text_structure.xml 44.9 KB
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#RomanGiertych">Otwieram posiedzenie Komisji. Dzisiejszy porządek dzienny przewiduje pierwsze czytanie projektu uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie praw polskiej mniejszości narodowej na Białorusi. Czy mają państwo uwagi do porządku dziennego? Nie widzę zgłoszeń. Stwierdzam, że porządek został przyjęty. Przechodzimy do procedowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#BronisławKomorowski">Ta uchwała ma już dość długą historię. Doczekaliśmy się skierowania projektu uchwały do Komisji, ale należy wyjaśnić, że na rozpatrzenie czeka od maja br. W imieniu całej grupy posłów z Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska oraz innych ugrupowań, złożyłem projekt uchwały, kiedy pojawił się poważny kryzys w relacjach polsko-białoruskich, po wydaleniu pracownika polskiej ambasady w Mińsku. Jak się okazało, uchwała nie straciła w tym czasie na aktualności, a wręcz przeciwnie, mamy do czynienia z pogłębieniem się kryzysu w relacjach polsko-białoruskich, a także z większą liczbą negatywnych zachowań w stosunku do polskiej mniejszości na Białorusi. Projekt uchwały skierowany jest do polskiego rządu. Wnosimy w nim, aby wszystkimi dostępnymi środkami starać się uczynić problem polskiej mniejszości na Białorusi nie tylko problemem relacji polsko-białoruskich, ale przede wszystkim problemem białorusko-europejskim. Polska jest członkiem UE i chodzi o łamanie zasad i praw mniejszości przyjętych z świecie demokratycznym, wolnym. Jest to groźny precedens, który może dotknąć z czasem także inne mniejszości, niekoniecznie polską, w tym obszarze Europy Wschodniej. Uchwała składa się z propozycji konkretnych działań zmierzających do zaostrzenia kursu europejskiego wobec reżimu Łukaszenki. Dziś jedyną sankcją jest niemożność wjeżdżania na terytorium UE jedynie 6 konkretnych funkcjonariuszy administracji łukaszenkowskiej. Wiadomo, że w represjach wymierzonych w polską mniejszość uczestniczy w sposób bardzo zaangażowany i brutalny, znaczna część aparatu państwowego Łukaszenki, od przedstawicieli administracji począwszy, przez władze prokuratury, bezpiekę, policję, a na redaktorach naczelnych organów prasowych czy głównych mediów białoruskich, które tworzą obecnie atmosferę nienawiści wobec polskiej mniejszości narodowej, kończąc. Jednocześnie sugerujemy i prosimy w projekcie uchwały o rozważenie możliwości rozciągnięcia sankcji wymierzonych w reżim Łukaszenki na obszar, który Łukaszenko może odczuć bardzo dotkliwie. Chodzi o to, że tak jak kiedyś Honeker uczynił ze sportu NRD widoczny sztandar sukcesu narodowego, Łukaszenko robi podobnie na Białorusi. Myślimy, że pewien bojkot, objęcie zakazem wstępu na teren UE białoruskich działaczy sportowych, ze szczególnym uwzględnieniem hokeja, który jest ulubionym sportem prezydenta Łukaszenki, może być mocno odczute przez ludzi aparatu białoruskiej władzy. Jeszcze raz chcę wyrazić ubolewanie, że projekt tak długo czekał w lasce marszałkowskiej z nieznanych dla nas przyczyn. Z przykrością stwierdzamy, że nasze propozycje nabrały jedynie na aktualności ze względu na bieg wydarzeń na Białorusi i represje spadające na polską mniejszość narodową.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#RomanGiertych">Otwieram dyskusję. Najpierw przeprowadzimy ogólną debatę, następnie przejdziemy do rozpatrywania poszczególnych fragmentów projektu uchwały, a na końcu do głosowania w sprawie jej treści. Proszę przedstawicieli rządu o zabranie głosu w części ogólnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#JanTruszczyński">Chcę wypowiedzieć się ogólnie na początku, chociaż wyobrażałem sobie swoją wypowiedź jako informację dotyczącą tego, co rząd RP zrobił do tej pory na forach międzynarodowych w sprawie białoruskiej, a także ustosunkowanie się do poszczególnych propozycji zawartych w projekcie uchwały Sejmu, z punktu widzenia ich wykonalności. Nie negując słuszności i celowości uwzględnienia którejkolwiek z tych propozycji, musimy pamiętać, w jakich warunkach oraz z jakim poziomem skuteczności możemy wykonywać, jako rząd - zarówno obecny, jak i przyszły - poszczególne elementy projektu uchwały. Mogę zabrać głos później lub, uwzględniając poszczególne punkty projektu uchwały, przedstawić stanowisko teraz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#RomanGiertych">Bardzo proszę o zabranie głosu na początku, aby głosy w dyskusji odnosiły się też do pańskiej wypowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#JanTruszczyński">Od kiedy zaczęły się problemy związane z nękaniem nowo wybranych władz Związku Polaków na Białorusi przez rozmaite odłamy administracji prezydenckiej i inne oficjalne władze Białorusi, prezentowaliśmy tę sprawę na forum UE, na wszystkich szczeblach, od roboczych po polityczne, jako kolejny przejaw gwałcenia praw człowieka i podstawowych swobód oraz akcję opartą nie na kryteriach etnicznych, tylko na założeniu władz, iż muszą kontrolować wszystko, w szczególności w kontekście potencjalnych ryzyk i niebezpieczeństw powstałych po rozmaitego rodzaju rewolucjach, np. tulipanowej, pomarańczowej czy różanej, jakie miały miejsce na terenie państw wyłonionych z byłego Związku Radzieckiego. Prezentowaliśmy tę sprawę nie jako problem polsko-białoruski, a jako kolejny dowód na odstępstwa zasadnicze - praktyki reżimu białoruskiego - od minimalnego zestawu standardów i swobód, jakie istnieją w Europie i realizowane są we wszystkich pozostałych państwach Europy. Tym samym postawienie problemu prześladowania mniejszości polskiej na Białorusi nie jest sprawą nową. Poruszamy ten problem od samego początku. Co do katalogu wspólnych działań w ramach wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa UE, to sankcje wobec Białorusi są stosowane do tej pory na bardzo ograniczoną skalę. Są to w istocie sankcje wizowe, zakaz wjazdu dla kilku przedstawicieli władz Białorusi. Nie obejmują zatem tak szerokich kategorii, jak te proponowane w projekcie uchwały. Nie są stosowane sankcje ekonomiczne, aczkolwiek prawdopodobieństwo ich wdrożenia w postaci wycofania Białorusi, jako drugiego kraju po Birmie, z listy państw uprawnionych do korzystania z obniżonych stawek celnych przy eksporcie swoich towarów na terytorium UE, jest w fazie dyskusji. Nie ma jeszcze żadnych ustaleń. Inne wyobrażalne sankcje to np. zamrożenie aktywów wybranych przedstawicieli reżimu białoruskiego, które trzymane byłyby w instytucjach finansowych państw członkowskich UE, bądź dalej idące sankcje, związane z ograniczeniami w ruchu lotniczym między Białorusią a państwami członkowskimi UE. Kiedy staliśmy się państwem, które ze statusu kandydata przeszło do statusu aktywnego obserwatora w instytucjach wspólnotowych, zaczęliśmy aktywnie uczestniczyć w realizacji polityki wprowadzonej przez UE na przełomie 2002 i 2003 r., polegającej na…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#RomanGiertych">Bardzo przepraszam, ale muszę przerwać panu ministrowi. Proszę o skrócenie swojej wypowiedzi, ponieważ mamy dość mało czasu. O godzinie 17 rozpoczynają się głosowania, które trwają do godziny 21, a musimy jeszcze odbyć dyskusję i wprowadzić ewentualne poprawki do projektu uchwały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#JanTruszczyński">Nie będę zatem opisywał żadnych faktów, ani tego, co zostało już dokonane lub jest w fazie uzgodnień w instancjach decyzyjnych UE. Podkreślam, sprawa nie jest nowa i, przyznaję, że ze zmiennym powodzeniem jest realizowana przez stronę polską jako jedno z kluczowych, podstawowych zadań w odniesieniu do polityki wschodniej UE. Pkt 2 projektu uchwały zawiera zakaz udziału sportowców i działaczy sportowych w międzynarodowych rozgrywkach sportowych. Chociaż widzę racjonalność takiego zabiegu, to jednak jego wykonalność, która musiałaby się sprowadzać do imiennego zakazu wizowego dla określonych sportowców i działaczy, określam jako niewielką. Może to być bardzo trudne. Ożywienie dialogu między UE a USA w sprawie Białorusi, czyli postulat zawarty w pkt 3 projektu, to sprawa oczywista. Podejmujemy takie działanie i będziemy to czynić nadal. Pkt 4 zawiera postulat dotyczący rozszerzenia listy „przedstawicieli administracji Łukaszenki, których będzie obejmował zakaz wjazdu do RP”. Od dłuższego czasu staramy się o to, aby kilka zidentyfikowanych osób z kręgu aparatu władzy Białorusi zostało objętych zakazem wjazdu nie tylko do Polski, ale do całej UE. Do tej pory znajdujemy się jednak w mniejszości. Kilka państw członkowskich uważa, że należy to zrobić i można to już przeprowadzić. Jednak większość państw członkowskich nie sądzi, aby sprawa na tyle dojrzała, że należy rozszerzyć listę osób objętych zakazem wizowym. Ostatnia dyskusja na ten temat toczyła się wczoraj na poziomie ambasadorów, czyli Komitetu Politycznego i Bezpieczeństwa Państw Członkowskich UE w Brukseli. Nie oznacza to oczywiście, że nie należy poruszać nadal tego tematu. Jak najbardziej warto o to zabiegać, pytanie jedynie, czy powinno to być zakrojone aż tak szeroko. Z naszej praktyki wynika, że byłoby to trudne do wykonania. Nie mam żadnych uwag do pkt 5. Podejmujemy takie działania i będziemy je nadal podejmować, ale niewątpliwie warto, aby Sejm zaakcentował wagę stawiania tematu narastania represji na Białorusi na forum organizacji międzynarodowych wymienionych w pkt 5 projektu. Do pkt 6 także nie mam uwag. Jest on oczywisty i zgadzamy się z nim w całości. Podobnie zgadzamy się z pkt 7. Ostatnia dyskusja międzynarodowa na temat poruszony w tym punkcie odbyła się 21 lipca. Kolejna odsłona tematu przewidziana jest na początek września. Mam nadzieję, że przybliży nas to do stworzenia warunków finansowych, programowych, organizacyjnych i kadrowych, by uruchomić radiostację nadającą w języku białoruskim i rosyjskim na terytorium Republiki Białorusi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#RomanGiertych">Otwieram dyskusję. Proszę o zgłaszanie się chętnych do zabrania głosu. Ze względu na to, że mamy niewiele czasu, proponuję ograniczyć czas wypowiedzi do 3–4 minut. Nie widzę sprzeciwu. Stwierdzam, że Komisje przyjęły moją propozycję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#MarekJurek">Mam nadzieję, że nasze dzisiejsze spotkanie nie spowoduje, że odwołane zostanie jutrzejsze posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych, na którym mamy wysłuchać szczegółowej informacji ministerstwa. Nie wiem, jakie są losy zgłoszonego na posiedzeniu Komisji Spraw Zagranicznych projektu uchwały na podobny temat. Projekt gdzieś przepadł, utkwił, a został zgłoszony po pierwszych perturbacjach, po wyborze pani Andżeliki Borys. Została powołana podkomisja. Nie wiem, co się stało z tym projektem. Proponuję, abyśmy powołali nieliczną grupę roboczą do sformułowania ostatecznego tekstu. Chcę przedstawić uwagi do projektu zaprezentowanego przez pana posła Bronisława Komorowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#RomanGiertych">Przepraszam, ale za chwilę, po zakończeniu dyskusji w sprawach ogólnych przejdziemy do szczegółowego omawiania dokumentu. Jeśli ma pan poseł merytoryczne uwagi lub poprawki, to proszę o ich zgłoszenie w 2 części posiedzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#MarekJurek">Mam też uwagi ogólne. Błądzą ci, którzy twierdzą, że nie reagując na to, co robi prezydent Łukaszenko, nie ulegamy prowokacji. Trzeba reagować i informować opinię międzynarodową. W gruncie rzeczy tamtej stronie chodzi o stwarzanie faktów dokonanych, które opinia polska i międzynarodowa ma uznać. Błędem całkowitym byłoby rysowanie tej sytuacji nie jako walki Białorusi, która chce być otwarta na państwa Zachodu, walki o demokrację w tym kraju, o prawa elementarne, a podejmowanie tego, co chce narzucić prezydent Łukaszenko, przedstawienie tego jako konfliktu międzynarodowego. Dlatego w tekście powinny się znaleźć równolegle do sformułowań dotyczących zaangażowania na rzecz praw społeczności polskiej zapisy związane z poparciem opozycji białoruskiej. Jest to zamarkowane w ostatnim punkcie, w którym jest mowa o wolnym radiu białoruskim. Trzeba to jednak powiedzieć wyraźnie oraz umieścić w kontekście unijnym i współpracy z sąsiadami. Później przedstawię konkretne propozycje sformułowań, ale uważam, że w pkt 1 prymat przed sankcjami powinna mieć pomoc dla sił walczących o praworządne, wolne instytucje społeczne na Białorusi. W to powinny zostać zaangażowane instytucje unijne. Jeśli chodzi o sankcje, to proponuję znacznie mocniej zaznaczyć, że chodzi o sankcje skierowane wyłącznie przeciwko przedstawicielom i strukturom władzy łukaszenkowskiej, a nie przeciwko społeczeństwu. Dlatego sformułowanie o jak najmniejszej dotkliwości społecznej uważam za niewłaściwe. Zakłada ono jednak dotkliwość dla społeczeństwa, tymczasem my wspieramy demokratyczne aspiracje społeczeństwa białoruskiego, siły, które to wyrażają, a nie znajdujemy się ze społeczeństwem białoruskim w jakimkolwiek konflikcie. Jest to wyłącznie kwestia prezydenta Łukaszenki i jego polityki. W tym duchu powinien być pisany projekt uchwały. Szczegółowe propozycje, zgodnie z sugestią pana posła Romana Giertycha, przedstawię w 2 części dyskusji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#EugeniuszCzykwin">Muszę zacząć od ogólnej uwagi, że my, jako Polska, mamy obowiązek i prawo w stanowczy sposób domagać się respektowania norm, prawa i wszystkich zobowiązań, które sama Białoruś podpisała i zadeklarowała. W ten sposób postrzegam projekt tej uchwały. Nie jestem członkiem Komisji i chcę powiedzieć, że mój głęboki sprzeciw budzi propozycja, aby Polska była inicjatorem zastosowania sankcji gospodarczych wobec Białorusi. Uderzy to przede wszystkim, tylko i wyłącznie, w społeczeństwo białoruskie. Dotknie też pośrednio przygraniczne regiony w Polsce, najbiedniejsze, w tym ten, który reprezentuję w Sejmie. Uważam, że nie będzie to służyło osiąganiu celów, które sobie stawiamy. Karanie sportowców białoruskich za poczynania prezydenta Łukaszenki byłoby, moim zdaniem, zupełnym nieporozumieniem. Mam pytanie do pana posła Bronisława Komorowskiego: gdyby prezydent Łukaszenko lubił operę, to proponowalibyśmy, aby śpiewaków białoruskich nie wpuszczano do UE? Chcę tylko powiedzieć na zakończenie, że w procesie rodzenia się samostanowienia białoruskiej państwowości sport odgrywa dużą rolę. 8 lat temu, kiedy białoruski sportowiec Szczerba zdobył 5 złotych medali w gimnastyce, w ogóle nie zostało to zauważone. Kiedy Białorusinka wygrała bieg na 100 metrów w Atenach, to odbywało się święto narodowe. Dla mnie jest to wskaźnik pewnych procesów. Bardzo proszę o wycofanie propozycji dotyczącej mniejszości polskiej na Białorusi, w jakimkolwiek kontekście. Łączenie mniejszości białoruskiej w Polsce z tą sprawą będzie w sposób oczywisty szkodliwe. Z żalem muszę powiedzieć, że pani Andżelika Borys w czasie ostatniego pobytu na imprezie o bardzo chwalebnym przesłaniu, szczególnie w czasie napiętych politycznych stosunków, podjęła - niestety - próbę skłócenia mniejszości białoruskiej z większością polską, w sposób niedopuszczalny oskarżając działaczy białoruskich w Polsce o niestworzone rzeczy. Takie spotkania są organizowane od 13 lat na przemian w Grodnie i w Białymstoku przez mniejszości polską i białoruską. Nie chcę mówić o prowokacji dokonanej przez panią Andżelikę Borys, wolę mówić i jej nieobyciu i niezrozumieniu sytuacji. W ostatnich latach państwo białoruskie wykonało w stosunku do polskiej kultury wiele naprawdę pozytywnych gestów. Ogromne kwoty są przeznaczane na różne obchody jubileuszowe, np. mickiewiczowskie, dokonano rekonstrukcji zabytków, np. domu Kościuszki, ogromne są nakłady na wydawnictwa książek dla Polonii, na sferę kultury, np. działające zespoły. Nie powinniśmy o tym zapominać i w miarę możliwości to chronić i zachować. Dopuszczam myśl, że w planach politycznych Łukaszenki jest eskalacja napięć pomiędzy naszymi krajami. Jeśli będziemy postępować w myśl zasady „oko za oko, ząb za ząb”, to będziemy oddalać się od osiągnięcia celów, które zamierzyliśmy. Popieram domaganie się przestrzegania i egzekwowania prawa, proszę jednak Komisje o zwrócenie uwagi na problemy, o których mówiłem. Jeszcze raz apeluję o niełączenie w jakimkolwiek kontekście mniejszości białoruskiej w Polsce z tą sprawą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#RomanGiertych">Nie ma takiego problemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#EugeniuszCzykwin">Przepraszam bardzo. Źle przeczytałem tekst projektu. Jest napisane „przedstawił propozycje zwiększenia pomocy dla mniejszości polskiej na Białorusi”, a ja sądziłem, że dotyczy to mniejszości białoruskiej w Polsce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#TadeuszIwiński">Projekt uchwały został przygotowany ponad 2 miesiące temu. Od tego czasu sytuacja, wbrew naszym oczekiwaniom, uległa dalszemu pogorszeniu. Podzielam zdanie pana posła Marka Jurka. Jutro, na posiedzeniu Komisji Spraw Zagranicznych, powinniśmy całościowo ocenić stosunki polsko-białoruskie. Omawiany projekt dotyczy jedynie fragmentu stosunków dwustronnych tych państw. Trzeba podjąć działania. Żałuję, że na dzisiejszym posiedzeniu nie ma pana posła Franciszka Stefaniuka, który jest szefem podkomisji powołanej przez obie Komisje. Podkomisja odbyła posiedzenia, miała szereg inicjatyw. Część z nich nie powiodła się. Uważam, że Sejm powinien przyjąć projekt uchwały, aczkolwiek odrębną sprawą jest kwestia skuteczności tych działań. Dobrze, że na pierwszy plan wysuwa się współdziałanie w ramach UE. Nie możemy działać samodzielnie, nawet jeśli mamy 418 kilometrów granicy i jesteśmy, obok Litwy, jedynym państwem, które ma w tej sprawie najwięcej do powiedzenia. Zresztą oczekuje się od nas najwięcej, jeśli chodzi o wyjście z tej trudnej sytuacji. Nie jest łatwo odpowiednio zareagować. Uważam, że dwoma filarami projektu uchwały powinna być konieczność dalszej koordynacji działań w ramach UE oraz pomoc dla społeczności polskiej na Białorusi w różnym aspekcie. Nie podoba mi się pkt 2 projektu. Sądzę, że jest to najgorszy wzorzec, który stosowali razem Amerykanie i Rosjanie, jeśli chodzi o Olimpiady w Los Angeles i w Moskwie. Byłoby to źle przyjęte. Kwestia sankcji gospodarczych także jest dyskusyjna. Pkt 5 jest w części nieaktualny. Białoruś jest jedynym państwem naszego kontynentu, które nie należy do Rady Europy. Miało status członka stowarzyszonego. Sam kierowałem naszą delegacją 9 lat temu, kiedy odbywaliśmy rozmowę z prezydentem Łukaszenką. To był ostatni nasz kontakt. Rada Europy stale zajmuje się tym tematem. Przyjęła w tym roku 2 specjalne raporty o braku swobód, środków masowego przekazu oraz o osobach, które zaginęły w ostatnich latach. Do tej grupy należy były minister spraw wewnętrznych. Wiadomo, jaka to jest sytuacja. Ten wątek był poruszany na szczycie Rady Europy w Warszawie. Można zaznaczyć, że powszechnie uznane standardy Rady Europy nie są przestrzegane na Białorusi. Być może należy doprowadzić do tego, aby różne polskie siły polityczne, które współpracują ze swoimi odpowiednikami różnych orientacji na Białorusi, czyli z prawicą i lewicą, udzieliły określonej pomocy. Wszyscy przecież wiemy, że chodzi o przygotowania do przyszłorocznych wyborów prezydenckich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#ElżbietaRadziszewska">Uważam, że komisje powinny jak najszybciej zakończyć prace nad tym projektem uchwały. Nie powinniśmy powoływać podkomisji, ponieważ przedłuży to prace. Jeśli państwo posłowie z Komisji Łączności z Polakami za Granicą lub z Komisji Spraw Zagranicznych mają poprawki do tekstu projektu, to mogliby je złożyć, tak byśmy, po ich uwzględnieniu lub odrzuceniu, pod koniec posiedzenia przyjęli projekt. Sytuacja jest bardzo dynamiczna i dlatego ważne jest jak najszybsze przyjęcie tej uchwały. Słyszeliśmy z porannych doniesień medialnych, że milicja stanęła u drzwi pani Andżeliki Borys i nie weszła do jej domu tylko dlatego, że zagroziła ona poinformowaniem polskich mediów. Polski parlament powinien jak najszybciej zabrać głos w tej sprawie. Mój sprzeciw budzą słowa panów posłów Tadeusza Iwińskiego oraz Eugeniusza Czykwina na temat pkt 2 projektu dotyczącego sportowców. Myślę, że istnieją inne metody, nie tylko polityka wizowa, dzięki którym można będzie nie dopuszczać sportowców białoruskich do udziału w różnych imprezach międzynarodowych. Nie chodzi wcale o karanie poszczególnych osób. Chyba zapomnieliście państwo, jak władze Związku Radzieckiego i NRD traktowały sport i sportowców. To samo dziś robi prezydent Łukaszenko, który przez sport pokazuje siłę Białorusi oraz swoją pozycję. Te działania nie mają nic wspólnego ze sportem, a raczej z zaprezentowaniem pozycji Łukaszenki. Uważam, że pkt 2 powinien zostać w projekcie. Powinniśmy się jednak zastanowić, z kim rozmawiać, wypełniając ten zapis, nie tylko w strukturach europejskich, ale być może także z przedstawicielami związków zawodowych, by rzeczywiście sportowców białoruskich pozbawić możliwości udziału w międzynarodowych imprezach sportowych, przynajmniej na terenie Europy. Byłby to sygnał, że sportowcy, którzy są szyldem reżimu Łukaszenki, nie są mile widziani na imprezach międzynarodowych. Myślę, że to przesłanie powinno być jasne. Proszę, abyśmy dążyli do jak najszybszego kompromisu, ponieważ omawiany dziś projekt został złożony już kilka tygodni temu i dobrze byłoby, aby przed zakończeniem tej kadencji Sejmu został przyjęty. Niekoniecznie hołdując zasadzie „oko za oko, ząb za ząb”, należy jednak wyrazić twarde stanowisko wobec reżimu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#MarianCuryło">Obawiam się, czy przyjęcie uchwały Sejmu nie spowoduje odwrotnego od oczekiwanego skutku, czy znów nie zostanie to odczytane jako mieszanie się Polski w sprawy sąsiada, za którym stoi ogromna siła militarna, jaką jest Rosja. Czy nie doszło do jakiejś manipulacji mniejszością polską mieszkającą na Białorusi, gdyż media co i raz donoszą, że mniejszość ta jest bardzo mocno wewnętrznie skłócona. Czy wzięliśmy pod uwagę wszystkie za i przeciw, czy nie świadczy to o tym, że jesteśmy w jakiś sposób manipulowani? Ciągle narzekamy na Łukaszenkę, a państwa zachodnie rozwijają handel z Białorusią, zabierają nasze rynki zbytu. Przyjęcie omawianego projektu uchwały naraża nas na utratę rynków zbytu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#RomanGiertych">Czy ktoś z państwa posłów chce złożyć wniosek o odrzucenie projektu uchwały w pierwszym czytaniu? Nie widzę zgłoszeń. Przechodzimy do procedowania. Czy ktoś z państwa posłów ma uwagi do tytułu projektu uchwały?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#TadeuszSamborski">Proponuję dodać po słowie „sprawie” słowo „obrony”. Obecny zapis, czyli „Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia … 2005 r. w sprawie praw polskiej mniejszości narodowej na Białorusi” sugeruje, że mówimy o nowych prawach mniejszości, jakbyśmy je chcieli rozszerzyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#RomanGiertych">Będzie to pierwsza poprawka, którą poddam pod głosowanie pod koniec posiedzenia Komisji. Czy ktoś z państwa posłów ma uwagi do zdania wstępnego projektu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#JanŁopuszański">Zgadzam się z opiniami, które zostały wyrażone, dotyczącymi konieczności przyjęcia dziś projektu uchwały. Nie do końca jednak mam świadomość, jak zostały skwitowane nasze dotychczasowe prace. Nasze Komisje powołały podkomisję, która była w trakcie wypracowywania swojego dokumentu. O ile pamiętam, powstał już konkretny projekt. Nie ma dziś przewodniczącego podkomisji, ale przecież sekretariaty Komisji dysponują treścią projektu i mogą nam ją zaprezentować. Grupa posłów z różnych klubów wypracowała w miarę umiarkowany tekst. Chcę zwrócić uwagę państwu posłom, że omawiany dziś projekt zawiera bardzo wiele pomysłów dotyczących reakcji na obecną sytuację na Białorusi, a musimy pamiętać, że taki sposób niweluje wartość każdej idei. Nie odwołujemy się także do najbardziej podstawowej sprawy, która istnieje w relacjach pomiędzy Polską a Republiką Białorusi, a mianowicie umowy z 1992 r., która wyznacza wzajemne obowiązki wobec siebie tych państw. Bardzo łatwo jest się do tego odwołać. W związku z tym, że na tych elementach oparte były prace podkomisji, która nie jest dziś reprezentowana na sali, proszę o zarządzenie 10 minut przerwy w celu odszukania tekstu projektu, nad którym pracowała podkomisja, i przedstawienie go Komisjom. Mogłoby to rozwiązać wiele problemów, które rodzi omawiany dziś projekt.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#RomanGiertych">Problem polega na tym, że nie było jednolitego tekstu projektu podkomisji. Pracowano nad 2 tekstami autorstwa pana posła Jana Łopuszańskiego oraz pana posła Adama Lipińskiego. Podkomisja nie przedstawiła sprawozdania, więc z formalnoprawnego punktu widzenia nie mamy nad czym dyskutować. Omawiany dziś projekt jest zupełnie inny. Marszałek Sejmu skierował go do rozpatrzenia przez Komisje. Z tego powodu, w trybie natychmiastowym, Komisje zebrały się, aby to omówić. Mówimy jednak o uchwale Sejmu RP, a nie o dezyderacie Komisji. Jeśli ktoś z państwa chce złożyć propozycję przyjęcia dezyderatu Komisji w tej sprawie, to proszę złożyć projekt na piśmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#JanŁopuszański">Jeżeli dostanę teksty projektów rozpatrywanych przez podkomisję, to po kilku minutach będę mógł zgłosić stosowną poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#RomanGiertych">Pan poseł będzie mógł to zrobić w punkcie „sprawy bieżące”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#JanŁopuszański">Chcę zgłosić poprawkę do omawianego dziś projektu uchwały. W drugim czytaniu można zgłaszać poprawki, jednak nagły tryb zwołania posiedzenia Komisji uniemożliwił nam przygotowanie propozycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#RomanGiertych">Jest to związane z zaostrzającą się sytuacją na Białorusi oraz kończącą się kadencją Sejmu. Poprawki można zgłaszać na sali plenarnej w drugim czytaniu. Do jutra zatem można poprawki zaproponować. Czy ktoś z państwa posłów ma uwagi do pierwszego akapitu projektu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#TadeuszSamborski">Akapit zaczyna się od słów: „Sejm RP z oburzeniem obserwuje rozwój sytuacji”. Proponuję, aby zamiast słów „z oburzeniem” zapisać słowa „z uwagą” lub „z głęboką troską”. Jeśli obserwuje się coś z oburzeniem, to nic z tych obserwacji nie wynika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#RomanGiertych">Czy pan poseł chce zgłosić 2 poprawki?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#TadeuszSamborski">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#RomanGiertych">Czy poprawka zawierająca słowa „z uwagą” jest alternatywna wobec poprawki zawierającej słowa „z głęboką troską”?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#TadeuszSamborski">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#RomanGiertych">Podsumuję zatem. Pan poseł Tadeusz Samborski złożył poprawkę polegającą na zamianie słów „z oburzeniem” w zdaniu wstępnym projektu uchwały na słowa „z uwagą” lub, o ile ta poprawka nie zostanie przyjęta, na słowa „z głęboką troską”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#TadeuszSamborski">Kolejna moja poprawka także dotyczy zdania wstępnego projektu. Wydaje mi się, że w oficjalnym wystąpieniu Sejmu RP nie powinniśmy używać sformułowania „łukaszenkowski reżim”. W związku z tym proponuję zapisać zamiast tego „władze państwowe”. Wówczas fragment zdania wstępnego otrzyma następujące brzmienie: „rozwój sytuacji na Białorusi i nagminne naruszenia przez władze państwowe podstawowych standardów prawa międzynarodowego”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#RomanGiertych">Następna poprawka złożona przez pana posła Tadeusza Samborskiego polega na zastąpieniu w zdaniu wstępnym projektu słów „łukaszenkowski reżim” słowami „władze państwowe”. Zostały złożone już 4 poprawki. Przedstawiciel Biura Legislacyjnego chce zgłosić uwagę do tego akapitu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#MarcinMarcinkowski">Pan poseł częściowo uprzedził nasze uwagi, które są czysto stylistyczne. Zdanie wstępne rozpoczyna się od słów „Sejm RP”. Należy zapisać „Sejm Rzeczypospolitej Polskiej”, nie powinno się używać skrótu „RP”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#RomanGiertych">Czy jest sprzeciw wobec potraktowania tej uwagi jako oczywistej, do której nie potrzeba przeprowadzać głosowania? Nie słyszę sprzeciwu. Proszę zmienić w tekście ten zapis na zawierający słowa „Sejm Rzeczypospolitej Polskiej”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#MarcinMarcinkowski">Proponujemy także zamianę słowa „Białorusi” na oficjalną nazwę „Republikę Białorusi”. Sprawdzimy to jeszcze, ale…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#RomanGiertych">Jest to uwaga merytoryczna. Nie przyjmuję jej od przedstawiciela Biura Legislacyjnego. Jeśli ktoś z państwa posłów ją przejmie, to poddam to pod głosowanie. Przedstawiciel Biura Legislacyjnego nie ma możliwości zgłaszania poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#MarcinMarcinkowski">Przedstawię kolejne uwagi. Pan poseł Tadeusz Samborski mówił już o tym, że określenie „łukaszenkowski reżim” jest kolokwialne. Biuro, oczywiście wedle uznania Komisji, wnosi o zmianę na inne określenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#RomanGiertych">Jest to także uwaga merytoryczna. Jeśli zgłoszą ją posłowie, to będziemy nad nią głosować. Ponadto pan poseł Tadeusz Samborski zgłosił już poprawkę w tej sprawie. Czy ktoś z państwa chce zgłosić kolejne poprawki?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#TadeuszIwiński">Mam uwagę językową do zdania wstępnego, kończącego się słowami: „w tym i prawo do zgromadzeń i stowarzyszania się”. Jest to oczywisty błąd. Należy wykreślić pierwsze „i” oraz zamienić słowo „prawo” na „prawa”, aby pozostał zapis „w tym prawa do zgromadzeń i stowarzyszania się”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#RomanGiertych">Jest to oczywista uwaga. Przyjmujemy ją bez głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#TadeuszIwiński">Proponuję także zmodyfikować poprawkę pana posła Tadeusza Samborskiego. Słowa „łukaszenkowski reżim” są niewłaściwe. Uważam jednak, że zapis „władze państwowe” również nie jest najlepszy i proponuję zapisać „tamtejsze władze”. Przecież naruszają prawo, ale także władze samorządowe oraz inne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#RomanGiertych">Czy pan poseł Tadeusz Samborski zgadza się na taką modyfikację swojej poprawki?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#TadeuszSamborski">Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#RomanGiertych">Proszę o zgłaszanie następnych poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#TadeuszIwiński">Drugie zdanie części wstępnej zaczyna się od słów „Obecny atak”. Nie jest to przecież prawda, ponieważ zła sytuacja trwa już bardzo długo. Proponuję zapisać „Trwający od dłuższego czasu atak”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#RomanGiertych">Poprawka nr 5, zgłoszona przez pana posła Tadeusza Iwińskiego, polega na zastąpieniu słów „Obecny atak” w drugim zdaniu części wstępnej słowami „Trwający od dłuższego czasu atak”. Czy ktoś chce zgłosić inne poprawki?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#TadeuszIwiński">W drugim zdaniu części wstępnej proponuję zamiast słów „walki Łukaszenki” zapisać „walki reżimu prezydenta Łukaszenki”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#RomanGiertych">Poprawka nr 6, także zgłoszona przez pana posła Tadeusza Iwińskiego, polega na zmianie słów „walki Łukaszenki” w drugim zdaniu części wstępnej na słowa „walki reżimu prezydenta Łukaszenki”. Nie słyszę innych uwag do części wstępnej. Czy mają państwo uwagi do zdania poprzedzającego 7 punktów?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#MarcinMarcinkowski">Proponujemy zamienić słowa „do rządu” słowami „do Rady Ministrów”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#RomanGiertych">Czy ktoś z państwa posłów jest przeciwny przyjęciu tej propozycji? Sprzeciwu nie słyszę. Stwierdzam, że Komisje dokonały zamiany słów „do rządu” na słowa „do Rady Ministrów”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#TadeuszSamborski">Zdanie to rozpoczyna się od słów „W obliczu narastającej fali represji”. Myślę, że lepsze byłoby inne słowo niż „represje”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#RomanGiertych">Proszę przedstawić konkretną propozycję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#TadeuszSamborski">Nie mam jeszcze przygotowanej poprawki. Chodzi mi o to, że represje są inaczej traktowane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#RomanGiertych">Co pan poseł proponuje? Przepraszam, że prowadzę posiedzenie w tak zdyscyplinowanej formule, ale pozostało nam 13 minut do rozpoczęcia głosowań na posiedzeniu plenarnym Sejmu, więc proszę się nie dziwić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#TadeuszSamborski">Zastanawiam się nad słowem „nieporozumienia”, ale jest to chyba za słabe określenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#RomanGiertych">Proszę się zastanowić i zgłosić poprawkę w drugim czytaniu. Przechodzimy do rozpatrywania pkt 1 projektu. Kto z państwa ma uwagi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#TadeuszIwiński">Uważam, że należy zmienić kolejność punktów. Moim zdaniem najważniejszym punktem, który powinien znaleźć się na pierwszym miejscu, jest dotychczasowy pkt 6, brzmiący: „przedstawił propozycje zwiększenia pomocy dla mniejszości polskiej na Białorusi”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#RomanGiertych">Kolejna poprawka polega na zamianie kolejności punktów, tak by pkt 6 został zapisany jako pkt 1. Czy są inne uwagi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#AntoniMacierewicz">Proponuję, aby w dotychczasowym pkt 1, w nawiasie, skreślić słowa „w tym i w ostateczności sankcje gospodarcze oraz pomoc dla opozycji”, tak by otrzymał on brzmienie: „katalog ten powinien - w zależności od rozwoju sytuacji - zawierać środki nacisku politycznego”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#RomanGiertych">Zanotowałem poprawkę nr 8, zgłoszoną przez pana posła Antoniego Macierewicza. Proszę o zgłaszanie kolejnych poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#MarekJurek">Proponuję, aby w pkt 1 skreślić słowa „w ramach Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa UE”, ponieważ postulowanie, by Unia wypracowała katalog wspólnych działań, obejmuje wspólne prace. Jest to wprowadzanie pojęcia dokumentów jeszcze nieratyfikowanych, nad którymi wciąż trwają dyskusje. Zamiast nawiasu proponuję, aby 2 zdanie w tym punkcie brzmiało: „Katalog ten powinien zawierać sankcje polityczne skierowane przeciw przedstawicielom i strukturom władzy reżimu Łukaszenki oraz pomoc dla opozycji, niezależnych mediów oraz instytucji społeczeństwa cywilnego”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#RomanGiertych">Jest to dość długa propozycja. Poproszę o złożenie jej na piśmie. Zauważyłem, że 2 razy występuje słowo „oraz”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#MarekJurek">Za chwilę złożę propozycję na piśmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#AntoniMacierewicz">Zgadzam się z tą poprawką, ponieważ zawiera ona zgłoszoną przeze mnie przed chwilą propozycję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#RomanGiertych">Wykreślamy zatem poprawkę nr 8, a ten numer otrzyma poprawka zgłoszona przez pana posła Marka Jurka. Czy są inne uwagi do pkt 1 projektu? Nie widzę zgłoszeń. Czy mają państwo uwagi do pkt 2?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#MarekJurek">Proponuję wykreślić pkt 2. Zastanówmy się nad tym spokojnie. W NRD, którego przykład podawał pan poseł Bronisław Komorowski, sport był czynnikiem utrwalania podziału Niemiec. Tak naprawdę na Białorusi, jak we wszystkich krajach uwolnionych ze Związku Radzieckiego, sport jest czynnikiem odrębności narodowej. Sport w reżimach totalitarnych czy paratotalitarnych spełnia funkcje nacjonalistycznej propagandy oraz dumy narodowej. Uważam jednak, że przyjęcie pkt 2 jest nie na miejscu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#BronisławKomorowski">Tryb naszej pracy nie pozostawia czasu na żadną dyskusję w kwestiach szczegółowych. Wracając do kwestii sportu, proszę mi uwierzyć, że jest to jedyne narzędzie uderzenia w Łukaszenkę. Jeżeli chcą państwo posłowie zrezygnować jeszcze z sankcji gospodarczych, to reszta nic nie będzie znaczyła. Proszę uwierzyć, że w kontaktach zagranicznych, z politykami świata zachodniego, z politykami Stanów Zjednoczonych, właśnie ten punkt budzi poważne zainteresowanie. Może nie będzie to kwestia miesięcy, ale dojdzie w końcu do zakazu uczestnictwa w rozgrywkach na Białorusi sportowców z niektórych krajów demokratycznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#RomanGiertych">Dobrze, poprawka nr 9 została zgłoszona i polega na wykreśleniu pkt 2. Czy są uwagi do pkt 3? Nie widzę zgłoszeń. Czy mają państwo uwagi do pkt 4?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#JerzySzteliganiez">Proponuję wykreślenie słów „oraz ewentualnie ich rodziny”.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#JerzySzteliganiez">Zatem poprawka nr 10 to propozycja wykreślenia słów „oraz ewentualnie ich rodziny” w pkt 4 projektu. Czy są uwagi do punktu 5? Nie widzę zgłoszeń. W tym punkcie skreślamy tylko powtarzające się słowo „Rady”. Jest to poprawka redakcyjna niewymagająca głosowania. Do pkt 6 została wniesiona poprawka nr 7. Czy są inne uwagi do tego punktu? Nie widzę zgłoszeń. Czy chcą państwo posłowie zgłosić poprawki do pkt 7?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#MarekJurek">Proponuję nowe brzmienie tego punktu: „poinformował opinię publiczną o stanie przygotowań do uruchomienia w Polsce oraz we współpracy w ramach Unii Europejskiej i z państwami naszego regionu wolnej telewizji białoruskiej i wolnego radia białoruskiego”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#TadeuszSamborski">Mam wątpliwość co do rozszerzenia tego punktu o telewizję. Słyszałem o planach organizacji radia białoruskiego, ale nie o telewizji. Nie było takiego zamiaru w żadnym programie rządowym, Ministerstwa Spraw Zagranicznych ani żadnych organizacji społecznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#RomanGiertych">Pan poseł zagłosuje przeciw tej poprawce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#BronisławKomorowski">Nie można wymieniać Unii Europejskiej i innych krajów naszego regionu, nie wymieniając Stanów Zjednoczonych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#JanŁopuszański">Chcę zgłosić propozycję nowej wersji tekstu projektu uchwały w sprawie praw polskiej mniejszości narodowej na Białorusi. Oto jej treść: „Sejm Rzeczypospolitej Polskiej z oburzeniem obserwuje rozwój sytuacji na Białorusi i nagminne naruszenia przez Republikę Białoruś podstawowych standardów prawa międzynarodowego, w tym prawa do zgromadzeń i stowarzyszania się. Unieważnienie VI Zjazdu Związku Polaków na Białorusi przez władze Republiki Białoruś i uznanie demokratycznie wybranych władz związku za nielegalne oraz zastraszanie i nękanie przez organy bezpieczeństwa i prokuraturę działaczy mniejszości polskiej na Białorusi świadczy, że władze Republiki Białoruś naruszają prawa mniejszości polskiej. Wobec tych faktów Sejm Rzeczypospolitej Polskiej przypomina, że Wysokie Strony Traktatu, zawartego pomiędzy Rzeczpospolitą Polską a Republiką Białoruś o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy z 23 czerwca 1992 r., zobowiązały się do respektowania międzynarodowych zasad i standardów dotyczących ochrony praw mniejszości narodowych, w szczególności zawartych w międzynarodowych paktach praw człowieka, Akcie końcowym Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, Dokumencie Spotkania Kopenhaskiego w sprawie ludzkiego wymiaru KBWE oraz Paryskiej Karcie dla Nowej Europy. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej oczekuje, że Republika Białoruś wykona swoje zobowiązania wynikające z przyjętego przez nią Traktatu”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#RomanGiertych">Będzie to poprawka nr 12 i zostanie poddana pod głosowanie jako pierwsza, ze względu na to, że jest najdalej idąca. Przystępujemy do głosowania nad poprawką nr 12, autorstwa pana posła Jana Łopuszańskiego, stanowiącą nową treść uchwały w sprawie praw polskiej mniejszości narodowej na Białorusi. Kto jest za przyjęciem poprawki nr 12? Stwierdzam, że 16 głosami, przy 5 przeciwnych i 3 wstrzymujących się, Komisja przyjęła poprawkę nr 12. Czy ktoś z państwa posłów jest przeciwny, aby sprawozdawcą został pan poseł Jan Łopuszański? Sprzeciwu nie słyszę. Stwierdzam, że sprawozdawcą został wybrany pan poseł Jan Łopuszański. Zamykam posiedzenie Komisji.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>