PPC / ppc

text_structure.xml 825 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109 2110 2111 2112 2113 2114 2115 2116 2117 2118 2119 2120 2121 2122 2123 2124 2125 2126 2127 2128 2129 2130 2131 2132 2133 2134 2135 2136 2137 2138 2139 2140 2141 2142 2143 2144 2145 2146 2147 2148 2149 2150 2151 2152 2153 2154 2155 2156 2157 2158 2159 2160 2161 2162 2163 2164 2165 2166 2167 2168 2169 2170 2171 2172 2173 2174 2175 2176 2177 2178 2179 2180 2181 2182 2183 2184 2185 2186 2187 2188 2189 2190 2191 2192 2193 2194 2195 2196 2197 2198 2199 2200 2201 2202 2203 2204 2205 2206 2207 2208 2209 2210 2211 2212 2213 2214 2215 2216 2217 2218 2219 2220 2221 2222 2223 2224 2225 2226 2227 2228 2229 2230 2231 2232 2233 2234 2235 2236 2237 2238 2239 2240 2241 2242 2243 2244 2245 2246 2247 2248 2249 2250 2251 2252 2253 2254 2255 2256 2257 2258 2259 2260 2261 2262 2263 2264 2265 2266 2267 2268 2269 2270 2271 2272 2273 2274 2275 2276 2277 2278 2279 2280 2281 2282 2283 2284 2285 2286 2287 2288 2289 2290 2291 2292 2293 2294 2295 2296 2297 2298 2299 2300 2301 2302 2303 2304 2305 2306 2307 2308 2309 2310 2311 2312 2313 2314 2315 2316 2317 2318 2319 2320 2321 2322 2323 2324 2325 2326 2327 2328 2329 2330 2331 2332 2333 2334 2335 2336 2337 2338 2339 2340 2341 2342 2343 2344 2345 2346 2347 2348 2349 2350 2351 2352 2353 2354 2355 2356 2357 2358 2359 2360 2361 2362 2363 2364 2365 2366 2367 2368 2369 2370 2371 2372 2373 2374 2375 2376 2377 2378 2379 2380 2381 2382 2383 2384 2385 2386 2387 2388 2389 2390 2391 2392 2393 2394 2395 2396 2397 2398 2399 2400 2401 2402 2403 2404 2405 2406 2407 2408 2409 2410 2411 2412 2413 2414 2415 2416 2417 2418 2419 2420 2421 2422 2423 2424 2425 2426 2427 2428 2429 2430 2431 2432 2433 2434 2435 2436 2437 2438 2439 2440 2441 2442 2443 2444 2445 2446 2447 2448 2449 2450 2451 2452 2453 2454 2455 2456 2457 2458 2459 2460 2461 2462 2463 2464 2465 2466 2467 2468 2469 2470 2471 2472 2473 2474 2475 2476 2477 2478 2479 2480 2481 2482 2483 2484 2485 2486 2487 2488 2489 2490 2491 2492 2493 2494 2495 2496 2497 2498 2499 2500 2501 2502 2503 2504 2505 2506 2507 2508 2509 2510 2511 2512 2513 2514 2515 2516 2517 2518 2519 2520 2521 2522 2523 2524 2525 2526 2527 2528 2529 2530 2531 2532 2533 2534 2535 2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564 2565 2566 2567 2568 2569 2570 2571 2572 2573 2574 2575 2576 2577 2578 2579 2580 2581 2582 2583 2584 2585 2586 2587 2588 2589 2590 2591 2592 2593 2594 2595 2596 2597 2598 2599 2600 2601 2602 2603 2604 2605 2606 2607 2608 2609 2610 2611 2612 2613 2614 2615 2616 2617 2618 2619 2620 2621 2622 2623 2624 2625 2626 2627 2628 2629 2630 2631 2632 2633 2634 2635 2636 2637 2638 2639 2640 2641 2642 2643 2644 2645 2646 2647 2648 2649 2650 2651 2652 2653 2654 2655 2656 2657 2658 2659 2660 2661 2662 2663 2664 2665 2666 2667 2668 2669 2670 2671 2672 2673 2674 2675 2676 2677 2678 2679 2680 2681 2682 2683 2684 2685 2686 2687 2688 2689 2690 2691 2692 2693 2694 2695 2696 2697 2698 2699 2700 2701 2702 2703 2704 2705 2706 2707 2708 2709 2710 2711 2712 2713 2714 2715 2716 2717 2718 2719 2720 2721 2722 2723 2724 2725 2726 2727 2728 2729 2730 2731 2732 2733 2734 2735 2736 2737 2738 2739 2740 2741 2742 2743 2744 2745 2746 2747 2748 2749 2750 2751 2752 2753 2754 2755 2756 2757 2758 2759 2760 2761 2762 2763 2764 2765 2766 2767 2768 2769 2770 2771 2772 2773 2774 2775 2776 2777 2778 2779 2780 2781 2782 2783 2784 2785 2786 2787 2788 2789 2790 2791 2792 2793 2794 2795 2796 2797 2798 2799 2800 2801 2802 2803 2804 2805 2806 2807 2808 2809 2810 2811 2812 2813 2814 2815 2816 2817 2818 2819 2820 2821 2822 2823 2824 2825 2826 2827 2828 2829 2830 2831 2832 2833 2834 2835 2836 2837 2838 2839 2840 2841 2842 2843 2844 2845 2846 2847 2848 2849 2850 2851 2852 2853 2854 2855 2856 2857 2858 2859 2860 2861 2862 2863 2864 2865 2866 2867 2868 2869 2870 2871 2872 2873 2874 2875 2876 2877 2878 2879 2880 2881 2882 2883 2884 2885 2886 2887 2888 2889 2890 2891 2892 2893 2894 2895 2896 2897 2898 2899 2900 2901 2902 2903 2904 2905 2906 2907 2908 2909 2910 2911 2912 2913 2914 2915 2916 2917 2918 2919 2920 2921 2922 2923 2924 2925 2926 2927 2928 2929 2930 2931 2932 2933 2934 2935 2936 2937 2938 2939 2940 2941 2942 2943 2944 2945 2946 2947 2948 2949 2950 2951 2952 2953 2954 2955 2956 2957 2958 2959 2960 2961 2962 2963 2964 2965 2966 2967 2968 2969 2970 2971 2972 2973 2974 2975 2976 2977 2978 2979 2980 2981 2982 2983 2984 2985 2986 2987 2988 2989 2990 2991 2992 2993 2994 2995 2996 2997 2998 2999 3000 3001 3002 3003 3004 3005 3006 3007 3008 3009 3010 3011 3012 3013 3014 3015 3016 3017 3018 3019 3020 3021 3022 3023 3024 3025 3026 3027 3028 3029 3030 3031 3032 3033 3034 3035 3036 3037 3038 3039 3040 3041 3042 3043 3044 3045 3046 3047 3048 3049 3050 3051 3052 3053 3054 3055 3056 3057 3058 
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 07)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Maciej Płażyński oraz wicemarszałkowie Stanisław Zając, Franciszek Jerzy Stefaniuk, Marek Borowski i Jan Król)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#MaciejPłażyński">Proszę o zajęcie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#MaciejPłażyński">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#MaciejPłażyński">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panie posłanki Zdzisławę Kobylińską i Joannę Sosnowską oraz panów posłów Mieczysława Jedonia i Eugeniusza Kłopotka.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#MaciejPłażyński">W pierwszej części obrad sekretarzami będą pani posłanka Joanna Sosnowska i pan poseł Eugeniusz Kłopotek.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#MaciejPłażyński">Protokół i listę mówców prowadzić będą panie posłanki Joanna Sosnowska i Zdzisława Kobylińska.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#MaciejPłażyński">Proszę posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#EugeniuszKłopotek">Informuję, że za zgodą marszałka Sejmu dzisiaj odbędą się posiedzenia następujących Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#EugeniuszKłopotek">- Kultury i Środków Przekazu - o godz. 10.30;</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#EugeniuszKłopotek">- Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej - o godz. 11;</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#EugeniuszKłopotek">- Sprawiedliwości i Praw Człowieka wspólnie z Komisją Zdrowia - o godz. 11;</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#EugeniuszKłopotek">- Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących funkcjonowania banków spółdzielczych - o godz. 12;</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#EugeniuszKłopotek">- Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektu ustawy o reprywatyzacji nieruchomości i niektórych ruchomości osób fizycznych przejętych przez państwo lub gminę miasta stołecznego Warszawy oraz o rekompensatach - o godz. 12.30;</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#EugeniuszKłopotek">- Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej - o godz. 14;</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#EugeniuszKłopotek">- Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach wspólnie z Komisją Rolnictwa i Rozwoju Wsi - o godz. 15;</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#EugeniuszKłopotek">- Rolnictwa i Rozwoju Wsi - bezpośrednio po zakończeniu wspólnego posiedzenia z Komisją Nadzwyczajną do spraw zmian w kodyfikacjach;</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#EugeniuszKłopotek">- do spraw Kontroli Państwowej - o godz. 18;</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#EugeniuszKłopotek">- Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej wspólnie z Komisją Finansów Publicznych oraz Komisją Gospodarki - o godz. 18;</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#EugeniuszKłopotek">- Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa - o godz. 18;</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#EugeniuszKłopotek">- Transportu i Łączności wspólnie z Komisją Finansów Publicznych - o godz. 21.30.</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#EugeniuszKłopotek">Spotkanie Parlamentarnego Zespołu Przyjaciół Harcerstwa z szefem Sekretariatu Światowej Skautowej Unii Parlamentarnej, naczelnikiem ZHP Ryszardem Pacławskim odbędzie się 20 lipca o godz. 16 w sali nr 12 w budynku G. Tematem spotkania będzie omówienie udziału polskich parlamentarzystów w trzecim zgromadzeniu ogólnym unii, które odbędzie się w Warszawie w dniach 24–26 sierpnia 2000 r. Serdecznie zapraszamy panie i panów posłów członków zespołu na spotkanie.</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#EugeniuszKłopotek">Przewodniczący Poselskiego Zespołu na rzecz Policji poseł Paweł Jaros informuje, że kolejne spotkanie zespołu z komendantem głównym Policji panem generałem Janem Michną odbędzie się dzisiaj w sali nr 2 w nowym Domu Poselskim o godz. 18.30. Tematem spotkania będzie projekt nowelizacji ustawy o Policji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#MaciejPłażyński">Powracamy do rozpatrzenia punktu 3. porządku dziennego: Pierwsze czytanie pilnego rządowego projektu ustawy o jednorazowym dodatku rodzinnym w 2000 r.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#MaciejPłażyński">Sejm wysłuchał uzasadnienia projektu ustawy przedstawionego przez sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów panią Marię Smereczyńską oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#MaciejPłażyński">W dyskusji zgłoszono wniosek o skierowanie projektu ustawy do Komisji Finansów Publicznych na zasadzie wyłączności.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#MaciejPłażyński">Proponuję, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, aby Sejm skierował pilny rządowy projekt ustawy o jednorazowym dodatku rodzinnym w 2000 r. do Komisji Polityki Społecznej oraz Komisji Rodziny w celu rozpatrzenia i przedłożenia sprawozdania w terminie umożliwiającym rozpatrzenie go na bieżącym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#MaciejPłażyński">Poddam pod głosowanie wniosek zaopiniowany przez Prezydium Sejmu, czyli skierowanie do Komisji Rodziny i Komisji Polityki Społecznej.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#MaciejPłażyński">Jego odrzucenie będzie oznaczało skierowanie projektu ustawy wyłącznie do Komisji Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o skierowanie projektu ustawy do Komisji Polityki Społecznej i Komisji Rodziny wraz z wyznaczeniem terminu przedłożenia sprawozdania, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 435 posłów. Za - 231, przeciw - 198, wstrzymało się 6.</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wniosek przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.13" who="#MaciejPłażyński">Powracamy do rozpatrzenia punktu 6. porządku dziennego: Informacja Rady Ministrów w sprawie przeglądu zgodności umów międzynarodowych z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. wraz ze stanowiskiem Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka.</u>
          <u xml:id="u-4.14" who="#MaciejPłażyński">Sejm wysłuchał informacji przedstawionej przez podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych pana Jerzego Kranza oraz stanowiska komisji przedstawionego przez pana posła Marka Markiewicza i przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-4.15" who="#MaciejPłażyński">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie przedstawionej informacji.</u>
          <u xml:id="u-4.16" who="#MaciejPłażyński">Poddam ten wniosek pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-4.17" who="#MaciejPłażyński">Odrzucenie tego wniosku oznaczać będzie, że Sejm informację przyjął do wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-4.18" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.19" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie informacji Rady Ministrów w sprawie przeglądu zgodności umów międzynarodowych z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, zawartej w druku nr 1413, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.20" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.21" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.22" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 434 posłów. Za - 176, przeciw - 234, wstrzymało się 24.</u>
          <u xml:id="u-4.23" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wniosek o odrzucenie informacji odrzucił, a tym samym przyjął informację do wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-4.24" who="#MaciejPłażyński">Powracamy do rozpatrzenia punktu 9. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego, ustawy Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego oraz ustawy Kodeks karny skarbowy.</u>
          <u xml:id="u-4.25" who="#MaciejPłażyński">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Leszka Piotrowskiego oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-4.26" who="#MaciejPłażyński">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.27" who="#MaciejPłażyński">Przypominam, że Sejm odrzuca poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-4.28" who="#MaciejPłażyński">Jeżeli Sejm nie odrzuci poprawki Senatu bezwzględną większością głosów, uważa się ją za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-4.29" who="#MaciejPłażyński">Głosować będziemy nad wnioskami o odrzucenie poprawek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-4.30" who="#MaciejPłażyński">Poprawki od 1. do 12. Senat wniósł do ustawy Kodeks postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-4.31" who="#MaciejPłażyński">W poprawkach: 1. do tytułu ustawy, 2., polegającej na dodaniu nowego art. 36a w ustawie Kodeks postępowania karnego, oraz 13., polegającej na skreśleniu art. 2 w ustawie nowelizującej, Senat proponuje, aby przepis stanowiący, że w przypadku gdy rozpoznanie sprawy w sądzie miejscowo właściwym nie jest możliwe w terminie zabezpieczającym uniknięcie przedawnienia karalności przestępstwa, określonym w art. 101 Kodeksu karnego, sąd apelacyjny może przekazać taką sprawę do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu - uregulować w Kodeksie postępowania karnego, a nie, jak uchwalił Sejm, w ustawie Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego, a ponadto, aby takie przekazanie mogło nastąpić nie tylko na wniosek sądu właściwego, ale i prokuratora.</u>
          <u xml:id="u-4.32" who="#MaciejPłażyński">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-4.33" who="#MaciejPłażyński">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-4.34" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.35" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu 1., 2. i 13., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.36" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.37" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.38" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 435 posłów. Większość bezwzględna wynosi 218. Za - 434, przeciw - 1.</u>
          <u xml:id="u-4.39" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawki Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-4.40" who="#MaciejPłażyński">W poprawce 3. do art. 101 § 1 pkt 4 Senat proponuje, aby podstawę nieważności z mocy samego prawa wyroku, nakazu karnego, a także postanowienia zamykającego drogę do wydania wyroku stanowiło również orzeczenie środka zabezpieczającego nieznanego ustawie.</u>
          <u xml:id="u-4.41" who="#MaciejPłażyński">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.42" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.43" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 3. poprawki Senatu do art. 101 § 1 pkt 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.44" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.45" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.46" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 434 posłów. Większość bezwzględna wynosi 218. Za - 3, przeciw - 431.</u>
          <u xml:id="u-4.47" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.48" who="#MaciejPłażyński">W poprawce 4. do art. 102 § 4 Senat proponuje zmianę powołania w tym przepisie.</u>
          <u xml:id="u-4.49" who="#MaciejPłażyński">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.50" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.51" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 4. poprawki Senatu do art. 102 § 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.52" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.53" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.54" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 432 posłów. Większość bezwzględna - 217. Za - 3, przeciw - 428, wstrzymał się - 1.</u>
          <u xml:id="u-4.55" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.56" who="#MaciejPłażyński">W poprawce 5. do art. 331 § 3 Senat proponuje, aby przepis określający termin wnoszenia aktu oskarżenia w przypadku stosowania tymczasowego aresztowania odnosił się do podejrzanego, a nie, jak uchwalił Sejm, do oskarżonego.</u>
          <u xml:id="u-4.57" who="#MaciejPłażyński">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.58" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.59" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 5. poprawki Senatu do art. 331 § 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.60" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.61" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.62" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 431 posłów. Większość bezwzględna - 216. Za - 1, przeciw - 428, wstrzymało się - 2.</u>
          <u xml:id="u-4.63" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.64" who="#MaciejPłażyński">W poprawce 6. do art. 378 § 1 i 2 Senat proponuje, aby przepisy dotyczące zmiany obrońcy w sprawach, w których oskarżony musi mieć obrońcę lub korzystać z obrońcy, stosować również przed rozpoczęciem rozprawy.</u>
          <u xml:id="u-4.65" who="#MaciejPłażyński">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.66" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.67" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 6. poprawki Senatu do art. 378 § 1 i 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.68" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.69" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.70" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 427 posłów. Większość bezwzględna - 214. Za - 5, przeciw - 422.</u>
          <u xml:id="u-4.71" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.72" who="#MaciejPłażyński">W poprawce 7. do art. 378 § 1 Senat proponuje, aby w sprawie, w której oskarżony musi mieć obrońcę i korzysta z obrony z wyboru, obrońca lub oskarżony mógł wypowiedzieć stosunek obrończy tylko z uzasadnionych przyczyn.</u>
          <u xml:id="u-4.73" who="#MaciejPłażyński">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.74" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.75" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 7. poprawki Senatu do art. 378 § 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.76" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.77" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.78" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 431 posłów. Większość bezwzględna - 216. Za - 414, przeciw - 15, wstrzymało się - 2.</u>
          <u xml:id="u-4.79" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-4.80" who="#MaciejPłażyński">W poprawce 8. do art. 523 § 1 Senat proponuje, aby kasacja mogła być wniesiona m.in. w przypadku innego rażącego naruszenia prawa, jeżeli mogło ono mieć wpływ na treść orzeczenia, a nie, jak uchwalił Sejm, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ.</u>
          <u xml:id="u-4.81" who="#MaciejPłażyński">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.82" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.83" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 8. poprawki Senatu do art. 523 § 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.84" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.85" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.86" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 432 posłów. Większość bezwzględna - 217. Za - 423, przeciw - 8, wstrzymał się - 1.</u>
          <u xml:id="u-4.87" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-4.88" who="#MaciejPłażyński">W poprawce 9. do art. 523 § 2 Senat proponuje, aby została wskazana możliwość wniesienia kasacji na korzyść również w razie skazania oskarżonego za przestępstwo skarbowe.</u>
          <u xml:id="u-4.89" who="#MaciejPłażyński">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.90" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.91" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 9. poprawki Senatu do art. 523 § 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.92" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.93" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.94" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 437 posłów. Większość bezwzględna - 219. Za - 3, przeciw - 434.</u>
          <u xml:id="u-4.95" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.96" who="#MaciejPłażyński">W poprawce 10. do art. 523 § 3 Senat proponuje, aby kasację na niekorzyść można było wnieść również w razie umorzenia postępowania z przyczyn wskazanych w art. 17 § 1 pkt. 3 i 4 oraz z powodu niepoczytalności sprawcy.</u>
          <u xml:id="u-4.97" who="#MaciejPłażyński">Sejm natomiast uchwalił, że kasację na niekorzyść można wnieść tylko w przypadku uniewinnienia oskarżonego.</u>
          <u xml:id="u-4.98" who="#MaciejPłażyński">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.99" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.100" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 10. poprawki Senatu do art. 523 § 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.101" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.102" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.103" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 433 posłów. Większość bezwzględna - 217. Za - 3, przeciw - 427, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-4.104" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.105" who="#MaciejPłażyński">W poprawce 11. do art. 528 § 1 pkt 2 Senat proponuje, aby wyraz „lub” zastąpić wyrazem „albo”.</u>
          <u xml:id="u-4.106" who="#MaciejPłażyński">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.107" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.108" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 11. poprawki Senatu do art. 528 § 1 pkt 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.109" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.110" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.111" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 431 posłów. Większość bezwzględna - 216. Za - 428, przeciw - 3.</u>
          <u xml:id="u-4.112" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-4.113" who="#MaciejPłażyński">W poprawce 12. do art. 535 § 2 Senat proponuje skreślić przepis stanowiący, że oddalenie kasacji jako oczywiście bezzasadnej nie wymaga pisemnego uzasadnienia.</u>
          <u xml:id="u-4.114" who="#MaciejPłażyński">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.115" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.116" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 12. poprawki Senatu do art. 535 § 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.117" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.118" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.119" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 433 posłów. Większość bezwzględna - 217. Za - 373, przeciw - 59, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-4.120" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-4.121" who="#MaciejPłażyński">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego, ustawy Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego oraz ustawy Kodeks karny skarbowy.</u>
          <u xml:id="u-4.122" who="#MaciejPłażyński">Powracamy do rozpatrzenia punktu 10. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych.</u>
          <u xml:id="u-4.123" who="#MaciejPłażyński">Sejm wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Kazimierza Działochę oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-4.124" who="#MaciejPłażyński">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.125" who="#MaciejPłażyński">Głosować będziemy zgodnie z zasadami stosowanymi w poprzednim punkcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-4.126" who="#MaciejPłażyński">W poprawce 1. Senat proponuje skreślić art. 5, stanowiący, że przepisy art. 4, regulujące zasady wejścia w życie aktów normatywnych, nie wyłączają możliwości nadania aktowi normatywnemu wstecznej mocy obowiązującej, jeżeli zasady demokratycznego państwa prawnego nie stoją temu na przeszkodzie.</u>
          <u xml:id="u-4.127" who="#MaciejPłażyński">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.128" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.129" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 1. poprawki Senatu, polegającej na skreśleniu art. 5, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.130" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.131" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.132" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 433 posłów. Większość bezwzględna - 217. Za - 245, przeciw - 185, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-4.133" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-4.134" who="#MaciejPłażyński">W poprawce 2. do art. 10 ust. 2 pkt 2 lit. g Senat proponuje, aby uchwały Sejmu dotyczące również odwołania z określonych stanowisk państwowych wymagające zgody Senatu ogłaszać po wyrażeniu takiej zgody w Monitorze Polskim.</u>
          <u xml:id="u-4.135" who="#MaciejPłażyński">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.136" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.137" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 2. poprawki Senatu do art. 10 ust. 2 pkt 2 lit. g, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.138" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.139" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.140" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 430 posłów. Większość bezwzględna - 216. Za - 56, przeciw - 373, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-4.141" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.142" who="#MaciejPłażyński">W poprawce 3. do art. 10 ust. 2 pkt 3 lit. b Senat proponuje, aby w Monitorze Polskim ogłaszać również uchwały Senatu dotyczące odwoływania oraz wyrażenia zgody na odwoływanie przez Sejm z określonych stanowisk państwowych.</u>
          <u xml:id="u-4.143" who="#MaciejPłażyński">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.144" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.145" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 3. poprawki Senatu do art. 10 ust. 2 pkt 3 lit. b, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.146" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.147" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.148" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 432 posłów. Większość bezwzględna - 217. Za - 42, przeciw - 387, wstrzymało się - 3.</u>
          <u xml:id="u-4.149" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.150" who="#MaciejPłażyński">W poprawce 4. do art. 32 Senat proponuje, aby dostosować terminologię ustawy o samorządzie gminnym do przepisów Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej regulujących problematykę aktów prawa miejscowego.</u>
          <u xml:id="u-4.151" who="#MaciejPłażyński">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-4.152" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.153" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 4. poprawki Senatu do art. 32, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.154" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.155" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.156" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 431 posłów. Większość bezwzględna - 216. Za - 40, przeciw - 390, wstrzymał się - 1.</u>
          <u xml:id="u-4.157" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.158" who="#MaciejPłażyński">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych.</u>
          <u xml:id="u-4.159" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 11. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Łączności z Polakami za Granicą o senackim projekcie ustawy o repatriacji (druki nr 1204, 1867 i 1867-A) - trzecie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-4.160" who="#MaciejPłażyński">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Ryszarda Czarneckiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#RyszardCzarnecki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Obie poprawki do projektu ustawy o repatriacji mają charakter precyzujący i uszczegółowiający.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#RyszardCzarnecki">Poprawka 1. do art. 9 praktycznie rozszerza możliwość repatriacji o osoby, które do wejścia w życie ustawy, a więc do 1 stycznia 2001 r., mieszkały na terytorium dawnych azjatyckich republik radzieckich i azjatyckiej części dawnej Rosyjskiej Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Radzieckiej. W pierwotnym tekście mowa była o 1991 r., a więc o dacie rozpadu ZSRR. W poprawce chodzi o przesunięcie czasowe, a nie terytorialne. Nie wpłynie to - co chciałbym bardzo mocno podkreślić - na zakres repatriacji. Poprawka ta została jednogłośnie przyjęta przez połączone Komisje: Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Łączności z Polakami za granicą.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#RyszardCzarnecki">Druga część tej poprawki - cały czas mówię o art. 9 - precyzuje, że wizy repatriacyjne mogą być również wydane dzieciom potencjalnych repatriantów. Mówiąc krótko, poprawka ta umożliwia repatriację teraz lub w przyszłości bezpośrednio córkom i synom repatriantów, ale wyklucza sytuację, w której nagle za kilkadziesiąt lat prawnuk Polaka z tych terenów zechce osiedlić się w Polsce. Wówczas musiałby wystąpić o obywatelstwo polskie w normalnym trybie. Nie możemy bowiem - i to chciałbym bardzo wyraźnie podkreślić - absurdalnie rozciągać repatriacji w czasie. Powinniśmy raz o tym zdecydować.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#RyszardCzarnecki">Jeśli chodzi o poprawkę 2., jej główną zaletą jest szybsze uruchomienie procedur zmierzających do zwrotu części kosztów ponoszonych przez gminy zapraszające Polaków z Kazachstanu. Chciałbym podkreślić, że dotychczas to właśnie gminy - a nie państwo polskie, nie centrum - brały na siebie wszelkie koszty związane z zaproszeniami, zapewnieniem pracy i mieszkania dla naszych rodaków z Kazachstanu i innych części dawnego Związku Radzieckiego. Również tę poprawkę połączone komisje przyjęły jednogłośnie.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#RyszardCzarnecki">Panie Marszałku! Korzystając z okazji, bo za chwilę, jak sądzę, przegłosujemy cały projekt ustawy, chciałbym bardzo serdecznie z tego miejsca podziękować wszystkim klubom parlamentarnym za pełne poparcie projektu ustawy o repatriacji, ustawy, na którą czekają tysiące Polaków w Kazachstanie i poza nim oraz duża część opinii publicznej w Polsce. W tej sprawie parlament Rzeczypospolitej pokazał, że potrafi wznieść się ponad podziałami politycznymi. Myślę, że uczyniliśmy to dla naszych rodaków, którzy tam, daleko na Wschodzie zapłacili wysoką cenę za pozostanie przy polskości. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#MaciejPłażyński">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o uchwalenie...</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Pytanie, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#MaciejPłażyński">Za chwilę będzie.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu w druku nr 1867.</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#MaciejPłażyński">Komisje przedstawiają jednocześnie poprawki, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#MaciejPłażyński">Proszę, panie pośle. Pytanie, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#EdwardDaszkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do posła sprawozdawcy. Chciałbym usłyszeć z tej sali: Kto będzie odpowiedzialny konkretnie za repatriację?</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#komentarz">(Poseł Marek Borowski: Poseł Czarnecki.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#RyszardCzarnecki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Wbrew temu, co pan marszałek Borowski był przed chwilą uprzejmy powiedzieć, że poseł Czarnecki, odpowiem, że nie poseł Czarnecki, ale rząd Rzeczypospolitej, wojewodowie, gminy, również organizacje społeczne, które będą miały na ten cel przeznaczone środki z budżetu państwa. Chciałbym w tym momencie podkreślić, że po raz pierwszy w III Rzeczypospolitej obecny rząd w zeszłym roku zaplanował środki z budżetu państwa na repatriację - była to kwota 10 mln zł. W tym roku jest to kwota dwukrotnie większa. Myślę, że to w pewnym sensie jest już odpowiedź na pytanie pana posła. Jest faktem, że w tej chwili wreszcie - co podkreślam - już nie gminy, nie osoby prywatne, nie organizacje społeczne, ludzie dobrej woli, ale także państwo polskie włączyło się nie tylko w wymiarze ustawowym, legislacyjnym, ale także w wymiarze praktycznym, finansowym w tę wielką akcję pomocy Polakom na Wschodzie i ściągnięcia ich do kraju. Jeszcze raz chciałem podkreślić, że ta sprawa ma naprawdę wymiar ponadpartyjny, ponadpolityczny i w moim przekonaniu jest to też wielka zaleta repatriacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#MaciejPłażyński">W poprawce 1. wnioskodawca w nowym brzmieniu art. 9 proponuje, aby wiza repatriacyjna mogła być wydana osobie, która przed dniem wejścia w życie ustawy, a nie, jak proponowały komisje, do 1991 r., zamieszkiwała na stałe na terytorium republik wymienionych w tym przepisie oraz azjatyckiej części Federacji Rosyjskiej.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#MaciejPłażyński">Wnioskodawca proponuje również, aby wiza repatriacyjna mogła być wydana dziecku, a nie, jak proponowały komisje, zstępnemu osoby uprawnionej.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 1. do art. 9, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 432 posłów. Za - 431, przeciw - 1.</u>
          <u xml:id="u-9.9" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-9.10" who="#MaciejPłażyński">W poprawce 2. do art. 42 ust. 1 wnioskodawca proponuje, aby dotacji z rezerwy celowej budżetu państwa udzielać gminom, które zapewniły repatriantom lokal mieszkalny z zasobów komunalnych w okresie od 15 maja 1996 r. do dnia wejścia w życie tego przepisu, wchodzącego w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia ustawy, a nie, jak proponowały komisje, do 1 stycznia 2001 r.</u>
          <u xml:id="u-9.11" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-9.12" who="#komentarz">(Głosy z sali: Skąd mieszkania? Nie ma mieszkań.)</u>
          <u xml:id="u-9.13" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-9.14" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawki 2. do art. 42 ust. 1, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-9.15" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-9.16" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-9.17" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 437 posłów. Za - 429, przeciw - 1, wstrzymało się 7.</u>
          <u xml:id="u-9.18" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-9.19" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-9.20" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o repatriacji w brzmieniu proponowanym przez Komisję Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisję Łączności z Polakami za Granicą, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-9.21" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-9.22" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-9.23" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 435 posłów. Za - 433, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-9.24" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o repatriacji.</u>
          <u xml:id="u-9.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.26" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-9.27" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 12. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o biegłych rewidentach i ich samorządzie (druki nr 897, 1807 i 1807-A) - trzecie czytanie.</u>
          <u xml:id="u-9.28" who="#MaciejPłażyński">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Stanisława Steca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Komisja Finansów Publicznych rozpatrywała poprawki zgłoszone w czasie drugiego czytania do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o biegłych rewidentach w dniu 23 maja i 18 lipca.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#StanisławStec">Komisja rekomenduje do przyjęcia następujące poprawki: 2., którą można zakwalifikować jako legislacyjną; 3., zmierzającą do ograniczenia możliwości wykonywania funkcji biegłego rewidenta przez osoby pracujące w administracji państwowej; 6., zmierzającą do skreślenia zmiany 17., oraz poprawki 8., 9. i 11., związane ze sprawowaniem nadzoru samorządu nad wykonywaniem zawodu biegłego rewidenta.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#StanisławStec">Komisja proponuje odrzucić: poprawkę 1., w związku z rekomendacją dla poprawki 2., oraz poprawki 4., 7. i 10., oceniane przez Biuro Legislacyjne oraz Biuro Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu jako niezgodne z art. 17 konstytucji odnośnie do uczestniczenia osób prawnych w samorządzie biegłych rewidentów. Dziękuję za uwagę. W przypadku pytań jestem do państwa dyspozycji.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#MaciejPłażyński">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#MaciejPłażyński">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu, w druku nr 1807.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#MaciejPłażyński">Komisja przedstawia również wnioski mniejszości i poprawki, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#MaciejPłażyński">Proszę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł Andrzej Woźnicki, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#AndrzejMaciejWoźnicki">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#AndrzejMaciejWoźnicki">Mam pytanie do pana posła sprawozdawcy odnośnie do poprawki 6., która wyklucza możliwość uczestniczenia w samorządzie biegłych rewidentów osób zatrudnionych w instytucjach publicznych. Czy pan poseł mógłby przedstawić do tego jakiś swój komentarz?</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie swój.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przedstawię tylko stanowisko Komisji Finansów Publicznych, która wyszła z założenia, że po prostu nie należy umożliwiać osobom, szczególnie zatrudnionym w urzędach kontroli skarbowej, badania dodatkowo na zlecenie bilansów, z uwagi na to, że z jednej strony może to być działanie na zasadzie wyjątku, a z drugiej strony działanie nie zawsze zgodne z celami i etyką zawodu biegłych rewidentów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#MaciejPłażyński">W 1. wniosku mniejszości do art. 4a wnioskodawca proponuje dodanie przepisu stanowiącego, że złożenie zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa oraz udzielanie informacji w przypadkach określonych w ustawach nie narusza obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej przez biegłego rewidenta.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem 1. wniosku mniejszości do art. 4a, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-14.5" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-14.6" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 431 posłów. Za - 219, przeciw - 211, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-14.7" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości przyjął.</u>
          <u xml:id="u-14.8" who="#MaciejPłażyński">W 2. wniosku mniejszości do art. 5 pkt 4 wnioskodawca proponuje, aby do rejestru biegłych rewidentów mógł być wpisany ten, kto odbył między innymi trzyletnią praktykę, a nie, jak proponuje komisja, ten, kto odbył tę praktykę w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-14.9" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-14.10" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem 2. wniosku mniejszości do art. 5 pkt 4, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-14.11" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-14.12" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-14.13" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 431 posłów. Za - 60, przeciw - 368, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-14.14" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-14.15" who="#MaciejPłażyński">W 1. poprawce do art. 10 ust. 1 pkt 3 lit. d wnioskodawca proponuje, aby m.in. wymogiem uprawniającym osobę prawną do badania sprawozdań finansowych było podpisanie - w imieniu podmiotu uprawnionego do badania - opinii i raportu z badania przez członków zarządu będących biegłymi rewidentami wykonującymi zawód.</u>
          <u xml:id="u-14.16" who="#MaciejPłażyński">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-14.17" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-14.18" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem 1. poprawki do art. 10 ust. 1 pkt 3 lit. d, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-14.19" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-14.20" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-14.21" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 433 posłów. Za - 34, przeciw - 394, wstrzymało się - 5.</u>
          <u xml:id="u-14.22" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-14.23" who="#MaciejPłażyński">W 2. poprawce lit. a do art. 10 ust. 1 pkt 3 lit. d wnioskodawca proponuje, aby m.in. wymogiem uprawniającym osobę prawną do badania sprawozdań finansowych było podpisanie - w imieniu podmiotu uprawnionego do badania - opinii i raportu z badania przez członków zarządu będących biegłymi rewidentami.</u>
          <u xml:id="u-14.24" who="#MaciejPłażyński">Wnioskodawca proponuje także, aby wymóg ten dotyczył także spółdzielczych związków rewizyjnych, co jest treścią poprawki 2. lit. b do art. 10 ust. 2 pkt 2.</u>
          <u xml:id="u-14.25" who="#MaciejPłażyński">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-14.26" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-14.27" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem 2. poprawki do art. 10 ust. 1 pkt 3 lit. d i ust. 2 pkt 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-14.28" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-14.29" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-14.30" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 435 posłów. Za - 247, przeciw - 183, wstrzymało się - 5.</u>
          <u xml:id="u-14.31" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-14.32" who="#MaciejPłażyński">W 3. poprawce do art. 11 ust. 2 wnioskodawca proponuje, aby na podstawie umowy cywilnoprawnej mogli wykonywać zawód biegli rewidenci zatrudnieni w samorządzie biegłych rewidentów oraz pracujący w charakterze pracownika naukowo-dydaktycznego lub naukowego, a nie, jak proponowała komisja, także biegli rewidenci zatrudnieni w administracji publicznej.</u>
          <u xml:id="u-14.33" who="#MaciejPłażyński">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-14.34" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-14.35" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem 3. poprawki do art. 11 ust. 2, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-14.36" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-14.37" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-14.38" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 433 posłów. Za - 247, przeciw - 185, wstrzymał się - 1.</u>
          <u xml:id="u-14.39" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-14.40" who="#MaciejPłażyński">W 7. poprawce do art. 18 ust. 1 i 3 wnioskodawca proponuje m.in., aby podmioty uprawnione do badania sprawozdań finansowych, które mają osobowość prawną, były jednostkami organizacyjnymi samorządu.</u>
          <u xml:id="u-14.41" who="#MaciejPłażyński">W poprawce 4. do art. 12 ust. 2 pkt 2 oraz polegającej na skreśleniu ust. 3, a także w poprawce 10. do art. 25 ust. 2 pkt 12 wnioskodawca proponuje określenie innych zasad odpłatności z tytułu przynależności do samorządu biegłych rewidentów.</u>
          <u xml:id="u-14.42" who="#MaciejPłażyński">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-14.43" who="#MaciejPłażyński">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-14.44" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-14.45" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawek: 4., 7. i 10., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-14.46" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-14.47" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-14.48" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 436 posłów. Za - 12, przeciw - 422, wstrzymało się - 2.</u>
          <u xml:id="u-14.49" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-14.50" who="#MaciejPłażyński">W 5. poprawce do art. 1 ustawy nowelizującej wnioskodawca proponuje skreślić zmianę 15. dotyczącą art. 15, stanowiącą, że uchwały w przedmiocie wpisu i skreślenia z rejestru biegłych rewidentów oraz listy są decyzjami administracyjnymi.</u>
          <u xml:id="u-14.51" who="#MaciejPłażyński">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-14.52" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-14.53" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem 5. poprawki do art. 1 ustawy nowelizującej, polegającej na skreśleniu zmiany 15., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-14.54" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-14.55" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-14.56" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 436 posłów. Za - 4, przeciw - 429, wstrzymało się - 3.</u>
          <u xml:id="u-14.57" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-14.58" who="#MaciejPłażyński">W 6. poprawce do art. 1 ustawy nowelizującej, polegającej na skreśleniu lit. a w zmianie 17. dotyczącej art. 17 ust. 1 pkt 1, wnioskodawca proponuje utrzymanie obowiązującego przepisu stanowiącego, że za zapewnienie przestrzegania obowiązujących przepisów prawa oraz zasad etyki i norm wykonywania zawodu w podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych odpowiedzialni są biegli rewidenci prowadzący działalność gospodarczą we własnym imieniu i na własny rachunek.</u>
          <u xml:id="u-14.59" who="#MaciejPłażyński">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-14.60" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-14.61" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem 6. poprawki do art. 1 ustawy nowelizującej, polegającej na skreśleniu lit. a w zmianie 17., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-14.62" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-14.63" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-14.64" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 436 posłów. Za - 382, przeciw - 54.</u>
          <u xml:id="u-14.65" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-14.66" who="#MaciejPłażyński">W 8. poprawce do art. 20 ust. 1 pkt 5 wnioskodawca proponuje, aby do zadań Krajowej Izby Biegłych Rewidentów należało także sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem przez podmioty uprawnione do badania sprawozdań finansowych przepisów niniejszej ustawy oraz innych przepisów dotyczących samorządu biegłych rewidentów i przepisów dotyczących przedmiotu działalności podmiotów uprawnionych do badania sprawozdań finansowych.</u>
          <u xml:id="u-14.67" who="#MaciejPłażyński">Wnioskodawca proponuje również skreślenie w art. 20 w ust. 1 pkt 8 stanowiącego, że do zadań Krajowej Izby Biegłych Rewidentów należy także sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem procedur badania sprawozdań finansowych przez podmioty, o których mowa w art. 10 ust. 1 i 2.</u>
          <u xml:id="u-14.68" who="#MaciejPłażyński">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-14.69" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-14.70" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem 8. poprawki do art. 20 ust. 1 pkt 5 oraz polegającej na skreśleniu pkt. 8, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-14.71" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-14.72" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-14.73" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 434 posłów. Za - 247, przeciw - 183, wstrzymało się 4.</u>
          <u xml:id="u-14.74" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-14.75" who="#MaciejPłażyński">W 9. poprawce do art. 1 ustawy nowelizującej wnioskodawca proponuje skreślenie zmiany 22. lit. a dotyczącej art. 21 ust. 1, polegającej na dodaniu pkt. 6 stanowiącego, iż organem Krajowej Izby Biegłych Rewidentów jest Krajowa Komisja Nadzoru.</u>
          <u xml:id="u-14.76" who="#MaciejPłażyński">Z poprawką tą wiąże się poprawka 11., polegająca na skreśleniu zmiany 30. dotyczącej dodawanego art. 28a, stanowiącego o zadaniach Krajowej Komisji Nadzoru.</u>
          <u xml:id="u-14.77" who="#MaciejPłażyński">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-14.78" who="#MaciejPłażyński">Ich przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość poprawki 12. oraz konsekwencje w art. 24, 28a, 32a, 32b, 33.</u>
          <u xml:id="u-14.79" who="#MaciejPłażyński">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-14.80" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-14.81" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem poprawek 9. i 11. wraz z konsekwencjami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-14.82" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-14.83" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-14.84" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 436 posłów. Za - 191, przeciw - 242, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-14.85" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-14.86" who="#MaciejPłażyński">W 12. poprawce do art. 28a wnioskodawca proponuje skreślić ust. 3 stanowiący, że kontrola przestrzegania procedur badania sprawozdań finansowych przeprowadzana jest co najmniej raz na trzy lata.</u>
          <u xml:id="u-14.87" who="#MaciejPłażyński">Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-14.88" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-14.89" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem 12. poprawki do art. 28a, polegającej na skreśleniu ust. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-14.90" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-14.91" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-14.92" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 432 posłów. Za - 7, przeciw - 424, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-14.93" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-14.94" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-14.95" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie ustawy o biegłych rewidentach i ich samorządzie w brzmieniu proponowanym przez Komisję Finansów Publicznych, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-14.96" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-14.97" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-14.98" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 437 posłów. Za - 434, przeciw - 2, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-14.99" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o biegłych rewidentach i ich samorządzie.</u>
          <u xml:id="u-14.100" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-14.101" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł Janiak.</u>
          <u xml:id="u-14.102" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-14.103" who="#MaciejPłażyński">Proszę o ciszę, bo nie usłyszymy, co pan poseł chce nam powiedzieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#KazimierzJaniak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W urzędzie pana prezydenta o godz. 10 odbędą się nominacje na funkcje ministerialne, a ponieważ pan premier i przedstawiciele rządu będą uczestniczyć w tym wydarzeniu, dlatego też w imieniu klubu Akcji Wyborczej Solidarność proszę o przerwę do godz. 11.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#MaciejPłażyński">Głosowanie jest bardzo ważne. Musimy umożliwić panu premierowi obecność, a do pana prezydenta nie można się spóźniać.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#MaciejPłażyński">W związku z tym ogłaszam przerwę do godz. 11.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 9 min 51 do godz. 11 min 35)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#MaciejPłażyński">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#MaciejPłażyński">Proszę posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#EugeniuszKłopotek">Posiedzenie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka wspólnie z Komisją Zdrowia odbędzie się bezpośrednio po zakończeniu głosowań.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#EugeniuszKłopotek">Posiedzenie Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, zaplanowane na godz. 11, rozpocznie się o godz. 12.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#EugeniuszKłopotek">Wspólnie posiedzenie Komisji: Polityki Społecznej oraz Rodziny odbędzie się dzisiaj o godz. 18.30 w sali konferencyjnej w nowym Domu Poselskim.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#EugeniuszKłopotek">Posiedzenie Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących funkcjonowania banków spółdzielczych zostało odwołane.</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#EugeniuszKłopotek">Posiedzenie Podkomisji ds. polityki paliwowo-energetycznej i górnictwa zostało odwołane. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 13. porządku dziennego: Głosowania nad poprawkami Senatu do ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym i ustawy o opłacie skarbowej (druki nr 2001 i 2018).</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#MaciejPłażyński">Przypominam, że Sejm na poprzednim posiedzeniu wysłuchał sprawozdania komisji przedstawionego przez pana posła Stanisława Steca oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#MaciejPłażyński">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#MaciejPłażyński">Przypominam, że Sejm odrzuca poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#MaciejPłażyński">Jeżeli Sejm nie odrzuci poprawki Senatu bezwzględną większością głosów, uważa się ją za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#MaciejPłażyński">Głosować będziemy nad wnioskami o odrzucenie poprawek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-19.7" who="#MaciejPłażyński">Proszę bardzo. Ale do pierwszej poprawki, panie pośle?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#RyszardSmolarek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Premierze! Chciałbym jednak przed rozpoczęciem głosowania zadać kilka pytań, w związku z tym, że na wspólnym posiedzeniu komisji rolnictwa i komisji finansów, jakieś dwa tygodnie temu, postawiłem pytania i pan minister Rudowski obiecał, że otrzymam odpowiedź na piśmie, a takiej odpowiedzi nie otrzymałem. Otrzymałem ogólną odpowiedź od pana ministra Bauca, która jednak nie wyjaśnia tych wątpliwości, pytań postawionych wtedy na wspólnym posiedzeniu komisji rolnictwa i finansów, jeżeli chodzi o 3-procentową stawkę VAT w rolnictwie i konsekwencje z tego wynikające. Jeżeli pan marszałek pozwoli, to ja przede wszystkim chciałbym posłowi sprawozdawcy, jak również rządowi, czyli panu ministrowi Baucowi albo premierowi, zadać te pytania i usłyszeć odpowiedzi przed głosowaniem, ponieważ innej możliwości już w tej chwili nie ma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#MaciejPłażyński">Tylko pytania, panie pośle, a nie dyskusja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#RyszardSmolarek">Pierwsze pytanie. Czy prawdą jest, że w wyniku zaniechania kontynuacji prac nad propozycjami wprowadzenia VAT w rolnictwie przygotowanymi przez poprzednią koalicję PSL–SLD w 1997 r. i nierealizowania przez koalicję AWS-Unii Wolności własnych założeń zawartych w przyjętym dokumencie rządowym „Pakt dla rolnictwa i obszarów wiejskich”, w którym to dokumencie mówi się o konieczności wprowadzenia VAT z początkiem 2000 r., rolnictwo polskie poniosło dodatkowe obciążenia podatkowe i miało wyższe koszty produkcji? Czy rząd Rzeczypospolitej Polskiej potwierdza, że polskie rolnictwo jednostronnie nadpłaca do budżetu państwa średnio rocznie za ostatnie dwa lata z tytułu podatków pośrednich VAT i podatków akcyzowych zawartych w paliwie rolniczym, energii elektrycznej, gazie i innych środkach używanych do produkcji rolnej, w tym pośrednio w cenach nawozów, środków ochrony roślin i innych, ok. 2,3 do 2,5 mld zł rocznie? To, jak sądzę, nie jest bez znaczenia, jeżeli mamy rozważać tę poprawkę. Czy to jest prawda, czy nie?</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#RyszardSmolarek">Drugie pytanie. Jakie przesłanki merytoryczne, gospodarcze - czy też jaki interes - legły u podstaw decyzji polskiego rządu zawartej w stanowisku negocjacyjnym Rzeczypospolitej Polskiej w obszarze dotyczącym podatków, w którym to rząd z nad wyraz dziwną i niezrozumiałą dla posłów klubu PSL gorliwością zobowiązał się do dostosowania opodatkowania rolnictwa do końca 2002 r. stawką obniżoną, według nomenklatury Unii, tj. 7%, w sytuacji kiedy w okresie przejściowym takie kraje Unii Europejskiej jak Portugalia, a do dziś jeszcze Irlandia i Wielka Brytania, stosowały i stosują zerową stawkę VAT na podstawowe artykuły rolne nieprzetworzone? W polskim stanowisku negocjacyjnym rząd Rzeczypospolitej słusznie deklaruje wprowadzenie VAT w rolnictwie, i to jako PSL popieramy; nie jest to pytanie. Ale nie rozumiemy, dlaczego rząd zrezygnował z okresu przejściowego na dochodzenie od stawki 0% VAT do 7%.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#komentarz">(Poseł Marian Krzaklewski: Panie pośle, to nie jest exposé.)</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#RyszardSmolarek">Zdziwienie posłów klubu PSL budzi to, że w sytuacji braku środków budżetowych polski rząd zażądał od Unii Europejskiej okresu przejściowego na (cytuję) stosowanie minimalnego udziału podatku akcyzowego, niższego niż 57% maksymalnej ceny detalicznej papierosów, zgodnie z przepisami dyrektywy Rady Unii 92-A, która mówi, że obciążenie podatkiem akcyzowym cen detalicznych papierosów, na które występuje największy popyt, powinno wynosić minimum 57%. Pytanie: W czyim interesie - rolników, plantatorów czy przemysłu tytoniowego, który w większości jest własnością zachodnich koncernów tytoniowych - rząd podjął taką decyzję? I ten argument, który był w piśmie pana ministra Bauca. Czy 6. dyrektywa Rady Unii z dnia 17 maja 1997 r. wraz z załącznikiem h dotycząca VAT w rolnictwie...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#MaciejPłażyński">Panie pośle, pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#RyszardSmolarek">... jest obowiązkowa - już kończę, panie marszałku - a dyrektywa Rady 92/9 dotycząca podatku akcyzowego od papierosów odnosi się tylko do krajów Unii, a polski rząd może robić, jak uważa, tzn. może ją stosować, lub nie? Czy w tym wypadku przemawiał za tym interes polskich rolników, czy kapitału zagranicznego? Już kończę. Przechodzę do tych wątpliwości, które są w piśmie.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#RyszardSmolarek">Panie Marszałku! Wysoki Rządzie! To pismo niczego nie wyjaśnia, wprowadza posłów w błąd. Mianowicie mamy tutaj informację, że przede wszystkim... Chciałbym, żeby wyjaśnił rząd, pan minister Bauc, o ile wzrosną ceny detaliczne podstawowych produktów i przetworów rolnych w wyniku wprowadzenia 3-procentowej stawki VAT, bo tak jak wyjaśniali nam na posiedzeniu wspólnych komisji wiceministrowie finansów i rolnictwa - nie będę wymieniał nazwisk - wzrost ten miał dotyczyć cen detalicznych - od 0,1 do 0,3% w skrajnych przypadkach. W piśmie pan minister Bauc napisał, że tak, oczywiście, wzrost będzie przede wszystkim dotyczyć cen pieczywa i przetworów zbożowych. Ceny te wzrosną o 1,4%, a pozostałych grup towarowych o 0,9%. W związku z tym pytanie. Panie ministrze czy panie premierze, proszę rozstrzygnąć ten spór i wyjaśnić ostatecznie: O ile wzrosną ceny pieczywa, przetworów zbożowych, mięsa, mleka i innych przetworów? Jaki to będzie miało wpływ na inflację i w jaki sposób rząd ma zamiar to zrekompensować najuboższym grupom obywateli? I sprawa, którą, uważam, że należy koniecznie wyjaśnić przed tym głosowaniem. Mianowicie rozpowszechnia się opinię, że zerowa stawka VAT jest stawką korupcjogenną, jest stawką, która będzie powodowała po prostu wiele obejść podatkowych. W związku z tym pytanie: Czy te zdania, które w tym piśmie są prawdziwe, czy prawdą jest, że kwota zryczałtowanego zwrotu VAT rolnikom przy stawce 3-procentowej w proponowanej formule przez rząd, polegającej na tym, że rolnikowi wypłacany jest 3-procentowy zryczałtowany VAT przez nabywcę płodów rolnych w cenie nabywanych płodów i produktów rolniczych, spowoduje, że w stosunku do prawie 520 tys. gospodarstw ryczałtowych system ten w praktyce nie zafunkcjonuje wskutek permanentnego wymuszania i zaniżania o te 3%, a nawet więcej, ceny wypłacanej rolnikom, producentom, jako słabszym podmiotom na rynku niezorganizowanym, nieuzbrojonym w ustawę o cenach minimalnych i rygorze zapłaty za dostarczone płody i produkty rolne? Czy w tej sytuacji propozycja rządu dotycząca 3-procentowej stawki VAT w rolnictwie nie jest tworzeniem kolejnej iluzorycznej formy pomocy, z której, jeśli chodzi o grupę prawie 0,5 mln rolników rzekomych ryczałtowców, mało kto skorzysta albo jeszcze na tym straci? A skoro tylko wąska grupa rolników będzie korzystać i rozliczać się na zasadach ogólnych po obniżeniu progu - 20 tys. zł - sprzedaży na gospodarstwo, to nasuwa się pytanie: Czy rząd chce pomóc VAT-em wszystkim rolnikom, czy tylko tym największym rolnikom? I sprawa importu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#MaciejPłażyński">Panie pośle, nie powtarzajmy całej dyskusji. Proszę postawić pytanie, jeśli ma pan wątpliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#RyszardSmolarek">Ostatnie pytanie. Pan minister Bauc napisał - str. 2 pkt 2 - że 3-procentowy VAT poprawi efektywność eksportu artykułów rolno-spożywczych, przy rozliczeniu eksportu zerową stawką VAT w stosunku do stanu obecnego. I to jest prawda, panie ministrze. Ale pan i pana zastępcy, a także całe lobby broniące 3-procentowego VAT twierdzą wszem i wobec, że eksport będzie bardziej efektywny niż przy zerowej stawce VAT. Jak to może być? To ewidentna nieprawda...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#MaciejPłażyński">Panie pośle, pytania, a nie tezy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#RyszardSmolarek">Tak.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#RyszardSmolarek">To jest ewidentna nieprawda. Proszę o wyjaśnienie, jak będzie działał ten mechanizm, skoro przy stawce VAT 3% i 0% efektywność eksportu będzie taka sama. Będą jedynie większe możliwości stosowania przekrętów na granicy, co udowodnił NIK, w wyniku rozliczania fikcyjnych faktur VAT i wsadów z zerową stawką. Towar nie będzie opuszczał kraju, a my będziemy oczywiście za to wszystko płacić. Wobec tego proszę o wyjaśnienie, czy te informacje...</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#RyszardSmolarek">Panowie, nie zaklaszczecie.</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#RyszardSmolarek">Proszę o wyjaśnienie, czy informacje podane w wyjaśnieniu pana ministra Bauca są prawdziwe, czy rozmijają się z prawdą, w przeciwnym razie bowiem nasz stosunek w głosowaniu będzie zupełnie inny niż sobie wyobrażacie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#MaciejPłażyński">Proszę państwa, pan poseł Ikonowicz, a następnie poseł Kamiński. Na tym zakończymy.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Pęk: Ja też do tego punktu.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PiotrIkonowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam kilka krótkich pytań. Pierwsze zasadnicze pytanie: Czy prawdą jest, że dochody ludności wiejskiej stanowią 40% dochodów ludności miast? Czy prawdą jest, że zerowa stawka VAT doprowadzi do tego, że wreszcie Polska wieś odetchnie po 10 latach polityki Leszka Balcerowicza?</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, protesty, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#MaciejPłażyński">Poseł Kamiński.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#MaciejPłażyński">Proszę stawiać pytania odnoszące się do konkretnej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#KrzysztofKamiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Skoro minister finansów ma udzielać odpowiedzi, chciałbym zadać pytanie. Fundamentem tej ustawy jest przyznanie polskim rolnikom prawa do odzyskiwania VAT przy ponoszonych kosztach produkcji. Proszę powiedzieć, panie ministrze, czy łatwiej będzie polskiemu rolnikowi odzyskać VAT od budżetu państwa przy zerowej stawce, czy też przy 3-procentowej stawce łatwiej mu będzie odzyskać wtedy, gdy ściągnie VAT z rynku? Która sytuacja jest korzystniejsza dla polskiego rolnika?</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł Ajchler.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#RomualdAjchler">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#RomualdAjchler">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam pytanie do ministra finansów. Rząd opublikował program interwencyjny skupu zbóż w 2000 r. Podano na przykład, że cena skupowanej pszenicy będzie ustalona w wysokości 480 zł. Równocześnie podano, że po wprowadzeniu podatku VAT cenę tę obniży się o 3%. Czy to jest prawda?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#MaciejPłażyński">Czy pan poseł sprawozdawca...</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Stec: Ale pytanie było do rządu.)</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#MaciejPłażyński">Rząd nie ma obowiązku odpowiadać w czasie rozpatrywania poprawek senackich.</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#MaciejPłażyński">Pan minister Bauc, proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-35.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#JarosławBauc">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziękuję jeszcze raz za pytania. Wielokrotnie do tych pytań się odnosiliśmy. Osobiście wielokrotnie to wyjaśniałem, ale jeżeli istnieje zapotrzebowanie na wiedzę, to bardzo chętnie jeszcze raz się nią podzielę.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#JarosławBauc">Po pierwsze, rzeczywiście VAT, który w tej chwili jest zawarty w cenie energii elektrycznej, w cenie paliw, środków produkcji, obciąża dzisiaj rolników, ponieważ rolnicy nie mogą go odliczać. VAT stanowi część kosztów produkcji. To jest jasne. Z tego punktu widzenia chcemy pomóc rolnikom i wprowadzić system VAT, który umożliwi odliczenie tych kosztów.</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#JarosławBauc">Odnosząc się bezpośrednio do jednego z pytań, odpowiem, że w obu przypadkach - przy zerowej stawce i przy stawce 3% - odliczenie będzie w takiej samej kwocie. Rolnicy uzyskają tę samą korzyść w obu przypadkach, nie tylko jako grupa łącznie, ale jako każdy z rolników oddzielnie.</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#JarosławBauc">Dlaczego w Irlandii i w Wielkiej Brytanii wprowadzono zerową stawkę? Dlatego, proszę państwa, że jest tam zupełnie inna struktura rolna, a ponadto rolnicy w obu tych krajach płacą podatek dochodowy.</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#JarosławBauc">Jakie są dodatkowe konsekwencje wprowadzenia zerowej stawki VAT? Po pierwsze, w budżecie państwa na skutek jej wprowadzenia będzie mniej o 1300 mln przy niezmienionej sytuacji rolnictwa i każdego z rolników, czyli będzie także mniej wydatków na rolnictwo, to trzeba sobie jasno powiedzieć. Zagłosowanie dzisiaj za zerową stawką oznacza mniejsze środki z budżetu na rolnictwo.</u>
          <u xml:id="u-36.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-36.7" who="#JarosławBauc"> Po drugie, zagłosowanie za zerową stawką VAT to preferowanie importu nieprzetworzonych artykułów rolnych w stosunku do produkcji krajowej. </u>
          <u xml:id="u-36.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-36.9" who="#JarosławBauc"> To także wspomaganie pośredników i sieci hipermarketów, które w coraz większym zakresie wykorzystują w swojej działalności nieprzetworzone produkty rolne. </u>
          <u xml:id="u-36.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-36.11" who="#JarosławBauc"> Wreszcie zerowa stawka to pogorszenie warunków negocjacyjnych z Unią. W każdym przypadku będziemy musieli dostosować się do 7% stawki VAT w roku 2003.</u>
          <u xml:id="u-36.12" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-36.13" who="#JarosławBauc">Zagłosowanie za zerową stawką to również, nawiązuję tu konkretnie do jednego z pytań, zaproszenie do wyłudzeń i do nadużyć, także kosztem rolników.</u>
          <u xml:id="u-36.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-36.15" who="#JarosławBauc"> Jeżeli chcielibyście państwo uzyskać więcej szczegółowych odpowiedzi, proszę o pytania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-36.16" who="#komentarz">(Głosy z sali: Wystarczy, wystarczy.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#MaciejPłażyński">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#RomualdAjchler">Panie ministrze, rozumiem, że najlepiej by było, aby w rolnictwie obowiązywał 22% VAT, ale proszę odpowiedzieć na pytanie, które zadałem, dotyczące skupu interwencyjnego zbóż i możliwości obniżenia przez rząd podatku w związku z wprowadzeniem VAT. Nie odpowiedział pan na to pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#MaciejPłażyński">Nie ma pytań.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#MaciejPłażyński">Pan minister nie odpowiada.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#MaciejPłażyński">W 1. poprawce do art. 1 pkt 2 lit. b ustawy nowelizującej Senat proponuje, aby do działalności rolniczej w zakresie sprzedaży produktów gospodarki leśnej zaliczyć także sprzedaż drewna liściastego, iglastego i egzotycznego.</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#MaciejPłażyński">Z poprawką tą łączy się propozycja polegająca na skreśleniu lit. b w art. 1 pkt 15 ustawy nowelizującej, co jest treścią 6. poprawki Senatu, oraz odpowiedniej zmiany w załączniku nr 8 w poz. 7, tj. w art. 1 pkt 17 ustawy nowelizującej, co jest treścią 8. poprawki Senatu.</u>
          <u xml:id="u-39.4" who="#MaciejPłażyński">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-39.5" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-39.6" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-39.7" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek Senatu 1., 6. i 8., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-39.8" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-39.9" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-39.10" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 440 posłów. Większość bezwzględna - 221. Za - 248, przeciw - 191, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-39.11" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm odrzucił poprawki Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-39.12" who="#MaciejPłażyński">W 2. poprawce do art. 1 pkt 4 lit. b ustawy nowelizującej Senat proponuje, aby w art. 7 w ust. 2b w pkt. 2 powołać się również na przepis ust. 1a w art. 9.</u>
          <u xml:id="u-39.13" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-39.14" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-39.15" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 2. poprawki Senatu do art. 1 pkt 4 lit. b ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-39.16" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-39.17" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-39.18" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 441 posłów. Większość bezwzględna - 221. Przeciw - 441.</u>
          <u xml:id="u-39.19" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-39.20" who="#MaciejPłażyński">W 3. poprawce do art. 1...</u>
          <u xml:id="u-39.21" who="#MaciejPłażyński">Ach, pan poseł Janowski, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#GabrielJanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wprowadzenie podatku VAT w rolnictwie...</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#GabrielJanowski">‍... jest ważnym wydarzeniem i działaniem słusznym.</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-40.4" who="#komentarz">(Głosy z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-40.5" who="#komentarz">(Głos z sali: To nie koniec.)</u>
          <u xml:id="u-40.6" who="#GabrielJanowski">To nie jest koniec.</u>
          <u xml:id="u-40.7" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-40.8" who="#GabrielJanowski">Rzeczywiście podatek VAT reguluje czy porządkuje reguły prowadzenia działalności gospodarczej, bo do tej pory rolnicy istotnie byli pozbawieni możliwości związanych z podatkiem VAT. Natomiast jest jedna zła rzecz w tym wszystkim. Wprowadzaniu towarzyszy atmosfera niedobra, pełna emocji. Są tutaj upowszechniane nieprawdziwe dane,...</u>
          <u xml:id="u-40.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-40.10" who="#GabrielJanowski">... nieprawdziwe fakty i opinie.</u>
          <u xml:id="u-40.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Przez rząd.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#MaciejPłażyński">Panie pośle...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#GabrielJanowski">Przejdę do pytań, tylko muszę dokończyć wstęp. Otóż dzisiaj rano usłyszeliśmy w radio, że podatek VAT to psucie prawa, niezgodny z konstytucją cios zadany w budżet i kolejne źródło korupcji.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#GabrielJanowski"> Jest to nieprawdziwa opinia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#MaciejPłażyński">Panie pośle, pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#GabrielJanowski">A kto ją wyraził? Pan poseł Balcerowicz. Profesor wskazywał przed chwilą na siebie.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#GabrielJanowski">Panie Profesorze Balcerowicz!</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#MaciejPłażyński">Panie pośle, ale pan nie dyskutuje z panem posłem Balcerowiczem.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#GabrielJanowski">Po dyskusji z panem posłem Balcerowiczem zadam pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#MaciejPłażyński">Z posłem proszę się umówić później, poza posiedzeniem Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#GabrielJanowski">Otóż opinie przez pana upowszechniane są nieprawdziwe i te opinie dziwnym zbiegiem okoliczności towarzyszą ustawom rolniczym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#MaciejPłażyński">Proszę o pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#GabrielJanowski">A teraz przechodzę do pytań.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#GabrielJanowski">Panie Ministrze Finansów! Ministerstwo Finansów podało, że suma obciążająca budżet wynosi, proszę o uwagę, 1 mld 313 mln 808 tys. 440 zł.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#komentarz">(Głos z sali: I 50 gr.)</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#GabrielJanowski">Zaiste, znakomicie wyliczone.</u>
          <u xml:id="u-50.4" who="#GabrielJanowski">I teraz kolejne pytania.</u>
          <u xml:id="u-50.5" who="#GabrielJanowski">Pierwsze: czy jest to prawdziwa suma?</u>
          <u xml:id="u-50.6" who="#GabrielJanowski">Drugie: czy ta suma dotyczy 2000 r., czy 2001 r.?</u>
          <u xml:id="u-50.7" who="#GabrielJanowski">Trzecie: czy suma ta i podatek, o którym teraz dyskutujemy, będą wprowadzone w przyszłym roku, czy też mają obowiązywać zgodnie z przyjętą ustawą od września tego roku? Przypominam, że podatek VAT miał obowiązywać od 3 lipca. To są pytania do pana ministra finansów.</u>
          <u xml:id="u-50.8" who="#GabrielJanowski">Jeszcze mam pytania szczegółowe.</u>
          <u xml:id="u-50.9" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-50.10" who="#GabrielJanowski"> Rozumiem, że pan minister przyjął jakieś kalkulacje, więc chciałbym, by podał, jaka liczba gospodarstw będzie objęta podatkiem VAT i jaka będzie wartość produktów sprzedanych przez te gospodarstwa i zakupionych, bo to jest oczywiście podstawą tej kalkulacji.</u>
          <u xml:id="u-50.11" who="#GabrielJanowski">Teraz pytanie do ministra rolnictwa, ponieważ tej sprawie towarzyszy wiele niejasności. Wczoraj publicznie w programie telewizyjnym pan minister Balazs i jego szef partyjny pan Rokita w „Monitorze Wiadomości” powiedzieli, że przy 3-procentowej stawce rolnik może nic nie robić, a korzystać z VAT.</u>
          <u xml:id="u-50.12" who="#komentarz">(Wesołość na sali, Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-50.13" who="#GabrielJanowski">To jest cytat z ministra Balazsa i podobny z pana Rokity.</u>
          <u xml:id="u-50.14" who="#GabrielJanowski">Pytam się, czego ta 3-procentowa stawka dotyczy, bo myślę, że pan minister nie przeczytał ustawy i mówi tutaj o ryczałtowej stawce 3-procentowej. Natomiast przy 3-procentowej stawce rozliczanej na ogólnych warunkach rolnik będzie musiał prowadzić, o czym pan powinien wiedzieć, szczegółowe rozliczenia, przy 3-procentowej i przy zerowej podobnie.</u>
          <u xml:id="u-50.15" who="#GabrielJanowski">Kolejne pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#MaciejPłażyński">Panie Pośle! Prosiłbym o skracanie już tych pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#GabrielJanowski">Myślę, że ta debata...</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#GabrielJanowski">.‍.. jest pierwszą okazją,...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#MaciejPłażyński">To nie jest debata.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#GabrielJanowski">... żeby 90% posłów na sali zrozumiało istotę rzeczy i opinia publiczna również miała prawdziwy przekaz, bo do tej pory były to tylko półprawdy, a nie pełna informacja o stanie rzeczy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#MaciejPłażyński">Panie pośle, pan zadaje pytania w swoim imieniu, a nie w naszym, w związku z tym proszę nie mówić, że nie rozumiemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#GabrielJanowski">Dziękuję. Zadaję te pytania w swoim imieniu, ale w interesie Akcji Wyborczej chcę również, żeby ta prawda do moich kolegów dotarła i żeby nareszcie wykazali się wyobraźnią.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#komentarz">(Głosy z sali: Oooo...)</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#GabrielJanowski">I w związku z tym pytam się: Jakim dobrodziejstwem dla rolników będzie wprowadzony podatek ryczałtowy? Istotnie, w tym roku, panie premierze i ministrze finansów, przy 3-procentowej stopie i przy obecnym obciążeniu produktów rolniczych VAT-em, to jest mniej więcej jakaś rekompensata. Ale pytam się: Jaki stan rzeczy będzie po zapowiedzianym przez rząd wprowadzeniu nowych stawek na nawozy, maszyny i usługi - mniej więcej 12% średnio w przyszłym roku? Czyli ta 3-procentowa rekompensata będzie po prostu rekompensatą iluzoryczną.</u>
          <u xml:id="u-56.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-56.5" who="#komentarz">(Głosy z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-56.6" who="#GabrielJanowski">Kolejna sprawa dotyczy tego, o czym państwo tutaj mówiliście - podatek brutto czy netto. Otóż chcę powiedzieć, że podatek otrzymywany będzie płacony przez rolników i cena płacona im jest podatkiem brutto.</u>
          <u xml:id="u-56.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Litości!)</u>
          <u xml:id="u-56.8" who="#GabrielJanowski">To nie jest litość, proszę panów, to jest nareszcie prawda.</u>
          <u xml:id="u-56.9" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-56.10" who="#GabrielJanowski">W związku z tym pytam się: Dlaczego w cenach skupu przewidywanych na ten rok, i w zasadach, które zostały określone, jest powiedziane, że w przypadku wprowadzenia podatku VAT cena otrzymywana przez rolników będzie ceną brutto? Proszę bardzo, jest tu oficjalny dokument ministerstwa rolnictwa, i przy tej cenie jest gwiazdeczka pięcioramienna, informująca, że nie jest to cena netto, tylko cena brutto.</u>
          <u xml:id="u-56.11" who="#GabrielJanowski">Szanowni Państwo! I ostatnie już pytanie,...</u>
          <u xml:id="u-56.12" who="#komentarz">(Głosy z sali: Oooo...)</u>
          <u xml:id="u-56.13" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-56.14" who="#GabrielJanowski">... jeśli pan marszałek pozwoli, do kandydatów na prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-56.15" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-56.16" who="#GabrielJanowski"> Czy są zwolennikami - tak, do pana Kwaśniewskiego - stawki 3-procentowej, czy zerowej - do pana Krzaklewskiego i do pana Olechowskiego. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-56.17" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł Pęk, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#BogdanPęk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam pytanie do posła sprawozdawcy, tylko jedno, ale, jak sądzę, kluczowe. Doświadczenie uczy, że parlament Rzeczypospolitej bardzo często w takich ważnych decyzjach - a stoimy w tej chwili przed bardzo ważną decyzją - nie kieruje się argumentami merytorycznymi, ale politycznymi. Panie pośle, w kuluarach trwa intensywna debata, że w AWS odbywa się targ pt. „Polski Cukier za 3-procentowy VAT”. Czy, znając pana ministra Wąsacza i obecny rząd, nie uważa pan, że ten targ skończy się dla AWS nie Polskim Cukrem, tylko watą cukrową?</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#MaciejPłażyński">Prosiłbym jednak o zadawanie pytań.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł Sekuła, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#MirosławSekuła">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pytanie do pana posła sprawozdawcy. Która z komisji sejmowych wniosła projekt ustawy o VAT rolniczym i, jeżeli pan potrafi odpowiedzieć, dlaczego nie zrobiła tego Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi, której przewodniczy pan poseł Janowski? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł Janiszewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#JacekJaniszewski">Przepraszam, że nie zadam pytania panu posłowi sprawozdawcy. Chciałbym jednak przypomnieć tym, którzy nas oglądają, że nie stało nic na przeszkodzie, aby to, co najważniejsze na wsi do wprowadzenia, było wprowadzone już dawno.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#komentarz">(Poseł Marek Borowski: Przed wojną.)</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#JacekJaniszewski">Jeżeli chcemy wprowadzić 3-procentowy VAT, zgodnie z odpowiedzialnością za budżet roku przyszłego i państwo, to zawsze można mieć inne zdanie. Trzeba jednak pamiętać o tym, że była okazja, żeby to inne zdanie wypowiedzieć już wcześniej.</u>
          <u xml:id="u-62.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#MaciejPłażyński">Proszę o zadawanie pytań.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł Dembiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#MarianDembiński">Panie pośle sprawozdawco lub panie ministrze, chciałbym zapytać któregoś z panów o sprawę następującą: Czy przyjęty system, system 3-procentowego VAT, daje szansę rolnikom odliczania VAT zawartego w cenie paliwa? To pierwsze pytanie.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#MarianDembiński">I drugie, panie pośle Pęk. Jako związkowiec przez 3 lata z pana rządzącymi poprzednikami negocjowałem stawkę zerową VAT. Do tej pory nie mogliśmy tego wynegocjować. Jeżeli zaś chodzi o Polski Cukier, to wy sprzedaliście olejarnie, sprzedaliście PZZ-y, sprzedaliście tytoń, i to jest wasz sukces, tamtej kadencji.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-64.3" who="#komentarz">(Poseł Marian Dembiński: A Polski Cukier może być nasz.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł Pawlak, proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#MaciejPłażyński">Proszę nie zamieniać tej dyskusji w oświadczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#WaldemarPawlak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dyskutujemy nad wprowadzeniem podatku i niezależnie od tego, jak to oceniamy, na pewno będzie to podatek, który ktoś będzie musiał zapłacić: albo producenci, albo konsumenci. Znając realia rynku, to prawdopodobnie będą musieli ten podatek zapłacić producenci. Mówimy o tym w sytuacji, kiedy... I tutaj pytania do pana posła sprawozdawcy, czy mógłby to potwierdzić lub zaprzeczyć temu. Otóż ostatnio w ciągu 2,5 roku akcyza na paliwa wzrosła: w 1998 r. w styczniu o 12%, w czerwcu o 12%, w 1999 r. w styczniu o 5,8%, w marcu o 5%, w czerwcu o 5%, w sierpniu o 10%, w 2000 r. w styczniu o 4,8%, w marcu o 4,3%, planuje się wzrost we wrześniu o 4%. Konsekwencje są takie, że w ciągu 2,5 roku akcyza na paliwo wzrosła o 75%, a w przypadku jeszcze wzrostu kursu dolara ceny paliw wzrosły dwukrotnie. Skutki w rolnictwie liczone tylko od maja 1999 r. do maja 2000 r. to jest około 900 mln zł. Nie wspominam o wzroście VAT, o którym mówił pan minister Bauc, na energię elektryczną, na węgiel. To są realia produkcyjne naszego rolnictwa i teraz mówimy o dodatkowym 3-procentowym podatku.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#WaldemarPawlak">Kolejne pytanie: Czy to prawda, że w bieżącym roku nie zostanie zrealizowany budżetowy zapis dotyczący wydatków na rolnictwo w ramach programu SAPARD, to jest około 900 mln zł? To samo dotyczy niezrealizowanej pożyczki z Banku Światowego - około 500 mln zł. Czy w tym przypadku pan premier, odpowiedzialny pan minister postąpią tak jak minister edukacji? Czy przed głosowaniem będą mądrzy, czy po głosowaniu powiedzą, że się pomylili i zrezygnują?</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#WaldemarPawlak">I trzecie pytanie: Czy w sytuacji, kiedy dodatkowo warunki klimatyczne sprawiają, że w wielu rejonach jest klęska suszy, kiedy drastycznie spadły dochody rolników, można zaczynać od wprowadzenia od razu 3-procentowej stawki VAT, czy nie lepiej wprowadzać ten podatek stopniowo? Bo i tak, proszą państwa, skończy się na stawce 7%, która jest stosunkowo wysoka, bo tego wymagać będzie Unia Europejska w momencie, kiedy będziemy do niej wstępować. Proszę bardzo o odpowiedź na te pytania.</u>
          <u xml:id="u-66.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł Goryszewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#HenrykGoryszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam trzy kwestie, trzy pytania. Pierwsze skierowane do pana ministra finansów, ponieważ pewnej kwestii nie potrafię zrozumieć w jego odpowiedzi. A sprawą VAT dla rolnictwa zajmowałem się i wrócę do tego w trzecim pytaniu. Panie ministrze, jeżeli na skutek wprowadzenia zerowej stawki VAT budżet państwa będzie miał uszczuplone dochody o 1300 mln zł, to znaczy, że te pieniądze pozostaną na wsi. W związku z tym dlaczego wieś przy stawce VAT 0% ma dostać summa summarum mniej niż dostaje do tej pory? Chyba że zostanie ukarana zmniejszeniem różnego rodzaju dodatków, dotacji i przekazów budżetowych o kwotę wyższą niż 1300 mln zł. Jeżeli bowiem nie, to nie wpłaci 1300 mln zł do budżetu, bo zatrzyma tę kwotę u siebie. A zatem wynik jest zerowy. To jest pierwsze pytanie.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#HenrykGoryszewski">Drugie pytanie, panie ministrze. Mam nadzieję, że chociażby z tego powodu, że kiedyś pracowaliśmy (z różnych pozycji) w tej samej komisji, nie będzie pan mnie próbował zbywać ogólnikowymi i nie do końca prawdziwymi odpowiedziami. O ile wzrosną ceny brutto skupu po wprowadzeniu 3-procentowej stawki VAT? Tylko wtedy bowiem rolnik na tym zyska, jeżeli ceny brutto wzrosną. Jeżeli natomiast ceny brutto szacunkowe nie wzrosną, to rolnik dostanie te same pieniądze, tyle tylko że rozbite na dwie składowe: na cenę netto i 3-procentowy VAT.</u>
          <u xml:id="u-68.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-68.4" who="#HenrykGoryszewski">I trzecia sprawa. Ustawa o podatku VAT została przygotowana z inicjatywy Komisji Finansów Publicznych - przepraszam, że wyręczam posła sprawozdawcę - z jednego powodu: dlatego że zapisy zgłoszone w ubiegłym roku w projekcie rządowym w ramach pakietu ustaw podatkowych zostały przez Komisję Finansów Publicznych zdyskwalifikowane. Komisja powołała wówczas własną podkomisję do opracowania tego problemu. Chciałbym przypomnieć Wysokiej Izbie, że do oceny rządowych projektów podatkowych właściwa jest Komisja Finansów Publicznych, nie zaś komisja rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-68.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł Kalemba.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#StanisławKalemba">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zadaję pytanie w kontekście wypowiedzi pana ministra Bauca. Otóż powszechnie się mówi, że rolnicy, gospodarstwa, nie płacą podatku. Zadaję bardzo konkretne pytanie panu posłowi sprawozdawcy, ale też kieruję je do pana premiera Buzka.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#komentarz">(Głos z sali: I do kogo jeszcze?)</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#StanisławKalemba">Czy potwierdzają się dane zawarte w raporcie Komisji Europejskiej z 1998 r., w którym Komisja Europejska podaje, że obciążenia podatkowe jednego gospodarstwa w ciągu jednego roku są na poziomie 144 ECU? Wtedy się podawało takie dane dotyczące Polski. Wskaźnik: 147 ECU dotyczył Unii Europejskiej. A zatem był to ten sam poziom. To są dane podane przez Komisję Europejską przy dochodach na jedno gospodarstwo w Polsce 2506 ECU, a w Unii Europejskiej - 17 417 ECU. Czy one się potwierdzają?</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-70.4" who="#StanisławKalemba"> Czyli przy dochodach 6,8 raza większych obciążenia podatkowe są takie same. To nie jest prawda, że gospodarstwo w Polsce płaci mniejsze podatki. Biorąc pod uwagę przychody, płaci 6,8 raza więcej z tytułu podatku.</u>
          <u xml:id="u-70.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-70.6" who="#StanisławKalemba">Drugie pytanie. Czy w wyniku klęski suszy - w sytuacji kiedy do dzisiaj gospodarstwa nie zostały objęte pomocą - dochody rolniczych rodzin polepszają się czy pogarszają?</u>
          <u xml:id="u-70.7" who="#StanisławKalemba">Trzecie pytanie. W wyniku podwyżek podatku zawartego w cenie paliwa rolnicy zapłacili w ciągu jednego roku ok. 1 mld zł więcej. Nie rozwiązaliśmy sprawy paliwa rolniczego. Natomiast prawie we wszystkich krajach Unii Europejskiej paliwo do produkcji rolnej jest tańsze o 40%, 50%, 60%. Proszę o odpowiedź w tej sprawie w odniesieniu do danych z raportu Komisji Europejskiej. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-70.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł Rulewski.</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#JanRulewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Niewątpliwie problemem nr 1 polskiej gospodarki jest deficyt obrotów bieżących. I moje pytanie dotyczy właśnie tej kwestii: Jak dalece 3%, a jak dalece 0% VAT wpłynie na polepszenie lub pogorszenie tego deficytu? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#komentarz">(Poseł Jan Rulewski: To jest pytanie do posła sprawozdawcy.)</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#MaciejPłażyński">Pani poseł Sierakowska?</u>
          <u xml:id="u-73.3" who="#komentarz">(Poseł Izabella Sierakowska: Moje pytanie mieściło się w pytaniu posła Rulewskiego.)</u>
          <u xml:id="u-73.4" who="#MaciejPłażyński">Pytanie zostało zadane przez kogoś innego. Nie ma więcej pytań.</u>
          <u xml:id="u-73.5" who="#MaciejPłażyński">Odpowiedź pana ministra, ewentualnie pana posła sprawozdawcy, i przechodzimy do głosowania, dalej nie pytamy.</u>
          <u xml:id="u-73.6" who="#MaciejPłażyński">Pan minister Bauc?</u>
          <u xml:id="u-73.7" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-73.8" who="#MaciejPłażyński"> To już jest decyzja rządu. Czy pan pierwszy?</u>
          <u xml:id="u-73.9" who="#MaciejPłażyński">Minister finansów, proszę bardzo, pan minister Bauc.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#JarosławBauc">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na większość pytań zadanych w tej drugiej rundzie tak naprawdę już odpowiadałem. Ale ponieważ one padają, to odbieram to jako przejaw rozterki pytających, a także troski pytających i pewnych wątpliwości, które teraz się pojawiają, a wcześniej ich nie było. To bardzo dobrze, bo to dobrze wróży.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#JarosławBauc">Jeszcze raz chcę o tym powiedzieć, bo państwo pytacie, i bezpośrednio odniosę się do pana posła Goryszewskiego, który ten problem najbardziej jasno postawił. Dlaczego 3%, a nie 0%? I dlaczego to jest korzystniejsze? Panie pośle, z prostego powodu. W obu przypadkach rolnicy będą mogli odzyskać 1300 mln wpłaconego VAT w środkach produkcji, w tym w paliwie. Ale ponieważ budżet w przypadku zerowego podatku będzie biedniejszy o 1300 mln, to ograniczone będą wydatki, prawdopodobnie także na wieś i na rolnictwo. I na tym polega zasadnicza różnica. Proszę państwa, 1300 mln, o których mówimy - to przy dodatkowym założeniu stuprocentowej uczciwości wszystkich, którzy będą brali udział w obrocie produktami rolnymi. Ale zerowa stawka, jak wcześniej powiedziałem, to jest zaproszenie do nadużyć. W efekcie straty budżetu mogą być wyższe i prawdopodobnie będą wyższe.</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#JarosławBauc">Panu posłowi Janowskiemu jeszcze odpowiem co do szacunku populacji rolników, którzy będą uczestniczyli w tym systemie. Otóż według naszych szacunków w opodatkowaniu VAT-em na zasadach ogólnych będzie uczestniczyło około 390 tys. gospodarstw, na zasadach ryczałtowych - ponad 500 tys. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#MaciejPłażyński">Jeszcze pan minister Balazs, minister rolnictwa, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#ArturBalazs">Panie Marszałku! Panie i Panowie! Swoje słowa kieruję przede wszystkim do tych, którzy siedzą na tej sali i rzeczywiście rozważają, jak mają w sprawie VAT głosować. Zerowy VAT - to VAT kierowany również do pośredników, do właścicieli supermarketów. Zerowy VAT - to bardzo duże ubytki w budżecie. Apeluję do wszystkich tych, którzy tak dbają o budżet rolnictwa, żeby go nie zmniejszali, żeby nie powodowali, że zabraknie pieniędzy na dopłaty do kredytów, na interwencję na rynku, bo tak moi koledzy w rządzie tę decyzję ocenią. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#MaciejPłażyński">Nie zadajemy pytań.</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#MaciejPłażyński">Pan poseł sprawozdawca. Panie pośle, niech pan siądzie, zostanie na miejscu.</u>
          <u xml:id="u-77.3" who="#MaciejPłażyński">Koniec. Już nic więcej nie wyjaśniamy.</u>
          <u xml:id="u-77.4" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-77.5" who="#MaciejPłażyński">Nie można. Nie jest to norma regulaminowa, wbrew pozorom, jest to zwyczaj. Ale zwyczaj też nie pozwala na zamianę pytań w debatę. W związku z tym odpowiedź sprawozdawcy i przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-77.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-77.7" who="#MaciejPłażyński">Proszę bardzo, panie pośle. Pan poseł Stec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Na pytanie pana posła Pęka, dotyczące targów w AWS, nie będę odpowiadał, myślę, że pan marszałek zwolni mnie z tej odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#StanisławStec">Pytanie pana posła Sekuły: Która komisja zajmowała się podatkiem VAT w rolnictwie? Sejmowa komisja rolnictwa od samego początku tej kadencji pisała dezyderaty do rządu w sprawie VAT w rolnictwie. Przyjęty projekt rządowy, przedłożony w 1999 r., został zaopiniowany negatywnie i Komisja Finansów Publicznych przyjęła tę negatywną opinię. Powołała ona swoją podkomisję do opracowania projektu VAT w rolnictwie.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#StanisławStec">Pytanie pana posła Dembińskiego: Czy przyjęta stawka 3% VAT daje możliwość odliczenia VAT w paliwie? Oczywiście, tak, z tym że VAT w paliwie odlicza się wówczas od podatku należnego.</u>
          <u xml:id="u-78.3" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-78.4" who="#StanisławStec">Pytanie pana posła Pawlaka. Faktycznie pan poseł Pawlak sam udzielił sobie odpowiedzi, gdyż wzrosty akcyzy w latach 1998, 1999 i 2000 były takie, jak był uprzejmy podać. Dodam tylko, że cena paliwa, oleju napędowego na koniec 1997 r. za 1 l wynosiła 1,35 zł, a obecnie - w granicach 2,40 zł. Program SAPARD - przewidywane w budżecie na ten rok 760 mln z Unii Europejskiej i 200 mln w ramach środków Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa - nie zafunkcjonuje, gdyż nie zostały jeszcze przyjęte: program operacyjny i porozumienie finansowe.</u>
          <u xml:id="u-78.5" who="#StanisławStec">Jeżeli chodzi o pożyczkę z Banku Światowego, która jest przewidywana w rezerwie celowej na aktywizację środowiska wiejskiego, ma być podpisana w najbliższym czasie, ale jej realizacja też nie nastąpi w pełni w bieżącym roku, gdyż nie zdąży się przygotować zasad jej wykorzystania.</u>
          <u xml:id="u-78.6" who="#StanisławStec">Pytanie pana posła Kalemby: Czy gospodarstwa w Polsce płacą podatek? Oczywiście, płacą podatek rolny i jest on mniej korzystny od podatku dochodowego, bo gdyby nasze gospodarstwa rolne płaciły podatek dochodowy, to przy aktualnej opłacalności w większości przypadków tego podatku by nie było, gdyż gospodarstwa wykazywałyby straty. Gospodarstwa płacą też podatek VAT, zawarty w cenie nośników energii, w częściach zamiennych, w materiałach budowlanych oraz akcyzę, zawartą w cenie oleju napędowego i benzyn, ponieważ nie ma u nas paliwa rolniczego. Klęska suszy wpływa na obniżenie dochodów i tym m.in. kierowała się Komisja Finansów Publicznych i Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi, rekomendując Wysokiej Izbie odrzucenie poprawki Senatu, ustalającej stawkę 3% na nieprzetworzone produkty rolne w roku 2000 i 2001.</u>
          <u xml:id="u-78.7" who="#StanisławStec">Pan poseł Rulewski pytał, czy stawka 0% będzie miała wpływ na deficyt obrotów bieżących. Na deficyt obrotów bieżących ma wpływ wielkość importu, a czy stawka 0% wpłynie na zwiększenie importu, to będzie zależało m.in. od poziomu cła na surowce do produktów rolnych i na produkty rolne, które importujemy z zewnątrz.</u>
          <u xml:id="u-78.8" who="#StanisławStec">Pan poseł Ajchler pytał o sprawy cen zbóż z interwencji w 2000 r. Niestety, jest prawdą, że rząd ustalił ceny interwencyjne w wysokości 330 zł za tonę żyta i 480 zł za tonę pszenicy w przypadku wejścia w życie podatku VAT jako ceny brutto. W związku z tym te 3% zostałoby z tej sumy potrącone - 14,40 zł dla pszenicy i 9,90 zł dla żyta - i musiałby zapłacić to rolnik. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-78.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#MaciejPłażyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Pęk: Sprostowanie, panie marszałku. Nie dostałem odpowiedzi.)</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#MaciejPłażyński">Panie pośle, proszę zająć miejsce. Było pana pytanie, była odpowiedź. Trudno, jest pan niezadowolony.</u>
          <u xml:id="u-79.3" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Pęk: Ta odpowiedź była nieprawdziwa.)</u>
          <u xml:id="u-79.4" who="#MaciejPłażyński">Trudno, nie ma sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-79.5" who="#MaciejPłażyński">W 3. poprawce do art. 1 pkt 8 lit. b, pkt 15 lit. a oraz pkt 16 ustawy nowelizującej Senat proponuje, aby na towary wymienione w załączniku nr 1 stawka podatku wynosiła 3%, a nie - jak uchwalił Sejm - 0%.</u>
          <u xml:id="u-79.6" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o odrzucenie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-79.7" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-79.8" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 3. poprawki Senatu do art. 1 pkt 8 lit. b, pkt 15 lit. a oraz pkt 16 ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-79.9" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-79.10" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-79.11" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 440 posłów. Większość bezwzględna - 221. Za - 209, przeciw - 230, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-79.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-79.13" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-79.14" who="#MaciejPłażyński">Poprawka 4. Senatu do art. 1 pkt 14 ustawy nowelizującej ma charakter redakcyjny.</u>
          <u xml:id="u-79.15" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-79.16" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-79.17" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 4. poprawki Senatu do art. 1 pkt 14 ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-79.18" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-79.19" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-79.20" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 408 posłów. Większość bezwzględna 205. Za - 10, przeciw - 277, wstrzymało się 121.</u>
          <u xml:id="u-79.21" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-79.22" who="#MaciejPłażyński">W 5. poprawce do art. 1 pkt 14 ustawy nowelizującej Senat proponuje, aby w art. 33b dodać ust. 4a stanowiący, że za datę dokonania zapłaty uważa się datę wydania dyspozycji bankowej przekazania środków finansowych na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego, o ile dyspozycja ta została wykonana.</u>
          <u xml:id="u-79.23" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-79.24" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-79.25" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 5. poprawki Senatu do art. 1 pkt 14, polegającej na dodaniu ust. 4a w art. 33b ustawy nowelizowanej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-79.26" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-79.27" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-79.28" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 436 posłów. Większość bezwzględna - 219. Za - 2, przeciw - 433, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-79.29" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-79.30" who="#MaciejPłażyński">W 7. poprawce do art. 1 pkt 17 ustawy nowelizującej Senat proponuje, aby wykaz towarów, od sprzedaży których przysługuje zryczałtowany zwrot podatku od towarów i usług, obejmował między innymi pozostałe zwierzęta wodne żywe, a nie - jak uchwalił Sejm - pozostałe zwierzęta wodne.</u>
          <u xml:id="u-79.31" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-79.32" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-79.33" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 7. poprawki Senatu do art. 1 pkt 17 ustawy nowelizującej, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-79.34" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-79.35" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-79.36" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 439 posłów. Większość bezwzględna - 220. Za - 1, przeciw - 437, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-79.37" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-79.38" who="#MaciejPłażyński">W 9. poprawce do art. 3 ust. 1, 3, 5, 6, 7 i ust. 8 pkt 4 ustawy nowelizującej Senat proponuje, aby o dwa miesiące wydłużyć terminy, o których mowa w tym przepisie.</u>
          <u xml:id="u-79.39" who="#MaciejPłażyński">Z poprawką tą łączy się poprawka 10. do art. 4 ustawy nowelizującej, w której Senat proponuje, aby ustawa weszła w życie z dniem 4 września 2000 r., z wyjątkiem art. 3 ust. 1–4 i ust. 8, które weszłyby w życie z dniem 28 sierpnia 2000 r.</u>
          <u xml:id="u-79.40" who="#MaciejPłażyński">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-79.41" who="#MaciejPłażyński">Komisje wnoszą o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-79.42" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-79.43" who="#MaciejPłażyński">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za odrzuceniem 9. i 10. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-79.44" who="#MaciejPłażyński">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-79.45" who="#MaciejPłażyński">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-79.46" who="#MaciejPłażyński">Głosowało 437 posłów. Większość bezwzględna wynosi 219. Przeciw - 436, wstrzymał się 1.</u>
          <u xml:id="u-79.47" who="#MaciejPłażyński">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-79.48" who="#MaciejPłażyński">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie poprawek Senatu do ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym i ustawy o opłacie skarbowej.</u>
          <u xml:id="u-79.49" who="#MaciejPłażyński">Jednocześnie przypominam, że dzisiaj głosowania odbędą się o godz. 21, zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią.</u>
          <u xml:id="u-79.50" who="#MaciejPłażyński">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 14. i 15. porządku dziennego:</u>
          <u xml:id="u-79.51" who="#MaciejPłażyński">14. Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o sprawozdaniu z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 1999 r. wraz z przedstawioną przez Najwyższą Izbę Kontroli analizą wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej w 1999 r. oraz komisyjnym projektem uchwały w przedmiocie absolutorium (druki nr 1962, 2005 i 2065).</u>
          <u xml:id="u-79.52" who="#MaciejPłażyński">15. Sprawozdanie z działalności Narodowego Banku Polskiego w 1999 r. (druk nr 1967).</u>
          <u xml:id="u-79.53" who="#MaciejPłażyński">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Mirosława Sekułę w celu przedstawienia sprawozdania i projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-79.54" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#MirosławSekuła">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie!</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Stanisław Zając)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#StanisławZając">Panie pośle, bardzo proszę jeszcze chwilę zaczekać, bo...</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#StanisławZając">Proszę panie i panów posłów o zajęcie miejsc i umożliwienie kontynuowania dalszej części obrad.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#MirosławSekuła">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Komisji Finansów Publicznych przedstawiam sprawozdanie (druk nr 2065) dotyczące rządowego sprawozdania z wykonania budżetu państwa w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 1999 r. (druk nr 1962) oraz wniosku w przedmiocie absolutorium dla Rady Ministrów za ten okres. Komisja proponuje przyjęcie sprawozdania i udzielenie Radzie Ministrów absolutorium, a także wnosi o uchwalenie załączonego projektu uchwały. Jednocześnie komisja proponuje Sejmowi RP zwrócić uwagę na istotne nieprawidłowości w wykonaniu budżetu państwa w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych oraz w zakresie realizacji inwestycji wieloletnich. Oczywiście nie jest to zdanie wszystkich członków komisji. Część posłów nie zgadza się z takim stanowiskiem komisji i na ich żądanie przedstawiam następujące wnioski mniejszości:</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#MirosławSekuła">W 1. wniosku proponuje się, aby projektowi uchwały nadać brzmienie: o nieprzyjęciu sprawozdania i nieudzieleniu absolutorium Radzie Ministrów. Jest to wniosek mniejszości zgłaszany przez posłów opozycji. Podobne wnioski mniejszości były zgłaszane w latach ubiegłych zarówno w tej, jak i w poprzednich kadencjach Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#MirosławSekuła">W 2. wniosku mniejszości proponuje się wykreślić Zakład Ubezpieczeń Społecznych z pkt. 3 uchwały, w którym zwrócono uwagę na nieprawidłowości w wykonaniu budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-82.3" who="#MirosławSekuła">We wnioskach mniejszości od 3. do 7. proponuje się rozszerzyć listę instytucji, w budżetach których stwierdzono istotne nieprawidłowości. We wnioskach tych proponuje się dopisać w pkt. 3 uchwały: Kancelarię Prezesa Rady Ministrów, Ministerstwo Zdrowia, Urząd Nadzoru Ubezpieczeń Zdrowotnych, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-82.4" who="#MirosławSekuła">Tyle faktów przedstawionych w sprawozdaniu komisji. Aby do tego lakonicznego sprawozdania dojść, najpierw komisje sejmowe rozpatrywały w swoim zakresie sprawozdanie z wykonania budżetu państwa wraz z analizą Najwyższej Izby Kontroli. Na ich posiedzeniach byli obecni przedstawiciele Komisji Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-82.5" who="#MirosławSekuła">Stanowiska komisji resortowych zostały przedstawione Komisji Finansów Publicznych wraz ze stanowiskiem Najwyższej Izby Kontroli. Również posłowie Komisji Finansów Publicznych, którzy byli referentami lub koreferentami poszczególnych części budżetowych, przedstawili swoje opinie. Komisja Finansów Publicznych odbyła posiedzenia w dniach 7, 8 i 30 czerwca oraz 11 i 12 lipca br. Powołane 4 podkomisje nadzwyczajne, których przewodniczącymi byli wiceprzewodniczący Komisji Finansów Publicznych, odbyły w sumie 11 posiedzeń, na których rozpatrywano sprawozdanie z wykonania budżetu państwa. Suche sprawozdanie nie oddaje pracy, jaką wszyscy zaangażowani w rozpatrywanie sprawozdania włożyli. Składam im podziękowanie i jestem przekonany, że ich praca służy lepszemu wydawaniu pieniędzy publicznych.</u>
          <u xml:id="u-82.6" who="#MirosławSekuła">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Komisja Finansów Publicznych stwierdza, że budżet państwa za 1999 r. został wykonany. Był to budżet pionierski, trudny do porównania z dotychczasowymi. Wynika to głównie z tego, że był on realizowany w oparciu o obowiązującą od 1 stycznia 1999 r. ustawę o finansach publicznych, a nie jak w wypadku poprzednich budżetów - o obowiązujące wcześniej Prawo budżetowe. Jednak najważniejszą jego cechą było to, że realizowano w oparciu o niego rozpoczęte od 1 stycznia 1999 r. reformy państwa: reformę administracyjno-samorządową, reformę służby zdrowia, ubezpieczeń społecznych i oświaty. Zmieniły one zasadniczo budżet i proporcje w gromadzeniu i wydawaniu pieniędzy. Na skutek przeniesienia części dochodów do budżetów samorządów i kas chorych zmniejszył się udział budżetu państwa w finansach publicznych w stosunku do produktu krajowego brutto, wynoszącego w 1999 r. około 617 mld zł. Gdy porównamy dochody budżetu państwa do produktu krajowego brutto, to wyniosły one 20,6% w 1999 r., przy 23% w 1998 r., 28% w 1996 r. i 30% w 1994 r. Relacje wydatków do produktu krajowego brutto wyniosły odpowiednio: 22,6% w ubiegłym roku, 25,4% w 1998 r., 29,8% w 1996 r. i 32,7% w 1994 r. Świadczy to o zmniejszeniu centralizmu w finansach publicznych, co należy uznać za cechę pozytywną tego budżetu. Jednocześnie należy zwrócić uwagę na zwiększający się udział w budżecie tzw. wydatków sztywnych lub wydatków koniecznych do poniesienia. Mam tutaj na myśli środki na obsługę zadłużenia krajowego i zagranicznego, wydatki płacowe, subwencje dla samorządów i inne, wynikające z ustaw, nakłady z budżetu.</u>
          <u xml:id="u-82.7" who="#MirosławSekuła">Dochody budżetu państwa w 1999 r. wynosiły według planu 129 287 800 tys. zł, a według wykonania - 125 922 237 tys. zł. Dochody wykonano zatem w 97,4%. Wydatki budżetu państwa wynosiły według planu 142 099 762 tys. zł, a według wykonania - 138 401 200 tys. zł. Wydatki wykonano zatem również w 97,4%. W ustawie budżetowej określono dopuszczalny deficyt w wysokości nie większej niż 12 812 mln zł. Wykonanie deficytu również wyniosło 97,4% i wynosiło 12 478 963 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-82.8" who="#MirosławSekuła">W porównaniu z 1998 r. dochody budżetu państwa były mniejsze i wyniosły 99,5% dochodów roku poprzedniego. Było to spowodowane przekazaniem na rzecz samorządów wojewódzkich 0,5% wpływów z podatku dochodowego od osób prawnych oraz 1,5% wpływów z podatku dochodowego od osób fizycznych. Powiaty otrzymały z tego podatku 1% wpływów, a udział gmin zwiększono z 16% do 27,6%. Wpływy z podatku dochodowego od osób fizycznych zostały również zmniejszone w wyniku reformy finansowania służby zdrowia. Kasom chorych przekazano 7,5% wpływów, czyli 17 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-82.9" who="#MirosławSekuła">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Podstawowe wskaźniki makroekonomiczne uzyskane w roku ubiegłym były następujące. Wzrost produktu krajowego brutto — 4,1%; wynik finansowy brutto przedsiębiorstw — +12,8 mld; wynik finansowy netto przedsiębiorstw — +0,5 mld; wzrost produkcji przemysłowej — 4,3%; wpływy z eksportu wyniosły 26 340 mln dolarów; spadek eksportu — 2,9%; wydatki na import — 40 786 mln dolarów; spadek importu wyniósł 7%; saldo obrotów towarowych — -14 446 mln dolarów; saldo rachunku bieżącego — -11 628 mln dolarów. Jednakże saldo obrotów kapitałowych i finansowych to +7 865 mln dolarów. Deficyt rachunku bieżącego do produktu krajowego brutto wyniósł 7,5%. Wzrost cen i usług od grudnia 1998 r. do grudnia 1999 r., czyli tzw. inflacja grudzień–grudzień — 9,8%, a wzrost cen i usług średnioroczny, czyli tzw. inflacja średnioroczna — 7,3%. Stopa bezrobocia w ubiegłym roku wyniosła 13%. Deficyt budżetu państwa — 12 478 963 tys. zł, co w odniesieniu do produktu krajowego brutto stanowi 2,02%.</u>
          <u xml:id="u-82.10" who="#MirosławSekuła">Polska gospodarka w roku 1999 była gospodarką rozwijającą się. Jej rozwój był niższy od zakładanego podczas uchwalania budżetu; przypomnę, że planowano wzrost produktu krajowego brutto na 5,1%, a wykonano w wysokości 4,1%. Również niektóre inne wskaźniki okazały się mniej optymistyczne od zakładanych. Pomimo tego budżet państwa został zrealizowany. Świadczy to o poprawiającej się dyscyplinie wykonywania budżetu państwa. Wydatki zostały w trakcie realizacji budżetu zmniejszone, dzięki czemu nie doszło do przekroczenia dopuszczalnego deficytu.</u>
          <u xml:id="u-82.11" who="#MirosławSekuła">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W trakcie prac nad budżetem 1999 r. Komisja Finansów Publicznych zwracała szczególną uwagę na realizację dochodów i wydatków, wykonując w ten sposób, w swoim zakresie, nie tylko konstytucyjny obowiązek Sejmu polegający na rozpatrzeniu sprawozdania i zdecydowaniu co do absolutorium dla Rady Ministrów, wynikający z art. 226 konstytucji, ale również wykonując zadanie kontroli nad działalnością Rady Ministrów, wynikające z art. 95 konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-82.12" who="#MirosławSekuła">Po szczegółowej pracy komisja przyjęła bez zastrzeżeń sprawozdania z wykonywania zdecydowanej większości części budżetowych. Nie będę im poświęcał szczególnej uwagi, pomimo że w ten sposób wpisuję się w zasadę, według której o dobrych stronach mówi się mało lub wcale, a o złych dużo. Mając jednak na uwadze kontrolną funkcję komisji finansów, zwrócę uwagę na te elementy w wykonaniu budżetu, które wzbudziły zastrzeżenia posłów. Jestem przekonany, że posłuży to lepszemu wydawaniu pieniędzy publicznych.</u>
          <u xml:id="u-82.13" who="#MirosławSekuła">W trakcie rozpatrywania sprawozdania stwierdzono następujące nieprawidłowości w wykonaniu budżetu. W bardzo wielu instytucjach pozarządowych i rządowych stwierdzono przekroczenie założonego w budżecie wzrostu średniej przeciętnej płacy nominalnej brutto, określonego na 110,5%. Dotyczyło to: Trybunału Konstytucyjnego - 137,7% wzrostu, jeśli chodzi o sędziów, i 119% w wypadku pozostałych pracowników; rzecznika praw obywatelskich - 115%; Kancelarii Prezydenta - 112,5%; Kancelarii Prezesa Rady Ministrów - 113,6%, 148,9% - w wypadku pracowników tzw. erki; Rządowego Centrum Studiów Strategicznych - 126%; Ministerstwa Finansów - 113%; Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej - 112%; Ministerstwa Rolnictwa - 113,2%; ministerstwa transportu - 114%; Ministerstwa Łączności - 118,2%; Urzędu Zamówień Publicznych - 115,1%; Urzędu Regulacji Energetyki - 200%; Ministerstwa Środowiska - 115,8%; Ministerstwa Edukacji Narodowej - 115,6%; Urzędu Kombatantów i Osób Represjonowanych - 113,4%; Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki - 116,3%; Komitetu Badań Naukowych - 114%; Głównego Urzędu Miar - 119,4%.</u>
          <u xml:id="u-82.14" who="#MirosławSekuła">Powyższe wskaźniki wskazują na rozluźnioną dyscyplinę finansową, co jest niepokojące wobec znacznie ostrzejszych założeń na rok 2000, które wynoszą 106,7%, oraz na rok 2001 — 106,5%.</u>
          <u xml:id="u-82.15" who="#MirosławSekuła">Pogorszyła się skuteczność egzekwowania należności podatków. Zaległości wzrosły o 29,6%, a wskaźnik ściągalności obniżył się z 50,1% do 44,4%. Wskaźnik objęcia tytułami egzekucyjnymi zaległości podatkowych obniżył się z 54,1% do 49,3%. Wobec niewykonywania już od kilku lat planu dochodów z akcyzy ze sprzedaży alkoholu posłowie wyrazili wątpliwość, czy jest to wynik wyłącznie spadku konsumpcji, czy raczej wzrastającego przemytu. Stwierdzono fakty nieuzasadnionego udzielenia ulg dla podatników VAT pracujących dla jednostek budżetowych, czyli zwiększanie zakresu usług kosztem mniejszych wpływów podatkowych.</u>
          <u xml:id="u-82.16" who="#MirosławSekuła">Zastrzeżenia posłów wzbudziło tworzenie nieformalnej rezerwy wydatków poprzez nierozdzielanie limitów dla podległych jednostek lub nierozdzielenie całości subwencji oświatowej. Posłowie zwracali również uwagę na nieprecyzyjne szacunki subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego, w szczególności subwencji oświatowej. Zwrócono uwagę na powstawanie dodatkowych kosztów z tytułu nieuregulowania zadłużenia służby zdrowia. Pożyczki dla kas chorych i dla górnictwa z Funduszu Pracy należałoby uwzględnić w ewidencji długu publicznego. Rozważenia wymaga również sprawa uściślenia przepisów w zakresie zaciągania zobowiązań spłacanych w latach następnych.</u>
          <u xml:id="u-82.17" who="#MirosławSekuła">W realizacji inwestycji wieloletnich powtórzyły się występujące od lat nieprawidłowości polegające na wydłużaniu czasu wykonywania inwestycji, zaniżaniu lub zawyżaniu wartości kosztorysowych, niekompletności dokumentacji, złym nadzorze inwestorskim, finansowaniu ze środków inwestycyjnych innych wydatków, często nieprzestrzeganiu ustawy o zamówieniach publicznych. Środki na inwestycje wieloletnie były wykorzystywane w wysokości od 28% do 183% kwot zaplanowanych. Te nieprawidłowości wskazują na brak skutecznego nadzoru nad wydatkami na inwestycje wieloletnie. Tych nieprawidłowości nie jest w stanie usunąć praca stałej Podkomisji do spraw inwestycji centralnych, powołanej ze składu Komisji Finansów Publicznych. Wymagane są inne działania, które zwiększą efektywność pieniędzy publicznych wydawanych na inwestycje wieloletnie.</u>
          <u xml:id="u-82.18" who="#MirosławSekuła">Zwrócono również uwagę na niewykonanie planu dochodów i wydatków w Państwowym Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, ale zauważono poprawiającą się gospodarkę finansową w tym funduszu. Można to ująć stwierdzeniem, że jest lepiej, ale ciągle jeszcze nie tak, by można było być z tego zadowolonym. Stwierdzono osłabienie dyscypliny wnoszenia opłat za zanieczyszczanie środowiska do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz zwrócono uwagę na pozostawanie znacznych środków tego i innych funduszy i agencji na różnego rodzaju lokatach.</u>
          <u xml:id="u-82.19" who="#MirosławSekuła">Jeśli chodzi o wydatkowanie środków na zakupy leków i środków technicznych w Ministerstwie Zdrowia w wysokości 239 mln zł, zwrócono uwagę na brak podstaw prawnych do ich wydatkowania. Nie kwestionowano zasadności ich wydatkowania, ale to, że nie zadbano o regulacje prawne, aby takie wydatki umożliwić. Krytykowano również nierozliczanie środków z części rezerw celowych pozostających w dyspozycji tego ministerstwa.</u>
          <u xml:id="u-82.20" who="#MirosławSekuła">Krytyce poddano gospodarkę finansową w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, stwierdzając zbyt niską ściągalność składek, nieutworzenie funduszy rezerwowych dla ubezpieczenia rentowego, chorobowego i wypadkowego. Na zaciąganie kredytów w bankach w trybie zamówień z wolnej ręki tylko w części ZUS uzyskał zgodę Urzędu Zamówień Publicznych. Poddawano również w wątpliwość odpowiednie wykorzystanie aparatu wykonawczego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.</u>
          <u xml:id="u-82.21" who="#MirosławSekuła">W zakresie działania Ministerstwa Sprawiedliwości wskazano na zbyt małą skuteczność ściągania należności sądowych. Wyniosła ona 41,6% należności. Zwrócono również uwagę na utworzenie rezerwy budżetowej w wysokości 6,7% wydatków bez dostatecznych podstaw prawnych.</u>
          <u xml:id="u-82.22" who="#MirosławSekuła">Zwrócono także uwagę na niejednoznaczność podstaw prawnych do wydatkowania środka specjalnego „legislacja” w kancelarii premiera.</u>
          <u xml:id="u-82.23" who="#MirosławSekuła">Przedstawione powyżej uwagi w zdecydowanej większości nie zostały uznane przez Komisję Finansów Publicznych za istotne w wykonaniu poszczególnych części budżetu, jak i całego budżetu. Jedynie w przypadku Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz realizacji inwestycji centralnych nieprawidłowości uznano za istotne i zdecydowano o wymienieniu ich w pkt. 3 proponowanej uchwały.</u>
          <u xml:id="u-82.24" who="#MirosławSekuła">Na zakończenie mojego wystąpienia chcę zwrócić uwagę pań i panów posłów na uchwałę Kolegium Najwyższej Izby Kontroli, zawartą w druku sejmowym nr 2005. W uchwale tej NIK wyraża pozytywną opinię w sprawie absolutorium dla Rady Ministrów, podkreślając w szczególności zrealizowanie deficytu budżetowego poniżej zaplanowanej wysokości oraz poprawę dyscypliny finansów publicznych w 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-82.25" who="#MirosławSekuła">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jestem przekonany, że wniosek o przyjęcie sprawozdania z wykonania budżetu państwa i o udzielenie absolutorium Radzie Ministrów jest w pełni uzasadniony, i wnoszę o przyjęcie projektu uchwały w treści ustalonej przez Komisję Finansów Publicznych. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-82.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#StanisławZając">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#StanisławZając">Proszę o zabranie głosu prezesa Najwyższej Izby Kontroli pana Janusza Wojciechowskiego w celu przedstawienia analizy wykonania budżetu państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#JanuszWojciechowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawienia Wysokiemu Sejmowi analizy wykonania budżetu państwa, a także opinii Najwyższej Izby Kontroli w przedmiocie absolutorium dla rządu za wykonanie budżetu w roku 1999.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#JanuszWojciechowski">Zacznę od pozytywnej opinii. Wspomniał ją pan poseł Sekuła. Rzeczywiście, uzasadniając pozytywną opinię, wspomnieliśmy, że przemawia za tym przede wszystkim nieprzekroczenie przewidzianego w ustawie deficytu budżetowego, a także statystycznie mierzalna poprawa dyscypliny finansów publicznych.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#JanuszWojciechowski">Wskazujemy jednak również gorsze strony realizacji tego budżetu, jego słabe punkty i podkreślamy tam między innymi naszą negatywną opinię o wykonaniu budżetu w niektórych jego częściach: w Ministerstwie Zdrowia, w zakresie inwestycji wieloletnich, w zakresie realizacji planu finansowego Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Wskazujemy również, że w realizacji tego budżetu popełniono istotne nieprawidłowości, związane przede wszystkim z licznymi błędami w planowaniu, zarówno dochodów, jak i wydatków budżetowych. Zwracamy uwagę na nieprawidłowości w zakresie warunków prawnych realizacji tego budżetu, opóźnienia czy zaniechania w wydaniu wielu istotnych przepisów związanych z budżetem. Wskazujemy również na zjawisko wzrostu zatrudnienia w administracji publicznej.</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#JanuszWojciechowski">Podstawą tej opinii Najwyższej Izby Kontroli jest analiza wykonania budżetu państwa, oparta na wielomiesięcznej kontroli wykonania budżetu, jak również na wynikach wielu innych kontroli, tzw. okołobudżetowych.</u>
          <u xml:id="u-84.4" who="#JanuszWojciechowski">Wykonując działalność kontrolną nawet w innych obszarach tematycznych, staramy się jak najwięcej zbierać informacji przydatnych w analizie wykonania budżetu.</u>
          <u xml:id="u-84.5" who="#JanuszWojciechowski">Przedstawię kilka ogólnych informacji o realizacji budżetu. Najpierw dochody. Na rachunkach budżetu państwa zgromadzona została kwota 135 167 511 tys. zł, po rozliczeniach z tytułu środka specjalnego ministra finansów i rozliczeniach z jednostkami samorządu terytorialnego pozostała kwota 125 922 237 tys. zł - to są te czyste dochody budżetu państwa. Realizacja dochodów budżetu była na poziomie 97,4%, w stosunku do wielkości zaplanowanej zabrakło 3 365 525 tys. zł. W dochodach budżetowych największą pozycję stanowiły dochody podatkowe, 89,4% dochodów budżetowych to są dochody pochodzące z podatków. Kwota 112 776 872 tys. zł to kwota, która pochodzi z dochodów podatkowych. Realizacja dochodów podatkowych budżetu państwa była na poziomie 96,2%. W dochodach podatkowych największą pozycję stanowią dochody z podatków pośrednich, to jest kwota 74 576 152 tys. zł, realizacja dochodów z podatków pośrednich była na poziomie 95,8%. W podatkach pośrednich z kolei największą pozycję stanowił podatek od towarów i usług. Z tego podatku budżet państwa zebrał 48 811 mln zł, realizacja dochodów z podatku od towarów i usług była na poziomie 93,8%. Podatek od towarów i usług krajowych to była kwota 16 326 706 tys. zł, realizacja na poziomie 93,4%. Podatek od towarów i usług w imporcie to była kwota 32 476 mln zł, realizacja na poziomie 94%. Podatek akcyzowy został zrealizowany w wysokości 25 208 140 tys. zł, była to realizacja prawie 100-procentowa, bo 99,8%, znacznie lepiej niż w poprzednich latach, kiedy był z reguły niedobór w realizacji dochodów z podatku akcyzowego. Podatek od gier - 547 495 tys. zł, realizacja na poziomie 96,1% i zaległości w tym podatku - 19 724 tys. zł. To były podatki pośrednie. Jeśli chodzi o podatek dochodowy od osób prawnych, to dochody z tego podatku wyniosły 15 060 405 tys. zł i zostały zrealizowane w 92,3%. W tej grupie podatku od dochodów osób prawnych większą część stanowił podatek od przedsiębiorstw, był on w wysokości 13 039 299 tys. zł i został zrealizowany na poziomie 93,4%. Z kolei podatek od banków i instytucji finansowych - kwota 2 021 106 tys. zł i realizacja na poziomie 83,4%. Zaległości w podatku dochodowym od osób prawnych to jest kwota ok. 697 mln zł, poziom zaległości 4,2%. I wreszcie podatek dochodowy od osób fizycznych, który został zrealizowany w kwocie 23 115 215 tys. zł. Ten podatek jako jedyny z tych większych podatków został zrealizowany z nadwyżką, realizacja była na poziomie 100,5%. Zaległości w podatku dochodowym od osób fizycznych są znaczne i wzrosły procentowo w stosunku do dochodów z całego podatku, wynoszą 1 931 310 tys. zł. Mniej więcej po połowie rozkładają się między płatników podatku, którzy zalegają z kwotą 958 mln zł, a osoby prowadzące działalność gospodarczą, w przypadku których zaległości wynoszą 972 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-84.6" who="#JanuszWojciechowski">Dochody niepodatkowe, te 10,4% budżetu państwa, to jest kwota 13 079 961 tys. zł. W tej kwocie dochodów niepodatkowych jest m.in. dochód z dywidendy - 596 500 tys. zł; ten dochód został zrealizowany tylko na poziomie 71% i realnie dochody z dywidendy spadły o 44,5%. Można to wiązać ze zjawiskiem, które jest znane z kontroli prowadzonych przez NIK, a mianowicie, że nie najlepiej sprawowany jest nadzór właścicielski nad udziałami skarbu państwa w spółkach, w których ten udział występuje.</u>
          <u xml:id="u-84.7" who="#JanuszWojciechowski">Wpłata zysku Narodowego Banku Polskiego to jest w dochodach niepodatkowych kwota 502 413 tys. zł. Tu zrealizowane to jest z nadwyżką ponad 40-procentową, jest również 45% realnego wzrostu tej pozycji w dochodach.</u>
          <u xml:id="u-84.8" who="#JanuszWojciechowski">Dochody z ceł to jest kwota 5 565 979 tys. zł. Realizacja dochodów z ceł jest na poziomie 93,5%. Realny spadek dochodów z ceł sięga 14,6%. Za chwilę w takim ogólnym podsumowaniu będę jeszcze o tym mówił, ale na to niewykonanie dochodów z ceł, i to dość istotne, warto zwrócić uwagę.</u>
          <u xml:id="u-84.9" who="#JanuszWojciechowski">Dochody państwowych jednostek budżetowych to jest kwota 5 393 696 tys. zł. Te dochody zostały zrealizowane z nadwyżką. Stopień realizacji - 140,6%.</u>
          <u xml:id="u-84.10" who="#JanuszWojciechowski">To są te najbardziej istotne pozycje, jeśli chodzi o dochody budżetu państwa. Zaległości w realizacji dochodów są istotne. Całe zaległości budżetowe to jest kwota 11 165 162 tys. zł. Zaległości budżetowe znacznie wzrosły, z około 6,5% do 8,9%. Wysokie są zaległości podatkowe - 7 952 mln zł. Pogorszyła się niestety skuteczność egzekucji, ściągalności należności podatkowych, kwota ściągnięta to 2 263 mln zł, tj. współczynnik ściągalności obniżył się z 50,1% do 44,4%.</u>
          <u xml:id="u-84.11" who="#JanuszWojciechowski">Teraz, Wysoka Izbo, przypomnienie informacji o wydatkach budżetowych. Wydatki budżetowe wyniosły 138 401 200 tys. zł. Największą część w tych wydatkach, ponad połowę, dokładnie 52,7%, stanowią dotacje i subwencje - to jest kwota 72 878 mln zł. Subwencja ogólna dla samorządu, wysoka pozycja - 22 122 323 tys. zł. Z takich większych pozycji: dotacje dla KRUS - 12 917 mln zł, dotacje do funduszy celowych, przede wszystkich do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych - 11 457 mln zł. Wreszcie świadczenia na rzecz osób fizycznych, a więc różne świadczenia społeczne, również refundacja za leki, to jest kwota 11 861 mln zł. Wydatki bieżące państwowych jednostek budżetowych kosztowały budżet 25 809 mln zł. Wydatki majątkowe państwowych jednostek budżetowych to kwota 7388 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-84.12" who="#JanuszWojciechowski">Istotne wydatki dotyczyły również obsługi długu publicznego. W 1999 r. ten dług wyniósł 282 935 mln zł, był o 0,2% realnie wyższy niż w roku poprzednim, ale zmniejszyła się jego relacja w stosunku do PKB. Z uwagi na wzrost produktu krajowego brutto ten udział spadł z 46,8 do 46,3%. Proporcje między długiem publicznym: dług krajowy to jest 144 165 mln zł, dług zagraniczny - 138 679 mln zł. Wydatki na obsługę długu publicznego, jeśli chodzi o dług krajowy, to była kwota 14 893 mln zł, o 764 mln zł mniej, niż planowano w ustawie budżetowej przed zmianami. Jeśli chodzi o dług zagraniczny, wydatkowano na jego obsługę kwotę 3393 mln zł, a w ustawie budżetowej planowano 5015 mln. To jest bardzo duża rozbieżność, na którą również zwracam uwagę Wysokiej Izby, między planowanymi a rzeczywistymi wydatkami na obsługę długu publicznego.</u>
          <u xml:id="u-84.13" who="#JanuszWojciechowski">Z wydatkami wiąże się problem zobowiązań wymagalnych. Zobowiązania wymagalne budżetu państwa w ubiegłym roku były traktowane jako jeden z głównych problemów budżetu, tym razem mówi się o nich mniej, ale przypomnę, że zobowiązania wymagalne, które na koniec 1998 r. wynosiły 7272 mln zł, w ciągu tego roku wzrosły do 9144 mln zł, że odsetki od tych zobowiązań to jest kwota 1212 mln zł, że wreszcie w ciągu roku przyrosły zobowiązania wymagalne na kwotę 1871 mln zł. Zobowiązania z minionych lat są poddane obsłudze Banku Handlowego. W analizie zwracamy uwagę, że efekty wykupu tych wierzytelności, jak na razie, są niewielkie - na koniec roku była to kwota 223 mln zł - i że jest wiele trudności związanych z ewidencją tych wszystkich wierzytelności.</u>
          <u xml:id="u-84.14" who="#JanuszWojciechowski">Wreszcie deficyt budżetowy, który jest główną podstawą naszej pozytywnej oceny. W ustawie budżetowej zakładano, że deficyt może wynieść co najwyżej 12 812 mln zł, wyniósł zaś 12 478 963 tys. zł. Do pełnego, możliwego do osiągnięcia deficytu brakowało więc 33 037 tys. zł. Realizacja deficytu jest na poziomie 97,4%, tak jak dochodów i wydatków, a relacja deficytu do PKB to jest 2,04%, podczas gdy w poprzednim roku było 2,40%, z tym że deficyt liczony w taki sposób, jak przewiduje to ustawa o finansach publicznych, zgodny oczywiście z obowiązującym prawem, nie odzwierciedla pełnej wiedzy o stanie finansów publicznych i właściwy deficyt finansów publicznych jest znacznie wyższy - należy go oszacować na kwotę 19 913 mln zł. Dochodzi do tego deficyt państwowych funduszy celowych - 6480 mln zł, deficyt kas chorych - 847 mln zł i deficyt jednostek samorządu terytorialnego - 968 mln zł, chociaż akurat ten ostatni był znacznie niższy, mniej więcej o połowę niższy od tego, co zakładano. Kompensując te pozycje z dodatnimi wynikami środków specjalnych gospodarstw pomocniczych, zakładów budżetowych, wychodzi właśnie ta kwota 19 913 mln zł; w relacji do PKB jest to 3,2%, a więc znacznie więcej niż w roku poprzednim, kiedy było 2,6%.</u>
          <u xml:id="u-84.15" who="#JanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! Wspomnę jeszcze o wydatkach. Może zacznę od kwestii przestrzegania dyscypliny budżetowej, bo wydatki to przede wszystkim dyscyplina. Było lepiej, jeśli chodzi o przestrzeganie dyscypliny. W roku 1998 mieliśmy 9400 spraw, w których trzeba było skierować sprawę do rzeczników dyscypliny budżetowej, w tym roku było tego mniej więcej o połowę mniej. Również liczba ujawnionych przez kontrole NIK naruszeń dyscypliny budżetowej jest znacznie mniejsza, np. przy kontroli wykonania budżetu państwa w zakresie zamówień publicznych w poprzednim roku ujawniliśmy 109 przypadków takich naruszeń, w tym roku tylko 50. Trzeba to jednak wiązać z tym, że zmniejsza się potencjalny obszar tych naruszeń w związku z reformami.</u>
          <u xml:id="u-84.16" who="#JanuszWojciechowski">Z tej zmiany liczbowej naruszeń ustawy o zamówieniach publicznych nie wynika jednak uprawnienie do bagatelizowania czy lekceważenia tego problemu, gdyż w dalszym ciągu stwierdzamy bardzo poważne naruszenia ustawy o zamówieniach publicznych, choćby takie, o których piszemy w analizie. W woj. lubuskim przy realizacji inwestycji: przejście graniczne w Gubinku wybrano firmę droższą o 1217 tys. zł tylko dlatego, że była to firma z tego terenu i uznano za właściwe danie szansy tej firmie, mimo że przedstawiła znacznie droższą, o kilkanaście procent droższą, ofertę.</u>
          <u xml:id="u-84.17" who="#JanuszWojciechowski">Były przykłady realizacji dużych zamówień publicznych bez przetargów. Wskazujemy te przykłady w analizie wykonania budżetu państwa. Nie piszemy w tej analizie o przykładzie, który niebawem będzie przez nas prezentowany. Wyniki kontroli dotyczącej realizacji zamówień, chodzi o opisywane już w prasie kurtki dla pilotów wojskowych w Ministerstwie Obrony Narodowej, wskazują, że mieliśmy do czynienia z poważnymi naruszeniami ustawy o zamówieniach publicznych, takimi, które muszą skutkować zawiadomieniem do prokuratury. Nie było tego w analizie, bo procedury kontrolne w momencie, kiedy sporządzaliśmy analizę, nie były jeszcze w pełni wyczerpane.</u>
          <u xml:id="u-84.18" who="#JanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! Spróbuję przedstawić kilka takich generalnych refleksji dotyczących wniosków, które wypływają z tegorocznej kontroli wykonania budżetu państwa. Można to nazwać głównymi grzechami realizacji budżetu, czyli głównymi nieprawidłowościami, które w toku naszych kontroli dają się zauważyć. Chcę, żeby Wysoka Izba podchodziła do tego, zachowując właściwą proporcję. Taka jest rola Najwyższej Izby Kontroli, żeby eksponować przede wszystkim nieprawidłowości, bo oczywiście większość wydatków zarówno w tym budżecie, jak i w poprzednich była realizowana zgodnie z prawem, większość środków wydawana była celowo, na właściwe przedsięwzięcia, zgodne z ustawą, większość decyzji związanych z realizacją budżetu podejmowano w oparciu o właściwe przepisy prawa. To są te pozytywy, o których w debacie raczej się nie mówi. Celem tej debaty, jej wartością jest przede wszystkim zajmowanie się nieprawidłowościami i formułowanie wniosków, które pomogą je usunąć.</u>
          <u xml:id="u-84.19" who="#JanuszWojciechowski">Myślę, że na pierwszym miejscu trzeba postawić błędy związane z prognozowaniem i planowaniem budżetu. Te błędy miały początek w nieprawidłowym oszacowaniu prognozowanych wskaźników gospodarki czy wzrostu gospodarczego w roku 1998. Zakładano, że ten wzrost będzie wynosił 5,7%, a wyniósł 4,8% i to było źródłem kolejnych błędów. Wspomnę tylko, że zamiast zakładanych 5,1% wzrostu gospodarczego w roku 1999 było 4,1%, zamiast inflacji grudzień do grudnia 8,1 było 9,8%. Istotne rozbieżności dotyczyły przewidywanych zysków przedsiębiorstw. Sytuacja na rynku pracy również ułożyła się inaczej niż prognozowano w ustawie budżetowej, np. liczba bezrobotnych, którą szacowano na 1 655 000 zł, w rzeczywistości na koniec roku wyniosła 2 349 400 osób.</u>
          <u xml:id="u-84.20" who="#JanuszWojciechowski">Przede wszystkim wskaźniki w zakresie salda obrotów bieżących, na rachunku bieżącym, znacznie różniły się od założeń. Przypomnę, że deficyt obrotów bieżących zamknął się kwotą 11 628 mln dolarów, a zakładano 7 800. Niepokojąco wysoka jest proporcja tej kwoty do produktu krajowego brutto - 7,5%. Wskaźnik ten rośnie w kolejnych latach. W 1996 r. był to 1%, w 1997 r. - 3,2%, w 1998 r. - 4,4% i ponad 7% w bieżącym roku, choć w założeniach do ustawy budżetowej wskazywano na wielkość 5% jako granicę bezpieczeństwa. Zwracamy uwagę, że wskaźnik ten jest już powyżej tej granicy.</u>
          <u xml:id="u-84.21" who="#JanuszWojciechowski">Nie sprawdziły się prognozy co do wielkości dochodów, wpływów z eksportu. Zakładano, że będzie to 34 340 mln dolarów, a było 26 340 mln, czyli o 8 mld mniej. Wypłaty za import również szacowano znacznie wyżej - na 48 640 mln, a było 40 786 mln. Niższe niż zakładano było niesklasyfikowane saldo obrotów bieżących; zamiast kwoty 5300 mln było niewiele ponad 3600.</u>
          <u xml:id="u-84.22" who="#JanuszWojciechowski">Błędom w prognozach towarzyszą błędy w konkretnym planowaniu. Mówiłem już o wyraźnie przeszacowanych wydatkach na obsługę długu publicznego. Dochody państwowych jednostek budżetowych były wyraźnie niedoszacowane w planie, okazały się znacznie wyższe od założeń. Wystąpił znaczny błąd w dochodach z ceł i w dochodach z wielu podatków - ta rozbieżność jest jednak znaczna i niepokojąca. Błędy w prognozowaniu, w planowaniu budżetowym to pierwszy problem.</u>
          <u xml:id="u-84.23" who="#JanuszWojciechowski">Drugim problemem, na który chcę zwrócić uwagę Wysokiej Izby, są nieprawidłowości związane z wdrażaniem reform systemowych, ze szczególnym uwzględnieniem zjawiska wzrostu zatrudnienia w administracji publicznej. Przeprowadzaliśmy kilka kontroli dotyczących różnych problemów związanych z reformą.</u>
          <u xml:id="u-84.24" who="#JanuszWojciechowski">Między innymi nie została jeszcze zaprezentowana Wysokiej Izbie, opinii publicznej informacja o tworzeniu gimnazjów, ale już korzystamy z ustaleń tej kontroli w analizie wykonania budżetu państwa. Znaczne rozminięcie się oczekiwań, założeń tej reformy z praktyką - zamiast 3500 gimnazjów jest ponad 5400; 30% gimnazjów usytuowanych razem ze szkołami podstawowymi; w 85% gimnazjów, to dramatyczne dane, nie przewidziano żadnych wydatków na zajęcia korekcyjne czy wychowawcze dla młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-84.25" who="#JanuszWojciechowski">Reforma zdrowia to znane problemy Ministerstwa Zdrowia, które zaważyły na negatywnej ocenie Najwyższej Izby Kontroli, dotyczącej wykonania budżetu tego ministerstwa. To kwestia tych wydatków, 239 mln, na leki i środki techniczne, bez podstawy prawnej, to jeszcze inne nieprawidłowe wydatki, związane np. z finansowaniem staży podyplomowych, także bez odpowiedniej podstawy prawnej, brak nadzoru nad wykorzystaniem rezerw celowych itd.</u>
          <u xml:id="u-84.26" who="#JanuszWojciechowski">Reforma emerytalna to znane - chyba nie trzeba ich szczegółowo przypominać - problemy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych: załamanie się systemu informatycznego, brak możliwości gromadzenia pełnych, wiarygodnych danych na kontach płatników i osób ubezpieczonych to znaczny wzrost należności z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych do kwoty ponad 20 mld zł, o 96%. W budżecie, jeśli chodzi o realizację tej reformy, wyniknęły znaczne problemy i to jest podstawa negatywnej oceny wykonania budżetu przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.</u>
          <u xml:id="u-84.27" who="#JanuszWojciechowski">Jeśli chodzi o reformę administracyjną, którą może w mniejszym stopniu kontrolowaliśmy, jeśli chodzi o poszczególnej jej etapy, tzn. kontrola trwa, nie zostały ukończone jeszcze pewne procedury, ale jedno zjawisko rzuca się w oczy już przy kontroli budżetu, jest to zjawisko bardzo istotnego wzrostu zatrudnienia w administracji publicznej. Dane Głównego Urzędu Statystycznego wskazują, że zatrudnienie w administracji publicznej wzrosło o 11,7%, tj. o 46 tys. osób. Liczba ta oznacza, że w ciągu minionego roku w Polsce do akcji wyruszyły 4 dywizje nowych urzędników. To zjawisko jest niepokojące. Nie zmniejszyło się zatrudnienie w administracji centralnej, czego można było się spodziewać. Gdy analizowaliśmy zatrudnienie w dziale 91, administracji publicznej w urzędach naczelnych i centralnych - to może zabrzmieć jak komunikat o stanie wód - ale np. Ministerstwo Gospodarki - 652 zatrudnionych, przybyło 32; Ministerstwo Skarbu Państwa - 702, przybyło 19; Ministerstwo Zdrowia, któremu ubyło zadań - 325, przybyło 5; Urząd Regulacji Energetyki - 280, przybyło 161; Rządowe Centrum Studiów Strategicznych - 267, przybyło 54; Zakład Ubezpieczeń Społecznych - 39 774, przybyło 1444. Oczywiście są instytucje, w których ubyło zatrudnionych, np. Ministerstwo Spraw Zagranicznych - 712, ubyło 42, chociaż akurat w tym resorcie nic się nie zmieniło, jeśli chodzi o zakres zadań, a bardzo często zwiększenie zatrudnienia następuje w tych instytucjach, w których zadań powinno być mniej. To jest bardzo poważny sygnał dla Sejmu, aby analizować zasadność zatrudnienia, w szczególności w naczelnych i centralnych urzędach państwowych, bo przecież ma miejsce jednocześnie kilka zjawisk, które powinny prowadzić do zmniejszenia zatrudnienia. Reforma administracyjna przesuwa zadania do instytucji w terenie, prywatyzacja powoduje, że jest mniejszy udział państwa, jeśli chodzi o gospodarkę, informatyzacja wreszcie usprawnia pracę urzędników i powinna prowadzić do tego, że te same zadania wymagają mniejszej liczby zatrudnionych osób. Dość powszechne jest także zjawisko korzystania przez administrację z usług doradczych, eksperckich, wyręczania się specjalistami przy realizacji różnych zadań, np. przy opracowywaniu projektów aktów prawnych czy nawet w przygotowywaniu odpowiedzi na interpelacje poselskie. Ministerstwo Gospodarki może być przykładem wzrostu zatrudnienia, w sytuacji kiedy ma wyraźnie mniej zadań, bo obsługa np. spraw związanych z dotacjami węglowymi przekazana jest Państwowej Agencji Restrukturyzacji Węgla Kamiennego, i kiedy dość szeroki jest zakres korzystania z usług zewnętrznych.</u>
          <u xml:id="u-84.28" who="#JanuszWojciechowski">Ciekawe dane o zatrudnieniu mamy w państwowych funduszach celowych. Np. w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej - to też była jedna z okoliczności, którą braliśmy pod uwagę przy negatywnej ocenie - zatrudnienie wynosi 250 osób, przybyło 45 i są plany dalszego rozwoju zatrudnienia do 296 osób, w sytuacji kiedy obroty funduszu są mniejsze, zarówno dochody, jak i wydatki są realnie mniejsze niż w poprzednim roku. Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych też zwiększył zatrudnienie - 765 osób, przybyło 18, w sytuacji kiedy dochody i wydatki funduszu są na podobnym poziomie, dochody są nawet mniejsze. Ale też znaczną część swoich zadań fundusz przekazał w teren. Tam sporą część tych bardzo pracochłonnych zadań, związanych z obsługą pożyczek i dotacji funduszu, obsługują starostowie.</u>
          <u xml:id="u-84.29" who="#JanuszWojciechowski">W administracji wojewódzkiej, czyli w tej, która podlega wojewodom, nastąpił wzrost zatrudnienia ze 110 tys. do 118 tys. osób. Jest to zjawisko, na które będziemy zwracać szczególną uwagę w naszej działalności kontrolnej. Przewiduję bardzo szczegółowe kontrole, które będą sięgać do podłoża, do podstaw tego zjawiska, ale jest to też bardzo poważny sygnał dla Sejmu, aby konstruując następny budżet, o wiele uważniej patrzeć na racjonalność wydatków na rozbudowę administracji. To był drugi problem reformy i związany z tym wzrost zatrudnienia w administracji.</u>
          <u xml:id="u-84.30" who="#JanuszWojciechowski">Trzeci problem to są prawne warunki wykonywania budżetu. Polska jest w świetle konstytucji demokratycznym państwem prawnym. Stąd bierze się konieczność szczególnej troski o to, żeby przepisy prawa właściwie regulowały kwestię tak ważną, jak wydatki publiczne. Niestety, brakuje wielu ważnych przepisów, na przykład niektórych przepisów wykonawczych do ustawy o finansach publicznych, choć termin realizacji został przesunięty. Nie jest to z formalnego punktu widzenia jakąś nieprawidłowością, ale brakuje na przykład przepisów o szczegółowej realizacji inwestycji wieloletnich, przepisów dotyczących umarzania, rozkładania na raty niektórych należności państwowych funduszów celowych. Z opóźnieniem zostają wydane niektóre ważne przepisy, dotyczące wykonania ustawy budżetowej. W ubiegłym roku był przykład opóźnionych przepisów ustawy, dotyczącej zagospodarowania mienia po wojskach radzieckich. Tylko wskutek braku na czas przepisów z kwoty ponad 22 mln zł dotacji na ten cel zdołano wykorzystać niewiele ponad 6 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-84.31" who="#JanuszWojciechowski">Jeśli chodzi o Ministerstwo Gospodarki, to tam od lat występuje problem spóźnionego wydawania przepisów. Na przykład przepisy wykonawcze dotyczące wykorzystania dotacji do tzw. górnictwa niewęglowego weszły w życie dopiero 22 października. Brak przepisów zastępowano bardzo niedobrym zjawiskiem, które określa się jako prawo powielaczowe, czyli jakieś instrukcje, tymczasowe zasady wydatkowania środków publicznych, a dopiero potem niejako legalizowano tę praktykę później wydawanymi przepisami.</u>
          <u xml:id="u-84.32" who="#JanuszWojciechowski">Teraz zajmę się Ministerstwem Zdrowia. To jest przykład na to, że nie zadbano o właściwe przepisy, które pozwoliłyby na dokonanie potrzebnych przecież wydatków, bo nikt nie kwestionuje celowości wydatków, które tam były dokonane na te finansowane ze środków ministerstwa procedury, ale było to niezgodne z prawem, i jest to jednak pewna ilustracja niewłaściwego stosunku do prawa, złego przykładu płynącego z góry, od naczelnych organów państwa.</u>
          <u xml:id="u-84.33" who="#JanuszWojciechowski">Czwarta istotna kwestia to znaczne pogorszenie się sytuacji w państwowych funduszach celowych. Były one dyżurnym tematem Najwyższej Izby Kontroli. W wielu raportach były nasze obszerne opracowania na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-84.34" who="#JanuszWojciechowski">Najwięcej patologii było kiedyś w Państwowym Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Ten fundusz pozostał na liście negatywnej Najwyższej Izby Kontroli. Oceniliśmy więc negatywnie jego działalność, doceniając przy tym pewną poprawę. Pan poseł Sekuła mówił, że pewne sprawy zmieniają się w tym funduszu na korzyść. To prawda, w zakresie porządkowania starych zaległości została wykonana duża praca. Godne jest uznania, że wreszcie wnioski NIK są realizowane, ale dochodzą kolejne problemy, związane m.in. z nieprawidłowościami, dopuszczaniem do przedawniania należności funduszu, z nieprawidłowym zamówieniem publicznym - to właśnie tam miało miejsce - i to na ponad 3 mln zł, z niewłaściwym przetargiem na sprzęt komputerowy. Najwyższa Izba Kontroli posiada także informacje z innych kontroli o nieprawidłowym wydatkowaniu środków na pomoc zakładom pracy chronionej. Niebawem będziemy publikować wyniki kontroli dotyczącej wspierania transportu dla niepełnosprawnych i tam również jest cała masa nieprawidłowości w finansowaniu tego funduszu. Doceniamy poprawę, trudno było jednak zdecydować się na sformułowanie pozytywnej opinii.</u>
          <u xml:id="u-84.35" who="#JanuszWojciechowski">Poważne problemy wiążą się także z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, też ocenionym negatywnie. Wcześniej nie sprawiał on dużych trudności. Tym razem przede wszystkim mieliśmy pretensje o nadmierne lokaty w pierwszej części roku. 60% środków tego funduszu zostało wydatkowanych na cele ekologiczne dopiero w IV kwartale. Fundusz przetrzymywał kwotę ponad 95 mln zł na objęcie akcji Banku Ochrony Środowiska. Celowość tego przedsięwzięcia budzi istotne wątpliwości. A zatem pogłębiły się negatywne zjawiska, jeśli chodzi o drugi fundusz celowy.</u>
          <u xml:id="u-84.36" who="#JanuszWojciechowski">O Funduszu Ubezpieczeń Społecznych już mówiłem. Nie będę tego przypominał. Jest to kolejny fundusz, który ma wielkie problemy. Wrócę tu na chwilę do kwestii kosztów, kwestii związanych z zatrudnieniem. Występuje systematyczna tendencja do zwiększania kosztów tych funduszy. Oczywiście od decyzji ustawodawcy zależy to, jak te fundusze mają funkcjonować, czy najlepszą formą jest wspieranie niektórych wydatków. Przypominamy po raz kolejny, w kolejnych naszych raportach, o istniejącej tam patologii.</u>
          <u xml:id="u-84.37" who="#JanuszWojciechowski">Piąty problem, na który chcę zwrócić uwagę w tym wystąpieniu, dotyczy rażącej niesprawności w ściąganiu niektórych dochodów do sektora publicznego. Jeśli chodzi o dochody z ceł, to wspominałem już, że ich realna wielkość spadła o ponad 14%. Tłumaczy się to zmniejszeniem efektywności stawki celnej. Nastąpiło też zmniejszenie importu, za który trudno winić Główny Urząd Ceł. Jednak obserwujemy, Wysoka Izbo, bardzo wiele karygodnej wręcz niesprawności naszych służb celnych w zakresie pozyskiwania dochodów. Wkrótce powiemy więcej na ten temat, przedstawiając wyniki kontroli dotyczącej regulacji obrotu towarowego w zakresie towarów rolno-spożywczych oraz wyrobów przemysłu lekkiego. Okazuje się, że przez polskie granice były przepuszczane ogromne ilości towarów, w wypadku których rażąco zaniżane były ceny. W sposób rażący zaniżano cła z tego tytułu. W dokumentach dostawców produkty odzieżowe oszacowane były na 4, 5, 7 centów. To była powszechna praktyka. Wydaje się, że można było jej zapobiec, przy sprawniejszym funkcjonowaniu służb celnych.</u>
          <u xml:id="u-84.38" who="#JanuszWojciechowski">Kolejnym przykładem są mandaty. To może nie jest największa pozycja w budżecie, jednak wzrosły zaległości z tytułu opłat i grzywien. Nieściągnięte mandaty kredytowe są rażącym przykładem. Zwłaszcza fatalna była pierwsza połowa roku, ponieważ w związku ze zmianami organizacyjnymi i tworzeniem nowych urzędów wojewódzkich w zasadzie przez kilka miesięcy nie było egzekucji należnych z mandatów. To jest sprawa o wymiarze finansowym, a także o wymiarze moralnym. Bardzo na tym cierpi autorytet państwa. Sytuacja już się poprawia, mamy już na ten temat informacje, jednak to niedobrze, że doszło do takich opóźnień w realizacji dochodów z mandatów.</u>
          <u xml:id="u-84.39" who="#JanuszWojciechowski">W analizie dotyczącej wykonania budżetu państwa wspominamy również o ciekawej pozycji w dochodach wiążących się z zajęciem pasa drogowego. Kończymy przygotowywanie informacji o wynikach tej kontroli. Wyrywkowo sprawdzaliśmy w odniesieniu do kilkudziesięciu zarządców dróg to, czy są pobierane należne opłaty z tytułu ustawiania reklam przy drogach oraz z tytułu różnych inwestycji budowlanych, które wiążą się z zajęciem pasa drogowego. W ramach tej wycinkowej kontroli, obejmującej nie więcej niż 10% zarządców dróg, stwierdziliśmy, iż występuje uszczerbek w dochodach w wysokości 54 mln zł. Próbujemy oszacować, jaka może być potencjalna skala tego uszczerbku w odniesieniu do całego kraju. Są to na pewno setki milionów złotych. Wynika to albo z zaniedbania, albo z faktu nieuzasadnionego zwalniania z tych opłat. Kuriozalny jest przykład dotyczący jednej z gmin, gdzie osoba budująca pawilon handlowy i naruszająca w związku z tym pas drogowy uzyskała umorzenie na kwotę 7700 zł. Umorzenie tej należności podpisał zastępca burmistrza - burmistrz się wyłączył, ponieważ właścicielem pawilonu był jego teść. To było takie „antykorupcyjne” zachowanie burmistrza; w związku z tym załatwił to jego zastępca. Ale to jest tylko kuriozalny przykład na tle tej sprawy, natomiast to są duże pieniądze - nie chcę powiedzieć, ogromne, ale można powiedzieć, że ogromne, bo to są setki milionów złotych, które leżą może nie na ulicy, ale obok ulicy.</u>
          <u xml:id="u-84.40" who="#JanuszWojciechowski">Niesprawność w ściąganiu dochodów również się wiąże z brakiem systemów informatycznych. Tak się jakoś dziwnie składa, że tam, gdzie chodzi o ściąganie największych należności w sferze finansów publicznych, a więc składek ZUS, nie ma systemu informatycznego. Podatki - nie ma systemu informatycznego. Cła - nie ma systemu informatycznego. Jakie to stwarza w praktyce problemy, podam też na przykładzie prowadzonej ostatnio kontroli dotyczącej funkcjonowania służb weterynaryjnych. Otóż nabraliśmy podejrzeń co do 34 tys. ton mięsa drobiowego, kurczaków ze Stanów Zjednoczonych - wiadomo, że wjechało to do Polski, miało przejechać tranzytem, ale z dokumentów weterynaryjnych nie wynika, żeby te transporty wyjechały z kraju. Chcemy sprawdzić w urzędach celnych, czy rzeczywiście są dowody na odprawę tej partii towaru. Sprawdzenie tego, okazuje się, jest szalenie trudnym przedsięwzięciem, metodą „na piechotę”, drobiazgowego sprawdzania dokumentów, bo nie ma takiego systemu, który za pomocą techniki informatycznej pozwoliłby szybko to sprawdzić. Jest to duży problem - państwo musi się tym zająć. Myślę, że żyjemy już w dobie takiego postępu technicznego, że technika informatyczna, systemy informatyczne w tych właśnie sektorach funkcjonowania państwa powinny od dawna działać.</u>
          <u xml:id="u-84.41" who="#JanuszWojciechowski">Szósty problem to marnotrawstwo środków na nieprzygotowane przedsięwzięcia. Inwestycje wieloletnie są tego szczególnie jaskrawym przykładem. Są to inwestycje rzeczywiście wieloletnie, bo niektóre z nich ciągną się 25–26 lat. Skontrolowaliśmy kolejną liczbę tych inwestycji, 29, i w 25 przypadkach potwierdziły się te patologie, które znane były z wcześniejszych kontroli tychże inwestycji znanych pod nazwą inwestycji centralnych, a więc nieprzygotowanie zakresu rzeczowego robót, zmiany tego zakresu, przedłużanie terminów. Nie chcę przypominać tych ustaleń, bo pan przewodniczący Sekuła o tym wspominał. Inwestycje informatyczne, które pochłaniają duże koszty, też często są prowadzone bez należytego przygotowania - realizuje się kontrakty w sytuacji, kiedy nie bardzo się wie, jakie są docelowe oczekiwania wobec informatyzacji. Przykład takiego działania - może nie wiąże się to wprost z budżetem - w ubiegłym roku przeprowadzaliśmy kontrolę dotyczącą przedsiębiorstwa PKP, przetargu na szybki pociąg Pendolino. Okazało się, że przetarg został już rozstrzygnięty, a właściwie nie było żadnego przygotowania, nie było żadnej możliwości racjonalnego wydatkowania tych środków. Można się tylko cieszyć, że między innymi wyniki kontroli sprawiły, że do realizacji tego przetargu nie doszło.</u>
          <u xml:id="u-84.42" who="#JanuszWojciechowski">I wreszcie siódmy problem to jest korupcjogenność wielu działań związanych tak z pozyskiwaniem dochodów do budżetu, jak i z wydatkowaniem środków publicznych. Niestety zarówno w zakresie procedur zamówień publicznych, jak i w zakresie procedur rozdziału różnych środków, w zakresie przyznawania dotacji czy pożyczek z państwowych funduszy celowych występuje wiele negatywnych zjawisk sprzyjających korupcji. Korupcją są zagrożone służby celne, ponieważ system ich organizacji, system ich funkcjonowania jest nieprawidłowy. Korupcjogenne są niektóre obszary funkcjonowania policji, wymaga zmiany choćby system wymierzania mandatów. Tu akurat chcę wyrazić satysfakcję z powodu pozytywnej reakcji na wnioski Najwyższej Izby Kontroli dotyczące zmniejszenia niebezpieczeństwa korupcji. W przygotowanych ostatnio propozycjach Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów zostało uwzględnionych wiele wniosków Najwyższej Izby Kontroli. Miedzy innymi chcę wyrazić zadowolenie, że dostrzeżono wreszcie nasze wnioski w zakresie prywatyzacji. Dwa najbardziej istotne: określanie celów prywatyzacji i weryfikacja wycen prywatyzowanego majątku. Brak tych dwóch elementów w prywatyzacji powoduje, że postrzegana jest ona jako zjawisko korupcjogenne i można by mieć dużo podejrzeń, że ta korupcja pojawia się tam w rzeczywistości.</u>
          <u xml:id="u-84.43" who="#JanuszWojciechowski">Wysoka Izbo! To są główne problemy związane z realizacją budżetu. Oczywiście rola Najwyższej Izby Kontroli polega nie tylko na wytykaniu błędów, ale też na wskazywaniu sposobów, jak tych błędów unikać. Myślę, że w większości naszych raportów - również w tej analizie dotyczącej wykonania budżetu państwa - takie konkretne sugestie są; m.in. w zakresie ograniczania ryzyka korupcji, tego zjawiska bardzo negatywnego dla budżetu, przedstawiamy konkretne propozycje w zakresie wydawania przepisów, również wskazujemy systematycznie, jakich przepisów brakuje, jakie powinny być wydane, które należy uzupełnić.</u>
          <u xml:id="u-84.44" who="#JanuszWojciechowski">Zastanawiam się tylko nad takim problemem, że może nie jest dobrze, iż debata nad rozliczeniem poprzedniego budżetu jest tak odległa od debaty nad ustaleniem przyszłego budżetu. To wynika oczywiście z terminów konstytucyjnych, ale czasem w tej dyskusji nad tym, jak ustalić budżet poszczególnych jednostek, zapomina się już o tym, jakie były w przeszłości uchybienia. Należałoby sobie życzyć, aby częściej Wysoka Izba, ustalając budżet, sięgała do wniosków z poprzednich kontroli. Można by wtedy uniknąć wielu błędów.</u>
          <u xml:id="u-84.45" who="#JanuszWojciechowski">Wszystkie te sugestie w zasadzie zamykają się takim jednym najkrótszym wskazaniem: w budżecie powinno być jak najwięcej skrupulatności w gromadzeniu dochodów i jak najmniej marnotrawstwa w zakresie wydatków. O tym budżecie, którego wykonanie rozliczamy w trakcie tej debaty, nie do końca można powiedzieć, że spełnił te oczekiwania. Oby spełnił te oczekiwania następny budżet. Dziękuję Wysokiej Izbie za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-84.46" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-84.47" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Franciszek Jerzy Stefaniuk)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu prezesowi.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu prezesa Narodowego Banku Polskiego panią Hannę Gronkiewicz-Waltz w celu przedstawienia sprawozdania z działalności Narodowego Banku Polskiego w 1999 r.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rok 1999 był dla Narodowego Banku Polskiego, jak i dla jego otoczenia, rokiem pełnym wyzwań i trudu, ale możemy powiedzieć, że Polska nadal jest liderem przemian w Europie Środkowej i Wschodniej. Jesteśmy jak do tej pory wciąż jedynym państwem, w którym nie było ani kryzysu walutowego, ani kryzysu bankowego, i o tym warto pamiętać.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Narodowy Bank Polski przedłożył parlamentowi i szerokiej opinii publicznej dokumenty dotyczące kluczowych problemów polityki pieniężnej, sprawozdanie z działalności Narodowego Banku Polskiego, które jest bardzo obszerne - zachęcam państwa posłów, żeby się z nim zapoznali. Skupię się na najważniejszych kwestiach i na tych wybranych aspektach funkcjonowania Narodowego Banku Polskiego, które mają istotny związek, po pierwsze, z realizacją założeń polityki pieniężnej, po drugie, z nadzorem, który jest istotną funkcją i stabilizuje sytuację podmiotów bankowych w Polsce, oraz jeszcze dotknę sprawy rezerw dewizowych, bo wiem z przeszłości, że to zawsze budzi zainteresowanie wielu posłów. Niektórzy z nich są, jak widzę, obecni na sali, ale nie wszyscy. Byłoby dobrze, żeby tych informacji, które mam na ten temat, wysłuchali.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Po pierwsze, rok 1999 to był czas ujawniania się wszystkich następstw zaburzeń na międzynarodowych rynkach finansowych i uwarunkowania zewnętrzne były dość istotne, miały wpływ na politykę pieniężną, jak również tempo zmniejszania oczekiwań inflacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-86.3" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Rada Polityki Pieniężnej przyjęła we wrześniu 1998 r. „Średniookresową strategię polityki pieniężnej na lata 1999–2003” i określiła w niej, że celem strategicznym jest zmniejszenie inflacji poniżej 4% do końca 2003 r. Na rok 1999 przyjęto, że cel inflacyjny będzie zawierał się w przedziale 8–8,5%. Ponieważ w końcu 1998 r. oraz w I kwartale 1999 r. nastąpił dużo silniejszy, niż oczekiwano, spadek tempa wzrostu cen (przypomnę, że chociażby w lutym było to nawet poniżej 6%), nastąpiło też zwiększenie stopnia restrykcyjności polityki fiskalnej, rada zdecydowała się — czas pokaże, czy nie trochę przedwcześnie — na zmianę tego celu inflacyjnego, bo obniżyła do poziomu 6,6–7,8%. Wtedy decyzja ta, naszym zdaniem, znajdowała uzasadnienie w ówczesnych prognozach co do inflacji oraz w przewidywanym scenariuszu sytuacji gospodarczej, przede wszystkim w Polsce. Rada brała pod uwagę to, że miesięczny rozkład zmian cen w tym roku będzie miał odmienny przebieg w porównaniu z latami ubiegłymi. Analiza uwarunkowań wskazywała na możliwość przejściowego wzrostu inflacji w kolejnych miesiącach, jednak tylko przejściowego, ponieważ uwarunkowania te były trudne do precyzyjnego prognozowania, rada zdefiniowała cel inflacyjny w trochę szerszym paśmie niż początkowo, kiedy we wrześniu 1998 r. po raz pierwszy formułowała cel na rok 1999. Jednak istotne wówczas obniżenie się oczekiwań inflacyjnych stwarzało wtedy naszym zdaniem szansę na przyspieszenie procesu osiągania średniookresowego celu polityki pieniężnej przy mniejszych kosztach.</u>
          <u xml:id="u-86.4" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Pamiętamy jednak, że silne obniżenie dynamiki inflacji jesienią 1998 r. było też efektem kryzysu w Rosji, w związku z tym nasz eksport, w szczególności żywności, załamał się i w efekcie rozkład zmian cen miał w roku 1999 przebieg odmienny w porównaniu do lat ubiegłych i, po bardzo korzystnym okresie do połowy roku, już niestety od sierpnia nastąpiło przyspieszenie inflacji. Spodziewaliśmy się, że nastąpi krótkie przyspieszenie inflacji, ale niewątpliwie zaskoczeniem była skala wzrostu cen w drugiej połowie roku. Rząd podjął interwencję na rynku rolnym, co niestety nie miało dobrego wpływu na poziom inflacji. W związku z tym nie osiągnięto prognozowanego krótkookresowego celu inflacyjnego, ale na szczęście utrzymywaliśmy się ciągle przy inflacji jednocyfrowej i taka też była w grudniu 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-86.5" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Pragnę jednak powiedzieć, że musimy cały czas pamiętać, że w roku 1999 inflacja średnioroczna wyniosła 7,3%, podczas gdy w roku 1998 — 11,8%. Ten więc wskaźnik, który tak naprawdę nie jest głównym wskaźnikiem dla Narodowego Banku Polskiego, ale dla społeczeństwa jest dotkliwy, był znacznie lepszy niż ten wskaźnik w ujęciu grudzień do grudnia. Kształtował się właściwie poniżej prognozy.</u>
          <u xml:id="u-86.6" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Jakie były przyczyny wyższej już w efekcie w grudniu 1999 r. inflacji w stosunku do naszej prognozy?</u>
          <u xml:id="u-86.7" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Po pierwsze, trzeba to wiązać ze wzrostem cen ropy naftowej na rynkach światowych, ponieważ, jak pamiętamy, ceny ropy naftowej bardzo znacznie spadły w roku 1997 i w roku 1998, a w 1999 r. wzrosły na rynkach światowych o 137%. Tak znaczna podwyżka cen tego strategicznego surowca miała wpływ na przyspieszenie procesów inflacyjnych w gospodarkach zależnych od jego importu, a taka jest nasza gospodarka. Ten zewnętrzny szok podażowy, który przyjął postać ponad 20 podwyżek cen paliw na rynku krajowym, został jeszcze spotęgowany wzrostem podatku akcyzowego, deprecjacją złotego, utrzymywaniem się oligopolistycznej sytuacji w sektorze naftowym i decydującym wpływem cen importowanej benzyny na krajowe ceny paliw.</u>
          <u xml:id="u-86.8" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Druga przyczyna inflacji to skutki zwiększonej w 1999 r. interwencji na rynku rolnym i wyraźne zaostrzenie w tym czasie protekcji celnej, w warunkach ograniczenia jednocześnie krajowej podaży. Skutkiem wymienionych zjawisk był wzrost ceny żywności, który w istotnym stopniu determinował wysoką dynamikę inflacji w ostatnich 5 miesiącach omawianego roku.</u>
          <u xml:id="u-86.9" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Po trzecie, niestety, w 1999 r. w stosunku do zapowiedzi miało miejsce jednak poluzowanie polityki makroekonomicznej, fiskalnej, z różnych przyczyn, ale m.in. spowodowane to było tym, że ZUS musiał się zapożyczać, czyli deficyt ten ekonomiczny faktycznie wzrósł, były również, ale to już później, problemy związane z kasami chorych.</u>
          <u xml:id="u-86.10" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Otóż ten kształt polityki fiskalnej odbiega od założeń. Spadek stopnia restrykcyjności spowodował, że ten skonsolidowany deficyt sektora finansów publicznych osiągnął wyższe rozmiary, a kiedy jest poluzowanie polityki makroekonomicznej - to ważna informacja z punktu widzenia uchwalania budżetu na przyszły rok - to wtedy mamy do czynienia ze wzrostem popytu wewnętrznego. Popyt wewnętrzny w Polsce jest ciągle za duży. Dopiero ostatnio obserwujemy, że jest poniżej wzrostu PKB. Popyt zawsze tworzy środowisko sprzyjające wzrostowi inflacji, zwłaszcza oddziaływania proinflacyjnych szoków podażowych, i to oczywiście dołożone do tych warunków zewnętrznych spowodowało, że były bardzo doskonałe warunki dla wzrostu inflacji.</u>
          <u xml:id="u-86.11" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Rada Polityki Pieniężnej w związku z tym, widząc, co się dzieje, zdecydowała się na podwyżki stóp procentowych. Zostały one dokonane we wrześniu i w listopadzie 1999 r., stopy nominalne wzrosły wówczas o 3,5 pkt. procentowego i właśnie jesienią zeszłego roku nastąpiło zdecydowane zaostrzenie polityki pieniężnej. Ale, niestety, ponieważ to był wrzesień i listopad, nie mogły już one dać pozytywnego efektu na grudzień, czyli nie udało się zrealizować tego celu, który powinien być realizowany w grudniu.</u>
          <u xml:id="u-86.12" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Muszę powiedzieć zresztą, że też i inne zewnętrzne uwarunkowania ważnych danych, takich jak chociażby obroty bieżące bilansu płatniczego, w 1999 r. były gorsze, co przyczyniło się do pogłębienia nierównowagi zewnętrznej w polskiej gospodarce.</u>
          <u xml:id="u-86.13" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Proszę państwa, często mówi się, że rząd czy inne podmioty, Narodowy Bank Polski dużo mówi o sytuacji zewnętrznej, ale kiedy Polska już jest w tym całym systemie naczyń połączonych gospodarki światowej, europejskiej, to przecież to ma wpływ. Bo to, ile wyeksportujemy, nie tylko zależy od tego, jak u nas podchodzimy do eksportu, oczywiście trzeba ciągle obniżać koszty itd., jaka jest produkcja, ale od tego, czy mamy chętnych i jaka jest sytuacja w tych innych państwach. Otóż np. w Niemczech, wiemy, że to jest największy dla Polski zachodni rynek zbytu, wzrost gospodarczy był w 1999 r. słabszy niż w 1998 r. i tempo wzrostu importu, bo tam nie było po prostu popytu, było niższe o ponad 3 pkt. procentowe.</u>
          <u xml:id="u-86.14" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Nie pomogło polskiemu eksportowi osłabienie euro w stosunku do dolara, bo zawsze można tę konkurencyjność poprawić, jeśli nie obniżeniem kosztów to tym, że się eksportuje do kraju, który ma silną walutę, z kraju o słabszej walucie. Tak było w stosunku do dolara, ale jednak prawie 70% czy ponad 60% obrotów jest z Unią Europejską, czyli w euro, generalnie rzecz biorąc, i ta waluta była słaba. Były takie dni, że euro było punktowo słabsze od złotego, w stosunku do dolara oczywiście, i w efekcie, jeśli uwzględnimy cały rok, to oczywiście się mniej zdeprecjonowało do dolara, ale były okresy, że nawet więcej. W związku z tym o tym trzeba pamiętać, że o ile te wszystkie towary eksportowe, produkty eksportowe, które były denominowane w dolarach, to tu zyskaliśmy, jeśli natomiast były w euro bądź w walutach europejskich, które są związane z euro, to oczywiście wtedy nie mieliśmy tego zarobku konkurencyjności, który wynika tylko i wyłącznie w tym przypadku, o którym mówię, z relacji walut. Czyli stosunkowo słaby w stosunku do dolara złoty, ale też słabe euro, a to jest nasz główny obszar obrotu handlowego.</u>
          <u xml:id="u-86.15" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Ponadto rok 1999 nie przyniósł poprawy warunków zbytu na rynku wschodnim; mimo pewnej powolnej poprawy sytuacji gospodarczej w Rosji nadal utrzymywał się słaby popyt wewnętrzny. Cóż tu można powiedzieć, po kryzysie ludzie w Rosji zbiednieli, popyt był mniejszy. Zresztą tam wskaźnik realnego popytu krajowego był na poziomie ujemnym, prawie 7%. W związku z tym możliwość eksportu do Rosji też się zmniejszyła. Pamiętajmy, że przed kryzysem, kiedy jeszcze dużo w wymiarze pieniężnym czy też wolumenu eksportowaliśmy do Rosji, rubel był bardzo silny. Jak życie pokazało, zbyt silny, bo potem nastąpiła głęboka deprecjacja i kryzys w Rosji.</u>
          <u xml:id="u-86.16" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Zatem te przedstawione zjawiska, niezależne od polityki banku centralnego, niewątpliwie wpłynęły niekorzystnie na bezpośrednie efekty realizacji celu inflacyjnego i na warunki działania władzy monetarnej, bowiem wyraźnie zaostrzyły problem nierównowagi zewnętrznej. Nierównowaga zewnętrzna wymaga zaś jednego: bardzo restrykcyjnej polityki fiskalnej, czyli niskiego deficytu budżetowego, a w przyszłości oczywiście - mam nadzieję, że tak będzie, chociaż ta przyszłość się oddala - zrównoważonego budżetu, a nawet nadwyżki budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-86.17" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Analiza kształtowania się najważniejszych pozycji rachunku bieżącego bilansu wskazuje, że jednym z najważniejszych czynników powiększenia się deficytu było załamanie handlu ze Wschodem. Do rozszerzenia się luki w obrotach bieżących w prawie 50% przyczyniło się drastyczne zredukowanie nadwyżki niesklasyfikowanych obrotów bieżących, o ponad 2 mld dolarów. Drugą pozycją były tu obroty usługowe, w przypadku których deficyt wzrósł o ponad 1 mld dolarów, w dużej części z powodu utraty wpływów z eksportu usług transportowych. Z szacunków NBP wynika, że w wyniku załamania eksportu z samą Rosją deficyt obrotów towarowych był w 1999 r. większy o ok. 1,5 mld do 2 mld dolarów. Należy tu wyraźnie zaznaczyć, że dolarowe i płatnicze ujęcie obrotów towarowych zaniżało ich dynamikę z uwagi na deprecjację euro wobec dolara, czyli w euro to było więcej, ale jak euro słabło, to w wymiarze dolarowym było to mniej.</u>
          <u xml:id="u-86.18" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Dane GUS pokazują jednak, że dynamika obrotów polskiego handlu zagranicznego nie była jednolita, a od sierpnia 1999 r. wystąpiła już tendencja wzrostowa wolumenu obrotów, która jest kontynuowana w roku bieżącym. Mówię to pod rozwagę tym, którzy ciągle lamentują, że nie ma żadnej poprawy. Może taki wynik jak w maju, poniżej 400 mln deficytu, się nie powtórzy, ale mam przekonanie, że w każdym następnym miesiącu będą lepsze wyniki niż w analogicznym miesiącu roku poprzedniego. Tak więc sytuacja powinna się poprawiać, może nie w sposób nadzwyczajny, ale systematycznie. Niewątpliwie pozytywnym zjawiskiem jest to, że dotyczy to eksportu do krajów Europy Zachodniej, a także Środkowej i Wschodniej, co, można powiedzieć, też jest efektem tego, że sytuacja w tych państwach od strony gospodarczej się poprawia i mogą od nas więcej importować.</u>
          <u xml:id="u-86.19" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Ukształtowanie się deficytu w obrotach bieżących w końcu 1999 r. na poziomie 7,6% PKB nie podważyło stabilności krajowego systemu finansowego, i to jest bardzo pozytywne, mimo że ta liczba, tak psychologicznie, powiedziałabym, jest stosunkowo wysoka. W innych krajach problemy, trudności kryzysowe, były nawet przy mniejszym deficycie na rachunku bieżącym. Ten deficyt był finansowany głównie z tytułu inwestycji bezpośrednich; jednocześnie warunki znacznego uelastycznienia systemu kursowego pozwoliły na reakcję dostosowawczą kursu złotego do sytuacji w obrotach bieżących. Chcę powiedzieć, że w ujęciu średniorocznym realny kurs złotego uwzględniający wskaźnik cen produkcji sprzedanej w działalności produkcyjnej osłabił się o 4,2%. Chciałam to podkreślić, ponieważ u nas utrzymuje się takie potoczne przekonanie, że złoty jest za mocny. Otóż, po pierwsze, realna była deprecjacja, po drugie, nominalna w stosunku do euro i dolara wynosiła prawie 10%, w stosunku do dolara - prawie 12%, a do euro - ponad 7%, tak że złoty w zeszłym roku i realnie, i nominalnie się osłabił.</u>
          <u xml:id="u-86.20" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Podsumowując, należy podkreślić, że wysoki deficyt obrotów bieżących w Polsce jest w dużym stopniu efektem działania czynników strukturalnych, niezależnych od polityki pieniężnej. Źródła deficytu są ciągle wyrazem luki między potrzebami inwestycyjnymi tej transformującej się cały czas gospodarki a możliwościami sfinansowania tych potrzeb za pomocą oszczędności krajowych. I tu jest problem: mamy za mało oszczędności krajowych.</u>
          <u xml:id="u-86.21" who="#HannaGronkiewiczWaltz">W sferze polityki makroekonomicznej jedynym efektywnym sposobem odwrócenia niekorzystnych tendencji w zakresie deficytu obrotów bieżących jest ograniczenie deficytu sektora finansów publicznych - jeszcze raz to podkreślam - które umożliwi zwiększenie stopnia finansowania niezbędnych inwestycji oszczędnościami krajowymi, naszymi własnymi, i nie będzie potrzebny wtedy import oszczędności cudzych, zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-86.22" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Wysoka Izbo! Narodowy Bank Polski oddziaływał na gospodarkę przy wykorzystaniu tradycyjnych narzędzi, takich jak stopa procentowa, kurs walutowy, rezerwa obowiązkowa, kredyty refinansowe i operacje otwartego rynku. Problemem poważnym polityki pieniężnej, z którym NBP boryka się już od ponad pięciu lat, jest ciągle istniejąca nadpłynność w systemie bankowym, której główną przyczyną były rosnące rezerwy walutowe. W celu eliminacji nadpłynności systemu bankowego Narodowy Bank Polski - chcę tu przypomnieć - w roku 1996, czyli już bardzo dawno, zaproponował ówczesnemu rządowi konwersję zadłużenia zagranicznego na dług krajowy oraz restrukturyzację zadłużenia budżetu wobec banku centralnego, ale niestety wtedy nie uzyskaliśmy na to pozytywnej odpowiedzi i dopiero udało się nam ją uzyskać od pana premiera Balcerowicza w roku 1999 i tę operację sfinansowaliśmy. Ona ma bardzo ważny wpływ na instrument w postaci rezerw obowiązkowych. To pokazuje, że przed rokiem 1999 bank nie mógł, nawet gdyby chciał, bez zwiększania jeszcze tej dużej nadpłynności, obniżyć rezerw obowiązkowych do 5%, o czym za chwilę powiem. Operacja musiała być przeprowadzona jednocześnie przez NBP, ministra finansów i budżet, przebiegała więc dwuetapowo. Na koniec 1999 r. w bilansie Narodowego Banku Polskiego pojawiły się zbywalne obligacje skarbowe o wartości nominalnej ponad 16 mld zł. Sprzedaż tych obligacji powinna doprowadzić do operacyjnego braku płynności w systemie bankowym. Jeśli ta operacja zakończy się sukcesem - ona jeszcze trwa, jesteśmy na pewnym etapie - to sytuacja płynnościowa polskiego sektora będzie wreszcie zbliżona do takiej, jaka jest na rynkach rozwiniętych, np. w krajach Unii Europejskiej. Wtedy reakcje banków komercyjnych na wszelkie zmiany stóp, dokonywane po zmianach wprowadzanych przez Narodowy Bank Polski, będą szybsze i będą lepiej odzwierciedlać intencje banku centralnego. Nadpłynność uniemożliwia dostosowanie się sektora komercyjnego do naszych zmian stóp. Dopiero po przejściu do fazy niedoboru płynności, tak jak jest w każdej normalnej gospodarce, polityka pieniężna będzie mogła efektywniej oddziaływać na stopy procentowe.</u>
          <u xml:id="u-86.23" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Oczywiście sama sprzedaż obligacji skarbowych nie wystarczy do osiągnięcia trwałego niedoboru płynności, potrzebne jest bowiem utrzymanie kontroli nad aktywną stroną bilansu banku centralnego, czyli nad źródłami płynności. W ostatnich latach najpoważniejszym źródłem były rezerwy walutowe. Jeszcze w 1998 r. Narodowy Bank Polski podjął działania mające na celu sprawowanie większej kontroli nad tym źródłem. W grudniu 1998 r. wprowadzono opłaty od transakcji fixingowych, czyli od operacji walutowych przeprowadzanych przez NBP z bankami komercyjnymi. W czerwcu 1999 r. zdecydowaliśmy się na odejście od mechanizmu bezpośredniego skupu bądź sprzedaży walut w trakcie sesji fixingowej. Do tego czasu międzybankowy rynek walutowy rozwinął się w stopniu wystarczającym, by bank centralny już na nim aktywnie nie uczestniczył, jeśli nie chce. Równocześnie elastyczny mechanizm kursowy z przedziałem wahań plus/minus 15 pozwalał na uniknięcie konieczności interwencji walutowych.</u>
          <u xml:id="u-86.24" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Zwiększenie stopnia kontroli nad aktywną stroną bilansu jest warunkiem sprzyjającym przejściu do fazy niedoboru płynności i utrzymania tego stanu w długim okresie.</u>
          <u xml:id="u-86.25" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Równocześnie z operacją konwersji zadłużenia budżetowego w NBP na portfel zbywalnych skarbowych papierów wartościowych bank centralny obniżył stopy rezerw obowiązkowych. Od 30 września 1999 r. zobowiązania depozytowe banków komercyjnych obłożone są 5-procentową rezerwą obowiązkową. W porównaniu z poprzednio obowiązującymi stopami (w 1998 r. było to ponad 11%.) w sposób znaczący zbliża nas to do standardów obowiązujących w Europejskim Banku Centralnym. Dzięki tej operacji z budżetem i jak gdyby wchłonięciu tej nadpłynności, która nastąpiła na skutek obniżenia rezerw obowiązkowych w te obligacje, możliwe było przeprowadzenie tego. Ja o tym mówię, bo czasami ktoś pyta, dlaczego tego wcześniej nie zrobiliśmy. No, gdyby rząd wcześniej zdecydował się na zawarcie takich umów z bankiem, to oczywiście te rezerwy obowiązkowe mogłyby być obniżone wcześniej. Skoro się nie zdecydował, było to możliwe do zrobienia dopiero w roku 1999. W gospodarce niestety, tak jak w organizmie, to jest mechanizm naczyń połączonych, nie można dokonywać jednej rzeczy bez drugiej albo też nie widzieć skutków tej drugiej.</u>
          <u xml:id="u-86.26" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Aby nie dopuścić do nadmiernego przyrostu wolnych środków na rynku pieniężnym, banki komercyjne w zamian za uwolnione przez obniżenie rezerwy obowiązkowej środki zakupiły obligacje NBP na kwotę ponad 13 mld zł. W ten sposób banki komercyjne zamieniły utrzymywane na nieoprocentowanym rachunku w NBP środki na oprocentowane, czyli przynoszące im dodatkowe dochody, indeksowane do wskaźnika inflacji. Efekty decyzji będą w tym roku wyraźne, ale pierwsze już się uwidoczniły w IV kwartale 1999 r., w którym banki uzyskały łączny przychód odsetkowy z tytułu obligacji w wysokości 451 mln zł, co wyraźnie wpłynęło na poprawę wyniku finansowego systemu bankowego, a wartość środków zamrożonych z tytułu rezerwy zmniejszyła się do 3% aktywów netto. To jest dużo.</u>
          <u xml:id="u-86.27" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Wysoka Izbo! Chcę teraz przejść do nadzoru, który jest sprawowany przez Komisję Nadzoru Bankowego, której przewodniczącym jest prezes Narodowego Banku Polskiego. Chcę powiedzieć, że sektor bankowy pozostaje największym i najbardziej rozwiniętym segmentem rynku finansowego. Na koniec 1999 r. aktywa netto banku stanowiły blisko 90% aktywów regulowanego sektora finansowego, czyli banków, domów maklerskich, towarzystw funduszy emerytalnych, zakładów ubezpieczeń i innych funduszy i były one 13-krotnie wyższe niż aktywa zakładów ubezpieczeń, drugiego co do wielkości segmentu rynku finansowego. Proszę zwrócić uwagę, o ile system bankowy jest większy, mówiąc potocznym językiem, i silniejszy niż jakakolwiek inna dziedzina rynku finansowego, inny podmiot czy grupa podmiotów.</u>
          <u xml:id="u-86.28" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Należy podkreślić, że banki odegrały istotną rolę w rozwoju rynku kapitałowego w Polsce. Udział banków w kapitalizacji giełdy wprawdzie stopniowo maleje wraz z nowymi prywatyzacjami, jednak wciąż jest wysoki i wynosił ponad 31% na koniec marca 2000 r. Dodajmy, że wśród 20 spółek mających największy udział w kapitalizacji giełdy znajduje się 10 banków, czyli jaki ważny wpływ ma obecność banków dla naszego rynku kapitałowego.</u>
          <u xml:id="u-86.29" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Komisja Nadzoru Bankowego - w sprawozdaniu można więcej przeczytać, ja powiem tylko o najważniejszych kwestiach. Przede wszystkim przypomnę, że kryterium celu nadzoru jest bezpieczeństwo depozytów, bo często Narodowy Bank Polski jest taki, powiedziałabym, wpychany na ocenę inwestorów, proporcje w zakresie kapitału zagranicznego - tego w ogóle nie ma w ustawie i w żadnej ustawie na świecie nadzór bankowy tym się nie zajmuje. Celem nadzoru bankowego jest tylko i wyłącznie bezpieczeństwo depozytów ludności. Chodzi o to, żeby tak nadzorować, żeby było jak najmniej, powiedziałabym, sytuacji upadłości, chociaż oczywiście upadłość, jak to mówi znany menedżer, dla gospodarki rynkowej i dla pojedynczej upadłości, dla sektora bankowego jest rzeczą czasami konieczną, żeby nie poszerzać tzw. moralnego hazardu, jeśli chodzi o inwestora, właściciela banku, czyli zaufania, że zawsze mu ktoś pomoże - bo wtedy podejmuje on zbyt ryzykowne działania.</u>
          <u xml:id="u-86.30" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Według stanu na 31 grudnia 1999 r. nadzór bankowy był sprawowany nad działalnością: 77 banków komercyjnych, 781 banków spółdzielczych, 30 przedstawicielstw banków zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-86.31" who="#HannaGronkiewiczWaltz">W 1999 r. komisja w toku 21 posiedzeń podjęła 8 uchwał z upoważnienia ustawowego, dotyczących regulacji i zasad działalności banków, oraz 278 uchwał w sprawach indywidualnych (nie będę ich wymieniała, ale to jest bardzo szeroki zakres kompetencji). Komisja rozpatrzyła w ramach kompetencji 53 sprawy różne, a przewodniczący, czyli ja, działając z upoważnienia komisji i zgodnie z przyjętym regulaminem, wydał łącznie 1655 decyzji oraz zaleceń - w sprawach niezastrzeżonych do wyłącznej kompetencji komisji.</u>
          <u xml:id="u-86.32" who="#HannaGronkiewiczWaltz">W 1999 r. komisja wydała regulacje: w sprawie trybu wykonywania nadzoru bankowego, w sprawie określenia wzoru rejestru zabezpieczenia listów zastawnych, w sprawie określenia zasad przeprowadzania egzaminów i odbywania praktyki zawodowej dla kandydatów na inspektorów nadzoru bankowego.</u>
          <u xml:id="u-86.33" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Ponadto komisja wydała 3 rekomendacje, bardzo ważne, pionierskie. Są to:</u>
          <u xml:id="u-86.34" who="#HannaGronkiewiczWaltz">- Rekomendacja G z czerwca 1999 r., dotycząca zarządzania ryzykiem stopy procentowej w bankach (w wielu bankach u nas się ryzykiem stopy nie zarządzało).</u>
          <u xml:id="u-86.35" who="#HannaGronkiewiczWaltz">- Rekomendacja H z grudnia 1999 r., dotycząca kontroli wewnętrznej w banku (też kiedyś była dyskusja o tym, jak słabe są kontrole wewnętrzne w ogóle, w różnych instytucjach, w tym i w bankach, i tu żeśmy te sprawy uporządkowali).</u>
          <u xml:id="u-86.36" who="#HannaGronkiewiczWaltz">- Rekomendacja I, też z grudnia 1999 r., dotycząca zarządzania ryzykiem walutowym w bankach oraz zasad dokonywania przez banki operacji obciążonych ryzykiem walutowym.</u>
          <u xml:id="u-86.37" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Rekomendacje te zostały przekazane bankom. Wszystko to w trosce o oszczędności naszych obywateli, o to, żeby banki były tak zarządzane, by ryzyko zmniejszyć do minimum.</u>
          <u xml:id="u-86.38" who="#HannaGronkiewiczWaltz">W 1999 r. kontynuowane były rozpoczęte wcześniej działania nadzoru zmierzające do przygotowania polskiego sektora bankowego do wejścia w rok 2000. Jak się coś udało, to już się o tym nie pamięta, ale, proszę państwa, to była żmudna praca, trwająca wielu dni. Chociażby między 15 lutego 1999 r. a majem 1999 r. 27-osobowa grupa inspektorów przeprowadziła inspekcje we wszystkich bankach komercyjnych tylko pod kątem roku 2000. A jeśli chodzi o banki spółdzielcze, poprzez banki zrzeszające tak samo nadzór to wszystko sprawdził.</u>
          <u xml:id="u-86.39" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Te prace zostały zamknięte dopiero 1 i 3 stycznia. Czekaliśmy do momentu, kiedy ostatni bank, był to bank spółdzielczy - wiemy, że one mają gorszą technikę, informatykę - przesłał dyżurującym pracownikom nadzoru raporty o przebiegu operacji zmiany daty, zawierające potwierdzenie gotowości do działalności operacyjnej i potwierdzenie podjęcia działalności operacyjnej.</u>
          <u xml:id="u-86.40" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Muszę powiedzieć, że te przygotowania do roku 2000 miały wpływ i skutek na pewno bardziej dalekosiężny, ponieważ nastąpiło przymusowe unowocześnienie systemów informatycznych banków, wymiana i modernizacja przestarzałego sprzętu komputerowego, rozwój infrastruktury bankowej, a często usprawnienie struktury organizacyjnej, systemu przepływu informacji. W dłuższym horyzoncie czasowym to działanie związane z rokiem 2000 będzie miało wpływ na poprawę jakości świadczonych przez banki usług. Może nie jest jeszcze tak, jak każdy klient by sobie marzył, ale byłoby gorzej, gdyby banki nie przeszły przez ten etap przygotowania do roku 2000.</u>
          <u xml:id="u-86.41" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Komisja w stosunku do banków spółdzielczych określiła minimalny poziom kapitału założycielskiego na 300 tys. Ta nasza uchwała przyczyniła się do rekordowej liczby 406 fuzji banków spółdzielczych w 1999 r. Niestety, przyjęta przez Wysoki Sejm nowelizacja ustawy, przedłużająca bankom spółdzielczym termin osiągnięcia wymaganego minimum kapitałowego, istotnie liczbę fuzji zmniejszyła. Nie było to dobre dla banków. Rozumiem, że bankom na tym zależało, chciały mieć jeszcze więcej czasu, ale po to, żeby sektor spółdzielczy był mocny, musi być mniej banków, ale silniejszych kapitałowo, które mogą ze względu na kryterium koncentracji kredytów obsługiwać poważniejszych partnerów. A jak są małe, to nie mogą, tylko wtedy taki partner musi iść do banku komercyjnego, bo tylko ten może mu zaoferować określoną sumę.</u>
          <u xml:id="u-86.42" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Ponadto komisja ustanowiła w ubiegłym roku zarządy komisaryczne w dwóch bankach. Sądy ogłosiły w okresie 1999 r. - marzec 2000 r. upadłość 4 banków spółdzielczych, 7 banków zostało postawionych w stan likwidacji, następnie sprzedanych innym bankom. Zawieszono działalność 1 banku, który sprzedany został bankowi komercyjnemu. Ponadto na koniec 1999 r. realizację programów naprawczych kontynuowało 12 banków komercyjnych, w tym 4 banki dla 5 przejętych przedsiębiorstw bankowych.</u>
          <u xml:id="u-86.43" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Jeśli chodzi o liczbę inspekcji, nie będę o nich szczegółowo mówiła, chcę tylko poinformować, że w bankach komercyjnych przeprowadzono 250 inspekcji, w bankach spółdzielczych - ponad 300 inspekcji. Pośrednim efektem inspekcji są zawsze zmiany jakościowe w bankach, takie jak: doskonalenie procedur bankowych, wprowadzenie mechanizmów kontroli wewnętrznej bądź ich poprawienie oraz przyspieszenie prac nad systemami pomiaru i monitorowania poszczególnych rodzajów ryzyka bankowego. Efektem prowadzonych inspekcji były protokoły inspekcji zawierające dokładną ocenę różnych obszarów ryzyka, oceny punktowe banków, zalecenia poinspekcyjne. Myślę, że protokoły inspekcji dostarczyły zarządom i radom nadzorczym niezależnej oceny na temat sytuacji finansowej i procesów zarządzania bankiem. Te wszystkie zalecenia poinspekcyjne obligowały zarządy do wprowadzenia działań eliminujących lub korygujących nieprawidłowości, na które zwracaliśmy uwagę podczas inspekcji. Dodatkowym efektem inspekcji w 1999 r. było promowanie zasad bezpiecznego zarządzania ryzykiem oraz efektywnych systemów kontroli wewnętrznej.</u>
          <u xml:id="u-86.44" who="#HannaGronkiewiczWaltz">W 1999 r. przygotowano nową metodą oceny punktowej banku, zmodernizowano szereg narzędzi inspekcyjnych, czyli wbrew niektórym polemicznym opiniom nasze oceny są bardzo obiektywne, metody punktowe ustalone są wedle światowych standardów. Opracowano projekty nowych metod ustalania próbki kredytów do badania, kontynuowano aktualizację „Podręcznika inspekcji na miejscu”. W zakresie organizacji inspekcji doskonalono proces planowania inspekcji.</u>
          <u xml:id="u-86.45" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Na zakończenie sprawozdania z działalności nadzorczej chcę dodać, że wydane przez bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego zasady efektywnego nadzoru bankowego wymagają, by nadzór nad bankami miał charakter skonsolidowany. Ten projekt zmian Prawa bankowego trafi w przyszłości do Wysokiej Izby, a będzie on obejmował nie tylko banki, ale wszystkie podmioty tworzące grupy kapitałowe z udziałem banków. Niestety obowiązujące prawo nie zawiera przepisów dotyczących sprawowania nadzoru skonsolidowanego. Prowadzone w bankach inspekcje i roczne skonsolidowane sprawozdania finansowe nie są w stanie tej luki prawnej wypełnić. Oznacza to, że podejmowane przez banki ryzyko nie zawsze może być zidentyfikowane. Niektóre podmioty, których my nie możemy sprawdzać, a które są udziałowcami banku bądź w których bank ma udziały, generują ryzyko. Jeśli nie ma nadzoru skonsolidowanego, a my nie możemy sprawdzić, jak to wygląda na miejscu, to wtedy i działalność nadzorcza jest mniej skuteczna. Partnerzy z Unii Europejskiej domagają się, żeby jak najszybciej w Polsce został wprowadzony skonsolidowany nadzór. Ale tak naprawdę nie chodzi o to, że się tego domagają. To jest rozwiązanie, które zwiększa skuteczność nadzoru i zapewnia większe bezpieczeństwo depozytów ludności. Np. niektóre segmenty rynku w Polsce przez nikogo nie są nadzorowane, chociażby firmy leasingowe, a one bardzo często są udziałowcami banków bądź banki mają w nich jakieś udziały i pracują w obszarze systemu bankowego.</u>
          <u xml:id="u-86.46" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Wyzwanie dla nadzoru bankowego i banków w Polsce w związku ze zbliżaniem się terminu włączenia Polski w struktury Unii Europejskiej stanowi dostosowanie obowiązujących w Polsce przepisów prawnych do dyrektyw, w tym wprowadzenie przepisów dotyczących nadzoru skonsolidowanego. Niewątpliwie zasługą nadzoru w Polsce jest to, że system bankowy jest stabilny. Banki coraz lepiej zarządzają ryzykiem i jednocześnie świadczą coraz bardziej złożone i na coraz wyższym poziomie usługi, a zgromadzone w bankach jako systemie depozyty są bezpieczne. Mieli państwo okazję przeczytać w prasie, co się działo w zeszłym roku w systemie bankowym w Czechach, wcześniej w innych państwach. Niewątpliwie przez zewnętrzne podmioty nadzór bankowy w Polsce jest oceniany jako najlepszy spośród wszystkich w krajach transformujących się Europy Wschodniej i Środkowej. Tyle o nadzorze.</u>
          <u xml:id="u-86.47" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Trzeci punkt, ostatni, który poruszę, to kwestia istotna dla bezpieczeństwa finansowego państwa, mianowicie zarządzanie rezerwami dewizowymi. Nie będę mówiła tu o kryteriach, żeby już nie przedłużać, chcę tylko powiedzieć, że osiągnięty w 1999 r. dochód z działalności inwestycyjnej w sferze rezerw dewizowych był drugim po skupie walut obcych od banków krajowych czynnikiem wpływającym na podwyższenie poziomu rezerw. Wśród czynników obniżających poziom rezerw niewątpliwie najważniejszym jest obsługa zobowiązań zagranicznych, czyli tych starych długów z lat 70., bo co kwartał odsetki i kapitał są spłacane. Do stabilizacji poziomu rezerw przyczyniło się wspomniane przeze mnie wcześniejsze odejście od mechanizmu fixingu transakcyjnego, ponieważ Polska uzyskała bezpieczny stosunkowo poziom rezerw oficjalnych - ponad 25 mld dolarów. W związku z tym ten system mógł być ze względu na inne jego zalety wprowadzony. Spadek w stosunku do 1998 r. w wymiarze dolarowym wynika tylko i wyłącznie z tego, że waluty europejskie (trzymamy rezerwy oczywiście w różnych walutach) bardzo silnie się zdeprecjonowały, o czym wcześniej mówiłam, w stosunku do dolara. Nasze obniżenie poziomu rezerw jest jednak niewielkie. Oczywiście ilekroć euro wzrośnie, to automatycznie, z przyczyn tylko matematycznych, rezerwy się zwiększają. Czyli rezerwy dewizowe mamy już od dłuższego czasu na stabilnym poziomie. Jest to istotne z uwagi na ocenianie nas przez inwestorów zagranicznych i z uwagi na zewnętrzną ocenę bezpieczeństwa inwestowania w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-86.48" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Realizacja polityki zarządzania rezerwami dewizowymi wpłynęła w sposób znaczący na przychody banku, a w rezultacie jego zysk wyniósł ponad 2 mld zł. Przypominam, że chyba nie ma innego takiego „podatnika”, który wpłaca 96,3% do budżetu, czyli ponad 2 mld zł. Taka kwota została odprowadzona do budżetu państwa. Rezerwy dewizowe były źródłem istotnych przychodów Narodowego Banku Polskiego.</u>
          <u xml:id="u-86.49" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Powiem krótko na temat rentowności, gdyby widzieć ją w złotych, bo często na ten temat były różne pytania. Proszę państwa, jeśli dodamy zeszłoroczną deprecjację, która wynosiła w stosunku do koszyka prawie 10% (chodzi o nominalną, efektywną), to rentowność w złotych wynosiłaby ponad 17%. Przypominam, że żaden obywatel w zeszłym roku w banku nie dostałby za depozyt 12-miesięczny więcej niż 12%, czyli my w wymiarze złotowym mieliśmy lepsze efekty niż każdy obywatel w Polsce, który złożył lokatę na 12 miesięcy. Oczywiście na to też miała wpływ deprecjacja złotego, ale jeśli porównujemy, co jest bardziej efektywne, to musimy porównywać w tych samych jednostkach, a nie tak, że w odniesieniu do rezerw państwowych ktoś mówi, że to 5% w dolarach, ale gdyby przeliczyć to na złote, wychodzi 17%. Jeżeli się takie zarzuty czasami formułuje, trzeba to robić prawidłowo metodologicznie.</u>
          <u xml:id="u-86.50" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Udział przychodów z tytułu wszystkich inwestycji środków rezerw w przychodach ogółem NBP był dość duży, wyniósł 56%. Udział kosztów związanych z operacjami wynosił ponad 8%.</u>
          <u xml:id="u-86.51" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Realizacja prawidłowych zasad zarządzania rezerwami dobrze służyła zarówno bezpieczeństwu finansowemu państwa, dyspozycyjności środków zgromadzonych w portfelach inwestycyjnych, jak również efektom finansowym działalności Narodowego Banku Polskiego, dzięki czemu udało się wpłacić do budżetu ponad 2 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-86.52" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Wysoka Izbo! Narodowy Bank Polski dokłada wszelkich starań, aby dotrzymać terminu technicznej gotowości do uczestnictwa w Europejskim Systemie Banków Centralnych. Uczestniczymy w pewnego rodzaju wyścigu z bankiem czeskim czy węgierskim. Byliśmy drugim bankiem zaproszonym do Frankfurtu przez prezesa Europejskiego Banku Centralnego i mamy już kontakty robocze. Znamy nasze prawa i obowiązki w ramach obecnej i przyszłej współpracy z Europejskim Bankiem Centralnym. Intensyfikujemy działania na rzecz integracji europejskiej w dziedzinie bankowości.</u>
          <u xml:id="u-86.53" who="#HannaGronkiewiczWaltz">W NBP został zatwierdzony 3-letni program niezbędnych zmian w funkcjonowaniu, tak aby bank był gotowy do wypełniania swoich zadań w warunkach członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Nie chodzi o spełnienie kryteriów z Maastricht, ale o to, żebyśmy technicznie byli pełnoprawnym partnerem, a nie jakimś uboższym krewnym, który od strony technicznej nie jest w stanie się do tego systemu dopasować.</u>
          <u xml:id="u-86.54" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Zmiany w informatyce bankowej zostały przyspieszone również dzięki konieczności zmian pod kątem efektu milenijnego w systemach komputerowych. Sprawne przejście całego sektora przez te zmiany jest kolejnym dowodem dojrzałości Narodowego Banku Polskiego, jak i całego naszego sektora bankowego. Myślę, że dzięki nakładom na nowe generacje banki stały się od strony też technicznej bezpieczniejsze i sprawniejsze, bardziej przyjazne klientom.</u>
          <u xml:id="u-86.55" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Wyprzedzające działania charakteryzowały również statystykę finansową prowadzoną przez banki. Szeroko zakrojona współpraca z Europejskim Bankiem Centralnym i Eurostatem zaczyna przynosić pierwsze pozytywne rezultaty. Jesteśmy wyróżniani przez międzynarodowe instytucje finansowe za przejrzystość naszych statystyk w tym zakresie. Jest to zarazem jeden z warunków dokonywania pożądanych zagranicznych inwestycji w naszym kraju, a inwestorzy nie czują się nieprzejrzystością naszych statystyk w jakimś sensie oszukani, znają prawdę lepszą, ale znają też prawdę gorszą. W związku z tym mogą ocenić w sposób prawidłowy ryzyko inwestowania i być może w związku z tym nie będziemy w sytuacji, kiedy następuje propaganda sukcesu, chowanie pewnych danych i wtedy nagle się okazuje, że nie jest tak dobrze, jak jest, i przychodzą kryzysy, tak jak to było w Czechach czy w Rosji. Jesteśmy transparentni, nic nie ukrywamy, nie ma żadnego upiększania statystyk, każdy ekspert i analityk — są już na takim poziomie — może dowiedzieć się tego, czego chce o Polsce, jest tam prawda.</u>
          <u xml:id="u-86.56" who="#HannaGronkiewiczWaltz">Wysoka ranga działań na rzecz integracji europejskiej mieści się w średniookresowej strategii polityki pieniężnej, a bankowość centralna wymaga działań z odpowiednim wyprzedzeniem. Podobnie jak rolnictwo ma czas zasiewu i zbioru. Do jej oceny konieczna jest odpowiednio długa perspektywa czasowa i nieuleganie presji bieżącej chwili. Bardzo dziękuję Wysokiej Izbie za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-86.57" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani prezes.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Sejm ustalił w dyskusji nad tymi punktami porządku dziennego podział czasu pomiędzy kluby i koła, w zależności od ich wielkości, w granicach od 5 do 89 minut, to jest łączną debatę średnią.</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-87.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Wojciecha Franka w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#WojciechFrank">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rozpatrując wykonanie budżetu za kolejny rok, a więc również za rok 1999, musimy zwrócić uwagę na warunki początkowe tego okresu, otoczenie zewnętrzne oraz politykę gospodarczą prowadzoną przez rząd nie tylko w tym roku, ale i w roku poprzedzającym rok budżetowy 1999. Rok 1999 był pierwszym rokiem obowiązywania ustawy o finansach publicznych. Był to rok, w którym wprowadzono w życie wiele reform, cztery podstawowe reformy: administracyjną, służby zdrowia, oświaty oraz ubezpieczeń społecznych. Analizując realizację przebiegu procesów makroekonomicznym w 1999 r., trzeba pamiętać, że na kształtowanie się większości zjawisk gospodarczo-społecznych znaczny wpływ miały niesprzyjające okoliczności zewnętrzne. Rosyjski kryzys finansowy z 1998 r., a także niższe tempo wzrostu gospodarczego w krajach Unii Europejskiej na przełomie roku 1998 i 1999 w konsekwencji spowodowały zmniejszenie tempa wzrostu gospodarczego, zwłaszcza w pierwszym półroczu rozpatrywanego w sprawozdaniu 1999 r. Nie bez znaczenia dla gospodarki był również bardzo szybki wzrost cen ropy naftowej na światowych rynkach. Przyczynił się on niewątpliwie do wzrostu inflacji, o czym wspominała również pani prezes. Wzrost gospodarczy w 1999 r. wyniósł 4,1% i był niższy od prognozowanego o 1 punkt procentowy. Natomiast w drugim półroczu 1999 r. można było zaobserwować pewne ożywienie gospodarcze. Wzrost produktu krajowego brutto wyniósł w III kwartale 5%, a w IV kwartale już 6,2%. W efekcie wzrost PKB o 4,1% jest i tak jednym z najwyższych wskaźników w Europie. Średni wzrost PKB w 1999 r. w krajach Unii Europejskiej wyniósł 2,3%, w Czechach był ujemny - 0,2%, w Słowacji wyniósł 1,9%, na Węgrzech 4,5%, a w Estonii również był ujemny i wyniósł - 1,1%. Mniejsze tempo wzrostu gospodarczego miało wpływ na rynek pracy. Stopa bezrobocia wzrosła z 10,4 do 13%. Wpływ na to, oprócz pogarszania się koniunktury, miały fakty nowych rejestracji bezrobotnych, co związane było z wejściem w życie z dniem 1 stycznia 1999 r. przepisów zmieniających kryteria uprawniające bezrobotnych do ubezpieczeń zdrowotnych. Wzrost bezrobocia był również wynikiem wprowadzenia programu restrukturyzacji gospodarki, ale to także efekt zwiększonego napływu absolwentów na rynek pracy.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#WojciechFrank">Niewątpliwie jednym z najistotniejszych problemów w 1999 r. był deficyt handlu zagranicznego. Odnotowano przede wszystkim spadek eksportu na rynki wschodnie. Polska utraciła prawie 70% eksportu w ramach handlowej wymiany z Rosją w latach 1998–1999. Nastąpił także spadek obrotów handlu przygranicznego, głównie z powodu obniżenia siły nabywczej ludności na rynku wschodnim. Gdyby eksport do Rosji i Ukrainy w 1999 r. był na poziomie 1998 r., to zamiast spadku eksportu ogółem o 2,9% nastąpiłby jego wzrost o 4,8%. Obniżenie dynamiki eksportu było również konsekwencją małej konkurencyjności na rynkach zagranicznych i niekorzystnych relacji cenowych. Na uwagę zasługuje jednak bezpieczny sposób finansowania deficytu poprzez duży napływ inwestycji bezpośrednich. Dodatnie saldo inwestycji bezpośrednich wyniosło w 1999 r. 6,3 mld dolarów i było aż o 27,8% wyższe niż w roku poprzednim. Wysoki napływ inwestycji bezpośrednich był związany z rosnącym zaufaniem inwestorów zagranicznych, co oczywiście jest tendencją bardzo korzystną. W 1999 r. utrzymana została stabilna sytuacja finansowa budżetu państwa. Deficyt budżetu wyniósł 2% PKB, natomiast deficyt sektora finansów publicznych - 3,2% PKB. Większy niż planowano deficyt sektora finansów publicznych wynikał przede wszystkim z sytuacji finansowej Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Produkcja sprzedana przemysłu ogółem oraz produkcja budowlano-montażowa były niższe od prognoz, ale wyższe niż rok wcześniej odpowiednio o 4,3 i 3%. Ilość oddanych mieszkań w 1999 r. według wstępnych szacunków wyniosła 77,4 tys. (dane nie są jeszcze do końca pełne, a więc może okazać się, że to było więcej), tj. o 3 tys. mniej niż w roku poprzednim, ale więcej niż w latach poprzedzających rok 1998, tj. w latach 1995–1997.</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#WojciechFrank">W 1999 r. Narodowy Bank Polski rozpoczął realizację strategii bezpośredniego celu inflacyjnego. Główną zaletą takiej strategii jest większa elastyczność wykorzystywania instrumentów polityki pieniężnej w reakcji na występujące w gospodarce problemy. Po raz pierwszy w okresie transformacji gospodarczej wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych w 1999 r., zarówno w relacji grudzień 1999 r. do grudnia 1998 r., jak i w ujęciu średniorocznym, ukształtował się na poziomie jednocyfrowym. Jest to niewątpliwie godne podkreślenia. Inflacja w relacji grudzień 1999 r. do grudnia 1998 r. wyniosła 9,8% i przekroczyła założenia budżetowe o 1,7 punktu procentowego, zaś inflacja średnioroczna wyniosła 7,3% i była o 1,2 punktu procentowego niższa od założonej w ustawie budżetowej. Zwłaszcza ten ostatni wskaźnik był bardzo istotny. Jego konsekwencją był m.in. wyższy niż zakładano w ustawie realny wzrost świadczeń emerytalno-rentowych. W 1999 r. przeciętna emerytura i renta pracownicza wzrosły o 11,1% w stosunku do roku poprzedniego, natomiast przeciętna emerytura i renta rolnicza wzrosły o 10,9% nominalnie. W 1999 r. przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej wzrosło w stosunku do 1998 r. o 11%, natomiast w jednostkach sfery budżetowej - aż o 16% nominalnie i o 8,1% realnie. W ustawie budżetowej na 1999 r. prognozowano wzrost realny przeciętnych wynagrodzeń brutto na poziomie 2%. Chciałbym podkreślić raz jeszcze, że wyższy realny wzrost wynagrodzeń spowodowany był w znacznej części niższym niż zakładano wzrostem cen towarów i usług konsumpcyjnych.</u>
          <u xml:id="u-88.3" who="#WojciechFrank">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zarówno dochody, jak i wydatki budżetu państwa w 1999 r. zostały zrealizowane w 97,4%. W tej sytuacji również wielkość zrealizowanego deficytu wyniosła 97,4%. Bezpośrednie porównywanie i ocenianie wielkości dochodów i wydatków budżetu państwa w 1999 r. z rokiem poprzednim jest o tyle trudne, że w 1999 r. zaszły zmiany w zakresie podziału dochodów podatkowych, głównie pomiędzy budżet państwa i budżety wszystkich szczebli jednostek samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-88.4" who="#WojciechFrank">Wpływy z podatku dochodowego od osób fizycznych zostały dodatkowo zmniejszone w wyniku reformy finansowania służby zdrowia. Zmianą po stronie dochodów budżetu państwa towarzyszyły odpowiednie dostosowania po stronie wydatków.</u>
          <u xml:id="u-88.5" who="#WojciechFrank">Realizacja budżetu państwa w 1999 r. odbyła się w warunkach, o których mówiłem wcześniej. W tej sytuacji wykonanie dochodów należy ocenić niewątpliwie pozytywnie. Nieco mniejsza od założonej realizacja dochodów podatkowych, zwłaszcza podatków pośrednich, związana była głównie z wolniejszym niż zakładano przy konstrukcji budżetu wzrostem gospodarczym i niższym od prognozowanego wzrostem cen towarów i usług. Zrealizowane nieco wyższe od planowanych dochody z podatku dochodowego od osób fizycznych spowodowane były głównie wyższym poziomem dochodów ludności. Wykonanie wydatków poniżej założeń planu było przede wszystkim rezultatem niewykorzystania środków na obsługę długu publicznego oraz wydatków zaplanowanych w rezerwach celowych, w tym głównie wydatków inwestycyjnych.</u>
          <u xml:id="u-88.6" who="#WojciechFrank">Pozytywnym zjawiskiem, które trzeba odnotować w zakresie wydatków budżetu państwa, była tendencja spadkowa kosztów obsługi długu publicznego tak krajowego, jak i zagranicznego w relacji do PKB i względem całości wydatków budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-88.7" who="#WojciechFrank">Największą grupą wydatków budżetu państwa, stanowiącą 29,1% ich ogólnej wartości, są wydatki socjalne. W stosunku do 1998 r. wydatki te wzrosły o 16,3%. Było to związane ze wzrostem dotacji do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w związku z koniecznością przekazywania części składek do otwartych funduszy emerytalnych, ale także z wyższymi zasiłkami rodzinnymi, pielęgnacyjnymi i wychowawczymi oraz wprowadzeniem dodatków rodzinnych. W 1999 r. wypłacono jednorazowe dodatki na podstawie ustawy z 8 lipca 1999 r. o dodatku rodzinnym w tymże 1999 r. Z pewnością pomogło to, choć w części, najbiedniejszej grupie rodzin.</u>
          <u xml:id="u-88.8" who="#WojciechFrank">W grupie: podstawowe funkcje państwa, najwyższy wzrost wydatków odnotowano w wymiarze sprawiedliwości, bo o 24,8%. Jest to niezwykle istotne z uwagi na potrzebę sprawniejszego funkcjonowania sądownictwa. Wzrost wydatków na bezpieczeństwo publiczne, uznane za jeden z priorytetów przez koalicję i rząd, wyniósł 16,1% nominalnie, realnie 8,2%, w tym środki na funkcjonowanie Policji wzrosły o 15,7%, Państwowej Straży Pożarnej - o 18,2%, Straży Granicznej - o 20,2% oraz Urzędu Ochrony Państwa - o 18,7%. Taki sposób kształtowania wydatków w tym dziale należy niewątpliwie pochwalić. Był on zresztą zgodny z założeniami koalicji i rządu, wskazującymi priorytety na rok budżetowy 1999.</u>
          <u xml:id="u-88.9" who="#WojciechFrank">Bardzo duże znaczenie i duży udział w wydatkach ogółem mają wydatki prorozwojowe. Jednakże z uwagi na zasadnicze zmiany w finansowaniu zadań oświatowych porównywanie tej grupy wydatków z rokiem ubiegłym jest niemożliwe. Łączne wydatki budżetu państwa na oświatę i wychowanie w 1999 r. wzrosły o 20,6%, zaś realnie o 12,4%. Wydatki na naukę wzrosły w stosunku do roku poprzedniego o 12,6%, realnie o 4,9%. Z kolei nakłady na szkolnictwo wyższe w 1999 r. były wyższe o 18,7%, co oznacza realny wzrost o 10,6%. Utworzono nowe państwowe uczelnie zawodowe w: Kaliszu, Krośnie, Lesznie, Płocku i Wałbrzychu. O potrzebie wzrostu nakładów na oświatę i naukę też nie trzeba nikogo przekonywać.</u>
          <u xml:id="u-88.10" who="#WojciechFrank">Kolejne wydatki prorozwojowe to finansowanie z budżetu Ministerstwa Transportu i Gospodarki Morskiej budowy i modernizacji dróg. Tu wzrost nakładów wyniósł aż 27,1%. Taki wzrost wydatków, dotyczący rozwoju i remontu sieci dróg, należy docenić i odnotować, gdyż jest jednym z najwyższych w ostatnich kilku latach.</u>
          <u xml:id="u-88.11" who="#WojciechFrank">Na programy restrukturyzacyjne w przemyśle przeznaczono w 1999 r. o 96,7% więcej środków niż w 1998 r. Oczywiście było to wynikiem wprowadzenia programów restrukturyzacyjnych w wielu gałęziach gospodarki, m.in. w górnictwie. Warto to odnotować.</u>
          <u xml:id="u-88.12" who="#WojciechFrank">Znacznie wzrosły w stosunku do 1998 r. dopłaty do kredytów eksportowych. Gdyby porównywać procentowo, to wzrost jest szokujący. Z blisko zerowego poziomu wydatków w roku 1998 osiągnęliśmy w 1999 r. 3951 tys. zł. Kwota ta oczywiście również w naszym przekonaniu cały czas jest niewystarczająca, aby realizować znacząco politykę proeksportową. Na promocję eksportu, zwłaszcza w trudnej sytuacji w handlu zagranicznym, należy wydać na pewno większe kwoty, również i w najbliższym budżecie.</u>
          <u xml:id="u-88.13" who="#WojciechFrank">Na rolnictwo w 1999 r. wydatki wzrosły w stosunku do poprzedniego roku o blisko 10%, dokładnie o 9,9%. Dużo wyższymi środkami niż w ubiegłym roku dysponowały agencje. Wzrost wydatków Agencji Rynku Rolnego wyniósł aż 149,1%, dotacja do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wzrosła o 64,9%. Wydatki te mają charakter z pewnością prorozwojowy.</u>
          <u xml:id="u-88.14" who="#WojciechFrank">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W trakcie realizacji budżetu było wiele trudnych momentów. Można się doszukać sporo usterek i uchybień, ale było też wiele części budżetu, w których nie stwierdzono nieprawidłowości. Uchybienia stwierdzono w częściach budżetowych, które nie są w kompetencji rządu, jak np. Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej czy Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, ale także w częściach, za które rząd odpowiada. Sporo uwag krytycznych można wypowiedzieć o realizacji budżetu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Dotyczą one głównie niewłaściwego gromadzenia informacji oraz sposobu egzekucji składek. Jednakże mimo trudności z utrzymaniem płynności finansowej zrealizowano w 1999 r. wszystkie wypłaty świadczeń na rzecz świadczeniobiorców.</u>
          <u xml:id="u-88.15" who="#WojciechFrank">Nieprawidłowości można również znaleźć przy ocenie realizacji inwestycji wieloletnich, kwestiach podkreślanych zresztą przez Komisję Finansów Publicznych nie tylko przy okazji analizy sprawozdania z wykonania budżetu, ale przy konstrukcjach ustaw budżetowych na kolejne lata. Problem inwestycji wieloletnich jest do rozwiązania w sposób systemowy - dotyczy to zarówno inwestycji resortowych, jak i tych, które realizowane były przez samorządy terytorialne. Sposób przygotowania tych inwestycji, a następnie nadzoru nad ich realizacją od lat już wywołują krytyczne uwagi.</u>
          <u xml:id="u-88.16" who="#WojciechFrank">Rok 1999 był niewątpliwie trudny dla realizacji budżetu państwa. Główny wpływ miały na to czynniki zewnętrzne. Nie ustrzeżono się także wielu uchybień i nieprawidłowości, podobnie zresztą, jak to było w latach poprzednich. Wykonanie wskaźników makroekonomicznych różniło się nieco od prognoz stanowiących przesłanki do ogólnej konstrukcji budżetu państwa. Mimo to budżet państwa został wykonany; mimo rozlicznych trudności, o których mówiłem wcześniej. Zrealizowano niemal w 100% dochody i wydatki, co nie było sprawą łatwą. Polska nadal rozwija się w tempie szybszym niż wiele innych krajów. W 1999 r. gospodarka polska była nie tylko jedną z najbardziej dynamicznie rozwijających się, ale również jedną z najstabilniejszych finansowo w naszym regionie.</u>
          <u xml:id="u-88.17" who="#WojciechFrank">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny AWS, w imieniu którego mam zaszczyt przemawiać, wnosi o przyjęcie sprawozdania z wykonania budżetu państwa i udzielenie absolutorium rządowi za rok 1999. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-88.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Mieczysława Czerniawskiego w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#MieczysławCzerniawski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej chcę stwierdzić, że powinna to być najkrótsza sesja absolutoryjna w historii Sejmu. Koalicja rządowa, której działalność ocenia Wysoka Izba, nie istnieje. Sama uznała, że wyczerpała swoje możliwości. Można dyskutować, czy była to decyzja całego gabinetu czy tylko jego części, ale fakt pozostaje faktem. Rządu, który realizował budżet w ubiegłym roku, nie ma. Przyczyną jego upadku, wbrew ocenom, które przed chwilą słyszeliśmy, była zła, niewłaściwa realizacja budżetu. W takiej sytuacji stawianie wniosku o nieudzielenie absolutorium, a tylko taki byłby sprawiedliwy, wydaje się nie do końca przedmiotowe. Stało się bowiem to, co by się stało, gdyby taki wniosek opozycja postawiła; albowiem został on de facto przyjęty. Dyskusja nad tym, co już się stało, w mojej ocenie powinna mieć trochę inny niż czysto absolutoryjny wymiar. Dlatego moje wystąpienie będzie rodzajem polemiki z przedłożeniem Klubu Parlamentarnego AWS, uzasadniającej, dlaczego rząd, który upadł, należałoby odwołać, gdyby nie upadł. Kierownictwo klubu Akcji Wyborczej Solidarność zachowało, zdaje się, to, co w rządzie, który upadł, było dobre, mianowicie zachowało dobre samopoczucie. Dyskutowaliśmy już na tej sali nad absolutorium dla zrekonstruowanych rządów, ale wtedy zachowana była ciągłość koalicji, a dziś tej koalicji rządzącej w 1999 r. już nie ma.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#MieczysławCzerniawski">Wysoka Izbo! Ocena budżetu to nie jest tylko statystyka. To jest również ocena tego, czy rząd w danym roku za publiczne pieniądze, jak często mówił były premier Balcerowicz, za pieniądze podatników, osiągał właściwe cele w sferze społecznej i gospodarczej. A więc absolutoryjna dyskusja jest to również ocena polityczna efektów działalności danego rządu.</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#MieczysławCzerniawski">I aby na samym początku odpowiedzieć panu posłowi Frankowi - panie pośle, poczynił pan pewne nadużycie. Otóż w Kancelarii Prezydenta jedynym stwierdzonym przez NIK i dwie komisje: regulaminową i finansów publicznych przekroczeniem było niewielkie przekroczenie limitu wynagrodzeń za rok 1999. A dlaczegóż pan nie mówi, że w Ministerstwie Zdrowia nieprawnie, nielegalnie wydatkowano prawie 469 mln zł? Dlaczego pan nie mówi, że najwyższy wzrost wynagrodzeń nastąpił w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, w tzw. erce - 138%?</u>
          <u xml:id="u-90.3" who="#MieczysławCzerniawski">Chciałbym nawiązać też do tego, że z kieszeni podatników - bo w ustawie budżetowej zapisaliśmy dla ZUS ewentualne dofinansowanie: 4 mld zł, ale dziura okazała się o wiele większa, dług przekroczył 8 mld - dopłaciliśmy do ZUS 4 mld zł pochodzących ze sprzedaży banków, zamiast przeznaczyć to na inne cele rozwojowe. Jeżeli pan byłby uczciwy i policzył to, to nieraz przekracza to kilkakrotnie budżety poszczególnych resortów - jest to prawie tyle, ile wydajemy na płace dla policji. Myślę, że już za to należałoby sformułować ostateczny wniosek.</u>
          <u xml:id="u-90.4" who="#MieczysławCzerniawski">Ale jeżeli Wysoka Izba pozwoli, to jednak chciałbym się odnieść bardziej merytorycznie niż statystycznie. Statystykę przedstawił w bardzo szczegółowym wystąpieniu pan prezes Wojciechowski i byłoby z mojej strony niestosowne, abym to powtarzał. Pan prezes Wojciechowski w imieniu Najwyższej Izby Kontroli punkt po punkcie poinformował i Wysoką Izbę, i społeczeństwo, jakie były nieprawidłowości w realizacji budżetu w poszczególnych rozdziałach, działach - mniej mówił o poszczególnych resortach.</u>
          <u xml:id="u-90.5" who="#MieczysławCzerniawski">Wiem, panie marszałku i Wysoka Izbo, że w minionym dziesięcioleciu umacniała się demokracja i zmieniały się rządy i obozy rządzące, ale doskonale również wiemy, że stale postępował naprzód proces przemian ekonomicznych i dokonywał się rozwój gospodarczy. Stanowiło to podstawę silnej polskiej gospodarki w regionie i umacniania się złotego na rynku walutowym. W efekcie tego, a także forsowanego programu prywatyzacji szybko powiększał się udział zagranicznych inwestycji bezpośrednich i portfelowych w rozwoju gospodarczym i umacnianiu polskiej waluty. Jednak od końcówki 1997 r., a w szczególności w 1998 r. ujawniło się to, że wyczerpują się rezerwy rozwoju kraju. Z coraz większą ostrością zaczęły się ujawniać zjawiska negatywne i zagrożenia dotyczące wzrostu gospodarczego, handlu zagranicznego, finansów publicznych, stabilności walutowej, czyli ogólnie stabilności gospodarczej oraz społecznej kraju. Zwiększało się niezadowolenie społeczne w związku z wielkim bezrobociem, rozwarstwieniem się społeczeństwa, jeśli chodzi o dochody, oraz w związku z poszerzeniem się strefy ubóstwa. Oznaczało to, Wysoka Izbo, konieczność zmian w dotychczasowej polityce gospodarczej i pieniężnej oraz konieczność kontynuowania - i za tym się opowiadaliśmy - reform i działań umacniających realną gospodarkę i finanse publiczne, odpowiednio do rynkowego charakteru gospodarki, oraz konieczność zmiany sfery usług publicznych. Stało się bowiem jasne, że niezbędne są korekty w polityce gospodarczej i pieniężnej oraz wielkie reformy.</u>
          <u xml:id="u-90.6" who="#MieczysławCzerniawski">U progu 1998 r. - wraz z objęciem władzy przez AWS i Unię Wolności - sformułowano odpowiedź na te zagrożenia, podejmując działania w wielkiej skali w sferze ekonomicznej, tzw. drugi plan pana premiera Leszka Balcerowicza, zakładający zasadniczą przebudowę systemu podatkowego, polegającą na uczynieniu z podatków pośrednich (VAT, akcyza, cło) głównego źródła dochodów budżetowych oraz na zasadniczym zmniejszeniu stawek podatku dochodowego. Natomiast w polityce gospodarczej zwyciężyła wówczas koncepcja chłodzenia gospodarki. W sferze społeczno-politycznej ówczesny rząd i koalicja rządząca przyjęły cztery wielkie reformy: samorządową, służby zdrowia, ubezpieczeń społecznych oraz oświaty. Nikt nie kwestionował tego, że reformy te były niezbędne. Jednak dwuletnie doświadczenia związane z ich wprowadzeniem wykazały, że nie były one wystarczająco dobrze przygotowane i sprawnie wdrażane. Nie tylko nie przyniosły one oczekiwanych efektów, lecz przeciwnie - pojawiły się dodatkowe koszty i straty. Natomiast restrykcyjna, antyinflacyjna polityka gospodarcza i pieniężna nie tylko nie doprowadziły do powstrzymania negatywnych zjawisk, ale na odwrót - doszło do ich przyspieszenia. Okazało się, że przyjęta 2 lata temu polityka gospodarcza i pieniężna oraz sposób wprowadzania tych niezbędnych przecież reform nie były w stanie powstrzymać powstających zjawisk negatywnych. Osiągnęły one obecnie takie rozmiary, iż zagrażają kryzysem walutowym, a w perspektywie utratą stabilności gospodarczej i społecznej. Dlatego też niezbędne jest dokonanie zasadniczych zmian w polityce gospodarczej i monetarnej, naprawienie błędów we wdrażanych reformach, by nie dopuścić do destabilizacji gospodarki i państwa.</u>
          <u xml:id="u-90.7" who="#MieczysławCzerniawski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pierwszy obszar zagrożenia - o którym, jak myślę, doskonale wiedział ówczesny minister finansów i wie obecny - to spowolnienie rozwoju gospodarczego i spadek przyrostu produktu krajowego brutto do 4,1%. Panie pośle Balcerowicz, wiem, że nie oznacza to jeszcze stagnacji - doskonale o tym wiemy - ale wyraźnie sygnalizuje wyczerpywanie się sił witalnych w polskiej gospodarce, zwłaszcza że od połowy 1999 r. powróciła dobra koniunktura w Unii Europejskiej. Po drugie, głównym argumentem uzasadniającym niekorzystne odchylenia w wykonaniu budżetu w 1999 r. od prognozy zawartej w ustawie budżetowej jest kryzys rosyjski i spadek koniunktury w Unii Europejskiej. Przypomnę Wysokiej Izbie, że podobne uzasadnienie padało już z tej trybuny, kiedy omawialiśmy absolutorium dla rządu za 1998 r. Więc jakie były fakty? W drugiej połowie 1998 r. istotnie nastąpiło załamanie się sytuacji płatniczej w Rosji, co zresztą było do przewidzenia co najmniej pół roku wcześniej. Jednak rząd zachował całkowitą bierność w obronie naszych interesów na rynku rosyjskim, mimo istniejących możliwości finansowych. Pragnę Wysokiej Izbie przypomnieć, że w ostatnich miesiącach 1998 r. było już oczywiste, że deficyt budżetowy będzie mniejszy od ustalonego w ustawie budżetowej, a w wykonaniu o 1,2 mld zł. Była zatem możliwość przeznaczenia niezbędnych środków - a w ocenie różnych ekonomistów i ekspertów wystarczyłoby 0,5 mld zł - na wsparcie odpowiednimi instrumentami finansowymi naszego eksportu do Rosji i utrzymanie tego ważnego dla nas rynku, szczególnie w zakresie artykułów żywnościowych i farmaceutycznych. Tak uczyniły, Wysoka Izbo, rządy większości krajów Unii Europejskiej, Węgier, Czech i Słowacji; te kraje zajęły na tym rynku nasze miejsce. Przez bierność ówczesnego rządu straciliśmy znaczną część naszego rynku w Rosji, a odzyskanie go będzie, niestety, długie i kosztowne.</u>
          <u xml:id="u-90.8" who="#MieczysławCzerniawski">Dążenie do zmniejszenia deficytu budżetowego, i to znacznie poniżej sumy określonej w ustawie budżetowej, w naszym odczuciu wyrządziło gospodarce i finansom państwa więcej szkód niż pożytku; myślę, że ze skutkami tego mamy do czynienia jeszcze w bieżącym roku.</u>
          <u xml:id="u-90.9" who="#MieczysławCzerniawski">Zatem uzasadnienie spadku dynamiki wzrostu produktu krajowego brutto w 1999 r. kryzysem rosyjskim nie jest do końca prawdziwe. W 1999 r., Wysoka Izbo, nastąpiło w Rosji wyraźne ożywienie gospodarcze - produkt krajowy brutto wzrósł o 3%, produkcja przemysłowa o 8,1% - i tylko na skutek utraty przez Polskę rynku rosyjskiego nasz eksport tam był w roku 1999 niższy o 49,3% w stosunku do roku 1998.</u>
          <u xml:id="u-90.10" who="#MieczysławCzerniawski">Mówimy o Unii Europejskiej. To fakt, jak mówił pan poseł Frank, że w Unii Europejskiej przyrost produktu krajowego brutto w 1999 r. wynosił 2,3%, czyli był o 0,4% mniejszy niż w 1998 r. Ale jak na kraje rozwinięte była to korzystna dynamika rozwoju. Tymczasem, Wysoka Izbo, nasz eksport do Unii Europejskiej w 1999 r. zmniejszył się o 3,1%, podczas gdy wspomniane tu Węgry zanotowały wzrost o 16%, a Czechy, też tutaj przed chwilą wspominane, o 11,2%. Tak więc spadek dynamiki rozwoju i pogłębiający się stan nierównowagi gospodarczej mają przede wszystkim przyczyny wewnętrzne, są wynikiem prowadzonej polityki gospodarczej rządu i pieniężnej Narodowego Banku Polskiego oraz braku właściwych reakcji na przebieg niektórych niekorzystnych zdarzeń gospodarczych w 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-90.11" who="#MieczysławCzerniawski">Raz jeszcze pragnę podkreślić, że w naszej ocenie przy sprzyjającym w sumie otoczeniu zewnętrznym przebieg procesów gospodarczo-finansowych różnił się w sposób istotny od założeń przyjętych za podstawę budżetu na 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-90.12" who="#MieczysławCzerniawski">W imieniu Sojuszu Lewicy Demokratycznej będziemy oczywiście formułować stosowny końcowy wniosek. Ale, Wysoka Izbo, chciałbym tu przypomnieć, że w rządowym uzasadnieniu do budżetu na 1999 r. na czołowym miejscu stwierdzono m.in., zacytuję to: „Budżet 1999 r. jest skonstruowany tak, by umożliwić realizację średniookresowych celów gospodarczych w postaci:</u>
          <u xml:id="u-90.13" who="#MieczysławCzerniawski">1) utrzymania wysokiego długofalowego wzrostu gospodarczego w granicach 6% rocznie,</u>
          <u xml:id="u-90.14" who="#MieczysławCzerniawski">2) tworzenia nowych miejsc pracy, obniżających poziom bezrobocia,</u>
          <u xml:id="u-90.15" who="#MieczysławCzerniawski">3) dalszego stabilizowania gospodarki, czego przejawem jest obniżenie w 1999 r. inflacji oraz - nadal cytuję - polityka gospodarcza, wynikająca z budżetu, umożliwia utrzymanie w 1999 r. deficytu - umożliwia, a więc było to już autorytatywne stwierdzenie - w obrotach bieżących poniżej 5%. Ten pułap - cytuję nadal - jest uznawany za górną granicę bezpieczeństwa w odniesieniu do gospodarki o fundamentach makroekonomicznych, charakteryzujących gospodarkę polską.</u>
          <u xml:id="u-90.16" who="#MieczysławCzerniawski">Tak twierdził rząd pana premiera Jerzego Buzka, a już np. w 1999 r. deficyt w obrotach bieżących nie tylko nie był niższy niż bezpieczne 5%, niż granica bezpieczeństwa, a wzrósł do 7,6%.</u>
          <u xml:id="u-90.17" who="#MieczysławCzerniawski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W moim uzasadnieniu wniosku mniejszości o nieprzyjęciu sprawozdania oraz o nieudzieleniu absolutorium rządowi pana Jerzego Buzka za 1999 r. jako argumenty podałem — we wniosku to jest, wszyscy panie i panowie posłowie zapewne to znacie — 11 przykładów, 11 wskaźników makro-, czy średnio-, makroekonomicznych, począwszy od wzrostu produktu krajowego brutto, poprzez stopy bezrobocia, deficyt obrotów zagranicznych, inflację, a skończywszy na deficycie sektora finansów publicznych. Nie będę cytował, powiem tylko tyle: poza średnioroczną inflacją, która jest plusem dla rządu w 1999 r., wszystko tam, gdzie miało wzrosnąć, zmalało, zaś tam, gdzie miało zmaleć, wzrosło. To jest, myślę, sentencja oceniająca działalność rządu w 1999 r. w zakresie realizacji założeń i prognoz budżetowych. Gdybyśmy do tego dodali jeszcze, Wysoka Izbo, że nasze przedsiębiorstwa znalazły się w szczególnie trudnej sytuacji, bo - Wysoka Izbo, aby nie przedłużać - rentowność przedsiębiorstw w 1999 r. zmalała do 0,1, kiedy jeszcze w 1998 r. wynosiła 0,6, w 1997 r. - 1,8, w 1995 r. - 1,7. Myślę, iż nikt nie zakwestionuje, że w krajach zachodnich dominanta średniej rentowności netto firm kształtuje się na poziomie 6–10%. W Polsce rentowność na tym poziomie osiąga zaledwie 16,7% przedsiębiorstw. Liczba przedsiębiorstw deficytowych z różnych przyczyn wzrosła do 49,2% w całej zbiorowości podmiotów gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-90.18" who="#MieczysławCzerniawski">Warto jeszcze jedno podkreślić, nie wdając się w szczegóły, a jest to chyba polskim wynalazkiem, że przedsiębiorstwa prowadzące działalność eksportową znalazły się w 1999 r. w jeszcze gorszej sytuacji finansowej niż te, które niczego, co produkują, nie wyeksportowały.</u>
          <u xml:id="u-90.19" who="#MieczysławCzerniawski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wielu posłom rządzącej koalicji towarzyszyło, niestety, dobre samopoczucie w czasie oceny realizacji budżetu za 1999 r. To dobrze, że pan przewodniczący Sekuła przynajmniej zasygnalizował wiele uchybień, nieprawidłowości. Już nie będę wracał ani do spraw ZUS, ani do spraw Ministerstwa Zdrowia, ani do spraw Kancelarii Premiera, bo nie o to chodzi. Mnie chodzi o coś innego.</u>
          <u xml:id="u-90.20" who="#MieczysławCzerniawski">Najwyższa Izba Kontroli negatywnie oceniła, o czym mówił pan prezes, cztery części budżetu, które dotyczyły Ministerstwa Zdrowia, ZUS i FUS, a także dwu funduszy: PFRON i funduszu ochrony środowiska. Komisje dodały do tego negatywną ocenę działalności urzędu kultury fizycznej oraz Urzędu Nadzoru nad Funduszami Emerytalnymi.</u>
          <u xml:id="u-90.21" who="#MieczysławCzerniawski">Przypomnę, że w roku ubiegłym, w uchwale za 1998 r., komisja pod przewodnictwem Henryka Goryszewskiego miała odwagę przynajmniej wymienić to, co zostało ewidentnie stwierdzone. Dziś komisja wbrew stanowisku SLD ukrywa to, co NIK negatywnie ocenił, decydując się nawet na to, przy zgłoszonym już wniosku mniejszości, że AWS ocenia dzisiaj pozytywnie pracę ZUS za rok 1999.</u>
          <u xml:id="u-90.22" who="#MieczysławCzerniawski">Wysoka Izbo! Chcę powiedzieć, że nie tylko wyniki kontroli Najwyższej Izby Kontroli, ale również ostatnia opinia Rady Nadzorczej ZUS wykazała niedawno jednoznacznie, że rząd odpowiada za to, iż wprowadził w sposób przyspieszony reformę emerytalną, na którą ZUS był kompletnie nieprzygotowany. Śmiem twierdzić, że druga kontrola NIK wyjaśni nam więcej. Myślę, że pan prezes Alot to tylko kozioł ofiarny, a odpowiedzialność sięga o wiele wyżej i wiele szerzej.</u>
          <u xml:id="u-90.23" who="#MieczysławCzerniawski">Dlatego też, Wysoka Izbo, kiedy rządząca koalicja decyduje się - wbrew opinii społecznej, wbrew części członków rządu, wbrew ocenie ówcześnie odpowiadającego za finanse ministra i wicepremiera - naginać dziś do politycznych celów rzeczywistość, to nasz wniosek nie może być inny. Chcę jeszcze tylko dodać do tego oceny, które już zostały tu wypowiedziane, mówiące, że rząd nie szanował w 1999 r. prawa. Dotyczy to i innych resortów, w których wbrew prawu wydawano środki i tworzono na przykład rezerwy celowe. To jest łamanie prawa przez rząd, który powinien stać na straży prawa.</u>
          <u xml:id="u-90.24" who="#MieczysławCzerniawski">Powtórzę za prezesem Wojciechowskim: wiele działań członków rządu w 1999 r. stwarzało sytuacje korupcjogenne, bo jakże można wytłumaczyć, że członek rządu ingeruje w prace komisji przetargów, że jeden z członków rządu staje na czele komisji przetargowej - to wszystko jest w materiałach NIK. Jeżeli do tego dodamy tak znaczny wzrost biurokracji, to mogę w imieniu Sojuszu Lewicy Demokratycznej zgłosić wniosek tylko o jedno - aby Wysoka Izba zechciała przyjąć wniosek o nieprzyjęcie sprawozdania i nieudzielenie absolutorium rządowi pana Jerzego Buzka za 1999 r. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-90.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Kazimierza Szczygielskiego w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#KazimierzSzczygielski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kiedy tak słuchałem pana posła Czerniawskiego, to byłem prawie gotów uwierzyć we wszystko — tak pięknie i przekonywująco mówił — gdyby nie to, że nastąpiło tam pewne pomieszanie pojęć, półprawd, nieprawd, sfałszowania i tym podobnych zdarzeń, co — jeżeli będzie taka możliwość — spróbuję panu wykazać.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#KazimierzSzczygielski">Kwestia pierwsza. Serdecznie dziękuję za troskę pana posła o los koalicji. Rozumiem, że troska pana i SLD jest szczególnie głęboka. Serdecznie za to dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#komentarz">(Poseł Mieczysław Czerniawski: Byłej koalicji.)</u>
          <u xml:id="u-92.3" who="#KazimierzSzczygielski">Kwestia byłej koalicji, mówię o roku 1999.</u>
          <u xml:id="u-92.4" who="#KazimierzSzczygielski">Kwestia druga. Rozumiem, że pan poseł Czerniawski w imieniu SLD proponuje rewolucję regulaminową, aby nie było kwestii rozliczeń absolutorium. Czyżby to była jakaś projekcja na przyszłość, żeby państwo mieli wolną rękę i nigdy nie było możliwości rozliczenia państwa za rządy, które będziecie być może sprawować?</u>
          <u xml:id="u-92.5" who="#KazimierzSzczygielski">Kwestia trzecia dotycząca gospodarki. Rozumiem, że po rządach SLD–PSL sprawowanych w latach 1993–1997 gospodarka straciła siłę witalną - to był ten okres - i pan tutaj zaproponował jako antidotum na to pogłębienie deficytu. Jeśli taka ma być koncepcja gospodarki, to w moim przekonaniu jest to taki wariant, jak postawienie chłopca zapałkami na stacji benzynowej. W naszym przekonaniu, w moim przekonaniu, to nie jest dobry wariant dla polskiej gospodarki i niech to nigdy nie nastąpi. Chciałbym wrócić do materiału dotyczącego oceny, absolutorium, bo uważam, że jednak jest to zabieg potrzebny i konieczny. Chcę powiedzieć - a dotyczy to również państwa - że dzisiaj mamy rozważyć, co z naszą wspólną decyzją, bo to Wysoka Izba zdecydowała o kształcie budżetu. Koalicja i pełniący funkcję opozycji, takiej jaka wówczas była, podjęli pewne zadanie i jesteśmy teraz sędziami we własnej sprawie. Dzisiaj musimy sobie odpowiedzieć na pytanie, czy budżet w tym kształcie, czy te zadania, które przecież parlament określił i dał rządowi pana premiera Buzka i pana wicepremiera Balcerowicza do realizacji, zostały wykonane. To jest dyskusja nad tym, czy wykonanie budżetu było dobre i korzystne dla Polski i Polaków. Takie jest pytanie. W imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności chciałbym odpowiedzieć na nie: Tak, jednoznacznie. Mimo szeregu niemożliwych do wcześniejszego rozpoznania niekorzystnych czynników zewnętrznych i wewnętrznych zadanie zrealizowania budżetu przez państwo w 1999 r. zakreślone przez parlament, przez państwa właśnie, zostało wykonane. Taka jest nasza teza.</u>
          <u xml:id="u-92.6" who="#KazimierzSzczygielski">A teraz przystąpię do uzasadnienia tego stanowiska. Wspaniale, że pan tak często powoływał się na pana prezesa Wojciechowskiego. Chcę powiedzieć, że Kolegium NIK w swojej uchwale z 5 lipca 2000 r. stwierdza wyraźnie w punkcie 1 — przeczytam to powoli, to jest istotne: „Najwyższa Izba Kontroli wyraża pozytywną — panie pośle — opinię w przedmiocie absolutorium w zakresie wykonania budżetu państwa za 1999 r.”. Oczywiście są punkty 2 i 3, krytyczne, to prawda. Ale w konsekwencji w podsumowaniu jest pozytywna opinia. Jeśli pan nie ma tej uchwały, z przyjemnością ją dostarczę.</u>
          <u xml:id="u-92.7" who="#komentarz">(Poseł Mieczysław Czerniawski: Mogę też dostarczyć.)</u>
          <u xml:id="u-92.8" who="#KazimierzSzczygielski">Chcę też powiedzieć, że tę opinię wspierają analizy ekspertów niezależnych, profesorów: Fedorowicza i Owsiaka. A prof. Andrzej Wernik, ekspert państwa przecież, uważa, że oczekiwanie, aby przy procesie wdrażania wielkich reform instytucjonalnych nie wystąpiły zaburzenia w sektorze finansów publicznych, jest czystą utopią. Rozumiem, że pan jest w sporze z taką oceną.</u>
          <u xml:id="u-92.9" who="#KazimierzSzczygielski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jest rzeczą naturalną, że opozycja ma odmienne zdanie od układu rządzącego, taka jest jej funkcja. Wyrazem tego stanowiska jest wniosek mniejszości, który jest wynikiem uznania, że rząd nie wywiązał się z zadania, które nałożył nań parlament. Odrzucamy ten wniosek, a to z tego względu, że uważamy, że sytuacja w 1998 r., a i w 1999 r. to był szczególny okres transformacji. Sądzę, że można ją porównać nawet do okresu początkowego transformacji państwa. Bronimy tej opinii z dwóch strategicznych powodów: po pierwsze, z powodu uwarunkowań wewnętrznych wynikających z przebudowy państwa i, po drugie, z powodu uwarunkowań zewnętrznych. Chcę jednak powtórnie przedstawić pewne tezy. Był wolniejszy wzrost gospodarczy w Unii Europejskiej. Panie pośle, proszę zauważyć, w 1999 r. był najniższy od trzech lat wzrost w Unii Europejskiej, w tym także najniższy od trzech lat wzrost u naszego zachodniego największego partnera gospodarczego, u Niemiec. Wynosił on 1,5%, a Polska ma wzrost wynoszący 4,1%, najwyższy w całym regionie. Proszę popatrzeć na ten splot zdarzeń: ceny ropy i gazu dramatycznie wzrastają, są najwyższe od kilku lat, występuje kryzys rosyjski, a potem pojawiają się już jego skutki. Rozumiem, że chce pan rozmyć tę sprawę, ale proszę na to spojrzeć - polski eksport do Rosji w latach 1993–1998 wzrósł z 1,1 do 2,1 mld, w 1999 r. wynosił 0,7, a deficyt - 2 mld dolarów. Czy to jest szok czy też nie dla gospodarki?</u>
          <u xml:id="u-92.10" who="#KazimierzSzczygielski">Mam jedno pytanie: Kto z dzisiaj obecnych na sali i spoza Polski, na świecie, mógł przewidzieć skutki kryzysu rosyjskiego, zresztą nie tylko, niższy wzrost w Unii Europejskiej czy wzrost cen ropy? Kto mógł to zrobić? Mówił pan, że państwo to przewidywaliście. Sprawdziłem w stenogramach. Pan Leszek Miller w swym wystąpieniu w dyskusji nad projektem budżetu mówił o możliwych zawirowaniach ekonomicznych z lekceważeniem. Tak więc proszę nie mówić, że ktokolwiek wiedział i miał projekty wpływania na budżet. Tak nie było. Chciałbym powiedzieć, że zamykanie oczu na warunki zewnętrzne - twierdzenie, że były takie same w 1996 r. czy 1997 r. - na sytuację w 1998 r. i 1999 r. to zamykanie oczu na rzeczywistość, a to nie służy rzetelnej ocenie.</u>
          <u xml:id="u-92.11" who="#KazimierzSzczygielski">Jeśli tutaj była uwaga pana prezesa Wojciechowskiego, że oceny NIK mają służyć poprawie gospodarowania, to proszę stosować rzetelne oceny. Na części polskiego obszaru w 1997 r. miała miejsce powódź, ale każdy mówił: zdarzyło się, no trudno, Bóg dał, że była to powódź nieszczęśliwie tysiącletnia, a nie stuletnia. Ale czy to oznacza, że tego, co akceptujemy w sferze przyrody, nie możemy akceptować w świecie ekonomii? Też mają miejsce różnego typu zdarzenia. Omijanie czy nieakceptowanie niemożliwych zdarzeń w świecie ekonomii uważam za nierzetelność. Nie ma takich planistów, którzy są w stanie przy nieoznaczonych zmiennych trafnie ocenić prognozę.</u>
          <u xml:id="u-92.12" who="#KazimierzSzczygielski">Panie Marszałku! Chcę też zwrócić na jedno uwagę, mianowicie na to, że wspólny jest pogląd co do uchybień tylko w dwóch obszarach - w zakresie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, poprzez oczywiście ocenę FUS, i w zakresie realizacji inwestycji wieloletnich.</u>
          <u xml:id="u-92.13" who="#KazimierzSzczygielski">Jeśli chodzi o realizację inwestycji wieloletnich, to, jak sama nazwa wskazuje, dla nas i dla wszystkich jest to wieloletni, wstydliwy przykład skrajnego lobbingu, nacisku regionalnego, korupcji politycznej i przede wszystkim marnotrawstwa grosza publicznego. Nie należy nikogo winić, ponieważ cały Sejm nie znalazł na to recepty. I fakt ujęcia przez wnioskodawców wniosku mniejszości - przez pana, jak rozumiem - stwierdzonych słusznie przez NIK tych wszystkich zdarzeń jako zasług tego rządu, opinię, że to ten rząd właśnie zawinił, uważam za hipokryzję. Na tej sali jest kilka osób, które nie powinny głosować w tej sprawie, mimo regulaminowego obowiązku.</u>
          <u xml:id="u-92.14" who="#KazimierzSzczygielski">Natomiast odmiennie kształtuje się nasz pogląd, jeśli chodzi o sytuację w ZUS, a właściwie w FUS. Nie chcę zagłaskiwać historii ani jej rozdrapywać. Ale mówił pan o rozszerzeniu tego, czy może ktoś inny jest winny. Chciałbym, żeby popatrzył pan na własne szeregi, czy w sytuacji w ZUS wcześniej nie było pewnego udziału pana ugrupowania. Chcę też przypomnieć, że Unia Wolności postawiła sprawę na ostrzu noża, żeby lepiej zarządzać tym sektorem. Tak było i uważamy, że warto było i trzeba było. Uważaliśmy i uważamy, że można było możliwej czy prawdopodobnej luce zapobiec. Wiadomo, że deficyt był dwanaście razy większy, niż być powinien.</u>
          <u xml:id="u-92.15" who="#KazimierzSzczygielski">Przy tej okazji chcę jeszcze jedną rzecz wskazać, być może pod adresem też i historii. Jeśli mówimy o sektorze finansów publicznych, to proszę zauważyć, że tylko w dwóch segmentach nastąpiła różnica: właśnie w FUS i w kasie chorych (w tym 800 mln zadłużenia). Szczerze mówiąc, to są właściwie jedyne dwa segmenty na dziewięć segmentów, które wchodzą w skład segmentów sektora finansów, czy siedem dokładnie, gdzie były odchyłki od wyniku. A gdzie to jest? To jest w tych obszarach, gdzie następowała reforma państwa. Można więc powiedzieć tak: tam, gdzie przeprowadzono reformę państwa, były odchylenia, a tam, gdzie jej nie przeprowadzono, np. jeśli chodzi o trzecią reformę, samorządową, takich odchyleń nie było (chociaż znamy uwarunkowania, dla których tego nie musiało być).</u>
          <u xml:id="u-92.16" who="#KazimierzSzczygielski">I może jeszcze ostatni zarzut - odchylenie od wykonania planu dochodów budżetu. Panie pośle - przepraszam, że to do pana adresuję, ale jest tak sympatycznie mówić do jednego człowieka, tak sądzę - mówi pan o 11 wskaźnikach. A to wygląda następująco. Wspomniał pan o przykładzie, że ktoś jest źle ubrany. Ale na to złe ubranie składają się buty, koszula i inne rzeczy. Otóż jeśli chodzi o odchylenie niższego PKB, to ileś tych wskaźników, które pan wskazał, jest jego naturalną konsekwencją. Proszę więc nie powtarzać za każdym razem, że jest 11 wskaźników. Mieliśmy przecież, mniejszy oczywiście, ale najwyższy w regionie PKB, więc ten trochę niższy PKB powoduje skutki w odniesieniu do innych parametrów.</u>
          <u xml:id="u-92.17" who="#KazimierzSzczygielski">Jest wreszcie coś, o czym chciałbym na koniec też państwu powiedzieć - kwestia ściągalności podatków. Mówimy o chorych sektorach podatkowych: o PKP, o górnictwie. Nikt tutaj nie ma czegoś na swoje usprawiedliwienie? Skomplikowany system podatkowy. Kto stanął w obronie uproszczenia systemu podatkowego czy promował to uproszczenie? Nie znaleźliśmy sojuszników. Wyciek środków. Jakie są państwa uwagi co do sposobu refundacji leków? A zakłady pracy chronionej? Tylko pan Leszek Balcerowicz miał cywilną odwagę powiedzieć - posiłkując się uwagami NIK, za które dziękujemy - że system jest wadliwy. Kto jeszcze stanął w szeregu? Wzywamy do takiej argumentacji: jeśli się broni dziur w systemie ściągania podatków, to nie czyni się krytycznych uwag, że system nie jest szczelny.</u>
          <u xml:id="u-92.18" who="#KazimierzSzczygielski">Kończąc, chciałbym powiedzieć, że z punktu widzenia analizy budżetu są dwie sprawy. Zadania NIK oczywiście koncentrują się na uchybieniach, błędach, wypaczeniach, to jest jasne. Ale chcę, żeby opinia publiczna dowiedziała się też tego, że po raz pierwszy chyba od 10 lat wykonanie budżetu w dwóch resortach, ministra spraw zagranicznych oraz sprawiedliwości, było precyzyjne, dało się zniwelować długi i - to jest apel czy uwaga do pana prezesa Wojciechowskiego - zmniejszono centralną biurokrację, grzech wypominany często innym urzędom.</u>
          <u xml:id="u-92.19" who="#KazimierzSzczygielski">W moim przekonaniu, w naszym przekonaniu projektowanie i wykonanie budżetu przy jednocześnie wdrażanych trzech reformach jest niewiarygodnie trudne. Dlatego uważamy, że osiągnięte w takich warunkach stan gospodarki i wykonanie budżetu są bardzo dobre. Nigdy nie uzyskamy, to oczywiste, możliwości porównania, ponieważ poprzednia ekipa przez cztery lata swojej kadencji, przy znacznie lepszej koniunkturze zewnętrznej, nie podjęła się realizacji niezbędnej reformy państwa, mimo iż miała w wielu sferach zarysowany pakiet zmian - w służbie zdrowia i administracji. Czego wtedy zabrakło, panie i panowie?</u>
          <u xml:id="u-92.20" who="#KazimierzSzczygielski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Unia Wolności będzie głosowała za komisyjnym projektem uchwały Sejmu oraz za odrzuceniem wniosku mniejszości. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-92.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-92.22" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Marek Borowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo panu posłowi Szczygielskiemu.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#komentarz">(Poseł Mieczysław Czerniawski: W formie sprostowania).</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#MarekBorowski">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#MieczysławCzerniawski">Panie pośle, ja nie posunę się do tego, aby oceniać, czy pan mówił demagogicznie, ze znajomością ekonomii, czy też opowiadał pan tutaj pewne rzeczy. Nie oceniam tego. To jest pana suwerenna sprawa jako posła: z tej mównicy wypowiadać, jakby wskazywała rzetelność i uczciwość, mądre, jak najlepsze myśli.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#komentarz">(Poseł Marcin Libicki: Prosimy o sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#MieczysławCzerniawski">Sprostowanie, to jest pierwsza sprawa, panie pośle. Otóż sprostowanie jest następujące. Jeżeli pan chce wiedzieć, panie pośle, ja opierałem się na faktach, obiektywnych faktach. Nie dokonywałem wybiórczo żadnych spraw ani analizy NIK, ani nie posługiwałem się tym - my też ekspertów mamy. To jest pierwsze sprostowanie.</u>
          <u xml:id="u-94.3" who="#MieczysławCzerniawski">Drugie. Panie pośle, ja nie proponowałem tu nikomu powiększania deficytu. Posłużyłem się tylko przykładem, że w 1999 r. można było deficyt utrzymać na poziomie takim, jaki rząd zaplanował. Były dodatkowe dochody 1200 mln zł i załóżmy, że o 600–700 mln można było jeszcze obniżyć deficyt. Podałem jako przykład, żeby 500 mln przeznaczyć na utrzymanie rynków wschodnich, a mówiłem konkretnie o Rosji. Wielu ekonomistów z tą moją oceną i sugestią może się nie zgodzić. Ja to po prostu przyjmuję. Ale niech mi pan nie wmawia, że namawiałem rząd czy posądzałem o to, że ma zmniejszyć, przepraszam, czy powiększyć deficyt, który zaplanował w budżecie.</u>
          <u xml:id="u-94.4" who="#MieczysławCzerniawski">Panie pośle, szanuję ocenę NIK. Nie podważyłem oceny NIK. Powtarzam - nie podważyłem oceny NIK. Ja się odwołałem, mam prawo tak, jak i pan, odwołać się do ocen również cząstkowych, ale nawet ich nie cytowałem za wiele.</u>
          <u xml:id="u-94.5" who="#MieczysławCzerniawski">I wreszcie trzecia sprawa. Panie pośle, pan chyba jednak słuchał tego, co pan chciał usłyszeć. Mówiłem przede wszystkim o odchyleniach od założeń budżetu. W tym wymieniłem bardzo pozytywną rolę pana premiera Balcerowicza, jeżeli chodzi o naprawę sytuacji w ZUS. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Józef Gruszka z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#JózefGruszka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dzisiaj oceniamy wyniki gospodarcze i finansowe rządu koalicji AWS–UW za drugi pełny rok jego funkcjonowania. O ile ocena za rok poprzedni, tj. 1998, nie wywołała tak głębokich niepokojów, ponieważ gospodarka po wysokiej dynamice rozwoju za rządów koalicji PSL–SLD jeszcze siłą posuwała się do przodu, to w roku 1999 impet ten zaczął słabnąć bardzo mocno. Pchnięcia tego już nie wystarczało. Dane statystyczne za rok 1999 z całą bezwzględnością obnażyły nędzę polityki gospodarczej rządu, dokładniej mówiąc, jej głównego kreatora pana Leszka Balcerowicza. Od 1998 r. chłodził gospodarkę, stabilizował, uzdrawiał finanse publiczne, zapewniał obniżenie bezrobocia, jeżeli obniży się podatki dla firm. Skutek tego widać jak na dłoni w analizie budżetu za rok 1999. Mimo że wiatry sprzyjające dla naszej gospodarki wiały ze wschodu i zachodu, tzn. była dobra koniunktura, nic z tego nie wyszło, a raczej wyszło fatalnie. W końcu ubiegłego roku gospodarka została doprowadzona przez rząd koalicji AWS–UW do punktu, z którego widać widmo kryzysu walutowego.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#JózefGruszka">Eksport miał wzrosnąć o 8,9%, tymczasem nastąpił jego spadek o 2,5% w skali nienotowanej od 8 lat. Stopa bezrobocia miała się zmniejszyć do 9,4%, a wyszło odwrotnie - bezrobocie zwiększyło się do 13%. Deficyt sektora finansów publicznych miał wynieść 2,5% PKB, wyniósł jednak 3,2%. Tak naprawdę trudno znaleźć wskaźnik, który w sposób korzystny odchylałby się od zapisów przyjętych w ustawie budżetowej na 1999 r., a tym samym był lepszy dla gospodarki i społeczeństwa. Stwierdzenia te nie są złośliwością, wypowiadam je z troską o materialną sytuację społeczeństwa, która się pogarsza, i o podstawy rozwoju naszej gospodarki, które są coraz bardziej wątłe. Wzrost PKB w minionym roku wyniósł 4,1%. Na tle innych krajów Europy Środkowej nie jest to zły wynik. Tak można oceniać, jeżeli weźmie się pod uwagę tylko ten syntetyczny miernik. Formalnie biorąc jest to o 1,1 punktu procentowego mniejszy wzrost od przyjętego w ustawie budżetowej na rok 1999 i mniejszy od osiągniętego w roku 1998 (wtedy, przypomnę, było to 4,8%), ale jest to też najniższa dynamika przyrostu PKB od 1993 r. Uważam jednak, że nie jest najważniejsze to, czy wskaźnik dynamiki PKB za 1999 r. uzna się za wyjątkowy sukces, jak to propaguje rząd, czy też cechuje go w rzeczywistości tendencja spadkowa. Ważniejsza jest odpowiedź na pytanie, jakie są czynniki tego wzrostu i czy w gospodarce minionego roku wzmocnieniu uległy podstawy rozwoju oraz równowagi finansowej. Wzrost PKB, jak już mówiłem, o 4,1% pociągnął za sobą gwałtowne zwiększenie deficytu obrotów bieżących z 6,9 mld dolarów w 1998 r. do 11,7 mld za rok ubiegły, tj. 70%, co w relacji do PKB oznacza dojście do poziomu 7,6%. Jest to nic innego jak pompowanie wzrostu na kredyt. Dojście z deficytem na rachunku obrotów bieżących do 7,6% PKB to już nie tylko niepowodzenie, ale to klęska polityki gospodarczej rządu i polityki pieniężnej Narodowego Banku Polskiego.</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#JózefGruszka">Warto przypomnieć, że przed dwoma laty pan Leszek Balcerowicz obejmując stanowisko ministra finansów stwierdził, iż zastany przez niego deficyt obrotów na poziomie 3% PKB jest tragicznym spadkiem, który przejął po koalicji PSL–SLD. W innych krajach deficyt obrotów bieżących sięgający 7,6% PKB dawno skończyłby się kryzysem finansowym, nas, w odróżnieniu od innych krajów podtrzymują jeszcze wpływy walutowe ze sprzedaży kapitałowi zagranicznemu majątku skarbu państwa. W tym roku rząd zamierza osiągnąć wpływy ze sprzedaży tego majątku na sumę około 5 mld dolarów. To wystarczy na finansowanie deficytu obrotów zagranicznych i podtrzymywanie na siłę złotego. Dlatego zapewne unikniemy jeszcze kryzysu finansowego, ale co dalej? Co się stanie, gdy wyschnie to źródło finansowania deficytu i nie będzie już co sprzedać? Oczywiście można powiedzieć, że to będzie zmartwienie następnego rządu, ale czy w tych kategoriach można mówić tu, w tej Wysokiej Izbie, to przecież jest zmartwienie nas wszystkich, całej Wysokiej Izby. Tak naprawdę dla całej gospodarki byłoby korzystniejsze niższe tempo wzrostu PKB, ale pod jednym kardynalnym warunkiem, że towarzyszyłoby temu zjawisku zmniejszenie deficytu obrotów zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-96.3" who="#JózefGruszka">Rząd niezmiennie aż do znudzenia tłumaczy wszystkim, że niepowodzenia gospodarcze mają swoje podłoże w kryzysie rosyjskim. Kryzys ten oczywiście miał miejsce, ale było to w drugiej połowie 1998 r. Nasza gospodarka odczuła oczywiście kryzys rosyjski, ale z zupełnie innego powodu. Tym powodem była całkowita bierność rządu wobec kryzysu występującego w Rosji. Mimo istniejących możliwości finansowych, rząd nie wyasygnował w porę odpowiednich środków na wsparcie eksportu do Rosji, zwłaszcza towarów żywnościowych, tak jak uczyniły to Czechy, Węgry i niektóre kraje Unii Europejskiej. Na skutek bierności naszego rządu ktoś inny zajął miejsce na tym rynku. Straciliśmy rynek rosyjski na wiele lat, a odzyskanie go będzie na pewno długie i kosztowne, choć trzeba to zrobić, na pewno nie ma w tej Izbie co do tego wątpliwości. Już w roku 1999 gospodarka rosyjska odzyskała, jak na tamtejsze warunki, dużą dynamikę wzrostu: produkcja przemysłowa wzrosła o 8,2,%, a PKB - o 3%.</u>
          <u xml:id="u-96.4" who="#JózefGruszka">Również wysoka dynamika kształtowała się w krajach Unii Europejskiej, średnio przyrost wynosił 2,5% PKB. Nie potrafiliśmy tego wykorzystać, nie wykorzystaliśmy tej koniunktury, a nasz eksport się załamał. Nasze niepowodzenia gospodarcze w minionym roku wynikają głównie z polityki gospodarczej rządu.</u>
          <u xml:id="u-96.5" who="#JózefGruszka">Dramatem obecnej trudnej sytuacji gospodarczej jest to, na co Polskie Stronnictwo Ludowe od dawna zwracało uwagę. Żywiołowo prowadzona prywatyzacja przez sprzedaż krajowych podmiotów gospodarczych, bez powiązania z długofalowym programem rozwoju i unowocześniania, doprowadza do tego, że gospodarka ma malejące zdolności eksportowe. W wyniku tak prowadzonej prywatyzacji inwestorzy zagraniczni przejmują - co jest ich celem - kolejne sektory naszego rynku, a kupione przedsiębiorstwa, banki czy inne instytucje są tylko środkiem realizacji tego celu. Stąd nie bez powodu już ok. 2/3 całego obrotu deficytów jest udziałem firm z kapitałem zagranicznym. Tylko chora gospodarka opiera swój rozwój na sprzedaży na rynku wewnętrznym importowanych towarów eksportowych. Taka gospodarka nie ma szans na rozwój.</u>
          <u xml:id="u-96.6" who="#JózefGruszka">Rok 1999, który oceniamy, nie stwarza podstaw do rozwoju, gdy patrzymy w przyszłość. Niepokojąco spada bowiem dynamika nakładów inwestycyjnych: z 21,7% w 1997 r. do 6,9% za rok ubiegły. Prawdą jest, że nie jest to tylko wina polityki gospodarczej rządu, ale również polityki wysokich stóp procentowych, prowadzonej przez Narodowy Bank Polski.</u>
          <u xml:id="u-96.7" who="#JózefGruszka">Przy tendencji spadkowej w polityce inwestycyjnej pogarsza się również jej struktura. Tylko niecałe 4% nakładów inwestycyjnych dotyczy działów uznawanych za nośniki postępu technicznego i technologicznego. Natomiast połowę wszystkich nakładów pochłania finansowanie wieloobiektowych terenów handlowych, budynków biurowych, a także dziedzin usług, np. telekomunikacyjnych, przeznaczonych do sprzedaży krajowej, a nie na eksport. Jednak nawet przy wzroście PKB o 4,1, tj. niżej od założonego wzrostu w ustawie budżetowej o 1,1 punktu procentowego, spożycie z dochodów indywidualnych wzrosło o 5%, a więc więcej niż PKB. Tylko że w ramach tych 5% wzrostu spożycie realne wzrosło o 3,4% wśród emerytów i rencistów i i o 3,5% u ludzi o średnich zarobkach, natomiast dochody realne rolników wydatnie się zmniejszyły. Powstaje pytanie: Kto jest beneficjentem tej reszty? Kieruję to pytanie do rządu, niech rząd publicznie z tej wysokiej trybuny odpowie, kto jest beneficjentem całej reszty dochodu wynikającego z indywidualnego spożycia. Odpowiedzi w tej sprawie oczekuję na tym posiedzeniu. Z mojego szacunku wynika, że największy udział we wzroście dochodu narodowego ma wąska grupa obywateli, żyjąca z własności kapitałowej, odsetek i różnych innych instrumentów finansowych. Ta wąska grupa bardzo poważnie przyczynia się do wzrostu importowanych drogich towarów i usług. W roku 1999 — jak wynika z tego rozumowania — doprowadziło to do ogromnego rozwarstwienia dochodów społeczeństwa. Zbiedniało nie tylko społeczeństwo, ale zbiedniały również nasze rodzime firmy, a ich sytuacja finansowa jest wręcz tragiczna. Połowa z nich jest już deficytowa, a większość z nich staje się niewypłacalna. To nie jest tylko ich wina, jak im się wmawia. Kredyty są wysoko oprocentowane, co nie daje szans spłaty z osiągniętych dochodów, a import przez nadwartościowy kurs złotego jest tani, eksport zaś nieopłacalny. Takie warunki, w jakich działają firmy z kapitałem rodzimym, są nie do wytrzymania przez większość podmiotów gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-96.8" who="#JózefGruszka">Szczególnie niekorzystna sytuacja ekonomiczna jest w rolnictwie. Jak wynika z informacji Głównego Urzędu Statystycznego przy spadku cen niektórych artykułów rolnych sprzedawanych przez gospodarstwa indywidualne średnio o 2%, ceny towarów i usług zakupowanych na cele produkcyjne i inwestycyjne, ceny te wzrosły o 7%. W rezultacie wskaźnik nożyc cen kolejny rok był niekorzystny.</u>
          <u xml:id="u-96.9" who="#JózefGruszka">Wzrost cen płaconych przez rolników spowodowany był głównie podwyżkami cen paliw. Ceny paliw wzrosły o 17,6%, ceny maszyn rolniczych o 6,6%, materiałów budowlanych o 6,4%, nawozów sztucznych o 5,3%; ceny różnych usług wzrosły średnio o 7%. Taka sytuacja dochodowa znajduje odzwierciedlenie w niewielkim zainteresowaniu rolników zakupami środków produkcji, co rzutuje na zmniejszającą się skalę produkcji i obrotu tymi środkami. Nie wynika to z żadnych innych uwarunkowań, tylko z faktu, że rolnicy nie mają z czego inwestować i unowocześniać swoich warsztatów pracy. Oczywiście gdyby było inaczej, byłoby to korzystne w odniesieniu do producentów wytwarzających te dobra konsumpcyjne na rynek. Spadek opłacalności musiał doprowadzić do zmniejszenia globalnej produkcji rolniczej, co rzutuje na zmniejszającą się skalę produkcji. W 1999 r. obniżyła się ona w porównaniu z poprzednim rokiem o 5,6%, w tym spadek produkcji roślinnej wyniósł 8,4%, a zwierzęcej 2,1%. Globalna produkcja rolnicza w 1999 r. była o 7,5% mniejsza niż w 1990 r.</u>
          <u xml:id="u-96.10" who="#JózefGruszka">Na niekorzystną sytuację w rolnictwie rzutuje wynosząca ok. 670 mln dolarów nadwyżka importu nad eksportem produktów rolniczych. Z analizy tego zjawiska wynika, że na to składają się dwie wielkości: duża dopłata do produkcji rolniczej w krajach Unii Europejskiej wraz z promowaniem eksportu przez tamte państwa, a także utrata rynku rosyjskiego, o czym już mówiłem. Przez ostatnie dwa lata ceny artykułów żywnościowych były buforem ograniczającym ogólny wzrost cen konsumpcyjnych. Przykładowo: za rok ubiegły, przy średniorocznym wzroście cen o 7,3%, ceny żywności wzrosły jedynie o 1,5%. Dalsze duszenie inflacji kosztem sytuacji dochodowej rolników jest nie do utrzymania; trzeba także dodać, że jest amoralne i niedające się wytłumaczyć żadną inną miarą - dlaczego rządzący tak mszczą się na rolnikach i polskiej wsi. Przecież ta koalicja również tam otrzymała głosy w ostatnich wyborach.</u>
          <u xml:id="u-96.11" who="#JózefGruszka">Od roku, a może dłużej, przede wszystkim pan Leszek Balcerowicz, a ostatnio pan minister Bauc, który dzisiaj trzyma tekę ministra finansów, twierdzą, że trzeba zaciskać pasa, oczywiście na brzuchu biedniejszej części społeczeństwa. Jest to podobno potrzebne do stabilizacji finansów publicznych.</u>
          <u xml:id="u-96.12" who="#JózefGruszka">Trzeba postawić pytanie: Co się stało po dwóch latach rządów koalicji AWS–UW, że trzeba podejmować takie działania? Dzięki Bogu, nie było powodzi, nie było trzęsienia ziemi, nie było żadnego innego kataklizmu, a susza wystąpiła dopiero w tym roku i skutki będą odczuwalne później; cała gospodarka zaś, widać to z tej analizy, się sypie. My natomiast nigdy nie zgodzimy się na to, aby za nieodpowiedzialną politykę gospodarczą, opartą na ortodoksyjnej ideologii liberalnej, płaciło całe społeczeństwo, a właściwie część biedniejsza, która znaczną część tych kosztów musi pokrywać. Biedniejące społeczeństwo, a zwłaszcza środowiska wiejskie i małomiasteczkowe, to autentyczny dorobek polityki gospodarczej tego rządu. Doprowadził on do stanu, że balansując na krawędzi kryzysu walutowego, który jest połączony z wielką wyprzedażą majątku skarbu państwa, w niedalekiej przyszłości spowoduje ogromną katastrofę ekonomiczną - powołując się jeszcze na to, że wszystko to jest sprawowane w imię prywatyzacji i zmiany własności. Jest to oczywiście daleko idące uproszczenie, niemające nic wspólnego z prywatyzacją. Prywatyzacja winna prowadzić do wzmocnienia potencjału gospodarczego, a nie do jego absolutnej zapaści.</u>
          <u xml:id="u-96.13" who="#JózefGruszka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pracując w Komisji Finansów Publicznych nad oceną wykonania budżetu za rok 1999, można było zauważyć wiele nieprawidłowości, które były tu już zasygnalizowane w analizie przeprowadzonej przez prezesa Najwyższej Izby Kontroli. Nie można akceptować działań takich resortów, jak: Ministerstwo Gospodarki, Ministerstwo Zdrowia, ZUS czy ministerstwo rolnictwa, a także Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych i Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska. Troska o grosz publiczny musi być udziałem całego parlamentu, a nie tylko opozycji. Nie może być tak, że NIK wskazuje ministerstwu rolnictwa, że w 1998 r. prawie 50 decyzji o uruchomieniu niewykorzystanych rezerw i przesunięciach między działami podejmuje w miesiącu grudniu, natomiast w imię lepszej sprawy w 1999 r. w podobnych sprawach również w grudniu podejmuje się ponad 200 takich decyzji. Nasuwa się pytanie: Czy te działania mają na względzie większą dbałość o finanse publiczne państwa? Podobne pytanie można również postawić Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych: Dlaczego w momencie zawalenia się systemu komputerowego odstąpiono od prowadzenia ewidencji podmiotów gospodarczych zobowiązanych do płacenia składek? W ten sposób spowodowano wielkie straty, można powiedzieć: ogromne straty w budżecie państwa. Tych pytań można stawiać dużo, a wynika z tego brak staranności o dochody państwa i wielka niestaranność rządu w sprawie wydatków.</u>
          <u xml:id="u-96.14" who="#JózefGruszka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego, patrząc z ogromną troską na realizację przez rząd jednej z najważniejszych ustaw, jaką niewątpliwie jest budżet państwa, jak również na skutki, jakie wynikają z ogromnej niedbałości o rozwój gospodarczy i społeczny naszego państwa, nie może poprzeć wniosku o absolutorium dla rządu za 1999 r. Jesteśmy zobowiązani w imię tych, którzy nas wybrali do pełnienia tej zaszczytnej funkcji parlamentarzysty, wołać do sprawujących rządy w naszym państwie, aby więcej troski przejawiali w realizacji zobowiązań wynikających z podstawowych funkcji rządzenia państwem. W imię interesów znacznej większości społeczeństwa trzeba dbać o rozwój gospodarczy państwa, a nie tylko manifestować co innego i służyć komu innemu.</u>
          <u xml:id="u-96.15" who="#JózefGruszka">Reasumując, panie marszałku, będziemy głosowali przeciwko udzieleniu absolutorium dla rządu za rok 1999. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-96.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Gruszce z Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Dariusza Grabowskiego z Koalicji dla Polski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#DariuszGrabowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Debata nad absolutorium jest debatą refleksji, a w związku z tym debatą, z której mają wypływać wnioski na przyszłość. Możemy powiedzieć, że historyków rok 1999 interesuje, bo to jest czas przeszły dokonany, polityków rok 1999 interesuje, bo to jest czas przeszły, ale trwający, którego skutki i konsekwencje rzutują na teraźniejszość, a rolą polityków jest, by, wyciągnąwszy wnioski, poprawić to, co zostało źle zrobione. Dlatego możemy bez emocji i spokojnie rozpatrzyć to, co się stało w roku 1999. Fakty są oczywiste, oceny faktów dokonał pan prezes Wojciechowski w swoim wystąpieniu i w materiale Najwyższej Izby Kontroli i należą się za to słowa uznania, bo jest to materiał znakomity. Ocena jest jednoznaczna: budżet nie został wykonany. Jest kwestią tylko, na ile się nie wykonało poszczególnych parametrów i kto poniósł w związku z tym konsekwencje. Natomiast jeśli chodzi o to, czy byli tacy, którzy ostrzegali, że ten budżet jest zły, że ta polityka gospodarcza jest zła, że ta doktryna gospodarcza prowadzi w złym kierunku, to otwarcie powiedzmy: byli. I proszę zajrzeć w związku z tym do stenogramu sejmowego z 1997 r. i 1998 r. i przekonacie się państwo, kto mówił wtedy o projekcie budżetu, który przedkładaliście. Ostrzegaliśmy, że dochody z akcyzy np. na spirytus nie będą wykonane, że spowodują zapaść przemysłu spirytusowego, ostrzegaliśmy, że z dochodami z tytoniu będą podobne problemy, że dochody od osób prawnych są zawyżone itd. Wtedy nas nie słuchano. Dzisiaj, kiedy rozliczamy tamten budżet, okazuje się, że autor tego budżetu nie zabiera głosu. Powiedziałbym tak: kiedy chodzi o zwycięstwo, mówi się, że ma ono wielu ojców. W Polsce mówić o zwycięstwie miał prawo tylko premier Balcerowicz. Tylko co właściwie jest tym zwycięstwem? Natomiast kiedy jest porażka, zawsze winien jest tylko jeden. U nas, jak zwykle, jest na odwrót - nie ma winnych albo są tylko niezależne czynniki zewnętrzne albo zbieg okoliczności, albo palec Boży. Niestety, moi państwo, także o kryzysie rosyjskim jasno mówiliśmy, że jego konsekwencje będą wyraźne i znaczące, tylko wtedy z nas się śmiano. Proszę zajrzeć do stenogramu.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#DariuszGrabowski">Rok 1999 był rokiem, w którym koalicja rządząca powiedziała: siejemy, to jest nasz pierwszy budżet, będziemy zbierać żniwo. Wobec tego porozmawiajmy o tym żniwie, bo dzisiaj jest już pora.</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#DariuszGrabowski">Mój przedmówca z Unii Wolności przywoływał cztery wielkie reformy - że to jest ten główny cel i główne osiągnięcie. Reforma emerytalna, proszę bardzo. Przecież już widać, jak maleją dochody emerytów w tym roku, w latach następnych. A co będzie, kiedy skończą się wpływy z prywatyzacji, panie ministrze, czym wtedy uzupełnicie lukę budżetową i pokryjecie składki, które trzeba będzie przenieść do ZUS? Nie macie takich pieniędzy. My o tym mówiliśmy, byliśmy zdecydowanie przeciwni tej reformie i dzisiaj to możemy powtórzyć.</u>
          <u xml:id="u-98.3" who="#DariuszGrabowski">Reforma zdrowia. Ani pacjenci nie są dziś zadowoleni, ani personel medyczny, ani państwo. Mówiliśmy, że to się tak potoczy, bo przecież w tej tak zwanej reformie nie chodziło o żadną reformę, chodziło o jedno: za pomocą jakiego mechanizmu wymusić prywatyzację służby zdrowia i to, można powiedzieć, za symboliczne pieniądze - w ręce wybranych ludzi. I to się dokonuje w tej chwili. Co więcej, skutki tego będą obciążały budżet. W jaki sposób? Ano w taki, że będą zwolnienia grupowe w służbie zdrowia - personelu pomocniczego, pielęgniarek - i to budżet państwa będzie musiał sobie zadać pytanie, z czego tych ludzi utrzymać. Mówiliśmy o tym.</u>
          <u xml:id="u-98.4" who="#DariuszGrabowski">Oświata. Cóż to za reforma oświaty, moi państwo, jeśli państwo bierze na siebie odpowiedzialność za 6 klas szkoły podstawowej, natomiast ceduje na samorządy liceum i gimnazjum. Liceum i gimnazjum, które są z punktu widzenia wychowawczego i edukacyjnego, z punktu widzenia kształtowania postaw patriotycznych najcenniejsze w życiu młodego pokolenia. Otóż scedowanie tego na niewydolny samorząd, który jest z kolei zakładnikiem dotacji i subwencji ministra finansów, jest od razu porażką tej reformy. I ta reforma już dzisiaj jest porażką. Przykład tego, co zrobił pan minister Handke, jest tego najlepszym dowodem. I pan, panie ministrze, będzie musiał sobie łamać głowę, gdzie znaleźć pieniądze. A ja panu powiem, w jaki sposób pan to zrobi. Wyższym wskaźnikiem inflacji pan po prostu zmniejszy problem i rozwiąże go. I my o tym także mówiliśmy.</u>
          <u xml:id="u-98.5" who="#DariuszGrabowski">Reforma samorządowa. Analizuję tylko aspekt budżetowy. Już dzisiaj samorządy są zadłużone na ponad 6,5 mld zł, a według nieoficjalnych szacunków na ponad 10 mld zł. W związku z tym jesteśmy na najlepszej drodze do tego, by po prostu samorząd przestał wykonywać nawet te funkcje, do których tak naprawdę miał chęci, by się nimi zająć - drogi, wodociągi, wszystko to, co się wiąże ze społecznością lokalną. Reforma samorządowa to jest wielki koszt społeczny, bo wykreowaliście dziesiątki tysięcy - a może i setki - urzędników, którzy będą zapleczem logistycznym w wyborach parlamentarnych i w każdych następnych. Upolityczniliście samorząd. Tam weszło partyjniactwo i to partyjniactwo was także będzie dużo kosztowało.</u>
          <u xml:id="u-98.6" who="#DariuszGrabowski">A teraz wnioski. Trzy są podstawowe. Nie może być w Polsce tak, by garstka się bogaciła kosztem milionów. A taka jest dziś Polska. My się jako społeczeństwo wzajemnie zjadamy, bo żeby jednym było lepiej, drugim musi być gorzej.</u>
          <u xml:id="u-98.7" who="#DariuszGrabowski">Po drugie, nie może być tak, żeby polski przedsiębiorca nie wytrzymywał konkurencji z przedsiębiorcą zagranicznym i nie czuł wsparcia państwa. Dziś natomiast jest on zagrożony. Państwo to najlepiej widzicie. Wreszcie nie może być tak, by słabło państwo i by miało mały budżet, by groziło nam to, że przestanie ono wykonywać swoje podstawowe obowiązki w zakresie bezpieczeństwa, zdrowia, edukacji i inne. A przecież przed nami są dramaty, o których wspominali moi przedmówcy: dramat wysychającego źródła prywatyzacji, dramat kryzysu finansów państwa, na przykład funduszu emerytalnego, dramat bilansu płatniczego.</u>
          <u xml:id="u-98.8" who="#DariuszGrabowski">Dlatego mówimy na początku:</u>
          <u xml:id="u-98.9" who="#DariuszGrabowski">Po pierwsze, zatrzymajmy ubożenie ludzi. Nie może być tak, by jedni musieli ubożeć po to, by drudzy mogli się bogacić.</u>
          <u xml:id="u-98.10" who="#DariuszGrabowski">Po drugie, dajmy zarobić polskim przedsiębiorcom i polskim rolnikom.</u>
          <u xml:id="u-98.11" who="#DariuszGrabowski">Po trzecie, wzmocnijmy państwo tak, by i ono było aktywnym inwestorem. Ustawa uwłaszczeniowa była dobrym sygnałem dla AWS, by wyciągnęło wnioski co do tego, kto poparł tę ustawę, w kim ma realnego sojusznika i koalicjanta i że można wygrać.</u>
          <u xml:id="u-98.12" who="#DariuszGrabowski">Jeżeli rzeczywiście chcecie coś zmienić i chcemy wygrać razem dla Polski, to zacznijmy od budżetu na rok przyszły. Niech będzie to budżet - już kończę, panie marszałku - na miarę groźby sytuacji i wyzwań dla Polski.</u>
          <u xml:id="u-98.13" who="#DariuszGrabowski">Po pierwsze, niech nie ubożeją emeryci, bezrobotni, sfera budżetowa, niepełnosprawni. Wprowadźcie realne minimum socjalne, które pozwoli tym ludziom normalnie żyć. To nie zrujnuje budżetu.</u>
          <u xml:id="u-98.14" who="#DariuszGrabowski">Po drugie, nie niszczcie konsumentów, którzy cokolwiek mają. Kiedy mają chociażby samochód na gaz, to nakładacie 130-procentową akcyzę, by tych ludzi czym prędzej oskubać. Czy to jest pomoc? To jest zabójcze dla konsumentów. Następna sprawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, muszę jednak przypomnieć, że czas już minął.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#DariuszGrabowski">Panie marszałku, jeszcze kilka zdań, jeśli pan pozwoli, bo sprawa jest ważna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#MarekBorowski">Problem jest bardzo poważny, zdajemy sobie z tego sprawę. Jednak każdy ma takie same warunki, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#DariuszGrabowski">W takim razie tylko jedno zdanie. Nie dopuście, żeby spadły dochody przedsiębiorców, a one, przy ograniczaniu rynku wewnętrznego, które zaplanowaliście na przyszły rok, i nieopłacalnym eksporcie spadną. To jest zabójcze.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#DariuszGrabowski">Po trzecie, nie wprowadzajcie katastru, bo to jest przeciwko polskim konsumentom i przedsiębiorcom. Zacznijmy chociażby od tego, a wtedy będzie szansa zrobić coś dla Polski.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#DariuszGrabowski">Niestety, muszę w tym miejscu przerwać. Podsumowując, mogę powiedzieć, że koło Koalicji dla Polski będzie głosowało za wnioskiem mniejszości o nieudzielenie absolutorium rządowi za rok 1999. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-102.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Grabowskiemu z Koalicji dla Polski.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#MarekBorowski">Teraz zabierze głos pan poseł Kazimierz Milner z Polskiej Partii Socjalistycznej i Ruchu Ludzi Pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#KazimierzMilner">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dniu dzisiejszym dokonujemy oceny wykonania budżetu za rok 1999. Istotnym elementem tej oceny są opinie poszczególnych komisji sejmowych, jak również analiza Najwyższej Izby Kontroli w zakresie wykonania budżetu i założeń polityki pieniężnej. Jak co roku wyrażamy opinię w przedmiocie absolutorium dla Rady Ministrów w zakresie wykonania ustawy budżetowej, dostrzegając pewne negatywne zjawiska. Doceniając przestrzeganie dyscypliny finansowej w szeregu dziedzinach naszego życia publicznego, należy dostrzegać także uchybienia. Pozwalają one bardziej racjonalnie dysponować środkami, zgodnie z założeniami budżetowymi.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#KazimierzMilner">Najwyższa Izba Kontroli w tym zakresie zwraca uwagę na konieczność należytego planowania dochodów i wydatków, terminowego wydawania przepisów wykonawczych, niezbędnych do realizacji budżetu, przestrzegania należytej polityki zatrudnienia w administracji publicznej. Zwraca się jednocześnie uwagę na istotne nieprawidłowości, uzasadniając negatywną ocenę w odniesieniu do Ministerstwa Zdrowia oraz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#KazimierzMilner">Uchwała, którą podejmie Sejm, udziela lub nie udziela rządowi absolutorium za ubiegły rok. Nie precyzuje zastrzeżeń dla tych dysponentów budżetu, którzy naruszyli dyscyplinę budżetową. Propozycją mającą zwrócić uwagę na pewne uchybienia miała stać się opinia Komisji Finansów Publicznych dla prezesa Rady Ministrów w sprawie sprawozdania z wykonania budżetu za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 1999 r. Jej projekt nie uzyskał jednak akceptacji przeważającej liczby członków komisji.</u>
          <u xml:id="u-104.3" who="#KazimierzMilner">Intencją, tak jak ją odczytałem, była propozycja, by Rada Ministrów zwróciła uwagę na te dziedziny naszego życia publicznego i dysponentów, którzy naruszają przepisy prawa w zakresie realizacji budżetu. Nie upatrywałem tu żadnego podtekstu politycznego. Dowodziło to jedynie faktu intensywnej pracy komisji branżowych i oceny Komisji Finansów Publicznych realizacji budżetu za rok 1999.</u>
          <u xml:id="u-104.4" who="#KazimierzMilner">Jeżeli chcemy, aby Sejm i jego komisje sprawowały nadzór nad realizacją budżetu, to taka opinia jest potrzebna Radzie Ministrów bez względu na ukształtowane w przyszłym Sejmie koalicje i rząd. Pozwoli ona uchronić się od popełnienia tych samych błędów co do środków publicznych, których brakuje na realizację niezbędnych zadań.</u>
          <u xml:id="u-104.5" who="#KazimierzMilner">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Czas określony w debacie dla Koła Parlamentarnego PPS i RLP nie pozwala na głębszą analizę realizacji budżetu za rok 1999. Pragnę w tej części swojego wystąpienia powrócić do przygotowanego projektu opinii Komisji Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-104.6" who="#KazimierzMilner">Wydaje się, że problemy poniższe powinny stać się przedmiotem dyskusji całego Sejmu o tym, jak uchronić się przed skutkami tych nieprawidłowości w wykonaniu budżetu roku bieżącego i następnych. Dotyczą one m.in. następujących problemów.</u>
          <u xml:id="u-104.7" who="#KazimierzMilner">Po pierwsze, chodzi o przekroczenie założonego w budżecie wzrostu średniej przeciętnej płacy. Przy średniej płacy nominalnej brutto określonej w budżecie na poziomie 110,5%, np. w Urzędzie Regulacji Energetyki osiągnięto 200,9%. Problem jest o tyle bardzo istotny, że w ustawie budżetowej na rok 2000 wskaźnik ten wynosi 106,7% i wymaga pełnej realizacji bez przekroczeń.</u>
          <u xml:id="u-104.8" who="#KazimierzMilner">Po drugie, generalnego rozwiązania wymaga kwestia środków na wynagrodzenia w powiązaniu z etatami kalkulacyjnymi. Bardzo często wzrost wynagrodzeń ponad średnią przeciętną płacę określoną w budżecie osiąga się poprzez niewykorzystane etaty kalkulacyjne. Takim przykładem był Urząd Nadzoru Ubezpieczeń Zdrowotnych.</u>
          <u xml:id="u-104.9" who="#KazimierzMilner">Po trzecie, bardzo istotnym problemem dla budżetu jest pogorszenie skuteczności egzekwowania należnych podatków, tak w zakresie zaległości, jak i wskaźnika ściągalności zaległości. Koło Parlamentarne PPS i RLP zgłosiło projekt ustawy uzupełniającej ordynację podatkową o instytucję deklaracji majątkowych, która pozwoli na porównywanie zadeklarowanych do opodatkowania dochodów z przyrostem majątku podatnika. Jesteśmy przekonani, że uchwalenie tej ustawy przyczyni się do znaczącego wzrostu ściągalności podatków i umożliwi w przyszłości lepsze przestrzeganie dyscypliny budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-104.10" who="#KazimierzMilner">Po czwarte, zastanawia niewykonanie od kilku lat planu dochodów z akcyz ze sprzedaży alkoholu. Problem ten wymaga wnikliwej analizy. Generalnie jesteśmy zdania, że opieranie dochodów budżetowych w coraz większej mierze na podatkach pośrednich, to jest VAT i akcyzie, jest nieefektywne, gdyż dawno przekroczono już granicę, powyżej której wzrost podatków zawartych w cenie towarów i usług nie przysparza budżetowi dochodów, lecz przyczynia się do ich spadku.</u>
          <u xml:id="u-104.11" who="#KazimierzMilner">Po piąte, pilnego rozwiązania wymaga dopracowanie właściwych szacunków subwencji ogólnej i subwencji oświatowej dla samorządów terytorialnych. Sam doświadczyłem starań, że przez kilka miesięcy należną subwencję oświatową dla powiatu załatwiałem na linii Ministerstwo Edukacji Narodowej-Ministerstwo Finansów. Nieterminowe regulowanie należności wobec samorządów powoduje wzrost kosztów z tytułu odsetek. Błędy w naliczaniu subwencji oświatowej to najbardziej rażący przejaw niekompetencji, która uderzyła w samorządy i system edukacji publicznej.</u>
          <u xml:id="u-104.12" who="#KazimierzMilner">Po szóste, generalnego rozwiązania wymaga realizacja inwestycji wieloletnich. Zawyżanie wartości kosztorysowej, niekompletna dokumentacja, zły nadzór inwestorski, nieprzestrzeganie zamówień publicznych to główne grzechy tych inwestycji. Dowodzi to braku należytego nadzoru nad tymi wydatkami na szczeblu rządowym. Kontrola Najwyższej Izby Kontroli na tych obiektach...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#MarekBorowski">Panie pośle, czas już minął.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#KazimierzMilner">Już kończę, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#KazimierzMilner">Kontrola NIK na tych obiektach w pełni potwierdziła te zarzuty.</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#KazimierzMilner">Koło Polskiej Partii Socjalistycznej i Ruchu Ludzi Pracy stoi na stanowisku, iż wszelkie uchybienia zeszłorocznego budżetu wynikają z głównych założeń makroekonomicznych przyjętych przy jego budowie. Filozofią tego budżetu jest cięcie wydatków socjalnych i dążenie do absurdalnie niskiego 2-procentowego poziomu deficytu budżetowego, co hamuje wzrost gospodarczy i przysparza społeczeństwu niepotrzebnych cierpień. Dlatego głosować będziemy przeciwko udzieleniu rządowi absolutorium, nie akceptując założeń budżetu ani sposobu jego wykonania. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Milnerowi z koła PPS i Ruchu Ludzi Pracy.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu ministra finansów pana Jarosława Bauca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#JarosławBauc">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mamy dwie debaty budżetowe. Jedna nad budżetem wykonanym i druga nad budżetem tworzonym. Dobrze się składa, że one są trochę odsunięte w czasie, a ponadto dotyczą okresów jednak rozdzielonych budżetem roku wykonywanego, ponieważ na budżet każdego roku trzeba spojrzeć właśnie z takiej trochę szerszej, dalszej perspektywy. W tym pierwszym przypadku, czyli na etapie konstrukcji budżetu, mamy debatę ex ante, gdyż przedłożenie rządowe oceniane jest z perspektywy gwarantowania stabilnego rozwoju w przyszłości, a także kształtu polityki społecznej i gospodarczej, jaką budżet wyraża. Ocena ex post, czyli taka, jakiej teraz dokonujemy, jest zwykle dokonywana trochę z innej perspektywy. To widać z dzisiejszej dyskusji, ale niestety nie ze wszystkich wystąpień. W takim przypadku nacisk kładzie się na to, w jakim stopniu zostały wykonane zapisy budżetu i czy był on adekwatny do założonego stanu gospodarki, czyli tym samym ocenia się to, jak trafne były prognozy. Aby tej drugiej oceny dokonać obiektywnie za rok 1999 i za każdy inny, musimy zwrócić uwagę na kilka aspektów.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#JarosławBauc">Po pierwsze, trzeba sobie zdać sprawę z wiedzy o gospodarce roku następnego, jaka jest dostępna na etapie opracowywania budżetu. To jest pierwszy element, ponieważ na tej wiedzy buduje się założenia do budżetu, a potem przedkłada się budżet na rok przyszły. Ta wiedza zawsze jest obciążona pewnym ryzykiem.</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#JarosławBauc">Po drugie, musimy się odnieść do faktycznego przebiegu procesów gospodarczych w tym roku, który oceniamy, i odstępstw od przewidywanych założeń. To trzeba zawsze robić uczciwie.</u>
          <u xml:id="u-108.3" who="#JarosławBauc">Po trzecie, trzeba ocenić realizację dochodów i wydatków budżetu w kontekście odmiennego scenariusza rozwoju sytuacji gospodarczej w stosunku do przewidywanego, bo zawsze mamy odmienny. Problem jest tylko w skali odstępstwa od prognozy.</u>
          <u xml:id="u-108.4" who="#JarosławBauc">Dzisiaj możemy sobie jasno powiedzieć, że rok 1999 był osobliwością we wszystkich trzech wymiarach i, co ważne, był osobliwością także dla innych krajów, i to często w znacznie większym zakresie niż w przypadku Polski.</u>
          <u xml:id="u-108.5" who="#JarosławBauc">Aby nie być gołosłownym, odniosę się do kilku danych empirycznych. Otóż, proszę państwa, Polska w roku 1998 miało tempo wzrostu 4,8, w roku 1999 — 4,1, w 1997 — jeszcze 6,9. Estonia miała w 1997 r. 10,6, a w 1999 — minus 1,3. W 1998, kiedy we wrześniu był kryzys rosyjski, tempo wzrostu gospodarki Estonii spadło z 10 do 4. Litwa — z 7,3 do minus 3,3 (różnica 10-procentowa). Łotwa — z 8,6 do 0,8. Słowacja — z 6,5 do 1. Słowenia, której gospodarka rządzi się trochę innymi prawami, z 4,6 do 3,8.</u>
          <u xml:id="u-108.6" who="#JarosławBauc">Czy w związku z tym można pomijać fakt warunków zewnętrznych? Czy my sobie wymyśliliśmy niesprzyjające warunki zewnętrzne i tym staramy się usprawiedliwić odstępstwa od przewidywanego rozwoju procesów gospodarczych? Mówię to, by podkreślić ten zaniedbywany i negowany czasami aspekt uwarunkowań zewnętrznych, który w tak znaczący sposób wpływa dzisiaj na funkcjonowanie różnych gospodarek w świecie - gospodarki są coraz bardziej zintegrowane, handel zagraniczny rozwija się szybciej niż światowe PKB, przepływy kapitałowe są z roku na rok coraz bardziej dynamiczne. Wszyscy jesteśmy powiązani i wszyscy w bardzo znacznym stopniu od siebie zależymy. 1/3 wszystkich wytworzonych w Polsce dóbr i usług jest wymieniana z zagranicą.</u>
          <u xml:id="u-108.7" who="#JarosławBauc">Teraz przejdźmy do trzech aspektów, o których mówiłem.</u>
          <u xml:id="u-108.8" who="#JarosławBauc">Wiedza na etapie prac nad budżetem roku 1999. Jaką mieliśmy wiedzę o tym, co się może wydarzyć w roku 1999? Otóż, po pierwsze, mieliśmy dość dobrą wiedzę na temat wpływu kryzysu azjatyckiego na gospodarkę światową, w szczególności na gospodarkę Unii Europejskiej. Ten negatywny efekt kryzysu azjatyckiego na gospodarkę unijną narastał stopniowo przez cały rok 1998 i przeniósł się także na rok 1999. O tym wiedzieliśmy. Obniżyła się dynamika gospodarcza w krajach Unii Europejskiej, do rekordowo niskiego poziomu spadły stopy procentowe, do rekordowo niskiego poziomu spadła inflacja. Ze względu na nagły spadek popytu na rynkach światowych ceny surowców spadły gwałtownie. Przypomnę, że cena ropy naftowej wyniosła w roku 1998 - to było to „dno” - 10 dolarów za baryłkę. To była cena nominalnie niższa niż sprzed drugiego kryzysu związanego ze wzrostem cen ropy naftowej wiele, wiele lat wcześniej. Tak więc nie tylko warunki zewnętrzne oddziałują na gospodarki słabsze i bardziej wrażliwe niż nasza, ale i na gospodarki ustabilizowane. Ale to wiedzieliśmy i oznaki tego zmniejszonego zainteresowania naszą ofertą eksportową ze strony krajów Unii Europejskiej były brane pod uwagę na etapie konstrukcji budżetu na rok 1999.</u>
          <u xml:id="u-108.9" who="#JarosławBauc">Drugi punkt z tego otoczenia. Wiedzieliśmy, że wybuchł kryzys rosyjski. To był wrzesień, budżet był przygotowywany oczywiście wcześniej, ale kiedy rząd przedkładał go parlamentowi, już było wiadomo, że w Rosji będzie głęboki kryzys. Po ogłoszeniu moratorium na spłatę zadłużenia zagranicznego i krajowego w Rosji doszło do bardzo gwałtownego spadku wartości rubla i ograniczenia siły nabywczej gospodarki rosyjskiej i obywateli rosyjskich. Na tym etapie konstrukcji, na bazie tej wiedzy, jeszcze stosunkowo świeżej, okazało się, że nie doceniliśmy w pełni tego efektu. Co prawda, dokonaliśmy zmiany. Chcę przypomnieć, że pierwotny projekt zakładał 6,1% wzrostu. Po pierwszych oznakach kryzysu rosyjskiego obniżyliśmy to o 1 punkt procentowy - do 5,1. Czy to było wzięte pod uwagę? Trudno, doprawdy, było się spodziewać tak gwałtownego i mocnego wpływu.</u>
          <u xml:id="u-108.10" who="#JarosławBauc">Badaliśmy wpływ, bo to była świeża sprawa, kryzysów azjatyckich w różnych krajach na inne gospodarki, stopnia załamania, stopnia powiązań i oddziaływania - jak głęboko można było przewidzieć załamanie gospodarcze w danym kraju i jak dalece można było przewidzieć skutki załamania w Rosji, na Ukrainie i wśród innych partnerów na Wschodzie w stosunku do gospodarki polskiej. My obniżyliśmy, przypominam jeszcze raz, wzrost do poziomu 5,1. W grudniu 1998 r. w prognozie na rok 1999, ogłoszonej przez OECD, które dysponowało dokładnie taką samą wiedzą jak my, szacunek wzrostu gospodarczego dla Polski był 5,1, dokładnie taki sam, jaki my przewidzieliśmy. I taką wiedzą dysponowaliśmy na etapie przedłożenia. Ona została zweryfikowana negatywnie przez rzeczywistość. Ale teraz problem jest taki, czy mamy się obrażać na rzeczywistość czy obrażać się na wiedzę, której nie mogliśmy posiadać. Z tej debaty wynika, że można się obrazić na obie rzeczy równocześnie.</u>
          <u xml:id="u-108.11" who="#JarosławBauc">Drugi problem - faktyczny przebieg procesów gospodarczych i ich odstępstwo od prognoz. I po kolei. Po pierwsze, wiemy, że nastąpił dużo silniejszy spadek naszego eksportu niż to zakładaliśmy, powiedziałbym, bez precedensu. Nie zdarzyło się nigdy tak, żeby na skutek jakiegokolwiek kryzysu spadek eksportu jednego kraju do drugiego wynosił 70% praktycznie z dnia na dzień. To jest po prostu nieprzewidywalne. No, ale tak się stało. W rezultacie jeśli chodzi o handel przygraniczny, który dominował w naszym eksporcie małych i średnich przedsiębiorstw do Rosji, na Ukrainę, to eksport ten obniżył się w roku 1999 o 2,4 mld dolarów, co stanowiło 50% całego przyrostu deficytu w obrotach bieżących w roku 1999. W usługach straciliśmy 1,1 mld dolarów - i to jest też pochodna tego elementu, ponieważ znacząca część tych usług polegała na obniżeniu wpływów z usług transportowych. A zatem cały Wschód nie tylko przestał kupować w Polsce, ale przestał kupować w krajach Unii Europejskiej z oczywistych względów. I w związku z tym wartość transportu przez Polskę zmniejszyła się o ponad miliard dolarów. Tylko ten fakt wyjaśnia w 30% przyrost deficytu w obrotach bieżących do poziomu 7,6 na koniec roku.</u>
          <u xml:id="u-108.12" who="#JarosławBauc">Obroty towarowe, te rejestrowane, czyli dokonywane przez dużych producentów, spadły w niewielkim stopniu, bo tylko o 700 mln dolarów, przy bardzo dużej bazie oczywiście, i one wyjaśniają tylko w 15% przyrost deficytu w obrotach bieżących.</u>
          <u xml:id="u-108.13" who="#JarosławBauc">Można się teraz pokusić o krótki eksperyment. Gdybyśmy przyjęli, że w 1999 r. eksport tylko i wyłącznie do Rosji i na Ukrainę byłby taki sam jak w 1998, a w 1998 r. już był niższy na skutek bardzo słabego kwartału po kryzysie, to wzrost gospodarczy w Polsce wyniósłby 5,7. Jeżeli mamy jeszcze jakieś inne bardziej przekonujące, wewnętrzne wyjaśnienie osłabienia dynamiki gospodarczej, to bardzo proszę. To załamanie nastąpiło w IV kwartale 1998 r. i przeniosło się na I kwartał 1999 r., jeżeli chodzi o dynamikę gospodarczą, a potem już było coraz lepiej. Gospodarka polska pomalutku się konsolidowała, przedsiębiorstwa, te, które poniosły ewidentne straty na kierunku wschodnim, przeorientowały swoją działalność i o ile jeszcze w I kwartale 1999 r. wzrost był 1,6, to w II wynosił 3, w III - 5, a w IV - 6,2. I ta dynamika z ostatniego kwartału roku 1999 jest utrzymywana praktycznie do chwili obecnej.</u>
          <u xml:id="u-108.14" who="#JarosławBauc">Inflacja. Oczywiście tutaj znów scenariusz jest inny niż w założonej ustawie budżetowej. Przebieg procesów inflacyjnych w roku 1999 chyba w największym stopniu odzwierciedla osobliwość roku 1999, bo inflacja średnioroczna, która w budżecie była planowana na 8,5%, obniżyła się do poziomu 7,3, a inflacja grudzień do grudnia była o 1,7 wyższa, a to dlatego że przebieg procesów inflacyjnych w roku 1997 był bardzo nietypowy i prawie w 100% był wynikiem czynników zewnętrznych, dlatego że inflacja była bardzo niska na początku roku, co oznaczało, iż średniorocznie będzie niska - i ona była niższa - potem uległa przyspieszeniu, szczególnie po wakacjach. Było to skutkiem kilku czynników. Po pierwsze, rozluźnienia ogólnej polityki makroekonomicznej. Tutaj chętnie bym podyskutował o polityce chłodzenia. Nie ma już posła Grabowskiego, bardzo żałuję, bo może by zdefiniował, o co mu chodziło, bo jeśli przez chłodzenie rozumie on silne obniżenie stóp procentowych i wzrost deficytu budżetowego, to w takim razie nie wiem, co można by rozumieć przez poluzowanie polityki w ujęciu posła Grabowskiego. Wtedy to byłby dla gospodarki po prostu dramat. Nastąpiło rozluźnienie ogólnej polityki makroekonomicznej, dlatego że była seria obniżek stóp procentowych, które antycypowały inny kształt polityki fiskalnej. W rezultacie, szczególnie wobec sytuacji Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, deficyt sektora wzrósł dość znacznie i oba czynniki w czasie się zbiegły: luźna polityka fiskalna i luźna polityka pieniężna, czego efektem po kilku miesiącach było przyspieszenie procesów inflacyjnych pod koniec roku. To był pierwszy czynnik.</u>
          <u xml:id="u-108.15" who="#JarosławBauc">Drugi czynnik to dość nietypowe zachowanie się rynków paliwowych na świecie.</u>
          <u xml:id="u-108.16" who="#JarosławBauc">Na początku roku cena baryłki wynosiła 10 do 11 dolarów, pod koniec roku - 26 dolarów. Więc tak jak narastały ceny ropy, tak u nas również lekko rosła inflacja w trakcie roku. To był drugi czynnik.</u>
          <u xml:id="u-108.17" who="#JarosławBauc">Trzeci - niewątpliwie interwencje na rynku rolnym. Przypomnę: po kryzysie rosyjskim była duża nadpodaż produktów rolnych na naszym rynku, praktycznie ceny produktów rolnych przez kilka miesięcy nie ruszyły z miejsca, czyli relatywnie obniżały się w stosunku do innych; sytuacja dochodowa na wsi się pogarszała i rząd zdecydował się na interwencję na dość dużą skalę, po to, by zwiększyć opłacalność produkcji rolnej. Ale zawsze jest coś za coś, w efekcie w drugiej połowie roku zaczęły szybko rosnąć ceny żywności. Echo tego mamy zresztą do tej pory, te ceny dominują w tej chwili w koszyku, jeżeli chodzi o dynamikę wzrostu cen.</u>
          <u xml:id="u-108.18" who="#JarosławBauc">Powiedziałbym, że te trzy elementy złożyły się na to, iż inflacja w ciągu roku zachowywała się tak: na początku roku niziutka, potem coraz wyższa, i w efekcie średnioroczna niska, a grudzień do grudnia - wysoka.</u>
          <u xml:id="u-108.19" who="#JarosławBauc">Te dwa czynniki, o których mówiłem, czyli niższy PKB w ujęciu realnym i niższa średnioroczna inflacja, oczywiście siłą rzeczy stworzyły napięcia w wykonywaniu budżetu. Razem decydują one o tej nominalnej bazie podatkowej, która była niższa, a wydatek zapisany w budżecie przy niższej inflacji ma realną wyższą wartość. W związku z tym realne wydatki w niektórych obszarach wyższe niż zakładane wywoływały napięcia w budżecie. Ale do tego jeszcze przejdę.</u>
          <u xml:id="u-108.20" who="#JarosławBauc">Oczywiście mieliśmy pewne pozytywne skutki niższej średniorocznej inflacji, ponieważ ona zadziałała trochę jak taki automatyczny stabilizator koniunktury; poprzez to mieliśmy wyższą dynamikę realnych dochodów z wynagrodzeń, z emerytur, z rent, ze świadczeń, a także wyższe realne inne wydatki w ujęciu realnym.</u>
          <u xml:id="u-108.21" who="#JarosławBauc">Rynek pracy. Tu też dość znaczne odchylenie, ale żeby to ocenić sprawiedliwie, musimy wiedzieć o pewnych cechach polskiej gospodarki w okresie transformacji. Otóż praktycznie od 1992 r. obserwujemy bardzo szybkie tempo wzrostu wydajności w polskiej gospodarce. W przemyśle w latach 1993–1999 wydajność rosła średnio rocznie o 9%, w całej gospodarce ona rośnie o ok. 5%. W związku z tym przy zerowym wzroście zatrudnienia wzrost gospodarczy może wynosić 5% w polskiej gospodarce. Ale w 1999 r. wynosił 4,1%. Przy wysokiej wydajności pracy efektem jest oczywiście wzrastające bezrobocie. Bo potrzebujemy wzrostu dużo wyższego niż 5%, aby można było tworzyć nowe miejsca pracy, a jeszcze znacznie wyższego, aby bezrobocie nie narastało wraz z nawet rosnącą liczbą miejsc pracy. Mamy dużą podaż pracy. Rzeczywiście bezrobocie w roku 1999 wzrosło, i faktyczne, i statystyczne. Dobrze jest zrobić to rozróżnienie, bo faktyczne bezrobocie szacujemy na 223 tys., tylu nowych bezrobotnych nam przybyło. Łącznie bezrobocie wzrosło o 432 tys., ale z tego 210 tys. osób zarejestrowało się po raz wtóry; ten wzrost w dużej części - trudno powiedzieć w jakiej, ale niewątpliwie w zdecydowanej - był spowodowany reformą ochrony zdrowia, dlatego że składkę na ochronę zdrowia odprowadza urząd pracy po zarejestrowaniu się bezrobotnego.</u>
          <u xml:id="u-108.22" who="#JarosławBauc">Tak że wiele osób, które do tej pory albo nie pracowały, albo pracują w szarej strefie czy w czarnej strefie, wręcz zgłosiło się do urzędów pracy. Mamy i efekt statystyczny, i efekt realny. Oczywiście żadnego nie należy lekceważyć, bo one oddziałują albo na gospodarkę, albo na finanse publiczne.</u>
          <u xml:id="u-108.23" who="#JarosławBauc">Jak w takim scenariuszu odstępstw między założeniami a faktycznym wykonaniem wyglądał budżet, czyli to, co dzisiaj oceniamy? Myślę, że wyglądał dość dobrze. Dlaczego? Otóż dochody, wydatki, deficyt zostały wykonane nominalnie - nominalnie, powtarzam - w 97,4%, biorąc jednak pod uwagę fakt, że inflacja średnioroczna była niższa, to praktycznie realne wydatki, jakie były założone w budżecie, zostały wykonane. Tym bardziej, że niewykonanie części wydatków wiązało się z oszczędnościami w kosztach obsługi długu, a nie ze zmniejszaniem innych wydatków. To zmniejszenie kosztów obsługi długu w kwocie prawie 1mld 260 było głównie również tym razem spowodowane pozytywnym oddziaływaniem otoczenia zewnętrznego.</u>
          <u xml:id="u-108.24" who="#JarosławBauc">Wspominałem o tym, że były rekordowo niskie stopy procentowe na zewnątrz i to nam pozwoliło zaoszczędzić prawie 780 mln na niższych stopach procentowych, niż przewidywaliśmy. Poręczenia i gwarancje dały ponad 260 mln. Czyli gdyby do tych niewykonanych wydatków nominalnie dodać tę kwotę oszczędności w długu, to praktycznie w ujęciu realnym przy niższej inflacji wszystkie wydatki zostały wykonane.</u>
          <u xml:id="u-108.25" who="#JarosławBauc">Dość nietypowo również wyglądała realizacja budżetu w 1999 r. Otóż źle się zaczął rok, z oczywistych względów, o których już tyle mówiłem. Deficyt budżetowy siłą rzeczy bardzo szybko narastał na początku roku, pogłębiony był jeszcze złą sytuacją finansową Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i zwiększonymi dotacjami. Jednak gospodarka, która się rozpędzała, jak mówiłem, od 1,5 do 6,2 na koniec roku, sprawiała, że z miesiąca na miesiąc sytuacja budżetu także była lepsza; w rezultacie można było ten budżet wykonać. Aczkolwiek początek roku wyglądał naprawdę nie najlepiej.</u>
          <u xml:id="u-108.26" who="#JarosławBauc">Oczywiście jest mi niezręcznie dokonywać oceny tego, a szczególnie dokonywać pozytywnej oceny. Uczciwie mówię, jak wyglądało, i uczciwie przedstawiam przyczyny tych różnic. Dlatego na koniec posłużę się ocenami roku 1999 dokonanymi przez OECD, Unię Europejską i przez inne ośrodki, które oceniają.</u>
          <u xml:id="u-108.27" who="#JarosławBauc">OECD w swoim raporcie pisze na temat stanu gospodarki polskiej w roku 1999, co następuje: Okres 1998–1999 przyniósł szczególne wyzwania dla osób odpowiedzialnych za politykę w Polsce. Gospodarka napotkała szereg niesprzyjających okoliczności, zarówno wewnętrznych - przegrzanie, trudności budżetowe (tu schładzanie się kłania) - jak i zewnętrznych - rosyjski kryzys finansowy, spowolnienie wzrostu na obszarze Unii Europejskiej. W tej trudnej sytuacji władze prowadziły dobrze skoordynowaną politykę makroekonomiczną, która pozwoliła uniknąć zagrożeń wynikających z kryzysu rosyjskiego, obniżyć inflację oraz stworzyć warunki umożliwiające powrót na drogę ożywienia gospodarczego. W rezultacie, w przeciwieństwie do innych gospodarek w trakcie przemian, Polska zdołała uniknąć częściowej depresji oraz utrzymała ogólnie stabilną sytuację finansową. To jest ocena OECD. OECD nie wystawia laurek, jak państwo wiecie. Proszę sobie poczytać oceny OECD dotyczące różnych gospodarek.</u>
          <u xml:id="u-108.28" who="#JarosławBauc">Fundusz Walutowy mówi tak: W latach 1998–1999 zachwianie makroekonomicznych osiągnięć Polski jest efektem głównie silnych szoków zewnętrznych. Silny negatywny wpływ na eksport miał kryzys rosyjski oraz osłabienie popytu w krajach Unii Europejskiej. W połączeniu z relatywnym spadkiem konkurencyjności wobec krajów azjatyckich oraz opóźnionym efektem antycyklicznego zaostrzenia polityki monetarnej w 1997 r. realny wzrost spowolnił się o około 2 punkty procentowe w pierwszej połowie 1999 r. Oczekuje się, że silna odbudowa wzrostu gospodarczego obserwowana od połowy 1999 r. będzie kontynuowana również w roku 2000.</u>
          <u xml:id="u-108.29" who="#JarosławBauc">Tak jest. Takiej oceny dokonały znane organizacje międzynarodowe. Mogę przytoczyć jeszcze jedno zdanie - JP Morgan, znany bank inwestycyjny (po tej ocenie z 1999 r.): Polska będzie w roku 2000 najszybciej rosnącą gospodarką w Europie, wyprzedzając nawet dynamiczne gospodarki Węgier i Turcji. (Tutaj pewnie trochę przesadzili, bo oczekują, iż w tym roku wzrost w Polsce wyniesie 6,5%). Szybko następują reformy strukturalne. Zostały wprowadzone niższe podatki dla przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-108.30" who="#JarosławBauc">To są oceny, które dość rażąco odbiegają od tych, które słyszeliśmy na tej sali. I mam nadzieję przynajmniej, że w kontekście licznych pytań, które jeszcze dzisiaj się pojawią, moje wyjaśnienia i te oceny pozwolą zaoszczędzić nam troszkę czasu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-108.31" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#MarekBorowski">Proszę o zabranie głosu pana posła Adama Łozińskiego z Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#AdamŁoziński">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Dla tej Izby, to znaczy dla posłów Sejmu trzeciej kadencji jest to trzeci budżet, który podlega ocenie w zakresie jego realizacji. Robiliśmy to odnośnie do budżetu za rok 1997, 1998 i teraz za rok 1999. Przypomnę, że budżet w roku 1997 był w zasadzie realizowany przez poprzednią koalicję SLD–PSL, natomiast dwa następne budżety przez koalicję AWS–UW. Mamy wiedzę i możemy porównać te trzy lata. Chcemy to zrobić na podstawie ocen i analiz dokonanych przez Najwyższą Izbę Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#AdamŁoziński">Jak dzisiaj słyszeliśmy, działalność NIK w odniesieniu do analizy budżetu jest dobrze oceniana przez posłów zarówno koalicji, jak i opozycji. Potwierdziły to również wypowiedzi podczas prac w komisjach. Pan poseł Czerniawski, przemawiający dzisiaj w imieniu SLD, również nie podważył ocen NIK. Ważne też jest to, że analizy wykonania budżetu NIK wykonywał przez te trzy lata pod tym samym kierownictwem, za pomocą tych samych kryteriów i skali ocen. I ta ocena w ujęciu statystycznym jest lepsza w porównaniu z rokiem 1997 i 1998. Od roku 1997 do roku 1999 ma ona tendencję wzrostową. Przypomnę, że NIK ocenia budżet według czterostopniowej skali: jest to ocena pozytywna najwyższa, w której nie stwierdza się nieprawidłowości, druga ocena jest też pozytywna - są nieznaczne uchybienia, które jednak nie mają wpływu na wykonanie budżetu - trzecia również pozytywna mimo stwierdzonych istotnych nieprawidłowości, które jednak nie mają zasadniczego wpływu na wykonanie budżetu, i ocena czwarta - negatywna.</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#AdamŁoziński">Chciałem zrobić takie porównanie. Otóż założyłem, że te 4 stopnie nikowskie porównam do ocen, które były kiedyś w szkole — od 2. do 5. I tak 5. to będzie ta ocena, kiedy nie ma nieprawidłowości, 4. — gdy są nieprawidłowości nieznaczne, 3. — gdy są istotne nieprawidłowości i 2., czyli ocena niedostateczna, gdy ocena jest negatywna. Dla poszczególnych części budżetu i funduszy celowych za rok 1997 wyglądało to następująco: tych bardzo dobrych ocen było 6, dobrych — 40, dostatecznych — 23 i niedostatecznych — 2. Czyli w sumie średnio wyszło, że ten budżet NIK ocenia na 3,704. W roku 1998 ta ocena została zwiększona nieznacznie, zaledwie o 0,003, ale jest to rzeczywiście nieco wyższa ocena, w roku 1999 ta ocena jest jeszcze lepsza. I tak bardzo dobrych jest już 11 ocen, dobrych — 39, dostatecznych — 20 i niedostatecznych — 4. Tutaj posłowie, którzy przede mną się wypowiadali, wskazywali na te negatywne oceny. Chciałem zwrócić uwagę na to, że w porównaniu z rokiem ubiegłym, to znaczy roku 1998 z rokiem 1999, jeżeli chodzi o oceny pozytywne, te najlepsze, to ta liczba wzrasta dwukrotnie. A więc średnio w poszczególnych tych częściach, jak widzimy, jest ta tendencja wzrostowa i między rokiem 1997 a rokiem 1999, jeżeli chodzi o stopnie, to wynosi ona ponad 0,06 stopnia wyżej.</u>
          <u xml:id="u-110.3" who="#AdamŁoziński">Mówiono też o pewnych szczegółach, ja chciałem tutaj dwa koniecznie przywołać. Otóż pan poseł Czerniawski podkreślał wielkie problemy ZUS, które są związane z 4-miliardową stratą w roku ub. Chciałem przypomnieć, że na koniec roku 1997 zadłużenie płatników na ubezpieczenia społeczne wzrosły o 23% i osiągnęły kwotę prawie 6 mld zł. Czyli jest jednak postęp i dzięki tej reformie są mniejsze straty. I druga rzecz, wydaje się, że ważna. Otóż negatywna ocena ministra zdrowia to nie jest rok tylko 1999. Od roku 1997, a więc za czasów poprzedniej koalicji, kiedy jeszcze nie było reform, ocena ministra zdrowia według oceny NIK była również negatywna. Można tutaj tak powiedzieć, panie marszałku, panie i panowie posłowie, że z jednej strony oceny wystawiane przez NIK poszczególnym częściom budżetowym i funduszom celowym są lepsze w porównaniu do roku 1998, z drugiej jednak strony NIK przedstawił liczne zarzuty i również posłowie, opozycji zwłaszcza, ich wiele tutaj przedstawiali. Teraz trzeba postawić pytanie, czy kryteria ocen tych ogólnych są prawidłowe, czy one po prostu odpowiadają dzisiejszym czasom, dzisiejszym wymogom. Można bowiem tutaj postawić takie prowokacyjne pytanie, że jeżeli te oceny są dobre w skali tej ogólnej, statystycznej, to dlaczego jednak ta ocena wykonania, zarówno ze strony NIK, ta opisowa, jak również ze strony posłów jest zła. Wydaje się, że ta debata powinna być również przyczynkiem do tego, w jaki sposób powinniśmy patrzeć zarówno na NIK, jak i na Narodowy Bank Polski. Tutaj ocena pani prezes Gronkiewicz-Waltz była bardzo pozytywna i wydaje się, że posłowie, którzy potem zabierali głos, mimo apeli pani prezes nie słuchali jej jednak do końca. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-110.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Łozińskiemu.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#MarekBorowski">Teraz zabierze głos pan poseł Wiesław Ciesielski z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#WiesławCiesielski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po bardzo ciekawym wykładzie o okolicznościach tworzenia i realizacji budżetu pan minister Bauc stwierdził w pewnym momencie, że takie analizy trzeba zawsze robić uczciwie. Otóż, panie ministrze, byłoby uczciwie, gdyby pan minister bądź każdy minister finansów w rządzie Jerzego Buzka podobny tekst wygłosił w listopadzie 1997 r., a nawet 6 listopada 1998 r. Niech pan poczyta wasze wystąpienia wtedy wygłoszone i tak przed lustrem sam sobie odpowie, czy to były uczciwe teksty? Ja nie będę analizował, dlaczego pan dzisiaj, 20 lipca, w dniu, w którym większość da wam absolutorium, mówi tak jak przed chwilą, szkoda na to czasu, ale do trzech spraw chciałbym wszak nawiązać.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#WiesławCiesielski">Chciałbym pana zapytać, czy jest obowiązek w Polsce zgadzania się z opiniami OECD czy Międzynarodowego Funduszu Walutowego? Bo jeśli taki obowiązek jest, to trudno, dyskusja się kończy. Jednak, jeśli takiego obowiązku nie ma, to pozwolę sobie panu zwrócić uwagę, że wiele z tych ocen formułowanych jest pod przemożnym wpływem polskiego Ministerstwa Finansów i ma charakter hagiograficznych tekstów wobec kierownictwa tego resortu.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#WiesławCiesielski">Jestem w stanie panu pokazać jedną z ocen, w której mówi się, że w latach 1998–1999 wzrost gospodarczy w Polsce przekraczał 6%. Jeśli pan to uważa za rzetelną ocenę, to gratuluję.</u>
          <u xml:id="u-112.3" who="#WiesławCiesielski">Jeszcze jedna uwaga. Mówił pan, że te oceny rażąco odbiegają od tego, co słyszeliśmy na sali. Chcę pana uspokoić, że jeszcze bardziej odbiegają od tego, co słychać w polskich domach.</u>
          <u xml:id="u-112.4" who="#WiesławCiesielski">Dwa pytania do pana ministra. Czy to kryzys rosyjski załamał wymianę transgraniczną, czy pamiętna decyzja polityczno-administracyjna pańskiego rządu? Chyba pan pamięta, jaka to była decyzja.</u>
          <u xml:id="u-112.5" who="#WiesławCiesielski">Drugie pytanie. Czy marnotrawstwo w inwestycjach wieloletnich, czy marnotrawstwo ponad 400 mln złotych w resorcie zdrowia, o czym mówił poseł Czerniawski, rabunkowa działalność ministra Wąsacza, nieznany przez ostatnich parę lat rozrost biurokracji centralnej, wzrost wynagrodzeń wysokich urzędników rządowych o ponad 40% i inne tego typu negatywne zjawiska, które miały miejsce w 1999 r., czy to był rezultat kryzysu rosyjskiego, czy może wzrostu cen ropy na świecie?</u>
          <u xml:id="u-112.6" who="#WiesławCiesielski">Parafrazując wystąpienie człowieka, którego bardzo cenię, pana posła Szczygielskiego, chciałbym powiedzieć tak. Jest rzeczą normalną, że obóz rządzący broni absolutorium dla siebie przy pomocy wszelkich możliwych sposobów, również szyderstwem, ironią i cynizmem. Takie jest prawo rządzącej koalicji. Ale SLD nie musi formułować ocen, które koniecznie mają się podobać Unii Wolności. Póki co, nie będziemy do was chodzić po akceptację naszych opinii.</u>
          <u xml:id="u-112.7" who="#WiesławCiesielski">Miał pan poseł dać przykłady rzekomych półprawd, przemilczeń posła Czerniawskiego, a tymczasem dał pan swoje półprawdy, przeinaczenia, zmyślenia i przemilczenia. Chcę zwrócić uwagę na to, że jeśli pan się skarży, że nie znaleźliście poparcia dla propozycji podatkowych, to - chcę to wyraźnie powiedzieć - dlatego że były to w większości poronione propozycje. SLD nie zwykł popierać poronionych propozycji.</u>
          <u xml:id="u-112.8" who="#WiesławCiesielski">Pragnę też zwrócić uwagę, że niektórzy w Unii Wolności jakoś tak dziwnie się noszą - jak tylko coś zaproponują, musi to być tak znakomite, że wszyscy muszą to poprzeć. Otóż, tak nie jest. I myślę, że nie będzie.</u>
          <u xml:id="u-112.9" who="#WiesławCiesielski">Głębsza polityka nie jest możliwa, bo trudno polemizować z zaklęciami. Natomiast gdybyśmy tak się przyjrzeli faktom, to chcę zwrócić uwagę, że wasze wystąpienia programowe, w programach wyborczych, ale również z tej trybuny na początku tej kadencji zaklinały rzeczywistość, mówiąc, że ona będzie teraz dopiero znakomita i świetna. Wszystko zrobicie lepiej, wzrost będzie 7,5–8%. Nie będę tego przytaczał. A jak jest, pan doskonale wie. Wcale się nie dziwię, że to was boli, bo wam to po prostu nie wyszło. Jednak udając, że rzeczywistość jest inna, niż jest, uważam, że się nie przybliżacie do odpowiedzi na pytanie, jak ją czynić lepszą.</u>
          <u xml:id="u-112.10" who="#WiesławCiesielski">Jest taki obszar objęty ustawą budżetową, który nie powinien budzić kontrowersji między ugrupowaniami, choć realizacja dotyczącej go części budżetu państwa bardzo, ale to bardzo niepokoi. Mowa oczywiście o inwestycjach wieloletnich. Zarówno komisyjne, jak i opozycyjny wnioski mniejszości zwracają uwagę na istotne lub poważne nieprawidłowości w ich realizacji. Chciałbym poświęcić temu parę słów. W inwestycjach wieloletnich niewiele wyszło zgodnie z założeniami. Miało być realizowane 118, było 115. Wartość kosztorysowa miała być 24,5 mld zł, wzrosła o kilkaset milionów zł. Nakłady miały przekroczyć 3,2 mld, wyszło inaczej. To samo, jeśli chodzi o dotację budżetową. Miano zrealizować 23 inwestycje, zrealizowano 6. Krótko mówiąc, żadne z założeń nie wyszło, a jeśliby przyjrzeć się sprawności inwestycyjnej w tym czasie, to wyniosła ona 26%, a więc w ostatnich bardzo wielu latach jeszcze nigdy tak źle nie było. Wcale zatem mnie nie dziwi, że akurat tutaj nie było niezgody między koalicją a opozycją. Nie będę w tej chwili się silił na szczegółową analizę tego zjawiska. Faktem jest, że rząd, zanim przystąpi do konstrukcji czy przedłożenia ustawy budżetowej na rok 2001, musi popracować nad nowym system prowadzenia inwestycji wieloletniej, ponieważ dotychczasowy system jest chory. Chcąc więc skończyć z marnotrawstwem, jakie tutaj ma miejsce, trzeba stworzyć nowy system.</u>
          <u xml:id="u-112.11" who="#WiesławCiesielski">Panie Marszałku! Pan poseł sprawozdawca zastosował dzisiaj bardzo interesującą i - trzeba to przyznać - odważną metodę obrony pozytywnej oceny wykonania budżetu w roku 1999. Zapowiedział, że skupi się na niedostatkach, nieprawidłowościach, jako że pozytywów jest tak wiele, iż krócej będzie mówić o negatywach. Muszę jednak powiedzieć, że podane przez pana posła sprawozdawcę przykłady utwierdzają - jak sądzę, wbrew intencjom autora - w przekonaniu, że ocena musi być jednak negatywna. Wzmacnia to przekonanie fakt bardzo okrojonej, a zarazem stępionej analizy nieprawidłowości, którą to analizę przeprowadził pan poseł Sekuła. Przykładów na to, że to jest okrojona i stępiona analiza, już było tutaj dzisiaj bardzo wiele. Nie będę wyliczał ich multum. Natomiast podam jeden, bardzo charakterystyczny, dotyczący akurat pozytywnie - nie wiem, dlaczego - ocenionego budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej. Otóż w tym resorcie kiedyś padł rekord w niewykonaniu pozycji z wykazu zakupów dla armii. Rekord ten wynosił 200%. Mianowicie planowano 124 pozycje, ale do tych 124 pozycji w ciągu roku wprowadzono 248 zmian. Otóż w 1999 r. padł, jak sądzę, absolutny rekord, albowiem liczba zmian przekroczyła 740. Sytuacja całkowicie, jak widać, wymknęła się spod kontroli, a my udajemy, że nic się nie stało, mimo że wiele było zapowiedzi, że teraz to dopiero zrobimy z tym porządek. Gdzie jest ten porządek? Przypomina to słynną już epokę propagandy sukcesu z jej koronnym hasłem: występujące tu i ówdzie niedociągnięcia nie mogą przesłonić ogromu dokonań. Pozwolę sobie nie przyjąć takiej argumentacji, tym bardziej że w większości tych nieprawidłowości można było uniknąć. Nie jest tak, że sukcesy były dowodem geniuszu rządzących, a porażki skutkiem obiektywnych okoliczności, jak niestety stara się nam to dzisiaj wmówić. Co chwilę na tej sali słyszymy przywoływanie czterech reform jako powodu do wyrazów uznania dla rządzących. Proszę państwa, jak dotąd reformy w swoich skutkach są odbierane powszechnie jako przekleństwo, a nie jako dobrodziejstwo, jako sukces obecnej ekipy. Chciałbym tylko zasygnalizować jeden problem. Leszek Balcerowicz, a zazwyczaj nie kwestionowałem jego wyliczeń, w lutym-marcu 1998 r. opublikował dokument pod nazwą „Średniookresowa strategia finansowa”. W tym dokumencie wykazał, że wprowadzenie jednorazowe czterech reform musi pociągać za sobą koszty dodatkowe, roczne z budżetu państwa rzędu co najmniej 30 mld zł. W tym samym dokumencie Leszek Balcerowicz liczy, że gdyby tak zacisnąć pasa, to da się uzbierać dodatkowo 6, góra 8 mld zł. I w sytuacji, kiedy mamy tak mało pieniędzy, bo najkorzystniej licząc 20% potrzebnych rocznych kosztów wdrożenia czterech reform, zapada polityczna decyzja o wdrożeniu czterech reform. Kto tak postępuje? Jaki to miało wpływ na stan finansów publicznych dzisiaj, a także na realizację budżetu państwa w 1999 r.? Chciałbym to usłyszeć. Powstaje tutaj zasadnicza kwestia: Jaki poziom niewykonania budżetu państwa kwalifikuje się do negatywnej oceny? Mam nadzieję, że nikt nie kwestionuje faktu niewykonania budżetu w roku 1999. Jak się okazuje, niewykonanie na poziomie ponad 2% nie kwalifikuje do tego, żeby ocenić negatywnie. A czy 5% kwalifikowałoby?</u>
          <u xml:id="u-112.12" who="#WiesławCiesielski">Sądzę, że elementem niezbędnym jest odpowiedź na inne pytanie: Czy realizacja budżetu służyła poprawie sytuacji społeczno-gospodarczej kraju, czy umocniła, czy osłabiła stan finansów publicznych? Można by postawić jeszcze jedno fundamentalne pytanie, aczkolwiek w różnych szkołach politycznego myślenia na pewno jest to bariera nie do przebycia: Czy realizacja budżetu służyła poprawie poziomu życia rodaków, skuteczniejszemu rozwiązywaniu ich problemów? Niestety, żadna z odpowiedzi na te pytania nie jest pozytywna. To czyni zasadnym opowiedzenie się za wnioskiem mniejszości nr 1, co oznacza negatywną ocenę wykonania budżetu w roku 1999 i nieudzielenie absolutorium rządowi za tenże rok. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-112.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję panu posłowi Ciesielskiemu z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#MarekBorowski">Głos zabierze pan poseł Stanisław Kracik z Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#StanisławKracik">Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Ta debata rzeczywiście jest bardzo trudna, zwłaszcza kiedy trzeba ustalać fakty. Chciałbym zacząć od wypowiedzi pana posła Czerniawskiego, który mówił o swoim wniosku mniejszości i o zawartych w nim 11 punktach. Przeczytałem ten wniosek mniejszości. Zawiera on 10 punktów. Jeżeli autor myli się co do liczby zgłoszonych przez siebie zastrzeżeń w uzasadnieniu swojego wniosku, to cała dyskusja rzeczywiście może przebiegać w ten sposób. Pan prezes Wojciechowski, posługując się swoją genialną pamięcią, cytuje tu szeregi liczb bez żadnej pomocy w postaci hardkopii, mówi o pozytywnej ocenie, a ci, którzy chcą słyszeć, że pozytywnej oceny nie ma, mówią że jej nie ma. Ci, którzy chcą usłyszeć, że taka ocena jest, którzy ją przeczytali, mówią, że ona jest. To jest problem trudności dialogu.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#StanisławKracik">Ustalmy jedno: jest prawem opozycji to, by kontestować oceny dotyczące działań rządu. To jest prawo niezbywalne. To prawo musimy szanować. Wydaje się jednak, że warto byłoby w refleksji nad budżetem trzymać się myśli, o której mówił pan minister Bauc, iż to jest dyskusja o tym, co było, i o tym, co będzie. Pośrodku jest to, co jest. Bardzo panu ministrowi dziękuję. Uwolnił mnie od kwestii, które chciałem podnieść. O co tak naprawdę toczy się spór? Czy o zapisy dotyczące prognoz, czy o realizację budżetu? Nie ulega bowiem wątpliwości, że zarówno jeśli chodzi o dochody, jak i o wydatki budżetowe, ten budżet należy uznać za wykonany.</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#StanisławKracik">Jeżeli mówimy o prognozach, to przenieśmy się w realia 1998 r., o których nie mówił pan minister Bauc. Nie była wówczas znana liczba województw, nie była znana liczba powiatów. Przez cztery lata trwania poprzedniej koalicji, jak również przez 50 poprzednich lat nikt nigdy nie wycenił wartości i kosztów procedur administracyjnych. Wszystko, co robiliśmy, było pewnym założeniem, pewną projekcją dotyczącą tego, jak podzielić pieniądze. Przypomnę zainteresowanym, że stworzyliśmy 700-milionową rezerwę na ubezpieczenie reform, zwłaszcza reformy administracyjnej. Trzeba było od razu wydać z tego 100 mln na zagubione jednostki i instytucje kultury. Dzięki temu w czasie realizacji tego budżetu nie było takich sytuacji, które spowodowałyby katastrofę.</u>
          <u xml:id="u-114.3" who="#StanisławKracik">Nie mogę się zgodzić z panem posłem Ciesielskim — którego prywatnie cenię za jego pracowitość — że reformy były przekleństwem. Zaniechanie reform było przekleństwem, bo było grzechem zaniechania. Czy pan poseł Ciesielski w swojej rzetelnej autoanalizie zechce się ze mną zgodzić — niezależnie od głębokich westchnień posłanki Kowalskiej — że co roku mieliśmy do czynienia z sytuacją długowej wańki-wstańki? Co było przed reformą służby zdrowia? Były wielobilionowe długi na koniec roku, które trzeba było rewolwingiem odtwarzać i ukrywało się, że one są.</u>
          <u xml:id="u-114.4" who="#komentarz">(Poseł Bronisława Kowalska: A teraz nie ma?)</u>
          <u xml:id="u-114.5" who="#StanisławKracik">Co było z edukacją? Pamiętacie pana ministra Derę i nasze ciągłe dyskusje, że trzeba oddać 3 bln zł, których się w budżecie nie uwzględniło?</u>
          <u xml:id="u-114.6" who="#komentarz">(Poseł Bronisława Kowalska: A teraz brakuje 800 mln zł dla nauczycieli.)</u>
          <u xml:id="u-114.7" who="#StanisławKracik">Przepraszam, przepraszam, przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-114.8" who="#StanisławKracik">Mówimy o stworzeniu dzięki reformom pewnego systemu, w którym będzie kontrolowany wypływ pieniądza publicznego, w którym znana będzie prawda o stanie finansów publicznych w państwie. Chodzi o to, że żadną reformą nie da się uzdrowić od razu sytuacji, ale da się na pewno powstrzymać negatywne trendy. Chyba to Leszek Kołakowski mówił, że największym błędem marksizmu było to, że wierzono, iż dzięki zmianie właściciela środków produkcji przybędzie produkcji. My oczywiście nie wierzymy w to - wiedząc już o tym, co powiedział Leszek Kołakowski - że dzięki samemu faktowi przeprowadzenia reformy przybędzie pieniędzy. Ale wiemy, jesteśmy pewni tego, że nie będzie niekontrolowanej sytuacji, jeżeli chodzi o finanse publiczne.</u>
          <u xml:id="u-114.9" who="#StanisławKracik">Proszę Państwa! Proponuję coś w ramach naszego sejmowego rachunku sumienia. Pan poseł Szczygielski mówił o tym, że jesteśmy trochę sędziami we własnej sprawie. To jak to było? Przypomnijcie sobie, jak głosowaliście za zwiększeniem etatów u ministra Kropiwnickiego. Wy też, tylko Unia Wolności była temu przeciwna. Jakaś taka dziwna koalicja się wtedy utworzyła - SLD–AWS. Głosowaliście tak. Dzisiaj pan prezes Wojciechowski ma prawo powiedzieć o wkraczających czterech dywizjach urzędników, ale też warto byłoby, żeby powiedział, jak to jest w innych krajach. Jeśli porównamy stan nasycenia pracownikami administracji publicznej - ogólnie tak to nazwijmy - w Niemczech i w Polsce, to okaże się, że ciągle jeszcze jest 1 do 2,5 na korzyść Polski.</u>
          <u xml:id="u-114.10" who="#StanisławKracik">Zgadzam się z tym, co powiedział pan prezes Wojciechowski. Sam na łamach „Wspólnoty” pisałem, że jeżeli MEN oddał 20 tys. szkół podstawowych, 6 tys. szkół średnich, to powinien zmniejszyć zatrudnienie. To jest oczywiste. To nie ulega wątpliwości. Powstaje jednak pytanie: Jaki jest bilans tego procesu? Wydaje mi się, że tak naprawdę dzisiaj toczy się spór o odpowiedź na pytanie, czy mówimy o tym, co było w prognozach, czy mówimy o tym, co było zapisane w ustawie budżetowej, którą parlament uchwalił i zadał rządowi do wykonania. Czym jest absolutorium nazywane pięknym staropolskim słowem „skwitowanie”, tak bliskim PSL-owi? Jest próbą rozliczenia z tego, czy to, co zostało zadane, zostało wykonane. Naprawdę nie wiem, co sobie mam myśleć, kiedy słucham, jak ktoś krytykuje, iż nie zostały wykonane dochody np. z akcyzy alkoholowej. Przecież tylko się trzeba cieszyć, że Polacy nie piją już wódki. Może więcej piją piwa. Co mam myśleć, kiedy słyszę, że nie wykonano wydatków w tej części, która dotyczy obsługi długu zagranicznego? Przecież wydaje się, że mamy prawo do radości, że dzięki korzystnym kursom krosowym mogliśmy za mniej niż 700 mln zł obsłużyć zadłużenie. Przecież to jest powód do tego, żebyśmy się wszyscy w tej Izbie cieszyli i powiedzieli Polakom, że to jest pozytywne zjawisko, a nie żebyśmy szukali tu okazji do tego, żeby prawić sobie wzajemne uszczypliwości.</u>
          <u xml:id="u-114.11" who="#StanisławKracik">Chciałbym zapytać również nieobecnego tutaj posła Czerniawskiego, czego on naprawdę chce. Ubolewa on nad niską rentownością przedsiębiorstw. Przepraszam bardzo, im wyższe podatki, tym niższa rentowność. Wiecie dobrze, kto podnosił podatki i kiedy je podnosił, kto je chciał obniżać i w jakim stopniu je obniżył. Na pytanie o to, czy nastąpił efekt tego, czy nastąpiło to, co miało spowodować powstanie nowych miejsc pracy, odpowiedź już padła. Pan minister Bauc przed chwilą wyjaśnił, na czym polega istota wypychania z rynku pracy kolejnych miejsc pracy, spowodowanego wzrostem wydajności. A wzrost wydajności jest warunkiem konkurencyjności naszych przedsiębiorstw i wzrostu eksportu.</u>
          <u xml:id="u-114.12" who="#StanisławKracik">Postawmy sobie uczciwe pytanie: Co by się stało, gdybyśmy nie znowelizowali ustawy o kasach chorych, gdybyśmy przyjęli wersję uchwaloną przez was, z takim drugim ZUS-em do zbierania składki? Czy urzędników byłoby wtedy mniej? Powiadam tak: będziecie głosować tak, jak nakazuje logika działania opozycji. Myślę, że w dialogu, który między sobą toczymy, jak człowiek z człowiekiem, mamy obowiązek mówić o faktach i mówić sobie całą prawdę.</u>
          <u xml:id="u-114.13" who="#StanisławKracik">Naprawdę nie chcę odnosić się do tego, o czym mówił pan poseł Grabowski, dlatego że pan poseł Grabowski wystąpił w podwójnej roli, tzn. posła reprezentującego koło i marzyciela, człowieka, który apelował o to, aby było dobrze, aby wszyscy byli młodzi, zdrowi i szczęśliwi, a równocześnie poddał druzgocącej, ale niemerytorycznej, krytyce cztery reformy. Na miły Bóg, jeżeli poseł Grabowski nie wie o tym, że samorząd odpowiada nie tylko za gimnazja i szkoły średnie, ale też za szkoły podstawowe, to informuję posła Grabowskiego, że poczynając od zerówki, przepraszam, od przedszkola, czyli od trzylatków, właśnie gminy, a potem w szkołach średnich powiaty odpowiadają za edukację, a subsydiowane są przez budżet państwa. Dobrze, żeby kandydat na prezydenta o tym wiedział, by zwracając się do wyborców nie skompromitował się, że tak podstawowej wiedzy nie posiadł.</u>
          <u xml:id="u-114.14" who="#StanisławKracik">Czym się martwi pan poseł, mówiąc o sześciomiliardowych zobowiązaniach finansowych polskich samorządów? Przepraszam bardzo, ale jeżeli chce się nadrobić 50-letnie zaniedbania, chce się budować kanalizację, chronić polskie rzeki, dbać o bezpieczeństwo ludzi i budować drogi, chce się ludziom dać telefony, stworzyć godne warunki życia ludziom na wsi, to musi się to robić — tak jest na całym świecie — z kredytu.</u>
          <u xml:id="u-114.15" who="#StanisławKracik">Pan poseł Grabowski powinien też wiedzieć, że jest instytucja, która nazywa się Regionalna Izba Obrachunkowa i kontroluje ona, czy budżet gminy nie jest zadłużony na więcej niż 15%. W budżecie państwa deficyt może wynosić, jak stanowi konstytucja, 65%; od 50% rozpoczynają się procedury ostrożnościowe. W związku z tym daleko do niebezpieczeństwa, tylko dobrze jest znać materię, o której się mówi.</u>
          <u xml:id="u-114.16" who="#StanisławKracik">W związku z naszym dialogiem, sporem, naszym przerzucaniem się argumentami - schładzanie, przegrzewanie gospodarki - chcę powiedzieć jedną rzecz koleżankom i kolegom z SLD, ale i z PSL, bo poseł Gruszka mówił takie dziwne rzeczy, że gdyby istniała recepta na viagrę w gospodarce, to zostałaby ona już dawno wynaleziona i wynalazca byłby laureatem nagrody Nobla. Nie ma jej i nie będzie, dlatego że stoimy przed trudnym wyborem: jak stworzyć skuteczny parasol socjalny nad tymi, którzy potrzebują opieki, którzy muszą ją mieć i nad tymi, którzy są liderami i motorami rozwoju. Dylemat ten, który jest nierozstrzygalny obiektywnie i za każdym razem musi być rozważany w warunkach konkretnego kraju, konkretnych okoliczności i konkretnej wizji przyszłości, jest dylematem, przed którym stała koalicja AWS-Unia Wolności i stanie każdy następny rząd.</u>
          <u xml:id="u-114.17" who="#StanisławKracik">Ostatnia uwaga. Jeżeli mówimy o tym, co dzieje się między budżetem centralnym a budżetami samorządów terytorialnych, to chcę zauważyć, że w Polsce od dwóch lat mamy do czynienia z niezwykle skomplikowaną i nową, nieznaną sytuacją korelacji pomiędzy budżetami regionalnymi i samorządem gmin a budżetem państwowym; relacji, w których nie ma klucza politycznego. Godzi się powiedzieć, że 8 województw jest zarządzanych przez SLD i koalicjantów i 8 przez AWS i koalicjantów, godzi się powiedzieć, że w prawie 400 powiatach mamy wszystkie możliwe koalicje. To tylko my w tej Izbie jesteśmy tak podzieleni, w Polsce jest już inaczej i odpowiedzialność rozkłada się inaczej. Pamiętajmy o tym fakcie, gdy mówimy i krytykujemy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-114.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł będzie prostował?</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#MarekBorowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#WiesławCiesielski">Panie Marszałku! Panie Pośle Kracik! Przepraszam, ale pan niewłaściwie odebrał moje słowa o przekleństwach, dlatego chciałbym jeszcze raz precyzyjnie je zacytować. Powiedziałem tak: jak dotąd reformy te przez swoje skutki odbierane są powszechnie jako przekleństwo, a miałem na myśli druzgocące dla oceny reform wyniki badań opinii publicznej. Ja natomiast stawiałem problem, w jaki sposób brak pieniędzy na cztery reformy wpłynął na stan finansów publicznych. I stawiam to jako kwestię otwartą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#MarekBorowski">I tym miłym akcentem na razie zakończymy dyskusję, ponieważ przystępujemy do rozpatrzenia pytań w sprawach bieżących, a dyskusję będziemy kontynuować po zakończeniu tego punktu porządku dziennego, a więc około godz 19.</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#MarekBorowski">Przystępujemy do rozpatrzenia pytań w sprawach bieżących, które otrzymują oznaczenie punktu 16. porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-117.3" who="#MarekBorowski">Chciałbym przypomnieć, że postawienie pytania może trwać nie dłużej niż 1 minutę, udzielenie zaś odpowiedzi nie dłużej niż 5 minut. Nad pytaniem i udzieloną odpowiedzią nie przeprowadza się dyskusji. Marszałek Sejmu dopuszcza jednak do postawienia pytań dodatkowych. Uprawnienie to w pierwszej kolejności przysługuje składającemu pytanie. Poszczególne dodatkowe pytania nie mogą trwać dłużej niż 30 sekund, a łączna uzupełniająca odpowiedź nie może trwać dłużej niż 5 minut. Marszałek Sejmu może wyrazić zgodę na wydłużenie czasu łącznej odpowiedzi na pytania dodatkowe.</u>
          <u xml:id="u-117.4" who="#MarekBorowski">Pytanie pierwsze - pani poseł Joanny Fabisiak w sprawie szkodliwości pyłu azbestowego w związku z powszechnym w latach ubiegłych stosowaniem azbestu i odpadów poprodukcyjnych jako materiału budowlanego - do ministra zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-117.5" who="#MarekBorowski">Jest pani poseł?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#JoannaFabisiak">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Wiedząc, że czas jest krótki, już zadaję pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#MarekBorowski">Dobrze, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#JoannaFabisiak">Rozważamy akurat aktualnie ustawę o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest, ale wydaje się, że skala tego problemu jest znacznie większa. Dziesiątki osiedli mieszkaniowych, zabudowań wiejskich, tysiące szkół, przedszkoli, żłobków oraz szpitali budowanych było z użyciem elementów zawierających azbest. Przepisy Unii Europejskiej w tej sprawie są bardzo restrykcyjne, a diagnoza sytuacji, czyli oddziaływania azbestu na zdrowie ludzkie, pełna. Chciałabym się dowiedzieć, chciałabym zapytać ministra zdrowia, czy ministerstwo zdrowia dysponuje informacjami, jakie są skutki oddziaływania azbestu emitowanego w budynkach użyteczności publicznej i w budynkach mieszkalnych. Sądzę, że takie badania są robione dla zakładów pracy, gdzie były produkowane elementy z zawartością azbestu. Natomiast jak wygląda ta kwestia w odniesieniu do ludzi, którzy mieszkają w tych budynkach, czy dzieci, które uczą się w szkołach i przebywały w przedszkolach? Czy takie badania są prowadzone i jakie są ich efekty? Czy wiadomo, jakie natężenie i jak długie przebywanie może wywołać skutki chorobowe? I wreszcie czy Ministerstwo Zdrowia podjęło współpracę z ministerstwem ochrony środowiska, bo ministerstwo ochrony środowiska ze swej strony takie prace i takie programy przygotowuje? I jakie są efekty tej współpracy? Dziękuję bardzo. Ufam, że zmieściłam się w czasie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#MarekBorowski">Nie szkodzi. Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#MarekBorowski">Odpowiada w imieniu ministra zdrowia podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia pan Krzysztof Tronczyński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#KrzysztofTronczyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z zapytaniem pani poseł Joanny Fabisiak chciałbym wyjaśnić kilka kwestii. Azbest rzeczywiście wymieniony jest na trzecim miejscu wśród substancji szkodliwych, zanieczyszczających środowisko człowieka w skali globalnej. W 1997 r. wydana została w Polsce ustawa o zakazie produkcji i stosowania wyrobów zawierających azbest. Pomimo założenia, że azbest zostanie wyeliminowany z użycia w przemyśle w ciągu najbliższych dwóch lat od wejścia w życie ustawy, to jednak nadal pozostaje rzeczywiście aktualny problem skutków zdrowotnych wywołanych jego działaniem. Ponadto nie bez znaczenia jest fakt szerokiego rozpowszechnienia materiałów azbestowych, a szczególnie odpadów, które rzeczywiście dość często stosowane były nie tylko do budowy domów, ale również jako podłoże boisk, drogi czy ścieżek w gospodarstwach wiejskich. W związku z powyższym bardzo trudna jest do wyszacowania populacja osób, u których istnieje możliwość wystąpienia nowotworu będącego bezpośrednią przyczyną stosowania azbestu i odpadów poprodukcyjnych. Z całą pewnością gdzieś ta populacja istnieje, tylko trzeba by przyjąć pewne kryteria.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#KrzysztofTronczyński">Chorobę nowotworową może spowodować, zgodnie z badaniami światowymi, nawet bardzo krótki kontakt człowieka z pyłem azbestowym. Oznacza to, że narażenie rzeczywiście może być krótkie, ale choroba uaktywnić się może dopiero po kilkunastu, a nawet po kilkudziesięciu latach. Najkrótszy przyjmowany w literaturze okres latencji wynosi 14 lat, a przeciętny od 30 do 40 lat.</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#KrzysztofTronczyński">Zgodnie z najlepszą definicją, którą podaje Amerykańskie Towarzystwo Pulmonologiczne, istotą azbestozy jest zwłóknienie śródmiąższowe tkanki płucnej. Wiemy w związku z tym, na czym polega ta choroba. Ryzyko azbestozy oceniane jest zwykle na podstawie stopnia narażenia, tj. stężenia włókien azbestu w powietrzu i długości ekspozycji na to powietrze.</u>
          <u xml:id="u-122.3" who="#KrzysztofTronczyński">Typowe i swoiste zmiany wywołane narażeniem na azbest to znane medycynie schorzenia: rozlane śródmiąższowe zapalenia płuc, czyli tzw. pylica azbestowa, hialinowe broszki opłucnej ściennej, międzybłoniaki opłucnej i otrzewnej, wreszcie rak oskrzela, współistniejący z azbestozą, oraz tzw. brodawki skórne. Najbardziej swoistymi nowotworami dla działania azbestu są jednak międzybłoniaki opłucnej i otrzewnej oraz osierdzia. W przypadku raka oskrzeli azbest uważany jest za klasyczny czynnik promocyjny, a więc sam bezpośrednio nie jest przyczyną raka oskrzeli. Okres utajenia tego rodzaju nowotworów wynosi od 20 do 30 lat, ale może być krótszy.</u>
          <u xml:id="u-122.4" who="#KrzysztofTronczyński">Zawodowe narażenie na pył azbestu może mieć niekorzystny wpływ na rozwój niektórych nieswoistych chorób układu oddechowego, takich jak przewlekłe zapalenie oskrzeli, przewlekłe nieżyty górnych dróg oddechowych. Głównym objawem pylicy azbestowej jest duszność wysiłkowa, której stopień narasta w miarę postępu zmian chorobowych, oraz suchy kaszel.</u>
          <u xml:id="u-122.5" who="#KrzysztofTronczyński">W Polsce dokonano badań, które prowadził Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w Sosnowcu, nad rozpowszechnieniem materiałów zawierających azbest w okolicy zakładów azbestowych w Szczucinie. Okazało się, że na terenie gminy Szczucin rzeczywiście znaleziono i rozpoznano kilkanaście przypadków śródbłoniaka opłucnej u osób, które nie były zatrudnione w tych zakładach. Jak więc wynika z danych, o których tutaj mówiliśmy, bardzo trudno oszacować populację, która jest narażona w Polsce na azbest. Co więcej, można by powiedzieć, że cała dorosła w chwili obecnej populacja Polski jest w jakiś sposób narażona na krótkotrwałe przebywanie i kontakt z pyłem azbestowym. W tej sytuacji szalenie trudno jest określić, jak wielka jest to część całej populacji. To jest jedna sprawa.</u>
          <u xml:id="u-122.6" who="#KrzysztofTronczyński">Druga kwestia to związek między narażeniem na azbest a wystąpieniem choroby. Kwestia ta znowu wymyka się czytelnym parametrom medycznym. Na świecie nie opracowano do dziś czystego standardu i postępowania medycznego, wskazującego jednoznacznie, że choroba, która wystąpiła po upływie 20 czy 30 lat - bo przypominam, że to jest okres latencji - jest bezpośrednio związana z narażeniem na azbest. Rzeczywiście w tym zakresie nie potrafimy na dziś dokładnie tego określić.</u>
          <u xml:id="u-122.7" who="#KrzysztofTronczyński">Jeśli chodzi natomiast o badania, to są to te badania, na które się powołałem.</u>
          <u xml:id="u-122.8" who="#KrzysztofTronczyński">Ostatnie pytanie. Pani poseł pytała, czy minister zdrowia współpracuje w tym zakresie w chwili obecnej z ministrem środowiska. Oficjalnej współpracy nie ma, natomiast taka współpraca odbywa się na poziomie Instytutu Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w Sosnowcu, który jest jednostką ministra zdrowia, powołaną do tych badań i prowadzenia działań w tym zakresie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#MarekBorowski">Mamy sporo posłów i posłanek zapisanych do głosu.</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#MarekBorowski">Czy pani poseł będzie chciała zadać dodatkowe pytanie? Proszę więc je zadać, a ja za chwilę odczytam nazwiska pozostałych posłów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#JoannaFabisiak">Chciałabym zapytać o jedną rzecz: jeśli nie ma takiej współpracy, to jak państwo prowadzicie wymuszanie unieszkodliwiania tych odpadów? Czy odbywa się to właśnie poprzez instytut, bo rozumiem, że nie poprzestajecie państwo na stwierdzeniu faktu, faktu szkodliwości oddziaływania i znacznej skali tego procesu, tylko macie pozytywne efekty - i o tym bym się chciała dowiedzieć - unieszkodliwiania tych elementów w budownictwie, w całej masie innych przedmiotów i substancji, zawierających azbest - a więc mówiąc prosto: co państwo robicie, aby zminimalizować ilość istniejącego azbestu, co robicie, aby zmaksymalizować jego unieszkodliwianie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#MarekBorowski">Zgłosili się do zadania pytań: Bogumił Andrzej Borowski, Regina Pawłowska, Władysław Adamski, Andrzej Słomski, Romuald Ajchler, Bronisław Dankowski, Józef Nowicki, Stanisław Kracik, Bogdan Lewandowski, Wiktor Osik, Stanisław Stec, Edward Maniura, Zdzisław Tuszyński i Grzegorz Woźny, a także pani poseł Sikorska-Trela, pan poseł Śleziak.</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#MarekBorowski">To wszyscy? Wszyscy.</u>
          <u xml:id="u-125.3" who="#MarekBorowski">Zamykamy na tym listę.</u>
          <u xml:id="u-125.4" who="#MarekBorowski">Proszę pan poseł...</u>
          <u xml:id="u-125.5" who="#komentarz">(Poseł Anna Filek: Czy pan marszałek widział mnie?)</u>
          <u xml:id="u-125.6" who="#MarekBorowski">Pani poseł Filek też?</u>
          <u xml:id="u-125.7" who="#MarekBorowski">Proszę, pan poseł Bogumił Andrzej Borowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#BogumiłAndrzejBorowski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Jako poseł wnioskodawca projektu ustawy z druku nr 1144 o zmianie ustawy o zakresie stosowania wyrobów zawierających azbest, w odniesieniu do którego to projektu przedłożono już posłom sprawozdanie Komisji Gospodarki i Komisji Polityki Społecznej (druk nr 1900 i dzisiaj rozdany druk nr 1990-A), w kontekście złożonych wyjaśnień przez pana ministra chciałbym spytać, czy nie należałoby rozważyć rozszerzenia kręgu osób uprawnionych do jednorazowego odszkodowania, jakie należy rozpatrywać zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakresie stosowania wyrobów zawierających azbest z późniejszymi zmianami. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#MarekBorowski">Proszę nacisnąć przycisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#ReginaPawłowska">Mam pytanie do pana ministra zdrowia. Czy ministerstwo prowadzi monitoring zachorowalności na choroby związane z azbestem nie tylko byłych pracowników, ale również na terenach zanieczyszczonych odpadami?</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#ReginaPawłowska">Drugie pytanie: Do kogo mają się zgłaszać pracownicy zakładów, które zostały zlikwidowane, a których pracownicy podobno mają teraz otrzymywać książeczki uprawniające do świadczeń bezpłatnych, i kiedy ukaże się spis leków przyznawanych nieodpłatnie pracownikom chorym na choroby zawodowe oraz kiedy powstanie czytelny system prawa do korzystania z sanatorium, gdyż na tym tle jest bardzo wiele nieporozumień w wojewódzkich komisjach sanatoryjnych?</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#ReginaPawłowska">I jeszcze jedno: Czy pan minister wie, że azbest jest znów sprowadzany do Polski? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Władysław Adamski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#WładysławAdamski">Panie ministrze, w celu zminimalizowania szkodliwości odpadów azbestowych składuje się je w wyznaczonych miejscach. Składuje się je także za granicą i polskie firmy mogą uzyskać od głównego inspektora ochrony środowiska zezwolenie na ich wywóz. Oczywiście z tego, co mi wiadomo, zezwolenie na wywóz odpadów do Niemiec otrzymała jedna z firm z Chorzowa i otrzymała je, co ciekawe, w ciągu 32 godzin od chwili złożenia wniosku. Wiadomo mi też, że o takie zezwolenia występowały i inne firmy. Chcę spytać, czy jeszcze ktoś otrzymał takie zezwolenie, a jeśli tak, to kto.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#WładysławAdamski">I ostatnia rzecz. Zezwolenia może i są, ale wiadomo mi, że nikt tego wywozu odpadów azbestowych za granicę nie rejestruje, nie kontroluje. Czy nie jest więc może tak, że jest to w ogóle wywóz fikcyjny? Opłata za wywóz do Niemiec wynosi bowiem 500 marek za tonę, a u nas koszt składowania oscyluje w granicach od 400 do 600 zł za tonę. Pytam, kiedy ten proces będzie wreszcie kontrolowany. Możemy bowiem bardzo dużo mówić o szkodliwości azbestu, jest to oczywiste, ale słowami problemu nie rozwiążemy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Andrzej Słomski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#AndrzejSłomski">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#AndrzejSłomski">Panie ministrze, jakie działania informacyjne podjął resort poprzez akcje w mediach o potrzebie wymiany pokryć dachowych z azbestu i eternitu na terenie wiejskim?</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#AndrzejSłomski">Czy ministerstwo rozważa wystąpienie do Ministerstwa Finansów w sprawie utworzenia preferencyjnych kredytów dla rolników i innych mieszkańców wsi z wyłącznym przeznaczeniem na wymianę pokryć dachowych?</u>
          <u xml:id="u-132.3" who="#AndrzejSłomski">Jak pan minister ocenia współpracę w minimalizowaniu zagrożeń z tym związanych z Głównym Urzędem Nadzoru Budowlanego?</u>
          <u xml:id="u-132.4" who="#AndrzejSłomski">I ostatnie pytanie natury formalnej: Czy jest na sali obecny przedstawiciel Ministerstwa Gospodarki?</u>
          <u xml:id="u-132.5" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Lewandowski: Gospodarka nawaliła...)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#MarekBorowski">Czy jest przedstawiciel Ministerstwa Gospodarki?</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#MarekBorowski">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#MarekBorowski">To już ta odpowiedź została udzielona.</u>
          <u xml:id="u-133.3" who="#MarekBorowski">Pan poseł Romuald Ajchler.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#RomualdAjchler">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#RomualdAjchler">Pan poseł Słomski właściwie mnie wyręczył, w związku z tym część pytania pominę. Ale, panie ministrze, na wsi polskiej w ogóle używano płyt azbestowych od kilkudziesięciu już lat. Są takie pokrycia czy płyty azbestowe, które leżą na dachach ok. 30 lat. Czy macie państwo badania, czy te budynki, te pokrycia będą musiały być w perspektywie czasu również wymienione na inne? I - idę za pytaniem pana posła Słomskiego - kto pokryje koszty? Czy sam zainteresowany rolnik? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Bronisław Dankowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#BronisławDankowski">Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#BronisławDankowski">Panie Marszałku! Panie Ministrze!...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#MarekBorowski">Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#BronisławDankowski">Przepraszam najmocniej, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#BronisławDankowski">Bardzo wiele jest w gospodarstwach budynków mieszkalnych inwentarskich pokrytych płytami azbestowymi. Dotyczy to nieraz całych budynków, pokryte są ich boki i dachy. W związku z odbywającą się obecnie dyskusją o szkodliwości azbestu właściciele tych budynków są bardzo zaniepokojeni i chcieliby wymienić to pokrycie na inne, ale nie mają środków. W związku z tym mam pytanie: Czy właściciele tych budynków mogą liczyć na preferencyjne kredyty lub na jakiekolwiek inne zachęty, jeśli chodzi o zakaz stosowania i wymianę? Od kiedy i w jakich bankach?</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#BronisławDankowski">Jeszcze raz, panie marszałku, przepraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#MarekBorowski">Ależ nie ma za co.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Józef Nowicki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#JózefNowicki">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#JózefNowicki">Panie ministrze, mam dwa pytania.</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#JózefNowicki">Czy ze względu na skalę stosowania azbestu w budownictwie rząd nie rozważa opracowania długofalowego programu wyeliminowania azbestu z już istniejących obiektów, mieszkań, obiektów komunalnych?</u>
          <u xml:id="u-140.3" who="#JózefNowicki">I drugie pytanie: Czy są opracowane nasze polskie normy dotyczące sposobów utylizacji odpadów i elementów zawierających azbest? Czy rząd kwestię takich norm ewentualnie rozważa? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Stanisław Kracik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#StanisławKracik">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#StanisławKracik">Panie ministrze, tu już była mowa o dachach, o ścianach. Chciałbym zapytać o następującą rzecz. Kilka miesięcy temu dostałem interwencję poselską w sprawie funkcjonowania wodociągów gminnych w gminach Wieliczka i Kłaj, zbudowanych z rur azbestowych. Czy pan mógłby mi powiedzieć, co ja tym ludziom mam odpowiedzieć - czy oni są zagrożeni, bo te wodociągi funkcjonują tam od kilkudziesięciu lat, czy też po prostu mogą spokojnie i bezpiecznie dalej z takich azbestowych rurociągów pić wodę? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Bogdan Lewandowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#BogdanLewandowski">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#BogdanLewandowski">Panie ministrze, mówił pan, że rządowi nie jest znana liczba osób, które zagrożone są chorobą nowotworową w wyniku kontaktu z azbestem. Czy rząd ma zamiar podjąć działania, żeby ustalić jednak wielkość tej populacji? - bo to jest rzecz podstawowa.</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#BogdanLewandowski">I drugie pytanie. Panie ministrze, pani posłanka Pawłowska mówiła, że również dzisiaj sprowadza się azbest z zagranicy. Czy rządowi wiadomo coś na ten temat, a jeżeli tak, czy podejmuje on jakieś przeciwdziałania temu procederowi? Proszę też powiedzieć: Czy również dzisiaj zdarzają się przypadki, że pokrycia dachowe są z eternitu, czy rzecz dotyczy tylko i wyłącznie przeszłości? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Wiktor Osik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#WiktorOsik">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#WiktorOsik">Panie ministrze, na co dzień obserwujemy przy rozbiórkach czy remontach domów, że płyty eternitowe, azbestowo-cementowe, są łamane, kruszone i wywożone jako gruz na dzikie, ale także i na legalne wysypiska, składowiska w miastach i na terenie wsi. Chciałbym zapytać: Czy rząd ma program zagospodarowania tych odpadów? Ile jest w Polsce legalnych składowisk tego azbestu i czy na ten cel mogłyby być przeznaczone środki, czy państwowe, czy z narodowego funduszu ochrony środowiska? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Stanisław Stec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#StanisławStec">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#StanisławStec">Panie ministrze, kiedy i kto przeprowadzał badania wpływu azbestu w środowisku wiejskim, gdzie nie ma pyłu azbestowego, lecz występują pokrycia dachowe z eternitu, do którego produkcji używano azbestu? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Edward Maniura.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#EdwardManiura">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#EdwardManiura">Panie ministrze, chciałbym zadać kilka pytań.</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#EdwardManiura">Czy Ministerstwo Zdrowia posiada jakieś szacunkowe dane dotyczące osób zapadłych na chorobę wywołaną azbestem?</u>
          <u xml:id="u-150.3" who="#EdwardManiura">Drugie pytanie: Dlaczego tak późno, bo w 1997 r., uznano azbest za szkodliwy, mimo że o tym było wiadomo już o wiele, wiele wcześniej? W krajach takich jak Stany proces usuwania azbestu rozpoczął się przecież na początku lat osiemdziesiątych.</u>
          <u xml:id="u-150.4" who="#EdwardManiura">I ostatnie pytanie... Tutaj wyręczył mnie poseł Kracik, bo chciałem również zapytać o szkodliwość wodociągów wykonanych z rur azbestowo-cementowych. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Zdzisław Tuszyński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#ZdzisławTuszyński">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#ZdzisławTuszyński">Panie ministrze, czy wiadomo, jaka była skala stosowania azbestu w gospodarce, budownictwie oraz w jakim zakresie on jeszcze występuje? Czy przewiduje się pomoc dla samorządów, dla osób indywidualnych w likwidacji azbestu tam, gdzie on jeszcze występuje? I czy nie sądzi pan, że należało w związku z zagrożeniami, o których tutaj pan mówił - są one bardzo przerażające - przygotować rządowy program likwidacji skutków używania azbestu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Grzegorz Woźny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#GrzegorzWoźny">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#GrzegorzWoźny">Panie ministrze, mam jedno pytanie. Czy i w jakim zakresie prawo Unii Europejskiej wymusi na Polsce wyeliminowanie stosowania azbestu? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#MarekBorowski">Pani poseł Sikorska-Trela.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#EwaSikorskaTrela">Na to pytanie już uzyskałam częściowo odpowiedź, ale jednak chcę mieć jasność co do tej sprawy. Jaka jednostka służby zdrowia w Polsce uprawniona jest do wydawania orzeczeń w sprawie chorób odazbestowych? Z informacji, jakie posiadam, orzeczenia takie wydaje jedynie instytut w Łodzi — przed chwilą uzyskałam odpowiedź od pana ministra, że również w Sosnowcu. Chcę powiedzieć, że stwarza to ogromne utrudnienie dla osób, które narażone były w pracy na wieloletni kontakt z azbestem. Są one dzisiaj autentycznie chore, to widać, i starają się o uznanie swojej choroby za odazbestową. Ale żeby takie orzecznictwo uzyskać, muszą często przyjeżdżać z odległych miejscowości do Łodzi czy Sosnowca. Panie ministrze, czy to jest jedyna możliwa forma uzyskania takiego orzeczenia, czy nie ma innej drogi? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Śleziak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#CzesławŚleziak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#CzesławŚleziak">Na jednym z ostatnich posiedzeń sejmowa Komisja Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa zajęła się kompleksowo skomplikowaną problematyką odpadów - a ściślej mówiąc, azbestu - w Polsce i jej wymiarem ekonomicznym, społecznym, unijnym itd. Wysłuchaliśmy wtedy informacji - jest to do dyspozycji w komisji - Ministerstwa Środowiska i Ministerstwa Gospodarki na temat planów związanych z tym problemem. Natomiast zabrakło informacji, być może nie z winy ministerstwa, resortu zdrowia. W związku z tym chcę zadać następujące pytanie. Od kilku lat trwają prace nad rządowym projektem programu „Środowisko i zdrowie”, w którym, jak mniemam, występuje również problematyka konsekwencji zdrowotnych stosowania azbestu. W tamtym roku przy okazji konstruowania budżetu zabrakło środków na dokończenie tego programu. Chcę zapytać panią minister, czy resort wystąpił w związku z przygotowywaną ustawą budżetową na 2001 r. o środki na dokończenie tego programu; w ramach tego programu mieściłaby się problematyka skutków zdrowotnych stosowania azbestu. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#MarekBorowski">Pani poseł Filek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#AnnaFilek">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#AnnaFilek">W czasie prac nad ustawami azbestowymi przedstawiciel rządu stwierdził, że, po pierwsze, państwa nie stać na wymianę azbestu zastosowanego w budynkach, a po drugie, że dysponuje badaniami, z których wynika, iż wymiana tych części bardziej by szkodziła, ponieważ wbudowane mniej szkodzą, a tak rozpyliłyby się w powietrzu, co dawałoby gorsze skutki. Oczywiście nie dotyczyło to wszystkich części, ale jednak większości wbudowanego azbestu. Czy panu coś jest wiadomo na ten temat i czy to rzeczywiście było poparte jakimiś badaniami?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#MarekBorowski">To wszystkie pytania.</u>
          <u xml:id="u-161.2" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-161.3" who="#MarekBorowski">Pan Krzysztof Tronczyński podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#KrzysztofTronczyński">Przepraszam, ponieważ pytań było bardzo wiele, jeżeli coś opuszczę, bardzo proszę o przypomnienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#MarekBorowski">Posłowie na pewno przypomną, nie ma obaw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#KrzysztofTronczyński">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#KrzysztofTronczyński">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Jeśli chodzi o unieszkodliwianie odpadów i zakaz ich stosowania, mówi o tym ustawa i ta ustawa została przyjęta, zapisy tam są jednoznaczne. Nie ma możliwości, żeby dziś w Polsce stosować wyroby z azbestem, zgodnie z prawem.</u>
          <u xml:id="u-164.2" who="#KrzysztofTronczyński">Czy należy rozszerzyć krąg osób uprawnionych do odszkodowania? Moim zdaniem nie. Ponieważ będzie bardzo trudno określić, kto z nas tak naprawdę był narażony i w jakim okresie. Trzeba by chyba wtedy tę ustawę jeszcze bardzo precyzyjnie przerabiać, określić, za jaki okres i bez wątpienia trzeba sprawdzić, na co nas stać. Na co państwo polskie stać. Niestety, tak wygląda sprawa. Żyliśmy w środowisku azbestowym, tak jak żył cały świat przez pewien czas.</u>
          <u xml:id="u-164.3" who="#KrzysztofTronczyński">Jeśli chodzi o monitoring zachorowań - to powtórzyło się chyba w dwóch lub trzech pytaniach państwa posłów - nie ma w Polsce pełnego monitoringu zachorowań na choroby nowotworowe. Instytut Onkologii prowadzi taki rejestr. Ministerstwo Zdrowia podjęło decyzję o rozszerzeniu tego rejestru w tym roku i w sukcesywnym programie polityki zdrowotnej chcemy prowadzić rejestr chorób nowotworowych na lata przyszłe - w sposób stały i ciągły. Koordynatorem programu jest Instytut Onkologii w Warszawie i tam rzeczywiście grupujemy choroby nowotworowe również pod tym kątem, czy mogą one być związane z narażaniem na czynniki toksyczne, o czym mówiłem w mojej odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-164.4" who="#KrzysztofTronczyński">Czy będzie wykaz leków dla ludzi narażonych na azbest, dla chorób zawodowych? Prace nad tymi wykazami leków w tej chwili trwają. Sprawa jest bardzo trudna, ponieważ dawanie przywilejów jednym, powoduje, że dyskryminujemy chorych z innego powodu. Na ten temat prace się toczą.</u>
          <u xml:id="u-164.5" who="#KrzysztofTronczyński">Jeśli chodzi o sanatoria. Tryb skierowań do sanatoriów jest jednoznaczny, określony dla wszystkich. Nie ma tu ludzi lepszych i gorszych. Wiem, że budzi to czasem wątpliwości osób, które chciałyby być w pozycji uprzywilejowanej, być może nawet słusznie. Ale dziś obowiązuje takie ustawodawstwo, że wszyscy obywatele Rzeczypospolitej mają jednakowe prawa do korzystania z sanatoriów.</u>
          <u xml:id="u-164.6" who="#KrzysztofTronczyński">Jeśli chodzi o wywóz odpadów za granicę, to nie jest to w gestii Ministerstwa Zdrowia. Oczywiście, jako obywatel tego kraju byłbym skłonny popierać tego typu działania. Ministerstwo Zdrowia nie wydaje koncesji na wywóz za granicę, natomiast, mówiąc szczerze, nie słyszałem o przypadkach, żeby te odpady wracały do Polski. Jeśli tak jest, moim zdaniem, jest to przestępstwo, ponieważ jest to niezgodne z ustawą, o której mówiliśmy, ustawą z 1997 r. Jeżeli ktoś posiada takie informacje, to są podstawy do złożenia doniesienia do prokuratury. Jestem zbulwersowany, że coś takiego może się dziać.</u>
          <u xml:id="u-164.7" who="#KrzysztofTronczyński">Jeśli chodzi o preferencyjne działania informacyjne na terenie wiejskim i ewentualne preferencyjne kredyty na wymianę pokryć dachowych oraz współpracę z nadzorem budowlanym, to w tej części minister zdrowia nie współpracuje z nadzorem budowlanym, ponieważ te wszystkie zagadnienia nie dotyczą ministra zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-164.8" who="#KrzysztofTronczyński">Jeśli chodzi o działania informacyjne i badania - było też takie pytanie - pozwolę sobie połączyć te dwie odpowiedzi. Rzeczywiście, takie badania w terenie wiejskim również są w planach jednego z instytutów medycyny pracy, za chwilę o tym powiem. Współpraca w tym zakresie, ewentualnie przygotowanie preferencyjnych kredytów i pomoc będą prawdopodobnie rozważane, ale nie potrafię dziś odpowiedzieć wprost, reprezentuję ministra zdrowia. Wiem, że Urząd Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast pracuje nad tego typu działaniami.</u>
          <u xml:id="u-164.9" who="#KrzysztofTronczyński">Znowu to samo: Kto zapłaci i czy będą kredyty? To jest kwestia, którą, myślę, że omówiłem. Jeśli chodzi o ludność wiejską, to wydaje się, że jest i była ona narażona - trzeba to sprawdzić. Jeśli chodzi o ostatnie pytanie, to rzeczywiście sytuacja jest taka, że to nie dotyczy wszystkich elementów konstrukcji budynku, natomiast ludność wiejska jest narażona na pył, ponieważ dach pyli, a my tego nie widzimy. Nie ma innego zagrożenia tak naprawdę, jeśli chodzi o azbest, jest tylko azbest, który dostaje się poprzez drogi oddechowe. Więc rzeczywiście rozbieranie... Rozumiem, że to uzasadnienie wynikało z tego, iż rozbieranie budynku, niszczenie tych pokryć powoduje rzeczywiście większe pylenie, a więc większe narażenie na włókna azbestowe.</u>
          <u xml:id="u-164.10" who="#komentarz">(Poseł Romuald Ajchler: Na zwierzęta mocno działa?)</u>
          <u xml:id="u-164.11" who="#KrzysztofTronczyński">Nie stwierdzono tak naprawdę... Zwierzęta radzą sobie znacznie lepiej, mówiąc szczerze, niż ludzie w tym zakresie. Mają lepiej skonstruowany układ oddechowy i dłuższą tzw. przestrzeń martwą, która chroni je lepiej przed tego typu zagrożeniami. Czy istnieją polskie normy dotyczące utylizacji odpadów azbestowych? Oczywiście, że istnieją. Te normy są opracowane. One nie są normami medycznymi, bo medycyna nie zajmuje się utylizacją, ale są takie zasady, jest to opisane, jak to powinno być. Jeśli chodzi o wodociągi. Nie słyszałem, aby istniała groźba wywołania choroby nowotworowej po spożyciu włókien, które znajdują się w wodzie. Sprawdzę tę sprawę dogłębnie i, jeśli można, udzielę odpowiedzi na piśmie, bo to mnie też poruszyło, mówiąc szczerze. A dwóch panów posłów o tym mówiło. Ustalenie liczby narażonych na azbest - mówiłem o tym na początku - w moim przekonaniu jest na dzisiaj w Polsce niemożliwe. Albo przyjmiemy bowiem, że wszyscy są narażeni na azbest, bo nadal jeszcze istnieją konstrukcje azbestowe, albo będziemy dzielić ludzi na gorszych, lepszych z tytułu dziwnych... Trzeba przyjąć jakieś kryteria. Czy sprowadzanie z zagranicy azbestu... Jeszcze raz mówię: jest to niezgodne z prawem. Co do składowania azbestu - ściśle jest to opisane i określone. Jeżeli dzieje się inaczej, jeżeli te materiały z rozbiórki, jak rozumiem, często gospodarstw wiejskich trafiają na składowiska nielegalne lub składowiska legalne, ale takie, na których ten azbest nie powinien się znajdować, to jest to przestępstwo. I w związku z tym należy to oczywiście eliminować. Badania medyczne stricte w środowisku wiejskim, jeśli chodzi o narażenie na azbest, nie były prowadzone. Było pytanie, czy ktoś prowadził w tym zakresie badania. Są one w naszych planach. Szczegółowe dane dotyczące chorób nowotworowych, odpowiadałem na to już wcześniej. Są dane dotyczące chorób nowotworowych, natomiast nie jesteśmy zadowoleni z jakości tych danych. Chcielibyśmy, aby one były lepsze i Ministerstwo Zdrowia nad tym pracuje. Dlaczego tak późno uznano, że azbest jest szkodliwy? Trudno mi na to pytanie odpowiedzieć. W pewnej mierze jest to decyzja polityczna. Podjęto tę decyzję w 1997 r., uznając azbest za szkodliwy najwyższym aktem, czyli ustawą. To, że jest on szkodliwy, wiadomo od początku lat 80. Pierwsze podejrzenia były pod koniec lat 70. Mniej więcej w połowie lat 80. już wiedzieliśmy o tym, że jest on szkodliwy. Podjęliśmy decyzję w 1997 r. Mogę tylko powiedzieć jako lekarz, że z mojego punktu widzenia lepiej późno, niż wcale, bo przynajmniej dziś możemy podejmować jakieś działania w tym zakresie. Skala stosowania azbestu w przeszłości i obecnie. Jeszcze raz podkreślam: obecnie azbestu stosować nie wolno, i to jest oczywiste. Bardzo trudno jest ocenić skalę stosowania azbestu w przeszłości. Mogę jednak powiedzieć, że był on stosowany na ogromną skalę, ten azbest występował bardzo często i było go bardzo dużo. Natomiast chciałem bardzo wyraźnie powiedzieć, że na szczęście nie każdy kontakt z azbestem, bo każdy z nas prawdopodobnie miał kontakt z azbestem, tak jak jesteśmy na tej sali, kończy się rozwojem choroby nowotworowej czy też innej postaci chorób zwłókniających płuca.</u>
          <u xml:id="u-164.12" who="#komentarz">(Poseł Romuald Ajchler: Gdyby tak było, to już dawno bym nie żył.)</u>
          <u xml:id="u-164.13" who="#KrzysztofTronczyński">To prawda. To znaczy nie wiem, czy pan poseł, ale ja pewnie bym nie żył, gdyby rzeczywiście tak było.</u>
          <u xml:id="u-164.14" who="#KrzysztofTronczyński">Czy powinien być rządowy program likwidacji skutków azbestu? Myślę, że jest to kwestia do omówienia czy przemyślenia: rzeczywiście jako pewien program, który integrowałby większą liczbę środowisk.</u>
          <u xml:id="u-164.15" who="#KrzysztofTronczyński">Pytanie o to, czy prawo Unii wymusza na nas. Dostosowaliśmy nasze przepisy do prawa unijnego. W tym zakresie nasze normy, zasady postępowania nie odbiegają bardzo od prawa unijnego, w związku z tym tego problemu, o ile wiem, nie ma, ale gdyby był, to na pewno jesteśmy w stanie to dostosować.</u>
          <u xml:id="u-164.16" who="#KrzysztofTronczyński">Kłopot jest rzeczywiście z tym, o co pytała pani poseł. Jakie są zasady rozpoznawania choroby? Jest to stosunkowo proste: chorobę rozpoznaje zawsze lekarz. Kłopot polega na tym, że bardzo często osoby, u których, co powiedziałem, okres latencji choroby jest bardzo długi, już nie pracują, w związku z tym trudno im skorzystać ze służb medycyny pracy, które najlepiej są przygotowane do rozpoznawania choroby i leczenia chorych. Trafiają one często do lekarza pierwszego kontaktu i są wtedy dwie kwestie: rozpoznanie choroby i jej leczenie to jedna sprawa, a uznanie tej choroby za chorobę zawodową - druga. Jak pani poseł mówiła, ośrodki referencyjne na najwyższym poziomie w Polsce to Instytut Medycyny Pracy w Łodzi i Klinika Chorób Zawodowych oraz Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w Sosnowcu. Mówiąc zupełnie szczerze, odbywa się to głównie w Instytucie Medycyny Pracy w Łodzi, który od lat specjalizuje się w tym. Klinika Chorób Zawodowych ma dużą poradnię, najlepszy personel i najlepszą aparaturę, żeby stwierdzić związek choroby z narażeniem na działanie czynników szkodliwych, co oczywiście wiąże się z tym, że są skutki finansowe dla osoby, która się o to stara. Muszą to potwierdzić fachowcy, ponieważ decyzja w tej sprawie jest szalenie trudna.</u>
          <u xml:id="u-164.17" who="#KrzysztofTronczyński">Jeśli chodzi o program „Środowisko i zdrowie”, to pragnę poinformować pana posła, że został on przyjęty przez ministra zdrowia, trwają uzgodnienia międzyresortowe i będzie on w tym roku wprowadzony do realizacji. To chyba wszystko, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#MarekBorowski">Rozumiem, że pan minister odpowiedział na wszystkie pytania. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#MarekBorowski">Kończymy to pytanie i przechodzimy do następnego: Pytanie w sprawie tworzenia systemu „Beethoven”, umożliwiającego podsłuchiwanie rozmów prowadzonych przez telefony komórkowe.</u>
          <u xml:id="u-165.3" who="#MarekBorowski">Pytanie zada pan poseł Piotr Gadzinowski, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#PiotrGadzinowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tygodnik „Nie” w nr. 29 opublikował informację o stworzeniu systemu „Beethoven”, umożliwiającego podsłuchiwanie klientów sieci komórkowych Era GSM, Polska Telefonia Cyfrowa Plus, Polcomtel, Idea, Centertel. System ten stworzony został przez służby bezpieczeństwa podległe panu premierowi. Jest to system nielegalny i może także doprowadzić do nieograniczonej inwigilacji społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#PiotrGadzinowski">Panie Premierze! Czy pan premier wie o stworzeniu takiego systemu? Czy pan premier akceptuje tak masowy system podsłuchu i śledzenia społeczeństwa? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#MarekBorowski">Z upoważnienia prezesa Rady Ministrów odpowiada minister-członek Rady Ministrów, koordynator służb specjalnych pan Janusz Pałubicki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#JanuszPałubicki">Szanowni Państwo! Pytanie jest nieszczęśliwie oparte na znanym z podawania nieprawd i półprawd tygodniku, w związku z tym od razu, z założenia muszę powiedzieć, że prawdopodobnie przy cytowaniu wkradły się błędy, które utrudniają odpowiedź wprost. Dlatego poproszę o uzupełnienie, dlaczego ten system jest nielegalny, proszę państwa...</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#komentarz">(Głos z sali: To pan minister ma odpowiedzieć.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#MarekBorowski">Panie ministrze, prosiłbym o nieprowadzenie dialogu z salą, tylko o udzielenie odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#JanuszPałubicki">Problem polega na tym, że w każdym państwie powinien istnieć system pozwalający na walkę z przestępcami. Jednym z elementów walki z przestępczością jest podsłuchiwanie kontaktów i informacji przestępców. Odbywa się to w ramach wyznaczonych przez prawo i w sposób przez prawo wskazany. Pozwolicie państwo, że wskażę te elementy polskiego systemu prawnego, które do tego prowadzą.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#JanuszPałubicki">Ustawa o łączności z dnia 23 listopada 1990 r. art. 4 ust. 2: Telekomunikacja Polska SA oraz podmioty, które uzyskały koncesję, są zobowiązane do wykonywania zadań na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa. Obowiązek ten może być nałożony przez ministra łączności także na podmioty, które uzyskały zezwolenie. Art. 17 ust. 3: Sposób wykonywania obowiązków na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa określa się w koncesji. W koncesjach z kolei są typowe dwa zapisy. Pierwszy zobowiązuje operatora do zapewnienia - i to we wszystkich fazach rozwoju swojej sieci - organizacyjnych i technicznych rozwiązań umożliwiających realizację w swojej sieci zadań i usług na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa od dnia rozpoczęcia świadczenia usług objętych koncesją. Drugi warunek to jest zobowiązanie operatora do zawarcia z organami państwowymi: MSWiA, MON, UOP odrębnych porozumień lub umów, w których uzgodnione zostaną szczegółowe warunki wykonywania zadań i świadczenia usług na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa oraz udzielania pomocy tym organom. I tam są jeszcze zawarte szczegóły.</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#JanuszPałubicki">Z kolei minister łączności w swoim zakresie reguluje to od innej strony. Rozporządzenie ministra łączności z 4 września 1997 r. - w załączniku 5 we wstępie jest mowa o tym, że w wymaganiach podstawowych urządzenia komutacyjne muszą być przygotowane programowo i sprzętowo, tak aby było możliwe przeprowadzanie kontroli treści przesyłanych informacji w sytuacjach przewidzianych prawem, oraz powinny zapewniać automatyczną rejestrację faktu przeprowadzenia takiej kontroli.</u>
          <u xml:id="u-170.3" who="#JanuszPałubicki">Szanowni Państwo! Dzieje się to w sposób następujący. Na terenie operatora znajduje się urządzenie, które w sposób automatyczny rejestruje wszystkie podsłuchy. Do tego urządzenia nie mają prawa dostępu osobno ani operator, ani służba, z którą zawarto porozumienie, mogą działać wspólnie, ale praktycznie następuje to tylko wtedy, kiedy życzy sobie tego prokurator lub sąd w celu wykonania kontroli, czy zastosowane podsłuchy są zgodne z wydanymi na nie zgodami. I to jest kontrola tego, czy podsłuchy są wykonywane zgodnie z systemem prawnym. Natomiast samo uruchomienie podsłuchu nie jest deklarowane operatorowi. On na ten temat nie ma prawa nic wiedzieć, ponieważ nie jest powołany przez prawo do nadzoru albo kontroli podsłuchów stosowanych wobec podejrzanych o przestępstwa. Służby, Policja czy Urząd Ochrony Państwa, na podstawie polecenia ze strony prokuratora - przypominam jeszcze, że sąd może uruchomić podsłuch z własnej inicjatywy - mogą zadać ten podsłuch, ale nie mogą ukryć faktu podsłuchu, tyle tylko, że ten fakt podsłuchu jest zarejestrowany w tzw. czarnej skrzynce, do której dostęp ma prokuratura i sąd. Czyli każde uruchomienie podsłuchu jest możliwe do zbadania od strony zgodności z prawem i z decyzjami prokuratury lub sądu. Ale nie ma większej możliwości, żeby wkraczał w to operator. Ta sfera jest...</u>
          <u xml:id="u-170.4" who="#JanuszPałubicki">Panie marszałku, gdyby Izba sobie życzyła, mogę jeszcze przekazać zalecenia Unii Europejskiej, ale nie stanowią one w naszym kraju prawa; może to tylko obrazować, jakie tryby, jakie kierunki działań są wskazywane w Unii Europejskiej rządom państw.</u>
          <u xml:id="u-170.5" who="#JanuszPałubicki">W związku z tym informuję państwa, że premierowi, rządowi nie jest znany fakt żadnego nielegalnego podsłuchu organizowanego przez instytucje państwowe. Sam taki pomysł pasuje tylko i wyłącznie do tygodnika, z którego zaczerpnięto tę informację.</u>
          <u xml:id="u-170.6" who="#komentarz">(Poseł Piotr Gadzinowski: Jaki to tygodnik?)</u>
          <u xml:id="u-170.7" who="#JanuszPałubicki">Brukowy. Natomiast w związku z tym nie można w ogóle mówić o aprobowaniu takiego systemu, ponieważ go nie ma. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#MarekBorowski">Zgłosili się posłowie do zadania pytań.</u>
          <u xml:id="u-171.2" who="#MarekBorowski">Pan poseł Gadzinowski będzie zadawał pytanie, tak? Potem posłowie: Cezary Stryjak, Władysław Adamski, Jan Kulas, Bogdan Lewandowski, Bronisława Kowalska, Grzegorz Woźny, Wiktor Osik, Romuald Ajchler, Bronisław Dankowski, Józef Nowicki, Joanna Fabisiak, Zdzisław Tuszyński i Ryszard Hayn.</u>
          <u xml:id="u-171.3" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Iwiński: Jeszcze ja.)</u>
          <u xml:id="u-171.4" who="#MarekBorowski">Chyba przeczytałem. Nie?</u>
          <u xml:id="u-171.5" who="#MarekBorowski">Dobrze. Poseł Tadeusz Iwiński i poseł Marek Kaczyński.</u>
          <u xml:id="u-171.6" who="#MarekBorowski">Czy jeszcze ktoś? Nie.</u>
          <u xml:id="u-171.7" who="#MarekBorowski">Na tym zamykamy listę.</u>
          <u xml:id="u-171.8" who="#MarekBorowski">Proszę bardzo, pan poseł Gadzinowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#PiotrGadzinowski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Pan minister przyznał, że taki system istnieje, choć nie zgodził się, iż jest on nielegalny, przytaczając kilka aktów prawnych i rozporządzeń niższego rzędu, które zdaniem pana ministra legalizują tak szeroki system, który służy podsłuchiwaniu społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#PiotrGadzinowski">Chciałbym pana ministra zapytać, jak się ma ów system, „Beethoven”, do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o Policji, nad którą niedawno Sejm dyskutował, gdzie zapisano obowiązek operatorów telefonii dotyczący udostępniania sieci dla podsłuchów na koszt operatorów, czyli na koszt społeczeństwa. A zatem podsłuchiwany obywatel będzie płacił za zakładanie mu podsłuchu. Jak to się ma do innych proponowanych rozwiązań, gdzie rozszerza się katalog spraw związanych z możliwością zakładania nielegalnych podsłuchów czy stosowania czynności operacyjnych, i czy jest tak, że stworzono system „Beethoven”, a następnie skonstruowano zmianę ustawy o Policji, żeby unormować prawnie te podsłuchy; czy było to działanie skorelowane? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Cezary Stryjak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#CezaryStryjak">Panie Ministrze! Operatorzy telefonii komórkowych mają kapitał mieszany, czyli dostęp do informacji wewnątrzfirmowych może mieć teoretycznie więcej podmiotów. Jakie są gwarancje zachowania tajemnicy korespondencji, w tym to, że tylko osoby uprawnione będą korzystać z tego podsłuchu? Dlaczego parlamentarzyści nie byli informowani o tej sprawie, kiedy system został uruchomiony? Przyjmując za dobrą monetę to, co pan powiedział, że było to zgodne z prawem, mam pytanie: Czy nakaz zakupu urządzeń podsłuchowych przez operatorów był zgodny z prawem i zapisem koncesyjnym? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#MarekBorowski">Poseł Władysław Adamski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#WładysławAdamski">Panie Ministrze! W Polsce istnieją obecnie różne sieci komórkowe: Plus, Polkomtel, Era GSM, Centertel. Jak pan sam stwierdził i co powszechnie wiadomo, warunkiem otrzymania koncesji na prowadzenie działalności jest podpisanie przez każdego z operatorów zobowiązania do wykonywania zadań na rzecz obronności, bezpieczeństwa państwa oraz bezpieczeństwa publicznego. Jak pan sądzi, czy w tym tak bardzo szerokim pojęciu nie kryje się stworzenie dla uprawnionych organów państwa, w tym Urzędu Ochrony Państwa, służb specjalnych, warunków do prowadzenia inwigilacji telefonicznej? Są to naprawdę szerokie pojęcia: bezpieczeństwo państwa, bezpieczeństwo publiczne. Może to dotyczyć drobnych złodziejaszków, ale i działalności wywiadowczej. Może dotyczyć faktycznych sytuacji, ale także urojonych. A jeśli chodzi o te ewentualnie urojone, to czy była prowadzona taka inwigilacja wobec polityków lub któregokolwiek z polityków? Jak pan widzi, rozumiejąc potrzebę zachowania tajemnicy państwowej, nie pytam, wobec kogo, ale tylko o to, czy sytuacje takie miały miejsce. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Jan Kulas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#JanKulas">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Czy może nas pan minister zapewnić, że obecny system prawny, system kontroli państwowej skutecznie chroni nasze prawa obywatelskie, w tym także przed nielegalnymi podsłuchami?</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#JanKulas">Drugie pytanie. Panie ministrze, czemu służy tego rodzaju pytanie, pytanie dziwne, pytanie, które ma znamiona mistyfikacji, nie wywołuje rzeczywistego problemu? Z pana informacji wynika, że rzeczywiście to pytanie w Sejmie III Rzeczypospolitej jest co najmniej dziwne.</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#JanKulas">Trzecie pytanie do pana marszałka i do Prezydium Sejmu. Będę prosił o odpowiedź na piśmie. Jest wiele problemów społecznych, gospodarczych, ważkich, doniosłych, a Prezydium Sejmu wybrało to pytanie. Jaki był wybór, katalog pytań, problemów na dzisiejsze zapytania w sprawach bieżących i dlaczego wybrano akurat to pytanie, a często się pomija wiele innych, ważkich, doniosłych spraw obywatelskich? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#MarekBorowski">Panie pośle, ponieważ ja za chwilę się z państwem niestety rozstanę, chciałbym udzielić panu odpowiedzi natychmiast, nie marnując papieru.</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#MarekBorowski">Po pierwsze, jeśli chodzi o pańskie drugie pytanie do pana ministra, mianowicie o to, czemu miało służyć pytanie posła, to proponowałbym takich pytań nie zadawać. Umówiliśmy się już na tej sali, że ministrowie i członkowie rządu nie komentują pytań zadawanych przez posłów, a odpowiadają tak, jak potrafią, i tak, jak chcą.</u>
          <u xml:id="u-179.3" who="#MarekBorowski">Jeśli natomiast chodzi o trzecią sprawę, to informuję - chociaż sądzę, że pan poseł o tym doskonale wie, bo jest pan posłem bardzo doświadczonym, zwłaszcza jeśli chodzi o ten punkt porządku dziennego - że to kluby decydują o tym, które pytania będą postawione, a kolejność jest zawsze ustalana według pewnego rytmu, mianowicie od największych klubów do najmniejszych, a co trzeci raz - od najmniejszych do największych. I tego się ściśle trzymamy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#JanKulas">Jeszcze w sprawie drugiego pytania, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#MarekBorowski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#JanKulas">Drugiego pytania nie kierowałem do czcigodnego pana marszałka, ale myślę, że można postawić pytanie, jakie są rzeczywiste intencje pytającego posła, i pan minister ma prawo się do tego ustosunkować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#MarekBorowski">Dobrze, nie kontynuujmy tej dyskusji. Ze swej strony mogę panu powiedzieć, że temat, który dzisiaj poruszamy, należy, mówiąc oględnie, do ważnej sfery praw obywatelskich i w związku z tym Sejm, z natury rzeczy, takimi sprawami się zajmuje.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Bogdan Lewandowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#BogdanLewandowski">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#BogdanLewandowski">Panie Ministrze! Proszę powiedzieć, czy z wszystkimi operatorami telefonii komórkowej Urząd Ochrony Państwa zawarł umowę w sprawie organizowania podsłuchu?</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#BogdanLewandowski">Drugie pytanie. Mówił pan o uruchomieniu podsłuchu zgodnego z prawem, mówił pan również o nielegalnym podsłuchu. Jakie Urząd Ochrony Państwa podjął działania, żeby wyeliminować nielegalny podsłuch?</u>
          <u xml:id="u-184.3" who="#BogdanLewandowski">Trzecie pytanie: Panie ministrze, proszę szczerze powiedzieć, skąd się wzięła nazwa „Beethoven” na określenie urządzenia służącego do podsłuchu. Czy to dlatego, że w kierownictwie UOP są sami melomani? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#MarekBorowski">Pani poseł Bronisława Kowalska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#BronisławaKowalska">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#BronisławaKowalska">Panie ministrze, mam dwa pytania.</u>
          <u xml:id="u-186.2" who="#BronisławaKowalska">Pierwsze: Jakie przewiduje się środki nadzoru nad systemem „Beethoven” i kto będzie ten system kontrolował?</u>
          <u xml:id="u-186.3" who="#BronisławaKowalska">Drugie pytanie: Czy organy Sejmu, mam na myśli np. Komisję do Spraw Służb Specjalnych, będą informowane o funkcjonowaniu tego systemu? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Grzegorz Woźny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#GrzegorzWoźny">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#GrzegorzWoźny">Panie ministrze, mam jedno pytanie. Czy w koncesjach, które otrzymali operatorzy sieci komórkowych, są zapisy zobowiązujące do zapewnienia technicznych i organizacyjnych możliwości wykonywania w ramach sieci telekomunikacyjnej eksploatowanej przez operatora publicznego zadań na rzecz prokuratury, służb ministra obrony narodowej, ministra spraw wewnętrznych i administracji, ministra finansów, szefa UOP i oczywiście sądu? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Wiktor Osik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#WiktorOsik">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#WiktorOsik">Panie ministrze, rozumiem, że podsłuchiwanie osób zagrażających bezpieczeństwu państwa może być uzasadnione. Ale chodzi mi o gwarancje, że nie będzie nielegalnych podsłuchów. Stwierdził pan, że takich możliwości nie ma, ale całkowicie tego nie wykluczył, bo powiedział pan, że nie ma większych możliwości stosowania podsłuchu przez operatora. Stwierdził pan także, że nie stwierdzono nielegalnych podsłuchów, których autorami byłyby organy państwowe.</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#WiktorOsik">W związku z tym pytam, czy były nielegalne podsłuchy stosowane przez inne organy, nie organy państwowe. Czy nie ma żadnych możliwości, żeby nielegalne podsłuchy były wykorzystywane przez nieuczciwych polityków czy nawet przez przestępców? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Romuald Ajchler.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#RomualdAjchler">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#RomualdAjchler">Panie ministrze, każdy z nas, siedzących tutaj na sali, posiada komórkę. Przypuszczam, że pan również. W mojej niekiedy słychać różnego rodzaju dźwięki, niekiedy sapanie. Czy może pan, panie ministrze, wykluczyć, że jestem podsłuchiwany przez nasze służby specjalne? Prosiłbym o odpowiedź w mojej konkretnej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-192.2" who="#RomualdAjchler">Drugie pytanie: Technika, szczególnie w dziedzinie telefonii komórkowej, w szybkim tempie się rozwija, i sądzę, że to dobrze. Ale czy znane są panu ministrowi możliwości techniczne podsłuchiwania nas, posłów, przez służby specjalne innych państw? Prosiłbym o odpowiedź na pytanie, czy są takie możliwości, czy państwo macie jakieś w tej sprawie rozeznanie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#MarekBorowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#MarekBorowski">Pan poseł Bronisław Dankowski.</u>
          <u xml:id="u-193.2" who="#MarekBorowski">Jest pan marszałek Król. Akurat to trafiło znowu na posła Dankowskiego, który poprzednio mnie grzecznie powitał, więc ja go teraz pożegnam.</u>
          <u xml:id="u-193.3" who="#MarekBorowski">Do widzenia, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-193.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-193.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Witam pana marszałka - zacznij tak.)</u>
          <u xml:id="u-193.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Skoro witałeś tamtego, to i tego trzeba.)</u>
          <u xml:id="u-193.7" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Jan Król)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#BronisławDankowski">Jeżeli przyjmujmy nową konwencję, to witam pana marszałka, ale to dygresja tylko...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#JanKról">Witam państwa.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#JanKról">Pan poseł Dankowski, proszę bardzo, pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#BronisławDankowski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! W myśl obecnych przepisów prawa podsłuch telefoniczny można założyć po uzyskaniu stosownego zezwolenia sądu lub prokuratury. Chcę zapytać, jak często Urząd Ochrony Państwa korzysta z tego uprawnienia? Chcę też, aby pan potwierdził lub zaprzeczył, że nigdy nie stosowano podsłuchu wobec polityków. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#JanKról">To wszystko, tak?</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#JanKról">Pan poseł Józef Nowicki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#JózefNowicki">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#JózefNowicki">Panie ministrze, czym uzasadni pan minister fakt wyłączenia spod nadzoru operatorów tych urządzeń, o których pan minister mówił?</u>
          <u xml:id="u-198.2" who="#JózefNowicki">Drugie pytanie: Czy te urządzenia są zamontowane u wszystkich operatorów działających na naszym rynku?</u>
          <u xml:id="u-198.3" who="#JózefNowicki">Trzecie pytanie: Czy te urządzenia już działają, panie ministrze?</u>
          <u xml:id="u-198.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Działają, działają.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#JanKról">Pan poseł Zdzisław Tuszyński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#ZdzisławTuszyński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#ZdzisławTuszyński">Panie Ministrze! Kiedy słyszy się o tego rodzaju systemach de facto umożliwiających podsłuch wszystkich rozmów telefonicznych, to wydaje się, że orwellowska wizja się spełnia, że jest ona coraz bliższa. Istnieje taka generalna zasada, że jeśli w pierwszym akcie wisi strzelba, to w ostatnim akcie ona wystrzeli. Otóż mówię o tym dlatego, że zapewnienia pana ministra, że system będzie wykorzystywany wyłącznie do inwigilacji przestępców, wydają mi się, no, mało wiarygodne, bowiem zawsze znajdą się ludzie, którzy będą to wykorzystywali dla zupełnie innych celów, a wtedy Orwell jest bliski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#JanKról">Pan poseł Ryszard Hayn.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#RyszardHayn">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Mam kilka pytań.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#RyszardHayn">Pytanie pierwsze: Jakie są podstawy prawne stosowania podsłuchu operacyjnego bez zgody i nadzoru sądowego?</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#RyszardHayn">Pytanie drugie: Dlaczego urządzenia podsłuchowe instalowane są na koszt operatora? Dlaczego zmusza się operatorów do ponoszenia tego typu kosztów? Skoro działania służb, jak pan powiedział, są w interesie państwa, w interesie bezpieczeństwa, to myślę, że i państwo powinno pokrywać te koszty.</u>
          <u xml:id="u-202.3" who="#RyszardHayn">Pytanie trzecie jest może szersze: Jakie to okoliczności, jaka sytuacja spowodowała, że w ostatnim okresie mamy do czynienia z nasileniem rozmaitych, powiedzmy, zamiarów poszerzania sfery inwigilacji społeczeństwa? Przecież te zmiany w ustawie o Policji, te zmiany w ustawie o telekomunikacji, jak również inne, przy innej okazji... Jestem w podkomisji, która zajmuje się np. dopasowaniem wielu ustaw dotyczących służb mundurowych, tak ogólnie mówiąc, do konstytucji. Nagle ni stąd ni zowąd znajduje się wtręt dotyczący Urzędu Ochrony Państwa znacznie poszerzający kompetencje urzędu. To jest zastanawiające i w kontekście tego artykułu, bez względu na to, o czym pan powiedział, czy to jest prawda, czy nieprawda, ja nie chcę tego rozstrzygać, obserwujemy coś bardzo niepokojącego. Mianowicie, że ludzie, którzy przez dłuższy czas, m.in. pan minister, walczyli o prawa człowieka, dzisiaj, wydaje się, po prostu zaczynają działać w drugim kierunku albo w tym samym co kiedyś, przeciwko któremu pan walczył, o co pan zabiegał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#RyszardHayn">I ostatnie pytanie. Mówił pan o systemie europejskim, o prawie europejskim. Chciałbym usłyszeć, jak jest regulowana sprawa podsłuchów w innych przepisach prawnych, m.in. w prawie europejskim. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#JanKról">Pan poseł Tadeusz Iwiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#TadeuszIwiński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#TadeuszIwiński">Panie Marszałku! Cała ta sprawa jest szalenie delikatna i pewnie dlatego nawet w druku sejmowym nazwa systemu znalazła się z błędem ortograficznym. I w tym kontekście chciałem pana ministra zapytać o dwie kwestie.</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#TadeuszIwiński">Po pierwsze, stało się już prawidłowością, że prawo nie nadąża za rozwojem techniki. To, co jest nazywane obecnie skrótem, akronimem angielskim WAP, czyli Wireless Application Protocol — przewodowy protokół akcesyjny, czyli te nowe techniki będą wpływały na możliwości skorzystania zgodnie z prawem czy niezgodnie z prawem. W związku z tym czy Urząd Ochrony Państwa, a szerzej rząd będzie proponował w najbliższym czasie projekty aktów prawnych, które miałyby w kontekście tych nowych systemów, które nie mogły być przewidywane, zapewnić gwarantowanie swobód obywatelskich i także chronić dane, bo to jest również element ochrony danych?</u>
          <u xml:id="u-206.3" who="#TadeuszIwiński">I druga kwestia, którą pan poseł Hayn już poruszył. Pan wspominał o kwestiach Unii Europejskiej, ale prawo Unii Europejskiej nie jest tożsame z prawem poszczególnych państw. Otóż ten system WAP jest najbardziej dzisiaj rozwinięty w Wielkiej Brytanii. Myślę, że tam również podjęto próby ochrony obywateli przed podsłuchami. Czy pan mógłby poinformować nas, a jeżeli pan by tego nie wiedział, bo to nie sposób jest znać wszystkie szczegóły, czy może później, np. na piśmie, jak te mechanizmy ochronne właśnie w Albionie są skonstruowane?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#JanKról">Pan poseł Marek Kaczyński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#MarekKaczyński">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#MarekKaczyński">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Szanowni Państwo! Kilka pytań.</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#MarekKaczyński">Pierwsze właśnie w nawiązaniu do tego, co mówił pan poseł Iwiński przed chwilą. Czy UOP bądź inne służby ochrony państwa są w stanie zagwarantować, że podsłuch nie jest stosowany przez obce wywiady bądź organizacje przestępcze za pomocą nowoczesnych technik, które już w tej chwili są. Bo my mówimy o podsłuchu kontrolowanym, natomiast wydaje się, że technika poszła już tak daleko, że podsłuch może być każdemu z nas założony czy to się UOP podoba, czy nie. A więc czy są takie możliwości? Drugie pytanie: Jakie przepisy, jakie środki techniczne, i czy są takowe, zabezpieczają możliwość przekazywania informacji uzyskanych z podsłuchu w siedzibach operatorów czy właśnie tam, gdzie ten podsłuch jest zakładany, tak jak mówił pan minister? Czy są takie gwarancje, że operatorzy nie mają jednak dostępu do tych informacji i nie mogą ich udostępnić osobom trzecim, czy są takie gwarancje? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#JanKról">Proszę pana ministra Janusza Pałubickiego o udzielenie odpowiedzi na zadane pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#JanuszPałubicki">Panie Marszałku! Proszę Państwa! Może najpierw odpowiem na temat płaszczyzny technicznej, bo ona zapewne nie dla wszystkich jest łatwo dostępna. Proszę państwa, nielegalny podsłuch w sensie możliwości technicznych istniał i prawdopodobnie będzie istniał. Możliwości techniczne na to pozwalają. Proszę sobie przypomnieć z początku lat 90-tych reklamy w radiu i chyba w telewizji, że każda mama może przypiąć urządzenie do piersi dziecka i odsłuchiwać w radiu, co dziecko mówi. To urządzenie działało w zasięgu, jeżeli mnie pamięć nie myli, dwustu kilkudziesięciu metrów, było takim małym urządzeniem, które było jednocześnie urządzeniem podsłuchowym. Reklamowano, że matka może słuchać, co dziecko mówi, a kupowały to raczej do celów przestępczych osoby, generalnie rzecz biorąc, z półświatka, bo to był sprzęt prymitywny, ale był to sprzęt dostępny w Polsce w wielu miejscach sprzedaży. Trudno powiedzieć, ile tego zakupiono, bo sprowadzano to urządzenie, zdaje się, niezbyt oficjalnie. Oficjalnie sprowadzono tego niewiele, ale w obrocie było więcej. I to był taki początek, kiedy przeciętny obywatel mógł się zetknąć z takim przypadkiem, bo koszt tego sprzętu w dzisiejszych pieniądzach wynosił chyba 120 czy 130 złotych za 1 egzemplarz. To oczywiście jest coś, co przypadkowo i łatwo można wykryć, ponieważ działa na falach radiowych, każdy więc odbiornik radiowy mógł teoretycznie wyłapać to, zatem przypadkowo wszyscy sąsiedzi mogli trafić na tę emisję, dlatego że to urządzenie było prymitywne. Bardziej wyrafinowane środki podsłuchu nietelefonicznego bywają używane w środowiskach przestępczych. Sprowadza się je z reguły nielegalnie, bo przecież nie można ich kupić. W niektórych krajach stosowanie ich jest niedozwolone, ale kupić je można. Najnowocześniejszy sprzęt tego rodzaju nigdy nie jest dostępny na rynku, jest produkowany na ogół przez laboratoria służb specjalnych bardziej rozwiniętych państw świata i nie znajduje się w obrocie prywatnym czy w rękach, do których nie trafił wprost z tych służb z jakimś przeznaczeniem. Natomiast podsłuch telefoniczny od strony technicznej urządzeń kablowych jest prosty. W pobliżu aparatu telefonicznego - bywały takie urządzenia do wzmacniania głosu, jeżeli mnie pamięć nie myli, w latach 70-tych, 80-tych produkowane w Polsce przez jakichś rzemieślników - można było położyć takie urządzenie i przy pomocy zasilania ze zwykłej baterii nagłośnić rozmowę prowadzoną przez aparat telefoniczny bez podłączenia kabla do tego aparatu. Tego rodzaju rzeczy nie można było ściągnąć, to znaczy nie można było osiągnąć tego skutku, przykładając to urządzenie do kabla, ale w bliskiej odległości od aparatu dawało skutek i jeżeli ktoś zamiast puścić to na głośnik wmontował to gdzieś w ścianę, w mebel, przeprowadził kabel, to mógł podsłuchiwać czyjś aparat w sposób nieledwie domorosły.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#JanuszPałubicki">Podłączanie się do linii kablowych to o wiele częściej był problem nie tyle podsłuchów, ile wykorzystywania aparatów i linii abonenckich do prowadzenia rozmów na czyjś koszt. Przypominacie sobie państwo te problemy - zgłaszano się na pocztę z gigantycznymi rachunkami telefonicznymi, prowadzone były rozmowy na dużą odległość i w niektórych wypadkach stwierdzano, że były ślady podłączania się do linii telefonicznej. Jak można było prowadzić rozmowy, to można też było podsłuchiwać. Ale dopiero rozwój telefonii komórkowej doprowadził do raptownego wzrostu tych możliwości, tyle tylko, że jest to w miarę rozwoju techniki coraz trudniej dostępne dla osób prywatnych, ponieważ staje się coraz bardziej skomplikowane technicznie, coraz bardziej drogie i w dodatku na ogół dostępne tylko dla uprawnionych odbiorców. Jest kilka firm na świecie, które produkują takie rzeczy, ale kupować mogą na ogół tylko instytucje państwowe, nie można tego nabyć prywatnie. Ale są państwa, do których również przemyca się broń; jeżeli przestępcy za sprawą tych państw kupują taki sprzęt, to mają też te możliwości. Tyle tylko, że taki sprzęt dla telefonii wyższej generacji to jest mniej więcej 800 tys. dolarów za aparat. Przestaje to więc być prostym przedsięwzięciem w wypadku zwykłego nielegalnego podsłuchu - jest możliwe tylko w wypadku wysoce zorganizowanych organizacji przestępczych. Jeżeli mówimy o wątku kryminalnym, wiąże się to na ogół z grupami operującymi narkotykami - osiągane tam zyski są zyskami takiego rzędu wielkości, jaki niewielkie państwa przeznaczają na służby specjalne. Takie organizacje mogą te środki zainwestować w działania, jakie stosują służby specjalne.</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#JanuszPałubicki">Jeżeli chodzi o pierwszą telefonię komórkową w Polsce, można było podsłuchiwać rozmowy za pomocą zwykłych skanerów, i to jest możliwe do dzisiaj. Odnośnie do tego, co oferował Centertel, można było w prosty sposób stosować podsłuch i był on stosowany. Informowano mnie, że w latach 90. w wielu wypadkach zdarzało się, iż dziennikarze używali tego sprzętu, łącznie z antenami kierunkowymi, dla podsłuchiwania w tych okolicach, gdzie, jak sądzili, coś ciekawego się dzieje. Tak łatwo dostępny sprzęt w telefoniach pracujących na wyższych częstotliwościach oraz używających transmisji cyfrowej nie jest już stosowany. W tym momencie wchodzą w grę tak duże koszty, że prywatny użytek jest niemożliwy, jednak teraz przechodzimy do kwestii użytku, którego może prywatnie większość ludzi nie powinna się obawiać, natomiast z punktu widzenia bezpieczeństwa państwa zaczyna się problem, bo taki sprzęt jest w rękach służb specjalnych, a przynajmniej niektóre ze służb specjalnych byłyby zainteresowane tym, jakie planuje się rozwiązania polityczne czy rozwiązania ekonomiczne. Ponieważ służby jednego z państw wyraźnie korzystają również z działalności kryminalnej dla wzmocnienia finansów służb specjalnych, w związku z tym należy się liczyć również z tym, że wiadomości o charakterze gospodarczym - w rodzaju kosztów sprzedaży, ceny, zamiaru sprzedaży jakiegoś przedsiębiorstwa - są wykorzystywane do celów przestępczych. To jest możliwe.</u>
          <u xml:id="u-210.3" who="#JanuszPałubicki">Proszę państwa, aparat służący do tego rodzaju podsłuchu nie jest łatwy do wykrycia. Sam z siebie raczej nie daje znaków świadczących o tym, gdzie się znajduje, a gdyby był umieszczony na terenie ambasady, to w ogóle będzie wtedy na terenie niedostępnym. Jest to działalność nielegalna z punktu widzenia naszego prawa, szkodliwa dla nas, ale prowadzona w oparciu o takie zabezpieczenie prawne, jak nietykalność obcych placówek, czyli, prawdę mówiąc, wielkiej rady na to nie ma. Chyba że zaczęlibyśmy w środku miasta Warszawy w paru miejscach intensywnie zakłócać w ogóle ruch telefoniczny, co odbiłoby się również na obywatelach i sądzę, że jest rozwiązaniem trudnym do przyjęcia. Tyle jeżeli chodzi o cały podkład techniczny i możliwości.</u>
          <u xml:id="u-210.4" who="#JanuszPałubicki">W przypadku Polski prywatny nielegalny podsłuch jest, uważam, marginesem. Zdarza się, trafia się w różnych grupach przestępczych na posiadanie sprzętu, który do Centertela pasuje, ale samo posiadanie jeszcze nie jest przestępstwem. Można domniemywać, że bywał używany w latach poprzednich. W tej chwili wraz z rozprzestrzenieniem się tych wyższych częstotliwości raczej odchodzi w przeszłość. Niemniej taki podsłuch jest przestępstwem.</u>
          <u xml:id="u-210.5" who="#JanuszPałubicki">Uważam, że z punktu widzenia normalnie dostępnej wiedzy nie można w ogóle zakładać, że instytucje państwowe stosują nielegalny podsłuch. Dlaczego? Zabezpieczenie tu jest podwójne. Po pierwsze, nielegalny podsłuch jest przestępstwem samym w sobie. Nie dokonuje takiego przestępstwa instytucja, tylko osoba biorąca udział w takim przedsięwzięciu. To znaczy, że nie ma żadnego mechanizmu ochrony instytucjonalnej, gdyby zdołano stwierdzić, że ktoś założył, inaczej: uruchomił podsłuch, który ma działać do celów zgodnych z prawem, a uczynił to nielegalnie. Mechanizm kontroli jest powiązany z wydawaniem zgód. Jeżeli chodzi o mechanizm tej kontroli, to pytanie proszę zadawać ministrowi sprawiedliwości, ponieważ ja w ramach moich możliwości wykonuję innego rodzaju kontrolę, która z całą pewnością jest mniej precyzyjna i mniej adekwatna niż ta, której może dokonać prokuratura lub sąd. Podległe mi służby nie mają same prawa dostępu do systemu rejestracji, o którym mówiłem. Mogą tylko otworzyć to urządzenie, żeby dokonać wydruku, wspólnie z operatorem. Ale założenie jest takie, że dokonują tego tylko i wyłącznie na potrzeby prokuratora i sądu. W związku z tym ja już się nie mieszczę wśród dysponentów tej kontroli. Może to zrobić prokuratura, ale nie ja. Ja mogę spoglądać od strony zgodności działań Urzędu Ochrony Państwa lub WSI z wystąpieniami o zgodę na podsłuch. Ta zgoda czasem jest udzielana, czasem nie, to zależy od decyzji prokuratora generalnego - najczęściej, w największej ilości przypadków.</u>
          <u xml:id="u-210.6" who="#JanuszPałubicki">Nie mogę powiedzieć, ile jest tych podsłuchów, mogę tylko powiedzieć, że jest ich mniej niż w latach ubiegłych. W każdym razie z całą pewnością mniej niż w latach rządzenia poprzedniej koalicji. Ale proszę nie zrozumieć tego w żaden sposób jako zarzutu. Prawdopodobnie inne sposoby działania, obecnie stosowane, są efektywniejsze niż podsłuch, a po podsłuch sięga się trochę rzadziej, nie o wiele rzadziej, ale trochę rzadziej niż poprzednio.</u>
          <u xml:id="u-210.7" who="#JanuszPałubicki">Kryptonim tego jest kryptonimem operatora telefonicznego, bo to operator telefoniczny na podstawie koncesji jest zobowiązany do umożliwienia podsłuchu zgodnego z prawem. I on to organizuje, w związku z tym i kryptonim, i przedsięwzięcie jest jego, proszę państwa, proszę zwrócić uwagę - na jego koszt, on to musi wykonać, natomiast musi to w ramach koncesji oddać do dyspozycji systemu prawnego w Polsce. To jest jeden z warunków koncesji, ponieważ padało tu pytanie, dlaczego budżet państwa za to nie płaci? Proszę państwa, płaci za korzystanie z tego w ramach umowy. Nie za zainstalowanie, ale za korzystanie. Tak samo jak abonenci, na przykład linii telefonicznych, chociaż w tym wypadku rodzaj usługi i komplikacje techniczne powodują, że opłaty te muszą być grubo, grubo większe. Jednak operator nie ma dostępu ani do podsłuchu, i nie powinien mieć, ani też nie bardzo sam może go zorganizować. Dlaczego? To są w odróżnieniu od dawnych central telefonicznych, znanych wszystkim, tych kablowych, urządzenia związane z wieloma sprzętami współdziałającymi równocześnie i pracującymi na podstawie programów komputerowych. Tam nie ma wpisanego w ogóle trybu normalnego podsłuchu. Jest jeden wyjątkowy zabezpieczony. Ale do niego operator nie ma dostępu. Załóżmy, że pracownik operatora chciałby coś podsłuchiwać. Sam nie może. Musiałby to uczynić w grupie wielu osób pracujących przy różnych urządzeniach. Musieliby wspólnie podjąć działanie. Jak mi powiedziano, musiałoby to trwać parę godzin, żeby doprowadzić do tego skutku, o którym mowa. W związku z tym musiałaby to być zmowa i w dodatku zauważona w programie, bo takie zmiany w programie już są zapisywane przez sam program.</u>
          <u xml:id="u-210.8" who="#JanuszPałubicki">Proszę państwa, związek tego systemu, chociaż nazwa system to jest za dużo powiedziane, urządzenie z kablami podłączanymi, które operator szumnie tak nazwał, jeszcze systemem nie jest. O ile mi wiadomo...</u>
          <u xml:id="u-210.9" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Lewandowski: Beethoven.)</u>
          <u xml:id="u-210.10" who="#JanuszPałubicki">... tak, ale proszę państwa. Ja w tym nie widzę żadnej tajemnicy ani ujawnienia tajemnicy, ponieważ to, co operator, przepraszam, nadaje jako kryptonim swojemu własnemu przedsięwzięciu, przez organy państwa ochraniane być nie może i nie widzę do tego najmniejszego powodu. Natomiast stosunek tego do projektowanej ustawy o policji, powiedziałbym, jest żaden, ponieważ sposób działania tego urządzenia i pierwsze wystąpienia o to, i początki umów, to jest koniec roku 1996 i rok 1997. Jeżeli mnie pamięć nie myli, w systemie telefonii komórkowej od tego czasu jest to wprowadzane. Całość z punktu widzenia użytkowników jeszcze nie jest skończona, ale żadnego związku z obecnie projektowaną ustawą o policji nie ma. Chociażby dlatego, że tak wiele lat minęło od zaprojektowania tego rozwiązania, ale powtarzam, zaprojektowania rozwiązania technicznego, bo z punktu widzenia prawnego niczym się to nie różni od tego podsłuchu, który był stosowany w telekomunikacji na podstawie tych samych przepisów. Tu niczego nowego nie ma poza warunkami w koncesjach, bo od czasu, kiedy telekomunikacja przestała być wyłącznym operatorem w Polsce, inni w ramach koncesji otrzymują podobne zobowiązania do tych, jakie miała Telekomunikacja Polska. Uważam więc, że tajemnica korespondencji, a właściwie tajemnica informacji przebiegającej tymi łączami z punktu widzenia interesów normalnego człowieka jest zachowana, a jest zagrożona tylko w tej mierze, o jakiej mówiłem na początku - o problemach technicznych i zagrożeniach ze strony obcych służb.</u>
          <u xml:id="u-210.11" who="#JanuszPałubicki">Posłowie o tym nie zostali powiadomieni, ponieważ zwyczajowo nie są powiadamiani o tym, co jest wynikiem działania tego prawa, które zostało uchwalone przez posłów. To nie jest zdarzenie osobne, wyjątkowe, niespodziewane, nie wiadomo jakie. To zostało uruchomione, ponieważ wcześniej w prawie istniało wskazanie do takiego działania z punktu widzenia bezpieczeństwa. Tylko proszę pamiętać, że z punktu widzenia mojej relacji ma się wrażenie, że jest to sposób związany ze służbami specjalnymi. Nieprawda. Jest to sposób związany ze wszystkimi użytkownikami: sądem, prokuraturą, Policją i służbami, które w tej części akurat operują - chyba mniej niż 1/10 całości przedsięwzięcia. Uważam, że obecny system prawny chroni wystarczająco - powtarzam: system prawny - obywateli przed nielegalnymi podsłuchami, ponieważ zakazuje, wprowadza karę orzekaną przez sąd za takie działania i wprowadza system kontroli tego, co jest zgodne z prawem, ale mogłoby stwarzać podejrzenia, że ktoś może tego użyć do innego celu, niż wskazanego przez prawo. Ten system kontroli istnieje, ale co do tego, jak działa, to odsyłam do ministra sprawiedliwości, bo to jest w jego gestii. W związku z tym pytanie, czy ze wszystkimi operatorami. Proszę państwa, to musi być ze wszystkimi - chyba że zakładamy, iż uruchomimy w Polsce system, z którego przestępcy mogą korzystać bez kontroli, którą na przykład zażyczy sobie sąd. Takiego założenia w ogóle nie może być, bo byłoby przeciwne bezpieczeństwu przede wszystkim obywateli. Większość tej łączności podsłuchiwanej jest związana z ewidentnymi przestępstwami kryminalnymi. Natomiast pytanie dotyczące tego, czy się podsłuchuje polityków. Proszę państwa, działania służb zwalczających przestępczość nie mogą być inne dla obywateli, a inne dla polityków. Wydaje mi się, że...</u>
          <u xml:id="u-210.12" who="#komentarz">(Głos z sali: O! Poseł Kulas klaszcze, uaktywnił się.)</u>
          <u xml:id="u-210.13" who="#JanuszPałubicki">Wydaje mi się, że w samym tym pytaniu jakby się czaiła chęć innego potraktowania polityków przez służby zajmujące się zwalczaniem przestępstw. Nie ma czegoś takiego. W zakresie, za który odpowiadam powiedziałem tak...</u>
          <u xml:id="u-210.14" who="#komentarz">(Poseł Romuald Ajchler: Bedzie mi sapać w moim telefonie.)</u>
          <u xml:id="u-210.15" who="#JanuszPałubicki">Przepraszam bardzo, ale nie odpowiadam za pańskich wielbicieli.</u>
          <u xml:id="u-210.16" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-210.17" who="#JanuszPałubicki">Jeżeli chodzi o zastrzeżenia, to nie wolno - i to jest moje wskazanie dla służb - podejmować działań z motywów politycznych. Natomiast działania dotyczące zwalczania przestępczości nie mogą się zatrzymywać przed progiem polityka. Uważam, że właśnie politycy powinni stanowić wzór dla reszty obywateli, a nie skansen wyjęty spod działania prawa. Proszę zrozumieć, że odnoszę to do wszystkich, a nie do jakiejkolwiek opcji politycznej czy coś takiego.</u>
          <u xml:id="u-210.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-210.19" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Lewandowski: Panie pośle Kulas, teraz też trzeba klaskać.)</u>
          <u xml:id="u-210.20" who="#JanuszPałubicki">Z tych poprzednich działań, o które ktoś tu pytał, dawno stosowanych, w wypadku których zarzucano, że dotyczyły polityków, to był początek lat 90. Ci z państwa, którzy się orientują, wiedzą, że w każdej z tych spraw uzyskano zgodę prokuratora. To znaczy z punktu widzenia prawa nie były nielegalne. Natomiast...</u>
          <u xml:id="u-210.21" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Iwiński: W sprawie „Pameli” też?)</u>
          <u xml:id="u-210.22" who="#JanuszPałubicki">Szanowny panie, albo mówimy o tych samych podsłuchach, albo zna pan jakieś inne, i wtedy proponuję pilnie donieść do prokuratury, bo to byłoby przestępstwo.</u>
          <u xml:id="u-210.23" who="#JanuszPałubicki">Pozwolicie państwo, że ponieważ niektóre pytania się powtarzały, będę je pomijał i odpowiadał tylko na...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#JanKról">Tak, panie ministrze, ja bym prosił właśnie o to, bo generalnie według regulaminu ma pan 5 minut na drugą odpowiedź. Było więcej pytań i w tej chwili już ponad 15 minut pan odpowiada.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale waga sprawy!)</u>
          <u xml:id="u-211.2" who="#JanKról">Prosiłbym, żeby może pan zmierzał do końca, oczywiście odpowiadając na te pytania, na które pan jest w stanie odpowiedzieć, bo jeszcze może jedno pytanie udałoby się nam rozpatrzyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#JanuszPałubicki">Panie Marszałku! Przy takiej ilości pytań albo nie odpowiem, albo przekroczę czas. Proszę wybierać.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Dziękujemy, panie ministrze.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#JanKról">No czas już jest przekroczony, więc proszę odpowiadać dynamicznie.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Panie marszałku, ważna sprawa.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#JanuszPałubicki">Dlaczego wyłączono wpływ operatorów na te urządzenia? Proszę państwa, ja mówiłem o tym wcześniej i chciałbym powtórzyć: operator nie ma żadnego prawa do podsłuchu, żadnego prawa do zapoznawania się z informacjami przesyłanymi w tym systemie informacyjnym, za który odpowiada, ani nie ma prawa do dowiadywania się, jaki podsłuch zgodnie z prawem, wobec kogo i kiedy jest stosowany.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Łybacka: Operator...)</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#JanuszPałubicki">Operator nie ma prawa tej wiadomości uzyskać.</u>
          <u xml:id="u-214.3" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Lewandowski: Ale techniczne możliwości ma?)</u>
          <u xml:id="u-214.4" who="#JanuszPałubicki">Nie, nie ma. W tych nowoczesnych środkach nie ma tej możliwości, poza jednym przypadkiem — za zgodą prokuratora lub sądu, kiedy zostanie odplombowane urządzenie, w którym informacje te zostały zarejestrowane. Jeżeli prokurator lub sąd pozwolą mu na to spojrzeć, to wtedy zobaczy. Normalnie jest to niedostępne dla niego. To jest na jego terenie, ale on nie ma prawa z tym się dowolnie zapoznawać. W związku z tym istnieje, moim zdaniem, szczęśliwe wręcz rozwiązanie pozwalające prokuraturze lub sądowi skontrolować działania służb policyjnych państwa, jeżeli chodzi o zakładanie podsłuchów — czy na uruchomione podsłuchy była wydana zgoda — a równocześnie wiedzy o tym nie uzyskują ludzie, którzy mogliby wykorzystać to do obezwładnienia systemu ścigania przestępców, przez np. poinformowanie, wobec kogo jest w danym momencie stosowany podsłuch. Nie wiem, czy państwo zwróciliście na to uwagę, ale kiedyś toczyła się taka dyskusja — to jest problem w tej chwili praktycznie jeszcze nierozwiązany — w trakcie której pytano o billingi, nie o podsłuch, tylko o billingi. W różnych krajach to jest różnie stosowane, np. nie uważa się za kontrolę korespondencji zanotowania, kiedy osoba otrzymała list i od kogo, jeżeli ta informacja była na kopercie. Nie jest to kontrola korespondencji. Podobnym rozwiązaniem jest ustalenie — tak mi się wydaje — z jakim numerem i w jakim czasie kontaktował się inny aparat. Mam wrażenie, że z tą sprawą Izba jeszcze się spotka podczas debatowania o zakresie tego, co wolno i czego nie wolno, bo tu praktyka w różnych krajach jest rozmaita. Sejm będzie musiał wybrać jakieś rozwiązanie, które powinno być normą w naszym kraju. To stwarzało dylematy, kiedy bowiem np. złapano przestępcę na gorącym uczynku, który dokądś dzwonił, a można przecież w tym aparacie sprawdzić, pod jakie numery dzwonił, operator odpowiadał: jak dostaniemy zgodę na podsłuch, to poinformujemy, jakie to było połączenie i o jakim czasie. Uważam więc, że zapewnienie, iż nie będzie inwigilacji przy wykorzystaniu tego systemu, i zapewnienie, że kontrola jest dosyć rygorystyczna i zabezpieczona prawnie... jak jest wykonywana, to już minister sprawiedliwości może powiedzieć, chociaż nie wiem, czy nawet on wie o wszystkich decyzjach sądów w tej sprawie, bo nie muszą go zawiadamiać.</u>
          <u xml:id="u-214.5" who="#JanuszPałubicki">Jeżeli chodzi o podstawy podsłuchu, bez zgody prokuratora i sądu, to przypominam, że istnieje procedura, która w nagłych przypadkach pozwala zastosować podsłuch, a jeżeli w ciągu krótkiego czasu nie uzyska się potem zgody w normalnym trybie, to wyniki tego podsłuchu muszą zostać zniszczone i nie mogą być do niczego używane. A przypominam, że tak zastosowany podsłuch, to, kiedy został włączony i kogo dotyczył, jest do skontrolowania dzięki tzw. czarnej skrzynce. Tak więc dzięki kontroli można się dowiedzieć o jego uruchomieniu i np. sprawdzić, w którym momencie go włączono, a w którym momencie wpłynął do prokuratora generalnego wniosek o podsłuch.</u>
          <u xml:id="u-214.6" who="#JanuszPałubicki">O pokrywaniu kosztów już mówiłem.</u>
          <u xml:id="u-214.7" who="#JanuszPałubicki">Dlaczego się rozszerza zakres inwigilacji społeczeństwa?</u>
          <u xml:id="u-214.8" who="#JanuszPałubicki">Proszę Państwa! Naprawdę się nie rozszerza zakresu inwigilacji społeczeństwa. Rozszerza się katalog środków technicznych, ale zakresu inwigilacji się nie rozszerza, ponieważ inwigilacji społeczeństwa w ogóle nie ma. Istnieje inwigilacja przestępców we wskazanych, wybranych, każdorazowo rozpatrywanych indywidualnie przypadkach. A to? To nie jest inwigilacja społeczeństwa. W związku z tym nie uważam, że jest się czego wstydzić, jeżeli chodzi o ten system. Mam wrażenie, że to, co od 1990 r. dotychczas zrobiono w tej mierze, i co zapewne zrobi się niedługo, będzie tylko i wyłącznie działaniem rozstrzygającym problem, do jakiego stopnia ściganie przestępców może wymuszać jakieś koncesje w dziedzinie praw obywateli. Ale ponieważ nie jest to dziedziną działania władzy wykonawczej, zatem apeluję, żeby Izba była skłonna przemyśleć te sprawy, bo kiedy dochodzi do rozstrzygania takich problemów, to jest to za każdym razem coś za coś. Zdaję sobie sprawę, że decyzja za każdym razem nie jest łatwa i że za każdym razem są argumenty przemawiające za jednym rozwiązaniem lub drugim. Możemy mieć własne przekonanie, ale nikt z nas nie jest nieomylny i nikt z nas nie jest pewien, jak takie rozwiązania naprawdę zafunkcjonują.</u>
          <u xml:id="u-214.9" who="#JanuszPałubicki">Chciałbym zwrócić państwa uwagę na jedno. Często takie rozwiązania mogą być wprowadzane zamiast środków inwestycyjnych. Jeżeli ktoś mówi, że policja ma więcej robić, to musi wiedzieć, że poprawienie środków organizacyjnych pomaga, ale do pewnej granicy. Później trzeba przeznaczyć na to pieniądze. Jeżeli się nie ma pieniędzy, to trzeba szukać rozwiązań, również prawnych, takich, które to usprawnią, albo zrezygnować z poszukiwania rzeczywistej poprawy bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-214.10" who="#JanuszPałubicki">Zgadzam się - chociaż to raczej było stwierdzenie, a nie pytanie - że prawo nie nadąża za rozwojem techniki. Na pewno. Te regulacje na całym świecie, nie tylko w odniesieniu do spraw technicznych, ale również w dziedzinie chemii czy biologii, z reguły są zapóźnione, szczególnie przy tak intensywnym rozwoju badań w wielu dziedzinach.</u>
          <u xml:id="u-214.11" who="#JanuszPałubicki">Mam wrażenie, że Urząd Ochrony Państwa nie musi proponować rozwiązań dotyczących gwarantowania swobód obywatelskich i ochrony danych. On ma przestrzegać praw obywatelskich nadanych prawem w Polsce. Uważam, że gdyby zaczynał się on stroić w szaty obrońców praw obywatelskich, to byłoby to niewłaściwe, byłoby to odgrywaniem zupełnie nietypowej roli przez służby specjalne. Mają one przestrzegać prawa i mają być sługami prawa, a nie jego twórcami czy instytucjami nawołującymi do zmiany prawa w kierunku rozwoju praw obywatelskich. To jest zupełnie niewłaściwy kierunek, ludzie tam nie są przygotowani do tego, żeby obierać takie kierunki działania. Zwykle ci, którzy stykają się z przestępcami, pozostają raczej pod naciskiem zupełnie innych problemów.</u>
          <u xml:id="u-214.12" who="#JanuszPałubicki">Jakie przepisy zabezpieczają przed podsłuchem ze strony operatorów?</u>
          <u xml:id="u-214.13" who="#JanuszPałubicki">Proszę Państwa! Nie ma specjalnych przepisów zabezpieczających przed podsłuchami, są ogólnie przepisy niepozwalające na podsłuch. Natomiast jeśli chodzi ograniczenia techniczne operatorów, te które się wiążą z systemami pracy opartymi na programach komputerowych, to mówię: tak.</u>
          <u xml:id="u-214.14" who="#JanuszPałubicki">Ponieważ programy umożliwiają dostęp do tego, to czy nie istnieje sposób na to, czy w programach jest to zawarte? Istnieje pewne niebezpieczeństwo, jako że prawie wszystkie programy zostały wytworzone za granicą Polski. Często w różnych sytuacjach można się zetknąć z informacjami, że twórcy programów wprowadzali jakieś furtki czy jakieś zabawy dla siebie samych. Powtórzenie kontroli całego systemu oprogramowania systemu telefonii komórkowej to jest przedsięwzięcie, które w ogóle w tej chwili się nie mieści w możliwościach instytucji państwowych. Robią to instytucje gospodarcze, kosztem ogromnych pieniędzy, ale spodziewając się, że zostanie to zwrócone z zysków za tę usługę. I tu poddałbym pod rozwagę: Czy można założyć, że operator zaryzykowałby utratę wiarygodności i odpływ klientów, wprowadzając świadomie element podsłuchu dla siebie lub dla kogoś innego, pozaprawny, który może spowodować panikę albo brak zaufania do tej telefonii? Mam wrażenie, że to byłoby równoczesne działanie przeciwko interesowi tej firmy. Niemniej, teoretycznie rzecz biorąc, zdarzyć się może i trzeba być na to wyczulonym. W zakresie możliwym do wykonania, ale na pewno nie przez powtórzenie całego systemu programowania, służby się tym zajmują. Dziękuję państwu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#JanKról">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#JanKról">Państwo w jakiej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-215.2" who="#komentarz">(Głosy z sali: Pytanie!)</u>
          <u xml:id="u-215.3" who="#JanKról">Pan minister odpowiedział na te pytania, na które...</u>
          <u xml:id="u-215.4" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie została udzielona odpowiedź!)</u>
          <u xml:id="u-215.5" who="#JanKról">... na które był zdolny odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-215.6" who="#JanKról">Chcę przejść jeszcze do kolejnego pytania. Jest ono również ważne.</u>
          <u xml:id="u-215.7" who="#komentarz">(Głos z sali: To jest za ważna kwestia!)</u>
          <u xml:id="u-215.8" who="#JanKról">Bardzo ważna, oczywiście więc na następnym posiedzeniu można dalej pytać.</u>
          <u xml:id="u-215.9" who="#JanKról">Na co pan nie uzyskał odpowiedzi, panie pośle?</u>
          <u xml:id="u-215.10" who="#komentarz">(Poseł Bogdan Lewandowski: Ja przypomnę, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-215.11" who="#JanKról">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#BogdanLewandowski">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#BogdanLewandowski">Panie ministrze, dziękuję bardzo za udzielone odpowiedzi na pytania. I nie potwierdziły się obawy pana Kulasa...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#JanKról">Panie pośle, proszę powtórzyć pytanie, na które pan nie uzyskał odpowiedzi. Bo w tej chwili pan dziękuje, pana Kulasa przywołuje, zaraz więc to skończymy. Proszę bardzo. Na które pytanie nie uzyskał pan odpowiedzi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#BogdanLewandowski">Panie ministrze, jakie działania podjął UOP, żeby, jeżeli nie wyeliminować, bo mówił pan, że jest to niemożliwe, ale przynajmniej żeby ograniczyć nielegalny podsłuch? Czy nie obawia się pan, panie ministrze, że również pan jako koordynator służb specjalnych może paść ofiarą nielegalnego podsłuchu? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#JanKról">Pan poseł, proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#JanKról">Na które pytanie pan nie uzyskał odpowiedzi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#CezaryStryjak">Już powiem, na które pytanie, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#JanKról">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#CezaryStryjak">Otóż zadałem kilka pytań, ale na dwa na pewno nie otrzymałem odpowiedzi. Dlaczego parlamentarzyści nie byli informowani o całej sprawie i musieli się dopiero od wielce poczytnego tygodnika dowiedzieć o całej sprawie, od tygodnika „Nie”?</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#CezaryStryjak">Nie otrzymałem również informacji, kiedy system w ogóle został uruchomiony. Mówił pan minister o tym, że pewne warunki techniczne były konstruowane kilka lat temu. Czy system już w tej chwili działa i kiedy to się stało? Tego pan Jerzy Urban niestety w swoim tygodniku nam nie ujawnił.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#JanKról">Panie ministrze, czy obawia się pan podsłuchu w stosunku do własnej osoby? I drugie pytanie. Proszę bardzo o króciutkie odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#JanuszPałubicki">Na drugie pytanie już odpowiadałem, nie będę tego powtarzał. Proszę przejrzeć stenogram. Nie chcę zajmować państwu czasu.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#JanuszPałubicki">Jakie podjęto działania, żeby wyeliminować nielegalny podsłuch? Proszę państwa, już mówiłem, że szczególnie jeżeli instytucje innych państw prowadzą takie działania na terenie Polski z terenu placówek dyplomatycznych, to jedyne skuteczne przeciwdziałanie przeszkadzałoby również obywatelom, nie może być więc zastosowane - zakłócanie. Natomiast musicie się państwo liczyć z tym, że wszyscy ci, którzy prowadzą jakieś istotne sprawy (dotyczy to nie tylko ludzi pracujących w administracji państwowej, ale również posłów, ale także ich pomocników wprowadzanych w różne sprawy), muszą się liczyć z tym, że mogą być przez takie instytucje podsłuchiwani. Jeżeli mogę radzić, to proszę założyć, że, po pierwsze, o sprawach istotnych z punktu widzenia państwa albo pomyślności swojego ugrupowania politycznego nie powinno się mówić przez telefon komórkowy.</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#JanuszPałubicki">Po drugie, jeżeli nie chcecie państwo, żeby spadło na was nieszczęście zwerbowania szantażem, nie rozmawiajcie o takich sprawach osobistych, intymnych, rodzinnych, kłopotach przez telefon, które następnie mogą stanowić przedmiot szantażu w formie: my to wiemy, jak nie będziesz z nami współpracował, to ujawnimy. Ostrzegałbym przed tym. Proszę założyć sobie raczej coś takiego, mówię do tych, którzy chcą uniknąć tego pierwszego ryzyka szczególnie, że o niczym istotnym przez telefon się nie mówi. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-224.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#JanKról">A przede wszystkim przez telefon trzeba rozmawiać krótko, prawda, panie ministrze?</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#JanKról">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-225.2" who="#JanKról">Panie posłanki Helena Góralska, Barbara Imiołczyk i pan poseł Jan Wyrowiński zwrócili się do prezesa Rady Ministrów w sprawie konsekwencji uchwalonej 13 lipca 2000 r. ustawy o zasadach realizacji programu powszechnego uwłaszczenia obywateli Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-225.3" who="#JanKról">Proszę bardzo panią Barbarę Imiołczyk o sprecyzowanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#BarbaraImiołczyk">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#BarbaraImiołczyk">Uchwalona 14 lipca ustawa, zwana powszechnie uwłaszczeniową, może spowodować ogromne konsekwencje, wywołać bałagan w państwie i inne negatywne skutki prowadzące do ograniczenia możliwości wykonywania przez gminy jednego z podstawowych zadań, do których gminy są ustawowo zobowiązane, mianowicie zaspokajania potrzeb mieszkaniowych. Zamiast sprawiedliwej ustawy, a rozumiem, że taka była intencja, powstała ogromnie niesprawiedliwa sytuacja, w której ten, kto zapłacił tydzień temu za mieszkanie komunalne czy będące w zasobie skarbu państwa jest jego właścicielem, ale również właścicielem jest jego sąsiad, który nie zapłacił za to mieszkanie ani grosza.</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#BarbaraImiołczyk">Chciałam zapytać pana ministra, jak szacowane są skutki finansowe przyjęcia, ewentualnie, takiej ustawy? Czy według rządu ta ustawa jest zgodna z konstytucją? Czy w sytuacji, kiedy mieszkanie np. komunalne było kupione na raty, właściciel, który jest w trakcie ich spłacania, będzie musiał to spłacić do końca; czy będzie mógł przerwać spłacanie i zostanie właścicielem, czy też będzie mu się należało odszkodowanie od gminy, a to, co już wpłacił, gmina powinna mu zwrócić. A jeśli tak, to skąd te pieniądze mają się wziąć? Czy w budżecie państwa na ten rok są zapewnione środki na wykonywanie zadań zapisanych w tej ustawie? I wreszcie, czy mieszkania będące w tej chwili w dyspozycji np. rządu również podlegają tej ustawie? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#JanKról">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#JanKról">W imieniu prezesa Rady Ministrów będzie odpowiadał wiceprezes Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast pan Dionizy Beda.</u>
          <u xml:id="u-227.2" who="#JanKról">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-227.3" who="#komentarz">(Głos z sali: To nie jest ranga podsekretarza stanu! Jak można się na to zgodzić!)</u>
          <u xml:id="u-227.4" who="#JanKról">Wszystko jest zgodne z regulaminem, a ocena należy do państwa posłów.</u>
          <u xml:id="u-227.5" who="#JanKról">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-227.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie tylko o mieszkania chodzi.)</u>
          <u xml:id="u-227.7" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Stec: Ja będę pytał o grunty.)</u>
          <u xml:id="u-227.8" who="#JanKról">Ale dlaczego państwo przesądzają z góry, na jaki temat będzie odpowiadał pan prezes. Przede wszystkim proszę o spokój na sali. Pan prezes został upoważniony do odpowiedzi, bo pytanie dotyczyło spraw mieszkań w szczególności, a co będzie dalej, zobaczymy. Jest za 5 siódma, mamy 11 minut na ten punkt.</u>
          <u xml:id="u-227.9" who="#JanKról">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#DionizyAntoniBeda">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jak już zostało powiedziane, z upoważnienia pana premiera Jerzego Buzka postaram się odpowiedzieć na te pytania, aczkolwiek pewnie co do tej sfery czysto politycznej, jako że ustawa ta była z przedłożenia czysto poselskiego, jeżeli nie potrafię odpowiedzieć w tym momencie, otrzymają państwo odpowiedź na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#DionizyAntoniBeda">Ta ustawa dotyka w zasadzie dwóch obszarów: obszaru gminy i pewnych zasobów będących w gestii spółdzielni mieszkaniowych. Gminy, jak wiadomo, są zobowiązane ustawą z 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym do realizacji zadań związanych z budownictwem komunalnym, mieszkaniowym, do zapewnienia stosownych mieszkań wszystkim tym, którzy popadli w ubóstwo.</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#DionizyAntoniBeda">Czy ustawa ta zdezorganizuje bądź uniemożliwi, i w jaki sposób, wypełnienie tego zadania? Ustawa ta dotyczy w zasadzie zasobów, które na dzień dzisiejszy już są rozdysponowane; zasoby te nie stoją wolne. Mówiąc o ograniczeniu możliwości, trzeba tu brutalnie powiedzieć, że dotyczy to zasobów, które opróżnią się w sposób naturalny, wskutek śmierci najemcy, aczkolwiek prawo na dzień dzisiejszy daje duże uprawnienia spadkobiercom do zamieszkiwania w takim lokalu. Wiadomo, że gminy muszą uzupełniać swoje zasoby mieszkaniowe, by móc dostarczać te lokale tym, którzy zdobędą do tego uprawnienia. Na dzień dzisiejszy gminy wywiązują się z tego na tyle, na ile mogą. Mogą niewiele, jako że ich finanse, jak wiemy, nie są zbyt bogate, a niektóre potrzeby przebijają to, co wynika z tego ustawowego obowiązku. Dość powiedzieć, że przez ostatnie 3 lata we wszystkich gminach Polski wybudowano 5693 mieszkania, komunalne czy socjalne, które mają być udostępniane osobom mającym np. z tytułu nadzoru budowlanego nakaz opróżnienia lokali dotychczas zajmowanych, gdyż grozi tam katastrofa budowlana; chodzi też o dostarczenie mieszkań tym, których dotknie nieszczęście pożaru, powodzi i innych kataklizmów.</u>
          <u xml:id="u-228.3" who="#DionizyAntoniBeda">Zakłada się, iż wielu właścicieli, ocenia się ich w naszym urzędzie na ok. 1,5 mln, zostanie uwłaszczonych. Ustawodawca w projekcie ustawy, która przez Wysoką Izbę została kilka dni temu uchwalona, daje też możliwość nieskorzystania z prawa powszechnego uwłaszczenia. Osoba świadoma tego, iż nie będzie w stanie podołać zwiększeniu opłat z tytułu najmu, partycypowania w koszach remontów części wspólnych, dachów, korytarzy, klatek schodowych, infrastruktury związanej z budynkiem, może z tego nie skorzystać. Jest tu fakultatywność polegająca na tym, że istnieją gwarancje bądź wymagania - zgodnie z ogólną zasadą, że posiadanie to nie tylko prawa, ale i obowiązki - by osoba, zamiast uwłaszczyć się na lokalu, skorzystała z innej formy uwłaszczenia, np. pośredniego, w postaci bonów czy innych form, które przewiduje ustawa.</u>
          <u xml:id="u-228.4" who="#DionizyAntoniBeda">Wiadomo, że mamy tu do czynienia również ze wspólnotami mieszkaniowymi. Na dzień dzisiejszy istnieje jednak dominacja wspólnot, w których gminy mają przewagę procentową, posiadają powyżej 50% tych zasobów. Na skutek uwłaszczenia oczywiście wspólnoty te mogą w 100% posiadać lokale prywatne i w związku z tym będą zabiegały o dodatki mieszkaniowe. Dodatki te będą w pewien sposób rekompensowały wzrost obciążeń czynszowych. Jak wiadomo, mogą one w skali roku sięgać 3% wartości odtworzeniowej, praktycznie sięgają dzisiaj 1,2%. Przeprowadzamy rachunki symulacyjne, które mają nam wskazać, jakie obciążenia będą z tego tytułu. Niestety na dzień dzisiejszy takich obliczeń jeszcze nie posiadamy. Ale w najbliższym czasie, w ciągu tygodnia czy dwóch, będziemy dysponować pełną informacją w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-228.5" who="#DionizyAntoniBeda">Reasumując - nie chciałbym przedłużać wystąpienia - wydaje nam się, że uchwalona przez Wysoką Izbę ustawa o zasadach realizacji programu powszechnego uwłaszczenia obywateli Rzeczypospolitej Polskiej nie pogorszy sytuacji materialnej i mieszkaniowej obywateli, którzy świadomie skorzystają z dobrodziejstwa tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-228.6" who="#DionizyAntoniBeda">Należy tutaj postawić na bardzo szeroką informację o skutkach tej ustawy, o prawach i obowiązkach z niej wynikających. Mimo krytyki, którą tutaj słyszeliśmy, gdyż jest to nowa rzecz, całe rzesze obywateli będą miały szansę skorzystać z dobrodziejstwa tej ustawy. Jeżeli uczynią to świadomie, można spodziewać się, że gospodarka gmin nie zostanie zdewastowana, i jeśli chodzi o sytuację majątkową, ci, którzy skorzystają z tego dobrodziejstwa, nie zrujnują się.</u>
          <u xml:id="u-228.7" who="#DionizyAntoniBeda">Myślę, że ta odpowiedź w tym momencie powinna wystarczyć. Jeżeli będzie potrzebna jeszcze odpowiedzieć na temat skutków tej ustawy, to proszę. Natomiast odnośnie do aspektów politycznych, to nie potrafię w tym momencie na to odpowiedzieć. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#JanKról">Dziękuję panu prezesowi.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#JanKról">Proszę państwa, nie będziemy już przyjmować zgłoszeń, ponieważ mamy jeszcze 5 minut na zapytania, ściśle się tego trzymając. Zapisały się już 22 osoby do zadania pytań, czyli temat jest żywy i na pewno jeszcze za tydzień...</u>
          <u xml:id="u-229.2" who="#komentarz">(Głos z sali: To trzeba przedłużyć, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-229.3" who="#JanKról">Nie ma regulaminowej możliwości. Musi zostać ponowione pytanie, w takiej czy innej formie, i ktoś z państwa na pewno to zrobi. Tak że będziemy kontynuowali, natomiast ja mogę jedynie państwa posłów zadających pytanie dopuścić do zadania dodatkowych pytań w ramach tych paru minut, które nam zostały.</u>
          <u xml:id="u-229.4" who="#JanKról">Pani poseł Imiołczyk, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#BarbaraImiołczyk">Chciałam zapytać pana ministra, jak według pana ta ustawa wpłynie na sytuację ludzi, którzy nie byli szczęśliwcami, nie otrzymali mieszkania komunalnego, nie są lokatorami spółdzielni, a czekają na mieszkanie komunalne, i którzy po uchwaleniu tej ustawy, jestem przekonana, mają mniejsze szanse na otrzymanie mieszkania niż przedtem.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#BarbaraImiołczyk">W dzisiejszej „Rzeczpospolitej” jest informacja o tym, że Wrocław wstrzymuje emisję obligacji komunalnych. A więc konkretnie we Wrocławiu w związku z uchwaleniem tej ustawy nie wybuduje się iluśset mieszkań. W ślad pójdą zapewne inne miasta. Stąd obawa, czy ministerstwo jest w stanie oszacować, czy rząd jest w stanie oszacować, ile mieszkań nie powstanie w związku z tym, że ta ustawa została uchwalona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#JanKról">Pani poseł Góralska, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#HelenaGóralska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#HelenaGóralska">Otóż, panie ministrze, nie odpowiedział pan na jedno dosyć ważne pytanie, które tutaj padło. Czy z ustawy uwłaszczeniowej skorzystają obecni członkowie rządu, którzy są najemcami lokali mieszkalnych stanowiących własność skarbu państwa,...</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-232.3" who="#HelenaGóralska">... bo o tej formie uwłaszczenia mówi art. 14 ust. 1 pkt 2 uchwalonej ustawy uwłaszczeniowej?</u>
          <u xml:id="u-232.4" who="#HelenaGóralska">Drugie pytanie. Otóż czy pan zdaje sobie sprawę, czy rząd zdaje sobie sprawę, że w wyniku uchwalenia tej ustawy zlikwidowany został gminny zasób mieszkaniowy, całkowicie? I, przepraszam, jeszcze ostatnia kwestia, bo pan dotknął sprawy dodatków mieszkaniowych, czy są robione szacunki. Przecież nie można wykluczyć takiej sytuacji, że wszyscy biedni ludzie zechcą zostać właścicielami tych mieszkań, po czym zgodnie z obowiązującym prawem zgłoszą się po dodatki mieszkaniowe. Jaka może być skala tego zjawiska, tych dodatkowych dodatków związanych z uchwaleniem tej ustawy? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#JanKról">Czy pan poseł Wyrowiński chce zadać dodatkowe pytanie? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-233.2" who="#JanKról">Proszę pana prezesa o udzielenie odpowiedzi na dodatkowe pytania posłów zadających pytanie główne. Za tydzień, jak myślę, wrócimy do tej szalenie interesującej problematyki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#DionizyBeda">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jak wpłynie ta ustawa na sytuację członków czy ludzi oczekujących na mieszkania, spodziewających się, że będą mieli mieszkania komunalne z gminy, oddane do dyspozycji.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#DionizyBeda">Proszę państwa, przeprowadzaliśmy taką symulację. Otóż okazuje się, że gminy na dzień dzisiejszy bardzo dużo dopłacają do remontów budynków, których są współwłaścicielami bądź właścicielami. Proszę zauważyć, że ten obowiązek spadnie poniekąd w sposób naturalny na właścicieli, jeżeli zechcą oczywiście je wykupić.</u>
          <u xml:id="u-234.2" who="#DionizyBeda">W związku z powyższym te środki powinny być przeznaczone na odnowienie zasobu mieszkaniowego, jako że on, jak już mówione było tutaj, zostanie w pewien sposób uszczuplony, ale też tylko w zasadzie w pewien sposób, jako że mówimy o zasobie, który jest zasiedlony, który jest wynajęty. Czyli to nie są lokale puste, w których będą w pewnym momencie uwłaszczani ludzie nie wiadomo skąd. Są to lokale, w których mieszkają ludzie i ci ludzie mogą stać się właścicielami, jeżeli świadomie podejmą decyzję, że stają się właścicielami. No, niestety będą musieli ponosić koszty związane z remontami tych budynków. Temu ma służyć m.in. ustawa o dopłatach do kredytów remontowych i te wszystkie propozycje, które rząd przedstawia Wysokiej Izbie, które w komisjach sejmowych podlegają obróbce.</u>
          <u xml:id="u-234.3" who="#DionizyBeda">Czy członkowie rządu tutaj w jakiś sposób jasno są wyłączeni? Przyznam się, że takiego jasnego wyłączenia nie wyczytałem w tej ustawie...</u>
          <u xml:id="u-234.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Czyli dostaną te mieszkania, które mają.)</u>
          <u xml:id="u-234.5" who="#DionizyBeda">Nie dostaną. Ewentualnie. Natomiast wiadomo, że na dzień dzisiejszy mieszkam w lokalu, który jest zapewniony mi przez urząd i najemcą jest urząd, nie ja. Tak że wiem, że większość członków rządu w ten sposób ma dostarczone mieszkania i w naturalny sposób nie będą temu uwłaszczeniu takie osoby podlegały.</u>
          <u xml:id="u-234.6" who="#DionizyBeda">Czy zasób mieszkaniowy - następna sprawa, ale to już wcześniej odpowiedziałem - całkowicie został zlikwidowany? Nie podzielam tej opinii. Ten zasób istnieje. Środki w części będą mogły być przez gminy zaoszczędzone z tego tytułu. Zresztą mogę powiedzieć jako samorządowiec, wiceprezydent miasta wojewódzkiego, który się zajmował się również sprawami mieszkalnictwa, że zachęcałem wielu mieszkańców do kupna mieszkań, by gmina mniej łożyła na remonty. To dla gminy akurat było korzystne. Natomiast nie zwalnia to gminy z obowiązku budowy mieszkań dla zapewnienia tego niezbędnego zasobu, który musi być na różne okoliczności przewidziane ustawą dostarczony.</u>
          <u xml:id="u-234.7" who="#DionizyBeda">I kwestia dodatków mieszkaniowych. Tak, jak powiedziałem, w dniu dzisiejszym takich obliczeń nie mamy. Zostały one zlecone dwa czy trzy dni temu i będziemy w ciągu 2–3 tygodni dysponowali pełną wiedzą w tym zakresie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#JanKról">Dziękuję panu prezesowi.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#komentarz">(Poseł Izabella Sierakowska: W sprawie formalnej.)</u>
          <u xml:id="u-235.2" who="#JanKról">W sprawie formalnej zawsze, o ile jest formalna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#IzabellaSierakowska">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Myślę, że w imieniu wszystkich zadających pytania, bardzo pana o to proszę, aby jednak na następnym posiedzeniu Sejmu albo pan premier Buzek, albo któryś z panów ministrów konstytucyjnych zechciał nam odpowiedzieć na te pytania. Będą pytania o konstytucję, będą pytania o sprawiedliwość społeczną. Z ogromnym szacunkiem dla pana prezesa urzędu mieszkalnictwa, dla jego wiedzy, dla jego kompetencji, ale w tym przypadku proszę spowodować, aby odpowiedzi udzielał nam minister, premier albo wiceminister konstytucyjny. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#JanKról">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#JanKról">Czas przeznaczony na pytania w sprawach bieżących został wyczerpany.</u>
          <u xml:id="u-237.2" who="#JanKról">Sejm kończy więc rozpatrywanie tego punktu porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-237.3" who="#JanKról">Przed nami jeszcze bardzo długie dzisiaj obrady. Głosowanie, jeżeli w czasie się wyrobimy, będzie około 10, ponieważ jeszcze dwie godziny mamy na wystąpienia klubowe, pytania - już 14 posłów jest zapisanych, odpowiedzi, więc to wszystko trzeba wziąć pod uwagę. A w ogóle obrady dzisiaj zakończą się około 3 nad ranem. Proszę wziąć to pod uwagę.</u>
          <u xml:id="u-237.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Mnie nie będzie.)</u>
          <u xml:id="u-237.5" who="#JanKról">No, bez pana posła, rozumiem, ale z marszałkiem na przykład.</u>
          <u xml:id="u-237.6" who="#komentarz">(Głos z sali: I ktoś z rządu będzie.)</u>
          <u xml:id="u-237.7" who="#JanKról">Niekoniecznie.</u>
          <u xml:id="u-237.8" who="#JanKról">Powracamy do rozpatrzenia punktów 14. i 15. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o sprawozdaniu z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 1999 r. wraz z przedstawioną przez Najwyższą Izbę Kontroli analizą wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej w 1999 r. oraz komisyjnym projektem uchwały w przedmiocie absolutorium. Sprawozdanie z działalności Narodowego Banku Polskiego w 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-237.9" who="#JanKról">Przed rozpatrywaniem pytań w sprawach bieżących Sejm wysłuchał wystąpień sprawozdawcy komisji pana posła Mirosława Sekuły, prezesa Najwyższej Izby Kontroli, pana Janusza Wojciechowskiego oraz prezesa Narodowego Banku Polskiego pani Hanny Gronkiewicz-Waltz, a także rozpoczął dyskusję, którą będziemy kontynuować.</u>
          <u xml:id="u-237.10" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Kazimierza Kaperę z Klubu Parlamentarnego AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#KazimierzKapera">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę w swoim wystąpieniu skupić się na niektórych elementach wykonania budżetu państwa w 1999 r. w części dotyczącej Ministerstwa Zdrowia. Rok 1999 był pierwszym rokiem funkcjonowania w Polsce nowego systemu powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego, który zasadniczo zmienił sposób finansowania ochrony zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#KazimierzKapera">W związku z wprowadzeniem reformy służby zdrowia z dniem 1 stycznia 1999 doszło m.in. do:</u>
          <u xml:id="u-238.2" who="#KazimierzKapera">- przejęcia finansowania ochrony zdrowia przez kasy chorych;</u>
          <u xml:id="u-238.3" who="#KazimierzKapera">- przejęcia zakładów opieki zdrowotnej przez samorządy;</u>
          <u xml:id="u-238.4" who="#KazimierzKapera">- wprowadzenia systemu kontraktowania usług medycznych jako zasadniczego sposobu finansowania opieki zdrowotnej;</u>
          <u xml:id="u-238.5" who="#KazimierzKapera">- wreszcie przekształcenia publicznych zakładów opieki zdrowotnej w samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej.</u>
          <u xml:id="u-238.6" who="#KazimierzKapera">Ministerstwo Zdrowia znalazło się w nowej sytuacji organizacyjno-prawnej z niedostatecznym systemem prawnym, a także z niedostosowanymi do nowych zasad przepisami finansowymi. Spowodowało to znaczne trudności w pracy Ministerstwa Zdrowia, które skumulowały się w pierwszej połowie 1999 r. Dla przykładu dwa zasadnicze przepisy: ustawa o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym i ustawa o zakładach opieki zdrowotnej, nie były do końca zsynchronizowane, co postawiło Ministerstwo Zdrowia w sytuacji podejmowania wielu koniecznych decyzji przy istniejących niespójnych przepisach prawnych i finansowych. Niektóre z decyzji zostały ocenione negatywnie w informacji Najwyższej Izby Kontroli o wynikach kontroli wykonania budżetu w 1999 r. Niektóre zastrzeżenia NIK zostały uznane przez Komisję Zdrowia jako zasadne i znalazły swój wyraz w opinii komisji uchwalonej w dniu 30 czerwca br.</u>
          <u xml:id="u-238.7" who="#KazimierzKapera">Najwyższa Izba Kontroli m.in. zarzuca Ministerstwu Zdrowia nielegalne wydatkowanie 239 mln zł na centralne zakupy leków oraz leczniczych środków technicznych i następnie odpłatne ich przekazanie samodzielnym publicznym zakładom opieki zdrowotnej. W tej konkretnej sytuacji, kiedy zaistniał stan wyższej konieczności, jakim było pilne dostarczenie leków stosowanych w wysoko specjalistycznych procedurach medycznych, zarzut nielegalnego wydatkowania wydaje się zbyt daleko idący.</u>
          <u xml:id="u-238.8" who="#KazimierzKapera">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Komisja Zdrowia przedstawiła szereg szczegółowych uwag i zaleceń, które winny być niezwłocznie podjęte przez Ministerstwo Zdrowia. Zalecenia komisji dotyczą m.in.: skuteczniejszego nadzoru właścicielskiego, egzekwowania dyscypliny budżetowej, zwiększenia nadzoru nad realizacją inwestycji centralnych, przeprowadzenia analizy wykorzystania kosztownej aparatury medycznej (szczególnie w szpitalach klinicznych), usprawnienia zawierania umów ze świadczeniodawcami procedur wysoko specjalistycznych.</u>
          <u xml:id="u-238.9" who="#KazimierzKapera">Zdaniem Komisji Zdrowia dotychczasowy poziom finansowania zadań wynikających z realizacji Narodowego Programu Zdrowia jest zdecydowanie niewystarczający, zwłaszcza w zakresie ochrony serca i walki z chorobami nowotworowymi. Pilne staje się zaktualizowanie Narodowego Programu Zdrowia i dostosowanie jego finansowania do stanu zdrowotnego społeczeństwa i stanu zagrożenia zdrowia Polaków chorobami cywilizacyjnymi. Przygotowywany przez rząd budżet na 2001 r. powinien uwzględnić zwiększone środki na profilaktykę i promocję zdrowia. W celu uniknięcia w przyszłości wskazanych przez Komisję Zdrowia i Najwyższą Izbę Kontroli nieprawidłowości nieodzowne jest zdecydowane przyspieszenie prac legislacyjnych, które powinny doprowadzić do spójności przepisów dotyczących finansowania ochrony zdrowia, zmian odpowiednich ustaw i wydania zaległych aktów wykonawczych. Podsumowując, stwierdzić należy, że Ministerstwo Zdrowia działało w 1999 r. w szczególnie trudnych warunkach. Był to pierwszy rok reformy finansowania ochrony zdrowia i reformy administracji publicznej. Zasadniczej zmianie uległ zakres zadań Ministerstwa Zdrowia. Zmieniły się również relacje z jednostkami ochrony zdrowia, które w większości stały się samodzielnymi publicznymi zakładami opieki zdrowotnej, uzyskującymi środki w drodze kontraktowania świadczeń. Nie ułatwiają sytuacji istniejące niespójności regulacji prawnych w zakresie ochrony zdrowia, co dotyczy w szczególności wzajemnych relacji ustaw o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym i zakładach opieki zdrowotnej, jak wcześniej wspomniałem. Ustawa o finansach publicznych ukazała się bez znowelizowanego rozporządzenia o klasyfikacji budżetowej dostosowanej do nowych warunków finansowania zadań z zakresu ochrony zdrowia, a także do wprowadzenia nowych ograniczeń dla dysponentów w dokonywaniu zmian w ciągu roku w planie wydatków. Spowodowało to powstanie sytuacji niezgodności zapisów budżetowych z przewidzianymi innymi przepisami zadaniami do realizacji, z których należało jakoś wyjść, i zwykle przeważała konieczność realizacji zadania.</u>
          <u xml:id="u-238.10" who="#KazimierzKapera">W tej sytuacji ocena działań Ministerstwa Zdrowia w zakresie realizacji budżetu państwa w 1999 r. powinna być łagodniejsza, biorąc pod uwagę istnienie obiektywnych trudności. Kończąc, pragnę wyrazić - pomimo tych uwag - poparcie dla przyjęcia sprawozdania z wykonania budżetu państwa za rok 1999 i udzielenia Radzie Ministrów absolutorium za rok ubiegły. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Seweryna Jurgielańca z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#SewerynJurgielaniec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowne Panie! Szanowni Panowie! Muszę państwu powiedzieć, że przysłuchując się dzisiejszej debacie, jestem pełen uznania dla politycznych polemik, w szczególności posłów koalicji rządzącej, którzy bez faktów bronią swojego rządu, i tego, iż uważają, że rok 1999 zakończył się pomyślnie. Nie ma pana posła Kracika, ale powiem, że viagra, niestety, nie wszystkim pomaga, a mówię to jako lekarz.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#SewerynJurgielaniec">Pozwólcie państwo, że w swoim wystąpieniu w sprawie oceny wykonania budżetu państwa odniosę się do najważniejszych kwestii związanych z problematyką służby zdrowia. Nie będę mówił - jak to tutaj było formułowane - że to są prognozy, nie będę mówił o roku 2001, tym bardziej że rok 2000, ten obecny rok zamknie się kwotą poniżej 4% dochodu narodowego, jeżeli chodzi o wydatki na potrzeby służby zdrowia. Panie pośle Kapera, bardzo słusznie pan powiedział, że istnieje konieczność przyspieszenia prac legislacyjnych, ale chciałbym przypomnieć, że istnieje przede wszystkim konieczność bezwzględna przyspieszenia prac legislacyjnych wynikających z dotychczasowych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-240.2" who="#SewerynJurgielaniec">Muszę powiedzieć, że w dziedzinie służby zdrowia sytuacja jest momentami wręcz katastrofalna, bo jak inaczej można określić brak aż 60 aktów wykonawczych do ustaw. Mimo negatywnej oceny służb legislacyjnych Ministerstwa Zdrowia za rok 1998 nic w zasadzie się nie zmieniło. Brak wykonania choćby jednej tylko delegacji uniemożliwił na przykład wykorzystanie w 1999 r. środków przewidzianych w budżecie państwa na udzielanie bezpłatnych świadczeń przez zakłady opieki zdrowotnej w wysokości 200 mln zł. Brak przepisów wykonawczych określających zasady atestowania aparatury medycznej spowodował, iż przez 2 lata aparatura stosowana przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych może być nabywana bez obowiązku posiadania stosownych atestów. Narusza to niestety w sposób bezpośredni bezpieczeństwo udzielania świadczeń oraz prawo pacjenta do ich prawidłowego wykonywania. Brak określenia przez ministra zdrowia docelowej sieci szpitali może zaowocować na przestrzeni tego roku inwestowaniem środków publicznych także w te placówki, które w wyniku powstania takiej sieci być może będą musiały ulec likwidacji.</u>
          <u xml:id="u-240.3" who="#SewerynJurgielaniec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Parlament podejmuje wiele wysiłków w sprawie tworzenia przepisów w obszarze opieki zdrowotnej. Niedopuszczalne jest, aby, jak się wydaje, przez zwykłe zaniedbanie wysiłek ten był niweczony wskutek braku aktów wykonawczych utrudniających czy wręcz uniemożliwiających stosowanie prawa. W sposób niecelowy o półtora roku przedłużono okres wykorzystania pożyczki Banku Światowego. Z pożyczki tej, pod nazwą „Projekt rozwoju służby zdrowia”, w roku 1999 wykorzystano jedynie 4,5 mln zł, podczas gdy odsetki i opłata za gotowość udzielenia kredytu wynosiły w tym okresie 11,3 mln zł. Zdaniem Najwyższej Izby Kontroli na skutek nielegalnych i nierzetelnych działań - tak to określa Najwyższa Izba Kontroli - Ministerstwa Zdrowia nie zwrócono do budżetu państwa środków w wysokości 41,8 mln zł. Naruszając obowiązujące prawo, pozostawiono na rachunku pełnomocnika rządu do spraw wprowadzenia powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego 24,9 mln zł. Nie wpłynęły również do budżetu niewykorzystane środki na ochronę zdrowia z polskich placówek dyplomatycznych, gdzie nie zostały w ogóle wykorzystane.</u>
          <u xml:id="u-240.4" who="#SewerynJurgielaniec">Wiele krytycznych uwag formułować można na podstawie oceny NIK pod adresem Biura Pełnomocnika Rządu do Spraw Wprowadzenia Powszechnego Ubezpieczenia Zdrowotnego. Biuro to nie wykonywało części ważnych zadań ustawowych. Z jednej strony w biurze wykorzystano jedynie 45 spośród przewidzianych na rok 1999 200 etatów kalkulacyjnych, z drugiej strony zamiast przewidzianych wynagrodzeń - średnio po 1436 zł miesięcznie - wypłacano zatrudnionym pracownikom od około 2300 do ponad 8 tys. zł, a więc przeciętnie ponad 5 tys. zł miesięcznie. To ponad trzykrotnie więcej. W strukturze wynagrodzeń premia motywacyjna stanowiła aż 139% płacy zasadniczej. Biuro wydatkowało w niegospodarny sposób środki budżetowe, zlecając odpłatnie wykonanie czynności leżących w sferze obowiązków etatowych pracowników biura. Szanowni państwo, to zakrawa na skandal! A jak inaczej można określić brak rozliczenia prawie 170 mln zł z rezerw celowych? Być może te rozliczenia już w tej chwili są, ale w momencie kiedy Najwyższa Izba Kontroli przyglądała się tym sprawom, ich nie było. Przy ogromie niezaspokojonych potrzeb nie wykorzystano prawie 17% środków na wysokospecjalistyczne procedury medyczne. Ceny poszczególnych procedur ustalone zostały przez ministerstwo - niestety w oparciu o dane przedstawione przez samych zainteresowanych i świadczeniodawców. Dla powołanego w resorcie zespołu do spraw przygotowania warunków umożliwiających realizację tych procedur nie opracowano planu pracy. Nie udokumentowano również kryteriów wyboru poszczególnych oferentów ani harmonogramu realizacji zadań. Nie zapewniono skutecznego nadzoru nad wykonywaniem umów ani kontroli rozliczeń kierowanych środków budżetowych. Przy rozdysponowywaniu przez ministra zdrowia rezerwy na dofinansowanie zadań inwestycyjnych realizowanych przed rokiem 1998 przez wojewodów i niektóre resorty, w wysokości 95,2 mln zł, zaniedbano określenia zasad i trybu podziału tych środków. W ocenie Najwyższej Izby Kontroli stwarza to poważne ryzyko korupcji, z którą, według wszelkich deklaracji, rząd pragnie toczyć walkę. Ale być może, że to są tylko deklaracje.</u>
          <u xml:id="u-240.5" who="#SewerynJurgielaniec">Panie Marszałku! Panie i Panowie! Rok 1999 był rokiem wprowadzenia ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym. Wprowadzono ją szumnie, zapewniając, że to jeszcze poprzedni parlament stworzył skuteczniejsze od wprowadzonych przez rząd AWS - Unia Wolności podwaliny ustawowe pod tę reformę. Z trybuny sejmowej pan premier Jerzy Buzek w swoim exposé z 10 listopada 1997 r. powiedział, cytuję: „Reforma zaowocuje podniesieniem realnych wynagrodzeń pracowników ochrony zdrowia” - wybaczcie państwo, że już się śmieję - „i obniżeniem kosztów funkcjonowania całej struktury. Służba zdrowia winna służyć pacjentom - taki jest cel zmian, które chcemy wprowadzić. (...) przeprowadzona będzie ponowna dokładna analiza potrzeb dotyczących wyposażenia szpitali i pomocy doraźnej w sprzęt zwiększający bezpieczeństwo pacjentów. Na tej podstawie stworzony będzie harmonogram najpilniejszych zakupów, na które przeznaczy się środki w budżecie państwa. (...) Większość lekarzy docelowo będzie mogła pełnić swoje powołanie, wykonując wolny zawód, a pielęgniarki, położne, technicy medyczni i inni pracownicy będą chronieni przez zbiorowe układy pracy”. Spośród tej listy życzeń pana premiera, stanowiących rzekomo oś programu jego rządu w dziedzinie ochrony zdrowia, zrealizowano jedną obietnicę - nakłady na opiekę zdrowotną zmalały do poziomu 4,1% dochodu narodowego w roku 1999 i jest to jeden z najniższych poziomów w okresie ostatnich 10 lat.</u>
          <u xml:id="u-240.6" who="#SewerynJurgielaniec">W 1999 r. z ogólnej kwoty 25 mld zł na opiekę zdrowotną 17 mld pochodzi z naszej kieszeni, z kieszeni płacących składki na ubezpieczenie zdrowotne. Jak wytłumaczyć przeszacowanie tej kwoty w symulacjach rządowych, które zakładały wpływy ze składek wyższe aż o 1300 mln zł? Ta kwota 1300 mln zł nie wpłynęła do ZUS, a w związku z tym nie wpłynęła do kas chorych i do placówek służby zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-240.7" who="#SewerynJurgielaniec">Nie wdając się w szczegółową analizę struktury wydatków, można stwierdzić jedno: potrzeby w zakresie świadczeń zdrowotnych i ich dostępności nie są w pełni zaspokajane. Wynika to przede wszystkim z limitowania środków przekazywanych przez kasy chorych świadczeniodawcom na podstawie zawartych umów. Zawieranie umów oznacza jednak w praktyce przyjęcie przez świadczeniodawców, szczególnie szpitale, warunków narzuconych przez kasy. Doszło do gwałtownego wzrostu przyjęć do szpitali, a tym samym nieuzasadnionych wydatków. Minister zdrowia zaprzecza, jakoby nastąpiło pogorszenie stanu zdrowia społeczeństwa. Jest to niestety wynikiem braku określenia procedur medycznych, a więc niestety nie ma mowy o racjonalizacji wydatków w służbie zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-240.8" who="#SewerynJurgielaniec">Limitowanie środków, limitowanie ilości przyjęć jest działaniem nie tylko poza prawem, ale wręcz sprzecznym z prawem. Prowadzi do sytuacji, w której kasy chorych odmawiają finansowania świadczeń zdrowotnych tym zakładom, które załatwiały pacjentów poza narzuconym limitem. Świadczeniodawca musi jednak wykonać przewidziane prawem świadczenia, gdyż w przeciwnym razie nastąpiłoby naruszenie ustawowej zasady swobody wyboru świadczeniodawcy.</u>
          <u xml:id="u-240.9" who="#SewerynJurgielaniec">Niewłaściwy nadzór resortu spowodował także w 1999 r. wzrost zakresu niekorzystnych zjawisk w dziedzinie finansowania ochrony zdrowia, takich jak zmiany w strukturze cenowej leków. Zarówno dla kas chorych, jak i dla pacjentów oznacza to duży wzrost kosztochłonności procesu leczenia, a także profilaktyki. Ten kilkudziesięciokrotny wzrost kosztów nie znajduje żadnego racjonalnego uzasadnienia. A gdzie było Ministerstwo Zdrowia? Tymczasem limity cen na te same materiały i środki nie są ujednolicone w skali kraju, a w ogóle brak jest ujednoliconych zasad kalkulacji kosztów w poszczególnych kasach.</u>
          <u xml:id="u-240.10" who="#SewerynJurgielaniec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ocena wykonania budżetu państwa za rok ubiegły stanowi podstawę do miarodajnej oceny pierwszego roku tzw. reformy. Oceny tej dokonują przede wszystkim pacjenci korzystający ze świadczeń zdrowotnych. Nowelizacja ustawy o ubezpieczeniach zdrowotnych w 1998 r. doprowadziła do upolitycznienia działań służby zdrowia, nie podjęto prac nad dwoma najważniejszymi aktami prawnymi, nad którymi prace powinny być już dawno zakończone, a mianowicie nad ustawą o świadczeniach gwarantowanych i nad Kartą praw pacjenta. Reforma sprowadziła się w tym układzie do racjonowania świadczeń, ograniczenia przyjęć przez lekarzy, szczególnie przez specjalistów, nierówności dostępu do usług, braku reakcji na pojawiające się potrzeby zdrowotne, zwiększenia wydatków z kieszeni chorego, różnej odpłatności za środki pomocnicze, braku opieki medycznej nad młodzieżą szkolną, sprowadziła się do tego, że pieniądze uzyskiwane ze zwalniania pracowników wydawane są na działalność bieżącą i próbę utrzymania standardu świadczeń na dotychczasowym poziomie. Nie wspomnę już o tym, że od 1 stycznia 1999 r. zakupy aparatury i sprzętu medycznego są praktycznie zerowe. Nastąpiło gwałtowne zmniejszenie liczby pacjentów kierowanych do sanatoriów. Nastąpiła likwidacja sanatoriów dziecięcych. Wypada zadać retoryczne pytanie: Czy mamy do czynienia z gwałtowną poprawą zdrowotności społeczeństwa, czy też raczej są to widoczne już dziś mankamenty wprowadzonej bez należytego przygotowania reformy? Najczulszy wskaźnik, świadczący o zdrowotności społeczeństwa, jakim jest umieralność niemowląt, od 2–3 lat utrzymuje się na tym samym poziomie, a więc nie może być o tym mowy, iż nastąpiła poprawa zdrowotności.</u>
          <u xml:id="u-240.11" who="#SewerynJurgielaniec">W niezwykle podobny sposób widzą powyższe zagadnienia pracownicy ochrony zdrowia, lekarze, pielęgniarki, położne i pozostały personel. Przypomina mi się, proszę państwa, zarzut, który był jako jeden z zasadniczych stawiany ministrowi zdrowia, panu prof. Żochowskiemu - niezałatwienie prawidłowego zagospodarowania nieruchomości przy ul. Długiej. Tak, było to wywlekane na każdym posiedzeniu komisji, debatowano nad tym przez całe 4 lata. Wobec faktów, które państwu przedstawiłem, wydaje mi się, że to jest mała sprawa, zresztą również niezałatwiona przez obecną koalicją rządzącą.</u>
          <u xml:id="u-240.12" who="#SewerynJurgielaniec">Panie i Panowie Posłowie! Sejm Rzeczypospolitej nie może pozytywnie ocenić wykonania budżetu w dziedzinie ochrony zdrowia za rok 1999. Mam nadzieję, że tak się stanie - zdanie to kieruję do posłów rządzącej w 1999 r. koalicji - i w imię prawdy powiecie państwo, popełnialiśmy błędy. Nawet gdyby w innych działach gospodarki budżet był wykonany idealnie, gdybyśmy jako opozycja nie mieli żadnych zarzutów, to tylko fakt tego, co się stało w służbie zdrowia, wystarczy, aby nie udzielić rządowi absolutorium za wykonanie budżetu w roku 1999. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-240.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Wielowieyskiego z klubu Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#AndrzejWielowieyski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To był bardzo trudny rok, rok społecznej irytacji przy wprowadzaniu reform, rok różnych zawirowań, wielkich trudności i w handlu zagranicznym; wzrost bezrobocia, nieurodzaj w rolnictwie - pamiętajmy, nieurodzaj, bo i to było bolesne, a nie tylko jakieś układy zewnętrzne - spadek hodowli. Równocześnie był to dla Polski rok dobry i to nie tylko dlatego, że weszliśmy do Paktu Atlantyckiego czy że zbliżamy się do Unii, ale również dlatego, że ogólna kondycja większości społeczeństwa wyraźnie się poprawiła. Ponad 4% wzrost dochodu narodowego w tych warunkach to jest sukces, ale trzeba podkreślić, że i sukcesem, i pewnym zagrożeniem jest właśnie to, że średnie płace miesięczne wzrosły w całej gospodarce o 3,4%, a w sektorze publicznym o prawie 3%, czyli o 1 punkt procentowy ponad założenia budżetu. Średnie emerytury wzrosły o 3,5%. Proszę państwa, w wielu krajach europejskich ludzie byliby zachwyceni, gdyby mieli taki właśnie wzrost dochodów. My jesteśmy wygłodniali, u nas jest trochę inaczej. Równocześnie średnia inflacja była niższa, czyli to daje nam jeszcze jeden dodatkowy punkt. W sumie więc pracujący i emeryci o około 5% średnio podnoszą swoje dochody. To był sukces przy tych ogromnych trudnościach i bolesnych doświadczeniach, jakie mamy w niektórych sektorach, czego niewątpliwie ukrywać nie można.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#AndrzejWielowieyski">A teraz pytanie, czy można było inaczej przygotować te założenia makroekonomiczne. Wyjaśniano tutaj, jakie były poglądy ekspertów u nas i na zewnątrz. Z całą odpowiedzialnością stwierdzam, bo mam na to dowody, że gdyby dzisiejsza opozycja miała wówczas władzę, odpowiadałaby za rząd, za budżet, zrobiłaby to samo albo prawdopodobnie optymistycznie posunęłaby się bardziej do przodu i błędy może byłyby znacznie poważniejsze. Półtora roku temu dyskutowaliśmy nad budżetem i baliśmy się tych założeń, i baliśmy się kryzysu wschodniego. Rozważaliśmy, czy nie obniżyć by dochodów. Wtedy pan poseł Czerniawski, który występował w imieniu klubu SLD jako pierwszy mówca, oświadczył, cytuję: „Nie do końca słuszny jest argument i twierdzenie o negatywnych skutkach dla naszej gospodarki kryzysu w Rosji. Różne szacunki bowiem wskazują, że z tego powodu eksport może zmniejszyć się w granicach 500 mln dolarów, co nie ma tak istotnego wpływu na ogólne rozmiary eksportu”. Tak mówił przedstawiciel opozycji półtora roku temu, a spadek był potem dwukrotnie większy.</u>
          <u xml:id="u-242.2" who="#AndrzejWielowieyski">Niestety, opozycja, która chciała mieć wtedy jeszcze większy budżet - i po stronie dochodów, i po stronie wydatków - ulegała jeszcze bardziej płonnym nadziejom niż my.</u>
          <u xml:id="u-242.3" who="#AndrzejWielowieyski">W odpowiedzi posłowi Czerniawskiemu i posłowi Gruszce chciałbym tylko w paru zdaniach powiedzieć, że ich tezy, iż jest winą rządu, że się nie promuje eksportu, że się tego trochę nie dofinansuje, nie popchnie, są zarzutami bezpodstawnymi, a w każdym razie, żeby je rzetelnie postawić, to trzeba zrobić to, co Ministerstwo Gospodarki i Ministerstwo Finansów Publicznych robiły, a co sam widziałem: symulacje całej operacji finansowej. Te symulacje już są. Zróbcie panowie inne i udowodnijcie, że opłaca się dofinansowywać do 20% kosztu mięso, zboże, owoce czy leki, że opłaca się i że to zapewni, powiedzmy, nasze pełne wejście i utrzymanie się na tym rynku.</u>
          <u xml:id="u-242.4" who="#AndrzejWielowieyski">Wg symulacji, które mamy, można stwierdzić, że nie ma takiej możliwości, a Rosjanie będą chcieli wyciągnąć z nas, co będzie można, żeby zrobić nam łaskę, że będą z nami handlować, ale pod warunkiem, że będziemy do tego dopłacać bardzo duże sumy.</u>
          <u xml:id="u-242.5" who="#AndrzejWielowieyski">Już kończąc, chcę poruszyć jeszcze jedną sprawę. Miejmy świadomość, że słabość naszej gospodarki, wysoki deficyt obrotów bieżących, to słabość naszego eksportu, to jest słaba wydajność naszych przedsiębiorstw i naszych pracowników. Równocześnie jednak trzeba stwierdzić, że ta wydajność, co w sprawozdaniach rządowych jest dobrze uwydatnione, istotnie wzrosła w zeszłym roku. Koszty produkcji przemysłowej wzrosły o 5,7% w stosunku do zeszłego roku, a równocześnie porównywalne eksportowe ceny transakcyjne wzrosły o 8,5% i ta różnica dała nam szansę, że eksport był nie na poziomie 90%, jak poprzedniego roku by mogło być, bo przecież cały handel ze wschodem spadł o dwadzieścia parę procent, tylko że zmniejszyło się to o 2%. Tak więc przedsiębiorstwa poszły do przodu, ale jeszcze grubo niedostatecznie.</u>
          <u xml:id="u-242.6" who="#AndrzejWielowieyski">Kończąc, chcę powiedzieć, że wynikiem naszych prac jest niewątpliwie konieczność poniesienia wysiłku, co było sygnalizowane w przemówieniu prezesa NIK pana Wojciechowskiego i w innych wystąpieniach. W zakresie dyscypliny budżetowej i uszczelniania budżetu daleko nam jeszcze do satysfakcji. Przypadek z płacami, zwłaszcza w urzędach centralnych, jest znamienny. W połowie urzędów centralnych płace wzrastały grubo powyżej przeciętnych założonych w budżecie. To musi być uporządkowane. Takich faktów jest więcej. Mimo tego, że NIK sygnalizuje wzrost dyscypliny budżetowej, co można wykazać przez niektóre fakty, jest nadal dużo do zrobienia. Chciałbym też wyrazić wdzięczność Najwyższej Izby Kontroli, bo to w oparciu o jej materiały i prace mogliśmy robić nasze analizy.</u>
          <u xml:id="u-242.7" who="#AndrzejWielowieyski">Po drugie, uważam również za konieczne, abyśmy my, zwłaszcza Komisja Finansów Publicznych, jako organ sejmowy, wystąpili do rządu z wykazaniem tych istotnych, ale szczegółowych problemów, luk, dezyderatów, których podjęcie jest niezbędne do lepszego funkcjonowania systemu budżetowego w Polsce, i żebyśmy mogli otrzymać na to odpowiedź i mieć dzięki temu solidniejszą podstawę do pracy nad budżetem na rok przyszły.</u>
          <u xml:id="u-242.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Kulasa z klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#JanKulas">Panie Marszałku! Szanowni Przedstawiciele Rządu! Panie i Panowie Posłowie! Chciałoby się aż prosić o rzetelną, wyważoną debatę nad wykonaniem budżetu państwa za 1999 r. Wiele tu mówiono, i słusznie, o trudnych warunkach międzynarodowych. Kto tego nie dostrzega, nie dostrzega rzeczywistości. Kto lekceważy raporty OECD, kto lekceważy analizy funduszu walutowego, ten mija się również z pewną rzeczywistością - a czynili to nawet bardzo znani posłowi. Dla ich dobra ich nazwisk tutaj nie będę wymieniał.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#JanKulas">Panie i Panowie! To był rok szczególny, w jakimś sensie wyjątkowy. Były sukcesy i potknięcia, były dokonania i słabości - gdzie wyważyć, gdzie dostrzec? - ale generalnie budżet został zrealizowany. Jeżeli posłowie opozycji nie wierzą tym raportom, tym analizom, nie wierzą argumentom posłów koalicji, to niech uwierzą Najwyższej Izbie Kontroli. Niech jej uwierzą. Konkluzja jest jasna i generalnie przejrzysta.</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#JanKulas">Panie i Panowie! W tym szczególnym, wyjątkowym roku 1999 realizowaliśmy wielkie reformy ustrojowe, cztery wielkie reformy. Ileż mogło być potknięć, zawirowań? Generalnie udało się kraj dość spokojnie przez ten trudny okres przeprowadzić. Ale ile to kosztowało wysiłku, jakie było ryzyko? Wszyscy mamy świadomość tego, na czym polegają przecież reformy ustrojowe. Dlatego ucieszyła mnie informacja przedstawiciela SLD pana Czerniawskiego, cytuję: „Nikt nie kwestionował, że reformy te były niezbędne”. Ale nikt z was prawie nie pomagał przy realizacji tych reform. Większość z was głosowała przeciwko tym reformom. Taka też była prawda tego roku.</u>
          <u xml:id="u-244.3" who="#JanKulas">Padło tu wiele zarzutów co do współpracy z Rosją. Ja wiążę z tym rynkiem wielkie nadzieje, tu nigdy dość starań i wysiłków. Ale przekraczano miarę uczciwości i kompetencji. Bierność Polski w stosunkach gospodarczych z Rosją - to się chyba rozmija z rzeczywistością. Mówił o tym kiedyś minister Geremek, mogą o tym wiele powiedzieć obecni ministrowie. Dopisał się do tego zarzutu poseł Gruszka. Bierność Polski na rynku rosyjskim. Była spora aktywność, ale wielki partner nie zawsze na te argumenty i propozycje odpowiadał. Dziś być może to się nieco zmieni. Ale to są szczególne stosunki i tutaj rzeczywiście trzeba dostrzec nasze możliwości, a także potężną pozycję naszego sąsiada.</u>
          <u xml:id="u-244.4" who="#JanKulas">Inną barierą, o której się rzadko mówi - niektórzy posłowie opozycji wręcz chcą o niej milczeć - to oczywiście dług krajowy i zagraniczny Polski. Panie pośle Wielowieyski, to jest ważna kwestia. Przy pana cennych uwagach tego mi właśnie zabrakło. To zadłużenie publiczne, krajowe i zagraniczne, przekracza 273 mld zł. Samo zadłużenie zagraniczne to ponad 31 mld dolarów amerykańskich i ono w stosunku do 1998 r., panie i panowie, zmalało o 1,9 mld, prawie 2 mld dolarów amerykańskich. Z różnych powodów, to prawda, ale zmalało. A ta obsługa całego zadłużenia zagranicznego i krajowego? Często mamy tu do czynienia z długami PRL. To są fakty. Cała ta obsługa kosztowała, panie i panowie, 18,7 mld zł i udało się zaoszczędzić co najmniej kilkaset milionów zł. To chyba jest też pewien sukces i z tego nawet poseł Czerniawski powinien się cieszyć.</u>
          <u xml:id="u-244.5" who="#JanKulas">Panie i Panowie! Przechodzę do kolejnych uwag. Wydatki na finansowanie zadań priorytetowych. O tym mówiliśmy dobry rok temu, że to jest niezwykle ważne, żeby w budżecie państwa były pewne osie, pewne mechanizmy rozwojowe. Uznaliśmy, że będzie to oświata i wychowanie, szkolnictwo wyższe, nauka, infrastruktura transportowa.</u>
          <u xml:id="u-244.6" who="#JanKulas">Panie pośle Jurgielaniec - jeżeli pan mnie jeszcze słyszy gdziekolwiek - mówił pan, że posłowie AWS nie mówią o faktach. Daję panu źródło, niech pan sprawdzi: Analiza wykonania budżetu państwa, przedstawiona przez Najwyższą Izbę Kontroli, str. 237, t. 1. Posłowi Czerniawskiemu również dedykuję ten cytat: „Poniesione w 1999 r. nakłady na zadania prorozwojowe wskazują, że został zrealizowany prognozowany wzrost tej grupy wydatków, a realny wzrost w porównaniu z 1998 r. wyniósł - podkreślam: realny wzrost - nauka i szkolnictwo wyższe - 8,6%, infrastruktura transportowa - 9,6%, oświata i wychowanie - 10,1%”. Nie wierzycie Sejmowi czy większości parlamentarnej, wierzcie chociaż NIK-owi i w fakty, które tutaj przytoczyłem. Podobnie mógłbym powiedzieć o wydatkach na podstawowe zadania państwowe, to znaczy na wymiar sprawiedliwości, bezpieczeństwo publiczne, modernizację armii. Wykonanie też było dużo większe, aczkolwiek nie tak duże, jak zakładaliśmy. Przy tym trudnym budżecie, przy niesprzyjających warunkach - są to skromne, ale jednak nasze, chciałoby się powiedzieć, wspólne sukcesy.</u>
          <u xml:id="u-244.7" who="#JanKulas">Pan poseł Wielowieyski i inni posłowie często mówią o wysokich płacach w kancelariach, urzędach centralnych, ministerstwach. Czyńcie tak, bo trzeba. Ale jako koreferent Komisji Finansów Publicznych do spraw polityki społecznej upominam się o drugą stronę medalu. Chodzi mi o te niskie płace w urzędach pracy, o niskie płace w ośrodkach pomocy społecznej, w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, także niskie płace w placówkach upowszechniania kultury, w jednostkach służby zdrowia i jeszcze nadal w oświacie. Dlatego zapytałem na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych, jaka ma być polityka zatrudnieniowa państwa? Gdzieniegdzie płace - podałem przykłady - są żenująco niskie i z tym się po prostu nie należy godzić, a mniej może martwić o kancelarie i urzędy. Ale tam też trzeba pilnować dyscypliny budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-244.8" who="#JanKulas">Te sfery, które wymieniłem, zasługują na uwagę parlamentu i rządu. Tu sytuację trzeba niewątpliwie docelowo zmienić.</u>
          <u xml:id="u-244.9" who="#JanKulas">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Opowiadam się za przyjęciem sprawozdania z wykonania budżetu państwa za 1999 r. Jestem generalnie za przyjęciem stanowiska NIK i Komisji Finansów Publicznych. Myśmy to, komisja, rzetelnie i starannie przez wiele tygodni analizowali. Panie i panowie, znowu nie wymienię nazwisk, ale wielu tu przemawiających nigdy się nie pojawiło na posiedzeniach podkomisji ani tym bardziej na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych. Ktoś mówił o prawdzie, o rzetelności, tam trzeba było być, tam był budżet najbardziej starannie analizowany.</u>
          <u xml:id="u-244.10" who="#JanKulas">Jest jeden wniosek mniejszości, który mnie interesuje i który uważam za ważny i prosiłbym Wysoką Izbę o pewną staranność i przychylność. Myślę tutaj o Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych i Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Tu różnię się z niektórymi posłami. Sytuacja była trudna. Oceniamy tutaj niejako działalność dwóch kierownictw ZUS. Mamy tu do czynienia z balastem poprzedniego prezesa ZUS, z niesprawnym systemem informatycznym, znowu nie wymieniam nazwisk dla dobra tychże parlamentarzystów, ale to nie są osoby tylko z 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-244.11" who="#JanKulas">Chciałbym przekonać Wysoką Izbę, że nastąpiły zjawiska pozytywne, które w mojej ocenie uprawniają nas do głosowania pozytywnego dla wykonania sprawozdania przy ZUS i FUS, nie pomniejszając uwag Najwyższej Izby Kontroli. Chcę być konsekwentny, ale jako koreferent dostrzegam szereg zjawisk pozytywnych, myślę na przykład o premiach, warto by chyba wziąć to pod uwagę. Ważne dla mnie jest to, że nastąpiło zwiększenie ściągalności składki w 1999 r. do 95,8%. Z najnowszych danych, jakie mam, wynika, że ta ściągalność sięga nawet 97%.</u>
          <u xml:id="u-244.12" who="#JanKulas">Panie i Panowie Posłowie! Nastąpiły także inne zjawiska pozytywne, chociażby to, że w 1999 r. zaczęto badać i analizować zjawiska chorobowe, korzystanie z pewnych świadczeń społecznych. I tutaj ZUS już ma pierwsze dokonania.</u>
          <u xml:id="u-244.13" who="#JanKulas">Panie i Panowie! ZUS i FUS nie mogą odpowiadać za to, że huty, kopalnie, PKP nie wpłaciły składki na kwotę łącznie ponad 2 mld zł. To jest problem, który się ciągnie co najmniej od kilku lat, dlatego trzeba na to zjawisko spojrzeć z pewną wstrzemięźliwością.</u>
          <u xml:id="u-244.14" who="#JanKulas">I dla mnie argument najważniejszy, może koronny. W tej złożonej sprawie, bo tego nie ukrywam, nie chcę upraszczać, w 2000 r., ale rzecz dotyczyła wykonania budżetu ZUS i FUS w 1999 r., został zakończony audyt przez biegłego rewidenta, który wydał pozytywną opinię o sprawozdaniach finansowych ZUS i FUS. Po raz pierwszy w Polsce fundusz celowy został poddany takiemu działaniu, dzięki któremu istnieje przejrzystość sprawozdań finansowych. To daje pewne podstawy, żeby pozytywnie zaopiniować te budżety. W inne kwestie szczegółowe nie wchodzę, bo będziemy jeszcze o tym zapewne dyskutowali. Ale podkreślam, że podkomisja Komisji Finansów Publicznych, która najbardziej starannie i szczegółowo analizowała te budżety - mówię nadal o ZUS i FUS - wydała pozytywną opinię dla tych części budżetowych, czego tu już obecny poseł Czerniawski jako przewodniczący tej podkomisji może być świadkiem.</u>
          <u xml:id="u-244.15" who="#JanKulas">Panie i Panowie! I ostatnia kwestia - bliskie mi zawsze rolnictwo i sprawy wsi. Działo się tu wiele dobrych rzeczy, jak i nieco kłopotliwych. Na pewno warto odnotować wzrost nakładów na postęp biologiczny, tu wykonanie przekroczyło 100,4%. Szkoda może, że nie udało się osiągnąć takiego wskaźnika przy postępie biologicznym w produkcji zwierzęcej. Ale największe jakby nakłady finansowe - to była nasza poniekąd wspólna inwestycja - dotyczyły dwóch głównych instytucji, w zasadzie agencji, to znaczy Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz Agencji Rynku Rolnego. Te pieniądze naprawdę zostały dobrze wydatkowane. Pragnę przypomnieć, że ogólna kwota zaplanowanych dotacji budżetowych wyniosła dla Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa 1 mld 406 mln zł, z tego wydano m.in. 363 mln zł na dopłaty do oprocentowania kredytów na cele rolnicze, 563 mln zł na dopłaty do oprocentowania rolniczych kredytów inwestycyjnych i - co sobie chwalą i cenią wójtowie - 152 mln zł na finansowanie infrastruktury wsi. Takie pieniądze albo i większe są potrzebne nadal i w tym roku. Agencja Rynku Rolnego - dotacja budżetowa wynosiła tutaj dużo, bo aż 896 mln zł, zrealizowane zostały wydatki na kwotę 1mld 854 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-244.16" who="#JanKulas">Panie i Panowie! Dzięki tym wielkim środkom finansowym w Agencji Rynku Rolnego stosunkowo skuteczna, szczególnie w drugiej połowie roku, była polityka interwencyjna na rynku płodów rolnych, mięsa wieprzowego, a głównie zbóż. Tu są pewne dokonania. Dla rolnictwa być może to był najtrudniejszy rok. Każda złotówka publiczna miała tutaj szczególne znaczenie. Każdy grosz dawał tutaj dodatkowy efekt.</u>
          <u xml:id="u-244.17" who="#JanKulas">Panie i Panowie! Kwintesencja dla mnie generalna - pomimo trudnych warunków zewnętrznych, pomimo olbrzymiego zadłużenia krajowego i zagranicznego w podstawowych wskaźnikach, w podstawowych założeniach, celach budżet państwa za 1999 r. został wykonany i dlatego wnoszą również o przyjęcie sprawozdania i udzielenie absolutorium dla rządu Jerzego Buzka, co także potwierdzam z autopsji, że tak było, jako członek Komisji Finansów Publicznych. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-244.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Steca z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Panie pośle Kulas, chciałem pana zapewnić, że posłowie opozycji wierzą faktom.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#komentarz">(Poseł Jan Kulas: Ale nie wszyscy.)</u>
          <u xml:id="u-246.2" who="#StanisławStec">I o faktach tylko będę mówił. Oszczędności w kosztach obsługi długu wynikają z przeszacowania, które zawsze jest robione w ustawie budżetowej, bo jest to taki zaskórniak dla ministra finansów i wcale mu się nie dziwię, że tak robi. Natomiast jeżeli chodzi o badanie bilansu przez audytora w ZUS, to zgodnie z art. 64 ustawy o rachunkowości takie firmy są zobowiązane do badania corocznego.</u>
          <u xml:id="u-246.3" who="#StanisławStec">W kolejnym roku nie zrealizowano planowanych dochodów budżetowych państwa. Za 1999 r. dochody nie zostały zrealizowane na sumę 3,3 mld zł i były niższe również w stosunku do wykonania w 1998 r. - o 637 mln. Relacja dochodów budżetowych do produktu krajowego brutto zmniejszyła się w 1999 r. do 20,6%, gdy w 1998 r. wynosiła 23%.</u>
          <u xml:id="u-246.4" who="#StanisławStec">W ustawie budżetowej, w jej uzasadnieniu zakładano, że ten wskaźnik w stosunku do 1998 r. się nie zmniejszy. Na niewykonanie dochodów budżetowych główny wpływ miał brak realizacji założeń planowych w podatku dochodowym od osób prawnych, w VAT i przychodach z cła. Stwierdzić trzeba pogorszenie skuteczności egzekwowania należnych podatków. Zaległości wzrosły o 29,6%, wskaźnik ściągalności obniżył się z 50,1% do 44,4%, a wskaźnik objęcia tytułami egzekucyjnymi zaległości podatkowych obniżył się z 54% do 49%.</u>
          <u xml:id="u-246.5" who="#komentarz">(Poseł Jan Kulas: Zmiany kursu były ważne.)</u>
          <u xml:id="u-246.6" who="#StanisławStec">Powyższe jest moim zdaniem rezultatem błędnie prowadzonej przez Ministerstwo Finansów polityki kadrowej. Zatrudnienie w centrali zwiększono o 6,3%, natomiast zmniejszono w izbach skarbowych o 9,4% oraz w kontroli o 4,5%, co musi budzić wątpliwości, a przecież według oceny NIK niektóre podmioty gospodarcze są kontrolowane przez administrację skarbową w sposób bezpośredni, czyli na miejscu u podatnika raz na 20 lat. Mimo braku kompleksowego systemu informatycznego w administracji skarbowej i celnej zmniejsza się zatrudnienie. Ma to moim zdaniem bezpośrednie przełożenie na efektywność egzekwowania podatków i cła. Musi niepokoić brak efektywności działania polskich służb celnych. Mówił o tym dość szeroko prezes Najwyższej Izby Kontroli. Panie ministrze finansów, tutaj są poważne rezerwy w dochodach budżetowych, kilkanaście dni akcji, jaką ostatnio zaprezentowano w zakresie kompleksowej kontroli celnej i ubytki budżetowe z tytułu zerowej stawki na produkty rolne byłyby uzupełnione.</u>
          <u xml:id="u-246.7" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Musi niepokoić również fakt, że mimo bardzo trudnej sytuacji dochodowej producentów rolnych w 1999 r., 40-procentowy parytet dochodowy, wydatki na rolnictwo i gospodarkę żywnościową w roku ubiegłym były niższe realnie niż w 1998 r. aż o 7,7%. Nie wiem, dlaczego pan poseł Frank, przemawiając w imieniu AWS, stwierdził, że wydatki te były wyższe o 10%. Według danych ministerstwa rolnictwa, sprawozdanie z realizacji budżetu, taka niebieska książeczka, str. 11, wynika, że wydatki w 1999 r. wynosiły 2525 mln zł, a w 1996 r. 2 612 mln, czyli nominalnie były wyższe w 1998 r. Powyższa sytuacja wynika z faktu, że środki będące w dyspozycji ministra rolnictwa wykorzystano tylko w 97,4%. Nie wykorzystano środków na dopłatę do oprocentowania kredytów bankowych, obrotowych, m. in. przez zbyt późną decyzję o podwyższeniu wartości kredytu objętego dopłatami do oprocentowania na zakup środków do produkcji rolnej z równowartości z 8 do 10 q żyta. Nie wykorzystano także środków na postęp biologiczny, mimo że w planie te środki nie zabezpieczały potrzeb w tym zakresie. Ponadto nie zrealizowano rezerwy celowej, będącej w dyspozycji Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wartości 152 mln zł, z przeznaczeniem na nowe miejsca pracy w środowisku wiejskim, ponieważ minister finansów łącznie z ministrem rolnictwa nie uzgodnili pożyczki z Bankiem Światowym. Sytuacja może być podobna w roku bieżącym, gdyż środki z tej pożyczki wartości 234 mln zł na aktywizację środowiska wiejskiego nadal nie funkcjonują. Dopiero po dramatycznych protestach rolników na początku roku ubiegłego rząd zdecydował się na interwencję na rynku wieprzowiny oraz na zastosowanie dopłat bezpośrednich do interwencyjnego skupu zboża z 1999 r. System ten jednak był przygotowany zbyt późno i funkcjonował niesprawnie. Rolnik musiał dzielić się należną dopłatą z odbiorcą zbóż. I mimo innej oceny pana posła Wielowiejskiego, muszę podkreślić, że należy odnotować brak wsparcia eksportu polskich produktów rolnych, co miało bezpośredni wpływ na niewykonanie założeń wpływu z eksportu na sumę 8 mld zł. Załamanie eksportu rząd wiąże głównie z kryzysem rosyjskim. Mam pytanie, panie ministrze, do pana: Dlaczego takiego załamania nie było w Czechach, w Słowenii i na Węgrzech? Po prostu dlatego, że stosują dopłaty. Tam mają odwagę wydać środki budżetowe na dopłaty do eksportu, aby utrzymywać miejsca pracy i poziom produkcji, a my tej odwagi nie mamy.</u>
          <u xml:id="u-246.8" who="#StanisławStec">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Na zakończenie jako członek Komisji Finansów Publicznych pragnę wyrazić ubolewanie, że koalicyjnych członków tej komisji nie było stać na obiektywną ocenę realizacji budżetów przez ZUS i FUS i przyjęto ocenę pozytywną. Przyjęto pozytywną ocenę, podczas gdy w firmie dysponującej wpływami wynoszącymi około 90 mld zł nie funkcjonował w roku ubiegłym w sposób prawidłowy system rachunkowości, a wzrost należności wynosił aż 96%, podczas gdy ZUS nie dysponował ewidencją płatników, co kosztowało polskich podatników 5 mld zł. Mówię to za byłym ministrem finansów. Zaproponowano pozytywną ocenę firmy, która przerzuciła w 1999 r. na płatników składek obowiązek udowadniania, że w bieżącym roku regulują należności, bo jeśli chcieli uzyskać zaświadczenie, że nie zalegają z płatnościami, musieli przynosić deklaracje i dowody przelewów i wówczas łaskawie wystawiano zaświadczenie. Firmy, która przerzuciła na płatników za pośrednictwem Sejmu obowiązek sporządzania dodatkowej deklaracji za 1999 r. i straszyła bezpodstawnie karą za jej nieterminowe złożenie. Czy takie działanie można nazwać odbiurokratyzowaniem małych i średnich przedsiębiorstw?</u>
          <u xml:id="u-246.9" who="#StanisławStec">Mam jeszcze jedno pytanie w związku z wypowiedzią pana ministra. Czy rządowi bardziej zależy na pozytywnych opiniach instytucji międzynarodowych czy na pozytywnej opinii przedstawicieli własnego narodu, któremu winien służyć? Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Woźnickiego z klubu AWS?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#AndrzejMaciejWoźnicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Myślę, że rzeczą pożyteczną byłoby raczej poszukanie rozwiązań problemów, które stoją przed nami w każdym wypadku, kiedy mówimy o budżecie, i wyciągnięcie z tego wniosków niż przelicytowywanie się w sporach, które z tej trybuny toczono.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#AndrzejMaciejWoźnicki">Sądzę, że w przypadku budżetu najważniejszą sprawą jest poszukanie możliwości uzyskania dodatkowych dochodów, ponieważ to jest sposób pozwalający na zaspokojenie wszystkich potrzeb, które się z budżetem wiążą. W związku z tym, że podstawowym źródłem wpływów do budżetu są podatki, w tym obszarze na posiedzeniach komisji próbowaliśmy szukać dodatkowych wpływów. Z analizy, którą przeprowadzamy od paru lat, wynika, że na przykład wzrost akcyzy od wyrobów spirytusowych - tak wynika ze skutków - już dawno w swojej dynamice przekroczył poziom elastyczności cenowej popytu. Mamy w roku 1999 sytuację taką, że w stosunku do przewidywanej akcyzy, a i w stosunku do roku 1998 zebrano mniej środków. W stosunku do roku 1998 mamy o 600 mln mniej, a razem z VAT - o 900 mln. Gdyby to się przekładało na zmniejszenie spożycia, to można by tę sprawę uznać za element pozytywnych zmian w obyczajowości naszego społeczeństwa. Niestety różnica cen, która jest pomiędzy wyrobami spirytusowymi w Polsce i u naszych sąsiadów, szczególnie południowych i wschodnich, sprawia, że coraz bardziej opłacalne staje się nielegalne przekraczanie granicy z tymi wyrobami, w rozmaitej skali. Obawiam się, że nie jest to właściwa droga do wypełnienia postanowień ustawy o wychowaniu w trzeźwości.</u>
          <u xml:id="u-248.2" who="#AndrzejMaciejWoźnicki">Jeśli chodzi o akcyzę w przypadku paliw. W ubiegłym roku nastąpił dynamiczny wzrost cen paliw, a jednocześnie podnoszono akcyzę na te wyroby. Z obliczeń, które na moją prośbę wykonało Biuro Studiów i Ekspertyz, wynika, że aczkolwiek akcyza od paliw w stosunku do przewidywanej została zebrana w wyższej wysokości, niemniej jednak, jeżeli policzyć to ze sprzedaży, którą podaje GUS, wynika, że mamy tu niedobór szacunkowy, obliczenia te są przybliżone, ok. 1 mld zł. Czyli wobec tego już z tych dwóch podatków mielibyśmy dodatkowo 2 mld zł, gdyby uważnie im się przyjrzeć.</u>
          <u xml:id="u-248.3" who="#AndrzejMaciejWoźnicki">Obszarem, który w niewielkim stopniu cieszył się zainteresowaniem w wypowiedziach podczas dyskusji, jest sprawozdanie przedstawione przez Narodowy Bank Polski. NIK ma rację - to prawda, że nie został wykonany cel inflacyjny, jak również mieliśmy do czynienia z huśtawką stóp procentowych w ubiegłym roku. Przyczyny tego zjawiska były tu przedstawione przez panią prezes, nie będę tego powtarzał. Myślę jednak, że byłoby rzeczą pożyteczną, gdyby Narodowy Bank Polski więcej uwagi poświęcił narzędziom analitycznym, które pomogłyby szacować te zjawiska, przeprowadzać prognozy, na podstawie których zapadały decyzje w Radzie Polityki Pieniężnej; chodzi w szczególności o narzędzia wczesnego ostrzegania. Wyglądało tak, jakby los bawił się z Narodowym Bankiem Polskim w kotka i myszkę. Wydaje mi się, że zabrakło tu narzędzi i analiz, które pomogłyby we właściwym ustawieniu tych decyzji. Niemniej jednak nie to jest najważniejsze.</u>
          <u xml:id="u-248.4" who="#AndrzejMaciejWoźnicki">Jeśli chodzi o Narodowy Bank Polski, dwie podstawowe decyzje systemowe, które zostały podjęte, sprawiły, że nasz system finansowy, system bankowy został w znacznie większym stopniu przystosowany do zasad polityki rynkowej. Mianowicie uwolnienie stóp procentowych, które dokonało się w czerwcu ub. r., w związku z tym zwiększenie ryzyka dla kapitału spekulacyjnego, który może być niebezpieczny dla naszego rynku walutowego, a wobec tego i zwiększenie bariery dla jego napływu - są to kwestie, które wiązały się z tą decyzją. Decyzja ta pokazała, że system finansowy, system bankowy jest odporny na uwolnienie kursu; nic nadzwyczajnego się nie stało, aczkolwiek były pewne wahania, ale właśnie one pokazały całą moc tego systemu. Obniżenie stopy rezerw obowiązkowych, które nastąpiło we wrześniu 1999 r., do 5%, sprawia, że nasze banki stają się bardziej konkurencyjne i mogą wygrywać na rynku usług finansowych; mają na to większe szanse w zestawieniu z bankami zachodnimi, które są do tej konkurencji dobrze przygotowane. Trzeba powiedzieć, że jeśli chodzi o decyzję o zmniejszeniu stóp rezerw obowiązkowych, to był to bardzo ciekawy i jednocześnie skomplikowany zabieg, w którym brały brały udział trzy elementy. Narodowy Bank Polski, który wyemitował obligacje, następnie banki, które te obligacje wykupują za rezerwy, które w Narodowym Banku Polskim dotychczas trzymały na wyższym poziomie, i budżet państwa - tutaj nastąpiła konwersja długu budżetu wobec NBP. Miałbym pytanie do pana ministra, jeżeli można, bo rozumiem, że dla banków jest to niewątpliwie operacja korzystna, Narodowy Bank Polski również tę operację chwali. Jak wygląda sprawa z punktu widzenia interesów budżetu? Jestem tego ciekaw, gdyby pan minister mógł nam to bliżej wyjaśnić.</u>
          <u xml:id="u-248.5" who="#AndrzejMaciejWoźnicki">Generalnie rok 1999 był trudny dla systemu bankowego i w tym roku dobrze zdał on swój egzamin dojrzałości. Otóż wystąpiły wówczas czynniki niebezpieczne dla systemu bankowego w swoim wspólnym działaniu, gdyby nie zostały w odpowiedni sposób opanowane. Mianowicie cezura roku 2000, 1 stycznia, wiadomo, problem milenijny, to jedna sprawa. Następnie zniesienie gwarancji budżetu państwa dla banków dotychczas ją mającym, to znaczy PKO BP, BGŻ i PKO SA, oraz, o czym nie było może mowy i nie jest to zjawisko szerzej znane, niebezpieczeństwo jednoczesnej upadłości 4 średnich banków. Z tych 4 banków tylko jeden upadł i upadłość została ogłoszona w roku 2000. Trzeba powiedzieć, że system bankowy potrafił z tej trudnej sytuacji, z tego zderzenia wielu czynników wyjść z sukcesem. Mówmy również o sukcesach, które odnosimy, bo system bankowy i polityka pieniężna prowadzona przez Radę Polityki Pieniężnej to są te elementy, które niewątpliwie przyczyniają się do stabilizacji sytuacji w naszym kraju. Warto porównać zdarzenia, które miały miejsce czy w Czechosłowacji, czy w szczególności w Rosji, gdzie ten element zawiódł.</u>
          <u xml:id="u-248.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Franciszka Potulskiego z klubu SLD.</u>
          <u xml:id="u-249.2" who="#JanKról">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#FranciszekPotulski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Będę mówił tylko o tych sprawach, na których wydaje mi się, że się znam, czyli przede wszystkim o sprawach związanych z oświatą. Dyskusja o realizacji budżetu jest o tyle łatwiejsza, że nie zawiera w zasadzie rozważań o wysokości zaplanowanych w budżecie środków. Nie da się jednak całkiem uniknąć takich rozważań. W 1999 r. samorządy dopłaciły do wydatków oświatowych 12% w stosunku do otrzymanej subwencji. Nie przeprowadziliśmy nigdy rzetelnej analizy przyczyn tych dopłat. W 1997 r. gminy dopłaciły 12%, w 1998 r. - 15%, pomimo spadku wielkości zadań edukacyjnych wynikających ze spadku liczby uczniów i oddziałów. Gdy domagałem się ustalenia przyczyn wzrostu dopłat, pani minister Wasilewska stwierdziła, że powodem jest wzrost świadomości ważności zadań edukacyjnych w wypadku samorządów. To by z kolei znaczyło, że w 1999 r. ta świadomość znowu zmalała. Przepraszam za ten sarkazm, ale mam powody upierać się, żeby problem dopłat do subwencji oświatowej rzetelnie przeanalizować, uwzględniając też dopłaty rodziców na opłatę codziennych potrzeb szkół. W 1999 r., pierwszym roku przejęcia zadań oświatowych przez powiaty, te jednostki dopłaciły do subwencji niewiele. Wydaje się to dziwne, bo powiaty przejęły szkoły z kuratorium ze zwaloryzowaną wprawdzie częścią płacową, ale obniżonymi o 25% nakładami na wydatki rzeczowe, a ponadto w 1998 r. szkoły te wygenerowały około 300 mln długu, co przy łącznych nakładach około 6 mld, nie jest mało.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#FranciszekPotulski">W analizie MEN podano, że powiaty dopłaciły 4,7 mld, ale jest w tym dopłata również miast mających prawa powiatu do szkół podstawowych, co uniemożliwia udzielenie odpowiedzi na pytanie, ile naprawdę powiaty zapłaciły za zrealizowane zadania oświatowe. Nie można odpowiedzialnie dokonać oceny realizacji budżetu, przynajmniej w tej części, bez odpowiedzi na te pytania, chociaż mam wrażenie, że kolegom z AWS wcale nie zależy na tej analizie. Budżet na 2001 rok jakoś się skleci, a potem choćby potop. Ciągle padające wnioski o przerwanie dyskusji i przyjęcie budżetu większością głosów bez rzetelnej analizy były tym intensywniejsze, im gorsze były konkluzje z kontroli NIK; rozumiem, że odezwały się nożyce. Nawet wczorajsza próba przekazania Sejmowi opinii Komisji Finansów Publicznych na temat niedociągnięć w realizacji budżetu została odrzucona przez posłów AWS. Ci sami, co kiedyś zdecydowanie odrzucali nasze wątpliwości dotyczące wielkości środków na realizację ustaleń płacowych Karty nauczyciela, a teraz wzorem ministra Handkego nie chcą podać się do dymisji, ucinali dyskusję i znowu wątpliwości nie mieli.</u>
          <u xml:id="u-250.2" who="#FranciszekPotulski">Ponadto jest problemem ocena rozdysponowania rezerwy państwa na wdrożenie reform. W zamyśle Sejmu ta rezerwa miała być w 1999 r. skierowana na korektę kwot przeznaczonych na poszczególne dziedziny po reformie, tym bardziej że był to pierwszy rok funkcjonowania powiatów i województw samorządowych i pierwszy rok funkcjonowania ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Tymczasem rezerwa ta poszła na spłatę zadłużeń państwa sprzed 1999 r., tak jakby celem reformy było pozbycie się długów państwa, a nie zmiana systemu jego zarządzania.</u>
          <u xml:id="u-250.3" who="#FranciszekPotulski">Część oświatowa subwencji ogólnej wynosiła 16,5 mld, w tym 1-procentowa rezerwa. Na skutek działań związkowych postanowiono o miesiąc wcześniej podnieść płace nauczycieli, ale zrealizowano ten postulat zużywając na ten cel ponad połowę rezerwy, a więc zobowiązania ministerstwa, czyli rządu, zrealizowano pieniędzmi samorządowymi, bo subwencja oświatowa po jej uchwaleniu przez Sejm jest własnością samorządu, a nie rządu, chociaż trzeba przyznać, wprawdzie po fakcie, z przedstawicielami samorządu uzgadniano tę decyzję. W tej sytuacji MEN utworzył pozaustawową rezerwę, którą nazwał częścią nierozdzieloną subwencji oświatowej. Można MEN zrozumieć, ale jest to niebezpieczna praktyka działania poza ramami ustalonymi przez Sejm. Można to zrozumieć, co nie oznacza akceptowania działań sprzecznych z regulacją ustawową.</u>
          <u xml:id="u-250.4" who="#FranciszekPotulski">Zwracam też uwagę na dwa tylko stwierdzenia z raportu NIK.</u>
          <u xml:id="u-250.5" who="#FranciszekPotulski">Pierwsze: Stan dokumentacji uniemożliwia ustalenie, które jednostki samorządu terytorialnego otrzymały środki z rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej, a które z kwoty pozostałej po rozdzieleniu tej subwencji.</u>
          <u xml:id="u-250.6" who="#FranciszekPotulski">I drugie: Nierzetelnie prowadzono w Ministerstwie Finansów dokumentację dotyczącą zwiększenia części oświatowej subwencji ogólnej, w wyniku czego niemożliwe, podkreślam: niemożliwe, było dokonanie oceny, czy dysponowanie środkami budżetowymi w kwocie 247 mln było zgodne z obowiązującymi w tym zakresie przepisami.</u>
          <u xml:id="u-250.7" who="#FranciszekPotulski">Czy niemożliwe dla NIK oznacza niemożliwe dla posłów, dla komisji, dla Sejmu? Oczywiście nie licząc kilku kolegów, którym żadne rachunki i wątpliwości nie przeszkadzają w podnoszeniu ręki i poważnie mówią, że rząd jest odpowiedzialny i trzeba mu wierzyć, bo na pewno działa dobrze, mam nadzieję, że wyborcy zorientują się szybciej niż myślimy, co ziarno, a co plewy, szczególnie na Kociewiu.</u>
          <u xml:id="u-250.8" who="#FranciszekPotulski">Wydatki oświatowe są wspierane różnego rodzaju rezerwami celowymi o bardzo pojemnych tytułach, np. rozwój obszarów wiejskich; tak pojemnych, że właściwie można realizować tu wszystkie zadania - chodzi i o inwestycje, i o szklankę mleka. W efekcie w budżecie państwa na inwestycje, na wsparcie inwestycji oświatowych realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego przeznaczono 96 mln. Jest to zresztą dramatycznie mało, ponad pięć razy mniej niż w roku poprzednim, a z różnego rodzaju rezerw wygospodarowano kwotę dodatkową, wyższą od podstawowej. Trudno uznać, że jest to w porządku, w każdym razie sens sejmowej dyskusji nad wielkością rezerw celowych jest wątpliwy. Część nakładów na oświatę przechodzi do jednostek samorządu terytorialnego poprzez budżet wojewodów. Pominę rozważania, czy dotacja na jakieś działanie była zależna od zbieżności poglądów politycznych wojewody i danego samorządu oraz w jakim stopniu tak się działo. Wskażę jedynie, że nie było płynności przekazywania środków z rządu dla wojewody i od wojewody dla jednostek samorządu, w wyniku czego wzrastały koszty realizowanych zadań, chociażby w formie odsetek od nieterminowo płaconych rachunków lub zaciąganych kredytów.</u>
          <u xml:id="u-250.9" who="#FranciszekPotulski">Wszystkie te problemy są o tyle ważne, że mają swoje przełożenie na tegoroczną sytuację. Trudności z utrzymaniem płynności finansowania państwa można tłumaczyć wpływem czynników zewnętrznych na jakość planowania. Jednak drastycznie zaniżone nakłady na inwestycje oświatowe, ratowane w ten sposób, że rzeczywiste nakłady były dwukrotnie większe od zaplanowanych, tworzenie rezerwy, której prawo budżetowe nie przewiduje, przenoszenie na samorząd kosztów realizacji zadań, za które odpowiada państwo, niczym nieuzasadnione zapewnienie pisemne o dobrym przygotowaniu finansowym reformy oświaty składane przez premiera prezydentowi to nie są sprawy, które zależą od kryzysu rosyjskiego.</u>
          <u xml:id="u-250.10" who="#FranciszekPotulski">Byłoby nieźle, gdyby dzisiejsza dyskusja miała jakiś wpływ na tegoroczne działania rządu oraz na projekt budżetu na przyszły rok. Myślę jednak, że to właśnie jest utopią.</u>
          <u xml:id="u-250.11" who="#FranciszekPotulski">I na koniec jeszcze jedno. Tu i ówdzie pojawia się teza o długach PRL. Nie pochwalam systemu, który zadłużenia wewnętrzne reguluje drukowaniem pieniędzy, ale w 1999 roku nie było pojęcia długu wewnętrznego. Pozostaje dług zagraniczny. Od 1990 roku w kraju prywatyzujemy, co się da, czyli sprzedajemy to, co PRL za te kredyty wyprodukowała. Ostatnio postanowiliśmy rozdać resztę za pomocą ustawy uwłaszczeniowej. Nie rozdawaliśmy swojego. Wiem, że pieniądze nie śmierdzą PRL-em, ale w tym, co sprywatyzowaliśmy i w tym, co rozdamy, jest dług PRL. Ponadto, panowie, minęło 10 lat - tyle, ile trwała dekada Gierka i czas zacząć bić się we własne piersi. Można wszystko przegłosować mając po swojej stronie większość, ale czy może to mieć wpływ na jakąkolwiek ocenę? Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-250.12" who="#komentarz">(Poseł Jan Kulas: 35 mld piechotą nie chodzi.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Górnego z klubu AWS.</u>
          <u xml:id="u-251.2" who="#komentarz">(Poseł Franciszek Potulski: Panie marszałku, czy może pan ustąpić miejsca posłowi Kulasowi, bo strasznie się męczy, gdy kieruje obradami z tamtej strony sali.)</u>
          <u xml:id="u-251.3" who="#JanKról">Pan poseł Kulas wiernie naśladuje kolegów z SLD, bo również dopowiada i mówi z ławy poselskiej, co mu bardzo przeszkadza, gdy sam przemawia. Prawda?</u>
          <u xml:id="u-251.4" who="#JanKról">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#JózefGórny">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W swym wystąpieniu chciałbym skupić się nad realizacją budżetu państwa w 1999 roku w zakresie spraw związanych z ochroną środowiska. Jest to niezwykle ważne zagadnienie w aspekcie naszych dążeń do integracji z Unią Europejską. Przypomnę, iż w Sejmie trwają prace nad pakietem dziewięciu ustaw z zakresu prawa ekologicznego, w tym nad ustawą o ochronie środowiska, która ma być swego rodzaju ekokonstytucją. Dokonujemy generalnej przebudowy polskiego prawa ekologicznego, dostosowując je do prawa Unii Europejskiej, lecz — co chciałbym mocno podkreślić — nie bezkrytycznie, lecz uwzględniając bogaty dorobek polskiego ustawodawstwa ekologicznego, które w wielu przypadkach wyprzedza uregulowania przyjmowane za granicą, a niekiedy postrzegane jest wręcz jako wzorcowe. Doprowadzenie stanu naszego środowiska do standardów europejskich wymaga jednak wyasygnowania wielkich środków finansowych, znacznie większych od tych, jakie wydaje się obecnie z budżetu państwa, budżetu samorządów, ze środków funduszy ochrony środowiska wszystkich szczebli czy też tak zwanych środków pomocowych. Przypomnę bardzo krytyczne uwagi posłów ze wszystkich klubów zgłaszane odnośnie do wielkości, a ściśle mówiąc mizerii środków przeznaczonych na ochronę środowiska w projekcie budżetu państwa na 1999 rok. Krytyka ta nie była jednak daremna, środki te zostały bowiem w ciągu roku budżetowego znacznie zwiększone.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#JózefGórny">Generalnie, realizację budżetu państwa w części 28: Ministerstwo Środowiska, ocenić należy pozytywnie, mimo nieznacznych uchybień stwierdzonych przez Najwyższą Izbę Kontroli. Dla uzasadnienia tej oceny podam kilka liczb. Zrealizowane dochody wyniosły 20,5 mln zł i w stosunku do przewidywanych w ustawie budżetowej były wyższe o prawie 65%; w porównaniu do uzyskanych w 1998 r. kwotowo były wyższe o 38%, realnie zaś niemal o 29%. Bardzo wyraźnie, bo niemal o 60%, zmalały w porównaniu z końcem 1998 r. zaległości podatkowe i niepodatkowe.</u>
          <u xml:id="u-252.2" who="#JózefGórny">Najważniejsze jednak są wydatki. W tym zakresie nastąpiło znaczne, bo ponad 85-procentowe, zwiększenie w stosunku do przewidzianych w ustawie budżetowej. Przypomnę, iż planowano wydać 399,6 mln zł, wydano zaś 742,5 mln zł. Radość płynąca z uzyskania tak znacznego zwiększenia środków na ochronę środowiska mąci jednak fakt, iż w porównaniu z 1998 r. nastąpiła zmniejszenie wydatków w tej części budżetu o 134 mln zł, a więc o 15%. To zmniejszenie wydatków zostało jednak na szczęście z nawiązką zrekompensowane przez NFOŚiGW, który w 1999 r. sfinansował ochronę środowiska kwotą 1723 mln zł, najwyższą w dotychczasowej swej działalności, która, co warto podkreślić, stanowiła aż 92,4% wszystkich wydatków (świadczy to o bardzo dużej efektywności działania tego funduszu w ubiegłym roku) i w porównaniu z 1998 r. była wyższa aż o 648 mln zł, czyli o 60%.</u>
          <u xml:id="u-252.3" who="#JózefGórny">W tej sytuacji dziwić musi negatywna ocena wykonania planu finansowego NFOŚiGW dokonana przez Najwyższą Izbę Kontroli. Nie dziwiłaby mnie ta negatywna ocena, gdyby odnosiła się do wykonania planu finansowego roku 1998. Wtedy to NFOŚiGW sfinansował ochronę środowiska kwotą tylko 1074 mln zł, co stanowiło zaledwie 62% wszystkich wydatków, które zrealizowano tylko w 93%, a stan krajowych środków pieniężnych i bonów skarbowych na koniec roku wyniósł około 550 mln zł. Wtedy jednak opinia Najwyższej Izby Kontroli była, o dziwo, pozytywna. Doprawdy, trudno dociec, dlaczego negatywnie oceniono wykonanie planu finansowego w roku 1999, w którym to roku NFOŚiGW, realizując zalecenia pokontrolne, sfinansował ochronę środowiska rekordową kwotą, już wymienioną przeze mnie, 1723 mln zł, realizując wydatki aż w 99,6%, stan zaś środków na koncie zmniejszył się na koniec roku do poziomu około 50 mln zł, a więc 11-krotnie.</u>
          <u xml:id="u-252.4" who="#JózefGórny">Warto podkreślić, iż tej negatywnej oceny Najwyższej Izby Kontroli nie podzieliła ani Komisja Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, ani też Komisja Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-252.5" who="#JózefGórny">Najpoważniejszy zarzut Najwyższej Izby Kontroli dotyczył tego, iż środki na cele ekologiczne wypłacane były przez NFOŚiGW głównie w drugiej połowie roku, a szczególnie w czwartym kwartale, co uznano za działania niecelowe i niegospodarne.</u>
          <u xml:id="u-252.6" who="#JózefGórny">Przyznam, iż mam w tym względzie zupełnie odmienne zdanie. NFOŚiGW stosuje bowiem słuszną zasadę, iż płaci za wykonaną i odebraną pracę. Specyfiką inwestycji ekologicznych jest to, iż realizowane są głównie od kwietnia do października, a więc termin zapłaty za nie to właśnie druga połowa roku, a szczególnie czwarty kwartał. Dlatego bardzo dziwi ten zarzut Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-252.7" who="#JózefGórny">Należy tu zadać pytanie: Czy pieniądze z NFOŚiGW mają być pieniądzem łatwym czy też trudnym do uzyskania? Odpowiedź może być tylko jedna. To ma być pieniądz trudny do uzyskania, przeznaczony jedynie na inwestycje dobrze przygotowane i płacić się nim powinno za prace wykonane. Taką też zasadę stosował w 1999 r. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i tej zasady należy bronić. Bardzo łatwo można było szybciej wydawać pieniądze, np. w formie zaliczek. Tylko czy byłoby to działanie gospodarcze? Z całą pewnością nie.</u>
          <u xml:id="u-252.8" who="#JózefGórny">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ta pozytywna ocena realizacji budżetu w zakresie ochrony środowiska nie oznacza oczywiście akceptacji i zadowolenia z istniejącego u nas sposobu finansowania ochrony środowiska ani tym bardziej wielkości przeznaczonych na ten cel środków. Dziś, co trzeba jednak mocno podkreślić, oceniamy tylko realizację konkretnego budżetu, a nie sposób finansowania ochrony środowiska. W tym zakresie mamy bardzo wiele do zrobienia. Musimy wypracować nowe, efektywne zasady i metody finansowania ochrony środowiska w naszym kraju. Dotyczy to szczególnie finansowania tzw. inwestycji wieloletnich. Jeśli będziemy je finansować w takim tempie jak obecnie, to niektóre z nich zostaną zakończone za kilkadziesiąt, a nawet sto czy więcej lat. Te zasady finansowania ochrony środowiska winny zostać określone w pakiecie ustaw z zakresu prawa ekologicznego, nad którymi pracujemy w komisjach sejmowych. Bardzo cieszy fakt, iż aktywnie i konstruktywnie pracują nad nimi posłowie ze wszystkich klubów. Daje to nadzieję na uchwalenie w tej Izbie dobrego prawa ekologicznego, zapewniającego skuteczne finansowanie ochrony środowiska. Jest to niezwykle ważne i pilne zadanie, któremu winniśmy sprostać. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-252.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Kaletę z klubu SLD.</u>
          <u xml:id="u-253.2" who="#JanKról">Nie ma pana posła?</u>
          <u xml:id="u-253.3" who="#komentarz">(Poseł Jan Kulas: Jesteśmy zawiedzeni tą nieobecnością.)</u>
          <u xml:id="u-253.4" who="#JanKról">W takim razie pan poseł Krzysztof Jurgiel z klubu AWS.</u>
          <u xml:id="u-253.5" who="#JanKról">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#KrzysztofJurgiel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Budżet państwa na 1999 r. został uchwalony z pełną świadomością tego, że nie na wszystkie dziedziny życia społecznego przeznaczono takie ilości środków finansowych, które by zadowoliły dysponentów budżetu, a także spełniły oczekiwania społeczne. Rok 1999 był dla finansów publicznych rokiem szczególnie trudnym. Złożyły się na to dwie grupy czynników.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#KrzysztofJurgiel">Po pierwsze, konsekwencje załamania się wysokiej dotychczas dynamiki gospodarczej oraz skutki finansowe wdrażanych od początku 1999 r. trzech wielkich reform instytucjonalnych: emerytalnej, ochrony zdrowia, samorządu terytorialnego. Czwarta reforma, szkolna, w 1999 r. swych skutków finansowych jeszcze nie ujawniła, ale ostatnie wydarzenia związane z Kartą nauczyciela postawiły państwo przed kolejnym trudnym problemem.</u>
          <u xml:id="u-254.2" who="#KrzysztofJurgiel">Załamanie trwającej nieprzerwanie od 1994 r. wysokiej dynamiki produktu krajowego brutto nastąpiło już w połowie 1998 r., ale nie odbiło się to jeszcze negatywnie na finansach. Przeprowadzenie wielkich reform instytucjonalnych jest zawsze kosztowne, a koszty obciążyć muszą przede wszystkim finanse publiczne. Koszty reform wynikły zarówno z obiektywnej konieczności poniesienia określonych nakładów przy ich wdrażaniu, jak i błędów związanych z wprowadzeniem w życie zupełnie nowych rozwiązań, które przecież nie mogły być sprawdzane w praktyce.</u>
          <u xml:id="u-254.3" who="#KrzysztofJurgiel">Jedno jest pewne: oczekiwania środowisk związanych z dziedzinami, których dotyczyły reformy - zwłaszcza pracowników służby zdrowia i samorządowców - w zakresie zwiększenia środków finansowych nie zostały spełnione. Przez cały rok 1999, już po uchwaleniu budżetu na ten rok, trwały naciski na rząd w związku z brakiem środków na właściwą realizację zadań. Myślę, że różnego rodzaju wystąpienia organizacji i jednostek samorządu terytorialnego pozwolą rządowi przyjąć taki projekt ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, który uwzględni w znacznej części postulaty wszystkich środowisk.</u>
          <u xml:id="u-254.4" who="#KrzysztofJurgiel">Dążenie do minimalizacji kosztów przeprowadzenia reform było jednym z najważniejszych nurtów polityki fiskalnej. Zagrożenia dla finansów publicznych były bardzo poważne, a stopień ich zneutralizowania stanowi jedno z kryteriów właściwego wykonania ustawy budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-254.5" who="#KrzysztofJurgiel">Komisja Finansów Publicznych, której jestem członkiem, przez miesiąc analizowała wykonanie budżetu państwa za 1999 r., wykorzystując materiały rządowe zawarte w druku sejmowym, a także opinie przygotowane przez Biuro Studiów i Ekspertyz, opinie komisji resortowych, jak również wyjaśnienia poszczególnych dysponentów części budżetowych. Pragnę zwrócić uwagę na kilka kwestii, które wymagają wyjaśnień.</u>
          <u xml:id="u-254.6" who="#KrzysztofJurgiel">Po pierwsze, ogólny wskaźnik wykonania wydatków przewidzianych w ustawie budżetowej (po zmianach) w wysokości 97,4% może świadczyć o tym, że jakieś zadania rzeczowe, na które były przewidziane środki finansowe, nie zostały wykonane w pełni. Takie oszczędności pieniężne mogą być niekorzystne, oczywiście przy założeniu, że w planie budżetowym rozdzielono środki w sposób celowy. Przekroczenie przewidzianej w ustawie kwoty wydatków występuje tylko w jednej pozycji - dotacja dla Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, 102,1% - i wynika z udzielenia pożyczki temu funduszowi na warunkach zwrotu w 2000 r.</u>
          <u xml:id="u-254.7" who="#KrzysztofJurgiel">Niższe niż przewidziane w ustawie wykonanie wydatków występuje w kilku pozycjach, z których zastrzeżenia moim zdaniem budzą:</u>
          <u xml:id="u-254.8" who="#KrzysztofJurgiel">1) dotacje dla Funduszu Pracy w wysokości 85,3% planu - problem ten wymaga analizy wobec zwiększającego się bezrobocia;</u>
          <u xml:id="u-254.9" who="#KrzysztofJurgiel">2) dotacje dla gmin na zadania bieżące z zakresu administracji rządowej - wykonanie w wysokości 95% planu (dotyczy zadań w zakresie opieki społecznej oraz pomocy w usuwaniu skutków powodzi); jest wiadome, że rozszerzenie sfery ubóstwa wymaga zwiększonych środków na pomoc społeczną;</u>
          <u xml:id="u-254.10" who="#KrzysztofJurgiel">3) dopłaty do odsetek od kredytów - wykonanie w wysokości 85,1% planu - obejmuje to m.in. pozycję dopłat do kredytów eksportowych, co zostało wykonane w 59%; przy znanej sytuacji w eksporcie niewykorzystanie tego instrumentu promowania jest moim zdaniem też nie do końca właściwe.</u>
          <u xml:id="u-254.11" who="#KrzysztofJurgiel">Na rok 1999 nie została przedłożona Sejmowi, tak jak to zostało zrealizowane na 2000 r., strategia zarządzania długiem finansów publicznych. Państwowy dług publiczny według stanu na 31 grudnia 1999 r. wyniósł około 274 mld zł, a powiększony o przewidywane wypłaty z tytułu poręczeń i gwarancji udzielonych przez podmioty sektora finansów publicznych - 282 mld zł. Relacja łącznej kwoty państwowego długu publicznego, powiększonego o wypłaty z tytułu poręczeń i gwarancji, do PKB wyniosła 45,75%. Z powyższych danych wynika, że w 1999 r. nie przekroczono nawet najniższego progu (50%), przy którym należałoby wdrożyć procedury ostrożnościowe. Nie znalazłem w części dotyczącej oceny makroekonomicznej omówienia kształtowania się zadłużenia zagranicznego i jego relacji do wielkości prognozowanych.</u>
          <u xml:id="u-254.12" who="#KrzysztofJurgiel">Ogólnie można stwierdzić, że w roku 1999 w obszarze długu publicznego nie zachodziły - poza zadłużeniem FUS oraz udzieloną i umorzoną pożyczką dla kas chorych - istotne zmiany. Państwowy dług publiczny znajdował się pod właściwą kontrolą.</u>
          <u xml:id="u-254.13" who="#KrzysztofJurgiel">W związku z tym, że Polska wchodzi w okres spłaty długu zagranicznego wierzycielom z Klubu Paryskiego, z czym są związane coraz większe wydatki, powstaje pytanie, czy zapisany w strategii finansów publicznych 2000–2010 cel dalszego schodzenia z poziomem wskaźnika: państwowy dług publiczny do produktu krajowego brutto nie powinien być zweryfikowany. Za takim podejściem przemawia fakt, że pojawiły się nowe źródła długów. Są nimi jednostki samorządu terytorialnego, których dług w 1999 r. wynosił około 6 mld zł. Jest on rezultatem deficytu jednostek samorządu terytorialnego. Wprawdzie udział długu jednostek samorządu terytorialnego w państwowym długu publicznym był niewielki i wynosił w 1999 r. 2,3%, zaś w odniesieniu do PKB 1%, to jednak udział ten wzrasta z roku na rok.</u>
          <u xml:id="u-254.14" who="#KrzysztofJurgiel">Wyniki roku 2000 wykażą, czy podejście do niektórych celów było i jest nadal nazbyt optymistyczne, czy nie jest oderwane od zmieniających się realiów.</u>
          <u xml:id="u-254.15" who="#KrzysztofJurgiel">Bardzo ważnym problemem jest ocena należności skarbu państwa. Na koniec 1999 r. należności skarbu państwa wyniosły 30 mld zł i wzrosły o 6 mld zł w stosunku do roku poprzedniego. Zaległości podatkowe i niepodatkowe wzrosły o 2 mld zł - ich stan na koniec 1999 r. wyniósł 10 mld zł. Szczególnie wzrastają zaległości w podatkach pośrednich - o około 54%. Rząd po raz pierwszy podał wskaźniki efektywności egzekucji zaległości podatkowych, a więc wskaźnik realizacji tytułów wykonawczych, a także wskaźnik ściągalności egzekucyjnej zaległości podatkowych. W sprawozdaniu brak jest nadal wykazu podatników o znaczących zaległościach podatkowych, a taki wykaz sprzyjałby zapewnieniu jawności finansów publicznych.</u>
          <u xml:id="u-254.16" who="#KrzysztofJurgiel">Pomimo szeregu uwag krytycznych ogólnie można stwierdzić, że w 1999 r. Rada Ministrów posiadała inicjatywę w rozwiązywaniu problemów występujących w ocenianych obszarach finansów publicznych, zachowała kontrolę nad kształtowaniem państwowego długu publicznego, obsługiwała dług skarbu państwa, dążyła do optymalizacji zarządzania długiem.</u>
          <u xml:id="u-254.17" who="#KrzysztofJurgiel">W roku 1999 dyscyplina fiskalna została utrzymana. Nie można jednak zapominać o dotkliwym niedofinansowaniu wielu dziedzin życia społecznego, gospodarczego i jednostek samorządu terytorialnego. Można jednoznacznie stwierdzić, że w roku 1999 cele fiskalne, rozumiane jako bezpieczeństwo finansowe państwa, wzięły górę nad celami użytecznymi. Strategia ta jest poniekąd usprawiedliwiona istotnym stopniem co do skutków finansowych realizowanych reform oraz trudniejszymi warunkami realizacji budżetu w 1999 r. Bardzo ważnym elementem realizacji budżetu jest wykonanie w części 82 dotyczącej jednostek samorządu terytorialnego. Określony ogólnie jako umiarkowany i pozytywny obraz sytuacji ekonomicznej tych jednostek nie powinien stanowić więc przesłanki do wyciągania jakichkolwiek wniosków ogólnych co do przyszłych proporcji dochodów i wydatków. Dopiero samodzielne opracowanie i wykonanie budżetu jednostek samorządu terytorialnego w 2000 r. będzie przedstawiać obiektywny obraz gospodarki finansowej w samorządzie terytorialnym.</u>
          <u xml:id="u-254.18" who="#KrzysztofJurgiel">Wiele problemów stworzył system finansowania szkół. System finansowania w ramach ustawy określił minister edukacji narodowej w formie tzw. algorytmu. System ten był wielokrotnie weryfikowany. Pierwotnie spowodował przesunięcie środków finansowych z budżetów gmin do powiatów, a następnie dla większości jednostek samorządowych zmniejszenie kwoty subwencji. Wszystkie gminy zwiększyły po reformie dopłaty do wydatków obligatoryjnych.</u>
          <u xml:id="u-254.19" who="#KrzysztofJurgiel">Istotnym problemem strony wydatków samorządowych w 1999 r. są niewłaściwe proporcje wydatków, które mogą się przyczynić do zahamowania ich rozwoju. Wydatki majątkowe gmin w stosunku do 1998 r. zmniejszyły się o 2,8%, w tym wydatki inwestycyjne o 3%. Zwiększeniu uległy wydatki bieżące gmin - o 8,3%. Zmniejszył się o 2% w wydatkach ogółem gmin udział wydatków majątkowych w tych inwestycjach. Ogólnie można ocenić, że nie została przeprowadzona rzeczywista decentralizacja finansowa, jeśli chodzi o samorządy województw i powiatów, pozwalająca na elastyczne, adekwatne do zmian zadań rzeczowych dostarczenie środków finansowych i wyposażenie tych jednostek w dochody własne. Wszystkie wnioski wynikające z realizacji budżetu należy wykorzystać przy opracowaniu nowej ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, ponieważ obecna ustawa obowiązuje do końca 2000 r.</u>
          <u xml:id="u-254.20" who="#KrzysztofJurgiel">Kolejna sprawa to wykonanie budżetu w części 36: Ministerstwo Sprawiedliwości. W zakresie działalności jednostek organizacyjnych wymiaru sprawiedliwości w 1999 r. należy zwrócić uwagę na:</u>
          <u xml:id="u-254.21" who="#KrzysztofJurgiel">1) poprawę w stosunku do 1998 r. wydolności sądownictwa,</u>
          <u xml:id="u-254.22" who="#KrzysztofJurgiel">2) stabilizację stanu wyposażenia finansowego wyrażającą się likwidacją stanu zadłużenia wymagalnego i utrzymanie się od paru lat w niezmiennej liczbie jednostek organizacyjnych wymiaru sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-254.23" who="#KrzysztofJurgiel">Zastrzeżenia budzi wysoki poziom należności wynikający z istotnego i zauważalnego pogorszenia ściągalności grzywien i kar w sądownictwie powszechnym. Plan, który wynosił 1370 ml zł, został wykonany w wysokości 1256 tys. zł. Jako bardzo pozytywne zjawisko należy ocenić wzrost wynagrodzenia pracowników administracji sądów z 1 tys. do 1715 zł. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-254.24" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu panią poseł Annę Filek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#AnnaFilek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Analiza wykonania budżetu państwa za rok 1999, dokonywana w okresie, gdy rząd konstruuje budżet na rok 2001, jest dobrą okazją nie tylko do oceny legalności wydatków, ale również do pokazania, jakie potrzeby społeczne nie zostały w nim dostatecznie uwzględnione.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#AnnaFilek">Jest rzeczą bezsporną, że wydatki budżetowe poniesione na szeroko podjętą politykę społeczną, realizowaną w różnych działach gospodarki narodowej, były niskie, a tam gdzie nastąpił ich znaczny wzrost, tj. w ubezpieczeniach społecznych, nie był ten wzrost przeznaczony na podniesienie żenująco niskiego poziomu życia większości emerytów i rencistów, ale na pokrycie skutków błędnych decyzji i działań rządu i jego prominentnych urzędników. Przy skali niezaspokojonych potrzeb społecznych trudno ocenić te działania pozytywnie. Szczególnie nisko zaplanowano w budżetach wojewodów środki na zadania z zakresu opieki społecznej (dział 86, część 85) - 3 693 362 tys. zł to zaledwie 85% wykonania 1998 r. W ujęciu realnym i nawet po dodaniu rezerw celowych w kwocie 522 784 tys. zł stanowi to zaledwie 3% mniej niż w 1998 r.</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#AnnaFilek">Wykonanie budżetu w dziale: Opieka społeczna w warunkach porównywalnych jest jeszcze mniejsze i oznacza spadek wydatków do roku 1998 o 6,2%. Drastyczne niedoszacowanie środków na pomoc społeczną w 1999 r. w budżetach wojewodów stało się przyczyną opóźnień w wypłatach świadczeń obligatoryjnych i praktycznego wycofania się ze świadczeń fakultatywnych. Wcale nierzadkie przykłady zasiłków okresowych w wysokości 15 zł (słownie: piętnastu złotych) dla ciężko i długotrwale chorych, niepełnosprawnych i pozostających bez szans na zatrudnienie w pełni uwypuklają dramatyzm sytuacji. Niewiele pomogło przeznaczenie na zasiłki rezerwy celowej w wysokości 332 mln zł. Nagannym jest nieterminowe i nieregularne przekazywanie przez ministra finansów środków na pomoc społeczną, a także zbyt późne uruchomienie rezerw, co powodowało opóźnienia w świadczeniu pomocy i kłopoty z jej racjonalnym wykorzystaniem w ostatnich dniach roku.</u>
          <u xml:id="u-256.3" who="#AnnaFilek">Panie i Panowie Posłowie! Państwo takie jak Polska, która ciągle legitymuje się wzrostem gospodarczym, nie może dzielić dochodu narodowego w taki sposób, że nie następuje realny wzrost świadczeń emerytalno-rentowych, że ludzie starzy, chorzy i bezrobotni nie wykupują lekarstw ratujących życie, a pomoc społeczna oferuje im zasiłek w wysokości 15 zł. Bieda polska nie może zataczać coraz szerszych kręgów i stać się dziedziczna tylko dlatego, że rodzina nie ma pieniędzy na książki, dojazd dziecka do szkoły i zwyczajnie na pełnowartościowe odżywianie, od którego zależy nie tylko rozwój fizyczny, ale i umysłowy. Z tych względów nie mogę ocenić pozytywnie działu 86 Opieka społeczna. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-256.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#JanKról">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#JanKról">Pana posła Jana Chmielewskiego nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-257.2" who="#JanKról">Proszę o zabranie głosu pana posła Bogumiła Borowskiego.</u>
          <u xml:id="u-257.3" who="#JanKról">Trzy minuty, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#BogumiłAndrzejBorowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Prezesie! Do zadania pytania panu Januszowi Wojciechowskiemu, prezesowi Najwyższej Izby Kontroli, pytania odnoszącego się wprost do jego wypowiedzi w debacie nad sprawozdaniem z wykonania budżetu państwa za rok 1999 (druk nr 1962) skłoniły mnie przedstawione przez Departament Ochrony Środowiska NIK informacje o wynikach kontroli wykonania planu finansowego Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w 1999 r., przesłane do Wysokiej Izby w czerwcu bieżącego roku. Jak pan prezes ocenia skuteczność nadzoru w 1999 r. ministra środowiska nad działalnością narodowego funduszu w kontekście stwierdzonych przez wymienioną kontrolę faktów, odnoszących się wprost do zawartego na stronie 186 druku nr 1962 zestawienia ogólnego z wykonania budżetu państwa za rok 1999 w zakresie tegoż funduszu? Jaka jest ocena pana prezesa co do następujących spraw:</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#BogumiłAndrzejBorowski">- faktu, iż przez pierwsze półrocze 1999 r. utrzymywano wysoki poziom środków pieniężnych w kwocie 585 mln zł na początku stycznia, 547 mln zł - na koniec czerwca i 511 mln zł - na koniec lipca, wykorzystując je głównie na lokaty i działalność kapitałową, nie zaś na cele ekologiczne, a dopiero zgodnie z wnioskiem NIK, zwłaszcza w IV kwartale 1999 r., zrealizowano zadania w zakresie pomocy finansowej na cele ekologiczne;</u>
          <u xml:id="u-258.2" who="#BogumiłAndrzejBorowski">- faktu, iż od 15 czerwca 1990 r. zablokowano kwotę 95 mln zł na zakup akcji Banku Ochrony Środowiska SA, który to zakup nie doszedł do skutku, jak stwierdzono do czasu zakończenia kontroli;</u>
          <u xml:id="u-258.3" who="#BogumiłAndrzejBorowski">- faktu, iż nie wykonano planu dochodów z tytułu opłat za gospodarcze korzystanie ze środowiska i kar za naruszenie wymogów ochrony środowiska; dochody te wyniosły 382 mln zł i były niższe o 21,3% od planowanych oraz o 40% niższe niż w 1998 r.;</u>
          <u xml:id="u-258.4" who="#BogumiłAndrzejBorowski">- faktu, iż dokonywano w trakcie 1999 r. zmian w planie działalności Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej wbrew zaleceniom NIK z kontroli planu finansowego za 1998 r.?</u>
          <u xml:id="u-258.5" who="#BogumiłAndrzejBorowski">Prosiłbym o odpowiedź. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#JanKról">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#JanKról">Rozumiem, że pan wyczerpał również temat swojego zapytania?</u>
          <u xml:id="u-259.2" who="#komentarz">(Poseł Bogumił Andrzej Borowski: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-259.3" who="#JanKról">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-259.4" who="#JanKról">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-259.5" who="#JanKról">Przechodzimy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-259.6" who="#JanKról">Jest 15 posłów zapisanych do zadania pytania. Bardzo proszę o krótkie pytania, zwięzłe, bez zbędnych komentarzy, bo chcemy około godz. 22 przeprowadzić głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-259.7" who="#JanKról">Przystępujemy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-259.8" who="#JanKról">Proszę bardzo, pan poseł Krzysztof Jurgiel, następnie pan poseł Mieczysław Jedoń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#KrzysztofJurgiel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam dwa pytania. W sprawozdaniu z wykonania budżetu państwa za 1999 r. znalazł się podobnie jak w roku ubiegłym obszerny rozdział o prywatyzacji. Zawiera on wiele cennych informacji. Brakuje jednak nader istotnej, mianowicie jaka część przychodu z prywatyzacji pochodzi z zagranicy, a jaka ze źródeł krajowych. Bardzo proszę o odpowiedź na to pytanie.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#KrzysztofJurgiel">W sprawozdaniu z wykonania budżetu państwa brak jest wykazu podatników mających znaczne zaległości podatkowe, a przedstawienie takiego wykazu sprzyjałoby realizacji zasady jawności finansów publicznych. W dokumentach rządowych w latach poprzednich podawanych było 20 największych dłużników skarbu państwa, mimo że ustawa Prawo budżetowe nie eksponowała zasady jawności gospodarki budżetowej. Obecnie w tej dziedzinie nastąpił regres, co jest o tyle paradoksalne, że niezgodne z duchem ustawy o finansach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-260.2" who="#KrzysztofJurgiel">Ponadto w sprawozdaniu brak jest wykazu osób prawnych i fizycznych, którym umorzono znaczące kwoty z tytułu zaległości podatkowych, i wskazania wysokości umorzonej kwoty i przyczyn umorzenia. Jest to o tyle zaskakujące, że ustawa o finansach publicznych nakłada na ministra finansów obowiązek podawania takiej listy do publicznej wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-260.3" who="#KrzysztofJurgiel">Jeśli nie przeoczyłem tego w dokumentach, to bardzo bym prosił o podanie przyczyny i ewentualnie poinformowanie, czy możliwe jest uzyskanie takich danych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#JanKról">Pan poseł Mieczysław Jedoń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#MieczysławJedoń">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam pytania do ministra finansów. Kiedy zostanie wydane rozporządzenie określające szczegółowe zasady i tryb umarzania, odraczania, rozkładania na raty spłat należności pieniężnych przysługujących państwowym jednostkom sektora finansów publicznych? Odnosi się to do wykonania przez Radę Ministrów upoważnienia zawartego w art. 34 ust. 2 ustawy o finansach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#MieczysławJedoń">Kiedy i na jakiej zasadzie służby finansowe Głównego Urzędu Ceł będą przestrzegać zasady rzetelnego dokumentowania operacji gospodarczych, w tym wskazywania w opisie merytorycznym dokumentów księgowych właściwej kategorii wydatków, zapewniania zgodności zapisów księgowych z treścią prowadzonych operacji?</u>
          <u xml:id="u-262.2" who="#MieczysławJedoń">Kiedy przewiduje się nowelizację rozporządzenia ministra finansów w sprawie szczegółowych zasad dofinansowania inwestycji sportowych ze środków pochodzących z dopłat do stawek w grach liczbowych, trybu składania wniosków oraz przekazywania środków i ich rozliczania?</u>
          <u xml:id="u-262.3" who="#MieczysławJedoń">W jaki sposób i kiedy zostaną usunięte nieprawidłowości w obliczaniu długu skarbu państwa?</u>
          <u xml:id="u-262.4" who="#MieczysławJedoń">W jaki sposób nastąpi wyegzekwowanie od jednostek, które otrzymały środki na zadania inwestycyjne lub zakupy gotowych dóbr inwestycyjnych, stosownych rozliczeń tych środków, w przypadku braku rozliczeń - zwrotu tych środków? Pytanie skierowane jest do Ministerstwa Zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-262.5" who="#MieczysławJedoń">I ostatnie pytanie: Kiedy, w jakim terminie będzie ustalony ostateczny harmonogram realizacji zadań oraz nieprzekraczalny termin zakończenia wydatkowania kredytu Banku Światowego przeznaczonego na restrukturyzację opieki zdrowotnej w Polsce ze względu na wysokie i narastające z każdym rokiem koszty obsługi tego kredytu?</u>
          <u xml:id="u-262.6" who="#MieczysławJedoń">Uprzejmie proszę pana ministra o odpowiedź na piśmie. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#JanKról">Pan poseł Stanisław Kalemba.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#StanisławKalemba">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytanie do przedstawiciela rządu. Dlaczego nie zostały wykorzystane w dostatecznym stopniu środki w budżecie w dziale dotyczącym rolnictwa, w części 19.? Chodzi o wykorzystanie m.in. środków na kredyty rolnicze, których brakowało na dopłaty do odsetek od kredytów na cele rolnicze, po prostu nie wykorzystano 26%, to jest m.in. kwota 110 390 tys. Z materiału NIK wynika, że była to wina Ministerstwa Rolnictwa, ale zapotrzebowanie na kredyty oczywiście było bardzo duże.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#StanisławKalemba">Pytanie do ministra finansów. Panie ministrze, jak wynika z podziału zysku NBP za 1999 r., odpisy na fundusz premiowy wyniosły 38 mln zł, co przy średnim zatrudnieniu około 6 tys. osób, daje na 1 pracownika 6 tys. zł. Przy takiej wysokości odpisów wymagana jest zgoda ministra finansów, tak mówi ustawa o NBP. Panie ministrze, proszę porównać tę kwotę dla 6 tys. pracowników z kwotą na pomoc bezzwrotną w wyniku suszy, przeznaczoną z rezerwy celowej w bieżącym roku dla setek tysięcy rodzin w rolnictwie - 10 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-264.2" who="#StanisławKalemba">Pytanie do pana prezesa NBP. Czy pan prezes uważa, że opłacanie członków Rady Polityki Pieniężnej przez Narodowy Bank Polski, bo członkowie Rady Polityki Pieniężnej są na etatach banku centralnego, czy to jest właściwe usytuowanie i proszę podać ewentualnie inne państwo, również z państw członkowskich Unii Europejskiej, gdzie takie sytuacje mają miejsce.</u>
          <u xml:id="u-264.3" who="#StanisławKalemba">Następne pytanie do ministra finansów. Panie ministrze, chodzi o wzrost zatrudnienia w administracji publicznej - już była o tym mowa - około 46 tys. osób, czy rząd to toleruje, uważa, że to jest właściwe? Wiem, że w reformie administracji publicznej przecież tego nie zakładano. Zakładano zmniejszenie etatów. Jak zwiększenie liczby tych etatów wpływa na wysokość kosztów, jakie to są dodatkowe koszty?</u>
          <u xml:id="u-264.4" who="#StanisławKalemba">Sprawa sygnalizowana m.in. przez prezesa NBP, ale nie tylko, że wzrost inflacji wynikał m.in. z nadmiernego wzrostu cen żywności. Wiemy, że ceny płacone producentom rolnym spadły w 1999 r. o 2%, takie są analizy, a wzrost kosztów produkcji rolnej wynosił około 7%. W ostatnich latach ceny żywności rosły znacznie poniżej tempa inflacji. Bardzo proszę o konkretną wypowiedź, jeżeli chodzi o artykuły żywnościowe, o samą żywność, jeżeli chodzi o używki - tytoń, alkohole, itd. - ale przecież z tego, co wiemy, w innych grupach wzrost cen był znacznie wyższy.</u>
          <u xml:id="u-264.5" who="#StanisławKalemba">Ostatnie pytanie. Dochody z ceł spadły o około 14% i pan prezes NIK mówił o sytuacji na przejściach granicznych, o kontroli m.in. artykułów żywnościowych, a także tekstyliów. Co rząd zamierza zrobić, żeby tą sytuację zmienić, bo praktycznie żywność, tekstylia przechodzą przez granicę bez kontroli? To właśnie wynika z materiałów Najwyższej Izby Kontroli. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#JanKról">Pan poseł Ryszard Stanibuła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#RyszardStanibuła">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kilka pytań do panów ministrów finansów, zdrowia i może rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#RyszardStanibuła">W jakim stopniu nieprawidłowości na etapie tworzenia Biura Pełnomocnika Rządu do Spraw Wprowadzenia Powszechnego Ubezpieczenia Zdrowotnego miały wpływ na działalność reorganizacyjną w pierwszych 3 miesiącach wprowadzania reformy ochrony zdrowia?</u>
          <u xml:id="u-266.2" who="#RyszardStanibuła">Następne pytanie: Proszę szczegółowo określić wymierne straty spowodowane niecelowym zawieraniem umów zlecenia i umów o dzieło z osobami, których zakresy obowiązków służbowych były zbieżne z zakresem zleconych spraw. Wielokrotnie działo się to w poszczególnych resortach.</u>
          <u xml:id="u-266.3" who="#RyszardStanibuła">Kto imiennie odpowiada za brak bieżącego prowadzenia ksiąg rachunkowych i nierzetelność sprawozdawczości budżetowej oraz czy podjęto - i jakie - kroki w celu wyeliminowania tego kryminogennego zjawiska?</u>
          <u xml:id="u-266.4" who="#RyszardStanibuła">Kto imiennie odpowiada za niewywiązywanie się z obowiązku wcześniejszego przygotowywania i wdrożenia w kasach chorych systemu informatycznego pomimo posiadania środków budżetowych na ten cel? Podkreślam, iż wskutek braku jednolitej koncepcji rozwiązywania tego problemu i niewłaściwego przygotowywania procedur przetargowych dochodziło często do wielu nadużyć.</u>
          <u xml:id="u-266.5" who="#RyszardStanibuła">Kto imiennie odpowiada za błędy, błędne decyzje, bulwersujące społeczeństwo, dotyczące zakupów przez kasy chorych samochodów o znacznej wartości jednostkowej, np. przez Lubelską Kasę Chorych?</u>
          <u xml:id="u-266.6" who="#RyszardStanibuła">Czy po opublikowaniu raportu NIK prezes Rady Ministrów zamierza w stosunku do winnych podjąć radykalne kroki? Czy sprawozdanie to pozostanie lekturą tylko dla posłów?</u>
          <u xml:id="u-266.7" who="#RyszardStanibuła">Dlaczego Ministerstwo Zdrowia nie rozliczyło się do czasu zakończenia kontroli ze środków z rezerw celowych w wysokości 169 113 tys. zł, których dysponentem był w 1990 r. minister zdrowia, mimo iż NIK od kilku już lat wnosi o ich rozliczenie?</u>
          <u xml:id="u-266.8" who="#RyszardStanibuła">Dlaczego pomimo wyraźnego zalecenia przez NIK nie zaprzestano finansowania przez ministerstwo zakupu gotowych dóbr inwestycyjnych dla jednostek ochrony zdrowia, dla których organem założycielskim nie jest minister zdrowia?</u>
          <u xml:id="u-266.9" who="#RyszardStanibuła">I kolejne pytania, do ministra rolnictwa: Co faktycznie legło u podstaw faktu, iż Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa nie wykorzystała dotacji na dopłaty do oprocentowania kredytów udzielonych na cele rolnicze w roku 1998 - i zwróciła ją - a odsetek ten wyniósł aż 71,8%?</u>
          <u xml:id="u-266.10" who="#RyszardStanibuła">Kto imiennie dopuścił się rażącego zaniedbania polegającego na braku szczegółowego nadzoru i monitoringu ze strony ministerstwa nad wykorzystaniem przez podległe jednostki środków z rezerw budżetowych jako rezerw celowych?</u>
          <u xml:id="u-266.11" who="#RyszardStanibuła">Jakie istotne przyczyny legły u podstaw niewykonania przez Agencję Rynku Rolnego w roku 1999 zadań programowych określonych w rocznym programie działań interwencyjnych agencji w 1999 r., które w stosunku do planowanych założeń wyniosły o 9,8% mniej?</u>
          <u xml:id="u-266.12" who="#RyszardStanibuła">Proszę o szczegółowe przedstawienie Wysokiej Izbie powodów, dla których Agencja Rynku Rolnego ma ujemny wynik finansowy? Spowodowane to zostało wzrostem kosztów operacyjnych i finansowych poniesionych w wyniku utraty wartości majątku trwałego części spółek, w których agencja posiada udziały i akcje.</u>
          <u xml:id="u-266.13" who="#RyszardStanibuła">Proszę o przedstawienie i uszczegółowienie powodów nielegalnego udzielania dotacji Związkowi Gmin Wyspy Wolin na finansowanie infrastruktury wsi z jaskrawym naruszeniem procedur wynikających z ustawy o zamówieniach publicznych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#JanKról">Pan poseł Andrzej Otręba.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#AndrzejOtręba">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytanie do ministra finansów i pana prezesa Najwyższej Izby Kontroli. Najwyższa Izba Kontroli w sprawozdaniu zwróciła uwagę, że w stosunku do lat poprzednich pogorszyła się skuteczność egzekwowania należnych budżetowi państwa podatków. Wskazują na to rozmiary i dynamika zaległości podatkowych oraz wyniki działalności egzekucji administracyjnych. Pogorszył się ponadto wskaźnik ściągalności egzekucyjnej zaległości podatkowych. Chciałem zapytać pana ministra, co pan zamierza zrobić, żeby tę sytuację poprawić? To są niebagatelne kwoty sięgające kilku miliardów zł. Dzisiaj szukamy 800 mln zł dla nauczycieli.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#AndrzejOtręba">I do pana prezesa NIK. W ustawie budżetowej na 1999 r. zaplanowano przychody z prywatyzacji na poziomie 6 mld 900 mln zł. Osiągnięto wpływy w wysokości 13 mld 347 mln zł. Chciałem zapytać pana prezesa, jaka jest granica dopuszczalności błędu w planowaniu w stosunku do osiągniętego wyniku? Czy np. gdyby zaplanowano 5 mld a wykonano 40 to byłby to dobry wynik - w ocenie oczywiście Najwyższej Izby Kontroli - bo można założyć, że przyjmuje się niskie założenia w przychodach po to, żeby potem można się było wykazać, że się bardzo dobrze pracuje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#JanKról">Pan poseł Stanisław Stec.</u>
          <u xml:id="u-269.2" who="#JanKról">Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-269.3" who="#JanKról">Pan poseł Jan Kulas jest obecny. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#JanKulas">Panie Marszałku! Szanowni Przedstawiciele Rządu! Wysoki Sejmie! W trosce o nasz wspólny czas dwa krótkie pytania.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#JanKulas">Zadłużenie zagraniczne Polski, jak podaje Najwyższa Izba Kontroli, inne dane na grudzień 1999 r., przekroczyło ponad 31 mld dolarów amerykańskich. Niektórzy posłowie opozycji nawet bagatelizowali ten fakt. W dyskusji pojawiła się kontrowersja, bo udało się przy obsłudze zadłużenia zagranicznego osiągnąć pewne sukcesy, pewne korzyści. Ta obsługa była niższa. Właśnie tego dotyczy pytanie. Z czego wynikały te dokonania, te niższe koszta obsługi zadłużenia zagranicznego, co odczytuję oczywiście, jak powiedziałem, jako sukces.</u>
          <u xml:id="u-270.2" who="#JanKulas">Drugie pytanie. Cytowaliśmy w tej debacie różne opinie, OECD, instytucji międzynarodowych, międzynarodowych organizacji gospodarczych, które nadal postrzegają Polskę jako lidera przemian, co w opinii krajowej brzmi dość różnorodnie, mówiąc delikatnie. Wydaje mi się, że takim przykładem tej dobrej opinii naszej wspólnej pracy, bo promocja Polski w Europie i świecie to powinno być wspólne zadanie, może być dobry klimat dla inwestycji zagranicznych w Polsce. Wstępne informacje były pozytywne. Teraz zapytuję konkretnie: Jaki był napływ inwestycji zagranicznych kapitałowych, bezpośrednich inwestycji w Polsce w 1999 r.? Jaka była skala tego zjawiska, jak ocenić to zjawisko i czy te pozytywne trendy będą utrzymywały się w najbliższej przyszłości? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#JanKról">Pan poseł Marek Olewiński.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#JanKról">Nieobecny.</u>
          <u xml:id="u-271.2" who="#JanKról">Pan poseł Józef Gruszka, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#JózefGruszka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Mam trzy krótkie pytania, pierwsze do pana ministra finansów. Jak wynika z podziału zysku Narodowego Banku Polskiego za rok 1999, odpisy na fundusz premiowy Narodowego Banku Polskiego wyniosły 38 mln zł, co przy średnim zatrudnieniu 6322 osoby daje na jednego pracownika średnio ponad 6 tys. zł. Wysokość odpisu zysku na fundusz premiowy wymaga zgody ministra finansów. Mówi o tym oczywiście ustawa o Narodowym Banku Polskim. Jakie szczególne osiągnięcia Narodowego Banku Polskiego w 1999 r. spowodowały, że pan minister finansów wyraził zgodę na tak wysoką premię?</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#JózefGruszka">I dwa pytania do prezesa Narodowego Banku Polskiego.</u>
          <u xml:id="u-272.2" who="#JózefGruszka">Pierwsze. Podstawowa stopa procentowa Narodowego Banku Polskiego dla kredytu lombardowego wynosi obecnie 21,5%. Wskaźnik inflacji wynosi około 10%, stopa realna przewyższa poziom inflacji o ponad 11 punktów procentowych i na podobnym poziomie utrzymuje się od 5 ostatnich lat. Proszę podać przykład kraju Europy Środkowowschodniej i Europy Zachodniej, w którym realna stopa procentowa przekracza poziom inflacji o 10 punktów procentowych.</u>
          <u xml:id="u-272.3" who="#JózefGruszka">I drugie pytanie. Zadłużenie zagraniczne kraju wzrosło z 48,9 mld dolarów w 1997 r. do 60,5 mld dolarów na koniec 1999 r. W tym czasie zadłużenie budżetu państwa zmniejszyło się z 34,4 mld dolarów do 32 mld. Wzrost zadłużenia zagranicznego o 11 mld dolarów tylko w ostatnich dwóch latach dotyczy w całości sektora niepaństwowego, a więc banków, firm, itd. Na tym tle nasuwają się dwa pytania. Pierwsze: Jak w związku z tym Narodowy Bank Polski wykorzystał wynikające z Prawa dewizowego uprawnienia do kontroli, ścigania, jeśli chodzi o zaciąganie prywatnych kredytów zagranicznych? Drugiego pytania nie będę zadawał, zatrzymam się na jednym. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#JanKról">Pan poseł Andrzej Skorulski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#AndrzejSkorulski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Przytoczę: Minister finansów wyraził zgodą na uszczuplenie środków z Funduszu Pracy i przeznaczył te środki na zasilenie budżetu kas chorych i dla górnictwa. Nie kwestionując zapewne uzasadnionych wymienionych potrzeb, trzeba zauważyć, że padają pytania, które były skierowane m.in. do mnie: Czy kwoty zabrane z Funduszu Pracy wrócą na konto tego funduszu, i w jakiej wielkości? Czy zmniejszenie środków Funduszu Pracy odbije się negatywnie na właściwym funkcjonowaniu funduszu w przyszłym roku? Czy pana zdaniem właściwe jest takie zmniejszanie jego funkcji (chodzi tu przede wszystkim o pomoc bezrobotnym)? Jak uwzględniane będą zaciągnięte pożyczki z Funduszu Pracy w ewidencji długu państwowego za ubiegły rok?</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#AndrzejSkorulski">Kolejne pytanie. Panie ministrze, jaka jest pana opinia lub stanowisko dotyczące konieczności uściślenia przepisów odnoszących się do zaciągania zobowiązań państwa, ale spłacanych w następnych latach?</u>
          <u xml:id="u-274.2" who="#AndrzejSkorulski">I ostatnie pytanie. Panie ministrze, co było powodem tak żenująco niskiego wykonania, bo 44,7%, wydatków na rekultywację terenów, na których stacjonowały wojska rosyjskie?</u>
          <u xml:id="u-274.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Radzieckie.)</u>
          <u xml:id="u-274.4" who="#AndrzejSkorulski">Przepraszam, radzieckie. Te tereny przecież są nam potrzebne. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#JanKról">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#JanKról">Pan poseł Marcin Libicki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#MarcinLibicki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Czy biorąc pod uwagę, że dzisiejsze zacofanie Polski w stosunku do krajów zachodnich, a także zacofanie niegdyś przodujących krajów europejskich, takich jak Czechy, Słowenia, wschodnie Niemcy, są wyłącznie wynikiem 45 lat rządów komunistycznych, jest uprawnione, po pierwsze, stwarzanie tu przez posłów wrażenia, jakoby bieda nie była rezultatem tych komunistycznych rządów? Bo jest to rezultatem tych komunistycznych rządów. I czy jest uprawnione mówienie, że przecież minęło już 10 lat rządów od czasu odzyskania przez Polskę niepodległości - zwróćmy uwagę, że z tego 4 lata rządził SLD - a więc, że w ciągu tych 10 lat można już było zrobić tyle, ile zrobiono w latach 1970–1980? A więc moje pytanie: Czy w ogóle jest uprawnione porównywanie rządów, które mają wielkie osiągnięcia, z rządami komunistycznymi, które wpędziły Polskę w biedę i w długotrwałe kłopoty?</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-276.2" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Franciszek Jerzy Stefaniuk)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o pytanie, pan poseł Mirosław Pawlak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#MirosławPawlak">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#MirosławPawlak">Mam dwa pytania. Jedno do pana ministra skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-278.2" who="#MirosławPawlak">Pytanie brzmi: Jaką sumę dywidendy za 1999 r. wypłacono w bankach z większościowym udziałem kapitału zagranicznego? To jest jedno pytanie.</u>
          <u xml:id="u-278.3" who="#MirosławPawlak">Drugie pytanie, do pana posła sprawozdawcy. Minister finansów zmusił ZUS do zaciągnięcia w 1999 r. wysoko oprocentowanych kredytów w bankach komercyjnych, co pociągnęło za sobą dodatkowe obciążenie Funduszu Ubezpieczeń Społecznych sumą ok. 220 mln zł; chodzi o wydatki na odsetki. W ostatecznym rachunku suma ta obciąży podatników. Jakie są w tej mierze wnioski Komisji Finansów Publicznych? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pytanie zada pan poseł Wojciech Nowaczyk z klubu SLD.</u>
          <u xml:id="u-279.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-279.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">To może pan poseł Adam Łoziński z AWS?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#AdamŁoziński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#AdamŁoziński">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Mam trzy pytania.</u>
          <u xml:id="u-280.2" who="#AdamŁoziński">Wysłuchaliśmy dzisiaj bardzo dobrego wystąpienia pani prezes Gronkiewicz-Waltz, przedstawiciela niezależnej instytucji. Czeski bank centralny ustawą z dnia 14 lipca został podporządkowany parlamentowi i będzie podlegał kontroli Najwyższego Urzędu Kontroli w Czechach. Czy takie działania mogą być podejmowane również w Polsce, czy raczej nie będzie to dobry przykład?</u>
          <u xml:id="u-280.3" who="#AdamŁoziński">Drugie pytanie. Pani prezes Gronkiewicz, rozpoczynając swoje wystąpienie, powiedziała, że rok 1999 ujawnił wszystkie następstwa roku poprzedniego. Później pani Gronkiewicz o tym mówiła, pan minister też. Jednak moje odczucie jest takie, że wielu posłów, zwłaszcza opozycji, albo nie chciało tego zrozumieć, albo rzeczywiście nie rozumiało. Chciałbym, żeby pan minister powtórzył chociaż krótko parę haseł, o co chodziło, bo mam wrażenie, że jednak nasi koledzy nie chcą tego zrozumieć.</u>
          <u xml:id="u-280.4" who="#komentarz">(Poseł Józef Gruszka: Może to nieuki?)</u>
          <u xml:id="u-280.5" who="#AdamŁoziński">Słucham?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę pytać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#AdamŁoziński">Nie wiem.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#AdamŁoziński">Następne pytanie, trzecie. Dwie podwyżki stóp procentowych, we wrześniu i chyba w listopadzie, jak tutaj dzisiaj stwierdzono, nie mogły wpłynąć na zaostrzenie polityki makroekonomicznej. Moje pytanie: Czy decyzje podjęte przez Radę Polityki Pieniężnej nie były spóźnione? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pytanie zada pan poseł Wojciech Szczęsny Zarzycki z klubu PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W sprawozdaniu mówi się, że spożycie indywidualne w ubiegłym roku wzrosło o 5%, tymczasem wynagrodzenia w gospodarce narodowej realnie wzrosły o 3,4%, emerytury - o 3,5%, a dochody realne rolników zdecydowanie się zmniejszyły. Wobec tego na jaką grupę społeczną przypada tak wysoki, ponad 5-procentowy, wzrost spożycia?</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Drugie pytanie. Jak wynika ze sprawozdania rządu, dodatnie saldo inwestycji bezpośrednich wyniosło w ubiegłym roku 6,3 mld dolarów. Ile z tej sumy przypada na inwestycje polegające na budowie nowych zakładów, a ile pochodzi ze sprzedaży akcji i udziałów krajowych podmiotów gospodarczych? Ile wynosi udział w PKB operacji przeprowadzanych na giełdzie?</u>
          <u xml:id="u-284.2" who="#WojciechSzczęsnyZarzycki">Ostatnie pytanie. Proszę o odpowiedź: Jaka jest dzisiaj ocena rządu, jeśli chodzi o sytuację na rynku pracy, przy tak wielkim wzroście bezrobocia, znacznie przekraczającym założenia rządu? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pytanie zada pan poseł Wiesław Woda z klubu PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#WiesławWoda">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam dwa pytania do przedstawicieli rządu.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#WiesławWoda">Pierwsze: Jakie były przyczyny niepełnego wykorzystania środków budżetowych na usuwanie skutków powodzi roku 1997 oraz co spowodowało, czyli jakie były przyczyny, przeznaczenia środków planowanych na usuwanie skutków powodzi na inne cele, niezwiązane z powodzią?</u>
          <u xml:id="u-286.2" who="#WiesławWoda">Drugie pytanie. W informacji NIK o wykonaniu budżetu w tomie pierwszym na str. 31 podano informację, że zatrudnienie w administracji publicznej od końca 1998 r. do końca 1999 r. wzrosło o 46 tys. osób. Jakie to wywołało skutki dla budżetu i w jaki sposób rząd zamierza dokonać korekt tych nieprawidłowości? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-287.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pytanie zada pan poseł Zbigniew Kaniewski z klubu SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#ZbigniewKaniewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zapewne, panie ministrze, znane są panu pojawiające się coraz częściej ze strony ekonomistów uwagi o zbliżającym się kryzysie finansów publicznych. Czy i jakie, pana zdaniem, jest nadwartościowanie polskiej złotówki, gdyby pominąć wyprzedaż majątku narodowego i operacje kapitału krótkoterminowego w Polsce? Czy budżet państwa na ubiegły rok, który jest przedmiotem dzisiejszych obrad, jest pana zdaniem wyjściem naprzeciw rozwiązaniu tego problemu, czy ten problem jest pogłębiany? I czy projekt budżetu państwa, nad którym pański rząd Akcji Wyborczej Solidarność pracuje, będzie zawierał propozycje zapobiegające ewentualnym skutkom takiego zjawiska, które dla wszystkich Polaków byłoby wyjątkowo niekorzystne? I drugie pytanie. Ponieważ pan minister nadzoruje prace Głównego Urzędu Ceł, to w kontekście sprawozdania Najwyższej Izby Kontroli i pytań niektórych posłów, ja też trochę się tym zajmuję, chciałem zapytać, czy pan jako minister nadzorujący GUC wyciąga konsekwencje w stosunku do osób, które niestety kiepsko wykonują swoje statutowe obowiązki jako funkcjonariusze Głównego Urzędu Ceł? Czy próby ponownego powrócenia do metod, które jeszcze obowiązywały na początku ubiegłego roku, a które wynegocjowane zostały pod koniec ubiegłego roku, aby uporządkować ochronę rynku wewnętrznego, nie świadczą o tym, że kontrola ze strony ministra finansów jest niestety zbyt enigmatyczna w stosunku do wielu osób, które tam pracują? Czy panowie policzyliście, jakie straty z tytułu utraconych miejsc pracy ponoszą Polacy na skutek właśnie nierzetelnego wykonywania obowiązków przez ludzi, którzy powinni stać na straży uczciwości, jeśli chodzi o wykonywanie swojego zawodu? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-289.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Marian Piłka z klubu AWS zada pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#MarianPiłka">Panie Marszałku! Mam pytanie do pana ministra finansów: Ile wynoszą roczne spłaty długu gierkowskiego i jak będą one wyglądały w ciągu najbliższych lat? Czy pan minister zgodzi się ze stwierdzeniem, że garb zadłużenia gierkowskiego w istotny sposób ogranicza możliwości państwa w zakresie walki z biedą i z tego powodu brakuje pieniędzy na służbę zdrowia, oświatę i pomoc społeczną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-291.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Maciej Manicki jako ostatni.</u>
          <u xml:id="u-291.2" who="#komentarz">(Poseł Marek Wagner: Jeszcze ja, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-291.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo, panie pośle Manicki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#MaciejManicki">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#MaciejManicki">Tylko jedno pytanie. Ponieważ rozmawiamy tutaj o problemie funkcjonowania rządu w 1999 r. i związanej z tym ewentualnej decyzji o absolutorium lub jego braku, mam pytanie do rządu: Dlaczego nie zostały sfinalizowane w 1999 r., notabene do tej pory nie zostały sfinalizowane, prace związane z tzw. ustawą o emeryturach pomostowych? Jest to ustawa, która została zapowiedziana jeszcze w 1998 r., miała być przyjęta w 1999 r., a której brak będzie miał dramatyczne skutki dla budżetu państwa, bowiem rząd się zobowiązał, że w okresie od 1 stycznia 1999 r. do wejścia w życie tej ustawy zapłaci za osoby uprawnione do tego składkę na fundusz, z którego będą finansowane te emerytury pomostowe. Jeżeli taka deklaracja miałaby dotyczyć 4 miesięcy, jak mówiła pani minister Lewicka w 1998 r., to byłoby jeszcze do wytrzymania, ale w tej chwili jest to problem, który wysadzi finanse publiczne w powietrze, jeśli ta zabawa potrwa dłużej. To miało być wykonane w roku 1999 - stąd moje pytanie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-293.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-293.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Zaraz, zaraz, chwileczkę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-293.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jeszcze chciał zadać pytanie?</u>
          <u xml:id="u-293.4" who="#komentarz">(Poseł Jan Kulas: Lista jest zamknięta; panie marszałku, proszę o rzetelne prowadzenie obrad.)</u>
          <u xml:id="u-293.5" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Stec: Ja byłem zapisany.)</u>
          <u xml:id="u-293.6" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Tak, pan poseł Stec był zapisany. Proszę bardzo, pana posła Steca dopuszczę.</u>
          <u xml:id="u-293.7" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Ja naprawdę muszę pilnować sprawnego przebiegu obrad.</u>
          <u xml:id="u-293.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-293.9" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#StanisławStec">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-294.1" who="#StanisławStec">Wysoki Sejmie! Mam dosłownie trzy krótkie pytania. Dwa do pana prezesa NIK. Czy byłby pan prezes uprzejmy trochę więcej powiedzieć na temat tych słynnych kurtek zamówionych przez Ministerstwo Obrony Narodowej u osoby, która jest objęta oskarżeniem sądowym?</u>
          <u xml:id="u-294.2" who="#StanisławStec">Drugie pytanie: Czy w toku kontroli NIK w urzędach skarbowych i w Ministerstwie Finansów było tematem zagadnienie, jakie odsetki zapłacił budżet państwa z tytułu nieterminowego zwrotu podatku dochodowego od osób fizycznych po złożeniu deklaracji? Wiadomo, że jest trzymiesięczny termin. Nie zawsze ten termin jest dotrzymywany przez urzędy skarbowe. Jakie z tego tytułu były zapłacone odsetki i jakie odsetki są płacone, w przypadku gdy w sądzie administracyjnym podatnik wygra sprawę, a wcześniej urząd wyegzekwuje decyzję mimo złożonego odwołania? Te sumy po prostu są coraz większe.</u>
          <u xml:id="u-294.3" who="#StanisławStec">Pytanie do prezesa Narodowego Banku Polskiego. Czy nie uważa, że ustalana przez Radę Polityki Pieniężnej stopa procentowa powoduje to, że koszty obsługi bankowej w naszym kraju są bardzo wysokie, przez co produkcja i usługi realizowane w naszym kraju są niekonkurencyjne w stosunku do produkcji zagranicznej? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-295.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę się sprężać, żeby to było jedno pytanie.</u>
          <u xml:id="u-295.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Wagner.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#MarekWagner">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#MarekWagner">Moje pytanie wynika z pytania pana posła Piłki. Chcę mianowicie pogłębić ten temat i zapytać pana ministra finansów, czy zaprzeczy pan, że koszty obsługi długu krajowego łącznie z kosztami obsługi pożyczek udzielonych ZUS w związku z chlubną działalnością pana Alota przekraczają koszty obsługi długu zagranicznego, tego gierkowskiego, i nie dług zagraniczny jest dzisiaj problemem polskich finansów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Były to pytania poselskie.</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów panią minister Halinę Wasilewską-Trenkner.</u>
          <u xml:id="u-297.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Są zapisane 4 osoby do podsumowania, ustosunkowania się do dyskusji i udzielenia odpowiedzi na pytania.</u>
          <u xml:id="u-297.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Jest apel, żeby można było zrealizować to, co zawiera ostatni wyświetlany komunikat, że głosowanie odbędzie się o godz. 22.</u>
          <u xml:id="u-297.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Myślę, że Wysoka Izba byłaby wdzięczna państwu za to.</u>
          <u xml:id="u-297.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-298.1" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Panie i Panowie Posłowie! Pytań jest bardzo wiele. Na szczęście niektóre się powtarzają, wobec czego będzie łatwiej odpowiadać.</u>
          <u xml:id="u-298.2" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Pierwsza kwestia dotyczy przychodów z prywatyzacji, o które państwo byli łaskawi pytać. Jaka część tych przychodów pochodzi z zagranicy? Nie mamy tu w tej chwili takiego rozbicia. Nie potrafimy odpowiedzieć dokładnie, który inwestor kupujący, zwłaszcza wtedy, kiedy sprzedaż odbywa się poprzez giełdę, ma na pewno fundusze pochodzące z zagranicy. Ponieważ jednak pytali państwo o to, ile wyniosły w roku ubiegłym wpływy z tak zwanych bezpośrednich inwestycji zagranicznych, chcę powiedzieć, że te inwestycje w roku 1999 są oceniane na 6,3 mld dolarów, to znaczy o 27,6% więcej, niż miało to miejsce w roku 1998.</u>
          <u xml:id="u-298.3" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Pan poseł Jedoń był łaskaw pytać, kiedy zostanie wydane rozporządzenie o zasadach umarzania niepodatkowych należności skarbu państwa. To rozporządzenie istnieje, panie pośle, wydane jeszcze na mocy poprzednich podstaw ustawowych. W tej chwili, jak państwo doskonale wiedzą, zarówno ustawa Ordynacja podatkowa, jak i ustawy o egzekucji w administracji są przedmiotem prac Wysokiej Izby. Wtedy kiedy będą zmienione podstawy i zasady wyrażone w tych ustawach, będziemy zmieniali rozporządzenia.</u>
          <u xml:id="u-298.4" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Z tym wiąże się również pytanie o to, dlaczego w sprawozdaniu z wykonania budżetu państwa - jest to pytanie pana posła Jurgiela - nie ma zamieszczonego wykazu podatników, którym umorzono znaczące kwoty. Dlatego nie ma tego w sprawozdaniu, ponieważ minister finansów publikuje tę informacją w Dzienniku Urzędowym Ministerstwa Finansów, zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów, wydanym stosownie do artykułu ustawy o finansach publicznych, na które pan poseł był łaskaw się powoływać.</u>
          <u xml:id="u-298.5" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Pytanie następne: kiedy GUC będzie dawał właściwe zapisy księgowe operacji, które przeprowadza? Ta kontrola, która miała miejsce, kontrola Najwyższej Izby Kontroli, a także nasze własne kontrole, przeprowadzane poprzez urzędy kontroli skarbowej, doprowadziły do sytuacji, w której mamy stosowny materiał i pracujemy bezpośrednio nad tym, aby to, co jest przedmiotem księgowania i ewidencji w Głównym Urzędzie Ceł, nie tylko było zgodne z zasadami stosownych ustaw, ale również aby było kompatybilne z tym, co wiemy o podatkach, po to żeby można było łatwiej i bardziej dogłębnie śledzić operacje podatników i wychwytywać te, które są niewłaściwie prowadzone i narażają skarb państwa na straty.</u>
          <u xml:id="u-298.6" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Nowelizacja rozporządzenia o dopłatach do inwestycji sportowych jest w tej chwili przygotowana. Trzy dni temu dostaliśmy dokładne uwagi z Biura Legislacyjnego rządu, tak że mam nadzieję, że w sierpniu sprawa zostanie pozytywnie doprowadzona do końca.</u>
          <u xml:id="u-298.7" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Pan poseł Jedoń był również łaskaw pytać o nieprawidłowości w ewidencji długu skarbu państwa. Ciągle doskonalimy tę ewidencję, prowadzimy odpowiednio rozszerzoną sprawozdawczość i publikujemy te informacje w stosownych biuletynach kwartalnych, pokazując, jak się zmieniają poszczególne elementy i jak zwiększają się nasze informacje o poszczególnych elementach składających się na dług publiczny i ten dług skarbu państwa, aby ta informacja była jak najszersza.</u>
          <u xml:id="u-298.8" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Jeśli chodzi o argument co do nieprawidłowych sformułowań, jakiego był łaskaw użyć pan poseł Jedoń, to powiem szczerze, że na to pytanie, kiedy te nieprawidłowości zostaną usunięte, można odpowiadać w wielu miejscach. Rozumiem, że pan poseł szedł po linii, która została przedstawiona przez Najwyższą Izbę Kontroli, i nie do końca chciał nas zanudzać, ale niewątpliwie chodziło o to, że Najwyższa Izba Kontroli zwróciła uwagę Ministerstwu Finansów, iż są skarbowe papiery państwa, obligacje z lat przed rokiem 1995, opracowane i emitowane w ten sposób, że między nami a nabywcą obligacji jest umowa, iż odsetki w pewnej części płacimy na bieżąco, a pozostała ich część podlega kapitalizacji. Najwyższa Izba Kontroli zwróciła uwagę, że powinniśmy tę skapitalizowaną część odsetek traktować jako odsetki. Sprawa ta jest jednak dyskusyjna i nie jest jednoznacznie przesądzona tak w nauce o finansach publicznych, jak i w prawie polskim. Wobec tego trudno to nazwać nieprawidłowością.</u>
          <u xml:id="u-298.9" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Pan poseł Kalemba był łaskaw pytać, dlaczego nie wykorzystano środków w dziale dotyczącym rolnictwa i to nie wykorzystano aż 26% środków przeznaczonych na dopłaty do kredytów. Tak się składa, że kredyty mogą być udzielane nie tylko wówczas, kiedy tego chcą potencjalni kredytobiorcy, ale również kiedy kredytodawcy są zgodni co do tego, że potencjalni kredytobiorcy mogą być wiarygodni, to znaczy że spłacą stosowne kredyty w odpowiednim okresie.</u>
          <u xml:id="u-298.10" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Jak państwo mówili dzisiaj wielokrotnie, rok 1999 nie był rokiem najlepszym dla wszystkich polskich przedsiębiorców, w tym także i dla producentów rolnych, wobec czego nie wszyscy z nich chcieli, a jeszcze inni nie do końca mogli, korzystać z akcji kredytowej. Stąd pozostały nadwyżki pieniędzy, a zgodnie z ustawą o finansach publicznych nie wolno ich przesuwać na inne rodzaje kredytów. To powodowało pozostawienie tych kwot.</u>
          <u xml:id="u-298.11" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Pan poseł Kalemba pytał również, dlaczego minister finansów zezwolił na to, aby Narodowy Bank Polski odpisał aż 38 mln zł na fundusze socjalne. Minister finansów na to zezwala, bo tak stanowi ustawa, proszę Wysokiej Izby. Od wielu lat ustawowo jest określone, jaka część pełnych zysków Narodowego Banku Polskiego jest przeznaczana na uzupełnienie jego funduszy własnych, w tym funduszy socjalnych, a jaka część zostaje wpłacona do budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-298.12" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Pan poseł Kalemba pytał też, ile nas kosztuje wzrost zatrudnienia w administracji publicznej o 46 tys. osób. Mam tu poważny kłopot, ponieważ o 46 tys. osób nie wzrosła liczba zatrudnionych w administracji publicznej. Liczba osób zatrudnionych w administracji publicznej w roku ubiegłym - w centralnych jednostkach tej administracji - wynosiła wedle Głównego Urzędu Statystycznego 15 494, a według planu etatów kalkulacyjnych 16 805 osób, więc trudno mówić o wzroście.</u>
          <u xml:id="u-298.13" who="#komentarz">(Poseł Józef Gruszka: A w urzędach wojewódzkich?)</u>
          <u xml:id="u-298.14" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">W urzędach wojewódzkich... Jeżeli pan pozwoli, panie pośle, to postaram się to znaleźć, ale to chwilę potrwa, przepraszam, bo jest to trudne, a informacje Głównego Urzędu Statystycznego o administracji publicznej sytuują administrację samorządową i administrację rządową w jednej grupie. To tak na marginesie. Jeśli pan pozwoli, to za sekundę to odnajdę - bądź moi współpracownicy - i zaraz podamy to państwu.</u>
          <u xml:id="u-298.15" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Pan poseł Stanibuła pytał o to, w jakim stopniu nieprawidłowości dotyczące organizacji Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń Zdrowotnych w pierwszym okresie wpłynęły na sytuację w kasach chorych. Otóż Urząd Nadzoru Ubezpieczeń Zdrowotnych powstawał równolegle z kasami chorych, rozpoczęto organizację na przełomie kwietnia i maja ubiegłego roku, budowano kadrę. Trudno mówić o tym, że były nieprawidłowości w organizacji tego urzędu. Nieprawidłowości w organizacji tego urzędu, które były podnoszone w czasie dyskusji w komisjach sejmowych, dotyczyły tego, że następował przyrost zatrudnienia w ciągu roku. Trudno było postępować inaczej, skoro rozpoczęto sprawę od maja, a obowiązywała ustawa o służbie cywilnej - urząd dostosował się do niej w pełni - w związku z czym ludzie zajmujący tam stanowiska merytoryczne byli wyłaniani na drodze konkursów. A taki konkurs, co państwo niewątpliwie nawet z własnego doświadczenia wiedzą, trwa tak naprawdę około 6 tygodni.</u>
          <u xml:id="u-298.16" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Jeśli chodzi o wdrożenie systemu informatycznego w kasach chorych, to pani pełnomocnik rządu do spraw wprowadzenia reformy zdrowia prowadziła przetargi w roku ubiegłym i nie wydaje się, że jest czymś nieprawidłowym, jeśli zapłaty za przetargi są dokonywane wówczas, kiedy stosowne urządzenia zostaną dostarczone do stosownych miejsc i sprawdzone zostanie ich działanie. Jak informuje tutaj na gorąco pani minister Knysok, obecna z nami, podnoszone przez państwa kwestie dotyczące nieprawidłowości umów zlecenia wiążą się z 7 umowami, które stanowią zaledwie 0,29% ogólnej ich ilości. Łączna kwota, na którą opiewa tych 7 umów, to 17,5 tys. zł. W całej Polsce w roku 1998 zawarto - ale to w całej Polsce, a nie w ministerstwie - 1751 umów na łączną kwotę 1677 tys. zł, w 1999 r. zaś 669 umów na łączną kwotę 1463,8 tys. zł. To jedno wyjaśnienie.</u>
          <u xml:id="u-298.17" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">I drugie wyjaśnienie. Samochody, które nabyto w ramach zakupów majątkowych, to były 3 samochody dla Lubelskiej Kasy Chorych za łączną kwotę 157 tys. zł. W Lublinie. Obejmowało to zarówno koszt samochodu, jak i wszystkie podatki. Nabyto jeden samochód - bus za 90 tys. zł dla prowadzenia kontroli w placówkach zawierających umowy z kasami chorych. To jest dlatego bus, że zazwyczaj kontroli, jeżeli kontrola taka jest przeprowadzana, dokonuje grupa osób, żeby nie było podejrzeń, o których państwo tu dzisiaj dużo mówili. To po pierwsze. A po drugie dlatego, że ta kontrola zazwyczaj nie ogranicza się tylko do dokumentacji kas chorych, ale również do dokumentacji aptek oraz świadczeniodawców.</u>
          <u xml:id="u-298.18" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Dlaczego Ministerstwo Zdrowia nie rozliczyło się z 161 mln zł rezerw? Te rezerwy, o których tutaj mowa, były rezerwami, które powstały pod rządami Prawa budżetowego, pochodziły z 1998 r., ich rozliczenie jest pełne i zostało zakończone, jak informują koledzy z Ministerstwa Zdrowia, jeszcze w trakcie trwania kontroli.</u>
          <u xml:id="u-298.19" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Są dwa pytania pana posła Stanibuły, dotyczące już wyjątkowo szczegółowych spraw związanych z Agencją Rozwoju i Modernizacji Rolnictwa oraz Agencją Rynku Rolnego. Jeśli pan poseł pozwoli, ponieważ nie ma w tej chwili kolegów z ministerstwa rolnictwa, przekażemy im te pytania z prośbą o udzielenie panu posłowi wyjaśnień na piśmie, bo ja, powiadam, nie chcę konfabulować w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-298.20" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Pan poseł Otręba zwraca nam uwagę, że Najwyższa Izba Kontroli stwierdza, iż spadła ściągalność podatków. Ściągalność podatków w roku 1999 spadała z trzech przyczyn. Chciałabym, aby państwo zechcieli zwrócić na nie uwagę.</u>
          <u xml:id="u-298.21" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">O jednej z nich mówiliśmy tu dzisiaj szeroko - o sytuacji makroekonomicznej. Nie jest tak, że jeżeli pogarszają się pewne wskaźniki ekonomiczne w stosunku do prognozowanych założeń, to nie znajduje to odzwierciedlenia w sytuacji finansowej firm. W I kwartale 1999 r., kiedy podstawą płacenia różnego rodzaju podatków i należności były jeszcze tak naprawdę osiągnięcia roku 1998, a grudzień 1998 r. był dla naszych firm bardzo trudny, wiele z nich nie było w stanie w terminie spłacić podatków. Wiele z nich zawiesiło również działalność na przełomie 1998 r. i 1999 r. Potem te podatki były już ściągane lepiej.</u>
          <u xml:id="u-298.22" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Drugim źródłem ściągalności podatków jest to, cośmy dzisiaj pominęli tutaj w czasie dyskusji dyskretnym milczeniem - mianowicie restrukturyzacja różnego rodzaju gałęzi przemysłu, w tym restrukturyzacja górnictwa kamiennego, restrukturyzacja bądź dojrzewanie do restrukturyzacji Polskich Kolei Państwowych, a także hutnictwa, przemysłu obronnego i kilku jeszcze innych dziedzin, powoduje, że duże przedsiębiorstwa, a i mniejsze przedsiębiorstwa w tych dziedzinach zaczynają być bardzo złymi płatnikami tak podatków dla państwa, jak i składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych czy na kasy chorych. Ściągalność jest prowadzona zarówno przez urzędy skarbowe, jak i przez służby windykacyjne FUS. Problem polega jednak na tym, że czasami sygnały płynące z różnych dyskusji i debat są wykorzystywane przez tych dłużników jako sygnał, że można nie płacić, bo za chwilę te zobowiązania wobec skarbu państwa zostaną umorzone.</u>
          <u xml:id="u-298.23" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">To jest największa część naszych zaległości, największa przyczyna braku ściągalności naszych podatków. Komisja Finansów Publicznych prosiła nas, abyśmy przedstawili wyliczenie. Z tego wyliczenia wynika, pan poseł Woźnicki mógłby to chyba potwierdzić, że wzrosła wielkość podatków niemożliwych do ściągnięcia, z czego prawie 27% ma tak naprawdę jedno jedyne źródło - górnictwo węgla kamiennego oraz Polskie Koleje Państwowe.</u>
          <u xml:id="u-298.24" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Następne pytanie pana posła Otręby skierowane jest do Najwyższej Izby Kontroli. Chciałabym tylko zwrócić uwagę, jeśli pan prezes pozwoli, na trzy sprawy. W materiale, który omawiał kierunki prywatyzacji i był uzasadnieniem do budżetu na rok 1999, zapisane było, iż pełny majątek, jaki jest przygotowany do prywatyzacji w roku 1999, może osiągnąć wartość 15,5 mld zł. Mówiliśmy wam również i o tym, że ponieważ rekompensaty dla pracowników budżetówki oraz rekompensaty dla emerytów i rencistów otrzymujących kiedyś dodatki branżowe mają być wypłacone w postaci - wówczas jeszcze obowiązywała ta postać - papierów skarbowych, rekompensat, wobec czego część tego majątku będzie służyła jako podstawa finansowania rekompensat. W art. 11 ustawy budżetowej na rok 1999 było również zapisane, że jeśli dochody z prywatyzacji przekroczą 11,4 mld zł, wówczas poza kwotą 6900 mln, która była zapisana w budżecie, można będzie jeszcze wykorzystać 1100 mln na zmniejszenie zadłużenia skarbu państwa. W ten sposób przechodzimy do sprawy, która także była przedmiotem zainteresowania wielu spośród państwa, mianowicie pan poseł Kulas stwierdził, i to jest prawda, że zadłużenie zagraniczne Polski wynosi ok. 31 mld zł. Jest również prawdą, że w zadłużeniu, które nazywamy krajowym, jest część walorów nominowana w walutach obcych, czyli gdybyśmy chcieli podzielić na złote i na waluty obce, to proporcja wyglądałaby nieco inaczej. Dlaczego mieliśmy niższe koszty obsługi zagranicznego długu Polski w 1999 r.? Z wyjątkowo pozytywnego, a trudnego do przewidzenia układu - o czym mówiła i pani prezes NBP, i pan minister Bauc - z korzystnego układu kursów walutowych i stóp procentowych w momentach, kiedy przypadały terminy spłaty pożyczek. Nie zawsze to tak dobrze przebiega, akurat rok ubiegły był pod tym względem wyjątkowo dobry.</u>
          <u xml:id="u-298.25" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Pan poseł, przepraszam, przekręcę... Było pytanie o kasy chorych i pożyczkę dla górnictwa. Jeżeli chodzi o pożyczkę dla kas chorych - 847,9 mln zł, to zgodnie z tym, co jest zapisane, i z decyzjami, jakie podjęła Wysoka Izba, pożyczka w 1999 r. została umorzona. Stała się zobowiązaniem skarbu państwa, musimy znaleźć na nią pieniądze i sfinansować ją, natomiast nie będzie ona zwracana. Pożyczka dla kas chorych pochodziła z pieniędzy przewidzianych w budżecie, nie zaś z Funduszu Pracy. Natomiast pożyczka dla górnictwa, wynosząca 249 mln zł, jakiej udzielił Fundusz Pracy na rzecz programu restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego poprzez Agencję Rozwoju Przemysłu, jest pożyczką zwrotną. Jeśli zechcą państwo zajrzeć do ustawy budżetowej, to państwo przeczytacie, że w 2000 r. agencja zwraca 50 mln zł, w następnych latach ma zwracać po 100 mln zł. Było również pytanie o rekultywację terenów poradzieckich. Jeśli chodzi o tę sprawę, 13 lipca ub.r. zostało wydane rozporządzenie Rady Ministrów o zasadach wykorzystania tych kwot. One nie zostały w pełni wykorzystane w roku 1999, w związku z tym że pewne programy okazały się bezcelowe i panowie wojewodowie zatrzymali finansowanie. Środki jednak pozostały, jako środki niewygasające, i do połowy tego roku zostały uruchomione.</u>
          <u xml:id="u-298.26" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Pan poseł Libicki zadał pytanie, czy zacofanie jest wyłącznie efektem gospodarki planowanej, czy jest uprawnione mówienie, że już minęło 10 lat. Powiedziałabym tak, że zacofanie jest spowodowane historią kraju i historią jego gospodarki. Jest spowodowane tym, że w pewnych sytuacjach, gdy w latach pięćdziesiątych rozwijały się kraje leżące od Łaby na zachód, Polska nie miała dostępu do różnych form pomocy, czyli do planu Marshalla. Nie miała w związku z tym również odpowiedniego zasilenia kapitałowego. Gospodarka planowa, centralnie planowana, nie była gospodarką budującą zasoby oszczędności w kraju, ponieważ te oszczędności w rachunku, którego nie było w rachunku ekonomicznym, po prostu się nie liczyły. I to powodowało, że kraj nie dysponował odpowiednio wysokim zasobem środków inwestycyjnych. W związku z tym w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych, zwłaszcza w latach siedemdziesiątych zaciągał kredyty. W roku 1978 stanął przed koniecznością spłaty tych kredytów. Nie był w stanie ich spłacić, a dlaczego, to wszyscy wiemy, bo żyliśmy w tym czasie, to jest nasza historia bieżąca i nasze życie. Przez całe lata osiemdziesiąte nie spłacaliśmy tych kredytów, nie było ich obsługi, wobec czego cały ten bardzo trudny proces, polegający na konwersji kredytów i na ustaleniach z Klubem Paryskim, Londyńskim, to dzieło lat dziewięćdziesiątych. I teraz to nas obciąża, ale będzie nas obciążało jeszcze po rok 2024.</u>
          <u xml:id="u-298.27" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Pan poseł Pawlak...</u>
          <u xml:id="u-298.28" who="#komentarz">(Poseł Marcin Libicki: Dziękujemy za to wyjaśnienie.)</u>
          <u xml:id="u-298.29" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Przepraszam, wydaje mi się, że jest to wyjaśnienie bezstronne. Chciałabym, żebyście państwo zechcieli takie przyjąć.</u>
          <u xml:id="u-298.30" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Jaką sumę dywidendy w 1999 r. wypłacono bankom z udziałem kapitału zagranicznego? Otóż z tego, co byliśmy w stanie zliczyć, dywidenda, którą zebrano od wszystkich przedsiębiorstw, spółek akcyjnych z udziałem skarbu państwa, w roku 1999 wynosiła 200 mln zł. Z sześciu największych banków, w których skarb państwa ma udziały, a jednocześnie są to udziały kapitału zagranicznego, budżet państwa otrzymał 21 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-298.31" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Przyznam szczerze, że następne stwierdzenie pana posła Pawlaka o tym, że FUS został zmuszony przez Ministerstwo Finansów do wzięcia pożyczek jest dziwnym trybem na opisanie zdarzenia. Moglibyśmy powiedzieć, że nie byłoby konieczności zaciągnięcia pożyczek, gdyby było możliwe zgromadzenie wszystkich dochodów. Dlaczego one były niemożliwe do zgromadzenia w wielu przypadkach, to już o tym mówiliśmy. Natomiast FUS jest zmuszony do jednej rzeczy, skarb państwa także - do wypłacenia emerytur i rent w bieżącym istniejącym systemie emerytom i rencistom. I dlatego musieliśmy ratować wypłacalność FUS zaciąganiem pożyczek w bankach komercyjnych, a potem kiedy Wysoka Izba podjęła stosowną decyzję, zaciąganiem tych pożyczek w budżecie państwa.</u>
          <u xml:id="u-298.32" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Narodowy Bank Polski, zdaniem rządu, nasz Narodowy Bank Polski powinien być bankiem samodzielnym, niezależnym i niezawisłym. Wobec czego nie uważamy za słuszne, aby następowały takie rozwiązania, jak te, o których donoszą z Czech.</u>
          <u xml:id="u-298.33" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Rozumiem, że następne pytania to są pytania skierowane do pani prezes NBP, ale jeżeli mówimy o tym, że podwyżki stóp procentowych nastąpiły w listopadzie i grudniu, to proszę państwa, zdarzenia listopada i grudnia rzutują na sytuację makroekonomiczną kraju, ale tylko co najwyżej w 2/12 całego obrazu. Wobec czego one w roku 1999 nie były w stanie wpłynąć w sposób zdecydowany na sytuację makroekonomiczną, ważne były z punktu widzenia tego co się dzieje w roku 2000. Odpowiadałam już na temat tego, ile wyniosły inwestycje.</u>
          <u xml:id="u-298.34" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Jeśli chodzi o pytanie, ile wynosi w PKB udział z operacji na giełdzie, to nie potrafię odpowiedzieć - z prostej przyczyny, że Główny Urząd Statystyczny ujmuje to wszystko jako usługi finansowe i jeszcze nie rozliczył w sposób tak szczegółowy produktu krajowego brutto za rok 1999.</u>
          <u xml:id="u-298.35" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">O programie dotyczącym zwalczania bezrobocia i o sposobach budowy tego programu Wysoka Izba dyskutowała, elementy te są znane, wobec czego nie ma chyba potrzeby ich powtarzać.</u>
          <u xml:id="u-298.36" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pani minister, chwileczkę.</u>
          <u xml:id="u-299.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Wysoka Izbo! Zauważyłem, że wielu posłów weszło na salę i nie są zorientowani, co się tu dzieje. Jest to dokończenie debaty nad sprawozdaniem z realizacji budżetu za rok ubiegły. Radziłbym powściągliwość.</u>
          <u xml:id="u-299.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-299.3" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Jaskiernia: Kiedy głosowanie, panie marszałku? Było zapowiedziane na godz. 22.)</u>
          <u xml:id="u-299.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Cha cha cha.)</u>
          <u xml:id="u-299.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Będę musiał pana posła rozczarować. O ile się orientuję, jednak się to trochę przeciągnie.</u>
          <u xml:id="u-299.6" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Jeszcze tylko trzy pytania.</u>
          <u xml:id="u-300.1" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Panie marszałku, dziękuję za tę przerwę.</u>
          <u xml:id="u-300.2" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Chciałabym odpowiedzieć na pytanie, które było tu przedmiotem dyskusji. W roku 1999, jeśli chodzi o zaplanowane w ustawie budżetowej etaty w urzędach wojewodów, wynosiło to 82 624 osoby, a co do wykonania, było to 67 081 osób; a więc też nie widzę wzrostu o owe 46 tys. etatów.</u>
          <u xml:id="u-300.3" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Niektóre pytania państwa się powtarzają. Pan poseł Woda pytał o te same sprawy dotyczące administracji, pytał również, jakie były przyczyny niepełnego wykorzystania środków na usuwanie skutków powodzi w 1998 r. i w 1999 r. W roku 1998 wykorzystanie środków wyglądało w ten sposób, że nie uruchomiono części pochodzącej z kredytów, dlatego że jeszcze nie było stosownie przygotowanych programów, kredytodawcy nie wszystkie te projekty akceptowali, a część środków była środkami złotowymi, które miały towarzyszyć tym kredytom; wobec tego pieniądze nie zostały w pełni uruchomione. W 1999 r. złotowa część rezerw na usuwanie skutków powodzi została wykorzystana co do złotego; natomiast część kredytowa nie w pełni, zostało tam ok. 200 mln zł, dlatego że kredytodawcy odbierali projekty, które były przedmiotem finansowania. Jeśli chodzi o część pieniędzy, która nie została wydatkowana w roku 1999, ale miała być wydatkowana do końca I półrocza tego roku, jest to zawarte w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 14 grudnia o środkach niewygasających.</u>
          <u xml:id="u-300.4" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Pan poseł Kaniewski pytał o to, czy finanse publiczne są zagrożone. Finanse publiczne mogą być zagrożone na bardzo wiele sposobów. Jak państwo wiedzą, bo mieliśmy przyjemność takie sytuacje przeżywać wspólnie, zbyt pochopne, zbyt apodyktyczne i zbyt pejoratywne sądy, jeżeli nie znajdują źródła pokrycia w faktach, także potrafią zburzyć równowagę finansów publicznych. Zadaniem ministra finansów i, jestem pewna, również Narodowego Banku Polskiego nie jest prowadzenie kraju do sytuacji, w której finanse publiczne są zagrożone, lecz prewencja tego zagrożenia, a to oznacza, że trzeba czasami stosować dosyć ostrą, mało przyjemną profilaktykę.</u>
          <u xml:id="u-300.5" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-300.6" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Pan minister finansów, odpowiadałam już na to pytanie, oczywiście nadzoruje Główny Urząd Ceł i prowadzi stosowną polityką kadrową w porozumieniu z panem prezesem Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-300.7" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Pytają państwo, ile wynoszą roczne spłaty długu gierkowskiego. Nie chciałabym być posądzana o złośliwość ani też nie chcę nadużywać państwa cierpliwości. Proszę zajrzeć do ustawy budżetowej na rok 1999, gdzie są podane spłaty długu dla Klubu Londyńskiego i Klubu Paryskiego. To są najważniejsze elementy spłat długów, które powstały w latach 70. i narosły w latach 80.</u>
          <u xml:id="u-300.8" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Dlaczego nie została sfinalizowana praca dotycząca emerytur pomostowych.</u>
          <u xml:id="u-300.9" who="#HalinaWasilewskaTrenkner">Panie Marszałku! Pani minister Lewicka chciałaby udzielić odpowiedzi na to pytanie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani minister.</u>
          <u xml:id="u-301.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu prezesa Najwyższej Izby Kontroli pana Janusza Wojciechowskiego.</u>
          <u xml:id="u-301.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-301.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Jeśli sala będzie cierpliwa, to pan prezes będzie pewniej odpowiadał i czas się nie będzie dłużył. Zatem proszę o spokój.</u>
          <u xml:id="u-301.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Prosiłbym jednak posłów o zachowanie na sali postawy wybitnie parlamentarnej, a postawa wybitnie parlamentarna to każdy wie, gdzie ma swoje miejsce.</u>
          <u xml:id="u-301.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Panowie posłowie, poznam was nawet jak się tyłem odwrócicie i zaraz będę informował publiczność.</u>
          <u xml:id="u-301.6" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo, panie prezesie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#JanuszWojciechowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Będę odpowiadał krótko, dlatego że skierowano do mnie niewiele pytań. Jedno z nich, pana posła Steca, dotyczyło tego, jakie odsetki są płacone przez aparat skarbowy z tytułu nadpłat, zwrotów podatku. 92 492 000 zł to była kwota, którą urzędy skarbowe wypłaciły z tego tytułu, z tytułu podatków i opłat od osób fizycznych - 10 054 000 zł. W kontroli budżetowej bliżej nie badaliśmy przyczyny tego zjawiska, ale wiemy z innych kontroli, i zarzucaliśmy to urzędom skarbowym, o licznych błędach w wydawaniu decyzji związanych z podatkami; z tych błędów biorą się zwroty i konieczność płacenia odsetek.</u>
          <u xml:id="u-302.1" who="#JanuszWojciechowski">Drugie pytanie pana posła Steca dotyczyło sprawy przetargu na kurtki w Ministerstwie Obrony Narodowej, a organizowało to dowództwo wojsk lotniczych. Niebawem będzie pełna informacja na ten temat. Mogę powiedzieć tylko tyle, że zarzucamy naruszenie ustawy o zamówieniach publicznych, między innymi bezzasadne uznanie, że tylko jeden dostawca wchodzi w grę w zakresie takiego wyrobu, jak kurtki. Zarzucamy również zawyżenie ceny zapłaconej wykonawcy, a poza tym była jeszcze taka kwestia, która niestety nie stanowi wyjątku, jeśli chodzi o realizację zamówień publicznych. Polega to na tym, że firma będąca dostawcą kurtek uczestniczyła w negocjacjach zanim formalnie wdrożono procedurę zamówień publicznych.</u>
          <u xml:id="u-302.2" who="#JanuszWojciechowski">Pytanie pana posła Otręby o naszą ocenę, Najwyższej Izby Kontroli, jeśli chodzi o przychody z prywatyzacji. One wyniosły 13 347 495 000 zł, a zakładano, że to będzie 6 900 000 000. Pozostawiamy to bez oceny, choć ten problem wpisuje się w zarzut, jaki Najwyższa Izba Kontroli stawia, dotyczący błędnego prognozowania, błędnego planowania.</u>
          <u xml:id="u-302.3" who="#JanuszWojciechowski">Prywatyzację w ogóle trudno się ocenia w kontrolach NIK, dlatego że nie są precyzyjnie wyznaczone cele prywatyzacji, nie jest wyznaczony precyzyjnie zakres prywatyzacji i zbyt wiele w prywatyzacji jest tego, w co się każe wierzyć, a zbyt mało tego, co można rzetelnie sprawdzić. Jeśli byłyby wyznaczane cele, to można by było sprawdzać, czy konkretne przedsięwzięcia prywatyzacyjne służą ich osiągnięciu. Tak więc tę znaczną rozbieżność, prawie dwukrotną, pozostawiamy ocenie Wysokiej Izby, bo też nie bardzo jest jak ten fakt ocenić z punktu widzenia kryteriów, którymi się kieruje Najwyższa Izba Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-302.4" who="#JanuszWojciechowski">Wreszcie pytanie pana posła Bogumiła Borowskiego dotyczyło tego, jak oceniamy nadzór ministra środowiska nad Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska w związku z tymi zarzutami, które do funduszu kierowaliśmy. Oceniamy ten nadzór krytycznie, czego najlepszym dowodem jest to, że we wnioskach zwracamy się do ministra o to, żeby na przyszłość jego nadzór był bardziej skuteczny. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-302.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu prezesowi.</u>
          <u xml:id="u-303.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu I zastępcę prezesa Narodowego Banku Polskiego pana Jerzego Stopyrę.</u>
          <u xml:id="u-303.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pan prezes też będzie mówił krótko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#JerzyStopyra">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym się odnieść do kilku pytań, które były postawione pod adresem NBP głównie przez pana posła Kalembę i pana posła Gruszkę oraz pana posła Steca. Jedno z tych pytań dotyczyło funduszu premiowego NBP. Pani minister Wasilewska już powiedziała, jakie są przesłanki jego tworzenia, chciałbym tylko dodać, że to porównanie, które wynika ze sprawozdania z wykonania budżetu, może wprowadzać Wysoką Izbę w błąd, ponieważ można porównywać wysokość tego funduszu premiowego 38 mln z wpłaconym w 1999 r. do budżetu zyskiem z NBP w kwocie 500 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-304.1" who="#JerzyStopyra">Otóż chcę powiedzieć, że zgodnie z ustawą o Narodowym Banku Polskim Narodowy Bank Polski wpłaca do budżetu zysk za rok budżetowy w następnym roku. W związku z tym tę kwotę funduszu premiowego należałoby odnieść do zysku wypracowanego w 1999 r., ale który został wpłacony do budżetu w czerwcu tego roku. I ten zysk w kwocie 2400 mln zł w ponad 96% został wpłacony do budżetu jako dochód budżetu. Stąd ten fundusz premiowy w odniesieniu do tego zysku, który został w roku bieżącym wpłacony, kształtuje się na poziomie ok. 1%.</u>
          <u xml:id="u-304.2" who="#JerzyStopyra">Pan poseł Kalemba pyta, czy opłacanie członków Rady Polityki Pieniężnej ponoszone w ciężar kosztów NBP jest właściwe. Otóż chcę powiedzieć, że konstytucja w art. 227 wyraźnie przesądza, że Rada Polityki Pieniężnej jest organem NBP. Obok prezesa NBP, obok zarządu, rada jest organem NBP, co jest oczywiste dla mnie i dla wszystkich, że koszty funkcjonowania rady muszą być pokrywane w ciężar kosztów funkcjonowania banku centralnego. Czy tak jest gdzie indziej? Otóż, powiem szczerze, nie znam kraju, w którym organ prowadzący politykę pieniężną, będący częścią banku centralnego, byłby opłacany z innych środków. Znam natomiast przypadek Wielkiej Brytanii sprzed 4 lat, kiedy polityka pieniężna była prowadzona przez Ministerstwo Finansów i oczywiście koszty funkcjonowania organu, który te decyzje podejmował, były kosztami budżetowymi, ale w 1997 r. Wielka Brytania, ujednolicając swoje ustawodawstwo zgodnie z wymogami Unii Europejskiej wprowadziła zasadę, że polityka pieniężna jest prowadzona przez bank centralny i od tego czasu koszty funkcjonowania Rady Polityki Pieniężnej w Wielkiej Brytanii są również ponoszone w ciężar kosztów banku centralnego.</u>
          <u xml:id="u-304.3" who="#JerzyStopyra">Pan poseł Kalemba, pan poseł Gruszka i pan poseł Stec pytają o przyczyny tak wysokich stóp procentowych w naszym kraju. Zgadzam się, że faktycznie w ujęciu realnym stopy procentowe w Polsce są jedne z najwyższych, ale przyczyn tego jest kilka.</u>
          <u xml:id="u-304.4" who="#JerzyStopyra">Pierwsza najważniejsza jest taka, że w naszym kraju skłonność do oszczędzania jest niska, wynosi ok. 30% produktu krajowego brutto. W innych krajach, np. w Czechach czy na Węgrzech, jest ona znacznie wyższa, a w krajach Unii Europejskiej sięga nawet 100% produktu krajowego brutto. Jeżeli z oszczędności mają być finansowane inwestycje, a kwota oszczędności jest niska, to siłą rzeczy popyt inwestycyjny nie spotyka odpowiedniej kwoty oszczędności. To jest przesłanka, która powoduje wzrost stóp procentowych. Druga przesłanka, równie ważna, jest taka, że w Polsce deficyt budżetowy jest relatywnie wysoki. Powoływano się tutaj na przykład Czech, gdzie stopy są niższe niż w Polsce, ale tam nie ma deficytu sektora finansów publicznych, tam jest nadwyżka i dlatego całe oszczędności mogą być przeznaczone na finansowanie wzrostu gospodarczego i budżet...</u>
          <u xml:id="u-304.5" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Panie prezesie, chwileczkę.</u>
          <u xml:id="u-305.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Panie i panowie posłowie, zdecydujmy się: albo w kuluarach będziecie dyskutować, albo będziecie na sali siedzieć i słuchać, poczekajmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#JerzyStopyra">Było pytanie pana posła...</u>
          <u xml:id="u-306.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Poczekajmy jeszcze, panie prezesie. Kiedyś pewien filozof powiedział, że osoba o przeciętnej inteligencji może w ciągu dnia skupić się przez 15 minut, ale my jesteśmy posłami. Zatem zadam pytanie panom posłom. Jeżeli nie wyrazicie zgody, to możecie stać i rozmawiać, ale ponawiam apel o to, żebyście usiedli na sali.</u>
          <u xml:id="u-307.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-307.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo! Brawo, panie marszałku!)</u>
          <u xml:id="u-307.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Nie dociera?</u>
          <u xml:id="u-307.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-307.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Pan marszałek Zając stoi! Panie marszałku, Zając!)</u>
          <u xml:id="u-307.6" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Jeszcze chwileczkę poczekam. Czy nie dociera do panów posłów, że trzeba zachować powagę na sali?</u>
          <u xml:id="u-307.7" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-307.8" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Nie mogę w tej chwili zrezygnować, panie prezesie. Jeżeli posłom się nie spieszy, to poczekamy.</u>
          <u xml:id="u-307.9" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-307.10" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Rozumiem, że chcecie mnie zdenerwować, ale czas jest najlepszym lekarzem, więc czekamy.</u>
          <u xml:id="u-307.11" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-307.12" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Może są klubowi rzecznicy dyscypliny na sali?</u>
          <u xml:id="u-307.13" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo, panie prezesie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#JerzyStopyra">Jeszcze krótko odpowiem na ostatnie pytanie pana posła Gruszki o to, skąd się wziął przyrost zadłużenia zagranicznego w 1999 r., skoro zadłużenie sektora rządowego za granicą spadło. On się wziął z przyrostu zadłużenia sektora pozabudżetowego, głównie przedsiębiorstw i sektora bankowego. Jak temu można przeciwdziałać? Trzeba powiedzieć, że z uwagi na to, że w roku bieżącym NBP wprowadził płynny kurs walutowy, rośnie ryzyko kursowe związane z zaciąganiem kredytów za granicą. Uważam, że tego typu wzrost zadłużenia, który miał miejsce w roku ubiegłym, w roku bieżącym się nie powtórzy, zresztą już nawet dane za I kwartał tego roku wskazują na to, że zadłużenie tego sektora trochę spadło. Tak że mam nadzieję, że to będzie pod kontrolą.</u>
          <u xml:id="u-308.1" who="#JerzyStopyra">Natomiast instrumenty kontrolowania tego zadłużenia poprzez Prawo dewizowe są pomyślane przez ustawodawcę jako narzędzia, które można stosować w konkretnej bardzo wyjątkowej sytuacji. Na razie taka sytuacja nie występuje, więc uważamy, że nie ma potrzeby stosowania takich narzędzi.</u>
          <u xml:id="u-308.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Wzywam rząd do zachowania spokoju.</u>
          <u xml:id="u-309.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#JerzyStopyra">To tyle. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu prezesowi.</u>
          <u xml:id="u-311.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Mirosława Sekułę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#MirosławSekuła">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Posłowie z AWS nie wykorzystali 18 minut czasu. Myślę, że zrobili bardzo rozsądnie i ja też będę szanował czas. Dlatego postaram się nie odpowiadać szczegółowo, ale posłużę się cytatem w odpowiedzi na te wątpliwości, które się pojawiły: Jest rzeczą normalną i oczywistą, że krytycy sytuacji finansowej kraju będą przede wszystkim eksponowali zjawiska negatywne, umniejszając znaczenie zjawisk pozytywnych, a apologeci zupełnie odwrotnie. Swoje znaczenie mogą mieć opinie i oceny zewnętrzne, np. instytucji zagranicznych, a te na ogół wykazują przewagę elementów pozytywnych nad negatywnymi. W realizacji makroekonomicznych założeń budżetu państwa wystąpiło rzeczywiście szereg istotnych odchyleń o charakterze negatywnym, nie spowodowały one jednak zakłóceń w przebiegu wzrostu gospodarczego w ciągu całego roku. Analiza odchyleń nie stwarza więc podstaw do negatywnej oceny realizacji budżetu, natomiast rzecz jasna prowadzi do wniosku o konieczności wykorzystania negatywnych doświadczeń w przyszłych pracach nad projektami budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-312.1" who="#MirosławSekuła">Proszę państwa był to cytat z wystąpienia pana posła Mieczysława Czerniawskiego wygłoszonego 27 sierpnia 1997 r., kiedy pan poseł Czerniawski był posłem sprawozdawcą występującym w sprawie budżetu za rok 1996. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-312.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-313.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Gruszka.</u>
          <u xml:id="u-313.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W jakim trybie, panie pośle?</u>
          <u xml:id="u-313.3" who="#komentarz">(Poseł Józef Gruszka: W trybie sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-313.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W trybie sprostowania, proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-313.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Panie pośle, chwileczkę. Zanim pan poseł Gruszka sprostuje, to ja apeluję do posłów, żeby byli gotowi do głosowania, by potem nie było rozczarowań.</u>
          <u xml:id="u-313.6" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#JózefGruszka">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-314.1" who="#JózefGruszka">Wysoka Izbo! Powiem rzeczywiście tylko jedno zdanie w trybie sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-314.2" who="#komentarz">(Poseł Mirosław Sekuła: Sprostować można swoją wypowiedź.)</u>
          <u xml:id="u-314.3" who="#JózefGruszka">Pan poseł sprawozdawca był uprzejmy mówić, do czego teraz nawiązuję, że instytucje finansowe bardzo dobrze nas oceniają.</u>
          <u xml:id="u-314.4" who="#komentarz">(Poseł Mirosław Sekuła: To cytat.)</u>
          <u xml:id="u-314.5" who="#JózefGruszka">Tak, ale chcę powiedzieć, tym razem w nawiązaniu do mojego wystąpienia, że te instytucje i ci ludzie nie mieszkają i nie żyją w Polsce. Z tego punktu widzenia nie przyjmuję więc tego wyjaśnienia. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-315.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-315.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W międzyczasie odczytam komunikat: Posiedzenie wspólne Komisji Transportu i Łączności oraz Komisji Finansów Publicznych odbędzie się bezpośrednio po głosowaniach w sali nr 118.</u>
          <u xml:id="u-315.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Jeszcze jeden komunikat: Po głosowaniu będzie kontynuowane posiedzenie Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa.</u>
          <u xml:id="u-315.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm wysłuchał sprawozdania z działalności Narodowego Banku Polskiego w 1999 r., przedstawionego przez panią prezes Hannę Gronkiewicz-Waltz, oraz przeprowadził dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-315.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja wnosi o uchwalenie projektu uchwały, zawartego w sprawozdaniu w druku nr 2065.</u>
          <u xml:id="u-315.6" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja przedstawia jednocześnie wnioski mniejszości, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-315.7" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-315.8" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Chciałem przypomnieć, że rano był komunikat, iż głosowania rozpoczną się o godz. 21. Dziwię się, że panowie posłowie o godz. 22 nie zdążyli jeszcze zająć miejsc na sali.</u>
          <u xml:id="u-315.9" who="#komentarz">(Gwar na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-315.10" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W 1. wniosku mniejszości wnioskodawca proponuje, aby Sejm podjął uchwałę w sprawie nieprzyjęcia sprawozdania z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do dnia 31 grudnia 1999 r. oraz w sprawie nieudzielenia absolutorium dla Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-315.11" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przyjęcie tego wniosku spowoduje bezprzedmiotowość pozostałych wniosków mniejszości oraz projektu uchwały przedstawionego przez komisję.</u>
          <u xml:id="u-315.12" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-315.13" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem 1. wniosku mniejszości, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-315.14" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-315.15" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-315.16" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W głosowaniu wzięło udział 404 posłów. Za - 185, przeciw - 217, wstrzymało się 2.</u>
          <u xml:id="u-315.17" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-315.18" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W 2. wniosku mniejszości do pkt 3. wnioskodawca proponuje skreślić tiret stanowiące, że Sejm zwraca uwagę na istotne nieprawidłowości w wykonaniu budżetu państwa, m.in. w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych.</u>
          <u xml:id="u-315.19" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-315.20" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Słucham?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#MieczysławCzerniawski">Panie marszałku! Chciałem zadać krótkie pytanie posłowi sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-316.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-316.2" who="#MieczysławCzerniawski">Panie pośle sprawozdawco, czy skreślenie tiret dotyczącego nieprawidłowości w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych oznacza, że mimo negatywnej oceny tejże instytucji, dokonanej przez NIK, i mimo negatywnej oceny, która została nam przekazana przez Komisję Polityki Społecznej, czy wykreślenie to oznacza, że Izba dokona pozytywnej oceny działalności ZUS za 1999 rok?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-317.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł sprawozdawca Mirosław Sekuła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#MirosławSekuła">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Tak, panie pośle, to dokładnie to oznacza, co pan powiedział.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-319.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-319.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem 2. wniosku mniejszości do pkt 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-319.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-319.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-319.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W głosowaniu udział wzięło 408 posłów. Za wnioskiem głosowało 158, przeciw - 239, wstrzymało się 11.</u>
          <u xml:id="u-319.6" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-319.7" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W 3. wniosku mniejszości do pkt. 3 wnioskodawca proponuje, aby dodać tiret stanowiący, że Sejm zwraca uwagę na istotne nieprawidłowości w wykonaniu budżetu państwa również w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-319.8" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-319.9" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem 3. wniosku mniejszości do pkt. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-319.10" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-319.11" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-319.12" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 409 posłów. Za głosowało 177, przeciw - 225, wstrzymało się 7.</u>
          <u xml:id="u-319.13" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-319.14" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W 4. wniosku mniejszości do pkt. 3 wnioskodawca proponuje, aby dodać tiret stanowiący, że Sejm zwraca uwagę na istotne nieprawidłowości w wykonaniu budżetu państwa również w Ministerstwie Zdrowia i Opieki Społecznej.</u>
          <u xml:id="u-319.15" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-319.16" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem 4. wniosku mniejszości do pkt. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-319.17" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-319.18" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-319.19" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 409 posłów. Za wnioskiem - 186, przeciw - 222, wstrzymał się 1 poseł.</u>
          <u xml:id="u-319.20" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-319.21" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W 5. wniosku mniejszości do pkt. 3 wnioskodawca proponuje, aby dodać tiret stanowiący, że Sejm zwraca uwagę na istotne nieprawidłowości w wykonaniu budżetu państwa również w Urzędzie Nadzoru Ubezpieczeń Społecznych.</u>
          <u xml:id="u-319.22" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-319.23" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem 5. wniosku mniejszości do pkt 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-319.24" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-319.25" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-319.26" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 407 posłów. Za wnioskiem głosowało 180, przeciw - 224, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-319.27" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-319.28" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W 6. wniosku mniejszości do pkt. 3 wnioskodawca proponuje, aby dodać tiret stanowiący, że Sejm zwraca uwagę na istotne nieprawidłowości w wykonaniu budżetu państwa również w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.</u>
          <u xml:id="u-319.29" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem 6. wniosku mniejszości do pkt. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-319.30" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-319.31" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-319.32" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W głosowaniu wzięło udział 408 posłów. Za wnioskiem głosowało 185, przeciw - 220, wstrzymało się 3 posłów.</u>
          <u xml:id="u-319.33" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-319.34" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W 7. wniosku mniejszości do pkt. 3 wnioskodawca proponuje, aby dodać tiret stanowiący, że Sejm zwraca uwagę na istotne nieprawidłowości w wykonaniu budżetu państwa również w Państwowym Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-319.35" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-319.36" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem 7. wniosku mniejszości do pkt. 3, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-319.37" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-319.38" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-319.39" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">W głosowaniu wzięło udział 406 posłów. Za wnioskiem głosowało 183, przeciw - 218, 5 posłów się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-319.40" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-319.41" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-319.42" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto z pań posłanek i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu uchwały w sprawie przyjęcia sprawozdania z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 1999 r. oraz w sprawie absolutorium dla Rady Ministrów w brzmieniu proponowanym przez Komisję Finansów Publicznych, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-319.43" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-319.44" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-319.45" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Głosowało 409 posłów. Za wnioskiem głosowało 224, przeciw - 184, 1 poseł się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-319.46" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-319.47" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Stwierdzam, że Sejm podjął uchwałę w sprawie przyjęcia sprawozdania z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 1999 r. oraz w sprawie absolutorium dla Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-319.48" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Jeszcze jeden komunikat. Posiedzenie Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność odbędzie się bezpośrednio po głosowaniach w sali kolumnowej.</u>
          <u xml:id="u-319.49" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">No, jeśli ktoś nie głosował za absolutorium...</u>
          <u xml:id="u-319.50" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Ogłaszam 3-minutową przerwę.</u>
          <u xml:id="u-319.51" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 22 min 27 do godz. 22 min 30)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Wysoka Izbo! Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-320.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Ale wam zeszło z tym wychodzeniem z sali.</u>
          <u xml:id="u-320.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 17. porządku dziennego: Sprawozdanie z działalności Najwyższej Izby Kontroli w 1999 r. (druk nr 2006) wraz z opinią Komisji do Spraw Kontroli Państwowej (druk nr 2076).</u>
          <u xml:id="u-320.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu prezesa Najwyższej Izby Kontroli pana Janusza Wojciechowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#JanuszWojciechowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kolejny raz mam zaszczyt dzisiaj stawać przed Wysoką Izbą, tym razem celem przedstawienia sprawozdania z działalności Najwyższej Izby Kontroli w roku 1999. Debata odbywa się w tym samym dniu, w którym dyskutowaliśmy nad analizą z wykonania budżetu państwa. Jest to pewien kłopot dla mnie jako sprawozdającego działalność Najwyższej Izby Kontroli, dlatego że sporo problemów, sporo tez, które wynikają z kontroli NIK, dotyczy zarówno analizy wykonania budżetu, jak i sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-321.1" who="#JanuszWojciechowski">W sprawozdaniu, które przedstawiliśmy Wysokiej Izbie w obszernym dokumencie pisemnym, przedstawiamy szereg informacji dotyczących spraw organizacyjnych Najwyższej Izby Kontroli, dotyczących kadry, szkolenia, wykonania budżetu Najwyższej Izby Kontroli - to wszystko jest zawarte w tym dokumencie, było przedmiotem oceny przez Komisję do Spraw Kontroli Państwowej. Nie będę szerzej tego referował, zajmę się bardziej działalnością kontrolną oraz generalnymi wnioskami, które z tej działalności wynikają.</u>
          <u xml:id="u-321.2" who="#JanuszWojciechowski">Tak więc jeśli chodzi o działalność kontrolną, to zakres tej działalności obejmował 4619 kontroli jednostkowych, to jest duża liczba, choć mniej więcej w tej skali co roku Izba wykonuje swoje zadania, w tym roku było o 62 kontrole jednostkowe więcej niż w minionych latach, niż w roku 1998.</u>
          <u xml:id="u-321.3" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Panie prezesie, chwileczkę.</u>
          <u xml:id="u-322.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Wysoka Izbo! To jest naprawdę sala sejmowa, a nie jakiś deptak spacerowy. Poczekajmy, jeżeli nie poradzę sobie z wami, to będę media prosił.</u>
          <u xml:id="u-322.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-322.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Straż Marszałkowską?)</u>
          <u xml:id="u-322.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Nie. Jutro prasa napisze, kto nie był w stanie normalnie na sali się zachować.</u>
          <u xml:id="u-322.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Czy już możemy? Proszę bardzo, panie prezesie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#JanuszWojciechowski">Mówiłem o liczbie kontroli jednostkowych - 4619 kontroli. 865 kontroli odbywało się w naczelnych i centralnych jednostkach administracji rządowej, 1593 w państwowych osobach prawnych i jednostkach organizacyjnych. Szeroki był zakres kontroli w jednostkach samorządu terytorialnego - 1409 kontroli tam się odbyło, 295 w komunalnych osobach prawnych, 457 w innych jednostkach, m.in. w jednostkach prywatnych, które były wykonawcami zamówień publicznych albo w jakimś innym charakterze miały związek z majątkiem publicznym, bo tylko wtedy takiej kontroli podlegają.</u>
          <u xml:id="u-323.1" who="#JanuszWojciechowski">Plonem ubiegłorocznych kontroli było m.in. odzyskanie dla budżetu państwa i dla skarbu państwa kwoty około ponad 358 mln zł. Plonem kontroli były 74 zawiadomienia do prokuratury, zawiadomienia, które obejmowały 157 osób, w tym 133 osoby na stanowiskach kierowniczych.</u>
          <u xml:id="u-323.2" who="#JanuszWojciechowski">Myślę jednak, że nie w tej statystyce czy nie na statystyce powinna polegać ocena działalności Najwyższej Izby Kontroli. Efekty finansowe są ważnym miernikiem naszej działalności, liczba zawiadomień do prokuratury również, ale głównie wartość tego co robi Najwyższa Izba Kontroli polega na prewencji, na zapobieganiu nadużyciom, nieprawidłowościom w gospodarowaniu majątkiem publicznym w wykorzystaniu środków publicznych.</u>
          <u xml:id="u-323.3" who="#JanuszWojciechowski">Najwyższa Izba Kontroli nie ma również instrumentów władczych, więc nie mamy takiej siły, aby zmieniać rzeczywistość. Praca Izby polega na dostarczaniu informacji, na formułowaniu wniosków, na przedstawianiu propozycji, jak w funkcjonowaniu państwa usuwać te nieprawidłowości, które stwierdzamy.</u>
          <u xml:id="u-323.4" who="#JanuszWojciechowski">Pora jest późna, moje wystąpienie nie może być długie, w związku z tym skoncentruję się na tym, co w dyskusji nad ubiegłorocznym sprawozdaniem formułowano jako oczekiwanie pod adresem Najwyższej Izby Kontroli, a mianowicie że nasze raporty powinny w większym stopniu zawierać diagnozę stanu państwa. Trudno oczywiście na podstawie jednorocznych wyników i z kontroli jednego roku takie szersze diagnozy sformułować, tym niemniej i z tych kontroli w 1999 r., które w dużej mierze są kontynuacją kontroli wcześniej prowadzonych, wiele elementów takiej diagnozy się wyłania. Spróbuję zwrócić uwagę Wysokiej Izby na kilka najważniejszych spraw.</u>
          <u xml:id="u-323.5" who="#JanuszWojciechowski">Na pierwszym miejscu wymieniłbym problem braku szacunku dla prawa. Mówiłem o tym w zeszłym roku, mówiłem o tym również kilka godzin temu w debacie nad analizą wykonania budżetu państwa, że bardzo wiele przepisów prawnych jest niewydanych, akty wykonawcze do ustaw nie są wydawane. To dotyczy budżetu, dotyczy finansów publicznych, ale dotyczy niekiedy zupełnie innych sfer. Na przykład kontrolowaliśmy w roku 1999 realizację ustawy o ochronie zwierząt, ustawy, która była przedmiotem gorących dyskusji tu na tej sali, która została w końcu uchwalona i okazuje się, że po 2 latach jej obowiązywania, kontrola to wykazała, jest ona praktycznie martwym aktem prawnym, dlatego że brakuje przepisów wykonawczych, które w obowiązujących terminach nie zostały wydane, i tak naprawdę niewiele z niej wynika, bo nie ma faktycznej egzekucji przepisów tej ustawy. Ten brak respektu dla prawa wyraża się niekiedy w takich postawach, z którymi spotykamy się w reakcji na wyniki naszej kontroli. Kiedy prezentowaliśmy wyniki analizy budżetu państwa i stawialiśmy zarzut ministrowi zdrowia, że bez podstawy prawnej wydał 239 mln zł, to usłyszeliśmy, były takie publiczne wypowiedzi, dlaczego w ogóle Izba robi z tego problem, zrobił to bez podstawy prawnej, ale przecież była taka potrzeba, trzeba było zabezpieczyć określone potrzeby. Podobna reakcja była kilka dni temu, kiedy prezentowaliśmy wyniki kontroli dotyczące funkcjonowania inspekcji weterynaryjnej i m.in. zarzuciliśmy głównemu lekarzowi weterynarii, że bez podstawy, a nawet wbrew prawu, wbrew ustawie wydał ponad 200 pozwoleń na przywóz do Polski mięsa mechanicznie odkostnionego, mimo że ustawa z 1997 r. wyraźnie takiego importu zabrania. Usłyszeliśmy wtedy argument, że rzeczywiście ustawa zabrania, ale była taka szczególna sytuacja przemysłu mięsnego i trzeba było ten surowiec dostarczyć, w związku z tym to było usprawiedliwione jakimś stanem wyższej konieczności. Niedobrze, jeśli takie postawy są prezentowane, bo to jest zły przykład, który płynie ze strony najwyższych organów państwa, to jest zły sygnał dany społeczeństwu i wydaje się, że nie powinno się takich postaw nie tylko popierać, to oczywiste, ale w ogóle one nie powinny mieć miejsca.</u>
          <u xml:id="u-323.6" who="#JanuszWojciechowski">Brak szacunku dla prawa to często nieprecyzyjne, skomplikowane, zawiłe przepisy, na przykład w ustawach podatkowych, pisaliśmy o tym w obszernej analizie systemowej, opartej na doświadczeniach wielu kontroli, „Podatki w świetle kontroli NIK”, gdzie ten problem właśnie nadmiernego komplikowania prawa występował.</u>
          <u xml:id="u-323.7" who="#JanuszWojciechowski">Drugi problem, który się wyłania z naszych ubiegłorocznych kontroli, to jest zagrożenie korupcją. Przedstawiliśmy w roku ubiegłym taką obszerną analizę pt. „Zagrożenie korupcją w świetle kontroli Najwyższej Izby Kontroli”, zsumowaliśmy tam doświadczenia z 5 lat, ale prawie połowa tego materiału to są dane z kontroli w 1999 r. I tam wskazujemy zarówno najbardziej zagrożone korupcją obszary, jak i mechanizmy, które korupcji sprzyjają. Takim najbardziej zagrożonym obszarem jest m.in. prywatyzacja, gdzie brakuje dwóch elementów. Przed chwilą, odpowiadając na pytanie w debacie budżetowej, o tym mówiłem. Brakuje przede wszystkim dwóch zasadniczych elementów, które powinny być wymagane: po pierwsze, precyzowania celów prywatyzacji, żeby można było sprawdzić, czy te cele były osiągnięte, i po drugie, niezależnej weryfikacji wycen. Ten system wycen, który do tej pory funkcjonuje, jest korupcjogenny, po prostu jest korupcjogenny. Trzeba bowiem wierzyć, że firma doradcza, która wykonuje usługę, zrobiła to dobrze. Niektóre prywatyzacje są kontrolowane przez NIK, te większe to właściwie wszystkie, ale też jeżeli Najwyższa Izba Kontroli kwestionuje wycenę, to się z kolei kwestionuje to, co zrobiła Izba, i dyskusjom nie ma końca, jedni wierzą jednym, inni wierzą drugim. Myślę, że bez systemowego rozwiązania tej kwestii prywatyzacja w dalszym ciągu będzie postrzegana jako zjawisko korupcjogenne.</u>
          <u xml:id="u-323.8" who="#JanuszWojciechowski">Zamówienia publiczne. Mimo że liczba naruszeń zmniejsza się systematycznie - to jest pozytywne zjawisko - to jednak w dalszym ciągu występuje bardzo wiele przetargów korupcjogennych z samego założenia. Nawet trudno jest czegoś złego dopatrzyć się w samej procedurze, procedura jest w porządku, wszystkie wymogi przetargowe są zachowane, ale okazuje się, że wcześniej są jakieś kontakty np. z firmą, która potem ten przetarg wygrywa, że przetarg nie jest właściwie przygotowany, i takich właśnie sytuacji jest wiele - przykładem jest tu m.in. to zamówienie na kurtki, o czym mówiłem, odpowiadając przed chwilą na pytanie w debacie nad budżetem.</u>
          <u xml:id="u-323.9" who="#JanuszWojciechowski">Zbyt wielki jest obszar uznaniowości przechodzącej w dowolność w postępowaniu urzędników. Niekiedy nawet stwierdzamy w kontrolach takie zjawiska, że jakby trochę zapraszano do korupcji. Ostatnio kontrola, której wyniki niebawem będziemy prezentować - jest to kontrola jeszcze z ubiegłego roku, dlatego o niej mówię, dotycząca regulacji obrotu towarowego z zagranicą w zakresie wyrobów rolno-spożywczych i przemysłu lekkiego - wykazała, że w Ministerstwie Gospodarki funkcjonował zupełnie patologiczny system rozdziału koncesji celnych na przywóz różnych towarów, a w szczególności mięsa. Zainteresowani tymi kontyngentami - przepraszam, o kontyngenty chodziło, a nie o koncesje - od miesiąca się tam ustawiali w jakiś kolejkach społecznych i miały tam miejsce nawet gorszące sceny, a wszystko przez to, że system był tak zorganizowany, żeby nie był przejrzysty czy żeby właśnie takie sytuacje prowokować. Po naszej kontroli to się zmieniło, ale szkoda, że w ogóle do takiej sytuacji doszło.</u>
          <u xml:id="u-323.10" who="#JanuszWojciechowski">Wiele elementów korupcjogennych występuje w funkcjonowaniu służb celnych - o tym mówiłem wielokrotnie. System odpraw celnych ma w sobie wiele elementów sprzyjających korupcji. Były deklaracje prezesa Głównego Urzędu Ceł, że to się zmieni. Miejmy nadzieję. Obserwujemy pewne działania w tym kierunku, ale na razie z doświadczeń tych kontroli, które do tej pory prowadziliśmy, wynika, że to zagrożenie korupcją jest niestety bardzo duże.</u>
          <u xml:id="u-323.11" who="#JanuszWojciechowski">W funkcjonowaniu policji występuje podobny problem. System dokonywania kontroli drogowej - to, że policjant jest kasjerem na drodze, że jest bardzo duża dowolność w nakładaniu mandatów za podobne wykroczenia - to jest też okoliczność, która bardzo sprzyja korupcji.</u>
          <u xml:id="u-323.12" who="#JanuszWojciechowski">O tym naszym raporcie dotyczącym korupcji wiele było dyskusji publicznych w mediach. Chcę tylko tutaj zauważyć, że póki co satysfakcjonująca była reakcja na ten raport m.in. w pracy Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów. Uwzględnienie w pakiecie propozycji antykorupcyjnych szeregu naszych wniosków, między innymi dotyczących prywatyzacji, to jest dobry sygnał. Oby te projekty - propozycje na razie - przełożyły się na konkretne decyzje legislacyjne, na konkretne działania organizacyjne. Mamy nadzieję, że tak się stanie.</u>
          <u xml:id="u-323.13" who="#JanuszWojciechowski">Kolejny problem, istotny, jeśli chodzi o tę diagnozę państwa, której się od nas oczekuje, dotyczy słabości państwowych służb nadzoru i kontroli. Funkcjonowanie nadzoru państwowego nad różnymi dziedzinami to był jeden z naszych priorytetów kontrolnych w ubiegłym roku. Wychodziliśmy z założenia, że ponieważ państwo w coraz mniejszym stopniu jest obecne w różnych dziedzinach życia, w gospodarce, a coraz większa jest jego rola właśnie jako regulatora, nadzorcy, należy sprawdzić, jak funkcjonują różne obszary nadzoru państwowego. Była przeprowadzona miedzy innymi kontrola dotycząca nadzoru nad niepaństwowymi szkołami wyższymi. Wykazała ona, że nadzór ten jest zbyt słaby, zarówno z powodu braku czy niepełnego instrumentarium prawnego, jak również z tego powodu, że istniejące instrumenty nie są w pełni wykorzystywane i dochodzi do takich na przykład sytuacji, jak otwieranie nielegalnych filii niektórych szkół wyższych, lub też nie reaguje się na to, że szkoła niepubliczna tylko na starcie spełnia warunki wymagane do uzyskania koncesji, a potem nikt się nie interesuje tym, czy spełnia te warunki w dalszym ciągu.</u>
          <u xml:id="u-323.14" who="#JanuszWojciechowski">Kontrola dotycząca funkcjonowania nadzoru ubezpieczeniowego wykazała szereg niedociągnięć w działalności urzędu nadzoru ubezpieczeniowego, włącznie ze sprawą, która dotyczy upadłego towarzystwa ubezpieczeniowego Polisa; w tym wypadku działania tego nadzoru w świetle kontroli NIK były wyraźnie spóźnione.</u>
          <u xml:id="u-323.15" who="#JanuszWojciechowski">Problemem jest również słabość kontroli wewnętrznej w administracji. Na to zwracaliśmy uwagę w obszernej kontroli właśnie tego dotyczącej. Okazało się, że kontrola wewnętrzna w większości resortów, w większości urzędów jest słaba kadrowo i w niewielkim zakresie jest sprawowana, w niewielkim zakresie korzysta się również z jej wyników.</u>
          <u xml:id="u-323.16" who="#JanuszWojciechowski">Kolejny problem dotyczy bezpieczeństwa publicznego. Szereg kontroli prowadzonych przez Izbę było właśnie poświęconych tej sprawie, między innymi kontrole dotyczące Policji. Z ważniejszych wymienię kontrolę dotyczącą przygotowania Policji do zwalczania przestępczości zorganizowanej. Tam wykazaliśmy szereg niedociągnięć w zakresie koordynacji działań różnych jednostek policyjnych, między innymi to, że nie bardzo było wiadomo, który obszar zwalczania przestępczości do jakiej należał. Pewne działania mogły się dublować. Po naszej kontroli były zmiany organizacyjne, które, miejmy nadzieję, poprawią dotychczasowy stan. Zajmowaliśmy się systemem naboru do Policji, systemem szkolenia, w tych obszarach także znajdując wiele mankamentów i wskazując, co powinno być zrobione, żeby sytuacja się poprawiła.</u>
          <u xml:id="u-323.17" who="#JanuszWojciechowski">Ważny był też zespół kontroli dotyczący bezpieczeństwa w ruchu drogowym. To jest reakcja na stan zagrożenia na polskich drogach, na wielką liczbę wypadków, na ponad 7 tys. ofiar śmiertelnych co roku. Kontrola dotycząca wykonywania przez Policję czynności porządkowych na drogach wykazała, że nieprawidłowe jest w ogóle podejście do tej kontroli. Działania Policji bardziej są nastawione na spektakularne efekty w postaci zatrzymania i ukarania kierowców, a w mniejszym stopniu na to, żeby poprawiać bezpieczeństwo ruchu; włącznie z takim zjawiskiem - znanym chyba wszystkim, którzy poruszają się po drogach - jak ustawianie patroli w tzw. miejscach łownych, po to, żeby tam wymierzyć możliwie najwięcej mandatów, mimo że tak wykonywana kontrola nie ma większego wpływu na rzeczywisty poziom bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-323.18" who="#JanuszWojciechowski">Zajmowaliśmy się również tym obszarem, który dotyczy styku: policja - administracja - zarządcy dróg, czy reaguje się na sygnały o miejscach niebezpiecznych na drogach. Okazuje się, że różnie z tym reagowaniem bywa. Bardzo często są informacje o istotnych zagrożeniach w pewnych miejscach i w sytuacji, gdy istnieją możliwości poprawy stanu bezpieczeństwa, tych możliwości się nie wykorzystuje.</u>
          <u xml:id="u-323.19" who="#JanuszWojciechowski">Ważna była też, jeśli chodzi o kontrole ubiegłoroczne, kontrola dotycząca finansowania policji w warunkach reformy administracyjnej. Ta kontrola z kolei pokazała, że reforma w policji jest jakby zatrzymana w pół kroku, że przekazano sporo funkcji z zakresu działania policji pod nadzór samorządu, a pozostało scentralizowane finansowanie, zakupy centralne w policji, brak monitoringu efektywności wydatków. To wszystko nie sprzyja sprawnemu funkcjonowaniu policji i to też jest zawarte we wnioskach płynących z naszych kontroli.</u>
          <u xml:id="u-323.20" who="#JanuszWojciechowski">Istotnym problemem jest też - przechodzę do kolejnej sprawy - kwestia ochrony polskich granic, tak to można zbiorczo określić. To również problem wypływający z kilku kontroli ubiegłorocznych, których wyniki jeszcze nie są prezentowane w sprawozdaniu, ale stanowią plon naszej ubiegłorocznej pracy. Informacje będą niebawem przedstawione Wysokiej Izbie, albo już zostały przedstawione.</u>
          <u xml:id="u-323.21" who="#JanuszWojciechowski">Kontrola dotycząca inspekcji weterynaryjnej wykazała, że ochrona weterynaryjna polskich granic jest bardzo słaba. Służby weterynaryjne na przejściach granicznych nie są w stanie zapewnić prawidłowej kontroli weterynaryjnej i szczelności naszych granic. Bardzo często transporty środków czy towarów, zwierząt, wyrobów mięsnych, które powinny być poddane kontroli weterynaryjnej, odprawiane są przez służby celne. Bez takiej kontroli to jest wielkie zagrożenie sanitarne i to jest także zagrożenie interesów gospodarczych polskich producentów, którzy nie są chronieni przed nieuczciwą konkurencją. Jest tu też rażąca dysproporcja - naszym eksporterom stawia się bardzo wiele wymagań, bardzo wiele warunków, ich produkty są skrupulatnie sprawdzane pod względem bezpieczeństwa weterynaryjnego, a my nie odpowiadamy stawianiem podobnych wymagań innym.</u>
          <u xml:id="u-323.22" who="#JanuszWojciechowski">Z wynikami tej kontroli korespondują wyniki kontroli dotyczącej funkcjonowania służb celnych w zakresie importu towarów rolno-spożywczych i przemysłu lekkiego - mówiłem o tym w kontekście kontyngentów - jak również to, co dzieje się granicach, dopuszczenie do importu np. wyrobów przemysłu lekkiego po te kilka centów jako wartość podawana do oclenia, do wymiaru podatków, w odniesieniu do wielkich partii towarów, sprowadzanych z różnych stron świata. To jest wielkie zagrożenie dla interesu polskich producentów i bezradność polskich służb celnych wobec tego zjawiska, co ustalono, jest drastycznym, bulwersującym faktem. Niebawem pełne wyniki tej kontroli będą publikowane.</u>
          <u xml:id="u-323.23" who="#JanuszWojciechowski">Kolejny problem, szósty już z tej listy, to kwestie związane z gospodarowaniem majątkiem publicznym. Kilka ważnych kontroli dotyczyło tego obszaru. Z takich ważnych kontroli z ostatniego okresu wymieniłbym kontrolę dotyczącą funkcjonowania Poczty Polskiej. To jest ten ciągle niebezpieczny styk majątku publicznego z majątkiem prywatnym. Kiedy podmioty państwowe zawierają umowy z podmiotami prywatnymi, to niestety nieprawidłowości napotyka się co rok. W przypadku Poczty Polskiej te nieprawidłowości przybrały wymiar bardzo dużej już patologii. Wydzierżawiano od prywatnych firm sprzęt wielomilionowej wartości, płacono wielomilionowe czynsze za sprzęt, który niekoniecznie był potrzebny. Drastyczne przykłady były takie, że po interwencji w toku kontroli zwracano sprzęt jeszcze zapakowany w paczkach, wartości 500 tys. zł, a w międzyczasie zapłacono za niego, nie wyjmując go z paczek, czynsz w wysokości 848 tys. zł. To się zdarzyło w jednej z okręgowych dyrekcji poczty. Straty ostrożnie szacowane z kilku lat, kiedy to zjawisko miało miejsce, określamy na kwotę co najmniej 100 mln zł. Następny problem tkwi w tym, że stwierdzić te nieprawidłowości to jedno, a co z nimi zrobić w przyszłości, to drugie, zwłaszcza w sytuacji, kiedy są zawarte umowy i kiedy podejmuje się próby renegocjowania tych złych umów, ale przepisy prawa w zakresie zawierania umów wielekroć chronią tych, którzy w tych nierzetelnych umowach partycypowali. Szansa jest w postępowaniu karnym. Jeśli uda się wykazać, iż zawarcie tych umów miało charakter przestępczy, wtedy będzie możliwość łatwiejszego wyciągnięcia konsekwencji, również na gruncie prawa cywilnego. To co dotyczyło sprawy poczty, można - użyłem kiedyś takiego sformułowania - tłumaczyć albo korupcją, albo rażącą niefrasobliwością. O ile korupcję trudno udowodnić, to w niefrasobliwość trudno uwierzyć.</u>
          <u xml:id="u-323.24" who="#JanuszWojciechowski">Przypadek poczty jest może tutaj kuriozalny, ale było też szereg innych ważnych kontroli dotyczących gospodarowania majątkiem publicznym. Z głośniejszych przypomnę kontrolę realizacji wynagrodzeń za wnioski racjonalizatorskie w państwowych podmiotach gospodarczych. Stwierdzaliśmy tam wysokie, a niekiedy bardzo wysokie wypłaty za udoskonalenia racjonalizatorskie, które trudno było zweryfikować i których efekty ekonomiczne były wątpliwe albo niesprawdzalne. Jak również zjawisko dość obfitego wynagradzania za wnioski racjonalizatorskie kadry kierowniczej, menażerskiej, przedsiębiorstw państwowych, i to za wnioski polegające na różnego rodzaju usprawnieniach organizacyjnych, w sytuacji gdy takie usprawnianie powinno być wpisane w istotę funkcji zarządzania przedsiębiorstwem. Wyniki kontroli wynagrodzeń w przedsiębiorstwach państwowych też będą niebawem publikowane. Wskazują one na zjawisko wysokiego poziomu tych płac w przeszłości - bo w tej chwili wprowadzono trochę inny stan prawny, między innymi pod wpływem kontroli NIK - bardzo wysokich płac bez powiązania z wynikami finansowymi przedsiębiorstw czy spółek skarbu państwa.</u>
          <u xml:id="u-323.25" who="#JanuszWojciechowski">Wreszcie siódmy obszar, na który chcę zwrócić uwagę, to jest nieefektywność różnych form pomocy społecznej udzielanej przez państwo. Tutaj wspomnę kontrole dotyczące Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Była taka istotna kontrola w ubiegłym roku dotycząca funkcjonowania zakładów pracy chronionej i efektywności wykorzystania środków na wspieranie tych zakładów. Wyniki kontroli wskazują, że te efekty bywały różne. Bardzo często pomoc dla niepełnosprawnych była bardziej pretekstem niż rzeczywistym celem wykorzystania tych środków. Były nawet takie skrajne przypadku, że wszelkie ulgi, przywileje, z których korzystali właściciele czy prowadzący te zakłady pracy chronionej, sięgały kwoty 349 tys. zł rocznie. Były sytuacje, kiedy pod pretekstem zatrudniania niepełnosprawnego kupowano drogie samochody, urządzano jakieś luksusowe kuchnie w hotelach i inne podobne tego rodzaju sytuacje - było to w tej informacji opisane. Dziś przed chwilą Sejm przegłosował pozytywną opinię dla Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Nie wszystko, co odnosi się do tego funduszu, było zawarte w analizie wykonania budżetu państwa. Będziemy niebawem publikować wyniki kolejnej kontroli, tym razem dotyczącej transportu dla niepełnosprawnych. Bardzo ważną kwestią jest tu między innymi sprawa przystosowania dworców do tego, by dać osobom niepełnosprawnym możliwość poruszania się po nich. Wydano na ten cel sporo pieniędzy, jednak żaden dworzec nie jest w pełni przystosowany do potrzeb niepełnosprawnych. Są dworce, na które można dojechać, tylko że, niestety, nie można tam wsiąść do pociągu. Są też takie, na których niepełnosprawny może być odprawiony razem z bagażami - w miejscu, gdzie odprawia się bagaże. W tym samym czasie znaczne środki kierowane są na pomoc wątpliwej wartości, polegającą na przykład na dofinansowaniu przedsiębiorstw taksówkowych czy prywatnych firm przewozowych, które obiecują, że będą przewozić niepełnosprawnych komercyjnie, przy czym nie ma ani żadnej możliwości, ani warunków, aby to dokładnie sprawdzić.</u>
          <u xml:id="u-323.26" who="#JanuszWojciechowski">W tej sferze społecznej również jest wiele nieprawidłowości. Wspomnę może jeszcze jedną kontrolę dotyczącą wykorzystania sprzętu medycznego w placówkach opieki zdrowotnej, w publicznej służbie zdrowia, podczas której na przykład okazało się, że dużo sprzętu użycza się różnego rodzaju fundacjom do komercyjnego świadczenia usług w sytuacji, gdy pacjenci korzystający z publicznej służby zdrowia muszą niekiedy bardzo długo czekać na określone badania.</u>
          <u xml:id="u-323.27" who="#JanuszWojciechowski">Tak w skrócie przedstawiają się wybrane, ważniejsze problemy, jakie zarysowały się podczas kontroli prowadzonych przez Izbę w 1999 r.</u>
          <u xml:id="u-323.28" who="#JanuszWojciechowski">Dla Izby problemem jest skuteczność działań. Jej też dotyczy najczęściej stawiane pytanie: Jaka jest skuteczność, jakie są efekty waszych kontroli? Co z nich wynika, czy są to tylko informacje, czy w ślad za nimi rzeczywiście idą konsekwencje? Myślę, że to jest problem, którego Izba sama nie rozwiąże. Użyłem kiedyś takiego sformułowania, czy raczej parafrazy, że do tanga trzeba dwojga, więc reakcja adresatów naszych wniosków na wyniki kontroli jest podstawowym warunkiem sukcesu Izby, albo jego braku.</u>
          <u xml:id="u-323.29" who="#JanuszWojciechowski">Z jednej strony chodzi o egzekwowanie odpowiedzialności, a wspomniana przeze mnie sprawa kontroli funkcjonowania przedsiębiorstwa Poczta Polska będzie na to dobrym testem. Myślę, że mamy tam do czynienia z tak ewidentnymi przypadkami niegospodarności - sprawa skierowana do prokuratury - że jeśli w tym wypadku będzie trudno tę odpowiedzialność wyegzekwować, to nie należy się dziwić, jeśli trudne, albo wręcz niemożliwe będzie wyegzekwowanie jej w innych sprawach. Oczywiście Izba tu tylko informuje, przedstawia swój pogląd. Reszta zależy od organów ścigania.</u>
          <u xml:id="u-323.30" who="#JanuszWojciechowski">Jest wiele możliwości poprawienia współpracy z organami ścigania. Myślę, że po obu stronach - bo nie wszystko, co robi Izba, musi być idealne - mogą być zastrzeżenia co do kompletności naszych zawiadomień. Cieszę się, że jedna z propozycji Komisji do Spraw Kontroli Państwowej wysunięta w ostatnim okresie dotyczy właśnie zajęcia się tym problemem i zorganizowania rozmowy czy spotkania poświęconego współpracy między Najwyższą Izbą Kontroli a organami ścigania.</u>
          <u xml:id="u-323.31" who="#JanuszWojciechowski">Drugi obszar tej skuteczności, to jest przełożenie wyników naszych kontroli na wnioski legislacyjne, organizacyjne. Z tym też niekiedy jest trudno. Podam tu przykład, nad którym również powinniśmy zastanowić się wspólnie. Mówiłem w debacie budżetowej o kontroli, która dotyczyła pobierania, czy raczej niepobierania opłat za zajęcie pasa drogowego. Podczas takiej wycinkowej kontroli w przypadku części zarządców dróg stwierdziliśmy, że nie pobrano opłat na co najmniej 54 mln zł. Można się domyślać - są wszelkie podstawy, by tak sądzić - że dzieje się tak w całym kraju, bo badanie było przekrojowe. Nie wiem, na ile reprezentatywne, ale na pewno przekrojowe. W związku z tym to zjawisko nie jest odosobnione, tylko występuje dość powszechnie - nie nalicza się opłat, nie pobiera się opłat, bezzasadnie zwalnia się z tych opłat. Są to duże pieniądze leżące niejako na ulicy. Ale teraz jest kwestia, jakie działania uruchomić, żeby te opłaty były egzekwowane - z przeznaczeniem na drogi, na inne tak bardzo potrzebne wydatki. Przecież wiemy, jakie są braki, jeśli chodzi o nakłady na drogi w Polsce. Łatwiej jeszcze można tutaj zdyscyplinować administrację rządową, Generalną Dyrekcję Dróg Publicznych, której podlegają drogi krajowe, ale już gorzej jest z samorządami. W jaki sposób można dotrzeć do samorządów - apelując czy występując do nich w jakiejś innej formie, może uruchamiając nadzór ze strony wojewodów - po to, żeby wykorzystywały wszystkie swoje możliwości w zakresie pozyskiwania środków z tych opłat. Bo to jest kwestia z jednej strony finansowa, a z drugiej strony również pewnej skuteczności prawa, przestrzegania prawa, traktowania wszystkich według tej samej miary.</u>
          <u xml:id="u-323.32" who="#JanuszWojciechowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z powodu późnej pory nie będę już rozwijał innych kwestii, które chciałem przedstawić w tym wystąpieniu. Sądzę, że w debacie padną jeszcze ze strony państwa posłów inne uwagi, a także pytania, na które udzielę odpowiedzi. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-323.33" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu prezesowi.</u>
          <u xml:id="u-324.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu przewodniczącego Komisji do Spraw Kontroli Państwowej pana posła Józefa Zycha w celu przedstawienia opinii komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#JózefZych">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Sejm Rzeczypospolitej od kilku kadencji wykazywał szczególne zainteresowanie Najwyższą Izbą Kontroli, a w szczególności badaniem działalności organów państwa na odcinku przestrzegania przepisów budżetu państwa, przepisów prawnych. Dowodem na to jest nowelizowana ustawa o Najwyższej Izbie Kontroli i powołanie w tej kadencji specjalnej Komisji do Spraw Kontroli Państwowej, a z drugiej strony dążenie do tego, aby wnioski Najwyższej Izby Kontroli były prawidłowo wykorzystywane. Innymi słowy, wielokrotnie w tej Izbie mówiono o tym, że potrzebne są mechanizmy, rozpoznanie procesów negatywnych, szczególnie gdy chodzi o organy państwa, i odpowiednie reagowanie. O ile to pierwsze nam się udaje, to jednak nie potrafimy wykorzystać w Sejmie doświadczenia i wniosków NIK. Przykładem jest dzisiejsza debata.</u>
          <u xml:id="u-325.1" who="#JózefZych">W imieniu Komisji do Spraw Kontroli Państwowej, panie marszałku, wyrażam żal, że ta debata odbywa się w nocy - debata, która powinna być nie tylko dla Sejmu, ale przede wszystkim dla społeczeństwa pouczająca, bo chociażby z wystąpienia - przed chwilą - pana prezesa wynika wiele wniosków. Sądzę, że takie planowanie posiedzenia Sejmu, i w sprawie tak istotnej, jak sprawozdanie najwyższego organu kontrolnego w państwie, jest jednak poważnym błędem.</u>
          <u xml:id="u-325.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-325.3" who="#JózefZych">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Komisja do Spraw Kontroli Państwowej miała ułatwione zadanie, gdyż na co dzień współpracuje z NIK i zajmuje się jego problemami. Przedstawiciele Najwyższej Izby Kontroli uczestniczyli w 21 posiedzeniach komisji. Zajmowaliśmy się wszystkim - opiniowaniem planów pracy komisji, poszczególnymi problemami bieżącymi, które w określonym czasie były aktualne, jak i wykonaniem budżetu przez Najwyższą Izbę Kontroli, a także tymi wszystkimi kwestiami, o których jest mowa w bardzo obszernym sprawozdaniu.</u>
          <u xml:id="u-325.4" who="#JózefZych">Chciałbym stwierdzić, że Komisja do Spraw Kontroli Państwowej stwierdza, iż Najwyższa Izba Kontroli działała zgodnie z ustawą o NIK i wyrażała jednocześnie głęboką troskę o to, aby organy państwa działały prawidłowo. Jest na to wiele dowodów. Ale trzeba zwrócić uwagę także na to, iż w tym okresie wystąpiło wiele negatywnych zjawisk, z którymi - jak przed chwilą stwierdził prezes Wojciechowski - sama Najwyższa Izba Kontroli sobie nie poradzi.</u>
          <u xml:id="u-325.5" who="#JózefZych">Pierwszy problem najważniejszy to jest stwierdzanie niemalże w każdej kontroli nieprawidłowości, począwszy od naruszeń prawa, które jeszcze nie rodzą odpowiedzialności karnej, aż po takie, które rodzą tę odpowiedzialność. Zachodzi wobec tego pytanie, jak powinno to być realizowane. Skuteczność ta jest znikoma - wyciąganie wniosków - z wielu powodów. Po pierwsze, same te jednostki organizacyjne i jednostki nadzorcze nie bardzo przejmują się tym wszystkim, co się dzieje, co się stwierdza i do końca nie wyciągają żadnych wniosków.</u>
          <u xml:id="u-325.6" who="#JózefZych">No, panie prezesie, nie jest to tak do końca, że nie można pociągnąć do odpowiedzialności tych, którzy zawierają takie umowy. Przecież pod umową ktoś się podpisuje. A zatem podstawowa zasada odpowiedzialności tego, kto podejmuje decyzje i kto podpisuje takie umowy. Problem jest w tym, żeby chcieć dochodzić tych roszczeń. I tu od razu rodzi się bardzo ważny problem i sprawa bardzo dziwna. Nikt jeszcze, a w każdym razie Sejm nie zmienił ustawy o radcach prawnych, a ustawa ta w sposób jednoznaczny nakłada obowiązki na kierowników zakładów pracy. Mówię tutaj o przedsiębiorstwach państwowych lub spółkach z udziałem skarbu państwa i tych podmiotach, które wykonują zadania zlecone przez państwo. Tam przed zawarciem umowy jest obowiązek zasięgnięcia opinii radcy prawnego co do treści opiniowanej umowy. Wielokrotnie radca ma także obowiązek przygotować taki projekt umowy. A zatem jest to kwestia do przedyskutowania z samorządem radców prawnych, żeby z drugiej strony zwracać na to uwagę, no i żeby, rzecz jasna, nie opiniować albo przygotowywać takie umowy, które prowadzą do obejścia prawa. To jest zagadnienie pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-325.7" who="#JózefZych">Drugie, bardzo istotne, to jest współpraca z prokuraturą, albo inaczej mówiąc, doniesienia do prokuratury w razie stwierdzenia naruszenia prawa czy uzasadnionego podejrzenia o popełnienie przestępstwa. Analiza, która jest przedstawiana co roku przez Najwyższą Izbę Kontroli, musi budzić uzasadnione wątpliwości. Bardzo dużo jest przypadków, kiedy prokuratura umarza postępowania. Są przypadki takich rażących błędów natury prawnej, że czasami wywołuje to zdziwienie, iż prokuratorzy podchodzą, niektórzy oczywiście, tak pobieżnie albo w sposób tak płytki do pewnych zagadnień. To jest na dalszą metę nie do utrzymania.</u>
          <u xml:id="u-325.8" who="#JózefZych">Jeżeli chcemy poważnie traktować ustalenia Najwyższej Izby Kontroli, trzeba znaleźć sposób na to, aby organy ścigania także bardzo wnikliwie analizowały te materiały. Stąd też Komisja do Spraw Kontroli Państwa wychodzi z propozycją, która znalazła także uznanie Prezydium Sejmu, zorganizowania wspólnego spotkania prokuratury w Najwyższej Izbie Kontroli. Oczywiście patronować temu będzie nasza komisja. Trzeba po prostu omówić te wszystkie przypadki i jednocześnie zastanowić się nad sposobem wykorzystania tych materiałów.</u>
          <u xml:id="u-325.9" who="#JózefZych">Z tym zagadnieniem wiąże się inne, a mianowicie w Polsce działają różne organy kontrolne państwa i do komisji wpływają także zażalenia tego typu, iż bardzo często w ciągu 1, 2, 3 miesięcy kontrole nakładały się jedna na drugą i były przeprowadzane w tym samym zakresie. Powstaje zatem zagadnienie współpracy Najwyższej Izby Kontroli z innymi organami kontrolnymi państwa, wykorzystywania wzajemnie materiałów, i w tym zakresie komisja wychodzi z inicjatywą zorganizowania takiego spotkania.</u>
          <u xml:id="u-325.10" who="#JózefZych">Jeżeli analizujemy prace Najwyższej Izby Kontroli i porównujemy to z tym, co dzieje się w tej chwili w kraju, to okazuje się, że możemy zaobserwować nowe zjawisko, mianowicie z jednej strony NIK ustala pewne fakty, wyciąga wnioski, a z drugiej strony pojawia się przedziwne zjawisko, w wielu przypadkach ewidentne, że rozpętana zostaje burza prasowa, jakoby NIK przekraczał swoje uprawnienia, działał niekiedy na szkodę kontrolowanych jednostek, ujawniał pewne sprawy, które nie powinny być ujawniane. Podmioty, które były kontrolowane i którym przedstawiono zarzuty, nie zastanawiają się, jak w drodze postępowania w trybie odwoławczym usunąć nieprawidłowości, ale robią coś innego. Robi się zamęt, aby odwrócić uwagę społeczeństwa od zasadniczej sprawy i wywołać wrażenie, że jest organ, który mąci, którego ustalenia są nieprawidłowe, który narusza prawo, szkodzi itd. To, jak w sposób prawidłowy wykorzystywać te materiały, a jednocześnie przeciwdziałać zjawiskom negatywnym i umacniać pozycję Najwyższej Izby Kontroli, jest bardzo ważne dla Sejmu i dla naszej komisji.</u>
          <u xml:id="u-325.11" who="#JózefZych">Chcę powiedzieć, że komisja w sposób bardzo szczegółowy zajmowała się wieloma kwestiami, na przykład podjęła sprawę polityki kadrowej w NIK, wnikając bardzo głęboko w problematykę zatrudniania, zwalniania, problematykę awansowania itd. To czasami budziło niezadowolenie Najwyższej Izby Kontroli, zresztą dla mnie zupełnie zrozumiałe. Tak samo wnikliwie badaliśmy statut Najwyższej Izby Kontroli oraz samą ustawę. Powstała w komisji inicjatywa dokonania zmian w ustawie o NIK. Prace nad tym projektem trwają już od kilku miesięcy, dzisiaj kontynuowaliśmy dyskusję na ten temat. Mamy z jednej strony propozycje przygotowane przez panią poseł Liszcz, z drugiej strony przez podkomisję. Mam nadzieję, że jeżeli będzie inicjatywa ustawodawcza, to ona zmierzać będzie do tego, aby praca NIK była bardziej efektywna i aby stworzyć mechanizmy niezbędne do działalności również na odcinku kadrowym.</u>
          <u xml:id="u-325.12" who="#JózefZych">Komisja zajmowała się także problematyką doraźnych kontroli przeprowadzanych przez NIK, w tym bardzo szczegółowo zajmowała się kwestią kontroli przeprowadzanej przez NIK w ZUS, bo wiemy doskonale o tym, że po tej kontroli przedstawiano NIK i jej prezesowi zarzuty co do tego, że kontrola była przeprowadzana zbyt długo, że nie ujawniano wyników tej kontroli itd. Przeprowadzono również drugą kontrolę. Myślę, że te materiały, które na dzień dzisiejszy mamy, obrazują przebieg tej kontroli. Zresztą w tej sprawie zasięgaliśmy także opinii ekspertów. I na dzień dzisiejszy nie ma większych zastrzeżeń co do sposobu przeprowadzenia tej kontroli i jej wyników.</u>
          <u xml:id="u-325.13" who="#JózefZych">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Najwyższa Izba Kontroli, co wymaga szczególnego podkreślenia, brała czynny udział w tworzeniu prawa. Chodzi tutaj o opiniowanie poszczególnych projektów ustaw i aktywny udział w pracach w komisjach sejmowych czy szerzej, także w komisjach senackich. Bardzo często te uwagi były bardzo cenne i propozycje przyczyniały się do prawidłowego uregulowania wielu kwestii.</u>
          <u xml:id="u-325.14" who="#JózefZych">Wydaje się, że ten kierunek działalności jest bardzo istotny. Jednak, jak na wstępie powiedział prezes Wojciechowski, dla nas istotną kwestią, jeśli chodzi o materiały, które dostarcza NIK, jest przede wszystkim zagadnienie, w jaki sposób Sejm ma te materiały wykorzystać, w jaki sposób powinien przeciwdziałać poszczególnym negatywnym zjawiskom i jednocześnie w jaki sposób może wpływać na to, aby wyniki kontroli były przestrzegane.</u>
          <u xml:id="u-325.15" who="#JózefZych">Chciałbym także poinformować, że w pracach komisji spotykamy się z nowym zjawiskiem, mianowicie coraz częściej zgłaszane są skargi. Nie mówię, czy one są zasadne, czy nie, bo w tej chwili przystępujemy do badań, ale takie zjawisko występuje i to jest nowe zadanie dla komisji. Będziemy musieli także zastanowić się, w jaki sposób komisja będzie w przyszłości działać i rozpatrywać także tego typu skargi.</u>
          <u xml:id="u-325.16" who="#JózefZych">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Komisja do spraw kontroli stwierdza, że w ubiegłym roku Najwyższa Izba Kontroli działała także zgodnie z własnym planem, który był opiniowany zarówno przez naszą komisję, jak i przez pozostałe komisje.</u>
          <u xml:id="u-325.17" who="#JózefZych">Jeżeli komisje sejmowe zgłaszały wnioski co do uwzględnienia w planie pracy poszczególnych tematów, były one uwzględniane, a także jeżeli były przypadki wniosków o przeprowadzanie doraźnych kontroli, wtedy NIK brał to pod uwagę.</u>
          <u xml:id="u-325.18" who="#JózefZych">W imieniu komisji chciałbym wnieść o przyjęcie sprawozdania i uznanie, że Najwyższa Izba Kontroli w roku 1999 działała zgodnie z prawem i zgodnie z ustawą o Najwyższej Izbie Kontroli.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-326.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Sejm ustalił w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego podział czasu pomiędzy kluby i koła, w zależności od ich wielkości, w granicach od 4 do 43 minut, to jest debatę krótką.</u>
          <u xml:id="u-326.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-326.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu panią posłankę Teresę Liszcz w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#TeresaLiszcz">Panie Marszałku! Panie Prezesie Najwyższej Izby Kontroli! Panie i Panowie Posłowie! Proszę mi, panie marszałku, pozwolić także pozdrowić innych członków kierownictwa Najwyższej Izby Kontroli i pracowników na galerii,...</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pozwalam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#TeresaLiszcz">... którzy tu dzielnie z nami na nocnej zmianie pracują.</u>
          <u xml:id="u-329.1" who="#TeresaLiszcz">Szanowni Państwo! Dosyć nieoczekiwanie spadł na mnie zaszczyt reprezentowania klubu Akcji Wyborczej Solidarność w debacie nad tegorocznym sprawozdaniem Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-329.2" who="#TeresaLiszcz">Sprawozdanie to, które mieliśmy okazję wcześniej studiować, liczące wraz z załącznikami blisko 250 stron, obrazuje wykonaną w ubiegłym roku wielką pracę półtora tysiąca pracowników Najwyższej Izby Kontroli, za którą w imieniu mojego klubu wyrażam podziękowanie i przekazuję wyrazy uznania.</u>
          <u xml:id="u-329.3" who="#TeresaLiszcz">Jest to praca wykonana przede wszystkim na rzecz Sejmu, który dzięki kontrolom NIK, dzięki wynikom tych kontroli, informacjom z tych kontroli otrzymuje fotografie stanu państwa na różnych obszarach jego działalności.</u>
          <u xml:id="u-329.4" who="#TeresaLiszcz">W sprawozdaniu wyróżniono 8 najważniejszych kontrolowanych przez NIK w 1999 r., nie tylko zresztą w tym roku, obszarów: gospodarowanie środkami publicznymi, wdrażanie reform systemowych, procesy prywatyzacji i restrukturyzacji, realizacja funkcji nadzoru i kontroli przez organy państwowe, procesy integracyjne, bezpieczeństwo państwa i bezpieczeństwo obywateli, działalność państwa w sferze społecznej i wreszcie zagrożenie korupcją. Większość z tych obszarów kontrolnych podlega zresztą systematycznej, co rok ponawianej, kontroli, która pozwala na obserwację i wyciąganie wniosków o charakterze systemowym, dotyczących mechanizmów funkcjonowania państwa, a nie tylko jednostkowych, chociażby ważnych czy bulwersujących, przypadków. Zaprzecza to stawianym Najwyższej Izby Kontroli w niedalekiej przeszłości zarzutom, jakoby brak było w jej działaniu długofalowej strategii, a jej roczne plany pracy były zbiorem przypadkowych tematów wymyślanych przez poszczególne departamenty i delegatury oraz zgłaszanych przez zewnętrzne podmioty, w szczególności przez komisje sejmowe.</u>
          <u xml:id="u-329.5" who="#TeresaLiszcz">Koncentracja działalności kontrolnej Izby na wybranych, priorytetowych dla państwa, obszarach i procesach jest niezwykle ważna dla oceny prawidłowości funkcjonowania państwa, jego organów, trafności kierunku podjętych reform i sposobu ich wdrażania, bez której to oceny nie można kontynuować reformowania i naprawiać tego, co w państwie źle działa.</u>
          <u xml:id="u-329.6" who="#TeresaLiszcz">Zadaniem organów Sejmu, a w szczególności Prezydium Sejmu oraz Komisji ds. Kontroli Państwowej, jest wsparcie Izby w tworzeniu jej planu pracy na kolejny rok w taki sposób, aby nie naruszać tych priorytetów przez nieprzemyślane propozycje kontroli o charakterze jednostkowym, doraźnym, co mogłoby zaabsorbować zbyt wiele sił pracowników NIK, kosztem tych najważniejszych obszarów, które powinny podlegać systematycznej, corocznej kontroli. Myślę, że w tym zakresie Komisji ds. Kontroli Państwowej nie powinna się wahać i stać się swoistym recenzentem tematów kontroli zgłaszanych przez pojedynczych posłów, a nawet przez komisje, czego w ubiegłym roku nie zrobiliśmy.</u>
          <u xml:id="u-329.7" who="#TeresaLiszcz">Ocena działalności państwa w wymienionych wyżej obszarach, oparta na wynikach kontroli przeprowadzonych w 1999 r., zaprezentowana w sprawozdaniu, jest dość krytyczna. Ta krytyczna ocena odnosi się w pierwszym rzędzie do działalności prawotwórczej, a więc także do naszej działalności. Izba stwierdza pogłębiające się zjawisko erozji prawa, wynikające z istnienia tolerowanych, niekiedy od dawna, luk w prawie, wewnętrznych sprzeczności w systemie prawa, zbyt częstych zmian niektórych przepisów, i to tak ważnych, jak na przykład przepisy podatkowe, niewydawania lub wydawania z wielkim opóźnieniem aktów wykonawczych do ustaw. Trzeba przyznać, że Izba nie ogranicza się do wytknięcia wad naszego porządku prawnego, lecz zgłasza propozycje naprawy, wnioski legislacyjne; w ubiegłym roku było ich 66.</u>
          <u xml:id="u-329.8" who="#TeresaLiszcz">Najważniejszym przedmiotem obowiązkowej i corocznej kontroli NIK, więc także w roku 1999, jest gospodarowanie środkami publicznymi. Wyniki tych kontroli wskazują na niedostateczną dbałość odpowiedzialnych za to organów państwowych, w tym szczególnie powołanych do troski o interes skarbu państwa i dochody budżetu, jak organy skarbowe i Ministerstwo Finansów, o zabezpieczenie interesów skarbu państwa i realizację dochodów budżetu państwa. Zwracamy zwłaszcza uwagę na to, na co szczególną uwagę zwraca Izba w sprawozdaniu, że zbytnio szafuje się zwolnieniami od podatków, decyzjami o zaniechaniu poboru podatków, zbyt wiele jest ulg i luzów decyzyjnych w tym zakresie dla tych organów, ze szkodą dla interesu państwa, a czasem także i dla uczciwej konkurencji między podmiotami gospodarczymi.</u>
          <u xml:id="u-329.9" who="#TeresaLiszcz">Izba już w ubiegłym roku podjęła kontrolę wdrażania reform systemowych. Pamiętam dyskusję nad planem pracy na posiedzeniu Komisji ds. Kontroli Państwowej, kiedy zwracaliśmy uwagę na to, że jest jeszcze zbyt wcześnie, dopiero pierwszy rok wdrażania reform, i że kontrola wchodząca już w tym momencie może utrudnić start tych reform, i tak bardzo trudny. Izba prezentuje krytyczną ocenę dotyczącą zwłaszcza przygotowania i wdrożenia reformy służby zdrowia, z czym trudno polemizować, bo większość z nas na własnej skórze zdołała się przekonać o tym, jakie było funkcjonowanie w pierwszym roku zreformowanej służby zdrowia, ale trzeba przyznać, że już w roku następnym jest wyraźna poprawa. Nie mamy natomiast wątpliwości, że kontrola tych reform musi być prowadzona na bieżąco i wydaje się, że bardziej miarodajne w tym zakresie będą wyniki kontroli prowadzonych w tym roku.</u>
          <u xml:id="u-329.10" who="#TeresaLiszcz">Od lat Izba prowadzi kontrolę procesów prywatyzacji i od lat powtarzają się podobne zarzuty. Po pierwsze, pod adresem rządu, a w pewnym sensie także pod adresem Sejmu, który wyznacza kierunki prywatyzacji, iż brak w tym zakresie spójnej polityki państwa. Są także zarzuty co do przewlekłości wielu postępowań i procesów prywatyzacyjnych, chociaż wydaje się jednak, że w tym zakresie generalna ocena, zarzut powolności jest chyba nieuzasadniony - nastąpiło wyraźne przyspieszenie prywatyzacji w ostatnim roku. Oczywiście w poszczególnych kontrolach dotyczących procesów prywatyzacji powtarzają się, tak jak i w poprzednich latach, zarzuty co do nieprawidłowych, zaniżonych wycen. Głośna była zwłaszcza ubiegłoroczna kontrola sprzedaży Domów Towarowych „Centrum”.</u>
          <u xml:id="u-329.11" who="#TeresaLiszcz">W zakresie prywatyzacji Izba przedstawiła także bardzo interesujące analizy systemowe. W jednym z zadań państwa, uznanym za priorytetowe, Izba stwierdza opóźnienie, jest to zadanie niewykonane; chodzi o niedostosowanie polskiego prawa do porządku prawnego Unii Europejskiej. Z tym się właściwie też zgadzamy, tyle tylko, że jesteśmy w tej komfortowej sytuacji, iż możemy powiedzieć, że Sejm już zareagował na ten problem, m.in. powołaniem Komisji Prawa Europejskiego, która przy nieco zmienionej procedurze legislacyjnej ma wydatnie ten proces przyspieszyć, i spodziewamy się, że opóźnienia zostaną nadrobione.</u>
          <u xml:id="u-329.12" who="#TeresaLiszcz">Ogromnie ważnym problemem ostatnich lat jest wzrost zagrożenia przestępczością, wzrastające poczucie zagrożenia wśród obywateli. Toteż słusznie Izba uznała to za jeden ze swoich priorytetów, koncentrując się na bezpieczeństwie wewnętrznym. Ze sprawozdania wynika to, co jest skądinąd znane, wiadome, iż niedostatki w zakresie poprawienia stanu bezpieczeństwa wynikają po prostu z braku pieniędzy, braku środków. Chociaż pragnę zwrócić uwagę, że i w ubiegłym roku, i w roku bieżącym nastąpiło względne podwyższenie środków wydatkowanych na Policję. Izba zarzuca również pewne błędy organizacyjne, zwłaszcza w zwalczaniu przestępczości zorganizowanej, chodzi o likwidację odpowiednich komórek zajmujących się przestępczością tego rodzaju. Na ten zarzut zresztą pan prezes w swoim wystąpieniu odpowiedział, mówiąc, że są pewne działania idące w dobrym kierunku, chociażby powołanie Centralnego Biura Śledczego do zwalczania przestępczości zorganizowanej.</u>
          <u xml:id="u-329.13" who="#TeresaLiszcz">Osobiście bardzo sobie cenię pewną wrażliwość, którą wykazują Izba, jej kierownictwo na problemy społeczne. Mieliśmy w ubiegłych latach kontrolę dotyczącą zaspokajania potrzeb mieszkaniowych, rozpoznawanie problemu bezdomności. W tym roku są to kontrole dotyczące dostępności niektórych usług medycznych, kontrole celowości, gospodarności, jeśli chodzi o wydatkowanie środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, gdzie się stwierdza, niestety, kolejny raz niecelowe wydatki i sporą niegospodarność, ale zdaje się, że jest to w znacznie mniejszym stopniu niż było w latach poprzednich, że tu się obserwuje wyraźny postęp.</u>
          <u xml:id="u-329.14" who="#TeresaLiszcz">Izba, co jest naturalne, włączyła się w sprawę, w proces czy w akcję, to pewnie źle powiedziane, bo to nie może być akcja, to musi proces ciągły rozpoznawania zagrożeń korupcją i zwalczania czynników korupcjogennych, samej korupcji. Jest to problem niezwykle skomplikowany. Sam pan prezes w wystąpieniu stwierdził, że zwykle jest trudno ustalić, wykazać, czy mamy do czynienia z korupcją czy też z niefrasobliwością, skądinąd też jak najbardziej naganną.</u>
          <u xml:id="u-329.15" who="#TeresaLiszcz">Słusznie wskazuje się w sprawozdaniu na źródła, przyczyny korupcji, w tym luki w prawie, niekiedy tolerowane od wielu lat, czasem budzi to podejrzenie, że wręcz świadomie utrzymywane, a potem zręcznie przez niektórych wykorzystywane, nadmierne luzy decyzyjne pozostawione organom administracyjnym, może nie do końca dobrze uregulowany proces realizacji zamówień publicznych, nadmierna ilość koncesji, kontyngentów. To wszystko prawda. Wśród tych wskazuje się także trafnie na główne obszary zagrożenia korupcją, głównie na obszary, gdzie styka się interes prywatny, interes publiczny, procesy prywatyzacyjne, także w obszarze działania samorządu, policji, w służbach celnych.</u>
          <u xml:id="u-329.16" who="#TeresaLiszcz">Jako jeden z czynników korupcjogennych wskazuje się brak egzekwowania odpowiedzialności osobistej za decyzje błędne, szkodliwe dla interesu publicznego, w wypadku w których zachodzi mocne podejrzenie, że mamy do czynienia z korupcją. Do tego wątku chciałabym nawiązać.</u>
          <u xml:id="u-329.17" who="#TeresaLiszcz">Otóż u nas, w szczególności także w Najwyższej Izbie Kontroli, w jej informacjach wykazuje się ogromną dbałość o anonimowość osób, których dotyczą zarzuty nieprawidłowego działania na szkodę interesu publicznego, gdzie może być podejrzenie o korupcję, i muszę tu powiedzieć, że nie tylko w tym okresie i za prezesury obecnego prezesa, ale i w poprzednim okresie. Ja próbowałam, funkcjonując w NIK, namówić kierownictwo Izby do tego, żeby w informacjach podawać skład personalny organów kierujących daną jednostką, ale konsekwentnie, zawsze, niezależnie od tego, czy wykazujemy, że wszystko jest w porządku, to się też czasem zdarza, pewnie rzadko, albo gdy są jakieś drobne uchybienia czy nieprawidłowości, powtarzam, nie wybiórczo, ale jako zasadę, podawanie, kto był szefem danej jednostki kontrolowanej w badanym okresie, jakie osoby kierowały nią, jeżeli się zmieniały, niezależnie od tego, czy są wykryte nieprawidłowości.</u>
          <u xml:id="u-329.18" who="#TeresaLiszcz">Informacje są dostępne w bibliotece sejmowej, w bibliotece NIK. Ludzie mogą się dowiedzieć przynajmniej, kto tak kierował daną jednostką, że doprowadził do jej upadku, lub kto tak zarządzał fundacją, że fundacja zamiast zastępowania państwa w realizacji różnych celów publicznych, gromadzenia prywatnych środków na publiczne cele, stała się instrumentem przelewania państwowych pieniędzy do prywatnych kieszeni, a potem się jeszcze chwali swoją działalnością społeczną.</u>
          <u xml:id="u-329.19" who="#TeresaLiszcz">Bardzo często się zdarza, że takie osoby, które doprowadziły do ruiny, do upadku jedną jednostkę, zostają powołane czy mianowane na kierownicze stanowisko w innym przedsiębiorstwie państwowym, w innym urzędzie czy w innej fundacji.</u>
          <u xml:id="u-329.20" who="#TeresaLiszcz">Muszę powiedzieć, że napotkałam opór w tym zakresie nie do przewalczenia. Słyszałem odpowiedź, że NIK nie jest sądem, nie orzeka o winie. Tymczasem przecież tu nie chodzi o szarganie opinii, o proste podanie, kto się tak zasłużył, kto tak bardzo dobrze czy bardzo źle, przeciętnie kierował daną jednostką. To mogłoby być także rodzajem ostrzeżenia, żeby na przyszłość takiej osoby nie wpuścić już do ogródka, gdzie będzie rządzić państwowymi, czyli publicznymi pieniędzmi. Wydaje mi się, że to należałoby rozważyć, żeby te informacje nie były anonimowe. Ja się zgadzam, że najważniejsze jest badanie mechanizmów korupcjogennych i w ogóle mechanizmu funkcjonowania instytucji, ale za każdą instytucją stoi człowiek, ktoś nią kieruje. Myślę, że ta odpowiedzialność osobista mogłaby się wyrażać także w podaniu do publicznej wiadomości, kto daną jednostką, która była kontrolowana, kierował.</u>
          <u xml:id="u-329.21" who="#TeresaLiszcz">Sprawozdanie zawiera, jak powiedziałam, oceny krytyczne funkcjonowania państwa w tych wymienionych obszarach, ale te oceny krytyczne są uzasadnione. Lektura sprawozdania w tym zakresie, w jakim przybliża problematykę kontroli i feruje te oceny ogólne, zachęca do studiowania konkretnych informacji. Ten wykaz mamy w załączniku.</u>
          <u xml:id="u-329.22" who="#TeresaLiszcz">Sprawozdanie zawiera także informacje o wykonaniu budżetu NIK za 1999 r. Komisja kontroli pod tym kątem badała sprawozdanie. Nie stwierdziła tutaj żadnych uchybień. Miałam przyjemność uczestniczyć w jej pracach, więc mogę powołać się na stanowisko zarówno mojej komisji macierzystej, komisji kontroli, jak też i na stanowiska wszystkich pozostałych komisji sejmowych, które to stanowiska spłynęły do komisji kontroli i były łącznie podstawą oceny tego sprawozdania w części dotyczącej merytorycznej działalności, działalności kontrolnej NIK, i w części dotyczącej wykonania jej własnego, autonomicznego w pewnym sensie budżetu. Otóż w tym sprawozdaniu z wykonania budżetu zwraca uwagę powtarzające się, jeśli ja dobrze pamiętam, niewykorzystanie, niepełne wykorzystanie w dosyć dużym procencie, bo ok. 10%, środków przydzielonych NIK. Nie wiem tylko, czy można z tego uczynić zarzut, bo chyba lepiej, że te środki zostały zwrócone do budżetu, aniżeli miałyby być na siłę wydane na rzeczy niekonieczne.</u>
          <u xml:id="u-329.23" who="#TeresaLiszcz">Ze sprawozdania dotyczącego wykonania budżetu wynika, że pracownicy Izby mają stworzone dobre warunki pracy, jeżeli chodzi o wyposażenie, sprzęt, warunki pracy, i otrzymują przyzwoite uposażenia. Wydaje mi się, że to dobrze. Jestem przekonana, że to jest dobrze. Praca, zwłaszcza ludzi na pierwszej linii, kontrolerów, jest stresująca, trudna, wymaga maksymalnej nieprzekupności, bezinteresowności i te przyzwoite warunki pracy pracownikom NIK powinny być stworzone. I te przyzwoite warunki upoważniają także do surowego egzekwowania dobrej pracy, i do żegnania się z tymi, którzy tych surowych, wysokich wymagań nie spełniają.</u>
          <u xml:id="u-329.24" who="#TeresaLiszcz">Na koniec jeszcze parę słów na temat samego sprawozdania. Uważam, że jest znakomite. Jest krótsze niż w poprzednich latach i być może pan prof. Szawłowski, członek kolegium NIK, nie jest zachwycony, bo pan profesor kiedyś powiedział, że sprawozdanie powinno liczyć około tysiąca stron, bo im obszerniejsze sprawozdanie instytucji kontrolnych, tym większa demokracja w danym państwie. Ja się mimo wszystko o naszą demokrację nie boję, chociaż objętość sprawozdania jest dużo mniejsza niż 800 stron, ale jest ono bardzo czytelne, bardzo przejrzyste, łatwo uzyskać informację, która nas akurat szczególnie interesuje. I za to także składam wyrazy uznania. Kończąc, przyłączam się w imieniu klubu AWS do wniosku przewodniczącego Komisji Kontroli Państwowej o przyjęcie do aprobującej wiadomości sprawozdania Najwyższej Izby Kontroli z działalności w 1999 r. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-329.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-330.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Zdzisława Kałamagę w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#ZdzisławKałamaga">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jak co roku otrzymaliśmy obszerne, dokładne, fachowe i przejrzyste sprawozdanie z działalności NIK. Z uwagi na późną porę nie będę przytaczał tutaj danych tam zawartych, było już na tej sali o tym mówione, każdy z posłów może to przeanalizować. Chcę powiedzieć tylko jedno - Najwyższa Izba Kontroli wykonała w 1999 r. ogromną pracę. Zrobiła to w sposób profesjonalny, z zachowaniem należytej dbałości, obiektywności ocen i co bardzo ważne, należytego dystansu do badanych zjawisk i tendencji.</u>
          <u xml:id="u-331.1" who="#ZdzisławKałamaga">W tych wszystkich licznych przysyłanych do Sejmu informacjach na temat przeprowadzanej kontroli jest ogromna wiedza o sprawach, które nas posłów powinny interesować. Poruszane w nich problemy mają fundamentalne znaczenie dla funkcjonowania państwa i jego obywateli. Z tej wiedzy wszyscy powinniśmy korzystać, bo w tych raportach najlepiej widać, jak bardzo skrzecząca jest nasza polska rzeczywistość, jak wiele popełnia się błędów, jak nie szanuje się prawa, jak nonszalancko, rozrzutnie, a może wręcz niechlujnie rządzący podchodzą do wydawania naszych publicznych pieniędzy. I niestety nie wszystko da się wytłumaczyć trudnymi przemianami ustrojowymi i pionierskim charakterem podejmowanych działań. Muszą o tym pamiętać wszyscy, którzy właśnie w ten sposób się usprawiedliwiają.</u>
          <u xml:id="u-331.2" who="#ZdzisławKałamaga">Nie tak dawno, wczesną wiosną tego roku, ukazało się parę publikacji o NIK, a mówiąc konkretnie, o panu prezesie Januszu Wojciechowskim. Wspominam o tym specjalnie. Zrobiła się histeryczna heca, że jakoby prezes zatrudnia nie tego, co trzeba, a mówiąc konkretnie, nie tych, których chcieliby autorzy rozmaitych publikacji gazetowych. Fakty okazały się zupełnie inne i zarzut o upolitycznieniu NIK okazał się nieprawdziwy. Na dziesięciu posłów, byłych posłów, pracujących w Izbie, tylko czterech reprezentowało PSL i SLD, sześciu reprezentowało partię niedawnej jeszcze koalicji. Wytykano prezesowi związki z koalicją SLD–PSL, zapominając o tym, że w Senacie kandydaturę prezesa na funkcję szefa NIK poparło PSL i „Solidarność”, a SLD wówczas wstrzymało się od głosu. Zarzucano prezesowi, że zatrudnia swoich krajanów, czyli mieszkańców, jak to strasznie śmiesznie określono, trójkąta bermudzkiego Rawa Mazowiecka-Tomaszów Mazowiecki-Sochaczew. Szybko okazało się jednak, że takich niesłusznie urodzonych jest 21 na 1,5 tys. zatrudnionych. Wielką niegodziwością były zarzuty, że zatrudnia się syna jednego ze znanych polityków, choć należy on do bardzo dobrych kontrolerów.</u>
          <u xml:id="u-331.3" who="#ZdzisławKałamaga">Wspominam o tym celowo, ponieważ ocena osób nie pod kątem ich kwalifikacji i kompetencji, lecz słuszności życiorysów, miejsca zamieszkania lub pokrewieństwa, jest niegodziwą metodą dyskryminacji ludzi, tym bardziej niegodziwą, że dotyczy pracowników najwyższej instytucji kontrolnej w państwie.</u>
          <u xml:id="u-331.4" who="#ZdzisławKałamaga">Doskonale rozumiem prawo dziennikarzy do wyrażania swoich poglądów i oceny pracy każdej instytucji państwa. Rzecz jednak w tym, żeby tak to robić, aby nie narażać na szwank autorytetu najwyższego organu kontrolnego, bo tak w istocie jest, tak to rozumie społeczeństwo.</u>
          <u xml:id="u-331.5" who="#ZdzisławKałamaga">Takie pierwszostronicowe, mówiąc w cudzysłowie, rewelacje tak naprawdę obniżają rangę NIK, który jako instytucja państwowa jest wysoko umocowany w konstytucji i jako taka instytucja powinien być poza wszelkimi podejrzeniami. Kto obniża autorytet NIK, obniża autorytet parlamentu, który i tak jest najniższy nie bez naszej winy od 10 lat. Zniszczyć i politycznie zatupać można każdą instytucję i można to zrobić bardzo łatwo, zwłaszcza kiedy ona jest nie nasza. Potem, kiedy stanie się już nasza, odbudowanie jej autorytetu może okazać się bardzo trudne. Wszyscy powinniśmy o tym pamiętać.</u>
          <u xml:id="u-331.6" who="#ZdzisławKałamaga">My, posłowie, powinniśmy chcieć i umieć rozmawiać o trudnych problemach wynikających z kontroli NIK-owskich w sposób spokojny i bardzo, bardzo konstruktywny. Powinniśmy chcieć i umieć wykorzystać to, co jest w raportach, do lepszej pracy w komisjach, na posiedzeniach plenarnych, w czasie naszej pracy w terenie. Czy chcemy w taki sposób spożytkować tę wiedzę, którą daje nam NIK? Mam poważne wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-331.7" who="#ZdzisławKałamaga">Często słyszę, że NIK nie daje gotowych recept na nasze polskie problemy, a kontrole zbyt często dotyczą spraw mało ważnych. Według oceny mojego klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej nie jest to w istocie najważniejsze. Dla nas najgorsza jest postawa lekceważenia wniosków i zaleceń sprzyjających poczuciu bezkarności tych, którym NIK wytknął błędy lub nadużycia. Jak długo będzie się tolerować taki stan rzeczy, szukanie słabości przede wszystkim w działaniach NIK do niczego nie doprowadzi. Jeśli minister, prezes czy dyrektor nie straci posady po stwierdzeniu ewidentnie udowodnionego naruszenia prawa, to na nic się nie zdadzą nasze biadolenia o brakach i słabościach prawie we wszystkich dziedzinach życia. My sami — powiedzmy to szczerze — nie zawsze dostatecznie wykorzystujemy uwagi NIK w bieżącej pracy legislacyjnej i zamiast tworzyć prawo w kierunku oczekiwanym przez społeczeństwo, to tak naprawdę poprzez grzech pychy czy też zaniechania, a może dla realizacji doraźnych celów pseudopolitycznych, tworzymy coś, co wcale nie służy naszym obywatelom.</u>
          <u xml:id="u-331.8" who="#ZdzisławKałamaga">Chcę w tym miejscu ponownie zaapelować do rządu o okresowe przedstawianie Sejmowi swoistego harmonogramu realizacji zaleceń Najwyższej Izby Kontroli. Czynię to dla dobra instytucji państwa, dla dobra demokracji i w końcu dla dobra nas wszystkich. Jeśli ten apel nie przyniesie efektów, co raczej jest pewne, to może Kolegium Najwyższej Izby Kontroli powinno częściej obradować przy otwartej kurtynie, jak to było w przypadku ZUS. Niech się społeczeństwo dowie o nieprawidłowościach, a winowajcy niech się chociaż wstydzą albo przynajmniej zarumienią. W końcu, panie prezesie, warto publicznie pokazać, jak Izba pilnuje publicznych pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-331.9" who="#ZdzisławKałamaga">Na zakończenie, zwracając się do obecnych tu w komplecie prezesów Najwyższej Izby Kontroli, w imieniu Klubu Parlamentarnego SLD chciałbym na panów ręce złożyć wszystkim pracownikom NIK podziękowania za dobrze wykonaną pracę. Chciałbym również zapewnić, że posłowie Sojuszu Lewicy Demokratycznej będą czynić wszystko, aby budować autorytet Najwyższej Izby Kontroli głównie poprzez domaganie się realizacji waszych wniosków i zaleceń. Wyrazem naszego uznania będzie głosowanie za przyjęciem sprawozdania z działalności Najwyższej Izby Kontroli w 1999 r. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-331.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-332.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Józefa Zycha w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#JózefZych">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego po zapoznaniu się ze sprawozdaniem, a także analizując prace Najwyższej Izby Kontroli na rzecz poszczególnych komisji sejmowych, szczególnie komisji rolnictwa, uznaje, iż Najwyższa Izba Kontroli realizowała prawidłowo swoje zadania, wyraża jej uznanie i jednocześnie oświadcza, że głosować będzie za przyjęciem jej sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-333.1" who="#JózefZych">W szczególności Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego uznaje, iż NIK wykonał bardzo ważną pracę na odcinku badania procesu prywatyzacji w Polsce. Pomimo corocznych uwag na ten temat sprawa nadal budzi bardzo poważne zastrzeżenia. Przypomnę, że 10 maja br. Sejm podjął uchwałę wzywającą rząd do przedstawienia koncepcji prywatyzacji, zamiaru prywatyzacji PZU SA, a także BGŻ, BP PKO. Oczekujemy, czy rząd w ciągu 3 miesięcy przedłoży te koncepcje, które budzą bardzo poważne zastrzeżenia. Pan prezes Wojciechowski w swoim wystąpieniu bardzo trafnie zwrócił uwagę na to, iż w wielu przypadkach, przystępując do prywatyzacji, poza jedną rzeczą - łatanie dziur w budżecie - nie przedstawia się żadnej koncepcji czy uzasadnienia celowości z punktu widzenia także gospodarczego i społecznego. Uważamy, że Najwyższa Izba Kontroli w najbliższym czasie powinna zbadać m.in. właśnie te procesy restrukturyzacji i prywatyzacji w tych ostatnich najważniejszych polskich instytucjach bankowych i ubezpieczeniowych.</u>
          <u xml:id="u-333.2" who="#JózefZych">Inne zagadnienie, które zdaniem klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego powinno być zbadane, to problem dostaw gazu do Polski - przypomnę, że z Rosji mamy import, który przekracza nasze potrzeby - zawierania umowy z Norwegią na dostawę 5 mld m3gazu i w tym aspekcie wykorzystywania złóż naszego krajowego gazu, zbadania, jak to się dzieje, że zawieramy umowy, a jednocześnie prawie że blokuje się wykorzystywanie naszych złóż. Przypomnę, że w Polsce, w jej północno-zachodniej części, a także w rejonie Poznania (chodzi o Kościan), mamy bardzo duże złoża ropy i gazu. W ogóle gdy chodzi o ustalone i zinwentaryzowane zasoby gazu w Polsce, to one sięgają 600 mld m3, podczas gdy rocznie wykorzystuje się w Polsce ok. 11 mld m3. Należy zatem zastanowić się i zbadać, jak to się dzieje, że mając takie zasoby, jednocześnie głosi się piękne teorie, iż należy te złoża zachować na przyszłość, nie wiadomo dlaczego.</u>
          <u xml:id="u-333.3" who="#JózefZych">Polskie Stronnictwo Ludowe uważa także, iż trzeba, jak dotychczas, badać wszystkie problemy związane z nakładami na rzecz rolnictwa, a szczególnie z wykonywaniem ustaw, które dotyczą rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-333.4" who="#JózefZych">Wysoki Sejmie! Wróciłem właśnie z Berlina, gdzie przebywałem na zaproszenie Parlamentu Europejskiego. Podstawowy temat to konsultacje związane z dostosowywaniem polskiego prawa do norm europejskich. Pan prezes Wojciechowski o tym mówił, w sprawozdaniu jest to zagadnienie, ale chciałbym powiedzieć, że w Polsce ciągle mamy do czynienia z niejasnością w tym zakresie. Otóż po raz kolejny w czasie tej dyskusji podniosłem zagadnienie, że przecież my mamy rozpocząć stosowanie prawa dostosowanego do Unii dopiero po wejściu do Unii Europejskiej, a nagle to wszystko próbujemy przyspieszać, twierdząc, że są tak znaczne opóźnienia. Zadałem przedstawicielom Parlamentu Europejskiego, najwyższej rangi, pytanie, na podstawie czego oni oceniają, że my mamy takie opóźnienia. Otóż na podstawie opracowanego przez nas wykazu tych przepisów, które mają być dostosowane. Ponieważ oni taki wykaz, przedstawiony przez nas, mają, zatem pytają: co wy z tym robicie? Podzielają oczywiście pogląd, że nasze prawo ma być dostosowywane wtedy, kiedy będziemy członkiem Unii, ale argumentem na rzecz przyspieszenia jest to, że wtedy okres dostosowawczy dla Polski będzie krótszy. A zatem trzeba się również zastanowić, jakie obszary i jakie problemy na styku: Unia Europejska i Polska powinny w przyszłości być przedmiotem zainteresowania także Najwyższej Izby Kontroli, aby zbadać pewne procesy i uniknąć pewnych nieporozumień.</u>
          <u xml:id="u-333.5" who="#JózefZych">Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego jest od początku zainteresowany tym, aby Najwyższa Izba Kontroli była organem - tak jak to się dzieje - niezależnym politycznie, podporządkowanym Sejmowi i aby - tak jak to jest w dzisiejszej debacie - można było wyciągać wnioski, i po prawicy, i po lewicy, że jest to najwyższa instytucja państwa, która dba o to, aby organy państwa funkcjonowały prawidłowo bez względu na to, czy mamy do czynienia z rządami prawicowymi, czy lewicowymi. Bo okazuje się, że budżetów prawicowych i lewicowych jak dotychczas nie wymyślono. Jest jeden budżet, a także jedne przepisy, które nie stwarzają żadnej możliwości politycznego podchodzenia do tych zagadnień. I wszelkie próby twierdzenia, że w organach Najwyższej Izby Kontroli znajdują się ludzie, którzy realizują pewne zagadnienia polityczne, czy szukanie takich ludzi, to jest jedno wielkie nieporozumienie, nieznajdujące żadnego uzasadnienia.</u>
          <u xml:id="u-333.6" who="#JózefZych">Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego wyraża także uznanie dla wszystkich tych pracowników Najwyższej Izby Kontroli, a to przecież jest ogromna większość, którzy w sposób należyty rozumieją swoje zadania i interes państwa.</u>
          <u xml:id="u-333.7" who="#JózefZych">Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego wyraża przekonanie, że także Sejm wtedy, kiedy będzie głosować nad przyjęciem sprawozdania, wyrazi uznanie dla Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-333.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-334.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Były to wystąpienia w imieniu klubów.</u>
          <u xml:id="u-334.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Michała Janiszewskiego w imieniu Koła Poselskiego Koalicja dla Polski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#MichałJaniszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Prezesie! Szanowni Państwo! Mam przyjemność przedstawić ocenę sprawozdania w imieniu Koalicji dla Polski.</u>
          <u xml:id="u-335.1" who="#MichałJaniszewski">Panie przewodniczący Zych, przyłączam się do pana prośby do pana marszałka, żeby tego rodzaju debaty nie odbywać w takich godzinach. Już mamy w tej chwili piątek. Obecność państwa na galerii świadczy nie tylko o powadze pracy, którą państwo wykonujecie, ale i o tym, że wsłuchujecie się w jej ocenę. Za to serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-335.2" who="#MichałJaniszewski">Praca Najwyższej Izby Kontroli była wykonywana zgodnie z planem, z duchem ustawy o NIK, ale i z oczekiwaniami instytucji. Wyjątkowa zgodność przedmówców być może świadczy o tym, że obradujemy w nocy dlatego, że jest taka instytucja w Polsce, która niezależnie od podziałów politycznych jest wysoko oceniana i cieszy się uznaniem, a nie należy o tym tak szeroko społeczeństwa informować. Nie chciałbym wyciągać tak daleko idących wniosków, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-335.3" who="#MichałJaniszewski">Za tę pracę kierownictwu i wszystkim pracownikom należy się gorące podziękowanie. Szczególnie przewodnicząca koła pani poseł Janina Kraus zobligowała mnie, żeby osobiście podziękować kierownictwu za wiedzę, za informacje, za raporty, z których czerpiemy olbrzymie pokłady wiadomości w naszej codziennej pracy.</u>
          <u xml:id="u-335.4" who="#MichałJaniszewski">Istniała obawa, czy Komisja do Spraw Kontroli Państwowej i NIK dopracują się wspólnych płaszczyzn i czy ta współpraca nie będzie kolizyjna, czy będzie płynna. Dzisiaj możemy szczerze powiedzieć, że wydaje się, że zarówno Sejm, jak i Najwyższa Izba Kontroli zyskały na tej zmianie. Należy się uznanie prezesowi, że na posiedzeniach tejże komisji, wsłuchując się w nasze zdania, w nasze opinie, w nasze uwagi czy sugestie, jednocześnie potrafił w sposób dość zdecydowany bronić racji Najwyższej Izby Kontroli. To jest też jeden z dowodów na to, że kierownictwo Izby chce utrzymać niezależność tej Izby. Ale to nie polega tylko na współpracy z komisjami, z Sejmem, polega to też na współpracy z posłami, wsłuchiwaniu się w sugestie poszczególnych posłów i na udzielaniu im pomocy w uzyskiwaniu informacji i wiedzy. Trzeba też zauważyć, że Najwyższa Izba Kontroli, czerpiąc z doświadczeń innych tego rodzaju instytucji w Europie czy na świecie, znacznie podniosła standardy swojej pracy. To widać i w materiałach nam przesłanych, ale i w sposobie przekazywania tej wiedzy.</u>
          <u xml:id="u-335.5" who="#MichałJaniszewski">Ubolewać należy, że nie wszystkie instytucje, nie wszystkie służby państwa są w stanie w sposób dostateczny czerpać z tej wiedzy bądź przez to, że nie chcą, bądź z innych przyczyn, i to jest zadanie dla Wysokiego Sejmu. Od 2 lat szczególnie Komisja do Spraw Kontroli Państwowej pochyla się nad tym problemem, próbując dopracować mechanizmy współpracy między instytucjami sądowymi, prokuratorskimi i innymi służbami a Najwyższą Izbą Kontroli. I to jest ta płaszczyzna, która wymaga jeszcze dalszej intensywnej pracy, ale to zależy od Sejmu, bo nie jest winą Najwyższej Izby Kontroli, że jakaś instytucja, do której trafia wiedza o nieprawidłowościach, nie potrafi wyciągnąć z tego należytych wniosków.</u>
          <u xml:id="u-335.6" who="#MichałJaniszewski">Posłowie Koalicji dla Polski będą głosować za przyjęciem sprawozdania za 1999 r. Życzymy Najwyższej Izbie Kontroli dalszej tego rodzaju pracy wysokiej jakości. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-335.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-336.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Jerzego Polaczka z Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#JerzyPolaczek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Prezesie! Panie i Panowie Posłowie! Sprawozdanie z działalności Najwyższej Izby Kontroli za 1999 r. przynosi, jak co roku, szereg informacji o funkcjonowaniu oraz nieprawidłowościach w wielu instytucjach państwowych. Ta pogłębiona wiedza o funkcjonowaniu państwa jest obowiązkową okazją do merytorycznej dyskusji nad kształtem kontroli państwowej i przyjętych priorytetach. Ilustracją tego jest opinia Komisji do Spraw Kontroli Państwowej sporządzona dla Prezydium Sejmu w sprawie sprawozdania z działalności Najwyższej Izby Kontroli za 1999 r. Warto nadmienić w tym miejscu, iż Sejm Rzeczypospolitej z inicjatywy komisji przyjął 7 priorytetowych kierunków kontroli w 1999 r. Były to m.in. (wymienię tylko niektóre): procesy restrukturyzacji i prywatyzacji, procesy wdrażania reform systemowych państwa, gospodarowanie środkami publicznymi oraz bezpieczeństwo państwa i obywateli. Wymienione przeze mnie niektóre priorytety przyjęte uchwałą Sejmu są, co warto podkreślić, zasadniczym elementem raportu NIK przygotowanego dla Sejmu. Zwracam jednak uwagę, iż koncentrują się one w większej części na opisie patologicznych zjawisk bądź ich przykładów, a nie na definiowaniu ich źródeł. Problem ten był zresztą już podnoszony w dyskusji sejmowej nad raportem NIK za 1998 r. Przykładowo wskazać tu można na niezadowalającą skuteczność urzędów skarbowych w windykacji należności podatkowych i na wielokrotną praktykę przyznawania bez podstaw prawnych ulg w podatkach. Raport przedstawia w tej kwestii informację o znaczącym wzroście zaległości podatkowych w stosunku do 1998 r. - aż o 29,6%. Ich relacja do dochodów podatkowych wzrosła z 5,4% do 7,1% w 1999 r. Informacja powyższa powinna być podstawą do podjęcia pilnych przedsięwzięć przez organy administracji skarbowej, aby w realny sposób odwrócić bardzo niebezpieczną tendencję, na którą wskazała Najwyższa Izba Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-337.1" who="#JerzyPolaczek">Problemem, który w sposób specjalny winien być potraktowany w sprawozdaniach rocznych NIK, poczynając od następnego roku — wyrażam tutaj opinię, którą już pozwoliłem sobie przedstawić na posiedzeniu komisji parlamentarnej, iż może to być również informacja dodatkowa — jest współpraca organu kontroli państwowej z prokuraturą w zakresie zwalczania przestępczości, jak również okres postępowań przygotowawczych podejmowanych przez prokuraturę na wniosek NIK. Sprawa ta jest również ważnym elementem opinii przygotowanej przez Komisję do Spraw Kontroli Państwowej dla Prezydium Sejmu. Przykładowo takie sprawy, jak nielegalne i niegospodarne działania dyrektora oddziału ZUS w Łodzi, narażające budżet na stratę kilkunastu milionów zł, czy tocząca się od kwietnia 1998 r. w Prokuraturze Okręgowej w Bydgoszczy tzw. sprawa Banpolu i niegospodarności Poczty Polskiej wymagają stosownej reakcji władz państwowych i informowania opinii publicznej o przebiegu tych postępowań. Powtarzam również za wieloma innymi posłami i osobami zaangażowanymi w zwalczanie zjawisk korupcji, iż nie znajduję w tej kwestii wyraźnych wniosków odnoszących się do odpowiedzi na pytanie o skuteczność przepisów antykorupcyjnych. Powracam w tym miejscu do uwagi wcześniejszej o nadmiernej czasami warstwie opisowej różnych negatywnych zjawisk i praktyk w instytucjach państwowych podlegających kontroli. W odniesieniu do tego negatywnego zjawiska, jakim jest korupcja, brak jasnych wniosków dotyczących skuteczności przepisów antykorupcyjnych jest przykładem ilustrującym rozbieżność w kierunkach np. propozycji legislacyjnych, jakie zostały w ostatnim czasie złożone do laski marszałkowskiej.</u>
          <u xml:id="u-337.2" who="#JerzyPolaczek">Chciałbym podnieść również to, iż wśród wniosków formułowanych w wyniku przeprowadzonych kontroli niewiele z nich wskazuje na wadliwość samych procesów decyzyjnych, różnego rozkładania się odpowiedzialności bądź obiegu informacji. Wiele z tych rażących błędów lub decyzji wynika ze sprzeczności w zasadach organizacji i zarządzania, jakie niejednokrotnie funkcjonowały w kontrolowanych instytucjach przez Najwyższą Izbę Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-337.3" who="#JerzyPolaczek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Debata nad sprawozdaniem NIK-u z rocznej działalności to okazja, aby zadać pytanie również o kształt relacji między Sejmem a Najwyższą Izbą Kontroli. Sejm ma prawo do oceny działalności Izby, ma również obowiązek oczekiwania na lepsze funkcjonowanie kontroli państwowej. Najwyższa Izba Kontroli jest instytucją podległą Sejmowi w znaczeniu merytorycznym. Wierzę głęboko, iż tylko wtedy praca tych instytucji ma sens, jeśli kierownictwo Najwyższej Izby Kontroli zawsze w sposób rzetelny odnosić się będzie zarówno do sukcesów, jak i porażek. Wierzę również, że sejmowa Komisja do Spraw Kontroli Państwowej, powołana w tej kadencji Sejmu, będzie miejscem, gdzie również Najwyższa Izba Kontroli będzie brać inspiracje do niewątpliwych sukcesów NIK i do dobrej oceny tej instytucji przez opinię publiczną. Podzielam również wszystkie te głosy, które w sposób rzetelny i obiektywny odnosiły się do oceny pracy Najwyższej Izby Kontroli i dołączam się do tych wyrazów uznania, jakie zostały tutaj przez kolegów posłów pod adresem kierownictwa Izby skierowane. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-337.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-338.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Bogumiła Andrzeja Borowskiego z Klubu Parlamentarnego SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#BogumiłAndrzejBorowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Prezesie! Zabierając głos w debacie nad sprawozdaniem z działalności Najwyższej Izby Kontroli w 1999 r., druk nr 2006, wraz z opinią komisji, druk nr 2076, w pierwszych słowach chciałbym nawiązać do mego dzisiejszego wystąpienia w punkcie 14. posiedzenia, to jest w trakcie debaty nad sprawozdaniem komisji o sprawozdaniu z wykonaniu budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 1999 r. wraz z przedstawioną przez NIK analizą wykonania budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-339.1" who="#BogumiłAndrzejBorowski">Należy wyraźnie stwierdzić, iż wniosek Najwyższej Izby Kontroli, zawarty w wynikach kontroli wykonania planu finansowego Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w 1999 r., iż cytuję: „niezbędne jest podjęcie przez ministra środowiska wzmocnienia nadzoru nad działalnością narodowego funduszu”, jest obowiązujący dla tegoż ministra, niezależnie od wyników dzisiejszych głosowań nad wnioskami mniejszości przy rozpatrywaniu komisyjnego projektu uchwały w przedmiocie absolutorium.</u>
          <u xml:id="u-339.2" who="#BogumiłAndrzejBorowski">Chciałbym jednak ponadto zwrócić uwagę Wysokiej Izby na dwa kolejne istotne uchybienia w pracy Ministerstwa Środowiska zawarte w wykazie informacji o wynikach kontroli wysłanych do marszałka Sejmu i organów Sejmu w okresie od 1 stycznia 1999 r., stanowiących załącznik nr 1 do omawianego sprawozdania, a opisane w załączniku nr 2 do sprawozdania. Mianowicie na str. 9 tytuł kontroli „Usuwanie skutków powodzi z lipca 1997 r. przez administrację publiczną”, oraz na str. 43 tytuł kontroli „Realizacja programów zwiększania lesistości Polski”. Zacytuję zatem syntezę tytułu kontroli: usuwanie skutków powodzi z lipca 1997 r., kilka zdań.</u>
          <u xml:id="u-339.3" who="#BogumiłAndrzejBorowski">Z ustaleń kontroli wynika, iż od powodzi z lipca 1997 r. nie poprawił się stan zabezpieczenia przeciwpowodziowego kraju. W dalszym ciągu brak było krajowego programu ochrony przed powodzią zarówno w zakresie remontów i modernizacji istniejących urządzeń, jak i budowy nowych obiektów. W istotny sposób nie uległa również poprawie osłona hydrologiczno-meteorologiczna kraju.</u>
          <u xml:id="u-339.4" who="#BogumiłAndrzejBorowski">Administracja rządowa z opóźnieniem opracowała wytyczne dotyczące metody szacowania szkód spowodowanych powodzią. Zbyt późno powołano terenowe biura zajmujące się usuwaniem skutków powodzi. Dysponenci środków budżetowych nie sprawowali należytej kontroli nad sposobem wydatkowania środków przeznaczonych na usuwanie skutków powodzi.</u>
          <u xml:id="u-339.5" who="#BogumiłAndrzejBorowski">Ustalono także, iż z opóźnieniem przekazano gminom 100 mieszkań w domach wielorodzinnych i 435 kontenerów mieszkalnych. Wyniki kontroli przeprowadzonej na zlecenie NIK przez Główny Urząd Nadzoru Budowlanego w zakresie realizacji programu rządowego „100 mieszkań dla powodzian” wykazały szereg nieprawidłowości dotyczących stanu technicznego tych obiektów.</u>
          <u xml:id="u-339.6" who="#BogumiłAndrzejBorowski">Zakres i efekty działań związanych z likwidacją skutków powodzi, podjętych na obszarze działań poszczególnych urzędów objętych kontrolą, były zróżnicowane. Na obszarze poszczególnych województw objętych kontrolą do września 1998 r. odbudowano lub wyremontowano 60% obiektów mieszkaniowych, 50% obiektów oświatowych, 57% obiektów służby zdrowia, 44% obiektów kultury, 65% obiektów sportowych. Przywrócono do ruchu 98% dróg i linii kolejowych.</u>
          <u xml:id="u-339.7" who="#BogumiłAndrzejBorowski">Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Jeżeli chcemy być wiarygodni wobec swoich wyborców, którzy oddali na nas głos bezpośrednio po klęsce powodzi 1997 r., to niezależnie od miejsca wyboru i opcji politycznej powinniśmy stanowczo wymagać od rządu realizacji podstawowego wniosku tejże kontroli, to jest „opracowania przez Radę Ministrów i przedstawienia Sejmowi wieloletniego programu ochrony przeciwpowodziowej na okres 20–30 lat”. Z mojej strony zgłoszę to jako wniosek pod adresem prezydium Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, w której pracuję.</u>
          <u xml:id="u-339.8" who="#BogumiłAndrzejBorowski">Uważam, że wszystkie wnioski z tytułu kontroli, zwłaszcza wyszczególnionych w załączniku nr 2 do sprawozdania, powinny stać się przedmiotem prac adekwatnych, branżowych komisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-339.9" who="#BogumiłAndrzejBorowski">Na zakończenie stwierdzam, że w pełni popieram stanowisko klubu wyrażone przez pana posła Zdzisława Kałamagę. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-340.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Tadeusz Cymański z klubu Akcji Wyborczej Solidarność zabierze teraz głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#TadeuszCymański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowny Panie Prezesie! Szanowni Pracownicy Najwyższej Izby Kontroli, licznie zgromadzeni na galerii! Drodzy państwo, zabierając głos w tej dyskusji, chciałbym w kilku punktach odnieść się do niektórych aspektów tematu. Jeżeli chodzi o samo sprawozdanie - bo to ono jest przedmiotem tej debaty - jego jakość, układ, zawartość, treść, również przedstawione bardzo syntetycznie wnioski, to myślę, że może to być nawet wzorem dobrego dokumentu. Można pogratulować licznym pracownikom, którzy nad tym pracowali - bo prezes to firmuje, ale myślę, że to jest efekt trudu i pracy wielu, wielu osób. Mówię to również jako były lustrator, z pewnym sentymentem wspominając tamte czasy. Jeśli o tym mówię, to w kontekście tego sprawozdania, informacji, warto podkreślić to, że sam prestiż Najwyższej Izby Kontroli jest wzmocniony również dużymi nakładami i poprawą jakości, standardu tej pracy. Przykładem tego jest ogromny postęp, jeżeli chodzi o oprzyrządowanie - tak bym to nazwał - przede wszystkim korzystanie z najnowszych osiągnięć techniki. Dają one kontrolerom nie tylko podstawowy warsztat, ale przede wszystkim ogromne możliwości korzystania z informacji, co jest dla nich bezcenne.</u>
          <u xml:id="u-341.1" who="#TadeuszCymański">Moją uwagę przykuły te fragmenty sprawozdania, które mówią nie tylko o dostępie do dokumentów i przepisów prawa, ale także o szerokim dostępie do informacji, w tym prasowych, medialnych, a także sprawozdań i dokumentów Kancelarii Sejmu i Senatu. Myślę, i chciałbym skoncentrować się na tym w swoim wystąpieniu, że jest to również bardzo ważny moment, aby przestać mówić wyłącznie o konkretnych problemach. One były już szeroko przedstawiane. Warto również poświęcić kilka słów pewnej refleksji, mianowicie powiedzieć coś o Najwyższej Izbie Kontroli w kontekście państwa.</u>
          <u xml:id="u-341.2" who="#TadeuszCymański">Nie jest przypadkiem, że naczelnik Piłsudski ustanawiając tę instytucję nazwał ją Najwyższą Izbą Kontroli Państwa. Właśnie dzisiaj, a właściwie wczoraj i dzisiaj, rozpatrywaliśmy kwestię NIK jako trzeciego organu ustanowionego w konstytucji. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji była pierwsza. Niedawno dyskutowaliśmy nad sprawozdaniem rzecznika praw obywatelskich, a dzisiaj nad trzecim z organów kontroli państwowej i ochrony prawa, omówionym w rozdz. 9 konstytucji, czyli Najwyższej Izbie Kontroli. Myślę, że jest to moment bardzo ważny, w niektórych wypowiedziach zabrzmiała ta nuta.</u>
          <u xml:id="u-341.3" who="#TadeuszCymański">Mamy takie odczucia, również NIK o tym bardzo wyraźnie informuje, że sytuacja, a zwłaszcza współpraca z NIK oraz wykorzystywanie tego potężnego narzędzia i aparatu kontroli jest niewystarczające, a zdaniem niektórych niedostateczne. Myślę, że warto w tym momencie, abyśmy jako posłowie, jako parlament zastanowili się nad naszym wkładem i rolą w tej kwestii, bo jest tu ona niebagatelna. Jako poseł mam takie przekonanie - przekonanie, nie tylko wrażenie - iż w dalszym ciągu, mimo że minęło już 10 lat wolności i demokracji, nie jest wystarczająco doceniane to najwyższe dobro, jakim jest państwo. Mamy tego przykłady, niestety również w samych organach państwa, nie wykluczając najwyższych kręgów władzy.</u>
          <u xml:id="u-341.4" who="#TadeuszCymański">Chciałbym w tym miejscu swojej wypowiedzi odnieść się również do relacji między Najwyższą Izbą Kontroli a możliwością wykorzystywania tego, co nie jest może wprost organem kontroli, ale w dzisiejszych czasach odgrywa coraz większą rolę, a więc całego rynku mediów, zwłaszcza wolnej i niezależnej prasy. To, co jest mankamentem, na co zwróciła uwagę Komisja do Spraw Kontroli Państwowej, a więc tzw. przecieki czy niedyskrecja oraz to, że pewne materiały bądź informacje znajdują się w obiegu jeszcze przed zakończeniem kontroli, to bardzo ważny wyznacznik jakości instytucji. Te elementy jednak czasami pobudzają, ujawniają i robią taki twórczy ferment. Myślę, że nad tym Najwyższa Izba Kontroli powinna popracować - nad szczelnością. Ale korzystanie z tej ogromnej pracy i wspieranie inicjatywy, jaką prezentują niezależni dziennikarze, prasa i prawicowa, i lewicowa, i ta, która uchodzi za centrową, jest ogromnie ważne.</u>
          <u xml:id="u-341.5" who="#TadeuszCymański">W sprawozdaniu widzimy bardzo wiele trafnie i syntetycznie ujętych nieprawidłowości. Jak je tak czytamy, to widzimy te potężne burze i kampanie prasowe, które się odbywały. Wszystkie te sprawy mają jedną cechę, która przez obywatela jest, niestety, negatywnie postrzegana, mianowicie one bardzo często się nie kończą. Nie kończą się ani ułaskawieniem, rozliczeniem czy uniewinnieniem, zamknięciem z wyjaśnieniem sprawy do końca, ani też przykładnym procesem i wnioskami. To w bardzo dużym stopniu podważa zaufanie obywateli do państwa. My, jako parlament, jak widać w sondażach, płacimy za to najwyższą cenę, bo sondaże i oceny Sejmu, niestety, są bardzo niskie, a przykładów na to nie trzeba szukać daleko. Wczoraj odbyliśmy również bardzo późną, nocną właściwie debatę nad PKP. Mamy przecież w sprawozdaniu chociażby opis sprawy szybkich pociągów z wychylnym nadwoziem. Bardzo typowy przykład. Sprawa, gdy się o niej czyta, jest taka smakowita dla kontrolera. Jeden bardzo duży i długi przykład niekompetencji, ale myślę, że może nie tylko. Bardzo ładnie kwestię tego, czy to jest niekompetencja, niefrasobliwość głupota czy też nadużycie i korupcja. To bardzo ładnie ujął prezes NIK, mówiąc, że korupcję i nadużycie jest bardzo trudno udowodnić, ale w głupotę i w naiwność jeszcze trudniej jest uwierzyć. Myślę, że współpraca między NIK a innymi organami kontroli, zwłaszcza wymiarem sprawiedliwości i Sejmem, jeżeli ona nie będzie udawana a rzeczywista, i będzie pewna determinacja, to powinna dać w przyszłości dużo większe efekty. Na to czekają przede wszystkim obywatele, którzy zajęci codziennymi trudami życia nie sprawują władzy, ale mają w dalszym ciągu ogromną nadzieję, że dzięki tej władzy będzie coraz lepiej.</u>
          <u xml:id="u-341.6" who="#TadeuszCymański">Chciałbym w swoim wystąpieniu jeszcze zwrócić uwagę na potrzebę bardzo ścisłej współpracy z parlamentem. Ona jest opisana dość szeroko. Myślę, że tych spotkań było bardzo dużo, sam w niektórych uczestniczyłem jako członek kilku komisji sejmowych. Aktywność na tych spotkaniach członków Najwyższej Izby Kontroli jest znamienna i godna w tym miejscu podkreślenia.</u>
          <u xml:id="u-341.7" who="#TadeuszCymański">Mówiąc jeszcze o naszej roli w tej dziedzinie, chciałbym zwrócić uwagę na potrzebę pewnej konsekwencji. W dniu dzisiejszym w czasie jednego z bardzo ważnych głosowań, nad absolutorium dla rządu, słyszeliśmy tutaj przykłady i pretensje, że niektóre ważne stwierdzenia zostały wykreślone. Ktoś z boku powie: decyzją polityczną, bo układ rządzący nie jest tym zainteresowany, ale warto zauważyć, że to jest generalna prawidłowość dotycząca wszystkich ugrupowań. Ten czas, kiedy będziemy trochę mogli się wznieść ponad interesy partyjne, jeszcze może nie nadszedł. Taka klasa polskiego parlamentu czeka nas może w przyszłości, ale będziemy czynić na pewno wysiłki, żeby coraz mniej polityki było w naszych działaniach.</u>
          <u xml:id="u-341.8" who="#TadeuszCymański">Szkoda, że nie wszyscy korzystają z możliwości potężnego i silnego aparatu Najwyższej Izby Kontroli. Myślę tutaj o tym, że szereg instytucji państwowych nie korzysta z tych możliwości. Ze zdziwieniem przeczytałem, że w ubiegłym roku również prezydent nie wystąpił do Najwyższej Izby Kontroli z żadnym tematem, który w jego ocenie nadawałby się do takiej kontroli, ale sądzę, że w przyszłości będzie tego więcej.</u>
          <u xml:id="u-341.9" who="#TadeuszCymański">Kończąc, chciałbym się wpisać w ten pozytywny generalnie ton wypowiedzi, podziękować za zaangażowanie. Miałem przyjemność wielokrotnie słyszeć, że również medialnie Najwyższa Izba Kontroli swój image bardzo poprawiła, ale myślę, że to jest zasługa całej grupy. Szczególne słowa, jako były lustrator, kieruję do pracowników i im się najbardziej w tym momencie kłaniam, również prezesowi. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-342.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Jana Sieńkę z Klubu Parlamentarnego Sojusz Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#JanSieńko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Prezesie! Szczegółowa analiza sprawozdania z działalności Najwyższej Izby Kontroli, choć czasu nie było wiele, pozwala stwierdzić, iż zostało ono opracowane z należytą pieczołowitością i starannością. Sposób ujęcia w nim zagadnień czyni je też czytelnym i przejrzystym, treść zaś w całości wyczerpuje najważniejsze dla Najwyższej Izby Kontroli zagadnienia.</u>
          <u xml:id="u-343.1" who="#JanSieńko">Jak wiemy, rok 1999 był dla Najwyższej Izby Kontroli, jak pamiętam, rokiem jubileuszowym, ale nie miało to jednak wpływu na złagodzenie, w cudzysłowie, trudności związanych na przykład z wprowadzaniem reformy ustrojowej państwa. NIK zmuszony był dokonać zmian i reorganizacji wewnętrznych, aby przystosować dotychczasowe swoje struktury do nowego podziału administracyjnego kraju, komisji sejmowych, niektórych jednostek organizacyjnych. Należy tutaj stwierdzić, że te operacje zostały przeprowadzone sprawnie, bez zbędnych zgrzytów kadrowych.</u>
          <u xml:id="u-343.2" who="#JanSieńko">Istotną pracą Najwyższej Izby Kontroli jest przede wszystkim działalność kontrolna. Prowadzona ona była tradycyjnie, planowo i obejmowała najróżniejsze, najbardziej newralgiczne obszary życia, szczególnie gospodarczego. Sądzę też, że ostatnio wzrosła ranga kontroli doraźnych, co jest bardzo istotnym zagadnieniem. Ilościowo liczba kontroli nie odbiegała od poziomu lat poprzednich, a kontrolą objęto, jak wynika ze sprawozdania, najważniejsze dla państwa obszary działalności, jak: bezpieczeństwo państwa i obywateli, zagrożenie korupcją, gospodarowanie środkami publicznymi, czy wreszcie wdrażanie reform społecznych.</u>
          <u xml:id="u-343.3" who="#JanSieńko">Myślę też, że rok ubiegły, rok sprawozdawczy był okresem działalności w utrudnionych dla Najwyższej Izby Kontroli warunkach. Tak jak już wykazano, nie obeszło się bez ataków na instytucję i osobiście na prezesa Najwyższej Izby Kontroli, nie obeszło się bez wywierania nacisków politycznych na „ukierunkowywanie” kontroli NIK, a mass media, zwłaszcza opcji „słusznej”, bo dziś w 99% taka prasa króluje, wielokrotnie dyskredytowały ustalenia pokontrolne, zresztą czyni się to nadal.</u>
          <u xml:id="u-343.4" who="#JanSieńko">Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Praca w Najwyższej Izbie Kontroli, a sam mam za sobą takie doświadczenia, jest bardzo ciężką pracą. Wykonuje się bardzo dużo kontroli, na ile skutecznie, efektywnie - to już jest inna sprawa i inne na to wpływają czynniki. Przede wszystkim powinno się uwzględniać wnioski, czyli razem myśleć, jak poprawiać, bo przecież wyniki pracy NIK-owca to nic innego, jak chęć pomocy resortom, instytucjom, podmiotom gospodarczym. Tymczasem na przykład szefowie resortów, czyli ministrowie, przepraszam za słowo, zamiast podziękować, żeby nie powiedzieć, cieszyć się, zamiast uwzględniać poprawcze wnioski, wykorzystując efekty, jedyne, co robią, to przede wszystkim szukają kontry, wyszukują błędy. A zasada tzw. kontradyktoryjności jest bardzo mocno przez nich spłycana. Wywołuje to nieraz wśród zapracowanych kontrolerów NIK, a zapewne także w kierownictwie, uczucie bezsilności. Dlatego uważam, że Sejm Rzeczypospolitej nie może na to pozwalać.</u>
          <u xml:id="u-343.5" who="#JanSieńko">Wysoki Sejmie! Podsumowując, myślę, że należy ocenić działalność NIK jako bardzo pozytywną. Najwyższa Izba Kontroli spełniała należycie konstytucyjne zadania, przeprowadzała, a tym samym skutecznie nadzorowała realizację wniosków pokontrolnych, związanych z najistotniejszymi społeczno-gospodarczymi zagadnieniami, działała w sposób zorganizowany, odpowiedzialny i zdyscyplinowany. Dlatego - jak powiedziałem - ocena pracy NIK może i powinna być pozytywna, zarówno pod kątem skuteczności kontroli, jak egzekwowania wniosków czy efektów finansowych. Myślę też, że potrzebne jest dopracowanie, to o czym mówił prezes i wielu innych przedmówców, że należy poddać wnikliwszej ocenie współpracę z innymi organami państwa, w tym z prokuraturą, w zakresie wykorzystywania materiałów i ustaleń Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-343.6" who="#JanSieńko">Druga sprawa, na którą chciałem tutaj zwrócić uwagę, to budżet NIK. Wedle mojej oceny jest i był on realizowany prawidłowo, planowo, zrealizowano wiele działań służebnych wobec czynności kontrolnych. Jak wiem, nadal prowadzona jest technizacja, w tym informatyzacja Najwyższej Izby Kontroli. Uważam też, odnosząc się jeszcze do budżetu, który był realizowany - jak powiedziałem - bez większych uwag, że można by było zadumać się nieco nad permanentnym, panie prezesie, rokrocznym zmniejszaniem wydatków, na przykład na podróże, co w konsekwencji ma związek z merytoryczną istotą wyników kontrolnych, a chyba także z warunkami pracy kontrolerów. Następna sprawa w tej materii to rokroczne zmniejszanie wydatków inwestycyjnych. To upoważnia do zadania pytania, czy będzie zapewniony należyty standard i wyposażenie techniczne kontrolerów. A skoro jestem przy kontrolerach, nasuwa się też pytanie, dlaczego występuje się o ulgę PKP dla wszystkich pracowników, a nie tylko na przykład dla wykonujących czynności kontrolne?</u>
          <u xml:id="u-343.7" who="#JanSieńko">Na zakończenie pragnę jako członek sejmowych Komisji Obrony Narodowej i Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa stwierdzić i podkreślić bardzo dobre współdziałanie NIK właśnie z komisjami sejmowymi, szczególnie przy zgłaszaniu opinii i wniosków co do poszczególnych dziedzin życia gospodarczego, a tym samym mających nieoceniony wpływ na projekty ustaw, czyli na tworzenie dobrego, spójnego prawa w naszym kraju. Dołączam się do podziękowań za ten codzienny trud wszystkim pracownikom Najwyższej Izby Kontroli. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-343.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi i proszę o zabranie głosu pana posła Bogdana Lewandowskiego z Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
          <u xml:id="u-344.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Wszyscy chwalą, jeszcze coś złego z tego będzie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#BogdanLewandowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Smutne, że debata nad sprawozdaniem prezesa Najwyższej Izby Kontroli odbywa się w późnych godzinach nocnych. Ale nie jest to wynikiem błędów w planowaniu czy niefrasobliwości, żeby użyć wyrażenia pana prezesa Wojciechowskiego, ale świadomym zabiegiem mającym na celu pomniejszenie roli NIK, ukrycie pod osłoną nocy rzeczywistych problemów Rzeczypospolitej. Nic nie stało na przeszkodzie, żeby ta debata odbyła się w dniu jutrzejszym, nic, poza kierownictwem AWS, które zaplanowało w tym czasie krótki kurs nienawiści i chorobliwej frustracji. Jeszcze raz zatriumfował partykularny interes partyjny. Podobnie było podczas debaty nad wykonaniem budżetu. Wbrew deklaracjom składanym z trybuny sejmowej zabrakło nie tylko wyobraźni, ale zwykłej przyzwoitości. Jak można było uznać w głosowaniu nad udzieleniem absolutorium rządowi, że w budżecie Ministerstwa Zdrowia jest wszystko w porządku?</u>
          <u xml:id="u-345.1" who="#BogdanLewandowski">Jedną z najważniejszych nieprawidłowości ustalonych przez NIK było nielegalne wydatkowanie przez Ministerstwo Zdrowia kwoty 239 mln zł na tzw. zakupy leków i leczniczych środków technicznych, przekazywanych następnie nieodpłatnie samodzielnym publicznym zakładom opieki zdrowotnej. Jest karygodne, że minister zdrowia mimo braku podstawy prawnej do dystrybucji w skali kraju leków i leczniczych środków technicznych nie podjęła odpowiednich inicjatyw umożliwiających nowelizację przepisów prawa regulujących tę sferę działalności.</u>
          <u xml:id="u-345.2" who="#BogdanLewandowski">Kolejną nieprawidłowością ustaloną przez NIK okazało się niewywiązanie się ministra zdrowia z obowiązku terminowego wydawania aktów wykonawczych do ustaw oraz inicjowania rozwiązań dostosowujących stan prawny do potrzeb wynikających z reformy sfery ochrony zdrowia. NIK stwierdził, że minister zdrowia zalegał z wydaniem około 60 rozporządzeń. Doszło do powyższej sytuacji mimo wielokrotnych wniosków NIK o poprawę skuteczności działania służb legislacyjnych Ministerstwa Zdrowia. Niecelowe było ponadto przedłużenie na wniosek ministra zdrowia 16 czerwca 1999 r. terminu zamknięcia pożyczki Banku Światowego na cele przewidziane w projekcie rozwoju służby zdrowia. Najwyższa Izba Kontroli wykazała także poważne uszczuplenie wpływów do budżetu państwa, w łącznej wysokości 41,8 mln zł, między innymi przez pozostawienie na rachunku pomocniczym Biura Pełnomocnika Rządu do Spraw Wprowadzenia Powszechnego Ubezpieczenia Zdrowotnego środków wygasających w 1999 r. w wysokości 24,9 mln zł oraz 13,4 mln zł na rachunku Zakładu Zamówień Publicznych przy Ministerstwie Zdrowia, które następnie przeniesiono na rachunek środka specjalnego zakładu. Było to, zdaniem NIK, działanie nielegalne i nierzetelne, decyzję bowiem o pozostawieniu środków w wysokości 13,4 mln zł podjęto, mimo że minister finansów poinformował ministra zdrowia o braku prawnej możliwości pozostawienia tych środków do wykorzystania w roku następnym. Minister podjął więc tę decyzję za świadomością łamania prawa.</u>
          <u xml:id="u-345.3" who="#BogdanLewandowski">Te zarzuty można by oczywiście znacznie mnożyć. Ministerstwo Zdrowia nie jest enklawą nieprawości. W sprawozdaniu przedstawiono karygodne praktyki panujące w Ministerstwie Gospodarki, gdzie opracowano i przyjęto specjalny system przyznawania kontyngentów mięsa. Ze sprawozdania wszędzie wyziera widmo korupcji. Wręcz porażający jest obraz Poczty Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-345.4" who="#BogdanLewandowski">Zadajmy sobie pytanie, skąd się bierze to niezwykłe tempo rozprzestrzeniania się w Polsce epidemii korupcji. Myślę, że można postawić roboczą hipotezę, że podstawowym źródłem tej patologii jest budowa państwa partyjnego, to, że całe obszary gospodarki przekazuje się klanom partyjnym. Jest tajemnicą poliszynela, że na przykład PFRON jest całkowicie opanowany przez ZChN.</u>
          <u xml:id="u-345.5" who="#BogdanLewandowski">Ze słów pana prezesa Wojciechowskiego przebijała gorycz, bo rzeczywiście ręce mogą opadać, kiedy na przykład wyniki raportu w sprawie prywatyzacji Domów Centrum są ignorowane, a minister odpowiedzialny za ten stan rzeczy dalej swawoli.</u>
          <u xml:id="u-345.6" who="#BogdanLewandowski">Myślę, panie prezesie, że jednak warto dalej pełnić tę trudną i niebezpieczną misję, nawet gdyby przyszło panu występować w roli księdza Skargi. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-345.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-346.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-346.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Panowie posłowie zgłosili się jeszcze do zadania pytań.</u>
          <u xml:id="u-346.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zadanie pytania pana posła Jana Sieńkę z klubu SLD. Zapomniał zapytać, kiedy zabierał głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#JanSieńko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie chciałem swoją wypowiedzią psuć dobrego tonu i dlatego pozwoliłem sobie na dwa, trzy pytania do pana prezesa. Panie prezesie, chciałbym posiąść następującą wiedzę.</u>
          <u xml:id="u-347.1" who="#JanSieńko">Po pierwsze, proszę przedstawić w kilku słowach, jakie będą główne osiągnięcia czterech reform systemowych państwa w 2000 r. i czy będą objęte kontrolą ich efekty.</u>
          <u xml:id="u-347.2" who="#JanSieńko">Po drugie, jak wygląda w świetle ustaleń NIK funkcjonowanie istotnych dla gospodarki kraju ustaw sejmowych, np. ustawy o zamówieniach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-347.3" who="#JanSieńko">Jeszcze dwa krótkie pytania, dotyczące wewnętrznego funkcjonowania Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-347.4" who="#JanSieńko">Jak pan, panie prezesie, uważa, czy szkolenia, kursy, seminaria itp. dla pracowników, w tym nowo zatrudnionych, są naprawdę starannie przygotowane i czy według pana prezesa przynoszą one zamierzone efekty?</u>
          <u xml:id="u-347.5" who="#JanSieńko">Ostatnie pytanie. Jak pan prezes uważa, czy nie następuje powolna biurokratyzacja Najwyższej Izby Kontroli? Pytam o to, bowiem stosunek pracowników merytorycznych do pozostałych zbliża się do proporcji 1:1. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-348.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pytanie zada pan poseł Tadeusz Cymański z klubu AWS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#TadeuszCymański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Z uwagi na późną porę mam jedno pytanie. Chciałem je zadać w trakcie wystąpienia, bo zostało mi nawet trochę czasu, ale zdecydowałem, że postawię je osobno, aby podkreślić, że to jest jedno konkretne pytanie, właściwie apel, być może prośba. Chodzi mi o temat, którym się zajmuję jako poseł i który postawiłem sobie za cel. Celem mojej pracy poselskiej w tej kadencji jest wyeliminowanie, a przynajmniej ograniczenie przemocy, okrucieństwa, agresji w mediach.</u>
          <u xml:id="u-349.1" who="#TadeuszCymański">W związku z tym mam pytanie, adresowane bardziej do rzecznika praw obywatelskich. Pan rzecznik w czasie debaty w Sejmie złożył bardzo ważną deklarację w tej sprawie, iż wespół z rzecznikiem praw dziecka podejmie działania i zdecydowane akcje, aby ten stan rzeczy zmienić. Chciałbym zwrócić uwagę i spytać pana prezesa, czy widzi, a jeżeli tak, to w jakim obszarze, rolę dla Najwyższej Izby Kontroli. Podkreślam, że jest to może sytuacja specyficzna, ale jest ustawa, jest konstytucja, są pewne zapisy w ustawie, które mają charakter łączenia regresu i przestrzegania prawa, zwłaszcza wobec nadawców ze strony Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w kontekście kar finansowych. Zadałem pytanie panu Juliuszowi Braunowi w czasie debaty nad sprawozdaniem Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, jakie to są kary, jaka jest ich skala w odniesieniu do praktyki i zjawisk, o których informują też media i życie, bo problem występowania przemocy w mediach jest powszechnie znany, zdiagnozowany w badaniach naukowych, w opinii autorytetów, a również w sprawozdaniach samej Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.</u>
          <u xml:id="u-349.2" who="#TadeuszCymański">Jak się ma praktyka i rzeczywista wysokość kar do tych, których możliwość przewiduje ustawa, a są to niebagatelne możliwości w kontekście chociażby finansowym? Z jednej strony Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji uzyskuje, może uzyskiwać wymierne korzyści, z drugiej strony - osiągać cel, który jest określony w art. 18 wspomnianej przeze mnie ustawy o Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji. Byłbym wdzięczny za odniesienie się do tego pytania. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-350.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Stanisław Misztal.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#StanisławMisztal">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Prezesie! Jako poseł Ziemi Zamojskiej bardzo dziękuję panom prezesom, działowi kontroli doraźnej i delegaturze z Lublina za wyjątkowo rzetelne kontrole na Zamojszczyźnie, które wykazały chorobliwą wręcz rozrzutność kasopodatników i pomagają mi pełnić mandat poselski. Przykładem niech będzie kontrola Lubelsko-Małopolskiej Spółki Cukrowej, Urzędu Miasta Zamościa czy też cukrowni ze Strzyżowa.</u>
          <u xml:id="u-351.1" who="#StanisławMisztal">W holdingu małopolskim szczególne oburzenie wyborców wywołały zarobki prezesa firmy, Andrzeja Mulawy, w wysokości ok. 10 tys. zł, udzielane darowizny, niepowiązane z działalnością statutową spółki, np. z okazji 80-lecia Zamojskiej Korporacji Energetycznej. Dzieje się tak, a tymczasem ludzie na Zamojszczyźnie żyją często w niedostatku, a dla przykładu Regionalna Izba Obrachunkowa w Lublinie według wyborców jest opieszała i nieskuteczna. Panie prezesie, czy na wyniki kontroli NIK m.in. nie wpływa bezpośrednia zależność Najwyższej Izby Kontroli od Sejmu?</u>
          <u xml:id="u-351.2" who="#StanisławMisztal">Następne. Kontrola NIK w Cukrowni „Strzyżów” wykazała poważną niegospodarność i narażenie cukrowni na ogromne straty, co może spowodować jej likwidację i jeszcze większe bezrobocie w biednym pow. Hrubieszów. NIK złożyła wniosek w tej sprawie do prokuratury w Hrubieszowie, niestety wniosek nie został uwzględniony. Panie prezesie, dlaczego prokuratura dość często nie wszczyna śledztwa w przypadku otrzymania wniosku od NIK?</u>
          <u xml:id="u-351.3" who="#StanisławMisztal">Kolejne pytanie. Panie prezesie, krążą różne opinie na temat ciężkich strat, jakie poniósł skarb państwa wskutek nieprawidłowej prywatyzacji PZU. Jakie sumy utracił budżet państwa w związku z tym?</u>
          <u xml:id="u-351.4" who="#StanisławMisztal">Ostatnie pytanie. Urzędy celne w kraju są w dużym stopniu niedofinansowane, brak jest etatów i m.in. sprzętu. Jakie kwoty traci skarb państwa w wyniku niepełnych kontroli na granicy z tego powodu? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-351.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-352.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu prezesa Najwyższej Izby Kontroli pana Janusza Wojciechowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#JanuszWojciechowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Obawiałem się trochę tej dzisiejszej debaty, ponieważ w ostatnich miesiącach Najwyższa Izba Kontroli i ja osobiście mieliśmy wiele trudnych momentów. Były różne, czasem zmasowane, ataki na Najwyższą Izbę Kontroli. Pan poseł Kałamaga w swoim wystąpieniu to przypomniał. Obawiałem się, że echo tych ataków może wystąpić w tej debacie i jestem mile zaskoczony tym, że w wypowiedziach wszystkich państwa dominował ton uznania dla Najwyższej Izby Kontroli, ton sympatii, życzliwości, życzeń na przyszłość. Chciałem z tego miejsca przede wszystkim bardzo serdecznie podziękować za te ciepłe słowa, podziękować w imieniu pracowników Najwyższej Izby Kontroli,...</u>
          <u xml:id="u-353.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-353.2" who="#JanuszWojciechowski">... dla których szczególnie ważne jest zaufanie przede wszystkim, w tej pracy ono jest potrzebne bardziej niż gdziekolwiek indziej, zaufanie parlamentu, w dalszej kolejności zaufanie opinii publicznej.</u>
          <u xml:id="u-353.3" who="#JanuszWojciechowski">Jeśli przeżywaliśmy te ataki sprzed kilku miesięcy, to nie dlatego, że kwestionowano jakieś ustalenia kontroli, bo merytoryczne dyskusje są czymś naturalnym. Najwyższa Izba Kontroli i jej pracownicy, i ja również, nie stawiamy naszych zadań w kontekście takim, że jesteśmy nieomylni, zawsze mamy rację. Gorzej, gdy te ataki uderzają w podstawy funkcjonowania Izby, jeżeli niesprawiedliwie zarzuca się nieobiektywizm, nierzetelność, których w rzeczywistości nie było. Takie ataki bolą najbardziej. Cieszę się, że w tej debacie nie było podważania rzetelności, obiektywizmu naszych działań. To jest bardzo ważne. Ja przekażę z wielką satysfakcją pracownikom Najwyższej Izby Kontroli te miłe opinie. Pracownicy Izby z całą pewnością na to zasługują, po tej debacie mam prawo to powiedzieć. W tej pracy jest coś w rodzaju etosu, który pozostał może jeszcze z długiej tradycji Izby. Państwo wspominaliście w debacie, pan poseł Cymański szczególnie to wspominał, że Izba obchodziła w minionym roku swój jubileusz. Przypomniana była postać naczelnika państwa Józefa Piłsudskiego, który powołał Najwyższą Izbę Kontroli dekretem z lutego 1919 r. Dobrze, że został ten etos, dobrze że zostało to szczególne zaangażowanie w pracy pracowników Izby. Myślę, że taka ocena będzie służyć kreowaniu tego dobrego etosu pracy na przyszłość.</u>
          <u xml:id="u-353.4" who="#JanuszWojciechowski">Chciałem z tego miejsca podziękować wszystkim komisjom sejmowym, Komisji do Spraw Kontroli Państwowej w szczególności, panu przewodniczącemu Zychowi i wszystkim posłom z tej komisji. Z komisją współpracujemy na bieżąco. Myślę, że trudny był okres znajdowania jakiejś właściwej formuły tej współpracy, ale jesteśmy, tak sądzę, coraz bliżsi jej określenia na najbliższy czas i również na przyszłość. Bardzo dziękuję, bo sugestie komisji są w wielu sprawach bardzo przydatne, jeśli chodzi o statut, plan pracy Izby i wiele innych spraw. Chcę bardzo serdecznie podziękować wszystkim komisjom resortowym, które rozpatrują nasze raporty z wielką wagą i które wyraziły o naszej pracy pozytywne opinie. Wszystkie komisje pozytywnie wypowiedziały się o działalności Najwyższej Izby Kontroli. Jest nam miło, że z taką oceną, również komisji, spotyka się nasza praca.</u>
          <u xml:id="u-353.5" who="#JanuszWojciechowski">A teraz przejdę do kilku kwestii merytorycznych, które pojawiły się w dyskusji. Zdaję sobie sprawę, że czas trzeba chronić, w tym momencie szczególnie, nie będę więc mówił długo, ale pojawiło się kilka takich wątków, na które warto zwrócić uwagę, m.in. wątek lepszego prezentowania wyników naszych kontroli w tym kontekście, żeby bardziej precyzyjnie wskazywać winnych; nie poprzestawać na opisie zjawisk, ale wskazywać konkretne osoby, które są odpowiedzialne. Staramy się to robić tam, gdzie jest to możliwe bez naruszenia obowiązującego prawa i zasady, żeby nie ferować przedwczesnych wyroków. Nie zawsze ustalenia kontroli pozwalają na jednoznaczne przypisanie winy. Może powiem jeszcze coś głębszego, to znaczy łatwo jest ustalić winnego wtedy, kiedy jest to szeregowy pracownik, kiedy jest to osoba pełniąca podrzędną funkcję. Gorzej, jeżeli chodzi o odpowiedzialność na wyższych piętrach służby publicznej, służby państwowej. Bardzo często ta odpowiedzialność się rozmywa, bardzo często jest ona kolegialna, a wtedy nie bardzo wiadomo, kto jest winny. Nie jest łatwo precyzyjnie wskazać te osoby, ale chcę zapewnić Wysoką Izbę, że nie uciekamy od tego, a najlepszym dowodem są różne ataki, które nas spotykają. Chcę przypomnieć, że jedna z kontrolowanych firm wniosła zawiadomienie do prokuratury przeciwko prezesowi Najwyższej Izby Kontroli, że ośmielił się publicznie przedstawić wyniki kontroli, m.in. podnieść problem wysokich zarobków osób, niewskazanych z nazwiska, ale z funkcji, chodzi oczywiście o spółkę Hortex.</u>
          <u xml:id="u-353.6" who="#JanuszWojciechowski">Padło w dyskusji stwierdzenie, pan poseł Polaczek również to mówił, że Izba powinna bardziej konkretnie wskazywać, co należy zrobić, jeżeli dobrze zapamiętałem pana słowa. Jako przykład została przytoczona nasza informacja dotycząca zagrożeń korupcyjnych. Problem na pewno jest istotny i pewnie można znaleźć takie informacje NIK, gdzie wnioski mogłyby być bardziej konkretne. Kierownictwo Izby, i ja sam, przywiązuje dużą wagę do tego, żeby nie formułować ogólnych, zawsze słusznych wniosków w rodzaju: usprawnić, poprawić, umocnić, tylko żeby to były wnioski konkretne, wskazujące, co zrobić. Myślę, że jeśli chodzi o korupcję, to właśnie tam, bardziej niż gdziekolwiek indziej, udało nam się takie konkretne wnioski sformułować. Mówimy: w sprawie prywatyzacji formułować cele, ale przecież my tych celów nie formułujemy, to nie jest nasza rola, my możemy tylko zwracać się o to, przypominać, informować, że każda prywatyzacja powinna mieć określone punkty, które chce się osiągnąć. W takim podstawowym dokumencie, jak umowa z firmą doradczą, gdzie jest zawarta m.in. prowizja za sukces, parametry tego sukcesu powinny być w jakiś sposób wyznaczone, żeby motywowały do lepszego kontraktu. Jeśli mówimy: niezależna weryfikacja wycen, jakaś komisja przy premierze, jakiś zespół ekspertów na kształt Rady Legislacyjnej czy podobnego gremium, to my nie przesądzimy, jak to ma wyglądać, ale wniosek jest jednak konkretny. Jeśli mówimy, że w obszarze zamówień publicznych powinna powstać negatywna lista nierzetelnych wykonawców publicznych, to cóż więcej można dodać do tego wniosku? To już tylko trzeba zrealizować; albo się to zrealizuje, albo nie.</u>
          <u xml:id="u-353.7" who="#JanuszWojciechowski">Jeśli mówimy o służbach celnych, to jest to wręcz wskazywanie konkretnych zachowań, nie tylko zmian legislacyjnych, organizacyjnych. Mówimy, że trzeba rozdzielić czynności celników - nie może być tak, że jeden celnik załatwia wszystko od początku do końca, trzeba, żeby kto inny odprawiał, a kto inny przeprowadzał czynności rewizyjne. Wskazujemy, że należy rotować załogi, aby nie było tak, że od godz. 16 jest ten sam celnik, w tym samym miejscu, na tym samym przejściu, od 20 lat - tu muszą być zmiany, rotacja, po to by nie można było przewidzieć, kto będzie w danym miejscu na granicy.</u>
          <u xml:id="u-353.8" who="#JanuszWojciechowski">Jeżeli mówimy o Policji, że policjant nie powinien być kasjerem na drodze, a wysokość mandatów powinna być w jakiś sposób stratyfikowana - całkowicie czy z jakimś niewielkim marginesem uznania, ale nie tak, żeby za to samo wykroczenie raz można było wymierzyć 10 zł, a innym razem 500 zł - są to bardzo konkretne wnioski. Tu się już nic więcej konkretnie powiedzieć nie da. To albo można zrobić, albo nie.</u>
          <u xml:id="u-353.9" who="#JanuszWojciechowski">Wspomniał ktoś z państwa - bodajże pan poseł Borowski - naszą kontrolę dotyczącą zapobiegania powodzi, zwalczania, usuwania jej skutków. Rzeczywiście kontrolowaliśmy to i stwierdzaliśmy generalnie niesprawność w zakresie koordynacji różnych służb ratowniczych. Przedstawiliśmy też bardzo konkretny wniosek - że powinno powstać jedno centrum koordynujące akcje ratownicze w wypadku klęsk żywiołowych, w szczególności powodzi, najlepiej na bazie Państwowej Straży Pożarnej, bo ona najbardziej się sprawdziła w tej akcji przeciwpowodziowej, tam jest jej naturalne miejsce. Kilka dni temu w Warszawie przy ul. Podchorążych powstało takie centrum. I bardzo dobrze, cieszymy się, że konkretny wniosek został zrealizowany.</u>
          <u xml:id="u-353.10" who="#JanuszWojciechowski">Zbyt późna pora, żeby mówić o innych przykładach, ale pozwolę sobie nie do końca zgodzić się z panem posłem Polaczkiem, że ograniczamy się do opisu zjawisk, a nie przedstawiamy konkretnych wniosków. Mam wrażenie, że przynajmniej w dużej części naszych informacji jest inaczej, aczkolwiek pewnie można wskazać takie informacje, gdzie można by było dopracować wnioski i bardziej je skonkretyzować.</u>
          <u xml:id="u-353.11" who="#JanuszWojciechowski">Mam zanotowane konkretne pytania pana posła Misztala. Czy zależność NIK od Sejmu wpływa na wyniki? Rozumiem, że chodzi tutaj nie o zależność, tylko o podległość Sejmowi. Czy takie usytuowanie konstytucyjne pomaga? Oczywiście pomaga i to jest podstawa naszego działania; niezależność Izby, fakt, że tylko przed Sejmem odpowiada ona za swoją działalność, jest warunkiem sine qua non prawidłowego wykonywania przez nią zadań.</u>
          <u xml:id="u-353.12" who="#JanuszWojciechowski">Dlaczego prokuratura nie wszczyna postępowań? Myślę, że wyjaśnimy to dokładniej w trakcie spotkania, które zapowiada pan przewodniczący, pan marszałek Zych. Różne są przyczyny. Z wieloma decyzjami się nie zgadzamy, odwołujemy się od nich, jeśli prawo nam na to pozwala.</u>
          <u xml:id="u-353.13" who="#JanuszWojciechowski">Sprawy gospodarcze są trudne. Egzekwowanie odpowiedzialności w przestępstwach gospodarczych jest kwestią złożoną. Nie twierdzę, że to jest niechęć prokuratury do podejmowania tych spraw, chociaż czasem zbyt szybko podejmuje się decyzje o umorzeniu. Można by więcej zrobić, zanim zrezygnuje się z dalszego prowadzenia sprawy.</u>
          <u xml:id="u-353.14" who="#JanuszWojciechowski">PZU - jakie kwoty są utracone. W tym zakresie, panie pośle, będziemy niebawem przedstawiali informację. W końcowej fazie jest postępowanie kontrolne dotyczące prywatyzacji PZU, ale jeszcze nie ma pełnych wyników tej kontroli.</u>
          <u xml:id="u-353.15" who="#JanuszWojciechowski">Pan poseł Sieńko pytał m.in. o zmniejszenie wydatków na podróże. Jest chyba niewielkie zmniejszenie, ale nie jest sygnalizowany jakiś niedobór środków w tym zakresie. Wystarcza to, co trzeba wydać, a staramy się wydawać jak najbardziej oszczędnie.</u>
          <u xml:id="u-353.16" who="#JanuszWojciechowski">Bilety ulgowe, dlaczego dla wszystkich? Bo z rachunku wyszło, że taniej jest kupić dla wszystkich. Po prostu, przy większym zakupie są takie ulgi, które skłaniają do większego zakupu i była to decyzja gospodarna.</u>
          <u xml:id="u-353.17" who="#JanuszWojciechowski">Było pytanie pana posła Cymańskiego - bardzo ciekawe - czy jest jakieś miejsce, jakaś rola NIK w zakresie zwalczania przemocy w mediach. Pytanie ciekawe dla mnie, bo mam jakby swój osobisty podobny temat, którym się zajmuję ale nie jako prezes NIK, tylko jako osoba, która czasem zabiera publicznie głos w innym charakterze. Myślę tutaj o działalności publicystycznej zupełnie niezwiązanej z pracą w Najwyższej Izbie Kontroli. Chodzi tutaj o rolę, którą media odgrywają w kreowaniu wizerunku świata przestępczego. Ten obraz mafii pruszkowskiej, wołomińskiej, te postacie „Dziada”, „Pershinga”, „Masy”, „Kiełbasy” i innych gangsterów wykreowane zostały właściwie przez media. Tworzy się legendy przestępców, wręcz czyni się ich wzorcami. To jest bardzo niedobra tendencja, ale w zwalczaniu takiej tendencji nie widzę miejsca dla Najwyższej Izby Kontroli, tak samo jak w zwalczaniu przemocy w mediach. Dlaczego? Dlatego że jest wyspecjalizowany organ z uprawnieniami kontrolnymi - Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji. My oczywiście moglibyśmy sprawdzić, czy Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji wykonuje swoje zadania prawidłowo w tym zakresie, ale tylko wtedy gdyby Sejm zwrócił się do nas o to czy zlecił nam wprost taką kontrolę. Zresztą prowadzimy już kontrolę Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w wyniku uchwały Sejmu dotyczącej przydzielania koncesji dla Radia Maryja. Ta kontrola została już przeprowadzona, trwa końcowy etap opisywania jej wyników. Gdyby problem przemocy w mediach miał się pojawić w działalności Najwyższej Izby Kontroli, to, myślę, tylko w takiej formule, że Sejm zleciłby kontrolę NIK w Krajowej Radzie pod kątem, czy Krajowa Rada wykorzystuje swoje ustawowe środki w zakresie zwalczania przemocy w mediach.</u>
          <u xml:id="u-353.18" who="#JanuszWojciechowski">Bardzo przepraszam, jeśli na jakąś część pytań nie odpowiedziałem. Tych pytań padło wiele w krótkim czasie, nie wszystkie zdążyłem zapamiętać.</u>
          <u xml:id="u-353.19" who="#JanuszWojciechowski">Kończąc, pozwolę sobie raz jeszcze wyrazić serdeczne podziękowania wszystkim państwu za te życzliwe opinie pod adresem Najwyższej Izby Kontroli. O ile na początku obawiałem się tej debaty, to teraz żałuję - przyłączam się tu do słów pana marszałka Zycha i innych państwa, którzy to podnosili - że ta debata odbywa się właśnie o tej porze, bo nie tylko chodzi o rangę problemów, o których tutaj mówimy, ale i dla pracowników Izby byłoby dodatkową satysfakcją usłyszeć te miłe opinie. Zobowiązuję się z wielką przyjemnością je przekazać. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-353.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Niedługo się rozwidni.</u>
          <u xml:id="u-354.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu prezesowi.</u>
          <u xml:id="u-354.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-354.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Informuję, że Prezydium Sejmu rozpatrzyło w trybie art. 67 ust. 4 regulaminu Sejmu sprawozdanie z rocznej działalności Najwyższej Izby Kontroli oraz opinię Komisji do Spraw Kontroli Państwowej w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-354.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Prezydium Sejmu opowiedziało się za przyjęciem sprawozdania Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-354.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Komisja do Spraw Kontroli Państwowej wnosi również o przyjęcie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-354.6" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm wniosek komisji przyjął.</u>
          <u xml:id="u-354.7" who="#komentarz">(Poseł Zdzisław Kałamaga: To nie jest sprzeciw, panie marszałku, ale...)</u>
          <u xml:id="u-354.8" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#ZdzisławKałamaga">Przepraszam, panie marszałku, ale do tej pory myśmy głosowali nad sprawozdaniami Najwyższej Izby Kontroli. Chciałem tylko się upewnić, czy taka interpretacja, którą przed chwilą pan marszałek był łaskaw odczytać, jest uprawniona do stwierdzenia, że przyjęto sprawozdanie Najwyższej Izby Kontroli, że wszyscy posłowie za tym głosowali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Panie pośle, nikt w procesie rozpatrywania sprawozdania nie zgłosił sprzeciwu ani innego zdania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#ZdzisławKałamaga">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Natomiast poprzednim razem komisja przedłożyła projekt uchwały, który musiał być poddany pod głosowanie. W tej chwili odnosimy się tylko do sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-358.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Wysoka Izbo, w tym miejscu pozwolę sobie na ręce pana prezesa, obecnych tu członków zarządu oraz przedstawicieli Najwyższej Izby Kontroli złożyć serdeczne gratulacje, szczególnie w związku z tą bardzo dobrą opinią Wysokiej Izby, która jest oceną waszej pracy. Życzę więc dalszej dobrej pracy - i oczywistych efektów - na rzecz prawidłowego funkcjonowania państwa. Dziękuję za współtowarzyszenie nam w pracy.</u>
          <u xml:id="u-358.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę bardzo, pan marszałek Zych jako przewodniczący komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#JózefZych">Panie Marszałku! W kwestii proceduralnej. Otóż zgodnie z regulaminem i praktyką Sejm przyjmuje wszelkie informacje i sprawozdania do wiadomości. Stąd też pan poseł Kałamaga podniósł ważny problem. Pan marszałek stwierdził słusznie i zgodnie z prawdą, że w ubiegłym roku była uchwała, ale niezależnie od formalnej uchwały Sejm przyjmuje do wiadomości wszystkie informacje. Proszę sobie przypomnieć sprawozdanie rzecznika praw obywatelskich, sprawozdanie Trybunału Konstytucyjnego i wszystkie inne sprawozdania. Przy tym może przyjąć - i prawidłowo powinien przyjmować - poprzez głosowanie. Ale pan marszałek przyjął w tej chwili taką formułę, która też załatwia sprawę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Jeśli byłby sprzeciw, do głosowania przystąpilibyśmy jutro rano.</u>
          <u xml:id="u-360.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Jeszcze raz dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-360.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 18. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o działalności ubezpieczeniowej (druki nr 2003 i 2055).</u>
          <u xml:id="u-360.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Mirosława Pietrewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#MirosławPietrewicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przypadł mi w udziale zaszczyt przedstawienia sprawozdania Komisji Finansów Publicznych o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o działalności ubezpieczeniowej, zawartego w druku nr 2055.</u>
          <u xml:id="u-361.1" who="#MirosławPietrewicz">Senat Rzeczypospolitej Polskiej zgłosił w swojej uchwale 24 poprawki do ustawy, o której przed chwilą mówiłem. Komisja Finansów Publicznych rozpatrzyła te poprawki i rekomenduje Sejmowi przyjęcie ich wszystkich. Znaczna część tych poprawek, bo 11, ma charakter typowo legislacyjny. Są to poprawki polegające na uzupełnieniu bądź poprawieniu metryczek, czyli odwołań do odpowiednich aktów prawnych bądź części aktów prawnych, z którymi ta ustawa koresponduje. Pozostałe poprawki mają charakter bądź merytoryczny, bądź językowo-porządkowy. Niektóre z nich po prostu doprecyzowują zapis czy proponują słowo adekwatniejsze od tego, które zostało użyte. I stąd również znajdują akceptację.</u>
          <u xml:id="u-361.2" who="#MirosławPietrewicz">Biorąc pod uwagę późną porę, może nie będę mówił o wszystkich poprawkach, zwrócę uwagę natomiast na kilka z nich, traktując je jako typowe dla poszczególnych grup poprawek.</u>
          <u xml:id="u-361.3" who="#MirosławPietrewicz">I tak jeśli chodzi o poprawki o charakterze legislacyjnym, są to poprawki 1., 4., 7., 8., 9., 16., 17., 20., 21., 22. i 23. Podobny charakter ma poprawka 12. i poprawka 24.</u>
          <u xml:id="u-361.4" who="#MirosławPietrewicz">W poprawce 12. wprowadza się zapis w pełniejszy sposób określający to, co nazywamy zarejestrowaniem. Zastępuje się to słowo sformułowaniem: „dokonanie wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego”. Na pewno to lepiej oddaje istotę rzeczy. W związku z tym uzupełniona musi być treść powołania, co podnosi Senat w poprawce 24. Jeśli chodzi o poprawkę 2. przykładowo, to Senat proponuje wykreślenie słowa „uzasadniony” i ma rację, ponieważ zapewne przez nadgorliwość nie do końca potrzebnie użyto słowa „uzasadniony” w zapisie, w którym nadaje się prawo do wystąpienia z wnioskiem. Każdy wniosek musi być uzasadniony w domyśle, zatem niepotrzebne było dodatkowe podkreślenie tego faktu. Jako przykład takiej poprawki, która ma znaczenie merytoryczne, podaję poprawkę nr 6, w której słowa „nabył lub objął” zastępuje się wyrazami „zamierza nabyć albo objąć”. Jest to poprawka o istotnym znaczeniu merytorycznym, ponieważ rzeczywiście interwencja ministra finansów, którą ten przepis dopuszcza, nie może mieć miejsca po nabyciu lub objęciu akcji, lecz przed ich objęciem bądź nabyciem, a w związku z tym zamiana tych słów jest w pełni zasadna.</u>
          <u xml:id="u-361.5" who="#MirosławPietrewicz">Dość istotne znaczenie merytoryczne ma również poprawka 10., w której nadaje się nowe brzmienie art. 11f. Chciałbym tu zwrócić uwagę, że to nowe brzmienie konsumuje treść art. 4 pkt 2, w którym odłożono moment wejścia w życie zapisu zawartego w art. 11f. Chodzi tutaj o sformułowanie, że wraz z uzyskaniem przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej podmiot zamierzający nabyć akcje lub prawa z akcji itd. jest obowiązany uzyskać zgodę ministra. W ten sposób poprawka zmienia art. 11f i jednocześnie art. 4 ustawy o zmianie ustawy o działalności ubezpieczeniowej. Poprawki nr 13, 14, 15 mają charakter doprecyzowujący, językowy, przy czym na na przykład poprawka 13. dostosowuje nazewnictwo do wprowadzonego w nowym Prawie dewizowym, które było zresztą nowelizowane chyba na początku br. W poprawce 15. proponuje się nazwać w sposób prawidłowy sprawozdania, o które chodzi w art. 1 pkt 31 niniejszej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-361.6" who="#MirosławPietrewicz">Myślę, że na tym skończę prezentację poprawek, jeszcze raz podkreślając, że Komisja Finansów Publicznych rekomenduje Wysokiemu Sejmowi przyjęcie wszystkich, które zaproponował Senat Rzeczypospolitej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-362.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-362.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-362.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Mieczysława Jedonia w imieniu Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#MieczysławJedoń">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Sojuszu Lewicy Demokratycznej będzie głosował za przyjęciem wszystkich poprawek zgodnie ze sprawozdaniem Komisji Finansów Publicznych przedstawionym przez pana posła Mirosława Pietrewicza. Wszystkie poprawki dotyczą doprecyzowania, uzupełnienia i uściślenia zapisów. Wprowadzają obowiązujące nazewnictwo i czynią tekst ustawy bardziej czytelnym i uporządkowanym. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-364.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Mirosława Pietrewicza w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#MirosławPietrewicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego chciałbym stwierdzić, że będziemy głosowali za przyjęciem poprawek zaproponowanych przez Senat do ustawy o zmianie ustawy o działalności ubezpieczeniowej. Znaczna część tych poprawek ma charakter legislacyjny i ich zasadność nie ulega wątpliwości. Większość z nich porządkuje w sposób właściwy ten tekst bądź poprawia go pod względem brzmienia czy pod względem językowym, co też ma swoje zalety. W związku z tym uważamy, że przedstawiona przez Komisję Finansów Publicznych pozytywna rekomendacja jest jak najbardziej zasadna, i będziemy ją właśnie popierali. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-366.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-366.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-366.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Do głosowania nad uchwałą Senatu przystąpimy rano.</u>
          <u xml:id="u-366.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 19. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Transportu i Łączności o stanowisku Senatu w sprawie ustawy Prawo telekomunikacyjne (druki nr 2000 i 2056).</u>
          <u xml:id="u-366.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji pana posła Karola Działoszyńskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#KarolDziałoszyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam przyjemność w imieniu Komisji Transportu i Łączności zaprezentować sprawozdanie komisji o stanowisku Senatu w sprawie ustawy Prawo telekomunikacyjne (druk nr 2000).</u>
          <u xml:id="u-367.1" who="#KarolDziałoszyński">Senat RP zarekomendował ponad 90 poprawek do zgłoszonego tekstu. Większość z nich to uwagi natury formalno-legislacyjnej. Pewna część poprawek dotyczyła również aspektów merytorycznych. Posłowie Komisji Transportu i Łączności poddali poprawki analizie i dyskusji. W trakcie prac komisji przedyskutowano powyższe problemy również ze środowiskiem gospodarczym działającym na rynku telekomunikacyjnym. Wynikiem prowadzonych w komisji prac są rekomendacje, aby przyjąć większość poprawek proponowanych przez Senat. Jednak wokół paru poprawek wywiązała się burzliwa dyskusja. Chciałbym obecnie omówić kilka z nich.</u>
          <u xml:id="u-367.2" who="#KarolDziałoszyński">Dyskusję członków komisji wywołała m.in. poprawka 4., odnosząca się do art. 3 ust. 1 lit. a i b. Powinna ona być głosowana łącznie z poprawką 8. Poprawka dotyczy konsekwencji liberalizacji rynku telekomunikacyjnego, w tym licencji na telefonię używającą częstotliwości. Na europejskim rynku telekomunikacyjnym eksperci organów regulacyjnych wielu krajów wciąż nie zdecydowali się, jakie jest najlepsze rozwiązanie tej kwestii. Komisja poddała materię poprawki dyskusji. Dużym ułatwieniem analiz byłby model rynku telefonii mobilnej określony przez Ministerstwo Łączności i ewentualne jego założenia. Z takim opracowaniem członkowie komisji niestety nie mogli się zapoznać, gdyż nie zostało ono komisji przedstawione. Obecna ustawa Prawo telekomunikacyjne pozwala na przyznanie koncesji na usługi telefonii mobilnej jeszcze w tym roku. Jest to element kluczowy z punktu widzenia posłów i widziany z punktu widzenia wpływów do budżetu. Skutkiem proponowanej poprawki jest sytuacja, w której przetarg przeprowadzany na mocy nowej ustawy będzie przetargiem o charakterze poza cenowym, zwanym konkursem piękności, a więc opartym na czynnikach marketingowych i technologicznych. Posłowie uznali, że lepiej byłoby jednak doprowadzić do przetargu na mocy obecnego prawa i tym samym nie rekomendowali tej poprawki Senatu.</u>
          <u xml:id="u-367.3" who="#KarolDziałoszyński">Po wnikliwym rozpatrzeniu treści pkt. 15 odnoszącego się do art. 23 posłowie wnoszą również o jego odrzucenie. Przedstawiając motywację podjęcia tej decyzji, można stwierdzić, że omawiana poprawka daje możliwość wpisania do rezerwacji częstotliwości warunków wykonywania działalności usługowej, nie precyzując przy tym, jaki jest ich zakres. Zdaniem komisji byłoby to niedopuszczalne ograniczenie swobody gospodarczej działających na tym rynku podmiotów.</u>
          <u xml:id="u-367.4" who="#KarolDziałoszyński">Nie można zgodzić się z tym, aby uzależnić organ regulacyjny, jak podkreślali w dyskusji posłowie, i aby ten organ miał nieograniczone możliwości wpływu na zasady funkcjonowania operatorów. Taka niczym nieskrępowana uznaniowość, zdaniem członków komisji, byłaby sprzeczna z duchem liberalizacji rynku. A przecież naczelnym celem nowej ustawy jest wprowadzanie jasnych zasad liberalizacji i działania rynku, który poprzez minimalizację wpływów oraz ingerencji państwa zwiększa funkcjonowanie.</u>
          <u xml:id="u-367.5" who="#KarolDziałoszyński">Członkowie komisji postanowili także wnioskować za odrzuceniem propozycji przedstawionych w kolejnych pkt. 40 i 41. Propozycje te odnoszą się odpowiednio do art. 72 ust. 2, art. 73 ust. 1 oraz art. 74 ust. 1 pkt 2. Zdaniem posłów powyższe poprawki wprowadzają różnice między operatorami mobilnymi a stacjonarnymi. Odpowiedzialność operatorów została w ustawie ograniczona do odszkodowania powiązanego z wysokością abonamentu i rachunku. Tymczasem poprawki zmierzają do ograniczenia zakresu stosowania tej klauzuli tylko do operatorów stacjonarnych, co stawia w niekorzystnej sytuacji operatorów mobilnych, którzy odpowiadaliby na zasadach ogólnych.</u>
          <u xml:id="u-367.6" who="#KarolDziałoszyński">Pragnę przy tym zauważyć, że poprawki 40. i 41. powinny być również głosowane łącznie.</u>
          <u xml:id="u-367.7" who="#KarolDziałoszyński">Poprawka 45. dotyczy art. 80 ust. 2 pkt 2. Posłowie także rekomendują jej odrzucenie. Poprawka jest proponowanym tłumaczeniem angielskiej nazwy ISDN — Integrated Services Digital Network, co w świetle obowiązującej ustawy o języku polskim uzasadnia jej wprowadzenie. Chociaż jest ona zasadna merytorycznie, posłowie nie chcieli zgodzić się z tą redakcją, ponieważ ich zdaniem była ona nieprawidłowa, mimo że z merytorycznego punktu widzenia była logiczna dosyć.</u>
          <u xml:id="u-367.8" who="#KarolDziałoszyński">Poprawka 53. wprowadza zmiany w art. 96 ust. 4. Dotyczy ona bardzo wrażliwego aspektu współpracy międzyoperatorskiej, a mianowicie współużytkowania infrastruktury. Zdaniem autorów poprawki jej treść precyzuje zasadę rozliczeń międzyoperatorskich. Posłowie po dyskusji poprawkę tę zakwalifikowali do rekomendowania Wysokiej Izbie do odrzucenia, gdyż ona zmusza operatorów do publikowania standardowych ofert, nie uwzględnia tym samym lokalnych warunków i kosztów budowy tej infrastruktury, co może spowodować — i to była główna obawa posłów — zahamowanie budowy infrastruktury na terenach wiejskich, gdzie koszty są wyższe, a infrastruktura mogłaby być udostępniona innym po kosztach średnich. To spowodowałoby, zdaniem posłów, zahamowanie rozwoju budowy infrastruktury w tych rejonach i wyścig nowo wchodzących firm na jak najbardziej dochodowych abonentów.</u>
          <u xml:id="u-367.9" who="#KarolDziałoszyński">Na zakończenie pragnę omówić także poprawkę 50., która wprowadza zmianę w art. 96 ustawy ust. 1. Przepis tego artykułu po wprowadzeniu poprawki zobowiązuje operatorów do umożliwienia innym operatorom eksploatującym sieci publiczne współkorzystania z tej infrastruktury. W opinii posłów poprawka ta ma niezwykle istotne znaczenie dla rozwoju rynku telekomunikacyjnego, umożliwia ona bowiem operatorom niepublicznym, a więc np. dostawcom Internetu korzystanie z infrastruktury innych operatorów telekomunikacyjnych, zwłaszcza w zakresie sieci dostępowej.</u>
          <u xml:id="u-367.10" who="#KarolDziałoszyński">Proponowane przez Senat zmiany, zgodnie z zaleceniami Unii Europejskiej są wysoce korzystne dla rozwoju polskiego sektora telekomunikacyjnego, w szczególności dla uzyskania szybkiego dostępu do sieci internetowych, dzięki współkorzystaniu przez operatorów oferujących usługi internetowe w istniejących już liniach abonenckich. Przyjęcie tego zapisu uniemożliwi budowanie sztucznych barier przed nowo wchodzącymi na rynek operatorami, natomiast w większym stopniu zapewni rozwój konkurencji w obszarze usług elektronicznych. Pragnę dodać, że Komisja Europejska przyjęła dyrektywę o dostępie do sieci lokalnej nie dalej niż parę tygodni temu. Komisja transportu wnosi o przyjęcie poprawki 50. Posłowie przegłosowali ją pozytywnie.</u>
          <u xml:id="u-367.11" who="#KarolDziałoszyński">Tyle moich uwag z prac komisji. Ponieważ materia była obszerna, komisja przygotowywała ją w dwóch etapach. Najpierw analizowano ją w ramach pracującej nad prawem podkomisji, potem odbyła się dyskusja na forum całej komisji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-368.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Sejm podjął decyzję o wysłuchaniu w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-368.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-368.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Krzysztofa Oksiutę w imieniu Klubu Parlamentarnego Akcji Wyborczej Solidarność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#KrzysztofOksiuta">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Trudno w czasie tej nocnej zmiany prowadzić dyskusję, niemniej powiem kilka słów. Otóż w odniesieniu do sprawozdania komisji klub Akcji Wyborczej Solidarność generalnie zgadza się z zaproponowanym przez komisję przyjęciem większości wniesionych poprawek, czyli generalnie się z tym sprawozdaniem zgadza, natomiast w kilku miejscach musimy tutaj zaznaczyć, że mamy odmienne zdanie. Jeżeli chodzi o poprawki dotyczące wprowadzenia UMTS, czyli 4. i 8., stanowisko klubu jest przeciwne niż zaproponowane w sprawozdaniu komisji. Jesteśmy za przyjęciem tych poprawek. Poprawka 15., którą w sprawozdaniu komisji proponuje się odrzucić, naszym zdaniem powinna być przyjęta. Podobne stanowisko mamy do poprawek 40., 41. i 45.</u>
          <u xml:id="u-369.1" who="#KrzysztofOksiuta">Muszę powiedzieć, że podczas prac komisji byliśmy wszyscy zaskoczeni liczbą poprawek zgłoszonych przez Senat. Mam nadzieję, że w przyszłości przy pracy nad prawem pocztowym nie będzie takich sytuacji i o to prosimy pana ministra i wszystkich urzędników, którzy pracują nad poprawianiem systemu prawnego związanego z łącznością. To tyle w tym krótkim wystąpieniu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-369.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-370.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu...</u>
          <u xml:id="u-370.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-370.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję, to jednak ożywia troszkę salę o tej porze.</u>
          <u xml:id="u-370.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Stefana Macnera w imieniu Klubu Parlamentarnego SLD.</u>
          <u xml:id="u-370.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Niech pan poseł też dobrze mówi, to brawa dostanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#StefanMacner">Panie Marszałku! Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Mam zaszczyt zaprezentować stanowisko Klubu Parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej wobec sprawozdania Komisji Transportu i Łączności o stanowisku Senatu w sprawie ustawy Prawo telekomunikacyjne (druki sejmowe nr 2000 i 2056). Chcę stwierdzić, że kiedy rozpoczynaliśmy pracę nad Prawem telekomunikacyjnym, to nikt nie przypuszczał, że będzie to trwało tak długo. Złożyło się na to wiele czynników, m.in. zmiany ministrów, zmiany koncepcji tegoż prawa, w tym połączenie URT z PAR-em, a właściwie likwidacja tej instytucji, chociaż jej zadania pozostały do dzisiaj prawie że nie zmienione i w nowym układzie chyba też, tyle tylko że nie będzie miała tytułu PAR; zmiany punktu widzenia niektórych ministrów, w tym na przykład ministra obrony narodowej, który w ciągu 2 tygodni zmienił całkowicie niemal o 180 stopni swoje zdanie w przedmiocie PAR. Nie wzięto też pod uwagę innych czynników, jak chociażby stanowiska kwatery NATO-wskiej, która również obstawała za dalszym pozostawieniem Państwowej Agencji Radiowej jako samodzielnej instytucji.</u>
          <u xml:id="u-371.1" who="#StefanMacner">Przygotowano również specjalne zapisy, w tym np. o funduszu specjalnym, który właściwie ma jedno główne zadanie: podwyższenie płac dla pracowników i kierownictwa, chociaż w Sejmie nie tak dawno przecież przegłosowaliśmy ustawę, która w poważnym stopniu w takich instytucjach ma ograniczać płace.</u>
          <u xml:id="u-371.2" who="#StefanMacner">Poruszyłem sprawę zmian w ustawie Prawo telekomunikacyjne - pierwotna wersja zawarta w druku sejmowym nr 943 bardzo różni się, po pracach w podkomisji i w komisji, od obecnej. Jest to wynik wprowadzania ciągłych zmian przez rząd. Najlepszym przykładem tego jest 99 poprawek zgłoszonych przez Senat, czytaj: właściwie przez rząd, który to rząd nie był w stanie ich zaproponować w trakcie prac podkomisji.</u>
          <u xml:id="u-371.3" who="#StefanMacner">Mam osobiście pewien niedosyt z pracy Senatu, który wielce natrudził się przy wyżej wymienionych poprawkach - w sumie w części tylko poprawiają one redakcję ustawy - natomiast nie był uprzejmy zauważyć, że ustawa narusza prawa obywatelskie zagwarantowane w konstytucji. Nie zapoznał się też z ekspertyzami komisji sejmowych, jak również z ekspertyzą Biura Studiów i Ekspertyz Sejmu. Nie zapoznał się z opiniami ważnych instytucji, które w czasie prac Komisji Nadzwyczajnej nadesłały swoje uwagi. Jestem głęboko przekonany, że nieuwzględnienie tych uwag zubożyło wartość tej ustawy. Natomiast trzeba podkreślić, że prace Komisji Nadzwyczajnej były prowadzone z wielkim zaangażowaniem wszystkich uczestników, którzy przez swoje doświadczenie w branży, która się dynamicznie rozwija, wnieśli wiele cennych uwag.</u>
          <u xml:id="u-371.4" who="#StefanMacner">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jeśli pozwoliłem sobie przypomnieć, że Senat nie wziął pod uwagę ekspertyz i opinii, to przecież trzeba wyraźnie powiedzieć, że rząd i posłowie koalicyjni również nie wzięli tego pod uwagę w czasie prac komisji. I mówienie, że w ustawach o Policji czy UOP jest utrzymana kontrola ze strony sądów i prokuratur, jest pewną przesadą, bo tu trzeba powiedzieć, że z momentem wejścia w życie tej ustawy z mocy art. 129 i 130 taka kontrola nie będzie potrzebna, a wyżej wymienione służby nie będą się musiały ubiegać o zezwolenia - zwracać się o nie do sądu czy do prokuratora.</u>
          <u xml:id="u-371.5" who="#StefanMacner">I wreszcie sprawa rozporządzeń do ustawy. Wprawdzie rząd przygotował rozporządzenia, ale do wersji z druku nr 943. Jednak - jak już wspomniałem - obecna wersja winna zmieniać treść tych rozporządzeń. Komisja nie zajmowała się treścią tych rozporządzeń, np. rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Krajowej Tablicy Przeznaczeń Częstotliwości wraz z załącznikiem.</u>
          <u xml:id="u-371.6" who="#StefanMacner">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Celowo nie omawiam poszczególnych poprawek, gdyż uczynił to wystarczająco poseł sprawozdawca Karol Działoszyński. Poprawek jest 99, zblokowanie niektórych z nich pozwoli na to, że jutro będziemy mogli głosować tylko 71 razy. Chcę powiedzieć, że co do większości poprawek będziemy głosowali tak, jak to jest zawarte w druku nr 2056 - oczywiście z małymi korektami, czemu jutro damy wyraz w głosowaniu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-371.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-372.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Mirosława Drzewieckiego w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Wolności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#MirosławMichałDrzewiecki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Unii Wolności pragnę zaprezentować stanowisko klubu wobec stanowiska Senatu w sprawie ustawy Prawo telekomunikacyjne (druk nr 2000).</u>
          <u xml:id="u-373.1" who="#MirosławMichałDrzewiecki">Zasadniczym elementem określającym nowy etap rozwoju gospodarki są reformy systemu regulacyjnego polskiego rynku telekomunikacyjnego. Popyt klientów na nowoczesne usługi oraz nowy globalny kształt rynku skłaniają do intensyfikacji tych reform. Pierwszym i podstawowym krokiem w kierunku stworzenia nowej rzeczywistości będzie niewątpliwie uchwalenie przez Sejm Rzeczypospolitej nowego Prawa telekomunikacyjnego. Jest oczywiste, że polityka telekomunikacyjna państwa powinna stać się integralnym elementem polityki gospodarczej Polski, jest bowiem ona istotnym czynnikiem rozwoju gospodarczego naszego kraju. Obszar regulacji rynku telekomunikacyjnego jest także jednym z kluczowych aspektów integracji Polski z krajami Europy i Unii Europejskiej. Globalizacja gospodarki wymaga, by również polskie społeczeństwo i polskie przedsiębiorstwa miały szansę uczestnictwa w gospodarce cyfrowej, której podstawy budowane są obecnie przez kraje wysoko rozwinięte. Dynamiczny rozwój segmentów usług rynku teleinformatycznego sprzyja napływowi bezpośrednich inwestycji zagranicznych oraz transferowi nowych technologii. Umiejętne wykorzystanie nowych możliwości może wspomagać ekonomiczny awans naszego kraju oraz zmniejszyć dystans dzielący polską gospodarkę od gospodarek krajów Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-373.2" who="#MirosławMichałDrzewiecki">Przykłady tych państw pokazują, że kluczowym elementem rozwoju globalnego rynku telekomunikacyjnego będzie jego integracja z obszarem informatyki, rynkiem mediów oraz sektorem finansowym. Rozwój technologii i usług środowiska teleinformatycznego, jak również tzw. społeczeństwa informacyjnego, stawia przed obszarem regulacji zawartych w omawianym projekcie Prawa telekomunikacyjnego strategiczne wyzwania.</u>
          <u xml:id="u-373.3" who="#MirosławMichałDrzewiecki">Regulacje rynku telekomunikacyjnego muszą odzwierciedlać globalną naturę rynku teleinformatycznego, jego powszechne standardy działania oraz transfer technologii i usług oraz stałą otwartość na innowacje. Muszą przy tym z uwagi na trwający proces akcesyjny pozostać w zgodności z zaleceniami Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-373.4" who="#MirosławMichałDrzewiecki">Nowe Prawo telekomunikacyjne jest oczekiwane przez rynek, jest również oczekiwane przez inwestorów. Jest ono definitywnym zerwaniem z dotychczasowym systemem i odejściem w kierunku czystej gry wolnorynkowej, w kierunku europejskiego modelu rynku telekomunikacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-373.5" who="#MirosławMichałDrzewiecki">Proces liberalizacji rynku telekomunikacyjnego trwa w Polsce już od kilku lat. Po otwarciu rynku lokalnego nastąpiło w roku bieżącym zliberalizowanie rynku połączeń międzymiastowych. Nowy system regulacyjny wprowadzany przez projekt omawianej ustawy jest spójnym i nowoczesnym systemem regulacji prawnych. Jego głównymi założeniami jest stworzenie silnej konkurencji na rynku oraz dostarczenie podstaw do poprawy jakości i rozwoju nowoczesnych usług telekomunikacyjnych. Pragnę jednak wskazać na jeszcze jeden aspekt nowego Prawa telekomunikacyjnego. Poprzez zdefiniowanie fundamentalnych reguł funkcjonowania rynku telekomunikacyjnego daje on prawne podstawy rozwoju sektora w takich dziedzinach działalności teleinformatycznej, jak handel elektroniczny czy bankowość elektroniczna.</u>
          <u xml:id="u-373.6" who="#MirosławMichałDrzewiecki">Wysoka Izbo! Senat Rzeczypospolitej zarekomendował ponad 90 poprawek do zgłoszonego tekstu. Większość z nich to uwagi natury formalno-legislacyjnej. Pewna część poprawek dotyczyła aspektów merytorycznych. Pragnę w tym momencie przedstawić Wysokiej Izbie stanowisko mojego klubu Unii Wolności, które jest w pełni zgodne z rekomendacjami Komisji Transportu i Łączności.</u>
          <u xml:id="u-373.7" who="#MirosławMichałDrzewiecki">Należy zwrócić uwagę, iż rekomendacja Komisji Transportu i Łączności wskazuje na odrzucenie proponowanych poprawek Senatu, m.in. poprawek w pkt. 4 i 8. Poprawki te odnoszą się do harmonogramu przetargu ministra łączności, m.in. w aspekcie telefonii mobilnej trzeciej generacji, tzw. UMTS. Minister łączności ma możliwość przeprowadzenia postępowania przyznającego koncesję na UMTS do końca bieżącego roku pod rządami obecnie obowiązującego Prawa telekomunikacyjnego. Jest to proces kluczowy z perspektywy wpływów budżetowych. Według informacji, których zasięgnęliśmy dzisiaj na konferencji prasowej pana ministra Tomasza Szyszki, będzie to zrealizowane do końca bieżącego roku. W związku z tym rozumiemy, że poprawka Senatu w tym aspekcie nie dotyczy prac, jeżeli chodzi o sprzedaż UMTS.</u>
          <u xml:id="u-373.8" who="#MirosławMichałDrzewiecki">Należy zauważyć, iż brak polityki telekomunikacyjnej Ministerstwa Łączności, brak zdefiniowanego modelu rynku telefonii mobilnej. Dotychczas nieznany był termin przyznania licencji, liczba licencji i ich cena. Posłowie wielokrotnie zgłaszali potrzebę zapoznania się z polityką telekomunikacyjną. Nigdy taki dokument jednak nie został zaprezentowany zarówno parlamentowi, jak i przedstawicielom rynku. Przykładem są założenia co do opłat za licencję UMTS, które koncentrują opłaty w dwóch kolejnych latach, czyli w roku 2001 i 2002. Jest to jedyny przypadek w Europie, w którym opłaty za koncesję są skoncentrowane w tak krótkim okresie. Prywatnie twierdzę, że jeżeli to będzie w ciągu dwóch lat, a będzie doskonały wynik, to jest O.K. Natomiast w wielu krajach Unii Europejskiej opłaty są rozłożone na wiele lat. Na przykład we Francji połowa kwoty płatna jest do 2001 r., a reszta rozłożona jest na 13 lat. W Wielkiej Brytanii, gdzie opłaty są najwyższe, tam ustalono rekord, opłata jest rozłożona na czas trwania licencji, czyli do roku 2022. Pozwala to operatorom na prowadzenie inwestycji i spłatę opłat z przychodów ze świadczonych usług. Jest to reguła stosowana powszechnie w krajach Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-373.9" who="#MirosławMichałDrzewiecki">Przyjęcie poprawki Senatu skutkuje możliwością przeprowadzenia przetargu w 2001 r. tylko w oparciu o tzw. aukcje piękności, co oznacza przetarg poza cenowy w oparciu o zespół ocen marketingowych i technologicznych deklarowanych przez konkurentów czynników. Powoduje to, iż nieuzyskane zostaną planowane wpływy do budżetu. Jest to również podstawa do odrzucenia poprawek Senatu nr 4 i 8. Efektem będzie zdyscyplinowanie ministra łączności do zakończenia procesu przyznania koncesji UMTS w tym roku i zapewnienia planowanych wpływów do budżetu.</u>
          <u xml:id="u-373.10" who="#MirosławMichałDrzewiecki">Polityka rynku telekomunikacyjnego jest niezbędnym elementem, który minister łączności powinien zaprezentować parlamentowi. Na taki dokument oczekuje również klub Unii Wolności. Polsce potrzebne są systemowe rozwiązania w dziedzinie rynku telekomunikacyjnego. Polsce potrzebne są nowe usługi na rzecz społeczeństwa informacyjnego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-373.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-374.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu ministra łączności pana Tomasza Szyszkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#TomaszSzyszko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie planowałem wystąpienia w tej debacie, ale w pewnym sensie wywołało to wystąpienie pana posła Drzewieckiego z Unii Wolności. Chciałbym parę spraw wobec tego sprostować.</u>
          <u xml:id="u-375.1" who="#TomaszSzyszko">Po pierwsze, chciałbym powiedzieć - dotyczy to mojej dzisiejszej konferencji prasowej, która była poświęcona UMTS - nie wiem, skąd pan brał te informacje; jeżeli chodzi o cenę wartości rynku UMTS w Polsce, jeszcze się dokładnie nie wypowiadaliśmy. Na pewno nie przedstawiałem kwestii spłat UMTS. Rzeczywiście jest tak, że w krajach, szczególnie Europy, gdzie się to odbyło, pierwsza rata spłat na UMTS jest to połowa tej kwestii, ale nigdy nie zapowiadałem, że następna rata ma być w całości płacona w drugim roku, panie pośle. Odwrotnie, zapowiadaliśmy, że kolejna, druga część spłat wartości UMTS w Polsce będzie rozłożona na długie lata.</u>
          <u xml:id="u-375.2" who="#TomaszSzyszko">Jeżeli chodzi o poprawki dotyczące art. 4 i 8, to chciałbym podkreślić - wielokrotnie mówiłem o tym, także w nie tak dawnej debacie dotyczącej uchwały Sejmu, podkreślałem to również dzisiaj na konferencji prasowej - że te kwestie nie dotyczą problemu UMTS w Polsce, ale są związane z innymi bardzo istotnymi zagadnieniami, łączącymi się chociażby z przyjęciem programu „Tetra”. Myślę, że przede wszystkim do tego zagadnienia te poprawki Senatu, które rząd w pełni popiera, powinniśmy odnosić.</u>
          <u xml:id="u-375.3" who="#TomaszSzyszko">Natomiast jeżeli chodzi o poprawki związane z unbundlingiem, jest to oczywiście kwestia kluczowa dla rozwoju Internetu w Polsce. Jeszcze raz wypada mi tylko zwrócić się do parlamentu, również do Unii Wolności. Jeżeli rzeczywiście chcemy realizować idee społeczeństwa informacyjnego, sądzę, że ta poprawka przyczyni się w sposób zasadniczy do rozwoju Internetu, usług informatycznych w Polce. Jeszcze raz generalnie apelowałbym również o przyjęcie obu tych poprawek, albowiem rzeczywiście dla rozwoju społeczeństwa informacyjnego może mieć to zasadnicze znaczenie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-375.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-376.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Czy pan poseł Kamiński chce zadać pytanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#MichałTomaszKamiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ta ustawa, którą rozpatrujemy, i poprawki Senatu do niej, mają niezwykle istotne znaczenie dla rynku telekomunikacyjnego w Polsce. Ale korzystając z okazji, że jest na sali pan minister, chciałbym zapytać, kiedy możemy liczyć - bo nie usłyszałem dzisiaj konkretnej odpowiedzi w tej sprawie - na ostateczne przyznanie koncesji na UMTS w Polsce. Kiedy to może się po prostu w sensie faktycznym dokonać, czy, jak czytamy w gazetach, do końca tego roku, czy ten proces się oddali?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Jednak nie miał pan racji, panie pośle. Niezgodnie z regulaminem, ponieważ pytanie nie dotyczy poprawek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-378.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Ale proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#TomaszSzyszko">Rzeczywiście, pan marszałek ma rację, pytanie pana posła Kamińskiego nie dotyczy zagadnień związanych wprost z Prawem telekomunikacyjnym ani z poprawkami Senatu. W jakimś sensie, oczywiście bardzo pośrednim, odnosi się do Prawa telekomunikacyjnego, szczególnie do rozwoju rynku telekomunikacyjnego. Ja oczywiście mogę powiedzieć, że zamiarem rządu jest przeprowadzenie, rozstrzygnięcie sprawy UMTS w Polsce do końca tego roku.</u>
          <u xml:id="u-379.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-380.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-380.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Do głosowania nad uchwałą Senatu przystąpimy rano.</u>
          <u xml:id="u-380.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego w dniu dzisiejszym.</u>
          <u xml:id="u-380.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-380.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Chciałbym zapytać, czy ktoś z pań posłanek i panów posłów pragnie jeszcze zgłosić się do wygłoszenia oświadczenia?</u>
          <u xml:id="u-380.6" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Pan poseł Kamiński. Proszę bardzo. Jeszcze ktoś? Nie ma chętnych.</u>
          <u xml:id="u-380.7" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Zamykam listę zgłoszonych do oświadczeń.</u>
          <u xml:id="u-380.8" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Proszę o zabranie głosu pana posła Mieczysława Jedonia z Klubu Parlamentarnego SLD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#MieczysławJedoń">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Moje oświadczenie dotyczy funkcjonowania Polskiego Stowarzyszenia na rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym, mieszczącego się w Dzierżoniowie w woj. dolnośląskim. W ramach stowarzyszenia prowadzony jest dzienny ośrodek rehabilitacyjno-wychowawczy dla dzieci głębiej upośledzonych umysłowo ze sprzężonymi wadami rozwojowymi. Otrzymany od urzędu miasta Dzierżoniowa budynek został wyremontowany i przystosowany do potrzeb dzieci niepełnosprawnych dzięki pomocy Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych i wielu fundacji, w tym zagranicznych. Jest wyposażony w niezbędny sprzęt rehabilitacyjny i zatrudnia wysoko kwalifikowaną kadrę. Z zajęć rehabilitacyjnych, logopedycznych, muzykoterapii, hydroterapii, masażu i pomocy psychologa korzysta w obecnej chwili ponad 70 dzieci. Są to dzieci z zespołem Downa, mózgowym porażeniem dziecięcym i autyzmem.</u>
          <u xml:id="u-381.1" who="#MieczysławJedoń">Dla grupy ponad 20 dorosłych osób prowadzone są zajęcia warsztatowe, dające im możliwość dalszego usprawnienia osiągniętych umiejętności i możliwość uczestniczenia w życiu społecznym.</u>
          <u xml:id="u-381.2" who="#MieczysławJedoń">Środki, jakie stowarzyszenie pozyskuje od zarządu głównego, rad miast, sponsorów i z kwest, wystarczają na potrzeby bieżące ośrodka i utrzymanie mikrobusu dowożącego dzieci na te zajęcia. Brak subwencji z Ministerstwa Edukacji Narodowej postawił ośrodek w bardzo trudnej sytuacji, gdyż nie można w sposób ciągły zapewnić płac pracownikom. Zaistniała więc konieczność zwolnienia personelu i zamknięcia placówki. Rozwiązanie takie to pozbawienie dzieci najbardziej pokrzywdzonych przez los minimum pomocy, to ponowne zamknięcie ich w czterech ścianach domów. Dzienny ośrodek rehabilitacyjno-wychowawczy w Dzierżoniowie jest jedyną placówką prowadzącą kompleksową rehabilitację dla dzieci głębiej upośledzonych z terenu całego powiatu. Zamknięcie jej to zmarnowanie pracy wielu ludzi, którzy poświęcili swój czas i zaangażowanie temu, by powstała. Dlatego też niezbędna jest wszelka pomoc, aby mogła funkcjonować dalej i spełniać swoją rolę, gdyż dzieci niepełnosprawne psychicznie i fizycznie nie posiadają potencjału, który pozwoli im na samodzielne życie. Nie są też w stanie same walczyć o swoje prawo do nauki i pracy, i godnego życia.</u>
          <u xml:id="u-381.3" who="#MieczysławJedoń">Zwracam się z apelem do ministra edukacji narodowej o zabezpieczenie w pierwszej kolejności potrzeb dzieci niepełnosprawnych psychicznie i fizycznie. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-382.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Teraz wygłosi oświadczenie pan poseł Michał Tomasz Kamiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#MichałTomaszKamiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z wysokiej trybuny naszego parlamentu chciałbym wyrazić swoje bardzo głębokie zaniepokojenie ostatnimi wypowiedziami prominentnych przedstawicieli Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, z których to wypowiedzi możemy się dowiedzieć, iż prezydent Aleksander Kwaśniewski w toku kampanii wyborczej przed swoją kolejną kadencją zapowiedział, iż ma zamiar doprowadzić do tego, by w polskim prawodawstwie znalazły się przepisy umożliwiające adopcję dzieci przez tak zwane pary homoseksualne.</u>
          <u xml:id="u-383.1" who="#MichałTomaszKamiński">Moim zdaniem ta zapowiedź musi rodzić w każdym człowieku, któremu drogi jest los polskiej rodziny, najgłębszy niepokój. Chciałem bardzo mocno z tej trybuny zaprotestować przeciwko projektom zgłaszanym przez najbliższe otoczenie Aleksandra Kwaśniewskiego, by do polskiego systemu prawnego zaadaptować tak zwane małżeństwa homoseksualne i by dać prawo homoseksualistom do adoptowania dzieci. W moim najgłębszym przekonaniu te przepisy, jakkolwiek istotnie obowiązują w paru krajach Europy, zupełnie nie przystają nie tylko do polskiej tradycji, ale będą także źle odebrane przez większość polskiej opinii publicznej. Mam nadzieję, że w toku kampanii, która obecnie się toczy, pan prezydent Aleksander Kwaśniewski zrewiduje swoje poglądy na temat możliwości adopcji dzieci przez tak zwane pary homoseksualne, ponieważ, moim zdaniem, stanowiłoby to zagrożenie dla zapisanej w konstytucji trwałości rodziny. Przypomnę, co konstytucja przewiduje: rodzina w Polsce ma być związkiem mężczyzny i kobiety. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-384.1" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
          <u xml:id="u-384.2" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Zarządzam przerwę w posiedzeniu do 21 lipca, to znaczy do godz. 9 rano, dziś.</u>
          <u xml:id="u-384.3" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dobranoc.</u>
          <u xml:id="u-384.4" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję wszystkim, którzy do tej pory byli obecni na sali, paniom posłankom i panom posłom, pracownikom Kancelarii Sejmu, Straży Marszałkowskiej, przedstawicielom mediów, wszystkim pracownikom nocnym.</u>
          <u xml:id="u-384.5" who="#FranciszekJerzyStefaniuk">Dziękuję, dobrej nocy.</u>
          <u xml:id="u-384.6" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 1 min 54)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>