text_structure.xml
49.8 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">Dnia 12 października 1979 r. Komisja Przemysłu Lekkiego, obradująca pod przewodnictwem posła Bolesława Koperskiego (PZPR), rozpatrzyła: problemy wynalazczości i działalności racjonalizatorskiej w przemyśle lekkim.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele: Ministerstwa Przemysłu Lekkiego z ministrem Stanisławem Machem, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki, Najwyższej Izby Kontroli, ZG Związku Zawodowego Pracowników Przemysłu Włókienniczego, Odzieżowego i Skórzanego oraz Stowarzyszenia Włókienników Polskich.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#komentarz">Posłowie otrzymali przed posiedzeniem materiały opracowane przez Ministerstwo Przemysłu Lekkiego, ZG Związku Zawodowego Pracowników Przemysłu Włókienniczego, Odzieżowego i Skórzanego oraz Stowarzyszenie Włókienników Polskich.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#komentarz">W materiałach resortowych przypomina się, że znowelizowana ustawa o wynalazczości, która weszła w życie z dniem 1.I.1973 r. miała na celu zwiększenie zainteresowania przedsiębiorstw innowacjami technicznymi. Nowe przepisy nałożyły obowiązek prowadzenia docelowej polityki wynalazczej i patentowej już na szczeblu przedsiębiorstwa, ukierunkowania twórczości technicznej na węzłowe problemy wynikające z konkretnych potrzeb, zapewniając równocześnie korzystniejsze zasady wynagradzania twórców, jak również nagradzania osób, które nie będąc twórcami, przyczyniły się do przyśpieszenia wdrożenia lub upowszechnienia projektów wynalazczych.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#komentarz">Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w jednostkach gospodarki uspołecznionej w r. 1978 zgłoszono ogółem 310,1 tys. projektów wynalazczych. W ogólnej ilości zgłoszonych projektów wynalazczych dominują projekty racjonalizatorskie, które stanowią 97,2%. W porównaniu do roku 1977 ilość projektów wynalazczych zgłoszonych ogółem wzrosła o 15,5%. Liczba zastosowanych projektów wynalazczych wzrosła ze 176,5 tys. do 202,5 tys. (o 4,7%).</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#komentarz">Efekty ekonomiczne uzyskane z tych projektów zamknęły się kwotą 24.626,3 mln zł. Średni efekt przypadający na 1 zastosowany projekt wynosił w 1978 r. 121,6 tys. zł w skali kraju (128, 2 tys. zł w 1977 r.). Ogólne efekty ekonomiczne uzyskane w skali kraju w wyniku stosowania projektów wynalazczych (wynalazków, wzorów użytkowych i projektów racjonalizatorskich) - łącznie w 1978 r. zwiększyły się w porównaniu z 1977 r. o 8,9%.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#komentarz">W okresie lat 1976-1978 uzyskano w skali kraju znaczną dynamikę rozwoju ruchu wynalazczego przejawiającą się w poważnym wzroście ilości projektów zgłoszonych, projektów zastosowanych, a także uzyskanych efektów ekonomicznych. W latach 1976-1978 zgłoszono ogółem 832,8 tys. projektów, a zastosowano 547,9 tys. projektów, uzyskując efekty ekonomiczne 66,186,6 mln zł. W pięciolatce 1966-70 średnia roczna ilość zgłoszonych projektów ogółem wyniosła w resorcie 10.332, a w pięciolatce 1971 - 75 wynosiła 16. 248. W odniesieniu do projektów zastosowanych w skali przemysłowej na pięciolatkę 1966-70 przypada średnio rocznie 7.019 projektów, gdy w pięciolatce 1971-75 - 11.213 projektów.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#komentarz">W 1978 r. zgłoszono w jednostkach przemysłu lekkiego ogółem 17.276 projektów wynalazczych, tj. o 22, 6% więcej niż w 1977 r. Łącznie do rozpatrzenia, w 1978 r. było 22.977 projektów w tym 4.137 projektów nie rozpatrzonych z lat ubiegłych i 1.564 nadesłane projekty obce. Z ilości tej przyjęto do zastosowania 13. 612 projektów (59,2% projektów rozpatrywanych) odrzucono 4.884 projekty (21,2% rozpatrywanych) oraz pozostawiono do rozpatrzenia na następny rok 4.407 projektów (19,2% ogólnej ilości projektów rozpatrywanych) a 76 projektów przekazano do rozpatrzenia poza resortem.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#komentarz">Wystąpiło zjawisko zwiększonej ilości projektów wynalazczych przyjętych do stosowania a oczekujących na wdrożenie w skali przemysłowej. Resort zjawisko do uzasadnia: po pierwsze trudnościami surowcowymi i materiałowymi, występującymi w 1978 r., po drugie faktem, że moce przerobowe warsztatów mechanicznych na ogół nie uległy zwiększeniu, przy zwiększonej ilości projektów oczekujących na realizację.</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#komentarz">Na ogólną liczbę 8.814 wynalazków zgłoszonych w 1978 r. do opatentowania w UP PRL, 1.784 stanowiły wynalazki firm zagranicznych. Właściciele (dysponenci) ważnych patentów i zgłoszonych do ochrony wynalazków pochodzili z 24 państw, jednakże zdecydowana większość ważnych patentów i zgłoszeń - 436 z łącznej liczby 527 - była własnością przedsiębiorstw lub osób fizycznych z zaledwie 8 krajów (Francja, Japonia, NRD, RFN, Szwajcaria, Szwecja, USA i Wielka Brytania). Właściciele (dysponenci) z krajów socjalistycznych mieli w PRL 42 opatentowane wynalazki, a 9 dalszych zgłosili do opatentowania; zwraca uwagę znaczny udział właścicieli z NRD (26 patentów i 4 zgłoszenia). Z naszej strony zgłoszono do ochrony za granicą w 1978 r. 18 wynalazków z trzech jednostek zaplecza przemysłu lekkiego.</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#komentarz">Uchwała Rady Ministrów nr 197/73 z dnia 3.VIII.73 r. stworzyła możliwości eksportu krajowych osiągnięć technicznych i usług, które w dużym stopniu powinny być rezultatem rozwiązań wynalazczych i racjonalizatorskich. W okresie 1976-78 z tytułu eksportu myśli technicznej uzyskano łączne wpływy dewizowe w kwocie 3.570,3 tys. zł dew.</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#komentarz">Działalność resortu w zakresie problematyki wynalazczości w latach 1976-78 koncentrowała się na zadaniach mających na celu rozwój masowego ruchu wynalazczego oraz na wykonaniu zadań w zakresie ochrony własności przemysłowej. Poczynania resortu w analizowanym okresie miały na celu przede wszystkim umasowienie ruchu wynalazczego, ukierunkowanie inwencji twórców na podstawową problematykę społeczno-gospodarczą resortu oraz zwiększenie efektywności ruchu.</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#komentarz">Dokonane w okresie 1976-78 r. analizy działalności wynalazczej i racjonalizatorskiej w podległych jednostkach, wyniki przeszło 50 kontroli przeprowadzonych przez resort i wyniki kontroli przeprowadzonej przez NIK wskazują na występowanie w szeregu jednostek niedociągnięć w zakresie rozpatrywania, wdrażania, wynagradzania i upowszechniania projektów racjonalizatorskich i wynalazków. Do nich należą m.in.: niedotrzymywanie ustawowego terminu wydawania decyzji o przyjęciu lub nieprzyjęciu projektu do stosowania, zbyt długi okres czasu od przyjęcia projektu do jego przemysłowego wdrożenia w zakładzie macierzystym, niedostateczny jeszcze stopień upowszechnienia w innych przedsiębiorstwach branży i poza branżą, sprawdzonych w produkcji projektów wynalazczych, nieterminowe wypłaty należnych twórcom wynagrodzeń, nieprawidłowe ustalanie efektów, co naraża przedsiębiorstwo na straty finansowe. Dla usunięcia tych niedociągnięć w analizowanym okresie 1976-1978 r. podjęto w resorcie szereg działań.</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#komentarz">Jak wynika z informacji przedstawionej przez ZG Zw. Zaw. Pracowników Przemysłu Włókienniczego, Odzieżowego i Skórzanego efekty uzyskane z tytułu zastosowania projektów wynalazczych w 1978 r. były najwyższe w historii przemysłu lekkiego i wyniosły 986,7 mln zł (w porównaniu do roku 1977 wzrost o 14,7%). Osiągnięto również wysoki wskaźnik wdrożenia, wynoszący 95,1%.</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#komentarz">W działaniu na rzecz rozwoju ruchu racjonalizacji i wynalazczości pracowniczej Zarząd Główny i jego terenowe ogniwa koncentrowały się na: umasowieniu ruchu racjonalizatorskiego i wynalazczości, aktywizacji pracy klubów techniki i racjonalizacji, doskonaleniu pracy doradców technicznych, organizacji giełd projektów racjonalizatorskich, doskonaleniu systemu wyróżnień racjonalizatorów.</u>
<u xml:id="u-1.15" who="#komentarz">W roku 1978 co 37 pracownik przemysłu lekkiego był autorem projektu racjonalizatorskiego, a ogółem liczba osób, które zgłosiły projekty racjonalizatorskie zwiększyła się w porównaniu do r. 1977 o 12,9%. Przekrój społeczno-zawodowy wskazuje, że od szeregu lat wśród autorów projektów w przemyśle lekkim dominują robotnicy: w r. 1978 - 53,3% ogółu autorów (kraj w 1977 r. - 33,9% ogółu autorów. Niższa jest natomiast aktywność kadry inżynieryjno-technicznej, zwłaszcza z zaplecza naukowo-badawczego)w 1978 roku - 45,6% ogółu projektów/, co trudno zrozumieć wobec stale wzrastającej liczby pracowników z wyższym wykształceniem.</u>
<u xml:id="u-1.16" who="#komentarz">Prawie połowa zgłoszonych projektów wynalazczych była dziełem tylko jednego pracownika, co w dobie wysoko rozwiniętej techniki wymagającej głębokiej wiedzy specjalistycznej jest zjawiskiem niekorzystnym; brak zespołowej myśli twórczej prowadzi często, zwłaszcza w rozwiązaniach wyższej rangi do obniżania poziomu nowoczesności danego projektu.</u>
<u xml:id="u-1.17" who="#komentarz">Na taki stan rzeczy rzutuje m.in. znikoma liczba brygad racjonalizatorskich powoływanych do rozwiązywania i wdrażania określonych zagadnień. W 1978 r. brygady te zgłosiły tylko 131 tematów tj. zaledwie 0,8% ogółu projektów. Pewną barierę stanowi fakt, że są one finansowane z bezosobowego funduszu płac.</u>
<u xml:id="u-1.18" who="#komentarz">Podstawowym ogniwem, w którym skupia się społeczna działalność na rzecz rozwoju ruchu racjonalizatorskiego i wynalazczego w zakładach pracy są kluby techniki i racjonalizacji.</u>
<u xml:id="u-1.19" who="#komentarz">Stan liczbowy KTiR-ów nie jest jednak zadowalający. W przedsiębiorstwach wielozakładowych, których filie zatrudniają często powyżej 1000 pracowników oraz w dużych przedsiębiorstwach, których poszczególne wydziały produkcyjne liczą nawet 1000 do 2000 pracowników, należy powoływać samodzielne kluby techniki i racjonalizacji.</u>
<u xml:id="u-1.20" who="#komentarz">W KTiR działają doradcy techniczni, których zadaniem jest udzielanie twórcom pomocy przy opracowywaniu projektów racjonalizatorskich. Doradców tych jest 887, tj. o 11,9% więcej niż w 1977 r. 1 doradca przypada na 707 zatrudnionych. Za optymalnie korzystną sytuację należy uznać taką, gdy jeden doradca przypada na ok. 500 pracowników. Tak jest w zjednoczeniach: Lniarskim, Artykułów Technicznych i Galanteryjnych, Filców i Tkanin Technicznych oraz Jedwabniczo-Dekoracyjnym.</u>
<u xml:id="u-1.21" who="#komentarz">Jedną z miar intensywności pracy doradców technicznych jest ilość udzielonych porad. Przy średniej dla resortu wynoszącej 23 porady na jednego doradcę, różnie kształtuje się ten wskaźnik w poszczególnych branżach: od 16 w branży filców i tkanin technicznych do 31 w branży dziewiarsko-pończoszniczej.</u>
<u xml:id="u-1.22" who="#komentarz">Ważną rolę w ruchu racjonalizatorskim i wynalazczym spełniają zakładowe i branżowe służby wynalazcze. W przemyśle lekkim w służbach tych zatrudnionych jest 496 pracowników, z czego aż 30,2% z nich prowadzi te zagadnienia w ramach niepełnego etatu, a około 50% legitymuje się tylko 3-letnim stażem pracy. Prawie co czwarty pracownik służby wynalazczości nie był dotychczas przeszkolony, bądź przeszedł szkolenie przed 31.12.1972 r., kiedy to obowiązywały inne przepisy prawa wynalazczego. Ponadto służby te cechuje wysoka fluktuacja.</u>
<u xml:id="u-1.23" who="#komentarz">Ważną formą aktywizacji ruchu racjonalizacji i wynalazczości pracowniczej są giełdy projektów wynalazczych. Giełdy zakładowe, pozwalające skrócić drogę od pomysłu do racjonalizacji poprzez natychmiastowe dokonywanie zakupu określonych projektów racjonalizatorskich oraz zawieranie umów na ich wdrożenie, stanowią jednocześnie cenne źródło popularyzacji ruchu wynalazczego w zakładzie pracy. Giełdy międzyzakładowe oraz branżowe spełniają natomiast głównie rolę rozpowszechniającą, pozwalają na wielokrotne wykorzystywanie oryginalnych rozwiązań technicznych.</u>
<u xml:id="u-1.24" who="#komentarz">Organizatorami giełd projektów wynalazczych było 61,8% wszystkich przedsiębiorstw przemysłu lekkiego. Zgłoszono na nich 44,5% ogółu projektów opracowanych w 1978 r., a w wyniku ich zastosowania uzyskano efekty w wysokości 249,1 mln zł. Stanowiło to 25,2% ogółu efektów osiągniętych przez przemysł lekki, średni efekt z tytułu jednego zastosowanego projektu zakupionego na giełdzie wyniósł 44,9 tys. zł, to jest prawie 2-krotnie mniej niż w przypadku pozostałej grupy projektów. Jest to spowodowane tym, iż na giełdach zakładowych zgłaszane są najczęściej projekty dotyczące drobnych usprawnień lub poprawiające warunki pracy.</u>
<u xml:id="u-1.25" who="#komentarz">Oprócz roli rozpowszechniającej giełdy powinny stanowić również forum, na którym racjonalizatorzy prezentują projekty rozwiązań najbardziej istotnych dla zakładu, branży i resortu problemów.</u>
<u xml:id="u-1.26" who="#komentarz">W trakcie społecznych przeglądów oraz przeprowadzanej wizytacji wielokrotnie stwierdzano, że ustalane przez resort i branże kluczowe tematy do rozwiązania często są niewłaściwie adaptowane w poszczególnych zakładach pracy. Te zaś z kolei nie zawsze stawiają do rozwiązania najpilniejsze dla zakładu problemy.</u>
<u xml:id="u-1.27" who="#komentarz">Racjonalizatorzy i wynalazcy za swoją twórczą pracę powinni być otaczani szczególnym szacunkiem i satysfakcjonowani przy wykorzystaniu szerokiej gamy wyróżnień moralnych. Uznaniu ze strony kierownictwa zakładu, organizacji społeczno-politycznych i całej załogi powinny towarzyszyć preferencje w awansach, przy typowaniu do odznaczeń państwowych, resortowych, związkowych, NOT-owskich i innych.</u>
<u xml:id="u-1.28" who="#komentarz">Problematyka właściwie stosowanych form wyróżnień moralnych i w ruchu racjonalizacji i wynalazczości stoi w centrum uwagi Związku. Na tle braku w wielu zakładach ewidencji dorobku racjonalizatorów i niestosowania odpowiedniej polityki wyróżnień zainicjowaliśmy wprowadzenie w zakładach „kart osiągnięć racjonalizatora”. Przygotowujemy również wzorcowy system funkcjonowania i stosowania różnorodnych form wyróżnień moralnych, w których odpowiednie miejsce zajmują sprawy racjonalizacji i wynalazczości.</u>
<u xml:id="u-1.29" who="#komentarz">W ramach działalności na rzecz dalszego rozwoju społecznego ruchu racjonalizacji i wynalazczości pracowniczej oddziały terenowe, w ramach systematycznej działalności, corocznie dokonują analiz i ocen ruchu racjonalizacji i wynalazczości w podległych zakładach, opierając się na materiach ze społecznych przeglądów, stanu wynalazczości. Wykorzystując kryteria opracowane przez CRZZ corocznie wyłania się również na szczeblu oddziałów: najlepsze KTiR-y, mistrzów racjonalizacji - robotnika i pracownika inżynieryjno-technicznego, a także tylko w przemyśle lekkim - mistrzów racjonalizacji - kobietę, młodzieżowca oraz mistrza racjonalizacji w dziedzinie BHP.</u>
<u xml:id="u-1.30" who="#komentarz">Rady zakładowe przynajmniej raz w roku na posiedzeniach prezydium lub plenum stawiają zagadnienia wynalazczości pracowniczej, co ma miejsce najczęściej przy okazji omawiania wyników inspirowanych i organizowanych przez nie społecznych przeglądów stanu wynalazczości pracowniczej. Rady zakładowe udzielają szerokiej pomocy merytorycznej i organizacyjnej KTiR-om.</u>
<u xml:id="u-1.31" who="#komentarz">We wrześniu 1978 r. zorganizowana została II Krajowa Narada Racjonalizatorów i Wynalazców Przemysłu Lekkiego.</u>
<u xml:id="u-1.32" who="#komentarz">Zasadniczym elementem narady było przyjęcie do wspólnej realizacji przez Związek, administrację przemysłu i SWP programu działania na rzecz dalszego rozwoju ruchu racjonalizacji i wynalazczości pracowniczej w przemyśle lekkim.</u>
<u xml:id="u-1.33" who="#komentarz">W programie tym określono zadania dotyczące następujących grup tematycznych: popularyzacja i rozwój ruchu racjonalizacji i wynalazczości, sterowanie ruchem wynalazczości, praca klubów techniki i racjonalizacji, szkolenie i informacja naukowo-techniczna, wyróżnienia moralne racjonalizatorów i wynalazców.</u>
<u xml:id="u-1.34" who="#komentarz">Dla szerokiego upowszechnienia ruchu wynalazczości, zaplanowane zostało wykorzystanie w tym celu socjalistycznego współzawodnictwa pracy. Do oceny współzawodnictwa międzyzakładowego włączone zostały kryteria dotyczące efektów z tytułu rozwoju ruchu wynalazczości, skali ich wykorzystania oraz stopnia masowości.</u>
<u xml:id="u-1.35" who="#komentarz">Dla zaktywizowania zakładowych służb postępu technicznego wprowadza się w br. współzawodnictwo o tytuł „przodującej służby wynalazczości” na szczeblu branży.</u>
<u xml:id="u-1.36" who="#komentarz">Nową inicjatywą podjętą wspólnie przez Oddział Łódzki SWP i Oddział Zarządu Głównego Związku w Łodzi jest powołanie Komisji DS. Wynalazczości, która świadczyć będzie szeroką pomoc dla KTiR-ów i indywidualnych racjonalizatorów, m.in. poprzez prowadzenie doradztwa w zakresie nowych technik i technologii, opracowań projektów wynalazczych itp.</u>
<u xml:id="u-1.37" who="#komentarz">Planuje się także szersze wprowadzenie zagadnień z zakresu racjonalizacji i wynalazczości do programów szkolenia mistrzów dyplomowanych oraz kursów kwalifikacyjnych na inżynierskie stopnie specjalistyczne.</u>
<u xml:id="u-1.38" who="#komentarz">Uwagi podkomisji przedstawiła poseł Dobromiła Kulińska (PZPR):</u>
<u xml:id="u-1.39" who="#komentarz">Z punktu widzenia rozwoju ruchu racjonalizatorskiego dwa zespoły poselskie wizytowały zakłady przemysłu lekkiego w województwie wałbrzyskim, jeleniogórskim, katowickim i bielsko-bialskim.</u>
<u xml:id="u-1.40" who="#komentarz">W zakładach przemysłu lekkiego problematyka ruchu nowatorskiego spotyka się z dużym zainteresowaniem załóg. Ogólne wyniki wynalazczości pozwoliły przemysłowi lekkiemu zająć 7-miejsce w skali krajowej. W roku ub. liczba zgłoszonych projektów była w stosunku do 1977 r. o 22,6% wyższa, projektów zastosowanych o 18,1%, a efekty ekonomiczne wzrosły o 14,2%.</u>
<u xml:id="u-1.41" who="#komentarz">Obok tych bezspornych osiągnięć, w ruchu racjonalizatorskim przemysłu lekkiego występują również zjawiska ujemne. Nadal znaczne są zaległości w rozpatrywaniu zgłaszanych projektów, chociaż uległy one zmniejszeniu w stosunku do 1977 r. W tej dziedzinie duże rozbieżności występują zarówno między branżami, jak i między poszczególnymi przedsiębiorstwami w ramach jednej branży. Na ogólną liczbę 22.977 rozpatrzonych projektów do zastosowania przyjęto 13.612, co stanowi ok. 60%. Najlepsze rezultaty w zakresie stosowania projektów wynalazczych uzyskano w branżach: odzieżowej, artykułów technicznych i galanteryjnych, dziewiarskiej i lniarskiej. Jednak w parze z ilościowym wzrostem wniosków nie postępuje efektywność. Np. w branży odzieżowej na 1 zł poniesionych nakładów przypada efekt w wysokości 5,24 zł, a w branży artykułów technicznych i galanteryjnych 9,32 zł.</u>
<u xml:id="u-1.42" who="#komentarz">Wymownym wskaźnikiem ilustrującym ruch wynalazczy jest wskaźnik wdrożeń, który w 1978 r. wyniósł 95,1% i uległ obniżeniu w stosunku do roku poprzedniego o 2,3%.</u>
<u xml:id="u-1.43" who="#komentarz">W wizytowanych przedsiębiorstwach przedstawiano problemy i trudności uniemożliwiające terminowe wdrażanie projektów wynalazczych. Należą do nich trudności materiałowe, surowcowe, brak mocy przerobowych zakładowego zaplecza mechanicznego. Ilościowy wzrost zgłoszonych projektów nie idzie w parze z wdrożeniami. Racjonalizatorzy wskazywali, że wiele niezwykle cennych usprawnień nie może doczekać się realizacji ze względu na trudności w skompletowaniu potrzebnych elementów.</u>
<u xml:id="u-1.44" who="#komentarz">Za niezadowalającą należy uznać sytuację w wynalazczości zespołowej. Liczba projektów zgłaszanych przez brygady racjonalizatorskie wykazuje tendencje malejące. I tak np. w 1978 r. zarejestrowano tylko 131 takich projektów, co stanowi zaledwie 0,8% ogółu załogi zgłoszeń. System finansowania brygad racjonalizatorskich angażujący środki limitowanego dla zakładów bezosobowego funduszu płac należy uznać za hamulec rozwoju tej formy wynalazczości.</u>
<u xml:id="u-1.45" who="#komentarz">Współpraca zaplecza naukowo-badawczego z przemysłem układa się, lecz podejmowane tematy nie są nośnikami nowatorstwa, ale mają charakter odtwórczy.</u>
<u xml:id="u-1.46" who="#komentarz">Podstawą uzyskiwania coraz lepszych wyników w ruchu racjonalizatorskim jest właściwy klimat sprzyjający rozwojowi myśli twórczej, pobudzanie szerokich zainteresowań załóg przez administrację i kadrę inżynieryjno-techniczną. Zubożenie racjonalizacji daje się obserwować w tych zakładach, gdzie nie ma odpowiedniej popularyzacji myśli twórczej, gdzie brak obiektywizmu w ocenie jej wyników.</u>
<u xml:id="u-1.47" who="#komentarz">W ostatnich latach wypracowane zostały i dobrze zdają egzamin takie formy organizacyjne jak giełdy projektów wynalazczych zakładowe i branżowe. Formy te bardzo aktywizujące ruch wynalazczy należy rozszerzyć. Wiele do życzenia pozostawia jednak wdrażanie zakupionych na giełdach pomysłów. Np. na drugiej resortowej giełdzie myśli twórczej we Wrocławiu w 1977 r. zakupione zostały 1042 projekty racjonalizatorskie, z których na koniec 1978 r. wdrożono tylko 498.</u>
<u xml:id="u-1.48" who="#komentarz">Niewystarczająca jest popularyzacja ciekawych rozwiązań nowatorskich. Pewnej poprawy w tej dziedzinie można oczekiwać w wyniku realizacji postanowień narady resortowej z lipca br. o wprowadzeniu jeszcze w tym roku instrukcji w sprawie systemu gromadzenia, wyszukiwania i rozpowszechniania informacji o innowacjach wdrożonych w resorcie.</u>
<u xml:id="u-1.49" who="#komentarz">Istotną rolę w rozwoju racjonalizacji spełniają Kluby Techniki i Racjonalizacji. Wiele z nich bierze udział we współzawodnictwie wojewódzkim i może poszczycić się znacznymi osiągnięciami. W ramach tych klubów działają doradcy techniczni, których zadaniem jest udzielanie pomocy racjonalizatorom przy opracowywaniu projektów. Jednakże liczba tych doradców jest niedostateczna, brak też kandydatów do pełnienia tych funkcji. Wyjaśnia sprawę to, że wynagrodzenie doradców jest zbyt niskie (360 zł miesięcznie).</u>
<u xml:id="u-1.50" who="#komentarz">Uwagi krytyczne wzbudza praca zakładowych komórek wynalazczości, których obsada wymaga dobrego przygotowania zawodowego i długiego stażu pracy. W praktyce jednak jest inaczej. Np. ok. 25% zatrudnionych w tych komórkach nie ma żadnego przeszkolenia w zakresie prawa wynalazczego. Duża też jest fluktuacja w tej grupie zawodowej. Konieczne jest ustalenie przyczyn tego stanu rzeczy.</u>
<u xml:id="u-1.51" who="#komentarz">Więcej uwagi niż dotychczas zwracać należy na wciąganie młodych pracowników do ruchu nowatorskiego. W tej dziedzinie są poważne jeszcze rezerwy. W 1978 r. tylko 3.586 osób uczestniczyło w Turnieju Młodych Mistrzów Techniki. Mieli oni w swym dorobku 3079 projektów.</u>
<u xml:id="u-1.52" who="#komentarz">W toku dyskusji w wizytowanych zakładach zwracano uwagę na wynagradzanie personelu kierowniczego za dokonane projekty racjonalizatorskie. Kontrowersje budzi interpretacja realizacji projektu w ramach polecenia służbowego. Pojęcie „polecenie służbowe” nie jest zdefiniowane w prawie wynalazczym.</u>
<u xml:id="u-1.53" who="#komentarz">Przedsiębiorstwa koncentrowały uwagę ruchu racjonalizatorskiego na rozwiązywaniu najważniejszych problemów produkcyjnych. Dlatego też większość projektów dotyczy techniki, jak też zagadnień z dziedziny bhp. Należałoby natomiast więcej uwagi poświęcić rozwiązaniom z zakresu organizacji pracy. Wymaga to jednak nowelizacji i uzupełnienia przepisów prawnych.</u>
<u xml:id="u-1.54" who="#komentarz">Doceniając rangę rozwoju myśli racjonalizatorskiej, należy w większym stopniu otaczać szacunkiem twórców. Dlatego też oprócz materialnego wynagrodzenia, trzeba im dawać satysfakcję w formie różnych wyróżnień moralnych. Tymczasem w wielu przedsiębiorstwach zasady tej nie stosuje się w praktyce. Konieczne jest też pobudzanie zainteresowania całych załóg efektami płynącymi z rozwoju racjonalizacji. Obecnie brak jest elementów takiej zbiorowej motywacji. Należałoby np. rozważyć możliwość przeznaczania części środków finansowych uzyskanych z realizacji wniosków pracowniczych na cele służące całej załodze, np. na działalność socjalno-bytową. Analizy wymagają stosowane obecnie stawki płacowe za opracowanie dokumentacji technicznej dotyczącej projektów wynalazczych. Wskazane jest opracowanie resortowej instrukcji regulującej ten problem.</u>
<u xml:id="u-1.55" who="#komentarz">Uzyskanie dalszych rezultatów w ruchu racjonalizatorskim jest możliwe tylko w wyniku podjęcia zespolonych działań organizacji związkowych, stowarzyszeń naukowych administracji resortu, zjednoczeń i zakładów.</u>
<u xml:id="u-1.56" who="#komentarz">Zwołanie II Krajowej Narady Racjonalizatorów i Wynalazców Przemysłu Lekkiego we wrześniu 1978 r. pozwoliło na podsumowanie dotychczasowych osiągnięć i określenie dalszych dróg rozwoju racjonalizacji. Zaakceptowany przez racjonalizatorów program działania musi być realizowany w codziennej praktyce. Będzie to gwarancją dalszego postępu techniczno-organizacyjnego w zakładach przemysłu lekkiego.</u>
<u xml:id="u-1.57" who="#komentarz">(Dyskusja.)</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#PosełStanisławWróbel">Ruch racjonalizatorski odgrywa dużą rolę w rozwiązywaniu wielu problemów materiałowych, technologicznych, technicznych. Pamiętać jednak trzeba, że przed ruchem tym stoją coraz trudniejsze zadania, w miarę jak przemysł lekki uzyskuje coraz nowocześniejszy park maszynowy i pracuje w oparciu o coraz nowocześniejsze technologie. Od racjonalizatorów wymaga to coraz większej wiedzy i umiejętności.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#PosełStanisławWróbel">Jak wynika z doświadczeń, ruch racjonalizatorski może poszczycić się wieloma, bardzo dobrymi rozwiązaniami z dziedziny bhp, transportu wewnątrzzakładowego, techniki itp. Często jednak te dobre pomysły nie są dostatecznie popularyzowane w innych zakładach. Brak jest współdziałania w tej dziedzinie.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#PosełStanisławWróbel">Zajęcie 7-go miejsca w przemyśle krajowym świadczy o osiągnięciach ruchu racjonalizatorskiego przemysłu lekkiego. Tym bardziej więc rażą przykłady zaniedbań w tej dziedzinie. Np. wiele wniosków zbyt długo czeka na rozpatrzenie. Nasuwa się z drugiej strony pytanie, czy ustalone terminy rozpatrywania wniosków racjonalizatorskich (2 miesiące) nie są zbyt długie, czy nie można by ich skrócić. Dobrym przykładem działania są giełdy pomysłów racjonalizatorskich, na których wiele wniosków jest bezpośrednio kupowanych.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#PosełStanisławWróbel">Ważną rolę spełniają doradcy techniczni. Jednakże wysokość uposażenia nie stanowi dostatecznej zachęty do podejmowania tej pracy. Stąd tak duże braki w obsadzie.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#PosełStanisławWróbel">Zbyt mały jest zasięg propagandy osiągnięć racjonalizatorów, a stosowane formy są przestarzałe i nie dość skutecznie przemawiają do załóg.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#PosełStanisławWróbel">Mimo że załogi zakładów przemysłu lekkiego składają się w większości z kobiet, udział kobiet w ruchu racjonalizatorskim jest bardzo mały. Jest to niekorzystne zjawisko, gdyż kobiety bezpośrednio działające w produkcji mogłyby tu mieć wiele do powiedzenia.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#PosełStanisławWróbel">Zespół poselski wizytował Czechowickie Zakłady Materiałów Opatrunkowych. Jest to zakład wyeksploatowany, bardzo przestarzały, któremu z uwagi na warunki bhp grozi zamknięcie. Trzeba mu przyjść z pomocą.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PosełBronisławaSokołowska">Niedostateczna jest znajomość przepisów dotyczących wynalazczości i racjonalizacji, co w wielu wypadkach jest hamulcem rozwoju ruchu nowatorskiego. W zbyt małym stopniu popularyzowane są osiągnięcia zakładów w rozwiązywaniu wielu trudnych problemów, dzięki wdrażaniu wniosków racjonalizatorskich. Np. zakładom „Krepol” udało się, dzięki racjonalizatorom rozwiązać trudne problemy transportu wewnętrznego. Ich osiągnięcia powinny być przeniesione do innych zakładów, tym bardziej że sprawy tego transportu są na ogół newralgicznymi tematami w zakładach.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#PosełBronisławaSokołowska">Stowarzyszenie Włókienników Polskich, NOT, Związek Zawodowy, powinny w większym stopniu jeszcze zajmować się popularyzacją osiągnięć racjonalizatorskich. Informacja o nowych rozwiązaniach musi być znacznie szersza.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#PosełBronisławaSokołowska">Z obserwacji wynika, że wszędzie tam, gdzie służba techniczna jest dobrze postawiona i docenia zagadnienia racjonalizacji - ruch się lepiej rozwija. Dlatego służbie obsługującej ruch racjonalizatorski przyjść trzeba z efektywniejszą pomocą.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#PosełBronisławaSokołowska">Zakłady „Zampol” mają ciekawe rozwiązania w dziedzinie produkcji części zamiennych. Mają też dobre warunki techniczne i kadrowe do produkowania tych części na większą skalę. Rozważyć należałoby możliwości zaspokajania przez nie potrzeb innych zakładów w tej dziedzinie.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#DyrektorZespołuNIKJerzyMężyński">W okresie objętym kontrolą (lata 1977, 1978 oraz I kwartał br.) w resorcie przemysłu lekkiego nastąpił pewien wzrost liczby zgłoszonych i wykorzystanych projektów wynalazczych oraz zwiększyły się efekty ekonomiczne działalności wynalazczej. Nie we wszystkich jednak zjednoczeniach osiągnięty został postęp, a w niektórych przedsiębiorstwach wyniki uległy nawet pogorszeniu.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#DyrektorZespołuNIKJerzyMężyński">Kontrole ustaliły, że w wielu badanych przypadkach długotrwałość prac wdrożeniowych spowodowana była brakiem materiałów, urządzeń technicznych i mocy przerobowej w warsztatach. Obok tego, przyczynami opóźnień wdrażania przyjętych projektów oraz wypłacania ich twórcom należnych wynagrodzeń były zaniedbania obowiązków służbowych odpowiedzialnych pracowników kontrolowanych jednostek, wadliwa organizacja współpracy służb wynalazczych z wydziałami produkcyjnymi i finansowymi oraz niedostateczny nadzór ze strony kierownictwa przedsiębiorstw nad działalnością pracowników obowiązanych do realizacji projektów wynalazczych. Ten stan rzeczy powodował niejednokrotnie zniechęcenie twórców projektów.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#DyrektorZespołuNIKJerzyMężyński">O możliwościach znacznego usprawnienia działalności na tym odcinku świadczą efekty starań podjętych w czasie kontroli NIK i po jej zakończeniu. Wiele zaległych wniosków zostało dzięki temu załatwionych, przyśpieszono wypłacanie twórcom należnych wynagrodzeń, uporządkowano organizację, ewidencję i dokumentację. W niektórych przedsiębiorstwach w 1979 r., w rezultacie realizacji wniosków pokontrolnych, obserwuje się wzmożenie ruchu racjonalizatorskiego.</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#DyrektorZespołuNIKJerzyMężyński">W przemyśle lekkim w ostatnich latach wzbogacone zostały formy popularyzacji wynalazczości wśród załóg przedsiębiorstw. Organizowane były giełdy wynalazcze, turnieje młodych mistrzów techniki, odczyty o tematyce wynalazczej. Formy tej działalności popularyzatorskiej byty jednak stosowane w wąskim jeszcze zakresie. W niedostatecznym też stopniu tematycznie kierunkowano działalność wynalazczą m.in. poprzez zawieranie umów z brygadami racjonalizatorskimi, czy też z indywidualnymi twórcami na opracowywanie rozwiązań w najbardziej pożądanych kierunkach.</u>
<u xml:id="u-4.4" who="#DyrektorZespołuNIKJerzyMężyński">Wnioski wynikające z ustaleń kontroli przyjęte zostały do realizacji przez przedsiębiorstwa i zjednoczenia, a sprawy wymagające decyzji władz centralnych przekazane kierownictwu resortu, jak również zgłoszone przez przedstawicieli NIK na resortowej naradzie poświęconej ocenie ruchu wynalazczego w przemyśle lekkim, która odbyła się w lipcu br.</u>
<u xml:id="u-4.5" who="#DyrektorZespołuNIKJerzyMężyński">Ministerstwo poinformowało NIK, że kierownictwa zjednoczeń podjęły szereg działań zmierzających do zlikwidowania istniejących niedociągnięć. M.in. działania te polegają na systematycznym kontrolowaniu podległych jednostek w zakresie organizowania, prawidłowej dokumentacji i finansowania wynalazczości, organizowaniu narad branżowych poświęconych rozwojowi ruchu wynalazczego, jego ocenie i ustalaniu kierunków dalszych działań, zwiększeniu dyscypliny przestrzegania przepisów dotyczących przyjmowania, rozpatrywania i oceny zgłaszanych projektów oraz ich wdrażania, upowszechniania i wynagradzania twórców, organizowaniu zakładowych giełd projektów wynalazczych, turniejów młodych mistrzów techniki, jak też współzawodnictwa.</u>
<u xml:id="u-4.6" who="#DyrektorZespołuNIKJerzyMężyński">Resort poinformował też Najwyższą Izbę Kontroli, że w IV kw. br. odbędzie się narada z udziałem dyrektorów technicznych zjednoczeń oraz służb wynalazczości mająca na celu omówienie realizacji zadań w zakresie poprawy tematycznego sterowania wynalazczością i popularyzacji problematyki wynalazczości wśród załóg.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PosełStefaniaPachnowska">Wizytowana przez postów Kowarska Fabryka Filców Technicznych jest zakładem starym. Charakterystyczne dla tego zakładu jest ustabilizowanie kadry, w skład której wchodzą starzy, doświadczeni pracownicy, którzy w bardzo trudnych warunkach, pracując na wyeksploatowanych maszynach dają ważną, bardzo potrzebną produkcję. Jednakże właśnie z uwagi na złe warunki pracy, przede wszystkim bezpieczeństwo załogi, zakładowi grozi w końcu tego roku zamknięcie. Trzeba mu udzielić jak najdalszej i najszybszej pomocy.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#SekretarzZwZawPracownikówPrzemysłuWłókienniczegoOdzieżowegoiSkórzanegoZbigniewKujawa">Najważniejsze w chwili obecnej jest to, jakie wnioski wyciągniemy z dotychczasowych doświadczeń i w jaki sposób wzbogacimy osiągnięty dorobek, aby polepszyć jakość i efektywność pracy przemysłu lekkiego oraz poprawić warunki pracy załóg.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#SekretarzZwZawPracownikówPrzemysłuWłókienniczegoOdzieżowegoiSkórzanegoZbigniewKujawa">Oceniając dotychczasowy postęp i rezultaty naszego działania w zakresie racjonalizacji i wynalazczości pracowniczej, dostrzegamy potrzebę jego intensyfikowania. Dążyć będziemy do dalszego umasowienia i upowszechnienia społecznego ruchu racjonalizacji i wynalazczości oraz podnoszenia jego efektywności. Równolegle z dalszym rozwojem ilościowym Klubów Techniki i Racjonalizacji dążyć będziemy do ożywienia i wzbogacenia form ich działalności. Służyć temu będzie m.in. współzawodnictwo i rywalizacja między KTiR w poszczególnych branżach oraz w skali całego przemysłu o uzyskanie tytułu najlepszego klubu. W ramach tego współzawodnictwa większą uwagę zwrócimy również na wyróżnienia moralne racjonalizatorów oraz na popularyzowanie ich dorobku i osiągnięć.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#SekretarzZwZawPracownikówPrzemysłuWłókienniczegoOdzieżowegoiSkórzanegoZbigniewKujawa">Musimy uzyskać większy postęp w zakresie wdrażania projektów racjonalizatorskich do praktyki przemysłowej oraz rozszerzać zakres ich rozpowszechniania. Na zagadnienia te zwrócimy szczególną uwagę na trzeciej kolejnej resortowej giełdzie projektów i wynalazków racjonalizatorskich. Powinna ona dać nowy impuls do dalszego rozwoju ruchu racjonalizatorskiego, pobudzić wyobraźnię autorów, wpłynąć na zwiększenie inicjatyw KTiR i zakładów pracy a zwłaszcza służb postępu technicznego, racjonalizatorskiego i wynalazczości. Giełda ta powinna odegrać ważną rolę inspirującą wobec tych zakładów pracy, które do tej pory nie mogą wylegitymować się większym dorobkiem w omawianym temacie.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PosełStanisławaŚwiderska">Często w maszynach produkcji polskiej w trakcie ich eksploatacji ujawniają się różne mankamenty. Szczególnie dokuczliwy jest hałas. Wyciszenie pracy przynajmniej niektórych z nich jest pilną koniecznością. Należy w tym celu podjąć ściślejszą współpracę z zakładami projektującymi i produkującymi je. Poprawić należy również funkcjonowanie transportu wewnątrzzakładowego.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#PosełStanisławaŚwiderska">Mamy wielu zaangażowanych robotników. Postęp techniczny jest jednak obecnie tak duży, że własnymi siłami niewiele stosunkowo można zrobić. Potrzebna jest pomoc wysoko wykwalifikowanych specjalistów.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#SekretarzGeneralnyStowarzyszeniaWłókiennikówPolskichTadeuszBiałobrzeski">Jednym z głównych czynników postępu technicznego jest wynalazczość, a przede wszystkim wynalazki, w których tkwi oryginalna myśl twórcza. Powinny one być domeną inżynierów posiadających duży zasób wiedzy teoretycznej oraz znajomość potrzeb w zakresie doskonalenia technik wytwarzania. Jednakże sytuacja w tej dziedzinie jest u nas wysoce niezadowalająca. Liczba inżynierów jest znacznie większa, niż w niektórych wysoko uprzemysłowionych krajach zachodnich, tymczasem liczba zgłoszeń wynalazków przypadająca na 10 tys. zatrudnionych jest około 4-krotnie mniejsza niż w tych krajach. W 1.977 roku na jeden przyznany patent przypadało u nas 66 inżynierów wszystkich specjalności, w Wielkiej Brytanii natomiast tylko 9-ciu. Wśród przyczyn tego stanu rzeczy wymienić należy niewłaściwe wykorzystanie kadry inżynieryjnej. Drugim powodem jest słabe funkcjonowanie stymulatorów twórczości wynalazczej.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#SekretarzGeneralnyStowarzyszeniaWłókiennikówPolskichTadeuszBiałobrzeski">Do działań SWP pobudzających wynalazczość zaliczyć należy konkurs zorganizowany przez ZG SWP z udziałem przedstawicieli resortu, zjednoczeń i zaplecza naukowo-badawczego. Wynikiem tego konkursu było zebranie 54 problemów, z których 12 uznanych zostało za węzłowe. Tematy te przekazano do zjednoczeń w celu ich opracowania i wdrożenia.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#SekretarzGeneralnyStowarzyszeniaWłókiennikówPolskichTadeuszBiałobrzeski">Zwróciliśmy się do wszystkich naszych kół zakładowych o aktywne włączenie się do tematycznego sterowania twórczością wynalazczą, a do członków tych kół, o zgłaszanie projektów wynalazczych. Efektywność zgłaszanych projektów wzrasta w miarę ich upowszechnienia. Stąd też w naszym środowisku zrodziła się inicjatywa giełd myśli twórczej. Odbywają się one w przedsiębiorstwach i branżach.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#SekretarzGeneralnyStowarzyszeniaWłókiennikówPolskichTadeuszBiałobrzeski">Istotną rolę w uaktywnieniu ruchu wynalazczego odgrywa szkolenie. Głęboka wiedza fachowa robotników, mistrzów, inżynierów umożliwi im krytyczne spojrzenie na aktualne problemy techniczne. Ważnym elementem szkolenia są kursy dla mistrzów zarówno na tytuł mistrza dyplomowanego, jak i mistrza w zawodzie. Do roli i pozycji mistrza przywiązujemy wielką wagę. Świadomi i wykwalifikowani mistrzowie będą nosicielami postępu technicznego i trzonem kadr ruchu racjonalizatorskiego. Wydaliśmy unikalną w skali kraju bibliotekę mistrza obejmującą prawie 60 tomów w postaci tzw. poradników mistrza. Wydany został również przy współudziale SWP poradnik inżyniera włókiennictwa, zawierający przegląd najnowszych osiągnięć światowych i krajowych w tej dziedzinie. W propagowaniu ruchu racjonalizatorskiego i wynalazczego oraz upowszechnianiu projektów uczestniczy 5 organów prasowych SWP. Szczególnie dużo miejsca problematyce tej poświęca dwutygodnik „Wiadomości produkcyjne”.</u>
<u xml:id="u-8.4" who="#SekretarzGeneralnyStowarzyszeniaWłókiennikówPolskichTadeuszBiałobrzeski">Istotnym czynnikiem propagującym nową myśl techniczną są narady i konferencje, z których część ma charakter międzynarodowy.</u>
<u xml:id="u-8.5" who="#SekretarzGeneralnyStowarzyszeniaWłókiennikówPolskichTadeuszBiałobrzeski">Trudno sobie wyobrazić ruch racjonalizatorski bez corocznie organizowanego Turnieju Młodych Mistrzów Techniki. Problematyka wynalazcza powinna mieć szersze odbicie w pracach dyplomowych absolwentów wyższych uczelni.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#PosełZofiaŁęgowik">Istnieje jeszcze wiele niewykorzystanych możliwości w omawianej sprawie. Należy zastanowić się nad stworzeniem właściwych warunków dla dalszej aktywizacji ruchu racjonalizacji i wynalazczości. Tworzyć trzeba dla tej działalności odpowiednią atmosferę we wszystkich zakładach. W większym stopniu problematyką tą interesować powinna się kadra kierownicza. Obserwując dotychczasową praktykę nasuwa się pytanie, czy kierownictwo wszystkich zakładów orientuje się, jakie korzyści niesie ze sobą rozwój racjonalizacji i wynalazczości. Duże znaczenie ma dalszy rozwój szkolenia organizowanego zwłaszcza przez SWP.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#PosełZofiaŁęgowik">W większym stopniu do ruchu racjonalizatorskiego włączyć się powinna kadra inżynieryjno-techniczna. Wydaje się, iż w wielu przypadkach przeszkadza temu błędne przekonanie, iż ta grupa pracowników nie może być dodatkowo nagradzana, gdyż prace takie należą do ich obowiązków.</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#PosełZofiaŁęgowik">Słuszne jest tematyczne sterowanie ruchem wynalazczym. Powinno ono być kontynuowane. W zbył małym stopniu stosuje się praktykę zawierania umów z racjonalizatorami na rozwiązanie określonych zagadnień wybranych przez kierownictwo zakładu.</u>
<u xml:id="u-9.3" who="#PosełZofiaŁęgowik">Nie zawsze właściwie pojmowana jest rola doradców technicznych. Powinni oni służyć pomocą twórcom poszczególnych projektów w momencie ich powstawania.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#MinisterStanisławMach">Istnieje duże zróżnicowanie ruchu racjonalizatorskiego w poszczególnych przedsiębiorstwach. Kadry kierownicze borykając się z codziennymi kłopotami związanymi z brakiem surowców, energii i ludzi nie znajdują częstokroć czasu na sprawy racjonalizacji i wynalazczości. Podejmujemy działania przeciwko tendencji słabnięcia ruchu racjonalizatorskiego.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#MinisterStanisławMach">W chwili obecnej do średniego stanu zatrudnienia brakuje nam ponad 15 tys. osób. Zaległości w produkcji na rynek wynoszą 14,5 mld zł. Podjęliśmy w szerszym zakresie działalność importową zwiększając jednocześnie zadania eksportowe. Z punktu widzenia zaopatrzenia surowcowego istniałyby szanse na złagodzenie powstałych zaległości w okresie do końca roku. Nie pozwalają jednak na to trudności energetyczne - 47% naszego limitu energii będziemy musieli oddać dla potrzeb całego kraju. Pod względem zabezpieczenia energetycznego sytuacja najgorzej wygląda w rejonie Częstochowy, Bielska, Wałbrzycha, Jeleniej Góry, Legnicy. Staramy się o to, aby wyłączanie energii nie wpływało negatywnie na zarobki pracowników.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#MinisterStanisławMach">Uzyskaliśmy podwyżkę płac wynoszącą w skali resortu około 4 mld zł, na jednego zatrudnionego zaś średnio około 500 zł. Został wprowadzony 10-procentowy dodatek za pracę na drugiej zmianie i 35-procentowy na trzeciej. W pewnej mierze wpłynęło to na wzrost zatrudnienia. Zdajemy sobie przy tym sprawę, iż niektóre osoby podejmują pracę sezonowo, jedynie na okres zimy. Staramy się unikać zawierania z nimi umów, preferując absolwentów szkół.</u>
<u xml:id="u-10.3" who="#MinisterStanisławMach">Dodatki dla doradców technicznych wynoszą co prawda tylko 360 zł, ale mają oni poza tym możliwość uzyskania premii kwartalnej w wysokości 540 zł.</u>
<u xml:id="u-10.4" who="#MinisterStanisławMach">Problem nadmiernej hałaśliwości maszyn i urządzeń nie został jeszcze rozwiązany. Podjęto jednak pewne działania perspektywiczne, aby poprawić tę sytuację.</u>
<u xml:id="u-10.5" who="#MinisterStanisławMach">Zakład w Kowarach jest przewidziany do likwidacji. Załoga jego licząca 240 osób znajdzie zatrudnienie w sąsiedniej fabryce dywanów. Około 90 fabryk znajduje się w takim stanie, który wymaga ograniczenia produkcji lub całkowitego zamknięcia. Na modernizację ich nie pozwala brak środków inwestycyjnych. Na inwestycje otrzymaliśmy 5 mld zł, podczas gdy z planu 5-letniego wynika, iż powinniśmy otrzymać 18 mld. Realizowane więc będą zaledwie 4 najniezbędniejsze inwestycje.</u>
<u xml:id="u-10.6" who="#MinisterStanisławMach">Poważnym problemem jest znaczny wzrost cen surowców na rynkach światowych. Za taką samą ilość towarów w odstępie 12 miesięcy płaci się o 200 mln zł dew. więcej. Ponieważ 56% surowców importujemy, wzrost cen sprawia nam znaczne trudności. Dlatego też resort kładzie duży nacisk na oszczędną gospodarkę surowcową we wszystkich zakładach. Właśnie na tym polu wiele do powiedzenia mają racjonalizatorzy.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">Zadaniem m.in. Komisji sejmowej jest stanowienie kontroli i udzielanie pomocy poszczególnym resortom, ta przyświecała również dzisiejszym obradom. Otrzymaliśmy dość obszerne materiały resortu, NIK-u, związków zawodowych i organizacji technicznych. Wynika z nich, że niektóre dane statystyczne resortu niepotrzebnie zaciemniają prawdziwy obraz.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">Nie mogę przyjąć stwierdzenia towarzysza ministra, że nie ma dobrych warunków dla pracy przemysłu lekkiego. Wszystkich obowiązuje myślenie o tym co robić, aby było lepiej. Postęp musi dokonywać się wszędzie. Znając dość dobrze nasz przemysł lekki zastanawiam się, czy wielki postęp techniczny jaki się u nas dokonał, nie stał się parawanem dla wygodnictwa niektórych ludzi. Chodzi nam o konkretne efekty, a nie o „robienie” statystyki.</u>
<u xml:id="u-11.2" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">Trzeba tworzyć dobry klimat dla działań wykraczających poza ściśle określone obowiązki zawodowe. Dla wynalazczości i racjonalizacji klimat taki tworzą również bodźce materialne i moralne. Bardziej trzeba popularyzować ludzi, którzy są autorami wartościowych wynalazków. Znaczna jest tu rola prezentacji w prasie, wręczania pism pochwalnych, przyznawania odznaczeń. Chodzi nam nie tylko o samo podejmowanie działań, ale o to, aby przynosiły one konkretne rezultaty. Musimy wszyscy dążyć do tego, aby rozwiązywać istniejące trudności, służy temu również racjonalizacja.</u>
<u xml:id="u-11.3" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">Niepokojące są fakty osłabienia działalności racjonalizatorskiej w niektórych zjednoczeniach, oraz nieproporcjonalnie ma udział kadry inżynieryjno-technicznej w zgłaszaniu wynalazków i patentów i opracowaniu wniosków racjonalizatorskich.</u>
<u xml:id="u-11.4" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">Działalność racjonalizatorską należy pojmować w szerokim zakresie. Dotyczy ona nie tylko spraw technicznych, ale organizacji całokształtu procesu produkcyjnego. Działać trzeba na wszystkich frontach. Na każdym kroku podkreślać należy obowiązek wyjścia całej kadry przemysłu lekkiego naprzeciw istniejącym trudnościom.</u>
<u xml:id="u-11.5" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">W kolejnym punkcie porządku obrad Komisja uchwaliła opinie w sprawie stanu bazy wczasowej i sanatoryjnej przemysłu lekkiego.</u>
<u xml:id="u-11.6" who="#PrzewodniczącyKomisjiposełBolesławKoperski">Komisja przyjęła też plan pracy do końca kadencji.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>