text_structure.xml
10.6 KB
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#RyszardUlicki">Otwieram posiedzenie Komisji do Spraw Kontroli Państwowej, na którym witam przedstawicieli Najwyższej Izby Kontroli z wiceprezesem Krzysztofem Szwedowskim oraz państwa posłów. Mamy dziś w porządku dwa punkty, z których pierwszy poświęcony jest rozpatrzeniu odpowiedzi prezesa NIK na nasz dezyderat nr 7 w sprawie wniosków antykorupcyjnych Izby, a punkt drugi to, jak zwykle, sprawy różne. W związku z punktem pierwszym oddaję głos reprezentantom NIK.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#KrzysztofSzwedowski">Zgodnie z dezyderatem, 26 listopada bieżącego roku przesłaliśmy na ręce marszałka Sejmu wykaz luk prawnych oraz przepisów, które należałoby zmienić ze względu na możliwość ich dowolnego stosowania w praktyce, co może nadawać im charakter korupcjogenny. Problematyka, o której mowa, była już przedmiotem zainteresowania Komisji z racji rozpatrywania informacji z kwietnia tego roku, dostarczonej przez Izbę pn. „Stan realizacji wniosków antykorupcyjnych NIK”, jak też w kontekście rozważań nad funkcjonowaniem ustawy o zamówieniach publicznych w aspekcie zagrożenia korupcją. Wykaz, który państwo otrzymali, zawiera wnioski de lege ferenda z obszaru, o którym mówimy, sformułowane przez Najwyższą Izbę Kontroli w informacjach o wynikach kontroli przeprowadzonych w latach 1996–2002, przy czym są to wnioski nie zrealizowane. Dotyczą one zarówno aktów prawnych rangi ustawowej, jak i aktów wykonawczych. Myślę, że dla pełniejszego obrazu oraz w celu lepszego zrozumienia tych wniosków należy przypomnieć sformułowane już we wcześniejszych dokumentach dotyczących zagrożenia korupcją mechanizmy korupcjogenne, które Izba zidentyfikowała w czasie swej działalności kontrolnej. Jest ich dziewięć, a należy do nich przede wszystkim nadmiar kompetencji w rękach jednego urzędnika, czyli niestosowanie w procedurach podejmowania decyzji rozdzielenia czynności pomiędzy różnych urzędników w celu zminimalizowania ryzyka przekupstwa. Mechanizm drugi to nadmierna dowolność w podejmowaniu decyzji, występująca głównie ze względu na często spotykany brak jasnych i przejrzystych kryteriów warunkujących załatwienie sprawy; w takiej sytuacji urzędnicy mogą działać według własnego uznania, a nie według ustalonych reguł. Trzeci mechanizm to lekceważenie dokumentacji i sprawozdań, częste odstępowanie od wypełniania obowiązków sprawozdawczych, częste podejmowanie decyzji bez właściwego uzasadnienia i przy braku kompletnych dokumentów. Czwarty mechanizm to słabość kontroli wewnętrznej, wyrażająca się w organizacyjnej i kadrowej szczupłości jednostek tejże kontroli, jak też jej głównie doraźnym, a nie planowym działaniu. Skutkiem tego jedynie niewielka część decyzji poddawana jest bieżącej kontroli, co powoduje, że istnieje mała szansa ujawnienia decyzji wadliwych. Mechanizm piąty to nierówność w dostępie do informacji, wyrażająca się głównie w tym, że odczuwany jest brak należytej informacji na temat możliwości uzyskania określonych dóbr reglamentowanych lub uznaniowych decyzji adresowanych do podmiotów potencjalnie nimi zainteresowanych, skutkiem czego stają się one dostępne dla wybranych podmiotów, mających tzw. dojścia. Mechanizm szósty polega na braku odpowiedzialności osobistej, co przejawia się m.in. w tym, iż w wewnętrznych przepisach, regulaminach, statutach instytucji publicznych nie zawsze precyzyjnie przypisana jest odpowiedzialność za określone rozstrzygnięcia; występuje też zjawisko „rozmywania się” indywidualnej odpowiedzialności wskutek nadużywania niekiedy formuły kolegialnego podejmowania decyzji. Mechanizm siódmy to niewystarczające rozwiązania o charakterze antykorupcyjnym. Ósmy to nadmierne korzystanie z usług zewnętrznych; administracja publiczna w szerokim zakresie korzysta z zewnętrznych usług doradczych i eksperckich, którymi zastępowane są czynności należące do podstawowych obowiązków jednostek organizacyjnych danej instytucji. Ujawniono zjawisko zlecania na zewnątrz przygotowania projektów aktów prawnych, nawet podmiotom gospodarczym, których akty te dotyczą, co stwarza groźbę niekontrolowanego lobbingu czy wręcz przemycania korzystnych dla nich rozwiązań. Mechanizm dziewiąty z kolei to uchylanie się przed kontrolą państwową, którego w niniejszym gronie nie ma potrzeby charakteryzować, gdyż wielokrotnie dyskutowaliśmy na ten temat.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#KrzysztofSzwedowski">Jedna z grup wniosków stanowiących przedmiot dzisiejszych obrad to wnioski, które wskazują wprost na zjawiska o charakterze korupcjogennym, a grupę drugą stanowią wnioski wskazujące na nieprzejrzystość regulacji prawnej, nieprzejrzystość mającą wpływ na powstawanie mechanizmów korupcjogennych. Zanim przejdę do wskazania konkretnych przykładów, pragnę zaznaczyć, iż w piśmie do marszałka Sejmu określone zostało, które z wniosków zawartych w naszym wykazie przyporządkowujemy do danej kategorii. Dodam też, że podstawowym kryterium przygotowania wykazu były informacje o wynikach kontroli, z których wnioski te pochodzą. Jeśli chodzi o wnioski, które wskazują wprost na zjawiska o charakterze korupcjogennym, to przypomnieć trzeba, że Najwyższa Izba Kontroli występowała na przykład z wnioskiem, by w drodze nowelizacji ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej ustanowiony został zakaz prowadzenia przez pracowników stacji sanitarno-epidemiologicznych działalności gospodarczej zbieżnej z zadaniami stacji, w tym także wykonywania uprawnień rzeczoznawcy do spraw sanitarnych. Stosunkowo świeży przykład wniosku dotyczy zakresu szkolenia i egzaminowania na prawo jazdy. Mowa o wniosku dotyczącym wprowadzenia regulacji zakazującej podejmowania dodatkowej pracy polegającej na sprawowaniu funkcji instruktora czy wręcz egzaminatora przez pracowników zajmujących się nadzorem nad prawidłowością szkolenia i egzaminowania kandydatów na kierowców. Kolejny bardzo charakterystyczny dla tej grupy jest wniosek w zakresie wdrażania projektów racjonalizatorskich. Izba występowała z wnioskiem o wprowadzenie ustawowego zakazu pobierania przez osoby zajmujące stanowiska kierownicze w państwowych podmiotach gospodarczych wynagrodzeń i nagród z tytułu działalności racjonalizatorskiej. Jeśli chodzi o grupę drugą wniosków, czyli wniosków wskazujących na nieprzejrzystość regulacji prawnych mającą wpływ na powstawanie mechanizmów korupcjogennych, to do wniosków najbardziej charakterystycznych należą wnioski dotyczące funkcjonowania agencji i fundacji państwowych. NIK postulowała, aby jednoznacznie, w sposób nie budzący najmniejszych wątpliwości określić zasady inwestowania np. funduszy celowych i środków agencji w akcje i udziały przedsiębiorców, jak też przyjąć cały szereg innych regulacji dotyczących działalności agencji i fundacji, w tym m.in. gospodarowania wolnymi środkami, znajdującymi się w dyspozycji funduszy celowych i agencji. Przedstawiłem jedynie zarys charakterystycznych wniosków, których jest bardzo wiele, a przy każdym z nich powołaliśmy się na informację z kontroli z pełną jej identyfikacją. Jeśli uznają państwo, że powinny zostać przez nas przedstawione dokładniejsze informacje na dany temat, uczynimy to, choć być może nie „od ręki”. Jestem natomiast winien jeszcze państwu informację, że trwa właśnie posiedzenie Kolegium Najwyższej Izby Kontroli, podczas którego podjęto uchwałę o wystąpieniu do Sejmu w związku z potrzebą przeprowadzenia zdaniem Izby debaty na temat przeciwdziałania korupcji. Jeśli państwo jako członkowie Komisji do Spraw Kontroli Państwowej będą zainteresowani treścią tej uchwały, to po jej ostatecznym zredagowaniu niezwłocznie ją przekażemy.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#KrzysztofSzwedowski">Podczas dzisiejszego posiedzenia Kolegium omawiany był projekt uchwały, do którego wprowadzono drobne zmiany.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#RyszardUlicki">Czy ktoś państwa posłów chciałby zabrać głos w przedmiotowej sprawie? Nie widzę chętnych. Dziękujemy więc za przedstawioną informację. Naszym zadaniem będzie zagospodarowanie tego bogatego materiału, jaki NIK nam dostarczyła, a rysują się już różne sposoby wykorzystania danych w nim zawartych. W najbliższych godzinach będziemy układać plan pracy na następne półrocze i wstępnie już zastanawialiśmy się nad zamieszczeniem w nim poszczególnych zagadnień. Materiał jest ogromnie obszerny i przekracza moim zdaniem możliwości jednej Komisji, niemniej jednak wnikliwie go przeanalizujemy i dokonamy wyboru tematów. Zaistniała sytuacja skłania mnie do przypuszczenia, że nasza Komisja stanie się w omawianym zakresie „komisją matką” w stosunku do innych komisji sejmowych i postaramy się przekonać je do zgłaszania inicjatyw legislacyjnych, do podjęcia konkretnych prac. Serdecznie dziękuję w imieniu Komisji za dostarczone opracowanie.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#ZdzisławKałamaga">Nie ulega wątpliwości, że ten cenny materiał NIK będzie w pełni spożytkowany wówczas, gdy jako Komisja do Spraw Kontroli Państwowej zyskamy możliwość odbycia spotkania z każdą z poszczególnych Komisji sejmowych, którym przedstawimy problem walki z korupcją w zakresie dotyczącym ich obszaru zainteresowania, a zatem i odpowiedniej części zaprezentowanego opracowania Izby. Trudno bowiem, byśmy odbierali prawo inicjatywy ustawodawczej Komisjom. Gdybyśmy postąpili według mojej propozycji, mogłoby to zaowocować wzrostem zarówno autorytetu Izby, jak i naszej Komisji, jeśli zaproponowalibyśmy konkretne rozwiązania zmierzające w kierunku zmiany aktów prawnych, które zmiany wymagają.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#RyszardUlicki">Oczywiście, rozważymy propozycję przedmówcy. Czy mogę uznać, że Komisja przyjmuje odpowiedź na dezyderat nr 7? Nie ma głosów sprzeciwu, a zatem tak właśnie uznaję. Czy w sprawach różnych ktoś z państwa chciałby zabrać głos? Nie ma zgłoszeń. Serdecznie dziękuję za uczestnictwo w naszych obradach. Zamykam posiedzenie.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>