text_structure.xml
21.7 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 28 lutego 1979 roku Komisja Spraw Wewnętrznych i Wymiaru Sprawiedliwości obradująca pod przewodnictwem posła Franciszka Sadurskiego (ZSL) dokonała oceny realizacji ustawy z dnia 29 maja 1974 roku o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych i ich rodzin oraz z 23 października 1975 roku o dalszym zwiększeniu świadczeń dla kombatantów i byłych więźniów obozów koncentracyjnych.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele Urzędu ds. Kombatantów z ministrem Mieczysławem Grudniem, Ministerstwa Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z wiceministrem Piotrem Karpiukiem, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Najwyższej Izby Kontroli, Ministerstwa Finansów i Sądu Najwyższego.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Posłowie otrzymali materiały przygotowane przez Urząd ds. Kombatantów oraz Izbę Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">W myśl postanowień ustawy z 23.X.1975 r. o zwiększeniu świadczeń dla kombatantów, utworzony został Państwowy Fundusz Kombatantów i Więźniów Obozów Koncentracyjnych, który obejmuje wszystkie środki finansowe przeznaczone na pomoc socjalną, świadczenia rentowe i emerytalne, budowę ośrodków sanatoryjno-uzdrowiskowych i domów zasłużonego kombatanta. Fundusz ten w skali bieżącej 5-latki wyniesie około 29 mld zł.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Na przestrzeni lat 1976-1978 kombatantom znajdującym się w stosunkowo trudnych warunkach materialnych i niepobierającym z różnych przyczyn świadczeń emerytalnych i rentowych z tytułu pracy, względnie pobierającym je w niskim wymiarze - Minister do Spraw Kombatantów przyznał lub podwyższył w trybie wyjątkowym 25.065 rent. Na wnioski ministra - Prezes Rady Ministrów przyznał w latach 1975-1978 szczególnie zasłużonym kombatantom 395 rent specjalnych.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">Ogółem, liczba świadczeń rentowych i emerytalnych wypłacanych kombatantom z Państwowego Funduszu Kombatantów i Więźniów Obozów Koncentracyjnych wynosiła na dzień 31.12.1978 r. 184.671 i według przewidywań w końcu 1979 roku wyniesie blisko 197 tysięcy, a roczny nakład około 7 mld zł.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">Szeroką i skuteczną działalność prowadzi Urząd w zakresie innych form pomocy socjalnej, na którą w latach 1976-1978 przeznaczono 300 mln zł.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">Oprócz świadczeń rentowych i doraźnej pomocy finansowej, kombatanci pracujący zawodowo korzystają z dodatkowego urlopu wypoczynkowego, z możliwości wcześniejszego przechodzenia na emeryturę oraz innych przywilejów i ułatwień.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Przewiduje się przeprowadzenie badań i analiz sytuacji socjalno-bytowej kombatantów, a ich wyniki zostaną ujęte w kolejnym raporcie, który zostanie opracowany do końca 1979 roku.</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">Równolegle z zadaniami o charakterze socjalnym, Urząd ds. Kombatantów współdziałając z organizacjami kombatanckimi pomyślnie rozwiązuje problem honorowania osób zasłużonych odznaczeniami państwowymi: w latach 1976-1978 Rada Państwa nadała kombatantom 51.250 odznaczeń, w tym 16.364 ordery.</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">Urząd ds. Kombatantów rozwijał swoją działalność również na innych odcinkach. Wykorzystując obchody świąt państwowych i ważniejsze jubileusze, a głównie rocznice zwycięstwa nad hitlerowskim faszyzmem, Urząd ds. Kombatantów rozwijał szeroką działalność informacyjno-propagandową, inicjując podejmowanie problematyki kombatanckiej w środkach masowego przekazu. W tym zakresie inspirowano również organizacje społeczno-polityczne oraz środowiska twórcze i naukowe.</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">Przyjęte rozwiązania ustawowe, skala oraz charakter świadczeń uwzględniły postulaty i oczekiwania kombatantów. W rezultacie nastąpiło szereg korzystnych zmian w sytuacji materialnej i nastrojach szerokich rzesz kombatantów oraz ich rodzin.</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">W imieniu podkomisji ds. realizacji ustaw kombatanckich koreferat przedstawił poseł Jerzy Zygmanowski (PZPR):</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">W pierwszym okresie działania Urząd ds. Kombatantów udzielił niezbędnej pomocy inwalidom wojennym i osobom zasłużonym w walce o narodowe i społeczne wyzwolenie Polski, które znalazły się w stosunkowo trudnych warunkach materialnych, wyrazem szczególnej troski i uznania ludowego państwa dla tej grupy obywateli było uchwalenie w 1974 r. ustawy o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin. Uregulowała ona podstawowe zagadnienia socjalno-bytowe, ochrony pracy, opieki zdrowotnej, wypoczynku inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin.</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">W roku 30-lecia zwycięstwa nad faszyzmem, Sejm uchwalił ustawę o dalszym zwiększeniu świadczeń dla kombatantów i więźniów obozów koncentracyjnych. Ustawa ta przewiduje m.in. stworzenie Państwowego Funduszu Kombatantów i Więźniów Obozów Koncentracyjnych. Środki tego funduszu przeznacza się w szczególności na wypłatę świadczeń rentowych i doraźną pomoc pieniężną dla kombatantów oraz więźniów obozów koncentracyjnych i członków ich rodzin; finansowanie budowy oraz kosztów utrzymania sanatoriów, zakładów leczniczych i domów zasłużonego kombatanta.</u>
<u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">Niektóre ustawowe uprawnienia przysługujące inwalidom i kombatantom poddane są kontroli sądowej. Wydane w tych sprawach orzeczenia Sądu Najwyższego pozwalają w sposób zgodny z prawem i inwencją ustawodawcy rozstrzygać często trudne i skomplikowane sprawy indywidualne. Obserwacja orzecznictwa sądowego nasuwa wniosek o celowości bardziej precyzyjnego i jednoznacznego regulowania niektórych zagadnień w przepisach wykonawczych.</u>
<u xml:id="u-1.16" who="#komentarz">Realizacja wymienionych ustaw w istotny sposób poprawiła sytuację inwalidów wojennych i wojskowych oraz całego środowiska kombatanckiego. Poprawiła nie tylko ich sytuację materialną, ale przyczyniła się do wzrostu społecznego znaczenia tego środowiska, do szerszego zainteresowania działalnością organizacji kombatanckich i ożywienia ich działalności.</u>
<u xml:id="u-1.17" who="#komentarz">Ogółem kwoty wypłacone na świadczenia rentowe i emerytalne z Państwowego Funduszu Kombatantów od chwili jego utworzenia wynoszą ponad 21 mld zł, przy czym widoczny jest wzrost wypłat w skali jednego roku.</u>
<u xml:id="u-1.18" who="#komentarz">Przedmiotem stałej troski Urzędu ds. Kombatantów jest doskonalenie stylu pracy i usprawnienie dopływu informacji. Ustawy kombatanckie są realizowane w ścisłej współpracy z instytucjami centralnej administracji państwowej oraz organami terenowymi. Zarysowuje się konieczność organizowania opieki nad kombatantami w podeszłym wieku, chorymi, samotnymi, z różnych przyczyn pozbawionymi opieki rodziny. Wobec tej potrzeby oraz w celu lepszej znajomości sytuacji socjalno-bytowej kombatantów podejmowane są wspólne działania z Zarządem Głównym PCK, Polskim Komitetem Pomocy Społecznej oraz innymi instytucjami. Nowe propozycje w sprawie dalszego udoskonalenia i podwyższenia systemu świadczeń dla inwalidów wojennych odnoszą się przede wszystkim do tych osób, które nie zdołały wypracować emerytury, i żyją wyłącznie z renty. Jest to liczna grupa, prawie 50% uprawnionych do świadczeń inwalidów, wśród nich spora liczba osób zasłużonych i często w b. podeszłym wieku. Nowe propozycje Urzędu dotyczą także wyrównania proporcji między kwotą ustawowej renty inwalidy wojennego a realnymi kosztami utrzymania. Urząd zaproponował rozważenie zasadności dalszego utrzymywania górnego pułapu 2000 zł dla rent przyznawanych w trybie wyjątkowym przez ministra. Zdaniem podkomisji, wniosek w sprawie podwyższenia tego pułapu powinien być pozytywnie rozpatrzony; ten pułap równa się obecnie najniższej ustawowo gwarantowanej płacy.</u>
<u xml:id="u-1.19" who="#komentarz">Urząd ds. Kombatantów stara się o pełne zaspokojenie potrzeb w zakresie leczenia sanatoryjnego. W latach 1976-78 zakupiono ponad 14 tys. skierowań sanatoryjnych i ponad 9 tys. skierowań wczasowych. Potrzeby w tym zakresie będą znacznie lepiej zaspokojone po wybudowaniu zaplanowanych i będących w trakcie realizacji sanatoriów oraz domów zasłużonego kombatanta. Liczba miejsc w tych placówkach do roku 1985 ulegnie podwojeniu w stosunku do stanu obecnego. Na podkreślenie zasługuje inicjatywa urzędu budowania tzw. spółdzielczych domów kombatantów. Dzięki współpracy z Centralnym Związkiem Budownictwa Mieszkaniowego wielu kombatantów otrzymuje mieszkania w przyspieszonym terminie lub dostosowane do potrzeb inwalidów.</u>
<u xml:id="u-1.20" who="#komentarz">Na uwagę zasługuje występująca obecnie duża aktywność społeczna i zawodowa kombatantów. Jest ona związana m.in. z przypadającym na ten rok 30-leciem Związku Bojowników o Wolność i Demokrację, z przygotowaniami do krajowego kongresu oraz z odbywającymi się z jazdami wojewódzkimi ZBoWiD. Związki kombatanckie podejmują szereg przedsięwzięć zmierzających do integrowania i aktywizowania różnych środowisk oraz do rozwijania szerokiej działalności informacyjno-propagandowej. Służą temu okolicznościowe spotkania i prelekcje, sympozja, wystawy oraz manifestacje i imprezy okolicznościowe lub państwowe.</u>
<u xml:id="u-1.21" who="#komentarz">Podkomisja poselska proponuje przyjęcie informacji o realizacji ustaw kombatanckich wraz z filcowanymi wnioskami.</u>
<u xml:id="u-1.22" who="#komentarz">(Dyskusja.)</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#PosełJaninaBanasik">Jest w trakcie opracowania raport o sytuacji socjalnej kombatantów. Czy możliwe byłoby otrzymanie wstępnych informacji o tym, jakie są najważniejsze problemy nurtujące środowisko kombatanckie? W ostatnich latach znacznie wzrosła liczba kombatantów korzystających z uprawnień oraz świadczeń materialnych na podstawie ustaw kombatanckich. Powstaje pytanie, dlaczego osoby te zgłaszają swoje roszczenia z takim opóźnieniem?</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PosełAntoniKorzycki">Wyrażam głębokie zadowolenie, że zagadnienia pomocy i opieki nad kombatantami w świetle obowiązujących ustaw z 1974 i 1975 r. zostały tak gruntownie zbadane przez podkomisję poselską.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#PosełAntoniKorzycki">W ostatnich latach istotnie znacznie wzrosła liczba osób korzystających z uprawnień przyznawanych kombatantom. Są to niekiedy ludzie, którzy w okresie wojny nie mogli jeszcze należeć oficjalnie, ze względu na swój wiek, do organizacji konspiracyjnych (dotyczy to np. wielu bardzo młodych uczestników powstania warszawskiego). Obecnie, organizacje kombatanckie wychodzą z założenia, że nie ma żadnych podstaw odmawiania tym osobom uprawnień należnych kombatantom. Trzeba też podkreślić, że nie odmawia się tych uprawnień także tym osobom, które zostały przymusowo wcielone do Wehrmachtu, następnie zaś przyłączyły się do walki przeciwko okupantowi.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#PosełAntoniKorzycki">Oceniając dotychczasowe osiągnięcia w działaniach na rzecz środowiska kombatanckiego należy wyrazić uznanie Urzędowi ds. Kombatantów.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PosełEwaKwiatkowska">W realizacji ustaw kombatanckich bardzo ważna rola przypada okręgowym sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. Sprawy związane z przyznawaniem świadczeń kombatantom są licznie reprezentowane w praktyce poszczególnych sądów. W wielu tych sprawach istotnej pomocy faktycznej udzielają, zarówno stronom jak i sądowi, przedstawiciele ZBoWiD. W aktualnym stanie prawnym nie ma jednak żadnych podstaw formalnych dla oficjalnego dopuszczenia przedstawicieli ZBoWiD do udziału w postępowaniu sądowym w charakterze pełnomocników stron. Uprawnienie do reprezentacji stron w postępowaniu sądowym mają bowiem tylko te organizacje społeczne, które zostały wyraźnie wymienione w zarządzeniu ministra sprawiedliwości, ZBoWiD zaś wśród tych organizacji nie figuruje. Wydaje się więc, że należy wystąpić z wnioskiem do ministra sprawiedliwości, by uznał ZBoWiD za organizację uprawnioną formalnie do działania w postępowaniu sądowym.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PosełAlojzyCzarnecki">Na tle otrzymanych przez Komisję materiałów oraz przeprowadzonej dotychczas dyskusji, można z całym naciskiem stwierdzić, że uregulowania prawne mające na celu ochronę kombatantów są w pełni realizowane przez odpowiednie instytucje państwowe. Należą się z tego tytułu słowa uznania Urzędowi ds. Kombatantów, a zwłaszcza jego kierownictwu.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PosełFranciszekSadurski">Występuje duża rozpiętość pomiędzy wysokością średniej renty przyznawanej osobom uprawnionym na podstawie ustaw kombatanckich. Rozpiętości te wahają się od 2000 do 6000 zł. Czy zdaniem Urzędu ds. Kombatantów nie istnieje potrzeba podjęcia starań o zmniejszenie tych rozpiętości?</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PosełPawełDąbek">Należy wyrazić uznanie Urzędowi ds. Kombatantów z tytułu podjętych dotychczas działań na rzecz poprawy sytuacji bytowej inwalidów wojennych i wojskowych, byłych więźniów obozów koncentracyjnych, wszystkich uczestników walki z najeźdźcą hitlerowskim. Uznanie należy się również resortowi pracy, płac i spraw socjalnych, a także sądom pracy i ubezpieczeń społecznych oraz Sądowi Najwyższemu.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#PosełPawełDąbek">Organizacje kombatanckie działają od zakończenia wojny. W pierwszych latach występowały pewne trudności w integracji środowiska kombatanckiego, co najprawdopodobniej stanowiło jedną z przyczyn, dla których wiele osób nie decydowało się początkowo na przynależność do organizacji. W wyniku zmian zachodzących w Polsce Ludowej i prowadzonej przez państwo konsekwentnej polityki socjalnej, integracja środowisk kombatanckich pogłębiła się. Wpływa to oczywiście na liczebność związków kombatanckich, która w ostatnich latach bardzo wzrosła.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#PosełPawełDąbek">Oceniając realizację ustaw kombatanckich w praktyce należy podkreślić, że orzecznictwo sądowe dostrzega wszystkie ważniejsze problemy wyłaniające się na tle stosowania wspomnianych ustaw. Świadczą o tym m.in. orzeczenia Izby Pracy Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego, które mają na celu ukierunkowanie praktyki sądów niższych instancji.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#MinisterMieczysławGrudzień">Rozwiązania przyjęte w ustawach o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i o dalszym zwiększeniu świadczeń dla kombatantów i byłych więźniów obozów koncentracyjnych oceniane są w środowisku jako trafne i sprawiedliwe. Przygotowując te ustawy wykorzystano doświadczenia państw byłej koalicji antyhitlerowskiej m.in. ZSRR, Francji, Czechosłowacji. Na szczególne podkreślenie zasługuje objęcie świadczeniami byłych więźniów obozów koncentracyjnych. Przepisy zawierają wykaz obozów traktowanych jako koncentracyjne. Wokół tego zagadnienia narosło jednak wiele nieporozumień. Należy pamiętać, że na terenie kraju funkcjonował cały szereg podobozów, miejsc przetrzymywania i segregacji więźniów. Dlatego też ważne jest rozszerzenie uprawnień do otrzymania renty inwalidy wojennego na wszystkie osoby, które odniosły obrażenia i szkody na zdrowiu w różnego rodzaju więzieniach, obozach i podobozach w związku z uczestnictwem w walce z okupantem.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#MinisterMieczysławGrudzień">W ostatnich latach przyznano wiele rent wyjątkowych kombatantom, którzy z różnych względów nie byli sobie w stanie zapewnić emerytury. Renta wyjątkowa nie jest wysoka, jej maksymalna kwota nie może przekraczać 2000 zł. Należy jednak pamiętać, że obecnie aż 67 tys. osób korzysta z tych rent, można więc mówić, że renta ta zatraciła swój wyjątkowy charakter.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#MinisterMieczysławGrudzień">W ciągu ostatnich lat poważnie wzrosła liczba członków organizacji ZBoWiD. Podczas gdy w roku 1970 ZBoWiD zrzeszał około 350 tys. członków, to obecnie liczy 650 tys. członków. Wzrost liczby członków nie opiera się w żadnym wypadku na fikcji. Przyjmując kandydatów, specjalne komisje skrupulatnie badają dowody uczestnictwa w różnych formach walki z okupantem bądź więzienia w obozach koncentracyjnych. Następuje wzrost społecznego autorytetu kombatantów i uczestników walk o wolność i demokrację. Przyczyny tego stanu rzeczy są bardzo różne. Jedną z nich Jest niewątpliwie uprzywilejowany status prawny i społeczny zagwarantowany odpowiednimi przepisami. Niemniejsze znaczenie ma działalność organizacyjna i propagandowa organizacji politycznych i administracji.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#MinisterMieczysławGrudzień">Trwają prace nad przygotowaniem drugiego raportu o sytuacji socjalno-bytowej kombatantów. Ustali się w nim zmiany jakie nastąpiły w latach 1972–1979 oraz przygotuje program działania na lata 1981–1985. Do najważniejszych zadań będzie należało określenie form i zakresu pomocy ludziom starym. Należy pamiętać, iż średnia wieku w środowisku kombatantów wynosi 63 lata. Należy myśleć o wszystkich możliwych sposobach pomocy dla ludzi starych, a przede wszystkim o zapewnieniu im należytej opieki. Duży nacisk należy również położyć na poprawę sytuacji mieszkaniowej środowiska kombatantów. Obecnie tworzy się tzw. domy kombatanta oraz spółdzielcze domy kombatanckie. Wielu jednak ludzi nie chce korzystać z tego rodzaju możliwości i woli pozostać w swoim środowisku. Nie oznacza to jednak, że ludzie ci nie potrzebują opieki, dlatego też w programie uwzględnia się i te sytuacje.</u>
<u xml:id="u-8.4" who="#MinisterMieczysławGrudzień">W ciągu ostatnich 7-miu lat państwo zwiększyło wydatki na różnego rodzaju świadczenia na rzecz kombatantów 10-krotnie, z 700 mln zł do 7 mld zł, czyli osiągnięto wymierne rezultaty w dziedzinie zaopatrzenia społecznego tej grupy ludności. Nie oznaczało to jednak, że zabezpieczono wszystkie potrzeby. Zdając sobie z tego sprawę, resort będzie postulował zwiększenie pułapu tzw. renty wyjątkowej oraz podwyższenie renty inwalidzkiej. Obecnie renty inwalidzkie dla kombatantów są bardzo zróżnicowane, wahają się od 2 do 6 tys. zł. Szczególnie uprzywilejowana jest grupa ludzi najstarszych, uczestników walk w okresie rewolucji socjalistycznej w ZSRR, powstań śląskich, powstania wielkopolskiego oraz walk o republikańską Hiszpanię. Zdarzają się również renty szczególnie wysokie dla niektórych kategorii inwalidów wojennych, wynoszą one od 8–15 tys. zł, są to jednak wypadki pojedyncze. Średnia renta kształtuje się na poziomie około 3 tys. zł plus dodatki wynikające z odpowiednich przepisów. Resort będzie dążył do ujednolicania wymiaru poszczególnych rent, przyjmując zasadę równania do wyższych pułapów.</u>
<u xml:id="u-8.5" who="#MinisterMieczysławGrudzień">Słuszny jest postulat przyznania organizacji ZBoWiD uprawnień do występowania w interesie swoich członków przed sądami powszechnymi. Wymaga to odpowiednich rozwiązań formalnych. Resort zwrócił się z odpowiednią propozycją do ministra sprawiedliwości.</u>
<u xml:id="u-8.6" who="#MinisterMieczysławGrudzień">Dyskusję podsumował przewodniczący Komisji poseł Franciszek Sadurski (ZSL): Informacja resortu, opinia Sądu Najwyższego i przygotowany na dzisiejsze posiedzenie koreferat wskazują, że ustawy o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin i o dalszym zwiększeniu świadczeń dla kombatantów i więźniów obozów koncentracyjnych są realizowane w sposób właściwy, a nawet można powiedzieć - wzorowy. Wysoko należy ocenić dotychczasowy dorobek resortu w zakresie zabezpieczenia właściwych warunków bytu uczestnikom walk o wolność i demokrację. Zadawalające jest jednocześnie stanowisko resortu, który zdając sobie sprawę z osiągniętych sukcesów dostrzega istniejące Jeszcze potrzeby oraz podejmuje prace nad przyszłościowym program dalszej poprawy sytuacji.</u>
<u xml:id="u-8.7" who="#MinisterMieczysławGrudzień">W II-gim punkcie porządku dziennego Komisja uchwaliła opinię i dezyderat w sprawie wpływu orzecznictwa wymiaru sprawiedliwości na kształtowanie postaw obywatelskich.</u>
<u xml:id="u-8.8" who="#MinisterMieczysławGrudzień">Komisja powołała podkomisję w składzie posłowie: Michał Grendys (SD), Stefania Kamińska (PZPR), Antoni Połowniak (PZPR), Franciszek Sadurski (ZSL), do opracowania tematu związanego z realizacją Kodeksu wykroczeń oraz kolegiami ds. wykroczeń.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>