liczbie 29 w większości mają charakter redakcyjny, porządkowy bądź uściślający.</u>
          <u xml:id="u-204.8" who="#MieczysławJedoń">Posłowie Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej w większości będą głosować zgodnie ze stanowiskiem Komisji Finansów Publicznych, zawartym w sprawozdaniu, z wyjątkiem poprawek 17., 18., 19., 20., 23. i 26.</u>
          <u xml:id="u-204.9" who="#MieczysławJedoń">Posłowie Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej uważają, że poprawki Senatu wprowadzają do projektu przekazanego przez Sejm zmiany dotyczące przede wszystkim tajemnicy zawodowej, postępowania kwalifikacyjnego wobec kandydatów na biegłych rewidentów, zasady wpisu na listę biegłych rewidentów i skreślenia z niej oraz form wykonywania zawodu biegłego rewidenta.</u>
          <u xml:id="u-204.10" who="#MieczysławJedoń">Nie popieramy rekomendacji odrzucenia poprawek, które dotyczą możliwości włączenia do samorządu biegłych rewidentów zrzeszonych w podmioty będące osobami prawnymi - art. 17 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej nie określa jednoznacznie, że samorząd mogą tworzyć tylko osoby fizyczne - oraz utworzenia dodatkowego organu w samorządzie, jakim jest komisja nadzoru, gdyż nie ma dotychczas takiego rozwiązania w innych samorządach, np. radcy prawni, adwokaci oraz zainteresowani i usługobiorcy nie wnosili zastrzeżeń do pracy Krajowej Rady Biegłych Rewidentów w zakresie nadzoru nad pracą biegłą rewidentów. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#JanKról">Pani poseł Helena Góralska zabierze głos w imieniu klubu Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#HelenaGóralska">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam przede wszystkim pytanie do pana posła sprawozdawcy, do pana posła Steca, dotyczące poprawki 2., dlatego że może ja źle zrozumiałam, bo przecież poprawki Senatu nie zawsze się łatwo czyta. Ja zrozumiałam poprawkę Senatu tak, że jest to rozszerzenie obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej. Wydawało mi się, że pan poseł sprawozdawca powiedział coś wręcz przeciwnego, więc prosiłabym potem o odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#HelenaGóralska">Tydzień temu odbyła się w tej sali bardzo interesująca debata na temat dwóch projektów ustaw: ustawy o dostępie do informacji i ustawy o jawności procedur decyzyjnych i działalności grup interesu. Przemawiając wtedy w imieniu klubu Unii Wolności, poparłam obydwie te ustawy, zwłaszcza zwracając uwagę na ustawę o jawności procedur decyzyjnych i zachowania grup interesów, chociaż na tej sali wyrażane były różne zdania. Jakby generalnie mówiłam o tym, że jeżeli grupa interesu, lobbysta wchodzi do Sejmu, powinien to robić z otwartą przyłbicą i występować jako reprezentant grupy interesu, a nie jako ekspert. Otóż przy pisaniu tej ustawy uczestniczyła w intensywny sposób grupa interesu, jaką jest samorząd biegłych rewidentów, która występowała jako grupa ekspertów. Zwracam się do pana marszałka, żeby jak najszybciej w pierwszym czytaniu w Sejmie znalazł się projekt zmian w regulaminie Sejmu, złożony przez grupę posłów z klubu Unii Wolności, który będzie regulował możliwość przychodzenia na posiedzenia komisji i podkomisji grup interesu. Przy czym od razu mówię, że nie ma tam żadnego zakazu. Każdy zaproszony przez przewodniczącego komisji ma prawo przyjść, tylko ma być wyraźnie rozróżnione to, czy reprezentuje grupę interesu, czy jest niezależnym ekspertem. Jak mówię, w pracach nad to ustawą przedstawiciele samorządu biegłych rewidentów występowali jako eksperci, co oczywiście nie jest prawdą.</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#HelenaGóralska">W związku z tym jeśli chodzi o te najistotniejsze poprawki, które wprowadził Senat, dotyczące wewnętrznej kontroli w samorządzie biegłych rewidentów, co jest przedmiotem poprawek 18. i 20., czyli likwidacji wprowadzonej przez Sejm krajowej komisji nadzoru jako organu kontrolnego samorządu biegłych rewidentów - ale, podkreślam, wewnętrznej kontroli - rozumiem, że przedstawicielom grupy interesu udało się przekonać senatorów, żeby ten element kontrolny usunąć z ustawy.</u>
          <u xml:id="u-206.3" who="#HelenaGóralska">Tak samo jeśli chodzi o poprawkę 2. Sprawa, której ona dotyczy, a mianowicie czy członkami samorządu biegłych rewidentów mogą być osoby prawne czy nie mogą, była bardzo dyskutowana na posiedzeniach podkomisji i komisji sejmowej. Mieliśmy ekspertyzy stwierdzające, że odpowiedni artykuł konstytucji jest dostatecznie jasny i wynika z niego, że członkami samorządu mogą być tylko osoby fizyczne. Samorząd biegłych rewidentów, jego przedstawiciele zabiegali bardzo, żeby członkami były również osoby prawne. Chodzi po prostu o to, jaką składkę może zapłacić firma Arthur Andersen, a jaką składkę może zapłacić indywidualnie Jan Kowalski.</u>
          <u xml:id="u-206.4" who="#HelenaGóralska">Będziemy więc oczywiście, zgodnie ze stanowiskiem komisji, głosować za odrzuceniem tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-206.5" who="#HelenaGóralska">Będziemy głosować przeciwko stanowisku komisji w sprawie poprawki 13. Tu znowu przedstawiciele biegłych rewidentów proponowali - co udało im się przeprowadzić w Senacie - tworzenie różnych rodzajów list i rejestrów, które powinien prowadzić samorząd biegłych rewidentów. Zwracam uwagę, że wszystko to odbywa się za odpowiednią opłatą. Będziemy również, wbrew stanowisku komisji, głosować za odrzuceniem poprawki 5., w której korporacja biegłych rewidentów rozszerza swoje uprawnienia.</u>
          <u xml:id="u-206.6" who="#HelenaGóralska">Dlatego ponawiam prośbę, którą już tydzień temu kierowałam do marszałka, żeby te zmiany w regulaminie Sejmu znalazły się jak najszybciej w pierwszym czytaniu, żebyśmy naprawdę wiedzieli, kiedy mamy do czynienia z lobbyingiem grupy interesu, a kiedy ktoś występuje jako ekspert. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#JanKról">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#JanKról">W związku z tym, że pani poseł trzykrotnie już wnosi o szybkie rozpatrzenie tego projektu, oświadczam, że Prezydium Sejmu zwróciło wnioskodawcom ten projekt, ponieważ są zastrzeżenia natury konstytucyjnej do tej części propozycji, która mówi o tym, że Sejm ma dołączać uzasadnienia do uchwalanych przez siebie ustaw. Po drugie, niewykluczone, że ten projekt pojawi się dopiero wówczas, kiedy ustawa o dostępie do informacji, w jednej z nich jest również zamieszczona sprawa lobbyingu, zostanie uchwalona.</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#JanKról">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-207.3" who="#komentarz">(Poseł Helena Góralska: Moim zdaniem nie ma związku.)</u>
          <u xml:id="u-207.4" who="#JanKról">To jest zdanie pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-207.5" who="#komentarz">(Poseł Helena Góralska: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-207.6" who="#JanKról">Pan poseł Józef Gruszka zabierze głos w imieniu klubu PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#JózefGruszka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Debatujemy w tej chwili nad poprawkami Senatu do ustawy o biegłych rewidentach i ich samorządzie. Zarówno pan poseł sprawozdawca, jak i pani poseł i panowie posłowie dosyć szczegółowo mówili o poprawkach przedstawionych przez Senat. Nie chciałbym po raz kolejny ich omawiać, dlatego że te argumenty trzeba byłoby powtarzać. Oczywiście dla porządku stwierdzę, że poprawki można podzielić na dwie grupy: jedne są o charakterze porządkującym, redakcyjnym, drugie - merytorycznym. Dlatego Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie głosować za przyjęciem poprawek o charakterze redakcyjnym, które zostały wymienione, natomiast budzi nasz sprzeciw kilka poprawek o charakterze merytorycznym. Przede wszystkim w poprawce 2. chce się zwolnić naszym zdaniem biegłego rewidenta od zachowania tajemnicy, więc będziemy głosowali przeciwko tej regulacji. Również chcemy wyrazić naszą dezaprobatę w odniesieniu do poprawki 6. lit. a i c. Kwestia poprawki 12. lit. a budzi nasz sprzeciw i będziemy głosowali przeciwko przyjęciu tej poprawki. Również kwestia skreślenia komisji nadzoru, która jest wyrażona w poprawkach 19., 20., 23. i 26, nie będzie przez nas popierana. W przypadku poprawki 17. też jesteśmy za jej odrzuceniem. Pozostałe poprawki, jak już wcześniej powiedziałem, te o charakterze redakcyjnym, jak też merytorycznym, będziemy popierać. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#JanKról">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-209.2" who="#JanKról">Pan minister Rafał Zagórny prosi o zabranie głosu, proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-209.3" who="#JanKról">Następnie głos zabierze oczywiście pan poseł sprawozdawca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#RafałZagórny">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Na wstępie chciałbym przeprosić za swoje spóźnienie państwa posłów, a w szczególności posła sprawozdawcę, ale tak się złożyło, że od dwóch godzin czekałem w gabinecie na sygnał i, proszę mi wierzyć, nie było to moje niedopatrzenie.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#RafałZagórny">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Kilka uwag co do, moim zdaniem, tych najistotniejszych poprawek, poprawek merytorycznych, bo rzeczywiście zdecydowana większość to poprawki, które doprecyzowują lub usuwają nawet pewne nieścisłości. Jeśli chodzi o przynależność do samorządu zawodowego. Zdecydowanie wydaje mi się, że zachodzi tutaj sprzeczność z konstytucją. Mamy tutaj opinie nie tylko Biura Legislacyjnego rządu, ale również opinie studiów i analiz czy opinie prawne z Sejmu. W moim przekonaniu one jednoznacznie przesądzają o tym, że gdyby dopuścić do przynależności do samorządu zawodowego osoby prawne, to doszłoby do naruszenia art. 17 konstytucji. Z tego powodu namawiamy do głosowania za odrzuceniem tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#RafałZagórny">Inaczej jest z poprawką dotyczącą wykonywania tzw. wolnego zawodu przez biegłych rewidentów. Mam tutaj na myśli poprawki 1. i 16. lit. a. Wydaje się, że sensowne i rozsądne jest zrównanie biegłych rewidentów w prawach z ich kolegami adwokatami i notariuszami. Nie ma pod tym względem szczególnych różnic między tymi zawodami. Powinniśmy je traktować jako wolne zawody, a nie jako wykonywanie działalności gospodarczej w rozumieniu Prawa działalności gospodarczej. W związku z tym rząd opowiada się za tym, aby głosować za przyjęciem poprawek 1. i 16. lit. a.</u>
          <u xml:id="u-210.3" who="#RafałZagórny">Jeśli chodzi o zwolnienie biegłego rewidenta z obowiązku zachowania tajemnicy, o czym mówiła pani poseł, to wydaje nam się, że jeżeli Wysoka Izba w zakończonym procesie legislacyjnym w innych ustawach zadecydowała czy zadecyduje o możliwości zwolnienia biegłego z takiego obowiązku zachowania tajemnicy - a tak jest na przykład w Prawie bankowym - logiczne jest, aby biegły był z obowiązku zachowania tajemnicy zwolniony. Stąd opowiadamy się za odrzuceniem tej poprawki, która zmienia decyzje Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-210.4" who="#RafałZagórny">Do przyjęcia naszym zdaniem jest poprawka 28., która dotyczy dostosowania czy dopasowania do innych ustaw „samorządowych” - mam tutaj znowu na myśli adwokatów, notariuszy i radców prawnych. Chodzi o możliwość wniesienia kasacji do Sądu Najwyższego od prawomocnego orzeczenia Krajowego Sądu Dyscyplinarnego. Proponujemy, aby głosować za przyjęciem tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-210.5" who="#RafałZagórny">Ostatnia poprawka, o której chcę powiedzieć, to jest propozycja powołania krajowej izby biegłych rewidentów. Uważamy, że taka izba powinna powstać...</u>
          <u xml:id="u-210.6" who="#komentarz">(Poseł Helena Góralska: Krajowej komisji.)</u>
          <u xml:id="u-210.7" who="#RafałZagórny">Przepraszam: krajowej komisji nadzoru.</u>
          <u xml:id="u-210.8" who="#RafałZagórny">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-210.9" who="#RafałZagórny">Uważamy, że taka komisja powinna powstać, dlatego że gdyby przyjąć argumentację osób, które głosowały za zmianą tej decyzji, to znaczy za niepowoływaniem komisji, to mielibyśmy pomieszanie dwóch funkcji: funkcji stanowiącej (tę funkcję ma Krajowa Rada Biegłych Rewidentów) i funkcji kontrolnej, którą ma spełniać właśnie krajowa komisja nadzoru. Z tego powodu rząd jest zdania, że krajowa komisja nadzoru powinna pozostać, i w związku z tym prosimy o głosowanie za odrzuceniem tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-210.10" who="#RafałZagórny">Jeszcze raz przepraszając za spóźnienie, dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#JanKról">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Steca, sprawozdawcę komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W związku z wątpliwościami pani poseł Góralskiej chciałbym tylko przypomnieć, że art. 4a, który przyjął Wysoki Sejm w swoim projekcie ustawy, w ust. 1 stwierdza, że biegły rewident jest zobowiązany do zachowania tajemnicy o wszystkim, o czym się dowiedział w czasie badania, i to w czasie nieograniczonym, czyli zawsze. Natomiast w ust. 2 przyjęliśmy zasadę, że nie narusza obowiązku zachowania tajemnicy zawiadomienie o podejrzeniu przestępstwa oraz udzielenie informacji w przypadkach określonych w innych ustawach. To jest zapis art. 2, który głównie odnosi się do ustawy Prawo bankowe. W czasie posiedzenia komisji przedstawiciel Komisji Nadzoru Bankowego stwierdzał, i powoływał się na przypadek Banku Staropolskiego, że niezłożenie pewnej informacji miało wpływ na sytuację tego banku. Senat proponuje skreślić ten ustęp, zakładając, że on zbyt szeroko zwalnia biegłych rewidentów z obowiązku zachowania tajemnicy o problemach, o których dowiedzieli się oni w czasie badania. Komisja Finansów Publicznych nie podzieliła w tym wypadku stanowiska Senatu i proponuje utrzymać to w wersji przedstawionej przez Sejm. Reasumując, Senat zmierzał do uściślenia obowiązku bezwzględnego, do zawężenia...</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#komentarz">(Poseł Helena Góralska: Czy do rozszerzenia obowiązku zachowania tajemnicy, czy zawężenia?)</u>
          <u xml:id="u-212.2" who="#StanisławStec">Przepraszam, oczywiście do rozszerzenia obowiązku. Moim zdaniem nawet gdyby tego zapisu nie było, to w ustawie szczególnej, jaką jest Prawo bankowe, jest zapis, że zwalnia się z obowiązku zachowania tajemnicy w takich określonych przypadkach, biegły rewident i tak jest zobowiązany tej informacji udzielić. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#JanKról">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-213.2" who="#JanKról">Do głosowania nad uchwałą Senatu przystąpimy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-213.3" who="#JanKról">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 8. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej - Komisji Prawa Europejskiego o rządowym projekcie ustawy o obrocie z zagranicą towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, a także dla utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa oraz o zmianie niektórych ustaw (druki nr 2127 i 2203).</u>
          <u xml:id="u-213.4" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią poseł Ewę Freyberg.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#EwaFreyberg">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Komisji Nadzwyczajnej - Komisji Prawa Europejskiego przedstawić sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy o obrocie z zagranicą towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, a także dla utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa oraz o zmianie niektórych ustaw, druk nr 2127.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#EwaFreyberg">Projekt ten zgodnie z odpowiednimi artykułami regulaminu Sejmu został w dniu 31 sierpnia tego roku skierowany przez marszałka Sejmu do Komisji Prawa Europejskiego. Komisja przeprowadziła w dniu 13 września pierwsze czytanie. Efektem debaty nad projektem ustawy jest przedstawiane dzisiaj Wysokiej Izbie sprawozdanie zawarte w druku nr 2203.</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#EwaFreyberg">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jednym z celów omawianego projektu ustawy jest dostosowanie polskiego prawa w dziedzinie obrotu towarami podwójnego zastosowania do przepisów prawa międzynarodowego i prawa Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-214.3" who="#EwaFreyberg">Obrót towarami, technologiami i usługami o podwójnym zastosowaniu jest zawarty w stanowisku negocjacyjnym Polski w obszarze „stosunki zewnętrzne”. W trakcie dwustronnego przeglądu prawa w tym obszarze Polska zobowiązała się do dostosowywania na bieżąco swoich przepisów i praktyki do tych przepisów, które obowiązują w krajach Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-214.4" who="#EwaFreyberg">Podstawowymi aktami prawnymi Unii Europejskiej regulującymi system kontroli eksportu towarów podwójnego zastosowania są następujące akty prawne: rozporządzenie Rady z 19 grudnia 1994 r. oraz decyzja Rady wydana tego samego dnia, a także Kodeks postępowania Unii Europejskiej w eksporcie broni, zatwierdzony w dniu 8 czerwca przez Radę do Spraw Ogólnych Unii Europejskiej. Obecnie system kontroli obrotu z zagranicą towarami i usługami podwójnego zastosowania oraz kontroli obrotu uzbrojenia w Polsce oparty jest na ustawie z dnia 2 grudnia 1993 r. o zasadach szczególnej kontroli obrotu z zagranicą w związku z porozumieniami z zagranicą oraz ustawie z dnia 11 grudnia 1997 r. o administrowaniu obrotem z zagranicą towarami i usługami oraz o obrocie specjalnym.</u>
          <u xml:id="u-214.5" who="#EwaFreyberg">Obowiązujące dotychczas polskie regulacje w zakresie handlu i kontroli eksportu broni, których tworzenie rozpoczęto w 1991 r., w małym stopniu opierały się na zagranicznym prawie i zagranicznych standardach. Były, jak stwierdza to rząd w uzasadnieniu do projektu ustawy, polskimi oryginalnymi rozwiązaniami.</u>
          <u xml:id="u-214.6" who="#EwaFreyberg">Omawiany dziś projekt ustawy wykorzystuje rozwiązania w zakresie kontroli obrotu z zagranicą towarami i technologiami podwójnego zastosowania, znane i stosowane przez naszych partnerów w NATO, a także w krajach Unii Europejskiej. Zostały one wypracowane przez międzynarodowe organizacje i porozumienia oraz reżimy kontrolne, w których uczestniczy ponad 30 najbardziej rozwiniętych państw świata.</u>
          <u xml:id="u-214.7" who="#EwaFreyberg">Ważnym i nowym elementem wprowadzonym w projekcie ustawy jest przyjęcie zasady, że kontrola obrotu z zagranicą towarami podwójnego zastosowania jest wspólnym zadaniem przedsiębiorstw i administracji rządowej, a nie tylko i wyłącznie zadaniem administracji. Zgodnie z powyższym kontrola obrotu odbywa się przede wszystkim w przedsiębiorstwach, firmach handlowych i ośrodkach badawczych. Podmioty te muszą utworzyć swoje własne systemy kontrolne, systemy wewnętrznej kontroli.</u>
          <u xml:id="u-214.8" who="#EwaFreyberg">Jednocześnie, aby system kontroli mający obowiązywać w Polsce działał sprawnie, potrzebny jest dobry przepływ informacji między podmiotami uczestniczącymi w obrocie, a także klimat wzajemnego zaufania. Oba elementy są tutaj niezbędne. Umożliwiają one zbudowanie takiego systemu kontroli, który z jednej strony zgodny jest z prawem międzynarodowym, a z drugiej strony nie ogranicza polskich przedsiębiorców i nie zmniejsza ich pozycji konkurencyjnej w stosunku do podmiotów zagranicznych. Zdaniem rządu prezentowany Wysokiej Izbie projekt ustawy umożliwia utworzenie takiego systemu.</u>
          <u xml:id="u-214.9" who="#EwaFreyberg">Proponowany w ustawie system kontroli pozwala monitorować każdą transakcję indywidualnie, zgodnie z wymogami prawa międzynarodowego, a także zgodnie z ekonomicznym interesem poszczególnych podmiotów. Główne elementy systemu kontroli wprowadzane projektem ustawy to wprowadzenie zezwoleń indywidualnych, generalnych i globalnych na eksport, import i tranzyt towarów i technologii objętych kontrolą, rozszerzenie kontroli na towary niewymienione w listach kontroli, jeżeli istnieje brak pełnej informacji co do ich końcowego zastosowania, prowadzenie kontroli obrotu technologii przekazywanych za pomocą komputerów, faksów i telefonów i włączenie przedsiębiorstwa do kontroli obrotów z zagranicą towarami o szczególnym znaczeniu dla bezpieczeństwa i ważnych interesów państwa. O tym ostatnim elemencie mówiłam już wcześniej.</u>
          <u xml:id="u-214.10" who="#EwaFreyberg">Zgodnie z tym, co podkreśla rząd, i również zgodnie z tym, o czym dyskutowano w trakcie pierwszego czytania, omawiany dziś projekt zgodny jest z podstawowymi zasadami kontroli obrotu stosowanymi w krajach członkowskich NATO i Unii Europejskiej. Rząd oczekuje, że wejście w życie proponowanych regulacji pozwoli na skuteczne włączenie się Polski do wspólnej polityki zagranicznej NATO i Unii Europejskiej w zakresie kontroli obrotu. Również ważnym elementem tych propozycji jest zaangażowanie do tej działalności szczebla mikro, tzn. polskich przedsiębiorstw i instytutów.</u>
          <u xml:id="u-214.11" who="#EwaFreyberg">Komisja Nadzwyczajna - Komisja Prawa Europejskiego pozytywnie zaopiniowała rządowy projekt, podzielając tym samym zasadność oczekiwań rządu co do celów prezentowanego projektu ustawy. Jednocześnie komisja wprowadza jedną zmianę do projektu ustawy - zmianę o charakterze legislacyjnym - nadając nowe brzmienie art. 5 projektu.</u>
          <u xml:id="u-214.12" who="#EwaFreyberg">W trakcie posiedzenia komisji toczyła się ożywiona dyskusja nad propozycją wprowadzenia zmiany w art. 9 ust. 4 pkt 6, mającej na celu nałożenie na przedsiębiorcę ubiegającego się o zezwolenie indywidualne obowiązku uzyskania certyfikatu dostępu do informacji niejawnej. Propozycja ta została negatywnie zaopiniowana przez rząd i odrzucona w głosowaniu przez członków komisji. Zdaniem komisji obowiązki dotyczące dostępu do informacji niejawnej zawarte są w ustawie o dostępie do informacji niejawnej i do tych przepisów stosować się muszą również podmioty prowadzące obrót z zagranicą towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa. Nie ma więc potrzeby, zdaniem komisji, przenoszenia przepisów ustawy o informacji niejawnej do tekstu omawianej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-214.13" who="#EwaFreyberg">Na żądanie wnioskodawców komisja, zgodnie z art. 40 ust. 3 regulaminu Sejmu, przedstawia wniosek mniejszości o treści zamieszczonej w sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-214.14" who="#EwaFreyberg">Przygotowując się do przedłożenia niniejszego sprawozdania sięgnęłam do tekstu ustawy o ochronie informacji niejawnej z dnia 22 stycznia 1999 r. Czuję się w obowiązku zwrócić uwagę Wysokiej Izby na fakt, iż w ustawie tej nie występuje pojęcie certyfikatu dostępu do informacji niejawnej. Ustawa wprowadza dwa terminy: poświadczenie bezpieczeństwa dostępu do informacji niejawnej oraz świadectwo bezpieczeństwa przemysłowego, stosowane w odniesieniu do przedsiębiorstw i instytutów, które zawierałyby umowy, w których występuje dostęp do informacji niejawnej. Jednocześnie stosowne artykuły tej ustawy precyzują bardzo dokładnie warunki uzyskania tych dwu rodzajów dokumentów: poświadczenia i świadectwa. Wydaje się, że wprowadzenie terminu certyfikatu dostępu do informacji niejawnej może wprowadzić niejasność i zamieszanie wśród podmiotów ubiegających się o indywidualne zezwolenie, bo wprowadza termin dodatkowy, nie przytaczając przepisów ustawy, odmienny od tego, który wprowadzony jest w ustawie o dostępie do informacji niejawnej. Moim zdaniem jest to dodatkowy argument przeciwko wnioskowi mniejszości, a co najmniej argument za tym, aby był on inaczej, poprawniej z punktu widzenia legislacyjnego, sformułowany.</u>
          <u xml:id="u-214.15" who="#EwaFreyberg">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Nadzwyczajnej - Komisji Prawa Europejskiego mam zaszczyt i przyjemność zwrócić się do Wysokiej Izby z prośbą o uchwalenie projektu zawartego w sprawozdaniu komisji, druk nr 2203, zgodnie z tekstem sprawozdania. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#JanKról">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#JanKról">Sejm postanowił o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-215.2" who="#JanKról">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-215.3" who="#JanKról">Przypominam, że zgodnie z art. 56ze ust. 2 regulaminu Sejmu prawo wnoszenia poprawek do projektu tej ustawy wraz z wynikającymi z nich konsekwencjami do tekstu projektu przysługuje m.in. grupie co najmniej 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-215.4" who="#JanKról">Na sali jest 5 posłów, więc mogą zgłaszać poprawki.</u>
          <u xml:id="u-215.5" who="#JanKról">Pan poseł Ryszard Czarnecki zabierze głos w imieniu klubu AWS.</u>
          <u xml:id="u-215.6" who="#JanKról">Nieobecny.</u>
          <u xml:id="u-215.7" who="#JanKról">W takim razie pani poseł Elżbieta Piela-Mielczarek wystąpi w imieniu klubu SLD.</u>
          <u xml:id="u-215.8" who="#JanKról">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#ElżbietaPielaMielczarek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej opowiada się za przyjęciem sprawozdania Komisji Prawa Europejskiego dotyczącego rządowego projektu ustawy o obrocie z zagranicą towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa. Będziemy natomiast przeciwni wnioskowi mniejszości, uznając, iż dotychczasowy zapis pkt. 6 ust. 4 art. 9 jest w powiązaniu z art. 11 ust. 4 wystarczająco jasny, precyzujący zarówno przedmiot certyfikacji, jak i jednostkę, która wydaje certyfikat zgodności z wymaganiami tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#ElżbietaPielaMielczarek">Jednocześnie chcemy zauważyć istotną w tej ustawie sprawę odmowy wydania zezwolenia na obrót towarami o znaczeniu strategicznym, który zawiera katalog przyczyn, które ze względu na swoją ogólność dadzą zawsze podstawę do wydania decyzji pożądanej przez organ, czytaj: władzę. Ze względu na rodzaj obrotu jest to oczywiście okoliczność pozytywna, ze względu na pewność obrotu i ochronę jego uczestników jest to niewątpliwie mankament. Mam nadzieję, że tutaj ten organ - czytaj: władza - będzie stosował złoty środek. W projekcie ustawy dajemy właściwym ministrom upoważnienia do wydawania rozporządzeń, a następnie zamiast wytycznych określających generalnie dla ministra zasady wydania tego rozporządzenia ustawodawca szczegółowo wymienia - np. w art. 19 ust. 4 - co wzór wniosku i pozwolenia powinien zawierać. Zmiana tych wymogów co do wniosków będzie wymagała zmiany ustawy. Myślę, że zbyt krótki okres pracy nad tą ustawą, spowodowany szczególnym trybem tej pracy, powoduje te drobne mankamenty.</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#ElżbietaPielaMielczarek">Mając na względzie konieczność uchwalenia tej ustawy, wynikającą ze zobowiązań państwa podjętych w czasie screeningu, klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej - jak powiedziałam - będzie głosował za przyjęciem tekstu sprawozdania bez poprawek. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-216.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#JanKról">Proszę pana posła Ryszarda Czarneckiego o zabranie głosu w imieniu klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#RyszardCzarnecki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność mam prawdziwy zaszczyt przedstawić nasze stanowisko wobec rządowego projektu ustawy o obrocie z zagranicą towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, a także dla utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#RyszardCzarnecki">Projektowana ustawa uwzględnia najważniejsze elementy kontroli obrotu, stosowane w państwach Paktu Północnoatlantyckiego oraz Unii Europejskiej. Ustawa wprowadzi zezwolenia generalne i globalne na eksport, import lub tranzyt towarów lub technologii. Rozszerzy też kontrolę na towary niewymieniane na listach kontrolnych, gdy w gruncie rzeczy nie wiadomo, jakie ma być ich ostateczne zastosowanie. Zaangażuje również same przedsiębiorstwa do kontroli obrotu towarami czy usługami mającymi istotne znaczenie dla bezpieczeństwa państwa. Wprowadzi także kontrolę obrotu trudno uchwytnymi technologiami przekazywanymi za pomocą telefonów, faksów, komputerów czy szkoleń.</u>
          <u xml:id="u-218.2" who="#RyszardCzarnecki">Ustawa ta ma swój wymiar międzynarodowy. Nie miejmy bowiem złudzeń, że dotyczy ona wyłącznie naszych ekonomicznych, wewnętrznych interesów. Jasne jest, że będąc w NATO przyjmujemy reguły gry, które tam obowiązują. Kontrola obrotu przestaje być sprawą wewnętrzną poszczególnych państw, a staje się jednym z filarów polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej i współpracy krajów członkowskich na tym obszarze. Stąd też jest to płaszczyzna negocjacji z Brukselą w kontekście przyjęcia praw i obowiązków wynikających z systemu unijnego. Regulacje europejskie - po wejściu Rzeczypospolitej do Unii - będą miały bezpośrednią moc wiążącą i nie trzeba będzie ich przekładać na prawo krajowe.</u>
          <u xml:id="u-218.3" who="#RyszardCzarnecki">Atutem proponowanej ustawy jest m.in. włączenie polskich firm i ośrodków naukowych do działań na rzecz międzynarodowego bezpieczeństwa. Kolejnym plusem tej inicjatywy ustawodawczej jest harmonizacja wysiłków polskiej administracji i polskich przedsiębiorstw z działaniami krajów członkowskich struktur euroatlantyckich i europejskich na na rzecz zapobiegania rozpowszechnianiu broni masowego rażenia oraz gromadzeniu broni konwencjonalnych, a także zapobiegania niekontrolowanym transferom mogącym zagrażać bezpieczeństwu w skali regionalnej lub w skali szerszej.</u>
          <u xml:id="u-218.4" who="#RyszardCzarnecki">Ustawa ta umożliwi, tak jak to jest w krajach członkowskich Unii Europejskiej i NATO, wymianę informacji i współpracę między firmami, organizacjami gospodarczymi, ośrodkami naukowymi a rządem w zakresie kontroli obrotu. Co więcej, rząd i przemysł zbrojeniowy, mówiąc wprost, powinny wspólnie przygotowywać akty prawne regulujące omawianą sferę.</u>
          <u xml:id="u-218.5" who="#RyszardCzarnecki">Proponowana ustawa ułatwi poznanie przez nasze firmy międzynarodowych uregulowań prawnych w zakresie kontroli obrotu. Koszty jej wprowadzenia w życie ograniczać się będą do kwoty wynoszącej niewiele ponad 1 mln zł. Środki te mają być przeznaczone na druki nowych formularzy wniosków i zezwoleń oraz, przede wszystkim, na utworzenie nowych etatów w 4 resortach, głównie gospodarki, ale także w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, Ministerstwie Obrony Narodowej, Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz w urzędach centralnych - Urzędzie Ochrony Państwa i Głównym Urzędzie Ceł.</u>
          <u xml:id="u-218.6" who="#RyszardCzarnecki">Ministerstwo Gospodarki, pilotujące omawiany projekt ustawy, skorzystało przede wszystkim z doświadczeń ustawodawczych takich krajów członkowskich NATO, jak Stany Zjednoczone, Republika Federalna Niemiec, Wielka Brytania oraz Norwegia. Warto jednak podkreślić, że regulacje dotyczące kontroli eksportu broni i handlu bronią są oryginalnym polskim wkładem w tej dziedzinie. Należy w tym miejscu przypomnieć, że stoi przed nami obowiązek realizacji Kodeksu postępowania Unii Europejskiej w eksporcie broni. Kodeks ten funkcjonuje od przeszło dwóch lat po zatwierdzeniu go przez Radę do spraw Ogólnych Unii Europejskiej. Polska wraz z innymi krajami kandydującymi do Unii podpisała wspólną deklarację o przyjęciu za własne kryteriów unijnych w tym zakresie. Trzeba też jasno powiedzieć, że kontrola obrotu strategicznymi towarami, technologiami i usługami jest jednym z wymogów stawianych nam w negocjacjach przez Brukselę. Odpowiednie regulacje unijne pochodzą ze stosunkowo niedawnego okresu, a mianowicie sprzed 6 lat.</u>
          <u xml:id="u-218.7" who="#RyszardCzarnecki">Filozofia projektu rządowego zakłada, iż - tak jak to jest w krajach NATO i Unii Europejskiej - kontrola obrotu uzbrojeniem jest efektem współdziałania rządu i biznesu. Kontrola taka funkcjonować ma w myśl ustawy przede wszystkim w przemyśle, firmach handlowych, ośrodkach wdrożeniowych i badawczych. Wszędzie tam powinny powstać własne systemy kontrolne. Zakłada się więc faktyczną autokontrolę polskich użytkowników, eksporterów, producentów i ośrodków naukowo-badawczych. Bez współdziałania naszych firm ustawa ta będzie jedynie martwą literą.</u>
          <u xml:id="u-218.8" who="#RyszardCzarnecki">Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność popiera projekt omawianej ustawy, podkreślając, że ustawowe mechanizmy i procedury kontrolne odpowiadające standardom międzynarodowym nie mogą, nie powinny i nie będą ograniczać swobody działania polskich firm ponad wymogi stawiane naszym zagranicznym konkurentom. Sprawę tę stawiamy na ostrzu noża, jako rzecz zupełnie fundamentalną dla naszych narodowych interesów ekonomicznych. W przeszłości bowiem bywało z tym różnie, także i tak, że Polska przyłączała się do różnego rodzaju embarga na broń, co było oczekiwane przez naszych zachodnich partnerów, a tymczasem znacznie bogatsze państwa członkowskie NATO same takiego czy innego embarga nie przestrzegały, skrupulatnie jednocześnie pilnując, aby czyniła to Polska. Reasumując, nakładamy sobie pewne ograniczenia, ale pod warunkiem, że ograniczenia te dotyczą wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-218.9" who="#RyszardCzarnecki">Jednocześnie, panie marszałku, Wysoki Sejmie, warto podkreślić, że proponowana ustawa wpisuje się w międzynarodową aktywność naszego państwa. Rzeczpospolita jest członkiem wszystkich organizacji i ugrupowań nieproliferacyjnych, takich jak Organizacja Zakazu Broni Chemicznej, Organizacja Układu o Całkowitym Zakazie Prób Jądrowych, Porozumienie z Wassenaar, Grupa Australijska, Grupa Dostawców Jądrowych, Komitet Zanggera, Reżim Kontrolny Technologii Rakietowych. Jesteśmy także stroną wszystkich ważnych traktatów i konwencji, między innymi układu o zakazie prób broni nuklearnej w atmosferze, przestrzeni kosmicznej i pod wodą, układu o nierozprzestrzenianiu broni nuklearnej, konwencji o fizycznej ochronie materiałów jądrowych, protokołu zakazującego używania w czasie wojny gazów duszących, trujących lub podobnych oraz środków wojny bakteriologicznej, konwencji o zakazie prowadzenia badań, produkcji i gromadzenia zapasów broni bakteriologicznej i toksycznej oraz ich ich zniszczeniu, konwencji o zakazie prowadzenia badań, produkcji, składowania i użycia broni chemicznej oraz o zniszczeniu jej zapasów, konwencji o zakazie lub ograniczeniu użycia pewnych rodzajów broni konwencjonalnych, które mogą być uznawane za powodujące nadmierne cierpienia lub mające niekontrolowane skutki, konwencji o zakazie użycia, gromadzenia, zapasów i transferów min przeciwpiechotnych i o ich zniszczeniu, układu w sprawie Antarktydy, układu o zasadach działalności państw w zakresie badań i użytkowania przestrzeni kosmicznej, łącznie z Księżycem i innymi ciałami niebieskimi, układu o zakazie umieszczania broni jądrowej i innych rodzajów broni masowej zagłady na dnie mórz i oceanów w jego podłożu, konwencji o zakazie używania technicznych środków oddziaływania na środowisko w celach militarnych lub jakichkolwiek innych celach wrogich, traktatu o konwencjonalnych siłach zbrojnych w Europie, aktu końcowego negocjacji w sprawie limitów osobowych konwencjonalnych sił zbrojnych w Europie, dokumentów wiedeńskich z 1990 r., z 1992 r. i z 1994 r. w sprawie budowania środków zaufania i bezpieczeństwa, traktatu o otwartych przestworzach, konwencji o zapobieganiu i ściganiu zbrodni ludobójstwa, konwencji genewskiej w sprawie ochrony osób cywilnych w czasie działań wojennych, protokołu załączonego do konwencji genewskiej w sprawie ochrony ofiar międzynarodowych konfliktów zbrojnych.</u>
          <u xml:id="u-218.10" who="#RyszardCzarnecki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pragnę poinformować, że Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność poprze jedyny zresztą wniosek mniejszości mówiący o nadaniu nowego brzmienia w art. 9 w ust. 4 pkt 6. Chodzi tu o konieczność przedłożenia przez firmę starającą się o zezwolenie np. na eksport broni certyfikatu dostępu do informacji niejawnej. Jak mówi stare polskie przysłowie: strzeżonego Pan Bóg strzeże, lub nieco nowszy standard reklamowy: przezorny zawsze ubezpieczony. Mamy pełne zaufanie do polskich służb specjalnych i dlatego oczekujemy, że certyfikaty takie będą wydawane szybko i sprawnie - tak, aby nie blokować procedury wydawania zezwoleń, a z drugiej strony uniknąć późniejszych międzynarodowych komplikacji i powikłań, np. z firmami, które choć zarejestrowane są w Polsce, to jednak zupełnie gdzie indziej mają układ kapitałowy i ośrodek decyzyjny. Poprawka mniejszości tego typu potencjalne wpadki w zasadzie z góry wyeliminuje.</u>
          <u xml:id="u-218.11" who="#RyszardCzarnecki">Klub Parlamentarny Akcji Wyborczej Solidarność, zdecydowanie popierając rządowy projekt ustawy o obrocie z zagranicą towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa ufa, że parlament Rzeczpospolitej Polskiej szybko sprawi, iż projekt ten stanie się obowiązującym aktem prawnym. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#JanKról">Pan poseł Jerzy Osiatyński zabierze głos w imieniu klubu Unii Wolności, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#JerzyOsiatyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności pragnę wyrazić poparcie dla wniosku przedstawionego tutaj przez panią poseł Freyberg o przyjęcie sprawozdania i przyjęcie rządowego projektu ustawy o obrocie z zagranicą towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#JerzyOsiatyński">W międzynarodowym systemie kontroli obrotów uzbrojeniem oraz towarami podwójnego zastosowania, wypracowanym przez międzynarodowe organizacje i porozumienia oraz reżimy kontrolne, uczestniczy dzisiaj większość rozwiniętych państw świata. Polska do tej pory współdziałała z podstawowymi uczestnikami tych porozumień i reżimów w celu przyczynienia się do regionalnego i międzynarodowego bezpieczeństwa i stabilności poprzez zwiększenie przejrzystości i odpowiedzialności w transferach broni konwencjonalnej oraz w tworzeniu systemu zabezpieczenia handlem towarami i technologiami podwójnego zastosowania tak, aby zapobiec ich nagromadzeniu, które mogłoby spowodować destabilizację międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#JerzyOsiatyński">Przy tworzeniu obecnie obowiązującego systemu kontroli obrotu z zagranicą towarami i technologiami podwójnego zastosowania brano przede wszystkim pod uwagę rozwiązania, które zastosowały w zakresie kontroli eksportu takie kraje, jak Norwegia, Wielka Brytania, Stany Zjednoczone czy Niemcy. Niezbędne przeniesienie na grunt polski regulacji prawnych Unii Europejskiej w zakresie systemu kontroli eksportu towarów i technologii podwójnego zastosowania oraz uzbrojenia znalazło odzwierciedlenie w omawianym projekcie ustawy. Ustawa ta stwarza podstawy do realizacji decyzji wprowadzających embargo ustanowione przez ONZ, Unię Europejską, OBWE czy inne organizacje, których Polska jest stroną. W projekcie uwzględniono zebrane w Polsce doświadczenia, a także praktykę stosowaną w państwach członkowskich Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-220.3" who="#JerzyOsiatyński">Podstawą przedkładanego projektu ustawy jest unowocześnienie koncepcji systemu kontroli obrotu w Polsce. Polega ono na wprowadzeniu jednolitego dla wszystkich podmiotów, modelowego wewnętrznego systemu kontroli i zarządzania obrotem. Ważną częścią systemu jest ustanowienie mechanizmów wewnątrz firm, które zapewnią prawidłowość podejmowania decyzji w procesie realizacji zamówień i ich odpowiednią weryfikację. Ponadto projekt uwzględnia kluczowe elementy kontroli obrotu stosowane w krajach Unii Europejskiej, rozszerza kontrolę na towary niewymienione w listach kontrolnych, o których mówił przed chwilą pan poseł Czarnecki, wprowadza także kontrolę obrotu technologiami trudno uchwytnymi, przekazywanymi za pomocą komputerów, faksów, telefonów, szkoleń itp. Angażuje wreszcie przedsiębiorstwa do kontroli obrotu z zagranicą towarami, technologiami oraz usługami, które mają szczególne znaczenie dla bezpieczeństwa lub innych ważnych interesów państwa oraz dla utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa; tworzy w ten sposób i rozwija partnerską współpracę przedsiębiorstw z administracją rządową.</u>
          <u xml:id="u-220.4" who="#JerzyOsiatyński">W związku z taką oceną Klub Parlamentarny Unii Wolności będzie się opowiadał za wnioskiem o przyjęcie sprawozdania komisji i uchwaleniem przedłożenia zawartego w druku nr 2203. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#JanKról">W imieniu klubu PSL głos zabierze pan poseł Stanisław Żelichowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#StanisławŻelichowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego, zabierając głos w przedmiocie sprawozdania Komisji Nadzwyczajnej - Komisji Prawa Europejskiego o rządowym projekcie ustawy o obrocie z zagranicą towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, a także dla utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa oraz zmianie niektórych ustaw, chciałbym na wstępie przedstawić jedną uwagę natury ogólnej i kilka uwag dotyczących konkretnego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#StanisławŻelichowski">Po pierwsze, chcę stwierdzić, że kiedy półtora czy blisko dwa miesiące temu powoływaliśmy Komisję Prawa Europejskiego, mój klub miał wątpliwości, czy tego typu komisja, działająca w szczególny sposób, może spełnić zadania, które przed nią stoją, a więc tworzyć dobre prawo - prawo spójne nie tylko z prawem Unii Europejskiej, ale spójne wewnętrznie, z prawem obowiązującym w Polsce. Byliśmy zdania, że będzie to niezmiernie trudne. Większość parlamentarna uznała inaczej, w związku z tym komisja powstała. Uznając warunki demokracji, przystąpiliśmy do pracy w komisji i dziś, niestety - jak obserwujemy już po pewnym czasie - widzimy, jak zasadne były nasze uwagi po wstępnym rozeznaniu. Pracując w komisjach merytorycznych, opieramy się na opiniach poszczególnych ekspertów, którzy przedstawiają wizje określonych rozwiązań i zwycięża tam siła argumentów nie argument siły. W Komisji Nadzwyczajnej siłą rzeczy korzystamy z opinii ekspertów sejmowych z Biura Studiów i Ekspertyz, z Biura Legislacyjnego. Tym ekspertom w imieniu swojego klubu chciałbym serdecznie podziękować, bo wykonują bardzo dobrą, bardzo intensywną pracę. W dużej mierze natomiast zdani jesteśmy na ekspertów rządowych i często się zdarza, że na posiedzenie komisji przychodzi trzech przedstawicieli rządu - jeden upoważniony, dwóch wspierających - i każdy ma inne zdanie na wiele spraw. W związku z tym niezmiernie trudno jest wybrać to, co istotne dla naszej pracy. Są również takie przypadki, że do konkretnych projektów mamy negatywne stanowiska komisji merytorycznej, Komisja Prawa Europejskiego zaś traktuje stanowisko komisji merytorycznej jako pewne sugestie, a nie sprawy wiążące. Obawiamy się, że tym sposobem nie uda się stworzyć prawa, które - jak już powiedziałem - będzie spójne nie tylko z prawem Unii Europejskiej, ale również z prawem obowiązującym w Rzeczypospolitej. Uważam, że często z rządu trafiają również sprawy, które już zostały rozstrzygnięte czy odrzucone przez parlament, i boczną furtką, jaką jest Komisja Prawa Europejskiego, próbuje się te sprawy włączyć do porządku obrad. To nie dotyczy oczywiście tego sprawozdania, które chciałbym w imieniu swojego klubu poprzeć.</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#StanisławŻelichowski">Nie chciałbym powtarzać się w stosunku do tego, co już zostało wypowiedziane, bo trudno by coś oryginalnego powiedzieć. Chcę natomiast powiedzieć, że przyjmujemy rozwiązania sprawdzone w wielu państwach, staramy się być równoprawnym partnerem w tej grze, czyli nasze obowiązki i prawa będą takie same jak naszych partnerów i konkurentów.</u>
          <u xml:id="u-222.3" who="#StanisławŻelichowski">Za niezmiernie istotne uważamy zapisane w art. 14 stwierdzenie, że zezwolenie indywidualne oraz uprawnienia z niego wynikające są niezbywalne. Z tym różnie bywało, dlatego jest to naszym zdaniem potrzebne i popieramy tego typu rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-222.4" who="#StanisławŻelichowski">Zapis art. 20, mówiący, że eksport, import lub tranzyt towarów o znaczeniu strategicznym może odbywać się wyłącznie w wyznaczonych urzędach celnych, jest też niezmiernie potrzebny, żeby nie było tego, co teraz się dzieje.</u>
          <u xml:id="u-222.5" who="#StanisławŻelichowski">Swoją krytyczną uwagę chciałbym natomiast odnieść do art. 29, w którym chodzi o kontrolę. Pani poseł sprawozdawca mówiła, że ta kontrola ma być w przedsiębiorstwach, czyli będzie to kontrola wewnętrzna, do tego dochodzi jeszcze ogólna kontrola rządu. Istnieje możliwość powołania, zgodnie z art. 29, zespołu kontrolnego. Na wniosek ministra właściwego ds. gospodarki, minister właściwy ds. zagranicznych, minister obrony narodowej, minister właściwy ds. finansów publicznych, minister właściwy ds. wewnętrznych, szef Urzędu Ochrony Państwa, prezes Państwowej Agencji Atomistyki, prezes Głównego Urzędu Ceł oraz generalny inspektor celny delegują do prac w zespole funkcjonariuszy, żołnierzy lub pracowników podległych albo nadzorowanych jednostek organizacyjnych. Uważamy, że tak być powinno.</u>
          <u xml:id="u-222.6" who="#StanisławŻelichowski">Uznaliśmy natomiast, że dalsza część tego ustępu, wg której w skład zespołu minister właściwy ds. gospodarki może także powołać biegłych i ekspertów, za ich zgodą - rozumiem, że zewnętrznych - to delikatna materia i że jest to naszym zdaniem niedoprecyzowane. W imieniu regulaminowej liczby posłów wnoszę to jako poprawkę z prośbą o skreślenie tego zapisu.</u>
          <u xml:id="u-222.7" who="#StanisławŻelichowski">Jesteśmy za przyjęciem w całości sprawozdania, które pani poseł przedstawiła szczegółowo. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Antoniego Macierewicza, niezrzeszonego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#AntoniMacierewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na wstępie też mam kilka uwag ogólnych. Przede wszystkim chciałbym w pełni poprzeć czy też zgodzić się z uwagami wygłoszonymi tutaj w imieniu PSL, jeśli chodzi o sposób funkcjonowania Komisji Prawa Europejskiego. Myślę, że trzeba by powiedzieć nawet więcej, dużo więcej. Ta ustawa jest może dobrą do tego okazją.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#AntoniMacierewicz">Proszę państwa, nie ma żadnych merytorycznych podstaw, żeby nad tą ustawą procedować w trybie nadzwyczajnym, wynikającym z nowelizacji regulaminu i przepisów dotyczących Komisji Prawa Europejskiego. Z punktu widzenia prawa europejskiego i z punktu widzenia procedur, jakie wewnątrz rządu zostały uruchomione, jak np. narodowy plan dostosowania do prawa Unii Europejskiej, nie ma żadnych wymagań, żebyśmy tę ustawę przyjmowali w trybie nadzwyczajnym. Niemniej ona w tym trybie została zgłoszona i w tym trybie jest dyskutowana. Dlaczego? Ano dlatego, że reprezentuje i realizuje interesy pewnego lobby. To jest jedyny powód, żeby została ona przeprowadzona w trybie nadzwyczajnym. I cóż to się stało w tym trybie nadzwyczajnym? Ano w tym trybie nadzwyczajnym próbowano przeforsować ustawę dotyczącą obrotu z zagranicą towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa. Jest to więc ustawa, która mówi o sprawach fundamentalnych i strategicznych dla bezpieczeństwa państwa, a była ona pozbawiona jakichkolwiek zabezpieczeń, jeśli chodzi o osoby, które mają prowadzić ten obrót. Powiem więcej, podczas dyskusji w czasie procedowania nad tą ustawą próbowano mi tłumaczyć, iż nie ma żadnego powodu, żeby objąć tę ustawę, a szczególnie osobę, która będzie prowadziła handel bronią, przepisami związanymi z ustawą o dostępie do informacji niejawnej. Zaangażowały się w to, że tak powiem, najwyższe autorytety - komisja, a także przedstawiciele rządu - żeby tłumaczyć, że nie ma żadnego powodu, to w ogóle nie jest ważne, nie jest istotne i jest zbędne, ponieważ wiadomo doskonale, że w Polsce obowiązuje ustawa o informacji niejawnej. Zgłosiłem poprawkę, udało mi się to dzięki Bogu i przy pomocy dwóch innych posłów, ponieważ obowiązuje w tej komisji tryb, który zezwala tylko trzem posłom na taką inicjatywę. Chcę raz jeszcze podtrzymać poprawkę, wniosek mniejszości, który został zgłoszony, a mianowicie żeby w art. 9 ust. 4 pkt 6 dodać zasadę, iż osoba prowadząca ten obrót musi się wykazać certyfikatem dostępu do informacji niejawnej. Żeby to powiedzieć wprost - jeżeli ta zasada nie będzie wprowadzona, to ta ustawa nie daje żadnych innych gwarancji, iż obrót ten nie będzie prowadzony przez ludzi, którzy są podejrzani z punktu widzenia bezpieczeństwa państwa polskiego, ponieważ ta ustawa nie wprowadza żadnych innych sposobów kontroli osób prowadzących ten obrót. Możemy się znaleźć w takiej sytuacji, w jakiej, niestety, w dużym stopniu znajdujemy się po dzień dzisiejszy, iż obrót towarami strategicznymi dla bezpieczeństwa państwa prowadzi wszelkiego rodzaju agentura, od dawnego KGB przez Mosad i różne inne wywiady oraz podejrzane indywidua. To jest po prostu sytuacja skandaliczna. Ja powiedziałem podczas posiedzenia komisji i chcę to powtórzyć, że jeżeli nie zostanie wprowadzony ten element gwarantujący bezpieczeństwo, to znaczy, że Wysoka Izba świadomie i z premedytacją naraża w najwyższym stopniu bezpieczeństwo państwa polskiego.</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#AntoniMacierewicz">Raz jeszcze proszę, żeby uwzględnić wniosek mniejszości mówiący o tym, iż osoba prowadząca obrót strategicznymi towarami musi się wykazać certyfikatem dostępu do informacji niejawnej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#JanKról">Lista mówców została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-225.2" who="#JanKról">Pan poseł Romuald Ajchler zapisał się do zadania pytania.</u>
          <u xml:id="u-225.3" who="#JanKról">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#RomualdAjchler">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#RomualdAjchler">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Bardzo krótkie pytanie. Panie ministrze, art. 20 wspomniany przez posła Żelichowskiego mówi, iż eksport, import lub tranzyt towarów o znaczeniu strategicznym może odbywać się wyłącznie w wyznaczonych urzędach celnych. I to jest bardzo dobry zapis. Jednak mam wątpliwość. W związku z tym proszę powiedzieć, panie ministrze, w jaki sposób ustawa zabezpiecza towar o znaczeniu strategicznym. Czy towar ten przewożony np. tranzytem przez Polskę będzie faktycznie wywieziony z kraju? Czy ustawa zabezpiecza ten towar przed tym, iż faktycznie nie stanie się on przedmiotem spekulacji i nie zostanie wywieziony? Czy w ustawie przewidujecie państwo monitorowanie np. pojazdów, które są deklarowane jako tranzyt, przy pomocy jakiegoś sprzętu, np. satelity czy innego po to, aby zapobiec ewentualnie takim procederom? Dlaczego o to pytam? Mamy wiele przykładów, że towar deklarowany jako tranzytowy w konsekwencji nie wyjeżdża z kraju, narażając przez to skarb państwa na wielki ubytek. Czy mógłby pan wyjaśnić tę wątpliwość? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#JanKról">Przystępujemy do odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-227.2" who="#JanKról">W pierwszej kolejności pan minister Henryk Ogryczak, podsekretarz stanu w Ministerstwie Gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-227.3" who="#JanKról">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#HenrykOgryczak">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Chciałem serdecznie podziękować pani posłance Ewie Freyberg, że tak naprawdę wszystkie podniesione tu kwestie pani posłanka była uprzejma wyczerpać.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#HenrykOgryczak">Chciałbym się ustosunkować do kwestii, którą był uprzejmy podnieść pan poseł Żelichowski. Rozumiem, że regulamin nie zwalnia z tego obowiązku, skoro pana posła nie ma, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#JanKról">Nie, nie zwalnia. Obowiązuje odpowiedź na wszystkie pytania, na które pan może odpowiedzieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#HenrykOgryczak">Pozwolę ustosunkować się do wniesionej w art. 29 kwestii, gdzie pan poseł był uprzejmy stwierdzić, zasugerować, żeby w skład zespołu minister właściwy do spraw gospodarki - tu jest zapis - może także powołać biegłych i ekspertów za ich zgodą. To, że za ich zgodą, to nie budzi wątpliwości, natomiast chodzi o biegłych i ekspertów. Proszę państwa, mówimy o kwestiach, które dotyczą towarów podwójnego zastosowania, mówimy o kwestiach, które dotyczą bardzo specyficznych technicznych produktów, także tych, które mogą być w przyszłości potencjalnym źródłem zagrożenia. Wydaje się oczywiste, że głos ekspertów w tych rozstrzygnięciach jest sprawą istotną, jeżeli chcemy mówić o rozwiązaniach bardzo profesjonalnych.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#HenrykOgryczak">Pan poseł Macierewicz był uprzejmy podjąć kwestię, która była już dyskutowana na posiedzeniu komisji i do której również pani poseł sprawozdawca się ustosunkowała. Jeszcze raz powtórzę, że prawo, projekt ustawy nie zwalnia z obowiązku stosowania ustawy o ochronie informacji niejawnych. Natomiast powtórzę to, co powiedziała pani posłanka: propozycja certyfikatu wymagałaby tak naprawdę modyfikacji nie tego projektu, lecz modyfikacji ustawy o ochronie informacji niejawnych, w której tego pojęcia w ogóle nie ma. Stworzymy więc nowy zupełnie byt prawny, który należałoby..., że tak powiem, wprowadzić modyfikację do tamtej ustawy. Nie powtórzę tych kwestii, które była uprzejma poruszyć już pani posłanka, jakie ma zastosowanie ustawa o ochronie informacji niejawnych i jakie ona ma zastosowanie również w tym projekcie ustawy. Powtórzę, że nierozstrzyganie tej kwestii nie zwalnia od obowiązku stosowania ustawy o ochronie informacji niejawnych.</u>
          <u xml:id="u-230.2" who="#HenrykOgryczak">Jeżeli chodzi o pytanie dotyczące kontroli tranzytu, to ustawa przewiduje, że kontrola tranzytu - tzn. towar przekracza granicę, wchodzi do Polski i wychodzi - jest w kompetencji Głównego Urzędu Ceł. Kwestia więc wiarygodności dokumentów, monitorowania transportu i tego tranzytu należy do kompetencji i obowiązków Głównego Urzędu Ceł. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#JanKról">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią poseł Ewę Freyberg.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#EwaFreyberg">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałabym się ustosunkować do uwag ogólnych, zgłoszonych przez pana posła Żelichowskiego i pana posła Macierewicza. Pan poseł Żelichowski wyraził żal, że tempo pracy Komisji Nadzwyczajnej - Komisji Prawa Europejskiego jest tak szybkie, że nie ma możliwości powoływania ekspertów zewnętrznych. Wydaje mi się, że taka możliwość istnieje. Nie ma żadnych ograniczeń, by takich ekspertów powoływać. Wymaga to tylko intensywniejszej pracy albo szybszej pracy posłów członków komisji. Ponieważ mamy plan z pewnym wyprzedzeniem i druki sejmowe, i wiadomo, jakie ustawy będą rozpatrywane, więc można wcześniej zgłaszać propozycje ekspertyz. Pan poseł wyraża też zdziwienie, że im więcej ekspertyz, tym więcej wątpliwości. To jest normalna prawidłowość, tak jest. I jeżeli będą ci eksperci zewnętrzni, to trzeba być przygotowanym na to, że tych wątpliwości będzie jeszcze więcej. Nie wiem zatem, które rozwiązanie jest lepsze. Niemniej na pewno w przypadkach ustaw bardziej skomplikowanych i trudniejszych warto sięgać do ekspertyz zewnętrznych i apeluję tutaj, z tego miejsca, do wszystkich koleżanek i kolegów o czynienie tego. Paradoksalne jest, że nawołując o powoływanie ekspertów zewnętrznych, pan poseł Żelichowski wnosi poprawkę skreślającą możliwość powoływania takich ekspertów przez organ kontrolny ministra właściwego do spraw gospodarki. Wydaje się, że w przypadku tej ustawy, która jest rzeczywiście ustawą bardzo specjalistyczną, bardzo wrażliwą, takie prawo należałoby pozostawić organowi kontrolnemu. Nie wiem, jakie będzie zdanie komisji co do tej poprawki, ale tak na gorąco moja opinia jest taka, że należałoby to prawo ministrowi pozostawić.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#EwaFreyberg">Jeżeli chodzi o pytanie i wątpliwości pana posła Macierewicza co do tego, czy zasadne jest, aby ten projekt ustawy był rozpatrywany przez Komisję Nadzwyczajną, a więc w trybie nadzwyczajnym - pan poseł stwierdził, że nic nas nie zobowiązuje do tego, aby przyjąć tę ustawę już dzisiaj, w trybie jak najszybszym - chcę zwrócić uwagę, że ta ustawa wprowadza szereg nowych elementów do kontroli obrotu towarami strategicznymi i towarami o podwójnym znaczeniu, a przede wszystkim ten system kontroli wewnętrznej, co do którego wszyscy się zgodzili, że jest potrzebny i że pomoże w tym, aby ta kontrola - pan poseł Macierewicz tak troszczył się o zachowanie bezpieczeństwa - która już będzie się odbywała na szczeblu mikro, została wprowadzona. Żeby wprowadzić taki system kontroli, to im wcześniej się do niej podmioty przygotują, tym lepiej. Wobec tego, jeżeli zakładamy, że czas wejścia do Unii, nawet jeżeli się odsunie, to, miejmy nadzieję, nie na bardzo długo i nastąpi to w ciągu 2–3 lat, zwróćmy uwagę na to, że co najmniej 3 lata trzeba zgodnie z projektem ustawy, zanim będą mogły być wydawane zezwolenia globalne i zezwolenia generalne, które wprowadzają większą elastyczność do obrotu i dają większe możliwości podmiotom. Jeżeli więc tak, to im później wprowadzimy tę ustawę, tym później będą się liczyły te 3 lata i wobec tego te podmioty będą w gorszej sytuacji. Moim zdaniem jak najbardziej zasadne jest w miarę szybkie uchwalenie tej ustawy i wprowadzenie jej w życie. Dlatego cieszę się, że przedstawiciele wszystkich klubów ten projekt ustawy poparli, co rokuje w miarę szybki przebieg procesu legislacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#EwaFreyberg">Wracając do wniosku mniejszości zgłoszonego przez pana posła Macierewicza, chcę powtórzyć - bo pana posła nie było - że jest on przede wszystkim wadliwie sformułowany. Myślę, że gdyby pan poseł zechciał zajrzeć do ustawy o ochronie informacji niejawnej, to bez trudu zauważyłby, że nie ma tam takiego terminu, jak: certyfikat dostępu do informacji. Jest: poświadczenie bezpieczeństwa dostępu do informacji i świadectwo bezpieczeństwa przemysłowego. Wobec tego, jeżeli pan poseł wprowadza taki dodatkowy termin, to moim zdaniem będzie tylko zamieszanie i chaos w stanie prawnym. Wobec tego, jeżeli pan poseł jest zdeterminowany co do utrzymania tego wniosku mniejszości, a wydaje się, że jest, to proponowałabym przeformułowanie go w takim stopniu, żeby był jak najmniej szkodliwy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#JanKról">Pan poseł Ajchler jeszcze ma niedosyt odpowiedzi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#RomualdAjchler">Panie Marszałku! Moje pytanie było bardzo krótkie, ale nie mogę się zgodzić z tą odpowiedzią. Pan minister w ogóle nie odpowiedział...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#JanKról">Trudno, pan może się nie zgodzić, wie pan.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#RomualdAjchler">Przepraszam, panie marszałku. Przepraszam. To jest ustawa o znaczeniu szczególnym i dotyczy strategicznych towarów.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#RomualdAjchler">Panie ministrze, skoro pan mnie odsyła do tych zabezpieczeń, które w tej chwili funkcjonują, i w tak ważnej ustawie nie proponujecie państwo nic, to czy znaczy, że mam rozumieć, iż towary, które są deklarowane jako tranzyt, mogą z tego kraju nie wyjechać, tak? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#JanKról">Pan poseł Macierewicz.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#JanKról">Chciałby pan poseł coś sprostować czy powtórzyć pytanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#AntoniMacierewicz">Tak, źle zrozumianą moją wypowiedź.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#AntoniMacierewicz">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-238.2" who="#AntoniMacierewicz">Najpierw do pana ministra, a także do pani poseł Freyberg.</u>
          <u xml:id="u-238.3" who="#AntoniMacierewicz">Otóż jeśli chodzi o kwestię związaną z tym systemem wewnętrznego bezpieczeństwa, to nastąpiło nieporozumienie. Ten system w żaden sposób nie dotyczy sprawdzania, weryfikacji osoby, która będzie prowadziła ten handel czy ten obrót. W żaden sposób. Nigdzie w ustawie nie ma żadnego sposobu - żadnego odniesienia do ustawy o informacji niejawnej - który by pozwalał na wprowadzenie systemu sprawdzania danej osoby z punktu widzenia bezpieczeństwa państwa: czy ona może mieć dostęp do informacji niejawnej i czy może prowadzić obrót tego typu towarami. Jeżeli zaś - a sprawdzę to, postępując za pani słuszną zapewne uwagą - użyłem złego terminu i zamiast „certyfikat” powinno tam być słowo „poświadczenie”, to oczywiście to zweryfikuję. Za uwagę dziękuję, a za błąd przepraszam. Nie było intencją wprowadzanie żadnego chaosu. Za to było i jest intencją to, by nie można było wykorzystywać Komisji Europejskiej, specjalnego trybu, do wprowadzania do polskiego systemu prawnego ustaw, które w istocie umożliwią obcym służbom i obcym agenturom penetrację Polski. Rozumie to znakomicie klub AWS, który tę poprawkę poparł, za co najmocniej dziękuję. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#JanKról">Czy pan minister Ogryczak chciałby jeszcze zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-239.2" who="#JanKról">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-239.3" who="#JanKról">To będzie ostatnia wypowiedź w tym punkcie porządku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#HenrykOgryczak">Panie Pośle! Panie Marszałku! Pani Posłanko! Panowie Posłowie! Pozwolę sobie odpowiedzieć na podniesioną kwestię dotyczącą tranzytu. Najkrócej będzie, jeśli zacytuję odpowiedni artykuł projektu ustawy: Tranzyt niekrajowego towaru podwójnego zastosowania, którego przemieszczanie ma się zakończyć poza polskim obszarem celnym, wymaga pozwolenia wydawanego przez dyrektora granicznego urzędu celnego. Pozwolenie wydaje się na wniosek przewoźnika. Minister właściwy do spraw finansów publicznych - jemu podlegają główne urzędy celne - w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki, określi, w drodze rozporządzenia, wzór wniosku, o którym mowa w ust. 2, oraz wzór pozwolenia na tranzyt towarów podwójnego zastosowania. Wzór wniosku i wzór pozwolenia, o którym mowa w ust. 3, powinien zawierać w szczególności numer licencji eksportowej, kraj pochodzenia towaru, nazwę przewoźnika, numer listu przewozowego, nazwę eksportera, jego adres, nazwę odbiorcy, jego adres, nazwę, pełny opis towaru, technologii, numer kontrolny, ilość i wartość, nazwę przejścia granicznego, przez które towar będzie wwieziony na polski obszar celny, oświadczenie przewoźnika, że towary objęte międzynarodową kontrolą będą przewiezione przez polski obszar celny na podstawie licencji eksportowej z kraju eksportu do kraju przewoźnika, itd.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#HenrykOgryczak">Trudno się zgodzić z zarzutem, że ta kwestia nie znajduje odzwierciedlenia w projekcie ustawy. Natomiast mogę uznać, że pan poseł wyraża zaniepokojenie, że nie jest ona właściwie zaakcentowana. Ale tu wchodzimy w o wiele szersze kwestie dotyczące egzekucji kwestii celnych w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-240.2" who="#komentarz">(Poseł Romuald Ajchler: Nie mamy pewności, czy ten towar zostanie wywieziony.)</u>
          <u xml:id="u-240.3" who="#HenrykOgryczak">Twierdzę, że jest to kwestia egzekucji, jeżeli bowiem towar został wprowadzony, to jest tak monitorowany, opatrzony takimi dokumentami, odbywa się to z taką dokładnością: od nadawcy przez tranzyt, punkt graniczny aż do odbiorcy... Ale to już jest spór prawie semantyczny.</u>
          <u xml:id="u-240.4" who="#HenrykOgryczak">Odniosę się do kwestii, którą pan poseł Macierewicz był uprzejmy podnieść. Pozwolę sobie zacytować: Ustawa o ochronie informacji niejawnych reguluje zasady ochrony informacji niejawnych, określając ich zakres przedmiotowy i podmiotowy. Ustawa ta jest obowiązująca i stosowana we wszystkich przypadkach w niej przewidzianych. Ustawa nie posługuje się pojęciem „certyfikat dostępu do informacji niejawnej”. W ustawie tej występują pojęcia: „świadectwo bezpieczeństwa przemysłowego” oraz „certyfikat dla systemu”. Świadectwo bezpieczeństwa przemysłowego wydawane jest przedsiębiorcy, jednostce naukowej lub badawczo-rozwojowej starającej się o zawarcie umowy lub wykonującej umowę związaną z dostępem do informacji niejawnych stanowiących tajemnicę państwową dotyczącą realizacji zadań opłacanych w całości lub w części ze środków publicznych. Certyfikat dla systemu wydawany jest dla systemów sieci teleinformatycznych służących do wytwarzania, przechowywania, przetwarzania lub przekazywania informacji niejawnych stanowiących tajemnicę państwową.</u>
          <u xml:id="u-240.5" who="#HenrykOgryczak">Gdyby nawet domniemać, że ten wniosek odnosi się do świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego - ale mówię tylko: domniemać, bo on jest niewłaściwie sformułowany - to jego uwzględnienie skutkuje rozszerzenie zakresu podmiotowego ustawy o ochronie informacji niejawnych na wszystkich przedsiębiorców zamierzających dokonać obrotu z zagranicą towarami objętymi projektowaną ustawą, podczas gdy wymienieni w art. 1 ust. 2 pkt 5 są obowiązani uzyskać takie świadectwo zgodnie z ustawą.</u>
          <u xml:id="u-240.6" who="#HenrykOgryczak">Chciałbym jeszcze na jedną rzecz zwrócić uwagę. Tu mówimy o zakresie przedmiotowym ustawy. Natomiast chcę zaakcentować, Wysoka Izbo, że podmioty, które uczestniczą w obrocie, są koncesjonowane. Pozwolenia zgodnie z tą ustawą dotyczą pozwolenia przedmiotowego wyrażającego zgodę na dokonanie obrotu, natomiast kwestie oceny i weryfikacji podmiotów nie są w tej ustawie pod tym kątem regulowane. Powtórzę zatem, że do wniosku o wydanie zezwolenia zgodnie z tą ustawą firma musi niezależnie od tego posiadać koncesję na obrót bronią i tzw. podwójnego zastosowania. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#JanKról">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#JanKról">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-241.2" who="#JanKról">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono poprawki do przedłożonego projektu ustawy proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Nadzwyczajnej - Komisji Prawa Europejskiego w celu przedstawienia dodatkowego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-241.3" who="#JanKról">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-241.4" who="#JanKról">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-241.5" who="#JanKról">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 9. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej - Komisji Prawa Europejskiego o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o normalizacji (druki nr 2048, 2048-A i 2204).</u>
          <u xml:id="u-241.6" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Ryszarda Czarneckiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#RyszardCzarnecki">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Mam prawdziwy zaszczyt przedstawić stanowisko komisji nadzwyczajnej - Komisji Prawa Europejskiego wobec rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o normalizacji.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#RyszardCzarnecki">Układ Europejski w rozdz. 3 art. 69 zawiera postanowienia odnoszące się do normalizacji europejskiej, a jego podpisanie nakłada na rząd polski obowiązki wspomagania procesu przystosowania krajowych systemów normalizacyjnych do systemu europejskiego.</u>
          <u xml:id="u-242.2" who="#RyszardCzarnecki">Opracowana przez Komisję Europejską „Biała księga w sprawie integracji stowarzyszonych krajów Europy Środkowej i Wschodniej z rynkiem wewnętrznym Unii Europejskiej” zawiera istotny rozdział dotyczący normalizacji. Głównym zadaniem dla Polski jako kraju aspirującego do Unii jest uzyskanie odpowiedniego statusu krajowej jednostki normalizacyjnej w europejskich organizacjach normalizacyjnych: Europejskim Komitecie Normalizacyjnym (CEN) i Europejskim Komitecie Normalizacyjnym Elektrotechniki (CENELEC), faktycznie bowiem w zakresie normalizacji Komisja Europejska scedowała swoje uprawnienia decyzyjne właśnie na te dwie organizacje. Zgromadzenia ogólne obu tych instytucji określiły 9 warunków, jakie muszą być spełnione, aby krajowa jednostka normalizacyjna stała się członkiem wymienionych organizacji.</u>
          <u xml:id="u-242.3" who="#RyszardCzarnecki">Kolejna modyfikacja polskiego rządowego Narodowego programu przygotowania do członkostwa w Unii Europejskiej w tym roku uwypukliła znaczenie normalizacji i to w stopniu znacznie większym niż miało to miejsce w poprzednich dokumentach tego typu. Zgodnie z narodowym programem ostateczny termin całkowitej realizacji procesu harmonizacji technicznej w kwestiach normalizacyjnych upływa z końcem 2002 r.</u>
          <u xml:id="u-242.4" who="#RyszardCzarnecki">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Celem proponowanej nowelizacji jest zbliżenie podejścia do prawa autorskiego w zakresie norm do tego, co jest stosowane w krajach Unii Europejskiej. Upoważnione przez Unię wspomniane już przeze mnie dwie instytucje dają swoim członkom wyłączność praw eksploatacji w celu wydawania, powielania i rozpowszechniania publikacji CEN i CENELEK zgodnie z odpowiednimi porozumieniami.</u>
          <u xml:id="u-242.5" who="#RyszardCzarnecki">Przestrzeganie i ochrona wspomnianych praw są zawarte w Układzie Europejskim, dlatego rząd polski jako sygnatariusz układu powinien zapewnić, że prawa te przysługują krajowej jednostce normalizacyjnej. W rozumieniu europejskim normy nie są dokumentami urzędowymi, są to uznane reguły techniczne do dobrowolnego stosowania i jako takie, zgodnie z prawodawstwem europejskim, powinny być przedmiotem ochrony. Ostatnia nowelizacja ustawy o normalizacji miała miejsce przed trzema laty. Od tego czasu weszło w życie wiele aktów prawnych zmieniających w znacznym stopniu polskie ustawodawstwo w tym właśnie obszarze. W szczególności chodzi o zmiany w zakresie struktury organów administracji rządowej, w tym również nazewnictwa tychże, a także w zakresie prawa finansowego, przede wszystkim w odniesieniu do nowo powstałego sektora finansów publicznych. Zasadnicze te regulacje są ujęte w ustawach z września 1997 r. o działach administracji rządowej oraz z listopada 1998 r., tę ustawę uchwalił już Sejm obecnej kadencji, o finansach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-242.6" who="#RyszardCzarnecki">Ponieważ omawiany projekt ustawy o zmianie ustawy o normalizacji jest pierwszym po dokonaniu powyższych zmian w naszym ustawodawstwie, należało zamieścić w nim przepisy dostosowujące obecnie obowiązującą ustawę o normalizacji do nowych regulacji prawnych. Zmiany te częściowo mają charakter językowy, semantyczny, obejmują te z przepisów ustawy, w których występują nieaktualne nazwy organów administracji rządowej - myślę tu o art. 9, art. 13, art. 15, art. 29 - jak również przepisy posługujące się określeniem naczelne i centralne organy administracji państwowej, tak jest w art. 6 czy art. 15, a także przepis art. 5, w którym odwołuje się do nieobowiązujących już przepisów Prawa budżetowego. W zakresie regulacji mówiących o środkach finansowych przeznaczonych na prace normalizacyjne są one zbieżne z rozwiązaniami przyjętymi na Zachodzie. W krajach Unii Europejskiej finansowanie normalizacji odbywa się także poprzez uzyskiwanie środków z działalności gospodarczej, np. z publikowania i sprzedaży norm krajowych, europejskich i międzynarodowych, sprzedaży innych produktów normalizacyjnych, szkoleń i poradnictwa oraz opracowywania norm na zamówienie, a także z darowizn. W miarę wzrostu tych środków w Polsce malałby, co jest ważne dla polskiego podatnika, udział dotacji budżetowych w finansowaniu krajowej jednostki normalizacyjnej, jaką jest Polski Komitet Normalizacyjny. Jest to zgodne z nowoczesną normalizacją działającą w warunkach rynkowych i pozwala na zachowanie płynności finansowania prac normalizacyjnych. Ewentualne odrzucenie tego artykułu w projekcie ustawy spowoduje konieczność zwiększenia środków budżetowych na działalność normalizacyjną, przed czym przestrzegałbym Wysoką Izbę. Jest to zresztą właściwy kierunek zmian statusu finansowego Polskiego Komitetu Normalizacyjnego, w przyszłości jednostki o ograniczonych z konieczności dotacjach z budżetu.</u>
          <u xml:id="u-242.7" who="#RyszardCzarnecki">Warto podkreślić statystyczny, liczbowy, ciekawy skądinąd, wymiar procesu normalizacyjnego. Obecnie mamy w Unii Europejskiej mniej więcej 8800 euronorm. Przyjmując, że każda z nich liczy średnio ok. 20 stron, daje to w sumie ok. 176 tys. stron, co odpowiada objętości całego acquis communautaire, czyli całego dorobku prawnego Wspólnot Europejskich, całego prawa europejskiego, mówiąc w skrócie. Co roku przybywa około 1000 euronorm. Przewidywana liczba norm europejskich na koniec roku 2002, a więc wtedy, kiedy mamy całkowicie dostosować nasze normy do norm unijnych, to nieco ponad 11 tys. norm. Natomiast liczba euronorm do wprowadzenia do końca 2002 r. to ok. 8800, a więc 80% zbioru norm europejskich. Żeby jeszcze do tych liczb dodać kilka istotnych, powiem, że na razie w Polsce wprowadziliśmy około 2400 euronorm; zostało jeszcze do zaadoptowania ok. 6400. Według obecnie istniejących zasad można wprowadzić w jednym roku metodą tłumaczenia z języka oryginału na język polski ok. 1000 euronorm, a według szacunków Polskiego Komitetu Normalizacyjnego maksimum 1200–1300. Daje to możliwość wprowadzenia, według obowiązującego cały czas systemu, ok. 2600, maksimum do 3000 norm do końca 2002 r. Proste działanie matematyczne, odjęcie tej liczby od tego, co ma być wprowadzone, oznacza, że bez tłumaczenia w języku oryginału miano by wprowadzić ok. 3800 euronorm; w najlepszym wypadku ok. 3500. Jest to niewątpliwie, nie ma co tego ukrywać, trzeba powiedzieć wprost, najbardziej kontrowersyjna sprawa związana z problematyką normalizacji. Ten właśnie problem podnosili posłowie w czasie posiedzenia Komisji Prawa Europejskiego — to, że będziemy wprowadzać euronormy częściowo tylko w języku oryginału, nie będą one kompletnie przetłumaczone na język polski. Średnim pocieszeniem jest fakt, że w tej tzw. metodzie okładkowej w języku polskim jest nie tylko tytuł, ale i streszczenie normy — jest to tzw. okładka krajowa — zawartość normy jest jednak w języku oryginału. Rozumiem znaczne ułatwienie w pracach normalizacyjnych i ich przyspieszenie dzięki przyjęciu takiej procedury, jak też fakt, że szereg euronorm dotyczy obszarów o szybko rozwijającej się technice, a także to, że niektóre euronormy dotyczą bardzo ograniczonych grup specjalistów (choćby np. kwestia technologii zaawansowanych, informatyki, telekomunikacji), lecz ze względów politycznych i prestiżowych formuła ta może budzić pewne wątpliwości, o czym mówię wprost.</u>
          <u xml:id="u-242.8" who="#RyszardCzarnecki">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Warto podkreślić, że jednym z ważniejszych powodów wysunięcia omawianego projektu ustawy jest potrzeba utworzenia krajowego systemu notyfikacji, czyli wymiany informacji między organami administracji rządowej. Jest to konieczne ze względu na obowiązek dostarczania notyfikacji projektów polskich przepisów technicznych, co wynika z ratyfikowanego przez nasz kraj przed 5 laty porozumienia z WTO, Światową Organizacją Handlu, w sprawie barier technicznych w handlu. W tym roku rząd podjął w maju decyzję o utworzeniu krajowego systemu notyfikacji przepisów technicznych, norm oraz procedur oceny zgodności. Nowelizacja ustawy normalizacyjnej daje prawne umocowanie w strukturze biura Polskiego Komitetu Normalizacyjnego owego Krajowego Punktu Informacyjnego WTO/TBT.</u>
          <u xml:id="u-242.9" who="#RyszardCzarnecki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Komisja nadzwyczajna - Komisja Prawa Europejskiego z czystym sumieniem przekazuje Wysokiej Izbie projekt ustawy o normalizacji, uznając, że przyjęcie, i to w szybkim tempie, tego projektu jest sprawą niesłychanie ważną z punktu widzenia harmonizacji polskiego prawa z prawem Wspólnot Europejskich. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#JanKról">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-243.2" who="#JanKról">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-243.3" who="#JanKról">Ponownie przypominam, iż poprawki, wraz z wynikającymi z nich konsekwencjami dla tekstu projektu, może zgłaszać 5 posłów.</u>
          <u xml:id="u-243.4" who="#JanKról">Pan poseł Ryszard Czarnecki ponownie ma zabrać głos, w imieniu klubu AWS. Czy tak? Tak jest zgłoszone.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#RyszardCzarnecki">Panie marszałku, być może zaszło nieporozumienie. Wiem, że w imieniu Klubu Parlamentarnego AWS był na pewno zgłoszony pan Jacek Tworkowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#JanKról">Jest pan poseł? Nie na pewno, bo na pewno jest zgłoszony pan poseł. Ktoś to zrobił, więc proszę tutaj nie mówić, co jest na pewno.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#JanKról">Proszę bardzo pana posła o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#RyszardCzarnecki">Na pewno w fazie decyzyjnej, być może nie zostało tutaj dopełnione odpowiednie przekazanie techniczne. Bardzo przepraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#JanKról">To proszę porządek w klubie zaproponować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#RyszardCzarnecki">Generalnie on istnieje, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#JanKról">Generalnie. Proszę bardzo, panie pośle, już nie kontynuujmy tej dyskusji, tylko proszę naprawdę sprawdzać, kto jest wpisany, i pilnować porządku.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#JanKról">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#JacekTworkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Potrzeba wprowadzenia zmian w ustawie o normalizacji wynika przede wszystkim z konieczności dostosowania przepisów polskiego prawa do prawa Unii Europejskiej. Warunkiem bowiem przystąpienia Polski do Unii Europejskiej jest uzyskanie przez Polski Komitet Normalizacyjny pełnego członkostwa w europejskich organizacjach normalizacyjnych CEN i CENELEC. Z kolei to członkostwo wymaga spełnienia wielu warunków, które określiły powyższe organizacje w wytycznych dotyczących uzyskania statusu członka krajowego CEN oraz w wytycznych dotyczących uzyskania członkostwa CENELEC.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#JacekTworkowski">A oto najważniejsze warunki zawarte w tych wytycznych:</u>
          <u xml:id="u-250.2" who="#JacekTworkowski">1. Proces legislacyjny w Polsce musi zapewnić dobrowolność normalizacji, która to dobrowolność będzie umożliwiała pełne wdrożenie norm europejskich.</u>
          <u xml:id="u-250.3" who="#JacekTworkowski">2. Reguły postępowania Polskiego Komitetu Normalizacyjnego muszą zgadzać się z trybem dobrowolnej normalizacji, takiej jaka istnieje w CEN i CENELEC.</u>
          <u xml:id="u-250.4" who="#JacekTworkowski">3. Polski Komitet Normalizacyjny musi zaświadczyć, że jest w stanie efektywnie uczestniczyć w pracach CEN i CENELEC.</u>
          <u xml:id="u-250.5" who="#JacekTworkowski">4. 80% norm europejskich powinno być wdrożone w Polsce przed przyjęciem na członka CEN i CENELEC, a pozostałe normy będą wdrożone w ciągu roku od momentu uzyskania członkostwa, zaś dokumenty krajowe, które są sprzeczne, będą wycofane.</u>
          <u xml:id="u-250.6" who="#JacekTworkowski">Trzeba powiedzieć, że obecnie obowiązująca ustawa wprowadziła podstawy dobrowolnej normalizacji w Polsce. Jednak nie wszystkie aspekty przyszłego członkostwa Polskiego Komitetu Normalizacyjnego w CEN i CENELEC zostały uwzględnione. Również ostatnie zmiany, co jest zrozumiałe, nie zostały uwzględnione ze względu na upływ czasu.</u>
          <u xml:id="u-250.7" who="#JacekTworkowski">Wysoka Izbo! Z powyższej analizy wynikają zmiany proponowane do ustawy o normalizacji. Zmiany w art. 7 ust. 2 i art. 16 ust. 4 pozwalają zaadoptować normy europejskie nie tylko drogą tłumaczenia, lecz również w języku oryginału. Tu są dwie metody: metoda uznania i metoda okładkowa, gdzie okładka krajowa normy jest w języku krajowym i zawiera tytuł oraz streszczenie normy, a zawartość normy jest w języku oryginału. I choć ta metoda powoduje szybkie i znacznie tańsze załatwienie tego problemu, to jednak rodzi się tu obawa, czy takie niepełne zaadoptowanie norm międzynarodowych nie spowoduje kłopotów w dostępie do tych norm. Sytuacja ta także budzi niepewność co do zgodności z ustawą o języku polskim. Uznać należy argument, że wiele norm dotyczy bardzo specjalistycznych zagadnień, a dodatkowo uspokaja fakt, że decyzja co do rozwiązania będzie podejmowana po starannej analizie przez Polski Komitet Normalizacyjny.</u>
          <u xml:id="u-250.8" who="#JacekTworkowski">Takie podejście do tłumaczenia pozwala mieć nadzieję, że wprowadzenie 80% norm europejskich do końca 2002 r. będzie możliwe. Inne podejście praktycznie umożliwia spełnienie warunków CEN i CENELEC. Nie bez znaczenia jest także problem kosztów związanych z tłumaczeniem tak wielu norm.</u>
          <u xml:id="u-250.9" who="#JacekTworkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zalecana przez stronę unijną zmiana statusu Polskiego Komitetu Normalizacyjnego na jednostkę niezależną, posiadającą osobowość prawną, może być dokonana później. Wymaga to bowiem nowej ustawy i długotrwałego procesu legislacyjnego. Innym ważnym problemem jest utworzenie Krajowego Systemu Notyfikacji, czyli wymiany informacji między organami administracji rządowej. Obowiązek dostarczania takich notyfikacji wynika z porozumienia WTO w sprawie barier technicznych w handlu, które ratyfikowaliśmy w 1995 r. oraz wynika z Dyrektywy 98/34/WE Parlamentu Europejskiego z 1998 r.</u>
          <u xml:id="u-250.10" who="#JacekTworkowski">Rada Ministrów w swojej uchwale z 1996 r. wskazała Polski Komitet Normalizacyjnego jako organ współpracujący z ministrem właściwym do spraw gospodarki. Także uchwała nr 33 z 9 maja 2000 r. w sprawie Krajowego Systemu Notyfikacji przepisów technicznych, norm, procedur oceny zgodności określa zasady działania Krajowego Systemu Notyfikacji. Chodzi tu szczególnie o prawne umocowanie funkcjonowania Krajowego Punktu Informacyjnego WTO/TBT w strukturze biura Polskiego Komitetu Normalizacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-250.11" who="#JacekTworkowski">Panie Marszałku! Następnym problemem jest kwestia finansowania tych procesów. Ustala się, że finansowanie to będzie realizowane ze środka specjalnego. Tu trzeba powiedzieć, że art. 193 ustawy o finansach publicznych likwiduje z końcem br. środki specjalne, które nie są powołane odrębnymi ustawami, dlatego poprawka z zapisem o finansowaniu ze środka specjalnego. Należy dodać również, że gdyby nie było takiego rozwiązania, wówczas trzeba byłoby liczyć się z dużymi kosztami poniesionymi przez budżet, a są to kwoty niebagatelne i w perspektywie trudnego budżetu roku przyszłego raczej problematyczne do zaakceptowania.</u>
          <u xml:id="u-250.12" who="#JacekTworkowski">Wysoka Izbo! Panie Marszałku! Reasumując, chcę powiedzieć, że klub AWS popiera ustawę o normalizacji, wnosząc jednak uwagę, że należy dobrze przyjrzeć się problemowi niepełnego tłumaczenia na język polski norm europejskich i międzynarodowych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#JanKról">Pan poseł Ryszard Hayn zabierze głos w mieniu klubu SLD.</u>
          <u xml:id="u-251.2" who="#JanKról">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#RyszardHayn">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Prezentując stanowisko posłów Klubu Parlamentarnego SLD w sprawie ustawy zmieniającej ustawę o normalizacji z dnia 3 kwietnia 1993 r., druk sejmowy nr 2048 z dnia 3 lipca wraz z autopoprawką z dnia 18 sierpnia, druk nr 2048-A, pozwolę sobie najpierw na stwierdzenie, że przekonująca jest argumentacja Rady Ministrów przemawiająca za dokonaniem nowelizacji uwzględniającej zmiany, jakie zaszły w ciągu kilku ostatnich lat, a zwłaszcza wymogi wynikające z potrzeby dostosowania naszego prawa do norm prawa Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#RyszardHayn">Zadziwiająca i zastanawiająca jest natomiast droga, jaką projekt ten przeszedł. Oto miesiąc po skierowaniu go do Sejmu przez pana premiera rząd wnosi autopoprawkę, która w znacznym stopniu ogranicza zakres zmian, zmian, jak wynika z uzasadnienia pierwotnej wersji, niezbędnych, choć, co również wynika z tego uzasadnienia, daleko niepełnych. Rodzi się więc pytanie, co takiego się stało, że rząd tak zawęził zakres proponowanych zmian, z 13 pozostało tylko 5? Odpadły rozwiązania, które dotyczyły m.in. niektórych zasad funkcjonowania Polskiego Komitetu Normalizacyjnego, ale również nawet zapisy dopasowujące nazewnictwo do obowiązującej terminologii. I konia z rzędem temu, kto wyjaśni, dlaczego rząd np. nie chce zmiany nieaktualnych zapisów, np. dotyczących nieistniejącego ministra przemysłu i handlu, na - ministra właściwego do spraw gospodarki, tak jak to było proponowane, a z czego rząd się potem wycofał. Może nie jest to ważne z punktu widzenia prawa europejskiego, ale przecież pozostał np. zapis dodający art. 7a, mówiący o gromadzeniu środków finansowych przez komitet normalizacji. Ten zapis też nie ma nic wspólnego z prawem europejskim. Co więcej, w uzasadnieniu autopoprawki (druk nr 2048-A) czytamy, że jednym z warunków uzyskania przez Polski Komitet Normalizacyjny członkostwa w europejskich organizacjach normalizacyjnych jest zmiana statusu PKN i wymaga to kolejnej zmiany lub nawet nowej ustawy o normalizacji. Ale rząd przewiduje to dopiero na koniec 2002 r. i na dziś, jak się zdaje, nie ma koncepcji, jak będzie wyglądać ta harmonizacja statusu prawnego komitetu.</u>
          <u xml:id="u-252.2" who="#RyszardHayn">Kończąc krytykę rządu w zakresie trybu pracy nad normalizacją, nie sposób też nie wspomnieć, że Komisji Prawa Europejskiego - wbrew przyjętej procedurze jej prac - Rada Ministrów nie dostarczyła przetłumaczonych na język polski aktów prawnych Unii Europejskiej, odnoszących się do proponowanych w projekcie zmian. Dopiero interwencja pana przewodniczącego Geremka spowodowała realizację tego wymogu przez pana wicepremiera ministra gospodarki. Całe to zamieszanie wydatnie dowodzi, że rząd nie bardzo panuje nad tokiem prac legislacyjnych w zakresie dostosowania ustawy o normalizacji do prawa europejskiego, a potwierdza to też pośrednio opinia sejmowego Biura Studiów i Ekspertyz mówiąca o tym, że ustawa wymaga dalszych zmian dostosowawczych. Rodzi się tylko pytanie, dlaczego rząd nie robi tego szybciej.</u>
          <u xml:id="u-252.3" who="#RyszardHayn">A teraz jeszcze kilka uwag już do zmian szczegółowych, które ostały się w autopoprawce. Jak wspomniałem wcześniej, zmian tych zostało 5, z czego 4 w sposób bezpośredni odnoszą się do działań harmonizujących. Istotna wydaje się zmiana 3., przewidująca w art. 12 ust. 2 dodanie pkt. 9 mówiącego o powołaniu Krajowego Punktu Informacyjnego, zgodnie z postanowieniem Porozumienia Światowej Organizacji Handlu w sprawach Barier Technicznych.</u>
          <u xml:id="u-252.4" who="#RyszardHayn">Zmiany 4. i 5. próbują rozstrzygnąć kłopotliwy dla nas problem języka norm. Omijając zakazy ustawy o języku polskim, proponuje się tu dopuszczenie niektórych norm w języku oryginału, przy zastosowaniu tzw. metody okładkowej, zaś w szczególnych wypadkach, określonych w art. 19 ust. 2 i 3, tzn. dotyczących w szczególności ochrony życia, zdrowia, mienia, bezpieczeństwa pracy i użytkowania, ochrony środowiska i wyrobów zamawianych przez organy państwowe, wprowadza się obowiązek norm w języku polskim. Mówi o tym zmiana 5. odnosząca się do art. 19 ust. 4.</u>
          <u xml:id="u-252.5" who="#RyszardHayn">Nierozstrzygnięta pozostaje jednak kwestia korzystania z tych nieprzetłumaczonych norm. Tu mój poprzednik, pan poseł z AWS, mówił też o tym. Mimo że z niektórych z tych norm korzystać będą z pewnością pojedynczy odbiorcy, to jednak rodzi się pytanie, kto je w razie potrzeby będzie zmuszony tłumaczyć na polski, weryfikować ten zapis oraz na czyj koszt. Przecież nie ma i nie będzie obowiązku znania przez polskich producentów i użytkowników norm wszystkich języków Unii Europejskiej. A tego problemu nowelizacja, jak tu już słusznie zauważono, nie rozstrzyga. Wydaje się, że powinien być to obowiązek Polskiego Komitetu Normalizacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-252.6" who="#RyszardHayn">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Komisja Prawa Europejskiego pozytywnie zaopiniowała rozwiązania wnoszone przez rząd w autopoprawce, uznając, że proponowane zmiany stwarzają - momencik, panie marszałku, już kończę - że wprowadzone przez rząd w autopoprawce zmiany stwarzają możliwość wprowadzenia norm europejskich w zakresie normalizacji i zasługują na zaakceptowanie w formie ustawy. Tak też, mimo wskazanych wyżej zastrzeżeń, będą głosowali posłowie Klubu Parlamentarnego SLD. A do zadań administracji rządowej należeć będzie praktyczna realizacja zapisów polegająca na przyswojeniu ponad 8 tys. norm, przy corocznym przyroście w granicach 1500. Pozostaje wyrazić nadzieję, że znajdą się środki na przeprowadzenie tej ogromnej operacji w miarę krótkim terminie. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#JanKról">Proszę pana posła Jerzego Osiatyńskiego o zabranie głosu w imieniu klubu Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#JerzyOsiatyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności mam zaszczyt poprzeć projekt przedłożony przez Komisję Prawa Europejskiego o zmianie ustawy o normalizacji. W samej rzeczy jest to nowelizacja wycinkowa, mająca znacznie mniejszy zakres niż pierwotnie proponowana przez rząd. Chciałem jednak zwrócić uwagę Wysokiej Izby, że Komisja Nadzwyczajna - Komisja Prawa Europejskiego (podobnie zresztą jak rząd, ale tutaj niekiedy są sprzeczne interesy) stoi przed bardzo trudnym wyzwaniem. Mianowicie zgodnie z wolą Sejmu i zgodnie z zamysłem autorów inicjatywy powołania tej komisji nie jest to komisja, która ma zastępować Sejm w ogóle we wszystkim - to jest komisja, która ma zastępować Sejm w sprawach dotyczących tylko tych zmian w polskim prawie, które są wymagane przez dyrektywy europejskie. I wielokrotnie w toku pracy nad tym projektem ustawy - i w toku prac, które się toczą w tej komisji, a dotyczą innych ustaw - zadawaliśmy rządowi pytanie: jaka dyrektywa Unii Europejskiej wymaga wprowadzenia takiej albo innej zmiany? To jest w istocie wyjaśnienie, dlaczego wielokrotnie mamy do czynienia z regulacją cząstkową, a to nie oznacza bynajmniej potrzeby dalszej pracy nad tymi projektami, w tym także dalszej pracy nad zmianą ustawy o normalizacji, tak żeby uwzględniała ona te wszystkie sprawy, o których przed chwilą wspominał pan poseł Hayn.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#JerzyOsiatyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Właściwie podstawowa treść tego projektu nowelizacyjnego została omówiona zarówno przez pana posła sprawozdawcę, jak i przez przedmówców. Toteż w największym skrócie mogę powiedzieć w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności, że przystąpienie Polski do Unii Europejskiej nakłada obowiązek uzyskania przez krajową jednostkę normalizacyjną, przez Polski Komitet Normalizacyjny pełnego członkostwa w europejskich organizacjach normalizacyjnych - CEN i CENELEC. Członkostwo to jest uzależnione od spełnienia kilku warunków, które te organizacje narzucają. Projekt ustawy umożliwia spełnienie tych warunków i właściwie w bardzo niewielkim stopniu wychodzi poza nie. Ta ustawa z tego punktu widzenia zapewnia możliwość zharmonizowania procedur Polskiego Komitetu Normalizacyjnego z przepisami wewnętrznymi tych dwóch organizacji w zakresie transpozycji norm prawa i nie wychodzi, jak powiedziałem, wiele poza te kwestie. To, co jest potrzebne dla spełnienia wymogów akcesji do Unii Europejskiej, dostosowania naszego prawa - i tylko to - jest przedmiotem tej ustawy. Mając to wszystko na względzie i podzielając także niepokój wyrażany z tego miejsca przez moich przedmówców, Klub Parlamentarny Unii Wolności udzieli poparcia temu przedłożeniu. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#JanKról">Proszę pana posła Ryszarda Smolarka o zabranie głosu w imieniu klubu PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#RyszardSmolarek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego przedstawić uwagi i stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o normalizacji. I chcę tutaj stwierdzić, iż tok prac Komisji Prawa Europejskiego również budzi nasze zaniepokojenie i uwagi, ponieważ otrzymaliśmy propozycję nowelizacji ustawy, następnie otrzymaliśmy autopoprawkę i oczywiście dopiero po interwencji uzyskaliśmy pełne tłumaczenie dyrektyw. Trzeba też przyznać, że nie do końca jest jasne stanowisko sekretarza Komitetu Integracji Europejskiej, który po dosłaniu autopoprawki przedstawił stanowisko blankietowe, a to nas trochę niepokoi. Mamy nadzieję, że pan marszałek zwróci uwagę również stronie rządowej, żeby takie przypadki nie miały miejsca.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#RyszardSmolarek">Generalnie rzecz biorąc, ustawa ta jest ustawą dostosowującą polski obszar negocjacyjny w zakresie swobodnego przepływu towarów. Trzeba przyznać, że daje nam ona szansę na wprowadzenie Polski do międzynarodowych instytucji: Europejskiego Komitetu Standaryzacji i Europejskiego Komitetu Standaryzacji Elektronicznej; wychodzi ona również naprzeciw tym dyspozycjom dyrektyw Unii Europejskiej, które pozwolą na zunifikowanie norm i standardów obowiązujących w Polsce, powołanie Biura Polskiego Komitetu Normalizacyjnego i prowadzenie Krajowego Punktu Informacyjnego. To wszystko pozwoli na łatwiejszy obrót i integrację z Unią Europejską. Sądzę, że koncepcja, która zakłada, że Polski Komitet Normalizacyjny będzie miał konto specjalne i będzie zarabiał poprzez opracowywanie, publikowanie i sprzedaż norm, jest jak najbardziej słuszna, tak powinno być.</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#RyszardSmolarek">Obszar regulowany tą ustawą jest bardzo duży i, niestety, musimy jako klub Polskiego Stronnictwa Ludowego wyrazić również swoje obawy. Sytuacja byłaby lepsza, gdyby rząd zechciał przedstawić ostateczną koncepcję funkcjonowania polskiego systemu normalizacji w perspektywie integracji z Unią Europejską i kompleksową, spójną, ustawę o normalizacji, by nie była ona wycinkowo nowelizowana, tylko żeby był to pełny, jednorodny tekst, regulujący całość obszaru materii. Brak tej perspektywy docelowego modelu funkcjonowania normalizacji w Polsce, jak i również instytucji normalizacyjnych, powoduje, że będziemy narażeni na okresowe, cząstkowe nowelizacje i to jest rzecz niepokojąca.</u>
          <u xml:id="u-256.3" who="#RyszardSmolarek">Kończąc, chcę stwierdzić, że budzi zaniepokojenie Polskiego Stronnictwa Ludowego fakt, że normy będą publikowane metodą okładkową, co jest niezgodne z ustawą o języku polskim, której inicjatorem był klub Polskiego Stronnictwa Ludowego, i przy okazji najbliższej nowelizacji będziemy dążyć do tego, żeby normy publikowane były pełnym tekstem w języku polskim. Natomiast, żeby nie hamować procesu dostosowywania do dyrektyw obowiązujących w ustawodawstwie unijnym z zakresu normalizacji i integrowania polskiej gospodarki, swobodnego dostępu i obrotu towarowego, Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie głosował za przedłożonym projektem ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-256.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#JanKról">Proszę pana posła Adama Wędrychowicza o zabranie głosu w imieniu Koła Parlamentarnego Koalicja dla Polski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#AdamWędrychowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Celem mojego wystąpienia w imieniu Koalicji dla Polski jest zgłoszenie poprawki do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o normalizacji, druki nr 2048 i 2048-A. W art. 1 pkt. 4 po wyrazach „do norm krajowych” skreśla się wyrazy „w tym wprowadzania tych norm w języku oryginału”. Konsekwencją tej poprawki będzie wykreślenie pkt. 5 w art. 1 ustanawiającego zasadę, że w języku polskim publikuje się wyłącznie normy wprowadzone do obowiązkowego stosowania, tzw. obligatoryjne. Uzasadnienie: poprawka ma na celu podtrzymanie zasady, że wszystkie organy państwa oraz instytucje im podległe w wykonaniu zadań publicznych mają obowiązek stosowania języka polskiego jako języka urzędowego, zgodnie z art. 4 pkt 4 i 5 ustawy z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim (DzU nr 90, poz. 999). Tym samym w języku polskim winna być publikowana całość polskich norm. Odrzucenie niniejszej poprawki powoduje, że Polskie Normy będą mogły być ustanawiane w jednym z czterech języków: polskim, angielskim, francuskim, niemieckim na zasadzie pełnej dowolności. Dotyczy to również norm związanych z bezpieczeństwem wyrobów szeroko dostępnych.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#AdamWędrychowicz">Problem ten był już wcześniej dyskutowany przy okazji pracy nad ustawą o języku polskim, m.in. na 58. posiedzeniu Sejmu w dniu 23 września 1999 r. Stenogram, strony 228 i 235, mówi, że reprezentujący stanowisko rządu podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Sztuki pan Jacek Weiss podkreślił, że system normalizacyjny powinien w pełni podlegać rygorom ustawy o języku polskim. Nie wiadomo dlaczego stanowisko rządu zmieniło się w sposób aż tak diametralny. Mając jeszcze trochę czasu, chciałbym podkreślić, że nie jest do przyjęcia stosowanie takiego odstępstwa w państwie prawa, tym bardziej, że eksperci, długoletni pracownicy instytucji Polskiego Komitetu Normalizacyjnego podkreślają, że powoduje to niezgodność z art. 27 konstytucji. Powoduje to niezgodność z szeregiem aktów prawnych, między innymi ze wspomnianą ustawą o języku polskim, ale również z innymi ustawami, i takie postępowanie nie jest zalecane przez Europejski Komitet Standaryzacji. Wyraźnie rząd wprowadza nas w błąd, dlatego, że nikt nikomu nie nakazuje wydawania norm krajowych w języku obcym metodą okładkową. Trzeba z całą mocą podkreślić, że Polski Komitet Normalizacyjny należy do Unii Europejskiej i do Europejskiego Komitetu Standaryzacji i dotychczas stosował te dokumenty w języku polskim.</u>
          <u xml:id="u-258.2" who="#AdamWędrychowicz">Oczywiście, przejściowe trudności mogą być z nadmiarem norm. Jednak na zakończenie pragnę podkreślić, że w Sejmie nad tym problemem wielokrotnie dyskutowano i sądzę, że powyższa poprawka powinna być przyjęta, tym bardziej że właściwie już w tej chwili można przewidzieć, że co najmniej 775 norm, istotnych nawet z punktu widzenia bezpieczeństwa obywateli, byłoby produkowanych, rozpowszechnianych w języku obcym. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-258.3" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Franciszek Jerzy Stefaniuk)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Panie pośle, pan złożył poprawkę?</u>
          <u xml:id="u-259.2" who="#komentarz">(Poseł Adam Wędrychowicz: Tak, już oddaję.)</u>
          <u xml:id="u-259.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Chciałem poinformować, że zgodnie z zapisem art. 56ze...</u>
          <u xml:id="u-259.4" who="#komentarz">(Poseł Adam Wędrychowicz: Jest 5 podpisów.)</u>
          <u xml:id="u-259.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Są podpisy, tak? Dobrze. Przepraszam, ponieważ chciałem poinformować pana posła o konieczności zebrania przynajmniej 5 podpisów.</u>
          <u xml:id="u-259.6" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-259.7" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-259.8" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Ryszarda Czarneckiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#RyszardCzarnecki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziękuję bardzo. Jak widać praktycznie ten projekt ustawy nie wzbudził zasadniczych kontrowersji poza jednym fragmentem tego projektu, który zresztą również mnie osobiście wydawał się być tematem do debaty, o czym mówiłem w swoim wystąpieniu. Chodzi o ten fragment, który mówił o możliwości wprowadzania euronorm wyłącznie w języku oryginału i tylko tak zwana okładka, czyli tytuł, był w języku polskim oraz streszczenie, o co w tej normie chodzi. I oczywiście mamy tutaj tak naprawdę do wyboru realną alternatywę. Albo będziemy starali się te euronormy wprowadzić jak najszybciej do 2002 r. włącznie i wówczas musielibyśmy przyjąć, jeżeli brać za dobrą monetę, a nie ma powodu, żeby nie ufać temu, co mówią władze Polskiego Komitetu Normalizacyjnego, że nie da się więcej niż 1000, 1200 maksimum 1300 tych euronorm w ciągu roku poprzez normalne tłumaczenia wdrożyć, albo też trzeba by opóźnić cały proces i metodą tradycyjną, przez tłumaczenia, czynić to przypuszczalnie parę lat dłużej. I to jest realny dylemat, chyba że znajdziemy dodatkowe siły, które będą szybko dokonywać tych tłumaczeń. Ale tak, jak przewidywałem, to wzbudziło kontrowersje wśród posłów. Jest formalna poprawka pana posła Wędrychowicza w tym zakresie z wymaganą liczbą 5 podpisów, bo taki jest regulamin na tym etapie prac, jeśli chodzi o projekty ustaw wychodzące z Komisji Nadzwyczajnej - Komisji Prawa Europejskiego.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#RyszardCzarnecki">Sądzę, panie marszałku, to jest moja propozycja i sugestia, że posłowie powinni usłyszeć, co ma do powiedzenia właśnie w tym zakresie przedstawiciel Polskiego Komitetu Normalizacyjnego, pani wiceprezes Jolanta Widelska-Koźbiał. Być może jej zapewnienia niekoniecznie do końca rozwieją nasze wątpliwości, natomiast wydaje mi się, że byłoby to ze wszech miar wskazane, zważywszy na to, że ten problem będzie po prostu wracał, problem tych nieszczęsnych tłumaczeń czy braku tłumaczeń euronorm. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Wobec tego pani prezes, proszę uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-261.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Wiceprezes Polskiego Komitetu Normalizacyjnego, pani Jolanta Widelska-Koźbiał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#JolantaWidelskaKoźbiał">Dziękuję bardzo za możliwość wyjaśnienia sprawy. Chciałabym, po pierwsze, przypomnieć, że to, o czym przed chwilą mówił pan poseł Czarnecki, mamy obowiązek wdrożyć do końca 2002 r. - kilka tysięcy norm europejskich. Metody, które są przyjęte przez europejskie organizacje normalizacyjne, to nie tylko metoda tłumaczenia, to są metody inne: metoda uznania, metoda wprowadzania norm metodą okładkową. Powiem też, że chcemy dostosować się do reguł gry proponowanych przez CEN i CENELEC. Nie mamy po prostu innego wyjścia. Aby być w zgodzie z ustawą o języku polskim, wykorzystujemy artykuł, art. 5.1, który mówi: podmioty wykonujące zadania publiczne na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dokonują wszelkich czynności urzędowych w języku polskim, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej. I tym przepisem szczególnym w naszym przypadku jest właśnie wprowadzenie zmiany do art. 16 ust. 4, a dotyczącego możliwości wprowadzania norm w języku oryginału. Chciałabym jeszcze dodać, że to nie jest tak, jak wszyscy myślą, że nagle wszystkie polskie normy będą w języku angielskim, bo w ten sposób jest ta sytuacja pojmowana. Musi być osiągnięty konsens środowiska, żeby uzyskać możliwość wprowadzenia normy w języku oryginału. Tak jak podkreślaliśmy, te normy wprowadzane w języku oryginału będą tylko wtedy, gdy faktycznie - jak informatyka, część telekomunikacji - są to normy obszerne, które liczą kilka tysięcy stron, terminologia stosowana jest terminologią angielską, w zasadzie nawet nieprzetłumaczalną często na język polski i nie ma takiej potrzeby, aby ją tłumaczyć, gdyż środowisko, które stosuje te normy, zna język angielski, myślę, równie dobrze jak język polski. To jest jedna taka dziedzina. Druga, w której przewidujemy wprowadzanie norm w języku oryginału, to jest przede wszystkim kosmonautyka, czyli dziedzina, którą gospodarka polska praktycznie się nie interesuje. Jeszcze można by wymienić kilka innych dziedzin, w których... Choćby urządzenia stosowane przy winobraniu, zbierające winorośl. Są to również normy, którymi, praktycznie rzecz biorąc, gospodarka polska się nie interesuje. Można więc przyjąć z całą pewnością, że będzie to dotyczyć takich dziedzin, które są bardzo specyficzne i którymi gospodarka nasza się nie interesuje. Będzie to również poprzedzone osiągnięciem konsensu przez zainteresowane środowiska i pozwoli nam na spełnienie tego wymaganego od nas warunki, czyli wdrożenia 80% norm do końca 2002 r. Mało tego, umożliwia się nam i nie zabrania absolutnie tłumaczenia, po spełnieniu tego warunku, w wypadku tych norm, i to w takiej kolejności, w jakiej środowiska będą sobie tego życzyły i od nas wymagały. Na to również będą musiały się znaleźć pieniądze w budżecie. Mamy nadzieję, że także sponsorzy, czyli środowiska, sektory gospodarcze, które bardzo będą zainteresowane przetłumaczeniem konkretnych norm, będą tenże budżet odciążały i zlecały, dawały pieniądze po to, żeby te normy tłumaczyć. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani prezes.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-263.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Nadzwyczajnej - Komisji Prawa Europejskiego w celu przedstawienia dodatkowego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-263.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-263.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Sprzeciwu nie słyszę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-263.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy zatem do rozpatrzenia punktu 10. porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o utworzeniu Agencji Techniki i Technologii (druk nr 2150).</u>
          <u xml:id="u-263.6" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Gospodarki pana Tadeusza Donocika w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#TadeuszDonocik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Rady Ministrów przedstawić projekt ustawy o zmianie ustawy o utworzeniu Agencji Techniki i Technologii. Wprowadza on niezbędne zmiany organizacyjne w ustawie z dnia 12 kwietnia 1996 r. o utworzeniu Agencji Techniki i Technologii (DzU nr 74, poz. 352, z 1997 r. nr 121, poz. 770 oraz z 2000 r. nr 48, poz. 550) w związku z przepisem art. 9 ust. 4 ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (DzU z 1999 r. nr 82, poz. 928 oraz z 2000 r. nr 12, poz. 139 i nr 43, poz. 489), który stanowi, że Agencja Techniki i Technologii podlega ministrowi właściwemu do spraw gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#TadeuszDonocik">Zmiany dotyczą powierzenia ministrowi właściwemu do spraw gospodarki kompetencji w zakresie:</u>
          <u xml:id="u-264.2" who="#TadeuszDonocik">1) powoływania i odwoływania prezesa agencji - art. 1 pkt 5 projektu, dotyczy art. 5 ust. 1 ustawy,</u>
          <u xml:id="u-264.3" who="#TadeuszDonocik">2) ustalania prezesowi wynagrodzenia - art. 1 pkt 7a projektu, dotyczy art. 7 ust. 7 ustawy,</u>
          <u xml:id="u-264.4" who="#TadeuszDonocik">3) nadawania statutu agencji w drodze rozporządzenia - art. 1 pkt 4 projektu, dotyczy art. 4 ustawy, które obecnie leżą w gestii prezesa Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-264.5" who="#TadeuszDonocik">W świetle przepisów art. 34 ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o organizacji i trybie pracy Rady Ministrów oraz o zakresie działania ministrów (DzU z 1999 r. nr 82, poz. 929), które określają kompetencje, jakie przysługują właściwemu ministrowi w stosunku do podległych mu i nadzorowanych jednostek, nie zachodzi potrzeba angażowania prezesa Rady Ministrów w powoływanie i odwoływanie prezesa Agencji Techniki i Technologii, ustalanie mu wynagrodzenia, ani też nadawanie statutu agencji.</u>
          <u xml:id="u-264.6" who="#TadeuszDonocik">Ponadto dokonano zmian redakcji art. 4 ustawy, polegających na rezygnacji z regulowania w akcie rangi rozporządzenia dopuszczalnego zakresu działalności gospodarczej agencji, czyli statutu, gdyż zgodnie z treścią przepisów art. 20 i 22 Konstytucji RP wolność działalności gospodarczej jest podstawą gospodarki rynkowej, a jej ograniczenie jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny. Takie ograniczenie dla agencji do zakresu wykonywanych przez nią zadań reguluje art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 12 kwietnia 1996 r. o utworzeniu Agencji Techniki i Technologii. W tymże samym art. 4 ustawy dokonano zmiany redakcji, polegającej na wyodrębnieniu w oddzielny ustęp art. 1 pkt 7b projektu regulacji dotyczącej określenia szczegółowych zasad gospodarki finansowej agencji w drodze rozporządzenia wydawanego przez ministra właściwego ds. gospodarki, w uzgodnieniu z ministrem właściwym ds. finansów publicznych.</u>
          <u xml:id="u-264.7" who="#TadeuszDonocik">Pozostałe zmiany mają charakter porządkujący nazewnictwo zgodnie z terminologią przyjętą w ustawie o działach administracji rządowej.</u>
          <u xml:id="u-264.8" who="#TadeuszDonocik">Wraz z omawianym projektem rząd przedkłada do informacji projekty aktów wykonawczych w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, tj. projekt rozporządzenia ministra gospodarki w sprawie nadania statutu Agencji Techniki i Technologii oraz projekt rozporządzenia ministra gospodarki w sprawie szczegółowych zasad gospodarki finansowej Agencji Techniki i Technologii.</u>
          <u xml:id="u-264.9" who="#TadeuszDonocik">Tak więc wszystkie proponowane zmiany mają charakter formalny, wynikający z dokonania zmian w innych, poprzednio przyjętych przez Wysoką Izbę ustawach.</u>
          <u xml:id="u-264.10" who="#TadeuszDonocik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziękuję uprzejmie za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-265.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-265.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Grzegorza Walendzika w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#GrzegorzWalendzik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Akcji Wyborczej Solidarność w sprawie druku nr 2150, przedstawiającego nowelizację ustawy o utworzeniu Agencji Techniki i Technologii. Na początek chciałbym stwierdzić, że przedstawiony nam druk nr 2150 jest w pewien sposób wzorowym drukiem, zawierającym również projekty rozporządzeń ministra, w ten sposób w pełni dającym posłom możliwość zapoznania się z całą ideą czy przyszłym funkcjonowaniem agencji, także jej nadzorowaniem, realizacją jej zadań statutowych itd. Generalnie rzecz biorąc, o czym mówił pan minister, nowelizacja ustawy zmierza do tego, ażeby dostosować zapisy ustawy z 1996 r. do ustawy o działach, z której wynikają określone kompetencje dla ministra właściwego ds. gospodarki. Mój klub popiera rozpoczęcie prac w komisji nad projektem nowelizacji tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#GrzegorzWalendzik">Chciałem natomiast wyrazić również pewne wątpliwości czy pewne sugestie, które powinny pojawić się w pracach komisyjnych nad tą nowelizacją, gdyż jako posłowie niejednokrotnie spotykaliśmy się ze sprawozdaniem czy wysłuchiwaliśmy przedstawicieli Agencji Techniki i Technologii. Głównym zadaniem Agencji Techniki i Technologii, generalnie rzecz biorąc, jest wspieranie, wspomaganie i wdrażanie nowych technik innowacyjnych i technologii, które są tak bardzo ważne dla konkurencyjności polskiej gospodarki i umożliwiania jej współistnienia na równym poziomie z gospodarką światową, a także wdrażanie nowych technik tam, gdzie instytucje bankowe nie są w początkowym etapie zainteresowane, gdzie jest potrzebna pomoc państwa, gdzie jest potrzebna pomoc ministra gospodarki w tym zakresie, ażeby ukształtować polską gospodarkę na odpowiednim poziomie. Wydaje się, że jako posłowie odczuwaliśmy często niedosyt co do funkcjonowania agencji, nierzadko ze względu na ograniczoną ilość środków, o czym trzeba powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-266.2" who="#GrzegorzWalendzik">Patrząc natomiast na tekst pierwotnej ustawy z 1996 r., widzimy, jaki ogrom zadań jest wobec tej agencji stawiany. Nie będę tego cytował w swoim krótkim oświadczeniu, natomiast byłaby sugestia, żeby w dalszych pracach tej komisji być może zastanowić się nad wynikającymi z tego przesłankami do ewentualnych dalszych zmian.</u>
          <u xml:id="u-266.3" who="#GrzegorzWalendzik">Rodzi się pytanie, czy przy okazji tej nowelizacji, wynikającej z ustawy o działach, nie należałoby wprowadzić być może innych zmian, innych przepisów zmierzających chociażby ku temu. Istnieje co najmniej kilka agencji podległych ministrowi właściwemu ds. gospodarki, których struktura organizacyjna jest bardzo różna. Wynika to z tego, że ustawy o utworzeniu tych poszczególnych agencji były przyjmowane w różnych latach, na różnym etapie rozwoju gospodarki czy ustawodawstwa w Polsce. Powinniśmy chyba jednak zmierzać do pewnej unifikacji czy standaryzacji, jeżeli już tworzymy wyspecjalizowane agendy, tym bardziej że oczekujemy, że w przyszłości środki m.in. na innowację i wdrażanie nowoczesnych technologii będą przeznaczane w znacznym zakresie. I dlatego też kwestia nadzorowania wydatkowania tych środków powinna być tutaj szczególnie umiejscowiona - chociażby może w nowelizacji ustawy czy w zmianie istniejącej ustawy, gdyż pojawia się tutaj szereg jak gdyby wątpliwości - w celu zabezpieczenia celowości i racjonalności w wydatkowaniu środków państwowych na duże zadania, które, miejmy nadzieję, będą w przyszłości realizowane.</u>
          <u xml:id="u-266.4" who="#GrzegorzWalendzik">Jest to pewnego rodzaju wątpliwość, co nie zmienia stanowiska mojego klubu, że należałoby w komisji przyjąć proponowane przez rząd poprawki, a ewentualnie zastanowić się, czy istnieje potrzeba na dzień dzisiejszy nowelizacji być może innych zapisów w tej ustawie, przyjętej przecież 4 lata temu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Błaszczyka w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#JózefBłaszczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej mam zaszczyt przedstawić stanowisko do projektu ustawy z druku nr 2150 o zmianie ustawy o utworzeniu Agencji Techniki i Technologii, która ma na celu wspieranie rozwoju nowoczesnej techniki i technologii. Generalnie należy przyjąć, że instytucja ta jest potrzebna, zwłaszcza w zakresie wspierania rodzimej myśli technicznej i szeroko rozumianej innowacyjności.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#JózefBłaszczyk">Brak zainteresowania polskiego kapitału finansowaniem badań naukowych i wdrożeń wynika przede wszystkim z braku kapitału. Zastąpienie go przynajmniej w części przez mechanizmy wspierające ze środków publicznych ma szerokie przyszłościowe uzasadnienie. Skoro jednak mowa o środkach publicznych, to musi być również mowa o publicznej kontroli ich wydatkowania. Proponowana nowelizacja ustawy o Agencji Techniki i Technologii nie wnosi do dotychczasowej treści niczego nowego. Większość proponowanych w projekcie zmian ma charakter czysto kosmetyczny, wynikający z ustawy o działach administracji rządowej i zmienia tylko nomenklaturę stanowisk.</u>
          <u xml:id="u-268.2" who="#JózefBłaszczyk">Zasadniczym novum jest zmiana sposobu powoływania i odwoływania prezesa agencji - dotychczas kompetencje te były zastrzeżone dla prezesa Rady Ministrów, obecnie przechodzą na ministra gospodarki, łącznie z nadaniem statutu, ale użyta w uzasadnieniu do projektu zmian argumentacja, że stworzy to warunki do optymalnego wykorzystania obowiązków wynikających z podległości agencji, jest jedynie formalnym wybiegiem, gdyż i tak do tej pory prezes agencji był zobowiązany zgodnie z ustawą do składania sprawozdania rocznego właściwemu ministrowi sprawującemu bezpośredni nadzór, a nie bezpośrednio premierowi (art. 5.3), ten zaś jako jedyny uprawniony mógł wnosić o odwołanie lub powołanie prezesa (art. 5.1). Niemniej rozwiązanie takie eliminuje jeden zbędny mechanizm biurokratyczny, który, jak należy sądzić, był do tej pory czystą formalnością.</u>
          <u xml:id="u-268.3" who="#JózefBłaszczyk">Należy zauważyć, że w nowym projekcie nie podlegają zmianie dotychczasowy kształt i rola agencji, która zachowuje jedynie funkcję doradczą i opiniującą, Jakkolwiek w myśl powołanego wcześniej art. 5.3 prezes agencji składa sprawozdanie roczne również przed Sejmem Rzeczypospolitej, to wydaje się, że pozostawienie przez rok bez kontroli Sejmu środków przeznaczonych z budżetu na działalność agencji jest równoznaczne z cichą zgodą na niekontrolowany obrót tymi środkami.</u>
          <u xml:id="u-268.4" who="#JózefBłaszczyk">Do ostrożności w tym względzie skłania również § 3 ust. 2 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad gospodarki finansowej agencji, gdzie jest mowa o możliwości zaciągania kredytów krótkoterminowych na poczet przyszłych dochodów. Agencja może zgodnie z tą ustawą prowadzić działalność gospodarczą i parabankową (udzielać pożyczek, kredytów i czerpać z tego korzyści), powinna wobec tego posiadać jakiś organ kontrolny, jak każdy podmiot gospodarczy i bank.</u>
          <u xml:id="u-268.5" who="#JózefBłaszczyk">Z całym szacunkiem dla ministra i jego funkcji nadzorczych, ale to Sejm uchwala dotacje z budżetu z pieniędzy podatnika. Chcę powiedzieć, że w momencie powołania, tj. w 1997 r., ustawa budżetowa przewidywała na agencję 7,5 mln PLN. Również fundusz statutowy został utworzony z powierzonych środków publicznych.</u>
          <u xml:id="u-268.6" who="#JózefBłaszczyk">Zarówno w dotychczasowej, jak i znowelizowanej ustawie bardzo mocna jest pozycja prezesa agencji i jest to - jak wynika z trybu jego powołania i umocowania - funkcja polityczna. Jest powoływany, a nie wybierany w drodze konkursu. Nie stawia się wobec niego żadnych wymagań merytorycznych. Zastępców powołuje się na jego wniosek, co prawda po konkursie, ale tryb wyłaniania kandydatów określa chyba też prezes (nigdzie to nie jest sprecyzowane). Prezes jest jednoosobowym organem agencji. Jedyny, poza Najwyższą Izbą Kontroli, organ kontroli w agencji powołuje też prezes. Prezes może powoływać pełnomocników do działania w imieniu agencji. Dysponuje funduszami w sposób raczej uznaniowy. Rada agencji opiniuje i doradza, ale nie zatwierdza decyzji. Jest to znakomita posada dla kolegi partyjnego, biernego, miernego, ale wiernego. Tylko dlaczego za publiczne pieniądze? Należy sądzić, że są one niemałe.</u>
          <u xml:id="u-268.7" who="#JózefBłaszczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pomimo wszystko klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej poprze proponowane zmiany w ustawie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-268.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Zająca w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#JerzyGrzegorzZając">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#JerzyGrzegorzZając">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Po bardzo szczegółowym uzasadnieniu projektu ustawy o zmianie ustawy o Agencji Techniki i Technologii, dokonanym przez pana ministra Donocika, po tych dwóch wystąpieniach, mając zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności odnieść się do tego projektu, muszę powiedzieć, że coś mnie tu zastanowiło. Zastanowiła mnie bardzo ostra krytyka tego projektu dokonana przez mojego szanownego przedmówcę, a konkluzja tego jest zupełnie inna i to jest zadziwiające. Ten projekt - pan minister wyraźnie to przedstawił - jest projektem tylko dostosowawczym; dostosowuje jedną ustawę do drugiej ustawy, a mianowicie ustawę o Agencji Techniki i Technologii do zmienianej nie tak dawno ustawy o działach. Jest to projekt porządkowy i na pewno ma pewien mankament, o którym mówił pan poseł Walendzik: czy nie należałoby w tym projekcie zawrzeć jeszcze czegoś innego. Jeśli jednak chodzi o ten projekt, ten, który jest w druku nr 2051, jest on zwarty. Ba, ma dwa bardzo dobrze napisane rozporządzenia. Można by co prawda dyskutować, czy prezes Agencji Techniki i Technologii nie powinien być powoływany przez ministra gospodarki, również po konkursie, tak jak jest napisane w rozporządzeniu, co mój klub wita z uznaniem - to, że wiceprezesowie są powoływani po konkursie. No ale tak się to zmienia, że jak się zmieniają rządy, to zmieniają się też prezesi niektórych agencji. Natomiast ważne by było, żeby ta agencja dobrze działała.</u>
          <u xml:id="u-270.2" who="#JerzyGrzegorzZając">Jeżeli parlament przyjął, że ustawa o działach jest dobrze napisana, to w związku z tym nie ma żadnej potrzeby, aby prezes Agencji Techniki i Technologii, który jest organem agencji, był powoływany przez prezesa Rady Ministrów. W zupełności wystarczy, by - jak jest w omawianym projekcie - był on powoływany przez ministra gospodarki. Myślę, że można by wykorzystać, chociaż już chyba nie przy tym projekcie ustawy, większą dyskusję na temat ilości środków budżetowych kierowanych do Agencji Techniki i Technologii, gdyż w ostatnich latach te pieniądze są na podobnym poziomie; sięgają kwoty 6,5 mln zł, 7,5 mln zł, 6900 mln zł, 8 mln zł, w zależności od roku. Nie jest to zbyt dużo, jeśli zważyć, czym się ma Agencja Techniki i Technologii zajmować. A przypominam, że odpowiada za innowacyjność w działalności gospodarczej, promowanie nowych technik i technologii w gospodarce.</u>
          <u xml:id="u-270.3" who="#JerzyGrzegorzZając">Mam zaszczyt w imieniu mojego klubu powiedzieć, że mój klub popiera tę zmianę ustawy. Jest ona po prostu porządkowa. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Aleksandra Łuczaka w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#AleksanderŁuczak">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#AleksanderŁuczak">Wysoka Izbo! Rzeczywiście sam projekt ustawy ma charakter formalny i trudno znaleźć jakiekolwiek sprawy, które by wzbudzały kontrowersje. Są one rzeczywiście jasno przedstawione i trudno mieć zastrzeżenia co do słuszności tych zapisów. Chciałbym w imieniu Polskiego Stronnictwa Ludowego poprzeć te zmiany.</u>
          <u xml:id="u-272.2" who="#AleksanderŁuczak">Natomiast na tle wypowiedzi, które dotychczas zostały wygłoszone, chciałbym dodać, że również w moim przekonaniu agencja nie spełnia swoich statutowych zadań. Środki jej powierzone są rzeczywiście niewielkie, ale efekty tego działania są bardzo skromne i służą raczej temu, co by się wiązało z tym, żeby ta agencja dobrze się miała, natomiast trudno znaleźć takie sprawy, które by rzeczywiście popychały kwestie związane z unowocześnianiem polskiej wynalazczości, z wprowadzaniem nowych rozwiązań do przemysłu i prowadzeniem tego wszystkiego, co jest sednem działania tej agencji. Myślę, że ta dyskusja nad sensem i merytoryczną działalnością powinna się odbyć raczej wtedy, kiedy będziemy dyskutowali nad sprawozdaniem, ale przy tym projekcie również uważałem za stosowne wypowiedzieć uwagi krytyczne.</u>
          <u xml:id="u-272.3" who="#AleksanderŁuczak">Tak jak powiedziałem klub Polskiego Stronnictwa Ludowego odnosi się pozytywnie do zmian zawartych w tym projekcie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-273.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Zgłosili się panowie posłowie do zadania pytań.</u>
          <u xml:id="u-273.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Wojciech Nowaczyk z klubu SLD zada pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#WojciechNowaczyk">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#WojciechNowaczyk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! We współczesnej administracji gospodarczej istnieje swojego rodzaju moda na tworzenie agencji zamiast urzędów. Agencja Techniki i Technologii ma nadzór, którego można oczekiwać. Zadałem pytanie - w jakimś stopniu utwierdził mnie w tym mój przedmówca pan poseł profesor Łuczak. Pytam: Jaki jest średnioroczny budżet agencji, jaki jest bilans ekonomiczny jej działalności?</u>
          <u xml:id="u-274.2" who="#WojciechNowaczyk">I pytanie drugie: Jakie są korzyści materialne dla gospodarki narodowej i czy one są wymierne ekonomicznie? Prosiłbym o podanie tych wartości konkretnie w złotówkach. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Jan Chmielewski z klubu AWS zada pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#JanChmielewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytania do pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#JanChmielewski">Po pierwsze. Dlaczego ważne dla ministra gospodarki agencje Agencja Techniki i Technologii oraz Państwowa Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, która także powstanie, mają różną strukturę. Chodzi mi o taką propozycję, że w tej pierwszej Agencji Techniki i Technologii organem jest tylko prezes, natomiast w drugiej także organem jest rada nadzorcza. I tutaj w Agencji Techniki i Technologii mamy, że to jest organ opiniujący i tylko, i wyłącznie doradczy.</u>
          <u xml:id="u-276.2" who="#JanChmielewski">Drugie pytanie: Jaka jest pewność, że podległość Agencji Techniki i Technologii w tej nowelizacji, która jest konieczna z pewnych względów, będzie narzędziem lepiej wykorzystanym przez ministra gospodarki niż dotąd.</u>
          <u xml:id="u-276.3" who="#JanChmielewski">I przy okazji, jeżeli można by spytać, bo to nie jest tak wprost ten temat, czy w ogóle przewiduje się współpracę tej agencji chociażby z centrami rozwoju technologii, których w Polsce jest już siedem, większość przy uczelniach, chociażby z KBN, a także z Polską Agencją Rozwoju Przedsiębiorczości, która będzie miała znacznie większe środki i możliwości? Czy uda się także przez te dwie agencje przezwyciężyć to, że Ministerstwo Gospodarki jest widziane jednak jako ministerstwo górnictwa, hutnictwa i przemysłu wydobywczego, a od dzisiaj o rozwoju kraju decyduje właśnie wysoka technologia i tempo zmian w tym zakresie w sensie efektów jest po prostu bardzo małe, w wolnym tempie powstają parki technologiczne. Ale to jest, mówię, na marginesie, żeby to było narzędzie efektywne. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Gospodarki pana ministra Tadeusza Donocika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#TadeuszDonocik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podzielam te opinie, które mówiły o tym, że agencja w sensie merytorycznego zakresu funkcjonowania w Polsce jest potrzebna. To, co się dzieje po roku 1990, czyli przebudowa całej gospodarki, rzeczywiście spowodowało, że na początku lat dziewięćdziesiątych zapotrzebowanie na współpracę z jednostkami badawczo-rozwojowymi itd. było mniejsze, ponieważ firmy od nowa budowały swój potencjał, chciały przetrwać na rynku i to wszystko spowodowało, że napływ nowych i nowoczesnych technologii był niezwykle ograniczony. Ta agencja ma inspirować, uświadamiać tę potrzebę i ma również dawać propozycje, w tym również dla sektora małej i średniej przedsiębiorczości, która pojedynczo nie jest w stanie wyrazić nawet zapotrzebowania na nowoczesne technologie.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#TadeuszDonocik">Jaki jest budżet agencji? Corocznie przynajmniej od trzech lat w projektach ministra gospodarki jest on średnio prawie dwukrotnie wyższy niż faktycznie zostaje zatwierdzony w postępowaniu negocjacyjnym międzyresortowym czy później w Sejmie. Cały czas brakuje pieniędzy w budżecie i jakoś nie umiemy się przebić z określeniem większego budżetu dla agencji. To jest jeden z podstawowych problemów, ponieważ jeżeli osiemdziesiąt parę procent, czy około osiemdziesięciu procent funduszy jest przeznaczonych na utrzymanie agencji, która w ramach posiadanych etatów wykonuje pewne prace i to jest oczywiście ta wartość dodana również do tego problemu, niemniej jednak same kredyty, pożyczki udzielane na wsparcie wdrożeń innowacyjnych w firmach stanowią niestety wciąż mały fragment. Faktycznie są to środki, jak tutaj powiedziano, w granicach między 7 mln a 8,5 mln rocznie. Dla ułatwienia powiem, że to jest poziom niewiele wyższy, bo gdzieś o ok. 15–20%, niż w Polskiej Agencji Inwestycji Zagranicznych, a tutaj promujemy Polskę jako miejsce atrakcyjne dla inwestycji zagranicznych i to jest jak gdyby obszar o charakterze promocyjnym, a nam chodzi o konkretne technologie, innowacje, licencje, które trzeba kupić, czy nawet produkt gotowy, który może później zostać wdrożony w Polsce. W związku z tym dysproporcja tych środków... w jednym i w drugim przypadku tych pieniędzy jest za mało.</u>
          <u xml:id="u-278.2" who="#TadeuszDonocik">Dlatego bałbym się dzisiaj odpowiadać rzetelnie na temat wymiernych korzyści dla gospodarki. Jeżeli pan poseł, który zadał to pytanie, pozwoli, to kiedy będziemy składać sprawozdanie, bo musimy wykonać bilans... na tym etapie, niespełna 9 miesięcy, nie posiadam na tyle szczegółowych informacji, żebym to mógł określić. Jeżeli jest takie zapotrzebowanie, to jestem gotów odpowiedzieć na piśmie w krótkim czasie albo najlepiej po zamknięciu września, żeby było to zestawienie za 9 miesięcy. W październiku mogę przesłać odpowiedź, określić przynajmniej te wymierne korzyści, które są policzalne, tzn. jaka była wartość sprowadzonych technologii, ile było wdrożeń, ile udzielonych kredytów, jaka jest stopa zwrotu w wypadku tych kredytów, bo to wszystko trzeba razem zaprezentować.</u>
          <u xml:id="u-278.3" who="#TadeuszDonocik">Dlaczego są różne struktury w agencjach podległych ministrowi gospodarki? Dlatego że jeśli chodzi o agencję rozwoju, to jest to nowy projekt ustawy i jest to od początku przemyślane, uwzględniono tu wszystkie doświadczenia minionego okresu. Wydaje się, że jest to pod tym względem lepsza propozycja niż w wypadku agencji, która powstała parę lat temu, bo doświadczenia osób, które ją tworzyły, musiały być z natury rzeczy inne niż 3, 4 lata czy 5 lat później. Myślę, że w związku z propozycją szczególnie pierwszego posła, ażeby zastanowić się nad tym, czy oprócz potrzeby formalnej zmiany, co jest koniecznością, dostosowania do innych ustaw, komisja nie powinna podjąć próby przyjrzenia się tematowi i przy okazji zaproponować innych zmian, które udoskonaliłyby funkcjonowanie agencji... Myślę, że jest tu wiele do zrobienia i na pewno taka dyskusja będzie niezwykle cenna dla jakości funkcjonowania agencji w przyszłości, jako że wiele obaw i wątpliwości podzielam. Choć trzeba powiedzieć szczerze, że od pewnego czasu agencja jest o wiele bardziej aktywna niż to miało miejsce na przykład jeszcze w ubiegłym roku. Dociera się to, Ministerstwo Gospodarki zwiększyło nadzór nad agencją, a inspiracje, wymagania... Wspólnie jeździmy na różne seminaria, ułatwiamy sobie różne kontakty, które mają spowodować większą aktywność, wręcz agresję ze strony agencji w obszarze, który został jej nadany.</u>
          <u xml:id="u-278.4" who="#TadeuszDonocik">Jeżeli w związku z tym Wysoka Izba podejmie decyzję o przeniesieniu tych prac do komisji... Gdybyśmy bowiem mówili tylko o samej materii, która została przedłożona przez rząd jako struktura formalna, to może wtedy nie byłoby potrzeby pracy w komisjach, jako że rzeczywiście miałoby to charakter oczywisty i tylko formalny. Ale jeśli trafi to do komisji, to rzeczywiście podzielałbym pogląd, żeby podyskutować, co można by jeszcze poprawić, a wtedy pewne kwestie, o których tu dzisiaj wspomniano, można podjąć.</u>
          <u xml:id="u-278.5" who="#TadeuszDonocik">Ja osobiście uważam, że agencja musi współpracować z centrami techniki i technologii, i z tymi siedmioma, i z tymi, które jeszcze powstaną. A mamy dalsze inicjatywy, zresztą sami je inspirujemy, ponieważ jest nowy rządowy program innowacyjności, nowy program jakości. Są to oddzielne programy, bo chodzi o dwie różne materie, i myślę, że tu ta współpraca powinna być większa.</u>
          <u xml:id="u-278.6" who="#TadeuszDonocik">Co do współpracy z KBN, to jest to oczywiste, tak samo jak współpraca z jednostkami badawczo-rozwojowymi. Chodzi o to, żeby jednak preferować w większym niż do tej pory stopniu polską myśl, polskie doświadczenia i ich przekładalność na praktykę gospodarczą.</u>
          <u xml:id="u-278.7" who="#TadeuszDonocik">Muszę tutaj - biorąc pod uwagę podejrzenie, że Ministerstwo Gospodarki jest tylko ministerstwem górnictwa, energetyki i przemysłu ciężkiego, że chodzi tu o problemy restrukturyzacyjne - powiedzieć, że Ministerstwo Gospodarki ma jednak trzy wyraźne piony. Jeden z nich zespala całość i zajmuje się makroekonomią oraz planowaniem strategicznym, średniookresowym, do 7 lat. Jeśli chodzi o dwa pozostałe piony, to jest pion restrukturyzacji i nawet elementów prywatyzacji, gdzie jest górnictwo, przemysł zbrojeniowy, hutnictwo, energetyka, przemysł lekki, czyli wszystko to, co w wielu miejscach wymaga jeszcze naprawiania, i wyraźny pion rozwojowy - mała i średnia przedsiębiorczość, turystyka, współpraca z zagranicą, promocja eksportu. Oczywiście Wysoki Sejm wie o tym, że są jeszcze dysproporcje w finansowaniu; po prostu potrzeby w zakresie restrukturyzacji są takie, że wymaga to olbrzymich nakładów finansowych, które sięgają ponad 80% wszystkich środków posiadanych przez ministra gospodarki, i wiedza o tym na pewno czyni wrażenie, jakoby sprawy rozwoju, przyszłości, nowoczesności polskiej gospodarki i jej konkurencyjności były traktowane drugorzędnie. Minister gospodarki wiele dałby za to, aby móc na ten niejako trzeci filar działalności, na rozwój, mieć porównywalną wielkość nakładów, biorąc pod uwagę, ile ma na konieczną restrukturyzację i rozwiązywanie wszystkich problemów społecznych, które temu towarzyszą. Wysoka Izba doskonale zna stan budżetu i w związku z tym jest to na dzisiejszym etapie po prostu niemożliwe. Natomiast gwarantuję, że środki, które posiadamy w części dotyczącej rozwoju, staramy się wykorzystać w sposób bardzo optymalny, z olbrzymim zaangażowaniem ludzi, z wykorzystaniem najlepszych kompetencji, a także doświadczeń innych państw. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-279.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o utworzeniu Agencji Techniki i Technologii, zawarty w druku nr 2150, do Komisji Gospodarki oraz Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-279.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-279.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-279.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-279.6" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń.</u>
          <u xml:id="u-279.7" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Czy ktoś z pań posłanek i panów posłów chciałby jeszcze się zgłosić do wygłoszenia oświadczenia?</u>
          <u xml:id="u-279.8" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dzwonią o pozwolenie.</u>
          <u xml:id="u-279.9" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-279.10" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Listę posłów zgłoszonych do oświadczeń uważam za zamkniętą.</u>
          <u xml:id="u-279.11" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o wygłoszenie oświadczenia pana posła Tadeusza Wronę.</u>
          <u xml:id="u-279.12" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł reprezentuje klub AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#TadeuszWrona">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! 19 września 2000 r. odbyła się w Sejmie Ogólnopolska Konferencja Młodzieżowych Rad Miejskich organizowana przez Ogólnopolską Federację Młodzieżowych Rad Miejskich oraz Ligę Krajową. Data konferencji nie była przypadkowa. W tym dniu 10 lat temu powstała pierwsza w Polsce młodzieżowa rada miasta. Została ona utworzona uchwałą Rady Miasta Częstochowy. Miałem zaszczyt być inicjatorem. Pierwsza młodzieżowa rada miasta w Polsce postawiła sobie za cel wytworzenie łączności pomiędzy radnymi a młodzieżą, wyłonienie faktycznych liderów spośród młodzieży, aby dać im szersze pole działania, nauczyć samorządności i lokalnego patriotyzmu.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#TadeuszWrona">Podsumowując 10-letnią działalność młodzieżowych rad, możemy śmiało powiedzieć, że częstochowska inicjatywa trafiła na podatny grunt, gdyż w chwili obecnej funkcjonuje ok. 80 podobnych samorządów młodzieżowych. Skupiają one młodzież zainteresowaną pracą na rzecz swojego najbliższego środowiska lokalnego, która promuje ideę samorządu terytorialnego również wśród rówieśników. W ciągu tego okresu z działalnością samorządową miało kontakt prawie 10 tys. młodych Polaków. Ważnym elementem konferencji, nad którą patronat objął marszałek Sejmu Maciej Płażyński, było także opracowanie stanowiska w sprawie braku jednoznacznej podstawy prawnej działania młodzieżowych rad, jak również giełda doświadczeń, której celem była wymiana poglądów, jak również sposobów rozwiązywania problemów, a przede wszystkim integracja środowiska młodych samorządowców.</u>
          <u xml:id="u-280.2" who="#TadeuszWrona">Konferencji towarzyszyło rozstrzygnięcie konkursu na najlepiej funkcjonującą młodzieżową radę miasta w Polsce. Konkurs miał na celu promowanie najlepszych przedsięwzięć oraz modeli organizacji pracy poszczególnych grup młodzieży. Pierwszą nagrodę przyznano Młodzieżowej Radzie Miejskiej w Polkowicach za podejmowanie działań na rzecz poprawy bezpieczeństwa w gminie Polkowice, przeciwdziałanie patologiom wśród młodzieży, akcje na rzecz integracji instytucji, organizacji działających na terenie gminy na rzecz młodzieży, w tym młodzieży niepełnosprawnej, jak również propagowanie pozytywnych postaw i zachowań młodzieży. Przyznano również cztery równorzędne nagrody dla Młodzieżowej Rady Miasta Torunia za podejmowanie działań na rzecz przeciwdziałania uzależnieniom od narkotyków, alkoholu i tytoniu, prowadzenie akcji edukacyjnych z zakresu promocji zdrowia, świadomości prawnej młodych Polaków, propagowanie kultury i sztuki wśród młodzieży. Również nagrody przyznano Młodzieżowej Radzie Powiatu Myślenickiego za pomysł powołania pierwszej w Polsce młodzieżowej rady powiatu, redagowanie młodzieżowego dodatku do „Gazety Myślenickiej”, jak również integrowanie środowisk młodzieży na terenie powiatu. Nagrodę otrzymała Młodzieżowa Rada Miasta Sieradza za owocną współpracę międzynarodową między Młodzieżową Radą Miasta Gaggenau z Niemiec i Annemasse z Francji, na przykład wspólne zorganizowanie akcji „Dawać ciepło” na rzecz podopiecznych Sieradzkiego Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, jak również podejmowanie akcji charytatywnych na rzecz dzieci chorych na białaczkę i niesłyszących i integracji sieleckiej młodzieży z różnych subkultur. Nagrodę otrzymała również Młodzieżowa Rada Miasta Koszalina za podejmowane działania na rzecz integracji osób niepełnosprawnych, propagowanie sportu wśród młodzieży, integrację środowiska samorządów uczniowskich.</u>
          <u xml:id="u-280.3" who="#TadeuszWrona">Przyznano również dwa wyróżnienia dla Młodzieżowej Rady Miasta Białogardu za integrację młodzieży szkolnej, konkretne działania na rzecz osób niepełnosprawnych, na przykład pomoc w zakupie wózków inwalidzkich, jak również dbanie o wizerunek miasta, na przykład obsadzanie jednej z ulic młodym drzewostanem. Wyróżnienie otrzymała również Młodzieżowa Rada Szkół Ponadgimnazjalnych Miasta Łodzi za promowanie aktywności kulturalnej i twórczej wśród młodzieży, jak również działania na rzecz ograniczenia zjawisk patologicznych wśród młodzieży, na przykład akcja PUB - działanie uniemożliwiające zakup niepełnoletnim alkoholu i papierosów. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-280.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o wygłoszenie oświadczenia pana posła Romualda Ajchlera z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#RomualdAjchler">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#RomualdAjchler">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W dniu 16 września 2000 r. w Chrzypsku Wielkim w woj. wielkopolskim Zarząd Stowarzyszenia Klub Abstynenta w Charcicach zorganizował 14 Ogólnopolski Rajd Abstynencki Klonowego Liścia, na który przybyło ponad 800 uczestników z całego kraju.</u>
          <u xml:id="u-282.2" who="#RomualdAjchler">Biorący udział w rajdzie uczestnicy wystosowali apel do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. Ponieważ brałem udział w rajdzie jako jeden z wielu zaproszonych gości, poproszono mnie o przekazanie marszałkowi Sejmu Maciejowi Płażyńskiemu apelu, co już dzisiaj miało miejsce. Zobowiązałem się jednocześnie do zapoznania z apelem panie i panów posłów, co niniejszym uczynię, wierząc, że znakomita większość pań i panów posłów obserwuje obrady Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-282.3" who="#RomualdAjchler">Apel i stanowisko stowarzyszeń abstynenckich uczestników Ogólnopolskiego Jesiennego Rajdu Abstynenckiego „Klonowego liścia” w sprawie zmian w ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi:</u>
          <u xml:id="u-282.4" who="#RomualdAjchler">My, uczestnicy rajdu „Klonowego liścia”, popieramy zmiany zawarte w projekcie zmian, druk nr 1978, a dotyczące jednoznacznego i bezwyjątkowego zakazu reklamowania napojów alkoholowych na terenie Polski. Dokument ten wskazuje m.in. również na konsekwentne egzekwowanie zakazu podawania i sprzedaży alkoholu nieletnim. Równocześnie prosimy pana marszałka o interwencję w sprawie zmian zawartych w druku nr 1939. Należy podkreślić, że dotychczasowy art. 1 ustawy wyraźnie mówi, iż ograniczenie spożycia napojów alkoholowych jest najważniejszym celem tej ustawy, zaś strategia ograniczania dostępności alkoholu stanowi jeden z instrumentów służących realizacji tego celu. Proponowane zmiany mogą doprowadzić do znacznego wzrostu dostępności napojów alkoholowych, a w konsekwencji do zwiększenia szkód. Szczególnie szkodliwy jest projekt nowego zapisu art. 182 dotyczącego finansowania gminnych programów wprowadzania projektowanej zmiany, zwalniający gminy z konieczności przeznaczania całości środków pochodzących z opłat, zagraża realizacji celów gminnych programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. Zmiana ta zagraża w dużym stopniu organizacjom pozarządowym, a takimi są wszystkie stowarzyszenia abstynenckie.</u>
          <u xml:id="u-282.5" who="#RomualdAjchler">Podpisali przedstawiciele: Poznania, Warszawy, Raciborza, Sieradza, Lęborka, Słupska, Wrześni, Pruszkowa, Opalenicy, Wielenia, Obornik, Międzychodu, Sierakowa, Swarzędza, Szamotuł, Świnoujścia i Chrzypska Wielkiego.</u>
          <u xml:id="u-282.6" who="#RomualdAjchler">Wysoki Sejmie! Na obecnym posiedzeniu Sejmu projekt ustawy o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi będzie przedmiotem obrad. W związku z powyższym oświadczeniem tym szczególnie chcę zainteresować posłów, którzy będą pracować w komisjach nad wyżej cytowanym projektem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-282.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Kazimierza Kaperę z klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#KazimierzKapera">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Parlamentarnego Zespołu Stowarzyszeń Rodzin Katolickich Akcji Wyborczej Solidarność pragnę wygłosić oświadczenie. W czasie konferencji programowej Sojuszu Lewicy Demokratycznej w Dębem koło Warszawy przewodniczący SLD Leszek Miller stwierdził m.in.: Promocja wielodzietności jest siłą napędową ubóstwa, dziedziczonego upośledzenia części przyszłych pokoleń. Koniec cytatu. Ta skandaliczna i obraźliwa wypowiedź pana Leszka Millera ma charakter dyskryminujący rodziny wielodzietne, w których wychowuje się 40% polskich dzieci. Jest pogwałceniem Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, a także nie mieści się w ramach kultury politycznej. Nikomu nie wolno poniżać innych osób z racji ich pochodzenia i wyznawanego systemu wartości. W sytuacji, kiedy Polska zaczęła wymierać, utożsamianie wielodzietności z ubóstwem i upośledzeniem dowodzi nie tylko braku wyobraźni, ale jest sprzeczne z polską racją stanu, a zarazem stanowi brutalny atak na rodzinę. Wypowiedź ta ukazuje rzeczywiste intencje pana Leszka Millera i jego obozu politycznego - Sojuszu Lewicy Demokratycznej, dyskryminujące rodziców oraz dzieci w rodzinach wielodzietnych, a także wszystkich tych, którzy doceniają wartość każdego ludzkiego życia. Stowarzyszenia Rodzin Katolickich stanowczo protestują przeciwko tak pogardliwemu traktowaniu rodzin wielodzietnych i domagają się od pana Leszka Millera, przewodniczącego Sojuszu Lewicy Demokratycznej, przeproszenia wszystkich osób dotkniętych jego wypowiedzią.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#KazimierzKapera">W imieniu Zespołu Parlamentarnego Stowarzyszenia Rodzin Katolickich Akcji Wyborczej Solidarność podpisali: Paweł Arndt, Jan Cimanowski, Henryk Dykty, Józef Górny, Kazimierz Kapera, Dariusz Kłeczek, Zofia Krasicka-Domka, Tadeusz Lewandowski, Adam Łoziński, Ewa Mańkowska, Jan Rejczak, Czesław Ryszka, Mirosław Sekuła, Maria Smereczyńska, Mirosław Swoszowski, Antoni Szymański, Zbigniew Szymański i Jacek Tworkowski.</u>
          <u xml:id="u-284.2" who="#KazimierzKapera">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym zakończyć wystąpienie osobistym świadectwem. Urodziłem się i wychowałem w rodzinie chłopskiej jako trzynaste dziecko. Mimo bardzo skromnych warunków materialnych - czas okupacji i okres powojenny - wszyscy zdobyliśmy średnie lub wyższe wykształcenie. Sam jestem ojcem sześciorga dzieci. Zarówno moje rodzeństwo, jak i ja sam, i nasze dzieci nie czujemy się ludźmi gorszej kategorii. Życzę wszystkim takiego szczęścia. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-284.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Klimka, niezrzeszonego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#JanKlimek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Związku Rzemiosła Polskiego chciałem złożyć oświadczenie w sprawie propozycji skrócenia czasu pracy. Otóż Związek Rzemiosła Polskiego jako ogólnokrajowa organizacja reprezentująca 300 tys. pracodawców, działających w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw, opowiada się zdecydowanie za odrzuceniem projektu skrócenia obowiązującego w Polsce czasu pracy z 42 do 40 godzin tygodniowo, począwszy od 1 stycznia 2001 r.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#JanKlimek">Środowisko małych i średnich przedsiębiorców wyraża jednoznaczną opinię określającą projekt jako propagandowo-polityczne zamierzenie nie liczące się z ekonomicznymi i finansowymi realiami i następstwami. Jest to pomysł odbierany w rzemiośle jako kolejny krok osłabiający polską przedsiębiorczość.</u>
          <u xml:id="u-286.2" who="#JanKlimek">W przededniu członkostwa Polski w Unii Europejskiej ograniczenie w Polsce czasu pracy, a tym samym podwyższenie kosztów w przedsiębiorstwach prowadzi wprost do droższego, a więc mniej konkurencyjnego produktu. Jest to działanie, na które w obecnej sytuacji polska gospodarka nie może sobie pozwolić, bowiem droższy produkt to automatycznie gorsza pozycja wyjściowa polskiego przedsiębiorcy na zjednoczonym rynku europejskim. W konsekwencji przedsiębiorstwa te stają się mniej konkurencyjne i są eliminowane z rynku. Wystąpi też odwrotny skutek od zamierzonego przez projektodawców, a mianowicie wzrost bezrobocia, gdyż przedsiębiorstwa będą zwalniać pracowników, którzy zasilą armię bezrobotnych.</u>
          <u xml:id="u-286.3" who="#JanKlimek">Skrócenie czasu pracy szczególnie dotkliwie odczuli pracodawcy działający w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw. Proponowane rozwiązanie oznacza konieczność płacenia pracownikom według dotychczasowych zasad za mniej wykonywanych prac. Jest to posunięcie kosztotwórcze, prowadzące jednocześnie do zmniejszenia produkcji, a w skrajnych przypadkach do jej zaniechania i upadku przedsiębiorstwa.</u>
          <u xml:id="u-286.4" who="#JanKlimek">Podkreślić należy, iż w obecnym stanie prawnym nie ma przeciwwskazań, aby przedsiębiorstwa wprowadzały u siebie zmniejszoną tygodniową normę czasu pracy na podstawie wewnątrzzakładowych ustaleń, jak układy zbiorowe czy regulaminy pracy i wynagrodzenia. Nie ma natomiast w opinii Związku Rzemiosła Polskiego konieczności ani gospodarczego, ani społecznego uzasadnienia dla ustawowego „narzuconego z góry” obniżenia limitu czasu pracy dla całej polskiej gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-286.5" who="#JanKlimek">Stronnictwo Demokratyczne, które mam zaszczyt reprezentować, w pełni popiera to stanowisko i rekomenduje je Wysokiej Izbie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-287.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o wygłoszenie oświadczenia pana posła Jana Kulasa z klubu Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#JanKulas">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Mam przyjemność złożyć oświadczenie poselskie, które dotyczy małej ojczyzny, ojczyzny regionalnej, jaką jest Kociewie. Pragnę zwrócić uwagę na cztery fakty o doniosłym znaczeniu dla całego Kociewia.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#JanKulas">W ostatnią sobotę właśnie w Tczewie, w moim mieście rodzinnym, Stowarzyszenie Osób na Rzecz Niepełnosprawnych obchodziło swój piękny jubileusz 20-lecia. Obserwuję rzeczywiście wspaniałą działalność wielu szlachetnych ludzi. To stowarzyszenie obejmuje w tej chwili kilkadziesiąt rodzin. Doskonale działają tutaj warsztaty terapii zajęciowej. Te warsztaty terapii zajęciowej należą do najlepszych w kraju.</u>
          <u xml:id="u-288.2" who="#JanKulas">Panie i Panowie! Chciałoby się powiedzieć - więcej takich inicjatyw, więcej takich dokonań.</u>
          <u xml:id="u-288.3" who="#JanKulas">Tego samego dnia także na Kociewiu w ładnym mieście Skórczu, mieście 3,5-tysięcznym, świętowano 80-lecie Zespołu Szkół Agrobiznesu. Właśnie w Skórczu są bardzo bogate tradycje rolnicze. Tu są znakomite gospodarstwa, tu mieszkają często najlepsi rolnicy. Tutaj, w Skórczu, są szczególnie bogate tradycje edukacji rolniczej. Wspominałem o Zespole Szkół Agrobiznesu, ale pragnę dodać, że w tym niewielkim malowniczym miasteczku od dwóch lat praktycznie funkcjonuje filia wyższej uczelni, a mianowicie Akademii Rolniczej w Szczecinie. Edukacja bliżej obywatela - to jest ta reforma edukacji: miejscowi rolnicy mają praktycznie na miejscu wyższą uczelnię.</u>
          <u xml:id="u-288.4" who="#JanKulas">W niedzielę miały miejsce kolejne dwa istotne wydarzenia. Pierwsze z nich dotyczyło Drugiego Pomorskiego Przeglądu Zespołów Folklorystycznych. To jest duża cykliczna impreza o dużym znaczeniu dla kultury regionalnej i kultury pomorskiej. W tegorocznym przeglądzie zespołów folklorystycznych wzięło udział kilkanaście zespołów. Fachowe jury miało trudności z wyłonieniem pierwszych zespołów, z przyznaniem najwyższych nagród. Poziom był bardzo wyrównany i poziom ten jest coraz wyższy — w zakresie śpiewu, tańca, a także form artystycznych. Jury pierwsze miejsce przyznało „Kociewiakom” ze Starogardu Gdańskiego. Kolejne lokaty to zespół „Rychławki” z Rychławy i zespół folklorystyczny „Moderaki” z Pelplina. Oddzielne wyróżnienie przyznano gniewskiemu „Burczybasowi”. Drugi Pomorski Przegląd Zespołów Folklorystycznych odbywał się w Piasecznie — to już jest tradycyjna miejscowość. Piaseczno to także sławne, znane sanktuarium na Pomorzu Gdańskim. Piaseczno jest również bogate folklorem, kulturą kociewską.</u>
          <u xml:id="u-288.5" who="#JanKulas">Czwarte, ostatnie wydarzenie, na które chcę krótko zwrócić uwagę państwa. W ostatnią niedzielę, również w Pelplinie na Kociewiu, odbyły się pierwsze, być może w jakimś sensie historyczne dożynki - dożynki samorządowe i kościelne, dożynki wojewódzkie, a z drugiej strony dożynki diecezjalne. Jak napisała największa gazeta na Pomorzu Gdańskim „Dziennik Bałtycki”, kilkanaście tysięcy osób z woj. pomorskiego oraz diecezji pelplińskiej uczestniczyło we wczorajszych dożynkach wojewódzko-diecezjalnych w Pelplinie. Głównymi organizatorami dożynek byli: marszałek woj. pomorskiego pan Jan Zarębski oraz biskup pelpliński prof. Jan Bernard Szlaga. Miałem przyjemność być również na tych dożynkach pelplińskich, było to naprawdę wielkie święto - wielkie święto plonów, ale i wielkie święto wdzięczności dla rolników, tych rolników, którzy w katedrze pelplińskiej szczególnie dziękowali Bogu za stosunkowo niezłe plony, podkreślam - stosunkowo niezłe plony. W tej uroczystości znaczącym akcentem była prezentacja 61 wieńców przygotowanych przez mieszkańców wsi i parafii całego woj. pomorskiego. Nie tylko rolnicy, nie tylko organizacje rolnicze zaszczyciły to święto plonów. Nie brakowało wielu znakomitych gości, począwszy od marszałka naszego Sejmu pana Macieja Płażyńskiego i specjalnego przedstawiciela ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Większość parlamentarzystów pomorskich, szczególnie z Akcji Wyborczej Solidarność, brała również udział w tych wielkich dożynkach diecezjalno-samorządowych. Było wiele nagród i wyróżnień. To było okazanie szacunku i hołdu dla pomorskiego rolnika. Na Pomorzu mamy naprawdę duże, zdrowe gospodarstwa, wielu bardzo dobrych rolników. Była okazja, żeby ich także docenić, uszanować. Miałem zaszczyt jako poseł pomorski wręczać specjalne wyróżnienia dla założycieli grupy producenckiej. Mimo że ustawę uchwaliliśmy niedawno, te grupy producentów rolnych faktycznie działają. To była nagroda dla grupy producenckiej pod nazwą Zrzeszenie Producentów Zbóż i Rzepaku - Kociewie. Ta grupa producencka Kociewie radzi sobie coraz lepiej. I to jest dosłownie to, co kiedyś powiedział Lech Wałęsa: branie spraw w swoje ręce. Rolnicy się organizują, zaczynają prowadzić własną działalność gospodarczą, stają się bardzo ważnym partnerem dla innych podmiotów gospodarczych. Jest to działalność pionierska, jest to działalność, która także będzie pomocna dla innych grup producentów zbóż. To była też okazja, żeby zwrócić na ten aspekt uwagę.</u>
          <u xml:id="u-288.6" who="#JanKulas">Sumując krótko, pierwsze pomorskie, historyczne dożynki diecezjalno-wojewódzkie cieszyły się dużą frekwencją, przebiegały pod znakiem pięknej pogody - a ponoć w całej Polsce padało. Było dużo radości, dużo spotkań, dużo wdzięczności, dużo wzajemnego szacunku. I tę radość z tychże dożynek państwu przekazuję. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-289.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Zofię Krasicką-Domkę z klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#ZofiaKrasickaDomka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! „Pamiętamy. «Solidarność 1980-1981»” — to tytuł wystawy zaprezentowanej w Sejmie w pierwszej połowie września bieżącego roku, na której przedstawiano cenne dokumenty, zdjęcia i pamiątki. 7 września otwarcie ekspozycji poprzedziło przyjęcie przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uchwały, odczytanej przez przewodniczącego Mariana Krzaklewskiego. W uchwale zostało wyrażone uznanie i podziękowanie ludziom Sierpnia 1980 i całej „Solidarności” z historycznym przywódcą Lechem Wałęsą na czele. W tym uroczystym dniu pan prezydent Lech Wałęsa był z nami zarówno na sali plenarnej Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, jak też przy otwarciu historycznej wystawy.</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#ZofiaKrasickaDomka">Pozwolę sobie przypomnieć i zacytować kilka zdań z uchwały sejmowej: „Ten wielki ruch robotników, rolników, inteligencji i młodzieży — silny wspólnotą wartości i umocniony przesłaniem Ojca Świętego — Papieża Jana Pawła II — zmienił losy naszej Ojczyzny i wpłynął na współczesną historię świata. Przyniósł Polsce niepodległość, przyczynił się do upadku komunizmu i do podjęcia dzieła jednoczenia całej Europy. Dzisiejsza demokracja wyrasta z doświadczeń Sierpnia 1980 r. i ideałów «Solidarności»” — głosi uchwała.</u>
          <u xml:id="u-290.2" who="#ZofiaKrasickaDomka">Znamienne słowa - przy otwarciu wystawy - wypowiedział marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Maciej Płażyński: „gdyby nie Sierpień, nie «Solidarność» i miliony ludzi ją tworzących, nie mielibyśmy pewnie III Rzeczypospolitej z jej parlamentarną demokracją”. Zdaniem prezydenta Lecha Wałęsy wówczas: „prawie wszyscy, lewica, prawica, nawet agenci - owczym pędem szli do wolności”, lecz „Oto 13 grudnia barany zatrzymały owczy, mądry pęd, a gdyby tej chęci wszystkich Polaków barany nie zniszczyły, Polska wyglądałaby sprawiedliwiej, bogaciej, mądrzej”.</u>
          <u xml:id="u-290.3" who="#ZofiaKrasickaDomka">Przez dwa tygodnie do zadumy i głębokiej refleksji skłaniało oglądanie bogatej ekspozycji autentycznych pamiątek i dokumentów związanych ze zrywem „Solidarności”. Posłowie Akcji Wyborczej Solidarność doceniają ogromny wkład pracy w zorganizowanie wystawy, za co serdeczne podziękowania składamy na ręce pana ministra Jerzego Górala oraz dyrektora Joachima Bieńkowskiego dla całego zespołu przygotowującego wystawę,...</u>
          <u xml:id="u-290.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-290.5" who="#ZofiaKrasickaDomka">... a także dla wszystkich, którzy te cenne pamiątki przechowali i udostępnili. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-290.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-291.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Chmielewskiego z klubu AWS.</u>
          <u xml:id="u-291.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Trzeba było strzyżę wcześniej zastosować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#JanChmielewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 17 września 2000 r. minęło 61 lat od tragicznych dla Polski zdarzeń historii związanych z najazdem Armii Czerwonej na wschodnie rubieże Rzeczypospolitej, zaznaczmy, najazdu bez wypowiedzenia wojny. Dlatego, jak co roku, obchodzono ten dzień, zwłaszcza w środowisku Sybiraków, dla których szczególnie data 17 września 1939 r. jest ostrzeżeniem przed komunistycznym totalitaryzmem, to dzień rozpoczęcia deportacji na nieludzką ziemię. Dla tej grupy osób, dla członków Związku Sybiraków 17 września każdego roku już od 61 lat to dzień pamięci o zmarłych, zamęczonych, zamordowanych na Wschodzie. Jest to dzień przestrogi, przypomina, do jakich zbrodni może doprowadzić nienawiść, żądza panowania nad światem, chęć zniewolenia ludzi i narodów, bezwzględny terror, wyrastający z podeptania praw człowieka.</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#JanChmielewski">17 września każdego roku po zmianach ustrojowych 1989 r. dzięki „Solidarności” obchodzimy Dzień Sybiraka. Jest to hołd złożony cierpieniom, których doświadczyli zesłańcy skazani na bezkresnych obszarach byłego Związku Radzieckiego. Z tej okazji 17 września we Wrocławiu w dużym studiu Polskiego Radia odbyła się specjalna akademia z udziałem przedstawicieli władz wojewódzkich, marszałka woj. dolnośląskiego, władz samorządowych, innych gości oraz bardzo licznych przedstawicieli Sybiraków i ich rodzin, jako poseł także uczestniczyłem w tej akademii. Wielkim przeżyciem dla wielu osób, również dla mnie, było otrzymanie Honorowej Odznaki Sybiraka.</u>
          <u xml:id="u-292.2" who="#JanChmielewski">Według słów prezesa wrocławskiego oddziału Związku Sybiraków pana Jana Fencsa, Dzień Sybiraka to hołd złożony cierpieniom, których doświadczyli zesłańcy skazani przez stalinowskie represje na zagładę. To również nasz głos w obronie świętych grobów rozsianych na bezkresnych obszarach byłego Związku Radzieckiego.</u>
          <u xml:id="u-292.3" who="#JanChmielewski">Wojewoda dolnośląski Witold Krochmal wyraził głębokie uznanie i podziękował wszystkim Sybirakom za to, że nie zwątpili i wytrzymali zarówno czas sowieckich zsyłek i łagrów, czas głodu, pogardy i skazania na powolną śmierć tylko za to, że byli Polakami, jak również czas PRL-owskiego milczenia. Sybir, Golgota Wschodu, mówi nam, jak ważne jest mieć w życiu nadzieję.</u>
          <u xml:id="u-292.4" who="#JanChmielewski">Wszystkim Sybirakom, ich rodzinom i bliskim życzę zdrowia, długich lat życia, optymizmu i nadziei przez duże „N”, dzięki której przetrwali.</u>
          <u xml:id="u-292.5" who="#JanChmielewski">Dla Polski i Polaków niech głęboką refleksją będą słowa poety: „Jeśli my zapomnimy o nich, to niech Bóg zapomni o nas”. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-292.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-293.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Na tym zakończyliśmy wygłaszanie oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-293.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Zarządzam przerwę w posiedzeniu do jutra, to jest do 21 września 2000 r., do godz. 9.</u>
          <u xml:id="u-293.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję paniom posłankom i panom posłom za uczestnictwo w obradach do tej pory. Dziękuję również wszystkim, którzy uczestniczyli do chwili obecnej w realizacji porządku dziennego dzisiejszego posiedzenia. Życzę dobrej nocy.</u>
          <u xml:id="u-293.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-293.5" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 22 min 16)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>