text_structure.xml
59.2 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#KazimierzSzczygielski">Otwieram posiedzenie Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej z udziałem członków polsko-kanadyjskiej grupy parlamentarnej. Witam panie posłanki i panów posłów. Serdecznie witam ambasadora Kanady w Polsce pana Donalda McLennana. Witam naszych kanadyjskich gości z wiceprezydentem rządowej agencji ds. mieszkalnictwa panem Claude Poirier-Defoy. Rolę tę spełnia Kanadyjska Korporacja Hipoteki i Mieszkalnictwa. Witam przedstawicieli Kanadyjsko-Polskiego Porozumienia w dziedzinie budownictwa mieszkaniowego.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#KazimierzSzczygielski">Do dzisiejszego spotkania z naszą komisją doszło dzięki inicjatywie i energii pana posła Longina Pastusiaka, któremu wyrażam z tej okazji podziękowanie. Poproszę pana posła Longina Pastusiaka o współprzewodniczenie dzisiejszym obradom. Chcę tylko państwa poinformować, a w szczególności pana ambasadora i pozostałych naszych kanadyjskich gości, że równolegle z naszym odbywają się posiedzenia innych komisji sejmowych, w tym Komisji Finansów Publicznych, w których biorą także udział posłowie naszej Komisji. Z tego względu mogą wystąpić pewne zakłócenia w naszych obradach, za co z góry przepraszam naszych gości. Na zakończenie krótkiego wprowadzenia chciałbym powitać przedstawicieli rządu i innych zaproszonych gości.</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#LonginPastusiak">Dziękuję bardzo panu przewodniczącemu Kazimierzowi Szczygielskiemu za miłe słowa i otwarcie dzisiejszego, ważnego spotkania. Chciałbym państwu zaproponować porządek dzienny spotkania, który przewiduje trzy punkty. Proponuję, abyśmy na początek wysłuchali wystąpienia pana ambasadora, a następnie pani Mietki Zięby, która przedstawi ogólne zasady porozumienia między Polską a Kanadą w dziedzinie budownictwa mieszkaniowego. Następnie pan Claude Poirier-Defoy reprezentujący kierownictwo kanadyjskiej Korporacji Hipoteki i Mieszkalnictwa, przedstawi kanadyjski system finansowania mieszkalnictwa w Kanadzie. W końcowej części przewidujemy zapytania i dyskusję.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#LonginPastusiak">Kiedy pan przewodniczący Kazimierz Szczygielski mówił o możliwości zakłóceń w przebiegu naszego spotkania, zobaczyłem wyraz przerażenia na twarzach niektórych gości. Dlatego chciałbym państwa uspokoić; pan przewodniczący miał na myśli tego rodzaju zakłócenia, że niektórzy posłowie będą wchodzić i wychodzić z sali posiedzenia Komisji. Jest to zjawisko charakterystyczne dla pracy wszystkich parlamentów na świecie w trakcie debaty. Jeśli nie usłyszę gwałtownego sprzeciwu wobec zaproponowanemu porządkowi obrad, to będę uważał, że został przez państwa zaaprobowany. Nie widzę gwałtownego sprzeciwu, wobec tego poproszę panią Mietkę Ziębę o pierwszą prezentację.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#KanadyjskiejKorporacjiHipotekiiMieszkalnictwaMietkaZięba">Jest mi niezmiernie przyjemnie być razem z państwem. Po pierwsze dlatego, że jestem Polką, jak również Kanadyjką. Jest to niesłychanie przyjemna sytuacja być obywatelem dwóch krajów i być odpowiedzialnym za współpracę gospodarcza między Polską a Kanadą i reprezentować Kanadyjską Korporację Hipoteki i Mieszkalnictwa.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#KanadyjskiejKorporacjiHipotekiiMieszkalnictwaMietkaZięba">Zanim rozpocznę swoją krótką prezentację, chciałabym bardzo podziękować panu profesorowi Longinowi Pastusiakowi za zorganizowanie tego spotkania, jak również mojemu nieobecnemu dzisiaj koledze, który reprezentuje Polskę w Montrealu, panu Andrzejowi Kaczmarkowi. Jest on radcą handlowym ambasady polskiej w Kanadzie. W jego osobie Polska ma znakomitego promotora polskich interesów w Kanadzie.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#KanadyjskiejKorporacjiHipotekiiMieszkalnictwaMietkaZięba">Chciałabym także podziękować kanadyjskiej ambasadzie w Warszawie i osobiście panu ambasadorowi, którym jest obecny wśród nasz pan Donald McLennan, oraz pracownikom ambasady za okazaną nam pomoc i ścisłą współpracę. Witam polskich i kanadyjskich kolegów i przyjaciół.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#KanadyjskiejKorporacjiHipotekiiMieszkalnictwaMietkaZięba">Przystępując do prezentacji chciałabym powiedzieć kim jesteśmy. Kanadyjska Korporacja Hipoteki i Mieszkalnictwa jest instytucją powstałą zaraz po II wojnie światowej. Jest to instytucja skarbu państwa. Naszym głównym szefem jest minister federalny. Korporacja zatrudnia około 2,5 tysiąca pracowników. Mamy swoje biura w całej Kanadzie.</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#KanadyjskiejKorporacjiHipotekiiMieszkalnictwaMietkaZięba">Zajmujemy się czteroma głównymi programami: finansowaniem mieszkalnictwa, o czym będzie mówił wiceprezydent Korporacji pan Claude Poirier-Defoy, budownictwem socjalnym czy społecznym, badaniami i transferem technologii oraz promocją za granicą. Ja reprezentuję ten ostatni program Korporacji, o którym powiem tylko kilka zdań, ponieważ więcej na ten temat powie państwu pan Claude Poirier-Defoy.</u>
<u xml:id="u-3.5" who="#KanadyjskiejKorporacjiHipotekiiMieszkalnictwaMietkaZięba">Kanadyjska Korporacja Hipoteki i Mieszkalnictwa została powołana do życie po to, aby przyjść z pomocą w budowie domów żołnierzom powracającym do domu po ostatniej wojnie światowej. Od roku 1954 Korporacja promuje program finansowania mieszkalnictwa, a od 2 lat program współpracy z zagranicą. Korporacja jest największą instytucją w Kanadzie, która prowadzi badania na temat materiałów budowlanych i innych różnych technologii oraz nad efektywnością systemów budownictwa.</u>
<u xml:id="u-3.6" who="#KanadyjskiejKorporacjiHipotekiiMieszkalnictwaMietkaZięba">Sprawami współpracy z zagranicą zajmuje się osobny departament. Jest pięć oddziałów tego departamentu w Kanadzie i każdy z nich zajmuje się wyszukiwaniem partnerów dla towarzystw kanadyjskich i nawiązywaniem kontaktów z różnymi krajami świata.</u>
<u xml:id="u-3.7" who="#KanadyjskiejKorporacjiHipotekiiMieszkalnictwaMietkaZięba">Polska od roku 2000 staje się dla naszej korporacji krajem priorytetowym, stąd nasze wielkie zainteresowanie waszym krajem.</u>
<u xml:id="u-3.8" who="#KanadyjskiejKorporacjiHipotekiiMieszkalnictwaMietkaZięba">Co do tej pory zrobiliśmy i co chcemy zrobić w najbliższych latach w Polsce. Większe zainteresowanie Polską ze strony Korporacji datuje się od ubiegłego roku. Odbyliśmy dwie oficjalne wizyty, aby poznać dziedziny, w których moglibyśmy najlepiej współpracować z polskimi partnerami. Proponujemy podpisanie porozumienia z polskim rządem i jego różnymi agendami na temat trzech programów. Jednym z nich jest finansowanie mieszkalnictwa. Chcemy podzielić się naszym doświadczeniem w dziedzinie ubezpieczenia kredytów budowlanych w Kanadzie.</u>
<u xml:id="u-3.9" who="#KanadyjskiejKorporacjiHipotekiiMieszkalnictwaMietkaZięba">Nasz system ubezpieczeń kredytów jest bardzo unikalny w świecie. System ten ułatwił Kanadyjczykom dostęp do mieszkań, z czego naprawdę jesteśmy dumni. Kanada jest jednym z niewielu krajów na świecie, w którym prawie 2/3 ludności jest właścicielami swoich domów. Wiemy, że w Polsce trwa obecnie dyskusja na temat możliwości upowszechnienia naszego systemu.</u>
<u xml:id="u-3.10" who="#KanadyjskiejKorporacjiHipotekiiMieszkalnictwaMietkaZięba">Drugą sferą, która jesteśmy bardzo zainteresowani, jeśli chodzi o współpracę z Polską, jest system akredytacji i certyfikacji materiałów budowlanych. Odbyliśmy wiele spotkań z przedstawicielami Instytutu Techniki Budowlanej oraz Polskiego Centrum Badań i Certyfikacji i nadal będziemy te kontakty utrzymywać.</u>
<u xml:id="u-3.11" who="#KanadyjskiejKorporacjiHipotekiiMieszkalnictwaMietkaZięba">Trzecim powodem naszego zainteresowania Polską jest wymiana doświadczeń pomiędzy polskimi instytucjami, które zajmują się tymi samymi problemami, co nasza Korporacja oraz prowadzenie szkolenia. Chociaż nie mamy jeszcze podpisanego porozumienia z polskim rządem, to już realizujemy współpracę z Polską w formie szkolenia inspektorów nadzoru budowlanego z całej Polski.</u>
<u xml:id="u-3.12" who="#KanadyjskiejKorporacjiHipotekiiMieszkalnictwaMietkaZięba">Jest to efekt naszych kontaktów z prezesem Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego, panem Andrzejem Urbanem. Szkolenie odbędzie się w ciągu najbliższych dwóch dni i będzie prowadzone przez dwóch prezenterów, którzy specjalnie w tym celu przyjechali z Kanady.</u>
<u xml:id="u-3.13" who="#KanadyjskiejKorporacjiHipotekiiMieszkalnictwaMietkaZięba">Uważam, że z naszej współpracy mogą być olbrzymie korzyści dla obu krajów - Polski i Kanady. Szczególnie interesujące dla strony polskiej może być wprowadzenie naszego systemu ubezpieczeń kredytów mieszkaniowych. Stworzy to możliwość kupna mieszkania dla przeciętnej polskiej rodziny, a więc dla mniej zarabiających ludzi.</u>
<u xml:id="u-3.14" who="#KanadyjskiejKorporacjiHipotekiiMieszkalnictwaMietkaZięba">Mamy olbrzymie doświadczenie w zakresie budowy i eksploatacji budynków wzniesionych w różnych systemach i technologiach. Wiemy, że w Polsce są ogromne potrzeby w zakresie mieszkań, słyszeliśmy o liczbie półtora miliona rodzin. Dlatego możecie skorzystać z naszych dobrych doświadczeń. Wiadomo, że nie sprowadzimy z Kanady materiałów budowlanych, bo koszty transportu byłyby ogromne i nie miałoby to żadnego sensu ekonomicznego. Ale macie przecież własne materiały i własne firmy budowlane. Rozwój budownictwa na dużą skalę stworzyłby możliwość rozwiązania problemu bezrobocia w wielu regionach Polski. Moglibyście skorzystać z naszych doświadczeń w dziedzinie systemów budowlanych. Jesteśmy otwarci na wasze problemy. Przyjechaliśmy do Polski, aby powiedzieć wam o naszych możliwościach i doświadczeniach i o tym, co możemy wam zaoferować i czego możemy od was się nauczyć. Bo uważamy, że współpraca będzie korzystna dla obu stron.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#KazimierzSzczygielski">Dziękuję bardzo za wprowadzenie w główny temat naszego spotkania, który przedstawi już pan Claude Poirier-Defoy, wiceprezydent Korporacji.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#ClaudePoirierDefoy">Zacznę od podziękowania polskim parlamentarzystom, którzy zechcieli poświęcić nam swój czas. Dziękuję za możliwość wystąpienia na forum komisji sejmowej. Mimo że nie znam języka polskiego, zorientowałem się z grubsza o czym mówiła moja poprzedniczka.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#ClaudePoirierDefoy">Chciałem zaprezentować państwu w ciągu 15–20 minut kilka spraw, które uznałem za interesujące. Powiem jak wygląda rynek mieszkalnictwa w Kanadzie, finansowanie budownictwa mieszkaniowego, a w szczególności finansowanie poprzez hipotekę. Przedstawię także konkretne rozwiązania, jakie oferuje nasza instytucja, czyli Korporacja Hipoteki i Mieszkalnictwa.</u>
<u xml:id="u-5.2" who="#ClaudePoirierDefoy">Dysponujecie państwo zestawem foliogramów, które ja przedstawię po angielsku, przy czym mogą być one zaprezentowane w nieco innej kolejności, niż to zostało przedstawione w przedłożonych państwu materiałach. Nie będę się rozwodził na temat ogólnych informacji o Kanadyjskiej Korporacji Hipoteki i Mieszkalnictwa, w skrócie CMHC, ponieważ to już uczyniła moja poprzedniczka. Powiem tylko, że jesteśmy dwunastą co do wielkości instytucją finansową w Kanadzie, dysponującą kapitałem około 12 mld dolarów. Jesteśmy rządową agencją ds. mieszkalnictwa i spółką skarbu państwa z ponad 50-letnim doświadczeniem. Po to, aby mieć orientację w problematyce budownictwa i mieszkalnictwa kanadyjskiego, warto zdać sobie sprawę z niektórych liczb, które przedstawiam. W ostatnich latach sytuacja uległa bardzo istotnym zmianom, głównie dzięki rozwiązaniom hipotecznym naszej Korporacji.</u>
<u xml:id="u-5.3" who="#ClaudePoirierDefoy">Jesteśmy krajem o ogromnym obszarze i zaludnieniu niewielkim; Kanadę zamieszkuje 30 mln osób, czyli znacznie mniej niż Polskę. Trzeba jednak mieć na uwadze fakt, że ponad 77% ludności mieszka w miastach. Spośród ponad 10 milionów gospodarstw domowych, aż blisko 65% jest właścicielami swoich domów. Mogę państwa zapewnić, że bezpośrednio po II wojnie światowej te proporcje układały się dokładnie odwrotnie, czyli tylko 35% gospodarstw domowych było właścicielami swoich domów.</u>
<u xml:id="u-5.4" who="#ClaudePoirierDefoy">Podobne proporcje utrzymują się w strukturze zasobów mieszkaniowych, gdzie sektor prywatny stanowi 93%, a tylko 7% do sektora publicznego. Przez ten sektor rozumiem państwo na szczeblu federalnym, regionalnym i lokalnym. Zupełnie odmienna sytuacja miała miejsce 40–50 lat temu w Kanadzie.</u>
<u xml:id="u-5.5" who="#ClaudePoirierDefoy">Jeśli chodzi o strukturę architektoniczną zasobów mieszkaniowych w Kanadzie, to osiągnęliśmy sytuację, do której być może zmierza również Polska. Dominuje u nas budownictwo jednorodzinne; 57% zasobów stanowią wolnostojące domy jednorodzinne, a 32% domy wielorodzinne w niskiej zabudowie. Tylko 9% mieszkań mieści się w wysokich blokach, a 2% stanowią domy ruchome.</u>
<u xml:id="u-5.6" who="#ClaudePoirierDefoy">Do tych liczb dodam informację dosyć istotną: aż 82% zasobu mieszkaniowego powstało w Kanadzie po roku 1945. Tak więc jest to głównie nowe budownictwo.</u>
<u xml:id="u-5.7" who="#ClaudePoirierDefoy">Mówiąc o mieszkalnictwie w Kanadzie trzeba podkreślić bardzo silne oddziaływanie budownictwa na gospodarkę kanadyjską. Mówi się u nas, że jeśli jest ruch w mieszkalnictwie, to gospodarka kwitnie.</u>
<u xml:id="u-5.8" who="#ClaudePoirierDefoy">Sektor mieszkaniowy ma w Kanadzie aż 6-procentowy udział w produkcie narodowym brutto. Na 12 miejsc pracy jedno jest bezpośrednio związane z sektorem mieszkaniowym. Znaczny jest także udział budownictwa mieszkaniowego w całości inwestycji; wynosi ponad jedną trzecią. Według posiadanych przez nas informacji w Polsce deficyt mieszkań sięga około półtora miliona. Zważywszy, że około połowy nowych obiektów stanowią budynki mieszkalne, można sobie wyobrazić, jakie to może mieć konsekwencje dla gospodarki polskiej, jak również dla współpracy między naszym krajami.</u>
<u xml:id="u-5.9" who="#ClaudePoirierDefoy">Ogromnie ważna jest także działalność w sferze remontów zasobów mieszkaniowych. Ponad połowę wszystkich wydatków ponoszonych na sferę mieszkaniową stanowią wydatki na cele renowacyjne, czyli na remonty domów i mieszkań. Tak przynajmniej jest u nas w Kanadzie.</u>
<u xml:id="u-5.10" who="#ClaudePoirierDefoy">Doświadczenia naszego kraju wskazują, że aby odnosić sukcesy w budownictwie mieszkaniowym i aby rozwijało się ono pomyślnie, nie potrzeba żadnych cudów. W Kanadzie funkcjonuje ponad 9 tysięcy przedsiębiorstw budowlanych, w większości są to firmy małe, bowiem 75% z nich stawia rocznie nie więcej niż 6 domów mieszkalnych.</u>
<u xml:id="u-5.11" who="#ClaudePoirierDefoy">Kolejna sprawa, na którą chciałbym zwrócić uwagę państwa, to dostępność mieszkań w Kanadzie. Ma to swoje odniesienie do sytuacji w Polsce, gdzie większość rodzin ma stosunkowo niskie dochody osobiste. Dlatego chyba interesujące są dane ilustrujące dostępność mieszkań w Kanadzie, a więc jakie są koszty mieszkania. Osoby wynajmujące mieszkania przeciętnie muszą wydatkować na ten cel 26,3% swoich dochodów osobistych. Są to wydatki na czynsz mieszkaniowy. Natomiast osoby, które dysponują własnymi mieszkaniami czy domami, niezależnie od tego, czy opierają się na kredycie hipotecznym czy nie, ich wydatki na mieszkanie są niższe, bo na poziomie 21,4% dochodów. Jednocześnie aż 75% wszelkich kredytów na budownictwo mieszkaniowe opiera się na kredycie hipotecznym. Dlatego poświęcę więcej uwagi rynkowi kredytów hipotecznych w Kanadzie.</u>
<u xml:id="u-5.12" who="#ClaudePoirierDefoy">W roku 1999 mamy ponad 400 miliardów dolarów zaangażowanych w kredycie hipotecznym i co roku inwestuje się w ten sposób około 100 mld dol. Jakie są źródła pozyskiwania środków na kredyty hipoteczne? Oczywiście, takim źródłem są banki, które pozyskują środki poprzez depozyty i lokaty swoich klientów, które następnie udostępniają w formie kredytu. Za chwilę przekonacie się państwo, jak ważne jest dla banków ubezpieczenie kredytów po to, aby mogły one udostępniać środki pochodzące z depozytów i lokat na udzielanie pożyczek.</u>
<u xml:id="u-5.13" who="#ClaudePoirierDefoy">Ważną role odgrywają także towarzystwa ubezpieczeniowe i fundusze emerytalne, które swoje składki również inwestują, między innymi w fundusze hipoteczne. Będę później jeszcze mówił o hipotecznych papierach wartościowych.</u>
<u xml:id="u-5.14" who="#ClaudePoirierDefoy">Chciałbym państwu w ogromnym skrócie przedstawić kanadyjski system finansowania mieszkań. Nie mamy w Kanadzie odrębnych banków hipotecznych, system jest zintegrowany z rynkiem kapitałowym i innymi instytucjami systemu finansowego Kanady. Można zatem powiedzieć, że dostępność środków i wielkość oprocentowania kredytów, są uzależnione od sytuacji rynkowej. Tak więc ci, którzy zajmują się kredytem hipotecznym, muszą na rynku konkurować z innymi dziedzinami usług finansowych i kredytowaniem konsumpcyjnym i komercyjnym wszelkiego rodzaju.</u>
<u xml:id="u-5.15" who="#ClaudePoirierDefoy">Mimo konkurencji między różnymi działami gospodarki, sytuacja jest ustabilizowana dzięki temu, że rząd federalny mocno się angażuje w pozyskiwanie środków na kredyty hipoteczne. Polityka rządu promuje dostępność i różnorodność oferty na rynku mieszkaniowym. Podstawowym instrumentem, który mamy do dyspozycji dzięki zaangażowaniu rządu federalnego Kanady, jest działanie w kierunku dostępności tego kredytu na takich samych prawach i warunkach w całym kraju.</u>
<u xml:id="u-5.16" who="#ClaudePoirierDefoy">Kilka słów o podstawowych cechach finansowania hipotecznego w Kanadzie. Kredyt hipoteczny wygląda u nas w ten sposób, że jego spłaty rozłożone są w równych ratach miesięcznych, w których oprocentowanie kredytu jest stałe. W kwocie miesięcznej spłacie kredytu zawarty jest element spłaty kapitału i odsetek. Najczęściej jest to zwolnione od podatku. Typowy okres spłaty kredytu wynosi 25 lat, ale jest możliwe jego przedłużenie do 30 lat, a w niektórych przypadkach nawet do 40 lat.</u>
<u xml:id="u-5.17" who="#ClaudePoirierDefoy">Nie należy jednak mylić terminu spłaty kredytu z terminem pozyskania kredytu. Okres spłaty kredytu jest w Kanadzie inny niż w Stanach Zjednoczonych, gdzie najczęściej kredyt jest 30-letni. Oznacza to, że kredytobiorca, który wziął pożyczkę na warunkach zdefiniowanych na jeden rok, może po tym okresie renegocjować warunki, jeżeli sytuacja w gospodarce ulega poprawie i kredytobiorca może uzyskać kredyt na lepszych warunkach. Maksymalna wartość kredytu udzielanego przez bank może sięgać 75% wartości nieruchomości, jeżeli kredyt nie jest ubezpieczony. Jeśli miałaby przekroczyć ten poziom, nadwyżka musi być ubezpieczona.</u>
<u xml:id="u-5.18" who="#ClaudePoirierDefoy">Tak więc kredyty hipoteczne są długoterminowe, zabezpieczone na nieruchomości, i zobowiązaniem kredytobiorcy do spłaty kredytu. Ostatnim elementem kredytu, z którym w niektórych krajach trudno się pogodzić, jest utrata nieruchomości.</u>
<u xml:id="u-5.19" who="#ClaudePoirierDefoy">Jeśli kredytobiorca okaże się niewypłacalny i nie spłaci kredytu, to konsekwencją jest utrata nieruchomości podlegającej egzekucji. Jest to element, o którym warto pamiętać myśląc o prawodawstwie regulującym kredyty hipoteczne. Kredyt musi być zabezpieczony poprzez zastaw na nieruchomości.</u>
<u xml:id="u-5.20" who="#ClaudePoirierDefoy">Jednocześnie trzeba pamiętać o korzyściach wynikających z takiego systemu. System ten bowiem umożliwia osobom i rodzinom o stosunkowo niskich dochodach nabycie mieszkania czy domu przy pierwszym zaangażowaniu tylko 5% wartości nieruchomości bez potrzeby uprzedniego oszczędzania przez wiele lat. Powiem o wymaganiach, które musi spełniać pożyczkobiorca. Nie są to w Kanadzie jakieś szczególne wymagania, spotykamy się z nim również w innych krajach, które stosują podobne systemy. Kredytobiorca musi dysponować stałym źródłem dochodu, jakimś wynagrodzeniem, które otrzymuje regularnie w cyklu tygodniowym czy miesięcznym. Przyjmujemy zasadę, że nie akceptujemy kredytobiorców, którzy na obsługę kredytu musieliby przeznaczać więcej niż 30–32% swojego osobistego dochodu brutto. Osoby te muszą mieć również pozytywną przeszłość kredytów, to znaczy nie może na nich ciążyć jakakolwiek spłata starego kredytu. Ważna jest także wartość nieruchomości, która ma służyć jako zastaw i zabezpieczenie kredytu.</u>
<u xml:id="u-5.21" who="#ClaudePoirierDefoy">Chciałbym państwu przedstawić udział naszej instytucji w proces kredytowania, w jakim momencie włączamy się do tego procesu. Nasza korporacja została upoważniona do administrowania tym, co wynika z ustawy o mieszkalnictwie i ubezpieczeniach hipotecznych w Kanadzie. Ustawa dotycząca bankowości nie pozwala bankom na udzielanie pożyczek powyżej 75% wartości zabezpieczenia, czy zastawu zabezpieczającego kredyt. W związku z tym nadwyżka ponad 75% musi być ubezpieczona albo w sektorze prywatnym albo przez naszą agencję. System, który państwu przedstawiłem, i to jest chyba najważniejsze stwierdzenie, funkcjonuje bez dotacji państwa. Nie obciążamy budżetu państwa żadnymi kosztami, wprost przeciwnie przynosimy zyski.</u>
<u xml:id="u-5.22" who="#ClaudePoirierDefoy">Jak już powiedziała moja przedmówczyni, Korporacja powstała w roku 1946, a zaczęliśmy ubezpieczać kredyty w roku 1954 dysponując kapitałem wielkości 25 mln dol. Obecnie wartość ubezpieczonych przez nas kredytów sięga 240 miliardów dol. Nasz fundusz ubezpieczeniowy jest samofinansujący i w ub. roku mieliśmy nadwyżkę w wysokości 200 miliardów dolarów. A zatem nasza korporacja przynosi zyski, z których rządowi wypłacamy dywidendę.</u>
<u xml:id="u-5.23" who="#ClaudePoirierDefoy">Na czym polega państwowe ubezpieczenie kredytu hipotecznego? Z tego, o czym zaraz powiem, zorientujecie się państwo dlaczego banki w Kanadzie tak lubią ten system, który oferuje nasza Korporacja. System ten daje bankom 100-procentowe zabezpieczenie przed stratami wynikającymi z zaległości w spłacie kredytów z kłopotami z ich spłatą, a nawet z kosztami prawnej obsługi tych problemów. To zabezpieczenie dajemy nie tylko właścicielom nieruchomości, ale także najemcom.</u>
<u xml:id="u-5.24" who="#ClaudePoirierDefoy">Nie będę dłużej się rozwodził nad korzyściami, jakie system przynosi pożyczkobiorcom, ponieważ z tego, co już wcześniej mówiłem powinno jasno wynikać, jak korzystne jest to dla tych, którzy nabywają swój pierwszy dom lub pierwsze mieszkanie. Powiem jedynie, że system nasz daje te same możliwości wejścia w posiadanie mieszkania niezależnie od tego, w jakiej części kraju ma to miejsce. Oczywiste są także korzyści dla kredytodawcy, skoro jego ryzyko jest w pełni zabezpieczone. Pozwala mu to swoją inwestycję obrócić kilkakrotnie w ciągu roku i zarazem zmniejszyć wymogi zabezpieczenia kapitałem własnych. Zgodnie z międzynarodowymi przepisami dotyczącymi bankowości, banki normalnie udzielając kredytów muszą utrzymywać określone, obowiązkowe rezerwy z tego tytułu. Mając nasze gwarancje, a więc gwarancje państwa, są z tego obowiązku zwolnione.</u>
<u xml:id="u-5.25" who="#ClaudePoirierDefoy">Jest to dla banków niezwykle istotne, ponieważ o ile programy zabezpieczone przez państwo są zwolnione z wymogów kapitałowych, to takiego przywileju banki nie mają, jeżeli angażują się w programy przedsięwzięć sektora prywatnego.</u>
<u xml:id="u-5.26" who="#ClaudePoirierDefoy">Chciałbym państwu pokazać na przykładzie, czym różni się struktura kredytu zabezpieczonego przez państwo, od zwykłego kredytu nie ubezpieczonego. Przyjmując wartość nieruchomości za sto, to w przypadku zwykłego kredytu wkład własny musi wynosić 25 tys. zł, a kredytu ubezpieczonego tylko 5 tys. zł. Przynosi to ogromne korzyści młodemu małżeństwu, które może wejść w posiadanie domu czy mieszkania startują na początek z dużo mniejszym własnym wkładem i bez obciążenia swojego dochodu wyższymi spłatami, niż przy normalnym kredycie.</u>
<u xml:id="u-5.27" who="#ClaudePoirierDefoy">Szczegółowe dane, których nie będę już państwu podawał, są specyficzne dla warunków kanadyjskich, dlatego nie będę nimi państwa zanudzał. W przełożeniu na warunki polskie dane te, a więc warunki funkcjonowania pożyczki ubezpieczonej przez państwo, musiałyby ulec zmianie w zależności od tutejszych warunków, a także możliwości państwa.</u>
<u xml:id="u-5.28" who="#ClaudePoirierDefoy">W pewnym skrócie chciałbym państwu uzmysłowić znaczenie naszej działalności, która na przestrzeni ostatnich lat, a dokładnie między rokiem 1987 a 1997, uległa zwielokrotnieniu: z 10 mld dol. do 50 mld dol. Chciałbym także wskazać na istnienie papierów wartościowych zabezpieczonych hipotecznie, które są na rynku kanadyjskim nowością, bowiem funkcjonują od niewielu lat. Spłata zobowiązań wobec inwestora z tytułu posiadania tych papierów jest regularna i terminowa, a ponadto zagwarantowana przez państwo.</u>
<u xml:id="u-5.29" who="#ClaudePoirierDefoy">To mała refleksja z mojej strony: wszystkiego trzeba uczyć się powoli. Nam stworzenie i opanowanie systemu finansowania mieszkalnictwa zajęło ponad 40 lat. Nie da się jednak ukryć, że jest to znakomity system zwiększający dostępność środków i funduszu dla rynku. Pożyczkodawcy uwielbiają ten system, ponieważ umożliwia im natychmiastowe zabezpieczenie swoich kredytów i równocześnie obrót na rynku wtórnym.</u>
<u xml:id="u-5.30" who="#ClaudePoirierDefoy">Powtórzę raz jeszcze, że system opiera się o depozyty klientów w bankach, natomiast hipoteczne papiery wartościowe powiększają pulę dostępnych środków na rynku. Kredytodawcy także bardzo lubią ten system, bowiem umożliwia on wyprowadzenie kredytów z bilansów i traktowanie ich jako pozycje pozabilansowe zmniejszając wymogi kapitałowe, które są im stawiane. Równocześnie system zapewnia równoprawne warunki konkurencji dla dużych i małych kredytodawców, którzy tą drogą mogą pozyskiwać środki.</u>
<u xml:id="u-5.31" who="#ClaudePoirierDefoy">Inwestorom bardzo odpowiada gwarantowanie systemu przez państwo, dzięki czemu wyeliminowane jest ich ryzyko dając im ponadto dostęp do jeszcze jednego instrumentu, który jest bardzo płynnym instrumentem finansowania, bowiem można go w każdej chwili zbyć na rynku.</u>
<u xml:id="u-5.32" who="#ClaudePoirierDefoy">Jeśli chodzi o rozwój rynku papierów hipotecznych w Kanadzie, to znajdujemy się w przededniu wejścia w kolejny etap rozwoju tego rynku. Ma nim być wprowadzenie obligacji hipotecznych.</u>
<u xml:id="u-5.33" who="#ClaudePoirierDefoy">Na koniec swojego wystąpienia, które i tak jest już za długie, chciałbym powiedzieć kilka zdań na temat różnic między systemami hipotecznymi w Kanadzie i w Stanach Zjednoczonych Ameryki. Oba systemy są znakomite, dają równie znakomite efekty, natomiast proces prowadzący do tych efektów jest nieco inny. W Kanadzie mamy pięć wielkich banków i mniejszą liczbę kredytodawców - tych głównych jest kilkaset. Natomiast w Stanach Zjednoczonych liczba tych instytucji jest znacznie większa. Ale główna różnica polega na tym, że kredytodawcom amerykańskim nie przeszkadza udzielanie wieloletnich, na ogół 30-letnich, kredytów, ponieważ odsetki od tych kredytów są potrącane od opodatkowania. Aby jakiś kraj mógł sobie pozwolić na zwolnienie z opodatkowania odsetek bankowych, trzeba być bardzo bogatym krajem. Kanada nie jest aż tak bogatym krajem, aby sobie na to pozwolić.</u>
<u xml:id="u-5.34" who="#ClaudePoirierDefoy">To byłoby wszystko z mojej strony. Dziękując państwu za uwagę chcę państwa zapewnić, że z największą przyjemnością udzielę odpowiedzi na każde zadane pytanie, jeśli takie padną.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#KazimierzSzczygielski">Dziękuję panu prezydentowi za bardzo interesującą prezentację kanadyjskiego systemu hipotecznego. Chciałbym na gorąco podzielić się z państwem jedną refleksją, a następnie zadać dwa pytania. Ponieważ pan ambasador chciał powiedzieć kilka słów od siebie, jemu najpierw, jako gościowi, udzielam głosu. Bardzo proszę Jego Ekscelencję ambasadora Kanady o zabranie głosu.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#DonaldMcLennan">Nie chciałem przeszkodzić panu przewodniczącemu w zainicjowaniu dyskusji i zadaniu pytań, ale pragnę skorzystać z okazji, aby dać wyraz swojej satysfakcji z tego spotkania w Sejmie. O parlamencie myślimy, jak o naszym sąsiedzie, ponieważ budynek ambasady jest blisko położony od siedziby parlamentu polskiego.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#DonaldMcLennan">W Polsce przebywam zaledwie od miesiąca i moja pierwsza wizyta poza terenem ambasady była właśnie w Sejmie. Miałem przyjemność towarzyszyć wiceprzewodniczącemu parlamentu kanadyjskiego, który przebywał w Polsce na zaproszenie pana marszałka Jana Króla. W tym czasie miałem również okazję poznać wielu członków parlamentarnej grupy polsko-kanadyjskiej. Wysoko sobie cenie rolę, jakę ta grupa parlamentarna odgrywa w rozwijaniu stosunków polsko-kanadyjskich.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#DonaldMcLennan">Kanada jest bardzo zainteresowana rozwojem stosunków gospodarczych z Polską. Z satysfakcję możemy stwierdzić, że w ostatnich 5–6 latach obroty handlowe między naszymi krajami uległy podwojeniu. Kanada jest również żywotnie zainteresowana inwestowaniem w Polsce. W ostatnich latach wielkość inwestycji kanadyjskich w Polsce podwoiła się do kwoty 300–400 mln dol.</u>
<u xml:id="u-7.3" who="#DonaldMcLennan">Z satysfakcją mogę stwierdzić, że firmy kanadyjskie są szczególnie aktywne na polskim rynku budownictwa, a zwłaszcza budownictwa mieszkaniowego.</u>
<u xml:id="u-7.4" who="#DonaldMcLennan">Rząd kanadyjski, także poprzez swoję ambasadę w Warszawie i poprzez Korporacje Hipoteki i Mieszkalnictwa, angażuje się we współpracę z polskim mieszkalnictwem i popiera działalność firm kanadyjskich.</u>
<u xml:id="u-7.5" who="#DonaldMcLennan">Chciałem dodać, że Kanada otworzy szansę również dla polskich firm, ponieważ na początku przyszłego roku będzie ogłaszać przetarg na budowę nowego budynku ambasady kanadyjskiej w Warszawie. Nadal jednak pozostaniemy sąsiadami, bowiem nowy budynek ambasady powstanie na tej samej działce w bezpośrednim sąsiedztwie polskiego parlamentu. Dziękuję za udzielenie mi głosu.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#LonginPastusiak">Chciałbym skorzystać z okazji jako przewodniczący polsko-kanadyjskiej grupy parlamentarnej i powitać bardzo serdecznie pana ambasadora Kanady, który od niedawna pełni swoją misję w Polsce. Umówiliśmy się już z panem ambasadorem, że będziemy go gościć w polsko-kanadyjskiej grupie parlamentarnej. Będziemy prosić pana ambasadora o przedstawienia sytuacji w swoim kraju.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#LonginPastusiak">Chciałbym skorzystać z okazji i zachęcić członków sejmowej Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej do udziału w tym spotkaniu. Być może po dzisiejszym posiedzeniu przybędzie nam nowych członków, których serdecznie powitamy w naszej grupie parlamentarnej.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#KazimierzSzczygielski">Dziękuję za zaproszenie. Jeśli pan ambasador mówił o geografii i o położeniu siedziby ambasady, to pragnę zauważyć, że południowa część Kanady leży na szerokości geograficznej Polski. Tak więc mamy także tego rodzaju związek przestrzenny, a to, że dzieli nas Ocean jest tylko drobnym problemem.</u>
<u xml:id="u-9.1" who="#KazimierzSzczygielski">Jeśli państwo pozwolą to podzielę się refleksją, niestety, w tonacji minorowej. Jestem mianowicie zmartwiony wiadomością, że Kanada potrzebowała aż 40 lat na wprowadzenie systemu hipotecznego, co w obecnej sytuacji mieszkalnictwa w Polsce nie jest dobrą prognozą. Do informacji, którą podali referenci strony kanadyjskiej o deficycie półtora miliona mieszkań w Polsce, dodam jeszcze drugą. W Polsce jest obecnie około 800 tysięcy mieszkań wymagających kapitalnego remontu. W świetle doświadczeń kanadyjskich jest to także dla nas ogromny problem. Inaczej mówiąc problemy mieszkaniowe w Polsce są bardzo trudne do rozwiązania.</u>
<u xml:id="u-9.2" who="#KazimierzSzczygielski">Wracając do tematu naszego spotkania chciałbym zadać pytania przedstawicielom strony kanadyjskiej.</u>
<u xml:id="u-9.3" who="#KazimierzSzczygielski">Pytanie pierwsze: czy można uznać, że rząd kanadyjski prowadził politykę zmierzającą w kierunku zwiększenia własności prywatnej w sektorze mieszkaniowym? W zależności bowiem od strategii przyjętej przez władze publiczne kładzie się różne akcenty na różne instrumenty działania.</u>
<u xml:id="u-9.4" who="#KazimierzSzczygielski">Pytanie drugie: czy przejęcie obsługi kredytów hipotecznych przez banki uniwersalne oznacza, że Kanada nie chciała przyjąć wariantu, że tymi kredytami zajmują się banki wyspecjalizowane? Pytam o to, ponieważ w Polsce podejście do tej kwestii jest nieco odmienne.</u>
<u xml:id="u-9.5" who="#KazimierzSzczygielski">Mam jeszcze jedno pytanie. Czy w podanych przez państwa kosztach utrzymania uwzględniony jest również podatek katastralny i czy stanowi on element obciążenia dochodów osobistych obywateli? Dodam, że pytań rodzi się znacznie więcej, a część z nich z pewnością powinna dotyczyć adaptacji systemu kanadyjskiego do warunków polskich. Usiłowałem to sobie uzmysłowić, ale za mało miałem na to czasu, a rzecz wymaga spokojnej analizy. Chodzi przede wszystkim o wzięcie pod uwagę możliwości finansowych państwa, które przecież jest gwarantem stabilności tego systemu hipotecznego.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#ClaudePoirierDefoy">Odniosę się najpierw do uwagi pana przewodniczącego o długim, bo aż 40-letnim okresie wdrażania systemu hipotecznego w Kanadzie. Tyle lat zajęło nam uruchomienie rynku hipotecznych papierów wartościowych w Kanadzie, natomiast system ubezpieczeń kredytów budowlanych, z którym ruszyliśmy w roku 1954, był sukcesem natychmiastowym. Efekty uzyskaliśmy już w pierwszym roku funkcjonowania tego systemu.</u>
<u xml:id="u-10.1" who="#ClaudePoirierDefoy">Jestem już po raz trzeci Polsce. Bardzo starannie analizowaliśmy sytuację mieszkaniową w waszym kraju i chyba nieźle orientujemy się w polskich realiach. Prowadziliśmy zresztą różne badania i analizy podstaw prawnych i finansowych funkcjonowania rynku nieruchomości w Polsce. Dlatego uważam, że można być nastawionym o wiele bardziej optymistycznie do możliwości zaadoptowania systemu ubezpieczeń hipotecznych i systemu kredytowania mieszkalnictwa.</u>
<u xml:id="u-10.2" who="#ClaudePoirierDefoy">Nawiązując do pierwszego pytania dotyczącego struktury własności w mieszkalnictwie chciałbym powiedzieć, że Korporacja jest zarazem państwową agencją do spraw mieszkaniowych. Mamy dwie zasadnicze grupy działania: finansowanie mieszkalnictwa poprzez ubezpieczanie kredytów mieszkaniowych i pomoc w uzyskaniu własnych mieszkań. Zdajemy sobie jednak sprawę z tego, że mimo pomocy w dojściu do własnego mieszkania nie każdego na to jest stać nawet w Kanadzie. Dlatego drugim rodzajem działania Korporacji jest program wspierania najemców mieszkań.</u>
<u xml:id="u-10.3" who="#ClaudePoirierDefoy">W ramach tego programu na przestrzeni ostatnich 50 lat rząd Kanady co roku wydatkował około 2 mld dol. na wsparcie 650 tysięcy rodzin rocznie. Pomimo prowadzenia przez Korporację programu sprzyjania i pomocy rodzinom w dojściu do własnego mieszkania, liczymy się również z potrzebami rodzin mniej zamożnych, które też mają prawo do mieszkania i rozwiązania swoich problemów mieszkaniowych w odpowiedni dla nich sposób.</u>
<u xml:id="u-10.4" who="#ClaudePoirierDefoy">Padło także pytanie dlaczego nie wykształciliśmy odrębnej kategorii banków hipotecznych. Z całym szacunkiem do innych form działania banków chcę stwierdzić, że system odrębnych banków hipotecznych się nie sprawdza. Jeżeli bank może prowadzić równolegle akcję kredytową różnego rodzaju, udzielając nie tylko kredytów hipotecznych, ale także komercyjnych, konsumpcyjnych, na cele inwestycyjne i przemysłowe itd., to ma możliwość minimalizowania ryzyka związanego z różnymi zobowiązaniami.</u>
<u xml:id="u-10.5" who="#ClaudePoirierDefoy">Nie mam upoważnienia, by oceniać państwa doświadczenia, ale wystarczy wziąć przykład rynku bankowego w Wielkiej Brytanii w minionych latach. Sprowadzając to do bardziej zrozumiałego języka i wzorów, które podsuwa mi pan ambasador, muszę stwierdzić, że działanie w ramach banku uniwersalnego umożliwia rozłożenie ryzyka na różne czynniki. Pytał także pan przewodniczący o udział podatku katastralnego w obciążeniu dochodów i w relacji kosztów do dochodów: w Kanadzie podatek katastralny jest wliczony w tę wielkość. Sytuacja w Kanadzie jest podobna jak w innych krajach, prawdopodobnie również i w Polsce, że podatki od nieruchomości są zależne od lokalizacji nieruchomości w takim czy innym mieście czy regionie kraju.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#KazimierzSzczygielski">Jeśli chodzi o działanie banków hipotecznych w Polsce, to system trudno je ocenić, ponieważ system ten dopiero wystartował, podobnie jak system listów zastawnych. Ustawa regulująca te kwestie dopiero weszła w życie.</u>
<u xml:id="u-11.1" who="#KazimierzSzczygielski">Ponadto trzeba państwu wiedzieć, że system podatku katastralnego w rozumieniu kanadyjskim czy amerykańskim, jeszcze nie istnieje. Dopiero przygotowujemy się do wprowadzenia podatku katastralnego. Tyle refleksji z mojej strony. Kto z państwa chciałby zadać pytania naszym kanadyjskim gościom? Oddaję przewodnictwo obradom panu posłowi Longinowi Pastusiakowi.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#AnnaFilek">Czy przy ocenie zdolności kredytowej pożyczkobiorcy wymagane jest i konieczne posiadanie przez niego majątku? Pan prezydent Korporacji wymienił kilka warunków, które musi spełnić pożyczkobiorca. Czy musi je wszystkie spełniać na raz, czy też niektóre z nich i czy musi posiadać jakikolwiek majątek dla zabezpieczenia kredytów?</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#ClaudePoirierDefoy">System hipoteczny w Kanadzie, podobnie jak w innych krajach, działa podobnie. Istnieją dwa zasadnicze składniki, które są wymagane od pożyczkobiorcy. Pierwszym jest odpowiedni poziom dochodów oraz czysta karta kredytowa, to znaczy, że nie ciążą na nich żadne niespłacone pożyczki. Drugim czynnikiem jest odpowiednia wartość nieruchomości, na którą jest brany kredyt i która stanowić będzie zabezpieczenie czy zastaw dla kredytodawcy oraz dla poręczającego kredyt.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#ClaudePoirierDefoy">Nasz system jest nastawiony na umożliwienie kupna mieszkania czy domu osobom o stosunkowo niskim dochodzie. Poręcznie czy ubezpieczenie kredytu, jakie daje nasza Korporacja, nie jest potrzebne osobom zamożnym, które stać na wyłożenie z góry 25% własnych środków lub kupić dom czy mieszkanie od razu za gotówkę.</u>
<u xml:id="u-13.2" who="#ClaudePoirierDefoy">Dzięki naszym poręczeniom osobom nie dysponującym własnymi środkami wystarczy na początek jedynie 5% wkładu, co daje ludziom od razu dostęp do własnego mieszkania. Spłata kredytu następuje w dłuższym okresie czasu. System ten, jak już mówiłem, różni się od wielu innych systemów, w których ludzie muszą latami oszczędzać nawet na pierwszy wkład.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#StanisławMirecki">Oprócz tego, że reprezentuję stowarzyszenie, jestem również przedsiębiorcą budowlanym. Nasze stowarzyszenie jest organizacją, która jest chyba najliczniejsza w Polsce, bowiem zrzesza ponad 1000 członków - budowniczych domów. Jesteśmy ze zrozumiałych względów zainteresowani systemem, który państwo przedstawiliście, w sposób zresztą znakomity.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#StanisławMirecki">Pytanie moje jest następujące: czy państwo próbowali przygotowywać jakąś symulację waszego systemu do warunków polskich? Czy jest jakaś szansa na to, aby odpowiedzieć już dzisiaj, czy taki kredyt ma szansę zaistnieć w Polsce w naszych konkretnych warunkach ekonomicznych i społecznych? Chodzi nie tylko o ogólną sytuację kraju, ale sytuacje poszczególnych grup społecznych, do których przede wszystkim ten kredyt jest kierowany.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#ClaudePoirierDefoy">Odpowiem na to pytanie przykładem. Od dawna analizujemy sytuację w Polsce i możliwości adaptacji systemu kredytu hipotecznego w waszym kraju. Jako argument przemawiający za tym, że jest to możliwe w polskich realiach, powiem, że grupa naszych ekspertów pracuje obecnie w Palestynie nad powołaniem takiej instytucji poręczeń kredytu hipotecznego dla budownictwa palestyńskiego na zachodnim brzegu Jordanu. Są do tego potrzebne odpowiednie ramy instytucjonalne, prawne, organizacyjne i finansowe, ale przede wszystkim potrzebna jest wola polityczna wprowadzenia systemu poręczeń kredytów hipotecznych. Do tego niezbędny jest udział banków. Dlatego im bardziej sprywatyzowany jest system bankowy, tym większe możliwości jego „wejścia” w kredyty hipoteczne.</u>
<u xml:id="u-15.1" who="#ClaudePoirierDefoy">Myśmy w Kanadzie zastosowali system z udziałem państwa, który może być także zastosowany w innych krajach.</u>
<u xml:id="u-15.2" who="#ClaudePoirierDefoy">Dzięki pomocy naszej ambasady w Polsce, także raportów ekspertów amerykańskich mamy wrażenie, że orientujemy się nieźle w polskich realiach i wiemy, na jakim etapie są prace legislacyjne, jak wygląda ustawodawstwo pracy, system ubezpieczeń itd. Wydaje nam się, że obecnie wszystko zależy od decyzji parlamentu. Pan ambasador podpowiada mi, że podstawowe elementy konieczne jako ramy dla systemu kredytów hipotecznych, w Polsce już istnieją i pozostało jeszcze podjąć odpowiednie decyzje i działać.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#KazimierzSzczygielski">Czy są inne pytania ze strony państwa?</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#ZbigniewBondarczuk">Zebrało mi się wiele pytań, więc zacznę od trzech pierwszych.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#ZbigniewBondarczuk">Czy skarb państwa jest jedynym udziałowcem spółki, a jeśli nie, to jaka jest struktura własnościowa?</u>
<u xml:id="u-17.2" who="#ZbigniewBondarczuk">Pytanie drugie: jak państwo radziliście sobie w okresach załamań i kryzysów gospodarki i dlaczego nie zbankrutowaliście?</u>
<u xml:id="u-17.3" who="#ZbigniewBondarczuk">I pytanie trzecie: dlaczego w Kanadzie tak drogo kosztuje remont mieszkania czy budynku? Według podanych przez państwa danych dokonałem wyliczenia, z którego wynika, że remont mieszkania kosztuje 82% kosztów budowy nowego mieszkania.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#ClaudePoirierDefoy">Zacznę od pierwszego pytania. Jesteśmy wyłącznie własnością państwa, podlegamy jednemu ministrowi i nasz wyłączny właściciel jest z nas bardzo zadowolony, ponieważ przynosimy mu rocznie zysk wahający się od 50 do 100 mln dol.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#ClaudePoirierDefoy">Drugie pytanie jest bardzo celne. To prawda, że również w Kanadzie przeżywaliśmy różne kryzysy. To, że nie załamaliśmy się i nie zbankrutowaliśmy, zawdzięczamy temu, że te kryzysy występowały w różnych dziedzinach i w różnych częściach Kanady. Nasza działalność opiera się o bardzo wiele elementów. Dlatego kiedy był kryzys paliwowy, to połowa naszego zaangażowania w mieście Calgary, które żyje z przemysłu naftowego, poszła na straty. Szły one w setki milionów dolarów. Musieliśmy je pokrywać zyskami z innych prowincji. Na przykład w tym samym czasie w Montrealu rynek przeżywał okres rozkwitu i zarobiliśmy na nim setki milionów dolarów. Takie zróżnicowanie ryzyka daje nam zaangażowanie w różne dziedziny działalności w różnych częściach Kanady.</u>
<u xml:id="u-18.2" who="#ClaudePoirierDefoy">Odpowiem na kolejne pana pytanie, które dotyczyło wysokich kosztów remontów w Kanadzie. To jakieś nieporozumienie. Remonty istotnie stanowią znaczną część naszego rynku budowlanego. Co prawda nasze zasoby mieszkaniowe są dosyć młode, większość z nich powstała w ostatnich 50 latach, ale jednak się starzeją i wymagają renowacji bądź modernizacji.</u>
<u xml:id="u-18.3" who="#ClaudePoirierDefoy">Z posiadanych przez nas danych wynika, że jednak taniej jest remontować i modernizować domy czy mieszkania, niż budować nowe. Jednym z najpopularniejszych w ostatnich latach programów rządowych jest program wspierania remontów mieszkań. Rząd angażuje w niego od kilku lat 100 mln dol. rocznie. Program ten spotkał się z bardzo dobrym przyjęciem zainteresowanych obywateli. Jest on jednym z pupilków naszych polityków, ponieważ daje im popularność wśród wyborców. W związku z tym co roku zwiększa się środki na ten program.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#KazimierzSzczygielski">Ponieważ musimy trochę zdyscyplinować nasze obrady, chciałbym się zorientować, kto jeszcze z państwa chciałby zadać pytanie. Proszę o syntetyczne pytania.</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#LucynaMaksymiuk">Nasz bank współpracuje z firmami kanadyjskimi, dlatego chciałabym krótko podzielić się naszymi doświadczeniami, a także zadać pytania.</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#LucynaMaksymiuk">Procedury przyznawania kredytów hipotecznych są dosyć skomplikowane. Chciałabym dowiedzieć się, w którym momencie jest przyznawany kredyt? Czy w momencie, kiedy mieszkanie jest już wybudowane przez developera, czy tak jak dzieje się w Polsce, że trzeba wnieść przedpłaty. Stanowi to dla kredytobiorcy duży kłopot.</u>
<u xml:id="u-20.2" who="#LucynaMaksymiuk">Drugie pytanie: jak drogie jest ubezpieczenie kredytu hipotecznego?</u>
<u xml:id="u-20.3" who="#LucynaMaksymiuk">I trzecie pytanie: czy firmy developerskie mogą również korzystać z ubezpieczenia kredytów, jeśli nie dysponują wystarczającymi środkami na przygotowanie organizacyjne i opracowanie projektu?</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#ClaudePoirierDefoy">Kredytu udzielamy w obu sytuacjach, to znaczy w momencie kupna domu i wtedy będzie jedna wypłata całej potrzebnej kwoty na zakup całego budynku, jak i w trakcie zamykania poszczególnych etapów budowy domu.</u>
<u xml:id="u-21.1" who="#ClaudePoirierDefoy">Drugie pytanie dotyczyło kosztu ubezpieczenia kredytu. Jest on powiązany z poziomem ryzyka. Przy niewielkich mieszkaniach czy domach jednorodzinnych zaczyna się od 2,5% wartości kredytu, przy większych przedsięwzięciach lub bardziej ryzykownych, koszt ten będzie rósł do 3%. Mam na myśli składkę ubezpieczenia kredytu. Wchodzimy w szczegóły bardziej techniczne. Powiem jeszcze, że w przypadku budowy na wynajem składka ubezpieczenia kredytu będzie jeszcze wyższa. Zależnie od ryzyka może dochodzić do 5%.</u>
<u xml:id="u-21.2" who="#ClaudePoirierDefoy">W odpowiedzi na ostatnie pani pytanie o developerów, to możemy te kwestie rozstrzygać w układzie trójstronnym pomiędzy kredytobiorców, firmą developerską czy firmą budowlaną, a naszą korporacją ubezpieczeniową. Inaczej podchodzimy do indywidualnego pożyczkobiorcy, który potrzebuje kredytu na budowę mieszkania o wartości 100 tys., dolarów, a inaczej traktujemy developera, który przychodzi do nas w sprawie finansowania budowy 200 domów naraz.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#KazimierzSzczygielski">Proszę państwa o pytania bardziej przeglądowe i merytoryczne, abyśmy zanadto nie zabrnęli w techniczne szczegóły operacji bankowych związanych z kredytowaniem budownictwa mieszkaniowego.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#WiktorKowalczyk">Reprezentuję system budowlany Millennium. Dziękuję państwu i panu ambasadorowi za możliwość zaprezentowania państwu tego systemu.</u>
<u xml:id="u-23.1" who="#WiktorKowalczyk">Jestem Polakiem. Wyjechałem z kraju ponad 30 lat temu i teraz chciałbym przywieźć coś z powrotem do Polski, coś takiego, co Polakom i Polsce będzie użyteczne.</u>
<u xml:id="u-23.2" who="#WiktorKowalczyk">Zacznę od prezentacji systemów budowlanych spełniających potrzeby polskiego rynku mieszkaniowego proponowanych przez system Millennium przy współpracy firm Digigraph, Inline i Canamould. Co to jest system Millennium? Jest to system budowania z betonu, ekonomiczny, łatwy w stosowaniu, zapewniający krótki okres budowy, trwały, odporny na powodzie, huragany, trzęsienia ziemi i wandalizm. System jest także odporny na termity. Przy użyciu tego systemu można wznosić domy mieszkalne jedno lub dwukondygnacyjne, budynki handlowe, fabryczne, sklepy, magazyny, stacje benzynowe, myjnie samochodowe, garaże oraz inne obiekty budowlane, budynki rekreacyjne, centra handlowe, baseny kąpielowe, zbiorniki wodne oraz zbiorniki do oczyszczania wody.</u>
<u xml:id="u-23.3" who="#WiktorKowalczyk">Jakie są korzyści budowania metoda MBS, czyli Millennium Building System? Sprawna i szybka budowa nie wymaga użycia kwalifikowanej siły roboczej. Konstrukcja obiektów z masywnego betonu jest łatwa do adaptacji w każdym terenie i klimacie. System jest łatwy do połączenia z innymi systemami i materiałami budowlanymi. Daje znaczne oszczędności energii elektrycznej, a budynki nie wymagają konserwacji.</u>
<u xml:id="u-23.4" who="#WiktorKowalczyk">Jak powiedziałem MBS daje znaczne oszczędności kosztów i czasu realizacji obiektów. Cena wykończonego domu systemem MBS jest niższa od ceny domów budowanych z pustaków lub z płyt cementowych. Do tego dochodzi bardzo krótki czas budowy. Objętość materiałów transportowanych na plac budowy jest mniejsza, niż w pozostałych systemach. W sumie daje to niższe koszty ogółem budowy. Składają się na to niskie koszty robocizny. Do pracy w tym systemie nie są np. wymagani stolarze lub murarze.</u>
<u xml:id="u-23.5" who="#WiktorKowalczyk">Może bardziej przekonywające będzie pokazanie kilku zdjęć wykonanych w różnych etapach budowy. Jedno zdjęcie pokazuje gotowy budynek na Bahamas, inne ustawienie konstrukcji wzmacniających, wykonanie elementów instalacji szalunku i wypełnienie go betonem. W końcowej fazie mamy pokazany montaż dachu, drzwi i okien budynku mieszkalnego. Być może zainteresują państwa różne etapy budowy domu mieszkalnego jednokondygnacyjnego o powierzchni 240 m. kw. Całość budowy trwa 19 tygodni. Podobnego typu budynek mieszkalny został specjalnie zaprojektowany dla odbiorców w Chinach. Inny projekt przeznaczony jest dla inwestora w Costa Rice, w Gwadelupie i na Filipinach. Interesujący wydaje się zrealizowany projekt budynku szkolnego w Ghanie. Oddzielnie powstają małe domy dla nauczycieli o powierzchni 45 m. kw. Pokazuje to ogromne możliwości adaptacji systemu Millennium do każdych warunków klimatycznych i możliwości inwestorów. Takie projekty można również z powodzeniem wykorzystać również w Polsce.</u>
<u xml:id="u-23.6" who="#WiktorKowalczyk">Dziękuję za możliwość prezentacji. Mamy nadzieję, że system MBS będzie dobry dla polskiego społeczeństwa. Jeśli państwa interesując szczegóły techniczne, to może na nie odpowiedzieć mój partner, pan John Herczegh.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#KazimierzSzczygielski">Prezentacja systemu Millennium była bardzo interesująca, ale obawiam się, że nie mamy czasu na poznanie bliższych szczegółowych technicznych. Posiadamy jednak materiały pisemne, które zapewne są wystarczające dla wyrobienia sobie zdania na temat systemu. Przypomnę jedynie, że głównie nas interesuje system finansowania budownictwa mieszkaniowego i na nim skupiamy dzisiaj swoją uwagę.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#JacekŻyciński">Mam dwa pytania, jedno natury ogólnej. Pan prezydent powiedział, że roczna pomoc rządu kanadyjskiego dla mieszkalnictwa wynosi 2 mld dolarów. Czy jest to głównie pomoc inwestycyjna, czy również jest to pomoc w postaci dodatków mieszkaniowych? Z systemu kredytów korzystają bowiem ludzie, którzy mają dosyć niskie dochody, a zatem którzy później mają duże kłopoty z eksploatacją swoich domów czy mieszkań, a są ich właścicielami.</u>
<u xml:id="u-25.1" who="#JacekŻyciński">Drugie pytanie zapewne byłoby tematem dłuższej dyskusji. Ponieważ zajmuję się tą problematyką chciałbym się dowiedzieć, czy w pakiecie ubezpieczeń znajdują się również ubezpieczenia od usterek budowlanych w okresie rękojmi?</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#KazimierzSzczygielski">Mam prośbę do osób zadających pytania, aby zechcieli wziąć pod uwagę, że mamy zamiar niebawem zakończyć spotkanie z przyczyn pewnych perturbacji czasowych.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#ZbigniewBondarczuk">W takim razie proszę tylko o odpowiedź „tak” lub „nie”. Czy w okresach kryzysów gospodarki budżet państwa nie musiał dotować lub zasilać kapitałowi spółki, aby ratować ją przed utratą płynności finansowej?</u>
<u xml:id="u-27.1" who="#ZbigniewBondarczuk">Drugie pytanie: czy w Kanadzie nie ma mieszkań przeznaczonych dla osób, które nie stać jest na ich wynajem?</u>
<u xml:id="u-27.2" who="#ZbigniewBondarczuk">Ostatnie, bardzo ważne dla mnie pytanie: podał pan, że obciążenia spłatą raty kapitałowo-odsetkowej w stosunku do dochodu brutto wynosi 30–32%. Jak to się ma do dochodu netto, czyli do dochodu po opodatkowaniu?</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#ClaudePoirierDefoy">Zacznę od odpowiedzi na pytanie dotyczące pomocy rządu kanadyjskiego. 2 miliardy dol. stanowią właśnie dopłaty do czynszów, a więc są kierowane do rodzin gorzej sytuowanych, a więc do osób, które nie są właścicielami swoich mieszkań. Od 30 lat rząd nie dotuje kapitałowo budownictwa mieszkaniowego, to robią banki. Państwo natomiast zapewnia dopłaty do czynszu. W nawiązaniu do pytania o właścicieli mieszkań o niskich dochodach, to do nich właśnie trafia program wspierania remontów.</u>
<u xml:id="u-28.1" who="#ClaudePoirierDefoy">Jeżeli chodzi o pytanie o pakiet ubezpieczeń, które miałyby obejmować również ubezpieczenia od ryzyka wad budowlanych czy usterek, to odpowiedź jest krótka: tego nie robimy. Jesteśmy korporacją, która ma tylko jedną linię działalności, a jest nią ubezpieczanie kredytów hipotecznych.</u>
<u xml:id="u-28.2" who="#ClaudePoirierDefoy">Odpowiadając na pytanie o dotowanie czy też zasilanie kapitałowe naszej korporacji przez państwo w momentach kryzysowych odpowiedź jest taka, że nie wystąpiła taka potrzeba. Rząd jest gwarantem naszej wypłacalności. Zawsze istnieje taka możliwość, ale w dotychczasowej historii korporacji ona nie wystąpiła, zawsze jakoś sobie radziliśmy i nie było potrzeby jakiegoś zasilania kapitałowego ze strony państwa.</u>
<u xml:id="u-28.3" who="#ClaudePoirierDefoy">Zadał pan pytanie o proporcje między obsługą długu a dochodem brutto czy netto. To zawsze trzeba rozpatrywać bardzo indywidualnie, każdy przypadek jest inny i nie da się odpowiedzieć ogólnie. Każda nieruchomość w zależności od lokalizacji może być warta dwa razy więcej albo dwa razy mniej w zależności od tego, czy będzie to np. w Montrealu czy Calgary. Do każdej sprawy podchodzimy indywidualnie.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#KazimierzSzczygielski">W imieniu swoim i pana posła Longina Pastusiaka chciałem bardzo gorąco podziękować państwu za bardzo interesującą prezentację kanadyjskiego systemu kredytów hipotecznych oraz innych propozycji dotyczących mieszkalnictwa i budownictwa mieszkaniowego. Mogę państwa zapewnić, że wiedza i materiały dzisiaj nam zaprezentowane, zostaną upowszechnione wśród wszystkich członków Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej, którzy z różnych przyczyn byli nieobecni na dzisiejszym spotkaniu. Z pewnością zrodzi się wiele pytań, ale będzie przecież możliwość dalszych kontaktów celem wyjaśnienia wątpliwości. Dziękuję za obecność na spotkaniu przedstawicielom strony rządowej, tak licznie dzisiaj reprezentowanej, która jest zainteresowana szczegółowymi rozwiązaniami.</u>
<u xml:id="u-29.1" who="#KazimierzSzczygielski">Na zakończenie chciałbym podziękować panu, który podjął się tak trudnej misji tłumaczenia naszych wystąpień w tak trudnej materii, jaką jest niewątpliwie tematyka finansowania sfery mieszkalnictwa. Dziękuję także sekretariatowi Komisji oraz sekretariatowi grupy parlamentarnej polsko-kanadyjskiej za trud przygotowania dzisiejszego spotkania. Na tym kończymy posiedzenie Komisji Polityki Przestrzennej, Budowlanej i Mieszkaniowej.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>