text_structure.xml 144 KB

Edit Raw Blame History

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#TadeuszMazowiecki">Otwieram wspólne posiedzenie Komisji Integracji Europejskiej oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Stwierdzam kworum w obu komisjach.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#TadeuszMazowiecki">Witam wszystkich członków Komisji, przedstawicieli rządu i wszystkich przybyłych gości. Po raz pierwszy w nowej roli sekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej witam pana Henryka Wujca.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#TadeuszMazowiecki">Porządek dzienny posiedzenia został państwu dostarczony. Przewiduje on jeden punkt - dyskusję nad dokumentem pt. „Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”. Czy ktoś zgłasza uwagi w sprawie porządku dziennego? Nie słyszę. Uważam porządek za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#TadeuszMazowiecki">Przystępujemy do omawiania punktu porządku dziennego. O zabranie głosu proszę pana ministra Wujca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#HenrykWujec">Na wstępie dziękuję za miłe przywitanie. Występuję dzisiaj w innym niż dotychczas charakterze. W ubiegłym tygodniu powierzono mi funkcję sekretarza stanu. Proszę wszystkich państwa o wyrozumiałość dla mojej osoby, jest to mój debiut w nowej roli.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#HenrykWujec">Jako pierwsze zadanie minister Balazs powierzył mi koordynację nad przygotowaniem dokumentu pod nazwą „Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”. Pan minister Balazs nie mógł przybyć; jednocześnie odbywa się posiedzenie zespołu do spraw wsi i jako przewodniczący tego zespołu musi uczestniczyć w tamtym spotkaniu.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#HenrykWujec">Zostałem upoważniony przez ministra do prezentacji tego tematu przed połączonymi Komisjami. Razem ze mną przybyli na posiedzenie dobrze przygotowani moi współpracownicy, którzy postarają się przedstawić temat, a następnie odpowiedzieć na państwa wszystkie pytania.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#HenrykWujec">Dokument jest bardzo obszerny i powstał w wyniku pracy zespołowej. Doszliśmy do wniosku, że najlepiej będzie, jeśli poszczególne części przedstawią państwu osoby najbardziej kompetentne.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#HenrykWujec">Polska zobowiązała się przedstawić omawiany dzisiaj dokument na podstawie „Narodowego programu przygotowań do członkostwa Polski w Unii Europejskiej”. Będzie on podstawą opracowania programu operacyjnego SAPARD, który Polska musi przedłożyć w ciągu pół roku od dnia przyjęcia przez Radę Unii Europejskiej rozporządzenia w sprawie wsparcia Wspólnoty dla działań przedakcesyjnych w rolnictwie i na obszarach wiejskich w okresie przygotowań krajów kandydujących Europy Środkowej i Wschodniej.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#HenrykWujec">Projekt rozporządzenia Rady został wcześniej dostarczony członkom sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Jest on nadal przedmiotem sporów i dyskusji w łonie Unii Europejskiej. Powie o tym szczegółowo pan minister Plewa. Spodziewany termin przyjęcia rozporządzenia przypada na połowę maja br.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#HenrykWujec">Prace nad dokumentem „Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” rozpoczęły się w ubiegłym roku. Pierwszy projekt przedłożono 10 grudnia 1998 roku. Został on przesłany do resortów w celu uzyskania uwag i uzgodnień. Prace na tym etapie trwały bardzo długo. Nie będę tego relacjonować, stwierdzam jedynie fakt. Tematyka została po raz pierwszy sformułowana w tej postaci i sądzę, że była to jedna z przyczyn przedłużających się uzgodnień międzyresortowych.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#HenrykWujec">23 kwietnia br. dokument „Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” został oficjalnie przesłany do Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów. KERM zwrócił się do resortów o przesyłanie uwag. Nadeszły one do Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Zaraz po objęciu funkcji sekretarza stanu i otrzymaniu zadania koordynacji prac w tym zakresie postanowiłem zwołać naradę tych wszystkich resortów, które nadesłały uwagi do dokumentu. 28 kwietnia br. taka narada odbyła się. W jej wyniku przygotowaliśmy kolejną, trzecią wersję dokumentu „Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”, który stanie się przedmiotem prac Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów jeszcze w tym lub w następnym tygodniu.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#HenrykWujec">Premier Buzek podkreślił, że prace nad „Spójną polityką strukturalną rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” są priorytetem rządu i będą omawiane przez Radę Ministrów zaraz po przesłaniu dokumentu przez KERM.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#HenrykWujec">Przepraszam państwa, że przesłaliśmy do Sejmu tylko założenia do dokumentu, a nie cały dokument. Widzą państwo jednak, że w dalszym ciągu trwają prace nad ostateczną wersją i nie chcieliśmy przedkładać członkom Komisji sejmowych jednej z wersji „Spójnej polityki strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”. Pełny dokument przedstawimy państwu po posiedzeniu Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów lub po posiedzeniu Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#HenrykWujec">Dokument „Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” przedstawia zamierzenia rządu w kwestii strukturalnych aspektów rozwoju obszarów wiejskich oraz rolnictwa na okres najbliższych kilku lat - na czas przygotowania Polski do członkostwa w Unii oraz kilku lat po akcesji. W sumie będzie to ok. 7 lat. Przedstawia on charakterystykę obszarów wiejskich i sektora rolnego, określa zakres problemowy, cele zmian, przewidywane rezultaty oraz niezbędne instrumenty do realizacji tej polityki. Wskazuje również źródła finansowania oraz oddziaływanie instrumentów dla realizacji tej polityki na środowisko wiejskie.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#HenrykWujec">Dokument zakłada ścisłą współpracę z zainteresowanymi z samorządami terytorialnymi i mieszkańcami wsi. „Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” zawierać będzie elementy związane ze zmianami strukturalnymi, nie odnosząc się do bieżącej sytuacji w rolnictwie ani instrumentów stosowanych w Unii Europejskiej w ramach wspólnej polityki rolnej. Jest to zatem część polityki, która w przyszłości będzie objęta wsparciem europejskich funduszy strukturalnych. W okresie przedakcesyjnym będą to fundusze SAPARD i PHARE.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#HenrykWujec">Uzupełniającymi opracowaniami będą określone w „Partnerstwie dla członkostwa” i „Narodowym programie przygotowań do członkostwa Polski w Unii Europejskiej” dokumenty programowe dotyczące wdrożenia wymogów fitosanitarnych i weterynaryjnych, unowocześnienia przetwórstwa rolno-spożywczego, utworzenia struktur administracyjnych niezbędnych do stosowania w Polsce instrumentów polityki gospodarczej zgodnych z systemami funkcjonującymi w Unii Europejskiej. Oznacza to odrębne traktowanie spraw związanych ze wsparciem rolnictwa wynikającym ze wspólnej polityki rolnej Unii.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#HenrykWujec">Podstawowym założeniem polityki strukturalnej jest zapewnienie rozwoju obszarów wiejskich, tak aby umożliwić restrukturyzację rolnictwa i zapewnić konkurencyjność polskiej produkcji rolno-żywnościowej. Głównym zadaniem będzie stworzenie warunków pozarolniczego zatrudnienia na wsi.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#HenrykWujec">„Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” zakłada, iż zmiany strukturalne w rolnictwie wymagają trwałych przekształceń na obszarach wiejskich. Służyć mają temu przede wszystkim działania poprawiające warunki życia i pracy. Polityka strukturalna w tym zakresie, aby była skuteczna, musi być spójna. Stąd nazwa dokumentu. Musi kojarzyć ze sobą cele produkcyjne, ekonomiczne, społeczne i środowiskowe.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#HenrykWujec">„Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” ukierunkowana jest na poprawę następujących struktur:</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#HenrykWujec">- zatrudnienia na obszarach wiejskich, tzn. zwiększenia zatrudnienia poza rolnictwem przy jednoczesnym stworzeniu miejsc pracy dla uzupełnienia dochodów z rolnictwa, czyli utrzymanie dwuzawodowości;</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#HenrykWujec">- wykształcenia ludności wiejskiej, aby posiadane kwalifikacje i umiejętności umożliwiły efektywną pracę w rolnictwie, zatrudnienie poza rolnictwem lub łączenie obu rodzajów zatrudnienia. Tu istotna będzie pomoc dla programów rozwoju edukacji na wsi, co jest zapewnione w programach spójnej polityki strukturalnej;</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#HenrykWujec">- infrastruktury technicznej i społecznej, aby obszary wiejskie były korzystną lokalizacją dla różnych rodzajów działalności gospodarczej i atrakcyjnym miejscem zamieszkania;</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#HenrykWujec">- agrarnej, w tym struktury obszarowej gospodarstw i struktury jakości produkcji;</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#HenrykWujec">- organizacyjno-ekonomicznych powiązań producentów rolnych z rynkiem produktów rolno-spożywczych;</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#HenrykWujec">- ochrony zasobów krajobrazu i środowiska naturalnego, w tym przyrodniczego obszarów wiejskich wraz z dziedzictwem kulturowym;</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#HenrykWujec">- administracyjnych i instytucjonalnych służących obszarom wiejskim i rolnictwu.</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#HenrykWujec">„Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” będzie stanowić punkt wyjścia, po jej zaakceptowaniu przez Radę Ministrów, do wyboru priorytetów w realizacji programów operacyjnych, w tym programu SAPARD. Stanie się to po przyjęciu rozporządzenia Rady Unii Europejskiej, które będzie podstawą przygotowania programów operacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#HenrykWujec">Poproszę pana dyrektora Hałasiewicza o przedstawienie części dokumentu związanej z charakterystyką obszarów wiejskich i rolnictwa. Posłuży to prezentacji podstawowych problemów i celów spójnej polityki. Następnie pani minister Zwolińska przedstawi wynikające z tego elementy polityki strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa oraz rozpisanie celów na konkretne zadania. Pan minister Plewa zaprezentuje zaś informacje o stanie współpracy z Unią Europejską w zakresie przygotowań wykorzystania pomocy przedakcesyjnej i funduszy strukturalnych oraz o stanie prac Unii Europejskiej nad rozporządzeniem dotyczącym korzystania z funduszu SAPARD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#JerzyJaskiernia">Zastanawiam się nad metodologią naszego posiedzenia. Pan minister zapowiedział trzy wystąpienia, które w sumie będą trwać długo. Wypowiedź pana ministra już rodzi szereg pytań. Czy nie byłoby lepiej, aby posłowie poprzedzili wypowiedzi kolejnych przedstawicieli resortu pytaniami. W ten sposób nie byłaby to tylko generalna prezentacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#TadeuszMazowiecki">Sądzę, że Komisje na wstępie zaakceptowały porządek dzienny i nie będziemy już zmieniać planu pracy.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#TadeuszMazowiecki">Proszę o zabranie głosu pana dyrektora Hałasiewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#AndrzejHałasiewicz">Problematyka obszarów wiejskich i rolnictwa jest powszechnie znana i nie ma sensu jej szczegółowo omawiać. W związku z tym zwrócę jedynie uwagę na kilka spraw.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#AndrzejHałasiewicz">Polskie obszary wiejskie charakteryzują się rozproszoną siecią osadniczą. Mamy przeszło 56 tysięcy wiejskich miejscowości, z tego w ponad 80% mieszka mniej niż 500 mieszkańców. Średnia wielkość miejscowości wiejskiej to 250 mieszkańców.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#AndrzejHałasiewicz">Ok. 40% ludności Polski mieszka na wsi. Ponad połowa mieszkańców wsi jest związana z rolnictwem. Ludność ta charakteryzuje się stosunkowo niskim wykształceniem. Niecałe 2% mieszkańców wsi posiada wyższe wykształcenie, zaś ponad 50% tylko wykształcenie podstawowe lub nawet niepełne podstawowe.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#AndrzejHałasiewicz">Infrastruktura na wsi jest w złym stanie. Jest to zróżnicowane regionalnie. Z obszarami wiejskimi wiąże się też kwestia ochrony środowiska, choć na tle rolnictwa europejskiego nasze rolnictwo nie zniszczyło tak mocno środowiska naturalnego.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#AndrzejHałasiewicz">Średnia wielkość gospodarstwa rolnego w Polsce wynosi ok. 7 ha. Takich gospodarstw jest ok. 2 milionów. Ponad 40% gospodarstw prowadzi produkcję wielokierunkową. Jeśli przyjrzymy się bliżej strukturze produkcji, to ok. 47% tych gospodarstw kieruje swoje towary na rynek.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#AndrzejHałasiewicz">Szersza analiza obszarów wiejskich i rolnictwa pozwoliła zidentyfikować problemy, jakie w najbliższym czasie należy rozwiązać. Wskażę te obszary problemowe:</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#AndrzejHałasiewicz">- wysoka zależność przychodów ludności wiejskiej od rolnictwa,</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#AndrzejHałasiewicz">- niewystarczające możliwości uzyskiwania dochodów poza rolnictwem,</u>
          <u xml:id="u-5.8" who="#AndrzejHałasiewicz">- bezrobocie na wsi; biorąc pod uwagę bezrobocie utajone, jest ono dwa razy wyższe niż w miastach,</u>
          <u xml:id="u-5.9" who="#AndrzejHałasiewicz">- niski poziom dochodów na wsi, który ogranicza popyt na towary, a tym samym rozwój usług i przemysłu na tych obszarach,</u>
          <u xml:id="u-5.10" who="#AndrzejHałasiewicz">- niskie wykształcenie ludności wiejskiej,</u>
          <u xml:id="u-5.11" who="#AndrzejHałasiewicz">- brak instytucji świadczących usługi z zakresu porad dla osób podejmujących działalność gospodarczą na wsi,</u>
          <u xml:id="u-5.12" who="#AndrzejHałasiewicz">- względnie niska aktywność społeczna i ekonomiczna mieszkańców wsi oraz słabość instytucji i organizacji, które mogłyby wspierać rozwój obszarów wiejskich i rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-5.13" who="#AndrzejHałasiewicz">Wymieniłem kilka problemów dotyczących obszarów wiejskich. Teraz kilka problemów dotyczących rolnictwa:</u>
          <u xml:id="u-5.14" who="#AndrzejHałasiewicz">- niskie dochody gospodarstw rolnych,</u>
          <u xml:id="u-5.15" who="#AndrzejHałasiewicz">- niedostosowanie wielkości i jakości produkcji do wymogów odbiorców,</u>
          <u xml:id="u-5.16" who="#AndrzejHałasiewicz">- niewłaściwa organizacja rynku produktów rolnych, poszczególne ogniwa łańcucha marketingowego są ze sobą słabo związane,</u>
          <u xml:id="u-5.17" who="#AndrzejHałasiewicz">- niedoinwestowanie gospodarstw rolnych,</u>
          <u xml:id="u-5.18" who="#AndrzejHałasiewicz">- niski poziom fachowej wiedzy w zakresie technologii produkcji oraz zarządzania i marketingu,</u>
          <u xml:id="u-5.19" who="#AndrzejHałasiewicz">- zła samoorganizacja rolników.</u>
          <u xml:id="u-5.20" who="#AndrzejHałasiewicz">Trzeci obszar, w którym zostały rozpoznane problemy konieczne do przezwyciężenia, dotyczy środowiska naturalnego. O ile generalnie polskie rolnictwo, używające względnie małej ilość środków ochrony roślin i nawozów, nie skaziło w dużym stopniu środowiska, to jednak mamy do czynienia z zagrożeniami lokalnymi. Problemy rozpoznane w tym zakresie to:</u>
          <u xml:id="u-5.21" who="#AndrzejHałasiewicz">- niski poziom wyposażenia gospodarstw rolnych w urządzenia służące ochronie środowiska,</u>
          <u xml:id="u-5.22" who="#AndrzejHałasiewicz">- wysokie koszty budowy urządzeń zapewniających ochronę środowiska naturalnego.</u>
          <u xml:id="u-5.23" who="#AndrzejHałasiewicz">Opisana sytuacja jest zła, ale z pewnością coś można zrobić dla jej poprawy. Wyznaczyliśmy cele, które chcielibyśmy osiągnąć. Wskażę tylko trzy główne cele, które należy konsekwentnie zrealizować:</u>
          <u xml:id="u-5.24" who="#AndrzejHałasiewicz">- kształtowanie warunków pracy i życia ludności wiejskiej odpowiadających standardom cywilizacyjnym oraz pozwalających mieszkańcom wsi realizować cele ekonomiczne, edukacyjne, kulturowe i społeczne,</u>
          <u xml:id="u-5.25" who="#AndrzejHałasiewicz">- przebudowa struktury sektora rolnego,</u>
          <u xml:id="u-5.26" who="#AndrzejHałasiewicz">- kształtowanie warunków zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich z uwzględnieniem ochrony środowiska naturalnego oraz dbałością o dziedzictwo kulturowe wsi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#MariaZwolińska">Chcąc krótko przedstawić, przy pomocy jakich instrumentów chcemy realizować wymienione przez pana dyrektora Hałasiewicza cele.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#MariaZwolińska">W zakresie kształtowania warunków pracy i życia ludności wiejskiej istotnym zadaniem jest rozwój infrastruktury technicznej. Jest to jeden z większych problemów, ponieważ zaniedbania są tu olbrzymie. Przy zaangażowaniu sił samorządowych, społeczności lokalnej, budżetu państwa i środków pomocowych można było osiągnąć wiele, lecz konieczne są kolejne działania.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#MariaZwolińska">Zakładamy, że przy budowie sieci wodociągowych, kanalizacyjnych i oczyszczalni potrzebna będzie pomoc państwa. Wspierane będą budowy wodociągów zbiorowych, co pozwoli na dostarczenie do ok. 75% gospodarstw wody odpowiedniej jakości. Na obszarach, gdzie gospodarstwa rolne są rozproszone, będą wspierane budowy wodociągów zagrodowych, ale pomoc państwa będzie przeznaczona głównie na montaż urządzeń służących uzdatnianiu wody. Konieczna jest inicjatywa społeczna, ponieważ jej brak prowadzi do braku efektów racjonalnego wykorzystania środków.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#MariaZwolińska">Kanalizacja jest bardzo kosztowna. W założonej perspektywie kilku najbliższych lat program objąłby 30–40% gospodarstw rolnych położonych w zwartej zabudowie. Rozproszone gospodarstwa byłyby wspierane finansowo podczas budowy lokalnych oczyszczalni ścieków. Szczegóły finansowania w układzie regionalnym byłyby określane w programach operacyjnych. Dotacje byłyby przyznawane samorządom lub mieszkańcom, a pomoc będzie zróżnicowana regionalnie w zależności od wysokości dochodów rolników oraz stopnia wyposażenia. Warunkiem podstawowym jest własny udział zainteresowanych.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#MariaZwolińska">Ważnym elementem infrastruktury jest gospodarka odpadami stałymi. Oceniamy, że w najbliższych latach trzeba wybudować wysypiska odpadów w ok. 2 tysiącach gmin. Należy też ogrodzić 1650 istniejących wysypisk. Liczby te pokazują, jak wielkie nakłady są potrzebne. Musimy stworzyć koncepcję organizacji miejsc utylizacji opakowań i niezużytych środków ochrony roślin.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#MariaZwolińska">Pomoc będzie udzielana tym inicjatywom, które zagwarantują przestrzeganie określonych norm. Chodzi o rozwiązania stosowane w Unii Europejskiej, np. wyposażenie w ekrany izolujące, zapewniające zbieranie wód odciekowych.</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#MariaZwolińska">Bardzo istotne jest łączenie źródeł finansowania, tzn. środków z budżetów wojewodów, fundacji wspierających ochronę środowiska, z budżetu państwa, od rolników i podmiotów prowadzących działalność na terenach wiejskich oraz pomoc zagraniczną. Mówię tu o środkach w ramach programu SAPARD.</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#MariaZwolińska">Kolejne zadanie to telefonizacja wsi. Naszym celem jest zainstalowanie w każdej miejscowości wiejskiej przynajmniej jednego stałego telefonu. Obserwujemy w tym zakresie duże zróżnicowanie terytorialne. W założeniu instalacja pierwszego telefonu lub centrali byłyby realizowane ze środków urzędów telekomunikacyjnych, zaś realizacja dalszych projektów odbywałaby się ze środków samorządów i ludności.</u>
          <u xml:id="u-6.8" who="#MariaZwolińska">Dotychczas telefonizacja była finansowana z funduszy budżetowych i z pożyczki ASAL. Uważamy, że cel ten nie jest już pierwszorzędnym zadaniem i nie wymaga, jak to się dzieje w przypadku wodociągów, kanalizacji i zagospodarowania odpadów, bezpośredniego angażowania budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-6.9" who="#MariaZwolińska">Następna sprawa to modernizacja sieci energetycznej. Planuje się zwiększenie liczby odbiorców gazu w sieci dla celów bytowych i produkcyjnych. Sieć energetyczna będzie modernizowana. Ambitny program zakłada budowę rocznie ok. 20 tysięcy kilometrów linii średniego i niskiego napięcia oraz ok. 5–5,5 tysiąca stacji transformatorowych.</u>
          <u xml:id="u-6.10" who="#MariaZwolińska">Zostanie też utrzymany program wsparcia restrukturyzacji i modernizacji dróg lokalnych.</u>
          <u xml:id="u-6.11" who="#MariaZwolińska">Drugim istotnym zadaniem w realizacji pierwszego celu - kształtowania warunków pracy i życia obszarów wiejskich i rolnictwa - jest poprawa infrastruktury społecznej. Często mówi się o infrastrukturze technicznie, zapominając o drugim typie. Tereny wiejskie powinny być atrakcyjnym miejscem życia i pracy i konieczne jest podjęcie działań w tym celu.</u>
          <u xml:id="u-6.12" who="#MariaZwolińska">Pierwszy to problem poprawy stanu oświaty na wsi. Niski poziom wykształcenia mieszkańców wsi jest jedną z najpoważniejszych barier przemian w obszarze rolnictwa. Znaczne środki finansowe z budżetu państwa i pomocy zewnętrznej będą kierowane na poprawę sytuacji w tym zakresie. Opracowano krótko- i średniookresowe programy przy współpracy ministrów rolnictwa i edukacji. Jest to tym bardziej ważne, że od 1 stycznia 1999 roku system oświaty rolniczej został przejęty przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. Organem prowadzącym szkoły rolnicze są władze powiatów.</u>
          <u xml:id="u-6.13" who="#MariaZwolińska">Współpraca na szczeblu centralnym i lokalnym jest bardzo ważna dla poprawy edukacji wiejskiej. Istotną rolę, ważniejszą niż dotychczas, będzie odgrywać rozwój wszelkich form kształcenia praktycznego i ustawicznego, co umożliwi zmianę kwalifikacji zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-6.14" who="#MariaZwolińska">Wielu absolwentów szkół jest nie przygotowanych do życia w nowych warunkach. Z tej przyczyny konieczna jest organizacja form dokształcania i doradztwa rolniczego, jak to ma miejsce w krajach Unii Europejskiej. Dotyczyć to będzie szczególnie tych osób, które zrezygnują z pracy w gospodarstwie rolnym i podejmą się innych ważnych zajęć w działach gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-6.15" who="#MariaZwolińska">W szkolnictwie rolniczym podjęto już prace nad przystosowaniem kwalifikacji zawodowych wynikających z nowej sytuacji gospodarczej. Chodzi o agrobiznes, rachunkowość rolną w gospodarstwie itp. Będą stosowane zachęty finansowe dla niektórych nauczycieli wiejskich, przede wszystkim nauczycieli przedmiotów deficytowych, podejmujących pracę w wiejskiej szkole. Przewidujemy różne formy wsparcia. Dla nauczycieli podejmujących pracę na obszarach wiejskich, którzy zobowiążą się przepracować tu przynajmniej 5 lat, stworzony będzie specjalny fundusz, przewidywane są dopłaty do kosztów mieszkania lub pomoc kredytowa w postaci tańszych kredytów.</u>
          <u xml:id="u-6.16" who="#MariaZwolińska">Zostanie przywrócony program wyposażania w sprzęt umożliwiający odpowiednie przygotowanie do wykonywania zawodu. Dotyczy to szczególnie sprzętu potrzebnego do nauki informatyki, języków obcych, finansów, księgowości, rachunkowości w gospodarstwie rolnym oraz do praktycznego przygotowania do pracy w nowoczesnym gospodarstwie.</u>
          <u xml:id="u-6.17" who="#MariaZwolińska">Nowością będzie ułatwienie dojazdu młodzieży wiejskiej do szkół i wsparcie stypendialne. Początkowe środki na ten cel zostały zapisane, z inicjatywy posłów, w budżecie państwa na bieżący rok. Doświadczenia mamy bardzo dobre. Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa wspiera młodzież wywodzącą się ze środowiska byłych pracowników Państwowych Gospodarstw Rolnych. W tym kierunku działania będą intensyfikowane. Edukacja młodych mieszkańców wsi i rolników jest dla nas jednym z najważniejszych zadań.</u>
          <u xml:id="u-6.18" who="#MariaZwolińska">Kolejnym celem jest poprawa stanu zdrowia ludzi z obszarów wiejskich. Problemy zostały tu rozpoznane i zapisane w Narodowym Programie Zdrowia. Niektóre kierunki działań to edukacja zdrowotna, profilaktyka chorób typowych dla pracy w gospodarstwach rolnych, zwiększenie dostępności usług medycznych, z czym wiąże się rola lekarza rodzinnego, problem warunków bezpieczeństwa i higieny pracy, doposażenie wiejskich ośrodków zdrowia w odpowiedni sprzęt rehabilitacyjny i diagnostyczny. Naszym celem jest przybliżenie lekarza do mieszkańców wsi.</u>
          <u xml:id="u-6.19" who="#MariaZwolińska">Kolejny temat z pewnością wywoła dyskusję. Jest to reforma ubezpieczenia społecznego rolników. Generalne założenie to utrzymanie odrębnego systemu ubezpieczenia społecznego rolników. Jest to jeden z instrumentów polityki socjalnej i agrarnej państwa. System będzie podlegać modyfikacji. Zostanie zracjonalizowany udział rolników w finansowaniu systemu. Dzisiaj jest on w 94% finansowany z budżetu państwa, a w ślad za zwiększeniem udziału rolników w finansowaniu tego systemu zostaną zróżnicowane świadczenia z uwzględnieniem wysokości płaconej składki.</u>
          <u xml:id="u-6.20" who="#MariaZwolińska">W miarę możliwości system ubezpieczeń rolniczych będzie korelowany z systemem powszechnego ubezpieczenia społecznego. Wprowadzone zostaną mechanizmy stymulujące przekształcenia strukturalne w rolnictwie. Ministerstwo przygotowało propozycję świadczeń strukturalnych, czyli związanych z przekazaniem gospodarstwa. Ma to na celu poprawę struktury obszarowej wsi. To bardzo ambitny i ważny program. Funkcjonuje w wielu krajach Unii Europejskiej i tam sprawdził się w praktyce. Jednak jest to program bardzo kosztowny. Przy wyborze priorytetów na poszczególne lata trzeba będzie uwzględnić ten element. Drobne gospodarstwa rolne są pewnym rozwiązaniem społecznym, to zagospodarowanie utajonego bezrobocia na wsi. Ta delikatna sprawa wymaga dalszych dyskusji i prac koncepcyjnych.</u>
          <u xml:id="u-6.21" who="#MariaZwolińska">Kolejne działanie poprawiające warunki pracy i życia na wsi to tworzenie warunków dla prowadzenia działalności gospodarczej na wsi i zapewnienia nowych miejsc pracy. Trzeba stworzyć warunki nadwyżkom ludzi zatrudnionych w rolnictwie. Są to zachęty dla inwestorów, rozbudowa systemu gwarancji i poręczeń, kredyty o obniżonej stopie oprocentowania na działalność pozarolniczą na wsi, mikropożyczki, rozwój doradztwa w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-6.22" who="#MariaZwolińska">Drugim zasadniczym celem „Spójnej polityki strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” jest przebudowa struktur sektora rolnego. W tym zakresie konieczna jest poprawa struktury obszarowej gospodarstw rolnych. Nie chodzi tylko o poprawę statystycznych danych, lecz o stworzenie warunków do zakupu ziemi przez młodych rolników posiadających kwalifikacje, którzy swoją przyszłość wiążą z rolnictwem produkcyjnym. Nowe regulacje prawne ułatwią dzierżawcom użytkowanie gospodarstw na prawach zbliżonych do praw właścicielskich. Służą temu opracowywane ostatnio przez parlament zmiany ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa, a w szczególności zmiany w zakresie przetargów ograniczonych.</u>
          <u xml:id="u-6.23" who="#MariaZwolińska">Kontynuowany będzie program wspierania modernizacji gospodarstw rolnych. Gdybyśmy chcieli podzielić 2.041.000 gospodarstw rolnych w Polsce na takie, które można uznać za rozwojowe, i te, które mają charakter socjalny, to można powiedzieć, że ok. 47% to gospodarstwa pierwszego typu. Każde z nich dostarcza na rynek produkty o wartości 2.500 zł rocznie. To bardzo niski pułap i będzie on wymagać dyskusji. Jednak takie są fakty.</u>
          <u xml:id="u-6.24" who="#MariaZwolińska">W dalszym ciągu stosowane będą następujące instrumenty: dopłaty do oprocentowania kredytów modernizacyjnych w gospodarstwach rolnych na poprawę jakości gospodarowania, poręczenia kredytów inwestycyjnych. Często kandydat na nowoczesnego rolnika jest niewiarygodny dla banku tylko dlatego, że nie dysponuje zasobami finansowymi.</u>
          <u xml:id="u-6.25" who="#MariaZwolińska">Stoimy przed poważną reformą systemu doradztwa rolniczego. Rozpoczęła się już dyskusja, jaką część doradztwa zlecić izbom rolniczym, jaką część ma stanowić doradztwo państwowe. Ważną sprawą jest pomoc w zakresie prowadzenia rachunkowości w gospodarstwach, co praktycznie teraz nie istnieje. Doświadczenia pokazały, że po 6 miesiącach współpracy młodych rolników z oddziałami doradztwa rolniczego wielu doskonale już sobie radzi z rachunkowością. Ich wyniki są znacznie lepsze niż rolników nie prowadzących rachunku ekonomicznego.</u>
          <u xml:id="u-6.26" who="#MariaZwolińska">Instrumentami poprawy struktury obszarowej wsi jest prawo pierwokupu gruntów w ramach ograniczonego przetargu i utrzymanie ulg w systemie podatku rolnego. Gdyby podatek rolny został zastąpiony innym rodzajem podatku, preferencje te zostaną utrzymane.</u>
          <u xml:id="u-6.27" who="#MariaZwolińska">Następnym problemem jest systematyczne wyłączanie z użytkowania rolniczego tych gruntów, które z natury nie powinny być wykorzystywane do celów rolniczych. Chodzi o grunty położone w rejonach szczególnej ochrony i grunty marginalne.</u>
          <u xml:id="u-6.28" who="#MariaZwolińska">Należy wzmocnić rolę rolników na rynku produktów rolnych. Rząd przekazał już do Sejmu projekt ustawy o grupach producenckich. Temat będzie dyskutowany. Wspierany będzie rozwój instytucji rynku pierwotnego i wtórnego. Projekt rządowy przewiduje jeszcze ograniczone wsparcie ze środków Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Państwo będzie umacniać i przyspieszać działania tam, gdzie zostały już zaangażowane znaczne środki budżetowe.</u>
          <u xml:id="u-6.29" who="#MariaZwolińska">Kolejnym elementem sprzyjającym realizacji celu przebudowy struktury sektora rolnego jest postęp biologiczny i racjonalne wykorzystanie środków budżetowych. Próby w tym zakresie były podejmowane od szeregu lat. Zastawiano się, jak bardziej racjonalnie wykorzystać środki postępu biologicznego, aby efekt zaangażowanej złotówki był wielokrotny.</u>
          <u xml:id="u-6.30" who="#MariaZwolińska">Wspierana będzie przede wszystkim produkcja gatunków roślin konkurencyjnych ze względu na warunki glebowe i klimatyczne i tradycje uprawy. W produkcji zwierzęcej przewiduje się wsparcie dla zadań hodowlanych dotyczących nowych odmian zwierząt. Odmiany preferowane będą określane na kilka lat. Wsparcie otrzymają również zadań z zakresu postępu biologicznego zleconych przez państwo.</u>
          <u xml:id="u-6.31" who="#MariaZwolińska">Trzeci główny cel zapisany w dokumencie to zrównoważony rozwój na obszarach wiejskich. Nie jest tylko domena ministra rolnictwa, ale również ministra ochrony środowiska naturalnego. Cele będą tu realizowane poprzez wspieranie inicjatyw służących poprawie stanu środowiska naturalnego. Będzie to np. bezpośrednie wsparcie finansowe dla rolników stosujących metody produkcji zgodne z zasadami ochrony środowiska. Wspierane będzie zalesianie gruntów, w tym także dla rolników. Dofinansowywane będą działania szkoleniowe i demonstracyjne.</u>
          <u xml:id="u-6.32" who="#MariaZwolińska">W „Krajowym programie zwiększania lesistości” zapisano, że do 2022 roku zalesianiem powinno być objętych 700 tysięcy hektarów gruntów. Obecnie zalesianych jest ok. 18 tysięcy hektarów gruntów. Tak poważne zadanie wymaga o wiele większego zaangażowania sił i środków.</u>
          <u xml:id="u-6.33" who="#MariaZwolińska">W przygotowanym przez Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej przy współpracy z innymi resortami programie „Spójnej polityki strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” podejmuje się próbę kompleksowego potraktowania pewnych tematów. Nie dotyczy on rolnictwa i jednostek z nim bezpośrednio związanych, ale również innych dziedzin, np. edukacji, ochrony środowiska i kultury. W dokumencie podjęto także próbę określenia ram instytucjonalnych. Wskazuje się przede wszystkim jako odpowiedzialnych za realizację programu ministra rolnictwa i jego służby, ale również innych ministrów, samorząd terytorialny, organizacje zawodowe i branżowe itp.</u>
          <u xml:id="u-6.34" who="#MariaZwolińska">Realizacja programu, co jest nowością, będzie podlegać stałemu monitorowaniu i kontroli, szczególnie w najwrażliwszych obszarach. W zakresie zwalczania bezrobocia na wsi kontrolować będziemy skalę tworzenia nowych miejsc pracy i wykorzystania środków. Monitorowany będzie też stopień skolaryzacji młodzieży wiejskiej z punktu widzenia poprawy jakości nauczania oraz zmiany struktur i programów dostosowania do potrzeb. Kontrolowana będzie poprawa dochodowości ludności rolniczej, dostosowania do wyższych wymogów jakościowych oraz ochrony środowiska.</u>
          <u xml:id="u-6.35" who="#MariaZwolińska">Według naszej oceny walorem dokumentu jest zidentyfikowanie w nim problemów, sprecyzowanie celów i określenie działań służących realizacji tych celów. Dokument podejmuje próbę określenia źródeł finansowania zadań. Staramy się kompleksowo przedstawić w nim tematykę. Jeśli Komitet Ekonomiczny i Rada Ministrów przyjmie dokument, to Sejm otrzyma jeszcze w maju ostateczną wersję dokumentu pt. „Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#JerzyPlewa">Odniosę się tylko do aspektów związanych ze współpracą z Unią Europejską. Tak naprawdę nie dotyczy to „Spójnej polityki strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”, lecz programu SAPARD. Podkreślam ten fakt, ponieważ często obie dziedziny są utożsamiane.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#JerzyPlewa">Program SAPARD jest programem pomocy preakcesyjnej Unii Europejskiej oferowanym 10 państwom stowarzyszonym ubiegającym się o członkostwo w Unii. Jest on równoznaczny z programem będącym dziś przedmiotem dyskusji, a więc dokumentem „Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”. Pomiędzy programami wstępują istotne związki, lecz należy podkreślić, że nie jest to jeden dokument.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#JerzyPlewa">Pomoc dla rozwoju obszarów wiejskich państw kandydujących była rozważana podczas szczytu w Madrycie w 1995 roku. Temat przybrał realny kształt w 1997 roku, gdy w lipcu po raz pierwszy opublikowano propozycję Agendy 2000. W marcu 1998 roku Komisja Europejska przedłożyła Radzie Unii Europejskiej propozycję rozporządzenia SAPARD, czyli programu pomocy dla obszarów wiejskich państw kandydujących. Nakreślono wówczas pierwsze ramy finansowe.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#JerzyPlewa">Pomoc ta ma wynosić w sumie 520 mln euro dla wszystkich 10 państw. Sposób podziału tych środków budzi emocje i na obecnym etapie nie można powiedzieć, jaki będzie to podział. Być może będą brane pod uwagę takie wskaźniki, jak wielkość powierzchni użytków rolnych, liczba ludzi żyjących na obszarach wiejskich. Wiadomo, że w tych wielkościach zdecydowanie różnimy się od państw Unii Europejskiej, a niewiele odbiegamy od niektórych krajów kandydujących. Prowadzi się szacunki pokazujące, jaki kawałek tortu może przypaść Polsce. Szacunki mówią o przedziale od 120 mln euro do 250 mln euro. Jest to tak duży przedział, że można go podać publicznie.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#JerzyPlewa">Wielkość środków przypadających poszczególnym krajom nie będzie zależeć tylko od wymienionych wcześniej wskaźników. Będzie również decydować jakość przygotowanych projektów, o czym za chwilę powiem.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#JerzyPlewa">W rozporządzeniu Rady Unii Europejskiej nie ma jednoznaczności między programem „Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” a programem SAPARD. Jest tam tzw. menu, czyli lista zadań, które mogą być finansowane z programu SAPARD. Możliwości jest kilkanaście, ale nie można np. ze środków pomocy SAPARD finansować niektórych działań ujętych w programie „Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”. Przede wszystkim nie wolno finansować z SAPARD rozwoju szkolnictwa wiejskiego. Można natomiast finansować podnoszenie kwalifikacji zawodowych rolników.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#JerzyPlewa">Z programu SAPARD nie można także finansować systemu wcześniejszych emerytur, co przyczyniłoby się w dużym stopniu do poprawy struktury użytkowania ziemi w Polsce. Nie można też finansować działań prowadzących do wzrostu produkcji w sektorach wrażliwych dla Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#JerzyPlewa">W ramach programu SAPARD nie należy spodziewać się tzw. łatwych pieniędzy, które przeznaczy się na cele pierwszorzędne dla rozwoju polskiej wsi. Będzie można jednak finansować ze środków pomocowych SAPARD wspieranie gospodarstw rolnych, tworzenie grup producenckich, poprawę stanu marketingu na wsi, poprawę kontroli fitosanitarnej i weterynaryjnej, jakości, wspieranie produkcji rolniczej przyjaznej środowisku naturalnemu, rozwój doradztwa rolniczego, poprawę jakości gleb itp.</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#JerzyPlewa">Kwestią otwartą jest w dalszym ciągu problem, czy pomoc z tych środków może być kierowana do najmniejszych gospodarstw. W Unii Europejskiej pomoc strukturalna kierowana jest do gospodarstw powyżej 3 hektarów, z wyjątkiem pewnych derogacji czasowych, jakie uzyskały niektóre państwa dla obszarów o bardzo trudnych warunkach gospodarowania.</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#JerzyPlewa">Chcąc wykorzystać środki unijne Polska powinna przygotować odpowiedni departament zajmujący się koordynacją działań. Taki departament został powołany 17 września 1998 roku.</u>
          <u xml:id="u-7.10" who="#JerzyPlewa">Związek pomiędzy „Spójną polityką strukturalną rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” a programem SAPARD polega na tym, że programy operacyjne przygotowywane do programu SAPARD powinny wpisywać się w strategię. Komisja Europejska oczekuje, że każdy kraj przedłoży niezbyt szczegółowy dokument strategiczny, w którym zostaną sformułowane priorytety na najbliższe lata, do 2006 roku. Z tego powodu opracowanie omawianego dzisiaj dokumentu jest bardzo ważne. Traktując to jako cel krótkookresowy, strona polska zobowiązała się przygotować wymagane opracowanie do końca bieżącego roku.</u>
          <u xml:id="u-7.11" who="#JerzyPlewa">Narodowy program dostosowawczy jest dokumentem otwartym, który jest modyfikowany w sposób kroczący. Jesteśmy właśnie w przededniu następnej nowelizacji, a takie zmiany wprowadzane są co pół roku lub co roku.</u>
          <u xml:id="u-7.12" who="#JerzyPlewa">Poza projektem rozporządzenia Rady Unii Europejskiej w sprawie SAPARD poruszamy się w obszarze pozbawionym wykrystalizowanych koncepcji. Jesienią ubiegłego roku odbyło się w Polsce seminarium z udziałem przedstawicieli Komisji Europejskiej, na którym prezentowano założenia programu. Od tego czasu następowały kolejne zmiany koncepcji, a ostatecznie w konsekwencji pewnych decyzji wrócono do wcześniejszej formy programu, co dla nas ma poważne znaczenie.</u>
          <u xml:id="u-7.13" who="#JerzyPlewa">Istotną rolę w kontaktach z zagranicą odgrywają sprawy proceduralne. Wiemy już teraz, że środki PHARE nie są łatwe do wykorzystania. Procedury PHARE są bardzo skomplikowane i sprawiają krajom kandydującym duże trudności. Dlatego kwestią najwyższej wagi w kontaktach międzynarodowych była sprawa procedur, jakie będą zastosowane w przypadku udostępniania nam pomocy SAPARD. Pierwsza propozycja Komisji Europejskiej w tym zakresie wzbudziła ostrą reakcję strony polskiej. Stało się to podczas screeningu dotyczącego funduszy strukturalnych. Naszą reakcję poparli przedstawiciele Węgier, Słowenii, Czech i Estonii. Wszyscy oni mówili w czasie screeningu jednym głosem, zwracając uwagę na niekonsekwencję Komisji Europejskiej w sprawie procedur, jakie mają być zastosowane podczas korzystania ze środków pomocy SAPARD.</u>
          <u xml:id="u-7.14" who="#JerzyPlewa">Pomoc strukturalna Unii Europejskiej jest kierowana do państw objętych tzw. celem 1, czyli państw, w których poziom produktu krajowego brutto na jednego mieszkańca jest niższy niż 0,75 PKB przypadające średnio na jednego mieszkańca w Unii Europejskiej. Pomoc ta jest finansowana z sekcji funduszu orientacji i gwarancji. Finansuje się z niego wszystkie działania związane z interwencją na rynku i sprawami strukturalnymi. Wydawałoby się oczywiste i logiczne, że te same procedury powinny być wykorzystane w stosunku do środków przedakcesyjnych dla państw kandydujących. Wiadomo bowiem, że w momencie nabycia członkostwa Polska dołączy do grupy krajów, które mają PKB niższe niż 0,75 PKB na jednego mieszkańca Unii Europejskiej. Wobec takich państw jak Polska powinny więc być zastosowane w momencie otrzymania członkostwa takie same procedury dofinansowania funduszy strukturalnych.</u>
          <u xml:id="u-7.15" who="#JerzyPlewa">Jednak w propozycji Komisji Europejskiej nie znalazło się takie rozwiązanie, co spotkało się właśnie ze zdecydowaną reakcją strony polskiej. Miało to wyraz w reakcjach polskiej dyplomacji. Kwestia była przedmiotem dyskusji na posiedzeniu Komitetu Integracji Europejskiej. Tej sprawie poświęcone było wystąpienie ministra spraw zagranicznych. Temat podjęła również Wspólna Komisja Parlamentarna RP i UE i w końcowych dokumentach ostatniego jej posiedzenia wyraźnie artykułowano potrzebę przyjęcia zasad orientacji.</u>
          <u xml:id="u-7.16" who="#JerzyPlewa">Niektórzy uważają, że sprawa nie jest ważna, a liczą się tylko środki. Jednak kwestia jest niezwykle istotna, ponieważ proponowane przez Komisję Europejską procedury gwarancji są bardzo skomplikowane. Istnieje podstawowa trudność finansowania programów wieloletnich oraz poważny problem dla budżetu państwa związany z zaliczkowaniem płatności.</u>
          <u xml:id="u-7.17" who="#JerzyPlewa">Pomimo zapewnień wygłaszanych na wielu spotkaniach z państwami kandydującymi, że zostanie zastosowana procedury zbliżona formą do procedury orientacji i nie będzie potrzeby tworzenia spełniającej ostre wymogi agencji płatniczej, ostatecznie tuż przed świętami Wielkanocnymi podjęto decyzję powrotu do propozycji finansowania według procedur gwarancji, a nie orientacji. Podejmowane są obecnie próby wpłynięcia na Coreper w celu zmiany decyzji, która dopiero będzie przedstawiona Parlamentowi Europejskiemu dla zatwierdzenia. Chcemy wykorzystać wszystkie możliwości. Zajmował się tym Komitet Integracji Europejskiej w dniu 27 kwietnia br. Temat był też prezentowany na posiedzeniu podkomitetu do spraw rolnych bezpośrednio przedstawicielom Komisji Europejskiej oraz na posiedzeniu Komitetu Stowarzyszenia 28 kwietnia br.</u>
          <u xml:id="u-7.18" who="#JerzyPlewa">Nasze stanowisko w tej sprawie jest jasne. Uważamy, że zgodnie z długookresowymi celami pomoc powinna być finansowana w ramach uproszczonych procedur orientacji. Chcemy, aby środki pomocowe były wydawane zgodnie z ich przeznaczeniem, jednak w przypadku, gdy zostaną utrzymane obecne procedury, na stworzenie odpowiedniego instrumentarium wydane będą olbrzymie środki z kasy Unii Europejskiej. Agencja płatnicza musi być kredytowana do czasu wejścia Polski do Unii, a według obecnych rozwiązań unijnych po wstąpieniu naszego kraju do wspólnoty agencja może okazać się niepotrzebna. Będzie to jeden z naszych argumentów.</u>
          <u xml:id="u-7.19" who="#JerzyPlewa">Trudno przewidzieć ostateczny wynik dyskusji. W tej sprawie odpowiednie działania podejmował również przewodniczący Komisji Integracji Europejskiej, pan poseł Mazowiecki. Ostatnie decyzje Coreperu w tej sprawie pozostawiają minimalne pole manewru.</u>
          <u xml:id="u-7.20" who="#JerzyPlewa">Wrócę do kwestii terminu przyjęcia „Spójnej polityki strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”. Komisja Europejska odnosi się z dużym zrozumieniem do faktu, iż dokument nie został jeszcze przyjęty, choć chciałaby się już z nim zapoznać. Przesunięcia czasowego nie traktuje jednak jako przeszkody do dalszych działań w kierunku wykorzystania programu SAPARD.</u>
          <u xml:id="u-7.21" who="#JerzyPlewa">Pan minister wspominał, że w dokumencie określone są również terminy dotyczące programów operacyjnych. Projekt rozporządzenia Unii Europejskiej w sprawie programu SAPARD, który zostanie prawdopodobnie przyjęty w maju lub czerwcu br., określa termin złożenia tzw. programów operacyjnych na 6 miesięcy po przyjęciu programu SAPARD. Nie mówię tego po to, aby państwa uspokajać, że mamy jeszcze co najmniej 6 miesięcy na przygotowanie programów operacyjnych. Komisja Europejska bierze pod uwagę opóźnienia, jakie wystąpiły z jej winy w tej sprawie. Wiadomo, jak trudno jest uzyskać kompromis.</u>
          <u xml:id="u-7.22" who="#JerzyPlewa">Jeszcze kilka zdań na temat programów, które miały pomóc państwom kandydującym przygotować się do korzystania z funduszu SAPARD. Są to tzw. specjalne programy przygotowawcze. Miały one stanowić pomost do wykorzystania pomocy preakcesyjnej. Pierwotna propozycja Komisji Europejskiej dotycząca PHARE '98, a więc funduszu, który dawno został zaakceptowany. Projekty miały być uruchomione już w listopadzie 1998 roku. Minęło 5 miesięcy, a projekty nie są w dalszym ciągu uruchomione. Nastąpił pewien postęp w sprawie realizacji specjalnych programów przygotowawczych w ramach porozumień bliźniaczych. Jednak nadal jest wiele do zrobienia, aby środki te wykorzystać.</u>
          <u xml:id="u-7.23" who="#JerzyPlewa">Jak wiadomo, w ramach programów przygotowawczych ma być kierowana pomoc finansowa na prace nad projektami operacyjnymi SAPARD. Podkreślam jeszcze raz, że tematyka programu SAPARD jest w dalszym ciągu nie do końca określona. Omawiany dzisiaj dokument nie ogranicza się z założenia do listy zadań, które mogą być finansowane w ramach programu SAPARD. Komisja Europejska nie oczekuje tego od nas. Problemy oświaty, wcześniejszych emerytur nie mogą być - przypominam - finansowane z programu SAPARD. Komisja Europejska oczekuje od polskiej strony, że w budżecie państwa znajdzie środki na finansowanie zadań priorytetowych zapisane w „Spójnej polityce strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”.</u>
          <u xml:id="u-7.24" who="#JerzyPlewa">Podkreślam, że pomoc unijna ma bardzo ograniczony charakter, biorąc pod uwagę liczbę chętnych do korzystania ze środków pomocowych. Nie jest to też pomoc łatwa do wykorzystania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#TadeuszMazowiecki">Dziękuję przedstawicielom resortu rolnictwa za obszerne wprowadzenie do dyskusji. Przystępujemy do pierwszej rundy pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#GabrielJanowski">Zanim oddam państwu głos, chcę wyrazić zadowolenie, że nasze dwie Komisje spotkały się i zajęły tak ważnymi sprawami, które będą rzutować zasadniczo na poziom życia i rozwój Polski w nadchodzących latach. Siła oddziaływania połączonych Komisji sejmowych na administrację rządową będzie przez to większa, a wpływ skuteczniejszy.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#GabrielJanowski">Otwieram dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#RyszardCzarnecki">Dziękuję za prezentację tego ważnego dokumentu. Na wstępie mojej wypowiedzi dwie uwagi.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#RyszardCzarnecki">Szkoda, że dzisiaj debatujemy nad resortowym jedynie dokumentem, ponieważ nie uzyskał on akceptacji ani Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów, ani rządu. Często projekty wychodzące z resortu rolnictwa są poddane daleko idącej obróbce przez KERM i rząd. Nasza dzisiejsza dyskusja przypomina więc strzelanie do ptaka w locie. Na pewno powinniśmy wrócić do tego dokumentu, być może w innym kształcie, po jego przyjęciu przez rząd.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#RyszardCzarnecki">Uważnie wysłuchałem zacnych celów wymienionych w dokumencie. Położono nacisk na pokazanie, co należy zrobić. Brakowało mi natomiast odpowiedzi na pytanie, kiedy ma to być dokonane.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#RyszardCzarnecki">Teraz dwa pytania. Pierwsze dotyczy programu SAPARD. Jest on szansą dla polskiego rolnictwa. Pan minister Plewa na końcu powiedział, że ten program nie jest łatwy do wykorzystania. Dzięki mediom dowiedzieliśmy się, a co nie zostało przez państwa dziś powiedziane, że z 200 mln euro, przeznaczonych przez Unię na ten program podobno istnieje szansa wykorzystania tylko połowy. W prasie cytowano wypowiedzi dyrektorów departamentów resortu rolnictwa w tej kwestii. Jak w rzeczywistości wygląda ta sytuacja, jakie są szanse skorzystania ze środków programu SAPARD w 100%? Co należałoby w tym celu zrobić?</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#RyszardCzarnecki">Drugie pytanie dotyczy negocjacji. Zaprezentowano nam już generalną zasadę, że dotacje i subsydia, które uzyskują zachodni farmerzy w ramach wspólnej polityki rolnej, nie będą dostępne dla polskich rolników w takim samym wymiarze zaraz po wejściu Polski do Unii Europejskiej. Będziemy musieli czekać kilka lat, aż zostaniemy objęci wszystkimi dobrodziejstwami CAP. Co robi resort rolnictwa, aby zminimalizować skutki niebezpiecznego dla nas scenariusza, w którym Polska wchodzi do Unii Europejskiej w wymiarze politycznym, zaś gospodarcze dobra unijne dla rolnictwa będą dostępne dla polskich rolników dopiero po kilku latach od wstąpienia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#StanisławKalemba">Moim zdaniem w omawianym dokumencie brakuje przełożenia jego zapisów na konkretne mechanizmy ekonomiczne. Przestrzegam przed złudzeniem, że wszystkie problemy rozwiążemy dzięki środkom z programu SAPARD.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#StanisławKalemba">Jakie terminy są zapisane w związku z programem SAPARD? Czy trwają jakieś prace przygotowawcze na poziomie rządu i województw? Nie chcielibyśmy usłyszeć w jakimś momencie, że się spóźniliśmy. Czy wszystkie województwa będą mogły skorzystać ze środków pomocowych SAPARD?</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#StanisławKalemba">W jaki sposób można rozpatrywać temat spójnej polityki strukturalnej obszarów wiejskich bez odnoszenia się do obecnej sytuacji w rolnictwie? Jaki punkt wyjścia przyjęli autorzy tego opracowania? Czy nie jest ważne, co się teraz dzieje w rolnictwie?</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#StanisławKalemba">To samo dotyczy instrumentów stosowanych w Unii Europejskiej w ramach wspólnej polityki rolnej. Do tego elementu nie odnosi się również dokument. Przyjmując takie dwa założenia ma wrażenie, że program nie odnosi się do naszego rolnictwa. Nie mogę przyjąć takich faktów. Jeśli jest to nieporozumienie, proszę o jego wyjaśnienie.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#StanisławKalemba">We wspólnej polityce rolnej Unii Europejskiej podstawowym założeniem jest rozwój rolnictwa i produkcja żywności. Jak na podstawie dokumentu „Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” chcemy zadbać o naszą produkcję rolną, o samowystarczalność? Nie wykorzystujemy naszych możliwości produkcyjnych w takim stopniu, jak to ma miejsce w krajach Unii. Wciąż jesteśmy wypychani z rynku europejskiego. Mówienie o rozwoju obszarów wiejskich w Polsce bez zadbania o produkcję żywności i wykorzystanie potencjału jest także bujaniem w obłokach.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#StanisławKalemba">Jak w kontekście dokumentu, jednak uwzględniając wspólną politykę rolną Unii Europejskiej, zapatrują się państwo na problem protekcjonizmu państwowego? Bez niego nie można mówić o rozwoju obszarów wiejskich. W jakim kierunku obecnie rozwija się sytuacja na wsi w zakresie postępu biologicznego? Wiemy, że SAPARD nie zagwarantuje nam środków na wiele celów. Czy wśród nich jest postęp biologiczny?</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#StanisławKalemba">Jaka jest ostatecznie decyzja w sprawie systemu ubezpieczeń rolniczych? Czy będzie utrzymana odrębność, czy też zostanie on połączony z systemem ZUS?</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#StanisławKalemba">Patrząc na dokument mam wrażenie jako rolnik, że autorzy nie stąpali po ziemi formułując przedłożone zapisy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#JózefPilarczyk">Pan minister Plewa starał się nas przekonać, że spójna polityka strukturalna nie jest warunkiem korzystania ze środków programu SAPARD. Myślę, że gdyby nie SAPARD, resort w ogóle nie zająłby się opracowaniem omawianego dokumentu. Sądzę, że Unia żąda od Polski takiego dokumentu, aby rząd polski określił w nim priorytety działań w rolnictwie.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#JózefPilarczyk">Proszę o wyraźne sformułowanie priorytetów rządu. Wystąpienie pani minister Zwolińskiej przypominał program wyborczy. Cele są szczytne, przedłożone propozycje godne zaakceptowania przez pełne spektrum partii politycznych Polski. W stawianiu diagnozy jesteśmy dobrzy, ale w części pokazującej rozwiązania i wskazującej instrumenty działań jest nieco gorzej.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#JózefPilarczyk">Proszę, aby przedstawiciele resortu doprecyzowali, jak mają się cele średniookresowej strategii do celów zapisanych w tym dokumencie?</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#JózefPilarczyk">Pani minister Zwolińska mówiła długo na temat celów związanych z realizacją polityki rolnej. Są one bardzo kontrowersyjne. Mówiła pani o tym, o czym pani chciała mówić. Natomiast mnie bardziej interesuje to, o czym pani nie mówiła. Jak rząd widzi problem podatku VAT, podatku dochodowego, podatku katastralnego? Podejrzewam, że Komisja Europejska też będzie chciała poznać nasze zamiary w tych kwestiach.</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#JózefPilarczyk">Jaka będzie rola Agencji Rynku Rolnego i w jakim zakresie rząd przewiduje interwencjonizm państwowy? Jaki jest stosunek rządu do minimalnych cen na podstawowe produkty rolne? Jaki jest stosunek rządu do opłat kompensacyjnych?</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#JózefPilarczyk">Diagnozę i cele mogę zaakceptować, zaś trzecia część dokumentu przypomina program wyborczy. Uważam, że powinniśmy przerwać dyskusję nad założeniami. Wróćmy do tematu po akceptacji dokumentu przez Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#JózefPilarczyk">Pani minister Zwolińska mówiła np., że w propozycji spójnej polityki mieszczą się zachęty dla nauczycieli do pracy na wsi, a w mojej gminie trzeba zwolnić ok. 30% nauczycieli wiejskich, to które zdanie jest prawdziwe?</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#JózefPilarczyk">Usłyszałem też, że w ramach spójnej polityki nastąpi doposażanie wiejskich ośrodków zdrowia i lekarz przyjdzie bliżej mieszkańców. Proszę popatrzeć, co dzieje się w ramach reformy systemu ochrony zdrowia. Nie jest to chyba ten sam rząd.</u>
          <u xml:id="u-12.8" who="#JózefPilarczyk">Dzisiejsza dyskusja nie ma sensu. Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów zmieni ten dokument zasadniczo. Np. z kim została uzgodniona sprawa wcześniejszych emerytur dla rolników? Mam w pamięci zerową stawkę VAT, którą minister zapowiadał, ale rząd przyjął inne rozwiązanie. Obawiam się, że teraz w świadomości posłów bardzo ważnych dla spraw integracyjnych Komisji powstanie zamęt. Nie jestem pewien, czy prowadzenie dyskusji na tym etapie jest celowe. Jest to punkt widzenia resortu, ale czy taki sam jest punkt widzenia rządu? Czy dokument ten będzie podstawą przyznawania Polsce środków z programu SAPARD? Obawiam się, że nie. Znając ostre wymogi Komisji Europejskiej, sądzę, że przy takim dokumencie może zostać pobity rekord pana ministra Czarneckiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#TadeuszMazowiecki">Nie chciałbym, aby opinia pana posła Pilarczyka została przyjęta przez Komisje dosłownie. Mam zapisanych do głosu jeszcze 8 osób. Pan minister Wujec zaproponował, że prześle nam dokument zaraz po posiedzeniu Rady Ministrów w tej sprawie. Możemy poprosić, aby dokument trafił do nas po akceptacji Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów. Sądzę, że do tej sprawy wrócimy na zakończenie spotkania.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#TadeuszMazowiecki">Poselskie pytania i opinie także ukierunkują stanowisko resortu na posiedzenie KERM i rządu. Dyskusja nie jest więc bezsensowna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#JózefPilarczyk">Proponuję więc, aby nie zamykać dzisiejszego posiedzenia, lecz kontynuować je po akceptacji tego dokumentu przez rząd.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#MarekMazurkiewicz">Chcę nawiązać do ostatniej części wypowiedzi ministra Plewy oraz kilku zagadnień poruszonych przez moich przedmówców. Sądzę, że moje pytanie będzie zawierać jednocześnie pewne wskazówki, które pan minister mógłby wykorzystać w momencie, gdy projekt dokumentu „Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” będzie przyjmowany jako oficjalne opracowanie Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej lub też w fazie prac Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#MarekMazurkiewicz">Zwracam bowiem uwagę na fakt, iż dzisiaj otrzymaliśmy informację, mieliśmy okazję zapoznać się z wieloma przesłanymi nam wcześniej ciekawymi dokumentami, za które dziękuję Urzędowi Komitetu Integracji Europejskiej i resortowi rolnictwa. Dzisiejsza dyskusja przebiega na dwóch płaszczyznach. Jedną z nich jest dokument „Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”, zawierający cele i zarys środków ich realizacji. Drugi kierunek dyskusji dotyczy problemu funduszu SAPARD i funduszy preakcesyjnych. W ministerialnym projekcie przeszło się do porządku dziennego nad faktem, który wynika jasno z dokumentów nam przedstawionych, że zakres programu SAPARD i PHARE w jego nowym kształcie obejmuje bardzo sformalizowane procedury i rygorystyczne ograniczenie przedmiotu finansowania, a co najważniejsze - zakłada antycypowanie finansowania przez stronę polską i refundowanie tego z opóźnieniem z funduszy SAPARD. Próbowałem analizować kwoty, jakie Polska musiałaby wydać i wyszło, że na samą obsługę zapotrzebowania na fundusz SAPARD należy przeznaczyć ok. 50 mln euro z naszego budżetu państwa, biorąc pod uwagę 3-miesięczne opóźnienia w refundacji.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#MarekMazurkiewicz">Pan minister Plewa podawał też liczne wyłączenia spod finansowania z funduszu SAPARD. Czy i o ile ten program, niezależnie od zabezpieczenia budżetowego, jest koherentny z dotychczas podjętymi przez rząd decyzjami dotyczących prowadzonych 4 reform?</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#MarekMazurkiewicz">Podpisuję się pod opinią pana posła Pilarczyka, który zauważył, że w wypowiedziach przedstawicieli resortu znalazły się np. elementy poprawy infrastruktury edukacji wiejskiej, które są całkowicie rozbieżne z prezentowanymi dotychczas założeniami reformy szkolnictwa. W reformie zmierza się właściwie do erozji oświaty wiejskiej przez likwidację szkół na wsiach i tym samym graniczenie dostępności dla młodzieży wiejskiej dostępu do szkolnictwa. Jeżeli na wsi jest 1,7% ludzi z wyższym wykształceniem, to za 5 lat będziemy mieć poniżej wskaźnika 1%.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#MarekMazurkiewicz">Ta sama sytuacja nastąpiła w przypadku zakładanych w omawianym dokumencie elementach poprawy zdrowotności i opieki społecznej oraz wcześniejszych emerytur dla wsi. Trwa reforma systemu emerytalnego i systemu ochrony zdrowia i akurat wszystkie przedstawione dziś zadania idą w przeciwnym kierunku.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#MarekMazurkiewicz">Czy w propozycjach ministerstwa kierowanych do rządu znalazły się założenia dotyczące nowelizacji budżetu, aby wymagane olbrzymie sumy znalazły się w nim? Ustawa o finansach publicznych pozwala budować wieloletnie programy.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#MarekMazurkiewicz">Czy Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej zaproponuje rządowi modyfikację dotychczasowych programów edukacyjnych, ochrony zdrowia i systemu emerytalnego, które zostały przyjęte w ubiegłym roku?</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#MarekMazurkiewicz">W obecnej formie „Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” jest programem życzeniowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#TadeuszMazowiecki">Mówimy tu o spójnej polityce strukturalnej. Jak mają się te założenia do polityki regionalnej? Czy podjęto pracę nad nałożeniem tego projektu na mapę zróżnicowań regionalnych w Polsce?</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#TadeuszMazowiecki">Podzielam głosy wyrażające pewien niepokój w sprawie przygotowania Polski do wykorzystania funduszy programu SAPARD. Czy zdążymy na czas opracować programy przygotowawcze?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#StanisławStec">Czy na podstawie projektu rozporządzenia Rady Unii Europejskiej w sprawie programu SAPARD powstał już polski program operacyjny? Czy jego przygotowanie odbywa się na podstawie programów rozwoju regionalnego? Przyznam, że nie wyobrażam sobie innego kierunku działań. W przypadku programu SAPARD niezbędne jest współfinansowanie zadań z budżetu państwa lub budżetów samorządów.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#StanisławStec">Czy wiemy już, jakie możliwości budżetu państwa są przewidywane na 2000 rok? Jakie mamy oczekiwania na współfinansowanie zadań programu SAPARD przez samorządy?</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#StanisławStec">Pan minister powiedział, że programy operacyjne mają być gotowe najdalej po 6 miesiącach od dnia przyjęcia przez Unię rozporządzenia. Jeśli udałoby nam się przedstawić te programy wcześniej, a przecież Unia ma także 6 miesięcy na rozpatrzenie, to może środki SAPARD byłyby dla nas dostępne nieco wcześniej niż w drugiej połowie 2000 roku. W praktyce program SAPARD ma być przecież realizowany od 2 stycznia 2000 roku. Polska powinna zrobić wszystko, aby opracować szybko programy regionalne, a na ich podstawie stworzyć kompleksowy program operacyjny.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#StanisławStec">Założenia „Spójnej polityki strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” generalnie nie odpowiadają na pytania, jak odbudować rynek rolny, jak zabezpieczyć stabilizację produkcji rolnej, jak poprawić opłacalność tej produkcji?</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#StanisławStec">Proszę pokazać, w którym miejscu założenia odpowiadają na takie kluczowe pytania? Jeżeli chcemy zaprezentować rolnikom ten program, muszą się w nim znaleźć odpowiedzi na te kluczowe pytania. Byłem wczoraj na spotkaniu z rolnikami. Ich pytania wyraźnie odzwierciedlały te oczekiwania. Fakt, że skończyły się protesty rolnicze, nie znaczy, iż one się nie powtórzą.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#StanisławStec">Rolnictwo czeka na „Spójną politykę strukturalną rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” lub na pakt dla wsi. Dokumenty takie muszą jednak konkretnie pokazywać, jak odbudować rynek rolny i zabezpieczyć stabilizację produkcji rolnej chociaż na 5–6 lat oraz poprawić dochodowość?</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#StanisławStec">Wspominali państwo w swoich wypowiedziach o realizacji niektórych celów, np. poprawy infrastruktury wsi. Jest maj, a Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa nie ma zatwierdzonego planu finansowego na 1999 rok. Nie może uruchomić współfinansowania infrastruktury. Samorządy muszą ogłosić przetarg na realizację poszczególnych zadań. Zanim samorządy będą wiedzieć, na jakie współfinansowanie mogą liczyć i zakończą przetarg, minie kolejnych kilka miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#StanisławStec">Mowa była o tworzeniu nowych miejsc pracy. W budżecie państwa na 1999 rok znalazło się 152 mln zł przeznaczone na ten cel z pożyczki Banku Światowego. Umowa nie jest jeszcze podpisana, więc kiedy zostaną udostępnione środki?</u>
          <u xml:id="u-17.8" who="#StanisławStec">Mówili państwo również o postępie biologicznym. Tymczasem przez kolejne 2 lata zmniejszaliśmy środki na postęp biologiczny o 25%.</u>
          <u xml:id="u-17.9" who="#StanisławStec">W jaki sposób macie państwo zamiar zrealizować cele, choć np., nie ma wśród nich dopłat do eksportu, cen minimalnych, problemów kontraktacji i określenia wielkości produkcji danych produktów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#ZdzisławPupa">Trudno mówić o spójnej polityce strukturalnej, jeśli nie wspomni się o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, która jest w tym obszarze narzędziem Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#ZdzisławPupa">Moje pytania kieruję do prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Czy Agencja jest przygotowana do dystrybucji środków SAPARD? Ile wniosków o pomoc finansową na rozwój infrastruktury Agencja rozpatrzyła? Czy zapadła już decyzja co do sposobu płatności - czy będzie to leżeć w gestii Agencji czy Ministerstwa Finansów? Czy Agencja posiada plan finansowy na 1999 rok?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#HalinaNowinaKonopka">Przyszłam na posiedzenie z ogromnym zainteresowaniem, ponieważ poruszane dziś problemy są dla Polski kluczowe. Dostawszy przy wejściu dokument „Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” i przeczytawszy go w trakcie państwa wypowiedzi, jestem nieco skonfundowana. Doszłam do przerażającej konstatacji. Albo przedstawicieli resortu nie chcą, albo nie umieją precyzyjnie pokazać problemów najważniejszych w tej chwili dla Polski.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#HalinaNowinaKonopka">Materiał zawierający założenia jest niespójny, choć ma przedstawiać „Spójną politykę strukturalną rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”. Pan poseł Kalemba zwrócił już uwagę na zdumiewające odcięcie się od bieżących spraw rolnictwa. Mnie interesuje jeszcze bardziej odcięcie się od instrumentów stosowanych w Unii Europejskiej w ramach wspólnej polityki rolnej. Kilka akapitów dalej jest mowa o „utworzeniu struktur administracyjnych niezbędnych do zastosowania w Polsce instrumentów polityki gospodarczej zgodnych z systemami funkcjonującymi w Unii Europejskiej” A następnie napisano „oznacza to odrębne traktowanie spraw związanych ze wsparciem rolnictwa objętym instrumentami wspólnej polityki rolnej”.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#HalinaNowinaKonopka">Przecież jest to jasne odniesienie się do sytuacji i zasad funkcjonowania Unii Europejskiej w zakresie rolnictwa. O co więc chodziło autorom? Nie chcą czy nie umieją precyzyjnie przedstawić problemów będących przedmiotem dyskusji? Nie powinno się zbierać tak dużej liczby osób na posiedzeniu, z którego może nic nie wyniknąć.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#HalinaNowinaKonopka">Proszę, aby autorzy dokumentu powiedzieli mi, co to miało znaczyć „przebudować struktury sektora rolnego”? Analizując cele i zadania w ramach spójnej polityki strukturalnej należałoby chyba powiedzieć już coś więcej niż tylko taki ogólnik. Jakie struktury mają być przebudowane, w jaki sposób, czemu ma to służyć, za co będą przebudowywane, jak i kiedy będzie to funkcjonować w momencie, gdy Polska wejdzie do Unii Europejskiej? Jeśli takie sprawy nie zostaną wyjaśnione połączonym Komisjom, nazwę to manipulacją.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#HalinaNowinaKonopka">Przedkładanie nam dokumentu w kompromitującej formie jest chyba liczeniem na zmęczenie posłów i brak umiejętności odnajdywania faktów, których resort nie chce pokazać.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#HalinaNowinaKonopka">Z panem ministrem Plewą miałam okazję rozmawiać na innym gruncie. W 1995 roku we Francji uruchomiono rozwiązania zachęcające młodych ludzi, którzy nie byli i nie są rolnikami, do pracy na roli. Wynika to z faktu, iż francuscy rolnicy i ich dzieci nie chcą zajmować się gospodarstwem. Dlaczego w tych preferencjach znajduje się uregulowanie przyjmujące, że większą pomoc uzyskują ci, którzy nie są dziedzicami gospodarstwa, lecz nie byli związani więzami rodzinnymi z rolnikami?</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#HalinaNowinaKonopka">Są to dla nas bardzo ważne kwestie, ponieważ pokazują wspólną politykę rolną Unii od kuchni. Powinniśmy uczyć się na doświadczeniach Francji. Dlaczego dąży się tam tworzenia gospodarstw, które produkują tylko jeden rodzaj towaru, np. mleko, któreś zboże, zaś ustawowo wprowadzana jest dwuzawodowość? W Unii dąży się do rolników dwuzawodowych, a u nas mówi się, że dwuzawodowość jest klęską dla rolnictwa. O co tutaj chodzi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#JerzyJaskiernia">Pan minister Plewa podał pewne szacunki spodziewanych środków SAPARD dla Polski. Przekażę panu pytanie, które często słyszę podczas spotkań w środowisku wiejskim. Jakie będą zyski z potencjalnej pomocy Unii Europejskiej w stosunku do strat, jakie polskie rolnictwo ponosi w wyniku zbudowania pomostu między Europą Zachodnią a Rosją i blokowania eksportu polskich produktów? Czy ministerstwo posiada szacunki w tym zakresie?</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#JerzyJaskiernia">Ludzie podkreślają, że wciąż mówi się o pomocy Unii w sytuacji, gdy właśnie w handlu z krajami Europy Środkowej i Wschodniej Unia ma największe nadwyżki. Kto tu komu pomaga?</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#JerzyJaskiernia">Najsłabszym elementem wypowiedzi na temat grup producenckich było pokazanie, jakie będzie wsparcie państwa, na jakie środki można tu liczyć? Podczas słuchania prezentacji programu nasuwało się pytanie, ile to będzie kosztować i jaki ma związek z polityką budżetową państwa w tym i przyszłym roku? Czy takie wydatki zostały skonsultowane z Ministerstwem Finansów?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#JerzyPlewa">Jeśli chodzi o enuncjacje prasowe i wypowiedzi wyższych urzędników, odniesie się do tego pan dyrektor Hałasiewicz.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#JerzyPlewa">Sprawa Agendy 2000 nie jest przedmiotem dzisiejszego posiedzenia, ale w związku z pytaniem pana posła Czarneckiego rozumiem, że panowie przewodniczący zezwalają na rozszerzenie zakresu poruszanych tematów. Wątek ten nie jest tak naprawdę związany z problematyką spójnej polityki strukturalnej. Jeśli mam takie przyzwolenie, chętnie wykorzystam ten czas, aby podzielić się z państwem informacjami dostępnymi na obecnym etapie.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#JerzyPlewa">Dla wszystkich jest jasne, że przyjęty niedawno dokument Agenda 2000 wnosi nowe wątki do negocjacji i przyszłości polityki rolnej wspólnoty. Nasze refleksje są w tej sprawie pogłębiane i chętnie się nimi podzielę. Zanim to zrobię, chcę zaznaczyć, że nie możemy łączyć wspólnej polityki rolnej w odniesieniu do poszczególnych produktów, do wspólnotowej organizacji rynków - z polityką strukturalną rozwoju obszarów wiejskich. Niektórzy z państwa wyrażali obawy, czy taki dokument będzie przyjęty przez Komisję. Jestem przekonany, że jeśli w naszym dokumencie byłaby opisana wspólna polityka rolna, strategie dotyczące poszczególnych rynków, to taki dokument byłby bardzo źle przyjęty przez Komisję Europejską. Uznano by bowiem, że nie rozumiemy różnic między wspólną polityką rolną a polityką strukturalną.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#JerzyPlewa">Ta kwestia była wywoływana w kilku wypowiedziach. Zagadnienia wspólnej polityki rolnej nie znalazły się w tym dokumencie. Z założenia ma on być strategiczny i krótki. Nie znaczy to wcale, że problemy wynikającej z bieżącej sytuacji rolnictwa nie stanowią przedmiotu innych dokumentów i działań w tym zakresie. To odrębna sprawa. Potraktowanie wspólnotowej polityki rolnej i naszych zamierzeń w jednym dokumencie przekreśliłoby - moim zdaniem - jakąkolwiek szansę na wysłanie sygnału o naszym zrozumieniu spraw unijnej polityki strukturalnej.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#JerzyPlewa">W czasie ostatniego posiedzenia Rady Stowarzyszenia zwrócono uwagę na fakt, że największa energia i działania kierowane są na łagodzenie skutków bieżących, a brak jest polityki średnio- i długoterminowej. Ja również twierdzę, że w sytuacji, gdy na pewnych rynkach występuje destabilizacja, trudno jest formułować politykę długoterminową. Nie mamy chyba innej możliwości, jak odpowiedzieć na oczekiwania wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#JerzyPlewa">Temat Agendy 2000 i zapisach dotyczących zamierzeń polityki Unii Europejskiej jest na tyle poważny, że wart jest odrębnej debaty Komisji sejmowych. W dokumencie tym są nowe elementy, które wymagają poważnej refleksji, ale do tej pory nie ma jednolitego stanowiska co do interpretacji tego dokumentu. Na posiedzeniu Komitetu Stowarzyszenia strona polska poprosiła o interpretację pewnych zapisów Agendy 2000, ponieważ przedstawiciele poszczególnych państw członkowskich w różny sposób rozumieją zapisane tam elementy. Niektóre sformułowania Agendy 2000 budzą poważny niepokój strony polskiej i dlatego skierowaliśmy oficjalnie zapytanie w sprawie interpretacji pewnych zapisów. Chodzi głównie o najważniejszą dla nas sprawę płatności kompensacyjnych. Tu interpretacje są niejednoznaczne w zależności od tego, kto to interpretuje - czy przedstawiciele państw członkowskich, czy przedstawiciele Komisji Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#JerzyPlewa">Podobne wątpliwości jak pan poseł Czarnecki sformułowałem na posiedzeniu podkomitetu rolnego i uzyskałem odpowiedź, że to tylko pierwsza przymiarka, wszystko może zostać zmodyfikowane i nie ogranicza w żadnym stopniu zakresu negocjacji. Sprawa była podnoszona na forum Komitetu Stowarzyszenia i spotkaniu z panem van der Pasem. W każdej z tych sytuacji można było usłyszeć różne opinie.</u>
          <u xml:id="u-21.7" who="#JerzyPlewa">Nie jest - moim zdaniem - tak, że Agendę 2000 można całkowicie zmodyfikować, ale również nie jest to dokument nienaruszalny. Rada Unii przyjęła ten dokument w sposób jednomyślny i tylko Rada może prawdopodobnie go zmienić. Powodem zmiany mogą być negocjacje z WTO, czy też wyniki negocjacji akcesyjnych. Nie chcę jednak popadać w optymizm i mówić, że wszystko jest możliwe. W mojej ocenie Agenda 2000 ogranicza możliwości negocjacyjne ze względu na kwestie płatności kompensacyjnych, okresów przejściowych i strategię z tym związaną.</u>
          <u xml:id="u-21.8" who="#JerzyPlewa">Sprawa ta jest przedmiotem poważnej analizy w rządzie. Wczoraj w tej sprawie odbyło się spotkanie pod przewodnictwem głównego negocjatora. O efektach dyskusji w łonie rządu będziemy państwa posłów informować.</u>
          <u xml:id="u-21.9" who="#JerzyPlewa">Tym samym odpowiedziałem na wiele pytań, dlaczego nie ma wspólnej polityki rolnej i naszego stosunku do niej w „Spójnej polityce strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”. Nie możemy w jednym dokumencie odpowiadać na wszystkie pytania, ponieważ zostanie on uznany za dokument nie na temat. Nie neguję potrzeby określenia stanowiska w sprawach, o których państwo posłowie mówili, czyli Agendy 2000 lub regulacji dotyczących rynku Unii.</u>
          <u xml:id="u-21.10" who="#JerzyPlewa">Pan poseł Pilarczyk stwierdził, że gdyby SAPARD nie formułował takiego wymogu, nie przygotowalibyśmy takiego dokumentu. O środki z funduszu SAPARD ubiega się nie tylko Polska, ale także inne państwa. Niektóre z nich wykazują tyle determinacji, że przeznaczają ogromne środki na dostosowania w rolnictwie. Ma na myśli Węgry. A jednak nie posiadają oni takiego dokumentu i nie jest jeszcze przygotowywany. Nie ma formalnego wymogu skłaniającego do przygotowania takiego dokumentu. Jest natomiast taka potrzeba.</u>
          <u xml:id="u-21.11" who="#JerzyPlewa">Potrzeba stworzenia omawianego dokumentu pojawiła się w „Narodowym programie dostosowań do wymogów członkostwa”. Pierwszy dokument unijny, jaki otworzył nam drogę do członkostwa to „Avis”, czyli opinia Komisji Europejskiej o stanie przygotowań Polski do członkostwa w Unii. Wśród celów krótkookresowych znalazła się tam potrzeba sformułowania polityki strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich. To pierwszy dokument mówiący o tym oficjalnie. Stąd właśnie koncepcja umieszczenia takiego dokumentu w „Narodowym programie dostosowań do wymogów członkostwa w Unii Europejskiej” i dalsze tego konsekwencje.</u>
          <u xml:id="u-21.12" who="#JerzyPlewa">Pomoc unijna nie będzie przyznawana na podstawie omawianego dokumentu. Będzie ona przyznawana na podstawie programów operacyjnych dla SAPARD. Ten strategiczny dokument ma służyć jako ramy, w jakie programy operacyjne będą się wpisywać. Nie będzie to tylko poziom centralny, ale także regionalny. Pytał o to pan przewodniczący Mazowiecki. Tu już widać powiązanie polityki strukturalnej z polityką regionalną. Rozwiniemy jeszcze ten temat dalej.</u>
          <u xml:id="u-21.13" who="#JerzyPlewa">Kolejne pytania dotyczyły terminów i zaawansowania prac nad programami operacyjnymi do funduszu SAPARD. Na ich podstawie będą Polsce przydzielane środki pomocowe. W tej kwestii informacji udzielą pan minister Wujec i pan dyrektor Hałasiewicz.</u>
          <u xml:id="u-21.14" who="#JerzyPlewa">Państwo posłowie pytali, dlaczego w „Spójnej polityce strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” nie znalazły się sprawy cen minimalnych, interwencji czy dopłat. Myślę, że wcześniej uzasadniłem dostatecznie, że byłoby źle przyjęte wprowadzenie takich zapisów. Nie neguję oczywiście konieczności prowadzenia prac nad tymi zagadnieniami.</u>
          <u xml:id="u-21.15" who="#JerzyPlewa">Pani poseł Nowina-Konopka potraktowała mnie ulgowo zadając pytania dotyczące Francji. Spędziłem tam kilka lat i dobrze znam sprawy rolnictwa. Wprowadzenie specjalnych zachęt dla osób, które rozpoczynają pracę na roli, a które nie dziedziczą gospodarstwa wynika z błędów polityki rolnej. To ona spowodowała, że nastąpił ogromny odpływ ludzi ze wsi. Takie opustoszenie obszarów wiejskich spowodowało, że zdecydowano się na stworzenie systemu specjalnych zachęt dla ludzi, którzy chcą prowadzić gospodarstwa rolne. To polityka strukturalna Francji, możemy się jedynie domyślać, że takie były przesłanki tych działań.</u>
          <u xml:id="u-21.16" who="#JerzyPlewa">W Polsce problem jest zgoła odwrotny. Dysponujemy sporą nadwyżką siły roboczej na obszarach wiejskich. Z tego powodu nie możemy skorzystać z doświadczeń Francji. Podobnie jak we Francji preferujemy natomiast dwuzawodowość i alternatywne zatrudnienie na wsi, co zostało zapisane w dokumencie.</u>
          <u xml:id="u-21.17" who="#JerzyPlewa">Zdaję sobie sprawę, że trudno będzie mi sprostać zadaniu i odpowiedzieć wyczerpująco na pytania pani poseł. Na obecnym etapie nie mogę jednak podzielić się z państwem większą ilością informacji.</u>
          <u xml:id="u-21.18" who="#JerzyPlewa">Pan poseł Jaskiernia poruszył kwestię kosztów i korzyści wynikających z przynależności do Unii Europejskiej. Jest to temat szerszej dyskusji i wykracza nieco poza dzisiejszy punkt porządku posiedzenia. Przesłanką do integracji nie jest jedynie czysty rachunek zysków i strat w poszczególnych sektorach gospodarki. Nie możemy tracić tego faktu z pola widzenia. Nie zwalnia nas to oczywiście z prowadzenia szacunków. W tej chwili przyjmowane są kolejne stanowiska negocjacyjne w 31 grupach tematycznych. Przed każdym przyjęciem stanowiska dokonuje się rachunku kosztów i korzyści.</u>
          <u xml:id="u-21.19" who="#JerzyPlewa">W dziedzinie rolnictwa jesteśmy na etapie screeningu. Mamy coraz lepsze rozeznanie kosztów i korzyści procesu integracyjnego. Zlecono szereg analiz dla poszczególnych podsektorów, np. rynku zbóż, owoców i warzyw, cukru itp. Szacunki pokazują koszty wprowadzenia unijnego ustawodawstwa w Polsce. Ma to na celu przygotowanie uzasadnienia do stanowiska negocjacyjnego, które zostanie przedstawione po zakończeniu screeningu. Planowana jest dodatkowa sesja screeningowa dotycząca Agendy 2000. Wystąpiliśmy o przyspieszenie tego przeglądu i mamy nadzieję, że odbędzie się on jeszcze przed wakacjami.</u>
          <u xml:id="u-21.20" who="#JerzyPlewa">Na jesieni bieżącego roku zostanie opracowany projekt stanowiska negocjacyjnego w sprawach rolnictwa. Wówczas trzeba będzie wziąć pod uwagę wszystkie uwarunkowania, porównać koszty i korzyści. W jednym się z panem zgadzam. Nie można patrzeć na korzyści w sposób jednostronny, tylko z punktu widzenia korzyści budżetowych. Transfery z Unii Europejskiej są po prostu najlepiej rozpoznane. Być może dlatego odnosi się wrażenie, że inne elementy są pomijane. Dla szacunku potencjalnych korzyści budżetowych z transferów dla rolnictwa istnieje dość dobre instrumentarium. Mam na myśli modele symulacyjne, które precyzyjnie pokazują, co w danym sektorze się stanie, ile trzeba będzie zapłacić polskim rolnikom, jeśli zostanie zastosowany mechanizm na rynku zbóż i innych.</u>
          <u xml:id="u-21.21" who="#JerzyPlewa">Dyskusja koncentrująca się tylko na korzyściach wypacza obraz. Tu generowane są również poważne koszty procesu z budżetu oraz na poziomie poszczególnych podmiotów gospodarczych. Są to ogromne zadania, np. wprowadzenia standardów fitosanitarnych, jakościowych.</u>
          <u xml:id="u-21.22" who="#JerzyPlewa">Procedury prowadzenia szacunków zostały opracowane przez zespół negocjacyjny. W wielu dziedzinach nie ma jednak metod analitycznych, które pozwalałyby precyzyjnie oszacować koszty.</u>
          <u xml:id="u-21.23" who="#JerzyPlewa">W sprawie ujemnego salda handlowego prowadzono wstępne szacunki, które pokazują, jak trwałe ujemne saldo przekłada się np. na tworzenie nowych miejsc pracy dla kraju, który ma dodatnie saldo. Wszyscy wiemy, że w artykułach rolnych ujemne saldo po naszej stronie wynosi ok. 500 mln euro rocznie. Globalnie nasz deficyt handlowy jest bardzo wysoki. Podczas szacunków korzyści i kosztów ten element jest brany pod uwagę. Sytuacja jest dynamiczna, ponieważ szacujemy koszty dostosowań w okresie przedakcesyjnym i bierzemy pod uwagę zmianę warunków gospodarowania dla wielu podmiotów po wejściu do Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-21.24" who="#JerzyPlewa">Problem szacunku kosztów jest bardzo skomplikowany. Resort rolnictwa w ramach posiadanych skromnych środków chciał zlecić analizy dotyczące tej kwestii. Do pierwszego przetargu zgłosił się tylko jeden instytut i to do wykonania niewielkiej liczby analiz. Liczba koniecznych do wykonania analiz obejmujących wszystkie dziedziny, w których przebiega screening, wynosi 140. Istnieje niebezpieczeństwo, że przy braku metod analitycznych pojawią się również trudności z oceną analiz wykonanych przed przygotowaniem stanowiska negocjacyjnego. Większość z nich jest zaplanowana na maj, a najpoważniejsze wymagają dłuższego czasu.</u>
          <u xml:id="u-21.25" who="#JerzyPlewa">Nie znam analizy dotyczących relacji eksportu do Rosji i strat wynikających z obecnej sytuacji na tym rynku. Są natomiast analizy pokazujące, o ile zmniejszyło się nasze saldo w eksporcie. Wyliczenia te są przedstawiane Komisji Europejskiej podczas dyskusji handlowych. Zgłosiliśmy wniosek o wycofanie subsydiów eksportowych przy eksporcie do Polski., ale także na nasze tradycyjne rynki wschodnie. Sprawa jest przedmiotem dyskusji. Na razie ustaliliśmy jedynie, że negocjacje w tej sprawie rozpoczną się w maju br.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#JózefPilarczyk">Kto miał rację? Czy minister Balazs, który na pierwszym spotkaniu z Komisją Rolnictwa i Rozwoju Wsi oświadczył, że najważniejszym zadaniem dla resortu jest przygotowanie spójnej polityki strukturalnej, ponieważ miała ona powstać do końca 1998 roku i tak się nie stało, a powoduje to zagrożenie, że możemy nie skorzystać z SAPARD? Czy też pan minister Plewa, który powiedział, że takiego wymogu nie ma.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#JózefPilarczyk">Otrzymaliśmy też pismo podpisane przez ministra Balazsa, w którym napisano „przesyłam w załączeniu 50 egzemplarzy materiału (...) w związku z konsekwencjami przez nas Agendy 2000”. Czy w resorcie prowadzono jakieś prace w związku z przyjęciem Agendy 2000?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#RyszardCzarnecki">Nie otrzymałem odpowiedzi na pytanie dotyczące SAPARD.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#JerzyPlewa">Przepraszam, że mój czas jest ograniczony, jednak muszę uczestniczyć w międzyresortowym spotkaniu screeningowym, które prowadzę. Postaram się jednak ustosunkować do poważnych zarzutów pana posła Pilarczyka. Nie mają one uzasadnienia, biorąc pod uwagę naszą dyskusję. Nie ma sprzeczności między wypowiedzią pana ministra Balazsa a naszą dzisiejszą prezentacją. Nie ma równości między SAPARD a „Spójną polityką strukturalną rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#JerzyPlewa">Przyspieszenie tempa przygotowań programów służących korzystaniu z pomocy SAPARD jest związane z przyspieszeniem prac nad „Spójną polityką strukturalną rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”. Nie ma w tym sprzeczności.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#JerzyPlewa">Pewne skrótowe sformułowania wynikające z ograniczonego czasu prezentacji tematu mogły doprowadzić do nieporozumień. W obiegowej opinii pojawiają się wypowiedzi, w których polityka strukturalna i SAPARD są traktowane jednoznacznie. Starałem się wyjaśnić różnice między tymi dokumentami.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#JerzyPlewa">W sprawie pisma odnoszącego się do przyjmowania Agendy 2000 mogę zapewnić, że to chyba wynik błędu. Pan poseł Wyrowiński wystąpił z prośbą o przesłanie Komisji informacji dotyczącej Agendy 2000. Resort je przedłożył. Nie było tam jednak mowy o jakichkolwiek pracach nad przyjmowaniem Agendy 2000. To jakiś błąd w sformułowaniu pisma przewodniego. Przepraszam w imieniu swoim i ministra Balazsa za taką pomyłkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#HalinaNowinaKonopka">Nie rezygnuję z zaspokojenia ciekawości w poruszonych przeze mnie kwestiach. Zapraszam pana na moją podkomisję. Poproszę wówczas o przedstawienie szczegółowych mechanizmów i przyczyn odchodzenia we Francji rolników od zawodu, a w Niemczech rolnicy posiadający 80 ha gruntu i stada zwierząt muszą dorabiać w piekarni. Chcemy poznać realia życia i pracy rolnika w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#HalinaNowinaKonopka">W wypowiedzi pana ministra Plewy pobrzmiewa dawny ukaz carski mówiący że podwładny powinien mieć przed obliczem przełożonego durnowaty wyraz twarzy, aby nie pokazać, że może dorównywać mu inteligencją. Polska nie może pokazać Unii, że cokolwiek wie i rozumie, aby Komisja Europejska nie oceniła tego źle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#JerzyPlewa">Przyjmuję zaproszenie na podkomisję. Postaram się przedstawić państwu szczegółową analizę sytuacji rolników w Unii Europejskiej. Chcę tylko zaznaczyć, że unijnym rolnikom także żyje się trudno, także pojawiają się tam protesty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#HenrykDykty">Przyłączam się do pytania pana posła Jaskierni dotyczącego wysokości przewidzianych w budżecie państwa w tym i następnym roku środków na realizację programu „Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”. Z odpowiedzi ministra Plewy trudno mi było wywnioskować, jakie to są środki.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#HenrykDykty">Pani minister Zwolińska powiedziała, że jednym z celów programu jest podłączenie w każdej miejscowości wiejskiej chociaż jednego telefonu. Ile jeszcze jest w Polsce miejscowości, w których nie ma ani jednego telefonu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#CzesławSiekierski">Ministerstwo Finansów pracuje obecnie nad budżetem państwa na 2000 rok. Jaki wzrost nakładów na rolnictwo przewiduje w swojej propozycji Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej?</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#CzesławSiekierski">Czy mylę się twierdząc, że istnieje bardzo minimalna szansa, że pierwsze euro z programu SAPARD przyjdą do Polski w końcu 2000 roku? Moim zdaniem niewiele wskazuje na dotrzymanie takiego terminu.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#CzesławSiekierski">Kiedy program SAPARD zostanie już opisany i będziemy mogli się zapoznać z jego zasadami?</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#CzesławSiekierski">Dokonałem zgrubnych obliczeń dotyczących środków pomocowych z SAPARD. Jeśli otrzymamy 200 mln euro, to na jedną gminę przypada ok. 100 tysięcy euro, ok. 100 euro na jedno gospodarstwo i ok. 10 euro na 1 ha użytków rolnych. Dotyczy to jednego roku. Nagłośniono sprawę pomocy unijnej, powstały ogromne oczekiwania i jest to niekorzystne dla rolników.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#ZbigniewChrzanowski">„Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” to ogólny program krajowy, zaś mają być stworzone jednocześnie projekty operacyjne do programu SAPARD. Czy rozpoczęto już prace nad programami operacyjnymi? Czy przesłano w związku z tym jakieś informacje do gmin i samorządów wojewódzkich na temat priorytetów SAPARD? Czy prace przygotowawcze do korzystania z pomocy w ramach SAPARD rozpoczęto na najniższych szczeblach?</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#ZbigniewChrzanowski">Na spotkaniach z samorządami często słyszę pytania o wysokość środków i wymogi programu SAPARD itp., a tymczasem program operacyjny ma być złożony z cząstkowych opracowań gmin i regionów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#JanWyrowiński">Warto zastanowić się nad tematem naszej dyskusji. Z projektu rozporządzenia Unii Europejskiej wynika, że Polska jest zobowiązana przedłożyć Komisji Europejskiej plan rozwoju obszarów wiejskich. Proszę uściślić, co powinni otrzymać urzędnicy europejscy? Czy ma to być „Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”? Czy jest to tożsame z dokumentem, jaki musimy przedłożyć Unii, jeśli chcemy korzystać ze środków pomocowych SAPARD?</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#JanWyrowiński">Sądzę, że będę wyrazicielem większej grupy mówiąc, że oczekiwaliśmy usłyszeć dzisiaj więcej. Myśleliśmy, że zmobilizowani przez Unię stworzymy konkretny plan dotyczący całego rolnictwa, a nie tylko polityki strukturalnej. Uważam, że rozczarowanie niektórymi faktami przebijające w wypowiedziach posłów, np. brakiem instrumentów polityki finansowej, bierze się właśnie z cząstkowego charakteru dokumentu.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#JanWyrowiński">Dzisiejsza debata miałaby być kolejną z cyklu, jak będzie wyglądać polskie rolnictwo za 2–5 lat. W wyniku narzuconego ograniczenia dotyczy ona tylko spraw związanych ze strukturą. Pozostawia więc pewien niedosyt.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#JanWyrowiński">Rozporządzanie w sprawie SAPARD nie jest jeszcze zatwierdzone przez odpowiednie gremia unijne. Można się jednak zorientować analizując projekt, że należy przedłożyć plan dotyczący realizacji wymienionych tam 15 możliwych projektów. Czy wiemy już, czy spośród możliwych 15 tematów programów operacyjnych będziemy angażować się we wszystkie, czy tylko w część? Jest tam np. program dotyczących grup producenckich. Sądzę, że podczas prac nad ustawą o grupach producenckich należy pamiętać, aby umożliwiała ona korzystanie ze środków pomocowych Unii dla tego rodzaju nowej instytucji.</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#JanWyrowiński">Ile Polska musi postawić do dyspozycji środków z kasy krajowej, aby możliwa była realizacja w naszym kraju programu SAPARD w przyszłym roku i w perspektywie następnych 7 lat?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#EwaFreyberg">Rozpoczęliśmy dzisiaj dyskusję na jednym z ważniejszych i szerszych problemów związanych z korzystaniem z tzw. funduszy spójności Unii Europejskiej. Programy SAPARD i ISPA, dotyczący rozwoju infrastruktury i ochrony środowiska, są tylko fragmentem systemu funduszy spójności.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#EwaFreyberg">Polska przez długi okres będzie mogła prawdopodobnie korzystać z dofinansowania Unii, ponieważ przeciętny poziom PKB przypadający na jednego Polaka jest znacznie poniżej poziomu 0,75 przypadającego na jednego mieszkańca Unii. Ekonomiści obliczają, że nasz poziom kształtuje się na wysokości 1/3 przeciętnej unijnej. Jest to średnia dla Polski, choć zapewne niektóre regiony wiejskie mają dochód na znacznie niższym poziomie.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#EwaFreyberg">Stoi przed nami ważne zadanie stworzenia infrastruktury koniecznej do korzystania z programów pomocowych. Z dzisiejszej dyskusji wynika, jak wielu obszarów spoza sfery rolnictwa będzie ten program dotyczył. Była np. mowa o ochronie środowiska, o polityce budżetowej. Doświadczenia pokazują, że koordynacja pracy między resortami nie jest najmocniejszą stroną rządu. Jest to na pewno słabość Polski. Tymczasem w takich krajach jak Hiszpania, Portugalia czy Irlandia szybki rozwój gospodarczy był powiązany z umiejętnością wykorzystywania środków z funduszy strukturalnych Unii. Posiadały one specjalne agencje nadzorujące politykę regionalną kraju, pracujące nad minimalizowaniem różnic między poszczególnymi regionami.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#EwaFreyberg">Czy rząd nie dostrzega potrzeby stworzenia takiej instytucji? Czy obecna sytuacja, w której Ministerstwo Gospodarki nadzoruje politykę regionalną, a jednocześnie poszczególne resorty są odpowiedzialne za politykę rozwoju obszarów gospodarczych, nie powoduje że nasza polityka regionalna jest niedostatecznie spójna, aby skorzystać z funduszy spójności? Czy nie powinniśmy dążyć do poprawy tej sytuacji?</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#EwaFreyberg">Była dziś już mowa o zagrożeniu dla budżetu państwa związane z wymogiem współfinansowania programów unijnych. Można to tak odbierać, ale należy pamiętać, że jednocześnie jest to ogromna szansa, ponieważ powoduje wymuszenie wydatków budżetu na priorytety wyznaczonych długookresową polityką strukturalną. Z tej przyczyny tak ważne jest właściwe sformułowanie i koordynowanie regionalnej polityki strukturalnej. Łatwiej będzie wówczas wymóc na etapie projektowania budżetu państwa zaplanowanie wydatków na rozwój rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-31.5" who="#EwaFreyberg">Czy z doświadczenia Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, które prowadzi prace nad spójnym programem rozwoju obszarów wiejskich, nie wynika potrzeba większej koordynacji i stworzenia jednej instytucji odpowiadającej za politykę regionalną?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#CezaryDzierżek">Poruszany dzisiaj przez państwa posłów temat żywo interesuje ludzi związanych z racji miejsca zamieszkania i pracy ze wsią. Nie usłyszałem jednak do tej pory wszystkiego, co chciałbym usłyszeć. Z tej przyczyny chcę zadać kilka pytań.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#CezaryDzierżek">Jak został usytuowany w omawianym przedsięwzięciu powiat? Mówiono, że powiat ma być podstawową jednostką w programie regionalnym. Jednak jest to dziś jednostka nie przygotowana i nie wyposażona, aby móc w takim programie brać udział. W moim budżecie jest 1,7% środków, którymi mógłbym ewentualnie finansować udział w takim przedsięwzięciu. Tymczasem samorządy lokalne mogą bez mojego udziału, na moim terenie działać bez problemów.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#CezaryDzierżek">21 kwietnia br. otrzymałem od ministra finansów zadanie do wykonania w ciągu 3 dni. Chodzi o przygotowanie materiałów potrzebnych do konstruowania przyszłorocznego budżetu z uwzględnieniem środków pomocowych SAPARD. Oczywiście zadania nie wykonałem i nie wiem, czy zostałem wyeliminowany z grona podmiotów korzystających ze środków SAPARD, czy jeszcze nie?</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#CezaryDzierżek">Znając sytuację obszarów wiejskich i widząc potrzebę działania w kierunku jej poprawy zwróciłem się do pana premiera z pewną propozycją. Wiem, że moje plany trafiły do wielu odbiorców, ale do tej pory odpowiedział mi tylko pan dyrektor Hałasiewicz. Pocieszył mnie jednak, że pomysł nie jest zły, ale odesłał mnie do marszałka mojego sejmiku. Ten zaś odesłał mnie do resortu rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#CezaryDzierżek">Nikt nie umie dzisiaj powiedzieć, jakie są priorytety, jak będzie wyglądać finansowanie, kto je będzie koordynować, jak ma być skonstruowany program operacyjny? Na tym posiedzeniu w tej sprawie również wyrażono różne opinie.</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#CezaryDzierżek">Jeśli można, chcę dodać do prowadzonej przez państwa posłów dyskusji zdanie. Na wsi potrzebny jest każdy, nawet fryzjer damski, który da zatrudnienie, będzie elementem kultury na wsi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#GabrielJanowski">Była tu mowa o dochodach rolników. Ich wysokość jest uzależniona od produkcji rolniczej. Tymczasem z wypowiedzi pana ministra Plewy wynika, że produkcja rolnicza nie będzie popierana przez rząd. W ten sposób nie zapewniamy rolnikom wzrostu dochodów poprzez wzrost produkcji rolniczej.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#GabrielJanowski">W dokumencie brakuje mi informacji, jak utrzymać dochody rolnicze, opierając się na produkcji rolniczej. Mówimy, że 40% gospodarstw to jednostki rozwojowe. Jeżeli nie zapewnimy im pewnych warunków panujących w Unii Europejskiej, takich jak ceny minimalne, dopłaty do eksportu itp., to automatycznie pomniejszamy konkurencyjność naszych gospodarstw w stosunku do unijnych.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#GabrielJanowski">Reżimy dotyczące jakości produktów wprowadzone przez Unię będą bardzo trudne do utrzymania u nas, jeśli nie zasilimy gospodarstw rolnych w środki pomocowe. W przeciwnym razie spadnie konkurencyjność nawet najlepszych gospodarstw. Przecież ostatnio to właśnie najlepsi rolnicy wyszli na drogi i protestowali.</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#GabrielJanowski">W dokumencie resortu rolnictwa kwestia ta powinna się znaleźć i być potraktowana z należytą uwagą. Powinny być tu opisane reguły działań wobec rozwojowych gospodarstw rolnych, a następnie strategia działań wobec kolejnych, mniejszych podmiotów. Nie chciałbym, abyśmy stracili z pola widzenia zasadniczej działalności wsi, jaką jest właśnie produkcja rolnicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PiotrKrutul">Kto i kiedy powie polskim rolnikom prawdę, co ich czeka za rok, za pięć lat w związku z integracją Polski z Unią Europejską? Kiedy i jakie gospodarstwa upadną?</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#PiotrKrutul">Pytam nie tylko jako rolnik, ale również burmistrz miasta i gminy w najbiedniejszym w Polsce regionie „ściany wschodniej”. Nie mam możliwości partycypowania finansowego w celu pozyskania pomocy SAPARD. Rolnicy nie mają tym samym szansy na udział w podziale środków z programu SAPARD czy PHARE.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#PiotrKrutul">Otrzymaliśmy informacje dotyczące Agendy 2000. Czy prawdą jest, że integracja Polski z Unią jest równoznaczna z trzema posunięciami: wyłączenie rolników z nowych państw członkowskich z systemu dotacji wyrównawczych, opóźnienia przyjęcia do Unii państw o dużym potencjale w rolnictwie oraz długie okresy przejściowe w obejmowaniu rolnictwa nowych członków instrumentami wspólnej polityki rolnej Unii?</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#PiotrKrutul">Jakie są możliwości i jaki wpływ na Komisję Europejską ma polski rząd odnośnie do ustalania priorytetów? Czy np. priorytetem będzie zalesianie gruntów ornych na „ścianie wschodniej”? Czy Polska ma wpływ na ustalanie swoich priorytetów? Czy priorytetem będzie poprawa sytuacji i infrastruktury na wsi, czy też ograniczenie produkcji rolnej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#TadeuszMazowiecki">Proszę o odpowiedzi na pytania posłów pana ministra Wujca i jego współpracowników.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#HenrykWujec">Dziękuję za wszystkie opinie i uwagi. Ich liczba wskazuje, że temat jest dla państwa ważny i budzi ogromne zainteresowanie.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#HenrykWujec">Kiedy tydzień temu odebrałem nominację i powierzono mi zadanie koordynacji prac nad „Spójną polityką strukturalną rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”, stanąłem przed dylematem, czy prezentować na posiedzeniu połączonych Komisji założenia do dokumentu bez możliwości przekazania państwu pełnego dokumentu, czy też prosić o przełożenie posiedzenia na inny termin. Doszedłem jednak do wniosku, że należy państwu przedstawić dotychczasowy efekt prac. Prezentacja całego dokumentu nastąpi zaś po przyjęciu przez Radę Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#HenrykWujec">Mam nadzieję, że fakt ten usprawiedliwia choć częściowo sposób prezentacji tego dokumentu i brak satysfakcji w odniesieniu do wielu spraw, których w projekcie dokumentu jeszcze nie ma.</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#HenrykWujec">W ubiegłym tygodniu odbyło się spotkanie z przedstawicielami czołowych resortów, aby usłyszeć od nich, czy zapisy projektu dokumenty to pobożne życzenia, czy ma to umocowanie w postaci wstępnej akceptacji poszczególnych resortów. Wcześniej resorty przesłały nam swoje uwagi, ale na spotkaniu udało nam się osiągnąć wspólne stanowisko. Ministerstwo Finansów także zaakceptowało wstępnie „Spójną politykę strukturalną rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”.</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#HenrykWujec">Za chwilę pani dyrektor Szelągowska przedstawi państwu założenia finansowe projektu. Będą one przedmiotem prac Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów, a więc na razie nie są jeszcze ostatecznym dokumentem.</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#HenrykWujec">Mam nadzieję, że dzisiejsza dyskusja pomoże nam w dalszej pracy, zwłaszcza ta jej część, w której zaznaczyli państwo, że Komisje oczekują przedstawienia bardziej kompleksowego dokumentu, a nie tylko dotyczącego polityki strukturalnej. Pan poseł Pilarczyk pytał, czy średniookresowa strategia rozwoju rolnictwa jest nadal dokumentem podstawowym, czy też przystępujemy do nowych prac, które określą następną płaszczyznę. Sądzę, że należy przyjąć zasady zapisane w rządowym dokumencie dotyczącym średniookresowej strategii rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich. Na gruncie tego dokumentu trzeba przygotować opracowanie rozszerzające i uszczegółowiające ten pierwotny dokument. „Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” jest właśnie takim rozwinięciem średniookresowej strategii.</u>
          <u xml:id="u-36.6" who="#HenrykWujec">Przekażę ministrowi Balazsowi państwa opinie o konieczności stworzenia kompleksowego dokumentu. Wówczas Komisje uzyskałyby bardziej satysfakcjonujące odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-36.7" who="#HenrykWujec">Dzisiejsze posiedzenie jest poświęcone „Spójnej polityce strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”. Nie było przedmiotem porządku dziennego rozpatrzenie wspólnej polityki rolnej Unii Europejskiej. Z tej przyczyny w naszej prezentacji nie znalazły się informacje na ten temat. Oczywiście, dążąc do integracji z Unią akceptujemy wspólną politykę rolną.</u>
          <u xml:id="u-36.8" who="#HenrykWujec">W założeniach napisaliśmy na pierwszej stronie „Uzupełniającymi opracowaniami będą określone w „Partnerstwie dla członkostwa” i „Narodowym programie przygotowania do członkostwa w Unii Europejskiej” prace programowe dotyczące:</u>
          <u xml:id="u-36.9" who="#HenrykWujec">- wdrożenia wymogów fitosanitarnych i weterynaryjnych,</u>
          <u xml:id="u-36.10" who="#HenrykWujec">- unowocześnienia przetwórstwa rolno-spożywczego,</u>
          <u xml:id="u-36.11" who="#HenrykWujec">- utworzenia struktur administracyjnych niezbędnych do zastosowania w Polsce instrumentów polityki gospodarczej zgodnych z systemami funkcjonującymi w Unii Europejskiej”.</u>
          <u xml:id="u-36.12" who="#HenrykWujec">Jednym z tych systemów jest wspólna polityka rolna. Omawiany dziś dokument dotyczy pewnych działań w przyszłości, dotyczy też zmiany struktury obszarów wiejskich, produkcji rolnej i rozwoju wsi.</u>
          <u xml:id="u-36.13" who="#HenrykWujec">Na część pytań postaram się odpowiedzieć szczegółowo. Sądzę, że na pytania pana posła Czarneckiego już odpowiedziałem. Realizacja dokumentu jest zaplanowana na 7 lat, od 2000 do 2006 roku. Pierwsze 3 lata są ujęte jako okres preakcesyjny, zaś następne jako okres poakcesyjny.</u>
          <u xml:id="u-36.14" who="#HenrykWujec">W sprawie dotacji i subsydiów w ramach wspólnej polityki rolnej starałem się już państwu pokazać, że będzie to przedmiotem negocjacji. Sądzę, że płaszczyzna negocjacyjna będzie przedmiotem prezentacji na posiedzeniu Komisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-36.15" who="#HenrykWujec">Pan poseł Kalemba pytał o terminy związane z SAPARD i o możliwość korzystania z tej pomocy przez poszczególne województwa. W założeniu mogą z tych środków skorzystać wszystkie województwa. Jednak program będzie zróżnicowany regionalnie. W projekcie przesłanym do KERM wyodrębnione są trzy megaregiony: region południowy o własności rolnej silnie rozdrobnionej, region ziem zachodnich i północnych oraz region centralny. Odpowiednio do potrzeb tych regionów będą przygotowywane programy operacyjne.</u>
          <u xml:id="u-36.16" who="#HenrykWujec">Województwa lubelskie i podlaskie są włączone wraz z mazowieckim i wielkopolskim do jednego obszaru, na którym istnieje stabilna sytuacja w rolnictwie, choć nie zawsze jest to sytuacja dobra. Charakter własności rolnej jest tu jednak zbliżony.</u>
          <u xml:id="u-36.17" who="#HenrykWujec">Megaregiony są dzielone na mniejsze jednostki, ale chodziło nam o pewien zgrubny podział.</u>
          <u xml:id="u-36.18" who="#HenrykWujec">Terminy związane z SAPARD będą możliwe do określenia dopiero po przyjęciu rozporządzenia w sprawie tego programu w Unii Europejskiej. Wówczas mamy pół roku na przygotowanie programów operacyjnych, co nie oznacza, że mamy wykorzystać cały ten czas. W Ministerstwie Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej trwają wstępne prace nad programami operacyjnymi.</u>
          <u xml:id="u-36.19" who="#HenrykWujec">Kwestia rent strukturalnych jest dyskusyjna. Na wstępnym spotkaniu uzgadniającym nasz resort podniósł tę sprawę. Najbliższy horyzont czasowy dzielimy na dwa okresy - przedakcesyjny i poakcesyjny. Ważniejszy jest dla nas drugi z tych etapów, ponieważ wówczas możemy wykorzystać także fundusze strukturalne Unii na finansowanie programu. Sprawa rent strukturalnych budziła kontrowersje tylko w odniesieniu do okresu preakcesyjnego. Nie zgłaszano natomiast uwag do wprowadzenia tego rozwiązania po wstąpieniu Polski do Unii.</u>
          <u xml:id="u-36.20" who="#HenrykWujec">Priorytety są wymienione w naszym dokumencie w postaci trzech ogólnych punktów. Są to: kształtowanie warunków pracy i życia ludności wiejskiej, przebudowa struktur sektora rolnego oraz kształtowanie warunków rozwoju zrównoważonego na obszarach wiejskich. Jednak o priorytetach możemy mówić dopiero wówczas, gdy określimy wielkość funduszy na te cele. To zdecyduje o realizacji tych zadań. Wstępne szacowanie już mamy i sądzę, że pani dyrektor Szelągowska przedstawi państwu te informacje.</u>
          <u xml:id="u-36.21" who="#HenrykWujec">W związku z dopłatami kompensacyjnymi i Agencją Rynku Rolnego, mogę jedynie potwierdzić, że minister Balazs zapowiedział, a Agencja Rynku Rolnego przygotowała program dopłat kompensacyjnych do skupu zbóż na najbliższe lato.</u>
          <u xml:id="u-36.22" who="#HenrykWujec">Staramy się wprowadzać pewne elementy spójnej polityki rolnej. Wówczas możemy łatwiej skorzystać z elementów polityki strukturalnej w momencie, gdy staniemy się członkami Unii Europejskiej. Każdy z nas wie, że naprawdę będzie to możliwe, jeśli wprowadzimy rejestr gospodarstw, upraw i zwierząt. Do tego celu musi zostać przyjęta odpowiednia ustawa. Wiem, że trwają prace nad taką regulacją, ale za krótko jestem w resorcie, aby precyzyjnie odpowiedzieć na pytania w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-36.23" who="#HenrykWujec">Pan poseł Mazurkiewicz pytał o zakresy programów SAPARD i PHARE i czy te programy są koherentne z prowadzonymi obecnie w kraju reformami. Jak wspominałem, przeprowadziliśmy już wstępne uzgodnienia z Ministerstwem Finansów i jego zgoda oznacza akceptację naszego projektu. Nie jest tylko dokument życzeniowy, lecz program faktów. Pan minister Plewa mówił już, że spójna polityka strukturalna jest szerszym dokumentem niż program SAPARD. Nie wszystkie zadania będą finansowane z programu SAPARD. Część będzie finansowana z budżetu państwa lub ze środków samorządowych. Dysponujemy szacunkami finansowania programów zamieszczonych w „Spójnej polityce strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”.</u>
          <u xml:id="u-36.24" who="#HenrykWujec">W pytaniach pojawiała się kwestia polityki regionalnej. W pracach nad programem konieczna jest koordynacja działań z pozostałymi resortami. Komitet Integracji Europejskiej obradował już nad sposobami koordynowania prac nad funduszami przedakcesyjnymi i funduszami strukturalnymi. Rozmowy w tej sprawie nie zostały jeszcze zakończone. Wczoraj spotkała się Rada Ministrów i odesłała materiały do dalszych prac. Jednak widać, że zasadniczy kierunek jest następujący: koordynacją prac będzie się zajmować zapewne Komitet Integracji Europejskiej, zaś sprawy finansowe pozostaną pod kontrolą Ministerstwa Finansów. W zakresie polityki regionalnej właściwym organem będzie Komitet do spraw Polityki Regionalnej i Zrównoważonego Rozwoju działający przy Ministerstwie Gospodarki. Będzie on koordynować nie tylko program SAPARD, ale także program ISPA i PHARE.</u>
          <u xml:id="u-36.25" who="#HenrykWujec">Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej jest koordynatorem programu SAPARD. Jednostką płatniczą będzie zaś Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-36.26" who="#HenrykWujec">Programy operacyjne do SAPARD będą przygotowywane przez struktury samorządowe. Nie będziemy czekać na przyjęcie przez Radę Europy rozporządzenia w tej sprawie. Zaczniemy prace wstępne jak najszybciej. Będą nad tym pracować sejmiki wojewódzkie we współpracy z sejmikami powiatowymi. Oczywiście działania w tym zakresie nie są jeszcze zaawansowane. Krajowe Centrum Doradztwa Rolniczego prowadziło już szkolenia w tym zakresie. Nie zostały jeszcze zgłoszone gotowe programy operacyjne.</u>
          <u xml:id="u-36.27" who="#HenrykWujec">Pan poseł Jaskiernia podniósł sprawę strat, jakie ponosimy w układach Unia Europejska-Polska-Rosja. Jest tak faktycznie, ale leży to nieco poza nami. Możemy z tym polemizować, możemy wprowadzać cła, ale w naszym interesie leży szybka integracja z Unią Europejską w celu zniwelowania tych strat. To najlepsza metoda. Nie dysponujemy instrumentami zmuszającymi Unię Europejską do zmiany decyzji. Możemy tylko negocjować. Wiemy, jak zakończyły się pierwsze próby ograniczenia subsydiowania produktów z Unii Europejskiej. Temat ten wszedł w zakres przedmiotowy negocjacji.</u>
          <u xml:id="u-36.28" who="#HenrykWujec">Nie mogę precyzyjnie odpowiedzieć na pytania pana posła Dyktego. Nie mamy jeszcze przygotowanego projektu budżetu państwa na przyszły rok. Są obecnie wysyłane noty budżetowe do Ministerstwa Finansów. Nie mogę jeszcze podać szczegółów zapisów budżetowych, ale mogę zapewnić, że udział skarbu państwa w realizacji celów strukturalnych jest zapewniony w naszym programie i wstępnie zaakceptowany przez Ministerstwo Finansów.</u>
          <u xml:id="u-36.29" who="#HenrykWujec">Jestem przekonany, że pierwsze pieniądze z programu SAPARD nie wpłyną w 2000 roku. Mam nadzieję, że na początku przyszłego roku będziemy dysponować programami operacyjnymi do korzystania ze środków tego programu. Możemy zadeklarować, że programy te będą gotowe do dyskusji w miesiąc po przyjęciu przez Radę Europy rozporządzenia.</u>
          <u xml:id="u-36.30" who="#HenrykWujec">„Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” jest programem najszerszym. Program operacyjny idzie w ślad za pierwszym dokumentem i będzie formułowany po przyjęciu rozporządzenia, a w ramach programu operacyjnego powstanie plan rozwoju obszarów wiejskich.</u>
          <u xml:id="u-36.31" who="#HenrykWujec">Postaramy się spełnić życzenia wszystkich tych z państwa posłów, którzy powiedzieli, że spodziewali się więcej po przedstawianym dziś dokumencie. Jest to projekt i dopiero po akceptacji przez KERM i Radę Ministrów stanie się dokumentem rządowym.</u>
          <u xml:id="u-36.32" who="#HenrykWujec">Udział powiatów w przygotowaniu programów operacyjnych jest planowany przy współpracy z sejmikami wojewódzkimi.</u>
          <u xml:id="u-36.33" who="#HenrykWujec">Zgadzam się z panem przewodniczącym Janowskim, że należy zadbać o politykę rolną i dochody rolników. Do tej kwestii odnosiłem się na początku spotkania. Nie było zamiarem twórców omawianego dokumentu udzielenie odpowiedzi na wszystkie problemy rolnictwa. Postaramy się jak najszybciej przygotować dokument, o którym mówili panowie poseł Janowski i poseł Wyrowiński.</u>
          <u xml:id="u-36.34" who="#HenrykWujec">Pan poseł Krutul pytał, jakie gospodarstwa mają upaść, jakie priorytety będą dotyczyć najbiedniejszych terenów. W „Spójnej polityce strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” Polska została podzielona na megaregiony i zapisy dokumentu są dopasowane do charakterystyki tych regionów. Wiadomo, że będzie to realizowane inaczej w biednych gminach województwa podlaskiego i lubelskiego, a inaczej na dobrze rozwiniętych obszarach. Każda gmina będzie mieć szansę na skorzystanie z pomocy strukturalnej, choć nie mogę zapewnić, że stanie się to w pierwszym roku funkcjonowania dokumentu. Jest on rozpisany na 7 lat. Dopiero po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej fundusze strukturalne staną się trzy razy większe niż obecnie. Pomoc obejmie na pewno gminy, które będą mieć trudności z przygotowaniem własnych programów operacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-36.35" who="#HenrykWujec">Nie możemy dziś powiedzieć, które gospodarstwa są uznane za socjalne, a które za rozwojowe. Wstępny podział powstanie rzeczywiście i dopasowana zostanie do tego polityka państwa. W jednym przypadku kierowana będzie pomoc, np. w postaci rent strukturalnych, w drugim stosowane odpowiednie narzędzia rozwojowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#AleksandraSzelągowska">Przedstawię państwu strukturę przewidywanych wydatków na realizację programu „Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa”.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#AleksandraSzelągowska">Przy założeniu, iż zostaną spełnione wszystkie oczekiwania, należałoby ze środków budżetowych wygenerować ponad 3 mld zł rocznie w okresie przedakcesyjnym. Zabezpieczyłoby to w ok. 47% realizację wszystkich inwestycyjnych programów operacyjnych. Środki Unii Europejskiej stanowiłyby ok. 15%, czyli ok. 1 mld zł. Do tego należy dołożyć środki wydatkowane na ten cel przez samorządy. Powinny one stanowić ok. 20% kosztów programów operacyjnych. Ostatnia pozycja to koszty własne beneficjentów. Stanowiłyby one ok. 18% wydatków.</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#AleksandraSzelągowska">Łącznie szacuje się, że koszt realizacji programu „Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” wynosiłby 6.567.000.000 zł rocznie. W tej kwocie mieszczą się wydatki związane z gazyfikacją i telefonizacją obszarów wiejskich.</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#AleksandraSzelągowska">W zależności od programu operacyjnego, a więc od ustawienia priorytetów, kształtowana będzie struktura. Generalnie środki unijne mogą być przeznaczone na finansowanie przedsięwzięć inwestycyjnych dochodowych do wysokości 50%, a niedochodowych do 75% wartości kosztorysowej. Każdy program operacyjny zawierać będzie informację, jaki będzie konieczny udział budżetu państwa, jednostek samorządowych, środków prywatnych rolników.</u>
          <u xml:id="u-37.4" who="#AleksandraSzelągowska">Szacujemy, że w okresie poakcesyjnym, przy założeniu że będziemy posiadać dobre programy operacyjne, środki unijne mogą przyjść w tak dużej ilości, że możemy mieć kłopoty, aby zabezpieczyć niezbędne na współfinansowanie środki budżetowe.</u>
          <u xml:id="u-37.5" who="#AleksandraSzelągowska">W okresie przedakcesyjnym najważniejsze pozycje finansowe zawierają środki wydatkowane na wspieranie przedsięwzięć z zakresu infrastruktury wsi - ok. 2 mld zł rocznie, tworzenie nowych miejsc pracy - także ok. 2 mld zł, co jest ogromną kwotą w stosunku do obecnych wydatków na ten cel. W tej pozycji liczymy, że nie będą to tylko środki resortu rolnictwa, ale również z funduszu pracy i z fundacji. Kolejną dużą pozycją są programy modernizacji gospodarstw rolnych i poprawy struktury agrarnej. Będzie to rocznie ok. 710 mln zł. Na ochronę gruntów rolnych przewidujemy wydatkowanie łącznie w ciągu roku ok. 800 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-37.6" who="#AleksandraSzelągowska">Mniejsze pozycje budżetowe stanowiłyby przedsięwzięcia z zakresu wspierania edukacji na wsi - ok. 100 mln zł, z tym że nie ma tu subwencji oświatowej dla szkół rolniczych, stanowiącej ok. 60 mln zł rocznie.</u>
          <u xml:id="u-37.7" who="#AleksandraSzelągowska">W 1999 roku budżet centralny w części 19 oraz budżet wojewódzki i samorządów powiatowych w częściach dotyczących rolnictwa zamykają się kwotą 3.635 mln zł. Aby zapewnić realizację wszystkich oczekiwań, w przyszłym roku należałoby ten budżet co najmniej podwoić.</u>
          <u xml:id="u-37.8" who="#AleksandraSzelągowska">W tej chwili do Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej zostały złożone noty budżetowe na nowe zadania. Zaprojektowaliśmy współfinansowanie ze środków budżetowych realizację programu SAPARD oraz realizację programów PHARE na obszarach wiejskich. Noty zostały przekazane, ale nie znamy jeszcze limitów, jakie resort rolnictwa ostatecznie otrzyma. Okaże się to w lipcu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#GabrielJanowski">Nowe projekty nie mogą być realizowane kosztem starych zadań, z zapewne tak się stanie, ponieważ gdzieś te pieniądze musimy znaleźć. Okaże się ostatecznie, że mamy o połowę mniej na zadania już rozpoczęte.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#StanisławKalemba">Pani dyrektor wymieniła dwa zadania po 2 mld zł. Każdy z nas wyobraża sobie tak ogromną sumę. Proszę o powtórzenie, na jakie cele mają być one przeznaczone.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#AleksandraSzelągowska">1.910.000.000 zł to przewidywany roczny koszt inwestycji w zakresie przedsięwzięć związanych z infrastrukturą techniczną wsi. 2 mld zł rocznie to przewidywany roczny koszt tworzenia nowych pozarolniczych miejsc pracy na obszarach wiejskich. Nie jest to tylko wsparcie, lecz koszt całego programu. Np. kredyt bankowy dla inwestora będzie traktowany jako koszt własny, a więc część tego programu. Przewidujemy, że 15% będą stanowić środki unijne, 47% środki budżetu krajowego, 20% środki jednostek samorządu terytorialnego i 18% środki własne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#AndrzejHałasiewicz">Rozpocznę od odpowiedzi na pytanie pana posła Czarneckiego dotyczące informacji prasowych, które podawały jakieś kwoty związane z programem SAPARD. Mam wrażenie, że pan poseł miał na myśli moją wypowiedź zamieszczoną w „Rzeczypospolitej”. Była tam mowa, że nie możemy dyskutować o kwotach, dopóki ich nie znamy. Wielkość środków zostanie zaś określona przez Unię Europejską na podstawie art. 7 rozporządzenia. Brane będą pod uwagę cztery czynniki - liczba ludności rolniczej, areał obszarów wiejskich, areał użytków rolnych, dochód na jednego mieszkańca liczony siłą nabywczą i specyficzna sytuacja terytorialna.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#AndrzejHałasiewicz">Ze względu na ostatni czynnik nie możemy przewidzieć, jaką kwotę otrzymamy z programu SAPARD. Trudno więc dyskutować na ten temat. Tego dotyczyła moja wypowiedź prasowa. Teraz pojawiają się inne informacje prasowe, ale do nich się już nie przyznaję.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#AndrzejHałasiewicz">Wracając do sprawy terminów, po przyjęciu rozporządzenia SAPARD kraje kandydujące mają 6 miesięcy na złożenie programu operacyjnego. Następnie Komisja Europejska ma kolejne 6 miesięcy na ocenę tego programu. Jeśli nie skrócimy tego czasu, później otrzymamy pieniądze. Postaramy się, aby nasze 6 miesięcy maksymalnie skrócić. Nie wiemy, kiedy zostanie podpisane rozporządzenie, ale to nie zależy od nas. My musimy się postarać, aby nie zarzucono nam, że jakieś opóźnienia nastąpiły z winy Polski.</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#AndrzejHałasiewicz">Prace nad programem operacyjnym są zaawansowane w stopniu, jaki jest możliwy na tym etapie. Projekt rozporządzenia ulega zmianom i dlatego nie ma jeszcze twardej podstawy do finalizowania prac nad programem operacyjnym. Nie możemy zaawansować prac zbyt mocno, ponieważ może się okazać, że rozporządzenie będzie wyglądać inaczej niż dzisiejszy projekt.</u>
          <u xml:id="u-41.4" who="#AndrzejHałasiewicz">Program operacyjny jest przygotowywany we współpracy z regionami. W każdym sejmiku wojewódzkim marszałek wyznaczył reprezentanta upoważnionego do kontaktów z nami. W każdym nowym województwie odbyło się seminarium, którego celem było przekazanie informacji o programie SAPARD oraz zebranie informacji o preferencjach danego regionu i gotowość współfinansowania zadań. W ten sposób zdobyliśmy wstępne dane do dalszych prac. Kiedy rozporządzenie zostanie przez Unię Europejską przyjęte, wyślemy do sejmików szczegółową ankietę w sprawie ostatecznych informacji o danym województwie.</u>
          <u xml:id="u-41.5" who="#AndrzejHałasiewicz">Podkreślam w odpowiedzi na pytanie jednego z panów posłów. To nie Bruksela wybierze nam priorytety. To my je sami wybierzemy na podstawie szerokich konsultacji i uzgodnień, a ostateczną decyzję w tej kwestii podejmie rząd.</u>
          <u xml:id="u-41.6" who="#AndrzejHałasiewicz">Program starosty łowieckiego jest rzeczywiście dobry, ale na obecnym etapie nie możemy nic więcej zrobić. Sądzę, że szansa na jego realizację będzie w najbliższej przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-41.7" who="#AndrzejHałasiewicz">Niektóre nieporozumienia wynikają z błędów terminologicznych. Tłumaczenie z języka angielskiego nie zawsze jest właściwe. Program operacyjny SAPARD będzie jednym programem ogólnokrajowym, złożonym do Komisji Europejskiej na podstawie rozporządzenia Unii. Dalej powstaną projekty realizacyjne wewnątrz kraju. Program obejmuje 7 lat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#MariaZwolińska">Na wstępie przepraszam za nieumiejętność przekazywania informacji, skoro pan poseł Pilarczyk odczytał moje wystąpienie jako wiec przedwyborczy. Jako urzędnik służby cywilnej staram się przestrzegać zasad konstytucyjnych i nie optuję po żadnej stronie sceny politycznej. Ton wypowiedzi wynika raczej z mojego emocjonalnego zaangażowania w temat. Chciałam państwu pokazać, że jest to nieco inny dokument od poprzednich, ponieważ łączy identyfikację problemu, określenie celów, sposobów ich realizacji oraz źródła finansowania.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#MariaZwolińska">Dla różnych tytułów zapisane są różne formy pomocy. Są to dotacje bezpośrednie lub tańsze kredyty, lub też finansowanie doradztwa rolniczego. Szczegółowo ta kwestia jest rozpisana w dokumencie.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#MariaZwolińska">Między dokumentem „Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” a prowadzonymi w kraju reformami nie ma żadnej sprzeczności. Mówiłam np. o nauczycielach specjalności deficytowych dla wsi, a nie o nauczycielach ogólnie. Chodzi o wykładowców informatyki, języków obcych, marketingu itp. w szkołach wszelkiego typu, łącznie z ustawicznym dokształcaniem i doskonaleniem. W przypadku wiejskich ośrodków zdrowia mówiłam o takim wsparciu, aby na miejscu znalazł się sprzęt rehabilitacyjny. Dotychczasowe doświadczenia z takich działań są bardzo pozytywne.</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#MariaZwolińska">Pan poseł Siekierski podał pewną symulację pomocy SAPARD, przyjmując wariant optymistyczny przyznania Polsce 200 mln euro. Na 1 ha gruntów przypada w takim przypadku 10 euro. Była to wypowiedź nieco przekorna, aby pokazać, że środków tych nie można podzielić na województwo, gminę, powiat i hektar. W każdym przypadku musi być przygotowany program według wszelkich wymogów. Nowe władze samorządowe muszą się to tego poważnie przygotować.</u>
          <u xml:id="u-42.4" who="#MariaZwolińska">System ubezpieczeń społecznych rolników musi ulegać modyfikacji i podążać za trendami europejskimi. Są to rozwiązania poszczególnych krajów, a nie rozwiązania ogólnounijne. Sposób wspierania tego systemu z budżetu jest różny. Np. we Francji dofinansowanie z budżetu państwa wynosi 85%. Mówimy, że odrębny system zostanie utrzymany, ale nie można też rolnikom blokować dostępu do ubezpieczeń w funduszach tworzonych na wzór II filara oraz różnicowania świadczenia, jeśli wprowadzimy różnicowanie składek.</u>
          <u xml:id="u-42.5" who="#MariaZwolińska">Dzisiaj składka jest jednolita niezależnie od dochodów i powierzchni, od wielkości rodziny i sytuacji życiowej rolnika. Świadczenie jest później także jednej wielkości i to na minimalnym poziomie.</u>
          <u xml:id="u-42.6" who="#MariaZwolińska">Kolejne rozwiązanie dyskusyjne to renty strukturalne. W Unii przyniosło to bardzo dobre efekty. Jeśli koszt takiej operacji dla budżetu państwa wynosi ok. 300–400 mln zł i nie ma na obecnym etapie możliwości negocjacji dofinansowania tego systemu z SAPARD, to realnie będziemy mogli rozpocząć prace nad tym systemem po uzyskaniu członkostwa w Unii. Nie oznacza to, że nie powinniśmy pracować nad założeniami, aby pokazać Unii że jesteśmy gotowi do wprowadzenia systemu rent strukturalnych i jest to tylko odłożone w czasie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#MichałWójciak">Trudno mi będzie odpowiedzieć na pytanie, czy Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa jest przygotowana do zarządzania funduszami SAPARD. Jeśli uznać, że doświadczenie z finansowania 6 tysięcy projektów, wygenerowania ponad 180 tysięcy kredytów inwestycyjnych oraz stworzenia ponad 30 tysięcy miejsc pracy jest doświadczeniem wystarczającym, to Agencja jest przygotowana. Jest to tylko pewien etap w działalności i zmian strukturalnych na obszarach wiejskich. Aby rozpocząć zarządzanie środkami europejskimi, należy przygotować się dokładnie do spełnienia wymogów Unii Europejskiej. To bardzo trudne zadanie, a czasu jest mało.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#MichałWójciak">W tej chwili Agencja stanęła na rozdrożu. Minister rolnictwa podjął już w sierpniu ubiegłego roku decyzję, na mocy której Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa ma przygotować się do zarządzania funduszami z programu SAPARD. Jednak decyzja ta jest tylko połowiczna. Na jej podstawie prowadzimy działania przygotowawcze, np. podjęliśmy się zadania zarządzania środkami Europejskiego Banku Inwestycyjnego przeznaczonymi na odbudowę urządzeń przeciwpowodziowych. Procedury obowiązujące w tym przypadku są nieco zbliżone do unijnych. W tej chwili staniemy się jednostką wdrożeniową dla środków z pożyczki zaciągniętej przez rząd polski w Społecznej Radzie Europy.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#MichałWójciak">Agencja stoi teraz przed koniecznością podjęcia kluczowej decyzji. W naszym planie finansowym na ten rok uwzględniliśmy i zabezpieczyliśmy środki na stworzenie oddziałów regionalnych, zgodnie z wymogami Unii Europejskiej, oraz na wdrożenie dużego systemu informatycznego, na podstawie którego prowadzone będzie bieżące raportowanie i monitorowanie środków SAPARD. Jeśli Ministerstwo Finansów udzieli nam pozytywnej odpowiedzi, natychmiast rozpoczynamy realizację obu zadań. Podejmiemy też zabiegi o dostosowanie naszej ustawy do wymogów Unii w zakresie posiadania oddziałów regionalnych.</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#MichałWójciak">Wnioski infrastrukturalne są drugim powodem, dla którego nie mamy dotychczas zatwierdzonego przez Ministerstwo Finansów planu finansowego. Pojawiła się bowiem przeszkoda prawna. Według niektórych departamentów resortu finansów dwie nowe ustawy: o finansach publicznych i o dochodach gmin uniemożliwiają Agencji przekazanie środków na współfinansowanie zadań z zakresu infrastruktury wiejskiej. Sytuacja jest skomplikowana. W budżecie państwa zabezpieczono dla Agencji 85 mln zł i być może ze względu na trudności prawne nie będziemy mogli tych pieniędzy wydatkować.</u>
          <u xml:id="u-43.4" who="#MichałWójciak">Przyznam, że kiedy powiedziano mi o tym na spotkaniu z resortem finansów, powiedziałem, że skoro przepis uniemożliwia działanie, trzeba zmienić przepis. Jednak nie wszyscy podzielają ten tok myślenia. Zrozumiałem więc, że wykazałem się harcerską naiwnością.</u>
          <u xml:id="u-43.5" who="#MichałWójciak">Pan poseł poruszył sprawę obszarów wiejskich na „ścianie wschodniej”. Mimo obiegowej opinii o ubóstwie tamtych regionów, jest to bardzo aktywny teren w działaniach na rzecz pozyskiwania środków infrastrukturalnych z Agencji. Ludzie wykazują się tam dużą gospodarnością i zaradnością Dzięki temu wiele projektów finansujemy właśnie w tym regionie.</u>
          <u xml:id="u-43.6" who="#MichałWójciak">W przypadku pomocy SAPARD Agencja proponuje, żeby przyjąć zasadę finansowania projektów 50%:50%. Na jedną wyłożoną przez samorząd złotówkę drugą dokładamy ze środków SAPARD. Budżet państwa nie musi wykładać żadnych pieniędzy. W przypadku gmin najbiedniejszych budżet państwa powinien współuczestniczyć w pokryciu kosztów inwestycji zakładając np., że sfinansuje 25% inwestycji, a więc samorząd musi tam wyłożyć tylko 25% całości przedsięwzięcia. Na razie jest to propozycja, która - naszym zdaniem - wyrówna opóźnienia infrastrukturalne na „ścianie wschodniej”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#TadeuszMazowiecki">Sądzę, że po tej dyskusji utrzymamy decyzję Komisji o kontynuacji tematu po zatwierdzeniu projektu dokumentu przez Radę Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#TadeuszMazowiecki">Faktycznie jednak projekt programu „Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” nie został jeszcze przyjęty przez KERM i rząd, ale jest już skonsultowany i wstępnie zaakceptowany przez poszczególne resorty. Wiele pytań znalazło już odpowiedzi w trakcie dzisiejszego spotkania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#GabrielJanowski">Jestem przekonany, że nasze spotkanie było owocne, a co najważniejsze posłowie mieli okazję zapoznać się bardziej szczegółowo z tematem. Czasami Ministerstwu Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej trudno jest przebić się w rządzie z dobrymi pomysłami rozwiązań. Sądzę, że komisje sejmowe powinny spełniać rolę promotora dobrych rozwiązań. Bez stanowczego poparcia Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Integracji Europejskiej resort może być osamotniony w swoich propozycjach. Jestem zadowolony z faktu, że takie spotkanie się odbyło.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#GabrielJanowski">Jestem przekonany, że po posiedzeniu Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów nasze Komisje mogłyby spotkać się ponownie, aby zapoznać się z informacją na temat trendów w dyskusji na posiedzeniu KERM. Moglibyśmy wówczas udzielić poparcia proponowanym rozwiązaniom przez posiedzeniem Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#GabrielJanowski">Obawiam się, że wszelkie opóźnienia w przygotowaniu programów operacyjnych i omawianego dziś dokumentu mogą w znaczący sposób zaważyć na wyniku referendum w sprawie integracji. Wówczas odbyłoby się ze szkodą dla Polski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#TadeuszMazowiecki">Czy ktoś z państwa chce jeszcze zabrać głos?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#StanisławKalemba">W dzisiejszej dyskusji omówiliśmy tylko wycinek szerszego tematu, jakim jest integracja europejska w kontekście rolnictwa i obszarów wiejskich. Sądzę, że w najbliższym czasie obie Komisje powinny zająć się szerzej tą problematyką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#JacekJaniszewski">Uważam, że bardzo ważne jest, aby wzmocniona osobami z Unii Wolności grupa osób z resorcie rolnictwa miała świadomość, z czego wynika fakt, że tak istotny projekt stanowiska polskiego rządu i stosunku do Unii Europejskiej właśnie teraz się pojawił. Wynika to głównie z sytuacji, jaka miała miejsce w Komisji Europejskiej. Zakładany termin przyjęcia Agendy 2000 poważnie przekroczono. Do dzisiaj nie wiadomo, z jakim rozporządzeniem możemy mieć do czynienia w sprawie SAPARD, a przecież to rozporządzenie jest podstawą do stworzenia programów, o których dziś rozmawiamy.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#JacekJaniszewski">Bardzo istotne dla polskiej racji stanu jest, aby wybitni politycy jednoznacznie głosili nasze stanowisko, ponieważ to daje siłę Polski w negocjacjach.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#JacekJaniszewski">Przychylam się do opinii pana przewodniczącego Janowskiego, że resort rolnictwa nic w samotności w tym kraju nie zrobi. Problem polega na tym, że omawiany dzisiaj dokument podlega kolejnym zmianom po konsultacjach międzyresortowych, a przecież mógłby już być złożony do Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów. Musimy sobie jednak zdać sprawę z faktu, że dyskusja ta będzie najważniejsza w momencie kształtowania budżetu państwa na przyszły rok. To właśnie wtedy zdecyduje się, czy pomysły te będzie można wcielić w życie. Powtórzę jeszcze raz to, co mówiłem już jako minister rolnictwa. W tym przypadku nie powinno być podziałów politycznych. Wszyscy powinniśmy włożyć wysiłek w zabezpieczenie możliwości działania tego programu przez najbliższe lata.</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#JacekJaniszewski">Chcę panom przewodniczącym podziękować nie tylko za doprowadzenie to tego posiedzenia, ale także za zapowiedź kontynuowania tematu przed posiedzeniem rządu w tej sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#TadeuszMazowiecki">Zgadzam się z panem posłem, że temat integracji z Unią Europejską w kontekście rolnictwa powinien być problemem ogólnonarodowym. Jest to bardzo poważna kwestia i dlatego nasze Komisje będą monitorować prace nad omawianym dokumentem w dalszym ciągu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#StefaniaOlszewskaKuźniarska">W trakcie dyskusji powtarzano wielokrotnie, że dokument jest w fazie uzgodnień, że został skierowany dalej. Chcę poinformować, że dokument „Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” wpłynął do Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów 23 kwietnia 1999 roku. Został rozesłany do resortów w celu uzyskania opinii. 4 maja br. upłynął termin składania uwag. Przypuszczam, że w czwartek na najbliższym posiedzeniu KERM dokument ten będzie omawiany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#HenrykWujec">Pragnę państwu podziękować za spotkanie i obszerną dyskusję. Liczę na poparcie naszych działań w rządzie. Po przyjęciu dokumentu „Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa” przez Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów prześlemy go do Komisji i będziemy gotowi do kolejnego spotkania z państwem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#MarekKaczyński">Korzystając z obecności prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa chciałbym na chwilę wrócić jeszcze do kilku spraw. Przyznam, że paraliżująca jest wiadomość o niemożności na dziś udzielania przez Agencję dotacji. Jakie inne rozwiązania są przewidywane w sprawie możliwości dysponowania wymienioną kwotą 85 mln zł?</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#MarekKaczyński">W tej chwili samorządy, bazując na informacjach przekazywanych również przez posłów, że środki te będą przeznaczone na zadania do wysokości 300 tysięcy zł dla samorządu wiejskiego, przygotowały przetargi i mają zamiar złożyć wkrótce wnioski. Informacja podana przez pana prezesa Wójciaka jest dla nas bardzo ważna.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#MarekKaczyński">Jeszcze sprawa tworzenia miejsc pracy na wsi i pożyczki ASAL. Mówiono, że umowa zostanie podpisana w czerwcu br. Pan minister Janiszewski twierdził, że środki w wysokości ok. 40 mln dolarów będą dostępne dla Polski, szczególnie na tworzenie nowych miejsc pracy. Wiemy, że środki trafią tylko do 6–7 województw. Dlaczego i na jakich zasadach będą rozdzielane?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#HenrykWujec">Pożyczka z Banku Światowego umieszczona w rezerwach celowych budżetu państwa w pozycji 35 wynosi ok. 150 mln zł. W tej chwili nie jest jeszcze podpisana umowa z Bankiem Światowym, choć ukazała się już wstępna informacja, że tylko 7 województw ma zostać objętych tą pożyczką. Minister Balazs na posiedzeniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi powiedział, że nie przyjmuje tej wiadomości i że jest ona przedwczesna. Nie sądzę więc, aby ta decyzja była ostateczna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#JacekJaniszewski">Liczba 7 województw była podawana przez Bank Światowy. Mogliśmy się zgodzić z tym warunkiem w odniesieniu do wstępnych 40 mln dolarów, ale nigdy nie było zamysłu, aby środki z pożyczki przeznaczone były dla konkretnych województw.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#JacekJaniszewski">Wiem też, że toczą się nowe rozmowy z Bankiem Światowym i dystrybucja środków z pożyczki może przebiegać w inny sposób niż to ustalono dotychczas. Być może to zatrzymuje przekazanie pożyczki. Jako poseł mogę zapewnić, że sprawie będę przyglądać się dokładnie. Byłoby niedopuszczalne, aby te pieniądze nie pojawiły się w tym roku w Polsce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#MichałWójciak">W takim stopniu zostaliśmy sparaliżowani tą informacją jak państwo posłowie. Od 1994 roku systematycznie gminy dostają środki dotacyjne. Daje to m.in. gminom doświadczenie w gospodarowaniu środkami, co zaowocuje w przyszłości w trakcie zarządzania środkami pomocy unijnej.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#MichałWójciak">Statystycznie każda gmina skorzystała trzykrotnie z dotacji budżetu państwa. Tak potężnego kapitału nie wolno roztrwonić. W dalszym ciągu wykazuję się naiwnością, ale sądzę, że jeśli przepis jest zły, trzeba go zmienić i dostosować do sprawnej dystrybucji środkami. Nie widzę prostszego wyjścia z tej sytuacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#TadeuszMazowiecki">Pan poseł Kalemba zaproponował odbycie szerszej dyskusji na temat przygotowań polskiego rolnictwa do integracji z Unią. Czekam na propozycje resortu rolnictwa w tej kwestii. W jakiej formule tematycznej mogłoby przebiegać takie spotkanie?</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#TadeuszMazowiecki">Dzisiaj dziękuję państwu za udział w dyskusji. Do tematu wrócimy po akceptacji dokumentu przez Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#TadeuszMazowiecki">Zamykam posiedzenie połączonych Komisji.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>