text_structure.xml
58 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#PosełStanisławIwanicki">Otwieram wspólne posiedzenie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych. Porządek dzienny posiedzenia został państwu przedstawiony na piśmie i jeżeli nie usłyszę głosu sprzeciwu, to uznam, że porządek ten państwo akceptujecie. Dziękuję, porządek dzienny został przyjęty.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#PosełStanisławIwanicki">Przedmiotem naszego wspólnego posiedzenia jest rozpatrzenie sprawozdania Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych z działalności za okres od 23 kwietnia 1998 r. do 30 kwietnia 1999 r. Jest to pierwszy rok działalności Inspektora. Uzgodniliśmy, że wstępną ocenę przedmiotowego sprawozdania przedstawi państwu posłanka Teresa Liszcz.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#PosłankaTeresaLiszcz">Sprawozdanie za pierwszy rok działalności Generalnego Inspektora Danych Osobowych obejmuje okres od powołania Generalnego Inspektora 23 kwietnia 1998 r. do końca kwietnia 1999 r., a więc jeden rok i tydzień tej działalności. Sprawozdanie jest dosyć obszerne i szczegółowe i wyraźnie dzieli się na trzy części.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#PosłankaTeresaLiszcz">Pierwsza część sprawozdania dotyczy organizowania i organizacji Biura Generalnego Inspektora, druga - jego działalności merytorycznej, a w trzeciej, stanowiącej zakończenie, są zawarte wnioski wynikające z pierwszego roku działalności.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#PosłankaTeresaLiszcz">W części pierwszej sprawozdania sporo miejsca poświęca się sprawom organizacji biura. Jest to zrozumiałe, jako że głównym zadaniem pierwszego Generalnego Inspektora było zbudowanie od podstaw nowego urzędu, stanowiącego bardzo ważny element funkcjonowania demokratycznego państwa prawnego.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#PosłankaTeresaLiszcz">Organizacja biura Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych poza ustawą jest oparta na statucie nadanym rozporządzeniem Prezydenta RP z 29 maja 1998 r. Generalny Inspektor jest organem monokratycznym, a organem pomocniczym obsługującym jego działalność jest Biuro Generalnego Inspektora Ochrony danych Osobowych.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#PosłankaTeresaLiszcz">Struktura tego biura jest następująca. W jego skład wchodzą departamenty merytoryczne, a przede wszystkim Departament Inspekcji, Departament Rejestracji Zbiorów Danych Osobowych, Departament Prawny, Departament Informatyki, Departament Administracyjno-Budżetowy oraz Gabinet Generalnego Inspektora.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#PosłankaTeresaLiszcz">W sprawozdaniu przedstawiono dosyć szczegółowo zadania i kompetencje każdego z departamentów, a same ich nazwy mówią o tym, czym one się zajmują i nie będę ich szczegółowo przedstawiała.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#PosłankaTeresaLiszcz">W początkowym okresie działalności Generalnego Inspektora zajmował się on przede wszystkim organizacją tego urzędu i doprowadzeniem do jego uruchomienia.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#PosłankaTeresaLiszcz">Trudności były spore, a m.in. były poważne trudności lokalowe. Przez dłuższy czas Generalny Inspektor urzędował w jednym z pokoi gmachu Sejmu, potem urząd otrzymał niewielki lokal wielkości sporego mieszkania przy ul. Koszykowej, a wreszcie nieco większy przy pl. Powstańców Warszawy i w tej chwili urzęduje w dwóch tych pomieszczeniach, między które podzielone są biura. Utrudnia to poważnie i podraża funkcjonowanie tego urzędu. Myślę, że o tym trzeba będzie pamiętać przy konstruowaniu i uchwalaniu budżetu, aby poprawić sytuację materialnego zaplecza urzędu.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#PosłankaTeresaLiszcz">W ramach organizowania urzędu Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych wydał 21 zarządzeń, wewnętrznych aktów prawnych, z których najważniejsze to regulamin organizacyjny biura Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych i regulamin pracy. Świadczy to o zakresie pracy organizacyjnej, która musiała być wykonana przy organizacji biura.</u>
<u xml:id="u-2.9" who="#PosłankaTeresaLiszcz">Budżet Generalnego Inspektora w okresie sprawozdawczym był stosunkowo skromny, a środki w wysokości 5 mln zł przeznaczone na utworzenie biura na 1998 r. były pierwotnie zawarte w rezerwach celowych, a w odpowiednim momencie zostały przeniesione do działu - Urzędy naczelnych organów władzy i kontroli sądownictwa.</u>
<u xml:id="u-2.10" who="#PosłankaTeresaLiszcz">Mimo skromnego budżetu został on wykonany tylko w 73%. Nie można jednak robić z tego zarzutu Generalnemu Inspektorowi, ponieważ główną przyczyną niewykorzystania tych środków było długie oczekiwanie na siedzibę i brak możliwości zatrudnienia pracowników. Do dzisiaj nie ma jeszcze pełnej obsady etatowej.</u>
<u xml:id="u-2.11" who="#PosłankaTeresaLiszcz">Dla mnie bardziej niepokojące jest to, że jeżeli chodzi o wykonanie budżetu za 1999 r. w krótkim okresie objętym sprawozdaniem - do końca kwietnia 1999 r. - procent wykonania budżetu jest jeszcze niższy. Myślę, że powodem tego są nadal przyczyny obiektywne, a Generalny Inspektor je przedstawi.</u>
<u xml:id="u-2.12" who="#PosłankaTeresaLiszcz">Moją uwagę zwróciła wielka dbałość w tym nowym urzędzie o racjonalne i prawidłowe wydawanie środków finansowych, przeznaczonych na funkcjonowanie biura. Kiedy się zdarzyło, że przy zakupie samochodu została naruszona ustawa o zamówieniach publicznych, reakcja na to była natychmiastowa w postaci odwołania odpowiedzialnego za to dyrektora.</u>
<u xml:id="u-2.13" who="#PosłankaTeresaLiszcz">Biuro rozpoczęło działalność 29 maja 1998 r. co dobrze świadczy o organizacji zważywszy, że Inspektor powołany został w kwietniu tego samego roku. Tyle na temat samego biura.</u>
<u xml:id="u-2.14" who="#PosłankaTeresaLiszcz">Ze sprawozdania wynika, że kwalifikacje pracowników biura są wysokie, a pracownicy biura mimo krótkiego okresu funkcjonowania odnoszą pewne sukcesy nawet na forum międzynarodowym, w organach zrzeszających urzędy o podobnym charakterze.</u>
<u xml:id="u-2.15" who="#PosłankaTeresaLiszcz">Jeżeli chodzi o działalność merytoryczną, w okresie sprawozdawczym koncentrowała się ona przede wszystkim na udzielaniu odpowiedzi na bardzo liczne pytania nazywane w tekście sprawozdania zapytaniami prawnymi. Były to albo wprost prośby o interpretacje przepisów ustawy o ochronie danych osobowych, albo inne pytania dotyczące również stanu prawnego.</u>
<u xml:id="u-2.16" who="#PosłankaTeresaLiszcz">Zapytać takich było w okresie sprawozdawczym 586 i na większość z nich została udzielona odpowiedź przed sporządzeniem sprawozdania. Wpłynęły również w tym okresie skargi zarówno ze strony osób prywatnych, jak i ze strony instytucji.</u>
<u xml:id="u-2.17" who="#PosłankaTeresaLiszcz">Ze strony osób fizycznych dotyczyły one głównie zbyt agresywnego marketingu wykorzystującego niezgodnie z przepisami dane osobowe. Były także skargi na jednostki i organy publiczne, dotyczące naruszania ustawy o ochronie danych osobowych przy przetwarzaniu danych bądź udostępnianiu danych innym podmiotom sprzecznie z prawem.</u>
<u xml:id="u-2.18" who="#PosłankaTeresaLiszcz">Stosunkowo mało było w tym czasie inspekcji, czego powód był banalny, ale uniemożliwiający podejmowanie działalności inspekcyjnej - brak legitymacji, których posiadanie przez inspektorów jest koniecznym warunkiem wejścia do jednostki kontrolowanej dla przeprowadzenia kontroli. Inspekcji było jedynie 9, bowiem w okresie sprawozdawczym nie było nawet pełnego miesiąca po otrzymaniu 10 pierwszych egzemplarzy legitymacji inspektorskich.</u>
<u xml:id="u-2.19" who="#PosłankaTeresaLiszcz">Należy przypuszczać, że w następnym roku sprawozdawczym działalność inspekcyjna będzie jedną z głównych form aktywności Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych.</u>
<u xml:id="u-2.20" who="#PosłankaTeresaLiszcz">W okresie sprawozdawczym, obok odpowiedzi udzielanych na liczne zapytania i reagowania na skargi, co wymaga w wielu przypadkach wydawania decyzji po przeprowadzeniu całej procedury obowiązującej w tym zakresie, urząd Generalnego Inspektora bardzo intensywnie uczestniczył w opiniowaniu projektów aktów prawnych, związanych z ochroną danych osobowych.</u>
<u xml:id="u-2.21" who="#PosłankaTeresaLiszcz">Ze sprawozdania wynika, że zaopiniowano w tym czasie 117 projektów różnych aktów prawnych.</u>
<u xml:id="u-2.22" who="#PosłankaTeresaLiszcz">Generalny Inspektor i jego biuro prowadziło także bardzo intensywne działania w celu propagowania idei danych osobowych, propagowania znajomości ustawy o ochronie danych osobowych. Odbywało się to w formie licznych szkoleń zarówno wewnętrznych dla pracowników biura, jak i szkoleń nieodpłatnych dla instytucji publicznych, które zwróciły się z prośbą do Inspektora o przeprowadzenie takich szkoleń. Ponadto Generalny Inspektor aktywnie propaguje sprawy z zakresu ustawy o ochronie danych osobowych w mediach, jak dla przykładu na żółtych stronach „Rzeczpospolitej”, w audycjach jak „Rozmowa dnia”, „Gość jedynki” i innych. Wygłosił wiele wykładów na konferencjach naukowych w kraju i za granicą, udzielił licznych wywiadów i wydaje się, że w ciągu roku działalności budził i utrwalał świadomość o wadze tego urzędu dla ochrony praw jednostki i o tym, że jest to ważny element demokratycznego państwa prawnego.</u>
<u xml:id="u-2.23" who="#PosłankaTeresaLiszcz">W konkluzji sprawozdania Generalny Inspektor podkreśla, że są jeszcze różne reakcje na samą ustawę o ochronie danych osobowych i na funkcjonowanie Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, od entuzjazmu przez sceptycyzm do negacji uzasadnianej tym, że urząd ten bardzo przeszkadza i komplikuje działalność funkcjonowania wielu organów.</u>
<u xml:id="u-2.24" who="#PosłankaTeresaLiszcz">Te ostatnie reakcje są na pewno przejawem niezrozumienia i samej idei ochrony, i jednocześnie wadliwego pojmowania wielu przepisów ustawy. Generalny Inspektor i jego biuro intensywnie pracują nad tym, żeby pomóc w przyswojeniu przepisów ustawy i mają niewątpliwe zasługi w zakresie prawidłowego interpretowania jej przepisów.</u>
<u xml:id="u-2.25" who="#PosłankaTeresaLiszcz">Zdarzają się przypadki, że traktuje się ustawę o ochronie danych osobowych jak parawan pozwalający odmówić podania jakichkolwiek danych, w tym również organom jak najbardziej uprawnionych do ich pozyskania, takich nawet jak Najwyższa Izba Kontroli.</u>
<u xml:id="u-2.26" who="#PosłankaTeresaLiszcz">W takich przypadkach Generalny Inspektor reaguje, podając prawidłową informację, albo nawet zawiadamia prokuratora, jeżeli popełniono któreś z przestępstw wymienionych w przepisach karnych ustawy o ochronie danych osobowych.</u>
<u xml:id="u-2.27" who="#PosłankaTeresaLiszcz">Podkreśla się też w konkluzji, że istnieje pilna potrzeba dokonania przeglądu ustawodawstwa z punktu widzenia zgodności przepisów wielu ustaw dotyczących funkcjonowania różnych organów i jednostek z ustawą o ochronie danych osobowych.</u>
<u xml:id="u-2.28" who="#PosłankaTeresaLiszcz">Jeżeli chodzi o ocenę samej ustawy, podkreślono, że ustawa jest w pełni zgodna z prawem europejskim, a w szczególności z konwencją nr 108 Rady Europy i z dyrektywami Parlamentu Europejskiego oraz Rady Unii Europejskiej.</u>
<u xml:id="u-2.29" who="#PosłankaTeresaLiszcz">Z innego niż sprawozdanie źródła doszła do mnie informacja, że na konferencji międzynarodowej we Wrocławiu w ub.r. przedstawiciele analogicznego urzędu niemieckiego podkreślali, że nasza ustawa jest jaśniejsza i bardziej funkcjonalna.</u>
<u xml:id="u-2.30" who="#PosłankaTeresaLiszcz">W konkluzji sprawozdania podkreśla się, że ciągle jednak jest zbyt słaba znajomość postanowień tej ustawy, także w organach i instytucjach publicznych, nie wyłączając organów wymiaru sprawiedliwości. Jest to szczególnie niepokojące i oznacza, że istnieje w dalszym ciągu potrzeba nie tylko prowadzenia, ale i intensyfikowania szkoleń w różnych instytucjach na temat tej ustawy.</u>
<u xml:id="u-2.31" who="#PosłankaTeresaLiszcz">Przewiduje się gwałtowne zwiększenie napływu wniosków o rejestrację zbiorów danych, ponieważ zbliża się końcowy termin, w którym z takim wnioskiem należy wystąpić. W związku z tym Generalny Inspektor przewiduje konieczność wzmocnienia kadrowego odpowiedniego departamentu.</u>
<u xml:id="u-2.32" who="#PosłankaTeresaLiszcz">Tyle na temat obszernego sprawozdania Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych. Na zakończenie pragnę podkreślić, że - moim zdaniem - w świetle sprawozdania oraz informacji dochodzących z innych źródeł, pierwszy Generalny Inspektor przede wszystkim wywiązał się dobrze z zadania zorganizowania i uruchomienia tego urzędu, bo było to główne zadanie na pierwszy rok urzędowania.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PosełStanisławIwanicki">Ponieważ jeszcze przed posiedzeniem Komisji wszyscy posłowie otrzymali omówione sprawozdanie minister Ewy Kuleszy, przejdziemy od razu do pytań i ewentualnych wątpliwości, jakie państwo macie w związku z tym sprawozdaniem, zarówno do pani minister, jak i posłanki Teresy Liszcz.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PosełMarekLewandowski">Byłem przewodniczącym podkomisji przygotowującej ustawę o ochronie danych osobowych i cieszy mnie opinia przedstawiona przez posłankę Teresę Liszcz. Sprawozdanie uważam za dobrze przygotowane przez Głównego Inspektora.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#PosełMarekLewandowski">Jednocześnie mam następujące pytania do Generalnego Inspektora - pani Ewy Kuleszy. Pierwsze, zasadnicze, czy po pierwszym roku stosowania ustawy widzicie państwo konieczność jej nowelizacji?</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#PosełMarekLewandowski">Druga sprawa dotyczy prognozowanych przez ekspertów w toku prac legislacyjnych podmiotów administrujących, których Biuro Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych powinno zarejestrować ok. 100 tys., a liczba zgłoszonych wniosków jest bardzo mała. Czy wynika to z surowości stosowanych przez biuro reguł i oczekiwania administratorów na ostatni moment, w którym wszystkie wnioski wpłyną, czy też raczej może administratorzy liczą na możliwość ignorowania postanowień ustawy, co byłoby najgorsze, gdyby było to zjawisko powszechniejsze - jaka jest ocena pani Inspektor?</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#PosełMarekLewandowski">Trzecie pytanie dotyczy art. 51 konstytucji, który nakazuje przegląd polskiego prawa pod kątem zgodności z jego treścią - czy państwo myślą o jakimś specjalnym przedsięwzięciu w tym zakresie, czy uwzględniają te kwestie w toku bieżącej pracy?</u>
<u xml:id="u-4.4" who="#PosełMarekLewandowski">Na zakończenie uwaga będąca komplementem dla państwa. Cieszę się, że jesteście w Internecie i macie dobrą stronę, na którą warto zaglądać.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#GeneralnyInspektorOchronyDanychOsobowychEwaKulesza">Dziękuję za słowa uznania. Przyznam, że stosowanie ustawy nasunęło wnioski, które zaowocowały przygotowaniem projektu nowelizacji. Nasze uwagi związane ze stosowaniem ustawy dotyczą m.in. pozycji Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, któremu brakuje pewnych instrumentów prawnych. Dla przykładu podam, że nie ma on możliwości zgłaszania pytań prawnych do Sądu Najwyższego, a wątpliwości prawne wymagające wyjaśnienia powstają.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#GeneralnyInspektorOchronyDanychOsobowychEwaKulesza">Nie ma on też możliwości upraszczanie niektórych procedur rejestracyjnych albo wyłączania pewnych kategorii zbiorów danych z obowiązku rejestracji i taka propozycja zawarta jest w projekcie nowelizacji.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#GeneralnyInspektorOchronyDanychOsobowychEwaKulesza">Druga propozycja nowelizacyjna dotyczy tego, żeby inny organ państwowy upoważniony przez konstytucję, np. Prezes Rady Ministrów czy Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji miał możliwość, na wniosek Generalnego Inspektora, wyłączania pewnych kategorii danych z obowiązku rejestracji dlatego, że art. 43 ustawy zawierający wyłączenia jest niewystarczający. Zawiera on wyliczenia wyczerpujące i nie ma możliwości poszerzenia zakresu wyłączeń.</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#GeneralnyInspektorOchronyDanychOsobowychEwaKulesza">Co do uwag dotyczących samego działania i procedury administracyjnej chcę podać, że ogromny problem powstał w momencie udostępniania informacji, zawierających dane osobowe na podstawie art. 29 ustawy. Sama konstrukcja tego artykułu jest dość skomplikowana, a powstały problem praktycznie dotyczy kwestii odmowy na podstawie ust. 2 tego artykułu, bo nie wiadomo, jaką ma ona mieć formę prawną - postanowienia czy decyzji - bowiem ustawa tego nie przesądza.</u>
<u xml:id="u-5.4" who="#GeneralnyInspektorOchronyDanychOsobowychEwaKulesza">Droga administracyjna powinna być tu określona szczegółowo, bo tej kwestii nie możemy przesądzić nawet w drodze interpretacji. Każdy z pytanych o to sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego miał na ten temat inne zdanie.</u>
<u xml:id="u-5.5" who="#GeneralnyInspektorOchronyDanychOsobowychEwaKulesza">Trzeba więc dopracować szczegóły praktyczne. Uwag takich mamy sporo w przy-gotowanym projekcie nowelizacji. Jeżeli państwo będą zainteresowani ich poznaniem i otrzymam zaproszenie na posiedzenie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka - przedstawię je państwu. To kwestie z pierwszego pytania.</u>
<u xml:id="u-5.6" who="#GeneralnyInspektorOchronyDanychOsobowychEwaKulesza">Jeżeli chodzi o rejestrację zbiorów danych, na rzeczywiście małą liczbę zgłoszeń zwróciliśmy uwagę dość dawno. Do dzisiaj zostało zgłoszonych do zarejestrowania 3.579 zbiorów, z czego ponad 3 tys. zostało zgłoszone przez podmioty publiczne.</u>
<u xml:id="u-5.7" who="#GeneralnyInspektorOchronyDanychOsobowychEwaKulesza">Widząc tę opieszałość zgłaszania do zarejestrowania wystosowałam pismo do ministra spraw wewnętrznych i administracji z prośbą o skierowanie mojej uwagi w tej sprawie do podległych mu podmiotów. Ze swej strony z kolei zaoferowałam bezpośredni kontakt naszych pracowników z podmiotami ze sfery publicznej i nieodpłatnego szkolenia dla wszystkich wojewodów i wszystkich podmiotów samorządowych. Szkolenia te odbyły się w znacznej części w miesiącach letnich.</u>
<u xml:id="u-5.8" who="#GeneralnyInspektorOchronyDanychOsobowychEwaKulesza">W zakresie rejestracji obawy wyrażone przez posła Marka Lewandowskiego - być może się sprawdzają, że podmioty zobowiązane do zgłaszania zbiorów do zarejestrowania przeczekują, licząc może na zapomnienie.</u>
<u xml:id="u-5.9" who="#GeneralnyInspektorOchronyDanychOsobowychEwaKulesza">Z drugiej strony nasze wnioski do prokuratury dotyczące rejestracji zbiorów, ponieważ jest to przestępstwo niedopełnienia obowiązków określone przepisy ustawy, niestety, do tej pory nie znalazły finału w sądzie. Były umorzenia postępowania, a część spraw nie została w ogóle rozpatrzona. Zwracam na ten problem uwagę, ale posiadane instrumenty oddziaływania są stosunkowo słabe.</u>
<u xml:id="u-5.10" who="#GeneralnyInspektorOchronyDanychOsobowychEwaKulesza">Jeżeli chodzi o art. 51 konstytucji, to od 1 września w biurze został powołany specjalny zespół, który dokonuje systematycznie przeglądu ustawodawstwa według resortów. Pierwszy jest resort administracji i spraw wewnętrznych, drugi z kolei - resort sprawiedliwości, a trzeci - resort zdrowia.</u>
<u xml:id="u-5.11" who="#GeneralnyInspektorOchronyDanychOsobowychEwaKulesza">Wszystkie dane o stanie zdrowia, bądź też przetwarzane przez podmioty z pionu ochrony zdrowia będą przedmiotem szczególnie wnikliwej analizy, dlatego że jest w tym zakresie sporo pytań i wątpliwości oraz uwag zgłaszanych pod adresem funkcjonowania instytucji działających w ochronie zdrowia. Jeżeli będą w tej sprawie dalsze pytania, zapraszam do biura lub odpowiem na nie pisemnie.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PosełHenrykDykty">Moja pierwsza uwaga dotyczy podjęcia przez Komisje decyzji, czy sprawozdania powinny być zgodne z kalendarzem budżetowym co do obejmowanego okresu sprawozdawczego. Dla mnie jest sprawą trudną przeanalizowanie tego sprawozdania w skali roku i zgodnie z budżetem.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#PosełHenrykDykty">Jest to podstawowa sprawa, a tutaj są połączone budżety z lat 1998 i 1999 i brak precyzyjnego spojrzenia na te kwestie. Myślę, że kolejne sprawozdania powinny być zgodne z kalendarzem budżetowym, a obecnie powinniśmy rozpatrywać sprawozdanie tylko do końca 1998 r.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#PosełHenrykDykty">Jeżeli chodzi o całość sprawozdania, zgadzam się ze zdaniem posłanki Teresy Liszcz, że jest to sprawozdanie dobre i należy je przyjąć. Uważam natomiast, że jest ono zbyt drobiazgowe, co powoduje w trakcie czytania zagubienie spraw najważniejszych, zawartych w tym sprawozdaniu.</u>
<u xml:id="u-6.3" who="#PosełHenrykDykty">Szczegółów jest w sprawozdaniu dużo i żeby nie być gołosłownym, podam tytułem przykładu sprawę zarządzeń, z których jedno dotyczyło zasad korzystania z telefonów komórkowych w biurze, drugie - stroju roboczego pracowników. Są to sprawy bardzo drobiazgowe i jedynie wewnętrzne biura.</u>
<u xml:id="u-6.4" who="#PosełHenrykDykty">Jeżeli chodzi o meritum, chciałbym poruszyć kwestię bardzo istotną, kwestię lokali dla biura. Jest w sprawozdaniu stwierdzenie na str. 13, że powierzchnia biura nie gwarantuje możliwości zatrudnienia odpowiedniej do nałożonych na generalnego Inspektora zadań liczby pracowników.</u>
<u xml:id="u-6.5" who="#PosełHenrykDykty">Mam pytanie do pani minister, czy ta sytuacja nie odbija się na pracy biura i czy wszystkie zadania są wykonane?</u>
<u xml:id="u-6.6" who="#PosełHenrykDykty">Kolejny problem, który chciałbym zasygnalizować, dotyczy spraw inspekcji opisanych na str. 56. Nie wiem, czy coś przeoczyłem, czy jest tutaj błąd. Chodzi o to, że jest zapisane, że od marca 1999 r. do końca kwietnia tego roku przeprowadzono 9 inspekcji w 5 firmach marketingowych, a później wymienia się te firmy i jest ich 9, z czego można wnosić, że inspekcje w niektórych firmach były przeprowadzone więcej niż raz. Dlaczego jest taka rozbieżność?</u>
<u xml:id="u-6.7" who="#PosełHenrykDykty">Na zakończenie chciałbym poruszyć sprawy płac w biurze. Są one jedne z najwyższych i zgodnie z posiadaną tabelą na 53 jednostki centralne administracji państwowej, Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych jest na 4 miejscu z kwotą 3.515 zł - bardzo wysoką. Większość instytucji centralnych ma płace poniżej 2 tys. zł, a Główny Urząd Miar znajduje się na 53 miejscu ma 1.452 zł średniej płacy.</u>
<u xml:id="u-6.8" who="#PosełHenrykDykty">Sytuacja ta potwierdza zasadę, że jak w poprzednich latach, najwyższe płace osiągają pracownicy cywilni wyłączeni podmiotowo z ustawy o kształtowaniu środków na wynagrodzenia w państwowej sferze budżetowej.</u>
<u xml:id="u-6.9" who="#PosełHenrykDykty">Chciałbym zapytać, czy obecnie ta kwota zmniejsza się, bowiem jest przy tym wynagrodzeniu wytłumaczenie, że w ub.r. powodem takiej sytuacji było zatrudnienie wyłącznie dyrektorów organizujących pracę biura i taka jest średnia płaca po zakończeniu prac organizacyjnych.</u>
<u xml:id="u-6.10" who="#PosełHenrykDykty">Jeszcze sprawa kwestionowana przez Najwyższą Izbę Kontroli dotycząca wynajmu mieszkań dla dwóch pracowników urzędu. Czy ta sprawa została załatwiona i jak to dziś wygląda?</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PosełStanisławIwanicki">Myślę, że na str. 56 sformułowanie nie jest zbyt zręczne, ale gdy się patrzy przez zakres przedmiotowy kontroli, to jest ich w sumie 9, a wykaz kontrolowanych instytucji wskazuje, że firm marketingowych było 5 - 3 firmy były kontrolowane w celu sprawdzenia zgodności złożonych wniosków o rejestrację, a jedna kontrola w urzędzie dzielnicowym miała na celu sprawdzenie wykonania decyzji administracyjnej.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#GeneralnyInspektorOchronyDanychOsobowychEwaKulesza">Zakres tego sprawozdania uzgadniałam z ministrem - szefem Kancelarii Sejmu Maciejem Granieckim, w wyniku czego to pierwsze sprawozdanie było za rok działalności, natomiast już każde następne będzie obejmowało rok kalendarzowy.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#GeneralnyInspektorOchronyDanychOsobowychEwaKulesza">Jeżeli chodzi o lokale dla biura, jest to sprawa zupełnie ode mnie niezależna. Dzisiaj otrzymałam kolejne pismo z Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji informujące, że niestety, nie mam szans na większy lokal i w związku z tym na zwiększenie liczby zatrudnionych pracowników.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#GeneralnyInspektorOchronyDanychOsobowychEwaKulesza">Lokale posiadane w tej chwili wykorzystuję maksymalnie i staram się wykonywać wszystkie zadania zgodnie z przepisami ustawy o ochronie danych osobowych. Przyznam, że w Departamencie Rejestrów została znacznie zwiększona liczba osób po to, żeby proces rejestracji zbiorów danych nie był opóźniany.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#GeneralnyInspektorOchronyDanychOsobowychEwaKulesza">Drugim ważnym departamentem jest Departament Inspekcji i w nim także staram się zwiększyć liczbę pracowników i na pewno byłoby lepiej, gdybym dysponowała większymi lokalami. Pozwoliłoby to choćby na przeprowadzanie szkoleń, dla osób z zewnątrz w naszej siedzibie, bowiem jest spore zapotrzebowanie na wiedzę na temat ustawy i wszystkie szkolenia przeprowadzamy poza naszą siedzibą.</u>
<u xml:id="u-8.4" who="#GeneralnyInspektorOchronyDanychOsobowychEwaKulesza">Nie możemy także w sposób należyty prowadzić biblioteki, chociażby dlatego, że nie wystarcza nam lokali, bowiem wszystkie są w tej chwili przeznaczone dla pracowników.</u>
<u xml:id="u-8.5" who="#GeneralnyInspektorOchronyDanychOsobowychEwaKulesza">Ogromnym problemem jest dla nas organizacja archiwum. Zgodnie z ustawą o ochronie danych osobowych, zbieramy dokumentację, a poza tym zgodnie z ustawą o ochronie informacji niejawnych mamy obowiązek zorganizować odrębne archiwum dla wszystkich dokumentów stanowiących tajemnicę służbową i w tej chwili nie jesteśmy w stanie należycie wywiązać się z tych obowiązków.</u>
<u xml:id="u-8.6" who="#GeneralnyInspektorOchronyDanychOsobowychEwaKulesza">Tak więc może nie tylko sprawa wykonywania naszych ustawowych obowiązków jest utrudniania przez sytuację lokalową, ale również sprawa realizacji innych ustaw jest ograniczania przez nasze warunki lokalowe.</u>
<u xml:id="u-8.7" who="#GeneralnyInspektorOchronyDanychOsobowychEwaKulesza">Jeżeli chodzi o średnie płace, to aktualnie taka średnia wynosi 2.896 zł i są to wynagrodzenia bez składek ubezpieczeniowych. Kwota podana przez przedmówcę - 3.500 zł obejmuje wszystkie składniki wraz ze składkami ubezpieczeniowymi, naliczanymi po 1 stycznia 1999 r.</u>
<u xml:id="u-8.8" who="#GeneralnyInspektorOchronyDanychOsobowychEwaKulesza">Przyznam, że nie robiłam analizy porównawczej wysokości wynagrodzeń, ale z drugiej strony chcę powiedzieć, że biuro generalnego Inspektora jest miejscem szczególnym i stawiamy szczególne wymagania co do kwalifikacji pracowników. Przyjmowani do biura prawnicy mają ukończoną egzaminem aplikację sądową lub prokuratorską, a druga grupa zawodowa, będąca przedmiotem naszych zainteresowań to informatycy i przyznam, że trudno nam zaangażować dobrych fachowców - a tacy są niezbędni - za wynagrodzenie brutto poniżej 2 tys. zł.</u>
<u xml:id="u-8.9" who="#GeneralnyInspektorOchronyDanychOsobowychEwaKulesza">Dlatego podane zarzuty - być może są trafne co do wysokości wynagrodzeń, tylko przyjęte kryteria kwalifikacyjne pracowników zmuszają nas do zapewnienia im godziwej płacy.</u>
<u xml:id="u-8.10" who="#GeneralnyInspektorOchronyDanychOsobowychEwaKulesza">Sprawa mieszkań podniesiona przez Najwyższą Izbę Kontroli dotyczyła dwóch mieszkań wynajętych dla dyrektorów - biura i Departamentu Informatycznego i zarzut dotyczył braku udziału pracowników w kosztach wynajętych mieszkań. Sprawa ta została załatwiona w ten sposób, że umowy zostały wypowiedziane, a pracownicy przy wynajmie mieszkań pokrywają wszystkie koszty użytkowania i z wynajmowania mieszkań staramy się wycofać.</u>
<u xml:id="u-8.11" who="#GeneralnyInspektorOchronyDanychOsobowychEwaKulesza">Efekt był dla nas dość niefortunny, bowiem brak zapewnienia mieszkania sprawił, że informatyk odszedł do firmy prywatnej, gdzie otrzymał półtorakrotne wynagrodzenie otrzymywane u nas. Przedstawiony sposób załatwienia był zgodny z zaleceniami Najwyższej Izby Kontroli.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PosełZbigniewSobotka">Nie będę się odnosił do pierwszych 37 stron sprawozdania, bowiem dotyczą one organizacji samego biura i ta kwestia nie jest dzisiaj istotna, a wrócimy do niej pewnie przy rozpatrywaniu sprawozdania z realizacji budżetu za 1999 r.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#PosełZbigniewSobotka">Bardziej interesują mnie kwestie merytoryczne związane z funkcjonowaniem biura. Pominę fakt trudności związanych z lokalizacją i zatrudnieniem, ale 1/4 budżetu, która pozostaje nie wykonana, daje sporo do myślenia, bowiem na początku funkcjonowania każda nowo tworzona struktura organizacyjna jest w stanie pochłonąć każdą kwotę i dziwię się, że w tym przypadku sporo pozostało.</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#PosełZbigniewSobotka">Chciałbym teraz przywołać treść akapitu ze str. 38 sprawozdania, który brzmi: „W Departamencie Prawnym organizowano spotkania z doradcami Generalnego Inspektora, na których omawiano kluczowe problemy i ustalano jednolitą wykładnię przepisów ustawy”.</u>
<u xml:id="u-9.3" who="#PosełZbigniewSobotka">Powstaje pytanie, kim są ci anonimowi doradcy Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, bowiem załączony statut biura nie przewiduje ich istnienia, a w bardzo skrupulatnym omówieniu zatrudnienia w biurze też nie ma o nich ani słowa. Najbardziej interesujące byłyby te wykładnie, które powinny zostać ogłoszone.</u>
<u xml:id="u-9.4" who="#PosełZbigniewSobotka">W oparciu natomiast o par. 6 ust. 3 statutu Generalnego Inspektora może on powoływać komisje jako organy pomocnicze i opiniodawczo-doradcze, określając cel ich powołania, skład osobowy, zakres i tryb działania. Wygląda na to, że w okresie sprawozdawczym nie powołano żadnej komisji, a istnieje pilne zapotrzebowanie przynajmniej na trzy takie komisje, które mógłbym wskazać, jak np. komisja do spraw nowelizacji ustawy o ochronie danych osobowych, która to ustawa jest dzisiaj już powszechnie krytykowana, czy komisja do przeglądu ustawodawstwa polskiego pod kątem wypełnienia dyspozycji art. 51 konstytucji, a wreszcie komisja do odwołań od wszczętych postępowań zmierzających do odrzucenia rejestracji. Wygląda na to, że Generalny Inspektor nie jest zainteresowany jakąkolwiek kolegialną formą rozstrzygania spraw.</u>
<u xml:id="u-9.5" who="#PosełZbigniewSobotka">Są też skargi, które daje się usłyszeć od osób zawiedzionych i rozczarowanych podejściem Generalnego Inspektora do ich problemów - przykład godny zastanowienia podam za chwilę. Na str. 39 podaje się, że wpłynęło 586 zapytań prawnych i wniosków o dokonanie wykładni przepisów ustawy o ochronie danych osobowych, a ile z nich zostało obsłużonych, podobnie jak w posiadanej przeze mnie kserokopii odpowiedzi dyrektora biura z 17 sierpnia 1998 r., gdzie w pierwszym zdaniu stwierdza się, że biuro nie udziela odpowiedzi na zadane pytania, bo ustawa nie nakłada obowiązku udzielania porad prawnych.</u>
<u xml:id="u-9.6" who="#PosełZbigniewSobotka">Należy więc przypomnieć, że skoro państwo nakłada na obywatela w ustawie jakieś powinności, to jego obowiązki powinny być w niej jasno zdefiniowane. Jeśli zaś nie są jasno określone, to właściwy organ administracji publicznej ma obowiązek wyjaśnić ich zakres na żądanie zainteresowanego. Jest to ogólna zasada demokratycznego państwa prawa.</u>
<u xml:id="u-9.7" who="#PosełZbigniewSobotka">Chciałbym także odnieść się do wskazanych w sprawozdaniu zleconych opinii prawnych, bo nie zostały one dołączone w formie załącznika, jak też nie wiadomo, czy są gdziekolwiek publicznie dostępne. Nie wiem, jak to wygląda obecnie, ale do niedawna nie było ich też na stronie Generalnego Inspektora w Internecie. Śmiem więc twierdzić, że wykorzystanie tych materiałów jest wyłącznie jednostronne dla wąskiego grona pracowników biura Generalnego Inspektora.</u>
<u xml:id="u-9.8" who="#PosełZbigniewSobotka">Sprawa etatów ze str. 13. Ze sprawozdania dowiadujemy się o planie wykorzystania 80 etatów w 1999 r., przy faktycznym zatrudnieniu na 30 kwietnia br. 51 osób, a więc wzrost jest tu znaczny.</u>
<u xml:id="u-9.9" who="#PosełZbigniewSobotka">Informacje te prowokują do zadania kilku pytań dotyczących rozmiaru zatrudnienia. W przełdożeniu rządowym zakładano pierwotnie zatrudnienie w biurze na poziomie 31 pracowników merytorycznych i 10 osób obsługi biura, przy oszacowaniu liczby wniosków do zarejestrowania zbioru danych na minimum 90 tys. do końca 18-miesięcznego okresu dostosowawczego, to jest do końca października 1999 r. Skonfrontujemy to z zapisem ostatniego akapitu sprawozdania ze str. 77, które brzmi: W związku z tym, że w okresie sprawozdawczym wpłynęło 296 wniosków o rejestrację zbiorów danych osobowych - podkreślam - prognozowano 90 tys., a wpłynęło 296 wniosków - w celu wykonania niezbędne było zwiększenie zatrudnienia nawet ponad zaplanowaną w tegorocznym budżecie liczbę etatów.</u>
<u xml:id="u-9.10" who="#PosełZbigniewSobotka">Czy nie jest to jakiś ponury żart? Przecież średnio na każdego z 51 zatrudnionych wypada ok. 6 wniosków na rok. Wszelako mając na uwadze, że rejestracja wniosków nie jest jedynym zajęciem dla urzędników biura, mam pytanie zasadnicze - co uzasadnia planowanie dwukrotnego przekroczenia poziomu zatrudnienia wobec tak znikomego napływu wniosków? Na 30 kwietnia br. rzeczywiście wpłynęło ich zaledwie 296, co stanowi 0,3% liczby rejestracji szacowanych na koniec października 1999 r.</u>
<u xml:id="u-9.11" who="#PosełZbigniewSobotka">Na ten odcinek pracy biura chciałbym zwrócić szczególną uwagę, bowiem - moim zdaniem - jest on najbardziej zagrożony. Wbrew pierwotnym szacunkom, o których mówiłem, że spodziewano się nawet 100 tys. rejestracji, realia dzisiejszego dnia są wysoce niepokojące. W okresie sprawozdawczym zgłoszono jedynie 302 wnioski, z których zarejestrowano tylko 138.</u>
<u xml:id="u-9.12" who="#PosełZbigniewSobotka">Myślę, że bez wiedzy, jaką posiadają urzędnicy biura obsługujący zgłoszenia, trudno wytłumaczyć, skąd ta rozbieżność. Natomiast patrząc z punktu widzenia kilku konkretnych zgłoszeń muszę stwierdzić, że praktyka biura jest wyjątkowo surowa w zakresie interpretacji wymogów ustawy i rozporządzeń wykonawczych.</u>
<u xml:id="u-9.13" who="#PosełZbigniewSobotka">Surowość postępowania biura przy rejestracji zbiorów jest powszechnie znana. Być może tym należy tłumaczyć wyjątkową opieszałość podmiotów zgłaszających swoje zbiory danych. Odnosi się wrażenie, że większość podmiotów czeka z rejestracją, o czym wspominali już przedmówcy, na ostatnią chwilę licząc na to, iż pośpiech i masowy napływ wniosków spowoduje złagodzenie wymagań.</u>
<u xml:id="u-9.14" who="#PosełZbigniewSobotka">Trudno też oprzeć się wrażeniu, że część podmiotów - w tym i tych z pionu administracji rządowej - w ogóle nie kwapi się do rejestracji swoich zbiorów. Możemy być świadkami masowego ignorowania ustawowego wymogu rejestracji zbiorów, i to bynajmniej nie z powodu niewiedzy.</u>
<u xml:id="u-9.15" who="#PosełZbigniewSobotka">Jest jeszcze kilka innych spraw, które chciałbym poruszyć, jak choćby ta, że do tej chwili biuro nie opublikowało ani komentarza do ustawy, ani żadnego materiału pisemnego o charakterze poradnika dla osób dotkniętych bezpośrednio postanowieniami ustawy, ani też nie podjęło publicznie w sposób udokumentowany żadnej z kontrowersyjnych kwestii nurtujących społeczeństwo.</u>
<u xml:id="u-9.16" who="#PosełZbigniewSobotka">Pomimo licznych głosów w tej kwestii, biuro nie opublikowało wzorcowych materiałów szkoleniowych z zakresu ustawy o ochronie danych osobowych. Tę pustkę wypełnia wiele osób nie zawsze właściwie do tego przygotowanych. Myślę, że niezbędne wydaje się powrócenie do koncepcji wydawania właściwego biuletynu, o którym mówiliśmy w trakcie pracy nad ustawą, a przynajmniej wykupieniu stałego miejsca w poczytnej prasie. Dotychczasowe sporadyczne wzmianki w „Gazecie Prawnej” i „Rzeczpospolitej” oraz innych tytułach prasowych są interesujące, ale - moim zdaniem - niewystarczające i z konieczności adresowane do wąskiej grupy społecznej. Nie ma w nich przemyślanej koncepcji i ciągłości prezentowanych zagadnień.</u>
<u xml:id="u-9.17" who="#PosełZbigniewSobotka">Uważam, że mimo wielu krytycznych uwag tutaj przedstawionych, sprawozdanie Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych trzeba przyjąć, a na przyszłość bez czekania na kolejne sprawozdanie byłaby przydatna informacja, jak pani minister zamierza wyjść z tego dołka, w jakim znalazła się rejestracja zbiorów, bowiem jest to niepokojące.</u>
<u xml:id="u-9.18" who="#PosełZbigniewSobotka">Warto byłoby, żeby pani inspektor w krótkim czasie mogła nam przedstawić, jak zamierza uprościć procedury, jak dochodzić do upowszechnienia wiedzy o ochronie danych osobowych, jak rozwinąć poradnictwo i czy konieczne są zmiany organizacyjne, co może wynikać z obserwacji biura. Za najważniejsze uważam zmiany dotyczące ustawy o ochronie danych osobowych, zawarte w projekcie nowelizacji, która wydaje się konieczna. Opowiadam się za przyjęciem przedstawionego sprawozdania.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#PosełStanisławIwanicki">Ponieważ do głosu zapisało się jeszcze kilku posłów, pozwolicie państwo, że zmienimy procedowanie i może najpierw wypowiedzą się posłowie na tematy związane ze sprawozdaniem, a potem pani minister wypowie się generalnie co do wszystkich poruszonych spraw.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#PosełStanisławIwanicki">Chciałbym też podkreślić jako prawnik, że są ustawy o Sądzie Najwyższym i o Trybunale Konstytucyjnym i ani Sąd Najwyższy, ani Trybunał Konstytucyjny komentarzy do tych ustaw nie redagują. Jest to całkiem inne zagadnienie i w przypadku Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych - poza jego właściwością, bowiem jest to kwestia inna mimo takiej potrzeby, kwestia funkcjonowania prawa i komentarzy do niego. Mamy kodyfikacje karne, do których dopiero teraz pojawiają się komentarze do wszystkich kodeksów.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PosełLudwikDornniez">Na wstępie chciałbym stwierdzić, że nie podzielam zdania posła Henryka Dykty, dotyczącego nadmiernej szczegółowości rozpatrywanego sprawozdania, także w części dotyczącej organizacji urzędu. Dowiedziałem się z niego wiele ciekawych rzeczy.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#PosełLudwikDornniez">Jeżeli chodzi o samą pozaorganizacyjną działalność Generalnego Inspektora i problemy, z jakimi się zetknął, chciałbym zapytać o relacje zachodzące między Generalnym Inspektorem a organami prokuratury. Występuje tu pewne niepokojące zjawisko i jeżeli opisywana praktyka się utrwali i stanie się znana podmiotom prowadzącym bazy danych, to sama ustawa będzie w znacznej części martwa, a pieniądze przeznaczone na działalność urzędu będą bezużyteczne z punktu widzenia celów ustawodawcy przyspieszających uchwaleniu ustawy.</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#PosełLudwikDornniez">Czy w tej sprawie pani Inspektor podejmowała jakieś działania? W szczególności chciałbym wiedzieć, czy umorzenie postępowania dokonane przez sąd okręgowy, o którym mowa w pkt. 5 wniosków, została uchylona w trybie przewidzianym przez Kodeks postępowania karnego przez Prokuratora Generalnego i czy Generalny Inspektor sygnalizował taką potrzebę, czy też nie? Z punktu widzenia mechanizmu działania prokuratury jest to informacja bardzo ważna.</u>
<u xml:id="u-11.3" who="#PosełLudwikDornniez">Pytanie drugie dotyczy zjawiska określonego przez posła Zbigniewa Sobotkę jako surowość postępowania Generalnego Inspektora w zakresie rejestracji zbiorów danych. O jakie zjawisko tutaj chodzi i czy pani Inspektor wrażenia posła Zbigniewa Sobotki potwierdza?</u>
<u xml:id="u-11.4" who="#PosełLudwikDornniez">Podczas dyskusji przy uchwalaniu ustawy sygnalizowałem, że przyszły Generalny Inspektor będzie miał trudną sytuację, bowiem w wąskim zakresie, ale dysponuje olbrzymią władzą i brak pewnego elementu prawniczego oportunizmu mógłby doprowadzić do sparaliżowania gospodarki i życia politycznego.</u>
<u xml:id="u-11.5" who="#PosełLudwikDornniez">Ustawa jest nowa i zawiera innowacyjne rozwiązania, a podmioty muszą mieć czas się do nich dostosować. Jest tu potrzebna swego rodzaju linia polityczna dla znalezienia jakiegoś wyjścia między wymogami ustawy a oporem rzeczywistości i potrzeba czasu, by rzeczywistość dostosowała się do wymogów aktu prawnego. Jaki jest pogląd pani Inspektor na potrzebny do tego czas i sposoby rozwiązania tych problemów?</u>
<u xml:id="u-11.6" who="#PosełLudwikDornniez">W pkt. 7 podsumowania sprawozdania dokonany jest szacunek baz danych podlegających obowiązkowi zgłoszenia, gdzie wymienione są także podmioty publicznoprawne, jest jednak problem instytucji nie szacowanych i nie wymienianych - nazwę je instytucjami społeczeństwa obywatelskiego - fundacji, stowarzyszeń i partii politycznych.</u>
<u xml:id="u-11.7" who="#PosełLudwikDornniez">Pytanie, jak rozwiązać problem baz danych podmiotów tej sfery tak, by tej sfery i ich działań nie sparaliżować? Czy biuro prowadzi jakąś akcję informacyjną, czy te bazy danych i kiedy podlegają rejestracji?</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#PosełAntoniMacierewiczniez">Moje pytanie jest częściowo kontynuacją tego, o czym mówił poseł Ludwik Dorn. Podobnie jak on, podzielam pozytywną opinię na temat tego sprawozdania i chcę spytać, czy pani Inspektor mogłaby sformułować swoją opinię na temat relacji między zakresem zbiorów danych zgłoszonych do rejestru, a tymi - przynajmniej w sferze administracji publicznej - które potencjalnie istnieją, czyli co jest już, a co jeszcze powinno się znaleźć w tym rejestrze?</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#PosełKazimierzDziałocha">Chciałbym powiedzieć, by Komisja zachęciła panią minister do tego, o czym wspomniała - do opracowania projektu ustawy nowelizującej ustawę o ochronie danych osobowych, która - zdaje się - wymaga nowelizacji. Nowelizacja ta nie powinna iść w kierunku obniżania wymagań i standardów tej ustawy w zakresie ochrony danych, a w kierunku raczej odwrotnym.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#PosełKazimierzDziałocha">Mówiąc to kieruję się tym, co na temat tej ustawy po ponad pół roku jej obowiązywania napisano w literaturze przedmiotu, a także tym, co o naszej ustawie mówią ludzie z zewnątrz. Mam na myśli funkcjonariuszy instytucji europejskich i odpowiedniego do Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych urzędu niemieckiego.</u>
<u xml:id="u-13.2" who="#PosełKazimierzDziałocha">Na wspomnianej przez posłankę Teresę Liszcz konferencji poświęconej problematyce ochrony danych osobowych, która odbyła się we Wrocławiu i na której obecni byli: odpowiednik naszego Generalnego Inspektora z RFN, wielu znawców przedmiotu, a także przedstawiciele instytucji europejskich, nasza ustawa oceniona została na nasze wyraźne zapytanie przez tych gości za spełniającą w 90% wymagania stawiane przez takie ustawy w krajach europejskich. Myślę, że pani Inspektor bardzo skromnie zarysowała kierunek potrzebnych zmian ustawy i uważam, że można pójść dalej. Panią Inspektor interesowały przede wszystkim instrumenty do działań prawnych. Zasady przetwarzania mogłyby ulec zmianie także z punktu widzenia tego, co powiedziano tutaj na temat wymagań stawianych przez art. 51 konstytucji.</u>
<u xml:id="u-13.3" who="#PosełKazimierzDziałocha">Prace nad konstytucją i tą ustawą szły równocześnie i trochę niezależnie od siebie. Gdy uchwalono konstytucję i dyskutowano nad art. 51, to myślano jednak o wyższym pułapie wymagań w tym zakresie, którego dotyczy ustawa o ochronie danych osobowych.</u>
<u xml:id="u-13.4" who="#PosełKazimierzDziałocha">Uważam więc, że gdyby pani minister - wzorem innych urzędów, których projekty ustaw niedawno ocenialiśmy, wystąpiła z projektem nowelizacji, to należałoby się do takiej nowelizacji odnieść życzliwie.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#PosełStanisławIwanicki">Ponieważ problem nowelizacji ustawy wywołuje tak znaczne zainteresowanie państwa, to pozwolę sobie, także w imieniu pani minister, poinformować państwa, że od kilku miesięcy trwają uzgodnienia, aby ten projekt był kompletny i uwzględniał wszystkie problemy wynikające ze stosowania praktyki, a także doświadczeń międzynarodowych. Chcemy unikną sytuacji kilkakrotnej nowelizacji tej ustawy i mamy nadzieję, że jeszcze w br. projekt taki będzie przedmiotem obrad Komisji. Jeżeli nie ma dalszych pytań, proszę panią minister o odpowiedź na zadane dotychczas pytania.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#GeneralnyInspektorOchronyDanychOsobowychEwaKulesza">Zacznę od odpowiedzi na pytania posła Zbigniewa Sobotki, który najwięcej uwagi poświęcił obowiązkowi rejestracji. Chcę powiedzieć, że wnikliwość rozpatrywania wniosków rejestracyjnych ma na celu udzielenie maksymalnej pomocy podmiotom zgłaszającym zbiory do zarejestrowania.</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#GeneralnyInspektorOchronyDanychOsobowychEwaKulesza">Często długotrwałe postępowanie prowadzone przed zarejestrowaniem, ma na celu uruchomienie podmiotów rejestrujących od konsekwencji wynikających z ustawy, która została sformułowana dość kategorycznie. Wniosek, który nie odpowiada warunkom określonym w przepisach, powinien być odrzucony w drodze wydania decyzji negatywnej z natychmiastowym rygorem wykonalności, nakazującej wstrzymanie przetwarzania danych albo usunięcia danych ze zbioru.</u>
<u xml:id="u-15.2" who="#GeneralnyInspektorOchronyDanychOsobowychEwaKulesza">Tak więc skutki dla administratora danych są bardzo daleko idące i my chcemy uchronić podmioty zgłaszające od tych właśnie skutków. Dlatego ślemy pisma, prosimy o wyjaśnienia prowadząc postępowanie wyjaśniające, żeby takiej decyzji nie wydawać, a decyzje negatywne wydawane są w ostateczności.</u>
<u xml:id="u-15.3" who="#GeneralnyInspektorOchronyDanychOsobowychEwaKulesza">Jeżeli chodzi o niezgłaszanie przez podmioty zbiorów danych, ogłosiłam publicznie w tej sprawie komunikat we wszystkich możliwych gazetach, publikowany dwukrotnie, że jeżeli podmioty nie wywiążą się w porę ze swoich obowiązków, to będziemy postępować zgodnie z ustawą i jeżeli wniosek nie będzie spełniał warunków ustawowych i zawartych w przepisach wykonawczych, to będzie wydawana decyzja negatywna ze wszystkimi jej skutkami.</u>
<u xml:id="u-15.4" who="#GeneralnyInspektorOchronyDanychOsobowychEwaKulesza">Nie jest więc naszym celem skomplikowanie procedury, bowiem działamy zgodnie z przepisami, mając na celu udzielenie pomocy. To, że podmioty mimo komunikatów prasowych, komunikatów telewizyjnych i wielokrotnego napominania, że taki obowiązek ustawowy istnieje, oraz mimo wykorzystania w stosunku do podmiotów publicznych drogi poprzez ministra spraw wewnętrznych i administracji - tego obowiązku nie dopełniają, przyznam, że nie widzę innej możliwości zmuszenia tych podmiotów do wykonania obowiązków rejestracyjnych, wynikających z ustawy o ochronie danych osobowych. W takiej sytuacji procedura będzie prosta i zgodna z ustawą - będziemy wnioski sprawdzać i zawiadamiać prokuraturę. Niedopełnienie obowiązku zgłoszenia do zarejestrowania jest przestępstwem określonym w ustawie i tutaj nie ma wątpliwości.</u>
<u xml:id="u-15.5" who="#GeneralnyInspektorOchronyDanychOsobowychEwaKulesza">Jeżeli chodzi o działania prokuratury, to pierwsze jej rozstrzygnięcia wydały mi się na tyle niepokojące, że w tej sprawie zawiadomiłam ministra sprawiedliwości, rozmawiałam też z zastępcami prokuratora generalnego po to, żeby prowadzić dalej te sprawy, które zostały umorzone przez prokuratury rejonowe.</u>
<u xml:id="u-15.6" who="#GeneralnyInspektorOchronyDanychOsobowychEwaKulesza">Następnym krokiem jest podjęcie cyklu szkoleń dla prokuratorów i sędziów o ustawie o ochronie danych osobowych. Uczestniczę w nich osobiście, a najbliższe takie szkolenie przeprowadzone zostanie w Łodzi, zaś w końcu września br. w Gdańsku dla całego zespołu prokuratorów z północnych regionów kraju.</u>
<u xml:id="u-15.7" who="#GeneralnyInspektorOchronyDanychOsobowychEwaKulesza">Kolejne zgłoszenia ze strony prokuratury w tym zakresie są przez nas pozytywnie załatwiane i natychmiast uzgadniamy terminy po to, żeby uświadomić, jakie znaczenie ma ustawa o ochronie danych osobowych i zwrócić uwagę na te przepisy, które są istotą tej ustawy.</u>
<u xml:id="u-15.8" who="#GeneralnyInspektorOchronyDanychOsobowychEwaKulesza">Biorąc powyższe pod uwagę mam świadomość, że w środowisku wymiaru sprawiedliwości ustawa ta nie jest dostatecznie znana i robimy wszystko, aby zwrócić uwagę na jej znaczenie, jako ustawy realizującej prawa obywatelskie.</u>
<u xml:id="u-15.9" who="#GeneralnyInspektorOchronyDanychOsobowychEwaKulesza">We wszystkich sprawach skierowanych do prokuratury wykorzystujemy pełnię przysługujących nam środków prawnych i nie ma takiej sprawy, w której nie byłoby złożone zażalenie na postanowienia prokuratorskie.</u>
<u xml:id="u-15.10" who="#GeneralnyInspektorOchronyDanychOsobowychEwaKulesza">Jeżeli chodzi o wspomnianą linię polityczną, znalezienie wyjścia pomiędzy ustawą a realiami życia, zawsze zaznaczam i akceptuję wyraźnie, że nie ma takiego państwa na świecie, w którym przepisy o ochronie danych osobowych sparaliżowałyby funkcjonowanie państwa. Jest to kwestia wyrażenia pewnych proporcji i tam, gdzie można sięgnąć do wszystkich instrumentów prawnych - trzeba do tych instrumentów sięgać.</u>
<u xml:id="u-15.11" who="#GeneralnyInspektorOchronyDanychOsobowychEwaKulesza">W okresie przejściowym, w jakim obecnie się znajdujemy, trzeba jednak na pewne rzeczy zwrócić uwagę, ale nie egzekwować ich do końca, aby nie doprowadzić do paraliżu państwa. Przykładem może być tutaj choćby sytuacja Najwyższej Izby Kontroli, której inspektorom odmówiono wglądu w dokumenty zawierające dane osobowe. Przyznam szczerze, że nie wyobrażam sobie sytuacji, kiedy konstytucyjny organ kontroli państwowej miałby - z powołaniem się na ustawę o ochronie danych osobowych - zostać sparaliżowany w swojej działalności.</u>
<u xml:id="u-15.12" who="#GeneralnyInspektorOchronyDanychOsobowychEwaKulesza">Podobna sytuacja dotyczyła Rzecznika Praw Obywatelskich, który był zainteresowany sprawą, a nie wnikaniem w dane osobowe. On pytał o sposób załatwienia sprawy i takie prawo mu przysługuje, co wynika z ustawy o Rzeczniku Praw Obywatelskich i z konstytucji.</u>
<u xml:id="u-15.13" who="#GeneralnyInspektorOchronyDanychOsobowychEwaKulesza">Były też podobne sytuacje związane z wizytą Ojca Świętego w Polsce, kiedy nagle podniosły się protesty ze strony podmiotów rejestrujących dane osobowe - chodziło o zakłady pracy - indagowanych przez policję o dane pracowników zatrudnionych przy trasie przejazdu papieża. Działania te mieściły się w uprawnieniach prewencyjnych policji, ale było to też realizowanie umowy międzynarodowej. Zażądałam wyjaśnień, były dokonane uzgodnienia i policja zrezygnowała z pewnego zakresu informacji, zaś pozostałe zostały jej udzielone.</u>
<u xml:id="u-15.14" who="#GeneralnyInspektorOchronyDanychOsobowychEwaKulesza">Dochodziły do mnie sygnały, w tym także od posłów, że ustawa paraliżuje działalność gospodarczą. Ona nie tylko nie paraliżuje tej działalności, ale nawet nie ogranicza obrotu danymi, tylko musi się to odbywać w cywilizowanych warunkach i granicach. Ustawa pozwala dla przykładu na zmianę celu przetwarzania danych, ale w sposób przewidziany w ustawie i każdy podmiot zmieniający cel przetwarzania danych, musi trzymać się litery prawa.</u>
<u xml:id="u-15.15" who="#GeneralnyInspektorOchronyDanychOsobowychEwaKulesza">Wydaje się, że wspomniane uwagi są wyrazem zaniepokojenia, że ustawa po prostu coś utrudnia, ale na pewno nie uniemożliwia ona działalności gospodarczej.</u>
<u xml:id="u-15.16" who="#GeneralnyInspektorOchronyDanychOsobowychEwaKulesza">W zakresie baz danych osób zrzeszonych obowiązują dość dokładne przepisy i jeżeli chodzi o podstawę przetwarzania danych, reguluje to art. 27 ust. 2 stanowiący o możliwości przetwarzania danych przez partie polityczne, organizacje czy stowarzyszenia. Natomiast jeżeli chodzi o rejestrację zbiorów danych, to zbiory osób zrzeszonych są wyłączone z obowiązku rejestracji, ale we wszystkich innych punktach, ustawa odnosi się także do wszystkich podmiotów, których dane są wyłączone z rejestracji. Nie ma więc obowiązku rejestracji, ale na pewno istnieje obowiązek zabezpieczenia danych przed osobami trzecimi.</u>
<u xml:id="u-15.17" who="#GeneralnyInspektorOchronyDanychOsobowychEwaKulesza">Przy tej okazji w formie pytania wypłynął ciekawy problem, czy dane zbierane na potrzeby kampanii wyborczej mogą być wykorzystane także we wszystkich innych celach. Byłaby to zmiana celu przetwarzania danych, możliwa jedynie za zgodą osób zainteresowanych.</u>
<u xml:id="u-15.18" who="#GeneralnyInspektorOchronyDanychOsobowychEwaKulesza">Ostatnia kwestia dotycząca odpowiedzi na pytania prawne. Udzielamy takich odpowiedzi wszystkim obywatelom, natomiast nie udzielamy odpowiedzi na takie pytania kancelariom prawniczym, które przyjmują zamówienie na podanie interpretacji określonego przepisu klientowi i cały ciężar tej interpretacji przenoszą na nasz urząd. Być może była to taka sprawa, bowiem z takimi przypadkami spotykamy się. Na pewno odpowiadamy na wszystkie pytania obywateli i urzędów publicznych.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#PosełLudwikDornniez">Nie otrzymałem odpowiedzi na jedno pytanie - czy decyzje prokuratury o umorzeniu postępowań uprawomocniły się, czy Prokurator Generalny uchylił je i doprowadził do wznowienia postępowań?</u>
<u xml:id="u-16.1" who="#PosełLudwikDornniez">Nie znam jeszcze efektu naszych działań w tej kwestii. Na pewno w sierpniu otrzymaliśmy informację, że w dwóch przypadkach na nasz wniosek zostało wszczęte postępowanie dyscyplinarne wobec sędziów ujawniających dane z archiwum sądowego. W sprawie karnej nie mam jeszcze odpowiedzi.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#PosełStanisławIwanicki">Przystąpimy do podsumowania naszych obrad po wyczerpaniu pytań i odpowiedzi dotyczących sprawozdania Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#PosełStanisławIwanicki">Mimo wielu wątpliwości i zapytań oraz głosów krytycznych pod adresem Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, a także złożonego przezeń sprawozdania za roczny okres działalności proponuję, aby Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka przyjęły stanowisko, że obie połączone Komisje wnoszą o przyjęcie sprawozdania Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych za okres od 23 kwietnia 1998 r. do 30 kwietnia 1999 r.</u>
<u xml:id="u-17.2" who="#PosełStanisławIwanicki">Jednocześnie proponuję, aby posłem sprawozdawcą została posłanka Teresa Liszcz. Jeżeli nie usłyszę głosu sprzeciwu, uznam, że decyzję o przyjęciu sprawozdania i wyborze posła sprawozdawcy państwo zaakceptowali.</u>
<u xml:id="u-17.3" who="#PosełStanisławIwanicki">Sprzeciwu nie słyszę, dziękuję za akceptację. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>