text_structure.xml
32.9 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 27 kwietnia 1979 r. Komisja Spraw Wewnętrznych i Wymiaru Sprawiedliwości obradująca pod przewodnictwem posła Franciszka Sadurskiego (ZSL) rozpatrzyła informację na temat działalności profilaktyczna - sygnalizacyjnej Państwowego Arbitrażu Gospodarczego oraz kontrolę realizacji swych dezyderatów nr 1-14.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele Państwowego Arbitrażu Gospodarczego z wiceprezesem Witoldem Pawełkiem, Prokuratury Generalnej z zastępcą Prokuratora Generalnego Józefem Żytą.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Informację przedstawioną na piśmie przez Państwowy Arbitraż Gospodarczy uzupełnił wiceprezes Witold Pawełek.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">Całość działań podejmowanych przez Państwowy Arbitraż Gospodarczy służy zapobieganiu nieprawidłowościom w działalności jednostek gospodarki uspołecznionej. Pod względem skuteczności i efektywności działalność arbitrażu stanowi najtańszy i najbardziej niezawodny sposób realizacji działalności kontrolnej w stosunku do tych jednostek. W ostatnich latach daje się zaobserwować poważny wzrost działalności profilaktycznej Państwowego Arbitrażu Gospodarczego. Podejmuje się sesje zakładowe, postępowanie z urzędu oraz zmienia się formy działalności profilaktycznej. W celu doskonalenia działalności profilaktycznej jednostki podległe PAG podejmują współpracę i zacieśniają kontakty z instancjami partyjnymi, organami prokuratury i organami kontroli społecznej. Szczególnie ścisła współpraca łączy jednostki podległe PAG z organami prokuratury. Działalność sygnalizacyjna powoduje nieraz bądź podjęcie przez organy prokuratorskie postępowania karnego, bądź też korzystanie z form prokuratorskiej kontroli przestrzegania prawa. Ze swej strony prokuratura dostarcza jednostkom podległym PAG bieżących informacji o ważniejszych, prowadzonych przez siebie sprawach z zakresu problematyki gospodarczej.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Okręgowe komisje arbitrażowe prowadzą coraz szerzej działalność profilaktyczną. Np. Okręgowa Komisja Arbitrażowa w Katowicach organizuje cotygodniowe narady w hucie Katowice poświęcone wyjaśnianiu przyczyn nieprawidłowości zachodzących w stosunkach między hutą a jej kontrahentami. Wyjaśnienie przyczyn nieporozumień pozwala w wielu przypadkach uniknąć wytaczania sporów przed komisją arbitrażową. Podobną działalność prowadzi OKA w Szczecinie w stosunku do stoczni im. A. Warskiego. Działalność ta umożliwia z jednej strony prawidłową realizację dostaw kooperacyjnych na rzecz stoczni, a z drugiej strony zapobiega powstawaniu sporów arbitrażowych.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">Komisje arbitrażowe działające w terenie podejmują także współpracę z organami samorządu robotniczego. Stałą współpracę z tymi organami w dużych zakładach przemysłowych podjęły OKA w Rzeszowie i Kielcach. Współpraca ta polega na zapraszaniu przedstawicieli samorządu do udziału w sesjach sygnalizacyjnych oraz w innych formach związanych z działalnością profilaktyczną jednostek PAG.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">Działalność profilaktyczna PAG jest jednak ograniczona przez obiektywne trudności jednostek arbitrażowych. Są to trudności kadrowe, których następstwem jest zbyt duże obciążenie pracą poszczególnych arbitrów zatrudnionych zarówno w GKA jak i OKA, brak etatów dla aplikantów arbitrażowych, co utrudnia rozbudowę kadrową arbitrażu, brak własnych środków trans portowych, niezbędnych do działalności profilaktycznej i sygnalizacyjnej. Są też inne trudności: postawa i zachowanie dyrekcji niektórych jednostek gospodarki uspołecznionej niejednokrotnie bardzo utrudnia postępowanie arbitrażowe ze względu na świadome nieujawnianie nieprawidłowości w tych jednostkach, występuje pobłażliwość jednostek handlowych w dochodzeniu należności z tytułu kar umownych od dostawców (wynika to z chęci utrzymania dobrych stosunków z producentami artykułów rynkowych), występują nieprawidłowości w działaniu niektórych zjednoczeń lekceważących sygnały arbitrażu.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">Jednostki PAG dążą do pogłębienia współpracy i wymiany informacji terenowej.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Skomplikowanie się procesów wytwarzania, szybki postęp techniczny, wymaga wysokich kwalifikacji arbitrów rozpatrujących spory arbitrażowe. Dlatego też GKA prowadzi stałe szkolenie swoich pracowników w tym zakresie. Stałego doskonalenia wymaga też procedura arbitrażowa oraz przepisy prawa materialnego dotyczącego problematyki gospodarczej. Zbyt dużo jest niepotrzebnych sporów arbitrażowych wynikających bądź ze złej woli stron, bądź też nieznajomości przepisów prawa. Dlatego też Państwowy Arbitraż Gospodarczy zorganizował w 1978 r. naradę, w której wzięli udział przedstawiciele 54 zjednoczeń i związków spółdzielni. Narada miała na celu wyeliminowanie niepotrzebnych sporów arbitrażowych.</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">Poziomu działalności profilaktycznej arbitrażu gospodarczego nie można uznać za zadowalający. Prawidłowa działalność profilaktyczna zależy od szybkiego reagowania na zmiany zachodzące w gospodarce. W tym celu Państwowy Arbitraż Gospodarczy podjął współpracę z Komisję Planowania przy Radzie Ministrów, Urzędem Rady Ministrów i Najwyższą Izbą Kontroli. Spowodowało to wzbogacenie informacji otrzymywanych przez arbitraż i dotyczących bieżącej problematyki gospodarczej. Skuteczność profilaktyki zależy także od jednolitości stosowanych przez GKA i wszystkie OKA metod sygnalizacji.</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">(Dyskusja.)</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">Przewodniczący Komisji poseł Franciszek Sadurski (ZSL) poinformował, że kilku posłów dokonało oceny działalności profilaktycznej okręgowych komisji arbitrażowych.</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">Poseł Barbara Surma (PZPR) przedstawiła uwagi swoje i posła Kazimiery Grzegorczyk (PZPR) o pracy OKA w Łodzi.</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">Swoją działalnością OKA w Łodzi obejmuje teren trzech województw: łódzkiego, piotrkowskiego i sieradzkiego. W 1978 r. wystąpiła z 266 sygnalizacjami, w tym zagadnienia obsługi prawnej były tematem 41 sygnalizacji, natomiast 225 sygnalizacji dotyczyło problematyki gospodarczej; 125 sygnalizacji dotyczyło dużych spraw związanych z dostawami i jakością budownictwa i inwestycji budowlanych, transportem oraz zabezpieczeniem mienia społecznego.</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">W 1978 r. OKA w Łodzi odbyła 18 sesji zakładowych i 27 sesji sygnalizacyjnych. Sesje te obejmowały szeroki zakres spraw. Jedna z nich dotyczyła zaginięcia 27 sztuk trzody chlewnej w transporcie; na podstawie sygnalizacji OKA sprawą zajęła się prokuratura. Były także poruszane sprawy wad i nieterminowości ich usuwania w budownictwie mieszkaniowym spory z urzędu wytoczone przez OKA obejmowały 81 takich przypadków i dotyczyły strat spółdzielni mieszkaniowych, wynikłych wskutek niepłacenia czynszu przez lokatorów w budynkach z wadami. Jedno z przedsiębiorstw budowlanych było stroną pozwaną aż w 19 sporach tego rodzaju. Sygnalizacja OKA spowodowała wystąpienie zjednoczenia w stosunku do tej przedsiębiorstwa w rezultacie nastąpiła poprawa jego pracy.</u>
<u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">Istotnym zagadnieniem w orzecznictwie OKA w Łodzi jest wyjaśnianie konfliktów będących przyczynami późniejszych sporów arbitrażowych. Trudności występujące w tym zakresie biorą się stąd, że OKA zatrudnia zaledwie 16 arbitrów oraz nie posiada jakiegokolwiek środka transportu. W komisji tej brakuje też etatów dla aplikantów arbitrażowych.</u>
<u xml:id="u-1.16" who="#komentarz">Poseł Eryk Klasek (bezp.) przedstawił uwagi o działalności OKA w Katowicach, której zakres terytorialny obejmuje woj. katowickie i bielsko-bialskie. OKA rozpatrywała w 1978 r. sprawy związane z zakłóceniami w obrocie towarowym w dostawach towarów z wadami w dostawach, nieprawidłowym ustalaniem cen, wadami w budownictwie, w rozliczaniu inwestycji. Na podkreślenie zasługuje współpraca OKA w Katowicach ze Związkiem Zawodowym Pracowników Budownictwa, co doprowadziło do objęcia w 1978 r. patronatem 5 szczególnie ważnych inwestycji.</u>
<u xml:id="u-1.17" who="#komentarz">OKA doprowadziła do wyraźnego zmniejszenia liczby sporów arbitrażowych: w 1978 r. rozpatrzyła 16.662 spory, a w I kwartale 1979 r. 4.367 sporów. W 1978 r. wystąpiono z 227 sygnalizacjami, w tym bez odpowiedzi pozostało 54 sygnalizacji. W I kwartale 1979 r. wystąpiono z 67 sygnalizacjami, brak odpowiedzi w 24 przypadkach. Spory z urzędu podejmowała OKA w 1978 r. w 17 wypadkach, w I kwartale 1979 r. w 10 przypadkach. Sesji sygnalizacyjnych w 1978 r. było 39, w I kwartale 1979 r. dwie. Działalność sygnalizacyjna OKA w Katowicach jest dość szeroka, jednakże nie na wszystkie sygnalizacje są udzielane odpowiedzi.</u>
<u xml:id="u-1.18" who="#komentarz">Poseł podkreślił szczególną wagę gospodarczą znanego od kilku lat problemu sporów arbitrażowych związanych z rozładunkiem i transportem rud żelaza. Rozładunek rud powoduje duże straty gospodarcze; w 1978 r. tylko kary z tytułu nieterminowego rozładunku statków z rudą stojących na redzie portu Szczecin-Świnoujście wyniosły 102 mln zł. Występują poważne rozbieżności co do oceny braków ilościowych w dostawach rudy, w rezultacie wadliwego sposobu ważenia wagonów z rudą przez PKP w porcie. PKP tłumaczą, że nie mogą ważyć pojedynczych wagonów, tylko całe składy. To powoduje błędy w ważeniu i jednocześnie niemożność udowodnienia niedoładowania eksporterowi rudy, a więc - straty dewizowe. Poseł zapytał, czy ta sprawa była przedmiotem sygnalizacji GKA?</u>
<u xml:id="u-1.19" who="#komentarz">Mówca wskazał także na trudne warunki pracy OKA w Katowicach, zwłaszcza brak własnych środków lokomocji oraz złe warunki lokalowe.</u>
<u xml:id="u-1.20" who="#komentarz">Poseł Alojzy Czarnecki (SD) poinformował o działalności OKA w Koszalinie. W 1978 r. działalność sygnalizacyjna OKA dotyczyła przede wszystkim: obrotu towarowego, kar umownych z tym związanych, dochodzenia uprawnień z tytułu rękojmi i zaopatrzenia rynku. W zakresie inwestycji i remontów w budownictwie z uwzględnieniem budownictwa mieszkaniowego, najwięcej sygnalizacji dotyczyło zwłoki w usuwaniu wad budynków oraz kradzieży materiałów budowlanych. W zakresie transportu - kwestii przetrzymywania wagonów przez odbiorców ładunków.</u>
<u xml:id="u-1.21" who="#komentarz">Okręgowa Komisja Arbitrażowa w Koszalinie pracuje w bardzo złych warunkach lokalowych oraz ma duże trudności kadrowe. W 1978 r. rozpatrzyła 3.300 spraw natomiast zatrudnionych było jedynie 7 arbitrów: arbitrzy byli bardzo obciążeni pracą, tym bardziej, że komisja ma duży obszar działania (woj. koszalińskie i słupskie). W 1978 r. OKA wystąpiła z 69 sygnalizacjami, podjęła 12 sporów z urzędu. Mówca podkreślił skuteczność działalności sygnalizacyjnej OKA, np. sesja zakładowa zorganizowana w spółdzielni „Guma Pomorska” w Słupsku spowodowała zmianę technologii produkowanych tam plandek samochodowych, a tym samym usunięcie przyczyny sporów jakościowych. Działalność sygnalizacyjna komisji spowodowała też przyśpieszenie remontów w kotłowni i złagodziła skutki niedogrzania mieszkań.</u>
<u xml:id="u-1.22" who="#komentarz">OKA współpracuje z okręgową dyrekcją NIK, współpraca układa się nieźle, występują jedynie braki w bieżącej informacji dostarczanej przez NIK w sprawach gospodarczych. Najlepiej układa się współpraca OKA z prokuraturą wojewódzką; sygnalizacja komisji spowodowała podjęcie przez prokuraturę postępowania karnego w kilku sprawach.</u>
<u xml:id="u-1.23" who="#komentarz">Forma pism sygnalizacyjnych nie budzi zastrzeżeń. Niepokój jednak budzi brak ustawowej podstawy dla kontroli realizacji zaleceń sygnalizacyjnych. Zdaniem posła, należałoby znowelizować 52 art. ustawy o PAG, tak by umożliwiał egzekucję zaleceń sygnalizacyjnych.</u>
<u xml:id="u-1.24" who="#komentarz">Ze sprawą przyznania ewentualnych etatów samochodowych PAG powinien wystąpić w czerwcu, przy okazji sprawozdania z wykonania planu społeczno-gospodarczego i budżetu państwa za r. 1978.</u>
<u xml:id="u-1.25" who="#komentarz">Jakie jest stanowisko PAG w sprawie proponowanej nowelizacji art. 52 ustawy o Państwowym Arbitrażu Gospodarczym?</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#PosełStanisławAntoszewski">Działalność Państwowego Arbitrażu Gospodarczego zasługuje na najwyższe uznanie. W 1978 r. organy arbitrażu rozpatrzyły 110 tys. spraw z tytułu roszczeń majątkowych, 6,5 tys. spraw z tytułu sporów niemajątkowych. Ponadto w 1978 r. wystosowano 3.200 sygnalizacji, czyli w stosunku do roku poprzedniego liczba sygnalizacji wzrosła 2-krotnie. Na podkreślenie zasługuje ten aspekt działalności sygnalizacyjnej PAG, dzięki któremu ujawniane są niedociągnięcia i nieporządki organizacyjne w przedsiębiorstwach i zjednoczeniach (np. „Polmo”). Na uwagę zasługują ponadto ujawniane w sygnalizacji przyczyny zbędnych zakupów dewizowych.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#PosełStanisławAntoszewski">Poseł Jadwiga Giżycka-Koprowska (SD) zwróciła uwagę na nieprawidłowości występujące w egzekwowaniu i naliczaniu kar umownych. Z powodu licznych trudności wiele jednostek na rzecz których zasądzono kary umowne rezygnuje z dochodzenia należności z ich tytułu. Z kolei zakłady winne zaniedbań często podejmują zabiegi na rzecz wkalkulowania kar umownych w koszty produkcji. Tego typu działania powodują, że kary umowne mające być instrumentem zapobiegającym niewykonaniu lub wadliwemu wykonaniu zobowiązań umownych, nie spełniają swojej roli. Jakie działania podejmuje PAG w celu wyeliminowania tych niekorzystnych dla funkcjonowania gospodarki narodowej zjawisk?</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PosełAntoniKorzycki">Żenujące są elementarne zaniedbania występujące w czasie transportu żywca. Jak często mają miejsce takie karygodne zjawiska oraz jak zakończyła się ta konkretna sprawa, o której wspomniała poseł Barbara Surma? Mówca zwrócił także uwagę na problem kradzieży części z nowych samochodów w czasie transportu z fabryki. Jak się uzupełnia te braki i kto ponosi za to odpowiedzialność?</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#PosełAntoniKorzycki">Poseł Korzycki podkreślił wysoki poziom merytoryczny informacji przedstawionej przez PAG.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PosełJaninaBanasik">Jakie działania sygnalizacyjne podejmuje PAG w zakresie kontroli realizacji importu oraz wykonania zadań w transporcie?</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#ZastępcaprezesaPAGWitoldPawełek">Sprawą braków ilościowych występujących w transporcie rud pochodzących z importu interesują się okręgowe komisje arbitrażowe w Szczecinie i Katowicach. W wyniku zbadania przez nie przyczyn występowania od wielu lat niedoborów ilościowych w transporcie rudy, GKA wystąpi z sygnalizacją w tej sprawie do odpowiednich resortów.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#ZastępcaprezesaPAGWitoldPawełek">Ustosunkowując się do problemu udzielania odpowiedzi na sygnalizacje organów arbitrażu mówca stwierdził, że w stosunku do stanu sprzed kilku lat nastąpiła wyraźna poprawa i liczba sygnalizacji pozostających bez odpowiedzi bardzo się zmniejszyła. Podnoszone w sygnalizacji problemy często wymagają długotrwałego postępowania i w tych wypadkach nie jest możliwa bezzwłoczna odpowiedź. Ustawa o Państwowym Arbitrażu Gospodarczym nie wyposaża arbitraż w uprawnienia do egzekwowania odpowiedzi na sygnalizację. Powstają też wątpliwości, czy zawsze odpowiedzi na sygnalizacje są miarodajne. Dlatego przesyła się kopie wystąpień arbitrażu do wiadomości NIK w celu kontroli realizacji wytycznych. To daje pewne możliwości weryfikacji rezultatów.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#ZastępcaprezesaPAGWitoldPawełek">Propozycja nowelizacji art. 52 ustawy o Państwowym Arbitrażu Gospodarczym nasuwa pewne wątpliwości. Po pierwsze, jaki byłby stosunek resortów do wyposażenia organu orzekającego w uprawnienia kontrolne? Po drugie, należy się zastanowić, czy PAG w obecnych warunkach stać byłoby na dodatkowe obowiązki w związku z kontrolą wykonania wystąpień sygnalizacyjnych. Trzeba by rozbudować arbitraż gospodarczy o nowy duży dział.</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#ZastępcaprezesaPAGWitoldPawełek">Badania przeprowadzone przez Państwowy Arbitraż Gospodarczy nad funkcjonowaniem kar umownych wykazują, że system tych kar nie jest dobrze dostosowany do ekonomiczno-finansowej organizacji przedsiębiorstw. W aktualnym stanie prawnym, możliwość wpływania poprzez kary umowne na prawidłowość wykonania umów w obrocie uspołecznionym oraz wykorzystanie ich jako stymulatora efektywności gospodarowania jest dość ograniczona. W wielu wypadkach, zapłata kary umownej, nie rzutuje na wielkość produkcji dodanej oraz wysokość związanego z nią funduszu płac. Wadliwości przyjętego obecnie systemu kar zostały zasygnalizowane w opinii Arbitrażu przedstawionej Prezydium Rządu.</u>
<u xml:id="u-5.4" who="#ZastępcaprezesaPAGWitoldPawełek">W toku sporów arbitrażowych niejednokrotnie ujawniane są przypadki zaginięcia mienia, które mają znamiona zaboru mienia społecznego. W takich sytuacjach komisja arbitrażowa rozstrzyga bezpośrednio w zakresie roszczeń cywilno-prawnych, wynikających z faktu zaginięcia przedmiotów majątkowych, a jednocześnie przesyła sygnalizację o ujawnionych brakach do organów prokuratury. Jest regułą, że prokuratura po uzyskaniu sygnalizacji wszczyna postępowanie przygotowawcze, mające na celu wyjaśnienie przyczyn braków.</u>
<u xml:id="u-5.5" who="#ZastępcaprezesaPAGWitoldPawełek">Arbitraż przywiązuje ogromną wagę do racjonalizacji importu. Wiele problemów występujących na tym tle pojawia się w związku z konkretnymi sprawami rozstrzyganymi przez komisje arbitrażowe. Dotyczy to w szczególności sporów przedumownych powstających na tle limitów dewizowych przeznaczonych na tzw. import uzupełniający. Przy rozstrzyganiu sporów tego rodzaju. Komisja zaprasza do udziału w rozprawie przedstawicieli zjednoczeń oraz zainteresowanych resortów. Ostateczne rozstrzygnięcie sprawy jest ściśle uzależnione od oceny rzeczywistych potrzeb importowych oraz od względów racjonalności gospodarczej.</u>
<u xml:id="u-5.6" who="#ZastępcaprezesaPAGWitoldPawełek">Na tle wielu sporów arbitrażowych wyłania się problem prawidłowego wykorzystania środków transportu w gospodarce uspołecznionej. Przy rozpoznaniu sporów pomiędzy odbiorcą i dostawcą towarów, komisja arbitrażowa w każdym wypadku bada, czy postanowienia umowy dotyczące przewozu odpowiadają względom racjonalizacji transportu. Zasady racjonalizacji transportu zostały ujęte w odpowiednich aktach i stanowią podstawę oceny umów zawieranych przez przedsiębiorstwa. W następstwie decyzji komisji arbitrażowych, trasy wielu przewozów zostały znacznie skrócone. Ważne funkcje w tym zakresie spełnia sygnalizowanie przez komisje arbitrażowe skutków przetrzymywania środków transportu oraz zaniedbań ze strony odbiorców i dostawców. Arbitraż prowadzi też w omawianej dziedzinie szeroką działalność profilaktyczną.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełFranciszekSadurski">Materiały dostarczone na dzisiejsze posiedzenie oraz dyskusja pozwala stwierdzić, że działalność profilaktyczno-sygnalizacyjna Państwowego Arbitrażu Gospodarczego zasługuje w pełni na pozytywną ocenę. Wnioski wynikające z dzisiejszego posiedzenia zostaną ujęte w opinii Komisji.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełFranciszekSadurski">Wydaje się, po bliższym wejrzeniu w sprawę, że ważkie argumenty związane z działalnością arbitrażu przemawiają przeciwko nowelizacji art. 52 ustawy o Państwowym Arbitrażu Gospodarczym. W opinii naszej Komisji powinien się natomiast znaleźć postulat zobowiązujący adresatów sygnalizacji do udzielenia komisjom arbitrażowym wyczerpujących odpowiedzi, prezentujących w szczególności przewidywane środki zaradcze, które uniemożliwią w przyszłości powtórzenie się zaniedbań.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełFranciszekSadurski">W drugim punkcie porządku obrad Komisja dokonała oceny realizacji dezyderatów nr 1–14 uchwalonych w ciągu bieżącej kadencji Sejmu. Referat na ten temat przedstawiła poseł Janina Banasik (ZSL).</u>
<u xml:id="u-6.3" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełFranciszekSadurski">Dezyderaty uchwalone przez Komisję Spraw Wewnętrznych i Wymiaru Sprawiedliwości ująć można w dwie podstawowe grupy problemowe: a) związane z oceną realizacji ustawy z dnia 10 grudnia 1959 r. o zwalczaniu alkoholizmu oraz b) dotyczące poprawy warunków bezpieczeństwa w ruchu drogowym i kolejowym. Dezyderaty pierwszej grupy sformułowane zostały w wyniku współpracy z Komisją Zdrowia i Kultury Fizycznej, drugiej zaś w ramach współpracy z Komisją Komunikacji i Łączności.</u>
<u xml:id="u-6.4" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełFranciszekSadurski">Dezyderaty poza ww. dotyczyły przeważnie zagadnień związanych z wymiarem sprawiedliwości.</u>
<u xml:id="u-6.5" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełFranciszekSadurski">Mając na uwadze znaczenie ścisłego przestrzegania obowiązujących przepisów dla zwalczania społecznej plagi alkoholizmu. Komisja postulowała zwiększenie kontroli w tej dziedzinie ze strony organów prokuratury. Informacja Prokuratora Generalnego PRL oparta na kontrolach przeprowadzonych w 13 województwach pokazała szereg zakłóceń, a nawet przeszkód w realizacji ustawy z 1959 r. o zwalczaniu alkoholizmu. Tak np. liczba punktów sprzedaży alkoholu jest nadmierna w stosunku do mieszkańców, lokalizacja punktów sprzedaży alkoholu wbrew ustawie np. w pobliżu szkół i zakładów wychowawczych, tolerowanie sprzedaży alkoholu osobom nietrzeźwym lub małoletnim. Systematyczny wzrost spożycia alkoholu wynika zatem m.in. ze zbyt dużej jego dostępności oraz naruszenia przepisów dotyczących obrotu alkoholem.</u>
<u xml:id="u-6.6" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełFranciszekSadurski">W odpowiedzi ministra handlu wewnętrznego na postulaty Komisji stwierdza się, że mimo spadku sprzedaży alkoholu w 1978 r. o 3,7% w stosunku do roku 1977, jej rozmiary są nadal zbyt duże. Istnieje nadal konieczność likwidacji sklepów prowadzących sprzedaż alkoholu w miejscach niedozwolonych (choć w ostatnim okresie liczba tych punktów sprzedaży uległa pewnemu zmniejszeniu).</u>
<u xml:id="u-6.7" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełFranciszekSadurski">Zdaniem sejmowych komisji oceniających tę odpowiedź ministra niezbędne jest podjęcie dalszych starań o zmianę systemu opłacania sprzedawców (nie premiować za sprzedaż alkoholu), o zwiększenie dostaw napojów bezalkoholowych, o całkowite wycofanie sprzedaży win ze sklepów warzywno-owocowych.</u>
<u xml:id="u-6.8" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełFranciszekSadurski">Odpowiedź ministra handlu wewnętrznego i usług została przyjęta przez komisję z podkreśleniem niezbędności kontynuacji podejmowanych działań.</u>
<u xml:id="u-6.9" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełFranciszekSadurski">Ważnym kierunkiem działania jest ochrona dzieci i młodzieży przed alkoholizmem. W odpowiedzi na dezyderat komisji w tej kwestii, resort oświaty i wychowania wskazuje, że obecnie ok. 15 tys. młodzieży, co stanowi 0,3% populacji, alkoholizuje się różną częstotliwością. Większość tej młodzieży pije alkohol sporadycznie, jednakże u 400 osób stwierdzono alkoholizm wymagający leczenia odwykowego. Ponad 33% alkoholizującej się młodzieży stanowią uczniowie szkół podstawowych, a spośród szkół ponadpodstawowych najwięcej młodzieży, bo ok. 20% to uczniowie zasadniczych szkół zawodowych. Profilaktyka prowadzona przez Ministerstwo Oświaty obejmuje kształtowanie postawy trzeźwości u młodzieży, popularyzacji wiedzy o skutkach alkoholu, podczas apeli oraz specjalnych imprez. Od dwóch lat prowadzony jest ogólnopolski konkurs pod hasłem „Młodość - Trzeźwość”, w którym uczestniczyło w 1977 r. ok. miliona młodzieży z 800 szkół zbiorczych; w roku 1978 konkurs objął już 2.300 szkół wszystkich typów. Obok metod specyficznych dla profilaktyki należy wymienić działalność szkół w kierunku wyrobienia nawyków pożytecznego zagospodarowania wolnego czasu, szczególnie tej części młodzieży, która jest zagrożona alkoholem. W zakresie propagandy antyalkoholowej odczuwa się dotkliwy brak dobrych filmów, dostosowanych do współczesnego widza.</u>
<u xml:id="u-6.10" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełFranciszekSadurski">W jednym z dezyderatów komisje postulowały doskonalenie profilaktyki i programu leczenia alkoholików, w związku ze wzrostem liczby osób wymagających systematycznego leczenia odwykowego. Niezbędny jest przede wszystkim rozwój placówek lecznictwa otwartego i zamkniętego oraz zwiększenie liczby lekarzy, wyspecjalizowanych w zwalczaniu choroby alkoholowej. Komisje postulowały również rozszerzenie działalności naukowo-badawczej w dziedzinie walki z alkoholizmem. W odpowiedzi resortu zdrowia i opieki społecznej wskazuje się, że słabości lecznictwa odwykowego wynikają w dużym stopniu z niedostatecznej bazy materialnej, a także z deficytu specjalistów w niektórych województwach. Choroba alkoholowa traktowana jest przez resort jako choroba społeczna, a za jej leczenie nie pobiera się opłat.</u>
<u xml:id="u-6.11" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełFranciszekSadurski">W jednym z dezyderatów komisje wskazywały na rozszerzanie się zjawiska picia alkoholu w miejscu pracy. Postulowano w związku z tym bardziej skuteczne egzekwowanie od kierowników zakładów pracy przestrzegania obowiązujących w tej dziedzinie przepisów. Z informacji resortu zdrowia i opieki społecznej wynika, że nadzór i kontrola nad przestrzeganiem w zakładach pracy przepisów antyalkoholowych ulegnie wzmocnieniu. Wytyczne ministra pracy, płacy i spraw socjalnych przewidują natomiast wprowadzenie w zakładach pracy ścisłej kontroli przestrzegania obowiązku trzeźwości pracowników oraz ujęcie wskazanych zagadnień w regulaminach pracy. Odrębną grupę stanowiły dezyderaty wskazujące na konieczność poprawy warunków bezpieczeństwa w ruchu drogowym i kolejowym. Komisja postulowała m.in. podjęcie środków mających na celu poprawę jakości folii odblaskowej do produkcji znaków drogowych oraz jakości farb stosowanych do znakowania jezdni. Jak wynika z odpowiedzi ministra przemysłu chemicznego, nie ma szans poprawy jakości folii odblaskowej bez zbudowania nowoczesnej instalacji (najwcześniej może to nastąpić po roku 1980). Produkowana w Polsce folia charakteryzuje się bardzo niskimi walorami użytkowymi. Traci ona właściwości odblaskowe po kilku miesiącach, a nawet tygodniach, mając kilkadziesiąt razy mniejszą wytrzymałość niż podobne wyroby zagraniczne. Poważne trudności występują również w związku z produkcją farb do znakowania jezdni. Trwałość tych farb nie przekracza jednego roku, nie są też one dostatecznie białe i szorstkie.</u>
<u xml:id="u-6.12" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełFranciszekSadurski">Problem folii odblaskowej i farb do znakowania jezdni jest zatem nadal otwarty i wymaga rozwiązania w trybie pilnym poprzez uruchomienie produkcji krajowej odpowiedniej jakości. Produkcja farb może być podjęta przy minimalnym imporcie niezbędnych składników. Większe trudności związane są z własną produkcją folii odblaskowej.</u>
<u xml:id="u-6.13" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełFranciszekSadurski">Wypadki oraz sytuacje zagrażające bezpieczeństwu w ruchu kolejowym wynikają m.in. z niezadowalającego stanu technicznego urządzeń kolejowych. Problem ten był przedmiotem jednego z dezyderatów, w którym komisja postulowała zwiększenie produkcji tych urządzeń oraz poprawę jej jakości. W świetle informacji udzielonej przez resorty komunikacji oraz hutnictwa, program pokrycia zapotrzebowania na rozjazdy i urządzenia kolejowe będzie realizowany, a ewentualne braki w tym zakresie zostaną pokryte poprzez zakupy za granicą. Zostaną w pełni pokryte potrzeby resortu komunikacji w szyny kolejowe. Pomimo zwiększenia zamówień resortu w tej dziedzinie hutnictwo jest w stanie je zrealizować. Resort komunikacji rozbudowuje własną bazę produkcji akcesoriów kolejowych, zmierzając do samowystarczalności na przyszłość. Pozytywna jest ocena jakości szyn. Świadczy o tym niski udział reklamacji oraz porównawcze zestawienia z towarem importowanym, wykazujące w zakresie odporności szyn na pękanie większości produkcji krajowej.</u>
<u xml:id="u-6.14" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełFranciszekSadurski">W dezyderacie skierowanym do ministra komunikacji, komisje wskazywały na fakt zagrożenia ruchu drogowego w wyniku niewłaściwego oznakowania dróg i postulowały utrzymanie ciągłości oznakowania dróg niezależnie od prowadzonych czynności konserwacyjnych. W odpowiedzi resortu komunikacji wskazano, że dezyderat komisji jest w pełni realizowany. Naczelni dyrektorzy okręgów dróg publicznych zostali zobowiązani do przestrzegania zasad utrzymywania znaków w nienagannym stanie technicznym przez cały rok. Widoczną poprawę oznakowania dróg winno przynieść również szkolenie odpowiedzialnych pracowników na kursach centralnych oraz w okręgach.</u>
<u xml:id="u-6.15" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełFranciszekSadurski">W grupie dezyderatów dotyczących funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości, zwracają uwagę postulaty komisji zwiększenia nakładów wydawnictw zawierających orzeczenia Sądu Najwyższego. Dotychczasowy nakład wydawnictw reprezentujących dorobek judykatury Sądu Najwyższego nie zaspokaja w pełni istniejących potrzeb. Zachodzi potrzeba szerszego informowania społeczeństwa o aktualnych kierunkach wykładni przepisów, co ma istotne znaczenie nie tylko dla praktyki, ale także dla podniesienia kultury prawnej w społeczeństwie. Wnioski komisji w tym zakresie zostały zrealizowane. Naczelny Zarząd Wydawnictw przyznał dodatkowe limity papieru na druk czasopisma „Orzecznictwo Sądu Najwyższego” oraz na druk pozycji „Kodeks pracy”. Nie wydaje się celowe przeznaczanie wydawnictw Sądu Najwyższego do wolnej sprzedaży. Z punktu widzenia oszczędności papieru celowy jest system prenumeraty.</u>
<u xml:id="u-6.16" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełFranciszekSadurski">Z uwagi na znaczne rozszerzenie zadań Sądu Najwyższego oraz niekorzystnie kształtujące się proporcje pomiędzy liczbą sędziów i pracowników administracyjnych, komisja wystąpiła z dezyderatem w sprawie zwiększenia stanu zatrudnienia w Sądzie Najwyższym do poziomu określonego w budżecie państwa na rok 1978. Wysunięty został również wniosek o uzyskanie dodatkowych środków na zatrudnienie aplikantów w Państwowym Arbitrażu Gospodarczym. W odpowiedzi na skierowane w tej sprawie dezyderaty wyrażono zgodę na przywrócenie stanu zatrudnienia w Sądzie Najwyższym do wielkości osiąganej w 1978 r., co pozwoliło zwiększyć liczbę etatów o 11. W odniesieniu do Państwowego Arbitrażu Gospodarczego wniosek nie został przyjęty z uwagi na niepełne wykonanie w ostatnich latach planu zatrudnienia ogółem.</u>
<u xml:id="u-6.17" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełFranciszekSadurski">Przewodniczący Komisji poseł Franciszek Sadurski (ZSL) stwierdził, że szereg ważnych problemów ujętych w dezyderatach uchwalonych przez Komisję oczekuje w dalszym ciągu na zadowalające rozwiązania. Dotyczy to w pierwszym rzędzie walki z alkoholizmem oraz ochrony mienia społecznego przed kradzieżą. Zagadnienia te zostaną uwzględnione w toku dalszych prac Komisji w bieżącej kadencji Sejmu.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>