text_structure.xml 165 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Otwieram posiedzenie Komisji i proponuję na wstępie, abyśmy powrócili do spraw dyskutowanych na poprzednim posiedzeniu, a mianowicie do kilku kwestii związanych z projektem Kodeksu karnego. Proszę prokuratora Henryka Prackiego o przedstawienie tych kwestii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwościprokuratorkrajowyHenrykPracki">Problem dotyczy właściwie jednego artykułu 156 Kodeksu karnego i chodzi o ścisłe zastosowanie do kodeksu karnego dokładnie takiej samej zasady, jaka obowiązuje w zmienionej ustawie o ochronie życia poczętego.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwościprokuratorkrajowyHenrykPracki">Przypominam, że na poprzednim posiedzeniu przyjęliśmy do rekomendacji poprawkę nr 39 do projektu Kodeksu karnego, dotyczącą art. 154–156.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwościprokuratorkrajowyHenrykPracki">39) art. 154–156 nadać brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwościprokuratorkrajowyHenrykPracki">„Art. 154. par. 1. Kto za zgodą kobiety przerywa jej ciążę z naruszeniem przepisów ustawy, podlega karze pozbawienia wolności do lat 2.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwościprokuratorkrajowyHenrykPracki">Par. 2. Tej samej karze podlega, kto udziela kobiecie ciężarnej pomocy w przerwaniu ciąży z naruszeniem przepisów ustawy lub ją do tego nakłania. Par. 3. Kto dopuszcza się czynu określonego w par. 1 lub 2, gdy płód osiągnął zdolność do samodzielnego życia poza organizmem kobiety ciężarnej, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 8.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwościprokuratorkrajowyHenrykPracki">Art. 155. par. 1. Kto stosując przemoc wobec kobiety ciężarnej lub w inny sposób bez jej zgody przerywa ciążę lub przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem doprowadza kobietę ciężarną do przerwania ciąży, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwościprokuratorkrajowyHenrykPracki">Par. 2. Kto dopuszcza się czynu określonego w par. 1, gdy płód osiągnął zdolność do samodzielnego życia poza organizmem kobiety ciężarnej, podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 10.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwościprokuratorkrajowyHenrykPracki">Art. 156. par. 1. Jeżeli następstwem czynu określonego w art. 154 par. 1 lub 2 albo art. 155 par. 1, jest śmierć matki dziecka poczętego, sprawca podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 2”.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwościprokuratorkrajowyHenrykPracki">Uwaga: w konsekwencji przyjęcia tej poprawki należy skreślić art.157.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwościprokuratorkrajowyHenrykPracki">Przy okazji, konieczne jest ujednolicenie terminologii, albowiem w ustawie o ochronie życia poczętego posługiwano się już tylko terminem „kobieta ciężarna”, natomiast w Kodeksie karnym pozostawiliśmy jeszcze termin „matki dziecka poczętego”. Rozumiem, że będzie to poprawka czysto redakcyjna.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwościprokuratorkrajowyHenrykPracki">Wracając jednak do problemu i zasady stosowanej w ustawie o ochronie życia poczętego. Zgodnie z nią, w art. 156 Kk, który określa kwalifikację przestępstwa w stosunku do typu podstawowego z art. 154 i 155, są następujące nieścisłości.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwościprokuratorkrajowyHenrykPracki">W art.154 w nowej wersji zapisaliśmy, w par. 1, że:</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwościprokuratorkrajowyHenrykPracki">„Par. 1. Kto, za zgodą kobiety, przerywa jej ciążę z naruszeniem przepisów ustawy o ochronie życia poczętego (...).</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwościprokuratorkrajowyHenrykPracki">Par. 2 art. 154 otrzymał brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwościprokuratorkrajowyHenrykPracki">„Par. 2. Tej samej karze podlega, kto udziela kobiecie ciężarnej pomocy w przerwaniu ciąży z naruszeniem przepisów życia poczętego (...)”.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwościprokuratorkrajowyHenrykPracki">Otóż w odniesieniu do kilku przestępstw typu podstawowego, art. 156 przewiduje typ kwalifikowany, spowodowany następstwami. I brzmi on tak:</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwościprokuratorkrajowyHenrykPracki">„Jeżeli następstwem czynu określonego w art. 154 par. 1 i 2 jest śmierć kobiety ciężarnej (...) „</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwościprokuratorkrajowyHenrykPracki">Wówczas określa się sankcje i wszystko jest w porządku. Ale w takim razie art. 155 par. 1 w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwościprokuratorkrajowyHenrykPracki">„Art. 155. Kto stosując przemoc wobec kobiety ciężarnej lub w inny sposób, bez jej zgody, przerywa jej ciążę, albo przemocą, groźbą bezprawną albo podstępem doprowadza kobietę ciężarną do przerwania ciąży podlega karze pozbawienia wolności (...)” itd. - musiałby już znaleźć się w par. 2 art. 156, jako że byłoby to także przestępstwo typu kwalifikowanego.</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwościprokuratorkrajowyHenrykPracki">W takim ujęciu, art. 156 par. 2 obejmowałby, po proponowanej korekcie, takie przepisy:</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwościprokuratorkrajowyHenrykPracki">„Par. 2. Jeżeli następstwem czynu określonego w art. 154 par. 3 lub art. 155 jest śmierć kobiety ciężarnej, sprawca podlega karze (...)” itd.</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwościprokuratorkrajowyHenrykPracki">Ta zmiana ma dla czystości przepisów charakter podstawowy.</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwościprokuratorkrajowyHenrykPracki">Do rozważenia natomiast pozostaje kwestia zagrożenia sankcją w tym drugim typie kwalifikowanym, określonym w nowej wersji art. 156 par. 2. Bo on w dotychczasowym brzmieniu jest kwalifikowany jako zbrodnia. Obejmuje zagrożenie na czas nie krótszy niż 3 lata. Ale tu pozostaje kwestia nie tylko o charakterze społecznym, ale także prawniczym, albowiem formuła: „jeżeli następstwem jest śmierć” tworzy w teorii prawa karnego typ przestępstwa mieszanego: umyślno-nieumyślnego. Umyślność jest w odniesieniu do przestępczego działania w typie podstawowym, a nieumyślność - w odniesieniu do następstw w postaci śmierci ofiary. A jeżeli się z tym zgodzimy, to powstaje zasadnicza kwestia, czy można przewidywać zbrodnię, która zawsze musi mieć charakter umyślny i przewidywać od razu sankcję z tym związaną.</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwościprokuratorkrajowyHenrykPracki">Jeżeli nie, to sensowne byłoby obniżenie do lat 2 progu dolnego zagrożenia sankcją.</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#PodsekretarzstanuwMinisterstwieSprawiedliwościprokuratorkrajowyHenrykPracki">Nasza propozycja przewidywałaby zatem w art. 156 par. 2 zagrożenie pozbawieniem wolności „od lat 2 do lat 12”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PosełAndrzejGaberle">W tego rodzaju sytuacjach projekt Kodeksu karnego przewiduje właśnie zagrożenie sankcją od lat 2 do 12. To chciałbym wyraźnie podkreślić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnegoKancelariiSejmu">Ale wtedy w art. 155 par. 2 musimy wprowadzić sankcję od roku do lat 10. Bo inaczej byłby to typ kwalifikowany przez następstwa z tą samą sankcją co typ podstawowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Czy ktoś jeszcze chciałby wypowiedzieć się na ten temat?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#KazimierzBuchała">Chcę tylko przyłączyć się do propozycji dotyczącej art. 156 par. 2 i do określenia sankcji od 2 lat do lat 12.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Czy ktoś ma jakieś zastrzeżenia do tej propozycji? Jeśli nie, to będziemy musieli to przegłosować.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PosełAndrzejGaberle">Kto jest za rekomendacją poprawki w brzmieniu przedstawionym przez prok. Prackiego z uwagą Biura Legislacyjnego?</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#PosełAndrzejGaberle">Kto jest przeciwny? Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#PosełAndrzejGaberle">Stwierdzam, że Komisja będzie rekomendować zgłoszoną poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#PosełAndrzejGaberle">Wrócimy jeszcze do trzech poprawek, które odłożyliśmy na poprzednim posiedzeniu. posiedzeniu. Chodzi o poprawki: nr 21 do art. 65, nr 51 do art. 197 Kk i poprawkę nr 62 do art. 250.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#PosełAndrzejGaberle">Poprawka nr 21 do art. 65 jest następującej treści:</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#PosełAndrzejGaberle">„21) art. 65 nadać brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#PosełAndrzejGaberle">„Art. 65 par. 1. Jeżeli sprawca skazany za przestępstwo umyślne na karę pozbawienia wolności popełnia w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary umyślne przestępstwo podobne do przestępstwa, za które był już skazany, sąd może wymierzyć karę przewidzianą za przypisane sprawcy przestępstwo w wysokości do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę.</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#PosełAndrzejGaberle">Par. 2. Jeżeli sprawca uprzednio skazany w warunkach określonych w par. 1, który odbył łącznie co najmniej rok kary pozbawienia wolności i w ciągu 5 lat po odbyciu w całości lub w części ostatniej kary popełnia ponownie, umyślne przestępstwo przeciwko życiu lub zdrowiu, przestępstwo zgwałcenia, kradzieży z włamaniem lub inne przestępstwo przeciwko mieniu popełnione z użyciem przemocy lub groźbą jej użycia, sąd wymierza karę pozbawienia wolności przewidzianą za przypisane przestępstwo w wysokości do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę.</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#PosełAndrzejGaberle">Par. 3. Przewidziane w par. 1 lub 2 podwyższenie górnego ustawowego zagrożenia nie dotyczy zbrodni”.</u>
          <u xml:id="u-7.10" who="#PosełAndrzejGaberle">Proszę posła J. Niemcewicza o przedstawienie argumentacji do tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PosełJanuszNiemcewicz">Moim zdaniem, lepszym sformułowaniem było to sformułowanie, które było w podstawowym projekcie Kodeksu karnego. Sformułowanie, które wprowadziła Komisja, nadmiernie zaostrza, w stosunku do projektu, sytuację recydywisty pojedynczego, którym może być sprawca przypadkowy i sprawca przestępstwa stosunkowo drobnego. Natomiast paradoksalnie poprawia sytuację recydywisty wielokrotnego z par. 2, ponieważ zawęża zakres osób, które mogą być uznane za recydywistę z par. 2. Jednocześnie chciałem od razu zgłosić do tej swojej poprawki nr 21 - autopoprawkę, przez wstawienie w par. 2 art. 65 pomiędzy słowa „zgwałcenia” i „, kradzieży”, słowa „rozboju” i przez zmianę końcówki, tak by przepis brzmiał:</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#PosełJanuszNiemcewicz">„sąd wymierza karę pozbawienia wolności przewidzianą za przypisane przestępstwo w wysokości powyżej górnej granicy ustawowego zagrożenia, a może ją orzec do górnej granicy zagrożenia zwiększonego o połowę”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PodsekretarzstanuHenrykPracki">W tej kwestii byłaby tylko jeszcze jedna kwestia. Bo w dotychczasowej dyskusji resort sprawiedliwości opowiedział się za utrzymaniem tej zasady - powyżej dolnego zagrożenia. Ta górna granica zagrożenia jest też dla nas do przyjęcia. Natomiast brakuje tu elementu mówiącego, że przestępca popełnia przestępstwo podobne. I to jest jedyny problem. Przy ograniczeniu recydywy wielokrotnej do określonego typu przestępstw, a więc nie jest to zagrożenie generalne, pozostaje problem, czy przestępstwo zaliczane do recydywy ma być podobne do określonej grupy przestępstw, czy też do konkretnego rodzaju z wymienionych w przepisie przestępstw. My się opowiadamy za tym, żeby pozostawić tę kwestię w brzmieniu takim, jakie jest w poprawce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PosełAndrzejGaberle">W związku z tym, że Biuro Legislacyjne ma jakieś wątpliwości, poproszę pana posła Niemcewicza o powtórzenie zmiany proponowanej co do wysokości zagrożenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PosełJanuszNiemcewicz">W par. 1 art. 65 pozostałoby brzmienie zagrożenia takie, jak w projekcie kodeksu, to znaczy: „w wysokości powyżej dolnej granicy do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę”. Natomiast w par. 2 końcówka przepisu brzmiałaby: „w wysokości powyżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia, a może ją orzec do górnej granicy zagrożenia ustawowego zwiększonego o połowę”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PodsekretarzstanuHenrykPracki">Przepraszam, ale ja opowiadam się za tym, aby w obu paragrafach ta formuła co do wymiaru kary była identyczna. Nie znajduję dla innej formuły żadnego argumentu przeciwnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PosełAndrzejGaberle">To znaczy argument przeciwny byłby taki, że w par. 1 chodzi o recydywę zwykłą, a w par. 2 - o kwalifikowaną, w związku z czym podnosi się dolny próg zagrożenia, czyli musi się odejść od tego dolnego progu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PodsekretarzstanuHenrykPracki">O ile ja dobrze zrozumiałem, to poseł Niemcewicz proponuje podniesienie dolnego progu zagrożenia w obu paragrafach. Natomiast chce przyjąć zasadę, że w par. 1 nie będzie określonego wymiaru powyżej dolnej granicy, a będzie to tylko w par. 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Obawiam się, że grożą nam tu dość istotne nieporozumienia. Istota poprawki nr 21, moim zdaniem, opiera się na dwóch kwestiach. W par. 1 „sąd może wymierzyć karę przewidzianą za przypisane sprawcy przestępstwo”, a więc to jest zależne od uznania sądu. Poza tym nie ma tego, co jest w projekcie kodeksu, a więc, że sąd wymierza karę „powyżej dolnej granicy do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę”. Tego nie ma. W poprawce mówi się tylko że sąd może wymierzyć karę „do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę”. Dolna granica pozostaje nietknięta. Chciałbym więc najpierw ustalić brzmienie par. 1. Rozumiem, że znamy stanowisko posła Niemcewicza, a jakie wobec tego jest stanowisko prokuratury i rządu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PodsekretarzstanuHenrykPracki">Nasze stanowisko jest takie, że również w par. 1 powinien być też uzupełniony wymiar „powyżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Rozumiem, że aprobujecie państwo również to, iż za-stosowanie kary „powyżej dolnej granicy zagrożenia ustawowego” nie jest obowiązkiem sądu, natomiast chcecie to sformułowanie „powyżej dolnej granicy” pozostawić. Stanowisko pana posła Niemcewicza jest wobec tego jakie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PosełJanuszNiemcewicz">Co do par. 1 moje stanowisko jest dokładnie takie, jak w przedstawionej w sprawozdaniu poprawce nr 21, czyli bez tego sformułowania „powyżej dolnej granicy”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Rozumiem. To jest zresztą konsekwencja sformułowania, że „sąd może” wymierzyć karę. Może więc poprzestać na dolnej granicy zagrożenia, bądź może wymierzyć karę znacznie wyżej w tym zagrożeniu. Zatem jest zgoda co do sformułowania, że „sąd może” wymierzyć karę. Czy ktoś z państwa ma przeciwne zdanie na ten temat? Jeśli nie ma innych uwag, przyjmujemy, że komisja zgadza się z tym stanowiskiem. Pozostaje kwestia sporna co do sformułowania „powyżej dolnej granicy”. W związku z tym poddaję pod głosowanie treść par. 1 art. 65, którą - zgodnie z poprawką nr 21 - przedstawiam państwu:</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#PosełAndrzejGaberle">„Art. 65. par. 1. Jeżeli sprawca skazany za przestępstwo umyślne na karę pozbawienia wolności popełnia w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary umyślne przestępstwo podobne do przestępstwa, za które był już skazany, sąd może wymierzyć karę przewidzianą za przypisane sprawcy przestępstwo w wysokości do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę”.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#PosełAndrzejGaberle">Nie ma więc mowy o tym, że ma być to kara powyżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#PosełAndrzejGaberle">Kto z państwa jest za przyjęciem poprawki nr 21 do par. 1 art. 65 w przedstawionym brzmieniu? Kto jest przeciw? Kto wstrzymał się od głosu? Stwierdzam, że przyjęliśmy ten paragraf w wersji proponowanej w zestawieniu.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#PosełAndrzejGaberle">Przechodzimy do par. 2, określającego postępowanie wobec recydywy kwalifikowanej. Rozumiem, że zgodziliśmy się co do tego, że do rodzajów przestępstw zagrożonych karą z tego paragrafu powinien być wpisany także „rozbój”. Poseł Niemcewicz godzi się także, aby wpisać w wymiarze kary sformułowanie „powyżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia”, czyli tak jak jest w projekcie Kodeksu karnego. Zatem cała poprawka sprowadza się, w stosunku do projektu, do wprowadzenia w par. 2 art. 65 do rodzajów przestępstw słowa „rozbój”. Nie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PosełJanuszNiemcewicz">W mojej poprawce w par. 2 nie ma, w określeniu przestępstwa, słowa „podobne”, o czym mówił prok. Pracki, a poza tym, końcówka paragrafu w mojej propozycji brzmiałaby tak: „powyżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia, a może ją orzec do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę”. To jest konsekwencja tego, że w par. 2 „sąd wymierza” karę i chodzi o usunięcie wątpliwości, czy sąd ma obowiązek wymierzyć powyżej górnej granicy ustawowego zagrożenia, bo wtedy robi się to dwuznaczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Czy Biuro Legislacyjne ma tekst tej poprawki w przedstawionej formie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnego">Może jeszcze raz to odczytamy. Rozumiem, że par. 1 jest bez zmian. Natomiast par. 2 brzmiałby tak:</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnego">„Par. 2. Jeżeli sprawca uprzednio skazany w warunkach określonych w par. 1, który odbył łącznie co najmniej rok kary pozbawienia wolności i w ciągu 5 lat po odbyciu w całości lub w części ostatniej kary popełnia ponownie, umyślne przestępstwo przeciwko życiu lub zdrowiu, przestępstwo zgwałcenia, rozboju, kradzieży z włamaniem lub inne przestępstwo przeciwko mieniu popełnione z użyciem przemocy lub groźbą jej użycia, sąd wymierza karę pozbawienia wolności przewidzianą za przypisane przestępstwo w wysokości powyżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia, a może ją orzec do górnej granicy zwiększonej o połowę”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Czy teraz treść poprawki nr 21 w par. 2 jest jasna? Jeśli tak, to głosujemy. Kto z państwa jest za przyjęciem do rekomendacji par. 2 w treści przedstawionej? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Stwierdzam, że Komisja przyjęła par. 2 art. 65 do rekomendacji w przedstawionej przed chwilą treści.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#PosełAndrzejGaberle">Wobec niezgłoszenia sprzeciwów i uwag do treści par. 3 art. 65 w poprawce 21, stwierdzam, że przyjęliśmy do rekomendacji całą poprawkę nr 21 w uzgodnionej treści.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#PosełAndrzejGaberle">Przechodzimy do poprawki nr 51, która w zestawieniu ma następującą treść:</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#PosełAndrzejGaberle">„51) w art. 197 skreślić wyrazy „prywatnego lub publicznego”.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#PosełAndrzejGaberle">Proszę pana posła Niemcewicza o przedstawienie argumentacji do tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PosełJanuszNiemcewicz">Popieram swoją poprawkę, która polega na skreśleniu wyrazów „prywatnego i publicznego”, co powoduje powrót do aktualnego sformułowania w Kodeksie karnym. Chodzi o to, by nie rozróżniać lokali prywatnych lub publicznych, natomiast pozostawić orzecznictwu sądowemu rozstrzygnięcie, co to jest „lokal cudzy”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Jakie jest wobec tej poprawki stanowisko rządu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PodsekretarzstanuHenrykPracki">Ministerstwo Sprawiedliwości opowiada się za tym, aby w przepisie art. 197 pozostała regulacja taka, że chodzi o lokal zarówno prywatny, jak i publiczny, i żeby w tym zakresie to przestępstwo było ścigane z oskarżenia publicznego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Kto jeszcze chciałby się wypowiedzieć na ten temat? Czy treść poprawki jest jasna?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ja chciałbym poprzeć tę poprawkę, bo pozostawiając w art. 197 rozróżnienie lokali, niejako upolityczniamy całą sprawę. Możemy mieć bowiem sytuację, że kiedy np. jakaś grupa wtargnie do gmachu ministerstwa, a więc gmachu publicznego, mając zresztą dobre w sumie intencje, i zrobimy z nich wtedy kryminalnych przestępców, bo zostaną zakwalifikowani z tego artykułu, choć sprawa może mieć wyłącznie charakter zwykłej demonstracji politycznej. W ten sposób władze mogą mieć jeszcze jeden instrument do zwalczania opozycji. Chcielibyśmy tego uniknąć i stąd dodawanie tego rozróżnienia na publiczne i prywatne gmachy jest niepotrzebne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Czy ktoś jeszcze chciałby się wypowiedzieć na ten temat? Jeżeli nie ma więcej uwag, to przystąpimy do głosowania. Kto z państwa jest za tym, aby rekomendować poprawkę nr 51 do art. 197? Kto jest przeciwny? Kto się wstrzymał? Stwierdzam, że poprawka uzyskała większość wymaganą do rekomendacji.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#PosełAndrzejGaberle">Przechodzimy do poprawki nr 62 do art. 250, która w zestawieniu ma treść następującą:</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#PosełAndrzejGaberle">„62) art. 250 nadać brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#PosełAndrzejGaberle">"Art. 250. Kto używa przemocy lub groźby bezprawnej w celu wywarcia wpływu na świadka, biegłego, tłumacza, oskarżyciela lub oskarżonego lub w związku z tym narusza jego nietykalność cielesną, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8”.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#PosełAndrzejGaberle">Proszę posła Niemcewicza o argumentację do tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PosełJanuszNiemcewicz">Proponuję w poprawce nr 62 dodanie „oskarżyciela” do listy osób, na które można wywierać wpływ. Ponadto proponuję podwyższenie sankcji z dotychczasowej wysokości od 3 miesięcy do lat 5, na sankcję o stopień wyższą, czyli od 6 miesięcy do lat 8. Uzasadnienie jest takie. Jeżeli wprowadzamy do Kodeksu postępowania karnego bardzo dyskusyjną instytucję świadka incognito po to tylko, żeby utrudnić przestępcom wywieranie wpływu na odpowiednią postawę świadków i innych osób uczestniczących w procesie, to wydaje się niekonsekwentne utrzymywanie stosunkowo niskiej sankcji dla osób, które - mówiąc najkrócej - szantażują świadka, biegłego, tłumacza w nadziei na uzyskanie korzystnej zmiany ich postawy w procesie. Uważam, że właściwą drogą zmiany kodeksowej nie jest wprowadzanie świadka incognito, ale właśnie stosowanie rzeczywiście surowej sankcji za wszelkie próby nielegalnego wywierania wpływu na proces karny. Zagrożenie na okres od 3 miesięcy do lat 5, zwłaszcza przy przestępczości zorganizowanej, nie jest zagrożeniem, które mogłoby zapobiec podejmowaniu takich prób.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PodsekretarzstanuHenrykPracki">Problem jest trudny do wyważenia i rozstrzygnięcia, która kara jest właściwa. Zagrożenie sięgające 5 lat za tego rodzaju przestępstwo może być uznane za karę adekwatną. Szukając proporcji wśród zagrożeń ustawowych, uważamy, że zagrożenie karą do lat 8 jest przewidziane dla przestępstw o jeszcze większym ciężarze gatunkowym. I taka jest opinia Ministerstwa Sprawiedliwości. My zatem nie popieramy tej poprawki. Popieramy natomiast propozycję dodania do treści art. 250 słowa „oskarżyciela” po słowie „tłumacza”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Czy ktoś jeszcze chciałby się jeszcze wypowiedzieć na ten temat? Jeżeli nie ma więcej uwag, proponuję, aby - wobec braku kontrowersji - przyjąć do rekomendacji włączenie do tekstu art. 250 słowa „oskarżyciela”. Natomiast proszę o przegłosowanie propozycji odnoszącej się do sankcji. Czy poseł Niemcewicz zgadza się na takie rozdzielenie procedury dotyczącej jego poprawki?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PosełJanuszNiemcewicz">Rozumiem, że zgodnie wprowadzamy do tekstu art. 250 słowo „oskarżyciela”, co dotyczyć będzie nie tylko oskarżyciela posiłkowego, ale także tego nowego oskarżyciela, który jakby w zastępstwie prokuratora może wystąpić z oskarżeniem publicznym. Natomiast głosujemy nad podwyższeniem sankcji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Poprawka będzie głosowana przez Sejm i jakieś stanowisko Komisji w tej sprawie musi mu być przedstawione w obu kwestiach. Dla mnie istotne jest, jak mamy przedstawić stanowisko komisji, jeśli zgodzimy się co do oskarżyciela, a nie zgodzimy co do sankcji. Mamy bowiem w istocie do czynienia z dwoma poprawkami. Zgodziliśmy się co do oskarżyciela i to rekomendujemy. I teraz musimy przegłosować stanowisko w sprawie sankcji.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#PosełAndrzejGaberle">Kto z państwa jest za podniesieniem sankcji tak, jak to proponuje się w poprawce nr 62? Kto jest przeciwny? Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#PosełAndrzejGaberle">Stwierdzam, że większością głosów Komisja opowiedziała się za podniesieniem sankcji, przy czym w Sejmie będziemy przedstawiać tę część propozycji pos. Niemcewicza oddzielnie, a oddzielnie zaprezentujemy propozycję włączenia słowo „oskarżyciela”.</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#PosełAndrzejGaberle">Pan prof. Jasiński bardzo słusznie przy tym wskazał nam na sprzeczność z przyjętym już tekstem art. 237, gdzie mamy do czynienia z wpływem, groźbą bezprawną lub przemocą na czynności urzędowe sądu, co jest zagrożone karą pozbawienia wolności do lat 3. To już możemy zasygnalizować Wysokiemu Senatowi, bo w tej chwili tej sprawy nie możemy załatwić. Chodzi zresztą tylko o rekomendację Komisji. A rozbieżność sankcji istniała jeszcze przed poprawką. Trzeba to będzie na pewno skorygować i proszę tu o pomoc Ministerstwa Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#PosełAndrzejGaberle">Proponuję teraz przejście do poprawek do przepisów wprowadzających Kodeks karny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#KazimierzBuchała">Ja liczyłem, że poprawka pos. Niemcewicza przepadnie, ale wobec jej przyjęcia muszę zwrócić uwagę na art. 195, który mówi tak: „Art. 195. Kto stosuje przemoc wobec osoby lub groźbą bezprawną, w celu zmuszenia - sankcja tylko do 3 lat. „To jest jeszcze jedna sprawa świadcząca o tym, jak daleko poprawka pos. Niemcewicza wykracza poza przyjęty system prawny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Proponuję, abyśmy jednak nie rozpoczynali od początku dyskusji na ten temat. Przejdźmy do przepisów wprowadzających Kodeks karny. Tak się składa, że ja jestem autorem tych poprawek, które w konsekwencjach dla poszczególnych artykułów rozpisało Biuro Legislacyjne. Chciałem prosić zatem Biuro o pomoc w przedstawieniu argumentacji dla tych poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnego">Poprawki nr 3, 4, 5 i 6 mają następujące brzmienie: „3) w art. 5 par. 1 po pkt. 14 dodać nowy pkt w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnego">„pkt...) art. 452 ust. 2 i 3 oraz art. 453 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. nr 35, poz. 230, z 1984 r. nr 34, poz. 184, z 1987 r. nr 33, poz. 180, z 1989 r. nr 35, poz. 192, z 1990 nr 34, poz. 198 i nr 73, poz. 431, z 1991 r. nr 73, poz. 321 i nr 94, poz. 419, z 1993 r. nr 40, poz. 184 oraz z 1996 r. nr 127, poz. 593)”.</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnego">Uwaga: poprawkę nr 3 należy głosować łącznie z poprawką nr 5;</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnego">„4) w art. 5 par. 1 po pkt 18 dodać nowy pkt w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-37.4" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnego">„pkt...) art. 27a ust. 2 i 3 ustawy z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym (Dz.U. nr 21, poz. 91, z 1988 r. nr 19, poz. 132, z 1989 r. nr 35, poz. 192, z 1990 r. nr 34, poz. 198 oraz z 1996 r. nr 106, poz. 496 i nr 128, poz. 602)”;</u>
          <u xml:id="u-37.5" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnego">„5) W art. 5 par. 2 pkt 16 nadać brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-37.6" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnego">„16) art. 452 ust. 1 i art. 453 ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. nr 35, poz. 230, z 1984 r. nr 34, poz. 184, z 1987 r. nr 33, poz. 180, z 1989 r. nr 35, poz. 192, z 1990 r. nr 34, poz. 198 i nr 73, poz. 431, z 1991 r. nr 40, poz. 184 oraz z 1996 r. nr 127, poz. 593) otrzymują sankcję: „podlega grzywnie od 10 000 do 500 000 złotych”;</u>
          <u xml:id="u-37.7" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnego">„6) w art. 5 par. 2 po pkt. 20 dodać nowy pkt w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-37.8" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnego">„pkt...) art. 27a ust. 1 ustawy z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym (Dz.U. nr 21, poz. 91, z 1988 r. nr 19, poz. 132, z 1989 r. nr 35, poz. 192, z 1990 r. nr 34, poz. 198 oraz z 1996 r. nr 106, poz. 496 i nr 128, poz. 602) otrzymuje sankcję: „podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2”.</u>
          <u xml:id="u-37.9" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnego">Poprawki te są konsekwencją zmiany ustawodawstwa, która w międzyczasie nastąpiła, albowiem nastąpiła zmiana w ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, gdzie wprowadzono nowe typy przestępstw ściganych z urzędu, i my musimy wymienić w przepisach wprowadzających te przepisy, które po uchwaleniu nowego Kodeksu karnego mogłyby stracić swą moc obowiązującą. Podobny problem wystąpił w ustawie o rybactwie śródlądowym, gdzie pojawił się pewien typ przestępstwa wcześniej w tej ustawie nie występujący. Chodziło więc o uwzględnienie go w przepisach wprowadzających do Kodeksu karnego.</u>
          <u xml:id="u-37.10" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnego">Natomiast poprawka nr 2 ma brzmienie następujące:</u>
          <u xml:id="u-37.11" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnego">„2) w art. 5 par. 1 pkt 13 skreślić”.</u>
          <u xml:id="u-37.12" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnego">Konsekwencją tej poprawki będzie w projekcie Kodeksu karnego: w art. 280 dodanie par. 2 w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-37.13" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnego">„Tej samej karze podlega, kto bezprawnie przewozi, przenosi lub przesyła za granicę dokument stwierdzający tożsamość innej osoby albo jej prawa majątkowe”.</u>
          <u xml:id="u-37.14" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnego">Poprawka dotyczy takiej kwestii, że my w art. 280 Kodeksu karnego mamy przestępstwo polegające na tym, iż ktoś posługuje się dokumentem stwierdzającym tożsamość innej osoby albo jej prawa majątkowe lub dokument taki kradnie lub go przywłaszcza. I tu mamy sankcję - grzywna, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.</u>
          <u xml:id="u-37.15" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnego">Z kolei w przepisach wprowadzających utrzymywaliśmy w mocy w całości art. 54 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych. A w ust.1 przepis pokrywa się z hipotezą art. 280, sankcja zaś jest do lat 3. Czyli następuje tu krzyżowanie się przepisów z różnymi sankcjami. Dlatego mamy propozycję, aby w art. 5 skreślić to utrzymanie przepisu ustępu 1 z art. 54 z ustawy o ewidencji ludności. Natomiast potrzebny jest ust. 2 tego art. 54 z ustawy o ewidencji ludności, bo tam mówi się, że tej samej karze podlega, kto bezprawnie przewozi, przenosi lub przesyła za granicę dokument stwierdzający tożsamość innej osoby. A jako że art. 280 mówi jeszcze o dokumencie stwierdzającym prawa majątkowe, proponujemy, aby art. 54 z ustawy o ewidencji skreślić, natomiast dopisać do art. 280 par. 2, w którym zapisujemy to, co jest ze skreślonego art. 54 niezbędne jeszcze do utrzymania.</u>
          <u xml:id="u-37.16" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnego">Co do poprawki nr 1, to myślę, że pan profesor Gaberle już przedstawi powody jej wprowadzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Ta poprawka jest spowodowana koniecznością uwzględnienia w przepisach wprowadzających do Kodeksu karnego wszelkich zmian, następujących w naszym prawodawstwie. Gdybyśmy nie wprowadzili tej poprawki, bylibyśmy zmuszeni do nieustannej nowelizacji bądź Kodeksu karnego, bądź innych ustaw. Czy przedstawiciele rządu chcieliby się wypowiedzieć na ten temat?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PodsekretarzstanuHenrykPracki">Ministerstwo Sprawiedliwości w zasadzie uważa wszystkie te poprawki za trafne i zasadne. Natomiast co do poprawki nr 1, mam wątpliwość, mimo zapewnień pana posła, czy poprawka uchroni nas od konieczności nowelizacji. Formuła jednak, która jest w projekcie przepisów wprowadzających, też takiej gwarancji nie daje. Jesteśmy więc, po analizie, skłonni poprzeć tę poprawkę nr 1, bo wydaje się być ona trochę jaśniejsza i może objąć trochę szerszy zakres, aniżeli propozycja pierwotna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Kto jeszcze chciałby się na ten temat wypowiedzieć? Jeżeli nie ma uwag, to chcę podkreślić jeszcze, że poprawki powinniśmy głosować łącznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnego">Ta ustawa będzie podlegała pewnej rekapitulacji i pewnie nowelizacji, choćby z tego względu, że zawiera mnóstwo odwołań do konkretnych artykułów. Każda, nawet niewielka zmiana w nich zmusi nas do nowelizacji art. 5 i także art. 6.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#PrzedstawicielBiuraLegislacyjnego">Z poprawką nr 1 może być tylko niebezpieczeństwo związane ze sformułowaniem o „wszystkich” przepisach dotyczących przedmiotów w tym kodeksie unormowanych. Jeśli więc zmieni się przepis nie dotyczący przedmiotu unormowanego w kodeksie, to on nie traci mocy i nie powinien być ujęty w art. 5. A przecież jest tam mnóstwo przepisów, które nie dotyczą przedmiotów unormowanych przez Kodeks karny. Powstanie więc dualizm regulacji. A i tak nowelizacja będzie nieunikniona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#PodsekretarzstanuHenrykPracki">Panie przewodniczący, proszę tylko zwrócić uwagę, czy w tekście konieczne jest słowo „wszystkie” przepisy. Jego pominięcie właściwie nie pozbawi poprawki sensu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Rozumiem. Głosujemy więc, jeśli państwo się zgodzą, wersję poprawki nr 1 bez słowa „wszystkie”. Kto zatem jest za rekomendacją przedstawionych w zestawieniu poprawek, w tym ze zmianą w poprawce nr 1 polegającą na wykreśleniu słowa „wszystkie”? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#PosełAndrzejGaberle">Stwierdzam, że Komisja będzie rekomendowała wszystkie poprawki umieszczone w zestawieniu z uwzględnieniem zmiany, o której mówiliśmy przed chwilą.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#PosełAndrzejGaberle">Przechodzimy do poprawek znajdujących się w zestawieniu dotyczącym projektu Kodeksu postępowania karnego i projektu przepisów wprowadzających - Kodeks postępowania karnego (druki nr 1944 i 1945).</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#PosełAndrzejGaberle">Poprawka nr 1 w tym zestawieniu dotyczy art. 22 par. 2 i ma następującą treść: „1) w art. 22 par. 2 nadać brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-43.4" who="#PosełAndrzejGaberle">„Par. 2. Na postanowienie o zawieszeniu i na postanowienie o podjęciu zawieszonego postępowania przysługuje zażalenie”.</u>
          <u xml:id="u-43.5" who="#PosełAndrzejGaberle">Proszę posła Krzysztofa Lagę o przedstawienie argumentacji do tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#PosełKrzysztofLaga">Proponowany zapis par. 2 w art. 22 zmierza do uściślenia zapisu obecnie zawartego w tym paragrafie. Chodzi, naszym zdaniem, o to, by uniknąć pewnych wątpliwości interpretacyjnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Proszę o komentarz przedstawiciela Ministerstwa Sprawiedliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#PodsekretarzstanuHenrykPracki">Stoimy na stanowisku, że poprawkę trzeba odrzucić. Redakcja dotychczasowa wskazuje, naszym zdaniem, zupełnie wyraźnie, że zażalenie przysługuje zarówno na postanowienie o zawieszeniu postępowania, jak i na postanowienie o podjęciu go.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Dodam jeszcze do tego jedną uwagę. Tego rodzaju formuły, znanej dzisiejszej procedurze karnej, używaliśmy konsekwentnie we wszystkich przepisach Kodeksu postępowania karnego. Zmiana tej formuły w jednym przepisie wprowadziłaby pewien bałagan terminologiczny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#ZbigniewDoda">Nie zgadzam się z oceną ministerstwa, że ta propozycja nie ma charakteru merytorycznego.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#ZbigniewDoda">Ona w istocie zmierza do zawężenia dopuszczalności zażalenia, albowiem „w przedmiocie” - a tak jest w projekcie - znaczy, że zażalenie przysługuje nie tylko na postanowienie o zawieszeniu, o odmowie podjęcia postępowania, ale także - na postanowienie o odmowie zawieszenia i na postanowienie o odmowie podjęcia postępowania zawieszonego. Zderzamy się tu ze Strasburgiem, z orzecznictwem Trybunału Europejskiego, dlatego że oskarżonemu, któremu się odmawia podjęcia postępowania i chce się na długie lata zablokować postępowanie odbieramy zażalenie, które z obecnego w projekcie ujęcia wynika. Apeluję o odrzucenie tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za przyjęciem tej poprawki do rekomendacji przez Komisję? Kto jest przeciwny? Kto się wstrzymał? Stwierdzam, że poprawka nr 1 nie uzyskała rekomendacji Komisji.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#PosełAndrzejGaberle">Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 2 do art. 40 par. 1, która ma następującą treść:</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#PosełAndrzejGaberle">„2) w art. 40 w par. 1 dodać pkt 10 w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#PosełAndrzejGaberle">„10) brał udział w wydaniu postanowienia o zastosowaniu tymczasowego aresztowania w toku postępowania przygotowawczego”.</u>
          <u xml:id="u-49.4" who="#PosełAndrzejGaberle">Proszę pana posła Lagę o zarekomendowanie tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#PosełKrzysztofLaga">Poprawka nr 2 ma w założeniu zlikwidować pewien mankament. W par. 1 uwzględnia się wyłączenia sędziego, który uczestniczył w wydaniu postanowienia o zastosowaniu tymczasowego aresztowania w postępowaniu przygotowawczym. Od sierpnia ub. roku to sądy wydają takie postanowienia. I może dojść do sytuacji - a chcemy jej uniknąć - że sędzia wydający wcześniej postanowienie o zastosowaniu tymczasowego aresztowania jednocześnie będzie orzekał w tej sprawie. Ja rozumiem tu problem małych sądów - gdzie nieraz w wydziale karnym pracuje 2–3 sędziów. Ale nam chodzi o uniknięcie przypadków, kiedy i w większych sądach ci sami sędziowie będą decydować o tymczasowym aresztowaniu i orzekać w tych samych sprawach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#PosełJerzyWierchowicz">Nie można stosować innego prawa do małych sądów i innego do większych. Jest to zupełnie oczywiste. Zastosowanie poprawki nr 2 rzeczywiście sparaliżowałoby pracę małych sądów, bo - mówiąc wprost - nie miałby kto w nich osądzać spraw karnych. Jest oczywiście i poważniejszy argument przeciw tej poprawce. Otóż wyraża się w niej również jakieś votum nieufności wobec sędziów, że jak sędzia orzeknie o zastosowaniu tymczasowego aresztowania, to potem honor nie pozwoli mu zmienić zdania. Jest to mniemanie błędne i dlatego jestem za odrzuceniem tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#PodsekretarzstanuHenrykPracki">Ministerstwo również opowiada się za odrzuceniem poprawki nr 2. Argumentacja przedstawiona przez moich przedmówców jest wystarczająca pod względem teoretycznym i praktycznym. Chcę tylko jeszcze podkreślić, że rozstrzygnięcie sędziego o tymczasowym aresztowaniu nie jest jeszcze rozstrzygnięciem o winie. Na dodatek względy praktyczne muszą też być wzięte pod uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Ja jeszcze chciałem dodać, że w postępowaniu sądowym zastosowanie aresztu tymczasowego nie oznacza wyłączenia sądu z dalszego postępowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#AndrzejMurzynowski">Ja z kolei chciałem uzupełnić, że nie grozi nam Strasburg, bo ostatnio w Strasburgu odstąpiono od reguły, że wyłączenie musi nastąpić. Uznano, że nie można sędziemu okazywać tak dalece posuniętej nieufności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Przystępujemy wobec tego do głosowania. Kto jest za rekomendacją poprawki nr 2, zechce podnieść rękę. Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Stwierdzam, że poprawka nr 2 nie uzyskała rekomendacji Komisji.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#PosełAndrzejGaberle">Przechodzimy do rozpatrzenia poprawki nr 3 w art. 41, która ma następującą treść:</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#PosełAndrzejGaberle">„3) w art. 41 skreślić par. 2”.</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#PosełAndrzejGaberle">Czy jest obecny ktoś z wnioskodawców tej poprawki? Jeśli nie ma, to ja wyjaśnię, że poprawka nr 3 zmierza do skreślenia par. 2 w art. 41, czyli do skreślenia przepisu, w którym mówi się o zgłoszeniu terminu wyłączenia sędziego, który to termin tylko w wyjątkowych wypadkach może być przedłużony. Oznaczałoby to tyle, że przez cały czas trwania procesu sądowego można by było złożyć wniosek o wyłączenie sędziego. Oczywiście nie wtedy, kiedy on jest z mocy prawa wyłączony, ale wtedy, gdy zachodzi wątpliwość co do jego bezstronności. Ministerstwo wypowiada się przeciw rekomendacji tej poprawki. Czy ktoś z państwa jest odmiennego zdania? Czy ktoś chciałby się jeszcze wypowiedzieć w tej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#PosełMariaKurnatowska">Wykreślenie tego paragrafu z art. 41 jest bardzo niebezpieczne. Może grozić paraliżem całego postępowania sądowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Rozumiem, że sprawa jest dostatecznie jasna i możemy przystąpić do głosowania. Kto z państwa jest za rekomendacją poprawki nr 3? Kto jest przeciwny? Kto się wstrzymał? Stwierdzam, że poprawka nr 3 nie uzyskała rekomendacji Komisji.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#PosełAndrzejGaberle">Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 4 w art. 52, która ma treść następującą:</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#PosełAndrzejGaberle">„4) w art. 52 skreślić wyrazy „a w wypadku ich braku lub nieujawnienia - prokurator”.</u>
          <u xml:id="u-57.3" who="#PosełAndrzejGaberle">Proszę posła Lagę o przedstawienie argumentacji do tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#PosełKrzysztofLaga">Poprawka nr 4 zmierza do wykreślenia z art. 52 prokuratora jako podmiotu, który mógłby wejść w prawa pokrzywdzonego, jeżeli nie mogłyby tych praw wykonywać osoby pokrzywdzonemu najbliższe, bo ich po prostu nie ma albo nie zostały w toku postępowania ujawnione. Moim i moich kolegów zdaniem, takie zapisanie treści art. 52 może prowadzić do różnego rodzaju dysonansów. Może bowiem być taka sytuacja, że ten sam prokurator, który wcześniej wydał postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania, o wstrzymaniu postępowania, jego umorzeniu lub zawieszeniu, będzie reprezentował prawa strony, osoby która np. w momencie podjęcia postępowania już nie żyje. I wtedy prokurator będzie niejako działał w dwóch osobach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#PodsekretarzstanuHenrykPracki">Wejście prokuratora w te uprawnienia jest prze-widziane tylko w sytuacji pewnej konieczności, kiedy nie ujawniono właściwych następców pokrzywdzonego. A zatem jest to tylko na wypadek sytuacji awaryjnej. Z drugiej strony, tak na marginesie, warto byłoby przypomnieć, że prokurator przecież niejednokrotnie reprezentuje pokrzywdzonego w procesie. Nie jest to więc, w sensie koncepcyjnym, nic nowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Kto jeszcze z państwa zechciałby zabrać głos w tej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#AndrzejMurzynowski">Wyobraźmy sobie taką sytuację. Osoba zgwałcona umiera. Nie ma żadnych następców. I co? Musimy załamać ręce i nie ścigać przestępcy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#PosełKrzysztofLaga">Myślę, że przykład akurat jest nietrafiony, bo przestępstwo zgwałcenia jest ścigane na wniosek. Jeżeli więc tego wniosku nie będzie, prokurator i tak nie będzie mógł działać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#AndrzejMurzynowski">No właśnie o to chodzi, żeby można było dać prokuratorowi uprawnienie do działania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Myślę, że sprawa jest jasna i proponuję przystąpić do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#PosełAndrzejGaberle">Kto z państwa jest za rekomendacją poprawki nr 4? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#PosełAndrzejGaberle">Stwierdzam, że poprawka nr 4 nie uzyskała rekomendacji Komisji.</u>
          <u xml:id="u-64.3" who="#PosełAndrzejGaberle">Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 5 do art. 60 par. 1, która ma treść następującą:</u>
          <u xml:id="u-64.4" who="#PosełAndrzejGaberle">„5) w art. 60 par. 1 nadać brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-64.5" who="#PosełAndrzejGaberle">„Par. 1. W sprawach o przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego prokurator wszczyna postępowanie albo wstępuje do postępowania już wszczętego, jeżeli wymaga tego interes społeczny, a pokrzywdzony o to wnosi. Art. 12 stosuje się odpowiednio”.</u>
          <u xml:id="u-64.6" who="#PosełAndrzejGaberle">Proszę posła Lagę o prezentację argumentów za tą poprawką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#PosełKrzysztofLaga">Poprawka nr 5 zmierza do tego, aby pokrzywdzony mógł zobowiązać prokuratora do wszczęcia postępowania z oskarżenia prywatnego, a nie - tak jak jest w projekcie - aby prokurator wszczynał postępowanie tylko ze względu na interes społeczny. Jeżeli bowiem mamy do czynienia np. z przestępstwami wnioskowymi, to tam zawsze wszczyna się je na wniosek pokrzywdzonych. Sądzimy, że taką samą formułę można by zastosować do postępowań z oskarżenia prywatnego. W tym kierunku właśnie zmierza nasza poprawka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#PodsekretarzstanuHenrykPracki">Ministerstwo w zasadzie popiera tę poprawkę, z uprzejmą prośbą do autora, by zgodził się zmodyfikować treść proponowanego przepisu par. 1. Aby zamiast sformułowania, że „pokrzywdzony o to wnosi”, zawrzeć w par. 1 sformułowanie „a pokrzywdzony wyraża na to zgodę”. Po takiej korekcie my byśmy popierali tę poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#ZbigniewDoda">Muszę powiedzieć, że byłoby to wielkie nieszczęście dla tej instytucji, gdyby taka poprawka przeszła. Zgodnie bowiem z dotychczasowymi doświadczeniami, a liczymy że tak będzie nadal, prokurator wtedy ingeruje w sprawy prywatno-skargowe, gdy pokrzywdzonym jest np. człowiek niedołężny, stary, nieraz ubezwłasnowolniony, chory. Czy mamy świadomość, jakie komplikacje niesie ze sobą konieczność uzyskania od takiej osoby zgody? Jeżeli to będzie osoba ubezwłasnowolniona, to co?</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#ZbigniewDoda">To prokurator najpierw będzie zmuszony będzie wystąpić do sądu opiekuńczego, bo oświadczenie woli nie będzie wystarczające do spełnienia warunku wyrażonej zgody? Z drugiej zaś strony, jest ta klauzula mówiąca o „interesie społecznym”, co gwarantuje, że prokurator będzie podejmował decyzje właściwe. Obawiać się, że będzie działał za często i dokładać jego postępowanie gorsetem zgody, to w istocie niepotrzebnie sprawy wikłać. Bo jak będzie uważał, że trzeba będzie działać, to nie sądzę, aby w 99 wypadkach na 100 takiej zgody nie uzyskał. Dlatego proponuję, aby tę poprawkę odrzucić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Gdybym jeszcze miał coś do tego dodać, to sądzę, że tego rodzaju poprawka byłaby wyrazem nieuzasadnionej, według mnie, nieufności do prokuratorów. W przypadkach, o jakich mówimy, prawie zawsze interes społeczny jest zbieżny z interesem pokrzywdzonego. Także odwołanie się do art. 12, który miałby się stosować odpowiednio, nie jest dla mnie zrozumiałe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#JanuszTyrman">W stanowisku, które uzgodniliśmy na wspólnym posiedzeniu w Ministerstwie Sprawiedliwości, opowiadamy się za skreśleniem z poprawki odwołania się do art. 12 w każdej sytuacji. Natomiast do tego, co powiedziano przeciwko całej poprawce nr 5, mogę dodać jeszcze, że taki pokrzywdzony może być zastraszony, zmuszony do tego, by nie wnosić oskarżenia i nie zgadzać się na jego wniesienie przez prokuratora.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Sądzę, że sprawę wyjaśniliśmy dostatecznie. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#PosełAndrzejGaberle">Kto z państwa jest za rekomendacją poprawki nr 5? Kto jest przeciwny? Kto się wstrzymał od głosu? Stwierdzam, że poprawka nie uzyskała rekomendacji Komisji.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#PosełAndrzejGaberle">Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 6 w art. 73 par. 4, której treść jest następująca:</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#PosełAndrzejGaberle">„6) w art. 73 w par. 4 liczbę 14 zastąpić liczbą 30”.</u>
          <u xml:id="u-70.4" who="#PosełAndrzejGaberle">Proszę posła Lagę o przedstawienie argumentacji do tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#PosełKrzysztofLaga">W poprawce chodzi o wydłużenie terminu wnoszenia zastrzeżeń do postanowienia o tymczasowym aresztowaniu z 14 dni do 30. Naszym zdaniem, jest to konieczne zwłaszcza w przypadku przestępstw, w których mamy do czynienia z wieloma sprawcami, czy też z przestępczością zorganizowaną. Wydłużenie tego terminu jest koniecznością procesową, by można było przynajmniej ustalić pierwsze elementy śledztwa przed dopuszczeniem obrońców do podejrzanych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#PodsekretarzstanuHenrykPracki">Sama poprawka nr 6 byłaby dla nas bardzo kusząca, bo argumenty podnoszone przez wnioskodawców mogą istotnie odgrywać pewną rolę w toku postępowania. Mimo to mamy propozycję odrzucenia tej poprawki. Ten problem był już przedmiotem wielu dyskusji i termin w projekcie jest efektem w sumie rozsądnego kompromisu. Wydłużanie tego terminu mogłoby narazić stronę polską na ostrą krytykę ze strony organizacji międzynarodowych, które problem sprawności postępowania stawiają bardzo mocno.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#JanuszTyrman">To, o czym mówił pan minister, znajduje już wyraz w rekomendacjach Komitetu... Dziś rano w radiu mówiło się, nieważne już, w związku z czyją wizytą, o atakach na forum międzynarodowym na przewlekanie u nas procesów i na polskie przepisy dotyczące aresztów. W rekomendacjach jest także żądanie, aby zatrzymanemu zawsze umożliwić natychmiastowy kontakt z adwokatem. My w projekcie mamy rozwiązanie kompromisowe. Przedłużenie tego terminu to byłby jeszcze jeden powód do ataku na nasz projekt.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#PosełKrzysztofLaga">Być może w krajach Unii Europejskiej te terminy są do dotrzymania, ale w naszym kraju nie pozwala jeszcze na to poziom infrastruktury technicznej. Środki łączności, środki elektronicznych zasobów informacji są zbyt ubogie i te 14 dni mogą się okazać terminem zbyt krótkim. Nie chodzi więc o przepisy, ale o pieniądze, technikę i ludzi, by postępowanie nie przewlekało się nadmiernie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#PosełJanuszNiemcewicz">Gwarancja jak najszybszego kontaktu oskarżonego z obrońcą jest jedną z zupełnie podstawowych gwarancji procesowych. Odroczenie tej możliwości o 14 dni jest maksymalnym okresem, na który możemy sobie pozwolić bez ryzyka, że ktoś uzna taki proces za niezgodny z podstawowymi standardami obowiązującymi na świecie. W gruncie rzeczy bowiem nie chodzi o przyspieszenie czy spowolnienie procesu, ale o to, jak długo organy ścigania mogą mieć w rękach oskarżonego, bez umożliwienia mu kontaktu z fachową pomocą. Dlatego zdecydowanie sprzeciwiam się poprawce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#ZbigniewDoda">Tylko jedno zdanie. Panie pośle, w wielu krajach na świecie okresu, w którym oskarżony nie ma kontaktu z obrońcą, nie wolno przedłużyć nawet o godzinę. Te 14 dni, to już jest koncesja wyciśnięta z pustego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Myślę, że sprawa jest jasna. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#PosełAndrzejGaberle">Kto z państwa jest za rekomendacją poprawki nr 6? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosowania? Stwierdzam, że poprawka nr 6 nie uzyskała rekomendacji Komisji.</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#PosełAndrzejGaberle">Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 7 w art. 79, której treść jest następująca:</u>
          <u xml:id="u-77.3" who="#PosełAndrzejGaberle">„7) w art. 79 po par. 3 dodać par. 3a w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-77.4" who="#PosełAndrzejGaberle">„Par. 3a. W wypadku możliwości zastosowania art. 387 sąd wyznacza oskarżonemu obrońcę do mediacji, którego udział w rozprawie jest ograniczony jedynie do postępowania mediacyjnego określonego w art. 38”.</u>
          <u xml:id="u-77.5" who="#PosełAndrzejGaberle">Proszę o zaprezentowanie argumentacji do poprawki pos. Jerzego Pisteloka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#PosełJerzyPistelok">Ponieważ udział obrońcy nie jest obowiązkowy, to sądzę, że w postępowaniu mediacyjnym, aby uniknąć sytuacji, kiedy po mediacji jednak oskarżony uznałby, że jego interesy nie są właściwie chronione, dobrze by było jednak wyznaczyć obrońcę z urzędu tylko do samego procesu mediacyjnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#PodsekretarzstanuHenrykPracki">My w zasadzie popieramy tę poprawkę, głównie z tego powodu, że jednak jest to bardzo nowe rozwiązanie, a również dlatego, że może powodować daleko idące konsekwencje. Z tym jednak, że dobrze by było dokonać pewnej modyfikacji treści poprawki. Po pierwsze - dobrze by było, gdyby zamiast trybu obligatoryjnego przewidzieć w par. 3a możliwość powołania obrońcy. To by dało szansę sądowi do rozważenia takiej możliwości. Po drugie - jest kwestia umiejscowienia tego przepisu. W naszym przekonaniu, miejsce właściwe byłoby w art. 387.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#ZbigniewDoda">Sprawa jest delikatna. Zgadzam się z tym, że jeśli w ogóle, to umieścić ten przepis w art. 387, a nie w tym kontekście, w którym normuje się obronę obligatoryjną. Ale, po pierwsze - czy w tej stylizacji, że nie na wniosek oskarżonego, a z urzędu wyznacza się obrońcę do mediacji? Po drugie - jak będzie odczytywana formuła, która mówi, że ten wyznaczony, narzucony oskarżonemu obrońca bierze udział tylko w zakresie wyznaczonym do postępowania mediacyjnego? Chcemy mieć amerykańskich adwokatów, którzy przymuszają oskarżonych do układania się z oskarżycielem? Tak to zostanie odczytane. A więc w tej wersji - ja doceniam intencję, aby nie pozbawiać oskarżonego ochrony jego praw, jest to bardzo ryzykowne. Dlatego, idąc śladem propozycji min. Prackiego, aby umieścić ten przepis w art. 387, jeśli pan poseł będzie skłonny do takiej autopoprawki, sugerowałbym, aby w art. 387 napisać, że: „Sąd może oskarżonemu, na jego wniosek, wyznaczyć obrońcę.” Kropka, bo powiedzmy sobie wyraźnie: jeżeli w trosce o oskarżonego i o legalny przebieg postępowania, zechcemy dać szansę wyznaczenia obrońcy z urzędu, to miałbym bardzo silne opory przed powiedzeniem tak - ale jeśli się nie zgodzisz, to my ci tego obrońcę zabieramy. Wydźwięk tego może być bardzo nieprzyjemny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#JanuszTyrman">Nasza wspólna propozycja idzie właśnie w tym kierunku, który tu przedstawił min. Pracki i poparł prof. Doda. Jeśli więc wnioskodawca się zgodzi, proponowałbym dodać do par. 1 w art. 387 zapis po średniku: „jeżeli oskarżony nie ma obrońcy z wyboru, sąd może, na jego wniosek, wyznaczyć obrońcę z urzędu”. I nie powinno być mowy tylko o mediacji, bo nie wiadomo, gdzie się ona zaczyna, a gdzie się kończy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Proszę o stanowisko wnioskodawcę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#PosełJerzyPistelok">Ponieważ nie przewidziałem okoliczności, o której mówił tu prof. Doda, a uwaga jest rzeczywiście trafna, zgadzam się na propozycję państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Zatem propozycja jest taka, aby w par. 1 art. 387, po średniku dodać zapis o treści przedstawionej przez prof. Tyrmana.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#PosełAndrzejGaberle">Czy ktoś ma jeszcze jakieś uwagi do poprawki nr 7?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#PosełJanuszNiemcewicz">Zastanawiam się, czy przy takim sformułowaniu par. 1 w art. 387, nie należałoby przeredagować par. 2 w tym artykule, dlatego że nie bardzo będzie wiadomo, o którym wniosku oskarżonego, określonym w par. 1 będzie mowa - o tym z pierwszego zdania czy o tym z drugiego. Trzeba by wtedy dokładnie określić, o jaki wniosek oskarżonego chodzi. Żeby par. 2 nie kojarzył się tylko z wnioskiem o wyznaczenie obrońcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Rozumiem. Zatem trzeba by uzupełnić par. 2 w ten sposób, by było tam sformułowanie, iż:</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#PosełAndrzejGaberle">„Par. 2. Sąd może przychylić się do wniosku oskarżonego o wydanie wyroku skazującego...” i dalej bez zmian, do końca treści tego paragrafu.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#PosełAndrzejGaberle">Czy pan poseł Pistelok zgadza się z sugestią takiej autopoprawki?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#PosełJerzyPistelok">Tak, zgadzam się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Wobec tego przystępujemy do głosowania. Przypominam, że poprawką nr 7 będzie zmiana, która będzie polegała na tym, że w art. 387 w par. 1 na końcu zdania kropkę zmieniamy na średnik. Po średniku zaś dodajemy zdanie: „jeżeli oskarżony nie ma obrońcy z wyboru, sąd może, na jego wniosek, wyznaczyć obrońcę z urzędu”.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#PosełAndrzejGaberle">Natomiast w par. 2 art. 387 zmiana polegać będzie na dodaniu, że sąd może przychylić się do wniosku oskarżonego: „o wydanie wyroku skazującego”. I dalej treść tego paragrafu pozostanie bez zmian.</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#PosełAndrzejGaberle">Kto zatem jest za rekomendacją poprawki nr 7 w przedstawionej wersji? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-88.3" who="#PosełAndrzejGaberle">Stwierdzam, że poprawka nr 7 uzyskała rekomendację Komisji.</u>
          <u xml:id="u-88.4" who="#PosełAndrzejGaberle">Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 8, której treść jest następująca:</u>
          <u xml:id="u-88.5" who="#PosełAndrzejGaberle">„8) skreślić rozdział 10. Przedstawiciel społeczny (art. 90 i 91)”.</u>
          <u xml:id="u-88.6" who="#PosełAndrzejGaberle">Czy jest ktoś z wnioskodawców poprawki? Jeśli nie, to poinformuję państwa, że Ministerstwo Sprawiedliwości wstrzymało się od wyrażenia opinii na ten temat. Ja od siebie mogę dodać, że kwestia obecności przedstawiciela społecznego była długo dyskutowana w podkomisji i większość dyskutantów była za tym, aby utrzymać tę instytucję. Zwłaszcza że dziś mamy do czynienia z innymi organizacjami społecznymi niż przed rokiem 1989 i zapewnienie możliwości występowania obecnym organizacjom społecznym byłoby celowe.</u>
          <u xml:id="u-88.7" who="#PosełAndrzejGaberle">Czy ktoś chciałby jeszcze wypowiedzieć się na ten temat?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#PodsekretarzstanuHenrykPracki">Wyjaśnię, dlaczego resort nie chciał zając w tej sprawię stanowiska. Widzimy bowiem argumenty za i przeciw instytucji przedstawiciela społecznego. Nie da się bowiem ukryć, że ta instytucja, jak dotąd, nie bardzo sprawdza się w praktyce. Z drugiej jednak strony, przy obecnie projektowanym ustawieniu, kiedy sąd dopuszcza przedstawiciela organizacji społecznej, jeżeli leży to w interesie wymiaru sprawiedliwości, to pozwala na bardzo wąskie wykorzystanie tej instytucji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Chciałbym dodać, że ten rozdział pojawił się m.in. na wniosek przedstawiciela takiej organizacji społecznej jak Komitet Helsiński.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#PosełAndrzejGaberle">Ekspert rządowy, prof. Szymanowski: Ja tylko chciałem podkreślić, że to bardzo ważny rozdział w kontekście zmian, które zachodzą. Chodzi nie tylko o Komitet Helsiński i jego patronat, ale i o rozwijającą się akcję rozszerzania mediacji w postępowaniach sądowych.</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#PosełAndrzejGaberle">Sprawę mamy więc wyjaśnioną i proponuję przystąpić do głosowania poprawki nr 8.</u>
          <u xml:id="u-90.3" who="#PosełAndrzejGaberle">Kto z państwa jest za rekomendację tej poprawki? Kto jest przeciwny? Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-90.4" who="#PosełAndrzejGaberle">Stwierdzam, że poprawka nr 8 nie uzyskała rekomendacji Komisji. Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 9 w art. 143, która ma treść następującą:</u>
          <u xml:id="u-90.5" who="#PosełAndrzejGaberle">„9) w art. 143:</u>
          <u xml:id="u-90.6" who="#PosełAndrzejGaberle">a) w par. 1 pkt 1 nadać brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-90.7" who="#PosełAndrzejGaberle">„1) przyjęcie ustnego zawiadomienia o przestępstwie, przyjęcie i cofnięcie wniosku o ściganie”,</u>
          <u xml:id="u-90.8" who="#PosełAndrzejGaberle">b) dodać par. 3 w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-90.9" who="#PosełAndrzejGaberle">„Par. 3. Protokół przesłuchania na rozprawie oskarżonego, świadka, biegłego i kuratora, po odczytaniu przez sąd, podpisuje czytelnie osoba przesłuchiwana”.</u>
          <u xml:id="u-90.10" who="#PosełAndrzejGaberle">Proszę posła Lagę o przedstawienie argumentacji do poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#PosełKrzysztofLaga">W przypadku pkt. 1 w par. 1 art. 143, o czym mówimy w poprawce 9a, chodzi o to, by dopisać w niej, że spisania protokołu wymaga nie tylko zawiadomienie o przestępstwie i przyjęcie wniosku o ściganie, ale także cofnięcie tego wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#PodsekretarzstanuHenrykPracki">Prosiłbym pamiętać, że resort, zgadzając się z wnioskiem dotyczącym pkt. 1 w par. 1 art. 143, proponuje nieco inną wersję tego punktu. Naszym zdaniem, byłoby zręczniej, gdyby ta treść brzmiała:</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#PodsekretarzstanuHenrykPracki">„1) przyjęcie ustnego zawiadomienia o przestępstwie, wniosku o ściganie i jego cofnięcie”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#ZbigniewDoda">Jeżeli już, to sformułowanie powinno brzmieć: „wniosku o ściganie i jego cofnięcia”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Czy pan poseł Laga zgadza się z tą zmianą redakcyjną i propozycją resortu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#PosełKrzysztofLaga">Tak, zgadzam się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Wobec tego przystępujemy do głosowania poprawki 9a w wersji resortu z uzgodnionymi modyfikacjami redakcyjnymi.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#PosełAndrzejGaberle">Kto jest za rekomendacją poprawki 9a? Kto jest przeciw? Kto wstrzymał się od głosu? Stwierdzam, że poprawka nr 9a uzyskała rekomendację Komisji.</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#PosełAndrzejGaberle">Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 9b. Autorka tej poprawki, posłanka Lidia Błądek nie jest obecna, więc wyjaśnię, że poprawka zmierza do dodania w art. 143 par. 3, w myśl którego protokoły przesłuchań podpisywałyby osoby przesłuchiwane. Ministerstwo jest przeciwne tej poprawce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#PodsekretarzstanuHenrykPracki">Tak jest, zdecydowanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Czy ktoś z państwa chciałby się wypowiedzieć jeszcze w tej sprawie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#ZofiaŚwida">Chciałabym tylko uświadomić wszystkim, jak to będzie przedłużać proces, kiedy każdy będzie czytał protokół.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#ZbigniewDoda">Nie można zapomnieć, że intencje autorów poprawki są bardzo szlachetne. Chodzi o ubezpieczenie praw stron i uczestników procesu. Ale ustawa, a projekt także, zezwala uczestnikom na utrwalanie przebiegu procesu i to może być podstawą żądania sprostowania. A to, o czym mówi prof. Świda, warto uzupełnić. Rozprawa by się nigdy nie kończyła, bo nie jest możliwe sporządzenie protokołu a vista. Czyli świadek musiałby przyjść za 2 tygodnie, żeby przeczytać, co i jak było zarejestrowane w zeznaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Skoro mamy już jasność w sprawie poprawki nr 9b, proponuję przystąpić do głosu. Kto z państwa jest za rekomendacją przez Komisję poprawki nr 9b? Kto jest przeciw? Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#PosełAndrzejGaberle">Stwierdzam, że poprawka nr 9b nie uzyskała rekomendacji Komisji.</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#PosełAndrzejGaberle">Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 10 w art. 148, o treści następującej:</u>
          <u xml:id="u-101.3" who="#PosełAndrzejGaberle">„10) w art. 148 skreślić par. 3”.</u>
          <u xml:id="u-101.4" who="#PosełAndrzejGaberle">Proszę posła Lagę o przedstawienie argumentów za poprawką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#PosełKrzysztofLaga">Proponujemy skreślenie w art. 148 par. 3 po to, by w sytuacji, gdy w wyniku nowych okoliczności, ujawnionych już pod koniec procesu, już po przesłuchaniach, nie trzeba było, w celu sporządzenia protokołu, od nowa przesłuchiwać sprawcy z całości sprawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#JanuszTyrman">Ja nie chcę mówić o wynaturzeniach, polegających na tym, że ktoś się przyznał w początkowej fazie procesu i teraz w kolejnym przesłuchaniu nie ma protokołu, tylko zapis, że odwołuje się do protokołu przesłuchania poprzedniego. Ale nie ma, mimo to, takiego niebezpieczeństwa, że trzeba sporządzać cały protokół z całością przesłuchań po to, by uwzględnić w tym również nowe okoliczności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#ZbigniewDoda">Do tych bardzo ważnych wyjaśnień mam tylko jedną uwagę. Nie wnikając w intencje, skreślenie par. 3 w art.148 owocowałoby bardzo kiepsko. Bo w praktyce, w sytuacji kiedy sąd pierwszej instancji bądź kontroli czyta protokół, którego treść brzmi:</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#ZbigniewDoda">„Świadek zeznał, jak w śledztwie pół roku temu, zobacz karta (...)” - mamy do czynienia z wypadkiem bezsensownie prowadzonej pewnej czynności, zmarnowaniem szansy, żeby coś utrwalić. Z różnych względów, o których wspominał prof. Tyrman, a które wskazują na możliwość nadużyć lub poważnych błędów, rekomendowałbym utrzymanie par. 3 w dotychczasowym brzemieniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Czy ktoś jeszcze chciałby zabrać głos w tej sprawie? Jeżeli nie ma uwag, proponuję przystąpić do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#PosełAndrzejGaberle">Kto z państwa jest za rekomendacją poprawki nr 10? Kto jest przeciwny? Kto się wstrzymał od głosu? Stwierdzam, że poprawka nr 10 nie uzyskała rekomendacji Komisji.</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#PosełAndrzejGaberle">Przechodzimy do rozpatrzenia poprawki nr 11 w art. 180, o treści następującej:</u>
          <u xml:id="u-105.3" who="#PosełAndrzejGaberle">„11) w art. 180:</u>
          <u xml:id="u-105.4" who="#PosełAndrzejGaberle">a) w par. 1 dodać zdanie drugie w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-105.5" who="#PosełAndrzejGaberle">„Nie można zwolnić od obowiązku zachowania tajemnicy księdza co do okoliczności spowiedzi i adwokata co do wiadomości powziętych w związku z wykonywaniem zawodu”.</u>
          <u xml:id="u-105.6" who="#PosełAndrzejGaberle">b) skreślić par. 2”.</u>
          <u xml:id="u-105.7" who="#PosełAndrzejGaberle">Najpierw będziemy rozpatrywać poprawkę nr 11a. Osobiście w ogóle nie widzę możliwości rozpatrywania tej poprawki. Sądzę, że jest to jakaś pomyłka, bo autorzy nie zauważyli, że jest art. 178, który reguluje tę kwestię. Na dodatek poprawka ustawia tę kwestię w zupełnie innej niż dotąd płaszczyźnie. Ministerstwo Sprawiedliwości wypowiada się także przeciw rekomendacji tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-105.8" who="#PosełAndrzejGaberle">Czy ktoś z państwa chciałby się jeszcze na ten temat wypowiedzieć?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#ZbigniewDoda">Rekomendować tej poprawki to oczywiście nie miałbym zamiaru. Ale warto sobie uzmysłowić konsekwencje jej ewentualnego wprowadzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Ja myślę, że one są akurat całkowicie jasne. Dlatego proponuję przystąpić do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#PosełAndrzejGaberle">Kto z państwa jest za rekomendacją poprawki nr 11a? Kto jest przeciwny? Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#PosełAndrzejGaberle">Stwierdzam, że poprawka nr 11a nie uzyskała rekomendacji. Przechodzimy do rozpatrzenia poprawki nr 11b, dotyczącej tego samego art.180.</u>
          <u xml:id="u-107.3" who="#PosełAndrzejGaberle">Poprawka polega na skreśleniu par. 2, w którym mówi się, o szczególnym trybie, który powinien być przestrzegany w wypadku, gdy ewentualnie chcemy zwolnić kogoś z obowiązku zachowania tajemnicy adwokackiej, lekarskiej bądź dziennikarskiej. Skreślenie tego paragrafu prowadzi do sytuacji, w której można byłoby zwolnić z zachowania tajemnicy bez żadnych ograniczeń. Na ten temat były już poważne dyskusje i sądzę, że dodatkowych wyjaśnień ta poprawka nie wymaga.</u>
          <u xml:id="u-107.4" who="#PosełAndrzejGaberle">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za rekomendowaniem poprawki nr 11b przez Komisję? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-107.5" who="#PosełAndrzejGaberle">Stwierdzam, że poprawka nr 11b nie uzyskała rekomendacji Komisji.</u>
          <u xml:id="u-107.6" who="#PosełAndrzejGaberle">Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 12 w art. 194. Poprawka ma treść następującą:</u>
          <u xml:id="u-107.7" who="#PosełAndrzejGaberle">„12) w art. 192 dodać par. 5 w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-107.8" who="#PosełAndrzejGaberle">„Par. 5. Dla celów dowodowych można świadka lub inną osobę sfotografować i sfilmować celem okazania, okazać lub pobrać odciski. W razie braku jego zgody zarządzenie wydaje sąd lub prokurator. Fotografie lub odciski zbędne dla postępowania podlegają protokolarnemu zniszczeniu”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#PosełKrzysztofLaga">Panie przewodniczący, ja chciałbym wycofać tę poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Wobec tego przechodzimy do rozpatrzenia poprawki nr 13 w art. 193, o treści następującej:</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#PosełAndrzejGaberle">„13) w art. 193 dodać par. 4 w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#PosełAndrzejGaberle">"Par. 4. Okoliczności, o których mowa w par. 1 mogą być stwierdzone wynikami kontroli wyspecjalizowanego organu lub opinią przedłożoną przez strony”.</u>
          <u xml:id="u-109.3" who="#PosełAndrzejGaberle">Proszę o wypowiedź na ten temat posła Lagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#PosełKrzysztofLaga">W poprawce chodzi o dodanie par. 4, w którym stworzy się możliwość wypowiadania się w toku postępowania nie tylko biegłych, ale także wyspecjalizowanych organów. Chodzi o ograniczenie kosztów postępowania, które są czasem bardzo wysokie. Odwoływanie się do biegłych wydłuża też czasem postępowanie. Chcemy więc wprowadzić pewne uelastycznienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#PodsekretarzstanuHenrykPracki">Ministerstwo inaczej widzi tę sytuację. Jesteśmy za przyjęciem poprawki, dającej możliwość stwierdzenia pewnych okoliczności przy pomocy wyników kontroli wyspecjalizowanych organów. Jesteśmy zarazem przeciw zastępowaniu takiej opinii przez opinię przedłożoną przez strony, czyli przez tzw. opinię prywatną. Pierwsza z kwestii jest podnoszona od dawna i dotyczy zwłaszcza przestępstw gospodarczych, o których wypowiadają się tak wyspecjalizowane organy jak np. NIK, która niejednokrotnie może przedstawić materiał dowodowy o wielkiej obiektywności, dokładności i fachowości. Dlatego taki materiał niejednokrotnie może zastąpić opinię biegłego specjalisty. I w tym zakresie poprawkę popieramy, sugerując zmodyfikowanie nieco jej treści tak, by par. 4 brzmiał:</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#PodsekretarzstanuHenrykPracki">„Par. 4. Okoliczności, o których mowa w par. 1, mogą być stwierdzone wynikami kontroli wyspecjalizowanego organu”.</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#PodsekretarzstanuHenrykPracki">Natomiast co do prywatnej opinii biegłych, to uważamy, że dopuszczenie do takiego dowodu byłoby wielkim zagrożeniem dla prawidłowości przewodu sądowego. Trudna bowiem byłaby kontrola rzetelności i wiarygodności takiej opinii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Czy pan poseł Laga zgadza się z taką zmianą poprawki?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#PosełKrzysztofLaga">Tak, zgadzam się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#ZbigniewDoda">Ja natomiast w żadnym razie nie zgadzam się na taką poprawkę i to wszystko, co pan minister Pracki odniósł do prywatnych opinii, powinniśmy odnieść także do wyników kontroli wyspecjalizowanych organów. Mamy bowiem doświadczenia w tym zakresie i przedwojenne, i powojenne. Nie chcę nic złego powiedzieć przeciwko NIK, ale Izba, dokonując kontroli, ma także prawa pokrzywdzonego. W tym punkcie - jeśli nie zapomina się praktyki, w której nawet przy dużej tolerancyjności sądów wobec przyjmowania wstępnych wyników kontroli za dowód w sprawie - wyniki pracy wyspecjalizowanych organów i tak nie przekreślałyby dopuszczenia opinii biegłych. Przy przyjęciu poprawki nr 13 i taka praktyka spaliłaby na panewce. Nie będziemy bowiem mieli gwarancji co do rzetelności dowodów. I nie uchroni to nas przed skutecznymi żądaniami stron, by jednak przeprowadzić dowód z opinii biegłego sądowego, bo w jego przypadku można się ustosunkować a limine do jego kwalifikacji, rzetelności, obiektywizmu po to, by potem nie trzeba było wszystkiego przekręcać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Udzielając sobie głosu i w pełni popierając opinię mojego przedmówcy, dodam jeszcze, że wprowadzenie opinii wyspecjalizowanego organu zamiast opinii biegłego oznaczałoby wprowadzenie elementów formalnych teorii dowodowej. Bo sąd nie mógłby prowadzić takiego dowodu, jaki uznałby za istotny, ale musiałby wybierać - albo taki dowód, albo taki. Jest to więc poprawka, z którą nie można się zgodzić w żadnym razie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#PodsekretarzstanuHenrykPracki">Chcę zwrócić uwagę na to, że możliwość dowodowa w poprawce jest fakultatywna. Sąd może skorzystać z wyników kontroli wyspecjalizowanych organów. A zatem jest to nadal pod kontrolą sądu. I druga uwaga. Proszę mieć również na względzie koszty postępowania. Albowiem wielomiesięczny trud włożony w badanie sprawy wówczas, gdy wynik kontroli nie jest kwestionowany, staje się bezwartościowy, skoro biegły musi powtarzać to badanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Jeżeli to jest fakultatywne, to mogę jedynie dodać, że taki zapis, na co zwracał uwagę prof. Doda, nie uchroni nas od prowadzenia i jednego, i drugiego dowodu. I jest rzeczą sądu, jaki dowód chce przeprowadzić. Wcale bowiem nie musi powoływać biegłych, jeśli chce poprzestać na uznaniu za wystarczające wyników kontroli wyspecjalizowanego organu. Albo więc ten przepis wprowadza elementy negatywne, albo jest zbędny. Ale może ktoś ma jeszcze inne zdanie na ten temat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#PosełJerzyWierchowicz">Ja uważam, że ta poprawka poszerza możliwości dowodowe. A poza tym, jest to - jak tu już powiedziano - możliwość fakultatywna. Poza tym, sąd jest zawsze gospodarzem procesu, może więc ocenić, czy materiały dowodowe są wiarygodne i wystarczające. Poza tym w praktyce już widać tego rodzaju materiały dowodowe. Brał je ostatnio pod uwagę sąd orzekający w sprawie australijskiego biznesmena z branży browarnej. W sprawie tej obrona złożyła pięć opinii do wniosku prokuratora o ekstradycję. Praktyka więc wchodzi tylnymi drzwiami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Dobrze, ale nie ma żadnego zakazu przedstawienia opinii biegłego i wolno w każdej chwili to zrobić. Wprowadzenie więc przepisu, który mówi o dopuszczalności takiego dowodu, jest zabiegiem niepotrzebnym. Zapis jest pusty, niczemu nie służy. Sens byłby wtedy, gdybyśmy zmuszali sąd do wyboru pomiędzy dowodem biegłego sądowego a wynikiem kontroli wyspecjalizowanego organu, a na to zgodzić się nie można.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#PosełAndrzejGaberle">Czy jeszcze ktoś chciałby się wypowiedzieć na ten temat?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#PosełJanuszNiemcewicz">To jest znacznie gorzej niż danie sądowi możliwości wyboru. To stwarza sugestię dla sądu, by poprzestawał na wynikach kontroli wyspecjalizowanego organu, gdy jest on wystarczająco poważny. Zbyt wiele widziałem opinii NIK i innych organów - rozbijanych w puch, by zgodzić się na taką praktykę i zapis.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#JanuszTyrman">Tu są dwie kwestie. Pierwsza - to wyniki kontroli można wprowadzać w innej postaci i na innej drodze. Była już o tym mowa, że inna jest sytuacja z biegłym sądowym, bo można kwestionować jego kwalifikacje, można mu zadawać pytania itd. Jestem więc przeciw alternatywie wyspecjalizowanych organów. Natomisat jeśli chodzi o opinie prywatne, to my nie możemy się równać z procesami anglosaskimi. Bo tam sędzie w ogóle nie ma inicjatywy w powoływaniu dowodów i wyznaczaniu biegłych. Robią to strony. U nas jest system kontynentalny i jestem zdecydowanie przeciwny opiniom biegłych prywatnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#PrzedstawicielNaczelnejIzbyKontroliPiotrLipiński">Słowo wyjaśnienia do wypowiedzi prof. Dody. NIK nie jest stroną w procesach sądowych. Może jedynie wstąpić w prawa pokrzywdzonego wtedy, gdy nie działa instytucja, na niekorzyść której działano. Co do zaś do opinii NIK, to mogę powiedzieć, że także wiele opinii biegłych sądowych rozsypywało się w toku postępowania sądowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Rozumiem, że wyjaśniliśmy sobie sprawę wystarczająco. Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#PosełAndrzejGaberle">Kto jest za rekomendacją poprawki nr 13? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Stwierdzam, że poprawka nr 13 nie uzyskała rekomendacji Komisji.</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#PosełAndrzejGaberle">Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 14 w art. 209 par. 2. Poprawka jest następująca:</u>
          <u xml:id="u-123.3" who="#PosełAndrzejGaberle">„14) w art. 209 w par. 2 po wyrazie „prokurator” dodać wyrazy „lub policjant”.</u>
          <u xml:id="u-123.4" who="#PosełAndrzejGaberle">Rozumiem, że nad tą poprawką nie ma co dyskutować, albowiem jest jasna.</u>
          <u xml:id="u-123.5" who="#PosełAndrzejGaberle">Czy ktoś z państwa chciałby coś do tego dodać? Jeśli nie, przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za rekomendacją poprawki nr 14? Kto jest przeciw? Kto wstrzymał się od głosu?</u>
          <u xml:id="u-123.6" who="#PosełAndrzejGaberle">Stwierdzam, że poprawka nr 14 nie uzyskała rekomendacji Komisji.</u>
          <u xml:id="u-123.7" who="#PosełAndrzejGaberle">Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 15 w art. 250, która ma treść następującą:</u>
          <u xml:id="u-123.8" who="#PosełAndrzejGaberle">„15) w art. 250 w par. 3 skreślić zdanie drugie”.</u>
          <u xml:id="u-123.9" who="#PosełAndrzejGaberle">Proszę o przedstawienie argumentacji posła Lagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#PosełKrzysztofLaga">Poprawka ma polegać na skreśleniu wyjątku od zasady polegającej na tym, że z wnioskiem o zastosowanie środka zapobiegawczego występuje tylko prokurator.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#PodsekretarzstanuHenrykPracki">My opowiadamy się za przyjęciem tej poprawki. Rozumiemy wprawdzie intencje autorów zapisu pierwotnego w projekcie, bo nieraz rzeczywiście może zabraknąć czasu na wystąpienie przez policję do prokuratora i na wniosek prokuratora do sądu o zastosowanie aresztu, ale popieramy poprawkę. Nasze stanowisko bierze się z praktyki, w której dopuszczenie do trybu wyjątkowego w par. 3 art. 250 może spowodować sytuację, na którą nie będzie miał wpływu ani prokurator, ani sąd. Po prostu policja będzie specjalnie przewlekała przygotowanie materiałów dla sądu po to, by potem nie starczało czasu dla prokuratora. A kontrola wstępna prokuratora, co od dawna wiadomo, jest koniecznością.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#ZbigniewDoda">Po pierwsze - panie ministrze, w świecie środek zapobiegawczy stosuje się najczęściej właśnie na wniosek policji. Po drugie - to sąd ma stosować ten środek. Po trzecie - prawo i obowiązek kontroli prokuratora nad postępowaniem są ubezpieczone. Bo w tych wypadkach nie cierpiących zwłoki, policja ma obowiązek niezwłocznego powiadamiania prokuratora. Po czwarte - gdyby się zdarzyło, że sąd zastosuje tymczasowe aresztowanie, choć nie ma po temu potrzeby, prokurator może następnego dnia podejrzanego zwolnić z aresztu. I wreszcie - po piąte. Nie przesadzałbym z obawami, że policja nic innego nie będzie robić, tylko kombinować, jak ominąć prokuratora. Raczej wziąłbym pod uwagę realne zagrożenie, że 48 godzin zatrzymania nie starcza, żeby całą procedurę, także z rzetelnym przesłuchaniem podejrzanego przez prokuratora przeprowadzić. Dlatego odradzam państwu rekomendowanie tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Ja mogę tylko dodać, że ta sprawa była dokładnie dyskutowana na posiedzeniach podkomisji i nie ukrywam, iż nie potrafiliśmy przekonać swoich kolegów z partii koalicyjnych Zgromadzenia Narodowego, aby dodać do czasu zatrzymania jeszcze 24 godziny. W związku z tym, czas zatrzymania jest tak napięty, jak tu mówiliśmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#PosełJanuszNiemcewicz">Ponieważ ja jestem zwolennikiem utrzymania terminu 48-godzinnego, tym bardziej opowiadam się za utrzymaniem drugiego zdania w par. 3 art. 250. W związku z tym, co powiedział pan minister Pracki, dostrzegam inne ryzyko. Takie, że policja może przedstawiać sądowi materiały, które nie będą skłaniały sędziego do zastosowania tymczasowego aresztowania, i w ten sposób można by omijać kontrolę prokuratorską. Ale myślę, że kilka takich przypadków sprawi, że prokuratorzy będą sprawniej kontrolować całą działalność dochodzeniową policji, a nie tylko jej wycinek związany z wnioskiem o areszt. Wydaje mi się, że na obecnym etapie utrzymanie 48 godzin jest konieczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Mamy więc jasność co do poszczególnych argumentów. Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#PosełAndrzejGaberle">Kto jest za rekomendacją poprawki nr 15? Kto jest przeciwny? Kto się wstrzymał od od głosu?. Stwierdzam, że poprawka nie uzyskała rekomendacji Komisji.</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#PosełAndrzejGaberle">Przystępujemy wobec tego do rozpatrzenia poprawki nr 16, a właściwie do rozpatrzenia poprawki nr 16a w art. 252. Jej treść jest następująca:</u>
          <u xml:id="u-129.3" who="#PosełAndrzejGaberle">„16) art. 252:</u>
          <u xml:id="u-129.4" who="#PosełAndrzejGaberle">a) nadać brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-129.5" who="#PosełAndrzejGaberle">„Art. 252. Na postanowienie w przedmiocie środka zapobiegawczego przysługuje zażalenie”.</u>
          <u xml:id="u-129.6" who="#PosełAndrzejGaberle">Jest tu uwaga, że poprawka 16 a powinna być głosowana z poprawką nr 17a, która ma treść następującą:</u>
          <u xml:id="u-129.7" who="#PosełAndrzejGaberle">„17) w art. 254:</u>
          <u xml:id="u-129.8" who="#PosełAndrzejGaberle">a) w zdaniu drugim skreślić wyrazy „a w razie wniesienia zażalenia na postanowienie prokuratora art. 252 par. 2 nie stosuje się”.</u>
          <u xml:id="u-129.9" who="#PosełAndrzejGaberle">Proszę pana posła Lagę o przedstawienie argumentacji do tych poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#PosełKrzysztofLaga">Intencją poprawki do art. 252 jest zmiana merytoryczna tego artykułu. Jesteśmy bowiem przeciwni rozszerzeniu kompetencji sądu w zakresie kontroli stosowania przez prokuratora środków zapobiegawczych. Dlatego z tego trzyparagrafowego artykułu proponujemy zrobić artykuł bezparagrafowy z jednym zdaniem. Konsekwencją przyjęcia poprawki nr 16a byłoby skreślenie drugiego zdania z art. 254, co jest w naszym zestawieniu poprawką nr 17a.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#PodsekretarzstanuHenrykPracki">My uważamy, że ten sposób kontroli decyzji pro-kuratora o stosowaniu środków zapobiegawczych, który został przyjęty w ostatniej wersji art. 252 jest dostosowaniem polskiego prawa do standardów europejskich. I to dostosowaniem w tak dużym stopniu, że próba odchodzenia od tych zapisów narażałaby nas na bardzo poważne zarzuty. Nie sądzę natomiast, żeby zmiana postulowana w poprawce w jakiś istotny sposób przyczyniła się do usprawnienia postępowania przygotowawczego. Dlatego, po dyskusji, opowiadamy się za odrzuceniem całego zespołu tych poprawek opatrzonych numerami 16 i 17.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#ZbigniewDoda">Jedno pytanie, jeśli można tak sprawę postawić. Czy naprawdę mielibyśmy przyjąć, że na zakaz wykonywania zawodu, zakaz opuszczania kraju czy na decyzję poręczenia majątkowego stosowanego przez prokuratora obywatel nie miałby prawa odwołać się do sądu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#JanuszTyrman">Ja bym chciał jeszcze do tego dodać, że na Zachodzie niemal wszędzie, wszystkie środki zapobiegawcze stosuje sąd. I tak było u nas przed wojną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#PosełAndrzejGaberle">W związku z tym, że poprawka nr 16b jest tylko pewną modyfikacją poprawki nr 16a, a znowu trzeba będzie ją głosować łącznie z poprawką nr 17b, sądzę, że należałoby głosować łącznie nad rekomendacją poprawek nr 16 i 17. Przypomnę więc treść poprawek nr 16b i nr 17b:</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#PosełAndrzejGaberle">„16) art. 252:</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#PosełAndrzejGaberle">b) nadać brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-134.3" who="#PosełAndrzejGaberle">„Art. 252. Na postanowienie w przedmiocie środka zapobiegawczego przysługuje zażalenie na zasadach ogólnych”,</u>
          <u xml:id="u-134.4" who="#PosełAndrzejGaberle">„17) w art. 254:</u>
          <u xml:id="u-134.5" who="#PosełAndrzejGaberle">b) zdanie drugie skreśla się”.</u>
          <u xml:id="u-134.6" who="#PosełAndrzejGaberle">I proponuję przystąpić do głosowania całych poprawek nr 16 i 17.</u>
          <u xml:id="u-134.7" who="#PosełAndrzejGaberle">Kto z państwa jest za rekomendacją tych poprawek przez Komisję? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-134.8" who="#PosełAndrzejGaberle">Stwierdzam, że obie poprawki nie uzyskały rekomendacji Komisji.</u>
          <u xml:id="u-134.9" who="#PosełAndrzejGaberle">Przechodzimy teraz do rozpatrzenia poprawki nr 18 w art. 263 par. 4. Ta poprawka została wywołana przez to, że w noweli do Kodeksu postępowania karnego nastąpiła zmiana końcowej wersji art. 263 par. 4. Pojawiła się tam treść uwzględniona w poprawce.</u>
          <u xml:id="u-134.10" who="#PosełAndrzejGaberle">Poprawka zaś ma treść następującą:</u>
          <u xml:id="u-134.11" who="#PosełAndrzejGaberle">„18) w art. 263 w par. 4 wyrazy „niezależnych od organów prowadzących postępowanie” zastąpić wyrazami „których organy prowadzące postępowanie nie mogły usunąć”.</u>
          <u xml:id="u-134.12" who="#PosełAndrzejGaberle">Z wnioskodawcą, pos. Markiem Lewandowskim z SLD uzgodniłem treść poprawki nr 18 i uzgodniłem pewną modyfikację tej poprawki. Uzgodniliśmy, żeby zamiast słów: „których organy prowadzące postępowanie nie mogły usunąć” pojawiło się w par. 4 zdanie: „których usunięcie było niemożliwe”.</u>
          <u xml:id="u-134.13" who="#PosełAndrzejGaberle">Jest to więc niejako zobiektywizowanie warunku. Chodziłoby bowiem nie o sytuację, która by się wiązała z możnością lub niemożnością określonego organu, ale o sytuację, w której wystąpiła przeszkoda tak poważna, że usunąć jej nie było można. Tę modyfikację chciałbym zarekomendować do dyskusji nad poprawką nr 18.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#PodsekretarzstanuHenrykPracki">Nawet z tą modyfikacją ta poprawka nie powinna być przyjęta. Nie wiem, czy takie za daleko idące zobiektywizowanie jest tu właściwe. Z praktyki wiemy, że są różne przyczyny obiektywne, niezależne od organów, które powinny uzasadniać przedłużenie aresztu. W moim więc przekonaniu, ta wypracowana już poprzednio formuła nie powinna być zmieniona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#ZbigniewDoda">Pytanie jest, co względem czego ma być zmienione. Dopiero co, 6 grudnia ubiegłego roku zmodyfikowaliśmy art. 222 par. 4 i wprowadziliśmy formułę, która tu w propozycji pana przewodniczącego doznałaby tylko redakcyjnej zmiany. Natomiast podstawa przedłużenia byłaby identyczna z tą, która na podstawie tej noweli art. 222 par. 4 obecnie funkcjonuje. Zatem konsekwentne powracanie rządu do formuły, która już przy noweli art. 222 nie przeszła, nie wydaje się być słuszne. Wydaje się, że krąg podstaw, które już w całym projekcie Kpk dają możliwości przedłużenia tymczasowego aresztowania - uwzględnia potrzeby praktyki. Gdyby zaś formułę proponowaną przez rząd ściśle pojmować, to i tak znajdziemy się w tym miejscu, na które wskazuje poprawka, bo „niezależne od organów”, to przy uczciwej interpretacji takie, których nie można przeskoczyć. Byłbym więc za tym, aby nie robić roszad, bo to może być przez praktyków prawników przyjęte jako zezwolenie na stosowanie kauczukowego prawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#PodsekretarzstanuHenrykPracki">To jest chyba jakieś nieporozumienie. Przecież poprawka nr 18 zmierza do zmiany obecnego stanu prawnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Nic podobnego. Ja dziś tylko proponowałem zmianę redakcyjną, kosmetyczną, a zasada w poprawce właśnie odpowiada obecnemu stanowi prawnemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#PodsekretarzstanuHenrykPracki">Ja podzielam pogląd prof. Dody, że wszystko sprowadzi się do interpretacji. Ale jeśli jesteśmy w tym punkcie zgodni, to w imię interesów, o których mowa, nie zmieniałbym już zapisu art. 263 par. 4.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#PosełJanuszNiemcewicz">Chciałbym poprzeć przyjęcie poprawki nr 18 w tej zmodyfikowanej formie prezentowanej przez pana przewodniczącego. A w ogóle mamy do czynienia w dyskusji z pewnym nieporozumieniem. Bo aktualnie obowiązuje przepis w znaczeniu, o którym mówi pan przewodniczący, a nie w takim znaczeniu, jak w projekcie. To właśnie zmieniliśmy w grudniu ubiegłego roku. Zmiana jest merytorycznie słuszna, bo kładzie nacisk na to, by organy prowadzące postępowanie starały się usunąć ewentualne przeszkody.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Zmiana grudniowa wynikała właśnie z obaw, że postępowanie będzie prowadzone i interpretowane co do różnych przeszkód w sposób niezgodny z intencjami projektodawców.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#AndrzejMurzynowski">Mnie się jednak wydaje, że sformułowanie par. 4 w art. 263 przed poprawką jest węższe, a przez to bezpieczniejsze od tego nowego. Jeżeli bowiem sąd powoła się na to, że miał dużo pracy i nie mógł pokonać trudności, to będzie traktowane bardzo subiektywnie. Zwracam uwagę państwa na to, że w Strasburgu mówi się, iż nie można tłumaczyć przewlekłości postępowania trudnościami organizacyjnymi. Natomiast „z powodu innych przeszkód, niezależnych od organów prowadzących postępowanie” - to jest bardziej zobiektywizowane. To znaczy np. że to „nie leżało w naszej mocy”, bo ten człowiek ciężko chorował i nie można było prowadzić postępowania. Zatem powtarzam: sformułowanie w projekcie jest węższe, bo niezależne od tego, czy organ może działać sprawnie, czy też nie. Natomiast przepisy w par. 4 są już tak bardzo rozciągnięte, że raczej poprzestańmy przy tym, co przewidywał projekt.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Zmiana była wywołana tym, że doszły nas sygnały, iż sformułowanie o przeszkodach niezależnych od organów prowadzących postępowanie powoduje interpretację, zmuszającą sądy do wydłużania tymczasowego aresztowania, bo owe przeszkody przyjmowano jako dodatkowe obciążenie sądów. To był powód odejścia od tego sformułowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#AndrzejMurzynowski">Rozumiem, ale proszę zastanowić się nad taką sytuacją. Przecież sąd nie może uzdrowić oskarżonego, który jest chory i nie przybył na przesłuchanie. Ale sąd może więcej popracować, dlatego według mnie, to obiektywne sformułowanie o przyczynach niezależnych od sądu jest bezpieczniejsze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Kto z państwa jeszcze by chciał wypowiedzieć się w tej sprawie? Jeśli nie ma więcej uwag, proponuję przystąpić do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#PosełAndrzejGaberle">Przypominam, że będziemy głosować poprawkę nr 18 w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-145.2" who="#PosełAndrzejGaberle">„18) w art. 263 par. 4 wyrazy „niezależnych od organów prowadzących postępowanie” zastąpić wyrazami „których usunięcie było niemożliwe”.</u>
          <u xml:id="u-145.3" who="#PosełAndrzejGaberle">Kto jest za rekomendacją poprawki nr 18 w przedstawionym brzmieniu? Kto jest przeciwny? Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-145.4" who="#PosełAndrzejGaberle">Stwierdzam, że poprawka uzyskała rekomendację Komisji.</u>
          <u xml:id="u-145.5" who="#PosełAndrzejGaberle">Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 19 w art. 264.</u>
          <u xml:id="u-145.6" who="#PosełAndrzejGaberle">Treść poprawki jest następująca:</u>
          <u xml:id="u-145.7" who="#PosełAndrzejGaberle">„19) w art. 264 dodać par. 1a w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-145.8" who="#PosełAndrzejGaberle">„Par. 1a. W razie skazania oskarżonego tymczasowo aresztowanego na karę inną niż wymieniona w par. 1, sąd, po wysłuchaniu obecnych stron, wydaje postanowienie co do dalszego stosowania aresztu”.</u>
          <u xml:id="u-145.9" who="#PosełAndrzejGaberle">Przyjmuję znów ciężar rekomendowania tej poprawki ze względu na nieobecność wnioskodawcy. W poprawce chodzi o to, by naprawić pewne przeoczenie, polegające na braku precyzyjnego określenia o obowiązku sądu co do postanowienia o dalszym stosowaniu aresztu tymczasowego wobec oskarżonego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#PodsekretarzstanuHenrykPracki">My popieramy tę poprawkę. Uważamy, że usuwa ona istniejące w praktyce wątpliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Czy ktoś jeszcze ma uwagi do tej poprawki? Jeśli nie, proponuję przystąpić do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#PosełAndrzejGaberle">Kto z państwa jest za rekomendacją poprawki nr 19? Kto jest przeciwny? Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#PosełAndrzejGaberle">Stwierdzam, że poprawka uzyskała rekomendację Komisji.</u>
          <u xml:id="u-147.3" who="#PosełAndrzejGaberle">Przechodzimy do rozpatrzenia poprawki nr 20 w art. 295. Poprawka ma treść następującą:</u>
          <u xml:id="u-147.4" who="#PosełAndrzejGaberle">„20) w art. 295:</u>
          <u xml:id="u-147.5" who="#PosełAndrzejGaberle">a) w par. 1 skreślić zdanie drugie,</u>
          <u xml:id="u-147.6" who="#PosełAndrzejGaberle">b) par. 4 nadać brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-147.7" who="#PosełAndrzejGaberle">„Par. 4. Tymczasowe zajęcie upada, jeżeli w ciągu 7 dni od daty jego dokonania nie zostanie wydane postanowienie o zabezpieczeniu majątkowym”.</u>
          <u xml:id="u-147.8" who="#PosełAndrzejGaberle">Proszę posła Lagę o przedstawienie argumentacji za tą poprawką. Najpierw w części 20a, dotyczącej par. 1 w art. 295.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#PosełKrzysztofLaga">W naszej poprawce nr 20a chodzi o skreślenie w par. 1 art. 295 drugiego zdania, bo sądzimy że nie jest konieczne zajęcie przez prokuratora. Pozostawienie paragrafu bez zmian jest tożsame z art. 253 Kpk, jest zatem zbędne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#ZbigniewDoda">To tylko pozornie chodzi o pozostawienie przepisu. Po pierwsze - jeżeli policja dokonuje zajęcia, to chcemy wymusić poddanie tej czynności kontroli prokuratorskiej. Po drugie - usprawnienie, które ma zapewnić poprawka nr 20 jest bardzo względne. Argumentacja jest taka, że odpadnie zatwierdzanie przez prokuratora, a potem dajemy krótszy termin. Są jednak tak powikłane sprawy właśnie w tej materii, że opisanie zajętego majątku, zwartościowanie go wymaga tyle pracy, że te 7 dni może nie wystarczyć do przeprowadzenia operacji prawidłowo. Dlatego mnie się wydaje, że dotychczasowy przepis był dobrze przemyślany i należałoby go zostawić bez zmian.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#PodsekretarzstanuHenrykPracki">Jeżeli istotnie w par. 4 skróci się czas z 14 dni do 7 jako granicę czasową do wydania przez prokuratora postanowienia o zabezpieczeniu majątkowym, bo inaczej z mocy prawa tymczasowe zajęcie upadnie, to wtedy to zatwierdzenie w drugim zdaniu par. 1 jest zbędne. Przyjęcie zatem poprawki nr 20 b oznaczałoby i przyjęcie poprawki nr 20a. Gdyby jednak nie przyjąć poprawki do par. 4, to musi pozostać bez zmian i drugie zdanie par. 1.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#PosełAndrzejGaberle">To bardzo trafna uwaga, dlatego musimy głosować całą poprawkę nr 20. Jednak, według mnie, przyjęcie tej poprawki spowoduje osłabienie gwarancji procesowych, a nie ich wzmocnienie.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#PosełAndrzejGaberle">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za rekomendacją poprawki nr 20? Kto jest przeciwny? Kto się wstrzymał od głosowania?</u>
          <u xml:id="u-151.2" who="#PosełAndrzejGaberle">Stwierdzam, że poprawka nie uzyskała rekomendacji Komisji.</u>
          <u xml:id="u-151.3" who="#PosełAndrzejGaberle">Przystępujemy zatem do rozpatrzenia poprawki nr 21 w art. 306 w par. 2. Treść poprawki jest następująca:</u>
          <u xml:id="u-151.4" who="#PosełAndrzejGaberle">„21) w art. 306 w par. 2 zdaniu drugiemu nadać brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-151.5" who="#PosełAndrzejGaberle">„Jeżeli prokurator nadrzędny zaskarżone postanowienie utrzyma w mocy, zażalenie kieruje do rozpoznania sąd”.</u>
          <u xml:id="u-151.6" who="#PosełAndrzejGaberle">Proszę ponownie posła Lagę o rekomendację poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#PosełKrzysztofLaga">W art. 306 jest naszym zdaniem nieprecyzyjne określenie sytuacji, gdy prokurator nie przychyla się do zażalenia. Nasza poprawka zmierza właśnie do zapisania tego w inny sposób.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#ZbigniewDoda">Tak to zrozumiałem, ale zapis jest niefortunny, bo nakłada tylko na prokuratora dodatkową bezsensowną robotę. Formuła „nie przychyli się” ma konotację w procedurze, bo art. 412 przewiduje sytuację, gdy organ, na którego decyzję wniesiono zażalenie, się nie przychyla. Wtedy po prostu niczego się dodatkowo nie pisze, nie uzasadnia się. Jeśli państwo chcieliście na prokuratorze, który się nie przychyla do zażalenia, wymusić decyzję o zatwierdzeniu, to efekty są bardzo osobliwe. Najpierw, nawet bez żadnych powodów, prokurator musi swoją decyzję uzasadnić, co nie zdejmuje pracy z sądu, a poza tym nie uchroni to nas od sprzecznych decyzji - jednej prokuratorskiej, o utrzymaniu postanowienia i drugiej, sądowej - o jego uchyleniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#PodsekretarzstanuHenrykPracki">Jesteśmy również za odrzuceniem tej poprawki, przyjmując oczywiście także argumentację prof. Dody.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Czy są jeszcze jakieś uwagi do tej poprawki? Jeśli nie ma, przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#PosełAndrzejGaberle">Kto z państwa jest za rekomendacją poprawki nr 21? Kto jest przeciwny? Kto się wstrzymał od głosu? Stwierdzam, że poprawka nr 21 nie uzyskała rekomendacji Komisji.</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#PosełAndrzejGaberle">Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 22 w art. 321 par. 1. Treść poprawki jest następująca:</u>
          <u xml:id="u-155.3" who="#PosełAndrzejGaberle">„22) w art. 321 w par, 1 dodać zdania w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-155.4" who="#PosełAndrzejGaberle">„Należy jednak zaniechać końcowego zaznajomienia oraz oczekiwania na osobiste przejrzenie akt, jeśli podejrzany i obrońca o to wnoszą. Obrońca nie może jednak złożyć takiego wniosku w wypadkach określonych w art. 79”.</u>
          <u xml:id="u-155.5" who="#PosełAndrzejGaberle">Proszę o zabranie głosu posła Lagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#PosełKrzysztofLaga">Tym razem poprawka zmierza do dopisania do par. 1 art. 321 zdania, które umożliwiłoby przyspieszenie postępowania, gdy podejrzany i obrońca zgodnie się do tego przyczyniają.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#PodsekretarzstanuHenrykPracki">Właściwie intencja jest czytelna, ale naszym zdaniem, propozycja jest zbędna, bo par. 4 w art. 321 mówiącym o nie usprawiedliwionym niestawiennictwie podejrzanego lub jego obrońcy, nie tamuje dalszego postępowania. To załatwia sprawę w sposób wystarczający.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#ZbigniewDoda">Ta propozycja jest nierealistyczna. Nic by z tego nie wynikało, bo warunkiem rezygnacji byłoby pozytywne domaganie się przez oskarżonego lub obrońcę, żeby nie stwarzano im możliwości zaznajamiania się z aktami, czyli na bolączki praktyki nie jest to żadna odpowiedź. Ona jest w par. 4 art. 321, o czym mówił min. Pracki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Rozumiem, że wyjaśniliśmy sobie wątpliwości i przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#PosełAndrzejGaberle">Kto jest za rekomendacją poprawki nr 22? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Stwierdzam, że poprawka nr 22 nie uzyskała rekomendacji Komisji.</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#PosełAndrzejGaberle">Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 23 w art. 330 par. 2. Poprawka ma treść następującą:</u>
          <u xml:id="u-159.3" who="#PosełAndrzejGaberle">„23) w art. 330 w par. 2 skreślić zdanie trzecie”.</u>
          <u xml:id="u-159.4" who="#PosełAndrzejGaberle">Ministerstwo tej poprawki nie popiera. I to jest poprawka, która wprowadza pewien zamęt.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#PodsekretarzstanuHenrykPracki">W moim przekonaniu, trzeba by tę poprawkę, niezależnie od sposobu jej zredagowania, traktować jako próbę rezygnacji z samej instytucji tego prywatnego aktu oskarżenia w sprawach o przestępstwa z oskarżenia publicznego. Problem sam w sobie jest wielkiej wagi i jest przedmiotem bardzo dużych kontrowersji, bo nie wszyscy są zwolennikami tego, co przyjęto w projekcie. Chciałbym też zarazem odnotować, że dyskusja na ten temat była już prowadzona bardzo długo i ostatecznie przyjęto rozwiązanie w pewnym sensie wymuszone na nas, ze względu na zobowiązania międzynarodowe. I odejście teraz od propozycji zawartych w projekcie oznaczałoby niewątpliwie ostrą reakcję ze strony organizacji międzynarodowych. Z tych powodów, ministerstwo jest przeciwne poprawce, choć to grozi pewnym zwiększeniem obciążenia sądu. Jest jednak szansa odrzucenia takiego prywatnego aktu oskarżenia, jeżeli będzie on pozbawiony w sposób oczywisty podstaw faktycznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#JanuszTyrman">Ja chciałbym przy tej okazji dodać jedno zdanie. Bo słyszymy, czytamy katastroficzne przepowiednie, że sądy będą zalane aktami oskarżenia oskarżycieli posiłkowych. W tym nie ma ani krzty prawdy. Wystarczy prześledzić przepisy projektu i wczuć się w psychologię postępowania karnego. Idę o każdy zakład, że żadnego zalewu tego typu sprawami nie będzie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Tego typu poglądy głoszą ci, którzy nie doczytują przepisów do końca i sądzą, że państwo będzie finansować koszty tego postępowania z oskarżenia prywatnego. Tymczasem wtedy wchodzą w grę przepisy o oskarżeniu prywatnym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#AndrzejMurzynowski">Mnie się zdaje, że nie tylko ze względu na zobowiązania międzynarodowe, ale też ze względu na konstytucję, która będzie przewidywała prawo do sądu tak, jak to przewidywała konstytucja z 1921 roku, musimy sceptycznie odnieść się do poprawki. Twierdzenie, że nas nie stać na instytucję oskarżyciela posiłkowego jest niesłuszne. Są ponadto dwa jeszcze ograniczenia, które nie pozwolą na jakieś wynaturzenia. Po pierwsze - sąd może nie uwzględnić zażalenia oskarżyciela posiłkowego na umorzenie postępowania. Druga - że sąd może stwierdzić brak faktycznych podstaw do wniesienia oskarżenia prywatnego. Sądzę więc, że poprawki nie można przyjąć i nie można ustąpić z wprowadzonej już instytucji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#ZofiaŚwida">Chciałam tylko dodać, że obowiązkiem ustawodawcy jest stworzyć możliwości wszelkie pokrzywdzonemu. A że w praktyce to w ogóle nie będzie nieszczęścia, to łatwo sobie uświadomić, kiedy weźmie się pod uwagę, że prywatny akt oskarżenia dopiero wtedy wchodzi w grę, kiedy pojawia się oskarżyciel posiłkowy. Sama instytucja takiego oskarżyciela jest niesłychanie rzadka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Wobec tego przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za rekomendacją poprawki nr 23? Kto jest przeciwny? Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#PosełAndrzejGaberle">Stwierdzam, że poprawka nr 23 nie uzyskała rekomendacji Komisji.</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#PosełAndrzejGaberle">Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 24 w art. 333 par. 3, o następującej treści:</u>
          <u xml:id="u-165.3" who="#PosełAndrzejGaberle">„24) w art. 333 w par. 3 po wyrazie „adresów” dodać wyrazy „wobec których oskarżony ma obowiązek naprawienia szkody im wyrządzonej”.</u>
          <u xml:id="u-165.4" who="#PosełAndrzejGaberle">Wnioskodawców poprawki nie ma, wobec tego poproszę przedstawiciela ministerstwa o komentarz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#PodsekretarzstanuHenrykPracki">Jest to poprawka zmierzająca w kierunku, jak się wydaje, zwiększenia funkcji gwarancyjnych. Naszym zdaniem, prowadziłaby akurat do odwrotnych skutków. Chodzi o to, że do aktu oskarżenia trzeba dołączyć listę poszkodowanych, z podaniem ich adresów. Czyli chodziłoby o listę wszystkich pokrzywdzonych. Natomiast poprawka nr 24 zmierza do tego, że lista zawierałaby tylko tych poszkodowanych, wobec których oskarżony miałby obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej. W dotychczasowej wersji projektu istnieje taki obowiązek i nie trzeba tu nic dodawać. Natomiast dodając sformułowanie z poprawki nr 24, zawęzilibyśmy listę pokrzywdzonych tylko do tych osób, wobec których istnieje obowiązek odszkodowawczy. Dlatego my jesteśmy przeciw tej poprawce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Jeśli nie ma więcej uwag, przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za rekomendacją tej poprawki? Kto jest przeciwny? Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#PosełAndrzejGaberle">Stwierdzam, że poprawka nr 24 nie uzyskała rekomendacji Komisji.</u>
          <u xml:id="u-167.2" who="#PosełAndrzejGaberle">Przystępujemy więc do rozpatrzenia poprawki nr 25 w art. 351. Poprawka składa się z dwóch punktów i ma następującą treść:</u>
          <u xml:id="u-167.3" who="#PosełAndrzejGaberle">„25) w art. 351 w par. 2:</u>
          <u xml:id="u-167.4" who="#PosełAndrzejGaberle">a) skreślić wyrazy „5 lat pozbawienia wolności albo”,</u>
          <u xml:id="u-167.5" who="#PosełAndrzejGaberle">b) dodać zdanie drugie w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-167.6" who="#PosełAndrzejGaberle">„Prokurator może złożyć wniosek nie później niż w ciągu 7 dni po wniesieniu do sądu aktu oskarżenia, a obrońca w ciągu 7 dni od dnia doręczenia mu odpisu aktu oskarżenia”.</u>
          <u xml:id="u-167.7" who="#PosełAndrzejGaberle">Część nr 25b jest pewną precyzacją, którą wnosi ponownie Krajowa Rada Sądownictwa. Chodzi o terminy składania wniosków. Część 25a została złożona również na wyraźne życzenie Krajowej Rady Sądownictwa i jest prośba o wyrażenie opinii państwa.</u>
          <u xml:id="u-167.8" who="#PosełAndrzejGaberle">Proponuję, byśmy najpierw rozpatrzyli punkt 25a.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#PodsekretarzstanuHenrykPracki">Stanowisko ministerstwa w odniesieniu do poprawki nr 25a jest negatywne. Wydaje się, że ograniczenie losowania składów orzekających jedynie do spraw zagrożonych karą dożywotniego pozbawienia wolności byłoby za wąskie. Zmianę zasady uważamy za niecelową.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#PosełJanuszNiemcewicz">Ja tylko przypominam, że to rozstrzygnięcie jest już pewnym kompromisem, bo początkowo ten wymóg losowania składów był ujmowany szerzej niż jest to w projekcie. Dlatego również jestem za nieuwzględnianiem tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Proponuję, abyśmy przystąpili do głosowania tej poprawki nr 25a. Kto z państwa jest za rekomendacją tej poprawki? Kto jest przeciwny? Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#PosełAndrzejGaberle">Stwierdzam, że poprawka oznaczona numerem 25a nie uzyskała rekomendacji Komisji.</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#PosełAndrzejGaberle">Proszę wobec tego o uwagi do poprawki nr 25b.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#PodsekretarzstanuHenrykPracki">Tak jak już pan przewodniczący wspomniał we wprowadzeniu, ta poprawka prowadzi do pozytywnego uściślenia i opowiadamy się za jej przyjęciem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Kto z państwa jeszcze chciałby się na ten temat wypowiedzieć? Jeśli nie ma uwag, przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za rekomendacją poprawki nr 25b? Kto jest przeciwny? Kto się wstrzymał od głosu? Stwierdzam, że poprawka uzyskała rekomendację Komisji.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#PosełAndrzejGaberle">Przechodzimy do rozpatrzenia poprawki nr 26 w art. 370, która jest znów dwuczłonowa i dotyczy par. 2 i 4 tego artykułu. Treść poprawki jest następująca:</u>
          <u xml:id="u-172.2" who="#PosełAndrzejGaberle">„26) w art. 370:</u>
          <u xml:id="u-172.3" who="#PosełAndrzejGaberle">a) w par. 2 po wyrazie „wniosek” dodać wyrazy „złożony po wniesieniu do sądu aktu oskarżenia”).</u>
          <u xml:id="u-172.4" who="#PosełAndrzejGaberle">b) dodać par. 4 w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-172.5" who="#PosełAndrzejGaberle">„Par. 4. Przewodniczący uchyla pytanie, które uznaje za nieistotne”.</u>
          <u xml:id="u-172.6" who="#PosełAndrzejGaberle">Poprawka nr 26a dotyczy procedury pytań zadawanych w trakcie procesu i zmierza do zmiany kolejności zadawania pytań świadkom. W par. 2 mówi się o tym, że strona, na której wniosek świadek został dopuszczony, zadaje pytania przed pozostałymi stronami. Kłopot polega na tym, że w akcie oskarżenia wymienia się świadków bez wskazania, na czyj wniosek zostali dopuszczeni do sprawy. W związku z tym mogłyby pojawić się pewne niejasności co do tego, który świadek był dopuszczony przez którą ze stron. Poprawka 26a zmierza do usunięcia tych niejasności i doprecyzowania procedury.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#PodsekretarzstanuHenrykPracki">My uważamy, że to jest jednak zawężenie uprawnień strony tylko do tych przypadków, gdy wniosek został złożony właśnie na rozprawie. Naszym zdaniem, nie ma żadnych racjonalnych powodów, by również w przypadku, gdy wniosek został złożony w postępowaniu przygotowawczym, strona nie miała prawa do pierwszeństwa w zadawaniu pytań. Dlatego my jesteśmy przeciw tej poprawce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#ZbigniewDoda">Po pierwsze - obecne brzmienie par. 2 w art. 370 jest całkiem jasne. Nie można przy ustalaniu, na czyj wniosek ktoś jest przesłuchiwany, traktować pewnej fazy procesu per non est. Są przepisy dotyczące postępowania przygotowawczego, mówi się tam o tym, że na wniosek obrony, pokrzywdzonego czy oskarżonego sąd dopuszcza świadków. Co więcej, i teraz przechodzę do punktu drugiego, w pełni zgadzam się z min. Prackim, że poprawka spowodowałaby zawężenie, i to idące na przekór założeniom oddania stronom przesłuchiwania. A tu grozi nam sprzeczność. My nie możemy ciągle przełamać oporu i kunktacji obrony, która się boi zgłosić swojego świadka w postępowaniu przygotowawczym, żeby go wcześniej nie zdyskredytowano, dlatego czeka obrona do rozprawy. Teraz w projekcie dajemy gwarancje, że jak na wniosek obrońcy świadek zostanie dopuszczony, to obrońca będzie uczestniczył w przesłuchaniu. Tymczasem, gdyby przyjąć poprawkę nr 26a, powstanie sytuacja, że obrońca będzie mógł zgłosić swojego świadka i pilnować go w postępowaniu przygotowawczym, ale już na rozprawie zostanie on przesunięty pod ramię prokuratora, bo to prokurator będzie mógł go przesłuchiwać pierwszy. Apelowałbym więc o pozostawienie dotychczasowego brzmienia paragrafu 2 w art. 370.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#PosełJanuszNiemcewicz">Ja również opowiadam się przeciwko poprawce. Mam wrażenie, że została ona sformułowana pod wrażeniem obecnie obowiązujących przepisów, a nie tego, co jest w projekcie. Zwracam ponadto uwagę na to, że w art. 321 par. 5 projektu wyraźnie akcentuje się, że strony mogą składać wnioski o uzupełnienie śledztwa po zaznajomieniu się z aktami sprawy. I dlatego w tym artykule jest wyraźnie stwierdzone, na czyje żądanie świadek został dopuszczony. To jest przed wniesieniem aktu oskarżenia. Wydaje mi się więc, że sformułowanie w projekcie jest lepsze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Jeśli mogę coś od siebie dodać, to uważam że cała poprawka może wprowadzić sporo bałaganu do rozprawy głównej. To jest jakaś próba amerykanizacji polskiego procesu karnego, bez brania pod uwagę tego, że obowiązują u nas zupełnie inne reguły niż w procesie anglosaskim.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#PosełAndrzejGaberle">Przystępujemy do głosowania tej części poprawki. Kto z państwa jest za rekomendacją poprawki nr 26a? Kto jest przeciwny? Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-176.2" who="#PosełAndrzejGaberle">Stwierdzam, że poprawka nr 26a nie uzyskała rekomendacji Komisji.</u>
          <u xml:id="u-176.3" who="#PosełAndrzejGaberle">Jeśli chodzi o poprawkę nr 26b, dotyczącą par. 4 w art. 370, pan poseł Marek Lewandowski upoważnił mnie do wycofania tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-176.4" who="#PosełAndrzejGaberle">Przechodzimy do rozpatrzenia poprawki nr 27 w art. 379. Poprawka jest następującej treści:</u>
          <u xml:id="u-176.5" who="#PosełAndrzejGaberle">„27) w art. 379 skreślić par. 2”.</u>
          <u xml:id="u-176.6" who="#PosełAndrzejGaberle">Poprawka zmierza do zniesienia obowiązku wstawania osoby, do której się sąd zwraca lub która przemawia, chyba że sąd zwolni ją z tego obowiązku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#PodsekretarzstanuHenrykPracki">Nasza opinia jest negatywna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Czy ktoś chce się podjąć obrony tej poprawki pod nieobecność wnioskodawców?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#AndrzejMurzynowski">Bronić jej nie chciałem, ale sympatyzuję z pomysłem, żeby zeznawać na siedząco, bo świadek mógłby czuć się swobodniej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Przechodzimy do głosowania. Kto jest za rekomendacją poprawki nr 27? Kto jest przeciwny? Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#PosełAndrzejGaberle">Stwierdzam, że poprawka nie uzyskała rekomendacji Komisji.</u>
          <u xml:id="u-180.2" who="#PosełAndrzejGaberle">Przechodzimy do rozpatrzenia dwuczłonowej poprawki nr 28, która ma brzmienie następujące:</u>
          <u xml:id="u-180.3" who="#PosełAndrzejGaberle">„28) w art. 387 w par. 1:</u>
          <u xml:id="u-180.4" who="#PosełAndrzejGaberle">a) liczbę „5” zastąpić liczbą „8”,</u>
          <u xml:id="u-180.5" who="#PosełAndrzejGaberle">b) liczbę „5” zastąpić liczbą „10”.</u>
          <u xml:id="u-180.6" who="#PosełAndrzejGaberle">Ta poprawka zawiera w sobie pewną alternatywę, zatem musimy opowiedzieć się tylko za jedną z części tej poprawki. Chodzi o podwyższenie sankcji i objęcie większej grupy przestępstw trybem z art. 387, czyli możliwości dobrowolnego poddania się karze.</u>
          <u xml:id="u-180.7" who="#PosełAndrzejGaberle">Chcę powiedzieć, że w trakcie prac podkomisji wielu posłów również opowiadało się za podwyższeniem sankcji z lat 5 do lat 8, po to, aby około 12 rodzajów przestępstw mogło być objęte tym artykułem 387. Nie potrafię natomiast uzasadnić, pod nieobecność wnioskodawców, sensu podniesienia zagrożenia jeszcze do lat 10.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#PodsekretarzstanuHenrykPracki">Argumentacja, że w szeregu przypadków podwyższone zostały zagrożenia w odniesieniu do czynów tych samych, które wcześniej były niżej oceniane przez Komisję przygotowującą projekt Kodeksu karnego, uzasadnia stanowisko ministerstwa, aby opowiedzieć się za poprawką 28a. Jesteśmy więc za tym, aby objąć trybem przewidzianym w art. 387 większą grupę przestępstw i nieco o większej wadze. Natomiast patrząc na grupę przestępstw zagrożonych sankcją 10 lat, nie możemy zgodzić się na taki tryb, bo te przestępstwa są zbyt poważne. Dlatego opowiadamy się przeciw rekomendacji drugiej poprawki opatrzonej numerem 28b.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#AndrzejMurzynowski">Mnie się wydaje, że ten niezwykły tryb postępowania, odchodzący od klasycznych form, to znaczy na przyznaniu się do winy, jeżeli to nie budzi wątpliwości, powinien być wprowadzany z dużą ostrożnością. To jednak sąd powinien orzekać kary, a nie żeby te targi o karę odbywało się poza sądem. Sądzę, że te 5 lat było już dobrze przemyślane i ja bym odradzał przyjęcie tej poprawki w obu wariantach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#PosełKazimierzPańtak">Ja biorąc pod uwagę i ekonomikę i te argumenty podane na wstępie, opowiadałbym się za przyjęciem poprawki 28a. Przecież to sąd może, a nie musi, i tu chyba stanowisko prokuratury jest bardzo pragmatyczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#PosełBeataŚwierczyńska">Ja bym się przychylała do tej argumentacji, że skoro przesunięto część tych przestępstw nieco lżejszych do zagrożeń wyższych do 8 lat, to znaczy, że możemy w tym momencie nieco rozluźnić tę procedurę wymierzania sprawiedliwości i zakładam, że przesunięto te przestępstwa do wyższych zagrożeń z rozmysłem. Dlatego opowiadam się za utrzymaniem sankcji, jaka była w projekcie. Chodzi mi o to, żebyśmy nie kupowali sobie sprawiedliwości za często, bo nie wszystkich na to stać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#PosełKazimierzPańtak">Ja myślę, że to jest jakieś nieporozumienie. Przecież na to musi być zgoda. Prokurator może w ogóle nie rozmawiać na temat tego trybu, nawet jeśli sankcja jest do roku. A często ekonomika procesu, nieuchronność kary przemawiałaby za tym trybem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Czy ktoś jeszcze chciałby zabrać głos w tej sprawie? Jeśli nie ma więcej uwag, proponuję przystąpić do głosowania i głosować najpierw wniosek dalej idący, to znaczy dotyczący zwiększenia zagrożenia do 10 lat. Czyli poprawka 28b. Jej przyjęcie spowoduje, że głosowanie poprawki 28a stanie się bezcelowe.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#PosełAndrzejGaberle">Kto z państwa jest za rekomendacją poprawki 28b, zechce podnieść rękę? Kto jest przeciwny? Kto się wstrzymał? Stwierdzam, że poprawka nr 28b nie uzyskała rekomendacji Komisji.</u>
          <u xml:id="u-186.2" who="#PosełAndrzejGaberle">Wobec tego przystępujemy do głosowania poprawki nr 28a, dotyczącej sankcji 8 lat. Kto zatem jest za rekomendacją poprawki nr 28a? Kto jest przeciwny? Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-186.3" who="#PosełAndrzejGaberle">Stwierdzam, że poprawka nr 28a w par. 1 art. 387 uzyskała rekomendację Komisji.</u>
          <u xml:id="u-186.4" who="#PosełAndrzejGaberle">Przechodzimy do rozpatrzenia poprawki nr 29 w art. 544 par. 1, której treść jest następująca:</u>
          <u xml:id="u-186.5" who="#PosełAndrzejGaberle">„29) w art. 544 par. 1 nadać brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-186.6" who="#PosełAndrzejGaberle">„Par. 1. W kwestii wznowienia postępowania orzeka sąd wojewódzki, zaś wznowienia postępowania zakończonego orzeczeniem sądu wojewódzkiego - sąd apelacyjny. Sąd orzeka w składzie trzech sędziów”.</u>
          <u xml:id="u-186.7" who="#PosełAndrzejGaberle">Jest to propozycja, która zmierza do powrotu do obecnego stanu prawnego. Dlatego że zamiast tego, co jest w projekcie, a więc pozostawienia sądowi apelacyjnemu wyłącznych właściwości do wznowienia postępowania, różnicuje te właściwości zależnie od tego, który sąd zakończył sprawę.</u>
          <u xml:id="u-186.8" who="#PosełAndrzejGaberle">Za tą poprawką jednoznacznie opowiada się Krajowa Rada Sądownictwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#PodsekretarzstanuHenrykPracki">Ministerstwo także popiera tę poprawkę i zwraca uwagę, że ta sama problematyka jest w przypadku następnej poprawki nr 30. My za jedną i za drugą opowiadamy się. Uważamy, że istniejąca sytuacja w obciążeniu Sądu Najwyższego i Sądu Apelacyjnego za tym przemawia. Nie widzimy natomiast jakiegoś zagrożenia dla prawidłowości działania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Czy ktoś z państwa jeszcze chciałby się wypowiedzieć na ten temat?</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#PosełAndrzejGaberle">Przystępujemy wobec tego do głosowania. Przy czym, jednak proponuję, abyśmy głosowali poprawki oddzielnie. Kto z państwa jest za rekomendacją poprawki nr 29? Kto jest przeciwny? Kto się wstrzymał od głosu? Stwierdzam, że poprawka nr 29 uzyskała rekomendację Komisji.</u>
          <u xml:id="u-188.2" who="#PosełAndrzejGaberle">Czy ktoś chciałby jeszcze wypowiedzieć się na temat poprawki nr 30?</u>
          <u xml:id="u-188.3" who="#PosełAndrzejGaberle">Poprawka dotyczy art. 547 i ma treść następującą:</u>
          <u xml:id="u-188.4" who="#PosełAndrzejGaberle">„30) w art. 547 w par. 1 na końcu dodać wyrazy „chyba że orzekł o tym sąd apelacyjny”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#ZbigniewDoda">Ja rozumiem intencje tej poprawki, ale martwi mnie pewna dysharmonia, która powstanie po jej przyjęciu. Ponieważ w par. 1 art. 547 będziemy dopuszczali i wyłączali zażalenie, osobliwe jest to, że w par. 4 zostanie przepis, który znowu będzie wyłączał zażalenie dotyczące par. 1. Bardzo więc zgrabnie by było, gdyby końcowa część par. 1 brzmiała: „chyba że orzekł o tym sąd apelacyjny lub Sąd Najwyższy”.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#ZbigniewDoda">Natomiast par. 4 mówiłby tylko o rzeczach, o których mowa w par. 3. Inaczej te przepisy będą pisane jakby grubą krechą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Ja mam upoważnienie pos. Marka Lewandowskiego, jako wnioskodawcy, do modyfikacji treści poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#ZbigniewDoda">Wobec tego bardzo bym namawiał do zmiany treści tak jak mówiłem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Zatem jakie byłoby to brzmienie par. 1? „chyba że orzekł o tym sąd apelacyjny lub Sąd Najwyższy”?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#ZbigniewDoda">Tak. I konsekwentnie w par. 4 skreślić „par. 1 i”. Bo wtedy będą dwa różne układy odniesienia - formalna decyzja i merytoryczna decyzja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#PosełJanuszNiemcewicz">Ja chciałem tylko powiedzieć, że nie protestuję przeciwko pozbawieniu strony środka odwoławczego od orzeczenia sądu apelacyjnego, tylko po prostu będę głosował przeciw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Proponuję zostawić już dyskusję na temat wyższości zapisów wcześniejszych i przystąpić do głosowania. Kto z państwa jest za rekomendowaniem poprawki nr 30 ze zmianami zaproponowanymi przez prof. Dodę? Kto jest przeciwny? Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#PosełAndrzejGaberle">Stwierdzam, że nieznaczną większością głosów poprawka nr 30 uzyskała rekomendację Komisji.</u>
          <u xml:id="u-195.2" who="#PosełAndrzejGaberle">Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 31 w art. 552. Poprawka ma treść następującą:</u>
          <u xml:id="u-195.3" who="#PosełAndrzejGaberle">„31) w art. 552 dodać par. 5 w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-195.4" who="#PosełAndrzejGaberle">„Par. 5 Niewątpliwie niesłuszne tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie zachodzi w szczególności wtedy, gdy oskarżony został uniewinniony lub umorzono wobec niego postępowanie z powodu stwierdzenia, że niewątpliwie zachodzą okoliczności przewidziane w art. 17 par. 1 i 2, a umorzenie nie nastąpiło z powodu niepoczytalności sprawcy czynu”.</u>
          <u xml:id="u-195.5" who="#PosełAndrzejGaberle">Proszę o przedstawienie argumentacji za tą poprawką przez pos. Wierchowicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#PosełJerzyWierchowicz">Oczywiście popieram tę poprawkę. Chodzi o inne stany faktyczne, kiedy należy uznać, że nastąpiło niewątpliwie niesłuszne aresztowanie lub zatrzymanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#PodsekretarzstanuHenrykPracki">Ministerstwo jest odmiennego zdania. Problem jest sam w sobie ogromnej wagi. Powstaje bowiem kwestia, jak daleko ma sięgać obowiązek państwa przyznania odszkodowania za niesłuszne aresztowanie. W art. 552 par. 4 jest przewidziana zasada, że odszkodowanie i zadośćuczynienie przysługuje również w wypadkach niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania lub zatrzymania. I według tej zasady sąd, rozpoznając żądanie o odszkodowanie, będzie badał, czy nastąpiło niewątpliwie niesłuszne tymczasowe aresztowanie, przy czym, na rezultat tego badania będą miały wpływ okoliczności sprawy. Poprawka zmierza do tego, aby przesądzać ten wynik badania sądu w pewnych sytuacjach, kiedy rezultat tego postępowania już wywarł określone piętno. Chodzi o sytuacje, kiedy oskarżony został uniewinniony lub umorzono wobec niego postępowanie lub z powodu stwierdzenia, że zachodzą te okoliczności. Chciałem powiedzieć do tego, że zdarzały się, zdarzają i będą zdarzały się wypadki, w których areszt nie był bezpodstawny. On był słuszny na podstawie stanu dowodowego, jaki istniał w momencie postanowienia o tymczasowym aresztowaniu. Ale potem, w wyniku dalszego postępowania, bądź przygotowawczego, bądź sądowego, doszło do uniewinnienia lub umorzenia. Wiadomo, że w różnych krajach ta regulacja jest różna, i można by przenieść na grunt polski dalej idącą funkcję gwarancyjną, ale trzeba mieć świadomość że za tym idą znaczne środki finansowe. Mając na uwadze względy za i przeciw, ministerstwo jest za utrzymaniem stanu jak w projekcie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#AndrzejMurzynowski">Myślę, że w treści poprawki jest pewna nieścisłość, bo chodzi o odwołanie się do okoliczności określonych w art. 17 par. 1 pkt 1 i 2. Do treści trzeba więc wpisać słowa „1 pkt 1 i 2”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#PosełJerzyWierchowicz">Tak, oczywiście jest błąd.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#AndrzejMurzynowski">Co do natomiast sensu poprawki, ja chciałbym bardzo gorąco poprzeć tę propozycję. Przecież jeżeli my kształtujemy tu odpowiedzialność skarbu państwa z tytułu ryzyka, podejmowanego w przypadku niesłusznych skazań, i analogicznie ten rozdział przewidziany jest dla tymczasowego aresztowania, to powinniśmy jednak stać na stanowisku, że końcowy rezultat postępowania karnego, choć nie zawiniony przez organy ścigania, powinien znaleźć jakiś wyraz w tym odszkodowaniu. Przecież tu jest to bardzo oszczędnie zrobione w tym wniosku, bo dotyczy tylko sytuacji bardzo klarownych, bardzo ostrych. Poza tym mówi się jeszcze, że te okoliczności zachodzą niewątpliwie, nie chodzi więc o przypadek „in dubio pro reo”. To jest przecież jakiś dysonans, że my sprawcy przestępstwa w pełni rekompensujemy fakt tymczasowego aresztowania, bo zaliczamy mu go na poczet różnego rodzaju kar, natomiast oskarżonemu, co do którego jego niewinność jest pewna, możemy tylko powiedzieć - przykro nam. To jest chyba trudne do tolerowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#PosełKazimierzPańtak">To jest bardzo potrzebny przepis, bo zmieniła się sytuacja. Poprzednio, gdy prokurator stosował tymczasowe aresztowanie, to rzeczywiście sąd mógł jeszcze zmienić decyzję. Ale teraz sąd będzie sędzią we własnej sprawie, często w tym samym okręgu. Nie można w takich przypadkach mówić - mam pecha, że państwo jest biedne. Przecież mówimy o przypadkach, kiedy komuś się zdarzyła tragedia. On nie popełnił żadnego przestępstwa, jest niewinny, ale jakieś okoliczności przemawiały za tymczasowym aresztowaniem, może opinia publiczna naciskała. Ja myślę, że ten przepis powinien funkcjonować w takiej formie, jak proponuje się w poprawce. On jest bardzo ostrożny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#JanuszTyrman">Ja się nie wypowiadam w kwestii zasadniczej, czy taki przepis powinien funkcjonować, czy nie. Ale tu zachodzi pewne nieporozumienie, dlatego że zwrot: „niewątpliwie zachodzą okoliczności przewidziane w art. 17 par. 1 pkt 1 „, wcale nie oznacza, że on jest w świetle materiału dowodowego dla sądu niewątpliwie niewinny. Bo drugi człon pkt 1 mówi: „brak jest dostatecznie uzasadniających podejrzenie jego popełnienia danych”. W dzisiejszym kodeksie jest zwrot skrótowy „czynu nie popełniono”. Ale on w teorii i praktyce rozumiany jest tak: „czynu nie popełniono lub brak jest dostatecznych danych, że czyn został popełniony”. Oczywiście w domyśle jest, że czynu nie popełniła dana osoba. Bo w art. 11 tego nie ma: „lub brak jest dostatecznych danych, że czyn popełniony popełniła dana osoba”. Gdyby więc ten przepis wyraźnie mówił, że z tych trzech sytuacji, które mamy w świetle zasady prawdy materialnej i zasady domniemania niewinności, mamy do czynienia ze stwierdzeniem, że człowiek jest niewinny, wtedy zgoda. Ale wyroki uniewinniające oparte są na dwóch przesłankach. Albo człowiek jest niewinny dla sądu w świetle dowodów, albo sąd nie wie, czy on jest winien, czy też jest niewinny. I takie sformułowanie par. 5 art. 552 obejmuje też i te sytuacje, gdy uniewinnienie czy umorzenie - ale ja myślę przede wszystkim o uniewinnieniu - następuje nie dlatego, że niewinność jest niewątpliwa, ale dlatego, że chociaż sąd jest przekonany, iż oskarżony jest winny, brak jest legitymacji, dostatecznych dowodów dla sądu, by go skazać.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#JanuszTyrman">Jeżeli by zatem ten przepis miał być przyjęty, to powinien odnosić się tylko do tych sytuacji, gdy niewinność nie budzi wątpliwości, a nie do sytuacji, gdy niewinność wynika tylko ze stosowania zasady domniemania niewinności lub zasady in dubio pro reo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#ZbigniewDoda">Boję się, że to jest jeszcze bardziej skomplikowane. Gdybyśmy przyjęli normę, taka jak w pewnym momencie prac nad projektem, normę, która stawia znak równości pomiędzy uniewinnieniem i niesłusznością tymczasowego aresztowania jako podstawą odszkodowania, nie miałbym żadnych wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#ZbigniewDoda">Natomiast mam bardzo poważne wątpliwości co do tego, jak zadziała proponowana formuła. Zwróćcie państwo uwagę najpierw na pewien paradoks.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#ZbigniewDoda">Jeżeli przyjmiemy tę poprawkę, to efekt praktyczny będzie na pewno idący na przekór intencjom. Że czasem nie będzie niewątpliwe to, że nie popełnił oskarżony czynu, a my już powiemy, że w takim razie nie przysługuje mu odszkodowanie. Bo to będzie czytane na odwrót. Bo będzie definicja, kiedy zachodzi niewątpliwa niesłuszność i potraktuje się jako element uzasadniający odmowę odszkodowania to, że na przykład wątpliwości co do winy doprowadziły do uniewinnienia. Jeszcze gorsze jest coś innego - że od razu podkładamy się Strasburgowi. Domniemanie bowiem niewinności, zgodnie z obecną wykładnią Trybunału, ma być tak traktowane, że wyrok uniewinniający, wszystko jedno z jakich powodów, bo ktoś udowodnił swoją niewinność, bądź nie udało się mu udowodnić winy, nie może mieć różnych klas. Jeśli oskarżonego uniewinniono, bo wykazał niewinność - to pierwsza klasa i automatycznie odszkodowanie za tymczasowe aresztowanie. Jeżeli nie, to bardzo rozmaicie. Mówiąc krótko - choć sympatyzuję z ideą, obawiam się że wprowadzenie tego przepisu spowoduje więcej kłopotów niż przyniesie pożytku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#PosełJanuszNiemcewicz">Po pierwsze - chciałem zwrócić uwagę, że propozycja o której mówił prof. Doda, jest zgłoszona we wniosku nr 3 mniejszości, przeze mnie firmowanym, do tego artykułu.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#PosełJanuszNiemcewicz">Zapisałem w tym wniosku propozycję zrównania uniewinnienia z koniecznością wypłaty odszkodowania za tymczasowe aresztowanie. Jak rozumiem, poprawka nr 31 została zgłoszona w tym mniemaniu, że wniosek mniejszości ma niewielkie szanse na przyjęcie, a poprawka będzie miała większe, co jest możliwe.</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#PosełJanuszNiemcewicz">Natomiast wracając do względów merytorycznych, zwracam uwagę na to, że w sytuacji, gdy zostanie par. 4 art. 552 w takiej formie, jak jest obecnie, to nie zmieni się praktyka, a praktyka jest bardzo zła. Bo uważa się, że jeżeli w momencie aresztowania, nie było ono oczywiście niesłuszne, to odszkodowanie się nie należy. To prowadzi do praktyki, że odszkodowań nie ma. Natomiast w tym przepisie projektowanym jest - moim zdaniem - pewna sprzeczność. Bo na podstawie par. 1 otrzymać może odszkodowanie ktoś, kto jest winny, ale orzeczony czas pozbawienia wolności jest mniejszy niż czas, który odsiedział w areszcie. Natomiast ktoś niewinny, kto siedział, może pieniędzy z tytułu odszkodowania nie dostać. I dlatego dla mnie w tym przepisie jest oczywisty brak logiki. Dlatego ja w pierwszym rzędzie popieram własny wniosek mniejszości, ale na wypadek gdyby został odrzucony - popieram tę poprawkę. Ona jest bowiem mniejszym złem niż pozostawienie stanu obecnego i tego projektowanego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#AndrzejMurzynowski">Na pewno lepiej by było, gdybyśmy mogli pójść na całość. Ale są tu pewne wymogi finansowe, które prawdopodobnie ten wniosek pana posła czynią nierealnym. Natomiast jeżeli stoi zagadnienie tak - albo iść na całość, albo przynajmniej częściowo rzecz rozwiązać, to chyba to pośrednie rozwiązanie jest lepsze. I jeszcze. Ja bym się tego Strasburga tak bardzo nie bał. Dlatego, że Strasburg bardzo powściągliwie odnosi się do tej zasady odszkodowań w Europejskiej konwencji. Jeśli natomiast chodzi o doświadczenia historyczne. W austriackim kodeksie, bardzo liberalnym i do dzisiejszych czasów, były dwa ograniczenia w przyznawaniu odszkodowań. Pierwsze, jeżeli oskarżony sam się przyczynił do uniewinnienia. I to już mamy. Po drugie - gdy został uniewinniony nie ze względu na pewność niepopełnienia przestępstwa. Kiedy dyskutowaliśmy ten problem odszkodowań z prof. Śliwińskim, on stwierdził m.in., że za daleko nie możemy iść. Wtedy akurat uniewinniono Tarwida i profesor był przeciwny wypłaceniu mu jeszcze odszkodowania za areszt tymczasowy.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#AndrzejMurzynowski">Zdaniem profesora, tego by społeczeństwo nie przełknęło. Zatem wydaje mi się, że to sformułowanie, o które obawia się prof. Tyrman, jest w projekcie - że niewątpliwie zachodzą okoliczności przewidziane w art. 17 par. 1 pkt 1 i 2. Niewątpliwe, to znaczy, że my nie będziemy dążyli do tego, żeby przyznawać odszkodowania w przypadkach „in dubio pro reo”. Trzeba się liczyć z tym, że to jest inna płaszczyzna działania. Wyrok uniewinniający, jeśli chodzi o kwestie odpowiedzialności karnej, to musi być jednowartościowy. Ale jeśli chodzi o kwestie odszkodowania, które ma przecież materię cywilistyczną, można spróbować przejść na bardziej kompromisowe rozwiązania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#JanuszTyrman">Chyba się nie rozumiemy. Proszę się wczytać, panie profesorze, w drugą część pkt 1 par. 1 w art. 17. Brak jest danych „dostatecznie uzasadniających podejrzenie jego popełnienia”. Proszę przełożyć to na postępowanie sądowe. I dodanie zwrotu „niewątpliwie”, niczego tu nie zmienia. Bo niewątpliwie mamy wątpliwości. Na tym rzecz polega. I ja powiadam: nie protestuję przeciw tej instytucji. Taki jednak zapis jest sprzeczny nawet z intencjami. Trzeba byłoby ten zapis tak przeredagować, żeby z niego wynikało, że płaci się odszkodowanie w szczególności wtedy, kiedy jest niewinność niewątpliwa. A redakcyjnie to bardzo łatwo jest opisać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Ja jeszcze sobie udzielę głosu na koniec. Ja jestem przeciwko tej poprawce, także przeciwko wnioskowi mniejszości, ale z przyczyn zasadniczych. Nie dlatego, że państwo polskie nie ma pieniędzy, bo to są akurat tego rodzaju pieniądze, które nie odgrywają żadnej roli, bo takie uniewinnienia i odszkodowania nie zdarzają się seryjnie. Jestem po prostu przeciw łamaniu logiki pewnej procedury. Przy tymczasowym aresztowaniu nie ma przecież żadnych gwarancji, że oskarżony zostanie skazany. To są po procesowe wymagania, których spełnienie jest warunkiem sprawnego przebiegu procesu. Jeżeli te wymagania nie zostały spełnione, to i tak tymczasowo aresztowany ma prawo domagać się odszkodowania niezależnie od tego, czy zostanie skazany. Bo jeżeli on został tymczasowo aresztowany bezpodstawnie, a potem nawet wydany został wyrok skazujący, to jemu i tak odszkodowanie przysługuje.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#PosełAndrzejGaberle">Natomiast tego rodzaju postawienie sprawy, danie jakiejś legalnej definicji niesłusznego tymczasowego aresztowania, łamie pewną logikę ustawy procesowej. W związku z tym ja jestem zdecydowanie przeciwko tej poprawce.</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#PosełAndrzejGaberle">Rozumiem, że wyjaśniliśmy sobie już wszystkie kwestie. Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za rekomendowaniem poprawki nr 31? Kto jest przeciwny? Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-207.3" who="#PosełAndrzejGaberle">Stwierdzam, że poprawka nr 31 uzyskała rekomendację Komisji w wersji poprawionej, że okoliczności są określone w art. 17 par. 1 pkt 1 i 2.</u>
          <u xml:id="u-207.4" who="#PosełAndrzejGaberle">Przechodzimy do rozpatrzenia pakietu poprawek opatrzonych numerami 32–35, które są popierane przez Ministerstwo Sprawiedliwości i wynikają z przyjęcia w międzyczasie przez Sejm ustawy o broni i amunicji. Jest też poprawka nr 1 do przepisów wprowadzających Kodeks postępowania karnego, która również dotyczy uwzględnienia zmian wynikających z uchwalenia ustawy o broni i amunicji. Myślę, że te poprawki są bezdyskusyjne i dlatego proponuję od razu przystąpić do głosowania wszystkich tych pozostałych poprawek. Ich treść jest następująca:</u>
          <u xml:id="u-207.5" who="#PosełAndrzejGaberle">„32) w art. 615 dodać par. 3 w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-207.6" who="#PosełAndrzejGaberle">„Par. 3. Przepisy niniejszego działu stosuje się odpowiednio w stosunkach z trybunałami międzynarodowymi i ich organami, działającymi na podstawie umów międzynarodowych, których Rzeczypospolita Polska jest stroną”,</u>
          <u xml:id="u-207.7" who="#PosełAndrzejGaberle">„33) w art. 647 w par. 1 dodać pkt 3 w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-207.8" who="#PosełAndrzejGaberle">„3) żołnierzy sił zbrojnych państw obcych, przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz członków ich personelu cywilnego, jeżeli czyn pozostaje w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, chyba że umowa międzynarodowa, której Rzeczypospolita Polska jest stroną, stanowi inaczej”,</u>
          <u xml:id="u-207.9" who="#PosełAndrzejGaberle">34) w art. 651 dodać par. 3 w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-207.10" who="#PosełAndrzejGaberle">„Par. 3. W sprawach o przestępstwa wymienione w art. 647 par. 1 pkt 3 do określenia właściwości sądu art. 31 stosuje się odpowiednio”,</u>
          <u xml:id="u-207.11" who="#PosełAndrzejGaberle">35) w art. 654 w par. 1 dodać pkt 3 w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-207.12" who="#PosełAndrzejGaberle">„3) popełnione przez żołnierzy i członków personelu cywilnego, o których mowa w art. 647 par. 1 pkt 3”.</u>
          <u xml:id="u-207.13" who="#PosełAndrzejGaberle">Poprawka nr 1 do projektu przepisów wprowadzających Kodeks postępowania karnego brzmi:</u>
          <u xml:id="u-207.14" who="#PosełAndrzejGaberle">„1) w art. 11 w pkt 1 dodać lit. c w brzmieniu:</u>
          <u xml:id="u-207.15" who="#PosełAndrzejGaberle">„c) żołnierzy sił zbrojnych państw obcych, przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz członków ich personelu cywilnego, jeżeli czyn pozostaje w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, chyba że umowa międzynarodowa, której Rzeczypospolita Polska jest stroną, stanowi inaczej”.</u>
          <u xml:id="u-207.16" who="#PosełAndrzejGaberle">Kto z państwa jest za rekomendacją poprawek nr 32, 33, 34 i 35 do projektu Kodeksu postępowania karnego, a także poprawki nr 1 do projektu przepisów wprowadzających Kodeks postępowania karnego zechce podnieść rękę. Kto jest przeciwny rekomendacji? Kto się wstrzymał od głosu?</u>
          <u xml:id="u-207.17" who="#PosełAndrzejGaberle">Stwierdzam, że poprawki uzyskały rekomendację Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#PosełJanuszNiemcewicz">Tylko trzeba sprecyzować w par. 1 art. 651, że chodzi o powołanie na art. 647 par. 1 pkt 1 i 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#PosełAndrzejGaberle">Tak, to uwzględnimy w treści poprawek. Przechodzimy do rozpatrzenia poprawek zgłoszonych do projektu Kodeksu karnego wykonawczego (druk nr 1946). I proszę o poprowadzenie tej części posiedzenia przez pos. Kazimierza Pańtaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#PosełKazimierzPańtak">Do projektu Kodeksu karnego wykonawczego zostały zgłoszone cztery poprawki. Materia jest bardzo znana osobom, które pracowały w podkomisji ds. Kodeksu karnego wykonawczego.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#PosełKazimierzPańtak">Problemem bardzo szeroko dyskutowanym były poprawki nr 1 i 2. Ich treść jest następująca:</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#PosełKazimierzPańtak">„1) w art. 92 skreślić pkt 7,</u>
          <u xml:id="u-210.3" who="#PosełKazimierzPańtak">2) w art. 93 skreślić pkt 9”.</u>
          <u xml:id="u-210.4" who="#PosełKazimierzPańtak">Chodziło o wprowadzenie tzw. przepustek, ale jak gdyby systemowych. Te przepustki nie są obligatoryjne, jak urlop wypoczynkowy. Sąd może zgodzić się na ich przyznanie. Przyjęcie poprawek nr 1 i 2, które powinny być głosowane łącznie, może służyć celowi, jakiego chyba nie przewidzieli wnioskodawcy.</u>
          <u xml:id="u-210.5" who="#PosełKazimierzPańtak">W projekcie wyraźnie przewidujemy, że tego rodzaju przepustki mogą być przyznawane tylko w zakładach półotwartych i otwartych. Przyjęcie poprawek nr 1 i 2 mogłoby skutkować przyznawaniem tych przepustek także w zakładach zamkniętych, a o to chyba nie chodziło wnioskodawcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#TeodorSzymanowski">Namawiałbym Komisję, aby nie rekomendowała tych poprawek. Moja argumentacja jest następująca. Gdyby uwzględnić te poprawki, to zostałby zniweczony cały system wolnej progresji, który jest przyjęty we wszystkich nowoczesnych systemach penitencjarnych. On ma służyć temu, że przygotowuje się osoby skazane do wyjścia na wolność, do resocjalizacji. Następna rzecz jest taka, że reguła 43 Europejskich reguł penitencjarnych wyraźnie domaga się promowania systemu przepustek nie będących nagrodami. To jest bardzo ważne. Takie są zalecenia Rady Europy, które warto brać pod uwagę. Wreszcie trzeba powiedzieć o takiej rzeczy, że mylne jest przekonanie, iż przepustki mogą być stosowane w zakładach zamkniętych. One mogą dotyczyć wyłącznie zakładów półotwartych i otwartych i chciałem zwrócić na to uwagę, że w tych zakładach przebywają określeni ludzie, co do których wiadomo, jak mogą się zachować w czasie przepustek, jakie mają charaktery.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#TeodorSzymanowski">Wreszcie, jest jeszcze rzecz bardzo ważna, że w stosunku do tych osób, które byłyby ewentualnie zwalniane, mają zastosowanie przepisy art. 140–141, zawierające przeróżne dodatkowe obwarowania, wskazujące na to, że nie każdy będzie miał szansę otrzymać taką przepustkę. Takie jest też stanowisko resortu. Jedna jeszcze rzecz praktyczna. Liczba osób zwalnianych na przepustki bardzo spadła. Gdybyśmy więc zważali na negatywne reakcje opinii publicznej, to i tak nastąpiło tu uporządkowanie, a nawet zwiększenie rygorów stosowanych przy przyznawaniu przepustek. Dlatego jestem za pozostawieniem stanu, jak w projekcie. Ta instytucja przepustek jest po prostu potrzebna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#PosełKazimierzPańtak">Myślę, że wyjaśnienie było bardzo precyzyjne. Tam są określone rygory, przepustka przysługuje po odbyciu określonej części kary itd. Jeśli sprawę mamy jasną, przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#PosełKazimierzPańtak">Kto jest za rekomendacją poprawek nr 1 i 2? Kto jest przeciwny? Kto się wstrzymał? Stwierdzam, że poprawki 1 i 2 nie uzyskały rekomendacji Komisji.</u>
          <u xml:id="u-212.2" who="#PosełKazimierzPańtak">Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 3 w art. 217, poprawki o treści:</u>
          <u xml:id="u-212.3" who="#PosełKazimierzPańtak">„3) w art. 217 po wyrazach „o przysługujących mu prawach” dodać wyrazy „a szczególnie prawie do obrony”.</u>
          <u xml:id="u-212.4" who="#PosełKazimierzPańtak">Mam wrażenie, że wnioskodawcy nie do końca zrozumieli sens tej poprawki. Bo przecież ta osoba, o której mówimy w art. 217, jest osobą tymczasowo aresztowaną lub skazaną. Co ma tu do rzeczy prawo do obrony w przypadku osoby skazanej? Osoby tymczasowo aresztowanej też to nie dotyczy, bo ona przecież jest pouczana przed sądem itd. Sądzę, że to jest jakieś nieporozumienie.</u>
          <u xml:id="u-212.5" who="#PosełKazimierzPańtak">Przystępujemy do głosowania. Kto z państwa jest za rekomendacją poprawki nr 3? Kto jest przeciwny? Kto się wstrzymał? Stwierdzam, że poprawka nr 3 również nie uzyskała rekomendacji Komisji.</u>
          <u xml:id="u-212.6" who="#PosełKazimierzPańtak">Przystępujemy do rozpatrzenia poprawki nr 4 w art. 258–261. Ma ona następującą treść:</u>
          <u xml:id="u-212.7" who="#PosełKazimierzPańtak">„4) art. 258–261 skreślić”.</u>
          <u xml:id="u-212.8" who="#PosełKazimierzPańtak">W konsekwencji przyjęcia poprawki nr 4 w art. 266 należy skreślić wyrazy „z tym że przepisy art. 258–261 obowiązują przez 10 lat od dnia jej wejścia w życie”.</u>
          <u xml:id="u-212.9" who="#PosełKazimierzPańtak">Proszę pana ministra Prackiego o stanowisko w tej sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#PodsekretarzstanuHenrykPracki">Proponujemy, żeby tę poprawkę odrzucić. Regulacje zawarte w przywołanych przez nią przepisach uważamy za niezbędne. Rezygnacja z nich wiązałaby się z poważnymi skutkami finansowymi i przedłużeniem postępowań karnych. Proponowane rozwiązania w projekcie w pełni zabezpieczają interesy osób pozbawionych wolności. Pominięcie tych regulacji jest nieuzasadnione.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#PosełKazimierzPańtak">Pragnę tylko przypomnieć, że ta regulacja już była. Sejm wprowadził już tę regulację i są tam bardzo ostre rygory, gwarantujące właściwą opiekę nad oskarżonym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#TeodorSzymanowski">Ja chciałem tylko przypomnieć o jednej rzeczy, że minister sprawiedliwości sugerował, by stosowanie tych przepisów ograniczyć tylko na okres do 5 lat. Po to, żeby nie było obaw, że te regulacje kontemporalne będą wprowadzane na stałe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#PosełKazimierzPańtak">Nie wiem, czy wnioskodawca mógłby w tej chwili zmodyfikować swoje stanowisko. Możemy to raczej pozostawić Senatowi, który będzie odnosił się do ustaw karnych.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#PosełKazimierzPańtak">Wobec tego proponuję, żebyśmy przystąpili do głosowania. Kto z państwa jest za rekomendacją poprawki nr 4? Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał od głosu? Stwierdzam, że poprawka nr 4 nie uzyskała rekomendacji Komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#PosełAleksanderBentkowski">W ten sposób zakończyliśmy prace nad zgłoszonymi w drugim czytaniu poprawkami i musimy przygotować się do trzeciego czytania. Proszę o zgłaszanie kandydatur posłów, którzy będą sprawozdawcami w odniesieniu do poszczególnych projektów.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#PosełAleksanderBentkowski">Przyjmiemy taką zasadę, jak poprzednio. Jeżeli nie ma sprzeciwów, a państwo są za tym, żeby kandydatury pozostały również bez zmian, stwierdzam, że sprawozdawcami będą posłowie: - Andrzej Gaberle (UW) - projekt Kodeksu postępowania karnego - Kazimierz Pańtak (SLD) - projekt Kodeksu karnego wykonawczego - Aleksander Bentkowski (PSL) - Kodeks karny.</u>
          <u xml:id="u-217.2" who="#PosełAleksanderBentkowski">I jeszcze jedna sprawa. W art. 22 Kodeksu karnego, przeoczyliśmy jedną kwestię, na którą zwrócił nam uwagę prof. Buchała. Zaproponował, aby z tego przepisu wykreślić słowa: „współdziałający odpowiada, jak za usiłowanie” i dalej bez zmian. Ten współdziałający jest pozostałością po pierwotnej wersji tego przepisu, która była związana z propozycją karalności usiłowania tylko wtedy, jeśli przepis tak stanowił. Rozumiem, że nie mamy teraz takiej możliwości i przekażemy tę sugestię poprawki Senatowi.</u>
          <u xml:id="u-217.3" who="#PosełAleksanderBentkowski">Wobec tego dziękuję państwu i zamykam posiedzenie Komisji do Spraw Kodyfikacji Karnych.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>