text_structure.xml 42.9 KB
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelZalewski">Otwieram posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych. Witam posłów i zaproszonych gości.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelZalewski">Stwierdzam kworum oraz przyjęcie protokołu z poprzedniego posiedzenia wobec niewniesienia do niego zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelPawelZalewski">Porządek obrad otrzymali państwo na piśmie. Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, uznam porządek obrad za przyjęty. Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelPawelZalewski">Przystępujemy do realizacji pkt I, który obejmuje przesłuchanie kandydata na ambasadora RP. Proszę ministra Pawła Kowala o przedstawienie kandydatury pana Pawła Cieplaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPawelKowal">Serdecznie dziękuję za ekstraordynaryjny tryb zwołania posiedzenia i możliwość zaprezentowania kandydata na ambasadora. Są powody, dla których sprawa nominacji polskiego ambasadora w Kazachstanie jest sprawą ważną.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPawelKowal">To nie jest rutynowa formuła albo kurtuazja. Cieszę się, że kandydat, którego dziś mam zaszczyt prezentować Komisji, jest naprawdę dobry i świetnie przygotowany, zatem wpisuje się w nasze ciepłe dyskusje o kandydatach z ostatnich posiedzeń Komisji.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPawelKowal">Pan Paweł Cieplak należy do grona tych polskich dyplomatów, którzy podjęli pracę w Ministerstwie Spraw Zagranicznych już po zmianach politycznych i odzyskaniu niepodległości w 1989 r. Zajmował się przede wszystkim doskonaleniem fachu dyplomatycznego oraz swoich zdolności poruszania się w dyplomacji. Jego kariera wiąże się z dyplomacją.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPawelKowal">Pan Paweł Cieplak przeszedł wszystkie stopnie kariery dyplomatycznej w resorcie spraw zagranicznych. Przez wiele lat pracował na placówkach dyplomatycznych w Rydze i w Wilnie, gdzie zajmował się szerokim zakresem spraw dwustronnych oraz problemami Polaków na Litwie.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPawelKowal">Chciałbym zwrócić uwagę Komisji na ostatni okres pracy pana Pawła Cieplaka, w którym zajmował się m.in. współpracą energetyczną między Polską a Litwą. Jest to tematyka szalenie istotna, bardzo aktualna. Przedstawiam to jako dodatkowy atut kandydata.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPawelKowal">Pan Paweł Cieplak jest dobrze przygotowany od strony profesjonalnej do objęcia placówki w Kazachstanie. W Departamencie Polityki Wschodniej przez długi czas zajmował się m.in. tymi kwestiami. Jest z wykształcenia historykiem. Ukończył Uniwersytet Warszawski.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPawelKowal">Zna bardzo dobrze język angielski. Mogę również powiedzieć o częściowej znajomości języków krajów urzędowania oraz języka rosyjskiego. Pan Paweł Cieplak jest zatem również od strony formalnej dobrze przygotowany do objęcia placówki w Kazachstanie.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPawelKowal">Chciałbym również powiedzieć o zadaniach, które czekają przyszłego ambasadora w Kazachstanie. Są to nie tylko ważne zadania polityczne dotyczące aktywnej rewitalizacji stosunków Polski z Azją Centralną, która została podjęta w ostatnim czasie, ale także ważne zadanie organizacyjne, z którego – mam nadzieję – będziemy mieli okazję rozliczyć pana ambasadora.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPawelKowal">Otóż Polska nie zdołała jeszcze przenieść ambasady z Ałmaty do Astany, która jest nową stolicą Kazachstanu. Jest to sprawa prestiżowa, która rzutuje na nasze relacje. Jest to element wszystkich moich rozmów i spotkań ze stroną kazachstańską.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPawelKowal">Proszę przyszłego ambasadora, aby sprawę przeniesienia polskiej placówki i jej zorganizowania w Astanie potraktował jako jeden z priorytetów. W tej kwestii jego przygotowanie dyplomatyczne i organizacyjne będzie dodatkowym atutem.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#SekretarzstanuwMinisterstwieSprawZagranicznychPawelKowal">Mam zaszczyt przedstawić Komisji bardzo dobrego kandydata do objęcia placówki w Kazachstanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelZalewski">Dziękuję panu ministrowi za przedstawienie kandydatury.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelZalewski">Muszę powiedzieć, że znam pana Pawła Cieplaka jeszcze z okresu studiów, kiedy wybijał się jako bardzo zdolny student, a także z okresu jego pracy na placówce w Wilnie. Mam bardzo duży szacunek dla jego dokonań.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#PrzewodniczacyposelPawelZalewski">Proszę pana Pawła Cieplaka o przedstawienie koncepcji pracy na placówce.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#PrzewodniczacyposelPawelZalewski">Kandydat na ambasadora nadzwyczajnego i pełnomocnego RP w Republice Kazachstanu Paweł Cieplak:</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#PrzewodniczacyposelPawelZalewski">Postaram się pokrótce przedstawić kwestie, które – moim zdaniem – będą najistotniejsze. Potem państwo posłowie będą pytali mnie o kwestie szczegółowe, które są przedmiotem państwa zainteresowania.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#PrzewodniczacyposelPawelZalewski">Jeśli chodzi o płaszczyznę współpracy politycznej między Polską a Kazachstanem, to współpraca ta jest dobra, ale można ją rozwinąć. W ostatnim czasie odbyła się wizyta rządowa, w której uczestniczyli przedstawiciele kilku resortów. W najbliższym czasie prezydent Lech Kaczyński ma złożyć wizytę oficjalną w Kazachstanie. Mam nadzieję, że będzie możliwe zorganizowanie wkrótce kilku wizyt resortowych, których wcześniej nie udało się doprowadzić do skutku.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#PrzewodniczacyposelPawelZalewski">W dniu 6 kwietnia br. obchodzić będziemy 15-lecie ustanowienia stosunków dyplomatycznych między Polską a Kazachstanem. Myślę, że to będzie dobra okazja, żeby wystosować listy ze strony pani minister spraw zagranicznych, a także pana prezydenta. Być może warto pomyśleć o wspólnej deklaracji z tej okazji.</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#PrzewodniczacyposelPawelZalewski">W obecnym momencie dziejowym najważniejszy jest aspekt ekonomiczny stosunków dwustronnych. Jest wolą MSZ i rządu, aby znacznie rozwinąć współpracę gospodarczą z Kazachstanem, a potencjalne możliwości są duże.</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#PrzewodniczacyposelPawelZalewski">Obecnie kwestia zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego Polski jest niesłychanie istotna. Istnieją możliwości rozwoju współpracy w dziedzinie importu gazu oraz ropy naftowej. Z pewnością będzie to jeden z najważniejszych elementów, który będzie wpływał na bieżącą pracę ambasady.</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#PrzewodniczacyposelPawelZalewski">Nadszedł czas, aby dokonać przeglądu stosunków traktatowych. Jak zawsze przy takiej próbie podsumowania znajdziemy z pewnością możliwości rozwoju bazy traktatowej, która jest zadowalająca, ale brakuje kilku umów, o których można by pomyśleć, np. umowy o readmisji czy umowy pomiędzy resortami sprawiedliwości o pomocy prawnej w sprawach karnych, cywilnych i rodzinnych.</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#PrzewodniczacyposelPawelZalewski">Planujemy sfinalizowanie, być może w formie wymiany not, umowy o zniesieniu obowiązku wizowego dla osób posługujących się paszportami służbowymi i dyplomatycznymi. Tego typu umowy podpisywaliśmy w ostatnich latach tylko z państwami pozaunijnymi.</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#PrzewodniczacyposelPawelZalewski">Istotna jest kwestia opieki nad Polakami w Kazachstanie. Mam na myśli opiekę nad Polakami, którzy tam żyją, wspieranie ich działalności kulturalnej, oświatowej. Mamy kilkanaście różnych organizacji skupionych pod kierownictwem Związku Polaków w Kazachstanie.</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#PrzewodniczacyposelPawelZalewski">W tym kontekście ważna jest również kwestia repatriacji. Jej skala jest taka, na jaką pozwalają nasze uregulowania prawne, a także organizacyjne i finansowe. Myślę, że w tej dziedzinie nie będzie zasadniczych zmian. Liczymy się z tym, że w najbliższych latach kwestie cząstkowej repatriacji będą nadal aktualne.</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#PrzewodniczacyposelPawelZalewski">Inna kwestia, która stanie się w przyszłości konkretnym zadaniem ambasady, będzie się wiązać z wdrażaniem Karty Polaka, jeśli w najbliższym czasie zostanie ona uregulowana.</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#PrzewodniczacyposelPawelZalewski">Bieżącą kwestią w pracach ambasady będzie znalezienie budynku dla placówki w stolicy Kazachstanu. Polska ambasada, podobnie jak placówki kilku państw unijnych, pozostaje w Ałmaty. Ze względu na odległość między Ałmaty i Astaną nie da się prowadzić aktywnej pracy.</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#PrzewodniczacyposelPawelZalewski">Od moich zwierzchników w MSZ uzyskałem informację, że w budżecie resortu na rok bieżący są przeznaczone środki na realizację tego zadania. Jest szansa, żeby uruchomić polską ambasadę w Astanie w roku bieżącym. Jeśli się uda, to zamierzamy zachować dotychczasowy budynek w Ałmaty, który będzie przeznaczony na konsulat.</u>
          <u xml:id="u-3.16" who="#PrzewodniczacyposelPawelZalewski">Kazachstan jest wielkim krajem, po Rosji największym obszarowo krajem spośród byłych republik radzieckich. Można o nim bardzo dużo mówić, ale ja poprzestanę na tych informacjach wprowadzających.</u>
          <u xml:id="u-3.17" who="#PrzewodniczacyposelPawelZalewski">Jestem do dyspozycji państwa posłów.</u>
          <u xml:id="u-3.18" who="#PrzewodniczacyposelPawelZalewski">Proszę państwa posłów o zadawanie pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselAndrzejCwierz">Na terenie Kazachstanu mieszka duża grupa osób pochodzenia polskiego, które nie tylko posiadają polskie korzenie, ale w dalszym ciągu posługują się językiem polskim. Istotne jest, jak będziemy dbać o rozwój młodego pokolenia. Jak pan postrzega działania placówki skierowane do młodego pokolenia, a także mające na celu zintegrowanie Polonii na terenie Kazachstanu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PoselTadeuszWozniak">Bardzo dobrze się stało, że podjęta została decyzja o odwołaniu poprzedniego ambasadora i o przedstawieniu nam kandydata do objęcia tej zaszczytnej funkcji. Nie jest tajemnicą, że ambasada RP w Ałmaty od dłuższego czasu nie funkcjonowała tak, jak powinna. Były tam rozliczne trudności, o których miałem okazję przekonać się osobiście, będąc w Kazachstanie.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#PoselTadeuszWozniak">Za jedno z priorytetowych zadań kandydat uznał przeniesienie ambasady RP z byłej stolicy Ałmaty do obecnej – Astany. Jest to sprawa najwyższej wagi. Poprzedni ambasador zaniedbał tę kwestię. Najlepsze miejsca w dzielnicy ambasad są już zajęte i trzeba będzie szukać odpowiedniego miejsca. Jest to trudne zadanie, a kwestia jest prestiżowa.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#PoselTadeuszWozniak">Kazachstan dysponuje złożami różnych surowców, szczególnie węglowodorów, które nas szczególnie interesują, kiedy myślimy o dywersyfikacji dostaw nośników energii do Polski.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#PoselTadeuszWozniak">Jak pan widzi swoje możliwości we wspomaganiu polskich dążeń? Mam na myśli budowę rurociągu Odessa – Brody – Płock. Polski Koncern Naftowy „Orlen” jest bardzo zainteresowany dostępem do złóż kazachstańskich i kaspijskich.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#PoselTadeuszWozniak">Ważną kwestią jest większa aktywność naszych firm na rynku Kazachstanu, szczególnie w samej Astanie, o której mówi się, że jest największym placem budowy świata i tak będzie nadal ze względu na ambicje prezydenta Nursultana Nazarbajewa, aby z małego miasteczka stworzyć wielką aglomerację miejską.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#PoselTadeuszWozniak">Tam jest ogromne pole do popisu dla polskich firm budowlanych, których jest w Kazachstanie stosunkowo niewiele. Eksportujemy przede wszystkim materiały budowlane, dużo mebli, natomiast powinniśmy wykazywać większą aktywność w budownictwie. Jest to obszar sporych możliwości dla polskich dużych firm, które są w stanie sprostać temu wymagającemu rynkowi.</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#PoselTadeuszWozniak">Kiedy ambasada funkcjonowała w Ałmaty, do głównych środowisk polonijnych skupionych na północy Astany było stosunkowo daleko. Kontakty nie były w pełni zadowalające. Wiemy doskonale, że ludność polskiego pochodzenia w Kazachstanie należy do najsłabiej wykształconych. Jest to głównie ludność wiejska, która opierała się procesom wynarodowienia.</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#PoselTadeuszWozniak">Myślę, że główny akcent należy postawić na edukację Polaków. Trzeba uczyć ich języka kazachskiego, bo dzięki temu mogą uzyskać wyższą pozycję w społeczeństwie. Należy również rozwijać polskie ośrodki – domy i szkoły polskie, które nie zawsze dobrze świadczą o poziomie opieki naszego państwa nad rodakami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PoselAndrzejGrzyb">Dobrze się stało, iż zapadła decyzja, aby ambasada RP w Kazachstanie została przeniesiona do nowej stolicy Astany. Trudno dobrze sprawować misję w kraju akredytacji, jeżeli jest się oddalonym od stolicy kraju, w której znajdują się instytucje rządowe, o prawie 2 tys. km.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#PoselAndrzejGrzyb">Jest to ważne również ze względu na koncentrację ludności polskiego pochodzenia w północnej części Kazachstanu. Ten postulat był zgłaszany wielokrotnie przez środowiska polonijne, które nie rozumieją, dlaczego polska placówka jest poza Astaną.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#PoselAndrzejGrzyb">Dla Kazachstanu relacje z Polską i w ogóle z krajami Unii Europejskiej nie należą do priorytetowych. Rosja, Chiny i Stany Zjednoczone to główni partnerzy Kazachstanu. Z drugiej strony Kazachstan ma większy odsetek terytorium europejskiego niż Turcja, która jest integralną częścią Europy i Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#PoselAndrzejGrzyb">Jakie kierunki rozwoju relacji pomiędzy Polską a Kazachstanem uznawałby pan za najważniejsze? Oczywiste są kwestie ekonomiczne – poszukiwanie alternatywnych źródeł zaopatrzenia Polski w surowce energetyczne.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#PoselAndrzejGrzyb">Czy uznałby pan za istotny kontakt z tymi obywatelami Kazachstanu, którzy mają jakieś związki z Polską? Mówię o Kazachach, których bliscy są np. pochowani na cmentarzach w Polsce. Od lat 90. mam kontakty z Polonią w Kazachstanie. Poprzez środowiska polonijne zwracali się do nas Kazachowie z prośbą o odszukanie grobów bliskich. Ważne jest, że możemy im pomóc w sprawach dla nich emocjonujących i ważnych. W tym kontekście ważna wydaje się współpraca z samorządami, na terenie których znajdują się miejsca pamięci.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#PoselAndrzejGrzyb">Ciągle mówimy o powrocie naszych rodaków do macierzy, a jednak nie odnosimy sukcesów. Czy pan uznałby za istotną współpracę z zainteresowanymi samorządami, które chciałyby być gospodarzami dla Polaków, którzy chcą w ramach repatriacji osiąść w Polsce?</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#PoselAndrzejGrzyb">Czy mógłby pan wskazać, jakie elementy procesu repatriacji najbardziej szwankują? Co należałoby zmienić, aby ten proces mógł się zakończyć lepszymi efektami niż dotychczas?</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#PoselAndrzejGrzyb">Każdy odwiedzający ten region spotyka się z całą litanią oczekiwań i żądań ze strony tamtejszej Polonii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PoselDariuszLipinski">Chciałbym rozwinąć temat poruszony częściowo przez moich przedmówców, dotyczący Polonii w Kazachstanie. Panowie posłowie wypowiadali się raczej na temat tych Polaków kazachstańskich, którzy myślą o repatriacji. Zagadnienia, które zostały poruszone, są bardzo ważne. Należy wśród nich wymienić współpracę z samorządami, przygotowania do wprowadzenia Karty Polaka, która – mamy nadzieję – ureguluje pewne kwestie.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PoselDariuszLipinski">Chciałbym zapytać kandydata o koncepcję współpracy z tymi Polakami czy osobami polskiego pochodzenia, które mieszkają w Kazachstanie i nie wrócą do Polski. Dotyczy to ludzi starszych, którzy już nie zaaklimatyzują się w nowych warunkach, ale również sporej części ludzi młodych, którzy poczuwają się do polskich korzeni, ale planują swoje życie w Kazachstanie.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#PoselDariuszLipinski">Prosiłbym o odpowiedź na pytanie, czy ma pan koncepcję współpracy z tymi osobami, z organizacjami polonijnymi w Kazachstanie. Istotna jest kwestia kultywowania języka polskiego. Bardzo wiele osób polskiego pochodzenia nie umie posługiwać się językiem polskim. Z tym wiąże się problem nauczycieli, podręczników, współpracy z organizacjami polonijnymi, współpracy z kościołem oraz współpracy z organizacjami działającymi w Polsce, ale w swojej działalności zajmującymi się tymi sprawami. Mam na myśli np. Związek Sybiraków.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#PoselDariuszLipinski">Czy pan ma pomysły nawiązania współpracy z tymi środowiskami? Jeśli tak, to prosiłbym o dodatkowe informacje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelZalewski">Oddaję głos posłowi Tadeuszowi Iwińskiemu, który wniesie ferment do naszej dyskusji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PoselTadeuszIwinski">Nigdy nie chciałem pana zawieść.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#PoselTadeuszIwinski">Pragnę zapytać pana ministra o powody nagłego odwołania poprzedniego, dobrego ambasadora, po dwóch latach jego urzędowania. Nastąpiło to przed wizytą Prezydenta RP planowaną na koniec bieżącego miesiąca.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#PoselTadeuszIwinski">Czy jest racjonalne z punktu widzenia przygotowań do tej wizyty, żeby przyjechał nowy ambasador, który niewiele wie na temat tego kraju?</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#PoselTadeuszIwinski">Chciałbym zapytać pana ministra, czy będzie utrzymana praktyka, żeby ambasador w Kazachstanie był również akredytowany w Kirgistanie.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#PoselTadeuszIwinski">Czy pan minister dołoży starań, żeby notatki, które są przygotowywane, nie zawierały błędów? Wskażę tylko na dwa uchybienia, żeby nie pastwić się nad autorami materiału.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#PoselTadeuszIwinski">Czytamy m.in., że na czele rządu stoi dyspozycyjny wobec prezydenta premier. Otóż w każdym państwie o systemie prezydenckim premier musi być dyspozycyjny wobec prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#PoselTadeuszIwinski">Kuriozalne są informacje zawarte na str. 5, gdzie opisuje się, jak prezydent Nursultan Nazarbajew pozbywał się w umiejętny sposób liczących się opozycjonistów. Jest tu wymieniony zięć prezydenta Rahat Alijew. Jest on traktowany jako opozycjonista, a przecież jest to główny kandydat do sukcesji. Notabene nie jest on już, wbrew informacji zawartej w materiale, ambasadorem w Wiedniu, lecz wiceministrem spraw zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#PoselTadeuszIwinski">Jako opozycjonistę traktuje się również osobę numer dwa w państwie – dotychczasowego przewodniczącego Senatu, pana Nurtaja Abykajewa, który dwa tygodnie temu został mianowany ambasadorem w Rosji.</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#PoselTadeuszIwinski">Jeden z posłów powiedział w dyskusji, że słabością poprzedniego ambasadora było to, iż nie zadbał o przeniesienie polskiej ambasady do Astany. Prosiłbym o informację, jakie państwa Unii Europejskiej mają ambasady w Astanie.</u>
          <u xml:id="u-9.9" who="#PoselTadeuszIwinski">Pytania do kandydata są następujące. Otóż wśród języków, jakimi się pan posługuje, wymieniony jest tylko angielski. Obawiam się, że w Kazachstanie miałby pan kłopoty z porozumieniem się w języku angielskim. Czy zna pan jeszcze inne języki?</u>
          <u xml:id="u-9.10" who="#PoselTadeuszIwinski">Jeśli chodzi o kwestie merytoryczne, chciałbym pana zapytać o następującą sprawę. Kazachstan świetnie porusza się w układzie relacji z Rosją, Chinami i Stanami Zjednoczonymi. Czy tego typu polityka zmiennych sojuszy, manewrów jest korzystna z punktu widzenia stabilizacji regionu?</u>
          <u xml:id="u-9.11" who="#PoselTadeuszIwinski">Na ile bardzo skomplikowane procesy demokratyzacji, niezależnie od zabójstwa dwóch poważnych opozycjonistów w ciągu minionego półtora roku, wpływają na poruszanie się w ramach strategicznego dla Kazachstanu trójkąta?</u>
          <u xml:id="u-9.12" who="#PoselTadeuszIwinski">Chciałbym, żeby pan przedstawił obiektywną zbieżność interesów między Polską a Kazachstanem w nawiązywaniu współpracy energetycznej, a z drugiej strony obiektywną sprzeczność interesów, która uniemożliwia realizację pewnych planów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelZalewski">Czy ktoś z państwa posłów chciałby jeszcze zadać pytanie?</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelZalewski">Jeśli nie, to pozwolę sobie zabrać głos. Jest oczywiste, że Kazachstan jest ważnym krajem z punktu widzenia współpracy energetycznej. Z pewnością jest zbyt duży i ważny kraj, z którym stosunki mogą w perspektywie znaczyć dla nas więcej. W jaki sposób pan, jako przyszły ambasador, planuje rozszerzenie zakresu naszych kontaktów na sferę kultury i gospodarki w innym zakresie niż energetyka?</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#PrzewodniczacyposelPawelZalewski">Chodzi o to, aby wizyta polskiego ministra w Kazachstanie czy kazachstańskiego w Polsce nie kojarzyła się wyłącznie ze współpracą energetyczną, ale po prostu z dobrą, normalną, rozwijającą się współpracą pomiędzy ważnymi krajami w swoich regionach.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#PrzewodniczacyposelPawelZalewski">Proszę pana ministra o udzielenie odpowiedzi na pytania posła Tadeusza Iwińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#SekretarzstanuwMSZPawelKowal">Pierwsze pytanie brzmiało, czy dobrze się składa, że ambasador udaje się do Kazachstanu przed wizytą prezydenta. Sprawa jest oczywista – w Kazachstanie nie ma teraz polskiego ambasadora i powinien jechać. Czy lepiej by było, gdyby w trakcie wizyty prezydenta nie było polskiego ambasadora?</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#SekretarzstanuwMSZPawelKowal">Jestem przekonany, że ze względu na obyczaje panujące w Kazachstanie i dość rozbudowany protokół dyplomatyczny będzie to dodatkowa dobra sposobność, żeby ambasador został w odpowiedni sposób wprowadzony.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#SekretarzstanuwMSZPawelKowal">Jeśli chodzi o ocenę poprzedniego ambasadora, myślę, że błędem jest wiązanie tego, że ktoś wraca i ktoś inny wyjeżdża. Jestem przekonany, że prezentowany dziś kandydat na ambasadora jest bardzo dobrze przygotowany do pełnienia swojej funkcji. Jego poprzednik miał w pewnych dziedzinach swoje osiągnięcia, szczególnie jeśli chodzi o współpracę kulturalną. Własnym sumptem wydawał nawet tomiki poezji.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#SekretarzstanuwMSZPawelKowal">Czy dołożę starań, żeby materiały były dobrze przygotowane? Owszem, zwrócę na to uwagę. Z pierwszą uwagą pana posła nie do końca się zgadzam. Mam satysfakcję, ponieważ pan poseł ma encyklopedyczny umysł i jeśli uda się panu wytknąć błąd, to każdy człowiek mniej przez pana Boga wyposażony w pamięć ma dużą satysfakcję. Otóż Rahad Alijew jest od dwóch tygodni ponownie ambasadorem w Wiedniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselTadeuszIwinski">Jeszcze nie jest, gdyż nie dotarł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#SekretarzstanuwMSZPawelKowal">Jeśli chodzi o placówki krajów unijnych przeniesione do Astany, wiem, że w Ałmaty zostały ambasady Węgier, Czech, Rumunii, Bułgarii. Placówki Francji i Litwy są w trakcie przenoszenia. Od 1998 r. stolica jest przeniesiona. Nie ma co toczyć sporów, dlaczego ciągle nie ma placówki w Astanie.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#SekretarzstanuwMSZPawelKowal">Punkt ambasadzki istnieje w Astanie dopiero od kilku tygodni. Myślę, że wszyscy zgadzamy się, iż czas przenieść ambasadę do stolicy Kazachstanu. Nikogo nie obwiniam za dotychczasowy stan rzeczy. Jestem przekonany, że w kontekście obecnych dynamicznych stosunków z Kazachstanem placówka w Astanie jest niezbędna. Wielokrotnie słyszę takie postulaty od moich kazachstańskich rozmówców.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#SekretarzstanuwMSZPawelKowal">Nie jest naszą rolą szukanie winnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselTadeuszIwinski">Pan minister nie odpowiedział na moje pytanie dotyczące przyczyn odwołania poprzedniego ambasadora.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#SekretarzstanuwMSZPawelKowal">Wydaje mi się, że ja nie odwoływałem poprzedniego ambasadora.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#SekretarzstanuwMSZPawelKowal">Jeśli chodzi o Kirgistan, potwierdzam, że ambasador RP w Kazachstanie będzie akredytowany w Kirgistanie. Ze względu na Kirgistan zamierzamy zostawić konsulat generalny w Ałmaty. Na razie nie ma przesłanek, żeby tworzyć odrębną placówkę dla Kirgistanu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelZalewski">Dziękuję panu ministrowi i panu posłowi Iwińskiemu za nawiązanie iście oświeceniowego pojedynku intelektualnego, a teraz poproszę pana Pawła Cieplaka o udzielenie odpowiedzi na pytania posłów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#KandydatnaambasadoraRPPawelCieplak">Pytania dotyczyły szerokiej palety problemów. Postaram się odpowiedzieć na wszystkie poruszone kwestie.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#KandydatnaambasadoraRPPawelCieplak">Poseł Andrzej Ćwierz poruszył problem pomocy w kształceniu Polaków mieszkających w Kazachstanie. W końcu lat 90. liczba polskich nauczycieli wysyłanych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej do Kazachstanu była największa. Na pewno ten element będzie bardzo istotny. Ważne jest również finansowanie stypendiów, które umożliwiałyby osobom polskiego pochodzenia studia w Kazachstanie.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#KandydatnaambasadoraRPPawelCieplak">Należy zadbać o to, żeby w ramach współpracy bilateralnej pomiędzy resortami oświaty udało się podpisać protokół gwarantujący finansowanie określonej liczby stypendiów na polskich i kazachstańskich uczelniach.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#KandydatnaambasadoraRPPawelCieplak">Te działania wydają się najprostsze do podjęcia. Oczywiście nie wyczerpuje to wszystkich możliwych inicjatyw w tym zakresie. Z pewnością będzie można udoskonalić system kształcenia.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#KandydatnaambasadoraRPPawelCieplak">Jeśli chodzi o obecność naszych firm w branży petrochemicznej oraz budowlanej, jest to jeden z priorytetów działań placówki. W ostatnim roku mieliśmy niewielką nadwyżkę w obrotach handlowych z Kazachstanem, ale wcześniej saldo było ujemne. Ambasada będzie starała się wspomagać funkcjonowanie firm polskich na tamtym rynku. Nie umiem powiedzieć, jakie są szanse w branży budowlanej. To zależy od lokalnych uwarunkowań, których w stu procentach nie znam.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#KandydatnaambasadoraRPPawelCieplak">Kolejne pytanie dotyczyło pomocy dla Polaków żyjących w północnym Kazachstanie. Obowiązkiem ambasady jest opieka nad Polakami tam mieszkającymi. Musimy kontynuować naszą pomoc.</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#KandydatnaambasadoraRPPawelCieplak">Jedno z pytań dotyczyło kwestii, co możemy udoskonalić, jeśli chodzi o współpracę bilateralną. Oczywiście nie da się przenieść wszystkich form naszej pomocy, jaką w połowie lat 90. oferowaliśmy Białorusi, Ukrainie oraz Łotwie i Estonii. W rozmowach ze stroną kazachstańską ustalimy, jaką pomoc możemy zaoferować, dzieląc się doświadczeniami w zakresie transformacji ustrojowej. Mam na myśli np. instytucję Rzecznika Praw Obywatelskich czy pewne rozwiązania dotyczące Trybunału Konstytucyjnego oraz funkcjonowanie sądownictwa administracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#KandydatnaambasadoraRPPawelCieplak">Mamy sporo dokonań, które udało się prezentować jako dobry przykład dla różnych państw postradzieckich. Podstawową kwestią jest, co strona kazachstańska wybierze z tej oferty.</u>
          <u xml:id="u-17.8" who="#KandydatnaambasadoraRPPawelCieplak">Państwo posłowie zwracali również uwagę na potrzebę współpracy z samorządami. Dziękuję za przypomnienie tego elementu. Jeśli samorządy są gotowe do pomocy w kwestiach repatriacji i oferują miejsca pracy i mieszkania, to należy skorzystać z tych inicjatyw.</u>
          <u xml:id="u-17.9" who="#KandydatnaambasadoraRPPawelCieplak">Jeśli chodzi o tworzenie propolskiego lobby wśród Kazachów, którzy mają różnorakie kontakty z Polską, jest to godne poparcia. Pan poseł Andrzej Grzyb mówił o poszukiwaniu grobów Kazachów pochowanych na terenie Polski. Ważnym partnerem do współpracy wydaje się Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Warto pomyśleć o podpisaniu umowy bilateralnej między naczelnymi dyrekcjami archiwów państwowych, co udało się przeprowadzić z niektórymi państwami postradzieckimi na początku lat 90.</u>
          <u xml:id="u-17.10" who="#KandydatnaambasadoraRPPawelCieplak">Poseł Dariusz Lipiński pytał o koncepcję działań skierowanych do Polaków, którzy nie wrócą do kraju. Stanowią oni większość Polaków tam zamieszkałych. Są to często osoby pochodzące z mieszanych małżeństw.</u>
          <u xml:id="u-17.11" who="#KandydatnaambasadoraRPPawelCieplak">Chcielibyśmy stworzyć bursę przy uniwersytecie w Astanie, którą będziemy mogli współfinansować. Ważne jest, aby działała katedra języka polskiego na uniwersytecie w Astanie. Konieczne jest zapewnienie lektora nauczającego języka polskiego.</u>
          <u xml:id="u-17.12" who="#KandydatnaambasadoraRPPawelCieplak">Współpraca z kościołem katolickim w rejonach, gdzie mieszkają Polacy, jest kwestią oczywistą, podobnie jak na Litwie, Łotwie, Białorusi i Ukrainie. Unikalna sytuacja polega na tym, że część wyższego duchowieństwa katolickiego w Kazachstanie jest pochodzenia polskiego, np. wszyscy biskupi.</u>
          <u xml:id="u-17.13" who="#KandydatnaambasadoraRPPawelCieplak">Odpowiadam na pytania posła Tadeusza Iwińskiego. Jeśli chodzi o kwestie językowe, to radzę sobie dobrze z językiem rosyjskim i w takim języku rozmawiałem z partnerem kazachskim w Wilnie.</u>
          <u xml:id="u-17.14" who="#KandydatnaambasadoraRPPawelCieplak">Drugie pytanie pana posła dotyczyło elementów sprzyjających współpracy energetycznej między Polską a Kazachstanem oraz utrudniających tę współpracę. Prawdą jest, że te niekorzystne uwarunkowania na razie przeważają. Kazachstan prowadził po 1991 r. bardzo umiejętną politykę zagraniczną i praktycznie nigdy nie wszedł w poważny konflikt międzynarodowy z Rosją. Nawet sprawy dotyczące wynajmu Bajkonuru były załatwiane bardzo pragmatycznie i skutecznie.</u>
          <u xml:id="u-17.15" who="#KandydatnaambasadoraRPPawelCieplak">Istotny jest zatem element dominacji rosyjskiej, zwłaszcza poprzez to, że państwo rosyjskie ma dominujący wpływ na system ropociągów.</u>
          <u xml:id="u-17.16" who="#KandydatnaambasadoraRPPawelCieplak">Oczywiście byłoby rzeczą nieodpowiedzialną, gdyby ktokolwiek sugerował, że możemy stać się pierwszoplanowym partnerem dla Kazachstanu. Chodzi o to, żeby przynajmniej stać się partnerem drugoplanowym, także we współpracy z innymi państwami Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-17.17" who="#KandydatnaambasadoraRPPawelCieplak">Zarysowuje się pewna szansa, polegająca na tym, że Kazachstan nie chce być tylko „młodszym bratem” Rosji i stopniowo kształtuje coraz mocniejszą pozycję względem innych państw, nie tylko w regionie, ale na forum międzynarodowym. Jednym z elementów tych starań jest dążenie Kazachstanu do uzyskania przewodnictwa w OBWE w 2009 r.</u>
          <u xml:id="u-17.18" who="#KandydatnaambasadoraRPPawelCieplak">Pan przewodniczący pytał o to, jakie obszary współpracy bilateralnej należałoby rozwinąć. Trzeba dokonać całościowego przeglądu naszej bazy traktatowej. Należy przedłużyć obowiązywanie umowy o współpracy kulturalnej i naukowej oraz umowy o współpracy w dziedzinie edukacji. Konieczne jest podpisanie umowy o pomocy prawnej oraz umowy o readmisji.</u>
          <u xml:id="u-17.19" who="#KandydatnaambasadoraRPPawelCieplak">Konieczne jest rozwiązanie problemu umowy o komunikacji lotniczej, która jeszcze nie weszła w życie. Mam nadzieję, że będzie możliwe uruchomienie stałego połączenia między Polską a Kazachstanem, być może przez Ukrainę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelZalewski">Dziękuję bardzo za odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelZalewski">Przechodzimy do części zamkniętej posiedzenia. Proszę o pozostanie państwa posłów oraz pana ministra, a wszystkich gości chciałbym na chwilę przeprosić.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#PrzewodniczacyposelPawelZalewski">[Po przerwie]</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#PrzewodniczacyposelPawelZalewski">Chciałbym bardzo serdecznie pogratulować panu Pawłowi Cieplakowi poparcia Komisji. Szesnastu posłów głosowało za, nikt nie był przeciwny, jedna osoba wstrzymała się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#PrzewodniczacyposelPawelZalewski">To jest świadectwo poparcia Komisji dla pana koncepcji pracy w Kazachstanie. Życzymy panu powodzenia w realizacji zadań.</u>
          <u xml:id="u-18.5" who="#PrzewodniczacyposelPawelZalewski">Zamykam pkt I porządku obrad.</u>
          <u xml:id="u-18.6" who="#PrzewodniczacyposelPawelZalewski">Przechodzimy do pkt II, który obejmuje sprawy różne. Chciałbym poinformować, że na dzisiaj mieliśmy zwołane wspólne posiedzenie z Komisją do Spraw Unii Europejskiej, poświęcone posiedzeniu Rady Europejskiej, na którym będą omawiane m.in. kwestie dotyczące bezpieczeństwa energetycznego.</u>
          <u xml:id="u-18.7" who="#PrzewodniczacyposelPawelZalewski">Ponieważ okazało się, że z powodów obiektywnych osoby, które miały udzielić informacji na temat stanowiska rządu, nie mogłyby uczestniczyć w posiedzeniu, podjęliśmy decyzję o odwołaniu posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-18.8" who="#PrzewodniczacyposelPawelZalewski">Pani minister Anna Fotyga nie może wziąć udziału w posiedzeniu, ponieważ niedługo będzie występowała w Sejmie w sprawie traktatu i deklaracji berlińskiej. Pani minister Ewa Ośniecka miała wcześniej zaplanowane bardzo istotne konsultacje. Pan minister Piotr Naimski przebywa za granicą.</u>
          <u xml:id="u-18.9" who="#PrzewodniczacyposelPawelZalewski">Uznaliśmy wraz z przewodniczącym Karolem Karskim, że posiedzenie należy przełożyć. Odbędzie się ono już po posiedzeniu Rady Europejskiej. Stwierdzam to z żalem, ale rozumiem, że taka jest obiektywna sytuacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PoselKarolKarski">Chciałbym dodać, że przyczyny odwołania dzisiejszego wspólnego posiedzenia Komisji nie leżą po stronie pani minister Anny Fotygi ani MSZ. Wraz z przewodniczącym Pawłem Zalewskim otrzymaliśmy pisemną prośbę marszałka Sejmu, pana Marka Jurka o odwołanie posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#PoselKarolKarski">Pan marszałek argumentował, że w dniu dzisiejszym odbędzie się debata w sprawie traktatu konstytucyjnego i deklaracji berlińskiej. Ten punkt obrad miał rozpocząć się co prawda o godz. 14.00, ale możliwe są przesunięcia.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#PoselKarolKarski">Pan marszałek Marek Jurek w inny sposób zagospodarował czas pani minister Anny Fotygi. Pani minister została poproszona do pana marszałka na godz. 12.30, gdzie odbędzie się briefing przed wyjazdem Prezydium Sejmu do Berlina.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#PoselKarolKarski">Wiem, że pani minister jeszcze wczoraj była przygotowana do tego, żeby przedstawić nam informacje. Jak już mówiłem, otrzymaliśmy wraz z panem przewodniczącym Pawłem Zalewskim pisemną prośbę pana marszałka o odwołanie posiedzenia. Ponieważ trwają obrady Sejmu, to pan marszałek reguluje, czy posiedzenia komisji odbywają się, czy też nie.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#PoselKarolKarski">Próbowaliśmy zwołać to posiedzenie w innej konfiguracji i o innej godzinie, ale okazało się, że mogliby w nim uczestniczyć wyłącznie wiceministrowie, którzy nie zajmują się na co dzień tą problematyką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelZalewski">Potwierdzam informacje przekazane przez pana przewodniczącego Karola Karskiego. Dodam, że w późniejszych godzinach odbywa się spotkanie premiera Jarosława Kaczyńskiego z premierem Litwy, w którym będzie uczestniczyła pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PoselTadeuszIwinski">Nie zamierzam odnosić się krytycznie do panów przewodniczących, których wysiłki doceniam. Chcę jednak powiedzieć, że to, co się dzieje w ciągu ostatnich kilku miesięcy w zakresie organizacji pracy Sejmu, to jest rzecz niesłychana. Przekażę to panu marszałkowi, a być może wygłoszę odrębne oświadczenie.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#PoselTadeuszIwinski">W dniu wczorajszym w godzinach popołudniowych zostaliśmy poinformowani o przesunięciu godziny posiedzenia. Od trzech dni wiadomo, że pani minister będzie występowała na forum Sejmu o godz. 14.00.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#PoselTadeuszIwinski">Uważam, że pan marszałek lepiej by zrobił, gdyby zamiast angażować się bardzo jednostronnie w sprawę nowelizacji konstytucji, zajął się lepszą organizacją prac Sejmu. Mamy do czynienia z nieodpowiadaniem w terminie na interpelacje i zapytania. Marszałek w ogóle nie odpowiada na pisma posłów.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#PoselTadeuszIwinski">Myślę, że marszałek Sejmu powinien bardziej skoncentrować się na swoich obowiązkach. Powiem to dziś w oświadczeniu poselskim.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelZalewski">Czy ktoś jeszcze chciałby zabrać głos?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PoselKarolKarski">Pani minister Anna Fotyga do dnia wczorajszego była przekonana, że występuje przed naszymi Komisjami i przedstawia stanowisko Polski, które będzie prezentowane na posiedzeniu Rady Europejskiej. Ze strony MSZ docierały do nas sygnały, że pani minister jest bardzo zainteresowana spotkaniem z Komisjami.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#PoselKarolKarski">To marszałek Sejmu, zgodnie z regulaminem Sejmu, decyduje, czy posiedzenie Komisji się odbywa, czy też nie.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#PoselKarolKarski">Po poprzednim posiedzeniu Komisji, kiedy odbyliśmy bardzo zasadniczą dyskusję na temat naszej współpracy, pani minister wielokrotnie podkreślała, że zależy jej na dobrej współpracy z Komisją Spraw Zagranicznych oraz Komisją do Spraw Unii Europejskiej i chce jak najczęściej osobiście prezentować kwestie, którymi się zajmuje.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#PoselKarolKarski">Pismo marszałka Sejmu wpłynęło wczoraj po południu. Nie było możliwości, aby inne osoby mogły zastąpić panią minister, ponieważ wcześniej miały zaplanowane obowiązki.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#PoselKarolKarski">Z trzech wiodących resortów mogliby być tylko podsekretarze stanu, nieposiadający w kompetencjach merytorycznych zagadnień omawianych na posiedzeniu Rady Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#PoselKarolKarski">Uznaliśmy zatem zwoływanie posiedzenia za niecelowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselTadeuszIwinski">Dziękuję za te wyjaśnienia. Doceniam starania panów przewodniczących.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#PoselTadeuszIwinski">Całą odpowiedzialność za bałagan ponosi marszałek Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PrzewodniczacyposelPawelZalewski">Byłbym ostrożny w formułowaniu tezy o bałaganie. Nie znam tych przypadków, na które powołuje się pan poseł i nie kwestionuję, że one istnieją. Czasami po prostu następuje zbieg okoliczności. Trudno dopatrywać się jakiejś złej woli.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#PrzewodniczacyposelPawelZalewski">I pan przewodniczący Karol Karski, i ja dokładamy wszelkich starań, aby zapewnić sprawną organizację prac naszych Komisji oraz poważne ich traktowanie, aby poziom przekazywanych nam informacji był odpowiedni.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#PrzewodniczacyposelPawelZalewski">Czy są inne sprawy różne? Nie ma zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#PrzewodniczacyposelPawelZalewski">Wyczerpaliśmy porządek dzienny dzisiejszych obrad. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>