text_structure.xml 48.6 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#PosełJacekKuroń">Otwieram posiedzenie Komisji Mniejszości Narodowych i etnicznych, poświęcone problematyce mniejszości narodowych i etnicznych w środkach masowego przekazu.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#PosełJacekKuroń">Proponuję, aby w pierwszej kolejności przedstawiciele ogólnopolskich i regionalnych ośrodków radiowych i telewizyjnych przedstawili nam krótko opracowywane i nadawane przez te ośrodki programy dla i o mniejszościach, a następnie przeszlibyśmy do dyskusji. Czy są inne propozycje? Nie ma, proszę zatem o zabieranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#WiceprezesspółkiTelewizjaPolskawWarszawieStanisławNowak">Chciałbym rozpocząć od paru zdań dotyczących polityki programowej telewizji ogólnopolskiej.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#WiceprezesspółkiTelewizjaPolskawWarszawieStanisławNowak">W przedstawionej państwu informacji o programach telewizyjnych, przedstawiających problemy mniejszości narodowych zobrazowaliśmy to, co w 1993 r. pokazano w telewizji zarówno na obu antenach centralnych, jak i antenach oddziałów telewizyjnych - tak ostatnio nazywamy ośrodki regionalne.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#WiceprezesspółkiTelewizjaPolskawWarszawieStanisławNowak">Telewizja Polska planując i określając cele programowe na 1994 r. i dalej, jako że nową ramówkę zamierzamy wprowadzić od 1 września br., ma na uwadze również i problemy związane z ukazywaniem spraw mniejszości narodowych i etnicznych.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#WiceprezesspółkiTelewizjaPolskawWarszawieStanisławNowak">Gwarantujemy to m.in. w ostatnim zdaniu przedstawionej informacji, jak również w zobowiązaniu Zarządu, dotyczącym realizacji art. 21 pkt.2 ppkt 8 bądź 9 ustawy o radiofonii i telewizji, która nakłada na publiczne środki masowego przekazu, a na telewizję w szczególności, obowiązek prezentowania tych problemów.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#WiceprezesspółkiTelewizjaPolskawWarszawieStanisławNowak">Stąd też, jako osoba odpowiedzialna za opracowywanie planów programowych chcę poinformować państwa, że na antenie centralnej w obydwu programach telewizji publicznej znajdą się - jak to miało miejsce do tej pory i jak wszystko na to wskazuje - dwa cykle programowe, które z częstotliwością emisji 2 lub 4 razy w miesiącu powinny prezentować problemy mniejszości, próbując ująć je w globalniejszej skali.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#WiceprezesspółkiTelewizjaPolskawWarszawieStanisławNowak">Na przełomie kwietnia i maja br. będziemy już w stanie przedstawić szczegółowe plany programowe i zobowiązuję się do przesłania Komisji informacji o tym, co obydwie anteny zamierzają w tym zakresie zrobić.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#WiceprezesspółkiTelewizjaPolskawWarszawieStanisławNowak">Przyjmujemy też zobowiązanie, że magazyny informacyjne „Wiadomości” i „Teleekspress” na antenie pierwszej i „Panorama” na antenie drugiej będą rzetelnie informowały o wszystkich wydarzeniach, związanych z życiem i problemami mniejszości narodowych i etnicznych.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#WiceprezesspółkiTelewizjaPolskawWarszawieStanisławNowak">Ponieważ Telewizja Polska jest jedną bardzo dużą spółką akcyjną, chcemy określić przynajmniej kierunkowe zadania dla oddziałów telewizyjnych, szczególnie tych, na których terenie działania żyją mniejszości. Na nich też w 80% lub nawet w 90% spocznie realizacja tych zadań, co jest zrozumiałe ze względu na charakter lokalny tych problemów. Ułatwi to program tzw. miejski, jaki każdy z oddziałów będzie posiadał - mamy nadzieję już w tym roku.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#WiceprezesspółkiTelewizjaPolskawWarszawieStanisławNowak">To tyle tytułem określenia ogólnie zadań telewizji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#DyrektorOddziałuTelewizjiPolskiejwKatowicachRafałSzymoński">O współpracy i tematyce związanej z mniejszościami narodowymi w ośrodku telewizyjnym w Katowicach mogę mówić w zakresie ostatnich trzech lat, gdyż tyle czasu kieruję obecnym Oddziałem.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#DyrektorOddziałuTelewizjiPolskiejwKatowicachRafałSzymoński">Moja ocena współpracy jest bardzo dobra.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#DyrektorOddziałuTelewizjiPolskiejwKatowicachRafałSzymoński">W przekazanym krótkim sprawozdaniu za rok 1993 nie zostały wykazane wiadomości, reportaże, programy publicystyczne, jest ich bowiem dużo w codziennym programie regionalnym, a ujęte zostały jedynie najważniejsze większe formy audycji mniejszościowych.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#DyrektorOddziałuTelewizjiPolskiejwKatowicachRafałSzymoński">Za wspólne osiągnięcie mniejszości i nasze - a na co dzień współpracuje z nami m.in. poseł Henryk Kroll - uważamy poprzez rzetelne, spokojne i rzeczowe audycje znormalizowanie spraw mniejszości, które stały się elementem codziennego programu regionalnego, a nie wydarzeniem ekstra na antenie. Zakładam, że ta współpraca będzie się rozwijać.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#DyrektorOddziałuTelewizjiPolskiejwKatowicachRafałSzymoński">Mniejszość z Opolszczyzny ma swój magazyn emitowany raz na dwa miesiące bądź raz na miesiąc, zależnie od tego, jak szybko zostanie on przygotowany samodzielnie przez tę mniejszość - my tylko kolaudujemy i udostępniamy bezpłatnie emisję.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#DyrektorOddziałuTelewizjiPolskiejwKatowicachRafałSzymoński">Jutro gościć będzie u nas delegacja z Bonn, z którą będziemy rozmawiać o rozszerzeniu współpracy - tu mamy inicjatywę pana Dietmara Brehmera, dotyczącą emitowania u nas dodatkowego programu - i wyobrażam sobie, że będziemy emisję rozszerzać zależnie od potrzeb i możliwości. Taka jest moja skrótowa ocena.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PrezesRozgłośniPolskiegoRadiawKatowicachLeopoldKurek">W radiu katowickim audycja dla mniejszości niemieckiej jest redagowana od czerwca 1991 r. raz w tygodniu. Jest to godzinny magazyn słowno-muzyczny dwujęzyczny, ponieważ znajomość języka niemieckiego ogranicza się do najstarszych słuchaczy. Większość programu z tego powodu jest w języku polskim. Część przekazu jest tłumaczona, część jedynie przekazywana w niemieckim oryginale.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#PrezesRozgłośniPolskiegoRadiawKatowicachLeopoldKurek">Każda audycja redagowana jest przez mniejszość niemiecką na terenie województwa katowickiego pod nazwą „Pojednanie i przyszłość” mającą ambicje zasięgu ogólnopolskiego, na której czele stoi pan Dietmar Brehmer.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#PrezesRozgłośniPolskiegoRadiawKatowicachLeopoldKurek">Jako dziennikarz Radia Katowice od początku pomagam w tworzeniu tej audycji od strony merytorycznej i technicznej, ponieważ tworzą ją amatorzy, działający po czasie swej pracy zawodowej. Nawet zredagowanie wiadomości, wydające się być sprawą prostą, wymaga kilkugodzinnych posiedzeń dla przekazania wiadomości maksymalnie skróconych i jednocześnie o treści nie budzącej spokoju społecznego na Śląsku.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#PrezesRozgłośniPolskiegoRadiawKatowicachLeopoldKurek">Pierwsze audycje, gdy z Polskiego Radia Katowice, po sygnale stukających młotków, wybijających polskość od 1927 r. dały się słyszeć słowa niemieckie lub muzyka marszowa, wymagały przezwyciężenia stereotypu, że „znowu maszerują”.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#PrezesRozgłośniPolskiegoRadiawKatowicachLeopoldKurek">I to zostało przezwyciężone, wszelkie próby wykorzystania tego typu audycji dla różnych celów - również. Nie było protestów większych ugrupowań. Zmieniały się jedynie czasy nadawania: z 13 godziny na 16, obecnie zaś na 20. Czas ten jest - jak uważa mniejszość - niezbyt fortunny, słuchają audycji o tej porze tylko zainteresowani, zmniejszyła się ilość telefonów na tematy poruszane w audycji.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#PrezesRozgłośniPolskiegoRadiawKatowicachLeopoldKurek">Jest ona poświęcona generalnie przyszłości, niemniej pojawia się także wątek przeszłości, jak np. bulwersujący opinię wątek odszkodowań dla żołnierzy Wehrmachtu. Pojawiają się wtedy głosy, że Polacy nie zostali jeszcze usatysfakcjonowani, a my staramy się pomagać stronie niemieckiej, aby zaliczano do emerytur czy rent służbę byłym żołnierzom Wehrmachtu.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#PrezesRozgłośniPolskiegoRadiawKatowicachLeopoldKurek">Zapomina się o specyfice tego regionu - jak się ktoś urodził na Śląsku, musiał iść do Wehrmachtu, a bohaterów odmawiających służby i narażających się na konsekwencje takiego kroku nie było wielu, a raczej były to przypadki sporadyczne. To zresztą kwestia odmienna, którą tylko sygnalizuję.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#PrezesRozgłośniPolskiegoRadiawKatowicachLeopoldKurek">W audycjach pojawiają się wątki historyczne, ukazujące jak niemieckość etnicznie zrosła się ze Śląskiem. Dla pojednania wprowadziliśmy cykl „Biała Księga pojednania - Polacy dobrze o Niemcach, Niemcy dobrze o Polakach”. który ukaże się także w formie książkowej.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#PrezesRozgłośniPolskiegoRadiawKatowicachLeopoldKurek">Ponadto bardzo dużo jest w audycjach wywiadów, reportaży. Wywiady przeprowadzamy z politykami i polskimi i niemieckimi, były też rozmowy ze wszystkimi parlamentarzystami Europy, którzy byli w Oświęcimiu. Kolejna 49 rocznica oswobodzenia obozu została bardzo mocno podkreślona w tej audycji w duchu europejskiego spojrzenia: dość rasizmu, dość nacjonalizmu, dość prześladowań mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#PrezesRozgłośniPolskiegoRadiawKatowicachLeopoldKurek">Co do przyszłości wspomnianej audycji pozostaje kwestia czasu jej trwania - jedna godzina w tygodniu wydaje się zbyt mało - jak i zwiększenia proporcji języka niemieckiego w stosunku do polskiego w jej emisji. Jednym z argumentów mniejszości niemieckiej w przeszłości była niemożność posługiwania się językiem niemieckim. Obecnie to się zmieniło, ale gros przekazu audycji jest w języku polskim.</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#PrezesRozgłośniPolskiegoRadiawKatowicachLeopoldKurek">Z jednej strony tłumaczy się to ograniczoną znajomością niemieckiego u osób młodszych, ale z kolei drażni odbiorców polskich, dlaczego tyle w tej audycji po polsku o problemach dotyczących jedynie mniejszości niemieckiej. Prowadzi to czasami do wrażenia, że usiłujemy „na siłę” modyfikować tę najświeższą historię, a chodzi tutaj o przekonanie i trafianie z argumentami do tych, których to dotyczy, a nie wszystkich słuchaczy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PrezesRozgłośniPolskiegoRadiawBiałymstokuJerzyMuszyński">Na terenie naszego działania występuje znacznie więcej mniejszości niż na południu Polski. Mamy Białorusinów, Ukraińców, Litwinów, starowierców i dużo prawosławnych, a audycje w językach trzech wymienionych nacji.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#PrezesRozgłośniPolskiegoRadiawBiałymstokuJerzyMuszyński">Audycje w języku białoruskim nadajemy od 1956 r., a od trzech lat również w językach ukraińskim i litewskim. Jeżeli chodzi o czas, to audycje białoruskie są codziennie po 15 minut i dwa razy w tygodniu - w piątki i niedziele - po pół godziny, zaś ukraińskie i litewskie są dwa razy w tygodniu po 15 minut i raz - w niedzielę - pół godziny.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#PrezesRozgłośniPolskiegoRadiawBiałymstokuJerzyMuszyński">Zasięg naszej radiostacji to województwa białostockie, łomżyńskie, suwalskie i przygraniczne rejony Litwy, Białorusi i Rosji.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#PrezesRozgłośniPolskiegoRadiawBiałymstokuJerzyMuszyński">Jeśli chodzi o język, staramy się nadawać audycje w językach mniejszości, dla jakich są one nadawane, chociaż gdy jest ważny temat i rozmówca jest polskojęzyczny, nadajemy to w oryginale, bo ważniejsza jest sprawa niż język rozmówcy.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#PrezesRozgłośniPolskiegoRadiawBiałymstokuJerzyMuszyński">Poruszamy dużo tematów historycznych, np. w audycjach ukraińskojęzycznych ostatnio omawiamy sprawę niewyjaśnionej do końca akcji „Wisła”, w litewskich - sytuację na Wileńszczyźnie zwłaszcza w latach powojennych. Najwięcej jednak miejsca poświęcamy sprawom aktualnym mniejszości, ich kulturze, staramy się uczyć języków.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#PrezesRozgłośniPolskiegoRadiawBiałymstokuJerzyMuszyński">Ostatnio otrzymaliśmy z Mińska białoruskiego nagrania typowych lekcji języka, które nie tylko emitujemy, ale przekazujemy nieodpłatnie szkołom, których dyrektorzy zgłoszą taką potrzebę.</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#PrezesRozgłośniPolskiegoRadiawBiałymstokuJerzyMuszyński">Zwiększył się też w ostatnim czasie zakres audycji dla prawosławnych z kwadransa do dwóch w tygodniu, wszystkie święta prawosławne są przez nas odnotowywane przez transmisje pasterek czy nabożeństw, jak również inne audycje związane z tą religią. Sukcesem naszym było nagrodzenie pierwszą nagrodą za rok 1993 reportażu o przeniesieniu relikwii św. Gabriela. To tyle najważniejszych informacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PrezesspółkiPolskieRadiowWarszawieKrzysztofMichalski">Chciałbym państwu przybliżyć sprawy mniejszości w radiu ogólnopolskim. Jest tu sytuacja inna niż w przypadku telewizji.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#PrezesspółkiPolskieRadiowWarszawieKrzysztofMichalski">Do końca ubiegłego roku jednością było i radio centralne i rozgłośnie regionalne. Od początku bieżącego roku jest inaczej - rozgłośnie regionalne mają całkowitą niezależność i robią własne programy, o jakich opowiadają tutaj ich przedstawiciele.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#PrezesspółkiPolskieRadiowWarszawieKrzysztofMichalski">W radiu ogólnopolskim w tym momencie problematyka mniejszości narodowych praktycznie sprowadziła się do audycji religijnych, nadawanych w programie IV co niedzielę dla poszczególnych mniejszości, co najmniej przez godzinę. Audycje te pozostaną w programie radiowym.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#PrezesspółkiPolskieRadiowWarszawieKrzysztofMichalski">Mogę zapewnić - podobnie jak przedstawiciel telewizji - że w Polskim Radiu we wszystkich głównych dziennikach radiowych i wszystkich programach informacyjnych ogólnopolskich będziemy informować - jak to robimy - o wszystkich ważniejszych wydarzeniach z życia mniejszości i dotyczących mniejszości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#KierownikRedakcjiMuzykiLudowejIIprogramuPolskiegoRadiawWarszawieMariaBaliszewska">Redakcja moja od 20 lat gromadzi zbiory kultury ludowej mniejszości narodowych i etnicznych, wszystkich możliwych do osiągnięcia i równolegle z dokumentowaniem polskiej muzyki ludowej, aby niczego istotnego nie pominąć.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#KierownikRedakcjiMuzykiLudowejIIprogramuPolskiegoRadiawWarszawieMariaBaliszewska">Posiadamy duży zbiór czasami bezcennych, nie do powtórzenia nagrań Bojków, Łemków, Ukraińców, Białorusinów, Litwinów, Słowaków, Cyganów etc. Są to zbiory nie tylko muzyczne, ale dokumentujące obrzędy, gwary, brzmienie instrumentów muzycznych itp.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#KierownikRedakcjiMuzykiLudowejIIprogramuPolskiegoRadiawWarszawieMariaBaliszewska">Dokumentacja, o jakiej mowa, stanowi jeden dział naszej działalności, ciągle uzupełniany. Druga część tej działalności to działalność antenowa redakcji, polegająca na ukazywaniu kultury mniejszości narodowych i etnicznych w programach naszej redakcji, przede wszystkim w programie II PR, gdzie mieści się ta redakcja.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#KierownikRedakcjiMuzykiLudowejIIprogramuPolskiegoRadiawWarszawieMariaBaliszewska">Są to najmniej dwie piętnastominutowe audycje w miesiącu o godz.13,00 zatytułowane „Muzyczny atlas Polski” i niedzielne magazyny „Źródło” o godz.10,00, w których poświęcamy tematycznie rożne fragmenty audycji wybranym mniejszościom.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#KierownikRedakcjiMuzykiLudowejIIprogramuPolskiegoRadiawWarszawieMariaBaliszewska">Pamiętamy także o świętach religijnych, oprawiamy kolędami cerkiewnymi 6 i 13 stycznia każdego roku. Pracę będziemy kontynuować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#RedaktorwRozgłośniPolskiegoRadiawRzeszowieIwonaPiętak">Nasza rozgłośnia nadaje audycję w języku ukraińskim raz w tygodniu przez pół godziny w niedzielę. Przedstawiamy w niej najważniejsze wydarzenia z życia mniejszości ukraińskiej i łemkowskiej, zamieszkałej na naszym terenie, reprezentującej wyznania prawosławne i grecko-katolickie. Skupiamy się na wydarzeniach kulturalnych i religijnych; udostępniamy antenę przedstawicielom Związku Ukraińców dla przedstawiania własnych spraw.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#RedaktorwRozgłośniPolskiegoRadiawRzeszowieIwonaPiętak">Jeśli chodzi o formy przekazu są to reportaże, przygotowywane w terenie, przekazy z uroczystości religijnych i świąt, wywiady, felietony, raz w miesiącu kalendarz historyczny.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#RedaktorwRozgłośniPolskiegoRadiawRzeszowieIwonaPiętak">Jest to niestety tylko pół godziny tygodniowo i przedstawiciele mniejszości postulują zwiększenie czasu nadawania audycji oraz zmianę pory jej nadawania. Obecnie jest to godz. 21,30 do 22,00, uznawana za niezbyt korzystną.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#RedaktorwRozgłośniPolskiegoRadiawRzeszowieIwonaPiętak">Nadto redakcja muzyczna radia rzeszowskiego dokumentuje muzykę ukraińską i łemkowską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#RedaktorNaczelnyRozgłośniPolskiegoRadiawOlsztynieWładysławBogdanowski">W naszym województwie około 10% to mieszkańcy pochodzenia ukraińskiego, skoncentrowani głównie na północy województwa, co w perspektywie może przy pomocy nadajnika lokalnego małej mocy rozwiązać problem audycji dla tej mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#RedaktorNaczelnyRozgłośniPolskiegoRadiawOlsztynieWładysławBogdanowski">Audycje nadajemy od 1956 r. dwukrotnie po pół godziny miesięcznie, od niedawna czterokrotnie po pół godziny, czyli co tydzień, w każdą niedzielę. Audycja jest dobrze odbierana przez adresatów.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#RedaktorNaczelnyRozgłośniPolskiegoRadiawOlsztynieWładysławBogdanowski">Jest ona tworzona w całości przez przedstawicieli Związku Ukraińców w Polsce przy współpracy korespondenta z Kijowa, pracownika radia ukraińskiego.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#RedaktorNaczelnyRozgłośniPolskiegoRadiawOlsztynieWładysławBogdanowski">Tematyka audycji to sprawy środowiskowe, szeroko rozumiana kultura i aktualności z Ukrainy opracowywane przez wspomnianego korespondenta.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#RedaktorNaczelnyRozgłośniPolskiegoRadiawOlsztynieWładysławBogdanowski">Emisja jest w całości w języku ukraińskim, finansowana ze środków Rozgłośni, bez jakiejkolwiek ingerencji redakcyjnej po zaprzestaniu działania przez urząd kontroli publikacji i widowisk.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#RedaktorNaczelnyRozgłośniPolskiegoRadiawOlsztynieWładysławBogdanowski">Współpraca przez wszystkie lata układała się bardzo dobrze z wyjątkiem incydentu, jaki znalazł finał w prokuraturze. W jednej z audycji poruszano z ukraińskiego punktu widzenia sprawę Ukraińskiej Powstańczej Armii i z inicjatywy słuchaczy polskich znających język ukraiński sprawa trafiła do prokuratury. Sprawę umorzono, niemniej pozostaje do dyskusji kwestia, kto odpowiadać powinien za merytoryczną treść takich audycji, emitowanych z anteny Polskiego Radia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PrezesRozgłośniPolskiegoRadiaweWrocławiuLotharHerbst">Nasza rozgłośnia obejmuje swoim zasięgiem cały Dolny Śląsk, ale trudno mówić na tym terenie o większych skupiskach mniejszości w jednym miejscu. Próbujemy więc o problematyce grup etnicznych mówić w całym programie: w audycjach muzycznych, publicystycznych, reportażowych.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#PrezesRozgłośniPolskiegoRadiaweWrocławiuLotharHerbst">Nie ma natomiast zapotrzebowania na audycje w językach mniejszości i stąd nie ma ich w programie. 300–400 osobowa mniejszość niemiecka we Wrocławiu znajduje na antenie odbicie wszystkich istotnych wydarzeń z jej życia.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#PrezesRozgłośniPolskiegoRadiaweWrocławiuLotharHerbst">Raz w miesiącu nadawany jest magazyn śląski, który dotyczy przede wszystkim problematyki kulturalnej na styku Niemcy-Polska, problematyki nie wzbudzającej dziś większych emocji. Poruszamy w nim wszystkie problemy nurtujące społeczność dolnośląską.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#PrezesRozgłośniPolskiegoRadiaweWrocławiuLotharHerbst">Jeżeli jakaś grupa narodowa zechciałaby swej audycji i zgłosiła taką potrzebę do nas, oczywiście udostępnilibyśmy antenę. Do tej pory nic takiego nie miało miejsca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PosełJacekKuroń">Ponieważ wyczerpaliśmy głosy gości, proszę panów posłów o pytania, wątpliwości, uwagi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PosełHenrykKrollMNiem">Zadaniem naszym jest zastanowienie się nad tym, co można poprawić w dotychczasowej działalności środków masowego przekazu i co nowego wprowadzić w sprawach mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#PosełHenrykKrollMNiem">W przeszłości zbyt często szukało się momentów sensacyjnych przy przedstawianiu spraw mniejszości w środkach przekazu, co na szczęście praktycznie się skończyło.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#PosełHenrykKrollMNiem">Programy mniejszościowe podzieliłbym na dwa rodzaje: programy dla mniejszości w języku mniejszości oraz - ważniejsze moim zdaniem - programy o mniejszościach w języku większości czyli po polsku.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#PosełHenrykKrollMNiem">W programach tych widziałbym przedstawianie stosunków pomiędzy krajem pochodzenia tej mniejszości a Polską i miejsce tej mniejszości w stosunkach dwustronnych.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#PosełHenrykKrollMNiem">Uważam, że mniejszości mogą spełnić ważną rolę w poprawie stosunków dwustronnych, szczególnie między krajami sąsiedzkimi Polski.</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#PosełHenrykKrollMNiem">Stąd apel do państwa ze środków przekazu, by właśnie więcej było programów o mniejszościach dla większości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PosełMirosławCzech">Sytuacja spraw mniejszości w programach radiowych, zwłaszcza lokalnych jest niezła. Wypracowane zostały własne sposoby przekazywania informacji i własne metody działalności, korekty dotyczą jedynie wydłużenia czasu audycji lub zmian godzin emisji.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#PosełMirosławCzech">Inaczej jest z programem ogólnopolskim Polskiego Radia, w którym program II wypełnia tylko takie funkcje, o jakich słyszeliśmy.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#PosełMirosławCzech">Należałoby się zastanowić nad sprawą istotną zwłaszcza dla mniejszości ukraińskiej, jaką reprezentuję, a która jest rozproszona na terenie całego kraju, by na antenie ogólnopolskiej nadawać audycję dla tej mniejszości nie likwidując programów lokalnych. Brak takiej audycji upośledza system komunikacji mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#PosełMirosławCzech">Więcej dyskusji wymaga moim zdaniem program telewizyjny, bo jest on oglądany częściej niż słuchane radio, ma większą siłę oddziaływania i jest tu znacznie więcej do zrobienia.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#PosełMirosławCzech">Chciałbym z uznaniem odnieść się do deklaracji prezesa Nowaka, jaką na wstępie usłyszeliśmy, że problematyka ta będzie obecna w zmienionej ramówce dwu programów ogólnopolskich telewizji publicznej: to nie ten prezes winien być adresatem utyskiwań na telewizyjne programy przeszłości.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#PosełMirosławCzech">Należy bowiem stwierdzić, że co prawda telewizja zafundowała audycję o mniejszościach pt. „U siebie”, nadawaną w soboty przed południem, ale ją z niewyjaśnionych przyczyn przesunięto na godziny przedpołudniowe w środę, kiedy to oglądalność tego programu była praktycznie żadna i takie same możliwości spełnienia jego funkcji.</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#PosełMirosławCzech">W tej chwili w ogóle zaniechano nadawania tego programu, co jest niedobre, gdyż potrzeba takiego programu jest bardzo duża.</u>
          <u xml:id="u-13.7" who="#PosełMirosławCzech">Z uznaniem należy w tej sytuacji odnieść się do inicjatywy telewizji krakowskiej, która program pod takim właśnie tytułem emituje raz w miesiącu w godzinach popołudniowych. Cieszy się on powodzeniem u mniejszości i większości, do której jest w gruncie rzeczy adresowany.</u>
          <u xml:id="u-13.8" who="#PosełMirosławCzech">Dlatego też postulat nadawania audycji telewizyjnej w programie ogólnopolskim o mniejszościach należy uznać za godny poparcia i oczekiwałbym na ten temat wypowiedzi czy deklaracji prezesa Nowaka.</u>
          <u xml:id="u-13.9" who="#PosełMirosławCzech">Informacje o życiu mniejszości przekazywane są i przez radio i przez telewizję, jednakże z kompetencją dziennikarzy telewizyjnych nie jest najlepiej. Powinni oni więcej wiedzieć o świętach, jakie pokazują, kiedy się one odbywają, z czym są związane. Informacje na ten temat są łatwe do uzyskania i dziwnym jest, ze nadal nie jest z tym najlepiej.</u>
          <u xml:id="u-13.10" who="#PosełMirosławCzech">Np. o sopockim festiwalu kultury ukraińskiej, wpisanym jako wzorcowa impreza mniejszości narodowych do programu specjalnego Rady Europy przez nasze państwo, mówi się w telewizji i przekazuje materiały w pół roku czy w rok po jego odbyciu, co zupełnie mija się z funkcją przekazu, bo jest co pokazać.</u>
          <u xml:id="u-13.11" who="#PosełMirosławCzech">Jak sądzę ma to odniesienie także do innych imprez kulturalnych mniejszości, a działalność ta jest naprawdę godna odnotowania i wokół niej w dużym stopniu koncentruje się życie mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-13.12" who="#PosełMirosławCzech">I ostatnia sprawa do rozważenia, czy w ramach telewizji edukacyjnej nie byłoby warto, powiedzmy raz w miesiącu, pokazywać w audycji systemy edukacyjne i problemy dzieci i młodzieży poszczególnych naszych mniejszości? Są audycje o problemach w Afryce, brak natomiast takiej informacji dla młodzieży o najbliższych sąsiadach, czasami z podwórka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PosełWładysławWrona">Ponieważ zarówno w informacji pisemnej, jak i ustnej wiele się mówi o wszystkich mniejszościach, a prawie wcale o żydowskiej chciałbym spytać, czy środki masowego przekazu w języku tej mniejszości i dla niej coś robią czy nie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PosełWładysławBułka">Mam podobne pytanie na temat mniejszości słowackiej, która u nas jest na Spiszu i Orawie w dość pokaźnej ilości, a nie słyszałem ze strony przedstawicieli rozgłośni południa kraju, czy coś przygotowują dla tej mniejszości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PosełJacekKuroń">Mam następującą propozycję zajęcia się problemem mniejszości żydowskiej. Zaprosić na kolejne posiedzenie Komisji ludzi uważających się za taką mniejszość - Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Polsce - wyrobić sobie pogląd na tę sprawę. Presji ze strony tego Towarzystwa na prezentację spraw tej mniejszości w radiu i telewizji nie było. Trzeba też sprawdzić, czy nie ma innych organizacji mniejszości żydowskiej poza Towarzystwem.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#PosełJacekKuroń">Przy okazji chciałbym wspomnieć o braku informacji przy podawaniu wiadomości - zwłaszcza w telewizji - o prawosławnej Wielkanocy czy Bożym Narodzeniu, że są to także terminy świąt grecko-katolickich, o czym z żalem mówią Ukraińcy, że o ich świętach się zapomina.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#PosełJacekKuroń">To jest to, co pan poseł Czech określił brakiem kompetencji, gdyż nie sądzę, by to było cokolwiek innego, zwłaszcza, że wyznanie to wśród Ukraińców w Polsce jest popularne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#KierownikRedakcjiMuzykiLudowejIIProgramuPolskiegoRadiawWarszawieMariaBaliszewska">Radio podaje taką informację. Sama jestem jej autorką, stąd wiem to dobrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#DyrektorOddziałuTelewizjiPolskiejwKatowicachRafałSzymoński">Na pytanie o mniejszość słowacką chciałbym odpowiedzieć, że w naszym ośrodku realizujemy różne programy, nie tylko informacyjne, ale i publicystyczne dla mniejszości słowackiej i czeskiej, chociaż inicjatyw ze strony tych mniejszości nie było żadnych w naszą stronę; to raczej my wychodzimy z takimi inicjatywami.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#DyrektorOddziałuTelewizjiPolskiejwKatowicachRafałSzymoński">W tej chwili bardzo dobrze rozwija się współpraca z mniejszością czeską. Jesteśmy w trakcie przygotowywania porozumienia o współpracy z telewizją ostrawską o wymianie programów, szkoleniu dziennikarzy, czy wspólnej realizacji programów. To są inicjatywy nasze i będę rad, jeżeli ze strony mniejszości spotkamy się z chęcią wysunięcia propozycji współpracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PosełJacekKuroń">Wydaje się być rzeczą słuszną, aby i mniejszość słowacką wpisać na przeglądowe spotkanie Komisji z mniejszością żydowską. Wyjaśnimy sobie razem te kwestie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#RedaktorNaczelnyRozgłośniPolskiegoRadiawOlsztynieWładysławBogdanowski">Z dyskusji dzisiejszej wynika, że to ile i jak mówi się o mniejszościach, czy jak często one same o sobie mówią, czy w telewizji czy w radiu, wynika z bezpośrednich układów z konkretną społecznością lokalną i stacją realizującą program.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#RedaktorNaczelnyRozgłośniPolskiegoRadiawOlsztynieWładysławBogdanowski">Wydaje mi się, że skoro doczekaliśmy się ustawy o radiu i telewizji, warto byłoby popracować nad zasadami dostępu mniejszości narodowych do publicznych środków masowego przekazu, przy czym rolę Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych określiłbym na dbającą o interesy mniejszości. Środki przekazu miałyby prawie określoną granicę tego, co mogą dać mniejszościom, zakładając dobrą wolę obu stron.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#RedaktorNaczelnyRozgłośniPolskiegoRadiawOlsztynieWładysławBogdanowski">Na razie mniejszości nie są zbyt majętne, ale należy założyć, że w przyszłości będą mogły ubiegać się o własną stację radiową, gdzie same dowolnie kształtowałyby program.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#RedaktorNaczelnyRozgłośniPolskiegoRadiawOlsztynieWładysławBogdanowski">Jako nadawcę publicznego interesuje mnie, czy audycja Polskiego Radia w Olsztynie w języku ukraińskim jest nadal audycją Polskiego Radia w Olsztynie czy też audycją, dla której moja stacja radiowa udostępnia środki techniczne i czas antenowy, natomiast zawartość merytoryczna audycji jest już sprawą nie moją, a ci którzy ją przygotowują muszą brać pod uwagę, że działają w państwie z określonymi przepisami prawa, których należy przestrzegać.</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#RedaktorNaczelnyRozgłośniPolskiegoRadiawOlsztynieWładysławBogdanowski">Następna kwestia, to finansowanie programów dla mniejszości - czy ma się odbywać ze środków abonamentowych, w których mniejszości też mają udział, czy też mają to być jakieś specjalne środki, np. z budżetu. To też warto by określić na drodze przepisu, będącego dla obu stron podstawą działania, co ułatwiłoby wszystkim zainteresowanym pracę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PosełJacekKuroń">Sprawa poruszona przez pana redaktora wydaje się być zasadniczej wagi i muszę przyznać, że myśmy na to nie wpadli.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#PosełJacekKuroń">W ogóle rysują się nam dwie ważne sprawy. Pierwsza, to o mniejszościach w środkach masowego przekazu, poruszona przez pana posła Krolla, dotycząca przecież naszych sąsiadów, z którymi dobre stosunki zależą w pewnym stopniu od stosunków z mniejszością.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#PosełJacekKuroń">Chcę państwu powiedzieć, że spotkanie naszej Komisji z mniejszością litewską i jej wysłuchanie i przyjęcie postulatów odegrało niebagatelną rolę w pracach nad traktatem polsko-litewskim. Istnieje dobra wola, chęć współpracy, chociaż pretensji nie brakuje.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#PosełJacekKuroń">W moim przekonaniu sprawą niesłychanej wagi jest na drodze audycji o mniejszościach przełamywanie stereotypów negatywnych naszych sąsiadów. I to prosimy mieć na względzie, ponieważ żadne zasady i ustalenia tego nie obejmą.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#PosełJacekKuroń">Dotyczy to zwłaszcza mniejszości liczebnie dużych, skupionych i na zachodzie, jak Niemcy i na wschodzie, jak Białorusini i Litwini, chociaż i mniej liczebnymi także należy się zająć.</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#PosełJacekKuroń">Szczególnie prosimy o uwzględnienie tego przez rozgłośnie lokalne, ale i programy ogólnopolskie także powinny mieć to na względzie, bo to sprawa ogólnopolska.</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#PosełJacekKuroń">Tak się np. składa, że stereotyp Litwina w Polsce jest bardzo dobry, Polaka na Litwie bardzo zły. Wyjątek stanowi suwalskie, gdzie stereotyp Litwina jest zły i tam działalność wokół zmiany stereotypu odgrywa wielką rolę. Nasza współpraca z mniejszością litewską z kolei też odgrywa olbrzymią rolę w zwalczaniu u Litwinów stereotypu Polaka.</u>
          <u xml:id="u-21.7" who="#PosełJacekKuroń">Poza Ukraińcami także Litwini mają poczucie rozproszenia. W okolicach Puńska jest ich około 15.000 i co najmniej drugie tyle jest w całym kraju, w związku z czym mniejszość litewska wysuwa postulat przeniesienia audycji nadawanej obecnie przez rozgłośnię białostocką na antenę ogólnopolską.</u>
          <u xml:id="u-21.8" who="#PosełJacekKuroń">Zdaję sobie sprawę, że rozważenie tego problemu przez państwa z radia - chociaż jego ranga nie jest duża - dałoby dobre efekty, gdyż jest to jednak audycja o mniejszości. Popieram ten postulat mniejszości litewskiej.</u>
          <u xml:id="u-21.9" who="#PosełJacekKuroń">Problemem audycji w programach ogólnopolskich radia i telewizji jest zasadniczym dla Ukraińców, bowiem są oni dość licznie reprezentowani, przy tym rozproszeni po całym kraju. Mam tu tę samą prośbę - gdyby audycję taką można było emitować w programach ogólnopolskich, byłoby to zaspokojeniem zasadniczych oczekiwań mniejszości ukraińskiej.</u>
          <u xml:id="u-21.10" who="#PosełJacekKuroń">Mam świadomość trudności takiego rozwiązania, ale chyba należałoby się zastanowić nad programem dla mniejszości i o mniejszościach, programem stałym przygotowywanym także z myślą o Polakach, którzy o tej mniejszości powinni się jak najwięcej dowiedzieć i zarazem we współpracy z mniejszościami według ich kolejności i liczebności.</u>
          <u xml:id="u-21.11" who="#PosełJacekKuroń">Byłyby więc w tym programie audycje wszystkich mniejszości występujących w naszym kraju, przy godzeniu dwóch celów: audycja dla mniejszości i audycja o mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-21.12" who="#PosełJacekKuroń">Na obecnym etapie naszej pracy potraktowalibyśmy tę sprawę jako prośbę - postulat i gotowi jesteśmy rozmawiać o szczegółach; jak to robić, jaki zespół by to robił, z kim i w jaki sposób by współpracowali. Polegałoby to pewnie na przenoszeniu audycji lokalnych na program ogólnopolski we współpracy z aktywnymi przedstawicielami mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-21.13" who="#PosełJacekKuroń">To pomysł ku rozwadze państwa. Pozostaje jeszcze kwestia czasu emisji, do którego zmian różne mniejszości zgłaszają zastrzeżenia, bowiem emitowanie takiej audycji w czasie nieatrakcyjnym dla słuchaczy to sztuka dla sztuki. Tyle z mojej strony w tej sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PosełJanWyrowiński">Sprawy mniejszości chyba zaczynają się dobrze układać, po części na pewno z uwagi na zapis w ustawie o zasadach funkcjonowania radia i telewizji, w jej art.21 pkt 8 stanowiącym, że do zadań publicznej radiofonii i telewizji należy w szczególności uwzględniać potrzeby mniejszości narodowych i grup etnicznych.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#PosełJanWyrowiński">Chciałbym tutaj gorąco poprzeć propozycję pana redaktora Bogdanowskiego, by na podstawie tego zapisu - może Krajowa Rada d/s Radia i Telewizji - chociaż nie jestem o tym do końca przekonany i trzeba to jednoznacznie ustalić - mogłaby opracować dyspozycję organizacyjną i roboczą, ustalającą reguły co wolno a czego nie wolno partnerom współpracującym na tej niwie, szczególnie w nowej sytuacji posiadania osobowości prawnej przez publiczne radio i telewizję.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#PosełJanWyrowiński">Dzisiaj chyba sprawy tej nie rozstrzygniemy, natomiast można wnosić o zaproszenie przez prezydium Komisji przedstawicieli Krajowej rady Radiofonii i Telewizji, z którymi po zakończeniu przez nich prac nad przydziałem pasm nadawania można by te sprawy omówić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PosełJacekKuroń">Jestem całkowicie za takim postawieniem sprawy z tym, że moja propozycja dotyczy jednoczesnego rozważania, propozycja wejścia na anteny ogólnopolskie radia i telewizji wspomnianych audycji dla mniejszości i jednocześnie o mniejszościach, dyskutowania nad ich rozmiarem, czasem nadawania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PosełWładysławWrona">Mam pytanie: czy nie byłoby wskazane, by na posiedzenie naszej Komisji poprosić np. parlamentarzystów krajów, których mniejszości u nas występują bądź ich przedstawicieli dyplomatycznych, aby przedstawili nam sprawę mniejszości polskiej w tych krajach, audycji tam nadawanych, ich pory i zakresu. Mogłoby to być pomocne dla naszych rozważań, jeżeli doprowadzenie do takiego spotkania jest możliwe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PosełJacekKuroń">Jest wniosek pana posła Moczulskiego o odbycie takiego wspólnego spotkania. Chciałbym jednak zwrócić od razu uwagę na to, że są to sprawy nieporównywalne. Niedawno w rozmowie z władzami litewskimi miałem kłopot z wyjaśnieniem, że jeżeli Litwinów w Polsce jest 30.000, natomiast Polaków na Litwie 300.000, to stosowanie proporcji tego typu w audycjach zmniejszyłoby ich rozmiar u nas prawie do zera. Taka wzajemność więc nie ma sensu. Chodzi tu raczej o połączenie dwóch aspektów: dla mniejszości i o mniejszościach dla większości - w jednej audycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PosełMirosławCzech">Ja chciałem zgłosić poparcie dla inicjatywy przedstawionej przez pana redaktora Bogdanowskiego, bowiem zasady takie są bardzo potrzebne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PosełSiergiejPlewa">Mam odmienne zdanie niż pan poseł stawiający sprawę „coś - za coś”, że musimy się porównać z krajami dającymi coś dla polskiej mniejszości. Jedno z drugim nie ma nic wspólnego. Mniejszości narodowe w Polsce to normalni polscy obywatele, tworzący całość naszej narodowej kultury, a traktowanie ich spraw tylko według wzajemności wydaje się nieporozumieniem.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#PosełSiergiejPlewa">Na ile można, należałoby czas antenowy dla mniejszości - jeżeli oczywiście jest o czym mówić - powiększać aż do zaspokojenia potrzeb.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#PosełSiergiejPlewa">Moim zdaniem audycje radiowe w Białymstoku są dobre i jeżeli nie ma przeszkód, można by je z powodzeniem przenieść na antenę ogólnopolską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#DyrektorOddziałuTelewizjiPolskiejwKatowicachRafałSzymoński">Przysłuchując się państwa dyskusji chciałbym zwrócić uwagę na pewne niebezpieczeństwo.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#DyrektorOddziałuTelewizjiPolskiejwKatowicachRafałSzymoński">Podzielam opinię pana redaktora Bogdanowskiego co do uregulowań prawnych dotyczących mniejszości narodowych w mediach, niemniej proszę o zwrócenie uwagi, że minęły trzy lata i uregulowań nie ma, a wiele w sprawie obecności mniejszości na antenach zrobiono.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#DyrektorOddziałuTelewizjiPolskiejwKatowicachRafałSzymoński">Na podstawie moich trzyletnich doświadczeń przestrzegałbym przed tworzeniem takich gett w programach: 15 minut, pół godziny, w czwartek, w sobotę - jest to niebezpieczne, bo może prowadzić do myślenia: dajemy im te pół godziny i niech się odczepią. Ja jestem za integrowaniem mniejszości z programem radiowym i telewizyjnym w sposób naturalny, że mniejszości są w programach obecne na stałe w różnej formie. Pamiętam szereg programów zrobionych wspólnie z panem posłem Krollem, gdzie dyskusje były niezwykle burzliwe, ostre, ale szalenie pouczające na różne tematy, nie tylko mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#DyrektorOddziałuTelewizjiPolskiejwKatowicachRafałSzymoński">Stąd powstał bardzo istotny efekt, że mniejszości nie są postrzegane jako dziwoląg, zagrożenie, ale są czymś naturalnym w programie. I za taką codzienną obecnością problemów mniejszości opowiadam się i na to zwracam uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PosełJanWyrowiński">Na kanwie dość szczegółowych rozważań, na pewno nie do rozstrzygnięcia dzisiaj nasunęły mi się kwestie do rozważenia, hipotetyczne, ale możliwe.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#PosełJanWyrowiński">Pierwsza, to możliwe rozgrywki czy różnice zdań między rożnymi odłamami tej samej mniejszości, z których jeden przekaże swoje poglądy i drugi będzie chciał także siebie na antenie przedstawić - wyniknie problem udostępnienia odpowiedniego czasu na antenie.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#PosełJanWyrowiński">Druga, to wszystko związane z możliwym uruchomieniem stacji nadawczej z własnym programem przez jedną z mniejszości; czy i jakie powinny obowiązywać zasady czy szczegółowe uregulowania, kryteria przyznawania koncesji.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#PosełJanWyrowiński">I wreszcie pragnę wyrazić gorące poparcie dla propozycji pana posła Czecha propagowania w ramach telewizji edukacyjnej problematyki mniejszościowej dla dzieci i młodzieży. Przyniesie to z pewnością wielkie korzyści edukacyjne i wychowawcze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#RedaktorNaczelnyRozgłośniPolskiegoRadiawOlsztynieWładysławBogdanowski">Z dyskusji wyłaniają się dla mnie dwie oddzielne sprawy. Pierwsza, nie wymagająca żadnych uregulowań, to kształtowanie przy pomocy rad programowych naszej polityki programowej tak, żeby spełniać rolę radia publicznego, tj. tak przedstawiać sprawy mniejszości, by prowadzić do koegzystencji z pozostałymi grupami narodowościowymi. Wydaje mi się, że za to będziemy rozliczani przez nasze władze spółek, rady nadzorcze i programowe oraz Krajowa Radę Radiofonii i Telewizji. I to jest sprawa naszej wewnętrznej polityki programowej.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#RedaktorNaczelnyRozgłośniPolskiegoRadiawOlsztynieWładysławBogdanowski">Oddzielnie trzeba widzieć sprawę zasad, o których mówiłem, ponieważ naszym zadaniem jest nie doprowadzać do konfliktów i napięć sposobem przedstawiania spraw albo łagodzić już istniejące zadrażnienia.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#RedaktorNaczelnyRozgłośniPolskiegoRadiawOlsztynieWładysławBogdanowski">Natomiast zasady dostępu mniejszości do przekazu powinny być klarowne i właśnie mniejszości powinny mówić o sobie, nie my o nich. Albo też w jaki sposób radio nasze do nich przemawiać powinno, gdyby taką formułę przyjęto.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#RedaktorNaczelnyRozgłośniPolskiegoRadiawOlsztynieWładysławBogdanowski">Sprawa koncesji wydaje się być rozstrzygnięta przez przepisy w tej mierze obowiązujące, gdyż każdy obywatel spełniając określone przepisami warunki może o koncesję radiową się ubiegać. Rzeczą Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji jest przyznanie bądź nie przyznanie koncesji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#DoradcaministrawUrzędzieRadyMinistrówStanisławPlewako">Jestem przedstawicielem Biura d/s Polonii i chciałbym nawiązać do wypowiedzi pana posła Siergieja Plewy. Oczywiście prostej zależności między sytuacją Polonii w krajach ościennych i mniejszości tych narodowości w Polsce nie ma, z tym podejściem skończyliśmy bardzo dawno. Jest natomiast sprawa partnerskich układów i wykorzystywania wymiany wzajemnej audycji radiowych i telewizyjnych między krajami sąsiednimi o narodach stanowiących mniejszość.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#DoradcaministrawUrzędzieRadyMinistrówStanisławPlewako">Wydaje się, że kontakty takie wspólnie z Komisją Łączności z Polakami za Granicą, z przedstawicielami środków masowego przekazu z Ukrainy, Białorusi, Litwy są jak najbardziej wskazane i należy dążyć do ich intensyfikacji, co może przynieść tylko korzyści.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PosełJacekKuroń">Cieszę się, że w omawianej dzisiaj dziedzinie w ciągu ostatnich trzech lat dokonaliśmy znacznego postępu. Świadczy o tym dorobek i chęci dalszej pracy państwa z radia i telewizji i działalność stowarzyszeń mniejszościowych, które o takie działania zabiegały.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#PosełJacekKuroń">Wszystko wskazuje na to, że jesteśmy na dobrej drodze do maksymalnie sensownego rozwiązania całościowego tej sprawy.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#PosełJacekKuroń">Bardzo ważne wydaje się umiejętne łączenie programów dla mniejszości i o mniejszościach dla Polaków, gdyż ta droga wydaje się właściwą, by bez szkody dla ogółu telewidzów poszerzać dział mniejszości w radiu i telewizji.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#PosełJacekKuroń">Im bardziej uniwersalny walor przekazu, tym więcej czasu można mu poświęcić i odwrotnie. Rola edukacji dla dobra wzajemnych stosunków jest duża.</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#PosełJacekKuroń">Jeśli chodzi o zasady dostępu mniejszości do środków przekazu, dobrze będzie uzgodnić tę sprawę w oparciu o stosowny przepis ustawy o radiu i telewizji, opracować pewne szczegółowe zasady i myślę, że my to zrobimy.</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#PosełJacekKuroń">Problemy związane z czasem audycji, przesuwaniem na antenę ogólnopolską, o jakich wymieniliśmy uwagi, będziemy się starali rozwiązywać w bieżącej współpracy.</u>
          <u xml:id="u-32.6" who="#PosełJacekKuroń">Dziękuję serdecznie za udział w posiedzeniu, które wobec wyczerpania porządku obrad, zamykam.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>