text_structure.xml 202 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Otwieram posiedzenie Komisji.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Witam posłów oraz zaproszonych gości.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Zgodnie z zaproszeniem przedmiotem dzisiejszego posiedzenia naszej Komisji jest organizacja, finansowanie i program kształcenia w szkołach rolniczych w okresie przemian społeczno-gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Proponujemy przyjęcie następującego sposobu procedowania. W pierwszej kolejności wysłuchamy informacji o stanie i kierunkach rozwoju oświaty rolniczej w woj. szczecińskim do 2010 r. Jak rozumiem, pan wicewojewoda zechce być referentem tej informacji.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">W punkcie drugim przedstawiciel Najwyższej Izby Kontroli przedstawi nam informację o wynikach kontroli działalności ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej w zakresie organizacji i nadzoru rolniczych szkół zawodowych oraz funkcjonowania tych szkół.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">W punkcie trzecim zostanie przedstawiona koncepcja kształcenia młodzieży wiejskiej w szkołach średnich Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Po omówieniu tych trzech punktów odbędzie się runda pytań do referentów. Po odpowiedziach rozpoczęlibyśmy dyskusję. Zakończenie posiedzenia zostało zaplanowane ok. godz. 13.30.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Chcę przypomnieć, że czeka nas nie tylko atrakcyjny, ale i długi dzień pracy. Dobrze by było, żebyśmy trzymali się ustalonego harmonogramu.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Myślę, że możemy już rozpocząć obrady Komisji.</u>
          <u xml:id="u-1.9" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Zgodnie z planem, jako pierwszy zabierze głos pan wicewojewoda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#WicewojewodaszczecińskiKarolOsowski">Witam państwa serdecznie. Dziękuję posłom za to, że zechcieli zaszczycić nasze województwo swoją obecnością. Żywię przekonanie, że będą państwo mieli okazję zapoznać się z działaniami, które uważamy za lepsze od stosowanych gdzie indziej. Uważamy, że po uzgodnieniach można będzie takie działania rozszerzyć ponadregionalnie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#WicewojewodaszczecińskiKarolOsowski">Nie będę przedstawiał państwu długiego sprawozdania. W kilku zdaniach przedstawię państwu tezy dotyczące spraw, które w naszym przekonaniu są najistotniejsze na terenie woj. szczecińskiego. Tezy te wiążą się bezpośrednio z całą sferą rolnictwa, obsługą tego rolnictwa i kształceniem kadr dla rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#WicewojewodaszczecińskiKarolOsowski">Zapewne doskonale wiecie państwo o tym, że w naszym województwie dokonaliśmy transformacji ustrojowej. Ponad 2/3 obszarów rolnych stanowiły wielkie kombinaty państwowe, które przekształciliśmy w układ zarządzania menadżerskiego. Było to trudne i nie ustrzegliśmy się od popełnienia pewnych błędów.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#WicewojewodaszczecińskiKarolOsowski">Efektem tej transformacji jest także to, że mamy wiele miejscowości, w których po likwidacji PGR-ów ludzie wykształceni nie pracują w swoim zawodzie. Mają oni kłopot ze znalezieniem pracy w ogóle, a szczególnie w rolnictwie.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#WicewojewodaszczecińskiKarolOsowski">Doprowadziliśmy do tego, że ziemia na naszym terenie nie leży odłogiem. Dzierżawcy coraz lepiej radzą sobie z bezpośrednią produkcją. Jest oczywiste, że nie są to dzierżawcy będący kapitalistami. Brak kapitału w obrocie powoduje kłopoty, które w zasadzie są jeszcze przed nami. Tych kłopotów jeszcze nie rozstrzygnęliśmy. Nie rozwiązaliśmy jeszcze wielu problemów.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#WicewojewodaszczecińskiKarolOsowski">Okazuje się, że możliwości kredytowe są bardzo słabe. Dzierżawcy nie dysponują własnymi środkami. Na terenach wiejskich istnieje nadprodukcja siły roboczej. Dotyczy to przede wszystkim młodzieży, która kończy szkoły rolnicze.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#WicewojewodaszczecińskiKarolOsowski">Uważamy, że udało się nam, jako administratorom tego województwa, zrobić także coś dobrego. Nie dopuściliśmy w okresie transformacji ustrojowej do zlikwidowania systemu szkolnictwa rolniczego na terenie województwa. Udało nam się nie popełnić w tej sprawie błędów, które zostały popełnione w innych częściach Polski, gdzie dziecko zostało wylane wraz z kąpielą.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#WicewojewodaszczecińskiKarolOsowski">W naszym województwie ta struktura oświatowa pozostała. Uchowała się dlatego, że uznaliśmy, iż jest ona odpowiednio dobrze umocowana kadrowo i jest potrzebna.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#WicewojewodaszczecińskiKarolOsowski">Jest oczywiste, że to kształcenie w zakresie ilościowym i jakościowym nie może utrzymać się docelowo. Niezbędna będzie restrukturyzacja tego szkolnictwa. Nie jesteśmy wszystko wiedzącymi omnibusami. Nie umiemy jednoznacznie powiedzieć, czy i w jakim zakresie centra edukacji rolniczej będą optymalnym rozwiązaniem także w XXI wieku.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#WicewojewodaszczecińskiKarolOsowski">Jesteśmy jednak przeświadczeni o tym, że należy doprowadzić do poszerzenia zakresu kształcenia, żeby zlikwidować monokulturę wykształceniową młodzieży wiejskiej. Przy obecnym wykształceniu jest im bardzo trudno znaleźć odpowiednią pracę.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#WicewojewodaszczecińskiKarolOsowski">Nie ukrywam tego, że jesteśmy zadowoleni, iż w toku transformacji znaczny nacisk położyliśmy na kształcenie młodzieży żeńskiej na wsi. Uważamy, że jest to duży problem społeczny. Polega on na tym, że nie ma zbyt wiele młodych kobiet, które chciałyby z pełnym zaangażowaniem, pracuje niezwykle ciężko, poświęcić swoje życie pracy na wsi.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#WicewojewodaszczecińskiKarolOsowski">W związku z tym wracamy do sprawdzonych formuł i kształcimy młode kobiety w takim kierunku, żeby mogły zarządzać finansami w gospodarstwach rodzinnych. Będą one mogły prowadzić rozległe domy, będą mogły zarządzać gospodarstwami, które przynajmniej w części, oprócz czystej produkcji rolnej, zajmować się będą także agroturystyką, jako że bogactwem naszego województwa są tereny rolne i turystyczne.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#WicewojewodaszczecińskiKarolOsowski">Szczególnie dotyczy to południowej części naszego województwa. Rozwój infrastruktury technicznej w tej części województwa jest stosunkowo słaby. Na wsiach nie ma tam zbyt wielu urządzeń technicznych ani dobrze zorganizowanego zaplecza życiowego. Nie zachęca to ludzi do pozostawania w tych miejscowościach.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#WicewojewodaszczecińskiKarolOsowski">Mamy przeświadczenie, że to kształcenie, które w tej chwili tak bardzo wszystkich zajmuje, musi być o wiele bardziej skoncentrowane. Jesteśmy przeświadczeni, iż poświęcanie wielu lat na tę naukę i rozwadnianie tego procesu jest niekorzystne zarówno dla młodzieży, jak i dla gospodarki naszego województwa. Chcielibyśmy, żeby ta formuła kształcenia była skondensowana.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#WicewojewodaszczecińskiKarolOsowski">Dobrze się złożyło, że zainwestowaliśmy w Wojewódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego. Akademia Rolnicza jest na nas nieco obrażona, gdyż znaczną część zadań tej akademii przejął Wojewódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#WicewojewodaszczecińskiKarolOsowski">Prawdą jest jednak, że rolnicy bezpośrednio pracujący na wsi o wiele chętniej i częściej spotykają się z pracownikami Wojewódzkiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego niż z profesurą Akademii Rolniczej.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#WicewojewodaszczecińskiKarolOsowski">Jesteśmy przekonani o tym, że musimy doprowadzić do utworzenia ciągu edukacyjnego, w ramach którego młodzież podejmująca naukę w szkołach stopnia zasadniczego, do techników lub liceów (jak zapewne już niedługo będzie), miała niezakłócony tok nauczania. Chodzi nam o to, żeby młodzież mogła studiować bez stresów i kłopotów.</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#WicewojewodaszczecińskiKarolOsowski">Nie jest wielką tajemnicą, że na terenie naszego województwa obserwowany jest trend niskiego wykształcenia, szczególnie wśród ludności wiejskiej. Mówię o tym z żalem. Powinniśmy dążyć do maksymalnej scholaryzacji tej młodzieży. Obecnie nie udaje nam się tego dokonać.</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#WicewojewodaszczecińskiKarolOsowski">Odbicie tej sytuacji znajdujemy w zestawieniach, które przesyła nam szef Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego proszą nas o to, żebyśmy zastanowili się co zrobić, żeby młodzież idąca do wojska umiała obsłużyć urządzenia techniczne. Zdarza się tak, że 85% tej młodzieży to młodzi mężczyźni, którzy zakończyli swoją edukację na poziomie szkoły podstawowej. Nie mają żadnego innego wykształcenia.</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#WicewojewodaszczecińskiKarolOsowski">Wiedzą państwo o tym, że są oni potrzebni w różnych miejscach kraju. Istnieją bardzo różne formacje wojska, które chciałyby skorzystać z wiedzy i zdrowia tych ludzi. Jak dotąd nie udaje się to zbyt dobrze.</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#WicewojewodaszczecińskiKarolOsowski">Mam także powiedzieć o zapotrzebowaniu na wykształcone kadry w rolnictwie. Tak się składa, że coraz mniej osób będzie fizycznie pracować na roli. Na terenie naszego województwa dominują i będą dominować w przyszłości wielkie gospodarstwa. W takich gospodarstwach wystarczy kilka osób odpowiednio wyposażonych w sprzęt techniczny. Właściciele i dzierżawcy dysponują coraz lepszym sprzętem.</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#WicewojewodaszczecińskiKarolOsowski">Cała obudowa rolnictwa oraz infrastruktura wiejska i małomiasteczkowa będzie wymagać coraz większej rzeszy, coraz lepiej wykształconej młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#WicewojewodaszczecińskiKarolOsowski">Jesteśmy o tyle nietypowym województwem w skali kraju, iż 75% ludności to mieszkańcy miast i miasteczek. Na terenie województwa mieszka ponad 1 mln osób. Procent urbanizacji województwa jest stosunkowo wysoki. Nawet z najmniejszych miejscowości są względnie niedalekie odległości do Szczecina (miasta wojewódzkiego) i do miast, które pretendują, aby być siedzibami starostw lub powiatów.</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#WicewojewodaszczecińskiKarolOsowski">Mam także przeświadczenie, że trzeba będzie bardzo dużo zmienić, aby młodzież miejska mogła w większej liczbie docierać do szkół wyższych. Jest paradoksem historycznym, trudnym dla mnie do zrozumienia i przyjęcia, iż procent młodzieży chłopskiej czy wiejskiej, która studiowała w okresie 20-lecia międzywojennego, był o wiele wyższy niż teraz. Teraz poprawiły się przecież znakomicie warunki i możliwości nauki, szczególnie na studiach wyższych.</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#WicewojewodaszczecińskiKarolOsowski">W toku opracowywania i negocjacji z Ministerstwem Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej jest problem ukształtowania centrum edukacji rolniczej na terenie województwa. Nie chciałbym przesądzać tej sprawy.</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#WicewojewodaszczecińskiKarolOsowski">Mamy bardzo dużo obiektów, które mogłyby znakomicie pełnić taką funkcję. Nie jest kwestią przypadku, że Stargard Szczeciński gości dzisiaj państwa u siebie. Ten obszar naszego województwa od wielu lat wyróżnia się wysokim poziomem kształcenia młodzieży rolniczej.</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#WicewojewodaszczecińskiKarolOsowski">Chcielibyśmy, żeby baza materialna została odpowiednio wzmocniona. Jesteśmy przeświadczeni o tym, że w 12 szkołach nie da się długo utrzymać sal komputerowych i pracowni przedmiotowych, które będą musiały być koncentrowane. Sprzęt, urządzenia, aparatura, odczynniki i wszystko to, co jest niezbędne do dobrego funkcjonowania takich pracowni, będą coraz droższe. Coraz trudniej będzie rozpraszać środki. W moim przekonaniu, ten proces koncentracji jest nieuchronny.</u>
          <u xml:id="u-2.27" who="#WicewojewodaszczecińskiKarolOsowski">Na zakończenie chciałbym państwa prosić, abyście przyjęli wniosek, który jest rozbieżny z wnioskiem zawartym w opracowaniu pana posła Kopcia. My, to znaczy pan wojewoda Tałasiewicz i ja, uważamy, że procedury nadzorcze nad szkolnictwem rolniczym powinny - przynajmniej jeszcze przez jakiś czas - pozostać w gestii Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej bądź Ministerstwa Edukacji Narodowej. Powinien to robić zarządca centralny.</u>
          <u xml:id="u-2.28" who="#WicewojewodaszczecińskiKarolOsowski">Uplasowanie tego szkolnictwa w układzie samorządowym rodzi realne zagrożenie względnie łatwego likwidowania tego szkolnictwa. Obserwujemy bardzo uważnie to, co dzieje się ze szkołami podstawowymi przekazanymi samorządom. Boimy się, że może się okazać, iż szkoły rolnicze nie będą mogły sobie poradzić, a władze samorządowe, starając się wybierać różne warianty, które nie będą absorbowały ich środków budżetowych, mogą skłaniać się do likwidacji tego profilu szkolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-2.29" who="#WicewojewodaszczecińskiKarolOsowski">Mówię o tym nie bez kozery. Na terenie naszego województwa doświadczyliśmy już takiej transformacji w zakresie szkolnictwa zawodowego przyzakładowego. Najbogatsze zakłady w naszym województwie, w drugiej kolejności, zaraz po zlikwidowaniu całego zaplecza socjalnego, zlikwidowały szkolnictwo przyzakładowe. W związku z tym powstała luka.</u>
          <u xml:id="u-2.30" who="#WicewojewodaszczecińskiKarolOsowski">Na szczęście pojawiło się szczecińskie centrum edukacyjne, które przejęło część tych zadań. Kształci ono młodzież w kierunkach zawodów miejskich.</u>
          <u xml:id="u-2.31" who="#WicewojewodaszczecińskiKarolOsowski">Istnieje jednak zagrożenie, że szkoły kształcące młodzież w kierunkach rolniczych, gdyby znalazły się w gestii burmistrzów i wójtów, a generowałyby duże wydatki, mogłyby paść ofiarą dość szybkiej deglomeracji.</u>
          <u xml:id="u-2.32" who="#WicewojewodaszczecińskiKarolOsowski">Jeśli chodzi o regionalizację przedmiotów kształcenia, to uważam, że powinna się tu dokonać także znaczna zmiana. W kraju mamy takie regiony, które znakomicie sobie radzą z niektórymi rodzajami produkcji. Nie ma żadnego powodu, żeby olsztyńska Akademia Rolnicza koncentrowała wokół siebie szkolnictwo średnie Polski północno-wschodniej w jakimś rodzaju działalności, a Akademia Rolnicza w Szczecinie szkolnictwo średnie Polski zachodniej.</u>
          <u xml:id="u-2.33" who="#WicewojewodaszczecińskiKarolOsowski">Nie ma też powodu, żeby Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego była Oxfordem w zakresie wykształcenia rolniczego w Polsce i żeby trafiali do niej najlepsi, wyselekcjonowani studenci, którzy w przyszłości tworzyliby elitę zarządzania rolnictwem w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-2.34" who="#WicewojewodaszczecińskiKarolOsowski">To już wszystkie uwagi, którymi chciałem się z państwem podzielić. Proszę, żebyście państwo obejrzeli wszystko na własne oczy. Żadna reklama nie jest tu potrzebna.</u>
          <u xml:id="u-2.35" who="#WicewojewodaszczecińskiKarolOsowski">Nic tak dobrze nie przekonuje, jak własne obserwacje. Żywię przekonanie, że państwo obserwując to, co robimy, a szczególnie patrząc na działania Wojewódzkiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego zechcą, zgodzić się z moim poglądem, iż jest to ośrodek wiodący i przyszłościowy.</u>
          <u xml:id="u-2.36" who="#WicewojewodaszczecińskiKarolOsowski">W latach następnych będziemy zmierzać do tego, żeby pełnił on funkcję intelektualnego nadzorcy nad szkolnictwem rolniczym stopnia średniego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">W swoim wystąpieniu poruszył pan wiele kwestii, które będziemy mogli podjąć w dyskusji. Niezmiernie ważną kwestią jest to, komu ma podlegać oświata rolnicza i jak ona ma funkcjonować. Jest to kwestia ważna, choć kontrowersyjna.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Myślę, że to, co za chwilę powie nam przedstawiciel Najwyższej Izby Kontroli, przybliży nam te problemy w skali kraju i pokaże, jak istotna jest ta sprawa. Jest to ważne szczególnie w sytuacji, gdy poziom wykształcenia ludności wiejskiej i miejskiej nie wyrównuje się. Niestety, ten dystans nie zmniejsza się. Określiłam tę sprawę bardzo delikatnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#WicedyrektorDepartamentuRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejwNajwyższejIzbieKontroliSzymonGoć">Najwyższa Izba Kontroli przeprowadziła pod koniec 1995 r. kontrolę działalności ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej w zakresie organizacji i nadzoru rolniczych szkół zawodowych oraz funkcjonowania tych szkół.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#WicedyrektorDepartamentuRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejwNajwyższejIzbieKontroliSzymonGoć">Kontrolą zostały objęte lata 1991–1995 włącznie. Kontrole zostały przeprowadzone na terenie 17 województw. Niestety, dzisiejsi gospodarze posiedzenia Komisji nie byli objęci tą kontrolą, co wynika z naszych materiałów.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#WicedyrektorDepartamentuRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejwNajwyższejIzbieKontroliSzymonGoć">Z tego powodu przykłady i oceny, które będę przedkładał, będą pochodziły z innych województw. Być może sprawy te będą mogły być wykorzystane także u państwa, choćby na zasadzie profilaktyki. Niektóre z omawianych spraw mogą występować także na terenie woj. szczecińskiego.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#WicedyrektorDepartamentuRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejwNajwyższejIzbieKontroliSzymonGoć">Kontrolą objęliśmy 30 zespołów szkół rolniczych oraz Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Wyniki kontroli przedstawione zostały w informacji zbiorczej, którą Najwyższa Izba Kontroli przedłożyła m.in. Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#WicedyrektorDepartamentuRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejwNajwyższejIzbieKontroliSzymonGoć">W swoim wystąpieniu skoncentruję się na zasygnalizowaniu niektórych problemów stwierdzonych w trakcie kontroli.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#WicedyrektorDepartamentuRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejwNajwyższejIzbieKontroliSzymonGoć">Tempo zmian wprowadzanych w latach 1991–1995 w systemie organizacji, finansowania i programu kształcenia rolniczego było zbyt wolne. Nie gwarantuje to w najbliższych latach zdecydowanej poprawy w zakresie dostosowania szkolnictwa rolniczego do nowych potrzeb gospodarczych i społecznych.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#WicedyrektorDepartamentuRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejwNajwyższejIzbieKontroliSzymonGoć">W szkołach rolniczych utrzymywała się bez większych zmian liczba szkół z przestarzałą strukturą, ukształtowaną jeszcze w latach 60. i wcześniej.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#WicedyrektorDepartamentuRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejwNajwyższejIzbieKontroliSzymonGoć">W 1995 r. szkół podległych Ministerstwu Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej było 2078. Liczba tych szkół w porównaniu z 1991 r. wzrosła o 40. W tej grupie szkół funkcjonowały głównie szkoły średnie zawodowe. Stanowiły one ok. 60% wszystkich szkół podległych ministerstwu.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#WicedyrektorDepartamentuRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejwNajwyższejIzbieKontroliSzymonGoć">W toku kontroli stwierdzono, że dokonywane zmiany w organizacji tych szkół w większości przypadków były niezgodne z przepisami ustawy o systemie oświaty. Postanowienia tej ustawy mówią, że szkoły rolnicze mogą być zakładane i likwidowane za zgodą ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#WicedyrektorDepartamentuRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejwNajwyższejIzbieKontroliSzymonGoć">W ponad połowie badanych szkół w latach 1991–1994 czynności te były wykonywane przez wojewodów w drodze nieformalnego powierzenia im przez ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej wykonywania niektórych zadań związanych z prowadzeniem tych szkół.</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#WicedyrektorDepartamentuRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejwNajwyższejIzbieKontroliSzymonGoć">Wolno przebiegała reforma programowa w szkołach rolniczych. Prowadzone w badanym okresie przez Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Ministerstwo Edukacji Narodowej prace mające na celu dostosowanie kierunków kształcenia młodzieży wiejskiej do zmieniającej się sytuacji gospodarczej miały charakter przygotowawczy i były znacznie rozciągnięte w czasie.</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#WicedyrektorDepartamentuRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejwNajwyższejIzbieKontroliSzymonGoć">W roku szkolnym 1995/1996 szkoły rolnicze prowadziły kształcenie aż w 34 zawodach według obowiązującej klasyfikacji zawodów z 1982 r. i w 14 zawodach według klasyfikacji z 1986 r. Szkoły te przygotowywały się do prowadzenia kształcenia w 15 zawodach według nowej klasyfikacji z 1993 r.</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#WicedyrektorDepartamentuRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejwNajwyższejIzbieKontroliSzymonGoć">Do końca 1995 r. nie została wdrożona nowa klasyfikacja zawodów. Stało się tak z powodu nieopracowania przez Ministerstwo Edukacji Narodowej dokumentacji programowej do klasyfikacji zawodów z 1993 r. Innym powodem było niedokonanie przez Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oceny efektywności kształcenia we wszystkich zawodach i specjalnościach. Ministerstwo było zobowiązane do dokonania takiej oceny przez ustawę o systemie oświaty.</u>
          <u xml:id="u-4.13" who="#WicedyrektorDepartamentuRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejwNajwyższejIzbieKontroliSzymonGoć">W co trzeciej badanej szkole kształcenie nie było dostosowane do potrzeb i warunków regionu. Powodem był brak rozeznania szkół o stopniu zatrudnienia absolwentów w wyuczonym zawodzie. Z tego m.in. powodu pod koniec 1995 r. bez pracy pozostawało od 18 do 90% absolwentów.</u>
          <u xml:id="u-4.14" who="#WicedyrektorDepartamentuRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejwNajwyższejIzbieKontroliSzymonGoć">Wyniki kontroli wskazują również na to, że nie zostały zapewnione warunki do pełnej realizacji programów nauczania i minimów programowych specjalistycznych przedmiotów zawodowych. Stało się tak głównie z powodu niedostatecznego wyposażenia w pomoce naukowe i niewystarczających kwalifikacji zawodowych kadry nauczycielskiej zajmującej się kształceniem zawodowym.</u>
          <u xml:id="u-4.15" who="#WicedyrektorDepartamentuRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejwNajwyższejIzbieKontroliSzymonGoć">W ponad połowie badanych szkół stwierdzono niedostateczne wyposażenie nauczycieli, uczniów i bibliotek w podręczniki dopuszczone do użytku szkolnego przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. Głównym powodem był brak takich podręczników w handlu. Często szkołom brakowało środków na zakup tych podręczników.</u>
          <u xml:id="u-4.16" who="#WicedyrektorDepartamentuRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejwNajwyższejIzbieKontroliSzymonGoć">W co trzeciej szkole ok. 10% nauczycieli nie posiadało odpowiedniego przygotowania określonego w ustawie Karta nauczyciela i w rozporządzeniu ministra edukacji narodowej z października 1991 r.</u>
          <u xml:id="u-4.17" who="#WicedyrektorDepartamentuRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejwNajwyższejIzbieKontroliSzymonGoć">W co drugiej badanej szkole nieprawidłowo organizowano praktyki dla uczniów, które nie były integralną częścią ich kształcenia zawodowego. W umowach zawieranych z zakładami pracy w sprawie nauki zawodu uczniów nie określano form organizacyjnych, dat rozpoczęcia i zakończenia praktyki lub nauki, list uczniów odbywających zajęcia praktyczne, nazw i numerów programów nauczania.</u>
          <u xml:id="u-4.18" who="#WicedyrektorDepartamentuRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejwNajwyższejIzbieKontroliSzymonGoć">Wyposażenie dydaktyczno-produkcyjne gospodarstw pomocniczych w tych szkołach było niedostateczne. Ograniczało to znacznie możliwości realizacji praktycznej nauki zawodu. Związane to było głównie z brakiem środków finansowych na modernizację wyposażenia.</u>
          <u xml:id="u-4.19" who="#WicedyrektorDepartamentuRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejwNajwyższejIzbieKontroliSzymonGoć">Pomimo zapoczątkowania reformy programowej i organizacyjnej szkół rolniczych, szkołom tym nie zostały zapewnione odpowiednie środki finansowe z budżetu państwa. Dotyczyło to szczególnie lat 1993–1994. Środki te miały być przeznaczone na realizację określonych zamierzeń uchwalonych przez Sejm w czerwcu 1994 r. Mam tu na myśli „Założenia polityki społeczno-gospodarczej dla wsi, rolnictwa i gospodarki żywnościowej do 2000 r.” i „Główne kierunki doskonalenia systemu edukacji w Polsce”.</u>
          <u xml:id="u-4.20" who="#WicedyrektorDepartamentuRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejwNajwyższejIzbieKontroliSzymonGoć">W analizowanym okresie występował w szkołach rolniczych stały niedostatek środków na wynagrodzenia i wydatki rzeczowe. Powodowało to zakłócenia i utrudnienia w pracy tych szkół.</u>
          <u xml:id="u-4.21" who="#WicedyrektorDepartamentuRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejwNajwyższejIzbieKontroliSzymonGoć">Zastrzeżenia kontroli budziła także organizacja i prowadzenie obsługi finansowej tych szkół przez Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Niezgodnie z ustawą o systemie oświaty i rozporządzeniem ministra finansów z 2 sierpnia 1991 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu wykonywania budżetu państwa, Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej wyznaczyło w 1992 r. urzędy wojewódzkie jako dysponentów II stopnia środków budżetowych przeznaczonych na działalność szkół rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-4.22" who="#WicedyrektorDepartamentuRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejwNajwyższejIzbieKontroliSzymonGoć">Dopiero w 1993 r., po zgłoszeniu w tej sprawie krytycznych uwag przez Ministerstwo Finansów, Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej ustaliło, że dysponentami II stopnia będzie 49 zespołów szkół (po jednym zespole w każdym województwie) oraz powołało 630 szkół i filii jako dysponentów środków budżetowych III stopnia.</u>
          <u xml:id="u-4.23" who="#WicedyrektorDepartamentuRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejwNajwyższejIzbieKontroliSzymonGoć">Krytycznie należy ocenić sprawowanie nadzoru przez ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej nad działalnością szkół rolniczych. Ograniczał się on jedynie do analiz okresowych sprawozdań GUS oraz wysyłania pism okólnych.</u>
          <u xml:id="u-4.24" who="#WicedyrektorDepartamentuRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejwNajwyższejIzbieKontroliSzymonGoć">Przy braku właściwego nadzoru w 12 statutach szkół (na 14 analizowanych) obowiązywały nieprawidłowe zapisy. W statutach tych zapisywano m.in., że organem prowadzącym szkołę jest wojewoda.</u>
          <u xml:id="u-4.25" who="#WicedyrektorDepartamentuRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejwNajwyższejIzbieKontroliSzymonGoć">Ministerstwo nie egzekwowało również od dyrektorów szkół obowiązku nadsyłania statutów w celu ich weryfikacji. Mało wnikliwie analizowane były statuty, które były nadsyłane do ministerstwa.</u>
          <u xml:id="u-4.26" who="#WicedyrektorDepartamentuRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejwNajwyższejIzbieKontroliSzymonGoć">Dopuszczono przez to do przyjmowania statutów, które w 60% kontrolowanych szkół nie ujmowały wszystkich typów szkół faktycznie funkcjonujących.</u>
          <u xml:id="u-4.27" who="#WicedyrektorDepartamentuRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejwNajwyższejIzbieKontroliSzymonGoć">W nienależytym zakresie sprawowano także nadzór pedagogiczny nad prowadzonymi szkołami. Minister rolnictwa i gospodarki żywnościowej wbrew przepisom ustawy o systemie oświaty upoważnił wojewodów do prowadzenia czynności nadzoru w szkołach rolniczych, choć nie miał takiego prawa.</u>
          <u xml:id="u-4.28" who="#WicedyrektorDepartamentuRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejwNajwyższejIzbieKontroliSzymonGoć">Niedostatecznie sprawowany był przez dyrektorów kontrolowanych szkół nadzór nad pracą nauczycieli. W ponad połowie szkół nie przestrzegano w pełni przepisów rozporządzenia ministra edukacji narodowej z grudnia 1991 r. w sprawie szczegółowych zasad sprawowania nadzoru pedagogicznego. Zgodnie z tym rozporządzeniem każdy nauczyciel powinien być hospitowany co najmniej dwukrotnie w ciągu roku.</u>
          <u xml:id="u-4.29" who="#WicedyrektorDepartamentuRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejwNajwyższejIzbieKontroliSzymonGoć">Hospitacją nie obejmowano wszystkich zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych organizowanych oraz prowadzonych przez nauczycieli. Nie dokonywano też ocen wszystkich nauczycieli. Taki obowiązek nakłada ustawa Karta nauczyciela. Chodzi tu przede wszystkim o nauczycieli rozpoczynających pracę.</u>
          <u xml:id="u-4.30" who="#WicedyrektorDepartamentuRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejwNajwyższejIzbieKontroliSzymonGoć">W okresie od zakończenia kontroli do końca marca 1996 r. minister rolnictwa i gospodarki żywnościowej podjął już niektóre działania dla usprawnienia organizacji i funkcjonowania rolniczych szkół zawodowych. Chciałbym to podkreślić.</u>
          <u xml:id="u-4.31" who="#WicedyrektorDepartamentuRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejwNajwyższejIzbieKontroliSzymonGoć">Wśród tych działań chciałbym wymienić dwa, które są szczególnie ważne w ramach omawianego tematu. Po pierwsze, minister rolnictwa i gospodarki żywnościowej przedłożył Urzędowi Rady Ministrów w lutym br. opracowanie zatytułowane „Koncepcja kształcenia młodzieży wiejskiej w szkołach rolniczych w obszarach rolnictwa i gospodarki żywnościowej” z prośbą o wniesienie go pod obrady Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów. Ta koncepcja do dnia dzisiejszego nie została rozpatrzona przez Komitet. Oczekuje ona na rozpatrzenie.</u>
          <u xml:id="u-4.32" who="#WicedyrektorDepartamentuRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejwNajwyższejIzbieKontroliSzymonGoć">Po drugie, minister rolnictwa i gospodarki żywnościowej, stosownie do art. 25 ustawy o systemie oświaty, przygotował projekt zmiany rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 lutego 1995 r. w sprawie przekazania wojewodom realizacji niektórych zadań związanych z prowadzeniem ponadpodstawowych szkół rolniczych i gospodarki żywnościowej. Ten projekt także nie został jeszcze przekazany Radzie Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-4.33" who="#WicedyrektorDepartamentuRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejwNajwyższejIzbieKontroliSzymonGoć">W informacji o kontroli sformułowano 6 wniosków, które według Najwyższej Izby Kontroli, powinny być zrealizowane w celu wyeliminowania istniejących nieprawidłowości i zapobiegania powstawaniu nieprawidłowości w przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-4.34" who="#WicedyrektorDepartamentuRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejwNajwyższejIzbieKontroliSzymonGoć">Krótko przedstawię państwu te wnioski. Po pierwsze, należy zweryfikować przy udziale wojewodów dokumenty organizacyjne szkół rolniczych. Chodzi tu przede wszystkim o statuty i akty założycielskie. Celem weryfikacji jest doprowadzenie tych dokumentów do zgodności z wymogami prawa oraz istniejącego stanu organizacyjnego tych szkół.</u>
          <u xml:id="u-4.35" who="#WicedyrektorDepartamentuRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejwNajwyższejIzbieKontroliSzymonGoć">Po drugie, w przygotowywanym projekcie zmian do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 lutego 1995 r., należy uwzględnić obowiązki i uprawnienia wojewodów w zakresie wykonywania niektórych zadań związanych z prowadzeniem szkół rolniczych i gospodarki żywnościowej oraz sprawowanie nad nimi nadzoru pedagogicznego. Należy także ustalić zasady realizacji tych zadań przez wojewodów.</u>
          <u xml:id="u-4.36" who="#WicedyrektorDepartamentuRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejwNajwyższejIzbieKontroliSzymonGoć">Po trzecie, konieczne jest wzmocnienie sprawnego nadzoru w zakresie wprowadzanych przez dyrektorów szkół i wojewodów zmian w organizacji szkół rolniczych i gospodarki żywnościowej.</u>
          <u xml:id="u-4.37" who="#WicedyrektorDepartamentuRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejwNajwyższejIzbieKontroliSzymonGoć">Po czwarte, niezbędne jest sukcesywne zmniejszanie liczby szkół zasadniczych na rzecz wzrostu liczby szkół średnich zawodowych. Należy także dostosować kierunki kształcenia w tych szkołach do potrzeb i warunków regionu.</u>
          <u xml:id="u-4.38" who="#WicedyrektorDepartamentuRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejwNajwyższejIzbieKontroliSzymonGoć">Po piąte, należy tworzyć, we współpracy z ministrami edukacji narodowej i finansów, warunki organizacyjne i finansowe zapewniające sukcesywne wdrażanie począwszy, od roku szkolnego 1996/1997. kształcenia rolniczego w zawodach według klasyfikacji z 1993 r.</u>
          <u xml:id="u-4.39" who="#WicedyrektorDepartamentuRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejwNajwyższejIzbieKontroliSzymonGoć">Po szóste, niezbędne jest wprowadzenie wzmożonego nadzoru i kontroli w zakresie wydatkowania przez szkoły rolnicze środków budżetowych przeznaczonych na ich działalność statutową. Konieczne jest uregulowanie finansowania szkół mających wspólne siedziby ze szkołami prowadzonymi przez ministra edukacji narodowej.</u>
          <u xml:id="u-4.40" who="#WicedyrektorDepartamentuRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejwNajwyższejIzbieKontroliSzymonGoć">Na zakończenie mojej wypowiedzi chciałbym powiedzieć kilka zdań na temat procedury wiążącej się z naszą informacją.</u>
          <u xml:id="u-4.41" who="#WicedyrektorDepartamentuRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejwNajwyższejIzbieKontroliSzymonGoć">Zgodnie z art. 64 ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli z dnia 23 grudnia 1994 r. prezes Najwyższej Izby Kontroli przesłał tę informację do ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej, wiceprezesa Rady Ministrów pana Jagielińskiego, w celu umożliwienia mu przedstawienia swojego stanowiska w sprawie tej informacji.</u>
          <u xml:id="u-4.42" who="#WicedyrektorDepartamentuRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejwNajwyższejIzbieKontroliSzymonGoć">Z otrzymanej w tej sprawie odpowiedzi od sekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej pana Józefa Pilarczyka wynika, że podziela on zasadność ustaleń kontroli oraz wniosków przedstawionych w niniejszej informacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Myślę, że w związku z tą informacją będziemy mieli wiele pytań do przedstawicieli Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Ministerstwa Edukacji Narodowej. Z czego wynikły takie zaniedbania? Co było przyczyną złej koordynacji? Była ona tak zła, że na dobrą sprawę nie wiemy, ile jest szkół rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Lektura tego raportu jest wstrząsająca. Myślę, że będzie konieczna odpowiedź na te pytania, żebyśmy mogli określić sposób lepszego funkcjonowania tych szkół.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Wysłuchamy teraz trzeciej informacji na temat koncepcji kształcenia młodzieży wiejskiej w szkołach średnich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejEugeniuszChyłek">W imieniu pana premiera Jagielińskiego, chciałbym podziękować państwu bardzo serdecznie za zaproszenie na wyjazdowe posiedzenie Komisji poświęcone problematyce oświaty rolniczej w okresie przemian społeczno-gospodarczych kraju.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejEugeniuszChyłek">W imieniu pana premiera chciałbym państwa przeprosić, że nie mógł on osobiście wziąć udziału w tym posiedzeniu, przedstawić koncepcji dotyczących rozwoju oświaty rolniczej i poinformować, na jakim etapie organizacji prac jesteśmy w związku z wynikami kontroli przeprowadzonej w 17 województwach, w 30 szkołach, a także w naszym ministerstwie.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejEugeniuszChyłek">Przedstawiciel Najwyższej Izby Kontroli wspomniał o tym, że prezes Najwyższej Izby Kontroli otrzymał odpowiedź Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Faktem jest, że zgadzamy się z zarzutami postawionymi przez Najwyższą Izbę Kontroli, chociaż nie ze wszystkimi.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejEugeniuszChyłek">Odpowiedzieliśmy na wszystkie pytania, które zostały przedstawione w postaci wniosków Najwyższej Izby Kontroli i skierowane do ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejEugeniuszChyłek">Kierownictwo resortu jest świadome tego, że oświata rolnicza jest niezwykle ważnym elementem realizowanej polityki państwa. Dlatego została podjęta decyzja, którą wdrożono w życie w sprawie przygotowania koncepcji kształcenia młodzieży wiejskiej w szkołach średnich w obszarze rolnictwa i gospodarki żywnościowej.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejEugeniuszChyłek">Koncepcja ta stanowi konkretyzację dwóch rządowych dokumentów: „Strategii dla Polski” - a zwłaszcza jej dwóch tematów węzłowych, tematu związanego z inwestycją w człowieka, a także tematu węzłowego związanego z rozwojem obszarów wiejskich - oraz „Założeń polityki społeczno-ekonomicznej dla wsi, rolnictwa i gospodarki żywnościowej do 2000 r.”. Te dokumenty były podstawą do przygotowania tej koncepcji.</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejEugeniuszChyłek">Nie mniej ważną podstawą do przygotowania koncepcji kształcenia był fakt, że w szkołach rolniczych kształci się ok. 170 tys. uczniów oraz że w najbliższym czasie szkoły te będą stanowiły jedyną możliwość podniesienia poziomu edukacyjnego dla młodych ludzi mieszkających na obszarach wiejskich.</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejEugeniuszChyłek">Stan, który mamy dzisiaj w oświacie rolniczej, wskazuje na konieczność dość istotnego przemodelowania kształcenia w szkołach rolniczych. Proponowane przemodelowanie wynika z diagnozy stanu szkolnictwa w dniu dzisiejszym, która została przeprowadzona w Ministerstwie Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej.</u>
          <u xml:id="u-6.8" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejEugeniuszChyłek">Z diagnozy tej wynika, że tylko część młodzieży wchodzącej dzisiaj na rynki pracy będzie mogła znaleźć pracę w gospodarstwach rolnych. Tylko część młodzieży po skończeniu szkoły podejmie pracę w innych zawodach niż rolnictwo. Przeważająca część młodych ludzi po skończeniu szkoły będzie musiała łączyć pracę w gospodarstwie rolnym z pracą w innym zawodzie pozarolniczym.</u>
          <u xml:id="u-6.9" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejEugeniuszChyłek">Każdy z wymienionych przeze mnie przypadków wynikających z diagnozy obecnego stanu zawiera w sobie niemalże wynikające wprost zalecenie, że koncepcja kształcenia musi odpowiadać zapotrzebowaniu rynku, zapotrzebowaniu środowiska obszarów wiejskich. Ta koncepcja musi wynikać z kierunków wielofunkcyjnego rozwoju wsi. Koncepcja ta musi także uwzględniać politykę regionalną realizowaną przez wojewodów.</u>
          <u xml:id="u-6.10" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejEugeniuszChyłek">Nowa filozofia przedstawiona w „Koncepcji kształcenia młodzieży wiejskiej w szkołach średnich Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej”, która dotyczy sposobu edukacji młodzieży w szkołach rolniczych i gospodarki żywnościowej, przyjęła następujące kierunki.</u>
          <u xml:id="u-6.11" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejEugeniuszChyłek">Szkoły te będą musiały przygotowywać kandydatów na lokalne rynki pracy w zawodach poszukiwanych na tych rynkach. Szkoła będzie musiała przygotowywać takich absolwentów, którzy w konfrontacji z rynkiem pracy będą potrafili dostosować się do tego rynku. Będą oni musieli mieć zdolność samokształcenia. Ten element jest bardzo istotny w koncepcji, którą chcemy przedstawić i zrealizować.</u>
          <u xml:id="u-6.12" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejEugeniuszChyłek">Oferta szkoły rolniczej musi być bardzo atrakcyjna programowo dla środowiska młodzieży wiejskiej. Przedstawiciele tego środowiska muszą trafiać do najlepszych szkół rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-6.13" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejEugeniuszChyłek">Głównym naszym celem jest takie uatrakcyjnienie szkolnictwa rolniczego, żeby do szkół zgłaszali się kandydaci na najwyższym poziomie, żeby nie był to nabór drugiego lub trzeciego rzutu. Dlatego w ramach realizacji koncepcji kształcenia młodzieży wiejskiej chcemy zaproponować kompleksową koncepcję kształcenia, która uwzględniałaby „Strategię polityki edukacyjnej państwa do 2010 r.”.</u>
          <u xml:id="u-6.14" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejEugeniuszChyłek">Uważam, że taki zakres tematyczny koncepcji kształcenia spełni oczekiwania środowiska miejskiego, spełni oczekiwania państwa i da szansę obszarom wiejskim, jeśli zostanie zrealizowany.</u>
          <u xml:id="u-6.15" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejEugeniuszChyłek">Jakie konkretne działania chcemy podjąć przy realizacji programu kształcenia w oświacie rolniczej? Sądzę, że punktem wyjścia jest ustawa o systemie oświaty i posiadane przez ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej kompetencje.</u>
          <u xml:id="u-6.16" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejEugeniuszChyłek">Pan dyrektor Goć w swojej wypowiedzi poruszył sprawę funkcjonowania ustawy o systemie oświaty i zasad współpracy ministerstwa z wojewodami. Ten temat będzie przedmiotem stałej współpracy ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej z urzędami wojewódzkimi, które prowadzą dzisiaj część nadzoru organizacyjnego i merytorycznego nad funkcjonowaniem oświaty rolniczej.</u>
          <u xml:id="u-6.17" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejEugeniuszChyłek">Zgodnie z tym, co mówił pan dyrektor, będziemy się starali, żeby w nowelizowanym rozporządzeniu pewna część nadzoru pedagogicznego była przekazana wojewodom.</u>
          <u xml:id="u-6.18" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejEugeniuszChyłek">Sądzę, że wdrożenie przedstawionej państwu koncepcji powinno doprowadzić do racjonalizacji sieci szkół, likwidacji szkół słabszych, przekształcania szkół posiadających dobrą bazę w szkoły średnie - licea techniczne, licea zawodowe, technika.</u>
          <u xml:id="u-6.19" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejEugeniuszChyłek">Koncepcja ta prowadzi do tego, żeby zmniejszyć udział liczby szkół zawodowych w ogólnej liczbie szkół do poziomu 20%. Pozostałe szkoły powinny prowadzić kształcenie na poziomie średnim.</u>
          <u xml:id="u-6.20" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejEugeniuszChyłek">Jeśli chodzi o reformę programową w szkołach rolniczych, przyjęliśmy że w tej reformie analiza sieci szkół i ocena dostosowania kierunków kształcenia będzie uwzględniała potrzeby lokalne, regionalne, a także potrzeby krajowe.</u>
          <u xml:id="u-6.21" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejEugeniuszChyłek">Będzie przygotowany ramowy plan nauczania i sposób przygotowania nowoczesnych dokumentacji programowych dla zawodów ujętych w klasyfikacji z 1993 r. Będzie również opracowana bądź zmodernizowana organizacja modeli zawodów z przewagą zawodów szerokoprofilowych.</u>
          <u xml:id="u-6.22" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejEugeniuszChyłek">W opracowaniu modeli zawodów zapewniony będzie udział pracodawców i nauczycieli. Będą oni ustalali cele kształcenia, umiejętności i kwalifikacje zawodowe oraz dobór treści kształcenia obowiązujących przedmiotów zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-6.23" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejEugeniuszChyłek">Będziemy się również starali, aby zostały przygotowane określone standardy wymogów kwalifikacyjnych stanowiące podstawę do opracowania autorskich programów nauczania przedmiotów zawodowych oraz podręczników szkolnych.</u>
          <u xml:id="u-6.24" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejEugeniuszChyłek">Podstawowym elementem tej koncepcji jest to, że będziemy się starali opracować nową klasyfikację zawodów, która będzie określała strategiczne kierunki kształcenia. Planujemy prowadzenie kształcenia w trzech konkretnych zawodach.</u>
          <u xml:id="u-6.25" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejEugeniuszChyłek">Technik agrobiznesu byłby kształcony w 11 specjalizacjach. Będą tu takie specjalizacje, jak: finanse i bankowość w agrobiznesie, rynek rolny, zarządzania gospodarstwem towarowym, marketing w agrobiznesie, socjologia wsi i doradztwo, ogrodnictwo, produkcja rolnicza, rybactwo śródlądowe, usługi weterynaryjne, przetwórstwo rolno-spożywcze oraz technika w gospodarce żywnościowej. Pozostałe zawody to technik żywienia i gospodarstwa domowego oraz technik urządzania terenów wiejskich i środowiska.</u>
          <u xml:id="u-6.26" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejEugeniuszChyłek">Taka nowa klasyfikacja zawodów powinna zdecydowanie uatrakcyjnić szkoły rolnicze. Powinna ona przygotowywać do kształcenia w takich warunkach, żeby było to kształcenie nie tylko teoretyczne, ale także i praktyczne.</u>
          <u xml:id="u-6.27" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejEugeniuszChyłek">W tym celu minister rolnictwa i gospodarki żywnościowej podjął decyzję o przygotowaniu koncepcji utworzenia centrów szkolenia praktycznego. Ta koncepcja została już przyjęta przez kolegium Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Rozpoczęto wdrażanie tej koncepcji w życie.</u>
          <u xml:id="u-6.28" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejEugeniuszChyłek">Pierwsze centra szkolenia praktycznego rozpoczną swoją działalność w roku szkolnych 1996/1997. Została podjęta decyzja o dofinansowaniu tych centrów ze środków budżetowych ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej. Będą to środki przeznaczone na wydatki rzeczowe oraz na inwestycje. Chodzi nam o to, żeby te centra mogły spełnić swoją rolę.</u>
          <u xml:id="u-6.29" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejEugeniuszChyłek">Rola tych centrów będzie związana z tym, że będą one miały charakter regionalny. Będą dostosowywały poziom szkolenia praktycznego do wymogów rynku, do specyfiki tego rynku, do produkcji w rolnictwie, a w tym produkcji w regionie, który będą obejmowały.</u>
          <u xml:id="u-6.30" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejEugeniuszChyłek">Centra będą powstawały w obiektach, które już dzisiaj są najlepiej do tego celu przygotowane organizacyjnie. Pan wojewoda mówił o koncentracji środków i ich efektywnym wykorzystaniu. Budowa tych centrów będzie służyła właśnie podniesieniu efektywności wydatkowania środków budżetu państwa na oświatę rolniczą, a zwłaszcza na oświatę praktycznego nauczania zawodu.</u>
          <u xml:id="u-6.31" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejEugeniuszChyłek">Chciałbym państwu powiedzieć, że koncepcja kształcenia obejmuje także bardzo istotny problem związany z dokształcaniem i doskonaleniem nauczycieli szkół rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-6.32" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejEugeniuszChyłek">Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej przyjęło w tej sprawie pewien dokument. Jego postanowienia zostały wdrożone w życie. Rozpoczęto już realizację tego dokumentu. Na jego podstawie powołano Krajowe Centrum Oświaty Rolniczej.</u>
          <u xml:id="u-6.33" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejEugeniuszChyłek">Z racji przejęcia dodatkowych obowiązków, centrum to musiało ulec pewnemu przeorganizowaniu. Dotychczasowe Centrum Doskonalenia Nauczycieli Szkół Rolniczych z uwagi na poszerzenie zakresu swojego działania otrzymało nowy statut i będzie funkcjonowało jako Krajowe Centrum Oświaty Rolniczej.</u>
          <u xml:id="u-6.34" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejEugeniuszChyłek">W zadaniach centrum uwzględniono m.in. koordynację działalności szkolnej i pozaszkolnej oświaty rolniczej. Będzie ono tworzyło zaplecze teoretyczne dla podejmowanych procesów modernizacyjnych w oświacie rolniczej. Będzie także uwzględniało kompleksowo obsługę dydaktyczną i metodyczną szkół wraz z dokształcaniem i doskonaleniem kadry nauczycielskiej.</u>
          <u xml:id="u-6.35" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejEugeniuszChyłek">Sądzę, że realizacja tej koncepcji powinna się opierać na następujących zasadach. Pierwsza podstawowa zasada, to maksymalna oszczędność nakładów finansowych z budżetu państwa. Środki te powinny być wydatkowane tylko na cele niezbędne, na cele najistotniejsze, które podnoszą poziom kształcenia w oświacie rolniczej.</u>
          <u xml:id="u-6.36" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejEugeniuszChyłek">Koncepcja ta będzie również uwzględniała fakt możliwości pozyskiwania środków ze źródeł pozabudżetowych.</u>
          <u xml:id="u-6.37" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejEugeniuszChyłek">Jestem przekonany o tym, że realizacja tej koncepcji w czasie będzie zgodna z przyjętym harmonogramem, a więc zostanie maksymalnie skrócona. Chodzi o to, żeby nie rozwlekać realizacji koncepcji w czasie, ponieważ odsunęłoby to spodziewane efekty.</u>
          <u xml:id="u-6.38" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejEugeniuszChyłek">Mamy świadomość, że ta koncepcja kształcenia musi być zrealizowana na tyle efektywnie, żeby absolwenci kończący szkoły w ciągu najbliższych 7–8 lat byli już całkowicie dostosowani do rynku pracy.</u>
          <u xml:id="u-6.39" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejEugeniuszChyłek">Już dzisiaj podjęte działania pozwolą na to, żeby od roku szkolnego 1996/1997 młodzież ze średnich szkół rolniczych dostosowała się do oczekującego na nią rynku pracy.</u>
          <u xml:id="u-6.40" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejEugeniuszChyłek">Nasz resort, jako jeden z nielicznych, posiada Radę Oświaty Rolniczej powołaną przez ministra. Została ona utworzona po to, żeby pełniła funkcje organu doradczo-opiniodawczego dla ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej. W skład Rady wchodzą przedstawiciele szkół rolniczych, administracji, akademii rolniczych i wyższych uczelni ekonomicznych, a także przedstawiciele parlamentu.</u>
          <u xml:id="u-6.41" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejEugeniuszChyłek">Planowane jest także powołanie rady programowej, która będzie odpowiadała za przygotowanie konkretnych koncepcji programowych. Mamy nadzieję, że dzięki temu programy kształcenia, które będą powstawały w Ministerstwie Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, w pełni będą odpowiadały zapotrzebowaniu środowiska.</u>
          <u xml:id="u-6.42" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejEugeniuszChyłek">Przy tej okazji chciałbym państwa poinformować, że wizja ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej oraz koncepcja jego pracy uwzględnia bardzo istotny element szkolenia praktycznego w szkołach rolniczych. Minister rolnictwa i gospodarki żywnościowej podjął już konkretne działania sprowadzające się do tego, że po raz pierwszy przeznaczono tak znaczne środki finansowe na praktyczną naukę zawodu.</u>
          <u xml:id="u-6.43" who="#DyrektordepartamentuwMinisterstwieRolnictwaiGospodarkiŻywnościowejEugeniuszChyłek">Muszę przyznać, że są to znaczne środki z budżetu państwa. Sądzę, że dzięki tym środkom będziemy mogli kształcić dobrych fachowców, którzy będą w stanie znaleźć się w każdej sytuacji na rynku pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Chciałam podziękować panu za przybliżenie nam koncepcji kształcenia młodzieży wiejskiej.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Jeżeli posłowie wyrażą zgodę, to zanim rozpoczniemy dyskusję, udzielę głosu panu dr Kobylińskiemu, dyrektorowi Wojewódzkiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego. Prosiłabym jednak, żeby była to zwięzła wypowiedź, gdyż widzę, że posłowie chcieliby już zareagować na dotychczasowe wystąpienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#DyrektorWojewódzkiegoOśrodkaDoradztwaRolniczegoRomanKobyliński">Bardzo się cieszę, że otrzymałem zaproszenie na tak ważne posiedzenie z udziałem specjalistów do spraw kształcenia i edukacji.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#DyrektorWojewódzkiegoOśrodkaDoradztwaRolniczegoRomanKobyliński">Jestem szefem zespołu, który otrzymał od wojewody szczecińskiego zlecenie przygotowania pewnej wizji edukacji oraz rozwoju rolnictwa w woj. szczecińskim do 2010 r.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#DyrektorWojewódzkiegoOśrodkaDoradztwaRolniczegoRomanKobyliński">Zespół, którego pracami kieruję, opracował szerszą koncepcję terenów wiejskich, a w tym również oświaty rolniczej.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#DyrektorWojewódzkiegoOśrodkaDoradztwaRolniczegoRomanKobyliński">Sprawy oświaty rolniczej, doradztwa i nauki w tym programie, stanowią uzupełnienie koncepcji technologicznych i ekonomicznych, które mogą zaistnieć w naszym województwie.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#DyrektorWojewódzkiegoOśrodkaDoradztwaRolniczegoRomanKobyliński">Uważam, że ten program stanowi tylko pewną wizję. Jest to propozycja dla decydentów umożliwiająca podjęcie pewnych kroków w przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#DyrektorWojewódzkiegoOśrodkaDoradztwaRolniczegoRomanKobyliński">Przy tej okazji chciałem poprosić dyrektorów szkół z woj. szczecińskiego, żeby traktowali ten materiał jako materiał do dyskusji. Zaproponowaliśmy w nim rozwiązania wariantowe. W tej sprawie poproszę pana posła Kopcia o uzupełnienie mojej wypowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#DyrektorWojewódzkiegoOśrodkaDoradztwaRolniczegoRomanKobyliński">Przedstawiliśmy pewne propozycje dotyczące udziału samorządów w kształceniu rolniczym. Mówimy tam także o samorządach rolniczych, np. o izbach rolnych. Takie rozwiązania funkcjonują już w Europie Zachodniej. Chcąc wejść do Unii Europejskiej, musimy również przyjąć takie rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#DyrektorWojewódzkiegoOśrodkaDoradztwaRolniczegoRomanKobyliński">Bardzo krótko chciałbym powiedzieć o roli kształcenia i edukacji rolniczej w procesie restrukturyzacji polskiego rolnictwa i gospodarki narodowej.</u>
          <u xml:id="u-8.8" who="#DyrektorWojewódzkiegoOśrodkaDoradztwaRolniczegoRomanKobyliński">Wejście do Unii Europejskiej zbliża się nieuchronnie. Usłyszałem zapewnienie na posiedzeniu z ministrem Unii Europejskiej, że Polska już niedługo - ok. 2000 r. - stanie się członkiem Unii.</u>
          <u xml:id="u-8.9" who="#DyrektorWojewódzkiegoOśrodkaDoradztwaRolniczegoRomanKobyliński">Porównując polskie rolnictwo z rolnictwem Unii Europejskiej można powiedzieć jasno, że w Polsce jest korzystniejsza struktura wieku ludzi. Jest jeszcze niski poziom wyposażenia w maszyny i narzędzia.</u>
          <u xml:id="u-8.10" who="#DyrektorWojewódzkiegoOśrodkaDoradztwaRolniczegoRomanKobyliński">Najistotniejsze jest jednak to, że mamy znacznie niższy poziom edukacji i przygotowania zawodowego ludzi zatrudnionych w rolnictwie.</u>
          <u xml:id="u-8.11" who="#DyrektorWojewódzkiegoOśrodkaDoradztwaRolniczegoRomanKobyliński">W jednym z praw technologicznych mówi się o tym, że pewien czynnik minimum decyduje o sukcesie. Chcielibyśmy, żeby takim czynnikiem minimum nie stała się edukacja rolnicza i przygotowanie kadr zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-8.12" who="#DyrektorWojewódzkiegoOśrodkaDoradztwaRolniczegoRomanKobyliński">Podeszliśmy do tego tematu szerzej. Nie mówimy tylko o edukacji lub oświacie rolniczej. Mówimy o intelektualnym wspieraniu procesu restrukturyzacji wsi i rolnictwa. Ten proces obejmuje szkoły, akademie i uczelnie. Obejmuje oświatę rolniczą, a także doradztwo rolnicze.</u>
          <u xml:id="u-8.13" who="#DyrektorWojewódzkiegoOśrodkaDoradztwaRolniczegoRomanKobyliński">Cały ten system musi być spójny. Sądzę, że wszystkie nasze działania praktyczne na szczeblu regionalnym i centralnym powinny zmierzać w kierunku tworzenia bardzo sprawnego systemu takiej edukacji.</u>
          <u xml:id="u-8.14" who="#DyrektorWojewódzkiegoOśrodkaDoradztwaRolniczegoRomanKobyliński">Chciałbym pokazać państwu pewien schemat układu edukacji i dojścia wiedzy do produkcji. W tym schemacie mieści się szkolnictwo rolnicze, o którym dzisiaj dyskutujemy. Są tu też różne instytucje państwowe i prywatne. Cały system nauki zbiega się w Wojewódzkim Ośrodku Doradztwa Rolniczego, przez który wiedza ta przechodzi bezpośrednio do producenta.</u>
          <u xml:id="u-8.15" who="#DyrektorWojewódzkiegoOśrodkaDoradztwaRolniczegoRomanKobyliński">Jedno słabe ogniwo w tym schemacie edukacji powoduje, że cały system intelektualnego wspierania przemian może być nieefektywny lub faktycznie przestanie funkcjonować.</u>
          <u xml:id="u-8.16" who="#DyrektorWojewódzkiegoOśrodkaDoradztwaRolniczegoRomanKobyliński">Podjęte w naszym województwie działania w zakresie programowania wizji rozwoju mają na celu usprawnienie funkcjonowania wszystkich ogniw, które widzą państwo na tym schemacie.</u>
          <u xml:id="u-8.17" who="#DyrektorWojewódzkiegoOśrodkaDoradztwaRolniczegoRomanKobyliński">Zespół, który był realizatorem programu rozwoju rolnictwa, szeroko konsultował materiały w środowiskach producentów, rolników, a także wśród nauczycieli i dyrektorów szkół.</u>
          <u xml:id="u-8.18" who="#DyrektorWojewódzkiegoOśrodkaDoradztwaRolniczegoRomanKobyliński">Chciałbym poprosić pana posła Kopcia, jako wykonawcę pewnej części tego opracowania, o uzupełnienie tych danych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PosełStanisławKopeć">Swoje wystąpienie chciałbym podzielić na trzy części.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PosełStanisławKopeć">W pierwszej części spróbuję państwu przybliżyć, czym jest oświata rolnicza w całym układzie oświaty zawodowej w naszym kraju. W drugiej części powiem, jak to wygląda w woj. szczecińskim. W trzeciej części w kilku zdaniach opowiem państwu o tym programie.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#PosełStanisławKopeć">Czytanie tego programu nie ma żadnego sensu. Ten materiał otrzymali państwo wraz z innymi dokumentami.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#PosełStanisławKopeć">Nie wiem, czy zdajemy sobie sprawę z tego, że rozmawiamy dzisiaj o tym dziale kształcenia zawodowego w Polsce, który ma 1809 szkół. Podzielam zdanie wyrażone przez dyrektora Gocia, że trudno jest policzyć, ile tych szkół jest naprawdę.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#PosełStanisławKopeć">Według posiadanych danych w Polsce mamy 631 szkół podległych resortowi rolnictwa. W tej grupie jest ponad 300 zespołów szkół. Mam przed sobą dane z ostatniego raportu Najwyższej Izby Kontroli dotyczącego szkolnictwa zawodowego. Ten raport będzie omawiany na następnym posiedzeniu naszej Komisji.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#PosełStanisławKopeć">W tym raporcie napisano, że w szkołach rolniczych uczy się obecnie 189,7 tys. osób. W szkołach zawodowych resortu edukacji zanotowano spadek uczniów o blisko 119 tys. w stosunku do ub.r. W tej chwili w szkołach tych uczy się 1312,6 tys. uczniów. W szkołach rolniczych uczy się blisko 13% wszystkich uczniów.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#PosełStanisławKopeć">Jeśli popatrzymy na liczbę szkół rolniczych, to porównanie będzie korzystniejsze dla oświaty rolniczej. Resort edukacji ma 5882 jednostki, a resort rolnictwa 1809. Liczba ta stanowi blisko 30%.</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#PosełStanisławKopeć">Popatrzmy teraz, kto prowadzi te szkoły z punktu widzenia nadzoru lub organizacji. Nie do końca zgodzę się z panem wojewodą, jeśli chodzi o udział samorządów.</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#PosełStanisławKopeć">8492 jednostki w szkolnictwie zawodowym prowadzi administracja państwowa. Już 853 jednostki prowadzi samorząd terytorialny. Przypomnę, że rok temu było to 26 jednostek. Organizacje społeczne prowadzą 183 jednostki. W ub.r. takie organizacje prowadziły 126 jednostek. Organizacje wyznaniowe prowadzą 19 jednostek szkolnych, w ub.r. było ich 17.</u>
          <u xml:id="u-9.9" who="#PosełStanisławKopeć">Była mowa o dochodzeniu do pewnego procentowego udziału młodzieży kształcącej się tylko na poziomie szkoły zasadniczej. Ponownie sięgnę do danych Najwyższej Izby Kontroli. Dzisiaj w Polsce wygląda to następująco. W szkołach zasadniczych uczy się 45% młodzieży, 50% w technikach, a 5% w szkołach policealnych.</u>
          <u xml:id="u-9.10" who="#PosełStanisławKopeć">W ten sposób bardzo ogólnie chciałem zapoznać państwa z danymi ilościowymi. Powiem teraz, jak to wygląda w naszym województwie.</u>
          <u xml:id="u-9.11" who="#PosełStanisławKopeć">Woj. szczecińskie ma dosyć równomiernie rozłożoną sieć szkół. Mamy tu 12 jednostek. Siedem z nich to zespoły szkół. Pozostałe jednostki są samodzielne. W naszym województwie nie ma filii. Jest to też jeden z przykładów reorganizacji, która nastąpiła.</u>
          <u xml:id="u-9.12" who="#PosełStanisławKopeć">Zajmujemy w Polsce 14 miejsce, jeśli chodzi o liczbę szkół, ale 3 lub 4 miejsce, jeśli chodzi o liczbę uczniów. Dzisiaj z naszych szkół korzysta blisko 5,5 tys. uczniów.</u>
          <u xml:id="u-9.13" who="#PosełStanisławKopeć">Mamy również 12 internatów, co daje nam 4–5 miejsce w Polsce. W internatach jest 1035 miejsc, co daje 6 miejsce w kraju.</u>
          <u xml:id="u-9.14" who="#PosełStanisławKopeć">Woj. szczecińskie poszło dalej, jeśli chodzi o procent udziału uczniów w klasach zasadniczych. W naszych szkołach rolniczych 32% uczniów, to uczniowie szkół zasadniczych. W całym kraju stanowią oni ok. 45%, o czym mówiłem wcześniej. W szkołach średnich mamy 68% uczniów.</u>
          <u xml:id="u-9.15" who="#PosełStanisławKopeć">Mamy 8 zespołów szkół, 4 szkoły samodzielne, 187 oddziałów, 6 dla dorosłych.</u>
          <u xml:id="u-9.16" who="#PosełStanisławKopeć">W ub.r. wykształciliśmy 1245 absolwentów. Nabór do szkół jest na poziomie 1,5 tys. osób. W ub.r. mury szkół szczecińskich opuściło 639 techników i 606 absolwentów szkół zasadniczych. Ta liczba stanowi reperkusję poprzedniego układu.</u>
          <u xml:id="u-9.17" who="#PosełStanisławKopeć">Podam jeszcze państwu statystykę dotyczącą szkolenia praktycznego. Z praktycznej nauki zawodu musi korzystać łącznie 4209 uczniów, z tego blisko 2 tys. w zakładach pracy. Mamy tylko trzy gospodarstwa pomocnicze, w których można było zorganizować łącznie 1397 stanowisk. O strukturze już państwu mówiłem.</u>
          <u xml:id="u-9.18" who="#PosełStanisławKopeć">Docelowo w woj. szczecińskim w szkołach zasadniczych ma się uczyć ok. 25% uczniów. Pozostałe 75% kształciłoby się w szkołach średnich.</u>
          <u xml:id="u-9.19" who="#PosełStanisławKopeć">Przedstawić chciałem państwu kilka uwag o programie, o którym dzisiaj mówimy. Przygotowano założenia programu do 2010 r. Jest to docelowy system opracowywania programów regionalnych w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-9.20" who="#PosełStanisławKopeć">Trudno jest mówić o wszystkich szczegółach. Chciałbym tylko krótko zasygnalizować niektóre sprawy. Jakie były przesłanki stworzenia tego programu?</u>
          <u xml:id="u-9.21" who="#PosełStanisławKopeć">Po pierwsze, były to te założenia, o których mówił w swoim wystąpieniu pan dyrektor Chyłek. Po drugie, był to program regionalny dla rolnictwa i gospodarki żywnościowej, o którym mówił już pan dr Kobyliński. Po trzecie, była to sytuacja na rynku pracy. Po czwarte, była to sytuacja demograficzna w woj. szczecińskim. Do tej sprawy za chwilę wrócę. Z innych przesłanek można wymienić poziom wykształcenia, populację w naszym województwie, kondycję i możliwości ekonomiczne oraz koncepcję samorządowej organizacji państwa i regionu.</u>
          <u xml:id="u-9.22" who="#PosełStanisławKopeć">Te siedem przesłanek stanowiło podstawę stworzenia tego programu.</u>
          <u xml:id="u-9.23" who="#PosełStanisławKopeć">Mamy świadomość, że ten program rodzi się w bólach i będzie jeszcze wymagał wielu zmian, poprawek i uzupełnień, a może nawet transformacji. Jak już mówiłem, ten program ma charakter otwarty.</u>
          <u xml:id="u-9.24" who="#PosełStanisławKopeć">Jakie są cechy tego programu? Stanowi on część całego programu rozwoju rolnictwa i gospodarki żywnościowej. Nie jest to program, który został wymyślony osobno. Jest to część składowa całego szczecińskiego programu dla rolnictwa i gospodarki żywnościowej do 2010 r.</u>
          <u xml:id="u-9.25" who="#PosełStanisławKopeć">Program ten ujmuje charakterystyczne cechy rolnictwa szczecińskiego, które jest inne od rolnictwa nowosądeckiego i rolnictwa w innych regionach. Jest to program na 15 lat. Przedstawia on do wyboru określone rozwiązania i warianty. Jest to program otwarty. Program ten proponuje pewnego rodzaju oceny stanu istniejącego na tle pewnych zjawisk.</u>
          <u xml:id="u-9.26" who="#PosełStanisławKopeć">W woj. szczecińskim dokonały się już pewne zjawiska, które trudno będzie zmienić. Jest to restrukturyzacja, rozpad państwowych gospodarstw rolnych, zmiana funkcji, a także określone sytuacje w strefie technicznej obsługi rolnictwa (mam tu na myśli przede wszystkim upadek państwowych ośrodków maszynowych).</u>
          <u xml:id="u-9.27" who="#PosełStanisławKopeć">W tej chwili także dokonują się zmiany w naszym województwie i regionie. Zmieniają się funkcje niektórych regionów naszego województwa, np. pasa północnego, przyodrzańskiego, pasa południowego i wschodniego, szczególnie na styku z woj. koszalińskim.</u>
          <u xml:id="u-9.28" who="#PosełStanisławKopeć">Mamy do czynienia ze zmianą form gospodarowania. Mówił o tym pan wojewoda. Wystąpią kolejne zmiany w sferze obsługi rolnictwa. Po upadku państwowych ośrodków maszynowych nie pozostało nic. Coś jednak trzeba odtworzyć na to miejsce. Sami to państwo zobaczą.</u>
          <u xml:id="u-9.29" who="#PosełStanisławKopeć">Kiedyś mieliśmy jeden z najlepszych państwowych ośrodków maszynowych w Polsce. Później nie było nic. Wszystko upadło. Dokonaliśmy jednak pewnych czynności, żeby pewne sprawy odtworzyć.</u>
          <u xml:id="u-9.30" who="#PosełStanisławKopeć">Wytworzyły się rynki hurtowe i giełdy rolno-towarowe. Obrót i sprzedaż produkcji rolniczej w naszym rejonie wygląda nieco inaczej niż gdzie indziej. Jesteśmy blisko zachodniej granicy. Konkurencja i drobny „bagażnikowy” handel, to wszystko ma wpływ na specyfikę zmian, które dokonują się w naszym województwie.</u>
          <u xml:id="u-9.31" who="#PosełStanisławKopeć">W przyszłości będą się dokonywały dalsze zmiany, o których mówił w swoim wystąpieniu pan dyrektor Chyłek. Będzie to, np. wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich.</u>
          <u xml:id="u-9.32" who="#PosełStanisławKopeć">Przedstawię państwu teraz strukturę zatrudnienia. W woj. szczecińskim tylko 10% osób czynnych zawodowo jest zatrudnionych w obszarze rolnym. Jest tam zatrudnionych blisko 90% osób mieszkających na wsi. Ok. 8% osób mieszkających na wsi zatrudnionych jest poza rolnictwem. Bardzo niewielki jest poziom zatrudnienia na wsi wśród mieszkańców miasta.</u>
          <u xml:id="u-9.33" who="#PosełStanisławKopeć">Kolejny problem dotyczy spadku liczby populacji widoczny wśród młodzieży przychodzącej do szkół. Do tej sprawy za chwilę powrócę.</u>
          <u xml:id="u-9.34" who="#PosełStanisławKopeć">Pan dyrektor Chyłek mówił także o zmianach ilościowych i jakościowych w szkolnictwie rolniczym. Program rządowy przewiduje nowe kierunki i nowe specjalizacje, także w naszym województwie. Znalazło to swoje odbicie w naszym programie.</u>
          <u xml:id="u-9.35" who="#PosełStanisławKopeć">Na nasze tereny rozszerza się ekspansja zachodnia. Jest tu powstały niedawno obszar euroregionu „Pomerania” oraz euroregion „Wiadrina”, składający się z czterech landów niemieckich i czterech polskich województw.</u>
          <u xml:id="u-9.36" who="#PosełStanisławKopeć">To wszystko powoduje wzrost wymiany osobowej, a w tym turystyki handlowej. Wzrósł udział określonego systemu przemieszczania dóbr żywnościowych. Dziś nie jest problemem wytworzenie produktu. Problemem jest sprzedaż.</u>
          <u xml:id="u-9.37" who="#PosełStanisławKopeć">W ub.r. woj. szczecińskie odwiedziło 34 mln ludzi. Wjechało tu 10 mln pojazdów przez 15 przejść granicznych. Szkoły rolnicze w obszarze Mieszkowic i innych muszą uwzględniać te uwarunkowania w swoich programach.</u>
          <u xml:id="u-9.38" who="#PosełStanisławKopeć">Istnieje konieczność przemodelowania szkolenia praktycznego. Jest to wyraźnie opisane w przedstawionym materiale.</u>
          <u xml:id="u-9.39" who="#PosełStanisławKopeć">Potrzebna jest ścisła współpraca między oświatą podległą Ministerstwu Edukacji Narodowej, oświatą resortu rolnictwa, oświatą samorządową. Na ten temat nie mówiliśmy zbyt dużo. Myślę, że trzeba będzie do tej sprawy powrócić.</u>
          <u xml:id="u-9.40" who="#PosełStanisławKopeć">W materiale przedstawiono dane z badań opinii uczniów na ten temat. Nie będę tego szczegółowo omawiać.</u>
          <u xml:id="u-9.41" who="#PosełStanisławKopeć">Przypomnę, że poziom wykształcenia mieszkańców woj. szczecińskiego wygląda, niestety, tak jak wygląda. Dominują osoby z wykształceniem podstawowym, szczególnie w obszarze wiejskim. Niecałe 2% stanowią osoby z wyższym wykształceniem. Zupełnie inaczej wygląda ta sytuacja w mieście, co ma duży wpływ na dane dotyczące całego województwa.</u>
          <u xml:id="u-9.42" who="#PosełStanisławKopeć">Dzisiejsi uczniowie naszych szkół rolniczych wywodzą się głównie z czterech grup obszarowych. Mogą państwo zauważyć tu pewną prawidłowość. Ponieważ niski jest poziom zatrudnienia w rolnictwie, więc uczniowie pochodzenia chłopskiego stanowią niecałe 21%. Ok. 20% stanowią uczniowie z rodzin dwuzawodowych. 43% pochodzi z rodzin robotniczych, a ok. 16% z rodzin inteligenckich.</u>
          <u xml:id="u-9.43" who="#PosełStanisławKopeć">Prawdą jest, że w szkołach dominuje jeszcze kształcenie w starych specjalnościach. Na kierunkach typowo rolniczych uczy się blisko 38% uczniów. Mechanizacji rolnictwa uczy się ok. 17%. Pozostałe to kierunki ekologiczne, samochodowe i przetwórstwo rolno-spożywcze. Ten udział musi się zmieniać. Mówi o tym także nasz program.</u>
          <u xml:id="u-9.44" who="#PosełStanisławKopeć">Chciałbym pokazać państwu stan ilościowo-jakościowy oświaty szczecińskiej. Na podstawie danych zawartych w materiałach mogą państwo wyciągnąć określone wnioski.</u>
          <u xml:id="u-9.45" who="#PosełStanisławKopeć">Mówiłem już o strukturze. Są szkoły zasadnicze i technika. W programie mówimy także o liczbie szkół i ich usytuowaniu. Proponujemy tu także zapis dwuwariantowy. W tej chwili mamy 12 szkół usytuowanych w określonych miejscach. Te szkoły mogą pozostać. Taka jest jedna z wersji. Muszą jednak ulec głębokiej restrukturyzacji. Przypuszczam, że w tej sprawie nie będzie odwołania.</u>
          <u xml:id="u-9.46" who="#PosełStanisławKopeć">Można jednak widzieć układ tych 12 szkół nieco inaczej. Program rządowy wspomina o sposobie wykorzystania mocnych szkół. Szkoda, że nie ma pani wiceminister rolnictwa, która często mówiła, że to niekoniecznie szkoła musi przyjść do ucznia, ale także czasem uczeń musi przyjść do dużej szkoły dobrze zorganizowanej i dobrze wyposażonej.</u>
          <u xml:id="u-9.47" who="#PosełStanisławKopeć">Raz jeszcze powtarzam, że jesteśmy otwarci na wszelkie zmiany. Jeżeli nie będzie w tej sprawie przyzwolenia społecznego, to nie będziemy tego zmieniać siłą. Pozostaje tylko pytanie, co z tymi szkołami w pewnym przedziale czasu zrobi określona sytuacja gospodarcza i demograficzna?</u>
          <u xml:id="u-9.48" who="#PosełStanisławKopeć">Myślę, że obszar ilościowo-jakościowy szkół wymaga bardzo precyzyjnego współdziałania ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej, wojewodów, ministra edukacji narodowej, kuratorów oświaty i władz samorządowych.</u>
          <u xml:id="u-9.49" who="#PosełStanisławKopeć">Na stronach 5–7 naszego materiału omówiony został obszar programowy. Wyraźnie zaznaczono sprawy, o których mówi program rolny do 2010 r. Chciałbym, żeby nie było w tej sprawie żadnych wątpliwości. W materiale znalazło się to, co o nas mówią raporty wojewódzkiego urzędu pracy. Nie chciałbym, żebyśmy od tego tematu uciekali.</u>
          <u xml:id="u-9.50" who="#PosełStanisławKopeć">Omówiona także została konieczność zmian w zakresie kwalifikacji, przebranżowienia, prowadzenia dwóch, a może nawet trzech specjalizacji przez nauczycieli przedmiotów zawodowych i praktycznej nauki zawodu. Sami mechanizatorzy i rolnicy mogą mieć dzisiaj trudności ze znalezieniem pełnego etatu.</u>
          <u xml:id="u-9.51" who="#PosełStanisławKopeć">Dlatego w tym programie znalazła się sugestia, która została już chyba zrozumiana przez resort. Istnieje krajowe centrum dokształcania nauczycieli. Myślę, że jest to dobra koncepcja. Musi być jednak prowadzone regionalne doskonalenie nauczycieli. Mamy tu niezły Wojewódzki Ośrodek Doskonalenia Rolniczego. Mamy także niezłą Akademię Rolniczą. Nie zawsze trzeba jeździć do Brwinowa.</u>
          <u xml:id="u-9.52" who="#PosełStanisławKopeć">Zmiany w tym zakresie już się rozpoczęły. Jest tu jeden z doradców, który niedawno organizował u nas kurs dokształcający.</u>
          <u xml:id="u-9.53" who="#PosełStanisławKopeć">Pan dyrektor Goć mówił o konieczności poprawy bazy do praktycznej nauki zawodu. W tym zakresie po prostu potrzebne jest dofinansowanie.</u>
          <u xml:id="u-9.54" who="#PosełStanisławKopeć">Szkoły, które zobaczą państwo po południu, nie są takim cudem, który wczoraj oglądaliśmy w Zachodnio-Pomorskim Centrum Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli w Szczecinie. Takie Centrum jest tylko jedno. Dobrze się stało, że ono istnieje.</u>
          <u xml:id="u-9.55" who="#PosełStanisławKopeć">My zaczynaliśmy od zera. Zobaczą państwo sami, co udało nam się zrobić. Wspominałem państwu o upadku najlepszego w Polsce w latach 80. państwowego ośrodka maszynowego. Tam też należało zacząć od początku.</u>
          <u xml:id="u-9.56" who="#PosełStanisławKopeć">Chciałbym zwrócić jeszcze państwa uwagę na następujące kwestie. Niezależnie od tego, jak te propozycje byłyby mądre i uczone, to muszą trafić na odpowiedni klimat, żeby mogły być realizowane.</u>
          <u xml:id="u-9.57" who="#PosełStanisławKopeć">Istnieje pewna wzajemna odpowiedzialność za to, co będzie się działo w obszarze oświaty zawodowej, a w tym rolniczej. Dotyczy ona przede wszystkim tego, ile, czego i komu będzie potrzeba.</u>
          <u xml:id="u-9.58" who="#PosełStanisławKopeć">Nie jest wielkim problem przekształcenie szkół rolniczych w typowe technika zawodowe lub licea ogólnokształcące o profilu podstawowym. To się da łatwo zrobić.</u>
          <u xml:id="u-9.59" who="#PosełStanisławKopeć">Pan wojewoda dysponuje na swoim terenie wydziałem rolnictwa, różnymi agencjami rolnymi, a także Agencją Rozwoju Regionalnego, Agencją Turystyki, izbami gospodarczymi, izbami rolniczymi, turystycznymi, sejmikiem, wojewódzkimi urzędami pracy, rejonowymi itd. Jest także Wojewódzki Ośrodek Doskonalenia Rolniczego, Akademia Rolnicza i Ośrodek Badań Demograficznych.</u>
          <u xml:id="u-9.60" who="#PosełStanisławKopeć">Czy szkoła nie jest instytucją usługową, która powinna odpowiedzieć na pytanie, kogo, w jakiej liczbie i po co należy wykształcić? Dzisiaj najczęściej obarcza się tą odpowiedzialnością dyrektorów zadając im pytanie, dlaczego produkują bezrobotnych?</u>
          <u xml:id="u-9.61" who="#PosełStanisławKopeć">Dlatego pytam - kogo mam wykształcić, np. za 3 lata? Okazuje się, że do udzielenia takiej odpowiedzi jest coraz mniej chętnych.</u>
          <u xml:id="u-9.62" who="#PosełStanisławKopeć">Te 4 pytania - kogo mamy kształcić, w jakiej liczbie, na kiedy i o jakich pożądanych wiadomościach oraz umiejętnościach? - nie mogą pozostać pytaniami pozostawionymi wyłącznie w kręgu szkół.</u>
          <u xml:id="u-9.63" who="#PosełStanisławKopeć">Nie uda się uciec od pewnych elementów współpracy pomiędzy wojewodami, kuratorami i władzami samorządowymi. Nie jest to możliwe w dobie dzisiejszych przekształceń.</u>
          <u xml:id="u-9.64" who="#PosełStanisławKopeć">Świadomość zmian w obszarach administracji, demografii, programów, regionalizacji, Unii Europejskiej, rynku pracy i wielu innych musi być u wszystkich jednakowa.</u>
          <u xml:id="u-9.65" who="#PosełStanisławKopeć">Dlaczego program został opracowany do 2010 r.? Niektórzy z państwa znają te materiały. Dokument został opracowany na podstawie prognozy demograficznej dla woj. szczecińskiego. Z prognozy tej wynika, że do 2010 r. ok. 6 tys. osób nie przyjdzie do szkół, bo po prostu ich nie będzie. W tym programie zwracamy na to uwagę. Planowany jest wyraźny spadek liczby uczniów. Ten spadek już się zaczął.</u>
          <u xml:id="u-9.66" who="#PosełStanisławKopeć">Przy tworzeniu naszych programów musimy także brać pod uwagę zmiany demograficzne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Dziękujemy panu posłowi za przybliżenie nam informacji o stanie i kierunkach rozwoju oświaty w woj. szczecińskim.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Rozpoczynamy dyskusję. Mam do państwa prośbę, żebyśmy dyskutowali nie tylko o sytuacji w woj. szczecińskim, ale przede wszystkim o tym, co dzieje się z oświatą rolniczą w skali całego kraju.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Do zadawania pytań i udziału w dyskusji zapraszam zarówno posłów, jak i zaproszonych gości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PosełAndrzejLipski">Myślę, że na początku powinniśmy się jako Komisja uderzyć w piersi za to, że tak późno zajęliśmy się oświatą rolniczą. Dotychczas zajmowaliśmy się nią dosyć marginalnie, głównie przy okazji budżetu.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PosełAndrzejLipski">Z otrzymanym materiałów oraz dzisiejszych wystąpień wynika, że sytuacja jest dość dramatyczna.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#PosełAndrzejLipski">Na początku chciałbym zadać pytanie. Z materiałów wynika pewna niezgodność dotycząca liczby szkół. Inne są dane Ministerstwa Edukacji Narodowej, a inne Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Nie jest to niezgodność błaha, gdyż różnica dotyczy 600 szkół. Któremuś z ministerstw ta liczba umknęła w prowadzonej statystyce.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#PosełAndrzejLipski">Rozumiałbym sytuację, gdybyśmy znajdowali się na Syberii, gdzie są słabe warunki komunikacji międzyludzkiej. Jesteśmy jednak krajem położonym w środkowej Europie. Jesteśmy u progu XXI wieku.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#PosełAndrzejLipski">Wystąpienie takiej dysproporcji jest dla mnie wręcz absurdalne. Dlatego chciałbym zapytać przedstawicieli obu resortów, skąd wzięła się ta różnica w liczbie szkół rolniczych?</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#PosełAndrzejLipski">Druga kwestia dotyczy materiału przygotowanego przez Najwyższą Izbę Kontroli. Po raz kolejny chylę czoła przed Najwyższą Izbą Kontroli. Jak zazwyczaj, tak i teraz, są to materiały znakomite i rozszerzają optykę naszego patrzenia na zagadnienia, którymi się zajmujemy.</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#PosełAndrzejLipski">W tych materiałach poruszona została kwestia nadzoru ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej nad oświatą rolniczą. Z przedstawionego materiału wynika, że oświata rolnicza traktowana jest w resorcie rolnictwa, jak przysłowiowe piąte koło u wozu.</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#PosełAndrzejLipski">W materiale przedstawiono liczne argumenty, o których mówił już przedstawiciel Najwyższej Izby Kontroli. Nie będę tego powtarzał. Dla mnie ewidentnym dowodem uzasadniającym przedstawioną tezę jest udział w dzisiejszym posiedzeniu przedstawicieli Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej.</u>
          <u xml:id="u-11.8" who="#PosełAndrzejLipski">Proszę pana dyrektora, żeby się na mnie nie obrażał, gdyż moje uwagi nie są skierowane pod pana adresem. Powiedział pan wcześniej, że wicepremier Jagieliński nie mógł przybyć na dzisiejsze posiedzenie Komisji. Ja to rozumiem. Pan wicepremier ma dużo zajęć.</u>
          <u xml:id="u-11.9" who="#PosełAndrzejLipski">Tak się jednak składa, że w Ministerstwie Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej jest kilku podsekretarzy stanu. Tymczasem na posiedzenie Komisji przybył bardzo sympatyczny pan doktor w randze wicedyrektora departamentu. Mimo całego szacunku uważam, że jest to zbyt niska ranga jak na tak ważne posiedzenie Komisji.</u>
          <u xml:id="u-11.10" who="#PosełAndrzejLipski">Myślę, że na bazie otrzymanych materiałów, przy okazji reformy centrum gospodarczego powinniśmy się zastanowić, w czyich rękach powinna być w przyszłości oświata rolnicza.</u>
          <u xml:id="u-11.11" who="#PosełAndrzejLipski">Ostatnia kwestia, którą poruszę, dotyczy modelu kształcenia. Materiały Najwyższej Izby Kontroli w tej sprawie są wstrząsające. Jeżeli w niektórych województwach 90% absolwentów szkół rolniczych nie znajduje zatrudnienia, to jest to rzeczywisty dramat. Wskazuje to, że oświata rolnicza jest zupełnie nieprzystosowana do potrzeb. W tym momencie nie mówię o woj. szczecińskim.</u>
          <u xml:id="u-11.12" who="#PosełAndrzejLipski">Bardzo uważnie przysłuchiwałem się koncepcjom reformy kształcenia. Niektóre sprawy zanotowałem dosłownie. Zacytuję: „Diagnoza stanu. Konieczność przemodelowania”. Są to sformułowania oczywiste. Dla mnie jednak niewiele z tego wynika.</u>
          <u xml:id="u-11.13" who="#PosełAndrzejLipski">Szkoły będą musiały przygotować absolwenta na lokalne rynki pracy. To jest jasne. Tylko, kiedy później mówi się o reformie programowej, stwierdza się, że będą musiały uwzględniać lokalne, regionalne i krajowe potrzeby. Chyba jest tu pewna sprzeczność.</u>
          <u xml:id="u-11.14" who="#PosełAndrzejLipski">Proponuje się także likwidację szkół, ograniczenie kształcenia na poziomie zasadniczym, kształcenie na poziomie średnim. To jest jasne i oczywiste.</u>
          <u xml:id="u-11.15" who="#PosełAndrzejLipski">Znalazła się tu jednak sprawa kuriozalna. Maksimum oszczędności środków budżetowych przy podniesieniu jakości kształcenia. Ten zapis nadaje się chyba do księgi Guinessa.</u>
          <u xml:id="u-11.16" who="#PosełAndrzejLipski">Może rzeczywiście wniesiemy coś nowego do standardów Unii Europejskiej? Z reguły bywa odwrotnie. Im większe są nakłady, tym lepsza jest jakość kształcenia. My chcemy zrobić coś zupełnie odwrotnego. Gratuluję pomysłu. Wątpię jednak, czy uda nam się to osiągnąć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Już kilka razy podejmowaliśmy dyskusję nad oświatą rolniczą, m.in. przy okazji różnych działań legislacyjnych. Taka dyskusja odbyła się także przy okazji prac nad ustawą o systemie oświaty.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Jednym z postulatów i wniosków mniejszości było objęcie całego systemu oświaty całościowym i jednolitym układem, skoncentrowanym w jednym resorcie. Wtedy odpowiedzialność byłaby także skoncentrowana w jednym resorcie.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Ta propozycja napotkała dość gwałtowną reakcję. Twierdzono, że nie można tego zrobić, gdyż oświata rolnicza ma określoną specyfikę, która nie da się pogodzić ze specyfiką kształcenia ogólnego. Podobnie zareagowało szkolnictwo medyczne i szkolnictwo artystyczne. Dlatego pozostaliśmy przy podziale resortowym.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">To, co dzisiaj usłyszeliśmy we wstępnych wypowiedziach, stanowi oskarżenie tego systemu. Z podanych danych wynika, że obowiązujący system jest zupełnie nonsensowny z punktu widzenia procesów sterowania oświatą, która jest podstawowym elementem kapitału rozwojowego Polski.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Chciałbym przypomnieć państwu hasło przedstawione przez pana Kobylińskiego. Wydaje mi się, że jest to hasło podstawowe. Jeżeli oświata ma być motorem napędowym rozwoju gospodarczego, czy też w ogóle rozwoju państwa, to należy zastanowić się, jaką rolę oświata powinna odgrywać na wsi.</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Wydaje mi się, że pan dr Kobyliński bardzo dobrze zdefiniował tę rolę, jako „intelektualne wspieranie procesu restrukturyzacji wsi i rolnictwa”. Jeżeli tak ma być, jeżeli takie zadanie postawimy oświacie, to powstaje pytanie, dlaczego ma to robić Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej? Zgadzam się, że jest to zadanie bardzo ważne, a nawet priorytetowe.</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Jeśli zadaniem ma być intelektualne wspieranie procesu restrukturyzacji, to obejmuje ono wiele innych dziedzin, m.in. przemodelowanie rolnictwa, które oznacza przekwalifikowanie ludzi z zawodów rolniczych na zawody nierolnicze.</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">W obecnie obowiązującym systemie podziału resortowego, przy sztywnych strukturach i obronie swojego stanu posiadania przez każdy resort dochodzi do wielu nonsensów. Mówił o tym, m.in. pan poseł Kopeć, że występuje potrzeba stosowania uzgodnień na szczeblu ministerialnym. Pan poseł mówił, że minister edukacji narodowej musi współpracować z ministrem rolnictwa i gospodarki żywnościowej, obaj muszą współpracować z wojewodami, ze wszystkimi muszą pracować kuratorzy, a także samorząd.</u>
          <u xml:id="u-12.8" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Jak tylu mądrych ludzi z różnych szczebli ma się między sobą dogadać, żeby zorganizować lokalny rynek pracy? Wiadomo, że tego typu działania, konsultacje i dyskusje będą trwały latami, a na lokalnym rynku pracy 90% bezrobotnych jak było, tak będzie. Będą oni nadal wychodzili ze szkół rolniczych i to za spore pieniądze.</u>
          <u xml:id="u-12.9" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Bezrobotni przysparzają dużo pracy. Zajmują się nimi urzędy pracy. To też jest kosztowne. Taka jest skala nonsensu.</u>
          <u xml:id="u-12.10" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">To właśnie powoduje utrzymywanie sztywnego podziału resortowego dla szkół różnego typu i trwanie przy wyodrębnionej strukturze szkół rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-12.11" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Chciałbym w tym miejscu podjąć myśl pana dra Kobylińskiego. Intelektualne wspieranie restrukturyzacji musi odbywać się w systemie zintegrowanym, obejmującym nie tylko rolnicze instytucje resortowe, ale wszystkie instytucje edukacyjne i społeczne z samorządem na czele. Za lokalny rynek pracy odpowiada głównie samorząd.</u>
          <u xml:id="u-12.12" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Proponowałbym, żeby przedstawione dzisiaj materiały stanowiły dla nas poważny sygnał do tego, że konieczne jest zintegrowanie systemu edukacji i objęcie go nadzorem usytuowanym w jednym miejscu. Wydaje mi się, że ten nadzór powinien być sensownie ulokowany w Ministerstwie Edukacji Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-12.13" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Pytanie postawione przez pana posła Kopcia, jest fatalnie skonstruowane. Jest to pytanie anachroniczne. Dzisiaj, przy bardzo dynamicznym rozwoju, nie sposób jest przewidzieć sytuacji, która wystąpi za 2, 3 i 5 lat.</u>
          <u xml:id="u-12.14" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Pan poseł Kopeć jako dyrektor szkoły chciałby dokładnie wiedzieć, jakich wąsko wyspecjalizowanych specjalistów ma kształcić. Ministerstwo przygotowuje w tej sprawie bardzo skomplikowane projekty, wykazy i podziały. Ustala, co kto powinien umieć, ustala nazwy zawodów.</u>
          <u xml:id="u-12.15" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Podejrzewam, że jest to praca dość groteskowa i nonsensowna. Dzisiaj cały świat wie o tym, że aby przygotować człowieka do przyszłych zadań, trzeba go przede wszystkim rozwinąć w ogólnym sensie intelektualnym. Nie jest ważne, ile godzin będzie się uczył mechanizacji lub ile czasu poświęci na zdobywanie innej szczegółowej wiedzy.</u>
          <u xml:id="u-12.16" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Taki człowiek najpierw musi umieć się uczyć. Modernizacja systemu oświaty opiera się na modernizacji rdzenia wychowania ogólnego. Wydaje mi się, że w tym systemie rdzeń powinien być wspólny.</u>
          <u xml:id="u-12.17" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Brak nadzoru, brak uwagi, którym grzeszy ewidentnie Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej owocuje fatalnym przygotowaniem ogólnym absolwentów szkolnictwa rolniczego.</u>
          <u xml:id="u-12.18" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Wiem coś na ten temat, gdyż przez długie lata pracowałem w Akademii Rolniczej i absolwenci szkół rolniczych trafiali w moje ręce. Poziom wiedzy ogólnej reprezentowany przez absolwentów szkół rolniczych rażąco odbiega od poziomu nawet złych liceów ogólnokształcących. Tak jest do dnia dzisiejszego.</u>
          <u xml:id="u-12.19" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Myślę, że z dzisiejszej debaty powinny być następujące wnioski. Jeżeli szkoła ma przygotowywać ludzi dla lokalnego rynku pracy, to cały system musi być spójny i osadzony w realiach lokalnych, czyli lokalnie sterowany. Cały kanon wiedzy ogólnej powinien być jednolity we wszystkich szkołach.</u>
          <u xml:id="u-12.20" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Z tego wynika, że to nie Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej powinno zajmować się nadzorem nad tymi szkołami. Nie powinni to być także wojewodowie, tylko minister edukacji narodowej ze swoimi strukturami. To właśnie on powinien sprawować nadzór pedagogiczny.</u>
          <u xml:id="u-12.21" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Układ odpowiedzialności powinien być taki, że zasadnicze znaczenie w tym układzie powinny mieć jednak czynniki lokalne.</u>
          <u xml:id="u-12.22" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Ta sprawa wiąże się z następnym postulatem dotyczącym konieczności wytworzenia średniego szczebla administracji lokalnej, która zajmowałaby się tymi sprawami. Na ogół szkoła średnia jest szkołą ponadgminną. W tej sytuacji bez powiatu nie da się myśleć o lokalnym rynku pracy i dostosowania do niego edukacji.</u>
          <u xml:id="u-12.23" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Są tu dwa postulaty. Pierwszy dotyczy likwidacji podziału resortowego. Drugi dotyczy kontynuowania reformy administracji. Są to podstawowe wytyczne do dzisiejszego planu rozwoju edukacji.</u>
          <u xml:id="u-12.24" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Jeżeli dzisiaj tego nie zrobimy, to nadal będziemy tkwili w sztywnych strukturach, które są niereformowalne. Nadal będziemy niepotrzebnie wydawali pieniądze.</u>
          <u xml:id="u-12.25" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Tworzenie w tej chwili sieci centrów szkoleń praktycznego nauczania, np. pod egidą Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, gdy jednocześnie istnieją wojewódzkie ośrodki doradztwa rolniczego, przy braku koordynacji działania pomiędzy dwoma pionami edukacji rolniczej jest kolejnym nonsensem, który prowadzi do wydawania pieniędzy i powstania konkurencji na lokalnym rynku.</u>
          <u xml:id="u-12.26" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">W gruncie rzeczy to rozwiązanie nie prowadzi do podwyższenia poziomu absolwentów.</u>
          <u xml:id="u-12.27" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Myślę, że powinniśmy podjąć działania w tych kierunkach, o których mówiłem. Powinniśmy zacząć skutecznie reformować systemy edukacji i administracji. Warto by było zastanowić się nad podjęciem tych kroków, zamiast próbować doskonalić struktury, które nie nadają się praktycznie do udoskonalenia przy istniejącym dzisiaj układzie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Pan poseł Kopeć zgłosił się ad vocem tej wypowiedzi. Prosiłabym pana posła, żeby nie nadużył tego trybu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PosełStanisławKopeć">Nie mogę pozostawić wypowiedzi pana posła Puzyny bez odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#PosełStanisławKopeć">Republika Federalna Niemiec, którą trudno jest posądzić o dziadostwo, ma blisko 300 specjalności w kształceniu zawodowym.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#PosełStanisławKopeć">Pan poseł mówi, że szkoły powinny być lokalne. Jeśli lokalne, to jakie? Czy wyłącznie samorządowe, czy powiatowe, podlegające pod wojewodów, czy pod ministerstwo?</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#PosełStanisławKopeć">Jako wieloletni dyrektor szkoły, z której wyszło wielu olimpijczyków, nie mogę się zgodzić z tezą o beznadziejnym poziomie kształcenia w szkołach rolniczych. Tej tezy nie mogę przyjąć. Nie będę jej uzasadniał, gdyż nie ma na to czasu.</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#PosełStanisławKopeć">Mówimy o tym, że absolwenci powinni zdobyć zawód. W związku z tym pytam, jakie określone wiadomości i umiejętności powinni zdobyć w szkole. Jeśli absolwenci nie mają zdobyć w szkole zawodu, to mówiłem o tym wcześniej, że nie ma żadnych problemów, żeby średnią szkołę rolniczą przekształcił w liceum ogólnokształcące. Tu musimy dokonać wyboru.</u>
          <u xml:id="u-14.5" who="#PosełStanisławKopeć">Pan poseł zgłosił uwagi do tworzenia instytucji, o których mówiłem w moim wystąpieniu. Większość z nich ma w swoim statucie prognozowanie, przewidywanie i określanie potrzeb regionalnych. Czy zadając tym instytucjom pytanie, kogo i gdzie należy kształcić, popełniam totalny błąd? Mam w tej sprawie wątpliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Jak rozumiem, pan poseł Puzyna także chciał zabrać głos ad vocem. Proponuję, żeby na tym już zakończyć tę wymianę zdań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Chciałbym przeprosić pana posła Kopcia, gdyż nie chciałem, żeby mój głos został odebrany w ten sposób.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Celowo zaakcentowałem niektóre tezy w sposób nieco prowokacyjny. Przy prowadzeniu tak ogólnej dyskusji trudno jest poruszać wszystkie niuanse.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Jest oczywiste, że musi istnieć pewne sprzężenie. Powinno to być sprzężenie pomiędzy systemem edukacji a warunkami lokalnymi.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Dlatego uważam, że w swoim wystąpieniu ad vocem pan poseł Kopeć wsparł moją tezę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Wznawiamy dyskusję. W tej chwili mam jeszcze dwa zgłoszenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PosełMarianMichalski">Przede wszystkim chciałbym podziękować posłowi Kopciowi za tak wspaniałe materiały, które mówią o całości problemów rolnictwa w woj. szczecińskim. Przekażę te materiały z wielką nadzieją swoim współpracownikom w województwie, a szczególnie wydziałowi rolnictwa i gospodarki żywnościowej.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#PosełMarianMichalski">W wypowiedzi pana wojewody bardzo podobało mi się podkreślenie, że wystąpił u nas pewien paradoks historyczny. Tak faktycznie jest.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#PosełMarianMichalski">Dlaczego młodzież wiejska ze środowisk rolniczych nie trafia nie tylko do wyższych szkół rolniczych, ale w ogóle do szkół akademickich? Pierwszym powodem jest już szkoła podstawowa, z której bardzo mały odsetek uczniów trafia do szkół średnich. Przecież właśnie tędy wiedzie droga do wyższych uczelni. To jest przyczyna podstawowa.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#PosełMarianMichalski">Jako państwo musimy zastanowić się, jak podnieść poziom nauczania w szkołach podstawowych i średnich. Dopiero później będziemy mogli pomyśleć o uczelniach.</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#PosełMarianMichalski">Szkoła podstawowa i szkoła średnia jest podstawą przyszłej nauki i poziomu szkolnictwa wyższego. Mówię to także do posła Puzyny. Jest to problem generalny, którego nie rozwiązaliśmy w ciągu 50 lat.</u>
          <u xml:id="u-18.5" who="#PosełMarianMichalski">Proszę zobaczyć, jaki jest odsetek absolwentów szkół podstawowych trafiających do szkół średnich. Jest to zaledwie 25–30%. Co dzieje się z resztą absolwentów?</u>
          <u xml:id="u-18.6" who="#PosełMarianMichalski">W związku z tym powstaje pytanie dla nas i dla całego narodu. Jaki poziom oświaty chcemy mieć w przyszłości i jakich chcemy mieć specjalistów?</u>
          <u xml:id="u-18.7" who="#PosełMarianMichalski">W zasadzie bardzo mi się podobała wypowiedź pana wojewody, który mówił o zagrożeniach, o odsetku kobiet. Proszę zobaczyć, ile kobiet jest w i tak znikomym odsetku osób studiujących ze środowiska wiejskiego. Bardzo słusznie powiedział pan, że jest to poziom lat 1938–1939. O czym tu możemy dyskutować?</u>
          <u xml:id="u-18.8" who="#PosełMarianMichalski">Istnieją akademie rolnicze. Które z nich kształcą nauczycieli z prawdziwego zdarzenia? Czy są w nich kierunki pedagogiczne, na których istnieje ścisły rygor?</u>
          <u xml:id="u-18.9" who="#PosełMarianMichalski">Kto kontroluje wyższe uczelnie? Gdzie są dane porównawcze wyników różnych uczelni? Nie mamy w ogóle takich wyników. Nic nie wiemy o poziomie nauczania na uczelniach. Dopiero ostatnio, kiedy mówiliśmy o oświacie, poruszyliśmy ten problem.</u>
          <u xml:id="u-18.10" who="#PosełMarianMichalski">Wtedy, gdy mówiliśmy o kolegiach nauczycielskich, zapytałem ministra, w jaki sposób słaby nauczyciel akademicki może przygotować dobrego nauczyciela, który w pierwszych dwóch latach ma zdać egzamin kwalifikujący go do mianowania. Kto bierze za to odpowiedzialność?</u>
          <u xml:id="u-18.11" who="#PosełMarianMichalski">Czy tylko Ministerstwo Edukacji Narodowej? Dlaczego nie bierze za to odpowiedzialności uczelnia? Dlaczego uczelnia nie odpowiada za jakość swoich absolwentów? To jest problemem.</u>
          <u xml:id="u-18.12" who="#PosełMarianMichalski">Z uwagą wysłuchałem informacji Najwyższej Izby Kontroli. W zasadzie wszystkie uwagi dotyczyły tylko organizacji. Można powiedzieć, że taka jest rola Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-18.13" who="#PosełMarianMichalski">Dzisiaj nie usłyszałem jednak ani jednego zdania, nawet od przedstawicieli resortów, na temat stopnia sprawności w szkolnictwie rolniczym. Ilu uczniów wchodzi w progi szkolne, a ilu opuszcza je jako absolwenci? Ilu uczniów odpada w trakcie nauki? Jaka jest sprawność nauczania? To mnie interesuje.</u>
          <u xml:id="u-18.14" who="#PosełMarianMichalski">Interesuje mnie także poziom nauczania. Czy prowadzono próby porównawcze pomiędzy szkołami rolniczymi, pomiędzy tymi, które są porównywalne? Nie wszystkie szkoły są porównywalne, tak jak nie wszystkie uczelnie i szkoły średnie.</u>
          <u xml:id="u-18.15" who="#PosełMarianMichalski">Są jednak szkoły, które można porównać. Są także odpowiednie testy. Spróbujmy to zrobić. Zobaczmy jaki jest poziom nauczania. Dzisiaj nic na ten temat nie wiemy.</u>
          <u xml:id="u-18.16" who="#PosełMarianMichalski">Jako poseł nie mogę nic złego powiedzieć o zespołach szkół rolniczych, których sześć jest w woj. jeleniogórskim. Zapraszam wszystkich do naszego województwa. Proszę przyjechać do Bolkowa, do Rakowic lub do Biedrzychowic. Proszę zobaczyć, jak tam wygląda proces nauczania.</u>
          <u xml:id="u-18.17" who="#PosełMarianMichalski">Są tam jeszcze braki. Jest to oczywiste. Będą one występować jeszcze przez pewien czas. Proszę jednak zobaczyć, jakie braki są w szkołach nierolniczych. Kiedy zbadamy szkoły ogólnokształcące, to dopiero nam się otworzą oczy. Wtedy dopiero powiemy, że w szkołach rolniczych jest dzisiaj o 25% lepiej niż w innych szkołach ponadpodstawowych. Za to, co właśnie powiedziałem, biorę pełną odpowiedzialność. Tak właśnie jest.</u>
          <u xml:id="u-18.18" who="#PosełMarianMichalski">Przyjeżdżają do mnie dyrektorzy różnych szkół. Prowadzimy rozmowy. Mam dość dobre rozeznanie. Zespoły szkół rolniczych, które są na moim terenie, oceniam wysoko.</u>
          <u xml:id="u-18.19" who="#PosełMarianMichalski">Powtórzę raz jeszcze, że należałoby przeprowadzić badania poziomu nauczania, a przede wszystkim wyniki nauczania. Gdybyśmy mieli takie dane, to może pan poseł Puzyna nie powiedziałby tego, co powiedział. W tej chwili nie mamy jednak skali porównawczej.</u>
          <u xml:id="u-18.20" who="#PosełMarianMichalski">Tak jak kolega chciałbym, żeby w naszym posiedzeniu uczestniczył pan minister. W ministerstwie jest pięciu wiceministrów. Komisja odbywa ważne wyjazdowe posiedzenie. My jedziemy na to posiedzenie 600–800 km. Okazuje się, że ministrowie nie przyjechali i scedowali wszystko na pana dyrektora. Dziękuję i za to.</u>
          <u xml:id="u-18.21" who="#PosełMarianMichalski">Chciałbym zapytać przedstawiciela ministerstwa, jak widzicie centra szkolenia praktycznego? Tę sprawę poruszył poseł Puzyna. Czy ma to być odpowiednik Centrum Kształcenia Ustawicznego? Dla kogo mają być te centra, czy dla nauczycieli, czy dla młodzieży? Czy ma to być dla uczniów szkół dziennych, czy dla młodzieży, która nie uczy się, a chciałaby uzupełniać wykształcenie?</u>
          <u xml:id="u-18.22" who="#PosełMarianMichalski">Wczoraj oglądaliśmy wspaniałe centrum w Szczecinie. Zapytałem, komu ono służy? Jak zrozumiałem, uczy się tam towarzystwo mieszane, są uczniowie szkół dziennych, prowadzone są także zajęcia pozalekcyjne. Tak to wygląda.</u>
          <u xml:id="u-18.23" who="#PosełMarianMichalski">Dlatego prosiłbym o przybliżenie nam propozycji dotyczącej funkcjonowania centrów praktycznej nauki zawodu.</u>
          <u xml:id="u-18.24" who="#PosełMarianMichalski">Dość pesymistycznie odnoszę się do haseł, takich jak np. będzie nowy program, będzie nowa komisja, powstanie rada oświatowa itd. Jako nauczyciel przeżyłem już to wszystko od szkoły podstawowej do wyższej uczelni.</u>
          <u xml:id="u-18.25" who="#PosełMarianMichalski">Jako członek Komisji ds. Regionalizacji Państwa zobowiązaliśmy rząd dezyderatem przyjętym przez Sejm, żeby opracować politykę regionalną państwa. W ramach tej polityki do struktur przemysłu i rozwoju kultury trzeba będzie dostosować i ten dział oświaty, tak ważny dla gospodarki żywnościowej. Tak widzę przyszłość.</u>
          <u xml:id="u-18.26" who="#PosełMarianMichalski">Byłbym wdzięczny za poinformowanie, jaka jest sprawność nauczania w technikach rolniczych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Myślę, że na te wszystkie pytania przedstawiciele resortu będą mogli odnieść się w końcowej części dzisiejszej dyskusji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PosełMarianMichalski">Chciałbym uzupełnić moją wypowiedź.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#PosełMarianMichalski">Jestem przeciwnikiem odebrania nadzoru nad szkołami rolniczymi z Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Nadzór powinien pozostać w ministerstwie. Kurator oświaty nadzoruje przedmioty ogólne. Nieszczęściem jest to, że przedmioty zawodowe w niektórych województwach nadzoruje tylko jeden człowiek. Nadzoruje on kilkanaście zespołów szkół rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#PosełMarianMichalski">Proszę porównać tę sytuację z liczbą pracowników kuratorium. Proszę zestawić tę sytuację z tą ważną dziedziną, gdzie są także gospodarstwa pomocnicze, warsztaty itd. Nadzoruje to tylko jeden człowiek.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#PosełMarianMichalski">W moim odczuciu, jest to sytuacja niepoważna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#KuratorCzesławPlewka">Rozpocznę od próby udzielenia wyjaśnień panu posłowi Michalskiemu. Nie chciałbym, żeby wyjechał on z ziemi szczecińskiej z niepełną wiedzą.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#KuratorCzesławPlewka">Trochę zdziwiła mnie reakcja nagradzająca część tej wypowiedzi oklaskami. Chciałbym, żeby nie było tu żadnych wątpliwości. W kuratorium cały pakiet oświaty zawodowej nadzoruje czterech wizytatorów. W województwie jest 57 szkół zawodowych. Myślę, że aby o czymś mówić, należy mieć pełną wiedzę. Przepraszam za taką ocenę.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#KuratorCzesławPlewka">Powiedział pan, że w ośrodku, który zwiedzaliśmy wczoraj, jest groch z kapustą. Chciałbym panu powiedzieć, że długo zastanawialiśmy się nad modelem funkcjonowania tego ośrodka. To, co pan widział, zrobiliśmy z pełną świadomością. Jesteśmy przekonani o tym, że tak nowoczesne ośrodki powinny pracować dla wszystkich, przez cały rok i przez wszystkie dni tygodnia. Mam nadzieję, że państwo podzielą nasze przekonanie w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#KuratorCzesławPlewka">W związku z przyjęciem takiej koncepcji ten ośrodek służy kształceniu młodzieży w szkołach dziennych. Jest tam także szkoła ćwiczeń dla doskonalących się nauczycieli. Jest to drugi obszar działania ośrodka. Po południu i w dni wolne, w tym w soboty i niedziele, ośrodek ten służy jako centrum kształcenia ustawicznego dla dorosłych. To kształcenie prowadzone jest w formach szkolnych i pozaszkolnych.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#KuratorCzesławPlewka">Uważam, że jeszcze przez długie lata nie będzie nas stać na to, żeby wszędzie stworzyć tak nowoczesne szkoły. Jeśli pan poseł zainteresowany jest, w jaki sposób ten ośrodek został stworzony i za jakie środki, to jestem gotów przekazać wszystkie dane. Nie jest jednak istotne, czy powstał on ze środków budżetowych, czy pozabudżetowych. Bez względu na to, jak układają się te relacje, ośrodek ten po prostu musi służyć społeczeństwu.</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#KuratorCzesławPlewka">Ośrodek ten służy młodzieży ze Szczecina, a także z całego województwa. Przedstawiciele ośrodka mówili na ten temat. Jest to placówka, która coraz mocniej wychodzi w region i w Polskę.</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#KuratorCzesławPlewka">Chciałbym teraz powrócić do tematu dzisiejszej dyskusji. Myślę, że dyskutujemy o oświacie rolniczej, która jest wybranym elementem bardzo istotnego segmentu systemu oświaty i oświaty zawodowej.</u>
          <u xml:id="u-21.7" who="#KuratorCzesławPlewka">Chciałbym nawiązać do wypowiedzi pana posła Puzyny. Uważam, że postawił on fundamentalne pytanie o model systemu kształcenia zawodowego w naszym państwie. Jako przedstawiciel władz oświatowych, a jednocześnie jak obywatel powiem, że wszyscy chcielibyśmy to wiedzieć. Myślę jednak, że na to pytanie odpowiedzi powinien udzielić parlament.</u>
          <u xml:id="u-21.8" who="#KuratorCzesławPlewka">To on właśnie powinien nam powiedzieć, jaka ma być oświata zawodowa za kilka lat i za lat kilkadziesiąt. Czy ma to być oświata rozproszona? Czy każdy resort będzie przygotowywał kadry dla swoich potrzeb i młodzież dla potrzeb rynku pracy? Czy też ma to być oświata sterowana przez jeden resort?</u>
          <u xml:id="u-21.9" who="#KuratorCzesławPlewka">Pan poseł powiedział, że nie wierzy w propozycję przedstawioną przez pana posła Kopcia. Ja nie wierzę w to, że jeśli zaczną funkcjonować te ośrodki, to zmieni się sytuacja na rynku pracy. Nie wierzę także, że jeśli każdy resort będzie sam budował swoje koncepcje, to koncepcja edukacji w państwie będzie spójna.</u>
          <u xml:id="u-21.10" who="#KuratorCzesławPlewka">Właśnie dlatego oczekiwalibyśmy odpowiedzi na pytanie, które już postawiłem wcześniej. Myślę, że ta odpowiedź pozwoli nam w sposób bardziej racjonalny i doskonały rozwiązać wiele problemów szczegółowych.</u>
          <u xml:id="u-21.11" who="#KuratorCzesławPlewka">Myślę, że nie musimy się nawzajem przekonywać o tym, iż szkolenie zawodowe jest bardzo trudnym i złożonym segmentem oświaty. Jest ono na pewno trudniejsze niż oświata ogólna. Wymaga także większego nakładu środków.</u>
          <u xml:id="u-21.12" who="#KuratorCzesławPlewka">Chodzi więc również o to, żeby w czasach, gdy środków na oświatę nie ma (i pewnie jeszcze długo nie będzie), były one racjonalnie wydatkowane. Może wtedy uda się stworzyć spójny dla wszystkich system doskonalenia nauczycieli i to nie tylko w zakresie przygotowania nauczycieli do przedmiotów ogólnokształcących. Myślę, że możliwe jest przyjęcie wielu rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-21.13" who="#KuratorCzesławPlewka">Trochę zdziwiła mnie wypowiedź dotycząca oceny przygotowania ogólnego absolwentów szkół rolniczych i poszukiwanie przyczyn tego stanu rzeczy. Myślę, że przyczyny te nie leżą po stronie wymagań. Wymagania są przecież jednoznaczne dla wszystkich absolwentów szkół zawodowych bez względu na to, czy jest to szkoła rolnicza, budowlana, czy techniczna. Programy są takie same. Myślę, że przyczyny leżą po stronie wykonawczej.</u>
          <u xml:id="u-21.14" who="#KuratorCzesławPlewka">Mam pewną refleksję, którą chciałbym się podzielić na etapie poszukiwania modelu i tworzenia systemu oświaty rolniczej w państwie czy w województwie oraz budowania modelu systemu kształcenia zawodowego.</u>
          <u xml:id="u-21.15" who="#KuratorCzesławPlewka">Coraz częściej mówią państwo o szerokim profilu. Mówi się o tym także w szkołach zawodowych, nadzorowanych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. Osobiście mam wątpliwości, czy na tym etapie powinniśmy już zajmować się szerokimi profilami, czy nie powinniśmy być odważniejsi i mówić o systemie kształcenia modułowego?</u>
          <u xml:id="u-21.16" who="#KuratorCzesławPlewka">Taki system jest przyjęty w Unii Europejskiej. Jeśli chcemy do niej wejść, to powinniśmy upodobniać nasze instytucje. Rozwiązałoby to nam wiele problemów bez względu na to, czy będziemy mówili o szkołach zawodowych typu rolniczego, gastronomicznego, czy budowlanego.</u>
          <u xml:id="u-21.17" who="#KuratorCzesławPlewka">Sądzę, że bardzo mocny powinien być fundament przygotowania ogólnego, a może ogólnozawodowego. Powinien być rozbudowany system kształcenia w formach szkolnych i pozaszkolnych, krótszych i dłuższych, przygotowujących na dziś i na jutro.</u>
          <u xml:id="u-21.18" who="#KuratorCzesławPlewka">Nie wierzę, że będziemy w stanie już teraz, a nawet za kilka lat przewidzieć potrzeby rynku pracy. Nie uda się, to nawet jeśli będziemy mieli wspaniały aparat.</u>
          <u xml:id="u-21.19" who="#KuratorCzesławPlewka">W związku z tym należy reagować na te potrzeby natychmiast. Reguła mówiąca o tym, że raz zdobyta wiedza będzie służyć przez całe życie, będzie aktualna jeszcze przez wiele lat. Do tego system powinien być przygotowany.</u>
          <u xml:id="u-21.20" who="#KuratorCzesławPlewka">Mam także wątpliwości w sprawie położenia wyraźnego akcentu w szkołach rolniczych na kształcenie praktyczne. Sądzę, że już coraz częściej powinniśmy mówić o zintegrowanym systemie kształcenia zawodowego.</u>
          <u xml:id="u-21.21" who="#KuratorCzesławPlewka">W takim systemie przygotowanie teoretyczne przenika się nawzajem z przygotowaniem praktycznym. Nie ma w nim klasycznego podziału na teorię i praktykę, gdzie teorii uczy się w szkole, a praktyki odbywają się w centrum szkolenia praktycznego lub w innych instytucjach. Uważam, że powinniśmy mówić o jednym przygotowaniu zawodowym. Tak właśnie robi się na Zachodzie w coraz większej skali.</u>
          <u xml:id="u-21.22" who="#KuratorCzesławPlewka">Dlatego uważam, że potrzebny nam jest system kształcenia modułowego.</u>
          <u xml:id="u-21.23" who="#KuratorCzesławPlewka">Chciałbym także krótko odnieść się do programu. Myślę, że jest to bardzo cenny materiał. Uważam, że bardzo dobrze się stało, iż ten materiał powstał. Jest to największe osiągnięcie, gdyż mamy nad czym pracować.</u>
          <u xml:id="u-21.24" who="#KuratorCzesławPlewka">W moim odczuciu, ten program powinien być programem otwartym. Pan poseł Kopeć zaakcentował w swoim wystąpieniu, że tak jest. Założono w nim granicę roku 2010. Nie wiemy jednak, czy po 5 latach nie trzeba będzie całkowicie zmienić tego programu.</u>
          <u xml:id="u-21.25" who="#KuratorCzesławPlewka">Wiemy o tym z autopsji. Osoby z woj. szczecińskiego mają w tym względzie doświadczenia z ostatnich miesięcy. Program dotyczący oświaty zawodowej był tworzony na podstawie społecznie przyjętego i zaakceptowanego w br. programu budowy systemu oświaty zawodowej. Wywołało to wiele niezadowolenia. Trzeba ten program nie tylko zmodyfikować, ale budować go od nowa.</u>
          <u xml:id="u-21.26" who="#KuratorCzesławPlewka">W omawianym programie bardzo cenna byłaby analiza zatrudnienia absolwentów szkół rolniczych w latach 1990–1995. Stanowiłaby ona cenne uzupełnienie całego materiału. Pan poseł w swoim wystąpieniu uzupełnił ten program danymi z ostatnich 2 lat.</u>
          <u xml:id="u-21.27" who="#KuratorCzesławPlewka">Po głębokiej analizie w programie można doszukać się konkretnych propozycji. Nie zawiera on tylko ogólników. Możemy w nim znaleźć także proponowane metody i formy kształcenia. Są to formy szkolne i pozaszkolne, dotyczące przede wszystkim podwyższenia jakości kształcenia umiejętności podstawowych, a nie tylko umiejętności wynikających z programu nauczania.</u>
          <u xml:id="u-21.28" who="#KuratorCzesławPlewka">Bardzo ważny w tym programie jest system tworzenia infrastruktury dydaktycznej, która ma służyć nowoczesnemu procesowi kształcenia, a przede wszystkim nauczycielowi. Mówi się tutaj, jakie będą narzędzie, w jaki sposób będzie się z nich korzystać i kto będzie je przygotowywał.</u>
          <u xml:id="u-21.29" who="#KuratorCzesławPlewka">Raz jeszcze warto zastanowić się nad tym, czy należy tworzyć centra szkolenia praktycznego. Jeśli tak, to należałoby rozważyć, jakie cele będą one miały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PosełTadeuszSławecki">Pan poseł Michalski złożył już podziękowanie panu posłowi Kopciowi za przygotowanie materiałów. Ja także chciałem dołączyć się do tej wypowiedzi i podziękować wszystkim, którzy przygotowywali materiały na dzisiejsze posiedzenie, a szczególnie Najwyższej Izbie Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#PosełTadeuszSławecki">Myślę, że jeszcze długo będziemy analizować informację Najwyższej Izby Kontroli. Stawiam wniosek, żeby jeszcze w tej kadencji Sejmu odbyć wspólne posiedzenie z Komisją Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej poświęcone temu zagadnieniu. Myślę, że nie możemy w tej sprawie działać samodzielnie, bez udziału Komisji Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#PosełTadeuszSławecki">W materiałach można znaleźć zatrważające dane o poziomie wykształcenia ludności wiejskiej i osób zatrudnionych w rolnictwie. Blisko 64% mieszkańców wsi nie posiada wykształcenia średniego. Dlatego - moim zdaniem - potrzebne jest jak najszybsze uruchomienie centrów kształcenia ustawicznego w oparciu o istniejące szkoły rolnicze. Może należałoby to zrobić na wzór skandynawski.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#PosełTadeuszSławecki">Moim zdaniem, szkoły rolnicze muszą być właśnie takimi centrami. Ośrodki doradztwa rolniczego spełniają swoją rolę, jednak jest ona nieco inna.</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#PosełTadeuszSławecki">Posłowie ustalają kwoty dopłat do linii kredytowych, ustalają wysokość środków pomocowych. W niektórych regionach są poważne kłopoty z wykorzystaniem tych środków. Mamy przecież linie kredytowe na przechowalnictwo, na odbudowę materiału genetycznego ziemniaka. Okazuje się, że nie wszyscy wiedzą, jak można się do tego zabrać.</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#PosełTadeuszSławecki">Brakuje przede wszystkim podstawowej znajomości ekonomii. Przeciętny rolnik nie potrafi samodzielnie opracować biznesplanu.</u>
          <u xml:id="u-22.6" who="#PosełTadeuszSławecki">Myślę, że nowa ustawa o zatrudnieniu i bezrobociu, która nie pozwala absolwentom pobierać zasiłku dla bezrobotnych bezpośrednio po ukończeniu szkoły, ale nakazuje im się dokształcać lub zmienić zawód, może być w tej sprawie pomocna.</u>
          <u xml:id="u-22.7" who="#PosełTadeuszSławecki">Przy pomocy szkół rolniczych taki absolwent mógłby zostać przyuczony do innego zawodu. Mogłyby to być kursy kroju i szycia, haftu itp. Chciałbym usłyszeć, jakie jest w tej sprawie zdanie przedstawicieli resortu rolnictwa. Co resort sądzi o przekształceniu szkół rolniczych w centra kształcenia ustawicznego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Widzę, że zgłasza się pan poseł Kopeć. Rozumiem, że chciałby pan zabrać głos w sprawie formalnej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PosełStanisławKopeć">Zgłaszam wniosek, żeby pani przewodnicząca zarządziła kilkuminutową przerwę w obradach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Z przyjemnością zarządzę przerwę. Proponuję jednak, żeby najpierw zabrał głos przedstawiciel NSZZ „Solidarność”, który zgłosił się wcześniej do dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Po tej wypowiedzi zrobimy 10-minutową przerwę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PrzedstawicielKrajowejSekcjiOświatyNSZZSolidarnośćJędrzejŁucyk">Dyskutujemy dzisiaj na temat bardzo poważnych problemów.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#PrzedstawicielKrajowejSekcjiOświatyNSZZSolidarnośćJędrzejŁucyk">Nasze stanowisko w tej sprawie jest jednoznaczne. Jeżeli nie będzie przeprowadzona ogólna reforma oświaty, to w dalszym ciągu wszystkie te problemy będą nadal wypływać na każdym takim spotkaniu.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#PrzedstawicielKrajowejSekcjiOświatyNSZZSolidarnośćJędrzejŁucyk">Chciałbym ustosunkować się do wypowiedzi pana posła Michalskiego. Popieramy tę część pana wypowiedzi, w której mówił pan, że w wydziałach oświaty rolniczej w województwach jest po dwóch wizytatorów, którzy nadzorują cały teren. Czasami jest tylko jeden wizytator.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#PrzedstawicielKrajowejSekcjiOświatyNSZZSolidarnośćJędrzejŁucyk">Powinno być zatrudnionych więcej osób do sprawowania nadzoru. Mówiliśmy o tym na wczorajszym posiedzeniu. Jedna, a nawet dwie osoby nie załatwią problemów wszystkich szkół rolniczych w województwie.</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#PrzedstawicielKrajowejSekcjiOświatyNSZZSolidarnośćJędrzejŁucyk">Jeśli chodzi o krótkie oklaski dotyczące wypowiedzi na ten temat, to sądzę, że pan kurator nie zrozumiał naszych intencji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Dziękuję. Zarządzam przerwę do godz. 12.30.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#komentarz">(Przerwa.)</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Wznawiam posiedzenie Komisji.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Korzystając z przerwy pan wicewojewoda opuścił nasze posiedzenie, gdyż musi powrócić do swoich obowiązków. Prosił, żeby w jego imieniu pożegnać wszystkich posłów i przeprosić za wcześniejsze wyjście.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Powracamy do dyskusji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#InspektorWydziałuRolnictwaUrzęduWojewódzkiegowSzczecinieBarbaraMaślak">Pełnię nadzór nad szkołami rolniczymi.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#InspektorWydziałuRolnictwaUrzęduWojewódzkiegowSzczecinieBarbaraMaślak">Chciałabym krótko przybliżyć państwu szkolnictwo rolnicze woj. szczecińskiego.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#InspektorWydziałuRolnictwaUrzęduWojewódzkiegowSzczecinieBarbaraMaślak">Wojewoda szczeciński nadzoruje 12 szkół rolniczych funkcjonujących w różnych modelach organizacyjnych. Wspominał o tym pan poseł Kopeć. W szkołach rolniczych i gospodarki żywnościowej kształci się młodzież na poziomie średnim w różnych zawodach.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#InspektorWydziałuRolnictwaUrzęduWojewódzkiegowSzczecinieBarbaraMaślak">Wymienię państwu te zawody. Są to: technik rolnik, technik ogrodnik, technik mechanizacji rolnictwa, technik technologii żywności, technik ekonomista, technik inżynierii środowiska i melioracji, technik ochrony środowiska, technik mechanik pojazdów samochodowych.</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#InspektorWydziałuRolnictwaUrzęduWojewódzkiegowSzczecinieBarbaraMaślak">Od 1 września 1996 r. rozpocznie się szkolenie w zawodzie technik żywienia i gospodarstwa domowego. Jest to zupełnie nowy kierunek kształcenia, który zostanie pilotażowo wprowadzony do dwóch szkół: w Szczecinie Dąbiu i w Płotach. To właśnie miał na myśli pan wojewoda, mówiąc o kształceniu dziewcząt wiejskich.</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#InspektorWydziałuRolnictwaUrzęduWojewódzkiegowSzczecinieBarbaraMaślak">Szkoły rolnicze kształcą również młodzież na poziomie zasadniczym. Kształcenie odbywa się w następujących zawodach: rolnik, ogrodnik, rolnik-wiejskie gospodarstwo domowe (szkoła głównie dla dziewcząt), operator maszyn i urządzeń w przemyśle spożywczym, monter instalator urządzeń technicznych w budownictwie wiejskim, mechanik operator pojazdów i maszyn rolniczych, mechanik pojazdów samochodowych.</u>
          <u xml:id="u-28.6" who="#InspektorWydziałuRolnictwaUrzęduWojewódzkiegowSzczecinieBarbaraMaślak">Szczecińskie rolnictwo jest w trakcie bardzo głębokich przeobrażeń. Ich celem jest poprawa efektywności gospodarowania, wzrost dochodów ludności rolniczej, polepszenie jakości produktów rolno-spożywczych umożliwiających stabilizację rynku wewnętrznego i zwiększenie konkurencyjności w eksporcie.</u>
          <u xml:id="u-28.7" who="#InspektorWydziałuRolnictwaUrzęduWojewódzkiegowSzczecinieBarbaraMaślak">Istotną barierą w restrukturyzacji szkolnictwa jest stan oświaty na wsi. O tym była już mowa.</u>
          <u xml:id="u-28.8" who="#InspektorWydziałuRolnictwaUrzęduWojewódzkiegowSzczecinieBarbaraMaślak">Badania potwierdzają istnienie ścisłego związku między wykształceniem i efektywnością gospodarowania rolników. Stwierdzono, że twórcami zmian jakościowych w gospodarstwie rolnym (np. wprowadzenie nowych technologii, dostosowanie produkcji do potrzeb rynku) są rolnicy posiadający średnie i wyższe wykształcenie zawodowe.</u>
          <u xml:id="u-28.9" who="#InspektorWydziałuRolnictwaUrzęduWojewódzkiegowSzczecinieBarbaraMaślak">Zmiany w polityce rolnej, restrukturyzacja i prywatyzacja szczecińskiego rolnictwa, zapoczątkowały reorganizację kształcenia w szkołach rolniczych. Reorganizacja ma na celu związanie kształcenia młodzieży z regionalną polityką rolną i założeniami reformy oświatowej.</u>
          <u xml:id="u-28.10" who="#InspektorWydziałuRolnictwaUrzęduWojewódzkiegowSzczecinieBarbaraMaślak">Co było na wsi? Było bezrobocie, gdyż rozwiązano państwowe gospodarstwa rolne. Brak było nadziei. Był bardzo niski poziom wykształcenia.</u>
          <u xml:id="u-28.11" who="#InspektorWydziałuRolnictwaUrzęduWojewódzkiegowSzczecinieBarbaraMaślak">Szkoły rolnicze mieszczące się w różnych częściach województwa są motorem przemian edukacyjnych. To jest właśnie wspieranie intelektualne wsi.</u>
          <u xml:id="u-28.12" who="#InspektorWydziałuRolnictwaUrzęduWojewódzkiegowSzczecinieBarbaraMaślak">Co zrobiliśmy? W ramach prowadzonej już od 1991 r. restrukturyzacji szkolnictwa rolniczego ograniczyliśmy znacznie kształcenie w kierunkach typowo rolniczych. Wprowadziliśmy nowe kierunki dostosowane do potrzeb zmieniającej się gospodarki rolnej.</u>
          <u xml:id="u-28.13" who="#InspektorWydziałuRolnictwaUrzęduWojewódzkiegowSzczecinieBarbaraMaślak">Aby utworzyć szkołę trzeba mieć bazę i kadrę. Nie jest to proste przyjęcie programu. Trzeba spełnić wiele różnych wymogów. Tego pilnowało Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, które nie wydawało pozwoleń na otwarcie szkół, dopóki nie można było stwierdzić, że w szkole może być wprowadzony dany kierunek, gdyż są spełnione określone warunki.</u>
          <u xml:id="u-28.14" who="#InspektorWydziałuRolnictwaUrzęduWojewódzkiegowSzczecinieBarbaraMaślak">W ostatnich latach utworzyliśmy dwa technika technologii żywności, w Stargardzie Szczecińskim i w Pyrzycach. Powstały dwa licea ekonomiczne o specjalności rachunkowość i rynek rolny - w Szczecinie Dąbiu i w Wolinie. Powstało technikum inżynierii środowiska i melioracji w Szczecinie Dąbiu i technikum ochrony środowiska w Stargardzie Szczecińskim.</u>
          <u xml:id="u-28.15" who="#InspektorWydziałuRolnictwaUrzęduWojewódzkiegowSzczecinieBarbaraMaślak">Otrzymaliśmy także pozwolenie, aby w nowym roku szkolnym jako jedyne województwo w Polsce otworzyć dwie szkoły kształcące w najnowszym zawodzie, o którym już wspominałam - technik żywienia i gospodarstwa domowego. Będą to szkoły w Szczecinie Dąbiu i w Płotach.</u>
          <u xml:id="u-28.16" who="#InspektorWydziałuRolnictwaUrzęduWojewódzkiegowSzczecinieBarbaraMaślak">Do szkół zasadniczych wprowadziliśmy także nowe kierunku kształcenia, które chętnie wybiera młodzież wiejska. Jest to np.: monter instalator urządzeń technicznych w budownictwie wiejskim w Płotach i w Pyrzycach; mechanik operator pojazdów i maszyn rolniczych w Stargardzie Szczecińskim, Nowogardzie, Pyrzycach, Mieszkowicach i Kamiennym Moście; operator maszyn i urządzeń przemysłu spożywczego w Szczecinie Dąbiu.</u>
          <u xml:id="u-28.17" who="#InspektorWydziałuRolnictwaUrzęduWojewódzkiegowSzczecinieBarbaraMaślak">Unowocześniliśmy również kształcenie w technikach rolniczych, ogrodniczych i mechanizacji rolnictwa, wprowadzając do nich nowe programy nauczania. U nas młodzież nie kształci się już według starych dokumentacji programowych w zawodach: rolnik, hodowca itd.</u>
          <u xml:id="u-28.18" who="#InspektorWydziałuRolnictwaUrzęduWojewódzkiegowSzczecinieBarbaraMaślak">Wprowadziliśmy programy szerokoprofilowe. Była już mowa o tym, że dają one podbudowę ogólnokształcącą. W starszych klasach wprowadzane są przedmioty specjalizujące. Na pewno byłoby lepiej, gdyby przedmioty specjalizujące prowadzone były w postaci modułowej, o czym mówił pan kurator.</u>
          <u xml:id="u-28.19" who="#InspektorWydziałuRolnictwaUrzęduWojewódzkiegowSzczecinieBarbaraMaślak">Mamy bazę szerokoprofilową. Jest to szerokie wykształcenie ogólne. Uczeń otrzymuje wiedzę ogólną poszerzoną o zagadnienia dotyczące ekologii i ochrony środowiska, umiejętności z zakresu języków obcych, ekonomii i ekonomiki, zdobywa umiejętności pracy z komputerem oraz inne umiejętności wymagane obecnie na rynku pracy.</u>
          <u xml:id="u-28.20" who="#InspektorWydziałuRolnictwaUrzęduWojewódzkiegowSzczecinieBarbaraMaślak">Dopiero później mogłyby być wprowadzone przedmioty specjalizujące w postaci tzw. kształcenia modułowego. Skończenie określonych modułów dawałoby określony certyfikat. To wszystko jest do zrobienia.</u>
          <u xml:id="u-28.21" who="#InspektorWydziałuRolnictwaUrzęduWojewódzkiegowSzczecinieBarbaraMaślak">Szkolnictwo rolnicze i programy są ciągle modyfikowane. Dostosowywane są do wymogów reformy oświatowej.</u>
          <u xml:id="u-28.22" who="#InspektorWydziałuRolnictwaUrzęduWojewódzkiegowSzczecinieBarbaraMaślak">Zawody rolnicze zyskały na atrakcyjności dzięki wprowadzeniu w wyższych klasach w zawodach technicznych rolnika, ogrodnika i mechanizatora rolnictwa (są to typowe zawody rolnicze) takich specjalizacji jak agroturyzm (turystyka wiejska). Oprócz tego, że powstał nowy kierunek - technik żywienia i gospodarstwa domowego - uczeń kształcący się w zawodzie rolnika ma dodatkową specjalizację w zakresie turystyki wiejskiej.</u>
          <u xml:id="u-28.23" who="#InspektorWydziałuRolnictwaUrzęduWojewódzkiegowSzczecinieBarbaraMaślak">Taki uczeń jest przygotowany do prowadzenia małej gastronomii i hotelarstwa. Są także inne specjalizacje, takie jak agrobiznes, organizacja przetwórstwa spożywczego w gospodarstwie rolnym, pszczelarstwo, gospodarka łowiecka, obrót produktami rolniczymi i ogrodniczymi, urządzanie terenów zielonych, diagnostyka pojazdów silnikowym, organizacja obrotu sprzętem rolniczym i inne.</u>
          <u xml:id="u-28.24" who="#InspektorWydziałuRolnictwaUrzęduWojewódzkiegowSzczecinieBarbaraMaślak">Szkoły wprowadzają wymienione przeze mnie specjalizacje po analizie potrzeb lokalnego rynku pracy.</u>
          <u xml:id="u-28.25" who="#InspektorWydziałuRolnictwaUrzęduWojewódzkiegowSzczecinieBarbaraMaślak">Mogą mi państwo wierzyć, że naprawdę istnieje dobra współpraca między szkołami, samorządem i burmistrzem. Niektóre gminy (bo jeszcze nie wszystkie) mają opracowane programy rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-28.26" who="#InspektorWydziałuRolnictwaUrzęduWojewódzkiegowSzczecinieBarbaraMaślak">Z programów takich wiadomo, że w regionie będzie się rozwijać np. turystyka. Wtedy dyrektor szkoły wie, w jakim kierunku należy kształcić młodzież.</u>
          <u xml:id="u-28.27" who="#InspektorWydziałuRolnictwaUrzęduWojewódzkiegowSzczecinieBarbaraMaślak">W tej chwili w kraju ok. 50% młodzieży kształci się szerokoprofilowo. Są to programy dosyć kosztowne. Wymagają odpowiedniej bazy, kadry oraz bazy do kształcenia praktycznego. W woj. szczecińskim ten sposób kształcenia obejmuje już 80% uczniów.</u>
          <u xml:id="u-28.28" who="#InspektorWydziałuRolnictwaUrzęduWojewódzkiegowSzczecinieBarbaraMaślak">Zgodnie z założeniami reformy oświatowej zlikwidowaliśmy szkoły kształcące według dokumentacji programowych. Ograniczamy systematycznie kształcenie w szkołach zasadniczych. Przekształcamy je w szkoły średnie.</u>
          <u xml:id="u-28.29" who="#InspektorWydziałuRolnictwaUrzęduWojewódzkiegowSzczecinieBarbaraMaślak">W ubiegłym roku szkolnym Zasadniczą Szkołę Ogrodniczą w Wolinie przekształcono w Technikum Ogrodnicze ze specjalizacją marketing produktów ogrodniczych oraz urządzanie i pielęgnacja terenów zielonych. Zasadnicze Szkoły Rolnicze w Maszewie i Stargardzie Szczecińskim przekształcono w licea zawodowe ze specjalnością wiejskie gospodarstwo domowe, która w przyszłości zostanie przekształcona w zawód technika żywienia i gospodarstwa domowego.</u>
          <u xml:id="u-28.30" who="#InspektorWydziałuRolnictwaUrzęduWojewódzkiegowSzczecinieBarbaraMaślak">W br. kończy działalność Zasadnicza Szkoła Rolnicza w Zespole Szkół Rolniczych w Szczecinie Dąbiu. Na jej miejscu rozpoczyna działalność Technikum Żywienia Człowieka i Gospodarstwa Domowego. Podobna sytuacja jest w Nowogardzie, gdzie Zasadniczą Szkołę Rolniczą przekształcono w Technikum Mechanizacji Rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-28.31" who="#InspektorWydziałuRolnictwaUrzęduWojewódzkiegowSzczecinieBarbaraMaślak">Zakładamy, że w strukturze organizacyjnej szkół rolniczych liczba szkół zasadniczych będzie się zmniejszać. W 2000 r. będą one stanowiły ok. 25% szkół rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-28.32" who="#InspektorWydziałuRolnictwaUrzęduWojewódzkiegowSzczecinieBarbaraMaślak">Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej wymogło na pracownikach wydziału rolnictwa opracowanie programu rozwoju oświaty rolniczej do 2000 r. Taki program został przygotowany.</u>
          <u xml:id="u-28.33" who="#InspektorWydziałuRolnictwaUrzęduWojewódzkiegowSzczecinieBarbaraMaślak">Powstał także inny program określający kierunki rozwoju do 2010 r. Ten program przedstawiał pan poseł Kopeć.</u>
          <u xml:id="u-28.34" who="#InspektorWydziałuRolnictwaUrzęduWojewódzkiegowSzczecinieBarbaraMaślak">Opracowany przez nas program dotyczy przede wszystkim tego, co aktualnie robimy. Każdy dyrektor wie o tym, jakie powinien prowadzić kierunki kształcenia i w ilu oddziałach.</u>
          <u xml:id="u-28.35" who="#InspektorWydziałuRolnictwaUrzęduWojewódzkiegowSzczecinieBarbaraMaślak">Przez cały czas utrzymujemy kontakt z Centrum Doskonalenia Nauczycieli Szkół Rolniczych w Brwinowie, gdzie opracowywane są nowe programy.</u>
          <u xml:id="u-28.36" who="#InspektorWydziałuRolnictwaUrzęduWojewódzkiegowSzczecinieBarbaraMaślak">Wprowadzanie tak istotnych zmian wymaga przygotowania wysoko kwalifikowanej kadry pedagogicznej. Było tak, że w szkołach rolniczych pracowały osoby niedouczone i leniuchy.</u>
          <u xml:id="u-28.37" who="#InspektorWydziałuRolnictwaUrzęduWojewódzkiegowSzczecinieBarbaraMaślak">W szkołach rolniczych i gospodarki żywnościowej jest obecnie zatrudnionych 432 nauczycieli. Ponad 81% z nich posiada wyższe wykształcenie. Wśród nich są także nauczyciele praktycznej nauki zawodu i instruktorzy. Ponad 96% z nich ma przygotowanie pedagogiczne.</u>
          <u xml:id="u-28.38" who="#InspektorWydziałuRolnictwaUrzęduWojewódzkiegowSzczecinieBarbaraMaślak">Pozostali nauczyciele uzupełniają wykształcenie. Tego pilnujemy.</u>
          <u xml:id="u-28.39" who="#InspektorWydziałuRolnictwaUrzęduWojewódzkiegowSzczecinieBarbaraMaślak">Wprowadzenie do szkół szerokoprofilowych programów nauczania oraz specjalizacji wymaga stałego doskonalenia wiedzy i umiejętności pedagogów. Nauczyciele przedmiotów zawodowych objęci są resortowym systemem doskonalenia zawodowego realizowanym przez Centrum Doskonalenia Nauczycieli Szkół Rolniczych w Brwinowie.</u>
          <u xml:id="u-28.40" who="#InspektorWydziałuRolnictwaUrzęduWojewódzkiegowSzczecinieBarbaraMaślak">W naszym województwie pracuje także pięciu doradców metodycznych z zakresu produkcji roślinnej i ogrodnictwa, produkcji zwierzęcej, mechanizacji rolnictwa, ekonomiki oraz wychowania internatowego. Nasi nauczyciele nie są pozbawieni wsparcia pedagogicznego.</u>
          <u xml:id="u-28.41" who="#InspektorWydziałuRolnictwaUrzęduWojewódzkiegowSzczecinieBarbaraMaślak">Nauczyciele przedmiotów ogólnokształcących korzystają z bardzo bogatej oferty Centrum Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli w Szczecinie. Wszyscy nasi dyrektorzy korzystają z tej oferty. Bardzo dobrze układa się współpraca z dyrektorem Centrum panią Danutą Rodziewicz.</u>
          <u xml:id="u-28.42" who="#InspektorWydziałuRolnictwaUrzęduWojewódzkiegowSzczecinieBarbaraMaślak">Akademia Rolnicza w Szczecinie organizuje na nasze zapotrzebowanie studia podyplomowe w kierunkach zgodnych z potrzebami zawodowymi nauczycieli. W ub.r. studia podyplomowe z zakresu ekonomiki, agrobiznesu i rolnictwa ekologicznego ukończyły 24 osoby. Przed wprowadzeniem specjalizacji w szkołach nauczyciele kończą studia kierunkowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Prosiłabym, żeby zmierzała pani do przedstawienia puenty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#InspektorBarbaraMaślak">Swoje umiejętności kształci także kadra kierownicza szkół rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#InspektorBarbaraMaślak">Na sali są obecni dyrektorzy szkół rolniczych, którzy jako pierwsza grupa w Polsce ukończyli kurs w zakresie organizacji i zarządzania oświatą przygotowany na materiałach polsko-brytyjskich. Kurs został przygotowany z inicjatywy wydziału rolnictwa. Przygotowała go pracownia doskonalenia kadry kierowniczej w Centrum Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#InspektorBarbaraMaślak">Jest to pierwsza taka grupa w Polsce. Wszyscy dyrektorzy i wicedyrektorzy szkół rolniczych obecni dzisiaj na tej sali skończyli ten kurs. Takie działania gwarantują także osiąganie wyższych umiejętności.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#InspektorBarbaraMaślak">Wymianie doświadczeń służą różnego rodzaju wyjazdy.</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#InspektorBarbaraMaślak">Nie będę mówiła o bazie. Istnieje bardzo bogaty program współpracy z Wojewódzkim Ośrodkiem Doskonalenia Rolniczego, który odwiedzą państwo jutro.</u>
          <u xml:id="u-30.5" who="#InspektorBarbaraMaślak">Na pewno pan dyrektor Roman Kobyliński przedstawi państwu ten program współpracy. Powstał on w 1992 r. Główne kierunki współpracy dotyczą doskonalenia procesu dydaktycznego, pozaszkolnej oświaty rolniczej oraz promocji, doradztwa i postępu w rolnictwie.</u>
          <u xml:id="u-30.6" who="#InspektorBarbaraMaślak">Organizowane są konkursy. Wojewódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego opracował gospodarstwa wzorcowe. To wszystko ma służyć uczniowi.</u>
          <u xml:id="u-30.7" who="#InspektorBarbaraMaślak">Baza jest wzbogacana dzięki środkom z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-30.8" who="#InspektorBarbaraMaślak">Jakie są główne kierunki naszego działania? Mówi o tym wspomniany już program do 2000 r. Chcemy rozszerzyć szkolenie zawodowe na poziomie średnim do 75%. Jest to zgodne z założeniami reformy oświatowej.</u>
          <u xml:id="u-30.9" who="#InspektorBarbaraMaślak">Zamierzamy kształcić według najnowszych dokumentacji programowych. Naprawdę tworzymy warunki do ich wprowadzania.</u>
          <u xml:id="u-30.10" who="#InspektorBarbaraMaślak">Będziemy wprowadzać i modyfikować kierunki kształcenia na podstawie wyznaczników rynkowych. Mówiłam o tym wcześniej. Zależeć to będzie od tego, jak będą rozwijać się gminy.</u>
          <u xml:id="u-30.11" who="#InspektorBarbaraMaślak">Zamierzamy rozwijać kształcenie młodzieży w szkołach policealnych, które w krótkich cyklach kształcenia mogą zaspokoić potrzeby edukacyjne środowiska.</u>
          <u xml:id="u-30.12" who="#InspektorBarbaraMaślak">Będziemy koordynować doskonalenie zawodowe kadry kierowniczej i nauczycielskiej.</u>
          <u xml:id="u-30.13" who="#InspektorBarbaraMaślak">Będziemy także powiększać, modernizować i modyfikować bazę kształcenia praktycznego.</u>
          <u xml:id="u-30.14" who="#InspektorBarbaraMaślak">Będziemy współdziałać z Wojewódzkim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Barzkowicach, z Akademią Rolniczą w Szczecinie. Nie będę państwu czytała wszystkich szczegółowych planów.</u>
          <u xml:id="u-30.15" who="#InspektorBarbaraMaślak">Chciałam stwierdzić, że nie ma tu żadnego chaosu. Nie będziemy prowadzić działalności partyzanckiej. Przygotowane jest zaplanowane działanie. Uważam, że właśnie takie powinno ono być.</u>
          <u xml:id="u-30.16" who="#InspektorBarbaraMaślak">Przepraszam za długą wypowiedź, ale uważałam, że to wszystko należy państwu powiedzieć. Byłam to winna także obecnym na sali dyrektorom szkół. Na pewno chcieliby oni państwu powiedzieć, że nasi uczniowie ze szkół rolniczych zdobywają I miejsca w olimpiadach ekologicznych, olimpiadach wiedzy i umiejętności rolniczych, a także w wielu różnych konkursach.</u>
          <u xml:id="u-30.17" who="#InspektorBarbaraMaślak">Z własnej inicjatywy organizujemy konkurs na najlepszą pracę dyplomową. Taki konkurs organizowany jest już od 3 lat. Organizujemy także inne konkursy. Działalność ta jest zauważana przez środowisko. O konkursach informuje radio i telewizja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Dziękuję pani bardzo. Przepraszam, ale jestem w sytuacji osoby, która musi panować nad realizacją harmonogramu naszego posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Mamy już niewiele czasu. W związku z tym chciałabym, żebyśmy zmierzali do konkluzji.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Po ostatnim wystąpieniu, rozumiejąc specyfikę woj. szczecińskiego, chciałoby się zapytać. Jeśli jest tak dobrze, to dlaczego jest tak źle?</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Jeśli nie mają państwo nic przeciwko temu, to poproszę teraz przedstawicieli resortu o ustosunkowanie się do poruszonych kwestii oraz o odpowiedzi na pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejHalinaCieślak">Ministerstwo Edukacji Narodowej w określonym czasie optowało za tym, żeby szkoły rolnicze i medyczne były w jednym resorcie. Niestety, to nasze zamierzenie nie udało się.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejHalinaCieślak">Minister rolnictwa i gospodarki żywnościowej oraz minister zdrowia i opieki społecznej zdecydowali, że nadal będą prowadzili swoje szkoły.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejHalinaCieślak">Chciałabym powiedzieć, że moim zdaniem, tak być nie powinno. Oświata powinna być razem, w jednym resorcie. Być może wtedy wiele spraw byłoby łatwiej rozwiązać. Niestety, mamy taką sytuację, jaką mamy.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejHalinaCieślak">Podstawowe cele i kierunki realizowanej przez nas reformy są zbieżne z kierunkami przyjętymi w Ministerstwie Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej dla szkół rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejHalinaCieślak">Myślę, że w tym zakresie wspomagamy się wzajemnie. Staramy się dzielić z resortem rolnictwa posiadanymi doświadczeniami. Podam państwu kilka przykładów określających, jak na co dzień wygląda nasza praca.</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejHalinaCieślak">Chcę jednak najpierw powiedzieć o sprawie, która była poruszana w kilku wypowiedziach. Mówiono tu o bezrobociu. Używano bardzo nieładnego sformułowania, że produkujemy bezrobotnych. W grupie bezrobotnych przeważają absolwenci szkół zasadniczych. Największa grupa młodzieży, która po ukończeniu szkoły podstawowej, wybiera wykształcenie na poziomie zasadniczym, tworzy później grupę bezrobotnych.</u>
          <u xml:id="u-32.6" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejHalinaCieślak">Udział tej młodzieży w grupie bezrobotnych jest znacznie większy. Widać to wyraźnie w podawanych liczbach.</u>
          <u xml:id="u-32.7" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejHalinaCieślak">Co nasz resort robi, żeby dostosować kierunki kształcenia do potrzeb rynku pracy? Jest to nasze główne i podstawowe zadanie. Podobnie, jak było to mówione przez przedstawiciela Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, przede wszystkim ograniczamy kształcenie na poziomie szkoły zasadniczej.</u>
          <u xml:id="u-32.8" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejHalinaCieślak">W tej sprawie są różne zdania. Jedni twierdzą, że kształcenie w szkołach zasadniczych powinno być prowadzone na poziomie 20%. Inni twierdzą, że powinno to być 30%. Przedstawiciele świata nauki uważają, że wystarczy 10% kształcenia na poziomie zasadniczym.</u>
          <u xml:id="u-32.9" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejHalinaCieślak">Nie chcemy określać tej sprawy z tak dużą dokładnością. Powiem państwu, że zmierzamy do osiągnięcia 20% kształcenia zasadniczego. Sądzimy, że taki wskaźnik osiągniemy ok. 2000 r., a nawet później. Nie chcemy wprowadzać tego limitu żadnym zarządzeniem. Na pewno nie będzie to wymuszane.</u>
          <u xml:id="u-32.10" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejHalinaCieślak">W tej sprawie ogromne możliwości mają kuratorzy, którzy podejmują stosowne decyzje. W tej chwili decyzje te podejmowane są wspólnie z władzami samorządowymi. Przede wszystkim jednak decydować będą o tym uczniowie - absolwenci szkół podstawowych i ich rodzice.</u>
          <u xml:id="u-32.11" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejHalinaCieślak">Wiemy dobrze o tym, że w tej chwili ten procent jest jeszcze dość wysoki. Do niedawna młodzież wybierająca szkoły zasadnicze stanowiła ponad 50% uczniów. W tej chwili jest to 39,3% w skali całego kraju.</u>
          <u xml:id="u-32.12" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejHalinaCieślak">Uważamy, że dalsze zmniejszanie tej liczby będzie zależało od wyboru dokonywanego przez młodzież i rodziców. Rodzice w dalszym ciągu twierdzą, że jest to krótki cykl kształcenia, który jest znacznie tańszy i dlatego ich wybór pada na szkołę zasadniczą.</u>
          <u xml:id="u-32.13" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejHalinaCieślak">Powodujemy zmiany w zawodach i specjalnościach, które chcemy wprowadzać do naszych szkół. Z pewnością wiedzą państwo o tym, że do niedawna mieliśmy ponad 500 zawodów i specjalności według klasyfikacji z 1982 r.</u>
          <u xml:id="u-32.14" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejHalinaCieślak">Według klasyfikacji z 1986 r. było to ok. 240 zawodów. Według ostatniej klasyfikacji z 1993 r. mamy 138 zawodów. Są to już zawody szerokoprofilowe. Jest to dokument otwarty. Można wprowadzać do niego dalsze zmiany, chociaż nie jesteśmy za tym, żeby były one zbyt duże. Nie zgadzamy się na powiększanie liczby zawodów w nieskończoność.</u>
          <u xml:id="u-32.15" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejHalinaCieślak">Z całą pewnością wierzymy w to, że powstające w tej chwili dokumentacje programowe zwiększą mobilność zawodową absolwentów. Będą oni mogli szybciej znaleźć się na rynku pracy.</u>
          <u xml:id="u-32.16" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejHalinaCieślak">Chciałam państwu przekazać informację, która nie jest jeszcze upowszechniona. Od września 1996 r., a więc w nowym roku szkolnym, wprowadzimy 25 dokumentacji programowych, które będą przygotowane zgodnie z nowymi zasadami, tzn. zgodnie z podstawą programową zawodu.</u>
          <u xml:id="u-32.17" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejHalinaCieślak">Do niedawna obowiązywała w tym zakresie inna nazwa, która nie bardzo się wszystkim podobała. Mówię tu o minimum programowym.</u>
          <u xml:id="u-32.18" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejHalinaCieślak">Sądzimy, że już niedługo będziemy mogli te pierwsze dokumentacje programowe sprawdzić w szkołach. Nie wprowadzimy ich jednak we wszystkich szkołach, które już chciałyby je wprowadzić.</u>
          <u xml:id="u-32.19" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejHalinaCieślak">Po pierwsze, muszą to być szkoły, które już są przygotowane do wprowadzenia tego typu nowości. Przygotowanie to dotyczy głównie kadry i bazy. Szkoła musi mieć dobrze i właściwie przygotowaną kadrę. Posiadana baza musi jej pozwolić na realizację naszego zamierzenia.</u>
          <u xml:id="u-32.20" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejHalinaCieślak">Nie jest dla państwa nowością, że od roku szkolnego 1995/1996 wprowadziliśmy nowy typ szkoły, którym jest liceum techniczne. Sądzimy, że będzie to szkoła przyszłości. Uważamy, że absolwent tej szkoły będzie mógł bardzo szybko dostosować się do rynku pracy. Po ukończeniu tej szkoły będzie mógł sam podjąć decyzję dotyczącą wyboru zawodu, w którym chciałby się kształcić.</u>
          <u xml:id="u-32.21" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejHalinaCieślak">Uważamy, że będzie miał znaczne możliwości wyboru. Będzie mógł wybrać szkołę wyższą. Będzie miał przygotowanie ogólnokształcące na poziomie liceum ogólnokształcącego o profilu podstawowym.</u>
          <u xml:id="u-32.22" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejHalinaCieślak">Absolwent będzie mógł także kształcić się w systemie pozaszkolnym, kursowym. Będzie mógł także wybrać nowy typ szkoły, którego realizacja jest przewidziana na przyszły rok, czyli studium policealne.</u>
          <u xml:id="u-32.23" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejHalinaCieślak">W 1997 r. zamierzamy utworzyć studia policealne o cyklu kształcenia trwającym od kilku miesięcy do 1 roku. Przygotowujemy w tej chwili dokumentacje programowe do takiej nowej szkoły. Studium to będzie działać na podbudowie liceum technicznego.</u>
          <u xml:id="u-32.24" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejHalinaCieślak">Sądzimy, że opóźnienie wieku, w którym absolwent wybiera zawód, nie jest bez znaczenia. Właśnie ten typ szkoły stworzy taką możliwość.</u>
          <u xml:id="u-32.25" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejHalinaCieślak">Wiele mówiono dzisiaj na temat centrum kształcenia praktycznego. Najpierw jednak chciałabym krótko powiedzieć na temat centrum, które znajduje się w Szczecinie. Powstawało ono w czasie, gdy Ministerstwo Edukacji Narodowej nie myślało jeszcze o tym, że w całym kraju będą powstawać centra kształcenia praktycznego.</u>
          <u xml:id="u-32.26" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejHalinaCieślak">Struktura tego centrum jest inna od tego, które planujemy obecnie. Niemniej jednak uważam, że ta idea była bardzo dobra. Obecny tu pan kurator Plewka, ówczesny dyrektor tego centrum, miał znakomity pomysł. Ten pomysł zrealizował zresztą bardzo dobrze.</u>
          <u xml:id="u-32.27" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejHalinaCieślak">Centrum szczecińskie z całą pewnością będzie służyło pomocą nie tylko mieszkańcom Szczecina. Już dziś sięga ono na teren województwa, a nawet poza województwo.</u>
          <u xml:id="u-32.28" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejHalinaCieślak">Chciałbym jeszcze powiedzieć państwu o centrach, które my zamierzamy otwierać. Centra te będą placówkami autonomicznymi. Chcemy, żeby były to centra wielobranżowe. Powinny one przede wszystkim służyć młodzieży. Będą się w nich odbywały zajęcia praktyczne dla młodzieży, a także dla dorosłych kształcących się w systemie wieczorowym i zaocznym.</u>
          <u xml:id="u-32.29" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejHalinaCieślak">W drugiej kolejności będą to placówki doskonalące nauczycieli praktycznej nauki zawodu, a także nauczycieli teoretycznych przedmiotów zawodowych. Będziemy chcieli, żeby w tych centrach można było przekwalifikowywać bezrobotnych. W centrach będą organizowane różnego rodzaju kursy.</u>
          <u xml:id="u-32.30" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejHalinaCieślak">Jeżeli chcemy, żeby te wszystkie zadania były realizowane, to centra muszą być wyposażone w znakomity i bardzo nowoczesny sprzęt techniczny i dydaktyczny. W jaki sposób będziemy chcieli to realizować przy tak małym budżecie?</u>
          <u xml:id="u-32.31" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejHalinaCieślak">Centra będą tworzone na bazie dużych warsztatów szkolnych, a więc tam, gdzie już ta baza jest. Czasami jest ona dość dobra. Wiedzą państwo o tym, że warsztaty szkolne są integralną częścią szkoły. Chcemy je jednak oddzielić. Szkoła będzie oddzielona od warsztatu szkolnego. Wtedy na bazie warsztatu szkolnego będzie mogło powstać takie centrum.</u>
          <u xml:id="u-32.32" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejHalinaCieślak">Po przeprowadzonych rozmowach i konsultacjach w Ministerstwie Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej wiem o tym, że tam też planowane jest utworzenie podobnych centrów. Może będą to centra nieco zmodyfikowane lub działające na trochę innej zasadzie niż u nas.</u>
          <u xml:id="u-32.33" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejHalinaCieślak">Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej także planuje uruchomienie liceów technicznych. Otrzymało już zezwolenie ministra edukacji narodowej, aby w nadchodzącym roku szkolnym otworzyć 5 liceów technicznych w kraju. Uważam, że na początek jest to liczba właściwa.</u>
          <u xml:id="u-32.34" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejHalinaCieślak">Realizowane przez nas cele i kierunki reformy są także realizowane przez Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej.</u>
          <u xml:id="u-32.35" who="#WicedyrektordepartamentuwMinisterstwieEdukacjiNarodowejHalinaCieślak">Jeżeli będą państwo zainteresowani bliżej szczegółami prowadzonej przez nas działalności, to chętnie odpowiem na wszystkie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Odpowiedzi, które udzielę na zadane przez państwa pytania, mogą nie być do końca satysfakcjonujące. Będę się starał, aby były możliwie wyczerpujące.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Postaram się odpowiedzieć w takiej kolejności, w jakiej zadawane były pytania.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Faktem jest, że przez 3,5 roku byłem wicedyrektorem Departamentu Nauki, Oświaty i Doradztwa w Ministerstwie Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Od 1,5 roku pełnię obowiązki dyrektora tego deparatamentu. Na pewno ranga dyrektora departamentu nie jest właściwa na dzisiejszym posiedzeniu Komisji. Powinien tu być podsekretarz stanu, a nawet sam minister.</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Chciałbym jednak panu posłowi Lipskiemu odpowiedzieć, że pan wicepremier Jagieliński, mając pewne zaufanie do swoich pracowników, przekazał mi ten obowiązek prosząc, żebym starał się go godnie zastąpić.</u>
          <u xml:id="u-33.4" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Nie przyjechała także pani wiceminister Duczkowska, która bezpośrednio nadzoruje tę tematykę, gdyż została zobowiązana przez pana wicepremiera do wyjazdu do Zielonej Góry. Za tę nieobecność przepraszam także i w jej imieniu.</u>
          <u xml:id="u-33.5" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Przyznam się, że nie znam rozkładu pracy wszystkich podsekretarzy stanu. Sądzę jednak, że pan wicepremier weźmie udział w następnym posiedzeniu Komisji.</u>
          <u xml:id="u-33.6" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Nie chciałbym, żeby posłowie odnieśli wrażenie, że oświata rolnicza jest źle traktowana przez Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Na pewno uwagi przedstawione przez pana dyrektora Gocia są uwagami bardzo krytycznymi.</u>
          <u xml:id="u-33.7" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Wynikły one jednak z pewnych uwarunkowań przejętych przez resort oraz z faktu, że szkoły rolnicze przechodziły przez różne koleje losu. Były one w strukturach Ministerstwa Edukacji Narodowej, były także w strukturach administracji wojewódzkiej.</u>
          <u xml:id="u-33.8" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">W opinii ludzi pracujących w oświacie rolniczej, umiejscowienie tej oświaty pod nadzorem Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej jest dla nich po prostu błogosławieństwem. W żadnej innej strukturze nie byliby oni tak dobrze traktowani, jak są traktowani przez resort rolnictwa. Mówię o tym, choć wiem, że powinno być traktowani jeszcze lepiej.</u>
          <u xml:id="u-33.9" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Sądzę, że tak się stanie przy współudziale Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-33.10" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Przejdę do spraw związanych bezpośrednio z koncepcją kształcenia przygotowaną w Ministerstwie Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Ta koncepcja musi być osadzona w realiach ogólnej koncepcji modelu kształcenia w założeniach polityki edukacyjnej państwa.</u>
          <u xml:id="u-33.11" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Średnie szkoły rolnicze są tylko jednym z elementów ogólnego systemu. W tej sprawie mają państwo rację. Szkoła podstawowa przygotowuje młodych ludzi do wstąpienia do szkół średnich.</u>
          <u xml:id="u-33.12" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Pani dyrektor Cieślak powiedziała, że szkoły zawodowe w dużej części kształcą osoby, które nie znajdują swojego miejsca na rynku pracy. Znacznie więcej jest takich osób wśród absolwentów szkół zawodowych niż wśród absolwentów szkół średnich dających świadectwo maturalne.</u>
          <u xml:id="u-33.13" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Przyczyną, dla której istnieje tak wiele szkół zawodowych, jest system kształcenia w szkołach podstawowych. Jeżeli szkolnictwo podstawowe będzie przygotowywało wystarczająco dobrze potencjalnych kandydatów do szkół ponadpodstawowych, to program wiążący się z ograniczeniem liczby szkół zasadniczych w Polsce będzie mógł być zrealizowany zgodnie z założeniami Ministerstwa Edukacji Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-33.14" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Resort rolnictwa już podjął działania mające na celu zmniejszenie liczby szkół zawodowych. Likwidowane są filie. Likwidowane są tzw. trzyzimówki. Staramy się podnieść poziom kształcenia w szkołach rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-33.15" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Wystąpienie pani wizytator z wydziału rolnictwa w pewnym sensie zwalnia mnie od udzielenia odpowiedzi dotyczącej metod, jakimi to robimy. Pani wizytator dość precyzyjnie powiedziała o wszystkich elementach realizowanych przy udziale Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej.</u>
          <u xml:id="u-33.16" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Pan poseł Michalski stwierdził jednoznacznie, że system kształcenia w szkołach rolniczych jest bardzo dobry. Zdecydowanie popieram to zdanie. Kształcimy bardzo dobrze, ale musimy kształcić jeszcze lepiej.</u>
          <u xml:id="u-33.17" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Poziom kształcenia w szkołach rolniczych jest na tyle dobry, że uczniowie szkół rolniczych otrzymują indeksy na olimpiadach. Gdyby nieprawdą było stwierdzenie, że szkoły rolnicze kształcą dobrych fachowców, to zapewne żaden indeks dla olimpijczyka ze szkoły rolniczej nie byłby osiągalny. To są fakty, z którymi trzeba się liczyć, szczególnie w związku z tak krytyczną oceną oświaty rolniczej.</u>
          <u xml:id="u-33.18" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Sądzę, że pan poseł Puzyna zbyt krytycznie podszedł do procesu kształcenia, oskarżając szkoły rolnicze o to, że produkowanie bezrobotnych jest ich przywilejem i domeną. Pan poseł powiedział także, że szkoły rolnicze nie przygotowują odpowiednich kandydatów do szkół wyższych.</u>
          <u xml:id="u-33.19" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Uważam, że pan poseł nie ma racji w 100%. Szkoły średnie nie podlegające resortowi rolnictwa nie są w stanie perfekcyjnie przygotować 100% swoich kandydatów na studia. Taka sama sytuacja występuje w szkołach podlegających naszemu resortowi.</u>
          <u xml:id="u-33.20" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Likwidacja podziału resortowego w chwili obecnej nie byłaby szczęśliwym rozwiązaniem dla oświaty rolniczej.</u>
          <u xml:id="u-33.21" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Pani dyrektor Cieślak odpowiedziała już na pytanie, dlaczego resort rolnictwa podjął działania na rzecz budowy i organizacji systemu kształcenia praktycznego i centrów szkolenia praktycznego. Robimy to zgodnie z polityką przyjętą przez Ministerstwo Edukacji Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-33.22" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Jednocześnie chciałbym państwu wyjaśnić, że działalność tych centrów, które będą powstawały na bazie dobrych obiektów szkół rolniczych przy odpowiednim ich dofinansowaniu, będzie nakierowana przede wszystkim na prowadzenie zająć praktycznych dla uczniów i studentów. Centra będą prowadziły różne formy doskonalenia nauczycieli kształcenia zawodowego.</u>
          <u xml:id="u-33.23" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Centra będą przeprowadzały kursy specjalistyczne nadające lub poszerzające kwalifikacje zawodowe i kończące się egzaminami państwowymi. Będą organizowały współpracę w prowadzeniu badań, wdrożeń i demonstracji wprowadzających rozwiązania naukowe. Będą wdrażały nowe technologie. Mógłbym wymienić 12 punktów omawiających wszystkie te zadania.</u>
          <u xml:id="u-33.24" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Te centra są organizowane właśnie po to, żeby prowadzić tę działalność przy racjonalizacji wydatkowania środków finansowych. Nie chodzi tu o oszczędzanie na zasadzie: im mniej, tym lepiej. Chodzi o wprowadzenie racjonalizacji wydatkowania środków finansowych.</u>
          <u xml:id="u-33.25" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Mówiąc o oszczędności w moim pierwszym wystąpieniu, miałem na myśli oszczędne gospodarowanie budżetem państwa, efektywniejsze gospodarowanie.</u>
          <u xml:id="u-33.26" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Takie założenia są w koncepcji kształcenia myślą przewodnią realizacji tej koncepcji. Wiemy o tym, jak trudno jest skonstruować budżet państwa. Wiemy, jak trudno jest zwiększyć wydatki na oświatę.</u>
          <u xml:id="u-33.27" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Wiemy także o tym, że w krajach Unii Europejskiej dotacje budżetu państwa na oświatę są wielokrotnie wyższe niż u nas. Podobna sytuacja dotyczy badań naukowych.</u>
          <u xml:id="u-33.28" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Jeżeli nasz resort podejmuje racjonalizację wydatkowania środków budżetu państwa, to sądzę, że powinniśmy otrzymać w tej sprawie pełne wsparcie parlamentu, a także resortu edukacji.</u>
          <u xml:id="u-33.29" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Centra kształcenia praktycznego w pierwszej fazie swojego istnienia będą jednostkami w 100% budżetowymi, pracującymi w składzie zespołu szkół rolniczych. Po pewnym czasie będziemy się starali, żeby te centra działały jako odrębne jednostki budżetowe podległe ministrowi rolnictwa i gospodarki żywnościowej. Chcielibyśmy, żeby funkcjonujące prawo budżetowe pozwalało jednostce budżetowej przeznaczać uzyskane ze swojej działalności środki na zasadach non profit na dalszą edukację i doskonalenie.</u>
          <u xml:id="u-33.30" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Sądzę, że szkoły rolnicze są trwałym elementem obrazu edukacji rolniczej w Polsce. Przekonany jestem, że za podpowiedzią pana posła Michalskiego, zrobimy analizę efektywności i poziomu nauczania w szkołach rolniczych. Porównamy te szkoły między sobą. Spróbujemy również porównać efektywność kształcenia w szkołach rolniczych do innych szkół prowadzonych przez resort edukacji narodowej i inne resorty.</u>
          <u xml:id="u-33.31" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Będziemy chcieli uzyskać jednoznaczną odpowiedź na pytanie, czy szkoły rolnicze są naprawdę dobrymi jednostkami, które realizują program nauczania zgodnie z oczekiwaniem społecznym.</u>
          <u xml:id="u-33.32" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Nie powiedziałbym, że występuje konflikt pomiędzy staraniami o dostosowanie szkolnictwa rolniczego do wymagań lokalnych, regionalnych i krajowych. Szkolnictwo rolnicze jest pewną specyficzną dziedziną oświaty. Uważam, że musi ono być realizowane na tych trzech poziomach.</u>
          <u xml:id="u-33.33" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Nie wyobrażam sobie, żeby w jednym województwie, np. technikum pszczelarskie, czy technikum chmielarskie nie funkcjonowało w układzie ogólnokrajowym. Te szkoły muszą działać także w układzie ponadregionalnym.</u>
          <u xml:id="u-33.34" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Jestem przekonany o tym, że koncepcja przyjęta przez Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej jest dobra. Przypomnę, że na wyjazdowym posiedzeniu Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego, które odbywało się w Złotym Potoku, ta koncepcja, w pierwszym swoim kształcie, została przyjęta przez posłów.</u>
          <u xml:id="u-33.35" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Teraz koncepcja ta zostanie przyjęta przez rząd. Zostały już dokonane wszystkie uzgodnienia międzyresortowe. Sądzę, że koncepcja ta już wkrótce będzie wdrażana w życie w celu poprawy efektywności kształcenia.</u>
          <u xml:id="u-33.36" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Chciałbym także odnieść się do wystąpień, które dotyczyły poszukiwania modelu kształcenia zawodowego, programów szerokoprofilowych i kształcenia modułowego. Te sprawy są również przedmiotem pracy resortu.</u>
          <u xml:id="u-33.37" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Staramy się, żeby środki finansowe budżetu państwa dostosowywały poziom kształcenia nie tylko do wymagań naszego rynku, ale także (w przyszłości) do wymagań Unii Europejskiej. Chodzi nam o to, żeby absolwent szkoły rolniczej mógł znaleźć swoje miejsce pracy w warunkach gospodarki rynkowej funkcjonującej w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-33.38" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Może nie odpowiedziałem państwu na wszystkie pytania, ale wszystkie dokładnie zanotowałem. Odpowiem państwu na nie pisemnie. Sądzę, że w ten sposób usatysfakcjonuję wszystkich zabierających dzisiaj głos i stawiających pytania skierowane do resortu rolnictwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Jak widzę, rzeczywiście nie usatysfakcjonował pan swoją wypowiedzią członków Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Zazdroszczę panu dobrego samopoczucia i satysfakcji z sukcesu, którym jest statystyka. Być może jest ona jednoznaczna.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">W tej statystyce pojawiły się i takie jasne elementy, jak absolwenci olimpiad. Jestem ciekaw, jakie to były olimpiady?</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Uważam jednak, że całokształt obrazu wart jest zastanowienia.</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Pan dyrektor twierdzi, że należy utrzymać resortową specjalizację oświaty rolniczej, gdyż tego wymaga interes rozwoju wsi. W związku z tym zapytam pana: co z oświatą ogólną? Co ze szkołami podstawowymi, ze szkołami średnimi?</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Jeżeli te szkoły funkcjonują w środowisku wiejskim, to także powinny wypełniać określoną misję wobec tego środowiska. Ta misja powinna być rozumiana globalnie, a nie resortowo czy wycinkowo.</u>
          <u xml:id="u-35.5" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Taka misja powinna być zdefiniowana wspólnie dla całego systemu wiejskiego. Powinna być zdefiniowana przy uwzględnieniu uwarunkowań lokalnych.</u>
          <u xml:id="u-35.6" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Jeżeli to zadanie zostanie podzielone na kilka resortów, z których każdy podejmuje identyczne działania dublujące się, to chciałbym zapytać o sens takiego działania. Z tego, co mówiła pani dyrektor z Ministerstwa Edukacji Narodowej i pan dyrektor z Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, wynika że równolegle pracują państwo nad koncepcjami, które w gruncie rzeczy mają pełnić tę samą misję.</u>
          <u xml:id="u-35.7" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Jak te działania mają się do hasła racjonalizacji edukacji dla obszarów wiejskich? Zgadzam się z tym, że ta edukacja powinna być wyspecjalizowana.</u>
          <u xml:id="u-35.8" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Chciałbym, żeby pan dyrektor odniósł się do jeszcze jednej sprawy, a mianowicie do reformy administracji i sprzężenia reformy szkolnictwa z reformą administracji. Proszę mi powiedzieć, kto powinien być gospodarzem szkoły działającej w środowisku wiejskim na poziomie podstawowym lub średnim?</u>
          <u xml:id="u-35.9" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Jakie powinny być sprzężenia tej szkoły, jej programu, z lokalnym środowiskiem? W dość charakterystyczny sposób omijają państwo ten problem.</u>
          <u xml:id="u-35.10" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Przypomnę, że istnieją jeszcze inne resorty, które także mają swoje szkoły i programy. Jak przy takim rozbiciu resortowym szkoły mają się dostosowywać do zmieniających się warunków życia?</u>
          <u xml:id="u-35.11" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej nie oddaje żadnej ze swoich szkół. Podejmuje różne kroki reformatorskie, abstrahując od całej reszty wydarzeń lokalnych i mających miejsce w innych resortach.</u>
          <u xml:id="u-35.12" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Jak z takich działań szybko może wyniknąć pożytek, który byłby jasny i oczywisty? Po 6 latach różnych działań okazuje się, że dopiero tworzy się koncepcję. Kiedy wreszcie te koncepcje urodzą owoce, które miałyby konkretny wymiar?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PosełAndrzejLipski">Przede wszystkim chciałbym przeprosić pana dyrektora za obniżenie rangi. Cieszę się z awansu i życzę panu jak najszybciej następnych.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#PosełAndrzejLipski">Niestety, nie skomentował pan różnicy w liczbie szkół rolniczych podanych według obliczeń obu resortów. Raport został napisany w kwietniu. Zbliżamy się już do końca maja. Rozumiem, że w tym czasie konsultowali się już państwo z Ministerstwem Edukacji Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#PosełAndrzejLipski">Prosiłbym, żeby przynajmniej w dwóch zdaniach wyjaśnił pan, skąd wzięła się ta rozbieżność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Pan poseł Sławecki zgłosił formalny wniosek w sprawie zorganizowania wspólnego posiedzenia Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego z Komisją Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Chciałabym nieco zmodyfikować ten wniosek. Nie wiem, czy pan poseł wyrazi na to zgodę. Proponowałabym, żeby we wspólnym posiedzeniu wzięła także udział Komisja Samorządu Terytorialnego. Takie wspólne posiedzenie poświęcone byłoby omawianym dzisiaj kwestiom.</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Jeżeli przyjmą państwo ten wniosek, to dzisiaj moglibyśmy nie oczekiwać odpowiedzi na pytania i wątpliwości sformułowane przez pana posła Puzynę. Tymi problemami zajęlibyśmy się na następnym posiedzeniu Komisji. Później tylko rozstrzygniemy, w jakim składzie miałyby obradować te Komisje.</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Myślę, że są to bardzo istotne problemy.</u>
          <u xml:id="u-37.4" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Jeśli moja propozycja zostanie przyjęta, to prosiłabym, żeby pan dyrektor odniósł się wyłącznie do ostatniego pytania, które było dosyć konkretne.</u>
          <u xml:id="u-37.5" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Czy pan poseł Puzyna wyraża na to zgodę? Widzę, że tak.</u>
          <u xml:id="u-37.6" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Prosiłabym pana dyrektora, żeby udzielił odpowiedzi na pytanie zadane przez pana posła Lipskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Jeżeli pani przewodnicząca pozwoli, to chciałbym jednak wypowiedzieć się ad vocem wystąpienia pana posła Puzyny. Obiecuję, że będzie to krótka wypowiedź.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Jeżeli pan poseł uważa, że równoległość i spójność działań Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Ministerstwa Edukacji Narodowej jest zjawiskiem źle przez pana postrzeganym, to ja uważam, że przeciwstawność działań byłaby zjawiskiem jeszcze gorszym.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Uważam, że spójność działań resortów jest zjawiskiem jak najbardziej właściwym. Nie chciałbym polemizować, czy Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej powinno współdziałać z Ministerstwem Edukacji Narodowej i tworzyć centra szkolenia praktycznego dla zawodów rolniczych, które pozostają w gestii ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej. Dzisiaj tak stanowi ustawa.</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Uważam, że działając zgodnie z ustawą o systemie oświaty, minister rolnictwa i gospodarki żywnościowej może podejmować swoje działania tylko w ten sposób.</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Odpowiadając na pytanie pana posła Lipskiego w sprawie niezgodności liczby szkół podanych w raporcie Najwyższej Izby Kontroli z liczbą występującą w naszych sprawozdaniach i sprawozdaniach Ministerstwa Edukacji Narodowej, chciałbym powiedzieć, że składa się na to kilka przyczyn.</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">W tej chwili byłoby mi szalenie trudno wszystkie te przyczyny podać państwu precyzyjnie. Dlatego chciałbym zaproponować, że po konsultacji z Ministerstwem Edukacji Narodowej, precyzyjnie odpowiem panu posłowi i całej Komisji, dlaczego taka rozbieżność wystąpiła.</u>
          <u xml:id="u-38.6" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Dzisiaj mogę odpowiedzieć tylko w ten sposób. Minister rolnictwa i gospodarki żywnościowej oraz minister edukacji narodowej nadzorują pewną część szkół zawodowych prowadzących kształcenie w zawodach rolniczych. To mogło stać się przyczyną niewłaściwego zidentyfikowania poszczególnych szkół.</u>
          <u xml:id="u-38.7" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Trzy lata temu Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Ministerstwo Edukacji Narodowej składały informację o numerach statystycznych szkół. Wtedy przypuszczalnie nastąpiło to przekłamanie. Szkoły, które wówczas znajdowały się w obiektach Ministerstwa Edukacji Narodowej, a podlegały ministrowi rolnictwa i gospodarki żywnościowej, stały się nagle szkołami Ministerstwa Edukacji Narodowej. Na tej operacji resort rolnictwa stracił ponad 1 tys. etatów kalkulacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-38.8" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Była o tym mowa na posiedzeniach Komisji i Sejmu. Myślę, że dobrze państwo o tym wiedzą. Przypuszczam, że właśnie to spowodowało, że Najwyższa Izba Kontroli, badając ten stan, przyjęła tamte uwarunkowania, które są statystycznymi uwarunkowaniami przedstawionymi przez GUS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Dziękuję, że podzielił się pan z nami swoimi przypuszczeniami. Sądzę, że było to tak oczywiste pytanie, iż musiało dzisiaj paść. Dziwi mnie nawet nieco, że po lekturze raportu Najwyższej Izby Kontroli nie przygotowali państwo odpowiedzi na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">W tej chwili głos zabierze poseł Lipski. Chciałam jednak przypomnieć, że już za kilka minut powinniśmy zakończyć posiedzenie Komisji, chyba że zgodnie zdecydujemy o przedłużeniu tego posiedzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#PosełAndrzejLipski">Przepraszam, że jestem taki dociekliwy.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#PosełAndrzejLipski">W takim razie chciałbym prosić pana dyrektora o jak najszybsze nadesłanie odpowiedzi w tej sprawie na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#PosełAndrzejLipski">Chciałbym zadać panu jeszcze jedno pytanie. Prosiłbym jednak o udzielenie bardzo krótkiej odpowiedzi: tak lub nie.</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#PosełAndrzejLipski">Czy przez te ponad 3 tygodnie od momentu, kiedy raport Najwyższej Izby Kontroli ujrzał światło dziennego, resort rolnictwa konsultował się z resortem edukacji? Tak czy nie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Czy chodzi panu o sprawę tych rozbieżności? Tak, konsultowaliśmy się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Chciałabym zapytać przedstawiciela Najwyższej Izby Kontroli, czy chciałby odnieść się do dyskusji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#DyrektorSzymonGoć">W zasadzie nie było do mnie pytań.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#DyrektorSzymonGoć">Chciałbym jednak krótko odnieść się do dwóch spraw, które były poruszone.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#DyrektorSzymonGoć">Pierwsza dotyczy sprawy, która wynikła w ostatniej części dyskusji. Chodzi o różnicę w liczbie szkół podawanych przez oba resorty.</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#DyrektorSzymonGoć">Według naszego rozeznania i ustaleń dokonanych w toku kontroli rozbieżność ta wynika z braku rozeznania tych dwóch ministerstw co do liczby szkół rolniczych. Ta różnica wynika także z tego, że szczególnie w Ministerstwie Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej nie zabezpieczono pełnej, czy dokładnej dokumentacji w zakresie likwidacji i powoływania nowych szkół.</u>
          <u xml:id="u-43.4" who="#DyrektorSzymonGoć">Pan dyrektor Chyłek wspomniał także o perturbacjach związanych z rozliczeniem etatów, na które planowano środki budżetowe. Powody powstania tych różnic są jednak bardziej złożone i nie wynikają tylko ze spraw, o których powiedziałem.</u>
          <u xml:id="u-43.5" who="#DyrektorSzymonGoć">Z tą sprawą wiąże się sprawa niewłaściwego nadzoru nad tymi szkołami. Wskazywałem wielokrotnie takie przypadki. Tymczasem ustawa określa jednoznacznie, kto powinien wykonywać nadzór.</u>
          <u xml:id="u-43.6" who="#DyrektorSzymonGoć">Tłumaczenie Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej dotyczące szczupłości kadry można by było podzielić w pewnym stopniu. Jak długo taki stan będzie trwać?</u>
          <u xml:id="u-43.7" who="#DyrektorSzymonGoć">W związku z tym uważam, że wnioski zaprezentowane w naszym materiale, wskazują odcinki, na których należy wprowadzić pełny nadzór. Szczególnie ważne jest, żeby posiadać pełną dokumentację o dokonywanych zmianach w terenie.</u>
          <u xml:id="u-43.8" who="#DyrektorSzymonGoć">Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej ma swoją siedzibę w Warszawie. Szkoły rolnicze działają w całym kraju. Przepływ materiałów między szkołami i resortem nie był dobry. Pokazaliśmy to w materiałach.</u>
          <u xml:id="u-43.9" who="#DyrektorSzymonGoć">Pewną część winy za ten stan rzeczy ponoszą same szkoły, które nie przekazywały dokumentacji bieżącej dotyczącej zachodzących zmian.</u>
          <u xml:id="u-43.10" who="#DyrektorSzymonGoć">Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, przekazując pewne uprawnienia do wojewodów uważało, że wraz z uprawnieniami przekazało im część swoich obowiązków. Z kolei wojewodowie różnie traktowali takie nieformalne przekazanie obowiązków.</u>
          <u xml:id="u-43.11" who="#DyrektorSzymonGoć">Przypomnę, że przekazanie tych uprawnień było nieformalne. Powinno się ono odbywać na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów, którego jeszcze nie ma. Ciągle trwają prace nad projektem.</u>
          <u xml:id="u-43.12" who="#DyrektorSzymonGoć">Z tego właśnie wynika taki stan rzeczy, jaki został przedstawiony w naszej informacji.</u>
          <u xml:id="u-43.13" who="#DyrektorSzymonGoć">Nie będę dłużej mówić na ten temat w związku z tym, że pani przewodnicząca zapowiedziała kontynuowanie tematu oświaty rolniczej na wspólnym posiedzeniu Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego z Komisją Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Komisją Samorządu Terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-43.14" who="#DyrektorSzymonGoć">Myślę, że do tego czasu nasza informacja dotrze już do wszystkich właściwych adresatów szczebla rządowego i centralnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Do głosu zapisana jest jeszcze jedna osoba. Ponieważ widzę kolejne zgłoszenia, proponowałabym wyrazić zgodę na przedłużenie naszego posiedzenia o 15 minut. Widzę, że nie ma na to zgody.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#DyrektorZespołuSzkółRolniczychwStargardzieSzczecińskimAndrzejKołodziński">W imieniu dyrektorów Zespołów Szkół Rolniczych woj. szczecińskiego chciałbym podziękować za zaproszenie nas na dzisiejsze posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#DyrektorZespołuSzkółRolniczychwStargardzieSzczecińskimAndrzejKołodziński">Jednocześnie zostałem zobowiązany przez moich kolegów do tego, żeby zaprotestować przeciwko wypowiedziom, w których padły dość ostre sformułowania na temat absolwentów naszych szkół. Mówiono o tym, że nie są oni przygotowani w zakresie przedmiotów ogólnych i że mają pewne problemy w akademiach rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#DyrektorZespołuSzkółRolniczychwStargardzieSzczecińskimAndrzejKołodziński">Na pewno pan poseł Puzyna wie o tym, że programy nauczania fizyki i matematyki są w naszych technikach nieco okrojone. Może być tak, że jest to wiedza za mała w porównaniu z programem liceów ogólnokształcących.</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#DyrektorZespołuSzkółRolniczychwStargardzieSzczecińskimAndrzejKołodziński">Chcę jednak powiedzieć, że 65% studentów akademii rolniczej to absolwenci techników rolniczych. Jest to nawet ponad 65%. Nasi absolwenci doskonale dają sobie radę w akademiach rolniczych już od II roku.</u>
          <u xml:id="u-45.4" who="#DyrektorZespołuSzkółRolniczychwStargardzieSzczecińskimAndrzejKołodziński">Nie są odosobnione przypadki, gdy student III roku akademii rolniczej, będący absolwentem liceum ogólnokształcącego, nie rozróżnia w czasie wegetacji owsa od pszenicy. Różnice między tymi roślinami są zasadnicze. Nie muszę chyba o tym państwu mówić.</u>
          <u xml:id="u-45.5" who="#DyrektorZespołuSzkółRolniczychwStargardzieSzczecińskimAndrzejKołodziński">Pytał pan poseł, w jakich olimpiadach nasi uczniowie biorą udział i gdzie wygrywają?</u>
          <u xml:id="u-45.6" who="#DyrektorZespołuSzkółRolniczychwStargardzieSzczecińskimAndrzejKołodziński">W br. II miejsce w olimpiadzie wiedzy ekologicznej zajęła uczennica ze szkoły rolniczej w Pyrzycach. Wyprzedziła wielu uczniów ze szkół, w których nazwie użyty był wyraz „ekologiczna”.</u>
          <u xml:id="u-45.7" who="#DyrektorZespołuSzkółRolniczychwStargardzieSzczecińskimAndrzejKołodziński">Chciałbym także krótko powiedzieć na temat prowadzenia szkół. Było już tak, że szkoły rolnicze były prowadzone przez ministra edukacji narodowej. Wtedy właśnie były one piątym kołem u wozu tego ministerstwa.</u>
          <u xml:id="u-45.8" who="#DyrektorZespołuSzkółRolniczychwStargardzieSzczecińskimAndrzejKołodziński">Nie jest prawdą, że we wszystkich krajach europejskich wszystkie szkoły prowadzone są przez jeden resort. W Danii szkoły rolnicze prowadzone są wraz ze szkołami wyższymi przez ministra rolnictwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#PrzedstawicielNSZZSolidarnośćJędrzejŁucyk">Chciałbym poprzeć stanowisko przedstawione przez pana dyrektora Chyłka.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#PrzedstawicielNSZZSolidarnośćJędrzejŁucyk">Mamy dokładne dane dotyczące zabrania przez ministra finansów 1400 etatów, które 3 lata temu były w resorcie rolnictwa. Pewna część etatów została już zwrócona. W tej sprawie powstają pewne przekłamania.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#PrzedstawicielNSZZSolidarnośćJędrzejŁucyk">Chciałbym także odnieść się do wypowiedzi pana posła Puzyny. Ja także wywodzę się z resortu rolnictwa. Nie zgadzam się z panem, że młodzież ze szkół rolniczych jest źle przygotowana. Chciałbym zwrócić pana uwagę na to, że gors absolwentów szkół rolniczych nie idzie na studia rolnicze, ale na inne uczelnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Widzę, że pan poseł Puzyna chce zabrać głos ad vocem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Chciałbym zwrócić uwagę panów na str. 17 raportu Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Jest tu jasno powiedziane, że w 1/5 kontrolowanych zespołów szkół rolniczych niezbędne minimum programowe niektórych treści obowiązujących przedmiotów ogólnokształcących nie było w pełni realizowane.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Z moich rozmów ze studentami wynika, że sytuacja jest jeszcze gorsza. Po prostu przedmioty ogólnokształcące w szkołach zawodowych najczęściej mają bardzo niską rangę. Nauczyciele tych przedmiotów nie są nauczycielami najwyższej kategorii.</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Wiem o tym, że w tej chwili mówię o sprawach dość niepopularnych. Takie zjawisko jednak występuje. Jeżeli panowie nie wierzą lub nie chcą wierzyć, to jestem gotów założyć się, że to zjawisko ma wymiar realny.</u>
          <u xml:id="u-48.4" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Przeprowadźmy badania i zobaczmy jak ta sprawa wygląda. Myślę, że coś na ten temat mógłby powiedzieć pan kurator. Jestem przekonany, że moje doświadczenia zawodowe wskazują na to, że jest to zjawisko realne.</u>
          <u xml:id="u-48.5" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Stosują państwo najlepszą metodę zamykając oczy i twierdząc, że nie jest to prawdą. Wtedy można żyć w sielance. Jeśli chcą państwo uprawiać to w stosunku do oświaty, to oświacie najlepiej to nie wróży.</u>
          <u xml:id="u-48.6" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Przepraszam, że mówię o tym w taki sposób, ale robię to celowo, gdyż chciałbym pobudzić dyskusję na ten temat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Myślę, że w tej chwili tej sprawy nie rozstrzygniemy. Do tego potrzebne są nie przeczucia, ale fakty. Dopiero fakty można porównać i wyciągnąć z nich wnioski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#PosełKrzysztofBaszczyński">Przyznam, że do tej krótkiej wypowiedzi sprowokowały mnie wypowiedzi niektórych posłów, a szczególnie pana posła Puzyny.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#PosełKrzysztofBaszczyński">Myślę, że pan poseł wykazał się dużą nieznajomością faktów. Nie wiem, na jakiej podstawie pan poseł opiera wypowiedzi o nieprzygotowaniu młodzieży do studiowania. Czy jest to oparte na przykładzie własnej uczelni? Może pan poseł ma inne konkretne dane?</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#PosełKrzysztofBaszczyński">Sądzę, że byłoby dużym nieporozumieniem, gdyby dyrektorzy szkół, którzy przysłuchują się naszej dyskusji, wynieśli z dzisiejszego posiedzenia obraz przedstawiony przez pana posła.</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#PosełKrzysztofBaszczyński">Moja ocena szkolnictwa rolniczego jest zupełnie inna. Sądzę, że jest to jedna z nielicznych sfer edukacji zawodowej, która w tak krótkim czasie potrafiła dopasować system kształcenia do potrzeb rynku. Ten proces trwa nadal.</u>
          <u xml:id="u-50.4" who="#PosełKrzysztofBaszczyński">Myślę, że szkolnictwu rolniczemu należy złożyć szczególne podziękowanie za to, że potrafiło to zrobić w tak krótkim czasie.</u>
          <u xml:id="u-50.5" who="#PosełKrzysztofBaszczyński">Przyznam, że z dużą uwagą przysłuchiwałem się dyskusji w Złotym Potoku. W swoim województwie mam również kontakty ze szkolnictwem rolniczym. Mówię w tej chwili o woj. łódzkim.</u>
          <u xml:id="u-50.6" who="#PosełKrzysztofBaszczyński">Myślę, że oceny kreowane przez niektórych posłów są po prostu niesprawiedliwe i nie mają związku z faktami.</u>
          <u xml:id="u-50.7" who="#PosełKrzysztofBaszczyński">Żałuję, że pani nadzorująca to szkolnictwo na szczeblu wojewódzkim nie wygłosiła jako pierwsza pewnych informacji. Może w ten sposób zostałyby obalone pewne niepotrzebne, a kreowane przez nas sformułowania. Jest to bardzo zły i krzywdzący osąd.</u>
          <u xml:id="u-50.8" who="#PosełKrzysztofBaszczyński">Uważam, że przede wszystkim powinniśmy mówić o tym, co należy zrobić, żeby zrealizować programy wychodzące w przyszłość. O tym powinniśmy dyskutować na posiedzeniu Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego.</u>
          <u xml:id="u-50.9" who="#PosełKrzysztofBaszczyński">Te programy istnieją. Bardzo wiele mówiono na ten temat na posiedzeniu w Złotym Potoku. To, co opowiedziała nam przedstawiciela Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie, jest dla mnie dowodem, że tutaj naprawdę myśli się o przyszłości. Powinniśmy tylko podpowiedzieć, jak należy to zrobić.</u>
          <u xml:id="u-50.10" who="#PosełKrzysztofBaszczyński">Osobiście jestem przeciwnikiem powrotu szkolnictwa rolniczego do resortu edukacji. Zostawmy to tak jak jest. To się przecież sprawdza. Ponadto, co najistotniejsze, sytuacja ta spotyka się ze zrozumieniem ze strony środowiska oświaty w szkołach rolniczych.</u>
          <u xml:id="u-50.11" who="#PosełKrzysztofBaszczyński">Pan poseł Puzyna wygłosił także tezę, że szkolnictwo rolnicze nie współpracuje z lokalnym środowiskiem. Proszę, żeby przypomniał pan sobie dyskusję ze Złotego Potoku. Tam właśnie zwiedzaliśmy szkołę rolniczą, która realizuje doskonałe wzory współpracy z lokalnym środowiskiem. Może ma pan inne przykłady?</u>
          <u xml:id="u-50.12" who="#PosełKrzysztofBaszczyński">Uważam jednak, że na jednym złym przykładzie nie można oprzeć uogólnień. Pan twierdzi, że brak jest takiej współpracy. Ja uważam, że jest to współpraca modelowa.</u>
          <u xml:id="u-50.13" who="#PosełKrzysztofBaszczyński">Mogę opowiedzieć państwu o szkole z Widzewa, w której współpraca ze środowiskiem lokalnym jest naprawdę godna pozazdroszczenia.</u>
          <u xml:id="u-50.14" who="#PosełKrzysztofBaszczyński">Życzę wszystkim dyrektorom, aby to co udało się wam w zakresie programu, jak najszybciej zmaterializować. Tu właśnie odbywa się kształcenie modułowe, szerokoprofilowe. To wszystko nie jest zauważalne w innych typach szkolnictwa zawodowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Ponieważ oberwało mi się od pana posła Baszczyńskiego, chciałem wyjaśnić, że bynajmniej nie należę do zwolenników psucia tego, co jest dobre.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Jest bardzo wiele dobrych przykładów. Ja też je znam. Jak państwo słyszeli, Szczecin należy do tych miejsc, gdzie postęp w myśleniu i w restrukturyzacji szkolnictwa rolniczego jest widoczny. Czynione tu wysiłki są oczywiste i przynoszą rezultaty.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Jesteśmy jednak powołani do tego, żeby myśleć systemowo. W tych właśnie kategoriach powinniśmy myśleć. Nie powinniśmy myśleć kategoriami zdobycia oklasków pewnej części sali.</u>
          <u xml:id="u-51.3" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Cieszę się z tego, że pan poseł Baszczyński apeluje o odwoływanie się do zasad generalnych. Przypominam sobie, że dość długo walczyliśmy o oświatę samorządową. Pan poseł Baszczyński kwestionował ideę przejęcia oświaty przez samorządy, operując tylko jednym przykładem ze Zgierza. Przykład ten okazał się zresztą fałszywy, co wynikło w czasie konfrontacji w Zgierzu, której byliśmy świadkami.</u>
          <u xml:id="u-51.4" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Cieszę się więc, że pan poseł Baszczyński przeszedł na ten sposób myślenia. Uważam jednak, że wspólnie myślimy kategoriami systemowymi. Poszczególne przykłady stanowią dobrą ilustrację.</u>
          <u xml:id="u-51.5" who="#PosełWłodzimierzPuzyna">Powinniśmy jednak myśleć w kategoriach całego systemu. Cieszę się, że dochodzimy do podobnych wniosków w tej sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Na zakończenie udzielam głosu panu kuratorowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#KuratorCzesławPlewka">Przepraszam, że jeszcze raz zabieram głos, ale wywołał mnie do tej wypowiedzi pan poseł Puzyna. Nie chciałbym nie dać panu posłowi satysfakcji.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#KuratorCzesławPlewka">Niestety, tym razem nie mogę się zgodzić z przedstawioną przez pana oceną. Myślę, że takie oceny, które prowadzą nas do szybkich uogólnień nie popartych głęboką analizą są z gruntu rzeczy fałszywe.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#KuratorCzesławPlewka">Niewątpliwie ma pan rację, jeśli chodzi o pojedyncze przypadki. W szkołach rolniczych, tak jak we wszystkich innych szkołach, są uczniowie, którzy nie uczą się, mają dużą absencję, a na uczelniach są bardzo dobrzy. Są także tacy, którzy regularnie chodzili do szkoły, starali się, wypełniali wszystkie zadania, a później sobie nie dają rady.</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#KuratorCzesławPlewka">Dlatego byłbym w tej sprawie daleki od jakichkolwiek uogólnień. Jako osoba, która składała przysięgę doktorską, wie pan doskonale o tym, że aby uogólniać, trzeba się naprawdę dużo napracować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Powołując się na słowa pana kuratora chciałabym stwierdzić, że zbyt szybkie uogólnianie nie jest sprawą dobrą. W przypadku posłów takie uogólnienia mogą być nawet szkodliwe.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">W czasie dzisiejszej dyskusji padł wniosek, abyśmy powrócili do problemów kształcenia młodzieży wiejskiej na wspólnym posiedzeniu Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego z Komisją Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Czy pan poseł Sławecki zgodzi się na zmodyfikowanie tego wniosku o Komisję Samorządu Terytorialnego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#PosełTadeuszSławecki">Nie podzielam tego stanowiska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">W takim razie będziemy musieli rozstrzygnąć, czy istnieje wola powrócenia do tego problemu.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Nie ma sporu co do tego, że wszyscy, Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, a także Ministerstwo Edukacji Narodowej, dość czule mówili o szkolnictwie rolniczym. Prawdą jest jednak, że nie dzieje się tam najlepiej.</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Nie wszystkie argumenty przedłożone w raporcie Najwyższej Izby Kontroli napotkały odpór merytoryczny. Myślę, że do tego także trzeba będzie powrócić.</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Myślę, że głównym przedmiotem wspólnego posiedzenia będzie zastanowienie się, czy skądinąd atrakcyjna koncepcja Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej może być zrealizowana. Jaka jest perspektywa realizacji tej koncepcji? Uważam, że powinno to być dość precyzyjnie określone w czasie. Jak do tej koncepcji przygotowane są kadry?</u>
          <u xml:id="u-56.4" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Proponuję, żebyśmy dzisiaj nie rozstrzygali tej sprawy. Powinniśmy przyjrzeć się, jaka jest koordynacja współpracy Ministerstwa Edukacji Narodowej i Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej w opiece nad oświatą rolniczą. Proponuję również, żeby doszło do wspólnego posiedzenia Komisji w kształcie zaproponowanym przez pana posła Sławeckiego.</u>
          <u xml:id="u-56.5" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Czy jest sprzeciw przeciwko tak sformułowanemu wnioskowi? Nie widzę sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-56.6" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Rozumiem, że jest zgoda Komisji na to, aby odbyło się posiedzenie Komisji, na którym wspólnie z Komisją Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej powrócilibyśmy do tego tematu. Rozumiem, że obydwa resorty byłyby na to posiedzenie bardziej przygotowane do przedstawienia merytorycznej argumentacji w związku z zarzutami i stanem przedstawionym w raporcie Najwyższej Izby Kontroli.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej odpowiedziało na raport Najwyższej Izby Kontroli w dniu 14 maja br.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#DyrektorEugeniuszChyłek">W miarę szczegółowo odpowiedzieliśmy na wszystkie 6 wniosków przedstawionych przez Najwyższą Izbę Kontroli. W sprawie całego raportu ustosunkujemy się wspólnie z Ministerstwem Edukacji Narodowej, tak jak zaproponowała pani przewodnicząca, chociaż raport dotyczy tylko Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Rozumiem, że wniosek pana posła Sławeckiego został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Dziękuję wszystkim za udział.</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#PosełIzabelaJarugaNowacka">Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>